Book Title: Samaysara
Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008302/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * bhagavAna zrIkuMdakuMda-kahAnajainazAstramALA, puSpa-61 * paramAtmane nmH| zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta samayasA2 mULa gAthAo, saMskRta chAyA, gujarAtI padyAnuvAda, zrIamRtacaMdrAcAryadavaviracita saMskRta "AtmakhyAti" TIkA ane tenA gujarAtI anuvAda sahita ': anuvAdaka : paMDitaratna hiMmatalAla jeThAlAla zAhu bI.esa.sI. F : prakAzaka : zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa, sonagaDha-364 250 kiMmata rUA. 70=00 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & our Request Shree Samaysaar has been donated by Jyoti & Rajesh Shah, London, UK in memory of Atmagnaani Shree Lalchandbhai Amarchand Modi, Rajkot, India. The donors have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of the Gujarati Shree Samaysaar is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Version History Date Changes Version Number 002 Converted into "PDF" format. 24 April 2002 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama AvRtti : prata 2OOO vIra saM. 2467 vi. saM. 1997 dvitIya AvRtti : prata 1500 vIra saM. 2479 vi. saM. 2009 tRtIya AvRtti : prata 21OO saM. 2495 vi. saM. 2025 caturtha AvRtti : prata 25OO saM. 2503 vi. saM. 2033 pAMcamI AvRtti : prata 3OOO saM. 2505 vi. saM. 2035 chaThThI AvRtti : prata 2OOO vIra saM. 2519 vi. saM. 2049 sAtamI AvRtti : prata 3OOO vIra saM. 2524 vi. saM. 2054 A zAstranI paDatara kiMmata rUA. 140=che; paraMtu paMcaparamAgama-dhruvaphaMDa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates arpaNa jemaNe A pAmara para apAra upakAra karyo che. jemanI preraNAthI samayasArano A anuvAda taiyAra thayo che, jeo dravya ane bhAve samayasAranI mahA prabhAvanA karI rahyA che. samayasAramAM prarUpelI nizcaya-vyavahAranI saMdhipUrvaka jemanuM jIvana che, te paramapUjya parama-upakArI saddagurudeva ( zrI kAnajIsvAmI ) ne A anuvAda-puSpa atyaMta bhaktibhAve arpaNa karuM chuM. -anuvAdaka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI sadgurudeva-stuti (harigIta ) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho ! guru kahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTupa ) aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. (zikhariNI ) sadA daSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidaghana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita ) haiyuM 'sata sata, jJAna jJAna' dhabake ne vajavANI chUTe, je vajra sumumukSu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe; -rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM-aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hradaye rahe sarvadA. (vasaMtatilakA ) nitye sudhAjharaNa caMdra! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM; hai jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI ! tane namuM huM. (sragdharA ) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahaMtI, vANI cibhUrti ! tArI u2-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM, -manaratha manano; pUrajo zaktizALI ! -hiMmatalAla jeThAlAla zAha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates namaH zrIsadgurudevAya / * prakAzakIya nivedana * bhagavAna zrI kuMdakuMdAcAryadeva praNIta sarvotkRSTa paramAgama zrI samayasAra gujarAtI bhASAmAM prathama saM. 1997mAM prakAzita thayuM hatuM. tenI dvitIya AvRtti saM. 2009mAM zrI amRtacaMdrAcAryadevanI ' AtmakhyAti' nAmanI saMskRta TIkA sahita pragaTa thayela hatI. trIjI AvRttimAM zrI amRtacaMdrAcAryadevakRta kaLazono mAtra saLaMga gujarAtI artha na lakhatAM vacamAM kauMsamAM saMskRta zabdo mUkIne artha bharela hato ke jethI kayA saMskRta zabdono artha che te vAcakonA khyAlamAM AvI zake. tyAra bAda anukrame cothI, pAMcamI ane chaThThI pachI A sAtamI AvRtti prasiddha karatAM atyAnaMda anubhavAya che. zrI paramazrutaprabhAvaka maMDaLa taraphathI A zAstra hindI bhASAmAM (saMskRta TIkAo sahita) saM. 1975mAM prakAzita thayuM hatuM. pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmInA hastamAM A paramAgama saM. 1978mAM AvyuM. temanA karakamaLamAM e paramapAvana ciMtAmaNi AvatAM te kuzaLa jhaverIe ene pArakhI lIdho ane samayasAranI kRpAthI teozrIe nija caitanyamUrti bhagavAna samayasAranAM darzana karyAM. e pavitra prasaMgano ullekha pUjya gurudevanA jIvanacaritramAM A pramANe karyo che : saM. 1978mAM vIrazAsananA uddhArano, aneka mumukSuonA mahAna puNyodayane sUcavato eka pavitra prasaMga banI gayo. vidhinI koI dhanya paLe zrImaddabhagavakuMdakuMdAcAryaviracita zrI samayasAra nAmano mahAna graMtha mahArAjazrInAM hastakamaLamAM Avyo. samayasAra vAMcatA ja temanA harSano pAra na rahyo. jenI zodhamAM teo hatA te temane maLI gayuM. zrI samayasArajImAM amRtanAM sarovara chalakAtAM mahArAjazrInA aMtarnayane joyAM. eka pachI eka gAthA vAMcatAM mahArAjazrIe ghUMTaDA bharI bharIne te amRta pIdhuM. graMthAdhirAja samayasArajIe mahArAjazrI 52 apUrva, alaukika, anupama upakAra karyo ane temanA AtmAnaMdano pAra na rahyo. mahArAjazrInA aMtarjIvanamAM paramapavitra parivartana thayuM. bhUlI paDelI pariNatie nija ghara dekhyuM. upayoga-jharaNAnAM vaheNa amRtamaya thayAM. jinezvaranA sunaMdana gurudevanI jJAnakaLA have apUrva rIte khIlavA lAgI. pUjya gurudeva jema jema samayasAramAM UMDA UtaratA gayA tema tema temAM kevaLajJAnI pitAthI vArasAmAM AvelAM adbhuta nidhAno temanA suputra bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve cIvaTathI saMgharI rAkhelAM temaNe joyAM. ghaNAM varSo sudhI samayasAranuM UMDuM manana karyA pachI, 'koI paNa rIte jagatanA jIvo sarvajJapitAnA A aNamUla vArasAnI kiMmata samaje ane anAdikALanI dInatAno aMta lAve ! '-evI karuNAbuddhine lIdhe pUjya gurudevazrIe samayasAra para apUrva pravacanono prAraMbha karyo. jAhera sabhAmAM sauthI pahelAM saM. 1990mAM rAjakoTa cAturmAsa vakhate samayasAranuM vAMcana zarU karyuM. pUjya gurudevazrIe samayasAra u52 kula ogaNIsa vakhata pravacano ApyAM che. sonagaDha-TrasTa taraphathI samayasAra upara pUjya gurudevazrInAM pravacanonAM pAca pustako chapAIne prasiddha thaI gayAM che. jema jema pUjya gurudevazrI anubhavavANI vaDe A zAstranA UMDA-gaMbhI2 bhAvone kholatA gayAM tema tema mumukSu jIvone tenuM mahattva samajAtuM gayuM, ane temanAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates adhyAtmarasiktAnI sAthe sAthe A zAstra pratye bhakti ane bahumAna paNa vadhatAM gayAM. saM. 1994nA vaizAkha vada AThame, sonagaDhamAM zrI jaina svAdhyAyamaMdiranA udghATana prasaMge temAM pUjya prazamamUrti bhagavatI benazrI caMpAbenanA pavitra haste zrI samayasArajI zAstranI vidhipUrvaka pratiSThA karavAmAM AvI hatI. -AvuM mahimAvaMta A paramAgama gujarAtI bhASAmAM prakAzita thAya to jijJAsuone mahA lAbhanuM kAraNa thAya evI bhAvanAthI zrI jaina atithi sevA samitie saM. 1997mAM A paramAgamanuM gujarAtI bhASAmAM prakAzana karyuM. tyAra bAda tenI dvitIya AvRtti saM. 2009mAM zrI di. jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa taraphathI prasiddha karavAmAM AvI hatI. A tenI sAtamI AvRtti prasiddha thAya che. A rIte A prakAzana kharekhara pUjya gurudevazrInA prabhAvanI ja prasAdI che. adhyAtmanuM rahasya samajAvIne pUjya gurudevazrIe je apAra upakAra karyo che tenuM varNana vANIthI vyakta karavA A saMsthA asamartha che. zrImAna samIpa samayavartI samayajJa zrImad rAjacaMdrajIe janasamAjane adhyAtma samajAvyuM tathA adhyAtmapracAra arthe zrI paramazrutaprabhAvaka maMDaLa sthApyuM; e rIte janasamAja para-mukhyatve gujarAta-kAThiyAvADa para-temano mahA upakAra vartI rahyo che. have gujarAtI anuvAda viSe : A ucca koTinA adhyAtmazAstrano gujarAtI anuvAda karavAnuM kAma saheluM na hatuM. sUtrakAra ane TIkAkAra AcAryabhagavaMtonA gaMbhIra bhAvo yathArthapaNe jaLavAI rahe evI rIte tene sparzIne anuvAda thAya to ja prakAzana saMpUrNapaNe samAjane lAbhadAyaka nIvaDe ema hatuM. sadbhAgya bhAIzrI hiMmatalAla jeThAlAla zAha, pUjya gurudevazrInI kRpAbhInI pavitra AjJA tathA pUjya bahenazrI caMpAbenanI pAvana preraNA jhIlIne teno anuvAda karI ApavA saharSa saMmati ApI ne te kAma hAthamAM lIdhuM. ane temaNe A anuvAdanuM kAma sAMgopAMga pAra utAryuM. A pavitra zAstranA gujarAtI anuvAdanuM mahA kArya karanAra bhAIzrI hiMmatalAlabhAI adhyAtmarasika vidvAna hovA uparAMta gaMbhIra, vairAgyazALI, zAMta ane vivekI sajjana che tathA kavi paNa che. temaNe samayasAranA anuvAda uparAMta tenI mULa gAthAono gujarAtI padyAnuvAda paNa harigIta chaMdamAM karyo che, te ghaNo ja madhura, spaSTa tema ja saraLa che ane dareka gAthArtha pahelAM te chApavAmAM Avyo che. A rIte Akhoya anuvAda tema ja harigIta kAvyo jijJAsu jIvone bahu ja upayogI ane upakArI thayela che. A mATe bhAIzrI hiMmatalAla jeThAlAla zAhano jeTalo AbhAra mAnavAmAM Ave teTalo ocho che. A samayasAra jevA uttama zAstrano anuvAda karavAnuM parama saubhAgya temane maLyuM te mATe teo kharekhara abhinaMdanIya che. AjathI lagabhaga baso varSa pahelAM zrImAna 5. jayacaMdrajIe A paramAgamanuM hiMdI bhASAMtara karIne jainasamAja para upakAra karyo che. A anuvAda zrI paramazrutaprabhAvaka maMDaLa taraphathI prasiddha thayela hiMdI samayasAranA AdhAre karavAmAM Avyo che, mATe A saMsthA te maMDaLano AbhAra mAne che. [ trIjI AvRtti prasaMge saMzodhana, kaLazonA gujarAtI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates arthanI vacce saMskRta zabdo yathAsthAne goThavavAnuM kArya, pUpharIDiMga, zuddhipatraka, gAthAsUcI, kaLazasUcI vagere anekavidha kAryomAM pUjya gurudevazrInA aMtevAsI bALabrahmacArI bhAIzrI caMdulAla khImacaMda jhobALiyAe atyaMta kALajI, parizrama ane ullAsapUrvaka je sahAya karI che te mATe A saMsthA temanI AbhArI che. bra. zrI caMdubhAInA A kAryamAM saddharmavatsala UMDA Adarza AtmArthI paMDitaratna bhAIzrI himatalAlabhAIe anekavidha sahAya karI che tema ja AkharI praphasaMzodhana paNa temaNe ja karI ApyuM che, tethI temano aMta:karaNapUrvaka AbhAra mAnavAmAM Ave che.] ktiAbaghara prinTarIe A sAtamI AvRttinuM suMdara mudraNa bahu alpa samayamAM karI ApyuM che te badala temano AbhAra mAnIe chIe. A uparAMta jemanI sahAya hoya te sarvano paNa AbhAra mAnavAmAM Ave che. A samayasAra kharekhara eka uttamottama zAstra che. sAdhaka jIvone mATe temAM AdhyAtmika maMtrono bhaMDAra bharyo che. kuMdakuMdAcAryadava pachI racAyelAM lagabhaga badhAM adhyAtmazAstro upara samayasArano prabhAva paDayo che. sarva adhyAtmanAM bIjaDAM samayasAramAM samAyelAM che. sarve jijJAsu jIvoe gurugamapUrvaka A paramAgamano abhyAsa avazya karavAyogya che. parama mahimAvaMta evA nija zuddha AtmasvarUpane anubhavagamya karavA mATe zAstramAM advitIya upadeza che, ane e ja dareka jijJAsu jIvanuM ekamAtra parama rtavya che. zrI padmanaMdI munirAja kahe che ke tatprati prIticittena yena vArtApi hi shrutaa| nizcitaM sa bhavedravyo bhaavinirvaannbhaajnm||23|| (pavanaMdipaMcaviMzatikA-ekatva adhikAra) artha :-je jIve prasannacittathI A caitanyasvarUpa AtmAnI vAta paNa sAMbhaLI che te bhavya puruSa bhaviSyamAM thanArI muktinuM avazya bhAjana thAya che. upara pramANe supAtra jIvo gurugane zuddhacaitanyatattvanI vArtAnuM prItipUrvaka zravaNa karo ane A paramAgamanI pAMcamI gAthAmAM AcAryabhagavAnanI AjJA anusAra te ekatva-vibhakta zuddha AtmAne svAnubhavapratyakSathI pramANa karo. zrAvaNa vada 2. sAhityaprakAzanavibhAga (bahenazrI-caMpAbena-85mAM varSano "mahAmaNi-janmotsava ") zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa, vi. saM. 2054 sonagaDha-364250 (saurASTra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [samayasArI mahimA ] mokha calivekau sauMna karamakau kare bauna, ____jAke rasa-bhauna budha launa jyauM ghulata hai| gunakau garaMtha niragunakauM sugama paMtha, __ jAkau jasa kahata sureza akulata hai|| yAhIke ju pacchI te ur3ata jJAnagaganameM, __ yAhIke vipacchI jagajAlameM rulata hai| hATakasau vimala virATakasau visatAra, nATaka sunata hIye phATaka khulata hai|| -paM. banArasIdAsajI artha :-zrI samayasAra mokSa para caDavAne sIDI che (athavA mokSa tarapha cAlavAne zubha zukana che), karmanuM te vamana kare che ane jema jaLamAM lavaNa ogaLI jAya che tema samayasAranA rasamAM budhapuruSo lIna thaI jAya che. te guNanI gAMTha che (arthAt samyagdarzanAdi guNono samUha che), muktino sugama paMtha che ane teno (apAra) yaza varNavatAM iMdra paNa Akulita thaI jAya che. samayasArarUpI pAMkhavALA (athavA samayasAranA pakSavALA) jIvo jJAnagaganamAM UDe che ane samayasArarUpI pAMkha vinAnA (athavA samayasArathI vipakSa) jIvo jagajALamAM rajhaLe che. samayasAranATaka (arthAt zrI samayasAra-paramAgama ke jene zrI amRtacaMdrAcAryadave nATakanI upamA ApI che te) zuddha suvarNa samAna nirmaLa che, virATa (brahmAMDa) samAna teno vistAra che ane tenuM zravaNa karatAM hRdayanA kapATa khUlI jAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI samayasArajI-stuti (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvamaraNo TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra ! teM saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRdaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprAbhRta taNe bhAjana bharI. (anuSTrapa) kuMdakuMda racyuM zAstra, sAthiyA amRte pUryA, graMthAdhirAja ! tArAmAM bhAvo brahmAMDanA bharyA. | ( zikhariNI) aho ! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bharI; anAdinI mUcha viSa taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvathI thaMbhI svarUpa bhaNI doDe pariNati. (zArdUlavikriDita ) tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhadavA, tuM prajJAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAna jagano, saMdeza mahAvIrano, visAmo bhavakalAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) suSya tane rasanibaMdha zithila thAya, jANe tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM sakalajJAyakadeva rIjhe. (anuSTrapa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nama: sarave * upodyAta * [ prathama AvRtti prasaMge ] bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevapraNIta A "samayaprAbhRta" athavA "samayasAra" nAmanuM zAstra "dvitIya zrutaskaMdha'mAMnuM sarvotkRSTa Agama che. dvitIya zrutaskaMdha'nI utpatti kaI rIte thaI te ApaNe paTTAvalionA AdhAre saMkSepamAM prathama joIe. AjathI 2466 varSa pahelAM A bharatakSetranI puNyabhUmimAM jagapUjya parama bhaTTAraka bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI mokSamArgano prakAza karavA mATe samasta padArthonuM svarUpa potAnA sAtizaya divyadhvani dvArA pragaTa karatA hatA. temanA nirvANa pachI pAMca zrutakevaLI thayA, jemAM chellA zrutakevaLI zrI bhadrabAhusvAmI thayA. tyAM sudhI to dvAdazAMgazAstranA prarUpaNathI vyavahAra-nizcayAtmaka mokSamArga yathArtha pravartato rahyo. tyAra pachI kALadoSathI krame krame aMgonA jJAnanI bucchitti thatI gaI. ema karatAM apAra jJAnasiMdhuno ghaNo bhAga viccheda pAmyA pachI bIjA bhadrabAhusvAmI AcAryanI paripATImAM be samartha munIo thayA-ekanuM nAma zrI dharasena AcArya ane bIjAnuM nAma zrI guNadhara AcArya. temanI pAsethI maLelA jJAna dvArA temanI paraMparAmAM thayelA AcAryoe zAstro gUMcyAM ane vIra bhagavAnanA upadezano pravAha vaheto rAkhyo. zrI dharasena AcAryane agrAyaNIpUrvanA pAMcamAM "vastu' adhikAranA mahAkarmaprakRti nAmanA cothA prAbhUtanuM jJAna hatuM. te jJAnAmRtamAMthI anukrame tyAra pachInA AcAryo dvArA pakhaMDAgama tathA tenI dhavalA-TIkA, gommasAra, labdhisAra, kSapaNAsAra Adi zAstro racAyAM. A rIte prathama zrutaskaMdhanI utpatti che. temAM jIva ane karmanA saMyogathI thayelA AtmAnA saMsAraparyAyanuM-guNasthAna, mArgaNAsthAna AdinuM saMkSipta varNana che, paryAyArthikanayane pradhAna karIne kathana che. A nayane azuddhadravyArthika paNa kahe che ane adhyAtmabhASAthI azuddhanizcayanaya athavA vyavahAra kahe che. zrI guNadhara AcAryane jJAnapravAdapUrvanA dazamA vastunA trIjA prAbhUtanuM jJAna hatuM. te jJAnamAMthI tyAra pachInA AcAryoe anukrame siddhAMto racyA. ema sarvajJa bhagavAna mahAvIrathI cAlyuM AvatuM jJAna AcAryonI paraMparAthI bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevane prApta thayuM. temaNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paMcAstikAyasaMgraha, pravacanasAra, samayasAra, niyamasAra, aSTapAhuDa Adi zAstro racyAM. A rIte dvitIya zrutaskaMdhanI utpatti thaI. temAM jJAnane pradhAna karIne zuddhadravyArthika nayathI kathana che, AtmAnA zuddha svarUpanuM varNana che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva vikrama saMvatanI zarUAtamAM thaI gayA che. digaMbara jaina paraMparAmAM bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanuM sthAna sarvotkRSTa che. maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kundakundAryo jainadharmo'stu maMgalam / / A zloka dareka digaMbara jaina, zAstrAdhyayana zarU karatAM maMgaLAcaraNarUpe bole che. A parathI siddha thAya che ke sarvajJa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI ane gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmI pachI turata ja bhagavAna kuMdakuMdAcAryanuM sthAna Ave che. digaMbara jaina sAdhuo potAne kuMdakuMdAcAryanI paraMparAnA kahevarAvavAmAM gaurava mAne che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanAM zAstro sAkSAt gaNadharadevanAM vacano jeTalAM ja pramANabhUta manAya che. temanA pachI thayelA graMthakAra AcAryo potAnA koI kathanane siddha karavA mATe kuMdakuMdAcAryadevanAM zAstronuM pramANa Ape che eTale e kathana nirvivAda Thare che. temanA pachI lakhAyelA graMthomAM temanAM zAstromAMthI thokabaMdha avataraNo lIdhelAM che. kharekhara bhagavAna kuMdakuMdAcArye potAnA paramAgamomAM tIrthaMkaradevoe prarUpelA uttamottama siddhAMtone jALavI rAkhyA che ane mokSamArgane TakAvI rAkhyo che. vi. saM. 990mAM thaI gayelA zrI devasenAcAryavara temanA darzanasAra nAmanA graMthamAM kahe che ke ''videhakSetranA vartamAna tIrthaMkara sImaMdharasvAmInA samavasaraNamAM jaIne zrI padmanaMdinAthe ( kuMdakuMdAcAryadeve ) pote prApta karelA jJAna vaDe bodha na Apyo hota to munijano sAcA mArgane ke jANata ?'' bIjo eka ullekha ApaNe joIe, jemAM kuMdakuMdAcAryadevane kaLikALasarvajJa kahevAmAM AvyA che. ''padmanaMdI, kuMdakuMdAcArya, vakragrIvAcArya, elAcArya, gRghrapicchAcArya e pAMca nAmothI virAjita, cAra AMgaLa UMce AkAzamAM gamananI jemane Rddhi hatI, jemaNe pUrvavidehamAM jaIne sImaMdha2bhagavAnane vaMdana karyuM hatuM ane temanI pAsethI maLelA zrutajJAna vaDe jemaNe bhAratavarSanA bhavya jIvone pratibodha karyo che evA je zrI jinacaMdrasUribhaTTArakanA paTTanA AbharaNarUpa kaLikALasarvajJa ( bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva ) temaNe racelA A padmAmRtagraMthamAM...sUrIzvara zrI zrutasAgare racelI mokSaprAkRtanI TIkA samApta thaI.'' A padghAmRtanI zrI zrutasAgarasUriSkRta TIkAnA aMtamAM lakheluM che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanI mahattA batAvanArA AvA anekAneka ullekho jaina sAhityamAM maLI Ave che; zilAlekho paNa aneka che. A rIte ApaNe joyuM ke sanAtana jaina saMpradAyamAM kaLikALasarvajJa bhagavAna kuMdakuMdAcAryanuM sthAna ajoDa che. * mULa zloka mATe 18 muM pAnuM juo. * zilAlekhonA namunA mATe 17muM pAnuM juo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAna kuMdakuMdAcAryanAM racelAM aneka zAstro che, jemAMthI thoDAMka hAlamAM upalabdha che. trilokanAtha sarvajJadevanA mukhamAMthI vahelI zrutAmRtanI saritAmAMthI bharI lIdhelAM te amRtabhAjano hAlamAM paNa aneka AtmArthIone AtmajIvana arpe che. temanAM paMcAstikAya, pravacanasAra ane samayasAra nAmanAM traNa uttamottama zAstro 'prAkRtatraya ' kahevAyache. A traNa paramAgamomAM hajAro zAstrono sAra AvI jAya che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya pachI lakhAyelA ghaNA graMthonAM bIjaDAM A traNa paramAgamomAM rahelAM che ema sUkSma dRSTithI abhyAsa karatAM jaNAya che. paMcAstikAyamAM cha dravyanuM ane nava tattvanuM svarUpa saMkSepamAM kahyuM che. pravacanasArane jJAna, zaiya ane caraNAnuyoganA traNa adhikAromAM vibhAjita karyuM che. samayasAramAM nava tattvonuM zuddhanayanI dRSTithI kathana che. zrI samayasAra alaukika zAstra che. AcAryabhagavAne A jagatanA jIvo para parama karuNA karIne A zAstra racyuM che. temAM mokSamArganuM yathArtha svarUpa jema che tema kahevAmAM AvyuM che. anaMtakALathI paribhramaNa karatA jIvone je kAMI samajavuM bAkI rahI gayuM che te A paramAgamamAM samajAvyuM che. parama kRpALu AcArya bhagavAna A zAstra zarU karatAM pote ja kahe che:- 'kAmabhogabaMdhanI kathA badhAe sAMbhaLI che, paricaya karyo che, anubhavI che paNa pa2thI judA ekatvanI prApti ja kevaLa durlabha che. te ekatvanI-52thI bhinna AtmAnI-vAta huM A zAstramAM samasta nija vibhavathI (AgaLa, yukti, paraMparA ane anubhavathI ) kahIza.'' A pratijJA pramANe AcAryadeva A zAstramAM AtmAnuM ekatva-paradravyathI ane parabhAvothI bhinnatA-samajAve che. teozrI kahe che ke ' je AtmAne abaddhasRSTa, ananya, niyata, avizeSa ane asaMyukta dekhe che te samagra jinazAsanane dekhe che.' vaLI teo kahe che ke 'AvuM nahi dekhanAra ajJAnInA sarva bhAvo ajJAnamaya che.' A rIte, jyAM sudhI jIvane potAnI zuddhatAno anubhava thato nathI tyAM sudhI te mokSamArgI nathI; pachI bhale e vrata, samiti, gupti Adi vyavahAra cAritra pALato hoya ane sarva Agamo paNa bhaNI cUkayo hoya. jene zuddha AtmAno anubhava varte che te ja samyagdaSTi che. rAgAdinA udayamAM sakti jIva kadI ekAkArarUpa pariNamato nathI paraMtu ema anubhave che ke 'A, puddagalakarmarUpa rAganA vipAkarUpa udaya che; e mAro bhAva nathI, huM to eka jJAyakabhAva chuM.' ahIM prazna thaze ke rAgAdibhAvo thatA hovA chatAM AtmA zuddha kema hoI zake? uttaramAM sphaTikamaNinuM dRSTAMta ApavAmAM AvyuM che. jema sphaTikamaNilAla kapaDAnA saMyoge lAla dekhAya che-thAya che topaNa sphaTikamaNinA svabhAvanI dRSTithI jotAM sphaTikamaNie nirmaLapaNuM choDayuM nathI, tema AtmA rAgAdi karmodayanA saMyoge rAgI dekhAya che-thAya che topaNa zuddhanayanI dRSTithI teNe zuddhatA choDI nathI. paryAyadaSTie azuddhatA vartatAM chatAM dravyadRSTie zuddhatAno anubhava thaI zake che. te anubhava cothe guNasthAne thAya che. A parathI vAcakane samajAze ke samyagdarzana keTaluM duSkara che. samyagdaSTinuM pariNamana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ja pharI gayuM hoya che. te game te kArya karatAM zuddha AtmAne anubhave che. jema lolupI mANasa mIThAnA ane zAkanA svAdane judA pADI zakto nathI tema ajJAnI jJAnane ane rAgane judAM pADI zakto nathI; jema alubdha mANasa zAkathI mIThAno judo svAda laI zake che tema samyagdaSTi rAgathI jJAnane juduM anubhave che. have e prazna thAya che ke AvuM samyagdarzana kaI rIte prApta karI zakAya arthAt rAga ne AtmAnI bhinnatA kaI rIte anubhavAze samajAya? AcArya bhagavAna uttara Ape che ke, prajJArUpI chINIthI chedatAM te bane judA paDI jAya che, arthAt jJAnathI ja-vastunA yathArtha svarUpanI oLakhANathI ja-, anAdi kALathI rAgadveSa sAthe ekAkArarUpe pariNamato AtmA bhinnapaNe pariNamavA lAge che; A sivAya bIjo koI upAya nathI. mATe dareka jIve vastunA yathArtha svarUpanI oLakhANa karavAno prayatna sadA rtavya che. yathArtha AtmasvarUpanI oLakhANa karAvavI te A zAstranI mukhya uddeza che. te udezane pahoMcI vaLavA A zAstramAM AcAryabhagavAne aneka viSayonuM nirUpaNa karyuM che. jIva ane pudgalane nimitta-naimittikapaNuM hovA chatAM bannenuM taddana svataMtra pariNamana, jJAnIne rAgadveSanuM ardhA-abhoktApaNuM, ajJAnIne rAgadveSanuM rtA-bhoktApaNuM, sAMkhyadarzananI ekAMtiktA, guNasthAna-ArohaNamAM bhAvanuM ane dravyanuM nimittanaimitikapaNuM, vikArarUpe pariNamavAmAM ajJAnIno potAno ja doSa, mithyAtvAdinuM jaDapaNuM tema ja cetanapaNuM, puNya ane pApa bannenuM baMdhasvarUpapaNuM, mokSamArgamAM caraNAnuyoganuM sthAna-ItyAdi aneka viSayo A zAstramAM prarUpyA che. e badhAno hetu bhavya jIvone yathArtha mokSamArga batAvavAno che. A zAstranI mahattA joIne ullAsa AvI jatAM zrI jayasena AcAryavara kahe che ke "jayavaMta varte te padmanaMdI AcArya arthAt kuMdakuMda AcArya ke jemaNe mahAtattvathI bharelo prAbhRtarUpI parvata buddhirUpI zira para upADIne bhavya jIvone samarpita karyo che. kharekhara A kALe A zAstra mumukSu bhavyajIvono parama AdhAra che. AvA duHSama kALamAM paNa AvuM adabhuta ananya-zaraNabhUta zAstra-tIrthakaradevanA mukhamAMthI nIkaLeluM amRta-vidyamAna che te ApaNuM mahA saddabhAgya che. nizcaya-vyavahAranI saMdhipUrvaka yathArtha mokSamArganI AvI saMkalanAbaddha prarUpaNA bIjA koI paNa graMthamAM nathI. parama pUjya sadgurudevanA zabdomAM kahuM to-"A samayasAra zAstra AgamonuM paNa Agama che; lAkho zAstrono nicoDa emAM rahelo che; jaina zAsanano e staMbha che; sAdhakanI e kAmadhenu che, kalpavRkSa che. cauda pUrvanuM rahasya emAM samAyeluM che. enI dareka gAthA chaThThAsAtamA guNasthAne jhUlatA mahAmuninA Atma-anubhavamAMthI nIkaLelI che. A zAstranA bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva mahAvideha kSetramAM sarvajJa vItarAga zrI sImaMgharabhagavAnanA samavasaraNamAM gayA hatA ane tyAM teo ATha divasa rahyA hatA e vAta yathAtatha che, akSarazaH satya che, pramANasiddha che, temAM lezamAtra zaMkAne sthAna nathI. te parama upakArI AcAryabhagavAne racelA A samayasAramAM tIrthaMkaradevanA nirakSara 'kAradhvanimAMthI nIkaLelo ja upadeza che." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates A zAstramAM bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanI prAkRta gAthAo para AtmakhyAti nAmanI saMskRta TIkA lakhanAra (lagabhaga vikrama saMvatanA 10mA saikAmAM thaI gayelA) zrImAna amRtacaMdrAcAryadeva che. jema A zAstranA mULa rDA alaukika puruSa che tema tenA TIkAkAra paNa mahAsamartha AcArya che. AtmakhyAti jevI TIkA haju sudhI bIjA koI jaina graMthanI lakhAyelI nathI. temaNe paMcAstikAya tathA pravacanasAranI paNa TIkA lakhI che ane tattvArthasAra, puruSArthasiddhayupAya Adi svataMtra graMtho paNa lakhyA che. temanI eka A AtmakhyAti TIkA vAMcanArane ja temanI adhyAtmarasiktA, AtmAnubhava, prakhara vidvattA, vastusvarUpane nyAyathI siddha karavAnI temanI asAdhAraNa zakti ane uttama kAvyazaktino pUro khyAla AvI jaze. ati saMkSepamAM gaMbhIra rahasyone goThavI devAnI temanI ajaba zakti vidvAnone Azcaryacakti kare che. temanI A daivI TIkA zrutakevaLInAM vacano jevI che. jema mULa zAstrartAe A zAstra samasta nija vaibhavathI racyuM che tema TIkAkAre paNa atyaMta hoMzapUrvaka sarva nija vaibhavathI A TIkA racI ema A TIkA vAMcanArane saheje lAgyA vinA rahetuM nathI. zAsanamAnya bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve A kaLikALamAM jagadguru tIrthaMkaradeva jevuM kAma karyuM che ane zrI amRtacaMdrAcAryadeve, jANe ke teo kuMdakuMdabhagavAnanA hRdayamAM pesI gayA hoya te rIte temanA gaMbhI2 Azayone yathArthapaNe vyakta karIne, temanA gaNadhara jevuM kAma karyuM che. A TIkAmAM AvatAM kAvyo (-kaLazo ) adhyAtma rasathI ane AtmAnubhavanI mastIthI bharapUra che. zrI padmaprabhadeva jevA samartha munivaro 52 te kaLazoe UMDI chApa pADI che ane Aje paNa te tattvajJAnathI ne adhyAtmarasathI bharelA madhura kaLazo, adhyAtmarasikonA hRdayanA tArane jhaNajhaNAvI mUke che. adhyAtmakavi tarIke zrI amRtacaMdrAcAryadevanuM sthAna jaina sAhityamAM advitIya che. samayasAramAM bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeve 415 gAthAo prAkRtamAM racI che. tenA 52zrI amRtacaMdrAcAryadeve AtmakhyAti nAmanI ane zrI jayasenAcAryadeve tAtparyavRtti nAmanI saMskRta TIkA lakhI che. paMDita jayacaMdrajIe mULa gAthAonuM ane AtmakhyAtinuM hiMdImAM bhASAMtara karyu ane temAM pote thoDo bhAvArtha paNa lakhyo. te pustaka 'samayaprAkRta 'nA nAme vi. saM. 1964mAM prakAzita thayuM hatuM. tyArapachI paMDita manoharalAlajIe te pustakane pracalita hiMdImAM parivartita karyuM ane zrI 52mazrutaprabhAvaka maMDaLa dvArA ' samayasAra 'nA nAme vi. saM. 1975mAM prakAzana pAmyuM. te hiMdI graMthanA AdhAre, tema ja saMskRta TIkAnA zabdo tathA Azayane vaLagI rahIne, A gujarAtI anuvAda taiyAra karavAmAM Avyo che. A anuvAda karavAnuM mahA bhAgya mane prApta thayuM te mane ati harSanuM kAraNa che. parama pUjya saddagurudevanA Azraya taLe A gahana zAstrano anuvAda thayo che. anuvAda karavAnI samasta zakti mane pUjyapAda saddagurudeva pAsethI ja maLI che. mArI mAraphata anuvAda thayo tethI 'A anuvAda meM karyo che' ema vyavahArathI bhale kahevAya, paraMtu mane mArI alpatAnuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pUruM bhAna hovAthI ane anuvAdanI sarva zaktinuM mULa zrI sadgurudeva ja hovAthI huM to barAbara samajuM chuM ke sadgurudevanI amRtavANIno dhodha ja-temanA dvArA maLelo aNamUla upadeza ja yathAkALe A anuvAdarUpe pariNamyo che. jemanI hUMphathI A ati gahana zAstrano anuvAda karavAnuM meM sAhasa kheDyuM hatuM ane jemanI kRpAthI te nirvinne pAra paDayuM che te parama upakArI sadgurudevanAM caraNAraviMdamAM ati bhaktibhAve vaMdana karuM chuM. A anuvAdamAM aneka bhAIonI madada che. bhAIzrI amRtalAla mANekalAla jhATakiyAnI AmAM sauthI vadhAre madada che. teo Akho anuvAda ati parizrama veThIne ghaNI ja bArIkAIthI ane umaMgathI tapAsI gayA che, ghaNI ati-upayogI sUcanAo temaNe karI che, saMskRta TIkAnI hastalikhita prato meLavIne pAThAntaro zodhI ApyA che, zaMkAsthAnonAM samAdhAna paMDito pAsethI meLavI ApyAM che-ItyAdi aneka rIte temaNe je sarvatomukhI sahAya karI che te mATe huM temano AbhArI chuM. jeo potAnA vizALa zAstrajJAnathI, A anuvAdamAM paDatI nAnI moTI muzkelIono niveDo karI ApatA te murabbI vakIla zrI rAmajIbhAI mANekacaMda dozIno huM hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. jyAre jyAre bhASAMtara karatAM koI artha barAbara na besatA hoya tyAre tyAre huM (amRtalAlabhAI mAraphata) patra dvArA paM0 gaNezaprasAdajI varNI ane paM0 rAmaprasAdajI zAstrIne te artho puchAvato. temaNe mane dareka vakhate vinAsaMkoce praznonA uttaro ApyA che. temanI salAhu mane bhASAMtaramAM ghaNI upayogI thaI che. A rIte temaNe karelI madada mATe huM temano aMta:karaNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. A sivAya je je bhAIonI A anuvAdamAM sahAya che te sarvano huM AbhArI chuM. A anuvAda bhavya jIvone jinadeve prarUpelo AtmazAMtino yathArtha mArga batAvo, e mArI aMtaranI bhAvanA che. zrI amRtacaMdrAcAryadavanA zabdomAM "A zAstra AnaMdamaya vijJAnaghana AtmAne pratyakSa dekhADanAruM advitIya jagacakSu che. je koI tenA parama gaMbhIra ane sUkSma bhAvone hRdayagata karaze tene te jagacakSu AtmAnuM pratyakSa darzana karAvaze. jyAM sudhI te bhAvo yathArtha rIte hRdayagata na thAya tyAM sudhI rAtadivasa te ja maMthana, te ja puruSArtha rtavya che. zrI jayasenAcAryadavanA zabdomAM samayasAranA abhyAsa AdinuM phaLa kahIne A upoddAta pUrNa karu chuM :-"svarUparasika puruSoe varNavelA A prAbhRtano je koI AdarathI abhyAsa karaze, zravaNa karaze, paThana karaze, prasiddhi karaze, te puruSa avinAzI svarUpamaya, aneka prakAranI vicitratAvALA, kevaLa eka jJAnAtmaka bhAvane pAmIne agra padane viSe muktilalanAmAM lIna thaze.' dIpotsavI, vi. saM. 1996 -hiMmatalAla jeThAlAla zAha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [dvitIya AvRtti prasaMge ] prathama AvRttimAM zrImad amRtacaMdrAcAryadevakRta saMskRta TIkA chapAvavAmAM AvI nahotI; A dvitIya AvRttimAM te umeravAmAM AvI che. A saMskRta TIkA vi. saM. 1975mAM zrI paramazrutaprabhAvaka maMDaLa dvArA prakAzita samayasAra pramANe chapAvavAmAM AvI che; temAM (vi.saM. 1975nI mudrita TIkAmAM) kyAMka azuddhio jaNAI te ghaNIkharI (hastalikhita pratonA AdhAre) sudhArI levAmAM AvI che, tema ja kayAMka mudrita pATho karatAM hastalikhita pratonA pAThAMtaro vizeSa baMdhabesatA lAgyA tyAM hastalikhita prato pramANe pATha levAmAM AvyA che. gujarAtI anuvAda prathama AvRtti pramANe rAkhavAmAM Avyo che; mAtra koIka jUja sthaLoe alpa pheraphAra karyo che. je je bhAIoe kAmamAM madada karI che te sauno RNI chuM. phAgaNa suda 11, vi. saM. 2009 * * hiM. je. zAha [tRtIya AvRtti prasaMge ] prathamanI be AvRttiomAM saMskRta TIkAnA lazarUpa zlokono saLaMga gujarAtI anuvAda chapAvavAmAM Avyo hato. A trIjI AvRttimAM te blokonA gujarAtI anuvAdanI vacce vacce saMskRta zabdo kauMsamAM chapAvavAmAM AvyA che ke jethI kayA saMskRta zabdano kayo gujarAtI artha che te sahelAIthI vAcakanA khyAlamAM AvI zake. A rIte 'zlokArtha 'mAM saMskRta zabdo yathAsthAne goThavavAnuM kAma bra0 bhAIzrI caMdulAlabhAI jhobALiyAe potAnI svayaMsphurita bhAvanAthI ghaNI cokasAIpUrvaka karyuM che. uparokta vizeSatA sivAya, (tema ja anuvAdamAM mAtra kayAMka karAyelA najIvA pheraphAra sivAya, ) A tRtIya AvRttinI sarva sAmagrI-saMskRta TIkA, anuvAda vagere badhuMdvitIya AvRtti pramANe ja che. phAgaNa vada dazama, vi. saM. 2025 hiM. je. zAha * * * [chaThThI AvRtti prasaMge ] chaThThI AvRttinI sarva sAmagrI-saMskRta TIkA, anuvAda vagere badhuM-trIjI vagere agAunI AvRttio pramANe ja che. zrAvaNa vada vi. saM.2048 (bahenazrI caMpAbena-79mI janmajayaMtI ) hiM. je. zAha [sAtamI AvRtti prasaMge ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates A sAtamI AvRttinI sarva sAmagrI-saMskRta TIkA, anuvAda vagere badhuM-trIjI vagere agAunI AvRttio pramANe ja che. mAgazara vada 8, vi. saM. 2054 (kuMdakaMda-AcAryapada-ArohaNadina ) * hiM. je. zAha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates jinajInI vANI [ rAga-AzAbharyA ame AviyA ] sImaMdhara mukhathI phUlaDAM khare, enI kuMdakuMda gUMthe mALa re, janajInI vANI bhalI re. vANI bhalI, mana lAge raLI, jemAM sAra-samaya ziratAja re, jinajInI vANI bhalI re.......sImaMdhara, gUMthyAM pAhuDa ne gUMthya paMcAsti, gUMthya pravacanasAra re, jinajInI vANI bhalI re. gUMthya niyamasAra, gUMthya rayaNasAra, gUMthyo samayano sAra re, jinajInI vANI bhalI re....sImaMdhara, syAdvAda kerI suvAse bharelo jinajIno 'kAranAda re, jinajInI vANI bhalI re. vaMdu jinezvara, vaMduM huM kuMdakuMda, vaMduM e kAranAda re, - jinajInI vANI bhalI re....sImaMdhara, heDa hajo, mArA bhAve hajo, mArA dhyAne hajo jinavANa re, jinajInI vANI bhalI re. jinezvaradevanI vANInA vAyarA vAjo mane dinarAta re, jinajInI vANI bhalI re....sImaMdhara, ---hiMmatalAla jeThAlAla zAhu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates http://www.AtmaDharma.com bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva vanamAM tADapatra upara zAstra lakhe che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva viSe ullekho vandyo vibhurbhuvi na kairahi kauNDakundaH kunda-prabhA-praNayi-kIrti-vibhUSitAzaH / yathA-vAra-verAvunavazarIvashckre zrutasya bharate prayataH pratiSThAm / / [ caMdragiri parvata parano zilAlekha ] artha :-kundapuSpanI prabhA dharanArI jemanI kIrti vaDe dizAo vibhUSita thaI che, jeo cAraNonAM-cAraNaRddhidhArI mahAmunionAM-suMdara hastakamaLonA bhramara hatA ane je pavitrAtmAe bharatakSetramAM zrutanI pratiSThA karI che, te vibhu kuMdakuMda A pRthvI para konAthI baMdha nathI ? ...........voTuHo yatIndraH | rajobhiraspRSTatamatvamantarbAhyepi saMvyaJjayituM yatIzaH / rajaHpadaM bhUmitalaM vihAya cacAra manye caturaMgulaM saH / / [viMdhyagiri-zilAlekha | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates artha :-yatIzvara (zrI kuMdakuMdasvAmI) raja:sthAna-bhUmiLane choDIne cAra AMgaLa UMce AkAzamAM cAlatA hatA te dvArA huM ema samajuM chuM ke, teozrI aMdaramAM tema ja bahAramAM rajathI (potAnuM) atyaMta aspaSTapaNe vyakta karatA hatA (-aMdaramAM teo rAgAdika maLathI aspRSTa hatA ane bahAramAM dhULathI aspRSTa hatA). jai paumaNaMdiNAho siimndhrsaamidivvnnaannenn| Na vibohai to samaNA kahaM sumaggaM pyaannNti|| [ naHIR | artha :- (mahAvidehakSetranA vartamAna tIrthaMkaradeva) zrI sImaMdharasvAmI pAsethI maLelA divya jJAna vaDe zrI padmanaMdinAthe (zrI kuMdakuMdAcAryadave) bodha na Apyo hota to munijano sAcA mArgane kema jANata ? huM kuMdakuMdAdi AcAryo ! tamArAM vacano paNa svarUpAnusaMdhAnane viSe A pAmarane parama upakArabhUta thayAM che. te mATe huM tamane atizaya bhaktithI namaskAra karuM chuM. [ zrImad rAjacaMdra | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ! nama: liTuM dhya: ke. . bharAvAne zrI kuMdakuMdAcArya deva samayaprabhunamAM che ke huM je nA bhAva kahevA mAMDyuM che. te aMtaranI mAnyatana nA ( 1 pramANa bhe; kaaNa ke A anubhava kathana zA che A mArA vartatA ame banmavaijapa vaDe tevA che Ama to 'thI 'rAdhA zarU karatAM AcArya bhagavAna kahe che ke , A . amana nathI ane mana nI eka e be avato niSedha jato huM e bhayanA akhaMDa - e mA vartamAna vartanI dazA chuM aneveIL nI dazama amana ane ane mi be mikAmAM hajAro vA Ava-nma kA che te bhUmikAmAM 'jInA ma muni nA #thana che. ' ' paDe samaya~ta eTale amAruM bheTa. jema vALyane maLavA bheracha mAkhavuM paDe che tema patAnI 12ma utkRSTa Anmam was amAnya 65 2 ja sarUdana kAna-vAvItra?: mAtmA tenI pati bheTa che A paramAtmada-maha datal-12 jAya che. - A zabdabrahaY 12mA gamI dazalA evibhakata sanmAna pramANe karaje, za na bhe, kakvnA , ko nahi, AnuM bAna +2nA2 tNa malazAnI che (potAnA ja hastAramAM) - sadgurUdeva nA hRdayoga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nama: siddhabhya: bhagavAna zrI kuMdakuMdAcAryadeva samayaprAbhRtamAM kahe che ke, huM je A bhAva kahevA mAguM chuM. te aMtaranA AtmasAkSInA pramANa vaDe pramANa karajo; kAraNa ke A anubhavapradhAna zAstra che. temAM mArA vartatA sva-Atmavaibhava vaDe kahevAya che. Ama kahIne chaThThI gAthA zarU karatAM AcAryabhagavAna kahe che ke, " Atmadravya apramatta nathI ane pramatta nathI eTale ke e be avasthAno niSedha karato huM eka jANanAra akhaMDa chuM e mArI vartamAna vartatI dazAthI kahuM chuM.' munipaNAnI dazA apramatta ane pramatta e be bhUmikAmAM hajAro vAra Ava-jA kare che, te bhUmikAmAM vartatA mahAmuninuM A kathana che. samayaprAbhUta eTale samayasArarUpI bhaTaNuM. jema rAjAne maLavA bhaTaNuM ApavuM paDe che tema potAnI parama utkRSTa AtmadazAsvarUpa paramAtmadazA pragaTa karavA samayasAra je samyagdarzana-jJAna-cArItrasvarUpa AtmA tenI pariNatirUpa bhaTaNuM ApyuM paramAtmadazA-siddhadazA-pragaTa thAya che. A zabdabrahmarUpa paramAgamathI darzAvelA ekatvavibhakta AtmAne pramANa karajo, hA ja pADajo, kalpanA karazo nahi. AnuM bahumAna karanAra paNa mahAbhAgyazALI che. (potAnA ja hastAkSaramAM) sadgurudevanA hRdayogAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya viSayAnukramaNikA pUrvaraMga (prathama 38 gAthAomAM raMgabhUmisthaLa bAMdhyuM che; temAM jIva nAmanA padArthanuM svarUpa kahyuM che. ) maMgalAcaraNa, graMthapratijJA (A jIva-ajIvarUpa cha dravyAtmaka loka che, emAM dharma, adharma, AkAza, kALa e cAra dravya to svabhAvapariNatisvarUpa ja che, ane jIva-puddagala dravyane anAdi kALanA saMyogathI vibhAva-pariNati paNa che; kema ke sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdarUpa mUrtika puddagalone dekhI A jIva rAgadveSamoharUpa pariName che ane enA nimittathI puddagala karmarUpa thaIne jIva sAthe baMdhAya che. e pramANe A bannenI anAdithI ja baMdhAvasthA che. jIva jyAre nimitta pAmatAM rAgAdirUpe nathI pariNamato tyAre navIna karma bAMdhato nathI, pUrvakarma kharI jAya che, tethI mokSa thAya che; AvI jIvanI svasamaya-52samayarUpa pravRtti che.) jyAre jIva samyagdarzana-jJAnacAritrabhAvarUpa potAnA svabhAvarUpe pariName che tyAre svasamaya che ane jyAM sudhI mithyAdarzana-jJAna- cAritrarUpe pariName che tyAM sudhI te puddagalakarmamAM sthita parasamaya che evuM kathana jIvano puddagalakarma sAthe baMdha hovAthI parasamayapaNuM che te suMdara nathI, kAraNa ke emAM jIva saMsAramAM bhamatAM aneka prakAranAM duHkha pAme che; tethI svabhAvamAM sthira thAya-sarvathI judo thaI ekalo gAthA 1 2 viSaya sthira thAya-tyAre suMdara (ThIka) che jIvane judApaNuM ane ekapaNuM pAmavuM durlabha che; kema ke baMdhanI kathA to sarva prANI kare che, ekatvanI kathA vi2la jANe che tethI durlabha che, te saMbaMdhI kathana A kathAne ame sarva nija vibhavathI kahIe chIe; tene anya jIvo paNa potAnA anubhavathI parIkSA karI grahaNa karajo zuddhanayathI joIe to jIva apramatta-pramatta banne dazAothI judo eka jJAyakabhAva mAtra che, je jANanAra che te ja jIva che te saMbaMdhI A jJAyakabhAvamAtra AtmAne darzana-jJAnacAritranA bhedathI paNa azuddhapaNuM nathI, jJAyaka che te jJAyaka ja che vyavahAranaya AtmAne azuddha kahe che te vyavahAranayanA upadezanuM prayojana zudghanaya satyArtha ane vyavahAranaya asatyArtha kahela che je svarUpanA zuddha paramabhAvane prApta thayA che temane to zuddhanaya ja prayojanavAna che, ane jeo sAdhaka avasthAmAM che temane vyavahAranaya paNa prayojanavAna che evuM kathana jIvAdi tattvone zuddhanaye jANavAM te samyaktva che evuM kathana zudghanayanA viSayabhUta AtmA baddhasRSTa, anya, aniyata, vizeSa ane saMyukata-e pAMca bhAvothI rahita hovA saMbaMdhI thana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com gAtha ' 3 4 5 6 7 8 11 12 13 14 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha 15 19 23 28 zuddhanayanA viSayabhUta AtmAne jANavo te samyajJAna che evuM kathana samyagdarzanajJAnacAritrarUpa AtmA ja sAdhue sevana karavA yogya che. tenuM daSTAMta sahita kathana zuddhanayanA viSayabhUta AtmAne jyAM sudhI na jANe tyAM sudhI te jIva ajJAnI che evuM kathana ajJAnIne samajAvavAnI rIti ajJAnIe jIva-dehane eka dekhI tIrthaMkaranI stutino prazna karyo teno uttara A uttaramAM jIva-dehanI bhinnatAnuM dazya cAritramAM je pratyAkhyAna kahevAmAM Avela che te zuM che? evA ziSyanA praznano uttara Apyo che ke pratyAkhyAna jJAna ja che darzanazAnacAritrasvarUpe pariNata AtmAnuM svarUpa kahI raMgabhUmikAnuM sthaLa (38 gAthAomAM) pUrNa 1. jIva-ajIva adhikAra jIva-ajIva bane baMdha paryAyarUpa thaI eka dekhavAmAM Ave che, temAM jIvanuM svarUpa na jANavAthI ajJAnI jana jIvanI kalpanA adhyavasAnAdi bhAvarUpe anyathA kare che tenA prakAronuM varNana jIvanuM svarUpa anyathA kahyuM che tenA niSedhanI gAthA adhyavasAnAdi bhAva pudgalamaya che, jIva nathI evuM kathana adhyavasAnAdi bhAvane vyavahAranayathI jIva kahela che paramArtharUpa jIvanuM svarUpa varNathI mAMDI guNasthAna paryata jeTalA bhAva che te jIvanA nathI evuM cha gAthAothI kathana e varNAdika bhAva jIvanA che ema vyavahAranaya kahe che, nizcayanaya kaheto nathI evuM daSTAMtapUrvaka kathana varNAdikabhAvonuM jIva sAthe tAdAbhya koI ajJAnI mAne teno niSedha 2. kartAkarma adhikAra A ajJAnI jIva krodhAdimAM jyAM sudhI varte che tyAM sudhI karmano baMdha kare che Asrava ane AtmAnuM bhedajJAna thaye baMdha thato nathI AsravothI nivRtta thavAnuM vidhAna jJAna thavAno ane AsravothI nivRttino samakALa kaI rIte che tenuM kathana jJAnasvarUpa thayela AtmAnuM cita Asrava ane AtmAnuM bhedajJAna thaye AtmA jJAnI thAya che tyAre kartakarmabhAva paNa thato nathI jIva-pudagalakarmane paraspara nimittanaimittika bhAva che topaNa kartakarmabhAva kahI zakAtonathI nizcayanA matathI AtmA ane karmane kartakarmabhAva ane bhokatRbhogyabhAva nathI, potAnAmAM ja kartakarmabhAva ane bhokatuMbhogyabhAva che vyavahAranaya AtmA ane pudgalakarmane kartakarmabhAva ane bhokatRbhAgyabhAva kahe che AtmAne pudgalakarmano kta ane bhokatA mAnavAmAM Ave to mahAna doSa-svaparathI abhinnapaNAno prasaMga-Ave che; te mithyApaNuM hovAthI jinadevane saMmata nathI 38 39 44 45 46 49 85 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha 116 126 89 132 93 137 94 96 141 98 142 mithyAtvAdi Agnavo jIva-ajIvanA bhedathI be prakAre che evuM kathana ane teno hetu AtmAnA mithyAtva, ajJAna, avirati-A traNa pariNAma anAdi che; temanuM rtApaNuM ane tenA nimittathI pugalanuM karmarUpa thavuM AtmA mithyAtvAdibhAvarUpe pariName nahi tyAre karmano kta nathI ajJAnathI karma kevI rIte thAya che evo ziSyano prazna ane teno uttara karmanA rtApaNAnuM mULa ajJAna ja che jJAna thAya che tyAre rtApaNuM nathI vyavahArI jIva AtmAne pudgalakarmano kna kahe che e ajJAna che AtmA pulakarmano rjA nimittanaimittikabhAvathI paNa nathI; AtmAnA yoga-upayoga che te nimittanaimittikabhAvathI che ane yoga-upayogano AtmA kta che jJAnI jJAnano ja kta che ajJAnI paNa potAnA ajJAnabhAvano ja kna che, pudagalakarmano i to jJAnI ke ajJAnI koI nathI kema ke paradravyone paraspara knakarmabhAva nathI jIva nimittabhUta banatAM karmanuM pariNAma thatuM dekhIne upacAramAtrathI kahevAmAM Ave che ke A karma jIve karyuM mithyAtvAdi sAmAnya Asravo ane guNa sthAnorUpI temanA vizeSo baMdhanA rtA che, nizcayathI jIva temano ibhoktA nathI jIva ane Agnavono bheda dekhADayo che; abheda kahevAmAM dUSaNa dIdhuM che. sAMkhyamatI, puruSa ane prakRtine apariNAmI kahe che teno niSedha karI puruSa ane pudagalane pariNAmI kahyA che jJAnathI jJAnabhAva ane ajJAnathI ajJAna bhAva ja utpanna thAya che ajJAnI jIva dravyakarma baMdhAvAnA nimittarUpa ajJAnAdi bhAvono hetu thAya che pudagalanA pariNAma to jIvathI judA che ane jIvanA pudgalathI judA che. karma jIvathI baddhaspaSTa che ke abaddhaskRSTa evA ziSyanA praznano nizcaya-vyavahAra bane nayothI uttara je nayonA pakSathI rahita che te knakarmabhAvathI rahita samayasAra-zuddha AtmA-che ema kahI adhikAra pUrNa 3. puNya-pApa adhikAra zubhAzubha karmanA svabhAvanuM varNana banne karmo baMdhanAM kAraNa AthI banne karmono niSedha tenuM dRSTAMta ane AgamanI sAkSI jJAna mokSanuM kAraNa che vratAdika pALe topaNa jJAna vinA mokSa nathI puNyakarmanA pakSapAtIno doSa jJAnane ja paramArtha svarUpa mokSanuM kAraNa kahyuM che, ane anyano niSedha karyo che karma mokSanA kAraNano ghAta kare che ema daSTAMta dvArA kathana karma pote ja baMdhasvarUpa che karma baMdhanA kAraNarUpa bhAvosvarUpa che arthAt mithyAtva-ajJAna-kaSAyasvarUpa che evuM kathana, ane trIjo adhikAra pUrNa 1OO 101 145. 146 147 148 151 152 154 102 155 105 157 16) 109 113 161 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha 194 195 196 197 166 198 2OO 201 203 4. Asrava adhikAra AmravanA svarUpanuM varNana arthAt mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga-e jIvaajIvanA bhede be prakAranAM che ane te baMdhanAM kAraNa che evuM kathana jJAnIne te Agnavono abhAva kahyo che rAga-dveSa-moharUpa jIvanA ajJAnamaya pariNAma che te ja Asrava che rAgAdika sAthe nahi maLelA jJAnamaya bhAvanI utpatti jJAnIne dravya-Agnavono abhAva jJAnI nirAnsava kevI rIte che" evA ziSyanA praznano uttara ajJAnI ane jJAnIne Asrava thavAnuM ane na thavAnuM yuktipUrvakanuM varNana rAga-dveSa-moha ajJAnapariNAma che te ja baMdhanA kAraNarUpa Asravo che; te jJAnIne nathI; tethI jJAnIne karmabaMdha paNa nathI. adhikAra pUrNa 5. saMvara adhikAra saMvarano mULa upAya bhedavijJAna che tenI rItinuM traNa gAthAomAM kathana bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi thAya che evuM kathana zuddha AtmAnI upalabdhithI ja saMvara thAya che evuM kathana saMvara thavAno prakAra-traNa gAthAmAM saMvara thavAnA kramanuM kathana; adhikAra pUrNa 6. nirjarA adhikAra dravyanirjarAnuM svarUpa bhAvanirjarAnuM svarUpa jJAnanuM sAmarthya vairAgyanuM sAmarthya jJAna-vairAgyanA sAmarthyanuM daSTAMtapUrvaka kathana 164 samyagdaSTi sAmAnyapaNe tathA vizeSapaNe sva parane kaI rIte jANe che te saMbaMdhI kathana samyagdaSTi jJAna-vairAgyasaMpanna hoya che 167 rAgI jIva samyagdaSTi kema na hoya te saMbaMdhI kathana 168 ajJAnI rAgI prANI rAgAdikane potAnuM pada 169 jANe che; te padane choDI potAnA eka vItarAga jJAyakabhAvapadamAM sthira thavAno 170 upadeza AtmAnuM pada eka jJAyaka svabhAva che ane te 171 ja mokSanuM kAraNa che; jJAnamAM je bheda che. te karmanA kSayopazamanA nimittathI che jJAna jJAnathI ja prApta thAya che jJAnI parane zA mATe grahaNa karatA nathI evA 177 ziSyanA praznano uttara parigrahanA tyAganuM vidhAna jJAnIne sarva parigrahano tyAga che karmanA phaLanI vAMchAthI karma kare te karmathI lepAya che; jJAnIne IcchA nahi hovAthI 184 te karmathI lapAto nathI. tenuM daSTAMta dvArA kathana 186 samyakatvanA ATha aMga che, temAM prathama to 187 samyagdaSTi ni:zaMka tathA sAta bhaya rahita 190 che evuM kathana niSkAMkSitA, nivicikitsA, amUDhatva, upa193 gUhuna, sthitikaraNa, vAtsalya, prabhAvanA tenuM nizcayanayanI pradhAnatAe varNana 204 205 207 208 214 218 228 23 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha 278 283 265 288 291 292 7. baMdha adhikAra baMdhanA kAraNanuM kathana AtmA evA kAraNarUpe na pravarte to baMdha na thAya evuM kathana mithyASTine jenAthI baMdha thAya che, te Azayone pragaTa karyA che ane te Azayo ajJAna che ema siddha karyuM che. ajJAnamaya adhyavasAya ja baMdhanuM kAraNa che bAhyavastu baMdhanuM kAraNa nathI, adhyavasAna ja baMdhanuM kAraNa che-evuM kathana adhyavasAna potAnI arthakriyA nahi karatuM hovAthI mithyA che mithyASTi ajJAnarUpa adhyavasAyathI potAnA AtmAne aneka avasthArUpe kare che evuM kathana A ajJAnarUpa adhyavasAya jene nathI tene karmabaMdha thato nathI A adhyavasAya zuM che? evA ziSyanA praznano uttara A adhyavasAyano niSedha che te vyavahAra nayano ja niSedha che je kevaLa vyavahAranuM ja avalaMbana kare che te ajJAnI ane mithyASTi che; kema ke tenuM avalaMbana abhavya paNa kare che, vrata, samiti, gupti pALe che, agiyAra aMga bhaNe che, to paNa teno mokSa nathI. zAstronuM jJAna hovA chatAM abhavya ajJAnI 294 rAgAdika bhAvonuM nimitta AtmA che ke 237 padravya ? teno uttara AtmA rAgAdikano artA ja zI rIte che. 242 tenuM udAharaNa pUrvaka kathana 8. mokSa adhikAra mokSanuM svarUpa karmabaMdhathI chUTavuM te che; je 247 jIva baMdhano cheda karato nathI paraMtu mAtra 259 baMdhanA svarUpane jANavAthI ja saMtuSTa che te mokSa pAmato nathI baMdhanI ciMtA karye baMdha kapAto nathI baMdha-chedanathI ja mokSa thAya che ra66 baMdhano cheda kevI rIte karavo? evA praznano uttara e che ke karmabaMdhanA chedananuM karaNa prajJAzastra ja che ra68 prajJArUpa karaNathI AtmA ane baMdha-baMnene judA judA karI prajJAthI ja AtmAne grahaNa 270 karavo, baMdhane choDavo AtmAne prajJAvarDa kaI rIte grahaNa karavo te saMbaMdhI kathana AtmA sivAya anya bhAvano tyAga karavo; 27ra koNa jJAnI paranA bhAvane para jANI grahaNa kare ? arthAta koI na kare je paradravyane grahaNa kare che te aparAdhI che, baMdhanamAM paDe che; je aparAdha karato nathI te baMdhanamAM paDato nathI 273 aparAdhanuM svarUpa zuddha AtmAnA grahaNathI tame mokSa kahyo; 274 paraMtu AtmA to pratikramaNa Adi dvArA ja doSothI chUTI jAya che, to pachI zuddha 275 AtmAnA grahaNanuM zuM kAma che?' AvA 276 ziSyanA praznano uttara ApavAmAM Ave 295 297 3OO 301 34 abhavya dharmanI zraddhA kare che te bhogahetu dharmanI ja che, mokSahetu dharmanI nahi vyavahAra-nizcayanayanuM svarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha 366 372 393 jJAna ane zeyanI taddana bhinnatA jANato hovAthI samyagdaSTine viSayomAM rAgadveSa thatA nathI; teo mAtra ajJAnadazAmAM 376 vartatA jIvanA pariNAma che. anya dravyane anya dravya kAMI karI zakyuM nathI 3O8 evuM kathana sparza Adi pudagalanA guNa che te AtmAne 31ra kAMI ema kahetA nathI ke amane grahaNa kara ane AtmA paNa potAnA sthAnathI chUTIne temane jANavA jato nathI, paraMtu 314 ajJAnI jIva temanA pratye vRthA rAga-dveSa kare che pratikramaNa, pratyAkhyAna ane AlocanAnuM svarUpa je karma ane karmaphaLane anubhavatAM potAne te-rUpa kare che te navAM karma bAMdhe che. (ahIM TIkAkAra 320 AcAryadeve kRta-kArita-anumodanAthI mana vacana, kAyA vaDe atIta, vartamAna ane 321 anAgata karmanA tyAganuM ogaNapacAsa ogaNapacAsa bhaMga dvArA kathana karIne 328 karmacetanAnA tyAganuM vidhAna darzAvyuM che tathA ekaso aDatALIza prakRtinA tyAganuM kathana karIne karmaphaLacetanAnA 33ra tyAganuM vidhAna darzAvyuM che.). jJAnane samasta anya dravyothI juduM darzAvyuM 316 383 che ke, pratikramaNa-apratikramaNa rahita apratikramaNAdi svarUpa trIjI bhUmikAthI ja-zuddha AtmAnA grahaNathI jaAtmA nirdoSa thAya che 9. sarva vizuddhajJAna adhikAra AtmAnuM artApaNuM daSTAMtapUrvaka kahe che rtApaNuM jIva ajJAnathI mAne che; te ajJAnanuM sAmarthya dekhADayuM che jyAM sudhI AtmA prakRtinA nimitte UpajavuM-viNasavuM na choDe tyAM sudhI te kta thAya che karmaphaLanuM bhoktApaNuM paNa AtmAno svabhAva nathI, ajJAnathI ja te bhoktA thAya che evuM kathana jJAnI karmaphaLano bhoktA nathI jJAnI -bhoktA nathI tenuM daSTAMtapUrvaka kathana jeo AtmAne rtA mAne che temano mokSa nathI evuM kathana ajJAnI potAnA bhAvakarmano rtA che evuM yuktipUrvaka kathana AtmAnuM rtApaNuM ane artApaNuM jevI rIte che tevI rIte syAdvAda dvArA tera gAthAmAM siddha karyuM che bauddhamatI ema mAne che ke karmano karanAra bIjo che ane bhogavanAra bIjo che; te mAnyatAno yuktipUrvaka niSedha knakarmano bheda-abheda jevI rIte che tevI rIte na vibhAga dvArA daSTAMtapUrvaka kathana nizcaya-vyavahAranA kathanane khaDInA daSTAMtathI diza gAthAmAM spaSTa karyuM che 318 387 390 405 345 AtmA amUrtika che tethI tene pudagalamayI diyuM nathI 349 dravyaliMga dehamayI che tethI draliMga AtmAne mokSanuM kAraNa nathI; darzanajJAnacAritra ja 356 mokSamArga che evuM kathana 48 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates viSaya gAtha viSaya gAtha. 411 590 413 606 414 mokSanA arthIe darzanazAnacAritrasvarUpa mokSamArgamAM ja AtmAne joDavo evo upadeza karyo che je dravyaliMgamAM mamatva kare che teNe samayasArane jANyo nathI vyavahAranaya ja muni-zrAvakanA liMgane mokSamArga kahe che, nizcayanaya koI liMgane mokSamArga kaheto nathI evuM kathana A zAstrane pUrNa karatAM tenA abhyAsa vagerenuM phaLa kahyuM che * pariziSTa * A zAstramAM anaMta dharmavALA AtmAne jJAnamAtra kahyo hovA chatAM syAdvAda sAthe virodha kema nathI Avato te batAvavA tathA eka ja jJAnamAM upAyabhAva ane upayabhAva banne kaI rIte ghaTe che te batAvavA TIkAkAra AcAryadava "AtmakhyAti' TIkAnA aMtamAM pariziSTarUpe svAvAda ane upAyaupayabhAva viSe thoDuM kahevAnI pratijJA kare 415 eka jJAnamAM ja " "tata, atata, eka, aneka, sat, asat, nitya, anitya'' A bhAvonA 14 bhaMga karI tenAM 14 kAvya kahyAM che jJAna lakSaNa che ane AtmA lakSya che, jJAnanI prasiddhithI ja AtmAnI prasiddhi thAya che. mATe AtmAne jJAnamAtra kahyo che eka jJAna-kriyArUpa pariNata AtmAmAM ja anaMta zaktio pragaTa che, temAMthI suDatAlIza zaktionAM nAma tathA lakSaNonuM kathana upAya-upayabhAvanuM varNana; temAM, AtmA pariNAmI hovAthI sAdhakapaNuM ane siddhapaNuM-e banne bhAva barAbara ghaTe che evuM kathana thoDA kaLazomAM, aneka vicitratAthI bharelA AtmAno mahimA karIne pariziSTa saMpUrNa TIkAkAra AcAryadevanuM vaktavya, AtmakhyAti TIkA saMpUrNa bhASATIkAkAranuM vaktavya, graMtha samApta 6OG 614 618 624 625 589 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrIsarvajJavItarAgAya namaH zAstra-svAdhyAyanuM prAraMbhika maMgalAcaraNa oMkAraM bindusaMyuktaM nityaM dhyAyanti yoginaH / kAmadaM mokSadaM caiva OM kArAya namo namaH / / 1 / / avirlshbdghnaughprkssaalitsklbhuutlklngkaa| munibhirupAsitatIrthA sarasvatI haratu no duritaan|| 2 / / ajJAnatimirAndhAnAM jJAnAJjanazalAkayA / cakSurunmIlitaM yena tasmai zrIgurave namaH / / 3 / / / / zrIparamagurave namaH, paramparAcAryagurave namaH 11 sakalakaluSavidhvaMsakaM, zreyasAM parivardhakaM, dharmasambandhakaM bhavyajIvamanaHpratibodhakArakaM, puNyaprakAzakaM, pApapraNAzakamidaM zAstraM zrI samayasAranAmadheyaM, asya mUlagranthakartAraH zrIsarvajJadevAstaduttaragranthakartAraH zrIgaNadharadevAH pratigaNadharadevAsteSAM vacanAnusAramAsAdya AcAryazrIkundakundAcAryadevaviracitaM zrotAraH sAvadhAnatayA shRnnvntu|| 3 , maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gaNI / maMgalaM kundakundAryo jainadharmo'stu maMgalam / / 9 // sarvamaGgalamAMgalyaM sarvakalyANakArakaM / pradhAnaM sarvadharmANAM jainaM jayatu zAsanam / / 2 // Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramAtmane nmH| zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadavapraNIta zrI samayasAra pUrvaraMga zrImadamRtacandrasUrikRtA aatmkhyaatiH| (3manuSTrama) namaH samayasArAya svAnubhUtyA ckaaste| citsvabhAvAya bhAvAya srvNbhaavaantrcchide||1|| mULa gAthAono ane AtmakhyAti nAmanI TIkAno gujarAtI anuvAda zrI paramAtama praNamIne, zArada suguru namIya; samayasAra zAsana karuM dezavacanamaya, bhAI ! zabdabrahma parabrahmano vAcakavAcya niyoga; maMgaLarUpa prasiddha e, namuM dharma dhana-bhoga. naya naya sAra lahuM zubha vAra, pada pada mAra dahe duHkhakAra; laya laya pAra graha bhavadhAra-jaya jaya samayasAra avikAra. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda ( anudum ) anantadharmaNastattvaM pazyantI prtygaatmnH| anekAntamayI mUrtirnityameva prkaashtaam|| 2 / / zabda, artha ne jJAnasamayatraya Agama gAyA, kALa, mata, siddhAMta-bhedatraya nAma batAvyA; te mahIM Adi zubha arthasamayakathanI suNIe bahu, arthasamayamAM jIva nAma che sAra, suNajo sahu; te mahIM sAra viNakarmamaLa zuddha jIva zudghanaya kahe, A graMthamAM kathanI sahu, samayasAra budhajana grahe. nAmAdika SaT graMthamukha, temAM maMgaLa sAra; vidmaharaNa, nAstikaharaNa,ziSTAcAra uccAra. samayasAra jinarAja che, syAdavAda jinaveNa; mudrA jina nigraMthatA, namuM kare sahu cena. 4 5 6 A pramANe maMgaLapUrvaka pratijJA karIne zrI kuMdakuMda AcAryakRta gAthAbaddha samayaprAmRta graMthanI zrI amRtacaMdra AcAryakRta AtmakhyAti nAmanI je saMskRta TIkA che tenI dezabhASAmAM vanikA lakhIe chIe. prathama, saMskRta TIkAkAra zrI amRtacaMdra AcArya graMthanA AdimAM (pahelA zloka dvArA) maMgaLa arthe iSTadevane namaskAra kare cheH zlokArtha:- [ nama: samayasArAya ] ' samaya' arthAt jIva nAmano padArtha, temAM sAra-je dravyakarma, bhAvakarma, nokarma rahita zuddha AtmA, tene mAro namaskAra ho. te kevo che? [bhAvAya] zuddha sattAsvarUpa vastu che. A vizeSaNapadathI sarvathA abhAvavAdI nAstikono mata khaMDita thayo. vaLI te kevo che? [ vizrvamAvAya ] jeno svabhAva cetanAguNarUpa che. A vizeSaNathI guNa-guNIno sarvathA bheda mAnanAra naiyAyikono niSedha thayo. vaLI te kevo che? [ svAnubhUtyA vAsate] potAnI ja anubhavanarUpa kriyAthI prakAze che, arthAt potAne potAthI ja jANe che-pragaTa kare che. A vizeSaNathI, AtmAne tathA jJAnane sarvathA parokSa ja mAnanAra jaiminIya-bhaTTa-prabhAkara bhedavALA mImAMsakonA matano vyavaccheda thayo; tema ja jJAna anya jJAnathI jANI zakAya che, pote potAne nathI jANatuM-evuM mAnanAra naiyAyikono paNa pratiSedha thayo. vaLI te kevo che ? [ sarvamAvAntaravei] potAthI anya sarva jIvAjIva, carAcara padArthone sarva kSetrakALasaMbaMdhI, sarva vizeSaNo sahita, eka ja samaye jANanAro che. A vizeSaNathI, sarvajJano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pUrvaraMga (mAlinI) prprinntihetormohnaamno'nubhaavaadvirtmnubhaavyvyaaptiklmaassitaayaaH| abhAva mAnanAra mImAMsaka AdinuM nirAkaraNa thayuM. A prakAranAM vizeSaNo (guNo ) thI zuddha AtmAne ja ISTadeva siddha karI tene namaskAra karyo che. bhAvArtha- ahIM maMgaLa artha zuddha AtmAne namaskAra karyo che. koI ema prazna kare ke koI ISTadevanuM nAma laI namaskAra kema na karyo? tenuM samAdhAnaH-vAstavikapaNe ISTadevanuM sAmAnya svarUpa sarvakarmarahita, sarvajJa, vItarAga, zuddha AtmA ja che tethI A adhyAtmagraMthamAM samayasAra kahevAthI ISTadeva AvI gayA. tathA eka ja nAma levAmAM anyamatavAdIo matapakSano vivAda kare che te sarvanuM nirAkaraNa, samayasAranAM vizeSaNo varNavIne, karyuM. vaLI anyavAdIo potAnA ISTadevanuM nAma le che temAM ISTa zabdano artha ghaTato nathI, bAdhAo Ave che; ane syAdvAdI jainone to sarvajJa vItarAga zuddha AtmA ja ISTa che. pachI bhale te ISTadevane paramAtmA kaho, paramajyoti kaho, paramezvara, parabrahma, ziva, niraMjana, niSkalaMka, akSaya, avyaya, zuddha, buddha, avinAzI, anupama, acchadha, abhedha, paramapuruSa, nirAbAdha, siddha, satyAtmA, cidAnaMda, sarvajJa, vItarAga, arhata, jina, Apta, bhagavAna, samayasAra ItyAdi hajAro nAmothI kaho; te sarva nAmo kathaMcit satyArtha che. sarvathA ekAMtavAdIone bhinna nAmomAM virodha che, syAdvAdIne kAMI virodha nathI. mATe artha yathArtha samajavo joIe. pragaTe nija anubhava kare, sattA cetanarUpa; sau-jJAtA lakhIne namuM, samayasAra sahu-bhUpa. -1. have (bIjA zlokamAM) sarasvatIne namaskAra kare che: zlokArthaH- [ kanekAntamathI mUrti ] jemAM aneka aMta (dharma) che evuM je jJAna tathA vacana te-maya mUrti [ nityam ga] sadAya [pravezatAm] prakAzarUpa ho. kevI che te mUrti? [battadharmaLa: pratyAtmina: tattva ] je anaMta dharmavALo che ane je paradravyothI ne paradravyanA guNaparyAyothI bhinna tathA paradravyanA nimittathI thatA potAnA vikArothI kathaMcit bhinna ekAkAra che evA AtmAnA tattvane, arthAt asAdhAraNa-sajAtIya vijAtIya dravyothI vilakSaNa-nijasvarUpane, [pazyantI] te mUrti avalokana kare che-dekhe che. bhAvArtha- ahIM sarasvatInI mUrtine AzIrvacanarUpa namaskAra karyo che. laukkimAM je sarasvatInI mUrti prasiddha che te yathArtha nathI tethI ahIM tenuM yathArtha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda mama paramavizuddhiH zuddhacinmAtramUrterbhavatu smysaarvyaakhyyaivaanubhuuteH|| 3 / / varNana karyuM che. je samyajJAna che te ja sarasvatInI satyArtha mUrti che. temAM paNa saMpUrNa jJAna to kevaLajJAna che ke jemAM sarva padArtho pratyakSa bhAse che. te anaMta dharmo sahita Atmatattvane pratyakSa dekhe che tethI te sarasvatInI mUrti che. tadanusAra je zrutajJAna che te Atmatattvane parokSa dekhe che tethI te paNa sarasvatInI mUrti che. vaLI dravyazruta vacanarUpa che te paNa tenI mUrti che, kAraNa ke vacano dvArA aneka dharmavALA AtmAne te batAve che. A rIte sarva padArthonAM tattvane jaNAvanArI jJAnarUpa tathA vacanarUpa anekAMtamayI sarasvatInI mUrti che; tethI sarasvatInAM nAma 'vANI, bhAratI, zAradA, vAdevI ' ItyAdi ghaNAM kahevAmAM Ave che. A sarasvatInI mUrti anaMta dharmone 'syAt '- padathI eka dharmI mAM avirodhapaNe sAdhe che tethI te satyArtha che. keTalAka anyavAdIo sarasvatInI mUrtine bIjI rIte sthApe che paNa te padArthane satyArtha kahenArI nathI. koI prazna kare ke AtmAne anaMta dharmavALo kahyo che to temAM anaMta dharmo kayA kayA che? teno uttaraH-vastumAM satpaNuM, vastupaNuM, prameyapaNuM, pradezapaNuM, cetanapaNuM, acetanapaNuM, mUrtikapaNuM, amUrtikapaNuM ItyAdi (dharma) to guNa che; ane te guNonuM traNe kALe samaya-samayavartI pariNamana thavuM te paryAya che-je anaMta che. vaLI vastumAM ekapaNuM, anekapaNuM, nityapaNuM, anityapaNuM, bhedapaNuM, abhedapaNuM, zuddhapaNuM, azuddhapaNuM Adi aneka dharma che. te sAmAnyarUpa dharmo to vacanagocara che paNa bIjA vizeSarUpa dharmo jeo vacanano viSaya nathI evA paNa anaMta dharmo che-je jJAnagamya che. AtmA paNa vastu che tethI temAM paNa potAnA anaMta dharmo che. AtmAnA anaMta dharmomAM cetanapaNuM asAdhAraNa dharma che, bIjAM acetana dravyomAM nathI. sajAtIya jIvadravyo anaMta che temanAmAMya joke cetanapaNuM che topaNa saunuM cetanapaNuM nija svarUpe juduM juduM kahyuM che kAraNa ke dareka dravyane pradezabheda hovAthI koInuM koImAM bhaLatuM nathI. A cetanapaNuM potAnA anaMta dharmomAM vyApaka che tethI tene AtmAnuM tattva kahyuM che. tene A sarasvatInI mUrti dekhe che ane dekhADe che. e rIte enAthI sarva prANIonuM kalyANa thAya che mATe 'sadA prakAzarUpa raho' evuM AzIrvAdarUpa vacana tene kahyuM che. 2. have ( trIjA zlokamAM) TIkAkAra A graMthanuM vyAkhyAna karavAnA phaLane cAhatAM pratijJA kare che: zlokArtha:- zrImAn amRtacaMdra AcArya kahe che ke:- [ samayasAravyAvyayA puva ] A samayasAra (zuddhAtmA tathA graMtha) nI vyAkhyA (kathanI tathA TIkA ) thI ja kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com 5 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates atha sUtrAvatAra: vaMdittu savvasiddhe dhuvamacalamaNovamaM gadiM ptte| vocchAmi samayapAhuDamiNamo sudkevliibhnnidN||1|| vanditvA sarvasiddhAn dhruvAmacalAmanaupamyAM gati praaptaan| vakSyAmi samayaprAbhRtamiMda aho shrutkevlibhnnitm||1|| [ mana anumUte: ] mArI anubhUtinI arthAt anubhavanarUpa pariNatinI [paramavizuddhi:] parama vizuddhi (samasta rAgAdi vibhAvapariNati rahita utkRSTa nirmaLatA ) [ bhavatu ] thAo. kevI che te pariNati ? [ 52pariNatideto. mohanAnu: manubhAvAt] parapariNatinuM kAraNa je moha nAmanuM karma tenA anubhAva (-udayarUpa vipAka) ne lIdhe [viratanuM anumAvya-vyApti-nmASitAyA:] je anubhAvya ( rAgAdi pariNAmo) nI vyAti che tenAthI niraMtara kabhASita (melI) che. ane huM kevo chuM? [zuddhavinmAtramUrtI] dravyadaSTithI zuddha caitanyamAtra mUrti chuM. bhAvArtha:- AcArya kahe che ke zuddhadravyArthika nayanI dRSTie to huM zuddha caitanyamAtra mUrti chuM. paraMtu mArI pariNati mohakarmanA udayanuM nimitta pAmIne melI cherAgAdisvarUpa thaI rahI che. tethI zuddha AtmAnI kathanIrUpa je A samayasAra graMtha che tenI TIkA karavAnuM phaLa e cAhuM chuM ke mArI pariNati rAgAdi rahita thaI zuddha thAo, mArA zuddha svarUpanI prApti thAo. bIjuM kAMI paNa-khyAti, lAbha, pUjAdika-cAhato nathI. A prakAre AcArya TIkA karavAnI pratijJAgarbhita enA phaLanI prArthanA karI. 3. - have mULagAthAsUtrakAra zrI kuMdakuMdAcArya graMthanA AdimAM maMgaLapUrvaka pratijJA kare che: (harigIta) dhruva, acala ne anupama gati pAmela sarve siddhane vaMdI kahuM zrutakevaLI-kathita A samayaprAbhUta aho ! 1. gAthArtha:- AcArya kahe che: huM [ dhruvAn] dhruva, [vanAma] acaLa ane [ anaupacA] anupama-e traNa vizeSaNothI yukta [gati] gatine [prANAna] prApta thayela evA [ sarvasilphIna] sarva siddhone [ vaMvitvA] namaskAra karI, [Sado] aho ! [mRtavanimaNitam ] zrutakevaLIoe kahelA [rUdra] A [samayamRtam] samayasAra nAmanA prAbhRtane [ vakSyAmi] kahIza. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda atha prathamata eva svabhAvabhAvabhUtatayA dhruvatvamavalambamAnAmanAdibhAvAntaraparaparivRttivizrAntivazenAcalatvamupagatAmakhilopamAnavilakSaNAdbhutamAhAtmyatvenAvidyamA nau- pamyAmapavargasaMjJikAM gatimApannAn bhagavataH sarvasiddhAn siddhatvena sAdhyasyAtmanaH prati- cchandasthAnIyAn bhAvadravyastavAbhyAM svAtmani parAtmani ca nidhAyAnAdinidhanazruta- prakAzitatvena nikhilArthasArthasAkSAtkArikevalipraNItatvena zrutakevalibhiH svayamanubhava- dbhirabhihitatvena ca pramANatAmupagatasyAsya samayaprakAzakasya prAbhRtAhayasyArhatpravacanAva- yavasya svaparayoranAdimohaprahANAya bhAvavAcA dravyavAcA ca pribhaassnnmupkrmyte| TIkA:- ahIM (saMskRta TIkAmAM) "31tha' zabda maMgaLanA arthane sUcave che. graMthanA AdimAM sarva siddhone bhAva-dravya stutithI potAnA AtmAmAM tathA paranA AtmAmAM sthApIne A samaya nAmanA prAbhUtanuM bhAvavacana ane dravyavacanathI paribhASaNa zarU karIe chIe-ema zrI kuMdakuMdAcArya kahe che. e siddha bhagavaMto, siddhapaNAne lIdhe, sAdhya je AtmA tenA pratichaMdanA sthAne che -jemanA svarUpanuM saMsArI bhavya jIvo ciMtavana karIne, te samAna potAnA svarUpane dhyAIne, temanA jevA thaI jAya che ane cAra gatiothI vilakSaNa je paMcamagati mokSa tene pAme che. kevI che te paMcamagati? svabhAvabhAvarUpa che tethI dhruvapaNAne avalaMbe che. cAre gatio para-nimittathI thatI hovAthI dhruva nathI, vinAzika che; "dhruva' vizeSaNathI paMcamagatimAM e vinAziktAno vyavaccheda thayo. vaLI te gati kevI che? anAdi kALathI anya (para) bhAvanA nimittathI thatuM je paramAM bhramaNa tenI vizrAMti (abhAva) vaza acalapaNAne pAmI che. A vizeSaNathI, cAra gatione paranimittathI je bhramaNa thAya che teno paMcamagatimAM vyavada thayo. vaLI te kevI che? jagatamAM je samasta upamAyogya padArtho che temanAthI vilakSaNa addabhuta mAhAbhya hovAthI tene koInI upamA maLI zakatI nathI. A vizeSaNathI, cAre gatiomAM je paraspara kathaMcit samAnapaNuM maLI Ave che teno paMcamagatimAM vyavaccheda thayo. vaLI te kevI che? apavarga tenuM nAma che. dharma, artha ane kAma-e trivarga kahevAya che; mokSagati A vargamAM nahi hovAthI tene apavarga kahI-AvI paMcamagatine siddhabhagavaMto pAmyA che. temane potAnA tathA paranA AtmAmAM sthApIne, samayano (sarva padArthono athavA jIvapadArthano ) prakAzaka evo je prAbhRta nAmano arhapravacanano avayava (aMza) tenuM, anAdi kALathI utpanna thayela mArA ane paranA mohanA nAza mATe, huM paribhASaNa karuM chuM. kevo che te arvapravacanano avayava? anAdinidhana paramAgama zabdabrahmathI prakAzita hovAthI, sarva padArthonA samUhane sAkSAt karanAra kevaLIbhagavAna sarvajJathI praNIta hovAthI ane kevaLIonA nikaTavartI sAkSAt sAMbhaLanAra tema ja pote anubhava karanAra evA zrutakevaLI gaNadharadevoe kahela hovAthI pramANatAne pAmyo che. anyavAdIonAM AgamanI jema chadmastha (alpajJAnI) nI kalpanA mAtra nathI ke jethI apramANa hoya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga tatra tAvatsamaya evAbhidhIyate jIvo carittadaMsaNaNANaThido taM hi sasamayaM jaann| poggalakammapadesaTThidaM ca taM jANa parasamayaM / / 2 / / bhAvArtha:- gAthAsUtramAM AcArya "vakSyAmi' kahyuM che teno artha TIkAkAre "ve parimASane ' dhAtuthI "paribhASaNa' karyo che. teno Azaya A pramANe sUcita thAya che : cauda pUrvamAM jJAnapravAda nAmanA pAMcamA pUrvamAM bAra vastu' adhikAra che, temAM paNa eka ekanA vIza vIza "prAbhata" adhikAra che. temAM dazamAM vastumAM samaya nAmanuM je prAbhRta che tenA mULa sUtronA zabdonuM jJAna to pahelA moTA AcAryone hatuM ane tenA arthanuM jJAna AcAryonI paripATI anusAra zrI kuMdakuMdAcAryane paNa hatuM. temaNe samayaprAbhRtanuM paribhASaNa karyuM -paribhASAsUtra bAMdhyuM. sUtranI daza jAtio kahevAmAM AvI che temAM eka "paribhASA jAti paNa che. adhikArane je yathAsthAnamAM arthadvArA sUcave te paribhASA kahevAya che. zrI kuMdakuMdAcArya samayaprAbhUtanuM paribhASaNa kare che eTale ke samayaprAbhRtanA arthane ja yathAsthAnamAM jaNAvanAruM paribhASAsUtra race che. AcArya maMgaLa artha siddhone namaskAra karyo che. saMsArIne zuddha AtmA sAdhya che ane siddha sAkSAt zuddhAtmA che tethI temane namaskAra karavo ucita che. koI ISTadevanuM nAma laI namaskAra kema na karyo tenI carcA TIkAkAranA maMgaLa para karelI che te ahIM paNa jANavI. siddhone "sarva' evuM vizeSaNa ApyuM che, tethI te siddho anaMta che evo abhiprAya batAvyo ane "zuddha AtmA eka ja che" evuM kahenAra anyamatIono vyavaccheda karyo. zrutakevaLI zabdanA arthamAM, (1) zrata arthAt anAdinidhana pravAharUpa Agama ane kevaLI arthAt sarvajJadeva kahyA, tema ja (2) zruta-apekSAe kevaLI samAna evA gaNadharadevAdi viziSTa zrutajJAnadharo kahyA; temanAthI samayaprAbhRtanI utpatti kahI che. e rIte graMthanI pramANatA batAvI ane potAnI buddhithI kalpita kahevAno niSedha karyo; anyavAdI chadmastha (alpajJAnI) potAnI buddhithI padArthanuM svarUpa game te prakAre kahI vivAda kare che tenuM asatyArthapaNuM batAvyuM. A graMthanAM abhidheya, saMbaMdha, prayojana to pragaTa ja che. zuddha AtmAnuM svarUpa te abhidheya che. tenA vAcaka A graMthamAM zabdo che temano ane zuddha AtmAno vAcyavAcakarUpa saMbaMdha te saMbaMdha che. zuddhAtmAnA svarUpanI prApti thavI te prayojana che. prathama gAthAmAM samayanuM prAbhRta kahevAnI pratijJA karI. tyAM e AkAMkSA thAya ke samaya eTale zuM? tethI have pahelAM samayane ja kahe che: jIva carita-darzana-jJAnesthita svasamaya nizcaya jANavo; sthita karmayugalanA pradeza parasamaya jIva jANavo. 2. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvaH caritradarzanajJAnasthitaH taM hi svasamayaM jaaniihi| pudgalakarmapradezasthitaM ca taM jAnIhi prsmym|| 2 / / yo'yaM nityameva pariNAmAtmani svabhAve'vatiSThamAnatvAdutpAdavyayadhrauvyaikyAnubhUtilakSaNayA sattayAnusyUtazcaitanyasvarUpatvAnnityo ditavizadadRzijJaptijyotirananta- dharmAdhirUDhakadharmitvAdudyotamAnadravyatva: kramAkramapravRttavicitrabhAvasvabhAvatvAdutsaGgitasvaparAkArAvabhAsanasamarthatvAdupAttavaizvarUpyaikarUpaH prativiziSTAvagAhagati guNaparyAyaH gAthArtha - he bhavya! [ nIvaDa] je jIva [ caritranajJAnazita:] darzana-jJAnacAritramAM sthita thaI rahyo che [ ] tene [ di] nizcayathI [svasamAM] svasamaya [nAnIdi] jANa; [2] ane je jIva [ punarmapravezarithai] pudgalakarmanA pradezomAM sthita thayela che [4] tene [parasamaye] parasamaya [nAnAdi] jANa. TIkAH- "samaya" zabdano artha A pramANe che : "sa' to upasarga che, teno artha "ekapaNuM' evo che; ane "gayuM to ' dhAtu che eno gamana artha paNa che ane jJAna artha paNa che; tethI ekasAthe ja (yugapa) jANavuM tathA pariNamana karavuM e be kriyAo je ekatvapUrvaka kare te samaya che. A jIva nAmano padArtha ekatvapUrvaka eka ja vakhate pariName paNa che ane jANe paNa che tethI te samaya che. A jIva-padArtha kevo che? sadAya pariNAma-svarUpa svabhAvamAM rahelo hovAthI, utpAda-vyaya-dhrauvyanI ekatArUpa anubhUti jenuM lakSaNa che evI sattAthI sahita che. A vizeSaNathI, jIvanI sattA nahi mAnanAra nAstikavAdIono mata khaMDita thayo tathA puruSane (jIvana) apariNAmI mAnanAra sAMkhyavAdIono vyavaccheda, pariNamanasvabhAva kahevAthI, thayo. naiyAyiko ane vaizeSiko sattAne nitya ja mAne che ane bauddho sattAne kSaNika ja mAne che; temanuM nirAkaraNa, sattAne utpAda-vyaya-dhrauvyarUpa kahevAthI thayuM. vaLI jIva kevo che? caitanyasvarUpapaNAthI nitya-udhotarUpa nirmaLa spaSTa darzanazAna jyotisvarUpa che (kAraNa ke caitanyanuM pariNamana darzanajJAnasvarUpa che ). A vizeSaNathI, caitanyane jJAnAkArasvarUpa nahi mAnanAra sAMkhya-matIonuM nirAkaraNa thayuM. vaLI te kevo che? anaMta dharmomAM raheluM je eka dharmI paNuM tene lIdhe jene dravyapaNuM pragaTa che (kAraNa ke anaMta dhanI ektA te dravyapaNuM che). A vizeSaNathI, vastune dharmothI rahita mAnanAra bauddhamatIno niSedha thayo. vaLI te kevo che? kamarUpa ane akramarUpa pravartatA aneka bhAvo jeno svabhAva hovAthI jeNe guNaparyAyo aMgIkAra karyA che. (paryAya kramavartI hoya che ane guNa sahuvatI hoya che; sahavartIne akramavartI paNa kahe che.) A vizeSaNathI, puruSane nirguNa mAnanAra sAMkhyamatIono nirAsa thayo. vaLI te kevo che? potAnA ane pAradravyonA AkArone Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga sthitivartanAnimittatvarUpitvAbhAvAdasAdhAraNacidrUpatAsvabhAvasadbhAvAcAkAzadharmAdharmaka li-pudgalebhyo bhinno'tyantamanantadravyasaGkare'pi svarUpAdapracyavanATTakotkIrNacitsvabhAvo jIvo nAma padArthaH sa samayaH, samayata ekatvena yugapajjAnAti gacchati ceti nirukteH| __ ayaM khalu yadA sakalabhAvasvabhAvabhAsanasamarthavidyAsamutpAdakavivekajyotirudgamanAtsamastaparadravyAtpracyutya dRzijJaptisvabhAvaniyatavRttirUpAtmatattvaikatvagatatvena vartate tadA darzanajJAnacAritrasthitatvAtsvamekatvena yugapajjAnan gacchaMzca svasamaya iti, yadA tvanAdyavidyAkandalImUlakandAyamAnamohAnuvRttitantratayA dazijJaptisvabhAvaniyatavRttirUpA-dAtmatattvAtpracyutya paradravyapratyayamoharAgadveSAdibhAvaikatvagatatvena vartate tadA pudgalakarmapradezasthitatvAtparamekatvena yugapajjAnan gacchaMzca parasamaya iti prtiiyte| evaM kila samayasya dvaividhymuddhaavti| prakAzavAnuM sAmarthya hovAthI jeNe samasta rUpane prakAzanA ekarUpapaNuM prApta karyuM che (arthAt jemAM aneka vastuonA AkAra pratibhAse che evA eka jJAnanA AkArarUpa te che). A vizeSaNathI, jJAna potAne ja jANe che, parane nathI jANatuM ema ekAkAra ja mAnanArano, tathA potAne nathI jANatuM paNa parane jANe che ema anekAkAra ja mAnanArano, vyavaccheda thayo. vaLI te kevo che? anya dravyonA je viziSTa guNoavagAhana-gati-sthiti-vartanAtupaNuM ane rUpIpaNuM temanA abhAvane lIdhe ane asAdhAraNa caitanyarUpatA-svabhAvanA saddabhAvane lIdhe AkAza, dharma, adharma, kALa ane pugala-e pAMca dravyothI je bhinna che. A vizeSaNathI, eka brahmavastune ja mAnanArano vyavaccheda thayo. vaLI te kevo che? anaMta anyadravyo sAthe atyaMta ekakSetrAvagAharUpa hovA chatAM paNa potAnA svarUpathI nahi chUTavAthI je TaMkotkIrNa caitanyasvabhAvarUpa che. A vizeSaNathI vastusvabhAvano niyama batAvyo. Avo jIva nAmano padArtha samaya che. jyAre A (jIva), sarva padArthonA svabhAvane prakAzavAmAM samartha evA kevaLajJAnane utpanna karanArI bhedajJAnajyotino udaya thavAthI, sarva paradravyothI chUTI darzanajJAnasvabhAvamAM niyata vRttirUpa (astitvarUpa) Atmatattva sAthe ekatvagatapaNe varte che tyAre darzana-jJAna-cAritramAM sthita hovAthI yugapad svane ekatvapUrvaka jANato tathA sva-rUpe ekatvapUrvaka pariNamato evo te "svasamaya" ema pratItarUpa karavAmAM Ave che; paNa jyAre te, anAdi avidyArUpI je keLa tenA mULanI gAMTha jevo je (puSTa thayelo) moha tenA udaya anusAra pravRttinA AdhInapaNAthI, darzanajJAnasvabhAvamAM niyata vRttirUpa AtmatattvathI chUTI pAradravyanA nimittathI utpanna moharAgadveSAdi bhAvo sAthe ekatvagatapaNe (ekapaNuM mAnIne) varte che tyAre pugalakarmanA pradezomAM sthita hovAthI yugapa parane ekatvapUrvaka jANato tathA pararUpe ekatvapUrvaka pariNamato evo te parasamaya" ema pratItarUpa karavAmAM Ave che. A rIte jIva nAmanA padArthane svasamaya ane parasamaya-evuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 samayasAra, [bhagavAnazrIkuMdakuMda athaitadvAdhyate-- eyattaNicchayagado samao savvattha suMdaro loge| baMdhakahA eyatte teNa visaMvAdiNI hodi||3|| ekatvanizcayagataH samayaH sarvatra sundaro loke| bandhakathaikatve tena visaMvAdinI bhvti|| 3 / / samayazabdenAtra sAmAnyena sarva evArtho'bhidhIyate, samayata ekIbhAvena svaguNaparyAyAn gacchatIti nirukteH| tataH sarvatrApi dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvadravyAtmani loke ye yAvantaH kecanApyarthAste sarva eva svakIyadravyAntarmagnAnantasvadharmacakracumbino'pi dvividhapaNuM pragaTa thAya che. bhAvArtha:- jIva nAmanI vastune padArtha kahela che. "jIva" evo akSarono samUhu te "pada' che ane te padathI je dravyaparyAyarUpa anekAMtasvarUpapaNuM nizcita karavAmAM Ave te padArtha che. e jIvapadArtha utpAda-vyaya-dhrauvyamayI sattAsvarUpa che, darzanajJAnamayI cetanA svarUpa che, anaMtadharmasvarUpa dravya che, dravya hovAthI vastu che, guNaparyAyavALo che, tenuM svaparaprakAzakajJAna anekAkArarUpa eka che, vaLI te (jIvapadArtha) AkAzAdithI bhinna asAdhAraNa caitanyaguNasvarUpa che ane anya dravyo sAthe eka kSetramAM rahevA chatAM potAnA svarUpane choDato nathI. Avo jIva nAmano padArtha samaya che. jyAre te potAnA svabhAvamAM sthita hoya tyAre to samaya che ane parasvabhAva-rAgadveSamoharUpa thaIne rahe tyAre parasamaya che. e pramANe jIvane dvividhapaNuM Ave che. have, samayanA dvividhapaNAmAM AcArya bAdhA batAve che: ekatvanizcaya-gata samaya sarvatra suMdara lokamAM; tethI bane vikhavAdinI baMdhanakathA ekatvamAM. 3. gAthArtha:- [ wwtvanizcayIta:] ekatvanizcayane prApta je [ samaya:] samaya che te [no] lokamAM [ sarvatra] badheya [ sundra:] suMdara che [tena] tethI [gchatve] ekatvamAM [vazvathA] bIjAnA sAthe baMdhanI kathA [visaMvAdrinI] visaMvAda-virodha karanArI [mavati] che. TIkA:- ahIM 'samaya' zabdathI sAmAnyapaNe sarva padArtha kahevAmAM Ave che kAraNa ke vyutpatti pramANe "samayate" eTale ekIbhAve (ekatvapUrvaka) potAnA guNaparyAyone prApta thaI je pariNamana kare te samaya che. tethI dharma-adharma-AkAza-kALa-pudgalajIvadravyasvarUpa lokamAM sarvatra je koI jeTalA jeTalA padArtho che te badhAya nizcayathI (nakkI) ekatvanizcayane prApta hovAthI ja suMdaratA pAme che kAraNa ke anya prakAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nityameva parasparamacumbanto'tyantapratyAsattAvapi pararUpeNApariNamanAda-vinaSTAnantavyaktitvAdRGkotkIrNA iva samastaviruddhAviruddhakAryahetutayA zazvadeva vizvamanugRhNanto niyatamekatvanizcayagatatvenaiva saundaryamApadyante, prakArAntareNa sarvasaGkarAdi-doSApatteH / evamekatve sarvArthAnAM pratiSThite bandhakathAyA eva visNvaadaapttiH| kutastanmUlapudgalakarmapradezasthitatvamUlaparasamayatvotpAditametasya dvaividhyam / ata: sati jIvAhvayasya samayasya smysyaiktvmevaavtisstthte| pUrvaraMga athaitadasulabhatvena vibhAvyate sudaparicidANubhUdA savvassa vi kAmabhogabaMdhakahA / eyattassuvalaMbho Navari Na sulaho vihattassa / / 4 / / svarUpAdapatantaH tiSThantaH temAM sarvasaMkara Adi doSo AvI paDe. kevA che te sarva padArtho? potAnA dravyamAM aMtarmagra rahela potAnA anaMta dharmonA cakrane (samUhane) cuMbe che-sparze che topaNa jeo 52spa2 ekabIjAne sparza karatA nathI, atyaMta nikaTa ekakSetrAvagArUpe rahyA che topaNa jeo sadAkALa potAnA svarUpathI paDatA nathI, pararUpe nahi pariNamavAne lIdhe anaMta vyaktitA nAza pAmatI nathI mATe jeo TaMkotkIrNa jevA (zAzvata ) sthita rahe che ane samasta viruddha kArya tathA aviruddha kAryanA hetupaNAthI jeo haMmezAM vizvane upakAra kare che-TakAvI rAkhe che. A pramANe sarva padArthonuM bhinna bhinna ekapaNuM siddha thavAthI jIva nAmanA samayane baMdhakathAthI ja visaMvAdanI Apatti Ave che; to pachI baMdha jenuM mULa che evuM je puddagalakarmanA pradezomAM sthita thavuM, te jenuM mULa che evuM pa2samayapaNuM, tenAthI utpanna thatuM (parasamaya-svasamayarUpa ) dvividhapaNuM tene (jIva nAmanA samayane ) kyAMthI hoya? mATe samayanuM ekapaNuM hovu ja siddha thAya che. have te ekatvanI asulabhatA batAve cheH 11 bhAvArtha::- nizcayathI sarva padArtha potapotAnA svabhAvamAM sthita rahe ja zobhA pAme che. paraMtu jIva nAmanA padArthanI anAdi kALathI puddagalakarma sAthe nimittarUpa baMdhaavasthA che; te baMdhAvasthAthI A jIvamAM visaMvAda khaDo thAya che tethI te zobhA pAmato nathI. mATe vAstavika rIte vicAravAmAM Ave to ekapaNuM ja suMdara che; tenAthI A jIva zobhA pAme che. zruta-paricita,-anubhUtA sarvane kAmabhogabaMdhananI kathA; 52thI judA ekatvanI upalabdhi kevaLa sulabha nA. 4. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda zrutaparicitAnubhUtA sarvasyApi kaambhogbndhkthaa| ekatvasyopalambhaH kevalaM na sulabho vibhktsy|| 4 / / iha kila sakalasyApi jIvalokasya saMsAracakrakroDAdhiropitasyAzrAntamananta-dravyakSetrakAlabhavabhAvaparAvataiH / samupakrAntabhrAnterekacchatrIkRtavizvatayA mahatA mohagraheNa goriva vAhyamAnasya prasabhojjRmbhitatRSNAtaGkatvena vyaktAntarAdheruttamyottamya mRgatRSNAyamAnaM viSayagrAmamuparundhAnasya parasparamAcAryatvamAcarato'nantazaH zrutapUrvAnantazaH paricitapUrvA-nantazo'nubhUtapUrvA caikatvaviruddhatvenAtyantavisaMvAdinyapi kAmabhogAnubaddhA kthaa| idaM tu nityavyaktatayAntaH prakAzamAnamapi kaSAyacakreNa sahaikIkriyamANatvAdatyantatirobhUtaM sat gAthArthaH- [ sarvaca ]i sarva lokane [ wAmamo vizvathA ] kAmabhoga-saMbaMdhI baMdhanI kathA to [ kRtaparivitAnumUtA] sAMbhaLavAmAM AvI gaI che, paricayamAM AvI gaI che ane anubhavamAM paNa AvI gaI che tethI sulabha che; paNa [vimasya] bhinna AtmAnuM [ tvaca upanma: ] ekapaNuM hovuM kadI sAMbhaLyuM nathI, paricayamAM AvyuM nathI ane anubhavamAM AvyuM nathI tethI [vanaM] eka te [2 sunama:] sulabha nathI. TIkA:- A samasta jIvalokane, kAmabhogasaMbaMdhI kathA ekapaNAthI viruddha hovAthI atyaMta visaMvAdI che (AtmAnuM atyaMta bUruM karanArI che) topaNa, pUrve anaMta vAra sAMbhaLavAmAM AvI che, anaMta vAra paricayamAM AvI che ane anaMta vAra anubhavamAM paNa AvI cUkI che. kevo che jIvaloka? je saMsArarUpI cakranA madhyamAM sthita che, niraMtarapaNe dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAvarUpa anaMta parAvartAne lIdhe jene bhramaNa prApta thayuM che, samasta vizvane ekachatra rAjyathI vaza karanAra moTuM moharUpI bhUta jenI pAse baLadanI jema bhAra vahevaDAve che, jorathI phATI nIkaLelA tRSNArUpI roganA dAhathI jene aMtaraMgamAM pIDA pragaTa thaI che, AkaLo banI banIne mRgajaLa jevA viSayagrAmane (indriyaviSayonA samUhane) je ghero ghAle che ane je paraspara AcAryapaNuM paNa kare che (arthAta bIjAne kahI te pramANe aMgIkAra karAve che. tethI kAmabhoganI kathA to saune sulabha (sukhe prAsa) che. paNa nirmaLa bhedajJAnarUpa prakAzathI spaSTa bhinna dekhavAmAM Ave che evuM mAtra A bhinna AtmAnuM ekapaNuM ja-je sadA pragaTapaNe aMtaraMgamAM prakAzamAna che topaNa kaSAyacaka (-kaSAyasamUha) sAthe ekarUpa jevuM karavAmAM AvatuM hovAthI atyaMta tirobhAva pAmyuM che (-DhaMkAI rahyuM che) te-potAmAM anAtmajJapaNuM hovAthI ( - pote Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 13 svasyAnAtmajJatayA pareSAmAtmajJAnAmanupAsanAcca na kadAcidapi zrutapUrvaM , na kadAcidapi paricitapUrvaM, na kadAcidapyanubhUtapUrvaM ca nirmalavivekAlokaviviktaM kevlmektvm| ata ekatvasya na sulbhtvm| ata evaitadupadarzyate taM eyattavihattaM dAehaM appaNo svihvenn| jadi dAejja pamANaM cukkejja chalaM Na ghettavyaM / / 5 / / tamekatvavibhaktaM darzaye'hamAtmanaH svvibhven| yadi darzayeyaM pramANaM skhaleyaM chalaM na gRhiitvym||5|| AtmAne nahi jANato hovAthI) ane bIjA AtmAne jANanArAonI saMgati-sevA nahi karI hovAthI, nathI pUrve kadI sAMbhaLavAmAM AvyuM, nathI pUrve kadI paricayamAM AvyuM ane nathI pUrve kadI anubhavamAM AvyuM. tethI bhinna AtmAnuM ekapaNuM sulabha nathI. bhAvArtha:- A lokamAM sarva jIvo saMsArarUpI cakra para caDI pAMca parAvartanarUpa bhramaNa kare che. tyAM temane mohakarmanA udayarUpa pizAca dhasare joDe che, tethI teo viSayonI tRSNArUpa dAhathI pIDita thAya che ane te dAhano IlAja indriyonA rUpAdi viSayone jANIne te para doDe che; tathA paraspara paNa viSayono ja upadeza kare che. e rIte kAma ( viSayonI IcchA) tathA bhoga (temane bhogavavuM) -e benI kathA to anaMta vAra sAMbhaLI, paricayamAM lIdhI ane anubhavI tethI sulabha che. paNa sarva paradravyothI bhinna eka caitanyacamatkArasvarUpa potAnA AtmAnI kathAnu jJAna potAne to potAthI kadI thayuM nahi, ane jemane te jJAna thayuM hatuM temanI sevA kadI karI nahi; tethI tenI kathA (vAta ) na kadI sAMbhaLI, na teno paricaya karyo ke na teno anubhava thayo. mATe tenI prApti sulabha nathI, durlabha che. have AcArya kahe che ke, tethI ja jIvone te bhinna AtmAnuM ekatva ame darzAvIe chIe: darzAvuM eka vibhakta e, AtmA taNA nija vibhavathI; darzAvuM to karajo pramANa, na doSa graha khalanA yadi. 5. gAthArtha:- [ tama] te [ wwtvavima9] ekatvavibhakta AtmAne [6] huM [ kAtmanaH ] AtmAnA [ svavimavena] nija vaibhava vaDe [2] dekhADuM chuM; [ Ti] jo huM [ varzayamaM] dekhADuM to [pramALa] pramANa (svIkAra) karavuM ane [] jo koI ThekANe cUkI jAuM to [ naM] chaLa [7] na [ gRhItavya] grahaNa karavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda iha kila sakalodbhAsisyAtpadamudritazabdabrahmopAsanajanmA, samastavipakSakSodakSamAtinistuSayuktayavalambanajanmA ,nirmalavijJAnaghanAntarnimagnaparAparaguruprasAdIkRtazu dhAtma-tavAnuzAsananaY[, anavaratasyandisundarAnandamudritAmandasaMvidAtmakasvasaMvedanajanmA ca yaH kazcanApi mamAtmanaH svo vibhavastena samastenApyayaM tamekatvavibhaktamAtmAnaM darzaye'hamiti bddhvyvsaayo'smi| kintu yadi darzayeyaM tadA svayameva svAnubhavapratyakSeNa parIkSya prmaanniikrtvym| yadi tu skhaleyaM tadA tu na chlgrhnnjaagruukairbhvitvym| TIkA- AcArya kahe che ke je kAMI mArA AtmAno nijavaibhava che te sarvathI huM A etva-vibhakta AtmAne darzAvIza evo meM vyavasAya (udyama, nirNaya) karyo che. kevo che mArA AtmAno nijavibhava? A lokamAM pragaTa samasta vastuono prakAza karanAra ane "cAt' padanI mudrAvALo je zabdabrahma-atanA paramAgama-tenI upAsanAthI jeno janma che. ("cAta"no artha "kathaMcit' che eTale ke "koI prakArathI kahevuM'. paramAgamane zabdabrahma kahyAM tenuM kAraNaH arvatanAM paramAgamamAM sAmAnya dharmovacanagocara sarva dharmonAM nAma Ave che; ane vacanathI agocara je koI vizeSa dharmo che temanuM anumAna karAvavAmAM Ave che; e rIte te sarva vastuonAM prakAzaka che mATe sarvavyApI kahevAmAM Ave che, ane tethI temane zabdabrahma kahe che.) vaLI te nijavibhava kevo che? samasta je vipakSa-anyavAdIothI grahaNa karavAmAM Avela sarvathA ekAMtarUpa nayapakSa-temanA nirAkaraNamAM samartha je atinistaSa nibaMdha yukti tenA avalaMbanathI jeno janma che. vaLI te kevo che? nirmaLavijJAnaghana je AtmA temAM aMtarnimagna paramaguru-sarvajJadeva ane aparaguru-gaNadharAdikathI mAMDIne amArA guru paryata, temanAthI prasAdarUpe apAyela je zuddhAtmatattvano anugrahapUrvaka upadeza, tenAthI jeno janma che. vaLI te kevo che? niraMtara jharato-AsvAdamAM Avato, suMdara je AnaMda tenI chApavALuM je pracurasaMvedanasvarUpa svasaMvedana, tenAthI jeno janma che. ema je je prakAre mArA jJAnano vibhava che te samasta vibhavathI darzAvuM chuM. jo darzAvuM to svayameva (pote ja) potAnA anubhava-pratyakSathI parIkSA karI pramANa karavuM jo kyAMya akSara, mAtrA, alaMkAra, yukti Adi prakaraNomAM cUkI jAuM to chala (doSa) grahaNa karavAmAM sAvadhAna na thavuM, zAstrasamudranAM prakaraNa bahu che mATe ahIM svasaMvedanarUpa artha pradhAna che; tethI arthanI parIkSA karavI. bhAvArtha:- AcArya AgamanuM sevana, yuktinuM avalaMbana, parApara guru no upadeza ane svasaMvedana-e cAra prakAre utpanna thayela potAnA jJAnanA vibhavathI ekatvavibhakta zuddha AtmAnuM svarUpa dekhADe che. tene sAMbhaLanArA che zrotAo ! potAnA svasaMvedana-pratyakSathI pramANa karo; kyAMya koI prakaraNamAM bhUluM to eTalo doSa grahaNa na karavo ema kahyuM che. ahIM potAno anubhava pradhAna che; tenAthI zuddha svarUpano nizcaya karo-ema kahevAno Azaya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15 kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga ko'sau zuddha Atmeti citNa vi hodi appamatto Na pamatto jANago du jo bhaavo| evaM bhaNaMti suddhaM NAdo jo so du so cev||6|| nApi bhavatyapramatto na pramatto jJAyakastu yo bhaavH| evaM bhaNanti zuddhaM jJAto yaH sa tu sa cev|| 6 / / yo hi nAma svataHsiddhatvenAnAdirananto nityodyoto vizadajyotirjJAyaka eko bhAvaH sa saMsArAvasthAyAmanAdibandhaparyAyanirUpaNayA kSIrodakavatkarmapudgalai: samamekatve'pi dravyasvabhAvanirUpaNayA durantakaSAyacakrodayavaicitryavazena pravartamAnAnAM puNyapApanirvartakA-nAmupAttavaizvarUpyANAM __ zubhAzubhabhAvAnAM svabhAvenApariNamanAtpramatto'pramattazca na bhvti| eSa evAzeSadravyAntarabhAvebhyo bhinnatvenopAsyamAnaH zuddha itybhilpyte| have prazna Upaje che ke evo zuddha AtmA koNa che ke jenuM svarUpa jANavuM joIe? e praznanA uttararUpa gAthAsUtra kahe che: nathI apramata ke pramata nathI je eka jJAyaka bhAva che, e rIta "zuddha' kathAya, ne je jJAta te to te ja che. 6. gAthArtha- [5: 1] je [ jJAyava: bhAva: ] jJAyaka bhAva che te [ apramatta: ]i apramatta paNa [ na bhavati] nathI ane [na pramatta ] pramatta paNa nathI,- [gd] e rIte [zuddha] ene zuddha [bhakti ] kahe che; [2 5:] vaLI je [jJAta:] jJAyakapaNe jaNAyo [ 1: tu] te to [ sa: q] te ja che, bIjo koI nathI. TIkAH- je pote potAthI ja siddha hovAthI (koIthI utpanna thayo nahi hovAthI) anAdi sattArUpa che, kadI vinAza pAmato nahi hovAthI anaMta che, nitya-udhotarUpa hovAthI kSaNika nathI ane spaSTa prakAzamAna jyoti che evo je jJAyaka eka "bhAva" che, te saMsAranI avasthAmAM anAdi baMdha paryAyanI nirUpaNAthI (apekSAthI) kSIranIranI jema karmapudgalo sAthe ekarUpa hovA chatAM, dravyanA svabhAvanI apekSAthI jovAmAM Ave to duraMta kaSAyacakranA udayanI (-kaSAyasamUhunA apAra udayonI) vicitratAnA vize pravartatA je puNya-pApane utpanna karanAra samasta anekarUpa zubha-azubha bhAvo temanA svabhAve pariNamato nathI (jJAyaka bhAvathI jaDa bhAvarUpa thato nathI, tethI pramatta paNa nathI ane apramata paNa nathI; te ja samasta anyadravyonA bhAvothI bhinnapaNe upAsavAmAM Avato 'zuddha' kahevAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda na cAsya jJeyaniSThatvena jJAyakatvaprasiddheH dAhyaniSThadahanasyevAzuddhatvaM, yato hi tasyAmavasthAyAM jJAyakatvena yo jJAtaH sa svarUpaprakAzanadazAyAM pradIpasyeva kartRkarmaNo-rananyatvAt jJAyaka ev| vaLI dADhyanA (-baLavAyogya padArthanA) AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che topaNa dAhyakRta azuddhatA tene nathI, tevI rIte jJayAkAra thavAthI te "bhAva" ne jJAyakapaNuM prasiddha che topaNa zeyakRta azuddhatA tene nathI; kAraNa ke zeyAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo te svarUpa-prakAzananI (svarUpane jANavAnI) avasthAmAM paNa, dIvAnI jema, kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che-pote jANanAro mATe pote kartA ane potAne jANyo mATe pote ja karma. (jema dIpaka ghaTapaTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che ane potAne-potAnI jyotirUpa zikhAne-prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, anya kAMI nathI; tema jJAyakanuM samajavuM.) bhAvArtha:- azuddhapaNuM paradravyanA saMyogathI Ave che. tyAM mULa dravya to anya dravyarUpa thatuM ja nathI, mAtra padravyanA nimittathI avasthA malina thaI jAya che. dravyadaSTithI to dravya je che te ja che ane paryAya (avasthA) -daSTithI jovAmAM Ave to malina ja dekhAya che. e rIte AtmAno svabhAva jJAyakapaNuM mAtra che, ane tenI avasthA pulakarmanA nimittathI rAgAdirUpa malina che te paryAya che. paryAyanI dRSTithI jovAmAM Ave to te malina ja dekhAya che ane dravyadaSTithI jovAmAM Ave to jJAyakapaNuM to jJAyakapaNuM ja che, kAMI jaDapaNuM thayuM nathI. ahIM dravyadaSTine pradhAna karI kahyuM che. je pramatta-apramattanA bheda che te to paradravyanA saMyogajanita paryAya che. e azuddhatA dravyadRSTimAM gauNa che, vyavahAra che, abhUtArtha che, asatyArtha che, upacAra che. dravyadaSTi zuddha che, abheda che, nizcaya che, bhUtArtha che, satyArtha che, paramArtha che. mATe AtmA jJAyaka ja che; temAM bheda nathI tethI te pramata-apramata nathI. "jJAyaka' evuM nAma paNa tene jJayane jANavAthI ApavAmAM Ave che kAraNa ke jJayanuM pratibiMba jyAre jhaLake che tyAre jJAnamAM tevuM ja anubhavAya che. topaNa yakRta azuddhatA tene nathI kAraNa ke jevuM ya jJAnamAM pratibhAsita thayuM tevo jJAyakano ja anubhava karatAM jJAyaka ja che. "A huM jANanAro chuM te huMja chuM, anya koI nathI"--evo potAne potAno abhedarUpa anubhava thayo tyAre e jANavArUpa kiyAno kartA pote ja che ane jene jANyuM te karma paNa pote ja che. Avo eka jJAyakapaNAmAtra pote zuddha che. -A zuddhanayano viSaya che. anya parasaMyogajanita bhedo che te badhA bhedarUpa azuddhadravyArthikanayano viSaya che. azuddhadravyArthikanaya paNa zuddha dravyanI daSTimAM paryAyArthika ja che tethI vyavahAranaya ja che ema Azaya jANavo. ahIMema paNa jANavuM ke jinamatanuM kathana syAdvAdarUpa che tethI azuddhanayane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga darzanajJAnacAritravattvenAsyAzuddhatvamiti cet vavahAreNuvadissadi NANissa caritta daMsaNaM NANaM / Na vi NANaM Na carittaM Na daMsaNaM jANago suddho // 7 // vyavahAreNopadizyate jJAninazcaritraM darzanaM jJAnam / nApi jJAnaM na caritraM na darzanaM jJAyakaH zuddhaH / / 7 / / sarvathA asatyArtha na mAnavo; kAraNa ke svAdavAda pramANe zuddhatA ane azuddhatA- banne vastunA dharma che ane vastudharma che te vastunuM sattva che; azuddhatA 5dravyanA saMyogathI thAya che e ja phera che. azuddhanayane ahIM ya kahyo che kAraNa ke azudghanayano viSaya saMsAra che ane saMsAramAM AtmA kaleza bhogave che; jyAre pote paradravyathI bhinna thAya tyAre saMsAra maTe ane tyAre kleza maTe. e rIte du:kha maTADavAne zudghanayano upadeza pradhAna che. azudghanayane asatyArtha kahevAthI ema na samajavuM ke AkAzanA phUlanI jema te vastudharma sarvathA ja nathI. ema sarvathA ekAMta samajavAthI mithyAtva Ave che; mATe syAdvAdanuM zaraNa laI zudghanayanuM AlaMbana karavuM joIe. svarUpanI prApti thayA pachI zudghanayanuM paNa AlaMbana nathI rahetuM. je vastusvarUpa che te che-e pramANadaSTi che. enuM phaLa vItarAgatA che. A pramANe nizcaya karavo yogya che. 17 ahIM, (jJAyakabhAva ) pramatta-apramatta nathI ema kahyuM che tyAM 'pramatta-apramatta eTale zuM? guNasthAnanI paripATImAM chaThThA guNasthAna sudhI to pramatta kahevAya che ane sAtamAthI mAMDIne apramatta kahevAya che. paraMtu e sarva guNasthAno azudghanayanI kathanImAM che; zuddhanayathI AtmA jJAyaka ja che. have prazna thAya che ke darzana, jJAna, cAritra-e AtmAnA dharma kahevAmAM AvyA che, to e to traNa bheda thayA, e bhedarUpa bhAvothI AtmAne azuddhapaNuM Ave che! A praznanA uttararUpa gAthAsUtra kahe cheH cAritra, darzana, jJAna paNa vyavahA2-kathane jJAnIne; cAritra nahi, darzana nahIM, nahi jJAna, jJAyaka zuddha che. 7. gAthArtha:- [ jJAnina: ] jJAnIne [ caritra varzana jJAnam] cAritra, darzana, jJAna e traNa bhAva [vyavahAreLa] vyavahArathI [paviyate] kahevAmAM Ave che; nizcayathI [jJAnaM api na] jJAna paNa nathI, [ caritra na] cAritra paNa nathI ane [varzanaM na] darzana paNa nathI; jJAnI to eka [ jJAya: zuddha: ] zuddha jJAyaka ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda _ AstAM tAvadvandhapratyayAt jJAyakasyAzuddhatvaM , darzanajJAnacAritrANyeva na vidyante; yato hyanantadharmaNyekasmin dharmiNyaniSNAtasyAntevAsijanasya tadavabodhavidhAyibhiH kaizciddharmaMstamanuzAsatAM sUrINAM dharmadharmiNoH svabhAvato'bhede'pi vyapadezato bhedamutpAdya vyavahAramAtreNaiva jJAnino darzanaM jJAnaM caaritrmityupdeshH| paramArthatastvekadravya-niSpItAnantaparyAyatayaikaM kiJcinmilitAsvAdamabhedamekasvabhAvamanubhavato na darzanaM na jJAnaM na cAritraM, jJAyaka vaiva: zuddha: TIkA- A jJAyaka AtmAne baMdhaparyAyanA nimittathI azuddhapaNuM to dUra raho, paNa ene darzana, jJAna, cAritra paNa vidhamAna nathI; kAraNa ke anaMta dharmovALA eka dharmImAM je niSNAta nathI evA nikaTavartI ziSyajanane, dharmIne oLakhAvanArA keTalAka dharmo vaDa, upadeza karatA AcAryono-joke dharma ane dharmIno svabhAvathI abheda che topaNa nAmathI bheda upajAvI-vyavahAra mAtrathI ja evo upadeza che ke jJAnIne darzana che, jJAna che, cAritra che. paraMtu paramArthathI jovAmAM Ave to anaMta paryAyone eka dravya pI gayuM hovAthI je eka che evuM kAMIka-maLI gayelA AsvAdavALuM, abheda, ekasvabhAvI (tattva) -anubhavanArane darzana paNa nathI, jJAna paNa nathI, cAritra paNa nathI, eka zuddha jJAyaka ja che. bhAvArtha:- A zuddha AtmAne karmabaMdhanA nimittathI azuddhapaNuM Ave che e vAta to dUra ja raho, paNa tene darzana, jJAna, cAritranA paNa bheda nathI; kAraNa ke vastu anaMtadharmarUpa eka dharmI che. paraMtu vyavahArI jana dharmone ja samaje che, dharmIne nathI jANatA, tethI vastunA koI asAdhAraNa dharmone upadezamAM laI abhedarUpa vastumAM paNa dharmonA nAmarUpa bhedane utpanna karI evo upadeza karavAmAM Ave che ke jJAnIne darzana che, jJAna che, cAritra che. Ama abhedamAM bheda karavAmAM Ave che tethI te vyavahAra che. paramArthathI vicAravAmAM Ave to anaMta paryAyone eka dravya abhedarUpe pIne beThuM che tethI temAM bheda nathI. ahIM koI kahe ke paryAya paNa dravyanA ja bheda che, avasu to nathI; to tene vyavahAra kema kahI zakAya? tenuM samAdhAnaH-e to kharuM che paNa ahIM dravyadRSTithI abhedane pradhAna karI upadeza che. abhedadaSTimAM bhedane gauNa kahevAthI ja abheda sArI rIte mAlUma paDI zake che. tethI bhedane gauNa karIne tene vyavahAra kahyo che. ahIM evo abhiprAya che ke bhedadaSTimAM nirvikalpa dazA nathI thatI ane sarAgIne vikalpa rahyA kare che, mATe jyAM sudhI rAgAdika maTe nahi tyAM sudhI bhedane gauNa karI abhedarUpa nirvikalpa anubhava karAvavAmAM Avyo che. vItarAga thayA bAda bhedabhedarUpa vastuno jJAtA thaI jAya che tyAM nayanuM AlaMbana ja rahetuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 19 tarhi paramArtha evaiko vaktavya iti cetjaha Na vi sakkamaNajjo aNajjabhAsaM viNA du gaahehuuN| taha vavahAreNa viNA paramatthuvadesaNamasakaM / / 8 / / yathA nApi zakyo'nAryo'nAryabhASAM vinA tu graahyitum|| tathA vyavahAreNa vinA prmaarthopdeshnmshkym||8|| yathA khalu mleccha: svastItyabhihite sati tathAvidhavAcyavAcakasambandhAvabodhabahiSkRtatvAnna kiJcidapi pratipadyamAno meSa ivAnimeSonmeSitacakSuH prekSata eva, yadA tu sa eva tadetadbhASAsambandhaikArthajJenAnyena tenaiva vA mlecchabhASAM samudAya svastipadasyAvinAzo bhavato bhavatvityabhidheyaM pratipAdyate tadA sadya evodyadamandAnandamayAzrujhalajjhalallocanapAtrastatpratipadyata eva; tathA kila loko'pyAtmetyabhihite sati yathAvasthitAtmasvarUpaparijJAnabahiSkRtatvAnna kiJcidapi pratipadyamAno meSa have pharI e prazna UThe che ke je ema che to eka paramArthano ja upadeza karavo joIe; vyavahAra zA mATe kaho cho? tenA uttararUpa gAthAsUtra kahe che - bhASA anArya vinA na samajAvI zakAya anAryane, vyavahAra viNa paramArthano upadeza ema azakya che. 8. gAthArtha - [ wthA | jema [ sanAH] anArya (sveccha) janane [ anAryabhASAM vinA tu] anAryabhASA vinA [ prAdayitum] kAMI paNa vastunuM svarUpa grahaNa karAvavA [ pa vejya:] koI samartha nathI [tathA] tema [ vyavahAre vinA] vyavahAra vinA [paramArthopavezanana] paramArthano upadeza karavA [ ] koI samartha nathI. TIkA- jema koI svecchane koI brAhmaNa "svasti" evo zabda kahe che tyAre te myuccha e zabdanA vAcyavAcaka saMbaMdhanA jJAnathI rahita hovAthI kAMI paNa na samajatAM brAhmaNa sAme meMDhAnI jema AMkho phADIne TagaTaga joI ja rahe che, paNa jyAre brAhmaNanI bhASA ane sveccha nI bhASA-e banneno artha jANanAra anya koI puruSa athavA te ja brAhmaNa svecchabhASA bolIne tene samajAve che ke "svasti' zabdano artha "tAruM avinAzI kalyANa thAo" evo che tyAre turata ja utpanna thatA atyaMta AnaMdamaya AMsuothI jenAM netro bharAI jAya che evo te mleccha e "svasti' zabdano artha samajI jAya che; evI rIte vyavahArIjana paNa "AtmA' evo zabda kahevAmAM AvatAM jevo "AtmA' zabdano artha che te arthanA jJAnathI rahita hovAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda ivAnimeSonmeSitacakSu: prekSata eva, yadA tu sa eva vyavahAraparamArthapathaprasthApitasamyagbodhamahAratharathinAnyena tenaiva vA vyavahArapathamAsthAya darzanajJAnacAritrANyatatItyAtmetyAtmapadasyAbhidheyaM pratipAdyate tadA sadya evodyadamandAnandAntaHsundarabandhurabodhataraGgastatpratipadyata ev| evaM mlecchasthAnIyatvAjjagato vyavahAranayo'pi mlecchabhASAsthAnIyatvena prmaarthprtipaadktvaadupnysniiyH| atha ca brAhmaNo na mlecchitavya iti vacanAdvyavahAranayo naanusrtvyH| kathaM vyavahArasya pratipAdakatvamiti cetjo hi sudeNahigacchadi appANamiNaM tu kevalaM suddhaM / taM sudakevalimisiNo bhaNaMti loyppdiivyraa||9 / / kAMI paNa na samajatAM meMDhAnI jema AMkho phADIne TagaTaga joI ja rahe che, paNa jyAre vyavahAra-paramArtha mArga para samyajJAnarUpI mahArathane calAvanAra sArathI samAna anya koI AcArya athavA to "AtmA' zabda kahenAra pote ja vyavahAramArgamAM rahIne "darzanajJAna-cAritrane je hamezAM prApta hoya te AtmA che" evo "AtmA' zabdano artha samajAve che tyAre turata ja utpanna thatAM atyaMta AnaMdathI jenA dayamAM suMdara bodhataraMgo ( jJAnataraMgo) UchaLe che evo te vyavahArIjana te "AtmA' zabdano artha suMdara rIte samajI jAya che. e rIte jagata svecchanA sthAne hovAthI, ane vyavahAranaya paNa plecchabhASAnA sthAne hovAne lIdhe paramArthano pratipAdaka (kahenAra) hovAthI vyavahAranaya sthApana karavAyogya che; tema ja brAhmaNe pleccha na thavuM-e vacanathI te (vyavahAranaya) anusaravA yogya nathI. bhAvArtha- loko zuddhanayane jANatA nathI kAraNa ke zuddhanayano viSaya abheda ekarUpa vastu che; teo azuddhanayane ja jANe che kema ke teno viSaya bhedarUpa aneka prakAra che; tethI teo vyavahAra dvArA ja paramArthane samajI zake che. A kAraNe vyavahAranayane paramArthano kahenAra jANI teno upadeza karavAmAM Ave che. ahIM ema na samajavuM ke vyavahAranuM AlaMbana karAve che paNa ahIM to vyavahAranuM AlaMbana choDAvI paramArthe pahoMcADe che ema samajavuM. have, e prazna utpanna thAya che ke vyavahAranaya paramArthano pratipAdaka kevI rIte che? tenA uttararUpa gAthAsUtra kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates - 21 kahAnajainazAstramALA] pUrvaraMga jo sudaNANaM savvaM jANadi sudakevaliM tamAhu jinnaa| NANaM appA savvaM jamhA sudakevalI tmhaa|| 10 / / jummaM / / yo hi zrutenAbhigacchati AtmAnamimaM tu kevalaM shuddhm| taM zrutakevalinamRSayo bhaNanti lokprdiipkaaraaH||9|| yaH zrutajJAnaM sarva jAnAti zrutakevalinaM tmaahurjinaaH| jJAnamAtmA sarva yasmAcchrutakevalI tsmaat|| 10 / / yugmm| yaH zrutena kevalaM zuddhamAtmAnaM jAnAti sa zrutakevalIti tAvatparamArtho; yaH zrutajJAnaM sarva jAnAti sa zrutakevalIti tu vyvhaarH| tadatra sarvameva tAvat jJAnaM nirUpyamANaM kimAtmA kimanAtmA ? na tAvadanAtmA, samastasyApyanAtmanazcetanetarapadArthapaJcatayasya jnyaantaadaatmyaanupptteH| tato gatyantarAbhAvAt jnyaanmaatmetyaayaati| zrutathI khare je zuddha kevaLa jANato A Atmane, lokapradIpakarA RSi zrutakevaLI tene kahe. 9, zrutajJAna sau jANe, jino zrutakevaLI tene kahe; sau jJAna AtmA hoIne zrutakevaLI tethI Thare. 10. gAthArthaH- [ :] je jIva [ di] nizcayathI [zrutena tu] zrutajJAnavaDa [ rUma ] A anubhavagocara [ revanuM zuddhama] kevaLa eka zuddha [ mAtmAna] AtmAne [ gamI chati] sanmukha thaI jANe che [ta] tene [torUkavIpa2T:] lokane pragaTa jANanArA [28Saya:] RSItharo [mRtadevatina] zrutakevaLI [ maLatti] kahe che; [2] je jIva [sarva] sarva [ zrutajJAna] zrutajJAnane [nAnAti] jANe che [tan] tene [fnanA:] jinadevo [mRtavovatina] zrutakevaLI [ sAdu:] kahe che, [ camat] kAraNa ke [ jJAna" sarva ] jJAna badhuM [ mAtmA ] AbhA ja che [taHIC ] tethI [ kRtavatI] (te jIva) zrutakevaLI che. TIkA:- prathama, "je zrutathI kevaLa zuddha AtmAne jANe che te zrutakevaLI che" te to paramArtha che; ane "je sarva zrutajJAnane jANe che te zrutakevaLI che" te vyavahAra che. ahIM be pakSa laI parIkSA karIe chIe -upara kaheluM sarva jJAna AtmA che ke anAtmA? jo anAtmAno pakSa levAmAM Ave to te barAbara nathI kAraNa ke samasta je jaDarUpa anAtmA AkAzAdi pAMca dravyo che temanuM jJAna sAthe tAdAmya banatuM ja nathI (kema ke temanAmAM jJAna siddha ja nathI). tethI anya pakSano abhAva hovAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda ataH zrutajJAnamapyAtmaiva syaat| evaM sati yaH AtmAnaM jAnAti sa zrutakevalItyAyAti, sa tu paramArtha ev| evaM jJAnajJAninormedena vyapadizatA vyavahAreNApi paramArthamAtrameva pratipAdyate, na kinycidpytiriktm| atha ca yaH zrutena kevalaM zuddhamAtmAnaM jAnAti sa zrutakevalIti paramArthasya pratipAdayitumazakyatvAdyaH zrutajJAnaM sarvaM jAnAti sa zrutakevalIti vyavahAraH paramArthapratipAdakatvenAtmAnaM prtisstthaapyti| kuto vyavahAranayo nAnusartavya iti cetvavahAro'bhUdattho bhUdattho desido du suddhnno| bhUdatthamassido khalu sammAdiTThI havadi jiivo|| 11 / / jJAna AtmA ja che e pakSa siddha thAya che. mATe zrutajJAna paNa AtmA ja che. Ama thavAthI "je AtmAne jANe che te zrutakevaLI che" ema ja Ave che, ane te to paramArtha ja che. A rIte jJAna ane jJAnInA bhedathI kahenAro je vyavahAra tenAthI paNa paramArthamAtra ja kahevAmAM Ave che. tenAthI bhinna adhika kAMI kahevAmAM AvatuM nathI. vaLI "je zrutathI kevaLa zuddha AtmAne jANe che te zrutakevaLI che" evA paramArthanuM pratipAdana karavuM azakya hovAthI, "je sarva zrutajJAnane jANe che te zrutakevaLI che" evo vyavahAra paramArthanA pratipAdakapaNAthI potAne daDhapaNe sthApita kare che. bhAvArthaH- je zAstrajJAnathI abhedarUpa jJAyakamAtra zuddha AtmAne jANe che te zrutakevaLI che e to paramArtha (nizcaya kathana) che. vaLI je sarva zAstrajJAnane jANe che teNe paNa jJAnane jANavAthI AtmAne ja jANyo kAraNa ke jJAna che te AtmA ja che; tethI jJAna-zAnIno bheda kahenAro je vyavahAra teNe paNa paramArtha ja kahyo. anya kAMI na kahyuM. vaLI paramArthano viSaya to kathaMcit vacanagocara paNa nathI tethI vyavahAranaya ja AtmAne pragaTapaNe kahe che ema jANavuM. have vaLI evo prazna UThe che ke pahelAM ema kahyuM hatuM ke vyavahArane aMgIkAra na karavo, paNa jo te paramArthano kahenAra che to evA vyavahArane kema aMgIkAra na karavo? tenA utararUpa gAthAsUtra kahe che: vyavahAranaya abhUtArtha darzita, zuddhanaya bhUtArtha che; bhUtArthane Azrita jIva sudaSTi nizcaya hoya che. 11. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga vyavahAro'bhUtArtho bhUtArtho darzitastu shuddhnyH| bhUtArthamAzritaH khalu samyagdRSTirbhavati jiivH|| 11 / / vyavahAranayo hi sarva evAbhUtArthatvAdabhUtamartha pradyotayati, zuddhanaya eka eva bhUtArthatvAt bhUtamartha prdyotyti| tathA hi-yathA prabalapaMkasaMvalanatirohitasahajaikAcchabhAvasya payaso'nubhavitAra: puruSAH paGkapayasorvivekamakurvanto bahavo'nacchameva tadanubhavanti; kecittu svakaravikIrNakatakanipAtamAtropajanitapaGkapayovivekatayA svapuruSakArAvirbhAvitasahajaikAcchabhAvatvAdacchameva tadanubhavanti; tathA prabalakarmasaMvalana-tirohitasahajaikajJAyakabhAvasyAtmano'nubhavitAraH puruSA AtmakarmaNorvivekamakurvanto vyavahAravimohitahRdayAH pradyotamAnabhAvavaizvarUpya tamanubhavanti; bhUtArthadarzinastu svamatinipAtitazuddhanayAnubodhamAtropajanitAtmakarmavivekatayA svapuruSakArAvirbhAvita gAthArtha:- [ vyavaER:] vyavahAranaya [ mUtartha] abhUtArtha che [ tu] ane [zuddhaya:] zuddhanaya [ bhUtArtha: ] bhUtArtha che ema [rzitaH] RSIzvaroe darzAvyuM che; [ nIva:] je jIva [bhUtArtha ] bhUtArthano [kAzrita:] Azraya kare che te jIva [ 7 ] nizrayathI [sacada:] samyagdaSTi [ bhavati ] che. TIkAH- vyavahAranaya badhoya abhUtArtha hovAthI avidhamAna, asatya, abhUta arthane pragaTa kare che; zuddhanaya eka ja bhUtArtha hovAthI vidyamAna, satya, bhUta arthane pragaTa kare che. A vAta daSTAMtathI batAvIe chIeH-jema prabaLa kAdavanA maLavAthI jeno sahaja eka nirmaLabhAva tirobhUta (AcchAdita) thaI gayo che evA jaLano anubhava karanArA puruSo-jaLa ane kAdavano viveka nahi karanArA ghaNA to, tene (jaLane) malina ja anubhave che; paNa keTalAka potAnA hAthathI nAkhelA ktakaphaLa- (nirmaLI auSadhi) nA paDavAmAtrathI UpajelA jaLa-kAdavanA vivekapaNAthI potAnA puruSArtha dvArA Avirbhata karavAmAM AvelA sahaja eka nirmaLabhAvapaNAne lIdhe, tene (jaLane) nirmaLa ja anubhave che; evI rIte prabaLa karmanA maLavAnI jeno sahaja eka jJAyakabhAva tirobhUta thaI gayo che evA AtmAno anubhava karanAra puruSo-AtmA ane karmano viveka nahi karanArA, vyavahArathI vimohita dayavALAo to, tene (AtmAne) jemAM bhAvonuM vizvarUpapaNuM (anekarUpapaNuM) pragaTa che evo anubhave che; paNa bhUtArthadarzIo (zuddhanayane dekhanArAo) potAnI buddhithI nAkhelA zuddhanaya anusAra bodha thavAmAtrathI UpajelA Atma-karmanA vivekapaNAthI, potAnA puruSArtha dvArA Avirbhata karavAmAM AvelA sahaja eka jJAyakabhAvapaNAne lIdhe tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda sahajaikajJAyakabhAvatvAt pradyotamAnaikajJAyakabhAvaM tmnubhvnti| tadatra ye bhUtArthamAzrayanti ta eva samyak pazyantaH samyagdRSTayo bhavanti, na punaranye, katakasthAnIyatvAt shuddhnysy| ataH pratyagAtmadarzibhirvyavahAranayo naanusrtvyH|| atha ca keSAJcitkadAcitso'pi pryojnvaan| yataH (AtmAne ) jemAM eka jJAyakabhAva prakAzamAna che evo anubhave che. ahIM, zuddhanayA ktakaphaLanA sthAne che tethI jeo zuddhanayano Azraya kare che teo ja samyaka avalokana karatA ( hovAthI) samyagdaSTi che paNa bIjA (jeo azuddhanayano sarvathA Azraya kare che. teo) samyagdaSTi nathI. mATe karmathI bhinna AtmAnA dekhanArAoe vyavahAranaya anusaravA yogya nathI. bhAvArtha- ahIM vyavahAranayane abhUtArtha ane zuddhanayane bhUtArtha kahyo che. jeno viSaya vidyamAna na hoya, asatyArtha hoya, tene abhUtArtha kahe che. vyavahAranayane abhUtArtha kahevAno Azaya evo che ke-zuddhanayano viSaya abheda ekAkArarUpa nitya dravya che, tenI daSTimAM bheda dekhAto nathI, mATe tenI daSTimAM bheda avidyamAna, asatyArtha ja kahevo joIe. ema na samajavuM ke bhedarUpa kAMI vastu ja nathI. jo ema mAnavAmAM Ave to to jema vedAntamatavALAo bhedarUpa anityane dekhI avastu mAyAsvarUpa kahe che ane sarvavyApaka eka abheda nitya zuddhabrahmane vastu kahe che evuM Thare ane tethI sarvathA ekAMta zuddhanayanA pakSarUpa mithyASTino ja prasaMga Ave. mATe ahIM ema samajavuM ke jinavANI syAdvAdarUpa che, prayojanavaza nayane mukhya-gauNa karIne kahe che. prANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdi kALathI ja che ane eno upadeza paNa bahudhA sarva prANIo paraspara kare che. vaLI jinavANImAM vyavahArano upadeza zuddhanayano hastAvalaMba (sahAyaka) jANI bahu karyo che, paNa enuM phaLa saMsAra ja che. zuddhanayano pakSa to kadI Avyo nathI ane eno upadeza paNa virala che- kyAMka kyAMka che. tethI upakArI zrI gurue zuddhanayanA grahaNanuM phaLa mokSa jANIne eno upadeza pradhAnatAthI (mukhyatAthI) dIdho che ke-"zuddhanayA bhUtArtha che, satyArtha che; eno Azraya karavAthI samyagdaSTi thaI zakAya che; ene jANyA vinA jyAM sudhI jIva vyavahAramAM magna che tyAM sudhI AtmAnA jJAnazraddhAnarUpa nizcaya samyakatva thaI zakatuM nathI.'' ema Azaya jANavo. have, "e vyavahAranaya paNa koI koIne koI vakhate prayojanavAna che, sarvathA niSedha karavAyogya nathI; tethI teno upadeza che" ema kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 25 suddho suddhAdeso NAdavyo prmbhaavdrisiihiN| vavahAradesidA puNa je du aparame hidA bhaave|| 12 / / zuddhaH zuddhAdezo jJAtavyaH prmbhaavdrshibhiH| vyavahAradezitAH punarye tvaparame sthitA bhaave|| 12 / / ye khala paryantapAkottIrNajAtyakArtasvarasthAnIyaM paramaM bhAvamanubhavanti teSAM prathamadvitIyAdyanekapAkaparamparApacyamAnakArtasvarAnubhavasthAnIyAparamabhAvAnubhavanazUnyatvAc chuddha-dravyAdezitayA samudyotitAskhalitaikasvabhAvaikabhAvaH zuddhanaya evoparitanaikaprativarNikA- sthAnIyatvAtparijJAyamAnaH prayojanavAn; ye tu prathamadvitIyAdyanekapAkaparamparApacya-mAnakArtasvarasthAnIyamaparamaM bhAvamanubhavanti teSAM paryantapAkottIrNajAtyakArtasvarasthAnIyaparamabhAvAnubhavanazUnyatvAdazuddhadravyAdezitayopadarzitaprativiziSTaikabhAvAnekabhA dekhe parama je bhAva tene zuddhanaya jJAtavya che; aparama bhAve sthitane vyavahArano upadeza che. 12. gAthArthaH- [paramamAMvamiH ] je zuddhanaya sudhI pahoMcI zraddhAvAna thayA tathA pUrNa jJAna-cAritravAna thaI gayA temane to [zuddhaveza: ] zuddha (AtmA) no upadeza ( AzA ) karanAra [ zuddhaH | zuddhanaya [ jJAtavya: ] jANavAyogya che; [puna:] vaLI [ye tu] je jIvo [parame bhAve ] aparamabhAva-arthAt zraddhA tathA jJAna-cAritranA pUrNa bhAvane nathI pahoMcI zakyA, sAdhaka avasthAmAM ja- [ citA:] sthita che teo [ vyavaEIravezitA:] vyavahAra dvArA upadeza karavAyogya che. TIkA:- je puruSo chellA pAkathI UtarelA zuddha suvarNa samAna (vastunA) utkRSTa bhAvane anubhave che temane prathama, dvitIya Adi aneka pAkonI paraMparAthI pacyamAna (pakAvavAmAM AvatA) azuddha suvarNa samAna je anutkRSTa (madhyama) bhAva teno anubhava nathI hoto; tethI, zuddhadravyane kahenAra hovAthI jeNe acalita akhaMDa ekasvabhAvarUpa eka bhAva pragaTa karyo che evo zuddhanaya ja, sauthI uparanI eka prativarNikA (suvarNanA varNa) samAna hovAthI, jANelo prayojanavAna che. paraMtu je puruSo prathama, dvitIya Adi aneka pAkonI paraMparAthI pathyamAna azuddha suvarNa samAna je (vastuno) anutkRSTa (madhyama) bhAva tene anubhave che temane chellA pAkathI UtarelA zuddha suvarNa samAna utkRSTa bhAvano anubhava nathI hoto; tethI, azuddha dravyane kahenAra hovAthI jeNe judA judA eka eka bhAvasvarUpa aneka bhAvo dekhADyA che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda vyavahAranayo vicitravarNamAlikAsthAnIyatvAtparijJAyamAnastadAtve prayojanavAna; tIrthatIrthaphalayoritthameva vyvsthittvaat| uktaM ca "jai jiNamayaM pavajjaha tA mA vavahAraNicchae muyh| ekkeNa viNA chijjai titthaM aNNeNa uNa tccN||'' evo vyavahAranaya, vicitra (aneka) varNamALA samAna hovAthI, jANelo te kALe prayojanavAna che. e rIte potapotAnA samayamAM banne nayo kAryakArI che kAraNa ke tIrtha ane tIrthanA phaLanI evI ja vyavasthiti che. (jenAthI tarAya te tIrtha che; evo vyavahAradharma che. pAra thavuM te vyavahAradharmanuM phaLa che; athavA potAnA svarUpane pAmavuM te tIrthaphaLa che.) bIjI jagyAe paNa kahyuM che ke 'jaha jiNamayaM pavajjaha tA mA vavahAraNicchae muyh| ekkeNa viNA chijjai titthaM aNNeNa uNa tcc||'' [ artha-AcArya kahe che ke he bhavya jIvo! jo tame jinamatane pravartAvavA cAhatA ho to vyavahAra ane nizcaya-e banne nayone na choDo; kAraNa ke vyavahAranaya vinA to tIrtha-vyavahAramArgano nAza thaI jaze ane nizcayanaya vinA tattva (vastu) no nAza thaI jaze.] bhAvArtha:- lokamAM sonAnA soLa vAla prasiddha che. paMdara-valA sudhI temAM cUrI Adi parasaMyoganI kAlimAM rahe che tethI azuddha kahevAya che; ane tApa detAM detAM chellA tApathI Utare tyAre soLa-valuM zuddha suvarNa kahevAya che. je jIvone soLa-valA sonAnuM jJAna, zraddhAna tathA prApti thaI temane paMdara-valA sudhInuM kAMI prayojanavAna nathI ane jemane soLa-valA zuddha sonAnI prApti nathI thaI temane tyAM sudhI paMdara-valA sudhInuM paNa prayojanavAna che. evI rIte A jIva nAmano padArtha che te pugalanA saMyogathI azuddha anekarUpa thaI rahyo che. tenA, sarva paradravyothI bhinna, eka jJAyakapaNAmAtranuM jJAna, zraddhAna tathA AcaraNarUpa prApti-e traNe jemane thaI gayAM temane to pudgalasaMyogajanita anekarUpapaNAne kahenAro azuddhanaya kAMI prayojanavAna (koI matalabano) nathI; paNa jyAM sudhI zuddha bhAvanI prApti nathI thaI tyAM sudhI jeTaluM azuddhanayanuM kathana che teTaluM yathApadavI prayojanavALuM che. jyAM sudhI yathArtha jJAna-zraddhAnanI prAptirUpa samyagdarzananI prApti na thaI hoya tyAM sudhI to jemanAthI yathArtha upadeza maLe che evAM jinavacanonuM sAMbhaLavuM, dhAraNa karavuM tathA jinavacanone kahenArA zrI jina-gurunI bhakti, jinabiMbanAM darzana ItyAdi vyavahAramArgamAM pravRtta thavuM prayojanavAna che; ane jemane zraddhAna-jJAna to thayAM che paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pUrvaraMga (mAlinI) ubhayanayavirodhadhvaMsini syAtpadAGke jinavacasi ramante ye svayaM vaantmohaaH| sapadi samayasAraM te paraM jyotiruccairanavamanayapakSAkSuNNamIkSanta ev|| 4 / / sAkSAt prApti nathI thaI temane pUrvakathita kArya, padravyanuM AlaMbana choDavArUpa aNuvratamahAvratanuM grahaNa, samiti, gupti, paMca parameSThInA dhyAnarUpa pravartana, e pramANe pravartanArAonI saMgati karavI ane vizeSa jANavA mATe zAstrono abhyAsa karavo ityAdi vyavahAramArgamAM pote pravartavuM ane bIjAne pravartAvavuM-evo vyavahAranayano upadeza aMgIkAra karavo prayojanavAna che. * vyavahAranayane kathaMcit asatyArtha kahevAmAM Avyo che; paNa jo koI tene sarva asatyArtha jANI choDI de to zubhopayogarUpa vyavahAra choDa ane zuddhopayoganI sAkSAt prApti to thaI nathI, tethI UlaTo azubhopayogamAM ja AvI, bhraSTa thaI, game tema svecchArUpa pravarte to narakAdi gati tathA paraMparA nigodane prApta thaI saMsAramAM ja bhramaNa kare. mATe zuddhanayano viSaya je sAkSAt zuddha AtmA tenI prApti jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI vyavahAra paNa prayojanavAna che-evo syAdvAdamatamAM zrI guruono upadeza che. e arthanuM kalazarUpa kAvya TIkAkAra kahe che: zlokArtha:- [ samaya-12-virodha-arini] nizcaya ane vyavahAra-e be nayone viSayanA bhedathI paraspara virodha che; e virodhane nAza karanAruM [cA-pa che] "syA' padathI cilita [ binavavasi] je jina bhagavAnanuM vacana (vANI) temAM [ re ramanta] je puruSo rame che (-pracura prIti sahita abhyAsa kare che) [ te] te puruSo [ svayaM ] potAnI meLe (anya kAraNa vinA) [ vIndramodI:] mithyAtvakarmanA udayanuM vamanA karIne [3khyuM. paraM jyoti: samayasAra] A atizayarUpa paramajyoti prakAzamAna zuddha AtmAne [sapari] turata [ phukSatte Iva] dekhe ja che. kevo che samaya-sArarUpa zuddha AtmA? [ manavam] navIna utpanna thayo nathI, pahelAM karmathI AcchAdita hato te pragaTa vyaktirUpa thaI gayo che. vaLI kevo che? [bana-pakSa-makSa mU] sarvathA ekAMtarUpa kunayanA pakSathI khaMDita thato nathI, nibaMdha che. * vyavahAranayanA upadezathI ema na samajavuM ke AtmA paradravyanI kriyA karI zake che, paNa ema samajavuM ke vyavahAropadiSTa zubha bhAvone AtmA vyavahAra karI zake che. vaLI te upadezathI ema paNa na samajavuM ke AtmA zubha bhAvo karavAthI zuddhatAne pAme che, paraMtu ema samajavuM ke sAdhaka dazAmAM bhUmikA anusAra zubha bhAvo AvyA vinA rahetA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhagavAnazrI kuMdakuMda (mAlinI) vyavaharaNanayaH syAdyadyapi prAkpadavyAmiha nihitapadAnAM hanta hstaavlmbH| tadapi paramamarthaM ciccamatkAramAtraM / paravirahitamantaH pazyatAM naiSa kinycit||5|| bhAvArtha:- jinavacana (vANI) syAdvAdarUpa che. jyAM be nayone viSayano virodha che jema keH je sa-rUpa hoya te asat-rUpa na hoya, eka hoya te aneka na hoya, nitya hoya te anitya na hoya, bhedarUpa hoya te abhedarUpa na hoya, zuddha hoya te azuddha na hoya ItyAdi nayonA viSayomAM virodha che-tyAM jinavacana kathaMcit vivakSAthI satasarUpa, eka-anekarUpa, nitya-anityarUpa, bheda-abhedarUpa, zuddha-azuddharUpa je rIte vidhamAna vastu che te rIte kahIne virodha maTADI de che, japThI kalpanA karatuM nathI. te jinavacana dravyArthika ane paryAyArthika-e be nayomAM, prayojanavaza zuddhadravyArthika nayane mukhya karIne tene nizcaya kahe che ane azuddhadravyArthikarUpa paryAyArthikanayane gauNa karI tene vyavahAra kahe che. -AvA jinavacanamAM je puruSa ramaNa kare che te A zuddha AtmAne yathArtha pAme che; anya sarvathA-ekAntI sAMkhyAdika e AtmAne pAmatA nathI, kAraNa ke vastu sarvathA ekAMta pakSano viSaya nathI topaNa teo eka ja dharmane grahaNa karI vastunI asatya kalpanA kare che-je asatyArtha che, bAdhA sahita mithyA daSTi che. 4. A rIte bAra gAthAomAM pIThikA (bhUmikA) che. have AcArya zuddhanayane pradhAna karI nizcaya samyakatvanuM svarUpa kahe che. azuddhanayanI (vyavahAranayanI) pradhAnatAmAM jIvAdi tattvonA zraddhAnane samyakatva kahyuM che to ahIM e jIvAdi tattvone zuddhanaya vaDa jANavAthI samyakatva thAya che ema kahe che. tyAM TIkAkAra enI sUcanArUpe traNa zloka kahe che, temAM pahelAM zlokamAM ema kahe che ke vyavahAranayane kathaMcit prayojanavAna kahyo topaNa te kAMI vastubhUta nathIH zlokArthaH- [ vyavaharA-naya:] je vyavahAranaya che te [2 ] joke [rUda prava-padravya] A pahelI padavImAM (jyAM sudhI zuddha svarUpanI prApti na thaI hoya tyAM sudhI) [ nihita-pavAnAM] jemaNe potAno paga mAMDelo che evA puruSone, [hatta] arere! [rastAvanaDu: cAt] hastAvalaMba tulya kahyo che, [ ta-gari] topaNa [vi- mAra-mAtra para--virahituM paramaM artha 37: pazyatAM] je puruSo caitanya-camatkAramAtra paradravyabhAvothI rahita (zuddhanayanA viSayabhUta ) parama 'artha 'ne aMtaraMgamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 2C (zArdUtravihita) ekatve niyatasya zuddhanayato vyApturyadasyAtmanaH pUrNajJAnaghanasya darzanamiha dravyAntarebhyaH pRthak / samyagdarzanametadeva niyamAdAtmA ca tAvAnayaM tanmuktvA navatattvasantatimimAmAtmAyameko'stu nH|| 6 / / avaloke che, tenI zraddhA kare che tathA tarUpa lIna thaI cAritrabhAvane prApta thAya che temane [ps:] e vyavahAranaya [ vizvit ] kAMI paNa prayojanavAna nathI. bhAvArtha:- zuddha svarUpanuM jJAna, zraddhAna tathA AcaraNa thayA bAda azuddhanaya kAMI paNa prayojanakArI nathI. 5. have pachInA zlokamAM nizcaya samyakatvanuM svarUpa kahe che: zlokArtha:- [sarca zAtmanaH] A AtmAne [ phuda dravyAntaregya: pRtha ranam] anya dravyothI judo dekhavo (zraddhavo) [taMt niyamIta saQrzana] te ja niyamathI samyagdarzana che. kevA che AtmA? [cAtu:] potAnA guNa-paryAyomAM vyApanAro che. vaLI kevo che? [zuddhanayata: chatve niyata] zuddhanayathI ekapaNAmAM nizcita karavAmAM Avyo che. vaLI kevo che? [pU-jJAna-ghanazya] pUrNajJAnaghana che. [2] vaLI [ tavAna karyuM mAtmA] jeTaluM samyagdarzana che teTalo ja A AtmA che. [tata] tethI AcArya prArthanA kare che ke "[phamAm nava-tattva-sattatiM muvaCA] A navatattvanI paripATIne choDI, [ yam mAtmA : kastu naH] A AtmA eka ja amane prApta ho." bhAvArtha- sarva svAbhAvika tathA naimittika potAnI avasthArUpa guNaparyAyabhedomAM vyApanAro A AtmA zuddhanayathI ekapaNAmAM nizcita karavAmAM AvyozuddhanayathI jJAyakamAtra eka-AkAra dekhADavAmAM Avyo, tene sarva anyadravyo ane anyadravyonA bhAvothI nyAro dekhavo, zraddhavo te niyamathI samyagdarzana che. vyavahAranaya AtmAne aneka bhedarUpa kahI samyagdarzanane aneka bhedarUpa kahe che tyAM vyabhicAra (doSa) Ave che, niyama raheto nathI. zuddhanayanI hade pahoMcatAM vyabhicAra raheto nathI tethI niyamarUpa che. kevo che zuddhanayano viSayabhUta AtmA? pUrNajJAnaghana che-sarva lokAlokane jANanAra jJAnasvarUpa che. evA AtmAnA zraddhAnarUpa samyagdarzana che. te kAMI jAdo padArtha nathI-AtmAnA ja pariNAma che, tethI AtmA ja che. mATe samyagdarzana che te AtmA che, anya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (anuSTrama) ataH zuddhanayAyattaM pratyagjyotizcakAsti tt| navatattvagatatve'pi yadekatvaM na munycti||7 / / ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke naya che te zrutapramANano aMza che tethI zuddhanaya paNa zrutapramANano ja aMza thayo. zrutapramANa che te parokSa pramANa che kAraNa ke vastune sarvajJanAM AgamanAM vacanathI jANI che; tethI A zuddhanaya sarva dravyothI jAdA, AtmAnA sarva paryAyomAM vyAsa, pUrNa caitanya kevaLajJAnarUpa-sarva lokAlokane jANanAra, asAdhAraNa caitanyadharmane parokSa dekhADe che. A vyavahArI chadmastha jIva Agamane pramANa karI, zuddhanaye darzAvelA pUrNa AtmAnuM zraddhAna kare te zraddhAna nizcaya samyagdarzana che. jyAM sudhI kevaLa vyavahAranayanA viSayabhUta jIvAdika bhedarUpa tattvonuM ja zraddhAna rahe tyAM sudhI nizcaya samyagdarzana nathI. tethI AcArya kahe che ke e nava tattvonI saMtatine (paripATIne) choDI zuddhanayano viSayabhUta eka AtmA ja amane prApta ho; bIjuM kAMI cAhatA nathI. A vItarAga avasthAnI prArthanA che, koI nayapakSa nathI. jo sarvathA nayono pakSapAta ja thayA kare to mithyAtva ja che. ahIM koI prazna kare ke-AtmA caitanya che eTaluM ja anubhavamAM Ave, to eTalI zraddhA te samyagdarzana che ke nahi ? tenuM samAdhAnaH-caitanyamAtra to nAstika sivAya sarva matavALAo AtmAne mAne che; jo eTalI ja zraddhAne samyagdarzana kahevAmAM Ave to to saune samyakatva siddha thaI jaze. tethI sarvazanI vANImAM jevuM pUrNa AtmAnuM svarUpa kahyuM che tevuM zraddhAna thavAthI ja nizcaya samyakatva thAya che ema samajavuM. 6. - have, "tyAra pachI zuddhanayane AdhIna, sarva dravyothI bhinna, Atmajyoti pragaTa thaI jAya che" ema A zlokamAM TIkAkAra AcArya kahe che: zlokArthaH- [bata:] tyAra bAda [zuddhanaya-gAyatta ] zuddhanayane AdhIna [pratya--Lyoti: ] je bhinna Atmajyoti che [ tat] te [ vArita] pragaTa thAya che [yat] ke je [nava--tattva-tatve api ] navatattvamAM prApta thavA chatAM [ vaM] potAnA ekapaNAne [2 mukhyati] choDatI nathI. bhAvArtha:- navatattvamAM prApta thayelo AtmA anekarUpa dekhAya che, jo tenuM bhinna svarUpa vicAravAmAM Ave to te potAnI caitanya-camatkAramAtra jyotine choDato nathI. 7. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga bhUdattheNAbhigadA jIvAjIvA ya puNNapAvaM ca / AsavasaMvaraNijjarabaMdho mokkho ya sammattaM / / 13 / / bhUtArthenAbhigatA jIvAjIvau ca puNyapApaM ca / AsravasaMvaranirjarA bandho mokSazca samyaktvam / / 13 / / 31 navatattveSvekatvadyotinA bhUtArthanayenaikatvamupAnIya amUni hi jIvAdIni navatattvAni bhUtArthenAbhigatAni samyagdarzanaM sampadyanta eva, amISu tIrthapravRttinimittamabhUtArthanayena vyapadizyamAneSu jIvAjIvapuNyapApAsravasaMvaranirjarAbandhamokSalakSaNeSu zuddhanayatvena vyavasthApitasyAtmano'nubhUterAtmakhyAtilakSaNAyAH smpdymaantvaat| tatra vikAryavikArakobhayaM puNyaM tathA pApam, AsrAvyAsrAvakobhayamAsravaH, saMvAryasaMvArakobhayaM saMvaraH, nirjaryanirjarakobhayaM nirjarA, bandhyabandhakobhayaM bandhaH, mocyamocakobhayaM mokSaH, e pramANe ja zudghanayathI jANavuM te samyaktva che ema sUtrakAra gAthAmAM kahe cheH bhUtArthathI jANela jIva, ajIva, vaLI puNya, pApa ne Asava, saMva2, nirjarA, baMdha, mokSa te samyaktva che. 13. gAthArtha:- [bhUtArthana amiAtA: ] bhUtArtha nayathI jANela [IvAnIvA] jIva, ajIva [7 ] vaLI [ puNyavAnaM] puNya, pApa [7] tathA [pravasaMvanirjharA: ] Asrava, saMvara, nirjarA, [ vandha: ] baMdha [7] ane [ mokSa: ] mokSa [ samyavattvam] -e nava tattva samyaktva che. TIkA:- A jIvAdi navatattvo bhUtArthanayathI jANye samyagdarzana ja che (-e niyama kahyo ); kAraNa ke tIrthanI (vyavahAradharmanI) pravRtti arthe abhUtArtha (vyavahAra) nayathI kahevAmAM Ave che evAM A nava tattvo-jemanAM lakSaNa jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa che-temanAmAM ekapaNuM pragaTa karanAra bhUtArthanayathI ekapaNuM prApta karI, zudghanayapaNe sthapAyelA AtmAnI anubhUti -ke jenuM lakSaNa AtmakhyAti che-tenI prApti hoya che. (zudghanayathI navatattvane jANavAthI AtmAnI anubhUti thAya che te hetuthI A niyama hyo.) tyAM, vikArI thavA yogya ane vikAra ka2nA2-e banne puNya che, tema ja e banne pApa che, Asrava thavA yogya ane Asrava karanAra-e banne Asrava che, saMvararUpa thavA yogya (saMvArya) ane saMvara karanAra (saMvAraka) -e banne saMvara che, nirjaravA yogya ane nirjarA ka2nA2-e banne nirjarA che, baMdhAvA yogya ane baMdhana karanAra-e banne baMdha che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda svayamekasya punnypaapaasvsNvrnirjraabndhmokssaanupptteH| tadubhayaM ca jiivaajiivaaviti| bahidRSTyA navatattvAnyamUni jIvapudgalayoranAdibandhaparyAyamupetyaikatvenAnubhUyamAnatAyAM bhUtArthAni, atha caikjiivdrvysvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthaani| tato'mISu navatattveSu bhUtArthanayenaiko jIva eva prdyotte| tathAntadRSTyA jJAyako bhAvo jIvo, jIvasya vikaarheturjiivH| kevalajIvavikArAzca puNyapApAsravasaMvaranirjarAbandhamokSalakSaNAH, kevalAjIvavikArahetavaH puNyapApAsravasaMvaranirjarAbandhamokSA iti| navatattvAnyamUnyapi jIvadravyasvabhAvamapohya svaparapratyayaikadravyaparyAyatvenAnubhUyamAnatAyAM bhUtArthAni, atha ca sakalakAlamevAskhalantamekaM jiivdrvysvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthaani| tato'mISvapi navatattveSu bhUtArthanayenaiko jIva eva prdyotte| evamasAvekatvena dyotamAna: zuddhanayatvenAnubhUyata ev| yA tvanubhUtiH sAtmakhyAtirevAtmakhyAtistu smygdrshnmev| iti samastameva nirvdym| ane mokSa thavA yogya ane mokSa karanAra-e bane mokSa che; kAraNa ke ekane ja potAnI meLe puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSanI upapatti (siddhi) banatI nathI. te banne jIva ane ajIva che (arthAt te bannemAM eka jIva che ne bIjAM ajIva che). bAhya (sthUla) dRSTithI joIe to -jIva-pudgalanA anAdi baMdhaparyAyanI samIpa jaIne ekapaNe anubhava karatAM A nava tattvo bhUtArtha che, satyArtha che, ane eka jIvadravyanA svabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM teo abhUtArtha che, asatyArtha che; (jIvanA ekAkAra svarUpamAM teo nathItethI A nava tattvomAM bhUtArthanayathI eka jIva ja prakAzamAna che. evI rIte aMtardaSTithI joIe to -jJAyaka bhAva jIva che ane jIvana vikArano hetu ajIva che; vaLI puNya, pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa-e jemanAM lakSaNa che evA to kevaLa jIvanA vikAro che ane puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa-e vikArahetuo kevaLa ajIva che. AvAM A nava tattvo, jIvadravyanA svabhAvane choDIne, pote ane para jemanAM kAraNa che evA eka dravyanA paryAyopaNe anubhava karavAmAM AvatAM bhUtArtha che ane sarva kALe asmalita eka jIvadravyanA svabhAvanI samIpa jaIne anubhava karavAmAM AvatAM teo abhUtArtha che, asatyArtha che. tethI A nave tattvomAM bhUtArthanayathI eka jIva ja prakAzamAna che. ema te, ekapaNe prakAzato, zuddhanayapaNe anubhavAya che. ane je A anubhUti te AtmakhyAti (AtmAnI oLakhANa ) ja che, ne AtmakhyAti te samyagdarzana ja che. A rIte A sarva kathana nirdoSa che-bAdhA rahita che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pUrvaraMga 33 (mAlinI) ciramiti navatattvacchannamunnIyamAnaM kanakamiva nimagnaM vrnnmaalaaklaape| atha satataviviktaM dRzyatAmekarUpaM prtipdmidmaatmjyotirudyotmaanm||8 / / athaivamekatvena dyotamAnasyAtmano'dhigamopAyAH pramANanayanikSepAH ye te bhAvArtha:- A nava tattvomAM, zuddhanayathI joIe to, jIva ja eka caitanyacamatkAramAtra prakAzarUpa pragaTa thaI rahyo che, te sivAya judAM judAM nava tattvo kAMI dekhAtAM nathI. jyAM sudhI A rIte jIvatattvanuM jANapaNuM jIvane nathI tyAM sudhI te vyavahAradaSTi che, judAM judAM nava tattvone mAne che. jIva-pudagalanA baMdhaparyAyarUpa dRSTithI A padArtho judA judA dekhAya che, paNa jyAre zuddhanayathI jIva-pudagalanuM nijasvarUpa jAdu juduM jovAmAM Ave tyAre e puNya, pApa Adi sAta tattvo kAMI paNa vastu nathI; nimitta-naimittika bhAvathI thayAM hatAM te nimitta-naimittika bhAva jyAre maTI gayo tyAre jIva-pudagala judAM judAM hovAthI bIjI koI vastu (padArtha) siddha thaI zakatI nathI. vastu to dravya che ne dravyano nijabhAva dravyanI sAthe ja rahe che tathA nimitta-naimittika bhAvano to abhAva ja thAya che, mATe zuddhanayathI jIvane jANavAthI ja samyagdarzananI prApti thaI zake che. jyAM sudhI judA judA nava padArtho jANe, zuddhanayathI AtmAne jANe nahi tyAM sudhI paryAyabuddhi che. ahIM, e arthanuM kalarUpa kAvya kahe cheH zlokArthaH- [ ti] A rIte [ viram nava--tattva-cchannam rUm mAtmaLyoti:] nava tattvomAM ghaNA kALathI chupAyelI A Atmajyotine, [varSamAtA-nA nimane nam rUva ] jema varSonA samUhamAM chupAyelA ekAkAra suvarNane bahAra kADhe tema, [ unnIyamAnaM] zuddhanayathI bahAra kADhI pragaTa karavAmAM AvI che. [gatha] mATe have he bhavya jIvo! [satatavivi$] haMmezAM Ane anya dravyothI tathA temanAthI thatA naimittika bhAvothI bhina, [ 5] ekarUpa [dazyatAndekho. [pratipama udyotamAnama] A (jyoti), pade pade arthAta paryAye paryAya ekarUpa cityamatkAramAtra udyotamAna che. bhAvArtha:- A AtmA sarva avasthAomAM vidhavidha rUpe dekhAto hato tene zuddhanaye eka caitanya-camatkAramAtra dekhAyo che; tethI have sadA ekAkAra ja anubhava karo, paryAyabuddhino ekAMta na rAkho-ema zrI guruono upadeza che. 8. TIkA:- have, jema nava tattvomAM eka jIvane ja jANavo bhUtArtha kahyo tema, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 samayasAra, [ bhagavAnazrIkuMdakuMda khalvabhUtArthAsteSvapyayameka eka bhuutaarthH| pramANaM tAvatparokSaM pratyakSaM c| tatropAttAnupAttaparadvAreNa pravartamAnaM parokSaM, kevalAtmapratiniyatatvena pravartamAnaM pratyakSaM c| tadubhayamapi pramAtRpramANaprameyabhedasyAnubhUyamAnatAyAM bhUtArtham, atha ca vyudstsmst-bhedaikjiivsvbhaavsyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| nayastu dravyArthika: pryaayaarthikshc| tatra dravyaparyAyAtmake vastuni dravyaM mukhyatayAnubhAvayatIti dravyArthikaH, paryAyaM mukhyatayAnubhAvayatIti pryaayaarthikH| tadubhayamapi dravyaparyAyayoH paryAyeNAnubhUyamAnatAyAM bhUtArtham, atha ca drvypryaayaanaaliiddhshuddhvstumaatrjiivsvbhaavsyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| nikSepastu nAma sthApanA dravyaM bhaavshc| tatrAtadguNe vastuni saMjJAkaraNaM naam| so'yamityanyatra pratinidhivyavasthApanaM sthaapnaa| vartamAnatatparyAyA ekapaNe prakAzamAna AtmAnA adhigamanA upAyo je pramANa, naya, nikSepa che teo paNa nizcayathI abhUtArtha che, temAM paNa AtmA eka ja bhUtArtha che. (kAraNa ke ya ane vacananA bhedothI pramANAdi aneka bhedarUpa thAya che ). temAM pahelAM, pramANa be prakAre cheparokSa ane pratyakSa. 'upAtta ane anupAtta para (padArtho) dvArA pravarte te parokSa che ane kevaLa AtmAthI ja pratinizcitapaNe pravarte te pratyakSa che. ( pramANa jJAna che. te jJAna pAMca prakAranuM che-mati, zruta, avadhi, mana:paryaya ne kevaLa. temAM mati ne zrata e be jJAna parokSa che, avadhi ne mana:paryaya e be vikala-pratyakSa che ane kevaLajJAna sakala-pratyakSa che. tethI e be prakAranAM pramANa che.) te banne pramAtA, pramANa, prameyanA bhedane anubhavatAM to bhUtArtha che, satyArtha che; ane jemAM sarva bhedo gauNa thaI gayA che evA eka jIvanA svabhAvano anubhava karatAM teo abhUtArtha che, asatyArtha che. naya be prakAre che-dravyArthika ane paryAyArthika. tyAM dravya-paryAyasvarUpa vastumAM dravyano mukhyapaNe anubhava karAve te dravyArthika naya che ane paryAyano mukhyapaNe anubhava karAve te paryAyArthika naya che. te baMne nayo dravya ane paryAyano paryAyathI (bhedathI, kramathI) anubhava karatAM to bhUtArtha che, satyArtha che; ane dravya tathA paryAya e bannethI nahi AliMgana karAyelA evA zuddhavastumAtra jIvanA (caitanyamAtra) svabhAvano anubhava karatAM teo abhUtArtha che, asatyArtha che. nikSepa cAra prakAre che-nAma, sthApanA, dravya ne bhAva. vastumAM je guNa na hoya te guNanA nAmathI (vyavahAra mATe) vastunI saMjJA karavI te nAma nikSepa che. 1. upAtta = meLavelA. (iMdriya, mana vagere upAtta para padArtho che.) 2. anupAtta = aNameLavelA. (prakAza, upadeza vagere anupAtta para padArtho che.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 35 danyad drvym| vartamAnatatparyAyo bhaavH| tacatuSTayaM svasvalakSaNavailakSaNyenAnubhUyamAnatAyAM bhUtArtham, atha ca nirvilkssnnsvlkssnnaikjiivsvbhaavsyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| athaivamamISu pramANanayanikSepeSu bhUtArthatvenaiko jIva eva prdyotte| (matinI) udayati na nayazrIrastameti pramANaM kacidapi ca na vidmo yAti nikssepckrm| kimaparamabhidadhmo dhAmni sarvakaSe'sminnanubhavamupayAte bhAti na dvaitmev||9|| 'A te che' ema anya vastumAM anya vastunuM pratinidhitva sthApavuM ( -pratimArUpa sthApana karavuM) te sthApanA nikSepa che. vartamAnathI anya eTale ke atIta athavA anAgata paryAyathI vastune vartamAnamAM kahevI te dravya nikSepa che. vartamAna paryAyathI vastune vartamAnamAM kahevI te bhAva nikSepa che. e cAreya nikSepono potapotAnA lakSaNabhedathI (vilakSaNarUpe-jAdA judA rUpe) anubhava karavAmAM AvatAM teo bhUtArtha che, satyArtha che; ane bhinna lakSaNathI rahita eka potAnA caitanyalakSaNarUpa jIva-svabhAvano anubhava karatAM e cAreya abhUtArtha che, asatyArtha che. A rIte A pramANa-nayanikSepomAM bhUtArthapaNe eka jIva ja prakAzamAna che. bhAvArtha:- A pramANa, naya, nikSeponuM vistArathI vyAkhyAna te viSayanA graMthomAMthI jANavuM; temanAthI dravyaparyAyasvarUpa vastunI siddhi thAya che. teo sAdhaka avasthAmAM to satyArtha ja che kAraNa ke te jJAnanA ja vizeSo che. temanA vinA vastune game tema sAdhavAmAM Ave to viparyaya thaI jAya che. avasthA anusAra vyavahAranA abhAvanI traNa rIti cheH pahelI avasthAmAM pramANAdithI yathArtha vastune jANI jJAnazraddhAnanI siddhi karavI; jJAna-zraddhAna siddha thayA pachI zraddhAna mATe to pramANAdinI kAMI jarUra nathI. paNa have e bIjI avasthAmAM pramANAdinA AlaMbana dvArA vizeSa jJAna thAya che ane rAga-dveSa-mohakarmanA sarvathA abhAvarUpa yathAkhyAta cAritra pragaTe che; tethI kevaLajJAnanI prApti thAya che. kevaLajJAna thayA pachI pramANAdinuM AlaMbana rahetuM nathI. tyAra pachI trIjI sAkSAt siddha avasthA che tyAM paNa kAMI AlaMbana nathI. e rIte siddha avasthAmAM pramANa-naya-nikSepono abhAva ja che. e arthano kalazarUpa zloka kahe che - zlokArdha - AcArya zuddhanayano anubhava karI kahe che ke- [ garimana sarvakrupe dhAni anubhavam 3yAte] A sarva bhedone gauNa karanAra je zuddhanayano viSayabhUta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (35nAti) AtmasvabhAvaM prbhaavbhinnmaapuurnnmaadyntvimuktmekm| vilInasaGkalpavikalpajAlaM prakAzayan shuddhnyo'bhyudeti|| 10 / / caitanya-camatkAramAtra teja:puMja AtmA, teno anubhava thatAM [ nayazrI: 1 3yati] nayonI lakSmI udaya pAmatI nathI, [ pramAnuM sastana prati] pramANa astane prApta thAya che [gapi ] ane [ nikSepavam cit yAti, 7 vi :] nikSepono samUhuM kyAM jato rahe che te ame jANatA nathI. [ vim param milma:] AthI adhika zuM kahIe? [atam va na bhAti] dvaita ja pratibhAsita thatuM nathI. bhAvArtha:- bhedane atyaMta gauNa karIne kahyuM che ke pramANa, yAdi bhedanI to vAta ja zI ? zuddha anubhava thatAM baita ja bhAsatuM nathI, ekAkAra citmAtra ja dekhAya che. ahIM vijJAnAdvaitavAdI tathA vedAMtI kahe che ke-chevaTa paramArtharUpa to advaitano ja anubhava thayo. e ja amAro mata che; tame vizeSa zuM kahyuM? eno uttara-tamArA matamAM sarvathA advaita mAnavAmAM Ave che. jo sarvathA advaita mAnavAmAM Ave to bAhya vastuno abhAva ja thaI jAya, ane evo abhAva to pratyakSa viruddha che. amArA matamAM nayavivakSA che te bAhya vastuno lopa karatI nathI. jyAre zuddha anubhavathI vikalpa maTI jAya che tyAre AtmA paramAnaMdane pAme che tethI anubhava karAvavA mATe ""zuddha anubhavamAM vaita bhAsatuM nathI' ema kahyuM che. jo bAhya vastuno lopa karavAmAM Ave to AtmAno paNa lopa thaI jAya ane zUnyavAdano prasaMga Ave. mATe tame kaho cho te pramANe vastu svarUpanI siddhi thaI zakatI nathI, ane vastusvarUpanI yathArtha zraddhA vinA je zuddha anubhava karavAmAM Ave te paNa miththArUpa che; zunyano prasaMga hovAthI tamAro anubhava paNa AkAzanA phUlano anubhava che. 9. AgaLa zuddhanayano udaya thAya che tenI sUcanArUpa zloka kahe che - zlokArthaH- [ zuddhanA: kAtmasvamavaM pravAzayana gamyuveti] zuddhanaya AtmAnA svabhAvane pragaTa karato udayarUpa thAya che. te AtmasvabhAvane kevo pragaTa kare che? [ paramAvaminna] paradravya, paradravyanA bhAvo tathA paradravyanA nimittathI thatA potAnA vibhAvo-evA parabhAvothI bhinna pragaTa kare che. vaLI te, [ mApUrNa ] AtmasvabhAva samastapaNe pUrNa che-samasta lokAlokane jANanAra che-ema pragaTa kare che; (kAraNa ke jJAnamAM bheda karmasaMyogathI che, zuddhanayamAM karma gauNa che). vaLI te, [mAri-santa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 37 jo passadi appANaM abaddhapuDheM aNaNNayaM nniydN| avisesamajuttaM taM suddhaNayaM viyaanniihi||14 / / yaH pazyati AtmAnam abaddhaspRSTamananyakaM niytm| avizeSamasaMyuktaM taM zuddhanayaM vijaaniihi|| 14 / / yA khalvabaddhaspRSTasyAnanyasya niyatasyAvizeSasyAsaMyuktasya cAtmano'nubhUtiH sa zuddhanayaH, sA tvanubhUtirAtmaiva; ityAtmaika eva prdyotte| kathaM yathoditasyAtmano'nubhUtiriti cedbddhspRsstttvaadiinaambhuutaarthtvaat| tathA hi vimun] AtmasvabhAvane Adi-aMtathI rahita pragaTa kare che (arthAt koI AdithI mAMDIne je koIthI utpanna karavAmAM Avyo nathI ane kyAreya koIthI jeno vinAza nathI evA pAriNAmika bhAvane te pragaTa kare che). vaLI te, [ 1] AtmasvabhAvane ekasarva bhedabhAvothI (dvitabhAvothI) rahita ekAkAra-pragaTa kare che, ane [vinIna-saTTavi -nInaM] jemAM samasta saMkalpa-vikalpanA samUho vilaya thaI gayA che evo pragaTa kare che. (dravyakarma, bhAvakarma, nokarma Adi pudgaladravyomAM potAnI kalpanA karavI tene saMkalpa kahe che ane yonA bhedathI jJAnamAM bheda mAlUma thavo tene vikalpa kahe che.) Avo zuddhanaya prakAzarUpa thAya che. 10. e zuddhanayane gAthAsUtrathI kahe che: abaddhaspaSTa, ananya ne je niyata dekhe Atmane, avizeSa, aNasaMyukta, tene zuddhanaya tuM jANaje. 14. gAthArtha:- [ :] je naya [ mAtmAnam ] AtmAne [gavaddhaskR] baMdha rahita ne paranA sparza rahita, [gananya] anyapaNA rahita, [niyatama] caLAcaLatA rahita, [vizeSama] vizeSa rahita, [saMyu$] anyanA saMyoga rahita evA pAMca bhAvarUpa [pazyati] dekhe che [a] tene, he ziSya! tuM [zuddhanAM ] zuddhanaya [ vinAnI di] jANa. TIkA:- nizcayathI abaddha-aspaSTa, ananya, niyata, avizeSa ane asaMyuktaevA AtmAnI je anubhUti te zuddhanaya che, ane e anubhUti AtmA ja che; e rIte AtmA eka ja prakAzamAna che. (zuddhanaya kaho yA AtmAnI anubhUti kaho yA AtmA kaho-eka ja che, judAM nathI.) ahIM ziSya pUche che ke jevo upara kahyo tevA AtmAnI anubhUti kema thaI zake ? tenuM samAdhAna - baddhapRSThatva Adi bhAvo abhUtArtha hovAthI e anubhUti thaI zake che. A vAtane dRSTAMtathI pragaTa karavAmAM Ave che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates yathA khalu samayasAra salilaspRSTatvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM [ bhagavAnazrIkuMdakuMda salilanimagnasya bhUtArthamapyekAntataH baddhaspRSTatvaM bisinIpatrasya salilaspRSTatvaM bisinIpatrasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatA-yAmabhUtArtham, salilAspRzyaM tathAtmano'nAdibaddhasya baddhaspRSTatvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM bhUtArthamapyekAntataH pudglaaspRshymaatmsvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| yathA ca mRttikAyAH karakakarIrakarkarIkapAlAdiparyAyeNAnubhUyamAnatAyAmanyatvaM bhUtArthamapi sarvato'pyaskhalantamekaM mRttikAsvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArtham, tathAtmano nArakAdiparyAyeNAnubhUyamAnatAyAmanyatvaM bhUtArthamapi srvto'pyskhlntmekmaatmsvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| yathA ca vAridhevRddhihAniparyAyeNAnubhUyamAnatAyAmaniyatatvaM bhUtArthamapi nityavyavasthitaM vAridhisvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArtham, tathAtmano vRddhihAniparyAye jema kamalinInuM patra jaLamAM DUbeluM hoya teno jaLathI sparzAvArUpa avasthAthI anubhava karatAM jaLathI sparzAvApaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa jaLathI jarAya nahi sparzAvAyogya evA kamalinI-patranA svabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM jaLathI sparzAvApaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che; evI rIte anAdi kALathI baMdhAyelA AtmAno, puddagalakarmathI baMdhAvA-sparzAvArUpa avasthAthI anubhava karatAM baddasRSTapaNuM bhUtArtha chesatyArtha che, topaNa pudgalathI jarAya nahi sparzAvAyogya evA AtmasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM baddhaspaSTapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che. vaLI, jema mATIno, kamaMDaLa, ghaDo, jhArI, rAmapAtra Adi paryAyothI anubhava karatAM anyapaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa sarvataH askhalita ( -sarva paryAya-bhedothI jarAya bhedarUpa nahi thatA evA) eka mATInA svabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM anyapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che; evI rIte AtmAno, nAka Adi paryAyothI anubhava karatAM ( paryAyonA bIjA-bIjApaNArUpa ) anyapaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa sarvataH askhalita (sarva paryAyabhedothI jarAya bhedarUpa nahi thatA evA ) eka caitanyAkAra AtmasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM anyapaNuM abhUtArtha che asatyArtha che. jema samudrano, vRddhihAnirUpa avasthAthI anubhava karatAM aniyatapaNuM ( anizcitapaNuM ) bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa nitya-sthira evA samudrasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM aniyatapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che; evI rIte AtmAno, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 39 NAnubhUyamAnatAyAmaniyatatvaM bhUtArthamapi nityvyvsthitmaatmsvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| yathA ca kAJcanasya snigdhapItagurutvAdiparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM vizeSatvaM bhUtArthamapi pratyastamitasamastavizeSaM kAJcanasvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArtham , tathAtmano jJAnadarzanAdiparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM vizeSatvaM bhUtArthamapi prtystmitsmst-vishessmaatmsvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| yathA cApAM saptArciHpratyayauSNyasamAhitatvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM saMyuktatvaM bhUtArthamapyekAntataHzItamapsvabhAvamupetyAnubhUyamAnatAyAmabhUtArtham, tathAtmanaH karmapratyaya-mohasamAhitatvaparyAyeNAnubhUyamAnatAyAM saMyuktatvaM bhUtArthamapyekAntataH svayaM bodhaM vRddhihAnirUpa paryAyabhedothI anubhava karatAM aniyatapaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa nitya-sthira (nizcala) evA AtmasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM aniyatapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che. jema suvarNano, cIkaNApaNuM, pILApaNuM bhArepaNuM Adi guNarUpa bhedothI anubhava karatAM vizeSapaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa jemAM sarva vizeSo vilaya thaI gayA che evA suvarNasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM vizeSapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che; evI rIte AtmAno, jJAna, darzana Adi guNarUpa bhedothI anubhava karatAM vizeSapaNuM bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa jemAM sarva vizeSo vilaya thaI gayA che evA AtmasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM vizeSapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che. jema jaLano, agni jenuM nimitta che evI uSNatA sAthe saMyuktapaNArUpatamapaNArUpa-avasthAthI anubhava karatAM (jaLane ) uSNapaNArUpa saMyuktapaNe bhUtArtha chesatyArtha che, topaNa ekAMta zItaLatArUpa jaLasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM (uSNatA sAthe ) saMyuktapaNe abhUtArtha che-asatyArtha che; evI rIte AtmAno, karma jenuM nimitta che evA moha sAthe saMyuktapaNArUpa avasthAthI anubhava karatAM saMyuktapaNe bhUtArtha che-satyArtha che, topaNa je pote ekAMta bodharUpa ( jJAnarUpa) che evA jIvasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM saMyuktapaNuM abhUtArtha che-asatyArtha che. bhAvArtha:- AtmA pAMca prakArathI anekarUpa dekhAya che: (1) anAdi kALathI karmapudgalanA saMbaMdhathI baMdhAyelo karmapudgalanA sparzavALo dekhAya che, (2) karmanA nimittathI thatA nara, nAraka Adi paryAyomAM bhinna bhinna svarUpe dekhAya che, (3) zaktinA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda jiivsvbhaavmupetyaanubhuuymaantaayaambhuutaarthm| avibhAga praticcheda ( aMza) ghaTe paNa che, vadhe paNa che-e vastuno svabhAva che tethI te nitya-niyata ekarUpa dekhAto nathI, (4) vaLI te darzana, jJAna Adi aneka guNothI vizeSarUpa dekhAya che ane (5) karmanA nimittathI thatA moha, rAga, dveSa Adi pariNAmo sahita te sukhaduHkharUpa dekhAya che. A sau azuddhadravyArthikarUpa vyavahAra nayano viSaya che. e daSTi ( apekSA ) thI jovAmAM Ave to e sarva satyArtha che. paraMtu AtmAno eka svabhAva A nayathI grahaNa nathI thato, ane eka svabhAvane jANyA vinA yathArtha AtmAne kema jANI zakAya ? A kAraNe bIjA nayane-tenA pratipakSI zuddhadravyArthika nayane-grahaNa karI, eka asAdhAraNa jJAyakamAtra AtmAno bhAva laI, tene zudghanayanI daSTithI sarva paradravyothI bhinna, sarva paryAyomAM ekAkAra, hAnivRddhithI rahita, vizeSothI rahita ane naimittika bhAvothI rahita jovAmAM Ave to sarva (pAMca) bhAvothI je anekaprakA25NuM che te abhUtArtha che-asatyArtha che. ahIM ema jANavuM ke vastunuM svarUpa anaMta dharmAtmaka che, te syAdvAdathI yathArtha siddha thAya che. AtmA paNa anaMta dharmavALo che. tenA keTalAka dharmo to svAbhAvika che ane keTalAka puddagalanA saMyogathI thAya che. je karmanA saMyogathI thAya che, temanAthI to AtmAne saMsAranI pravRtti thAya che ane te saMbaMdhI sukhaduHkha Adi thAya che temane bhogave che. e, A AtmAne anAdi ajJAnathI paryAyabuddhi che; anAdi-anaMta eka AtmAnuM jJAna tene nathI. te batAvanAra sarvajJanuM Agama che. temAM zuddhadravyArthika nayathI e batAvyuM che ke AtmAno eka asAdhAraNa caitanyabhAva che te akhaMDa che, nitya che, anAdinidhana che. tene jANavAthI paryAyabuddhino pakSapAta maTI jAya che. 52dravyothI, temanA bhAvothI ane temanA nimittathI thatA potAnA vibhAvothI potAnA AtmAne bhinna jANI teno anubhava jIva kare tyAre padravyanA bhAvorUpa pariNamato nathI; tethI karma baMdhAtAM nathI ane saMsArathI nivRtti thaI jAya che. mATe paryAyArthikarUpa vyavahAranayane gauNa karI abhUtArtha ( asatyArtha ) kahyo che ane zuddha nizcayanayane satyArtha kahI tenuM AlaMbana dIdhuM che. vastusvarUpanI prApti thayA pachI tenuM paNa AlaMbana rahetuM nathI. A kathanathI ema na samajI levuM ke zudghanayane satyArtha kahyo tethI azuddhanaya sarvathA asatyArtha ja che. ema mAnavAthI vedAMtamatavALA jeo saMsArane sarvathA avastu mAne che temano sarvathA ekAMta pakSa AvI jaze ane tethI mithyAtva AvI jaze, e rIte e zudghanayanuM AlaMbana paNa vedAntIonI jema mithyAdaSTipaNuM lAvaze. mATe sarva nayonA cit rIte satyArthapaNAnuM zraddhAna karavAthI ja samyaSTi thaI zakAya che. A rIte syAddavAdane samajI jinamatanuM sevana karavuM, mukhya-gauNa kathana sAMbhaLI sarvathA ekAMta pakSa na pakaDavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 41 (mAlinI) na hi vidadhati baddhaspRSTabhAvAdayo'mI sphuTamupari taranto'pyetya yatra prtisstthaam| anubhavatu tameva dyotamAnaM samantAt jagadapagatamohIbhUya smyksvbhaavm|| 11 / / A gAthAsUtranuM vyAkhyAna karatAM TIkAkAra AcAryuM paNa kahyuM che ke AtmA vyavahAranayanI daSTimAM je baddhaskRSTa Adi rUpe dekhAya che te e dRSTimAM to satyArtha ja che paraMtu zuddhanayanI daSTimAM baddhapRSTAdipaNuM asatyArtha che. A kathanamAM TIkAkAra AcArya syAdvAda batAvyo che ema jANavuM. vaLI, ahIM ema jANavuM ke A naya che te zrutajJAna-pramANano aMza che; zrutajJAna vastune parokSa jaNAve che, tethI A naya paNa parokSa ja jaNAve che. zuddhadravyArthikanayano viSayabhUta, baddhaskRSTa Adi pAMca bhAvothI rahita AtmA caitanyazaktimAtra che. te zakti to AtmAmAM parokSa che ja. vaLI tenI vyakti karmasaMyogathI mati-zrutAdi jJAnarUpa che te kathaMcit anubhavagocara hovAthI pratyakSarUpa paNa kahevAya che, ane saMpUrNajJAna je kevaLajJAna te joke chAsthane pratyakSa nathI topaNa A zuddhanaya AtmAnA kevaLajJAnarUpane parokSa jaNAve che. jyAM sudhI A nayane jIva jANe nahi tyAM sudhI AtmAnA pUrNa rUpanuM jJAna-zraddhAna thatuM nathI. tethI zrI gurue A zuddhanayane pragaTa karI upadeza karyo ke baddhaspaSTa Adi pAMca bhAvothI rahita pUrNajJAnaghanasvabhAva AtmAne jANI zraddhAna karavuM, paryAyabuddhi na rahevuM. ahIM koI evo prazna kare ke-evo AtmA pratyakSa to dekhAto nathI ane vinA dekhe zraddhAna karavuM te jADuM zraddhAna che. teno uttara-dekhelAnuM ja zraddhAna karavuM e to nAstika mata che. jinamatamAM to pratyakSa ane parokSa-bane pramANa mAnavAmAM AvyAM che. temAM AgamapramANa parokSa che. teno bheda zuddhanaya che. A zuddhanayanI dRSTithI zuddha AtmAnuM zraddhAna karavuM, kevaLa vyavahAra-pratyakSano ja ekAMta na karavo. ahIM, A zuddhanayane mukhya karI kalasarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ natu tam gva sabhyaqmAvat anumavatu] jagatanA prANIo e samyaka svabhAvano anubhava karo ke [2] jyAM [sanI vaddhaskRSTamIvaviya:] A baddhaskRSTa Adi bhAvo [tya puram 3pari taranta: pi] spaSTapaNe te svabhAvanA upara tare che topaNa [pratiSThAm na hi vivadhati] (temAM) pratiSThA pAmatA nathI, kAraNa ke dravyasvabhAva to nitya che, ekarUpa che ane A bhAvo anitya che, anekarUpa che; paryAyo dravyasvabhAvamAM praveza karatA nathI, upara ja rahe che. [samattAt dyotamAna] A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUnavivrIhita) bhUtaM bhAntamabhUtameva rabhasAnnirbhidya bandhaM sudhIryadyantaH kila ko'pyaho kalayati vyAhatya mohaM htthaat| AtmAtmAnubhavaikagamyamahimA vyakto'yamAste dhruvaM nityaM karmakalaGkapaGkavikalo devaH svayaM shaashvtH|| 12 / / (vasaMtatina91) AtmAnubhUtiriti zuddhanayAtmikA yA jJAnAnubhUtiriyameva kileti buddh| AtmAnamAtmani nivezya suniSprakampameko'sti nityamavabodhaghanaH smntaat||13 / / zuddha svabhAva sarva avasthAomAM prakAzamAna che. [gapatimodImUya] evA zuddha svabhAvano, moha rahita thaIne jagata anubhava karo; kAraNa ke mohakarmanA udayathI utpanna mithyAtvarUpa ajJAna jyAM sudhI rahe che tyAM sudhI e anubhava yathArtha thato nathI. bhAvArtha- zuddhanayanA viSayarUpa AtmAno anubhava karo ema upadeza che. 11. have, e ja arthanuM kalazarUpa kAvya pharIne kahe che jemAM ema kahe che ke Avo anubhava karyo Atmadeva pragaTa pratibhAsamAna thAya che - zlokArthaH- [vari] jo [ 4: pi sudhI: ] koI subuddhi (samyagdaSTi) [ bhUta mAntam 31mUtam gva vadhuM] bhUta, vartamAna ane bhAvI evA traNe kALanAM karmonA baMdhane potAnA AtmAthI [ ramasAt] tatkALa-zIdhra [ nirmi] bhinna karIne tathA [ mohaM] te karmanA udayanA nimittathI thayela mithyAtva (ajJAna) ne [vAta] potAnA baLathI (puruSArthathI) [vyAhatya] rokIne athavA nAza karIne [kanta:] aMtaraMgamAM [ viruna karo nayati] abhyAsa kare-dekhe to [ gaya... mAtmA] A AtmA [ mAtmaganuma-- ||-mahimAM] potAnA anubhavathI ja jaNAvAyogya jeno pragaTa mahimA che evo [ ep:] vyakta (anubhavagocara), [ghuvaM] nizcala, [ zAzvata:] zAzvata, [nitya karma- 57-1-viva7:] nitya karmakalaMka-kardamathI rahita- [svayaM veva: ] evo pote stuti karavA yogya deva [vArta] virAjamAna che. bhAvArtha - zuddhanayanI daSTithI jovAmAM Ave to sarva karmothI rahita caitanyamAtra deva avinAzI AtmA aMtaraMgamAM pote virAjI rahyo che. A prANI-paryAyabuddhi bahirAtmA-tene bahAra TUMDhe che te moTuM ajJAna che. 12. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 43 jo passadi appANaM abaddhapuDhe annnnnnmvisesN| *apadesasaMtamajha passadi jiNasAsaNaM savvaM / / 15 / / yaH pazyati AtmAnam abddhspRssttmnnymvishessm| apadezasAntamadhyaM pazyati jinazAsanaM srvm|| 15 / / yeyamabaddhaspRSTasyAnanyasya niyatasyAvizeSasyAsaMyuktasya cAtmano'nubhUtiH sA khalvakhilasya jinazAsanasyAnubhUtiH, zrutajJAnasya svayamAtmatvAta; tato jJAnAnubhUti have, zuddhanayanA viSayabhUta AtmAnI anubhUti che te ja jJAnanI anubhUti che ema AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa kAvya kahe che: zlokArtha - [ ti] e rIte [ yA zuddhanayAtmivA Atma-anubhUtiH] je pUrvakathita zuddhanayasvarUpa AtmAnI anubhUti che [phayam va ni jJAna-anubhUtiH] te ja kharekhara jJAnanI anubhUti che [ti luhUT] ema jANIne tathA [ bAtmani mAtmAnam sunijhampam nivezya] AtmAmAM AtmAne nizcaLa sthApIne, [ nityam samantAt : kavavodha-ghana: sta] "sadA sarva tarapha eka jJAnaghana AtmA che" ema dekhavuM. bhAvArtha- pahelAM samyagdarzanane pradhAna karI kahyuM hatuM; have jJAnane mukhya karI kahe che ke A zuddhanayanA viSayasvarUpa AtmAnI anubhUti che te ja samyajJAna che. 13. have, A artharUpa gAthA kahe che: abaddhaspaSTa, ananya, je avizeSa dekhe Atmane, te dravya tema ja bhAva jinazAsana sakala dekhe khare. 15. gAthArtha - [ ] je puruSa [mAtmAna+] AtmAne [ gavaddhaskRSTama] abaddhaskRSTa, [ananyama] ananya, [ savizeSa{] avizeSa (tathA upalakSaNathI niyata ane asaMyukta) [ pazyati] dekhe che te [ sarva ninazAsana ] sarva jinazAsanane [ pati] dekhe che,-ke je jinazAsana [ parezAntamaa ] bAhya dravyazrata tema ja atyaMtara jJAnarUpa bhAvazrutavALuM TIkA:- je A abaddhaskRSTa, ananya, niyata, avizeSa ane asaMyukta evA pAMca bhAvosvarUpa AtmAnI anubhUti che te nizcayathI samasta jinazAsananI anubhUti che, kAraNa ke zrutajJAna pote AtmA ja che. tethI jJAnanI anubhUti te ja * pAThAntara : pavesasuttama 1. apaveza = dravyazruta; sAnta = jJAnarUpI bhAvakRta. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 [ bhagavAnazrIkuMdakuMda revaatmaanubhuutiH| kintu tadAnIM sAmAnyavizeSAvirbhAvatirobhAvAbhyAmanubhUyamAnamapi jJAnamabuddhalubdhAnAM na svdte| tathA hi yathA samayasAra vicitravyaJjanasaMyogopajAtasAmAnyavizeSatirobhAvAvirbhAvAbhyAmanubhUyamAnaM lavaNaM lokAnAmabuddhAnAM vyaJjanalubdhAnAM svadate, na punaranyasaMyogazUnyatopajAtasAmAnyavizeSAvirbhAvatirobhAvAbhyAm; atha ca yadeva vizeSAvirbhAvenAnubhUyamAnaM lavaNaM tadeva sAmAnyAvirbhAvenApi / tathA vicitrajJeyAkArakarambitatvopajAtasAmAnyavizeSatirobhAvA-virbhAvAbhyAmanubhUyamAnaM jJAnamabuddhAnAM jJeyalubdhAnAM svavatte, na punaranyasaMyogazUnyatopajAtasAmAnyavizeSAvirbhAvatirobhAvAbhyAm; atha ca yadeva vizeSAvirbhAvenAnubhUyamAnaM jJAna tadeva sAmAnyAvirbhAvenApi / alubdhabuddhAnAM tu yathA saindhavakhilyo - 'nyadravyasaMyogavyavacchedena kevala evAnubhUyamAnaH sarvato'pyekalavaNarasatvAllavaNatvena AtmAnI anubhUti che. paraMtu have tyAM, sAmAnya jJAnanA AvirbhAva (pragaTapaNuM ) ane vizeSa (zeyAkAra ) jJAnanA tirobhAva (AcchAdana ) thI jyAre jJAnamAtrano anubhava karavAmAM Ave tyAre jJAna pragaTa anubhavamAM Ave che topaNa jeo ajJAnI che, zaiyomAM Asakta che temane te svAdamAM AvatuM nathI. te pragaTa dRSTAMtathI batAvIe chIeH jema-aneka tarehanAM zAka Adi bhojanonA saMbaMdhathI Upajela sAmAnya lavaNanA tirobhAva ane vizeSa lavaNanA AvirbhAvathI anubhavamAM AvatuM je (sAmAnyanA tirobhAvarUpa ane zAka AdinA svAdabhede bhedarUpa-vizeSarUpa) lavaNa teno svAda ajJAnI, zAkanA lolupa manuSyone Ave che paNa anyanA saMbaMdharahitapaNAthI Upajela sAmAnyanA AvirbhAva ne vizeSanA tirobhAvathI anubhavamAM AvatuM je ekAkAra abhedarUpa lavaNa teno svAda Avato nathI; vaLI paramArthathI jovAmAM Ave to to, je vizeSanA AvirbhAvathI anubhavamAM AvatuM (kSArarasarUpa) lavaNa che te ja sAmAnyanA AvirbhAvathI anubhavamAM AvatuM ( kSA22sarUpa) lavaNa che. evI rIte-aneka prakAranA zeyonA AkAro sAthe mizrarUpapaNAthI Upajela sAmAnyanA tirobhAva ane vizeSanA AvirbhAvathI anubhavamAM AvatuM je (vizeSabhAvarUpa, bhedarUpa, anekAkArarUpa) jJAna te ajJAnI, zaiya-lubdha jIvone svAdamAM Ave che paNa anya jJeyAkAranA saMyogarahitapaNAthI Upajela sAmAnyanA AvirbhAva ne vizeSanA tirobhAvathI anubhavamAM AvatuM je ekAkAra abhedarUpa jJAna te svAdamAM AvatuM nathI; vaLI 52mArthathI vicArIe to to, je jJAna vizeSanA AvirbhAvathI anubhavamAM Ave che te ja jJAna sAmAnyanA AvirbhAvathI anubhavamAM Ave che. alubdha jJAnIone to, jema seMdhavanI gAMgaDI, anyadravyanA saMyogano vyavaccheda karIne kevaLa saiMdhavano ja anubhava karavAmAM AvatAM, sarvataH eka kSAra2sapaNAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pUrvaraMga 45 svadate, tathAtmApi paradravyasaMyogavyavacchedena kevala evAnubhUyamAnaH sarvato'pyekavijJAnaghanatvAt jJAnatvena svdte| (pRthvI) akhaNDitamanAkulaM jvaladanantamantarbahimahaH paramamastu naH sahajamudvilAsaM sdaa| ciducchalananirbharaM sakalakAlamAlambate ydekrsmullsllvnnkhilyliilaayitm||14 / / lIdhe kSArapaNe svAdamAM Ave che tema AtmA paNa, paradravyanA saMyogano vyavaccheda karIne kevaLa AtmAno ja anubhava karavAmAM AvatAM, sarvata: eka vijJAnaghanapaNAne lIdhe jJAnapaNe svAdamAM Ave che. - bhAvArtha- ahIM AtmAnI anubhUti te ja jJAnanI anubhUti kahevAmAM AvI che. ajJAnIjana zayomAM ja IdriyajJAnanA viSayomAM ja lubdha thaI rahyA che; teo IdriyajJAnanA viSayothI anekAkAra thayela jJAnane ja jJayamAtra AsvAde che paraMtu yothI bhinna jJAnamAtrano AsvAda nathI letA. ane jeo jJAnI che, zeyomAM Asakta nathI teo zeyothI jAdA ekAkAra jJAnano ja AsvAda le che,-jema zAkothI jAdI mIThAnI kaNIno kSAramAtra svAda Ave tevI rIte AsvAda le che, kAraNa ke jJAna che te AtmA che. ane AtmA che te jJAna che. A pramANe guNI-guNanI abheda dRSTimAM AvatuM je sarva paradravyothI juduM, potAnA paryAyomAM ekarUpa, nizcaLa, potAnA guNomAM ekarUpa, paranimittathI utpanna thayela bhAvothI bhinna potAnuM svarUpa, tenuM anubhavana te jJAnanuM anubhavana che, ane A anubhavana te bhAvazrutajJAnarUpa jinazAsananuM anubhavana che. zuddhanayathI AmAM kAMI bheda nathI. have A ja arthanuM kalazarUpa kAvya kahe che - zlokArdhaH- AcArya kahe che ke [ paramamada: 7: kastu] te utkRSTa teja-prakAza amane ho [ yata sattAnama ri37/na-nirmara ] ke je teja sadAkALa caitanyanA pariNamanathI bhareluM che, [ 871-7-vinya-nInAyitama] jema mIThAnI kAMkarI eka kSArarasanI lIlAnuM AlaMbana kare che tema je teja [ -2 manisvata] eka rAnarasa-svarUpane avalaMbe che, [ karavacchata ] je teja akhaMDita che-zayonA AkArarUpe khaMDita thatuM nathI, [nAnaM] je anAkuLa che-jemAM karmanA nimittathI thatA rAgAdithI utpanna AkuLatA nathI, [ santam santa: vadi: ] je avinAzIpaNe aMtaraMgamAM ane bahAramAM pragaTa dedIpyamAna che-jANavAmAM Ave che, [ sAM ] je svabhAvathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (anudum) eSa jJAnaghano nityamAtmA siddhimbhiipsubhiH| sAdhyasAdhakabhAvena dvidhaika: smupaasytaam|| 15 / / dasaNaNANacarittANi sevidavvANi sAhuNA nniccN| tANi puNa jANa tiNNi vi appANaM ceva nnicchydo||16 / / darzanajJAnacaritrANi sevitavyAni sAdhunA nitym| tAni punarjAnIhi trINyapyAtmAnaM caiva nishcytH|| 16 / / yenaiva hi bhAvenAtmA sAdhyaH sAdhanaM ca syAttenaivAyaM nityamupAsya iti thayuM che- koIe racyuM nathI ane [ sA uditAsaM] hamezAM jeno vilAsa udayarUpa che-je ekarUpa pratibhAsamAna che. bhAvArtha- AcArya prArthanA karI che ke A jJAnAnaMdamaya ekAkAra svarUpajyoti amane sadA prApta raho. 14. have, AgaLanI gAthAnI sUcanArUpe zloka kahe che: zlokArdha - [gs: jJAnadhana: mAtmA] A (pUrvakathita) jJAnasvarUpa AtmA che te, [ siddhim 31mIkhumi:] svarUpanI prAptinA Icchaka puruSoe [ sAdhyasamAvena] sAdhyasAdhakabhAvanA bhedathI [ kriyA] be prakAre, [:] eka ja [ nityam samupAcatAma | nitya sevavAyogya che; tenuM sevana karo. bhAvArtha- AtmA to jJAnasvarUpa eka ja che paraMtu enuM pUrNarUpa sAdhyabhAva che ane apUrNarUpa sAdhakabhAva che; evA bhAvabhedathI be prakAre ekane ja sevavo. 15. have, darzana-jJAna-cAritrarUpa sAdhakabhAva che ema gAthAmAM kahe che: darzana, vaLI nitya jJAna ne cAritra sAdhu sevavAM; paNa e traNe AtmA ja kevaLa jANa nizcayadaSTimAM. 16. gAthArtha:- [ sAdhunA] sAdhu puruSe [vanajJAnavaritrALi] darzana, jJAna ane cAritra [ nityam] sadA [ sevitavyAni] sevavAyogya che; [ punaH] vaLI [ tAni trIjI ]i te traNene [ niyata: ] nizcayanayathI [mAtmAnaM 2 va] eka AtmA ja [nAnI hiM] jANo. TIkA:- A AtmA je bhAvathI sAdhya tathA sAdhana thAya te bhAvathI ja kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 47 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates svayamAkUya pareSAM vyavahAreNa sAdhunA darzanajJAnacAritrANi nityamupAsyAnIti prtipaadyte| tAni punastrINyapi paramArthenAtmaika eva, vstvntraabhaavaat| yathA devadattasya kasyacit jJAnaM zraddhAnamanucaraNaM ca devadattasvabhAvAnatikramAddevadatta eva, na vastvantaram; tathAtmanyapyAtmano -jJAnaM zraddhAnamanucaraNaM cAtmasvabhAvAnatikramAdAtmaiva, na vstvntrm| tata AtmA eka evopAsya iti svayameva prdyotte| sa kila (anukuma) darzanajJAnacAritraistritvAdekatvataH svym| mecako'mecakazcApi samamAtmA prmaanntH|| 16 / / nitya sevavAyogya che ema pote irAdo rAkhIne bIjAone vyavahArathI pratipAdana kare che ke "sAdhu puruSe darzana, jJAna, cAritra sadA sevavAyogya che. paNa paramArthathI jovAmAM Ave to e traNeya eka AtmA ja che kAraNa ke teo anya vastu nathI-AtmAnA ja paryAyo che. jema koI devadatta nAmanA puruSanAM jJAna, zraddhAna ane AcaraNa, devadattanA svabhAvane ullaMghatAM nahi hovAthI, (teo) devadatta ja che-anya vastu nathI, tema AtmAmAM paNa AtmAnAM jJAna, zraddhAna ane AcaraNa, AtmAnA svabhAvane ullaMghatAM nahi hovAthI, (teo) AtmA ja che-anya vastu nathI. mATe ema svayameva siddha thAya che ke eka AtmA ja sevana karavA yogya che. bhAvArtha:- darzana, jJAna, cAritra-traNe AtmAnA ja paryAyo che, koI judI vastu nathI; tethI sAdhu puruSoe eka AtmAnuM sevana karavuM e nizcaya che ane vyavahArathI anyane paNa e ja upadeza karavo. have, e ja arthano kalazarUpa zloka kahe che - zlokArtha:- [ pramANata:] pramANadaSTithI joIe to [ mAtmA ] A AtmA [ saman meva: meva: ve ui] ekIsAthe aneka avasthArUpa (mecaka') paNa che ane eka avasthArUpa ("amecaka') paNa che, [rzana-jJAna-vAritra. trivAr] kAraNa ke ene darzana-jJAna-cAritrathI to traNapaNuM che ane [svayam chatvata:] potAthI potAne ekapaNuM bhAvArtha:- pramANadaSTimAM trikALasvarUpa vastu dravyaparyAyarUpa jovAmAM Ave che, tethI AtmA paNa ekIsAthe ekAnekasvarUpa dekhavo. 16. have navavivaphA kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (nukuma ) darzanajJAnacAritraistribhiH prinnttvtH| eko'pi trisvabhAvatvAvyavahAreNa meckH|| 17 / / (anuduma ) paramArthena tu vyktjnyaatRtvjyotissaikkH| srvbhaavaantrdhvNsisvbhaavtvaadmeckH|| 18 / / (anupuma ) AtmanazcintayaivAlaM meckaamecktvyoH| darzanajJAnacAritraiH sAdhyasiddhirna caanythaa|| 19 / / zlokArthaH- [: ka]i AtmA eka che topaNa [ vyavadAreLa] vyavahAradaSTithI joIe to [ triravamAvatthAt ] traNa-svabhAvapaNAne lIdhe [mevava:] anekAkArarUpa ("mecaka') che, [varzana-jJAna-vAritra: triAma: pariLatatvata: ] kAraNa ke darzana, jJAna ane cAritra-e traNa bhAve pariName che. | bhAvArtha - zuddhadravyArthika naye AtmA eka che; A nayane pradhAna karI kahevAmAM Ave tyAre paryAyArthika naya gauNa thayo tethI ekane traNarUpa pariNamato kahevo te vyavahAra thayo, asatyArtha paNa thayo. ema vyavahAranaye AtmAne darzana, jJAna, cAritrarUpa pariNAmone lIdhe "mecaka' kahyo che. 17. have paramArthanathI kahe che - zlokArtha - [ paramArthena tu] zuddha nizcayanayathI jovAmAM Ave to [ OpjJAtRtva-LyotiSA ] pragaTa jJAyaklAjyotimAtrathI [va:] AtmA ekasvarUpa che [sarva-mAvAntara-dhvasi-svamAvatvAr] kAraNa ke zuddhadravyArthika nayathI sarva anyadravyanA svabhAvo tathA anyanA nimittathI thatA vibhAvone dUra karavArUpa teno svabhAva che, [ gamevava:] tethI te "amecaka' che-zuddha ekAkAra che. bhAvArtha:- bhedadaSTine gauNa karI abhedadaSTithI jovAmAM Ave to AtmA ekAkAra ja che, te ja amecaka che. 18. AtmAne pramANa-nayathI mecaka, amecaka kahyo, te ciMtAne maTADI jema sAdhyanI siddhi thAya tema karavuM ema have kahe che: zlokArtha- [mAtmanaH] A AtmA [ mera-ame vakatvayo:] mecaka che-bhedarUpa anekAkAra che tathA amecaka che-abhedarUpa ekAkAra che [ vijoyA va naM] evI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 48 jaha NAma ko vi puriso rAyANaM jANiUNa sddhdi| to taM aNucaradi puNo atthatthIo pyttenn|| 17 / / evaM hi jIvarAyA NAdavyo taha ya sddhedvyo| aNucaridavyo ya puNo so ceva du mokkhkaamenn|| 18 / / yathA nAma ko'pi puruSo rAjAnaM jJAtvA shrdddhaati| tatastamanucarati punararthArthikaH prytnen||17 / / evaM hi jIvarAjo jJAtavyastathaiva shrddhaatvyH| anucaritavyazca punaH sa caiva tu moksskaamen|| 18 / / ciMtAthI to basa thAo. [sAdhyasiddhi:] sAdhya AtmAnI siddhi to [ rana-jJAnavAritra:] darzana, jJAna ne cAritra-e traNa bhAvothI ja che, [ na va nyathA] bIjI rIte nathI (e niyama che). bhAvArtha:- AtmAnA zuddha svabhAvanI sAkSAt prApti athavA sarvathA mokSa te sAdhya che. AtmA mecaka che ke amecaka che evA vicAro ja mAtra karyA karavAthI te sAdhya siddha thatuM nathI, paraMtu darzana arthAta zuddha svabhAvanuM avalokana, jJAna arthAta zuddha svabhAvanuM pratyakSa jANapaNuM ane cAritra arthAt zuddha svabhAvamAM sthiratA-temanAthI ja sAdhyanI siddhi thAya che. A ja mokSamArga che, te sivAya bIjo koI mokSamArga nathI. vyavahArI loko paryAyamAM-bhedamAM samaje che tethI ahIM jJAna, darzana, cAritranA bhedathI samajAvyuM che. 19. have, A ja prayojanane be gAthAomAM daSTAMtathI kahe che: jyama puruSa koI nRpatine jANe, pachI zraddhA kare, pachI yatnathI dhana-arthI e anucaraNa nRpatinuM kare; 17. jIvarAja ema ja jANavo, vaLI zraddhavo paNa e rIte, enuM ja karavuM anucaraNa pachI yatnathI mokSArthIe. 