________________
२५४
व्याकरणसूत्रे
=
पारलौकिकः = नरकायपेक्षया 'अप्पमुहो' अल्पमुस' वार्जितः 'हुदुक्खो' दुःखनहुल: मदमओ ' महाभयः = महामयजनकः ' हयपनाठो' हुजः
'
प्रगाढ = प्रचुरकम रजोभि. सम्भृत दारण भीषणः 'सो' कर्तशः = कठोर 'असाओ' अशातः = अनुसाऽशावकर्मवेदनीयम्वरपः इत्येवनिधः फलविचारः वाससहस्सेहि ' सहसे = पल्योपमसागरोपमममाणकाल: 'मुन्चः ' मुचते= क्षीयते । तदेव व्यतिरेकमुखेना-'ण्य' न च त फरविपाकम् 'दत्ता' अबे दयित्वा = अनुपभुज्य उपभोग विनेत्यर्थः, 'ए' निश्येन' मोरखा 'मोक्षः 'अत्थि ' अस्ति ' त्ति ' इति शब्द • समाप्तिश्चक: । एतस्यार्थस्य साक्षात्प्रमाणभूतपरमा त्मप्रतिपादितत्वेन प्रमाण्यनिरूपणाय प्रमाणयनाह-' एवमाच्छु ' इत्यादि, एवम्= अपेक्षासे परलोक सनधी फलरूप विपाक कहा गया है, उससे यह अच्छी तरह ज्ञात हो जाता है कि यह (अप्पसुहो) सुसवर्जित एव (नदुखो दुःख हुल है । (महभओ) महा मयजनक, और (बहुरयप्पगाढो ) प्रचुर कर्मरूपी रज से भरा हुआ है । (दारुणो ) दारुण तथा (कक्कसो कठोर है । और (असाओ ) असाता वेदनीय कर्म स्वरूप है । ( वास सहस्सेहिं मुच्चइ ) यह फलविपाक जीव पत्योपम एव सागरोपमप्रमाण कालतक भोगा करता है तभी जाकर उससे यह छूटकारापाता है, अर्थात् वह फलरूप विपाक नष्ट हो पाता है । ( णय अवेदयित्ता हु मोख अस्थि त्ति ) भोगे विना जीव इससे मुक्त नहीं होता है । यहा (त्ति ) यह समाप्ति अर्थ का सूचक है ।
अब सूत्रकार इस अर्थ मे साक्षात् प्रमाणभूत परमात्मा द्वारा प्रतिपादित होने के कारण प्रमाणभूतता प्रकट करने के लिये कहते हैं - ( एव३५ विद्या मताववाभामाव्यो छे तेनाथा ते सारी रीते लगुवा भणे छे देते 'अप्प सुहो" सुवर्धित मने "दुहु+सो" अयत हु अभय हे " महत्भभो” भा लयन, अने बहुरयप्पगाढो " प्रथूर श्या २४थी भरपूर छे " दारुणो " हारुणु तथा “कक्सो ” होर छे भने " असाओ " असातावेदनीय भ * ३५ छे " वास सदस्सेहि मुच्चइ " ते इसविधान पढ्यो भने सागरोपम પ્રમાણ કાળ સુધી જીવ ભાગળ્યા કરે છે, ત્યારે જ તે તેમાથી છૂટી શકે છે, એટલે કે તે લરૂપ વિપાડ એટલા લાખા સમયે નષ્ટ ચાય છે. હું णय अवे दयिता हु मोक्खो अस्थि ति " ते इसविया लोगना विना व तेनाथी भुत यह शस्तो नथी सहीं "त्ति " ते समाप्ति अर्थना सू
હવે સૂત્રમર આ અમા પ્રત્યક્ષ પ્રમાણભૂત પરમાત્મા દ્વારા પ્રતિપાદિત હાવાને કારણે, પ્રમાણભૂતતા દર્શાવવાને માટે કહે છે एव माइसु આ પૂર્વોક્ત शेते तीर्थ ॐ गणुधराहिङ हेवाये तथा " नायकुलन दणो महप्पा जिणो वीरवर
"
,
ܙܐ
1