18. gAthArthaH- [ FthA nAma] jema [ 5: pi] koI [karyArthiva: puruSa:] dhanano arthI puruSa [rInI ] rAjAne [ jJAtvA] jANIne [zraddhAti] zraddhA kare che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50. samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda yathA hi kazcitpuruSo'rthArthI prayatnena prathamameva rAjAnaM jAnIte, tatastameva zraddhatte, tatastamevAnucarati, tathAtmanA mokSArthinA prathamamevAtmA jJAtavyaH, tataH sa eva zraddhAtavyaH, tataH sa evAnucaritavyazca , saadhysiddhestthaanythoppttynuppttibhyaam| tatra yadAtmano'nubhUyamAnAnekabhAvasaGkare'pi paramavivekakauzalenAyamahamanubhUtirityAtmajJAnena saGgacchamAnameva tathetipratyayalakSaNaM zraddhAnamutplavate tadA samastabhAvAntaravivekena niHzaGkamavasthAtuM zakyatvAdAtmAnu-caraNamutlavamAnamAtmAnaM sAdhayatIti saadhysiddhestthoppttiH| [tata: puna:] tyAra bAda [tuM prayatnana anuvarati] tenuM prayatnapUrvaka anucaraNa kare che arthAt tenI suMdara rIte sevA kare che, [ di] evI ja rIte [ mokSAmena] mokSanI IcchAvALAe [ nIvarIna:] jIvarUpI rAjAne [ jJAtavya:] jANavo, [puna: ] pachI [tathA 4] e rIte ja [zraddhAMtavya:] tenuM zraddhAna karavuM [tu va] ane tyAra bAda [sa va. anuvAritavya: ] tenuM ja anucaraNa karavuM arthAt anubhava vaDa tanmaya thaI javuM. TIkA- nizcayathI jema koI dhana-arthI puruSa bahu udyamathI prathama to rAjAne jANe ke A rAjA che, pachI tenuM ja zraddhAna kare ke "A avazya rAjA ja che, tenuM sevana karavAthI avazya dhananI prApti thaze ane tyAra pachI ja tenuM ja anucaraNa kare, sevana kare, AjJAmAM rahe, tene prasanna kare tevI rIte mokSArthI puruSe prathama to AtmAne jANavo, pachI tenuM ja zraddhAna karavuM ke "A ja AtmA che, tenuM AcaraNa karavAthI avazya karmothI chUTI zakAze ane tyAra pachI tenuM ja AcaraNa karavuM anubhava vaDa temAM lIna thavuM; kAraNa ke sAdhya je niSkarma avasthArUpa abheda zuddhasvarUpa tenI siddhinI e rIte upapatti che, anyathA anupapatti che ( arthAt sAdhyanI siddhi e rIte thAya che, bIjI rIte thatI nathI). (te vAta vizeSa samajAve che - ) jyAre AtmAne, anubhavamAM AvatA je aneka paryAyarUpa bhedabhAvo temanI sAthe mizritapaNuM hovA chatAM paNa sarva prakAre bhedajJAnamAM pravINapaNAthI "A anubhUti che te ja huM chuM" evA AtmajJAnathI prApta thatuM, A AtmA jevo jANo tevo ja che evI pratIti jenuM lakSaNa che evuM, zraddhAna udaya thAya che tyAre samasta anyabhAvono bheda thavAthI niHzaMka TharavAne samartha thavAne lIdhe AtmAnuM AcaraNa udaya thatuM AtmAne sAdhe che. Ama sAdhya AtmAnI siddhinI e rIte upapatti che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 51 yadA tvAbAlagopAlameva sakalakAlameva svayamevAnubhUyamAne'pi bhagavatyanubhUtyAtmanyAtmanyanAdibandhavazAt paraiH samamekatvAdhyavasAyena vimUDhasyAyamahamanubhUtirityAtmajJAnaM noplavate, tadabhAvAdajJAtakharazRGgazraddhAnasamAnatvAt zraddhAnamapi notplavate, tadA samastabhAvAntaravivekena niHzaGkamavasthAtumazakyatvAdAtmAnucaraNamanutplavamAnaM nAtmAnaM sAdhayatIti saadhysiddhernythaanu-ppttiH| (mAninI) kathamapi samupAttatritvamapyekatAyA aptitmidmaatmjyotirudgcchdcchm| satatamanubhavAmo'nantacaitanyacihnaM na khalu na khalu yasmAdanyathA saadhysiddhiH|| 20 / / paraMtu jyAre Avo anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA AbALagopALa saune sadAkALa pote ja anubhavamAM Avato hovA chatAM paNa anAdi baMdhanA vize para (dravyo) sAthe ekapaNAnA nizcayathI mUDha je ajJAnI tene "A anubhUti che te ja huM chuM' evuM AtmajJAna udaya thatuM nathI ane tenA abhAvane lIdhe, nahi jANelAnuM zraddhAna gadheDAnAM ziMgaDAMnA zraddhAna samAna hovAthI, zraddhAna paNa udaya thatuM nathI tyAre samasta anyabhAvonA bheda vaDe AtmAmAM niHzaMka TharavAnA asamarthapaNAne lIdhe AtmAnuM AcaraNa udaya nahi thavAthI AtmAne sAdhatuM nathI. Ama sAdhya AtmAnI siddhinI anyathA anupapatti che. bhAvArtha:- sAdhya AtmAnI siddhi darzana-jJAna-cAritrathI ja che, bIjI rIte nathI. kAraNa keH-pahelAM to AtmAne jANe ke A jANanAro anubhavamAM Ave che te huM chuM. tyAra bAda tenI pratItirUpa zraddhAna thAya; vinA jANe zraddhAna konuM? pachI samasta anyabhAvothI bheda karIne potAmAM sthira thAya.-e pramANe siddhi che. paNa jo jANe ja nahi, to zraddhAna paNa na thaI zake; to sthiratA zAmAM kare? tethI bIjI rIte siddhi nathI evo nizcaya che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArdha - AcArya kahe che keH [ anantacaitanyavihR] anaMta (avinazvara) caitanya jenuM cihna che evI [ rUma AtmaLyotiH] A Atmajyotine [ satatam anumavAma:] ame niraMtara anubhavIe chIe [ yAt ] kAraNa ke [ banyathA sAthyasiddhi: 7 7 7 7] tenA anubhava vinA anya rIte sAdhya AtmAnI siddhi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda nanu jJAnatAdAtmyAdAtmA jJAnaM nityamupAsta eva, kutastadupAsyatvenAnuzAsyata iti cet, tanna, yato na khalvAtmA jJAnatAdAtmye'pi kSaNamapi jJAnamupAste, svayambuddhabodhitabuddhatvakAraNa-pUrvakatvena jnyaansyotptteH| tarhi tatkAraNAtpUrvamajJAna evAtmA nityamevApratibuddhatvAt ? evmett| tarhi kiyantaM kAlamayamapratibuddho bhavatItyabhidhIyatAm kamme Nokammamhi ya ahamidi ahakaM ca kamma nnokmm| jA esA khalu buddhI appaDibuddho havadi taav|| 19 / / nathI. kevI che Atmajyoti? [ 5thama pi samupAtritvam kari vatAyA: patita"] jeNe koI prakAre traNapaNuM aMgIkAra karyuM che topaNa je ekapaNAthI Tyuta thaI nathI ane [macchaudcha ] je nirmaLapaNe udaya pAmI rahI che. bhAvArtha- AcArya kahe che ke jene koI prakAre paryAyadaSTithI traNapaNuM prApta che topaNa zuddhadravyadRSTithI je ekapaNAthI rahita nathI thaI tathA je anaMta caitanyasvarUpa nirmaLa udayane prApta thaI rahI che evI Atmajyotino ame niraMtara anubhava karIe chIe. Ama kahevAthI evo Azaya paNa jANavo ke je samyagdaSTi puruSa che te, jevo ame anubhava karIe chIe tevo anubhava kare. 20. TIkA:- have, koI tarka kare ke AtmA to jJAna sAthe tAdAbhyasvarUpe che, judo nathI, tethI jJAnane nitya seve ja che; to pachI tene jJAnanI upAsanA karavAnI zikSA kema ApavAmAM Ave che? tenuM samAdhAna: te ema nathI. joke AtmA jJAna sAthe tAdAbhyasvarUpa che topaNa eka kSaNamAtra paNa jJAnane sevato nathI, kAraNa ke svayaMbuddhatva (pote potAnI meLe jANavuM te) athavA bodhitabuddhatva (bIjAnA jaNAvavAthI jANavuM te) -e kAraNapUrvaka jJAnanI utpatti thAya che. (kAM to kALalabdhi Ave tyAre pote ja jANI le athavA to koI upadeza denAra maLe tyAre jANe-jema sUtelo puruSa kAM to pote ja jAge athavA to koI jagADe tyAre jAge.) ahIM pharI pUche che ke jo ema che to jANavAnA kAraNa pahelAM zuM AtmA ajJAnI ja che kema ke tene sadAya apratibaddhapaNuM che? teno uttaraH e vAta ema ja che, te ajJAnI ja che. vaLI pharI pUche che ke A AtmA keTalA vakhata sudhI (kyAM sudhI) apratibaddha che te kaho. tenA uttararUpa gAthAsUtra kahe che - nokarma-karme "huM', huMmAM vaLI "karma ne nokarma che', -e buddhi jyAM lagI jIvanI, ajJAnI tyAM lagI te rahe. 19. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 53 karmaNi nokarmaNi cAhamityahakaM ca karma nokrm| yAvadeSA khalu buddhirapratibuddho bhavati taavt|| 19 / / yathA sparzarasagandhavarNAdibhAveSu pRthubudhnodarAdyAkArapariNatapudgala-skandheSu ghaTo'yamiti, ghaTe ca sparzarasagandhavarNAdibhAvAH pRthubudhnodarAdyAkArapariNatapudgalaskandhAzcAmI iti vastvabhedenAnubhUtistathA karmaNi mohAdiSvantaraGgeSu nokarmaNi zarIrAdiSu bahiraGgeSu cAtmatiraskAriSu pudgalapariNAmeSvahamityAtmani ca karma mohAdayo'ntaraGgA nokarma zarIrAdayo bahiraGgAzcAtmatiraskAriNaH pudgalapariNAmA amI iti vastvabhedena yAvantaM kAlamanubhUtistAvantaM kAlamAtmA bhvtyprtibuddhH| yadA kadAcidyathA rUpiNo darpaNasya svaparAkArAvabhAsinI svacchataiva vaDherauSNyaM jvAlA ca tathA nIrUpasyAtmanaH svaparAkArAvabhAsinI jJAtRtaiva pudgalAnAM karma nokarma ceti svataH parato vA bhedavijJAnamUlAnubhUtirutpatsyate tadaiva pratibuddho bhvissyti| gAthArtha- [yAvata] jyAM sudhI A AtmAne [ Li] jJAnAvaraNAdi dravyakarma, bhAvakarma [2] ane [normaLa] zarIra Adi nokarmamAM [6] "A huM chuM ' [2] ane [mAruM varma norma ti ] mAM (-AtmAmAM) "A karma-nokarma che'- [ vasu buddhi: ] evI buddhi che, [ tAvat] tyAM sudhI [ gaprativuddha:] A AtmA apratibuddha [mavati] che. TIkAH- jevI rIte sparza, rasa, gaMdha, varNa Adi bhAvomAM tathA pahoLuM taLiyuM, peTALa AdinA AkAre pariNata thayela pudgalanA skaMdhomAM "A ghaDo che" ema, ane ghaDAmAM "A sparza, rasa, gaMdha, varNa Adi bhAvo tathA pahoLuM taLiyuM, peTALa AdinA AkAre pariNata pudgala-skaMdho che" ema vastunA abhedathI anubhUti thAya che, tevI rIte karma-moTu Adi aMtaraMga pariNAmo tathA nokarma-zarIra Adi bAhya vastuo ke jeo (badhAM) pudgalanA pariNAma che ane AtmAno tiraskAra karanArA che-temanAmAM "A huM chuM' ema ane AtmAmAM "A karma-moTuM Adi aMtaraMga tathA nokarma-zarIra Adi bahiraMga, Atma-tiraskArI (AtmAno tiraskAra karanArA) pudgala-pariNAmo che" ema vastunA abhedathI jyAM sudhI anubhUti che tyAM sudhI AtmA apratibaddha che; ane jyAre koI vakhate, jema rUpI darpaNanI sva-paranA AkArano pratibhAsa karanArI svacchatA ja che ane uSNatA tathA jvALA agninI che tevI rIte arUpI AtmAnI to potAne ne parane jANanArI jJAtRtA ( jJAtApaNuM ) ja che ane karma tathA nokarma pudgalanAM che ema potAthI ja athavA paranA upadezathI jenuM mULa bhedavijJAna che evI anubhUti utpanna thaze tyAre ja (AtmA) pratibuddha thaze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 54 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda (mAlinI) kathamapi hi labhante bhedavijJAnamUlAmacalitamanubhUtiM ye svato vAnyato vaa| pratiphalananimagnAnantabhAvasvabhAvaiMkuravadavikArAH santataM syusta ev|| 21 / / nanu kathamayamapratibuddho lakSyeta bhAvArtha:- jema spardhAdimAM pudgalano ane pudgalamAM spardhAdino anubhava thAya che arthAta banne ekarUpa anubhavAya che, tema jyAM sudhI AtmAne, karma-nokarmamAM AtmAnI ane AtmAmAM karma-nokarmanI bhrAMti thAya che arthAt banne ekarUpa bhAse che, tyAM sudhI to te apratibaddha che; ane jyAre te ema jANe ke AtmA to jJAtA ja che ane karma-nokarma pudagalanAM ja che tyAre ja te pratibaddha thAya che. jema arIsAmAM agninI jvALA dekhAya tyAM ema jaNAya che ke "jvALA to agnimAM ja che, arIsAmAM nathI peThI, arIsAmAM dekhAI rahI che te arIsAnI svacchatA ja che"; te pramANe "karma-nokarma potAnA AtmAmAM nathI peThAM; AtmAnI jJAna-svacchatA evI ja che ke jemAM jJayanuM pratibiMba dekhAya; e rIte karma-nokarma ya che te pratibhAse che."--evo bhedajJAnarUpa anubhava AtmAne kAM to svayameva thAya athavA upadezathI thAya tyAre ja te pratibaddha thAya che. have, A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che zlokArdhaH- [2] je puruSo [ svata: vI kanyata: vA] potAthI ja athavA paranA upadezathI [thama pi di] koI paNa prakAre [vijJAnamUnI] bhedavijJAna jenuM mULa utpattikAraNa che evI [atitan] avicaLa (nizcaLa) [ anubhUtin] potAnA AtmAnI anubhUtine [tamanta] pAme che, [te va] te ja puruSo [muthuravat] darpaNanI jema [ prati -nima-ananta-mAva-svabhAvai.] potAmAM pratibiMbita thayelA anaMta bhAvonA svabhAvothI [ sattai] niraMtara [ viIST] vikArarahita []] hoya che, - jJAnamAM je yonA AkAra pratibhAse che temanAthI rAgAdi vikArane prApta thatA nathI. 21. have ziSya prazna kare che ke e apratibaddha kaI rIte oLakhI zakAya enuM cihna batAvo; tenA uttararUpa gAthA kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga ahamedaM edamahaM adamedassa mhi atthi mama edaM / aNNaM jaM paradavvaM saccittAcittamissaM vA / / 20 / / Asi mama puvvamedaM edassa ahaM pi Asi puvvaM hi / hohidi puNo mamedaM edassa ahaM pi hossAmi / / 21 / / eyaM tu asabbhUdaM AdaviyappaM karedi saMmUDho / bhUdatthaM jANaMto Na karedi du taM asaMmUDho / / 22 / / ahametadetadahaM ahametasyAsmi asti mamaitat / anyadyatparadravyaM sacittAcittamizraM vA / / 20 / / AsInmama pUMrvametadetasyAhamapyAsaM pUrvam / bhaviSyati punamamaitadetasyAhamapi bhaviSyAmi / / 21 / / etattvasadbhUtamAtmavikalpaM karoti sammUDhaH / bhUtArtha jAnanna karoti tu tmsmmuuddhH|| 22 / huM A ane A huM, huM chuM Ano ane che mAruM A, je anya ko 52dravya mizra, sacitta agara acitta vA; 20. hatuM mAruM A pUrve, huM paNa Ano hato gatakALamAM, vaLI A thaze mAruM ane Ano huM thaIza bhaviSyAmAM; 21. ayathArtha Atmavikalpa Avo, jIva saMmUDha Acare; bhUtArthane jANela jJAnI e vikalpa nahIM kare. 22. 55 gAthArtha:- [ anyat yat paradravyaM ] 4 puruSa potAthI anya ke paradravya[ sacittAcittamizraM vA ] sathitta strIputrAhi, ayitta dhanadhAnyAhi athavA mizra grAmanagarAdhi'-tene oma sama } [ ahaM etat ] huMA dhuM, [ etat aham ] // dravya bhu4-2135 che, [aham etasya asmi ] huM khAno chaM, [ etat mama asti ] kha bhAruM che, [etat mama pUrvem AsIt ] A bhAraM pUrve hatuM, [ etasya aham api pUrvam Asam ] Ano hu~ / pUrve hato, [ etat mama punaH bhaviSyati ] A bhAraM bhaviSyamA thaze, [ aham api etasya bhaviSyAmi ] huM pe| mAno bhaviSyamA thazi, [ etat tu asadbhUtam ] Avo bhUho [AtmavikalpaM ] Atmavi'sya [ karoti ] 42 che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 56 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yathAgnirindhanamastIndhanamagnirastyagnerindhanamastIndhanasyAgnirasti, agnerindhanaM pUrvamAsIdindhanasyAgniH pUrvamAsIt, agnerindhanaM punarbhaviSyatI-ndhanasyAgniH punarbhaviSyatItIndhana evAsadbhUtAgnivikalpatvenApratibuddhaH kazci-lakSyeta, tathAhametadasmyetadahamasti mamaitadastyetasyAhamasmi, mamaitatpUrvamAsI-detasyAhaM pUrvamAsaM, mamaitatpunarbhaviSyatyetasyAhaM punarbhaviSyAmIti paradravya evAsadbhUtAtmavikalpatvenApratibuddho lkssyetaatmaa| nAgnirindhanamasti __nendhanamagnirastyagniragnirastIndhanamindhanamasti nAgnerindhanamasti nendhanasyAgnirastyagneragnirastIndhanasyendhanamasti, nAgnerindhanaM pUrvamAsInnendhanasyAgniH pUrvamAsIdagneragniH pUrvamAsIdindhana-syendhanaM pUrvamAsIt, nAgnerindhanaM punarbhaviSyati nendhanasyAgniH punarbhaviSya-tyagneragniH punarbhaviSyatIndhanasyendhanaM punarbhaviSyatIti kasyacidagnAveva sadbhUtA-gnivikalpavannAhametadasmi naitadahamastyahamahamasmyetadetadasti na mamaitadasti te [samUDha:] mUDha che, mohI che, ajJAnI che; [1] ane je puruSa [ bhUtArtha ] paramArtha vastusvarUpane [ nAna] jANato thako [tam ] evo jUTho vikalpa [na rAti] nathI karato te [samUDha:] mUDha nathI, jJAnI che. TIkAH- (daSTAMtathI samajAve che ) jema koI puruSa Idhana ane agnine maLelAM dekhI evo jUTho vikalpa kare ke "agni che te Idhana che, iMdhana che te agni che; agninuM IMdhana che, dhanano agni che; agninuM IMdhana pahelAM hatuM, dhanano agni pahelAM hato; agninuM IMdhana bhaviSyamAM thaze, Idhanano agni bhaviSyamAM thaze'-Avo IdhanamAM ja agnino vikalpa kare te jUTho che, tenAthI apratibuddha koI oLakhAya che, tevI rIte koI AtmA paradravyamAM ja asatyArtha Atmavikalpa (AtmAno vikalpa) kare ke "huM A padravya chuM, A paradravya mujasvarUpa che mAruM A paradravya che, A paradravyano huM chuM mAruM A pahelAM hatuM, huM Ano pahelAM to mAruM A bhaviSyamAM thaze, huM Ano bhaviSyamAM thaIza'-AvA jUThA vikalpathI apratibuddha oLakhAya che. vaLI agni che te iMdhana nathI, iMdhana che te agni nathI, -agni che te agni ja che, baMdhana che te iMdhana ja che; agninuM baMdhana nathI, iMdhanano agni nathI, -agnino ja agni che, iMdhananuM baMdhana che; agninuM iMdhana pahelAM hatuM nahi, iMdhanano agni pahelAM hato nahi, -agnino agni pahelAM hato, iMdhananuM iMdhana pahelAM hatuM, agninuM iMdhana bhaviSyamAM thaze nahi, iMdhanano agni bhaviSyamAM thaze nahi, agnino agni ja bhaviSyamAM thaze, iMdhananuM baMdhana ja bhaviSyamAM thaze;"--A pramANe jema koine agnimAM ja satyArtha agnino vikalpa thAya te pratibuddhanuM lakSaNa che, tevI ja rIte "huM A paradravya nathI, A paradravya mujasvarUpa nathI, -huM to huM ja chuM, paradravya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga naitasyAhamasmi mamAhamasmyetasyaitadasti, na mamaitatpUrvamAsInnaitasyAhaM pUrvamAsaM mamAhaM pUrvamAsame-tasyaitatpUrvamAsIt, na mamaitatpunarbhaviSyati naitasyAhaM punarbhaviSyAmi mamAhaM punarbhaviSyAmyetasyai-tatpunarbhaviSyatIti pratibuddhalakSaNasya bhaavaat| svadravya eva sadbhUtAtmavikalpasya (mAlinI) tyajatu jagadidAnIM mohamAjanmalIDhaM rasayatu rasikAnAM rocanaM jJAnamudyat / iha kathamapi nAtmAnAtmanA sAkamekaH kila kalayati kAle kApi tAdAtmyavRttim / / 22 / / 57 te padravya ja che; mAruM A paradravya nathI, A padravyano huM nathI, -mAro ja huM chuM, paradravyanuM paradravya che; A paradravya mAruM pahelAM hatuM nahi, A paradravyano huM pahelAM hato nahi, -mAro huM ja pahelAM hato, paradravyanuM padravya pahelAM hatuM; A paradravya mAruM bhaviSyamAM thaze nahi, eno huM bhaviSyamAM thaIza nahi, -huM mAro ja bhaviSyamAM thaIza, A (paradravya ) nuM A (padravya ) bhaviSyamAM thaze."-Avo je svadravyamAM ja satyArtha Atmavikalpa thAya che te ja pratibuddhanuM lakSaNa che, tenAthI te oLakhAya che. bhAvArtha:- je paradravyamAM AtmAno vikalpa kare che te to ajJAnI che ane je potAnA AtmAne ja potAno mAne che te jJAnI che-ema agni-indhananA daSTAMta dvArA daDha karyuM che. have A arthanuM kalazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [khAt] jagata arthAt jagatanA jIvo [AnanmatIDha moham] anAdi saMsArathI mAMDIne Aja sudhI anubhava karelA mohane [phavAnI tyakhatu] have to choDo ane [rasiAnAM roSanaM] rasika janone rucikara, [ ughat jJAnan] udaya thaI raheluM je jJAna tene [ rasayatu] AsvAdo; kAraNa ke [4] A lokamAM [ AtmA] AtmA che te [ti] kharekhara [tham api] koI prakAre [anAtmanA sAm] anAtmA (52dravya ) sAthe [" api vhAne] koI kALe paNa [tAvAtsyavRttinnayati na] tAdAtmyavRtti (ekapaNuM ) pAmato nathI, kema ke [yo: ] AtmA eka che te anya dravya sAthe ektArUpa thato nathI. bhAvArtha:- AtmA paradravya sAthe koI prakAre koI kALe ekatAnA bhAvane pAmato nathI. e rIte AcArya, anAdithI paradravya pratye lAgelo je moha che tenuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhagavAnazrI.dudhu athApratibuddhabodhanAya vyavasAyaH kriyate aNNANamohidamadI majjhamiNaM bhaNadi poggalaM davvaM / baddhamabaddhaM ca tahA jIvo bhubhaavsNjutto|| 23 / / savvaNhuNANadiTTho jIvo uvaogalakkhaNo nniccN| kaha so poggaladavvIbhUdo jaM bhaNasi majjhamiNaM / / 24 / / jadi so poggaladavvIbhUdo jIvattamAgadaM idrN| to sakko vattuM je majjhamiNaM poggalaM davvaM / / 25 / / ajJAnamohitamatirmamedaM bhaNati pudgalaM drvym| baddhamabaddhaM ca tathA jIvo bhubhaavsNyuktH|| 23 / / sarvajJajJAnadRSTo jIva upayogalakSaNo nitym| kathaM sa pudgaladravyIbhUto yadbhaNasi mmedm|| 24 / / bhedavijJAna batAvyuM che ane preraNA karI che ke e ekapaNArUpa mohane have choDo ane nane mAsyAho; moha cha te vRthA cha, ThU:o cha, duHparnu // 29 // cha. 22. have apratibuddhane samajAvavA mATe prayatna kare che - ajJAnathI mohitamati bahubhAvasaMyuta jIva je, " paddhatama bhaNaddha puladravya bhAru" te I. 23. sarvazajJAnaviSe sadA upayogalakSaNa jIva je, te kema pudgala thaI zake ke "mAruM A " tuM kahe are! 24. jo jIva pudgala thAya, pAme pugalo jIvatvane, tuM to ja ema kahI zake "A mAruM pudgaladravya che'. 25. thArtha:- [ajJAnamohitamatiH] 4nI bhati sAnathI bhohita cha [ bahubhAvasaMyukta: ] bhane 4 bhoI, 2, 5 2 19 // bhAvothI sahita cha sevo [jIvaH ] 5 [bhaNati] sema 49 cha hai [idaM] 2[ baddham tathA ca abaddhaM ] zarIra paddha tema 4 dhanadhAnyA paddha [ pudgalaM dravyam ] Y6sadravya [ mama] bhA cha. yArya he cha: [sarvajJajJAnadRSTa:] sarvazana na. 43 hevAma vilo 4 [nityam ] sahA [ upayogalakSaNaH ] 75yogalakSaNo [ jIva: ] 75 cha [ saH] te [ pudgaladravyobhUtaH] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 59 yadi sa pudgaladravyIbhUto jiivtvmaagtmitrt| tacchakto vaktuM yanmamedaM pudgalaM drvym|| 25 / / yugapadanekavidhasya bandhanopAdheH sannidhAnena pradhAvitAnAmasvabhAvabhAvAnAM saMyogavazAdvicitropAzrayoparaktaH sphaTikopala ivAtyantatirohitasvabhAva-bhAvatayA astamitasamastavivekajyotirmahatA svayamajJAnena vimohitahadayo bhedamakRtvA tAnevAsvabhAvabhAvAn svIkurvANaH pudgaladravyaM mamedamityanubhavati kilApratibuddho jiivH| athAyameva pratibodhyate-re durAtman, AtmapaMsan jahIhi jahIhi prmaavivekghsmrstRnnaabhyvhaaritvm| dUranirastasamasta-sandehaviparyAsAnadhyavasAyena vizvakajyotiSA sarvajJajJAnena pudgala dravyarUpa [kartha] kema thaI zake [2] ke [ maLasi] tuM kahe che ke [rUvaeN mana] A pudgaladravya mAruM che? [yakti ] jo [4] jIvadravya [ putradravyamUta:] pudgaladravyarUpa thaI jAya ane [ rUtarat] pudgaladravya [nIvarta] jIvapaNAne [ mA tam] pAme [ tat] to [ vajuM zap: ] tuM kahI zake [ ] ke [ rUdra putiM dravyam ] A pudgaladravya [ ma ] mAruM che. (paNa evuM to thatuM nathI.) TIkAH- ekIsAthe aneka prakAranI baMdhananI upAdhinA ati nikaTapaNAthI vegapUrvaka vahetA asvabhAvabhAvonA saMyogavaze je (apratibuddha jIva) aneka prakAranA varNavALA *AzrayanI nikaTatAthI raMgAyelA sphaTikapASANa jevo che, atyaMta tirobhUta ( DhaMkAyelA) potAnA svabhAvabhAvapaNAthI je jenI samasta bhedajJAnarUpa jyoti asta thaI gaI che evo che, ane mahA ajJAnathI jenuM hRdaya pote potAthI ja vimohita che-evo apratibuddha jIva svaparano bheda nahi karIne, pelA asvabhAvabhAvone ja (potAnA svabhAva nathI evA vibhAvone ja) potAnA karato, pudagaladravyane "A mAruM che' ema anubhave che. (jema sphaTikapASANamAM aneka prakAranA varNanI nikaTatAthI anekavarNarUpapaNuM dekhAya che, sphaTikano nija zreta-nirmaLabhAva dekhAto nathI tevI rIte apratibuddhane karmanI upAdhIthI AtmAno zuddha svabhAva AcchAdita thaI rahyo che-dekhAto nathI tethI pudgala dravyane potAnuM mAne che.) evA apratibuddhane have samajAvavAmAM Ave che ke :durAtman ! AtmAno ghAta karanAra! jema parama avivekathI khAnArA hustI Adi pazuo suMdara AhArane tRNa sahita khAI jAya che evI rIte khAvAnA svabhAvane tuM choDa, choDa. jeNe samasta saMdeha, viparyaya, anadhyavasAya * Azraya = jemAM sphaTikamaNi mUkelo hoya te vastu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6) samayasAra [ bhagavAna zrI kuMdakuMda sphuTIkRtaM kila nityopayogalakSaNaM jIvadravyaM tatkathaM pudgaladravyIbhUtaM yena pudgaladravyaM madamemityanubhavasi , yato yadi kathaJcanApi jIvadravyaM pudgaladravyIbhUtaM syAt pudgaladravyaM ca jIvadravyIbhUtaM syAt tadaiva lavaNasyodakamiva mamedaM pudgaladravyamityanubhUtiH kila ghaTeta, tattu na kathaJcanApi syaat| tathA hi-yathA kSAratvalakSaNaM lavaNamudakIbhavat dravatvalakSaNamudakaM ca lavaNIbhavat kSAratvadravatvasahavRttyavirodhAdanubhUyate, na tathA niyopayogalakSaNaM jIvadravyaM pudgaladravyIbhavat nityAnupayogalakSaNaM pudgaladravyaM ca jIvadravyIbhavat upayogAnupayogayoH prakAzatamasoriva shvRttivirodhaadnubhuuyte| tatsarvathA prasIda, vibudhyasva, svadravyaM mmedmitynubhv| dUra karI dIdhA che ane je vizvane (samasta vastuone) prakAzavAne eka advitIya jyoti che evA sarvajJa-jJAnathI phuTa ( pragaTa) karavAmAM Avela je nitya upayogasvabhAvarUpa jIvadravya te kevI rIte pugaladravyarUpa thaI gayuM ke jethI tuM A pudgaladravya mAruM che' ema anubhave che? kAraNa ke jo koI paNa prakAre jIvadravya pugaladravyarUpa thAya ane pudgaladravya jIvadravyarUpa thAya to ja "mIThAnuM pANI' evA anubhavanI jema "mAruM A pudgaladravya" evI anubhUti kharekhara vyAjabI che; paNa ema to koI rIte banatuM nathI. e, daSTAMtathI spaSTa karavAmAM Ave che. jema khArApaNuM jenuM lakSaNa che evuM lavaNa pANIrUpa thatuM dekhAya che ane dravatva (pravAhIpaNuM ) jenuM lakSaNa che evuM pANI lavaNarUpa thatuM dekhAya che kAraNa ke khArApaNuM ane dravapaNAne sAthe rahevAmAM avirodha che arthAta temAM koI bAdhA nathI, tevI rIte nitya upayoga-lakSaNavALuM jIvadravya pudgaladravya thatuM jovAmAM AvatuM nathI ane nitya anupayoga (jaDa) lakSaNavALuM pudgaladravya jIvadravya thatuM jovAmAM AvatuM nathI kAraNa ke prakAza ane aMdhakAranI mAphaka upayoga ane anupayogane sAthe rahevAmAM virodha che; jaDa-cetana kadI paNa eka thaI zake nahi. tethI tuM sarva prakAre prasanna thA, tAruM citta ujvaLa karI sAvadhAna thA ane svadravyane ja "A mAruM che" ema anubhava. (ema zrI guruono upadeza che.) bhAvArtha- A ajJAnI jIva pudgaladravyane potAnuM mAne che tene upadeza karI sAvadhAna ryo che ke jaDa ane cetanadravya-e banne sarvathA judAM judAM che, kadAcit koI paNa rIte ekarUpa nathI thatAM ema sarvajJa dIThuM che mATe huM ajJAnI ! tuM pAradravyane ekapaNe mAnavuM choDI de; vRthA mAnyatAthI basa thAo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pUrvaraMga (mAninI) ayi kathamapi mRtvA tattvakautUhalI san anubhava bhava mUrteH pArzvavartI muhuurtm| pRthagatha vilasantaM svaM samAlokya yena / tyajasi jhagiti mUrtyA saakmektvmohm|| 23 / / athAhApratibuddhaH jadi jIvo Na sarIraM titthayarAyariyasaMthudI cev| savvA vi havadi micchA teNa du AdA havadi deho|| 26 / / have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArthaH- [ gari] "ji" e komaLa saMbodhananA arthavALuM avyaya che. AcArya komaLa saMbodhanathI kahe che ke he bhAI ! tuM [mRthak ] koI paNa rIte mahA kaSTa athavA [mRtvA] marIne paNa [tattvItUhanI sana] tattvono kautUhalI thaI [mUrte. muhUrtam pArzvavartI bhava ] A zarIrAdi mUrta dravyano eka muhUrta (be ghaDI ) pADozI thaI [ anumava] AtmAno anubhava kara [ ratha yena] ke jethI [a vinaMsanta] potAnA AtmAne vilAsarUpa, [pRthak] sarva paradravyothI judo [samAnoya] dekhI [mUlya sAma] A zarIrAdika mUrtika pudagaladravya sAthe [ tvanodama] ekapaNAnA mohane [ niti cenasi] tuM turata ja choDaze. bhAvArtha- jo A AtmA be ghaDI pudgaladravyathI bhinna potAnA zuddha svarUpano anubhava kare (temAM lIna thAya), pariSahuM Abe paNa Dage nahi, to ghAtakarmano nAza karI, kevaLajJAna utpanna karI, mokSane prApta thAya. AtmAnubhavanuM evuM mAhAbhya che to mithyAtvano nAza karI samyagdarzananI prApti thavI to sugama che; mATe zrI guruoe e ja upadeza pradhAnatAthI karyo che. ra3. have apratibuddha jIva kahe che tenI gAthA kahe cheH jo jIva hoya na deha to AcArya-tIrthaMkarataNI stuti sau Thare mithyA ja, tethI ekatA jIva-dehanI26. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhApAnazrI yadi jIvo na zarIraM tiirthkraacaarysNstutishcaiv| sarvApi bhavati mithyA tena tu AtmA bhavati dehaH / / 26 / / yadi ya evAtmA tadeva zarIraM pudgaladravyaM na bhavettadA (zArdubhavikrIDita) kAntyaiva sapayanti ye dazadizo dhAmnA nirundhanti ye dhAmoddAmamahasvinAM janamano muSNanti rUpeNa ye| divyena dhvaninA sukhaM zravaNayoH sAkSAtkSaranto'mRtaM vandyAste'STasahasralakSaNadharAstIrthezvarAH suuryH|| 24 / / -ityAdikA tIrthakarAcAryastutiH samastApi mithyA syaat| tato ya evAtmA tadeva zarIraM pudgaladravyamiti mamaikAntikI prtipttiH| ||thaarth:- pratiyuddha he cha : [ yadi ] at [ jIvaH ] 5 cha ta [zarIraM na] zarI2 nathI to [ tIrthakarAcAryasaMstutiH] tIrtha.42. ane sAyaryonI stuti durI cha te [ sarvA api] padhAye [ mithyA bhavati] mithyA (280) thAya cha; [ tena tu] tethI same samase chIme [AtmA ] AtmA te [ dehaH ca eva ] he6 4 [ bhavati] cha. TIkAH- je AtmA che te ja pudgaladravyasvarUpa A zarIra che. jo ema na hoya to tIrthaMkara-AcAryonI je stuti karavAmAM AvI che te badhI mithyA thAya. te stuti A prabhArI cha: __zloArtha:- [ te tIrthezvarAH sUrayaH vandyAH ] . tiirth.52-2||yo vAyogya . uvA cha te? [ ye kAntyA eva dazadizaH snapayanti ] potAnA henI tithI ze hizAmaone dhuo cha-nirbhaga 72. cha, [ye dhAmnA uddAma-mahasvinAM dhAma nirundhanti ] potAnA te4 43 utkRSTa te45|| sUryAhi te4ne dahI he cha, [ye rUpeNa janamanaH muSNanti ] potaan|| 35thI sonA mana 6 2 cha, [ divyena dhvaninA zravaNayoH sAkSAt sukhaM amRtaM kSarantaH ] hivyadhvani- pathI (bhvyon|) noma sAkSAta supaamRta 12sAve cha bhane [aSTasahasralakSaNadharAH] seTha 62ne 16 sone ghaa27|| 72. cha, - sevA che. 24. -ItyAdi tIrthaMkara-AcAryonI stuti che te badhIye mithyA Thare che. tethI amAro to ekAMta e ja nizcaya che ke AtmA che te ja zarIra che, pudagaladravya che. A pramANe apratibaddha kahyuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 3 naivaM, nayavibhAgAnabhijJo'si vavahAraNao bhAsadi jIvo deho ya havadi khalu ekko| Na du Nicchayassa jIvo deho ya kadA vi ekkttttho|| 27 / / vyavahAranayo bhASate jIvo dehazca bhavati khlvekH| na tu nizcayasya jIvo dehazca kdaapyekaarthH|| 27 / / iha khalu parasparAvagADhAvasthAyAmAtmazarIrayoH samAvartitAvasthAyAM kanakakaladhautayorekaskandhavyavahAravavyavahAramAtreNaivaikatvaM, na punarnizcayataH, nizcayato hyAtmazarIrayorupayogAnupayogasvabhAvayo: kanakakaladhautayoH pItapANDuratvAdisvabhAvayorivAtyantavyatiriktatvenaikArthatvAnupapatte: naanaatvmeveti| evaM hi kila nyvibhaagH| tyAM AcArya kahe che ke ema nathI; tuM navibhAgane jANato nathI. te na vibhAga A pramANe che ema gAthAmAM kahe che: jIva-deha bane eka che-vyavahAranayanuM vacana A; paNa nizcaye to jIva-deha kadApi eka padArthanA. 27. gAthArtha:- [ vyavadAranA: ] vyavahAranaya to [ bhASate] ema kahe che ke [ nIva: ve: 2] jIva ane deha [ 5: 97] eka ja [ bhavati] che; [ 1 ] paNa [ nizcayaca] nizcayanayanuM kahevuM che ke [ nIva: veda: 2] jIva ane deha [vavA gari] kadI paNa [vArtha:] eka padArtha [1] nathI. TIkAH- jema A lokamAM suvarNa ane cAMdIne gALI eka karavAthI ekapiMDano vyavahAra thAya che tema AtmAne ane zarIrane paraspara eka kSetre rahevAnI avasthA hovAthI ekapaNAno vyavahAra che. Ama vyavahAramAtrathI ja AtmA ane zarIranuM ekapaNuM che, paraMtu nizcayathI ekapaNuM nathI; kAraNa ke nizcayathI vicAravAmAM Ave to, jema pILApaNuM Adi ane saphedapaNuM Adi jemano svabhAva che evAM suvarNa ane cAMdIne atyaMta bhinnapaNuM hovAthI ekapadArthapaNAnI asiddhi che tethI anekapaNuM ja che, tevI rIte upayoga ane anupayoga jemano svabhAva che evAM AtmA ane zarIrane atyaMta bhinnapaNuM hovAthI ekapadArthapaNAnI prApti nathI tethI anekapaNuM ja che. Avo A pragaTa nayavibhAga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tato vyavahAranayenaiva shriirstvnenaatmstvnmuuppnnm| tathA hi iNamaNNaM jIvAdo dehaM poggalamayaM thuNittu munnii| maNNadi hu saMthudo vaMdido mae kevalI bhayavaM / / 28 / / idamanyat jIvAddehaM pudgalamayaM stutvA muniH| manyate khalu saMstuto vandito mayA kevalI bhgvaan|| 28 / / yathA kaladhautaguNasya pANDuratvasya vyapadezena paramArthato'tatsvabhAvasyApi kArtasvarasya vyavahAramAtreNaiva pANDuraM kArtasvaramityasti vyapadezaH, tathA zarIraguNasya zuklalohitatvAdeH stavanena paramArthato'tatsvabhAvasyApi tIrthakarakevalipuruSasya vyavahAra mATe vyavahAranaye ja zarIranA stavanathI AtmAnuM stavana bane che. bhAvArtha:- vyavahAranaya to AtmA ane zarIrane eka kahe ane nizcayanaya bhinna kahe che. tethI vyavahAranaye zarIranuM stavana karavAthI AtmAnuM stavana mAnavAmAM Ave che. A ja vAta havenI gAthAmAM kahe che - jIvathI judA pudgalamayI A dehane stavIne muni mAne prabhu kevaLItaNuM vaMdana thayuM, stavanA thaI. 28. gAthArthaH- [nIvAt anyat] jIvathI bhinna [ rUm putrInamAM veDuM] A pudgalamaya dehanI [stutvA] stuti karIne [muni:] sAdhu [manya vastu ] ema mAne che ke [mayA] meM [vanI bhavAna] kevaLI bhagavAnanI [stuta:] stuti karI, [ vanvita:] vaMdanA karI. TIkAH- jema, paramArthathI jetapaNuM suvarNano svabhAva nahi hovA chatAM paNa, cAMdIno guNa je zvetapaNuM, tenA nAmathI suvarNanuM "zveta suvarNa' evuM nAma kahevAmAM Ave che te vyavahAramAtrathI ja kahevAmAM Ave che tevI rIte, paramArthathI zukala-rakatapaNuM tIrthaMkara-kevaLIpuruSano svabhAva nahi hovA chatAM paNa, zarIranA guNo je zukala-rakatapaNuM vagere, temanA stavanathI tIrthaMkara-kevaLIpuruSanuM "zukala-rakata tIrthaMkara-kevaLapuruSa" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 65 kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga mAtreNaiva zuklalohitastIrthakarakevalipuruSa ityasti stvnm| nizcayanayena tu shriirstvnenaatmstvnmnuppnnmev| tathA hi taM Nicchaye Na jujjadi Na sarIraguNA hi hoMti kevlinno| kevaliguNe thuNadi jo so tacaM kevaliM thunndi|| 29 / / tannizcaye na yujyate na zarIraguNA hi bhavanti kevlinH| kevaliguNAn stauti yaH sa tattvaM kevalinaM stauti|| 29 / / yathA kArtasvarasya kaladhautaguNasya pANDuratvasyAbhAvAnna nizcayatastavyapadezena evuM stavana karavAmAM Ave che te vyavahAramAtrathI ja karavAmAM Ave che. paraMtu nizcayanaye zarIranuM stavana karavAthI AtmAnuM stavana banatuM ja nathI. bhAvArtha- ahIM koI prazna kare ke vyavahAranaya to asatyArtha kahyo che ane zarIra jaDa che to vyavahAranA Azraye jaDanI stutinuM zuM phaLa che? teno uttara:vyavahAranaya sarvathA asatyArtha nathI, nizcayane pradhAna karI asatyArtha kahyo che. vaLI chadmasthane potAno, parano AtmA sAkSAt dekhAto nathI, zarIra dekhAya che, tenI zAMtarUpa mudrAne dekhI potAne paNa zAnta bhAva thAya che. Avo upakAra jANI zarIranA Azraye paNa stuti kare che; tathA zAnta mudrA dekhI aMtaraMgamAM vItarAga bhAvano nizcaya thAya che e paNa upakAra che. uparanI vAtane gAthAthI kahe che: paNa nizcaye nathI yogya e, nahi dehaguNa kevaLItaNA; je kevaLIguNane stave paramArtha kevaLI te stave. 29. gAthArtha:- [ tat] te stavana [ nizcaye] nizcayamAM [yuSyate] yogya nathI [ hi] kAraNa ke [zarIraguNI:] zarIranA guNo [vatina:] kevaLInA [na bhavanti] nathI; [ :] je [ vanimuni ] kevaLInA guNonI [stIti ] stuti kare che [ sa:] te [tattva ] paramArthathI [vatina] kevaLInI [stoti] stuti kare che. TIkA:- jema cAMdIno guNa je saphedapaNuM, teno suvarNamAM abhAva che mATe nizcayathI saphedapaNAnA nAmathI sonAnuM nAma nathI banatuM, suvarNanA guNa je pILA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 samayasAra [bhagavAnazrIduMdu vyapadezaH, kArtasvaraguNasya vyapadezenaiva kArtasvarasya vyapadezAta; tathA tIrthakarakevalipuruSasya zarIraguNasya zuklalohitatvAderabhAvAnna nizcayatastatstavanena stavanaM, tIrthakarakevalipuruSaguNasya stavanenaiva tIrthakarakevalipuruSasya stvnaat| ___ kathaM zarIrastavanena tadadhiSThAtRtvAdAtmano nizcayena stavanaM na yujyata iti cet Nayarammi vaNNide jaha Na vi raNNo vaNNaNA kadA hodi| dehaguNe thuvvaMte Na kevaliguNA thudA hoNti||30 / / nagare varNite yathA nApi rAjJo varNanA kRtA bhvti| dehaguNe stUyamAne na kevaliguNAH stutA bhvnti|| 30 / / tathA hi (AryA) praakaarkvlitaambrmupvnraajiinigiirnnbhuumitlm| pibatIva hi nagaramidaM parikhAvalayena paataalm|| 25 / / paNuM Adi che temanA nAmathI ja suvarNanuM nAma thAya che; tevI rIte zarIranA guNo je zukala-rakatapaNuM vagere, temano tIrthaMkara-kevaLIpuruSamAM abhAva che mATe nizcayathI zarIranA zukala-rakatapaNuM vagere guNonuM stavana karavAthI tIrthaMkara-kevaLIpuruSanuM stavana nathI thatuM, tIrthakara-kevaLIpuruSanA guNonuM stavana karavAthI ja tIrthakara-kevaLIpuruSanuM stavana thAya che. have ziSyano prazna che ke AtmA to zarIrano adhiSThAtA che tethI zarIranA stavanathI AtmAnuM stavana nizcaye kema yukta nathI? evA praznanA uttararUpe daSTAMta sahita ||thaa he cha: varNana karyuM nagarI taNuM nahi thAya varNana bhUpanuM, kIdhe zarIraguNanI stuti nahi stavana kevaLIguNanuM. 30. uthArtha:- [ yathA] 4. [ nagare ] nanu [ varNite api] [na 20i chatai [ rAjJaH varNanA] 2%pani [ na kRtA bhavati ] 42||tuN (thatuM) nathI, tama [ dehaguNe stUyamAne ] 46 // gunu stavana 2i [ kevaliguNAH ] uvnniin| gurnu [stutA: na bhavanti ] stavana thatuM nathI. TI.st:- 352 // arthaY (25 ) 85 4 cha: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 67 -iti nagare varNite'pi rAjJaH tadadhiSThAtRtve'pi prAkAropavanaparikhAdimattvAbhAvAdvarNanaM na syaat| tathaiva (kAryo) nitymvikaarsusthitsrvaanggmpuurvshjlaavnnym| akSobhamiva samudraM jinendrarUpaM paraM jyti|| 26 / / -iti zarIre stUyamAne'pi tIrthakarakevalipuruSasya tadadhiSThAtRtve'pi susthitasarvAGgatvalAvaNyAdiguNAbhAvAtstavanaM na syaat| atha nishcystutimaah| tatra jJeyajJAyakasaGkaradoSaparihAreNa tAvat zlokArtha- [pharva naram di] A nagara evuM che ke jeNe [pravAra-vanita- svaram] koTa vaDe AkAzane gamyuM che (arthAt teno gaDha bahu UMco che), [3pavana- rAnI-nirjanmUtir] bagIcAonI paMktiothI je bhUmiLane gaLI gayuM che (arthAt cAre tarapha bagIcAothI pRthvI DhaMkAI gaI che) ane [parivAvartana pAtAnam fpati rU] koTanI cAre tarapha khAInA gherAthI jANe ke pAtALane pI rahyuM che (arthAt khAI bahu UMDI che). 25. Ama nagaranuM varNana karavA chatAM tenAthI rAjAnuM varNana thatuM nathI kAraNa ke, joke rAjA teno adhiSThAtA che topaNa, koTa-bAga-khAI-AdivALo rAjA nathI. tevI rIte zarIranuM stavana karyuM tIrthakaranuM stavana thatuM nathI teno paNa zloka kahe che: zlokArtha:- [ jinendrarUpa paraM nathati] jinendranuM rUpa utkRSTapaNe jayavaMta varte che. kevuM che te? [ nitya--vivAra-susthita-sarvAma] jemAM sarva aMga haMmezAM avikAra ane susthita (sArI rIte sukharUpa sthita) che, [ apUrva-sana-navikhya ] jemAM (janmathI ja) apUrva ane svAbhAvika lAvaNya che (arthAta je sarvane priya lAge che) ane [ samudra va makSomam] je samudranI jema kSobharahita che, caLAcaLa nathI. ra6. Ama zarIranuM stavana karavA chatAM tenAthI tIrthaMkara-kevaLIpuruSanuM stavana thatuM nathI kAraNa ke, joke tIrthakara-kevaLIpuruSane zarIranuM adhiSThAtApaNuM che topaNa, susthita sarvAgapaNuM, lAvaNya Adi AtmAnA guNa nahi hovAthI tIrthaMkara-kevaLIpuruSane te guNono abhAva che. have, (tIrthaMkara-kevaLInI) nizcayastuti kahe che. temAM pahelAM zeya-zAyakanA saMkaradoSano parihAra karI stuti kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jo iMdiye jiNittA NANasahAvAdhiyaM muNadi aad| taM khalu jididiyaM te bhaNaMti je NicchidA saahuu|| 31 / / ya indriyANi jitvA jJAnasvabhAvAdhikaM jaanaatyaatmaanm| taM khalu jitendriyaM te bhaNanti ye nizcitAH saadhvH|| 31 / / yaH khalu niravadhivandhaparyAyavazena pratyastamitasamastasvaparavibhAgAni nirmalabhedAbhyAsakauzalopalabdhAntaHsphuTAtisUkSmacitsvabhAvAvaSTambhabalena zarIrapariNAmApannAni dravyendriyANi, prativiziSTasvasvaviSayavyavasAyitayA khaNDaza: AkarSanti pratIyamAnAkhaNDaikacicchaktitayA bhAvendriyALa, grAhyagrAhakalakSaNasambandhapratyAsattivazena saha saMvidA parasparamekIbhUtAniva cicchakte: svayamevAnubhUyamAnAsaGgatayA bhAvendriyAvagRhyamANAn jItI Idriyo jJAnasvabhAve adhika jANe Atmane, nizcaya viSe sthita sAdhuo bhAkhe jitendriya tehane. 31. gAthArtha:- [ :] je [ rundriyALa] iMdriyone [ nitvA] jItIne [ jJAnasvabhAvAdhi6] jJAnasvabhAva vaDe anyadravyathI adhika [ mAtmAna+] AtmAne [ nAnAti] jANe che [a] tene, [2 nizcita : sAdhava:] je nizcayanayamAM sthita sAdhuo che [te] teo, [ 7 ] kharekhara [jitendriya] jiteMdriva [ maLatti] kahe che. TIkAH- (je muni dravyandriyo, bhAvendriyo tathA iMdriyonA viSayabhUta padArtho-e traNeyane potAnAthI judAM karIne sarva anyadravyothI bhinna potAnA AtmAne anubhave che te muni nizcayathI jitendriya che.) anAdi amaryAdarUpa baMdhaparyAyanA vaze jemAM samasta svaparano vibhAga asta thaI gayo che (arthAt jeo AtmAnI sAthe evI eka thaI rahI che ke bheda dekhAto nathI) evI zarIra pariNAmane prApta je dravyandriyo temane to nirmaLa bheda-abhyAsanI pravINatAthI prApta je aMtaraMgamAM pragaTa atisUkSma caitanyasvabhAva tenA avalaMbananA baLa vaDe sarvathA potAthI jAdI karI; e, dravyandriyonuM jItavuM thayuM. judA judA potapotAnA viSayomAM vyApArapaNAthI jeo viSayone khaMDakhaMDa grahaNa kare che (arthAt jJAnane khaMDakhaMDarUpa jaNAve che, evI bhAvendriyone, pratItimAM AvatA akhaMDa eka caitanyazaktipaNA vaDe sarvathA potAthI judI jANI; e, bhAvendriyonuM jItavuM thayuM. grAhyagrAhakalakSaNavALA saMbaMdhanI nikaTatAne lIdhe jeo potAnA saMvedana ( anubhava) sAthe paraspara eka jevA thaI gayelA dekhAya che evA, bhAvendriyo vaDe grahavAmAM AvatA je iMdriyonA viSayabhUta spardhAdi padArtho temane, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pUrvaraMga 69 sparzAdInindriyArthAMzca sarvathA svataH pRthakkaraNena vijityoparatasamastajJeyajJAyakasaGkaradoSatvenaikatve TaGkotkIrNa vizvasyApyasyopari taratA pratyakSodyotatayA nityamevAntaHprakAzamAnenAnapAyinA svataHsiddhena paramArthasatA bhagavatA jJAnasvabhAvena sarvebhyo dravyAntarebhyaH paramArthato'tiriktamAtmAnaM saJcetayate sa khalu jitendriyo jina ityekA nishcystutiH| atha bhAvyabhAvakasaGkaradoSaparihAreNa jo mohaM tu jiNittA NANasahAvAdhiyaM muNadi aadN| taM jidamohaM sAhuM paramaTThaviyANayA beti|| 32 / / potAnI caitanyazaktinuM svayameva anubhavamAM AvatuM je asaMgapaNuM te vaDe sarvathA potAthI jAdA karyA e, iMdriyonA viSayabhUta padArthonuM jItavuM thayuM. Ama je (muni) dravyandriyo, bhAvendriyo tathA iMdriyonA viSayabhUta padArtho-e traNene jItIne, jJaya-jJAyaka-saMkara nAmano doSa Avato hato te saghaLo dUra thavAthI ekatvamAM *TaMkotkIrNa ane jJAnasvabhAva vaDe sarva anyadravyothI paramArthe judA evA potAnA AtmAne anubhave che te nizcayathI jitendriya jina" che. ( jJAnasvabhAva anya acetana dravyomAM nathI tethI te vaDe AtmA sarvathI adhika, jAdo ja che.) kevo che te jJAnasvabhAva? A vizvanI (samasta padArthonI) upara tarato (arthAt temane jANatAM chatAM te-rUpa nahi thato ), pratyakSa udhotapaNAthI sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna, avinazvara, svata:siddha ane paramArthasata evo bhagavAna jJAnasvabhAva che. A rIte eka nizcayastuti to A thaI. (mya to dravyandriyo, bhAvendriyo tathA iMdriyonA viSayabhUta padArtho ane jJAyaka pote AtmA-e bannenuM anubhavana, viSayonI AsaktatAthI, eka jevuM thatuM hatuM, bhedajJAnathI bhinnapaNuM jANyuM tyAre te yajJAyaka-saMkaradoSa dUra thayo ema ahIM jANavuM. ) have bhAvyabhAvaka-saMkaradoSa dUra karI stuti kahe che: jItI moha jJAnasvabhAvathI je adhika jANe Atmane, paramArthanA vijJAyako te sAdhu jitamohI kahe. 32. * TaMkotkIrNa = paththaramAM TAMkaNAthI korelI mUrtinI jema ekAkAra jevo ne tevo sthita. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates SO samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yo mohaM tu jitvA jJAnasvabhAvAdhikaM jaanaatyaatmaanm| taM jitamohaM sAdhuM paramArthavijJAyakA bruvnti|| 32 / / yo hi nAma phaladAnasamarthatayA prAdurbhUya bhAvakatvena bhavantamapi dUrata eva tadanuvRtterAtmano bhAvyasya vyAvartanena haThAnmohaM nyakkRtyoparatasamastabhAvyabhAvakasaGkaradoSatvenaikatve TaGkotkIrNaM vizvasyApyasyopari taratA pratyakSodyotatayA nityamevAntaHprakAzamAnenAnapAyinA svataHsiddhena paramArthasatA bhagavatA jJAnasvabhAvena dravyAntarasvabhAvabhAvibhyaH sarvebhyo bhAvAntarebhyaH paramArthato'tiriktamAtmAnaM saJcetayate sa khalu jitamoho jina iti dvitIyA nishcystutiH| evameva ca mohapadaparivartanena rAgadveSakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyasUtrANyekAdaza paJcAnAM zrotracakSurdhANarasanasparzanasUtrANA-mindriyasUtreNa pRthagvyAkhyAta gAthArtha- [ : ] je muni [ modaM] mohane [ nitva ] jItIne [mAtmAna+] potAnA AtmAne [ jJAnasvamArAvizuM] jJAnasvabhAva vaDe anyadravyabhAvothI adhika [nAnAti] jANe che [taM sIdhuM] te munine [ paramArthavijJAyaT: ] paramArthanA jANanArAo [niyamoE] jitamoha [ dhruvatti] kahe che. TIkA-mohakarma phaLa devAnA sAmarthya vaDe pragaTa udayarUpa thaIne bhAvakapaNe pragaTa thAya che to paNa tenA anusAra jenI pravRtti che evo je potAno AtmAbhAvya, tene bhedajJAnanA baLa vaDe dUrathI ja pAcho vALavAthI e rIte baLapUrvaka mohano tiraskAra karIne, samasta bhAvyabhAvaka-saMkaradoSa dUra thavAthI ekatvamAM TaMkotkIrNa (nizcala) ane jJAnasvabhAva vaDe anyadravyonA svabhAvothI thatA sarva anyabhAvothI paramArthe jAdA evA potAnA AtmAne je (muni) anubhave che te nizcayathI "jitamoha jina" (jeNe mohane jItyo che evA jina) che. kevo che te jJAnasvabhAva? A samasta lokanA upara tarato, pratyakSa udhotapaNAthI sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna, avinAzI, potAthI ja siddha ane paramArthasat evo bhagavAna jJAnasvabhAva che. A rIte bhAvyabhAvaka bhAvanA saMkaradoSane dUra karI bIjI nizcayastuti che. A gAthAsUtramAM eka mohanuM ja nAma lIdhuM che; temAM "moha' padane badalIne tenI jagyAe rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, mana, vacana, kAya mUkIne agiyAra sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM ane zrotra, cakSu, ghANa, rasana, sparzana- e pAMcanAM sUtro iMdriyasUtradvArA judAM vyAkhyAnarUpa karavAM; ema soLa sUtro judAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga tvaadvyaakhyeyaani| anayA dizAnyAnyapyUhyAni / atha bhAvyabhAvakabhAvAbhAvena jidamohassadu jaiyA khINo moho havejja sAhussa / taiyA hu khINamoho bhaNNadi so NicchayavidUhiM / / 33 / / jitamohasya tu yadA kSINo moho bhvetsaadhoH| tadA khalu kSINamoho bhaNyate sa nizcayavidbhiH / / 33 / / iha khalu pUrvaprakrAntena vidhAnenAtmano mohaM nyakkRtya yathoditajJAnasvabhAvAtiriktAtmasaJcetanena jitamohasya 71 yadA sato svabhAvabhAvabhAvanAsauSThavAvaSTambhAttatsantAnAtyanta-vinAzena punaraprAdurbhAvAya bhAvakaH kSINo mohaH syAttadA sa eva judAM vyAkhyAnarUpa karavAM ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. bhAvArtha:- bhAvaka je moha tenA anusAra pravRtithI potAno AtmA bhAgarUpa thAya che tene bhedajJAnanA baLathI jIdo anubhave te jitamoha jina che. ahIM evo Azaya che ke zreNI caDatAM mohano udaya jene anubhavamAM na rahe ane je potAnA baLathI upazamAdi karI AtmAne anubhave che tene jitamo kahyo che; ahIM mohane jItyo che; teno nAza thayo nathI. have, bhAvyabhAvaka bhAvanA abhAvathI nizcayastuti kahe cheH jitamoha sAdhutaNo vaLI kSaya moha jyAre thAya che, nizcayavidothakI tehane kSINamoha nAma kathAya che. 33. gAthArtha:- [khitamohakSya tu sAdho: ] jeNe mohane jItyo che evA sAdhune [yavA] jyAre [kSI: moha: ] moha kSINa thaI sattAmAMthI nAza [mavet] thAya [ tavA] tyAre [nizcayaviddhi: ] nizcayanA jANanArA [vartu] nizcayathI [ sa: ] te sAdhune [kSILamoha: ] ' kSINamoha' evA nAmathI [bhaLyate ] kahe che. TIkA:- A nizcayastutimAM pUrvokta vidhAnathI AtmAmAMthI mohano tiraskAra karI, jevo ( pUrve) kahyo tevA jJAnasvabhAva vaDe anyadravyathI adhika AtmAno anubhava karavAthI je jitamoha thayo, tene jyAre potAnA svabhAvabhAvanI bhAvanAnuM sArI rIte avalaMbana karavAthI mohanI saMtatino atyaMta vinAza evo thAya ke pharI teno udaya na thAya-ema bhAvakarUpa moha kSINa thAya, tyAre (bhAvaka mohano kSaya 72 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhAvyabhAvakabhAvAbhAvenaikatve TaGkotkIrNa paramAtmAnamavAptaH kSINamoho jina iti tRtIyA nishcystutiH| evameva ca mohapadaparivartanena rAgadveSakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamano vacanakAya -zrotracakSurghANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyaakhyeyaani| anayA dishaanyaanypyuuhyaani| (zArvavikrIDita) ekatvaM vyavahArato na tu punaH kAyAtmanornizcayAnnuH stotra vyavahArato'sti vapuSaH stutyA na tttttvtH| stotraM nizcayatazcito bhavati citstutyaiva saivaM bhavennAtastIrthakarastavottarabalAdekatvamAtmAGgayoH / / 27 / / thavAthI AtmAnA vibhAvarUpa bhAvyabhAvano paNa abhAva thAya che ane e rIte ). bhAvyabhAvaka bhAvano abhAva thavAne lIdhe ekapaNuM thavAthI TaMkotkIrNa (nizcala) paramAtmAne prApta thayelo te "kSINamoha jina" kahevAya che. A trIjI nizcayastuti che. ahIM paNa pUrve kahyuM hatuM tema "moha' padane badalI rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasana, sparzana-e pado mUkI soLa sutro (bhaNavAM ane) vyAkhyAna karavA ane A prakAranA upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. bhAvArtha-sAdhu pahelAM potAnA baLathI upazama bhAva vaDe mohane jItI, pachI jyAre potAnA mahA sAmarthyathI mohano sattAmAMthI nAza karI jJAnasvarUpa paramAtmAne prApta thAya tyAre te kSINamoha jina kahevAya che. have ahIM A nizcaya-vyavahArarUpa stutinA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArthaH- [ yAtmano vyavahArata: ] zarIrane ane AtmAne vyavahAranayathI ekapaNuM che [ tu punaH ] paNa [unayAt na] nizcayanayathI ekapaNuM nathI; [vapuSa: stutyA 7: stotra vyavahArata: pti mATe zarIranA stavanathI AtmApuruSanuM stavana vyavahAranayathI thayuM kahevAya che, ane [tattvata: tat na] nizcayanayathI nahi [niyata:] nizcayathI to [vistutyA va] caitanyanA jIvanathI ja [vita: rastotra bhavati] caitanyanuM stavana thAya che. [ sAM parva bhaveta] te caitanyanuM stavana ahIM jitendriya, jitamoha, kSINamoha-ema (upara) kahyuM tema che. [ ata: tIrthara- Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 73 (mAninI) iti paricitatattvairAtmakAyaikatAyAM nyvibhjnyuktyaatyntmucchaaditaayaam| avatarati na bodho bodhamevAdya kasya svarasarabhasakRSTaH prasphuTaneka ev|| 28 / / ityprtibuddhoktiniraasH| evamayamanAdimohasantAnanirUpitAtmazarIraikatvasaMskAratayAtyantamapratibuddho' stavottaravanAta ] ajJAnIe tIrthakaranA stavanano je prazna karyo hato teno Ama nayavibhAgathI uttara dIdho; te uttaranA baLathI ema siddha thayuM ke [mAtma--gayo. varutve na] AtmAne ane zarIrane ekapaNuM nizcayathI nathI. 27. have vaLI, A arthane jANavAthI bhedajJAnanI siddhi thAya che evA arthavALuM kAvya kahe che: zlokArtha- [ paricita-tattva:] jemaNe vastunA yathArtha svarUpane paricayarUpa karyuM che evA munioe [ gAtma-Aya-pachatAyAM ] jyAre AtmA ane zarIranA ekapaNAne [ ti na-vimananayuvA] Ama nayanA vibhAganI yukti vaDa [ atyantama 3chAdritAyAm] jaDamULathI ukheDI nAkhyuM che-atyaMta niSedhyuM che, tyAre [] kayA puruSane [ vadha: ] jJAna [gadya ga] tatkALa [ volaM] yathArthapaNAne [ na navatarati] na pAme? avazya pAme ja. kevuM thaIne? [sva-2-rama -$: pradan : pava] potAnA nijarasanA vegathI kheMcAI pragaTa thatuM eka svarUpa thaIne. bhAvArtha-nizcaya-vyavahAranayanA vibhAga vaDe AtmAno ane parano atyaMta bheda batAvyo che tene jANIne, evo koNa puruSa che ke jene bhedajJAna na thAya? thAya ja; kAraNa ke jyAre jJAna potAnA svarasathI pote potAnuM svarUpa jANe tyAre avazya te jJAna potAnA AtmAne parathI bhinna ja jaNAve che. ahIM koI dIrgha sArI ja hoya to tenI kAMI vAta nathI. 28. A pramANe, apratibaddha che ema kahyuM hatuM ke "amAro to e nizcaya che ke deha che te ja AtmA che, tenuM nirAkaraNa karyuM. A rIte A ajJAnI jIva anAdi mohanA saMtAnathI nirUpaNa karavAmAM AveluM je AtmA ne zarIranuM ekapaNe tenA saMskArapaNAthI atyaMta apratibaddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 74 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMdaprsbhojjRmbhittttvjnyaanjyotirnetrvikaariiv prakaTodghATitapaTalaSTasitipratibuddhaH ( ?) sAkSAt draSTAraM svaM svayameva hi vijJAya zraddhAya ca taM caivAnucaritukAma: svAtmArAmasyAsyAnyadravyANAM pratyAkhyAnaM kiM syAditi pRcchannitthaM vAcyaH savve bhAve jamhA paccakkhAI pare tti nnaaduunnN| tamhA paccakkhANaM NANaM NiyamA muNedavvaM / / 34 / / sarvAn bhAvAn yasmAtpratyAkhyAti parAniti jnyaatvaa| tasmAtpratyAkhyAnaM jJAnaM niyamAt jnyaatvym||34 / / yato hi dravyAntarasvabhAvabhAvino'nyAnakhilAnapi bhAvAn bhagavajjJAtRdravyaM svasvabhAvabhAvAvyApyatayA paratvena jJAtvA pratyAcaSTe, tato ya eva pUrvaM jAnAti hato te have tattvajJAnasvarUpa jyotino pragaTa udaya thavAthI ane netranA vikArInI mAphaka (jema koI puruSanAM netramAM vikAra hato tyAre varNAdika anyathA dekhAtAM hatAM ane jyAre vikAra maTayo tyAre jevAM hatAM tevAM ja dekhavA lAgyo tema) paDaLa samAna AvaraNakarma sArI rIte UghaDI javAthI pratibaddha thayo ane sAkSAt draSTA (dekhanAra) evA potAne potAthI ja jANI, zraddhAna karI, tenuM ja AcaraNa karavAno icchaka thayo thako pUche che ke A svAtmArAmane anya dravyonuM pratyAkhyAna (tyAgavuM) te zuM che?' tene AcArya A pramANe kahe che: sau bhAvane para jANIne pacakhANa bhAvonuM kare, tethI niyamathI jANavuM ke jJAna pratyAkhyAna che. 34. gAthArthaH- [vasmata ] jethI [ sarvAna mAvAna] "potAnA sivAya sarva padArtho [parAna] para che" [ rUti jJAtvA] ema jANIne [ pratyArathAti] pratyAkhyAna kare che-tyAge che, [ taramAt] tethI, [pratyArathAnaM] pratyAkhyAna [ jJAna] jJAna ja che [ niyamAt] ema niyamathI [jJAtavya] jANavuM. potAnA jJAnamAM tyAgarUpa avasthA te ja pratyAkhyAna che, bIjuM kAMI nathI. TIkAH-A bhagavAna jJAtA-dravya (AtmA) che te anyadravyanA svabhAvathI thatA anya samasta parabhAvone, teo potAnA svabhAvabhAva vaDe nahi vyApta hovAthI parapaNe jANIne, tyAge che; tethI je pahelAM jANe che te ja pachI tyAge che, bIjo to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 75 kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga sa eva pazcAtpratyAcaSTe, na punaranya ityAtmani nizcitya pratyAkhyAnasamaye pratyAkhyeyopAdhimAtrapravartitakartRtvavyapadezatve'pi paramArthanAvyapadezyajJAnasvabhAvAdapracyavanAt pratyAkhyAnaM jnyaanmevetynubhvniiym| atha jJAtuH pratyAkhyAne ko dRSTAnta ityata Ahajaha NAma ko vi puriso paradavvamiNaM ti jANiduM cydi| taha savve parabhAve NAUNa vimuMcade nnaannii||35 / / yathA nAma ko'pi puruSaH paradravyamidamiti jJAtvA tyjti| tathA sarvAn parabhAvAn jJAtvA vimuJcati jnyaanii||35 / / yathA hi kazcitpuruSaH sambhrAntyA rajakAtparakIyaM cIvaramAdAyAtmIya- pratipattyA koI tyAganAra nathI-ema AtmAmAM nizcaya karIne, pratyAkhyAnanA (tyAganA) samaye pratyAkhyAna karavAyogya je parabhAva tenI upAdhimAtrathI pravartaluM tyAganA kartApaNAnuM nAma (AtmA) hovA chatAM paNa, paramArthathI jovAmAM Ave to parabhAvanA tyAgakartApaNAnuM nAma potAne nathI, pote to e nAmathI rahita che kAraNa ke jJAnasvabhAvathI pote chUTayo nathI, mATe pratyAkhyAna jJAna ja che-ema anubhava karavo. bhAvArtha-AtmAne parabhAvanA tyAganuM kartApaNuM che. te nAmamAtra che. pote to jJAnasvabhAva che. paradravyane para jANyuM, pachI parabhAvanuM grahaNa nahi te ja tyAga che. e rIte, sthira thayeluM jJAna te ja pratyAkhyAna che, jJAna sivAya koI bIjo bhAva nathI. have pUche che ke jJAtAnuM pratyAkhyAna jJAna ja kahyuM tenuM daSTAMta zuM che? teno uttararUpa daSTAMta-dArTItanI gAthA kahe che: A pArakuM ema jANIne paradravyane ko nara taje, tyama pArakA sau jANIne parabhAva jJAnI parityaje. 35. gAthArtha - [ 4thA nAma] jema lokamAM [ 5: pi puruSa: ] koI puruSa [padravyam rUma rUti jJAtvA] paravastune "A paravastu che" ema jANe tyAre evuM jANIne [ tyagati] paravastune tyAge che, [ tathA] tevI rIte [ jJAnI ] jJAnI [ sarvAna] sarva [ paramAvAna] paradravyonA bhAvone [ jJAtvA] "A parabhAva che" ema jANIne [ vimukhyati] temane choDe che. TIkAH-jema-koi pujya dhobInA gharethI bhramathI bIjAnuM vastra lAvI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda paridhAya zayAnaH svayamajJAnI sannanyena tadaJcalamAlambya balAnnagnIkriyamANo maMkSu pratibudhyasvArpaya parivartitametadvastraM mAmakamityasakRdvAkyaM zRNvannakhilaizcikaiH suSThu parIkSya nizcitametatparakIyamiti jJAtvA jJAnI san muJcati taccIvaramacirAt, tathA jJAtApi sambhrAntyA parakIyAnbhAvAnAdAyAtmIyapratipa-ttyAtmanyadhyAsya zayAnaH svayamajJAnI san guruNA parabhAvavivekaM kRtvaikIkriyamANo maMkSu pratibudhyasvaikaH khalvayamAtmetyasakRcchautaM vAkyaM zRNvannakhilaizcihai : suSTu parIkSya nizcitamete parabhAvA iti jJAtvA jJAnI san muJcati srvaanprbhaavaanciraat| (mAlinI) avatarati na yAvad vRttimtyntvegaadnvmprbhaavtyaagdRssttaantdRssttiH| jhaTiti sakalabhAvairanyadIyairvimuktA svymiymnubhuutistaavdaavirbbhuuv|| 29 / / potAnuM jANI oDhIne sUto che ne potAnI meLe ajJAnI (-A vastra bIjAnuM che evA jJAna vinAno) thaI rahyo che; jyAre bIjo te vastrano khUNo pakaDI, kheMcI tene nagna kare che ane kahe che ke "tuM zIdhra jAga, sAvadhAna thA, A mAruM vastra badalAmAM AvI gayuM che te mAruM mane de', tyAre vAraMvAra kaheluM e vAkya sAMbhaLato te, (e vastranAM) sarva cihnothI sArI rIte parIkSA karIne, "jarUra A vastra pArakuM ja che" ema jANIne, jJAnI thayo thako, te (paranA) vastrane jaladI tyAge che. tevI rIte-jJAtA paNa bhramathI padravyonA bhAvone grahaNa karI, potAnA jANI, potAmAM ekarUpa karIne sUto che ne potAnI meLe ajJAnI thaI rahyo che; jyAre zrI guru parabhAvano viveka (bhedajJAna) karI tene eka AtmabhAvarUpa kare ane kahe ke "tuM zIdhra jAga, sAvadhAna thA, A tAro AtmA kharekhara eka ( jJAnamAtra) ja che, (anya sarva paradravyanA bhAvo che ), ' tyAre vAraMvAra kaheluM e AgamanuM vAkya sAMbhaLato te, samasta (sva-paranAM) cihnothI sArI rIte parIkSA karIne, "jarUra A parabhAvo ja che" (huM eka jJAnamAtra ja chuM )OM ema jANIne, jJAnI thayo thako, sarva parabhAvone tatkALa choDe che. bhAvArtha-jyAM sudhI paravastune bhUlathI potAnI jANe tyAM sudhI ja mamatva rahe; ane jyAre yathArtha jJAna thavAthI paravastu ne pArakI jANe tyAre bIjAnI vastumAM mamatva zAnuM rahe? arthAta na rahe e prasiddha che. have A ja arthanuM kAzarUpa kAvya kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga atha kathamanubhUteH parabhAvaviveko bhUta ityAzaGkya bhAvakabhAvavivekaprakAramAha Natthi mama ko vimoho bujjhadi uvaoga eva ahamekko / taM mohaNimmamattaM samayassa viyANayA beMti / / 36 / / nAsti mama ko'pi moho budhyate upayoga evAhamekaH / taM mohanirmamatvaM samayasya vijJAyakA bruvanti / / 36 / / iha khalu phaladAnasamarthatayA prAdurbhUya bhAvakena satA pudgaladravyeNAbhi-nirvartya zlokArtha:- [apara-bhAva-tyAga--dadAnta-daSTi: ] A parabhAvanA tyAganA duSTAntanI dRSTi, [anavam atyanta-vemAl yAvat vRttim na avatarati] jAnI na thAya e rIte atyaMta vegathI jyAM sudhI pravRttine pAme nahi, [tAvat] te pahelAM ja [jJaTiti] tatkALa [sana-mAvai: anyavIrya: vimutttA] sakala anyabhAvothI rahita [ svayamyam anubhUtti: ] pote ja A anubhUti to [ virdhamUva] pragaTa thaI gaI. 66 bhAvArtha:-A parabhAvanA tyAganuM dRSTAMta kahyuM te para daSTi paDe te pahelAM samasta anyabhAvothI rahita potAnA svarUpanuM anubhavana to tatkALa thaI gayuM; kAraNa ke e prasiddha che ke vastune pa2nI jANyA pachI mamatva rahetuM nathI. 29. have, 'A anubhUtithI parabhAvanuM bhedajJAna kevA prakAre thayuM?' evI AzaMkA karIne, prathama to je bhAvakabhAva-mohakarmanA udayarUpa bhAva, tenA bhedajJAnano prakAra kahe 9: nathI moha te mAro kaMI, upayoga kevaLa eka huM, -e jJAnane, jJAyaka samayanA mohanirmamatA kahe. 36. *gAthArtha:- [ vudhyate] ema jANe ke [moha: mama: api nAsti] 'moha mAro kAMI paNa saMbaMdhI nathI, [y: upayoga: va adam] eka upayoga che te ja huM chuM'- [i] evuM je jANavuM tene [ samayasya] siddhAMtanA athavA svaparanA svarUpanA [vijJAyA: ] jANanArA [ mohanirmamatva ] mohathI nirmamatva [ dhruvanti ] kahe che. TIkA:-nizcayathI, (A mArA anubhavamAM) phaLa devAnA sAmarthyathI pragaTa * A gAthAno artha Ama paNa thAya cheH-' jarAya moha mAro nathI, huM eka chuM' evuM upayoga ja ( -AtmA ja) jANe te upayogane (-AtmAne ) samayanA jANanArA moha pratye nirmama (mamatA vinAno) kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMdamaanssttkotkiirnnaikjnyaayksvbhaavbhaavsy paramArthataH parabhAvena bhAvayitumazakyatvAtkatamo'pi na nAma mama moho'sti| kiJcetatsvayameva ca vizvaprakAzacaMcuravikasvarAnavaratapratApasampadA cicchaktimAtreNa svabhAvabhAvena bhagavAnAtmaivAvabudhyate yatkilAhaM khalvekaH tataH samastadravyANAM parasparasAdhAraNAvagAhasya nivArayitumazakyatvAt majjitAvasthAyAmapi dadhikhaNDAvasthAyAmiva parisphuTasvadamAnasvAdabhedatayA mohaM prati nimamatvo'smi, sarvadaivAtmaikatvagatatvena samayasyaivameva sthittvaat| itItthaM bhAvakabhAvaviveko bhuutH| thaIne bhAvakarUpa thatuM je pudgaladravya tenA vaDe racAyelo je moha te mAro kAMi paNa lAgatAvaLagato nathI, kAraNa ke TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAvabhAvanuM paramArtha paranA bhAva vaDe * bhAvavuM azakya che. vaLI ahIM svayameva, vizvane (samasta vastuone) prakAzavAmAM catura ane vikAsarUpa evI jenI niraMtara zAzvatI pratApasaMpadA che evA caitanyazaktimAtra svabhAvabhAva vaDa, bhagavAna AtmA ja jANe che ke-paramArthe huM eka chuM tethI, joke samasta dravyonA paraspara sAdhAraNa avagAhanuM (-ekakSetrAvagAhanuM) nivAraNa karavuM azakya hovAthI mAro AtmA ne jaDa, zikhaMDanI jema, ekameka thaI rahyAM che topaNa, zikhaMDanI mAphaka, spaSTa anubhavamAM AvatA svAdanA bhedane lIdhe, huM moha prati nirmama ja chuM; kAraNa ke sadAya potAnA ekapaNAmAM prApta hovAthI samaya (AtmapadArtha athavA dareka padArtha) evo ne evo ja sthita rahe che. (dahIM ne khAMDa meLavavAthI zikhaMDa thAya che temAM dahIM ne khAMDa eka jevAM mAlUma paDe che topaNa pragaTarUpa khATA-mIThA svAdanA bhedathI judAM judAM jaNAya che; tevI rIte dravyonA lakSaNabhedathI jaDa-cetananA judA judA svAdane lIdhe jaNAya che ke mohakarmanA udayano svAda rAgAdika che te caitanyanA nijasvabhAvanA svAdathI judo ja che.) A rIte bhAvakabhAva je mohano udaya tenAthI bhedajJAna thayuM. bhAvArtha:-A mohakarma che te jaDa pudgaladravya che; teno udaya kaluSa (malina) bhAvarUpa che; te bhAva paNa, mohakarmano bhAva hovAthI, pudgalano ja vikAra che. A bhAvakano bhAva che te jyAre A caitanyanA upayoganA anubhavamAM Ave che tyAre upayoga paNa vikArI thaI rAgAdirUpa malina dekhAya che. jyAre tenuM bhedajJAna thAya ke caitanyanI zaktinI vyakti to jJAnadarzanopayogamAtra che ane A kaluSatA rAgadvapamoharUpa che te dravyakarmarUpa jaDa pudgala dravyanI che, tyAre bhAvakabhAva je dravyakarmarUpa mohano bhAva tenAthI avazya bhedajJAna thAya che ane AtmA avazya potAnA caitanyanA anubhavarUpa sthita thAya che. * bhAvavuM = banAvavuM; bhAvyarUpa karavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pUrvaraMga 78 (svAgatA) sarvataH svarasanirbharabhAvaM cetaye svayamahaM svmihaikm| nAsti nAsti mama kazcana moha: shuddhciddhnmhonidhirsmi||30 / / evameva ca mohapadaparivartanena rAgadveSakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyaakhyeyaani| anayA dishaanyaanypyuuhyaani| atha jJeyabhAvavivekaprakAramAha Natthi mama dhammaAdI bujjhadi uvaoga eva ahmeko| taM dhammaNimmamattaM samayassa viyANayA beNti||37 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zloArtha:- [iha ] 21 sobhai [ ahaM] Du [svayaM] potAnI 4 [ ekaM svaM] potAnA se samas535ne [ cetaye] anumachu [ sarvataH sva-rasa-nirbhara-bhAvaM] : je svarUpa sarvataH potAnA nijarasarUpa caitanyanA pariNamanathI pUrNa bharelA bhAvavALuM che; bhATe [ mohaH ] 2 // bhoI [ mama ] bhArI [ kazcana nAsti nAsti ] sis 59 unoNato nathI. arthAt mene bhane mAre 59 // nato nathI. [ zuddha-cid-ghana-maha:-nidhiH asmi] hUM to zuddha caitanyana samU935 te4:54no nidhi chu. (bhAvabhAvanA me 43 mAyuM manuma5 42.) 30. mevI 4 rIta, thAma 'moha' 56 cha tene mahalI, 22, dveSa, dha, bhAna, mAyA, soma, dharma, nobha, mana, vayana, DAya, zrotra, yakSu, dhA, 2sana, sparzana-me soga 56na judAM judAM soLa gAthAsUtro vyAkhyAnarUpa karavA ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. have zeyabhAvanA bhedajJAnano prakAra kahe che: dharmAdi te mArAM nathI, upayoga kevaLa eka huM, -me. zAnane, ysmyn| dharmanirbhamatA he. 39. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra, [ bhagavAna zrIkuMdakuMdanaasti mama dharmAdirbudhyate upayoga evaahmekH| taM dharmanirmamatvaM samayasya vijJAyakA bruvnti|| 37 / / amUni hi dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAntarANi svarasavijRmbhitAnivAritaprasaravizvaghasmarapracaNDacinmAtrazaktikavalitatayAtyantamantarmagnAnIvAtmani prakAzamAnAniTakotkIrNaikajJAyakasvabhAvatvena tattvato'ntastattvasya tadatiriktasvabhAvatayA tattvato bahistattvarUpatAM parityaktumazakyatvAnna nAma mama snti| kiJcaitatsvayameva ca nityamevopayuktastattvata evaikamanAkulamAtmAnaM kalayan bhagavAnAtmaivAvabudhyate yatkilAhaM khalveka: tataH saMvedyasaMvedakabhAvamAtropajAtetaretarasaMvalane'pi parisphuTasvadamAna-svAbhAvabhedatayA dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvAntarANi prati nirmamatvo'smi, sarvadaivAtmaikatvagatatvena * gAthArtha- [ gdhyate] ema jANe ke [ dharmA]i A dharma Adi dravyo [mamAM nAsti] mArAM kAMI paNa lAgatAvaLagatAM nathI, [gva: upayo: 94] eka upayoga che te ja [ gam] huM chuM - [i] evuM je jANavuM tene [samayasya vijJAyaT:] siddhAMtanA athavA svaparanA svarUparUpa samayanA jANanArA [ dharmanirmamavaM] dharmadravya pratye nirmamatva [ghuvanti] kahe che. TIkA-potAnA nijarasathI je pragaTa thayela che, nivAraNa na karI zakAya evo jeno phelAva che tathA samasta padArthone prasavAno (gaLI javAno) jeno svabhAva che evI pracaMDa cinmAtrazakti vaDe grAmIbhUta karavAmAM AvyAM hovAthI, jANe atyaMta aMtarmagna thaI rahyAM hoya-jJAnamAM tadAkAra thaI DUbI rahyAM hoya evI rIte AtmAmAM prakAzamAna che evAM A dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala, anya jIva-e sarva paradravyo mArA saMbaMdhI nathI; kAraNa ke TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAvapaNAthI paramArthe aMtaraMgatattva to huM chuM ane te padravyo mArA svabhAvathI bhinna svabhAvavALAM hovAthI paramArthe bAhyatattvapaNAne choDavA asamartha che (kema ke potAnA svabhAvano abhAva karI jJAnamAM pesatA nathI.) vaLI ahIM svayameva, (caitanyamAM) nitya upayukta evo ane paramArthe eka, anAkuLa AtmAne anubhavato evo bhagavAna AtmA ja jANe che ke huM pragaTa nizcayathI eka ja chuM mATe, yajJAyakabhAvamAtrathI UpajeluM paradravyo sAthe paraspara maLavuM (milana) hovA chatAM paNa, pragaTa svAdamAM AvatA svabhAvanA bhedane lIdhe dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala ane anya jIvo pratye huM nirmama chuM; kAraNa ke sadAya potAnA ekapaNAmAM prApta hovAthI * A gAthAno artha Ama paNa thAya che. dharma Adi dravyo mArAM nathI, huM eka chuM" evuM upayoga ja jANe, te upayogane samayanA jANanArA dharma pratye nirmama kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvAMga samayasyaivameva sthittvaat| itItthaM jJeyabhAvaviveko bhuutH| (mAlinI) iti sati saha sarvairanyabhAvairviveke svayamayamupayogo bibhrdaatmaanmekm| prakaTitaparamArthairdarzanajJAnavRttai: kRtapariNatirAtmArAma eva prvRttH|| 31 / / athaivaM darzanajJAnacAritrapariNatasyAsyAtmanaH kIdRk svarUpasaJcetanaM bhavatItyAvedayannupasaMharati ahamekko khalu suddho dasaNaNANamaio sdaaruuvii| Na vi asthi majjha kiMci vi aNNaM paramANumettaM pi||38 / / samaya (AtmapadArtha athavA dareka padArtha) evo ne evo ja sthita rahe che; (potAnA svabhAvane koI choDatuM nathI). A prakAre zeyabhAvothI bhedajJAna thayuM. ahIM A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ ti] Ama pUrvokta prakAre bhAvakabhAva ane zeyabhAvothI bhedajJAna thatAM [ sarve: uncamArve: sada vivehe sati] sarva anyabhAvothI jyAre bhinnatA thaI tyAre [ mAM upayoT:] A upayoga che te [svayaM] pote ja [ Atmanima] potAnA eka AtmAne ja [ vikhrat] dhArato, [pratiparamArthe jJAnavRtai: taparitiH] jemano paramArtha pragaTa thayo che evAM darzanajJAnacAritrathI jeNe pariNati karI che evo, [SAtma--gArIne kava pravRtta:] potAnA AtmArUpI bAga (krIDAvana) mAM ja pravRtti kare che, anya jagyAe jato nathI. bhAvArtha-sarva paradravyothI tathA temanAthI utpanna thayelA bhAvothI jyAre bheda jANyo tyAre upayogane ramavAne mATe potAno AtmA ja rahyo, anya ThekANuM na rahyuM. A rIte darzanajJAnacAritra sAthe ekarUpa thayelo te AtmAmAM ja ramaNa kare che ema jANavuM. 31 have, e rIte darzanajJAnacAritrasvarUpa pariNata thayelA A AtmAne svarUpanuM saMcetana kevuM hoya che ema kahetAM AcArya A kathanane saMkoce che, sameTe che: huM eka, zuddha, sadA arUpI, jJAnadarzanamaya khare; kaMi anya te mAruM jarI paramANumAtra nathI are ! 38. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda ahamekaH khalu zuddho darzanajJAnamayaH sadA'rUpI / nApyasti mama kinycidpynytprmaannumaatrmpi|| 38 / / ca yo hi nAmAnAdimohonmattatayAtyantamapratibuddhaH san nirviNNena guruNAnavarataM pratibodhyamAnaH kathaJcanApi pratibudhya nijakaratalavinyastavismRtacAmIkarAvalokananyAyena paramezvaramAtmAnaM jJAtvA zraddhAyAnucarya samyagekAtmArAmo bhUta: sa khalvahamAtmAtmapratyakSaM cinmAtraM oti:, samastakramAkramapravartamAnavyAvahArikabhAvaizcinmAtrAkAreNAbhidyamAnatvAdekaH, nArakAdijIvavizeSAjIvapuNyapApAsravasaMvaranirjarAbandhamokSalakSaNavyAvahArikanavatattvebhyaSTaGkotkIrNaikajJAyakasvabhAvabhAvenAtyantaviviktatvAcchuddhaH, sAmAnyavizeSopayogAtmakatAnatikramaNAddarzanajJAnamayaH, cinmAtratayA sparza rasagandhavarNanimittasaMvedanapariNatatve'pi sparzAdirUpeNa svayama-pariNamanAtparamArthataH sadaivArUpI, iti pratyagayaM svarUpaM saJcetayamAnaH pratapAmi / evaM pratapatazca mama bahirvicitrasvarUpa gAthArthaH-darzanajJAnacAritrarUpa pariNamelo AtmA ema jANe che keH [ vastu] nizcayathI [ aham ] huM [yo:] eka chuM, [ zuddha: ] zuddha chuM, [ varzanajJAnamaya: ] darzanajJAnamaya chuM, [savA apI] sadA arUpI chuM; [iicat api anyat] kAMI paNa anya paradravya [ paramANumAtram pi] paramANumAtra paNa [mana na api asti] mAruM nathI e nizcaya che. TIkA:-je, anAdi moharUpa ajJAnathI unmattapaNAne lIdhe atyaMta apratibuddha hato ane virakta guruthI niraMtara samajAvavAmAM AvatAM je koI prakAre (mahA bhAgyathI ) samajI, sAvadhAna thaI, jema koI mUThImAM rAkheluM suvarNa bhUlI gayo hoya te pharI yAda karIne te suvarNane dekhe te nyAye, potAnA 5ramezvara (sarva sAmarthyanA dharanAra) AtmAne bhUlI gayo hato tene jANIne, tenuM zraddhAna karIne tathA tenuM AcaraNa karIne (-temAM tanmaya thaIne) je samyak prakAre eka AtmArAma thayo, te huM evo anubhava karuM chuM ke : huM caitanyamAtra jyotirUpa AtmA chuM ke je mArA ja anubhavathI pratyakSa jaNAya che; cinmAtra AkA2ne lIdhe huM samasta kramarUpa tathA amarUpa pravartatA vyAvahArika bhAvothI bhedarUpa thato nathI mATe huM eka chuM; nara, nAraka Adi jIvanA vizeSo, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSasvarUpa je vyAvahArika nava tattvo temanAthI, TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAvarUpa bhAva vaDe, atyaMta judo chuM mATe huM zuddha chuM; cinmAtra hovAthI sAmAnya-vizeSa upayogAtmakapaNAne ullaMghato nathI mATe huM darzanajJAnamaya chuM; sparza, rasa, gaMdha, varNa jenuM nimitta che evA saMvedanarUpe pariNamyo hovA chatAM paNa sparzadirUpe pote Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sampadA vizve parisphuratyapi na kiJcanApyanyatparamANumAtramapyAtmIyatvena pratibhAti yadbhAvakatvena jJeyatvena caikIbhUya bhUyo mohamudbhAvayati, svarasata evApunaH prAdurbhAvAya samUlaM mohamunmUlya mahato jJAnodyotasya prsphurittvaat| pUrvaraMga (vasantatinA) majjantu nirbharamamI samameva lokA Alokamucchalati zAntarase smstaaH| 83 pariNamyo nathI mATe paramArthe huM sadAya arUpI chuM. Ama sarvathI judA evA svarUpane anubhavato A huM pratApavaMta rahyo. ema pratApavaMta vartatA evA mane, joke (mArI) bahAra aneka prakAranI svarUpanI saMpadA vaDe samasta paradravyo sphurAyamAna che topaNa, koI paNa paradravya paramANumAtra paNa mArApaNe bhAsatuM nathI ke je mane bhAvakapaNe tathA jJeyapaNe mArI sAthe eka thaIne pharI moha utpanna kare; kAraNa ke nijasathI ja mone mULathI ukhADIne-pharI aMkura na Upaje evo nAza karIne, mahAna jJAnaprakAza mane pragaTa thayo che. bhAvArtha:-AtmA anAdi kALathI mohanA udayathI ajJAnI hato, te zrI guruonA upadezathI ane potAnI kALabdhithI jJAnI thayo ane potAnA svarUpane 52mArthathI jANyuM ke huM eka chuM, zuddha chuM, arUpI chuM, darzanajJAnamaya chuM. AvuM jANavAthI mohano samULa nAza thayo, bhAvakabhAva ne zeyabhAvathI bhedajJAna thayuM, potAnI svarUpasaMpadA anubhavamAM AvI; have pharI moha kema utpanna thAya ? na thAya. have, evo AtmAno anubhava thayo teno mahimA kahI preraNArUpa kAvya AcArya kahe che ke AvA jJAnasvarUpa AtmAmAM samasta loka nimagna thAoH zlokArtha:- [VA: bhagavAn avavoSasindhu: ] A jJAnasamudra bhagavAna AtmA [vibhrama-tirariI mareLa AptAvya] vibhramarUpa ADI cAdarane samULagI DubADI daIne ( dUra karIne ) [ pronmatta] pote sarvAMga pragaTa thayo che; [ganI samastA: joLA: ] tethI have A samasta loka [zAntarase] tenA zAMta rasamAM [saman va] ekIsAthe ja [nirmaN] atyanta [mapnantu] magna thAo. kevo che zAMta 2sa? [nor paghdhati] samasta loka paryaMta UchaLI rahyo che. bhAvArtha:-jema samudranI ADuM kAMI AvI jAya tyAre jaLa nathI dekhAtuM ane jyAre ADa dUra thAya tyAre jaLa pragaTa thAya; pragaTa thatAM, lokane preraNAyogya thAya ke 'A jaLamAM sarva loka snAna karo'; tevI rIte A AtmA vibhramathI AcchAdita hato tyAre tenuM svarUpa nahotuM dekhAtuM; have vibhrama dUra thayo tyAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda AplAvya vibhramatiraskariNIM bhareNa pronmagna eSa bhgvaanvbodhsindhuH|| 32 / / yathAsvarUpa ( jevuM che tevuM svarUpa) pragaTa thayuM tethI "have tenA vItarAga vijJAnarUpa zAMtarasamAM ekIvakhate sarva loka magna thAo' ema AcAryo preraNA karI che. athavA evo paNa artha che ke jyAre AtmAnuM ajJAna dUra thAya tyAre kevaLajJAna pragaTa thAya ane kevaLajJAna pragaTa thatAM samasta lokamAM rahelA padArtho ekavakhate ja jJAnamAM AvI jhaLake che tene sarva loka dekho. 32. A rIte A samayaprAkRtagraMthanI AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM TIkAkAre pUrvaraMgasthaLa kahyuM. ahIM TIkAkArano evo Azaya che ke A graMthane alaMkArathI nATakarUpe varNavyo che. nATakamAM pahelAM raMgabhUmi racavAmAM Ave che. tyAM jonArA nAyaka tathA sabhA hoya che ane nRtya (nATaya, nATaka) karanArA hoya che ke jeo aneka svAMga dhAre che tathA zRMgArAdika ATha rasanuM rUpa batAve che. tyAM zRMgAra, hAsya, raudra, karuNA, vIra, bhayAnaka, bIbhatsa ane addabhuta-e ATha rasa che te laukika rasa che; nATakamAM temano ja adhikAra che. navamo zAMtarasa che te alaukika che; nRtyamAM teno adhikAra nathI. A rasonA sthAyI bhAva, sAtvika bhAva, anubhAvI bhAva, vyabhicArI bhAva ane temanI daSTi AdinuM varNana rasagraMthomAM che tyAMthI jANavuM. ane sAmAnyapaNe rasanuM e svarUpa che ke jJAnamAM je mya AvyuM temAM jJAna tadAkAra thayuM, temAM puruSano bhAva lIna thaI jAya ane anya zeyanI icchA na rahe te rasa che. te ATha rasanuM rUpa nRtyamAM nRtya karanArA batAve che; ane temanuM varNana karatAM kavIzvara jyAre anya rasane anya rasanI samAna karIne paNa varNana kare che tyAre anya rasano anya rasa aMgabhUta thavAthI tathA anyabhAva rasonuM aMga hovAthI, rasavat Adi alaMkArathI tene nRtyanA rUpe varNavavAmAM Ave che. ahIM prathama raMgabhUmisthaLa kahyuM. tyAM janArA to samyagdaSTi puruSa che tema ja bIjA mithyASTi puruSonI sabhA che, temane batAve che. nRtya karanArA jIva-ajIva padArtha che ane bannenuM ekapaNuM, kartAkarmapaNuM Adi temanA svAMga che. temAM teo paraspara anekarUpa thAya che, -ATha rasarUpa thaI pariName che, te nRtya che. tyAM samyagdaSTi jonAra jIva-ajIvanA bhinna svarUpane jANe che; te to A sarva svAMgone karmakRta jANI zAMta rasamAM ja magna che ane mithyAdaSTi jIva-ajIvano bheda nathI jANatA tethI A svAgone ja sAcA jANI emAM lIna thaI jAya che. temane samyagdaSTi yathArtha svarUpa batAvI, temano bhrama maTADI, zAMta rasamAM temane lIna karI samyagdaSTi banAve che. tenI sUcanArUpe raMgabhUminA aMtamAM AcArya "mananta' ityAdi A zloka racyo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 85 itizrIsamayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau pUrvaraGgaH smaaptH| che. te, have jIva-ajIvano svAMga varNavaze tenI sUcanArUpe che evo Azaya sUcita thAya che. A rIte ahIM sudhI to raMgabhUminuM varNana karyuM. nRtyakutUhala tattvako, mariyavi dekho dhAya; nijAnaMda rasameM chako, Ana sabai chiTakAya. A pramANe (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta) zrI samayasAra zAstranI (zrImad amRtacaMdrAcAryadavaviracita) AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM pUrvaraMga samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -1jIva-ajIva adhikAra Ting Ting Ting FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha jIvAjIvAvekIbhUtau prvishtH| (zArdUttavivrIhita) jIvAjIvavivekapuSkaladRzA pratyAyayatpArSadAn AsaMsAranibaddhabandhanavidhidhvaMsAdvizuddhaM sphuttt| AtmArAmamanantadhAma mahasAdhyakSeNa nityoditaM dhIrodAttamanAkulaM vilasati jJAnaM mano haadyt|| 33 / / have jIvadravya ane ajIvadravya-e banne eka thaIne raMgabhUmimAM praveza kare che. tyAM zarUAtamAM maMgaLanA AzayathI (kAvya dvArA) AcArya jJAnano mahimA kare che ke sarva vastuone jANanAruM A jJAna che te jIva-ajIvanA sarva svAMgone sArI rIte pichANe che. evuM (sarva svAMgone pichANanAruM) samyajJAna pragaTa thAya che-e artharUpa kAvya kahe che: zlokArtha- [ jJAna ] jJAna che te [ mano tAvaya ] manane AnaMdarUpa karatuM [ visati] pragaTa thAya che. kevuM che te? [pArSavAna] jIva-ajIvanA svAMgane jonArA mahApuruSone [ nIva maLIva-vive-punadazA] jIva-ajIvano bheda dekhanArI ati ujvaLa nirdoSa daSTi vaDe [ pratyAyayA] bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che; [sAsaMsAra-niveddha-vizvana-vidhi-asAta ] anAdi saMsArathI jemanuM baMdhana Dha baMdhAyuM che evAM jJAnAvaraNAdi karmonA nAzathI [ vizuddha] vizuddha thayuM che, [chuTat] phUTa thayuM che-jema phUlanI kaLI khIle tema vikAsarUpa che. vaLI te kevuM che? [mAtma--gIrIman] jenuM ramavAnuM kIDAvana AtmA ja che arthAt jemAM anaMta jJayonA AkAra AvIne jhaLake che topaNa pote potAnA svarUpamAM ja rame che; [ganantadhAma] jeno prakAza anaMta che; [ adhyakSe mahA ni-3dvitaM] pratyakSa tejathI je nitya udayarUpa che. vaLI kevuM che? [vIrovaram ] dhIra che, udAtta (ucca) che ane tethI [ sanAnaM] anAkuLa che-sarva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 80 appANamayANaMtA mUDhA du parappavAdiNo keii| jIvaM ajjhavasANaM kammaM ca tahA pruuveNti||39 / / avare ajjhavasANesu tivvamaMdANubhAgagaM jiivN| maNNaMti tahA avare NokammaM cAvi jIvo tti|| 40 / / kammassudayaM jIvaM avare kmmaannubhaagmicchNti| tivvattaNamaMdattaNaguNehiM jo so havadi jiivo|| 41 / / jIvo kammaM uhayaM doNNi vi khalu kei jiivmicchNti| avare saMjogeNa du kammANaM jiivmicchNti||42 / / icchAothI rahita nirAkuLa che. (ahIM dhIra, udAtta, anAkuLa-e traNa vizeSaNo zAMtarUpa nRtyanAM AbhUSaNa jANavAM.) evuM jJAna vilAsa kare che. bhAvArtha: A jJAnano mahimA kahyo. jIva-ajIva eka thaI raMgabhUmimAM praveza kare che temane A jJAna ja bhinna jANe che. jema nRtyamAM koI svAMga Ave tene je yathArtha jANe tene svAMga karanAro namaskAra karI potAnuM rUpa jevuM hoya tevuM ja karI le che tevI rIte ahIM paNa jANavuM. AvuM jJAna samyagdaSTi puruSone hoya che; mithyASTi A bheda jANatA nathI. 33. have jIva-ajIvanuM ekarUpa varNana kare che: ko mUDha, AtmataNA ajANa, parAtmavAdI jIva je, che karma, adhyavasAna te jIva" ema e nirUpaNa kare ! 39. vaLI koI adhyavasAnamAM anubhAga tIkSaNa-maMda je, ene ja mAne AtamA, vaLI anya ko nokarmane! 40. ko anya mAne AtamA karmotaNA vaLI udayane, ko tIvramaMda-guNosahita karmotaNA anubhAgane ! 41. ko karma ne jIva ubhayamilane jIvanI AzA dhare, karmotaNA saMyogathI abhilASa ko jIvanI kare! 42. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 samayasAra [bhagavAnazrI.: evaMvihA bahuvihA paramappANaM vadaMti dummehaa| te Na paramaTThavAdI NicchayavAdIhiM nnidditttthaa|| 43 / / AtmAnamajAnanto mUDhAstu parAtmavAdinaH kecit| jIvamadhyavasAnaM karma ca tathA prruupynti|| 39 / / apare'dhyavasAneSu tIvramandAnubhAgagaM jiivm| manyante tathA'pare nokarma cApi jIva iti|| 40 / / karmaNa udayaM jIvamapare krmaanubhaagmicchnti| tIvratvamandatvaguNAbhyAM yaH sa bhavati jiivH|| 41 / / jIvakarmobhayaM dve api khalu kecijjiivmicchnti| apare saMyogena tu karmaNAM jiivmicchnti|| 42 / / evaMvidhA bahuvidhAH paramAtmAnaM vadanti durmedhsH| te na paramArthavAdinaH nishcyvaadibhirnirdissttaaH|| 43 / / durbuddhio bahuvidha AvA, AtamA parane kahe, te sarvane paramArthavAdI kahyA na nizcayavAdIe. 43. yathArtha:- [AtmAnam ajAnantaH] mAmAne nahi ta / [ parAtmavAdinaH] 52ne maatmhen|2|| [ kecit mUDhAH tu] ocha bhUta, mohI, mazAnIyo to [adhyavasAnaM] adhyavasAnane [ tathA ca] bhane cha [karma] bhane [jIvam prarUpayanti ] 75 huI cha. [apare] zrI ocha [adhyavasAneSu] adhyavasAnomA [tIvramandAnubhAgagaM] tIvra anutmAgatane [jIvaM manyante] 5 bhAne cha [ tathA] bhane [apare] jI o [nokarma api ca] nobhane [jIvaH iti] 5 bhAne cha. [apare] anya cha [karmaNaH udayaM] bhn| uyane [ jIvam ] 05 mAne cha, ocha [yaH] 4 [ tIvratvamandatvaguNAbhyAM] tmN59||35 aothI mehane prAsa. thAya cha [ saH] te [jIvaH bhavati] 75 cha' oma [ karmAnubhAgam ] bhn| anubhAgane [icchanti ] (r) 427 cha ( -mAne che). [ kecit ] o [ jIvakarmobhayaM] 75. sane dharbha [ dve api khalu ] bhanne majedAne 4 [ jIvam icchanti] 5 mAne cha [ tu] bhane [ apare] anya cha [ karmaNAM saMyogena ] bhn| saMyogathI 4 [ jIvam icchanti ] 75 ne cha. [ evaMvidhAH ] 20 pr.||2|| tathA [ bahuvidhAH ] anya 59 // 19 // 5 // 2 // [ durmedhasaH ] hurbuddhimI-mithyAdRSTimI [ param ] 52ne [AtmAnaM] mAtmA [ vadanti ] he cha. [ te ] tebhane [ nizcaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra 89 iha khalu tadasAdhAraNalakSaNAkalanAtklIbatvenAtyantavimUDhAH santastAttvikamAtmAnamajAnanto bahavo bahudhA paramapyAtmAnamiti prlpnti| naisargikarAgadveSakalmASitamadhyavasAnameva jIvastathAvidhAdhyavasAnAt aGgArasyeva kArSyAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi vaoNritA anAdyanantapUrvAparIbhUtAvayavaikasaMsaraNakriyArUpeNa krIDatkarmaiva jIvaH karmaNo'tiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| tIvramandAnubhava-bhidyamAna durantarAgarasanirbharAdhyavasAnasantAna eva jIvastato'tiriktasyAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| navapurANAvasthAdibhAvena pravartamAnaM nokarmaiva jIvaH zarIrAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAman karmavipAka eva jIva: zubhAzubhabhAvAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi voditA sAtAsAtarUpeNAbhivyAptasamastatIvramandatvaguNAbhyAM bhidyamAna: karmAnubhava eva jIvaH sukhaduHkhAtiriktatve viima:] nizcayavAdIoe (-satyArthavAdIoe) [ paramArthavAni:] paramArthavAdI (satyArtha kahenArA ) [na nirvi:] kahyA nathI. TIkA-A jagatamAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA, tAttvika (paramArtha bhUta) AtmAne nahi jANatA evA ghaNA ajJAnI jano bahu prakAre parane paNa AtmA kahe che, bake che. koI to ema kahe che ke svAbhAvika arthAt svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDa meluM je adhyavasAna (arthAta mithyA abhiprAya sahita vibhAvapariNAma) te ja jIva che kAraNa ke jema kALApaNAthI anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI tema evA adhyavasAnathI judo anya koI AtmA jovAmAM Avato nathI. 1. koI kahe che ke anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa (bhramaNarUpa) kiyA te-rUpe kriIDA karatuM je karma te ja jIva che kAraNa ke karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 2. koI kahe che ke tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta jeno aMta dUra che evA) rAgarUpa rasathI bharelAM adhyavasAnonI je saMtati (paripATI) te ja jIva che kAraNa ke tenAthI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 3. koi kahe che ke navI ne purANI avasthA ityAdi bhAve pravartatuM je nokarma te ja jIva che kAraNa ke zarIrathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 4. koI ema kahe che ke samasta lokane puNyapAparUpe vyApato je karmano vipAka te ja jIva che kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 5. koI kahe che ke zAtA-azAtArUpe vyApta je samasta tIvramaMda-guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te ja jIva che kAraNa ke sukha-duHkhathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda nAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| majjitAvadubhayAtmakatvAdAtma-karmobhayameva jIvaH kAtya'taH karmaNo'tiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| arthakriyAsamarthaH karmasaMyoga eva jIvaH karmasaMyogAtkhadAyA ivASTakASThasaMyogAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| evamevaMprakArA itare'pi bahuprakArAH paramAtmeti vyapadizanti durmedhasaH, kintu na te paramArthavAdibhiH paramArthavAdina iti nirdishynte| ta: anya jAdo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 6. koI kahe che ke zikhaMDanI jema ubhayarUpa maLelAM je AtmA ane karma, te banne maLelAM ja jIva che kAraNa ke samastapaNe (saMpUrNapaNe ) karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 7. koI kahe che ke arthakriyAmAM (prayojanabhUta kriyAmAM) samartha evo je karmano saMyoga te ja jIva che kAraNa ke jema ATha lAkaDAMnA saMyogathI anya judo koI khATalo jovAmAM Avato nathI tema karmanA saMyogathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. (ATha lAkaDAM maLI khATalo thayo tyAre arthakriyAmAM samartha thayo; te rIte ahIM paNa jANavuM.) 8. A pramANe ATha prakAra to A kahyA ane evA evA anya paNa aneka prakAranA durbuddhio (aneka prakAre) parane AtmA kahe che; paraMtu temane paramArthanA jANanArAo satyArthavAdI kahetA nathI. bhAvArtha-jIva-ajIva bane anAdithI ekatrAvagAhasaMyogarUpa maLI rahyAM che ane anAdithI ja jIvanI pudagalanA saMyogathI aneka vikArasahita avasthAo thaI rahI che. paramArthadaSTie jotAM, jIva to potAnA caitanya Adi bhAvone choDato nathI ane pudgala potAnA mUrtika jaDatva Adine choDatuM nathI. paraMtu je paramArthane jANatA nathI teo saMyogathI thayelA bhAvone ja jIva kahe che, kAraNa ke paramArthe jIvanuM svarUpa pudgalathI bhinna sarvajJane dekhAya che tema ja sarvajJanI paraMparAnA AgamathI jANI zakAya che, tethI jemanA matamAM sarvaza nathI teo potAnI buddhithI aneka kalpanA karI kahe che. temAMthI vedAMtI, mImAMsaka, sAMkhya, yoga, bauddha, naiyAyika, vaizeSika, cArvAka Adi matonA Azaya laI ATha prakAra to pragaTa kahyA; ane anya paNa potapotAnI buddhithI aneka kalpanA karI aneka prakAre kahe che te kyAM sudhI kahevA? evuM kahenArA satyArthavAdI kema nathI te kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra ede savve bhAvA poggldvvprinnaamnnippnnnnaa| kevalijiNehiM bhaNiyA kaha te jIvo tti vRcNti|| 44 / / ete sarve bhAvAH pudgldrvyprinnaamnisspnnaaH| kevalijinaiNitAH kathaM te jIva ityucynte|| 44 / / yataH ete'dhyavasAnAdayaH samastA eva bhAvA bhagavadbhirvizvasAkSibhirarhadbhiH pudgaladravyapariNAmamayatvena prajJaptAH santazcaitanyazUnyAtpudgaladravyAdatiriktatvena prajJApyamAnaM caitanyasvabhAvaM jIvadravyaM bhavituM notsahante; tato na khalvAgamayuktisvAnubhavairbAdhitapakSa-tvAt tadAtmavAdinaH prmaarthvaadinH| etadeva sarvajJavacanaM taavdaagmH| iyaM tu svAnu-bhavagarbhitA yukti:-na khalu naisargikarAgadveSakalmASitamadhyavasAnaM jIvastathAvidhAdhyavasAnAtkArtasvarasyeva zyAmikAyA atiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svayamupalabhya pudgala taNA pariNAmathI nIpajela sarve bhAva A sahu kevaLIjina bhAkhiyA, te jIva kema kaho bhalA? 44. gAthArtha- [kta] A pUrve kahelAM adhyavasAna Adi [ sarve bhAva: ] bhAvo che te badhAya [puniMdravyapariNameninnA:] pudgaladravyanA pariNAmathI nIpajyA che ema [ vaninirta ] kevaLI sarvajJa jinadevoe [ maLatA: ] kahyuM che [te] temane [ nIva: ti] jIva ema [the uccatte] kema kahI zakAya ? TIkA:-A adhyavasAnAdi bhAvo che te badhAya, vizvane (samasta padArthone ) sAkSAt dekhanArA bhagavAna (vItarAga sarvajJa) ahaMtadevo vaDe, pudgala dravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI, teo caitanyasvabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI ke je jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya evA pudgaladravyathI atirikta (bhinna ) kahevAmAM AvyuM che; mATe jeo A adhyavasAnAdikane jIva kahe che teo kharekhara paramArthavAdI nathI kema ke Agama, yukti ane svAnubhavathI temano pakSa bAdhita che. temAM, "teo jIva nathI' evuM A sarvajJanuM vacana che te to Agama che ane A (nIce pramANe) svAnubhavagarbhita yukti che-svayameva utpanna thayelA evA rAga-dveSa vaDe malina adhyavasAna che te jIva nathI kAraNa ke, kAlimA (kALapa) thI judA suvarNanI jema, evA adhyavasAnathI judo anya cisvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda maantvaat| na khalvanAdyanantapUrvAparIbhUtAvayavaikasaMsaraNalakSaNakriyArUpeNa krIDatkarmaiva jIvaH karmaNo'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu tIvramandAnubhavabhidyamAnaduranta-rAgarasanirbharAdhyavasAnasantAno jIvastato'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu navapurANAvasthAdibhedena pravartamAnaM nokarma jIvaH zarIrAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAman karmavipAko jIvaH zubhAzubhabhAvAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu sAtAsAtarUpeNAbhivyAptasamasta-tIvramandatvaguNAbhyAM bhidyamAnaH karmAnubhavo jIva: sukhaduHkhAtiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu majjitA-vadubhayAtmakatvAdAtmakarmobhayaM jIva: kAtya'taH karmaNo'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalvarthakriyAsamarthaH karmasaMyogo jIvaH karmasaMyogAt che arthAt teo pratyakSa caitanyabhAvane judo anubhave che. 1. anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa kriyA te-rUpe kriIDA karatuM karma che te paNa jIva nathI kAraNa ke karmathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svaye upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 2. tIvramaMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta rAgarasathI bharelAM adhyavasAnonI saMtati paNa jIva nathI kAraNa ke te saMtatithI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 3. navI purANI avasthAdikanA bhedathI pravartatuM je nokarma te paNa jIva nathI kAraNa ke zarIrathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 4. samasta jagatane puNya pAparUpe vyApato karmano vipAka che te paNa jIva nathI kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. pa. zAtA-azAtArUpe vyApta je samasta tIvramaMdapaNArUpa guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te paNa jIva nathI kAraNa ke sukha-duHkhathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 6. zikhaMDanI jema ubhayAtmakapaNe maLelAM je AtmA ane karma te banne maLelAM paNa jIva nathI kAraNa ke samastapaNe (saMpUrNapaNe) karmathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 7. arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra khaTAzAyina: puruSasyevASTakASThasaMyogAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaaditi| iha khalu pudgalabhinnAtmopalabdhiM prati vipratipannaH saamnaivaivmnushaasyH| (mAlinI) virama kimapareNAkAryakolAhalena svayamapi nibhRtaH san pazya ssnnmaasmekm| hRdayasarasi puMsaH pudgalAdbhinnadhAmno / nanu kimanupalabdhirbhAti kiNcoplbdhiH|| 34 / / te paNa jIva nathI kAraNa ke, ATha kASTanA saMyogathI (khATalAthI) jAdo je khATalAmAM sUnAro puruSa tenI jema, karmasaMyogathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 8. (A ja rIte anya koI bIjA prakAre kahe tyAM paNa A ja yukti jANavI.) [bhAvArtha-caitanyasvabhAvarUpa jIva, sarva parabhAvothI judo, bhedajJAnIone anubhavagocara che; tethI jema ajJAnI mAne che tema nathI.] ahIM pudgalathI bhinna AtmAnI upalabdhi pratye virodha karanAra (-pudgalane ja AtmA jANanAra) puruSane (tenA hitarUpa AtmaprAptinI vAta kahI ) mIThAzathI (ane samabhAvathI) ja A pramANe upadeza karavo ema kAvyamAM kahe che zlokArtha:- bhavya! tane [ kAreLa] bIjo [kArya-vonIhastena ] nakAmo kolAhala karavAthI [ ]i zo lAbha che? [viram] e kolAhalathI tuM virakta thA ane [ ...] eka caitanyamAtra vastune [svayam ui] pote [ nimRta: sana] nizcaLa lIna thaI [ pazya 90mAsam] dekha; evo cha mahinA abhyAsa kare ane jo (-tapAsa) ke ema karavAthI [draya-tarasa] potAnA hRdayasarovaramAM [punAt minadhAna:] jenuM tejapratApa-prakAza pudgalathI bhinna che evA [pusa: ] AtmAnI [nanuM jhim anupadhdhi: bhAti] prApti nathI thatI [vi 2 upasadhdhi:] ke thAya che. bhAvArtha-jo potAnA svarUpano abhyAsa kare to tenI prApti avazya thAya; jo paravatu hoya to tenI to prApti na thAya. potAnuM svarUpa to mojUda che, paNa bhUlI rahyo che; jo cetIne dekhe to pAse ja che. ahIM cha mahinAno abhyAsa kahyo tethI ema na samajavuM ke eTalo ja vakhata lAge. tenuM thayuM to aMtarmuhUrtamAtramAM ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 94 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda kathaM cidanvayapratibhAse'pyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvA iti cet aTThavihaM pi ya kammaM savvaM poggalamayaM jiNA beNti| jassa phalaM taM vuccadi dukkhaM ti vipccmaannss||45 / / aSTavidhamapi ca karma sarvaM pudgalamayaM jinA buvnti| yasya phalaM taducyate duHkhamiti vipcymaansy|| 45 / / adhyavasAnAdibhAvanirvartakamaSTavidhamapi ca karma samastameva pudgalamayamiti kila skljnyjnyptiH| tasya tu yadvipAkakASThAmadhirUDhasya phalatvenAbhilapyate tadanAkulatvalakSa-NasaukhyAkhyAtmasvabhAvavilakSaNatvAtkila duHkhN| tadantaHpAtina eva kilAkulatvalakSaNA che, paraMtu ziSyane bahu kaThina lAgatuM hoya to teno niSedha karyo che. jo samajavAmAM bahu kALa lAge to cha mahinAthI adhika nahi lAge; tethI anya nikhrayojana kolAhala choDI AmAM lAgavAthI jaladI svarUpanI prApti thaze evo upadeza che. 34. have ziSya pUche che ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva na kahyA, anya caitanyasvabhAva jIva kahyo; to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che, (caitanya sivAya jaDane to dekhAtA nathI, ) chatAM temane pulanA svabhAva kema kahyA? tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe che - re! karma aSTa prakAranuM jina sarva pugalamaya kahe, paripAka samaye jehanuM phaLa du:kha nAma prasiddha che. 45. gAthArtha [vidha kapi 2] ATha prakAranuM [ ] karma che te [ sarva ] sarva [puttimaya] pudgalamaya che ema [ nina:] jinabhagavAna sarvajJadavo [ dhruvanti] kahe che[caca vighavyamAnasya ] je pakava thaI udayamAM AvatA karmanuM [taM] phaLa [tat] prasiddha [:] duHkha che [ti cete] ema kahyuM che. TIkA-adhyavasAna Adi samasta bhAvone utpanna karanAruM je ATha prakAranuM jJAnAvaraNa Adi karma che te badhuMya pudgalamaya che evuM sarvajJanuM vacana che. vipAkanI hade pahoMcelA te karmanA phaLapaNe je kahevAmAM Ave che te (eTale ke karmaphaLa), anAkuLatAlakSaNa je sukha nAmano AtmasvabhAva tenAthI vilakSaNa hovAthI, du:kha che. te duHkhamAM ja AkuLatAlakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo samAveza pAme che; tethI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 95 adhyvsaanaadibhaavaaH| tato na te cidanvayavibhrame'pyAtmasvabhAvAH, kintu pudglsvbhaavaaH| yadyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvAstadA kathaM jIvatvena sUcitA iti cetvavahArassa darIsaNamuvaeso vaNNido jinnvrehiN| jIvA ede savve ajjhavasANAdao bhaavaa||46 / / vyavahArasya darzanamupadezo varNito jinvraiH| nIvA te sarvedhyavasAnAvayo mAvADA 46 // sarve evaite'dhyavasAnAdayo bhAvA: jIvA iti yadbhagavadbhiH sakalajJaiH prajJaptaM tadabhUtArthasyApi vyavahArasyApi drshnm| vyavahAro hi vyavahAriNAM mlecchabhASeva mlecchAnAM paramArthapratipAdakatvAdaparamArtho'pi tIrthapravRttinimittaM darzayituM nyAyya ev| joke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che topaNa, teo AtmAnA svabhAvo nathI paNa pugalasvabhAvo che. bhAvArtha-karmano udaya Ave tyAre A AtmA duHkharUpa pariName che ane duHkharUpa bhAva che te adhyavasAna che tethI duHkharUpa bhAvamAM (-adhyavasAnamAM) cetanatAno bhrama Upaje che. paramArthe duHkharUpa bhAva cetana nathI, karmajanya che tethI jaDa ja che. have pUche che ke jo adhyavasAnAdi bhAvo che te pudgalasvabhAvo che to sarvajJanA AgamamAM temane jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA che? tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe cheH vyavahAra e darzAviyo jinavara taNA upadezamAM, A sarva adhyavasAna Adi bhAva jyAM jIva varNavyA. 46. gAthArtha:- [ te sarve ] A sarva [ 3TdhyavarasanADhaya: bhAva:] adhyavasAnAdi bhAvo che te [ nIvA:] jIva che evo [ fnanavare ] jinavaroe [ 3paveza: varNita:] je upadeza varNavyo che te [ vyavahArazya varzana ] vyavahAranaya darzAvyo che. TIkA-A badhAya adhyavasAnAdi bhAvo jIva che evuM je bhagavAna sarvajJadevoe kahyuM che te, joke vyavahAranaya abhUtArtha che topaNa, vyavahAranayane paNa darzAvyo che, kAraNa ke jema plecchabhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che tema vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. tethI, aparamArthabhUta hovA chatAM paNa, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tamantareNa tu zarIrAjjIvasya paramArthato dadarzanAttrasasthAvarANAM bhasmana iva niHzaGka mupamardanena hiMsA'bhAvAdbhavatyeva bndhsyaabhaavH| tathA raktadviSTavimUiDho jIvo badhyamAno mocanIya iti rAgadveSamohebhyo jIvasya paramArthato bhedadarzanena mokSopAyaparigrahaNAbhAvAt bhavatyeva moksssyaabhaavH| atha kena dRSTAntena pravRtto vyavahAra iti cet rAyA hu Niggado tti ya eso balasamudayassa aadeso| vavahAreNa du uccadi tatthekko Niggado raayaa||47 / / dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe (vyavahAranaya) darzAvavo nyAyasaMgata ja che. paraMtu je vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to, paramArthe (-paramArthanaye) zarIrathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che tema, tra sthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe mardana (vAta) karavAmAM paNa hiMsAno abhAva Tharaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze; vaLI paramArtha dvArA rAga-dveSa-mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, "rAgI, hRSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che tene choDAvavo'ema mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze ane tethI mokSano ja abhAva thaze. (Ama jo vyavahAranaya na darzAvavAmAM Ave to baMdha-mokSano abhAva Thare che.) bhAvArtha-paramArthanaya to jIvane zarIra tathA rAgadveSamohathI bhinna kahe che. jo teno ekAMta karavAmAM Ave to zarIra tathA rAgadveSamoha pudgalamaya Thare ane to pachI pudgalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI ane rAgadveSamohathI baMdha thato nathI. Ama, paramArthathI je saMsAra-mokSa banneno abhAva kahyo che te ja ekAMte Tharaze. paraMtu AvuM ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI; avastunuM zraddhAna, jJAna, AcaraNa avasturUpa ja che. mATe vyavahAranayano upadeza nyAyaprApta che. A rIte syAdvAdathI bane nayono virodha maTADI zraddhAna karavuM te samyakatva che. have ziSya pUche che ke A vyavahAranaya kayA daSTAMtathI pravaryo che? teno uttara kahe nirgamana A nRpanuM thayuM "-nirdeza sainyasamUhane, vyavahArathI kahevAya e, paNa bhUpa emAM eka che; 47. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra emeva ya vavahAro ajjhvsaannaadiannnnbhaavaannN| jIvo tti kado sutte tatthekko Nicchido jiivo||48 / / rAjA khalu nirgata ityeSa blsmudysyaadeshH| vyavahAreNa tUcyate tatraiko nirgato raajaa|| 47 / / evameva ca vyvhaaro'dhyvsaanaadynybhaavaanaam| jIva iti kRtaH sUtre tatraiko nizcito jiivH|| 48 / / yathaiSa rAjA paMca yojanAnyabhivyApya niSkrAmatItyekasya paMca yojanAnyabhivyAptumazakyatvAvyavahAriNAM balasamudAye rAjeti vyavahAraH, paramArthatastveka eva rAjA; tathaiSa jIvaH samagraM rAgagrAmamabhivyApya pravartata ityekasya samagraM rAgagrAmamabhivyAptumazakyatvAdvyavahAriNAmadhyavasAnAdiSvanyabhAveSu jIva iti vyavahAraH, paramArthatastveka eva jiivH| tyama sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, -sUtre yo vyavahAra, 54 // tyA nizcaya se che. 48. PuthArtha:-4 o 25% senA sahita nIjyo tyai [rAjA khalu nirgataH] '2 // 20% nI jyo' [iti eSaH ] mema // 4 [ balasamudayasya ] senAnA samudAyane [AdezaH ] ThevAmAM Ave che te [ vyavahAreNa tu ucyate ] vyavahArathI ThevAmA cha, [tatra] te senAmA (vAstavi54) ) [ eka: nirgataH rAjA ] 20%t to me 4 nI'Nyo cha; [ evam eva ca] tavI 4 te [adhyavasAnAdyanyabhAvAnAm ] adhyaksAna hi anya mAvone [ jIvaH iti] -- (21) 5. cha' mema. [ sUtre] 52||mm cha te [ vyavahAraH kRtaH ] 4492. yo cha, [ tatra nizcita:] nizcayathA viyA2pAmA mAye to tamanamai [ jIvaH ekaH ] 4 to 4 . TIkAH-jema A rAjA pAMca yojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che ema kahevuM te, eka rAjAnuM pAMca yojanamAM phelAvuM azakya hovAthI, vyavahArI lokono senA samudAyamAM rAjA kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to rAjA eka ja che, (senA rAjA nathI); tevI rIte A jIva samagra rAgagrAmamAM (rAganA sthAnomAM) vyApIne pravartI rahyo che ema kahevuM te, eka jIvanuM samagra rAgagrAmamAM vyApavuM azakya hovAthI, vyavahArI lokono adhyavasAnAdika anyabhAvomAM jIva kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to jIva eka ja che, (adhyavasAnaha bhAvo 1 nathI). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yadyevaM tarhi kiMlakSaNo'sAvekaSTaGkotkIrNaH paramArthajIva iti pRSTaH prAha arasamarUvamagaMdhaM avvattaM cednnaagunnmsdN| jANa aliMgaggahaNaM jiivmnnidditttthsNtthaannN|| 49 / / arasamarUpamagandhamavyaktaM cetnaagunnmshbdm| jAnIhi aliGgagrahaNaM jiivmnirdissttsNsthaanm|| 49 / / yaH khalu pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarasaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarasaguNatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAdadravyendriyAvaSTambhenArasanAt, svabhAvata: kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenArasanAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalarasavedanApariNAmApannatvenArasanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya have ziSya pUche che ke e adhyavasAnAdi bhAvo che te jIva nathI to te eka. TaMkotkIrNa, paramArthasvarUpa jIva kevo che? tenuM lakSaNa zuM che? e praznano uttara kahe che: jIva cetanAguNa, zabda-rasa-rUpa-gaMdha-vyaktivihIna che, nirdiSTa nahi saMsthAna jIvanuM, grahaNa liMga thakI nahIM. 49. gAthArtha:-he bhavya! tuM [ nIvar] jIvane [varasan] rasarahita, [ garupam rUparahita, [ka zvama] gaMdharahita, [vya$] avyakta arthAt iMdriyone gocara nathI evo, [vetanA kuLama] cetanA jeno guNa che evo, [azabda ] zabdarahita, [ gati pradai] koI cihnathI jenuM grahaNa nathI evo ane [ nirvisaMrathAnan] jeno koI AkAra kahevAto nathI evo [nAnIfe] jANa. TIkAH-je jIva che te kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM rasaguNa vidyamAna nathI mATe arasa che. 1. pudagaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rasaguNa nathI mATe arasa che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDa paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rasavedanA pariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 5. (tene samasta zayonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala jJayajJAyakanA tAdAbhyano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra niSedhAdrasaparicchedapariNatatve'pi svayaM rsruupennaaprinnmnaacaarsH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarUpaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarUpaguNatvAt, paramArthata: pudgaladravyasvAmitvAbhAvAdravyendriyAvaSTambhenArUpaNAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenA-rUpaNAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalarUpavedanApariNAmApannatvenArUpaNAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAdrUpaparicchedapariNatatve'pi svayaM ruupruupennaaprinnmnaaccaaruupH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnagandhaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamagandhaguNatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAdravyendriyAvaSTambhenAgandhanAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambe-nAgandhanAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalagandhavedanA (ekarUpa thavAno) niSedha hovAthI rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe pariNamato nathI mATe arasa che. 6. Ama cha prakAre rasanA niSedhathI te arasa che. e rIte, jIva kharekhara pudagaladravyathI anya hovAthI temAM rUpaguNa vidyamAna nathI mATe arUpa che. 1. pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rUpaguNa nathI mATe arUpa che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rUpavedanA pariNAmane pAmIne rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 5. (tene samasta yonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala jJayajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI rUpanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rUparUpe pariNamato nathI mATe arUpa che. 6. Ama cha prakAre rUpanA niSedhathI te arUpa che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM gaMdhaguNa vidyamAna nathI mATe agaMdha che. 1. pudgala dravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa gaMdhaguNa nathI mATe agaMdha che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka gaMdhavedanA pariNAmane pAmIne gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 5. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 100 pariNAmApannatvenAgandhanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya pariNatatve'pi samayasAra svayaM pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnasparzaguNatvAt, gndhruupennaaprinnmnaaccaagndhH| tathA pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhesvabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenAsparzanAt, svayamasparzaguNatvAt, paramArthataH nAsparzanAt, [ bhagavAnazrIkuMdakuMda niSedhAdgandha-pariccheda sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalasparzavedanApariNAmApannatvenAsparzana [, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAtsparzaparicchedapariNatatve'pi sparzarUpeNApariNamanAccAsparzaH / tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAna-zabdaparyAyatvAt, pudgaladravyaparyAyebhyo bhinnatvena svayamazabdaparyAyatvAt, zabdAzravaNAt, pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhena kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambena sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAt svayaM paramArthataH svabhAvataH zabdAzravaNAt, (tene samasta jJeyonuM jJAna thAya che. paraMtu) sakala zaiyajJAyakanA tAdAtmyano niSedha hovAthI gaMdhanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote gaMdharUpe pariNamato nathI mATe agaMdha che. 6. Ama cha prakAre gaMdhanA niSedhathI te agaMdha che. e rIte, jIva kharekhara puddagaladravyathI anya hovAthI temAM sparzaguNa vidyamAna nathI mATe asparza che. 1. puddagaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa sparzaguNa nathI mATe asparza che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to kSAyopamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka sparzavedanApariNAmane pAmIne sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 5. (tene samasta zaiyonuM jJAna thAya che paraMtu ) sakala zaiyajJAyakanA tAdAtmyano niSedha hovAthI sparzanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote sparzarUpe pariNamato nathI mATe asparza che. 6. Ama cha prakAre sparzanA niSedhathI te asparza che. e rIte, jIva kharekhara puddagaladravyathI anya hovAthI temAM zabdaparyAya vidyamAna nathI mATe azabda che. 1. puddagaladravyanA paryAyothI paNa bhinna hovAthI pote paNa zabdaparyAya nathI mATe azabda che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pUrvaraMga 1/1 kevalazabdavedanApariNAmApannatvena zabdAzravaNAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAcchabdaparicchedapariNatatve'pi svayaM shbdruupennaaprinnmnaaccaashbdH| dravyAntarArabdhazarIrasaMsthAnenaiva saMsthAna iti nirdeSTumazakyatvAt, niyatasvabhAvenAniyatasaMsthAnAnantazarIravartitvAt, saMsthAnanAmakarmavipAkasya pudgaleSu nirdizyamAnatvAt, prativiziSTasaMsthAnapariNatasamastavastutattvasaMvalitasahajasaMvedanazaktitve'pi svymkhilloksNvlnshuunyopjaaymaannirmlaanubhuutityaatyntmsNsthaantvaacaanirdissttsNsthaanH| SaDdravyAtmaka lokAjjJeyAvyaktAdanyatvAt, kaSAyacakrAdbhAvakAvyaktAdanyatvAt, citsAmAnyanimagnasamastavyaktitvAt, kSaNikavyaktimAtrAbhAvAt, vyaktAvyaktavimizrapratibhA-se'pi vyaktAsparzatvAt, svayameva hi bahirantaH sphuTamanubhUyamAnatve'pi vyaktopekSaNena pradyota azabda che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka zabdavedanA pariNAmane pAmIne zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 5. (tene samasta jJayonuM jJAna thAya che paraMtu ) sakala yajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI zabdanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote zabdarUpe pariNamato nathI mATe azabda che. 6. Ama cha prakAre zabdanA niSedhathI te azabda che. (have "anirdiSTasaMsthAna" vizeSaNa samajAve che:-) pudgaladravya vaDe racAyeluM je zarIra tenA saMsthAna (AkAra) thI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTasaMsthAna che. 1. potAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA anaMta zarIromAM rahe che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 2. saMsthAna nAmakarmano vipAka (phaLa) pudagalomAM ja kahevAmAM Ave che (tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI) mATe anirdiSTasaMsthAna che. 3. judAM judAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpa sAthe jenI svAbhAvika saMvedanazakti saMbaMdhita (arthAt tadAkAra) che evo hovA chatAM paNa jene samasta lokanA milApathI (-saMbaMdhathI) rahita nirmaLa ( jJAnamAtra) anubhUti thaI rahI che evo hovAthI pote atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 4. Ama cAra hetuthI saMsthAnano niSedha kahyuM. (have "avyakta' vizeSaNane siddha kare che:-) cha dravyasvarUpa loka je zeya che ane vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 1. kaSAyono samUhuM je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 2. citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyaktio nimagna (aMtarbhata) che mATe avyakta che. 3. kSaNika vyaktimAtra nathI mATe avyakta che. 4. vyaktapaNuM tathA avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyaktapaNAne sparzato nathI mATe avyakta che. 5. pote potAthI ja bAhya-atyaMtara spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM paNa vyaktapaNA prati Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [bhagavAnazrIkuMdakuMda mAnatvAccAvyaktaH / rasarUpagandhasparzazabdasaMsthAnavyaktatvAbhAve'pi svasaMvedana-balena nityamAtmapratyakSatve satyanumeyamAtratvAbhAvAdaliGgagrahaNaH / samastavipratipattipramAthinA vivecakajanasamarpitasarvasvena kavalIkRtyAtyantasauhityamanthareNeva sakalamapi sakalakAlameva manAgapyavicalitAnanya 102 samayasAra lokAlokaM svabhAvabhUtena svayamanubhUyamAnena cetanAguNena nityamevAntaHprakAzamAnatvAt cetnaagunnshc| sa khalu bhagavAnamalAloka ihaikaSTaGkotkIrNaH prtygjyotirjiivH| sAdhAraNatayA (mAlinI) sakalamapi vihAyAhnAya cicchaktiriktaM sphuTataramavagAhya svaM ca cicchktimaatrm| imamupari carantaM cAru vizvasya sAkSAt kalayatu prmaatmaatmaanmaatmnynntm|| 35 / / udAsInapaNe pradhotamAna (prakAzamAna ) che mATe avyakta che. 6. Ama cha hetuthI avyaktapaNuM siddha karyuM. A pramANe rasa, rUpa, gaMdha, sparza, zabda, saMsthAna ane vyaktapaNAno abhAva hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI pote sadA pratyakSa hovAthI anumAnagoca2mAtrapaNAnA abhAvane lIdhe ( jIvane ) aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave che. potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDe sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna che tethI ( jIva ) cetanAguNavALo che. kevo che cetanAguNa ? je samasta vipratipattiono (jIvane anya prakAre mAnavArUpa jhaghaDAono) nAza karanAra che, jeNe potAnuM sarvasva bhedajJAnI jIvone soMpI dIdhuM che. je samasta lokAlokane grAsIbhUta karI jANe ke atyaMta tRti vaDe TharI gayo hoya tema (arthAt atyaMta svarUpa-saukhya vaDe tRpta nRkSa hovAne lIdhe svarUpamAMthI bahAra nIkaLavAno anudhamI hoya tema) sarva kALe kiMcitmAtra paNa calAyamAna thato nathI ane e rIte sadAya jarA paNa nahi caLatuM anyadravyathI asAdhAraNapaNuM hovAthI je (asAdhAraNa ) svabhAvabhUta che. -Avo caitanyarUpa paramArthasvarUpa jIva che. jeno prakAza nirmaLa che evo A bhagavAna A lokamAM eka, TaMkotkIrNa, bhinna jyotirUpa virAjamAna che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahI evA AtmAnA anubhavanI preraNA kare cheH zlokArtha:- [ cit--za--iri N] citzaktithI rahita [satam avi] anya sakaLa bhAvone [ sahAya ] mULathI [vihAya ] choDIne [6] ane [ 8taram] pragaTapaNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 103 (anuSTrama) cicchaktivyAptasarvasvasAro jIva iyaanym| ato'tiriktAH sarve'pi bhAvAH paudgalikA amii||36 / / jIvassa Natthi vaNNo Na vi gaMdho Na vi raso Na vi ya phaaso| Na vi rUvaM Na sarIraM Na vi saMThANaM Na saMhaNaNaM / / 50 / / jIvassa Natthi rAgo Na vi doso Neva vijjade moho| No paccayA Na kammaM NokammaM cAvi se nntthi|| 51 / / [ svaM -zamitram] potAnA cinzaktimAtra bhAvanuM [ gavaIThya] avagAhana karIne, [ gAtma] bhavya AtmA [vizvasya pari] samasta padArtha samUharUpa lokanA upara [ vAru varanta] suMdara rIte pravartatA evA [mam] A [param] eka kevaLa [banattam ] avinAzI [ mAtmAnam] AtmAno [mAtmani] AtmAmAM ja [ sAkSAt yA] abhyAsa karo, sAkSAt anubhava karo. bhAvArtha-A AtmA paramArthe samasta anyabhAvothI rahita caitanyazaktimAtra che; tenA anubhavano abhyAsa karo ema upadeza che. 35. have cinzaktithI anya je bhAvo che te badhA pudgaladravyasaMbaMdhI che evI AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpe zloka kahe che - zlokArtha:- [ti-za-ivyApta-sarvasva-sAra:] caitanyazaktithI vyAsa jeno sarvasva-sAra che evo [payam nIva:] A jIva [phayAn] eTalo ja mAtra che; [bata: tirijI:] A cinzaktithI zUnya [nI bhAva: ] je A bhAvo che [ sarve ]i te badhAya [pautioT:] pudgalajanya che-pudgalanA ja che. 36. evA e bhAvonuM vyAkhyAna cha gAthAomAM kare che: nathI varNa jIvane, gaMdha nahi, nahi sparza, rasa jIvane nahIM, nahi rUpa ke na zarIra, nahi saMsthAna, saMhanane nahi; 50. nathI rAga jIvane, dveSa nahi, vaLI moha jIvane che nahIM, nahi pratyayo, nahi karma ke nokarma paNa jIvane nahIM; pa1. 1/4 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates jIvassa patthi vaggo Na vaggaNA va phaDDhayA keii| No ajjhappaTThANA Neva ya annubhaagtthaannaanni|| 52 / / jIvassa Natthi keI joyaTThANA Na baMdhaThANA vaa| Neva ya udayaTThANA Na maggaNaTThANayA keii|| 53 / / No ThidibaMdhavANA jIvassa Na saMkilesaThANA vaa| Neva visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vaa|| 54 / / Neva ya jIvaTThANA Na guNaTThANA ya atthi jiivss| jeNa du ede savve poggaladavvassa prinnaamaa|| 55 / / jIvasya nAsti varNo nApi gandho nApi raso nApi ca sprshH| nApi rUpaM na zarIraM nApi saMsthAnaM na sNhnnm||50 / / nathI varga jIvane, vargaNA nahi, spardhako kaMI che nahIM, adhyAtmasthAna na jIvane, anubhAgasthAno paNa nahIM; para. jIvane nathI kaMI yogasthAno, baMdhasthAno che nahIM, nahi udayasthAno jIvane, ko mArgaNAsthAno nahIM paDe. sthitibaMdhasthAna na jIvane, saMkalezasthAno paNa nahIM, sthAno vizuddhi taNAM na, saMyamalabdhinAM sthAno nahIM; 54. nathI jIvasthAno jIvane, guNasthAna paNa jIvane nahIM, pariNAma pugaladravyanA A sarva hovAthI nakkI. pa5. thArtha:- [ jIvasya ] pane [varNaH ] [ [ nAsti ] nathI, [na api gandhaH ] 5 59 // nathI, [ rasaH api na ] 21 59 nathI [ca ] sane [ sparzaH api na ] sparza 59 // nathI, [ rUpaM api na ] 35 59 nathI, [na zarIraM] zarI2. 59 nathI, [ saMsthAnaM api na] saMsthAna 59 nathI, [ saMhananam na] saMhanana 59 nathI; [ jIvasya] apane [ rAgaH nAsti ] 2 // 2 // 59 // nathI, [ dveSaH api na dvaSa 59 // nathI, [ mohaH ] bhoDa 59 [na eva vidyate] vidyamAna nathI, [ pratyayAH no] pratyayo (Asapo) 59 nathI, [ karma na] dharma 59 nathI [ca ] bhane [ nokarma api] no'rbha 59 [ tasya nAsti] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra jIvasya nAsti rAgo nApi dveSo naiva vidyate mohaH / no pratyayA na karma nokarma cApi tasya nAsti / / 51 / / jIvasya nAsti vargo na vargaNA naiva spardhakAni kaanicit| no adhyAtmasthAnAni naiva cAnubhAgasthAnAni / / 52 / / jIvasya na santi kAnicidyogasthAnAni na bandhasthAnAni vaa| naiva codayasthAnAni na mArgaNAsthAnAni kAnicit / / 53 / / no sthitibandhasthAnAni jIvasya na saMklezasthAnAni vA / naiva vizuddhisthAnAni no saMyamalabdhisthAnAni vA / / 54 / / naiva ca jIvasthAnAni na guNasthAnAni vA santi jIvasya / yena tvete sarve pudgaladravyasya pariNAmAH / / 55 / / 105 yaH kRSNo haritaH pIto raktaH zveto vA varNaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH surabhirdurabhirvA gandhaH sa sarvo'pi te nathI; [ jIvasya ] vane [varga: nAsti ] varga nathI, [ vargaNA na ] vargaelA nathI, [kAnicit spardhakAni na eva ] zredha spardhI pe| nathI, [ adhyAtmasthAnAni no ] adhyAtmasthAno pe| nathI [ca] ane [ anubhAgasthAnAni ] anubhAgasthAno pe| [ na eva ] nathI; [ jIvasya ] vane [ kAnicit yogasthAnAni ] zredha yogasthAno pe| [na santi ] nathI [vA ] athavA [ bandhasthAnAni na ] baMdhasthAno pe| nathI, [ca] vajI [ udayasthAnAni ] 76yasthAno pe| [ na eva ] nathI, [ kAnicit mArgaNAsthAnAni na] zredha mArgazAsthAno pe| nathI; [ jIvasya ] vane [ sthitibandhasthAnAni no ] sthitijaMghasthAno pe| nathI [vA ] athavA [ saMklezasthAnAni na ] saMsezasthAno pa nathI, [ vizuddhisthAnAni ] vizuddhisthAnI pa [ na eva ] nathI [vA ] athavA [ saMyamalabdhisthAnAni ] saMyamatabdhisthAnI pa [ no ] nathI; [ca] vaNI [ jIvasya ] bhavane [ jIvasthAnAni ] avasthAnI pe| [ na eva ] nathI [vA ] athavA [ guNasthAnAni ] guNasthAno pa [ na santi ] nathI; [ yena tu ] [ ete sarve ] // jadhA [ pudgaladravyasya ] puchgaladravyanA [ pariNAmAH ] pariNAma che. 27 TIkA:-je kALo, lIlo, pILo, rAto athavA dhoLo varNa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te puddagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 1. je surabhi athavA dubhi gaMdha che te badhIye jIvane nathI kAraNa ke te puddagaladravyanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 106 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yaH kaTuka: kaSAyaH tikto'mlo madhuro vA rasaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH snigdho rUkSaH zIta: uSNo gururladhurmUduH kaThino vA sparza: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamatve stynubhuuterbhinntvaat| yatsparzAdisAmAnyapariNAmamAtraM rUpaM tannAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yadaudArikaM vaikriyikamAhArakaM taijasaM kArmaNaM vA zarIraM tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yatsamacaturasraM nyagrodhaparimaNDalaM svAti kubjaM vAmanaM huNDaM vA saMsthAnaM tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yadvajarSabhanArAcaM vajranArAcaM nArAcamardhanArAcaM kIlikA asamprAptAsRpATikA vA saMhananaM tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH prItirUpo rAga: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yo'prItirUpo dveSaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 2. je kaDavo, kaSAyelo, tIkho, khATo athavA mITho rasa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 3. je cIkaNo, lUkho, zIta, uSNa, bhAre, hulako, komaLa athavA kaThora sparza che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 4. je sparzAdisAmAnyapariNAmamAtra rUpa che te jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 5. je audArika, vaikriyika, AhAraka, taijasa athavA kArmaNa zarIra che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 6. je samacaturastra, nagrodha parimaMDaLa, svAtika, kubbaka, vAmana athavA huDaka saMsthAna che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI) anubhUtithI bhinna che. 7. je vajarSabhanArAca, vajanArA, nArAca, ardhanArAca, kAlikA athavA asaMprAsAsRpATikA saMhanana che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 8. je prItirUpa rAga che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 9. je aprItirUpa dveSa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 10. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 107 yastattvApratipattirUpo mohaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravya-pariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| ye mithyAtvAvirati-kaSAyayogalakSaNAH pratyayAste sarve'pi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yad jJAnAvaraNIyadarzanAvaraNIyavedanIyamohanIyAyu -magotrAntarAyarUpaM karma tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yatSaTparyAptitrizarIrayogyavasturUpaM nokarma tatsarvamapi nAsti jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH zaktisamUhalakSaNo vargaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yA vargasamUhalakSaNA vargaNA sA sarvApi nAsti jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni mandatIvrarasa-karmadalaviziSTanyAsalakSaNAni spardhakAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni svaparaikatvAdhyAse sati vizuddhacitpariNAmAtiriktatvalakSaNAnyadhyAtmasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni prativiziSTaprakRtirasapariNAmalakSaNAnyanubhAgasthAnAni je yathArtha tattvanI apratipattirUpa (aprAsirUpa) moha che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 11. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga jemanAM lakSaNa che evA je pratyayo te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 1ra. je jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyarUpa karma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 13. je cha paryAsiyogya ane traNa zarIrayogya vastu (pugalaskaMdha) rUpa nokarma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 14. je karmanA rasanI zaktionA (arthAt avibhAga paricchedonA) samUharUpa varga che te badhIya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 15. je vanA samUhurUpa vargaNA che te badhIye jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 16, je maMdatIvra rasavALAM karmadaLonA viziSTa nyAsa (-jamAva) rUpa (arthAt vargaNAonA samUhurUpa) spardhako che te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 17. svaparanA ekapaNAno adhyAsa hoya tyAre (vartatAM), vizuddha caitanyapariNAmathI jAdApaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je adhyAtmasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudagala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 18. judI judI prakRtionA rasanA pariNAma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kAyavAGmanovargaNAparispandalakSaNAni yogasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni prativiziSTaprakRtipariNAmalakSaNAni bandhasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuute-bhinntvaat| yAni svaphalasampAdanasamarthakAvasthAlakSaNAnyudayasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuute-bhinntvaat| yAni gatIndriyakAyayogavedakaSAyajJAnasaMyamadarzanalezyAbhavya-samyaktvasaMjJAhAralakSaNAni / mArgaNAsthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni prativiziSTa-prakRtikAlAntarasahatvalakSaNAni sthitibandhasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kaSAyavipAkodrekalakSaNAni saMklezasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kaSAyavipAkAnudrekalakSaNAni vizuddhisthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve jemanuM lakSaNa che evAM je anubhAga0Ano te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 19. kAyavargaNA, vacanavargaNA ane manovargaNAnuM kaMpana jemanuM lakSaNa che evAM je yogasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 20. jAdI jAdI prakRtionA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je baMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 21. potAnuM phaLa utpanna karavAmAM samartha karma-avasthA jemanuM lakSaNa che evAM je udayasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. rara. gati, idriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, vezyA, bhavya, samyakatva, saMjJA ane AhAra jemanA lakSaNa che evAM je mArgaNAsthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 23. judI judI prakRtionuM amuka mudata sudhI sAthe rahevuM te jemanuM lakSaNa che evAM je sthitibaMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 24. kaSAyanA vipAkanuM atizayapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je saMkalezasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 25. kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je vizuddhisthAno te badhAMya jIvane nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra 109 stynubhuutebhinntvaat| yAni cAritramohavipAkakramanivRttilakSaNAni saMyamalabdhisthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni paryAptAparyAvIsUkSmakendriydviindriytriindriycturindriysNshysNjnyipnycendriylkssnnaani jIvasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuute-bhinntvaat| yAni mithyAdRSTisAsAdanasamyagdRSTisamyagmithyAdRSTyasaMyatasamyagdRSTisaMyatAsaMyatapramattasaMyatApramattasaMyatApUrvakaraNopazamakakSapakAnivRttibAdarasAmpa rAyopazamakakSapakasUkSmasAmparAyopazamakakSapakopazAntakaSAyakSINakaSAyasayogakevalyaya gakevalilakSaNAni guNasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| (zaninI) varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puMsaH tenaivAntastattvataH pazyato'mI no dRSTAH syudRSTamekaM paraM syaat||37 / / kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ra6, cAritramohanA vipAkanI kramazaH nivRtti jemanuM lakSaNa che evAM je saMyamalabdhisthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te puladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ra7. paryApta tema ja aparyAya evAM bAdara ne sUkSma ekaMdriya, dvidriya, trIdriya, caturiMdriya ane saMjJI tathA asaMjJI paMcaMdriya jemanAM lakSaNa che evAM je jIvasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 28. mithyASTi, sAsAdana samyagdaSTi, samyamithyAdaSTi, asaMtasamyagdaSTi, saMyatAsaMyata, pramattasaMyata, apramattasaMyata, apUrvakaraNa-upazamaka tathA kSapaka, anivRttibAdarasAMparA-upazamaka tathA kSapaka, sUkSmasAparAya-upazamaka tathA kSapaka, upazAMtakaSAya, kSINakaSAya, sayogakevaLI ane ayogakevaLI jemanAM lakSaNa che evAM je guNasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudagala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 29. (A pramANe A badhAya pudgaladravyanA pariNAmamaya bhAvo che; te badhA, jIvanA nathI. jIva to paramArthe caitanyazaktimAtra che.) have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [varga-:] je varNAdika [vA ] athavA [rA-mo-bAya: vA] rAgamahAdika [ mAvA:] bhAvo kahyA [sarve va] te badhAya [ sarca :] A puruSathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 11) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda nanu varNAdayo yadyamI na santi jIvasya tadA tantrAntare kathaM santIti prajJApyante iti cet vavahAreNa du ede jIvassa havaMti vnnnnmaadiiyaa| guNaThANaMtA bhAvA Na du keI nnicchynnyss||56 / / vyavahAreNa tvete jIvasya bhavanti vrnnaadyaaH| guNasthAnAntA bhAvA na tu kecinnishcynysy|| 56 / / iha hi vyavahAranayaH kila paryAyAzritatvAjjIvasya pudgalasaMyogavazAdanAdiprasiddhabandhaparyAyasya kusumbharaktasya kAryAsikavAsasa ivaupAdhikaM bhAvamavalambyotplavamAnaH (AtmAthI) [ fmanA:] bhinna che [tena va] tethI [ santa:tattvata: pUNyata:] aMtardaSTi vaDe jonArane [ gamI no daET: cuDa] e badhA dekhAtA nathI, [ para daI cAn] mAtra eka sarvoparI tattva ja dekhAya che-kevaLa eka caitanyabhAvasvarUpa abhedarUpa AtmA ja dekhAya che. bhAvArtha-paramArthanaya abheda ja che tethI te dRSTithI jotAM bheda nathI dekhAto; te nayanI dRSTimAM puruSa caitanyamAtra ja dekhAya che. mATe te badhAya varNAdika tathA rAgAdika bhAvo puruSathI bhinna ja che. A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata je bhAvo che temanuM svarUpa vizeSatAthI jANavuM hoya to gommasAra Adi graMthomAMthI jANI levuM. 37. have ziSya pUche che ke jo A varNAdika bhAvo jIvanA nathI to anya siddhAMtagraMthomAM "te jIvanA che' ema kema kahyuM che? teno uttara gAthAmAM kahe che: varNAdi guNasthAnAMta bhAvo jIvanA vyavahArathI, paNa koI e bhAvo nathI AtmA taNA nizcaya thakI. pa6. bhAvArtha:- [kta] A [vadyA: rasthAnAntA: bhAva:] varNathI mAMDIne guNasthAna paryanta bhAvo kahevAmAM AvyA te [ vyavahAramAM tu] vyavahAranayathI to [ nIvasya bhavatti] jIvanA che (mATe sUtramAM kahyA che), [1] paraMtu [ nizcayanayarca ] nizcayanayanA matamAM [ojita na] temanAmAMnA koI paNa jIvanA nathI. TIkA:-ahIM, vyavahAranaya paryAyAzrita hovAthI, sapheda rUnuM baneluM vastra je kasuMbA vaDe raMgAyeluM che evA vastranA aupAdhika bhAva ( -lAla raMga)nI jema, kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra 111 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates parabhAvaM parasya vidadhAti; nizcayanayastu dravyAzritatvAtkevalasya jIvasya svAbhAvikaM bhAvamavalambyotplavamAna: parabhAvaM parasya sarvameva prtissedhyti| tato vyavahAreNa varNAdayo guNasthAnAntA bhAvA jIvasya santi, nizcayena tu na santIti yuktA prajJaptiH / kuto jIvasya varNAdayo nizcayena na santIti cet edehiM ya saMbaMdho jaheva khIrodayaM muNedavvo / Na ya hoMti tassa tANi du uvaogaguNAdhigo jamhA / / 57 / / etaizca sambandho yathaiva kSIrodakaM jJAtavyaH / na ca bhavanti tasya tAni tUpayogaguNAdhiko ysmaat|| 57 / / yathA khalu salilamizritasya kSIrasya salilena saha parasparAvagAhalakSaNe sambandhe satyapi svalakSaNabhUtakSIratvaguNavyApyatayA salilAdadhikatvena pratIyamAnatvAdagneruSNa puddagalanA saMyogavaze anAdi kALathI jeno baMdhaparyAya prasiddha che evA jIvanA aupAdhika bhAva ( -varNAdika ) ne avalaMbIne pravartato thako, (te vyavahAranaya ) bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che; ane nizcayanaya dravyanA Azraye hovAthI, kevaLa eka jIvanA svAbhAvika bhAvane avalaMbIne pravartato thako, bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto, niSedha kare che. mATe varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMta je bhAvo che te vyavahArathI jIvanA ane nizcayathI jIvanA nathI evuM (bhagavAnanuM syAdvAdavALuM) kathana yogya che. have vaLI pUche che ke varNAdika nizcayathI jIvanA kema nathI tenuM kAraNa kaho. te praznano uttara kahe che: A bhAva saha saMbaMdha jIvano kSI2nI2vat jANavo; upayogaguNathI adhika tethI jIvanA nahi bhAva ko. 57. gAthArtha:- [a: 6 sambandha: ] A varNAdika bhAvo sAthe jIvano saMbaMdha [kSIrovaLa yathA va] jaLane ane dUdhane ekakSetrAvagArUpa saMyogasaMbaMdha che tevo [ jJAtavya: ] jANavo [gha] ane [ ni] teo [tasya tu na bhavanti] te jIvanA nathI [yasmAt] kAraNa ke jIva [35yogamuLAdhi: ] temanAthI upayogaguNe adhika che (- upayogaguNa vaDe judo jaNAya che). TIkA:-jema-jaLamizrita dUdhano, jaLa sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta je dUdhapaNuM-guNa te vaDe vyApta hovAne lIdhe dUdha jaLathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 112 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda guNeneva saha tAdAtmyalakSaNasambandhAbhAvAt na nizcayena salilamasti; tathA varNAdipudgaladravyapariNAmamizritasyAsyAtmana: pudgaladravyeNa saha parasparAvagAhalakSaNe sambandhe satyapi svalakSaNabhUtopayogaguNavyApyatayA sarvadravyebhyo'dhikatvena pratIyamAnatvAdagreruSNaguNeneva saha tAdAtmyalakSaNasambandhAbhAvAt na nizcayena varNAdipudgalapariNAmAH snti| kathaM tarhi vyavahAro'virodhaka iti cetpaMthe mussaMtaM passidUNa logA bhaNaMti vvhaarii| mussadi eso paMtho Na ya paMtho mussade koii|| 58 / / taha jIve kammANaM NokammANaM ca passiduM vnnN| jIvassa esa vaNNo jiNehiM vavahArado utto|| 59 / / gaMdharasaphAsarUvA deho saMThANamAiyA je y| savve vavahArassa ya NicchayadaNhU vvdisNti||60 / / adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo agnino uSNatA sAthe tAdAbhyasvarUpa saMbaMdha che tevo jaLa sAthe dUdhano saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI jaLa dUdhanuM nathI; tevI rItevarNAdika pudgaladravyanA pariNAmo sAthe mizrita A AtmAno, pudgaladravya sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta upayogaguNa vaDe vyApta hovAne lIdhe AtmA sarva dravyothI adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo agnino uSNatA sAthe tAdAtmasvarUpa saMbaMdha che tevo varNAdika sAthe AtmAno saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI varNAdika pudgalapariNAmo AtmAnA nathI. have vaLI pUche che ke A rIte to vyavahAranaya ane nizcayanayane virodha Ave che; avirodha kaI rIte kahevAmAM Ave che? teno uttara daSTAMta dvArA traNa gAthAomAM kahe che: dekhI lUMTAtuM paMthamAM ko, "paMtha A lUMTAya che - bole jano vyavahArI, paNa nahi paMtha ko lUMTAya che; 58. ema varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano bhAkhe jino vyavahArathI "A varNa che A jIvano'. 59. ema gaMdha, rasa, rUpa, sparza ne saMsthAna, dehAdika je, nizcaya taNA draSTA badhuM vyavahArathI te varNave. 60. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 113 pathi muSyamANaM dRSTvA lokA bhaNanti vyvhaarinnH| muSyate eSa panthA na ca panthA muSyate kshcit|| 58 / / tathA jIve karmaNAM nokarmaNAM ca dRSTvA vrnnm| jIvasyaiSa varNo jinairvyavahArata uktH|| 59 / / gandharasasparzarUpANi dehaH saMsthAnAdayo ye c| sarve vyavahArasya ca nizcayadraSTAro vypdishnti||60 / / yathA pathi prasthitaM kaMcitsArtha muSyamANamavalokya tAtsthyAttadupacAreNa muSyata eSa panthA iti vyavahAriNAM vyapadeze'pi na nizcayato viziSTAkAzadezalakSaNaH kazcidapi panthA muSyeta, tathA jIve bandhaparyAyeNAvasthitaM karmaNo nokarmaNo vA varNamutprekSya tAtsthyAttadupacAreNa jIvasyaiSa varNa iti vyavahArato'rhaddevAnAM prajJApane'pi na nizcayato nityamevAmUrtasvabhAvasyopayogaguNAdhikasya jIvasya kazcidapi vrnno'sti| evaM gandharasa PuthArtha:- [ pathi muSyamANaM] 4 bhAgamA yasarane guMTato [ dRSTvA ] jAne '[ eSaH panthA ] // // [ mRSyate ] guMTaya cha' sema [ vyavahAriNaH ] vyavahArI [lokAH] soo [bhaNanti ] he cha; tyo 52mArthathI viyA2pAma Aye to [ kazcit panthA] ocha bhArga to [ na ca muSyate] nathI sUTato, bhAbhA yAtanA2 bhAsa. 4 sUTaya cha; [ tathA] tevI zata [ jIve ] pamai [karmaNAM nokarmaNAM ca ] rbhAno bhane no no [ varNam ] 40 [ dRSTvA ] hepAne [jIvasya] pano [ eSaH varNa:] // [ cha' ama [jinai:] niyoo [vyavahArataH] vyavahArathI [ uktaH] prayuM che. [ gandharasasparzarUpANi] se prabhA gaMdha, 2sa, sparza, 35, [ dehaH saMsthAnAdayaH] heha, saMsthAna hi [ ye ca sarve] 4 sarva cha, [ vyavahArasya] te sarva vyavahArathI [ nizcayadraSTAraH] nishcyn| hepnaa2| [ vyapadizanti ] he cha. TIkAH-jema vyavahArI loko, mArge nIkaLelA koI sArthane (saMghane) lUMTAto dekhIne, sArthanI mArgamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "A mArga lUMTAya che" ema kahe che, topaNa nizcayathI jovAmAM Ave to, je AkAzanA amuka bhAga svarUpa che evo mArga to koI lUMTAto nathI; tevI rIte bhagavAna atadevo, jIvamAM baMdhaparyAyathI sthiti 5||bheto (2helo) bhane no no paNa pAne, (bha-nobhanA) pAnI (baMdhaparyAyathI) jIvamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "jIvano A varNa che" ema vyavahArathI jaNAve che, topaNa nizcayathI, sadAya jeno amUrta svabhAva che ane je upayogaguNa vaDe anyadravyothI adhika che evA jIvano koI paNa varNa nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 samayasAra, [ bhagavAnazrIkuMdakuMda sparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananarAgadveSamohapratyayakarmanokarmavargavargaNAspardhakAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAnabandhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibandhasthAna saMklezasthAnavizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnajIvasthAnaguNasthAnAnyapi vyavahArato'rhadevAnAM prajJApane'pi nizcayato nityamevAmUrtasvabhAvasyopayogaguNenAdhikasya jIvasya sarvANyapi na santi, taadaatmylkssnnsmbndhaabhaavaat|| e pramANe gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, saMhanana, rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna, jIvasthAna ane guNasthAna-e badhAya (bhAvo ) vyavahArathI arhatadevo jIvanA kahe che, topaNa nizcayathI, sadAya jeno amUrta svabhAva che ane je upayogaguNavaDa anyathI adhika che evA jIvanA te sarva nathI, kAraNa ke e varNAdi bhAvone ane jIvane tAdAbhyalakSaNa saMbaMdhano abhAva che. bhAvArtha: A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata bhAvo siddhAMtamAM jIvanA kahyA che te vyavahAranayathI kahyA che; nizcayanayathI teo jIvanA nathI kAraNa ke jIva to paramArthe upayogasvarUpa che. ahIM ema jANavuM ke pahelAM vyavahAranayane asatyArtha kahyo hato tyAM ema na samajavuM ke te sarvathA asatyArtha che, kathaMcit asatyArtha jANavo; kAraNa ke jyAre eka dravyane jAdu, paryAyothI abhedarUpa, tenA asAdhAraNa guNamAtrane pradhAna karIne kahevAmAM Ave tyAre paraspara dravyono nimittanaimittikabhAva tathA nimittathI thatA paryAyo-te sarva gauNa thaI jAya che, eka abhedadravyanI daSTimAM teo pratibhAsatA nathI. mATe te sarva te dravyamAM nathI ema kathaMcit niSedha karavAmAM Ave che. jo te bhAvone te dravyamAM kahevAmAM Ave to te vyavahAranayathI kahI zakAya che. Avo vibhAga che. ahIM zuddhanayanI dRSTithI kathana che tethI ema siddha karyuM che ke A sarva bhAvone siddhAntamAM jIvanA kahyA che te vyavahArathI kahyA che. jo nimittanaimittikabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to te vyavahAra kathaMcit satyArtha paNa kahI zakAya che. je sarvathA asatyArtha ja kahevAmAM Ave to sarva vyavahArano lopa thAya ane sarva vyavahArano lopa thatAM paramArthano paNa lopa thAya. mATe jinadevano upadeza syAdvAdarUpa samaye ja samyajJAna che, sarvathA ekAMta te mithyAtva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 115 kuto jIvasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNaH sambandho nAstIti cet tattha bhave jIvANaM saMsAratthANa hoMti vnnnnaadii| saMsArapamukkANaM Natthi hu vaNNAdao keii|| 61 / / tatra bhave jIvAnAM saMsArasthAnAM bhavanti vrnnaadyH| saMsArapramuktAnAM na santi khalu varNAdayaH kecit|| 61 / / yatkila sarvAsvapyavasthAsu yadAtmakatvena vyAptaM bhavati tadAtmakatvavyAptizUnya na bhavati, tasya taiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandha: syaat| tataH sarvAsvapyavasthAsu varNAdyAtmakatvavyAptasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptizUnyasyAbhavatazca pudgalasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandha: syAt; saMsArAvasthAyAM kathaJcidvarNAdyAtmakatva-vyAptasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptizUnyasyAbhavatazcApi mokSAvasthAyAM sarvathA varNAdyAtmakatva have pUche che ke varNAdika sAthe jIvano tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha kema nathI? teno uttara kahe che: saMsArI jIvane varNa Adi bhAva che saMsAramAM, saMsArathI parimuktane nahi bhAva ko varNAdinA. 61. gAthArthaH- [varNodrA: ] varNAdika che te [ saMsArarathAnAM] saMsAramAM sthita [ nIvAnAM] jIvone [ tatra bha] te saMsAramAM [ bhavanti] hoya che ane [ saMsArapramupli ] saMsArathI mukta thayelA jIvone [2va7] nizcayathI [vavA: vori] varNAdika koI paNa (bhAvo ) [ 7 satti] nathI; (mATe tAdAbhyasaMbaMdha nathI). TIkAH-je nizcayathI badhIye avasthAomAM ya-AtmakapaNAthI arthAt jesvarUpapaNAthI vyApta hoya ane taAtmakapaNAnI arthAt te svarUpANInI vyAptithI rahita na hoya, teno temanI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha hoya che. (je vastu sarva avasthAomAM je bhAvosvarUpa hoya ane koI avasthAmAM te bhAvosvarUpapaNuM choDe nahi, te vastuno te bhAvonI sAthe tAdAbhyasaMbaMdha hoya che.) mATe badhIye avasthAomAM je varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hotuM nathI evA pudgalano varNAdibhAvonI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha che; ane joke saMsAraavasthAmAM kathaMcit varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hoto nathI topaNa mokSa-avasthAmAM je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda vyAptizUnyasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptasyAbhavatazca jIvasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandho na kathaJcanApi syaat| jIvasya varNAditAdAtmyadurabhiniveze doSazcAyamjIvo ceva hi ede savve bhAva tti maNNase jadi hi| nIvajJAnIvasa ya sthi viseso tu ke horphA dUra aa jIvazcaiva hyete sarve bhAvA iti manyase yadi hi| jIvasyAjIvasya ca nAsti vizeSastu te kshcit|| 62 / / yathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistA-bhirvyaktibhiH sarvathA varNAdisvarUpapaNAnI vyAtithI rahita hoya che ane varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hoto nathI evA jIvano varNAdibhAvonI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha koI paNa prakAre nathI. bhAvArtha dravyanI sarva avasthAone viSe dravyamAM je bhAvo vyApe te bhAvo sAthe dravyano tAdAbhyasaMbaMdha kahevAya che. pudgalanI sarva avasthAone viSe pudgalamAM varNAdibhAvo vyApe che tethI varNAdibhAvo sAthe pudagalano tAdAbhyasaMbaMdha che. saMsAraavasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo koI prakAre kahI zakAya che paNa mokSa-avasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo sarvathA nathI tethI varNAdibhAvo sAthe jIvano tAdAbhyasaMbaMdhI nathI e nyAya che. have, jIvanuM varNAdika sAthe tAdAbhya che evo mithyA abhiprAya koI kare to temAM A doSa Ave che ema gAthAmAM batAve che - A bhAva sarve jIva che jo ema huM mAne kadI to jIva tema ajIvamAM kaMI bheda tuja raheto nathI! 62. gAthArtha-varNAdikanI sAthe jIvanuM tAdAbhya mAnanArane kahe che keH he mithyA abhiprAyavALA! [ yadri di 2] jo tuM [ti manyase] ema mAne ke [tte sarve bhAva:] A varNAdika sarva bhAvo [ nIva: wva phi] jIva ja che, [1] to [ te] tArA matamAM [nIvasya nIvacce ] jIva ane ajIvano [ zcit] kAMI [ vizeSa: ] bheda [ nAsti] raheto nathI. TIkA-jema varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva ( pragaTa thavuM, UpajavuM) ane tirobhAva (DhaMkAvuM, nAza thavuM) pAmatI evI te te vyaktio vaDa (arthAt Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 117 pudgaladravyamanugacchantaH pudgalasya varNAditAdAtmyaM prathayanti, tathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistAbhirvyaktibhirjIvamanugacchanto jIvasya varNAditAdAtmyaM prathayantIti yasyAbhiniveza: tasya zeSadravyAsAdhA-raNasya varNAdyAtmakatvasya pudgalalakSaNasya jIvena svIkaraNAjjIvapudgalayora-vizeSaprasaktau satyAM pudgalebhyo bhinnasya jIvadravyasyAbhAvAdbhavatyeva jiivaabhaavH| saMsArAvasthAyAmeva jIvasya varNAditAdAtmyamityabhiniveze'pyayameva doSa:aha saMsAratthANaM jIvANaM tujjha hoMti vnnnnaadii| tamhA saMsAratthA jIvA ruuvittmaavnnnnaa|| 63 / / evaM poggaladavvaM jIvo tahalakkhaNeNa muuddhmdii| NivvANamuvagado vi ya jIvattaM Noggalo ptto||64 / / paryAyo vaDe) pudgaladravyanI sAthe sAthe rahetA thakA, pudgalanuM varNAdi sAthe tAdAbhya jAhera kare che-vistAre che, tevI rIte varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva ane tirobhAva pAmatI evI te te vyaktio vaDe jIvanI sAthe sAthe rahetA thakA, jIvanuM varNAdi sAthe tAdAmya jAhera kare che, vistAre che-ema jeno abhiprAya che tenA matamAM, anya bAkInAM dravyothI asAdhAraNa evuM varNAdisvarUpapaNuM-ke je pugaladravyanuM lakSaNa che-teno jIva vaDe aMgIkAra karavAmAM Avato hovAthI, jIva-pugalanA avizeSano prasaMga Ave che, ane ema thatAM, pudgalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano jarUra abhAva thAya che. bhAvArtha-jema varNAdika bhAvo pudgaladravya sAthe tAdAbhyasvarUpe che tema jIva sAthe paNa tAdAbhyasvarUpe hoya to jIva-pudgalamAM kAMI paNa bheda na rahe ane tethI jIvano ja abhAva thAya e moTo doSa Ave. have, mAtra saMsAra-avasthAmAM ja jIvane varNAdika sAthe tAdAbhya che' evA abhiprAyamAM paNa A ja doSa Ave che ema kahe che: varNAdi che saMsArI jIvanA ema jo tuja mata bane, saMsAramAM sthita sau jIvo pAmyA tadA rUpitvane; 63. e rIta pudgala te ja jIva, he mUDhamati ! samalakSaNe, ne mokSa prApta thatAMya pudgaladravya pAmyuM jIvatvane ! 64. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 118 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda atha saMsArasthAnAM jIvAnAM tava bhavanti vrnnaadyH| tasmAtsaMsArasthA jIvA ruupitvmaapnnaaH|| 63 / / evaM pudgaladravyaM jIvastathAlakSaNena muuddhmte| nirvANamupagato'pi ca jIvatvaM pudgalaH praaptH|| 64 / / yasya tu saMsArAvasthAyAM jIvasya varNAditAdAtmyamastItyabhinivezastasya tadAnIM sa jIvo ruupitvmvshymvaapnoti| rUpitvaM ca zeSadravyAsAdhAraNaM kasyacidravyasya lkssnnmsti| tato rUpitvena lakSyamANaM yatkiJcidbhavati sa jIvo bhvti| rUpitvena lakSyamANaM pudgaladravyameva bhvti| evaM pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati, na punaritaraH ktro'pi| tathA ca sati, mokSAvasthAyAmapi nityasvalakSaNalakSitasya dravyasya sarvAsvapyavasthAsvanapAyitvAdanAdinidhanatvena pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati, na punaritaraH ktro'pi| tathA ca sati, tasyApi pudgalebhyo bhinnasya jIvadravyasyAbhAvAdbhavatyeva gAthArthaH- [18] athavA jo [ tava] tAro mata ema hoya ke [saMsArarasthAnA pIvAnAM] saMsAramAM sthita jIvone ja [ vaya:] varNAdika (tAdAbhyasvarUpe) [ bhavanti ] che, [tasnAt] to te kAraNe [ saMsAratha: nIvA:] saMsAramAM sthita jIvo [ pitvam bApannA:] rUpIpaNAne pAmyA; [4] ema thatAM, [tathAnakSana] tevuM lakSaNa to (arthAt rUpIpaNuM lakSaNa to ) pudgaladravyanuM hovAthI, [mUDhamate ] he mUDhabuddhi ! [punadravya] pudgaladravya te ja [ nIva:] jIva TharyuM [2] ane (mAtra saMsAraavasthAmAM ja nahi paNa) [nirvANan 35+Ata: 3] nirvANa pAmya paNa [puna: ] pudgala ja [ nIvarva ] jIvapaNAne [prApta:] pAmyuM ! TIkA:-vaLI, saMsAra-avasthAmAM jIvane varNAdibhAvo sAthe tAdAbhyasaMbaMdha che evo jeno abhiprAya che, tenA matamAM saMsAra-avasthA vakhate te jIva avazya rUpIpaNAne pAme che; ane rUpIpaNuM to koI dravyanuM, bAkInAM dravyothI asAdhAraNa evuM lakSaNa che. mATe rUpIpaNA (lakSaNa) thI lakSita (lakSyarUpa thatuM, oLakhAtuM) je kAMI hoya te jIva che. rUpIpaNAthI lakSita to pudgaladravya ja che. e rIte pudgaladravya ja pote jIva che, paNa te sivAya bIjo koI jIva nathI. Ama thatAM, mokSa-avasthAmAM paNa pudgaladravya ja pote jIva (Thare) che, paNa te sivAya bIjo koI jIva (Tharato) nathI; kAraNa ke sadAya potAnA svalakSaNathI lakSita evuM dravya badhIye avasthAomAM hAni athavA ghasAro nahi pAmatuM hovAthI anAdi-anaMta hoya che. Ama thavAthI, tenA matamAM paNa (arthAt saMsAraavasthAmAM ja jIvanuM varNAdi sAthe tAdAbhya mAnanAranA matamAM paNa ); pudgalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra 119 jiivaabhaavH| evametat sthitaM yadvarNAdayo bhAvA na jIva iti ekkaM ca doNNi tiNNi ya cattAri ya paMca iMdiyA jiivaa| bAdarapajjattidarA payaDIo nnaamkmmss|| 65 / / edAhi ya NivvattA jIvaTThANA u krnnbhuudaahiN| payaDIhiM poggalamaihiM tAhiM kahaM bhaNNade jiivo||66 / / ekaM vA dve trINi ca catvAri ca paJcendriyANi jiivaaH| bAdaraparyAptetarAH prakRtayo naamkrmnnH|| 65 / / etAbhizca nirvRttAni jIvasthAnAni krnnbhuutaabhiH| prakRtibhiH pudgalamayIbhistAbhiH kathaM bhaNyate jiivH|| 66 / / jarUra abhAva thAya che. bhAvArtha-jo ema mAnavAmAM Ave ke saMsAra-avasthAmAM jIvano varNAdika sAthe tAdAbhyasaMbaMgha che to jIva mUrtika thayo; ane mUrtikapaNuM to pudgala dravyanuM lakSaNa che; mATe pudagaladravya te ja jIvadravya TharyuM, te sivAya koI caitanyarUpa jIvadravya na rahyuM. vaLI mokSa thatAM paNa te pudagalono ja mokSa thayo; tethI mokSamAM paNa pudagalo ja jIva Tharyo, anya koI caitanyarUpa jIva na rahyo. A rIte saMsAra tema ja mokSamAM pudgalathI bhinna evuM koI caitanyarUpa jIvadravya nahi rahevAthI jIvano ja abhAva thayo. mATe mAtra saMsAraavasthAmAM ja varNAdibhAvo jIvanA che ema mAnavAthI paNa jIvano abhAva ja thAya che. A rIte e siddha thayuM ke varNAdika bhAvo jIva nathI, ema have kahe che: jIva eka-dvitri-catu-paMcendriya, bAdara, sUkSma ne paryApta Adi nAmakarma taNI prakRti che khare. 65. prakRti A pudgalamayI thakI karaNarUpa thatAM are, racanA thatI jIvasthAnanI je, jIva kema kahAya te? 66. gAthArtha- [ vA] ekaMdriya, [ ] dvIdriya, [ trIjI gha] trIdriya, [ ratnAkara 2] caturiMdriya, pignendriyANa ] paMcaMdriya, [vAvaraparyAptatA:] bAdara, sUkSma, paryApta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda nizcayataH karmakaraNayorabhinnatvAt yadyena kriyate tattadeveti kRtvA, yathA kanakapatraM kanakena kriyamANaM kanakameva, na tvanyat, tathA jIvasthAnAni bAdarasUkSmaikendriyadvitricatuHpaJcendriyaparyAptAparyAptAbhidhAnAbhiH pudgalamayIbhiH nAmakarmaprakRtibhi: kriyamANAni pudgala eva, na tu jiivH| nAmakarmaprakRtInAM pudgalamayatvaM cAgamaprasiddhaM dRzyamAnazarIrAdimUrtakAryAnumeyaM c| evaM gandharasasparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananAnyapi pudgalamayanAmakarmaprakRtinirvRttatve sati tdvytirekaajjiivsthaanairevoktaani| tato na varNAdayo jIva iti nishcysiddhaantH| (35nAti) nirvartyate yena yadatra kiJcita tadeva tatsyAnna kthnycnaanyt| ane aparyApta [nIvAM] jIvo e [nAmarmajI:] nAmakarmanI [ prataya:] prakRtio che; [tAmi: 2] A [pravRtifma:] prakRtio [puttimayama: tAmi ] ke jeo padgalamaya tarIke prasiddha che temanA vaDe [ raLamUtami: ] karaNasvarUpa thaIne [ nivRttAni] racAyelAM [nIvarathAnAni] je jIvasthAno (jIvasamAsa) che teo [nIva:] jIva [ N] kema [maLyate] kahevAya? TIkA:-nizcayanaya karma ane karaNanuM abhinnapaNuM hovAthI, je jenA vaDe karAya che (-thAya che, te te ja che- ema samajIne (nizcaya karIne), jema suvarNanuM pAnuM suvarNa vaDe karAtuM (-thatuM) hovAthI suvarNa ja che, bIjuM kAMI nathI, tema jIvasthAno bAdara, sUkSma, ekeMdriya, dvIMdriya, trIdriya, caturiMdriya, paMcaMdriya, paryAya ane aparyApta nAmanI pugalamayI nAmakarmanI prakRtio vaDe karAtA (-thatAM) hovAthI pudgala ja che, jIva nathI. ane nAmakarmanI prakRtionuM pudgalamayapaNuM to AgamathI prasiddha che tathA anumAnathI paNa jANI zakAya che kAraNa ke pratyakSa dekhavAmAM AvatA zarIra Adi je mUrtika bhAvo che te karmaprakRtionAM kArya hovAthI karmaprakRtio pudgalamaya che ema anumAna thaI zake che. evI rIte gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna ane saMhananateo paNa pudgalamaya nAmakarmanI prakRtio vaDe racAyAM (-banyAM) hovAthI pudgalathI abhinna che; tethI, mAtra jIvasthAnone pudgalamaya kahetAM, A badhAM paNa pudgalamaya kahyA samajavAM. mATe varNAdika jIva nathI ema nizcayanayano siddhAMta che. ahIM A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che zlokArthaH- [ yena] je vastuthI [ matra ya phizcita nirvatyaMta] je bhAva bane, [tat] te bhAva [ tad va racAt] te vastu ja che [ thana] koI rIte [anyar na] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] jIva-ajIva adhikAra 121 rukmeNa nirvRttamihAsikozaM pazyanti rukmaM na kthnycnaasim||38 / / (upajAti) varNAdisAmagryamidaM vidantu nirmANamekasya hi pudglsy| tato'stvidaM pudgala eva nAtmA yataH sa vijnyaanghnstto'nyH|| 39 / / zeSamanyavyavahAramAtrampajjattApajjattA je suhumA bAdarA ya je cev| dehassa jIvasaNNA sutte vavahArado uttaa||67 / / paryAptAparyAptA ye sUkSmA bAdarAzca ye caiv| dehasya jIvasaMjJAH sUtre vyavahArataH uktaaH|| 67 / / anya vastu nathI; [ iha ] 4 4Atamai [rukmeNa nirvRttam asikozaM] sonAthI bne| bhyAnane [ rukmaM pazyanti ] also sonu 4 hepe cha, [ kathaJcana ] o rIte [ na asim ] (tene ) taravAra pitA nathI. bhAvArtha-varNAdika pudgalathI bane che tethI pugala ja che, jIva nathI. 38. vaLI bIjo kaLaza kahe che - zloArtha:-48. nI. no! [idaM varNAdisAmagryam ] 2 // ques gusthAnaparyaMta bhAko cha baghAya [ ekasya pudgalasya hi nirmANam ] . purAnI 2yana [ vidantu] ; [ tataH ] bhATe [ idaM ] // mAvo [ pudgalaH eva astu] 568 4 ho, [na AtmA] mAtmA na ho; [ yata:] // 24 // [ saH vijJAnaghanaH ] AtmA to vizAvana cha, zAnano 4 cha, [ tataH ] tethI [anyaH ] 2 // paES (mAyothI. anya 4 cha. 38. have, A jJAnaghana AtmA sivAya je kAMI che tene jIva kahevuM te sarva vyavahAramAtra che ema kahe che - paryAya aNaparyAya, je sUkSama ane bAdara badhI kahI jIvasaMjJA dehane te sUtramAM vyavahArathI. 67. outhArtha:- [ ye] 4 [ paryAptAparyAptAH ] 5yAta, apaya. [ sUkSmAH bAdarAH ca] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 1rara samayasAra || [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yatkila bAdarasUkSmaikendriyadvitricatuHpaJcendriyaparyAptAparyAptA iti zarIrasya saMjJAH sUtre jIvasaMjJAtvenoktAH aprayojanArthaH paraprasiddhyA ghRtghttvvyvhaarH| yathA hi kasyacidAjanmaprasiddhaikaghRtakumbhasya taditarakumbhAnabhijJasya prabodhanAya yo'yaM ghRtakumbha: sa mRNmayo, na ghRtamaya iti tatprasiddhyA kumbhe ghRtakRmbhavyavahAraH, tathAsyAjJAnino lokasyAsaMsAraprasiddhAzuddhajIvasya zuddhajIvAnabhijJasya prabodhanAya yo'yaM varNAdimAn jIvaH sa jJAnamayo, na varNAdimaya iti tatprasiddhyA jIve vrnnaadimvyvhaarH| (anuNuma ) ghRtakumbhAbhidhAne'pi kumbho ghRtamayo na cet| jIvo varNAdimajjIvajalpane'pi na tnmyH|| 40 / / sUkSma ane bAdara Adi [ re ra va] jeTalI [ reraca] dehane [ nIvasaMjJA:] jIvasaMjJA kahI che te badhI [ sUtre] sUtramAM [ vyavadarata: ] vyavahArathI [3: ] kahI che. TIkA -bAdara, sUkSma, ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya paryAya, aparyA-e dehanI saMjJAone (nAmone) sUtramAM jIvasaMjJApaNe kahI che, te paranI prasiddhane lIdhe, "ghInA ghaDA nI jema vyavahAra che-ke je vyavahAra aprayojanArtha che (arthAta temAM prayojanabhUta vastu nathI). te vAtane spaSTa kahe che: jema koI puruSane janmathI mAMDIne mAtra "ghIno ghaDo ja prasiddha (jANIto) hoya, te sivAyanA bIjA ghaDAne te jANato na hoya, tene samajAvavA "je A "ghIno ghaDo" che te mATImaya che, ghImaya nathI" ema (samajAvanAra vaDe) ghaDAmAM "ghInA ghaDA" no vyavahAra karavAmAM Ave che, kAraNa ke pelA puruSane "ghIno ghaDo" ja prasiddha (jANIto) che, tevI rIte A ajJAnI lokane anAdi saMsArathI mAMDIne azuddha jIva ja prasiddha che, zuddha jIvane te jANato nathI, tene samajAvavA (-zuddha jIvanuM jJAna karAvavA) "je A "varNAdimAna (varNAdivALo) jIva' che te jJAnamaya che, varNAdimaya nathI" ema ( sUtra viSe) jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che, kAraNa ke te ajJAnI lokane "varNAdimAna jIva" ja prasiddha che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArdhaH- [ veta] jo [kRtammAbhidhAne ]i "ghIno ghaDo" ema kahetAM paNa [ pksa: dhRtamaya: 1] ghaDo che te ghImaya nathI (-mATImaya ja che), [vavi-nIva- 17ne gari] to tevI rIte varNAdivALo jIva' ema kahetAM paNa [ nIvaDa na tanmaya.] jIva che te varNAdimaya nathI (-jJAnaghana ja che). bhAvArtha-ghIthI bharelA ghaDAne vyavahArathI "ghIno ghaDo' kahevAmAM Ave che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 123 etadapi sthitameva yadrAgAdayo bhAvA na jIvA itimohaNakammassudayA du vaNNiyA je ime gunntttthaannaa| te kaha havaMti jIvA je NiccamacedaNA uttaa||68 / / mohanakarmaNa udayAttu varNitAni yAnImAni gunnsthaanaani|| tAni kathaM bhavanti jIvA yAni nitymcetnaanyuktaani|| 68 / / mithyAdRSTyAdIni guNasthAnAni hi paudgalikamohakarmaprakRtivipAka-pUrvakatve sati, nityamacetanatvAt , kAraNAnuvidhAyIni kAryANIti kRtvA, yavapUrvakA yavA yavA eveti nyAyena, pudgala eva, na tu jiivH| guNasthAnAnAM nityamacetanatvaM cAgamAccaitanyasvabhAva chatAM nizcayathI ghaDo ghI-svarUpa nathI; ghI ghI-svarUpa che, ghaDo mATI-svarUpa che; tevI rIte varNa, paryAti, indriyo ityAdi sAthe ekakSetrAvagAharUpa saMbaMdhavALA jIvane sUtramAM vyavahArathI "paMcendriya jIva, paryApta jIva, bAdara jIva, deva jIva, manuSya jIva' ityAdi kahevAmAM Avyo che chatAM nizcayathI jIva e-svarUpa nathI; varNa, paryAmi, Indriyo ityAdi pudgalasvarUpa che, jIva jJAnasvarUpa che. 40. have kahe che ke (jema varNAdi bhAvo jIva nathI e siddha thayuM tema) e paNa siddha thayuM ke rAgAdi bhAvo paNa jIva nathI: mohanakaramanA udayathI guNasthAna A varNavyAM, te jIva kema bane, niraMtara je acetana bhAkhiyAM? 68. gAthArtha- [ yAni rUmani] je A [[rasthAnAni] guNasthAno che te [mohanarmaLa: 3yAt tu] mohakarmanA udayathI thAya che [varNitAni] ema (sarvajJanAM AgamamAM) varNavavAmAM AvyuM che; [ tAni] teo [ nIvaDa] jIva [ 6 ] kema [ mavatti] hoI zake [yAna] ke jeo [ nityaM] sadA [savetanAna] acetana [3pini] kahevAmAM AvyAM che? TIkA-A mithyAdaSTi Adi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, kAraNanA jevAM ja kAryo hoya che ema karIne (samajIne, nizcaya karIne), javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che e nyAye, pudgala ja che-jIva nathI. ane guNasthAnonuM sadAya acetanapaNuM to AgamathI siddha thAya che tema ja caitanyasvabhAvathI vyAsa je AtmA tenAthI bhinnapaNe te guNasthAno bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna hovAthI paNa temanuM sadAya acetana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda vyAptasyAtmano'tiriktatvena vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAcca prsaadhym| evaM rAgadveSamohapratyayakarmanokarmavargavargaNAspardhakAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAnabandhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibandhasthAnasaMklezasthAnavizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnAnyapi pudgalakarmapUrvakatve sati, nityamacetanatvAt, pudgala eva, na tu jIva iti svymaayaatm| tato rAgAdayo bhAvA na jIva iti siddhm| tarhi ko jIva iti cet (anuSTrama) anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidaM sphuttm| nIva: svayaM tu caitanyamudaivAyatA 46 paNuM siddha thAya che. evI rIte rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAne-teo paNa pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, pudgala ja che-jIva nathI ema ApoApa AvyuM (-phalita thayuM, siddha thayuM ). mATe rAgAdi bhAvo jIva nathI ema siddha thayuM. bhAvArtha-zuddhadravyArthika nayanI daSTimAM caitanya abheda che ane enA pariNAma paNa svAbhAvika zuddha jJAna-darzana che. paranimittathI thatA caitanyanA vikAro, joke caitanya jevA dekhAya che topaNa, caitanyanI sarva avasthAomAM vyApaka nahi hovAthI caitanyazUnya che-jaDa che. vaLI AgamamAM paNa temane acetana kahyA che. bhedajJAnIo paNa temane caitanyathI bhinnapaNe anubhave che tethI paNa teo acetana che, cenata nathI. prazna:-jo teo cetana nathI to teo koNa che? pudgala che? ke anya kAMI che? uttara-pudgalakarmapUrvaka thatAM hovAthI teo nizcayathI pudgala ja che kema ke kAraNa jevuM ja kArya thAya che. A rIte ema siddha karyuM ke pudgalakarmanA udayanA nimittathI thatA caitanyanA vikAro paNa jIva nathI, pudgala che. have pUche che ke varNAdika ane rAgAdika jIva nathI to jIva koNa che? tenA uttararUpa zloka kahe che: zlokArdhaH- [anA]i je anAdi che arthAt koI kALe utpanna thayuM nathI, [banattama ] je anaMta che arthAt koI kALe jeno vinAza nathI, [1] je acaLa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 125. (zArdUttavizAhita) varNAdyaiH sahitastathA virahito dvedhAstyajIvo yato nAmUrtatvamupAsya pazyati jagajjIvasya tattvaM ttH| ityAlocya vivecakaiH samucitaM nAvyApyativyApi vA vyaktaM vyaJjitajIvatattvamacalaM caitnymaalmbytaam|| 42 / / che arthAt je kadI caitanyapaNAthI anyarUpa-caLAcaLa-thatuM nathI, [svasaMvedyama] je svasaMvedha che arthAt je pote potAthI ja jaNAya che [1] ane [ ] je pragaTa che arthAt chUpuM nathI-evuM je [ rUdde caitanyama] A caitanya [sarveH] atyaMtapaNe vevAyate] cakacakATa prakAzI rahyuM che, [ svayaM nIva:] te pote ja jIva che. bhAvArtha-varNAdi ane rAgAdi bhAvo jIva nathI paNa upara kahyo tevo caitanyabhAva te ja jIva che. 41. have, cetanapaNe ja jIvanuM yogya lakSaNa che ema kAvya dvArA samajAve che zlokArthaH- [vata: nIva: sti dethA ] ajIva be prakAre che- [vadya: sahita:] varNAdisahita [ tathA virahita:] ane varNAdirahita; [tata:] mATe [ namUrtatvam upAsya] amUrtipaNAno Azraya karIne paNa (arthAta amUrtapaNAne jIvanuM lakSaNa mAnIne paNa ) [ nIvasya tattva] jIvanA yathArtha svarUpane [ M*Jt na pazyati ] jagata dekhI zakta nathI- [rUti bAnoe ] Ama parIkSA karIne [ vive.] bhedajJAnI puruSoe [na vyApi tivyApi vA] avyAti ane ativyAmi dUSaNothI rahita [ caitanyama] cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che [samucita ] te yogya che. [vya$] te caitanyalakSaNa pragaTa che, [ vyati-nIva-tattvam] teNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che ane [ AvanaM] te acaLa che-caLAcaLatA rahita, sadA mojUda che. [ kAnabhyatA ] jagata tenuM ja avalaMbana karo ! ( tenAthI yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che.) bhAvArtha:nizcayathI varNAdibhAvo-varNAdibhAvomAM rAgAdibhAvo AvI gayAjIvamAM kadI lApatA nathI tethI teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahi; vyavahArathI temane jIvanAM lakSaNa mAnatAM paNa avyAti nAmano doSa Ave che kAraNa ke siddha jIvomAM te bhAvo vyavahArathI paNa vyApatA nathI. mATe varNAdibhAvono Azraya karavAthI jIvanuM yathArtha svarUpa oLakhAtuM ja nathI. amUrtipaNuM joke sarva jIvomAM vyApe che to paNa tene jIvanuM lakSaNa mAnatAM ativyApti nAmano doSa Ave che, kAraNa ke pAMca ajIva dravyomAMnA eka pudgaladravya sivAya dharma, adharma, AkAza ane kALa-e cAra dravyo amUrta hovAthI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 126 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda (vasaMtatinavA ) jIvAdajIvamiti lakSaNato vibhinnaM jJAnI jano'nubhavati svymullsntm| ajJAnino niravadhipravijRmbhito'yaM / mohastu tatkathamaho bata naanttiiti|| 43 / / nAnaTyatAM tathApi (vasantatinA) asminnanAdini mahatyavivekanATye varNAdimAnnaTati pudgala eva naanyH| rAgAdipudgalavikAraviruddhazuddhacaitanyadhAtumayamUrtirayaM ca jiivH|| 44 / / amUrtapaNuM jIvamAM vyApe che tema ja cAra ajIva dravyomAM paNa vyApe che; e rIte ativyAmi doSa Ave che. mATe amUrtapaNAno Azraya karavAthI paNa jIvanuM yathArtha svarUpa grahaNa thatuM nathI. caitanyalakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI avyAmidoSathI rahita che, ane jIva sivAya koI dravyamAM nahi vyApatuM hovAthI ativyAmidoSathI rahita che; vaLI te pragaTe che; tethI teno ja Azraya karavAthI jIvanA yathArtha svarUpanuM grahaNa thaI zake che. 42. have, "jo AvA lakSaNa vaDe jIva pragaTa che topaNa ajJAnI lokone tenuM ajJAna kema rahe che?--ema AcArya Azcarya tathA kheda batAve che - zlokArthaH- [ rUti nakSaNata: ] Ama pUrvokta judAM lakSaNane lIdhe [ nI vAta zanIvam vibhinaM] jIvathI ajIva bhinna che [ svayam 3c7santana] tene (ajIvane) tenI meLe ja (-svataMtrapaNe, jIvathI bhinnapaNe ) vilasatuM-pariNamatuM [jJAnI nana:] jJAnI puruSa [ anubhavati] anubhave che, [tat] topaNa [ajJAnina:] ajJAnIne [niravadhi-vikRmita: ye moda: ] amaryAdapaNe phelAyelo A moha (arthAta svaparanA ekapaNAnI bhrAnti) [ 5tham nAnIti] kema nAce che- [sado vata] e amane mahA Azcarya ane kheda che! 43. vaLI pharI mohano pratiSedha kare che ane kahe che ke "jo moha nAce che to nAco! topaNa Ama ja che : zlokArtha:- [ rimana banAiina mati vive-nATaye A anAdi kALanA moTA avivekanA nATakamAM athavA nAcamAM [vavimAna purata: patta nati] varNAdimAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] jIva-ajIva adhikAra 127 (mundrAntiA ) itthaM jJAnakrakacakalanApATanaM nATayitvA jIvAjIvau sphuTavighaTanaM naiva yaavtpryaatH| vizvaM vyApya prasabhavikasavyaktacinmAtrazaktyA jJAtRdravyaM svymtirsaattaavduccaishckaashe|| 45 / / pudgala ja nAce che, [anya:] anya koI nahi; (abheda jJAnamAM pudgala ja aneka prakAranuM dekhAya che, jIva to aneka prakArano che nahi; [2] ane [ gayuM nIva:] A jIva to [rA dri-putra-vivAra-viru-zuddha-caitanyadhAtumaya-mUrti:] rAgAdika pudgalavikArothI vilakSaNa, zuddha caitanyadhAtumaya mUrti che. bhAvArtha-rAgAdi civikArane (-caitanyavikArone) dekhI evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che, kAraNa ke caitanyanI sarva avasthAomAM vyApe to caitanyanA kahevAya. rAgAdi vikAro to sarva avasthAomAM vyApatA nathI-mokSa- avasthAmAM temano abhAva che. vaLI temano anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. mATe teo cetana nathI, jaDa che. caitanyano anubhava nirAkuLa che, te ja jIvano svabhAva che ema jANavuM. 44. have, bhedajJAnanI pravRtti dvArA A jJAtAdravya pote pragaTa thAya che ema kaLazamAM mahimA karI adhikAra pUrNa kare che: zlokAH - [ rUlya] A pramANe [ jJAna- -7-pAdana] jJAnarUpI karavatano je vAraMvAra abhyAsa tene [nAyitvA] nacAvIne [pAva ] jyAM [ nIvAnIvI] jIva ane ajIva bane [puru-vidhaTana ta va yAta:] pragaTapaNe judA na thayA, [tAva7] tyAM to [jJAtRdravya] jJAtAdravya, [prama-visa-vyanmitrizasya] atyaMta vikAsarUpa thatI potAnI pragaTa cinmAtrazakti vaDe [vijo vyAkhya] vizvane vyApIne, [svayama] potAnI meLe ja [tirasa] ati vegathI [3thai] ugrapaNe arthAt atyaMtapaNe [vAze] prakAzI nIkaLyuM. bhAvArtha-A kaLazano Azaya be rIte che: upara kahelA jJAnano abhyAsa karatAM karatAM jyAM jIva ane ajIva banne spaSTa | bhinna samajAyA ke turata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo-samyagdarzana thayuM. (samyagdaSTi AtmA zrutajJAna vaDe vizvanA samasta bhAvone saMkSepathI athavA vistArathI jANe che ane nizcayathI vizvane pratyakSa jANavAno teno svabhAva che, mATe te vizvane jANe che ema kahyuM. ) eka Azaya to e pramANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 samayasAra iti jIvAjIvau pRthagbhUtvA nisskraantau| iti jIvAjIvaprarUpakaH prathamo'Gka / / zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM [bhagavAnazrIkuMdakuMda samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau bIjo Azaya A pramANe cheH jIva-ajIvano anAdi je saMyoga te kevaLa judo paDayA pahelAM arthAt jIvano mokSa thayA pahelAM, bhedajJAna bhAvatAM bhAvatAM amuka dazA thatAM nirvikalpa dhArA jAmI-jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo; ane te zreNi atyaMta vegathI AgaLa vadhatAM vadhatAM kevaLajJAna pragaTa thayuM. pachI aghAtIkarmano nAza thatAM jIvadravya ajIvathI kevaLa bhinna thayuM. jIva-ajIvanA bhinna thavAnI A rIta che. 45. TIkA:-A pramANe jIva ane ajIva jIdA judA thaIne (raMgabhUmimAMthI ) bahAra nIkaLI gayA. bhAvArtha:-jI :-jIva-ajIva adhikAramAM pahelAM raMgabhUmisthaLa kahIne tyAra pachI TIkAkAra AcArye ema kahyuM hatuM ke nRtyanA akhADAmAM jIva-ajIva banne eka thaIne praveza kare che ane bannee ekapaNAno svAMga racyo che. tyAM, bhedazAnI samyagdaSTi puruSe samyajJAna vaDe te jIva-ajIva bannenI temanA lakSaNabhedathI parIkSA karIne bannene judA jANyA tethI svAMga pUro thayo ane banne judA judA thaIne akhADAnI bahAra nIkaLI gayA. Ama alaMkAra karIne varNana karyuM. jIva-ajIva anAdi saMyoga milai lakhi mUDha na Atama pAvaiM, samyak bhedavijJAna bhaye budha bhinna gahe nijabhAva sudAvaiM; zrI guruke upadeza sunai ru bhale dina pAya ajJAna gamAvaiM. te jagamAMhi mahaMta kahAya varse ziva jAya sukhI nita thAvaiM. Ama zrI samayasAranI ( zrImaddabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI ) zrImadda amRtacaMdrAcAryadevaviracita. AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM jIvaajIvano prarUpaka pahelo aMka samApta thayo. OM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -ra 5 kartA-karma adhikAra 5 5 FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha jIvAjIvAveva kartRkarmaveSeNa prvishtH| (mundrAntiA ) eka: kartA cidahamiha me karma kopAdayo'mI ityAjJAnAM zamayadabhitaH krtRkrmprvRttim| jJAnajyotiH sphurati paramodAttamatyantadhIraM sAkSAtkurvannirupadhipRthagdravyanirbhAsi vishvm|| 46 / / kartAkarmavibhAvane, meTI jJAnamaya hoya, karma nAzI zivamAM vase, namuM teha, mada khoya. prathama TIkAkAra kahe che ke "have jIva-ajIva ja eka kartAkarmanA veze praveza kare che." jema be puruSo mAMhomAMhe koI eka svAMga karI nRtyanA akhADAmAM praveza kare tema jIva-ajIva banne eka kartAkarmano svAMga karI praveza kare che ema ahIM TIkAkAre alaMkAra karyo che. have prathama, te svAMgane jJAna yathArtha jANI le che te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe zlokArdhaH- "[ rUda] A lokamAM [gadam vid] huM caitanyasvarUpa AtmA to [5: vartA] eka kartA chuM ane [ganI kopAya:] A krodhAdi bhAvo [ ] mArAM karma che" [ti ajJAnAM OrmapravRtti] evI ajJAnIone je kartAkarmanI pravRtti che tene [ mita: zamayata] badhI taraphathI zamAvatI (maTADatI ) [jJAnaLyoti:] jJAnajyoti [ Srati] skurAyamAna thAya che. kevI che te jJAnajyoti? [parama-uttaje parama udAtta che arthAt koIne AdhIna nathI, [atyantavIra ] je atyaMta dhIra che arthAt koI prakAre AkuLatArUpa nathI ane [nirupafche-pRtha dravya-nirmAsi] paranI sahAya vinA judAM jAdAM dravyone prakAzavAno jeno svabhAva hovAthI [vizvam sAkSAt rvata] je samasta lokAlokane sAkSAt kare che-pratyakSa jANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 130 [bhagavAnazrIkuMdakuMda jAva Na vedi visesaMtaraM tu AdAsavANa donhaM pi / aNNANI tAva du so kohAdisu vaTTade jIvo / / 69 / / kohAdisu vaTTaMtassa tassa kammassa saMcao hodi / jIvassevaM baMdho bhaNido khalu savvadarisIhiM / / 70 / / samayasAra yAvanna vetti vizeSAntaraM tvAtmAsravayordvayorapi / ajJAnI tAvatsa krodhAdiSu vartate jIvaH / / 69 / / krodhAdiSu vartamAnasya tasya karmaNaH saJcayo bhavati / jIvasyaivaM bandho bhaNitaH khalu sarvadarzibhiH / / 70 / / yathAyamAtmA pazyannavizaGkamAtma tAdAtmyasiddhasambandhayorAtmajJAnayoravizeSAdbhedama bhAvArtha:-Avo jJAnasvarUpa AtmA te, paradravya tathA parabhAvonA kartApaNArUpa ajJAnane dUra karIne, pote pragaTa prakAzamAna thAya che. 46. have, jyAM sudhI A jIva AsravanA ane AtmAnA vizeSane (taphAvatane) jANe nahi tyAM sudhI te ajJAnI rahyo thako, AsravomAM pote lIna thato, karmono baMdha kare che ema gAthAmAM kahe che: AtmA ane Asrava taNo jyAM bheda jIva jANe nahIM, krodhAdimAM sthiti tyAM lagI ajJAnI evA jIvanI. 69. jIva vartatAM krodhAdimAM saMcaya karamano thAya che, sahu sarvadarzI e rIte baMdhana kahe che jIvane. 70. gAthArtha:- [ nIva: ] jIva [ yAvat ] jyAM sudhI [AtmASavayo: dayo: api tu] AtmA ane Asava-e bannenA [vizeSAntara] taphAvata ane bhedane [na vetti ] jANato nathI [tAvat] tyAM sudhI [sa:] te [ajJAnI] ajJAnI rahyo thako [oSAviSu] krodhAdika AsravomAM [vartate] pravarte che; [odhAviSu] krodhAdikamAM [ vartamAnasya tattva ] vartatA tene [rmana: ] karmano [sazcaya: ] saMcaya [bhavati] thAya che. [vatuM] kharekhara [vi] A rIte [nIvasya] jIvane [vandha: ] karmono baMdha [savarzimi:] sarvajJadevoe [ maLita: ] kahyo che. TIkA:-jema A AtmA, jemane tAdAtmyasiddha saMbaMdha che evAM AtmA ane jJAnamAM vizeSa (taphAvata, judAM lakSaNo) nahi hovAthI temano bheda (judApaNuM ) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 131 tayA jJAne vartate, tatra vartamAnazca jJAnakriyAyAH svabhAvabhUtatvenApratiSiddhatvAjjAnAti, tathA saMyogasiddhasambandhayorapyAtmakrodhAdyAnavayoH svayamajJAnena vizeSamajAnan yAvadbhedaM na pazyati tAvadazaGkamAtmatayA krodhAdau vartate, tatra vartamAnazca krodhAdikriyANAM parabhAvabhUtatvAtpratiSiddhatve'pi svabhAvabhUtatvA-dhyAsAtkrudhyati rajyate muhyati ceti| tadatra yo'yamAtmA svayamajJAnabhavane jJAnabhavanamAtrasahajodAsInAvasthAtyAgena vyApriyamANaH pratibhAti sa kartA; yattu jJAnabhavanavyApriyamANatvebhyo bhinnaM kriyamANatvenAntarutplavamAnaM pratibhAti krodhAdi ttkrm| evamiyamanAdirajJAnajA krtRkrmprvRttiH| evamasyAtmanaH svayamajJAnAtkartRkarmabhAvena krodhAdiSu vartamAnasya tameva krodhAdivRttirUpaM pariNAma nimittamAtrIkRtya svayameva pariNamamAnaM paudgalikaM karma snycymupyaati| evaM jIvapudgalayoH parasparAvagAhalakSaNasambandhAtmA bandhaH sidhyet| sa cAnekAtmakaikasantAnatvena nahi dekhato thako, niHzaMka rIte jJAnamAM potApaNe varte che, ane tyAM (jJAnamAM potApaNe ) vartato te, jJAnakriyA svabhAvabhUta hovAne lIdhe niSedhavAmAM AvI nathI mATe, jANe chejANavArUpa pariName che, tevI rIte jyAM sudhI A AtmA, jemane saMyogasiddha saMbaMdha che evA AtmA ane krodhAdi AsravomAM paNa, potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, vizeSa nahi jANato thako temano bheda dekhato nathI tyAM sudhI ni:zaMka rIte krodhAdimAM potApaNe varte che, ane tyAM ( krodhAdimAM potApaNe) vartato te, joke krodhAdi kriyA parabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI che to paNa te svabhAvabhUta hovAno tene adhyAsa hovAthI, krodharUpa pariName che, rAgarUpa pariName che, moharUpa pariName che. have ahIM, je A AtmA potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, "jJAnabhavanamAtra je sahaja udAsIna ( jJAtAdAmAtra) avasthA teno tyAga karIne ajJAnabhavanavyApArarUpa arthAt krodhAdivyApArarUpa pravartato pratibhAse che te kartA che; ane jJAnabhavanavyApArarUpa pravartanathI judAM, je 'kriyamANapaNe aMtaraMgamAM utpanna thatAM pratibhAse che, evA krodhAdika te, (te kartAnAM) karma che. A pramANe anAdi kALanI ajJAnathI thayelI A (AtmAnI) kartAkarmanI pravRtti che. e rIte potAnA ajJAnane lIdhe kartAkarmabhAva vaDe krodhAdimAM vartatA A AtmAne, te ja krodhAdinI pravRttirUpa pariNAmane nimittamAtra karIne pote potAnA bhAvathI ja pariNamatuM paugalika karma ekaThuM thAya che. A rIte jIva ane pudgalano, paraspara avagAhu jenuM lakSaNa che evA saMbaMdharUpa baMdha siddha thAya che. anekAtmaka hovA chatAM (anAdi) eka pravAhapaNe hovAthI 1. bhavana = thavuM te; pariNamavuM te; pariNamana. 2. kriyamANa = karAtuM hoya te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 132 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda nirastetaretarAzrayadoSaH kartRkarmapravRttinimittasyAjJAnasya nimittm| kadA'syAH kartRkarmapravRtternivRttiriti cetjaiyA imeNa jIveNa appaNo AsavANa ya thev| NAdaM hodi visesaMtaraM tu taiyA Na baMdho se|| 71 / / yadAnena jIvenAtmanaH AsravANAM ca tthaiv| jJAtaM bhavati vizeSAntaraM tu tadA na bndhstsy|| 71 / / iha kila svabhAvamA 'vastu, svasya bhavanaM tu svbhaavH| tena jJAnasya bhavanaM jemAMthI itaretarAzraya doSa dUra thayo che evo te baMdha, kartAkarmanI pravRttinuM nimitta je ajJAna tenuM nimitta che. bhAvArtha-A AtmA, jema potAnA jJAnasvabhAvarUpa pariName che tema jyAM sudhI krodhAdirUpa paNa pariName che, jJAnamAM ane krodhAdimAM bheda jANato nathI, tyAM sudhI tene kartAkarmanI pravRtti che; krodhAdirUpa pariNamato te pote kartA che ane krodhAdi tenuM karma che. vaLI anAdi ajJAnathI to kartAkarmanI pravRtti che, kartAkarmanI pravRttithI baMdha che ane te baMdhanA nimittathI ajJAna che; e pramANe anAdi saMtAna (pravAha) che, mATe temAM itaretara-Azraya doSa paNa Avato nathI. A rIte jyAM sudhI AtmA krodhAdi karmano kartA thaI pariName che tyAM sudhI kartAkarmanI pravRtti che ane tyAM sudhI karmano baMdha thAya che. have pUche che ke A kartAkarmanI pravRttino abhAva kyAre thAya che? teno uttara kahe A jIva jyAre AsavonuM tema nija AtmA taNuM, jANe vizeSAMtara, tadA baMdhana nahIM tene thatuM. 71. gAthArthaH- [ yA] jyAre [ sanena nIvena] A jIva [mAtma: ] AtmAnA [ tathA va 2] ane [sAmravINa ] AsavonA [vizeSAntaraM] taphAvata ane bhedane [ jJAti mavati] jANe [ta tu] tyAre [taca] tene [vanya: na] baMdha thato nathI. TIkAH-A jagatamAM vastu che te svabhAvamAtra ja che, ane "sva"nuM bhavana te sva-bhAva che (arthAt potAnuM je thavuM-pariNamavuM te svabhAva che ); mATe nizcayathI jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te AtmA che ane krodhAdikanuM thavuM-pariNamavuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra khalvAtmA, krodhAderbhavanaM krodhAdiH / atha jJAnasya yadbhavanaM tanna krodhAderapi bhavanaM, yato yathA jJAnabhavane jJAnaM bhavadvibhAvyate na tathA krodhAdirapi; yattu krodhAderbhavanaM tanna jJAnasyApi bhavanaM, yato yathA krodhAdibhavane krodhAdayo bhavanto vibhAvyante na tathA jnyaanmpi| ityAtmanaH krodhAdInAM ca na khlvekvstutvm| ityevamAtmAtmAsravayorvizeSadarzanena yadA bhedaM jAnAti tadAsyAnAdirapyajJAnajA kartRkarmapravRttirnivartate; tannivRttAvajJAnanimittaM pudgaladravyakarmabandho'pi nivrtte| tathA sati jJAnamAtrAdeva bandhanirodhaH sidhyet| kathaM jJAnamAtrAdeva bandhanirodha iti cet NAdUNa AsavANaM asucittaM ca vivarIyabhAvaM ca / dukkhassa kAraNaM ti ya tado NiyattiM kuNadiM jIvo / / 72 / / 133 te krodhAdi che. vaLI jJAnanuM je thavuM-pariNamavuM che te krodhAdikanuM paNa thavuM-pariNamavuM nathI, kAraNa ke jJAnanA thavAmAM (-pariNamavAmAM ) jema jJAna thatuM mAlUma paDe che tema krodhAdika paNa thatAM mAlUma paDatAM nathI; ane krodhAdikanuM je thavuM-pariNamavuM te jJAnanuM paNa thavuMpariNamavuM nathI, kAraNa ke krodhAdikanA thavAmAM (-pariNamavAmAM ) jema krodhAdika thatAM mAlUma paDe che tema jJAna paNa thatuM mAlUma paDatuM nathI. A rIte AtmAne ane krodhAdikane nizcayathI ekavastupaNuM nathI. A pramANe AtmA ane Asavono vizeSa ( -taphAvata ) dekhavAthI jyAre A AtmA temano bheda (bhinnatA ) jANe che tyAre A AtmAne anAdi hovA chatAM paNa ajJAnathI utpanna thayelI evI (52mAM) kartAkarmanI pravRtti nivRtta thAya che; tenI nivRtti thatAM ajJAnanA nimitte thato paudgalika dravyakarmano baMdha paNa nivRtta thAya che. ema thatAM, jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha siddha thAya che. bhAvArtha:-krodhAdika ane jJAna judI AdI vastuo che; jJAnamAM krodhAdika nathI, krodhAdikamAM jJAna nathI. AvuM temanuM bhedajJAna thAya tyAre temanA ekapaNArUpa ajJAna maTe ane ajJAna maTavAthI karmano baMdha paNa na thAya. A rIte jJAnathI ja baMdhano nirodha thAya che. have pUche che ke jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha kaI rIte che? teno uttara kahe cheH azucipaNuM, viparItatA e AsravonAM jANIne, vaLI jANIne du:khakA2No, ethI nivartana jIva kare. 72. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 134 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jJAtvA AsravANAmazucitvaM ca viparItabhAvaM c| duHkhasya kAraNAnIti ca tato nivRtiM karoti jiivH|| 72 / / jale jambAlavatkaluSatvenopalabhyamAnatvAdazucaya: khalvAsravAH, bhagavAnAtmA tu nityamevAtinirmalacinmAtratvenopalambhakatvAdatyantaM shucirev| jaDasvabhAvatve sati paracetyatvAdanyasvabhAvAH khalvAsravAH, bhagavAnAtmA tu nityameva vijJAnaghanasvabhAvatve sati svayaM cetakatvAdananyasvabhAva ev| AkulatvotpAdakatvAdduHkhasya kAraNAni utpAvAda, bhagavAnAtmA nitymevaanaakultvsvbhaavenaakaarykaarnntvaadduHkhsyaakaarnnmev| ityevaM vizeSadarzanena yadaivAyamAtmAtmAsravayorbhedaM jAnAti tadaiva krodhAdibhya Asravebhyo nivartate, tebhyo'nivartamAnasya paarmaarthiktnedjnyaanaasiddheH| tataH krodhAdyAsravanivRttyavinAbhAvino jJAnamAtrAdevAjJAnajasya paudgalikasya karmaNo bandha gAthArthaH- [ vANIAsravonuM [zuvie ] azucipaNuM ane [ viparItamAa ] viparItapaNuM [] tathA [Tu:ca ripani ti] teo duHkhanA kAraNa che ema [jJAtvA] jANIne [nIvaDa] jIva [ tata: nivRtti] temanAthI nivRtti [ roti] kare che. TIkAH-jaLamAM zevALa che te maLa che-mela che te zevALanI mAphaka Agnavo maLapaNemelapaNe anubhavAtA hovAthI azuci che (-apavitra che); ane bhagavAna AtmA to sadAya atinirmaLa caitanyamAtra svabhAvapaNe jJAyaka hovAthI atyaMta zuci ja che (-pavitra ja che; ujvaLa ja che). Agnavone jaDasvabhAvapaNuM hovAthI teo bIjA vaDe jaNAvAyogya che (-kAraNa ke je jaDa hoya te potAne tathA parane jANatuM nathI, tene bIjA ja jANe che-) mATe teo caitanyathI anya svabhAvavALA che; ane bhagavAna AtmA to, potAne sadAya vijJAnaghanasvabhAvapaNuM hovAthI, pote ja cetaka (jJAtA) che (-potAne ane parane jANe che-) mATe caitanyathI ananya svabhAvavALo ja che (arthAt caitanyathI anya svabhAvavALo nathI). Asravo AkuLatAnA upajAvanArA hovAthI duHkhanAM kAraNo che; ane bhagavAna AtmA to, sadAya nirAkuLatA-svabhAvane lIdhe koInuM kArya tema ja koInuM kAraNa nahi hovAthI, du:khanuM akAraNa ja che (arthAt duHkhanuM kAraNa nathI). A pramANe vizeSa (-taphAvata) dekhIne jyAre A AtmA, AtmA ane Asravono bheda jANe che te ja vakhate krodhAdi AsravothI nivRtta thAya che, kAraNa ke temanAthI je nivartito na hoya tene AtmA ane AsravonA pAramArthika (sAcA) bhedajJAnanI siddhi ja thaI nathI. mATe krodhAdika AsravothI nivRtti sAthe je avinAbhAvI che evA jJAnamAtrathI ja, ajJAnathI thato je paugalika karmano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikArI 135 nirodhaH sidhyet| kiJca yadidamAtmAsravayorbhedajJAnaM tatkimajJAnaM kiM vA jJAnam ? yadyajJAnaM tadA tadabhedajJAnAnna tasya vishessH| jJAnaM cet kimAsraveSu pravRttaM kiM vAsravebhyo nivRttam ? AsraveSu pravRttaM cettadApi tadabhedajJAnAnna tasya vishessH| Asravebhyo nivRttaM cettarhi kathaM na jJAnAdeva bndhnirodhH| iti nirasto'jJAnAMza: kriyaanyH| yattvAtmAsravayorbhedajJAnamapi nAsravebhyo nivRttaM bhavati tajjJAnameva na bhavatIti jJAnAMzo jJAnanayo'pi nirstH| baMdha teno nirodha thAya che. vaLI, je A AtmA ane AsravonuM bhedajJAna che te ajJAna che ke jJAna che? jo ajJAna che to AtmA ane AgnavonA abhedajJAnathI tenI kAMI vizeSatA na thaI. ane jo jJAna che to (te jJAna ) AsravomAM pravarte che ke temanAthI nivatyuM che? jo AgnavomAM pravarte che topaNa AtmA ane AsravonA abhedajJAnathI tenI kAMI vizeSatA na thaI. ane jo AsravothI nivatyuM che to jJAnathI ja baMdhano nirodha siddha thayo kema na kahevAya? (siddha thayo ja kahevAya.) Ama siddha thavAthI ajJAnano aMza evA kriyAnanuM khaMDana thayuM. vaLI je AtmA ane AsravonuM bhedajJAna che te paNa jo AsravothI nivRtta na hoya to te jJAna ja nathI ema siddha thavAthI jJAnano aMza evA (ekAMta) jJAnanayanuM paNa khaMDana thayuM. bhAvArtha:-Asavo azuci che, jaDa che, du:khanAM kAraNa che ane AtmA pavitra che, jJAtA che, sukhasvarUpa che. e rIte lakSaNabhedathI bannene bhinna jANIne AsravothI AtmA nivRtta thAya che ane tene karmano baMdha thato nathI. AtmA ane Asravono bheda jANyA chatAM jo AtmA AsravothI nivRtta na thAya to te jJAna ja nathI, ajJAna ja che. ahIM koI prazna kare ke avirata samyagdaSTine mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI prakRtiono to Asrava nathI thato paNa anya prakRtiono to Asrava thaIne baMdha thAya che, tene jJAnI kahevo ke ajJAnI? tenuM samAdhAna-samyagdaSTi jIva jJAnI ja che kAraNa ke te abhiprAyapUrvakanA AsravothI nivaryo che. tene prakRtiono je Asrava tathA baMdha thAya che te abhiprAyapUrvaka nathI. samyagdaSTi thayA pachI paradravyanA svAmitvano abhAva che; mATe, jyAM sudhI tene cAritramohano udaya che tyAM sudhI tenA udaya anusAra je Asrava-baMdha thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI. abhiprAyamAM to te Asrava-baMdhathI sarvathA nivRtta thavA ja icche che. tethI te jJAnI ja che. jJAnIne baMdha thato nathI tema kahyuM che tenuM kAraNa A pramANe che-mithyAtvasaMbaMdhI baMdha ke je anaMta saMsAranuM kAraNa che te ja ahIM pradhAnapaNe vivakSita Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 samayasAra (mAlinI) parapariNatimujjhat khaNDayadbhedavAdAnidamuditamakhaNDaM jnyaanmuccnnddmucaiH| nanu kathamavakAzaH kartRkarmapravRttairiha bhavati kathaM vA paudgalaH karmabandhaH / / 47 / / bhagavAnazrIkuMdakuMda (-kahevA dhArelo) che. avirati AdithI baMdha thAya che te alpa sthiti-anubhAgavALo che, dIrgha saMsAranuM kAraNa nathI; tethI te pradhAna gaNavAmAM Avyo nathI. athavA to A pramANe kAraNa cheH-jJAna baMdhanuM kAraNa nathI. jyAM sudhI jJAnamAM mithyAtvano udaya hato tyAM sudhI te ajJAna kahevAtuM hatuM ane mithyAtva gayA pachI ajJAna nathI, jJAna ja che. temAM je kAMI cAritramoha saMbaMdhI vikAra che teno svAmI jJAnI nathI tethI jJAnIne baMdha nathI; kAraNa ke vikAra ke je baMdharUpa che ane baMdhanuM kAraNa che, te to baMdhanI paMktimAM che, jJAnanI paMktimAM nathI. A arthanA samarthanarUpa kathana AgaLa jatAM gAthAomAM Avaze. ahIM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ paraparigatim ut] 525riNatine choDatuM, [mevavAvAn vaNDayat] bhedanAM kathanone toDI pADatuM, [vam avantum vvantum jJAnan] A akhaMDa ane atyaMta pracaMDa jJAna [ujjai: uvitam] pratyakSa udaya pAmyuM che, [nanu] aho ! [ radda ] AvA jJAnamAM [IrmapravRtta: ] ( 5dravyanAM ) kartAkarmanI pravRttino [tham avaLAza: ] avakAza kema hoI zake ? [ ] tathA [ pauddata: rmavandha: ] pauddagalika karmabaMdha paNa [i mati] kema hoI zake? (na ja hoI zake. ) (jJeyonA nimittathI tathA kSayopazamanA vizeSathI jJAnamAM je aneka khaMDarUpa AkAro pratibhAsamAM AvatA hatA temanAthI rahita jJAnamAtra AkAra have anubhavamAM Avyo tethI 'akhaMDa' evuM vizeSaNa jJAnane ApyuM che. matijJAna Adi je aneka bhedo kahevAtA hatA temane dUra karatuM udaya pAmyuM che tethI 'bhedanAM kathanone toDI pADatuM' ema kahyuM che. 52nA nimitte rAgAdirUpa pariNamatuM hatuM te pariNatine choDatuM udaya pAmyuM che tethI '525riNatine choDatuM' ema kahyuM che. 52nA nimittathI rAgAdirUpa pariNamatuM nathI, baLavAna che tethI ' atyaMta pracaMDa' kahyuM che. ) bhAvArtha:-karmabaMdha to ajJAnathI thayelI kartAkarmanI pravRttithI hato. have jyAre bhedabhAvane ane 525riNatine dUra karI ekAkAra jJAna pragaTa thayuM tyAre bhedarUpa kA2kanI pravRtti maTI; to pachI have baMdha zA mATe hoya ? arthAt na hoya. 47. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 137 kena vidhinAyamAsravebhyo nivartata iti cet ahamekko khalu suddho Nimmamao nnaanndNsnnsmggo| tamhi Thido tacito savve ede khayaM nnemi|| 73 / / ahamekaH khalu zuddhaH nirmamataH jnyaandrshnsmgrH| tasmin sthitastacittaH sarvAnetAn kSayaM nyaami||73 / / ahamayamAtmA pratyakSamakSuNNamanantaM cinmAtraM jyotiranAdyanantanityo-ditavijJAnaghanasvabhAvabhAvatvAdeka:, sakalakArakacakraprakriyottIrNanirmalAnubhUtimAtratvAcchuddhaH, pudgalasvAmikasya krodhAdibhAvavaizvarUpasya svasya svAmitvena nityamevApariNamanAnnirmamataH, cinmAtrasya mahaso vastusvabhAvata eva sAmAnyavizeSAbhyAM sakalatvAt jJAnadarzanasamagraH, gaganAdivatpAramArthiko vstuvishesso'smi| tadahamadhunAsminnevAtmani nikhilaparadravya have pUche che ke kaI vidhithI (-rItathI) A AtmA AsravothI nivarte che? tenA uttararUpa gAthA kahe che: chuM eka, zuddha, mamatvahIna huM, jJAnadarzanapUrNa chuM; emAM rahI sthita, lIna emAM, zIdhra A sau kSaya karuM. 73. gAthArtha-jJAnI vicAre che keH [ va7] nizcayathI [ kadama ] huM [gs:] eka chuM, [zuddha: ] zuddha chuM, [ nirmamata: ] mamatArahita chuM, [ jJAnandarzanama:] jJAnadarzanathI pUrNa chuM; [ tasmina rizata:] te svabhAvamAM raheto, [tacitta:] temAM (-te cetanya-anubhavamAM) lIna thato (huM) [ytAna] A [sarvAna ] krodhAdika sarva Agnavone [kSayaM] kSaya [nayAna] pamADuM chuM. TIkA:-huM A AtmA-pratyakSa akhaMDa anaMta citmAtra jyoti-anAdi-anaMta nitya-udayarUpa vijJAnaghanasvabhAvabhAvapaNAne lIdhe eka chuM; (kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNasvarUpa) sarva kArakonA samUhanI prakriyAthI pAra UtarelI je nirmaLa anubhUti, te anubhUtimAtrapaNAne lIdhe zuddha chuM; pudgaladravya jenuM svAmI che evuM je krodhAdibhAvonuM vizvarUpapaNuM (anekarUpapaNuM) tenA svAmIpaNe pote sadAya nahi pariNamato hovAthI mamatArahita chuM citmAtra jyotinuM (AtmAnuM), vastusvabhAvathI ja, sAmAnya ane vizeSa vaDe paripUrNapaNuM (AkhApaNuM) hovAthI, huM jJAnadarzana vaDe paripUrNa chuM. -Avo huM AkAzAdi dravyanI jema pAramArthika vastu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda pravRttinivRttyA nizcalamavatiSThamAna: sakalaparadravyanimittakavizeSacetanacaJcalakallolaniro dhenemameva cetayamAnaH svAjJAnenAtmanyutplavamAnAnetAn bhAvAnakhilAneva kSapayAmItyAtmani nizcitya cirasaMgRhItamuktapotapAtraH samudrAvarta iva jhagityevodvAntasamastavikalpo'kalpitamacalitamamalamAtmA-namAlambamAno vijJAnaghanabhUtaH khalvayamAtmAsravebhyo nivrtte| kathaM jJAnAsravanivRttyoH samakAlatvamiti cetjIvaNibaddhA ede adhuva aNicA tahA asaraNA y| dukkhA dukkhaphala tti ya NAdUNa Nivattade tehiN|| 74 / / jIvanibaddhA ete adhuvA anityAstathA azaraNAzca / duHkhAni duHkhaphalA iti ca jJAtvA nivartate tebhyH|| 74 / / vizeSa che. tethI have huM samasta paradravyapravRttithI nivRtti vaDe A ja AtmasvabhAvamAM nizcaLa raheto thako, samasta paradravyanA nimittathI vizeSarUpa cetanamAM thatA je caMcaLa kallolo temanA nirodha vaDe Ane ja (A caitanyasvarUpane ja) anubhavato thako, potAnA ajJAna vaDe AtmAmAM utpanna thatA je A krodhAdika bhAvo te sarvane kSaya karuM chuM ema AtmAmAM nizcaya karIne, ghaNA vakhatathI pakaDeluM je vahANa tene jeNe choDI dIdhuM che evA samudranA vamaLanI jema jeNe sarva vikalpone jaladI vamI nAkhyA che evo, nirvikalpa, acalita nirmaLa AtmAne avalaMbato, vijJAnaghana thayo thako, A AtmA AsravothI niva che. bhAvArtha:-zuddhanayathI jJAnIe AtmAno evo nizcaya karyo ke "huM eka chuM, zuddha chuM, paradravya pratye mamatArahita chuM, jJAnadarzanathI pUrNa vastu chuM. jyAre te jJAnI AtmA AvA potAnA svarUpamAM raheto thako tenA ja anubhavarUpa thAya tyAre krodhAdika Asravo kSaya pAme che. jema samudranA vamaLe ghaNA kALathI vahANane pakaDI rAkhyuM hoya paNa pachI jyAre vamaLa zame tyAre te vahANane choDI de che, tema AtmA vikalponA vamaLane zamAvato thako Agnavone choDI de che. have pUche che ke jJAna thavAno ane AgnavonI nivRttino samakALa (eka kALa) kaI rIte che? tenA uttararUpa gAthA kahe che: A sarva jIvanibaddha, adhuva, zaraNahIna, anitya che, e du:kha, dukhaphaLa jANIne enAthI jIva pAcho vaLe. 74. gAthArthaH- [] A Agnavo [ nIvanivardhI: ] jIvanI sAthe nibaddha che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 139 jatupAdapavadvadhyaghAtakasvabhAvatvAjjIvanibaddhAH, khalvAsravAH, na punaraviruddhasvabhAvatvAbhAvAjjIva ev| apasmArarayavadvardhamAnahIyamAnatvAdadhruvA: khalvAsravAH, dhruvazcinmAtro jIva ev| zItadAhajvarAvezavat krameNojjRmbhamANatvAdanityAH khalvAsravAH, nityo vijJAnaghanasvabhAvo jIva ev| bIjanirmokSakSaNakSIyamANadAruNasmara- saMskAravattrAtumazakyatvAdazaraNA: khalvAsravAH, sazaraNaH svayaM guptaH sahajacicchaktirjIva ev| nityamevAkulasvabhAvatvAdduHkhAni khalvAsravAH, aduHkhaM nityamevAnAkulasvabhAvo jIva ev| AyatyAmAkulatvotpAdakasya pudgalapariNAmasya hetutvAdduHkhaphalA:khalvAsravAH, adu:khaphala: sakalasyApi pudgalapariNAmasyAhetutvAjjIva ev| iti vikalpAnantarameva zithilita [SadhuvA:] adhuva che, [ nityA:] anitya che [ tathA 2] tema ja [zaraNaT: ] azaraNa che, [2] vaLI teo [ TuvAni] duHkharUpa che, [3:vanA:] duHkha ja jemanuM phaLa che evA che, - [ti jJAtvA] evuM jANIne jJAnI [ tempa: ] temanAthI [nivartite] nivRtti kare che. TIkAH-vRkSa ane lAkhanI jema vadhya-ghAtakasvabhAvapaNuM hovAthI Agnavo jIva sAthe baMdhAyelA che; paraMtu aviruddhasvabhAvapaNAno abhAva hovAthI teo jIva ja nathI. (lAkhanA nimittathI pIpaLa Adi vRkSano nAza thAya che. lAkha ghAtaka arthAt haNanAra che. ane vRkSa vadhya arthAta haNAvAyogya che. A rIte lAkha ane vRkSano svabhAva ekabIjAthI viruddha che. mATe lAkha vRkSa sAthe mAtra baMdhAyelI ja che; lAkha pote vRkSa nathI. tevI rIte Asravo ghAtaka che ane AtmA vadhyuM che. Ama viruddha svabhAvo hovAthI Asravo pote jIva nathI.) Agnavo vAInA veganI jema vadhatA-ghaTatA hovAthI adhruva che; caitanyamAtra jIva ja dhruva che. Agnavo zItadAhajvaranA AvezanI jema anukrame utpanna thatA hovAthI anitya che; vijJAnaghana jeno svabhAva che evo jIva ja nitya che. jema kAmasevanamAM vIrya chUTI jAya te kSaNe ja dAruNa kAmano saMskAra nAza pAmI jAya che, koIthI rokI rAkhI zakAto nathI, tema karmodaya chUTI jAya te kSaNe ja Asravo nAza pAmI jAya che, rokI rAkhI zakAtA nathI, mATe teo azaraNa che; ApoApa (potAthI ja) rakSita evo sahaja cilzaktirUpa jIva ja zaraNasahita che. Agnavo sadAya AkuLa svabhAvavALA hovAthI duHkharUpa che; sadAya nirAkuLa svabhAvavALo jIva ja aduHkharUpa arthAt sukharUpa che. Asavo AgAmI kALamAM AkuLatAne utpanna karanArA evA pudgalapariNAmanA hetu hovAthI duHkhaphaLarUpa che (arthAt duHkha jemanuM phaLa che evA che); jIva ja samasta pudgalapariNAmano ahetu hovAthI adu:khaphaLa che (arthAt duHkhaphaLarUpa nathI).-Ama AsravonuM ane jIvanuM bhedajJAna thatAM veMta ja jenAmAM karmavipAka zithila thaI gayo che evo te AtmA, jaththAbaMdha vAdaLAMnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda karmavipAko vighaTitaghanaughaghaTano digAbhoga iva nirargalaprasara: sahajavijRmbhamANacicchaktitayA yathA yathA vijJAnaghanasvabhAvo bhavati tathA tathAsravebhyo nivartate, yathA yathAsravebhyazca nivartate tathA tathA vijJAnaghanasvabhAvo bhvtiiti| tAvadvijJAnaghanasvabhAvo bhavati yAvatsamyagAsravebhyo nivartate, tAvadAnavebhyazca nivartate yAvatsamyagvijJAnaghanasvabhAvo bhavatIti jJAnAsravanivRttyoH smkaaltvm| racanA jemAM khaMDita thaI gaI che evA dizAnA vistAranI jema amaryAda jeno vistAra (phelAva) che evo, sahajapaNe vikAsa pAmatI cizakti vaDe jema jema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che tema tema AsravothI nivRtta thato jAya che, ane jema jema AsravothI nivRtta thato jAya che tema tema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che; teTalo vijJAnaghanasvabhAva thAya che jeTalo samyaka prakAre AsravothI nivarte che. ane teTalo AsavothI nivarte che jeTalo samyak prakAre vijJAnaghanasvabhAva thAya che. A rIte jJAnane ane AgnavonI nivRttine samakALapaNuM che. bhAvArtha:-Asavono ane AtmAno upara kahyo te rIte bheda jANatAM ja, je je prakAre jeTalA jeTalA aMze AtmA vijJAnaghanasvabhAva thAya che te te prakAre teTalA teTalA aMze te AsravothI nivarte che. jyAre saMpUrNa vijJAnaghanasvabhAva thAya che tyAre samasta AsravothI nivarte che. Ama jJAnano ane AsravanivRttano eka kALa che. A Agnavo TaLavAnuM ane saMvara thavAnuM varNana guNasthAnonI paripATIrUpe tattvArthasUtranI TIkA Adi siddhAMtazAstromAM che tyAMthI jANavuM. ahIM to sAmAnya prakaraNa che tethI sAmAnyapaNe kahyuM che. "AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che" eTale zuM? teno uttara:-"AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che eTale AtmA jJAnamAM sthira thato jAya che. jyAM sudhI mithyAtva hoya tyAM sudhI jJAnane bhale jJAnano ughADa ghaNo hoya topaNa-ajJAna kahevAmAM Ave che ane mithyAtva gayA pachI tene-bhale jJAnano ughADa thoDo hoya topaNa-vijJAna kahevAmAM Ave che. jema jema te jJAna arthAt vijJAna jAmatuM-ghaTa thatuM-sthira thatuM jAya che tema tema AgnavonI nivRtti thatI jAya che ane jema jema AgnavonI nivRtti thatI jAya che tema tema jJAna (vijJAna) jAmatuM-ghaTa thatuM-sthira thatuM jAya che, arthAt AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che. have A ja arthanA kaLazarUpa tathA AgaLanA kathananI sUcanikArUpa kAvya kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kartA-karma adhikAra ( zArdUlavikrIDita ) ityevaM viracayya samprati paradravyAnnivRttiM parAM svaM vijJAnaghanasvabhAvamabhayAdAstidhnuvAnaH prm| ajJAnotthitakartRkarmakalanAt klezAnnivRttaH svayaM jJAnIbhUta itazcakAsti jagataH sAkSI purANaH pumaan|| 48 / / kathamAtmA jJAnIbhUto lakSyata iti cet kammassa ya pariNAmaM Nokammassa ya taheva pariNAmaM / Na karei eyamAdA jo jANadi so havadi NANI / / 75 / / karmaNazca pariNAmaM nokarmaNazca tathaiva pariNAmam / na karotyenamAtmA yo jAnAti sa bhavati jJAnI / / 75 / / kahAnajainazAstramALA ] zloSrtha:- [ iti evaM ] se rIte pUrva'thita vidhAnathI, [ samprati ] hama 4 (turata 4) [ paradravyAt ] paradravyathI [parAM nivRttiM viracayya ] DRSTa ( sarva prAre ) nivRtti karIne [vijJAnaghanasvabhAvam param svaM abhayAt AstidhnuvAnaH ] vijJAnaghanasvabhAvarUpa evA kevaLa potAnA 52 nirbhayapaNe ArUDha thato arthAt potAno Azraya karato ( athavA potAne niHzaMkapaNe AstikayabhAvathI sthira karato ), [ ajJAnotthitakartRkarmakalanAt klezAt ] ajJAnathI utpanna thayelI rtA'rmanI pravRttinA abhyAsathI thayelA 'lezathI [ nivRtta: ] nivRtta thayelo, [ svayaM jJAnIbhUtaH ] pote jJAnasva35 thayo tho, [ jagataH sAkSI ] 4gatano sAkSI ( jJAtAdraSTA ), [ purANaH pumAn ] puraae| puruSa ( AtmA ) [ ita: cakAsti ] nahIMthI have prAzamAna thAya che. 48. 141 have pUche che ke AtmA jJAnasvarUpa arthAt jJAnI thayo ema kaI rIte oLakhAya ? tenuM thila ( lakSaeA ) ho. tenA utta235 gAthA uhe che: pariNAma karma taNuM ane nokarmanuM pariNAma je te nava dure the, mAtra bho, te 4 khAtmA jJAnI che. 75. gAthArtha:- [ yaH ] 4 [ AtmA ] AtmA [ enam ] // [ karmaNaH pariNAmaM ca ] durmanA parizAmane [tathA eva ca ] tema 4 [ nokarmaNaH pariNAmaM ] no'rmanA parizAmane [ na karoti ] 'rato nathI paraMtu [ jAnAti ] bhae che [ saH ] te [ jJAnI ] jJAnI [ bhavati ] che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda yaH khalu moharAgadveSasukhaduHkhAdirUpeNAntarutplavamAnaM karmaNa: pariNAmaM sparzarasagandhavarNazabdabandhasaMsthAnasthaulyasaukSmyAdirUpeNa bahirutplavamAnaM nokarmaNaH pariNAmaM ca samastamapi paramArthataH pudgalapariNAmapudgalayoreva ghaTamRttikayoriva vyApyavyApakabhAva sadbhAvAtpudgaladravyeNa kartrA svatantravyApakena svayaM vyApyamAnatvAtkarmatvena kriyamANaM pudgalapariNAmAtmanorghaTakumbhakArayoriva vyApyavyApakabhAvAbhAvAt kartRkarmatvAsiddhau na nAma karotyAtmA, kintu paramArthataH vyApakabhAvAbhAvAt vyApyavyApaka 142 samayasAra pudgalapariNAmajJAnapudgalayorghaTakumbhakAravadvyApya kartRkarmatvAsiddhAvAtmapariNAmAtmanorghaTamRttikayoriva bhAvasadbhAvAdAtmadravyeNa kartrA svatantravyApakena svayaM vyApyamAnatvAtpudgalapariNAmajJAnaM karmatvena kurvantamAtmAnaM jAnAti so'tyantaviviktajJAnIbhUto jJAnI syAt / na caivaM TIkA:-nizcayathI moha, rAga, dveSa, sukha, duHkha AdirUpe aMtaraMgamAM utpanna thatuM je karmanuM pariNAma, ane sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, saMsthAna, sthUlatA, sUkSmatA AdirUpe bahAra utpanna thatuM je nokarmanuM pariNAma, te badhuMya pudgalapariNAma che. 52mArthe, jema ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano (vyAkhavyApakapaNAno) sadbhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema pudgalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. pudgaladravya svataMtra vyApaka hovAthI pudgalapariNAmano kartA che ane pudgalapariNAma te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI (vyAkharUpa thatuM hovAthI) karma che. tethI pudgaladravya vaDe kartA thaIne karmapaNe karavAmAM AvatuM je samasta karmanokarmarUpa pudgalapariNAma tene je AtmA, pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaTa ane kuMbhAranI jema vyAkhavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, 52mArthe karato nathI, paraMtu (mAtra ) pudgalapariNAmanA jJAnane ( AtmAnA ) karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe che, te AtmA (karmanokarmathI ) atyaMta bhinna jJAnasvarUpa thayo thako jJAnI che. ( pudgalapariNAmanuM jJAna AtmAnuM karma kaI rIte che te samajAve che:-) 52mArthe pudgalapariNAmanA jJAnane ane pudgalane ghaTa ane kuMbhAranI jema vyApyavyApakabhAvano abhAva hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi che ane jema ghaDAne ane mATIne vyAkhavyApabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema AtmapariNAmane ane AtmAne vyApyavyApakabhAvano sadbhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. Atmadravya svataMtra vyApaka hovAthI AtmapariNAmano eTale ke pudgalapariNAmanA jJAnano kartA che ane puddagalapariNAmanuM jJAna te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI (vyApyarUpa thatuM hovAthI) karma che. vaLI A rIte (jJAtA puddagalapariNAmanuM jJAna kare che tethI ) ema paNa nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 143 jJAtu: pudgalapariNAmo vyApyaH, pudgalAtmano yajJAyakasambandhavyavahAramAtre satyapi pudgalapariNAmanimittakasya jJAnasyaiva jnyaaturvyaapytvaat| (zArdUtravikTohita) vyApyavyApakatA tadAtmani bhavennaivAtadAtmanyapi vyApyavyApakabhAvasambhavamRte kA krtRkrmsthitiH| ityuddAmavivekaghasmaramahobhAreNa bhindaMstamo jJAnIbhUya tadA sa eSa lasitaH kartRtvazUnyaH pumaan|| 49 / / ke pudgalapariNAma jJAtAnuM vyApya che; kAraNa ke pudgalane ane AtmAne yajJAyakasaMbaMdhano vyavahAramAtra hovA chatAM paNa pudgalapariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna te ja jJAtAnuM vyApya che. (mATe te jJAna ja jJAtAnuM karma che.) have A ja arthanA samarthananuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ vyAyavyApatA tAtmini bhave ] vyApyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja hoya, [ tavItmani pi na Iva] atasvarUpamAM na ja hoya. ane [vyAkhyavyApa- mIvarasambhavam Rte] vyApyavyApakabhAvanA saMbhava vinA [ varturmaristhati: ] kartAkarmanI sthiti kevI ? arthAt kartAkarmanI sthiti na ja hoya. [ti uddAma-vive-ghammara- mahamarekha ] Avo prabaLa vivekarUpa, ane sarvane grAmIbhUta karavAno jeno svabhAva che evo je jJAnaprakAza tenA bhArathI [tama: mindra ] ajJAna-aMdhakArane bhedato, [1: Us: pumAna ] A AtmA [jJAnImya ] jJAnasvarUpa thaIne, [ tavA] te kALe [tRtvazUnya: nalita: ] knatvarahita thayelo zobhe che. bhAvArtha-je sarva avasthAomAM vyApe te to vyApaka che ane koI eka avasthAvizeSa te, (te vyApakanuM) vyApya che. Ama hovAthI dravya to vyApaka che ane paryAya vyApya che. dravya-paryAya abhedarUpa ja che. je dravyano AtmA, svarUpa athavA sattva te ja paryAyano AtmA, svarUpa athavA sattva. Ama hoIne dravya paryAyamAM vyApe che ane paryAya dravya vaDe vyapAI jAya che. AvuM vyApyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja (arthAta abhinna sattAvALA padArthamAM ja) hoya; atasvarUpamAM ( arthAt jemanI sattA-sattva bhinna bhagni che evA padArthomAM ) na ja hoya. jyAM vyApyavyApakabhAva hoya tyAM ja kartAkarmabhAva hoya; vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmabhAva na hoya. AvuM je jANe te pudgalane ane AtmAne kartAkarmabhAva nathI ema jANe che. Ama jANatAM te jJAnI thAya che, kartAkarmabhAvathI rahita thAya che ane jJAtAdraSTA- jagatano sAkSIbhUta-thAya che. 49. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda pudgalakarma jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANaMto vi hu poggalakammaM anneyvihN|| 76 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na prdrvypryaaye| jJAnI jAnannapi khalu pudglkrmaanekvidhm|| 76 / / yato yaM prApyaM vikArya nirvaryaM ca vyApyalakSaNaM pudgalapariNAmaM karma pudgaladravyeNa svayamantApakena bhUtvAdimadhyAnteSu vyApya taM gRhNatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnena ca kriyamANaM jAnannapi hi jJAnI svayamantarvyApako bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAmaM mRttikAkalazamivAdimadhyAnteSu vyApya na taM gRhNAti na tathA pariNamati na have pUche che ke pudgalakarmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM ) che ke nathI ? teno uttara kahe che - vidhavidha pudgalakarmane jJAnI jarUra jANe bhale, paradravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 76. gAthArtha:- [ jJAnI] jJAnI [ anekavidha1] aneka prakAranA [ pudrana] pudgalakarmane [nAnana ]i jANato hovA chatAM [va7] nizcayathI [padravyaparyAya] padravyanA paryAyamAM [2 gari pariNamati] pariNamato nathI, [JAti] tene grahaNa karato nathI ane [utpata ] te-rUpe Upajato nathI. TIkAH-prAya, vikArya ane nirvatye evuM, vyApyalakSaNavALuM (vyApya jenuM lakSaNa che evuM) pudgalanA pariNAmasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM pudgaladravya pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te-rUpe pariNamatuM ane terUpe UpajatuM thayuM, te pudgalapariNAmane kare che; Ama pudgaladravya vaDe karavAmAM AvatA pudgalapariNAmane jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita (bahAra rahelA) evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te rUpe pariNamato nathI ane terUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 145 tathotpadyate ca, tataH prApyaM vikAryaM nirvayaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAma karmAkurvANasya pudgalakarma jAnato'pi jJAninaH pudgalena saha na krtRkrmbhaavH| svapariNAmaM jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANaMto vi ha sagapariNAmaM anneyvihN|| 77 / / pudgalakarmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvatyuM evuM je vyApyalakSaNavALuM padravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha-jIva pugalakarmane jANe che to paNa tene pudgala sAthe kartAkarmapaNuM nathI. sAmAnyapaNe kartAnuM karma traNa prakAranuM kahevAmAM Ave che-nirvarya, vikArya ane prApya. kartA vaDe, je prathama na hoya evuM navIna kAMI utpanna karavAmAM Ave te kartAnuM nirvattha karma che. kartA vaDa, padArthamAM vikAra-pheraphAra karIne je kAMI karavAmAM Ave te kartAnuM vikArya karma che. kartA, je navuM utpanna karato nathI tema ja vikAra karIne paNa karato nathI, mAtra jene prApta kare che te kartAnuM prApya karma che. jIva pudgalakarmane navIna upajAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema upajAvI zake? mATe pudagalakarma jIvanuM nirvattha karma nathI. jIva pugalamAM vikAra karIne tene pudagalakarmarUpe pariNAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema pariNamAvI zake? mATe pudgalakarma jIvanuM vikArya karma paNa nathI. paramArthe jIva pudgalane grahaNa karI zakato nathI kAraNa ke amUrtika padArtha mUrtikane kaI rIte grahaNa karI zake? mATe pudgalakarma jIvanuM prApya karma paNa nathI. A rIte pudgalakarma jIvanuM karma nathI ane jIva teno kartA nathI. jIvano svabhAva jJAtA hovAthI jJAnarUpe pariNamato pote pudgalakarmane jANe che; mATe pudgalakarmane jANatA evA jIvano paranI sAthe kartAkarmabhAva kema hoi zake ? na ja hoI zake. have pUche che ke potAnA pariNAmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM) che ke nathI? teno uttara kahe che - vidhavidha nija pariNAmane jJAnI jarUra jANe bhale, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 77. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na paradravyaparyAye / jJAnI jAnannapi khalu svakapariNAmamanekavidham / / 77 / / yato yaM prApyaM vikAryaM nirvartyaM ca vyApyalakSaNamAtmapariNAmaM karma AtmanA svayamantarvyApakena bhUtvAdimadhyAnteSu vyApya taM gRhNatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnena ca kriyamANaM jAnannapi hi jJAnI svayamantarvyApako bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAmaM mRttikAkalazamivAdimadhyAnteSu vyApya na taM gRhNAti na tathA pariNamati na tathotpadyate ca, tataH prApyaM vikAryaM nirvartyaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAmaM karmAkurvANasya svapariNAmaM jAnato'pi jJAninaH pudgalena saha kartRkarmabhAvaH / pudgalakarmaphalaM jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet gAthArtha:- [ jJAnI] jJAnI [anevidhar] aneka prakAranA [svaruparinAmam ] potAnA pariNAmane [jJAnan eNpi] jANato hovA chatAM [vastu] nizcayathI [paradravyaparyAya] 52dravyanA paryAyamAM [7 api pariNamati] pariNamato nathI, [na vRdghAti] tene grahaNa karato nathI ane [tta utpadyate] te-rUpe Upajato nathI. TIkA:-prApya, vikArya ane nirvarya evuM, vyApyalakSaNavALuM AtmAnA pariNAmasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM AtmA pote aMtardhyApaka thaIne, Adimadhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato, te-rUpe pariNamato ane te-rUpe Upajato thako, te AtmapariNAmane kare che; Ama AtmA vaDe karavAmAM AvatuM je AtmapariNAma tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI ane te-rUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI potAnA pariNAmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM padravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha:-76mI gAthAmAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa jANavuM. tyAM 'puddagalakarmane jANato jJAnI' ema hatuM tene badale ahIM 'potAnA pariNAmane jANato jJAnI' ema kahyuM che-eTalo phera che. have pUche che ke puddagalakarmanA phaLane jANatA evA jIvane puddagala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM ) che ke nathI ? teno uttara kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na paradavvapajjAe / gANI jANato vi ha poggalakammapphalamaNataM / / 78 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na paradravyaparyAye / jJAnI jAnannapi khalu pudgalakarmaphalamanantam / / 78 / / yato yaM prAyaM vikAryaM nirvartyaM ca vyApyalakSaNaM sukhaduHkhAdirUpaM pudgalakarmaphalaM karma pudgaladravyeNa svayamantarvyApakena bhUtvAdimadhyAnteSu vyApya tad gRhNatA tathA pariNamatA tathotpadyamAnena ca kriyamANaM jAnannapi hi jJAnI svayamantarvyApako bhUtvA bahiHsthasya paradravyasya pariNAmaM mRttikAkalazamivAdimadhyAnteSu vyApya na taM gRhNAti na tathA pariNamati na tathotpadyate ca tataH prApyaM vikAryaM nirvartyaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAmaM karmAkurvANasya sukhaduHkhAdirUpaM pudgalakarmaphalaM jAnato'pi jJAninaH pudgalena saha na kartRkarmabhAvaH / " pudgalaka2manuM phaLa anaMtu jJAnI jIva jANe bhale, 52dravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 78. 147 gAthArtha:- [ jJAnI] jJAnI [ punnanarmalam] puddagalakarmanuM phaLa [anantar] ke je anaMta che tene [ nAnan vi] jANato hovA chatAM [ vastu] paramArthe [padravyaparyAya ] paradravyanA paryAyarUpa [na vi pariNamati] pariNamato nathI, [na vRddhati] tene grahaNa karato nathI ane [tta utpadyate ] te-rUpe Upajato nathI. TIkAH-prApya, vikArya ane nirvarya evuM, vyApyalakSaNavALuM sukhaduHkhAdirUpa puddagalakarmaphaLasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM pudgaladravya pote aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te-rUpe pariNamatuM ane te-rUpe UpajatuM thayuM, te sukhaduHkhAdirUpa pudgalakarmaphaLane kare che; Ama pudgaladravya vaDe karavAmAM AvatuM je sukhaduHkhAdirUpa puddagalakarmaphaLa tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI ane terUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI sukhaduHkhAdirUpa puddagalakarmanA phaLane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM padravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvapariNAma svapariNAma svapariNAmaphalaM cAjAnataH pudgaladravyasya saha jIvena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| poggaladavvaM pi tahA pariNamadi saehiM bhaavehiN|| 79 / / nApi pariNamati na gRhmAtyatpadyate na prdrvypryaaye| pudgaladravyamapi tathA pariNamati svkairbhaavaiH|| 79 / / ___ yato jIvapariNAmaM svapariNAmaM svapariNAmaphalaM cApyajAnatpudgaladravyaM svayamantarvyApakaM bhUtvA paradravyasya pariNAmaM mRttikAkalazamivAdimadhyAnteSu vyApya na taM gRhNAti na tathA pariNamati na tathotpadyate ca , kintu prApyaM vikAryaM nivRrtya ca bhAvArtha:-76 mI gAthAmAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa jANavuM. tyAM pudgalakarmane jANato jJAnI" ema hatuM tene badale ahIM "pudgalakarmanA phaLane jANato jJAnI" ema kahyuM che eTaluM vizeSa che. have pUche che ke jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatA evA pudgaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM) che ke nathI ? teno uttara kahe che: e rIta pudgaladravya te paNa nija bhAve pariName, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 79. gAthArthaH- [ tathA] evI rIte [putadravyam ui] pudgaladravya paNa [padravyaparyAya] paradravyanA paryAyarUpa [ pa pariNamati] pariNamatuM nathI, [ gRti] tene grahaNa karatuM nathI ane [ utpaghate] te rUpe UpajatuM nathI, kAraNa ke te [sva: bhAvai.] potAnA ja bhAvothI (-bhAvarUpa) [ parimiti] pariName che. TIkAH-jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatuM evuM pudgaladravya pote paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM nathI, te-rUpe pariNamatuM nathI ane te-rUpe UpajatuM nathI, paraMtu prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyApyalakSaNavALuM potAnA svabhAvarUpa karma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 149 vyApyalakSaNaM svabhAvaM karma svayamantarvyApakaM bhUtvAdimadhyAnteSu vyApya tameva gRhNAti tathaiva pariNamati tathaivotpadyate ca; tataH prApyaM vikArya nirvayaM ca vyApyalakSaNaM paradravyapariNAma karmAkurvANasya jIvapariNAmaM svapariNAmaM svapariNAmaphalaM cAjAnataH pudgaladravyasya jIvena saha na krtRkrmbhaavH| (wdharI) jJAnI jAnannapImAM svaparapariNatiM pudgalazcApyajAnan vyAptRvyApyatvamantaH kalayitumasahau nitymtyntbhedaat| ajJAnAtkartRkarmabhramamatiranayorbhAti tAvanna yAvat vijJAnArcizcakAsti krakacavadadayaM bhedamutpAdya sdyH|| 50 / / (kartAnuM kArya), tenAmAM (te pudgaladravya) pote aMtarthApaka thaIne Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene ja grahe che, te-rUpe ja pariName che ane te-rUpe ja Upaje che; mATe jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatuM evuM pudgaladravya prApya, vikArya ane nirvarya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAma svarUpa karma, tene nahi karatuM hovAthI, te pudgaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha:-koI ema jANe ke pudgala ke je jaDa che ane koIne jANatuM nathI tene jIvanI sAthe kartAkarmapaNuM haze. paraMtu ema paNa nathI. pudgala dravya jIvane utpanna karI zakatuM nathI. pariNAvI zakatuM nathI tema ja grahI zakatuM nathI tethI tene jIva sAthe kartAkarmapaNuM nathI. paramArthe koi paNa dravyane koI anya dravyanI sAthe kartAkarmabhAva nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ jJAnI] jJAnI to [3mAM svapa2pariNatiM] potAnI ane paranI pariNatine [nAnanuM ]i jANato pravarte che [2] ane [puni. kapi sanAnana] pudgaladravya potAnI ane paranI pariNatine nahi jANatuM pravarte che; [nityam atyantamevAta ] Ama temanAmAM sadA atyaMta bheda hovAthI (banne bhinna dravyo hovAthI), [ santa:] te banne paraspara aMtaraMgamAM [vyAtRvyAkhyatvama] vyApyavyApakabhAvane [ yitanuM sado] pAmavA asamartha che. [ gayo. kUMvarnamramamatiH] jIva-pudgalane kartAkarmapaNuM che evI bhramabuddhi [ajJAnAt] ajJAnane lIdhe [tAva mAti] tyAM sudhI bhAse che (-thAya che) ke [pAvat ] jyAM sudhI [vijJAnAviM: ] ( bhedajJAna karanArI ) vijJAnajyoti [tra vat avayaM ] karavatanI jema nirdaya rIte (ugra rIte) [ sadya: me utpAda] jIva-pudgalano tatkALa bheda upajAvIne [2 vAsti] prakAzita thatI nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15) samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda jIvapudgalapariNAmayoranyo'nyanimittamAtratvamasti tathApi na tayoH kartRkarmabhAva ityAha jIvapariNAmaheduM kammattaM poggalA prinnmNti| poggalakammaNimittaM taheva jIvo vi prinnmdi||80 / / Na vi kuvvadi kammaguNe jIvo kammaM taheva jiivgunne| aNNoNNaNimitteNa du pariNAma jANa doNhaM pi||81 / / edeNa kAraNeNa du kattA AdA saeNa bhaavenn| poggalakammakadANaM Na du kattA svvbhaavaannN|| 82 / / jIvapariNAmahetuM karmatvaM pudgalAH prinnmnti| pudgalakarmanimittaM tathaiva jIvo'pi prinnmti||80 / / nApi karoti karmaguNAn jIvaH karma tathaiva jiivgunnaan| anyo'nyanimittena tu pariNAmaM jAnIhi dvyorpi|| 81 / / etena kAraNena tu kartA AtmA svakena bhaaven| pudgalakarmakRtAnAM na tu kartA srvbhaavaanaam|| 82 / / bhAvArthabhedajJAna thayA pachI, jIvane ane pudgalane kartAkarmabhAva che evI buddhi rahetI nathI; kAraNa ke jyAM sudhI bhedajJAna thatuM nathI tyAM sudhI ajJAnathI kartAkarmabhAvanI buddhi thAya che. joke jIvanA pariNAmane ane pudagalanA pariNAmane anyonya (paraspara) nimittamAtrapaNuM che to paNa temane (bannene) kartAkarmapaNuM nathI ema have kahe che: jIvabhAvahetu pAmI pugala karmarUpe pariName; evI rIte pugalakaramanimitta jIva paNa pariName. 80. jIva karmaguNa karato nathI, nahi jIvaguNa karmo kare; anyonyanA nimittathI pariNAma beu taNA bane. 81. e kAraNe AtmA Thare kartA khare nija bhAvathI; pudgalakaramakRta sarva bhAvono kadI kartA nathI. 82. uthArtha:- [ pudgalAH ] Y68[ jIvapariNAmahetuM] (r)4nA 525||mnaa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 151 yato jIvapariNAmaM nimittIkRtya pudgalAH karmatvena pariNamanti, pudgalakarma nimittIkRtya jIvo'pi pariNamatIti jIvapudgalapariNAma-yoritaretarahetutvopanyAse'pi jIvapudgalayoH parasparaM vyApyavyApaka-bhAvAbhAvAjjIvasya pudgalapariNAmAnAM pudgalakarmaNo'pi jIvapariNAmAnAM kartRkarmatvAsiddhau nimittanaimittikabhAvamAtrasyApratiSiddhatvAditaretara- nimittamAtrIbhavanenaiva dvayorapi pariNAmaH; tataH kAraNAnmRttikayA kalazasyeva svena bhAvena svasya bhAvasya karaNAjjIva: svabhAvasya kartA kadAcitsyAt, mRttikayA vasanasyeva svena bhAvena parabhAvasya kartumazakyatvAtpudgalabhAvanAM tu kartA na kadAcidapi syAditi nishcyH| nimittathI [varmavaM] karmapaNe [pariNamatti] pariName che, [ tathA Iva] tema ja [ nIva: 9] jIva paNa [punarmanimitta] pudgalakarmanA nimittithI [pariNamati] pariName che. [nIvaDa] jIva [varmANAna] karmanA guNone dUra kare charoti ] karato nathI [ tathA va ] tema ja [ {] karma [ nIvaITIna] jIvanA guNone karatuM nathI; [ 1 ] paraMtu [ anyonyanimittena] paraspara nimittathI [ kayo. ]i bannenA [pariNAma ] pariNAma [nAnAdi] jANo. [vAraNena tu] A kAraNe [mAtmA] AtmA [svana] potAnA ja [ bhAvena] bhAvathI [rtA ] kartA (kahevAmAM Ave) che [1] paraMtu [putrimaitAnAM ] pudgalakarmathI karavAmAM AvelA [ sarvamAvAnAm sarva bhAvono [ rtA na] kartA nathI. TIkAH- jIvapariNAmane nimitta karIne pugalo karmapaNe pariName che ane pudgalakarmane nimitta karIne jIva paNa pariName che."--ema jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane anyonya hetupaNAno ullekha hovA chatAM paNa jIva ane pudgalane paraspara vyAyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe jIvane pudgalapariNAmo sAthe ane pudgalakarmane jIvapariNAmo sAthe kartAkarmapaNAnI asiddhi hoIne, mAtra nimittanaimittikabhAvano niSedha nahi hovAthI, anyonya nimittamAtra thavAthI ja bannenA pariNAma (thAya) che; te kAraNe ( arthAt tethI), jema mATI vaDe ghaDo karAya che tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI, jIva potAnA bhAvano kartA kadAcit che, paraMtu jema mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA bhAva vaDa parabhAvanuM karAyuM azakya hovAthI (jIva) pudgalabhAvono kartA to kadI paNa nathI e nizcaya che. bhAvArtha-jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane paraspara mAtra nimittanaimittikapaNuM che topaNa paraspara kartAkarmabhAva nathI. paranA nimittathI je potAnA bhAva thayA temano kartA to jIvane ajJAnadazAmAM kadAcita kahI paNa zakAya, paraMtu jIva parabhAvano kartA to kadI paNa nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 152 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tataH sthitametajjIvasya svapariNAmaireva saha kartRkarmabhAvo bhoktabhogyabhAvazcaNicchayaNayassa evaM AdA appANameva hi kredi| vedayadi puNo taM ceva jANa attA du attaannN|| 83 / / nizcayanayasyaivamAtmAtmAnameva hi kroti| vedayate punastaM caiva jAnIhi AtmA tvaatmaanm|| 83 / / yathottaraGganistaraGgAvasthayoH samIrasaJcaraNAsaJcaraNanimittayorapi samIrapArAvArayorvyApyavyApakabhAvAbhAvAtkartRkarmatvAsiddhau, pArAvAra eva svayamantApako bhUtvAdimadhyAnteSUtaraGganistaraGgAvasthe vyApyottaraGgaM nistaraGgaM tvAtmAnaM kurvannAtmAnamekameva kurvan pratibhAti, na punaranyata; yathA sa eva ca bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAtparabhAvasya pareNAnubhavitumazakyatvAduttaraGgaM nistaraGgaM tvAtmAnamanubhavannAtmAnamekamevAnubhavan tethI e siddha thayuM ke jIvane potAnA ja pariNAmo sAthe kartAkarmabhAva ane bhoktAbhogyabhAva (bhoktAbhogyapaNuM) che ema have kahe che: AtmA kare nijane ja e maMtavya nizcayanaya taNuM, vaLI bhogave nijane ja AtmA ema nizcaya jANavuM. 83. gAthArtha- [ nizcayanayaca] nizcayanayano [kavan] ema mata che ke [ mAtmA] AtmA [mAtmAnam va di] potAne ja [ rAti] kare che [tu puna:] ane vaLI [ mAtmA] AtmA [tuM e va mAtmAna] potAne ja [veyate] bhogave che ema huM ziSya! tuM [ nAnIdi] jANa. TIkAH-jema "uttaraMga ane nistaraMga avasthAone pavananuM vAvuM ane nahi vAvuM te nimitta hovA chatAM paNa pavanane ane samudrane vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, samudra ja pote aMtarthApaka thaIne uttaraMga athavA nitaraMga avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApIne uttaraMga athavA nitaraMga evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAse che paraMtu anyane karato pratibhAsato nathI; ane vaLI jema te ja samudra, bhAvyabhAvakabhAvanA (bhAvyabhAvakapaNAnA) abhAvane lIdhe parabhAvanuM para vaDa anubhavAvuM azakya hovAthI, uttaraMga athavA nitaraMgarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anubhavato 1. uttaraMga = jemAM taraMgo UThe che evuM; taraMgavALuM. 2. nistaraMga = jemAM taraMgo vilaya pAmyA che evuM taraMga vinAnuM, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 153 pratibhAti, na punaranyata; tathA sasaMsArani:saMsArAvasthayo: pudgala-karmavipAkasambhavA sambhavanimittayorapi pudgalakarmajIvayoppyavyApaka-bhAvAbhAvAtkartRkarmatvAsiddhau, jIva eva svayamantarvyApako bhUtvAdimadhyAnteSu sasaMsAraniHsaMsArAvasthe vyApya sasaMsAraM niHsaMsAraM vAtmAnaM kurvannAtmAnamekameva kurvan pratibhAtu, mA punaranyata; tathAyameva ca bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAt parabhAvasya pareNAnubhavitumazakyatvAtsasaMsAraM niHsaMsAraM vAtmAnamanubhavannAtmAnamekamevAnubhavan pratibhAtu, mA punrnyt| atha vyavahAraM darzayati vavahArassa du AdA poggalakammaM karedi nneyvihN| taM ceva puNo veyai poggalakammaM anneyvihN|| 84 / / pratibhAse che paraMtu anyane anubhavato pratibhAsato nathI; tevI rIte sasaMsAra ane niHsaMsAra avasthAone pudagalakarmanA vipAkano saMbhava ane asaMbhava nimitta hovA chatAM paNa pudgalakarmane ane jIvane vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, jIva ja pote aMtarthApaka thaIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAso paraMtu anyane karato na pratibhAso; ane vaLI tevI rIte A ja jIva, bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane lIdhe parabhAvanuM para vaDa anubhavAyuM azakya hovAthI, sasaMsAra athavA niHsaMsArarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anubhavato pratibhAso paraMtu anyane anubhavato na pratibhAso. bhAvArtha-AtmAne paradravya-pudgalakarmanA nimittathI sasaMsAra-niHsaMsAra avasthA che. te avasthArUpa AtmA pote ja pariName che. tethI te potAno ja kartAbhoktA che; pudgalakarmano kartA-bhoktA to kadI nathI. have vyavahAra darzAve che: AtmA kare vidhavidha pudgalakarma-mata vyavahAranuM, vaLI te ja pugalakarma AtmA bhogave vidhavidhanuM. 84. 1. saMbhava = thavuM te; utpati. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 154 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda vyavahArasya tvAtmA pudgalakarma karoti naikvidhm| tacaiva punarvedayate pudglkrmaanekvidhm|| 84 / / yathAntappyavyApakabhAvena mRttikayA kalaze kriyamANe bhAvyabhAvakabhAvena mRttikayaivAnubhUyamAne ca bahirvyApyavyApakabhAvena kalaza-sambhavAnukUlaM vyApAraM kurvANa: kalazakRtatoyopayogajAM tRptiM bhAvyabhAvaka-bhAvenAnubhavaMzca kulAla: kalazaM karotyanubhavati ceti lokAnAmanAdirUDho'sti tAvadvyavahAraH, tathAntarvyApyavyApakabhAvena pudgaladravyeNa karmaNi kriyamANe bhAvyabhAvakabhAvena pudgaladravyeNaivAnubhUyamAne ca bahirvyApyavyApaka bhAvenA-jJAnAtpudgalakarmasambhavAnukUlaM pariNAmaM kurvANaH pudgalakarmavipAkasampAdita viSayasannidhipradhAvitAM sukhadu:khapariNatiM bhAvyabhAvakabhAvenAnubhavaMzca jIvaH pudgalakarma karotyanubhavati cetyajJAninAmAsaMsAraprasiddho'sti taavdvyvhaarH| gAthArtha- [ vyavahArazya tu] vyavahAranayano e mata che ke [mAtma:] AtmA [ naividhyama] aneka prakAranA [putra] pudgalakarmane [karoti] kare che [puna: 2] ane vaLI [tat va ] te ja [ maneRvidham ] aneka prakAranA [purtivarNa ] pudgalakarmana [veyate] te bhogave che. TIkAH-jema, aMdaramAM vyApyavyApakabhAvathI mATI ghaDAne kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI mATI ja ghaDAne bhogave che topaNa, bahAramAM, vyApyavyApakabhAvathI ghaDAnA 'saMbhavane anukULa evA (icchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa potAnA) vyApArane karato ane ghaDA vaDe karelo pANIno je upayoga tenAthI UpajelI tRtine (potAnA tRtibhAvane) bhAvyabhAvakabhAva vaDe anubhavato-bhogavato evo kuMbhAra ghaDAne kare che ane bhogave che evo lokono anAdithI rUDha vyavahAra che; tevI rIte, aMdaramAM vyAyavyApakabhAvathI pudgaladravya karmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI pugaladravya ja karmane bhogave che topaNa, bahAramAM, vyApyavyApakabhAvathI ajJAnane lIdhe pudgalakarmanA saMbhavane anukULa evA (potAnA rAgAdika) pariNAmane karato ane pulakarmanA vipAkathI utpanna thayelI viSayonI je nikaTatA tenAthI UpajelI (potAnI) sukhadu:kharUpa pariNatine bhAvyabhAvakabhAva vaDe anubhavato-bhogavato evo jIva pulakarmane kare che ane bhogave che evo ajJAnIono anAdi saMsArathI prasiddha vyavahAra che. bhAvArtha-pudgalakarmane paramArtha pudgaladravya ja kare che; jIva to pudgalakarmanI 1. saMbhava = thavuM te; utpatti. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnanazAstramALA] kartA-karma adhikArI 155 athainaM dUSayati jadi poggalakammamiNaM kuvvadi taM ceva vedayadi aadaa| dokiriyAvadiritto pasajjade so jiNAvamadaM / / 85 / / yadi pudgalakarmedaM karoti taccaiva vedayate aatmaa| dvikriyAvyatiriktaH prasajati sa jinaavmtm||85 / / iha khalu kriyA hi tAvadakhilApi pariNAmalakSaNatayA na nAma pariNAmato'sti bhinnA; pariNAmo'pi pariNAmapariNAminorabhinnavastutvA-tpariNAmino na bhinnH| utpattine anukULa evA potAnA rAgAdika pariNAmone kare che. vaLI pudgaladravya ja pudgalakarmane bhogave che; jIva to pudgalakarmanA nimittathI thatA potAnA rAgAdika pariNAmone bhogave che. paraMtu jIva ane pudgalano Avo nimittanaimittikabhAva dekhIne ajJAnIne evo bhrama che ke pulakarmane jIva kare che ane bhogave che. Avo anAdi ajJAnane lIdhe anAdi kALathI prasiddha vyavahAra che. paramArthe jIva-pudgalanI pravRtti bhinna hovA chatAM, jyAM sudhI bhedajJAna na hoya tyAM sudhI bahAranI temanI pravRtti eka jevI dekhAya che. ajJAnIne jIva-pudgalanuM bhedajJAna nahi hovAthI upalaka daSTie jevuM dekhAya tevuM te mAnI le che, tethI te ema mAne che ke jIva pugalakarmane kare che ane bhogave che. zrI guru bhedajJAna karAvI, paramArtha jIvanuM svarUpa batAvIne, ajJAnInA e pratibhAsane vyavahAra kahe che. have A vyavahArane dUSaNa de che: pudagalakarama jIva jo kare, ene ja jo jIva bhogave, jinane asaMmata krikriyAthI abhinna te AtmA Thare. 85. gAthArtha []i jo [ mAtmA ] AtmA [ rUvaM] A [putra] pudgalakarmane [ roti] kare [2] ane [ta va] tene ja [ve te] bhogave to [4] te AtmA [briTriyAvyatirijI:] be kriyAthI abhinna [prasaMgati] Thare evo prasaMga Ave che[ fbanAvamaa] je jinadevane saMmata nathI. TIkAH-prathama to, jagatamAM je kriyA che te badhIye pariNAma svarUpa hovAthI kharekhara pariNAmathI bhinna nathI (-pariNAma ja che); pariNAma paNa pariNAmathI (dravyathI) bhinna nathI kAraNa ke pariNAma ane pariNAmI abhinna vastu che (-judI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 156 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda tato yA kAcana kriyA kila sakalApi sA kriyAvato na bhinneti kriyAkoMra vyatiriktatAyAM vastusthityA pratapatyAM, yathA vyApyavyApakabhAvena svapariNAmaM karoti bhAvyabhAvakabhAvena tamevAnubhavati ca jIvastathA vyApyavyApakabhAvena pudgalakarmApi yadi kuryAt bhAvyabhAvakabhAvena tadevAnubhaveca tato'yaM svaparasamavetakriyAdvayAvyatiriktatAyAM prasajantyAM svaparayo: parasparavibhAgapratyastamanAdanekAtmakamekamAtmAnamanu bhavanmithyA dRSTitayA sarvajJAvamataH syaat| kuto dvikriyAnubhAvI mithyAdRSTiriti cetjamhA du attabhAvaM poggalabhAvaM ca do vi kuvvNti| teNa du micchAdiTThI dokiriyAvAdiNo huti||86 / / yasmAttvAtmabhAvaM pudgalabhAvaM ca dvAvapi kurvnti| tena tu mithyAdRSTayo dvikriyAvAdino bhvnti|| 86 / / / jAdI be vastu nathI). mATe (ema siddha thayuM ke, je koI kriyA che te badhIye kriyAvAnathI (dravyathI ) bhinna nathI. Ama, vastusthitithI ja (arthAt vastunI evI ja maryAdA hovAne lIdhe) kriyA ane kartAnuM abhinnapaNuM (sadAya) tapatuM hovAthI, jIva jema vyAyavyApakabhAvathI potAnA pariNAmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja anubhave-bhogave che tema ja vyApyavyApakabhAvathI pugalakarmane paNa kare ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja bhogave to te jIva, potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasaMga AvatAM sva-parano paraspara vibhAga asta thaI javAthI (nAza pAmavAthI), anekadravyasvarUpa eka AtmAne anubhavato thako mithyAdaSTipaNAne lIdhe sarvajJanA matanI bahAra che. bhAvArtha:-be dravyonI kriyA bhinna ja che. jaDanI kriyA cetana karatuM nathI, cetananI kriyA jaDa karatuM nathI. je puruSa eka dravyane be kriyA karatuM mAne te mithyASTi che, kAraNa ke be dravyanI kriyA eka dravya kare che ema mAnavuM te jinano mata nathI. have pharI puche che ke be kriyAno anubhava karanAra puruSa mithyAdaSTi kaI rIte che? tenuM samAdhAna kare che - jIvabhAva, pudgalabhAva-banne bhAvane jethI kare, tethI ja mithyAdaSTi evA DhikriyAvAdI Thare. 86. gAthArthaH- [varmAt tu] jethI [ gAtmamavaM] AtmAnA bhAvane [2] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 157 yataH kilAtmapariNAmaM pudgalapariNAmaM ca kurvantamAtmAnaM manyante dvikriyAvAdinastataste mithyAdRSTaya eveti siddhaantH| mA caikadravyeNa dravyadvayapariNAma: kriyamANaH prtibhaatu| yathA kila kulAla: kalazasambhavAnukUlamAtmavyApArapariNAmamAtmano 'vyatiriktamAtmano'vyati-riktayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANaH pratibhAti, na punaH kalazakaraNAhaGkAranirbharo'pi svavyApArAnurUpaM mRttikAyAH kalazapariNAmaM mRttikAyAH avyatiriktaM mRttikAyAH avyatiriktayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANa: pratimati; tathAbhAgi. - purmaparAmAnunajnyaanaadaatmprinnaammaatmno'vytirikt mAtmano'vyatiriktayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANa: pratibhAtu, mA puna: pudgalapariNAmakaraNAhaGkAranirbharo'pi svapariNAmAnurUpaM pudgalasya pariNAmaM pudgalAdavyatiriktaM pudgalAdavyatiriktayA pariNatimAtrayA kriyayA kriyamANaM kurvANaH prtibhaatu| ane [putramAa] pugalanA bhAvane- [ ka ]i banene [ durvati] AtmA kare che ema teo mAne che [tena tu] tethI [ krikriyAvAni:] eka dravyane be kriyA hovAnuM mAnanArA [ mithyAdaDya:] mithyAdaSTi [ mavatti] che. TIkA-nizcayathI krikriyAvAdIo (arthAt eka dravyane be kriyA hovAnuM mAnanArA) AtmAnA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane pote (AtmA) kare che ema mAne che tethI teo mithyASTi ja che evo siddhAMta che. eka dravya vaDe be dravyanA pariNAma karavAmAM AvatA na pratibhAso. jema kuMbhAra ghaDAnA saMbhavane anukULa potAnA (icchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa) vyApArapariNAmane (-vyApArarUpa pariNAmane) -ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAse che, paraMtu ghaDo karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te kuMbhAra) potAnA vyApArane anurUpa evA mATInA ghaTa-pariNAmane (ghaDArUpa pariNAmane) -ke je mATIthI abhinna che ane mATIthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAsato nathI; tevI rIte AtmA paNa ajJAnane lIdhe pudagalakarmarUpa pariNAmane anukULa potAnA pariNAmane-ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAso, paraMtu pudgalanA pariNAmane karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te AtmA) potAnA pariNAmane anurUpa evA pudgalanA pariNAmane-ke je pudgalathI abhinna che ane pudgalathI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato na pratibhAso. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 158 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (kAryA) yaH pariNamati sa kartA yaH pariNAmo bhavettu ttkrm| yA pariNatiH kriyA sA trayamapi bhinnaM na vstutyaa|| 51 / / | ( ) eka: pariNamati sadA pariNAmo jAyate sdaiksy| ekasya pariNatiH syAdanekamapyekameva ytH|| 52 / / bhAvArtha-AtmA potAnA ja pariNAmane karato pratibhAso; pudgalanA pariNAmane karato to kadI na pratibhAso. AtmAnI ane pudgalanI-banenI kriyA eka AtmA ja kare che ema mAnanArA mithyAdaSTi che. jaDa-cetananI eka kriyA hoya to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lopa thaI jAya-te moTo doSa Upaje. have A ja arthanA samarthananuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [5: pariNamati sa vartA] je pariName che te kartA che, [ : pariNAma: bhaveta tata ] ( pariNamanAranuM) je pariNAma che te karma che [1] ane [yA pariNati: sA kriyA] je pariNati che te kriyA che; [ trayam ]i e traNeya, [ vastutayA fmanuM na] vastupaNe bhinna nathI. bhAvArtha-dravyadaSTie pariNAma ane pariNAmIno abheda che ane paryAyadaSTie bheda che. bhedadaSTithI to kartA, karma ane kriyA traNa kahevAmAM Ave che paNa ahIM abhedadaSTithI paramArtha kahyo che ke kartA, karma ane kriyA-traNeya eka dravyanI abhinna avasthAo che, pradezabhedarUpa judI vastuo nathI. pa1. pharI paNa kahe che ke - zlokArthaH- [g: pariNamati savA] vastu eka ja sadA pariName che, [kavaca sava pariNAma: nAyate ekanA ja sadA pariNAma thAya che (arthAt eka avasthAthI anya avasthA ekanI ja thAya che ) ane [pariNati: cIt] ekanI ja pariNati-kriyA thAya che; [yata:] kAraNa ke [ mane... pi ma ] anekarUpa thavA chatAM eka ja vastu che, bheda nathI. bhAvArtha:-eka vastunA aneka paryAyo thAya che, temane pariNAma paNa kahevAya che ane avasthA paNa kahevAya che. teo saMjJA, saMkhyA, lakSaNa, prayojanAdikathI judA judA pratibhAse che to paNa eka vastu ja che, jAdA nathI; evo ja bhedAbhedasvarUpa vastuno svabhAva che. para. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 159 (kAryA) nobhau pariNamataH khalu pariNAmo nobhayoH prjaayet| ubhayorna pariNatiH svAdyadanekamanekameva sdaa|| 53 / / (A ) naikasya hi kartArau dvau sto dve karmaNI na caiksy| naikasya ca kriye dve ekamanekaM yato na syaat|| 54 / / (zArvatavikrIDita) AsaMsArata eva dhAvati paraM karve'hamityuccakaidurvAraM nanu mohinAmiha mahAhaGkArarUpaM tmH| tadbhUtArthaparigraheNa vilayaM yadyekavAraM vrajet tatkiM jJAnaghanasya bandhanamaho bhUyo bhvedaatmnH|| 55 / / vaLI kahe che ke: zlokArtha:- [ na hama pariNamata: 7] be dravyo eka thaIne pariNamatAM nathI, [3mayo. pariNAma: 1 pranIyeta] be dravyonuM eka pariNAma thatuM nathI ane [ 3mayo: pariNati: na cAt ] be dravyonI eka pariNati-kriyA thatI nathI; [ ] kAraNa ke [ anerum savA anerum va] aneka dravyo che te sadA aneka ja che, palaTIne eka thaI jatAM nathI. bhAvArtha-be vastuo che te sarvathA bhinna ja che, pradezabhedavALI ja che. banne eka thaIne pariNamatI nathI, eka pariNAmane upajAvatI nathI ane temanI eka kriyA hotI nathI-evo niyama che. jo be dravyo eka thaIne pariName to sarva dravyono lopa thaI jAya. pa3. pharI A arthane daDha kare che - zlokArdhaH- [9ca di dvau >>rtAro na sta:] eka dravyanA be kartA na hoya, [2] vaLI [ sya ke jharmanI ] eka dravyanAM be karma na hoya [2] ane [ ca priye na] eka dravyanI be kiyA na hoya; [yata:] kAraNa ke [gvam aneruM na cAl] eka dravya aneka dravyarUpa thAya nahi. bhAvArtha-A pramANe uparanA zlokomAM nizcayanayathI athavA zuddhadravyArthikanayathI vastusthitino niyama kahyo. 54. AtmAne anAdithI paradravyanA kartAkarmapaNAnuM ajJAna che te jo paramArthanayanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16O samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda (anupura ) AtmabhAvAnkarotyAtmA parabhAvAnsadA prH| Atmaiva hyAtmano bhAvAH parasya para eva te||56 / / grahaNathI eka vAra paNa vilaya pAme to pharIne na Ave, ema have kahe che: zlokArtha- [ rUda] A jagatamAM [ modinAna] mohI (ajJAnI) jIvono [ para adam ] paradravyane huM karuM chuM" [ti madadaTTArarUpa tama:] evA paradravyanA kartutvanA mahA ahaMkArarUpa ajJAnAMdhakAra- [ nanu 3: kuraM] ke je atyaMta durnivAra che te- [vasaMsArata: va thAvati] anAdi saMsArathI cAlyo Ave che. AcArya kahe che keH [ garo] aho ! [mRtArthaparipradeLa] paramArthanayanuM arthAt zuddhadravyArthika abhedanayanuM grahaNa karavAthI [ yari] jo [tat vAra vinaya vraneta] te eka vAra paNa nAza pAme [tata] to [ jJAna narca mAtma:] jJAnaghana AtmAne [ mUya:] pharI [vana vi bhavet] baMdhana kema thAya? (jIva jJAnaghana che mATe yathArtha jJAna thayA pachI jJAna kyAM jatuM rahe? na jAya. ane je jJAna na jAya to pharI ajJAnathI baMdha kyAMthI thAya? kadI na thAya.) bhAvArtha:-ahIM tAtparya ema che ke-ajJAna to anAdinuM ja che paraMtu paramArthanayanA grahaNathI, darzanamohano nAza thaIne, eka vAra yathArtha jJAna thaIne kSAyika samyakatva Upaje to pharI mithyAtva na Ave. mithyAtva nahi AvatAM mithyAtvano baMdha paNa na thAya. ane mithyAtva gayA pachI saMsAranuM baMdhana kaI rIte rahe? na ja rahe arthAt mokSa ja thAya ema jANavuM. 55. pharIne vizeSatAthI kahe che: zlokArtha- [ mAtmA ] AtmA to [1] sadA [zAtmamAvAna] potAnA bhAvone [ roti] kare che ane [para:] paradravya [ paramAvAna] paranA bhAvone kare che; [di] kAraNa ke [gAtmana: bhAva: ] potAnA bhAvo che te to [zAtmA 94 ] pote ja che ane [paraca te] paranA bhAvo che te [para: 4] para ja che (e niyama che.). pa6. (padravyanA kartAkarmapaNAnI mAnyatAne ajJAna kahIne ema kahyuM ke je evuM mAne te mithyAdaSTi che; tyAM AzaMkA Upaje che ke-A mithyAtvAdi bhAvo zI vastu che? jo temane jIvanA pariNAma kahevAmAM Ave to pahelAM rAgAdi bhAvone pulanA pariNAma kahyA hatA te kathana sAthe virodha Ave che, ane jo pudgalanA pariNAma kahevAmAM Ave to jemanI sAthe jIvane kAMI prayojana nathI temanuM phaLa jIva kema pAme ? A AzaMkA dUra karavAne have gAthA kahe che:-). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kartA-karma adhikAra micchattaM puNaM duvihaM jIvamajIvaM taheva aNNANaM / aviradi jogo moho kohAdIyA ime bhAvA / / 87 / / kahAnajainazAstramALA ] mithyAtvaM * punardvividhaM jiivo'jiivstthaivaajnyaanm| aviratiryogo mohaH krodhAdyA ime bhAvAH / / 87 / / mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdayo hi bhAvAH te tu pratyekaM bhAvyamAnatvAjjIvAjIvau / tathAhi-yathA mayUramukurandavajjIvAjIvAbhyAM nIlaharitapItAdayo bhAvAH svadravyasvabhAvatvena mayUreNa bhAvyamAnA: mayUra eva, yathA ca nIlaharitapItAdayo bhAvAH svacchatAvikAramAtreNa mukurandena bhAvyamAnA mukuranda eva; tathA mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdayo bhAvAH svadravyasvabhAvatvenAjIvena bhAvyamAnA ajIva eva, mithyAtva jIva ajIva dvividha, ema vaLI ajJAna ne aviramaNa, yogo, moha ne krodhAdi ubhaya prakA2 che. 87. 161 gAthArtha:- [ puna: ] vaLI, [ mithyAtva ] je mithyAtva kahyuM te [dvividha] be prakAre che- [ nIva: anIva: ] eka jIvamithyAtva ane eka ajIvamithyAtva; [ tathA va] ane evI ja rIte [ ajJAnam ] ajJAna, [ avirati: ] avirati, [ yoga: ] yoga, [ moha: ] moha ane [odhAghA: ] krodhAdi kaSAyo- [me bhAvA: ] A (sarva) bhAvo jIva ane ajIvanA bhedathI babbe prakAre che. TIkAH-mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi je bhAvo che te pratyeka, mayUra ane darpaNanI jema, ajIva ane jIva vaDe bhAvavAmAM AvatA hovAthI ajIva paNa che ane jIva paNa che. te daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave cheH-jema ghero vAdaLI, lIlo, pILo Adi (varNarUpa ) bhAvo ke jeo mo2nA potAnA svabhAvathI mora vaDe bhAvavAmAM Ave che (-banAvAya che, thAya che) teo mo2 ja che ane (darpaNamAM pratibiMbarUpe dekhAtA ) ghero vAdaLI, lIlo, pILo ityAdi bhAvo ke jeo (darpaNanI ) svacchatAnA vikAramAtrathI darpaNa vaDe bhAvavAmAM Ave che teo darpaNa ja che; tevI ja rIte mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo ajIvanA potAnA dravyasvabhAvathI ajIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo ajIva ja che ane * 86 mI gAthAmAM dvikriyAvAdIne mithyAdaSTi kahyA hatA tenI sAthe saMbaMdha karavAne ahIM 'puna: ' zabda che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 162 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tathaiva ca mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdayo bhAvAzcaitanyavikAramAtreNa jIvena bhAvyamAnA jIva eva / kAviha jIvAjIvAviti cet poggalakammaM micchaM jogo aviradi aNANamajjIvaM / uvaogo aNNANaM aviradi micchaM ca jIvo pudgalakarma mithyAtvaM yogo'viratirajJAnamajIvaH / upayogo'jJAnamaviratirmithyAtvaM ca jIvastu / / 88 / / u / / 88 / / mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo caitanyanA vikAramAtrathI jIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo jIva ja che. bhAvArtha:-puddagalanA paramANuo paudgalika mithyAtvAdi karmarUpe pariName che. te karmano vipAka (udaya) thatAM temAM je mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che te mithyAtvAdi ajIva che; ane karmanA nimittathI jIva vibhAvarUpa pariName che te vibhAva pariNAmo cetananA vikAra che tethI teo jIva che. ahIM ema jANavuM ke:-mithyAtvAdi karmanI prakRtio che te puddagaladravyanA paramANu che. jIva upayogasvarUpa che. tenA upayoganI evI svacchatA che ke paudgalika karmano udaya thatAM tenA udayano je svAda Ave tenA AkAre upayoga thaI jAya che. ajJAnIne ajJAnane lIdhe te svAdanuM ane upayoganuM bhedajJAna nathI tethI te svAdane ja potAno bhAva jANe che. jyAre temanuM bhedajJAna thAya arthAt jIvabhAvane jIva jANe ane ajIvabhAvane ajIva jANe tyAre mithyAtvano abhAva thaIne samyajJAna thAya che. have pUche che ke mithyAtvAdikane jIva ane ajIva kahyA te jIva mithyAtvAdi ane ajIva mithyAtvAdi koNa che? teno uttara kahe che: mithyAtva ne ajJAna Adi ajIva, pudgalakarma che; ajJAna ne avi2maNa vaLI mithyAtva jIva, upayoga che. 88. gAthArtha:- [ mithyAtva] je mithyAtva, [yoga: ] yoga, [ avirati: ] avirati ane [ JajJAnam ] ajJAna [ trIva: ] ajIva che te to [punnanarma] puddagalakarma che; [ 7 ] ane je [ ajJAnam ] ajJAna, [avirati: ] avirati ane [ mithyAtva] mithyAtva [ nIva: ] jIva che [ tu ] te to [ 3payoga: ] upayoga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] ya: khalu mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdirajIvastadamUrtAccaitanyapariNAmAdanyat mUrtaM pudgalakarma; yastu mithyAdarzanamajJAnamaviratirityAdiH jIvaH sa mUrtAtpudgalakarmaNo'nyazcaitanyapariNAmasya vikaarH| mithyAdarzanAdizcaitanyapariNAmasya vikAraH kuta iti cet uvaogassa aNAI pariNAmA tiNNi mohajuttassa / micchattaM aNNANaM aviradibhAvo ya NAdavvo / / 89 / / upayogasyAnAdaya: pariNAmAstrayo mohayuktasya / mithyAtvamajJAnamaviratibhAvazca jJAtavyaH / / 89 / / kartA-karma adhikAra pariNAma upayogasya hi svarasata eva samastavastusvabhAvabhUtasvarUpa-pariNAmasamarthatve satyanAdivastvantarabhUtamohayuktatvAnmithyAdarzanamajJAnama-viratiriti 163 TIkA:-nizcayathI je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi ajIva che te to, amUrtika caitanyapariNAmathI anya evuM mUrtika puddagalakarma che; ane je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi jIva che te, mUrtika puddagalakarmathI anya evo caitanyapariNAmano vikAra che. che mohayuta upayoganA pariNAma traNa anAdinA, mithyAtva ne ajJAna, aviratabhAva e traNa jANavA. 89. trividhi: have pharI pUche che ke mithyAdarzanAdi caitanyapariNAmano vikAra kyAMthI thayo ? teno uttara kahe che: gAthArtha:- [mohayusya ] anAdithI moyukta hovAthI [ 35yoca] upayoganA [anAvaya: ] anAdithI mAMDIne [traya: pariNAmA: ] traNa pariNAma che; te [mithyAtvam ] mithyAtva, [ ajJAnan] ajJAna [tta aviratimAva: ] ane aviratibhAva e traNa ) [ jJAtavya: ] jANavA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com TIkA:-joke nizcayathI potAnA nijarasathI ja sarva vastuonuM potAnA svabhAvabhUta evA svarUpa-pariNamanamAM samarthapaNuM che, topaNa ( AtmAne ) anAdithI anya-vastubhUta moha sAthe saMyuktapaNuM hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra che. upayogano te pariNAma Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 samayasAra, bhagavAnazrIkuMdakuMda vikaarH| sa tu tasya sphaTikasvacchatAyA iva parato'pi prabhavan dRssttH| yathA hi sphaTikasvacchatAyAH svarUpapariNAmasamarthatve sati kadAcinnIlaharitapItatamAlakadalIkAJcanapAtropAzrayayuktatvAnnIlo haritaH pIta iti trividha: pariNAmavihAro dag:, tathopayogasyAnAdimithyAdarzanAjJAnAviratisvabhAvavastvantarabhUtamohayuktatvAnmithyAda rzanamajJAnamaviratiriti trividhaH pariNAmavikAro dRssttvyH| athAtmanastrividhapariNAmavikArasya kartRtvaM darzayatiedesu ya uvaogo tiviho suddho NiraMjaNo bhaavo| jaM so karedi bhAvaM uvaogo tarasa so kttaa||90 / / eteSu copayogastrividhaH zuddho niraJjano bhaavH|| yaM sa karoti bhAvamupayogastasya sa krtaa|| 90 / / vikAra, sphaTikanI svacchatAnA pariNAmavikAranI jema, parane lIdhe (-paranI upAdhine lIdhe ) utpanna thato dekhAya che. te spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave che. jema sphaTikanI svacchatAnuM svarUpa-pariNamanamAM (arthAt potAnA ujvaLatArUpa svarUpe pariNamavAmAM) samarthapaNuM hovA chatAM, kadAcit (sphaTikane ) kALA, lIlA ane pILA evA tamAla, keLa ane kAMcananA pAtrarUpI AdhArano saMyoga hovAthI, sphaTikanI svacchatAno, kALo, lIlo ane pILo ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhAya che, tevI rIte (AtmAne) anAdithI mithyAdarzana, ajJAna ane avirati jeno svabhAva che evA anya-vastubhUta mohano saMyoga hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhavo. bhAvArtha:-AtmAnA upayogamAM A traNa prakArano pariNAmavikAra anAdi karmanA nimittathI che. ema nathI ke pahelAM e zuddha ja hato ane have temAM navo pariNAmavikAra thayo che. jo ema hoya to siddhone paNa navo pariNAmavikAra thavo joie. paNa ema to thatuM nathI. mATe te anAdithI che ema jANavuM. have AtmAne traNa prakAranA pariNAmavikAranuM kartApaNuM darzAve che - enAthI che upayoga traNavidha, zuddha nirmaLa bhAva je; je bhAva kaMI paNa te kare, te bhAvano kartA bane. 90. gAthArtha - [ tey a] anAdithI A traNa prakAranA pariNAmavikAro Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kartA-karma adhikAra mithyAda athaivamayamanAdivastvantarabhUtamohayuktatvAdAtmanyutplavamAneSu rzanAjJAnAviratibhAveSu pariNAmavikAreSu triSveteSu nimittabhUteSu paramArthataH zuddhaniraJjanAnAdinidhana vastusarvasvabhUtacinmAtrabhAvatvenaikavidho'pyazuddhasAJjanAnekabhAvatvamApadyamAnastrividho bhUtvA svayamajJAnIbhUtaH kartRtvamupaDhaukamAno vikAreNa pariNamya yaM yaM bhAvamAtmanaH karoti tasya tasya kilopayogaH kartA syaat| athAtmanastrividhapariNAmavikArakartRtve sati pudgaladravyaM svata eva karmatvena kahAnajainazAstramALA ] pariNamatItyAha jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa bhAvassa / kammattaM pariNamade tamhi sayaM poggalaM davvaM / / 99 / / hovAthI, [ 3payoga: ] AtmAno upayoga- [ zuddha: ] joke (zudghanayathI ) te zuddha, [niSnana: ] niraMjana [ bhAva: ] ( eka ) bhAva che topaNa- [ trividha: ] traNa prakArano thayo thako [sa: 3payoga: ] te upayoga [yaM] je [bhAvas] (vikArI ) bhAvane [ roti] pote kare che [ tattva ] te bhAvano [sa: ] te [ f] kartA [mati] thAya che. 165 TIkA:-e pramANe anAdithI anyavastubhUta moha sAthe saMyuktapaNAne lIdhe potAnAmAM utpanna thatA je A traNa mithyAdarzana, ajJAna ane aviratibhAvarUpa pariNAmavikAro temanA nimitte (-kAraNathI ) joke paramArthathI to upayoga zuddha, niraMjana, anAdinidhana vastunA sarvasvabhUta caitanyamAtrabhAvapaNe eka prakArano che topaNa-azuddha, sAMjana anekabhAvapaNAne pAmato thako traNa prakArano thaIne, pote ajJAnI thayo thako kartApaNAne pAmato, vikArarUpa pariNamIne je je bhAvane potAno kare che te te bhAvano te upayoga kartA thAya che. bhAvArtha:-pahelAM kahyuM hatuM ke je pariName te kartA che. ahIM ajJAnarUpa thaIne upayoga pariNamyo tethI je bhAvarUpa te pariNamyo te bhAvano tene kartA kahyo. A rIte upayogane kartA jANavo. joke zuddhadravyArthikanayathI AtmA kartA che nahi, topaNa upayoga ane AtmA eka vastu hovAthI azuddhadravyArthikanaye AtmAne paNa kartA kahevAmAM Ave che. have, AtmAne traNa prakAranA pariNAmavikAranuM kartApaNuM hoya tyAre pudgaladravya potAnI meLe ja karmapaNe pariName che ema kahe cheH je bhAva jIva kare are ! jIva tehano kartA bane; kartA thatAM, pudgala svayaM tyAM karmarUpe pariName. 91. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 166 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya bhaavsy| karmatvaM pariNamate tasmin svayaM pudgalaM drvym|| 91 / / AtmA hyAtmanA tathApariNamanena yaM bhAvaM kila karoti tasyAyaM kartA syAt, saadhkvt| tasminnimitte sati pudgaladravyaM karmatvena svayameva prinnmte| tathAhi-yathA sAdhaka: kila tathAvidhadhyAnabhAvenAtmanA pariNamamAno dhyAnasya kartA syAt, tasmistu dhyAnabhAve sakalasAdhyabhAvAnu-kUlatayA nimittamAtrIbhUte sati sAdhakaM kartAramantareNApi svayameva bAdhyante viSavyAptayo, viDambyante yoSito, dhvaMsyante bndhaaH| tathAyamajJAnAdAtmA mithyAdarzanAdibhAvenAtmanA pariNamamAno mithyAdarzanAdibhAvasya kartA syAt, tasmistu mithyAdarzanAdau bhAve svAnukUlatayA nimittamAtrIbhUte satyAtmAnaM kartAramantareNApi pudgaladravyaM mohanIyAdikarmatvena svayameva prinnmte| gAthArthaH- [ mAtmA] AtmA [ caM bhAvana] je bhAvane [karoti] kare che [ tarasya mAvejI] te bhAvano [sa:] te [kartA] kartA [ mavati] thAya che; [tarizmana] te kartA thatAM [putiM dravyana] pudgala dravya [svayaM] potAnI meLe [rmaa] karmapaNe [riNamate] pariName che. TIkA-AtmA pote ja te prakAre (te-rUpe) pariNamavAthI je bhAvane kharekhara kare che teno te kartA thAya che-sAdhakanI (arthAt maMtra sAdhanAranI) jema; te (AtmAno bhAva) nimittabhUta thatAM, pudgaladravya karmapaNe svayameva (potAnI meLe ja) pariName che. A vAta spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave che -jema sAdhaka te prakAranA dhyAnabhAve pote ja pariNamato thako dhyAnano kartA thAya che ane te dhyAnabhAva sarva sAdhyabhAvone (arthAt sAdhakane sAdhavAyogya bhAvone) anukULa hovAthI nimitta mAtra thatAM, sAdhaka kartA thayA sivAya (sarpAdikanuM ) vyApeluM jhera svayameva UtarI jAya che, strIo svayameva viDaMbanA pAme che ane baMdhano svayameva tUTI jAya che, tevI rIte A AtmA ajJAnane lIdhe mithyAdarzanAdibhAve pote ja pariNamato thako mithyAdarzanAdibhAvano kartA thAya che ane te mithyAdarzanAdibhAva pudgaladravyane (karmarUpe pariNamavAmAM) anukULa hovAthI nimittamAtra thatAM, AtmA kartA thayA sivAya pudgaladravya mohanIyAdi karmapaNe svayameva pariName che. bhAvArtha-AtmA to ajJAnarUpa pariName che, koI sAthe mamatva kare che, koI sAthe rAga kare che, koI sAthe dveSa kare che; te bhAvono pote kartA thAya che. te bhAvo nimittamAtra thatAM, pudgaladravya pote potAnA bhAvathI ja karmarUpe pariName che. paraspara nimittanaimittikabhAva mAtra che. kartA to banne pota potAnA bhAvanA che e nizcaya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 167 ajJAnAdeva karma prabhavatIti tAtparyamAha paramappANaM kuvvaM appANaM pi ya paraM karito so| aNNANamao jIvo kammANaM kArago hodi|| 92 / / paramAtmAnaM kurvannAtmAnamapi ca paraM kurvan sH| ajJAnamayo jIvaH karmaNAM kArako bhvti||92 / / ayaM kilAjJAnenAtmA parAtmanoH parasparavizeSAnirjJAne sati paramAtmAnaM kurvannAtmAnaM ca paraM kurvansvayamajJAnamayIbhUtaH karmaNAM kartA prtibhaati| tathAhitathAvidhAnubhavasampAdanasamarthAyAH rAgadveSasukhaduHkhAdi-rUpAyAH pudgalapariNAmAvasthAyAH zItoSNAnubhavasampAdanasamarthAyAH zItoSNAyAH pudgalapariNAmAvasthAyA iva pudgalAda bhinnatvenAtmano nityamevAtyantabhinnAyAstannimittatathAvidhAnubhavasya cAtmano'bhinnatvena pudgalAnnityamevAtyantabhinnasyAjJAnAtparasparavizeSAnirjJAne satyekatvAdhyAsAt have, ajJAnathI ja karma utpanna thAya che ema tAtparya kahe cheH parane kare nijarUpa ne nija AtmAne paNa pa2 kare, ajJAnamaya e jIva evo karmano kAraka bane. 92. gAthArtha:- [52] je parane [mAtmAne] potArUpa [jIrvana] kare che [2] ane [mAtmAnam ]i potAne paNa [paraM] para [ pUrvana] kare che [3] te [ ajJAnamaya: nIva: ] ajJAnamaya jIva [ rmai ] karmono [ BIR:] kartA [ bhavati ] thAya che. TIkA:-ajJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa (taphAvata) na jANato hoya tyAre parane potArUpa karato ane potAne para karato, pote ajJAnamaya thayo thako, karmono kartA pratibhAse che. te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che -jema zItauSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che, tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAga-dveSa-sukha-duHkhAdirUpa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che. jyAre ajJAnane lIdhe AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda zItoSNarUpeNevAtmanA pariNamitumazakyena rAgadveSasukhaduHkhAdirUpeNA-jJAnAtmanA pariNamamAno jJAnasyAjJAnatvaM prakaTIkurvansvayamajJAnamayIbhUta eSo'haM rajye ityAdividhinA rAgAdeH karmaNaH kartA prtibhaati| jJAnAttu na karma prabhavatItyAha paramappANamakuvvaM appANaM pi ya paraM akuvvNto| so NANamao jIvo kammANamakArago hodi||93 / / paramAtmAnamakurvannAtmAnamapi ca prmkurvn| sa jJAnamayo jIvaH karmaNAmakArako bhvti||93 / / te rAga-dveSa-sukha-duHkhAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa na jANato hoya tyAre ekapaNAnA adhyAsane lIdhe, zIta-uSNanI mAphaka (arthAt jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakya che tema), jemanA rUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakya che evAM rAgadveSasukhaduHkhAdirUpe ajJAnAtmA vaDe pariNamato thako (arthAta pariNamyo hovAnuM mAnato thako ), jJAnanuM ajJAnatva pragaTa karato, pote ajJAnamaya thayo thako, "A huM rAgI chuM (arthAt A huM rAga karuM chuM ) ' ityAdi vidhithI rAgAdi karmano kartA pratibhAse che. bhAvArtha: rAgadvaiSasukhaduHkhAdi avasthA pudgalakarmanA udayano svAda che; tethI te, zIta-uSNapaNAnI mAphaka, pudgalakarmathI abhinna che ane AtmAthI atyaMta bhinna che. ajJAnane lIdhe AtmAne tenuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema jANe che ke A svAda mAro ja che; kAraNa ke jJAnanI svacchatAne lIdhe rAgadveSAdino svAda, zItauSNapaNAnI mAphaka, jJAnamAM pratibiMbita thatAM, jANe ke jJAna ja rAgadveSa thaI gayuM hoya evuM ajJAnI ne bhAse che. tethI te ema mAne che ke "huM rAgI chuM, huM dvaSI chuM, huM krodhI chuM, huM mAnI chuM" ityAdi. A rIte ajJAnI jIva rAgadveSAdino kartA thAya che. jJAnathI karma utpanna thatuM nathI ema have kahe che: parane na karato nijarUpa, nija Atmane para nava kare, e jJAnamaya AtmA akAraka karmano ema ja bane. 93. gAthArtha- [param] je parane [ mAtmAna] potArUpa [arvana] karato nathI [2] ane [ mAtmAnam ri] potAne paNa [param] para [ garvana] karato nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 169 ayaM kila jJAnAdAtmA parAtmano: parasparavizeSanirjJAne sati paramAtmAnamakurvannAtmAnaM ca paramakurvansvayaM jJAnamayIbhUtaH karmaNAmakartA prtibhaati| tathAhitathAvidhAnubhavasampAdanasamarthAyAH rAgadveSasukhaduHkhAdi-rUpAyA: pudgalapariNAmAvasthAyAH zItoSNAnubhavasampAdanasamarthAyAH zItoSNAyAH pudgalapariNAmAvasthAyA iva pudgalAdabhinnatvenAtmano nityamevAtyantabhinnAyAstannimittatathAvidhAnubhavasya cAtmano'bhinnatvena pudgalAnnityamevAtyantabhinnasya jJAnAtparasparavizeSanirjJAne sati nAnAtvavivekAcchItoSNarUpeNevAtmanA pariNamitumazakyena rAgadveSasukhaduHkhAdirUpeNAjJAnAtmanA manAgapyapariNamamAno jJAnasya jJAnatvaM prakaTIkurvan svayaM jJAnamayIbhUtaH eSo'haM jAnAmyeva rajyate tu pudgala ityAdividhinA samagrasyApi rAgAdeH karmaNo jJAnaviruddhasyAkartA prtibhaati| TI[ ] karmono [ sArava: mavati] [ 1 ] te [ jJAnamaya: nIvaDa] jJAnamaya jIva [ akartA thAya che arthAta kartA thato nathI. TIkAH-jJAnathI A AtmA parano ane potAno paraspara vizeSa jANato hoya tyAre parane potArUpa nahi karato ane potAne para nahi karato, pote jJAnamaya thayo thako, karmono akartA pratibhAse che. te spaSTatAthI samajAvavAmAM Ave che -jema zIta-uSNano anubhava karAvavAmAM samartha evI zIta-uSNa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pugalathI sadAya atyaMta bhinna che, tevI rIte te prakArano anubhava karAvavAmAM samartha evI rAgadveSasukhadu:khAdirUpa pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAya atyaMta bhinna che ane tenA nimitte thato te prakArano anubhava AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAya atyaMta bhinna che. jyAre jJAnane lIdhe AtmA te rAgadveSasukhadu:khAdino ane tenA anubhavano paraspara vizeSa jANato hoya tyAre, teo eka nathI paNa bhinna che evA vivekane lIdhe, zIta-uSNanI mAphaka (arthAt jema zIta-uSNarUpe AtmA vaDe pariNamavuM azakya che tema), jemanA rUpe AtmA vaDa pariNamavuM azakya che evAM rAgadveSasukhadu:khAdirUpe ajJAnAtmA vaDe jarAya nahi pariNamato thako, jJAnanuM jJAnatva pragaTa karato, pote jJAnamaya thayo thako, "A huM (rAgane) jANuM ja chuM, rAgI to pudgala che (arthAt rAga to pudgala kare che )' ityAdi vidhithI, jJAnathI viruddha evA samasta rAgAdi karmano akartA pratibhAse che. bhAvArtha-jyAre AtmA rAgadveSasukhadu:khAdi avasthAne jJAnathI bhinna jANe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda kathamajJAnAtkarma prabhavatIti cettiviho esuvaogo appaviyappaM karedi koho'hN| kattA tassuvaogassaM hodi so attbhaavss||94 / / trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti krodho'hm| kartA tasyopayogasya bhavati sa aatmbhaavsy|| 94 / / eSa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo mithyAdarzanAjJAnAviratirUpastrividhaH savikArazcaitanyapariNAmaH parAtmanoravizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaratyA ca samastaM bhedamapahRtya bhAvyabhAvakabhAvApannayozcetanAcetanayoH sAmAnyAdhikaraNyenAnubhavanAtkrodho'hamityAtmano vikalpamutpAdayati; tato'yamAtmA krodho'hamiti bhrAntyA savikAreNa caitanyapariNAmena pariNaman tasya savikAracaitanyapariNAmarUpasyAtmabhAvasya kartA syaat| arthAt "jema zIta-uSNapaNuM pudagalanI avasthA che tema rAgadveSAdi paNa pugalanI avasthA che" evuM bhedajJAna thAya, tyAre potAne jJAtA jANe ane rAgAdirUpa pudgalane jANe. ema thatAM, rAgAdino kartA AtmA thato nathI, jJAtA ja rahe che. have pUche che ke ajJAnathI karma kaI rIte utpanna thAya che? teno uttara kahe che: "krodha" ema vikalpa e upayoga traNavidha Acare. tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 94. gAthArthaH- [ trividha: ] traNa prakArano [TS: ] A [ upayo: ] upayoga [gadam Drodha: ] "huM kodha chuM' evo [AtmavinaM] potAno vikalpa [ roti] kare che; tethI [sa:] AtmA [tarasya upayo10] te upayogarUpa [ mAtmamArca ] potAnA bhAvano [ ] kartA [ bhavati] thAya che. TIkA -kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAnaaviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI samasta bhedane chupAvIne, bhAvyabhAvakabhAvane pAmelAM evAM cetana ane acetananuM sAmAnya adhikaraNathI (--jANe ke temano eka AdhAra hoya e rIte) anubhavana karavAthI, "huM krodha chuM" evo potAno | vikalpa utpanna kare che; tethI huM krodha chuM' evI bhrAMtine lIdhe je savikAra ( vikArasahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te savikAra caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. evI ja rIte "krodha" pada palaTAvIne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 171 evameva ca krodhapadaparivartanena mAnamAyAlobhamoharAgadveSakarmanokarmamanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyAkhyeyAnyanayA dishaanyaanypyuuhyaani| tiviho esuvaogo appaviyappaM karedi dhmmaadii| kattA tassuvaogassa hodi so attbhaavss||95 / / trividha eSa upayoga AtmavikalpaM karoti dhrmaadikm| kartA tasyopayogasya bhavati sa aatmbhaavsy|| 95 / / eSa khalu sAmAnyenAjJAnarUpo mithyAdarzanAjJAnAviratirUpastrividhaH savikArazcaitanyapariNAma: parasparamavizeSadarzanenAvizeSajJAnenAvizeSaratyA ca samastaM bhedamapaddatya jJeyajJAyakabhAvApannayoH parAtmano: samAnAdhikaraNyenAnubhavanAddharmo'hamadharmo'hamAkAzamahaM mAna, mAyA, lobha, moha, rAga, dveSa, karma, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, prANa, rasana ane sparzananAM soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavAM; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. bhAvArtha-ajJAnarUpa eTale ke mithyAdarzana-ajJAna-aviratirUpa traNa prakAranuM je savikAra caitanyapariNAma te potAno ane parano bheda nahi jANIne "huM krodha chuM, huM mAna chuM" ityAdi mAne che, tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa savikAra caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. have e ja vAtane vizeSa kahe che: huM dharma Adi' vikalpa e upayoga traNavidha Acare, tyAM jIva e upayogarUpa jIvabhAvano kartA bane. 95. gAthArtha:- [ trividha:] traNa prakArano [WS:] A [ upayoT: ] upayoga [ dharmA]i "huM dharmAstikAya Adi chuM' evo [ bAtmaviva7] potAno vikalpa [varAti ] kare che; tethI [ :] AtmA [tasya upayoga raca] te upayogarUpa [mAtmamArca ] potAnA bhAvano [ kartA ] kartA [bhavati] thAya che. TIkA-kharekhara A sAmAnyapaNe ajJAnarUpa evuM je mithyAdarzana-ajJAnaaviratirUpa traNa prakAranuM savikAra caitanyapariNAma te, paranA ane potAnA avizeSa darzanathI, avizeSa jJAnathI ane avizeSa ratithI (lInatAthI) samasta bhedane chupAvIne zeyajJAyakabhAvane pAmelAM evA sva-paranuM sAmAnya adhikaraNathI anubhavana karavAthI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra 17ra bhagavAna zrIkuMdakuMdakaaloddhN pudgaloDahaM jIvAntaramahamityAtmano vikalpamutpAdayati; tato'yamAtmA dharmo'hamadharmo'hamAkAzamahaM kAlo'haM pudgalo'haM jIvAntaramahamiti bhrAntyA sopAdhinA caitanyapariNAmena pariNaman tasya sopAdhicaitanyapariNAmarUpasyAtmabhAvasya kartA syaat| tataH sthitaM krtRtvmuulmjnyaanm| evaM parANi davvANi appayaM kuNadi mNdbuddhiio| appANaM avi ya paraM karedi aNNANabhAveNa / / 96 / / evaM parANi dravyANi AtmAnaM karoti mndbuddhistu| AtmAnamapi ca paraM karoti ajnyaanbhaaven||96 / / yatkila krodho'hamityAdivaddharmo'hamityAdivaca paradravyANyAtmIkarotyAtmAnamapi huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM' evo potAno vikalpa utpanna kare che; tethI, "huM dharma chuM, huM adharma chuM, huM AkAza chuM, huM kALa chuM, huM pudgala chuM, huM anya jIva chuM" evI bhrAMtine lIdhe je sopAdhika (upAdhi sahita) che evA caitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te sopAdhika caitanyapariNAmarUpa potAnA bhAvano kartA thAya che. bhAvArtha-dharmAdinA vikalpa vakhate je, pote zuddha caitanyamAtra hovAnuM bhAna nahi rAkhatAM, dharmAdinA vikalpamAM ekAkAra thaI jAya che te potAne dharmAdidravyarUpa mAne che. A pramANe, ajJAnarUpa caitanyapariNAma potAne dharmAdidravyarUpa mAne che tethI ajJAnI jIva te ajJAnarUpa sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che ane te ajJAnarUpa bhAva tenuM karma thAya che. "tethI kartApaNAnuM mULa ajJAna karyuM" ema huve kahe che - jIva maMdabuddhi e rIte paradravyane nijarUpa kare, nija Atmane paNa e rIte ajJAnabhAve para kare. 96. gAthArthaH- [ga g] A rIte [ vuiddhi:] maMdabuddhi arthAta ajJAnI [ ajJAnamAvena] ajJAnabhAvathI [TRILa dravyALi] para dravyone [ mAtmAnaM] potArUpa [ roti] kare che [ pi ] ane [mAtmAnan] potAne [52] para [rAti] kare che. TIkAH-kharekhara e rIte, "huM krodha chuM' ityAdinI jema ane "huM dharmadravya chuM" ityAdinI jema AtmA paradravyone potArUpa kare che ane potAne paNa paradravyarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 173 paradravyIkarotyevamAtmA, tadayamazeSavastusambandhavidhuraniravaghivizuddhacaitanyadhAtumayo'pyajJAnAdeva savikArasopAdhIkRtacaitanyapariNAmatayA tathAvidhasyAtmabhAvasya kartA pratibhAtItyAtmano bhUtAviSTadhyAnAviSTasyeva pratiSThitaM krtRtvmuulmjnyaanm| tathAhi yathA khalu bhUtAviSTo'jJAnAdbhUtAtmAnAvekIkurvannamAnuSocitaviziSTaceSTAvaSTambhanirbharabhayaGkarArambhagambhIrAmAnuSavyavahAratayA tathAvidhasya bhAvasya kartA pratibhAti, tathAyamAtmApyajJAnAdeva bhAvyabhAvakau parAtmAnAvekIkurvannavikArAnubhUtimAtrabhAvakAnucitavicitrabhavyakrodhAdivikArakarambitacaitanyapariNAmavikAratayA tathAvidhasya bhAvasya kartA prtibhaati| yathA vA'parIkSakAcAryAdezena mugdhaH kazcinmahiSadhyAnAviSTo'jJAnAnmahiSAtmAnAvekIkurvannAtmanyabhraGkaSaviSANamahAmahiSatvAdhyAsAtpracyutamAnuSocitApavarakadvAravinissaraNatayA tathAvidhasya bhAvasya kartA pratibhAti, tathAyamAtmA'pyajJAnA-d jJeyajJAyakau parAtmAnAvekIkurvannAtmani paradravyAdhyAsAnnoindriyaviSayIkRtadharmAdharmAkAzakAlapudgala kare che, tethI A AtmA, joke te samasta vastuonA saMbaMdhathI rahita behada zuddha caitanyadhAtumaya che topaNa, ajJAnane lIdhe ja savikAra ane sopAdhika karAyelA caitanyapariNAmavALo hovAthI te prakAranA potAnA bhAvano kartA pratibhAse che. A rIte, bhUtAviSTa (jenA zarIramAM bhUta pravezya hoya evA) puruSanI jema ane dhyAnAviSTa (dhyAna karatA) puruSanI jema, AtmAne kartApaNAnuM mULa ajJAna TharyuM. te pragaTa daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che: jema bhUtAviSTa puruSa ajJAnane lIdhe bhUtane ane potAne eka karato thako, manuSyane anucita evI viziSTa ceSTAnA avalaMbana sahita bhayaMkara *AraMbhathI bharelA amAnuSa vyavahAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe ja bhAvya-bhAvakarUpa parane ane potAne eka karato thako, avikAra anubhUtimAtra je bhAvaka tene anucita evA vicitra bhAvyarUpa krodhAdi vikArothI mizrita caitanyapariNAmavikAravALo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. vaLI jema aparIkSaka AcAryanA upadezathI mahiSanuM (pADAnuM) dhyAna karato koI bhoLo puruSa ajJAnane lIdhe mahiSane ane potAne eka karato thako, "huM gagana sAthe ghasAtAM ziMgaDAMvALo moTo mahiSa chuM' evA adhyAsane lIdhe manuSyane yogya evuM je oraDAnA bAraNAmAMthI bahAra nIkaLavuM tenAthI Tyuta thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che; tevI rIte A AtmA paNa ajJAnane lIdhe yajJAyakarUpa parane ane potAne eka karato thako, "huM paradravya chuMevA adhyAsane * AraMbha = kArya; vyApAra; hiMsAyukta vyApAra. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 jIvAntaraniruddhazuddhacaitanyadhAtutayA samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tathendriyaviSayIkRtarUpipadArthatirohita kevalabodhatayA bhRtakakalevaramUcchitaparamAmRtavijJAnaghanatayA ca tathAvidhasya bhAvasya kartA prtibhaati| tataH sthitametad jJAnAnnazyati kartRtvam edeNa du so kattA AdA NicchayavidUhiM parikahido / evaM khalu jo jANadi so muMcadi savvakattittaM / / 97 / / etena tu sa kartAtmA nizcayavidbhiH prikthitH| evaM khalu yo jAnAti so muJcati sarvakartRtvam / / 97 / / lIdhe mananA viSayarUpa karavAmAM AvelAM dharma, adharma, AkAza, kALa, puddagala ane anya jIva vaDe (potAnI) zuddha caitanyadhAtu rokAyelI hovAthI tathA iMdriyonA viSayarUpa karavAmAM AvelA rUpI padArtho vaDe (potAno ) kevaLa bodha (-jJAna) DhaMkAyela hovAthI ane mRta kalevara (-zarIra) vaDe parama amRtarUpa vijJAnana ( pote ) mUrchita thayo hovAthI te prakAranA bhAvano kartA pratibhAse che. bhAvArtha:-A AtmA ajJAnane lIdhe, acetana karmarUpa bhAvakanuM je krodhAdi bhAvya tene cetana bhAvaka sAthe ekarUpa mAne che; vaLI te, 52 zeyarUpa dharmAdidravyone paNa jJAyaka sAthe ekarUpa mAne che. tethI te savikAra ane sopAdhika caitanyapariNAmano kartA thAya che. ahIM, krodhAdika sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva samajAvavA bhUtAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM ane dharmAdika anyadravyo sAthe ekapaNAnI mAnyatAthI utpanna thatuM kartRtva samajAvavA dhyAnAviSTa puruSanuM dRSTAMta kahyuM. 'tethI (pUrvokta kAraNathI) e siddha thayuM ke jJAnathI kartApaNAno nAza thAya che' ema have kahe cheH e kAraNe AtmA kahyo kartA sahu nizcayavide, -e jJAna jene thAya te choDe sakala kartRtvane. 97. gAthArtha:- [tena tu] A (pUrvokta) kAraNathI [nizcayavidvi] nizcayanA jANanArA jJAnIoe [sa: AtmA ] te AtmAne [i] kartA [parithita: ] kahyo che[ttva hatu] AvuM nizcayathI [ya: ] je [nAnAti] jANe che [F: ] te (jJAnI thayo thako ) [ sarvatRtvam ] sarva rtRtvane [ mugdhati] choDe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 175 yenAyamajJAnAtparAtmanorekatvavikalpamAtmanaH karoti tenAtmA nizcayataH kartA pratibhAti, yastvevaM jAnAti sa samastaM kartRtvamutsRjati, tataH sa khalvakartA prtibhaati| tathAhi-ihAyamAtmA kilAjJAnI sannajJAnAdA-saMsAraprasiddhena militasvAdasvAdanena mudritabhedasaMvedanazaktiranAdita eva syAtH tataH parAtmAnAvekatvena jAnAti; tataH krodho'hamityAdi-vikalpamAtmanaH karoti; tato nirvikalpAdakRtakAdekasmAdvijJAna ghanAtprabhraSTo vAraMvAramanekavikalpaiH pariNaman kartA prtibhaati| jJAnI tu san jJAnAttadAdiprasidhyatA pratyekasvAdasvAdanenonmudritabhedasaMvedanazakti: syAta; tato'nAdi nidhanAnavaratasvadamAnanikhilarasAntaraviviktAtyantamadhuracaitanyai-karaso'yamAtmA minnarasAH kaSAyAstaiH saha yadekatvavikalpakaraNaM tadajJAnAdityevaM nAnAtvena parAtmAnau jAnAti; tato'kRtakamekaM jJAnamevAhaM, na punaH kRtako'neka: krodhAdirapIti krodho'hamityAdi TIkA:-kAraNa ke A AtmA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAno Atmavikalpa kare che tethI te nizcayathI kartA pratibhAse che-AvuM ja jANe che te samasta kartutvane choDe che tethI te nizcayathI akartA pratibhAse che. te spaSTa samajAvavAmAM Ave che: A AtmA ajJAnI thayo thako, ajJAnane lIdhe anAdi saMsArathI mAMDIne milita (-ekameka maLI gayelA) svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM bheLaseLapaNe-ekarUpe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedananI (bhedajJAnanI) zakti biDAI gayelI che evo anAdithI ja che; tethI te parane ane potAne ekapaNe jANe che; tethI "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa (potAno vikalpa) kare che, ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana (svabhAva) thI bhraSTa thayo thako vAraMvAra aneka vikalparUpe pariNamato thako kartA pratibhAse che. ane jyAre AtmA jJAnI thAya tyAre, jJAnane lIdhe jJAnanA AdithI mAMDIne pRthaka pRthaka svAdanuM svAdana-anubhavana hovAthI (arthAt pudgalakarmanA ane potAnA svAdanuM ekarUpe nahi paNa bhinnabhinnapaNe anubhavana hovAthI), jenI bhedasaMvedanazakti UghaDI gaI che evo hoya che, tethI te jANe che ke "anAdinidhana, niraMtara svAdamAM Avato, samasta anya rasathI vilakSaNa ( bhinna), atyaMta madhura je caitanyarasa te ja eka jeno rasa che evo A AtmA che ane kaSAyo tenAthI bhinna rasavALA (kaSAyalAbesvAda) che; temanI sAthe je ekapaNAno vikalpa karavo te ajJAnathI che;" A rIte parane ane potAne bhinnapaNe jANe che; tethI "akRtrima (nitya), eka jJAna ja huM chuM paraMtu kRtrima (anitya), aneka je krodhAdika te huM nathI" ema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 176 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda vikalpamAtmano manAgapi na karoti; tataH samastamapi kartRtvamapAsyati; tato nityamevodAsInAvasthI jAnan evAste; tato nirvikalpo'kRtaka eko vijJAnaghano bhUto'tyantamakartA prtibhaati| (vasaMtatinA ) ajJAnatastu satRNAbhyavahArakArI jJAnaM svayaM kila bhavannapi rajyate yH| pItvA dadhokSumadhurAmlarasAtigRGkhyA gAM dogdhi dugdhamiva nUnamasau rsaalm|| 57 / / jANato thako "huM krodha chuM' ityAdi Atmavikalpa jarA paNa karato nathI, tethI samasta kartRtvane choDI de che; tethI sadAya udAsIna avasthAvALo thayo thako mAtra jANyA ja kare che; ane tethI nirvikalpa, akRtrima, eka vijJAnaghana thayo thako atyaMta akartA pratibhAse che. bhAvArtha-je paradravyanA ane paradravyanA bhAvonA kartutvane ajJAna jANe te pote kartA zA mATe bane? ajJAnI rahevuM hoya to paradravyano kartA bane! mATe jJAna thayA pachI paradravyanuM kartApaNuM rahetuM nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ 7i] nizcayathI [svayaM jJAnaM bhavana ]i svayaM jJAnasvarUpa hovA chatAM [ ajJAnata: tu] ajJAnane lIdhe [1] je jIva, [ saMtRSyivahA2vArI] ghAsa sAthe bheLaseLa suMdara AhArane khAnArA hAthI Adi tiryaMcanI mAphaka, [2Syate] rAga kare che (arthAta rAgano ane potAno bheLaseLa svAda le che) [ ] te, [ dhImumadhurImnarasAti kya] dahIM-khAMDanA arthAt zikhaMDanA khATA-mIThA rasanI ati lolupatAthI [rasotama ] zikhaMDane pItAM chatAM [ T35 vodhi rUva nUnam] pote gAyanA dUdhane pIe che evuM mAnanAra puruSanA jevo che. bhAvArtha-jema hAthIne ghAsanA ane suMdara AhAranA bhinna svAdanuM bhAna nathI tema ajJAnIne pudgalakarmanA ane potAnA bhinna svAdanuM bhAna nathI; tethI te ekAkArapaNe rAgAdimAM varte che. jema zikhaMDano gRddhI mANasa, svAdabheda nahi pArakhatAM, zikhaMDanA svAdane mAtra dUdhano svAda jANe tema ajJAnI jIva sva-parano bheLaseLa svAdane potAno svAda jANe che. 57. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 177 (zArdUtavikrIDita) ajJAnAnmRgatRSNikAM jaladhiyA dhAvanti pAtuM mRgA ajJAnAttamasi dravanti bhujagAdhyAsena rajjau jnaaH| ajJAnAcca vikalpacakrakaraNAdvAtottaraGgAbdhivat / zuddhajJAnamayA api svayamamI kiibhvntyaakulaaH|| 58 / / (vasantatina91) jJAnAdvivecakatayA tu parAtmanoryo jAnAti haMsa iva vaaHpysorghishessm| caitanyadhAtumacalaM sa sadAdhirUDho jAnIta eva hi karoti na kinycnaapi|| 59 / / ajJAnathI ja jIvo kartA thAya che evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ jJAnAt] ajJAnane lIdhe [mRtRfNAmAM nathiyA ] mRgajaLamAM jaLanI buddhi thavAthI [ mR: patuM thAvanti] haraNo tene pIvA doDe che; [majJAnAta] ajJAnane lIdhe [tamasi rabbo munasaTdhyAsena] aMdhakAramAM paDelI doraDImAM sarpano adhyAsa thavAthI [ nanA: dravatti] loko (bhayathI ) bhAgI jAya che; [2] ane (tevI rIte) [ ajJAnAt] ajJAnane lIdhe [ganI] A jIvo, [vAtottaraddhivat] pavanathI taraMgavALA samudranI mAphaka [ vijyavacharAt] vikalponA samUha karatA hovAthI[ zuddhajJAnamayA: pi] joke teo zuddhajJAnamaya che topaNa- [ gItA:] AkuLatA banatA thatA [ svayam] potAnI meLe [tramavatti ] kartA thAya che. bhAvArtha-ajJAnathI zuM zuM nathI thatuM? haraNo jhAMjhavAne jaLa jANI pIvA doDa che ane e rIte khedakhinna thAya che. aMdhArAmAM paDelA doraDAne sarpa mAnIne mANaso DarIne bhAge che. tevI ja rIte A AtmA, pavanathI kSubdha thayelA samudranI mAphaka, ajJAnane lIdhe aneka vikalpo karato thako kSubdha thAya che ane e rIte joke paramArthe te zuddhajJAnaghana che topaNa-ajJAnathI kartA thAya che. 58. jJAnathI AtmA kartA thato nathI ema have kahe che - zlokArthaH- [ daMra : vA:payo: rUva] jema haMsa dUdha ane pANInA vizeSane (taphAvatane) jANe che tema [2] je jIva [ jJAnAt] jJAnane lIdhe [ vivecatayA] vivekavALo (bhedajJAnavALo) hovAthI [ parAtmano: ] paranA ane potAnA [ vizeSa+] vizeSane [nAnAti ] jANe che [ :] te (jema haMsa mizrita thayelAM dUdhajaLane judAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 178 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (manvAAntA) jJAnAdeva jvalanapayasorauSNyazaityavyavasthA jJAnAdevollasati lvnnsvaadbhedvyudaasH| jJAnAdeva svarasavikasannityacaitanyadhAtoH krodhAdezca prabhavati bhidA bhindatI kartRbhAvam / / 60 / / ( anudum ) ajJAnaM jJAnamapyevaM kurvnnaatmaanmnyjsaa| syAtkartAtmAtmabhAvasya parabhAvasya na kcit|| 61 / / karIne dUdha grahaNa kare che tema ) [avanaM caitanyadhAtum] acaLa caitanyadhAtumAM [savA] sadA [dhita: ] ArUDha thayo thako (arthAt teno Azraya karato thako ) [ jJAnIta va hi] mAtra jANe ja che, [zvina api na roti] kAMI paNa karato nathI (arthAt jJAtA ja rahe che, kartA thayo nathI ). bhAvArtha:-je sva-52no bheda jANe te jJAtA ja che, kartA nathI. 59. have, je kAMI jaNAya che te jJAnathI ja jaNAya che ema kahe cheH zlokArtha:- [gvanana--payaso:auLaya-zaitya-vyavasthA] (garama pANImAM ) agninI uSNatAno ane pANInI zItaLatAno bheda [jJAnAt va] jJAnathI ja pragaTa thAya che. [ navaLasvAvamevabuvAsa: jJAnAt va utttasati] lavaNanA svAdabhedanuM nirasana (nirAkaraNa, asvIkAra, upekSA ) jJAnathI ja thAya che ( arthAt jJAnathI ja zAka vageremAMnA lavaNano sAmAnya svAda tarI Ave che ane teno svAdavizeSa nirasta thAya che). [ svarasavisannityacaitanyadhAto: ca odhAve: miA] nija rasathI vikasatI nitya caitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono bheda, [i bhAvam minvatI] kartRtvane (kartApaNAnA bhAvane) bhedato thako-toDato thako, [ jJAnAt purva pramavati] jJAnathI ja pragaTa thAya che. 60. have, ajJAnI paNa potAnA ja bhAvane kare che paraMtu puddagalanA bhAvane kadI karato nathI-evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcinakArUpa zloka kahe cheH zlokArtha:- [i] A rIte [agnasA] kharekhara [AtmAnan] potAne [ajJAnaM jJAnam api] ajJAnarUpa ke jJAnarUpa [rvat] karato [AtmA AtmamAvaca rtA racAt] AtmA potAnA ja bhAvano kartA che, [ paramAvasya] 52bhAvano (pudgalanA bhAvono ) kartA to [ vavid na] kadI nathI. 61. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 179 (anuSTubh ) AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kim|| parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyvhaarinnaam|| 62 / / tathApi vavahAreNa du AdA karedi ghaDapaDaradhANi dvvaanni| karaNANi ya kammANi ya NokammANIha vivihaanni|| 98 / / vyavahAreNa tvAtmA karoti ghaTapaTarathAna drvyaanni| karaNAni ca karmANi ca nokarmANIha vividhaani||98 / / vyavahAriNAM hi yato yathAyamAtmAtmavikalpavyApArAbhyAM ghaTAdiparadravyAtmaka bahiHkarma kurvan pratibhAti tatastathA krodhAdiparadravyAtmakaM ca samastamantaHkarmApi e ja vAtane daDha kare che: zloArtha:- [ AtmA jJAnaM ] sAmAnas135 cha, [ svayaM jJAnaM ] pote. zAna 4 cha; [jJAnAt anyat kim karoti] te zAna sivAya nI | re ? [ AtmA parabhAvasya kartA ] mAtmA 52(bhAvano 'tA cha [ ayaM ] mema mAnaj (tathA ) te [ vyavahAriNAm mohaH ] vyavahArI pono moha ( azAna) cha. 62. have kahe che ke vyavahArI jIvo Ama kahe che: gha2-42-2thAhi vastumao, 324o bhane jI nokarma vidhavidha jagatamAM AtmA kare vyavahArathI. 98. ||thaarth:- [vyavahAreNa tu] vyavahArathI arthAta vyavahArI yoDo bhAne cha / [iha ] 4di [AtmA ] mm|| [ghaTapaTarathAn dravyANi ] 4, 559, 2tha tyahi vastubhone, [ca] 4jI [ karaNAni ] iMdriyone, [ vividhAni ] bhane 12i [karmANi] ohi dravya na [ca nokarmANi ] sane zarI26 no na [ karoti ] 43. cha. TIkAH-jethI potAnA (icchArUpa) vikalpa ane (hastAdinI kriyArUpa) vyApAra vaDa A AtmA ghaTa Adi paradravyasvarUpa bAhyakarmane karato (vyavahArIone) pratibhAse che tethI tevI rIte (AtmA) krodhAdi paradravyasvarUpa samasta aMtaraMga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda karotyavizeSAdityasti vyaamohH| sa na sanajadi so paradavvANi ya karejja NiyameNa tammao hojj| jamhA Na tammao teNa so Na tesiM havadi kttaa|| 99 / / yadi sa paradravyANi ca kuryAnniyamena tanmayo bhvet| yasmAnna tanmayastena sa na teSAM bhavati krtaa|| 99 / / yadi khalvayamAtmA paradravyAtmakaM karma kuryAt tadA pariNAmapariNAmibhAvAnyathA nupapatterniyamena tanmaya: syAt; na ca dravyAntaramayatve drvyocchedaapttestnmyo'sti| tato vyApyavyApakabhAvena na tasya krtaasti| karmane paNa bane karmo paradravyasvarUpa hoIne temanAmAM taphAvata nahi hovAthI-kare che, evo vyavahArI jIvono vyAmoha (bhrAMti, ajJAna) che. bhAvArtha:-ghaTa-paTa, karma-nokarma ityAdi paradravyone AtmA kare che ema mAnavuM te vyavahArI lokono vyavahAra che, ajJAna che. vyavahArI lokonI e mAnyatA satyArtha nathI ema have kahe che: padravyane jIva jo kare to jarUra tanmaya te bane, paNa te nathI tanmaya are ! tethI nahi kartA Thare. 99. gAthArtha:- [ri 2] jo [sa: ] AtmA [padravyALi] paradravyone [karyA ] kare to te [ niyamena] niyamathI [tanmaya: ] tanmaya arthAt paradravyamaya [ bhavet] thaI jAya; [ yAt na tanmaya:] paraMtu tanmaya nathI [ tena] tethI [sa:] te [teSAM ] temano [ ] kartA [na bhavati ] nathI. TIkAH-jo nizcayathI A AtmA paradravyasvarUpa karmane kare. to, pariNAmapariNAmIpaNuM bIjI koI rIte banI zakatuM nahi hovAthI, te (AtmA) niyamathI tanmaya (padravyamaya ) thaI jAya; paraMtu te tanmaya to nathI, kAraNa ke koI dravya anyadravyamaya thaI jAya to te dravyanA nAzanI Apatti (doSa) Ave. mATe AtmA vyApya- vyApakabhAvathI paradravyasvarUpa karmano kartA nathI. bhAvArtha-eka dravyano kartA anya dravya thAya to banne dravyo eka thaI jAya, kAraNa ke kartAkarmapaNuM athavA pariNAma-pariNAmIpaNuM eka dravyamAM ja hoI zake. A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 181 nimittanaimittikabhAvenApi na kartAsti jIvo Na karedi ghaDaM Neva paDaM Neva sesage dvve| joguvaogA uppAdagA ya tesiM havadi kttaa|| 100 / / jIvo na karoti ghaTaM naiva paTaM naiva zeSakAni drvyaanni| yogopayogAvutpAdakau ca tayorbhavati kartA / / 100 / / yatkila ghaTAdi krodhAdi vA paradravyAtmakaM karma tadayamAtmA tanmayatvAnuSaGgAt vyApyavyApakabhAvena tAvanna karoti, nityakartRtvAnuSaGgAnnimittanaimittikabhAvenApi na ttkuryaat| anityau yogopayogAveva tatra nimittatvena krtaarau| yogopayogayostvA rIte jo eka dravya bIjA dravyarUpa thaI jAya, to te dravyano ja nAza thAya e moTo doSa Ave. mATe eka dravyane anya dravyano kartA kahevo ucita nathI. AtmA (vyApyavyApakabhAvathI to kartA nathI paraMtu ) nimittanaimittikabhAvathI paNa kartA nathI ema have kahe che: jIva nava kare ghaTa, paTa nahIM, jIva zeSa dravyo nava kare; utpAdako upayogayogo, temano kartA bane. 100. gAthArtha - [ nIva:] jIva [ ghaTa] ghaTane [ na karoti] karato nathI, [ pa na va] paTane karato nathI, [zeSAni] bAkInAM koI [dravyALi] dravyone (vastuone) [ na va] karato nathI; [2] paraMtu [ yonopayo] jIvanA yoga ane upayoga [3FAvo ] ghaTAdine utpanna karanArAM nimitta che [tayo:] temano [kartA ] kartA [ bhavati] jIva thAya che. TIkAH-kharekhara je ghaTAdika tathA krodhAdika paradravyasvarUpa karma che tene A AtmA vyApyavyApakabhAve to karato nathI kAraNa ke jo ema kare to tanmayapaNAno prasaMga Ave; vaLI nimittanaimittikabhAve paNa tene karato nathI kAraNa ke jo ema kare to nityakartutvano (arthAt sarva avasthAomAM kartApaNuM rahevAno ) prasaMga Ave. anitya arthAt je sarva avasthAomAM vyApatA nathI evA) yoga ane upayoga ja nimittapaNe tenA (paradravyasvarUpa karmanA) kartA che. (rAgAdivikAravALA caitanyapariNAmarUpa) potAnA vikalpane ane (AtmAnA pradezonA calanarUpa) potAnA vyApArane kadAcit ajJAnathI AtmA karato hovAthI yoga ane upayogano to AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tmavikalpavyApArayoH kadAcidajJAnena karaNAdAtmApi kartA'stu tathApi na paradravyAtmakakarmakartA syaat| jJAnI jJAnasyaiva kartA syAt je poggaladavvANaM pariNAmA hoMti NANa aavrnnaa| Na karedi tANi AdA jo jANadi so havadi nnaannii|| 101 / / ye pudgaladravyANAM pariNAmA bhavanti jnyaanaavrnnaani| na karoti tAnyAtmA yo jAnAti sa bhavati jnyaanii|| 101 / / paNa kartA (kadAcit ) bhale ho tathApi paradravyasvarUpa karmano kartA to (nimittapaNe paNa kadI) nathI. bhAvArtha yoga eTale tamana-vacana-kAyanA nimittavALuM) AtmapradezonuM calana ane upayoga eTale jJAnanuM kaSAyo sAthe upayukta thavuM-joDAvuM. A yoga ane upayoga ghaTAdika tathA krodhAdikane nimitta che tethI temane to ghaTAdika tathA krodhAdikanA nimittakartA kahevAya paraMtu AtmAne temano kartA na kahevAya. AtmAne saMsAra-avasthAmAM ajJAnathI mAtra yoga-upayogano kartA kahI zakAya. ahIM tAtparya A pramANe jANavuM -dravyadRSTithI to koI dravya anya koI dravyanuM kartA nathI, paraMtu paryAyadaSTithI koI dravyano paryAya koI vakhate koI anya dravyanA paryAyane nimitta thAya che tethI A apekSAe eka dravyanA pariNAma anya dravyanA pariNAmanA nimittakartA kahevAya che. paramArthe dravya potAnA ja pariNAmanuM kartA che, anyanA pariNAmanuM anyadravya kartA nathI. have jJAnI jJAnano ja kartA che ema kahe che: jJAnAvaraNaAdika je pudgala taNA pariNAma che, karato na AtmA temane, je jANato te jJAnI che. 101. gAthArthaH- [2] je [ jJAnAvaraNa ni] jJAnAvaraNAdika [ punadravyA ] pudgaladravyonA [ pariNAma:] pariNAma [ bhavanti] che [ tAni] temane [ : gAtmA ] je AtmA [ na karoti] karato nathI paraMtu [ nAnAti] jANe che [sa:] te [ jJAnI] jJAnI [ mavati] che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 183 ye khalu pudgaladravyANAM pariNAmA gorasavyAptadadhidugdhamadhurAmlapariNAmavatpudgaladravyavyAptatvena bhavanto jJAnAvaraNAni bhavanti tAni taTasthagorasAdhyakSa iva na nAma karoti jJAnI, kintu yathA sa gorasAdhyakSastadarzanamAtmavyAptatvena prabhavavyApya pazyatyeva tathA pudgaladravyapariNAmanimittaM jJAnamAtmavyApyatvena prabhavavyApya jaanaatyev| evaM jJAnI jJAnasyaiva kartA syaat| evameva ca jJAnAvaraNapadaparivartanena karmasUtrasya vibhAgenopanyAsAdarzanAvaraNavedanIyamohanIyAyurnAmagotrAntarAyasUtraiH saptabhiH saha moharAgadveSakrodhamAnamAyAlobha nokarmamanovacanakAyazrotracakSurghANarasanasparza-nasUtrANi SoDaza vyaakhyeyaani| anayA dishaanyaanypyuuhyaani| ajJAnI cApi parabhAvasya na kartA syAtjaM bhAvaM suhamasuhaM karedi AdA sa tassa khalu kttaa| taM tassa hodi kammaM so tassa du vedago appaa|| 102 / / TIkAH-jevI rIte dahIM-dUdha ke jeo gorasa vaDe vyAsa thaIne (-vyapAIne) UpajatA gorasanA khATA-mIThA pariNAma che, temane gorasano taTastha janAra puruSa karato nathI, tevI rIte jJAnAvaraNa ityAdi ke jeo kharekhara pugaladravya vaDe vyAta thaIne UpajatA pudgala dravyanA pariNAma che, temane jJAnI karato nathI, paraMtu jevI rIte te gorasano jonAra, potAthI (jonArathI) vyAsa thaIne UpajatuM je gorasa-pariNAmanuM darzana (jovApaNuM) temAM vyApIne, mAtra jue ja che, tevI rIte jJAnI, potAthI (jJAnIthI) vyAsa thaIne UpajatuM, pudgaladravya-pariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna temAM vyApIne, mAtra jANe ja che. A rIte jJAnI jJAnano ja kartA che. vaLI evI ja rIte "jJAnAvaraNa" pada palaTIne karma-sUtranuM (karmanI gAthAnuM) vibhAga pADIne kathana karavAthI darzanAvaraNa, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyanAM sAta sUtro tathA temanI sAthe moha, rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, nokarma, mana, vacana, kAya, zrotra, cakSu, dhANa, rasana ane sparzananA soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavA; ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. vaLI ajJAnI paNa paradravyanA bhAvano kartA nathI ema have kahe cheH je bhAva jIva kare zubhAzubha tehano kartA khare, tenuM bane te karma, AtmA tehano vedaka bane. 102. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda yaM bhAvaM zubhamazubhaM karotyAtmA sa tasya khalu krtaa| tattasya bhavati karma sa tasya tu vedaka aatmaa|| 102 / / iMha khalvanAderajJAnAtparAtmanorekatvAdhyAsena pudgalakarmavipAkadazAbhyAM mandatIvrasvAdAbhyAmacalitavijJAnaghanaikasvAdasyApyAtmana: svAdaM bhindAna: zubhamazubhaM vA yo yaM bhAvamajJAnarUpamAtmA karoti sa AtmA tadA tanmayatvena tasya bhAvasya vyApakatvAdbhavati kartA, sa bhAvo'pi ca tadA tanmayatvena tasyAtmano vyApyatvAdbhavati karma; sa eva cAtmA tadA tanmayatvena tasya bhAvasya bhAvakatvAdbhavatyanubhavitA, sa bhAvo'pi ca tadA tanmayatvena tasyAtmano bhaavytvaadbhvtynubhaavyH| evamajJAnI cApi parabhAvasya na kartA syaat| gAthArthaH- [ mAtmA] AtmA [j] je [ mam zumam] zubha ke azubha [ bhAvaM] (potAnA) bhAvane [ roti] kare che [ tasya] te bhAvano [ :] te [2] kharekhara [ 7 ] kartA thAya che, [ tata] te (bhAva) [ ] tenuM [ ] karma [ bhavati] thAya che [sa: kAtma tu] ane te AtmA [taca] teno (te bhAvarUpa karmano ) [95:] bhoktA thAya che. TIkA-potAno acalita vijJAnaghanarUpa eka svAda hovA chatAM paNa A lokamAM je A AtmA anAdi kALanA ajJAnane lIdhe paranA ane potAnA ekapaNAnA adhyAsathI maMda ane tIvra svAdavALI pudgalakarmanA vipAkanI be dazAo vaDe potAnA ( vijJAnaghanarUpa) svAdane bhedato thako ajJAnarUpa zubha ke azubha bhAvane kare che, te AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano vyApaka hovAthI teno kartA thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM vyApya hovAthI tenuM karma thAya che; vaLI te ja AtmA te vakhate tanmayapaNe te bhAvano bhAvaka hovAthI teno anubhavanAra (arthAta bhoktA) thAya che ane te bhAva paNa te vakhate tanmayapaNe te AtmAnuM bhAvya hovAthI tenuM anubhAvya (arthAt bhogya) thAya che. A rIte ajJAnI paNa parabhAvano kartA nathI. bhAvArtha:-pudgalakarmano udaya thatAM, jJAnI tene jANe ja che arthAt jJAnano ja kartA thAya che ane ajJAnI ajJAnane lIdhe karmodayanA nimitte thatA potAnA ajJAnarUpa zubhAzubha bhAvono kartA thAya che. A rIte jJAnI potAnA jJAnarUpa bhAvano kartA che ane ajJAnI potAnA ajJAnarUpa bhAvano kartA che; parabhAvano kartA to jJAnI ke ajJAnI koI nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 185 na ca parabhAvaH kenApi kartuM pAryeta jo jamhi guNe davve so aNNamhi du Na saMkamadi dvve| so aNNamasaMkaMto kaha taM pariNAmae dvvN| / 103 / / yo yasmin guNe dravye so'nyasmistu na saMkrAmati drvye| so'nyadasaMkrAntaH kathaM tatpariNAmayati drvym|| 103 / / iha kila yo yAvAn kazcidvastuvizeSo yasmin yAvati kasmizciccidAtmanyacidAtmani vA dravye guNe ca svarasata evAnAdita eva vRttaH, sa khalvacalitasya vastusthitisImno bhettumazakyatvAttasminneva varteta, na puna: dravyAntaraM guNAntaraM vA sNkraamet| dravyAntaraM guNAntaraM bA'saMkrAmaMzca kathaM tvanyaM vastuvizeSaM pariNAmayet ? ataH parabhAvaH kenApi na kartuM paaryet| parabhAvane koI (dravya) karI zake nahi ema have kahe che: je dravya je guNa-dravyamAM, nahi anya dravya saMkrame; aNasaMkrakhyuM te kema anya pariNamAve dravyane? 103. gAthArthaH- [ :] je vastu (arthAt dravya) [ yarimana dravya] je dravyamAM ane [T] guNamAM varte che [3] te [ nyasmina tu] anya [dravyuM] dravyamAM tathA guNamAM [na sAmati] saMkramaNa pAmatI nathI (arthAt badalAIne anyamAM bhaLI jatI nathI ); [ anya kAnta:] anyarUpe saMkramaNa nahi pAmI thakI [ :] te (vastu), [ tata dravyama] anya vastune [ ] kema [pariNAmati ] pariNamAvI zake ? TIkAH-jagatamAM je koI jevaDI vastu je koI jevaDA caitanyasvarUpa ke acaitanyasvarUpa dravyamAM ane guNamAM nija rasathI ja anAdithI ja varte che te, kharekhara acalita vastusthitinI maryAdAne toDavI azakya hovAthI, temAM ja (potAnA tevaDA dravya-guNamAM ja) varte che paraMtu dravyAMtara ke guNAMtararUpe saMkramaNa pAmatI nathI; ane dravyAMtara ke guNAMtararUpe nahi saMmatI te, anya vastune kema pariNamAvI zake? (kadI nA pariNamAvI zake.) mATe parabhAva koIthI karI zakAya nahi. bhAvArtha-je dravyasvabhAva che tene koI paNa palaTAvI zakatuM nathI, e vastunI maryAdA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 186 samayasAra kahe cheH [bhagavAnazrIkuMdakuMda ataH sthitaH khalvAtmA pudgalakarmaNAmakartA davvaguNassa ya AdA Na kuNadi poggalamayamhi kammamhi / taM ubhayamakuvvaMto tamhi kahaM tassa so kattA / / 104 / / dravyaguNasya cAtmA na karoti pudgalamaye karmaNi / tadubhayamakurvastasminkathaM tasya sa kartA / / 104 / / yathA khalu mRNmaye kalaze karmaNi mRddravyamRdguNayoH svarasata eva vartamAne dravyaguNAntarasaMkramasya vastusthityaiva niSiddhatvAdAtmAnamAtmaguNaM vA nAdhatte sa kalazakAraH; dravyAntarasaMkramamantareNAnyasya vastunaH pariNamayitumazakyatvAt tadubhayaM tu tasminnanAdadhAno na tattvatastasya kartA pratibhAti / tathA pudgalamaye jJAnAvaraNAdau karmaNi pudgaladravyapudgalaguNayoH svarasata eva vartamAne dravyaguNAntarasaMkramasya vidhAtumazakyatvA A (u52 kahelA ) kAraNe AtmA kharekhara puddagalakarmono akartA Tharyo ema have ( AtmA kare nahi dravya-guNa pudgalamayI karmo viSe, te ubhayane temAM na karato kema tatkartA bane ? 104. gAthArtha:- [AtmA] AtmA [pu~tamaye rma]i puddagalamaya karmamAM [dravyamuLacaTM] dravyane tathA guNane [tta roti] karato nathI; [ tasmin] temAM [tav samayam] te bannene [arvan] nahi karato thako [sa: ] te [tasya r] teno kartA [ i ] kema hoya ? TIkA:-jevI rIte-mATImaya ghaDArUpI karma ke je mATIrUpI dravyamAM ane mATInA guNamAM nija rasathI ja varte che temAM kuMbhAra potAne ke potAnA guNane nAkhato-mUkatobheLavato nathI kAraNa ke (koI vastunuM) dravyAMtara ke guNAMta2rUpe saMkramaNa thavAno vastusthitithI ja niSedha che; dravyAMtararUpe (arthAt anyadravyarUpe) saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNamAvavI azakya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa bannene te ghaDArUpI karmamAM nahi nAkhato evo te kuMbhAra 5ramArthe teno kartA pratibhAsato nathI; tevI rItepuddagalamaya jJAnAvaraNAdi karma ke je pudgaladravyamAM ane pudgalanA guNamAM nija 2sathI ja varte che temAM AtmA potAnA dravyane ke potAnA guNane kharekhara nAkhato-mUkato-bheLavato nathI kAraNa ke (koI vastunuM ) dravyAMtara ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 187 dAtmadravyamAtmaguNaM vAtmA na khalvAdhatte; dravyAntarasaMkramamantareNAnyasya vastunaH pariNamayitumazakyatvAttadubhayaM tu tasminnanAdadhAnaH kathaM nu tattvatastasya kartA pratibhAyAt ? tataH sthitaH khalvAtmA pudglkrmnnaamkrtaa| ato'nyastUpacAra: jIvamhi hedubhUde baMdhassa du passidUNa prinnaam| jIveNa kadaM kammaM bhaNNadi uvyaarmettenn|| 105 / / jIve hetubhUte bandhasya tu dRSTvA prinnaamm| jIvena kRtaM karma bhaNyate upacAramAtreNa / / 105 / / iha khalu paudgalikakarmaNa: svabhAvAdanimittabhUte'pyAtmanyanAderajJAnAtannimittabhUtenAjJAnabhAvena pariNamanAnnimittIbhUte sati sampadyamAnatvAt paudgalika karmAtmanA kRtamiti nirvikalpavijJAnaghanabhraSTAnAM vikalpaparAyaNAnAM pareSAmasti viklpH| sa tUpacAra eva, na tu prmaarthH| guNAMtararUpe saMkramaNa thavuM azakya che; dravyAMtararUpe saMkramaNa pAmyA vinA anya vastune pariNAvavI azakya hovAthI, potAnAM dravya ane guNa-bannene te jJAnAvaraNAdi karmamAM nahi nAkhato evo te AtmA paramArthe teno kartA kema hoI zake ? (kadI na hoI zake.) mATe kharekhara AtmA pudgalakarmono akartA Tharyo. mATe A sivAya bIjo-eTale ke AtmAne pudgalakarmono kartA kahevo te-upacAra che, ema have kahe che: jIva hetubhUta thatAM are! pariNAma dekhI baMdhanuM, upacAramAtra kathAya ke A karma AtmAe karyuM. 105. gAthArthaH- [ nIve ] jIva [ hetumUte] nimittabhUtta banatAM [ vandazya tu ] karma baMdhanuM [pariNAman] pariNAma thatuM [ dA ] dekhIne, "[ nIvena] jIve [ karma RtaM] karma karyuM' ema [3pavAmAaLa] upacAramAtrathI [ maLyate] kahevAya che. TIkAH-A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paulika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe padgalika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paudgalika karma utpanna thAya che, tethI paulika karma AtmAe karyuM' evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI, bhraSTa, vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188 che. samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda kathamiti cet jodhehiM kade juddhe rAeNa kadaM ti jaMpade logo / vavahAreNa taha kadaM NANAvaraNAdi jIveNa / / 106 / / yodhaiH kRte yuddhe rAjJA kRtamiti jalpate lokH| vyavahAreNa tathA kRtaM jJAnAvaraNAdi jIvena / / 106 / / yathA yuddhapariNAmena svayaM pariNamamAnaiH yodhaiH kRte yuddhe yuddhapariNAmena svayamapariNamamAnasya rAjJo rAjJA kila kRtaM yuddhamityupacAro, na prmaarthH| tathA jJAnAvaraNAdikarmapariNAmena svayaM pariNamamAnena pudgala-dravyeNa kRte jJAnAvaraNAdikarmaNi jJAnAvaraNAdikarmapariNAmena svayamapariNama-mAnasyAtmanaH kilAtmanA kRtaM jJAnAvaraNAdikarmetyupacAro, na prmaarthH| bhAvArtha:-kadAcit thatA nimittanaimittikabhAvamAM kartAkarmabhAva kahevo te upacAra have, e upacAra kaI rIte che te daSTAMtathI kahe che: yoddhA kare jyAM yuddha tyAM e nRpakaryuM loko kahe, ema ja karyAM vyavahArathI jJAnAvaraNa Adi jIve. 106. gAthArtha:- [ yoSa: ] yoddhAo vaDe [ yuddha te] yuddha karavAmAM AvatAM, '[rAjJA m] rAjAe yuddha karyuM ' [ kRti ] ema [lo: ] loka [ naLvate] (vyavahA2thI ) kahe che tathA] tevI rIte '[jJAnAvaraNavi] jJAnAvaraNAdi karma [ nIvena nRta] jIve karyuM' [ vyavahAreLa] ema vyavahArathI kahevAya che. TIkA:-jema yuddhapariNAme pote pariNamatA evA yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatAM, yuddhapariNAme pote nahi pariNamatA evA rAjA viSe 'rAjAe yuddha karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI; tema jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote pariNamatA evA puddagaladravya vaDe jJAnAvaraNAdi karma karavAmAM AvatAM, jJAnAvaraNAdikarmapariNAme pote nahi pariNamatA evA AtmA viSe 'AtmAe jJAnAvaraNAdi karma karyuM' evo upacAra che, paramArtha nathI. bhAvArtha:-yoddhAoe yuddha karyuM hovA chatAM 'rAjAe yuddha karyuM' ema upacArathI kahevAya che tema puddagaladravya jJAnAvaraNAdi karma karyuM hovA chatAM ' jIve karma karyuM' ema upacArathI kahevAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] ata etatsthitam kartA-karma adhikAra uppAdedi karedi ya baMdhadi pariNAmaedi giNhadi ya / AdA poggaladavvaM vavahAraNayassa vattavvaM / / 107 / / utpAdayati karoti ca badhnAti pariNAmayati gRhNAti ca / AtmA pudgaladravyaM vyavahAranayasya vktvym|| 107 / / ayaM khalvAtmA na gRhNAti, na pariNamayati, notpAdayati, na karoti, na badhnAti, vyApyavyApakabhAvAbhAvAt, prApyaM vikAryaM nirvartyaM ca pudgaladravyAtmakaM karma / yattu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi prApyaM vikAryaM nirvartyaM ca pudgaladravyAtmakaM karma gRhNAti pariNamayati utpAdayati karoti badhnAti cAtmeti vikalpaH sa kilopacAraH / kathamiti cet have kahe che ke u52nA hetuthI Ama TharyuM: upajAvato, praNamAvato, grahato, ane bAMdhe, kare pudgaladaravane AtamA-vyavahA2nayavaktavya che. 107. 189 gAthArtha:- [AbhA] AtmA [pu|tadravyam] pudgaladravyane [ utpAvayati ] upajAve che, [roti va] kare che, [ vaghnAti] bAMdhe che, [ pariNAmayati] pariNamAve che [TM] ane [gRAti] grahaNa kare che-e [vyavahAranayasya] vyavahAranayanuM [vavyak] kathana che. TIkA:-A AtmA kharekhara, vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, prApya, vikArya ane nirvartya-evA pudgaladravyAtmaka ( -puddagaladravyasvarUpa ) karmane grahato nathI, pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAMdhato nathI; ane vyApya- vyApakabhAvano abhAva hovA chatAM paNa, "prApya, vikArya ane nirvartya-evA puddagaladravyAtmaka karmane AtmA grahe che, pariNamAve che, upajAve che, kare che ane bAMdhe che" evo je vikalpa te kharekhara upacAra che. ** bhAvArtha::-vyAkhavyApakabhAva vinA kartAkarmapaNuM kahevuM te upacAra che; mATe AtmA puddagaladravyane grahe che, pariNamAve che, upajAve che, ityAdi kahevuM te upacAra che. have pUche che ke e upacAra kaI rIte che? teno uttara dRSTAMtathI kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 19O samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda jaha rAyA vavahArA dosaguNuppAdago tti aalvido| taha jIvo vavahArA davvaguNuppAdago bhnnido||108 / / yathA rAjA vyavahArAt doSaguNotpAdaka ityaalpitH| tathA jIvo vyavahArat dravyaguNotpAdako bhnnitH|| 108 / / yathA lokasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi tadutpAdako rAjetyupacAraH, tathA pudgaladravyasya vyApyavyApakabhAvena svabhAvata evotpadyamAneSu guNadoSeSu vyApyavyApakabhAvAbhAve'pi tadutpAdako jIva ityupcaarH| guNadoSautpAdaka kahyo jyama bhUpane vyavahArathI, tyama dravyaguNautpannakartA jIva kahyo vyavahArathI. 108. gAthArtha- [ pathA] jema [rAnA ] rAjAne [ roSotpAvara: ti] prajAnA doSa ane guNano utpanna karanAra [ vyavahArata] vyavahArathI [ bhAbhapita:] kahyo che, [ tathA ] tema [ nIvaDa] jIvane [dravyaguNotpAvara: ] pudgaladravyanA dravya-guNano utpanna karanAra [ vyavaETRI] vyavahArathI [ maLata:] kahyo che. TIkA-jema prajAnA guNadoSone ane prajAne vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe svabhAvathI ja (prajAnA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAva che topaNa temano utpAdaka rAjA che' evo upacAra karavAmAM Ave che, tevI rIte pudgaladravyanA guNadoSone ane pudgaladravyane vyApyavyApakabhAva hovAne lIdhe sva-bhAvathI ja (pudgaladravyanA potAnA bhAvathI ja) te guNadoSonI utpatti thatAM-joke te guNadoSone ane jIvane vyApyavyApakabhAvano abhAva che to paNa temano utpAdaka jIva che' evo upacAra karavAmAM Ave che. bhAvArtha-jagatamAM kahevAya che ke jevo rAjA tevI prajA. Ama kahIne prajAnA guNadoSano utpanna karanAra rAjAne kahevAmAM Ave che. evI ja rIte pudagaladravyanA guNadoSano utpanna karanAra jIvane kahevAmAM Ave che. paramArthadaSTie jotAM e satya nathI, upacAra che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] - adhi2. 191 ( vasantatilakA) jIvaH karoti yadi pudgalakarmanaiva kastarhi tatkuruta itybhishngkyaiv| etarhi tIvrarayamohanivarhaNAya / saGkIrtyate zRNuta pudglkrmkrtR|| 63 / / sAmaNNapaccayA khalu cauro bhaNNaMti bNdhkttaaro| micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya boddhvvaa||109 / / tesiM puNo vi ya imo bhaNido bhedo du tersviyppo| micchAdiTThIAdI jAva sajogissa crmNtN|| 110 / / ede acedaNA khalu poggalakammudayasaMbhavA jmhaa| te jadi kareMti kammaM Na vi tesiM vedago aadaa|| 111 / / have AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa kAvya kahe che: soDArtha:- [ yadi pudgalakarma jIva: na eva karoti] 8o 56sabhane 05 12to nathI [ tarhi ] to [ tat kaH kurute] tene o9|| 42 cha ?' [ iti abhizaGkayA eva] sevI AzaM zane, [etarhi ] ] [ tIvra-raya-moha-nivarhaNAya] tIvra vegaa| bhono (bhi5||1|| zAnanI ) nAza 421 // bhATe, [ pudgalakarmakatuM saGkIrtyate] '56 / 1no ' o cha' te hI chIbhe; [zRNuta] te (he nn| 4276 puruSo!) tame sAmago. 53. pudgalakarmano kartA koNa che te have kahe che: sAmAnya pratyaya cAra nizcaya baMdhanA kartA kahyA, -mithyAtva ne aviramaNa tema kaSAyayogo jANavA. 109. vaLI temano paNa varNavyo A bheda tera prakArano, -mithyAtvathI Adi karIne carama bheda sayogIno. 110. pudgalakaramanA udayathI utpanna tethI ajIva A, te jo kare karmo bhale, bhoktAya teno jIva nA. 111. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 192 samayasAra [bhagavAna zrIkuM guNasaNNidA du ede kammaM kuvvaMti paccayA jmhaa| tamhA jIvo'kattA guNA ya kuvvaMti kmmaanni|| 112 / / sAmAnyapratyayAH khalu catvAro bhaNyante bndhkrtaarH| mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca boddhvyaaH|| 109 / / teSAM punarapi cAyaM bhaNito bhedastu tryodshviklpH| mithyAdRSTyiAdiH yAvat syoginshcrmaantH|| 110 / / ete acetanAH khalu pudgalakarmodayasambhavA ysmaat| te yadi kurvanti karma nApi teSAM vedaka aatmaa|| 111 / / guNasaMjJitAstu ete karma kurvanti pratyayA ysmaat| tasmAjjIvo'kartA guNAzca kurvanti krmaanni|| 112 / / 4thI 52'e' nAmanAmA pratyayo bhAire, tethI mata 4. cha, 'gu' 72 cha bhane.. 112. uthArtha:- [catvAraH] yA2. [ sAmAnyapratyayAH ] sAmAnya *pratyayo [khalu ] nizcayathA [bandhakartAra:] baMdhana tA [bhaNyante] vAmAM Ave cha- [ mithyAtvam ] mithyAtya, [aviramaNaM] aviramA [ca ] tathA [kaSAyayogau] upAya bhane yo| (se yA2) [ boddhavyAH ] 141. [punaH api ca ] bhane vajI [ teSAM] tamano, [ ayaM] / [trayodazavikalpaH] te2. 52 no [bheda: tu] me [ bhaNitaH] hepAmA mAlyo cha[ mithyAdRSTyAdi: ] mithyAiSTi ( gusthAna) thI bhAMDIne [ sayoginaH caramAntaH yAvat ] sayogavaNI (gusthAna) / ya2ma samaya sudhAno, [ ete] // (pratyayo athavA gusthAno) [ khalu ] : 4mo nizcayathI [acetanAH] ayetana cha [ yasmAt ] // 29 // 3 [pudgalakarmodayasambhavAH] 56n| yathI utpanna thAya cha [ te] teso [ yadi] . [ karma ] [ kurvanti ] 72. to mata 32; [ teSAM ] temanI (aunI) [ vedakaH api] mo'ta59 [ AtmA naAtmA nathI. [ yasmAt ] 4thI [ ete] 2 // [guNasaMjJitAH tu] 'gu' nmn| [pratyayAH ] pratyayo [karma] dharbha [ kurvanti] 2. cha [tasmAt ] tathA [ jIvaH ] 75 to [akartA] bhano mata cha [ca ] bhane [ guNAH ] 'e' 4 [ karmANi ] bhane [ kurvanti ] 42. cha. * pratyayo = dhana 129 // arthAta mAsayo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 193 pudgalakarmaNaH kila pudgaladravyamevaikaM kartR; tadvizeSAH mithyAtvAviratikaSAyayogA bandhasya sAmAnyahetutayA catvAraH krtaarH| te eva vikalpyamAnA mithyAdRSTya disayogakevalyantAstrayodaza krtaarH| athaite pudgalakarmavipAkavikalpatvAdatyantamacetanA: santatrayodaza kartAra: kevalA eva yadi vyApyavyApakabhAvena kiJcanApi pudgalakarma kuryustadA kuryureva; kiM jIvasyAtrApatitama ? athAyaM tarka:-pudgalamayamithyAtvAdIn vedayamAno jIvaH svayameva mithyAdRSTibhUtvA pudgalakarma kroti| sa kilAvivekaH, yato na khalvAtmA bhAvyabhAvakabhAvAbhAvAt pudgaladravyamayabhithyAtvAdivedako'pi, kathaM punaH pudgalakarmaNaH kartA nAma ? athaitadAyAtam-yata: pudgaladravyamayAnAM caturNA sAmAnyapratyayAnAM vikalpAstrayodaza vizeSapratyayA guNazabdavAcyAH kevalA eva kurvanti karmANi, tataH pudgalakarmaNAmakartA jIvo, guNA eva ttkrtaarH| te tu pudgldrvymev| tataH sthitaM pudgalakarmaNa: pudgaladravyamevaikaM krtR| TIkA:-kharekhara pudgalakarmano, pudgaladravya ja eka kartA che, tenA vizeSomithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga baMdhanA sAmAnya hetuo hovAthI cAra kartA che; teo ja bhedarUpa karavAmAM AvatAM ( arthAt temanA ja bheda pADavAmAM AvatAM), mithyASTithI mAMDIne sayogakevaLI sudhInA tera kartA che. have, jeo pudgalakarmanA vipAkanA prakAro hovAthI atyaMta acetana che evA A tera kartAo ja kevaLa vyAyavyApakabhAve kAMI paNa pulakarmane jo kare to bhale kare; temAM jIvane zuM AvyuM? (kAMI ja nahi.) ahIM A tarka che ke "pulamaya mithyAtvAdine vedato (bhogavato ) jIva pote ja mithyAdaSTi thaIne pudgalakarmane kare che". (tenuM samAdhAnaH-) A tarka kharekhara aviveka che, kAraNa ke bhAvyabhAvakabhAvano abhAva hovAthI AtmA nizcayathI pugaladravyamaya mithyAtvAdino bhoktA paNa nathI, to pachI pugalakarmano kartA kema hoya? mATe ema phalita thayuM ke jethI pudgaladravyamaya cAra sAmAnyapratyayonA bhedarUpa tera vizeSapratyayo ke jeo "guNa' zabdathI kahevAmAM Ave che (arthAt jemanuM nAma guNasthAna che ) teo ja kevaLa karmone kare che, tethI jIva pudgalakarmono akartA che, "guNo' ja temanA kartA che; ane te "guNo" to pudgaladravya ja che; tethI ema TharyuM ke pudgalakarmano pudgaladravya ja eka kartA che. bhAvArtha:-zAstramAM pratyayone baMdhanA kartA kahevAmAM AvyA che. guNasthAno paNa vizeSa pratyayo ja che tethI e guNasthAno baMdhanA kartA che arthAt pudgalakarmanA kartA che. vaLI mithyAtvAdi sAmAnya pratyayo ke guNasthAnarUpa vizeSa pratyayo acetana pudgaladravyamaya ja che, tethI ema siddha thayuM ke pudgaladravya ja pudgalakarmanuM kartA (karanAruM) che; jIva kartA nathI. jIvane pudgalakarmano kartA mAnavo te ajJAna che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 194 samayasAra [ bhagavAnazrI u66 na ca jIvapratyayayorekatvam jaha jIvassa aNaNNuvaogo koho vi taha jadi aNaNNo / jIvassAjIvassa ya evamaNaNNattamAvaNNaM / / 113 / / evamiha jo du jIvo so ceva du Niyamado thaa'jiivo| ayameyatte doso pacayaNokammakammANaM / / 114 / / aha de aNNo koho aNNuvaogappago havadi cedA / jaha koho taha paccaya kammaM Nokammamavi aNNaM / / 115 / / yathA jIvasyAnanya upayogaH krodho'pi tathA yadyananyaH / jIvasyAjIvasya caivamananyatvamApannam / / 113 / / evamiha yastu jIvaH sa caiva tu niyamatastathA'jIvaH / ayamekatve doSaH prtyynokrmkrmnnaam|| 114 / / atha te anyaH krodho'nyaH upayogAtmako bhavati cetayitA / yathA krodhastathA pratyayAH karma nokrmaapynyt|| 115 / / vaLI jIvane ane te pratyayone ekapaNuM nathI ema have kahe cheH upayoga jema ananya jIvano, krodha tema ananya jo, to doSa Ave jIva tema ajIvanA ekatvano. 113. to jagatamAM je jIva te ja ajIva paNa nizcaya Thare; no'rbha, pratyaya, durbhanA kheDatvamAM par3A hoSa the. 114. jo krodha e rIta anya, jIva upayogaAtmaka anya che, to jheghavat no'rbha, pratyaya, arbha te paNa anya che. 115. gAthArtha:- [ yathA ] 4 [ jIvasya ] bhavane [ upayoga: ] upayoga [ ananyaH ananya arthAt bhe'35 che [ tathA ] te [ yadi ] bhe [ krodhaH api ] 6 pa [ ananyaH ] ananya hoya to [ evam ] o rIte [ jIvasya ] vane [ ca ] bhane [ ajIvasya ] vane [ ananyatvam ] ananyapazuM [ Apannam ] khAvI paDyuM. [ evam ca ] khema thatAM, [ iha ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 195 ___ yadi yathA jIvasya tanmayatvAjjIvAdananya upayogastathA jaDa: krodho'pyananya eveti pratipattistadA cidruupjddyornnytvaajjiivsyopyogmytvvjjddkrodhmytvaapttiH| tathA sati tu ya eva jIva: sa evAjIva iti drvyaantrluptiH| evaM pratyayanokarmakarmaNAmapi jIvAdananyatvapratipattAvayameva dossH| athaitaddoSabhayAdanya evopayogAtmA jIvo'nya eva jaDasvabhAvaH krodhaH ityabhyupagamaH, tarhi yathopayogAtmano jIvAdanyo jaDasvabhAvaH krodhaH tathA pratyayanokarmakarmANyapyanyAnyeva, jddsvbhaavtvaavishessaat| nAsti jiivprtyyyorektvm| A jagatamAM [: ] je [ nIvaDa] jIva che [sa: tu] te ja [ niyamata:] niyamathI [ tathA] tevI ja rIte [ nIva:] ajIva (bannenuM ananyapaNuM hovAmAM A doSa Avyo; ) [ pratyayanormakarmAn] pratyaya, nokarma ane karmanA [ tve] ekapaNAmAM arthAt ananyapaNAmAM paNa [payam koSa:] A ja doSa Ave che. [ natha] have jo (A doSanA bhayathI) [ te] tArA matamAM [odha:] krodha [ :] anya che ane [3payo+IIbhava:] upayogasvarUpa [vetayitA] AtmA [ banya:] anya [ bhavati] che, to [ ratha drodha: ] jema krodha [ tathA] tema [pratyayA:] pratyayo [ varma] karma ane [norma fu] nokarma paNa [ nyat] AtmAthI anya ja che. TIkA-jema jIvanA upayogamayapaNAne lIdhe jIvathI upayoga ananya che tema jaDa krodha paNa ananya ja che evI jo pratipatti karavAmAM Ave, to citUpanA ane jaDanA ananyapaNAne lIdhe jIvane upayogamayapaNAnI mAphaka jaDa krodhamayapaNuM paNa AvI paDe. ema thatAM to je jIva te ja ajIva Thare, -e rIte anya dravyano lopa thAya. A pramANe pratyaya, nokarma ane karma paNa jIvathI ananya che evI pratipattimAM paNa A ja doSa Ave che. have jo A doSanA bhayathI ema svIkAravAmAM Ave ke upayogAtmaka jIva anya ja che ane jaDasvabhAva krodha anya ja che, to jema upayogAtmaka jIvathI jaDasvabhAva krodha anya che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa anya ja che kAraNa ke temanA jaDasvabhAvapaNAmAM taphAvata nathI (arthAt jema krodha jaDa che tema pratyaya, nokarma ane karma paNa jaDa che). A rIte jIvane ane pratyayane ekapaNuM nathI. bhAvArtha-mithyAtvAdi Asrava to jaDasvabhAva che ane jIva cetanasvabhAva che. jo jaDa ane cetana eka thaI jAya to bhinna dravyano lopa thaI jAya e moTo doSa Ave. mATe Asravane ane AtmAne ekapaNuM nathI e nizcayanayano siddhAMta che. pratipatti = pratIti; pratipAdana. - cidrupa = jIva. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 196 samayasAra [bhagavAnazrI./ atha pudgaladravyasya pariNAmasvabhAvatvaM sAdhayati sAMkhyamatAnuyAyiziSyaM prati jIve Na sayaM baddhaM Na sayaM pariNamadi kmmbhaavenn| jadi poggaladavvamiNaM appariNAmI tadA hodi|| 116 / / kammaiyavaggaNAsu ya apariNamaMtIsu kmmbhaavenn| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa|| 117 / / jIvo pariNAmayade poggaladavvANi kmmbhaavenn| te samayapariNamaMte kahaM Nu pariNAmayadi cedaa|| 118 / / aha sayameva hi pariNamadi kammabhAveNa poggalaM davvaM / jIvo pariNAmayade kammaM kammattamidi micchaa||119 / / NiyamA kammapariNadaM kamma ciya hodi poggalaM davvaM / taha taM NANAvaraNAipariNadaM muNasu tccev|| 120 / / have sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati pudgaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha kare che (arthAt sAMkhyamatI prakRti-puruSane apariNAmI mAne che tene samajAve che ) : jIvamAM svayaM nahi baddha, na svayaM karmabhAve pariName, to evuM pugaladravya A pariNamanahIna bane are! 116. jo vargaNA kArmaNa taNI nahi karmabhAve pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare ! 117. jo karmabhAve pariNamAve jIva pugaladravyane, kayama jIva tene pariNAve je svayaM nahi pariName? 118. svayameva pudgaladravya vaLI jo karmabhAve pariName, jIva pariNamAve karmane karmatvamAM- mithyA bane. 119. pugaladarava je karmapariNata, nizcaya karma ja bane; jJAnAvaraNaityAdipariNata, te ja jANo tehane. 120. uthArtha:- [ idam pudgaladravyam ] 2 // 56tadravya [ jIve ] (r)ma [ svayaM ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 197 jIve na svayaM baddhaM na svayaM pariNamate krmbhaaven| yadi pudgaladravyamidamapariNAmi tadA bhvti|| 116 / / kArmaNavargaNAsu cApariNamamAnAsu krmbhaaven| saMsArasyAbhAvaH prasajati sAMkhyasamayo vaa|| 117 / / jIvaH pariNAmayati pudgaladravyANi krmbhaaven|| tAni svayamapariNAmamAnAni kathaM nu pariNAmayati cetyitaa|| 118 / / atha svayameva hi pariNamate karmabhAvena pudgalaM drvym| jIvaH pariNAmayati karma karmatvamiti mithyaa|| 119 / / niyamAtkarmapariNataM karma caiva bhavati pudgalaM drvym| tathA tadjJAnAvaraNAdipariNataM jAnIta tcaiv|| 120 / / svayaM [baddhaM na] baMdhAyuM nathI ane [karmabhAvena] mAye [svayaM] svayaM [na pariNamate] 529matuM nathI [ yadi] sema ho mAnavAmAM Ave [ tadA] to te [apariNAmi] 25529||bhii [bhavati] 42 cha; [ca] bhane [kArmaNavargaNAsu] fuo [karmabhAvena] bhAve [apariNamamAnAsu] nahi 52madi, [ saMsArasya ] saMsAranI [abhAvaH] samAva [prasajati] 42. cha [vA] athavA [ sAMkhyasamayaH] sAMsyamatano prasaMga Ave che. paNI [jIvaH ] (r)5[ pudgaladravyANi ] puladravyAne [ karmabhAvena ] 'bhabhAve [pariNAmayati] parimAce cha sema bhAnapAma Aye to me prazna thAya cha : [svayam apariNamamAnAni] svayaM nahi parimatI sevA [ tAni] te quone [cetayitA] yetana AtmA [ kathaM nu] ubha [ pariNAmayati ] 525mAvI zaDe ? [ atha] athavA Tho [ pudgalam dravyam ] puladravya [ svayameva hi] potAnI meNe 4 [ karmabhAvena ] bhAve [ pariNamate ] 529 // cha ama bhAnapAmA mAye, to [ jIvaH ] 75 [ karma] bhane arthAta puladravyane [karmatvam ] po [ pariNAmayati] parimAye cha [iti] sema he [mithyA ] mithyA 42 . [niyamAt ] bhATe 4. niyamathI [ karmapariNataM] * 35 parimej [ pudgalam dravyam ] puladravya [karma caiva] rbha 4 [ bhavati] cha [ tathA] tevI zo [ jJAnAvaraNAdipariNataM ] n||12||635 52mej [tat ] 56||bdrvy [ tat ca eva] 1296 4 [ jAnIta ] . * * = itAna Arya, 4 3-bhATAnu . Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 198 samayasAra (bhagavAnazrIkuMdakuMda yadi pudgaladravya jIve svayamabaddha satkarmabhAvana svayameva na pariNameta, tadA tadapariNAmeva syAt. tathA sati saMsArAbhAva. atha jIva: pudgaladravya karmabhAvana pariNAmati tato na saMsArAbhAva: iti tarka: kiM svayamapariNamamAnaM pariNamamAnaM vA jIva: pudgaladravya karmabhAvene pariNAmaye? na tAvattasvayamapariNamamAna paNa pariNamayituM pArveta; na hi svatoDasatI zakti: kartamanyana pAryate. svayaM pariNamemAna tu na para pariNamayitAramapekSeta; na hi vastuzaklaya: paramapekSatte. tataH pudgaladravya pariNAmasvabhAva svayamevAstu. tathA sati kalazapariNatA mRttikA svayaM kalaza iva jaDasvabhAvazAnAvaraNAdikarmapariNata tadeva svayaM jJAnAvaraNAdikarma syA. iti siddha pudgala dravyasya pariNAmasvabhAvatvam. (35nAti) sthitetyavidhnA khalu pudgalasya svabhAvabhUtA prinnaamshktiH| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yamAtmanastasya sa eva krtaa|| 64 / / TIkA-jo pudgaladravya jIvamAM svayaM nahi baMdhAyuM thayuM karmabhAve svayameva na pariName, to te apariNAmI ja Thare. ema thatAM, saMsArano abhAva thAya. (kAraNa ke pudgaladravya karmarUpe na pariName to jIva kamarahita Thare; to pachI saMsAra kono?) ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "jIva pudgaladravyane karmabhAve pariNAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI", to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che:-zuM jIva svayaM apariNamatA pugaladravyane karmabhAve pariNAve ke svayaM pariNamatAne? prathama, svayaM apariNamatAne para vaDa pariNamAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH (potAthI ja ) na hoya tene anya koI karI zake nahi. (mATe prathama pakSa asatya che. ) ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (mATe bIjo pakSa paNa asatya che.) tethI pudgaladravya pariNamanasvabhAvavALuM svayameva ho. ema hotAM (hovAthI), jema ghaDArUpe pariNamelI mATI ja pote ghaDo che tema, jaDa svabhAvavALA jJAnAvaraNAdikarmarUpe pariNameluM pudgaladravya ja pote jJAnAvaraNAdikarma che. A rIte pudagaladravyanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha- [ti] A rIte [putaca] pudgaladravyanI [svabhAvamUtA pariNAmaza9i:] svabhAvabhUta pariNamanazakti [ vesu vinA risthatA] nirvina siddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 199 jIvasya pariNAmitvaM sAdhayati Na sayaM baddho kamme Na sayaM pariNamadi kohmaadiihiN| jadi esa tujjha jIvo appariNAmI tadA hodi|| 121 / / apariNamaMtamhi sayaM jIve kohAdiehiM bhaavhiN| saMsArassa abhAvo pasajjade saMkhasamao vaa|| 122 / / poggalakammaM koho jIvaM pariNAmaedi kohttN| taM sayamapariNamaMtaM kahaM Nu pariNAmayadi koho|| 123 / / aha sayamappA pariNamadi kohabhAveNa esa de buddhii| koho pariNAmayade jIvaM kohattamidi micchaa|| 124 / / thaI. [taracAM ricatAyAM] e siddha thatAM, [: gAtmana: yam bhAva roti] pugaladravya potAnA je bhAvane kare che [tarA : kava rtA] teno te pudgaladravya ja kartA che. bhAvArtha-sarva dravyo pariNamanasvabhAvavALAM che tethI potapotAnA bhAvanA pote ja kartA che. pudgala dravya paNa potAnA je bhAvane kare che teno pote ja kartA che. 64. have jIvanuM pariNAmIpaNuM siddha kare che: karma svayaM nahi baddha, na svayaM krodhabhAve pariNAme, to jIva A tuja mata viSe pariNamanahIna bane are ! 121. krodhAdibhAve jo svayaM nahi jIva pote pariName, saMsArano ja abhAva athavA samaya sAMkhya taNo Thare! 122. jo krodha-pudgalakarma-jIvane pariNamAve krodhamAM, kayama krodha tene pariNAve je svayaM nahi pariName? 123. athavA svayaM jIva krodhabhAve pariName-tuja buddhi che, to krodha jIvane pariNAve krodhamAM- mithyA bane. 124. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 200 samayasAra [bhagavAnazrI.j kohuvajutto koho mANuvajutto ya maannmevaadaa| mAuvajutto mAyA lohuvajutto havadi loho||125 / / na svayaM baddhaH karmaNi na svayaM pariNamate krodhaadibhiH| yadyeSaH tava jIvo'pariNAmI tadA bhvti||121 / / apariNamamAne svayaM jIve krodhAdibhiH bhaavaiH| saMsArasyAbhAvaH prasajati sAMkhyasamayo vaa|| 122 / / pudgalakarma krodho jIvaM pariNAmayati krodhtvm| taM svayamapariNamamAnaM kathaM nu pariNAmayati krodhH|| 123 / / atha svayamAtmA pariNamate krodhabhAvena eSA te buddhiH| krodhaH pariNAmayati jIvaM krodhatvamiti mithyaa|| 124 / / krodhopayuktaH krodho mAnopayuktazca mAna evaatmaa| mAyopayukto mAyA lobhopayukto bhavati lobhaH / / 125 / / krodhopayogI krodha, jIva mAnopayogI mAna che, mAyopayuta mAyA ane lobhopayuta lobha ja bane. 125. gAthArtha-sAMkhyamatanA anuyAyI ziSya prati AcArya kahe che ke he bhAI ! [ eSaH] 20 [jIvaH] 75 [ karmaNi] zubhama [ svayaM] svayaM [baddhaH na] baMdhAyo nathI bhane [ krodhAdibhiH ] oghAhimAce [ svayaM] svayaM [na pariNamate] 529 mato nathI [ yadi tava] mema ho tAro mata choya [ tadA] to te (4) [apariNAmI ] a529||bhii [ bhavati] 42. cha; ane [ jIve ] 5. [ svayaM] pote [ krodhAdibhiH bhAvaiH ] cAhimAce [ apariNamamAne] nahi parimatai, [ saMsArasya] saMsA2no [abhAva:] amApa [prasajati ] 42. cha [ vA] athavA [ sAMkhyasamayaH ] sAMjyamatano prasaMga Ave che. [pudgalakarma krodhaH] vaNI pusa 4 Thodha ta [ jIvaM] pane [ krodhatvam ] o55) [ pariNAmayati] parimAce cha mema. tuM mAne to me prazna thAya cha [ svayam apariNamamAnaM] svayaM nahi 52matA sevA [ taM] pane [ krodhaH ] ogha [ kathaM nu] uma [pariNAmayati] paribhAvI zaDe ? [atha] athavA lo [AtmA] mAmA [ svayam ] potAnI meNe. [ krodhabhAvena ] oghamA [ pariNamate ] 525 cha [ eSA te buddhiH ] oma tarI buddhi hoya, to [ krodhaH] 5 [jIvaM] apane [krodhatvam ] ogha5) [ pariNAmayati ] parimAye [iti ] ama he [ mithyA ] mithyA 42. che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 201 yadi karmaNi svayamabaddhaH san jIvaH krodhAdibhAvena svayameva na pariNameta tadA sa kilApariNAmyeva syaat| tathA sati sNsaaraabhaavH| atha pudgalakarma krodhAdi jIvaM krodhAdibhAvena pariNAmayati tato na saMsArAbhAva iti trkH| kiM svayamapariNamamAnaM pariNamamAnaM vA pudgalakarma krodhAdi jIvaM krodhAdibhAvena pariNAmayet ? na tAvatsvayamapariNamamAnaH pareNa pariNamayituM pAryeta; na hi svato'satI zaktiH kartumanyena paaryte| svayaM pariNamamAnastu na paraM pariNamayitAramapekSeta; na hi vastuzaktayaH prmpekssnte| tato jIvaH pariNAmasvabhAvaH svymevaastu| tathA sati garuDadhyAnapariNataH sAdhaka: svayaM garuDa ivAjJAnasvabhAvakrodhAdipariNatopayogaH sa eva svayaM krodhAdiH syaat| iti siddhaM jIvasya prinnaamsvbhaavtvm| mATe e siddhAMta che ke [odhopayup:] krodhamAM upayukta (arthAt jeno upayoga krodhAkAre pariNamyo che evo) [ mAtmA] AtmA [odha:] krodha ja che, [mAnopayup:] mAnamAM upayukta AtmA [mAna: va] mAna ja che, [mAyopayup:] mAyAmAM upayukta AtmA [mAyA] mAyA che [2] ane [nomopayup:] lobhamAM upayukta AtmA [ noma:] lobha [ mavati] che. TIkAH-jo jIva karmamAM svayaM nahi baMdhAyo thako krodhAdibhAve svayameva na pariName to te kharekhara apariNAmI ja Thare. ema thatAM saMsArano abhAva thAya. ahIM jo ema tarka karavAmAM Ave ke "pudagalakarma je krodhAdika te jIvane krodhAdibhAve pariNAve che tethI saMsArano abhAva thato nathI , to tenuM nirAkaraNa be pakSa laIne karavAmAM Ave che:pulakarma krodhAdika che te svayaM apariNamatA jIvane krodhAdibhAve pariNamAve ke svayaM pariNamatAne? prathama, svayaM apariNamatAne para vaDe pariNamAvI zakAya nahi; kAraNa ke (vastumAM) je zakti svataH na hoya tene anya koI karI zake nahi. ane svayaM pariNamatAne to para (anya) pariNamAvanAranI apekSA na hoya; kAraNa ke vastunI zaktio paranI apekSA rAkhatI nathI. (A rIte banne pakSa asatya che.) tethI jIva pariNamanasvabhAvavALo svayameva ho. ema hotAM (hovAthI), jema garuDanA dhyAnarUpe pariNamelo maMtrasAdhaka pote garuDa che tema, ajJAnasvabhAvavALA krodhAdirUpe jeno upayoga pariNamyo che evo jIva ja pote krodhAdi che. A rIte jIvanuM pariNAmasvabhAvapaNuM siddha thayuM. bhAvArtha-jIva pariNAmasvabhAva che. jyAre potAno upayoga krodhAdirUpe pariName che tyAre pote krodhAdirUpa ja thAya che ema jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 202 samayasAra [bhagavAnazrIdu: ( upajAti) sthiteti jIvasya nirantarAyA svabhAvabhUtA prinnaamshktiH|| tasyAM sthitAyAM sa karoti bhAvaM yaM svasya tasyaiva bhavetsa krtaa|| 65 / / tathAhi jaM kuNadi bhAvamAdA kattA so hodi tassa kmmss| NANissa sa NANamao aNNANamao annaanniss||126 / / yaM karoti bhAvamAtmA kartA sa bhavati tasya krmnnH| jJAninaH sa jnyaanmyo'jnyaanmyo'jnyaaninH|| 126 / / evamayamAtmA svayameva pariNAmasvabhAvo'pi yameva bhAvamAtmanaH karoti tasyaiva have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: soDArtha:- [iti] // zata [jIvasya] panI [svabhAvabhUtA pariNAmazakti: ] svamAyabhUta 529manazaDita [ nirantarAyA sthitA] nirvighna siddha tha. [ tasyAM sthitAyAM] se siddha thadi, [ saH svasya yaM bhAvaM karoti ] 75 potAnA 4 bhAvane 72 cha [ tasya eva saH kartA bhavet ] teno te tA thAya che. bhAvArtha-jIva paNa pariNAmI che; tethI pote je bhAvarUpe pariName che teno kartA thAya che. 65. jJAnI jJAnamaya bhAvano ane ajJAnI ajJAnamaya bhAvano kartA che ema have kahe cha: je bhAvane AtmA kare, kartA bane te karmano; te jJAnamaya che jJAnIno, ajJAnamaya ajJAnIno. 126. ||thaarth:- [ AtmA ] AtmA [ yaM bhAvam ] 4 bhAvane [karoti] 42 cha [ tasya karmaNa:] te mApa35 bhano [ saH] te [kartA ] [ [ bhavati ] thAya cha; [ jJAninaH ] nIne to [ saH] te mApa [jJAnamayaH ] ||nmy cha bhane [ajJAnina:] sanIne [ajJAnamayaH ] zAnamaya che. TIkA -A rIte A AtmA svayameva pariNAmasvabhAvavALo che topaNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 203 karmatAmApadyamAnasya krtRtvmaapdyet| sa tu jJAninaH samyaksvaparavivekenAtyantoditaviviktAtmakhyAtitvAt jJAnamaya eva syaat| ajJAnina: tu samyaksvaparavivekAbhAvenAtyantapratyastamitaviviktAtmakhyAtitvAdajJAnamaya eva syaat| kiM jJAnamayabhAvAtkimajJAnamayAdbhavatItyAhaaNNANamao bhAvo aNANiNo kuNadi teNa kmmaanni| NANamao NANissa duNa kuNadi tamhA du kammANi / / 127 / / ajJAnamayo bhAvo'jJAninaH karoti tena krmaanni| jJAnamayo jJAninastu na karoti tasmAttu krmaanni|| 127 / / ajJAnino hi samyaksvaparavivekAbhAvenAtyantapratyastamitaviviktAtmakhyAtitvA potAnA je bhAvane kare che te bhAvano ja-karmapaNAne pAmelAno-kartA te thAya che (arthAt te bhAva AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che). te bhAva jJAnIne jJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparanA viveka vaDa (sarva paradravyabhAvothI) bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI che. ane te bhAva ajJAnIne to ajJAnamaya ja che kAraNa ke tene samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI che. bhAvArtha-jJAnIne to svaparanuM bhedajJAna thayuM che tethI tene potAnA jJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che; ane ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nathI tethI tene ajJAnamaya bhAvanuM ja kartApaNuM che. jJAnamaya bhAvathI zuM thAya che ane ajJAnamaya bhAvathI zuM thAya che te have kahe ajJAnamaya ajJAnIno, tethI kare te karmane; paNa jJAnamaya che jJAnIno, tethI kare nahi karmane. 127. gAthArtha:- [ajJAnina:] ajJAnIne [jJAnamaya:] ajJAnamaya [ bhAva:] bhAva che [ tena] tethI ajJAnI [ Li] karmone [roti ] kare che, [ jJAnina: tu] ane jJAnIne to [ jJAnamaya:] jJAnamaya (bhAva) che [tasmA tu] tethI jJAnI [ fo] karmone [na rAti] karato nathI. TIkA:-ajJAnIne samyaka prakAre svaparano viveka nahi hovAne lIdhe bhinna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 204 samayasAra | [ bhagavAnazrIkuMdakuMda dyasmAdajJAnamaya eva bhAvaH syAt, tamistu sati svaparayorekatvAdhyAsena jJAnamAtrAtsvasmAtprabhraSTa: parAbhyAM rAgadveSAbhyAM samamekIbhUya pravartitAhaGkAra: svayaM kilaipo'haM rajye ruSyAmIti rajyate ruSyati ca; tasmAdajJAnamayabhAvAdajJAnI parau rAgadveSAvAtmAnaM kurvan karoti krmaanni| jJAninastu samyaksvaparavivekenAtyantoditaviviktAtmakhyAtitvAdyasmAt jJAnamaya eva bhAvaH syAt, tasmistu sati svaparayo nAtvavijJAnena jJAnamAtre svasminsuniviSTaH parAbhyAM rAgadveSAbhyAM pRthagbhUtatayA svarasata eva nivRttAhaGkAraH svayaM kila kevalaM jAnAtyeva, na rajyate, na ca ruSyati; tasmAt jJAnamayabhAvAt jJAnI parau rAgadveSAvAtmAnamakurvanna karoti krmaanni| AtmAnI khyAti atyaMta asta thaI gaI hovAthI, ajJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM (hovAthI), svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAMthI (AtmasvarUpamAMthI) bhraSTa thayelo, para evA rAgadveSa sAthe eka thaIne jene ahaMkAra pravaryo che evA pote A huM kharekhara rAgI chuM, hRSI chuM (arthAt A huM rAga karuM chuM, vaiSa karuM chuM ) ' ema (mAnato thako) rAgI ane dveSI thAya che; tethI ajJAnamaya bhAvane lIdhe ajJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa karato thako karmone kare che. jJAnIne to, samyaka prakAre svaparanA viveka vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyaMta udaya pAmI hovAthI, jJAnamaya bhAva ja hoya che, ane te hotAM, svaparanA nAnAtvanA vijJAnane lIdhe jJAnamAtra evA potAmAM suniviSTa (samyaka prakAre sthita) thayelo, para evA rAgadveSathI pRthabhUtapaNAne (bhinnapaNAne) lIdhe nijarasathI ja jene ahaMkAra nivRtta thayo che evo pote kharekhara kevaLa jANe ja che, rAgI ane dveSI thato nathI (arthAt rAga ane dveSa karato nathI); tethI jJAnamaya bhAvane lIdhe jJAnI potAne para evA rAgadveSarUpa nahi karato thako karmone karato nathI. bhAvArtha-A AtmAne krodhAdika mohanIya karmanI prakRtino (arthAt rAgadveSano) udaya AvatAM, potAnA upayogamAM teno rAgadveSarUpa malina svAda Ave che. ajJAnIne svaparanuM bhedajJAna nahi hovAthI te ema mAne che ke "A rAgadveSarUpa malina upayoga che teja mAruM svarUpa che-teja huM chuM." Ama rAgadveSamAM ahaMbuddhi karato ajJAnI potAne rAgINI kare che, tethI te karmone kare che. A pramANe ajJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thAya che. jJAnIne bhedajJAna hovAthI te ema jANe che ke "jJAnamAtra zuddha upayoga che te ja mAruM svarUpa che-te ja huM chuM rAgadveSa che te karmano rasa che-mAruM svarUpa nathI." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 205 (AryA) jJAnamaya eva bhAvaH kuto bhavet jJAnino na punrnyH| ajJAnamayaH sarvaH kuto'yamajJAnino naanyH|| 66 / / NANamayA bhAvAo NANamao ceva jAyade bhaavo| jamhA tamhA NANissa savve bhAvA hu nnaannmyaa|| 128 / / aNNANamayA bhAvA aNNANo ceva jAyade bhaavo| jamhA tamhA bhAvA aNNANamayA annaanniss||129 / / jJAnamayAdbhAvAt jJAnamayazcaiva jAyate bhaavH| yasmAttasmAjjJAninaH sarve bhAvAH khalu jnyaanmyaaH|| 128 / / Ama rAgadveSamAM ahubuddhi nahi karato jJAnI potAne rAgINI karato nathI, kevaLa jJAtA ja kahe che, tethI te karmone karato nathI. A pramANe jJAnamaya bhAvathI karmabaMdha thato nathI. have AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanArUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [jJAninI ta: jJAnamaya: va bhAva: bhaveta] ahIM prazna che ke jJAnIne kema jJAnamaya ja bhAva hoya [puna:] ane [ banya: na] anya (arthAta ajJAnamaya) na hoya? [ajJAnina: 9: sarva: yam jJAnamaya:] vaLI ajJAnIne kema sarva bhAva ajJAnamaya ja hoya ane [ kanya: 1] anya (arthAt jJAnamaya) na hoya? 66. A ja paznanA uttararUpa gAthA kahe che - vaLI jJAnamaya ko bhAvamAMthI jJAnabhAva ja Upaje, te kAraNe jJAnI taNA sau bhAva jJAnamayI khare; 128. ajJAnamaya ko bhAvathI ajJAnabhAva ja Upaje, te kAraNe ajJAnInA ajJAnamaya bhAvo bane. 129. gAthArthaH- [varmAn] kAraNa ke [ jJAnamayAt mAvAn 2] jJAnamaya bhAvamAMthI [ jJAnamaya: va] jJAnamaya ja [ bhAva:] bhAva [nIyate] utpanna thAya che [tasmAta] tethI [ jJAnina:] jJAnInA [sarve bhAva:] sarva bhAvo [7] kharekhara [jJAnamaya:] jJAnamaya ja hoya che. [2] ane, [yaramAt] kAraNa ke [ jJAnamayAhU bhAvAt] ajJAnamaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 206 samayasAra [ bhagavAna zrI kuMdakuMda ajJAnamayAdbhAvAdajJAnazcaiva jAyate bhaavH| yasmAttasmAdbhAvA ajJAnamayA ajnyaaninH|| 129 / / yato hyajJAnamayAdbhAvAdyaH kazcanApi bhAvo bhavati sa sarvo'pyajJAnamayatvamanativartamAno'jJAnamaya eva syAt, tata: sarve evAjJAnamayA ajJAnino bhaavaaH| yatazca jJAnamayAdbhAvAdyaH kazcanApi bhAvo bhavati sa sarvo'pi jJAnamayatvamanativartamAno jJAnamaya eva syAt, tataH sarve eva jJAnamayA jJAnino bhaavaaH| (anupuma) jJAnino jJAnanirvRttAH sarve bhAvA bhavanti hi| sarve'pyajJAnanirvRttA bhavantyajJAninastu te||67 / / bhAvamAMthI [ ajJAna: va] ajJAnamaya ja [ bhAva:] bhAva [nAyate] utpanna thAya che [taramA ] tethI [ajJAnina:] ajJAnInA [ bhAva:] bhAvo [ jJAnamayI.] ajJAnamaya ja hoya che. TIkA -kharekhara ajJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya ajJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako ajJAnamaya ja hoya che, tethI ajJAnInA bhAvo badhAya ajJAnamaya hoya che. ane jJAnamaya bhAvamAMthI je koI paNa bhAva thAya che te saghaLoya jJAnamayapaNAne nahi ullaMghato thako jJAnamaya ja hoya che, tethI jJAnInA bhAvo badhAya jJAnamaya hoya che. bhAvArtha-jJAnInuM pariNamana ajJAnInA pariNamana karatAM judI ja jAtanuM che. ajJAnInuM pariNamana ajJAnamaya che, jJAnInuM jJAnamaya che; tethI ajJAnInA krodha, mAna, vrata, tapa ityAdi sarva bhAvo ajJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI ajJAnamaya ja che ane jJAnInA sarva bhAvo jJAnajAtine ullaMghatA nahi hovAthI jJAnamaya ja che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha- [ jJAninaH] jJAnInA [ sarve bhAvA: ] sarva bhAvo [ jJAnanivRttA: di] jJAnathI nIpajelA (-racAyelA) [ bhavanti] hoya che [ 1 ] ane [ HjJAni:] ajJAnInA [sarve kapi te] sarva bhAvo [ajJAnanivRttA: ] ajJAnathI nIpajelA (-racAyelA) [ bhavanti] hoya che. 67. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 207 athaitadeva dRSTAntena samarthayate kaNayamayA bhAvAdo jAyaMte kuMDalAdao bhaavaa| ayamayayA bhAvAdo jaha jAyaMte du kddyaadii||130 / / aNNANamayA bhAvA aNANiNo bahuvihA vi jaayte| NANissa du NANamayA savve bhAvA tahA hoti||131 / / kanakamayAdbhAvAjjAyante kuNDalAdayo bhaavaaH| ayomayakAdbhAvAdyathA jAyante tu kttkaadyH|| 130 / / ajJAnamayA bhAvA ajJAnino bahuvidhA api jaaynte| jJAninastu jJAnamayAH sarve bhAvAstathA bhvnti|| 131 / / yathA khalu pudgalasya svayaM pariNAmasvabhAvatve satyapi, kAraNAnuvidhAyitvAt kAryANAM, jAmbUnadamayAgAvAjjAmbUnadajAtimanati-vartamAnA jAmbUnadakuNDalAdaya eva have A arthane daSTAMtathI daDha kare che: jyama kanakamaya ko bhAvamAMthI kuMDalAdika Upaje, paNa lohamaya ko bhAvathI kaTakAdi bhAvo nIpaje; 130. tyama bhAva bahuvidha Upaje ajJAnamaya ajJAnIne, paNa jJAnIne to sarva bhAvo jJAnamaya ema ja bane. 131. ||thaarth:- [ yathA] 4 [ kanakamayAt bhAvAt ] supaemaya mAmAthI [ kuNDalAdayaH bhAvAH] supaemaya duruNa paNere bhAvo [jAyante ] thAya cha [ tu] bhane [ayomayakAt bhAvAt ] somaya bhAvamAthI [ kaTakAdayaH ] somaya 5 vagere. mAvo [ jAyante ] thAya cha, [ tathA ] tama [ ajJAninaH ] HzAnIne (2namaya (mAmAthI) [ bahuvidhAH api] bhane 5 // 2 // [ajJAnamayAH bhAvAH ] mazAnabhaya mAvo [ jAyante] thAya cha [ tu] bhane [ jJAnina: ] rAnIne (nimaya bhAvamAthI) [ sarve ] sarva [ jJAnamayAH bhAvAH ] namaya (mAyo [ bhavanti ] thAya che.. TIkA-jevI rIte pudgala svayaM pariNAmasvabhAvavALuM hovA chatAM, kAraNa jevAM kAryo thatAM hovAthI, suvarNamaya bhAvamAMthI, suvarNajAtine nahi ullaMghatA evA suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo ja thAya paraMtu lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo na thAya, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 208 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda bhAvA bhaveyuH, na puna: kAlAyasavalayAdayaH, kAlAyasamayAgAvAcca kAlAyasajAtimanativartamAnA: kAlAyasavalayAdaya eva bhaveyuH, na punrjaambuundkunnddlaadyH| tathA jIvasya svayaM pariNAmasvabhAvatve satyapi, kAraNAnuvidhAyitvAdeva kAryANAM, ajJAnina: svayamajJAnamayAdAvAdajJAnajAtimanativartamAnA vividhA apyajJAnamayA eva bhAvA bhaveyuH, na punarjJAnamayA:, jJAninazca svayaM jJAnamayAgAvAjjJAnajAtimanativartamAnAH sarve jJAnamayA eva bhAvA bhaveyuH, na punrjnyaanmyaaH| ane lokhaMDamaya bhAvamAMthI, lokhaMDajAtine nahi ullaMghatA evA lokhaMDamaya kaDAM Adi bhAvo ja thAya paraMtu suvarNamaya kuMDaLa Adi bhAvo na thAya tevI rIte jIva svayaM pariNAmasvabhAvavALo hovA chatAM, kAraNa jevAM ja kAryo thatAM hovAthI, ajJAnIne-ke je pote ajJAnamaya bhAva che tene-ajJAnamaya bhAvamAMthI, ajJAnajAtine nahi ullaMghatA evA aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu jJAnamaya bhAvo na thAya, ane jJAnIneke je pote jJAnamaya bhAva che tene-jJAnamaya bhAvamAMthI, jJAnanI jAtine nahi ullaMghatA evA sarva jJAnamaya bhAvo ja thAya paraMtu ajJAnamaya bhAvo na thAya. bhAvArtha-jevuM kAraNa hoya tevuM ja kArya thAya che' e nyAye jema lokhaMDamAMthI lokhaMDamaya kaDAM vagere vastuo thAya che ane suvarNamAMthI suvarNamaya AbhuSaNo thAya che, tema ajJAnI pote ajJAnamaya bhAva hovAthI tene (ajJAnamaya bhAvamAMthI) ajJAnamaya bhAvo ja thAya che ane jJAnI pote jJAnamaya bhAva hovAthI tene (jJAnamaya bhAvamAMthI) jJAnamaya bhAvo ja thAya che. ajJAnIne zubhAzubha bhAvomAM Atmabuddhi hovAthI tenA sarva bhAvo ajJAnamaya ja che. avirata samyagdaSTi (jJAnI) ne joke cAritramohanA udaye krodhAdika bhAvo pravarte che to paNa tene te bhAvomAM Atmabuddhi nathI, te temane paranA nimittathI thayelI upAdhi mAne che. tene krodhAdika karmo udayamAM AvIne kharI jAya che-AgAmI evo baMdha karatA nathI ke jethI saMsAranuM bhramaNa vadhe; kAraNa ke ( jJAnI) pote udhamI thaIne krodhAdibhAvarUpe pariNamato nathI ane joke udayanI baLajorIthI pariName che topaNa jJAtApaNuM cUkIne pariNamato nathI; jJAnInuM svAmitva niraMtara jJAnamAM ja varte che tethI te krodhAdibhAvono anya zeyonI mAphaka jJAtA ja che, kartA nathI. A rIte jJAnInA sarva bhAvo jJAnamaya ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 209 (anuSTrama) ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI vyApya bhuumikaam| dravyakarmanimittAnAM bhAvAnAmeti hetutaam|| 68 / / aNNANassa sa udao jA jIvANaM atcuvlddhii| micchattassa du udao jIvassa asaddahANattaM / / 132 / / udao asaMjamassa du jaM jIvANaM havei avirmnnN| jo du kalusovaogo jIvANaM so ksaaudo|| 133 / / taM jANa jogaudayaM jo jIvANaM tu citttthucchaaho| sohaNamasohaNaM vA kAyavvo viradibhAvo vaa|| 134 / / edesu hedubhUdesu kammaiyavaggaNAgadaM jaM tu| pariNamade aTThavihaM nnaannaavrnnaadibhaavehiN|| 135 / / have AgaLanI gAthAnI sUcanAnA artharUpa zloka kahe che: zlokArtha- [ ajJAnI ] ajJAnI [vajJAnamayamAvAnAm bhUmin] (potAnA ) ajJAnamaya bhAvonI bhUmikAmAM [vyANa] vyApIne [dravyarmanimittAnAM mAvAnA+] (AgAmI) dravyakarmanA nimitta je (ajJAnAdika) bhAvo temanA [ hetutIna ta] hetupaNAne pAme che (arthAt dravyakarmanAM nimittarUpa bhAvono hetu bane che). 68. A ja arthapAMca gAthAothI kahe che: ajJAna tattva taNuM jIvone, udaya te ajJAnano, apratIta tattvanI jIvane je, udaya te mithyAtvano; 132, jIvane avi2tabhAva je, te udaya aNasaMyama taNo, jIvane kaluSa upayoga je, te udaya jANa kaSAyano; 133 zubha ke azubha pravRtti ke nivRttinI ceSTA taNo utsAha varte jIvane, te udaya jANa tuM yogano. 134. A hetubhUta jyAM thAya, tyAM kArmaNavaragaNArUpa che, te aSTavidha jJAnAvaraNaityAdibhAve pariName; 135. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 210 samayasAra [bhagavAnazrI.66 taM khalu jIvaNibaddhaM kammaiyavaggaNAgadaM jiyaa| taiyA du hodi hedU jIvo prinnaambhaavaannN|| 136 / / ajJAnasya sa udayo yA jiivaanaamtttvoplbdhiH| mithyAtvasya tUdayo jiivsyaashrdddhaantvm|| 132 / / udayo'saMyamasya tu yajjIvAnAM bhvedvirmnnm| yastu kaluSopayogo jIvAnAM sa kssaayodyH|| 133 / / taM jAnIhi yogodayaM yo jIvAnAM tu cessttotsaahH| zobhano'zobhano vA kartavyo viratibhAvo vaa|| 134 / / eteSu hetubhUteSu kArmaNavargaNAgataM yattu : / pariNamate'STavidhaM jJAnAvaraNAdibhAvaiH / / 135 / / kArmaNavaragaNArUpa te jyAM jIvanibaddha bane khare, AtmAya jIvapariNAmabhAvono tadA hetu bane. 136. uthArtha:- [ jIvAnAm ] pone [yA] 4 [ atattvopalabdhiH ] tatpanu mAna ( arthAta vastus535nuM ayathArtha-viparIta na) cha [ saH] te [ajJAnasya ] mAnano [ udayaH] 45 cha [ tu] bhane [ jIvasya ] (r)pane [ azraddadhAnatvam ] 4 (tatpana) sazraddhAna cha / [ mithyAtvasya ] mithyAtvano [ udayaH ] 45 cha; [ tu] vaNI [ jIvAnAM] chapAne [ yad ] 4 [aviramaNam ] bhvi259| arthAta, satyAgamA cha te [asaMyamasya] asaMyamano [ udayaH] 45 [ bhavet ] cha [ tu] bhane [jIvAnAM] pone [yaH] 4 [ kaluSopayogaH ] malina (arthAta 1159||nii s127|| 2hita) 75yo| cha [ saH] te [ kaSAyodayaH ] upAyano lakSya cha; [ tu] vaNI [ jIvAnAM] yone [ yaH] 4 [zobhana: azobhana: vA] zuma 3 azuma [ kartavyaH viratibhAvAH vA] pravRtti cha nivRtti35 [ ceSTotsAhaH ] ( manavayana. yAzrita) yeSTAno utsAha cha [taM] te [ yogodayaM ] yogano ya [ jAnIhi ] 9. [ eteSu] 2 // ( yo) [hetubhUteSu] hetubhUta thata [yat tu] 4 [ kArmaNavargaNAgataM ] bhAva[und ( fu35) 56sadravya [ jJAnAvaraNAdibhAvaiH aSTavidhaM ] shaan||12||himaayo35. 18 prA2. [ pariNamate ] 52 cha, [ tat kArmaNavargaNAgataM] te fund Y6vadraya [yadA] nyAre. [ khalu] 52522 [ jIvanibaddhaM ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 211 tatkhalu jIvanibaddha kArmaNavargaNAgataM ydaa| tadA tu bhavati hetu vaH prinnaambhaavaanaam|| 136 / / atattvopalabdhirUpeNa jJAne svadamAno ajJAnoyaDA mithyAtvAsaMyamakaSAyayogodayAH karmahetavastanmayAzcatvAro bhaavaaH| tattvAzraddhAnarUpeNa jJAne svadamAno mithyAtvodayaH, aviramaNarUpeNa jJAne svadamAno'saMyamodayaH, kaluSopayogarUpeNa jJAne svadamAnaH kaSAyodayaH, zubhAzubhapravRttinivRttivyApArarUpeNa jJAne svadamAno yogodyH| athaiteSu paudgalikeSu mithyAtvAdyudayeSu hetubhUteSu yatpudgaladravyaM karmavargaNAgataM jJAnAvaraNAdibhAvairaSTadhA svayameva pariNamate tatkhalu karmavargaNAgataM jIvanibaddhaM yadA syAttadA jIva: svayamevAjJAnAtparAtmanorekatvAdhyAsenAjJAnamayAnAM tattvAzraddhAnAdInAM svasya pariNAmabhAvAnAM heturbhvti| jIvamAM baMdhAya che [tavA tu] tyAre [nIvaDa] jIva [pariNAmamAvAnA] (potAnA ajJAnamaya) pariNAmabhAvono [hetu: ] hetu [ bhavati ] thAya che. TIkA-tattvanA ajJAnarUpe (arthAt vastusvarUpanI anyathA upalabdhirUpe) jJAnamAM svAdarUpa thato (-svAdamAM Avato) ajJAnano udaya che. mithyAtva, asaMyama, kaSAya ane yoganA udayo-ke jeo (navA) karmanA hetuo che teo-te-maya arthAt ajJAnamaya cAra bhAvo che. tattvanA azraddhAnarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato mithyAtvano udaya che; aviramaNarUpe (atyAgabhAvarUpe) jJAnamAM svAdarUpa thato asaMyamano udaya che; kaluSa (malina) upayogarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato kaSAyano udaya che; zubhAzubha pravRtti ke nivRttinA vyApArarUpe jJAnamAM svAdarUpa thato yogano udaya che. A paudgalika mithyAtvAdinA udayo hetubhUta thatAM je kArmaNavargaNAgata pudgaladravya jJAnAvaraNAdibhAve ATha prakAre svayameva pariName che, te kArmaNavargaNAgata pudgaladravya jyAre jIvamAM nibaddha thAya tyAre jIva svayameva ajJAnathI svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe tattva-azraddhAna Adi potAnA ajJAnamaya pariNAmabhAvono hetu thAya che. bhAvArtha:-ajJAnabhAvanA bhedarUpa je mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoganA udayo te pudgalanA pariNAma che ane temano svAda atattvazraddhAnAdirUpe jJAnamAM Ave che. te udayo nimittabhUta thatAM, kArmaNavarmaNArUpa navAM pugalo svayameva jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che ane jIva sAthe baMdhAya che; ane te samaye jIva paNa svayameva potAnA ajJAnabhAvathI atattvazraddhAnAdi bhAvarUpe pariName che ane e rIte potAnA ajJAnamaya bhAvonuM kAraNa pote ja thAya che. mithyAtvAdino udaya thavo, navAM pudgalonuM karmarUpe pariNamavuM tathA baMdhAvuM, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 212 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvAtpRthagbhUta eva pudgaladravyasya pariNAmaH jai jIveNa saha ciya poggaladavvassa kmmprinnaamo| evaM poggalajIvA hu do vi kmmttmaavnnnnaa|| 137 / / ekkassa du pariNAmo poggaladavvassa kmmbhaavenn| tA jIvabhAvahedUhiM viNA kammassa prinnaamo||138 / / yadi jIvena saha caiva pudgaladravyasya krmprinnaamH| evaM pudgalajIvau khalu dvAvapi krmtvmaapnnau|| 137 / / ekasya tu pariNAmaH pudgaladravyasya krmbhaaven| tajjIvabhAvahetubhirvinA karmaNaH pariNAmaH / / 138 / / yadi pudgaladravyasya tannimittabhUtarAgAdyajJAnapariNAmapariNatajIvena sahaiva karma ane jIvanuM potAnA atattvazraddhAnAdi bhAvo rUpe pariNamavuM-e traNeya eka samaye ja thAya che; sau svataMtrapaNe potAnI meLe ja pariName che, koI koIne pariNAvatuM nathI. jIvathI jAdu ja pudgaladravyanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che: jo karmarUpa pariNAma, jIva bheLA ja, pudgalanA bane, to jIvane pudgala ubhaya paNa karmapaNuM pAme are ! 137. paNa karmabhAve pariNamana che eka pugaladravyane, jIvabhAvahetuthI alaga, tethI, karmanA pariNAma che. 138. gAthArtha- [ yadri] jo [punidravyasya] pudgaladravyane [ nIvena saE vaiva] jIvanI sAthe ja [rmapariNAma: ] karmarUpa pariNAma thAya che (arthAt bane bheLAM thaIne ja karmarUpe pariName che) ema mAnavAmAM Ave to [gd] e rIte [purtinIva kau pi] pudgala ane jIva bane [7] kharekhara [mRtvam bApanI] karmapaNAne pAme. [1] paraMtu [ varmamAvena ] karmabhAve [pariNAma:] pariNAma to [ pura nidravyaca vaca] pudgaladravyane ekane ja thAya che [ta ] tethI [nIvamAvatufma: vinA] jIvabhAvarUpa nimittathI rahita ja arthAta juduM ja [ n: ] karmanuM [pariNAma:] pariNAma che. TIkAH-jo pudgaladravyane, karmapariNAmanA nimittabhUta evA rAgAdiajJAnapariNAme pariNamelA jIvanI sAthe ja (arthAt banne bhegAM maLIne ja), karmarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 213 pariNAmo bhavatIti vitarkaH, tadA pudgaladravyajIvayoH sahabhUtaharidrAsudhayoriva dvayorapi krmprinnaamaapttiH| atha caikasyaiva pudgaladravyasya bhavati karmatvapariNAmaH, tato rAgAdijIvAjJAnapariNAmAddhetoH pRthagbhUta eva pudgalakarmaNaH prinnaamH| pudgaladravyAtpRthagbhUta eva jIvasya pariNAma: jIvassa du kammeNa ya saha pariNAmA hu hoMti raagaadii| evaM jIvo kammaM ca do vi raagaadimaavnnnnaa|| 139 / / ekkassa du pariNAmo jAyadi jIvassa raagmaadiihiN| tA kammodayahedUhiM viNA jIvassa prinnaamo||140 / / jIvasya tu karmaNA ca saha pariNAmAH khalu bhavanti raagaadyH| evaM jIvaH karma ca dve api raagaaditvmaapnne|| 139 / / pariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM haLadara ane phaTakaDI bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, pudgaladravya ane jIva bannene karmarUpa pariNAma AvI paDe. paraMtu pudgala dravyane ekane ja karmapaNArUpa pariNAma to thAya che; tethI jIvanuM rAgAdi-ajJAnapariNAma ke je karmanuM nimitta che tenAthI juduM ja pudgalakarmanuM pariNAma che. bhAvArtha-jo pudgala dravya ane jIva bheLAM thaIne karmarUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene karmarUpa pariNAma Thare. paraMtu jIva to jaDa karmarUpe kadI pariNamI zakato nathI; tethI jIvanuM ajJAnapariNAma ke je karmane nimitta che tenAthI juduM ja pudgaladravyanuM karmapariNAma che. pudgaladravyathI juduM ja jIvanuM pariNAma che ema have pratipAdana kare che - jIvanA, karama bheLA ja, jo pariNAma rAgAdika bane, to karma ne jIva ubhaya paNa rAgAdipaNuM pAme are ! 139. paNa pariNamana rAgAdirUpa to thAya che jIva ekane, tethI ja karmodayanimittathI alaga jIvapariNAma che. 140. gAthArthaH- [ nIvasya 1] jo jIvane [ nA 2 saMda] karmanI sAthe ja [RITya: pariNAma:] rAgAdi pariNAmo [ su bhavanti] thAya che (arthAt bane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 214 samayasAra ekasya tu pariNAmo jAyate jIvasya rAgAdibhiH / tatkarmodayahetubhirvinA jIvasya pariNAmaH / / 140 / / [bhagavAnazrIkuMdakuMda yadi jIvasya tannimittabhUtavipacyamAnapudgalakarmaNA sahaiva jJAnapariNAmo bhavatIti vitarkaH, tadA jIvapudgalakarmaNoH sahabhUtasudhAharidrayoriva dvayorapi rAgadyajJAnapariNAmApattiH / atha caikasyaiva jIvasya bhavati rAgAdyajJAnapariNAmaH, tataH pudgalakarmavipAkAddhetoH pRthagbhUto eva jIvasya pariNAmaH / kimAtmani baddhaspRSTaM kimabaddhaspRSTaM karmeti nayavibhAgenAha rAgAdya jIve kammaM baddhaM puDhaM cedi vavahAraNayabhaNidaM / suddhaNayassa du jIve abaddhapuTThe havadi kammaM / / 141 / / ca bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che) ema mAnavAmAM Ave [vi] to e rIte [nIva: rma ] jIva ane karma [dde api] banne [rAvitvam Apane] rAgAdipaNAne pAme. [tu] paraMtu [ vimi: pariNAma: ] rAgAdibhAve pariNAma to [nIvaca stya] jIvane ekane ja [ khAyate] thAya che [[] tethI [ rkovayahetumi: vinA] karmodayarUpa nimittathI rahita ja arthAt jIduM ja [ nIvaca ] jIvanuM [ paribaLama: ] pariNAma che. TIkA:-jo jIvane, rAgAdi-ajJAnapariNAmanA nimittabhUta evuM je udayamAM AveluM puddagalakarma tenI sAthe ja ( arthAt banne bhegAM maLIne ja ), rAgAdiajJAnapariNAma thAya che-ema vitarka karavAmAM Ave to, jema bheLAM thayelAM phaTakaDI ane haLadara bannene lAla raMgarUpa pariNAma thAya che tema, jIva ane puddagalakarma bannene rAgAdi-ajJAnapariNAma AvI paDe. paraMtu jIvane ekane ja rAgAdi-ajJAnapariNAma to thAya che; tethI puddagalakarmano udaya ke je jIvanA rAgAdi-ajJAnapariNAmanuM nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. bhAvArtha:-jo jIva ane puddagalakarma bheLAM thaIne rAgAdirUpe pariName che ema mAnavAmAM Ave to bannene rAgAdirUpa pariNAma Thare. paraMtu puddagalakarma to rAgAdirUpe ( jIvarAgAdirUpe ) kadI pariNamI zakatuM nathI; tethI puddagalakarmano udaya ke je rAgAdipariNAmane nimitta che tenAthI juduM ja jIvanuM pariNAma che. ' AtmAmAM karma baddhaspaSTa che ke abaAspaSTa che'-te have nayavibhAgathI kahe che: che karma jIvamAM baddhaspaSTa-kathita naya vyavahAranuM; paNa baddhaspaSTa na karma jIvamAM-kathana che naya zuddhanuM. 141. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 215 jIve karma baddhaM spRSTaM ceti vyvhaarnybhnnitm| zuddhanayasya tu jIve abaddhaspRSTaM bhavati krm|| 141 / / jIvapudgalakarmaNorekabandhaparyAyatvena tadAtve vyatirekAbhAvAjjIve baddhaspRSTaM karmeti vyvhaarnypkssH| jIvapudgakarmaNoranekadravyatvenAtyantavyatire-kAjjIve'baddhaspRSTaM karmeti nishcynypkssH| tataH kim kammaM baddhamabaddhaM jIve evaM tu jANa nnypkkhN| pakkhAdikkato puNa bhaNNadi jo so smysaaro||142 / / karma baddhamabaddhaM jIve evaM tu jAnIhi nypkssm| pakSAtikrAntaH punarbhaNyate yaH sa samayasAraH / / 142 / / gAthArthaH- [ nIve] jIvamAM [*] karma [ varlDa ] (tenA pradezo sAthe) baMdhAyeluM che [2] tathA [skR] sparzAyeluM che [ ti] evuM [ vyavahAranayaNitam] vyavahAranayanuM kathana che [7] ane [ nIve] jIvamAM [*] karma [ gavaddhaskR] aNabaMdhAyeluM, aNasparzAvela [ bhavati ] che evuM [zuddhajayajI ] zuddhanayanuM kathana che. TIkA-jIvanA ane pudgalakarmanA ekabaMdha paryAyapaNAthI jotAM temane te kALe bhinnatAno abhAva hovAthI jIvamAM karma baddhaspaSTa che evo vyavahAranayano pakSa che. jIvanA ane pudgalakarmanA anekadravyapaNAthI jotAM temane atyaMta bhinnatA hovAthI jIvamAM karma abaddhaspaSTa che evo nizcayanayano pakSa che. paNa tethI zuM? je AtmA te bane nayapakSone oLaMgI gayo che te ja samayasAra che, ema have gAthAmAM kahe che: che karma jIvamAM baddha vA aNabaddha e nayapakSa che; paNa pakSathI atikrAMta bhAkhyo te "samayano sAra" che. 142. gAthArtha:- [ nIve] jIvamAM [ ] karma [vaddhan] baddha che athavA [ gavadbha] abaddha che- [vaM tu] e prakAre to [ pakSam ] nayapakSa [nAnAdi] jANa; [puna:] paNa [:] je [pakSAtinta:] pakSAtikrAMta (arthAt pakSane oLaMgI gayelo ) [ maLyate | kahevAya che [sa:] te [samayasara:] samayasAra (arthAt nirvikalpa zuddha Atmatattva) che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yaH kila jIve baddhaM karmeti yazca jIve'baddhaM karmeti vikalpaH sa dvitayo'pi hi nayapakSa:| ya evainamatikrAmati sa eva sakalavikalpAtikrAntaH svayaM nirvikalpaikavijJAnaghanasvabhAvo bhutvA sAkSAtsamayasAraH smbhvti| tatra yastAvajjIve baddhaM karmeti vikalpayati sa jIve'baddhaM karmeti ekaM pakSamatikrAmannapi na vikalpamatikrAmatiH yastu jIve'baddhaM karmeti vikalpayati so'pi jIve baddhaM karmetyekaM pakSamatikrAmannapi na vikalpamatikrAmati; ya: punarjIve baddhamabaddhaM ca karmeti vikalpayati sa tu taM dvitayamapi pakSamanatikrAman na vikalpamatikrAmati / tato ya eva samastanayapakSamatikrAmati sa eva samastaM vikalpamatikrAmati / ya eva samastaM vikalpamatikrAmati sa eva samayasAraM vindati / yadyevaM tarhi ko hi nAma nayapakSasannayAsabhAvanAM na nATayati ? TIkA:- jIvamAM karma baddha che' evo je vikalpa tathA 'jIvamAM karma abaddha che evo je vikalpa te banne nayapakSa che. je te nayapakSane atikrame che (-oLaMgI jAya che, choDe che), te ja sakaLa vikalpane atikramyo thako pote nirvikalpa, eka vijJAnaghanasvabhAvarUpa thaIne sAkSAt samayasAra thAya che. tyAM (vizeSa samajAvavAmAM Ave che ke) -je ' jIvamAM karma baddha che' ema vikalpa kare che te ' jIvamAM karma abaddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atikramato nathI, ane je 'jIvamAM karma abaddha che' ema vikalpa kare che te paNa 'jIvamAM karma baddha che' evA eka pakSane atikramato hovA chatAM vikalpane atimato nathI; vaLI je 'jIvamAM karma baddha che ane abaddha paNa che' ema vikalpa kare che te, te banne pakSane nahi atikramato thako, vikalpane atikramato nathI. tethI je samasta nayapakSane atikrame che te ja samasta vikalpane atikrame che; je samasta vikalpane atikrame che te ja samayasArane prApta kare che -anubhave che. 216 samayasAra bhAvArtha::-jIva karmathI ' baMdhAyo che' tathA 'nathI baMdhAyo '-e banne nayapakSa che. temAMthI koIe baMdhapakSa pakaDayo, teNe vikalpa ja grahaNa karyo; koIe abaMdha pakSa pakaDayo, teNe paNa vikalpa ja grahaNa karyo; ane koIe banne pakSa pakaDayA, teNe paNa pakSarUpa vikalpanuM ja grahaNa karyuM. paraMtu evA vikalpone choDI je koI paNa pakSa na pakaDe teja zuddha padArthanuM svarUpa jANI te-rUpa samayasArane-zuddhAtmAne-pAme che. nayapakSa pakaDavo te rAga che, tethI samasta nayapakSane choDavAthI vItarAga samayasAra thavAya che. have, 'jo Ama che to nayapakSanA tyAganI bhAvanAne kharekhara koNa na Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 217 (upendravannA ) ya eva muktvA nayapakSapAtaM svarUpaguptA nivasanti nitym| viklpjaalcyutshaantcittaasta pUrva sAkSAgRtaM vintiA 62 // (upanAti) ekasya baddho na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 70 / / nacAve? ema kahIne zrImAn amRtacaMdra AcArya nayapakSanA tyAganI bhAvanAnAM 23 kaLazarUpa kAvyo kahe che: zlokArdhaH- [ yva ] jeo [ nayapakSapAtaM multA] nayapakSapAtane choDI [svarupapuHT:] (potAnA) svarUpamAM guma thaIne [ nityama] sadA [ nivasanti] rahe che [te Iva] teo ja, [ vi7nAnabhutAzAntaviktA:] jemanuM citta vikalpajALathI rahita zAMta thayuM che evA thayA thakA, [sAkSAt mamRtaM zivatti] sAkSAt amRtane pIe che. bhAvArtha-jyAM sudhI kAMI paNa pakSapAta rahe che tyAM sudhI cittano kSobha maTato nathI. jyAre nayono sarva pakSapAta maTI jAya tyAre vItarAga dazA thaIne svarUpanI zraddhA nirvikalpa thAya che, svarUpamAM pravRtti thAya che ane atIndriya sukha anubhavAya che. 69. - havenA 20 kaLazamAM nayapakSane vizeSa varNave che ane kahe che ke AvA samasta nayapakSone je choDa che te tattvavedI ( tattvano jANanAra) svarUpane pAme che - zlokAH - [varlDa:] jIva karmathI baMdhAyelo che [ sya] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA] jIva karmathI baMdhAyelo nathI [paraca] evo bIjA nayano pakSa che; [ rUti] Ama [ sthiti ] cisvarUpa jIva viSe [kayo] be nayonA [to pakSapAto ] be pakSapAta che. [5: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI (vastusvarUpano jANanAra) pakSapAtarahita che [2] tene [ nitya ] niraMtara [ vit] cisvarUpa jIva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 218 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (35nAti) ekasya mUDho na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 71 / / (upanAti) ekasya rakto na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 72 / / [ su vit va sta] cisvarUpa ja che (arthAt tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che). bhAvArtha-A graMthamAM prathamathI ja vyavahAranayane gauNa karIne ane zuddhanayane mukhya karIne kathana karavAmAM AvyuM che. caitanyanA pariNAma paranimittathI aneka thAya che te sarvane pahelethI ja AcArya gauNa kahetA AvyA che ane jIvane zuddha caitanyamAtra kahyo che. e rIte jIva-padArthanezuddha, nitya, abheda caitanyamAtra sthApIne have kahe che ke A zuddhanayano paNa pakSapAta (vikalpa) karaze te paNa te zuddha svarUpanA svAdane nahi pAme. azuddhanayanI to vAta ja zI? paNa jo koI zuddhanayano paNa pakSapAta karaze to pakSano rAga nahi maTe tethI vItarAgatA nahi thAya. pakSapAtane choDI cinmAtra svarUpa viSe lIna thaye ja samayasArane pamAya che. mATe zuddhanayane jANIne, teno paNa pakSapAta choDI zuddha svarUpano anubhava karI, svarUpa viSe pravRttirUpa cAritra prApta karI, vItarAga dazA prApta karavI yogya che. 70. zlokArtha:- [ mUDha:] jIva mUDha (mohI) che [ ] evo eka nayano pakSa che ane [ na tathA] jIva mUDha (mohI) nathI [ parasTa] evo bIjA nayano pakSa che, [ti] Ama [ riti] cisvarUpa jIva viSe [3yo.] be nayonA [Dhau pakSapAtI] be pakSapAta che. [5: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [taca] tene [ nitya] niraMtara [ vis] cisvarUpa jIva [vatu cit sti] cisvarUpa ja che ( arthAta tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che). 71. zlokArthaH- [ rajI:] jIva rAgI che [pravaca] evo eka nayano pakSa che ane [na tathA] jIva rAgI nathI [paraca] evo bIjA nayano pakSa che; [ti] Ama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] tA- vi.2. 219 (upajAti) ekasya duSTo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 73 / / (upajAti) ekasya kartA na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 74 / / [ citi] yits135 5 viSe [dvayoH] me nayonA [dvau pakSapAtau] me pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] 4 tatva: 5152hita cha [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [ cit ] yitsva35 05 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 7. 72. zloArtha:- [ duSTa:] 4. dvaSo cha [ ekasya ] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 5 deSI nathI [ parasya ] meyo jI nayano 56 cha; [iti ] sAma [ citi] yitsva35. 75 viSe [dvayoH ] . nyon| [dvau pakSapAtau] me pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvahI pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMta2 [cit ] yitsva35 75 [khalu cit eva asti] yitsva35 4 7. 73. zloArtha:- [kartA] 04 ta cha [ ekasya ] meyo geDa nayano 56 cha bhane [na tathA] 75 tA nathI [parasya] sevo bhI nayano 56 cha; [iti] Ama [ citi] yitsva35. 75 viSe [dvayoH ] . nyon| [dvau pakSapAtau] me pakSapAta cha. [ yaH tatvavedI cyutapakSapAtaH ] 4 tattvavedI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM niraMtara [cit ] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti ] yitsva35. 4 7. 74. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 220 samayasAra [bhagavAnazrIdu: (upajAti) ekasya bhoktA na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 75 / / (upajAti) ekasya jIvo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 76 / / (upajAti) ekasya sUkSmo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 77 / / zloDArtha:- [bhoktA] 05 mo'tA cha [ ekasya] meyo me nayano 5kSa cha bhane [ na tathA ] 4 mo'tA nathI [ parasya ] mevo vI% nayano 56 cha; [ iti ] Ama [citi] yitsva35. pa. viSe [dvayoH ] me nyon| [dvau pakSapAtau] . 5kSata cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tatvavedI pakSapAtarahita cha [ tasya] tene [ nityaM] niraMtara [ cit ] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti ] yits535 4 7. 75. zloArtha:- [ jIvaH ] 94 94 cha [ ekasya] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 005 05 nathI [ parasya ] sevo bhI% nayano 5kSa cha; [iti ] Ama [ citi] yitsva35. 5 viSe [dvayoH] nyon| [dvau pakSapAtau] je pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvayehI pakSAtarahita cha [ tasya ] tane [ nityaM] niraMtara [cit ] yitsva35. 75 [ khalu cit eva asti] yitsva35 4 7. 76. lohArtha:- [ sUkSmaH ] 75 sUkSma cha [ ekasya ] seyo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 75 sUkSma nathI [parasya ] seyo jI nayano 56 cha; [iti] sAma [ citi ] yits535. 5. viSe. [ dvayoH ] me nyon| [dvau pakSapAtau ] . pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvayehI pakSAtarahita cha [ tasya ] tane [ nityaM] niraMtara [cit ] yits535 75 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 7. 77. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra ( upajAti) ekasya heturna tathA parasya citi dvayordvAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 78 / / ( upajAti ) ekasya kAryaM na tathA parasya citi dvayordvAviti pakSapAtau / yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 79 / / ( upajAti) ekasya bhAvo na tathA parasya citi dvayordvAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccideva / / 80 / / 221 zloartha:- [ hetuH ] va hetu ( 2e| ) che [ ekasya ] jevo jeDa nayano pakSa che ane [na tathA ] va hetu (jharA) nathI [ parasya ] jevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [ citi ] vitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je. pakSapAta che. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] 4 tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [cit ] thitsva35 41 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 che. 78. zloSrtha:- [ kArya ] va artha che [ ekasya ] jevo roDa nayano pakSa che bhane [na tathA ] va artha nathI [ parasya ] khevo jIbha nayano pakSa che; [ iti ] Ama [citi ] thitsva35 va viSe [ dvayoH ] je nayonA [ dvau pakSapAtau ] je pakSapAta che. [ [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] ke tattvavehI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM ] niraMtara [cit ] yitsva35 9 [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 che. 78. zloArtha:- [ bhAvaH ] va bhAva che ( arthAt bhAva35 che ) [ ekasya ] vo khe' nayano pakSa che ane [ na tathA ] va bhAva nathI ( arthAt alAva35 che ) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 222 samayasAra [bhagavAna zrIkuMkuM: (upajAti) ekasya ceko na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 81 / / (upajAti) ekasya sAnto na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 82 / / [parasya ] mevo bhI nayano 56 cha; [iti ] mAma [ citi] yits535. 05. viSe [dvayoH] me nyon| [ dvau pakSapAtau] 5kSata cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH ] 4 tatvavehI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMtara [ cit] yitsva35 75 [ khalu cit eva asti] yits535 4 7. 80. zodhArtha:- [ ekaH ] 75 me cha [ ekasya ] meyo nayano 56 cha [ca] ne [na tathA] 75 me nathI (sane cha) [ parasya ] meyo jI nayano 56 cha; [iti ] sAma [ citi] yitsva35 75 viSe [ dvayoH ] me nyon| [ dvau pakSapAtau] se pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattva. pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaMniraMta2. [ cit ] yitsva35 05. [ khalu cit eva asti] yitsva35 4 che. 81. zloArtha:- [ sAntaH ] 4. sAMta. (-ta. sahita) cha [ ekasya ] meyo meM nayano 56 cha bhane [na tathA] 94. sAta nathI [ parasya] bhayo bhI nayano 56 cha; [iti ] mAma [ citi] yis535 5. viSe [ dvayoH] meM nyon| [ dvau pakSapAtau] je 5kSata cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta: ] 4 tatvavedI pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [nityaM] niraMta2. [ cit ] yis535 05. [ khalu cit eva asti] yit-535. 4 cha. 82. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] - adhi2 223 (upajAti) ekasya nityo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 83 / / (upajAti) ekasya vAcyo na tathA parasya citi dvayoAviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 84 / / ( upajAti) ekasya nAnA na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 85 / / zloDArtha:- [ nityaH ] 4 nitya cha [ ekasya] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 5 nitya nathI [ parasya ] meyo jI0 nayano 56 cha; [iti] mAma [citi] yis535 05 viSe. [ dvayoH ] nyon| [ dvau pakSapAtau] je pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvahI pakSapAtarahita cha [ tasya ] tane [ nityaM ] niraMtara [ cit ] yis535 05. [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 7. 83. zloDArtha:- [vAcyaH] 75 125 (arthAta 5yanathI hI zaya meyo) cha [ ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 005 pAya (-kyanagoya2) nathI [ parasya ] seyo jI nayano 56 cha; [iti] mAma. [ citi] yitsva35 75 vidhe [dvayoH ] me nayonA [ dvau pakSapAtau] me pakSapAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta: ] 4 tattvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMta2. [ cit ] yitsva35 75 [khalu cit eva asti] yits535 4 7. 84. zloArtha:- [ nAnA] 04 naan||35 cha [ ekasya ] bhevo nayano 52 cha bhane [na tathA ] 75 // 35 nathI [ parasya ] mevo pI. nayano 56 cha; [iti] Ama [ citi] yits135 105 viSe [dvayoH ] me nyon| [dvau pakSapAtau] meM 5kSAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224 samayasAra [bhagavAna zrIkuMTha (upajAti) ekasya cetyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 86 / / (upajAti) ekasya dRzyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 87 / / (upajAti) ekasya vedyo na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu ciccidev|| 88 / / cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAtaH] 4 tattvahI pakSapAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMtara [ cit ] yitsva35 05 [ khalu cit eva asti ] yit2535. 4 che. 85. zloDArtha:- [cetyaH ] 75. yetya (-yetApAyogya ) cha [ekasya ] meyo me nayano 56 cha bhane [na tathA ] 05. yetya nathI [ parasya ] mevo bhI nayano 56 cha; [iti] // [ citi] yit2535. viSe [ dvayoH ] nyon| [dvau pakSapAtau] meM 5kSAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta: ] 4 tatvahI pakSAtarahita cha [ tasya ] tene [ nityaM] niraMtara. [ cit ] yits535 05. [ khalu cit eva asti ] yitsva35 4 che. 86. loArtha:- [dRzyaH ] 75 dRzya (hepAyayojya) cha [ ekasya ] mevo me nayano pakSa cha bhane [na tathA] 5 dRzya nathI [ parasya ] mevo bhI nayano 5kSa cha; [iti] ma [ citi] yis535 75 viSe [dvayoH ] nyon| [dvau pakSapAtau] je 5kSAta cha. [ yaH tattvavedI cyutapakSapAta:] 4 tatvavehI pakSapAtarahita cha [ tasya] tene [nityaM ] niraMta2. [ cit ] yitsva35 05 [ khalu cit eva asti ] yitsva35. 4 che. 87. Alsrtha:- [ vedyaH ] 75 vedha (-pAyoya, deg45||yogy ) cha [ ekasya] mevo me nayano 56 cha bhane [na tathA] 75 vedha nathI [ parasya ] mevo bhI. nayano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] kartA-karma adhikAra 225 (35nAti) ekasya bhAto na tathA parasya citi dvayoviti pksspaatau| yastattvavedI cyutapakSapAtastasyAsti nityaM khalu cicidev|| 89 / / (vasantatinava) svecchAsamucchaladanalpavikalpajAlAmevaM vyatItya mahatIM nypksskkssaam| antarbahiH samarasaikarasasvabhAvaM svaM bhaavmekmupyaatynubhuutimaatrm|| 90 / / pakSa che; [ ti] Ama [ viti] cisvarUpa jIva viSe [ kayo.] be nayonA [ kau pakSapAtau ] be pakSapAta che. [5: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [ tasya ] tene [ nityaM] niraMtara [fa] cisvarUpa jIva [vatu vit gva sti] cisvarUpa ja che. 88. zlokArtha:- [ mAta:] jIva "bhAta' (prakAzamAna arthAt vartamAna pratyakSa) che [ sya] evo eka nayano pakSa che ane [2 tathA] jIva "bhAta' nathI [paraca] evo bIjA nayano pakSa che; [ ti] Ama [viti] cisvarUpa jIva viSe [kayo.] be nayonA [ ka pakSapAtI] be pakSapAta che. [5: tattvavevI vyutapakSapAta:] je tattvavedI pakSapAtarahita che [tI] tene [ nityaM ] niraMtara [vit] cisvarUpa jIva [vatu vi parva sti] cisvarUpa ja che (arthAta tene cisvarUpa jIva jevo che tevo niraMtara anubhavAya che). bhAvArtha-baddha abaddha, mUDha amUDha, rAgI arAgI, hRSI aSI, kartA akartA, bhokatA abhokatA, jIva ajIva, sUkSma zUla, kAraNa akAraNa, kArya akArya, bhAva abhAva, eka aneka, sAnta ananta, nitya anitya, vAcya avAcya, nAnA anAnA, cetya acetya, dazya adazya, vedha avedha, bhAta abhAta ityAdi nayonA pakSapAta che. je puruSa nayonA kathana anusAra yathAyogya vivakSApUrvaka tattvano-vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA kathana anusAra yathAyogya vipakSApUrvaka tattvano-vastusvarUpano nirNaya karIne nayonA pakSapAtane choDe che te puruSane cisvarUpa jIvano cisvarUpe anubhava thAya che. jIvamAM aneka sAdhAraNa dharmo che paraMtu cisvabhAva teno pragaTa anubhavagocara asAdhAraNa dharma che tethI tene mukhya karIne ahIM jIvane cisvarUpa kahyo che. 89. uparanA 20 kaLazanA kathanane have sameTe che: zliokArtha:- [va] e pramANe [ svecchA-samuccha7-ganandha-vivekanItIna] jemAM bahu vikalponI jALo ApoApa UThe che evI [mahata] moTI [ nayapUrvakakSA] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 226 samayasAra [ bhagavAna zrI kuMdakuMda (rathoddhatA) indrajAlamidamevamucchalat puSkaloccalavikalpavIcibhiH / yasya visphuraNameva tatkSaNaM / kRtsnamasyati tadasmi cinmhH|| 91 / / pakSAtikrAntasya kiM svarUpamiti cetdoNha vi NayANa bhaNidaM jANadi NavaraM tu smypddibddho| Na du NayapakkhaM giNhadi kiMci vi nnypkkhprihiinno||143 / / dvayorapi nayayorbhaNitaM jAnAti kevalaM tu smyprtibddhH| na tu nayapakSaM gRhNAti kiJcidapi nypkssprihiinH|| 143 / / nayapakSakakSAne (napapakSanI bhUmine) [ vyatItya] oLaMgI jaI (tattvavedI) [ santa: vari.] aMdara ane bahAra [samarasairasasvamAnaM] samatA-rasarUpI eka rasa ja jeno svabhAva che evA [ anubhUtimatram cham sva bhavam ] anubhUtimAtra eka potAnA bhAvane (-svarUpane ) [3yAti ] pAme che. 90. have nayapakSanA tyAganI bhAvanAnuM chelluM kAvya kahe che: zlokArthaH- [puna-3-vana-vitpa-vIvimi: 3cha7] puSkaLa, moTA, caMcaLa vikalparUpa taraMgo vaDe UThatI [ rUm ghavam vRtnam rUndranI nam] A samasta iMdrajALane | carcA viram vi] jenuM *phuraNa mAtra ja [ talai ] tatpaNa [basthati ] bhagADI mUke che [tat cinma: rima] te citmAtra teja:puMja huM chuM. bhAvArtha-caitanyano anubhava thatAM samasta nayonA vikalparUpI iMdrajALa te kSaNe ja vilaya pAme che; evo ciprakAza huM chuM. 91. pakSItikrAntanuM (pakSane oLaMgI gayelAnuM) zuM svarUpa che?'--e praznanA uttararUpa gAthA have kahe che - nayaddhayakathana jANe ja kevaLa samayamAM pratibaddha che, nayapakSa kaMI paNa nava grahe, nayapakSathI parihIna te. 143. gAthArthaH- [ nayapakSapadIna: ] nayapakSathI rahita jIva, [samayaprativaE ] skuraNa = pharakavuM te; dhanuSya-TaMkAra karavo te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 227 yathA khalu bhagavAnkevalI zrutajJAnAvayavabhUtayorvyavahAranizcayanayapakSayoH vizvasAkSitayA kevalaM svarUpameva jAnAti, na tu satatamullasitasahajavimalasakalakevalajJAnatayA nityaM svayameva vijJAnaghanabhUtatvAt zrutajJAnabhUmikAti-krAntatayA samastanayapakSaparigrahadUrIbhUtatvAt kaJcanApi nayapakSaM parigRhNAti, tathA kila yaH zrutajJAnAvayavabhUtayorvyavahAranizcayanayapakSayoH kSayopazamavijRmbhitshrutjnyaanaatmkviklpprtyudgmne'pi paraparigrahapratinivRttautsukyatayA svarUpameva kevalaM jAnAti, na tu kharataradRSTigRhItasunistuSanityoditacinmayasamayapratibaddhatayA tadAtve svayameva vijJAnaghanabhUtatvAt zrutajJAnAtmakasamastAntarbahirjalparUpavikalpabhUmikAtikrAntatayA samastanayapakSaparigrahadUrIbhUtatvAtkaJcanApi nayapakSaM parigRhNAti, sa khalu nikhilavikalpebhyaH parataraH paramAtmA jJAnAtmA pratyagjyotirAtmakhyAtirUpo'nubhUtimAtra: smysaarH|| samayathI pratibaddha thayo thako (arthAt cisvarUpa AtmAne anubhavato thako), [yo: ]i ane [nayo: ] nayonA [ maLata] kathanane [vanaM ] kevaLa [nAnAti] jANe ja che [1] paraMtu [nayapakSa] nayapakSane [ vicit ]i jarA paNa [gRAti] grahaNa karato nathI. TIkAH-jevI rIte kevaLI bhagavAna, vizvanA sAkSIpaNAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta evA je vyavahAranizcayanayapakSo temanA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, niraMtara prakAzamAna, sahaja, vimaLa, sakaLa kevaLajJAna vaDe sadA poteja vijJAnaghana thayA hoine, zrutajJAnanI bhUmikAnA atikrAntapaNA vaDe (arthAt zrutajJAnanI bhUmikAne oLaMgI gayA hovAne lIdhe) samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayA hovAthI, koi paNa nayapakSane grahatA nathI, tevI rIte je (zrutajJAnI AtmA), kSayopazamathI jemanuM UpajavuM thAya che evA zrutajJAnAtmaka vikalpo utpanna thatA hovA chatAM paranuM grahaNa karavA prati utsAhu nivRtta thayo hovAne lIdhe, zrutajJAnanA avayavabhUta vyavahAranizcayanayapakSonA svarUpane ja kevaLa jANe che paraMtu, ati tIkSNa jJAnadaSTithI grahavAmAM AvelA, nirmaLa, nitya-udita, cinmaya samayathI pratibaddhapaNA vaDa (arthAt caitanyamaya AtmAnA anubhavana vaDe) te vakhate (anubhava vakhate) pote ja vijJAnaghana thayo hoine, zrutajJAnAtmaka samasta aMtarjalparUpa tathA bahirbalparUpa vikalponI bhUmikAnA atikAntapaNA vaDe samasta nayapakSanA grahaNathI dUra thayo hovAthI, koi paNa nayapakSane grahato nathI, te (AtmA) kharekhara samasta vikalpothI ati para, paramAtmA, jJAnAtmA, pratyajyoti, AtmakhyAtirUpa anubhUtimAtra samayasAra che. bhAvArtha-jema kevaLI bhagavAna sadA nayapakSanA svarUpanA sAkSI (jJAtAdraSTA) che tema zrutajJAnI paNa jyAre samasta nayapakSothI rahita thai zuddha caitanyamAtra bhAvanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 228 samayasAra [ bhagavAna zrI kuMdakuMda (vAta) citsvbhaavbhrbhaavitbhaavaabhaavbhaavprmaarthtyaikm| bandhapaddhatimapAsya samastAM cetaye smysaarmpaarm||92 / / pakSAtikrAnta eva samayasAra ityavatiSThate sammaIsaNaNANaM eso lahadi tti Navari vvdesN| savvaNayapakkharahido bhaNido jo so smysaaro||144 / / samyagdarzanajJAnameSa labhata iti kevalaM vypdeshm| sarvanayapakSarahito bhaNito yaH sa samayasAraH / / 144 / / bhavana kare che tyAre nayapakSanA svarUpano jJAtA ja che. eka nayano sarvathA pakSa grahaNa kare to mithyAtva sAthe maLelo rAga thAya; prayojananA vaze eka nayane pradhAna karI tenuM grahaNa kare to mithyAtva sivAya mAtra cAritramohano rAga rahe; ane jyAre nayapakSane choDI vastusvarUpane kevaLa jANe ja tyAre te vakhate zrutajJAnI paNa kevaLInI mAphaka vItarAga jevo ja hoya che ema jANavuM. te AtmA Avo anubhava kare che ema kaLazamAM kahe che: zlokArthaH- [visvabhAva-mara-bhAvita-mAva-3mAva-mA-paramArthataya ] cisvabhAvanA puMja vaDe ja potAnAM utpAda, vyaya ane thravya bhavAya che (-karAyA che) -evuM jenuM paramArtha svarUpa hovAthI je eka che evA [pAra samayasaram] apAra samayasArane huM, [ sastAM vanyapaddhatimU ] samasta baMdhapaddhatine [ kapAca] dUra karIne arthAt karmanA udayathI thatA sarva bhAvone choDIne, [veta] anubhavuM chuM. bhAvArtha-nirvikalpa anubhava thatAM, jenA kevaLajJAnAdi guNono pAra nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhava ja varte che. "huM anubhava chuM' evo paNa vikalpa hoto nathI-ema jANavuM. 92. pakSAtikrAMta ja samayasAra che ema niyamathI Thare che-ema have kahe che: samyakatva tema ja jJAnanI je ekane saMjJA maLe, nayapakSa sakala rahita bhAkhyo te "samayano sAra' che. 144. gAthArthaH- [5: ] je [ sarvanayapakSarahita ] sarva nayapakSothI rahita [ bhaNita:] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 229 __ ayameka eva kevalaM samyagdarzanajJAnavyapadezaM kila lbhte| yaH khalvakhilanayapakSAkSuNNatayA vizrAntasamastavikalpavyApAraH sa smysaarH| yataH prathamataH zrutajJAnAvaSTambhena jJAnasvabhAvamAtmAnaM nizcitya, tataH khalvAtmakhyAtaye, parakhyAtihetUnakhilAevendriyAnindriyabuddhIravadhArya AtmA-bhimukhIkRtamatijJAnatattvaH, tathA nAnAvidhanayapakSAlambanenAnekavikalpai-rAkulayantIH zrutajJAnabuddhIrapyavadhArya zrutajJAnatattvamappAtmAbhimukhIkurbannatya-ntamavikalpo bhUtvA jhagityeva svarasata eva vyaktIbhavantamAdimadhyAntavimuktama-nAkulabhekaM kevalamakhilasyApi vizvasyopari tarantamivAkhaNDapratibhAsamaya-manantaM vijJAnaghanaM paramAtmAnaM samayasAraM vindannevAtmA samyagdRzyate jJAyate ca; tataH samyagdarzanaM jJAnaM ca samayasAra ev|| kahevAmAM Avyo che [sa:] te [ samayasAra:] samayasAra che; [:] Ane ja (samayasArane ja) [vAM] kevaLa [ saMcarzanajJAna+ ] samyagdarzana ane samyajJAna [ti] evI [ vyAveza{] saMjJA (nAma) [ namate] maLe che. (nAma judAM hovA chatAM vastu eka ja che.) TIkA-je kharekhara samasta nayapakSo vaDe khaMDita nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAra aTakI gayo che evo che, te samayasAra che; kharekhara A eka ja kevaLa samyagdarzana ane samyajJAnanuM nAma maLe che. (samyagdarzana ane samyajJAna samayasArathI judAM nathI, eka ja che.) prathama, zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAva AtmAno nizcaya karIne, pachI AtmAnI pragaTa prasiddhine mATe, para padArthanI prasiddhinAM kAraNo je IdriyadvArA ane mana dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAM lAvIne jeNe matijJAna-tattvane (-matijJAnanA svarUpane) AtmasaMmukha karyuM che evo, tathA nAnA prakAranA nayapakSonA AlaMbanathI thatA aneka vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI zrutajJAnanI buddhione paNa maryAdAmAM lAvIne zrutajJAna-tattvane paNa AtmasaMmukha karato, atyaMta vikalparahita thaine, tatkALa nija rasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA upara jANe ke tarato hoya tema akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta, vijJAnaghana, paramAtmArUpa samayasArane jyAre AtmA anubhave che te vakhate ja AtmA samyapaNe dekhAya che (arthAt zraddhAya che ) ane jaNAya che tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. bhAvArtha-AtmAne pahelAM AgamajJAnathI jJAnasvarUpa nizcaya karIne pachI iMdriyabuddhirUpa matijJAnane jJAnamAtramAM ja meLavI daIne, tathA zrutajJAnarUpI nayonA | vikalpone maTADI zrutajJAnane paNa nirvikalpa karIne, eka akhaMDa pratibhAsano anubhava Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 23) samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArvatravihita) AkrAmannavikalpabhAvamacalaM pakSairnayAnAM vinA sAro yaH samayasya bhAti nibhRtairAsvAdyamAnaH svym| vijJAnaikarasaH sa eSa bhagavAnpuNyaH purANaH pumAn jJAnaM darzanamapyayaM kimathavA ytkinycnaiko'pyym|| 93 / / (zArdUlavikrIDita) dUraM bhUrivikalpajAlagahane bhrAmyannijaughAccyuto dUrAdeva vivekanimnagamanAnnIto nijaughaM blaat| vijJAnaikarasastadekarasinAmAtmAnamAtmAharan Atmanyeva sadA gatAnugatatAmAyAtyayaM toyvt||94 / / karavo teja "samyagdarzana" ane "samyajJAna' evAM nAma pAme che; samyagdarzana ane samyajJAna kAMi anubhavathI judAM nathI. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ nayAnAM pakSe: vinA] nayonA pakSo rahita, [ 17 virutvabhAvama] acaLa nirvikalpabhAvane [ [mana] pAmato [ 4: samayaca sAra: bhAti] je samayano (AtmAno) sAra prakAze che [sa: :] te A samayasAra (zuddha AtmA) - [ nimRtai: svayam svAdyamAnaH] ke je nibhUta (nizcaLa, AtmalIna) puruSo vaDe svayaM AsvAdyamAna che (-AsvAda levAya che, anubhavAya che ) te- [ vijJAna-- 2: mAvAna] vijJAna ja jeno eka rasa che evo bhagavAna che, [puSka: purANa: pumAna ] pavitra purANa puruSa che; [jJAnuM varNanam kapi ] jJAna kaho ke darzana kaho te A (samayasAra) ja che; [athavA mUi ] athavA vadhAre zuM kahIe? [yat khyina kapi nayam 5:] je kAMI che te A eka ja che (-mAtra judAM judAM nAmathI kahevAya che). 93. A AtmA jJAnathI zruta thayo hato te jJAnamAM ja AvI maLe che ema have kahe zlokArthaH- [ toyavata] jema pANI potAnA samUhathI Tyuta thayuM thayuM dUra gahana vanamAM bhamatuM hoya tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA potAnA samUha tarapha baLathI vALavAmAM Ave; pachI te pANI, pANIne pANInA samUha tarapha kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne, potAnA samUhamAM AvI maLe; tevI rIte [vayaM] A AtmA [ ni-othAta vyuta:] potAnA vijJAnaghanasvabhAvathI zruta thayo thako [mUri- vitpa-nAna-ne phUra zrAca] pracura vikalpajALanA gahana vanamAM dUra bhamato hato tene [TUrAn sa] dUrathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 231 (anukuma). vikalpakaH paraM kartA vikalpaH karma kevlm| na jAtu kartRkarmatvaM savikalpasya nshyti||95 / / (rathoddhatA) yaH karoti sa karoti kevalaM yastu vetti sa tu vetti kevlm| yaH karoti na hi vetti sa kvacit yastu vetti na karoti sa kvcit|| 96 / / ja [ vive-nimna-AmanAt] vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA [ nina-zodhuM vanIt niIta:] potAnA vijJAnaghanasvabhAva tarapha baLathI vALavAmAM Avyo [ta-- sinAma] kevaLa vijJAnaghananA ja rasIlA puruSone [vijJAna--2: mAtmA] je eka vijJAnarasavALo ja anubhavAya che evo te AtmA, [mAtmAnam tmini thava gIrana] AtmAne AtmAmAM ja kheMcato thako (arthAt jJAna jJAnane kheMcatuM thayuM pravAharUpa thaIne), [savA tAtu tatAm yAti] sadA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. bhAvArtha-jema jaLa, jaLanA nivAsamAMthI koi mArge bahAra nIkaLI vanamAM aneka jagyAe bhame; pachI koi DhALavALA mArga dvArA, jema hatuM tema potAnA nivAsasthAnamAM AvI maLe; tevI rIte AtmA paNa mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAra nIkaLI vikalponA vanamAM bhramaNa karato thako koI bhedajJAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne kheMcato potAnA vijJAnaghanasvabhAvamAM AvI maLe che. 94. have kartAkarma adhikArano upasaMhAra karatAM, keTalAMka kaLazarUpa kAvyo kahe che; temAM prathama kaLazamAM kartA ane karmanuM saMkSipta svarUpa kahe che zlokArtha:- [ vivaF: pUruM kartA ] vikalpa karanAra ja kevaLa kartA che ane [vitva: vartam karma] vikalpa ja kevaLa karma che; (bIjAM koI kartA-karma nathI; ) [savika svastha] je jIva vikalpasahita che tenuM [jharturmatva ] kartAkarmapaNuM [ nAtu] kadI [nazyati na] nAza pAmatuM nathI. bhAvArtha-jyAM sudhI vikalpabhAva che tyAM sudhI kartAkarmabhAva che; jyAre vikalpano abhAva thAya tyAre kartAkarmabhAvano paNa abhAva thAya che. 95. je kare che te kare ja che, je jANe che te jANe ja che-ema have kahe che - zlokArtha- [. roti : vatta roti] je kare che te kevaLa kare ja che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 23ra samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (phavatrI) jJaptiH karotau na hi bhAsate'ntaH jJaptau karotizca na bhaaste'ntH| jJaptiH karotizca tato vibhinne jJAtA na karteti tataH sthitaM c|| 97 / / [1] ane [5: vetti 1: tu chevana vetti] je jANe che te kevaLa jANe ja che; [N: varAti sa: svavid na hi veri] je kare che te kadI jANato nathI [1] ane [ 4: vetti sa: vavavat na karoti] je jANe che te kadI karato nathI. bhAvArtha-kartA che te jJAtA nathI ane jJAtA che te kartA nathI. 96. evI ja rIte karavArUpa kriyA ane jANavArUpa kriyA ane bhinna che ema have kahe che: zlokArtha:- [ roto anta: jJatti: na hi bhAsate] karavArUpa kriyAnI aMdaramAM jANavArUpa kriyA bhAsatI nathI [] ane [ jJanI anta: roti: mAsa] jANavArUpa kriyAnI aMdaramAM karavArUpa kriyA bhAsatI nathI; [ tata: jJa: roti: 2 vimine] mATe jJatikriyA ane "karoti" kriyA ane bhinna che; [2 tata: ti rithai] ane tethI ema TharyuM ke [ jJAtA chartA na] je jJAtA che te kartA nathI. bhAvArtha:-"huM paradravyane karuM chuM' ema jyAre AtmA pariName che tyAre to kartAbhAvarUpa pariNamanakriyA karato hovAthI arthAt karoti" kriyA karato hovAthI kartA ja che ane jyAre huM paradravyane jANuM chuM" ema pariName che tyAre jJAtAbhAve pariNamato hovAthI arthAt jJatikriyA karato hovAthI jJAtA ja che. ahIM koI pUche che ke avirata-samyagdaSTi Adine jyAM sudhI cAritramohano udaya che tyAM sudhI te kapAyarUpe pariName che to tene kartA kahevAya ke nahi? tenuM samAdhAnaHavirata-samyagdaSTi vagerene zraddhA-jJAnamAM paradravyanA svAmIpaNArUpa kartApaNAno abhiprAya nathI; kaSAyarUpa pariNamana che te udayanI baLajorIthI che; teno te jJAtA che; tethI ajJAna saMbaMdhI kartApaNuM tene nathI. nimittanI baLajarIthI thatA pariNamananuM phaLa kiMcit hoya che te saMsAranuM kAraNa nathI. jema vRkSanI jaDa kApyA pachI te vRkSa kiMcita kALa rahe athavA na rahe-kSaNe kSaNe teno nAza ja thato jAya che, tema ahIM samajavuM. 97. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] kartA-karma adhikAra 233 (zArvatravikrIDita) kartA karmaNi nAsti nAsti niyataM karmApi tatkartari dvandvaM vipratiSidhyate yadi tadA kA krtRkrmsthitiH| jJAtA jJAtari karma karmaNi sadA vyakteti vastusthitinepathye bata nAnaTIti rabhasA mohastathApyeSa kim|| 98 / / athavA nAnaTyatAM, tathApi (manvIntA) kartA kartA bhavati na yathA karma karmApi naiva jJAnaM jJAnaM bhavati ca yathA pudgalaH pudglo'pi| jJAnajyotirkhalitamacalaM vyaktamantastathoccaizcicchaktInAM nikrbhrto'tyntgmbhiirmett|| 99 / / pharIne e ja vAtane daDha kare che: zlokArdha - [ kartA karmaLa nAsti, krarma tat kari niyad >>rtari nAsti] kartA nakkI karmamAM nathI, ane karma che te paNa nakkI kartAmAM nathI- [yaHi kundu vipratiSidhyate] ema jo banneno paraspara niSedha karavAmAM Ave che [tA varturmarithati: ST] to kartAkarmanI sthiti zI ? (arthAt jIva-pudgalane kartAkarmapaNuM na ja hoya zake.) [ jJAtA jJItari, varma savA Li] A pramANe jJAtA sadA jJAtAmAM ja che ane karma sadA karmamAM ja che [ti vastusthiti: vyaT] evI vastusthiti pragaTa che [tathApi vata] topaNa are! [ nepacce uSa: moda: vikrama samasyA nAnIti] nepathyamAM A moha kema atyaMta jorathI nAcI rahyo che? (ema AcAryane kheda ane Azcarya thAya che.) bhAvArtha-karma to pudagala che, teno kartA jIvane kahevAmAM Ave te asatya che. te bannene atyaMta bheda che, jIva pudgalamAM nathI ane pudgala jIvamAM nathI; to pachI temane kartAkarmabhAva kema hoI zake? mATe jIva to jJAtA che te jJAtA ja che, pudgalakarmano kartA nathI; ane pugalakarma che te pudgala ja che, jJAtAnuM karma nathI. AcArya khedapUrvaka kahyuM che ke Ama pragaTa bhinna dravyo che topaNa "huM kartA chuM ane A pudgala mAruM karma che' evo ajJAnIno A moha (ajJAna) kema nAce che? 98. athavA jo moha nAce che to bhale nAco; tathApi vastusvarUpa to jevuM che tevuM ja che-ema have kahe che: zlokArthaH- [ ] acaLa, [ vya$] vyakta ane [ vi-zagInAM nira- marata: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 234 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda iti jIvAjIvau kartRkarmaveSavimuktau nisskraantau| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau kartRkarmaprarUpakaH dvitIyo'Gka / / atyanta-zmIra ] cinzaktionA (-jJAnanA avibhAgaparicchedonA) samUhunA bhArathI atyaMta gaMbhIra [ tat jJAnajyotiH] A jJAnajyoti [anta:] aMtaraMgamAM [3Le.] ugrapaNe [tathA gvanita ] evI rIte jAjvalyamAna thaI ke- [yathA 0rtA chartA na bhavati] AtmA ajJAnamAM kartA thato hato te have kartA thato nathI ane [karma varma pa na thava] ajJAnanA nimitte pudgala karmarUpa thatuM hatuM te karmarUpa thatuM nathI; [2thA jJAna jJAnaM bhavati ] vaLI jJAna jJAnarUpa ja rahe che ane [pudrata: pudra: gari] pudgala pudgalarUpa ja rahe che. bhAvArtha:-AtmA jJAnI thAya tyAre jJAna to jJAnarUpa ja pariName che, pudgalakarmano kartA thatuM nathI; vaLI pudgala pudgala ja rahe che, karmarUpe pariNamatuM nathI. Ama yathArtha jJAna thaye banne dravyanA pariNAmane nimittanaimittikabhAva thato nathI. AvuM jJAna samyagdaSTine hoya che. 99. TIkAH-A pramANe jIva ane ajIva kartAkarmano veza choDIne bahAra nIkaLI gayA. bhAvArtha-jIva ane ajIva bane kartA-karmano veza dhAraNa karI eka thaIne raMgabhUmimAM dAkhala thayA hatA. samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha dekhanAruM che teNe jyAre temanAM judAM judAM lakSaNathI ema jANI lIdhuM ke teo eka nathI paNa be che, tyAre teo veza dUra karI raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA. bahurUpInuM evuM pravartana hoya che ke dekhanAra jyAM sudhI oLakhe nahi tyAM sudhI ceSTA karyA kare, paraMtu jyAre yathArtha oLakhI le tyAre nija rUpa pragaTa karI ceSTA karavI choDI de. tevI rIte ahIMpaNa jANavuM. jIva anAdi ajJAna vasAya vikAra upAya baNe karatA so, tAkari baMdhana Ana taNuM phala le sukha duHkha bhavAzramavAso; jJAna bhaye karatA na bane taba baMdha na hoya khulai parapAso, AtamAMhi sadA suvilAsa kare siva pAya rahai niti thAso. Ama zrI samayasAranI (zrImadda bhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImadda amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM kartAkarmano prarUpaka bIjo aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -3puNya-pApa adhikAra Ting Ting Ting FFFFFFFFFFFFFFFFFFF athaikameva karma dvipAtrIbhUya puNyapAparUpeNa pravizati (DUtavinvita) tadatha karma zubhAzubhabhedato dvitayatAM gtmaikymupaanyn| glapitanirbharamoharajA ayaM svymudetyvbodhsudhaaplvH|| 100 / / puNya-pApa banne karama, baMdharUpa dura mAnI; zuddhAtmA jeNe lahyo, namuM caraNa hita jANI. prathama TIkAkAra kahe che ke "have eka ja karma be pAtrarUpa thaIne puNya-pAparUpe praveza kare che.' jema nRtyanA akhADAmAM eka ja puruSa potAne be rUpe batAvI nAcato hoya tene yathArtha jANanAra oLakhI le che ane eka ja jANe che, tevI rIte joke karma eka ja che topaNa puNya-pApanA bhede be prakAranAM rUpa karI nAce che tene, samyagdaSTinuM jJAna ke je yathArtha che te ekarUpa jANI le che. te jJAnanA mahimAnuM kAvya A adhikAranI zarUAtamAM TIkAkAra kahe che: zlokArtha- [ 4tha ] have (kartAkarma adhikAra pachI ), [zuma-azuma-bhavata: ] zubha ane azubhanA bhedane lIdhe [tiyatAM tim tat ] be-paNAne pAmelA te karmane [pjyam upanayana ] ekarUpa karato, [mattapita-nirmara-modaranA ] jeNe atyaMta moharane dUra karI che evo [DAM gavavo-sudhAhnava:] A (pratyakSa-anubhavagocara) jJAna-sudhAMzu (samyajJAnarUpI caMdramA ) [ svayam] svayaM [ 3ti] udaya pAme che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 236 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (manvIbrAntA) eko dUrAttyajati madirAM brAhmaNatvAbhimAnAdanyaH zUdraH svayamahamiti snAti nityaM tyaiv| dvAvapyetau yugapadudarAnnirgatau zudrikAyAH zUdrau sAkSAdapi ca carato jAtibhedabhrameNa / / 101 / / kammamasuhaM kusIlaM suhakammaM cAvi jANaha susiilN| kaha taM hodi susIlaM jaM saMsAraM pvesedi||145 / / bhAvArtha-ajJAnathI eka ja karma be prakAranuM dekhAtuM hatuM tene jJAne eka prakAranuM batAvyuM. jJAnamAM moharUpI raja lAgI rahI hatI te dUra karavAmAM AvI tyAre yathArtha jJAna thayuM; jema caMdrane vAdaLAM tathA dhummasanuM paTala ADuM Ave tyAre yathArtha prakAza thato nathI paraMtu AvaraNa dUra thatAM caMdra yathArtha prakAze che, tevI rIte ahIM paNa jANavuM. 1OO. have puNya-pApanA svarUpanA daSTAMtarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- (zUdrANInA ekIsAthe janmelA be putromAMthI eka brAhmaNane tyAM Ucharyo ane bIjo zUdranA ghera ja rahyo.) [ 5:] eka to [ brAhmaNa-mimAnIta] "huM brAhmaNa chuM" ema brAhmaNatvanA abhimAnane lIdhe [kavirAM] madirAne [TUrAn] dUrathI ja [ tyagati] choDe che arthAt sparzato paNa nathI; [ kanya:] bIjo [ adam svayam zUdraH ti] "huM pote zUdra chuM" ema mAnIne [tathA va] madirAthI ja [ nitya] nitya [jJAti] snAna kare che arthAta tene pavitra gaNe che [tau tau ]i A banne putro [zudriAya: 32 purIpat nitI] zUdrANInA udayathI ekIsAthe janmyA che tethI [sAkSAt zUdrau] (paramArtha ) bane sAkSAt zUdra che, [ ga ra ] topaNa [ jJAtime- bhrame ] jAtibhedanA bhrama sahita [ varata: ] teo pravarte che-AcaraNa kare che. (A pramANe puNya-pApanuM paNa jANavuM.) bhAvArtha-puNa-pApa ane vibhAvapariNatithI UpajyAM hovAthI banne baMdharUpa ja che. vyavahAradaSTie bhramane lIdhe temanI pravRtti judI judI bhAsavAthI, sAruM ane kharAba-ema be prakAre teo dekhAya che. paramArthadaSTi to temane ekarUpa ja, baMdharUpa ja, kharAba ja jANe che. 101. have zubhAzubha karmanA svabhAvanuM varNana gAthAmAM kare che: che karma azubha kuzIla ne jANo suzIla zubhakarmane ! te kema hoya suzIla je saMsAramAM dAkhala kare? 145. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 237 karma azubhaM kuzIlaM zubhakarma cApi jAnItha sushiilm| kathaM tadbhavati suzIlaM yatsaMsAraM prveshyti||145 / / zubhAzubhajIvapariNAmanimittatve sati kAraNabhedAt, zubhAzubhapudgalapariNAmamayatve sati svabhAvabhedAt, zubhAzubhaphalapAkatve satyanubhavabhedAt, zubhAzubhamokSabandhamArgAzritatve satyAzrayabhedAt caikamapi karma kiJcicchubhaM kiJcidazubhamiti keSAJcitkila pkssH| sa tu sprtipkssH| tathAhi-zubho'zubho vA jIvapariNAma: kevalAjJAnamayatvAdekaH, tadekatve sati kAraNAbhedAt ekaM krm| zubho'zubho vA pudgalapariNAmaH kevalapudgalamayatvAdekaH, tadekatve sati svabhAvAbhedAdekaM krm| zubho'zubho vA phalapAka: kevalapudgalamayatvAdekaH, tadekatve satyanubhavAbhedAdekaM krm| zubhAzubhau mokSabandhamArgoM gAthArthaH- [zumaM varSa] azubha karma [ zItaM] kuzIla che (-kharAba che ) [ pa ] ane [mavarma] zubha karma [ suzInama] suzIla che (-sAruM che) ema [nAnItha] tame jANo cho ! [1] te [suzInaM] suzIla [ 5the] kema [ mavati] hoya [yat] ke je [saMsAra] (jIvana) saMsAramAM [pravezayati] praveza karAve che? TIkAH-koI karmane zubha jIvapariNAma nimitta hovAthI ane koI karmane azubha jIvapariNAma nimitta hovAthI karmanA kAraNamAM bheda-taphAvata che (arthAt kAraNa judAM judAM che); koI karma zubha pudgalapariNAmamaya ane koI karma azubha pudgalapariNAmamaya hovAthI karmanA svabhAvamAM bheda che; koI karmano zubha phaLarUpe ane koI karmano azubhaphaLarUpe vipAka thato hovAthI karmanA anubhavamAM (-svAdamAM) bheda che; koI karma zubha (sArA) evA mokSamArgane Azrita hovAthI ane koI karma azubha (kharAba) evA baMdhamArgane Azrita hovAthI karmanA AzramamAM bheda che. mATe joke (paramArtha) karma eka ja che topaNa-keTalAkane evo pakSa che ke koI karma zubha che ane koI karma azubha che. paraMtu te (pakSa) pratipakSa sahita che. te pratipakSa (arthAta vyavahArapakSano niSedha karanAra nizcayapakSa) A pramANe che: zubha ke azubha jIvapariNAma kevaLa ajJAnamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA kAraNamAM bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha ke azubha pudagalapariNAma kevaLa pudagalamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA svabhAvamAM bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha ke azubha phaLarUpe thato vipAka kevaLa pudagalamaya hovAthI eka che; te eka hovAthI karmanA anubhavamAM (-svAdamAM ) bheda nathI; mATe karma eka ja che. zubha (sAro) evo mokSamArga to kevaLa jIvamaya hovAthI ane azubha (kharAba) evo baMdhamArga to kevaLapudagalamaya hovAthI teo aneka (-judAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 238 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda tu pratyekaM kevalajIvapudgalamayatvAdanekau , kevalapudgalamayabandhamArgAzritatvenAzrayAbhedAdekaM krm| tadanekatve satyapi judAM, be) che; teo aneka hovA chatAM karma to kevaLa pugalamaya evA baMdhamArgane ja Azrita hovAthI karmanA AzrayamAM bheda nathI; mATe karma eka ja che. bhAvArtha-koI karma to arahaMtAdimAM bhakti-anurAga, jIvo pratye anukaMpAnA pariNAma, maMda kaSAyathI cittanI ujvaLatA ityAdi zubha pariNAmonA nimitte thAya che ane koI karma tIvra krodhAdika azubha lezyA, nirdayapaNuM, viSayAsakti, deva-guru Adi pujya puruSo pratye vinayabhAve na pravartavuM ityAdi azubha pariNAmonA nimittathI thAya che; Ama hetuno bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. zAtAvedanIya, zubha-Ayu, zubhanAma ane zubhagotra-e karmonA pariNAma (-prakRti vagere) mAM tathA cAra ghAtikarmo, azAtAvedanIya, azubha-Ayu, azubhanAma, azubhagotra-e karmonA pariNAma (-prakRti vageremAM) mAM bheda che; -Ama svabhAvano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. koI karmanA phaLano anubhava sukharUpa che ane koI karmanA phaLano anubhava duHkharUpa che; Ama anubhavano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. koI karma mokSamArganeAzrita che (arthAt mokSamArgamAM baMdhAya che) ane koI karma baMdhamArganA Azraye che; Ama Azrayano bheda hovAthI karmanA zubha ane azubha evA be bheda che. A pramANe hetu, svabhAva, anubhava ane Azraya-e cAra prakAre karmamAM bheda hovAthI koI karma zubha che ane koI azubha che ema keTalAkano pakSa che. have e bhedapakSano niSedha karavAmAM Ave che:-jIvanA zubha ane azubha pariNAma banne ajJAnamaya che tethI karmano hetu eka ajJAna ja che; mATe karma eka ja che. zubha ane azubha pudgalapariNAmo banne pudgalamaya ja che tethI karmano svabhAva eka pudgalapariNAmarUpa ja che; mATe karma eka ja che. sukharUpa ane duHkharUpa anubhava bane pudgalamaya ja che tethI karmano anubhava eka pudgalamaya ja che; mATe karma eka ja che. mokSamArga ane baMdhamArgamAM, mokSamArga to kevaLa jIvanA pariNAmamaya ja che ane baMdhamArga kevaLa pudagalanA pariNAmamaya ja che tethI karmano Azraya kevaLa baMdhamArga ja che (arthAt karma eka baMdhamArganA Azraye ja thAya che-mokSamArgamAM thatA nathI); mATe karma eka ja che. A pramANe karmanA zubhAzubha bhedanA pakSane gauNa karI teno niSedha karyo; kAraNa ke ahIM abhedapakSa pradhAna che, ane abhedapakSathI jovAmAM Aveto karma eka ja che-be nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 239 kahAnajainazAstramALA] puNya-pApa adhikAra (upajAti) hetusvabhAvAnubhavAzrayANAM sadApyabhedAnna hi krmbhedH| tadbandhamArgAzritamekamiSTaM svayaM samastaM khalu bndhhetuH|| 102 / / athobhayaM karmAvizeSeNa bandhahetuM sAdhayatisovaNiyaM piNiyalaM baMdhadi kAlAyasaM pi jaha pussiN| baMdhadi evaM jIvaM suhamasuhaM vA kadaM kammaM / / 146 / / sauvarNikamapi nigalaM badhnAti kAlAyasamapi yathA purussm| badhnAtyevaM jIvaM zubhamazubhaM vA kRtaM krm||146 / / zubhamazubhaM ca karmAvizeSeNaiva puruSaM badhnAti, bandhatvAvizeSAt, kAJcanakAlAyasa have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zloArtha:- [hetu-svabhAva-anubhava-AzrayANAM ] hetu, svabhAva, anumaya bhane Azraya-se. yA2no ( arthAta me. ya2 .12.) [ sadA api ] sahAya [ abhedAt ] same hovAthI [ na hi karmabheda:] nizcayathA me nathI; [ tad samastaM svayaM ] bhATe samasta dharma pote. [ khalu ] nizcayathI [ bandhamArga-Azritam ] baMdhamArgane mazrita chopAthI bhane [bandhahetuH ] baMdhana // 25 // chopAthI, [ ekam iSTaM] dharbha me 4 bhAnAma Ayu cha-seTha ja mAnavuM yogya che. 102. 45, (zubha-azuma) anne bho bhavize55) (sis tapata vina) dhn| kAraNa che ema siddha kare che: jyama lohanuM tyama kanakanuM jaMjIra jakaDe puruSane, evI rIte zubha ke azubha kRta karma bAMdhe jIvane. 146 ||thaarth:- [ yathA] 45. [ sauvarNikam ] suvAnI [ nigalaM ] 1. [ api] 595 [ puruSam ] puruSane [ badhnAti ] Mi cha bhane [ kAlAyasam ] atvisnI [ api] 594iQ cha, [ evaM ] tavI zata. [ zubham vA azubham ] zuma tama. 4 azubha [ kRtaM karma ] 42j dharma [ jIvaM] pAne [ badhnAti ] (vizeSa5) Midhe . TIkA-jema suvarNanI ane lokhaMDanI beDI kAMI paNa taphAvata vinA puruSane bAMdhe che kAraNa ke baMdhanapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI, tevI rIte zubha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 240 niglvt| samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda athobhayaM karma pratiSedhayati tamhA du kusIlehi ya rAgaM mA kuNaha mA va saMsaggaM / sAhINo hi viNAso kusIlasaMsaggarAyeNa / / 147 / / tasmAttu kuzIlAbhyAM ca rAgaM mA kuruta mA vA saMsargam / svAdhIno hi vinAzaH kuzIlasaMsargarAgeNa / / 147 / / kuzIlazubhAzubhakarmabhyAM saha rAgasaMsargau pratiSiddhau, kushiilmnormaamnormkrennukuttttniiraagsNsrgvt| athobhayaM karma pratiSedhyaM svayaM dRSTAntena samarthayate ane azubha karma kAMI paNa taphAvata vinA puruSane (-jIvane) bAMdhe che kAraNa baMdhapaNAnI apekSAe temanAmAM taphAvata nathI. have banne karmono niSedha kare che: tethI karo nahi rAga ke saMsarga e kuzIlo taNo, che kuzIlanA saMsarga-rAge nAza svAdhInatA taNo. 147. bandhahetutvAt, gAthArtha:- [tasmAt tu] mATe [zItAmyAM] e banne kuzIlo sAthe [vi ] rAga [mA ta] na karo [i] athavA [saMs tha] saMsarga paNa [i] na karo [fs] kAraNa ke [zInasaMsaArAmeLa] kuzIla sAthe saMsarga ane rAga karavAthI [ svAdhIna: vinAza: ] svAdhInatAno nAza thAya che (athavA to potAno ghAta potAthI ja thAya che). TIkA:-jema kuzIla (kharAba ) evI manorama ane amanorama hAthaNIrUpa kUTaNI sAthe rAga ane saMsarga (hAthIne) baMdhanA kAraNa thAya che tevI rIte kuzIla evAM zubha ane azubha karma sAthe rAga ane saMsarga baMdhanAM kAraNa hovAthI, zubhAzubha karmo sAthe rAga ane saMsargano niSedha karavAmAM Avyo che. have, banne karma niSedhavAyogya che e vAtanuM bhagavAna kuMdakuMdAcArya pote ja dRSTAMtathI samarthana kare che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 241 jaha NAma ko vi puriso kucchiyasIlaM jaNaM viyaannittaa| vajjedi teNa samayaM saMsaggaM rAgakaraNaM c|| 148 / / emeva kammapayaDIsIlasahAvaM ca kucchidaM nnaaiiN| vajjaMti pariharaMti ya tassaMsaggaM shaavrdaa|| 149 / / yathA nAma ko'pi puruSaH kutsitazIlaM janaM vijnyaay| varjayati tena samakaM saMsarge rAgakaraNaM c||148 / / evameva karmaprakRtizIlasvabhAvaM ca kutsitaM jnyaatvaa| varjayanti pariharanti ca tatsaMsarge svbhaavrtaaH|| 149 / / yathA khalu kuzalaH kazcidvanahastI svasya bandhAya upasarpantI caTulamukhIM manoramAmamanoramAM vA kareNukuTTanIM tattvataH kutsitazIlAM vijJAya tayA saha rAgasaMsargoM pratiSedhayati, tathA kilAtmA'rAgo jJAnI svasya bandhAya upasarpantI manoramAmamanoramAM jevI rIte ko puruSa kutsitazIla janane jANIne, saMsarga tenI sAtha tema ja rAga karavo paritaje; 148. ema ja karamaprakRtizIla svabhAva kutsita jANIne, nija bhAvamAM rata rAga ne saMsarga teno parihare. 149. uthArtha:- [ yathA nAma] 4ma [ ko'pi puruSaH] o 525 [ kutsitazIlaM ] hutsita zIaamn arthAt 52005 svbhaavaa|| [ janaM] puruSane [ vijJAya] ne [ tena samakaM] tanI sAthe [ saMsarga ca rAgakaraNaM] saMsarga ane 2 // 12vo [ varjayati] chorI hai cha, [ evam eva ca ] tevI 4 zata [ svabhAvaratAH ] svabhAvamA 2ta. puruSo [karmaprakRtizIlasvabhAvaM] prtin| zIta-svamAyane [kutsitaM] itsita arthAta 55255 [ jJAtvA] ne [ tatsaMsarga] tenI sAthe saMsa[ [ varjayanti] cho. he cha [ pariharanti ca] bhane 2 // // chorI he che. TIkAH-jema koI kuzaLa vana-hastI potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI suMdara mukhavALI manorama ke amanorama hAthaNIrUpI kUTaNIne paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI. tevI rIte AtmA arAgI jJAnI thayo thako potAnA baMdhane mATe samIpa AvatI ( udayamAM AvatI) manorama ke amanorama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 242 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda vA sarvAmapi karmaprakRtiM tattvataH kutsitazIlAM vijJAya tayA saha rAgasaMsargoM prtissedhyti| athobhayaM karma bandhahetuM pratiSedhyaM cAgamena sAdhayati ratto baMdhadi kammaM muccadi jIvo viraagsNptto| eso jiNovadeso tamhA kammesu mA rjj||150 / / rakto badhnAti karma mucyate jIvo viraagsmpraaptH| eSo jinopadezaH tasmAt karmasu mA rjysv|| 150 / / yaH khalu rakto'vazyameva karma badhnIyAt virakta eva mucyetetyayamAgama: sa sAmAnyena raktatvanimittatvAcchubhamazubhamubhayaM karmAvizeSeNa bandhahetuM sAdhayati , tadubhaya (zubha ke azubha) -badhIye karmaprakRtine paramArthe bUrI jANIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI. bhAvArtha:-hAthIne pakaDavA hAthaNI rAkhavAmAM Ave che; hAthI kAmAMdha thayo thako te hAthaNIrUpI kUTaNI sAthe rAga tathA saMsarga kare che tethI pakaDAi jaine parAdhIna thaine duHkha bhogave che, ane jo catura hAthI hoya to tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI; tevI rIte ajJAnI jIva karmaprakRtine sArI samajIne tenI sAthe rAga tathA saMsarga kare che tethI baMdhamAM paDI parAdhIna thaine saMsAranAM duHkha bhogave che, ane jo jJAnI hoya to tenI sAthe rAga tathA saMsarga karato nathI. have, banne karmo baMdhanA kAraNa che ane niSedhavAyogya che ema AgamathI siddha kare cheH jIva rakta bAMdhe karmane, vairAgyaprAsa mukAya che, -e jina taNo upadeza tethI na rAca tuM karmo viSe. 150. gAthArtha- [ 9: nIva:] rAgI jIva [ {] karma [ vannati] bAMdhe che ane [ virA/samrAkSa:] vairAgyane pAmelo jIva [mucyate] karmathI chUTe che- [ps:] A [ fnanopaveza: ] jinabhagavAnano upadeza che; [tasmA ] mATe (he bhavya jIva!) tuM [ karmasu] karmomAM [mA tharava] prIti-rAga na kara. TIkA:-"rakta arthAt rAgI avazya karma bAMdhe ane virakta arthAt virAgI ja karmathI chUTe" evuM je A Agamavacana che te, sAmAnyapaNe rAgIpaNAnA nimittapaNAne lIdhe zubha ane azubha banne karmane avizeSapaNe baMdhanA kAraNa tarIke siddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 243 mapi karma pratiSedhayati c| (svAti) karma sarvamapi sarvavido yad bndhsaadhnmushntyvishessaat| tena sarvamapi tatpratiSiddhaM jJAnameva vidita zivahetu: 203 / (ziravarI ) niSiddhe sarvasmin sukRtadurite karmaNi kila pravRtte naiSkarmya na khalu munayaH sntyshrnnaaH| tadA jJAne jJAnaM praticaritameSAM hi zaraNaM svayaM vindantyete paramamamRtaM tatra nirtaaH|| 104 / / kare che ane tethI banne karmane niSedhe che. A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha- [] kAraNa ke [sarvavid] sarvajJadevo [sarva kapa ] samasta (zubha tema ja azubha) karmane [ vizeSA] avizeSapaNe [ vizvasAdhanam] baMdhanuM sAdhana (kAraNa) [3za7i] kahe che [tena] tethI (ema siddha thayuM ke sarvazadevoe) [ sarvam kari tat pratiSiddha ] samasta karmane niSedhyuM che ane [ jJAnam gva zivahetu: vidita ] jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che. 103. jo samasta karma niSedhavAmAM AvyuM che to pachI munione zaraNa konuM rahyuM te havenA kaLazamAM kahe cheH zlokArtha:- [ sutarite sarvarizmana IfNa viruna niSiddha] zubha AcaraNarUpa karma ane azubha AcaraNarUpa karma-evA samasta karmano niSedha karavAmAM AvatAM ane [ saince pravRttei] e rIte niSkarma avasthA pravartatAM, [muna: vasu zaraNaT: 7 satti ] munio kAMI azaraNa nathI; [tA] (kAraNa ke jyAre niSkarma avasthA (nivRttiavasthA) pravarte che tyAre [ jJAne prativaritam jJAna di] jJAnamAM AcaraNa karatuM-ramaNa karatuM-pariNamatuM jJAna ja [psi] te munione [ zaraLa] zaraNa che; [kta] teo [ tatra niratA:] te jJAnamAM lIna thayA thakA [param amRta ] parama amRtane [svayaM] pote [vindanti] anubhave che-AsvAde che. bhAvArtha-sukRta ke duSkRta banneno niSedha karavAmAM Avyo che to pachI 244 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates atha jJAnaM mokSahetuM sAdhayati paramaTTho khalu samao suddho jo kevalI muNI nnaannii| tamhi TThidA sahAve muNiNo pAvaMti NivvANaM / / 151 / / paramArthaH khalu samayaH zuddho yaH kevalI munirjnyaanii| tasmin sthitAH svabhAve munayaH prApnuvanti nirvaannm|| 151 / / jJAnaM hi mokSahetuH, jJAnasya zubhAzubhakarmaNorabandhahetutve sati mokSahetutvasya tthopptteH| tattu sakalakarmAdijAtyantaraviviktacijjAtimAtra: paramArtha Atmeti yaavt| sa tu yugapadekIbhAvapravRttajJAnagamanamayatayA samaya:, sakalanayapakSAsaGkIrNaMkajJAnatayA zuddhaH, munione kaMI paNa karavAnuM nahi rahevAthI teo munipaNuM zAnA Azraye, zA AlaMbana vaDe pALI zake ?"--ema koIne zaMkA thAya to tenuM samAdhAna AcAryadave karyuM che ke:-sarva karmano tyAga thaye jJAnanuM mahA zaraNa che. te jJAnamAM lIna thatAM sarva AkuLatA rahita paramAnaMdano bhogavaTo hoya che-jeno svAda jJAnI ja jANe che. ajJAnI kaSAyI jIva karmane ja sarvasva jANI temAM lIna thaI rahyo che, jJAnAnaMdano svAda nathI jANato. 104. have, jJAna mokSanuM kAraNa che ema siddha kare che paramArtha che nakkI, samaya che, zuddha, kevaLI, muni, jJAnI che, evA svabhAve sthita munio mokSanI prApti kare. 151. gAthArtha:- [7] nizcayathI [2:] je [paramArtha: ] paramArtha (parama padArtha) che, [ samaya: ] samaya che, [ zuddhaH] zuddha che, [vatI] kevaLI che, [ muni:] muni che, [ jJAnI] jJAnI che, [ tasmina svamave] te svabhAvamAM [ sthitI: ] sthita [munA:] munio [nirvAna ] nirvANane [pranuvanti ] pAme che. TIkA-jJAna mokSanuM kAraNa che, kema ke jJAna zubhAzubha karmonA baMdhanuM kAraNa nahi hovAthI tene e rIte mokSanuM kAraNa paNuM bane che. te jJAna, samasta karma Adi anya jAtiothI bhinna caitanya-jAtimAtra paramArtha (-parama padArtha) che-AtmA che. te (AtmA) ekIsAthe (yuga56) ekabhAve (ekatvapUrvaka) pravartatAM evAM je jJAna ane gamana (pariNamana) te-svarUpa hovAthI samaya che, sakaLa nayapakSothI amilita (amizrita ) evA eka jJAnasvarUpa hovAthI zuddha che, kevaLa citmAtra vastusvarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 245 kevalacinmAtravastutayA kevalI, mananamAtrabhAvatayA muni:, svayameva jJAnatayA jJAnI, svasya bhavanamAtratayA svabhAvaH svatazcito bhavanamAtratayA sadbhAvo veti zabdabhede'pi na ca vstubhedH| atha jJAnaM vidhApayatiparamaTThamhi du aThido jo kuNadi tavaM vadaM ca dhaaredi| taM savvaM bAlatavaM bAlavadaM beMti svvnnhuu|| 152 / / paramArthe tvasthitaH yaH karoti tapo vrataM ca dhaaryti| tatsarve bAlatapo bAlavrataM bruvanti srvjnyH|| 152 / / jJAnameva mokSasya kAraNaM vihitaM, paramArthabhUtajJAnazUnyasyAjJAna-kutayovratatapa: hovAthI kevaLI che, phakata mananamAtra (jJAnamAtra) bhAvasvarUpa hovAthI muni che, pote ja jJAnasvarUpa hovAthI jJAnI che, "sva" nA bhavanamAtra svarUpa hovAthI svabhAva che athavA svataH (potAthI ja) caitanyanA *bhavanamAtra svarUpa hovAthI sadabhAva che (kAraNa ke je svataH hoya te sata-svarUpa ja hoya). A pramANe zabdabheda hovA chatAM vajubheda nathI ( - nAma judAM judAM che chatAM vastu eka ja che ). bhAvArtha-mokSanuM upAdAna to AtmA ja che. vaLI paramArthe AtmAno jJAnasvabhAva che; jJAna che te AtmA che ane AtmA che te jJAna che. mATe jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahevuM yogya che. have, AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che ema batAve che - paramArthamAM aNasthita je tapane kare, vratane ghare, saghaLuMya te ta5 bALa ne vrata bALa sarvajJo kahe. 152. gAthArtha:- [ paramArtha tu] paramArthamAM [ karizata:] asthita [ 4 ] evo je jIva [ tA: roti] tapa kare che [2] tathA [vratuM dhArayati] vrata dhAraNa kare che, [ tatsarva ] tenA te sarva tapa ane vratane [ sarvajJA:] sarvajJo [vInaMtapa:] bALatapa ane [ vIrtavrata] bALavrata [ dhruvanti] kahe che. TIkAH-AgamamAM paNa jJAnane ja mokSanuM kAraNa pharamAvyuM che (ema siddha thAya che); kAraNa ke je jIva paramArthabhUta jJAnathI rahita che tenAM, ajJAnapUrvaka bhavana hovuM te. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 246 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda karmaNoH bandhahetutvAdvAlavyapadezena pratiSiddhatve sati tasyaiva moksshetutvaat| atha jJAnAjJAne mokSabandhahetU niyamayativadaNiyamANi dharaMtA sIlANi tahA tavaM ca kuvvNtaa| paramaTThabAhirA je NivvANaM te Na vidNti||153 / / vrataniyamAt dhArayantaH zIlAni tathA tapazca kurvntH| paramArthabAhyA ye nirvANaM te na vindnti|| 153 / / jJAnameva mokSahetuH, tadabhAve svayamajJAnabhUtAnAmajJAninAmantavrataniyamazIlatapaHprabhRtizubhakarmasadbhAve'pi mokssaabhaavaat| ajJAnameva bandhahetuH, tadabhAve svayaM jJAnabhUtAnAM jJAninAM bahirRtaniyamazIlatapaHprabhRtizubhakarmAsadbhAve'pi moksssdbhaavaat| karavAmAM AvelAM vrata, tapa Adi karmo baMdhanAM kAraNa hovAne lIdhe te karmone "bALa" evI saMjJA ApIne niSedhyAM hovAthI jJAna ja mokSanuM kAraNa kare che. bhAvArtha-jJAna vinA karAyelA tapa tathA vratane sarvajJadave bALapa tathA bALavrata (arthAt ajJAnatapa tathA ajJAnavrata) kahyAM che, mATe mokSanuM kAraNa jJAna ja che. jJAna ja mokSano hetu che ane ajJAna ja baMdhano hetu che evo niyama che ema have kahe che: vrataniyamane dhAre bhale, tapazIlane paNa Acare, paramArthathI je bAhya te nirvANaprApti nahIM kare. 153. gAthArthaH- [vrataniyamAna] vrata ane niyamo [ dhArayanta:] dhAraNa karatA hovA chatAM [tathA] tema ja [zItA iva tA:] zIla ane tapa [rvanta:] karatA hovA chatAM [] jeo [5ramArthavAhya:] paramArthathI bAhya che (arthAt parama padArtharUpa jJAnanuM eTale ke jJAnasvarUpa AtmAnuM jemane zraddhAna nathI) [ te] teo [nirvANa] nirvANane dUra vindanti] pAmatA nathI. TIkAH-jJAna ja mokSano hetu che; kAraNa ke tenA (-jJAnanA) abhAvamAM, pote ja ajJAnarUpa thayelA ajJAnIone aMtaraMgamAM vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono sadabhAva (yAtI) hovA chatAM mokSano abhAva che. ajJAna ja baMdhano hetu che; kAraNa ke tenA abhAvamAM, pote ja jJAnarUpa thayelA jJAnIone bAhya vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono abhAva hovA chatAM mokSano sadabhAva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] puNya-pApa adhikAra 247 (ziravarijI) yadetad jJAnAtmA dhruvamacalamAbhAti bhavanaM zivasyAyaM hetuH svayamapi yatastacchiva iti| ato'nyadbandhasya svayamapi yato bandha iti tat tato jJAnAtmatvaM bhavanamanubhUtirhi vihitm|| 105 / / atha punarapi puNyakarmapakSapAtinaH pratibodhanAyopakSipati paramaTThabAhirA je te aNNANeNa punnnnmicchNti| saMsAragaNahetuM pi mokkhahedUM ajaannNtaa|| 154 / / paramArthabAhyA ye te ajJAnena punnymicchnti| saMsAragamanahetumapi moksshetumjaanntH|| 154 / / bhAvArtha-jJAnarUpa pariNamana ja mokSanuM kAraNa che ane ajJAnarUpa pariNamana ja baMdhanuM kAraNa che; vrata, niyama, zIla, tapa Adi zubha bhAvarUpa zubha karmo kAMi mokSanA kAraNa nathI, jJAnarUpe pariNamelA jJAnIne te zubha karmo na hovA chatAM te mokSane pAme che; ajJAnarUpe pariNamelA ajJAnIne te zubhakarmo hovA chatAM te baMdhane pAme che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [ya ta dhruvam ati jJAnAtmA bhavanam AmAti] je A jJAnasvarUpa AtmA dhruvapaNe ane acaLapaNe jJAnasvarUpe thato-pariNamato bhAse che [3mAM zivaca detu:] te ja mokSano hetu che [ yata:] kAraNa ke [tat svayam pi ziva: ti] te pote paNa mokSasvarUpa che; [ mata: nyata] tenA sivAya je anya kAMI che [vazva2] te baMdhano hetu che [yata:] kAraNa ke [tat svayam pi va: ti] te pote paNa baMdhasvarUpa che. [tata:] mATe [ jJAnAtmatve bhavanam] jJAnasvarUpa thavAnuM (-jJAnasvarUpa pariNamavAnuM) eTale ke [ anubhUti: di] anubhUti karavAnuM ja [ vidita{] AgamamAM vidhAna arthAt pharamAna che. 105. have pharIne paNa, puNyakarmanA pakSapAtIne samajAvavA mATe teno doSa batAve che:paramArthabAhya jIvo are ! jANe na hetu mokSano, ajJAnathI te puNya icche hetu je saMsArano. 154. gAthArthaH- [2] jeo [ paramArthavAhya: ] paramArthathI bAhya che [te ] teo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 248 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda __iha khalu kecinnikhilakarmapakSakSayasambhAvitAtmalAbhaM mokSamabhilaSa-nto'pi, taddhetubhUtaM samyagdarzanajJAnacAritrasvabhAvaparamArthabhUtajJAnabhavanamAtra-maikaNyalakSaNaM samayasArabhUtaM sAmAyikaM pratijJAyApi, durantakarmacakrottaraNa-klIbatayA paramArthabhUtajJAnabhavanamAtraM sAmAyikamAtmasvabhAvamalabhama pratinivRttasthUlatamasaMklezapariNAmakarmatayA pravRttamAnasthUlatamavizuddhapariNAmakarmANaH, karmAnu bhavagurulAdhavapratipattimAtrasantuSTacetasaH, sthUlalakSyatayA sakalaM karmakANDamanunmUlayantaH, svayamajJAnAdazubhakarma kevalaM bandhahetumadhyAsya ca, vrataniyamazIlatapaH prabhRtizubhakarma bandhahetumapyajAnanto, moksshetumbhyupgcchnti| [mokSadetuna] mokSanA hetune [nAnanta:] nahi jANatA thakA- [ saMsArAmanaraMtuna ]i joke puNya saMsAragamanano hetu che topaNa- [ gajJAnena ] ajJAnathI [pukhyam ] puNyane (mokSano hetu jANIne) [ rUchatti] icche che. TIkA:-samasta karmanA pakSano nAza karavAthI Upajato je AtmalAbha (-nija svarUpanI prApti) te AtmalAbhasvarUpa mokSane A jagatamAM keTalAka jIvo icchatA hovA chatAM, mokSanA kAraNabhUta sAmAyikanI-ke je sAmAyika samyagdarzana-jJAnacAritrasvabhAvavALA paramArthabhUta jJAnanA * bhavanamAtra che, ekAgratAlakSaNavALuM che ane samayasArasvarUpa che tenI pratijJA laine paNa, duraMta karmacakrane pAra UtaravAnI nAmardoine lIdhe (asamarthatAne lIdhe) paramArthabhUta jJAnanA bhavanamAtra je sAmAyika te sAmAyikasvarUpa AtmasvabhAvane nahi pAmatA thakA, jemane atyaMta skUla saMkalezapariNAmarUpa karmo nivRtta thayAM che ane atyaMta sthUla vizuddhapariNAmarUpa karmo pravarta che evA teo, karmanA anubhavanA gurupaNA-ladhupaNAnI prAptimAtrathI ja saMtuSTa cittavALA thayA thakA, (pote) sthUla lakSyavALA hoine (saMkalezapariNAmone choDatA hovA chatAM) samasta karmakAMDane mULathI ukheDatA nathI. A rIte teo, pote potAnA ajJAnathI kevaLa azubha karmane ja baMdhanuM kAraNa mAnIne, vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmo paNa baMdhanAM kAraNa hovA chatAM temane baMdhanAM kAraNa nahi jANatA thakA, mokSanA kAraNa tarIke temane aMgIkAra kare che-mokSanA kAraNa tarIke temano Azraya kare che. bhAvArtha-keTalAka ajJAnI loko dIkSA letI vakhate sAmAyikanI pratijJA le che paraMtu sUkSma evA AtmasvabhAvanI zraddhA, lakSa tathA anubhava nahi karI zakavAthI, skUla lakSyavALA te jIvo sthUla saMkalezapariNAmone choDIne evA ja sthUla vizuddhapariNAmomAM (zubha pariNAmomAM) rAce che, (saMkalazapariNAmo tema ja vizuddha * bhavana= thavuM te; pariNamana. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 249 atha paramArthamokSahetuM teSAM darzayatijIvAdIsaddahaNaM sammattaM tesimadhigamo nnaannN| rAgAdIpariharaNaM caraNaM eso du mokkhpho||155 / / jIvAdizraddhAnaM samyaktvaM teSAmadhigamo jnyaanm| rAgAdipariharaNaM caraNaM eSastu moksspthH|| 155 / / mokSahetuH kila smygdrshnjnyaancaaritraanni| tatra samyagdarzanaM tu jIvAdizraddhAnasvabhAvena jJAnasya bhvnm| jIvAdijJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM jnyaanm| rAgAdipariharaNasvabhAvena jJAnasya bhavanaM caaritrm| tadevaM samyagdarzanajJAnacAritrANyekameva jJAnasya bhvnmaayaatm| tato jJAnameva prmaarthmoksshetuH| pariNAmo bane atyaMta sthUla che; AtmasvabhAva ja sukSma che.) A rIte teo joke vAstavika rIte sarvakarmarahita AtmasvabhAvanuM anubhavana ja mokSanuM kAraNa che topaNakarmAnubhavanA bahupaNA-thoDApaNAne ja baMdha-mokSanuM kAraNa mAnIne, vrata, niyama, zIla, tapa vagere zubha karmono mokSanA hetu tarIke Azraya kare che. have evA jIvone paramArtha mokSakAraNa (kharuM mokSanuM kAraNa ) batAve cheH jIvAdinuM zraddhAna samakita, jJAna temanuM jJAna che, rAgAdi-varjana caraNa che, ne A ja muktipaMtha che. 155. gAthArthaH- [ nIvAzriddhAnaM] jIvAdi padArthonuM zraddhAna [sacavattva ] samyakatva che, [teSAma thiH: ] te jIvAdi padArthono adhigama [ jJAnama] jJAna che ane [ RTI viparidara] rAgAdino tyAga [vara] cAritra che;- [gN: ] A ja [mokSAtha: ] mokSano mArga che. TIkA:-mokSanuM kAraNa kharekhara samyagdarzana-jJAna-cAritra che. temAM, samyagdarzana to jIvAdi padArthonA zraddhAnasvabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te che; jIvAdi padArthonA jJAnasvabhAve jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te jJAna che; rAgAdinA tyAgasvabhAve jJAnanuM thavuMpariNamavuM te cAritra che. tethI e rIte ema phalita thayuM ke samyagdarzana-jJAna-cAritra e traNe ekaluM jJAnanuM bhavana (-pariNamana) ja che. mATe jJAna ja paramArtha mokSakAraNa che. bhAvArtha:-AtmAnuM asAdhAraNa svarUpa jJAna ja che. vaLI A prakaraNamAM jJAnane ja pradhAna karIne vyAkhyAna che. tethI "samyagdarzana, jJAna ane cAritra-e traNeya svarUpe jJAna ja pariName che" ema kahIne jJAnane ja mokSanuM kAraNa kahyuM che. jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 250 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda atha paramArthamokSahetoranyat karma pratiSedhayatimottUNa NicchayaTuM vavahAreNa vidusA pvttuNti| paramaTThamassidANa du jadINa kammakkhao vihio|| 156 / / muktvA nizcayArthaM vyavahAreNa vidvAMsaH prvrtnte| paramArthamAzritAnAM tu yatInAM karmakSayo vihitH|| 156 / / yaH khalu paramArthamokSahetoratirikto vratatapaHprabhRtizubhakarmAtmA keSAJcinmokSahetuH sa sarvo'pi pratiSiddhaH, tasya dravyAntarasvabhAvatvAt tatsvabhAvena jJAnamavanasyAbhavanAta; paramArthamokSahetorevaikadravyasvabhAvatvAt tatsvabhAvena jJAnabhavanasya bhvnaat| che te abheda vivakSAmAM AtmA ja che-ema kahevAmAM kAMi paNa virodha nathI. mATe TIkAmAM keTaleka sthaLe AcAryadave jJAnasvarUpa AtmAne "jJAna" zabdathI kahyo che. have, paramArtha mokSakAraNathI anya je karma teno niSedha kare che:vidvajjano bhUtArtha tajI vyavahAramAM vartana kare, paNa karmakSayanuM vidhAna to paramArtha-Azrita saMtane. 156. gAthArtha- [ nizcayArtha ] nizcayanayanA viSayane [ mundrA ] choDIne [ vira:] | vidvAno [vyavahAreT] vyavahAra vaDe [pravartanta] pravarte che; [1] paraMtu [paramArtham AzritAnAM ] paramArthane (-AtmasvarUpane) Azrita [ yatInAM ] yatIzvarone ja [ varmakSaya:] karmano nAza [vidita:] AgamamAM kahyo che. (kevaLa vyavahAramAM pravartanArA paMDitone karmakSaya thato nathI.). TIkA-paramArtha mokSahetuthI judo, je vrata, tapa vagere zubhakarmasvarUpa mokSahetu keTalAka loko mAne che, te Akhoya niSedhavAmAM Avyo che, kAraNa ke te (mokSahetu) anya dravyanA svabhAvavALo (arthAt pudgalasvabhAvI) hovAthI tenA sva-bhAva vaDe jJAnanuM bhavana thatuM nathI, -mAtra paramArtha mokSahetu ja eka dravyanA svabhAvavALo (arthAt jIvasvabhAvI) hovAthI tenA svabhAva vaDe jJAnanuM bhavana thAya che. bhAvArtha-mokSa AtmAno thAya che to tenuM kAraNa paNa AtmasvabhAvI ja hovuM joIe. je anya dravyanA svabhAvavALuM hoya tenAthI AtmAno mokSa kema thAya? zubha karma pudgalasvabhAvI che tethI tenA bhavanathI paramArtha AtmAnuM bhavana na thaI zake; mATe te AtmAnA mokSanuM kAraNa thatuM nathI. jJAna AtmasvabhAvI che tethI tenA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] puNya-pApa adhikAra 251 (anupuma ) vRttaM jJAnasvabhAvena jJAnasya bhavanaM sdaa| ekadravyasvabhAvatvAnmokSahetustadeva tt|| 106 / / (anuduma) vRttaM karmasvabhAvena jJAnasya bhavanaM na hi| dravyAntarasvabhAvatvAnmokSaheturna karma tt|| 107 / / (anuduma ) mokSahetutirodhAnAdbandhatvAtsvayameva c| moksshetutirodhaayibhaavtvaattnnissidhyte|| 108 / / atha karmaNo mokSahetutirodhAnakaraNaM sAdhayati bhavanathI AtmAnuM bhavana thAya che, mATe te AtmAnA mokSanuM kAraNa thAya che. A rIte jJAna ja vAstavika mokSahetu che. have A ja arthanA kaLazarUpa be zloko kahe che: zlokArtha:- dravyaqmAvatvAta] jJAna ekadravyasvabhAvI (-jIvasvabhAvI- ) hovAthI [ jJAnasvamAveja] jJAnanA svabhAvathI [ savA] haMmezAM [ jJAnasya bhavanuM vRtta] jJAnanuM bhavana thAya che [ta ] mATe [tad va mokSadetu:] jJAna ja mokSanuM kAraNa che. 1/6. zlokArdha - [ dravyantarasvabhAvavA] karma anyadravyasvabhAvI (-pudgalasvabhAvI-) hovAthI [ karmasvamAna] karmanA svabhAvathI [ jJAnasya bhavana na hi vRtta] jJAnanuM bhavana thatuM nathI; [ tat] mATe [ varSa mokSadetu: 7] karma mokSanuM kAraNa nathI. 107. have AgaLanA kathananI sUcanAno zloka kahe che: zlokArdhaH- [ mokSadetutirodhAnA7] karma mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM hovAthI, [svayam va vanyatvAr] te pote ja baMdhasvarUpa hovAthI [2] ane [ mokSadetutirodhAyamAtvI] te mokSanA kAraNanA * tirodhAyibhAvasvarUpa hovAthI [tat niSidhyaa] tene niSedhavAmAM Ave che. 108. have prathama, karma mokSanA kAraNanuM tirodhAna karanAruM che ema siddha kare che - * tirodhAyi = tirodhAna karanAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 252 samayasAra [bhAvAna zrIkuMdu vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| micchattamalocchaNNaM taha sammattaM khu NAdavvaM / / 157 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| aNNANamalocchaNNaM taha NANaM hodi NAdavvaM / / 158 / / vatthassa sedabhAvo jaha NAsedi mlmelnnaastto| kasAyamalocchaNNaM taha cArittaM pi NAdavvaM / / 159 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati mlmelnaasktH| mithyAtvamalAvacchannaM tathA samyaktvaM khalu jnyaanvym||157 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati mlmelnaasktH| ajJAnamalAvacchannaM tathA jJAnaM bhavati jnyaatvym||158 / / vastrasya zvetabhAvo yathA nazyati mlmelnaasktH| kaSAyamalAvacchannaM tathA cAritramapi jnyaatvym|| 159 / / maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, mithyAtvamaLanA lepathI samyakatva e rIta jANavuM. 157. maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, ajJAnamaLanA lepathI vaLI jJAna e rIta jANavuM. 158. maLamilanalepathI nAza pAme zvetapaNuM jyama vastranuM, cAritra pAme nAza lipta kaSAyamaLathI jANavuM. 159. uthArtha:- [ yathA] ma [ vastrasya ] pasano [zvetabhAvaH] zvetamA [ malamelanAsaktaH] bhesn| bhagavAthI 52.yo yo [ nazyati // 5 // cha-tirobhUta thAya cha, [ tathA] tevI rIte [ mithyAtvamalAvacchannaM] mithyAt53pI bhelathI 52.|yu-vyaas thayu-thaI [ samyaphtvaM khalu ] samyaitva 5252. tirobhUta thAya cha [ jJAtavyam ] mema 49. [ yathA] sebha [ vastrasya] vastrAno [ zvetabhAvaH] zvetamAya [ malamelanAsaktaH] bhesn| bhagavAthI 52.7|yo thalo [ nazyati] na pAme cha-tirobhUta thAya cha, [tathA ] tevI zata. [ ajJAnamalAvacchannaM] sAna35 bhelathI 52|yu-vyaat thayu-thaI [ jJAnaM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 253 jJAnasya samyaktvaM mokSahetuH svabhAvaH parabhAvena mithyAtvanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, prbhaavbhuutmlaavcchnnshvetvstrsvbhaavbhuutshvetsvbhaavvt| jJAnasya jJAnaM mokSahetu: svabhAvaH parabhAvenAjJAnanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, prbhaavbhuutmlaavcchnnshvetvstrsvbhaavbhuutshvetsvbhaavvt| jJAnasya cAritraM mokSahetuH svabhAvaH parabhAvena kaSAyanAmnA karmamalenAvacchannatvAttirodhIyate, prbhaavbhuutmlaavcchnnshvetvstrsvbhaavbhuutshvetsvbhaavvt| ato mokSahetutirodhAnakaraNAt karma prtissiddhm| atha karmaNaH svayaM bandhatvaM sAdhayati bhavati] jJAna tirobhUta thAya che [ jJAtavyama] ema jANavuM. [2thA] jema [vastra ] vano [zvetamAva:] caitabhAva [ manamenanI saMp:] melanA maLavAthI kharaDAyo thako [nizyati] nAza pAme che-tirobhUta thAya che, [tathA] tevI rIte [ bSAyamanavicchanna] kapAyarUpI melathI kharaDAyuM-vyAta thayuM-thakuM [vAritram fu] cAritra paNa tirobhUta thAya che [ jJAtavyama] ema jANavuM. TIkAH-jJAnanuM samyakta ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, parabhAvasvarUpa je mithyAtva nAmano karmarUpI mela tenA vaDe vyApta thavAthI, tirobhUta thAya che-jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. jJAnanuM jJAna ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, paraMbhAvasvarUpa ajJAna nAmanA karmamaLa vaDa vyAsa thavAthI tirobhUta thAya che-jema parabhAvasvarUpa melathI vyAsa thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. jJAnanuM cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che te, parabhAvasvarUpa kaSAya nAmanA karmamaLa vaDe vyAsa thavAthI tirobhUta thAya che-jema parabhAvasvarUpa melathI vyApta thayelo zveta vastranA svabhAvabhUta zvetasvabhAva tirobhUta thAya che tema. mATe mokSanA kAraNanuM (samyagdarzana, jJAna ane cAritranuM-) tirodhAna karatuM hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che. bhAvArtha-samyagdarzana-jJAna-cAritra mokSamArga che. jJAnanuM samyakatvarUpa pariNamana mithyAtvakarmathI tirobhUta thAya che; jJAnanuM jJAnarUpa pariNamana ajJAnakarmathI tirobhUta thAya che, ane jJAnanuM cAritrarUpa pariNamana kaSAyakarmathI tirobhUta thAya che. A rIte mokSanA kAraNabhAvone karma tirobhUta karatuM hovAthI teno niSedha karavAmAM Avyo che. have, karma pote ja baMdhasvarUpa che ema siddha kare che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 254 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda so savvaNANadarisI kammaraeNa nniyennaavcchnnnno| saMsArasamAvaNNo Na vijANadi savvado savvaM / / 160 / / sa sarvajJAna varmanasA ninenAvacchanna: saMsArasamApanno na vijAnAti sarvataH srvm|| 160 / / yataH svayameva jJAnatayA vizvasAmAnyavizeSajJAnazIlamapi jJAnamanAdisvapuruSAparAdhapravartamAnakarmamalAvacchannatvAdeva bandhAvasthAyAM sarvataH sarvamapyAtmAnamavijAnadajJAnabhAvenaivedamevamavatiSThate; tato niyataM svayameva kamaiva bndhH| ataH svayaM bandhatvAt karma prtissiddhm| te sarvajJAnI-darzI paNa nija karmacaja-AcchAdane, saMsA2prApta na jANato te sarva rIte sarvane. 160. gAthArthaH- [ :] te AtmA [ sarvajJAna ] (svabhAvathI) sarvane jANanAro tathA dekhanAro che topaNa [ ninena pharmanA ] potAnA karmamaLathI [ gavarjhana:] kharaDAyo-vyAsa thayo-thako [ saMsArasamApanna:] saMsArane vyAsa thayelo te [sarvataH] sarva prakAre [ sarvana] sarvane [na vinAnAti] jANato nathI. TIkAH-je pote ja jJAna hovAne lIdhe vizvane (-sarva padArthone) sAmAnyavizeSapaNe jANavAnA svabhAvavALuM che evuM jJAna arthAt Atmadravya, anAdi kALathI potAnA puruSArthanA aparAdhathI pravartatA evA karmamaLa vaDe lepAyuM-vyAta thayuMhovAthI ja, baMdha-avasthAmAM sarva prakAre saMpUrNa evA potAne arthAt sarva prakAre sarva yone jANanArA evA potAne nahi jANatuM thayuM, A pramANe pratyakSa ajJAnabhAve (ajJAnadazAmAM) varte che; tethI e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. mATe, pote baMdhasvarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che. bhAvArtha:-ahIM paNa "jJAna" zabdathI AtmA samajavo. jJAna arthAt Atmadravya svabhAvathI to sarvane dekhanAruM tathA jANanAruM che paraMtu anAdithI pote aparAdhI hovAthI karma vaDe AcchAdita che, ane tethI potAnA saMpUrNa svarUpane jANatuM nathI; e rIte ajJAnadazAmAM varte che. A pramANe kevaLajJAnasvarUpa athavA muktasvarUpa AtmA karma vaDe lipta hovAthI ajJAnarUpa athavA baddharUpa varte che, mATe e nakkI thayuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che tethI karmano niSedha karavAmAM Avyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] puNya-pApa adhikAra 255 atha karmaNo mokSahetutirodhAyibhAvatvaM darzayatisammattapaDiNibaddhaM micchattaM jiNavarehi prikhiyN| tassodayeNa jIvo micchAdiTThi tti nnaadvvo|| 161 / / NANasya paDiNibaddhaM aNNANaM jiNavarehi prikhiyN| tassodayeNa jIvo aNNANI hodi nnaadvvo||162 / / cArittapaDiNibaddhaM kasAyaM jiNavarehi prikhiyN| tassodayeNa jIvo acaritto hodi nnaadvvo|| 163 / / samyaktvapratinibaddhaM mithyAtvaM jinavaraiH prikthitm| tasyodayena jIvo mithyAdRSTiriti jnyaatvyH|| 161 / / jJAnasya pratinibaddhaM ajJAnaM jinavaraiH prikthitm| tasyodayena jIvo'jJAnI bhavati jJAtavyaH / / 162 / / cAritrapratinibaddhaH kaSAyo jinavaraiH prikthitH| tasyodayena jIvo'cAritro bhavati jnyaatvyH|| 163 / / tirodhAyibhAvasvarUpa (arthAt have, karma mokSanA kAraNanA mithyAtvAdibhAvasvarUpa) che ema batAve che: samyakatvapratibaMdhaka karama mithyAtva jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva mithyAtvI bane ema jANavuM. 161. ema jJAnapratibaMdhaka karama ajJAna jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva ajJAnI bane ema jANavuM. 162. cAritrane pratibaMdha karma kaSAya jinadeve kahyuM, enA udayathI jIva bane cAritrahIna ema jANavuM.163. uthArtha:- [ samyaktvapratinibaddhaM ] sabhyaityane ro'nA [ mithyAtvaM ] mithyAtva cha mema [jinavaraiH] naparosa [ parikathitam ] 'yaM cha; [ tasya udayena ] tena yathA [ jIvaH ] 94 [ mithyAdRSTi: ] mithyAiSTi thAya cha [iti jJAtavyaH ] oma puM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 256 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda samyaktvasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaM kila mithyAtvaM, tattu svayaM kamaiva, tadudayAdeva jJAnasya mithyaadRssttitvm| jJAnasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhakaM kilAjJAnaM, tattu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jnyaansyaajnyaanitvm| cAritrasya mokSahetoH svabhAvasya pratibandhaka: kila kaSAyaH, sa tu svayaM karmaiva, tadudayAdeva jnyaansyaacaaritrtvm| ataH svayaM mokSahetutirodhAyibhAvatvAtkarma prtissiddhm| [jJAnasya pratinivarlDa] jJAnane rokAnAruM [ajJAna] ajJAna che ema [nivare.] jinavaroe [parithita{] kahyuM che; [taca 3 ] tenA udayathI [ nIva:] jIva [ ajJAna] ajJAnI [ bhavati] thAya che [ jJAtavya:] ema jANavuM. [ cAritrapratiniva:] cAritrane rokAnAra [ vaSaya:] kaSAya che ema [ ninavare.] jinavaroe [parithita:] kahyuM che; [ tasya udyena] tenA udayathI [ nIvaDa] jIva [ gavAritra:] acAritrI [ bhavati ] thAya che [ jJAtavya: ] ema jANavuM. TIkAH-samyakatva ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che tene rokanAruM mithyAtva che; te (mithyAtva) to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane mithyASTipaNuMthAya che. jJAna ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che tene rokanAruM ajJAna che; te to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane ajJAnIpaNuM thAya che. cAritra ke je mokSanA kAraNarUpa svabhAva che tene rokanAra kaSAya che; te to pote karma ja che, tenA udayathI ja jJAnane acAritrIpaNuM thAya che. mATe, (karma) pote mokSanA kAraNanA tirodhAyibhAvasvarUpa hovAthI karmane niSedhavAmAM AvyuM che. bhAvArtha-samyagdarzana, jJAna ane cAritra mokSanA kAraNarUpa bhAvo che temanAthI viparIta mithyAtvAdi bhAvo che; karma te mithyAtvAdi bhAvo-svarUpa che. A rIte karma mokSanA kAraNabhUta bhAvothI viparIta bhAvo-svarUpa che. pahelAM traNa gAthAomAM kahyuM hatuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvonuMsamyakatvAdinuM-ghAtaka che. pachInI eka gAthAmAM ema kahyuM ke karma pote ja baMdhasvarUpa che. A chellI traNa gAthAomAM kahyuM ke karma mokSanA kAraNarUpa bhAvothI virodhI bhAvosvarUpa che-mithyAtvAdisvarUpa che. A pramANe ema batAvyuM ke karma mokSanA kAraNanuM ghAtaka che, baMdhasvarUpa che ane baMdhanA kAraNasvarUpa che, mATe niSiddha che. azubha karma to mokSanuM kAraNa che ja nahi, bAdhaka ja che, tethI niSiddha ja che; paraMtu zubha karma paNa karmasAmAnyamAM AvI jatuM hovAthI te paNa bAdhaka ja che tethI niSiddha ja che ema jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnanazAstramALA] puNya-pApa adhikAra 257 (zArdUnavi hita) saMnyastavyamidaM samastamapi tatkarmaiva mokSArthinA saMnyaste sati tatra kA kila kathA puNyasya pApasya vaa| samyaktvAdinijasvabhAvabhavanAnmokSasya heturbhavan / naiSkarmyapratibaddhamuddhatarasaM jJAnaM svayaM dhaavti|| 109 / / (zArdUtavikrIDita) yAvatpAkamupaiti karmaviratirjJAnasya samyaG na sA karmajJAnasamuccayo'pi vihitastAvanna kaacitksstiH| kintvatrApi samullasatyavazato yatkarma bandhAya tanmokSAya sthitamekameva paramaM jJAnaM vimuktaM svtH|| 110 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ mokSArthanA purva samastam pi tat rma va saMnyastavyam ] mokSArthIe A saghaLuMya karmamAtra tyAgavA yogya che. [saMnyaste sati tatra puSyasya pApacce vI viruna vA vathA] jyAM samasta karma choDavAmAM Ave che tyAM pachI puNya ke pApanI zI vAta? (karmamAtra tyAjya che tyAM puNya sAruM ane pApa kharAba-evI vAtane kyAM avakAza che? karmasAmAnyamAM banne AvI gayAM.) [ sacavattAvininasvamavamavanA mokSaca hetu: bhavana] samasta karmano tyAga thatA, samyakatvAdi je potAno svabhAva te-rUpe thavAthI-pariNamavAthI mokSanA kAraNabhUta thatuM, [ nairrapratibaddhama uddhatarasaM] niSkarma avasthA sAthe jeno uddhata (-utkaTa) rasa pratibaddha arthAt saMkaLAyelo che evuM [ jJAna] jJAna [svayaM ] ApoApa [ vAvati] doDayuM Ave che. bhAvArtha-karmane dUra karIne, potAnA samyakatvAdisvabhAvarUpe pariNamavAthI mokSanA kAraNarUpa thatuM jJAna ApoApa pragaTa thAya che, tyAM pachI tene koNa rokI zake? 1/9 have AzaMkA Upaje che ke-avirata samyagdaSTi vagerene jyAM sudhI karmano udaya rahe tyAM sudhI jJAna mokSanuM kAraNa kema thaI zake ? vaLI karma ane jJAna banne (karmanA nimitte thatI zubhAzubha pariNati ane jJAnapariNati banne-) sAthe kema rahI zake te AzaMkAnA samAdhAnanuM kAvya kahe che zlokArtha- [ yAvata] jyAM sudhI [ jJAna viratiH] jJAnanI karmavirati [ sA saciva pAm na paiti] barAbara paripUrNatA pAmatI nathI [tAvat] tyAM sudhI [rmajJAnasamunvaya: pi vihita., na vArit kSati:] karma ane jJAnanuM ekaThApaNuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 258 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUnavi hita) magnAH karmanayAvalambanaparA jJAnaM na jAnanti yanmagnA jJAnanayaiSiNo'pi ydtisvcchndmndodymaaH| vizvasyopari te taranti satataM jJAnaM bhavantaH svayaM / ye kurvanti na karma jAtu na vazaM yAnti pramAdasya c|| 111 / / zAstramAM kahyuM che, temanA ekaThA rahevAmAM kAMI paNa kSati arthAt virodha nathI. [ vikhta] paraMtu [matra gari] ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke AtmAmAM [avazata: vat karma samunnati] avazapaNe (-jabaradastIthI) je karma pragaTa thAya che arthAt udaya thAya che. [ tat vAya] te to baMdhanuM kAraNa thAya che, ane [mokSAya ] mokSanuM kAraNa to, [kam Pva parama jJAna ricata ] je eka parama jJAna che te eka ja thAya che- [ svata: vimu$] ke je jJAna svata:vimukta che (arthAt traNe kALe paradravya-bhAvothI bhinna che). bhAvArtha-jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra thatuM nathI tyAM sudhI samyagdaSTine be dhArA rahe chezubhAzubha karmadhArA ane jJAnadhArA. te banne sAthe rahevAmAM kAMI paNa virodha nathI. (jema mithyAjJAnane ane samyajJAnane paraspara virodha che tema karmasAmAnyane ane jJAnane virodha nathI.) te sthitimAM karma potAnuM kArya kare che ane jJAna potAnuM kArya kare che. jeTalA aMze zubhAzubha karma dhArA che teTalA aMze karmabaMdha thAya che ane jeTalA aMze jJAnadhArA che teTalA aMze karmano nAza thato jAya che. viSayakaSAyanA vikalpo ke vrataniyamanA vikalpo-zuddha svarUpano vicAra suddhAM-karmabaMdhanuM kAraNa che; zuddha pariNatirUpa jJAnadhArA ja mokSanuM kAraNa che. 110. have karma ane jJAnano niyavibhAga batAve che: zlokArdhaH- [varSanayAvanaqnapura: munnA:] karmanayanA AlaMbanamAM tatpara (arthAt karmanayanA pakSapAtI) puruSo DubelA che [pat] kAraNa ke [ jJAnuM na nAnanti] teo jJAnane jANatA nathI. [ jJAnana-Sina: pi manA] jJAnanayanA icchaka (arthAt pakSapAtI) puruSo paNa DubelA che [ ] kAraNa ke [tirva9ndramanta-3:] teo svacchedathI ati maMda-udhamI che (svarUpa prAptino puruSArtha karatA nathI, pramAdI che ane viSayakaSAyamAM varte che). [ te vizvasya upara taratti] te jIvo vizvanA upara tare che ke [2 svayaM satataM jJAnaM bhavanta: >>rma na jIrvatti] jeo pote niraMtara jJAnarUpa thatA pariNamatA thakA karma karatA nathI [] ane [nAtu pramArca vaza na yAnti] kyAreya pramAdane vaza paNa thatA nathI (-svarUpamAM udhamI rahe che ). bhAvArtha:-ahIM sarvathA ekAMta abhiprAyano niSedha karyo che kAraNa ke sarvathA ekAMta abhiprAya ja mithyAtva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] puNya-pApa adhikAra 259 (mundrAntiA ) bhedonmAdaM bhramarasabharAnnATayatpItamohaM mUlonmUlaM sakalamapi tatkarma kRtvA blen| helonmIlatparamakalayA sArdhamArabdhakeli jJAnajyotiH kavalitatamaH projjajRmbhe bhareNa / / 112 / / keTalAka loko paramArthabhUta jJAnasvarUpa AtmAne to jANatA nathI ane vyavahAra darzanajJAnacAritrarUpa kriyAkAMDanA ADaMbarane mokSanuM kAraNa jANI temAM tatpara rahe che-teno pakSapAta kare che. AvA karmanayanA pakSapAtI loko-jeo jJAnane to jANatA nathI ane karmanayamAM ja khedakhinna che teo-saMsAramAM DUbe che. vaLI keTalAka loko AtmasvarUpane yathArtha jANatA nathI ane sarvathA ekAMtavAdi mithyASTionA upadezathI athavA potAnI meLe ja aMtaraMgamAM jJAnanuM svarUpa khoTI rIte kalpI temAM pakSapAta kare che. potAnI pariNatimAM jarAya phera paDyA vinA teo potAne sarvathA abaMdha mAne che ane vyavahAra darzanajJAnacAritranA kriyAkAMDane nirarthaka pANI choDI de che. AvA jJAnanayanA pakSapAtI loko jeo svarUpano koI puruSArtha karatA nathI ane zubha pariNAmone choDI svacchaMdI thaI viSaya-kaSAyamAM varte che teo paNa saMsArasamudramAM DUbe che. mokSamArgI jIvo jJAnarUpe pariNamatA thakA zubhAzubha karmane heya jANe che ane zuddha pariNatine ja upAdeya jANe che. teo mAtra azubha karma ne ja nahi paraMtu zubha karmane paNa choDI, svarUpamAM sthira thavAne niraMtara udhamavaMta che-saMpUrNa svarUpasthiratA thatAM sudhI teno puruSArtha karyA ja kare che. jyAM sudhI, puruSArthanI adhUrAzane lIdhe, zubhAzubha pariNAmothI chUTI svarUpamAM saMpUrNapaNe TakI zakAtuM nathI tyAM sudhI-joke svarUpasthiratAnuM aMtara-AlaMbana (aMtaHsAdhana) to zuddha pariNati pote ja che topaNa-aMtara-AlaMbana lenArane jeo bAhya AlaMbanarUpa kahevAya che evA (zuddha svarUpanA vicAra Adi) zubha pariNAmomAM te jIvo heyabuddhie pravarte che. paraMtu zubha karmone nirarthaka gaNI choDI daIne svachaMdapaNe azubha karmomAM pravartavAnI buddhi temane kadI hotI nathI. AvA jIvo-jeo ekAMta abhiprAya rahita che teo-karmano nAza karI, saMsArathI nivRtta thAya che. 111. have puNya-pApa adhikArane pUrNa karatAM AcAryadava jJAnano mahimA kare che - zlokArtha - vItamoTuM] jeNe moharUpI madirA pIdhI hovAthI [ bhrama-2-marAta meTronAvuM nATayata ] je bhramanA rasanA bhArathI (atizayapaNAthI) zubhAzubha karmanA bhedarUpI unmAdane ( gAMDapaNAne) nacAve che [tat satram fu {] evA samasta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 26O samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda iti puNyapAparUpeNa dvipAtrIbhUtamekapAtrIbhUya karma nisskraantm| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau puNyapApaprarUpaka: tRtiiyo'ngkH|| karmane [varlena] potAnA baLa vaDa [ mUtonnna RtvA] mULathI ukheDI nAkhIne [jJAnaLyoti: mare prograMme] jJAnajyoti atyaMta sAmarthya sahita pragaTa thaI. kevI che te jJAnajyoti? [vatitatama:] je ajJAnarUpI aMdhakArane koLiyo karI gaI che arthAt jeNe ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo che, [heta-unjina] je lIlAmAtrathI (-sahaja puruSArthathI) UghaDatI-vikasatI jAya che ane [paramavanayA sArtham gIradhdhati] jeNe parama kaLA arthAt kevaLajJAna sAthe kriIDA zarU karI che evI te jJAnajyoti che. (jyAM sudhI samyagdaSTi chabastha che tyAM sudhI jJAnajyoti kevaLajJAna sAthe zuddhanayanA baLathI parokSa krIDA kare che, kevaLajJAna thatAM sAkSAt thAya che.) bhAvArtha-potAne (jJAnajyotine) pratibaMdhaka karma ke je zubha ane azubhaevA bhedarUpa thaIne nAcatuM hatuM ane jJAnane bhulAvI detuM hatuM tene potAnI zaktithI ukheDI nAkhI jJAnajyoti saMpUrNa sAmarthya sahita prakAzita thaI. A jJAna jyoti athavA jJAnakaLA kevaLajJAnarUpI paramakaLAno aMza che ane kevaLajJAnanA saMpUrNa svarUpane te jANe che tema ja te tarapha pragati kare che, tethI ema kahyuM che ke "jJAnajyotie kevaLajJAna sAthe kriDA mAMDI che. jJAnakaLA sahajapaNe vikAsa pAmatI jAya che ane chevaTe paramakaLA arthAt kevaLajJAna thaI jAya che. 11ra. TIkA-puNa-pAparUpe be pAtrarUpa thayeluM karma eka pAtrarUpa thaIne (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayuM. bhAvArtha-karma sAmAnyapaNe eka ja che to paNa teNe puNa-pAparUpI be pAtrono svAMga dhAraNa karIne raMgabhUmimAM praveza karyo hato. tene jJAne yathArthapaNe eka jANI lIdhuM tyAre te eka pAtrarUpa thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayuM, nRtya karatuM aTakI gayuM. Azraya, kAraNa, rUpa, savAdanuM bheda vicArI gine doU tyAre, puNya ru pApa zubhAzubhabhAvani baMdha bhaye sukhadu:khakarA re; jJAna bhaye doU eka lakhe budha Azraya Adi samAna vicAre, baMdhaka kAraNa hai dou rUpa, InDe taji jinamuni mokSa padhAre. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryaviviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM puNyapApano prarUpaka trIjA aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -4Asrava adhikAra Ting $ $ FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha prvishtyaastrvH| (DUtavinvita) atha mahAmadanirbharamantharaM smrrnggpraagtmaasrvm| ayamudAragabhIramahodayo jayati durjayabodhadhanurdharaH / / 113 / / dravyAstravathI bhinna che, bhAvArTsavathI karI nAza; thayA siddha paramAtamAM, namuM te, sukha Aza. prathama TIkAkAra kahe che ke "have Asrava praveza kare che'. jema nRtyanA akhADAmAM nRtya karanAra mANasa svAMga dhAraNa karIne praveza kare che tema ahIM Asravano svAMga che. te svAMgane yathArtha jANanAruM samyajJAna che; tenA mahimArUpa maMgaLa kare che: zlokArtha- [ 4tha] have [ samaraWparIta+] samarAMgaNamAM AvelA, [mAnavanirmarakyuraM] mahA madathI bharelA madamAtA [ sAmravar] Asravane [zayam durNayodhadhanurdhara:] A durjaya jJAna-bANAvaLI [nayati] jIte che[ 3IrAmIramahoya.] ke je jJAnarUpI bANAvaLIno mahAna udaya udAra che (arthAt Asravane jItavA mATe jeTalo puruSArtha joIe teTalo pUro pADe evo che ) ane gaMbhIra che (arthAt jeno pAra chadmastha jIvo pAmI zaktA nathI evo che). bhAvArtha:-ahIM nRtyanA akhADAmAM Asrave praveza karyo che. nRtyamAM aneka rasanuM varNana hoya che tethI ahIM rasavat alaMkAra vaDe zAnta rasamAM vIra rasane pradhAna karI varNana karyuM che ke "jJAnarUpI bANAvaLI Amravane jIte che. AkhA jagatane jItIne madonmatta thayelo Asrava saMgAmanI bhUmimAM AvIne khaDo thayo; paraMtu jJAna to tenA karatAM vadhAre baLavAna yoddho che tethI te Asravane jItI le che arthAta aMtarmuhUrtamAM karmono nAza karI kevaLajJAna upajAve che. evuM jJAnanuM sAmarthya che. 113. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 262 samayasAra [bhagavAnazrI.j8 tatrAsravasvarUpamabhidadhAti micchattaM aviramaNaM kasAyajogA ya saNNasaNNA du| bahuvihabheyA jIve tasseva annnnnnprinnaamaa||164 / / NANAvaraNAdIyassa te du kammassa kAraNaM hoNti| tesi pi hodi jIvo ya raagdosaadibhaavkro|| 165 / / mithyAtvamaviramaNaM kaSAyayogau ca sNjnyaasNjnyaastu| bahuvidhabhedA jIve tsyaivaannyprinnaamaaH|| 164 / / jJAnAvaraNAdyasya te tu karmaNaH kAraNaM bhvnti| teSAmapi bhavati jIvazca raagdvessaadibhaavkrH|| 165 / / rAgadveSamohA AsravAH iha hi jIve svapariNAmanimittAH ajaDatve sati have AsravanuM svarUpa kahe che mithyAtva ne avirata, kaSAyo, yoga 1saMjJa 2asaMza che, 'e vividha bhede jIvamAM, jIvanA ananya pariNAma che; 164. vaLI rateha jJAnAvaraNaAdika karmanAM kAraNa bane, ne temanuM paNa jIva bane je rAgadveSAdika kare. 165. PuthArtha:- [ mithyAtvam ] mithyAtpa, [aviramaNaM] savi259, [kaSAyayogau ca] 31||y bhane yoga-the mAsapo [ saMjJAsaMjJAH tu] saMza. (arthAta yetananA viDA2) 59 cha bhane sasaMza. (arthAta 56ln| vi2) 59 // cha. [bahuvidhabhedAH] vividha mevANa saMza. mAsayo- [jIve ] : 42mo 94ma utpanna. thAya cha teso- [ tasya eva] pn| 4 [ananyapariNAmAH ] ananya 529||m. cha. [ te tu] qNI asaM sAsayo [jJAnAvaraNAdyasya karmaNaH] shaan529| sAha bhanu [ kAraNaM] 25 (nimitta) [ bhavanti ] thAya cha [ca] bhane [ teSAm api] tebhane 59 // (arthAta, sasaMza. pAsapone 59 dhanuM nimitta thavAmai) [ rAgadveSAdibhAvakara: jIvaH ] 2NadveSAhi bhAva 42 / / 5 [ bhavati ] // 29 // (nimitta) thAya che. TIkAH-A jIvamAM rAga, dveSa ane mo-e Agnavo potAnA pariNAmanA nimitte thAya che mATe teo jaDa nahi hovAthI cidAbhAsa che ( -jemAM caitanyano AbhAsa cha vA cha, yidviA2. cha). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] Asrava adhikAra 263 cidaabhaasaaH| mithyAtvAviratikaSAyayogA: pudgalapariNAmAH, jJAnAvaraNAdipudgalakarmAsravaNanimittatvAt, kilaasrvaaH| teSAM tu tadAsravaNanimittatvanimittaM ajJAnamayA AtmapariNAmA raagdvessmohaaH| tata AmravaNanimittatvanimittatvAt rAgadveSamohA evaasrvaaH| te cAjJAnina eva bhavantIti arthaadevaapdyte| atha jJAninastadabhAvaM darzayati Natthi du AsavabaMdho sammAdiTThissa aasvnniroho| saMte puvvaNibaddhe jANadi so te abNdhNto|| 166 / / nAsti tvAmravabandhaH smygdRsstteraasrvnirodhH| santi pUrvanibaddhAni jAnAti sa taanybdhnn|| 166 / / mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga-e pudgalapariNAmo, jJAnAvaraNAdi pudgalakarmanA AsravaNanAM (-AvavAnA) nimitta hovAthI, kharekhara Asavo che; ane temane (mithyAtvAdi pudgalapariNAmone) karma-AsravaNanA nimittapaNAnuM nimitta rAgadveSamoTuM che-ke jeo ajJAnamaya AtmapariNAmo che. mATe (mithyAtvAdi pudagalapariNAmone) AsravaNanA nimittapaNAnA nimittabhUta hovAthI rAga-dveSa-mohu ja Asravo che. ane te to (-rAgadveSamoha to) ajJAnIneja hoya che ema arthamAMthI ja nIkaLe che. (gAthAmAM spaSTa zabdomAM kahyuM nathI topaNa gAthAnA ja arthamAMthI e Azaya nIkaLe che.) bhAvArtha-jJAnAvaraNAdi karmo nA AsravaNanuM (-AgamananuM) kAraNa to mithyAtvAdikarmanA udayarUpa pugalanA pariNAma che, mATe te kharekhara AjhUvo che. vaLI temane karma-AsravaNanA nimittabhUta thavAnuM nimitta jIvanA rAgadveSamoharUpa (ajJAnamaya) pariNAma che mATe rAgadveSamoha ja Asravo che. te rAgadveSamohane cidvikAra paNa kahevAmAM Ave che. te rAgadveSamoha jIvane ajJAna-avasthAmAM ja hoya che. mithyAtva sahita jJAna ja ajJAna kahevAya che. mATe mithyASTine arthAt ajJAnIne ja rAgadveSamoharUpI Asravo hoya che. have jJAnIne Agnavono (bhAvAstravono) abhAva che ema batAve che: sudaSTine Asava nimitta na baMdha, Asavarodha che; nahi bAMdhato, jANe ja pUrvanibaddha je sattA viSe. 16. gAthArthaH- [ sacadade. tu] samyagdaSTine [ sAcavavazva:] Asrava jenuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 264 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yato hi jJAnino jJAnamayairbhAvairajJAnamayA bhAvAH parasparavirodhi-no'vazyameva nirudhyante; tato'jJAnamayAnAM bhAvAnAM rAgadveSamohAnAM AsravabhUtAnAM nirodhAt jJAnino bhavatyeva aasrvnirodhH| ato jJAnI nAsravanimittAni pudgalakarmANi badhnAti, nityamevAkartRtvAt tAni navAni na banan sadavasthAni pUrvabaddhAni, jJAnasvabhAvatvAt, kevalameva jaanaati| nimitta che evo baMdha [ nAsti] nathI, [sAmravanirodha:] (kAraNa ke) Asravano (bhAvAnsavano) nirodha che; [ tAni] navAM karmone [ mavadanana] nahi bAMdhato [ :] te, [ santi] sattAmAM rahelAM [pUrvanirvaddhAni] pUrve baMdhAyelAM karmone [nI nAti] jANe ja che. TIkA -kharekhara jJAnIne jJAnamaya bhAvo vaDe ajJAnamaya bhAvo avazyameva nirodhAya che-rokAya che-abhAvarUpa thAya che kAraNa ke paraspara virodhI bhAvo sAthe rahI zake nahi; tethI ajJAnamaya bhAvArUpa rAga-dveSa-moha ke jeo AsravadhUta (AgnavasvarUpa) che temano nirodha hovAthI, jJAnIne Asravano nirodha hoya ja che. mATe jJAnI, Asavo jemanuM nimitta che evAM (jJAnAvaraNAdi) pudgalakarmone bAMdhato nathI, - sadAya akartApaNuM hovAthI navAM karmo nahi bAMdhato thako sattAmAM rahelAM pUrvabaddha karmone, pote jJAnasvabhAvavALo hoIne, kevaLa jANe ja che. (jJAnIno jJAna ja svabhAva che, kartApaNuM svabhAva nathI; kartApaNuM hoya to karma bAMdhe, jJAtApaNuM hovAthI karma bAMdhato nathI.) bhAvArtha-jJAnIne ajJAnamaya bhAvo hotA nathI, ajJAnamaya bhAvo nahi hovAthI (ajJAnamaya) rAgadveSamoha arthAt Asravo hotA nathI ane Asravo nahi hovAthI navo baMdha thato nathI. A rIte jJAnI sadAya akartA hovAthI navAM karma bAMdhato nathI ane pUrva baMdhAyelAM je karmo sattAmAM rahyAM che temano jJAtA ja rahe che. aviratasamyagdaSTine paNa ajJAnamaya rAgadveSamoha hotA nathI. mithyAtva sahita rAgAdika hoya te ja ajJAnanA pakSamAM gaNAya che, samyakatva sahita rAgAdika ajJAnanA pakSamAM nathI. samyagdaSTine niraMtara jJAnamaya pariNamana ja hoya che. tene cAritramohanA udayanI baLajarIthI je rAgAdika thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI; te rAgAdikane roga samAna jANIne pravarte che ane potAnI zakti anusAra temane kApato jAya che. mATe jJAnIne je rAgAdika hoya che te vidhamAna chatAM avidyamAna jevA che; teo AgAmI sAmAnya saMsArano baMdha karatA nathI, mAtra alpa sthiti-anubhAgavALo baMdha kare che. AvA alpa baMdhane ahIM gaNavAmAM Avyo nathI. A rIte jJAnIne Asrava nahi hovAthI baMdha thato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Asrava adhikAra 265 kahAnajainazAstramALA ] atha rAgadveSamohAnAmAsravatvaM niyamayati bhAvo rAgAdijudo jIveNa kado du baMdhago bhnnido| rAgAdivippamukko abaMdhago jANago nnvri||167 / / bhAvo rAgAdiyuto jIvena kRtastu bandhako bhnnitH| rAgAdivipramukto'bandhako jJAyakaH kevlm||167 / / iha khalu rAgadveSamohasamparkajo'jJAnamaya eva bhAvaH, ayaskAntopalasamparkaja iva kAlAyasasUcI, karma kartumAtmAnaM codayati; tadvivekajastu jJAnamayaH, ayaskAntopalavivekaja iva kAlAyasasUcI, akarmakaraNotsukamAtmAnaM svabhAvenaiva sthaapyti| tato rAgAdisaGkIrNo'jJAnamaya eva kartRtve codktvaadvndhkH| tadasaGkIrNastu svabhAvodbhAsakatvAtkevalaM jJAyaka eva, na manAgapi bndhkH| have, rAgadveSamohu ja Asrava che evo niyama kare che: rAgAdiyuta je bhAva jIvakRta tehane baMdhaka kahyo; rAgAdithI pravimukta te baMdhaka nahIM, jJAyaka naryo. 167. gAthArtha - [ nIvena kRta:] jIve karelo [ rAviyuta: ] rAgAdiyukta [ bhAva: 7] bhAva [vadhu: maLata:] baMdhaka (arthAt navAM karmano baMdha karanAra) kahevAmAM Avyo che. [+vivipramup:] rAgAdithI vimukta bhAva [vazvava:] baMdhaka nathI, [vatam jJAyava: ] kevaLa jJAyaka ja che. TIkAH-kharekhara, jema lohacuMbaka-pASANa sAthe saMsargathI (lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane (gati karavAne) prere che tema rAgadveSamoha sAthe bheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo ajJAnamaya bhAva ja AtmAne karma karavAne prere che, ane jema lohacuMbaka-pASANa sAthe asaMsargathI (lokhaMDanI soyamAM) utpanna thayelo bhAva lokhaMDanI soyane (gati nahi karavArUpa) svabhAvamAM ja sthApe che tema rAgadveSamoha sAthe abheLaseLapaNAthI (AtmAmAM) utpanna thayelo jJAnamaya bhAva, jene karma karavAnI utsukatA nathI (arthAt karma karavAno jeno svabhAva nathI) evA AtmAne svabhAvamAM ja sthApe che; mATe rAgAdi sAthe mizrita (-maLelo) ajJAnamaya bhAva ja katRtvamAM prerato hovAthI baMdhaka che ane rAgAdi sAthe amizrita bhAva svabhAvano prakAzaka (-pragaTa karanAra) hovAthI kevaLa jJAyaka ja che, jarA paNa baMdhaka nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 266 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda atha rAgAdyasaGkIrNabhAvasambhavaM darzayatipakke phalamhi paDie jaha Na phalaM bajjhae puNo viNtte| jIvassa kammabhAve paDie Na punnodymuvedi|| 168 / / pakve phale patite yathA na phalaM badhyate punrvRntaiH| jIvasya karmabhAve patite na punrudymupaiti||168 / / yathA khalu pakvaM phalaM vRntAtsakRtizliSTaM: sat na punarvRntasambandhamupaiti, tathA karmodayajo bhAvo jIvabhAvAtsakRtizliSTaHsan na punrjiivbhaavmupaiti| evaM jJAnamayo rAgAdyasaGkIrNo bhAvaH smbhvti| bhAvArtha -rAgAdika sAthe maLelo ajJAnamaya bhAva ja baMdhano karanAra che, rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva baMdhano karanAra nathI-e niyama che. have rAgAdi sAthe nahi maLelA bhAvanI utpatti batAve che: phaLa pakava kharatAM, vRta saha saMbaMdha pharI pAme nahIM, tyama karmabhAva kharce, pharI jIvamAM udaya pAme nahIM. 168. gAthArtha: yathA] jema [pUvave ne] pAkuM phaLa [patite] kharI paDatAM [puna:] pharIne [ 7 ] phaLa [vRntaH] DIMTA sAthe [ na vadhyate] joDAtuM nathI, tema [ nIvasya ] jIvane [ bhAve] karmabhAva [ patid] kharI jatAM ( arthAt chUTo thatAM ) [ puna:] pharIne [3yam na paiti] utpanna thato nathI (arthAt jIva sAthe joDAto nathI). TIkAH-jema pAkuM phaLa DIMTAthI ekavAra chUTuM paDayuM thayuM pharIne DIMTA sAthe saMbaMdha pAmatuM nathI, tema karmanA udayathI utpanna thato bhAva jIvabhAvathI ekavAra chUTo paDayo thako pharIne jIvabhAvane pAmato nathI. A rIte jJAnamaya evo, rAgAdika sAthe nahi maLelo bhAva utpanna thAya che. bhAvArtha-jo jJAna ekavAra (apratipAtI bhAve) rAgAdikathI jAdu pariName to pharIne te kadI rAgAdika sAthe bheLaseLa thaI jatuM nathI. A rIte utpanna thayelo, rAgAdika sAthe nahi maLelo jJAnamaya bhAva sadAkALa rahe che. pachI jIva asthiratArUpe rAgAdikamAM joDAya te nizcayadaSTimAM joDANa che ja nahi ane tene je alpa baMdha thAya te paNa nizcayadaSTimAM baMdha che ja nahi, kAraNa ke abaddhaspaSTarUpe pariNamana niraMtara varyA ja kare che. vaLI tene mithyAtvanI sAthe rahenArI prakRtiono baMdha thato nathI ane anya prakRtio sAmAnya saMsAranuM kAraNa nathI; mULathI kapAyelA vRkSanAM lIlAM pAMdaDAM jevI te prakRtio zIdhra sukAvAyogya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] Asrava adhikAra (zAlinI) bhAvo rAgadveSamohairvinA yo jIvasya syAd jJAnanirvRtta eva / rundhan sarvAn dravyakarmAsravaudhAn eSo'bhAvaH srvbhaavaasrvaannaam|| 114 / / atha jJAnino dravyAsravAbhAvaM darzayati puDhavIpiMDasamANA puvvaNibaddhA du paccayA tassa / kammasarIreNa du te baddhA savve vi NANissa / / 169 / / pRthvIpiNDasamAnAH pUrvanibaddhAstu prtyyaastsy| karmazarIreNa tu te baddhAH sarve'pi jJAninaH / / 169 / / 267 have, 'je jJAnamaya bhAva che te ja bhAvAstravano abhAva che' evA arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ nIvaT] jIvane [ya: ] je [rAdveSanod: vinA] rAgadveSamoha vagarano, [ jJAnanivRtta: yva bhAva: ] jJAnathI ja racAyelo bhAva [syAt] che ane [ sarvAn dravyarmA*va-godhAn rundhan] je sarva dravyakarmanA AsravanA thokane (arthAt jaththAbaMdha dravyakarmanA pravAhane ) rokanAro che, [VI: sarva-mAvApravALAm amAva: ] te ( jJAnamaya ) bhAva sarva bhAvAsavanA abhAvasvarUpa che. bhAvArtha:mithyAtva rahita bhAva jJAnamaya che. te jJAnamaya bhAva rAgadveSamoha vagarano che ane dravyakarmanA pravAhane rodhanAro che; tethI te bhAva ja bhAva-AsavanA abhAvasvarUpa che. saMsAranuM kAraNa mithyAtva ja che; tethI mithyAtva saMbaMdhI rAgAdikano abhAva thatAM, sarva bhAvAstravano abhAva thayo ema ahIM kahyuM. 114. have, jJAnIne dravyAstravano abhAva che ema batAve che: je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA te jJAnIne, che pRthvIpiMDa samAna ne sau karmaza2I2e baddha che. 169. gAthArtha:- [tattva jJAnina: ] te jJAnIne [ pUrvanivaddhA: tu] pUrve baMdhAyelA [ sarve api] samasta [ pratyayA: ] pratyayo [ pRthvIvinDasamAnA: ] mATInAM DhephAM samAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra68 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda ye khalu pUrvamajJAnena baddhA mithyAtvAviratikaSAyayogA dravyAsravabhUtAH pratyayAH, te jJAnino dravyAntarabhUtA acetanapudgalapariNAmatvAt pRthviipinnddsmaanaaH| te tu sarve'pi svabhAvata eva kArmANazarIreNaiva sambaddhAH, na tu jiiven| ataH svabhAvasiddha eva dravyAsravAbhAvo jnyaaninH| (35nAti) bhAvAstravAbhAvamayaM prapanno dravyAstravebhyaH svata eva bhinnH| jJAnI sadA jJAnamayaikabhAvo nirAmravo jJAyaka eka eva / / 115 / / che [1] ane [te] te [ karmazarIreT] (mAtra) kArmaNa zarIra sAthe [vaThTha:] baMdhAyela TIkAH-je pUrve ajJAna vaDe baMdhAyelA mithyAtva, avirati, kaSAya ane yogarUpa dravyAnnavabhUta pratyayo che, te anyadravyasvarUpa pratyayo acetana pagalapariNAmavALA hovAthI jJAnIne mATInA DhephAM samAna che (-jevA mATI vagere pudgalaskaMdho che tevA ja e pratyayo che), te to badhAya, svabhAvathI ja mAtra kArmaNa zarIra sAthe baMdhAyelA chesaMbaMdhavALA che, jIva sAthe nahi; mATe jJAnIne dravyAmravano abhAva svabhAvathI ja siddha bhAvArtha-jJAnIne je pUrve ajJAnadazAmAM baMdhAyelA mithyAtvAdi dravyAstravabhUta pratyayo che te to mATInAM DhephAMnI mAphaka pudgalamaya che tethI teo svabhAvathI ja amUrtika caitanyasvarUpa jIvathI bhinna che. temano baMdha athavA saMbaMdha pudagalamaya kArmaNa zarIra sAthe ja che, cinmaya jIva sAthe nathI. mATe jJAnIne dravyAstravano abhAva to svabhAvathI ja che. (vaLI jJAnIne bhAvAtraMvano abhAva hovAthI, dravya Asravo navAM karmanA AstravaNanuM kAraNa thatAM nathI tethI te daSTie paNa jJAnIne dravya Atsavano abhAva che.) have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArdhaH- [ mAvAsrava-3mAvat prapuna:] bhAvAgnavonA abhAvane pAmelo ane [ dravyAkhravezya: svata: wva manaH] dravyAstravothI to svabhAvathI ja bhinna evo [ jJAnI] A jJAnI- [savA jJAnamaya--mAva: ] ke je sadA eka jJAnamaya bhAvavALo che te- [ nirIksava:] nirAgnava ja che, [ : jJAya: Iva] mAtra eka jJAyaka ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 269 kahAnajainazAstramALA ] Asrava adhikAra kathaM jJAnI nirAmrava iti cetcauviha aNeyabheyaM baMdhate nnaanndNsnngunnehiN| samae samae jamhA teNa abaMdho tti NANI du|| 170 / / caturvidhA anekabhedaM badhnanti jnyaandrshngunnaabhyaam| samaye samaye yasmAt tenAbandha iti jJAnI tu||170 / / jJAnI hi tAvadAsravabhAvabhAvanAbhiprAyAbhAvAnnirAsrava ev| yattu tasyApi dravyapratyayAH pratisamayamanekaprakAraM pudgalakarma badhnanti , tatra jJAnaguNapariNAma eva hetuH| kathaM jJAnaguNapariNAmo bandhaheturiti cet bhAvArtha-rAgadveSamohasvarUpa bhAvAstravano jJAnIne abhAva thayo che ane dravyAstravathI to te sadAya svayameva bhinna ja che kAraNa ke dravyAstranA pudgalapariNAmasvarUpa che ane jJAnI caitanyasvarUpa che. A rIte jJAnIne bhAvAtraMva tema ja dravyAstravano abhAva hovAthI te nirAstrava che. 115. have pUche che ke jJAnI nirAhnava kaI rIte che? tenA uttaranI gAthA kahe che: cauvidha pratyaya samayasamaye jJAnadarzanaguNathI bahubheda bAMdhe karma, tethI jJAnI to baMdhaka nathI. 170. gAthArtha:- [ yasmAta ] kAraNa ke [caturvidhA:] cAra prakAranA dravyAsavo [ jJAnavarzanAbhyAm] jJAnadarzanaguNo vaDa [ samaye samaye samaye samaye [gavamevuM] aneka prakAranuM karma [ vananti] bAMdhe che [tena] tethI [jJAnI tu] jJAnI to [ avazva: rUti] abaMdha che. TIkAH-prathama, jJAnI to AgnavabhAvanI bhAvanAnA abhiprAyanA abhAvane lIdhe nirAtrava ja che; paraMtu je tene paNa dravyapratyayo samaya samaya prati aneka prakAranuM pudgalakarma bAMdhe che, tyAM jJAnaguNanuM pariNamana ja kAraNa che. have vaLI pUche che ke jJAnaguNanuM pariNamana baMdhanuM kAraNa kaI rIte che? tenA uttaranI gAthA kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 270 [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jamhA du jahaNNAdo NANaguNAdo puNo vi pariNamadi / aNNattaM NANaguNo teNa du so baMdhago bhaNido / / 171 / / yasmAttu jaghanyAt jJAnaguNAt punarapi pariNamate / anyatvaM jJAnaguNaH tena tu sa bandhako bhaNitaH / / 171 / / punaH samayasAra jJAnaguNasya hi yAvajjaghanyo bhAvaH tAvat tasyAntarmuhUrta - vipariNAmitvAt prinnaamH| sa tu. yathAkhyAta-cAritrAvasthAyA punaranyatayAsti adhastAdavazyambhAvirAgasadbhAvAt, bandhahetureva syAt / evaM sati kathaM jJAnI nirAsrava iti cet je jJAnaguNanI jaghanyatAmAM vartato guNa jJAnano, pharIpharI praNamato anyarUpamAM, tethI te baMdhaka kahyo. 171. gAthArtha:- [yasmAt tu] kAraNa ke [jJAnanuLa: ] jJAnaguNa, [nadhAt jJAnanuLAt] jaghanya jJAnaguNane lIdhe [punarapi] pharIne paNa [anyatva] anyapaNe [pariNamatte ] pariName che, [tena tu] tethI [sa] te (jJAnaguNa ) [ vandha: ] karmano baMdhaka [ maLita: ] kahevAmAM Avyo che. TIkA:-jJAnaguNano jyAM sudhI jaghanya bhAva che (-kSAyopazamikabhAva che) tyAM sudhI te (jJAnaguNa ) aMtarmuhartamAM vipariNAma pAmato hovAthI pharIpharIne tenuM anyapaNe pariNamana thAya che. te (jJAnaguNanuM jaghanya bhAve pariNamana ), yathAkhyAtacAritraavasthAnI nIce avazyabhAvI rAgano saddabhAva hovAthI, baMdhanuM kAraNa ja che. bhAvArtha:-kSAyopamika jJAna eka zeya 52 aMtarmuhUta ja thaMbhe che, pachI avazya anya zeyane avalaMbe che; svarUpamAM paNa te aMtarmuhUrta ja TakI zake che, pachI vipariNAma pAme che. mATe ema anumAna paNa thaI zake che ke samyagdaSTi AtmA savikalpa dazAmAM ho ke nirvikalpa anubhavadazAmAM ho, yathAkhyAtacAritra-avasthA thayA pahelAM tene avazya rAgabhAvano saddabhAva hoya che; ane rAga hovAthI baMdha paNa thAya che. mATe jJAnaguNanA jaghanya bhAvane baMdhano hetu kahevAmAM Avyo che. have vaLI pharI pUche che ke-jo Ama che (arthAt jJAnaguNano jaghanya bhAva baMdhanuM kAraNa che) to pachI jJAnI nirAstrava kaI rIte che? tenA uttaranI gAthA kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] Asrava adhikAra 271 daMsaNaNANacarittaM jaM pariNamade jhnnnnbhaavenn| NANI teNa du bajjhadi poggalakammeNa vivihenn||172 / / darzanajJAnacAritraM yatpariNamate jghnybhaaven| jJAnI tena tu badhyate pudgalakarmaNA vividhen||172 / / yo hi jJAnI sa buddhipUrvakarAgadveSamoharUpAsavabhAvAbhAvAt nirAsrava ev| kintu so'pi yAvajjJAnaM sarvotkRSTabhAvena draSTuM jJAtumanucarituM vA'zakta: san jaghanyabhAvenaiva jJAnaM pazyati jAnAtyanucarati ca tAvattasyApi, jaghanyabhAvAnyathAnupapattyA'numIyamAnAbuddhipUrvakakalaGkavipAkasadbhAvAt, pudgalakarmabandha: syaat| atastAvajjJAnaM draSTavyaM jJAtavyamanucaritavyaM ca yAvajjJAnasya yAvAn pUrNo bhAvastAvAn dRSTo jJAto'nucaritazca smygbhvti| tataH sAkSAt jJAnIbhUtaH sarvathA nirAsrava eva syaat| cAritra darzana, jJAna jethI jaghanya bhAve pariName, tethI ja jJAnI vividha pudgalakarmathI baMdhAya che. 172. gAthArtha- [ yata ] kAraNa ke [2najJAna vAria] darzana-jJAna-cAritra [ nanyabhAvena] jaghanya bhAve [pariNamate] pariName che [tena tu] tethI [ jJAnI] jJAnI [ vividhena ] aneka prakAranA [punarmA ] pudgalakarmathI [ vadhyate ] baMdhAya che. TIkAH-je kharekhara jJAnI che te, buddhipUrvaka (icchApUrvaka) rAgadveSamoharUpI AsravabhAvono tene abhAva hovAthI, nirAstrava ja che. paraMtu tyAM eTaluM vizeSa che ke - te jJAnI jyAM sudhI jJAnane sarvotkRSTa bhAve dekhavAne, jANavAne ane AcaravAne azakta vartato thako jaghanya bhAve ja jJAnane dekhe che, jANe che ane Acare che tyAM sudhI tene paNa, jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti vaDa (arthAt jaghanya bhAva anya rIte nahi banato hovAne lIdhe) jenuM anumAna thai zake che evA abuddhipUrvaka karmakalaMkanA vipAkano saddabhAva hovAthI, pugalakarmano baMdha thAya che. mATe tyAM sudhI jJAnane dekhavuM, jANavuM ane AcaravuM ke jyAM sudhImAM jJAnano jevaDo pUrNa bhAva che tevaDo dekhavAmAM, jANavAmAM ane AcaravAmAM barAbara AvI jAya. tyArathI sAkSAt jJAnI thayo thako (AtmA) sarvathA nirAstrava ja hoya che. bhAvArtha-jJAnIne buddhipUrvaka (ajJAnamaya) rAgadveSamohano abhAva hovAthI jJAnI nirAstrava ja che. paraMtu jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che tyAM sudhI te jJAnI jJAnane savotkRSTa bhAve dekhI, jANI ane AcarI zakato nathI-jaghanya bhAve dekhI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravidrohita) saMnyasyannijabuddhipUrvamanizaM rAgaM samagraM svayaM vAraMvAramabuddhipUrvamapi taM jetuM svazaktiM spRshn| ucchindanparavRttimeva sakalAM jJAnasya pUrNo bhavanAtmA nityanirAmravo bhavati hi jJAnI yadA syaattdaa||116 / / jANI ane AcarI zake che; tethI ema jaNAya che ke te jJAnIne haju abuddhipUrvaka karmakalaMkano vipAka (arthAt cAritramohasaMbaMdhI rAgadveSa) vidyamAna che ane tethI tene baMdha paNa thAya che. mATe tene ema upadeza che ke-jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje tyAM sudhI jJAnanuM ja niraMtara dhyAna karavuM, jJAnane ja dekhavuM, jJAnane ja jANavuM ane jJAnane ja AcaravuM. A ja mArga darzana-jJAna-cAritranuM pariNamana vadhatuM jAya che ane ema karatAM karatAM kevaLajJAna pragaTe che. kevaLajJAna pragaTe tyArathI AtmA sAkSAt jJAnI che ane sarva prakAre nirAstrave che. jyAM sudhI kSAyopathamika jJAna che tyAM sudhI abuddhipUrvaka (arthAtacAritramohano) rAga hovA chatAM, buddhipUrvaka rAganA abhAvanI apekSAe jJAnIne nirAstravapaNuM kahyuM ane abuddhipUrvaka rAgano abhAva thatAM ane kevaLajJAna pragaTatAM sarvathA nirAstravapaNuM kahyuM. A, vivakSAnuM vicitrapaNuM che. apekSAthI samajatAM e sarva kathana yathArtha che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ mAtmA yuvA jJAnI cAt tavA] AtmA jyAre jJAnI thAya tyAre, [ svayaM] pote [ ninavRddhipUrva sama rAM] potAnA samasta buddhipUrvaka rAgane [ niza] niraMtara [saMnyastha] choDato thako arthAt nahi karato thako, [kavuddhipUrvam] vaLI je abuddhipUrvaka rAga che [taM ]i tene paNa [betuM] jItavAne [ vAraMvAra+] vAraMvAra [ svA ipRzana] (jJAnAnubhavanarUpa) svazaktine sparzato thako ane e rIte ) [ sanAM pa2vRttim va 3chindrana] samasta paravRttine-parapariNatine-ukheDato [ jJAnI pUrNa: bhavana ) jJAnanA pUrNabhAvarUpa thato thako, [ di] kharekhara [ nityanirAgrava: mavati ] sadA nirAsrava che. bhAvArtha-jJAnIe samasta rAgane heya jANyo che. te rAgane maTADavAne udyama karyA kare che; tene AgnavabhAvanI bhAvanAno abhiprAya nathI; tethI te sadA nirAstrava ja kahevAya che. paravRti (parapariNati) be prakAranI che-azraddhArUpa ane asthiratArUpa. jJAnIe azraddhArUpa paravRtti choDI che ane asthiratArUpa paravRtti jItavA mATe te nija Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] Asrava adhikAra 273 (anudum) sarvasyAmeva jIvantyAM drvyprtyysnttau| kuto nirAmravo jJAnI nityameveti cenmtiH|| 117 / / savve puvvaNibaddhA du paccayA atthi smmdihiss| uvaogappAogaM baMdhate kmmbhaavenn||173 / / zaktine vAraMvAra sparze che arthAt pariNatine svarUpa prati vAraMvAra vALyA kare che. e rIte sakaLa paravRttine ukheDIne kevaLajJAna pragaTAve che. buddhipUrvaka" ane "abuddhipUrvaka 'no artha A pramANe che:-je rAgAdipariNAma icchA sahita thAya te buddhipUrvaka che ane je rAgAdipariNAma icchA vinA paranimittanI baLajarIthI thAya te abuddhipUrvaka che. jJAnIne je rAgAdipariNAma thAya che te badhAya abuddhipUrvaka ja che; savikalpa dazAmAM thatA rAgAdipariNAmo jJAnInI jANamAM che topaNa abuddhipUrvaka che kAraNa ke icchA vinA thAya che. (rAjamallajIe A kaLazanI TIkA karatAM "buddhipUrvaka" ane abuddhipUrvaka'no A pramANe artha lIdho che-je rAgAdipariNAma mana dvArA, bAhya viSayone avalaMbIne, pravarte che ane jeo pravartatA thakA jIvane potAne jaNAya che tema ja bIjAne paNa anumAnathI jaNAya che te pariNAmo buddhipUrvaka che; ane je rAgAdipariNAma iMdriyamananA vyApAra | sivAya kevaLa mohanA udayanA nimitte thAya che ane jIvana jaNAtA nathI te abuddhipUrvaka che. A abuddhipUrvaka pariNAmane pratyakSa jJAnI jANe che ane temanA avinAbhAvI cihna vaDe teo anumAnathI paNa jaNAya che.) 116. have ziSyanI AzaMkAno zloka kahe che: zlokArtha-[ sarvacAmuM parva dravyapratyayasaMtatI nIvajyAM ] jJAnIne samasta dravyAsvanI saMtati vidyamAna hovA chatAM [ jJAna] jJAnI [ nityam ga] sadAya [ nirAva: ] nirAsrava che [ 9ta:] ema zA kAraNe kahyuM?'- [ti vet matiH] ema jo tArI buddhi che (arthAt jo tane evI AzaMkA thAya che, to have teno uttara kahevAmAM Ave che. 117. have pUrvokta AzaMkAnA uttaranI gAthA kahe che: je sarva pUrvanibaddha pratyaya vartatA sudaSTine, upayogane prAyogya baMdhana karmabhAva vaDe kare. 173. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 274 samayasAra [bhagavAna zrI hodUNa NiruvabhojjA taha baMdhadi jaha havaMti uvbhojjaa| sattaTThavihA bhUdA nnaannaavrnnaadibhaavehiN|| 174 / / saMtA duNiruvabhojjA bAlA itthI jaheha purisss| baMdhadi te uvabhojje taruNI itthI jaha nnrss|| 175 / / edeNa kAraNeNa du sammAdiTThI abaMdhago bhnnidro| AsavabhAvAbhAve Na paccayA baMdhagA bhnnidaa||176 / / sarve pUrvanibaddhAstu pratyayAH santi smygdRsstteH| upayogaprAyogyaM badhnanti krmbhaaven||173 / / bhUtvA nirupabhogyAni tathA badhnAti yathA bhvntyupbhogyaani| saptASTavidhAni bhUtAni jnyaanaavrnnaadibhaavaiH|| 174 / / santi tu nirupabhogyAni bAlA strI yatheha purusssy| badhnAti tAni upabhogyAni taruNI strI yathA nrsy|| 175 / / etena kAraNena tu samyagdRSTirabandhako bhnnitH| AsravabhAvAbhAve na pratyayA bandhakA bhnnitaaH|| 176 / / aNabhogya banI upabhogya je rIte thAya te rIte bAMdhatA, jJAnAvaraNa ityAdi karmo sasa-aSTa prakAranAM. 174. sattA viSe te nirupabhogya ja, bALa strI jyama puruSane; upabhogya banatAM te bAMdhe, yuvatI jema puruSane. 175. A kAraNe samyakatvasaMyuta jIva aNabaMdhaka kahyA, AsaravabhAvaabhAvamAM nahi pratyayo baMdhaka kahyA. 176, uthArtha:- [ samyagdRSTe:] sabhyaSTine [ sarve ] 55 // [ pUrvanibaddhAH tu] pUrva pNdhaaye|| [ pratyayAH] pratyayo (dravya bhAsapo) [ santi ] stt||35 bhoTU cha tamo [ upayogaprAyogyaM ] 75yon| pryo| anusAra, [ karmabhAvena ] bhAva (-2 // 2 // es 5) [badhnanti] navo 5 2. che. te pratyayo, [ nirupabhogyAni] nirupamogya [ bhUtvA] 2DhIne 5cha [ yathA ] 4 zata. [ upabhogyAni ] 75 moya [ bhavanti ] thAya cha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] Asrava adhikAra 275 yataH sadavasthAyAM tadAtvapariNItabAlastrIvat pUrvamanupabhogyatve'pi vipAkAvasthAyAM prAptayauvanapUrvapariNItastrIvat upabhogyatvAt upayogaprAyogyaM pudgalakarmadravyapratyayAH santo'pi karmodayakAryajIvabhAvasadbhAvAdeva bdhnnti| tato jJAnino yadi dravyapratyayA: pUrvabadbAH santi, santu; tathApi sa tu nirAsrava eva, karmodayakAryasya rAgadveSamoharUpasyAsravabhAvasyAbhAve drvyprtyyaanaam-bndhhetutvaat| [ tathA] te rIte, [ jJAnAvaraNAvibhAve:] jJAnAvaraNAdi bhAve [ saptAIvidhAni bhUtAni] sAta-ATha prakAranAM thayelAM evAM karmone [vanAti] bAMdhe che. [ santi 1] sattAavasthAmAM teo [ nirupamozyAni] nirupabhogya che arthAt bhogavavAyogya nathI[ athA] jema [ rU] jagatamAM [vInA strI ] bALa strI [puruSastha] puruSane nirupabhogya che tema; [ tAni] teo [3]mothAni] upabhogya arthAt bhogavavAyogya thatAM [ vanAti] baMdhana kare che- [ yathA] jema [taLI strI ] taraNa strI [2] puruSane bAMdhe che tema. [tena tu kArona] A kAraNathI [sacadaSTi:] samyagdaSTine [ navajas:] abaMdhaka [ maLati:] kahyo che, kAraNa ke [IgnavamIvAmAd] AsravabhAvanA abhAvamAM [ pratyayA:] pratyayone [vanyaT:] (karmanA) baMdhaka [na maLatA:] kahyA nathI. TIkAH-jema prathama to tatkALanI paraNelI bALa strI anupabhogya che paraMtu yauvanane pAmelI evI te pahelAMnI paraNelI strI yauvana-avasthAmAM upabhogya thAya che. ane je rIte upabhogya thAya te anusAra, puruSanA rAgabhAvane lIdhe ja, puruSane baMdhana kare che-vaza kare che, tevI rIte jeo prathama to sattA-avasthAmAM anupabhogya che paraMtu vipAka-avasthAmAM upabhogayogya thAya che evA pudgalakarmarUpa dravyapratyayo hovA chatAM teo je rIte upabhogya thAya te anusAre (arthAt upayoganA prayoga anusAra), karmodayanA kAryarUpa jIvabhAvanA sabhAvane lIdhe ja, baMdhana kare che. mATe jJAnIne jo pUrvabaddha dravyapratyayo vidhamAna che, to bhale ho tathApi te (jJAnI) to nirAstrava ja che, kAraNa ke karmodayanuM kArya je rAgadveSamoharUpa AsravabhAva tenA abhAvamAM dravyapratyayo baMdhanA kAraNa nathI. (jema puruSane rAgabhAva hoya to ja juvAnI pAmelI strI tene vaza karI zake che tema jIvane AgnavabhAva hoya to ja udayaprApta dravyapratyayo navo baMdha karI zake bhAvArtha-dravyAstronA udayane ane jIvanA rAgadveSamohabhAvone nimittanaimittikabhAva che. dravyAstravonA udaya vinA jIvane AsravabhAva thai zake nahi ane tethI baMdha paNa thaI zake nahi. dravyAstravono udaya thatAM jIva je prakAre temAM joDAya arthAt je prakAre tene bhAvAtrava thAya te prakAre dravyAstravo navIna baMdhanAM kAraNa thAya che. jIva bhAvAtsava na kare to tene navo baMdha thato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 276 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (mAtinI). vijahati na hi sattAM pratyayAH pUrvabaddhAH samayamanusaranto yadyapi drvyruupaaH| tadapi sakalarAgadveSamohavyudAsAdavatarati na jAtu jJAninaH krmbndhH|| 118 / / samyagdaSTine mithyAtvano ane anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya nahi hovAthI tene te prakAranA bhAvAtravo to thatA ja nathI ane mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAya saMbaMdhI baMdha paNa thato nathI. (kSAyika samyagdaSTine sattAmAMthI mithyAtvano kSaya thatI vakhate ja anaMtAnubaMdhI kaSAyano tathA te saMbaMdhI avirati ane yogabhAvano paNa kSaya thai gayo hoya che tethI tene te prakArano baMdha thato nathI; pathamika samyagdaSTine mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhI kaSAyo mAtra upazamamAM-sattAmAMja hovAthI sattAmAM raheluM dravya udayamAM AvyA vinA te prakAranA baMdhanuM kAraNa thatuM nathI; ane kSAyopathamika samyagdaSTine paNa samyakatvamohanIya sivAyanI cha prakRtio vipAka-udayamAM AvatI nathI tethI te prakArano baMdha thato nathI.) aviratasamyagdaSTi vagerene je cAritramohano udaya varte che temAM je prakAre jIva joDAya che te prakAre tene navo baMdha thAya che, tethI guNasthAnonA varNanamAM aviratasamyagdaSTi Adi guNasthAnoe amuka amuka prakRtino baMdha kahyo che, paraMtu A baMdha alpa hovAthI tene sAmAnya saMsAranI apekSAe baMdhamAM gaNavAmAM Avato nathI. samyagdaSTi cAritramohanA udayamAM svAmitvabhasAve to joDAto ja nathI, mAtra asthiratArUpe joDAya che; ane asthiratArUpa joDANa te nizcayadaSTimAM joDANa ja nathI. mATe samyagdaSTine rAgadveSamohano abhAva kahevAmAM Avyo che. jyAM sudhI karmanuM svAmIpaNuM rAkhIne karmanA udayamAM jIva pariName che tyAM sudhI ja jIva karmano kartA che; udayano jJAtAdraSTA thaine paranA nimittathI mAtra asthiratArUpe pariName tyAre kartA nathI, jJAtA ja che. A apekSAe, samyagdaSTi thayA pachI cAritramohanA udayarUpa pariNamavA chatAM tene jJAnI ane abaMdhaka kahevAmAM Avyo che. jyAM sudhI mithyAtvano udaya che ane temAM joDAine jIva rAgadveSamohabhAve pariName che tyAM sudhI ja tene ajJAnI ane baMdhaka kahevAmAM Ave che. jJAnI-ajJAnIno ane baMdha-abaMdhano A vizeSa jANavo. vaLI zuddha svarUpamAM lIna rahevAnA abhyAsa dvArA kevaLajJAna pragaTavAthI jyAre jIva sAkSAt saMpUrNajJAnI thAya che tyAre to te sarvathA nirAstrava thai jAya che ema pahelAM kahevAI gayuM have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che:zlokArthaH- [va]i joke [samayama anusaranta: ] potapotAnA samayane kahAnajainazAstramALA ] Asrava adhikAra 277 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates (anukuma ) rAgadveSavimohAnAM jJAnino yadasambhavaH / tata eva na bandho'sya te hi bandhasya kaarnnm|| 119 / / rAgo doso moho ya AsavA Natthi smmdihiss| tamhA AsavabhAveNa viNA hedU Na paccayA hoNti||177 / / hedU caduvviyappo aTThaviyappassa kAraNaM bhnnidN| tesiM pi ya rAgAdI tesimabhAve Na bjjhNti||178 / / anusaratA (arthAt potapotAnA samaye udayamAM AvatA) evA [pUrvavaddhA: pUrvabaddha (pUrve ajJAna-avasthAmAM baMdhAyelA ) [dravyapa: pratyayA: ] dravyarUpa pratyayo [ sAM ] potAnI sattA [ na hi vinati] choDatA nathI (arthAt sattAmAM che-kyAta che), [tafu] topaNa [ saverApheSamodavyavAsAta ] sarva rAgadveSamohano abhAva hovAthI [ jJAnina:] jJAnIne [ >>rmavazva:] karmabaMdha [nAtu] kadApi [avatarati na] avatAra dharato nathI-thato nathI. bhAvArtha-jJAnIne paNa pUrve ajJAna-avasthAmAM baMdhAyelA dravyAgnavo sattAavasthAmAM hayAta che ane temanA udayakALa udayamAM AvatA jAya che. paraMtu te dravyAgnavo jJAnIne karmabaMdhanuM kAraNa thatA nathI, kema ke jJAnIne sakaLa rAgadveSamohabhAvono abhAva che. ahIM sakaLa rAgadveSamohano abhAva buddhipUrvaka rAgadvaSamohanI apekSAe samajavo. 118. have A ja artha daDha karanArI be gAthAo Ave che tenI sUcanikArUpa zloka kahe zlokArtha:- [ ] kAraNa ke [ jJAnina: rAdheSavimodInAM masamava:] jJAnIne rAgadveSamohano asaMbhava che [ tata: 4] tethI [ la vanya: 7] tene baMdha nathI; [ di] kema ke [te va ca chArAma] te (rAgadveSamoha) ja baMdhanuM kAraNa che. 119. have A artha nA samarthananI be gAthAo kahe che: nahi rAgadveSa, na moha-e Asava nathI sudaSTine, tethI ja AsavabhAva viNa nahi pratyayo hetu bane; 177. hetu caturvidha aSTavidha karmo taNAM kAraNa kahyA, tenAMya rAgAdika kahyA, rAgAdi nahi tyAM baMdha nA. 178. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 278 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda rAga dveSo mohazca AsravA na santi samyagdRSTeH / tasmAdAsravabhAvena vinA hetavo na pratyayA bhavanti / / 177 / / hetuzcaturvikalpaH aSTavikalpasya kAraNaM bhaNitam / teSAmapi ca rAgAdayasteSAmabhAve na badhyante / / 178 / / rAgadveSamohA na santi samyagdRSTeH, smygdRssttitvaanythaanupptteH| tadabhAve na tasya dravyapratyayAH pudgalakarmahetutvaM bibhrati, dravyapratyayAnAM pudgalakarmahetutvasya raagaadihetutvaat| tato hetuhetvabhAve hetumadabhAvasya prasiddhatvAt jJAnino nAsti bandhaH / gAthArtha:- [T: ] rAga, [dveSa: ] dveSa [ haiM moha: ] ane mo- [ AsravAH ] e Asavo [sabhyapadache: ] samyagdaSTine [na santi] nathI [tasmAt] tethI [ AptavamAvena vinA] AsravabhAva vinA [pratyayA: ] dravyapratyayo [hetava: ] karmabaMdhanAM kAraNa [na bhavanti ] thatA nathI. [ caturvilpa hetu: ] (mithyAtvAdi) cAra prakAranA hetuo [gavitvaca] ATha prakAranAM karmonAM [ArAM] kA2Na [magitam] kahevAmAM AvyA che, [] ane [teSAm api] temane paNa [rAvaya: ] ( jIvanA ) rAgAdi bhAvo kAraNa che; [ teSAm amAve] tethI rAgAdi bhAvonA abhAvamAM [tta vadhyante] karma baMdhAtAM nathI. (mATe samyagdaSTine baMdha nathI.) TIkA:-samyagdaSTine rAgadveSamoha nathI kAraNa ke samyagdaSTipaNAnI anyathA anupapatti che ( arthAt rAgadveSamohanA abhAva vinA samyagdaSTipaNuMbanI zakatuM nathI ); rAgadveSamohanA abhAvamAM tene ( samyagdaSTine ) dravyapratyayo puddagalakarmanuM ( arthAt puddagalakarmanA baMdhananuM ) hetupaNuM dhAratA nathI kAraNa ke dravyapratyayone pudgalakarmanA hetupaNAnA hetuo rAgAdika che; mATe hetunA hetunA abhAvamAM hetumAnano ( arthAt kAraNanuM je kAraNa tenA abhAvamAM kAryano) abhAva prasiddha hovAthI jJAnIne baMdha nathI. bhAvArtha:-ahIM, rAgadveSamohanA abhAva vinA samyagdaSTipaNuM hoI zake nahi evo avinAbhAvI niyama kahyo tyAM mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikano abhAva samajavo. mithyAtvasaMbaMdhI rAgAdikane ja ahIM rAgAdika gaNavAmAM AvyA che. samyagdaSTi thayA pachI kAMIka cAritramohasaMbaMdhI rAga rahe che tene ahIM gaNyo nathI; te gauNa che. A rIte samyagdaSTine bhAvAsavano arthAt rAgadveSamohano abhAva che. dravyAsavone baMdhanA hetu thavAmAM hetubhUta evA rAgadveSamohano samyagdaSTine abhAva hovAthI dravyAsavo baMdhanA hetu thatA nathI, ane dravyAsavo baMdhanA hetu nahi thatA hovAthI samyagdaSTine-jJAnIne -baMdha thato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] Asrava adhikAra 279 (vasantatitA) adhyAsya zuddhanayamuddhatabodhatisamaikaNyameva kalayanti sadaiva ye te| rAgAdimuktamanasaH satataM bhavantaH pazyanti bandhavidhuraM samayasya saarm|| 120 / / samyagdaSTine jJAnI kahevAmAM Ave che te yogya ja che. "jJAnI" zabda mukhyapaNe traNa apekSAe vaparAya che:- (1) prathama to, jene jJAna hoya te jJAnI kahevAya; Ama sAmAnya jJAnanI apekSAe to sarva jIvo jJAnI che. (2) samyaka jJAna ane mithyA jJAnanI apekSA levAmAM Aveto samyagdaSTine samyajJAna hovAthI te apekSAe te jJAnI che ane mithyAdaSTi ajJAnI che. (3) saMpUrNa jJAna ane apUrNa jJAnanI apekSA levAmAM Ave to kevaLI bhagavAna jJAnI che ane chadmastha ajJAnI che kAraNa ke siddhAMtamAM pAMca bhAvonuM kathana karatAM bAramA guNasthAna sudhI ajJAnabhAva kahyo che. A pramANe anekAMtathI apekSA vaDe vidhiniSedha nibaMdhapaNe siddha thAya che; sarvathA ekAMtathI kAMI paNa siddha thatuM nathI. have, jJAnIne baMdha thato nathI e zuddhanayanuM mAhAtmaya che mATe zuddhanayanA mahimAnuM kAvya kahe che - zlokArthaH- [ uddhatavodim zuddhanayam adhyAca] uddhata jJAna (-koInuM dabAvyuM dabAya nahi evuM unnata jJAna) jenuM lakSaNa che evA zuddhanayamAM rahIne arthAt zuddhanayano Azraya karIne [2] jeo [ savA Iva] sadAya [ yam va ] ekAgrapaNAno ja [ jayanti] abhyAsa kare che [te] teo, [satata] niraMtara [ TI[vimupmanasa: bhavanta:] rAgAdithI rahita citavALA vartatA thakA, [vavidhura samayastha sAram] baMdharahita evA samayanA sArane (arthAt potAnA zuddha AtmasvarUpane) [patti ] dekhe che-anubhave che. bhAvArtha-ahIM zuddhanaya vaDe ekAgratAno abhyAsa karavAnuM kahyuM che. "huM kevaLa jJAnasvarUpa chuM, zuddha chuM"--evuM je AtmadravyanuM pariNamana te zuddhanaya. AvA pariNamanane lIdhe vRtti jJAnamAM vaLyA kare ane sthiratA vadhatI jAya te ekAgratAno abhyAsa. zuddhanaya zrutajJAnano aMza che ane zrutajJAna to parokSa che tethI te apekSAe zuddhanaya dvArA thato zuddha svarUpano anubhava paNa parokSa che. vaLI te anubhava ekadeza zuddha che te apekSAe tene vyavahArathI pratyakSa paNa kahevAmAM Ave che. sAkSAt zuddhanaya to kevaLajJAna thaye thAya che. 120. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (vasaMtatinaveT) pracyutya zuddhanayataH punareva ye tu rAgAdiyogamupayAnti vimuktbodhaaH| te karmabandhamiha bibhrati pUrvabaddhadravyAnavaiH kRtvicitrviklpjaalm||121 / / have kahe che ke jeo zuddhanayathI cuta thAya teo karma bAMdhe che: zlokArthaH- [ rUda] jagatamAM [2] jeo [zuddhanayata: prabhutya] zuddhanayathI zruta thaIne [puna: va tu] pharIne [2Iviyogama] rAgAdinA saMbaMdhane [3payAtti] pAme che [ te] evA jIvo, [ vimuvIdhA.] jemaNe jJAnane choDayuM che evA thayA thakA, [pUrvavaddhadravyo:] pUrvabaddha dravyAsavo vaDe [ var] karmabaMdhane [ vimrata] dhAraNa kare che (-karmone bAMdhe che) - [vRta-vicitra-vivarutva-nIna+] ke je karmabaMdha vicitra bhedonA samUhavALo hoya che (arthAt je karmabaMdha aneka prakArano hoya che ). bhAvArtha-zuddhanayathI zruta thavuM eTale "huM zuddha chuM' evA pariNamanathI chuTIne azuddharUpe pariNamavuM te arthAt mithyAdaSTi banI javuM te. ema thatAM, jIvane mithyAtva saMbaMdhI rAgAdika utpanna thAya che, tethI dravyAgnavo karmabaMdhanAM kAraNe thAya che ane tethI aneka prakAranAM karma baMdhAya che. A rIte ahIM zuddhanayathI zruta thavAno artha zuddhatAnA bhAnathI (samyakatvathI) Tyuta thavuM ema karavo. upayoganI apekSA ahIM gauNa che, arthAt zuddhanayathI zruta thavuM eTale zuddha upayogathI Tyuta thavuM evo artha ahIM mukhya nathI; kAraNa ke zuddhopayogarUpa rahevAno kALa alpa hovAthI mAtra alpa kALa zuddhopayogarUpa rahIne pachI tenAthI chUTI jJAna anya jJayomAM upayukta thAya topaNa mithyAtva vinA je rAgano aMza che te abhiprAyapUrvaka nahi hovAthI jJAnIne mAtra alpa baMdha thAya che ane alpa baMdha saMsAranuM kAraNa nathI. mATe ahIM upayoganI apekSA mukhya nathI. have jo upayoganI apekSA laIe to A pramANe artha ghaTe -jIva zuddhasvarUpanA nirvikalpa anubhavathI chUTe paraMtu samyakatvathI na chUTe to tene cAritramohanA rAgathI kAMIka baMdha thAya che. te baMdha joke ajJAnanA pakSamAM nathI topaNa te baMdha to che ja. mATe tene maTADavAne samyagdaSTi jJAnIne zuddhanayathI na chUTavAno arthAt zuddhopayogamAM lIna rahevAno upadeza che. kevaLajJAna thatAM sAkSAt zuddhanaya thAya che. 121. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] Asrava adhikAra 281 jaha puriseNAhAro gahido pariNamadi so anneyvihN| maMsavasAruhirAdI bhAve udrggisNjutto||179 / / taha NANissa du puvvaM je baddhA paccayA bhuviyppN| bajjhaMte kammaM te NayaparihINA du te jiivaa|| 180 / / yathA puruSeNAhAro gRhItaH pariNamati so'nekvidhm| mAMsavasArudhirAdIn bhAvAn udraagnisNyuktH|| 179 / / tathA jJAninastu pUrva ye baddhAH pratyayA bhuviklpm| badhnanti karma te nayaparihInAstu te jiivaaH|| 180 / / yadA tu zuddhanayAt parihINo bhavati jJAnI tadA tasya rAgAdisadbhAvAt, pUrvabaddhAH dravyapratyayAH, svasya hetutvahetusadbhAve hetumadbhAvasyAnivAryatvAt, jJAnAvaraNAdibhAvaiH pudgalakarma bandhaM prinnmynti| na caitadaprasiddhaM , puruSagRhItAhArasyodarAgninA have A ja arthane daSTAMta dvArA daDha kare che: puruSe grahela ahAra je, udarAgnine saMyoga te bahuvidha mAMsa, vasA ane rudhirAdi bhAve pariName; 179. tyama jJAnIne paNa pratyayo je pUrvakALanibaddha te bahuvidha bAMdhe karma, jo jIva zuddhanayaparizruta bane. 180. uthArtha:-[ yathA ] 4ma [ puruSeNa] puruSa 43 [ gRhItaH ] hAyeso [ AhAraH] 4 // 6 // 2 [ saH ] te [ udarAgnisaMyuktaH] 82mithI saMyuta thayo yo [anekavidham ] bhane 5 // [ mAMsavasArudhirAdIn ] mAMsa, vasA, saMghi2. 26 [bhAvAn ] bhAvo35 [ pariNamati] 529|me cha, [ tathA tu] tama [ jJAninaH ] sanIne [pUrva baddhAH] pUrva ghaaye| [ye pratyayAH ] 4 dravyAsapo cha [ te] te [bahuvikalpam ] paDu pra.2 [karma] rbha [ badhnanti ] Miche;- [ te jIvAH ] mevA yo [ nayaparihInAH tu] zuddhanyathA yuta thye|| 7. ( zanI zuddhanayathA yuta thAya to tene dharma dhAya che.) TIkA-jyAre jJAnI zuddhanayathI cuta thAya tyAre tene rAgAdibhAvono saddabhAva thavAthI, pUrvabaddha dravyapratyayo, potAne (-dravyapratyayone) karmabaMdhanA hetupaNAnA hetuno sabhAva thatAM hetumAna bhAvanuM (-kAryabhAvanuM) anivAryapaNuM hovAthI, jJAnAvaraNAdi bhAve pudgalakarmane baMdharUpe pariNamAve che. ane A aprasiddha paNa nathI (arthAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 282 samayasAra rasarudhiramAMsAdibhAvaiH pariNAmakaraNasya darzanAt / bhagavAnazrIkuMdakuMda ( anudum ) idamevAtra tAtparyaM heyaH zuddhanayo na hi / nAsti bandhastadatyAgAttattyAgAdbandha eva hi / / 122 / / (zArdUnavidrIDita) dhIrodAramahimnyanAdinidhane bodhe nibadhnandhRtiM tyAjyaH zuddhanayo na jAtu kRtibhiH sarvaGkaSaH krmnnaam| tatrasthAH svamarIcicakramacirAtsaMhRtya niryadbahiH pUrNa jJAnaghanaughamekamacalaM pazyanti zAntaM mahaH / / 123 / / AnuM dRSTAMta jagatamAM prasiddha-jANItuM che); kAraNa ke udarAgni, puruSe grahelA AhArane rasa, rudhira, mAMsa Adi bhAve pariNamAve che ema jovAmAM Ave che. bhAvArtha:-jJAnI zudghanayathI chUTe tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAva thAya che, rAgAdibhAvonA nimitte dravyAsavo avazya karmabaMdhanA kAraNa thAya che ane tethI kAryaNavargaNA baMdharUpe pariName che. TIkAmAM je ema kahyuM che ke "dravyapratyayo puddagalakarmane baMdharUpe pariNamAve che", te nimittathI kahyuM che. tyAM ema samajavuM ke "dravyapratyayo nimittabhUta thatAM kAryaNavargaNA svayaM baMdharUpe pariName che" haveA sarva kathananA tAtparyarUpa zloka kaheche: zlokArtha:- [ atra] ahIM [vas va tAtparya] A ja tAtparya che [ zudghanaya: nahi heya: ] zuddhanaya tyAgavAyogya nathI; [4] kAraNa ke [tat--atyAAt vandha: nAsti] tenA atyAgathI (karmano ) baMdha thato nathI ane [ta--tyAAt vanya: va ] tenA tyAgathI baMdha ja thAya che. 122. pharI, 'zudghanaya choDavAyogya nathI' evA arthane daDha karanAruM kAvya kahe cheHzlokArtha:- [ dhIra-3vAra-mahini anAviniyane vodhe vRtti nivaghnan zudghanaya: ] dhIra (caLAcaLatA rahita) ane udAra (sarva padArthomAM vistArayukta ) jeno mahimA che evA anAdinidhana jJAnamAM sthiratA bAMdhato (arthAt jJAnamAM pariNatine sthira rAkhato ) zuddhanaya- [ rmanAm sarvaSa: ] ke je karmone mULathI nAza karanAro che te[ kRttimi: ] pavitra dharmI (samyagdaSTi) puruSoe [ khAtu] kadI paNa[TM tyAkhya: ] choDavAyogya nathI. [taMtrasthA: ] zuddhanayamAM sthita te puruSo, [vRtti: niyaMt svamarIcivajram avirAr saMtya] bahAra nIkaLatA evA potAnAM jJAnakiraNonA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] Asrava adhikAra 283 (mundrAbrAntA) rAgAdInAM jhagiti vigamAtsarvato'pyAsravANAM nityodyotaM kimapi paramaM vastu smpshyto'ntH| sphArasphArai: svarasavisaraiH plAvayatsarvabhAvAnAlokAntAdacalamatulaM jnyaanmunmgnmett||124 / / samuhane (arthAt karmanA nimitte paramAM jatI jJAnanI vizeSa vyakitaone) alpakALamAM sameTIne, [ pUrNa jJAna-vana-godha m vatna zInta maThTha:] pUrNa, jJAnaghananA paMjarUpa, eka, acaLa, zAMta tejane teja:puMjane- [pazyatti] dekhe che arthAt anubhave che. bhAvArtha:-zuddhanaya, jJAnanA samasta vizeSone gauNa karI tathA paranimittathI thatA samasta bhAvone gauNa karI, AtmAne zuddha, nitya, abhedarUpa, eka caitanyamAtra grahaNa kare che ane tethI pariNati zuddhanayanA viSayasvarUpa caitanyamAtra zuddha AtmAmAM ekAgrasthira-thatI jAya che. e pramANe zuddhanayano Azraya karanArA jIvo alpa kALamAM bahAra nIkaLatI jJAnanI vizeSa vyaktione saMkelIne, zuddhanayamAM (AtmAnI zuddhatAnA anubhavamAM) nirvikalpapaNe TharatAM sarva karmothI bhinna kevaLa jJAnasvarUpa, amUrtika puruSAkAra, vItarAga jJAnamUrtisvarUpa potAnA AtmAne dekhe che ane zukaladhyAnamAM pravRtti karIne aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna pragaTAve che. zuddhanayanuM AvuM mAhAbhya che. mATe zuddhanayanA AlaMbana vaDe jyAM sudhI kevaLajJAna Upaje nahi tyAM sudhI samyagdaSTi jIvoe zuddhanaya choDavAyogya nathI ema zrI guruono upadeza che. 123. have, Agnavono sarvathA nAza karavAthI je jJAna pragaTa thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che - zlokArtha:- [nitya-udyod] jeno udyota (prakAza) nitya che evI [ him kapi paramaM vastu] koI parama vastune [ santaH sampazyata:] aMtaraMgamAM dekhanArA puruSane, [ ravInAM bAjhavAnAM ] rAgAdika Agnavono [zaniti] zIdhra [ sarvata: ] sarva prakAre [ visAmAn] nAza thavAthI, [9tat jJAna] A jJAna [3 ] pragaTa thayuM[ wArAre.] ke je jJAna atyaMta atyaMta (-anaMta anaMta) vistAra pAmatA [ svarasavisare.] nijarasanA phelAvathI [-so-37] lokanA aMta sudhInA [ sarvamAvAna] sarva bhAvone [NAvayat] taraboLa karI de che arthAt sarva padArthone jANe che, [ ] je jJAna pragaTa thayuM tyArathI sadAkALa acaLa che arthAt pragaTayA pachI sadA evuM ne evuM ja rahe che-caLatuM nathI, ane [batui ] je jJAna atula che arthAt jenA tulya bIjAM koI nathI. bhAvArtha-je puruSa aMtaraMgamAM caitanyamAtra parama vastune dekhe che ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 284 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda iti Asravo nisskraantH| / iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM AsravaprarUpaka: cturtho'ngkH|| samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau zuddhanayanA AlaMbana vaDe temAM ekAgra thato jAya che te puruSane, tatkALa sarva rAgAdika AgnavabhAvono sarvathA abhAva thaine, sarva atIta, anAgata ne vartamAna padArthone jANanAruM nizcaLa, atula kevaLajJAna pragaTa thAya che. te jJAna sarvathI mahAna che, tenA samAna anya koI nathI. 124. TIkA-A rIte Asrava (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha-Asravano svAMga raMgabhUmimAM Avyo hato tene jJAne tenA yathArtha svarUpe jANI lIdho tethI te bahAra nIkaLI gayo. yoga kaSAya mithyAtva asaMyama Asrava dravyata Agama gAye, rAga virodha vimoha vibhAva ajJAnamayI yahu bhAva jatAye; je munirAja kare ini pAla suriddhi samAja laye siva thAya, kAya navAya namuM cita lAya kahyuM jaya pAla lahUM mana bhAya. Ama zrI samayasAranI (zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrIsamayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadavaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM Asravano prarUpaka cotho aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Wan 5 5 atha pravizati saMvaraH / -5 saMvara adhikAra 5 Wan Wan (zArdUnavidrIDita) AsaMsAravirodhisaMvarajayaikAntAvaliptAsrava nyakkArAtpratilabdhanityavijayaM sampAdayatsaMvaram / vyAvRttaM pararUpato niyamitaM samyaksvarUpe sphurajjyotizcinmayamujjvalaM nijrspraagbhaarmujjRmbhte|| 125 / / moharAgaruSa dUra karI, samiti gupti vrata pALI; saMvaramaya AtmA karyo, namuM teha, mana dhArI. prathama TIkAkAra AcAryamahArAja kahe che ke "have saMvara praveza kare che" Astrava raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA pachI have saMvara raMgabhUmimAM praveze che. tyAM prathama to TIkAkAra AcAryadeva sarva svAMgane jANanArA samyajJAnanA mahimArUpa maMgaLa kare che: zlokArtha:- [ AsaMsAra-virodhi-saMvara-khaya-Anta-avalipta-mAvanyArAt] anAdi saMsArathI mAMDIne potAnA virodhI saMvarane jItavAthI je ekAMtagarvita ( atyaMta ahaMkArayukta) thayo che evo je Asrava teno tiraskAra karavAthI [ pratitabdha-nitya-vinayaM saMvar] jeNe sadA vijaya meLavyo che evA saMvarane [ sampAvayat] utpanna karatI, [pararupata: vyAvRtta] pararUpathI judI (arthAt paradravya ane padravyanA nimitte thatA bhAvothI jAdI), [ sabhya-svarUpe niyamita rat] potAnA samyak svarUpamAM nizcaLapaNe prakAzatI, [cinmayak] cinmaya, [ujjainaM] ujjvaLa (-nirAbAdha, nirmaLa, dedIpyamAna ) ane [ niSna--rasa-prabhAm] nijarasanA (potAnA caitanyarasanA ) bhAravALI-atizayapaNAvALI [ jyoti: ] jyoti [3%0mmate] pragaTa thAya che, phelAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 286 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda tatrAdAveva sakalakarmasaMvaraNasya paramopAyaM bhedavijJAnamabhinandati uvaoge uvaogo kohAdisu Natthi ko vi uvogo| koho kohe ceva hi uvaoge Natthi khalu koho||181 / / aTThaviyappe kamme Nokamme cAvi Natthi uvogo| uvaogamhi ya kammaM NokammaM cAvi No atthi|| 182 / / edaM tu avivarIdaM NANaM jaiyA du hodi jiivss| taiyA Na kiMci kuvvadi bhAvaM uvogsuddhppaa|| 183 / / upayoge upayogaH krodhAdiSu nAsti ko'pyupyogH| krodhaH krodhe caiva hi upayoge nAsti khalu krodhH|| 181 / / bhAvArtha-anAdi kALathI je Asravano virodhI che evA saMvarane jItIne Asrava madathI garvita thayo che. te Asravano tiraskAra karIne tenA para jeNe haMmezane mATe jaya meLavyo che evA saMvarane utpanna karato, samasta pararUpathI judo ane potAnA svarUpamAM nizcaLa evo A caitanyaprakAza nijarasanI atizayatApUrvaka nirmaLapaNe udaya pAme che. 125. tyAM (saMvara adhikAranI) zarUAtamAM ja, (bhagavAna kuMdakuMdAcArya) sakaLa karmano saMvara karavAno utkRSTa upAya je bhedavijJAna tenI prazaMsA kare che - upayogamAM upayoga, ko upayoga nahi krodhAdimAM, che krodha krodha mahIMja, nizcaya krodha nahi upayogamAM. 181. upayoga che nahi aSTavidha karmo ane nokarmamAM, karmo ane nokarma kaMI paNa che nahi upayogamAM. 182. AvuM aviparIta jJAna jyAre udbhave che jIvane, tyAre na kaMI paNa bhAva te upayogazuddhAtmA kare. 183. gAthArtha:- [upayon: ] upayoga [upayon ] upayogamAM che, [ krodhAriy ] krodhAdikamAM [oDa 3payo 1:] koI upayoga [nAsti] nathI; [] vaLI [ zodha:] krodha [odhe chava hi] krodhamAM ja che, [3payo] upayogamAM [ raju] nizcayathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] saMvara adhikAra 287 aSTavikalpe karmaNi nokarmaNi cApi naastyupyogH| upayoge ca karma nokarma cApi no asti|| 182 / / etattvaviparItaM jJAnaM yadA tu bhavati jiivsy| tadA na kiJcitkaroti bhaavmupyogshuddhaatmaa|| 183 / / na khalvekasya dvitIyamasti, dvyobhinnprdeshtvenaiksttaanupptteH| tadasattve ca tena sahAdhArAdheyasambandho'pi naastyev| tataH svarUpapratiSThatvalakSaNa evaadhaaraadheysmbndho'vtisstthte| tena jJAnaM jAnattAyAM svarUpe pratiSThitaM, jAnattAyA jJAnAdapRthagbhUtatvAt, jJAne eva syaat| krodhAdIni krudhyattAdau svarUpe pratiSThitAni, krudhyattAdeH krodhAdibhyo'pRthagbhUtatvAt, krodhAdiSveva syuH| na puna: krodhAdiSu karmaNi nokarmaNi vA jJAnamasti, na ca jJAne krodhAdayaH karma nokarma vA santi, [ zrodha:] krodha [nAsti] nathI. [ kavivarupe rmaLa] ATha prakAranAM karma [ pa ] tema ja [ noLi ] nokarmamAM [ upayoT:] upayoga [ nAsti] nathI [2] ane [3payo] upayogamAM [ ] karma [2 ]i tema ja [ norma] nokarma [no sti] nathI.- [Stat tu] AvuM [ viparIta] aviparIta [ jJAna] jJAna [yA 1] jyAre [ nIva2] jIvane [mavati] thAya che, [tA] tyAre [3payo1zuddhAtmA] te upayoga svarUpa zuddhAtmA [ vicit bhAvamU] upayoga sivAya anya koI paNa bhAvane [na roti] karato nathI. TIkA:-kharekhara eka vastunI bIjI vastu nathI (arthAta eka vastunI bIjI vastu kAMI saMbaMdhI nathI, kAraNa ke bannenA pradezo bhinna hovAthI temane eka sattAnI anupapatti che ( arthAt bannenI sattA judI judI che); ane e rIte eka vastunI bIjI vastu nahi hovAthI eka sAthe bIjIne AdhArAdheyasaMbaMdha paNa nathI ja. tethI (dareka vastune) potAnA svarUpamAM pratiSThArUpa (daDhapaNe rahevArUpa) ja AdhArAdheyasaMbaMdha che. mATe jJAna ke je jANanakriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita (raheluM) che te, jANa nakriyAnuM jJAnathI abhinnapaNuM hovAne lIdhe, jJAnamAM ja che; krodhAdhika ke je krodhAdikriyArUpa potAnA svarUpamAM pratiSThita che te, krodhAdikriyAnuM krodhAdithI abhinapaNuM hovAne lIdhe, krodhAdikamAM ja che. ( jJAnanuM svarUpa jANanakriyA che, mATe jJAna Adheya ane jANanakriyA AdhAra che. jANanakriyA AdhAra hovAthI ema TharyuM ke jJAna ja AdhAra che, kAraNa ke jANanakriyA ane jJAna judAM nathI. A rIte ema siddha thayuM ke jJAna jJAnamAM ja che. evI ja rIte krodha krodhamAM ja che.) vaLI krodhAdikamAM, karmamAM ke nokarmamAM jJAna nathI ane jJAnamAM krodhAdika, karma ke nokarma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda parasparamatyantaM svarUpavaiparItyena prmaarthaadhaaraadheysmbndhshuunytvaat| na ca yathA jJAnasya jAnattA svarUpaM tathA krudhyattAdirapi, krodhAdInAM ca yathA krudhyattAdi svarUpaM tathA jAnattApi kathaJcanApi vyavasthApayituM zakyeta, jAnattAyAH krudhyattAdezca svabhAvabhedenodbhAsamAnatvAt svabhAvabhedAcca vastubheda eveti nAsti jnyaanaajnyaanyoraadhaaraadheytvm| 288 samayasAra kiJca yadA kilaikamevAkAzaM svabuddhimadhiropyAdhArAdheyabhAvo vibhAvyate tadA zeSadravyAntarAdhiropanirodhAdeva buddherna bhinnAdhikaraNApekSA prbhvti| tadaprabhave caikamAkAzamevaikasminnAkAza eva pratiSThitaM vibhAvayato na parAdhArAdheyatvaM prtibhaati| evaM yadaikameva jJAnaM svabuddhimadhiropyAdhArAdheyabhAvo vibhAvya tadA zeSadravyAntarAdhiropanirodhAdeva buddherna bhinnAdhikaraNApekSA prabhavati / tadaprabhave caikaM jJAnamevaikasmin jJAna eva pratiSThitaM vibhAvayato na parAdhArAdheyatvaM prtibhaati| tato jJAnameva jJAne eva, krodhAdaya eva krodhAdiSveveti sAdhu siddhaM bhedvijnyaanm| nathI kAraNa ke temane paraspara atyaMta svarUpa-viparItatA hovAthI (arthAt jJAnanuM svarUpa ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM svarUpa atyaMta viruddha hovAthI ) temane 52mArthabhUta AdhArAdheyasaMbaMdha nathI. vaLI jJAnanuM svarUpa jema jANanakriyA che tema (jJAnanuM svarUpa ) krodhAdikriyA paNa che ema, ane krodhAdikanuM svarUpa jema krodhAdikriyA che tema (krodhAdikanuM svarUpa ) jANanakriyA paNa che ema koI rIte sthApI zakAtuM nathI; kAraNa ke jANanakriyA ane krodhAdikriyA bhinna bhinna svabhAve prakAze che ane e rIte svabhAvo bhinna hovAthI vastuo bhinna ja che. A rIte jJAnane ane ajJAnane ( krodhAdhikane ) AdhArAdheyapaNuM nathI. vaLI vizeSa samajAvavAmAM Ave cheH-jyAre eka ja AkAzane potAnI buddhimAM sthApIne ( AkAzano ) AdhArAdheyabhAva vicAravAmAM Ave tyAre AkAzane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI ( arthAt anya dravyomAM sthApavAnuM azakya ja hovAthI ) buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI (-phAvI zakatI nathI. TharI jAya che, uddabhavatI nathI); ane te nahi prabhavatAM, eka AkAza ja eka AkAzamAM ja pratiSThita che' ema barAbara samajI javAya che ane tethI evuM samajI janArane 52-AdhArAdheyapaNuM bhAsatuM nathI. evI rIte jyAre eka ja jJAnane potAnI buddhimAM sthApIne (jJAnano ) AdhArAdheyabhAva vicA2vAmAM Ave tyAre jJAnane bAkInAM anya dravyomAM AropavAno nirodha ja hovAthI buddhimAM bhinna AdhAranI apekSA prabhavatI nathI; ane te nahi prabhavatAM, 'eka jJAna ja eka jJAnamAM ja pratiSThita che' ema barAbara samajI javAya cheane tethI evuM samajI janArane para-AdhA2AdheyapaNuM bhAsatuM nathI. mATe jJAna ja jJAnamAM ja che, krodhAdika ja krodhAdikamAM ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] saMvara adhikAra 289 (zArdUtravihita) caidrUpyaM jaDarUpatAM ca dadhatoH kRtvA vibhAga dvayorantardAruNadAraNena parito jJAnasya rAgasya c| bhedajJAnamudeti nirmalamidaM modadhvamadhyAsitAH zuddhajJAnaghanaughamekamadhunA santo dvitiiycyutaaH|| 126 / / A pramANe (jJAnanuM ane krodhAdika tema ja karma-nokarmanuM) bhedavijJAna bhalI rIte siddha thayuM. bhAvArtha-upayoga to caitanyanuM pariNamana hovAthI jJAnasvarUpa che ane krodhAdi bhAvakarma, jJAnAvaraNAdi dravyakarma, zarIrAdi nokarma-e badhAMya pudgaladravyanA pariNAma hovAthI jaDa che; temane ane jJAnane pradezabheda hovAthI atyaMta bheda che. mATe upayogamAM krodhAdika, karma tathA nokarma nathI ane krodhAdikamAM, karmamAM tathA nokarmamAM upayoga nathI. A rIte temane pAramArthika AdhArAdheyasaMbaMdha nathI; dareka vastune potapotAnuM AdhArAdheyapaNuM potapotAmAM ja che. mATe upayoga upayogamAM ja che, krodha krodhamAM ja che. A rIte bhedavijJAna barAbara siddha thayuM (bhAvakarma vagereno ane upayogano bheda jANavo te bhedavijJAna che.) have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ caMdraSya naherupatAM ja dhato: jJAnaca rA/] cidrupatA (caitanyarUpatA) dharatuM jJAna ane jaDarUpatA dharato rAga- [kayo: ] e banneno, [ santa:] aMtaraMgamAM [vAna-vArane] dAruNa vidAraNa vaDe (arthAt bheda pADavAnA ugra abhyAsa vaDa), [ parita: vimA kRtvA] cotaraphathI vibhAga karIne (-samasta prakAre bannene judAM karIne-), [pharva nirmanan me jJAnam 3ti] A nirmaLa bhedajJAna udaya pAmyuM che; [ gadhunA] mATe have [kam zuddha-jJAnavana-otham adhyAsitA:] eka zuddha vijJAnaghananA puMjamAM sthita ane [dvitIya-bhutA: ] bIjAthI eTale rAgathI rahita evA [santa:] he sapuruSo ! [ modhvamU ] tame mudita thAo. bhAvArtha-jJAna to cetanA svarUpa che ane rAgAdika pugalavikAra hovAthI jaDa che; paraMtu ajJAnathI, jANe ke jJAna paNa rAgAdirUpa thaI gayuM hoya ema bhAse che arthAt jJAna ane rAgAdika banne ekarUpa-jaDarUpa-bhAse che. jyAre aMtaraMgamAM jJAna ane rAgAdino bheda pADavAno tIvra abhyAsa karavAthI bhedajJAna pragaTa thAya che tyAre ema jaNAya che ke jJAnano svabhAva to mAtra jANavAno ja che, jJAnamAM je rAgAdikanI kalupatA-AkuLatArUpa saMkalpavikalpa-bhAse che te sarva pugalavikAra che, jaDa che. Ama jJAna ane rAgAdikanA bhedano svAda Ave che arthAt anubhava thAya che. jyAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 29) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda evamidaM bhedavijJAnaM yadA jJAnasya vaiparItyakaNikAmapyanAsAdayadavicalitamavatiSThate, tadA zuddhopayogamayAtmatvena jJAnaM jJAnameva kevalaM sanna kiJcanApi rAgadveSamoharUpaM bhaavmaarcyti| tato bhedavijJAnAcchuddhAtmopalambhaH prbhvti| zuddhAtmopalambhAt rAgadveSamohAbhAvalakSaNaH saMvaraH prbhvti| kathaM bhedavijJAnAdeva zuddhAtmopalambha iti cet jaha kaNayamaggitaviyaM pi kaNayabhAvaM Na taM priccydi| taha kammodayatavido Na jahadi NANI du NANittaM / / 184 / / evaM jANadi NANI aNNANI muNadi raagmevaadN| aNNANatamocchaNNo AdasahAvaM ayaannNto||185 / / yathA kanakamagnitaptamapi kanakabhAvaM na taM prityjti| tathA karmodayatapto na jahAti jJAnI tu jnyaanitvm|| 184 / / AvuM bhedajJAna thAya tyAre AtmA AnaMdita thAya che kAraNa ke tene jaNAya che ke "pote sadA jJAnasvarUpa ja rahyo che, rAgAdirUpa kadI thayo nathI. mATe AcAryamahArAje kahyuM che ke "he sapuruSo! have tame mudita thAo". 126. TIkA -A rIte A bhedavijJAna jyAre jJAnane aNumAtra paNa (rAgAdivikArarUpa) viparItatA nahi pamADatuM thayuM avicaLapaNe rahe che, tyAre zuddhaupayogamayAtmakapaNA vaDe jJAna kevaLa jJAnarUpe ja rahetuM thayuM jarA paNa rAgadveSamoharUpa bhAvane karatuM nathI; tethI (ema siddha thayuM ke) bhedavijJAnathI zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) thAya che ane zuddha AtmAnI upalabdhithI rAgadveSamohano (arthAt AsavabhAvano) abhAva jenuM lakSaNa che evo saMvara thAya che. have pUche che ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) kaI rIte thAya che? tenA uttararUpa gAthA kahe che - jyama atisa suvarNa paNa nija svarNabhAva nahIM taje, tyama karmaudaye tasa paNa jJAnI na jJAnIpaNuM taje. 184. jIva jJAnI jANe Ama, paNa ajJAnI rAga ja jIva gaNe, AtmasvabhAva-ajANa je ajJAnatama-AcchAdane. 185. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] saMvara adhikAra 291 evaM jAnAti jJAnI ajJAnI manute raagmevaatmaanm| ajJAnatamo'vacchannaH aatmsvbhaavmjaann|| 185 / / yato yasyaiva yathoditaM bhedavijJAnamasti sa eva tatsadbhAvAt jJAnI sannevaM jAnAti-yathA pracaNDapAvakaprataptamapi suvarNaM na suvarNatvamapohati tathA pracaNDakarmavipAkopaSTabdhamapi jJAnaM na jJAnatvamapohati, kAraNasahasreNApi svabhAvasyApoDhumazakyatvAta; tadapohe tanmAtrasya vastuna evocchedAta; na cAsti vastUcchedaH, sato naashaasmbhvaat| evaM jAnaMzca karmAkrAnto'pi na rajyate, na dveSTi, na muhyati, kintu shuddhmaatmaanmevoplbhte| yasya tu yathoditaM bhedavijJAnaM nAsti sa tadabhAvAdajJAnI sannajJAnatamasAcchannatayA caitanyacamatkAramAtramAtmasvabhAvamajAnan rAgamevAtmAnaM manyamAno rajyate dveSTi muhyati ca, na jAtu shuddhmaatmaanmuplbhte| tato bhedavijJAnAdeva shuddhaatmoplmbhH| gAthArtha:- [yathA] jema [nam] suvarNa [nitaptam pi] agnithI tata thayuM thayuM paNa [a] tenA [ namavaM] suvarNapaNAne [2 parityAti] choDatuM nathI [ tathA] tema [jJAnI] jJAnI [ vayetaH: 1] karmanA udayathI tapta thayo thako paNa [jJAnitvama] jJAnIpaNAne [na naEAti] choDato nathI.- [va] AvuM [jJAna] jJAnI [nAnAti] jANe che, ane [ajJAnI ] ajJAnI [ ajJAnatamogavacchanna:] ajJAnaaMdhakArathI AcchAdita hovAthI [ mItmasvabhAva ] AtmAnA svabhAvane [banInana] nahi jANato thako [2]" a] rAgane ja [ gAtmAna] AtmA [manud] mAne che. TIkAH-jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna che te ja tenA (bhedavijJAnanA) saddabhAvathI jJAnI thayo thako A pramANe jANe che:-jema pracaMDa agni vaDe tapta thayuM thayuM paNa suvarNa suvarNatva choDatuM nathI tema pracaMDa karmodaya vaDe gherAyuM thayuM paNa (arthAt vinA karavAmAM AvatAM chatAM paNa) jJAna jJAnatva choDatuM nathI, kema ke hajAra kAraNo bhegAM thavA chatAM svabhAvane choDavo azakya che; kAraNa ke tene choDatAM svabhAvamAtra vastuno ja uccheda thAya, ane vastuno uccheda to thato nathI kAraNa ke sanA nAzano asaMbhava che. AvuM jANato thako jJAnI karmathI AkrAMta (gherAyelo, AkramaNa pAmelo) hovA chatAM paNa rAgI thato nathI, hepI thato nathI, mohI thato nathI, paraMtu zuddha AtmAne ja anubhave che. ane jene upara kahyuM tevuM bhedavijJAna nathI te tenA abhAvathI ajJAnI thayo thako, ajJAnaaMdhakAra vaDe AcchAdita hovAthI caitanyacamatkAramAtra AtmasvabhAvane nahi jANato thako, rAgane ja AtmA mAnato thako, rAgI thAya che, hRSI thAya che, mohI thAya che, paraMtu zuddha AtmAne bilakula anubhavato nathI. mATe ema siddha thayuM ke bhedavijJAna thI ja zuddha AtmAnI upalabdhi (anubhava) thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 292 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda kathaM zuddhAtmopalambhAdeva saMvara iti cet suddhaM tu biyANaMto suddhaM cevappayaM lahadi jiivo| jANaMto da asuddhaM asuddhamevappayaM lhdi|| 186 / / zuddhaM tu vijAnan zuddhaM caivAtmAnaM labhate jiivH| jAnaMstvazuddhamazuddhamevAtmAnaM lbhte|| 186 / / yo hi nityamevAcchinnadhArAvAhinA jJAnena zuddhamAtmAnamupalabhamA-no'vatiSThate sa jJAnamayAt bhAvAt jJAnamaya eva bhAvo bhavatIti kRtvA pratyagrakarmAsravaNanimittasya rAgadveSamohasantAnasya nirodhAcchuddhamevAtmAnaM prApnotiH, yastu nityamevA bhAvArtha-jene bhedavijJAna thayuM che te AtmA jANe che ke "AtmA kadI jJAnasvabhAvathI chUTato nathI'. AvuM jANato hovAthI te, karmanA udaya vaDe tapta thayo thako paNa, rAgI, hRSI, mohI thato nathI paraMtu niraMtara zuddha AtmAne anubhave che. jene bhedavijJAna nathI te AtmA, AtmAnA jJAnasvabhAvane nahi jANato thako, rAgane ja AtmA mAne che tethI te rAgI, dvaSI, mohI thAya che paraMtu kadI zuddha AtmAne anubhavato nathI. mATe e nakkI thayuM ke bhedavijJAnathI ja zuddha AtmAnI upalabdhi thAya che. have pUche che ke zuddha AtmAnI upalabdhithI ja saMvara kaI rIte thAya che? teno uttara kahe che: je zuddha jANe Atmane te zuddha Atma ja meLave; aNazuddha jANe Atmane aNazuddha Atma ja te lahe. 186. gAthArthaH- [zuddha tu] zuddha AtmAne [ vinAnana] jANato-anubhavato [ nIva:] jIva [zuddha ra va mAtmAna ] zuddha AtmAne ja [ namate ] pAme che [1] ane [ azuddhan] azuddha [mAtmAne ] AtmAne [ nona ] jANato-anubhavato jIva [ zuddha ] azuddha AtmAne ja [ namate ] pAme che. TIkAH-je sadAya acchinnadhArAvAhI jJAnathI zuddha AtmAne anubhavyA kare che te, jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya bhAva ja thAya che' e nyAye navAM karmanA AsravaNanuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati (paraMparA ) teno virodha thavAthI, zuddha AtmAne ja pAme che; ane je sadAya ajJAnathI azuddha AtmAne anubhavyA kare che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates saMvara adhikAra kahAnajainazAstramALA ] jJAnenAzuddhamAtmAnamupalabhamAno'vatiSThate so'jJAnamayAdbhAvAdajJAnamaya eva bhAvo bhavatIti kRtvA pratyagrakarmAsravaNanimittasya rAgadveSamohasantAnasyAnirodhAdazuddhamevAtmAnaM prApnoti / ataH zuddhAtmopalambhAdeva sNvrH| (mAlinI) yadi kathamapi dhArAvAhinA bodhanena dhruvamupalabhamAnaH shuddhmaatmaanmaaste| tadayamudayadAtmArAmamAtmAnamAtmA prprinntirodhaacchuddhmevaabhyupaiti|| 127 / / 293 te, 'ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya bhAva ja thAya che' e nyAye navAM karmanA AsravaNanuM nimitta je rAgadveSamohanI saMtati teno nirodha nahi thavAthI, azuddha AtmAne ja pAme che. mATe zuddha AtmAnI upalabdhithI (anubhavathI ) ja saMvara thAya che. bhAvArtha:-je jIva akhaMDadhArAvAhI jJAnathI AtmAne niraMtara zuddha anubhavyA kare che tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAya che tethI te zuddha AtmAne pAmeche; ane je jIva ajJAnathI AtmAne azuddha anubhave tene rAgadveSamoharUpI bhAvAsavo rokAtA nathI tethI te azuddha AtmAne ja pAme che. A rIte siddha thayuM ke zuddha AtmAnI upalabdhithI ( anubhavathI ) ja saMvara thAya che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ vi] jo [tham pi] koI paNa rIte (tIvra puruSArtha karIne ) [ dhArAvAhinA vodhanena] dhArAvAhI jJAnathI [zuddham AtmAnan] zuddha AtmAne [ghuvar 35lamamAna: gAste] nizcaLapaNe anubhavyA kare [ tat] to [ ayam AtmA] A AtmA, [ 3ya-Atma-AArAmam AtmAnan] jeno AtmAnaMda pragaTa thato jAya che (arthAta jenI AtmasthiratA vadhatI jAya che) evA AtmAne [ para-parigati-rodhAt] 525riNatinA nirodhathI [ zuddhat va amyuIti] zuddha ja prApta kare che. bhAvArtha:-dhArAvAhI jJAna vaDe zuddha AtmAne anubhavavAthI rAgadveSamoharUpa 525riNatino (bhAvAsavono) nirodha thAya che ane tethI zuddha AtmAnI prApti thAya che. dhArAvAhI jJAna eTale pravAharUpa jJAna-atUTaka jJAna. te be rIte kahevAya cheHeka to, jemAM vacce mithyAjJAna na Ave evuM samyajJAna dhArAvAhI jJAna che. bIjuM, eka ja jJeyamAM upayoganA upayukta rahevAnI apekSAe jJAnanuM dhArAvAhIpaNuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 294 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda kena prakAreNa saMvaro bhavatIti cet appANamappaNA ruMdhiUNa dopunnnnpaavjogesu| daMsaNaNANamhi Thido icchAvirado ya annnnmhi|| 187 / / jo savvasaMgamukko jhAyadi appANamappaNo appaa| Na vi kammaM NokammaM cedA ciMtedi eyattaM / / 188 / / appANaM jhAyaMto daMsaNaNANamao annnnnnmo| lahadi acireNa appANameva so kammapavimukkaM / / 189 / / AtmAnamAtmanA rundhvA dvipunnypaapyogyoH| darzanajJAne sthitaH icchaavirtshcaanysmin|| 187 / / kahevAmAM Ave che, arthAt jyAM sudhI upayoga eka zeyamAM zeyayukta rahe che tyAM sudhI dhArAvAhI jJAna kahevAya che; AnI sthiti (chabasthane) aMtarmuhUrta ja che, pachI te khaMDIta thAya che. A be arthamAMthI jyAM jevI vivekSA hoya tevo artha samajavo. aviratasamyagdaSTi vagere nIcenAM guNasthAnavALA jIvone mukhyatve pahelI apekSA lAgu paDe. zreNI caDanAra jIvane mukhyatve bIjI apekSA lAgu paDe kAraNa ke teno upayoga zuddha AtmAmAM ja upayukta che. 127. have pUche che ke saMvara kayA prakAre thAya che? teno uttara kahe che: puNyapApayogathI rokIne nija Atmane AtmA thakI, darzana ane jJAne TharI, paradravyaicchA pariharI, 187. je sarvasaMgavimukta, dhyAne Atmane AtmA vaDe, - -nahi karma ke nokarma, cetaka cetato ekatvane, 188. te Atma dhyAto, jJAnadarzanamaya, ananyamayI khare, basa alpa kALe karmathI pravimukta AtmAne vare. 189. gAthArtha- [ mAtmAna] AtmAne [ zAtmanA] AtmA vaDe [ dipu pApayoyo.] be puSya-pAparUpa zubhAzubhayogothI [Maa] rokIne [ najJAne] darzanajJAnamAM [ sthita:] sthita thayo thako [2] ane [ kanyarimana] anya (vastu) nI [ rRcchAvirata:] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] saMvara adhikAra 295 yaH sarvasaGgamukto dhyaaytyaatmaanmaatmnaatmaa| nApi karma nokarma cetayitA cintytyektvm|| 188 / / AtmAnaM dhyAyan drshnjnyaanmyo'nnymyH| labhate'cireNAtmAnameva sa krmprvimuktm|| 189 / / yo hi nAma rAgadveSamohamUle zubhAzubhayoge vartamAnaM dRDhatarabheda-vijJAnAvaSTambhena AtmAnaM AtmanaivAtyantaM rundhvA zuddhadarzanajJAnAtmanyAtmadravye suSThu pratiSThitaM kRtvA samastaparadravyecchAparihAreNa samastasaGgavimukto bhUtvA nityamevAtiniSpakampaH san manAgapi karmanokarmaNorasaMsparzena AtmIyamAtmA-namevAtmanA dhyAyan svayaM sahajacetayitRtvAdekatvameva cetayate, sa khalve-katvacetanenAtyantaviviktaM caitanyacamatkAramAtramAtmAnaM dhyAyan, zuddhadarzana-jJAnamayamAtmadravyamavAptaH, zuddhAtmopalambhe sati samastaparadravyamayatva icchAthI viramyo thako, [ya: mAtmA] je AtmA, [sarvasaMmup:] (IcchArahita thavAthI) sarva saMgathI rahita thayo thako, [ mAtmAna] (potAnA) AtmAne [ tminA] AtmA vaDe [ dhyAti] dhyAve che- [varSa no] karma ane nokarmane [na ]i dhyAto nathI, [ retapitA] (pote) cetayitA (hovAthI) [ wwtvama] ekatvane ja [ cintayati] ciMtave che-cete che-anubhave che, [ :] te (AtmA), [ mAtmAnuM dhyAna] AtmAne dhyAto, [vanajJAnamaya:] darzanajJAnamaya ane [kanImaya:] ananyamaya thayo thako [vireA Nava ] alpa kALamAM ja [ varmapravimum | karmathI rahita [ mAtmAnam | AtmAne [namate] pAme che. TIkAH-je jIva rAgadveSamoha jenuM mULa che evA zubhAzubha yogamAM vartatA AtmAne daDhatA (ati daDha) bhedavijJAnanA avalaMbanathI AtmA vaDe ja atyaMta rokIne, zuddhadarzanajJAnarUpa AtmadravyamAM sArI rIte pratiSThita (sthira) karIne, samasta paradravyanI icchAnA tyAga vaDe sarva saMgathI rahita thaIne, niraMtara ati niSkapa vartato thako, karmanokarmano jarA paNa sparza karyA vinA potAnA AtmAne ja AtmA vaDe dhyAto thako, potAne sahaja cetayitApaNuM hovAthI ekatvaneja sacete che (-jJAnacetanArUpa rahe che), te jIva kharekhara, ekatva-cetana vaDe arthAt ekatvanA anubhavana vaDe (padravyathI) atyaMta bhinna caitanyacamatkAramAtra AtmAne dhyAto, zuddhadarzanajJAnamaya Atmadravyane prApta thayo thako, zuddha AtmAnI upalabdhi (prApti ) thatAM samasta 1. cetayitA = cetanAra; dekhanAra-jANanAra. 2. ananyamaya = anyamaya nahi evo 3. cetavuM = anubhavavuM; dekhavuM-jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 296 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda matikrAntaH san , acireNaiva sklkrmvimuktmaatmaanmvaapnoti| eSa sNvrprkaarH| (mAtinI). nijamahimaratAnAM bhedavijJAnazaktayA bhavati niyatameSAM shuddhtttvoplmbhH| acalitamakhilAnyadravyadUresthitAnAM bhavati sati ca tasminnakSayaH krmmokssH|| 128 / / kena krameNa saMvaro bhavatIti cet tesiM hedU bhaNidA ajjhavasANANi svvdrisiihiN| micchattaM aNNANaM avirayabhAvo ya jogo y|| 190 / / padravyamayapaNAthI atikrAMta thayo thako, alpa kALamAM ja sarva karmathI rahita AtmAne pAme che. A saMvarano prakAra (gIta) che. bhAvArtha-je jIva prathama to rAgadveSamoha sAthe maLelA manavacanakAyAnA zubhAzubha yogothI potAnA AtmAne bhedajJAnanA baLa vaDe caLavA na de, pachI tene zuddhadarzanajJAnamaya AtmasvarUpamAM nizcaLa kare ane samasta bAhya-abhyatara parigrahathI rahita thaine karma-nokarmathI bhinna potAnA svarUpamAM ekAgra thai tene ja anubhavyA kare arthAt tenA ja dhyAnamAM rahe, te jIva AtmAne dhyAvAthI darzanajJAnamaya thayo thako ane paradravyamayapaNAne oLaMgI gayo thako alpa kALamAM samasta karmathI mukta thAya che. A saMvara thavAnI rIta che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [vijJAnazapyA ninamahimaratAnAM puSai ] jeo bhedavijJAnanI zakti vaDe nija (svarUpanA) mahinAmAM lIna rahe che temane [niyatama] niyamathI (cokkasa) [ zuddhatattvoparsanma:] zuddha tattvanI upalabdhi [bhavIta] thAya che; [tasmina sati ] zuddha tattvanI upalabdhi thatAM, [ mavatitama vina-caMdravya-nUre-sthitInA] acalitapaNe samasta anyadravyothI dUra vartatA evA temane, [akSaya: mokSa: mavati] akSaya karmamokSa thAya che (arthAt pharIne kadI karmabaMdha na thAya evo karmathI chuTakAro thAya che ). 128. have pUche che ke saMvara kayA krame thAya che? teno uttara kahe che: rAgAdinA hetu kahe sarvajJa adhyavasAnane, -mithyAtva ne ajJAna, aviratabhAva tema ja yogane. 190. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] saMvara adhikAra 297 heduabhAve NiyamA jAyadi NANissa aasvnniroho| AsavabhAveNa viNA jAyadi kammassa vi nniroho||191 / / kammassAbhAveNa ya NokammANaM pi jAyadi nniroho| NokammaNiroheNa ya saMsAraNirohaNaM hodi|| 192 / / teSAM hetavo bhaNitA adhyavasAnAni srvdrshibhiH| mithyAtvamajJAnamaviratabhAvazca yogazca / / 190 / / hetvabhAve niyamAjjAyate jJAnina aasrvnirodhH| AsravabhAvena vinA jAyate karmaNo'pi nirodhH|| 191 / / karmaNo'bhAvena ca nokarmaNAmapi jAyate nirodhH| nokarmanirodhena ca saMsAranirodhanaM bhvti|| 192 / / hetuabhAve jarUra Asravarodha jJAnIne bane, AsavabhAva vinA vaLI nirodha karmataNo bane; 191 karmotaNA ya abhAvathI nokarmanuM rodhana ane nokarmanA rodhana thakI saMsArasaMrodhana bane. 192. uthArtha:- [ teSAM] temn| (pUrva he|| 225mo635 pAsaponA) [ hetavaH ] hetumo [ sarvadarzibhiH ] sarvazAsI [ mithyAtvam ] mithyAtya, [ ajJAnam ] mana, [aviratabhAvaH ca ] aviratamA [ yogaH ca ] bhane yoga- [ adhyavasAnAni ] me ( y||2) adhyavasAna [ bhaNitAH ] yA cha. [ jJAninaH] nIne [ hetvabhAve ] hetumaan| samAve [niyamAt ] niyamathI [AsravanirodhaH] sapano nirodha [jAyate] thAya cha, [ AsravabhAvena vinA] mAsayamA vinA [ karmaNaH api] bhano 59[ nirodhaH ] nirodha [ jAyate] thAya cha, [ca] 4jI [karmaNaH abhAvena ] bhn| samAthI [ nokarmaNAm api] no no 59[nirodhaH] niro5 [jAyate] thAya cha, [ca] bhane [ nokarmanirodhena ] nobhanA niropathI [ saMsAranirodhanaM] saMsAno nirodha [ bhavati] thAya 7. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda santi tAvajjIvasya AtmakarmaikatvAdhyAsamUlAni mithyAtvAjJAnAviratiyogalakSaNAni adhyvsaanaani| tAni rAgadveSamohalakSaNasyAsravabhAvasya hetvH| AsravabhAvaH karmahetuH / karma nokarmahetuH / nokarma saMsArahetuH iti| tato nityamevAyamAtmA AtmakarmaNorekatvAdhyAsena mithyAtvAjJAnAviratiyogamayamAtmAnamadhyavasyati / tato rAgadveSamoharUpamAsravabhAvaM bhaavyti| tataH karma Asravati / tato nokarma bhavati / tata: saMsAra: prabhavati / yadA tu AtmakarmaNorbhedavijJAnena zuddhacaitanyacamatkAramAtramAtmAnaM upalabhate tadA mithyAtvAjJAnAviratiyogalakSaNAnAM adhyavasAnAnAM AsravabhAvahetUnAM bhavatyabhAvaH / tadabhAve rAgadveSamoharUpAsravabhAvasya bhvtybhaavH| tadabhAve bhavati krmaabhaavH| tadabhAve'pi bhavati nokrmaabhaavH| tadabhAve'pi bhavati saMsArAbhAvaH / ityeSa saMvarakramaH / 298 samayasAra TIkA:-prathama to jIvane, AtmA ane karmanA ekapaNAno adhyAsa (abhiprAya ) jemanuM mULa che evAM mithyAtva-ajJAna-avirati-yogasvarUpa adhyavasAno vidyamAna che, teo rAgadveSamohasvarUpa AsravabhAvanAM kAraNa che; AsavabhAva karmanuM kAraNa che; karma nokarmanuM kAraNa che; ane nokarma saMsAranuM kAraNa che. mATe-sadAya A AtmA, AtmAne karmanA ekapaNAnA adhyAsathI mithyAtva-ajJAna-avirati-yogamaya AtmAne mAne che (arthAt mithyAtvAdi adhyavasAna kare che); tethI rAgadveSamoharUpa AsavabhAvane bhAve che, tethI karma Asrave che; tethI nokarma thAya che; ane tethI saMsAra utpanna thAya che. paraMtu jyAre (te AtmA ), AtmAne karmanA bhedavijJAna vaDe zuddha caitanyacamatkAramAtra AtmAne upalabdha kare che-anubhave che tyAre mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa adhyavasAno ke je AsavabhAvanAM kAraNo che temano abhAva thAya che; adhyavasAnono abhAva thatAM rAgadveSamoharUpa AsavabhAvano abhAva thAya che; AsravabhAvano abhAva thatAM karmano abhAva thAya che; karmano abhAva thatAM nokarmano abhAva thAya che; ane nokarmano abhAva thatAM saMsArano abhAva thAya che. A pramANe A saMvarano krama che. bhAvArtha:-jIvane jyAM sudhI AtmA ne karmanA ekapaNAno Azaya chebhedavijJAna nathI tyAM sudhI mithyAtva, ajJAna, avirati ane yogasvarUpa adhyavasAno varte che, adhyavasAnathI rAgadveSamoharUpa AsavabhAva thAya che, AsravabhAvathI karma baMdhAya che, karmathI zarIrAdi nokarma utpanna thAya che ane nokarmathI saMsAra che. paraMtu jyAre tene AtmA ne karmanuM bhedavijJAna thAya che tyAre zuddha AtmAnI upalabdhi thavAthI mithyAtvAdi adhyavasAnono abhAva thAya che, adhyavasAnanA abhAvathI rAgadveSamoharUpa Asravano abhAva thAya che, AsavanA abhAvathI karma baMdhAtAM nathI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] saMvara adhikAra 299 (35nAti) sampadyate saMvara eSa sAkSAcchuddhAtmatattvasya kiloplmbhaat| sa bhedavijJAnata eva tasmAt / tadbhedavijJAnamatIva bhaavym|| 129 / / (manuSTrama). bhaavyenedvijnyaanmidmcchinndhaaryaa| tAvadyAvatparAccyutvA jJAnaM jJAne prtisstthte|| 130 / / karmanA abhAvathI zarIrAdi nokarsa utpanna thatAM nathI ane nokarmanA abhAvathI saMsArano abhAva thAya che.-A pramANe saMvarano anukrama jANavo. saMvara thavAnA kramamAM saMvaranuM paheluM ja kAraNa bhedavijJAna kahyuM che tenI bhAvanAnA upadezanuM kAvya kahe che: zlokArthaH- [ US: sAkSAta saMvara:] A sAkSAt (sarva prakAre) saMvara [ ni] kharekhara [ zuddha-mAtmatattvastha upasmAta ] zuddha AtmatattvanI upalabdhithI [ sapadyate] thAya che; ane [+:] te zuddha AtmatattvanI upalabdhi [evijJAnata: pava] bhedavijJAnathI ja thAya che. [tAt] mATe [ tat mevavijJAnan] te bhedavijJAna [batIva] atyaMta [ bhAvyam] bhAvavAyogya che. bhAvArtha-jIvane jyAre bhedavijJAna thAya che arthAt jIva jyAre AtmAne ane karmane yathArthapaNe bhinna jANe che tyAre te zuddha AtmAne anubhave che, zuddha AtmAnA anubhavathI AgnavabhAva rokAya che ane anukrame sarva prakAre saMvara thAya che. mATe bhedavijJAnane atyaMta bhAvavAno upadeza karyo che. 129. have bhedavijJAna kyAM sudhI bhAvavuM te kAvya dvArA kahe che: zlokArtha:- [ { mevavijJAna+] A bhedavijJAna [bachinna-dhArayA] acchinnadhArAthI (arthAt jemAM viccheda na paDe evA akhaMDa pravAharUpe) [ tAvat] tyAM sudhI [bhAva ] bhAvavuM [vAva ke jyAM sudhI [parAtu vyutvA] parabhAvothI chUTI [ jJAna] jJAna [ jJAne] jJAnamAM ja (potAnA svarUpamAM ja) [pratiete] TharI jAya. bhAvArtha-ahIM jJAnanuM jJAnamAM TharavuM be prakAre jANavuM. eka to mithyAtvano abhAva thaI samyajJAna thAya ane pharI mithyAtva na Ave tyAre jJAna jJAnamAM karyuM kahevAya; bIjAM, jyAre jJAna zuddhopayogarUpe sthira thai jAya ane pharI anyavikArarUpe na pariName tyAre te jJAnamAM TharI gayuM kahevAya. jyAM sudhI banne prakAre jJAna jJAnamAM na TharI jAya tyAM sudhI bhedavijJAna bhAvyA karavuM. 13). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3OO samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda (anuSTrama) bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecn| asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecn|| 131 / / (mundrAntiA ) bhedajJAnocchalanakalanAcchuddhatattvopalambhAdrAgagrAmapralayakaraNAtkarmaNAM sNvrenn| bibhrattoSaM paramamamalAlokamamlAnamekaM jJAnaM jJAne niyatamuditaM shaashvtodyotmett|| 132 / / pharIne bhedavijJAnano mahimA kahe che zlokArdhaH- [ ye vovana ni siddha:] je koI siddha thayA che [ bhavijJAnata: siddhI:] te bhedavijJAnathI siddha thayA che; [2 vavana veThTha:] je koI baMdhAyA che [ ga gva amAvata: velphI:] te tenA ja (-bhedavijJAnanA ja ) abhAvathI baMdhAyA che. bhAvArtha-anAdi kALathI mAMDIne jyAM sudhI jIvane bhedavijJAna nathI tyAM sudhI te karmathI baMdhAyA ja kare che-saMsAramAM rajhaLyA ja kare che; je jIvane bhedavijJAna thAya che te karmathI chUTe ja che-mokSa pAme ja che. mATe karmabaMdhanuM-saMsAranuM-mULa bhedavijJAnano abhAva ja che ane mokSanuM prathama kAraNa bhedavijJAna ja che. bhedavijJAna vinA koI siddhi pAmI zakatuM nathI. ahIM Ama paNa jANavuM ke vijJAnAtavAdI boddho ane vedAntIo ke jeo vastune advaita kahe che ane aMtanA anubhavathI ja siddhi kahe che temano, bhedavijJAnathI ja siddhi kahevAthI, niSedha thayo; kAraNa ke sarvathA advaita vastunuM svarUpa nahi hovA chatAM jeo sarvathA aMta mAne che temane bhedavijJAna koI rIte kahI zakAtuM ja nathI; jyAM ta ja-be vastuoja -mAnatA nathI tyAM bhedavijJAna zAnuM? je jIva ane ajIva-be vastuo mAnavAmAM Ave ane temano saMyoga mAnavAmAM Ave to ja bhedavijJAna banI zake ane siddhi thaI zake. mATe syAdvAdIone ja badhuMya nibaMdhapaNe siddha thAya che. 131. have, saMvara adhikAra pUrNa karatAM, saMvara thavAthI je jJAna thayuM te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che zlokArthaH- [ ejJAna-3cha7-7nAt] bhedajJAna pragaTa karavAnA abhyAsathI [zuddhatattva-3panmAt] zuddha tattvanI upalabdhi thaI, zuddha tattvanI upalabdhithI [ rI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] iti saMvaro nisskraantH| iti saMvaraprarUpakaH paJcamo'GkaH / / saMvara adhikAra zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau 301 grAmaprayarAt] rAganA samUhano vilaya thayo, rAganA samUhano vilaya karavAthI [rmanAM saMvarena] karmano saMvara thayo ane karmano saMvara thavAthI, [jJAne niyatak tat jJAnaM pavita] jJAnamAM ja nizcaLa thayeluM evuM A jJAna udaya pAmyuM- [viSrat paramam toSa] ke je jJAna 52ma saMtoSane (arthAt 52ma ahIMdriya AnaMdane) dhAraNa kare che, [gamana-goLan] jeno prakAza nirmaLa che (arthAt rAgAdikane lIdhe malinatA hatI te have nathI ), [ antAnan] je amlAna che (arthAt kSAyopazamika jJAnanI mAphaka karamAyeluM-nirbaLa nathI, sarva lokAlokane jANanAruM che), [vi] je eka che (arthAt kSayopazamathI bheda hatA te have nathI) ane [ zAzvata-padyotak] jeno udyota zAzvata che (arthAt jeno prakAza avinazvara che ). 132. TIkA:-A rIte saMvara (raMgabhUmimAMthI ) bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha:-raMga bhUmimAM saMvarano svAMga Avyo hato tene jJAne jANI lIdho tethI te nRtya karI bahAra nIkaLI gayo. bhedavijJAnakalA pragaTe taba zuddhasvabhAva lahai apanAhI, rAga-dveSa-vimoha sabahI gali jAya imai duTha karma rukAhI; ujvala jJAna prakAza karai bahu toSa dhare 52mAtamamAhI, yoM munirAja bhalI vidhi dhArata kevala pAya sukhI ziva jAhIM. Ama zrI samayasAranI (zrImaddabhagavakuMdakuMdAcAryadeva praNIta zrI samayasAra paramAgamanI ) zrImadda amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM saMvarano prarUpaka pAMcamo aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -6nirjarA adhikAra 5 k 5 5 FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha pravizati nirjraa| (zArdUtravidrohita) rAgAdyAsravarodhato nijadhurAM dhUtvA para: saMvara: karmAgAmi samastameva bharato dUrAnnirundhan sthitH| prAgbaddhaM tu tadeva dagdhumadhunA vyAjRmbhate nirjarA jJAnajyotirapAvRtaM na hi yato raagaadibhirmuurchti||133 / / rAgAdikanA rodhathI, navo baMdha haNI saMta; pUrva udayamAM sama rahe, namuM nirjarAvaMta. prathama TIkAkAra AcAryamahArAja kahe che ke "have nirjarA praveza kare che". ahIM tattvonuM nRtya che; tethI jema nRtyanA akhADAmAM nRtya karanAra svAMga dhAraNa karIne praveza kare che tema ahIM raMgabhUmimAM nirjarAno svAMga praveza kare che. have, sarva svAMgane yathArtha jANanAruM je samyajJAna che tene maMgaLarUpa jANIne AcAryadeva maMgaLa arthe prathama teneja-nirmaLa jJAnajyotine ja-pragaTa kare cheH zlokArdhaH- [5ra: saMvara:] parama saMvara, [dri-kAzvavarodhata:] rAgAdi Agnavone rokavAthI [ nimna-purAM vRtvA] potAnI kArya-dhurAne dhAraNa karIne (-potAnA kAryane barAbara saMbhALIne), [ samastam nI ni ] samasta AgAmI karmane [bharata: tUrAn sa] atyaMtapaNe dUrathI ja [ nirunyana ricata:] rokto Ubho che; [1] ane [pravadhuM] je pUrve (saMvara thayA pahelAM) baMdhAyeluM karma che [tat va raghuna] tene bALavAne [ gadhunA] have [ nirnaraT vyIkRmmate] nirjarA (-nirjarArUpI agni-) phelAya che [cataH ] ke jethI [ jJAnajyoti: ] jJAnajyoti [ ] nirAvaraNa thaI thakI ( pharIne) [+IIAima: ra di mUIti] rAgAdibhAvo vaDe mUchita thatI nathI-sadA amUchita rahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra 303 uvabhogamiMdiyehiM dvvaannmcednnaannmidraannN| jaM kuNadi sammadiTThI taM savvaM NijjaraNimittaM / / 193 / / upabhogamindriyaiH drvyaannaamcetnaanaamitressaam| yatkaroti samyagdRSTiH tatsarva nirjraanimittm|| 193 / / virAgasyopabhogo nirjarAyai ev| rAgAdibhAvAnAM sadbhAvena mithyAdRSTeracetanAnyadravyopabhogo bandhanimittameva syaat| sa eva rAgAdibhAvAnAmabhAvena samyagdRSTernirjarAnimittameva syaat| etena drvynirjraasvruupmaaveditm| bhAvArtha-saMvara thayA pachI navAM karmato baMdhAtA nathI. je pUrve baMdhAyA hatAM te karmo jyAre nirjare che tyAre jJAnanuM AvaraNa dUra thavAthI jJAna evuM thAya che ke pharIne rAgAdirUpe pariNamatuM nathI-sadA prakAzarUpa ja rahe che. 133. have dravyanirjarAnuM svarUpa kahe che: cetana acetana dravyano upabhoga iMdriyo vaDe je je kare sudRSTi te sau nirjarAkAraNa bane. 193. gAthArthaH- [ sacada]i samyagdaSTi jIva [5] je [ndri:] iMdriyo vaDe [ avetanAnAma] acetana tathA [ rUtareSAma] cetana [ dravyAma] dravyono [ 3pamona] upabhoga [ roti] kare che [tat sarva ] te sarva [ nirnara nimitta] nirjarAnuM nimitta che. TIkA-virAgIno upabhoga nirjarA mATe ja che (arthAt nirjarAnuM kAraNa thAya che). rAgAdibhAvonA saddabhAvathI mithyAdaSTine acetana tathA cetana dravyono upabhoga baMdhanuM nimitta ja thAya che; te ja (upabhoga), rAgAdibhAvonA abhAvathI samyagdaSTine nirjarAnuM nimitta ja thAya che; AthI ( A kathanathI) dravyanirjarAnuM svarUpa kahyuM. bhAvArtha-samyagdaSTine jJAnI kahyo che ane jJAnIne rAgadveSamohano abhAva kahyo che; mATe samyagdaSTi virAgI che. tene iMdriyo vaDa bhoga hoya to paNa tene bhoganI sAmagrI pratye rAga nathI. te jANe che ke "A (bhoganI sAmagrI) paradravya che, mAre ane tene kAMI nAto nathI; karmanA udayanA nimittathI teno ane mAro saMyoga-viyoga che". jyAM sudhI tene cAritramohano udaya AvIne pIDA kare che ane pote baLahIna hovAthI pIDA sahI zakato nathI tyAM sudhI-jema rogI roganI pIDA sahI zake nahi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3O4 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda atha bhAvanirjarAsvarUpamAvedayati davve uvabhuMjate NiyamA jAyadi suhaM va dukkhaM vaa| taM suhadukkhamudiNNaM vedadi adha NijjaraM jaadi|| 194 / / dravye upabhujyamAne niyamAjjAyate sukhaM vA duHkhaM vaa| tatsukhaduHkhamudIrNa vedayate atha nirjarAM yaati||194 / / upabhujyamAne sati hi paradravye, tannimitta: sAtAsAta-vikalpAnatikramaNena vedanAyAH sukharUpo vA duHkharUpo vA niyamAdeva jIvasya bhAva udeti| sa tu tyAre teno auSadhi Adi vaDe ilAja kare che tema-bhogopabhogasAmagrI vaDe viSayarUpa ilAja kare che; paraMtu jema rogI rogane ke auSadhine bhalI jANato nathI tema samyagdaSTi cAritramohanA udayane ke bhogopabhogasAmagrIne bhalI jANato nathI. vaLI nizcayathI to, jJAtApaNAne lIdhe samyagdaSTi virANI udayamAM AvelA karmane mAtra jANI ja le che, tenA pratye tene rAgadvaSamoha nathI. A rIte rAgadveSamoha vinA ja tenA phaLane bhogavato hovAthI tene karma AsravatuM nathI, Asrava vinA AgAmI baMdha thato nathI ane udayamAM AveluM karma to potAno rasa daine kharI ja jAya che kAraNa ke udayamAM AvyA pachI karmanI sattA rahI zake ja nahi. A rIte tene navo baMdha thato nathI ane udayamAM AveluM karma nirjarI gayuM tethI tene kevaLa nirjarA ja thai. mATe samyagdaSTi virAgInA bhogopabhogane nirjarAnuM ja nimitta kahevAmAM Avyo che. pUrva karma udayamAM AvIne tenuM dravya kharI gayuM te dravyanirjarA che. have bhAvanirjarAnuM svarUpa kahe che: vastu taNe upabhoga nizcaya sukha nA dukha thAya che, e udita sukhadukha bhogave pachI nirjarA thai jAya che. 194. gAthArthaH- [ dravya upamukhyamAne] vastu bhogavavAmAM AvatAM, [ surva vA du:vuM vA] sukha athavA du:kha [ niyamAn] niyamathI [ nIyate] utpanna thAya che; [3vIf ] udaya thayelA arthAt utpanna thayelA [ tat suravadu:vas] te sukhadu:khane [ vevya] vede cheanubhave che, [ natha] pachI [ nirjarA yAti] te ( sukhadu:kharUpa bhAva) nirjarI jAya che. TIkAH-paradravya bhogavavAmAM AvatAM, tenA nimitte sukharUpa athavA du:kharUpa jIvano bhAva niyamathI ja udaya thAya che arthAt utpanna thAya che, kAraNa ke vedana zAtA ane azAtA-e be prakArone atikramatuM nathI (arthAt vedanA be prakAranuM ja che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] nirjarA adhikArI 305 yadA vedyate tadA mithyAdRSTe: rAgAdibhAvAnAM sadbhAvena bandhanimittaM bhUtvA nirjIryamANo'pyanirjIrNa: san bandha eva syAt; samyagdRSTestu rAgAdibhAvAnAmabhAvena bandhanimittamabhUtvA kevalameva nirjIryamANo nirjIrNaH sannirjaraiva syaat| (anuSTrama) tajjJAnasyaiva sAmarthya virAgasyaiva vA kil| yatko'pi karmabhiH karma bhuJjAno'pi na bdhyte||134 / / atha jJAnasAmarthya darzayati zAtArUpa ane azAtArUpa). jyAre te (sukharUpa athavA du:kharUpa ) bhAva vedAya che tyAre mithyASTine, rAgAdibhAvonA sadbhAvathI baMdhanuM nimitta thaine (te bhAva) nirbharatAM chatAM (kharekhara) nahi nirjaryo thako, baMdha ja thAya che; paraMtu samyagdaSTine, rAgAdibhAvonA abhAvathI baMdhanuM nimitta thayA vinA kevaLa ja nirjarato hovAthI (kharekhara) nirbharyo thako, nirjarA ja thAya che. bhAvArtha:-paradravya bhogavatAM, karmanA udayanA nimitte jIvane sukharUpa athavA duHkharUpa bhAva niyamathI utpanna thAya che. mithyAdaSTine rAgAdikane lIdhe te bhAva AgAmI baMdha karIne nirjare che tethI tene nirjaryo kahI zakAto nathI; mATe mithyASTine paradravya bhogavatAM baMdha ja thAya che. samyagdaSTine rAgAdika nahi hovAthI AgAmI baMdha karyA vinA ja te bhAva nirjarI jAya che tethI tene nirjaryo kahI zakAya che; mATe samyagdaSTine paradravya bhogavatAM nirjarA ja thAya che. A rIte samyagdaSTine bhAvanirjarA thAya che. have AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa zloka kahe che - zlokArtha- [ vi7] kharekhara [ tat sAmarthya] te (AzcaryakAraka) sAmarthya [jJAnasya va] jJAnanuM ja che [ vA] athavA [ virAsya ] virAganuM ja che [ ] ke [ 5: ma9i] koI (samyagdaSTi jIva ) [ >>rma musnAna: ui] karmane bhogavato chato [mi: vadhyate] karmothI baMdhAto nathI! (ajJAnIne te Azcarya upajAve che ane jJAnI tene yathArtha jANe che.) 134. have jJAnanuM sAmarthya batAve cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 306 bhagavAnazrIkuMdakuMda jaha visamuvabhuMjaMto vejjo puriso Na maraNamuvaya di / poggalakammassudayaM taha bhuMjadi Neva bajjhade NANI / / 195 / / yathA biSamupabhuJjAno vaidyaH puruSo na maraNamupayAti / pudgalakarmaNa udayaM tathA bhuGkte naiva badhyate jJAnI / / 195 / / samayasAra pareSAM maraNakAraNaM yathA kazcidviSavaidyaH viSamupabhuJjAno'pi amodhavidyAsAmarthyena niruddhatacchaktitvAnna mriyate, tathA ajJAninAM rAgAdibhAvasadbhAvena bandhakAraNaM pudgalakarmodayamupabhuJjAno'pi amodhajJAna-sAmarthyAt rAgAdibhAvAnAmabhAve sati niruddhatacchaktitvAnna badhyate jnyaanii| atha vairAgyasAmarthya darzayati jyama jheranA upabhogathI paNa vaidha jana marato nathI, tyama karmaudayo bhogave paNa jJAnI baMdhAto nathI. 195. gAthArtha:- [yathA] jema [vaidya: puruSa: ] vaidha puruSa [viSam 35muggAna: ] viSane bhogavato arthAt khAto chato [maraLan na upayAti] maraNa pAmato nathI, [tathA] tema [ jJAnI] jJAnI [pu jarmana:] pudgalakarmanA [vayaM] udayane [mudde ] bhogave che topaNa [na puva vadhyute] baMdhAto nathI. TIkA:-jema koi viSavaidya, bIjAonA maraNanuM kAraNa je viSa tene bhogavato chato paNa, amogha ( rAmabANa ) vidyAnA sAmarthya vaDe viSanI zakti rokAi gaI hovAthI, marato nathI, tema ajJAnIone rAgAdibhAvonA sadbhAvathI baMdhanuM kAraNa je puddagalakarmano udaya tene jJAnI bhogavato chato paNa, amogha jJAnanA sAmarthya dvArA rAgAdibhAvono abhAva hotAM (-hoine ) karmodayanI zakti rokAi gai hovAthI, baMdhAto nathI. bhAvArtha:-jema vaidha maMtra, taMtra, auSadha Adi potAnI vidyAnA sAmarthyathI viSanA maraNa karavAnI zaktino abhAva kare che tethI viSa khAvA chatAM tenuM maraNa thatuM nathI, tema jJAnIne jJAnanuM sAmarthya evuM cheke karmodayanI baMdha karavAnI zaktino abhAva kare che ane tethI karmanA udayane bhogavavA chatAM jJAnIne AgAmI karmabaMdha thato nathI. A pramANe samyagnAnanuM sAmarthya kahyuM. have vairAgyanuM sAmarthya batAve che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra uO7 jaha majjaM pibamANo aradIbhAveNa majjadi Na puriso| davvuvabhoge arado NANI vi Na bajjhadi thev|| 196 / / yathA madyaM piban aratibhAvena mAdyati na purussH| dravyopabhoge'rato jJAnyapi na badhyate tthaiv|| 196 / / yathA kazcitpuruSo maireyaM prati pravRttatIvrAratibhAvaH san maireyaM pibannapi tIvrAratibhAvasAmarthyAnna mAdyati, tathA rAgAdibhAvAnAmabhAvena sarvadravyopabhogaM prati pravRttatIvravirAgabhAva: san viSayAnupabhuJjAno'pi tIvravirAgabhAvasAmarthyAnna badhyate jJAnI (rathoddhatA) nAznute viSayasevane'pi yat svaM phalaM viSayasevanasya naa| jJAnavaibhavavirAgatAbalAt sevako'pi tdsaavsevkH|| 135 / / jyama aratibhAve madha pItAM matta jana banato nathI, dravyopabhoga viSe arata jJAnIya baMdhAto nathI. 196. gAthArtha- [ yathA] jema [puruSa:] koI puruSa [ maghaM] madirAne [ aratimAna] aratibhAve (aprItithI) [ pivana] pIto thako [ na mAghati] matta thato nathI, [tathA Iva] tevI ja rIte [ jJAnI gi] jJAnI paNa [dravyopamo] dravya nA upabhoga pratye [ karata:] arata (arthAt vairAgyabhAve) vartato thako [na vadhyate] (karmothI) baMdhAto nathI. TIkAH-jema koi puruSa, madirA pratye jene tIvra aratibhAva pravaryo che evo vartato thako, madirAne pItAM chatAM paNa, tIvra aratibhAvanA sAmarthyane lIdhe matta thato nathI, tema jJAnI paNa, rAgAdibhAvonA abhAvathI sarva dravyonA upabhoga pratye jene tIvra vairAgyabhAva pravaryo che evo vartato thako, viSayone bhogavatAM chatAM paNa, tIvra vairAgyabhAvanA sAmarthyane lIdhe (karmothI) baMdhAto nathI. bhAvArtha-e vairAgyanuM sAmarthya che ke jJAnI viSayone sevato chato paNa karmothI baMdhAto nathI. have A arthanuM ane AgaLanI gAthAnA arthanI sUcanAnuM kAvya kahe che - zlokArthanuM patta ] kAraNa ke [ sA ] A (jJAnI) puruSa [viSayasevane gas ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3/8 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda athaitadeva darzayati sevaMto vi Na sevadi asevamANo vi sevago koii| pagaraNaceTThA kassa vi Na ya pAyaraNo tti so hodi|| 197 / / sevamAno'pi na sevate asevamAno'pi sevakaH kshcit| prakaraNaceSTA kasyApi na ca prAkaraNa iti sa bhvti|| 197 / / yathA kazcit prakaraNe vyApriyamANo'pi prakaraNasvAmitvAbhAvAt na prAkaraNikaH, aparastu tatrAvyApriyamANo'pi tatsvAmitvAtprAkaraNikaH, tathA samyagdRSTi: pUrvasaJcita viSayone sevato chato paNa [jJAnavaibhava-virAti-vanIta] jJAnavaibhavanA ane virAgatAnA baLathI [ viSayasevanaca rUM cha7] viSayasevananA nijaphaLane (-raMjita pariNAmane) [ na kUte] bhogavato nathI-pAmato nathI, [tata] tethI [ ] A (puruSa) [ sevava: pi zasevava:] sevaka chatAM asevaka che (arthAt viSayone sevatAM chatAM nathI sevato ). bhAvArtha-jJAna ane virAgatAnuM evuM koI aciMtya sAmarthya che ke jJAnI iMdriyonA viSayone sevato hovA chatAM tene sevanAro kahI zakAto nathI, kAraNa ke viSayasevananuM phaLa je raMjita pariNAma tene jJAnI bhogavato nathI-pAmato nathI. 135. have A ja vAtane pragaTa daSTAMtathI batAve che - seve chatAM nahi sevato, aNasevato sevaka bane, prakaraNa taNI ceSTA kare paNa prAkaraNa jyama nahi Thare. 197. gAthArtha:- [zcit] koI to [ sevamana: ui] viSayone sevato chatAM [1 sevata] nathI sevato ane [zasevamAna: ]i koI nahi sevato chatAM [ sevava:] sevanAro che- [ ca pi] jema koI puruSane [prajharaveTaT] prakaraNanI ceSTA (koI kArya saMbaMdhI kriyA) varte che [na 2 : prAra: ti bhavati] topaNa te prAkaraNika nathI. TIkAH-jema koI puruSa koI prakaraNanI kriyAmAM pravartato hovA chatAM prakaraNanuM svAmIpaNuM nahi hovAthI prAkaraNika nathI ane bIjo puruSa prakaraNanI kriyAmAM nahi pravartato hovA chatAM prakaraNanuM svAmIpaNuM hovAthI prAkaraNika che, tevI rIte samyagdaSTi 1. prakaraNa = kArya, 2. prAkaraNika = kArya karanAro Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 3/9 karmodayasampannAn viSayAn sevamAno'pi rAgAdibhAvAnAmabhAvena viSayasevanaphalasvAmitvAbhAvAdasevaka eva, mithyAdRSTistu viSayAnasevamAno'pi rAgAdibhAvAnAM sadbhAvena viSayasevanaphalasvAmitvAtsevaka ev| samyagdRSTerbhavati niyataM jJAnavairAgyazakti: svaM vastutvaM kalayitumayaM svaanyruupaaptimuktyaa| yasmAjjJAtvA vyatikaramidaM tattvataH svaM paraM ca svasminnAste viramati parAtsarvato raagyogaat|| 136 / / pUrvasaMcita karmanA udayathI prApta thayelA viSayone sevato hovA chatAM rAgAdibhAvonA abhAvane lIdhe viSayasevananA phaLanuM svAmIpaNuM nahi hovAthI asevaka ja che (arthAt sevanAro nathI) ane mithyAdaSTi viSayone nahi sevato hovA chatAM rAgAdibhAvonA saddabhAvane lIdhe viSayasevananA phaLanuM svAmIpaNuM hovAthI sevaka ja che. bhAvArtha-koI zeThe potAnI dukAna para koIne nokara rAkhyo. dukAnano badho vepAravaNaja-kharIdavuM, vecavuM vagere sarva kAmakAja-nokara kare che topaNa te vepArI nathI kAraNa ke te vepArano ane vepAranA lAbha-nukasAnano svAmI nathI; te to mAtra nokara che, zeThano karAvyo badhuM kAmakAja kare che. je zeTha che te vepAra saMbaMdhI kAMI kAmakAja karato nathI, ghera besI rahe che topaNa te vepArano ane vepAranA lAbha-nukasAnano dhaNI hovAthI teja vepArI che. A daSTAMta samyagdaSTi ane mithyAdaSTi para ghaTAvI levuM. jema nokara vepAra karanAro nathI tema samyagaSTa viSaya sevanAro nathI, ane jema zeTha vepAra karanAro che tema mithyASTi viSaya sevanAro che. have AgaLanI gAthAonI sUcanAnuM kAvya kahe che: zlokArtha:- [ sabhyaEche. niyata jJAna-vairAgya-zatti: bhavati] samyagdaSTine niyamathI jJAna ane vairAgyanI zakti hoya che; [ yammA] kAraNa ke [N] te (samyagdaSTi jIva) [ sva- - -sAti-mupyA] svarUpanuM grahaNa ane parano tyAga karavAnI vidhi vaDe [a vastutva vanayitum] potAnA vastutvano (yathArtha svarUpano ) abhyAsa karavA mATe, [ rUvuM svaM ca para ] "A sva che (arthAt AtmasvarUpa che ) ane A para che' [ vyatira] evo bheda [ tattvata:] paramArthe [ jJAtvA] jANIne [ svamina mAsta] svamAM rahe che (-Take che) ane [ parata rA/yoti] parathI-rAganA yogathI[ sarvata:] sarva prakAre [ viramati] virame che. (A rIta jJAnavairAgyanI zakti vinA hoI zake nahi.) 136. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 31) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda samyagdRSTi: sAmAnyena svaparAvevaM tAvajjAnAtiudayavivAgo viviho kammANaM vaNNido jinnvrehiN| Na du te majjha sahAvA jANagabhAvo du ahmeko|| 198 / / udayavipAko vividhaH karmaNAM varNito jinvraiH|| na tu te mama svabhAvAH jnyaaykbhaavstvhmekH|| 198 / / ye karmodayavipAkaprabhavA vividhA bhAvA na te mama svbhaavaaH| eSa ttotkiirnnaikjnyaaykbhaavo'hm| samyagdRSTirvizeSeNa tu svaparAvevaM jAnAti have prathama, samyagdaSTi sAmAnyapaNe svane ane parane A pramANe jANe che-ema gAthAmAM kahe che karmo taNo je vividha udayavipAka jinavara varNavyo, te muja svabhAvo che nahi, huM eka jJAyakabhAva chuM. 198. gAthArthaH- [ rmaLa] karmonA [3yavipAvara:] udayano vipAka (phaLa) [ fbanavare.] jinavaroe [ vividha: ] aneka prakArano [ varNitaH] varNavyo che [ te] te [mama svamAvI:] mArA svabhAvo [na tu] nathI; [gam tu] huM to [ :] eka [ jJAyavaramAva:] jJAyakabhAva chuM. TIkAH-je karmanA udayanA vipAkathI utpanna thayelA aneka prakAranA bhAvo che te mAro svabhAvo nathI; huM to A (pratyakSa anubhavagocara) TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva chuM. bhAvArtha-A pramANe sAmAnyapaNe samasta karmajanya bhAvone samyagdaSTi para jANe che ane potAne eka jJAyakasvabhAva ja jANe che. have samyagdaSTi vizeSapaNe svane ane parane A pramANe jANe che-ema kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra 311 poggalakammaM rAgo tassa vivAgodao havadi eso| Na du esa majjha bhAvo jAgagabhAvo hu ahmekko|| 199 / / pudgalakarma rAgastasya vipAkodayo bhavati essH| na tveSa mama bhAvo jJAyakabhAvaH khlvhmekH|| 199 / / asti kila rAgo nAma pudgalakarma, tadudayavipAkaprabhavo'yaM rAgarUpo bhAvaH, na punarmama svbhaavH| eSa ttngkotkiirnnaikjnyaaykbhaavo'hm| evameva ca rAgapadaparivartanena dveSamohakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmamanovacanakAyazrotracakSurdhANarasanasparzanasUtrANi SoDaza vyAkhyeyAni, anayA dizA anyaanypyuuhyaani| evaM ca samyagdRSTiH svaM jAnan rAgaM muJcaMzca niyamAjjJAnavairAgyasampanno bhavati pugalakaramarUpa rAgano ja vipAkarUpa che udaya A, A che nahi muja bhAva, nizcaya eka jJAyakabhAva chuM. 199. gAthArthaH- [ TIT: ] rAga [punirma] pudgalakarma che, [ta] teno [vipAcho ] vipAkarUpa udaya [gs: mavati] A che, [Sa:] A [ mama bhAva:] mAro bhAva [na tu] nathI; [gadam] huM to [va7] nizcayathI [va:] eka [jJAyakamAva:] jJAyakabhAva chuM.. TIkA -kharekhara rAga nAmanuM pudgalakarma che tenA udayanA vipAkathI utpanna thayelo A rAgarUpa bhAva che, mAro svabhAva nathI; huM to A (pratyakSa anubhavagocara) TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva chuM. (A rIte samyagdaSTi vizeSapaNe svane ane parane jANe vaLI A ja pramANe "rAga' pada badalIne tenI jagyAe draSa, moha, krodha, mAna, mAyA, lobha, karma, nokarma, mana, vacana, kAyA, zrotra, cakSu, prANa, rasana ane sparzana-e zabdo mUkI soLa sUtro vyAkhyAnarUpa karavA (-kahevAM) ane A upadezathI bIjA paNa vicAravAM. - A rIte samyagdaSTi potAne jANato ane rAgane choDato thako niyamathI jJAnavairAgyasaMpanna hoya che-ema havenI gAthAmAM kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 312 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda evaM sammaddiTThI appANaM muNadi jaanngshaavN| udayaM kammavivAgaM ca muyadi tacaM viyaannNto|| 200 / / evaM samyagdRSTi: AtmAnaM jAnAti jnyaayksvbhaavm| udayaM karmavipAkaM ca muJcati tattvaM vijaann|| 200 / / evaM samyagdRSTi: sAmAnyena vizeSeNa ca parasvabhAvebhyo bhAvebhyo sarvebhyo'pi vivicya TaGkotkIrNaMkajJAyakabhAvasvabhAvamAtmanastattvaM vijaanaati| tathA tattvaM vijAnaMzca svaparabhAvopAdAnApohananiSpAdyaM svasya vastutvaM prathayan karmodayavipAkaprabhavAn bhAvAn sarvAnapi munycti| tato'yaM niyamAt jJAnavairAgyasampanno bhvti| sudRSTi e rIta Atmane jJAyakasvabhAva ja jANato, ne udaya karmavipAkarUpa te tattvajJAyaka choDato. 200. gAthArtha:- [ga] A rIte [ samyagdaSTi: ] samyagdaSTi [ mAtmAnaM] AtmAne (potAne) [ jJAyasvabhAva5] jJAyakasvabhAva [ nAnAti] jANe che [2] ane [ tattva ] tattvane arthAt yathArtha svarUpane [ vinAnana] jANato thako [vipAvaruM] karmanA vipAkarUpa [3yaM] udayane [mugdhati] choDe che. TIkA-A rIte samyagdaSTi sAmAnyapaNe ane vizeSapaNe parabhAvasvarUpa sarva bhAvothI viveka (bhedajJAna, bhinnatA) karIne, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva jeno svabhAva che evuM je AtmAnuM tattva tene (sArI rIte ) jANe che; ane e rIte tattvane jANato, svabhAvanA grahaNa ane parabhAvanA tyAgathI nIpajavAyogya potAnA vastutvane vistArato (-prasiddha karato), karmanA udayane vipAkathI utpanna thayelA samasta bhAvone choDe che. tethI te (samyagdaSTi) niyamathI jJAnavairAgyasaMpanna hoya che (ema siddha thayuM ). bhAvArtha-jyAre potAne to jJAyakabhAvarUpa sukhamaya jANe ane karmanA udayathI thayelA bhAvone AkuLatArUpa duHkhamaya jANe tyAre jJAnarUpa rahevuM ane parabhAvothI virAgatA-e banne avazya hoya ja che. A vAta pragaTa anubhavagocara che. e (jJAnavairAgya) ja samyagdaSTinuM cihna che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 313 (manDIkrAntA) samyagdRSTi: svayamayamahaM jAtu bandho na me syAdityuttAnotpulakavadanA raaginno'pyaacrntu| je jIva paradravyamAM Asakta-rAgI che ane samyagdaSTipaNAnuM abhimAna kare che te samyagdaSTi che ja nahi, vRthA abhimAna kare che" evA arthanuM kaLazarUpa kAvya have kahe che: zlokArtha:- "[ | svayam sacada:, me nAtu va: 7 cAta] A huM pote samyagdaSTi chuM, mane kadI baMdha thato nathI (kAraNa ke zAstramAM samyagdaSTine baMdha kahyo nathI) " [ ti] ema mAnIne [3ttAna-3purnava-vanA:] jemanuM mukha garvathI UMcuM tathA pulakti (romAMcita) thayuM che evA [rAzina:] rAgI jIvo (-paradravya pratye rAgadveSamohabhAvavALA jIvo-) [v] bhale [ rastu] mahAvratAdinuM AcaraNa karo tathA [satiparatAM nirUttA] *samitinI utkRSTatAnuM AlaMbana karo [ gadya pi] topaNa [te pApa:] teo pANI (mithyASTi) ja che, [yata:] kAraNa ke [nAtmasanAtma-3 varSama-virahAta] AtmA ane anAtmAnA jJAnathI rahita hovAthI [ samparvariy1: satti] teo samyakatvathI rahita che. - bhAvArtha -paradravya pratye rAga hovA chatAM je jIva "huM samyagdaSTi chuM, mane baMdha thato nathI' ema mAne che tene samyakatva kevuM? te vrata-samiti pALe topaNa svaparanuM jJAna nahi hovAthI te pApI ja che. potAne baMdha nathI thato ema mAnIne svacchede pravarte te vaLI samyagdaSTi kevo? kAraNa ke jyAM sudhI yathAkhyAta cAritra na thAya tyAM sudhI cAritramohanA rAgathI baMdha to thAya ja che ane jyAM sudhI rAga rahe tyAM sudhI samyagdaSTi to potAnI niMdA-ga karato ja rahe che. jJAna thavAmAtrathI baMdhathI chuTAtuM nathI, jJAna thayA pachI temAM ja lInatArUpa-zuddhopayogarUpa-cAritrathI baMdha kapAya che. mATe rAga hovA chatAM, "baMdha thato nathI' ema mAnIne svacchede pravartanAra jIva mithyASTi ja che. ahIM koI pUche ke "vrata-samiti to zubha kArya che, to pachI vrata-samiti pALatAM chatAM te jIvane pApI kema kahyo?" tenuM samAdhAnaH-siddhAMtamAM pApa mithyAtvane ja kahyuM che; jyAM sudhI mithyAtva rahe tyAM sudhI zubha-azubha sarva kriyAne adhyAtmamAM paramArthe pApa ja kahevAya che. vaLI vyavahAranayanI pradhAnatAmAM, vyavahArI jIvone azubha choDAvI zubhamAM lagADavA zubha kriyAne kathaMcit puNya paNa kahevAya che. Ama kahevAthI syAdvAdamatamAM kAMI virodha nathI. * samiti = vihAra, vacana, AhAra vagerenI kriyAmAM jatanAthI pravartavuM te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 314 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda AlambantAM samitiparatAM te yato'dyApi pApA AtmAnAtmAvagamavirahAtsanti smyktvriktaaH|| 137 / / vaLI koI pUche che ke "padravyamAM rAga rahe tyAM sudhI jIvane mithyASTi kahyo te vAtamAM ame samajyA nahi. aviratasamyagdaSTi vagerene cAritramohanA udayathI rAgAdibhAva to hoya che, temane samyakatva kema che?" tenuM samAdhAna -ahIM mithyAtva sahita anaMtAnubaMdhI rAga pradhAnapaNe kahyo che. jene evo rAga hoya che arthAt jene paradravyamAM tathA paradravyathI thatA bhAvomAM AtmabuddhipUrvaka prIti-aprIti thAya che, tene svaparanuM jJAnazraddhAna nathI-bhedajJAna nathI ema samajavuM. jIva munipada laI vrata-samiti pALe topaNa jyAM sudhI (vrata-samiti pALatAM) para jIvonI rakSA, zarIra saMbaMdhI jatanAthI pravartavuM ityAdi paradravyanI kriyAthI tathA paradravyanA nimitte thatA potAnA zubha bhAvothI potAno mokSa mAne che ane para jIvono ghAta thavo, ayatnAcArarUpe pravartavuM ityAdi paradravyanI kriyAthI tathA paradravyanA nimitte thatA potAnA azubha bhAvothI ja potAne baMdha thato mAne che tyAM sudhI tene svaparanuM jJAna thayuM nathI ema jANavuM; kAraNa ke baMdha-mokSa to potAnA azuddha tathA zuddha bhAvothI ja thatA hatA, zubhAzubha bhAvo to baMdhanAM ja kAraNa hatA ane pAradravya to nimittamAtra ja hatuM, temAM teNe viparyayarUpa mAnyuM. A rIte jyAM sudhI jIva paradravyathI ja bhaluMbUruM mAnI rAgadveSa kare che tyAM sudhI te samyagdaSTi nathI. samyagdaSTi jIva to jyAM sudhI potAne cAritramohasaMbaMdhI rAgAdika rahe che tyAM sudhI te rAgAdika viSe tathA rAgAdikanI preraNAthI je paradravyasaMbaMdhI zubhAzubha kriyAmAM te pravarte che te pravRttio viSe ema mAne che ke A karmanuM jora che tenAthI nivRtta thaye ja mAruM bhaluM che. te temane rogavatuM jANe che. pIDA sahI zakAtI nathI tethI temano ilAja karavArUpe pravarte che to paNa tene temanA pratye rAga kahI zakAto nathI; kAraNa ke jene roga mAne tenA pratye rAga kevo? te tene maTADavAno ja upAya kare che ane te maTavuM paNa potAnA ja jJAnapariNAmarUpa pariNamanathI mAne che. A rIte samyagdaSTine rAga nathI. A pramANe paramArtha adhyAtmadaSTithI ahIM vyAkhyAna jANavuM. ahIM mithyAtva sahita rAgane ja rAga kahyo che, mithyAtva vinA cAritramohasaMbaMdhI udayanA pariNAmane rAga kahyo nathI; mATe samyagdaSTine jJAnavairAgyazakti avazya hoya ja che. mithyAtva sahita rAga samyagdaSTine hoto nathI ane mithyAtva sahita rAga hoya te samyagdaSTi nathI. AvA ( mithyASTinA ane samyagdaSTinA bhAvonA) taphAvatane samyagdaSTi ja jANe che. mithyASTino adhyAtmazAstramAM prathama to praveza nathI ane jo praveza kare to viparIta samaje che-vyavahArane sarvathA choDI bhraSTa thAya che athavA to nizcayane sArI rIte jANyA vinA vyavahArathI ja mokSa mAne che, paramArtha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 315 kAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra kathaM rAgI na bhavati samyagdRSTiriti ceta paramANumittayaM pi hu rAgAdINaM tu vijjade jss| Na vi so jANadi appANayaM tu savvAgamadharo vi|| 201 / / appANamayANaMto aNappayaM cAvi so ayaannNto| kaha hodi sammadiTThI jIvAjIve ayaannNto|| 202 / / paramANumAtramapi khalu rAgAdInAM tu vidyate ysy| nApi sa jAnAtyAtmAnaM tu srvaagmdhro'pi|| 201 / / AtmAnamajAnan anAtmAnaM cApi so'jaann| kathaM bhavati smygdRssttirjiivaajiivaavjaann|| 202 / / yasya rAgAdInAmajJAnamayAnAM bhAvAnAM lezasyApi sadbhAvo'sti sa zrutakevali tattvamAM mUDha rahe che. jo koI virala jIva yathArtha syAdvAdanyAyathI satyArtha samajI jAya to tene avazya samyakatvanI prApti thAya ja che-te avazya samyagdaSTi banI jAya che. 137. have pUche che ke rAgI (jIva) kema samyagdaSTi na hoya? teno uttara kahe che: aNumAtra paNa rAgAdino sadbhAva varte jehane, te sarvaAgamadhara bhale paNa jANato nahi Atmane; 201. nahi jANato jyAM AtmAne ja, anAtma paNa nahi jANato, te kema hoya sudRSTi je jIva-ajIvane nahi jANato? 202. gAthArtha:- [7] kharekhara [vastha] je jIvane [2TIThInAM tu paramANumAtram ]i paramANumAtra-lezamAtra-paNa rAgAdika [ vidyate] varte che [sa: ] te jIva [ sAmathara: gari] bhale sarva Agama bhaNelo hoya topaNa [mAtmAnaM 1] AtmAne [ kapi nAnAti] nathI jANato; [2] ane [ mAtmAnama] AtmAne [nAnana] nahi jANato thako [ sa: ] te [ sanAtmAnuM ]i anAtmAne (parane) paNa [ sanInana] nathI jANato; [ nIvAnI] e rIte je jIva ane ajIvane [manAna] nathI jANato te [ sapacfp:] samyagdaSTi [ 5the mavati] kema hoI zake ? TIkA-jene rAgAdi ajJAnamaya bhAvonA lezamAtrano paNa sabhAva che te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 316 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda kalpo'pi jJAnamayasya bhAvasyAbhAvAdAtmAnaM na jaanaati| yastvAtmAnaM na jAnAti so'nAtmAnamapi na jAnAti, svarUpapararUpasattAsattAbhyAmekasya vastuno nishciiymaantvaat| tato ya AtmAnAtmAnau na jAnAti sa jIvAjIvau na jaanaati| yastu jIvAjIvau na jAnAti sa samyagdRSTireva na bhvti| tato rAgI jJAnAbhAvAnna bhavati sagudaNa: bhale zrutakevaLI jevo ho topaNa jJAnamaya bhAvanA abhAvane lIdhe AtmAne nathI jANato; ane je AtmAne nathI jANato te anAtmAne paNa nathI jANato kAraNa ke svarUpe sattA ane pararUpe asattA-e banne vaDe eka vastuno nizcaya thAya che; (jene anAtmAnorAgano-nizcaya thayo hoya tene anAtmA ane AtmA-baneno nizcaya hovo joIe.) e rIte je AtmA ane anAtmAne nathI jANato te jIva ane ajIvane nathI jANato; ane je jIva-ajIvane nathI jANato te samyagdaSTi ja nathI. mATe rAgI (jIva ) jJAnanA abhAvane lIdhe samyagdaSTi hoto nathI. bhAvArtha:-ahIM "rAga" zabdathI ajJAnamaya rAgadveSamoha kahevAmAM AvyA che. tyAM "ajJAnamaya" kahevAthI mithyAtva-anaMtAnubaMdhIthI thayelA rAgAdika samajavA, mithyAtva vinA cAritramohanA udayano rAga na levo; kAraNa ke aviratasamyagdaSTi vagerene cAritramohanA udaya saMbaMdhI rAga che te jJAnasahita che; te rAgane samyagdaSTi karmodayathI thayelo roga jANe che ane tene maTADavA ja icche che; te rAga pratye tene rAga nathI. vaLI samyagdaSTine rAgano lezamAtra saddabhAva nathI ema kahyuM che tenuM kAraNa A pramANe che - samyagdaSTine azubha rAga to atyaMta gauNa che ane je zubha rAga thAya che tene te jarAya bhalo (sAro) samajato nathI-tenA pratye lezamAtra rAga karato nathI. vaLI nizcayathI to tene rAganuM svAmitva ja nathI. mATe tene lezamAtra rAga nathI. jo koI jIva rAgane bhalo jANI tenA pratye lezamAtra rAga kare to-bhale te sarva zAstro bhaNI cUkyo hoya, muni hoya, vyavahAracAritra paNa pALato hoya topaNa-ema samajavuM ke teNe potAnA AtmAnuM paramArtha svarUpa nathI jANuM, karmodayajanita rAgane ja sAro mAnyo che ane tenAthI ja potAno mokSa mAnyo che. A rIte potAnA ane paranA paramArtha svarUpane nahi jANato hovAthI jIva-ajIvanA paramArtha svarUpane jANato nathI. ane jyAM jIva ane ajIva-be padArthone ja jANato nathI tyAM samyagdaSTi kevo? mATe rAgI jIva samyagdaSTi hoI zake nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 317 (mundrAntA) AsaMsArAtpratipadamamI rAgiNo nityamattAH suptA yasminnapadamapadaM tdvibudhydhvmndhaaH| etaitetaH padamidamidaM yatra caitanyadhAtuH / zuddha: zuddha: 24marata: sthAyimAvatinA 128 | have A arthanuM kAzarUpa kAvya kahe che, je kAvya dvArA AcAryadava anAdithI rAgAdikane potAnuM pada jANI sUtelAM rAgI prANIone upadeza kare che: zlokArtha- (zrI guru saMsArI bhavya jIvone saMbodhe che keH ) [ nyA: ] he aMdha prANIo! [ kADhaMsArAt] anAdi saMsArathI mAMDIne [pratipama ] paryAye paryAya [ rAjaLa:] A rAgI jIvo [ nityamattA:] sadAya matta vartatA thakA [ pariksana suHT:] je padamAM sUtA che-UMdhe che [tat] te pada arthAt sthAna [kapam paraM] apada che-apada che, (tamAruM sthAna nathI, ) [ vivuathvam] ema tame samajo. (be vAra kahevAthI ati karuNAbhAva sUcita thAya che.) [ rUta: 9ta thata] A tarapha Avo-A tarapha Avo, (ahIM nivAsa karo,) [pam rUma rUvaM] tamAruM pada A che-A che [2] jyAM [ zuddha zuddha caitanyadhAtu: ] zuddha-zuddha caitanyadhAtu [sva-2-marata:] nija rasanI atizayatAne lIdhe [ sthAthimAvatvama ti] sthAyIbhAvapaNAne prApta che arthAta sthira che-avinAzI che. (ahIM "zuddha' zabda be vAra kahyo che te dravya ane bhAva bannenI zuddhatA sUcave che. sarva anyadravyothI judo hovAne lIdhe AtmA dravya zuddha che ane paranA nimitte thatA potAnA bhAvothI rahita hovAne lIdhe bhAve zuddha che.) bhAvArtha-jema koI mahAna puruSa madha pIne malina jagyAmAM sUto hoya tene koI AvIne jagADa-saMbodhana kare ke "tArI sUvAnI jagyA A nathI; tArI jagyA to zuddha suvarNamaya dhAtunI banelI che, anya kudhAtunA bheLathI rahita zuddha che ane ati majabUta che; mATe huM tane batAvuM chuM tyAM Ava, tyAM zayana Adi karI AnaMdita thA; tevI rIte A prANIo anAdi saMsArathI mAMDIne rAgAdikane bhalA jANI, temane ja potAno svabhAva jANI, temAM ja nizcita sUtAM che-sthita che, temane zrI guru karuNApUrvaka saMbodhe che-jagADe che-sAvadhAna kare che ke "he aMdha prANIo! tame je padamAM sUtAM cho te tamAruM pada nathI; tamAruM pada to zuddha caitanyadhAtumaya che, bahAramAM anya dravyonA bheLa vinAnuM tema ja aMtaraMgamAM vikAra vinAnuM zuddha che ane sthAyI che; te padane prApta thAozuddha caitanyarUpa potAnA bhAvano Azraya karo". 138. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 318 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda kiM nAma tatpadamityAha Adamhi davvabhAve apade mottUNa giNha taha nniydN| thiramegamimaM bhAvaM uvalabhaMtaM sahAveNa / / 203 / / Atmani dravyabhAvAnapadAni muktvA gRhANa tathA niytm| sthiramekamimaM bhAvamupalabhyamAnaM svabhAvena / / 203 / / iha khalu bhagavatyAtmani bahUnAM dravyabhAvAnAM madhye ye kila attsvbhAvenopAmyamAnA:, niyatatvAvasthA:, ane che, kSaLion:, vyabhivArino mAvA, te sarve'pi svayamasthAyitvena sthAtuH sthAnaM bhavitumazakyatvAt apdbhuutaaH| yastu tatsvabhAvenopalabhyamAna:, niyatatvAvasthaH, eka:, nityaH, avyabhicArI bhAvaH, sa eka eva svayaM sthAyitvena sthAtu: sthAnaM bhavituM zakyatvAt pdbhuutH| tataH sarvAnevAsthAyibhAvAn have pUche che ke (he gurudeva!) te pada kayuM che? (te tame batAvo). te praznano uttara kahe che: jIvamAM apadabhUta dravyabhAvo choDIne graha tuM yathA, sthira, niyata, eka ja bhAva jehu svabhAvarUpa upalabhya A. 203. gAthArthaH- [ mAtmani] AtmAmAM [pAni] apadabhUta [dravyamAvAna] dravyabhAvone [ mundrA ] choDIne [ niyatama] nizcita, [ ricarama ] sthira, [ y] eka [ ] A (pratyakSa anubhavagocara) [ bhAva5] bhAvane- [svamAvena upagyAna] ke je (AtmAnA) svabhAvarUpe anubhavAya che tene- [ tathA] (he bhavya !) jevo che tevo [ T[ ] grahaNa kara. (te tAruM pada che.) TIkA:-kharekhara A bhagavAna AtmAmAM bahu dravya-bhAvo madhye (-dravyabhAvarUpa ghaNA bhAvo maLe), je atasvabhAve anubhavAtA (arthAt AtmAnA svabhAvarUpe nahi paraMtu parasvabhAvarUpe anubhavAtA), aniyata avasthAvALA, aneka, kSaNika, vyabhicArI bhAvo che, te badhAya pote asthAyI hovAne lIdhe sthAtAnuM sthAna arthAt rahenAranuM raheThANa nahi thaI zakavA yogya hovAthI apadabhUta che; ane je tasvabhAve (arthAt AtmAnA svabhAvarUpe) anubhavAto, niyata avasthAvALo, eka, nitya, avyabhicArI bhAva (caitanyamAtra jJAnabhAva ) che, te eka ja pote sthAyI hovAne lIdhe sthAtAnuM sthAna arthAt rahenAranuM raheThANa thaI zakavA yogya hovAthI padabhUta che. tethI samasta asthAyI bhAvone choDI, je sthAyIbhAvarUpa che evuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] nirjarA adhikArI 319 muktvA sthAyibhAvabhUtaM paramArtharasatayA svadamAnaM jJAnamekamevedaM svaadym| (anukuma ) ekameva hi tatsvAdyaM vipadAmapadaM pdm| apadAnyeva bhAsante padAnyanyAni ytpurH|| 139 / / (zArvatavikrIDita) ekajJAyakabhAvanirbharamahAsvAdaM samAsAdayan svAdaM dvandvamayaM vidhAtumasahaH svAM vastuvRttiM vidn| AtmAtmAnubhavAnubhAvavivazo bhrazyadvizeSodayaM sAmAnyaM kalayan kilaiSa sakalaM jJAnaM nytyektaam||140 / / paramArtharasapaNe svAdamAM AvatuM A jJAna eka ja AsvAdavAyogya che. bhAvArtha-pUrve varNAdika guNasthAnaparyata bhAvo kahyA hatA te badhAya, AtmAmAM aniyata, aneka, kSaNika, vyabhicArI bhAvo che. AtmA sthAyI che (-sadA vidyamAna che ) ane te badhA bhAvo asthAyI che (-nitya TakatA nathI), tethI teo AtmAnuM sthAnaraheThANa-thaI zakatA nathI arthAt teo AtmAnuM pada nathI. je A saMvedanarUpa jJAna che. te niyata che, eka che, nitya che, avyabhicArI che. AtmA sthAyI che ane A jJAna paNa sthAyI bhAva che tethI te AtmAnuM pada che. te eka ja jJAnIo vaDe AsvAda levA yogya have A arthano kaLazarUpa zloka kahe che: zlokArtha- [tat cham gva hi pam svAa] te eka ja pada AsvAdavAyogya che [ vipAm pa6] ke je vipattionuM apada che (arthAt jemAM ApadAo sthAna pAmI zaktI nathI) ane [yapura:] jenI AgaLa [ nyAni pavAni] anya (sarva) pado [ kapaDAni thavuM bhAsatte] apada ja bhAse che. bhAvArtha-eka jJAna ja AtmAnuM pada che. temAM koI paNa ApadA pravezI zakatI nathI ane tenI AgaLa anya sarva pado apadasvarUpa bhAse che (kAraNa ke teo AkuLatAmaya che-ApattirUpa che). 139. vaLI kahe che ke AtmA jJAnano anubhava kare che tyAre Ama kare che zlokArtha:- [gvajJAyamA-nirmara-mahIsvArva samAsAyana] eka jJAyakabhAvathI bharelA mahAsvAdane leto, [ e rIte jJAnamAM ja ekAgra thatAM bIjo svAda Avato nathI mATe) [ kendrIya svAtaM vidhAtum sada:] kaMdamaya svAdane levA asamartha (arthAt Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 320 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda tathAhi AbhiNisudodhimaNakevalaM ca taM hodi ekkameva pdN| so eso paramaTTho jaM lahiduM NivvudiM jaadi|| 204 / / AbhinibodhikazrutAvadhimanaHparyayakevalaM ca tadbhavatyekameka pdm| sa eSa paramArtho yaM labdhvA nirvRtiM yaati|| 204 / / varNAdika, rAgAdika tathA kSAyopathamika jJAnanA bhedono svAda levAne asamartha). [ mAtma- anubhava-kanubhAvavivaza: svAM vastuvRtti vid] AtmAnA anubhavanA-svAdanA prabhAvane AdhIna thayo hovAthI nija vastuvRttine (AtmAnI zuddhapariNatine) jANatoAsvAdato (arthAt AtmAnA advitIya svAdanA anubhavanamAMthI bahAra nahi Avato) [TS: gAtmA] A AtmA [ vizeSa-3ya prazyat] jJAnanA vizeSonA udayane gauNa karato, [ sAmAnya nayana ni ] sAmAnyamAtra jJAnane abhyAsato, [ sarunuM jJAna] sakaLa jJAnane [patAm nayati] ekapaNAmAM lAve che-ekarUpe prApta kare che. bhAvArtha-A eka svarUpajJAnanA rasIlA svAda AgaLa anya rasa phikkA che. vaLI svarUpajJAnane anubhavatAM sarva bhedabhAvo maTI jAya che. jJAnanA vizeSo zeyanA nimitte thAya che. jyAre jJAnasAmAnyano svAda levAmAM Ave tyAre jJAnanA sarva bhedo paNa gauNa thaI jAya che, eka jJAna ja zeyarUpa thAya che. ahIM prazna thAya che ke chAsthane pUrNarUpa kevaLajJAnano svAda kaI rIte Ave? A praznano uttara pahelAM zuddhanayanuM kathana karatAM devAI gayo che ke zuddhanaya AtmAnuM zuddha pUrNa svarUpa jaNAvato hovAthI zuddhanaya dvArA pUrNarUpa kevaLajJAnano parokSa svAda Ave che. 14). have, "karmanA kSayopazamanA nimitte jJAnamAM bheda hovA chatAM tenuM svarUpa vicAravAmAM Ave to jJAna eka ja che ane te jJAna ja mokSano upAya che" evA arthanI gAthA kahe che - mati, zruta, avadhi, mana:, kevala teha pada eka ja khare, A jJAnapada paramArtha che je pAmI jIva mukti lahe. 204. gAthArtha:- [ kAminivovizrutAvadhimana:paryavetta ] matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryayajJAna ane kevaLajJAna- [tat] te [gvam va] eka ja [pavam bhavati ] pada che (kAraNa ke jJAnanA sarva bhedo jJAna ja che ); [+: 5: paramArtha.] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra 321 AtmA kila paramArthaH, tattu jJAnam; AtmA ca eka eva padArthaH, tatau jJAnamapyekameva padaM; yadetattu jJAnaM nAmaikaM padaM sa eSa paramArthaH saakssaanmokssopaayH| na cAbhinibodhikAdayo bhedA idamekaM padamiha bhindanti, kintu te'pIdamevaikaM pdmbhinndnti| tathAhi-yathAtra saviturghanapaTalA-vaguNThitasya tadvighaTanAnusAreNa prAkaTyamAsAdayata: prakAzanAtizayabhedA na tasya prakAzasvabhAvaM bhindanti, tathA AtmanaH karmapaTalodayAvaguNThitasya tadvighaTanAnusAreNa prAkaTyamAsAdayato jJAnAtizayabhedA na tasya jJAnasvabhAvaM bhindyuH, kintu pratyuta tmbhinndeyuH| tato nirasta samastabhedamAtmasvabhAvabhUtaM jnyaanmevaikmaalmbym| tadAlambanAdeva bhavati padaprAptiH, nazyati bhrAnti:, bhavatyAtmalAbhaH, sidhyatyanAtmaparihAraH, na karma mUrchati, na rAgadveSamohA utplavante, na punaH karma Asravati, na punaH karma badhyate, prAgbaddhaM karma te A paramArtha che (-zuddhanayanA viSayabhUta jJAna sAmAnya ja A paramArtha che-) [2 tathvI] ke jene pAmIne [ nivRti yAti] AtmA nirvANane prApta thAya che. TIkA-AtmA kharekhara paramArtha (parama padArtha) che ane te (AtmA) jJAna che; vaLI AtmA eka ja padArtha che; tethI jJAna paNa eka ja pada . je A jJAna nAmanuM eka pada che te A paramArtha svarUpa sAkSAt mokSa-upAya che. ahIM, matijJAna Adi (jJAnanA ) bhedo A eka padane bhedatA nathI paraMtu teo paNa A ja eka padane abhinaMde che (-Teko Ape che). te daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che -jevI rIte A jagatamAM vAdaLanAM paTalathI DhaMkAyelo sUrya ke je vAdaLAMnA *vighaTana anusAra pragaTapaNuM pAme che. tenA (arthAt sUryanA) prakAzananI (prakAzavAnI) hInAdhikatArUpa bhedo tenA (sAmAnya) prakAzasvabhAvane bhedatA nathI, tevI rIte karmapaTalanA udayathI DhaMkAyelo AtmA ke je karmanA vighaTana (kSayopazama ) anusAra pragaTapaNe pAme che, tenA jJAnanI hInAdhikatArUpa bhedo tenA (sAmAnya) prakAza svabhAvane bhedatA nathI, tevI rIte karmapaTalanA udayathI DhaMkAyelo AtmA ke je karmanA vidhaTana (kSayopazama) anusAra pragaTapaNe pAme che, tenA jJAnanI hInAdhikatArUpa bhedo tenA (sAmAnya) jJAnasvabhAvane bhedatA nathI paraMtu UlaTA tene abhinaMde che. mATe jemAM samasta bheda dUra thayA che evA AtmasvabhAvabhUta jJAnanuM ja ekanuM AlaMbana karavuM. tenA AlaMbanathI ja (nija) padanI prApti thAya che, bhrAMtino nAza thAya che, AtmAno lAbha thAya che, anAtmAno parihAra siddha thAya che, (ema thavAthI) karma jorAvara thaI zakatuM nathI, rAgadveSamoha utpanna thatA nathI, (rAgadveSamoha vinA) pharI karma AsravatuM nathI, (Asava vinA) pharI karma baMdhAtuM nathI, baMdhAyeluM karma bhogavAyuM thayuM * vighaTana = chUTuM paDavuM te; vikharAI javuM te; nAza. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 322 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda upabhuktaM nirjIryate, kutsrakarmAbhAvAt sAkSAnmokSo bhvti| (zArdUnavidohita) acchAcchAH svayamucchalanti yadimAH saMvedanavyaktayo niSpItAkhilabhAvamaNDalarasaprAgbhAramattA iv| yasmAbhinnarasaH sa eSa bhagavAneko'pyanekIbhavan valgatyutkalikAbhiradbhutanidhizcaitanyaratnAkaraH / / 141 / / kiJca nirjarI jAya che, samasta karmano abhAva thavAthI sAkSAt mokSa thAya che. (AvuM jJAnanA AlaMbananuM mAhAbhya che.) bhAvArtha:-karmanA kSayopazama anusAra jJAnamAM je bhedo thayA che te kAMI jJAnasAmAnyane ajJAnarUpa nathI karatA, UlaTA jJAnane pragaTa kare che, mATe bhedone gauNa karI, eka jJAnasAmAnyanuM AlaMbana laI AtmAnuM dhyAna dharavuM tenAthI sarva siddhi thAya che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ nipIta-vina-bhava-muzkena-ra-ramAra-mattA: ruva ] pI javAmAM Avelo je samasta padArthonA samUhurUpI rasa tenI atizayatAthI jANe ke matta thaI gaI hoya evI [ yaca rUma: kaccha-31cchA: saMvevyabya:] jenI A nirmaLathI paNa nirmaLa saMvedanavyaktio (-jJAnaparyAyo, anubhavamAM AvatA jJAnanA bhedo ) [yadra svayam gacchatti] ApoApa UchaLe che, [ : Us: mAvAna mutanidhi: caitanyaratnAvara:] te A bhagavAna abhuta nidhivALo caitanyaratnAkara, [ mannarasa:] jJAnaparyAyorUpI taraMgo sAthe jeno rasa abhinna che evo, [: pi manevImavana] eka hovA chatAM aneka thato, [3tini:] jJAnaparyAyorUpI taraMgo vaDe [vAti] dolAyamAna thAya che-UchaLe che. bhAvArtha-jema ghaNAM ratnovALo samudra eka jaLathI ja bharelo che ane temAM nAnA moTA aneka taraMgo UchaLe che te eka jaLarUpa ja che, tema ghaNA guNono bhaMDAra A jJAnasamudra AtmA eka jJAnajaLathI ja bharelo che ane karmanA nimittathI jJAnanA aneka bhedo-vyaktio ApoApa pragaTa thAya che te vyaktio eka jJAnarUpa ja jANavI, khaMDakhaMDarUpe na anubhavavI. 141. have vaLI vizeSa kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 3ra3 (zArdUtvavAhita) klizyantAM svayameva duSkaratarairmokSonmukhaiH karmabhiH klizyantAM ca pare mahAvratatapobhAreNa bhgnaashcirm| sAkSAnmokSa idaM nirAmayapadaM saMvedyamAnaM svayaM jJAnaM jJAnaguNaM vinA kathamapi prAptuM kSamante na hi||142 / / NANaguNeNa vihINA edaM tu padaM bahU vi Na lhNte| taM giNha NiyadamedaM jadi icchasi kammaparimokkhaM / / 205 jJAnaguNena vihInA etattu padaM bahavo'pi na lbhnte| tad gRhANa niyatametad yadIcchasi krmprimokssm|| 205 / / zlokArthaH- [Turata: ] koI jIvo to ati duSkara (mahA du:khe karI zakAya evAM) ane [ mokSa-3njaravai] mokSathI parAmukha evAM [mRmi:] karmo vaDe [svayameva ] svayameva (arthAt jinAjJA vinA) [ nizyantai] kaleza pAme to pAmo [2] ane [pare ] bIjA koI jIvo [madAvrata-tA:-mAreLa] (mokSanI saMmukha arthAt kathaMcita jinAjJAmAM kahelAM) mahAvrata ane tapanA bhArathI [vira] ghaNA vakhata sudhI [manA:] bhagna thayA thakA (-tUTI maratA thakA) [ vinazyantA] kaleza pAme to pAmo; (paraMtu ) [ sAkSAt mokSa:] je sAkSAt mokSasvarUpa che, [ nirAmayapataM] nirAmaya (rogAdi samasta kaleza vinAnuM) pada che ane [svayaM saMvedyamAnaM] svayaM saMvedyamAna che (arthAta potAnI meLe pote vedavAmAM Ave che) evuM [pharva jJAna] A jJAna to [jJAna |vinA ] jJAnaguNa vinA [$thama pi] koI paNa rIte [ prApta na di kSamatte] teo prApta karI zaktA ja nathI. bhAvArtha-jJAna che te sAkSAt mokSa che; te jJAnathI ja maLe che, anya koI kriyAkAMDathI tenI prApti thatI nathI. 142. have A ja upadeza gAthAmAM kare che: bahu loka jJAnaguNe rahita A pada nahIM pAmI zake; re! grahaNa kara tuM niyata A, jo karmamokSecchA tane. 205 gAthArthaH- [ jJAnanena virInA: ] jJAnaguNathI rahita [varava: ] ghaNAya loko (ghaNA prakAranAM karma karavA chatAM ) [ tat parva tu] A jJAnasvarUpa padane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda yato hi sakalenApi karmaNA, karmaNi jJAnasyAprakAzanAt, jnyaansyaanuplmbhH| kevalena jJAnenaiva, jJAna eva jJAnasya prakAzanAt, jJAnasyopalambhaH / tato bahavo'pi bahunApi karmaNA jJAnazUnyA nedamupalabhante, idamanupalabhamAnAzca karmabhirna mucynte| tataH karmamokSArthinA kevalajJAnAvaSTambhena niyatamevedamekaM padamupalambhanIyam / 324 samayasAra (vrutavinazrvita) padamidaM nanu karmadurAsadaM sahajabodhakalAsulabhaM kila / tata idaM nijabodhakalAbalAt kalayituM yatatAM satataM jgt|| 143 / / [na namaste] pAmatA nathI; [ta ] mATe he bhavya! [ vi] jo tuM [rmaparimokSam] karmathI sarvathA mukta thavA[phasi] icchato ho to [niyatak tat] niyata evA Ane (jJAnane ) [ gRhALa ] grahaNa kara. TIkA:-karmamAM ( karmakAMDamAM) jJAnanuM prakAzavuM nahi hovAthI saghaLAMya karmathI jJAnanI prApti thatI nathI; jJAnamAM ja jJAnanuM prakAzavuM hovAthI kevaLa (eka) jJAnathI ja jJAnanI prApti thAya che. mATe jJAnazUnya ghaNAya jIvo, puSkaLa ( ghaNA prakAranAM ) karma karavAthI paNa A jJAnapadane pAmatA nathI ane A padane nahi pAmatA thakA teo karmothI mukta thatA nathI; mATe karmathI mukta thavA icchanAre kevaLa (eka) jJAnanA AlaMbanathI, niyata ja evuM A eka pada prApta karavAyogya che. bhAvArtha:-jJAnathI ja mokSa thAya che, karmathI nahi; mATe mokSArthIe jJAnanuM ja dhyAna karavuM ema upadeza che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH = zlokArtha:- [phavuM var] A (jJAnasvarUpa) pada [nanurmavuMrAkhavuM] karmathI kharekhara `durAsada che ane [ sadana-vodha-nA-suttama vina] sahaja jJAnanI kaLA vaDe kharekhara sulabha che; [tata: ] mATe [nina-vodha-LatA-vattAt] nijajJAnanI kaLAnA baLathI [vuM tayituM] A padane abhyAsavAne [ khAt satataM yatatAM] jagata satata prayatna karo. bhAvArtha:-sarva karmane choDAvIne jJAnakaLAnA baLa vaDe ja jJAnano abhyAsa 1. durAsada duSprApya; aprApya; na jItI zakAya evuM. 2. ahIM 'abhyAsavAne ' evA arthane badale 'anubhavavAne ', 'prApta karavAne ' ema artha paNa thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 325 vi edaghi rado NiccaM saMtuTTho hohi nniccmedmhi| edeNa hohi titto hohadi tuha uttamaM sokkhaM / / 206 / / etasmin rato nityaM santuSTo bhava nitymetsmin| etena bhava tRpto bhaviSyati tavottamaM saukhym|| 206 / / etAvAneva satya AtmA yAvadetajjJAnamiti nizcitya jJAnamAtra eva nityameva rtimupaihi| etAvatyeva satyAzI: yAvadetajjJAnamiti nizcitya jJAnamAtreNaiva nityameva sntossmupaihi| etAvadeva satyamanubhavanIyaM yAvadetajjJAnamiti nizcitya jJAnamAtreNaiva nityameva tRptimupaihi| athaivaM tava nityamevAtmaratasya , AtmasantuSTasya , AtmatRptasya ca karavAno AcAryadave upadeza karyo che. jJAnanI "kaLA" kahevAthI ema sUcana thAya che ke: jyAM sudhI pUrNa kaLA (kevaLajJAna) pragaTa na thAya tyAM sudhI jJAna hInakaLAsvarUpa - matijJAnAdirUpa che; jJAnanI te kaLAnA AlaMbana vaDe jJAnano abhyAsa karavAthI kevaLajJAna arthAt pUrNa kaLA pragaTe che. 143. havenI gAthAmAM A ja upadeza vizeSa kare che: AmAM sadA prItivaMta bana, AmAM sadA saMtuSTa ne AnAthI bana tuM tUsa, tujane sukha aho ! uttama thaze. 206. gAthArtha:- (he bhavya prANI!) tuM [ytaramana ] AmAM (-jJAnamAM) [ niyaM] nitya [ rata:] rata arthAt prItivALo thA, [tarimana] AmAM [ nitya] nitya [ sastuE: bhava] saMtuSTa thA ane [tena] AnAthI [tRH: bhava] tRpta thA; (Ama karavAthI) [ tava ] tane [ 3ttama sauradhyama] uttama sukha [ bhaviSyati ] thaze. TIkAH- (he bhavya!) eTalo ja satya (-paramArthasvarUpa) AtmA che jeTaluM A jJAna che-ema nizcaya karIne jJAnamAtramAM ja sadAya rati (-prIti, ruci) pAma; eTaluM ja satya kalyANa che jeTaluM A jJAna che-ema nizcaya karIne jJAnamAtrathI ja sadAya saMtoSa pAma; eTaluM ja satya anubhavanIya (anubhava karavAyogya ) che jeTaluM A jJAna che-ema nizcaya karIne jJAnamAtrathI ja sadAya tRpti pAma. ema sadAya AtmAmAM rata, AtmAthI saMtuSTa ane AtmAthI tRta evA tane vacanathI agocara Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3ra6 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda vAcAmagocaraM saukhyaM bhvissyti| tattu tatkSaNa eva tvameva svayameva drakSyasi,*mA anyAn prAkSa: (35nAti) acintyazaktiH svayameva devazcinmAtracintAmaNireSa ysmaat| sarvArthasiddhAtmatayA vidhatte jJAnI kimanyasya prigrhenn|| 144 / / kuto jJAnI paraM na parigRhNAtIti cet evuM sukha thaze; ane te sukha te kSaNe ja tuM ja svayameva dekhaze, *bIjAone na pUcha. (te sukha potAne ja anubhavagocara che, bIjAne zA mATe pUchavuM paDe ?) bhAvArtha-jJAnamAtra AtmAmAM lIna thavuM, tenAthI ja saMtuSTa thavuM ane tenAthI ja tRta thavuM-e parama dhyAna che. tenAthI vartamAna AnaMda anubhavAya che ane thoDA ja kALamAM jJAnAnaMdasvarUpa kevaLajJAnanI prApti thAya che. AvuM karanAra puruSa ja te sukhane jANe che, bIjAno emAM praveza nathI. have jJAnAnubhavanA mahimAnuM ane AgaLanI gAthAnI sUcanAnuM kAvya kahe che: zlokArtha:- [ cazmata ] kAraNa ke [gS:] A (jJAnI) [ svayam ga] pote ja [vinyAtti: reva] aciMtya zaktivALo deva che ane [ citmAtra-cittAmaLi: ] cinmAtra ciMtAmaNi che (arthAt caitanyarUpa ciMtAmaNi ratna che), mATe [sarva-31rtha- siddha-kAtmatayA] jenA sarva artha (prayojana ) siddha che evA svarUpe hovAthI [jJAnI ] jJAnI [anyarca parijhaLa] anyanA parigrahathI [ mUi viSaQ] kare? (kAMI ja karavAnuM nathI.) bhAvArtha-A jJAnamUrti AtmA pote ja anaMta zaktino dhAraka deva che ane pote ja caitanyarUpI ciMtAmaNi hovAthI vAMchita kAryanI siddhi karanAro che; mATe jJAnIne sarva prayojana siddha hovAthI tene anya parigrahanuM sevana karavAthI zuM sAdhya che? arthAt kAMI ja sAdhya nathI. Ama nizcayanayano upadeza che. 144. have pUche che ke jJAnI parane kema grahato nathI ? teno uttara kahe che: * mAM kanyAnuM prANI: (bIjAone na pUcha) no pAThAntara-HIStiprakSI: (atiprazno na kara). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikArI 327 ko NAma bhaNijja buho paradavvaM mama imaM havadi davvaM / appANamappaNo parigahaM tu NiyadaM viyaannNto|| 207 / / ko nAma bhaNedbudhaH paradravyaM mamedaM bhavati drvym| AtmAnamAtmanaH parigrahaM tu niyataM vijaann|| 207 / / yato hi jJAnI, yo hi yasya svo bhAvaH sa tasya sva: sa tasya svAmI iti kharataratattvadRSTyavaSTambhAt, AtmAnamAtmanaH parigrahaM tu niyamena vijAnAti , tato na mamedaM svaM, nAhamasya svAmI iti paradravyaM na prigRhnnaati| ___ ato'hamapi na tat parigRhNAmi padravya A muja dravya" evuM koNa jJAnI kahe are ! nija Atmane nijano parigraha jANato je nizcaye ? 207. gAthArtha:- [ mAtmAnam tu] potAnA AtmAne ja [ niyata] niyamathI [ kAtmana: paricadaM] potAno parigraha [ vinAnana] jANato thako [ va8: nAma vudha: ] kyo jJAnI [ ma ] ema kahe ke [ rUdde paradravyuM] A paradravya [mana dravyana] mAruM dravya [ mavati] che? TIkAH- jeno svabhAva che te tenuM sva' che ane te teno (sva bhAvano) svAmI che ema sUkSma tIkSNa tattvadRSTinA AlaMbanathI jJAnI (potAnA) AtmAne ja AtmAno parigraha niyamathI jANe che, tethI "A mAruM "sva" nathI, huM Ano svAmI nathI" ema jANato thako paradravyane parigrahato nathI (arthAt paradravyane potAno parigraha karato nathI). bhAvArtha-lokamAM evI rIta che ke samajadAra DAhyo mANasa paranI vastune potAnI jANato nathI, tene grahaNa karato nathI. tevI ja rIte paramArthajJAnI potAnA svabhAvane ja potAnuM dhana jANe che, paranA bhAvane potAno jANato nathI, tene grahaNa karato nathI. A rIte jJAnI paranuM grahaNa-sevana karato nathI. "mATe huM paNa paradravyane nahi parigrahuM" ema have (mokSAbhilASI jIva) kahe che: 1. sva = dhana, milakata mAlikInI cIja. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 328 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda majjhaM pariggaho jadi tado ahamajIvadaM tu gcchejj| NAdeva ahaM jamhA tamhA Na pariggaho mjjh|| 208 / / mama parigraho yadi tato'hamajIvatAM tu gccheym| jJAtaivAhaM yasmAttasmAnna parigraho mm|| 208 / / yadi paradravyamajIvamahaM parigRhNIyAM tadAvazyamevAjIvo mamAsau sva: syAt, ahamapyavazyamevAjIvasyAmuSya svAmI syaam| ajIvasya tu yaH svAmI, sa kilAjIva ev| evamavazenApi mmaajiivtvmaapdyet| mama tu eko jJAyaka eva bhAva: ya: sva:, asyaivAhaM svAmI; tato mA bhUnmamAjIvatvaM, jJAtaivAhaM bhaviSyAmi, na paradravyaM prigRhnnaami| ayaM ca me nizcayaH parigraha kadI mAro bane to huM ajIva banuM khare, huM to khare jJAtA ja, tethI nahi parigraha muja bane. 208. gAthArthaH- [ ]i jo [ paricaE:] paradravya-parigraha [ mama] mAro hoya [ tata:] to [ gadam] huM [ sanIvatAM tu] ajIvapaNAne [ oyan] pAmuM. [yasmAta ] kAraNa ke [ sadaM] huM to [ jJAta ga] jJAtA ja chuM [ tAta] tethI [pariprada:] (paradravyarUpa) parigraha [mama na] mAro nathI. TIkA-jo ajIva paradravyane huM parigrahuM to avazyameva te ajIva mAruM "sva" thAya, huM paNa avazyameva te ajIvano svAmI thAuM ane ajIvano je svAmI te kharekhara ajIva ja hoya. e rIte avaze (lAcArIthI) paNa mane ajIvapaNuM AvI paDe. mAruM to eka jJAyaka bhAva ja je "sva" che, teno ja huM svAmI chuM; mATe mane ajIvapaNuM na ho, huM to jJAtA ja rahIza, paradravyane nahi parigrahuM. bhAvArtha:nizcayanayathI e siddhAMta che ke jIvano bhAva jIva ja che, tenI sAthe jIvane sva-svAmI saMbaMdha che; ane ajIvano bhAva ajIva ja che, tenI sAthe ajIvane sva-svAmI saMbaMdha che. jo jIvane ajIvano parigraha mAnavAmAM Ave to jIva ajIvapaNAne pAme; mATe jIvane ajIvano parigrahuM paramArtha mAnavo te miththAbuddhi che. jJAnIne evI miththAbuddhi hoya nahi. jJAnI to ema mAne che ke paradravya mAro parigraha nathI, huM to jJAtA ja chuM. vaLI A (nIce pramANe) mAro nizcaya che" ema have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra chijjadu vA bhijjadu vA Nijjadu vA ahava jAdu vippalayaM / jamhA tamhA gacchadu taha vi hu Na pariggaho majjha / / 209 / / chidyatAM vA bhidyatAM vA nIyatAM vAthavA yAtu vipralayam / yasmAttasmAt gacchatu tathApi khalu na parigraho mama / / 209 / / chidyatAM vA, bhidyatAM vA, nIyatAM vA, vipralayaM yAtu vA, yatastato gacchatu vA, tathApi na paradravyaM parigRhNAmi ; yato na paradravyaM mama svaM, nAhaM paradravyasya svAmI, paradravyameva paradravyasya svaM, paradravyameva paradravyasya svAmI, ahameva mama svaM, ahameva mama svAmI iti jAnAmi / ( vasantatilakA) itthaM parigrahamapAsya samastameva sAmAnyataH svaparayoravivekahetum / ajJAnamujjhitumanA adhunA vizeSAd bhUyastameva parihartumayaM pravRttaH / / 145 / / cheghAva, vA lehAva, jhe laI bhava, naSTa bano bhale, vA anya ko rIta jAva, paNa parigraha nathI mAro khare. 209. 329 gAthArtha:- [ chidyatAM vA ] cheA bhayo, [ bhidyatAM vA ] athavA lehA bhayo, [nIyatAM vA ] athavA zredha saha bhayo, [ athavA vipralayam yAtu] athavA naSTa thardha bhajo, [ yasmAt tasmAt gacchatu ] athavA to game te rIte bhayo, [ tathApi ] topa [ khalu ] rejara [ parigrahaH ] parigraha [ mama na ] bhAro nathI. TIkA:-padravya chedAo, athavA bhedAo, athavA koI tene laI jAo, athavA naSTa thaI jAo, athavA game te rIte jAo, topaNa huM paradravyane nahi parigrahuM; kAraNa ke paradravya mAruM sva nathI, -huM paradravyano svAmI nathI, paradravya ja paradravyanuM sva che, 5radravya ja paradravyano svAmI che, huM ja mAruM sva chuM, -huM ja mAro svAmI chuM'-ema huM chaM. bhAvArtha:-jJAnIne 52dravyanA bagaDavA-sudha2vAno harSaviSAda hoto nathI. have A arthanA kaLazarUpe ane AgaLanA kathananI sUcanArUpe kAvya kahe cheH* zloGArthaH- [ itthaM ] // zate [ samastam eva parigraham ] samasta parigrahane * rakhA 'Nazano artha AA pramANe yA thAya che:- itthaM ] A rIte [ svaparayoH avivekahetum Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 33) samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda apariggaho aNiccho bhaNido NANI ya Necchade dhmm| apariggaho du dhammassa jANago teNa so hodi|| 210 / / aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchati dhrmm| aparigrahastu dharmasya jJAyakastena sa bhvti|| 210 / / icchA prigrhH| tasya parigraho nAsti yasyecchA naasti| icchA tvajJAnamayo bhAvaH, ajJAnamayo bhAvastu jJAnino nAsti, jJAnino jJAnamaya eva bhaavo'sti| [sAmAnyata:] sAmAnyataH [sapAsya] choDIne [ vadhunA ] have [45rayo: vivehetu ajJAnam itumana: mayaM] sva-paranA avivekanA kAraNarUpa ajJAnane choDavAnuM jenuM mana che evo A [ bhUya: ] pharIne [ ta{ va] tene ja (-parigrahane ja-) [ vizeSAta ] vizeSataH [parihartuma] choDavAne [pravRtta: ] pravRtta thayo che. bhAvArtha-svaparane ekarUpa jANavAnuM kAraNa ajJAna che. te ajJAnane samastapaNe choDavA icchatA jIve prathama to parigrahano sAmAnyata: tyAga karyo ane have (havenI gAthAomAM) te parigrahane vizeSataH (judAM judAM nAma laIne) choDe che. 145. jJAnIne dharmano (puNyano) parigraha nathI ema prathama kahe che: anicchaka kahyo aparigrahI, jJAnI na icche puNyane, tethI na parigrahI puNyano te, puNyano jJAyaka rahe. 210. gAthArthaH- [ ni9:] anicchakane [ 1paricaE:] aparigrahI [ bhaNita:] kahyo che [2] ane [ jJAnI] jJAnI [ dharman] dharmane (puNane) [ na rUcchati] icchato nathI, [ tena] tethI [sa:] te [ dharmasya] dharmano [ pariprada: tu] parigrahI nathI, [ phAya:] (dharmano) jJAyaka ja [ mavati] che. TIkA-icchA parigraha che. tene parigraha nathI jene icchA nathI. icchA to ajJAnamaya bhAva che ane ajJAnamaya bhAva jJAnIne hoto nathI, jJAnIne jJAnamaya ja samasta va parigraha] sva-paranA avivekanA kAraNarUpa samasta parigrahane [ sAmAnyata: ] sAmAnyataH [ pAca ] choDIne [badhunA ] have, [ jJAnam 3AitumanA: kaya] ajJAnane choDavAnuM jenuM mana che evo A, [mUya:] pharIne [tam va ] tene ja [vizeSAt ] vizeSataH [parihartum] choDavAne [pravRtta.] pravRtta thayo che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 331 tato jJAnI ajJAnamayasya bhAvasya icchAyA abhAvAddharma necchti| tena jJAnino dharmaparigraho naasti| jJAnamayasyaikasya jJAyakabhAvasya bhAvAddharmasya kevalaM jJAyaka evAyaM cAtA apariggaho aNiccho bhaNido NANI ya Necchadi adhmm| apariggaho adhammassa jANago teNa so hodi|| 211 / / aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchtydhrmm| aparigraho'dharmasya jJAyakastena sa bhvti|| 211 / / icchA prigrhH| tasya parigraho nAsti yasyecchA naasti| icchA tvajJAnamayo bhAvaH, ajJAnamayo bhAvastu jJAnino nAsti, jJAnino jJAnamaya eva bhaavo'sti| tato jJAnI ajJAnamayasya bhAvasya icchAyA abhAvAdadharma necchti| tena jJAnino'dharmaparigraho naasti| jJAnamayasyaikasya jJAyakabhAvasya bhAvAdadharmasya kevalaM jJAyaka evAyaM syaat| bhAva hoya che; tethI ajJAnamaya bhAva je icchA tenA abhAvane lIdhe jJAnI dharmane icchato nathI; mATe jJAnIne dharmano parigraha nathI. jJAnamaya evA eka jJAyakabhAvanA sadabhAvane lIdhe A (jJAnI) dharmano kevaLa jJAyaka ja che. have, jJAnIne adharmano (pApano) parigraha nathI ema kahe che: anicchaka kahyo aparigrahI, jJAnI na icche pApane, tethI na parigrahI pApano te, pApano jJAyaka rahe. 211. gAthArthaH- [ni9:] anicchakane [ aparipradU:] aparigrahI [ maLata:] kahyo che [ ] ane [ jJAnI] jJAnI [ dharmana] adharmane (pApane) [ na rucchati] icchato nathI, [tena] tethI [ :] te [gavarmaca] adharmano [ sapariprada:] parigrahI nathI, [ jJAya5:] ( adharmano) jJAyaka ja [mavati] che. TIkA-icchA parigraha che. tene parigraha nathI-jene icchA nathI. icchA to ajJAnamaya bhAva che ane ajJAnamaya bhAva jJAnIne hoto nathI, jJAnIne jJAnamaya ja bhAva hoya che; tethI ajJAnamaya bhAva je icchA tenA abhAvane lIdhe jJAnI adharmane icchato nathI; mATe jJAnIne adharmano parigraha nathI. jJAnamaya evA eka jJAyakabhAvanA saddabhAvane lIdhe A ( jJAnI) adharmano kevaLa jJAyaka ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 332 samayasAra evameva dishaa'nyaanypyuuhyaani| cAdharmapadaparivartanena manovacanakAyazrotracakSurprANarasanasparzanasUtrANi [ bhagavAnazrI DuM66 rAgadveSakrodhamAnamAyAlobhakarmanokarmaSoDaza vyAkhyeyAni / anayA apariggaho aNiccho bhaNido NANI ya Necchade asaNaM / apariggaho du asaNassa jANago teNa so hodi / / 212 / / aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchtyshnm| aparigrahastvazanasya jJAyakastena sa bhavati / / 212 / / icchA prigrhH| tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti / icchA tvajJAnamayo bhAva:, ajJAnamayo bhAvastu jJAnino nAsti, jJAnino jJAnamaya eva bhaavo'sti| tato jJAnI ajJAnamayasya bhAvasya icchAyA abhAvAdazanaM necchati / tena jJAnino'zana parigraho naasti| jJAnamayasyaikasya jJAyakabhAvasya bhAvAdazanasya kevalaM jJAyaka evAyaM syAt / 6 eja pramANe gAthAmAM 'adharma ' zabda palaTIne tenI jagyAe rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, durbha, noDarma, mana, vayana, jaya, zrotra, yakSu, prAeA, rasana ane sparzana-e soLa zabdo mUkI, soLa gAthAsUtro vyAkhyAnarUpa karavAM ane A upadezathI bIjAM paNa vicAravAM. have, jJAnIne AhArano paNa parigraha nathI ema kahe cheH anicchaka kahyo aparigrahI, jJAnI na icche azananai, tethI na parigrahI azanano te, azanano zAyaka rahe. 212. gAthArtha:- [ anicchaH ] anicchane [ aparigrahaH ] aparigrahI [ bhaNitaH ] 'hyo che [ ca ] ane [ jJAnI ] jJAnI [ azanam ] azanane (lobhanane ) [ na icchati ] 62chato nathI, [tena ] tethI [ saH ] te [ azanasya ] azanano [ aparigrahaH tu ] parigrahI nathI, [ jJAyaka: ] ( azanano ) jJAya 4 [ bhavati ] che. TIkA:-icchA parigraha che. tene parigraha nathI-jene icchA nathI. icchA to ajJAnamaya bhAva che ane ajJAnamaya bhAva jJAnIne hoto nathI, jJAnIne jJAnamaya ja bhAva hoya che; tethI ajJAnamaya bhAva je icchA tenA abhAvane lIdhe jJAnI azanane icchato nathI; mATe jJAnIne azanano parigraha nathI. jJAnamaya evA eka jJAyakabhAvanA saddabhAvane lIdhe A (jJAnI) azanano kevaLa jJAyaka ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nirjarA adhikAra apariggaho aNiccho bhaNido NANI ya Necchade pANaM / apariggaho du pANassa jANago teNa so hodi / / 293 / / aparigraho'niccho bhaNito jJAnI ca necchati pAnam / aparigrahastu pAnasya jJAyakastena sa bhavati / / 213 / / kahAnajainazAstramALA ] 333 icchA prigrhH| tasya parigraho nAsti yasyecchA nAsti / icchA tvajJAnamayo bhAvaH, ajJAnamayo bhAvastu jJAnino nAsti, jJAnino jJAnamaya eva bhaavo'sti| tato jJAnI ajJAnamayasya bhAvasya icchAyA abhAvAt pAnaM necchati / tena jJAninaH bhAvArtha:-jJAnIne AhAranI paNa icchA nathI tethI jJAnIne AhAra karavo te paNa parigraha nathI. ahIM prazna thAya che ke-AhAra to muni paNa kare che, temane icchA che ke nahi? icchA vinA AhAra kema kare? tenuM samAdhAnaH-azAtAvedanIya karmanA udayathI jaTharAgnirUpa kSudhA Upaje che, vIryaMtarAyanA udayathI tenI vedanA sahI zakAtI nathI ane cAritramohanA udayathI AhAragrahaNanI icchA utpanna thAya che. te icchAne jJAnI karmanA udayanuM kArya jANe che. roga samAna jANI tene maTADavA cAhe che. icchA pratye anurAgarUpa icchA jJAnIne nathI arthAt tene ema icchA nathI ke mArI A icchA sadA raho. mATe tene ajJAnamaya icchAno abhAva che. parajanya icchAnuM svAmIpaNuM jJAnIne nathI mATe jJAnI icchAno paNa jJAyaka ja che. A pramANe zudghanayanI pradhAnatAthI kathana jANavuM. have, jJAnIne pAnano (pANI vagere pIvAno) paNa parigraha nathI ema kahe cheH anicchaka kahyo aparigrahI, jJAnI na icche pAnane, tethI na parigrahI pAnano te, pAnano jJAyaka rahe. 213. gAthArtha:- [ aniccha: ] anicchakane [aparigraha: ] aparigrahI [maNita: ] kahyo che [6] ane [ jJAnI] jJAnI [pAnan] pAnane [tta phati] Icchato nathI, [tena] tethI [sa: ] te [ pAnasya ] pAnano [aparigraha: tu] parigrahI nathI, [jJAya": ] (pAnano ) jJAyaka ja [mati] che. TIkA:-icchA parigraha che. tene parigraha nathI-jene icchA nathI. icchA to ajJAnamaya bhAva che ane ajJAnamaya bhAva jJAnIne hoto nathI, jJAnIne jJAnamaya ja bhAva hoya che; tethI ajJAnamaya bhAva je icchA tenA abhAvane lIdhe jJAnI pAnane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [bhagavAnazrIkuMdakuMda pAnaparigraho nAsti / jJAnamayasyaikasya jJAyakabhAvasya bhAvAt kevalaM pAnakasya jJAyaka evAyaM syaat| 334 samayasAra emAdie du vivihe savve bhAve ya Necchade NANI / jANagabhAvo Niyado NIrAlaMbo du savvattha / / 214 / / evamAdikAMstu vividhAn sarvAn bhAvAMzca necchati jJAnI / jJAyakabhAvo niyato nirAlambastu sarvatra / / 214 / / evamAdayo'nye'pi bahuprakArAH paradravyasya ye svabhAvAstAn sarvAneva necchati jJAnI, tena jJAninaH sarveSAmapi paradravyabhAvAnAM parigraho nAsti / iti siddhaM jnyaanino'tyntnissprigrhtvm| athaivamayamazeSabhAvAntaraparigraha zUnyatvAdudvAntasamastAjJAna: sarvatrApyatyantanirAlambo bhUtvA pratiniyataTaGkotkIrNaikajJAyakabhAvaH san icchato nathI; mATe jJAnIne pAnano parigraha nathI. jJAnamaya evA eka jJAyakabhAvanA sadbhAvane lIdhe A (jJAnI) pAnano kevaLa jJAyaka ja che. bhAvArtha:-AhAranI gAthAnA bhAvArtha pramANe ahIM paNa samajavuM. e rIte bIjA paNa aneka prakAranA parajanya bhAvone jJAnI icchato nathI ema have kahe che: e Adi vidhavidha bhAva bahu jJAnI na icche sarvane; sarvatra AlaMbana rahita basa niyata jJAyakabhAva te. 214. ca gAthArtha:- [vanAviAn tu] ityAdika [vividhAn] aneka prakAranA [ sarvAn bhAvAn 6] sarva bhAvone [jJAnI] jJAnI [7 rUghdhati] Icchato nathI; [ sarvatra nirAlamna: tu] sarvatra (badhAmAM) nirAlaMba evo te [niyata: jJAyamAva: ] nizcita jJAyakabhAva ja che. TIkA:-ityAdika bIjA paNa ghaNA prakAranA je paradravyanA svabhAvo che te badhAyane jJAnI icchato nathI tethI jJAnIne samasta paradravyanA bhAvono parigraha nathI. e rIte jJAnIne atyaMta niSparigrahapaNuM siddha thayuM. have e pramANe A, samasta anyabhAvonA parigrahathI zUnyapaNAne lIdhe jeNe samasta ajJAna vamI nAkhyuM che evo, sarvatra atyaMta nirAlaMba thaIne, niyata Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] saakssaadvijnyaanghnmaatmaanmnubhvti| nirjarA adhikAra ( svAgatA) pUrvabaddhanijakarmavipAkAt jJAnino yadi bhavatyupabhogaH / tadbhavatvathaM ca rAgaviyogAt nUnameti na parigrahabhAvam / / 146 / / uppaNNodayabhogo viyogabuddhIe tasta so NiccaM / kaMkhAmaNAgadassa ya udayassa Na kuvvade NANI / / 215 / / TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva raheto, sAkSAt vijJAnaghana AtmAne anubhave che. 335 bhAvArtha:-puNya, pApa, azana, pAna vagere sarva anyabhAvono jJAnIne parigraha nathI kAraNa ke sarva parabhAvone haiya jANe tyAre tenI prAptinI icchA thatI nathI.* have AgaLanI gAthAnI sUcanArUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ pUrvavatva-nina--rma-vivAhAt] pUrve baMdhAyelA potAnA karmanA vipAkane lIdhe [ jJAnina: yavi 35mo: mavati tat bhavatu] jJAnIne jo upabhoga hoya to ho, [tha ] paraMtu [ raviyogAt] rAganA viyogane lIdhe (-abhAvane lIdhe ) [nUnan ] kharekhara [parigrahamAvat na ti] te upabhoga parigrahabhAvane pAmato nathI. bhAvArtha:-pUrve baMdhAyelA karmano udaya AvatAM upabhogasAmagrI prApta thAya tene jo ajJAnamaya rAgabhAve bhogavavAmAM Ave to te upabhoga parigrahapaNAne pAme. paraMtu jJAnIne ajJAnamaya rAgabhAva nathI. te jANe che ke je pUrve bAMdhyuM hatuM te udayamAM AvI gayuM ane chUTI gayuM; have huM tene bhaviSyamAM vAMchato nathI. A rIte jJAnIne rAgarUpa icchA nathI tethI teno upabhoga parigrahapaNAne pAmato nathI. 146. have, jJAnIne traNe kALa saMbaMdhI parigraha nathI ema kahe cheH utpanna udayano bhoga nitya viyogabhAve jJAnIne, ne bhAvI karyodaya taNI kAMkSA nahIM jJAnI kare. 215. * prathama, mokSAbhilASI sarva parigrahane choDavA pravRtta thayo hato; teNe A gAthA sudhImAM samasta parigrahabhAvane choDayo, e rIte samasta ajJAnane dUra karyuM ane jJAnasvarUpa AtmAne anubhavyo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 336 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda utpannodayabhogo viyogabuddhyA tasya sa nitym| kAMkSAmanAgatasya ca udayasya na karoti jnyaanii|| 215 / / karmodayopabhogastAvat atItaH pratyutpanno'nAgato vA syaat| tatrAtItastAvat atItatvAdeva sa na parigrahabhAvaM bibhrti| anAgatastu AkAMkSyamANa eva parigrahabhAvaM bibhRyaat| pratyutpannastu sa kila rAgabuddhyA pravartamAna eva tathA syaat| na ca pratyutpanna: karmodayopabhogo jJAnino rAgabuddhyA pravartamAno dRSTa:, jJAnino'jJAnamayabhAvasya raagbuddherbhaavaat| viyogabuddhyaiva kevalaM pravartamAnastu sa kila na parigraha: syaat| tata: pratyutpanna: karmodayopabhogo jJAninaH parigraho na bhvet| anAgatastu sa kila jJAnino nAkAMkSita eva, jJAnino'jJAnamayabhAvasyAkAMkSAyA abhaavaat| tato'nAgato'pi karmodayopabhogo jJAninaH parigraho na bhvet| gAthArthaH- [utpannovayamo T: ] je utpanna (arthAta vartamAna kALanA) udayano bhoga [ :] te, [tasya] jJAnIne [ nityam] sadI [ viyovRddhacI] viyogabuddhie hoya che [2] ane [banA5/ca 3yaca] AgAmI (arthAt bhaviSya kALanA) udayanI [ jJAnI] jJAnI [ kAMkSAma] vAMchA [roti] karato nathI. TIkAH-karmanA udayano upabhoga traNa prakArano hoya-atIta (gayA kALano), pratyutpanna (vartamAna kALano) ane anAgata (bhaviSya kALano). temAM prathama, je atIta upabhoga te atItapaNAne lIdhe ja (arthAta vItI gayo hovAne lIdhe ja ) parigrahabhAvane dhArato nathI. anAgata upabhoga jo vAMchavAmAM Avato hoya to ja parigrahabhAvane (parigrahapaNAne) dhAre, ane je pratyutpanna upabhoga te rAgabuddhie pravartato hoya to ja parigrahabhAvane dhAre. pratyutpanna karmodaya-upabhoga jJAnIne rAgabuddhie pravartato jovAmAM Avato nathI kAraNa ke jJAnIne ajJAnamaya bhAva je rAgabuddhi teno abhAva che; ane kevaLa viyogabuddhie ja (hayabuddhie ja) pravartato te kharekhara parigraha nathI. mATe pratyutpanna karmodaya-upabhoga jJAnIne parigraha nathI (-parigraharUpa nathI). je anAgata upabhoga te to kharekhara jJAnIne vAMchita ja nathI (arthAt jJAnIne tenI vAMchA ja nathI, kAraNa ke jJAnIne ajJAnamaya bhAva je vAMchA teno abhAva che. mATe anAgata karmodaya-upabhoga jJAnIne parigraha nathI (-parigraharUpa nathI). bhAvArtha atIta karmodaya-upabhoga to vItI ja gayo che. anAgata upabhoganI vAMchA nathI; kAraNa ke je karmane jJAnI ahitarUpa jANe che tenA AgAmI udayanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nirjarA adhikAra kuto'nAgatamudayaM jJAnI nAkAMkSatIti cet jo vedadi vedijjadi samae samae viNassade ubhayaM / taM jANago du NANI ubhayaM pi Na kaMkhadi kayAvi / / 296 / / yo vedayate vedyate samaye samaye vinazyatyubhayam / tadjJAyakastu jJAnI ubhayamapi na kAMkSati kadApi / / 216 / / kahAnajainazAstramALA ] jJAnI hi tAvad dhruvatvAt svabhAvabhAvasya TaGkotkIrNaikajJAyakabhAvo nityo bhavati, yau tu vedyavedakabhAvau tau tUtpannapradhvaMsitvAdvibhAvabhAvAnAM kSaNikau bhavataH / tatra yo bhAvaH kAMkSamANaM vedyabhAvaM vedayate sa yAvadbhavati tAvatkAMkSamANo vedyo bhAvo bhoganI vAMchA te kema kare? vartamAna upabhoga pratye rAga nathI; kAraNa ke jene haiya jANe che tenA pratye rAga kema hoya? A rIte jJAnIne je traNa kALa saMbaMdhI karmodayano upabhoga te parigraha nathI. jJAnI je vartamAnamAM upabhoganAM sAdhano bheLAM kare che te to pIDA sahI zakAtI nathI teno ilAja kare che-rogI jema rogano ilAja kare tema. A, nabaLAIno doSa che. have pUche che ke anAgata karmodaya-upabhogane jJAnI kema vAMchato nathI ? teno uttara kahe che: re ! vedha vedaka bhAva banne samaya samaye viNase, -e jANato jJAnI kadApi na ubhayanI kAMkSA kare. 216. 330 gAthArtha:- [ya: vevayate] je bhAva vede che (arthAt vedakabhAva) ane [vedyate ] je bhAva vedAya che (arthAt vedhabhAva ) [ samayak] te banne bhAvo [samaye samaye] samaye samaye [vinazyati] vinAza pAme che- [tajJAya: tu] evuM jANanA2 [ jJAnI] jJAnI [ samayam api] te banne bhAvone [ vapi] kadApi [na hAMkSati] vAMchato nathI. TIkA:-jJAnI to, svabhAvabhAvanuM vapaNuM hovAthI, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvasvarUpa nitya che; ane je *vedha-vedaka (be) bhAvo che teo, vibhAvabhAvonuM utpanna thavApaNuM ane vinAza thavApaNuM hovAthI, kSaNika che. tyAM, je bhAva kAMkSamANa ( arthAt vAMchA karanArA ) evA vedhabhAvane vede che arthAt vedhabhAvane anubhavanAra che te (vedakabhAva ) jyAM sudhImAM utpanna thAya tyAM sudhImAM kAMkSamANa (arthAt vAMchA vedanA2, anubhavanAra. * vedha = vedAvAyogya. vaidaka = Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 338 samayasAra | [ bhagavAna zrIkuMdakuMda vinazyati; tasmin vinaSTe vedako bhAvaH kiM vedayate? yadi kAMkSamANavedyabhAvapRSThabhAvinamanyaM bhAvaM vedayate, tadA tadbhavanAtpUrva sa vinazyati; kastaM vedayate ? yadi vedakabhAvapRSThabhAvI bhAvo'nyastaM vedayate, tadA tadbhavanAtpUrva sa vinazyati; kiM sa vedayate ? iti kaaNkssmaannbhaavvednaanvsthaa| tAM ca vijAnan jJAnI na kiJcideva kaaNkssti| (svI tA) vedyavedakavibhAvacalatvAd vedyate na khalu kaaNkssitmev| tena kAMkSati na kiJcana vidvAna srvto'pytivirktimupaiti||147 / / karanAro) vedhabhAva vinAza pAmI jAya che; te vinAza pAmI jatAM, vedakabhAva zuM vede? jo ema kahevAmAM Ave ke kAMkSamANa vedhabhAvanI pachI utpanna thatA bIjA vedhabhAvane vede che, to ( tyAM ema che ke, te bIjo vedhabhAva utpanna thayA pahelAM ja te vedakabhAva nAza pAmI jAya che; pachI te bIjA vedhabhAvane koNa vede ? jo ema kahevAmAM Ave ke vedakabhAvanI pachI utpanna thato bIjo vedakabhAva tene vede che, to tyAM ema che ke, te bIjo vedakabhAva utpanna thayA pahelAM ja te vedhabhAva viNasI jAya che; pachI te bIjo vedakabhAva zuM verI? A rIte kAMkSamANa bhAvanA vedananI anavasthA che. te anavasthAne jANato jJAnI kAMI paNa vAMchato nathI. bhAvArtha: vedakabhAva ane vedhabhAvane kALabheda che. jyAre vedakabhAva hoya che. tyAre vedhabhAva hoto nathI ane jyAre vedabhAva hoya che tyAre vedakabhAva hoto nathI. jyAre vedakabhAva Ave che tyAre vedabhAva viNasI gayo hoya che; pachI vedakabhAva kone vede ? ane jyAre vedabhAva Ave che tyAre vedakabhAva viNasI gayo hoya che; pachI vedakabhAva vinA vedhane koNa vede ? AvI avyavasthA jANIne jJAnI pote jANanAra ja rahe che, vAMchA karato nathI. ahIM pazna thAya che ke-AtmA to nitya che tethI te banne bhAvone vedI zake che, to pachI jJAnI vAMchA kema na kare? tenuM samAdhAnaH-vedha-vedaka bhAvo vibhAvabhAvo che, svabhAvabhAva nathI, tethI teo vinAzika che; mATe vAMchA karanAro evo vadhabhAva kyAM Ave tyAM sudhImAM vedakabhAva (bhogavanAro bhAva) nAza pAmI jAya che, ane bIjo vedakabhAva Ave tyAM sudhImAM vedhabhAva nAza pAmI jAya che; e rIte vAMchita bhoga to thato nathI. tethI jJAnI niSphaLa vAMchA kema kare? jyAM manovAMchita vedAtuM nathI tyAM vAMchA karavI te ajJAna che. have A arthanu kaLazarUpa kAvya kahe chezlokArtha: vedya-ve-vimAva-7-Ata ]veda-vedakarUpa vibhAvabhAvonuM caLa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] tathAhi nirjarA adhikAra tatra baMdhuvabhogaNimitte ajjhavasANodaesu NANissa / saMsAradehavisaesu Neva uppajjade rAgo / / 217 / / bandhopabhoganimitteSu adhyavasAnAdayeSu jnyaaninH| saMsAradehaviSayeSu naivotpadyate raagH|| 217 / / iha khalvadhyavasAnodayAH katare'pi saMsAraviSayAH, katare'pi shriirvissyaaH| yatare saMsAraviSayAH tatare bandhanimittAH, yatare zarIraviSayAstatare tuupbhognimittaaH| yatare bandhanimittAstatare rAgadveSamohAdyAH, yatare tUpabhoganimittAstatare sukhaduHkhAdyAH / athAmISu sarveSvapi jJAnino nAsti rAgaH, nAnAdravyasvabhAvatvena 339 paNuM (asthi25NuM ) hovAthI [vatu] kharekhara [AMkSitat va vedyate na] vAMchita vedAtuM nathI; [ tena ] mATe [ vidvAna vizvanAMkSati na] jJAnI kAMI paNa vAMchato nathI; [ sarvata: api gativihim aiti] sarva pratye ati viraktapaNAne (vairAgyabhAvane) pAme che. bhAvArtha:-anubhavagocara je vedha-vedaka vibhAvo temane kALabheda che, temano meLApa nathI (kAraNa ke teo karmanA nimitte thatA hovAthI asthira che); mATe jJAnI AgAmI kALa saMbaMdhI vAMchA zA mATe kare ? 147. e rIte jJAnIne sarva upabhogo pratye vairAgya che ema have kahe cheH saMsAradehasaMbaMdhI ne baMdhopabhoganimitta je, te sarva adhyavasAnaudaye rAga thAya na jJAnIne. 217. gAthArtha:- [vandhopamonimittepu] baMdha ane upabhoganAM nimitta evA [saMsAravedaviSayeSu] saMsArasaMbaMdhI ane dehasaMbaMdhI [ adhyavasAnovayeSu] adhyavasAnanA udayomAM [ jJAnina: ] jJAnIne [ rA: ] rAga [na va utpadyate] Upajato ja nathI. TIkA:-A lokamAM je adhyavasAnanA udayo che teo keTalAka to saMsArasaMbaMdhI che ane keTalAka zarIrasaMbaMdhI che. temAM, jeTalA saMsA2saMbaMdhI che teTalA baMdhananAM nimitta che ane jeTalA zarIrasaMbaMdhI che teTalA upabhoganAM nimitta che. jeTalA baMdhananAM nimitta che teTalA to rAgadveSamohAdika che ane jeTalA upabhoganAM nimitta che teTalA sukhaduHkhAdika che. A badhAyamAM jJAnIne rAga nathI; kAraNa ke teo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 340 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda TakotkIrNaikajJAyakabhAvasvabhAvasya tasya ttprtissedhaat| (svA/tA) jJAnino na hi parigrahabhAvaM karma raagrsrikttyaiti| raGgayuktirakaSAyitavastresvIkRtaiva hi bhirjutthtiih|| 148 / / (svAtI) jJAnavAn svarasato'pi yataH syAt srvraagrsvrjnshiilH| lipyate sakalakarmabhireSa: karmamadhyapatito'pi tato n||149 / / badhAya nAnA dravyonA svabhAva hovAthI, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva jeno svabhAva che evA jJAnIne temano niSedha che. bhAvArtha-je adhyavasAnanA udayo saMsAra saMbaMdhI che ane baMdhananAM nimitta che teo to rAga, dveSa, moha ityAdi che tathA je adhyavasAnanA udayo deha saMbaMdhI che ane upabhoganAM nimitta che teo sukha, du:kha ityAdi che. te badhAya (adhyavasAnanA udayo), nAnA dravyonA (arthAt pugaladravya ane jIvadravya ke jeo saMyogarUpe che temanA) svabhAva che; jJAnIno to eka jJAyakasvabhAva che. mATe jJAnIne temano niSedha che; tethI jJAnIne temanA pratye rAga-prIti nathI. paradravya, parabhAva saMsAramAM bhramaNanAM kAraNa che; temanA pratye prIti kare to jJAnI zAno? have A arthanA kaLazarUpe tathA AgaLanA kathananI sUcanArUpe zloka kahe che: zlokArthaH- [36 vaSAyitavastra] jema lodhara, phaTakaDI vagerethI je kaSAyita karavAmAM na AvyuM hoya evA vastramAM [2yupi:] raMgano saMyoga, [vasvIkRtA] vastra vaDa aMgIkAra nahi karAyo thako, [ variM: wva di suti] bahAra ja loTe che aMdara praveza karato nathI, [jJAnina: rI|rasarijItayA rna paripradamAve ne di ti] tema jJAnI rAgarUpI rasathI rahita hovAthI tene karma parigrahapaNAne dhAratuM nathI. bhAvArtha-jema lodhara, phaTakaDI vagere lagADyA vinA vastra para raMga caDato nathI tema rAgabhAva vinA jJAnIne karmanA udayano bhoga parigrapaNAne pAmato nathI. 148. pharI kahe che kezlokArtha- [ yata:] kAraNa ke [ jJAnavAna] jJAnI [ svarata: ]i nija Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra u41 NANI rAgappajaho savvadavvesu kmmmjjhgdo| No lippadi rajaeNa du kaddamamajjhe jahA kaNayaM / / 218 / / aNNANI puNa ratto savvadavvesu kmmmjjhgdo| lippadi kammaraeNa du kaddamamajjhe jahA lohN|| 219 / / jJAnI rAgaprahAyakaH sarvadravyeSu krmmdhygtH| no lipyate rajasA tu kardamamadhye yathA knkm|| 218 / / ajJAnI punA raktaH sarvadravyeSu krmmdhygtH| lipyate karmarajasA tu kardamamadhye yathA lohm|| 219 / / yathA khalu kanakaM kardamamadhyagatamapi kardamena na lipyate, tadalepasvabhAvatvAta; 2sathI 4 [ sarvarAgarasavarjanazIla:] sarva 2||2||2sn tyaa||35 svabhAvANo [ syAt ] >> [ tata:] tethI [ eSaH] te [karmamadhyapatitaH api] dharma madhye 5'yo DovA chata 59 // [ sakalakarmabhiH ] sarva thI [ na lipyate ] to nathI. 148. have A ja arthanuM vyAkhyAna gAthAmAM kare che - cho sarva dravya rAgavarjaka jJAnI karmanI madhyamAM, paNa raja thakI lepAya nahi, jyama kanaka kardamamadhyamAM. 218. paNa sarva dravya rAgazIla ajJAnI karmanI madhyamAM, te karmaja lepAya che, jyama loha kardamamadhyamAM. 219. uthArtha:- [ jJAnI ] zanI [ sarvadravyeSu ] 4 sarva dravyo pratye [ rAgaprahAyaka: ] 2 // 2 // cho'nAro cha te [ karmamadhyagata: ] dharma madhye 24so hoya [ tu] to59|| [ rajasA] bha35 24thI [no lipyate] seto nathI- [yathA] 45 [ kanakam ] sonU [ kardamamadhye] 165 madhye 29j hoya to59pAtuM nathI tama. [ punaH ] bhane [ajJAnI] zAnI [ sarvadravyeSu ] 4 sarva dravyo pratye [ raktaH] 2 cha ta [karmamadhyagataH ] madhye 2tyo tho [ karmarajasA] bha24thI [ lipyate tu] 25||y cha- [yathA] 45 [ loham ] sopaMDa [kardamamadhye ] 165 madhye 2| thaI pAya cha ( arthAta tene 52 ) cha) tema. TIkA-jema kharekhara suvarNa kAdava madhya paDayuM hoya topaNa kAdavathI levAtuM nathI (arthAt tene kATa lAgato nathI, kAraNa ke te kAdavathI alipta rahevAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34ra samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tathA kila jJAnI karmamadhyagato'pi karmaNA na lipyate, sarvaparadravyakRtarAgatyAgazIlatve sati tdlepsvbhaavtvaat| yathA lohaM kardamamadhyagataM satkardamena lipyate, tallepasvabhAvatvAta; tathA kilAjJAnI karmamadhyagataH san karmaNA lipyate, sarvaparadravyakRtarAgopAdAnazIlatve sati tllepsvbhaavtvaat| (zArvatravikrIDita) yAdRk tAgihAsti tasya vazato yasya svabhAvo hi yaH kartu naiSa kathaJcanApi hi parairanyAdRzaH shkyte| ajJAnaM na kadAcanApi hi bhavejjJAnaM bhavatsantataM jJAnin bhuMkSva parAparAdhajanito nAstIha bndhstv||150 / / svabhAvavALuM che, tevI rIte kharekhara jJAnI karma madhye rahyo hoya topaNa karmathI lapAto nathI kAraNa ke sarva paradravya pratye karavAmAM Avato je rAga tenA tyAgarUpa svabhAvapaNuM hovAthI jJAnI karmathI alipta rahevAnA svabhAvavALo che. jema lokhaMDa kAdava madhya paDyuM thayuM kAdavathI lepAya che ( arthAt tene kATa lAge che, kAraNa ke te kAdavathI lepAvAnA svabhAvavALuM che, tevI rIte kharekhara ajJAnI karma madhye rahyo thako karmathI lepAya che kAraNa ke sarva paradravya pratye karavAmAM Avato je rAga tenA grahaNarUpa svabhAvapaNuM hovAthI ajJAnI karmathI lepAvAnA svabhAvavALo che. bhAvArtha-jema kAdavamAM paDelA suvarNane kATa lAgato nathI ane lokhaMDane kATa lAge che, tema karma madhye rahelo jJAnI karmathI baMdhAto nathI ane ajJAnI karmathI baMdhAya che. A jJAna-ajJAnano mahimA che. have A arthanuM ane AgaLanA kathananI sUcanAnuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [36] A lokamAM [yasya yAda : hi svabhAva: tAdava tanca vazata: asti] je vastuno jevo svabhAva hoya che teno tevo svabhAva te vastunA potAnA vazathI ja (arthAt potAne AdhIna ja) hoya che. [N:] evo vastuno je svabhAva te, [pare] paravastuo vaDe [ 5thagnana pi di] koI paNa rIte [kanyAdaza:] bIjA jevo [tuM na zakyate] karI zakAto nathI. [ di] mATe [ sattata jJAna bhavat] je niraMtara jJAnapaNe pariName che te [vAna pi jJAna na bhavet] kadI paNa ajJAna thatuM nathI; [ jJAnina] tethI he jJAnI ! [ muMa] tuM (karmodayajanita) upabhogane bhogava, [36] A jagatamAM [pUra-3parAdha-nanita: vanya: tava nAsti] paranA aparAdhathI Upajato baMdha tane nathI (arthAt paranA aparAdhathI tane baMdha thato nathI.) bhAvArtha-vastuno svabhAva vastune potAne AdhIna ja che. mATe je AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra u43 bhujaMtassa vi vivihe saccittAcittamissie dvve| saMkhassa sedabhAvo Na vi sakkadi kiNhago kAdaM / / 220 / / taha NANissa vi vivihe saccittAcittamissie dvve| bhujaMtassa vi NANaM Na sakkamaNNANadaM nneduN|| 221 / / jaiyA sa eva saMkho sedasahAvaM tayaM pjhidRnn| gacchejja kiNhabhAvaM taiyA sukkattaNaM pjhe|| 222 / / taha NANI vi hu jaiyA NANasahAvaM tayaM pjhiduunn| aNNANeNa pariNado taiyA aNNANadaM gcche|| 223 / / pote jJAnarUpe pariName che tene paradravya ajJAnarUpe kadI pariNamAvI zake nahi. Ama hovAthI ahIM jJAnIne kahyuM che ke-tane paranA aparAdhathI baMdha thato nathI tethI tuM upabhogane bhogava. upabhoga bhogavavAthI mane baMdha thaze evI zaMkA na kara. jo evI zaMkA karIza to "paradravya vaDe AtmAnuM bUruM thAya che' evuM mAnavAno prasaMga Ave che. A rIte ahIM jIvane paradravyathI potAnuM bUruM thatuM mAnavAnI zaMkA maTADI che; bhoga bhogavavAnI preraNA karI svacchaMdI karyo che ema na samajavuM. svecchAcArI thavuM te to ajJAnabhAva che ema AgaLa kaheze. 15). have A ja arthane daSTAMtathI daDha kare che: jyama zaMkha vividha sacitta, mizra acitta dravyo bhogave, paNa zaMkhanA zukalatvane nahi kRSNa koI karI zake; 220. tyama jJAnI vividha sacitta, mizra, acitta dravyo bhogave, paNa jJAna jJAnI taNuM nahIM ajJAna koI karI zake. 221. jyAre svayaM te zaMkha zvetasvabhAva nijano choDIne, pAme svayaM kRSNatva, tyAre choDato zukalatvane; 222. tyama jJAnI paNa jyAre svayaM nija choDI jJAnasvabhAvane, ajJAnabhAve pariName, ajJAnatA tyAre lahe. 223. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates u44 samayasAra [bhagavAna zrIkuMTuMha bhuJjAnasyApi vividhAni sacittAcittamizritAni drvyaanni| zaMkhasya zvetabhAvo nApi zakyate kRSNakaH krtum|| 220 / / tathA jJAnino'pi vividhAni sacittAcittamizritAni drvyaanni| muJjAnasyApi jJAnaM na zakyamajJAnatAM netum|| 221 / / yadA sa eva zaMkha: zvetasvabhAvaM takaM praay| gacchet kRSNabhAvaM tadA zuklatvaM prjhyaat|| 222 / / tathA jJAnyapi khalu yadA jJAnasvabhAvaM tarka prhaay| ajJAnena pariNatastadA ajJAnatAM gcchet|| 223 / / yathA khalu zaMkhasya paradravyamupabhuJjAnasyApi na pareNa zvetabhAvaH kRSNaH kartu zakyeta, parasya parabhAvatvanimittatvAnupapatteH, tathA kila jJAninaH paradravyamupabhujAnasyApi na pareNa jJAnamajJAnaM kartuM zakyeta, parasya prbhaavtvnimitttvaanupptteH| tato uthArtha:- [ zaMkhasya ] 4. zaM5. [ vividhAni ] bhane 2 na[ sacittAcittamizritAni ] sathita, mayitta bhane mizra [ dravyANi ] dravyone [bhuJAnasya api] bhogave ch-5||y cha to59|| [zvetabhAvaH] tenuM zveta5j [kRSNakaH kartu na api zakyate] (odhthI) dRSya rI zatuM nathI, [ tathA] tama [ jJAninaH api] nI 59 / [vividhAni] bhane 52na [ sacittAcittamizritAni] sayitta zayita bhane mizra [ dravyANi] dravyone [ bhuJjAnasya api] bhogaye to59|| [ jJAnaM] tenuM na [ajJAnatAM netum na zakyam ] (othI ) HzAna zrI zatuM nathI. [yadA] bhyAre [ saH eva zaMkha:] te 4 zaM5 (pote) [ takaM zvetasvabhAvaM] te zveta svamAyane [prahAya] choDIne [kRSNabhAvaM gacchet ] dRSmAyane 5|me (arthAta dRSyamA 529 me ) [ tadA] tyAre [ zuklatvaM prajahyAt ] shvet5||ne cho3 (arthAta jo bane), [ tathA ] tevI zata [khalu ] 52.52 [ jJAnI api] zAnI 55 (pota) [yadA] dhyAre [ takaM jJAnasvabhAvaM] te nisvamAyane [prahAya ] choDIne [ajJAnena] zAna35 [pariNataH ] 529 // [ tadA] tyAre [ ajJAnatAM ] HALL59||ne [gacchet ] pAme. TIkAH-jema zaMkha paradravyane bhogave khAya topaNa tenuM jetapaNe para vaDe kRSNa karI zakAtuM nathI kAraNa ke para arthAt paradravya koI dravyane parabhAvasvarUpa karavAnuM nimitta (arthAt kAraNa) banI zakatuM nathI, tevI rIte jJAnI padravyane bhogave topaNa tenuM jJAna para vaDa ajJAna karI zakAtuM nathI kAraNa ke para arthAt paradravya koI dravyane parabhAvasvarUpa karavAnuM nimitta banI zakatuM nathI. mATe jJAnIne paranA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 345 jJAninaH parAparAdhanimitto nAsti bndhH| yathA ca yadA sa eva zaMkha: paradravyamupabhuJjAno'nupabhujAno vA zvetabhAvaM prahAya svayameva kRSNabhAvena pariNamate tadAsya zvetabhAvaH svayaMkRtaH kRSNabhAvaH syAt, tathA yadA sa eva jJAnI paradravyamupabhuJjAno'nupabhujAno vA jJAnaM prahAya svayamevAjJAnena pariNamate tadAsya jJAnaM svayaMkRtamajJAnaM syaat| tato jJAnino yadi (bandhaH) svAparAdhanimitto bndhH| (zArdutvavidohita) jJAnin karma na jAtu kartumucitaM kiJcittathApyucyate bhuMkSe hanta na jAtu me yadi paraM durbhukta evAsi bhoH| bandhaH syAdupabhogato yadi na tatkiM kAmacAro'sti te jJAnaM sanvasa bandhameSyaparathA svsyaapraadhaadhuvm||151 / / aparAdhanA nimitte baMdha thato nathI. vaLI jyAre te ja zaMkha, pAradravyane bhogavato athavA nahi bhogavato thako, caitabhAvane choDIne svayameva kRSNabhAve pariName tyAre teno zvetabhAva svayaMkRta kRSNabhAva thAya (arthAt potAthI ja karavAmAM AvelA kRSNabhAvarUpa thAya), tevI rIte jyAre te ja jJAnI, pAradravyane bhogavato athavA nahi bhogavato thako, jJAnane choDIne svayameva ajJAnarUpe pariName tyAre tenuM jJAna svayaMkRta ajJAna thAya. mATe jJAnIne jo (baMdha) thAya to potAnA ja aparAdhanA nimitte (arthAt pote ja ajJAnapaNe pariName tyAre ) baMdha thAya che. bhAvArtha-jema zaMkha ke je zveta che te paranA bhakSaNathI kALo thato nathI paraMtu jyAre pote ja kAlimArUpe pariName tyAre kALo thAya che, tevI rIte jJAnI paranA upabhogathI ajJAnI thato nathI paraMtu jyAre pote ja ajJAnarUpe pariName tyAre ajJAnI thAya che ane tyAre baMdha kare che. have AnuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ jJAnina] he jJAnI, [ nAtu krizvit karma kartunuM tAre kadI kAMI paNa karma karavuM yogya nathI [ tathAui] topaNa [yakTi 3vyate] jo tuM ema kahe che ke '[ para me nItu na, mukSe] paradravya mAruM to kadI nathI ane huM tene bhogavuM chuM', [ mo: kurmay: gva si] to tane kahevAmAM Ave che (arthAt ame kahIe chIe) ke he bhAI, tuM khoTI (-kharAba) rIte ja bhogavanAra che; [nta] je tAruM nathI tene tuM bhogave che e mahA kheda che! [yaHi 35mota: vanya: cAta] jo tuM kahe ke "padravyanA upabhogathI baMdha thato nathI ema siddhAMtamAM kahyuM che mATe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 346 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArvavikrIDita) kartAraM svaphalena yatkila balAtkamaiva no yojayet kurvANaH phalalipsureva hi phalaM prApnoti ytkrmnnH| jJAnaM saMstadapAstarAgaracano no badhyate karmaNA / kurvANo'pi hi karma tatphalaparityAgaikazIlo muniH|| 152 / / bhogavuM chuM', [ta viruM te chAvIra: sti] to zuM tane bhogavavAnI icchA che? [ jJAna sana varasa ] jJAnarUpa thaIne vasa (zuddha svarUpamAM nivAsa kara), [parathI ] nahi to (arthAt jo bhogavavAnI icchA karIza-ajJAnarUpe pariNamIza to ) [ dhruvam svastha upa2TdhAt vanya pas] tuM cokkasa potAnA aparAdhathI baMdhane pAmIza. bhAvArtha-jJAnIne karma to karavuM ja ucita nathI. jo paradravya jANIne paNa tene bhogave to e yogya nathI. paradravyanA bhogavanArane to jagatamAM cora kahevAmAM Ave che, anyAyI kahevAmAM Ave che. vaLI upabhogathI baMdha kahyo nathI te to, jJAnI icchA vinA paranI baLajorIthI udayamAM AvelAne bhogave tyAM tene baMdha kahyo nathI. je pote icchAthI bhogave to to pote aparAdhI thayo, tyAM baMdha kema na thAya? 151. have AgaLanI gAthAnI sUcanArUpe kAvya kahe che: zlokArtha:- [ yata vijhana pharma Iva vartAra svajona vanItu no yonayeta ] karma ja tenA kartAne potAnA phaLa sAthe baLajarIthI joDatuM nathI ke tuM mArA phaLane bhogava), [ p7tinuM parva hi rvAna: : vat channa prApnoti] *phaLanI icchAvALo ja karma karato thako karmanA phaLane pAme che; [ jJAna sana] mATe jJAnarUpe raheto ane [tapAstarAIRvana:] jeNe karma pratye rAganI racanA dUra karI che evo [ muni:] muni, [ ta- na-parityA--zIna:] karmanA phaLanA parityAgarUpa ja jeno eka svabhAva che evo hovAthI, [karma : pi di] karma karato chato paNa [ no vadhyate] karmathI baMdhAto nathI. bhAvArtha-karma to kartAne jabaradastIthI potAnA phaLa sAthe joDatuM nathI paraMtu je karmane karato thako tenA phaLanI IcchA kare te ja tenuM phaLa pAme che. mATe je jJAnarUpe varte che ane rAga vinA karma kare che evo muni karmathI baMdhAto nathI kAraNa ke tene karmanA phaLanI icchA nathI. 15ra. * karmanuM phaLa eTale (1) raMjita pariNAma, athavA to (2) sukha (-raMjita pariNAma) utpanna karanArA AgAmI bhogo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates u47 kAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra puriso jaha ko vi iha vittiNimittaM tu sevade raayN| to so vi dedi rAyA vivihe bhoge suhuppaae|| 224 / / emeva jIvapuriso kammarayaM sevade suhnnimittN| to so vi dedi kammo vivihe bhoge suhuppaae|| 225 / / jaha puNa so ciya puriso vittiNimittaM Na sevade raayN| to so Na dedi rAyA vivihe bhoge suhuppaae|| 226 / / emeva sammadiTThI visayatthaM sevade Na kmmryN| to so Na dedi kammo vivihe bhoge suhuppaae|| 227 / / puruSo yathA ko'pIha vRttinimittaM tu sevate raajaanm| tatso'pi dadAti rAjA vividhAn bhogAn sukhotpaadkaan|| 224 / / evameva jIvapuruSaH karmarajaH sevate sukhnimittm| tattadapi dadAti karma vividhAn bhogAna sukhotpaadkaan|| 225 / / have A arthane daSTAMtathI daDha kare che: jyama jagatamAM ko puruSa vRttinimitta seve bhUpane, to bhUpa paNa sukhajanaka vidhavidha bhoga Ape puruSane; 224. tyama jIvapuruSa paNa karmarajanuM sukhaaratha sevana kare, to karma paNa sukhajanaka vidhavidha bhoga Ape jIvane. 225. vaLI te ja nara jyama vRtti arthe bhUpane seve nahIM, to bhUpa paNa sukhajanaka vidhavidha bhogane Ape nahIM; 226. sudaSTine tyama viSaya arthe karmarajasevana nathI, to karma paNa sukhajanaka vidhavidha bhogane detAM nathI. 227. pathArtha:- [ yathA] 4ma [iha ] // 4||tm [ kaH api puruSaH] puru5 [ vRttinimittaM tu] sAvi artha [ rAjAnam ] 20%ne [ sevate ] seve cha [ tad ] to [ saH rAjA api] te 2 // 59 // tene [ sukhotpAdakAn ] su5 utpanna 42 / 2 / [vividhAn ] bhane praa2n| [ bhogAn ] bhogo [ dadAti ] mA cha, [ evam eva] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 348 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda yathA punaH sa eva puruSo vRttinimittaM na sevate raajaanm| tatso'pi na dadAti rAjA vividhAn bhogAn sukhotpaadkaan|| 226 / / evameva samyagdRSTi: viSayArtha sevate na krmrjH| tattanna dadAti karma vividhAn bhogAn sukhotpaadkaan|| 227 / / yathA kazcitpuruSo phalArtha rAjAnaM sevate tataH sa rAjA tasya phalaM dadAti, tathA jIvaH phalArtha karma sevate tatastatkarma tasya phalaM ddaati| yathA ca sa eva puruSa: phalArtha rAjAnaM na sevate tataH sa rAjA tasya phalaM na dadAti, tathA samyagdRSTi: phalArtha karma na sevate tatastatkarma tasya phalaM na dadAtIti taatprym| tevI ja rIte [ nIvapuruSa: ] jIvapuruSa [ suranimitta] sukha arthe [ marmarana:] karmarajane [sevate] seve che [ta6] to [ tat varSa kapi ] te karma paNa tene [suraSotpAvavAna] sukha utpanna karanArA[vivighAna] aneka prakAranA [ mo II] bhogo [vavAti] Ape che. [punaH] vaLI [ yathA] jema [ : iva puruSa:] te ja puruSa [vRttinimitta] AjIvikA arthe [2 nAnam ] rAjAne [na sevata] nathI sevato [ta6] to [4: nA pi] te rAjA paNa tene [ suravotpAvavAna] sukha utpanna karanArA [ vividhAna] aneka prakAranA [ mo na] bhogo [na dravAti] nathI Apato, [gvam ga] tevI ja rIte [ sacadRSTi:] samyagdaSTi [ viSayArtha] viSaya arthe [rmana:] karmarajane [ sevate] nathI sevato [ ta6] to (arthAt tethI) [tata varSa] te karma paNa tene [surakvotpAvavAna] sukha utpanna karanArA [ vivithAna] aneka prakAranA [ mosaTI ] bhogo [na vAti ] nathI ApatuM. TIkAH-jema koI puruSa phaLa arthe rAjAne seve che to te rAjA tene phaLa Ape che, tema jIva phaLa arthe karmane seve che to te karma tene phaLa Ape che. vaLI jema te ja puruSa phaLa arthe rAjAne nathI sevato to te rAjA tene phaLa nathI Apato, tema samyagdaSTi phaLa arthe karmane nathI sevato to (arthAt tethI) te karma tene phaLa nathI ApatuM. ema tAtparya (arthAt kahevAno Azaya ) che. bhAvArtha:-ahIM eka Azaya to A pramANe che:-ajJAnI viSayasukha arthe arthAt raMjita pariNAma arthe udayAgata karmane seve che tethI te karma tene (vartamAnamAM ) raMjita pariNAma Ape che. jJAnI viSayasukha arthe arthAt raMjita pariNAma arthe udayAgata karmane sevato nathI tethI te karma tene raMjita pariNAma utpanna karatuM nathI. bIjo Azaya A pramANe che:-ajJAnI sukha (-rAgAdipariNAma) utpanna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] . nirjarA adhikAra 349 (zArdUttavizAhita) tyaktaM yena phalaM sa karma kurute neti pratImo vayaM kiMtvasyApi kuto'pi kiJcidapi ttkrmaavshenaaptet| tasminnApatite tvakampaparamajJAnasvabhAve sthito jJAnI kiM kurute'tha kiM na kurute karmeti jAnAti kH|| 153 / / karanArA AgAmI bhogonI abhilASAthI vrata, tapa vagere zubha karma kare che tethI te karma tene rAgAdipariNAma utpanna karanArA AgAmI bhogo Ape che. jJAnInI bAbatamAM AthI viparIta samajavuM. A rIte ajJAnI phaLanI vAMchAthI karma kare che tethI te phaLane pAme che ane jJAnI phaLanI vAMchA vinA karma kare che tethI te phaLane pAmato nathI. have, "jene phaLanI vAMchA nathI te karma zA mATe kare ?" evI AzaMkA dUra karavAne kAvya kahe che - zlokArdhaH- [ peja naM tya$ : varSa kurute ti vaye ja pratIma:] jeNe karmanuM phaLa choDayuM che te karma kare ema to ame pratIti karI zaktA nathI. [ Dui ] paraMtu tyAM eTaluM vizeSa che ke- [3maraca gari ta: pi vivi kapi tat rma avazena mApatet] tene (jJAnIne) paNa koI kAraNe kAMIka evuM karma avazapaNe (-tenA vaza vinA) AvI paDe che. [tasmina sApatine tu] te AvI paDatAM paNa, [ nampa-para-jJAnasvabhAve rizata: jJAnI] je akaMpa paramajJAnasvabhAvamAM sthita che evo jJAnI [*] karma [ vuiM te atha vuiM na te] kare che ke nathI karato [ti : nAnAti] te koNa jANe ? bhAvArtha-jJAnIne paravaze karma AvI paDe che topaNa jJAnI jJAnathI calAyamAna thato nathI. mATe jJAnathI acalAyamAna te jJAnI karma kare che ke nathI karato te koNa jANe ? jJAnInI vAta jJAnI ja jANe. jJAnInA pariNAma jANavAnuM sAmarthya ajJAnInuM nathI. avirata samyagdaSTithI mAMDIne uparanA badhAya jJAnI ja samajavA. temAM, avirata samyagdaSTi, dezavirata samyagdaSTi ane AhAravihAra karatA munione bAhyakriyAkarma pravarte che, topaNa jJAnasvabhAvathI acalita hovAne lIdhe nizcayathI teo bAhyakriyAkarmanA kartA nathI, jJAnanA ja kartA che. aMtaraMga mithyAtvanA abhAvathI tathA yathAsaMbhava kaSAyanA abhAvathI temanA pariNAma ujvaLa che. te ujvaLatAne teo ja (-jJAnIo ja-) jANe che, mithyASTio te ujvaLatAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 35O samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda (zArdUtavihita) samyagdRSTaya eva sAhasamidaM kartu kSamante paraM yadvaje'pi patatyamI bhyclttrailokymuktaadhvni| sarvAmeva nisarganirbhayatayA zaGkAM vihAya svayaM jAnantaH svamavadhyabodhavapuSaM bodhAccyavante na hi|| 154 / / sammAddiTThI jIvA NissaMkA hoMti NibbhayA tenn| sattabhayavippamukkA jamhA tamhA du nnissNkaa|| 228 / / jANatA nathI. mithyASTi to bahirAtmA che, bahArathI ja bhaluM bUruM mAne che; aMtarAtmAnI gati bahirAtmA zuM jANe? 153. have, A ja arthanA samarthanarUpe ane AgaLanI gAthAnI sUcanArUpe kAvya kahe che: zlokArthaH- [ yat ma-cana--anojya-mup-dhvani vaSe patati ]i jenA bhayathI calAyamAna thatA khaLabhaLI jatA-traNe loka potAno mArga choDI de che evo vajapAta thavA chatAM, [ganI] A samyagdaSTi jIvo, [nisa-nirmayatayA] svabhAvathI ja nirbhaya hovAne lIdhe, [ sarvAna va zAM vidAya] samasta zaMkA choDIne, [ svayaM svama vadhya-vo-vapuSe nAnanta:] pote potAne (arthAt AtmAne ) jenuM jJAnarUpI zarIra avadhya (arthAt koIthI haNI zakAya nahi evuM) che evo jANatA thakA, [vAMdhAtu vyavanta = di] jJAnathI vyuta thatA nathI. [ rUdra para sAm sacadaya: Uva vartu kSamatte] AvuM parama sAhasa karavAne mAtra samyagdaSTio ja samartha che. bhAvArtha-samyagdaSTi niHzaMktiguNa sahita hoya che tethI game tevA zubhAzubha karmanA udaya vakhate paNa teo jJAnarUpe ja pariName che. jenA bhayathI traNa lokanA jIvo kaMpI UThe che-khaLabhaLI jAya che ane potAno mArga choDI de che evo vajapAta thavA chatAM samyagdaSTi jIva potAnA svarUpanuM jJAnazarIravALuM mAnato thako jJAnathI calAyamAna thato nathI. tene ema zaMkA nathI thatI ke A vajapAtathI mAro nAza thaI jaze; payAryano vinAza thAya to ThIka ja che kAraNa ke teno to vinAzika svabhAva ja che. 154. have A arthane gAthA dvArA kahe che:samyakatvavaMta jIvo niHzaMkti, tethI che nirbhaya ane che sasasabhayapravimukta jethI, tethI te niHzaMka che. 228. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra 351 samyagdRSTayo jIvA nirazaGkA bhavanti nirbhyaasten| saptabhayavipramuktA yasmAttasmAttu nirshngkaaH|| 228 / / yena nityameva samyagdRSTayaH sakalakarmaphalanirabhilASA: santo'tyantakarmanirapekSatayA vartante, tena nUnamete atyantanirazaGkadAruNAdhyavasAyAH santo'tyantanirbhayAH smbhaavynte| (zArvatavirahita) lokaH zAzvata eka eSa sakalavyakto viviktAtmanazcillokaM svayameva kevalamayaM yllokytyekkH|| loko'yaM na tavAparastadaparastasyAsti tagIH kuto nirazaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti|| 155 / / gAthArthaH- [ sacaEya: nIvA:] samyagdaSTi jIvo [ nirazaT: bhavanti] niHzaMka hoya che [ tena] tethI [ nirmayA: ] nirbhaya hoya che; [1] ane [pAt] kAraNa ke [saptamayavipramupT:] sama bhayathI rahita hoya che [taramA ] tethI [ nirazaT: ] niHzaMka hoya che (aDola hoya che ). TIkA-kAraNa ke samyagdaSTio sadAya sarva karmonAM phaLa pratye nirabhilASa hovAthI karma pratye atyaMta nirapekSapaNe varte che, tethI kharekhara teo atyaMta niHzaMka dANa (daDha) nizcayavALA hovAthI atyaMta nirbhaya che ema saMbhAvanA karavAmAM Ave che (arthAt ema yogyapaNe gaNavAmAM Ave che). have sAta bhayanA kaLazarUpa kAvyo kahevAmAM Ave che, temAM prathama A lokanA tathA paralokanA ema be bhayanuM eka kAvya kahe che - zlokArtha:- [gs: ] A cisvarUpa loka ja [ vivitminaH ] bhinna AtmAno (arthAt parathI bhinnapaNe pariNamatA AtmAno) [zAzvata: 5: sara-vya$: no:] zAzvata, eka ane sakalavyakta (-sarva kALe pragaTa evo ) loka che; [vat ] kAraNa ke [ vahevatam vi-no] mAtra cisvarUpa lokane [maye vayameva 5: noti ] A jJAnI AtmA svayameva ekalo avaloke che-anubhave che. A cisvarUpa loka ja tAro che, [taH-para:] tenAthI bIjo koI loka- [ sAM no: apara:] A loka ke paraloka[tava na] tAro nathI ema jJAnI vicAre che, jANe che, [ tasya tadmI : : sti ] tethI jJAnIne A lokano tathA paralokano bhaya kyAMthI hoya? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 352 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravidrohita) eSaikaiva hi vedanA yadacalaM jJAnaM svayaM vedyate nirbhedoditavedyavedakabalAdekaM sdaanaakulaiH| naivAnyAgatavedanaiva hi bhavettagIH kuto jJAnino nirazaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti||156 / / [sa: svaye satata ziraza: sadanuM jJAna sA vindrati] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane potAnA jJAnasvabhAvane) sadI anubhave che. bhAvArtha:-"A bhavamAM jIvana paryaMta anukULa sAmagrI raheze ke nahi?' evI ciMtA rahe te A lokano bhaya che. "parabhavamAM mAruM zuM thaze?' evI ciMtA rahe te paralokano bhaya che. jJAnI jANe che ke A caitanya ja mAro eka, nitya loka che ke je sarva kALe pragaTa che. A sivAyano bIjo koI loka mAro nathI. A mAro caitanyasvarUpa loka to koIthI bagADayo bagaDato nathI. AvuM jANatA jJAnIne A lokano ke paralokano bhaya kyAMthI hoya? kadI na hoya. te to potAne svAbhAvika jJAnarUpa ja anubhave che. 155. have vedanAbhayanuM kAvya kahe che: zlokArthaH- [ nirmedra-vita-veI-ve-vanAt] abhedasvarUpa vartatA vedhavedakanA baLathI (arthAt vedha ane vedaka abheda ja hoya che evI vastusthitinA baLathI) [ya OM saM jJAnaM svaye nAnaiH savA vedyate] eka acaLa jJAna ja svayaM nirAkuLa puruSo vaDe (-jJAnIo vaDe) sadI vedAya che, [N[ pT pva hi venA] te A eka ja vedanA ( jJAnavedana ) jJAnIone che. (AtmA vedanAra che ane jJAna vedAvAyogya che. [ jJAnina: kanyA nA ta-venA 4 di na va bhaveta] jJAnIne bIjI koI AvelI (-pudgalathI thayelI) vedanA hotI ja nathI, [ ta-mI: 1:] tethI tene vedanAno bhaya kyAMthI hoya? [sa: svayaM satata nirazaM: sanna jJAna savA vindrati] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane sadI anubhave che. bhAvArtha-sukhaduHkhane bhogavavuM te vedanA che. jJAnIne potAnA eka jJAnamAtra svarUpano ja bhogavaTo che. te pudgalathI thayelI vedanAne vedanA ja jANato nathI. mATe jJAnIne vedanAbhaya nathI. te to sadA nirbhaya vartato thako jJAnane anubhave che. 156. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] . nirjarA adhikArI 353 (zArvatavirahita) yatsannAzamupaiti tanna niyataM vyakteti vastusthitirjJAnaM satsvayameva tatkila tatastrAtaM kimsyaapraiH| asyAtrANamato na kiJcana bhavettagI: kuto jJAnino nirazaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti|| 157 / / (zArdUtravirahita) svaM rUpaM kila vastuno'sti paramA guptiH svarUpe na yacchaktaH ko'pi paraH praveSTumakRtaM jJAnaM svarUpaM ca nuH| asthAguptirato na kAcana bhavettadbhIH kuto jJAnino nirazaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti|| 158 / / have arakSAbhayanuM kAvya kahe che: zlokArthaH- [ yat sat tat nAza na paiti rUti vastusthiti: niyata vyaT] je sat che te nAza pAmatuM nathI evI vastusthiti niyatapaNe pragaTa che. [ tat jJAna ni svayameva sat] A jJAna paNa svayameva sat (arthAt sasvarUpa vastu) che (mATe nAza pAmatuM nathI), [tata: pare: maraca trAta vihaM] tethI vaLI para vaDe tenuM rakSaNa zuM? [bata: saca jignana batrAnuM na bhaveta] A rIte (jJAna potAthI ja rakSita hovAthI) tenuM jarA paNa arakSaNa thaI zakyuM nathI [jJAni: ta-mI ta:] mATe (AvuM jANatA) jJAnIne arakSAno bhaya kyAMthI hoya? [sa: svayaM satata niraza: sahanuM jJAna sA viti ] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane sadA anubhave che. bhAvArtha sattAsvarUpa vastuno kadI nAza thato nathI. jJAna paNa pote sattAsvarUpa vastu che; tethI te evuM nathI ke jenI bIjAo vaDe rakSA karavAmAM Ave to rahe, nahi to naSTa thaI jAya. jJAnI Ama jANato hovAthI tene arakSAno bhaya nathI; te to niHzaMka vartato thako pote potAnA svAbhAvika jJAnane sadA anubhave che. 157. have agubhiyanuM kAvya kahe: zlokArtha:- [ vijhana svaM vastuna: parama guNa: zasti] kharekhara vastunuM svarUpa ja (arthAt nija rUpa ja) vastunI parama "guti" che [yat svarUpe : pi para: pravedRna na zap:] kAraNa ke svarUpamAM koI bIjuM praveza karI zakyuM nathI; [2] ane [ mAM jJAna nu svarUpa ] akRta jJAna (-je koIthI karavAmAM AvyuM nathI evuM svAbhAvika jJAna-) puruSanuM arthAt AtmAnuM svarUpa che; (tethI jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 354 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtavikrIDita) prANocchedamudAharanti maraNaM prANAH kilAsyAtmano jJAnaM tatsvayameva zAzvatatayA nocchidyate jaatucit| tasyAto maraNaM na kiJcana bhavettagIH kuto jJAnino nirazaGka: satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti|| 159 / / AtmAnI parama guti che.) [ mata: aca na chIna prApti: bhavet] mATe AtmAnuM jarA paNa agatapaNuM nahi hovAthI [jJAnina: ta-mI: 1:] jJAnIne agutino bhaya kyAMthI hoya? [sa: svayaM satata niraza: sadanuM jJAna savA vindrati] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane sadA anubhave che. bhAvArtha-guti" eTale jemAM koI cora vagere praveza na karI zake evo killo, bhoMyaruM vagere; temAM prANI nirbhayapaNe vasI zake che. evo gupta pradeza na hoya paNa khullo pradeza hoya to temAM rahenAra prANIne agusapaNAne lIdhe bhaya rahe che. jJAnI jANe che kevastunA nija svarUpamAM koI bIjAM praveza karI zakatuM nathI mATe vastunuM svarUpa ja vastunI parama guti arthAt abhedya killo che. puruSanuM arthAt AtmAnuM svarUpa jJAna che; te jJAnasvarUpamAM rahelo AtmA guma che kAraNa ke jJAnasvarUpamAM bIjAM koI pravezI zakatuM nathI. AvuM jANatA jJAnIne agusapaNAno bhaya kyAMthI hoya ? te to niHzaMka vartato thako potAnA svAbhAvika jJAnasvarUpane niraMtara anubhave che. 158. have maraNabhayanuM kAvya kahe che: zlokArthaH- [DALocchava maranuM 3vAdatti] prANonA nAzane (loko ) maraNa kahe che. [ mAtmanaH prANa : hita jJAna] A AtmAnA prANa to nizcayathI jJAna che. [ tat svayameva zAzvatatayA nAturit na chidyate] te ( jJAna ) svayameva zAzvata hovAthI teno kadApi nAza thato nathI; [zata: tanca maraNa vizvana na bhaveta] mATe AtmAnuM maraNa bilakula thatuM nathI. [jJAnina: ta-mI: 7:] tethI (AvuM jANatA) jJAnIne maraNano bhaya kyAMthI hoya? [: svayaM satata niraza: sahanuM jJAna savA vindrati] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane sado anubhave che. bhAvArtha-iMdriyAdi prANo nAza pAme tene loko maraNa kahe che. paraMtu AtmAne paramArthe iMdriyAdi prANa nathI, tene to jJAna prANa che. jJAna avinAzI che-teno nAza thato nathI; tethI AtmAne maraNa nathI. jJAnI Ama jANato hovAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nirjarA adhikAra (zArdUnavidrIDita) ekaM jJAnamanAdyanantamacalaM siddhaM kilaitatsvato yAvattAvadidaM sadaiva hi bhavennAtra dvitIyodayaH / tannAkasmikamatra kiJcana bhavettadbhIH kuto jJAnino nirazaGkaH satataM svayaM sa sahajaM jJAnaM sadA vindti|| 160 / / kahAnajainazAstramALA ] 355 tene maraNano bhaya nathI; te to niHzaMka vartato thako potAnA jJAnasvarUpane niraMtara anubhave che. 159. have AkasmikabhayanuM kAvya kahe cheH zlokArtha:- [taMt svata: siddhaM jJAnam ti chUM] A svataHsiddha jJAna eka che, [anAvi] anAdi che, [anantam] anaMta che, [savataM] acaLa che. [phavaM yAvat tAvat savA va di bhavet] te jyAM sudhI che tyAM sudhI sadAya te ja che, [atra dvitIyovaya: na] temAM bIjAno udaya nathI. [tat] mATe [ atra smiLam bizvana na bhavet] A jJAnamAM Akasmika (aNadhAryuM, ekAeka) kAMI paNa thatuM nathI. [ jJAnina: ta --mI: ta: ] AvuM jANatA jJAnIne akasmAtano bhaya kyAMthI hoya ? [ sa: svayaM satataM nizaE: sahanaM jJAnaM savA viti] te to pote niraMtara niHzaMka vartato thako sahaja jJAnane sadA anubhave che. bhAvArtha:- kAMI aNadhAryuM aniSTa ekAeka utpanna thaze to?' evo bhaya rahe te Akasmikabhaya che. jJAnI jANe che ke-AtmAnuM jJAna potAthI ja siddha, anAdi, anaMta, acaLa, eka che. temAM bIjuM kAMI utpanna thaI zakatuM nathI; mATe temAM aNadhAryuM kAMI paNa kyAMthI thAya arthAt akasmAta kyAMthI bane? AvuM jANatA jJAnIne akasmAtano bhaya hoto nathI, te to niHzaMka vartato thako potAnA jJAnabhAvane niraMtara anubhave che. A rIte jJAnIne sAta bhaya hotA nathI. prazna:-aviratasamyagdaSTi Adine paNa jJAnI kahyA che ane temane to bhayaprakRtino udaya hoya che tathA tenA nimitte temane bhaya thato paNa jovAmAM Ave che, to pachI jJAnI nirbhaya kaI rIte che? samAdhAnaH-bhayaprakRtinA udayanA nimittathI jJAnIne bhaya Upaje che. vaLI aMtarAyanA prabaLa udayathI nirbaLa hovAne lIdhe te bhayanI pIDA nahi sahI zakavAthI jJAnI te bhayano ilAja paNa kare che. paraMtu tene evo bhaya hoto nathI ke jethI jIva svarUpanAM jJAnazraddhAnathI vyuta thAya. vaLI je bhaya Upaje che te mohakarmanI bhaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 356 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (mundrAntA) TotkIrNasvarasanicitajJAnasarvasvabhAja: samyagdRSTeryadiha sakalaM ghnanti lakSmANi krm| tattasyAsminpunarapi manAkarmaNo nAsti bandhaH pUrvopAttaM tadanubhavato nizcitaM nirjraiv|| 161 / / jo cattAri vi pAe chiMdadi te kmmbNdhmohkre| so NissaMko cedA sammAdiTThI munnedvyo|| 229 / / nAmanI prakRtino doSa che; teno pote svAmI thaIne kartA thato nathI, jJAtA ja rahe che. mATe jJAnIne bhaya nathI. 160. have AgaLanI (samyagdaSTinA niHzaMkita Adi cilo viSenI) gAthAonI sUcanArUpe kAvya kahe cheH zlokArthaH- [ ToskIf-svara-niti-jJAna-sarvasvamAna: sacada:] TaMkotkIrNa evuM je nija rasathI bharapUra jJAna tenA sarvasvane bhogavanAra samyagdaSTine [ yar phuda naknALi] je niHzakti Adi cihno che te [ sanaM jarma] samasta karmane [nanti] haNe che; [] mATe, [garimana ] karmano udaya vartatAM chatAM, [ ta2] samyagdaSTine [puna:] pharIne [ varmA: vanya:] karmano baMdha [manAve v] jarA paNa [ nAsti] thato nathI, [ pUrvoparaM] paraMtu je karma pUrve baMdhAyuM hatuM [ ta-31nubhavata:] tenA udayane bhogavatAM tene [ nizcitaM] niyamathI [nirbarA va] te karmanI nirjarA ja thAya che. bhAvArtha:-samyagdaSTi pUrve baMdhAyelI bhaya Adi prakRtionA udayane bhogave che topaNa niHzaMkita Adi guNo vartatA hovAthI tene zaMkAdikRta (zaMkAdinA nimitte thato) baMdha thato nathI paraMtu pUrvakarmanI nirjarA ja thAya che. 161. have A kathanane gAthAo dvArA kahe che, temAM prathama niHzaMkita aMganI (athavA niHzaMkita guNanI-cihnanI) gAthA kahe che je karmabaMdhanamohakartA pAda cAre chedato, cimUrti te zaMkArahita samakitadaSTi jANavo. 229. 1. niHzaMkita = saMdeha athavA bhaya rahita. 2. zaMkA = saMdeha kalpita bhaya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nirjarA adhikAra yazcaturo'pi pAdAn chinatti tAn krmbndhmohkraan| sa nirazaGkazcetayitA samyagdRSTirjJAtavyaH / / 229 / / yato samyagdRSTiH kintu nirjraiv| kahAnajainazAstramALA ] hi TaGkotkIrNaikajJAyakabhAvamayatvena karmabandhazaGkAkaramithyAtvAdibhAvAbhAvAnnirazaGkaH, tato'sya zaGkAkRto nAsti bandha:, jo du Na karedi kaMkhaM kammaphalesu taha savvadhammesu / so NikkaMkho cedA sammAdiTThI muNedavvo / / 230 / / yastu na karoti kAMkSAM karmaphaleSu tathA sarvadharmeSu / sa niSkAMkSazcetayitA samyagdRSTirjJAtavyaH / / 230 / / gAthArtha:- [ya: zvetayitA] je *caitayitA, [rmavazvamohAn] karmabaMdha saMbaMdhI moha karanArA (arthAt jIva nizcayathI karma vaDe baMdhAyo che evo bhrama karanArA) [tAnuM catura: api pAvAn] mithyAtvAdi bhAvorUpa cAre pAyAne [chinnatti] chede che, [sa: ] te [ nizaE: ] niHzaMka [ samyagdaSTi: ] samyagdaSTi [ jJAtavya: ] jANavo. 357 TIkA:-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa evA eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe karmabaMdha saMbaMdhI zaMkA karanAra (arthAt jIva nizcayathI karma vaDe baMdhAyo che evo saMde athavA bhaya karanArA ) mithyAtvAdi bhAvono (tene) abhAva hovAthI, niHzaMka che tethI tene zaMkAkRta baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha:-samyagdaSTine je karmano udaya Ave che teno te, svAmitvanA abhAvane lIdhe, kartA thato nathI. mATe bhayaprakRtino udaya AvatAM chatAM paNa samyagdaSTi jIva niHzaMka rahe che, svarUpathI cyuta thato nathI. Ama hovAthI tene zaMkAkRta baMdha thato nathI, karma rasa ApIne kharI jAya che. have niHkAMkSita guNanI gAthA kahe che: je karmaphaLa ne sarva dharma taNI na kAMkSA rAkhato, cinmurti te kAMkSArahita samakitaSTi jANavo. 230. = gAthArtha:- [ya: zvetayitA] je caitayitA [rmajJeSu] karmonAM phaLo pratye [ tathA ] tathA [ sarvadharmavuM] sarva dharmo pratye [ifi] kAMkSA [na tu joti] karato nathI [ sa: ] te [ niAkSa: sabhyadRSTi: ] niSkAMkSa samyagdaSTi [ jJAtavya: ] jANavo. * cayitA cetanA2; jANanAra dekhanAra; AtmA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 358 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNekajJAyakabhAvamayatvena sarveSvapi karmaphaleSu sarveSu vastudharmeSu ca kAMkSAbhAvAnniSkAMkSaH, tato'sya kAMkSAkRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv| jo Na karedi duguMchaM cedA savvesimeva dhmmaannN| so khalu Nivvidigiccho sammAdiTThI munnedvvo|| 231 yo na karoti jugupsAM cetayitA sarveSAmeva dhrmaannaam| sa khalu nirvicikitsaH smygdRssttiaatvyH|| 231 / / yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNaMkajJAyakabhAvamayatvena sarveSvapi vastudharmeSu TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe badhAMya karmaphaLo pratye tathA badhA vastudharmo pratye kAMkSAno (tene) abhAva hovAthI, niSkAMkSa (nirvAika ) che, tethI tene kAMkSAkRta baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-samyagdaSTine samasta karmanAM phaLonI vAMchA nathI; vaLI tene sarva dharmonI vAMchA nathI, eTale ke kanakapaNuM, pASANapaNuM vagere tema ja niMdA, prazaMsA AdinAM vacana vagere vastudharmonI arthAta pugalasvabhAvonI tene vAMchA nathI-temanA pratye samabhAva che, athavA to anyamatIoe mAnelA aneka prakAranA sarvathA ekAMtapakSI vyavahAradharmonI tene vAMchA nathI-te dharmono Adara nathI. A rIte samyagdaSTi vAMchArahita hovAthI tene vAMchAthI thato baMdha nathI. vartamAna pIDA sahI zakAtI nathI tethI tene maTADavAnA ilAjanI vAMchA samyagdaSTine cAritramohanA udayane lIdhe hoya che, paraMtu te vAMchAno kartA pote thato nathI, karmano udaya jANI teno jJAtA ja rahe che; mATe vAMchAkRta baMdha tene nathI. have nirvicikitsA guNanI gAthA kahe che: sau koI dharma vize jAgupsAbhAva je nahi dhArato; cimUrti nirvicikitsa samakitadaSTi nizcaya jANavo. 231. gAthArthaH- [5: vetayatA ] je cetayitA [sarveSAr va] badhAya [ dharmAnAm ] dharmo (vastunA svabhAvo) pratye [[pukhta ] jugupsA (glAni) [na roti] karato nathI [ :] te [ va7 ] nizcayathI [ nirvivivitsa:] nirvicikitsa (-vicikitsAdoSa rahita ) [ sacadadi:] samyagdaSTi [ jJAtavya:] jANavo. TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe badhAya vastudharmo pratye jAgupsAno (tene) abhAva hovAthI, nirvicikitsa (jugupsA rahita Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 3pa9 bhAvAnnirvicikitsaH, tato'sya vicikitsAkRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv| jo havadi asammUDho cedA saddiTThi svvbhaavesu| so khalu amUDhadiTThI sammAdiTThI munnedvvo|| 232 / / yo bhavati asammUDhaH cetayitA sadRSTi: srvbhaavessu| sa khalu amUDhadRSTi: samyagdRSTitivyaH / / 232 / / yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNaikajJAyakabhAvamayatvena sarveSvapi bhAveSu mohAbhAvAdamUDhadRSTiH, tato'sya mUDhadRSTikRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv|| che, tethI tene vicikitsAkRta baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-samyagdaSTi vastunA dharmo pratye (arthAt sudhA, tRSA, zIta, uSNa Adi bhAvo pratye tathA viSTA Adi malina dravyo pratye ) jugupsA karato nathI. jugupsA nAmanI karmaprakRtino udaya Ave che topaNa pote teno kartA thato nathI tethI jugupsAkRta baMdha tene thato nathI, paraMtu prakRti rasa daIne kharI jAya che tethI nirjarA ja thAya che. have amUDhadaSTi aMganI gAthA kahe che: samUDha nahi je sarva bhAve, -satya daSTi dhArato, te mUDhadaSTirahita samakitadaSTi nizcaya jANavo. 232. gAthArthaH- [ : cetatA ] je cetayitA [ sarvamAvey] sarva bhAvomAM [asamUDha:] amUDha che- [ sadRda:] yathArtha daSTivALo [ bhavati che, [sa:] te [rava7] kharekhara [ namUDhadaSTi: ] amUDhadaSTi [sacadaSTi:] samyagdaSTi [ jJAtavya: ] jANavo. TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe badhAya bhAvomAM mohano (tene) abhAva hovAthI, amUDhadaSTi che, tethI tene mUDhadaSTikRta baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-samyagdaSTi sarva padArthonA svarUpane yathArtha jANe che; tene rAgadveSamohano abhAva hovAthI tenI koI padArtha para ayathArtha daSTi paDatI nathI. cAritramohanA udayathI iSTAniSTa bhAvo Upaje topaNa tene udayanuM baLavAnapaNuM jANIne te bhAvono pote kartA thato nathI tethI tene mUDhadaSTikRta baMdha thato nathI paraMtu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36O samayasAra, [bhagavAnazrIkuMdakuMda jo siddhabhattijutto uvagRhaNago du svvdhmmaannN| so uvagRhaNakArI sammAdiTThI munnedvvo|| 233 / / yaH siddhabhaktiyuktaH upagUhanakastu srvdhrmaannaam| sa upagUhanakArI smygdRssttitivyH|| 233 / / yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNaMkajJAyakabhAvamayatvena samastAtmazaktInAmupabRMhaNAdupabRMhakaH, tato'sya jIvazaktidaurbalyakRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv| prakRti rasa daIne kharI jatI hovAthI nirjarA ja thAya che. have upagRhana guNanI gAthA kahe che: je siddhabhaktisahita che, upagUhaka che sau dharmano, cimUrti te upagUhanakara samakitadaSTi jANavo. 233. gAthArtha- [ :] je (cetayitA) [ siddhamariyup:] siddhanI (zuddhAtmAnI) bhakti sahita che [1] ane [ sarvadharmAnAm 35+dana: ] para vastunA sarva dharmone gopavanAra che (arthAt rAgAdi parabhAvomAM joDAto nathI) [ :] te [ 35dinavArI] upagUnakArI [sabhya daSTi:] samyagdaSTi [jJAtavya:] jANavo. TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe samasta AtmazaktionI vRddhi karato hovAthI, upabRhaka arthAt Atmazaktino vadhAranAra che, tethI tene jIvanI zaktinI durbaLatAthI (arthAt maMdatAthI) thato baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-samyagdaSTi upagRhanaguNa sahita che. upagUThana eTale gopavavuM te. ahIM nizcayanayane pradhAna karIne kahyuM che ke samyagdaSTie potAno upayoga siddhabhaktimAM joDalo che, ane jyAM upayoga siddhabhaktimAM joyo tyAM anya dharmo para daSTi ja na rahI tethI te sarva anya dharmono gopavanAra che ane Atmazaktino vadhAranAra che. A guNanuM bIjuM nAma "upabRhaNa" paNa che. upavRMhaNa eTale vadhAravuM te. samyagdaSTie potAno upayoga siddhanA svarUpamAM joDelo hovAthI tenA AtmAnI sarva zakti vadhe che-AtmA puSTa thAya che mATe te upavRMhaNaguNavALo che. A rIte samyagdaSTine AtmazaktinI vRddhi thatI hovAthI tene durbaLatAthI je baMdha thato hato te thato nathI, nirjarA ja thAya che. joke jyAM sudhI aMtarAyano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnanazAstramALA] nirjarA adhikAra 361 ummaggaM gacchaMtaM sagaM pi magge Thavedi jo cedaa| so ThidikaraNAjutto sammAdiTThI munnedvyo|| 234 / / unmArga gacchantaM svakamapi mArge sthApayati yshcetyitaa| sa sthitikaraNayukta: smygdRssttitivyH|| 234 / / yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNekajJAyakabhAvamayatvena mArgAtpracyutasyAtmano mArge eva sthitikaraNAt sthitikArI, tato'sya mArgacyavanakRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv| udaya che tyAM sudhI nirbaLatA che to paNa tenA abhiprAyamAM nirbaLatA nathI, potAnI zakti anusAra karmanA udayane jItavAno mahAna udhama varte che. have sthitikaraNa guNanI gAthA kahe che: unmArgagamane svAtmane paNa mArgamAM je sthApato, cimUrti te sthitikaraNayuta samakitadaSTi jANavo. 234. gAthArthaH- [: vetayitA] je cetayitA [3nA chanta] unmArge jatA [ sva gari] potAnA AtmAne paNa [ sA ] mArgamAM [ rathAti] sthApe che, [ 1 ] te [ risthati rathayup:] sthitikaraNayukta (sthitikaraNaguNa sahita) [ sacadaDi: ] samyagdaSTi [ jJAtavya:] jANavo. TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe, jo potAno AtmA mArgathI (arthAt samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArgathI) cuta thAya to tene mArgamAM ja sthita karato hovAthI, sthitikArI che, tethI tene mArgathI vyuta thavAnA kAraNe thato baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-je, potAnA svarUparUpI mokSamArgathI Tyuta thatA potAnA AtmAne mArgamAM (mokSamArgamAM) sthita kare te sthitikaraNaguNayukta che. tene mArgathI cuta thavAnA kAraNe thato baMdha nathI paraMtu udaya AvelAM karma rasa daIne kharI jatAM hovAthI nirjarA ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 362 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jo kuNadi vacchalattaM tiNhaM sAhUNa mokkhmggmhi| so vacchalabhAvajudo sammAdiTThI munnedvyo|| 235 / / yaH karoti vatsalatvaM trayANAM sAdhUnAM mokssmaarge| sa vatsalabhAvayutaH smygdRssttitivyH|| 235 / / yato hi samyagdRSTi: TaGkotkIrNaMkajJAyakabhAvamayatvena samyagdarzanajJAnacAritrANAM svasmAdabhedabuddhyA samyagdarzanAnmArgavatsalaH, tato'sya mArgAnupalambhakRto nAsti vanya:, hindu nirnaravA have vAtsalya guNanI gAthA kahe che je mokSamArge "sAdhu"trayanuM vatsalatva kare aho! cinyUrti te vAtsalyayuta samakitadaSTi jANavo. 235. gAthArthaH- [ 5 ] je (cetayitA) [ mokSamA ] mokSamArgamAM rahelA [ trayALAM sAdhUnAM] samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpI traNa sAdhako-sAdhano pratye (athavA vyavahAra AcArya, upAdhyAya ane muni-e traNa sAdhuo pratye) [ vatsatve rAti] vAtsalya kare che, [sa: ] te [vatsasamAvayuta:] vatsalabhAvayukta (vatsalabhAva sahita) [ sabhya di:] samyagdaSTi [ jJAtavya:] jANavo. TIkA kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe samyagdarzana-jJAna-cAritrane potAthI abhedabuddhie samyakapaNe dekhato (-anubhavato) hovAthI, mArgavatsala arthAt mokSamArga pratye ati prItivALo che, tethI tene mArganI *anupalabdhithI thato baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha:-vatsalapaNuM eTale prItibhAva. je jIva mokSamArgarUpI potAnA svarUpa pratye prItivALo-anurAgavALo hoya tene mArganI aprAptithI thato baMdha nathI, karma rasa daIne kharI jatAM hovAthI nirjarA ja che. * anupalabdhi = pratyakSa na hovuM te; ajJAnaH aprApti. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra 363 vijjArahamArUDho maNorahapahesu bhamai jo cedaa| so jiNaNANapahAvI sammAdiTThI munnedvvo|| 236 / / vidyArathamArUDhaH manorathapatheSu bhramati yshcetyitaa| sa jinajJAnaprabhAvI samyagdRSTitivyaH / / 236 / / yato hi samyagdRSTiH, TaGkotkIrNekajJAyakabhAvamayatvena jJAnasya samastazaktiprabodhena prabhAvajananAtprabhAvanAkaraH, tato'sya jJAnaprabhAvanA'prakarSakRto nAsti bandhaH, kintu nirjraiv| have prabhAvanA guNanI gAthA kahe che cimUrti mana-2thapaMthamAM vidhArathArUDha ghUmato, te jinazAnaprabhAvakara samakitadaSTi jANavo. 236. gAthArthaH- [ 4: vetapitA] je cetayitA [ vidyAratha" mArUDha:] vidyArUpI rathamAM ArUDha thayo thako (-caDyo thako) [ manorathauthey] manarUpI ratha-paMthamAM (arthAta jJAnarUpI je rathane cAlavAno mArga temAM) [ zramati] bhramaNa kare che, [ :] te [ ninajJAnaprabhAvI] jinezvaranA jJAnanI prabhAvanA karanAro [ sabhyaD: ] samyagdaSTi [ jJAtavya:] jANavo. TIkA-kAraNa ke samyagdaSTi, TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvamayapaNAne lIdhe jJAnanI samasta zaktine pragaTa karavA-vikasAvavA-phelAvavA vaDe prabhAva utpanna karato hovAthI, prabhAvanA karanAra che, tethI tene jJAnanI prabhAvanAnA aprakarSathI (arthAt jJAnanI prabhAvanA nahi vadhAravAthI) thato baMdha nathI paraMtu nirjarA ja che. bhAvArtha-prabhAvanA eTale pragaTa karavuM, ughAta karavo vagere mATe je potAnA jJAnane niraMtara abhyAsathI pragaTa kare che-vadhAre che, tene prabhAvanA aMga hoya che. tene aprabhAvanAkRta karmabaMdha nathI, karma rasa daIne kharI jAya che tethI nirjarA ja che. A gAthAmAM nizcayaprabhAvanAnuM svarUpa kahyuM che. jema jinabiMbane rathamAM sthApIne nagara, vana vageremAM pheravI vyavahAraprabhAvanA karavAmAM Ave che, tema je vidyArUpI (jJAnarUpI) rathamAM AtmAne sthApI manarUpI (jJAnarUpI) mArgamAM bhramaNa kare te jJAnanI prabhAvanAyukta samyagdaSTi che, te nizcayaprabhAvanA karanAra che. A pramANe uparanI gAthAomAM samyagdaSTi jJAnIne niHzaMkita Adi ATha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 364 samayasAra (manvAAntA) rundhan bandhaM navamiti nijaiH saGgato'STAbhiraGgaiH prAgbaddhaM tu kSayamupanayan nirjrojjRmbhnnen| [ bhagavAnazrIkuMdakuMda guNo nirjarAnAM kAraNa kahyA. evI ja rIte anya paNa samyaktvanA guNo nirjarAnAM kAraNa jANavA. A graMthamAM nizcayanayapradhAna kathana hovAthI niHzaMkita Adi guNonuM nizcaya svarUpa (sva-Azrita svarUpa) ahIM batAvavAmAM AvyuM che. teno saMkSepa (sArAMza) A pramANe che-je samyagdaSTi AtmA potAnAM jJAna-zraddhAnamAM niHzaMka hoya, bhayanA nimitte svarUpathI Dage nahi athavA saMdehayukta na thAya, tene niHzaMkita guNa hoya che. 1. je karmanA phaLanI vAMchA na kare tathA anya vastunA dharmonI vAMchA na kare, tene niHkAMkSita guNa hoya che. 2. je vastunA dharmo pratye glAni na kare, tene nirvicikitsA guNa hoya che. 3. je svarUpamAM mUDha na hoya, svarUpane yathArtha jANe, tene amUDhaSTi guNa hoya che. 4. je AtmAne zuddha svarUpamAM joDe, AtmAnI zakti vadhAre, anya dharmone gauNa kare, tene upagrahana guNa hoya che. pa. je svarUpathI cuta thatA AtmAne svarUpamAM sthApe, tene sthitikaraNa guNa hoya che. 6. je potAnA svarUpa pratye vizeSa anurAga rAkhe, tene vAtsalya guNa hoya che. 7. je AtmAnA jJAnaguNane prakAzita kare-pragaTa kare, tene prabhAvanA guNa hoya che. 8. A badhAya guNo temanA pratipakSI doSo vaDe je karmabaMdha thato hato tene thavA detA nathI. vaLI A guNonA saddabhAvamAM, cAritramohanA udayarUpa zaMkAdi pravarte topaNa temanI (-zaMkAdinI ) nirjarA ja thaI jAya che, navo baMdha thato nathI; kAraNa ke baMdha to pradhAnatAthI mithyAtvanI hayAtImAM ja kahyo che. siddhAMtamAM guNasthAnonI paripATImAM cAritramohanA udayanimitte samyagdaSTine je baMdha kahyo che te paNa nirjarArUpa ja (-nirjarA samAna ja) jANavo kAraNa ke samyagdaSTine jema pUrve mithyAtvanA udaya vakhate baMdhAyeluM karma kharI jAya che tema navIna baMdhAyeluM karma paNa kharI jAya che; tene te karmanA svAmIpaNAno abhAva hovAthI te AgAmI baMdharUpa nathI, nirjarArUpa ja che. jevI rIte-koI puruSa parAyuM dravya udhAra lAve temAM tene mamatvabuddhi nathI, vartamAnamAM te dravyathI kAMI kArya karI levuM hoya te karIne karAra pramANe niyata samaye dhaNIne ApI de che; niyata samaya AvatAM sudhI te dravya potAnA gharamAM paDayuM rahe topaNa te pratye mamatva nahi hovAthI te puruSane te dravyanuM baMdhana nathI, dhaNIne daI dIdhA barAbara ja che; tevI ja rIte-jJAnI karmadravyane parAyuM jANato hovAthI tene te pratye mamatva nathI mATe te mojUda hovA chatAM nirjarI gayA samAna ja che ema jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] nirjarA adhikAra samyagdRSTiH svayamatirasAdAdimadhyAntamuktaM jJAnaM bhUtvA naTati gaganAbhogaraGgaM vigaahy|| 162 / / 365 A niHzaMkita Adi ATha guNo vyavahAranaye vyavahA2mokSamArga para nIce pramANe lagAvavAH-jinavacanamAM saMdeha na karavo, bhaya Avye vyavahAra darzana-jJAna-cAritrathI DagavuM nahi, te niHzaMkitapaNuM che. 1. saMsAra -deha-bhoganI vAMchAthI tathA 52matanI vAMchAthI vyavahA2mokSamArgathI DagavuM nahi te niSkAMkSitapaNuM che. 2. apavitra, durgaMdhavALIevI evI vastuonA nimitte vyavahA2mokSamArganI pravRtti pratye glAni na karavI te nirvicikitsA che. 3. deva, guru, zAstra, lokanI pravRtti, anyamatAdikanA tattvArthanuM svarUpa-ityAdimAM mUDhatA na rAkhavI, yathArtha jANI pravartavuM te amUDhadaSTi che. 4. dharmAtmAmAM karmanA udayathI doSa AvI jAya to tene gauNa karavo ane vyavahA2mokSamArganI pravRttine vadhAravI te upagrahana athavA upabRhaNa che. 5. vyavahA2mokSamArgathI vyuta thatA AtmAne sthita karavo te sthitikaraNa che. 6. vyavahA2mokSamArgamAM pravartanAra 52 vizeSa anurAga hovo te vAtsalya che. 7. vyavahA2mokSamArgano aneka upAyo vaDe udyota karavo te prabhAvanA che. 8. A pramANe AThe guNonuM svarUpa vyavahAranayane pradhAna karIne kahyuM. ahIM nizcayapradhAna kathanamAM te vyavahArasvarUpanI gauNatA che. samyajJAnarUpa pramANadRSTimAM banne pradhAna che. syAdvAdamatamAM kAMI virodha nathI. have, nirjarAnuM yathArtha svarUpa jANanAra ane karmanA navIna baMdhane rokI nirjarA karanAra je samyagdaSTi teno mahimA karI nirjarA adhikA2 pUrNa kare cheH zlokArtha:- [ kRti navam vandha rundhan] e pramANe navIna baMdhane rokyo ane [ninai: aAmi: ame: sata: nirnAraSkRmbhaLena prAvarSaM tu kSayam upanayan ] ( pote ) potAnAM ATha aMgo sahita hovAnA kAraNe nirjarA pragaTavAthI pUrvabaddha karmone nAza karI nAkhato [ sabhyapadadi: ] samyagdaSTi jIva [svayam] pote [atirasAv] ati rasathI (arthAt najarasamAM masta thayo thako ) [vi-madhya-antamuttuM jJAnaM bhUtvA] Adimadhya-aMta rati ( sarvavyApaka, ekapravAharUpa dhArAvAhI ) jJAnarUpa thaIne [Ana- Amona-raviAgha] AkAzanA vistArarUpI raMgabhUmimAM avagAhana karIne ( arthAt jJAna vaDe samasta gaganamaMDaLamAM vyApIne ) [navRtti ] nRtya kare che. bhAvArtha:-samyagdaSTine zaMkAdikRta navIna baMdha to thato nathI ane pote ATha aMgo sahita hovAne lIdhe nirjarAno udaya hovAthI tene pUrva baMdhano nAza thAya che. tethI te dhArAvAhI jJAnarUpI rasanuM pAna karIne, jema koI puruSa madha pIne magna thayo thako nRtyanA akhADAmAM nRtya kare tema, nirmaLa AkAzarUpI raMgabhUmimAM nRtya kare che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 366 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda iti nirjarA nisskraantaa| prazna:- samyagdaSTine nirjarA thAya che, baMdha thato nathI ema tame kahetA AvyA cho. paraMtu siddhAMtamAM guNasthAnonI paripATImAM avirata samyagdaSTi vagerene baMdha kahevAmAM Avyo che. vaLI ghAtIkarmonuM kArya AtmAnA guNono ghAta karavAnuM che tethI darzana, jJAna, sukha, vIrya-e guNono thAta paNa vidyamAna che. cAritramohano udaya navIna baMdha paNa kare che. jo mohanA udayamAM paNa baMdha na mAnavAmAM Ave to to mithyAdaSTine mithyAtvaanaMtAnubaMdhIno udaya hovA chatAM baMdha nathI ema paNa kema na manAya ? samAdhAnaH- baMdha thavAmAM mukhya kAraNa mithyAtva-anaMtAnubaMdhIno udaya ja che; ane samyagdaSTine to temanA udayano abhAva che. cAritramohanA udayathI joke sukhaguNano ghAta che tathA mithyAtva-anaMtAnubaMdhI sivAya ane temanI sAthe rahenArI anya prakRtio sivAya bAkInI ghAtikarmonI prakRtiono alpa sthiti-anubhAgavALo baMdha tema ja bAkInI aghAtikarmonI prakRtiono baMdha thAya che, topaNa jevo mithyAtva-anaMtAnubaMdhI sahita thAya che tevo nathI thato. anaMta saMsAranuM kAraNa to mithyAtva-anaMtAnubaMdhI ja che; temano abhAva thayA pachI temano baMdha thato nathI; ane jyAM AtmA jJAnI thayo tyAM anya baMdhanI koNa gaNatarI kare? vRkSanI jaDa kapAyA pachI lIlAM pAMdaDA rahevAnI avidha keTalI ? mATe A adhyAtmazAstramAM sAmAnyapaNe jJAnI-ajJAnI hovA viSe ja pradhAna kathana che. jJAnI thayA pachI je kAMI karma rahyAM hoya te sahaja ja maTatAM javAnAM. nIcenA daSTAMta pramANe jJAnInuM samajavuM. koI puruSa daridra hovAthI jhUMpaDImAM raheto hato. tene bhAgyanA udayathI dhana sahita moTA mahelanI prApti thaI tethI te mahelamAM rahevA gayo. joke te mahelamAM ghaNA divasano kacaro bharyo hato topaNa je divase teNe AvIne mahelamAM praveza karyo te divasathI ja te mahelano dhaNI banI gayo, saMpadAvAna thaI gayo. have kacaro jhADavAno che te anukrame potAnA baLa anusAra jhADe che. jyAre badho kacaro jhaDAI jaze ane mahela ujjvaLa banI jaze tyAre te 52mAnaMda bhogavaze. AvI ja rIte jJAnInuM jANavuM. 162. TIkA:-A pramANe nirjarA (raMgabhUmimAMthI ) bahAra nIkaLI gaI. bhAvArtha:-e rIte, nirjarA ke jeNe raMgabhUmimAM praveza karyo hato te potAnuM svarUpa pragaTa batAvIne bahAra nIkaLI gaI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] nirjarA adhikAra 367 iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM nirjarAprarUpakaH ssssttho'ngkH|| samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau samyakavaMta mahaMta sadA samabhAva rahe du:kha saMkaTa Ave, karma navIna baMdha na tavai ara pUrava baMdha jha vina bhAve; pUraNa aMga sudarzanarUpa dhare nita jJAna baDha nija pAye, yo zivamAraga sAdhi niraMtara AnaMdarUpa nijAtama thAya. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadivapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryaviviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM nirjarAno prarUpaka chaThTho aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF Ting baMdha adhikAra $ ka $ FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha pravizati bndhH| (zArvatravikrIDita) rAgodgAramahArasena sakalaM kRtvA pramattaM jagat krIDantaM rasabhAvanirbharamahAnATyena bandhaM dhunt| AnandAmRtanityabhoji sahajAvasthAM sphuTaM nATayad dhIrodAramanAkulaM nirupadhi jJAnaM smunmjjti||163 / / rAgAdikathI karmano, baMdha jANI munirAya, taje te samabhAvathI, namuM sadA tasu pAya. prathama TIkAkAra kahe che ke "have baMdha praveza kare che. jema nRtyanA akhADAmAM svAMga praveza kare tema raMgabhUmimAM baMdhatattvano svAMga praveza kare che. tyAM prathama ja, sarva tattvone yathArtha jANanAruM je samyajJAna che te baMdhane dUra karatuM pragaTa thAya che evA arthanuM maMgaLarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ rA-utAra-madIrasena sanaM namatu pramatte kRtvA] je (baMdha) rAganA udayarUpI mahA rasa (dArU) vaDe samasta jagatane pramatta (-matavAluM, gAphela) karIne, [ 2 -bhAva-nirmara-mahA-nATyUna chIDanta vaLyuM] rasanA bhAvathI (arthAt rAgarUpI ghelachAthI) bharelA moTA nRtya vaDe khelI (nAcI) rahyo che evA baMdhane [ junat] uDADI detuM-dUra karatuM, [jJAna] jJAna [samunmaMti] udaya pAme che. kevuM che jJAna? [ mAnandra-kamRta-nitya--moni] AnaMdarUpI amRtanuM nitya bhojana karanAruM che, [sana-avasthA 8 nATayat] potAnI jANanakriyArUpa sahaja avasthAne pragaTa nacAvI rahyuM che, [ dhIra-uvIram] dhIra che, udAra (arthAta moTA vistAravALuM, nizcaLa) che, [ sanAnaM] anAkuLa (arthAt jemAM kAMI AkuLatAnuM kAraNa nathI evuM) che, [ nirupafdha ] nipadhi (arthAt parigraha rahita, jemAM kAMI paradravya saMbaMdhI grahaNatyAga nathI evuM) che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 369 jaha NAma ko vi puriso Nehabbhatto du rennubhulmmi| ThANammi ThAidUNa ya karedi satthehiM vaayaam|| 237 / / chiMdadi bhiMdadi ya tadA taaliitlkylivNspiNddiio| saccittAcittANaM karedi davvANamuvaghAdaM / / 238 / / uvaghAdaM kuvvaMtassa tassa NANAvihehiM krnnehiN| Nicchayado ciMtejja hu kiMpaccayago du rybNdho|| 239 / / jo so du NehabhAvo tamhi Nare teNa tassa rybNdho| Nicchayado viNNeyaM Na kAyaceTThAhiM sesaahiN|| 240 / / evaM micchAdiTThI varseto bahuvihAsu citttthaasu| rAgAdI uvaoge kuvvaMto lippadi renn|| 241 / / bhAvArtha-baMdhatattva raMgabhUmimAM praveza karyo che, tene uDAvI daIne je jJAna pote pragaTa thaI nRtya karaze te jJAnano mahimA A kAvyamAM pragaTa karyo che. evA anaMta jJAnasvarUpa je AtmA te sadA pragaTa raho. 163. have baMdhatattvanuM svarUpa vicAre che; temAM prathama, baMdhanA kAraNane spaSTa rIte kahe jevI rIte ko puruSa pote telanuM mardana karI, vyAyAma karato zastrathI bahu rajabharyA sthAne rahI; 237. vaLI tADa, kadaLI, vAMsa Adi chinnabhinna kare ane upaghAta tehu sacitta tema acitta dravya taNo kare. 238. bahu jAtanAM karaNo vaDe upaghAta karatA tehane, nizcaya thakI ciMtana karo; 2jabaMdha thAya zuM kAraNe ? 239, ema jANavuM nizcaya thakI-cIkaNAI je te nara viSe 2jabaMdhakAraNa te ja che, nahi kAyaceSTA zeSa je. 240. ceSTA vividhamAM vartato e rIta mithyAdaSTi je, upayogamAM rAgAdi karato raja thakI lepAya te. 241 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 390 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda yathA nAma ko'pi puruSaH snehAbhyaktastu reNubahule / sthAne sthitvA ca karoti zastrairvyAyAmam / / 237 / / chinatti bhinatti ca tathA tAlItalakadalIvaMzapiNDIH / sacittAcittAnAM karoti dravyANAmupaghAtam / / 238 / / upaghAtaM kurvatastasya nAnAvidhaiH krnnaiH| nizcayatazcintyatAM khalu kimpratyayikastu rajobandhaH / / 239 / / yaH sa tu snehabhAvastasminnare tena tasya rajobandhaH / nizcayato vijJeyaM na kAyaceSTAbhiH zeSAbhiH / / 240 / / evaM mithyAdRSTirvartamAno bahuvidhAsu cessttaasu| rAgAdInupayoge kurvANo lipyate rajasA / / 241 / / iha khalu yathA kazcit puruSaH snehAbhyaktaH, svabhAvata eva rajobahulAyAM bhUmau gAthArtha:- [ yathA nAma ] ThevI rIte- [ kaH api puruSaH ] zrerdha puruSa [ snehAbhyaktaH tu ] (potAnA para arthAt potAnA zarIra para ) tela Ahi snigdha padArtha sagAvIne [ca] ane [ reNubahule ] bahu 24vANI ( dhUNavANI ) [ sthAne] 4gyAmAM [ sthitvA ] 2hIne [ zastraiH ] zastro vaDe [ vyAyAmam karoti ] vyAyAma 12 che, [ tathA ] ane [tAlItalakadalIvaMzapiNDI: ] tADa, tamAsa, Deja, vAMsa, azo' vagere vRkSone [ chinatti ] cheche che, [ bhinatti ca ] he che, [ sacittAcittAnAM ] sathitta tathA abhitta [ dravyANAm ] dravyono [ upaghAtam ] upaghAta ( nAza ) [ karoti ] 42 che; [ nAnAvidhaiH karaNaiH] khe rIte nAnA prAranAM 2zo vaDe [ upaghAtaM kurvataH ] upaghAta 42 // [ tasya ] te puruSane [ rajobandhaH tu] 24no baMdha ( ghUjanuM yoMTayuM ) [ khalu] parejara [ kimpratyayikaH ] 'ya DAro thAya che [ nizcayataH ] te nizcayathI [ cintyatAm ] viyAro. [ tasmin nare] te puruSamAM [ yaH saH snehabhAvaH tu ] 4 tesa mahino thI prazabhAva che [ tena ] tenAthI [ tasya ] tene [ rajobandha: ] 24no baMdha thAya che [ nizcayataH vijJeyaM ] khema nizcayathI bhaeAyuM, [ zeSAbhi: kAyaceSTAbhiH ] zeSa prayAnI yeSTAkhothI [na] nathI thato. [ evaM ] jevI rIte- [ bahuvidhAsu ceSTAsu ] hu prajharanI yeSTAsomA [ vartamAnaH ] vartato [mithyAdRSTiH] mithyAdRSTi [ upayoge ] ( potAnA ) upayogamAM [ rAgAdIn kurvANaH ] rAgAhi bhAvone 'rato thI [ rajasA ] durbha3pI 24thI [ lipyate ] tepAya che-jaMghAya che. TIkA:-jevI rIte-A jagatamAM kharekhara koI puruSa snehanA (arthAt tela Adi cIkaNA padArthanA ) mardanayukta thayelo, svabhAvathI ja je bahu 2jathI bharelI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikArI 371 sthitaH, zastravyAyAmakarma kurvANaH, anekaprakArakaraNaiH sacittAcittavastUni ninan, rajasA bdhyte| tasya katamo bandhahetu: ? na tAvatsvabhAvata eva rajobahulA bhUmiH, snehAnabhyaktAnAmapi tatrasthAnAM ttprsnggaat| na zastravyAyAmakarma, snehAnabhyaktAnAmapi tasmAt ttprsnggaat| nAnekaprakArakaraNAni, snehAnabhyaktAnAmapi taisttprsnggaat| na sacittAcittavastUpaghAtaH, snehAnabhyaktAnAmapi tsmisttprnggaat| tato nyAyabalenaivaitadAyAtaM, yattasmin puruSe snehAbhyaGgakaraNaM sa bndhhetuH| evaM mithyAdRSTi: Atmani rAgAdIn kurvANaH, svabhAvata eva karmayogyapudgalabahule loke kAyavAGmanaHkarma kurvANaH, anekaprakArakaraNaiH sacittAcittavastUni, ninan, karmarajasA bdhyte| tasya katamo bandhahetuH ? na tAvatsvabhAvata eva karmayogyapudgalabahulo lokaH, siddhAnAmapi tatrasthAnAM che (arthAta bahu rajavALI che) evI bhUmimAM rahelo, zastronA vyAyAmarUpI karma (arthAta zastronA abhyAsarUpI kriyA) karato, aneka prakAranAM karaNo vaDe sacitta tathA acitta vastuono ghAta karato, (te bhUminI) rajathI baMdhAya che-lepAya che. (tyAM vicAro ke) temAMthI te puruSane baMdhanuM kAraNa karyuM che? prathama, svabhAvathI ja je bahu rajathI bharelI che evI bhUmi rajabaMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to jemaNe tela AdinuM mardana nathI karyuM evA puruSo ke jeo te bhUmimAM rahelA hoya temane paNa rajabaMdhano prasaMga Ave. zastronA vyAyAmarUpI karma paNa rajabaMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to jemaNe tela AdinuM mardana nathI karyuM temane paNa zastravyAyAmarUpI kriyA karavAthI rajabaMdhano prasaMga Ave. aneka prakAranAM kAraNo paNa rajabaMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to jemaNe tela AdinuM mardana nathI karyuM temane paNa aneka prakAranAM karaNothI rajabaMdhano prasaMga Ave. sacitta tathA acitta vastuono ghAta paNa rajabaMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to jemaNe tela AdinuM mardana nathI karyuM temane paNa sacitta tathA acitta vastuono ghAta karavAthI rajabaMdhano prasaMga Ave. mATe nyAyanA baLathI ja A phalita thayuM (siddha thayuM) ke, je te puruSamAM snehamardanakaraNa (arthAt te puruSamAM je tela AdinA mardananuM karavuM), te baMdhanuM kAraNa che. tevI rIte-mithyAdaSTi potAmAM rAgAdika (rAgAdibhAvo-) karato, svabhAvathI ja je bahu karmayogya pagalothI bharelo che evA lokamAM kAya-vacana-mananuM karma (arthAt kAya-vacana-mananI kriyA) karato, aneka prakAranAM karaNo vaDe sacitta tathA acitta vastuono ghAta karato, karmarUpI rajathI baMdhAya che. (tyAM vicAro ke ) temAMthI te puruSane baMdhanuM kAraNa kayuM che? prathama, svabhAvathI ja je bahu karmayogya pudgalothI bharelo che evo loka baMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to siddho ke jeo lokamAM rahelA che temane paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 37ra samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda ttprsnggaat| na kAyavAGmanaHkarma, yathAkhyAtasaMyatAnAmapi ttprsnggaat| nAnekaprakArakaraNAni, kevalajJAninAmapi ttprsnggaat| na sacittAcittavastUpaghAtaH, samititatparANAmapi ttprsnggaat| tato nyAyabalenaivaitadAyAtaM, yadupayoge rAgAdikaraNaM sa bndhhetuH| baMdhano prasaMga Ave. kAya-vacana-mananuM karma (arthAt kAya-vacana-mananI kriyAsvarUpa yoga) paNa baMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to yathAkhyAta-saMyamIone paNa (kAya-vacana-mananI kriyA hovAthI) baMdhano prasaMga Ave. aneka prakAranAM kAraNo paNa baMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to kevaLajJAnIone paNa (te karaNothI) baMdhano prasaMga Ave. sacitta tathA acitta vastuono ghAta paNa baMdhanuM kAraNa nathI; kAraNa ke jo ema hoya to jeo samitimAM tatpara che temane (arthAt jeo yatnapUrvaka pravarte che evA sAdhuone) paNa (sacitta tathA acitta vastuonA ghAtathI) baMdhano prasaMga Ave. mATe nyAyabaLathI ja A phalita thayuM ke, je upayogamAM rAgAdikaraNa (arthAt upayogamAM je rAgAdikanuM karavuM), te baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha-ahIM nizcayanaya pradhAna karIne kathana che. jyAM nibaMdha hetuthI siddhi thAya te ja nizcaya che. baMdhanuM kAraNa vicAratAM nibaMdhapaNe e ja siddha thayuM ke-mithyAdaSTi puruSa je rAgadveSamohabhAvone potAnA upayogamAM kare che te rAgAdika ja baMdhanuM kAraNa che. te sivAya bIjAM-bahu karmayogya pagalothI bharelo loka, mana-vacana-kAyanA yoga, aneka karaNo tathA cetana acetanano ghAta-baMdhanAM kAraNa nathI; jo temanAthI baMdha thato hoya to siddhone, yathAkhyAta cAritravALAone, kevaLajJAnIone ane samitirUpe pravartanArA munione baMdhano prasaMga Ave che. paraMtu temane to baMdha thato nathI. tethI A hetuomAM (-kAraNomAM ) vyabhicAra Avyo. mATe baMdhanuM kAraNa rAgAdika ja che e nizcaya che. ahIM samitirUpe pravartanArA munionuM nAma lIdhuM ane avirata, dezaviratanuM nAma na lIdhuM tenuM kAraNa e che ke-avirata tathA dezaviratane bAhyasamitirUpa pravRtti nathI tethI cAritramoha saMbaMdhI rAgathI kiMcit baMdha thAya che, mATe sarvathA baMdhanA abhAvanI apekSAmAM temanuM nAma na lIdhuM. bAkI aMtaraMganI apekSAe to teo paNa nibaMdha ja jANavA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 373 (pRthvI) na karmabahulaM jaganna calanAtmakaM karma vA na naikakaraNAni vA na cidacidvadho bndhkRt| yadaikyamupayogabhUH samupayAti rAgAdibhiH sa eva kila kevalaM bhavati bndhheturnRnnaam|| 164 / / jaha puNa so ceva Naro Nehe savvamhi avaNide saMte reNubahulammi ThANe karedi satthehiM vaayaam|| 242 / / chiMdadi bhiMdadi ya tahA taaliitlkylivNspiNddiio| saccittAcittANaM karedi dvvaannmuvghaadN|| 243 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [vazva7] karmabaMdha karanAruM kAraNa, [na varmavadutaM namAv] nathI bahu karmayogya pudgalothI bharelo loka, [vartanAtmava6 varSa vA] nathI calana svarUpa karma (arthAt kAya-vacana-mananI kriyArUpa yoga), [2 naivarAni] nathI aneka prakAranA karaNo [vAM na vi-vivadha:] ke nathI cetana-acetanano ghAta. [35yo mUDa rATIAima: cadyam samupayAti] "upayogabhU" arthAt AtmA rAgAdika sAthe je aikaya pAme che [ : gva vavanaM] te ja eka (-mAtra rAgAdika sAthe ekapaNuM pAmavuM te ja-) [ ni] kharekhara [kRpAm vaLyadetu: bhavati] puruSone baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha-ahIM nizcayanayathI eka rAgAdikane ja baMdhanuM kAraNa kahyuM che. 164. samyagdaSTi upayogamAM rAgAdika karato nathI, upayogano ane rAgAdikano bheda jANI rAgAdikano svAmI thato nathI, tethI tene pUrvokata ceSTAthI baMdha thato nathI-ema have kahe che: jevI rIte vaLI te ja nara te tela sarva dUra karI, vyAyAma karato zastrathI bahu rajabharyA sthAne rahI; 242. vaLI tADa, kadaLI, vAMsa Adi chinnabhinna kare ane upaghAta teha sacitta tema acitta dravya taNo kare. 243. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 374 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda uvaghAdaM kuvvaMtassa tassa NANAvihehiM krnnehiN| Nicchayado ciMtejja hu kiMpaccayago Na rybNdho|| 244 / / jo so du NehabhAvo tamhi Nare teNa tassa rybNdho| Nicchayado viNNeyaM Na kAyaceTThAhiM sesaahiN|| 245 / / evaM sammAdiTThI varseto bahuvihesu jogesu| akaraMto uvaoge rAgAdI Na lippadi renn|| 246 / / yathA punaH sa caiva naraH snehe sarvasminnapanIte sti| reNubahule sthAne karoti shstrairvyaayaamm|| 242 / / chinatti bhinatti ca tathA taaliitlkdliivNshpinnddiiH| sacittAcittAnAM karoti drvyaannaamupghaatm|| 243 / / upaghAtaM kurvatastasya nAnAvidhaiH krnnaiH| nizcayatazcintyatAM khalu kimpratyayiko na rjobndhH|| 244 / / yaH sa tu snehabhAvastasminnare tena tasya rjobndhH| nizcayato vijJeyaM na kAyaceSTAbhiH zeSAbhiH / / 245 / / evaM samyagdRSTivartamAno bahuvidheSu yogessu| akurvannupayoge rAgAdIn na lipyate rjsaa|| 246 / / bahu jAtanAM karaNo vaDe upaghAta karatA tehane, nizcaya hI ciMtana ro, 24baMdha nahi zuM 2 ? 244. ema jANavuM nizcaya thakI-cIkaNAI je te nara viSe rajabaMdhakAraNa te ja che, nahi kAyaceSTA zeSa je. 245. yogo vividhamAM vartato e rIta samyagdaSTi je, rAgAdi upayoga na karato rajathI nava lepAya te. 246. uthArtha:- [ yathA punaH] qNIvI zata- [ saH ca eva naraH] te 4 puruSa, [ sarvasmin snehe ] samasta tesa. 6 sni5 parthana [apanIte sati ] 62. 72vAma bhApatai, [ reNabahule ] 19 24||nnaa [ sthAne ] 42yAma [ zastraiH ] zastra) 43 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 375 __yathA sa eva puruSaH, snehe sarvasminnapanIte sati, tasyAmeva svabhAvata eva rajobahulAyAM bhUmau tadeva zastravyAyAmakarma kurvANaH, tairevAnekaprakArakaraNaistAnyeva sacittAcittavastUni nighnan, rajasA na badhyate, snehAbhyaGgasya bandhahetorabhAvAta; tathA samyagdRSTi:, Atmani rAgAdInakurvANaH san, tasminneva svabhAvata eva karmayogyapudgalabahule loke tadeva kAyavAGmanaHkarma kurvANaH, tairevAnekaprakArakaraNaistAnyeva sacittAcittavastUni nighnan, karmarajasA na badhyate, rAgayogasya bndhhetorbhaavaat|| [ vyAyAmam roti] vyAyAma kare che, [ tathA] ane [tAnItanavatnIvaMzavijhI:] tADa, tamAla, keLa, vAMsa, azoka vagere vRkSone [fchanatti] chede che, [fmanatti ] bhede che, [ sacittAvittAnAM] sacitta tathA acitta [TravyALAma] dravyono [ 35thatima] upaghAta [ karoti ] kare che; [nAnAvidhe. ra ] e rIte nAnA prakAranA karaNo vaDe [3]dhAta pharvata:] upaghAta karatA [taraca] te puruSane [2novazva:] rajano baMdha [3] kharakhara [ vimRtyaviva: ] kayA kAraNe [1] nathI thato [ nizcayata:] te nizcayathI [vijyatAna] vicAro. [tani nare] te puruSamAM [: sa: snehamAva: 1] je tela Adino cIkAzabhAva hoya [ tena] tenAthI [taca] tene [2novazva:] rajano baMdha thAya che [ nizcayata: vijJaya] ema nizcayathI jANavuM, [zeSAmi. vAyaveefmaH] zeSa kAyAnI ceSTAothI [] nathI thato. (mATe te puruSamAM cIkAzanA abhAvanA kAraNe ja tene raja coMTatI nathI.) [gd] evI rIte- [ vahuvidhenu yogey] bahu prakAranA yogomAM [vartamAna:] vartato [sabhyadaSTi: ] samyagdaSTi [ 35yone] upayogamAM [rAvIna garvana ] rAgAdikane nahi karato thako [rasA ] karmarajathI [na niyate] lapAto nathI. TIkAH-jevI rIte te ja puruSa, samasta snehane (arthAt sarva cIkAzane-tela Adine) dUra karavAmAM AvatAM, te ja svabhAvathI ja bahu rajathI bharelI bhUmimAM ( arthAt svabhAvathI ja bahu rajathI bharelI te ja bhUmimAM) te ja zastravyAyAmarUpI karma (kriyA ) karato, te ja aneka prakAranAM karaNo vaDe te ja sacitta-acitta vastuono ghAta karato, rajathI baMdhAto-lepAto nathI, kAraNa ke tene rajabaMdhanuM kAraNa je tela AdinuM mardana teno abhAva che; tevI rIte samyagdaSTi, potAmAM rAgAdikane nahi karato thayo, te ja svabhAvathI ja bahu karmayogya pudgalothI bharelA lokamAM te ja kAya-vacana-mananuM karma (arthAt kAyavacana-mananI kriyA) karato, te ja aneka prakAranAM karaNo vaDe te ja sacitta-acitta vastuono ghAta karato, karmarUpI rajathI baMdhAto nathI, kAraNa ke tene baMdhanuM kAraNa je rAgano yoga (rAgamAM joDANa) teno abhAva che. bhAvArtha-samyagdaSTine pUrvokata sarva saMbaMdho hovA chatAM paNa rAganA saMbaMdhano abhAva hovAthI karmabaMdha thato nathI. AnA samarthanamAM pUrve kahevAI gayuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 376 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtavikrIDita) lokaH karmatato'stu so'stu ca parispandAtmakaM karma tat tAnyasminkaraNAni santu cidacidvyApAdanaM cAstu tt| rAgAdInupayogabhUmimanayana jJAnaM bhavankevalaM bandhaM naiva kuto'pyupaityayamaho samyagdRgAtmA dhruvm||165 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdha - [ rmatata: nova: : kastu] mATe te (pUrvokta) bahu karmathI (karmayogya pudgalothI) bharelo loka che te bhale ho, [parispandAtmaruM rma tat 2 kastu] te mana-vacana-kAyAnA calanasvarUpa karma (arthAt yoga) che te paNa bhale ho, [tAni varaNAni rimana sastu] te (pUrvokta) karaNo paNa tene bhale ho [2] ane [tata vi-va-vyApAnuM sastu] te cetana-acetanano ghAta paNa bhale ho, paraMtu [karo] aho ! [mayama sacada--mAtmA] A samyagdaSTi AtmA, [rA+TIkIna upayombhUnim nayana] rAgAdikane upayogabhUmimAM nahi lAvato thako, [ vetaM jJAna bhavana] kevaLa (eka) jJAnarUpe thato-pariNamato thako, [mRta: pi vat dhruvam na parva kanaiti] koI paNa kAraNathI baMdhane cokkasa nathI ja pAmato. (aho ! dekho! A samyagdarzanano abhuta mahimA che.) bhAvArtha:-ahIM samyagdaSTinuM adabhuta mAhAbhya kahyuM che ane loka, yoga, karaNa, caitanya-acaitanyano ghAta-e baMdhanA kAraNa nathI ema kahyuM che. AthI ema na samajavuM ke parajIvanI hiMsAthI baMdha kahyo nathI mATe svacchaMdI thaI hiMsA karavI. ahIM to ema Azaya che ke abuddhipUrvaka kadAcit parajIvano ghAta paNa thaI jAya to tenAthI baMdha thato nathI. paraMtu jyAM buddhipUrvaka jIva mAravAnA bhAva thaze tyAM to potAnA upayogamAM rAgAdikano sadabhAva Avaze ane tethI tyAM hiMsAthI baMdha thaze ja. jyAM jIvane jivADavAno abhiprAya hoya tyAM paNa arthAt te abhiprAyane paNa nizcayanayamAM mithyAtva kahyuM che to mAravAno abhiprAya mithyAtva kema na hoya ? hoya ja. mATe kathanane na vibhAgathI yathArtha samajI zraddhAna karavuM. sarvathA ekAMta mAnavuM che to mithyAtva che. 165. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 399 (pRthvI) tathApi na nirargalaM caritumiSyate jJAninAM tadAyatanameva sA kila nirargalA vyaapRtiH| akAmakRtakarma tanmatamakAraNaM jJAninAM / dvayaM na hi virudhyate kimu karoti jAnAti c|| 166 / / (vasantatina1) jAnAti yaH sa na karoti karoti yastu jAnAtyayaM na khalu tatkila krmraagH| rAgaM tvabodhamayamadhyavasAyamAhumithyAdRzaH sa niyataM sa ca bndhhetuH|| 167 / / have uparanA bhAvArthamAM kahelo Azaya pragaTa karavAne, kAvya kahe che zlokArtha:- [ tathApi] tathApi (arthAta loka Adi kAraNothI baMdha kahyo nathI ane rAgAdikathI ja baMdha kahyo che topaNa) [ jJAninAM nirataM varituna ne puSyate] jJAnIone nirargala (-maryAdArahita, svachaMdapaNe ) pravartavuM yogya nathI kahyuM, [ sA niranA vyAkRti: china ta-mAyatanam va ] kAraNa ke te nirargala pravartana kharekhara baMdhanuM ja ThekANuM che. [jJAninAM vaLAma-kRta-rma tat savAraNanuM mata] jJAnIone vAMchA vinA karma (kArya) hoya che te baMdhanuM kAraNa kahyuM nathI, kema ke [nAnAti va roti] jANe paNa che ane (karmane) kare paNa che- [mui na hi virudhyate] e banne kriyA zuM virodharUpa nathI? (karavuM ane jANavuM nizcayathI virodharUpa ja che.) bhAvArtha-pahelA kAvyamAM loka Adine baMdhanAM kAraNa na kahyAM tyAM ema na samajavuM ke bAhyavyavahArapravRttine baMdhanA kAraNomAM sarvathA ja niSedhI che; bAhyavyavahArapravRtti rAgAdi pariNAmane-baMdhanA kAraNane-nimittabhUta che, te nimittapaNAno ahIM niSedha na samajavo. jJAnIone abuddhipUrvaka-vAMchA vinA-pravRtti thAya che tethI baMdha kahyo nathI, temane kAMI svachaMde pravartavAnuM kahyuM nathI; kAraNa ke maryAdA rahita (aMkuza vinA) pravartavuM te to baMdhanuM ja ThekANuM che. jANavAmAM ane karavAmAM to paraspara virodha che: jJAtA raheze to baMdha nahi thAya. kartA thaze to avazya baMdha thaze. 166. "je jANe che te karato nathI ane je kare che te jANato nathI; karavuM te to karmano rAga che, rAga che te ajJAna che ane ajJAna che te baMdhanuM kAraNa che. AvA arthanuM kAvya have kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 378 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jo maNNadi hiMsAmi ya hiMsijjAmi ya parehiM sttehiN| so mUDho aNNANI NANI etto du vivriido|| 247 / / yo manyate hinasmi ca hiMsye ca paraiH sttvaiH| sa mUDho'jJAnI jJAnyatastu vipriitH|| 247 / / parajIvAnahaM hinasmi, parajIvairhisye cAhamityadhyavasAyo dhruvmjnyaanm| sa tu yasyAsti so'jJAnitvAnmithyAdRSTiH, yasya tu nAsti sa jnyaanitvaatsmygdRssttiH| zlokArdhaH- [: nAnAti sa: na roti] je jANe che te karato nathI [] ane [ 4: roti gaye vastu nAnAti na] je kare che te jANato nathI. [tata ni rmAT:] je karavuM te to kharekhara karmarAga che [7] ane [22 navodayam 31dhyavasAyam nAdu:] rAgane (munioe) ajJAnamaya adhyavasAya kahyo che; [ : niyata micyodazI] te (ajJAnamaya adhyavasAya) niyamathI mithyASTine hoya che [2] ane [sa vajUdetu:] te baMdhanuM kAraNa che. 167. have mithyAdaSTinA Azayane mAthAmAM spaSTa rIte kahe che: je mAnato-huM mAruM ne pa2 jIva mAre mujane, te mUDha che, ajJAnI che, viparIta ethI jJAnI che. 247. gAthArthaH- [ :] je [ manyatai] ema mAne che ke [ dinariksa 2] "huM para jIvone mAruM chuM (haNuM chuM ) [ pare: sarve: hiMce 2] ane para jIvo mane mAre che', [ :] te [mUDha:] mUDha (-mohI) che, [ jJAnI] ajJAnI che, [1] ane [bata: viparIta:] AnAthI viparIta (arthAt AvuM nathI mAnato ) te [ jJAnI] jJAnI che. TIkAH-para jIvo ne huM hasuM chuM ane para jIvo mane haNe che'--evo adhyavasAya dhruvapaNe (-nizcitapaNe, niyamathI) ajJAna che. te adhyavasAya jene che te ajJAnIpaNAne lIdhe mithyAdaSTi che; ane jene te adhyavasAya nathI te jJAnIpaNAne lIdhe samyagdaSTi che. bhAvArtha:-"para jIvone huM mAruM chuM ane para mane mAre che' evo Azaya ajJAna che tethI jene evo Azaya che te ajJAnI che-mithyAdaSTi che ane jene evo Azaya nathI te jJAnI che-samyagdaSTi che. nizcayanaya kartAnuM svarUpa e che ke-pote svAdhInapaNe je bhAvarUpe pariName Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 379 kathamayamadhyavasAyo'jJAnamiti cetAukkhayeNa maraNaM jIvANaM jiNavarehiM pnnnnttN| AuM Na haresi tumaM kaha te maraNaM kadaM tesiN|| 248 / / AukkhayeNa maraNaM jIvANaM jiNavarehiM pnnnnttN| AuM Na haraMti tuhaM kaha te maraNaM kadaM tehiN|| 249 / / AyuHkSayeNa maraNaM jIvAnAM jinavaraiH prjnyptm| Ayune harasi tvaM kathaM tvayA maraNaM kRtaM tessaam|| 248 / / AyuHkSayeNa maraNaM jIvAnAM jinavaraiH prjnyptm| Ayurna haranti tava kathaM te maraNaM kRtaM taiH|| 249 / / te bhAvano pote kartA kahevAya che. mATe paramArtha koI koInuM maraNa karatuM nathI. je parathI paranuM maraNa mAne che, te ajJAnI che. nimittanaimittikabhAvathI kartA kahevo te vyavahAranayanuM vacana che; tene yathArtha rIte (apekSA samajIne) mAnavuM te samyajJAna che. have pUche che ke A adhyavasAya ajJAna kaI rIte che? tenA uttararUpe gAthA kahe che: che AyukSayathI maraNa jIvanuM ema jinadeve kahyuM, tuM Ayu to harato nathI, teM maraNa kayama tenuM karyuM? 248. che AyukSayathI maraNa jIvanuM ema jinadeve kahyuM, te Ayu tuja huratA nathI, to maraNa kayama tAruM karyuM? 249. gAthArtha - (he bhAI ! "huM para jIvone mAruM chuM' ema je tuM mAne che, te tAruM ajJAna che.) [ nIvAnAM ] jIvonuM [ marai ] maraNa [ gAyu.kSayeLa] AyukarmanA kSayathI thAya che ema [ jinavare.] jinavaroe [ prajJaH] kahyuM che; [a] tuM [bhAyu] para jIvonuM Ayukarma to [na harasi] harato nathI, [taiyA] to te [ teSA mara[ ] temanuM maraNa [5the ] kaI rIte [ i] karyuM? (he bhAI ! "para jIvo mane mAre che" ema je tuM mAne che, te tAruM ajJAna che.) [nIvAnAM ] jIvonuM [ mara[] maraNa [bApu kSayeLa ] AyukarmanA kSayathI thAya che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda tAvajjIvAnAM svAyuHkarmakSayeNaiva, tadabhAve tasya maraNaM hi bhAvayitumazakyatvAt; svAyuH karma ca nAnyenAnyasya hartu zakyaM, tasya svopabhogenaiva kSayimANatvAt; tato na kathaJcanApi anyo'nyasya maraNaM kuryAt / tato hinasmi, hiMsye cetyadhyavasAyo dhruvmjnyaanm| 380 samayasAra jIvanAdhyavasAyasya tadvipakSasya kA vArteti cet ema [binavare: ] jinavaroe [prajJaptam ] kahyuM che; 52 jIvo [tava Ayu: ] tAruM Ayukarma to [na hanti] haratA nathI, [ tai: ] to temaNe [te maraNaM] tAruM maraNa [ i] kaI rIte [ pi ] karyuM ? TIkA:-prathama to, jIvone ma2Na kharekhara sva-AyukarmanA (potAnA AyukarmanA ) kSayathI ja thAya che, kAraNa ke sva-AyukarmanA kSayanA abhAvamAM ( arthAt potAnA Ayukarmano kSaya na hoya to) maraNa karAvuM (-thavuM) azakya che; vaLI sva-Ayukarma bIjAthI bIjAnuM harI zakAtuM nathI, kAraNa ke te (potAnuM Ayukarma) potAnA upabhogathI ja kSaya pAme che; mATe koI paNa rIte bIjo bIjAnuM maraNa karI zake niha. tethI 'huM 52 jIvone mAruM chuM ane pa2 jIvo mane mAre che' evo adhyavasAya dhruvapaNe (nizcitapaNe ) ajJAna che. bhAvArtha:-jIvanI je mAnyatA hoya te mAnyatA pramANe jagatamAM banatuM na hoya, to te mAnyatA ajJAna che. potAthI 52nuM maraNa karI zakAtuM nathI ane 52thI potAnuM maraNa karI zakAtuM nathI, chatAM A prANI vRthA evuM mAne che te ajJAna che. A kathana nizcayanayanI pradhAnatAthI che. vyavahA2 A pramANe cheH-52spa2 nimittanaimittikabhAvathI paryAyanA utpAda-vyaya thAya tene janma-maraNa kahevAmAM Ave che; tyAM jenA nimittathI maraNa (-paryAyano vyaya ) thAya tenA viSe ema kahevAmAM Ave che ke ' ANe Ane mAryo', te vyavahAra che. ahIM ema na samajavuM ke vyavahArano sarvathA niSedha che. jeo nizcayane nathI jANatA, temanuM ajJAna maTADavA ahIM kathana karyuM che. te jANyA pachI banne nayone avirodhapaNe jANI yathAyogya nayo mAnavA. 66 pharI pUche che ke (maraNano adhyavasAya ajJAna che ema kahyuM te jANyuM; have) maraNanA adhyavasAyano pratipakSI je jIvanano adhyavasAya tenI zI hakIkata che?" teno uttara kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 381 jo maNNadi jIvemi ya jIvijjAmi ya parehiM sttehiN| so mUDho aNNANI NANI etto du vivriido|| 250 / / yo manyate jIvayAmi ca jIvye ca paraiH sttvaiH| sa mUDho'jJAnI jJAnyatastu vipriitH|| 250 / / parajIvAnahaM jIvayAmi, parajIvairjIvye cAhamityadhyavasAyo dhruvmjnyaanm| sa tu yasyAsti so'jJAnitvAnmithyAdRSTi:, yasya tu nAsti sa jJAnitvAt smygdRssttiH| kathamayamadhyavasAyo'jJAnamiti cetAUdayeNa jIvadi jIvo evaM bhaNaMti svvnnhuu| AuM ca Na desi tumaM kahaM tae jIvidaM kadaM tesiN|| 251 / / je mAnato-huM jivADuM ne pa2 jIva jivADe mujane, te mUDha che, ajJAnI che, viparIta ethI jJAnI che. 250. gAthArthaH- [ ] je jIva [ manyate] ema mAne che ke [ nIvayAmi] huM para jIvone jivADuM chuM [2] ane [pare: sarve:] para jIvo [nIce 2] mane jivADe che, [1:] te [mUDha:] mUDha (mohI) che, [vajJAnI ] ajJAnI che, [1] ane [gata: viparIta:] AnAthI viparIta (arthAt je AvuM nathI mAnato, AnAthI UlaTuM mAne che ) te [ jJAnI] jJAnI che. TIkA-para jIvo ne huM jivADuM chuM ane para jIvo mane jivADe che' evo adhyavasAya dhruvapaNe (-atyaMta cokkasa) ajJAna che. te adhyavasAya jene che te jIva ajJAnIpaNAne lIdhe mithyASTi che; ane jene te adhyavasAya nathI te jIva jJAnIpaNAne lIdhe samyagdaSTi che. bhAvArtha-1 para mane jIvADe che ane huM parane jIvADuM chuM' ema mAnavuM te ajJAna che. jene e ajJAna che te mithyAdiSTa che; jene e ajJAna nathI te samyagdaSTi che. have pUche che ke A (jIvanano) adhyavasAya ajJAna kaI rIte che? teno uttara kahe che: che Ayu-udaye jIvana jIvavuM ema sarvaze kahyuM, tuM Ayu to deto nathI, teM jIvana kayama tenuM karyuM? 251. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 382 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda AUdayeNa jIvadi jIvo evaM bhaNaMti svvnnhuu| AuM ca Na diti tuhaM kahaM Nu te jIvidaM kadaM tehiN|| 252 / / Ayurudayena jIvati jIva evaM bhaNanti srvjnyaaH| Ayuzca na dadAsi tvaM kathaM tvayA jIvitaM kRtaM tessaam|| 251 / / Ayurudayena jIvati jIva evaM bhaNanti srvjnyaaH| Ayuzca na dadati tava kathaM nu te jIvitaM kRtaM taiH|| 252 / / jIvitaM hi tAvajjIvAnAM svAyuHkarmodayenaiva, tadabhAve tasya bhAvayitumazakyatvAt; svAyuHkarma ca nAnyenAnyasya dAtuM zakyaM, tasya svapariNAmenaiva upAya'mANatvAta; tato na kathaJcanApi anyo'nyasya jIvitaM kuryaat| ato jIvayAmi, jIvye cetyadhyavasAyo dhruvmjnyaanm| che Ayu-udaye jIvana jIvavuM ema sarvaze kahyuM, te Ayu tuja detA nathI, to jIvana kayama tAruM karyuM? 252. gAthArthaH- [ nIvaDa] jIva [ sAyuyena] AyukarmanA udayathI [ nIti] jIve che [a] ema [ sarvajJA:] sarvajJadevo [ maLatti] kahe che; [a] tuM [Iyu: 2] para jIvone Ayukarma to [2 rUvAsi] deto nathI [ dyA] to (he bhAI !) te [ teSAma nIvitaM] temanuM jIvita (jIvatara) [vArtha vRtta] kaI rIte karyuM? [nIva:] jIva [yu na] AyukarmanA udayathI [ nIvati] jIve che [va] ema [sarvajJA:] sarvajJadevo [bhAnti] kahe che; para jIvo [ tava] tane [pAyu: ] Ayukarma to [na vati] detA nathI [tai:] to (he bhAI !) temaNe [te nIvitaM] tAruM jIvita [ varSa taM] kaI rIte karyuM? TIkA-prathama to, jIvone jIvita kharekhara potAnA AyukarmanA udayathI ja che, kAraNa ke potAnA AyukarmanA udayanA abhAvamAM jIvita karAvuM (-thavuM) azakya che; vaLI potAnuM Ayukarma bIjAthI bIjAne daI zakAtuM nathI, kAraNa ke te potAnuM Ayukarma ) potAnA pariNAmathI ja upArjita thAya che (-meLavAya che); mATe koI paNa rIte bIjo bIjAnuM jIvita karI zake nahi. tethI "huM parane jivADuM chuM ane para mane jivADe che" evo adhyavasAya dhruvapaNe (-niyatapaNe ) ajJAna che. bhAvArtha-pUrve maraNanA adhyavasAya viSe kahyuM hatuM te pramANe ahIM paNa jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra duHkhasukhakaraNAdhyavasAyasyApi eSaiva gatiH jo appA dumaNadi dukkhidasuhide karemi satte tti / so mUDho aNNANI gANI etto du vivarIdo / / 253 / / ya AtmanA tu manyate duHkhitasukhitAn karomi sattvAniti / sa mUDho'jJAnI jJAnyatastu vipriitH|| 253 / / parajIvAnahaM duHkhitAn sukhitAMzca karomi, parajIvairduHkhitaH sukhitazca kriye'hamityadhyavasAyo dhruvamajJAnam / sa tu yasyAsti so'jJAnitvAnmithyAdRSTiH, yasya tu nAsti sa jJAnitvAt smygdRssttiH| kathamayamadhyavasAyo'jJAnamiti cet duHkha-sukha karavAnA adhyavasAyanI paNa A ja gati che ema have kahe che: je mAnato-mujathI dukhIsukhI huM karuM 52 jIvane, te mUDha che, ajJAnI che, vipa2Ita ethI jJAnI che. 253. 383 gAthArtha:- [ya:] je [kRti manyate] ema mAne che ke [AtmanA tu] mArA potAthI [sattvAn] huM (52) jIvone [:vitasucitAr] du:khI-sukhI [romi] karuM chuM, [sa: ] te [mUta: ] mUDha (-mohI) che, [ajJAnI] ajJAnI che, [tu] ane [ ata: viparIta: ] AnAthI viparIta te [ jJAnI] jJAnI che. TIkA:- 52 jIvone huM duHkhI tathA sukhI karuM chuM ane 52 jIvo mane duHkhI tathA sukhI kare che' evo adhyavasAya dhruvapaNe ajJAna che. te adhyavasAya jene che te jIva ajJAnIpaNAne lIdhe mithyAdaSTi che; ane jene te adhyavasAya nathI te jIva jJAnIpaNAne lIdhe samyagdaSTi che. bhAvArtha:-huM 52 jIvone sukhI-duHkhI karuM chuM ane 52 jIvo mane sukhI-du:khI kare che' ema mAnavuM te ajJAna che. jene e ajJAna che te mithyAdaSTi che; jene e ajJAna nathI te jJAnI che-samyagdaSTi che. have pUche che ke A adhyavasAya ajJAna kaI rIte che? teno uttara kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 384 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda kammodaeNa jIvA dukkhidasuhidA havaMti jadi svve| kammaM ca Na desi tumaM dukkhidasuhidA kaha kayA te|| 254 / / kammodaeNa jIvA dukkhidasuhidA havaMti jadi svve| kammaM ca Na diti tuhaM kadosi kahaM dukkhido tehiM / / 255 / / kammodaeNa jIvA dukkhidasuhidA havaMti jadi svve| kammaM ca Na diti tuhaM kaha taM suhido kado tehiN|| 256 / / karmodayena jIvA duHkhetasukhitA bhavanti yadi srve| karma ca na dadAsi tvaM duHkhitasukhitAH kathaM kRtaaste|| 254 / / karmodayena jIvA duHkhitasukhitA bhavanti yadi srve| karma ca na dadati tava kRto'si kathaM duHkhitstaiH|| 255 / / karmodayena jIvA duHkhitasukhitA bhavanti yadi srve| karma ca na dadati tava kathaM tvaM sukhitaH kRtstaiH|| 256 / / jyAM karma-udaye jIva sarve dukhita tema sukhI thatA, tuM karma to deto nathI, te kema dukhita-sukhI karyA? 254. jyAM karma-udaye jIva sarve dukhita tema sukhI bane, te karma tuja detA nathI, to dukhita kema karyo tane? 255. jyAM karma-udaye jIva sarve dukhita tema sukhI bane, te karma tuja detA nathI, to sukhita kema karyo tane? 256. thArtha:- [ yadi ] . [ sarve jIvAH ] sarva yo [ karmodayena ] bhn|| yathA [duHkhitasukhitAH] du:pI-sujI [bhavanti ] thAya cha, [ca ] ane [ tvaM] tuM [karma] tamane dharbha to [na dadAsi ] deto nathI, to (he ma !) teM [ te] tamane [ duHkhitasukhitAH] duHbhI-supI [ kathaM kRtAH ] / [ [ ? / [yadi] . [ sarve jIvAH] sarva po [karmodayena] bhn| yathA [ duHkhitasukhitAH] du:pI-sujI [bhavanti ] thAya cha, [ca ] bhane teso [tava] tane [ karma] dharma to [na dadati detA nathI, to (he mA !) [ taiH ] tama) [ duHkhitaH ] tane duHbhI [ kathaM kRtaH asi] 5 te 'yo ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 385 __ sukhadu:khe hi tAvajjIvAnAM svakarmodayenaiva , tadabhAve tayorbhavitumazakyatvAta; svakarma ca nAnyenAnyasya dAtuM zakyaM, tasya svapariNAmenaivopALamANatvAta; tato na kathaJcanApi anyo'nyasya sukhaduHkhe kuryaat| ata: sukhitaduHkhitAn karomi, sukhitaduHkhitaH kriye cetyadhyavasAyo dhruvmjnyaanm| | (varasantatineT). sarva sadaiva niyataM bhavati svakIyakarmodayAnmaraNajIvita duHkhsaukhym| ajJAnametadiha yattu paraH parasya kuryaatpumaanmrnnjiivitduHkhsaukhym||168 / / | [ ]i jo [ sarve nIvA:] sarva jIvo [ karmovayena] karmanA udayathI [du:vitasuvitA:] duHkhI-sukhI [ bhavanti] thAya che, [2] ane teo [ tava ] tane [ {] karma to [ ti] detA nathI, to (he bhAI !) [ tai:] temaNe [a] tane [ suvita: ] sukhI [5the chata:] kaI rIte karyo? TIkAH-prathama to, jIvone sukha-duHkha kharekhara potAnA karmanA udayathI ja thAya che, kAraNa ke potAnA karmanA udayanA abhAvamAM sukha-du:kha thavAM azakya che; vaLI potAnuM karma bIjAthI bIjAne daI zakAtuM nathI, kAraNa ke te ( potAnuM karma) potAnA pariNAmathI ja upArjita thAya che, mATe koI paNa rIte bIjo bIjAne sukha-duHkha karI zake nahi. tethI huM para jIvone sukhI-duHkhI karuM chuM ane para jIvo mane sukhI-duHkhI kare che' evo adhyavasAya dhruvapaNe ajJAna che. bhAvArtha-jIvano jevo Azaya hoya te Azaya pramANe jagatamAM kAryo banatAM na hoya to te Azaya ajJAna che. mATe, sarva jIvo potapotAnA karmanA udayathI sukhIduHkhI thAya che tyAM ema mAnavuM ke "huM parane sukhI-duHkhI karuM chuM ane para mane sukhIduHkhI kare che , te ajJAna che. nimittanaimittikabhAvanA Azraye (koIne koInAM) sukhadu:khano karanAra kahevo te vyavahAra che; te nizcayanI dRSTimAM gauNa che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [ rUda] A jagatamAM [ mara--nIvita-du:I-saurathama] jIvone maraNa, jIvita, duHkha, sukha-[ sarva savaiva niyataM svachIya- vayAt bhavati] badhuMya sadeva niyamathI (-cokkasa) potAnA karmanA udayathI thAya che; [para: pumAna parastha maraNanIvita-du:vasauradhyam kuryAt] "bIjo puruSa bIjAnAM maraNa, jIvana, duHkha, sukha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 386 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (vasantatinA) ajJAnametadadhigamya parAtparasya pazyanti ye mrnnjiivitduHkhsaukhym| karmANyahaMkRtirasena cikIrSavaste mithyAdRzo niyatamAtmahano bhavanti / / 169 / / jo maradi jo ya duhido jAyadi kammodaeNa so savvo / tamhA dumArido de duhAvido cedi Na hu micchA / / 257 / / jo Na maradi Na ya duhido so vi ya kammodaeNa ceva khalu / tamhA Na mArido No duhAvido cedi Na hu micchA / / 258 / / kare che'[t tu] Ama je mAnavuM [taMt ajJAnan] te to ajJAna che. 168. pharI A ja arthane daDha karatuM ane AgaLanA kathananI sUcanArUpa kAvya have kahe cheH zlokArtha:- [taMt ajJAnam dhiAmya] A (pUrve kahelI mAnyatArUpa ) ajJAnane pAmIne [ye pAt paratsya maraLa-nIvita-du:va-sauddham pazyanti] je puruSo 52thI paranAM maraNa, jIvana, du:kha, sukha dekhe che arthAt mAne che, [te] te puruSo[ahaMkRtisena ni viLIrSava:] ke jeo e rIte ahaMkAra-2sathI karmo karavAnA icchaka che ( arthAt 'huM A karmone karuM chuM' evA ahaMkArarUpI 2sathI jeo karma karavAnI-mA2vA-jivADavAnI, sukhI-duHkhI karavAnI-vAMchA karanArA che) teo [niyatam ] niyamathI [mithyAdaza: Atmahana: bhavanti ] mithyAdaSTi che, potAnA AtmAno ghAta karanArA che. bhAvArtha:-jeo 52ne mA2vA-jivADavAno tathA sukha-duHkha karavAno abhiprAya kare che teo mithyAdaSTi che. teo potAnA svarUpathI cyuta thayA thakA rAgI, dveSI, mohI thaIne potAthI ja potAno ghAta kare che, tethI hiMsaka che. 169. have A arthane gAthA dvArA kahe cheH ma2to ane je dukhI thato-sau karmanA udaye bane, tethI ' haNyo meM, dukhI karyo '-tuja mata zuM nahi mithyA khare ? 257. vaLI nava mare, nava dukhI bane, te karmanA udaye khare, ' meM nava haNyo, nava dukhI karyo '-tuja mata zuM nahi mithyA khare ? 258. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 387 yo bhriyate yazca duHkhito jAyate karmodayena sa srvH| tasmAttu mAritaste duHkhitazceti na khalu mithyaa|| 257 / / yo na bhriyate na ca duHkhitaH so'pi ca karmodayena caiva khlu| tasmAnna mArito no duHkhitazceti na khalu mithyaa|| 258 / / yo hi bhriyate jIvati vA, duHkhito bhavati sukhito bhavati vA, sa khalu svakarmodayenaiva, tadabhAve tasya tathA bhvitumshkytvaat| tataH mayAyaM mAritaH, ayaM nIvita:, sayaM du:vita: tA, sayaM suvataH kRta: ti pazyana mithyAdafI: (anukuma ). mithyAdRSTe: sa evAsya bndhheturvipryyaat| ya evAdhyavasAyo'yamajJAnAtmA'sya dRshyte||170 / / gAthArthaH- [va: khriyate] je mare che [2] ane [: :vita: nAya7] je duHkhI thAya che [ : sarva:] te sau [ rmona] karmanA udayathI thAya che; [ taramata ] tethI [mArita: 2 du:rivata:] "meM mAryo, meM duHkhI karyo' [ti] evo [ te] tAro abhiprAya [na ravanuM mithyA] zuM kharekhara mithyA nathI? | [ ] vaLI [ : na kriya] je nathI marato [2] ane [ na du:vita:] nathI duHkhI thato [sa: ] te paNa [ar] kharekhara [ va yena Iva] karmanA udayathI ja thAya che; [tasmA ] tethI [ na mArita: ja du:vita:] "meM na mAryo, meM na duHkhI karyo [ti] evo tAro abhiprAya [ na rahetu mithyA ] zuM kharekhara mithyA nathI ? TIkAH-je mare che athavA jIve che, duHkhI thAya che athavA sukhI thAya che, te kharekhara potAnA karmanA udayathI ja thAya che, kAraNa ke potAnA karmanA udayanA abhAvamAM tenuM te pramANa thavuM ( arthAt maravuM, jIvavuM, duHkhI thavuM ke sukhI thavuM) azakya che. mATe "meM Ane mAryo, Ane jivAyo, Ane duHkhI karyo, Ane sukhI karyo" evuM dekhanAra arthAt mAnanAra mithyAdaSTi che. bhAvArtha-koI koInuM mAryuM maratuM nathI, jivADayuM jIvatuM nathI, sukhI-duHkhI karyuM sukhI-duHkhI thatuM nathI; tethI je mAravA, jivADavA Adino abhiprAya kare te to mithyASTi ja hoya-ema nizcayanuM vacana che. ahIM vyavahAranaya gauNa che. have AgaLanA kathananI sUcanArUpa zloka kahe che:zlokArtha- [ zasya mithyAda: ] mithyASTine [ : pUrva mayam jJAnAtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates u88 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda esA du jA madI de dukkhidasuhide karemi satte tti| esA de mUDhamadI suhAsuhaM baMdhade kammaM / / 259 / / eSA tu yA matiste duHkhitasukhitAn karomi sttvaaniti| eSA te mUDhamatiH zubhAzubhaM badhnAti krm|| 259 / / parajIvAnahaM hinasmi, na hinasmi, du:khayAmi, sukhayAmi iti ya evAyamajJAnamayo'dhyavasAyo mithyAdRSTeH, sa eva svayaM rAgAdirUpatvAttasya shubhaashubhbndhhetuH| athAdhyavasAyaM bandhahetutvenAvadhArayati sAya: dazyate| je A ajJAnasvarUpa *adhyavasAya jovAmAM Ave che [ sa: Iva] te adhyavasAya ja, [viparyayAt] viparyayasvarUpa (-viparIta, mithyA) hovAthI, [masya vanyadetu: ] te mithyAdaSTine baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha-jUTho abhiprAya te ja mithyAtva, te ja baMdhanuM kAraNa-ema jANavuM. 170. have, A ajJAnamaya adhyavasAya ja baMdhanuM kAraNa che ema gAthAmAM kahe cheH A buddhi je tuja-"dukhita tema sukhI karu chuM jIvane ', te mUDha mati tArI are ! zubha azubha bAMdhe karmane. 259. gAthArthaH- [te] tArI [vA matiH ] je A buddhi che ke huM [ sarvAna] jIvone [:vitasuvitAna] duHkhI-sukhI [ romi ti] karuM chuM, [gSA te mUDhamati:] te A tArI mUDha buddhi ja (mohasvarUpa buddhi ja ) [ zubhAzuma varga ] zubhAzubha karmane [ vahyAti] bAMdhe che. TIkA:-" para jIvone huM hasuM chuM, nathI haNato, duHkhI karuM chuM, sukhI karuM chuM' evo je A ajJAnamaya adhyavasAya mithyASTine che, te ja (arthAt te adhyavasAya ja) pote rAgAdirUpa hovAthI tene (-mithyAdaSTine ) zubhAzubha baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha mithyA adhyavasAya baMdhanuM kAraNa che. have, adhyavasAyane baMdhanA kAraNa tarIke barAbara nakkI kare che-TharAve che * je pariNAma mithyA abhiprAya sahita hoya (-svaparanA ekatvanA abhiprAya sahita hoya) athavA vabhAvika hoya te pariNAma mATe adhyavasAya zabda vaparAya che. (mithyA) nizcaya, (mithyA) abhiprAya-evA arthamAM paNa te zabda vaparAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra u88 dukkhidasuhide satte karemi jaM evamajjhavasidaM te| taM pAvabaMdhagaM vA puNNassa va baMdhagaM hodi|| 260 / / mArimi jIvAvemi ya satte jaM evamajjhavasidaM te| taM pAvabaMdhagaM vA puNNassa va baMdhagaM hodi|| 261 / / duHkhitasukhitAn sattvAn karomi yadevamadhyavasitaM te| tatpApabandhakaM vA puNyasya vA bandhakaM bhvti|| 260 / / mArayAmi jIvayAmi vA sattvAna yadevamadhyavasitaM te| tatpApabandhakaM vA puNyasya vA bandhakaM bhvti|| 261 / / ya evAyaM mithyAdRSTerajJAnajanmA rAgamayo'dhyavasAyaH sa eva bandhahetuH ityava (arthAt mithyA adhyavasAya ja baMdhanuM kAraNa che ema niyamathI kahe che ) : karato tuM adhyavasAna-dukhita-sukhI karuM chuM jIvane ', te pApanuM baMdhaka agara to puNyanuM baMdhaka bane. 26). karato tuM adhyavasAna- mAruM jivADuM chuM pa2 jIvane', te pApanuM baMdhaka agara to puNyanuM baMdhaka bane. 261. gAthArtha-"[ sattvAna] huM jIvone [du:vitasuvitAna] duHkhI-sukhI [ ro]i karuM chuM.' [kavan] AvuM [yat te madhyavasitaM] je tAruM *adhyavasAna, [ tat ] te ja [pAvavava vA] pApanuM baMdhaka [puSyaraca vadhu vA] athavA puNyanuM baMdhaka [ bhavati] thAya che. '[ sattvAna] huM jIvone [ HIRyAni vA nIvayAni] mAruM chuM ane jivADuM chuM" [avas] AvuM [yata te madhyavasitaM] je tAruM adhyavasAna, [tat] te ja [ pApavanya vA] pApanuM baMdhaka [puSyasya vanya vA] athavA puNyanuM baMdhaka [ bhavati ] thAya che. TIkA-mithyASTine je A ajJAnathI janmato rAgamaya adhyavasAya che te ja * je pariNamana mithyA abhiprAya sahita hoya (svaparanA ekatvanA abhiprAya sahita hoya) athavA vaibhAvika hoya te pariNamana mATe adhyavasAna zabda vaparAya che. ( mithyA) nizcaya karavo, ( mithyA) abhiprAya karavo-evA arthamAM paNa te zabda vaparAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 390 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda dhaarnniiym| na ca puNyapApatvena dvitvAdbandhasya taddhatvantaramanveSTavyaM; ekenaivAnenAdhyavasAyena du:khayAmi mArayAmi iti, sukhayAmi jIvayAmIti ca dvidhA zubhAzubhAhaGkArarasanirbharatayA dvayorapi punnypaapyorbndhhetutvsyaavirodhaat| evaM hi hiMsAdhyavasAya eva hiNsetyaayaatm| ajjhavasideNa baMdho satte mAreu mA va maareu| eso baMdhasamAso jIvANaM nnicchynnyss|| 262 / / adhyavasitena bandhaH sattvAn mArayatu mA vA maarytu| eSa bandhasamAso jIvAnAM nishcynysy|| 262 / / baMdhanuM kAraNa che ema barAbara nakkI karavuM. ane puNya-pApapaNe ( puNya-pAparUpe) baMdhanuM be-paNuM hovAthI baMdhanA kAraNano bheda na zodhavo (arthAt ema na mAnavuM ke puNyabaMdhanuM kAraNa bIjAM che ane pApabaMdhanuM kAraNa koI bIjAM che); kAraNa ke eka ja A adhyavasAya "duHkhI karuM chuM" mAruM chuM" ema ane sukhI karuM chuM, jivADuM chuM" ema be prakAre zubha-azubha ahaMkArarasathI bharelApaNA vaDe puNya ane pApa-bannenA baMdhanuM kAraNa hovAmAM avirodha che (arthAt eka ja adhyavasAyathI puNya ane pApa-banneno baMdha thavAmAM koI virodha nathI). bhAvArtha:-A ajJAnamaya adhyavasAya ja baMdhanuM kAraNa che. temAM, "jivADuM chuM, sukhI karuM chuM' evA zubha ahaMkArathI bharelo te zubha adhyavasAya che ane "mAruM chuM, duHkhI karuM chuM" evA azubha ahaMkArathI bharelo te azubha adhyavasAya che. ahaMkArarUpa mithyAbhAva to bannemAM che; tethI ajJAnamayapaNe banne adhyavasAya eka ja che. mATe ema na mAnavuM ke puNyanuM kAraNa bIjAM che ane pApanuM kAraNa bIjuM che. ajJAnamaya adhyavasAya ja bannenuM kAraNa che. A rIte kharekhara hiMsAno adhyavasAya ja hiMsA che ema phalita thayuM ema have mAro-na mAro jIvane, che baMdha adhyavasAna thI, -A jIva kerA baMdhano saMkSepa nizcayanaya thakI. 262. gAthArthaH- [ sandhAna] jIvone [ mAratu] mAro [ vA mI mArayatu] athavA na mAro- [vazva:] karmabaMdha [adhyavasitena] adhyavasAnathI ja thAya che. [5] A, [nizcayanaya] nizcayanaye, [nIvAnAM] jIvonA [vazvasamAsa: ] baMdhano saMkSepa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 391 parajIvAnAM svakarmodayavaicitryavazena prANavyaparopaH kadAcidbhavatu, kadAcinmA bhavatu, ya eva hinasmItyahaGkArarasanirbharo hiMsAyAmadhyavasAyaH sa eva nizcayatastasya bandhahetuH, nizcayena parabhAvasya prANavyaparopasya pareNa krtumshkytvaat| athAdhyavasAyaM pApapuNyayorbandhahetutvena darzayati evamalie adatte abaMbhacere pariggahe cev| kIradi ajjhavasANaM jaM teNa du bajjhade pAvaM / / 263 / / taha vi ya sacce datte baMbhe apariggahattaNe cev| kIradi ajjhavasANaM jaM teNa du bajjhade puNNaM / / 264 / / TIkA-para jIvone potAnA karmanA udayanI vicitratAnA vize prANono vyaparopa (-ucchada, viyoga) kadAcita thAo, kadAcita na thAo, -"huM hasuM chuM' evo je ahaMkArarasathI bharelo hiMsAmAM adhyavasAya (arthAt hiMsAno adhyavasAya) te ja nizcayathI tene ( hiMsAno adhyavasAya karanArA jIvane ) baMdhanuM kAraNa che, kema ke nizcayathI parano bhAva evo je prANono vyaparopa te parathI karAvo azakya che (arthAt te parathI karI zakAto nathI). bhAvArtha-nizcayanaye bIjAnA prANono viyoga bIjAthI karI zakAto nathI; tenA potAnA karmanA udayanI vicitratAvaza kadAcita thAya che, kadAcita nathI thato. mATe je ema mAne che-ahaMkAra kare che ke "huM para jIvane mAruM chuM', teno te ahaMkArarUpa adhyavasAya ajJAnamaya che. te adhyavasAya ja hiMsA che-potAnA vizuddha caitanyaprANano vAta che, ane te ja baMdhanuM kAraNa che. A nizcayanayano mata che. ahIM vyavahAranayane gauNa karIne kahyuM che ema jANavuM. mATe te kathana kathaMcit (arthAt apekSApUrvaka) che ema samajavuM; sarvathA ekAMtapakSa to mithyAtva che. have, ( hiMsA-ahiMsAnI jema sarva kAryomAM) adhyavasAyane ja pApa-puNyanA baMdhanA kAraNapaNe darzAve che: ema alIkamAMhI, adattamAM, abrahma ne parigraha viSe je thAya adhyavasAna tethI pApabaMdhana thAya che. 263. e rIta satya, dattamAM, vaLI brahma ne aparigraha je thAya adhyavasAna tethI puNyabaMdhana thAya che. 264. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 392 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda evamalIke'datte'brahmacarye parigrahe caiv| kriyate'dhyavasAnaM yattena tu badhyate paapm|| 263 / / tathApi ca satye datte brahmaNi aparigrahatve caiv| kriyate'dhyavasAnaM yattena tu badhyate punnym|| 264 / / evamayamajJAnAt yo yathA hiMsAyAM vidhIyate'dhyavasAyaH, tathA asatyAdattAbrahmaparigraheSu yazca vidhIyate sa sarvo'pi kevala eva paapbndhhetuH| yastu ahiMsAyAM yathA vidhIyate adhyavasAyaH, tathA yazca satyadattabrahmAparigraheSu vidhIyate sa sarvo'pi kevala eva punnybndhhetuH| gAthArthaH- [vas] e rIte (arthAt pUrve hiMsAnA adhyavasAya viSe kahyuM tema) [banIche] asatyamAM, [ navajo] adattamAM, [brahmacarye ] abrahmacaryamAM [ a ] ane [pariprade] parigrahamAM [ yata ] je [adhyavasAna] adhyavasAna [ priyate] karavAmAM Ave [tena tu] tenAthI [pApaM vadhyate] pApano baMdha thAya che; [ tathApi ] ane tevI ja rIte [ satye] satyamAM, [ reM] dattamAM, [ brahmaLi] brahmacaryamAM [a va] ane [aparigrahandu] aparigrahamAM [] je [ adhyavasA ] adhyavasAna [ priyate ] karavAmAM Ave [tena tu] tenAthI [purve vadhyate] puNyano baMdha thAya che. TIkAH-e rIte (-pUrvokata rIte) ajJAnathI A je hiMsAmAM adhyavasAya karavAmAM Ave che tema asatya, adatta, abrahmacarya ane parigrahamAM paNa je (adhyavasAya) karavAmAM Ave, te badhoya pApanA baMdhanuM ekamAtra (-ekanuM eka ) kAraNa che; ane je ahiMsAmAM adhyavasAya karavAmAM Ave che tema je satya, datta, bahmacarya ane aparigrahamAM paNa (adhyavasAya) karavAmAM Ave, te badhoya puNyanA baMdhanuM ekamAtra kAraNa che. bhAvArtha-jema hiMsAmAM adhyavasAya te pApabaMdhanuM kAraNa kahyuM che tema asatya, adatta (vagara dIdheluM levuM te, corI), abrahmacarya ane parigraha-temanAmAM adhyavasAya te paNa pApabaMdhanuM kAraNa che. vaLI jema ahiMsAmAM adhyavasAya te puNyabaMdhanuM kAraNa che tema satya, datta (-dIdheluM levuM te), brahmacarya ane aparigraha-temanAmAM adhyavasAya te paNa puNyabaMdhanuM kAraNa che. A rIte, pAMca pApomAM (avratomAM) adhyavasAya karavAmAM Ave te pApabaMdhanuM kAraNa che ane pAMca (ekadeza ke sarvadaza) vratomAM adhyavasAya karavAmAM Ave te puNyabaMdhanuM kAraNa che. pApa ane puNya bannenA baMdhanamAM, adhyavasAya ja eka mAtra baMdha-kAraNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 393 na ca bAhyavastu dvitIyo'pi bandhaheturiti zaGkayamvatthu paDucca jaM puNa ajjhavasANaM tu hodi jiivaannN| Na ya vatthudo du baMdho ajjhavasANeNa bNdhotthi|| 265 / / vastu pratItya yatpunaradhyavasAnaM tu bhavati jiivaanaam| na ca vastutastu bandho'dhyavasAnena bndho'sti|| 265 / / adhyavasAnameva bandhahetuH, na tu bAhyavastu, tasya bandhahetoradhyavasAnasya hetutvenaiva critaarthtvaat| tarhi kimartho bAhyavastupratiSedha: ? adhyvsaanprtissedhaarthH| adhyavasAnasya hi bAhyavastu AzrayabhUtaM; na hi bAhyavastvanAzritya adhyavasAnamAtmAnaM lbhte| yadi bAhyavastvanAzrityApi adhyavasAnaM jAyeta tadA, yathA vIrasUsutasyAzrayabhUtasya vaLI "bAhyavastu te bIjAM paNa baMdhanuM kAraNa haze" evI zaMkA na karavI. ("adhyavasAya te baMdhanuM eka kAraNa haze ane bAhyavastu te baMdhanuM bIjuM kAraNa haze" evI paNa zaMkA karavI yogya nathI; adhyavasAya ja ekanuM eka baMdhanuM kAraNa che, bAhyavastu baMdhanuM kAraNa nathI.) AvA arthanI gAthA have kahe che: je thAya adhyavasAna jIvane, vastu-Azrita te bane, paNa vastuthI nathI baMdha, adhyavasAnamAtrathI baMdha thAya che. 265. gAthArtha - [ puna:] vaLI, [ nIvAnAm] jIvone [ ] je [ adhyavasAna ] adhyavasAna [ mavati] thAya che te [ vastu] vastune [pratItya] avalaMbIne thAya che [2 1] topaNa [ vastuta:] vastuthI [ na vaLya: ] baMdha nathI, [adhyavasAna] adhyavasAnathI ja [ vanya: basti ] baMdha che. TIkA-adhyavasAna ja baMdhanuM kAraNa che; bAhyavastu baMdhanuM kAraNa nathI, kema ke baMdhanuM kAraNa je adhyavasAna tenA kAraNapaNAthI ja bAhyavastune caritArthapaNuM che (arthAt baMdhanuM kAraNa je adhyavasAna tenuM kAraNa thavAmAM ja bAhyavastunuM kArya kSetra pUruM thAya che, te kAMI baMdhanuM kAraNa thatI nathI). ahIM prazna thAya che ke jo bAhyavastu baMdhanuM kAraNa nathI to ("bAhyavastuno prasaMga na karo, tyAga karo" ema) bAhyavastuno pratiSedha (niSedha) zA mATe karavAmAM Ave che? tenuM samAdhAnaH-adhyavasAnanA pratiSedha arthe bAhyavastuno pratiSedha karavAmAM Ave che. adhyavasAnane bAhyavastu AzrayabhUta che; bAhyavastuno Azraya karyA vinA adhyavasAna potAnA svarUpane pAmatuM nathI arthAta UpajatuM nathI. jo bAhyavastuno Azraya karyA vinA paNa adhya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda sadbhAve vIrasUsutaM hinasmItyadhyavasAyo jAyate, tathA vandhyAsutasyAzrayabhUtasyAsadbhAve'pi vandhyAsutaM hinasmItyadhyavasAyo jAyeta / na ca jaayte| tato nirAzrayaM nAstyadhyavasAnamiti niyamaH / tata eva cAdhyavasAnAzrayabhUtasya bAhyavastuno'tyantapratiSedhaH, hetupratiSedhenaiva hetumatpratiSedhAt / na ca bandhahetuhetutve bandhahetuH syAt, satyapi pariNatayatIndrapadavyApAdyamAnavegApatatkAlacoditakuliGgavat, IryAsamitibAhyavastuno bandhahetuhetorabandhahetutvena bndhhetutvsyaanaikaantiktvaat| ato na bAhyavastu jIvasyAtadbhAvo bandhahetuH, adhyavasAnameva tasya tadbhAvo bndhhetuH| 394 bAhyavastu samayasAra vasAna UpajatuM hoya to, jema AzrayabhUta evA *vI2jananInA putranA sadbhAvamAM ( koIne ) evo adhyavasAya Upaje che ke 'huM vIjananInA putrane haNuM chuM' tema AzrayabhUta evA vaMdhyAputranA asahbhAvamAM paNa (koIne ) evo adhyavasAya Upaje ( - Upajavo joIe) ke 'huM vaMdhyAputrane (vAMjhaNInA putrane ) haNuM chuM'. paraMtu evo adhyavasAya to ( koIne) Upajato nathI. (jyAM vaMdhyAno putra ja nathI tyAM mAravAno adhyavasAya kyAMthI Upaje?) mATe evo niyama che ke (bAhyavasturUpa ) Azraya vinA adhyavasAna hotuM nathI. ane tethI ja adhyavasAnane AzrayabhUta evI je bAhyavastu teno atyaMta pratiSedha che, kema ke kAraNanA pratiSedhathI ja kAryano pratiSedha thAya che. (bAhyavastu adhyavasAnanuM kAraNa che tethI tenA pratiSedhathI adhyavasAnano pratiSedha thAya che). paraMtu, joke bAhyavastu baMdhanA kAraNanuM ( arthAt adhyavasAnanuM) kAraNa che topaNa te (bAhyavastu ) baMdhanuM kAraNa nathI; kema ke IryAsamitimAM pariNamelA munIMdranA paga vaDe haNAI jatA evA koI jhaDapathI AvI paDatA kALaprerita UDatA jIvaDAnI mAphaka, bAhyavastu-ke je baMdhanA kAraNanuM kAraNa che te-baMdhanuM kAraNa nahi thatI hovAthI, bAhyavastune baMdhanuM kAraNapaNuM mAnavAmAM anaikAMtika hetvAbhAsapaNuM che-vyabhicAra Ave che. (Ama nizcayathI bAhyavastune baMdhanuM kAraNapaNuM nirbAdha rIte siddha thatuM nathI.) mATe bAhyavastu ke je jIvane atabhAvarUpa che te baMdhanuM kAraNa nathI; adhyavasAna ke je jIvane tadbhAvarUpa che te ja baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha:-baMdhanuM kAraNa nizcayathI adhyavasAna ja che; ane je bAhyavastuo che te adhyavasAnanuM AlaMbana che-temane AlaMbIne adhyavasAna Upaje che, tethI temane adhyavasAnanuM kAraNa kahevAmAM Ave che. bAhyavastu vinA nirAzrayapaNe adhyavasAna UpajatAM nathI tethI bAhyavastuono tyAga karAvavAmAM Ave che. jo baMdhanuM kAraNa bAhyavastu kahevAmAM Ave to temAM vyabhicAra Ave che. (kAraNa hovA chatAM koI sthaLe kArya dekhAya ane koI sthaLe kArya na dekhAya tene vyabhicAra kahe che ane * vI2jananI = zUravIrane janma ApanArI; zUravIranI mAtA. kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com 395 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates evaM bandhahetutvena nirdhAritasyAdhyavasAnasya svArthakriyAkAritvAbhAvena mithyAtvaM darzayati dukkhidasuhide jIve karemi baMdhemi taha vimocemi| jA esA mUDhamadI NiratthayA sA hu de micchaa|| 266 / / duHkhitasukhitAn jIvAn karomi bandhayAmi tathA vimocyaami| yA eSA mUDhamatiH nirarthikA sA khalu te mithyaa|| 266 / / parAn jIvAn duHkhayAmi sukhayAmItyAdi, bandhayAmi mocayAmItyAdi vA, yadetadadhyavasAnaM tatsarvamapi, parabhAvasya parasminnavyApriyamANatvena svArthakriyAkAritvA evA kAraNane vyabhicArI-arnakAMtika-kAraNAbhAsa kahe che.) koI muni IryAsamitipUrvaka yatnathI gamana karatA hoya temanA paga taLe koI UDatuM jIvaDuM vegathI AvI paDIne marI gayuM to tenI hiMsA munine lAgatI nathI. ahIM bAhya daSTithI jovAmAM Ave to hiMsA thaI, paraMtu munine hiMsAno adhyavasAya nahi hovAthI temane baMdha thato nathI. jema te paga nIce marI jatuM jIvaDuM munine baMdhanuM kAraNa nathI tema anya bAhyavastuo viSe paNa samajavuM. A rIte bAhyavastune baMdhanuM kAraNa mAnavAmAM vyabhicAra Avato hovAthI bAhyavastu baMdhanuM kAraNa nathI ema siddha thayuM. vaLI bAhyavastu vinA nirAzraye adhyavasAna thatAM nathI tethI bAhyavastuno niSedha paNa che ja. A rIte baMdhanA kAraNapaNe (-kAraNa tarIke) nakkI karavAmAM AveluM che adhyavasAna te potAnI arthakriyA karanAruM nahi hovAthI mithyA che-ema have darzAve che - karuM chuM dukhI-sukhI jIvane, vaLI baddha-mukta karuM are! A mUDha mati tuja che nirarthaka, tethI che mithyA khare. 266. gAthArtha-he bhAI ! "[ nIvAna] huM jIvone [du:vitasuvitAna] duHkhI-sukhI [ romi] karuM chuM, [vazvayAmi] baMdhAvuM chuM [ tathA vimocayA]i tathA mukAvuM chuM, [vA uSA te mUDhamati:] evI je A tArI mUDha mati (-mohita buddhi) che [ sA ] te [nirarthA ] nirarthaka hovAthI [7] kharekhara [ mithyA ] mithyA (-khoTI) che. TIkA--huM para jIvone duHkhI karuM chuM, sukhI karuM chuM ityAdi tathA baMdhAvuM chuM, mukAvuM chuM ityAdi je A adhyavasAna che te badhuMya, parabhAvano paramAM vyApAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 396 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda bhAvAt, khakusumaM lunAmItyadhyavasAnavanmithyArUpaM, kevlmaatmno'nrthaayaiv| kuto nAdhyavasAnaM svArthakriyAkArIti cet ajjhavasANaNimittaM jIvA bajjhati kammaNA jadi hi / muccati mokkhamagge ThidA ya tA kiM karesi tumaM / / 267 / / adhyavasAnanimittaM jIvA badhyante karmaNA yadi hi / mucyante mokSamArge sthitAzca tat kiM karoSi tvm|| 267 / / yatkila bandhayAmi mocayAmItyadhyavasAnaM tasya hi svArthakriyA yadbandhanaM mocanaM jiivaanaam| jIvastvasyAdhyavasAyasya sadbhAve'pi sarAgavItarAgayoH svapariNAmayoH abhAvAnna badhyate, na mucyate; sarAgavItarAgayoH svapariNAmayoH sadbhAvAttasyAdhya nahi hovAne lIdhe potAnI arthakriyA karanAruM nahi hovAthI, 'huM AkAzanA phUlane cUMTuM chuM' evA adhyavasAnanI mAphaka mithyArUpa che, kevaLa potAnA anarthane mATe ja che (arthAt mAtra potAne ja nukasAnanuM kAraNa thAya che, 52ne to kAMI karI zakatuM nathI ). bhAvArtha:-je potAnI arthakriyA (-prayojanabhUta kriyA ) karI zakatuM nathI te nirarthaka che, athavA jeno viSaya nathI te nirarthaka che. jIva 52 jIvone duHkhI-sukhI Adi karavAnI buddhi kare che, paraMtu pa2 jIvo to potAnA karyA duHkhI-sukhI thatA nathI; tethI te buddhi nirarthaka che ane nirarthaka hovAthI mithyA che-khoTI che. have pUche che ke adhyavasAna potAnI arthakriyA karanAruM kaI rIte nathI? teno uttara kahe che: sau jIva adhyavasAnakAraNa karmathI baMdhAya jyAM ne mokSamArge sthita jIvo mukAya, tuM zuM kare bhalA ? 267. gAthArtha:-he bhAI ! [vi 4i] jo kharekhara [adhyavasAnanimitta ] adhyavasAnanA nimitte [ nIvA: ] jIvo [ rmaLA vayyante] karmathI baMdhAya che [7] ane [ mokSamArge sthitA: ] mokSamArgamAM sthita [muSyanta] mukAya che, [tav] to [tvam vi roSi] tuM zuM kare che? (tAro to bAMdhavA-choDavAno abhiprAya viphaLa gayo.) TIkA:-huM baMdhAvuM chuM, mukAvuM chuM' evuM je adhyavasAna che tenI potAnI arthakriyA jIvone bAMdhavA, mUkavA (-mUta karavA, choDavA) te che. paraMtu jIva to, A adhyavasAyano saddabhAva hovA chatAM paNa, potAnA sarAga-vItarAga pariNAmanA abhAvathI nathI baMdhAto, nathI mukAto; ane potAnA sarAga-vItarAga pariNAmanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 397 vasAyasyAbhAve'pi badhyate, mucyate c| tataH paratrAkiJcitkaratvAnnedamadhyavasAnaM svArthakriyAkAri; tatazca mithyaiveti bhaavH| (nukuma ) anenAdhyavasAyena niSphalena vimohitH| tatkiJcanApi naivAsti nAtmAtmAnaM karoti yt|| 171 / / savve karedi jIvo ajjhavasANeNa tiriynnerie| devamaNue ya savve puNNaM pAvaM ca nneyvihN|| 268 / / sadabhAvathI, te adhyavasAyano abhAva hovA chatAM paNa, baMdhAya che, mukAya che. mATe paramAM akiMcitthara hovAthI (arthAt kAMI nahi karI zakatuM hovAthI) A adhyavasAna potAnI arthakriyA karanAruM nathI; ane tethI mithyA ja che.-Avo bhAva (Azaya ) che. bhAvArtha-je hetu kAMI paNa na kare te akiMcitkara kahevAya che. A bAMdhavAchoDavAnuM adhyavasAna paNa paramAM kAMI karatuM nathI, kAraNa ke te adhyavasAna na hoya topaNa jIva potAnA sarAga-vItarAga pariNAmathI baMdha-mokSane pAme che, ane te adhyavasAna hoya to paNa potAnA sarAga-vItarAga pariNAmanA abhAvathI baMdha-mokSane nathI pAmato. A rIte adhyavasAna paramAM akiMcitkara hovAthI sva-arthakriyA karanAruM nathI ane tethI mithyA che. have A arthanA kaLazarUpe ane AgaLanA kathananI sUcanikArUpe zloka kahe cheH zlokArthaH- [ ane niSpaksena adhyavasAyena mohitaH] A niSphaLa (nirarthaka ) adhyavasAyathI mohita thayo thako [ mItmA] AtmA [ tat visaina pi na thavuM masti ya mAtmAnuM na roti] potAne sarvarUpa kare che, -evuM kAMI paNa nathI ke je-rUpa potAne na karato hoya. bhAvArtha-A AtmA mithyA abhiprAyathI bhUlyo thako caturgati-saMsAramAM jeTalI avasthAo che, jeTalA padArtho che te sarvarUpa potAne thayelo mAne che; potAnA zuddha svarUpane nathI oLakhato. 171. have A arthane spaSTa rIte gAthAmAM kahe che - tiryaMca, nAraka, deva, mAnava, puNya pApa vividha je, te sarvarUpa nijane kare che jIva adhyavasAnathI. 268. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 398 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda dhammAdhammaM ca tahA jIvAjIve alogalogaM c| savve karedi jIvo ajjhavasANeNa appANaM / / 269 / / sarvAn karoti jIvo'dhyavasAnena tiryngnairyikaan| devamanujAMzca sarvAn puNyaM pApaM ca naikvidhm|| 268 / / dharmAdharma ca tathA jIvAjIvau alokalokaM c| sarvAn karoti jIvaH adhyavasAnena aatmaanm|| 269 / / yathAyamevaM kriyAgarbhahiMsAdhyavasAnena hiMsakaM, itarAdhyavasAnairitaraM ca AtmAtmAnaM kuryAt, tathA vipacyamAnanArakAdhyavasAnena nArakaM, vipacyamAnatiryagadhyavasAnena tiryaJcaM, vipacyamAnamanuSyAdhyavasAnena manuSyaM, vipacyamAnadevAdhyavasAnena devaM, vipacyamAnasukhAdipuNyAdhyavasAnena puNyaM, vipacyamAnaduHkhAdipApAdhyavasAnena pApamAtmAnaM kuryaat|| vaLI ema dharma adharma, jIva-ajIva, loka-aloka je, te sarvarUpa nijane kare che jIva adhyavasAnathI. ra69. gAthArtha- [ nIvaDa] jIva [ adhyavasAna] adhyavasAnathI [ tirthapheravivAna] tiryaMca, nAraka, [ vevamanunAn ] deva ane manuSya [sarvAna] e sarva paryAyo, [2] tathA [ naivavidha] aneka prakAranAM [puSya pApa ] puNya ane pApa- [ sarvAna] e badhArUpa [varAti] potAne kare che. [tathA ] vaLI tevI rIte [ nIva: ] jIva [3SyavasAna] adhyavasAnathI [ dharma] dharma-adharma, [ nIvALIvI] jIva-ajIva [2] ane [norato] loka-aloka- [sarvAna] e badhArUpa [mAtmAnam roti] potAne kare che. TIkA-jevI rIte A AtmA pUrvokata prakAre *kriyA jeno garbha che evA hiMsAnA adhyavasAnathI potAne hiMsaka kare che, (ahiMsAnA adhyavasAnathI potAne ahiMsaka kare che) ane anya adhyavasAnothI potAne anya kare che, tevI ja rIte udyamAM AvatA nArakanA adhyavasAnathI potAne nAraka (-nArakI) kare che, udayamAM AvatA tiryaMcanA adhyavasAnathI potAne tiryaMca kare che, udayamAM AvatA manuSyanA adhyavasAnathI potAne manuSya kare che, udayamAM AvatA devanA adhyavasAnathI potAne deva kare che, udayamAM AvatA sukha Adi puNyanA adhyavasAnathI potAne puNyarUpa kare che * hiMsA AdinAM adhyavasAno rAgadveSanA udayamaya evI haNavA AdinI kriyAothI bharelAM che, arthAt te kriyAo sAthe AtmAnuM tanmayapaNuM hovAnI mAnyatArUpa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikArI 399 tathaiva ca jJAyamAnadharmAdhyavasAnena dharma, jJAyamAnAdharmAdhyavasAnenAdharma, jJAyamAnajIvAntarAdhyavasAnena jIvAntaraM, jJAyamAnapudgalAdhyavasAnena pudgalaM, jJAyamAnalokAkAzAdhyavasAnena lokAkAzaM, jJAyamAnAlokAkAzAdhyavasAnenAlokAkAzamAtmAnaM kuryaat| (phuvannA) vizvAdvibhakto'pi hi yatprabhAvAdAtmAnamAtmA vidadhAti vishvm| mohaikakando'dhyavasAya eSa nAstIha yeSAM yatayasta eva / / 172 / / ane udayamAM AvatA duHkha Adi pApanA adhyavasAnathI potAne pAparUpa kare che; vaLI tevI ja rIte jANavAmAM Avato je dharma (arthAt dharmAstikAya) tenA adhyavasAnathI potAne dharmarUpa kare che, jANavAmAM AvatA adharmanA (arthAt adharmAstikAyanA) adhyavasAnathI potAne adharmarUpa kare che, jANavAmAM AvatA anya jIvanA adhyavasAnathI potAne anyajIvarUpa kare che, jANavAmAM AvatA pudgalanA adhyavasAnathI potAne pudgalarUpa kare che, jANavAmAM AvatA lokAkAzanA adhyavasAnathI potAne lokAkAzarUpa kare che ane jANavAmAM AvatA alokAkAzanA adhyavasAnathI potAne alokAkAzarUpa kare che. ( A rIte AtmA adhyavasAnathI potAne sarvarUpa kare che.) bhAvArtha-A adhyavasAna ajJAnarUpa che tethI tene potAnuM paramArtha svarUpa na jANavuM. te adhyavasAnathI ja AtmA potAne aneka avasthArUpa kare che arthAt temanAmAM potApaNuM mAnI pravarte che. have A arthanA kaLazarUpe tathA AgaLanA kathananI sUcanikArUpe kAvya kahe che: zlokArtha- [ vizvAtu vima9: di] vizvathI (samasta dravyothI) bhinna hovA chatAM [mAtmA] AtmA [ya--pramAvAn mAtmAnam vizvam vivAti] jenA prabhAvathI potAne vizvarUpa kare che [: 31thyavasAya:] evo A adhyavasAya- [ mo- - ndra:] ke jenuM mohu ja eka mULa che te- [veSa rUda nAsti] jemane nathI [te thavA yataya:] te ja munio che. 17ra. A adhyavasAya jemane nathI te munio karmathI lapAtA nathI-ema have gAthAmAM kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 400 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda edANi Natthi jesiM ajjhavasANANi evmaadiinni| te asuheNa suheNa va kammeNa muNI Na lippNti|| 270 / / etAni na santi yessaamdhyvsaanaanyevmaadiini| te azubhena zubhena vA karmaNA munayo na lipynte|| 270 / / etAni kila yAni trividhAnyadhyavasAnAni tAni samastAnyapi zubhAzubhakarmabandhanimittAni, svymjnyaanaadiruuptvaat| tathAhi-yadidaM hinasmItyAdyadhyavasAnaM tat, jJAnamayatvenAtmanaH sadahetukajJaptyekakriyasya rAgadveSavipAkamayInAM hananAdikriyANAM ca vizeSAjJAnena viviktAtmAjJAnAt, asti tAvadajJAnaM, viviktAtmAdarzanAdasti ca e Adi adhyavasAna vidhavidha vartatAM nahi jemane, te munivaro lepAya nahi zubha ke azubha karmo vaDe. 270. gAthArtha- [tAni] A pUrve kahelAM ) [gvamAvIna] tathA AvA bIjA paNa [ adhyavasAnAni] adhyavasAna [ reSAna] jemane [na santi] nathI, [te muna:] te munio [zazumena] azubha [vA zumena] ke zubha [karmaLA ] karmathI [tijo] lepAtA nathI. TIkAH-A je traNa prakAranAM adhyavasAno che te badhAMya pote ajJAnAdirUpa (arthAt ajJAna, mithyAdarzana ane acAritrarUpa) hovAthI zubhAzubha karmabaMdhanAM nimitta che. te vizeSa samajAvavAmAM Ave che:-"huM (para jIvone) haNuM chuM', ityAdi je A adhyavasAna che te adhyavasAnavALA jIvane, jJAnamayapaNAne lIdhe sarUpa ahetuka jJati ja jenI eka kriyA che evA AtmAno ane rAgadveSanA udayamaya evI hanana Adi kriyAono vizeSa nahi jANavAne lIdhe bhinna AtmAnuM ajJAna hovAthI, te adhyavasAna prathama to ajJAna che, bhinna AtmAnuM adarzana (azraddhAna). 1. sarUpa = sattAsvarUpanuM astitvasvarUpa. (AtmA jJAnamaya che tethI satarUpa ahetuka jJati ja tenI eka kriyA che.) 2. ahetuka = jenuM koI kAraNa nathI evI; akAraNa; svayaMsiddha sahaja. 3. jJati = jANavuM te jANanakriyA. ( jJatikriyA sarUpa che, ane sarUpa hovAthI ahetuka 4. hanana = haNavuM te; haNavArUpa kriyA ( haNavuM vagere kriyAo rAgadveSanA udayamaya che.) 5. vizeSa= taphAvata; bhinna lakSaNa. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 401 mithyAdarzanaM, viviktAtmAnAcaraNAdasti caacaaritrm| [yatpunaH nArako'hamityAdyadhyavasAnaM tadapi, jJAnamayatvenAtmanaH sadahetukajJAyakaikabhAvasya karmodayajanitAnAM nArakAdibhAvAnAM ca vizeSAjJAnena viviktAtmAjJAnAdasti tAvadajJAnaM, viviktAtmAdarzanAdasti ca mithyAdarzanaM, viviktAtmAnAcaraNA-dasti caacaaritrm|] yatpunareSa dharmo jJAyata ityAdyadhyavasAnaM tadapi, jJAnamayatvenAtmanaH sadahetukajJAnaikarUpasya jJeyamayAnAM dharmAdirUpANAM ca vizeSAjJAnena viviktAtmAjJAnAt, asti tAvadajJAnaM, viviktAtmAdarzanAdasti ca mithyAdarzanaM, viviktAtmAnAcaraNAdasti caacaaritrm| tato bandhanimittAnyevaitAni smstaanydhyvsaanaani| yeSAmevaitAni na vidyante ta eva munikuJjarAH kecana, sadahetukajJaptyekakriyaM, sadahetukajJAyakaikabhAvaM, sadahetukajJAnaikarUpaM ca viviktamAtmAnaM jAnantaH, samyakpazyanto'nucarantazca , svacchasvacchandodyadamandAnta hovAthI (te adhyavasAna) mithyAdarzana che ane bhinna AtmAnuM anAcaraNa hovAthI (te adhyavasAna ) acAritra che. [vaLI 'huM nAraka chuM' ityAdi je adhyavasAna che te adhyavasAnavALA jIvane paNa, jJAnamayapaNAne lIdhe sarUpa ahetuka jJAyaka ja jeno eka bhAva che evA AtmAno ane karmodayajanita nAraka Adi bhAvono vizeSa nahi jANavAne lIdhe bhinna AtmAnuM ajJAna hovAthI, te adhyavasAna prathama to ajJAna che, bhinna AtmAnuM adarzana hovAthI (te adhyavasAna ) mithyAdarzana che ane bhinna AtmAnuM anAcaraNa hovAthI (te adhyavasAna) acAritra che.] vaLI A dharmadravya jaNAya che" ityAdi je adhyavasAna che te adhyavasAnavALA jIvane paNa, * jJAnamayapaNAne lIdhe satarUpa ahetuka jJAna ja jenuM eka rUpa che evA AtmAno ane zeyamaya evAM dharmAdika rUpono vizeSa nahi jANavAne lIdhe bhinna AtmAnuM ajJAna hovAthI, te adhyavasAna prathama to ajJAna che, bhinna AtmAnuM adarzana hovAthI (te adhyavasAna ) mithyAdarzana che ane bhinna AtmAnuM anAcaraNa hovAthI (te adhyavasAna) acAritra che. mATe A samasta adhyavasAno baMdhanAM ja nimitta che. mAtra jemane A adhyavasAno vidyamAna nathI te ja koIka (virala) munikuMjaro (munivaro), sarUpa ahetuka jJati ja jenI eka kriyA che, sarUpa ahetuka jJAyaka ja jeno eka bhAva che ane sarUpa ahetuka jJAna ja jenuM eka rUpa che evA bhinna AtmAne (-sarva acadravyabhAvothI jAdA AtmAne) jANatA thakA, samyaka prakAre dekhatA (zraddhatA) thakA ane anucaratA thakA, svaccha ane svacchaMdapaNe udayamAna (arthAt svAdhInapaNe prakAzamAna ) evI amaMda aMtarjyotine ajJAnAdirUpapaNAno * AtmA jJAnamaya che tethI sarUpa ahetuka jJAna ja tenuM eka rUpa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda rjyotiSo'tyantamajJAnAdirUpatvAbhAvAt, zubhenAzubhena vA karmaNA na khalu lipyeran / 402 samayasAra kimetadadhyavasAnaM nAmeti cet buddhI vavasAo vi ya ajjhavasANaM madI ya viNNANaM / ekkaTThameva savvaM cittaM bhAvo ya pariNAmo // / 271 / / buddhirvyavasAyo'pi ca adhyavasAnaM matizca vijnyaanm| ekArthameva sarva cittaM bhAvazca pariNAmaH / / 271 / / atyaMta abhAva hovAthI (arthAt aMtaraMgamAM prakAzatI jJAnajyoti jarA paNa ajJAnarUpa, mithyAdarzanarUpa ane acAritrarUpa nahi thatI hovAthI) zubha ke azubha karmathI kharekhara lepAtA nathI. bhAvArtha:-A je adhyavasAno che te 'huM parane haNuM chuM' e prakAranAM che, 'huM nAraka chuM' e prakAranAM che tathA 'huM paradravyane jANuM chuM' e prakAranAM che. teo, jyAM sudhI AtmAno ne rAgAdikano, AtmAno ne nArakAdi karmodayajanita bhAvono tathA AtmAno ne jJeyarUpa anyadravyono bheda na jANyo hoya, tyAM sudhI pravarte che. teo bhedajJAnanA abhAvane lIdhe mithyAjJAnarUpa che, mithyAdarzanarUpa che ane mithyAcAritrarUpa che; ema traNa prakAre pravarte che. te adhyavasAno jemane nathI te munikuMjaro che. teo AtmAne samyak jANe che, samyak zraddhe che ane samyak Acare che, tethI ajJAnanA abhAvathI samyagdarzanajJAnacAritrarUpa thayA thakA karmothI lepAtA nathI. 66 adhyavasAna zabda vAraMvAra kahetA AvyA cho, te adhyavasAna zuM che? tenuM svarUpa barAbara samajavAmAM nathI AvyuM." Ama pUchavAmAM AvatAM, have adhyavasAnanuM svarUpa gAthAmAM kahe che: buddhi, mati, vyavasAya, adhyavasAna, vaLI vijJAna ne pariNAma, citta ne bhAva-zabdo sarva A ekArtha che. 271. gAthArtha:- [vRddhi: ] buddhi, [vyavasAya: api =] vyavasAya, [adhyavasAna ] adhyavasAna, [mati: 6] mati, [vijJAnak] vijJAna, [vitta] citta, [bhAva: ] bhAva [4] ane [ pariNAma: ] pariNAma- [ sarva] e badhA [virthak va ] ekArtha ja che ( - nAma, judAM che, artha judA nathI ). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] svaparayoraviveke sati jIvasyAdhyavasitimAtramadhyavasAnaM; tadeva ca bodhanamAtratvAdbuddhiH, vyavasAnamAtratvAdvyavasAyaH, mananamAtratvAnmatiH, vijJaptimAtratvAdvijJAnaM, cetanAmAtratvAccittaM, cito bhavanamAtratvAdbhAva:, citaH prinnmnmaatrtvaatprinnaamH| baMdha adhikAra (zArdUnavidrIDita) sarvatrAdhyavasAnamevamakhilaM tyAjyaM yaduktaM jinai stanmanye vyavahAra eva nikhilo'pynyaashrystyaajitH| samyaGnizcayamekameva tadamI niSkampamAkramya kiM zuddhajJAnaghane mahimni na nije badhnanti santo dhRtim / / 173 / / TIkA:-sva-52no aviveka hoya (arthAt sva-52nuM bhedajJAna na hoya ) tyAre jIvanI adhyavasitimAtra te adhyavasAna che; ane te ja (arthAt jene adhyavasAna kahyuM te ja) bodhanamAtrapaNAthI buddhi che, vyavasAnamAtrapaNAthI vyavasAya che, mananamAtrapaNAthI mati che, vijJaptimAtrapaNAthI vijJAna che, cetanAmAtrapaNAthI citta che, cetananA bhavanamAtrapaNAthI bhAva che, cetananA pariNamanamAtrapaNAthI pariNAma che. (A rIte A badhAya zabdo ekArtha che.) bhAvArtha:-A je buddhi Adi ATha nAmothI kahyA te badhAya cetana AtmAnA pariNAma che. jyAM sudhI svaparanuM bhedajJAna na hoya tyAM sudhI jIvane je potAnA ne paranA ekapaNAnA nizcayarUpa pariNati varte che tene buddhi Adi ATha nAmothI kahevAmAM Ave che. 403 adhyavasAna tyAgavAyogya kahyAM che tethI ema samajAya che ke vyavahArano tyAga karAvyo che ane nizcayanuM grahaNa karAvyuM che'-evA arthanuM, AgaLanA kathananI sUcanArUpa kAvya have kahe che: = zlokArtha:-AcAryadeva kahe che keH- [ sarvatra yad ayyavasAnan] sarva vastuomAM je adhyavasAna thAya che [ vinaM] te badhAya ( adhyavasAna ) [ ninai: ] jina bhagavAnoe [vas] pUrvokta rIte [ tyAkhyuM u N] tyAgavAyogya kahyAM che [tat] tethI [maLye] ame ema mAnIe chIe ke [anya-Azraya: vyavahAra: va niSita: api tyAnita: ] '52 jeno Azraya che evo vyavahAra ja saghaLoya choDAvyo che.' [tat] 1. adhyavasiti = (ekamAM bIjAnI mAnyatApUrvaka) pariNati; (mithyA ) nizciti; (khoTo ) nizcaya hovo te. 2. vyavasAna kAmamAM lAgyA rahevuM te; udhamI hovuM te; nizcaya hovo te. 3. manana = mAnavuM te; jANavuM te. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 404 [bhagavAnazrIkuMdakuMda evaM vavahAraNao paDisiddho jANa NicchayaNaeNa / NicchayaNayAsidA puNa muNiNo pAvaMti NivvANaM / / 272 / / evaM vyavahAranayaH pratiSiddho jAnIhi nizcayanayena / nizcayanayAzritAH punarmunayaH prApnuvanti nirvANam / / 272 / / samayasAra AtmAzrito nizcayanayaH, parAzrito vyavahAranayaH / tatraivaM nizcayanayena parAzritaM samastamadhyavasAnaM bandhahetutvena mumukSoH pratiSedhayatA vyavahAranaya eva kila to pachI, [ amI santa: ] A satpuruSo [pun samyak nizcayam va nimnam gAmya eka samyak nizcayane ja nikaMpapaNe aMgIkAra karIne [ zuddhajJAnapane niSThe mahini] zuddhajJAnathanasvarUpa nija mahimAmAM (-AtmasvarUpamAM) [ dhRtim triM navaonti] sthiratA kema dharatA nathI ? bhAvArtha:jinezvaradeve anya padArthomAM AtmabuddhirUpa adhyavasAna choDAvyAM che tethI A parAzrita vyavahAra ja badhoya choDAvyo che ema jANavuM. mATe 'zuddhajJAnasvarUpa potAnA AtmAmAM sthiratA rAkho' evo zudghanizcayanA grahaNano upadeza AcAryadeve karyo che. vaLI, " jo bhagavAne adhyavasAna choDAvyAM che to have satpuruSo nizcayane niSkapapaNe aMgIkAra karI svarUpamAM kema nathI TharatA-e amane acaraja che" ema kahIne AcAryadeve Azcarya batAvyuM che. 173. have A arthane gAthAmAM kahe che: vyavahA2naya e rIta jANa niSiddha nizcayanaya thakI; nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI. 272. gAthArtha:- [vi] e rIte (pUrvokta rIte ) [ vyavahAranaya: ] ( parAzrita evo ) vyavahAranaya [nizcayanayena] nizcayanaya vaDe [pratiSiddha: nAnIdi] niSiddha jANa; [puna: nizcayanayAzritA: ] nizcayanayane Azrita [ munaya: ] munio [ nirvANam ] nirvANane [prALuvanti ] pAme che. TIkA:-AtmAzrita ( arthAt sva-Azrita ) nizcayanaya che, parAzrita ( arthAt parane Azrita ) vyavahAranaya che. tyAM, pUrvokta rIte parAzrita samasta adhyavasAna (arthAt potAnA ne paranA ekapaNAnI mAnyatApUrvaka pariNamana) baMdhanuM kAraNa hovAne lIdhe mumukSune teno ( -adhyavasAnano) niSedha karatA evA nizcayanaya vaDe kharekhara vyavahAranayano ja niSedha karAyo che, kAraNa ke vyavahAranayane paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 405 kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra pratiSiddhaH, tasyApi praashrittvaavishessaat| pratiSedhya eva cAyaM, AtmAzritanizcayanayAzritAnAmeva mucyamAnatvAt, praashritvyvhaarnysyaikaantenaamucymaanenaabhvyenaapyaashriiymaanntvaac| kathamabhavyenApyAzrIyate vyavahAranayaH iti cet vadasamidIguttIo sIlatavaM jiNavarehi pnnnnttN| kuvvaMto vi abhavvo apNANI micchadiTThI du|| 273 / / vratasamitiguptayaH zIlatapo jina rai: prjnyptm| kunnapyabhavyA'jJAnI mithyAdRSTistu / / 273 / / parAzritapaNuM samAna ja che (-jema adhyavasAna parAzrita che tema vyavahAranaya paNa parAzrita che, temAM taphAvata nathI). ane A vyavahAranaya e rIte niSedhavAyogya ja che; kAraNa ke AtmAzrita nizcayanayano Azraya karanArAo ja (karmathI) mukta thAya che ane parAzrita vyavahAranayano Azraya to ekAMte nahi mukta thato evo abhavya paNa kare che. bhAvArtha-AtmAne paranA nimittathI je aneka bhAvo thAya che te badhA vyavahAranayanA viSaya hovAthI vyavahAranaya to parAzrita che, ane je eka potAno svAbhAvika bhAva che te ja nizcayanayano viSaya hovAthI nizcayanaya AtmAzrita che. adhyavasAna paNa vyavahAranayano ja viSaya che tethI adhyavasAnano tyAga te vyavahAranayano ja tyAga che, ane pahelAMnI gAthAomAM adhyavasAnanA tyAgano upadeza che te vyavahAranayanA ja tyAgano upadeza che. A pramANe nizcayanayane pradhAna karIne vyavahAranayanA tyAgano upadeza karyo che tenuM kAraNa e che ke jeo nizcayanA Azraye pravarte che teo ja karmathI chUTe che ane jeo ekAMte vyavahAranayanA ja Azraye pravarte che teo karmathI kadI chUTatA nathI. - have pUche che ke abhavya jIva paNa vyavahAranayano kaI rIte Azraya kare che? teno uttara kahe che: jinava2kahelAM vrata, samiti, guti vaLI tapa-zIlane karatAM chatAMya abhavya jIva ajJAnI mithyAdaSTi che. 273. gAthArthaH- [ fjanare:] jinavaroe [ prajJaH] kahelAM [ vratasamitiSiya: ] vrata, samiti, gati, [zInatapa: ] zIla, tapa [ rvana pa ] karatAM chatAM paNa [ gamavya:] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 406 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda zIlatapaHparipUrNa triguptipaMcasamitiparikalitamahiMsAdipaJcamahAvratarUpaM vyavahAra cAritraM abhavyo'pi kuryAt, tathApi sa nizcAritro'jJAnI mithyAdRSTireva, nishcycaaritrhetubhuutjnyaanshrddhaanshuunytvaat| tasyaikAdazAGgajJAnamasti iti cet mokkhaM asaddahaMto abhaviyasatto du jo adhIejja / pAThoNa karedi guNaM asaddahaMtassa NANaM tu / / 274 / / mokSamazraddadhAno'bhavyasattvastu yo'dhiiyiit| pATho na karoti guNamazraddadhAnasya jJAnaM tu / / 274 / / mokSaM hi na tAvadabhavyaH zraddhatte, shuddhjnyaanmyaatmjnyaanshuunytvaat| tato abhavya jIva [ajJAnI ] ajJAnI [ mithyAdaSTi: tu] ane mithyAdaSTi che. TIkA:-zIla ane tapathI paripUrNa, traNa gupti ane pAMca samiti pratye sAvadhAnIbhareluM, ahiMsAdi pAMca mahAvratarUpa vyavahAracAritra abhaya paNa kare che arthAt pALe che; topaNa te (abhaya ) nizcAritra (-cAritrarahita), ajJAnI ane mithyAdaSTi ja che kAraNa ke nizcayacAritranA kAraNarUpa jJAna-zraddhAnathI zUnya che. bhAvArtha:-abhavya jIva mahAvrata-samiti-gutirUpa vyavahAra cAritra pALe topaNa nizcaya samyajJAnazraddhAna vinA te cAritra 'samyakcAritra' nAma pAmatuM nathI; mATe te ajJAnI, mithyAdaSTi ane nizcAritra ja che. have ziSya pUche che ke-tene agiyAra aMganuM jJAna to hoya che; chatAM tene ajJAnI kema kahyo ? teno uttara kahe che: mukti taNI zraddhArahita abhavya jIva zAstro bhaNe, paNa jJAnanI zraddhArahitane paThana e nahi guNa kare. 274. gAthArtha:- [ mokSan azraddhAna: ] mokSane nahi zraddhato evo [ya: amavyasattva: ] je abhavyajIva che te [tu adhIyIta] zAstro to bhaNe che, [tu] paraMtu [jJAnaM azradhAnasya] jJAnane nahi zraddhatA evA tene [pA': ] zAstrapaThana [muLam na roti ] guNa karatuM nathI. TIkA:-prathama to mokSane ja abhavya jIva, (pote ) zuddhajJAnamaya AtmAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 407 jJAnamapi nAsau shrddhtte| jJAnamazraddadhAnazcAcArAdyekAdazAGgaM zrutamadhIyAno'pi zrutAdhyayana- guNAbhAvAnna jJAnI syaat| sa kila guNaH zrutAdhyayanasya yadviviktavastubhUtajJAnamayAtmajJAnaM; tacca viviktavastubhUtaM jJAnamazraddadhAnasyAbhavyasya zrutAdhyayanena na vidhAtuM shkyet| tatastasya tdgunnaabhaavH| tatazca jJAnazraddhAnAbhAvat so'jJAnIti prtiniytH| tasya dharmazraddhAnamastIti cet saddahadi ya pattedi ya rocedi ya taha paNo ya phaasedi| dhamma bhogaNimittaM Na du so kammakkhayaNimittaM / / 275 / / zraddadhAti ca pratyeti ca rocayati ca tathA punazca spRshti| dharma bhoganimittaM na tu sa krmkssynimittm|| 275 / / jJAnathI zUnya hovAne lIdhe, nathI zraddhato. tethI jJAnane paNa te nathI zraddhato. ane jJAnane nahi zraddhato te, AcArAMga Adi agiyAra aMgarUpa zrutane (zAstrane) bhaNato hovA chatAM, zAstra bhaNavAno je guNa tenA abhAvane lIdhe jJAnI nathI. je bhinnavastubhUta jJAnamaya AtmAnuM jJAna te zAstra bhaNavAno guNa che; ane te to (arthAt evuM zuddhAtmajJAna to), bhinnavastubhUta jJAnane nahi zraddhatA evA abhavyane zAstra-bhaNatara vaDa karI zakAtuM nathI (arthAt zAstra-bhaNatara tene zuddhAtmajJAna karI zakyuM nathI); mATe tene zAstra bhaNavAnA guNano abhAva che; ane tethI jJAnazraddhAnanA abhAvane lIdhe te ajJAnI Tharyo-nakkI thayo. bhAvArtha-abhavya jIva agiyAra aMga bhaNe to paNa tene zuddha AtmAnuM jJAnazraddhAna thatuM nathI; tethI tene zAstranA bhaNatare guNa na karyo ane tethI te ajJAnI ja che. pharI ziSya pUche che ke-abhavyane dharmanuM zraddhAna to hoya che; chatAM tene zraddhAnA nathI" ema kema kahyuM? teno uttara have kahe che: te dharmane zraddha, pratIta, ruci ane sparzana kare, te bhogahetu dharmane, nahi karmakSayanA hetune 275. gAthArtha:- [sa:] te ( abhavya jIva) [ mo nimitta dharma] bhoganA nimittarUpa dharmane ja [ zraddhAti ] zraddha che, [pratyeti ] tenI ja pratIta kare che, [ rovayati ] tenI ja ruci kare che tathA puna: spRzati ra ] ane tene ja sparza Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 408 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda abhavyo hi nityakarmaphalacetanArUpaM vastu zraddhatte, nityajJAnacetanAmAtraM na tu zraddhatte, nityameva bhedvijnyaanaanrhtvaat| tataH sa karmamokSanimittaM jJAnamAtraM bhUtArtha dharma na zraddhatte, bhoganimittaM zubhakarmamAtramabhUtArthameva shrddhtte| tata evAsau abhUtArthadharmazraddhAnapratyayanarocanasparzanairuparitanagraiveyakabhogamAtramAskandet, na puna: kadAcanApi vimucyet| tato'sya bhUtArthadharmazraddhAnAbhAvAt zraddhAnamapi naasti| evaM sati tu nizcayanayasya vyavahAranayapratiSedho yujyata ev| che, [ na tu maikSayanimittat] paraMtu karmakSayanA nimittarUpa dharmane nahi. (karmakSayanA nimittarUpa dharmane nathI zraddhAMto, nathI tenI pratIti karato, nathI tenI ruci karato ane nathI tene sparzato.) TIkAH-abhavya jIva nityakarmaphaLacetanArUpa vastune zraddhA che paraMtu nityajJAnacetanAmAtra vastune nathI zraddhato kAraNa ke te (abhavya) sadAya (svaparanA) bhedavijJAnane ayogya che. mATe te (abhavya jIva) karmathI chUTavAnA nimittarUpa, jJAnamAtra, bhUtArtha (satyArtha) dharmane nathI zraddhAMto, bhoganA nimittarUpa, zubhakarmamAtra, abhUtArtha dharmane ja zraddha che; tethI ja te abhUtArtha dharmanAM zraddhAna, pratIta, ruci ane sparzanathI uparanA raiveyaka sudhInA bhogamAtrane pAme che paraMtu kadApi karmathI chUTato nathI. tethI tene bhUtArtha dharmanA zraddhAnanA abhAvane lIdhe (sAcuM ) zraddhAna paNa nathI. Ama hovAthI nizcayanaya vaDe vyavahAranayano niSedha yogya ja che. bhAvArtha:-abhavya jIvane bhedajJAna thavAnI yogyatA nahi hovAthI te karmaphaLacetanAne jANe che paraMtu jJAnacetanAne jANato nathI; tethI zuddha Atmika dharmanuM zraddhAna tene nathI. te zubha karmane ja dharma samajI zraddhAna kare che tethI tenA phaLa tarIke raiveyaka sudhInA bhogane pAme che paraMtu karmano kSaya thato nathI. A rIte satyArtha dharmanuM zraddhAna nahi hovAthI tene zraddhAna ja kahI zakAtuM nathI. A pramANe vyavahAranayane Azrita abhavya jIvane jJAna-zraddhAna nahi hovAthI nizcayanaya vaDe karavAmAM Avato vyavahArano niSedha yogya ja che. ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke-A hetuvAdarUpa anubhavapradhAna graMtha che tethI temAM bhavya-abhavyano anubhavanI apekSAe nirNaya che. have jo Ane ahetuvAda Agama sAthe meLavIe to-abhavyane vyavahAranayanA pakSano sUkSma, kevaLIgamya Azaya rahI jAya che ke je chadmasthane anubhavagocara nathI paNa hoto, mAtra sarvajJadeva jANe che; e rIte kevaLa vyavahArano pakSa rahevAthI tene sarvathA ekAMtarUpa mithyAta rahe che. abhavyane A vyavahAranayanA pakSano Azaya sarvathA kadI paNa maTato ja nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 408 kIdRzau pratiSedhyapratiSedhako vyavahAranizcayanayAviti cet AyArAdI NANaM jIvAdI daMsaNaM ca viNNeyaM / chajjIvaNikaM ca tahA bhaNadi carittaM tu vvhaaro|| 276 / / AdA khu majjha NANaM AdA me daMsaNaM carittaM c| AdA paccakkhANaM AdA me saMvaro jogo|| 277 / / AcArAdi jJAnaM jIvAdi darzanaM ca vijnyeym| SaDjIvanikAyaM ca tathA bhaNati caritraM tu vyavahAraH / / 276 / / AtmA khalu mama jJAnamAtmA me darzanaM caritraM c| AtmA pratyAkhyAnamAtmA me saMvaro yogH|| 277 / / AcArAdizabdazrutaM jJAnasyAzrayatvAjjJAnaM, jIvAdayo navapadArthA darzanasyAzraya have pUche che ke "nizcayanaya vaDe niSedhya (arthAt niSedhAvAyogya) je vyavahAranaya, ane vyavahAranayano niSedhaka je nizcayanaya-te banne nayo kevA che?" evuM pUchavAmAM AvatAM vyavahAra ane nizcayanuM svarUpa kahe che 'mAyA2' mAnicha, olzana yu. SajIvanikAya carita che, -e kathana naya vyavahAranuM. 276. muja Atma nizcaya jJAna che, muja Atma darzana-carita che, muja Atma pratyAkhyAna ne muja Atma saMvara-yoga che. 277. uthArtha:- [AcArAdi] bhaayaa| sAhi // te [jJAnaM] na cha, [ jIvAdi] 005. hi tatvo ta [ darzanaM vijJeyam ca ] zana. luj [ca] bhane [SaDjIvanikAyaM] 7 (r)4- niya te [caritraM ] yaritra cha- [ tathA tu] ama to [ vyavahAraH bhaNati ] yavanaya che che. [ khalu] nizcayathA [ mama AtmA] bhArI mAtmA 4 [ jJAnam ] zAna cha, [ me AtmA] bhArI mAtmA 4 [ darzanaM caritraM ca] zana bhane yaritra cha, [AtmA ] bhArI mAtmA 4 [ pratyAkhyAnam ] pratyayAna , [ me AtmA ] bhArI 2mAtmA 4 [ saMvaraH yogaH ] saMva2. ane yo| (-samAdhi, dhyAna) che. TIkA -AcArAMga Adi zabdazruta te jJAna che kAraNa ke te (zabdakRta) jJAnano Azraya che, jIva Adi nava padArtho darzana che kAraNa ke te (nava padArtho) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 41) samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tvAddarzanaM, SaDjIvanikAyazcAritrasyAzrayatvAcAritramiti vyvhaarH| zuddha AtmA jJAnAzrayatvAjjJAnaM, zuddha AtmA darzanAzrayatvAddarzanaM, zuddha AtmA cAritrAzrayatvAcAritramiti nishcyH| tatrAcArAdInAM jJAnAdyAzrayatvasyAnaikAntikatvAvyavahAranayaH prtissedhyH| nizcayanayastu zuddhasyAtmano jnyaanaadyaashrytvsyaikaantiktvaatttprtissedhkH| tathApti nAcArAdizabdazrutamekAntena jJAnasyAzrayaH, tatsadbhAve'pyabhavyAnAM zuddhAtmAbhAvena jJAnasyAbhAvAta; na ca jIvAdayaH padArthA darzanasyAzrayaH, tatsadbhAve'pyabhavyAnAM zuddhAtmAbhAvena darzanasyAbhAvAta; na ca SaDjIvanikAya: cAritrasyAzrayaH, tatsadbhAve'pyabhavyAnAM zuddhAtmAbhAvena caaritrsyaabhaavaat| zuddha Atmaiva jJAnasyAzrayaH, AcArAdizabdazrutasadbhAve'sadbhAve vA tatsadbhAvenaiva jJAnasya sadbhAvAt; zuddha Atmaiva darzana darzanano Azraya che, ane cha jIva-nikAya cAritra che kAraNa ke te (cha jIva-nikAya) cAritrano Azraya che; e pramANe vyavahAra che. zuddha AtmA jJAna che kAraNa ke te (zuddha AtmA) jJAnano Azraya che, zuddha AtmA darzana che kAraNa ke te darzanano Azraya che, ane zuddha AtmA cAritra che kAraNa ke te cAritrano Azraya che; e pramANe nizcaya che. temAM, vyavahAranaya pratiSedhya arthAt niSedhya che, kAraNa ke AcArAMga Adine jJAnAdinuM AzrayapaNuM anaikAMtika che-vyabhicArayukta che; (zabdazruta Adine jJAna AdinA AzrayasvarUpa mAnavAmAM vyabhicAra Ave che kema ke zabdazruta Adi hovA chatAM jJAna Adi nathI paNa hotAM, mATe vyavahAranaya pratiSedhya che; ) ane nizcayanaya vyavahAranayano pratiSedhaka che, kAraNa ke zuddha AtmAne jJAna AdinuM AzrayapaNuM aikAMtika che. (zuddha AtmAne jJAnAdino Azraya mAnavAmAM vyabhicAra nathI kema ke jyAM zuddha AtmA hoya tyAM jJAna-darzana-cAritra hoya ja che.) A vAta hetu sahita samajAvavAmAM Ave che - AcArAMga Adi zabdazruta ekAMte jJAnano Azraya nathI, kAraNa ke tenA (arthAt zabdazrutanA) sadabhAvamAM paNa abhavyone zuddha AtmAnA abhAvane lIdhe jJAnano abhAva che; jIva Adi nava padArtho darzanano Azraya nathI, kAraNa ke temanA sadbhAvamAM paNa abhavyone zuddha AtmAnA abhAvane lIdhe darzanano abhAva che; cha jIva nikAya cAritrano Azraya nathI, kAraNa ke temanA sadbhAvamAM paNa abhavyone zuddha AtmAnA abhAvane lIdhe cAritrano abhAva che zuddha AtmA ja jJAnano Azraya che, kAraNa ke AcArAMga Adi zabdazrutanA sadbhAvamAM ke asadbhAvamAM tenA (arthAt zuddha AtmAnA) sabhAvathI ja jJAnano sadbhAva che; zuddha AtmA ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 411 syAzrayaH, jIvAdipadArthasadbhAve'sadbhAve vA tatsadbhAvenaiva darzanasya sadbhAvAta; zuddha Atmaiva cAritrasyAzrayaH, SaDjIvanikAyasadbhAve'sadbhAve vA tatsadbhAvenaiva cAritrasya sdbhaavaat| (35nAti) rAgAdayo bandhanidAnamuktAste shuddhcinmaatrmho'tiriktaaH| AtmA paro vA kimu tannimittamiti praNunnAH punarevamAhuH / / 174 / / jaha phalihamaNI suddho Na sayaM pariNamadi raagmaadiihiN| raMgijjadi aNNehiM du so rattAdIhiM dvvehiN|| 278 / / darzanano Azraya che, kAraNa ke jIva Adi nava padArthonAM sadabhAvamAM ke asabhAvamAM tenA (arthAta zuddha AtmAnA) sadabhAvathI ja darzanano saddabhAva che; zuddha AtmA ja cAritrano Azraya che, kAraNa ke cha jIva-nikAyanA saddabhAvamAM ke asabhAvamAM tenA (arthAt zuddha AtmAnA) sabhAvathI ja cAritrano sabhAva che. bhAvArtha-AcArAMga Adi zabdazrutanuM jANavuM, jIvAdi nava padArthonuM zraddhAna karavuM tathA cha kAyanA jIvonI rakSA-e sarva hovA chatAM abhavyane jJAna, darzana, cAritra nathI hotAM, tethI vyavahAranaya to niSedhya che; ane zuddhAtmA hoya tyAM jJAna, darzana, cAritra hoya ja che, tethI nizcayanaya vyavahArano niSedhaka che. mATe zuddhanaya upAdeya kahyo have AgaLanA kathananI sUcanAnuM kAvya kahe che: zlokArtha:- [ 2ITya: vandanivanim 3pT: ] "rAgAdikane baMdhanAM kAraNa kahyA ane vaLI [ te zuddha-vinmAtra-ma:- tirin:] temane zuddhacaitanyamAtra jyotithI (arthAt AtmAthI) bhinna kahyA; [ta-nimittamU ] tyAre te rAgAdikanuM nimitta [ vimuM mAtmA vA para:] AtmA che ke bIjAM koI ?" [ti prabhunA: puna: vim nAdu:] evA (ziSyanA) praznathI prerita thayA thakA AcAryabhagavAna pharIne Ama (nIce pramANe ) kahe che. 174. uparanA praznanA uttararUpe AcAryabhagavAna gAthA kahe che - jyama sphaTikamaNi che zuddha, raktarUpe svayaM nahi pariName, paNa anya je 2ktAdi dravyo te vaDe rAto bane; 278. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 412 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda evaM NANI suddho Na sayaM pariNamadi raagmaadiihiN| rAijjadi aNNehiM du so rAgAdIhiM dosehiN|| 279 / / yathA sphaTikamaNiH zuddho na svayaM pariNamate raagaadyaiH| 2SyateDavaistu sa ra vimardaA: 278 | evaM jJAnI zuddho na svayaM pariNamate raagaadyaiH| rajyate'nyaistu sa rAgAdibhirdoSaiH / / 279 / / yathA khalu kevala: sphaTikopalaH, pariNAmasvabhAvatve satyapi, svasya zuddhasvabhAvatvena rAgAdinimittatvAbhAvAt rAgAdibhiH svayaM na pariNamate, paradravyeNaiva svayaM rAgAdibhAvApannatayA svasya rAgAdinimittabhUtena , zuddhasvabhAvAtpracyavamAna eva, rAgAdibhiH pariNamyate; tathA kevala: kilAtmA, pariNAmasvabhAvatve satyapi, svasya zuddhasvabhAvatvena rAgAdinimittatvAbhAvAt rAgAdibhiH svayaM na pariNamate, paradravyeNaiva tyama " jJAnI " paNa che zuddha, rAgarUpe svayaM nahi pariName, paNa anya je rAgAdi doSo te vaDe rAgI bane. 279. gAthArthaH- [ yathA] jema [kjhaTivamaLi: ] sphaTikamaNi [ zuddha:] zuddha hovAthI [RI+IT.] rAgAdirUpe ( ratAza-AdirUpe) [ svayaM] potAnI meLe [2 pariNamate] pariNamato nathI [ 1 ] paraMtu [: pipvAma: dravyeH] anya rakta Adi dravyo vaDe [ sA ] te [2Sate ] rakta (-rAto) Adi karAya che, [a] tema [ jJAnI] jJAnI arthAt AtmA [ zuddha:] zuddha hovAthI [2 T] rAgAdirUpe [svayaM] potAnI meLe [ pariNamate] pariNamato nathI [1] paraMtu [jo. ravimi: korSa] anya rAgAdi doSo vaDe [ :] te [2Sate] rAgI Adi karAya che. TIkAH-jevI rIte kharekhara kevaLa (-ekalo) sphaTikamaNi, pote pariNamanasvabhAvavALo hovA chatAM, potAne zuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinuM nimittapaNuM nahi hovAthI (arthAt pote potAne lAlAza-AdirUpa pariNamananuM nimitta nahi hovAthI) potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, paraMtu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatuM hovAthI sphaTikamaNine rAgAdinuM nimitta thAya che evA paradravya vaDe ja, zuddhasvabhAvathI zruta thato thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAya che; tevI rIte kharekhara kevaLa (-ekalo) AtmA, pote pariNamana-svabhAvavALo hovA chatAM, potAne zuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinuM nimittapaNuM nahi hovAthI (arthAt pote potAne rAgAdirUpa pariNamananuM nimitta nahi hovAthI) potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra 413 svayaM rAgAdibhAvApannatayA svasya rAgAdinimittabhUtena, zuddhasvabhAvAtpracyavamAna eva, rAgAdibhiH prinnmyte| iti taavdvstusvbhaavH| (35nAti) na jAtu rAgAdinimittabhAvamAtmAtmano yAti ythaarkkaantH| tasminnimittaM parasaGga eva vastusvabhAvo'yamudeti taavt|| 175 / / nathI, paraMtu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatuM hovAthI AtmAne rAgAdinuM nimitta thAya che evA paradravya vaDe ja, zuddhasvabhAvathI vyuta thato thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAya che.-Avo vastuno svabhAva che. bhAvArtha-sphaTikamaNi pote to kevaLa ekAkAra zuddha ja che; te pariNamanasvabhAvavALo hovA chatAM ekalo potAnI meLe lAlAza-AdirUpe pariNamato nathI paraMtu lAla Adi paradravyanA nimitte (arthAt svayaM lAlAza-AdirUpe pariNamatA evA paradravyanA nimitte) lAlAza-AdirUpe pariName che. tevI rIte AtmA pote to zuddha ja che; te pariNamanasvabhAvavALo hovA chatAM ekalo potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI paraMtu rAgAdirUpa paradravyanA nimitte (arthAt svayaM rAgAdirUpe pariNamatA evA paradravyanA nimitte) rAgAdirUpe pariName che. Avo vastuno ja svabhAva che. temAM anya koI tarkane avakAza nathI. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ FthA sAnta:] sUryakAMta maNinI mAphaka (arthAt jema sUryakAMta maNi potAthI ja agnirUpe pariNamato nathI, tenA agnirUpa pariNamanamAM sUryanuM biMba nimitta che, tema ) [ kAtmA gAtmanaH ravinimittamAma nAtu na yAti] AtmA potAne rAgAdikanuM nimitte kadI paNa thato nathI, [tani nimitte parasey: ] temAM nimitta parasaMga ja (-paradravyano saMga ja) che.- [ bhayam vastuqmAva: uti tAvata] Avo vastusvabhAva prakAzamAna che. (sadAya vastuno Avo ja svabhAva che, koIe karelo nathI.) 175. AvA vastusvabhAvane jANato jJAnI rAgAdikane potAnA karato nathI' evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanArUpa zloka have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 414 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (anuSTrama) iti vastusvabhAvaM svaM jJAnI jAnAti tena sH|| rAgAdInnAtmanaH kuryAnnAto bhavati kaarkH|| 176 / / Na ya rAgadosamohaM kuvvadi NANI kasAyabhAvaM vaa| sayamappaNo Na so teNa kArago tesiM bhAvANaM / / 280 / / na ca rAgadveSamohaM karoti jJAnI kaSAyabhAvaM vaa| svayamAtmano na sa tena kArakasteSAM bhaavaanaam|| 280 / / yathoktaM vastusvabhAvaM jAnana jJAnI zuddhasvabhAvAdeva na pracyavate, tato rAgadveSamohAdibhAvaiH svayaM na pariNamate, na pareNApi pariNamyate, tataSTakotkIrNaikajJAyakabhAvo jJAnI rAgadveSamohAdibhAvAnAmakataiveti prtiniymH| zlokArdhaH- [ti rve vastusvabhAve jJAnI nAnAti] evA potAnA vastusvabhAvane jJAnI jANe che [tena sa: ravIna tmina: p] tethI te rAgAdikane potAnA karato nathI, [ ata: Rva: 7 bhavati] tethI te (rAgAdikano) kartA nathI. 176. have, e pramANe ja gAthAmAM kahe che: kadI rAgadveSavimoha agara kaSAyabhAvo nija viSe, jJAnI svayaM karato nathI, tethI na tatkAraka Thare. 280. gAthArtha- [ jJAnI] jJAnI [ rAkeSamodaM] rAgadveSamohane [vA vaSayamAd ] ke kapAyabhAvane [svayam] potAnI meLe [SAtmanaH] potAmAM [roti] karato nathI [tena] tethI [ sa:] te, [ teSAM bhAvInAna] te bhAvono [IRva: 7] kAraka arthAt kartA nathI. TIkA-yathokta (arthAta jevo kahyo tevA) vastusvabhAvane jANato jJAnI (potAnA) zuddhasvabhAvathI ja cuta thato nathI tethI rAga-dveSa-moTuM Adi bhAvorUpe potAnI meLe pariNamato nathI ane para vaDe paNa pariNamAvAto nathI, mATe TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAvasvarUpa jJAnI rAga-dveSa-moTuM Adi bhAvono akartA ja che-evo niyama che. bhAvArtha-AtmA jJAnI thayo tyAre vastuno evo svabhAva jANyo ke "AtmA pote to zuddha ja che-dravyadaSTie apariNamanasvarUpa che, paryAyadaSTie paradravyanA nimittathI rAgAdirUpe pariName che; mATe have jJAnI pote te bhAvono kartA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 415 (anukuma) iti vastusvabhAvaM svaM nAjJAnI vetti tena sH| rAgAdInAtmanaH kuryAdato bhavati kaarkH||177 / / rAgamhi ya dosamhi ya kasAyakammesu ceva je bhaavaa| tehiM du pariNamaMto rAgAdI baMdhadi puNo vi|| 281 / / rAge ca dveSe ca kaSAyakarmasu caiva ye bhaavaaH| taistu pariNamamAno rAgAdIn badhnAti punrpi|| 281 / / yathoktaM vastusvabhAvamajAnaMstvajJAnI zuddhasvabhAvAdAsaMsAraM pracyuta eva, tataH karmavipAkaprabhavai rAgadveSamohAdibhAvaiH pariNamamAno'jJAnI rAgadveSamohAdibhAvAnAM kartA bhavan badhyata eveti prtiniymH| thato nathI, udayo Ave temano jJAtA ja che. AvA vastusvabhAvane ajJAnI jANato nathI tethI te rAgAdika bhAvono kartA thAya che' evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa zloka have kahe che: zlokArdhaH- [ rUti svaM vaturvamAve ajJAnI na ve]i evA potAnA vastusvabhAvane ajJAnI jANato nathI [ tenA sa: rAITlIna gAtmana: ] tethI te rAgAdikane (-rAgAdibhAvone) potAnA kare che, [ ata: kAra: bhavati] tethI (temano) kartA thAya che. 177. have A arthanI gAthA kahe che: paNa rAga-dveSa-kaSAyakarmanimitta thAye bhAva je, te-rUpa je praName, pharI te bAMdhato rAgAdine. 281. gAthArthaH- [ rA je vaSAyavarsa ] rAga, dveSa ane kaSAyakarmo hotAM ( arthAta temano udaya thatAM ) [ye mAvA:] je bhAvo thAya che [tai: tu] te-rUpe [pariNamaHI:] pariNamato ajJAnI [+TIkIna ] rAgAdikane [puna: pa ] pharIne paNa [vanAti] bAMdhe che. TIkA:-thokta vastusvabhAvane nahi jANato ajJAnI (potAnA) zuddhasvabhAvathI anAdi saMsArathI mAMDIne Tyuta ja che tethI karmanA udayathI utpanna thatA rAgadveSamohAdi bhAvarUpe pariNamato ajJAnI rAgadveSamohAdi bhAvono kartA thato thako (karmothI) baMdhAya ja che-evo niyama che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 416 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tataH sthitametatrAgamhi ya dAsamhi ya kasAyakammesu ceva je bhaavaa| tehiM du pariNamaMto rAgAdI baMdhade cedaa|| 282 / / rAge ca dveSe ca kaSAyakarmasu caiva ye bhaavaaH| taistu pariNamamAno rAgAdIn badhnAti cetyitaa|| 282 / / ya ime kilAjJAninaH pudgalakarmanimittA rAgadveSamohAdipariNAmAsta eva bhUyo rAgadveSamohAdipariNAmanimittasya pudgalakarmaNo bndhheturiti| kathamAtmA rAgAdInAmakAraka eveti cet bhAvArtha-ajJAnI vastunA svabhAvane to yathArtha jANato nathI ane karmanA udayathI je bhAvo thAya che temane potAnA samajIne pariName che, mATe temano kartA thayo thako pharI pharI AgAmI karma bAMdhe che-evo niyama che. tethI Ama TharyuM (arthAt pUrvokta kAraNathI nIce pramANe nakkI thayuM) " ema have kahe che: ema rAga-dveSa-kaSAyakarmanimitta thAye bhAva je, te-rUpa AtmA pariName, te bAMdhato rAgAdine. 282. gAthArthaH- [rA ra leze ja kaSAyamaMDu va] rAga, dveSa ane kaSAyakarmo hotAM (arthAt temano udaya thatAM) [ mAvA: ] je bhAvo thAya che [tai: tu] te-rUpe [pariNamemAna:] pariNamato thako [ veyitA] AtmA [rAvIna] rAgAdikane [ vanAti] bAMdhe che. TIkAH-kharekhara ajJAnIne, pudgalakarma jemanuM nimitta che evA je A rAgadveSamohAdi pariNAmo che, teo ja pharIne rAgadveSamohAdi pariNAmonuM nimitta je pudgalakarma tenA baMdhanuM kAraNa che. bhAvArtha-ajJAnIne karmanA nimitte je rAgadveSamoha Adi pariNAmo thAya che teo ja pharIne AgAmI karmabaMdhanAM kAraNe thAya che. have pUche che ke AtmA rAgAdikano akAraka ja zI rIte che? tenuM samAdhAna (AgamanuM pramANa ApIne) kare che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnanazAstramALA] 5 aghisAra 417 appaDikamaNaM duvihaM apaccakhANaM taheva vinnnneyN| edeNuvadeseNa ya akArago vaNNido cedaa|| 283 / / appaDikamaNaM duvihaM davve bhAve apaccakhANaM pi| edeNuvadeseNa ya akArago vaNNido cedaa|| 284 / / jAvaM appaDikamaNaM apaccakhANaM ca dvvbhaavaannN| kuvvadi AdA tAvaM kattA so hodi nnaadvvo|| 285 / / apratikramaNaM dvividhamapratyAkhyAnaM tathaiva vijnyeym| etenopadezena cAkArako vrnnitshcetyitaa|| 283 / / apratikramaNaM dvividhaM dravye bhAve tthaa'prtyaakhyaanm| etenopadezena cAkArako vrnnitshcetyitaa|| 284 / / yAvadapratikramaNamapratyAkhyAnaM ca drvybhaavyoH| karotyAtmA tAvatkartA sa bhavati jJAtavyaH / / 285 / / aNapratikramaNa drayavidha, aNapacakhANa paNa drayavidha che, - satana 65hezathI vo mA26 vane. 283. aNapratikramaNa be-dravyabhAve, ema aNapacakhANa che, -A rItanA upadezathI varNo akAraka jIvane. 284. aNapratikramaNa vaLI ema aNapacakhANa dravyanuM, bhAvanuM, AtmA kare che tyAM lagI kartA bane che jANavuM. 285. uthArtha:- [apratikramaNaM ] pratibha. [ dvividham ] meM prA2nu [ tathA eva] tema 4 [apratyAkhyAnaM ] pratyAjyAna 2[vijJeyam ] ;- [ etena upadezena ca] // 75zathI [cetayitA] AtmA [akAraka: varNita:] 2.12. varNavavAmAM Avyo che. [apratikramaNaM] apratima [ dvividhaM ] me ||2nu cha- [ dravye bhAve ] dravya saMbaMdhI ane bhAva saMbaMdhI; [ tathA apratyAkhyAnam ] tevI rIte apratyAdhyAna 59 le prA2rnu cha-dravya saMbaMdhI ane bhAva saMbaMdhI;- [ etena upadezena ca] // 75zathI [ cetayitA] AtmA [ akAraka: varNita:] 2.26 pavAma mAlyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda AtmAtmanA rAgAdInAmakAraka eva, aprtikrmnnaaprtyaakhyaanyordvaividhyopdeshaanythaanupptteH| yaH khalu apratikramaNApratyAkhyAnayordravyabhAvabhedena dvividhopadeza: sa, dravyabhAvayornimittanaimittikabhAvaM prathayan, akartRtvamAtmano jnyaapyti| tata etat sthitaM-paradravyaM nimittaM, naimittikA Atmano rAgAdibhAvAH / yadyevaM neSyeta tadA dravyApratikramaNApratyAkhyAnayoH kartRtvanimittatvopadezo'narthaka eva syAt, tadanarthakatve tvekasyaivAtmano rAgAdibhAvanimittatvApattau nityakartRtvAnuSaGgAnmokSAbhAvaH prsjecc| tataH paradravyamevAtmano rAgAdibhAvanimittamastu / tathA sati tu rAgAdInAmakAraka evaatmaa| tathApi yAvannimittabhUtaM dravyaM na pratikrAmati na pratyAcaSTe ca tAvannaimittikabhUtaM bhAvaM na pratikrAmati na pratyAcaSTe ca yAvattu bhAvaM na pratikrAmati na pratyAcaSTe ca tAvatkartaiva syaat| yadaiva nimittabhUtaM dravyaM pratikrAmati pratyAcaSTe ca tadaiva naimittika 418 samayasAra [ yAvat] jyAM sudhI [AtmA] AtmA [dravyamAvayo: ] dravyanuM ane bhAvanuM [apratimaLam = apratyAghyAnaM] apratikramaNa tathA apratyAkhyAna [roti] kare che [tAvat ] tyAM sudhI [sa: ] te [ rtA mavati] kartA thAya che [jJAtavya: ] ema jANavuM. TIkA:-AtmA potAthI rAgAdikano akAraka ja che; kAraNa ke, jo ema na hoya to (arthAt jo AtmA potAthI ja rAgAdibhAvono kAraka hoya to) apratikramaNa ane apratyAkhyAnanA dvividhapaNAno upadeza banI zake nahi. apratikramaNa ane apratyAkhyAnano je kharekhara dravya ane bhAvanA bhede dvividha (be prakArano ) upadeza che te, dravya ane bhAvanA nimitta-naimittikapaNAne jAhera karato thako, AtmAnA akartApaNAne ja jaNAve che. mATe ema nakkI thayuM ke padravya nimitta che ane AtmAnA rAgAdibhAvo naimittika che. jo ema na mAnavAmAM Ave to dravya-apratikramaNa ane dravyaapratyAkhyAnano kartApaNAnAM nimitta tarIkeno upadeza nirarthaka ja thAya, ane te nirarthaka thatAM eka ja AtmAne rAgAdikabhAvonuM nimittapaNuM AvI paDatAM nityakartApaNAno prasaMga AvavAthI mokSano abhAva Thare. mATe paradravya ja AtmAne rAgAdibhAvonuM nimitta ho. ane ema hotAM, AtmA rAgAdikano akA2ka ja che ema siddha thayuM. (A rIte joke AtmA rAgAdikano akAraka ja che ) topaNa jyAM sudhI te nimittabhUta dravyane (-paradravyane ) pratikramato nathI tathA pacakhato nathI (arthAt jyAM sudhI nimittabhUta dravyanuM pratikramaNa tathA pacakhANa karato nathI ) tyAM sudhI naimittikabhUta bhAvane (-rAgAdibhAvane ) pratikramato nathI tathA pacakhato nathI, ane jyAM sudhI bhAvane pratikramato nathI tathA pacakhato nathI tyAM sudhI kartA ja che; jyAre nimittabhUta dravyane pratikrame che tathA pacakhe che tyAre ja naimittikabhUta bhAvane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] baMdha adhikAra bhUtaM bhAvaM pratikrAmati pratyAcaSTe ca yadA tu bhAvaM pratikrAmati pratyAcaSTe ca tadA sAkSAdakartaiva syaat| 3 419 dravyabhAvayornimittanaimittikabhAvodAharaNaM caitat AdhAkammAdIyA poggaladavvassa je ime dosA / kaha te kuvvadi NANI paradavvaguNA du je NiccaM / / 286 / / pratikrame che tathA pacakhe che, ane jyAre pratikrame che tathA pacakhe che tyAre sAkSAt akartA ja che. bhAvArtha:-atIta kALamAM je paradravyonuM grahaNa karyuM hatuM temane vartamAnamAM sArAM jANavA, temanA saMskAra rahevA, temanA pratye mamatva rahevuM, te dravya-apratikramaNa che ane te paradravyonA nimitte je rAgAdibhAvo thayA hatA temane vartamAnamAM bhalA jANavA, temanA saMskAra rahevA, temanA pratye mamatva rahevuM, te bhAva-apratikramaNa che. tevI rIte AgAmI kALa saMbaMdhI paradravyonI vAMchA rAkhavI, mamatva rAkhavuM, te dravyaapratyAkhyAna che ane te 5radravyonA nimitte AgAmI kALamAM thanArA je rAgAdibhAvo temanI vAMchA rAkhavI, mamatva rAkhavuM, te bhAva-apratyAkhyAna Ama dravyaapratikramaNa ne bhAva-apratikramaNa tathA dravya-apratyAkhyAna ne bhAva-apratyAkhyAna-evo je apratikramaNa ane apratyAkhyAnano be prakArano upadeza che te dravya-bhAvanA nimitta-naimittikabhAvane jaNAve che. mATe ema TharyuM ke paradravya to nimitta che ane rAgAdibhAvo naimittika che. A rIte AtmA rAgAdibhAvone svayameva nahi karato hovAthI te rAgAdibhAvono akartA ja che ema siddha thayuM. A pramANe joke A AtmA rAgAdibhAvono akartA ja che topaNa jyAM sudhI tene nimittabhUta paradravyanAM apratikramaNa-apratyAkhyAna che tyAM sudhI tene rAgAdibhAvonAM apratikramaNa-apratyAkhyAna che, ane jyAM sudhI rAgAdibhAvonAM apratikramaNa-apratyAkhyAna che tyAM sudhI te rAgAdibhAvono kartA ja che; jyAre te nimittabhUta 5dravyanAM pratikramaNa-pratyAkhyAna kare tyAre tene naimittika rAgAdibhAvonAM paNa pratikramaNa-pratyAkhyAna thaI jAya che, ane jyAre rAgAdibhAvonAM pratikramaNapratyAkhyAna thaI jAya che tyAre te sAkSAt akartA ja che. have dravya ane bhAvanA nimitta-naimittikapaNAnuM udAharaNa kahe cheH AdhAkarama ityAdi pudgaladravyanA A doSa je, te kema ' jJAnI ' kare sadA 52dravyanA je guNa che? 286. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 420 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda AdhAkammaM uddesiyaM ca poggalamayaM imaM davvaM / kaha taM mama hodi kayaM jaM NiccamacedaNaM vuttaM / / 287 / / adhaHkarmAdyAH pudgaladravyasya ya ime dossaaH| kathaM tAn karoti jJAnI paradravyaguNAstu ye nitym|| 286 / / adhaHkarmoddezikaM ca pudgalamayamidaM drvyN| kathaM tanmama bhavati kRtaM ynnitymcetnmuktm|| 287 / / yathAdhaHkarmaniSpannamuddezaniSpannaM ca pudgaladravyaM nimittabhUtamapratyAcakSANo naimittikabhUtaM bandhasAdhakaM bhAvaM na pratyAcaSTe, tathA samastamapi paradravyamapratyAcakSANastannimittakaM bhAvaM na prtyaacsstte| yathA cAdhaHkarmAdIn pudgaladravyadoSAnna nAma karotyAtmA paradravyapariNAmatve sati AtmakAryatvAbhAvAt, tato'dhaHkarmoddezikaM uddezI tema ja adha:karmI paugalika A dravya je, te kema mujakRta hoya nitya ajIva bhAkhyuM jehane? 287. uthArtha:- [adhaHkarmAdyAH ye ime] 14:'rbha 4 // [ pudgaladravyasya doSAH] 56ldrvyn| hopo cha (tamane AnI arthAta, mAtmA 42to nathI;) [ tAn ] temane [ jJAnI ] zAna arthAta, AtmA [ kathaM karoti ] ubha 42 [ye tu] 4 [ nityam ] saha [ paradravyaguNAH ] 52drayanA guero cha ? ___bhATe [ adhaHkarma uddezika ca] adha:'rbha bhane zi6 [idaM] me // [ pudgalamayam dravyaM ] 56maya dravya cha (te mA thu thatuM nathI; ) [ tat ] te [ mama kRtaM] mA puryu [ kathaM bhavati] ubha thAya [ yat ] 4 [ nityam ] sa6[acetanam uktam ] ayetana pAma sAvyu cha ? TIkAH-jema adhaHkarmathI nIpajeluM ane uddezathI nIpajeluM evuM je nimittabhUta (AAra Adi) pudgaladravya tene nahi pacakhato AtmA (-muni) naimittikabhUta baMdhasAdhaka bhAvane pacakhato (tyAgato) nathI, tema samasta paradravyane nahi pacakhato (-nahi tyAgato) AtmA tenA nimitte. thatA mApane 525to (tyAgato) nathI. vaNI, adha:karma Adi je pudgaladravyanA doSo temane AtmA kharekhara karato nathI kAraNa ke teo paradravyanA pariNAma hovAthI temane AtmAnA kAryapaNAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 421 ca pudgaladravyaM na mama kArya nityamacetanatve sati matkAryatvAbhAvAt, -iti tattvajJAnapUrvakaM pudgaladravyaM nimittabhUtaM pratyAcakSANo naimittikabhUtaM bandhasAdhakaM bhAvaM pratyAcaSTe, tathA samastamapi paradravyaM pratyAcakSANastannimittaM bhAvaM prtyaacsstte| evaM dravyabhAvayorasti nimittnaimittikbhaavH| (zArdUtmavizohita) ityAlocya vivecya tatkila paradravyaM samagraM balAt tanmUlAM bahubhAvasantatimimAmuddhartukAmaH smm| AtmAnaM samupaiti nirbharavahatpUrNaikasaMvidyutaM yenonmUlitabandha eSa bhagavAnAtmAtmani sphuurjti||178 / / abhAva che, mATe adha:karma ane uzika evuM je pudgaladravya te mAruM kArya nathI kAraNa ke te nitya acetana hovAthI tene mArA kAryapaNAno abhAva che, "--ema tattvajJAnapUrvaka nimittabhUta pudgaladravyane pacakhato AtmA (-muni) jema naimittikabhUta baMdhasAdhaka bhAvane pacakhe che, tema samasta paridravyane pacakhato (tyAgato) AtmA tenA nimitte thatA bhAvane pacakhe che. A pramANe dravya ane bhAvane nimittanaimittikapaNuM che. bhAvArtha-ahIM adha:karma ane uzika AhAranAM daSTAMtathI dravya ane bhAvanuM nimitta-naimittikapaNuM daDha karyuM che. je pApakarmathI AhAra nIpaje te pApakarmane adhaHkarma kahevAmAM Ave che, tema ja te AhArane paNa adhaHkarma kahevAmAM Ave che. je AhAra, grahaNa karanAranA nimitte ja banAvavAmAM Avyo hoya tene uzika kahevAmAM Ave che. AvA (adha:karma ane uzika) AhArane jeNe pacakhyo nathI teNe tenA nimitte thatA bhAvane pacakhyo nathI ane jeNe tattvajJAnapUrvaka te AhArane pacakhyo che teNe tenA nimitte thatA bhAvane pacakhyo che. A rIte samasta dravyane ane bhAvane nimitta-naimittikabhAva jANavo. je paradravyane grahaNa kare che tene rAgAdibhAvo paNa thAya che, te temano kartA paNa thAya che ane tethI karmano baMdha paNa kare che; jyAre AtmA jJAnI thAya che tyAre tene kAMI grahaNa karavAno rAga nathI, tethI rAgAdirUpa pariNamana paNa nathI ane tethI AgAmI baMdha paNa nathI. (e rIte jJAnI paradravyano kartA nathI.) have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che, jemAM paradravyane tyAgavAno upadeza kare zlokArtha:- [ ti] Ama (padravyanuM ane potAnA bhAvanuM nimitta-naimittika Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 422 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda (mundrAkrAntA) rAgAdInAmudayamadayaM dArayatkAraNAnAM kArya bandhaM vividhamadhunA sadya eva prnnudy| jJAnajyotiH kSapitatimiraM sAdhu sannaddhametat tadvadyadvatprasaramaparaH ko'pi naasyaavRnnoti||179 / / paNuM ) [ jhAlo0] vicArIne, [ta-mUtAM mAm vaghumAMvarasannatim samar uddhaton:] padravya jenuM mULa che evI A bahu bhAvonI saMtatine ekIsAthe ukheDI nAkhavAne Icchato, puruSa, [tata hita samagraM padravya vatI vivevya] te samasta paradravyane baLathI (-udhamathI, parAkramathI) bhinna karIne (tyAgIne), [ nirmaravapUrNa--saMvi-yukta mAtmAnaM] atizayapaNe vahetuM (-dhArAvAhI) je pUrNa eka saMvedana tenAthI yukta evA potAnA AtmAne [samupaiti] pAme che, [yena] ke jethI [3nyUtitavazva: 5: mAvAna mAtmA] jeNe karmabaMdhanane mULathI ukheDI nAkhyuM che evo A bhagavAna AtmA [ Atmani] potAmAM ja (-AtmAmAM ja ) [ TUrnati] skurAyamAna thAya che. bhAvArtha:-paradravyanuM ane potAnA bhAvanuM nimitta-naimittikapaNuM jANI samasta paradravyane bhinna karavAmAM-tyAgavAmAM Ave tyAre samasta rAgAdibhAvonI saMtati kapAI jAya che ane tyAre AtmA potAno ja anubhava karato thako karmanA baMdhanane kApI potAmAM ja prakAze che. mATe je potAnuM hita cAhe che te evuM karo. 178. have baMdha adhikAra pUrNa karatAM tenA aMtamaMgaLarUpe jJAnanA mahimAnA arthanuM kaLazakAvya kahe che: zlokArthaH- [vAranAM ravInAn 3yaM] baMdhanA kAraNarUpa je rAgAdika (rAgAdikabhAvo) temanA udayane [ navayama] nirdaya rIte (arthAt ugra puruSArthathI) [vIrayat] vidAratI thakI, [vArya vividhana vadhuM] te rAgAdikanA kAryarUpa (jJAnAvaraNAdi) aneka prakAranA baMdhane [gadhunA] hamaNAM [sa: ga] tatkALa ja [pray] dUra karIne, [tat jJAna jyoti:] A jJAnajyoti [ kSavitatimiraM] ke jeNe ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karyo che te- [ sAdhu] sArI rIte [ sanaddhama] sajja thaI, - [ ta-vata ya-vata] evI rIte sajja thaI ke [ sarca prasaram apara: : ma9i na navRti] tenA phelAvane bIjAM koI AvarI zake nahi. bhAvArtha-jyAre jJAna pragaTa thAya che, rAgAdika rahetA nathI, temanuM kArya je baMdha te paNa raheto nathI, tyAre pachI tene (-jJAnane) AvaraNa karanAruM koI rahetuM nathI, te sadAya prakAzamAna ja rahe che. 179. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] baMdha adhikAra 423 iti bandho nisskraantH| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM bandhaprarUpaka: sptmo'ngkH|| samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau TIkAH-A pramANe baMdha (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha-raMgabhUmimAM baMdhanA svAMge praveza karyo hato. have jyAM jJAnajyoti pragaTa thaI tyAM te baMdha svAMgane dUra karIne bahAra nIkaLI gayo. jo nara koya pare rajamAMhi sacikaNa aMga lage vahu gADhe, tyoM matihIna ju rAgavirodha liye vicare taba baMdhana bADhe; pAya sarma upadeza yathAratha rAgavirodha tarja nija cArTa, nAhiM baMdhe taba karmasamUha jA Apa gaDhe parabhAvani kArTa. Ama zrI samayasAranI (zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM baMdhano prarUpaka sAtamo aMka samApta thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -8mokSa adhikAra Ting Ting Ting FFFFFFFFFFFFFFFFFFF atha pravizati mokssH| (zivaLio) dvidhAkRtya prajJAkrakacadalanAdvandhapuruSau nayanmokSaM saakssaatpurussmuplmbhaikniytm| idAnImunmajjatsahajaparamAnandasarasaM paraM pUrNa jJAnaM kRtasakalakRtyaM vijyte|| 180 / / karmabaMdha sau kApIne, pahoMcyA mokSa suthAna; namuM siddha paramAtamAM, karuM dhyAna amalAna. prathama TIkAkAra AcAryadava kahe che ke "have mokSa praveza kare che. jema nRtyanA akhADAmAM svAMga praveza kare che tema ahIM mokSatattvano svAMga praveza kare che. tyAM jJAna sarva svAMgane jANanAruM che, tethI adhikAranA AdimAM AcAryadeva samyajJAnanA mahimArUpa maMgaLa kare che zlokArthaH- [ rUAnIma] have (baMdha padArtha pachI), [ prajJA-va-tanAt vandha-puruSo didhAkRtya] prajJA rUpI karavata vaDe vidAraNa dvArA baMdha ane puruSane dvidhA ( judA judA-be) karIne, [puruSan upanama-- -niyatam ] puruSane-ke je puruSa mAtra *anubhUti vaDe ja nizcita che tene- [ sAkSAt mokSa nayata ] sAkSAt mokSa pamADatuM thayuM, [pUrNa jJAna vinayate] pUrNa jJAna jayavaMta pravarte che. kevuM che te jJAna? [3 M -- sadana-parama--gAnandra-rasaM] pragaTa thatA sahaja parama AnaMda vaDe sarasa * jeTaluM svarUpa-anubhavana che teTalo ja AtmA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 425 jaha NAma ko vi puriso baMdhaNayamhi cirkaalpddibddho| tivvaM maMdasahAvaM kAlaM ca viyANade tss|| 288 / / jai Na vi kuNadi cchedaM Na muccade teNa baMdhaNavaso sN| kAleNa u bahugeNa vi Na so Naro pAvadi vimokkhaM / / 289 / / iya kammabaMdhaNANaM edestthiipyddimevmnnubhaagN| jANato vi Na muccadi muccadi so ceva jadi suddho||290 / / yathA nAma kazcitpuruSo bandhanake cirkaalprtibddhH| tIvramandasvabhAvaM kAlaM ca vijAnAti tsy|| 288 / / yadi nApi karoti chedaM na mucyate tena bandhanavazaH sn| kAlena tu bahukenApi na sa naraH prApnoti vimokssm|| 289 / / iti karmabandhanAnAM prdeshsthitiprkRtimevmnubhaagm| jAnannapi na mucyate mucyate sa caiva yadi shuddhH|| 290 / / arthAt rasayukta che, [52] utkRSTa che, ane [- -9tya] karavAyogya samasta kAryo jeNe karI lIdhA che (-jene kAMI karavAnuM bAkI rahyuM nathI) evuM che. bhAvArtha-jJAna baMdha-puruSane judA karIne, puruSane mokSa pamADatuM thayuM, potAnuM saMpUrNa svarUpa pragaTa karIne jayavaMta pravarte che. Ama jJAnanuM sarvotkRSTapaNe kahevuM te ja maMgaLavacana che. 180. have, mokSanI prApti kaI rIte thAya che te kahe che. temAM prathama to, je jIva baMdhano cheda karato nathI paraMtu mAtra baMdhanA svarUpane jANavAthI ja saMtuSTa che te mokSa pAmato nathI-ema kahe che: jyama puruSa ko baMdhana mahIM pratibaddha je cirakALano, te tIvra-maMda svabhAva tema ja kALa jANe baMdhano, 288 paNa jo kare nahi cheda to na mukAya, baMdhanavaza rahe, ne kALa bahuye jAya topaNa mukta te nara nahi bane; 289. tyama karmabaMdhananAM prakRti, pradeza, sthiti, anubhAgane jANe chatAM na mukAya jIva, jo zuddha to ja mukAya che. 290. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 426 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda AtmabandhayorvidhAkaraNaM mokssH| bandhasvarUpajJAnamAtraM taddheturityeke , tadasata; na karmabaddhasya bandhasvarUpajJAnamAtraM mokSahetuH, ahetutvAt, nigaDAdibaddhasya bndhsvruupjnyaanmaatrvt| etena karmabandhaprapaJcaracanAparijJAnamAtrasantRSTA utthaapynte| jaha baMdhe ciMtaMto baMdhaNabaddho Na pAvadi vimokkhN| taha baMdhe ciMtaMto jIvo vi Na pAvadi vimokkhaM / / 291 / / gAthArtha - [ 4thA nAma] jevI rIte [ varjana] baMdhanamAM [ virAnaprativa:] ghaNA kALathI baMdhAyelo [ zcit puruSa:] koI puruSa [taca] te baMdhananA [tIvrandrasvamAnaM] tIvra-maMda (AkarA-DhIlA) svabhAvane [vasiM 2] ane kALane (arthAt A baMdhana ATalA kALathI che ema) [ vinAnAti] jANe che, [ yara] paraMtu jo [na pi chevuM roti] te baMdhanane pote kApato nathI [ tena mucyate] to tenAthI chUTato nathI [7] ane [vazvanavasa: sana] baMdhanavaza raheto thako [vaduna kapi vAsena] ghaNA kALe paNa [sa: nara:] te puruSa [ vimokSam na prApnoti] baMdhanathI chUTavArUpa mokSane pAmato nathI; [ ti] tevI rIte jIva [ wvazvanAnAM] karmabaMdhanonAM [ pravezasthitipravRtim vat anumAna] pradeza, sthiti, prakRti tema ja anubhAgane [nAnana ]i jANatAM chatAM paNa [ na mucyate] (karmabaMdhathI) chUTato nathI, [2 Hi : va zuddha: ] paraMtu jo pote ( rAgAdine dUra karI ) zuddha thAya [ mucyate] to ja chUTe che. TIkA:-AtmA ane baMdhanuM dvidhAkaraNa (arthAt AtmA ane baMdhane judA judA karavA ) te mokSa che. "baMdhanA svarUpanuM jJAnamAtra mokSanuM kAraNa che (arthAta baMdhanA svarUpane jANavA mAtrathI ja mokSa thAya che)" ema keTalAka kahe che, te asat che; karmathI baMdhAyelAne baMdhanA svarUpanuM jJAnamAtra mokSanuM kAraNa nathI, kema ke jema beDI AdithI baMdhAyelAne baMdhanA svarUpanuM jJAnamAtra baMdhathI chUTavAnuM kAraNa nathI tema karmathI baMdhAyelAne karmabaMdhanA svarUpanuM jJAnamAtra karmabaMdhathI chUTavAnuM kAraNa nathI. AthI (-A kathanathI), jeo karmabaMdhanA prapaMcanI (vistAranI) racanAnA jJAnamAtrathI saMtuSTa che temane utthApavAmAM Ave che. bhAvArtha-baMdhanuM svarUpa jANavAthI ja mokSa che ema koI anyamatI mAne che. temanI e mAnyatAnuM A kathanathI nirAkaraNa jANavuM. jANavA mAtrathI ja baMdha nathI kapAto, baMdha to kApavAthI ja kapAya che. baMdhanA vicAra karyA karavAthI paNa baMdha kapAto nathI ema have kahe che: baMdhana mahIM je baddha te nahi baMdhaciMtAthI chUTe, tyama jIva paNa baMdho taNI ciMtA karyAthI nava chUTe. 291. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikArI 427 yathA bandhAMzcintayan bandhanabaddho na prApnoti vimokssm| tathA bandhAMzcintayan jIvo'pi na prApnoti vimokssm|| 291 / / bandhacintAprabandho mokSaheturityanye, tadapyasata; na karmabaddhasya bandhacintAprabandho mokSahetuH, ahetutvAt, nigaDAdibaddhasya bndhcintaaprbndhvt| etena karmabandhaviSayacintAprabandhAtmakavizuddhadharmadhyAnAndhabuddhayo bodhynte| kastarhi mokSaheturiti cetjaha baMdhe chettUNa ya baMdhaNabaddho du pAvadi vimokkhN| taha baMdhe chettUNa ya jIvo saMpAvadi vimokkhaM / / 292 / / gAthArtha:- [ yathA] jema [vanavaThTha:] baMdhanathI baMdhAyelo puruSa [vasthAna cintayana] baMdhonA vicAra karavAthI [ vimokSam na prApnoti] mokSa pAmato nathI (arthAt baMdhathI chUTato nathI), [tathA] tema [nIva: ui] jIva paNa [vandhana vijoyana] baMdhonA vicAra karavAthI [ vimokSam prApnoti] mokSa pAmato nathI. TIkA-baMdha saMbaMdhI vicArazRMkhalA mokSanuM kAraNa che" ema bIjA keTalAka kahe che, te paNa asat che; karmathI baMdhAyelAne baMdha saMbaMdhI vicAranI zRMkhalA mokSanuM kAraNa nathI, kema ke jema beDI AdithI baMdhAyelAne te baMdha saMbaMdhI vicArazRMkhalA (-vicAranI paraMparA) baMdhathI chUTavAnuM kAraNa nathI tema karmathI baMdhAyelAne karmabaMdha saMbaMdhI vicArazRMkhalA kamRbaMdhathI chUTavAnuM kAraNa nathI. AthI (-A kathanathI), karmabaMdha saMbaMdhI vicArazRMkhalAtmaka vizuddha (-zubha) dharmadhyAna vaDe jemanI buddhi aMdha che temane samajAvavAmAM Ave che. bhAvArtha-karmabaMdhanI ciMtAmAM mana lAgyuM rahe topaNa mokSa thato nathI. e to dharmadhyAnarUpa zubha pariNAma che. jeo kevaLa zubha pariNAmathI ja mokSa mAne che temane ahIM upadeza che ke-zubha pariNAmathI mokSa thato nathI. " (jo baMdhanA svarUpanA jJAnamAtrathI paNa mokSa nathI ane baMdhanA vicAra karavAthI paNa mokSa nathI) to mokSanuM kAraNa kayuM che?" ema pUchavAmAM AvatAM have mokSano upAya kahe che: baMdhana mahIM je baddha te nara baMdhachedanathI chUTe, tyama jIva paNa baMdho taNuM chedana karI mukti lahe. 292. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 428 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda yathA bandhAMrichatvA ca bandhanabaddhastu prApnoti vimokssm| tathA bandhAMrichatvA ca jIvaH samprApnoti vimokssm|| 292 / / karmabaddhasya bandhacchedo mokSahetuH, hetutvAt, nigaDAdibaddhasya bndhcchedvt| etena ubhaye'pi pUrve AtmabandhayoddhidhAkaraNe vyaapaaryete| kimayameva mokSaheturiti cet baMdhANaM ca sahAvaM viyANiduM appaNo sahAvaM c| baMdhesu jo virajjadi so kammavimokkhaNaM kunndi|| 293 / / bandhAnAM ca svabhAvaM vijJAyAtmanaH svabhAvaM c| bandheSu yo virajyate sa karmavimokSaNaM kroti||293 / / gAthArthaH- [vathA va] jema [vanavaddha: 7] baMdhanathI baMdhAyelo puruSa [vasthAna jitvA ] baMdhone chedIne [ vimokSam prApnoti] mokSa pAme che, [ tathA 2] tema [ nIva:] jIva [vazvAna chatvI ] baMdhone chedIne [vimokSam samrApnoti] mokSa pAme che. TIkA-karmathI baMdhAyelAne baMdhano cheda mokSanuM kAraNa che, kema ke jema beDI AdithI baMdhAyelAne baMdhano cheda baMdhathI chUTavAnuM kAraNa che tema karmathI baMdhAyelAne karmabaMdhano cheda karmabaMdhathI chUTavAnuM kAraNa che. AthI (-A kathanathI), pUrve kahelA bannene (-jeo baMdhanA svarUpanA jJAnamAtrathI saMtuSTa che temane ane jeo baMdhanA vicAra karyA kare che temane-) AtmA ane baMdhanA dvidhAkaraNamAM vyApAra karAvavAmAM Ave che (arthAta AtmA ane baMdhane judA judA karavA pratye lagADavAmAM-joDavAmAMudhama karAvavAmAM Ave mAtra A ja (arthAt baMdhano cheda ja) mokSanuM kAraNa kema che?' ema pUchavAmAM AvatAM have teno uttara kahe che: baMdho taNo jANI svabhAva, svabhAva jANI Atmano, je baMdha mAMhI virakta thAye, karmamokSa kare aho ! 293. gAthArthaH- [vanyAnAM svamavaM ] baMdhonA svabhAvane [ mAtma: svamAnaM 2] ane AtmAnA svabhAvane [ vijJAya] jANIne [vajepu] baMdho pratye [ :] je [virakyate] virakta thAya che, [ :] te [ vimokSanuM karoti ] karmothI mukAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikAra 429 ya eva nirvikAracaitanyacamatkAramAtramAtmasvabhAvaM tadvikArakArakaM bandhAnAM ca svabhAvaM vijJAya, bandhebhyo viramati, sa eva sakalakarmamokSaM kuryaat| etenAtmabandhayorbidhAkaraNasya mokSahetutvaM niymyte| kenAtmabandhau dvidhA kriyete iti cet jIvo baMdho ya tahA chijjaMti salakkhaNehiM nniyehiN| paNNAchedaNaeNa du chiNNA nnaannttmaavnnnnaa|| 294 / / jIvo bandhazca tathA chidyete svalakSaNAbhyAM niytaabhyaam| prajJAchedanakena tu chinnau naanaatvmaapnnau|| 294 / / AtmabandhayorbidhAkaraNe kArye karturAtmanaH karaNamImAMsAyAM, nizcayataH svato TIkAH-je, nirvikAracaitanyacamatkAramAtra AtmasvabhAvane (AtmAnA svabhAvane ) ane tene (arthAt AtmAne) vikAra karanArA evA baMdhonA svabhAvane jANIne, baMdhothI virame che, te ja sarva karmothI mukAya che. AthI (-A kathanathI), AtmA ane baMdhanuM dvidhAkaraNa ja mokSanuM kAraNa che evo niyama karavAmAM Ave che (arthAta AtmA ane baMdhane judA judA karavA te ja mokSanuM kAraNa che ema nakkI karavAmAM Ave che ). AtmA ane baMdha zA vaDe dvidhA karAya che (arthAta kayA sAdhana vaDe jAdA karI zakAya che)?' ema pUchavAmAM AvatAM have teno uttara kahe che: jIva baMdha bane, niyata nija nija lakSaNe chedAya che, prajJAchINI thakI chedatAM banne judA paDI jAya che. 294. gAthArthaH- [ nIva: va tathA vanya:] jIva tathA baMdha [niyatAmyam svanakSaNAmyA] niyata svalakSaNothI (potapotAnAM nizcita lakSaNothI) [ chidyate] chedAya che; [prajJAchedranana] prajJArUpI chINI vaDe [ chinnI tu] cheDavAmAM AvatAM [nAnAtvam bApannI] teo nAnApaNAne pAme che arthAt judA paDI jAya che. TIkAH-AtmA ane baMdhane dvidhA karavArUpa kAryamAM kartA je AtmA tenA 'karaNa saMbaMdhI mImAMsA karavAmAM AvatAM, nizcaye (nizcayanaya) potAthI bhinna 1. karaNa = sAdhanakaraNa nAmanuM kAraka. 2. mImAMsA = UMDI vicAraNA; tapAsa; samAlocanA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda bhinnakaraNAsambhavAt, bhagavatI prajJaiva chedanAtmakaM karaNam / tayA hi tau chinnau nAnAtvamavazyamevApadyete; tataH prajJayaivAtmabandhayordvidhAkaraNam / nanu kathamAtmabandhau cetyacetakabhAvenAtyantapratyAsatterekIbhUtau bhedavijJAnAbhAvAdekacetakavadvyavahriyamANau prajJayA chettuM zakyete? niyatasvalakSaNasUkSmAntaHsandhisAvadhAnanipAtanAditi budhyemhi| Atmano hi samastazeSadravyAsAdhAraNatvAccaitanyaM svlkssnnm| tattu pravartamAnaM yadyadabhivyApya pravartate nivartamAnaM ca yadyadupAdAya nivartate tattatsamastamapi sahapravRttaM kramapravRttaM vA paryAyajAtamAtmeti lakSaNIyaH, tadekalakSaNalakSyatvAt; samastasahakramapravRttA- nantaparyAyAvinAbhAvitvAccaitanyasya cinmAtra evAtmA nizcetavyaH, iti yaavt| 430 samayasAra karaNano abhAva hovAthI bhagavatI prajJA ja (-jJAnasvarUpa buddhi ja) chedanAtmaka (-chedananA svabhAvavALuM) karaNa che. te prajJA vaDe temane chedavAmAM AvatAM teo nAnApaNAne avazya pAme che; mATe prajJA vaDe ja AtmA ane baMdhanuM dvidhA karavuM che (arthAt prajJArUpI karaNa vaDe ja AtmA ne baMdha AdA karAya che). (ahIM prazna thAya che ke-) AtmA ane baMdha ke jeo *cetyacetakabhAva vaDe atyaMta nikaTatAne lIdhe eka (-eka jevA-) thaI rahyA che, ane bhedavajJAnanA abhAvane lIdhe, jANe teo eka cetaka ja hoya ema jemano vyavahAra karavAmAM Ave che (arthAt jemane eka AtmA tarIke ja vyavahAramAM gaNavAmAM Ave che) teo prajJA vaDe kharekhara kaI rIte chedI zakAya? (tenuM samAdhAna AcAryadeva kare che:-) AtmA ane baMdhanAM niyata svalakSaNonI sUkSma aMtaHsaMdhimAM ( aMtaraMganI saMdhimAM ) prajJAchINIne sAvadhAna thaIne paTakavAthI (-nAkhavAthI, mAravAthI) temane chedI zakAya che arthAt jIdA karI zakAya che ema ame jANIe chIe. AtmAnuM svalakSaNa caitanya che, kAraNa ke te samasta zeSa dravyothI asAdhAraNa che (arthAt anya dravyomAM te nathI ). te ( caitanya) pravartatuM thayuM je je paryAyane vyApIne pravarte che ane nivartatuM thakuM je je paryAyane grahaNa karIne nivarte che te te samasta sahavartI ke kramavartI paryAyo AtmA che ema lakSita karavuM-lakSaNathI oLakhavuM (arthAt je je guNaparyAyomAM caitanyalakSaNa vyApe che te te samasta guNaparyAyo AtmA che ema jANavuM) kAraNa ke AtmA te ja eka lakSaNathI lakSya che (arthAt caitanyalakSaNathI ja oLakhAya che). vaLI samasta sahavartI ane kramavartI anaMta paryAyo sAthe caitanyanuM avinAbhAvIpaNuM hovAthI cinmAtra ja AtmA che ema nizcaya karavo. ATaluM AtmAnA svalakSaNa viSe. * AtmA cetaka che ane baMdha cetya che; ajJAnadazAmAM teo ekarUpa anubhavAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikArI 431 bandhasya tu AtmadravyAsAdhAraNA rAgAdayaH svlkssnnm| na ca rAgAdaya AtmadravyasAdhAraNatAM bibhrANAH pratibhAsante, nityameva caitanyacamatkArAdatiriktatvena prtibhaasmaantvaat| na ca yAvadeva samastasvaparyAyavyApi caitanyaM pratibhAsita tAvanta eva rAgAdayaH pratibhAnti, rAgAdInantareNApi caitnysyaatmlaabhsmbhaavnaat| yattu rAgAdInAM caitanyena sahaivotplavanaM tacetyacetakabhAvapratyAsattereva, naikadravyatvAt; cetyamAnastu rAgAdirAtmanaH, pradIpyamAno ghaTAdiH pradIpasya pradIpakatAmiva, cetakatAmeva prathayet, na punA raagaaditaam| evamapi tayoratyantapratyAsattyA bhedasambhAvanAbhAvAdanAdirastyekatvavyAmohaH, sa tu prajJayaiva chidyata ev| (have baMdhanA svalakSaNa viSe kahevAmAM Ave che:-) baMdhanuM svalakSaNa to AtmadravyathI asAdhAraNa evA rAgAdika che. e rAgAdika Atmadravya sAthe sAdhAraNapaNuM dharatA (-dhAraNa karatA-) pratibhAsatA nathI, kAraNa ke teo sadAya caitanyacamatkArathI bhinnapaNe pratibhAse che. vaLI jeTaluM, caitanya AtmAnA samasta paryAyomAM vyApatuM pratibhAse che, teTalA ja, rAgAdika pratibhAsatA nathI, kAraNa ke rAgAdika vinA paNa caitanyano AtmalAbha saMbhave che (arthAt rAgAdika na hoya tyAM paNa caitanya hoya che ). vaLI je, rAgAdikanuM caitanya sAthe ja UpajavuM thAya che te cetyacetakabhAvanI (-jJayajJAyakabhAvanI) ati nikaTatAne lIdhe ja che, ekadravyapaNAne lIdhe nahi; jema (dIpaka vaDe) prakAzavAmAM AvatA ghaTAdika (padArtho) dIpakanA prakAzakapaNAne ja jAhera kare che-ghaTAdipaNAne nahi, tema (AtmA vaDe) cetavAmAM AvatA rAgAdika (arthAt jJAnamAM zeyarUpe jaNAtA rAgAdika bhAvo) AtmAnA cetakapaNAne ja jAhera kare che-rAgAdipaNAne nahi. Ama hovA chatAM te bannenI (-AtmAnI ane baMdhanI) atyaMta nikaTatAne lIdhe bhedasaMbhAvanAno abhAva hovAthI arthAt bheda nahi dekhAto hovAthI (ajJAnIne) anAdi kALathI ekapaNAno vyAmoha (bhrama) che; te vyAmoha prajJA vaDe ja avazya chedAya che. bhAvArtha-AtmA ane baMdha bannene lakSaNabhedathI oLakhI buddhirUpI chINIthI chedI judA judA karavA. AtmA to amUrtika che ane baMdha sUkSma pudgalaparamANuono skaMdha che tethI banne judA chabasthanA jJAnamAM AvatA nathI, mAtra eka skaMdha dekhAya che (arthAt bane ekapiMDarUpa dekhAya che); tethI anAdi ajJAna che. zrI guruono upadeza pAmI temanAM lakSaNa judAM judAM anubhavIne jANavuM ke caitanyamAtra to AtmAnuM lakSaNa che ane rAgAdika baMdhanuM lakSaNa che topaNa mAtra jJayajJAyakabhAvanI ati nikaTatAthI teo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 432 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda ( ) prajJAchetrI ziteyaM kathamapi nipuNaiH pAtitA sAvadhAnaiH sUkSme'ntaHsandhibandhe nipatati rbhsaadaatmkrmobhysy| AtmAnaM magnamantaHsthiravizadalasaddhAmni caitanyapUre / bandhaM cAjJAnabhAve niyamitamabhitaH kurvatI bhinnbhinnau|| 181 / / eka jevA thaI rahyA dekhAya che. tethI tIkSNa buddhirUpI chINIne-ke je temane bhedI judI judA karavAnuM zastra che tene-temanI sUkSma saMdhi zodhIne te saMdhimAM sAvadhAna (niSpamAda) thaIne paTakavI. te paDatAM ja banne judA judA dekhAvA lAge che. ema banne judA judA dekhAtAM, AtmAne jJAnabhAvamAM ja rAkhavo ane baMdhane ajJAnabhAvamAM rAkhavo. e rIte bannene bhinna karavA. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha- [ phAM zitA prajJAchetrI] A prajJArUpI tIkSNa chINI [ nipu:] pravINa puruSo vaDe [ vacam ]i koI paNa prakAre (-yatnapUrvaka) [ sAvadhAnai.] sAvadhAnapaNe (niSpamAdapaNe ) [ pAtitA] paTakavAmAM AvI thakI, [ --3mayarca sUkSma anta:saviSe] AtmA ane karma-bannenA sUkSma aMtaraMga saMdhinA baMdhamAM (-aMdaranI sAdhanA joDANamAM) [ ramAt] zIdhra [ nipatati] paDe che. kevI rIte paDe che? [ gAtmAnam sarvo:-rithara-viza-7-Ani caitanyapUre mam] AtmAne to jenuM teja aMtaraMgamAM sthira ane nirmaLapaNe dedIpyamAna che evA caitanyapUramAM (caitanyanA pravAhamAM) magna karatI [2] ane [vazvam ajJAnamAve niyamita ] baMdhane ajJAnabhAvamAM nizcaLa (niyata) karatI- [ gamata: minnamitrI rvatI] e rIte AtmA ane baMdhane sarva taraphathI bhinna bhinna karatI paDe che. bhAvArtha:-ahIM AtmA ane baMdhane bhinna bhinna karavArUpa kArya che. teno kartA AtmA che. tyAM karaNa vinA kartA konA vaDe kArya kare? tethI karaNa paNa joIe. nizcayanaye kartAthI bhinna karaNa hotuM nathI; mATe AtmAthI abhinna evI A buddhi ja A kAryamAM karaNa che. AtmAne anAdi baMdha jJAnAvaraNAdi karma che, temanuM kArya bhAvabaMdha to rAgAdika che ane nokarma zarIrAdika che. mATe buddhi vaDe AtmAne zarIrathI, jJAnAvaraNAdika dravyakarmathI tathA rAgAdika bhAvakarmathI bhinna eka caitanyabhAvamAtra anubhavI jJAnamAM ja lIna rAkhavo te ja (AtmA ne baMdhanuM) bhinna karavuM che. tenAthI ja sarva karmano nAza thAya che, siddhapadane pamAya che, ema jANavuM. 181. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikAra 433 Atmabandhau dvidhA kRtvA kiM kartavyamiti cetjIvo baMdho ya tahA chijjati salakkhaNehiM nniyehiN| baMdho chededavvo suddho appA ya ghettvyo|| 295 / / jIvo bandhazca tathA chidyete svalakSaNAbhyAM niytaabhyaam| bandharachettavyaH zuddha AtmA ca gRhiitvyH|| 295 / / Atmabandhau hi tAvanniyatasvalakSaNavijJAnena sarvathaiva chattavyau; tato rAgAdilakSaNa: samasta eva bandho nirmoktavyaH, upayogalakSaNa: zuddha Atmaiva gRhiitvyH| etadeva kilAtmabandhayorbidhAkaraNasya prayojanaM yadvandhatyAgena shuddhaatmopaadaanm| AtmA ane baMdhane dvidhA karIne zuM karavuM" ema pUchavAmAM AvatAM have teno uttara kahe che: jIva-baMdha kyAM chedAya e rIta niyata nija nija lakSaNe, tyAM choDavo e baMdhane, jIva grahaNa karavo zuddhane. 295. gAthArtha - [ tathA] e rIte [ nIva: vanya: 2] jIva ane baMdha [ niyatAnyAma svanakSaNAmyAM ] temanAM nizcita svalakSaNothI [ fchadyate] cheDAya che. [vazva: ] tyAM, baMdhane [chettavya: ] chedavo arthAt choDavo [ ] ane [ zuddha: mAtmA ] zuddha AtmAne [gRhItavya:] grahaNa karavo. TIkAH-AtmA ane baMdhane prathama to temanAM niyata svalakSaNonA vijJAnathI sarvathA ja chedavA arthAt bhinna karavA; pachI, rAgAdika jenuM lakSaNa che evA samasta baMdhane to choDavo ane upayoga jenuM lakSaNa che evA zuddha AtmAne ja grahaNa karavo. A ja kharekhara AtmA ane baMne dvidhA karavAnuM prayojana che ke baMdhanA tyAgathI (arthAt baMdhano tyAga karI ) zuddha AtmAnuM grahaNa karavuM. bhAvArtha-ziSya pUchayuM hatuM ke AtmA ane baMdhane dvidhA karIne zuM karavuM? teno A uttara Apyo ke baMdhano to tyAga karavo ane zuddha AtmAnuM grahaNa karavuM. ("AtmA ane baMdhane bhinna to prajJA vaDe karyA paraMtu AtmAne grahaNa zA vaDe karAya?"--evA praznanI tathA tenA uttaranI gAthA kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 434 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda kaha so ghippadi appA paNNAe so du ghippade appaa| jaha paNNAi vibhatto taha paNNAeva ghettvyo|| 296 / / kathaM sa gRhyate AtmA prajJayA sa tu gRhyate aatmaa| yathA prajJayA vibhaktastathA prajJayaiva gRhItavyaH / / 296 / / nanu kena zuddho'yamAtmA gRhItavyaH ? prajJayaiva zuddho'yamAtmA gRhItavyaH, zuddhasyAtmanaH svayamAtmAnaM gRhNato, vibhajata iva, prjnyaikkrnntvaat| ato yathA prajJayA vibhaktastathA prajJayaiva gRhiitvyH| kathamayamAtmA prajJayA gRhItavya iti cetpaNNAe cittavyo jo cedA so ahaM tu nnicchydo| avasesA je bhAvA te majjha pare tti nnaadvvaa|| 297 / / e jIva kema grahAya? jIva grahAya che prajJA vaDe; prajJAthI jyama judo karyo, tyama grahaNa paNa prajJA vaDe. 296. gAthArtha:- ( ziSya pUche che ke-) [: mAtmA ] te (zuddha) AtmA [ 5the ] kaI rIte [ghate] grahaNa karAya? (AcAryabhagavAna uttara Ape che ke-) [ prajJayA tu] prajJA vaDa [: mAtmA] te (zuddha) AtmA [mRghate grahaNa karAya che. [yathA] jema [prajJayA] prajJA vaDe [ vimam:] bhinna karyo, [ tathA ] tema [prajJayA va ] prajJA vaDe ja [ JdItavya:] grahaNa karavo. TIkA-zuddha evo A AtmA zA vaDe grahaNa karavo? prajJA vaDe ja zuddha evo A AtmA grahaNa karavo; kAraNa ke zuddha AtmAne, pote potAne grahatAM, prajJA ja eka karaNa che-jema bhinna karatAM prajJA ja eka karaNa hatuM tema. mATe jema prajJA vaDe bhinna karyo tema prajJA vaDe ja grahaNa karavo. bhAvArtha:- bhinna karavAmAM ane grahaNa karavAmAM karaNo jAdAM nathI; mATe prajJA vaDa ja AtmAne bhinna karyo ane prajJA vaDa ja grahaNa karavo. have puche che ke A AtmAne prajJA vaDe kaI rIte grahaNa karavo? teno uttara kahe prajJAthI grahavo-nizcaye je cetanAro te ja huM, bAkI badhA je bhAva te sau muja thakI para-jANavuM. 297. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikAra 435 prajJayA gRhItavyo yazcetayitA so'haM tu nishcytH| avazeSA ye bhAvAH te mama parA iti jnyaatvyaaH|| 297 / / yo hi niyatasvalakSaNAvalambinyA prajJayA pravibhaktazcetayitA, so'yamahaM; ye tvamI avaziSTA anyasvalakSaNalakSyA vyavahiyamANA bhAvAH, te sarve'pi cetayitRtvasya vyApakasya vyApyatvamanAyAnto'tyantaM matto bhinnaaH| tato'hameva mayaiva mahyameva matta eva mayyeva mAmeva gRhnnaami| yatkila gRhNAmi tacetanaikakriyatvAdAtmanazcetaya eva; cetayamAna eva cetaye, cetayamAnenaiva cetaye, cetayamAnAyaiva cetaye, cetayamAnAdeva cetaye, cetayamAne eva cetaye, cetayamAnameva cetye| athavA- na cetaye; na cetayamAnazcetaye, na cetayamAnena cetaye, na cetayamAnAya cetaye, na cetayamAnAcetaye, na cetayamAne cetaye, na cetayamAnaM cetaye; kintu sarvavizuddhacinmAtro bhaavo'smi| gAthArthaH- [ prajJayA] prajJA vaDe [ dIta:] (AtmAne) ema karavo ke[: vetayatA] je cetanAro che [sa: tu] te [ nizcayata:] nizcayathI [6] huM chuM, [avazeSa: ] bAkInA [2 bhAva:] je bhAvo che [a] te [mama para: ] mArAthI para che [ti jJAtavya:] ema jANavuM. TIkA-niyata svalakSaNane avalaMbanArI prajJA vaDe jAdo karavAmAM Avelo che cetaka (-cetanAro), te A huM chuM ane anya svalakSaNothI lakSya (arthAt caitanyalakSaNa sivAya bIjAM lakSaNothI oLakhAvAyogya) je A bAkInA vyavahArarUpa bhAvo che, te badhAya, cetakapaNArUpI vyApakanA vyApya nahi thatA hovAthI, mArAthI atyaMta bhinna che. mATe huM ja, mArA vaDa ja, mArA mATe ja, mArAmAMthI ja, mArAmAM ja, mane ja grahaNa karuM chuM. AtmAnI, cetanA ja eka kriyA hovAthI, "huM grahaNa karuM chuM" eTale "huM catuM ja ; cetato ja (arthAt cetato thako ja ) cetuM chuM, cetatA vaDa ja catuM chuM, cetatA mATe ja cetuM chuM, cetatAmAMthI ja catuM chuM, cetatAmAM ja catuM chuM, cetatAne ja catuM chuM. athavA-nathI cetato nathI cetato thako cetato, nathI cetatA vaDe cetato, nathI cetatA mATe cetato, nathI cetatAmAMthI cetato, nathI cetatAmAM cetato, nathI cetatAne cetato; paraMtu sarvavizuddha cinmAtra (-caitanyamAtra) bhAva chuM. bhAvArtha-prajJA vaDe bhinna karavAmAM Avelo je cetaka te A huM chuM ane bAkInA bhAvo mArAthI para che; mATe (abhinna che kArakothI) huM ja, mArA vaDa ja, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 436 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUttavivrIhita) bhittvA sarvamapi svalakSaNabatAteMttuM hi yacchakyate cinmudrAGkitanirvibhAgamahimA shuddhshcidevaasmyhm| bhidyante yadi kArakANi yadi vA dharmA guNA vA yadi bhidyantAM na bhidAsti kAcana vibhau bhAve vizuddhe citi||182 / / mArA mATe ja, mArAmAMthI ja, mArAmAM ja, mane ja grahaNa karuM chuM. "grahaNa karuM chuM" eTale "catuM chuM', kAraNa ke cetavuM te ja AtmAnI eka kriyA che. mATe huM catuM ja chuM; cetanAro ja, cetanAra vaDe ja, cetanAra mATe ja, cetanAramAMthI ja, cetanAramAM ja, cetanArane ja catuM chuM. athavA dravyadRSTie to-cha kArakonA bheda paNa mArAmAM nathI, huM to zuddha caitanyamAtra bhAva chuM.-A pramANe prajJA vaDe AtmAne grahaNa karavo arthAt potAne cetanAra tarIke anubhavavo. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ya menuM di zayate sarva pa varnAkSaMvanItu mittvA] je kAMI bhedI zakAya che te sarvane svalakSaNanA baLathI bhedIne, [ viSNudra-gati-nirvimATmahimA zuddha: vid va zaram basti] jeno cinmudrAthI aMkti nivibhAga mahimA che (arthAt caitanyanI chApathI cihnita vibhAgarahita jeno mahimA che) evo zuddha caitanya ja huM chuM. [ddhi vaIRvALa vA ya idharmA: vI ya iTI: mitte, madyantI] jo kArakonA, athavA dharmonA, athavA guNonA bhedo paDe, to bhale paDo; [ vimo vizuddhe viti bhAve #Avana fmavA ]i paraMtu *vibhu evA zuddha (-samasta vibhAvothI rahita- ) caitanyabhAvamAM to koI bheda nathI. (Ama prajJA vaDe AtmAne grahaNa karAya che.) bhAvArtha-jemanuM svalakSaNa caitanya nathI evA parabhAvo to mArAthI bhinna che, mAtra zuddha caitanya ja huM chuM. kartA, karma, kAraNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNarUpa kArakabhedo, satva, asattva, nityatva, anityatva, ekatva, anekatva Adi dharmabhedo ane jJAna, darzana Adi guNabhedo ja kathaMcit hoya to bhale ho; paraMtu zuddha caitanyamAtra bhAvamAM to koI bheda nathI.-Ama zuddhanayathI abhedarUpe AtmAne grahaNa karavo. 182. (AtmAne zuddha caitanyamAtra to grahaNa karAvyo; have sAmAnya cetanA darzanajJAna sAmAnyamaya hovAthI anubhavamAM darzanajJAnasvarUpa AtmAne A pramANe anubhavavoema kahe che:-) * vibhu = deDha; acaLa; nitya samarthasarva guNaparyAyomAM vyApaka. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa aghi12. 47 paNNAe ghittavvo jo daTThA so ahaM tu nnicchydo| avasesA je bhAvA te majjha pare tti nnaadvvaa|| 298 / / paNNAe cittavvo jo NAdA so ahaM tu nnicchydo| avasesA je bhAvA te majjha pare tti nnaadvvaa|| 299 / / prajJayA gRhItavyo yo draSTA so'haM tu nishcytH| avazeSA ye bhAvAH te mama parA iti jnyaatvyaaH|| 298 / / prajJayA gRhItavyo yo jJAtA so'haM tu nishcytH| avazeSA ye bhAvAH te mama parA iti jnyaatvyaaH|| 299 / / cetanAyA darzanajJAnavikalpAnatikramaNAcetayitRtvamiva draSTutvaM jJAtRtvaM cAtmanaH svlkssnnmev| tato'haM draSTAramAtmAnaM gRhaami| yatkila gRhAmi tatpazyAmyeva; prajJAthI graho-nizcaye je dekhanAro te ja huM, bAkI badhA je bhAva te sau muja thakI para-jANavuM. 298. prajJAthI graho-nizcaye je jANanAro te ja huM, bAkI badhA je bhAva te sau muja thakI para-jANavuM. 299. ||thaarth:- [ prajJayA] prsh|| 43 [ gRhItavyaH ] sema. a65 32vo - [yaH draSTA] 4 janA cha [ saH tu] te [ nizcayataH] nizcayathA [ aham ] hu~ chu, [ avazeSAH] pAhIna [ye bhAvAH ] 4 (mAyo cha [ te ] te [ mama parAH ] m||2||thii 52 cha [iti jJAtavyAH ] mema jANavuM. [prajJayA] prsh| 43 [gRhItavyaH] mema 65 32vo - [yaH jJAtA] 4 nArI cha [ saH tu] te [ nizcayataH ] nizcayathA [aham ] hu~ chu, [ avazeSAH ] shriin| [ye bhAvAH ] 4 mApo cha [ te] te [ mama parAH ] m||2||thii 52 cha [ iti jJAtavyAH ] ama ter. TIkAH-cetanA darzanajJAnarUpa bhedone ullaMghatI nahi hovAthI, cetakapaNAnI mAphaka darzakapaNuM ane jJAtApaNuM AtmAnuM svalakSaNa ja che. mATe huM dekhanArA AtmAne grahaNa karuM I. 'ah| chu' se 'hej 4 chu'; hepato 4 (arthAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 438 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda pazyanneva pazyAmi, pazyataiva pazyAmi, pazyate eva pazyAmi, pazyata eva pazyAmi, pazyatyeva pazyAmi, pazyantameva pshyaami| athavA-na pazyAmi; na pazyan pazyAmi, na pazyatA pazyAmi, na pazyate pazyAmi, na pazyataH pazyAmi, na pazyati pazyAmi, na pazyantaM pazyAmi; kintu sarvavizuddho dRGmAtro bhaavo'smi| api ca-jJAtAramAtmAnaM gRhnnaami| yatkila gRhAmi tajjAnAmyeva; jAnanneva jAnAmi, jAnataiva jAnAmi, jAnate eva jAnAmi, jAnata eva jAnAmi, jAnatyeva jAnAmi, jAnantameva jaanaami| athavA-na jAnAmi; na jAnana jAnAmi, na jAnatA jAnAmi, na jAnate jAnAmi, na jAnato jAnAmi, na jAnati jAnAmi, na jAnantaM jAnAmi; kintu sarvavizuddho jJaptimAtro bhaavo'smi| dekhato thako ja ) dekhuM chuM, dekhatA vaDe ja dekhuM chuM, dekhatA mATe ja dekhuM chuM, dekhatAmAMthI ja dekhuM chuM, dekhatAmAM ja dekhuM chuM, dekhatAne ja dekhuM chuM, athavA-nathI dekhAto nathI dekhato thako dekhato, nathI dekhatA vaDa dekhato, nathI dekhatA mATe dekhato, nathI dekhAtAmAMthI dekhato, nathI dekhatAmAM dekhato, nathI dekhatAne dekhato; paraMtu sarvavizuddha darzanamAtra bhAva chuM. vaLI evI ja rIte-huM jANanArA AtmAne grahaNa karuM chuM, "grahaNa karuM chuM" eTale jANe ja chuM; jANato ja (arthAt jANato thako ja) jANuM chuM, jANatA vaDe ja jANuM chuM, jANatA mATe ja jANuM chuM, jANatAmAMthI ja jANuM chuM, jANatAmAM ja jANuM chuM, jANatAne ja jANuM chuM. athavAnathI jANato nathI jANato thako jANato, nathI jANatA vaDa jANato, nathI jANatA mATe jANato, nathI jANatAmAMthI jANato, nathI jANatAmAM jANato, nathI jANatAne jANato; paraMtu sarvavizuddha jJatimAtra (jANanakriyAmAtra) bhAva chuM. (Ama dekhanArA AtmAne tema ja jANanArA AtmAne kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNarUpa kArakonA bhedapUrvaka grahaNa karIne, pachI kArakabhedono niSedha karI AtmAne arthAt potAne darzanamAtra bhAvarUpe tema ja jJAnamAtra bhAvarUpe anubhavavo arthAt abhedarUpe anubhavavo.) (bhAvArtha-A traNa gAthAomAM, prajJA vaDe AtmAne grahaNa karavAnuM kahyuM che. "grahaNa karavuM' eTale koI anya vastune grahavAnI-levAnI nathI; cetanAno anubhava karavo, te ja, AtmAnuM grahaNa karavuM che. prathamanI gAthAmAM sAmAnya cetanAno anubhava karAvyo hato. tyAM, anubhava karanAra, jeno anubhava karavAmAM Ave che, jenA vaDe anubhava karavAmAM Ave te-ityAdi kArakabhedarUpe AtmAne kahIne, abhedavivakSAmAM kArakabhedano niSedha karI, AtmAne eka zuddha caitanyamAtra kahyo hato. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 439 nanu kathaM cetanA darzanajJAnavikalpau nAtikrAmati yena cetayitA draSTA jJAtA ca syAt ? ucyate-cetanA tAvatpratibhAsarUpA; sA tu, sarveSAmeva vastUnAM sAmAnyavizeSAtmakatvAt, dvairUpyaM naatikraamti| ye tu tasyA dve rUpe te drshnjnyaane| tataH sA te naatikraamti| yadyatikrAmati, sAmAnyavizeSAtikrAntatvAcetanaiva na bhvti| tadabhAve dvau doSau-svaguNocchedAccetanasyAcetanatApattiH, vyApakAbhAve vyApyasya cetanasyAbhAvo vaa| tatastaddoSabhayAddarzanajJAnAtmikaiva cetnaabhyupgntvyaa| (zArvavikrIDita) advaitApi hi cetanA jagati ced dRgjJaptirUpaM tyajet tatsAmAnyavizeSarUpavirahAtsA'stitvameva tyjet| tattyAge jaDatA cito'pi bhavati vyApyo vinA vyApakAdAtmA cAntamupaiti tena niyataM dRgjJaptirUpA'stu cit|| 183 / / have A be gAthAomAM draSTA ane jJAtAno anubhava karAvyo che, kAraNa ke cetanAsAmAnya darzanazAnavizeSone ullaMghatI nathI. ahIM paNa, cha kArakarUpa bhedaanubhavana karAvI, pachI abheda-anubhavananI apekSAe kArakabheda dUra karAvI, draSTAjJAtAmAtrano anubhava karAvyo che.) (TIkA:-) ahIM prazna thAya che ke-cetanA darzanajJAnabhedone kema ullaMghatI nathI ke jethI cetanAro draSTA tathA jJAtA hoya che? teno uttara kahevAmAM Ave che:-prathama to cetanA pratibhAsarUpa che. te cetanA dvirUpatAne arthAt be-rUpapaNAne ullaMghatI nathI, kAraNa ke samasta vastuo sAmAnyavizeSAtmaka che. (badhIye vastuo sAmAnya-vizeSasvarUpa che, tethI temane pratibhAsanArI cetanA paNa be-rUpapaNAne ullaMghatI nathI.) tenAM je be rUpo che te darzana ane jJAna che. mATe te temane (-darzanajJAnane) ullaMghatI nathI. jo cetanA darzana jJAnane ullaze to sAmAnyavizeSane ullaMghavAthI cetanA ja na hoya (arthAt cetanAno abhAva thAya). tenA abhAvamAM be doSa Ave- (1) potAnA guNano nAza thavAthI cetanane acetanapaNuM AvI paDa, athavA (2) vyApakanA (-cetanAnA-) abhAvamAM vyApya evA cetanano (AtmAno) abhAva thAya. mATe te doSonA bhayathI cetanAne darzanajJAnasvarUpa ja aMgIkAra karavI. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArthaH- [narAti di cetanA katA] jagatamAM kharekhara cetanA advaita che. [ ta sa dajJaptipaM tyavet] topaNa jo te darzanajJAnarUpane choDa [ tatsAmAnyavizeSAviradAn] to sAmAnya vizeSarUpanA abhAvathI [stitvam va tyane] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 440 samayasAra (phandravA) ekazcitazcinmaya eva bhAvo bhAvAH pare ye kila te pressaam| grAhyastatazcinmaya eva bhAvo bhAvA: pare sarvata va haiyA: / / 684 / / bhagavAnazrIkuMdakuMda ( te cetanA ) potAnA astitvane ja choDa; [tat--tyAI] ema cetanA potAnA astitvane choDatAM, (1) [vita: api naDatA mati] cetanane jaDapaNuM Ave arthAt AtmA jaDa thaI jAya. [4] ane (2) [ vyApAt vinA vyApya: AtmA antam aiti] vyApaka vinA (-cetanA vinA-) vyApya je AtmA te nAza pAme (-Ama be doSa Ave che). [ tena vit niyataM dajJaptirUpA astu] mATe cetanA niyamathI darzanajJAnarUpa ja ho. bhAvArtha:-samasta vastuo sAmAnyavizeSAtmaka che. tethI temane pratibhAsanArI cetanA paNa sAmAnyapratibhAsarUpa ( -darzanarUpa ) ane vizeSapratibhAsarUpa ( -jJAnarUpa ) hovI joIe. jo cetanA potAnI darzanajJAnarUpatAne choDe to cetanAno ja abhAva thatAM, kAM to cetana AtmAne (potAnA cetanAguNano abhAva thavAthI) jaDapaNuM Ave, athavA to vyApakanA abhAvathI vyApya evA AtmAno abhAva thAya. (cetanA AtmAnI sarva avasthAomAM vyApatI hovAthI vyApaka che ane AtmA cetana hovAthI cetanAnuM vyApya che. tethI cetanAno abhAva thatAM AtmAno paNa abhAva thAya.) mATe cetanA darzanajJAnasvarUpa ja mAnavI. ahIM tAtparya evuM che ke-sAMkhyamatI Adi keTalAka loko sAmAnya cetanAne ja mAnI ekAMta kahe che, temano niSedha karavA mATe 'vastunuM svarUpa sAmAnyavizeSarUpa che tethI cetanAne sAmAnyavizeSarUpa aMgIkAra karavI' ema ahIM jaNAvyuM che. 183. have AgaLanA kathananI sUcanArUpa zloka kahe che: zlokArtha:- [vita: ] caitanyano ( AtmAno ) to [y: cinmaya: yva bhAva: ] eka cinmaya ja bhAva che, [ye pare bhAvA: ] je bIjA bhAvo che [te jina pareSAm] te kharekhara 52nA bhAvo che; [tata: ] mATe [cinmaya: bhAva: va grAhyaH ] ( eka ) cinmaya bhAva ja grahaNa karavAyogya che, [pare mAvA: sarvata: va haiyA:] bIjA bhAvo sarvathA choDavAyogya che. 184. have A upadezanI gAthA kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSa adhikAra ko NAma bhaNijja buho NAduM savve parAie bhAve / majjhamiNaM ti ya vayaNaM jANaMto appayaM suddhaM / / 300 / / kahAnajainazAstramALA ] ko nAma bhaNedbudhaH jJAtvA sarvAn parakIyAn bhAvAn / mamedamiti ca vacanaM jAnannAtmAnaM zuddham / / 300 / / yo hi parAtmanorniyatasvalakSaNavibhAgapAtinyA prajJayA jJAnI syAt, sa khalvekaM cinmAtraM bhAvamAtmIyaM jAnAti, zeSAMzca sarvAneva bhAvAn parakIyAn jaanaati| evaM ca jAnan kathaM parabhAvAnmamAmI iti brUyAt? parAtmanornizcayena svsvaamismbndhsyaasmbhvaat| ataH sarvathA cidbhAva eva gRhItavyaH, zeSAH sarve eva bhAvAH prahAtavyA iti siddhAntaH / sau bhAva je 52kIya jANe, zuddha jANe Atmane, te koNa zAnI 'mAruM A ' evuM vacana bole kha2e ? 300. 441 gAthArtha:- [ sarvAnuM mAvAn] sarva bhAvone [paLIyAn] pArakA [jJAtvA] jANIne [: nAma vudha: ] koNa jJAnI, [AtmAnam] potAne [ zuddham] zuddha [ jJAnam ] jANato thako, [vam mana] 'A mAruM che' ('A bhAvo mArA che') [ti ca vavanam] evuM vacana [ maLetA ] bole ? TIkA:-je (puruSa) paranA ane AtmAnA niyata svalakSaNonA vibhAgamAM paDanArI prajJA vaDe jJAnI thAya, te kharekhara eka cinmAtra bhAvane potAno jANe che ane bAkInA sarva bhAvone pArakA jANe che. AvuM jANato thako (te puruSa) parabhAvone 'A mArA che' ema kema kahe ? ( na ja kahe; ) kAraNa ke parane ane potAne nizcayathI svasvAmisaMbaMdhano asaMbhava che. mATe, sarvathA cidbhAva ja (eka) grahaNa karavAyogya che, bAkInA samasta bhAvo choDavAyogya che-evo siddhAMta che. bhAvArtha:-lokamAM paNa e nyAya che ke-je subuddhi hoya, nyAyavAna hoya, te paranAM dhanAdikane potAnAM na kahe. tevI ja rIte je samyaggAnI che, te samasta padravyone potAnAM karato nathI, potAnA nijabhAvane ja potAno jANI grahaNa kare che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 442 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda ( zArdUlavikrIDita) siddhAnto'yamudAttacittacaritairmokSArthibhiH sevyatAM zuddhaM cinmayamekameva paramaM jyotiH sdaivaasmyhm| ete ye tu samullasanti vividhA bhAvAH pRthaglakSaNAete'haM nAsmi yato'tra te mama paradravyaM samagrA api|| 185 / / ( anuSTubh ) paradravyagrahaM kurvan bdhyetaivaapraadhvaan| badhyetAnaparAdho na svadravye saMvRto ytiH|| 186 / / thepAdI avarAhe jo kuvvadi so u saMkido bhmdi| mA bajjhejjaM keNa vi coro tti jaNamhi viyrNto||309 / / zlortha:- [ udAttacittacaritaiH mokSArthibhiH ] 4mn| yitanuM yaritrAta (-3 // 2, 3thya, (4) che sevA mokSAmo [ayam siddhAntaH ] siddhAMtane [ sevyatAm ] sevana / - [ aham zuddhaM cinmayam ekam paramaM jyotiH eva sadA eva asmi ] hUM to zuddha caitanyamaya me 52ma nyoti 4 sahAya chu; [ tu] bhane [ ete ye pRthaglakSaNA: vividhAH bhAvAH samullasanti te ahaM na asmi ] 2.4 mikSA / vividha 5.12 // bhAvo pragaTa thAya cha ta hu~nathI, [yataH atra te samagrAH api mama paradravyam ] // 29 // te 5ghAya bhane 52dravya cha'. 185. have AgaLanA kathananI sUcanAno zloka kahe che: soDArtha:- [ paradravyagrahaM kurvan ] 4 52dravyane a6|| 43. [ aparAdhavAn ] te a52||dhaa cha [ badhyate eva] tethI ma 53 cha, bhane [ svadravye saMvRtaH yatiH] 4 svadravyamAM ja saMvata che ( arthAta je potAnA dravyamAM ja guma che-magra che-saMtara che. 52dravyane paDato nathI ) mevo yati [anaparAdhaH] ni252||dhii cha [ na badhyeta ] tethI dhAto nathI. 186. have A kathanane daSTAMtapUrvaka gAthAmAM kahe che - aparAdha cauryAdika kare je puruSa te zakti phare, ke lokamAM pharatAM rakhe ko cora jANI bAMdhaze; 301. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] mokSa adhikAra jo Na kuNadi avarAhe so NissaMko du jaNavade bhamadi / Na vi tassa bajjhiduM je ciMtA uppajjadi kayAi / / 302 / / evamhi sAvarAho bajjhAmi ahaM tu saMkido cedA / jai puNa NirAvarAho NissaMkohaM Na bajjhAmi / / 303 / / steyAdInaparAdhAn yaH karoti sa tu zaGkito bhramati / mA badhye kenApi caura iti jane vicaran / / 301 / / yo na karotyaparAdhAn sa nirazaGkastu janapade bhramati / nApi tasya baddhuM yaccintotpadyate kadAcit / / 302 / / evamasmi sAparAdho badhye'haM tu shngkitshcetyitaa| yadi punarniraparAdho nirazaGko'haM na badhye / / 303 / / yathAtra loke ya eva paradravyagrahaNalakSaNamaparAdhaM karoti tasyai bandhazaGkA aparAdha je karato nathI, niHzaMka loka viSe phare, 'baMdhAeM huM ' khevI hI ciMtA na thAye ter3ane. u02. tyama AtamA aparAdhI 'huM baMdhAuM ' ema sazaMka che, ne niraparAdhI va ' nahi baMdhAeM' khema niHzaMDa che. 303. gAthArtha:- [ yaH] 4 puruSa [ steyAdIn aparAdhAn ] yorI Ahi aparAdho [ karoti ] 42 che [ saH tu] te '[ jane vicaran ] so'mAM I2tAM [ mA ] 2 [ kena api ] bhane o [ caura: iti ] yora bhazIne [ badhye ] jAMghaze-pa''ze ' khebha [ zaGkitaH bhramati ] zaMDita I2 che; [ yaH ] 4 puruSa [ aparAdhAn ] aparAdha [ na karoti ] 42to nathI [ saH tu ] te [ janapade ] lo'mAM [ nirazaGkaH bhramati ] [niHzaM ire che, [ yad ] ara e [ tasya ] te [ baddhuM cintA ] aMdhAvAnI ciMtA [ kadAcit api ] 'pi [ na utpadyate ] 54tI nathI. [ evam ] khevI rIte [ cetayitA ] aparAdhI AtmA [ sAparAdhaH asmi ] huM aparAdhI chaM [ badhye tu aham ] tethI huM aMdhAdhaza ' sebha [ zaGkitaH ] zaMDita hoya che, [ yadi punaH ] ane bhe [ niraparAdha: ] niraparAdhI ( AtmA ) hoya to ' [ ahaM na badhye ] huM nahi jaMghA ' khema [ nirazaGkaH ] ni:zaMka hoya che. 443 TIkA:-jema A jagatamAM je puruSa, paradravyanuM grahaNa jenuM lakSaNa che evo aparAdha kare che tene ja baMdhanI zaMkA thAya che ane je aparAdha karato nathI tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 444 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda sambhavati, yastu taM na karoti tasya sA na sambhavati; tathAtmApi ya evAzuddhaH san paradravyagrahaNalakSaNamaparAdhaM karoti tasyaiva bandhazaGkA sambhavati, yastu zuddhaH saMstaM na karoti tasya sA na sambhavatIti niymH| ataH sarvathA sarvaparakIyabhAvaparihAreNa zuddha AtmA gRhItavyaH, tathA satyeva nirpraadhtvaat| cho di nAmA yamapaSTdha: saMsiddhirAdhasiddhaM sAdhiyamArAdhiyaM ca eyttuN| avagadarAdho jo khalu cedA so hodi avraadho||304 / / jo puNa NirAvarAdho cedA NissaMkio u so hoi| ArAhaNAi NiccaM vaTTei ahaM ti jaannNto|| 305 / / baMdhanI zaMkA thatI nathI, tema AtmA paNa je azuddha vartato thako, paradravyanuM grahaNa jenuM lakSaNa che evo aparAdha kare che tene ja baMdhanI zaMkA thAya che ane je zuddha vartato thako aparAdha karato nathI tene baMdhanI zaMkA thatI nathI-evo niyama che. mATe sarvathA sarva pArakA bhAvonA parivAra vaDa (arthAt paradravyanA sarva bhAvone choDIne) zuddha AtmAne grahaNa karavo, kAraNa ke ema thAya tyAre ja niraparAdhapaNuM thAya che. bhAvArtha-jo mANasa corI Adi aparAdha kare to tene baMdhananI zaMkA thAya; niraparAdhane zaMkA zA mATe thAya? tevI ja rIte jo AtmA paradravyanA grahaNarUpa aparAdha kare to tene baMdhanI zaMkA thAya ja; jo potAne zuddha anubhave, parane na grahe, to baMdhanI zaMkA zA mATe thAya? mATe paradravyane choDI zuddha AtmAnuM grahaNa karavuM. tyAre ja niraparAdha thavAya che. have pUche che ke A "aparAdha" eTale zuM? tenA uttaramAM aparAdhanuM svarUpa kahe saMsiddhi, siddhi, rAdha, ArAdhita, sAdhita-eka che, e rAdhathI je rahita che te AtamA aparAdha che; 304. vaLI AtamA je niraparAdhI te ni:zakti hoya che, varte sadI ArAdhanAthI, jANato "huM" Amane. 305. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 445 saMsiddhirAdhasiddha sAdhitamArAdhitaM caikaarthm| apagatarAdho yaH khalu cetayitA sa bhvtypraadhH|| 304 / / yaH punarniraparAdhazcetayitA nirazaGkitastu sa bhvti| ArAdhanayA nityaM vartate ahamiti jaann|| 305 / / paradravyaparihAreNa zuddhasyAtmanaH siddhiH sAdhanaM vA raadhH| apagato rAdho yasya cetayitu: so'praadhH| athavA apagato rAdho yasya bhAvasya so'parAdhaH, tena saha yazcetayitA vartate sa saapraadhH| sa tu paradravyagrahaNasadbhAvena zuddhAtmasiddhya bhAvAdvandhazaGkAsambhave sati svayamazuddhatvAdanArAdhaka eva syaat| yastu niraparAdhaH sa samagraparadravyaparihAreNa zuddhAtmasiddhisadbhAvAdbandhazaGkAyA asambhave sati upayogaikalakSaNazuddha Atmaika evAhamiti nizcinvan nityameva zuddhAtmasiddhilakSaNayArAdhanayA gAthArthaH- [ saMriddhirAthami ] saMsiddhi, *rAdha, siddha, [ sAdhitam bhArathita 2] sAdhita ane ArAdhita- [vArtha] e zabdo ekArtha che; [: vastu vetapitA ] je AtmA [ sapAtarAdha:] "apagatarAdha" arthAt rAdhathI rahita che [+:] te AtmA [aparAdha:] aparAdha [bhavati] che. [ puna:] vaLI [5: vetayitA] je AtmA [ niraparAdha:] niraparAdha che [ : ] te [ nirazaskRita: mavati] niHzaMka hoya che; [ ga ta nAna] "zuddha AtmA te ja huM chuM' ema jANato thako [ mArA nayA ] ArAdhanAthI [ nityaM vartata ] sadI varte che. TIkAH-paradravyanA parihAra vaDe zuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhana te rAdha. je AtmA "apagatarAdha" arthAt rAdha rahita hoya te AtmA aparAdha che. athavA (bIjo samAsavigraha A pramANe che.) je bhAva rAdha rahita hoya te bhAva aparAdha che; te aparAdha sahita je AtmA vartato hoya te AtmA sAparAdha che. te AtmA, paradravyanA grahaNanA saddabhAva vaDe zuddha AtmAnI siddhinA abhAvane lIdhe baMdhanI zaMkA thatI hoIne svayaM azuddha hovAthI, anArAdhaka ja che. ane je AtmA niraparAdha che te, samagra padravyanA parihAra vaDe zuddha AtmAnI siddhinA saddabhAvane lIdhe baMdhanI zaMkA nahi thatI hovAthI "upayoga ja jenuM eka lakSaNa che evo eka zuddha AtmA ja huM chuM" ema nizcaya karato thako zuddha AtmAnI siddhi jenuM lakSaNa * rAdha = ArAdhanA; prasannatA; kRpA siddhi pUrNatA siddha karavuM te; pUrNa karavuM te. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 446 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda vartamAnatvAdArAdhaka eva syaat| (mAlinI) anavaratamanantabadhyate sAparAdhaH spRzati niraparAdho bandhanaM naiva jaatu| niyatamayamazuddhaM svaM bhajansAparAdho bhavati niraparAdhaH sAdhu shuddhaatmsevii|| 187 / / nanu kimanena zuddhAtmopAsanaprayAsena ? yataH pratikramaNAdinaiva niraparAdho bhavatyAtmA; sAparAdhasyApratikramaNAdestadanapohakatvena viSakumbhatve sati pratikramaNA che evI ArAdhanAthI sadAya vartato hovAthI, ArAdhaka ja che. bhAvArtha-saMsiddhi, rAdha, siddhi, sAdhita ane ArAdhita-e zabdono artha eka ja che. ahIM zuddha AtmAnI siddhi athavA sAdhananuM nAma "rAdha" che. jene te rAdha nathI te AtmA sAparAdha che ane jene te rAdha che te AtmA niraparAdha che. je sAparAdha che tene baMdhanI zaMkA thAya che mATe te svayaM azuddha hovAthI anArAdhaka che; ane je niraparAdha che te niHzaMka thayo thako potAnA upayogamAM lIna hoya che tethI tene baMdhanI zaMkA nathI, mATe zuddha AtmA te ja huM chuM' evA nizcayapUrvaka vartato thako samyagdarzana, jJAna, cAritra ane tapanA eka bhAvarUpa nizcaya ArAdhanAno ArAdhaka ja che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArthaH- [ sAparAdha: ] sAparAdha AtmA [ anavaratan] niraMtara [jhananta: ] anaMta pudgalaparamANurUpa karmothI [ vadhyate] baMdhAya che; [ niraparAdha: ] niraparAdha AtmA [vanam] baMdhanane [ nI] kadApi [spRzati na thavuM] sparzato nathI ja. [ +] je sAparAdha AtmA che te to [ niyatam] niyamathI [svam azuddha bhanana] potAne azuddha sevato thako [ sAparAdha:] sAparAdha che; [ niraparAdha:] niraparAdha AtmA to [sAdhu] bhalI rIte [zuddhAtmasevI mavati] zuddha AtmAno sevanAra hoya che. 187. (have vyavahAranayAvalaMbI arthAt vyavahAranayane avalaMbanAra tarka kare che ke:-) " evo zuddha AtmAnI upAsanAno prayAsa (mahenata) karavAnuM zuM kAma che? kAraNa ke pratikramaNa AdithI ja AtmA niraparAdha thAya che, kema ke sAparAdhane, je apratikramaNa Adi che te, aparAdhane dUra karanArAM nahi hovAthI, viSakuMbha che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 447 destdpohktvenaamRtkumbhtvaat| uktaM ca vyavahArAcArasUtre-appaDikamaNamappaDisaraNaM appaDihAro adhAraNA cev| aNiyattI ya aNiMdAgarahAsohI ya viskuNbho|| 1 / / parikamaNaM paDisaraNaM parihAro dhAraNA NiyattI y| jiMdA garahA sohI aTThaviho samayajmAM kupA 2 | atrocyate mATe je pratikramaNa Adi che te, aparAdhane dUra karanArAM hovAthI, amRtakuMbha che. vyavahArAcArasUtramAM (-vyavahArane kahenArA AcArasutramAM-) paNa kahyuM che ke appaDikamaNamappaDisaraNaM appaDihAro adhAraNA cev| aNiyattI ya aNiMdAgarahAsohI ya viskumbho|| 1 / / paDikamaNaM paDisaraNaM parihAro dhAraNA NiyattI c| NiMdA garahA sohI aTThaviho amayakumbho du|| 2 / / [ artha-apratikramaNa, apratisaraNa, aparihAra, adhAraNA, anivRtti, aniMdA, agaha ane azuddhi-e (ATha prakArano ) viSakuMbha arthAt jherano ghaDo che. 1. "pratikramaNa, pratisaraNa, parihAra, dhAraNA, "nivRtti, niMdA, garNa ane 'zuddhie ATha prakArano amRtakuMbha che. 2.] " uparanA tarkanuM samAdhAna AcAryabhagavAna (nizcayanayanI pradhAnatAthI) gAthAmAM kare che: 1. pratikramaNa = karelA doSonuM nirAkaraNa karavuM te 2. pratisaraNa = samyakatvAdi guNomAM preraNA 3. parihAra = mithyAtvAdi doSonuM nivAraNa 4. dhAraNA = paMcanamaskArAdi maMtra, pratimA vagere bAhya dravyonA AlaMbana vaDe cittane sthira karavuM te 5. nivRtti = bAhya viSayakaSAyAdi icchAmAM vartatA cittane pAchuM vALavuM te 6. niMdA = AtmasAkSIe doSonuM pragaTa karavuM te 7. gaha = gurusAkSIe doSonuM pragaTa karavuM te 8. zuddhi = doSa thatAM prAyazcitta laIne vizuddhi karavI te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 448 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda paDikamaNaM paDisaraNaM parihAro dhAraNA NiyattI y| jiMdA garahA sohI aTThaviho hodi viskuNbho||306 / / appaDikamaNamappaDisaraNaM apparihAro adhAraNA cev| aNiyattI ya aNiMdAgarahAsohI amykuNbho|| 307 / / pratikramaNaM pratisaraNaM parihAro dhAraNA nivRttishc| nindA gardA zuddhiH aSTavidho bhavati visskumbhH|| 306 / / apratikramaNamapratisaraNamaparihAro'dhAraNA caiv| anivRttizcAnindA'garhA'zuddhiramRtakumbhaH / / 307 / / yastAvadajJAnijanasAdhAraNo'pratikramaNAdiH sa zuddhAtmasiddhyabhAvasvabhAvatvena svayamevAparAdhatvAdviSakumbha eva; kiM tasya vicAreNa ? yastu dravyarUpaH pratikramaNAdiH pratikramaNa, ne pratisaraNa, vaLI pariharaNa, nivRtti, dhAraNA, 1jI zuddhi, niMha, gii|- aSTavidha viSaduma cha. 305. aNapratikramaNa, aNapratisaraNa, aNapariharaNa, aNadhAraNA, anivRtti, sAga, maniMha, azuddhi-amRtakuMbha cha. 307. uthArtha:- [pratikramaNam ] pratibha, [pratisaraNam ] pratisa291, [ parihAraH] parihAra, [dhAraNA] // 25 // , [ nivRttiH] nivRtti, [ nindA] niM, [ gardA ] gaI [ca zuddhiH ] bhane zuddhi- [aSTavidha: ] se 16 prA2no [ viSakumbhaH] viSadruma [ bhavati] cha (125 // OM amai sd59||nii buddhi saMbhave cha). [apratikramaNam ] apratima., [apratisaraNam ] pratisa.27, [aparihAraH] a5262, [adhAraNA] 125 // , [ anivRttiH ca] anivRtti, [anindA ] maniMdA, [agare ] gaI [ ca eva ] Ane [ azuddhiH ] azuddhi- [amRtakumbhaH ] the. amRtakuMbha cha (129 // 3 mA 59||nii niSedha cha-55 52vAna 4 nathI, mATe 5 yato nathI ). TIkA-prathama to je ajJAnIjanasAdhAraNa (arthAta ajJAnI lokone sAdhAraNa evAM) apratikramaNAdi che teo to zuddha AtmAnI siddhinA abhAvarUpa svabhAvavALAM hovAne lIdhe svayameva aparAdharUpa hovAthI viSakuMbha ja che; temano vicAra karavAnuM zuM prayojana che? (teo to prathama ja tyAgavAyogya che.) ane je dravyarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 449 sa sarvAparAdhaviSadoSApakarSaNasamarthatvenAmRtakumbho'pi pratikramaNApratikramaNAdivilakSaNA- pratikramaNAdirUpAM tArtIyIkI bhUmimapazyataH svakAryakaraNAsamarthatvena vipakSakArya- kAritvAdviSakumbha eva syaat| apratikramaNAdirUpA tRtIyA bhUmistu svayaM zuddhAtmasiddhirUpatvena sarvAparAdhaviSadoSANAM sarvaGkaSatvAt sAkSAtsvayamamRtakumbho bhavatIti vyavahAreNa dravyapratikramaNAderapi amRtakumbhatvaM saadhyti| tayaiva ca niraparAdho bhavati cetyitaa| tadabhAve dravyapratikramaNAdirapyaparAdha ev| atastRtIyabhUmikayaiva nirpraadhtvmityvtisstthte| tatprAptyartha evAyaM drvyprtikrmnnaadiH| tato meti maMsthA yatpratikramaNAdIn zrutistyAjayati, kintu dravyapratikramaNAdinA na muJcati, anyadapi pratikramaNApratikramaNAdyagocarApratikramaNAdirUpaM zuddhAtmasiddhilakSaNamatiduSkaraM kimapi kaaryti| vakSyate cAtraiva-kammaM jaM puvvakayaM suhaasuhmnneyvitthrvisesN| tatto Niyattade appayaM tu jo so pddikkmnnN|| ityaadi| pratikramaNAdi che teo sarva aparAdharUpI viSanA doSone ghaTADavAmAM (-krame krame maTADavAmAM) samartha hovAthI amRtakuMbha che (ema vyavahAra AcArasUtramAM kahyuM che) topaNa pratikramaNa-apratikramaNAdithI vilakSaNa evI apratikramaNadirUpa trIjI bhUmine nahi dekhanAra puruSane te dravyapratikramaNAdi (aparAdha kApavArUpa) potAnuM kArya karavA asamartha hovAne lIdhe vipakSa kArya (arthAt baMdhanuM kArya) karatAM hovAthI viSakuMbha ja che. je apratikramaNAdirUpa trIjI bhUmi che te, svayaM zuddhAtmAnI siddhirUpa hovAne lIdhe sarva aparAdharUpI viSanA doSone sarvathA naSTa karanArI hovAthI, sAkSAt svayaM amRtakuMbha che ane e rIte (te trIjI bhUmi) vyavahArathI dravyapratikramaNAdine paNa amRtakuMbhapaNuM sAdhe che. te trIjI bhUmithI ja AtmA niraparAdha thAya che. tenA (arthAt trIjI bhUminA) abhAvamAM dravyapratikramaNAdi paNa aparAdha ja che. mATe, trIjI bhUmithI ja niraparAdhapaNuM che ema Thare che. tenI prApti arthe ja A dravyapratikramaNAdi che. Ama hovAthI ema na mAno ke (nizcayanayanuM) zAstra dravyapratikramaNAdine choDAve che. tyAre zuM kare che? dravyapratikramaNAdithI choDI detuM nathI (aTakAvI detuM nathI, saMtoSa manAvI detuM nathI ); te sivAya bIjAM paNa, pratikramaNa-apratikramaNAdithI agocara apratikramaNAdirUpa, zuddha AtmAnI siddhi jenuM lakSaNa che evuM, ati duSkara kAMIka karAve che. A zAstramAM ja AgaLa kaheze ke*kmmN jaM puvvakayaM suhaasuhmnneyvitthrvisesN| tatto Niyattade appayaM tu jo so pavizvamAM (artha-aneka prakAranA vistAravALAM je pUrve karelAM zubhAzubha karma che temanAthI je potAnA AtmAne nivartAve che te AtmA pratikramaNa che.) vagere. * jAo gAthA 383-385; tyAM nizcayapratikramaNa vagerenuM svarUpa kahyuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 448 ato hatAH pramAdino gatAH sukhAsInatAM pralInaM caaplmunmuulitmaalmbnm| AtmanyevAlAnitaM ca cittmaasmpuurnnvijnyaanghnoplbdheH|| 188 / / bhAvArtha:-vyavahAranayAvalaMbIe kahyuM hatuM ke "lAgelA doSonuM pratikramaNa Adi karavAthI ja AtmA zuddha thAya che, to pachI prathamathI ja zuddha AtmAnA AlaMbanano kheda karavAnuM zuM prayojana che? zuddha thayA pachI tenuM AlaMbana thaze; pahelethI ja AlaMbanano kheda niSphaLa che." tene AcArya samajAve che ke:-je dravyapratikramaNAdika che te doSanAM maTADanArAM che, to paNa zuddha AtmAnuM svarUpa ke je pratikramaNAdithI rahita che tenA AlaMbana vinA to dravyapratikramaNAdika doSasvarUpa ja che, doSa maTADavAne samartha nathI; kAraNa ke nizcayanI apekSA sahita ja vyavahAranaya mokSamArgamAM che, kevaLa vyavahArano ja pakSa mokSamArgamAM nathI, baMdhano ja mArga che. mATe ema kahyuM che ke-ajJAnIne ja apratikramaNAdika che te to viSakuMbha che ja; temanI to vAta ja zI ? paraMtu vyavahAracAritramAM je pratikramaNAdika kahyAM che te paNa nizcayanaye viSakuMbha ja che, kAraNa ke AtmA to pratikramaNAdikathI rahita, zuddha, apratikramaNAdisvarUpa ja che. have A kathananA kaLazarUpe kAvya kahe che: zlokArthaH- [vata:] A kathanathI, [suramAsInatAM tA: ] sukhe beThelA (arthAt ezaArAma karatA) [pramArinaH] pramAdI jIvone [hatA:] hata kahyA che (arthAt mokSanA taddana adhikArI kahyA che), [vApana pratInamU ] cApalyano su-vicAra vinAnA kAryano ) pralaya karyo che (arthAt AtmabhAna vinAnI kriyAone mokSanA kAraNamAM gaNI nathI), [gItaqnam 3mUnitam ] AlabaMnane ukheDI nAkhyuM che (arthAt samyagdaSTinA dravyapratikramaNa vagerene paNa nizcayathI baMdhanuM kAraNa gaNIne heya kahyAM che), [ sAsapUrNavijJAna-ghana-35 ] jyAM sudhI saMpUrNa vijJAnaghana AtmAnI prApti na thAya tyAM sudhI [ Atmani thava vitam gItAnita ] (zuddha ) AtmArUpI thAMbhale ja cittane bAMdhyuM che - vyavahAranA AlaMbanathI aneka pravRttiomAM citta bhamatuM hatuM tene zuddha caitanyamAtra AtmAmAM ja lagADavAnuM kahyuM che kAraNa ke te ja mokSanuM kAraNa che ). 188. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 451 (varasannatineT) yatra pratikramaNameva viSaM praNItaM tatrApratikramaNameva sudhA kutaH syaat| tarika pramAdyati janaH prapatannadhoDadhaH kiM nordhvamUrdhvamadhirohati nissprmaadH|| 189 / / ahIM nizcayanayathI pratikramaNadikane viSakuMbha kahyAM ane apratikramaNAdikane amRtakuMbha kahyA tethI koI UlaTuM samajI pratikramaNAdikane choDI pramAdI thAya to tene samajAvavAne kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ yatra pratikramaNam gva viSe prId] (are! bhAI, ) jyAM pratikramaNane ja viSa kahyuM che, [tatra apratima va sudhI ta: cAta] tyAM apratikramaNa amRta kyAMthI hoya? (arthAt na ja hoya.) [tata] to pachI [ nana: adha: adha: prapatana viruM pramAdyati] mANaso nIce nIce paDatA thakA pramAdI kAM thAya che? [nijhama:] nipramAdI thayA thakA [rdhvam kardhvam viruM ja virodati] UMce UMce kAM caDatA nathI? bhAvArtha-ajJAnAvasthAmAM je apratikramaNAdika hoya che temanI to vAta ja zI ? ahIM to, zubhapravRttirUpa dravyapratikramaNAdino pakSa choDAvavA mATe temane (dravyapratikramaNAdine) to nizcayanayanI pradhAnatAthI viSakuMbha kahyAM che kAraNa ke teo karmabaMdhanAM ja kAraNa che, ane pratikramaNa-apratikramaNAdithI rahita evI trIjI bhUmi, ke je zuddha AtmasvarUpa che tema ja pratikramaNAdithI rahita hovAthI apratikramaNAdirUpa che, tene amRtakuMbha kahI che arthAt tyAMnAM apratikramaNAdine amRtakuMbha kahyAM che. trIjI bhUmimAM caDAvavA mATe A upadeza AcAryadave karyo che. pratikramaNAdine viSakuMbha kahyAM sAMbhaLIne jeo UlaTA pramAdI thAya che temanA viSe AcAryadava kahe che ke "A mANaso nIcA nIcA kema paDe che? trIjI bhUmimAM UMcA UMcA kema caDatA nathI ?' jyAM pratikramaNane viSakuMbha kahyuM tyAM tenA niSedharUpa apratikramaNa ja amRtakuMbha hoI zake, ajJAnInuM nahi. mATe je apratikramaNAdi amRtakuMbha kahyAM che te ajJAnInAM apratikramaNAdi na jANavAM, trIjI bhUminAM zuddha AtmAmaya jANavA. . 189. have A arthane daDha karatuM kAvya kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 452 samayasAra [bhagavAna zrIkuMdu (pRthvI ) pramAdakalitaH kathaM bhavati zuddhabhAvo'lasaH kaSAyabharagauravAdalasatA pramAdo ytH| ataH svarasanirbhare niyamitaH svabhAve bhavan muniH paramazuddhatAM vrajati mucyate vaa'ciraat||190 / / (zArdUlavikrIDita) tyaktvA'zuddhividhAyi tatkila paradravyaM samagraM svayaM svadravye ratimeti yaH sa niyataM srvaapraadhcyutH| bandhadhvaMsamupetya nityamuditaH svajyotiracchocchalacaitanyAmRtapUrapUrNamahimA zuddho bhvnmucyte||191 / / dodhArtha:- [ kaSAya-bhara-gauravAt alasatA pramAda: ] 4aayn| mA2. 43 mAre hovAthI mANasu5 te pramA6 cha; [ yataH pramAdakalitaH alasaH zuddhabhAvaH kathaM bhavati] tathI se prabhAdhyuta mANasatmA zuddhamApa ubha hocha ? [ ataH svarasanirbhare svabhAve niyamita: bhavan muniH] bhATe ni4 2sathI mre| svamA nizca yato muni [ paramazuddhatAM vrajati ] 52ma zuddhatAne pAme che [ vA] athavA [acirAt mucyate ] zIdhra485 mi ( madhathI) chUTe che. bhAvArtha -pramAda to kaSAyanA gauravathI thAya che mATe pramAdIne zuddha bhAva hoya nahi. je muni udyamathI svabhAvamAM pravarte che te zuddha thaIne mokSane pAme che. 190. have, mukta thavAno anukrama darzAvatuM kAvya kahe che: zloArtha:- [ yaH kila azuddhividhAyi paradravyaM tat samagraM tyaktvA ] 4 puruSa 5252. ashuddht| 6294 52dravya te sarvane choDIne [ svayaM svadravye ratim eti] pote potAnA svadravyamA dIna thAya cha, [ saH ] te puruSa [ niyatam ] niyamathI [ sarva-aparAdhacyutaH] sarva a52||dhothii. rahita thayo tho, [ bandha-dhvaMsam upetya nityam uditaH] baMdhana nAzane bhIne nitya-hita (AEL prAzamAna) thayo tho, [ sva-jyoti:-acchaucchalat-caitanya-amRta-pUra-pUrNa-mahimA ] svabhyotithI ( potaan| sv35n| prazathI ) nirmaLapaNe UchaLato je caitanyarUpa amRtano pravAha tenA vaDe pUrNa jeno mahimA che evo [zuddhaH bhavan ] zuddha thato tho, [ mucyate ] 8thI chUTe che-bhu'ta. thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] mokSa adhikAra 453 (manvIntA) bandhacchedAtkalayadatulaM mokssmkssyymetnnityodyotsphuttitshjaavsthmekaantshuddhm| ekAkArasvarasabharato'tyantagambhIradhIraM pUrNa jJAnaM jvalitamacale svasya lInaM mhimni|| 192 / / iti mokSo nisskraantH| bhAvArtha-je puruSa, pahelAM samasta paradravyano tyAga karI nija dravyamAM (AtmasvarUpamAM) lIna thAya che, te puruSa sarva rAgAdika aparAdhothI rahita thaI AgAmI baMdhano nAza kare che ane nitya udayarUpa kevaLajJAnane pAmI, zuddha thaI, sarva karmano nAza karI, mokSane pAme che. A, mokSa thavAno anukrama che. 191. have mokSa adhikAra pUrNa karatAM tenA aMtamaMgaLarUpe pUrNa jJAnanA mahimAnuM (sarvathA zuddha thayelA AtmadravyanA mahimAnuM) kaLazarUpa kAvya kahe che zlokArthaH- [vazvacchavAta atutam kakSazcam mokSa vayat] karmabaMdhanA chedathI atula akSaya (avinAzI ) mokSane anubhavatuM, [ nitya-udyota-skRti-sAM- avastha{] nitya udyotavALI (jeno prakAza nitya che evI) sahaja avasthA jenI khIlI nIkaLI che evuM, [ prAnta-zuddhama] ekAMtazuddha (-karmano mela nahi rahevAthI je atyaMta zuddha thayuM che evuM ), ane [pAvara-sva-2-bharata: gatyanta-zmIra-dhIram] ekAkAra (eka jJAnamAtra AkAre pariNamelA) nijarasanI atizayatAthI je atyaMta gaMbhIra ane dhIra che evuM [ wtata pUrNa jJAnam] A pUrNa jJAna [dhvanitam] jaLahaLI UThayuM (sarvathA zuddha Atmadravya jAjvalyamAna pragaTa thayuM ); [svastha banne madina tInamU ] potAnA acaLa mahimAmAM lIna thayuM. bhAvArtha-karmano nAza karI mokSane anubhavatuM, potAnI svAbhAvika avasthArUpa, atyaMta zuddha, samasta jJayAkArone gauNa karatuM, atyaMta gaMbhIra (jeno pAra nathI evuM ) ane dhIra (AkuLatA vinAnuM) -evuM pUrNa jJAna pragaTa dedIpyamAna thayuM, potAnA mahinAmAM lIna thayuM. 192. TIkAH-A rIte mokSa (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayo. bhAvArtha-raMgabhUmimAM mokSatattvano svAMga Avyo hato. jyAM jJAna pragaTa thayuM tyAM te mokSano svAMga raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 454 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM mokSaprarUpaka: assttmo'ngkH|| samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau jyo nara koya paryo daDhabaMdhana baMdhasvarUpa lakhe dukhakArI, ciMta kare niti kaima kaTai yahuM tauU chidai nahi naika TikArI; chedanaE gahi Ayudha dhAya calAya nizaMka kare duya dhArI, yo budha buddhi dhasAya dudhA kari karma Atama Apa gahArI. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadavapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadavaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM mokSano prarUpaka AThamo aMka samApta thayo. S: H heo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates FFFFFFFFFFFFFFFFFFF -9jJAna adhikAra 555 4141414141414141414156441451461441451461 atha pravizatiH srvvishuddhjnyaanm| (mantrAntA) nItvA samyak pralayamakhilAna kartRbhoktrAdibhAvAna dUrIbhUtaH pratipadamayaM bndhmokssprklpteH| zuddhaH zuddhaH svarasavisarApUrNapUNyAcalArciSTakotkIrNaprakaTamahimA sphUrjati jnyaanpunyjH|| 193 / / sarvavizuddha sujJAnamaya, sadA AtamArAma; parane kare na bhogave, jANe japi tasu nAma. prathama TIkAkAra AcAryadeva kahe che ke "have sarvavizuddhajJAna praveza kare che'. mokSatattvano svAMga nIkaLI gayA pachI sarvavizuddhajJAna praveza kare che. raMgabhUmimAM jIva-ajIva, kartAkarma, puNya-pApa, Asrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa-e ATha svAMga AvyA, temanuM nRtya thayuM ane potapotAnuM svarUpa batAvI teo nIkaLI gayA. have sarva svAMgo dUra thaye ekAkAra sarvavizuddhajJAna praveza kare che. tyAM prathama ja, maMgaLarUpe jJAnakuMja AtmAnA mahimAnuM kAvya kahe che: zlokArthaH- [ vinIna rra-mo$-AHi-mAvAna sabhya pratayam nItvA ] samasta kartA-bhoktA Adi bhAvone samyaka prakAre nAza pamADIne [pratipama] pade pade (arthAt karmanA kSayopazamanA nimittathI thatA dareka paryAyamAM) [vantha-mokSa--pravakTapsa: tUrImUta:] baMdha-mokSanI racanAthI dUra vartato, [ zuddha: zuddha:] zuddha-zuddha (arthAt je rAgAdika maLa tema ja AvaraNa-bannethI rahita che evo), [svara-visara-gApUf- puSya- -rvi:] jenuM pavitra acaLa teja nijarasanA (-jJAnarasanA, jJAnacetanArUpI rasanA) phelAvathI bharapUra che evo, ane [To -prata-mahimA ] jeno mahimA TaMkotkIrNa pragaTa che evo [mAM jJAnapujJa: TUrnati] A jJAnakuMja AtmA pragaTa thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 456 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (anukuma) kartRtvaM na svabhAvo'sya cito vedyitRtvvt| ajJAnAdeva kAyaM tdbhaavaadkaarkH||194 / / athAtmano'kartRtvaM dRSTAntapurassaramAkhyAti daviyaM jaM uppajjai guNehiM taM tehiM jANasu annnnnnN| jaha kaDayAdIhiM du pajjaehiM kaNayaM annnnnnmih||308 / / jIvassAjIvassa du je pariNAmA du desidA sutte| taM jIvamajIvaM vA tehimaNaNaM viyaannaahi||309 / / bhAvArtha-zuddhanayano viSaya je jJAnasvarUpa AtmA che te kartAbhoktApaNAnA bhAvothI rahita che, baMdhamokSanI racanAthI rahita che, paradravyathI ane pAradravyanA sarva bhAvothI rahita hovAthI zuddha che, potAnA svarasanA pravAhathI pUrNa dedIpyamAna jyotirUpa che ane TaMkotkIrNa mahimAvALo che. evo jJAnakuMja AtmA pragaTa thAya che. 193. have sarvavizuddha jJAnane pragaTa kare che. temAM prathama, "AtmA kartA-bhoktAbhAvathI rahita che' evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpa zloka kahe che: zlokArtha:- [ >>rtutva kaca vita: svamava: 7] kartApaNuM A cisvarUpa AtmAno svabhAva nathI, [vevayitRtvavata] jema bhoktApaNuM svabhAva nathI. [ajJAnAta thava gaye vartA] ajJAnathI ja te kartA che, [ ta-kamAvAn karava:] ajJAnano abhAva thatAM akartA che. 194. have AtmAnuM akartApaNuM daSTAMtapUrvaka kahe che: je dravya Upaje je guNothI tethI jANa ananya che, jyama jagatamAM kaTakAdi paryAyothI kanaka ananya che. 308. jIva ajIvanA pariNAma je darzAviyA sUtro mahIM, te jIva agara ajIva jANa ananya te pariNAmathI. 309. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 457 kAnajainazAstramALA ] savizuddhazAna adhikAra Na kudoci vi uppaNNo jamhA kajjaM Na teNa so aadaa| uppAdedi Na kiMci vi kAraNamavi teNa Na sa hodi|| 310 / / kammaM paDucca kattA kattAraM taha paDucca kmmaanni| uppajjati ya NiyamA siddhI du Na dIsade annnnaa|| 311 / / dravyaM yadutpadyate gunnaistttairjaaniihynnyt| yathA kaTakAdibhistu paryAyaiH knkmnnydih|| 308 / / jIvasyAjIvasya tu ye pariNAmAstu darzitAH suutre| taM jIvamajIvaM vA tairananyaM vijaaniihi||309 / / na kutazcidapyutpanno yasmAtkArya na tena sa aatmaa| utpAdayati na kiJcidapi kAraNamapi tena na sa bhvti|| 310 / / karma pratItya kartA kartAraM tathA pratItya krmaanni| utpadyante ca niyamAtsiddhistu na dRshyte'nyaa|| 311 / / Upaje na AtmA koIthI tethI na AtmA kArya che, upajAvato nathI koIne tethI na kAraNa paNa Thare. 310. re! karma-Azrita hoya kartA, karma paNa kartA taNe AzritapaNe Upaje niyamathI, siddhi nava bIjI dIse. 311. thArtha:- [ yat dravyaM] 4 dravya [guNai:] 4 thI [ utpadyate] 54 cha [ taiH ] se guthI [ tat ] tene [ananyat jAnIhi ] ananya 11; [ yathA ] 4ma [ iha ] 4i [kaTakAdibhiH paryAyaiH tu] si hi pAyothI [ kanakam ] suvarI [ananyat ] ananya che tema. [jIvasya ajIvasya tu] 75 bhane sapanA [ye pariNAmAH tu] 4 52||mo [ sUtre darzitAH ] sUtramA vyA cha, [ taiH ] te 529||mothii [ taM jIvam ajIvam vA] te 4 athavA apane [ananyaM vijAnIhi ] ananya 9. [yasmAt ] // 29 // OM [ kutazcit api] o'thI [ na utpannaH ] utpanna thayo nathI [ tena ] tethI [ saH AtmA ] te mAtmA [ kArya na ] (onu) Arya nathI, [ kiJcit api ] ane ochane [na utpAdayati ] 75%vato nathI [ tena] tethI [ saH ] te [ kAraNam api] (onu) 129 // 59 // [ na bhavati] nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 458 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvo hi tAvatkramaniyamitAtmapariNAmairutpadyamAno jIva eva, nAjIvaH, evamajIvo'pi kramaniyamitAtmapariNAmairutpadyamAno'jIva eva , na jIvaH, sarvadravyANAM svapariNAmaiH saha tAdAtmyAt kaGkaNAdipariNAmaiH kaanycnvt| evaM hi jIvasya svapariNAmairutpadyamAnasyApyajIvena saha kAryakAraNabhAvo na sidhyati, sarvadravyANAM dravyAntareNa sahotpAdyotpAdakabhAvAbhAvAt; tadasiddhau cAjIvasya jIvakarmatvaM na sidhyati; tadasiddhau ca kartRkarmaNorananyApekSasiddhatvAt jIvasyAjIvakartRtvaM na sidhyti| ato jIvo'kartA avtisstthte| [ niyamAta] niyamathI [ pratItya] karmanA Azraye (-karmane avalaMbIne) [ kartA ] kartA hoya che; [ tathA 2] tema ja [kartAra pratItya] kartAnA Azraye [ varmANa utpanta] karmo utpanna thAya che; [ anya 7] bIjI koI rIte [ siddhi:] kartAkarmanI siddhi [ na dazyate] jovAmAM AvatI nathI. TIkAH-prathama to jIva kramabaddha evA potAnA pariNAmothI Upajato thako jIva ja che, ajIva nathI; evI rIte ajIva paNa kamabaddha potAnA pariNAmothI UpajatuM thayuM ajIva ja che, jIva nathI; kAraNa ke jema (kaMkaNa Adi pariNAmothI UpajatA evA) suvarNane kaMkaNa Adi pariNAmo sAthe tAdamya che tema sarva dravyone potAnA pariNAmo sAthe tAdAbhya che. Ama jIva potAnA pariNAmothI Upajato hovA chatAM tene ajIvanI sAthe kAryakAraNabhAva siddha thato nathI, kAraNa ke sarva dravyone anya dravya sAthe utpAdyautpAdakabhAvano abhAva che; te (kAryakAraNabhAva) nahi siddha thatAM, ajIvane jIvanuM karmapaNuM siddha thatuM nathI; ane te (-ajIvane jIvanuM karmapaNuM) nahi siddha thatAM, kartAkarmanI anyanirapekSapaNe (-anyadravyathI nirapekSapaNe, svadravyamAM ja) siddhi hovAthI, jIvane ajIvanuM kartApaNuM siddha thatuM nathI. mATe jIva akartA Thare che. bhAvArtha-sarva dravyonA pariNAma judA judA che. potapotAnA pariNAmonA, sau dravyo kartA che; teo te pariNAmonA kartA che, te pariNAmo temanAM karma che. nizcayathI koIno koInI sAthe kartAkarmasaMbaMdha nathI. mATe jIva potAnA pariNAmano ja kartA che, potAnA pariNAma karma che. evI ja rIte ajIva potAnA pariNAmanuM ja kartA che, potAnA pariNAma karma che. A rIte jIva bIjAnA pariNAmono akartA che. A rIte jIva akartA che to paNa tene baMdha thAya che e koI ajJAnano mahimA che" evA arthanuM kaLazarUpa kAvya have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 459 (zikhariNI) akartA jIvo'yaM sthita iti vizuddhaH svarasataH sphurccijjyotirbhishchuritbhuvnaabhogbhvnH|| tathApyasyAsau syAdyadiha kila bandhaH prakRtibhiH sa khalvajJAnasya sphurati mahimA ko'pi ghnH||195 / / cedA du payaDIaTTha uppajjai vinnssi| payaDI vi ceyayarTa uppajjai vinnssi|| 312 / / evaM baMdho u doNhaM pi aNNoNNappaccayA hve| appaNo payaDIe ya saMsAro teNa jaayde|| 313 / / cetayitA tu prakRtyarthamutpadyate vinshyti| prakRtirapi cetakArthamutpadyate vinshyti|| 312 / / seoDArtha:- [svarasataH vizuddhaH ] 4 ni42sathI vizuddha cha, bhane [ sphuratcit-jyotirbhiH churita-bhuvana-Abhoga-bhavanaH ] s |ymaan thatI 4nI yaitanyabhyotino 43 dono samasta vist||2. vyAsa tha ya cha avo no svabhAva cha, [ayaM jIvaH] bhevo // 5. [iti] pUrvo'ta zata (52dravyano bhane 52(yonI) [akartA sthitaH mata yo, [tathApi] to59|| [asya ] tene [iha ] // 4 i [ prakRtibhiH | pratiso sAthe. [ yad asau bandhaH kila syAt ] 4 // (2) i thAya cha [ saH khalu ajJAnasya kaH api gahanaH mahimA sphUrati] te 5252. 2mAnano ochagana mahimA stUrAyamAna che. bhAvArtha-jenuM jJAna sarva zayomAM vyApanAruM che evo A jIva zuddhanayathI paradravyano kartA nathI, topaNa tene karmano baMdha thAya che te koI ajJAnano gahana mahimA cha-4no 52 5to nathI. 185. (65. 1 mAnanA mahimAne 12 72cha:-) paNa jIva prakRtinA nimitte Upaje viNase are! ne prakRti paNa jIvanA nimitta Upaje viNase; 312. anyonyanA nimitta e rIta baMdha beu taNo bane -mAtmA bhane prati to, saMsAra tethI thAya che. 313. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46) samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda evaM bandhastu dvayorapi anyonyprtyyaadbhvet| AtmanaH prakRtezca saMsArastena jaayte|| 313 / / ayaM hi AsaMsArata eva pratiniyatasvalakSaNAnirjJAnena parAtmanorekatbAdhyAsasya karaNAtkartA san cetayitA prakRtinimittamutpattivinAzAvAsAdayati; prakRtirapi cetyitnimittmutpttivinaashaavaasaadyti| evamanayorAtmaprakRtyoH kartRkarmabhAvAbhAve'pya-nyonyanimittanaimittikabhAvena dvayorapi bandho dRSTaH, tataH saMsAraH, tata eva ca tayoH krtRkrmvyvhaarH|| gAthArthaH- [vetapitA tu] cetaka arthAt AtmA [pravRtvartha] prakRtinA nimitte [utpaghate] Upaje che [ vinazyati] tathA viNase che, [prakRti: ui] ane prakRti paNa [vetArthama] cetakanA arthAt AtmAnA nimitte [3qdyate] Upaje che [ vinazyati] tathA viNase che. [gd] e rIte [ sanyonyapratyayAt] paraspara nimittathI [kayo: ]i banneno- [ mAtma: prate2] AtmAno ne prakRtino- [vattha: tu bhavet ] baMdha thAya che, [tena] ane tethI [saMsAra:] saMsAra [ nIyate] utpanna thAya che. TIkAH-A AtmA, (tene) anAdi saMsArathI ja (paranAM ane potAnAM judAM jAdAM) nizcita svalakSaNonuM jJAna (bhedajJAna) nahi hovAne lIdhe paranA ane potAnA ekatvano adhyAsa karavAthI kartA thayo thako, prakRtinA nimitte utpatti-vinAza pAme che; prakRti paNa AtmAnA nimitte utpatti vinAza pAme che (arthAt AtmAnA pariNAma anusAra pariName che). e rIte joke te AtmA ane prakRtine kartAkarmabhAvano abhAva che topaNa paraspara nimittanaimittikabhAvathI baMnene baMdha jovAmAM Ave che, tethI saMsAra che ane tethI ja temane ( AtmAne ne prakRtine) kartAkarmano vyavahAra che. bhAvArtha-AtmAne ane jJAnAvaraNAdi karmanI prakRtione paramArthe kartAkarmapaNAno abhAva che topaNa paraspara nimittanaimittikabhAvane lIdhe baMdha thAya che, tethI saMsAra che ane tethI ja kartAkarmapaNAno vyavahAra che. ("jyAM sudhI AtmA prakRtinA nimitte UpajavuM-viNasavuM na choDe tyAM sudhI te ajJAnI, mithyASTi, asaMyata che" ema have kahe che:-) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 461 jA esa payaDIaTuM cedA Neva vimuNce| ayANao have tAva micchAdiTThI asNjo|| 314 / / jadA vimuMcae cedA kmmphlmnnNtyN| tadA vimutto havadi jANao pAsao munnii|| 315 / / yAvadeSa prakRtyartha cetayitA naiva vimunycti| ajJAyako bhvettaavnmithyaadRssttirsNytH|| 314 / / yadA vimuJcati cetayitA krmphlmnntkm| tadA vimukto bhavati jJAyako darzako muniH|| 315 / / yAvadayaM cetayitA pratiniyatasvalakSaNAnirjJAnAt prakRtisvabhAvamAtmano bandhanimittaM na muJcati, tAvatsvaparayorekatvajJAnenAjJAyako bhavati, svaparayorekatvadarzanena mithyAdRSTirbhavati, svaparayorekatvapariNatyA cAsaMyato bhavati; tAvadeva ca parAtmanoreka utpAda-vyaya prakRtinimitte jyAM lagI nahi paritaje, ajJAnI, mithyAtvI, asaMyata tyAM lagI A jIva rahe; 314. A AtamAM jyAre karamanuM phaLa anaMte paritaje, jJAyaka tathA darzaka tathA muni te karmavimukta che. 315. __uthArtha:- [ yAvat ] yA sudhA [ eSaH cetayitA] 2mAtmA [ prakRtyartha ] pratinA nimitta 54g- visa [ na eva vimuJcati] cho'to nathI, [ tAvat ] tyai sudhA te [ajJAyaka: ] 21 // 45 cha, [ mithyAdRSTi:] mithyASTi cha, [asaMyataH bhavet ] asaMyata che. [ yadA] nyAre [ cetayitA] mAtmA [anantakam karmaphalam ] anaMta bhane [vimuJcati] cho3 cha, [tadA] tyAre te [ jJAyaka: ] 48 , [ darzaka: ] za cha, [ muniH ] muni , [ vimuktaH bhavati ] vibhuta (arthAt paMdhI rahita ) che. TIkA-jyAM sudhI A AtmA, (potAnAM ane paranAM judAM judAM) nizcita svalakSaNonuM jJAna (bhedajJAna) nahi hovAne lIdhe, prakRtinA svabhAvane-ke je potAne baMdhanuM nimitta che tene-choDato nathI, tyAM sudhI sva-paranA ekatvajJAnathI ajJAyaka che, svaparanA ekatvadarzanathI (ekatvarUpa zraddhAnathI) mithyASTi che ane svaparanI ekatvapariNatithI asaMyata che; ane tyAM sudhI ja paranA ane potAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 462 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda tvAdhyAsasya karaNAtkartA bhvti| yadA tvayameva pratiniyatasvalakSaNanirjJAnAt prakRtisvabhAvamAtmano bandhanimittaM muJcati, tadA svaparayovibhAgajJAnena jJAyako bhavati, svaparayorvibhAgadarzanena darzako bhavati, svaparayovibhAgapariNatyA ca saMyato bhavati; tadaiva ca parAtmanorekatvAdhyAsasyAkaraNAdakartA bhvti| (anuduma ) bhoktRtvaM na svabhAvo'sya smRtaH krtRtvvccitH| ajJAnAdeva bhoktAyaM tdbhaavaadvedkH|| 196 / / aNNANI kammaphalaM payaDisahAvaTThido du vededi| NANI puNa kammaphalaM jANadi udidaM Na vededi|| 316 / / ekatvano adhyAsa karavAthI kartA che. ane jyAre A ja AtmA, (potAnAM ane paranAM judAM judAM ) nizcita svalakSaNonA jJAnane (bhedajJAnane ) lIdhe, prakRtinA svabhAvane-ke je potAne baMdhanuM nimitta che tene-choDe che, tyAre svaparanA vibhAgajJAnathI (bhedajJAnathI) jJAyaka che, svaparanA vibhAgadarzanathI (bhadadarzanathI) darzaka che ane svaparanI | vibhAgapariNatithI (bhedapariNatithI ) saMyata che; ane tyAre ja paranA ane potAnA ekatvano adhyAsa nahi karavAthI akartA che. bhAvArtha-jyAM sudhI A AtmA potAnA ane paranA svalakSaNane jANato nathI tyAM sudhI te bhedajJAnanA abhAvane lIdhe karmaprakRtinA udayane potAno samajI pariName che; e rIte mithyASTi, ajJAnI, asaMyamI thaIne, kartA thaIne, karmano baMdha kare che. ane jyAre AtmAne bhedajJAna thAya che tyAre te kartA thato nathI, tethI karmano baMdha karato nathI, jJAtAdraSTApaNe pariName che. "evI ja rIte bhoktApaNuM paNa AtmAno svabhAva nathI" evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanArUpa zloka have kahe che: zlokArthaH- [tRtvavat ] kartApaNAnI jema [ movastRtva karyuM vita: svabhAva: mRta: 7] bhoktApaNuM paNa A caitanyano (cisvarUpa AtmAno) svabhAva kahyo nathI. [ajJAnAt va moml] ajJAnathI ja te bhoktA che, [ ta-31mAvAn ave:] ajJAnano abhAva thatAM abhoktA che. 196. have A arthane gAthAmAM kahe che: ajJAnI vede karmaphaLa prakRti svabhAve sthita rahI, ne jJAnI to jANe udayagata karmaphaLa, vede nahIM. 316. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 463 ajJAnI karmaphalaM prakRtisvabhAvasthitastu vedyte| jJAnI punaH karmaphalaM jAnAti uditaM na vedyte|| 316 / / ajJAnI hi zuddhAtmajJAnAbhAvAt svaparayorekatvajJAnena , svaparayorekatvadarzanena, svaparayorekatvapariNatyA ca prakRtisvabhAve sthitatvAt prakRtisvabhAvamapyahaMtayA anubhavan karmaphalaM vedyte| jJAnI tu zuddhAtmajJAnasadbhAvAt svaparayorvibhAgajJAnena, svaparayorvibhAgadarzanena, svaparayorvibhAgapariNatyA ca prakRtisvabhAvAdapasRtatvAt zuddhAtmasvabhAvamekamevAhaMtayA anubhavan karmaphalamuditaM jJeyamAtratvAt jAnAtyeva, na punaH tsyaahNtyaa'nubhvitumshkytvaadvedyte| gAthArthaH- [vajJAnI ] ajJAnI [pravRtisvamAvasthita: tu] prakRtinA svabhAvamAM sthita rahyo thako [+rma naM] karmaphaLane [veyate] veda (bhogave) che [puna: jJAna] ane jJAnI to [ 3vita karmabi] udita (udayamAM AvelA ) karmaphaLane [nAnAti] jANe che, [ na vedyate] vedato nathI. TIkAH-ajJAnI zuddha AtmAnA jJAnanA abhAvane lIdhe svaparanA ekatvajJAnathI, svaparanA ekatvadarzanathI ane svaparanI ekatvapariNatithI prakRtinA svabhAvamAM sthita hovAthI prakRtinA svabhAvane paNa "huM" paNe anubhavato thako (arthAt prakRtinA svabhAvane paNa "A huM chuM' ema anubhavato thako) karmaphaLane veda che-bhogave che; ane jJAnI to zuddha AtmAnA jJAnanA sadbhAvane lIdhe svaparanA vibhAgajJAnathI, svaparanA vibhAgadarzanathI ane svaparanI vibhAgapariNatithI prakRtinA svabhAvathI nivarselo (khasI gayelo, chUTI gayelo) hovAthI zuddha AtmAnA svabhAvane ekane ja "huM paNa anubhavato thako udita karmaphaLane, tenA zeyamAtrapaNAne lIdhe, jANe ja che, paraMtu tenuM huM paNa anubhavAvuM azakya hovAthI, (tene) vedato nathI. bhAvArtha:-ajJAnIne to zuddha AtmAnuM jJAna nathI tethI je karma udayamAM Ave tene ja te potArUpa jANIne bhogave che; ane jJAnIne zuddha AtmAno anubhava thaI gayo che tethI te prakRtinA udayane potAno svabhAva nahi jANato thako teno jJAtA ja rahe che, bhoktA thato nathI. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 464 samayasAra [bhagavAnazrI__(zArdUlavikrIDita) ajJAnI prakRtisvabhAvanirato nityaM bhavedvedako jJAnI tu prakRtisvabhAvavirato no jaatucidvedkH| ityevaM niyamaM nirUpya nipuNairajJAnitA tyajyatAM zuddhaikAtmamaye mahasyacalitairAsevyatAM jnyaanitaa|| 197 / / ajJAnI vedaka eveti niyamyateNa muyadi payaDimabhavvo suTTha vi ajjhAidUNa stthaanni| gaDadaddhaM pi pibaMtA Na paNNayA NivvisA hoti||317 / / na muJcati prakRtimabhavyaH suSThavapi adhItya shaastraanni| guDadugdhamapi pibanto na pannagA nirviSA bhvnti|| 317 / / yathAtra viSadharo viSabhAvaM svayameva na muJcati, viSabhAvamocanasamarthasazarkara zloDArtha:- [ajJAnI prakRti-svabhAva-nirataH nityaM vedakaH bhavet ] sAnI prakRti svabhAvamAM lIna-rakta hovAthI (-tene ja potAno svabhAva jANato hovAthI) sadA 263 , [ tu] bhane [ jJAnI prakRti-svabhAva-virataH jAtucit vedaka: no] zAnI to prakRtisvabhAvathI virAma pAmelo-virakta hovAthI (-tene parano svabhAva jANato DopAthI-) hApi pe67 nathI. [iti evaM niyamaM nirUpya] Ayo niyama 52 / 12 viyArIne-19IrIne [nipuNaiH ajJAnitA tyajyatAm ] nipu puruSo mshaanii59||ne choDo bhane [zuddha-eka-Atmamaye mahasi] zuddha-se-mAtmAmaya te4i [acalitaiH] nizcaNa thane [jJAnitA AsevyatAm ] shaanii5||ne sevo. 187. - have, "ajJAnI vedaka ja che' evo niyama karavAmAM Ave che ( arthAt "ajJAnI mo'| 4 cha' vo niyama cha-oma he cha) : surIte bhaNIne zAstra paNa prakRti abhavya nahIM taje, sAkarasahita kSIrapAnathI paNa sarpa nahi nirviSa bane. 317. uthArtha:- [ suSThu ] sArI zata [zAstrANi ] ||2trii [adhItya api] mAne 59. [ abhavyaH] samaya [ prakRtim ] pratine (arthAta prtin| svamAyane) [ na muJcati] cho'to nathI, [ guDadugdham ] 45 sA2pANu dUdha [ pibantaH api] pAtai chati [ pannagAH ] so [ nirviSAH ] nirviSa [ na bhavanti ] thatanathI. TIkA-jema A jagatamAM sarpa viSabhAvane potAnI meLe choDato nathI ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 465 kSIrapAnAca na muJcati; tathA kilAbhavyaH prakRtisvabhAvaM svayameva na muJcati, prakRtisvabhAvamocanasamarthadravyazrutajJAnAca na muJcati, nityameva bhaavshrutjnyaanlkssnnshuddhaatmjnyaanaabhaavenaajnyaanitvaat| ato niyamyate'jJAnI prakRtisvabhAve sthitatvAdvedaka vA jJAnI tvavedaka eveti niyamyateNivveyasamAvaNNo NANI kammapphalaM viyaannedi| mahuraM kaDuyaM bahuvihamaveyao teNa so hoi|| 318 / / nirvedasamApanno jJAnI karmaphalaM vijaanaati| madhuraM kaTukaM bahuvidhamavedakastena sa bhvti||318 / / jJAnI tu nirastabhedabhAvazrutajJAnalakSaNazuddhAtmajJAnasadbhAvena parato'tyantavirakta viSabhAva choDAvavAne (maTADavAne) samartha evA sAkarasahita dUdhanA pAnathI paNa choDato nathI, tema kharekhara abhavya prakRti svabhAvane potAnI meLe choDato nathI ane prakRti svabhAva choDAvavAne samartha evA dravyazrutanA jJAnathI paNa choDato nathI; kAraNa ke tene sadAya, bhAvazrutajJAnasvarUpa zuddhAtmajJAnanA (-zuddha AtmAnA jJAnanA ) abhAvane lIdhe, ajJAnIpaNuM che. AthI evo niyama karavAmAM Ave che (arthAt evo niyama Thare che) ke ajJAnI prakRti svabhAvamAM sthita hovAthI vedaka ja che (-karmano bhoktA ja che). bhAvArtha-A gAthAmAM, ajJAnI karmanA phaLano bhoktA ja che-evo niyama kahyo. ahIM abhavyanuM udAharaNa yukta che. abhavyano evo svayameva svabhAva che ke dravyazrutanuM jJAna Adi bAhya kAraNo maLavA chatAM abhavya jIva, zuddha AtmAnA jJAnanA abhAvane lIdhe, karmanA udayane bhogavavAno svabhAva badalato nathI; mATe A udAharaNathI spaSTa thAya che ke zAstronuM jJAna vagere hovA chatAM jyAM sudhI jIvane zuddha AtmAnuM jJAna nathI arthAta ajJAnIpaNuM che tyAM sudhI te niyamathI bhoktA ja che. have jJAnI to karmaphaLano avedaka ja che-evo niyama karavAmAM Ave che - nirvedane pAmela jJAnI karmaphaLane jANato, -kaDavA madhura bahuvidhane, tethI avedaka che aho! 318. gAthArthaH- [nirvasamApanaH] nirvedaprAsa (vairAgyane pAmelo) [ jJAnI] jJAnI [ madhuram Rtum] mIThA-kaDavA [ vahuvidhar] bahuvidha [ nam] karmaphaLane [vinAnAti] jANe che [tena] tethI [sa: ] te [ nave: mavati] avedaka che. TIkA-jJAnI to jemAMthI bheda dUra thayA che evuM bhAvazrutajJAna jenuM svarUpa che. evA zuddhAtmajJAnanA (-zuddha AtmAnA jJAnanA-) sadbhAvane lIdhe, parathI atyaMta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [bhagavAnazrIkuMdakuMda tvAt prakRtisvabhAvaM svayameva muJcati tato'madhuraM madhuraM vA karmaphalamuditaM jJAtRtvAt kevalameva jAnAti, na punarjJAne sati prdrvysyaahNtyaa'nubhvitumyogytvaadvedyte| ato jJAnI prakRtisvabhAvaviraktatvAdavedaka eva / 466 samayasAra (vasantattinA) jJAnI karoti na na vedayate ca karma jAnAti kevalamayaM kila ttsvbhaavm| jAnanparaM karaNavedanayorabhAvA cchuddhasvabhAvaniyataH sa hi mukta eva / / 998 / / virakta hovAthI prakRtisvabhAvane (-karmanA udayanA svabhAvane ) svayameva choDe che tethI udayamAM AvelA amadhura ke madhura karmaphaLane jJAtApaNAne lIdhe kevaLa jANe ja che, paraMtu jJAna hotAM (-jJAna hoya tyAre-) paradravyane 'huM'paNe anubhavavAnI ayogyatA hovAthI (te karmaphaLane ) vedato nathI. mATe, jJAnI prakRtisvabhAvathI virakta hovAthI avedaka ja che. bhAvArtha:-je jenAthI virakta hoya te tene svavaze to bhogave nahi, ane 52vaze bhogave to tene 52mArce bhoktA kahevAya nahi. A nyAye jJAnI-ke je prakRtisvabhAvane (-karmanA udayane) potAno nahi jANato hovAthI tenAthI virakta che tesvayameva to prakRtisvabhAvane bhogavato nathI, ane udayanI baLajorIthI paravaza thayo thako potAnI nirbaLatAthI bhogave to tene paramArthe bhoktA kahevAya nahi, vyavahArathI bhoktA kahevAya. paraMtu vyavahArano to ahIM zudghanayanA kathanamAM adhikAra nathI; mATe jJAnI abhoktA ja che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [jJAnIrma na roti = 7 vevayate] jJAnI karmane karato nathI tema ja vedato nathI, [tattvamAvat ayaMtrita jevalam nAnAti] karmanA svabhAvane te kevaLa jANe ja che. [para khAnan] ema kevaLa jANato thako [raNa-vevanayo: amAvAs] karaNanA ane vedananA (-karavAnA ane bhogavavAnA) abhAvane lIdhe [zuddhasvamAvaniyata: sa: hi muttta: va] zuddha svabhAvamAM nizcaLa evo te kharekhara mukta ja che. bhAvArtha:-jJAnI karmano svAdhInapaNe kartA-bhoktA nathI, kevaLa jJAtA ja che; mATe te kevaLa zuddhasvabhAvarUpa thayo thako mukta ja che. karma udayamAM Ave paNa che, topaNa jJAnIne te zuM karI zake? jyAM sudhI nirbaLatA rahe tyAM sudhI karma jora Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra Na vi kuvvai Na vi veyai NANI kammAiM bahupayArAiM / jANai puNa kammaphalaM baMdhaM puNNaM ca pAvaM ca / / 319 / / nApi karoti nApi vedayate jJAnI karmANi bahuprakArANi / jAnAti punaH karmaphalaM bandhaM puNyaM ca pApaM ca / / 319 / / jJAnI hi karmacetanAzUnyatvena karmaphalacetanAzUnyatvena svayamakartRtvAdavedayitRtvAcca na karma karoti na vedayate ca; kintu jJAnacetanAmayatvena kevalaM jJAtRtvAtkarmabandhaM karmaphalaM ca zubhamazubhaM vA kevalameva jaanaati| dhruta putat ? diTThI java NANaM akArayaM taha avedayaM ceva / jANai ya baMdhamokkhaM kammudayaM pijjaraM ceva / / 320 / / have A ja arthane pharI daDha kare cheH 467 calAvI le; krame krame sabaLatA vadhArIne chevaTe te jJAnI karmano nirmULa nAza karaze ja. 198. ka2to nathI, nathI vedato jJAnI karama bahuvidhane, basa jANato e baMdha tema ja karmaphaLa zubha-azubhane. 319. ca gAthArtha:- [jJAnI] jJAnI [vattupravALi] bahu prakAranAM [ff] karmone [na api roti] karato paNa nathI, [6 api vevayate] vedato (bhogavato ) paNa nathI; [ puna: ] paraMtu [ puchyuM = pApaM ] puNya ane pAparUpa [vaSaM] karmabaMdhane [rma ] tathA karmaphaLane [ khAnAti] jANe che. TIkA:-karmacetanA rahita hovAne lIdhe pote akartA hovAthI, ane karmaphaLa-cetanA rahita hovAne lIdhe pote avedaka (-abhoktA) hovAthI, jJAnI karmane karato nathI tema ja vedato (-bhogavato ) nathI; paraMtu jJAnacetanAmaya hovAne lIdhe kevaLa jJAtA ja hovAthI, zubha athavA azubha karmabaMdhane tathA karmaphaLane kevaLa jANe ja che. jyama netra. tema ja jJAna nathI kAraka, nathI vedaka are ! jANe ja karmodaya, nirajarA, baMdha tema ja mokSane. 320. have pUche che ke- (jJAnI karato-bhogavato nathI, jANe ja che) e kaI rIte ? teno uttara daSTAMtapUrvaka kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 468 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda dRSTi: yathaiva jJAnamakArakaM tathA'vedakaM caiv| jAnAti ca bandhamokSaM karmodayaM nirjarAM caiv|| 320 / / yathAtra loke dRSTidRzyAdatyantavibhaktatvena tatkaraNavedanayorasamarthatvAt dRzyaM na karoti na vedayate ca, anyathAgnidarzanAtsandhukSaNavat svayaM jvalanakaraNasya, lohapiNDavatsvayamauSNyAnubhavanasya ca durnivAratvAt, kintu kevalaM darzanamAtrasvabhAvatvAt tatsarva kevalameva pazyati; tathA jJAnamapi svayaM draSTutvAt karmaNo'tyantavibhaktatvena nizcayatastatkaraNavedanayorasamarthatvAtkarma na karoti na vedayate ca, kintu kevalaM jJAnamAtrasvabhAvatvAtkarmabandhaM mokSaM vA karmodayaM nirjarAM vA kevalameva jaanaati| gAthArthaH- [ 4thI va dafe:] jema netra (dazya padArthone karatuM-bhogavatuM nathI, dekhe ja che), [tathA] tema [ jJAnama] jJAna [ IR$] akAraka [ jhave va] tathA avedaka che, [2] ane [vazvamokSa ] baMdha, mokSa, [ ] karmodaya [ nirnara 2 Iva] tathA nirjarAne [nAnAti] jANe ja che. TIkA-jevI rIte A jagatamAM netra dazya padArthathI atyaMta bhinnapaNAne lIdhe tene karavA-vedanAne asamartha hovAthI, dazya padArthane karatuM nathI ane vedatuM nathI-jo ema na hoya to agnine dekhavAthI, *saMdhUkSaNanI mAphaka, potAne (netrane) agninuM karavApaNuM (saLagAvavApaNuM), ane lokhaMDanA goLAnI mAphaka potAne (netrane) agnino anubhava durnivAra thAya ( arthAt jo netra dazya padArthane karatuM vedatuM hoya to to netra vaDe agni saLagavI joIe ane netrane agninI uSNatAno anubhava avazya thavo joIe; paraMtu ema to thatuM nathI, mATe netra dezya padArthane karatuM-vedatuM nathI, paraMtu kevaLa darzanamAtrasvabhAvavALuM hovAthI te sarvane kevaLa dekhe ja che; tevI rIte jJAna paNa, pote (netranI mAphaka ) dekhanAra hovAthI, karmathI atyaMta bhinnapaNAne lIdhe nizcayathI tene karavA-vedanAne asamartha hovAthI, karmane karatuM nathI ane vedatuM nathI, paraMtu kevaLa jJAnamAtrasvabhAvavALuM (jANavAnA svabhAvavALuM hovAthI karmanA baMdhane tathA mokSane, karmanA udayane tathA nirjarAne kevaLa jANe ja che. bhAvArtha-jJAnano svabhAva netranI jema dUrathI jANavAno che; mATe karavuMbhogavavuM jJAnane nathI. karavA-bhogavavApaNuM mAnavuM te ajJAna che. ahIM koI pUche ke " evuM to kevaLajJAna che. bAkI jyAM sudhI mohakarmano udaya che tyAM sudhI to sukhadu:kharAgAdirUpe pariNamana thAya ja che, tema ja jyAM sudhI darzanAvaraNa, jJAnAvaraNa * saMdhUkSaNa = saMdhUkaNa, agni saLagAvanAra padArtha agni cetAvanArI vastu. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 469 (anukuma ) ye tu kartAramAtmAnaM pazyanti tamasA ttaaH|| sAmAnyajanavatteSAM: na mokSo'pi mumuksstaam|| 199 / / tathA vIryaMtarAyano udaya che tyAM sudhI adarzana, ajJAna tathA asamarthapaNuM hoya ja che; to pachI kevaLajJAna thayA pahelAM jJAtAdraSTApaNuM kema kahevAya?" tenuM samAdhAnaH-pahelethI kahetA ja AvIe chIe ke je svataMtrapaNe kare-bhogave, tene paramArthe kartA-bhoktA kahevAya che. mATe jyAM mithyASTirUpa ajJAnano abhAva thayo tyAM pAradravyanA svAmIpaNAno abhAva thayo ane tyAre jIva jJAnI thayo thako svataMtrapaNe to koIno kartA-bhoktA thato nathI, tathA potAnI nabaLAIthI karmanA udayanI baLajarIthI je kArya thAya che teno kartA-bhoktA paramArthadaSTie tene kahevAto nathI. vaLI te kAryanA nimitte kAMIka navIna karmaja lAge paNa che to paNa tene ahIM baMdhamAM gaNavAmAM AvatI nathI. mithyAtva che te ja saMsAra che. mithyAtva gayA pachI saMsArano abhAva ja thAya che. samudramAM biMdunI zI gaNatarI ? vaLI eTaluM vizeSa jANavuM ke-kevaLajJAnI to sAkSAt zuddhAtmasvarUpa ja che ane zrutajJAnI paNa zuddhanayanA avalaMbanathI AtmAne evo ja anubhave che; pratyakSa-parokSano ja bheda che. mATe zrutajJAnIne jJAna-zraddhAnanI apekSAe to jJAtAdraSTApaNuM ja che ane cAritranI apekSAe pratipakSI karmano jeTalo udaya che teTalo ghAta che tathA tene nAza karavAno udhama paNa che. jyAre te karmano abhAva thaze tyAre sAkSAt yathAkhyAta cAritra thaze ane tyAre kevaLajJAna thaze. ahIM samyagdaSTine jJAnI kahevAmAM Ave che te mithyAtvanA abhAvanI apekSAe kahevAmAM Ave che. jJAnasAmAnyanI apekSA laIe to to sarva jIva jJAnI che ane vizeSa apekSA laIe to jyAM sudhI kicitmAtra paNa ajJAna rahe tyAM sudhI jJAnI kahI zakAya nahi-jema siddhAMtamAM bhAvonuM varNana karatAM, jyAM sudhI kevaLajJAna na Upaje tyAM sudhI arthAt bAramA guNasthAna sudhI ajJAnabhAva kahyo che. mATe ahIM je jJAnI-ajJAnIpaNuM kahyuM te samyakatva-mithyAtvanI apekSAe ja jANavuM. have, jeo-jainanA sAdhuo paNa-sarvathA ekAMtanA AzayathI AtmAne kartA ja mAne che temane niSedhato, AgaLanI gAthAnI sUcanArUpa zloka kahe che - zlokArtha- [ ye tu tamasa tatA: mAtmAnuM vartAram pazyatti] jeo ajJAnaaMdhakArathI AcchAdita thayA thakA AtmAne kartA mAne che, [mumukSatAm pa ] teo bhale mokSane IcchanArA hoya topaNa [sAmAnyananavat] sAmAnya (laukika) janonI mAphaka [teSAM mokSa: na] temano paNa mokSa thato nathI. 199. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 470 samayasAra, [mavAna zrIkuMkuM loyassa kuNadi viNhU suraNArayatiriyamANuse stte| samaNANaM pi ya appA jadi kuvvadi chavihe kaaai|| 321 / / loyasamaNANameyaM siddhataM jai Na dIsadi viseso| loyassa kuNai viNhU samaNANa vi appao kunndi|| 322 / / evaM Na ko vi mokkho dIsadi loyasamaNANa doNhaM pi| NiccaM kuvvaMtANaM sadevamaNuyAsure loe||323 / / lokasya karoti viSNuH suranArakatiryaGmAnuSAn sttvaan| zramaNAnAmapi cAtmA yadi karoti SavidhAn kaayaan|| 321 / / lokazramaNAnAmekaH siddhAnto yadi na dRzyate vishessH| lokasya karoti viSNuH zramaNAnAmapyAtmA kroti|| 322 / / evaM na ko'pi mokSo dRzyate lokazramaNAnAM dvyepaampi| nityaM kurvatAM sadevamanujAsurAn lokaan||323 / / have A ja arthane gAthA dvArA kahe che jyama loka mAne "deva, nAraka Adi jIva viSNu kare, " tyama zramaNa paNa mAne kadI "AtmA kare Sa kAyane, ' 321. to loka-muni siddhAMta eka ja, bheda temAM nava dIse, viSNu kare jyama lokamatamAM, zramaNamata AtmA kare; 322. e rIta loka-muni ubhayano mokSa koI nahIM dIse, - 1, bhanu4, asura lone nitye 42. u23. thArtha:- [lokasya ] don| (dauDinona) matamai [suranArakatiryaGmAnuSAn sattvAn ] 65, 24, tirthaya, manuSya- mAne [ viSNuH] viSNu [ karoti] 3. cha; [ca] bhane [ yadi] ho [zramaNAnAm api] shrmon| (munimonA) mantavyamA 55 [ SaDvidhAn kAyAm ] 7 ayana pone [AtmA ] AtmA [ karoti] 2to choya [ yadi lokazramaNAnAm ] to do bhane zramono [eka: siddhAntaH ] me siddhAMta. thAya cha, [vizeSaH] sis 32. [ na dRzyate ] hepato nathI; (129 ) [ lokasya ] don| matamA [viSNuH] viSNu [ karoti] 2 cha bhane [zramaNAnAm Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 471 ye tvAtmAnaM kartArameva pazyanti te lokottarikA api na laukikatAmativartante; laukikAnAM paramAtmA viSNu: suranArakAdikAryANi karoti, teSAM tu svAtmA tAni karotItyapasiddhAntasya smtvaat| tatasteSAmAtmano nityakartRtvAbhyupagamAt laukikAnAmiva lokottarikANAmapi nAsti mokssH| (3manuSTrama) nAsti sarvo'pi sambandhaH prdrvyaatmtttvyoH| kartRkarmatvasambandhAbhAve tatkartRtA kutH|| 200 / / ]i zramaNonA matamAM paNa [mAtmA] AtmA [ roti] kare che (tethI kartApaNAnI mAnyatAmAM banne samAna thayA). [gd] e rIte, [savevamanunAsurana nojhAna] deva, manuSya ane asuravALA traNe lokane [ nitya karvatAM ] sadAya karatA (arthAt traNe lokanA kartAbhAve niraMtara pravartatA) evA [nothamaNAnAM kaSAt ui] te loka tema ja zramaNa-banneno [ 5: pi mokSa:] koI mokSa [na dazyate] dekhAto nathI. TIkAH-jeo AtmAne kartA ja dekhe che-mAne che, teo lokottara hoya topaNa laukikatAne atikramatA nathI; kAraNa ke, laukika janonA matamAM paramAtmA viSNu devanArakAdi kAryo kare che, ane temanA (-lokathI bAhya thayelA evA munionA) matamAM potAno AtmA te kAryo kare che ema *apasiddhAMtanI (bannene) samAnatA che. mATe AtmAnA nitya kartApaNAnI temanI mAnyatAne lIdhe, laukika janonI mAphaka, lokottara puruSono (muniono) paNa mokSa thato nathI. bhAvArtha-jeo AtmAne kartA mAne che, teo bhale muni thayA hoya topaNa laukika jana jevA ja che; kAraNa ke, loka Izvarane kartA mAne che ane te munioe AtmAne kartA mAnyo-ema bannenI mAnyatA samAna thaI. mATe jema laukika janone mokSa nathI, tema te munione paNa mokSa nathI. je kartA thaze te kAryanA phaLane bhogavaze ja, ane je phaLa bhogavaze tene mokSa kevo? have, "padravyane ane AtmAne kAMI paNa saMbaMdha nathI, mATe kartAkarmasaMbaMdha paNa nathI--ema zlokamAM kahe che: zlokArtha:- [ paradravya-Atmatattvayo: sarva: mafpa sarUnya: nAsti] paradravyane ane Atmatattvane saghaLoya (arthAt kAMI paNa) saMbaMdha nathI; [ vartu-mRtvasanvandha- 31mAve] ema kartAkarmapaNAnA saMbaMdhano abhAva hotAM, [ tandurrAtA vata: ] AtmAne padravyanuM kartApaNuM kyAMthI hoya? * apasiddhAMta = khoTo athavA bhUlabharelo siddhAMta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 47ra samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda vavahAramAsideNa du paradavvaM mama bhaNaMti avididtthaa| jANaMti NicchaeNa du Na ya maha paramANumittamavi kiNci|| 324 / / jaha ko vi Naro jaMpadi amhaM gaamvisynnyrrttuN| Na ya hoMti tassa tANi du bhaNadi ya moheNa so appaa||325 / / emeva micchadiTThI NANI NIsaMsayaM havadi eso| jo paradavvaM mama idi jANaMto appayaM kunndi|| 326 / / tamhA Na me tti NaccA doNha vi edANa kttvivsaayN| paradavve jANaMto jANejjo dihirhidaannN|| 327 / / vyavahArabhASitena tu paradravyaM mama bhnnntyviditaarthaaH| jAnanti nizcayena tu na ca mama paramANumAtramapi kinycit|| 324 / / bhAvArtha-padravyane ane AtmAne kAMI paNa saMbaMdha nathI, to pachI temane kartAkarmasaMbaMdha kaI rIte hoya? e rIte jyAM kartAkarmasaMbaMdha nathI, tyAM AtmAne paradravyanuM kartApaNuM kaI rIte hoI zake? 200. have, "jeo vyavahAranayanA kathanane grahIne "padravya mAruM che' ema kahe che, e rIte vyavahArane ja nizcaya mAnI AtmAne paradravyano kartA mAne che, teo mithyASTi che" ItyAdi arthanI gAthAo daSTAMta sahita kahe che: vyavahAramUDha atattvavid paradravyane "mAruM" kahe, "paramANumAtra na mAruM " jJAnI jANatA nizcaya vaDe. 324. jyama puruSa koI kahe " amAruM gAma, pura ne deza che, ' paNa te nathI tenAM, are ! jIva mohathI "mArAM' kahe; 325. evI ja rIte je jJAnI paNa "muja " jANato pa2dravyane, nijarUpa kare paradravyane, te jarUra mithyAtvI bane. 326. tethI "na mAruM " jANI jIva, paradravyamAM A ubhayanI kartutvabuddhi jANato, jANe sudaSTirahitanI. 327. gAthArthaH- [gavihitArtho: ] jemaNe padArthanuM svarUpa jANyuM nathI evA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 473 yathA ko'pi naro jalpati asmAkaM graamvissyngrraassttrm| na ca bhavanti tasya tAni tu bhaNati ca mohena sa aatmaa|| 325 / / evameva mithyAdRSTirjJAnI niHsaMzayaM bhvtyessH| yaH paradravyaM mameti jAnannAtmAnaM kroti|| 326 / / tasmAnna me iti jJAtvA dvayeSAmapyeteSAM krtRvyvsaaym| paradravye jAnan jAnIyAt dRssttirhitaanaam|| 327 / / ajJAnina eva vyavahAravimUDhAH paradravyaM mamedamiti pshynti| jJAninastu nizcayapratibuddhAH paradravyakaNikAmAtramapi na mamedamiti pshynti| tato yathAtra loke kazcid vyavahAravimUDhaH parakIyagrAmavAsI mamAya grAma iti pazyan mithyAdRSTi: puruSo [ vyavahArabhASitena tu] vya192na yanone yahIne [ paradravyaM mama ] ' 52dravya mA cha' [bhaNanti ] ama cha, [ tu] paraMtu nIno [ nizcayena jAnanti] nizcaya paDe 80 cha ' [ kiJcit ] is [ paramANumAtram api] 52mA mAtra 598 [ na ca mama] bhAra nathA'. [ yathA] vI zata. [kaH api naraH] o 525. [ asmAkaM grAmaviSayanagararASTram ] amA, 2 // , amArI 31, amAeM, nagara, amAre 20STra' [jalpati ] ama he cha, [ tu] paraMtu [ tAni] te [tasya ] tana [ na ca bhavanti ] nathI, [ mohena ca ] bhothI. [ saH AtmA ] te 2mAtmA [ bhaNati ] 'mA2i' he cha; [ evam eva ] tevI 4 rIte [ yaH jJAnI ] 4 ||nii 59 // [ paradravyaM mama ] --52dravya mAru cha' [ iti jAnan ] ama to thI [AtmAnaM karoti] 52dravyane pot||35 72. cha, [ eSaH] te [niHsaMzayaM] ni:saMhe arthAta, yosa [ mithyAdRSTi: ] mithyASTi [ bhavati ] thAya che. [ tasmAt ] moTe tatpazo [na me iti jJAtvA] '52dravya mA nathI' mema 90ne, [ eteSAM dvayeSAm api ] // pAnI (-dono bhane zramAno-) [ paradravye ] 52dravyamA [ kartRvyavasAyaM jAnan ] it59||no vyavasAya t| 251, [ jAnIyAt ] oma 100 cha [ dRSTirahitAnAm ] // vyavasAya sabhyarzana 2hita puruSonI che. TIkA:-ajJAnIo ja vyavahAravimUDha (vyavahAramAM ja vimUDha) hovAthI paradravyane A mAruM che' ema dekhe che-mAne che; jJAnIo to nizcayapratibuddha (nizcayanA jANanArA) hovAthI paradravyanI kaNikAmAtrane paNa "A mAruM che' ema dekhatA nathI. tethI, jema A jagatamAM koI vyavahAravimUDha evo pArakA gAmamAM rahenAro mANasa "A gAma mAruM che' ema dekhato-mAnato thako mithyASTi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 474 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda tathA yadi jJAnyapi kathaJcid vyavahAravimUDho bhUtvA paradravyaM mamedamiti pazyet tadA so'pi nissaMzayaM paradravyamAtmAnaM kurvANo mithyAdRSTireva syaat| atastattvaM jAnan puruSaH sarvameva paradravyaM na mameti jJAtvA lokazramaNAnAM dvayeSAmapi yo'yaM paradravye kartRvyavasAyaH sa teSAM samyagdarzanarahitatvAdeva bhavati iti sunizcitaM jaaniiyaat| (vasantatinA ). ekasya vastuna ihAnyatareNa sArdhaM sambandha eva sakalo'pi yato nissiddhH| tatkartRkarmaghaTanAsti na vastubhede pazyantvakartR munayazca janAzca tttvm|| 201 / / (-khoTI daSTivALo) che. tema jo jJAnI paNa koI paNa prakAre vyavahAravimUDha thaIne padravyane "A mAruM che" ema dekhe to te vakhate te paNa niHsaMzayapaNe arthAt cokkasa, paradravyane potArUpa karato thako, mithyAdaSTi ja thAya che. mATe tattvane jANanAro puruSa saghaLuMya paradravya mAruM nathI' ema jANIne, "loka ane zramaNa-bannene je A paradravyamAM kartutvano vyavasAya che te temanA samyagdarzanarahitapaNAne lIdhe ja che" ema sunizcitapaNe jANe che. bhAvArtha-je vyavahArathI mohI thaIne paradravyanuM kartApaNuM mAne che te-laukika jana ho ke munijana ho-mithyASTi ja che. jJAnI paNa jo vyavahAramUDha thaIne paradravyane "mAruM" mAne to mithyASTi ja thAya che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [ yata: ] kAraNa ke [ rUda] A lokamAM [gvazya vastuna: kanyatareT sArdha satta: gapi sarUnya: Jva niSiddha: ] eka vastuno anya vastunI sAthe saghaLoya saMbaMdha ja niSedhavAmAM Avyo che, [ tat] tethI [vastumeve] jyAM vastubheda che arthAt bhinna vastuo che tyAM [skRrmaghaTanA pti ] kartAkarmaghaTanA hotI nathI- [munaya: 2 nanA: ] ema munijano ane laukika jano [ tattvam arUM pazyantu] tattvane (vastunA yathArtha svarUpane) akartA dekho (-koI koInuM kartA nathI, paradravya paranuM akartA ja cheema zraddhAmAM lAvo). 201. "je puruSo Avo vastusvabhAvano niyama jANatA nathI teo ajJAnI thayA thakA karmane kare che; e rIte bhAvakarmano kartA ajJAnathI cetana ja thAya che."-AvA arthanuM, AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra ( vasantatinA) ye tu svabhAvaniyamaM kalayanti nemamajJAnamagnamahaso bata te varAkAH / kurvanti karma tata eva hi bhAvakarmakartA svayaM bhavati cetana eva nAnyaH / / 202 / / micchattaM jadi payaDI micchAdiTThI karedi appANaM / tamhA acedaNA te payaDI NaNu kArago patto / / 328 / / ahavA eso jIvo poggaladavvassa kuNadi micchattaM / tamhA poggaladavvaM micchAdiTThI Na puNa jIvo / / 329 / / zlokArtha:- (AcAryadeva khedapUrvaka kahe che keH ) [vata] arere ! [ye tu mam svamAvaniyama na layanti] jeo A vastusvabhAvanA niyamane jANatA nathI [te varALA: ] teo bicArA, [ajJAnamagnamahasa: ] jemanuM (puruSArtharUpa-parAkramarUpa ) teja ajJAnamAM DUbI gayuM che evA, [rma vaeNnti] karmane kare che; [tata: va 4i] tethI [bhAvaLarmartA cetana: yva svayaM mati] bhAvakarmano kartA cetana ja pote thAya che, [anya: na] anya koI nahi. 475 bhAvArtha:-vastunA svarUpanA niyamane nahi jANato hovAthI 5dravyano kartA thato ajJAnI ( -mithyAdaSTi) jIva pote ja ajJAnabhAve pariName che; e rIte potAnA bhAvakarmano kartA ajJAnI pote ja che, anya nathI. 202. have, jIvane ) je mithyAtvabhAva thAya che tenA kartA koNa che? '-e vAtane barAbara carcIne, 'bhAvakarmano kartA (ajJAnI ) jIva ja che' ema yuktithI siddha kare cheH jo prakRti mithyAtvanI mithyAtvI karatI Atmane, to to acetana prakRti kA2ka bane tuja mata viSe ! 328. athavA ka2e jo jIva pudgaladravyanA mithyAtvane, to to Thare mithyAtvI pudgaladravya, AtmA nava Thare ! 329. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 476 [ bhagavAnazrI uhuhu~6 aha jIvo payaDI taha poggaladavvaM kuNaMti micchattaM / tamhA dohiM kadaM taM doNNi vi bhuMjaMti tassa phalaM / / 330 / / aha Na payaDI Na jIvo poggaladavvaM karedi micchattaM / tamhA poggaladavvaM micchattaM taM tu Na hu micchA / / 331 / / samayasAra mithyAtvaM yada prakRtirmithyAdRSTiM karotyAtmAnam / tasmAdacetanA te prakRtirnanu kArakA prAptA / / 328 / / athavaiSa jIvaH pudgaladravyasya karoti mithyaatvm| tasmAtpudgaladravyaM mithyAdRSTirna punarjIvaH / / 329 / / atha jIvaH prakRtistathA pudgaladravyaM kurutaH mithyAtvam / tasmAt dvAbhyAM kutaM tat dvAvapi muJjAte tasya phlm|| 330 / / atha na prakRtirna jIvaH pudgaladravyaM karoti mithyaatvm| tasmAtpudgaladravyaM mithyAtvaM tattu na khalu mithyA / / 331 / / jo jIva ane prakRti ka2e mithyAtva pudgaladravyane, to ubhayakRta je hoya tenuM phaLa ubhaya paNa bhogave ! 330. jo nahi prakRti, nahi jIva kare mithyAtva pudgaladravyane, pudgalada2va mithyAtva vaNakRta !-e zuM nahi mithyA khare ? 331. gAthArtha:- [ yadi ] bhe. [ mithyAtvaM prakRtiH ] mithyAtva nAmanI (mohanIya durmanI) pramRti [ AtmAnam ] AtmAne [ mithyAdRSTiM ] mithyAdRSTi [ karoti ] re che khema mAnavAmAM Ave, [ tasmAt ] to [ te ] tArA bhatamAM [ acetanA prakRti: ] ayetana praddhRti [ nanu kArakA prAptA ] ( mithyAtvabhAvanI ) rtA janI ! ( tethI mithyAtvabhAva ayetana Tharyo ! ) [athavA ] athavA, [ eSaH jIvaH ] Apa [ pudgaladravyasya ] puchgasadravyanA [mithyAtvam ] mithyAtvane [ karoti ] 92 che khema mAnavAmAM Ave, [tasmAt ] to [ pudgaladravyaM mithyAdRSTi: ] puchgaladravya mithyAdRSTi hare ! - [ na punaH jIvaH ] va nahi ! [ atha ] athavA bhe [ jIvaH tathA prakRti: ] va tema 4 praddhati janne [pudgaladravyaM ] 5chgaladravyane [ mithyAtvam ] mithyAtvabhAva35 [ kurutaH ] 4re che ma mAnavAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 477 jIva eva mithyAtvAdibhAvakarmaNa: kartA, tsyaacetnprkRtikaarytve'cetntvaanussnggaat| svasyaiva jIvo mithyAtvAdibhAvakarmaNaH kartA, jIvena pudgaladravyasya mithyAtvAdibhAvakarmaNi kriyamANe pudgaladravyasya cetnaanussnggaat| na ca jIvaH prakRtizca mithyAtvAdibhAvakarmaNo dvau kartArau, jIvavadacetanAyAH prakRterapi ttphlbhogaanussnggaat| na ca jIvaH prakRtizca mithyAtvAdibhAvakarmaNo dvAvapyakartArau, svabhAvata eva pudgaladravyasya mithyaatvaadibhaavaanussnggaat| tato jIva: kartA, svasya karma kAryamiti siddhm| Ave, [ tasmA ] to [ kAmyAM tat] je banne vaDe karavAmAM AvyuM [ tasya chattama ] tenuM phaLa [ pa musnAte banne bhogave ! [ atha] athavA jo [putidravya] pudgaladravyane [ mithyAtvam] mithyAtvabhAvarUpa [ na prakRti: roti] nathI prakRti karatI [nIva: ] ke nathI jIva karato (-bemAMthI koI karatuM nathI) ema mAnavAmAM Ave, [tasmA ] to [putradravya mithyAtvam ] pudgaladravya svabhAve ja mithyAtvabhAvarUpa Thare! [tat tu na tu mithyA ] te zuM kharekhara mithyA nathI ? (AthI ema siddha thAya che ke potAnA mithyAtvabhAvano-bhAvakarmano-kartA jIva ja che.) TIkA-jIva ja mithyAtva Adi bhAvakarmano kartA che; kAraNa ke jo te (bhAvakarma) acetana prakRtinuM kArya hoya to tene (-bhAvakarmane) acetanapaNAno prasaMga Ave. jIva potAnA ja mithyAtvAdi bhAvakarmano kartA che; kAraNa ke jo jIva pudagaladravyanA mithyAtvAdi bhAvakarmane kare to pudgaladravyane cetanapaNAno prasaMga Ave. vaLI jIva ane prakRti bane mithyAtvAdi bhAvakarmanA kartA che ema paNa nathI; kAraNa ke jo te banne kartA hoya to jIvanI mAphaka acetana prakRtine paNa tenuM (-bhAvakarmanuM) phaLa bhogavavAno prasaMga Ave. vaLI jIva ane prakRti banne mithyAtvAdi bhAvakarmanA akartA che ema paNa nathI; kAraNa ke jo te bane akartA hoya to svabhAvathI ja pudagaladravyane mithyAtvAdi bhAvano prasaMga Ave. mATe ema siddha thayuM ke jIva kartA che ane potAnuM karma kArya che (arthAt jIva potAnA mithyAtvAdi bhAvakarmano kartA che ane potAnuM bhAvakarma potAnuM kArya che ). bhAvArtha bhAvakarmano kartA jIva ja che ema A gAthAomAM siddha karyuM che. ahIM ema jANavuM ke paramArthe anya dravya anya dravyanAM bhAvanuM kartA hoya nahi tethI je cetananA bhAvo che temano kartA cetana ja hoya. A jIvane ajJAnathI je mithyAtvAdi bhAvarUpa pariNAmo che te cetana che, jaDa nathI; azuddhanizcayanayathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 478 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtavikrIDita) kAryatvAdakRtaM na karma na ca tajjIvaprakRtyordvayorajJAyAH prakRteH svkaaryphlbhugbhaavaanussnggaatkRtiH| naikasyAH prakRteracittvalasanAjjIvo'sya kartA tato jIvasyaiva ca karma taccidanugaM jJAtA na yatpudgalaH / / 203 / / temane cidAbhAsa paNa kahevAmAM Ave che e rIte te pariNAmo cetana hovAthI, temano kartA paNa cetana ja che; kAraNa ke cetanakarmano kartA cetana ja hoya-e paramArtha che. abhedadaSTimAM to jIva zuddhacetanAmAtra ja che, paraMtu jyAre te karmanA nimitte pariName che tyAre te te pariNAmothI yukta te thAya che ane tyAre pariNAma-pariNAmInI bhedadaSTimAM potAnA ajJAnabhAvarUpa pariNAmono kartA jIva ja che. abhedadaSTimAM to kartAkarmabhAva ja nathI, zuddhacetanAmAtra jIvavastu che. A pramANe yathArtha prakAre samajavuM ke cetanakarmano kartA cetana ja che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [varSa vAryavAta kRtaM na] karma (arthAt bhAvakarma) che te kArya che, mATe te akRta hoya nahi arthAt koIe karyA vinA thAya nahi. [2] vaLI [ tatva nIva-pravRtyokayo: kRti: na] te (bhAvakarma) jIva ane prakRti bannenI kRti hoya ema nathI, [ ajJAya: prate. -vArya- -mu-manuSat] kAraNa ke jo te bannenuM kArya hoya to jJAnarahita (jaDa) evI prakRtine paNa potAnA kAryanuM phaLa bhogavavAno prasaMga Ave. [ cA: prakRteH na] vaLI te (bhAvakarma) eka prakRtinI kRti (-ekalI prakRtinuM kArya-) paNa nathI, [vistarasanAt] kAraNa ke prakRtine to acetanapaNuM prakAze che (arthAt prakRti to acetana che ane bhAvakarma cetana che). [ tata: ] mATe [ saca vartA nIva:] te bhAvakarmano kartA jIva ja che [2] ane [ vi-kanuI ] cetanane anusaranAruM arthAt cetana sAthe anvayarUpa (-cetananA pariNAmarUpa-) evuM [ ta] te bhAvakarma [nIvasya va >>rma ] jIvanuM ja karma che, [ ] kAraNa ke [puti : jJAtA na ] pudgala to jJAtA nathI (tethI te bhAvakarma pudgalanuM karma hoI zake nahi). bhAvArtha-cetanakarma cetanane ja hoya; pugala jaDa che, tene cetanakarma kema hoya? 203. - havenI gAthAomAM jeo bhAvakarmano kartA paNa karmane ja mAne che temane samajAvavAne syAdvAda anusAra vastusthiti kaheze tenI sUcanArUpa kAvya prathama kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 478 (zArvatavirahita) kamaiva pravitarkA kartR hatakaiH kSiptvAtmanaH kartRtAM kartAtmaiSa kathaJcidityacalitA kaizcicchRtiH kopitaa| teSAmuddhatamohamudritadhiyAM bodhasya saMzuddhaye syAdvAdapratibandhalabdhavijayA vastusthitiH stuuyte|| 204 / / kammehi du aNNANI kijjadi NANI taheva kmmehiN| kammehi suvAvijjadi jaggAvijjadi taheva kmmehiN|| 332 / / zlokArthaH- [zcit uta:] koI AtmAnA ghAtaka (sarvathA ekAMtavAdIo) [ { gva varte prativarSa ] karmane ja kartA vicArIne [ kAtma: vastRtai fkSaCI] AtmAnA kartApaNAne uDADIne, "[ : gAtmA 5thacit kartA] A AtmA kathaMcit kartA che" [ rUti navanitA zruti: pitA] ema kahenArI acalita zrutine kopita kare che (-nibaMdha jinavANInI virAdhanA kare che); [ 3ddhata-moda-mudrita-fthayAM teSAm voca saMzuddhaye ] tIvra mohathI jemanI buddhi biDAI gaI che evA te AtmaghAtakonA jJAnanI saMzuddhi arthe [varasturithati: skUyate] (nIcenI gAthAomAM) vastusthiti kahevAmAM Ave che[cAdvA-prativardha- dhdha-vinayA ] ke je vastusthitie syAdvAdanA pratibaMdha vaDe vijaya meLavyo che (arthAta je vastusthiti syAdvAdarUpa niyamathI nibaMdhapaNe siddha thAya bhAvArtha-koI ekAMtavAdIo sarvathA ekAMtathI karmano kartA karmane ja kahe che ane AtmAne akartA ja kahe che; teo AtmAnA ghAtaka che. temanA para jinavANIno kopa che, kAraNa ke syAdvAdathI vastusthitine nibaMdha rIte siddha karanArI jinavANI to AtmAne kathaMcit kartA kahe che. AtmAne akartA ja kahenArA ekAntavAdIonI buddhi utkaTa mithyAtvathI biDAI gayelI che, temanA mithyAtvane dUra karavAne AcArya-bhagavAna syAdvAda anusAra jevI vastusthiti che tevI, nIcenI gAthAomAM kahe che. 204. AtmA sarvathA akartA nathI, kathaMcit kartA paNa che" evA arthanI gAthAo have kahe che: karmo kare ajJAnI tema ja jJAnI paNa karmo kare, karmo suvADe tema vaLI, karmo jagADe jIvane; 332. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 480 samayasAra [bhagavAna zrIkuM kammehi suhAvijjadi dukkhAvijjadi taheva kmmehiN| kammehi ya micchattaM Nijjadi Nijjadi asaMjamaM cev||333 / / kammehi bhamADijjadi uDDamaho cAvi tiriyaloyaM c| kammehi ceva kijjadi suhAsuhaM jettiyaM kiNci|| 334 / / jamhA kammaM kuvvadi kammaM dedi haradi tti jaM kiNci| tamhA u savvajIvA akAragA hoMti aavnnnnaa|| 335 / / purisitthiyAhilAsI itthIkammaM ca purismhilsdi| esA AyariyaparaMparAgadA erisI du sudii|| 336 / / tamhA Na ko vi jIvo abaMbhacArI du amha uvdese| jamhA kammaM ceva hi kammaM ahilasadi idi bhnnidN|| 337 / / jamhA dhAdedi paraM pareNa ghAdijjade ya sA pyddii| edeNattheNaM kira bhaNNadi prghaadnnaametti|| 338 / / karmo kare sukhI tema vaLI karmo dukhI jIvane kare, karmo kare mithyAtvI tema asaMyamI karmo kare; 333. karmo bhamAve Urdhva loke, adhaH ne tiryaka viSe, je kAMI paNa zubha ke azubha te sarvane karma ja kare. 334. 4 72. cha, dharma se sApe, 62, -saghaj73, tethI Thare che ema ke AtmA akAraka sarva che. 335. vaLI puruSakarma strIne ane strIkarma Icche puruSane -sevI zruti Arya urI 5252.tarelache. 336. e rIta "karma ja karmane Iccha-kahyuM che zrutamAM, tethI na ko paNa jIva abrahmacArI ama upadezamAM. 337. vaLI je haNe parane, haNAye parathI, teha prakRti che, -e arthamAM paraghAta nAmanuM nAmakarma kathAya che. 338. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikArI 481 tamhA Na ko vi jIvo vadhAdao atthi amha uvdese| jamhA kammaM ceva hi kammaM ghAdedi idi bhaNidaM / / 339 / / evaM saMkhuvaesaM je du parUveMti erisaM smnnaa| tesiM payaDI kuvvadi appA ya akAragA svve||340 / / ahavA maNNasi majjhaM appA appANamappaNo kunndi| eso micchasahAvo tumheM eyaM munnNtss|| 341 / / appA Nico'saMkhejjapadeso desido du smymhi| Na vi so sakkadi tatto hINo ahio ya kA, je||342 / / jIvassa jIvarUvaM vittharado jANa logamettaM khu| tatto so kiM hINo ahio ya kahaM kuNadi davvaM / / 343 / / aha jANago du bhAvo NANasahAveNa acchade tti mdN| tamhA Na vi appA appayaM tu sayamappaNo kunndi||344 / / e rIta "karma ja karmane haNatuM ?-kahyuM che zrutamAM, tethI na ko paNa jIva che haNanAra ama upadezamAM." 339. ema sAMkhyano upadeza Avo, je zramaNa prarUpaNa kare, tenA mate prati cha,94 DA23 sarva cha! 340. athavA tuM mAne "AtamA mAro kare nija Atmane ', to evuM tuja maMtavya paNa mithyA svabhAva ja tuja khare. 341. jIva nitya tema vaLI asaMkhyapradezI darzita samayamAM, tenAthI tene hIna tema adhika karavo zakya nA. 342. vistArathIya jIvarUpa jIvanuM lokamAtra ja che khare, | tethIta hAna-madhi banato ? ubha 62to dravyane ? 343. mAne tuM-"jJAyaka bhAva to jJAnasvabhAve sthira rahe', to oma 54 // mAtmA svayaM ni4 mAtabhAne nahi re. 344. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 482 samayasAra [bhagavAnazrI.j karmabhistu ajJAnI kriyate jJAnI tathaiva krmbhiH| karmabhiH svApyate jAgaryate tathaiva krmbhiH|| 332 / / karmabhiH sukhI kriyate du:khI kriyate tathaiva krmbhiH| karmabhizca mithyAtvaM nIyate nIyate'saMyamaM caiv|| 333 / / karmabhirdhAmyate UrdhvamadhazcApi tiryaglokaM c| karmabhizcaiva kriyate zubhAzubhaM yaavdytkinycit|| 334 / / yasmAtkarma karoti karma dadAti haratIti ytkinycit| tasmAttu sarvajIvA akArakA bhvntyaapnnaaH|| 335 / / puruSaH stryabhilASI strIkarma ca purussmbhilssti| eSAcAryaparamparAgatedRzI tu zrutiH / / 336 / / tasmAnna ko'pi jIvo'brahmacArI tvsmaakmupdeshe| yasmAtkarma caiva hi karmAbhilaSatIti bhnnitm|| 337 / / PuthArtha:-" [ karmabhiH tu] ( [ajJAnI kriyate] (94) sazAnI 42. cha [ tathA eva ] tama 4 [ karmabhiH jJAnI] bho (pane ) nI :2. , [karmabhiH svApyate ] bho supA cha [ tathA eva] tama 4 [ karmabhiH jAgaryate ] 8 4 // cha, [ karmabhiH sukhI kriyate ] supI 42 cha [ tathA eva ] tema 4 [ karmabhiH duHkhI kriyate ] A~ hujI 72 cha, [ karmabhiH ca mithyAtvaM nIyate ] bho mithyAtva 5mA cha [ca eva] tema 4 [ asaMyama nIyate ] bhI asaMyama 5mA cha, [ karmabhiH ] ( [ urdhvam adhaH ca api tiryaglokaM ca] was, adhoto. sane tiryasabhA [bhrAmyate] (bhabhAve cha, [ yatkiJcit yAvat zubhAzubhaM] 4 is 59 // 42j zuma azubha cha te 5g [ karmabhiH ca eva kriyate] bho 04 72. cha. [ yasmAt ] 4thI [ karma karoti] dharbha 2. cha, [ karma dadAti] dharma sApe. cha, [harati] dharma hurI cha- [iti yatkiJcit ] ama 4 giv 59 // 72 cha ta dharbha 4 72 cha, [ tasmAt tu] tethI [ sarvajIvAH ] sarva po [akArakAH ApannAH bhavanti ] 21.126 (21.tA) 42 7. paNI, [ puruSaH] puru56 [stryabhilASI] strI- amitApI cha [ca ] ane [strIkarma ] strI36 [ puruSam abhilaSati] puruSanI abhilASA 43. cha- [ eSA AcAryaparamparAgatA IdRzI tu zrutiH ] mevI ||yaaynii 5252||thii lAtarI AvedI zruti che; [ tasmAt ] bhATe [ asmAkam upadeze tu] am||2|| 75zamA [ka: api jIvaH ] ocha 59 // 75 [abrahmacArI na ] anamayArI nathI, [ yasmAt ] // 29 // OM [karma ca eva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 48 yasmAddhanti paraM pareNa hanyate ca sA prkRtiH| etenArthena kila bhaNyate prghaatnaameti|| 338 / / tasmAnna ko'pi jIva upghaatko'stysmaakmupdeshe| yasmAtkarma caiva hi karma hantIti bhnnitm|| 339 / / evaM sAGkhayopadezaM ye tu prarUpayantIdRzaM shrmnnaaH| teSAM prakRtiH karotyAtmAnazcAkArakAH srve|| 340 / / athavA manyase mamAtmAtmAnamAtmanaH kroti| eSa mithyAsvabhAvaH tvaitjjaantH|| 341 / / AtmA nityo'saGkhyeyapradezo darzitastu smye| nApi sa zakyate tato hIno'dhikazca kartu yt|| 342 / / hi] dharma 4 [ karma abhilaSati] bhanI amitaa| 2. cha [iti bhaNitam ] sema ihyu vaNI, [ yasmAt paraM hanti] 4 52ne 6o cha [ca ] bhane [ pareNa hanyate] 4 52thI 69||y cha [ sA prakRtiH] te prati cha- [ etena arthana kila] me arthamA [ paraghAtanAma iti bhaNyate] 52yAtanAma vAmAM Ave cha, [ tasmAt ] tethI [ asmAkam upadeze] smaa2| upadezamA [kaapi jIvaH] ocha 59 05 [ upaghAtakaH na asti] 5dhAta (6 // 2) nathI [ yasmAt ] // 29 // OM [ karma ca eva hi ] : 4 [ karma hanti] bhane 6 cha [iti bhaNitam ] ama prayuM cha." (AyAryabhAvAna huI cha :-) [ evaM tu] // pramANe [ IdRzaM sAGkhyopadezaM] sAvo sAMdhyamatano 75deza [ye zramaNAH] 4 shrm| (haina munimao) [prarUpayanti] 535 cha [ teSAM] tebhn| matama [ prakRtiH karoti ] pravRti. 4 42 cha [ AtmAnaH ca sarve] bhane mAtmAo to sarve [ akArakAH ] 2.27 cha mema 42 cha! [athavA ] 24 ( 59||no 56 sApAne ) [ manyase ] ho. tuM sema bhane / [ mama AtmA] bhArI mAtmA [ AtmanaH] potana [ AtmAnam ] (dravya35) mAmAne [ karoti] 7', [ etata jAnataH tava] to me ||2no un [eSaH mithyAsvabhAvaH ] me mithyAsthAmA cha ( arthAt, ma te ||rii mithyAsvamA 7); [ yad ] // 29 // - [samaye] siddhAMtamai [AtmA] mAmAne [ nityaH] nitya, [asaGkhya ya-pradezaH] masaMnyAta-pradezI [ darzitaH tu] satAvyo cha, [ tataH] tenAthI [ saH] tene [ hInaH adhika: ca] hIna-aghi [kartu na api zakyate] 2rI to nathI; [vistarataH] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 484 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvasya jIvarUpaM vistarato jAnIhi lokamAnaM khlu| tataH sa kiM hIno'dhiko vA kathaM karoti drvym|| 343 / / atha jJAyakastu bhAvo jJAnasvabhAvena tiSThatIti mtm| tasmAnnApyAtmAtmAnaM tu svayamAtmanaH kroti|| 344 / / karmaivAtmAnamajJAninaM karoti, jJAnAvaraNAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| kamaiva jJAninaM karoti, jJAnAvaraNAkhyakarmakSayopazamamantareNa tdnupptteH| karmaiva svApayati, nidrAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| kamaiva jAgarayati, nidrAkhyakarmakSayopazamamantareNa tdnupptteH| kamaiva sukhayati, sadvedyAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| kamaiva du:khayati , asadvedyAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| karmaiva mithyAdRSTiM karoti, vaLI vistArathI paNa [ nIva nIvavuM] jIvanuM jIvarUpa [ar] nizcayathI [no mAtra nAnIdi] lokamAtra jANa; [tata:] tenAthI [vi : hIna: : vI] zuM te hIna athavA adhika thAya che? [dravyam varSe roti] to pachI (AtmA) dravyane (arthAt dravyarUpa AtmAne) kaI rIte kare che? [ 16 ] athavA jo "[ jJAya5: bhAva: 7] jJAyaka bhAva to [ jJAnasvabhAvena titi] jJAnasvabhAve sthita rahe che" [ti matam ] ema mAnavAmAM Ave, [tAt ]i to ema paNa [mAtmA svayaM ] AtmA pote [mAtmanaH mAtmAnaM tu] potAnA AtmAne [na rati] karato nathI ema Thare che ! (A rIte kartApaNuM sAdhavA mATe vivakSA palaTIne je pakSa kahyo te ghaTato nathI.) (A pramANe, karmano kartA karma ja mAnavAmAM Ave to syAdvAda sAthe virodha Ave che; mATe AtmAne ajJAna-avasthAmAM kathaMcit potAnA ajJAnabhAvarUpa karmano kartA mAnavo, jethI syAdvAda sAthe virodha Avato nathI.) TIkA:- (ahIM pUrvapakSa A pramANe che:) "karma ja AtmAne ajJAnI kare che, kAraNa ke jJAnAvaraNa nAmanA karmanA udaya vinA tenI (ajJAnanI) anupapatti che; karma ja (AtmAne) jJAnI kare che, kAraNa ke jJAnAvaraNa nAmanA karmanA kSayopazama vinA tenI anupapatti che; karma ja suvADe che, kAraNa ke nidrA nAmanA karmanA udaya vinA tenI anupapatti che; karma ja jagADe che, kAraNa ke nidrA nAmanA karmanA kSayopazama vinA tenI anupapatti che; karma ja sukhI kare che, kAraNa ke zAtAvedanIya nAmanA karmanA udaya vinA tenI anupapatti che; karma ja duHkhI kare che, kAraNa ke azAtAvedanIya nAmanA karmanA udaya vinA tenI anupatti che; karma ja mithyAdaSTi kare che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 485 mithyAtvakarmodayamantareNa tdnupptteH| karmaivAsaMyataM cAritramohAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| karmaivordhvAdhamtiryaglokaM bhramayati, AnupUrvyAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| aparamapi yadyAvatkiJcicchubhAzubhaM tattAvatsakalamapi kamaiva karoti, prazastAprazastarAgAkhyakarmodayamantareNa tdnupptteH| yata evaM samastamapi svatantra karma karoti, karma dadAti, karma harati ca, tataH sarva eva jIvA: nityamevaikAntenAkAra eveti nishcinumH| kiJca-zrutirapyenamarthamAha; puvedAkhyaM karma striyamabhilaSati, strIvedAkhyaM karma pumAMsamabhilaSati iti vAkyena karmaNa eva karmAbhilASakartRtvasamarthanena jIvasyAbrahmakartRtvapratiSedhAt, tathA yatparaM hanti, yena ca pareNa hanyate tatparaghAtakarmeti vAkyena karmaNa eva karmaghAtakartRtvasamarthanena jIvasya ghAtakartRtvapratiSedhAca srvthaivaakrtRtvjnyaapnaat| evamIdRzaM sAMkhyasamaya svaprajJAparAdhena sUtrArthamabudhyamAnAH kecicchumaNAbhAsAH prarUpayanti; teSAM prakRterekAntena kartRtvAbhyupagamena sarveSAmeva kAraNa ke mithyAtvakarmanA udaya vinA tenI anupatti che; karma ja asaMyamI kare che, kAraNa ke cAritramohu nAmanA karmanA udaya vinA tenI anupapatti che; karma ja UrdhvalokamAM, adholokamAM ane tiryazlokamAM bhamAve che, kAraNa ke AnupUrvI nAmanA karmanA udaya vinA tenI anupapatti che; bIjuM paNa je kAMI paNa jeTaluM zubha-azubha che te badhuMya karma ja kare che, kAraNa ke prazasta-aprazasta rAga nAmanA karmanA udaya vinA tenI anapapatti che. e rIte badhuMya svataMtrapaNe karma ja kare che, karma ja Ape che, karma ja harI le che, tethI ame ema nizcaya karIe chIe ke sarve jIvo sadAya ekAMte akartA ja che. vaLI zruti (bhagavAnanI vANI, zAstra) paNa e ja arthane kahe che, kAraNa ke, (te zruti) "puruSaveda nAmanuM karma strInI abhilASA kare che ane strIveda nAmanuM karma puruSanI abhilASA kare che" e vAkyathI karmane ja karmanI abhilASAnA kartApaNAnA samarthana vaDe jIvane abrahmacaryanA kartApaNAno niSedha kare che, tathA "je parane haNe che ane je parathI haNAya che te paraghAtakarma che" e vAkyathI karmane ja karmanA ghAtanuM kartApaNuM hovAnA samarthana vaDe jIvane ghAtanA kartApaNAno niSedha kare che, ane e rIte (abrahmacaryanA tathA ghAtanA kartApaNAnA niSedha dvArA) jIvanuM sarvathA ja akartApaNuM jaNAve che." (AcAryadava kahe che ke:-) A pramANe AvA sAMkhyamatane, potAnI prajJAnA (buddhinA) aparAdhathI sUtranA arthane nahi jANanArA keTalAka *zramaNAbhAso prarUpe che; temanI, ekAMte prakRtinA kartApaNAnI mAnyatAthI, samasta jIvone ekAMte akartApaNuM * zramaNAbhAsa = muninA guNo nahi hovA chatAM potAne muni kahevarAvanAra. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 486 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jIvAnAmekAntenAkartRtvApatteH jIvaH karteti zruteH kopo duHzakyaH prihrtum| yastu karma Atmano'jJAnAdisarvabhAvAn paryAyarUpAn karoti, AtmA tvAtmAnamevaikaM dravyarUpaM karoti, tato jIvaH karteti zrutikopo na bhavatItyabhiprAyaH sa mithyaiv| jIvo hi dravyarUpeNa tAvannityo'saMkhyeyapradezo lokprimaannshc| tatra na tAvannityasya kAryatvamupapannaM, kRtktvnitytvyorektvvirodhaat| na cAvasthitAsaMkhyeyapradezasyaikasya pudgalaskandhasyeva pradezaprakSepaNAkarSaNadvAreNApi tasya kAryatvaM, pradezaprakSepaNAkarSaNe sati tsyaiktvvyaaghaataat| na cApi sakalalokavAstuvistAraparimitaniyatanijAbhogasaMgrahasya pradezasaGkocanavikAzanadvAreNa tasya kAryatvaM, pradezasaGkocanavikAzanayorapi zuSkAcarmavatpratiniyatanijavistArAddhInAdhikasya tasya krtumshkytvaat| yastu vastusvabhAvasya AvI paDe che tethI "jIva kartA che" evI je zruti teno kopa TALavo azakya thAya che (arthAt bhagavAnanI vANInI virAdhanA thAya che). vaLI, "karma AtmAnA ajJAnAdi sarva bhAvone-ke jeo paryAyarUpa che temane-kare che, ane AtmA to AtmAne ja ekane dravyarUpane kare che mATe jIva kartA che; e rIte zrutino kopa thato nathI"--evo je abhiprAya che te mithyA ja che. (te samajAvavAmAM Ave che ) jIva to dravyarUpe nitya che, asaMkhyAta-pradezI che ane lokaparimANa che. temAM prathama, nityanuM kAryapaNuM banI zakta nathI, kAraNa ke kRtakapaNAne ane nityapaNAne ekapaNAno virodha che. (AtmA nitya che tethI te kRtaka arthAt koIe karelo hoI zake nahi.) vaLI avasthita asaMkhya-pradezI eka evA tene (-AtmAne), pudgalaskaMdhanI mAphaka, pradezonA prakSepaNa AkarSaNa dvArA paNa kAryapaNuM banI zakyuM nathI, kAraNa ke pradezonuM prakSepaNa tathA AkarSaNa thAya to tenA ekapaNAno vyAghAta thAya. (skaMdha aneka paramANuono banelo che, mATe temAMthI paramANuo nIkaLI jAya tema ja temAM paramANuo Ave; paraMtu AtmA nizcita asaMkhyapradezavALuM eka ja dravya hovAthI te potAnA pradezone kADhI nAkhI zake nahi tema ja vadhAre pradezone laI zake nahi.) vaLI sakaLa lokarUpI gharanA vistArathI parimita jeno nizcita nija vistAra-saMgraha che (arthAta loka jeTaluM jenuM nizcita mApa che) tene (-AtmAne ) pradezonA saMkoca-vikAsa dvArA paNa kAryapaNuM banI zakyuM nathI, kAraNa ke pradezonAM saMkocavistAra thavA chatAM paNa, sUkA-bhInA cAmaDAnI mAphaka, nizcita nija vistArane lIdhe tene (-AtmAne) hIna-adhika karI zakAto nathI. (A rIte AtmAne dravyarUpa AtmAnuM kartApaNuM ghaTI zakyuM nathI.) vaLI, "vastusvabhAvanuM sarvathA maTavuM azakya hovAthI * saMgraha = jaththo; moTapa. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 487 sarvathApoDhumazakyatvAt jJAyako bhAvo jJAnasvabhAvena sarvadaiva tiSThati, tathA tiSThaMzca jJAyakakartRtvayoratyantaviruddhatvAnmithyAtvAdibhAvAnAM na kartA bhavati, bhavanti ca mithyAtvAdibhAvAH, tatasteSAM karmaiva kartR prarUpyata iti vAsanonmeSa: sa tu nitarAmAtmAtmAnaM krotiitybhyupgmmuphntyev| tato jJAyakasya bhAvasya sAmAnyApekSayA jJAnasvabhAvAvasthitatve'pi karmajAnAM mithyAtvAdibhAvAnAM jJAnasamaye'nAdijJeyajJAnabhedavijJAnazUnyatvAt paramAtmeti jAnato vizeSApekSayA tvajJAnarUpasya jJAnapariNAmasya karaNAtkartRtvamanumantavyaM; tAvadyAvattadAdijJeyajJAnabhedavijJAnapUrNatvAdAtmAnamevAtmeti jAnato vizeSApekSayApi jJAnarUpeNaiva jJAnapariNAmena pariNamamAnasya kevalaM jJAtRtvAtsAkSAdakartRtvaM syaat|| jJAyaka bhAva jJAnasvabhAve ja sadAya sthita rahe che ane ema sthita raheto thako, jJAyakapaNAne ane kartApaNAne atyaMta viruddhatA hovAthI, mithyAtvAdi bhAvono kartA thato nathI; ane mithyAtvAdi bhAvo to thAya che, tethI temano kartA karma ja che ema prarUpaNa karavAmAM Ave che"--AvI je vAsanA (abhiprAya, valaNa) pragaTa karavAmAM Ave che te paNa "AtmA AtmAne kare che" evI (pUrvokta) mAnyatAne atizayapaNe haNe ja che (kAraNa ke sadAya jJAyaka mAnavAthI AtmA akartA ja Tharyo). mATe, jJAyaka bhAva sAmAnya apekSAe jJAnasvabhAve avasthita hovA chatAM, karmathI utpanna thatA mithyAtvAdi bhAvonA jJAnasamaye, anAdikALathI jJaya ane jJAnanA bhedavijJAnathI zUnya hovAne lIdhe, parane AtmA tarIke jANato evo te (jJAyaka bhAva) vizeSa apekSAe ajJAnarUpa jJAnapariNAmane karato hovAthI (-ajJAnarUpa evuM je jJAnanuM pariNamana tene karato hovAthI), tene kartApaNuM saMmata karavuM ( arthAt te kartA che ema svIkAravuM ); te tyAM sudhI ke jyAM sudhI bhedavijJAnanA AdithI jJaya ane jJAnanA bhedavijJAnathI pUrNa (arthAt bhedavijJAna sahita) thavAne lIdhe AtmAne ja AtmA tarIke jANato evo te (jJAyaka bhAva), vizeSa apekSAe paNa jJAnarUpa ja jJAnapariNAme pariNamato thako (-jJAnarUpa evuM je jJAnanuM pariNamana te-rUpe ja pariNamato thako), kevaLa jJAtApaNAne lIdhe sAkSAt akartA thAya. bhAvArtha:-keTalAka jaina munio paNa syAdvAda-vANIne barAbara nahi samajIne sarvathA ekAMtano abhiprAya kare che ane vipakSA palaTIne ema kahe che ke "AtmA to bhAvakarmano akartA ja che, karmaprakRtino udaya ja bhAvakarmane kare che; ajJAna, jJAna, sUvuM, jAgavuM, sukha, duHkha, mithyAtva, asaMyama, cAra gatiomAM bhramaNa-e badhAMne, tathA je kAMI zubha-azubha bhAvo che te badhAyane karma ja kare che; jIva to akartA che." vaLI te munio zAstrano paNa evo ja artha kare che ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 488 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUttavizAhita) mA'kartAramamI spRzantu puruSaM sAMkhyA ivApyArhatAH kartAraM kalayantu taM kila sadA bhedaavbodhaaddhH| Urdhvam tUddhatabodhadhAmaniyataM pratyakSamenaM svayaM / pazyantu cyutakartRbhAvamacalaM jJAtAramekaM prm|| 205 / / "vedanA udayathI strI-puruSano vikAra thAya che ane upaghAta tathA paravAta prakRtinA udayathI paraspara ghAta pravarte che." A pramANe, jema sAMkhyamatI badhuMya prakRtinuM ja kArya mAne che ane puruSane akartA mAne che tema, potAnI buddhinA doSathI A munionuM paNa evuM ja ekAMtika mAnavuM thayuM. mATe jinavANI to syAdavAda hovAthI, sarvathA ekAMta mAnanArA te munio para jinavANIno kopa avazya thAya che. jinavANInA kopanA bhayathI jo teo vivakSA palaTIne ema kahe ke "bhAvakarmano kartA karma che ane potAnA AtmAno (arthAt potAno) kartA AtmA che; e rIte ame AtmAne kathaMcita kartA kahIe chIe, tethI vANIno kopa thato nathI;" to A temanuM kahevuM paNa mithyA ja che. AtmA dravya nitya che, asaMkhyAta pradezovALo che, lokaparimANa che, tethI temAM to kAMI navIna karavAnuM che nahi; ane je bhAvakarmarUpa paryAyo che temano kartA to te munio karmane ja kahe che; mATe AtmA to akartA ja rahyo! to pachI vANIno kopa kaI rIte maTayo? mATe AtmAnA kartApaNA ane akartApaNAnI vivakSA yathArtha mAnavI te ja syAdvAdanuM sAcuM mAnavuM che. AtmAnA kartApaNA-akartApaNA viSe satyArtha syAdvAdaprarUpaNa A pramANe che: AbhA sAmAnya apekSAe to jJAnasvabhAve ja sthita che; paraMtu mithyAtvAdi bhAvone jANatI vakhate, anAdi kALathI jJaya ane jJAnanA bhedavijJAnanA abhAvane lIdhe, zeyarUpa mithyAtvAdi bhAvone AtmA tarIke jANe che, tethI e rIte vizeSa apekSAe ajJAnarUpa jJAnapariNAmane karato hovAthI kartA che; ane jyAre bhedavijJAna thavAthI AtmAne ja AtmA tarIke jANe che tyAre vizeSa apekSAe paNa jJAnarUpa jJAnapariNAme ja pariNamato thako kevaLa jJAtA rahevAthI sAkSAt akartA che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ganI sAItA: gari] A ahaMnA matanA anuyAyIo arthAt jaino paNa [puruSa ] AtmAne, [ sarahyA. rUva] sAMkhyamatIonI jema, [ vartAram mA, pRzaC] (sarvathA) akartA na mAno; [ bhadra-gavavovAnuM adha: ] bhedajJAna thayA pahelAM [d vina] tene [ sA ] nirantara [ vartAram vartayanta] kartA mAno, [1] ane [ kardhvama] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 488 (mattinI) kSaNikamidamihaika: kalpayitvAtmatattvaM nijamanasi vidhatte krtRbhoktrorvibhedm| apaharati vimohaM tasya nityAmRtaudhaiH svayamayamabhiSiJcazciccamatkAra ev|| 206 / / bhedajJAna thayA pachI [ uddhata-vopa-dhAma-niyAM svayaM pratyakSam nam] uddhata *jJAnadhAmamAM nizcita evA A svayaM pratyakSa AtmAne [bhuta-tRbhAvam avalaM parva param jJAtAram ] kartApaNA vinAno, acaLa, eka parama jJAtA ja [pazyanta] dekho. bhAvArtha-sAMkhyamatIo puruSane sarvathA ekAMtathI akartA, zuddha udAsIna caitanyamAtra mAne che. AvuM mAnavAthI puruSane saMsAranA abhAvano prasaMga Ave che; ane jo prakRtine saMsAra mAnavAmAM Ave to te paNa ghaTatuM nathI, kAraNa ke prakRti to jaDa che, tene sukhaduHkha AdinuM saMvedana nathI, tene saMsAra kevo? AvA aneka doSo ekAMta mAnyatAmAM Ave che. sarvathA ekAMta vastunuM svarUpa ja nathI. mATe sAMkhyamatIo mithyAdaSTi che; ane jo jaino paNa evuM mAne to teo paNa mithyAdaSTi che. tethI AcAryadava upadeza kare che ke-sAMkhyamatIonI mAphaka jaino AtmAne sarvathA akartA nA mAno, jyAM sudhI svaparanuM bhedavijJAna na hoya tyAM sudhI to tene rAgAdikano-potAnAM cetanarUpa bhAvakarmono-kartA mAno, ane bhedavijJAna thayA pachI zuddha vijJAnaghana, samasta kartApaNAnA bhAvathI rahita, eka jJAtA ja mAno. Ama eka ja AtmAmAM kartApaNuM tathA akartApaNuM-e banne bhAvo vipakSAvaza siddha thAya che. Avo syAdvAda mata jainono che; ane vastusvabhAva paNa evo ja che, kalpanA nathI. AvuM (syAdvAda anusAra) mAnavAthI puruSane saMsAra-mokSa AdinI siddhi thAya che; sarvathA ekAMta mAnavAthI sarva nizcaya-vyavahArano lopa thAya che. 205. havenI gAthAomAM, "kartA anya che ane bhoktA anya che' evuM mAnanArA kSaNikavAdI bauddhamatIone temanI sarvathA ekAMta mAnyatAmAM dUSaNa batAvaze ane syAdvAda anusAra je rIte vastu svarUpa arthAt kartAbhoktApaNuM che te rIte kaheze. te gAthAonI sUcanAnuM kAvya prathama kahe che: zlokArdhaH- [ rUda] A jagatamAM [:] koI eka to (arthAt kSaNikavAdI bauddhamatI to) [ rUm kAtmatattva kSaNir kavitvA] A Atmatattvane kSaNika kalpIne [ ninamanasi] potAnA manamAM [ rra-movatro: vimeTuM vighare] kartA ane bhoktAno bheda kare che (-anya kartA che ane anya bhoktA che evuM mAne che ); [tI vimoE] . * jJAnadhAma = jJAnamaMdira, jJAnaprakAza, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 480 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (anuSTrama) vRttyaMzabhedato'tyantaM vRttimnnaashklpnaat|| anyaH karoti bhuMkte'nya ityekAntazcakAstu maa|| 207 / / tenA mohane (ajJAnane) [ 3yam vi-mAra: Pva svayam] A caitanyacamatkAra ja pote [ nitya-31mRta-zodhe] niyatArUpa amRtanA ogha (-samUho ) vaDe [ miSikhya ] abhisiMcana karato thako, [pati ] dUra kare che. bhAvArtha-kSaNikavAdI kartA-bhoktAmAM bheda mAne che, arthAta pahelI kSaNe je AtmA hato te bIjI kSaNe nathI ema mAne che. AcAryadeva kahe che ke ame tene zuM samajAvIe? A caitanya ja tenuM ajJAna dUra karaze-ke je (caitanya) anubhavagocara nitya che. pahelI kSaNe je AtmA hato te ja bIjI kSaNe kahe che ke "huM pahelAM hato te ja chuM; AvuM smaraNapUrvaka pratyabhijJAna AtmAnI nityatA batAve che. ahIM bauddhamatI kahe che ke-"je pahelI kSaNe hato te ja huM bIjI kSaNe chuM" evuM mAnavuM te to anAdi avidhAthI bhrama che; e bhrama maTe tyAre tattva siddha thAya, samasta kaleza maTe. teno uttara ApavAmAM Ave che ke huM bauddha! tuM A je dalIla kare che te AkhI dalIla karanAra eka ja AtmA che ke aneka AtmAo che? vaLI tArI AkhI dalIla eka ja AtmA sAMbhaLe che ema mAnIne tuM dalIla kare che ke AkhI dalIla pUrI thatAM sudhImAM aneka AtmAo palaTAI jAya che ema mAnIne dalIla kare che? jo aneka AtmAo palaTAI jatA hoya to tArI AkhI dalIla to koI AtmA sAMbhaLato nathI; to pachI dalIla karavAnuM prayojana zuM? * Ama aneka rIte vicArI jotAM tane jaNAze ke AtmAne kSaNika mAnIne pratyabhijJAnane bhrama kahI devo te yathArtha nathI. mATe ema samajavuM ke AtmAne ekAMte nitya ke ekAMte anitya mAnavo te banne bhrama che, vastusvarUpa nathI; ame (jaino) kathaMcit nityAnityAtmaka vastusvarUpa kahIe chIe te ja satyArtha che." 206. pharI, kSaNikavAdane yukti vaDe niSedhatuM, AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [vRti-saMza-mevata:] vRkvaMzonA arthAt paryAyonA bhedane lIdhe [ atyanta vRttima-nAza-vandhanAt] "vRttimAna arthAt dravya atyaMta (sarvathA ) nAza * jo ema kahevAmAM Ave ke "AtmA to nAza pAme che paNa te saMskAra mUkto jAya che." to te paNa yathArtha nathI; AtmA nAza pAme to AdhAra vinA saMskAra kema rahI zake ? vaLI kadApi eka AtmA saMskAra mUkto jAya, topaNa te AtmAnA saMskAra bIjA AtmAmAM pesI jAya evo niyama nyAyasaMgata nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 491 kehiMci du pajjaehiM viNassae Neva kehiMci du jiivo| jamhA tamhA kuvvadi so vA aNNo va nneyNto||345 / / kehiMci du pajjaehiM viNassae Neva kehiMci du jiivo| jamhA tamhA vedadi so vA aNNo va nneyNto||346 / / jo ceva kuNadi so ciya Na vedae jassa esa siddhNto| so jIvo NAdavvo micchAdiTThI annaarihdo||347 / / aNNo karedi aNNo paribhujadi jassa esa siddhNto| so jIvo NAdavvo micchAdiTThI annaarihdo||348 / / kaizcittu paryAyairvinazyati naiva kaizcittu jiivH| yasmAttasmAtkaroti sa vA anyo vA naikaantH|| 345 / / pAme che" evI kalpanA dvArA [ banya: roti] "anya kare che ane [kanya: muM] anya bhogave che" [ti kAnta: mA vArasu evo ekAMta na prakAzo. bhAvArtha: dravyanI avasthAo kSaNe kSaNe nAza pAmatI hovAthI bauddhamatI ema mAne che ke "dravya ja sarvathA nAza pAme che'. AvI ekAMta mAnyatA mithyA che. jo avasthAvAna padArthano nAza thAya to avasthA konA Azraye thAya? e rIte bannenA nAzano prasaMga AvavAthI zUnyano prasaMga Ave che. 207. have gAthAomAM anekAMtane pragaTa karIne kSaNikavAdane spaSTa rIte niSedhe cheH paryAya kaMIkathI viNase jIva, kaMIkathI nahi viNase, tethI kare che te ja ke bIjo-nahIM ekAMta che. 345. paryAya kaMIkathI viNase jIva, kaMIkathI nahi viNase, jIva tethI vede te ja ke bIjo-nahIM ekAMta che. 346. jIva je kare te bhogave nahi-jehano siddhAMta e, te jIva mithyAdaSTi che, ahaMtanA matano nathI. 347. jIva anya karato, anya veda-jehano siddhAMta e, te jIva mithyAdaSTi che, ahatanA matano nathI. 348 gAthArthaH- [varamAt] kAraNa ke [ nIva: ] jIva [ vazit paryA. tu ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 482 samayasAra [bhagavAna zrI kaizcittu paryAyairvinazyati naiva kaizcittu jIvaH / yasmAttasmAdvedayate sa vA anyo vA naikaantH|| 346 / / yazcaiva karoti ya caiva na vedayate yasya eSa siddhaantH| sa jIvo jJAtavyo mithyaadRssttirnaarhtH|| 347 / / anyaH karotyanyaH paribhuMkte yasya eSa siddhaantH| sa jIvo jJAtavyo mithyaadRssttirnaarhtH|| 348 / / yato hi pratisamayaM sambhavadaguruladhuguNapariNAmadvAreNa kSaNikatvAdacalitacaitanyAnvayaguNadvAreNa nityatvAcca jIvaH kaizcitparyAyairvinazyati, kaizcittu na vinazyatIti dvisvabhAvo jiivsvbhaavH| tato ya eva karoti sa evAnyo vA vedayate, ya eva 283 5ryAyothI [vinazyati ] nAtha // cha [ tu] bhane [ kaizcit ] 215 paryAyothI [na eva] nathI |sh pAmato, [ tasmAt ] tethI [ saH vA karoti] ' (4 bhogave cha) te 4 73. cha' [anyaH vA] athavA 'jI. 4 2. cha' [na ekAntaH ] seyo ta nathI ( -syaa6|6 ). [ yasmAt ] // 29 // hai [ jIvaH] 75 [ kaizcit paryAyaiH tu] 28 // 5yAyothI [vinazyati] n||22 pAme cha [ tu] ane [ kaizcit ] 2815 paryAyothI [na eva ] nathI nAza pAmato, [tasmAt ] tethI [ saH vA vedayate] (4 . cha) te 4 mogave cha' [anyaH vA ] athavA 'jI. 4 bhogave cha' [ na ekAntaH ] bhayo Asid nathI (-syAhavAha ). [yaH ca eva karoti] 4 2. cha [ saH ca eva na vedayate] te 4 nathI bhogavato' [ eSaH yasya siddhAntaH] mevono siddhAMta cha, [saH jIvaH] te 5 [ mithyAdRSTi: ] mithyASTi, [ anArhataH] manAIta ( -aaiitn| matane nahi mAnanArI) [ jJAtavyaH ] vo. [anyaH karoti] jI. cha [anyaH paribhuMkte ] bhane bhI bhogave cha' [ eSa: yasya siddhAntaH] seyo 4no siddhAMta cha, [ saH jIvaH] te 75 [ mithyAdRSTi:] mithyASTi, [anArhataH ] manAIta ( - 8-) [ sajJAtavyaH ] yo. st:-05, pratisamaye saMbhavatA (-62.4 samaye thatA) gurusgun| pariNAma dvArA kSaNika hovAthI ane acalita caitanyanA anvayarUpa guNa dvArA nitya hovAthI, keTalAka paryAyothI vinAza pAme che ane keTalAka paryAyothI nathI vinAza pAmato-ema be svabhAvavALo jIvasvabhAva che; tethI "je kare che te ja bhogave che" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 493 vedayate sa evAnyo vA karotIti naastyekaantH| evamanekAnte'pi yastatkSaNavartamAnasyaiva paramArthasattvena vastutvamiti vastvaMze'pi vastutvamadhyAsya zuddhanayalobhAdRjusUtraikAnte sthitvA ya eva karoti sa eva na vedayate, anyaH karoti anyo vedayate iti pazyati sa mithyAdRSTireva draSTavyaH, kSaNikatve'pi vRttyaMzAnAM vRttimatazcaitanyacamatkArasya ttngkotkiirnnsyaivaantHprtibhaasmaantvaat| athavA "bIjo ja bhogave che', "je bhogave che te ja kare che" athavA "bIjo ja kare che"--evo ekAMta nathI. Ama anekAMta hovA chatAM, "je (paryAya) te kSaNe varte che, tene ja paramArtha satpaNuM hovAthI, te ja vastu che' ema vastunA aMzamAM vastupaNAno adhyAsa karIne zuddhanayanA lobhathI RjusUtranayanA ekAMtamAM rahIne je ema dekhe-mAne che ke "je kare che te ja nathI bhogavato, bIjo kare che ane bIjo bhogave che, te jIva mithyAdaSTi ja dekhavo-mAnavo; kAraNa ke, vRkvaMzonuM (paryAyonuM) kSaNikapaNuM hovA chatAM, vRttimAna (paryAyI) je caitanyacamatkAra (AtmA) te to TaMkotkIrNa (nitya ) ja aMtaraMgamAM pratibhAse che. bhAvArtha-vastuno svabhAva jinavANImAM dravyaparyAyasvarUpa kahyA che; mATe syAdvAdathI evo anekAMta siddha thAya che ke paryAya-apekSAe to vastu kSaNika che ane dravya-apekSAe nitya che. jIva paNa vastu hovAthI dravyaparyAyasvarUpa che. tethI, paryAyadaSTie jovAmAM Ave to kAryane kare che eka paryAya, ane bhogave che anya paryAya; jema kemanuSyaparyAye zubhAzubha karma karyA ane tenuM phaLa devAdiparyAye bhogavyuM. dravyadRSTie jovAmAM Ave to, je kare che te ja bhogave che; jema ke manuSyaparyAyamAM je jIvadravya zubhAzubha karma karyA, te ja jIvadravya devAdi paryAyamAM pote karelAM karmanuM phaLa bhogavyuM. A rIte vastunuM svarUpa anekAMtarUpa siddha hovA chatAM, je jIva zuddhanayane samajyA vinA zuddhanayanA lobhathI vastunA eka aMzane (-vartamAna kALamAM vartatA paryAyane) ja vastu mAnI RjAsUtranayanA viSayano ekAMta pakaDI ema mAne che ke "je kare che te ja bhogavato nathI-anya bhogave che, ane je bhogave che te ja karato nathIanya kare che, te jIva mithyAdaSTi che, ahaMtanA matano nathI; kAraNa ke, paryAyonuM kSaNikapaNuM hovA chatAM, dravyarUpa caitanyacamatkAra to anubhavagocara nitya che; pratyabhijJAnathI jaNAya che ke bALaka avasthAmAM je huM hato te ja huM taruNa avasthAmAM hato ane te ja huM vRddha avasthAmAM chuM". A rIte je kathaMcit nityarUpe anubhavagocara che-svasaMvedanamAM Ave che ane jene jinavANI paNa evo ja gAya che, tene je na mAne te mithyASTi che ema jANavuM. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 494 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtavihita) AtmAnaM parizuddhamIpsubhirativyAptiM prapadyAndhakaiH kAlopAdhibalAdazuddhimadhikAM tatrApi matvA praiH| caitanyaM kSaNikaM prakalpya pRthukaiH zuddharjusUtre ratairAtmA vyujjhita eSa hAravadaho niHsUtramuktekSibhiH / / 208 / / zlokArthaH- [mAtmAne parizuddhama khuma: pare. .] AtmAne samastapaNe zuddha icchanArA bIjA koI aMdhIe- [pRthu:] bAliza janoe (bauddhoe) - [ |- upAdhi-vettAt pa tatra viru zuddhi mat] kALanI upAdhinA kAraNe paNa AtmAmAM adhika azuddhi mAnIne [gativyApti pra]i ativyAptine pAmIne, [ zuddha%nusUtra ratai:] zuddha jAsUtranayamAM rata thayA thakA [ caitanca kSaviruM pravaca] caitanyane kSaNika kalpIne, [ho Us: mAtmA yujJita:] A AtmAne choDI dIdho; [ ni:sUtramuI-limi: daravar] jema hAramono doro nahi jotAM kevaLa motIne ja jonArAo hArane choDI de che tema. bhAvArtha-AtmAne samastapaNe zuddha mAnavAnA icchaka evA bauddhoe vicAryuM ke-"AtmAne nitya mAnavAmAM Ave to nityamAM kALanI apekSA Ave che tethI upAdhi lAgI jaze; ema kALanI upAdhi lAgavAthI AtmAne moTI azuddhatA Avaze ane tethI ativyAmi doSa lAgaze." A doSanA bhayathI teoe zuddha RjAsUtranayano viSaya je vartamAna samaya teTalo ja mAtra (kSaNika ja-) AtmAne mAnyo ane nityAnityasvarUpa AtmAne na mAnyo. Ama AtmAne sarvathA kSaNika mAnavAthI temane nityAnityasvarUpadravyaparyAyasvarUpa satyArtha AtmAnI prApti na thaI; mAtra kSaNika paryAyamAM AtmAnI kalpanA thaI; paraMtu te AtmA satyArtha nathI. motInA hAramAM, dorAmAM aneka motI parovelAM hoya che, je mANasa te hAra nAmanI vastune motI tema ja dorA sahita dekhato nathI-mAtra motIne ja jue che, te chUTA chUTA motIne ja grahaNa kare che, hArane choDI de che; arthAt tene hAranI prApti thatI nathI. tevI rIte je jIvo AtmAnA eka caitanyabhAvane grahaNa karatA nathI ane samaye samaye vartanApariNAmarUpa upayoganI pravRttine dekhI AtmAne anitya kalpIne, RjAsUtranayano viSaya je vartamAna-samayamAtra kSaNikapaNe teTalo ja mAtra AtmAne mAne che (arthAta je jIvo AtmAne dravyaparyAyarUpa mAnatA nathI-mAtra kSaNika paryAyarUpa ja mAne che), teo AtmAne choDI de che; arthAt temane AtmAnI prApti thatI nathI. 208. havenA kAvyamAM AtmAno anubhava karavAnuM kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 495 (zArdUttavizAhita) karturvedayituzca yuktivazato bhedo'stvabhedo'pi vA kartA vedayitA ca mA bhavatu vA vastveva snycintytaam| protA sUtra ivAtmanIha nipuNairbhettuM na zakyA kvacicicintAmaNimAlikeyamabhito'pyekA cakAstveva nH|| 209 / / (rathoddhatA). vyAvahArikadRzaiva kevalaM kartR karma ca vibhinnmissyte| nizcayena yadi vastu cintyate karta karma ca sdaikmissyte|| 210 / / zlokArthaH- [ wtuM: ra vevitu: yurivazata: me kastu vA ame ]i kartAno ane bhoktAno yuktinA vaze bheda ho athavA abheda ho, [vA rtA re vevayitA. mA bhavatu] athavA kartA ane bhoktA bane na ho; [vastu va sacinyatA ] vastune ja anubhavo. [ nipuNe: sUtre rUva rUda Atmani protA vi--vintAmaNi--mAni vavavid menuM na zakyA ] jema catura puruSoe dorAmAM parovelI maNionI mALA bhedI zakAtI nathI, tema AtmAmAM parovelI caitanyarUpa ciMtAmaNinI mALA paNa kadI koIthI bhedI zakAtI nathI; [3yam veT] evI A AtmArUpI mALA eka ja, [na: mita: vastu pa] amane samastapaNe prakAzamAna ho (arthAt nityatva, anityatva AdinA vikalpo chUTI AtmAno nirvikalpa anubhava amane ho ). bhAvArtha-AtmA vastu hovAthI dravyaparyAyAtmaka che; tethI temAM caitanyanA pariNamanarUpa paryAyanA bhedonI apekSAe to kartA-bhoktAno bheda che ane citmAtra dravyanI apekSAe bheda nathI; ema bheda-abheda ho. athavA citmAtra anubhavanamAM bhedaabheda zA mATe kahevo? (AtmAne) kartA-bhoktA ja na kahevo, vastumAtra anubhava karavo. jema maNionI mALAmAM maNionI ane dorAnI vivakSAthI bheda-abheda che paraMtu mALAmAtra grahaNa karatAM bhedabheda-vikalpa nathI, tema AtmAmAM paryAyonI ane dravyanI vivakSAthI bheda-abheda che paraMtu AtmavastumAtra anubhava karatAM vikalpa nathI. AcArya mahArAja kahe che ke-evo nirvikalpa AtmAno anubhava ane prakAzamAna ho. 209. have AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya kahe che - zlokArtha:- [ vahevataM vyAvahArivadazA pUrva varte varSa vibhinnam rUtho] kevaLa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 496 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda jaha sippio du kammaM kuvvadi Na ya so du tammao hodi| taha jIvo vi ya kammaM kuvvadi Na ya tammao hodi||349 / / jaha sippio du karaNehiM kuvvadi Na so du tammao hodi| taha jIvo karaNehiM kuvvadi Na ya tammao hodi|| 350 / / jaha sippio du karaNANi giNhadi Na so du tammao hodi| taha jIvo karaNANi du giNhadi Na ya tammao hodi|| 351 / / jaha sippi du kammaphalaM bhujadi Na ya so du tammao hodi| taha jIvo kammaphalaM bhuMjadi Na ya tammao hodi|| 352 / / evaM vavahArassa du vattavvaM darisaNaM smaasenn| suNu Nicchayassa vayaNaM pariNAmakadaM tu jaM hodi|| 353 / / vyAvahArika dRSTithI ja kartA ane karma bhinna gaNavAmAM Ave che; [nizcaye ya ivastu vijyate] nizcayathI jo vastune vicAravAmAM Ave, [ ca pharma savA Im rUBte ] to kartA ane karma sadA eka gaNavAmAM Ave che. bhAvArtha-kevaLa vyavahAra-daSTithI ja bhinna dravyomAM kartA-karmapaNuM gaNavAmAM Ave che; nizcaya-daSTithI to eka ja dravyamAM kartA-karmapaNuM ghaTe che. 210. have A kathanane daSTAMta dvArA gAthAmAM kahe che: jyama zilpI karma kare paraMtu te nahIM tanmaya bane, tyama jIva paNa karmo kare paNa te nahIM tanmaya bane. 349. jyama zilpI karaNa vaDe kare paNa te nahIM tanmaya bane, tyama jIva karaNa vaDe kare paNa te nahIM tanyama bane. 350. jyama zilpI karaNa grahe paraMtu te nahIM tanmaya bane, tyama jIva paNa karaNo grahe paNa te nahIM tanmaya bane. 351. zilpI karamaphaLa bhogave paNa te nahIM tanmaya bane, tyama jIva karamaphaLa bhogave paNa te nahIM tanmaya bane. 352. -e rIta mata vyavahArano saMkSepathI vaktavya che; sAMbhaLa vacana nizcaya taNuM pariNAmaviSayaka jeha che. 353. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 487 jaha sippio du ceTuM kuvvadi havadi ya tahA aNaNNo se| taha jIvo vi ya kammaM kuvadi havadi ya aNaNNo se|| 354 / / jaha ceTuM kuvvaMto du sippio Niccadukkhio hodi| tatto siyA aNaNNo taha ceTThato duhI jiivo|| 355 / / yathA zilpikastu karma karoti na ca sa tu tanmayo bhvti| tathA jIvo'pi ca karma karoti na ca tanmayo bhvti||349 / / yathA zilpikastu karaNaiH karoti na ca sa tu tanmayo bhvti| tathA jIvaH karaNaiH karoti na ca tanmayo bhvti|| 350 / / yathA zilpikastu karaNAni gRhNAti na ca sa tu tanmayo bhvti| tathA jIvaH karaNAni tu gRhNAti na ca tanmayo bhvti|| 351 / / zilpI kare ceSTA ane tenAthI teha ananya che, tyama jIva karma kare ane tenAthI teha ananya che. 354. ceSTA karato zilpI jema dukhita thAya niraMtare. ne dukhathI teha ananya, tyama jIva ceSTamAna dukhI bane. 355. thArtha:- [yathA] ma [zilpika: tu] zilpA (-sonI sahi jaarii||2) [karma] kuMDaNa mAhi bha [ karoti ] 72 cha [ saH tu] paraMtu te [ tanmayaH na ca bhavati] tanmaya (te-bhaya, iMDabhiya) thato nathI, [ tathA] tama [ jIvaH api ca] 5 59 // [karma] puthy5|5 mA 56 [ karoti] 2. cha [ na ca tanmayaH bhavati ] paraMtu tanmaya (pulamaya) thato nathI. [ yathA] ma [ zilpika: tu] zilpI [ karaNaiH] tho'1 ha 429 // 43 [ karoti ] (dharma) 52 cha [ saH tu] paraMtu te [ tanmayaH na ca bhavati] tanmaya (tho hi 329||my) thato nathI, [ tathA] tema [ jIvaH ] 75 [ karaNaiH] ( mana-vayana-ya35) 32 // 43 [karoti] (bha) 72 cha [na ca tanmayaH bhavati] paraMtu tanmaya (mana-vayana-ya35 425maya) thato nathI. [ yathA] 4ma [ zilpika: tu] zilpI [ karaNAni ] 425one [gRhAti] ahe| 2. che [ saH tu] paraMtu te [ tanmayaH na ca bhavati] tanmaya thato nathI, [ tathA] tama [ jIvaH ] 75 [karaNAni tu] '25one [ gRhAti ] a6|| 72 cha [ na ca tanmayaH bhavati ] paraMtu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 488 samayasAra [bhagavAna zrI./ yathA zilpI tu karmaphalaM bhuMkte na ca sa tu tanmayo bhvti| tathA jIvaH karmaphalaM bhuMkta na ca tanmayo bhvti|| 352 / / evaM vyavahArasya tu vaktavyaM darzanaM smaasen| zRNu nizcayasya vacanaM pariNAmakRtaM tu ydbhvti|| 353 / / yathA zilpikastu ceSTAM karoti bhavati ca tthaannystsyaaH| tathA jIvo'pi ca karma karoti bhavati caannystsmaat|| 354 / / yathA ceSTAM kurvANastu zilpiko nityaduHkhito bhvti| tasmAcca syAdananyastathA ceSTamAno duHkhI jIvaH / / 355 / / yathA khalu zilpI suvarNakArAdiH kuNDalAdiparadravyapariNAmAtmakaM karma karoti, tanmaya (525maya) yato nathI. [ yathA] 4 [ zilpI tu] zilpI [ karmaphalaM] iMDaNa mA bhn|| 3||ne (pAnapAna mAhine ) [ bhuMkte ] bhogave cha [ saH tu] paraMtu te [ tanmayaH na ca bhavati] tanmaya (pAnanamiya) thato nathI, [tathA] tama. [ jIvaH ] 75 [karmaphalaM] puNyahi purAnA ne. (56529||m35 supa:pAhine) [bhuMkte] bhogave cha [ na ca tanmayaH bhavati] paraMtu tanmaya (pus529||435 supaHmiya) thato nathI. [ evaM tu] meM zata to [vyavahArasya darzanaM ] 192no mata [ samAsena ] saMkSepathI [ vaktavyam ] ThevAyogya cha. [ nizcayasya vacanaM] (63) nizcayarnu vayana [ zRNa] somaNa [ yat ] 4 [ pariNAmakRtaM tu bhavati ] 529||mvissy che. [ yathA] 45 [ zilpika: tu] zilpA [ ceSTAM karoti ] yeSTA35 bhane (potaan| 529 // 35 bhane) 2. cha [ tathA ca ] bhane [ tasyAH ananyaH bhavati] tenAthI ananya cha, [ tathA] tama [ jIvaH api ca] 05. 59 [ karma karoti] (potaan| p2i9||435) bhane 72 cha [ca ] bhane [ tasmAt ananyaH bhavati] tenAthI ananya che. [ yathA] 45 [ ceSTAM kurvANaH ] the|35. urbha 2to [ zilpikaH tu] zipI [ nityaduHkhitaH bhavati] nitya huSI thAya cha [ tasmAt ca] bhane tenAthI (6:5thI) [ananyaH syAt ] ananya cha, [ tathA ] tama. [ ceSTamAnaH ] yeSTA 42to (potaan| 529||m35 bhane 32to ) [ jIvaH ] 05. [ duHkhI ] du:SI thAya cha ( ane. du:5thA ananya cha). TIkA-jevI rIte-zilpI arthAt sonI Adi kArIgara kuMDaLa Adi je paradravyapariNAmAtmaka (-paradravyanA pariNAmasvarUpa ) karma tene kare che, hathoDA Adi je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 499 hastakuTTakAdibhiH paradravyapariNAmAtmakaiH karaNaiH karoti, hastakuTTakAdIni paradravyapariNAmAtmakAni karaNAni gRhNAti, grAmAdiparadravyapariNAmAtmakaM kuNDalAdikarmaphalaM bhuMkte ca, natvanekadravyatvena tato'nyatve sati tanmayo bhavati; tato nimittanaimittikabhAvamAtreNaiva tatra krtRkrmbhoktbhogytvvyvhaarH| tathAtmApi puNyapApAdipudgaladravyapariNAmAtmakaM karma karoti, kAyavAGmanobhiH pudgaladravyapariNAmAtmakaiH karaNaiH karoti, kAyavAGmanAMsi pudgaladravyapariNAmAtmakAni karaNAni gRhNAti, sukhaduHkhAdipudgaladravyapariNAmAtmakaM puNyapApAdikarmaphalaM bhuMkte ca, natvanekadravyatvena tato'nyatve sati tanmayo bhavati; tato nimittanaimittikabhAvamAtreNaiva tatra krtRkrmbhoktbhogytvvyvhaarH| yathA ca sa eva zilpI cikIrSuzceSTArUpamAtmapariNAmAtmakaM karma karoti, du:khalakSaNamAtmapariNAmAtmakaM ceSTArUpakarmaphalaM bhuMkte ca, ekadravyatvena tato'nanyatve sati tanmayazca bhavati; tataH pariNAmapariNAmibhAvena tatraiva krtRkrmbhoktRbhogytvnishcyH| tathAtmApi cikIrSuzceSTArUpamAtmapariNAmAtmakaM karma karoti, padravyapariNAmAtmaka karaNo temanA vaDe kare che, hathoDA Adi je paradravyapariNAmAtmaka karaNo temane grahaNa kare che ane kuMDaLa Adi karmanuM je gAma Adi paradravyapariNAmAtmaka phaLa tene bhogave che, paraMtu anekadravyapaNAne lIdhe temanAthI (karma, karaNa AdithI) anya hovAthI tanmaya (karmakaraNAdimaya) thato nathI, mATe nimittanaimittikabhAvamAtrathI ja tyAM kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno vyavahAra che; tevI rIte-AtmA paNa puNyapApa Adi je pudgaladravyapariNAmAtmaka (pudgaladravyanA pariNAmasvarUpa) karma tene kare che, kAya-vacana-mana evA je pudgaladravyapariNAmAtmaka karaNo temanA vaDe kare che, kAyavacana-mana evAM je pudgaladravyapariNAmAtmaka karaNo temane grahaNa kare che ane puNya pApa Adi karmanuM je sukhaduHkha Adi pudgaladravyapariNAmAtmaka phaLa tene bhogave che, paraMtu anekadravyapaNAne lIdhe temanAthI anya hovAthI tanmaya (te-maya) thato nathI; mATe nimitta-naimittikabhAvamAtrathI ja tyAM kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno vyavahAra che. vaLI jevI rIte-te ja zilpI, karavAnI icchaka vartato thako, ceSTArUpa (arthAta kuMDaLa Adi karavAnA potAnA pariNAmarUpa ane hukta AdinA vyApArarUpa) evuM je svapariNAmAtmaka karma tene kare che tathA du:khasvarUpa evuM je ceSTArUpa karmanuM svapariNAmAtmaka phaLa tene bhogave che, ane ekadravyapaNAne lIdhe temanAthI (karma ane karmaphaLathI) ananya hovAthI tanmaya (karmamaya ne karmaphaLamaya) che; mATe pariNAmapariNAmabhAvathI tyAM ja kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno nizcaya che; tevI rIte-AtmA paNa, karavAnI Icchaka vartato thako, ceSTArUpa (-rAgAdipariNAmarUpa ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 500 samayasAra [bhagavAna zrI duHkhalakSaNamAtmapariNAmAtmakaM ceSTArUpakarmaphalaM bhukte ca, ekadravyatvena tato'nanyatve sati tanmayazca bhavati; tataH pariNAmapariNAmibhAvena tatraiva krtRkrmbhoktRbhogytvnishcyH|| (nardaTaka) nanu pariNAma eva kila karma vinizcayataH sa bhavati nAparasya pariNAmina eva bhvet| na bhavati kartRzUnyamiha karma na caikatayA / sthitiriha vastuno bhavatu kartR tadeva ttH|| 211 / / (pRthvI) bahirluThati yadyapi sphuTadanantazaktiH svayaM tathApyaparavastuno vizati naanyvstvntrm| svabhAvaniyataM yataH sakalameva vstvissyte| svabhAvacalanAkulaH kimiha mohitaH klishyte|| 212 / / pradezonA vyApArarUpa) evuM je AtmapariNAmAtmaka karma tene kare che tathA duHkhasvarUpa evuM je ceSTArUpa karmanuM AtmapariNAmAtmaka phaLa tene bhogave che, ane ekadravyapaNAne lIdhe temanAthI ananya hovAthI tanmaya (te-maya) che; mATe pariNAma-pariNAmIbhAvathI tyAM ja kartA-karmapaNAno ane bhoktA-bhogyapaNAno nizcaya che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zloArtha:- [ nanu pariNAmaH eva kila vinizcayataH karma ] 5252. 525||m cha te 4 nizcayathI dharma cha, bhane [ saH pariNAminaH eva bhavet , aparasya na bhavati] 529||m potAnA AzrayabhUta pariNAmInuM ja hoya che, anyanuM nahi (kAraNa ke pariNAmo potapotAnA drvyn| mAzraye cha, anyn| 529||mno anya sAzraya nathI hoto); [iha karma kartRzUnyam na bhavati] qNI dharbha ta vinA hotuM nathI, [ca vastunaH ekatayA sthiti: iha na] tema 4 vastunI sa'35 sthiti (arthAta TUTastha sthiti) hotI nathA ( // 29 // vastu dravyaparyAyas135 hovAthI sarvathA nitya5j pApAsahita cha); [ tataH tad eva kartR bhavatu] mATe vastu pote 4 potAnA 525||m35 bhanI tA ( -se nizcayasiddhAMta cha). 211. have AgaLanI gAthAonI sUcanArUpe kAvya kahe cheH zloArtha:- [svayaM sphuTat-ananta-zaktiH] 4ne potAne anaMta zakti .zamAna cha sevI vastu [ bahi: yadyapi luThati ] anya vastunI 562. ho moTe cha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra (rathoddhattA) vastu caikamiha nAnyavastuno yena tena khalu vastu vastu tt| nizcayo'yamaparo'parasya kaH kiM karoti hi bhirlutthnnpi|| 213 / / 501 [tathApi anya-vastu aparavastuna: antaram na vizati] topaNa anya vastu anya vastunI aMdara pravezatI nathI, [ yata: sanam va vastu svamAva-niyatam phate] kAraNa ke samasta vastuo potapotAnA svabhAvamAM nizcita che ema mAnavAmAM Ave che. (AcAryadeva kahe che ke- ) [ 4 ] Ama hovA chatAM, [ mohita: ] mohita jIva, [ svabhAvavatana-Ata: ] potAnA svabhAvathI calita thaIne AkuLa thato thako, [vim vinazyate ] zA mATe kleza pAme che? bhAvArtha:-vastusvabhAva to niyamarUpe evo che ke koI vastumAM koI vastu maLe nahi. Ama hovA chatAM, A mohI prANI, '52zeyo sAthe potAne pAramArthika saMbaMdha che' ema mAnIne, kleza pAme che, te moTuM ajJAna che. 212. pharI AgaLanI gAthAonI sUcanArUpe bIjuM kAvya kahe che: zlokArtha:- [F 7] A lokamAM [cenapur vastu anyavastuna: na] eka vastu anya vastunI nathI, [tena vastu vastu tat vastu] tethI kharekhara vastu che te vastu ja che- [ ayam nizcaya: ] e nizcaya che. [: apara: ] Ama hovAthI koI anya vastu [aparasya vahi: lun api hi] anya vastunI bahAra loTatAM chatAM [hiM roti] tene zuM karI zake? bhAvArtha:-vastuno svabhAva to evo che ke eka vastu anya vastune palaTAvI na zake. jo ema na hoya to vastunuM vastupaNuM ja na Thare. Ama jyAM eka vastu anyane pariNamAvI zaktI nathI tyAM eka vastue anyane zuM karyuM? kAMI na karyuM. cetana-vastu sAthe ekSetrAvagArUpe puddagalo rahelAM che topaNa cetanane jaDa karIne potArUpe to pariNamAvI zakyAM nahi; to pachI puddagale cetanane zuM karyuM? kAMI na karyuM. A u52thI ema samajavuM ke-vyavahAre 52dravyone ane AtmAne zeyajJAyaka saMbaMdha hovA chatAM 52dravyo jJAyakane kAMI karatAM nathI ane jJAyaka padravyone kAMI karato nathI. 213. have, e ja arthane dRDha karatuM trIjuM kAvya kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 502 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (rathoddhatA) yattu vastu kurute'nyavastunaH kiJcanApi pariNAminaH svym| vyAvahArikadRzaiva tanmataM nAnyadasti kimapIha nishcyaat|| 214 / / jaha seDiyA du Na parassa seDiyA seDiyA ya sA hodi| taha jANago du Na parassa jANago jANago so du|| 356 / / zlokArdhaH- [vastu] eka vastu [svayam pariNAmanI anya-vastuna: ] svayaM pariNamatI anya vastune [ saiina pi kurute] kAMI paNa karI zake che- [vat tu] ema je mAnavAmAM Ave che, [tat vyAvahAri--dazA thavA matam] te vyavahAradaSTithI ja mAnavAmAM Ave che. [ nizcayAt ] nizcayathI [rUra anyat jhim api = sti] A lokamAM anya vastune anya vastu kAMI paNa nathI (arthAt eka vastune anya vastu sAthe kAMI paNa saMbaMdha nathI). bhAvArtha:-eka dravyanA pariNamanamAM anya dravya nimitta dekhIne ema kahevuM ke anya dravya A karyuM', te vyavahAranayanI dRSTithI ja che; nizcayathI to te dravyamAM anya dravya kAMI karyuM nathI. vastunA paryAyasvabhAvane lIdhe vastunuM potAnuM ja eka avasthAthI bIjI avasthArUpa pariNamana thAya che, temAM anya vastu potAnuM kAMI bheLavI zaktI nathI. A uparathI ema samajavuM ke-padravyarUpa zeya padArtho temanA bhAve pariName che ane jJAyaka AtmA potAnA bhAve pariName che; teo ekabIjAne paraspara kAMI karI zaktA nathI. mATe "jJAyaka paradravyone jANe che" ema vyavahArathI ja mAnavAmAM Ave che; nizcayathI jJAyaka to basa jJAyaka ja che. 214. ("khaDI to khaDI ja che"--e nizcaya che; "khaDI-svabhAve pariNamatI khaDI bhIMtasvabhAve pariNamatI bhIMtane sapheda kare che" ema kahevuM te paNa vyavahArakathana che. tevI rIte "jJAyaka to jJAyaka ja che"--e nizcaya che; "jJAyakasvabhAve pariNamato jJAyaka padravyasvabhAve pariNamatAM evAM paradravyone jANe che" ema kahevuM te paNa vyavahArakathana che.) AvA nizcaya-vyavahAra kathanane have gAthAomAM daSTAMta dvArA spaSTa kahe che - jyama seTikA nathI para taNI, che seTikA basa seTikA, jJAyaka nathI tyama para taNo, jJAyaka khare jJAyaka tathA 3pa6 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 503 jaha seDiyA du Na parassa seDiyA seDiyA ya sA hodi| taha pAsago du Na parassa pAsago pAsago so du|| 357 / / jaha seDiyA du Na parassa seDiyA seDiyA ya sA hodi| taha saMjado du Na parassa saMjado saMjado so du|| 358 / / jaha seDiyA du Na parassa seDiyA seDiyA ya sA hodi| taha daMsaNaM du Na parassa daMsaNaM daMsaNaM taM tu|| 359 / / evaM tu NicchayaNayassa bhAsidaM nnaanndNsnncritte| suNu vavahAraNayassa ya vattavyaM se samAseNa / / 360 / / jaha paradavvaM seDadi hu seDiyA appaNo shaavenn| taha paradavvaM jANadi NAdA vi saeNa bhaavenn|| 361 / / jaha paradavvaM seDadi hu seDiyA appaNo shaavenn| taha paradavvaM passadi jIvo vi saeNa bhaavenn|| 362 / / jyama seTikA nathI para taNI, che seTikA basa seTikA, darzaka nathI tyama para taNo, darzaka khare darzaka tathA; 3pa7. jyama seTikA nathI para taNI, che seTikA basa seTikA, saMyata nathI tyama para taNo, saMyata khare saMyata tathA; 358. jyama seTikA nathI pa2 taNI, che seTikA basa seTikA, darzana nathI tyama para taNuM, darzana khare darzana tathA. 359. ema jJAna-darzana-caritaviSayaka kathana nizcayanaya taNuM; sAMbhaLa kathana saMkSepathI enA viSe vyavahAranuM. 360. jyama nija svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLuM kare, jJAtAya e rIte jANato nija bhAvathI paradravyane; 361. jyama nija svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLuM kare, AtmAya e rIte dekhato nija bhAvathI paradravyane; 362. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 504 samayasAra [bhagavAnazrI./ jaha paradavvaM seDadi hu seDiyA appaNo shaavenn| taha paradavvaM vijahadi NAdA vi saeNa bhaavenn|| 363 / / jaha paradavvaM seDadi hu seDiyA appaNo shaavenn| taha paradavvaM saddahadi sammadiTThI shaavenn|| 364 / / evaM vavahArassa du viNicchao nnaanndNsnncritte| bhaNido aNNesu vi pajjaesu emeva nnaadvyo|| 365 / / yathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA ca sA bhvti| tathA jJAyakavastu na parasya jJAyako jJAyaka: sa tu||356 / / yathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA ca sA bhvti| tathA darzakastu na parasya darzako darzaka: sa tu|| 357 / / yathA seTikA tu na parasya seTikA seTikA ca sA bhvti| tathA saMyatastu na parasya saMyataH saMyataH sa tu|| 358 / / jyama nija svabhAvathI seTikA paradravyane dhoLuM kare, jJAtAya e rIta tyAgato nija bhAvathI paradravyane; 363. jyama nija svabhAvathI seTikA pa2dravyane dhoLuM kare, sudRSTi e rIta zraddhAMto nija bhAvathI paradravyane. 364. ema jJAna-darzana-caritamAM nirNaya kahyo vyavahArano, ne anya paryAyo viSe paNa e ja rIte jANavo. 365 uthArtha:- (o vyavahAre 52dravyAne bhane sAmAne zeya-ya, dRzya-zas, tyA-tyA tyA saMbaMdha cha, to59|| nizcaye to // pramANe cha:-) [ yathA] 4ma [ seTikA tu] 43[ parasya na ] 52nI (-bhAta mAhinI) nathI, [ seTikA ] 431. [ sA ca seTikA bhavati] te to 31 deg4 cha, [ tathA] tama [ jJAyaka: tu] 25 (1nAro, mAtmA) [ parasya na] 52no (52dravyano) nathI, [jJAyaka:] uns [ saH tu jJAyaka:] te to ya: 4 . [ yathA] 45 [ seTikA tu] 431 [ parasya na] 52nI nathI, [ seTikA] 43 [ sA ca seTikA bhavati] te to 5 04 cha, [ tathA ] tema [ darzaka: tu] zas (hemanArI 2mAtmA) [ parasya na ] 52no nathI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra pa05 yathA seTikA tu na parassa seTikA seTikA ca sA bhvti| tathA darzanaM tu na parasya darzanaM darzanaM tttu|| 359 / / evaM tu nizcayanayasya bhASitaM jnyaaydrshncritre|| zRNu vyavahAranayasya ca vaktavyaM tasya smaasen||360 / / yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svbhaaven| tathA paradravyaM jAnAti jJAtApi svakena bhaaven|| 361 / / yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svbhaaven| tathA paradravyaM pazyati jIvo'pi svakena bhaaven|| 362 / / yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svbhaaven| tathA paradravyaM vijahAti jJAtApi svakena bhaaven|| 363 / / yathA paradravyaM seTayati seTikAtmanaH svbhaaven| tathA paradravyaM zraddhatte samyagdRSTi: svbhaaven|| 364 / / [ darzakaH] za [ saH tu darzaka: ] te to za 4 cha. [ yathA ] 45 [ seTikA tu] 1.30 [parasya na] 52nI (-mIta. mAhinI) nathI, [ seTikA] 43 [ sA ca seTikA bhavati] te to 50 4 , [ tathA ] tama [ saMyataH tu] saMyata (tyA 12nArI, sAmA) [ parasya na] 52no (-52dravyano) nathI, [ saMyata: ] saMyata [ saH tu saMyataH] te to saMyata 4 cha. [yathA] 4bha [ seTikA tu] 53 [ parasya na ] 52nI nathI, [seTikA] 531 [sA ca seTikA bhavati] te to 5 4 cha, [ tathA ] tama [ darzanaM tu] zana arthAta zraddhAna [ parasya na] 52rnu nathI, [darzanaM tat tu darzanam ] harzana te to zana 4 cha arthAta zraddhAna te to zraddhAna ja che. [evaM tu] me pramA) [jJAnadarzanacaritre] na-zana-yaritra vidhe [nizcayanayasya bhASitam ] nizcayanayarnu thana cha. [ tasya ca ] vaNI te viSe [ samAsena ] saMkSepathI [ vyavahAranayasya vaktavyaM ] vyavahA2nayarnu 'thana [ zRNu ] sabhaNa. [ yathA] 4bha [ seTikA] 5. [ AtmanaH svabhAvena] potaan| svamAthI [ paradravyaM] (mIta hi) 52dravyane [ seTiyati ] sa36 42. cha, [ tathA] tama [ jJAtA api] Audu 59 // [ svaken bhAvena ] potAnA svatmAthI [ paradravyaM] 52dravyane [jAnAti] cha. [ yathA] 4 [ seTikA] 531 [AtmanaH svabhAvena ] potaan| svAmAthI [ paradravyaM] 52dravyane [ seTayati ] sa36 32. cha, [ tathA ] tama [ jIvaH api] 5 59 // [ svakena bhAvena ] potAnA svamAthI [ paradravyaM ] 52dravyane [ pazyati] he . [ yathA] 4bha [ seTikA ] 5[ AtmanaH svabhAvena ] potAnA svAbhAthI [ paradravyaM] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 506 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda evaM vyavahArasya tu vinizcayo jnyaandrshncritre| bhaNito'nyeSvapi paryAyeSu evameva jnyaatvyH|| 365 / / seTikAtra tAvacchetaguNanirbharasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNa zvaityaM kuddyaadiprdrvym| athAtra kuDyAdeH paradravyasya zvaityasya zvetayitrI seTikA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate-yadi seTikA kuDyAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati, yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati seTikA -kuDyAderbhavantI kuDyAdireva bhaveta; evaM sati seTikAyAH svadravyocchedaH / na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva prtissiddhtvaavysyaastyucchedH| tato na bhavati seTikA - kuddyaadeH| yadi na bhavatiseTikA kuDyAdestarhi kasya seTikA bhavati ? seTikAyA eva seTikA bhvti| nanu paradravyane [ seTayati] sapheda kare che, [ tathA] tema [ jJAtA pi] jJAtA paNa [svana mAvena] potAnA svabhAvathI [padravya ] paradravyane [ vinati] tyAge che. [ yathA] jema [ seTivaI] khaDI [ mAtma: svamAna] potAnA svabhAvathI [pa2dravyuM] paradravyane [seTayati] sapheda kare che, [tathA] tema [sabhya dafe:] samyagdaSTi [svabhAvena] potAnA svabhAvathI [padravyuM] paradravyane [zraddhatta ] zraddhA che. [vaM tu] A pramANe [ jJAnavarzanacaritre] jJAna-darzana-cAritra viSe [ vyavahAranayarca vinizcaya: ] vyavahAranayano nirNaya [ maLata:] kahyo; [ ceSa paryAyeSu ]i bIjA paryAyo viSe paNa [gvam ghava jJAtavya:] e rIte ja jANavo. TIkA-A jagatamAM khaDI che te zvetaguNathI bharelA svabhAvavALuM dravya che. bhIMtaAdi paradravya vyavahAre te khaDInuM caitya che (arthAt khaDI vaDe zveta karAvAyogya padArtha che). have, "zveta karanArI khaDI, ceta karavAyogya je bhIMta-Adi paradravya tenI che ke nathI?"-ema te banneno tAttvika (pAramArthika) saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave che - khaDI bhIMta-Adi paradravyanI hoya to zuM thAya te prathama vicArIe: "jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che (-juduM dravya nathI);'-Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta (arthAta vidhamAna) hovAthI, khaDI jo bhIMta-AdinI hoya to khaDI te bhIMta-Adi ja hoya (arthAt khaDI bhIMta-AdisvarUpa ja hovI joIe, bhIMtaAdithI jAdu dravya na hovuM joIe); ema hotAM, khaDInA svadravyano uccheda (nAza ) thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) khaDI bhIMta-AdinI nathI. (AgaLa vicArIe.) jo khaDI bhIMta-AdinI nathI, to khaDI konI che? khaDInI ja khaDI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 507 katarA'nyA seTikA seTikAyAH yasyAH seTikA bhavati? na khalvanyA seTikA seTikAyAH kintu svsvaamyNshaavevaanyau| kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimpi| tarhi na kasyApi seTikA, seTikA seTikaiveti nishcyH| yathAyaM dRSTAntastathAyaM dArzantika:-cetayitAtra tAvad jJAnaguNanirbharasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNa jJeyaM pudglaadiprdrvym| athAtra pudgalAdeH paradravyasya jJeyasya jJAyakazcetayitA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate-yadi cetayitA pudgalAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati cetayitA pudgalAderbhavan pudgalAdireva bhavet; evaM sati cetayituH svdrvyocchedH| na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva prtissiddhtvaavysyaastyucchedH| tato na bhavati cetayitA pudglaadeH| yadi na bhavati cetayitA pudgalAdestarhi kasya cetayitA bhavati ? cetayitureva cetayitA bhvti| nanu kataro'nyazcetayitA cetayituryasya cetayitA bhavati? na khalvanyazcetayitA cetayituH, kintu svsvaamyNshaavevaanyau| che. (A) khaDIthI judI evI bIjI kaI khaDI che ke jenI (A) khaDI che? (A) khaDIthI judI anya koI khaDI nathI, paraMtu teo be sva-svAmIrUpa aMzo ja che. ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahArathI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya nathI. to pachI khaDI koInI nathI, khaDI khaDI ja che-e nizcaya che. (e pramANe daSTAMta kahyuM.) jema A dRSTAMta che, tema A (nIce pramANe) doSThata che-A jagatamAM cetayitA (cetanAro arthAt AtmA) che te jJAnaguNathI bharelA svabhAvavALuM dravya che. pudgalAdi paradravya vyavahAre te cetayitAnuM (AtmAnuM) jJaya che, have, "jJAyaka (arthAt jANanAro) cetayitA, zaya (arthAt jaNAvAyogya) je pudgalAdi paravya teno che ke nathI ? "--ema te banneno tAttvika saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave che.-jo cetayitA pudgalAdino hoya to zuM thAya te prathama vicArIeH "jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che; -Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta (arthAt chato) hovAthI, cetayitA jo pudgalAdino hoya to cetayitA te pudagalAdi ja hoya (arthAt cetayitA pudgalAdisvarUpa ja hovo joIe, pudagalAdithI juduM dravya na hovuM joIe ); ema hotAM, cayitAnA svadravyano uccheda thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) cetayitA pudgalAdino nathI. (AgaLa vicArIe.) jo cetayitA pudgalAdino nathI to cetayitA kono che? cetayitAno ja cetayitA che. (A) cetayitAthI judo evo bIjo kyo cetayitA che ke jeno (A) cetayitA che? (A) cetayitAthI jAdo anya koI cetayitA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 508 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimpi| tarhi na kasyApi jJAyakaH, jJAyako jJAyaka eveti nishcyH| kiJca seTikAtra tAvacchetaguNanirbharasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNa zvaityaM kuddyaadiprdrvym| athAtra kuDyAde: paradravyasya zvaityasya zvetayitrI seTikA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate-yadi seTikA kuDyAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati seTikA kuDyAderbhavantI kuDyAdireva bhavet; evaM sati seTikAyAH svdrvyocchedH| na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva prtissiddhtvaavysyaastyucchedH| tato na bhavati seTikA - kuddyaadeH| yadi na bhavati seTikA kuDyAdestarhi kasya seTikA bhavati ? seTikAyA eva seTikA bhvti| nanu katarA'nyA paraMtu teo be sva-svAmIrUpa aMzo ja che. ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahArathI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya nathI. to pachI jJAyaka koIno nathI, jJAyaka jJAyaka ja che-e nizcaya che. (A rIte ahIM ema batAvyuM keH "AtmA paradravyane jANe che"--e vyavahArakathana che; "AtmA potAne jANe che"--ema kahevAmAM paNa sva-svAmIaMzarUpa vyavahAra che; jJAyaka jJAyaka ja che'-e nizcaya che. ) vaLI ( jevI rIte jJAyaka viSe daSTAMta-dASTatathI kahyuM) evI ja rIte darzaka viSe kahevAmAM Ave che.A jagatamAM khaDI che te zvetaguNathI bharelA svabhAvavALuM dravya che. bhIMta-Adi paradravya vyavahAre te khaDInuM caitya che (arthAta khaDI vaDe zveta karAvAyogya padArtha che). have, "zveta karanArI khaDI, ceta karAvAyogya je bhIMta-Adi paradravya tenI che. ke nathI?"--ema te banneno tAttvika saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave che.-jo khaDI bhIMtaAdi paradravyanI hoya to zuM thAya te prathama vicArIeH "jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che;"--Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta hovAthI, khaDI jo bhIMta-AdinI hoya to khaDI te bhIMta-AdinI ja hoya (arthAt khaDI bhIMtaAdisvarUpa ja hovI joIe); ema hotAM, khaDInA paradravyano uccheda thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) khaDI bhIMta-AdinI nathI. (AgaLa vicArIe) jo khaDI bhIMta-AdinI nathI to khaDI konI che? khaDInI ja khaDI che. (A) khaDIthI judI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 509 seTikA seTikAyAH yasyAH seTikA bhavati? na khalvanyA seTikA seTikAyAH, kintu svsvaamyNshaavevaanyau| kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimpi| tarhi na kasyApi seTikA, seTikA seTikaiveti nishcyH| yathAyaM dRSTAntastathAyaM dArzantika:cetayitAtra tAvaddarzanaguNanirbharasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNa dRzyaM pudglaadiprdrvym| athAtra pudgalAdeH paradravyasya dRzyasya darzakazcetayitA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate-yadi cetayitA pudgalAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati cetayitA pudgalAderbhavan pudgalAdireva bhavet; evaM sati cetayituH svdrvyocchedH| na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva prtissiddhtvaavysyaastyucchedH| tato na bhavati cetayitA pudglaadeH| yadi na bhavati cetayitA pudgalAdestarhi kasya cetayitA bhavati ? cetayitureva cetayitA bhvti| nanu kataro'nyazcetayitA cetayituryasya cetayitA bhavati ? na khalvanyazcetayitA cetayituH, kintu svsvaamyNshaaevI bIjI kaI khaDI che ke jenI (A) khaDI che? (A) khaDIthI judI anya koI khaDI nathI, paraMtu teo be sva-svAmIrUpa aMzo ja che. ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahArathI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya nathI. to pachI khaDI koInI nathI, khaDI khaDI ja che-e nizcaya che. jema A daSTAMta che, tema A (nIce pramANe) dardAta che-A jagatamAM cetayitA che te darzanaguNathI bharelA svabhAvavALuM dravya che. pudgalAdi paradravya vyavahAre te cetayitAnuM dazya che. have, 'darzaka (dakhanAro athavA zraddhanAro) cetayitA, dazya (dakhAvAyogya athavA zraddhAvAyogya) je pudgalAdi paradravya teno che ke nathI?"--ema te banneno tAttvika saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave che -jo cetayitA pudgalAdino hoya to zuM thAya te prathama vicArIe: "jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che;'--Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta hovAthI, cetayitA jo pudgalAdino hoya to cetayitA te pudgalAdi ja hoya (arthAt cetayitA pudgalAdisvarUpa ja hovo joIe). ema hotAM, cetayitAnA svadravyano uccheda thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) cetayitA pudgalAdino nathI. (AgaLa vicArIe:) jo cetayitA pudgalAdino nathI to cetayitA kono che? cetayitAno ja cayitA che. (A) cetayitAthI jAdo evo bIjo kyo cayitA che ke jeno (A) cetayitA che? (A) cetayitAthI judo anya koI cetayitA nathI, paraMtu teo be sva-svAmIrUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ bhagavAnazrIkuMdakuMda vevaanyau| kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimapi / tarhi na kasyApi darzaka:, darzako darzaka eveti nishcyH| 510 samayasAra api ca seTikAtra tAvacchrutaguNanirbharasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNa zvaityaM kuddyaadiprdrvym| athAtra kuDyAdeH paradravyasya caityasya zvetayitrI seTikA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate yadi seTikA kuDyAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati seTikA kuDyAderbhavantI kuDyAdireva bhavet, evaM sati seTikAyAH svdrvyocchedH| na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva pratiSiddhatvAddravyasyAstyucchedaH / tato na bhavati TikA kuddyaadeH| yadi na bhavati seTikA kuDyAdestarhi kasya seTikA bhavati ? seTikAyA eva seTikA bhvti| nanu katarA'nyA seTikA seTikAyA yasyAH seTikA bhavati ? na khalvanyA seTikA aMzo ja che, ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahA2thI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya nathI. to pachI darzaka koIno nathI, darzaka darzaka ja che-e nizcaya che. - (A rIte ahIM ema batAvyuM keH 'AtmA paradravyane dekhe che athavA zraddhe che'-e vyavahArakathana che; 'AtmA potAne dekhe che athavA zraddhe che'-ema kahevAmAM para svasvAmIaMzarUpa vyavahA2 che; 'darzaka darzaka ja che, -e nizcaya che.) vaLI (jevI rIte jJAyaka tathA darzaka viSe daSTAMta-dAEtathI kahyuM) evI ja rIte apoka (tyAjaka, tyAga karanAra ) viSe kahevAmAM Ave cheH-A jagatamAM khaDI che te zvetaguNathI bharelA svabhAvavALuM dravya che. bhIMta-Adi paradravya vyavahAre te khaDInuM caitya che (arthAt khaDI vaDe zveta karAvAyogya padArtha che). have, ' zveta karanArI khaDI, zveta karAvAyogya je bhIMta-Adi paradravya tenI che ke nathI?'-ema te banneno tAttvika saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave cheH- jo khaDI bhIMta-Adi 52dravyanI hoya to zuM thAya prathama vicArIeH 'jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che; '-Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta hovAthI, khaDI jo bhIMta-AdinI hoya to khaDI te bhIMta-Adi ja hoya (arthAt khaDI bhIMta-AdisvarUpa ja hovI joIe); ema hotAM, khaDInA svadravyano uccheda thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) khaDI bhIMta-AdinI nathI. (AgaLa vicArIe:) jo khaDI bhIMta-AdinI nathI to khaDI konI che? khaDInI ja khaDI che. (A) khaDIthI judI evI bIjI koI khaDI che ke jenI (A ) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra seTikAyAH, kintu svasvAmyaMzAvevAnyau / kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na kimpi| tarhi na kasyApi seTikA, seTikA seTikaiveti nishcyH| yathAyaM dRSTAntastathAyaM dArSTAntikaH-cetayitAtra tAvad jJAnadarzanaguNanirbharaparApohanAtmakasvabhAvaM drvym| tasya tu vyavahAreNApohyaM pudglaadiprdrvym| athAtra pudgalAdeH paradravyasyApohyasyApohakazcetayitA kiM bhavati kiM na bhavatIti tadubhayatattvasambandho mImAMsyate-yadi cetayitA pudgalAderbhavati tadA yasya yadbhavati tattadeva bhavati yathAtmano jJAnaM bhavadAtmaiva bhavatIti tattvasambandhe jIvati cetayitA pudgalAderbhavan pudgalAdireva bhavet; evaM sati cetayituH svadravyocchedaH / na ca dravyAntarasaMkramasya pUrvameva pratiSiddhatvAddravyasyAstyucchedaH / tato na bhavati cetayitA pudgalAdeH / yadi na bhavati cetayitA pudgalAdestarhi kasya cetayitA bhavati ? cetayitureva cetayitA bhavati / nanu kataro'nyazcetayitA cetayituryasya cetayitA bhavati ? na khalvanyazcetayitA cetayituH, kintu svasvAmyaMzAvevAnyau / kimatra sAdhyaM svasvAmyaMzavyavahAreNa ? na 511 khaDI che? (A) khaDIthI judI anya koI khaDI nathI, paraMtu teo be sva-svAmIrUpa aMzo ja che. ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahArathI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya nathI. to pachI khaDI koInI nathI, khaDI khaDI ja che-e nizcaya che. jema A dRSTAMta che, tema A (nIce pramANe ) dAEta cheH-A jagatamAM je cetiyatA che te, jeno jJAnadarzanaguNathI bharelo, 52nA apohanasvarUpa (tyAgasvarUpa ) svabhAva che evuM dravya che. puddagalAdi padravya vyavahAre te caitayitAnuM apohya (tyAjya, tyAgavAyogya padArtha) che. have, 'apohaka ( tyAjaka) ceyitA, apohya (tyAjya ) je puddagalAdi padravya teno che ke nathI ?'-ema te banneno tAttvika saMbaMdha ahIM vicAravAmAM Ave che:-jo cetiyatA puddagalAdino hoya to zuM thAya te prathama vicArIeH 'jenuM je hoya te te ja hoya, jema AtmAnuM jJAna hovAthI jJAna te AtmA ja che;'-Avo tAttvika saMbaMdha jIvaMta hovAthI, cetiyatA jo puddagalAdino hoya to cetiyatA te puddagalAdi ja hoya (arthAt cetiyatA puddagalAdisvarUpa ja hovo joIe ); ema hotAM, cetayitAnA svadravyano uccheda thAya. paraMtu dravyano uccheda to thato nathI, kAraNa ke eka dravyanuM anya dravyarUpe saMkramaNa thavAno to pUrve ja niSedha karyo che. mATe (e siddha thayuM ke) cetiyatA puddagalAdino nathI. ( AgaLa vicArIeH ) jo cetayitA puddagalAdino nathI to cetiyatA kono che? cetiyatAno ja cetiyatA che. (A) cetiyatAthI judo evo bIjo kyo cetiyatA che ke jeno (A) cetiyatA che? (A ) caitayitAthI jIdo anya koI cetayatA nathI, paraMtu teo be svasvAmIrUpa aMzo ja che. ahIM sva-svAmIrUpa aMzonA vyavahArathI zuM sAdhya che? kAMI sAdhya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa1ra samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda kimpi| tarhi na kasyApyapohakaH, apohako'pohaka eveti nishcyH| atha vyavahAravyAkhyAnam-yathA ca saiva seTikA zvetaguNanirbharasvabhAvA svayaM - kuDyAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAnA kuDyAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayantI - kuDyAdiparadravyanimittakenAtmana: zvetaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnA kuDya di-paradravyaM seTikAnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena zvetayatIti vyavahiyate, tathA cetayitApi jJAnaguNanirbharasvabhAvaH svayaM pudgalAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAna: pudgalAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayan pudgalAdiparadravyanimittakenAtmano jJAnaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnaH pudgalAdiparadravyaM cetayitRnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena jAnAtIti vyvhiyte| nathI. to pachI apohaka (arthAt tyAga karanAra) koIno nathI, apohaka apohaka ja chee nizcaya che. (A rIte ahIM ema batAvyuM keH "AtmA paradravyane apohe che arthAt tyAge che"--e vyavahArakathana che; "AtmA jJAnadarzanamaya evA potAne grahe che"--ema kahevAmAM paNa sva-svAmIaMzarUpa vyavahAra che; "apohaka apohaka ja che'-e nizcaya che.) have vyavahAranuM vyAkhyAna karavAmAM Ave che: jevI rIte zvetaguNathI bharelA svabhAvavALI te ja khaDI, pote bhIta-Adi padravyanA svabhAve nahi pariNamatI thakI ane bhIMta-Adi paradravyane potAnA svabhAve nahi pariNamAvatI thakI, bhIMta-Adi paradravya jene nimitta che evA potAnA kSetaguNathI bharelA svabhAvanA pariNAma vaDa UpajatI thakI, khaDI jene nimitta che evA potAnA (-bhIMta AdinA- ) svabhAvanA pariNAma vaDe UpajatA bhIMta-Adi paradravyane, potAnA (-khaDInA-) svabhAvathI zveta kare che-ema vyavahAra karavAmAM Ave che, tevI rIte jJAnaguNathI bharelA svabhAvavALo cayitA paNa, pote pulAdi paradravyanA svabhAve nahi pariNamato thako ane pudgalAdi paradravyane potAnA svabhAve nahi parisamAvato thako, pudgalAdi paradravya jene nimitta che evA potAnA jJAnaguNathI bharelA svabhAvanA pariNAma vaDe Upajato thako, cetayitA jene nimitta che evA potAnA (-pudagalAdinA-) svabhAvanA pariNAma vaDa UpajatA pudgalAdi paradravyane potAnA (-cetayitAnA-) svabhAvathI jANe che-ema vyavahAra karavAmAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 513 kiJca-yathA ca saiva seTikA zvetaguNanirbharasvabhAvA svayaM kuDyAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAnA kuDyAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayantI kuDyAdiparadravyanimittakenAtmanaH zvetaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnA kuDya diparadravyaM seTikAnimittakenAtmana: svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena zvetayatIti vyavahriyate, tathA cetayitApi darzanaguNanirbharasvabhAvaH svayaM pudgalAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAna: pudgalAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayan pudgalAdiparadravyanimittakenAtmano darzanaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnaH pudgalAdiparadravyaM cetayitRnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena pazyatIti vyvhriyte| api ca-yathA ca saiva seTikA zvetaguNanirbharasvabhAvA svayaM kuDyAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAnA kuDyAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayantI kuDyAdiparadravyanimittakenAtmanaH zvetaguNanirbharasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnA vaLI (jevI rIte jJAnaguNano vyavahAra kahyo ) evI ja rIte darzanaguNano vyavahAra kahevAmAM Ave che -jevI rIte zvetaguNathI bharelA svabhAvavALI te ja khaDI, pote bhIMta-Adi paradravyanA svabhAve nahi pariNamatI thakI ane bhIMta-Adi paradravyane potAnA svabhAve nahi pariNamAvatI thakI, bhIMta-Adi paradravya jene nimitta che evA potAnA zvetaguNathI bharelA svabhAvanA pariNAma vaDa UpajatI thakI, khaDI jene nimitta che evA potAnA (-bhIMta-AdinA-) svabhAvanA pariNAma vaDe UpajatA bhIMta-Adi paradravyane potAnA (-khaDInA-) svabhAvathI zveta kare che-ema vyavahAra karavAmAM Ave che; tevI rIte darzanaguNathI bharelA svabhAvavALo cutayitA paNa, pote pudgalAdi paradravyanA svabhAve nahi pariNamato thako ane pudgalAdi paradravyane potAnA svabhAve nahi parimAvato thako, pudagalAdi paradravya jene nimitta che evA potAnA darzanaguNathI bharelA svabhAvanA pariNAma vaDe Upajato thako, cetayitA jene nimitta che evA potAnA (-pudagalAdinA-) svabhAvanA pariNAma vaDe UpajatA pudgalAdi paradravyane potAnA (-cetayitAnA-) svabhAvathI dekhe che athavA zraddhe che-ema vyavahAra karavAmAM Ave che. vaLI (jevI rIte jJAna-darzana guNono vyavahAra kahyo) evI ja rIte cAritraguNano vyavahAra kahevAmAM Ave che -jevI rIte zvetaguNathI bharelA svabhAvavALI te ja khaDI, pote bhIMta-Adi paradravyanA svabhAve nahi pariNamatI thakI ane bhIMta-Adi paradravyane potAnA svabhAve nahi pariNamAvatI thakI, bhIMta-Adi paradravya jene nimitta che evA potAnA kSetaguNathI bharelA svabhAvanA pariNAma vaDe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 514 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda kuDyAdiparadravyaM seTikAnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvena zvetayatIti vyavahriyate, tathA cetayitApi jJAnadarzanaguNanirbharaparApohanAtmakasvabhAva: svayaM pudgalAdiparadravyasvabhAvenApariNamamAna: pudgalAdiparadravyaM cAtmasvabhAvenApariNamayan pudgalAdiparadravyanimittakenAtmano jJAnadarzanaguNanirbharaparApohanAtmakasvabhAvasya pariNAmenotpadyamAnaH pudgalAdiparadravyaM cetayitRnimittakenAtmanaH svabhAvasya pariNAmenotpadyamAnamAtmanaH svabhAvenApohatIti vyvhiyte| evamayamAtmano jJAnadarzanacAritraparyAyANAM nishcyvyvhaarprkaarH| evamevAnyeSAM sarveSAmapi paryAyANAM drssttvyH| UpajatI thakI, khaDI jene nimitta che evA potAnA (-bhIMta-AdinA-) svabhAvanA pariNAma vaDe UpajatA bhIMta-Adi paradravyane, potAnA (-khaDInA-) svabhAvathI zveta kare che-ema vyavahAra karavAmAM Ave che tevI rIte jeno jJAnadarzanaguNathI bharelo, paranA aponasvarUpa svabhAva che evo cetayitA paNa, pote pudagalAdi paradravyanA svabhAve nahi pariNamato thako ane pudgalAdi paradravyane potAnA svabhAve nahi pariNamAvato thako, pagalAdi paradravya jene nimitta che evA potAnA jJAnadarzanaguNathI bharelA paraapohanAtmaka (-paranA tyAgasvarUpa) svabhAvanA pariNAma vaDe Upajato thako, cetayitA jene nimitta che evA potAnA (-pudagalAdinA-) svabhAvanA pariNAma vaDa UpajatA pudgalAdi paradravyane, potAnA (-cetayitAnA-) svabhAvathI apohe che arthAt tyAge cheema vyavahAra karavAmAM Ave che. e rIte A, AtmAnA jJAna-darzana-cAritra paryAyono nizcaya-vyavahAra prakAra che. e ja pramANe bIjA paNa samasta paryAyono nizcaya-vyavahAra prakAra samajavo. bhAvArtha-zuddhanayathI AtmAno eka cetanAmAtra svabhAva che. tenA pariNAma jANavuM, dekhavuM, zraddhavuM, nivRtta thavuM ityAdi che. tyAM nizcayanayathI vicAravAmAM Ave to AtmAne paradravyano jJAyaka nathI kahI zakAto, darzaka nathI kahI zakAto, zraddhAna karanAro nathI kahI zakAto, tyAga karanAro nathI kahI zakAto; kAraNa ke paradravyane ane AtmAne nizcayathI kAMI paNa saMbaMdha nathI. je jJAna, darzana, zraddhAna, tyAga ityAdi bhAvo che, te pote ja che; bhAva-bhAvakano bheda kahevo te paNa vyavahAra che. nizcayathI bhAva ane bhAva karanArano bheda nathI. have vyavahAranaya viSe. vyavahAranayathI AtmAne paradravyano jJAtA, draSTA, zraddhA karanAra, tyAga karanAra kahevAmAM Ave che; kAraNa ke paradravyane ane AtmAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 515 (zArdUtavihita) zuddhadravyanirUpaNArpitamatestattvaM samutpazyato naikadravyagataM cakAsti kimapi dravyAtaraM jaatucit| jJAnaM jJeyamavaiti yattu tadayaM zuddhasvabhAvodaya: kiM dravyAntaracumbanAkuladhiyastattvAccyavante jnaaH|| 215 / / (mantAkrAntA) zuddhadravyasvarasabhavanAtki svabhAvasya zeSamanyavyaM bhavati yadi vA tasya kiM syaatsvbhaavH| jyotsnArUpaM snapayati bhuvaM naiva tasyAsti bhUmirjJAnaM jJeyaM kalayati sadA jJeyamasyAsti naiv|| 216 / / nimittanaimittikabhAva che. jJAnAdi bhAvone paradravya nimitta thatuM hovAthI vyavahArI jano kahe che ke-AtmA paradravyane jANe che, paradravyane dekhe che, paradravyanuM zraddhAna kare che, padravyane tyAge che. e pramANe nizcaya-vyavahAranA prakArane jANI yathAvat (jema kahyuM che tema) zraddhAna karavuM. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ zuddha-dravya-nirUpaNa-rpita-mate: tattva samuFzyata: ] jeNe zuddha dravyanA nirUpaNamAM buddhine sthApI-lagADI che ane je tattvane anubhave che, te puruSane [padravya-Ata --ibapi dravya-kantara nAtuvid na vAsti] eka dravyanI aMdara koI paNa anya dravya raheluM bilakula (kadApi) bhAsatuM nathI. [ya tu jJAna ayam vati tata maye zuddha-svamAva-3ya:] jJAna zeyane jANe che te to A jJAnanA zuddha svabhAvano udaya che. [nanA:] Ama che to pachI loko [ dravya-ttara-guNvana-DIne-dhiya:] jJAnane anya dravya sAthe sparza hovAnI mAnyatAthI AkuLa buddhivALA thayA thakA [tattvAt] tattvathI (zuddha svarUpathI) [ viruM vyavanta] zA mATe Tyuta thAya che? bhAvArtha:-zuddhanayanI dRSTithI tattvanuM svarUpa vicAratAM anya dravyano anya dravyamAM praveza dekhAto nathI. jJAnamAM anya dravyo pratibhAse che te to A jJAnanI svacchatAno svabhAva che; kAMI jJAna temane sparzatuM nathI ke teo jJAnane sparzatAM nathI. Ama hovA chatAM, jJAnamAM anya dravyono pratibhAsa dekhIne A loko "jJAnane parajJayo sAthe paramArtha saMbaMdha che" evuM mAnatA thakA jJAnasvarUpathI zruta thAya che, te temanuM ajJAna che. temanA para karuNA karIne AcAryadava kahe che ke A loko tattvathI kAM Tyuta thAya che ? 215. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 516 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (nDiIkrAntA) rAgadveSadvayamudayate tAvadetanna yAvat jJAnaM jJAnaM bhavati na punarbAdhyatAM yAti bodhym| jJAnaM jJAnaM bhavatu tadidaM nyakkRtAjJAnabhAvaM bhAvAbhAvau bhavati tirayan yena puurnnsvbhaavH|| 217 / / pharI A ja arthane daDha kare che: zlokArdhaH- [ zuddha-dravya-svarasa-bhavanAt] zuddha dravyanuM (AtmA Adi dravyanuM ) nijarasarUpe (arthAt jJAna Adi svabhAve ) pariNamana thatuM hovAthI, [ skanya-dravya vi svabhAvastha bhavati] bAkInuM koI anyadravya zuM te (jJAnAdi) svabhAvanuM thaI zake ? (na ja thaI zake.) [ya ivA svabhAva: vi tarasya racAt ] athavA zuM te ( jJAnAdi svabhAva) koI anyadravyano thaI zake? na ja thaI zake. paramArthe eka dravyane anya dravya sAthe saMbaMdha nathI.) [LyonA muvuM nayiti] cAMdanInuM rUpa pRthvIne ujvaLa kare che [ bhUmi: tasya na va sti] topaNa pRthvI cAMdanInI thatI ja nathI; [ jJAna Neya savA nayati] tevI rIte jJAna jJayane sado jANe che [Neyam sarca masti na thavuM] topaNa ya jJAnanuM thatuM ja nathI. bhAvArtha-zuddhanayanI dRSTithI jovAmAM Ave to koI dravyano svabhAva koI anya dravyarUpe thato nathI. jema cAMdanI pRthvIne ujvaLa kare che paraMtu pRthvI cAMdanInI jarA paNa thatI nathI, tema jJAna jJayane jANe che paraMtu jJaya jJAnanuM jarA paNa thatuM nathI. AtmAno jJAnasvabhAva hovAthI tenI svacchatAmAM geya svayameva jhaLake che, paraMtu jJAnamAM te zayono praveza nathI. 216. have AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya kahe che zlokArtha:- [ tAvat ra-Sa-yam 3yate] tyAM sudhI rAga-dveSanuM hRddha udaya pAme che (utpanna thAya che) [yAvat tat jJAnuM jJAna na mavati] ke jyAM sudhI A jJAna jJAnarUpa na thAya [puna: voTyam vadhyatAM na yAti] ane zeya zeyapaNAne na pAme. [tata rUvaM jJAna jevakRta-31jJAnamAvuM jJAna bhavatu] mATe A jJAna, ajJAnabhAvane dUra karIne, jJAnarUpa thAo- [ yena bhAva-kamAvI tirayana pUravamAva: bhavati ] ke jethI bhAvaabhAvane (rAga-dveSane) aTakAvI deto pUrNasvabhAva ( pragaTa) thAya. bhAvArtha-jyAM sudhI jJAna jJAnarUpa na thAya, jJaya zeyarUpa na thAya, tyAM sudhI rAgadveSa Upaje che, mATe A jJAna, ajJAnabhAvane dUra karIne, jJAnarUpa thAo, ke jethI jJAnamAM je bhAva ane abhAvarUpa be avasthAo thAya che te maTI jAya ane jJAna pUrNasvabhAvane pAmI jAya. e prArthanA che. ra17. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 517 daMsaNaNANacarattiM kiMci vi Natthi du acedaNe vise| tamhA ki ghAdayade cedayidA tesu visesu|| 366 / / daMsaNaNANacarittaM kiMci vi Natthi du acedaNe kmme| tamhA kiM ghAdayade cedayidA tamhi kmmmhi|| 367 / / daMsaNaNANacarittaM kiMci vi Natthi du acedaNe kaae| tamhA kiM ghAdayade cedayidA tesu kaaesu||368 / / NANassa daMsaNassa ya bhaNido ghAdo tahA crittss| Na vi tahiM poggaladavvassa ko vi ghAdo du nniddittttho||369 / / jIvassa je guNA kei Natthi khalu te paresu dvvesu| tamhA sammAdihissa Natthi rAgo du visesu|| 370 / / jJAna ane jJaya taddana bhinna che, AtmAnA darzanajJAnacAritrAdi koI guNo padravyomAM nathI" ema jANato hovAthI samyagdaSTine viSayo pratye rAga thato nathI; vaLI rAgadveSAdi jaDa viSayomAM paNa nathI; teo mAtra ajJAnadazAmAM vartatA jIvanA pariNAma che.-AvA arthanI gAthAo have kahe che: cAritra-darzana-jJAna jarIye nahi acetana viSayamAM, te kAraNe A AtamA zuM haNI zake te viSayamAM? 366. cAritra-darzana-jJAna jarIye nahi acetana karmamAM, te kAraNe A AtamA zuM haNI zake te karmamAM? 367. cAritra-darzana-jJAna jarIye nahi acetana kAyamAM, te kAraNe A AtamA zuM haNI zake te kAyamAM? 368. che jJAnano, darzana taNo, upaghAta bhAkhyo caritano, tyAM koI paNa bhAkhyo nathI upaghAta pudgaladravyano. 369. je guNa jIva taNA, khare te koI nahi paradravyamAM, te kAraNe viSayo prati sudRSTi jIvane rAga nA. 370. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 518 samayasAra [bhagavAnazrI./ rAgo dAso moho jIvasseva ya annnnnnprinnaamaa| edeNa kAraNeNa du saddAdisu Natthi raagaadii|| 371 / / darzanajJAnacAritraM kiJcidapi nAsti tvacetane vissye| tasmAtkiM hanti cetayitA teSu vissyessu|| 366 / / darzanajJAnacAritraM kiJcidapi nAsti tvacetane krmnni| tasmAtkiM hanti cetayitA tatra krmnni|| 367 / / darzanajJAnacAritraM kiJcidapi nAsti tvacetane kaaye| tasmAtkiM hanti cetayitA teSu kAyeSu / / 368 / / jJAnasya darzanasya ca bhaNito ghAtastathA caaritrsy| nApi tatra pudgaladravyasya ko'pi ghAtastu nirdiSTaH / / 369 / / vaLI rAga, dveSa, vimoha to jIvanA ananya pariNAma che, te kAraNe zabdAdi viSayomAM nahIM rAgAdi che. 371. ||thaarth:- [darzanajJAnacAritram ] zana-zAna-yAritra [acetane viSaye tu] ayetana viSayamA [ kiJcit api] 42 // 59 // [na asti] nathI, [tasmAt ] tethI [ cetayitA] [ teSu viSayeSu ] te viSayomA [kiM hanti ] | 9) ( arthAt ||no ghAta rI za)? [darzanajJAnacAritram ] zana-na-yAritra [acetane karmaNi tu] ayetana dharbhamA [ kiJcit api] deg42 // 59 // [ na asti] nathI, [ tasmAt ] tethI [cetayitA] mAtmA [ tatra karmaNi] te ubhamA [ kiM hanti ] zuM ? (si 0 zahato nathI.) / [ darzanajJAnacAritram ] zana-na-yaritra [acetane kAye tu] ayetana AyAma [kiJcit api] 42 // 59 // [ na asti] nathI, [ tasmAt ] tethI [cetayitA] AtmA [ teSu kAyeSu ] te yAmImA [ kiM hanti ] zuM ? (sis 0 za'to nathI.) / [jJAnasya ] nino, [darzanasya ca ] zanano [ tathA cAritrasya ] tathA yAtrino [ghAtaH bhaNitaH ] pAta 'tyo , [ tatra] tyAM [ pudgaladravyasya ] pusadravyano [ghAtaH tu] ghAta [ka: api] 42 // 59 // [na api nirdiSTa: ] 'yo nathI. (rzana-zAna-yAritra udi pugaladravya haNAtuM nathI.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra jIvasya ye guNAH kecinna santi khalu te pareSu dravyeSu / tasmAtsampagdRSTernAsti rAgastu viSayeSu / / 370 / / rAga dveSo moho jIvasyaiva cAnanyapariNAmAH / etena kAraNena tu zabdAdiSu na santi rAgAdayaH / / 379 / / yaddhi yatra bhavati tattadvAte hanyata eva, yathA pradIpaghAte prakAzo hanyate; yatra ca yadbhavati tattaddhAte hanyata eva, yathA prakAzaghAte pradIpo hanyate / yattu yatra na bhavati tattaddhAte na hanyate, yathA ghaTaghAte ghaTapradIpo na hanyate; yatra ca yanna bhavati tattaddhAte na hanyate, yathA ghaTapradIpaghAte ghaTo na hanyate / athAtmano dharmA darzanajJAnacAritrANi pudgaladravyaghAte'pi na hanyante, na ca darzanajJAnacAritrANAM ghAte'pi pudgaladravyaM hanyate; evaM darzanajJAnacAritrANi pudgaladravye na bhavantItyAyAti; anyathA taddhAte pudgaladravya ( A rIte ) [ ye jhevit] je koI [nIvaca muLA: ] jIvanA guNo che, [ te vastu] te kharekhara [reSu dravyeSu] 52 dravyomAM [tta santi] nathI; [tasmAt] tethI [ samyagdache: ] samyagdaSTine [ viSayeSu] viSayo pratye [rA: tu] rAga [TM asti ] nathI. 519 [7] vaLI [ rAma: dveSa: moi: ] rAga, dveSa ane moha [ nIvaca va] jIvanA ja [ananyaparinAmA: ] ananya (ekarUpa ) pariNAma che, [tena bArabena tu] te kAraNe [ rAya: ] rAgAdika [zAviSu] zabdAdi viSayomAM (paNa ) [TM santi ] nathI. (rAgadveSAdi samyagdaSTi AtmAmAM nathI tema ja jaDa viSayomAM nathI, mAtra ajJAnadazAmAM rahelA jIvanA pariNAma che.) * ghaTa-pradIpa guNo che.) TIkA:-kharekhara je jemAM hoya te teno ghAta thatAM haNAya ja che ( arthAt AdhArano ghAta thatAM Adheyano ghAta thAya ja che), jema dIvAno ghAta thatAM (dIvAmAM rahelo) prakAza haNAya che; tathA jemAM je hoya te teno ghAta thatAM haNAya ja che (arthAt Adheyano ghAta thatAM AdhArano ghAta thAya ja che), jema prakAzano ghAta thatAM dIvo haNAya che. vaLI je jemAM na hoya te teno ghAta thatAM haNAtuM nathI, jema ghaTano ghAta thatAM *ghaTapradIpa haNAto nathI; tathA jemAM je na hoya te teno ghAta thatAM haNAtuM nathI, jema ghaTapradIpano ghAta thatAM ghaTa haNAto nathI. (e pramANe nyAya kahyo.) have, AtmAnA dharmodarzana, jJAna ane cAritra-puddagaladravyano ghAta thavA chatAM haNAtA nathI ane darzana-jJAnacAritrano ghAta thavA chatAM pudgaladravya haNAtuM nathI (e to spaSTa che); mATe e rIte 'darzana-jJAna-cAritra puddagaladravyamAM nathI' ema = ghaDAmAM mUkelo dIvo. ( 52mArthe dIvo ghaDAmAM nathI, ghaDAmAM to ghaDAnA ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para) samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda ghAtasya, pudgaladravyaghAte taddhAtasya durnivaartvaat| yata evaM tato ye yAvantaH kecanApi jIvaguNAste sarve'pi paradravyeSu na santIti samyak pazyAmaH, anyathA atrApi jIvaguNaghAte pudgaladravyaghAtasya, pudgaladravyaghAte jIvaguNaghAtasya ca durnivaartvaat| yadyevaM tarhi kutaH samyagdRSTerbhavati rAgo viSayeSu ? na kuto'pi| tarhi rAgasya katarA khAni: ? rAgadveSamohA hi jIvasyaivAjJAnamayA: pariNAmAH, tataH paradravyatvAdviSayeSu na santi, ajJAnAbhAvAtsamyagdRSTau tu na bhvnti| evaM te viSayeSvasantaH samyagdRSTena bhavanto, na bhvntyev| phalita (siddha) thAya che; kAraNa ke, jo ema na hoya to darzana-jJAna-cAritrano ghAta thatAM pudgaladravyano ghAta, ane pudgaladravyano ghAta thatAM darzana-jJAna-cAritrano ghAta anivArya thAya (arthAt avazya thavo joIe). Ama che tethI je koI jeTalA jIvanA guNo che te badhAya paradravyomAM nathI ema ame samyaka prakAre dekhIe chIe (-mAnIe chIe); kAraNa ke jo ema na hoya to, ahIM paNa jIvanA guNono ghAta thatAM pudgaladravyano ghAta, ane pudgaladravyano ghAta thatAM jIvanA guNono ghAta anivArya thAya. (A rIte siddha thayuM ke jIvanA koI guNo pudgaladravyamAM nathI.) (prazna:-) jo Ama che to samyagdaSTine viSayomAM rAga kayA kAraNe thAya che? (uttara:-) koI paNa kAraNe thato nathI. (prazna:-) to pachI rAganI kaI khANa che? (uttara-) rAga-dveSa-moha, jIvanA ja ajJAnamaya pariNAma che (arthAt jIvanuM ajJAna ja rAgAdika UpajavAnI khANa che); mATe te rAgadveSamoha, viSayomAM nathI kAraNa ke viSayo paradravya che, ane samyagdaSTimAM (paNa) nathI kAraNa ke tene ajJAnano abhAva che; A rIte rAgadveSamoha, viSayomAM nahi hovAthI ane samyagdaSTine (paNa) nahi hovAthI, (teo) che ja nahi. bhAvArtha-AtmAne ajJAnamaya pariNAmarUpa rAgadveSamoha utpanna thatAM AtmAnA darzana-jJAna-cAritrAdi guNo haNAya che, paraMtu te guNo haNAtAM chatAM acetana pagaladravya haNAtuM nathI; vaLI pudgala dravya haNAtAM darzana-jJAna-cAritrAdi haNAtAM nathI; mATe jIvanA koI guNo pudgaladravyamAM nathI. AvuM jANatA samyagdaSTine acetana viSayomAM rAgAdi thatA nathI. rAgadveSamoha pudgaladravyamAM nathI, jIvanA ja astitvamAM ajJAnathI Upaje che; jyAre ajJAnano abhAva thAya arthAta samyagdaSTi thAya tyAre teo UpajatA nathI. A rIte rAgadveSamoha pudgalamAM nathI tema ja samyagdaSTimAM paNa nathI, tethI zuddhadravyadRSTithI jotAM teo che ja nahi. paryAyadRSTithI jotAM jIvane ajJAna-avasthAmAM teo che, e pramANe jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra pa21 (mundrAntiA ) rAgadveSAviha hi bhavati jJAnamajJAnabhAvAt tau vastutvapraNihitadRzA dRzyamAnau na kinycit| samyagdRSTi: kSapayatu tatastattvadRSTyA sphuTaM tau jJAnajyotirvvalati sahajaM yena puurnnaaclaarciH|| 218 / / (zAMtinI ) rAgadveSotpAdakaM tattvadRSTyA nAnyaTravyaM vIkSyate kinycnaapi| sarvadravyotpattirantazcakAsti vyaktAtyantaM svasvabhAvena ysmaat|| 219 / / have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che zlokArthaH- [66 jJAnam hi ajJAnamAvAn rA-deSa mavati] A jagatamAM jJAna ja ajJAnabhAvathI rAgadveSarUpe pariName che; [vastutva-prazihita-dazA dazyamAno to viSyi ] vastutvamAM mUkelI (-sthApelI, ekAgra karelI) daSTi vaDe jotAM (arthAt dravyadRSTithI jotAM, te rAgadveSa kAMI ja nathI (-dravyarUpa jajudI vastu nathI). [tata: sabhya: tattvadaryo to 8 kSayag] mATe (AcAryadava preraNA kare che kesamyagdaSTi puruSa tattvadaSTi vaDe temane (rAgadveSane) pragaTa rIte kSaya karo, [ yena pUrNa--saversa-rvi: saranuM jJAnajyoti: kvanati] ke jethI, pUrNa ane acaLa jeno prakAza che evI (dedIpyamAna) sahaja jJAnajyoti prakAze. bhAvArtha-rAgadveSa koI jAdu dravya nathI, jIvane ajJAnabhAvathI (rAgadveSarUpa pariNAma) thAya che; mATe samyagdaSTi thaIne tattvadaSTithI jovAmAM Ave to teo (rAgadveSa) kAMI paNa vastu nathI ema dekhAya che, ane ghAtikarmano nAza thaI kevaLajJAna Upaje che. 218. "anya dravya anya dravyane guNa upajAvI zakyuM nathI ' ema havenI gAthAmAM kaheze; tenI sUcanArUpa kAvya prathama kahe che zlokArdhaH- [ tattvadaDcA] tattvadaSTithI jotAM, [2-6-utpAvaruM anyat dravya gvina pi na vIkyate] rAgadveSane upajAvanAruM anya dravya jarAya dekhAtuM nathI, [mAta sarva--dravya-utpatti: sva4mAve santa: atyanta vyavAsti] kAraNa ke sarva dravyonI utpatti potAnA svabhAvathI ja thatI aMtaraMgamAM atyaMta pragaTa prakAze che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 522 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda aNNadavieNa aNNadaviyassa No kIrae gunnuppaao| tamhA du savvadavvA uppajjaMte shaavenn||372 / / anyadravyeNAnyadravyasya na kriyate gunnotpaadH| tasmAttu sarvadravyANyutpadyante svbhaaven|| 372 / / na ca jIvasya paradravyaM rAgAdInutpAdayatIti zaGkyam; anyadravyeNAnyadravyaguNotpAdakaraNasyAyogAta; sarvadravyANAM svbhaavenaivotpaadaat| tathAhi-mRttikA kRmbhabhAvenotpadyamAnA kiM kumbhakArasvabhAvenotpadyate, kiM mRttikAsvabhAvena ? yadi kumbhakArasvabhAvenotpadyate tadA kumbhakaraNAhaGkAranirbharapuruSAdhiSThitavyApRtakara-puruSazarIrAkAra: kumbhaH syaat| na ca tathAsti, dravyAntarasvabhAvena dravyapariNAmotpAda bhAvArtha:-rAgadveSa cetananA ja pariNAma che. anya dravya AtmAne rAgadveSa upajAvI zakyuM nathI; kAraNa ke sarva dravyonI utpatti potapotAnA svabhAvathI ja thAya che, anya dravyamAM anya dravyanA guNaparyAyonI utpatti thatI nathI. 219. have A arthane gAthAmAM kahe cheH ko dravya bIjA dravyane utpAda nahi guNano kare, tethI badhAMye dravya nija svabhAvathI Upaje khare. 372. gAthArthaH- [gacaMdravyeLa ] anya dravyathI [ nyadravyaraca] anya dravyane [guNotpatti ] guNanI utpatti [na kriyad] karI zakAtI nathI; [ tamAt tu] tethI (e siddhAMta che ke) [ sarvadravyA]i sarva dravyo [svamAve] potapotAnA svabhAvathI [3Fghanta ] Upaje che. TIkA:-vaLI jIvane paradravya rAgAdika upajAve che ema zaMkA na karavI; kAraNa ke anya dravya vaDe anya dravyanA guNano utpAda karAvAnI ayogyatA che; kema ke sarva dravyono svabhAvathI ja utpAda thAya che. A vAta dAMtathI samajAvavAmAM Ave che - mATI kuMbhabhAve (ghaDA-bhAve) UpajatI thakI zuM kuMbhAranA svabhAvathI Upaje che ke mATInA svabhAvathI Upaje che? jo kuMbhAranA svabhAvathI UpajatI hoya to jemAM vaDo karavAnA ahaMkArathI bharelo puruSa rahelo che ane jeno hAtha (ghaDo karavAno) vyApAra kare che evuM je puruSanuM zarIra tenA AkAre ghaDo thavo joIe. paraMtu ema to thatuM nathI, kAraNa ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra syaadrshnaat| yadyevaM tarhi mRttikA kumbhakArasvabhAvena notpadyate, kintu mRttikAsvabhAvenaiva, svasvabhAvena dravyapariNAmotpAdasya drshnaat| evaM ca sati mRttikAyAH svasvabhAvAnatikramAnna kumbhakAraH kumbhasyotpAdaka eva; mRttikaiva kumbhakArasvabhAvamaspRzantI svasvabhAvena kumbhabhAvenotpadyate / evaM sarvANyapi dravyANi svapariNAmaparyAyeNotpadyamAnAni kiM nimittabhUtadravyAntarasvabhAvenotpadyante, kiM svasvabhAvena ? yadi nimittabhUtadravyAntarasvabhAvenotpadyante tadA nimittabhUtaparadravyAkArastatpariNAmaH syaat| na ca tathAsti, dravyAntarasvabhAvena drvyprinnaamotpaadsyaadrshnaat| yadyevaM na sarvadravyANi nimittabhUtaparadravyasvabhAvenotpadyante, kiMtu svasvabhAvenaiva, svasvabhAvena dravyapariNAmotpAdasya darzanAt / evaM ca sati sarvadravyANAM svasvabhAvAnatikramAnna nimittabhUtadravyAntarANi svapariNAmasyotpAdakAnyeva; sarvadravyANyeva nimittabhUtadravyAntarasvabhAvamaspRzanti svasvabhAvena svprinnaambhaavenotpdynte| ato na paradravyaM jIvasya rAgAdInAmutpAdakamutpazyAmo yasmai kupyAmaH / 523 utpAda jovAmAM Avato nathI. jo Ama che to pachI mATI kuMbhAranA svabhAvathI UpajatI nathI, paraMtu mATInA svabhAvathI ja Upaje che kAraNa ke (dravyanA ) potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAda jovAmAM Ave che. Ama hovAthI, mATI potAnA svabhAvane nahi ullaMghatI hovAne lIdhe, kuMbhAra ghaDAno utpAdaka che ja nahi; mATI ja kuMbhAranA svabhAvane nahi sparzatI thakI, potAnA svabhAvathI kuMbhabhAve Upaje che. evI rIte-badhAMya dravyo svapariNAmaparyAya (arthAt potAnA pariNAmabhAvarUpe ) UpajatAM thakAM, nimittabhUta anyadravyonA svabhAvathI Upaje che ke potAnA svabhAvathI Upaje che? jo nimittabhUta anyadravyonA svabhAvathI UpajatAM hoya to nimittabhUta anyadravyonA AkAre temanA pariNAma thavA joIe. paraMtu ema to thatuM nathI, kAraNa ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano utpAda jovAmAM Avato nathI. jo Ama che to sarva dravyo nimittabhUta anyadravyonA svabhAvathI UpajatAM nathI, paraMtu potAnA svabhAvathI ja Upaje che kAraNa ke (dravyanA ) potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAda jovAmAM Ave che. Ama hovAthI, sarva dravyo potAnA svabhAvane nahi ullaMghatAM hovAne lIdhe, nimittabhUta anyadravyo potAnA (arthAt sarva dravyonA) pariNAmanA utpAdaka che ja nahi; sarva dravyo ja, nimittabhUta anyadravyonA svabhAvane nahi sparzatAM thakAM, potAnA svabhAvathI potAnA pariNAmabhAve Upaje che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 524 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (mAninI) yadiha bhavati rAgadveSadoSaprasUtiH kataradapi pareSAM dUSaNaM nAsti ttr| svayamayamaparAdhI tatra sarpatyabodho bhavatu viditamastaM yAtvabodho'smi bodhaH / / 220 / / mATe (AcAryadava kahe che ke, jIvane rAgAdinuM utpAdaka ane paradravyane dekhatA (-mAnatA, samajatA) nathI ke jenA para kopa karIe. bhAvArtha-AtmAne rAgAdika Upaje che te potAnA ja azuddha pariNAma che. nizcayanayathI vicAravAmAM Ave to anyadravya rAgAdikanuM upajAvanAra nathI, anyadravya temanuM nimittamAtra che; kAraNa ke anyadravyane anyadravya guNaparyAya upajAvatuM nathI e niyama che. jeo ema mAne che-evo ekAMta kare che-ke "padravya ja mane rAgAdika upajAve che, teo na vibhAgane samajyA nathI, mithyAdaSTi che. e rAgAdika jIvanA sattvamAM Upaje che, paradravya to nimittamAtra che-ema mAnavuM te samyajJAna che. mATe AcArya mahArAja kahe che ke ame rAgadveSanI utpattimAM anya dravya para zA mATe kopa karIe? rAgadveSanuM UpajavuM te potAno ja aparAdha che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokAH - [3] A AtmAmAM [vat rAT-s-ddoSa-prati: mavati] je rAgadveSarUpa doSonI utpatti thAya che [tatra pareSAM taran pi phUSane nAsti] tyAM paradravyano kAMI paNa doSa nathI, [ tatra svayam mArAthI yam navoda: sarpati ] tyAM to svayaM aparAdhI evuM A ajJAna ja phelAya che- [viritam bhavatu] e pramANe vidita thAo ane [ godha: narta yAtu] ajJAna asta thaI jAo; [vo: rima] huM to jJAna chuM. bhAvArtha-ajJAnI jIva rAgadveSanI utpatti paradravyathI thatI mAnIne paradravya upara kopa kare che ke "A paradravya mane rAgadveSa upajAve che, tene dUra karuM'. evA ajJAnI jIvane samajAvavAne AcAryadava upadeza kare che ke-rAgadveSanI utpatti ajJAnathI AtmAmAM ja thAya che ane te AtmAnA ja azuddha pariNAma che. mATe e ajJAnane nAza karo, samyajJAna pragaTa karo, AtmA jJAnasvarUpa che ema anubhava karo; paradravyane rAgadveSanuM upajAvanAruM mAnIne tenA para kopa na karo. 220 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sarvavizuddhajJAna adhikAra (rathoddhattA) rAgajanmani nimittatAM paradravyameva kalayanti ye tu te / uttaranti na hi mohavAhinIM zuddhavodhavidhurAndhabuddhaya:|| 226 / / have A ja artha daDha karavAne ane AgaLanA kathananI sUcanA karavAne kAvya kahe cheH kahAnajainazAstramALA ] 55 zlokArtha:- [ye tu rAga-bani padravyam va nimittatAM jayanti] jeo rAganI utpattimAM padravyanuM ja nimittapaNuM ( kAraNapaNuM) mAne che, (potAnuM kAMI kAraNapaNuM mAnatA nathI, ) [ te zuddha-vodha-vidhura-sandha-buddhya: ] teo-jemanI buddhi zuddhajJAnarahita aMdha che evA (arthAt jemanI buddhi zudghanayanA viSayabhUta zuddha AtmasvarUpanA jJAnathI rahita aMdha che evA ) [moha-vAhinI nahiM uttaranti] mohanadIne UtarI zaktA nathI. bhAvArtha:-zuddhanayano viSaya AtmA anaMta zaktivALo, caitanyacamatkAramAtra, nitya, abheda, eka che. te potAnA ja aparAdhathI rAgadveSarUpe pariName che. evuM nathI ke jema nimittabhUta paradravya pariNamAve tema AtmA pariName che ane temAM AtmAno kAMI puruSArtha ja nathI. AvuM AtmAnA svarUpanuM jJAna jemane nathI teo ema mAne che ke padravya AtmAne jema pariNamAve tema AtmA pariName che. AvuM mAnanArA moharUpI nadIne UtarI zaktA nathI (athavA mohanI senAne harAvI zaktA nathI), temane rAgadveSa maTatA nathI; kAraNa te rAgadveSa karavAmAM jo potAne puruSArtha hoya to ja temane maTADavAmAM paNa hoya, paraMtu jo 52nA karAvyA ja rAgadveSa thatA hoya to 52 to rAgadveSa karAvyA ja kare, tyAM AtmA temane kyAMthI maTADI zake? mATe, rAgadveSa potAnA karyA thAya che ane potAnA maTADayA maTe che-ema kacit mAnavuM te samyajJAna che. 221. sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdAdirUpe pariNamatAM puddagalo AtmAne kAMI kahetAM nathI ke 'tu amane jANa', ane AtmA paNa potAnA sthAnathI chUTIne temane jANavA jato nathI. banne taddana svataMtrapaNe potapotAnA svabhAvathI ja pariName che. Ama AtmA 52 pratye udAsIna (-saMbaMdha vinAno, taTastha ) che, topaNa ajJAnI jIva spardhAdikane sArAM-narasAM mAnIne rAgIdveSI thAya che te tenuM ajJAna che.-AvA arthanI gAthAo have kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ bhagavAnazrI u66 NiMdidasaMthudavayaNANi poggalA pariNamaMti bahugANi / tANi suNidUNa rUsadi tUsadi ya puNo ahaM bhaNido / / 373 / / poggaladavvaM saddattapariNadaM tassa jadi guNo aNNo / tamhA Na tumaM bhaNido kiMci vi kiM rUsasi abuddho / / 374 / / aho suho va saddo Na taM bhaNadi suNasu maM ti so ceva / Na ya edi viNiggahiduM sodavisayamAgadaM saM / / 375 / / asuhaM suhaM va rUvaM Na taM bhaNadi peccha maM ti so ceva / Na ya edi viNiggahiduM cakkhuvisayamAgadaM rUvaM / / 376 / / aho suho va gaMdho Na taM bhaNadi jigdha maM ti so ceva / Naya edi viNiggahiduM ghANavisayamAgadaM gaMdhaM / / 377 / / asuho suho va rasoNa taM bhaNadi rasaya maM ti so ceva / Naya edi viNiggahiduM rasaNavisayamAgadaM tu rasaM / / 378 / / parada samayasAra re ! pudgalo bahuvidha niMdA-stutivacanarUpa pariName, tene suzI, 'bhune'hyuM ' gAezI, zeSa toSa kavo re. 393. pudgalada2va zabdatvapariNata, tehano guNa anya che, to nava'dhuM za tane, he abudha ! zeSa tuM prayama re ? 374. zubha ke azubha je zabda te 'tuM suNa mane ' na tane kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye karNagoca2 zabdane; 375. zubha ke azubha je rUpa te 'tuM jo mane ' na tane kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye cakSugocara rUpane; 376. zubha ke azubha je gaMdha te 'tuM sUMtha mujane ' nava kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye ghrANagocara gadhane; 377. zubha ke azubha 2sa jeha te 'tuM cAkha mujane ' nava kahe, ne va pe| grahavA na bhaye rasanagoyara 2sa are ! 378. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra para 7 asuho suho va phAso Na taM bhaNadi phusasu maM ti so cev| Na ya edi viNiggahiduM kAyavisayamAgadaM phaasN|| 379 / / asuho suho va guNo Na taM bhaNadi bujjha maM ti so cev| Na ya edi viNiggahiduM buddhivisayamAgadaM tu guNaM / / 380 / / asuhaM suhaM va davvaM Na taM bhaNadi bujjha maM ti so cev| Na ya edi viNiggahiduM buddhivisayamAgadaM davvaM / / 381 / / eyaM tu jANiUNaM uvasamaM Neva gacchade muuddho| NiggahamaNA parassa ya sayaM ca buddhiM sivmptto||382 / / ninditasaMstutavacanAni pudgalAH pariNamanti bhukaani| tAni zrutvA ruSyati tuSyati ca punarahaM bhnnitH|| 373 / / pudgaladravyaM zabdatvapariNataM tasya yadi gunno'nyH| tasmAnna tvaM bhaNitaH kiJcidapi kiM ruSyasyabuddhaH / / 374 / / zubha ke azubha je sparza te "tuM sparza mujane ' nava kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye kAyagocara sparzane; 379. zubha ke azubha je guNa te "tuM jANa mujane ' nava kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye buddhigocara guNane; 380. zubha ke azubha je dravya te " tuM jANa mujane " nava kahe, ne jIva paNa grahavA na jAye buddhigocara dravyane. 381. -A jANIne paNa mUDha jIva pAme nahIM upazama are! ziva buddhine pAmela nahi e para grahaNa karavA cahe. 382. uthArtha:- [ bahukAni ] 59 52na [ ninditasaMstutavacanAni] niMna bhane stutina yano35. [ pudgalAH ] puso [ pariNamanti ] 52me cha; [ tAni zrutvA punaH ] tamane sAmaNIne zAnI 75. [ ahaM bhaNitaH ] 'bhane pradyu' gema mAnAne [ ruSyati tuSyati ca] roSa tathA toSa 72 cha ( arthAta gusse thAya cha tathA puzI thAya cha). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 samayasAra [ bhagavAnazrI DuM66 azubha: zubho vA zabdo na tvAM bhaNati zRNu mAmiti sa eva / na caiti vinirgrahItuM zrotraviSayamAgataM zabdam / / 375 / / azubhaM zubhaM vA rUpaM na tvAM bhaNati pazya mAmiti sa eva / na caiti vinirgrahItuM cakSurviSayamAgataM rUpam / / 376 / / azubha: zubho vA gandho na tvAM bhaNati jighra mAmiti sa eva / na caiti vinirgrahItuM ghrANaviSayamAgataM gandham / / 377 / / azubha: zubho vA raso na tvAM bhaNati rasaya mAmiti sa eva / na caiti vinirgrahItuM rasanaviSayamAgataM tu rasam / / 378 / / [ pudgaladravyaM ] 5chgaladravya [ zabdatvapariNataM ] zabdayo pariemyuM che; [ tasya guNaH ] teno gue| [ yadi anyaH ] bhe ( tArAthI ) anya che, [ tasmAt ] to he ajJAnI a! [ tvaM na kiJcit api bhaNitaH ] tane aMdhAdhuM nathI; [ abuddhaH ] tuM ajJAnI thayo thaso [ kiM ruSyasi ] zeSa zA mATe ure che ? [ azubha: vA zubhaH zabdaH ] azubha athavA zubha zabda [ tvAM na bhaNati ] tane khema nathI 'heto } [ mAm zuNu iti ] 'tuM bhane sAMbha ; [ saH eva ca ] ane AtmA pe| ( potAnA sthAnathI chUTIne ), [ zrotraviSayam AgataM zabdam ] zrotrendriyanA viSayamAM AvelA zab6ne [ vinirgrahItuM na eti ] grahavA (bhAvA ) 4to nathI. [ azubhaM vA zubhaM rUpaM ] azubha athavA zubha 35 [ tvAM na bhaNati ] tane khema nathI hetuM } [ mAm pazya iti ] 'tuM bhane bhe '; [ saH eva ca ] ane AtmA pa ( potAnA sthAnathI chUTIne ), [ cakSurviSayam AgataM ] yakSu-iMdriyanA viSayamA AvelA ( arthAt yakSugoyara thayelA ) [ rUpam ] 35ne [ vinirgrahItuM na eti ] grahavA to nathI. [ azubhaH vA zubhaH gandhaH ] azubha athavA zubha gaMdha [ tvAM na bhaNati ] tane khema nathI 'hetI } [mAm jighra iti ] 'tuM bhane sUMgha '; [ saH eva ca ] ane AtmA pA [ghrANaviSayam AgataM gandham ] prANeMdriyanA viSayamA AvelI gaMdhane [ vinirgrahItuM na eti ] ( potAnA sthAnathI syuta thane ) grahavA to nathI. [ azubhaH vA zubha: rasa: ] azubha athavA zubha rasa [ tvAM na bhaNati ] tane khema nathI kaheto [mAm rasaya iti ] 'tuM bhane yA '; [ saH eva ca ] bhane AtmA pa [ rasanaviSayam AgataM tu rasam ] rasanA -chaMdriyanA viSayamA AvelA rasane [ vinirgrahItuM na eti ] ( potAnA sthAnathI chUTIne ) grahavA to nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 529 azubhaH zubho vA sparzo na tvAM bhaNati spRza mAmiti sa ev| na caiti vinirgrahItuM kAyaviSayamAgataM sprshm|| 379 / / azubha: zubho vA guNo na tvAM bhaNati budhyasva mAmiti sa ev| na caiti vinirgrahItuM buddhiviSayamAgata tu gunnm||380 / / azubhaM zubhaM vA dravyaM na tvAM bhaNati budhyasva mAmiti sa ev| na caiti vinirgrahItuM buddhiviSayamAgataM drvym|| 381 / / etattu jJAtvA upazamaM naiva gacchati muuddhH| vinirgrahamanAH parasya ca svayaM ca buddhiM shivaampraaptH|| 382 / / yatheha bahirartho ghaTapaTAdi:, devadatto yajJadattamiva haste gRhItvA, 'mAM prakAzaya' iti svaprakAzane na pradIpaM prayojayati, na ca pradIpo'pyayaHkAntopalakRSTAyaHsUcIvat [azubhaH vA zubha: sparza:] azubha athavA zubha sparza [ tvAM na bhaNati] tane sema nathI to [ mAm spRza iti] 'tuM bhane sparza'; [ saH eva ca ] ane. mAtmA 59 (potaan| sthAnathI chUTIne ), [ kAyaviSayam AgataM sparzam ] yaan| (-sprshendriyn|) viSayamA mAtA sparzane [ vinirgrahItuM na eti ] a6|| 4to nathI. [azubhaH vA zubhaH guNaH ] zubha athavA zuma zue [tvAM na bhaNati] tane sema nathI to [ mAm budhyasva iti ] 'tuM bhane '; [ saH eva ca ] bhane mAtmA 59 // (potaan| sthAnathI chUTIne), [ buddhiviSayam AgataM tu guNam ] buddhinA viSayamA aaye| gune [ vinirgrahItuM na eti ] aA to nathI. [ azubhaM vA zubhaM dravyaM ] azubha athavA zuma dravya [ tvAM na bhaNati ] tane sema nathI hetu hai [ mAm budhyasva iti] 'tuM bhane '; [ saH eva ca ] bhane mAtmA 59 // (potaan| sthAnathI chUTAna ), [ buddhiviSayam AgataM dravyam ] muddhina viSayamA bhAva dravyane [ vinirgrahItuM na eti] a|| 4to nathI. [ etat tu jJAtvA ] Ayu Ine 59 // [ mUDhaH ] bhUDha 5 [upazamaM na eva gacchati] 35zamane pAmato nathI; [ca ] bhane [ zivAm buddhim aprAptaH ca svayaM] ziva muddhine (tyArI buddhine, samyanane) nahi pAmelo pote [ parasya vinirgrahamanAH ] parane grahavAnuM mana kare che. TIkA-prathama daSTAMta kahe che: A jagatamAM bAhyapadArtha-ghaTapaTAdi-, jema devadatta nAmano puruSa yajJadatta nAmanA puruSane hAtha pakaDIne koI kAryamAM joDe tema, dIvAne svaprakAzanamAM ( arthAt bAhyapadArthane prakAzavAnA kAryamAM) joDato nathI ke "tuM mane prakAza', ane dIvo paNa lohacuMbaka-pASANathI kheMcAyelI lokhaMDanI soyanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa3) samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda svasthAnAtpracyutya taM prakAzayitumAyAti; kintu vastusvabhAvasya pareNotpAdayitumazakyatvAt paramutpAdayitumazaktatvAca yathA tadasannidhAne tathA tatsannidhAne'pi svarUpeNaiva prkaashte| svarUpeNaiva prakAzamAnasya cAsya vastusvabhAvAdeva vicitrAM pariNatimAsAdayan kamanIyo'kamanIyo vA ghaTapaTAdirna manAgapi vikriyAyai vasthA tathA vadira: zabdo, 5, nyo, rasa, sparzI, gugadravya , revato yajJadattamiva haste gRhItvA, 'mAM zRNu, mAM pazya, mAM jighra, mAM rasaya, mAM spRza, mAM budhyasva' iti svajJAne nAtmAnaM prayojayanti, na cAtmApyayaHkAntopalakRSTAya:sUcIvat svasthAnAtpracyutya tAn jJAtumAyAti; kintu vastusvabhAvasya pareNotpAdayitumazakyatvAt paramutpAdayitumazaktatvAcca yathA tadasannidhAne tathA tatsannidhAne'pi svarUpeNaiva jaaniite| svarUpeNaiva jAnatazcAsya vastusvabhAvAdeva vicitrAM pariNatimAsAdayanta: kamanIyA akamanIyA vA zabdAdazo bahirA na manAgapi vikriyAyai jema potAnA sthAnathI zruta thaIne tene (bAhyapadArthane) prakAzavA jato nathI; paraMtu, vastusvabhAva para vaDe utpanna karI zakAto nahi hovAthI tema ja vastusvabhAva parane utpanna karI zakto nahi hovAthI, dIvo jema bAhyapadArthanI asamIpatAmAM (potAnA svarUpathI ja prakAze che) tema bAhyapadArthanI samIpatAmAM paNa potAnA svarUpathI ja prakAza che. (ema) potAnA svarUpathI ja prakAzatA evA tene (dIvAne), vastusvabhAvathI ja vicitra pariNatine pAmato evo manohara ke amanohara ghaTapaTAdi bAhyapadArtha jarAya vikriyA utpanna karato nathI. evI rIte have dardAta cheH bAhyapadArtho-zabda, rUpa, gaMdha, rasa, sparza tathA guNa ne dravya-, jema devadatta yajJadattane hAtha pakaDIne koI kAryamAM joDe tema, AtmAne svajJAnamAM (bAhyapadArthone jANavAnA kAryamAM) joDatA nathI ke "tuM mane sAMbhaLa, tuM mane jo, tuM mane suMgha, tuM mane cAkha, tuM mane sparza, tuM mane jANa', ane AtmA paNa lohacuMbaka-pASANathI kheMcAyelI lokhaMDanI soyanI jema potAnA sthAnathI zruta thaIne temane (bAhyapadArthone) jANavA jato nathI; paraMtu, vastusvabhAva para vaDe utpanna karI zakAto nahi hovAthI tema ja vastusvabhAva parane utpanna karI zakto nahi hovAthI, AtmA jema bAhyapadArthonI asamIpatAmAM (potAnA svarUpathI ja jANe che ) tema bAhyapadArthonI samIpatAmAM paNa potAnA svarUpathI ja jANe che. (ema) potAnA svarUpathI ja jANatA evA tene (AtmAne), vasusvabhAvathI ja vicitra pariNatine pAmatA evA manohara ke amanohara zabdAdi bAhyapadArtho jarAya vikriyA utpanna karatA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra pa31 klpyern| evamAtmA pradIpavat paraM prati udAsIno nityameveti vastusthitaH, tathApi yadrAgadveSau tdjnyaanm| (zArdUnavivrIDita) pUrNakAcyutazuddhabodhamahimA bodho na bodhyAdayaM yAyAtkAmapi vikriyAM tata ito dIpaH prkaashyaadiv| tadvastusthitibodhavandhyadhiSaNA ete kimajJAnino rAgadveSamayIbhavanti sahajAM munycntyudaasiintaam|| 222 / / A rIte AtmA dIvAnI jema para pratye sadAya udAsIna che (arthAt saMbaMdha vagarano, taTastha che) -evI vastusthiti che, topaNa je rAgadveSa thAya che te ajJAna che. bhAvArtha-zabdAdika jaDa pudgaladravyanA guNo che. teo AtmAne kAMI kahetAM nathI, ke "tuM amane grahaNa kara (arthAta tuM amane jANa )!; ane AtmA paNa potAnA sthAnathI cuta thaIne temane grahavA (-jANavA) temanA pratye jato nathI. jema zabdAdika samIpa na hoya tyAre AtmA potAnA svarUpathI ja jANe che, tema zabdAdika samIpa hoya tyAre paNa AtmA potAnA svarUpathI ja jANe che. Ama potAnA svarUpathI ja jANatA evA AtmAne potapotAnA svabhAvathI ja pariNamatAM zabdAdika kiMcitmAtra paNa vikAra karatAM nathI, jema potAnA svarUpathI ja prakAzatA evA dIvAne ghaTapaTAdi padArtho vikAra karatA nathI tema, Avo vasusvabhAva che, topaNa jIva zabdane sAMbhaLI, rUpane dekhI, gaMdhane suMdhI, rasane AsvAdI, sparzane sparzI, guNa-dravyane jANI, temane sArAM-narasAM mAnI rAgadveSa kare che, te ajJAna ja che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [pUrNa-- cuta-zuddha-vo-mahinA mAM volkA] pUrNa, eka, ayyata ane zuddha (-vikAra rahita) evuM jJAna jeno mahimA che evo A jJAyaka AtmA [vAMdhyAta] zeya padArthothI [ vikriya na thayAta] jarA paNa vikiyA pAmato nathI, [dviIpa: pravezyA va] jema dIvo prakAzya padArthothI (-prakAzAvAyogya ghaTapaTAdi padArthothI) vikriyA pAmato nathI tema. [ tata: rUta:] to pachI [ta-vastusthiti-vodhavacca-fSaTI: te ajJAnina:] evI vastusthitinA jJAnathI rahita jemanI buddhi che evA A ajJAnI jIvo [ mi sadanAm yAsInatAm mucanti, rAESamayamavanti] potAnI sahaja udAsInatAne kema choDe che ane rAgadveSamaya kema thAya che? (ema AcAryadave zoca karyo che.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa3ra samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravidrohita) rAgadveSavibhAvamuktamahaso nityaM svabhAvaspRzaH pUrvAgAmisamastakarmavikalA bhinnaastdaatvodyaat| dUrArUDhacaritravaibhavabalAccaJcaccidarcirmayIM vindanti svarasAbhiSiktabhuvanAM jJAnasya snycetnaam|| 223 / / bhAvArtha-jJAnano svabhAva zayane jANavAno ja che, jema dIpakano svabhAva ghaTapaTAdine prakAzavAno che. evo vastusvabhAva che. zeyane jANavA mAtrathI jJAnamAM vikAra thato nathI. yone jANI, temane sArAM-narasAM mAnI, AtmA rAgadveSI-vikArI thAya che te ajJAna che. mATe AcAryadave zoca karyo che ke "vastuno svabhAva to Avo che, chatAM A AtmA ajJAnI thaIne rAgadveSarUpe kema pariName che? potAnI svAbhAvika udAsInaavasthArUpa kema raheto nathI?" A pramANe AcAryadave je zoca karyo che te yukta che, kAraNa ke jyAM sudhI zubha rAga che tyAM sudhI prANIone ajJAnathI du:khI dekhI karuNA Upaje che ane tethI zoca thAya che. 222. have AgaLanA kathananI sUcanArUpa kAvya kahe che: zlokArdha - [rA-dveSa-vibhAva-mup-mada: ] jemanuM teja rAgadveSarUpa vibhAvathI rahita che, [ nityaM svamava-pRza:] jeo sadA (potAnA caitanyacamatkAramAtra) svabhAvane sparzanArA che, [pUrva-A| ni-samasta-mai-vinA:] jeo bhUta kALanAM tema ja bhaviSya kALanAM samasta karmathI rahita che ane [tavA--3yA-minnA:] jeo vartamAna kALanA karmodayathI bhinna che, [-ra-mAruDha-caritra-vaibhava-vanAt jJAnI sagyetanAm vijvanti] teo (-evA jJAnIo-) ati prabaLa cAritranA vaibhavanA baLathI jJAnanI saMcetanAne anubhave che- [ -vi-niya] ke je jJAna-cetanA camaktI caitanyajyotimaya che ane [sva-22 - miSi-muvanAmU] jeNe nija rasathI ( potAnA jJAnarUpa rasathI) samasta lokane siMcyo che. bhAvArtha-jemane rAgadveSa gayA, potAnA caitanyasvabhAvano aMgIkAra thayo ane atIta, anAgata tathA vartamAna karmanuM mamatva gayuM evA jJAnIo sarva paradravyathI judA thaIne cAritra aMgIkAra kare che. te cAritranA baLathI, karmacetanA ane karmaphaLacetanAthI judI je potAnI caitanyanA pariNamanasvarUpa jJAnacetanA tenuM anubhavana kare che. ahIM tAtparya Ama jANavuM:-jIva pahelAM to karmacetanA ane karmaphaLacetanAthI bhinna potAnI jJAnacetanAnuM svarUpa Agama-pramANa, anumAna-pramANa ane svasaMvedanapramANathI jANe che ane tenuM zraddhAna (pratIti ) daDha kare che; e to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 533 kammaM jaM puvvakayaM suhaasuhmnneyvitthrvisesN| tatto Niyattade appayaM tu jo so paDikkamaNaM / / 383 / / kammaM jaM suhamasuhaM jamhi ya bhAvamhi bajjhadi bhvissN| tatto Niyattade jo so paccakkhANaM havadi cedaa|| 384 / / jaM suhamasuhamudiNNaM saMpaDi ya anneyvitthrvisesN| taM dosaM jo cedadi so khalu AloyaNaM cedaa||385 / / avirata, dezavirata ane pramatta avasthAmAM paNa thAya che. ane jyAre apramatta avasthA thAya che tyAre jIva potAnA svarUpanuM ja dhyAna kare che; te vakhate, je jJAnacetanAnuM teNe prathama zraddhAna karyuM hatuM temAM te lIna thAya che ane zreNi caDI, kevaLajJAna upajAvI, sAkSAt * jJAnacetanArUpa thAya che. 223. atIta karma pratye mamatva choDa te AtmA pratikramaNa che, anAgata karma na karavAnI pratijJA kare (arthAt je bhAvothI AgAmI karma baMdhAya te bhAvonuM mamatva choDe) te AtmA pratyAkhyAna che ane udayamAM AvelA vartamAna karmanuM mamatva choDa te AtmA AlocanA che; sadAya AvAM pratikramaNa, pratyAkhyAna ane AlocanApUrvaka vartato AtmA cAritra che.-AvuM cAritranuM vidhAna havenI gAthAomAM kahe che: zubha ne azubha anekavidha pUrve kareluM karma je, tethI nivarse Atmane, te AtamA pratikramaNa che; 383. zubha ne azubha bhAvI karama je bhAvamAM baMdhAya che, tethI nivartana je kare, te AtamA pacakhANa che; 384. zubha ne azubha anekavidha che vartamAne udita je, te doSane je cetato, te jIva Alocana khare. 385. * kevaLajJAnI jIvane sAkSAt jJAnacetanA hoya che. kevaLajJAna thayA pahelAM paNa nirvikalpa anubhava vakhate jIvane upayogAtmaka jJAnacetanA hoya che. jJAnacetanAnA upayogAtmakapaNAne mukhya na karIe to, samyagdaSTine jJAnacetanA niraMtara hoya che, karmacetanA ane karmaphaLacetanA nathI hotI, kAraNa ke tene niraMtara jJAnanA svAmitvabhAve pariNamana hoya che. karmanA ane karmaphaLanA svAmitvabhAve pariNamana nathI hotuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 534 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda NicaM pacakkhANaM kuvvadi NicaM paDikkamadi jo y| NicaM Aloceyadi so hu carittaM havadi cedaa||386 / / karma yatpUrvakRtaM shubhaashubhmnekvistrvishessm| tasmAnnivartayatyAtmAnaM tu yaH sa prtikrmnnm||383 / / karma yacchubhamazubhaM yasmiMzca bhAve badhyate bhvissyt| tasmAnnivartate yaH pratyAkhyAnaM bhavati cetyitaa|| 384 / / yacchubhamazubhamudIrNa samprati caanekvistrvishessm| taM doSaM yaH cetayate sa khalvAlocanaM cetyitaa|| 385 / / nityaM pratyAkhyAnaM karoti nityaM pratikrAmati yazca / nityamAlocayati sa khalu caritraM bhavati cetyitaa|| 386 / / pacakhANa nitya kare ane pratikramaNa je nitya kare, nitya kare AlocanA, te AtamA cAritra che. 386, uthArtha:- [ pUrvakRtaM] pUrva 42j [ yat ] 4 [anekavistaravizeSam ] sane pr.12|| vist||25j [ zubhAzubham karma ] ( 125|yA) zubhAzuma dharma [ tasmAt ] tenAthI [ yaH ] 4 mA [ AtmAnaM tu] potAne [ nivartayati ] *nivatAva cha, [ saH] te mAtmA [ pratikramaNam ] pratibhA che. [ bhaviSyat ] bhaviSya garnu [ yat ] 4 [zubham azubham karma ] zubha-azuma dharbha [ yasmin bhAve ca] te 4 bhAvamai [ badhyate ] dhAya cha [ tasmAt ] te mAthI [ yaH ] 4 mAtmA [ nivartate] nivarte cha, [ saH cetayitA] te mAtmA [ pratyAkhyAnaM bhavati] pratyAkhyAna che. [samprati ca] vartamAna rANe [udIrNa ] yama sAvetuM [yat ] 4 [anekavistaravizeSam ] ane5 pr.2|| vistAravAj [ zubham azubham ] zubha-azuma dharma [ taM doSaM] te ghoSane [ yaH] 4 mAtmA [cetayate ] yetecha-anubhava cha-tamA ll se che (arthAta tenu svAmitva-tApa choDe cha), [ saH cetayitA] te. mAtmA [khalu] 52.52. [ Alocanam ] soyanA che. [ yaH] 4 [ nityaM ] saEL [ pratyAkhyAnaM karoti ] pratyAbhyAna 62. cha, [ nityaM * niyaj = 51m; 124g; dUra 25g. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 535 yaH khalu pudgalakarmavipAkabhavebhyo bhAvebhyazcetayitAtmAnaM nivartayati, sa tatkAraNabhUtaM pUrva karma pratikrAman svayameva pratikramaNaM bhvti| sa eva tatkAryabhUtamuttaraM karma pratyAcakSANaH pratyAkhyAnaM bhvti| sa eva vartamAnaM karmavipAkamAtmano'tyantabhedenopalabhamAna: AlocanA bhvti| evamayaM nityaM pratikrAman , nityaM pratyAcakSANo, nityamAlocayaMzca , pUrvakarmakAryebhya uttarakarmakAraNebhyo bhAvebhyo'tyantaM nivRttaH, vartamAnaM karmavipAkamAtmano'tyantabhedenopalabhamAnaH, svasminneva khalu jJAnasvabhAve nirantaracaraNAcAritraM bhvti| cAritraM tu bhavan svasya jJAnamAtrasya cetanAt svayameva jJAnacetanA bhavatIti bhaavH| prativrAmati ] sadI pratikramaNa kare che ane [ nityam gItovayati] sadA AlocanA kare che, [ sa: veyitA] te AtmA [7] kharekhara [ varitra bhavati] cAritra che. TIkA-je AtmA pudgalakarmanA vipAkathI (udayathI) thatA bhAvothI potAne nivartAve che, te AtmA te bhAvonA kAraNabhUta pUrvakarmane (bhUtakALanA karmane pratikramato thako pote ja pratikramaNa che; te ja AtmA, te bhAvonA kAryabhUta uttarakarmane (bhaviSyakALanA karmane) pacakhato thako, pratyAkhyAna che; te ja AtmA, vartamAna karmavipAkane potAthI (AtmAthI) atyaMta bhedapUrvaka anubhavato thako; AlocanA che. e rIte te AtmA sadA pratikramato (arthAt pratikramaNa karato ) thako, sadA pacakhato (arthAt pratyAkhyAna karato) thako ane sadA Alocato (arthAt AlocanA karato) thako, pUrvakarmanA kAryarUpa ane uttarakarmanA kAraNarUpa bhAvothI atyaMta nivRtta thayo thako, vartamAna karmavipAkane potAthI (AtmAthI) atyaMta bhedapUrvaka anubhavato thako, potAmAM jajJAnasvabhAvamAM ja-niraMtara carato (vicarato, AcaraNa karato) hovAthI cAritra che (arthAt pote ja cAritrasvarUpa che ). ane cAritrasvarUpa vartato thako potAnejJAnamAtrane-cetato ( anubhavato) hovAthI (te AtmA) pote ja jJAnacetanA che, evo bhAva (Azaya ) che. bhAvArtha-cAritramAM pratikramaNa, pratyAkhyAna ane AlocanAnuM vidhAna che. temAM, pUrve lAgelA doSathI AtmAne nivartAvavo te pratikramaNa che, bhaviSyamAM doSa lagADavAno tyAga karavo te pratyAkhyAna che ane vartamAna doSathI AtmAne judo karavo te AlocanA che. ahIM to nizcayacAritrane pradhAna karIne kathana che; mATe nizcayathI vicAratAM to, je AtmA traNe kALanAM karmothI potAne bhinna jANe che, zraddhA che ane anubhave che, te AtmA pote ja pratikramaNa che, pote ja pratyAkhyAna che ane pote ja AlocanA che. ema pratikramaNasvarUpa, pratyAkhyAnasvarUpa ane AlocanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 536 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda (35nAti) jJAnasya saJcetanayaiva nityaM prakAzate jJAnamatIva shuddhm| ajJAnasaJcetanayA tu dhAvana bodhasya zuddhiM niruNaddhi bndhH|| 224 / / vedaMto kammaphalaM appANaM kuNadi jo du kmmphlN| so taM puNo vi baMdhadi bIyaM dukkhassa aTThavihaM / / 387 / / svarUpa AtmAnuM niraMtara anubhavana te ja nizcayacAritra che. je A nizcayacAritra, te ja jJAnacetanA (arthAt jJAnanuM anubhavana) che. te ja jJAnacetanAthI (arthAt jJAnanA anubhavanathI) sAkSAt jJAnacetanAsvarUpa kevaLajJAnamaya AtmA pragaTa thAya che. have AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya kahe che, jemAM jJAnacetanAnuM phaLa ane ajJAnacetanAnuM (arthAt karmacetanAnuM ane karmaphaLacetanAnuM) phaLa pragaTa kare che - zlokArthaH- [nityaM jJAnasya sanvetanayA va jJAnam gatIva zuddha" prakAza7] niraMtara jJAnanI saMcetanAthI ja jJAna atyaMta zuddha prakAze che; [1] ane [ajJAnasaMgvatanayA] ajJAnanI saMcetanAthI [vazva: vAvana] baMdha doDato thako [vocca zuddhi niruNaddhi] jJAnanI zuddhatAne roke che-jJAnanI zuddhatA thavA deto nathI. bhAvArtha-koI (vastu ) pratye ekAgra thaIne teno ja anubhavarUpa svAda lIdhA karavo te tenuM saMcetana kahevAya. jJAna pratye ja ekAgra upayukta thaIne tenA tarapha ja ceta rAkhavI te jJAnanuM saMcetana arthAta jJAnacetanA che. tenAthI jJAna atyaMta zuddha thaIne prakAze che arthAt kevaLajJAna Upaje che. kevaLajJAna UpajatAM saMpUrNa jJAnacetanA kahevAya ajJAnarUpa (arthAt karmarUpa ane karmaphaLarUpa) upayogane karavo, tenA tarapha ja (-karma ane karmaphaLa tarapha ja-) ekAgra thaI teno ja anubhava karavo, te ajJAnacetanA che. tenAthI karmano baMdha thAya che, ke je baMdha jJAnanI zuddhatAne roke che. ra24. je karmaphaLane vedato nijarUpa karamaphaLane kare, te pharIya bAMdhe aSTavidhinA karmane-dukhabIjane; 387 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 537 vedaMto kammaphalaM mae kadaM muNadi jo du kmmphlN| so taM puNo vi baMdhadi bIyaM dukkhassa atttthvihN|| 388 / / vedaMto kammaphalaM suhido duhido ya havadi jo cedaa| so taM puNo vi baMdhadi bIyaM dukkhassa atttthvihN|| 389 / / vedayamAnaH karmaphalamAtmAnaM karoti yastu krmphlm| sa tatpunarapi badhnAti bIjaM duHkhsyaassttvidhm||387 / / vedayamAnaH karmaphalaM mayA kRtaM jAnAti yastu krmphlm| sa tatpunarapi badhnAti bIjaM duHkhsyaassttvidhm|| 388 / / vedayamAnaH karmaphalaM sukhito duHkhitazca bhavati yshcetyitaa| sa tatpunarapi badhnAti bIjaM duHkhsyaassttvidhm||389 / / have A kathanane gAthA dvArA kahe che: je karmaphaLane vedato jANe "kamaphaLa meM karyuM', te pharIya bAMdhe aSTavidhinA karmane-dukhabIjane; 388. je karmaphaLane vedato AtmA sukhI-dukhI thAya che, te pharIya bAMdhe aSTavidhinA karmane-dukhabIjane. 389. ||thaarth:- [karmaphalam vedayamAnaH] bhn| iNane to yahI [ yaH tu] 4 mAtmA [ karmaphalam ] bhane [AtmAnaM karoti ] pot||35. 72 cha ( -bhAne cha), [ saH ] te [ punaH api] irIne 59[ aSTavidham tat ] 208 / 2 / bhane- [ duHkhasya bIjaM] duHpanA jIne- [ badhnAti ] madhe che. [karmaphalaM vedayamAnaH] bhanAine pehato tho [ yaH tu] 4 mAtmA [ karmaphalam mayA kRtaM jAnAti ] 'bhaiNa meM yuM ' sema cha, [ saH ] te [ punaH api ] irIne 59 // [ aSTavidham tat ] 06 4.12 // bhane- [ duHkhasya bIjaM ] 6:5 // jIne- [ badhnAti] madhe. cha. [ karmaphalaM vedayamAnaH] bhn| iNane pehato tho [ yaH cetayitA] 4 mAtmA [ sukhitaH duHkhitaH ca ] sudhI bhane 6:5[ bhavati ] thAya cha, [ saH ] te. [punaH api] irIne 59 [ aSTavidham tat ] 06 4.2 // bhane- [ duHkhasya bIjaM] du:5|| 4ne[badhnAti] bAMdhe cha. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa38 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda jJAnAdanyatredamahamiti cetanam ajnyaancetnaa| sA dvidhA-karmacetanA karmaphalacetanA c| tatra jJAnAdanyatredamahaM karomIti cetanaM karmacetanA; jJAnAdanyatredaM vedaye'hamiti cetanaM krmphlcetnaa| sA tu samastApi saMsArabIjaM; saMsArabIjasyASTavidhakarmaNo biijtvaat| tato mokSArthinA puruSeNAjJAnacetanApralayAya sakalakarmasaMnyAsabhAvanAM sakalakarmaphalasaMnyAsabhAvanAM ca nATayitvA svabhAvabhUtA bhagavatI jJAnacetanaivaikA nityameva naattyitvyaa| tatra tAvatsakalakarmasaMnyAsabhAvanAM nATayati (kAryo) kRtakAritAnumananaistrikAlaviSayaM mnovcnkaayaiH| parihRtya karma sarva paramaM naisskrmymvlmbe|| 225 / / TIkA:-jJAnathI anyamAM (-jJAna sivAya anya bhAvomAM) ema cetavuM (anubhavavuM) ke "A huM chuM', te ajJAnacetanA che. te be prakAre che-karmacetanA ane karmaphaLacetanA. temAM, jJAnathI anyamAM ( arthAt jJAna sivAya anya bhAvomAM) ema cetavuM ke "Ane huM karuM chuM', te karmacetanA che; ane jJAnathI anyamAM ema cetavuM ke "Ane huM bhogavuM chuM', te karmaphaLacetanA che. (ema be prakAre ajJAnacetanA che.) te samasta ajJAnacetanA saMsAranuM bIja che; kAraNa ke saMsAranuM bIja je ATha prakAranuM ( jJAnAvaraNAdi) karma, tenuM te ajJAnacetanA bIja che ( arthAt tenAthI karma baMdhAya che). mATe mokSArthI puruSe ajJAnacetanAno pralaya karavA mATe sakaLa karmanA saMnyAsanI (tyAganI) bhAvanAne tathA sakaLa karmaphaLanA saMnyAsanI bhAvanAne nacAvIne, svabhAvabhUta evI bhagavatI jJAnacetanAne ja ekane sadAya nacAvavI. temAM prathama, sakaLa karmanA saMnyAsanI bhAvanAne nacAve che: (tyAM prathama, kAvya kahe che:-) zlokArdha - [trivAviSa ] traNe kALanA (arthAta atIta, vartamAna ane anAgata kALa saMbaMdhI ) [ sarva jharma] samasta karmane [vRta-Arita-anumananai.] kRtakArita-anumodanAthI ane [mana:-vana-.] mana-vacana-kAyAthI [paridatya ] tyAgIne [paramaM naikjharca lavarnanve] huM parama vaiSpharmsane (utkRSTa niSkarma avasthAne) avalaMbuM chuM. (e pramANe, sarva karmano tyAga karanAra jJAnI pratijJA kare che.) 225. ( have TIkAmAM prathama, pratikramaNa-kalpa arthAt pratikramaNano vidhi kahe che:-) (pratikramaNa karanAra kahe che ke:) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 539 __ yadahamakArSaM, yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 1 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 2 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 3 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 4 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 5 / yadahamakArSaM, yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 6 / yadahamakAeM, yadacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 7 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 8 / yadahamakArSaM , yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 9 / yadahamacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, je meM (pUrve karma) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, manathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. (karma karavuM, karAvavuM ane anya karanArane anumodavuM te saMsAranuM bIja che ema jANIne te duSkRta pratye heyabuddhi AvI tyAre jIve tenA pratyenuM mamatva choDyuM, te ja tenuM mithyA karavuM che). 1. je meM (pUrve karma) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 2. je meM (pUrve ) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 3. je meM (pUrva) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 4. je meM (pUrve) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, manathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 5. je meM (pUrve) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 6. je meM (pUrve) karyuM, karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM, kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 7. je meM (pUrve) karyuM ane karAvyuM nathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 8. je meM (pUrve) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM nathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 9. je meM (pUrva). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 10 / yadahamakArSaM, yadacIkaraM, manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 19 / yadahamakArSaM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 12 / yadahamacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 13 / yadahamakArSaM, yadacIkaraM, manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 14 / yadahamakArSaM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 15 / yadahamacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 16 / yadahamakArSaM yadacIkaraM, vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 17 / yadahamakArSaM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 18 / yadahamacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca hAyena 6, tamithyA me duSkRtamiti z| yavadanArja, yavIraM, manasA haiM, , tanmithyA me duSkRtamiti 20 / yadahamakArSaM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 21 / yadahama 540 samayasAra karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 10. je meM ( pUrve ) karyuM ane karAvyuM manathI tathA vacanathI, mAruM duSkRta mithyA ho. 11. je meM (pUrve ) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 12. je meM (pUrve ) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 13. je meM (pUrve) karyuM ane karAvyuM manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 14. je meM (pUrve ) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA kAyathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 15. je meM (pUrve) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 16. je meM (pUrve) karyuM ane karAvyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 17. je meM (pUrve) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 18. je meM (pUrve) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 19. je meM ( pUrve ) karyuM ane karAvyuM manathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 20. je meM (pUrve ) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI, te mAruM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 541 cIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 22 / yadahamakArSaM , yadacIkaraM, vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 23 / yadahamakArSa, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 24 / yadahamacIkara, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 25 / yadahamakArSaM, yadacIkaraM, kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 26 / yadahamakArSa, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 27 / yadahamacIkaraM, yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM, kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 28 / yadahamakArSaM manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 29 / yadahamacIkaraM manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 30 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 31 / yadahamakArSa manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 32 / yadahamacIkaraM manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 33 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 34 / yadahamakArSa manasA ca kAyena duSkRta mithyA ho. 21. je meM (pUrva) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 22. je meM (pUrve) karyuM ane karAvyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. ra3. je meM (pUrve) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 24. je meM (pUrva) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 25. je meM (pUrva) karyuM ane karAvyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. ra6, je meM (pUrva) karyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 27. je meM (pUrve) karAvyuM ane anya karato hoya tenuM anumodana karyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 28. je (pUrva) karyuM manathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 29. je meM (pUrve) karAvyuM nathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 3). je meM anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI, vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 31. je meM (pUrva) karyuM manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 32. je meM (pUrve) karAvyuM manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 33. je meM (pUrve) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 34. je meM (pUrve) karyuM manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 542 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda ca, tanmithyA me duSkRtamiti 35 / yadahamacIkaraM manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 36 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 37 / yadahamakArSaM vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 38 / yadahamacIkaraM vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 39 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM vAcA ca kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 40 / yadahamakArSaM manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 41 / yadahamacIkaraM manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 42 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM manasA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 43 / yadahamakArSa vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 44 / yadahamacIkaraM vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 45 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSa vAcA ca, tanmithyA me duSkRtamiti 46 / yadahamakArSaM kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 47 / yadahamacIkaraM kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 48 / yatkurvantamapyanyaM samanvajJAsiSaM kAyena ca, tanmithyA me duSkRtamiti 49 / mithyA ho. 35. je meM (pUrva) karAvyuM manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 36, je meM (pUrve) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM manathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 37. je meM (pUrve) karyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 38. je meM (pUrve) karAvyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 39. je meM (pUrva) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI tathA kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 40. je meM (pUrve) karyuM nathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 41. je meM (pUrve) karAvyuM manathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 42. je meM (pUrve) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM nathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 43. je meM (pUrve) karyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 44. je meM (pUrva) karAvyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 45. je meM (pUrva) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM vacanathI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 46. je meM (pUrve) karyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 47. je meM (pUrve) karAvyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 48. je meM (pUrva) anya karato hoya tenuM anumodana karyuM kAyAthI, te mAruM duSkRta mithyA ho. 49. (A 49 bhaMgonI aMdara, pahelA bhaMgamAM kRta, kArita, anumodanA-e traNe lIdhAM ane tenA para mana, vacana, kAyA-e traNe lagAvyAM. e rIte banelA A eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 543 (AryA) mohAdyadahamakArSaM samastamapi karma ttprtikrmy| Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA vrte|| 226 / / bhaMgane *133'nI samasyAthI-saMjJAthI-oLakhI zakAya. 2 thI 4 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanA traNe laIne tenA para mana, vacana, kAyAmAMthI baLe lagAvyAM. e rIte banelA A traNa bhaMgone, "Dara"nI saMjJAthI oLakhI zakAya. 5 thI 7 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanA traNe laIne tenA para mana, vacana, kAyAmAMthI ekeka lagAvyuM. A traNa bhaMgone '31"nI saMjJAthI oLakhI zakAya. 8 thI 10 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI banne laIne temanA para mana, vacana, kAyA traNe lagAvyAM. A traNa bhaMgone "ra3nI saMjJAvALA bhaMgo tarIke oLakhI zakAya. 11 thI 19 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI banne laIne temanA para mana, vacana, kAyAmAMthI babbe lagAvyAM. A nava bhaMgone "22"nI saMjJAthI oLakhI zakAya. 20 thI 28 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI banne laIne temanA para mana, vacana, kAyAmAMthI ekeka lagAvyuM. A nava bhaMgone "21'nI saMjJAvALA bhaMgo tarIke oLakhI zakAya. 29 thI 31 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI ekeka laIne temanA para mana, vacana, kAyA traNe lagAvyAM. A traNa bhaMgone "13"nI saMjJAthI oLakhI zakAya. 3ra thI 40 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI ekeka laIne temanA para mana, vacana, kAyAmAMthI banne lagAvyAM. A nava bhaMgone 1ra 'nI saMjJAthI oLakhI zakAya. 41 thI 49 sudhInA bhaMgomAM kRta, kArita, anumodanAmAMthI ekeka laIne temanA para mana, vacana, kAyAmAMthI ekeka lagAvyuM. A nava bhaMgone "11'nI saMjJAthI oLakhI zakAya. badhA maLIne 49 bhaMga thayA.) have A kathananA kaLazarUpe kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ ya madam modInuM kArSama] je meM mothI arthAt ajJAnathI (bhUta kALamAM) karma karyA, [ tat samastam pa >> pratibhya ] te samasta karmane * kRta, kArita, anumodanA-e traNe lIdhA te batAvavA prathama "3'no AMkaDo mUkavo, ane pachI mana, vacana, kAyA-e traNe lIdhA te batAvavA tenI pAse bIjo "3'no AMkaDo mUkavo. A rIte "33nI samasyA thaI. * kRta, kArita, anumodanA traNe lIdhAM te batAvavA prathama "3'no AMkaDo mUkavo; ane pachI mana, vacana, kAyAmAMthI be lIdhA te batAvavA "3"nI pAse "ra"no AMkaDo mUkavo. e rIte "3ra nI saMjJA thaI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 544 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda iti pratikramaNakalpaH smaaptH| na karomi, na kArayAmi, kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 1 / na karomi, na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca vAcA ceti 2 / na karomi, na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca kAyena ceti 3 / na karomi, na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA ca kAyena ceti 4 / na karomi, na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ceti 5 / na karomi, na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA pratikramIne [nirmaLi caitanya-Atmani Atmani AtmanA nityam varte] huM niSkarma (arthAt sarva karmothI rahita ) caitanyasvarUpa AtmAmAM AtmAthI ja (-potAthI ja-) niraMtara vartu chuM (ema jJAnI anubhava kare che). bhAvArtha:-bhUta kALamAM karelA karmane 49 bhaMgapUrvaka mithyA karanAruM pratikramaNa karIne jJAnI jJAnasvarUpa AtmAmAM lIna thaIne niraMtara caitanyasvarUpa AtmAno anubhava kare, tenuM A vidhAna (vidhi ) che. 'mithyA ' kahevAnuM prayojana A pramANe che:-jevI rIte, koIe pahelAM dhana kamAIne gharamAM rAkhyuM hatuM; pachI tenA pratye mamatva choDayuM tyAre tene bhogavavAno abhiprAya na rahyo; te vakhate, bhUta kALamAM je dhana kamAyo to te nahi kamAyA samAna ja che; tevI rIte, jIve pahelAM karma bAMdhyuM hatuM; pachI jyAre tene atirUpa jANIne tenA pratye mamatva choDayuM ane tenA phaLamAM lIna na thayo, tyAre bhUta kALamAM je karma bAMdhyuM hatuM te nahi bAMdhyA samAna mithyA ja che. 226. A rIte pratikramaNa-kalpa (arthAt pratikramaNano vidhi ) samAta thayo. (have TIkAmAM AlocanAkalpa kahe che:-) huM (vartamAnamAM karma ) karato nathI. karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 1. huM (vartamAnamAM karma ) karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA vacanathI. 2. huM (vartamAnamAM) karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA kAyAthI. 3. huM karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, vacanathI tathA kAyAthI 4. huM karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI. 5. huM karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 545 ceti 6 / na karomi , na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi , kAyena ceti 7 / na karomi, na kArayAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 8 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 9 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 10 / na karomi, na kArayAmi, manasA ca vAcA ceti 11 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi , manasA ca vAcA ceti 12 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca vAcA ceti 13 / na karomi, na kArayAmi, manasA ca kAyena ceti 14 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca kAyena ceti 15 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ca kAyena ceti 16 / na karomi, na kArayAmi, vAcA ca kAyena ceti 17 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA ca kAyena ceti 18 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA ca kAyena ceti 19 / na karomi, na kArayAmi, manasA ceti 20 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ceti 21 / vacanathI. 6. huM karato nathI, karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, kAyAthI. 7. huM karato nathI, karAvato nathI, manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 8. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 9. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 10. huM karato nathI, karAvato nathI, manathI tathA vacanathI. 11. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA vacanathI. 12. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA vacanathI. 13. huM karato nathI, karAvato nathI, manathI tathA kAyAthI. 14. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA kAyAthI. 15. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI tathA kAyAthI. 16. huM karato nathI, karAvato nathI, vacanathI tathA kAyAthI. 17. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, vacanathI tathA kAyAthI. 18. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, vacanathI tathA kAyAthI. 19. huM karato nathI, karAvato nathI, manathI. 20. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, manathI. 21. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, manasA ceti 22 / na karomi, na kArayAmi, vAcA ceti 23 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA ceti 24 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, vAcA ceti 25 / na karomi, na kArayAmi, kAyena ceti 26 / na karomi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, kAyena ceti 27 / na kArayAmi, na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi, kAyena ceti 28 / na karomi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 29 / na kArayAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 30 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 31 / na karomi manasA ca vAcA ceti 32 / na kArayAmi manasA ca vAcA ceti 33 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca vAcA ceti 34 / na karomi manasA ca kAyena ceti 35 / na kArayAmi manasA ca kAyena ceti 36 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi manasA ca kAyena ceti 37 / na karomi vAcA ca kAyena ceti 38 / na kArayAmi vAcA ca kAyena ceti 39 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ca kAyena ceti 40 / na karomi manasA ceti 41 / na kArayAmi manasA ceti 42 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi 546 samayasAra anumodato nathI, manathI. 22. huM karato nathI, karAvato nathI, vacanathI. 23. huM karato nathI, anya karato hato tene anumodato nathI, vacanathI. 24. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, vacanathI. 25. huM karato nathI, karAvato nathI, kAyAthI. ra6. huM karato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, kAyAthI. 27. huM karAvato nathI, anya karato hoya tene anumodato nathI, kAyAthI. 28. huM karato nathI manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 29. huM karAvato nathI manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 30. huM anya karato hoya tene anumodato nathI manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 31. huM karato nathI manathI tathA vacanathI. 32. huM karAvato nathI manathI tathA vacanathI. 33. huM anya karato hoya tene anumodato nathI manathI tathA vacanathI. 34. huM karato nathI manathI tathA kAyAthI. 35. huM karAvato nathI manathI tathA kAyAthI. 36. huM anya karato hoya tene anumodato nathI manathI tathA kAyAthI. 37. huM karato nathI vacanathI tathA kAyAthI. 38. huM karAvato nathI vacanathI tathA kAyAthI. 39. huM anya karato hoya tene anumodato nathI vacanathI tathA kAyAthI. 40. huM karato nathI manathI. 41. huM karAvato nathI manathI. 42. huM anya karato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 547 manasA ceti 43 / na karomi vAcA ceti 44 / na kArayAmi vAcA ceti 45 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi vAcA ceti 46 / na karomi kAyena ceti 47 / na kArayAmi kAyena ceti 48 / na kurvantamapyanyaM samanujAnAmi kAyena ceti 49 / (mAryA) mohavilAsavijRmbhitamidamudayatkarma sklmaalocy| Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA vrte|| 227 / / ityAlocanAkalpaH smaaptH| hoya tene anumodato nathI manathI. 43. huM karato nathI vacanathI. 44. huM karAvato nathI vacanathI. 4pa. huM anya karato hoya tene anumodato nathI vacanathI. 46. huM karato nathI kAyAthI. 47. huM karAvato nathI kAyAthI. 48. huM anya karato hoya tene anumodato nathI kAyAthI. 49. (A rIte, pratikramaNanA jevA ja AlocanAmAM paNa 49 bhaMga kahyA.) have A kathananA kaLazarUpe kAvya kahe che: zlokArtha:- (nizcayacAritrane aMgIkAra karanAra kahe che ke- ) [modavitAvikRsmitam rU 3yat rma] mohanA vilAsathI phelAyeluM je A udayamAna (udayamAM AvatuM) karma [savam mAnovya] te samastane AlocIne (-te sarva karmanI AlocanA karIne- ) [ niSkaLa caitanya-Atmini mAtmani gAtmanA nitya varta] huM niSkarma (arthAt sarva karmothI rahita) caitanyasvarUpa AtmAmAM AtmAthI ja (potAthI ja-) niraMtara vartu chuM. bhAvArtha- vartamAna kALamAM karmano udaya Ave tenA viSe jJAnI ema vicAre che ke pUrve je karma bAMdhyuM hatuM tenuM A kArya che, mAruM to A kArya nathI. huM Ano kartA nathI, huM to zuddhacaitanyamAtra AtmA chuM. tenI darzanajJAnarUpa pravRtti che. te darzanazAnarUpa pravRti vaDe huM A udayamAM AvelA karmano dekhanAra-jANanAra chuM. mArA svarUpamAM ja huM vartu chuM. AvuM anubhavana karavuM te ja nizcayacAritra che. 227 A rIte AlocanAkalpa samApta thayo. (have TIkAmAM pratyAkhyAnakalpa arthAt pratyAkhyAnano vidhi kahe che: (pratyAkhyAna karanAra kahe che ke-) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bhagavAnazrIkuMdakuMda na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 1 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca vAcA ceti 2 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca kAyena ceti 3 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ca kAyena ceti 4 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ceti 5 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ceti 6 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, kAyena ceti 7 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 8 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 9 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca vAcA ca kAyena ceti 10 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, manasA ca vAcA ceti 11 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ceti 12 / 548 3 samayasAra 3 huM ( bhaviSyamAM karma ) karIza nahi, karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumoddIza nahi, manathI, vayanathI tathA prayAthI . 1 . huM ( bhaviSyamAM karma ) karIza nahi, karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumoddIza nahi, manathI tathA vayanathI. 2. huMDarIza nahi, DarAvIza, nahi, anya 'rato hoya tene anumodIza nahi, manathI tathA kAyAthI. 3. huM karIza nahi, karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, vacanathI tathA kAyAthI. 4. huM karIza nahi, karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI. 4. huMDarIza nahi, durAvIza nahi, anya urato hoya tene anumoddIza nahi, vayanathI. 5. huM karIza nahi, karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, kAyAthI. 7. huMDarIza nahi, rAvIza nahi, manathI, vayanathI tathA prayAthI. 8. huMDarIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI, vacanathI tathA kAyAthI 9. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 10. huM karIza nahi, karAvIza nahi, manathI tathA vacanathI. 11. huM karIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI tathA vacanathI. 12. huM karAvIza Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 549 na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca vAcA ceti 13 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, manasA ca kAyena ceti 14 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca kAyena ceti 15 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ca kAyena ceti 16 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, vAcA ca kAyena ceti 17 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ca kAyena ceti 18 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ca kAyena ceti 19 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, manasA ceti 20 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ceti 21 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, manasA ceti 22 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi , vAcA ceti 23 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ceti 24 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, vAcA ceti 25 / na kariSyAmi, na kArayiSyAmi, kAyena ceti 26 / na kariSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, kAyena ceti 27 / na kArayiSyAmi, na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi, kAyena ceti 28 / na kariSyAmi manasA ca vAcA nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI tathA vacanathI. 13. huM karIza nahi, karAvIza nahi, manathI tathA kAyAthI. 14. huM karIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI tathA kAyAthI. 15. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI tathA kAyAthI. 16. huM karIza nahi, karAvIza nahi, vacanathI tathA kAyAthI. 17. huM karIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, vacanathI tathA kAyAthI. 18. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, vacanathI tathA chAyAthI.. 18. huM karIza nahi, karAvIza nahi, manathI. 20. huM karIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, manathI. 21. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, bhanathI. 22. 9 'rIza nahi, 72|viish nahi, vayanathI. 23. 9 'rIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, vacanathI 24. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, vacanathI. 25. huM karIza nahi, karAvIza nahi, kAyAthI. ra6. huM karIza nahi, anya karatA hoya tene anumodIza nahi, kAyAthI. 27. huM karAvIza nahi, anya karato hoya tene anumodIza nahi, kAyAthI. 28. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 550 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda ca kAyena ceti 29 / na kArayiSyAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 30 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ca kAyena ceti 31 / na kariSyAmi manasA ca vAcA ceti 32 / na kArayiSyAmi manasA ca vAcA ceti 33 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca vAcA ceti 34 / na kariSyAmi manasA ca kAyena ceti 35 / na kArayiSyAmi manasA ca kAyena ceti 36 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ca kAyena ceti 37 / na kariSyAmi vAcA ca kAyena ceti 38 / na kArayiSyAmi vAcA ca kAyena ceti 39 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi vAcA ca kAyena ceti 40 / na kariSyAmi manasA ceti 41 / na kArayiSyAmi manasA ceti 42 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi manasA ceti 43 / na kariSyAmi vAcA ceti 44 / na kArayiSyAmi vAcA ceti 45 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi vAcA ceti 46 / na kariSyAmi kAyena ceti 47 / na kArayiSyAmi kAyena ceti 48 / na kurvantamapyanyaM samanujJAsyAmi kAyena ceti 41 huM karIza nahi manathI, vacanathI tathA kAyAthI. ra9. huM karAvIza nahi manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 30. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi manathI, vacanathI tathA kAyAthI. 31. huM karIza nahi manathI tathA vacanathI. 32. huM karAvIza nahi manathI tathA vacanathI. 33. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi manathI tathA vacanathI. 34 huM karIza nahi manathI tathA kAyAthI. 35. huM karAvIza nahi manathI tathA kAyAthI. 36. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi manathI tathA kAyAthI. 37. huM karIza nahi vacanathI tathA kAyAthI. 38. huM karAvIza nahi vacanathI tathA kAyAthI 39. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi vacanathI tathA kAyAthI. 40. huM karIza nahi manathI. 41. huM karAvIza nahi manathI. 42. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi manathI. 43. huM karIza nahi vacanathI. 44. huM karAvIza nahi vacanathI. 45. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi vacanathI. 46. huM karIza nahi kAyAthI. 47. huM karAvIza nahi kAyAthI. 48. huM anya karato hoya tene anumodIza nahi kAyAthI. 49. (A rIte, pratikramaNanA jevA ja pratyAkhyAnamAM paNa 49 bhaMga kahyA.) have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 551 (kAryA) pratyAkhyAya bhaviSyatkarma samastaM nirstsmmohH| Atmani caitanyAtmani niSkarmaNi nityamAtmanA vrte|| 228 / / iti pratyAkhyAnakalpaH smaaptH| (35nAti). samastamityevamapAsya karma traikAlikaM shuddhnyaavlmbii| vilInamoho rahitaM vikaaraishcinmaatrmaatmaanmthaavlmbe|| 229 / / zlokArtha:- (pratyAkhyAna karanAra jJAnI kahe che ke-) [ bhaviSyatva samaste varSa pratyArathIya] bhaviSyanA samasta karmane pacakhIne (-tyAgIne), [ nirasta-sammo: nidhi caitanya-nAtmani tmini tminA nityam varta] jeno moha naSTa thayo che evo huM niSkarma (arthAt sarva karmothI rahita) caitanyasvarUpa AtmAmAM AtmAthI ja (-potAthI ja-) niraMtara vartu chuM. bhAvArtha:nizcayacAritramAM pratyAkhyAnanuM vidhAna evuM che ke samasta AgAmI karmothI rahita, caitanyanI pravRttirUpa (potAnA) zuddhopayogamAM vartavuM te pratyAkhyAna. tethI jJAna AgAmI samasta karmonuM pratyAkhyAna karIne potAnA caitanyasvarUpamAM varte che. ahIM tAtparya A pramANe jANavuM:-vyavahAracAritramAM to pratijJAmAM je doSa lAge tenuM pratikramaNa, AlocanA tathA pratyAkhyAna hoya che. ahIM nizcayacAritranuM pradhAnapaNe kathana hovAthI zuddhopayogathI viparIta sarva karmo AtmAnA doSasvarUpa che. te sarva karmacetanA svarUpa pariNAmonuM-traNe kALanAM karmonuM pratikramaNa, AlocanA tathA pratyAkhyAna karIne jJAnI sarva karmacetanAthI judA potAnA zuddhopayogarUpa AtmAnA jJAnazraddhAna vaDe ane temAM sthira thavAnA vidhAna vaDe niSpamAda dazAne prApta thaI, zreNI caDI, kevaLajJAna upajAvavAnI sanmukha thAya che. A, jJAnInuM kArya che. 228. A rIte pratyAkhyAnakalpa samApta thayo. have sakaLa karmanA saMnyAsanI bhAvanAne nacAvavA viSenuM kathana pUrNa karatAM, kaLazarUpa kAvya kahe: zlokArtha:- (zuddhanayanuM AlaMbana karanAra kahe che ke-) [ rUti var] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 552 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda atha sakalakarmaphalasaMnyAsabhAvanAM nATayati (gA ) vigalantu karmaviSataruphalAni mama bhuktimntrennaiv| saJcetaye'hamacalaM caitnyaatmaanmaatmaanm|| 230 / / nAhaM matijJAnAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 1 / pUrvokta rIte [aAti5 samasta" varga] traNe kALanAM samasta karmone [pAca] dUra karIne-choDIne, [zuddhanaya-gavarnAnDI] zuddhanayAvalaMbI (arthAt zuddhanayane avalaMbanAra) ane [ vitnIna-moda:] vilInamoha (arthAt jenuM mithyAtva naSTa thayuM che) evo huM [ atha] have [ vivAre: rahita vinmAtram gAtmAna] (sarva) vikArothI rahita caitanyamAtra AtmAne [avanavaeN ] avalaMbuM chuM. 229. have sakaLa karmaphaLanA saMnyAsanI bhAvanAne nacAve che: ( tyAM prathama, te kathananA samuccaya-arthanuM kAvya kahe che:-) zlokArtha - (samasta karmaphaLanI saMnyAsabhAvanA karanAra kahe che ke-) [ - viSa----nAni] karmarUpI viSavRkSanAM phaLa [mama mumi antarena va ] mArA bhogavyA vinA ja [ vimAnandu] kharI jAo; [ madam caitanya--mAtmAnam mAtmAnam 3 sanveta] huM (mArA) caitanyasvarUpa AtmAne nizcaLapaNe saMcetuM chuM-anubhavuM chuM. bhAvArtha-jJAnI kahe che ke je karma udayamAM Ave che tenA phaLane huM jJAtAdraSTApaNe jANuM-dekhuM chuM, teno bhoktA thato nathI, mATe mArA bhogavyA vinA ja te karma kharI jAo; huM mArA caitanyasvarUpa AtmAmAM lIna thayo thako teno dekhanAra-jANanAra ja houM. ahIM eTaluM vizeSa jANavuM ke-avirata, dezavirata tathA pramattasaMyata dazAmAM to AvuM jJAna-zraddhAna ja pradhAna che, ane jyAre jIva apramatta dazAne pAmIne zreNI caDe che tyAre A anubhava sAkSAt hoya che. 23). (have TIkAmAM sakaLa karmaphaLanA saMnyAsanI bhAvanAne nacAve che:-) huM (jJAnI hovAthI) matijJAnAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja sacetuM chuM arthAta ekAgrapaNe anubhavuM chuM. (ahIM "cetavuM' eTale anubhavavuM, vedavuM, bhogavavuM. "sa" upasarga lAgavAthI, "saMcetavuM" eTale "ekAgrapaNe anubhavavuM" evo artha ahIM badhA pAThomAM samajavo.) 1. huM zruta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 553 nAhaM zrutajJAnAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 2 / nAhamavadhijJAnAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 3 / nAhaM manaHparyayajJAnAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 4 / nAhaM kevalajJAnAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 5 / nAhaM cakSurdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 6 / nAhamacakSurdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye / nAhamavadhidarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 8 / nAhaM kevaladarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 9 / nAhaM nidrAdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 10 / nAhaM nidrAnidrAdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 11 / nAhaM pracalAdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 12 / nAhaM pracalApracalAdarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 13 / nAhaM styAnagRddhidarzanAvaraNIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 14 / jJAnAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM-anubhavuM chuM. 2. huM avadhijJAnAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 3. huM mana:paryayajJAnAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 4. huM kevaLajJAnAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 5. huM cakSudarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM . 6. huM acakSurdarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 7. huM avadhidarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 8. huM kevaLadarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 9, huM nidrAdarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 10. huM nidrAnidrAdarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja sacetuM che. 11. huM pracalAdarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 12 huM pracalApracalAdarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caiitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 13. huM syAnagRddhidarzanAvaraNIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 14. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 554 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda nAhaM sAtavedanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 15 / nAhamasAtavedanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 16 / nAhaM samyaktvamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 17 / nAhaM mithyAtvamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 18 / nAhaM samyaktvamithyAtvamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 19 / nAhamanantAnubandhikrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 20 / nAhamapratyAkhyAnAvaraNIyakrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 21 / nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyakrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 22 / nAhaM saMjvalanakrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 23 / nAhamanantAnubandhimAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhta, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 24) nAhamapratyAkhyAnAvaraNIyamAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhe, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 25 / nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyamAna huM zAtAvedanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 15. huM azAtAvedanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 16. huM samyakatvamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 17. huM mithyAtvamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 18. huM samyakatvamithyAtvamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 19. huM anaMtAnubaMdhikrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 20. huM apratyAkhyAnAvaraNIya krodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 21. huM pratyAkhyAnAvaraNIya krodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. rara. huM saMjvalanakrodhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 23. huM anaMtAnubaMdhimAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 24. huM apratyAkhyAnAvaraNIyamAnakapAyavedanayamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 25. huM pratyAkhyAnAvaraNIya mAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 555 kaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 26 / nAhaM sajvalanamAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 27 / nAhamanantAnubandhimAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM | mukhta, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 28) nAhamapratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM / mujhe, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 29 / nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 30 / nAhaM saJjvalanamAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 31 / nAhamanantAnubandhilobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhe, caitanyAtmAnamAtmAnameva sataye rUrI nAhamapratyAkhyAnAvaraNIyalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhta, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 33 / nAhaM pratyAkhyAnAvaraNIyalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 34 / nAhaM sajvalanalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 35 / nAhaM hAsyanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 36 / nAhaM ratinokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva nathI bhogavato caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. ra6. huM saMjvalanamAnakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM . 27. huM anaMtAnubaMdhimAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 28. huM apratyAkhyAnAvaraNIya mAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 29. huM pratyAkhyAnAvaraNIyamAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja sacetuM chuM. 30 huM saMjvalanamAyAkaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 31. huM anaMtAnubaMdhilobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 32. huM apratyAkhyAnAvaraNIyalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 33. huM pratyAkhyAnAvaraNIyalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 34. huM saMjvalanalobhakaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 35. huM hAsyanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcatuM chuM. 36. huM ratinokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 556 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda saJcetaye 201 saJcetaye 400 nAhaM nAhamaratinokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 38 / nAhaM zokanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 39 / nAhaM bhayanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhte, caitanyAtmAnamAtmAnameva jugupsAnokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 41 / nAhaM strIvedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 42 / nAhaM puMvedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM bhuJje caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 40 nAhaM napuMsakavedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmaphalaM mukhte, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 44 / mukhte, nAhaM narakAyuHkarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 45 / nAhaM tiryagAyu:karmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 46 / nAhaM mAnuSAyuHkarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 47 | nAhaM devAyuH karmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 48 / nAhaM narakagatinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 49 / nAhaM AtmAne ja saMcetuM chuM. 37. huM atinokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 38. huM zokanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcatuM chuM. 39. huM bhayanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 40. huM jugupsAnokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 41. huM strIvedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 42. huM puruSavedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 43. huM napuMsakavedanokaSAyavedanIyamohanIyakarmanA phLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 44. huM naraka-AyukarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 45. huM tiryaMca-AyukarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 46. huM manuSya-AyurmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM 47. huM deva-AyukarmanA phaLane nathI bhogavato caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 48. huM narakagatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 50 / 52 / tiryaggatinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye manuSyagatinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 51 / devagatinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJceta nAhamekendriyajAtinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 53 / nAhaM dvIndriyajAtinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 54 / nAhaM trIndriyajAtinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 55 / nAhaM caturindriyajAtinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 56 / nAhaM paJcendriyajAtinAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJceta 57 / nAhamaudArikazarIranAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 58 / nAhaM vaikriyikazarIranAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJceta 59 / nAhamAhArakazarIranAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 60 / nAhaM taijasazarIranAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 61 / nAhaM kArmaNazarIranAmakarmaphalaM bhuJje, cetanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 62 / nAhamaudArikazarIrAGgopAGganAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 63 / nAhaM vaikriyikazarIrAGgopAGganAma 557 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com nAhaM nAhaM saMcetuM chuM. 49. huM tiryaMcagatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 50. huM manuSyagatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 51. huM devagatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. para. huM ekendriyajAtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 53. huM DhIMdriyajAtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 54. huM trIndriyajAtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 55. huM caturindriyajAtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 56. huM paMcendriyajAtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 57. huM audAkiza2I2nAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 58. huM vaikriyakazI2nAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMyetuM chaM. 58. huM AhArakaza2I2nAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 60. huM taijasaza2I2nAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 61. huM kAryaNaza2I2nAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM 62. huM audAkiza2I2-aMgopAMganAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 63. huM vaikriyikaza2I2-aMgopAMganAmakarmanA Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 558 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda karmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 64 / nAhamAhArakazarIrAGgopAGganAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 65 / nAhamaudArikazarIrabandhananAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 66 / nAhaM vaikriyikazarIrabandhananAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 67 / nAhamAhArakazarIrabandhananAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 68 / nAhaM taijasazarIrabandhananAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 69 / nAhaM kArmaNazarIrabandhananAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 70 / nAhamaudArikazarIrasaGghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 71 / nAhaM vaikriyakazarIrasaGghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 72 / nAhamAhArakazarIrasaGghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 73 / nAhaM taijasazarIrasaGghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 74 / nAhaM kArmaNazarIrasaGghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 75 / nAhaM samacaturasrasaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuje, cetanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 76 / nAhaM nyagrodhaparimaNDalasaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 77 / phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 64. huM AhArakazarIraaMgopAMganAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 65. huM audArikazarIrabaMdhananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 66. huM vaikiyikazarIrabaMdhananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 67. huM AhArakazarIrabaMdhananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 68. huM taijasazarIrabaMdhananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 69. huM kAzmaNazarIrabaMdhananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM che. 70. huM audArikazarIrasaMghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 71. huM vaikriyikazarIrasaMghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 72. huM AhArakazarIrasaMghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 73. huM taijasazarIrasaMghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 74. huM kAzmaNazarIrasaMghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 75. huM samacaturagnasaMsthAnanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 76. huM codhaparimaMDalasaMsthAnanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcatuM chuM. 77. huM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra nAhaM svAtisaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 78 / nAhaM kubjasaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 79 / nAhaM vAmanasaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 80 / nAhaM huNDakasaMsthAnanAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 81 / nAhaM vajrarSabhanArAcasaMhanananAmakarmaphalaM bhuJje caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 82 / nAhaM vajranArAcasaMhanananAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 83 / nAhaM nArAcasaMhanananAmakarmaphalaM mukhte, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 840 nAhamardhanArAcasaMhanananAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 85 / nAhaM kIlikAsaMhanananAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 86 / nAhamasamprAptAsRpATikAsaMhanananAmakarmaphalaM bhuJje caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 87 / nAhaM snigdhasparzanAmakarmaphalaM bhuJje caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 88 / nAhaM rUkSasparzanAmakarmaphalaM bhuJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 810 nAhaM zItasparzanAmakarmaphalaM mukhte, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 202 nAhamuSNasparzanAmakarmaphalaM muJje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 99 / nAhaM gurusparzanAma 559 sAtikasaMsthAnanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 78. huM kubdhakasaMsthAnanAkarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 79. huM vAmanasaMsthAnanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 80. huM huMDakasaMsthAnanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 81. huM vajrarSabhanArAcasaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 82. huM vajranArAcasaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 83. huM nArAcasaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 84. huM ardhanArAcasaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 85. huM kIlikAsaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 86. huM asaMprAptAsRpATikAsaMhanananAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 87. huM snigdhasparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 88. huM rUkSasparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 89. huM zItasparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 90. huM uSNasparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 91. huM gurusparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa60 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda karmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 92 / nAhaM laghusparzanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 93 / nAhaM mRdusparzanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 94 / nAhaM karkazasparzanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 95 / nAhaM madhurarasanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 96 / nAhamAmlarasanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 97 / nAhaM tiktarasanAmakarmaphalaM muje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 98 / nAhaM kaTukarasanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 99 / nAhaM kaSAyarasanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 100 / nAhaM surabhigandhanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 101 / nAhamasurabhigandhanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 102 / nAhaM zuklavarNanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 103 / nAhaM raktavarNanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 104 / nAhaM pItavarNanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 105 / nAhaM haritavarNanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saMcatuM chuM 92. huM laghusparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 93. huM mUdusparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 94. huM karkazasparzanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcatuM chuM. 95. huM madhurarasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcatuM chuM. 96. huM AspharasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 97. huM tiktarasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 98. huM kaTukarasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 99. huM kapAyarasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 1OO. huM surabhigaMdhanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM che. 101. huM asurabhigaMdhanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 102. huM zukalavarNanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 103. huM raktavarNanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 104. huM pItavarNanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 105. huM haritavarNanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne 4 saMyatuM chu. 106. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra pa61 saJcetaye 106 / nAhaM kRSNavarNanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 107 / nAhaM narakagatyAnupUrvInAmakarmaphalaM bhujhe , caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 108 / nAhaM tiryaggatyAnupUrvInAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 109 / nAhaM manuSyagatyAnupUrvInAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 110 / nAhaM devagatyAnupUrvInAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 111 / nAhaM nirmANanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye nAhamagurulaghunAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 113 / nAhamupaghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 114 / nAhaM paraghAtanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 115 / nAhamAtapanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 116 / nAhamudyotanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 117 / nAhamucchrAsanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 118 / nAhaM prazastavihAyogatinAmakarmaphalaM bhuJce, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 119 / nAhamaprazastavihAyogatinAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 120 / nAhaM huM kRSNavarNanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 107. huM narakagatyAnupUrvInAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja sacetuM chuM. 108. huM tiryaMcagatyAnupUrvInAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM 109. huM manuSyagatyAnupUrvInAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM che. 110. huM devagatyAnupUrvInAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM che. 111. huM nirmANanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 112. huM agurulaghunAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 113. huM upaghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 114. huM paraghAtanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 115. huM ApanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 116. huM udyotanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM che. 117. huM ucchavAsanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 118. huM prazastavihAyogatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 119. huM aprazastavihAyogatinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa6ra samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda sAdhAraNazarIranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 121 / nAhaM pratyekazarIranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 122 / nAhaM sthAvaranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 123 / nAhaM trasanAmakarmaphalaM bhuJja , caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 124 / nAhaM subhaganAmakarmaphalaM bhule, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 125 / nAhaM durbhaganAmakarmaphalaM bhujhe, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 126 / nAhaM susvaranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 127 / nAhaM duHsvaranAmakarmaphalaM bhuJja, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 128 / nAhaM zubhanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 129 / nAhamazubhanAmakarmaphalaM bhujhe, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 130 / nAhaM sUkSmazarIranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 131 / nAhaM bAdarazarIranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 132 / nAhaM paryAptanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 133 / nAhamaparyAptanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 134 / nAhaM sthiranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva AtmAne ja saMcetuM chuM. 120. huM sAdhAraNazarIranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 121. huM pratyekazarIranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 122. huM sthAvaranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 123. huM trasanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 124. huM subhaganAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 125. huM durbhaganAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 126. huM susvaranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 1ra7. huM duHsvaranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 128. huM zubhanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 129. huM azubhanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM . 130. huM sUkSma zarIranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 131. huM bAdarazarIranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 13ra. huM paryAptanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 133. huM aparyAptanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 134. huM sthiranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 13pa. huM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra pa63 saJcetaye 135 / nAhamasthiranAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 136 / nAhamAdeyanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 137 / nAhamanAdeyanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 138 / nAhaM yaza:kIrtinAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 139 / nAhamayazaHkIrtinAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 140 / nAhaM tIrthakaratvanAmakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 141 / nAhamuccairgotrakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 142 / nAhaM nIcairgotrakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 143 / nAhaM dAnAntarAyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 144 / nAhaM lAbhAntarAyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 145 / nAhaM bhogAntarAyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 146 / nAhamupabhogAntarAyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 147 / nAhaM vIryAntarAyakarmaphalaM bhuje, caitanyAtmAnamAtmAnameva saJcetaye 148 / asthiranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 136. huM AyanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 137. huM anAdeyanAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 138. huM yazakIrtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 139. huM ayazakIrtinAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 14). huM tIrthaMkaranAmakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 141. huM uccagotrakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 142. huM nIcagotrakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 143. huM dAnAMtarAyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMtuM chuM. 144. huM lAbhAMtarAyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 145. huM bhogAMtarAyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 146. huM upabhogatarAyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja saMcetuM chuM. 147. huM vIryaMtarAyakarmanA phaLane nathI bhogavato, caitanyasvarUpa AtmAne ja catuM chuM. 148. (A pramANe jJAnI sakaLa karmonA phaLanA saMnyAsanI bhAvanA kare che). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 564 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda (varasannatinA ) niHzeSakarmaphalasaMnyasanAnmamaivaM srvkriyaantrvihaarnivRttvRtteH| caitanyalakSma bhajato bhRzamAtmatattvaM kAlAvalIyamacalasya vhtvnntaa|| 231 / / (ahIM bhAvanA eTale vAraMvAra ciMtavana karIne upayogano abhyAsa karavo te. jyAre jIva samyagdaSTi-jJAnI thAya che tyAre tene jJAna-zraddhAna to thayuM ja ke "huM zuddhanaye samasta karmathI ane karmanA phaLathI rahita chuM. paraMtu pUrve bAMdhelAM karma udayamAM Ave temanAthI thatA bhAvonuM kartApaNuM choDIne, traNe kALa saMbaMdhI ogaNapacAsa ogaNapacAsa bhaMgo vaDe karmacetanAnA tyAganI bhAvanA karIne tathA sarva karmanuM phaLa bhogavavAnA tyAganI bhAvanA karIne, eka caitanyasvarUpa AtmAne ja bhogavavAnuM bAkI rahyuM. avirata, dezavirata ane pramatta avasthAvALA jIvane jJAnazraddhAnamAM niraMtara e bhAvanA to che ja; ane jyAre jIva apramatta dazA prApta karIne ekAgra cittathI dhyAna kare, kevaLa caitanyamAtra AtmAmAM upayoga lagAve ane zuddhopayogarUpa thAya, tyAre nizcayacAritrarUpa zuddhopayogabhAvathI zreNI caDIne kevaLajJAna upajAve che. te vakhate e bhAvanAnuM phaLa je karmacetanAthI ane karmaphaLacetanAthI rahita sAkSAt jJAnacetanArUpa pariNamana te thAya che. pachI AtmA anaMta kALa sudhI jJAnacetanArUpa ja raheto thako paramAnaMdamAM magna rahe che.) have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- (sakaLa karmonA phaLano tyAga karIne jJAnacetanAnI bhAvanA karanAra jJAnI kahe che ke:) [ga] pUrvokta rIte [ ni:zeSa-- --tta-saMcanAt] samasta karmanA phaLano saMnyAsa karavAthI [ caitanya-naikSma tmitattva mRNan mana: sarva ziyAntara-vihAra-nivRtta-vRtta.] huM caitanya jenuM lakSaNa che evA Atmatattvane atizayapaNe bhogavuM chuM ane te sivAyanI anya sarva kriyAmAM vihArathI mArI vRtti nivRtta che (arthAt AtmatattvanA bhogavaTA sivAyanI anya je upayoganI kriyAvibhAvarUpa kriyA-temAM mArI pariNati vihAra karatI nathI-pravartatI nathI); [ rca mama] ema AtmatattvanA bhogavaTAmAM acaLa evA mane, [3yam vAna-sAvatI] A kALanI AvalI ke je [ sattA] pravAharUpe anaMta che te, [vatu] AtmatattvanA bhogavaTAmAM ja vaho jAo. (upayoganI pravRtti anyamAM kadI paNa na jAo.). bhAvArtha-AvI bhAvanA karanAra jJAnI evo tRpta thayo che ke jANe bhAvanA karatAM sAkSAt kevaLI ja thayo hoya; tethI te anaMta kALa sudhI evo ja rahevAnuM cAhe che. ane te yogya ja che; kAraNa ke A ja bhAvanAthI kevaLI thavAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 565 (vasantatinA) yaH pUrvabhAvakRtakarmaviSadrumANAM bhuMkte phalAni na khalu svata eva tRptH| ApAtakAlaramaNIyamudarkaramyaM / niSkarmazarmamayameti dazAntaraM sH|| 232 / / (jharaparA). atyantaM bhAvayitvA viratimavirataM karmaNastatphalAca praspaSTaM nATayitvA prlynmkhilaajnyaansnycetnaayaaH| pUrNa kRtvA svabhAvaM svarasaparigataM jJAnasaJcetanAM svAM sAnandaM nATayantaH prazamarasamitaH sarvakAlaM pibntu|| 233 / / kevaLajJAna UpajavAno paramArtha upAya A ja che. bAhya vyavahAracAritra che te AnA ja sAdhanarUpa che; ane AnA vinA vyavahAracAritra zubhakarmane bAMdhe che, mokSano upAya nathI. 231. pharI kAvya kahe che: zlokArtha:- [ pUrvabhava-kRta--viSaddamA sAni : na muM$] pUrve ajJAnabhAvathI karelAM je karma te karmarUpI viSavRkSanAM phaLane je puruSa (teno svAmI thaIne) bhogavato nathI ane [tu svata: va tRH:] kharekhara potAthI ja (-AtmasvarUpathI ja) tRta che, [sa: bApAta-ni-rIyam 3-2myam nib-- zarmamayama zIkhtarati] te puruSa, je vartamAna kALe ramaNIya che ane bhaviSyamAM paNa jenuM phaLa ramaNIya che evI niSkarma-sukhamaya dazAMtarane pAme che (arthAt je pUrve saMsAraavasthAmAM kadI thaI nahotI evI judA prakAranI kamarahita svAdhIna sukhamaya dazAne pAme bhAvArtha-jJAnacetanAnI bhAvanAnuM A phaLa che. te bhAvanAthI jIva atyaMta tRta rahe che-anya tRSNA rahetI nathI, ane bhaviSyamAM kevaLajJAna upajAvI sarva karmathI rahita mokSa-avasthAne pAme che. 23ra. pUrvokta rIte karmacetanA ane karmaphaLacetanAnA tyAganI bhAvanA karIne ajJAnacetanAnA pralayane pragaTa rIte nacAvIne, potAnA svabhAvane pUrNa karIne, jJAnacetanAne nacAvatA thakA jJAnI jano sadAkALa AnaMdarUpa raho "--evA upadezanuM kAvya have kahe che: zlokArtha:- [ virad r: tanI viratima atyanta bhAvayitvA] jJAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 566 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (vaMzaratha). itaH padArthaprathanAvaguNThanAdvinA kRterekamanAkulaM jvlt| samastavastuvyatirekanizcayAdvivecitaM jnyaanmihaavtisstthte|| 234 / / jano, aviratapaNe karmathI ane karmanA phaLathI viratine atyaMta bhAvIne (arthAt karma ane karmaphaLa pratye atyaMta viraktabhAvane niraMtara bhAvIne), [vi7-3jJAnasaMgvatanIyA: pradyama prampaSTa nAyitvA] (e rIte) samasta ajJAnacetanAnA nAzane spaSTapaNe nacAvIne, [-ra-parigata svabhAve pUrNa svI] nija rasathI prApta potAnA svabhAvane pUrNa karIne, [svAM jJAnasaMkhyatanAM sAnandra nAyajJa: rUta: sarva-AnaM prazarasan piva7] potAnI jJAnacetanAne AnaMdapUrvaka nacAvatA thakA havethI sadAkALa prazamarasane pIo (arthAt karmanA abhAvarUpa Atmika rasane-amRtarasane-atyArathI mAMDIne anaMta kALa paryata pIo. Ama jJAnIjanone preraNA che). bhAvArtha-pahelAM to traNe kALa saMbaMdhI karmanA kartApaNArUpa karmacetanAnA tyAganI bhAvanA (49 bhaMgapUrvaka ) karAvI. pachI 148 karmaprakRtinA udayarUpa karmaphaLanA tyAganI bhAvanA karAvI. e rIte ajJAnacetanAno pralaya karAvIne jJAnacetanAmAM pravartavAno upadeza karyo che. e jJAnacetanA sadA AnaMdarUpa-potAnA svabhAvanA anubhavarUpa-che. tene jJAnIjano saMdo bhogavo-ema zrI guruono upadeza che. ra33. A sarvavizuddhajJAna adhikAra che, tethI jJAnane kartAbhoktApaNAthI bhinna batAvyuM havenI gAthAomAM anya dravyo ane anya dravyonA bhAvothI jJAnane bhinna batAvaze. te gAthAonI sUcanArUpa kAvya prathama kahe che: zlokArthaH- [ rUta: phuda] ahIMthI have (A sarvavizuddhajJAna adhikAramAM havenI gAthAomAM ema kahe che ke-) [ samasta-vastu-vyatirevaDa-nizcayAt viverita jJAnam ] samasta vastuothI bhinapaNAnA nizcaya vaDe juduM karavAmAM AveluM jJAna, [pArtha prathana-avaguptanAt te: vinA] padArthanA vistAra sAthe gUMthAvAthI (-aneka padArtho sAthe, jJayajJAnasaMbaMdhane lIdhe, eka jevuM dekhAvAthI) utpanna thatI (-aneka prakAranI) kriyA tenAthI rahita [m nAnaM veta] eka jJAnakriyAmAtra, anAkuLa (sarva AkuLatAthI rahita) ane dedIpyamAna vartatuM thayuM, [ gavatigte] nizcaLa rahe che. bhAvArtha-huvenI gAthAomAM jJAnane spaSTa rIte sarva vastuothI bhinna batAve che. 234. e ja arthanI gAthAo have kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra pa67 satthaM NANaM Na havadi jamhA satthaM Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM aNNaM satthaM jiNA beNti||390 / / saddo NANaM Na havadi jamhA saddo Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM aNNaM sadaM jiNA beNti|| 391 / / rUvaM NANaM Na havadi jamhA rUvaM Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM aNNaM rUvaM jiNA beNti|| 392 / / vaNNo NANaM Na havadi jamhA vaNNo Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM aNNaM vaNNaM jiNA beti|| 393 / / gaMdho NANaM Na havadi jamhA gaMdho Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM aNNaM gaMdhaM jiNA beNti||394 / / Naraso du havadi NANaM jamhA du raso Na yANade kiNci| tamhA aNNaM NANaM rasaM ca aNNaM jiNA beNti||395 / / re! zAstra te nathI jJAna, jethI zAstra kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna juduM, zAstra juduM-jina kahe; 390. re! zabda te nathI jJAna, jethI zabda kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna juduM, zabda judo-jina kahe; 391. re! rUpa te nathI jJAna, jethI rUpa kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna juduM, rUpa jAdu-jina kahe; 392. re ! varNa te nathI jJAna, jethI varNa kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna jAthuM, varNa judI-jina kahe; 393. re! gaMdha te nathI jJAna, jethI gaMdha kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna juduM, gaMdha judI-jina kahe; 394. re! rasa nathI kaMI jJAna, jethI rasa kaMI jANe nahIM, te kAraNe che jJAna jAdu, rasa judo-jinavara kahe; 395. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 568 samayasAra phAso Na havadi NANaM jamhA phAso Na yANade kiMci / tamhA aNNaM NANaM aNNaM phAsaM jiNA beMti / / 396 / / kammaM NANaM Na havadi jamhA kammaM Na yANade kiMci / tamhA aNNaM NANaM aNNaM kammaM jiNA beMti / / 397 / / dhammo NANaM Na havadi jamhA dhammo Na yANade kiMci / tamhA aNNaM NANaM aNNaM dhammaM jiNA beMti / / 398 / / NANamadhammo Na havadi jamhAdhammo Na yANade kiMci / tamhA aNNaM NANaM aNNamadhammaM jiNA beNti|| 399 / / kAlo NANaM Na havadi jamhA kAlo Na yANade kiMci / tamhA aNNaM NANaM aNNaM kAlaM jiNA beMti / / 400 / / AyAsaM pi Na NANaM jamhAyAsaM Na yANade kiMci / tamhAyAsaM aNNaM aNNaM NANaM jiNA beMti / / 401 / / re ! sparza te nathI jJAna, jethI sparza kaMI jANe nahIM, te jharo che jJAna huM, sparza bhuTTo - bhina De; ues. re ! karma te nathI jJAna, jethI karma kaMI jANe nahIM, te jharo che jJAna huM, arbha bhuhuM-vina De; u87. re ! dharma te nathI jJAna, jethI dharma kaMI jANe nahIM, te jharaNe che jJAna bhuhuM, dharma bhuTTo - zina De; u88. bhagavAnazrIkuMdakuMda adharma te nathI jJAna, jethI adharma kaMI jANe nahIM, te DAro che jJAna bhuhuM, adharma bhuTTo - Thina De; u88. re ! kALa te nathI jJAna, jethI kALa kaMI jANe nahIM, te jharo che jJAna bhuhuM, Aja ho -vina De; 400. AkAza te nathI jJAna, e AkAza kaMI jANe nahIM, te DAro khADAza bhuhuM, jJAna bhuhuM-zina De; 401. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 569 NajjhavasANaM NANaM ajjhavasANaM acedaNaM jmhaa| tamhA aNNaM NANaM ajjhavasANaM tahA aNNaM / / 402 / / jamhA jANadi NicaM tamhA jIvo du jANago nnaannii| NANaM ca jANayAdo avvadirittaM muNeyavvaM / / 403 / / NANaM sammAdihi~ du saMjamaM suttmNgpuvvgyN| dhammAdhammaM ca tahA pavvajjaM abbhuvaMti buhaa|| 404 / / zAstraM jJAnaM na bhavati yasmAcchAstraM na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyacchAstraM jinA bruvnti|| 390 / / zabdo jJAnaM na bhavati yasmAcchabdo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM zabdaM jinA bruvnti|| 399 / / rUpaM jJAnaM na bhavati yasma drupaM na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyadrUpaM jinA bruvnti|| 392 / / nahi jJAna adhyavasAna che, jethI acetana teha che, te kAraNe che jJAna jAdu, juduM adhyavasAna che. 402. re! sarvadA jANe ja tethI jIva jJAyaka jJAnI che, ne jJAna che jJAyakathI avyatirikta ima jJAtavya che. 403. samyakatva, ne saMyama, tathA pUrvAgagata sUtro, ane dhadhirabha,hIvanI, budha puruSabhAne zAnane. 404. uthArtha:- [ zAstraM ] // [ jJAnaM na bhavati ] zAna nathI [ yasmAt ] // 29 // 3 [ zAstraM kiJcit na jAnAti] 2sis tuM nathI (-47 cha,) [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] zAna anya cha, [ zAstram anyat ] zAstra anya cha- [jinAH bruvanti] mema nihevo muhe cha. [zabda: jJAnaM na bhavati] 26 zAna nathI [ yasmAt ] 129 // [zabda: kiJcit na jAnAti ] 10 si to nathI, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] zAna anya cha, [zabdaM anyaM ] 106 anya cha- [jinAH bruvanti ] sema nahevo muhe che. [ rUpaM jJAnaM na bhavati] 35 zAna nathI [ yasmAt ] // 29 // hai [ rUpaM kiJcit na jAnAti] 35 i5 tuM nathI, [ tasmAt ] mATe [jJAnam anyat ] zAna anya cha, [rUpam anyat ] 35 anya cha- [jinAH bruvanti ] ma nihevo uhe cha, [ varNa: jJAnaM na Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 570 samayasAra bhagavAna zrIkuMdakuMda varNo jJAna na bhavati yasmAdvarNo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM varNa jinA bruvnti|| 393 / / gandho jJAna na bhavati yasmAdgandho na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM gandhaM jinA bruvnti|| 394 / / na rasastu bhavati jJAnaM yasmAttu raso na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnaM rasaM cAnyaM jinA bruvnti|| 395 / / sparzo na bhavati jJAnaM yasmAtsparzo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM sparza jinA bruvnti|| 396 / / karma jJAnaM na bhavati yasmAtkarma na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyatkarma jinA bruvnti|| 397 / / dharmo jJAnaM na bhavati yasmAddharmo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM dharma jinA bruvnti|| 398 / / bhavati ] [ na nathI [yasmAt ] 129 // OM [ varNa: kiJcit na jAnAti ] [ sis to nathI, [ tasmAt ] bhATe [jJAnam anyat ] zAna anya cha, [ varNam anyam ] 0 anya cha- [jinAH bruvanti ] mema niyo duI cha. [gandhaH jJAnaM na bhavati] ja na nathI [yasmAt ] // 29 // OM [ gandhaH kiJcit na jAnAti] isis tI nathI, [ tasmAt ] bhATe [jJAnam anyat ] zAna anya cha, [ gandham anyam ] gaMdha anya cha[jinAH bruvanti] mema nidevo huI . [ rasaH tu jJAnaM na bhavati] 2. zAna nathI [ yasmAt tu] 129 // [ rasa: kiJcit na jAnAti ] 2. sis to nathI, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] ||n anya cha [ rasaM ca anyaM] bhane 24. anya cha- [jinAH bruvanti ] sema nahepo huI cha. [ sparza: jJAnaM na bhavati ] sparza zAna nathI [yasmAt ] // 29 // OM [ sparza: kiJcit na jAnAti] sparza is to nathI, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] na anya cha, [ sparza anyaM] sparza anya cha- [ jinAH bruvanti ] sema niyo muI cha. [ karma jJAnaM na bhavati] dharma na nathI [ yasmAt ] // 29 // hai [ karma kiJcit na jAnAti] dharbha sistetuM nathI, [tasmAt ] bhATe [jJAnam anyat ] na anya cha, [ karma anyat ] dharbha anya cha- [jinAH bruvanti ] ama nidevo cha cha. [dharma: jJAnaM na bhavati ] dharma (arthAta mAstiya) zAna nathI [yasmAt ] // 29 // OM [dharmaH kiJcit na jAnAti dharma sis to nathI, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] zAna anya cha, [dharma anyaM ] dharma anya cha- [ jinAH bruvanti ] ama. niyo cha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra 571 jJAnamadharmo na bhavati yasmAdadharmo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyamadharma jinA bruvnti|| 399 / / kAlo jJAnaM na bhavati yasmAtkAlo na jAnAti kinycit| tasmAdanyajjJAnamanyaM kAlaM jinA bruvnti|| 400 / / AkAzamapi na jJAnaM yasmAdAkAzaM na jAnAti kinycit| tasmAdAkAzamanyadanyajjJAnaM jinA bruvnti|| 401 / / nAdhyavasAnaM jJAnamadhyavasAnamacetanaM ysmaat| tasmAdanyajjJAnamadhyavasAnaM tthaanyt|| 402 / / yasmAjjAnAti nityaM tasmAjjIvastu jJAyako jnyaanii| jJAnaM ca jJAyakAdavyatiriktaM jnyaanvym|| 403 / / cha. [adharma: jJAnaM na bhavati] adharma (arthAta aghAstiya) ||n nathI [yasmAt ] // 29 // hai [ adharma: kiJcit na jAnAti] adharma is to nathI, [ tasmAt ] bhATe [jJAnam anyat ] na anya cha, [ adharma anyam ] dharma mAnya cha- [ jinAH bruvanti] mema niyo 46 7. [ kAlaH jJAnaM na bhavati ] na nathI [ yasmAt ] // 29 // hai [ kAlaH kiJcit na jAnAti ] sam sis to nathI, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] na anya cha, [ kAlaM anyaM] / anya cha- [ jinAH bruvanti ] ama. 4inahevo he che. [AkAzam api jJAnaM na] ddaa|| 59 // // nathI [ yasmAt ] 129 : [AkAzaM kiJcit na jAnAti ] 2 // sis tuM nathI, [ tasmAt ] mATe [ jJAnaM anyat ] zAna anya cha, [AkAzam anyat ] 2||||any cha- [jinAH bruvanti ] sema naheyo he cha. [ adhyavasAnaM jJAnam na ] madhyavasAna zAna nathI [ yasmAt ] // 29 // 3 [ adhyavasAnam acetanaM] adhyavasAna ayetana cha, [ tasmAt ] bhATe [ jJAnam anyat ] zAna anya cha [ tathA adhyavasAnaM anyat ] tathA adhyavasAna anya cha ( -sebha. niyo he cha). [yasmAt ] // 29 // 3 [ nityaM jAnAti] (4) niraMta2. ) cha [ tasmAt ] bhATe [ jJAyaka: jIvaH tu] ||y avo 5 [ jJAnI ] rAnI ( -navANo, nis535) cha, [jJAnaM ca] bhane ||n [ jJAyakAt avyatiriktaM] yathI avyatirita cha (-2mina cha, 46 nathI ) [ jJAtavyam ] ama. Pluj. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 57ra samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jJAnaM samyagdRSTiM tu saMyamaM suutrmnggpuurvgtm| dharmAdharma ca tathA pravrajyAmabhyupayAnti budhaaH|| 404 / / na zrutaM jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanshrutyorvytirekH| na zabdo jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanshbdyorvytirekH| na rUpaM jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanruupyorvytirekH| na varNo jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanvrnnyorvytirekH| na gandho jJAnamacetanatvAt, tato jnyaangndhyorvytirekH| na raso jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanrsyorvytirekH| na sparzo jJAnamacetanatvAt , tato jnyaansprshyorvytirekH| na karma jJAnamacetanatvAt, tato jnyaankrmnnorvytirekH| na dharmo jJAnamacetanatvAt, tato jnyaandhrmyorvytirekH| nAdharmo jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanaadhrmyorvytirekH| na kAlo jJAnamacetanatvAt, tato jnyaankaalyorvytirekH| nAkAzaM jJAnamacetanatvAt, [ gdhA:] budha puruSo (arthAt jJAnI jano) [ jJAna] jJAnane ja [ sacadRSTi 1] samyagdaSTi [ saMyama ] ( jJAnane ja) saMyama, [ pUrvatam sUtram] aMgapUrvagata sUtra, [adharma ca] dharma-adharma (puNya-pA5) [ tathA pravrakhyam ] tathA dIkSA [ gamyupayAnti] mAne che. TIkA-zruta (arthAt vacanAtmaka dravyazruta) jJAna nathI, kAraNa ke zruta acetana che; mATe jJAnane ane zrutane vyatireka (arthAt bhinnatA) che. zabda jJAna nathI, kAraNa ke zabda (pudagaladravyano paryAya che, ) acetana che; mATe jJAnane ane zabdane vyatireka (arthAt bheda) che. rUpa jJAna nathI, kAraNa ke rUpa (pudgaladravyano guNa che, ) acetana che; mATe jJAnane ane rUpane vyatireka che (arthAt banne judAM che ). varNa jJAna nathI, kAraNa ke varNa (pudgaladravyano guNa che, ) acetana che; mATe jJAnane ane varNane vyatireka che (arthAt jJAna anya che, varNa anya che ). gaMdha jJAna nathI, kAraNa ke gaMdha (pudgaladravyano guNa che, ) acetana che; mATe jJAnane ane gaMdhane vyatireka (-bheda, bhinnatA) che. rasa jJAna nathI, kAraNa ke rasa (pugaladravyano guNa che, ) acetana che; mATe jJAnane ane rasane vyatireka che. sparza jJAna nathI, kAraNa ke sparza (pudgaladravyano guNa che, ) acetana che; mATe jJAnane ane sparzane vyatireka che. karma jJAna nathI, kAraNa ke karma acetana che; mATe jJAnane ane karmane vyatireka che. dharma (-dharmadravya) jJAna nathI, kAraNa ke dharma acetana che; mATe jJAnane ane dharmane vyatireka che. adharma (-adharmadravya) jJAna nathI, kAraNa ke adharma acetana che; mATe jJAnane ane adharmane vyatireka che. kALa (-kALadravya) jJAna nathI, kAraNa ke kALa acetana che; mATe jJAnane ane kALane vyatireka che. AkAza (-AkAzadravya) jJAna nathI, kAraNa ke AkAza acetana che; mATe jJAnane ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 573 tato jnyaanaakaashyorvytirekH| nAdhyavasAnaM jJAnamacetanatvAt, tato jnyaanaadhyvsaanyorvytirekH| ityevaM jJAnasya sarvaireva paradravyaiH saha vyatireko nizcayasAdhito drssttvyH| atha jIva evaiko jJAnaM, cetanatvAta; tato jnyaanjiivyorevaavytirekH| na ca jIvasya svayaM jJAnatvAttato vyatireka: kazcanApi shngkniiyH| evaM tu sati jJAnameva samyagdRSTi:, jJAnameva saMyamaH, jJAnamevAGgapUrvarUpaM sUtraM, jJAnameva dharmAdharmo, jJAnameva pravrajyeti jJAnasya jIvaparyAyairapi sahAvyatireko nizcayasAdhito drssttvyH| athaivaM sarvaparadravyavyatirekeNa sarvadarzanAdijIvasvabhAvAvyatirekeNa vA ativyAptivyAptiM ca pariharamANamanAdivibhramamUlaM dharmAdharmarUpaM parasamayamudvamya svayameva pravrajyArUpamApadya darzanajJAnacAritrasthitirUpaM svasamayamavApya mokSamArgamAtmanyeva pariNataM kRtvA samavAptasampUrNavijJAnaghanasvabhAvaM hAnopAdAnazUnyaM sAkSAtsamayasArabhUtaM paramArtharUpaM zuddhaM AkAzane vyatireka che. adhyavasAna jJAna nathI, kAraNa ke adhyavasAna acetana che; mATe jJAnane ane (karmanA udayanI pravRttirUpa) adhyavasAnane vyatireka che. Ama A rIte jJAnano samasta paradravyo sAthe vyatireka nizcayasAdhita dekhavo (arthAta nizcaya vaDe siddha thayelo samajavo-anubhavavo). have, jIva ja eka jJAna che, kAraNa ke jIva cetana chemATe jJAnane ane jIvane ja avyatireka (-abhinnatA) che. vaLI jJAnano jIvanI sAthe vyatireka jarA paNa zaMkanIya nathI (arthAt jJAnanI jIvathI bhinnatA haze ema jarAya zaMkA karavAyogya nathI ), kAraNa ke jIva pote ja jJAna che. A pramANe ( jJAna jIvathI abhinna) hovAthI, jJAna ja samyagdaSTi che, jJAna ja saMyama che, jJAna ja aMgapUrvarUpa sUtra che, jJAna ja dharma-adharma (arthAt puNya-pApa) che, jJAna ja pravajyA (dIkSA, nizcayacAritra) che-ema jJAnano jIvaparyAyonI sAthe paNa avyatireka nizcayasAdhita dekhavo (arthAt nizcaya vaDe siddha thayelo samajavo-anubhavavo). have, e pramANe sarva paradravyo sAthe vyatireka vaDa ane sarva darzanAdi jIvasvabhAvo sAthe avyatireka vaDe ativyAtine ane avyAtine dUra karatuM thayuM, anAdi vibhrama jenuM mULa che evA dharma-adharmarUpa (puNya-pAparUpa, zubha-azubharUpa) parasamayane dUra karIne, pote ja pravrajyArUpane pAmIne (arthAt pote ja nizcayacAritrarUpa dIkSApaNAne pAmIne), darzana-jJAna-cAritramAM sthitirUpa samayane prApta karIne, mokSamArgane potAmAM ja pariNata karIne, jeNe saMpUrNa vijJAnaghanasvabhAvane prApta karyo che evuM, tyAga-grahaNathI rahita, sAkSAta samayasArabhUta, paramArtharUpa zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 574 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jJAnamekamavasthitaM drssttvym| jJAna eka avasthita (nizcaLa raheluM ) dekhavuM (arthAt pratyakSa svasaMvedanathI anubhavavuM ). bhAvArtha:-ahIM jJAnane sarva padravyothI bhinna ane potAnA paryAyothI abhinna batAvyuM, tethI ativyAti ane avyApti nAmanA je lakSaNanA doSo te dUra thayA. AtmAnuM lakSaNa upayoga che, ane upayogamAM jJAna pradhAna che; te (jJAna) anya acetana dravyomAM nathI tethI te ativyAtivALuM nathI, ane potAnI sarva avasthAomAM che tethI avyAtivALuM nathI. A rIte jJAnalakSaNa kahevAthI ativyAti ane avyApti doSo AvatA nathI. ahIM jJAnane ja pradhAna karIne AtmAno adhikAra che, kAraNa ke jJAnalakSaNathI ja AtmA sarva 52dravyothI bhinna anubhavagocara thAya che. joke AtmAmAM anaMta dharmo che, topaNa temAMnA keTalAka to chadmasthane anubhavagocara ja nathI; te dharmone kahevAthI chadmastha jJAnI AtmAne kaI rIte oLakhe ? vaLI keTalAka dharmo anubhavagocara che, paraMtu temAMnA keTalAka to-astitva, vastutva, prameyatva Adi to-anya dravyo sAthe sAdhAraNa arthAt samAna che mATe temane kahevAthI judo AtmA jANI zakAya nahi, ane keTalAka (dharmo) 5radravyonA nimittathI thayelA che temane kahevAthI 52mArthabhUta AtmAnuM zuddha svarUpa kevI rIte jaNAya ? mATe jJAnane kahevAthI ja chadmastha jJAnI AtmAne oLakhI zake che. ahIM jJAnane AtmAnuM lakSaNa kahyuM che eTaluM ja nahi, paNa jJAnane ja AtmA ja kahyo che; kAraNa ke abhedavivakSAmAM guNaguNIno abheda hovAthI, jJAna che te ja AtmA che. abhedavivakSAmAM jJAna kaho AtmA kaho-kAMI virodha nathI; mATe ahIM jJAna kahevAthI AtmA ja samajavo. TIkAmAM chevaTe ema kahevAmAM AvyuM ke-je, potAmAM anAdi ajJAnathI thatI zubhAzubha upayogarUpa parasamayanI pravRttine dUra karIne, samyagdarzana-jJAna-cAritramAM pravRttirUpa svasamayane prApta karIne, evA svasamayarUpa pariNamanasvarUpa mokSamArgamAM potAne pariNamAvIne, saMpUrNavijJAnaghanasvabhAvane pAmyuM che, ane jemAM kAMI tyAga-grahaNa nathI, evA sAkSAt samayasArasvarUpa, paramArthabhUta, nizcaLa rahelA, zuddha, pUrNa jJAnane ( pUrNa Atmadravyane ) dekhavuM. tyAM 'dekhavuM' traNa prakAre samajavuM. zudghanayanuM jJAna karIne pUrNa jJAnanuM zraddhAna karavuM te pahelA prakAranuM dekhavuM che. te avirata Adi avasthAmAM paNa hoya che. jJAna-zraddhAna thayA pachI bAhya sarva parigrahano tyAga karI teno (-pUrNa jJAnano ) abhyAsa karavo, upayogane jJAnamAM ja thaMbhAvavo, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra (zArdUnavidrIDita) anyebhyo vyatiriktamAtmaniyataM bibhratpRthagvastutAmAdAnojjhanazUnyametadamalaM jJAnaM tthaavsthitm| madhyAdyantavibhAgamuktasahajasphAraprabhAbhAsuraH zuddhajJAnaghano yathA'sya mahimA nityoditstisstthti|| 235 / / 575 jevuM zuddhanayathI potAnA svarUpane siddha samAna jANyuM-zrayuM hatuM tevuM ja dhyAnamAM laIne cittane ekAgra-sthira karavuM, pharI pharI teno ja abhyAsa karavo, te bIjA prakAranuM dekhavuM che. A dekhavuM apramatta dazAmAM hoya che. jyAM sudhI evA abhyAsathI kevaLajJAna na Upaje tyAM sudhI te abhyAsa niraMtara rahe. A, dekhavAno bIjo prakAra thayo. ahIM sudhI to pUrNa jJAnanuM zudghanayanA Azraye parokSa dekhavuM che. kevaLajJAna Upaje tyAre sAkSAt dekhavuM thAya che te trIjA prakAranuM dekhavuM che te sthitimAM jJAna sarva vibhAvothI rahita thayuM thakuM sarvanuM dekhanA2-jANanAra che, tethI A trIjA prakAranuM dekhavuM te pUrNa jJAnanuM pratyakSa dekhavuM che. have A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [anyarce: vyatirik] anya dravyothI bhinna, [Atma-niyataM ] potAmAM ja niyata, [ pRtha--vastutAm viSrat] pRthak vastupaNAne dhAratuM (-vastunuM svarUpa sAmAnyavizeSAtmaka hovAthI pote paNa sAmAnyavizeSAtmakapaNAne dhAraNa karatuM), [ AvAna-pAna-zUnyam] grahaNa-tyAga rahita, [taMt amAM jJAnaM] A amala (-rAgAdikamaLathI rahita ) jJAna [ tathA-avasthitam yathA] evI rIte avasthita (nizcaLa raheluM ) anubhavAya che ke jevI rIte [ madhya-sAvi-3 -anta-vimAna-mutttasahana-Ara-pramA-mAsura: asya zuddha-jJAna-ghana: mahimA ] Adi-madhya-aMtarUpa vibhAgothI rahita evI sahaja phelAyelI prabhA vaDe dedIpyamAna evo eno zuddhajJAnathanarUpa mahimA [nitya-vita: tivruti] nitya-udita rahe (-zuddha jJAnanA puMjarUpa mahimA sadA udayamAna rahe). bhAvArtha:-jJAnanuM pUrNa rUpa sarvane jANavuM te che. te jyAre pragaTa thAya che tyAre sarva vizeSaNo sahita pragaTa thAya che; tethI tenA mahimAne koI bagADI zakyuM nathI. sadA udayamAna rahe che. 235. 'AvA jJAnasvarUpa AtmAnuM AtmAmA dhAraNa karavuM te ja grahavAyogya sarva grahyuM ane tyAgavAyogya sarva tyAgyuM '-evA arthanuM kAvya have kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 576 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda (35nAti) unmuktamunmocyamazeSatastat tthaattmaadeymshesststt| yadAtmanaH saMhRtasarvazakteH pUNya sandhAraNanAtmanIdA ra36 / (anukuma ) vyatiriktaM paradravyAdevaM jnyaanmvsthitm| kathamAhArakaM tatsyAyena deho'sya shngkyte|| 237 / / attA jassAmutto Na hu so AhArago havadi evN| AhAro khalu mutto jamhA so poggalamao du|| 405 / / zlokArtha- [ saMta-sarva-zo. pUrgastha gAtmanaH] jeNe sarva zaktio sameTI che (-potAmAM lIna karI che) evA pUrNa AtmAnuM [ bAtmani kuda] AtmAmAM [yata sandhAraNam] dhAraNa karavuM [tat 3nogyam zeSata: hanup] te ja choDavAyogya badhuM choDayuM [ tathA] ane [ kAyam tat moSata: kAram ] grahavAyogya badhuM grahyuM. bhAvArtha-pUrNajJAnasvarUpa, sarva zaktionA samUhurUpa je AtmA tene AtmAmAM dhAraNa karI rAkhavo te ja, tyAgavAyogya je kAMI hatuM te badhuMya TAgyuM ane grahaNa karavAyogya je kAMI hatuM te badhuMya grahaNa karyuM. e ja kRtakRtyapaNuM che. 236. AvA jJAnane deha ja nathI"--evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUcanArUpa zloka have kahe che: zlokArtha:- [vaM jJAnaparadravyAt yatiri bhavasthita{] Ama (pUrvokta rIte) jJAna paradravyathI juduM avasthita (-nizcaLa raheluM) che; [tata kAdIra tham cAt yena kazya veThTha: zakyate] te (jJAna) AhAraka (arthAt karma-nokarmarUpa AhAra karanAruM) kema hoya ke jethI tene dehanI zaMkA karAya? ( jJAnane deha hoI zake ja nahi, kAraNa ke tene karma-nokarmarUpa AhAra ja nathI.) 237. have A arthane gAthAmAM kahe che: ema AtamA jeno amUrtika te nathI A raka khare, pugalamayI che A"2 tethI A"2 to mUrtika khare. 405. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra Na vi sakkadi ghettuM jaM Na vimottuM jaM ca jaM paraddavvaM / so ko viya tassa guNo pAugio vissaso vA vi / / 406 / / tamhA du jo visuddho cedA so Neva geNhade kiMci / Neva vimuMcadi kiMci vi jIvAjIvANa davvANaM / / 407 / / AtmA yasyAmUrto na khalu sa AhArako bhvtyevm| AhAraH khalu mUrto yasmAtsa pudgalamayastu / / 405 / / nApi zakyate grahItuM yat na vimoktuM yacca ytprdrvym| sa ko'pi ca tasya guNaH prAyogiko vasraso vA'pi / / 406 / / tasmAttu yo vizuddhazcetayitA sa naiva gRhNAti kinycit| naiva vimuJcati kiJcidapi jIvAjIvayordravyayoH / / 407 / / je dravya che 52 tehane na grahI, na choDI zakAya che, vo 4 teno guNa ho prayogI ne vainasiGa che. 406. tethI khare je zuddha AtmA te nahIM kaMI paNa grahe, choDe nahIM vaNI aMdha pApa ne ava dravyo viSe. 407. 577 gAthArtha:- [ evam ] o rIte [ yasya AtmA ] no AtmA [ amUrtaH ] mUrti che [saH khalu ] te rejara [ AhArakaH na bhavati ] AhAra nathI; [ AhAra: khalu ] AhAra to [ mUrtaH ] bhUrti che [ yasmAt ] 2 } [ saH tu pudgalamayaH ] te puchgasamaya che. [yata paradravyam ] 4 52dravya che [ na api zakyate grahItuM yat ] te grahI zAtuM nathI [na vimoktuM yat ca ] tathA choDI zAtuM nathI, [ saH kaH api ca ] vo 4 [ tasya ] teno (-AtmAno ) [ prAyogika : vA api vaisrasaH guNa ] prayogiGa tema 4 vaisika guNa che. [tasmAt tu] bhATe [ ya: vizuddhaH cetayitA ] 4 vizuddha AtmA che [saH] te [ jIvAjIvayoH dravyayoH ] va ane ava dravyomAM ( - paradravyomAM ) [ kiJcit na eva gRhNAti ] sis pe| grahato nathI [ kiJcit api na eva vimuJcati ] tathA aMdha paae| choDato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 578 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda jJAnaM hi paradravyaM kiJcidapi na gRhNAti na muJcati ca, prAyogikaguNasAmarthyAt vaisasikaguNasAmarthyAdvA jJAnena paradravyasya gRhItuM moktuM caashkytvaat| paradravyaM ca na jJAnasyAmUrtAtmadravyasya muurtpudgldrvytvaadaahaarH| tato jJAnaM nAhArakaM bhvti| ato jJAnasya deho na shngkniiyH| (anuSTrama ) evaM jJAnasya zuddhasya deha eva na vidyte| tato dehamayaM jJAturna liGgaM moksskaarnnm|| 238 / / TIkA:-jJAna paradravyane kAMI paNa (jarA paNa) grahatuM nathI tathA choDatuM nathI, kAraNa ke prAyogika (arthAt para nimittathI thayelA) guNanA sAmarthyathI tema ja vaignasika (arthAt svAbhAvika) guNanA sAmarthyathI jJAna vaDe paradravyanuM grahavuM tathA choDavuM azakya che. vaLI, (karma-nokarmAdirUpa) paradravya jJAnano-amUrtika Atmadravyano-AhAra nathI, kAraNa ke te mUrtika pudgaladravya che; (amUrtikane mUrtika AhAra hoya nahi). tethI jJAna AhAraka nathI. mATe jJAnane dehanI zaMkA na karavI. (ahIM "jJAna" kahevAthI "AtmA samajavo; kAraNa ke, abheda vivakSAthI lakSaNamAM ja lakSyano vyavahAra karAya che. A nyAye TIkAkAra AcAryadava AtmAne jJAna ja kahetA AvyA che.) bhAvArtha-jJAnasvarUpa AtmA amUrtika che ane AhAra to karma-nokarmarUpa pugalamaya mUrtika che; tethI paramArthe AtmAne pudgalamaya AhAra nathI. vaLI AtmAno evo ja svabhAva che ke te paradravyane to grahato ja nathI;-svabhAvarUpa pariNamo ke vibhAvarUpa pariNamo, potAnA ja pariNAmanAM grahaNatyAga che. paradravyanAM grahaNatyAga to jarA paNa nathI. A rIte AtmAne AhAra nahi hovAthI tene deha ja nathI. AtmAne dehu ja nahi hovAthI, pugalamaya devasvarUpa liMga (nveSa, bhekha, bAhya cita) mokSanuM kAraNa nathI-evA arthanuM, AgaLanI gAthAonI sUcanArUpa kAvya have kahe che: zlokArdhaH- [ wvuM zuddhasya jJAnasya veda: gva na vidyate] Ama zuddha jJAnane deha ja nathI; [ tata: jJAtu: vedamaye ni mokSaIRNam 1] tethI jJAtAne dehamaya liMga mokSanuM kAraNa nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 579 pAsaMDIliMgANi va gihiliMgANi va bhuppyaaraanni| ghettuM vadaMti mUDhA liMgamiNaM mokkhamaggo tti|| 408 / / Na du hodi mokkhamaggo liMgaM jaM dehaNimmamA arihaa| liMgaM muittu daMsaNaNANacarittANi sevNti|| 409 / / pASaNDiliGgAni vA gRhiliGgAni vA bhuprkaaraanni| gRhItvA vadanti mUDhA liGgamidaM mokSamArga iti|| 408 / / na tu bhavati mokSamArgo liGgaM yaddehanirmamA arhntH| liGga muktvA darzanajJAnacAritrANi sevnte|| 409 / / kecidravyaliGgamajJAnena mokSamArga manyamAnAH santo mohena drvylinggmevopaaddte| tadanupapannam; sarveSAmeva bhagavatAmarhaddevAnAM, zuddhajJAnamayatve sati dravyaliGgA have A arthane gAthAmAM kahe che - bahuvidhanAM muniliMgane athavA gRhasthIliMgane aDAne De che bhUna 'AliMga bhuDitamArga che'. 408. paNa liMga muktimArga nahi, ahaMta nirmama dehamAM basa liMga choDI jJAna ne cAritra, darzana sevatA. 409 uthArtha:- [bahuprakArANi] paDu prA2na [pASaNDiliGgAni vA] munitiMgAne [ gRhiliGgAni vA] athavA hasiMgAne [ gRhItvA] 99 rIne [ mUDhAH ] bhUDha ( 2nI ) 4no [ vadanti ] ama he cha hai [idaM liGgam ] // (4) liMga [ mokSamArga: iti ] mokSamArga che'. [tu] paraMtu [ liGgam ] liMga [ mokSamArgaH na bhavati ] bhokSamA nathI; [ yat ] 129 // hai [ arhantaH ] satahevo [ dehanirmamAH] he6 pratye nirmama prtt| 2 [ liGgam muktvA] siMgane choDane[ darzanajJAnacAritrANi sevante] zana-zAna-yAtrine 4 seve TIkA-keTalAka loko ajJAnathI dravyaliMgane mokSamArga mAnatA thakA mohathI dravyaliMgane ja grahaNa kare che, te (-dravyaliMgane mokSamArga mAnIne grahaNa karavuM te) anupapanna arthAt ayukta che; kAraNa ke badhAya bhagavAna ahaMtadevone, zuddhajJAnamayapaNuM 58) samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates darzanajJAnacAritrANAM zrayabhUtazarIramamakAratyAgAt, tadAzritadravyaliGgatyAgena mokSamArgatvenopAsanasya drshnaat| athaitadeva sAdhayati Na vi esa mokkhamaggo pAsaMDIgihimayANi liNgaanni| daMsaNaNANacarittANi mokkhamaggaM jiNA beNti|| 410 / / nApyeSa mokSamArgaH pASaNDigRhimayAni linggaani| darzanajJAnacAritrANi mokSamArga jinA bruvnti|| 410 / / na khalu dravyaliGgaM mokSamArgaH, zarIrAzritatve sati prdrvytvaat| darzanajJAnacAritrANyeva mokSamArgaH, AtmAzritatve sati svdrvytvaat| hovAne lIdhe dravyaliMgane AzrayabhUta zarIranA mamakArano tyAga hovAthI zarIrAzrita dravyaliMganA tyAga vaDe darzanazAnacAritranI mokSamArgapaNe upAsanA jovAmAM Ave che (arthAt teo zarIrAzrita dravyaliMgano tyAga karIne darzanazAnacAritrane mokSamArga tarIke sevatA jovAmAM Ave che). bhAvArtha-jo dehamaya draliMga mokSanuM kAraNa hota to ahaMtadeva vagere dehanuM mamatva choDI darzanazAnacAritrane zA mATe sevata? dravyaliMgathI ja mokSane pAmata! mATe e nakkI thayuM ke-dehamaya liMga mokSamArga nathI, paramArthe darzanajJAna-cAritrarUpa AtmA ja mokSano mArga che. have e ja siddha kare che (arthAt dravyaliMgo mokSamArga nathI, darzana-jJAna-cAritra ja mokSamArga che-ema siddha kare che) : muniliMga ne gRhIliMga- e liMgo na muktimArga che; cAritra-darzana-jJAnane basa mokSamArga jino kahe. 410. gAthArtha- [ TYF 5|dimAna ni ] muninAM ane gRhasthanAM liMgo [:] e [ mokSamA: na ]i mokSamArga nathI; [ najJAnavAritrALa] darzana-jJAnacAritrane [ ninA:] jinadevo [mokSamA ghuvanti ] mokSamArga kahe che. TIkA-dravyaliMga kharekhara mokSamArga nathI, kAraNa ke te (draliMga) zarIrAzrita hovAthI paradravya che. darzana-jJAna-cAritra ja mokSamArga che, kAraNa ke teo AtmAzrita hovAthI svadravya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 581 yata evam tamhA jahittu liMge sAgAraNagArae he vA ghide| daMsaNaNANacaritte appANaM muMja mokkhphe|| 411 / / tasmAt jahitvA liGgAni sAgArairanagArakairvA gRhiitaani| darzanajJAnacAritre AtmAnaM yukSva moksspthe|| 411 / / yato dravyaliGgaM na mokSamArgaH, tataH samastamapi dravyaliGgaM tyaktvA darzanajJAnacAritreSveva , mokSamArgatvAt , AtmA yoktavya iti suutraanumtiH|| bhAvArtha:-mokSa che te sarva karmanA abhAvarUpa AtmapariNAma (-AtmAnA pariNAma) che, mATe tenuM kAraNa paNa AtmAnA pariNAma ja hovuM joIe. darzana-jJAnacAritra AtmAnA pariNAma che; mATe nizcayathI te ja mokSano mArga che. liMga che te dehamaya che; deha che te pudagaladravyamaya che; mATe AtmAne deha mokSano mArga nathI. paramArthe anya dravyane anya dravya kAMI karatuM nathI e niyama che. jo Ama che (arthAt jo dravyaliMga mokSamArga nathI ane darzanajJAnacAritra ja mokSamArga che ) to Ama (nIce pramANe ) karavuM-ema have upadeza kare che: tethI tajI sAgAra ke aNagAra-dhArita liMgane, cAritra-darzana-zAnamAM tuM joDa re!nija Atmane. 411. gAthArthaH- [ tamAta] mATe [ sA re ] sAgAro vaDe (-gRhastho vaDe) [ana TIR: vA] athavA aNagAro vaDe (-munio vaDe) [ gRhItAni] grahAyelAM [tini] liMgone [ nahi-A ] choDIne, [2najJAnavAritra] darzanajJAnacAritramAM[ mokSapathe] ke je mokSamArga che temAM [jhAtmAnaM cuMkya ] te AtmAne joDa. TIkA-kAraNa ke dravyaliMga mokSamArga nathI, tethI samasta dravyaliMgane choDIne darzanajJAnacAritramAM ja, te (darzanajJAnacAritra) mokSamArga hovAthI, AtmAne joDavAyogya che-ema sUtranI anumati che. bhAvArtha-ahIM dravyaliMgane choDI AtmAne darzanajJAnacAritramAM joDavAnuM vacana che te sAmAnya paramArtha vacana che. koI samajaze ke muni-zrAvakanAM vrato choDAvavAno upadeza che. paraMtu ema nathI. jeo kevaLa dravyaliMgane ja mokSamArga jANI bhekha dhAraNa kare che, temane dravyaliMgano pakSa choDAvavA upadeza karyo che ke-bhekhamAtrathI 582 samayasAra bhagavAnazrIkuMdakuMda Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates (anuSTrama) darzanajJAnacAritratrayAtmA tttvmaatmnH| eka eva sadA sevyo mokSamArgo mumukssunnaa|| 239 / / mokkhapahe appANaM Thavehi taM ceva jhAhi taM cey| tattheva vihara NicaM mA viharasu annnndvvesu|| 412 / / mokSapathe AtmAnaM sthApaya taM caiva dhyAyasva taM cetysv| tatraiva vihara nityaM mA vihArSIranyadravyeSu / / 412 / / AsaMsArAtparadravye rAgadveSAdau nityameva svaprajJAdoSeNAvatiSThamAnamapi, svaprajJA (vezamAtrathI, bAhyavratamAtrathI) mokSa nathI, paramArtha mokSamArga to AtmAnA pariNAma je darzana-jJAna-cAritra te ja che. vyavahAra AcArasUtramAM kahyA anusAra je manizrAvakanAM bAhya vrato che, teo vyavahArathI nizcayamokSamArganAM sAdhaka che; te vratone ahIM choDAvyAM nathI, paraMtu ema kahyuM che ke te vratonuM paNa mamatva choDI paramArtha mokSamArgamAM joDAvAthI mokSa thAya che, kevaLa bhekhamAtrathI-vratamAtrathI mokSa nathI. have A ja arthane daDha karatI AgaLanI gAthAnI sUcanArUpe zloka kahe che: zlokArthaH- [ kAtmanA tattvam rzana-jJAna-vAritra---mAtmA] AtmAnuM tattva darzanajJAnacAritratrayAtmaka che (arthAt AtmAnuM yathArtha rUpa darzana, jJAna ne cAritranA trikasvarUpa che); [mumukSaTI mokSamArgo: 9: va sa sevya:] tethI mokSanA icchaka puruSe (A darzanajJAnacAritrasvarUpa) mokSamArga eka ja sadA sevavAyogya che. 239. have A ja upadeza gAthA dvArA kare che: tuM sthApa nijane mokSapaMthe, dhyA, anubhava tehane; temAM ja nitya vihAra kara, nahi vihara pAradravyo viSe. 412. gAthArtha:- (he bhavya!) [ mokSapathe ] tuM mokSamArgamAM [ vAtmAnuM thAya ] potAnA AtmAne sthApa, [dhyAyarU] tenuM ja dhyAna kara, [tuM vetasva] tene ja ceta-anubhava ane [tatra va. nityaM vi2] temAM ja niraMtara vihAra kara; [ kanyadravyeSu mA vidyArthI.] anya dravyomAM vihAra na kara. TIkA- (he bhavya !) pote arthAta potAno AtmA anAdi saMsArathI mAMDIne potAnI prajJAnA (-buddhinA) doSathI paradravyamAM rAgadveSAdimAM niraMtara sthita rahelo kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 583 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates guNenaiva tato vyAvartya darzanajJAnacAritreSu nityamevAvasthApayAtinizcalamAtmAnaM; tathA samastacintAntaranirodhenAtyantamekAgro bhUtvA darzanazAnacAritrANyeva dhyAyasva; tathA sakalakarmakarmaphalacetanAsaMnyAsena zuddhajJAnacetanAmayo bhUtvA darzanajJAnacAritrANyeva cetayasva; tathA dravyasvabhAvavazataH pratikSaNavijRmbhamANapariNAmatayA tanmayapariNAmo bhUtvA darzanajJAnacAritreSveva vihara; tathA jJAnarUpamekamevAcalitamavalambamAno jJeyarUpeNopAdhitayA sarvata eva pradhAvatsvapi paradravyeSu sarveSvapi manAgapi mA vihaarssiiH| (zArdUttavizAhita) eko mokSapatho ya eSa niyato dRgjJaptivRttyAtmakastatraiva sthitimeti yastamanizaM dhyAyecca taM cetti| tasminneva nirantaraM viharati dravyAntarANyaspRzan so'vazyaM samayasya sAramacirAnnityodayaM vindti|| 240 / / hovA chatAM, potAnI prajJAnA guNa vaDe ja temAMthI pAcho vALIne tene ati nizcaLapaNe darzana-jJAna-cAritramAM niraMtara sthApa; tathA samasta anya ciMtAnA nirodha vaDa atyaMta ekAgra thaIne darzana-jJAna-cAritrane ja dhyA; tathA samasta karmacetanA ane karmaphaLacetanAnA tyAga vaDe zuddhajJAnacetanAmaya thaIne darzana-jJAna-cAritrane ja cetaanubhava tathA dravyanA svabhAvanA vaze (potAne) je kSaNe kSaNe pariNAmo Upaje che tepaNA vaDe (arthAt pariNAmIpaNA vaDe) tanmaya pariNAmavALo (-darzanazAnacAritramaya pariNAmavALo) thaIne darzana-jJAna-cAritramAM ja vihara; tathA jJAnarUpane ekane ja acaLapaNe avalaMbato thako, jeo zeyarUpa hovAthI upAdhisvarUpa che evAM sarva taraphathI phelAtAM samasta paradravyomAM jarA paNa na vihara. bhAvArtha -paramArtharUpa AtmAnA pariNAma darzana-jJAna-cAritra che; te ja mokSamArga che. temAM ja (-darzanajJAnacAritramAM ja) AtmAne sthApavo, tenuM ja dhyAna karavuM, teno ja anubhava karavo ane temAM ja viharavuM-pravartavuM, anya dravyomAM na pravartavuM. ahIM paramArthe e ja upadeza che ke-nizcaya mokSamArganuM sevana karavuM, kevaLa vyavahAramAM ja mUDha na rahevuM. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ da-jJapti-vRtti-sAtma: 5: US: niyata: mokSapatha:] darzana-jJAnacAritrasvarUpa je A eka niyata mokSamArga che, [ taMtra uva : risthatim ti] temAM ja je puruSa sthiti pAme che arthAt sthita rahe che, [tam kaniza dhyAye ] tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 584 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUnavidrIDita) ye tvenaM parihRtya saMvRtipathaprasthApitenAtmanA liGge dravyamaye vahanti mamatAM tattvAvabodhacyutAH / nityodyotamakhaNDamekamatulAlokaM svabhAvaprabhAprAgbhAraM samayasya sAramamalaM nAdyApi pazyanti te / / 241 / / ja niraMtara dhyAve che, [taM cetati] tene ja cete-anubhave che, [ 6 dravyAntarALi aspRzan tasmin va nirantara viharati] ane anya dravyone nahi sparzato thako temAM ja niraMtara vihAra kare che, [sa: nitya-3vayaM samayasya sAram avirAt avazya vinvati] te puruSa, jeno udaya nitya rahe che evA samayanA sArane (arthAt paramAtmAnA rUpane ) thoDA kALamAM ja avazya pAme che-anubhave che. bhAvArtha:nizcayamokSamArganA sevanathI thoDA ja kALamAM mokSanI prApti thAya e niyama che. 240. ' jeo dravyaliMgane ja mokSamArga mAnI temAM mamatva rAkhe che, temaNe samayasArane arthAt zuddha AtmAne jANyo nathI'-ema havenI gAthAmAM kaheze; tenI sUcanAnuM kAvya prathama kahe che: zlokArtha:- [ye tunuM pariRRtya saMvRti-patha-prasthApitena mAtmanA dravyamaye nikke mamatAM vanti] je puruSo A pUrvokta 52mArthasvarUpa mokSamArgane choDIne vyavahA2mokSamArgamAM sthApelA potAnA AtmA vaDe dravyamaya liMgamAM mamatA kare che (arthAt ema mAne che ke A dravyaliMga ja amane mokSa pamADaze ), [te tattva-avavodhavyutA: agha api samayasya sAram na pazyanti] te puruSo tattvanA yathArtha jJAnathI rahita vartatA thakA hajI sudhI samayanA sArane (arthAt zuddha AtmAne ) dekhatA-anubhavatA nathI. kevo che te samayasAra arthAt zuddha AtmA ? [nitya-padyottama] nitya prakAzamAna che (arthAt koI pratipakSI thaIne jenA udayano nAza karI zakyuM nathI ), [ avantum ] akhaMDa che (arthAt jemAM anya jJeya AdinA nimitte khaMDa thatA nathI), [[] eka che ( arthAt paryAyothI aneka avasthArUpa thavA chatAM je ekarUpapaNAne choDato nathI, [ Rtuna-mAno N] atula (-upamArahita ) jeno prakAza che (kAraNa ke jJAnaprakAzane sUryAdikanA prakAzanI upamA ApI zakAtI nathI ), [ svamAva-pramA--prAbhAra] svabhAvaprabhAno puMja che (arthAt caitanyaprakAzanA samUharUpa che), [gamAM] amala che (arthAt rAgAdi-vikArarUpI maLathI rahita che). (A rIte, jeo dravyaliMgamAM mamatva kare che temane nizcaya-kAraNasamayasArano anubhava nathI; to pachI temane kAryasamayasAranI prApti kyAMthI thAya?) 241. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhajJAna adhikAra 585 pAsaMDIliMgesu va gihiliMgesu va bhuppyaaresu| kuvvaMti je mamattiM tehiM Na NAdaM samayasAraM / / 413 / / pASaNDiliGgeSu vA gRhiliGgeSu vA bhuprkaaressu| kurvanti ye mamatvaM tairna jJAtaH smysaarH|| 413 / / ye khalu zramaNo'haM zramaNopAsako'hamiti dravyaliGgamamakAreNa mithyAhaGkAraM kurvanti , te'nAdirUDhavyavahAramUDhAH prauDhavivekaM nizcayamanArUDhAH paramArthasatyaM bhagavantaM samayasAraM na pshynti| have A arthanI gAthA kahe che - bahuvidhanAM muniliMgamAM athavA gRhIliMgo viSe mamatA kare, teNe nathI jANyo "samayanA sAra"ne. 413. gAthArtha- [ ] jeo [ vahukArey] bahu prakAranAM [pASablinipu vA] muniliMgomAM [mRditipu vA] athavA gRhasthaliMgomAM [mamatva rvatti] mamatA kare che (arthAta A dravyaliMga ja mokSanuM denAra che ema mAne che ), [ tai: samayasAra: na jJAta:] temaNe samayasArane nathI jANyo. TIkAH-jeo kharekhara "huM zramaNa chuM, huM zramaNopAsaka (-zrAvaka) chuM' ema dravyaliMgamAM mamakAra vaDe mithyA ahaMkAra kare che, teo anAdirUDha (anAdi kALathI cAlyA AvelA) vyavahAramAM mUDha (mohI) vartatA thakA, prauDha vivekavALA nizcaya (-nizcayanaya) para "anArUDha vartatA thakA, paramArthasatya (-je paramArtha satyArtha che evA) bhagavAna samayasArane dekhatA-anubhavatA nathI. bhAvArtha-anAdi kALano paradravyanA saMyogathI thayelo je vyavahAra temAM ja je puruSo mUDha arthAt mohita che, teo ema mAne che ke A bAhya mahAvratAdirUpa bhekha che te ja amane mokSa prApta karAvaze', paraMtu jenAthI bhedajJAna thAya che evA nizcayane teo jANatA nathI. AvA puruSo satyArtha, paramAtmarUpa, zuddhajJAnamaya samayasArane dekhatA nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: 1. anArUDha = nahi ArUDha; nahi caDelA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 586 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (viyoninI) vyavahAravimUDhadRSTayaH paramArtha kalayanti no jnaaH| tuSabodhavimugdhabuddhayaH kalayantIha tuSaM na tnnddulm|| 242 / / (vAta) dravyaliGgamamakAramIlitaidRzyate samayasAra eva n| dravyaliGgamiha yatkilAnyato jJAnamekamidameva hi svtH|| 243 / / zlokArthaH- [vyavahAra-vimUDha-daya: banA: paramArtha no vatatti] vyavahAramAM ja jemanI daSTi (-buddhi ) mohita che evA puruSo paramArthane jANatA nathI, [ 36 tuSa- vodha-vimudha-vRddhaya: tuSa nayatti, na taDuttam] jema jagatamAM tuSanA jJAnamAM ja jemanI buddhi mohita che (-moha pAmI che) evA puruSo tuSane ja jANe che, taMDulane jANatA nathI. bhAvArtha-jeo photarAMmAM mugdha thaI rahyA che, photarAMne ja kUTayA kare che, temaNe taMDulane jANyA ja nathI; tevI rIte jeo dravyaliMga Adi vyavahAramAM mugdha thaI rahyA che (arthAt zarIrAdinI kriyAmAM mamatva karyA kare che), temaNe zuddhAtmaanubhavanarUpa paramArthane jANyo ja nathI; arthAt evA jIvo zarIrAdi paradravyane ja AtmA jANe che, paramArtha AtmAnuM svarUpa teo jANatA ja nathI. 242. have AgaLanI gAthAnI sUcanArUpe kAvya kahe che: zlokArtha:- [ pvyati-mAra--nItivaiH samayasara: va na dazyate] jeo dravyaliMgamAM mamakAra vaDe aMdha-vivekarahita che, teo samayasArane ja dekhatA nathI; [ yata rU dravyatim vina manyata:] kAraNa ke A jagatamAM draliMga to kharekhara anyadravyathI thAya che, [rUdram jJAnam va di zam svata:] A jJAna ja eka potAthI (AtmadravyathI ) thAya che. bhAvArtha-jeo dravyaliMgamAM mamatva vaDe aMdha che temane zuddhAtmadravyano anubhava ja nathI, kAraNa ke teo vyavahArane ja paramArtha mAnatA hovAthI paradravyane ja Atmadravya mAne che. 243. 1. tuSa = DAMgaranAM photarAM anAjanAM photarAM. 2. taMDula = photarAM vinAnA cokhA, photarAM vinAnuM anAja. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 587 kAnajainazAstramALA ] sarvavizuddhazAna adhikAra vavahArio puNa Nao doNNi vi liMgANi bhaNadi mokkhphe| NicchayaNao Na icchadi mokkhapahe svvliNgaanni|| 414 / / vyAvahArika: punarnayo dve api liGge bhaNati moksspthe| nizcayanayo necchati mokSapathe srvlinggaani|| 414 / / yaH khalu zramaNazramaNopAsakabhedena dvividhaM dravyaliGgaM bhavati mokSamArga iti prarUpaNaprakAra: sa kevalaM vyavahAra eva, na paramArthaH, tasya svayamazuddhadravyAmubhavanAtmakatve sati paramArthatvAbhAvAta; yadeva zramaNazramaNopAsakavikalpAtikrAntaM dRzijJaptipravRttavRttimAtraM zuddhajJAnamevaikamiti nistuSasaJcetanaM paramArthaH, tasyaiva svayaM zuddhadravyAnubhavanAtmakatve sati prmaarthtvaat| tato ye vyavahArameva paramArthabuddhyA cetayante, te samayasArameva na saJcetayante; ya eva paramArtha paramArthabuddhyA cetayante, vyavahAranaya ja muniliMgane ane zrAvakaliMgane-e bane liMgone mokSamArga kahe che, nizcayanaya koI liMgane mokSamArga kaheto nathI -ema have gAthAmAM kahe che: vyavahAranaya e ubhaya liMgo mokSapaMtha viSe kahe, nizcaya nahIM mAne kadI ko liMga muktipatha viSe. 414. gAthArtha:- [ vyAvahAri: naya: puna:] vyavahAranaya [ tire gari] bane liMgone [ mokSapathe bhati] mokSamArgamAM kahe che (arthAt vyavahAranaya muniliMga tema ja gRhIliMgane mokSamArga kahe che); [ nizcayanaya:] nizcayanaya [sarvasini] sarva liMgone (arthAt koI paNa liMgane) [ mokSapathe na rUchati] mokSamArgamAM gaNato nathI. TIkA-zramaNa ane zramaNopAsakanA bhede be prakAranAM dravyaliMgo mokSamArga cheevo je prarUpaNa prakAra (arthAt evA prakAranI je prarUpaNA) te kevaLa vyavahAra ja che, paramArtha nathI, kAraNa ke te (prarUpaNA ) pote azuddha dravyanA anubhavanasvarUpa hovAthI tene paramArthapaNAno abhAva che; zramaNa ane zramaNopAsakanA bhedothI atikrAMta, darzanazAnamAM pravRtta paritimAtra (-mAtra darzana-jJAnamAM pravartelI pariNatirUpa) zuddha jJAna ja eka che-evuM je nistupa (-nirmaLa ) anubhavana te paramArtha che, kAraNa ke te (anubhavana) pote zuddha dravyanA anubhavanasvarUpa hovAthI tene ja paramArthapaNuM che. mATe jeo vyavahArane ja paramArthabuddhithI (-paramArtha mAnIne) anubhave che, teo samayasArane ja nathI anubhavatA; jeo paramArthane paramArthabuddhithI anubhave che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 588 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda te eva samayasAraM cetynte| (mAlinI) alamalamatijalpairdurvikalpairanalpairayamiha paramArthazcetyatAM nitymekH| svarasavisarapUrNajJAnavisphUrtimAtrAnna khalu samayasArAduttaraM kinycidsti|| 244 / / (anuduma) idamekaM jagaccakSurakSayaM yAti puurnntaam| vijJAnaghanamAnandamayamadhyakSatAM nyt|| 245 / / teo ja samayasArane anubhave che. bhAvArtha-vyavahAranayano viSaya to bhedarUpa azuddhadravya che, tethI te paramArtha nathI; nizcayanayano viSaya abhedarUpa zuddhadravya che, tethI te ja paramArtha che. mATe, jeo vyavahArane ja nizcaya mAnIne pravarte che teo samayasArane anubhavatA nathI; jeo paramArthane paramArtha mAnIne pravarte che teo ja samayasArane anubhave che (tethI teo ja mokSane pAme che ). bahu kathanathI basa thAo, eka paramArthano ja anubhava karo"--evA arthanuM kAvya kahe che: zlokArtha:- [ gatinatve: banatve: kurvi : atnam tam] bahu kahevAthI ane bahu durvikalpothI basa thAo; basa thAo; [ rU] ahIM eTaluM ja kahevAnuM che ke [ yam paramArtha: $: nityam vetyatAma] A paramArthane ekane ja niraMtara anubhavo; [ svars-visr-puurnn-jnyaan-visphuurti-maatraat samayasArAt uttaraM khalu kiJcit na asti] kAraNa ke nija rasanA phelAvathI pUrNa je jJAna tenA skurAyamAna thavAmAtra je samayasAra (-paramAtmA ) tenAthI UMcuM kharekhara bIjuM kAMI paNa nathI (-samayasAra sivAya bIjA kAMI paNa sArabhUta nathI). bhAvArtha-pUrNajJAnasvarUpa AtmAno anubhava karavo; A uparAMta kharekhara bIjAM kAMI paNa sArabhUta nathI. 244. have chellI gAthAmAM A samayasAra graMthanA abhyAsa vagerenuM phaLa kahIne AcAryabhagavAna A graMtha pUrNa karaze; tenI sUcanAno zloka prathama kahe che: zlokArdhaH- [ kAnandamaya vijJAnanam adhyakSatAM nayat] AnaMdamaya vijJAnaghanane (zuddha paramAtmAne, samayasArane) pratyakSa karatuM [rUma kam akSaya nA-vakSa:] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sarvavizuddhajJAna adhikAra jo samayapAhuDamiNaM paDhidUNaM atthataccado NAduM / atthe ThAhI cedA so hohI uttamaM sokkhaM / / 495 / / kahAnajainazAstramALA ] yaH samayaprAbhRtamidaM paThitvA arthatattvato jnyaatvaa| arthe sthAsyati cetayitA sa bhaviSyatyuttamaM saukhym|| 495 / / yaH khalu samayasArabhUtasya bhagavataH paramAtmano'sya vizvaprakAzakatvena vizvasamayasya pratipAdanAt svayaM zabdabrahmAyamANaM zAstramidamadhItya, vizvaprakAzanasamartha-paramArthabhUtacitprakAzarUpamAtmAnaM nizcinvan arthatastattvatazca paricchidya, asyaivArthabhUte bhagavati ekasmin pUrNavijJAnaghane paramabrahmaNi sarvArambheNa sthAsyati cetayitA, sa 189 A eka ( -advitIya ) akSaya jagata-cakSu (-samayaprAkRta) [pUrkhatAm yati] pUrNatAne pAme che. bhAvArtha:I:-A samayaprAmRta graMtha vacanarUpe tema ja jJAnarUpe-banne prakAre jagatane akSaya ( arthAt jeno vinAza na thAya evuM) advitIya netra samAna che, kAraNa ke jema netra ghaTapaTAdikane pratyakSa dekhADe che tema samayaprAkRta AtmAnA zuddha svarUpane pratyakSa anubhavagocara dekhADe che. 245. have bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva A graMthane pUrNa kare che tethI tenA mahimArUpe tenA abhyAsa vagerenuM phaLa gAthAmAM kahe cheH A samayaprAbhUta paThana karIne, artha-tattvathI jANIne, Tharaze a2thamAM AtamA je, saukhya uttama te thaze. 415. gAthArtha:- [ya: zvetayitA ] AtmA ( -bhavya jIva) [vuM samayaprAkRtam patitvA] A samayaprAkRtane bhaNIne, [arthatattvata: jJAtvA] artha ane tattvathI jANIne, [arthe sthAsyati] tenA arthamAM sthita thaze, [sa: ] te [ uttama sauSyam bhaviSyati ] uttama sauSyasvarUpa thaze. TIkA:-samayasArabhUta bhagavAna paramAtmAnuM-ke je vizvano prakAzaka hovAthI vizvasamaya che tenuM-pratipAdana karatuM hovAthI je pote zabdabrahma samAna che evA A zAstrane je AtmA kharekhara bhaNIne, vizvane prakAzavAmAM samartha evA paramArthabhUta, caitanya-prakAzarUpa AtmAno nizcaya karato thako (A zAstrane) arthathI ane tattvathI jANIne, tenA ja arthabhUta bhagavAna eka pUrNavijJAnaghana paramabrahmamAM sarva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa90 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda sAkSAttatkSaNavijRmbhamANacidekarasanirbharasvabhAvasusthitanirAkulAtmarUpatayA paramAnanda-zabdavAcyamuttamamanAkulatvalakSaNaM saukhyaM svayameva bhvissytiiti| (anuma) itIdamAtmanastattvaM jnyaanmaatrmvsthitm| akhaNDamekamacalaM svsNvedymbaadhitm|| 246 / / udyamathI sthita thaze, te AtmA, sAkSAt tatkSaNa pragaTa thatA eka caitanyarasathI bharelA svabhAvamAM susthita ane nirAkuLa (-AkuLatA vinAnuM) hovAne lIdhe je (saukhya) paramAnaMdasa' zabdathI vAcya che, uttama che ane anAkuLatA-lakSaNavALuM che evA saukhyasvarUpa pote ja thaI jaze. bhAvArtha:- A zAstranuM nAma samayaprAbhRta che. samaya eTale padArtha, athavA samaya eTale AtmA. tenuM kahenAruM A zAstra che. vaLI AtmA to samasta padArthono prakAzaka che. AvA vizvaprakAzaka AtmAne kahetuM hovAthI A samayaprAbhRta zabdabrahma samAna che; kAraNa ke je samasta padArthonuM kahenAra hoya tene zabdabrahma kahevAmAM Ave che. dvAdazAMgazAstra zabdabrahma che ane A samayaprAbhRtazAstrane paNa zabdabrahmanI upamA che. A zabdabrahma (arthAt samayaprAbhRtazAstra) parabrahmane (arthAt zuddha paramAtmAne) sAkSAt dekhADe che. je A zAstrane bhaNIne tenA yathArtha arthamAM Tharaze, te parabrahmane pAmaze, ane tethI, jene "paramAnaMda' kahevAmAM Ave che evA uttama, svAtmika, svAdhIna, bAdhArahita, avinAzI sukhane pAmaze. mATe he bhavya jIvo! tame potAnA kalyANane arthe Ano abhyAsa karo, AnuM zravaNa karo, niraMtara AnuM ja smaraNa ane dhyAna rAkho, ke jethI avinAzI sukhanI prApti thAya. Avo zrI guruono upadeza che. have A sarvavizuddhajJAnanA adhikAranI pUrNatAno kaLazarUpa zloka kahe che: zlokArdhaH- [ti rUm mAtma: tattva jJAnamAtra vasthitamU ] A rIte A AtmAnuM tattva (arthAt paramArthabhUta svarUpa) jJAnamAtra nakkI thayuM- [ karavaC{] ke je (AtmAnuM) jJAnamAtra tattva akhaMDa che (arthAt aneka jJayAkArothI ane pratipakSI karmothI joke khaMDa khaMDa dekhAya che topaNa jJAnamAtramAM khaMDa nathI), [ 1] eka che (arthAta akhaMDa hovAthI ekarUpa che), [ i] acaLa che (arthAt jJAnarUpathI caLatuM nathIzeyarUpa thatuM nathI), [svasaMvedyama] svasaMvedya che (arthAt potAthI ja pote jaNAya che), [avadhitam] ane abAdhita che (arthAt koI khoTI yuktithI bAdhA pAmatuM nathI). bhAvArtha:-ahIM AtmAnuM nija svarUpa jJAna ja kahyuM che tenuM kAraNa A kahAnajainazAstramALA] sarvavizuddhajJAna adhikAra 591 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM sarvavizuddhajJAnaprarUpakaH nvmo'ngkH|| samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau pramANe che:-AtmAmAM anaMta dharmo che; paraMtu temAM keTalAka to sAdhAraNa che, tethI teo ativyAtivALA che, temanAthI AtmAne oLakhI zakAya nahi; vaLI keTalAka (dharmo) paryAyAzrita che-koI avasthAmAM hoya che ane koI avasthAmAM nathI hotA, tethI teo avyAtivALA che, temanAthI paNa AtmA oLakhI zakAya nahi. cetanatA joke AtmAnuM (ativyAti ane avyAtithI rahita) lakSaNa che, topaNa te zaktimAtra che, adaSTa che; tenI vyakti darzana ane jJAna che. te darzana ane jJAnamAM paNa jJAna sAkAra che, pragaTa anubhavagocara che; tethI tenA dvArA ja AtmA oLakhI zakAya che. mATe ahIM A jJAnane ja pradhAna karIne AtmAnuM tattva kahyuM che. ahIM ema na samajavuM ke "AtmAne jJAnamAtra tattvavALo kahyo che tethI eTalo ja paramArtha che ane anya dharmo jadUThA che, AtmAmAM nathI; Avo sarvathA ekAMta karavAthI to mithyAdaSTipaNuM thAya che, vijJAnAtavAdI bauddhano ane vedAMtano mata Ave che; mATe Avo ekAMta bAdhAsahita che. AvA ekAMta abhiprAyathI koI munivrata paNa pALe ane AtmAnuM-jJAnamAtranuM-dhyAna paNa kare, topaNa mithyAtva kapAya nahi; maMda kaSAyone lIdhe svarga pAme to pAmo, mokSanuM sAdhana to thatuM nathI. mATe syAdvAdathI yathArtha samajavuM. 246. saravavizuddhajJAnarUpa sadA cidAnaMda karatA na bhogatA na paradravyabhAvako, mUrata amUrata je Anadravya lokamAMhi te bhI jJAnarUpa nAhIM tyAre na abhAvako; yahai jAni jJAnI jIva ApakuM bharja sadIva jJAnarUpa sukhatUpa Ana na lagAvako, karma-karmaphalarUpa cetanAkuM dUri TAri jJAnacetanA abhyAsa kare zuddha bhAvako. Ama zrI samayasAranI (zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadavapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImadda amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM sarvavizuddhajJAnano prarUpaka navamo aMka samAsa thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 592 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda [pariziSTama] (anuduma) atra syAdvAdazuddhyartha vstutttvvyvsthitiH| upAyopeyabhAvazca manAgbhUyo'pi cintyte|| 247 / / [ pariziSTa] (ahIM sudhImAM bhagavAna kuMdakuMdAcAryadevanI 415 gAthAonuM vyAkhyAna TIkAkAra zrI amRtacaMdrAcAryadeve karyuM ane te vyAkhyAnamAM kaLazarUpe tathA sUcanikArUpe 246 kAvyo kahyAM. have TIkAkAra AcAryadave vicAryuM ke A zAstramAM jJAnane pradhAna karIne jJAnamAtra AtmA kahetA AvyA chIe; tethI koI tarka karaze ke "jainamata to syAdvAda che; to pachI AtmAne jJAnamAtra kahevAthI zuM ekAMta AvI jato nathI? arthAt syAdavAda sAthe virodha Avato nathI? vaLI eka ja jJAnamAM upAyatattva ane upayatattva-e banne kaI rIte ghaTe che?' Ama tarka koIne thaze. mATe AvA tarkanuM nirAkaraNa karavAne TIkAkAra AcAryadeva have pariziSTarUpe thoDuM kahe che. temAM prathama zloka kahe che:-) zlokArthaH- [zatra] ahIM [cA-zuddhi-jhartha ] syAdvAdanI zuddhine arthe [ vastu-tattva-vyavasthita:] vastutattvanI vyavasthA [2] ane [3pAya-3ya-bhAva:] (eka ja jJAnamAM upAyapaNuM ane upayapaNuM kaI rIte ghaTe che te batAvavA) upAya-upaya bhAva [ manAva bhUya: ]i jarA pharIne paNa [ rinyate] vicAravAmAM Ave che. bhAvArtha-vastunuM svarUpa sAmAnyavizeSAtmaka aneka dharmasvarUpa hovAthI te syAdavAdathI ja sAdhI zakAya che. e rIte syAdvAdanI zuddhatA (-pramANiktA, satyatA, nirdoSatA, nirmaLatA, advitIyatA) siddha karavA mATe A pariziSTamAM vastunuM svarUpa vicAravAmAM Ave che. (temAM ema paNa batAvavAmAM Avaze ke A zAstramAM AtmAne jJAnamAtra kahyo hovA chatAM syAdvAda sAthe virodha Avato nathI.) vaLI bIjuM, eka ja jJAnamAM sAdhakapaNuM tathA sAdhyapaNuM kaI rIte banI zake te samajAvavA jJAnano upAyaupayabhAva arthAt sAdhakasAdhyabhAva paNa A pariziSTamAM vicAravAmAM Ave che. 247. (have prathama AcAryadava vastusvarUpanA vicAra dvArA syAdvAdane siddha kare che:-) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA ] pariziSTa 593 syAdvAdo hi samastavastutattvasAdhakamekamaskhalitaM shaasnmrhtsrvjnysy| sa tu sarvamanekAntAtmakamityanuzAsti, sarvasyApi vstuno'nekaantsvbhaavtvaat| atra tvAtmavastuni jJAnamAtratayA anuzAsyamAne'pi na tatparikopaH, jJAnamAtrasyAtmavastunaH svymevaanekaanttvaat| tatra yadeva tattadevAtat, yadevaikaM tadevAnekaM, yadeva sattadevAsat, yadeva nityaM tdevaanitymityekvstuvstutvnisspaadkprsprviruddhshktidvyprkaash-nmnekaantH| tatsvAtmavastuno jJAnamAtratve'pyantazcakacakAyamAnajJAnasvarUpeNa tattvAt, bahirunmiSadanantajJeyatApannasvarUpAtiriktapararUpeNAtattvAt, sahakramapravRttAnantacidaMzasamudayarUpAvibhAgadravyeNaikatvAt avibhAgaikadravyavyAptasahakramapravRttAnantacidaMzarUpaparyAyai-ranekatvAt , svadravyakSetrakAlabhAvabhavanazaktisvabhAvavattvena sattvAt, paradravyakSetrakAla syAdvAda samasta vastuonA svarUpane sAdhanAruM, arhat sarvajJanuM eka akhkhalita (-nibaMdha) zAsana che. te (syAdvAda) "badhuM anekAMtAtmaka che' ema upadeza che, kAraNa ke samasta vastu anekAMta-svabhAvavALI che. ( "sarva vastuo anekAMtasvarUpa che" ema ja syAdvAda kahe che te asatyArtha kalpanAthI kaheto nathI, paraMtu jevI vastuno anekAMta svabhAva che tevo ja kahe che.) ahIM AtmA nAmanI vastune jJAnamAtrapaNe upadezavAmAM AvatAM chatAM paNa syAdvAdano kopa nathI; kAraNa ke jJAnamAtra Atmavastune svayameva anekAMtapaNuM che. tyAM (anekAMtanuM evuM svarUpa che ke), je (vastu ) tat che te ja atat che, je (vastu) eka che te ja aneka che, je sat che te ja asat che, je nitya che te ja anitya che-ema eka vastumAM vastupaNAnI nipajAvanArI paraspara viruddha be zaktionuM prakAzavuM te anekAMta che. mATe potAnI Atmavastune paNa, jJAnamAtrapaNuM hovA chatAM, ta-atapaNuM, ekaanekapaNuM, sat-asapaNuM ane nitya-anityapaNuM prakAze ja che; kAraNa ke tene (jJAnamAtra Atmavastune) aMtaraMgamAM cakacakATa prakAzatA jJAnasvarUpa vaDe tatpaNuM che, ane bahAra pragaTa thatA, anaMta, jJayapaNAne pAmelA, svarUpathI bhinna evA para rUpa vaDe (jJAnasvarUpathI bhinna evA paradravyanA rUpa vaDe-) atatpaNuM che (arthAt te-rUpe jJAna nathI); sahabhUta (-sAthe) pravartatA ane krame pravartatA anaMta caitanya-aMzonA samudAyarUpa avibhAga dravya vaDe ekapaNuM che, ane avibhAga eka dravyamAM vyApelA, sahabhUta pravartatA ane krame pravartatA anaMta caitanya aMzorUpa (-caitanyanA anaMta aMzorUpa) paryAyo vaDe anekapaNuM che; potAnA dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpe hovAnI zaktirUpa je svabhAva te svabhAvavAnapaNA vaDa (arthAt evA svabhAvavALI hovAthI) satpaNuM che, ane paranA dravya-kSetra-kALa-bhAvarUpe nahi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa94 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda bhAvAbhavanazaktisvabhAvavattvenA'sattvAt, anAdinidhanAvibhAgaikavRttipariNatatvena nityatvAt, kramapravRttaikasamayAvacchinnAnekavRttyaMzapariNatatvenAnityatvAt, tadatattvamekA-nekatvaM sadasattvaM nityAnityatvaM ca prakAzata ev| nanu yadi jJAnamAtratve'pi AtmavastunaH svayamevAnekAnta prakAzate, tarhi kimarthamarhadbhistatsAdhanatvenA'nuzAsyate'nekAntaH ? ajJAninAM jJAnamAtrAtmavastuprasiddhyarthamiti bruumH| na khalvanekAntamantareNa jJAnamAtramAtmavastveva prsidhyti| tathAhi-iha hi svabhAvata eva bahubhAvanirbhare vizve sarvabhAvAnAM svabhAvenAdvaite'pi dvaitasya niSeddhumazakyatvAt samastameva vastu svprruupprvRttivyaavRttibhyaamubhybhaavaadhyaasitmev| tatra yadAyaM jJAnamAtro bhAva: zeSabhAvaiH saha svarasabharapravRttajJAtRjJeyasambandhatayA'nAdijJeyapariNamanAt jJAnatattvaM pararUpeNa pratipadyAjJAnI bhUtvA nAzamupaiti, tadA svarUpeNa tattvaM dyotayitvA hovAnI zaktirUpa je svabhAva te svabhAvavAnapaNA vaDe asapaNuM che; anAdinidhana avibhAga eka vRttirUpe pariNatapaNA vaDe nityapaNuM che, ane krame pravartatA, eka samayanI maryAdAvALA aneka vRtti-aMzorUpe pariNatapaNA vaDe anityapaNuM che. (A rIte jJAnamAtra Atmavastune paNa, tat-atapaNuM vagere baLe viruddha zaktio svayameva prakAzatI hovAthI, anekAMta svayameva prakAze ja che.) (prazna-) jo Atmavastune, jJAnamAtrapaNuM hovA chatAM, svayameva anekAMta prakAza che, to pachI ahaMta bhagavaMto tenA sAdhana tarIke anekAMtane (-syAdvAdane) zA mATe upadeza che? (uttara-) ajJAnIone jJAnamAtra AtmavastunI prasiddhi karavA mATe upadeze che ema ame kahIe chIe. kharekhara anekAMta (-syAdvAda) vinA jJAnamAtra Atmavastu ja prasiddha thaI zaktI nathI. te nIce pramANe samajAvavAmAM Ave che: svabhAvathI ja bahu bhAvothI bharelA A vizvamAM sarva bhAvonuM svabhAvathI advaita hovA chatAM, daitano niSedha karavo azakya hovAthI samasta vastu svarUpamAM pravRtti ane pararUpathI vyAvRtti vaDe bane bhAvothI adhyAsita che ( arthAt samasta vastu svarUpamAM pravartatI hovAthI ane pararUpathI bhinna rahetI hovAthI dareka vastumAM banne bhAvo rahelA che). tyAM, jyAre A jJAnamAtra bhAva (-AtmA), zeSa (bAkInA) bhAvo sAthe nija rasanA bhArathI pravartalA jJAtA-zayanA saMbaMdhane lIdhe ane anAdi kALathI zeyonA pariNamanane lIdhe jJAnatattvane para rUpe mAnIne (arthAt zeyarUpe aMgIkAra karIne) ajJAnI thayo thako nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) sva-rUpathI (jJAnarUpathI) tatpaNuM prakAzIne ( arthAt jJAna jJAnapaNe ja che ema pragaTa karIne), jJAtApaNe pariNamanane lIdhe jJAnI karato thako anekAMta ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 595 jJAtRtvena pariNamanAjjJAnI kurvannanekAnta eva tamudgamayati 1 / yadA tu sarva vai khalvidamAtmeti ajJAnatattvaM svarUpeNa pratipadya vizvopAdAnenAtmAnaM nAzayati, tadA pararUpeNAtattvaM dyotayitvA vizvAdbhinnaM jJAnaM darzayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 2 / yadAnekajJeyAkAraiH khaNDitasakalaikajJAnAkAro nAzamupaiti, tadA dravyeNaikatvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 3 / yadA tvekajJAnAkAropAdAnAyAnekajJeyAkAratyAgenAtmAnaM nAzayati, tadA paryAyairanekatvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 4 / yadA jJAyamAnaparadravyapariNamanAd jJAtRdravyaM paradravyatvena pratipadya nAzamupaiti, tadA svadravyeNa sattvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 5 / yadA tu sarvadravyANi ahameveti paradravyaM jJAtRdravyatvena pratipadyAtmAnaM nAzayati, tadA paradravyeNAsattvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 6 / yadA (syAdvAda ja) tene uddhAre che-nAza thavA deto nathI. 1. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva kharekhara A badhuM AtmA che" ema ajJAnatattvane sva-rUpe jJAnarUpe) mAnIne-aMgIkAra karIne vizvanA grahaNa vaDe potAno nAza kare che (-sarva jagatane potArUpa mAnIne tenuM grahaNa karIne jagatathI bhinna evA potAne naSTa kare che), tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) pararUpathI atapaNuM prakAzIne (arthAt jJAna parapaNe nathI ema pragaTa karIne) vizvathI bhinna jJAnane dekhADato thako anekAMta ja tene potAno (-jJAnamAtra bhAvano) nAza karavA deto nathI. 2. jyAre A jJAnamAtra bhAva aneka yAkAro vaDe (-jJayonA AkAro vaDa) potAno sakaLa (-Akho, akhaMDa) eka jJAna-AkAra khaMDita (-khaMDakhaMDarUpa ) thayo mAnIne nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) dravyathI ekapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene jivADe che- nAza pAmavA deto nathI. 3. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva eka jJAna-AkAranuM grahaNa karavA mATe aneka yAkAronA tyAga vaDe potAno nAza kare che (arthAt jJAnamAM je aneka zeyonA AkAra Ave che temano tyAga karIne potAne naSTa kare che), tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) paryAyothI anekapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 4. jyAre A jJAnamAtra bhAva, jANavAmAM AvatAM evAM paradravyonA pariNamanane lIdhe jJAtudravyapaNe mAnIne-aMgIkAra karIne nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) svadravyathI satpaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene jivADa che-nAza pAmavA deto nathI. 5. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva "sarva dravyo huM ja chuM (arthAt sarva dravyo AtmA ja che)" ema padravyane jJAtRdravyapaNe mAnIne-aMgIkAra karIne potAno nAza kare che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) paradravyathI asapaNuM prakAzato thako (arthAt paradravyarUpe AtmA nathI ema pragaTa karato thako) anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 6. jyAre A jJAnamAtra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ bhagavAnazrIkuMdakuMda parakSetragatajJeyArthapariNamanAt parakSetreNa jJAnaM sat pratipadya nAzamupaiti, tadA svakSetreNAstitvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 7 / yadA tu svakSetre bhavanAya parakSetragatajJeyAkAratyAgena jJAnaM tucchIkurvannAtmAnaM nAzayati, tadA svakSetra eva jJAnasya parakSetragatajJeyAkArapariNamanasvabhAvatvAtparakSetreNa nAstitvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 8 / yadA pUrvAlambitArthavinAzakAle jJAnasyAsattvaM pratipadya nAzamupaiti, tadA svakAlena sattvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 9 / yadA tvarthAlambanakAla eva jJAnasya sattvaM pratipadyAtmAnaM nAzayati, tadA parakAlenAsatvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 10 / yadA jJAyamAnaparabhAvapariNamanAt jJAyakabhAvaM parabhAvatvena pratipadya nAzamupaiti tadA svabhAvena sattvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 19 / yadA tu sarve bhAvA ahameveti parabhAvaM jJAyakabhAvatvena 3 596 samayasAra bhAva parakSetragata (-52kSetre rahelA ) jJeya padArthonA pariNamanane lIdhe pakSetrathI jJAnane sat mAnIne-aMgIkAra karIne nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) sva-kSetrathI astitva prakAzato thako anekAMta ja tene jivADe che-nAza pAmavA deto nathI. 7. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva svakSetra hovAne (-rahevAne, pariNamavAne) mATe, parakSetragata zeyonA AkAronA tyAga vaDe (arthAt jJAnamAM je 52kSetre rahela zeyonA AkA2 Ave che temano tyAga karIne) jJAnane tuccha karato thako potAno nAza kare che, tyAre svakSetre rahIne ja parakSetragata zeyonA AkArorUpe pariNamavAno jJAnano svabhAva hovAthI (te jJAnamAtra bhAvanuM) 52kSetrathI nAstitva prakAzato thako anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 8. jyAre A jJAnamAtra bhAva pUrvAlaMbita padArthonA vinAzakALe (-pUrve jemanuM AlaMbana karyuM hatuM evA jJeya padArthonA vinAza vakhate) jJAnanuM asaNuM mAnIne-aMgIkAra karIne nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) svakALathI (jJAnanA kALathI ) sapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene jivADe che-nAza pAmavA deto nathI. 9. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva padArthonA AlaMbanakALe ja (-mAtra jJeya padArthone jANavA vakhate ja) jJAnanuM satapaNuM mAnIne-aMgIkAra karIne potAno nAza kare che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) 52kALathI (-jJeyanA kALathI ) asatpaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 10. jyAre A jJAnamAtra bhAva, jANavAmAM AvatA evA parabhAvonA pariNamanane lIdhe jJAyakasvabhAvane 52bhAvapaNe mAnIne-aMgIkAra karIne nAza pAme che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) sva-bhAvathI satapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene jivADe che-nAza pAmavA deto nathI. 11. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva 'sarva bhAvo huM ja chuM' ema 52bhAvane jJAyakabhAvapaNe mAnIne-aMgIkAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 597 pratipadyAtmAnaM nAzayati, tadA parabhAvenAsattvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 12 / yadA'nityajJAnavizeSaiH khaNDitanityajJAnasAmAnyo nAzamupaiti, tadA jJAnasAmAnyarUpeNa nityatvaM dyotayannanekAnta eva tamujjIvayati 13 / yadA tu nityajJAnasAmAnyopAdAnAyAnityajJAnavizeSatyAgenAtmAnaM nAzayati, tadA jJAnavizeSarUpeNAnityatvaM dyotayannanekAnta eva nAzayituM na dadAti 14 / / bhavanti cAtra zlokAH (zArdUtavihita) bAhyAthaiH paripItamujjhitanijapravyaktiriktIbhavad vizrAntaM pararUpa eva parito jJAnaM pazoH siidti| yattattattadiha svarUpata iti syAdvAdinastatpunardUronmagnaghanasvabhAvabharataH pUrNa smunmjjti|| 248 / / karIne potAno nAza kare che, tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) parabhAvathI asapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 12. jyAre A jJAnamAtra bhAva anitya jJAnavizeSo vaDe potAnuM nitya jJAna sAmAnya khaMDita thayuM mAnIne nAza pAme che. tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) jJAna sAmAnyarUpathI nityapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene jivADe che-nAza pAmavA deto nathI. 13. vaLI jyAre te jJAnamAtra bhAva nitya jJAnasAmAnyanuM grahaNa karavA mATe anitya jJAnavizeSonA tyAga vaDe potAno nAza kare che (arthAt jJAnanA vizeSono tyAga karIne potAne naSTa kare che), tyAre (te jJAnamAtra bhAvanuM) jJAnavizeSarUpathI anityapaNuM prakAzato thako anekAMta ja tene potAno nAza karavA deto nathI. 14. (ahIM ta-atanA 2 bhaMga, eka-anekanA 2 bhaMga, sata sanA dravya-kSetrakALa-bhAvathI 8 bhaMga, ane nityaanityanA 2 bhaMga-ema badhA maLIne 14 bhaMga thayA. A cauda bhaMgomAM ema batAvyuM ke-ekAMtathI jJAnamAtra AtmAno abhAva thAya che ane anekAMtathI AtmA jIvato rahe che; arthAt ekAMtathI AtmA je svarUpe che te svarUpe samajAto nathI, svarUpamAM pariNamato nathI, ane anekAMtathI te vAstavika svarUpe samajAya che, svarUpamAM pariName che. ) ahIM nIce pramANe (14 bhaMgonA kaLazarUpe) 14 kAvyo paNa kahevAmAM Ave che: (prathama, pahelAM bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArtha- [ vaheM-arthe parivIn] bAhya padArtho vaDe samastapaNe pI javAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 598 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtavikrIDita) vizvaM jJAnamiti prataya' sakalaM dRSTvA svatattvAzayA bhUtvA vizvamayaH pazuH pazuriva svcchndmaacessttte| yattattatpararUpato na taditi syAdvAdadarzI punavizvAginnamavizvavizvaghaTitaM tasya svatattvaM spRshet|| 249 / / AveluM, [3ti -ni-pravya--irijImavata] potAnI vyaktine (-pragaTatAne) choDI devAthI khAlI (zUnya) thaI gayeluM, [parita: pararupe iva vizrInta] samastapaNe pararUpamAM ja vizrAMta (arthAt pararUpa upara ja AdhAra rAkhatuM) evuM [pazo: jJAna] pazunuM jJAna (-tiryaMca jevA ekAMtavAdInuM jJAna) [ sIti] nAza pAme che; [cAllAdina: tat puna:] ane syAdvAdInuM jJAna to, ['yat tat tat rUda svarupata: tat' ti] "je tat che te svarUpathI tat che (arthAt dareka tattvane-vastune svarUpathI tatpaNuM che )' evI mAnyatAne lIdhe, [ -2-3nsa-ghana-svabhAva-bharata:] atyaMta pragaTa thayelA jJAnaghanarUpa svabhAvanA bhArathI, [pUrNa samunnati] saMpUrNa udita (-pragaTa) thAya che. bhAvArtha-koI sarvathA ekAMtI to ema mAne che ke-ghaTajJAna ghaTanA AdhAre ja thAya che mATe jJAna sarva prakAre zeyo para ja AdhAra rAkhe che. AvuM mAnanAra ekAMtavAdInA jJAnane to zayo pI gayAM, jJAna pote kAMI na rahyuM. syAvAdI to ema mAne che ke-jJAna potAnA svarUpathI tasvarUpa ja (-jJAnasvarUpa ja) che, jJayAkAra thavA chatAM jJAnapaNAne choDatuM nathI. AvI yathArtha anekAMta samajaNane lIdhe syAdvAdIne jJAna ( arthAt jJAnasvarUpa AtmA) pragaTa prakAze che. A pramANe svarUpathI tapaNAno bhaMga kahyo. 248. (have bIjA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArdhaH- [ pazu: ] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, ['vizve jJAnam' ti pratavarya] "vizva jJAna che (arthAt sarva zeyapadArtho AtmA che)' ema vicArIne [ sanaM svatattva-Azaya dagI] sarvane (-samasta vizvane) nijatattvanI AzAthI dekhIne [ vizvamaya: mUtvA] vizvamaya (samasta zeyapadArthamaya) thaIne, [pazu: rUva sva9ndram sAveete] DhoranI mAphaka svacchedapaNe ceSTA kare che-varte che; [puna:] ane [cIkavijJa] syAdvAdarzIi to (-syAdvAdano dekhanAra to), [ 'yat tat tat parajIpata: na tat' rUti ] je tat che te pararUpathI tat nathI (arthAt dareka tattvane svarUpathI tatpaNuM hovA chatAM pararUpathI atatpaNuM che)' ema mAnato hovAthI, [vizvAt minnam vizva-vizvaparita] vizvathI bhinna evA ane vizvathI ( vizvanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa pa99 (zArdUtravihita) bAhyArthagrahaNasvabhAvabharato vissvgvicitrollsjjnyeyaakaarvishiirnnshktirbhitstruttynpshurnshyti| ekadravyatayA sadApyuditayA bhedabhramaM dhvaMsayanekaM jJAnamabAdhitAnubhavanaM pshytynekaantvit|| 250 / / nimittathI) racAyeluM hovA chatAM vizvarUpa nahi evA (arthAt samasta jJaya vastuonA AkAre thavA chatAM samasta jJayavastuthI bhinna evA ) [taca svatattva pRzat] potAnA nijatattvane sparze che-anubhave che. bhAvArtha-ekAMtavAdI ema mAne che ke vizva (-samasta vastuo ) jJAnarUpa arthAt potArUpa che. A rIte potAne ane vizvane abhinna mAnIne, potAne vizvamaya mAnIne, ekAMtavAdI, DhoranI jema heya-upAdeyanA viveka vinA sarvatra svacchaMdapaNe pravarte che. syAdvAdI to ema mAne che ke je vastu potAnA svarUpathI tasvarUpa che, te ja vastu paranA svarUpathI atasvarUpa che; mATe jJAna potAnA svarUpathI tasvarUpa che, paraMtu para zeyonA svarUpathI atasvarUpa che arthAt para yonA AkAre thavA chatAM temanAthI bhinna A pramANe pararUpathI atapaNAno bhaMga kahyo. 249. (have trIjA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArtha:- [pazu:] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [ vahya-arthaprada-svabhAva-marata:] bAhya padArthone grahaNa karavAnA ( jJAnanA) svabhAvanI atizayatAne lIdhe, [vizva--vitri-3d1-NeyAvara-vizIrva-za]i cAre tarapha (sarvatra) pragaTa thatA aneka prakAranA yAkArothI jenI zakti vizIrNa thaI gaI che evo thaIne (arthAt aneka yonA AkAro jJAnamAM jaNAtAM jJAnanI zaktine chinnabhinnakhaMDa-khaMDarUpa-thaI jatI mAnIne) [ mata: trutyana] samastapaNe tUTI jato thako (arthAt khaMDakhaMDarUpa-anekarUpa thaI jato thako ) [nazyati] nAza pAme che; [ganentavit] ane anekAMtano jANanAra to, [ sA kSatti kavitA -dravyatayA] sadAya udita ( - prakAzamAna) ekadravyapaNAne lIdhe [ mevazvanuM dhvasana] bhedanA bhramane naSTa karato thako (arthAt jJayonA bhede jJAnamAM sarvathA bheda paDI jAya che evA bhramano nAza karato thako ), [ m gavANita-anubhavanuM jJAnam] je eka che (-sarvathA aneka nathI) ane jenuM anubhavana nibaMdha che evA jJAnane [pazyati] dekhe che-anubhave che. bhAvArtha-jJAna che te zeyonA AkAre pariNamavAthI aneka dekhAya che, tethI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6OO samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravikrIDita) jJeyAkArakalaGkamecakaciti prakSAlanaM kalpaya nnekAkAracikIrSayA sphuTamapi jJAnaM pshurnecchti| vaicitrye'pyavicitratAmupagataM jJAnaM svataHkSAlitaM paryAyaistadanekatAM parimRzan pshytynekaantvit|| 251 / / sarvathA ekAMtavAdI te jJAnane sarvathA aneka-khaMDakhaMDarUpa-dekhato thako jJAnamaya evA potAno nAza kare che, ane syAdvAdI to jJAnane, yAkAra thavA chatAM, sadA udayamAna dravyapaNA vaDe eka dekhe che. A pramANe ekapaNAno bhaMga kahyo. 250. (have cothA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArdhaH- [pazu:] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [ zeyara chaThTha-me -viti prakSAlane spayana] yakArorUpI kalaMkathI (anekAkArarUpa) malina evA cetanamAM prakSAlana kalpato thako (arthAt cetananI anekAkArarUpa malinatAne dhoI nAkhavAnuM kalpato thako ), [ 151-vivArSayA Tam zApe jJAna na Rti ] ekAkAra karavAnI icchAthI jJAnane joke te jJAna anekAkArapaNe pragaTa che topaNa-icchato nathI (arthAt jJAnane sarvathA ekAkAra mAnIne jJAnano abhAva kare che ); [ane]ntavit] ane anekAMtano jANanAra to, [paryAyata-netA parimUzana] paryAyothI jJAnanI anektA jANato (anubhavato) thako, [ vaivice kapi vicitratAm 35ti jJAna] vicitra chatAM avicitratAne prApta (arthAt anekarUpa chatAM ekarUpa) evA jJAnane [ svata:kSAnitaM] svataHkSAlita (svayameva dhoyeluM-zuddha) [pazyati] anubhave che. bhAvArtha-ekAMtavAdI zaiyAkArarUpa (anekAkArarUpa) jJAnane malina jANI, tene dhoIne-temAMthI jJayAkAro dUra karIne, jJAnane zeyAkAro rahita eka-AkArarUpa karavA icchato thako, jJAnano nAza kare che; ane anekAMtI to satyArtha vastusvabhAvane jANato hovAthI, jJAnane svarUpathI ja anekAkArapaNuM mAne che. A pramANe anekapaNAno bhaMga kahyo. 251. (have pAMcamA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa (zArdUnavikrIDita) pratyakSAlikhitasphuTasthiraparadravyAstitAvaJcitaH svadravyAnavalokanena paritaH zUnyaH pazurnazyati / svadravyAstitayA nirUpya nipuNaM sadyaH samunmajjatA syAdvAdI tu vizuddhabodhamahasA pUrNo bhavan jIvati / / 252 / / (zArdUnavidrIDita) sarvadravyamayaM prapadya puruSaM durvAsanAvAsitaH svadravyabhramataH pazuH kila paradravyeSu vishraamyti| syAdvAdI tu samastavastuSu paradravyAtmanA nAstitAM jAnannirmalazuddhabodhamahimA svadravyamevAzrayet / / 253 / / 601 zlokArtha:- [ pazu: ] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [ pratyakSaJAtivita-Ta-sthira-paradravya-astitA--vacita: ] pratyakSa *Alikhita evAM pragaTa ( -sthUla ) ane sthira ( nizcaLa ) 52dravyonA astitvathI ThagAyo thako, [ svadravyaanavatonena parita: zUnya: ] svadravyane ( -AtmadravyanA astitvane ) nahi dekhato hovAthI samastapaNe zUnya thayo thako [nazyati] nAza pAme che; [cAlAvI tu] ane syAddAdI to, [ svadravya--astitayA nipuNaM nirUpya] AtmAne svadravyarUpe astipaNe nipuNa rIte avalokko hovAthI, [sagha: samunnakhtatA vizuddha-vodha-mahasA pUrNa: bhavan] tatkALa pragaTa thatA vizuddha jJAnaprakAza vaDe pUrNa thato thako [nIvati] jIve che-nAza pAmato nathI. bhAvArtha:-ekAMtI bAhya paradravyane pratyakSa dekhI tenuM astitva mAne che, paraMtu potAnA Atmadravyane iMdriyapratyakSa nahi dekhato hovAthI tene zUnya mAnI AtmAno nAza kare che. syAdvAdI to jJAnarUpI tejathI potAnA AtmAnuM svadravyathI astitva avalokto hovAthI jIve che-potAno nAza karato nathI. A pramANe svadravya-apekSAthI astitvano (-saNAno ) bhaMga kahyo. 252. (have chaThThA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArtha:- [ pazu: ] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [durvAsanAvAsita: ] durvAsanAthI ( -kunayanI vAsanAthI ) vAsita thayo thako, [ puruSa sarvadravyamaya prapadya] AtmAne sarvadravyamaya mAnIne, [ svadravya-bhramata: paradravyevu hita vizrAmyati] * Alikhita ALekhAyelAM; citrita; sparzAtAM; jaNAtAM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 602 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda (zArdUtvavidita). bhinnakSetraniSaNNabodhyaniyatavyApAraniSTha: sadA sIdatyeva bahiH patantamabhitaH pazyanpumAMsaM pshuH| svakSetrAstitayA niruddharabhasaH syAdvAdavedI punstisstthtyaatmnikhaatbodhyniytvyaapaarshktirbhvn|| 254 / / (padravyomAM) svadravyanA bhramathI paradravyomAM vizrAma kare che; [ cAvI tu] ane syAdavAdI to, [ samastavastuSa paradravyAtmanA nAstitAM nAna] samasta vastuomAM paradravyasvarUpe nAstitva jANato thako, [ nirmanaM-zuddha-vo-mahinA] jeno zuddhajJAnamahimA nirmaLa che evo vartato thako, [ svadravyam va zAzrayeta] svadravyano ja Azraya kare che. bhAvArtha-ekAMtavAdI AtmAne sarvadravyamaya mAnIne, AtmAmAM je paradravyaapekSAe nAstitva che teno lopa kare che, ane syAdvAdI to sarva padArthomAM paradravyaapekSAe nAstitva mAnIne nija dravyamAM rame che. A pramANe paradravya-apekSAthI nAstitvano (asapaNAno ) bhaMga kahyo. 253. (have sAtamA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArthaH- [pazu: ] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [fmana-kSetra- niSaU-voa-niyata-vyApAra-nig:] bhinna kSetramAM rahelA zeyapadArthomAM je yajJAyaka saMbaMdharUpa nizcita vyApAra temAM pravartato thako, [pumAMsam mita: vadi: patantam pazyana] AtmAne samastapaNe bahAra (parakSetramAM) paDato dekhIne (-svakSetrathI AtmAnuM astitva nahi mAnIne) [ sAM nIti ga] sadI nAza pAme che; [ cIThThIvevI punaH] ane syAdvAdano jANanAra to, [ svakSetra-stitayA viruddha-ramasa:] svakSetrathI astipaNAne lIdhe jeno vega rokAyelo che evo thayo thako (arthAt svakSetramAM vartato thako), [mAtma- nivAta-vothya-niyata-vyApAra-za9i: bhavana] AtmAmAM ja AkArarUpa thayelAM zeyomAM nizcita vyApAranI zaktivALo thaIne, [ tiSati] Take che-jIve che (-naSTa thato nathI). bhAvArtha:-ekAMtavAdI bhinna kSetramAM rahelA jJaya padArthone jANavAnA kAryamAM pravartatAM AtmAne bahAra paDato ja mAnIne, (svakSetrathI astitva nahi mAnIne, ) potAne naSTa kare che; ane syAdvAdI to, "parakSetramAM rahelAM zeyone jANatAM potAnA kSetramAM rahelo AtmA svakSetrathI astitva dhAre che" ema mAnato thako TakI rahe che-nAza pAmato nathI. A pramANe svakSetrathI astitvano bhaMga kahyo. 254. (have AThamA bhaMganA kaLaza rUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 603 (zArdUttavizAhita) svakSetrasthitaye pRthagvidhaparakSetrasthitArthojjhanAt tucchIbhUya pazuH praNazyati cidAkArAn shaathairvmn| syAdvAdI tu vasan svadhAmani parakSetre vidannAstitAM tyaktArtho'pi na tucchatAmanubhavatyAkArakarSI praan|| 255 / / (zArdUtavikrIDita) pUrvAlambitabodhyanAzasamaye jJAnasya nAzaM vidan sIdatyeva na kiJcanApi kalayannatyantatuccha: pshuH| astitvaM nijakAlato'sya kalayana syAdvAdavedI punaH pUrNastiSThati bAhyavastuSu muhurbhUtvA vinshytsvpi|| 256 / / zlokArthaH- [ pa ] pazu arthAt sarvathA ekAMtavAdI ajJAnI, [ svakSetrasthita pRthavidha--parakSetra-riti-31rtha-3nAt] svakSetramAM rahevA mATe judA judA parakSetramAM rahelA jJaya padArthone choDavAthI, [karthe: sa6 vibhAvarI vamana] geya padArthonI sAthe caitanyanA AkArone paNa vamI nAkhato thako (arthAt zeya padArthonA nimitte caitanyamAM je AkAro thAya che temane paNa choDI deto thako ) [ tuccha mya] tuccha thaIne [prazyati] nAza pAme che; [cAvI tu] ane syAdvAdI to [ svadhAmani vasana] svakSetramAM raheto, [parakSetre nAstitAM vidrana] parakSetramAM potAnuM nAstitva jANato thako, [tya-artha: ] (parakSetramAM rahelA) jJaya padArthone choDatAM chatAM [pAna nAchA5rSI] te para padArthomAMthI caitanyanA AkArone kheMcato hovAthI (arthAta ya padArthonA nimitte thatA caitanyanA AkArone choDato nahi hovAthI) [ tuchatA--anumati na] tucchatA pAmato nathI. bhAvArtha-"parakSetramAM rahelA zeya padArthonA AkAre caitanyanA AkAro thAya che temane jo huM potAnA karIza to svakSetramAM ja rahevAne badale parakSetramAM paNa vyApI jaIza" ema mAnIne ajJAnI ekAMtavAdI parakSetramAM rahelA zeya padArthonI sAthe sAthe caitanyanA AkArone paNa choDI de che; e rIte pote caitanyanA AkAro rahita tuccha thAya che, nAza pAme che. syAdvAdI to svakSetramAM raheto, parakSetramAM potAnI nAstitA jANato thako, jJaya padArthone choDatAM chatAM caitanyanA AkArone choDato nathI, mATe te tuccha thato nathI, nAza pAmato nathI. A pramANe parakSetranI apekSAthI nAstitvano bhaMga kahyo. 255. (have navamA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArdhana pazu: ] pazu arthAt ekAMtavAdI ajJAnI, [ pUrva-gAtAti-vocca Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 604 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravihita) arthAlambanakAla eva kalayan jJAnasya sattvaM bahi z2aiyAlambanalAlasena manasA bhrAmyan pshurnshyti| nAstitvaM parakAlato'sya kalayan syAdvAdavedI punstisstthtyaatmnikhaatnityshjjnyaanaikpunyjiibhvn|| 257 / / nAza-samaye jJAnastha nAza vina] pUrvAlaMbita ya padArthonA nAza samaye jJAnano paNa nAza jANato thako, [na saiina pi yana ] e rIte jJAnane kAMI paNa (vastu) nahi jANato thako (arthAt jJAnavastunuM astitva ja nahi mAnato thako ), [ atyanta-tuccha:] atyaMta tuccha thayo thako [sIvati va] nAza pAme che; [cAdvAdavevI puna:] ane syAdvAdano jANanAra to [sarca nina-Ata: stitva taiyana] AtmAnuM nija kALathI astitva jANato thako, [ vAdyavastuSa muThTha: mUvI vinazyantu pi ] bAhya vastuo vAraMvAra thaIne nAza pAmatAM chatAM paNa, [pU. titi ] pote pUrNa rahe che. bhAvArtha-pahelAM je zeya padArtho jANyA hatA te uttara kALamAM nAza pAmI gayA; temane dekhI ekAMtavAdI potAnA jJAnano paNa nAza mAnI ajJAnI thayo thako AtmAno nAza kare che. syAdavAdI to, zaya padArtho naSTa thatAM paNa, potAnuM astitva potAnA kALathI ja mAnato thako naSTa thato nathI. A pramANe kALa-apekSAthI astitvano bhaMga kahyo. 256. ( have dasamA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArthaH- [ pa ] pazu arthAt ajJAnI ekAMtavAdI, [kartha-mInampana-Ane gva jJAnI sarva vayana] jJaya padArthonA AlaMbana kALe ja jJAnanuM astitva jANato thako, [vadi-jJayamInampana-sItasena manasA zrApana] bAhya jJayonA AlaMbananI lAlasAvALA cittathI (bahAra) bhamato thako [ nazyati] nAza pAme che; [cAvelI 17:] ane syAdvAdano jANanAra to [5ra-nita: maca nAstitva nayana ] parakALathI AtmAnuM nAstitva jANato thako, [ mAtma-nivAta-nitya-sa-jJAna-- pusnImavar] AtmAmAM daDhapaNe rahelA nitya sahaja jJAnanA eka puMjarUpa vartato thako [[tiSati] Take che-naSTa thato nathI. bhAvArtha-ekAMtI zeyonA AlaMbanakALe ja jJAnanuM satpaNuM jANe che tethI jJayonA AlaMbanamAM manane joDI bahAra bhamato thako naSTa thAya che. syAdvAdI to para yonA kALathI potAnuM nAstitva jANe che, potAnA ja kALathI potAnuM astitva jANe che; tethI zeyothI jAdA evA jJAnanA puMjarUpa vartato thako naSTa thato nathI. A pramANe parakALa-apekSAe nAstitvano bhaMga kahyo. 257. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa (zArdUnavidrIDita) vizrAntaH parabhAvabhAvakalanAnnityaM bahirvastuSu nazyatyeva pazuH svabhAvamahimanyekAntanizcetanaH sarvasmAnniyatasvabhAvabhavanajJAnAdvibhakto bhavan syAdvAdI tu na nAzameti sahajaspaSTIkRtapratyayaH / / 258 / / (zArdUnavidrIDita) adhyAsyAtmani sarvabhAvabhavanaM zuddhasvabhAvacyutaH sarvatrApyanivArito gatabhayaH svairaM pazuH krIDati / syAdvAdI tu vizuddha eva lasati svasya svabhAvaM bharAdArUDhaH prbhaavbhaavvirhvyaaloknisskmpitH|| 259 / / 258. (have agiyAramA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArtha:- [pazu: ] pazu arthAt ekAMtavAdI ajJAnI, [ paramAva-bhAvarulanAt] 52bhAvonA bhavanane ja jANato hovAthI, (e rIte parabhAvothI ja potAnuM astitva mAnato hovAthI, ) [ nityaM vatti:-vastunnu vizrAnta: ] sadAya bAhya vastuomAM vizrAma karato thako, [ svamAva-mahimani prAnta-nizcetana: ] ( potAnA ) svabhAvanA mahimAmAM atyaMta nizcetana (jaDa) vartato thako, [nazyati va] nAza pAme che; [cAdArI tu] ane syAdvAdI to [niyata-svamAva-bhavana-jJAnAt sarvasmAt vimao: bhavan ] ( potAnA ) niyata svabhAvanA bhavanasvarUpa jJAnane lIdhe sarvathI ( -sarva 52bhAvothI ) bhinna vartato thako, [sahana-svadISkRta-pratyaya: ] jeNe sahaja svabhAvanuM pratItirUpa jANapaNuM spaSTa-pratyakSa-anubhavarUpa karyuM che evo thayo thako, [ nAzak ti na] nAza pAmato nathI. bhAvArtha:-ekAMtavAdI 52bhAvothI ja potAnuM sa5NuM mAnato hovAthI bAhya vastuomAM vizrAma karato thako AtmAno nAza kare che; ane syAddAdI to, jJAnabhAva zeyAkAra thavA chatAM jJAnabhAvanuM svabhAvathI astitva jANato thako, AtmAno nAza karato nathI. 605 A pramANe sva-bhAvanI (potAnA bhAvanI ) apekSAthI astitvano bhaMga kahyo. (have bAramA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArtha:- [ pazu: ] pazu arthAt ajJAnI ekAMtavAdI, [ sarva-bhAva-mavanaM * bhavana = astitva; pariNamana. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6/6 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (zArdUtravikrIDita) prAdurbhAvavirAmamudritavahajjJAnAMzanAnAtmanA nirjJAnAtkSaNabhaGgasaGgapatitaH prAyaH pshurnshyti| syAdvAdI tu cidAtmanA parimRzaMzcidvastu nityoditaM TakotkIrNaghanasvabhAvamahima jJAnaM bhavan jiivti|| 260 / / mAtmAne adhyArca zuddha-svamAva--vyuta:] sarva bhAvArUpa bhavanano AtmAmAM adhyAsa karIne (arthAt sarva jJeya padArthonA bhAvorUpe AtmA che ema mAnIne) zuddha svabhAvathI zruta thayo thako, [zanivArita: sarvatra pi Tvera tamaya: zrIhati] koI parabhAvane bAkI rAkhyA vinA sarva parabhAvomAM svacchaMdatAthI nirbhayapaNe (niHzaMkapaNe ) krIDA kare che; [cAvI tu] ane syAdvAdI to [svaca svabhAve marat sAruDha:] potAnA svabhAvamAM atyaMta ArUDha thayo thako, [5ramAva-mAva--vira-vyono-nizvita:] parabhAvarUpa bhavananA abhAvanI daSTine lIdhe (arthAt AtmA paradravyonA bhAvarUpe nathI-ema dekhato hovAthI ) niSkapa vartato thako, [vizuddha: va tasati] zuddha ja virAje che. bhAvArtha-ekAMtavAdI sarva parabhAvone potArUpa jANIne potAnA zuddha svabhAvathI vyuta thayo thako sarvatra (sarva parabhAvomAM) svecchAcArIpaNe niHzaMka rIte varte che; ane syAdvAdI to, parabhAvone jANatAM chatAM, potAnA zuddha jJAnasvabhAvane sarva parabhAvothI bhinna anubhavato thako zobhe che. A pramANe parabhAva-apekSAthI nAstitvano bhaMga kahyo. 259. (have teramA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokArdhaH- [pazu:] pazu arthAt ekAMtavAdI ajJAnI, [prAdurbhAva-virAma- mudrita-vaha-jJAna-vaMza-nAnA-nAtmanA nirdAnAt] utpAda-vyayathI lakSita evA je vahetA (-pariNamatA) jJAnanA aMzo te-rUpa anekAtmakapaNA vaDe ja (AtmAno) nirNaya arthAt jJAna karato thako, [ kSaNama-sa-patita:] kSaNabhaMganA saMgamAM paDelo, [prAya: nazyati] bAhulyapaNe nAza pAme che; [ cIThThAvI tu] ane syAdvAdI to [ vi-AtmA vi-vastu nitya-kavita parikRzana] caitanyAtmakapaNA vaDe caitanyavahune nitya-udita anubhavato thako, [TotvI---svabhAva-mahima jJAna bhavana] TaMkotkIrNaghanasvabhAva (-TaMkotkIrNapiMDarUpa svabhAva ) jeno mahimA che evA jJAnarUpa vartato, [nIvati] jIve che. bhAvArtha-ekAMtavAdI zeyonA AkAra anusAra jJAnane UpajatuM-viNasatuM * kSaNabhaMga = kSaNe kSaNe thato nAza; kSaNabhaMguratA anityatA. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 6O7 (zArdUnavivrIhita) TakotkIrNavizuddhabodhavisarAkArAtmatattvAzayA vAJchatyucchaladacchacitpariNaterbhinnaM pazuH kinycn| jJAna nityamanityatAparigame'pyAsAdayatyujjvalaM syAdvAdI tadanityatAM primRshNshcidvstuvRttikrmaat|| 261 / / dekhIne, anitya paryAyo dvArA AtmAne sarvathA anitya mAnato thato, potAne naSTa kare che; ane syAdavAdI to, joke jJAna zeyo anusAra Upaje-viNase che topaNa, caitanyabhAvano nitya udaya anubhavato thako jIve che-nAza pAmato nathI. A pramANe nityatvano bhaMga kahyo. ra6). (have caudamA bhaMganA kaLazarUpe kAvya kahevAmAM Ave che:-) zlokAH - [pazu: ] pazu arthAt ekAMtavAdI ajJAnI, [ sTronkIf-vizuddhavarodha-visara-navAra-Atma-tattva-zayA] TaMkotkIrNa vizuddha jJAnanA phelAvarUpa eka AkAra ( sarvathA nitya) AtmatattvanI AzAthI, [ 37na--ccha-vindharAte: fmane vikrazcana vIRti] UchaLatI nirmaLa caitanyapariNatithI juduM kAMIka (Atmatattvane ) icche che (paraMtu evuM koI Atmatattva che nahi); [cAvI] ane syAdvAdI to, [vivastu-vRtti-mAt ta-nityatAM parimUzana] caitanyavahunI vRttinA (-pariNatinA, paryAyanA) krama dvArA tenI aniyatAne anubhavato thako, [nityam jJAna nityatA pariDAne pi 3nvatam mAsAyati] nitya evA jJAnane anityatAthI vyApta chatAM ujvaLa (-nirmaLa ) mAne che-anubhave che. bhAvArtha:-ekAMtavAdI jJAnane sarvathA ekAkAra-nitya prApta karavAnI vAMchAthI, UpajatI-viNasatI caitanyapariNatithI juduM kAMIka jJAnane icche che; paraMtu pariNAma sivAya judo koI pariNAmI to hoto nathI. syAdavAdI to ema mAne che ke joke dravya jJAna nitya che topaNa kramazaH UpajatI-viNasatI caitanyapariNatinA kramane lIdhe jJAna anitya paNa che; evo ja vastusvabhAva che. A pramANe anityatvano bhaMga kahyo. ra61. "pUrvokta rIte anekAMta, ajJAnathI mUDha thayelA jIvone jJAnamAtra Atmatattva prasiddha karI de che-samajAvI de che" evA arthanuM kAvya have kahevAmAM Ave che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6O8 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (nukuma ) ityajJAnavimUDhAnAM jJAnamAtraM prsaadhyn| AtmatattvamanekAntaH svymevaanubhuuyte|| 262 / / evaM tattvavyavasthityA svaM vyavasthApayan svym| alaJcayaM zAsanaM jainamanekAnto vyvsthitH|| 263 / / zlokArtha [ti] A rIte [ganenta:] anekAMta arthAt syAdvAda [ gajJAna-vimUDhInAM jJAnamAtra Atmatattvam prasaTdhayana] ajJAnamUDha prANIone jJAnamAtra Atmatattva prasiddha karato [svayameva anubhUyate ] svayameva anubhavAya che. bhAvArtha-jJAnamAtra Atmavastu anekAMtamaya che. paraMtu anAdi kALathI prANIo potAnI meLe athavA to ekAMtavAdano upadeza sAMbhaLIne jJAnamAtra Atmatattva saMbaMdhI aneka prakAre pakSapAta karI jJAnamAtra Atmatattvano nAza kare che. temane (ajJAnI jIvone) syAdvAda jJAnamAtra AtmatattvanuM anekAMtasvarUpapaNuM pragaTa kare che-samajAve che. jo potAnA AtmA tarapha dekhI anubhava karI jovAmAM Ave to (syAdavAdanA upadeza anusAra) jJAnamAtra Atmavastu ApoApa aneka dharmovALI pratyakSa anubhavagocara thAya che. mATe he pravINa puruSo ! tame jJAnane tasvarUpa, atasvarUpa, ekasvarUpa, anekasvarUpa, potAnA dravya-kSetra-kALa-bhAvathI sasvarUpa, paranA dravya-kSetra-kALa-bhAvathI asasvarUpa, nityasvarUpa, anityasvarUpa ityAdi aneka dharmasvarUpa pratyakSa anubhavagocara karI pratItimAM lAvo. e ja samyajJAna che. sarvathA ekAMta mAnavuM te mithyAjJAna che. ra6ra. pUrvokta rIte vastunuM svarUpa anekAMtamaya hovAthI anekAMta arthAt syAdvAda siddha thayo' evA arthanuM kAvya have kahevAmAM Ave che: zlokArdha - [ga] A rIte [ganenta:] anekAMta- [ nainam gacaM. zAsanam] ke je jinadevanuM alaMdhya (koIthI toDI na zakAya evuM) zAsana che te[ tattva-vyavacitvA] vastunA yathArtha svarUpanI vyavasthiti (vyavasthA) vaDe [ svayam | vyavasthApana] pote potAne sthApita karato thako [ vyavasthita:] sthita thayo-nizcita Tharyo-siddha thayo. bhAvArtha-anekAMta arthAt syAdvAda, jevuM vastunuM svarUpa che tevuM ja sthApana karato thako, ApoApa siddha thayo. te anekAMta ja nibaMdha jinamata che ane yathArtha vastusthitino kahenAra che kAMI koIe asat kalpanAthI vacanamAtra pralApa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnanazAstramALA] pariziSTa 6O nanvanekAntamayasyApi kimarthamatrAtmano jJAnamAtratayA vyapadeza: ? lakSaNaprasiddhyA lkssyprsiddhyrthm| Atmano hi jJAnaM lakSaNaM, tdsaadhaarnngunntvaat| tena jJAnaprasiddhyA tallakSyasyAtmanaH prsiddhH| nanu kimanayA lakSaNaprasiddhyA, lakSyameva prsaadhniiym| nAprasiddhalakSaNasya lakSyaprasiddhiH, prasiddhalakSaNasyaiva ttprsiddheH| nanu kiM tallakSyaM yajjJAnaprasiddhyA tato bhinnaM prasidhyati ? na jJAnAdbhinnaM lakSya , jnyaanaatmnordrvytvenaabhedaat| tarhi kiM kRto lakSyalakSaNa karyo nathI. mATe huM nipuNa puruSo! sArI rIte vicAra karI pratyakSa anumAna-pramANathI anubhava karI jAo. ra63. (AcAryadeva anekAMtane haju vizeSa carca che:-) (prazna:-) AtmA anekAMtamaya hovA chatAM paNa ahIM teno jJAnamAtrapaNe kema *vyapadeza karavAmAM Ave che? (AtmA anaMta dharmovALo hovA chatAM tene jJAnamAtrapaNe kema kahevAmAM Ave che? jJAnamAtra kahevAthI to anya dharmono niSedha samajAya che.) (uttara:-) lakSaNanI prasiddhi vaDe lakSyanI prasiddhi karavA mATe AtmAno jJAnamAtrapaNe vyapadeza karavAmAM Ave che. AtmAnuM jJAna lakSaNa che, kAraNa ke jJAna AtmAno asAdhAraNa guNa che (-anya dravyomAM jJAnaguNa nathI ). mATe jJAnanI prasiddhi vaDe tenA lakSyanI-AtmAnI-prasiddhi thAya che. (prazna:-) e lakSaNanI prasiddhithI zuM prayojana che? mAtra lakSya ja prasAdhya arthAt prasiddha karavAyogya che. (mATe lakSaNane prasiddha karyA vinA mAtra lakSyane jaAtmAne ja-prasiddha kema karatA nathI ?) (uttara:-) jene lakSaNa aprasiddha hoya tene (arthAt je lakSaNane jANato nathI evA ajJAnI janane) lakSyanI prasiddhi thatI nathI. jene lakSaNa prasiddha thAya tene ja lakSyanI prasiddhi thAya che. (mATe ajJAnIne pahelAM lakSaNa batAvIe tyAre te lakSyane grahaNa karI zake che.) (prazna:-) kayuM te lakSya che ke je jJAnanI prasiddhi vaDe tenAthI ( -jJAnathI) bhinna prasiddha thAya che? (uttara:-) jJAnathI bhinna lakSya nathI, kAraNa ke jJAna ane AtmAne dravyapaNe abheda che. (prazna:-) to pachI lakSaNa ane lakSyano vibhAga zA mATe karavAmAM Avyo? * vyapadeza = kathana; nAma. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 61) samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda vibhAgaH? prasiddhaprasAdhyamAnatvAt kRtH| prasiddhaM hi jJAnaM, jJAnamAtrasya svasaMvedanasiddhatvAta; tenA prasiddhana prsaadhymaanstdvinaabhuutaanntdhrmsmudymuurtiraatmaa| tato jJAnamAtrAcalitanikhAtayA dRSTyA kramAkramapravRttaM tadavinAbhUtaM anantadharmajAtaM yadyAvallakSyate tattAvatsamastamevaika: khlvaatmaa| etadarthamevAtrAsya jJAnamAtratayA vypdeshH| nanu kramAkramapravRttAnantadharmamayasyAtmanaH kathaM jJAnamAtratvam ? parasparavyatiriktAnantadharmasamudAyapariNataikajJaptimAtrabhAvarUpeNa svayameva bhvnaat| ata evAsya jJAnamAtraikabhAvAntaHpAtinyo'nantAH zaktayaH utplvnte| AtmadravyahetubhUtacaitanyamAtra (uttara:-) prasiddhatva ane prasAdhyamAnatvane lIdhe lakSaNa ane lakSyano vibhAga karavAmAM Avyo che. jJAna prasiddha che, kAraNa ke jJAnamAtrane svasaMvedanathI siddhapaNuM che (arthAt jJAna sarva prANIone svasaMvedanarUpa anubhavamAM Ave che), te prasiddha evA jJAna vaDe prasAdhyamAna, tadavinAbhUta tatvajJAnanI sAthe avinAbhAvI saMbaMdhavALA) anaMta dharmonA samudAyarUpa mUrti AtmA che. ( jJAna prasiddha che; ane jJAna sAthe jemano avinAbhAvI saMbaMdha che evA anaMta dharmonA samudAyasvarUpa AtmA te jJAna vaDe prasAdhyamAna che.) mATe jJAnamAtramAM acalitapaNe sthApelI daSTi vaDe, kramarUpa ane akramarUpa pravartato, tadavinAbhUta tatvajJAnanI sAthe avinAbhAvI saMbaMdhavALo) anaMtadharmasUmahuM je kAMI jevaDo lakSita thAya che, te saghaLoya kharekhara eka AtmA che. A kAraNe ja ahIM AtmAno jJAnamAtrapaNe vyapadeza che. (prazna:-) jemAM krama ane akrame pravartatA anaMta dharmo che evA AtmAne jJAnamAtrapaNuM kaI rIte che? (uttara:-) paraspara bhinna evA anaMta dharmonA samudAyarUpe pariNata eka jJatimAtra bhAvarUpe pote ja hovAthI (arthAt paraspara bhinna evA anaMta dharmonA samudAyarUpe pariNamelI je eka jANanakriyA te jANanakriyAmAtra bhAvarUpe pote ja hovAthI) AtmAne jJAnamAtrapaNuM che. mATe ja tene jJAnamAtra eka bhAvanI aMtaHpAtinI (jJAnamAtra eka bhAvanI aMdara paDanArI arthAt jJAnamAtra eka bhAvanI aMdara AvI jatI-) anaMta zaktio UchaLe che. (AtmAnA jeTalA dharmo che te badhAyane, lakSaNabheda bheda hovA chatAM, pradezabheda nathI; AtmAnA eka pariNAmamAM badhAya dharmonuM pariNamana raheluM che. tethI AtmAnA eka jJAnamAtra bhAvanI aMdara anaMta zaktio rahelI che. mATe jJAnamAtra bhAvamAM-jJAnamAtra bhAvasvarUpa AtmAmAM-anaMta zaktio UchaLe che.) temAMnI keTalIka zaktio nIce pramANe che:-Atmadravyane * prasAdhyamAna = prasiddha karavAmAM AvatuM hoya te. ( jJAna prasiddha che ane AtmA prasAdhyamAna che.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 611 bhAvadhAraNalakSaNA jIvatvazakti: / ajaDatvAtmikA citizaktiH / anAkAropayogamayI dRzizakti: 3 / sAkAropayogamayI jJAnazakti: 4 / anAkulatvalakSaNA sukhazakti: 5 / svarUpanirvartanasAmarthyarUpA vIryazakti: 6 / akhaNDitapratApasvAtantryazAlitvalakSaNA prabhutvazakti: 7 / sarvabhAvavyApakaikabhAvarUpA vibhutvazakti: 8 / vizvavizvasAmAnyabhAvapariNatAtmadarzanamayI sarvadarzitvazaktiH 9 / vizvavizvavizeSabhAvapariNatAtmajJAnamayI sarvajJatvazaktiH 10 / nIrUpAtmapradezaprakAzamAnalokAlokAkAramecakopayogalakSaNA svacchatvazakti: 11 / svayamprakAzamAnavizadasvasaMvittimayI prakAzazaktiH 22aa kSetrakAlAnavacchinnacidvilAsAtmikA asaGkucitavikAzatvazakti: 13 / kAraNabhUta evA caitanyamAtra bhAvanuM dhAraNa jenuM lakSaNa arthAt svarUpa che evI jIvatvazakti. (Atmadravyane kAraNabhUta evA caitanyamAtrabhAvarUpI bhAvaprANanuM dhAraNa karavuM jenuM lakSaNa che evI jIvata nAmanI zakti jJAnamAtra bhAvamAM-AtmAmAM-UchaLe che.) 1. ajaDatvasvarUpa citizakti. (ajaDatva arthAt cetanatva jenuM svarUpa che evI citizakti.) 2. anAkAra upayogamayI dazizakti. (jemAM zeyarUpa AkAra arthAt vizeSa nathI evA darzanopayogamayI-sattAmAtra padArthamAM upayukta thavAmayI-dazikti arthAt darzanakriyArUpa zakti.) 3. sAkAra upayogamayI jJAnazakti. (je jJaya padArthonA vizeSarUpa AkAromAM upayukta thAya che evI jJAnopayogamayI jJAnazakti.) 4. anAkuLatA jenuM lakSaNa arthAt svarUpa che evI sukhazakti. 5. svarUpanI (-AtmasvarUpanI) racanAnA sAmarthyarUpa vIryazakti. 6, jeno pratApa akhaMDita che arthAt koIthI khaMDita karI zakAto nathI evA svAtaMtryathI (-svAdhInatAthI) zobhAyamAnapaNuM jenuM lakSaNa che evI prabhutvazakti. 7. sarva bhAvomAM vyApaka evA eka bhAvarUpa vibhutvazakti. (jema ke, jJAnarUpI eka bhAva sarva bhAvomAM vyApe che.) 8. samasta vizvanA sAmAnya bhAvane dekhavArUpe (arthAt sarva padArthonA samUharUpa lokAlokane sattAmAtra grahavArUpe) pariNamatA evA AtmadarzanamayI sarvadarzitvazakti. 9. samasta vizvanA vizeSa bhAvone jANavArUpe pariNamatA evA AtmajJAnamayI sarvajJatvazakti. 10. amUrtika AtmapradezomAM prakAzamAna lokAlokanA AkArothI mecaka (arthAt aneka-AkArarUpa) evo upayoga jenuM lakSaNa che evI svacchatvazakti. (jema darpaNanI svacchatvazaktithI tenA paryAyamAM ghaTapaTAdi prakAza che, tema AtmAnI svacchatvazaktithI tenA upayogamAM lokAlokanA AkAro prakAze che.) 11. svayaM prakAzamAna vizada (-spaSTa) evA svasavedanamayI (-svAnubhavamayI) prakAzazakti. 12. kSetra ane kALathI amaryAdita evA civilAsasvarUpa (-caitanyanA vilAsasvarUpa) asaMkucitavikAsatvazakti. 13. je anyathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 612 samayasAra [ bhagavAnazrIkuMdakuMda anyAkriyamANAnyAkArakaikadravyAtmikA akAryakAraNatvazakti: 14 / parAtmanimittakajJeyajJAnAkAragrahaNagrAhaNasvabhAvarUpA pariNamyapariNAmakatvazakti: 15 / anyUnAtiriktasvarUpaniyatatvarUpA tyAgopAdAnazUnyatvazakti: 16 / SaTsthAnapatitavRddhihAnipariNatasvarUpapratiSThatvakAraNaviziSTaguNAtmikA agurulaghutvazakti: 17 / kramAkramavRttavRttitvalakSaNA utpAvyayaghuvatvaza0i: 28 drvysvbhaavbhuutdhrauvyvyyotpaadaalinggitsdRsh-visdRshruupaikaastitvmaatrmyii| pariNAmazaktiH 19 / karmabandhavyapagamavyaJjitasahaja-sparzAdizUnyAtmapradezAtmikA amUrtatvazakti: 20 / sakalakarmakRtajJAtRtvamAtrAtirikta karAtuM nathI ane anyane karatuM nathI evA eka dravyasvarUpa akAryakAraNatvazakti, (je anyanuM kArya nathI ane anyanuM kAraNa nathI evuM je eka dravya te-svarUpa akAryakAraNatvazakti.) 14. para ane pote jemanAM nimitta che evA jJayAkAro tathA jJAnAkArone grahaNa karavAnA ane grahaNa karAvavAnA svabhAvarUpa pariNamyapariNAmatvazakti. (para jemanAM kAraNa che evA jJayAkArone grahaNa karavAnA ane pote jemanuM kAraNa che evA jJAnAkArone grahaNa karAvavAnA svabhAvarUpa pariNamyapariNAmakatvazakti.) 15. je ghaTatuM-vadhatuM nathI evA svarUpamAM niyatatvarUpa (nizcitapaNe jemanuM tema rahevArUpa-) tyAgopAdAnazUnyatvazakti. 16. pasthAnapatita vRddhihAnirUpe pariNamato, svarUpa-pratiSThatvanA kAraNarUpa (-vastune svarUpamAM rahevAnA kAraNarUpa) evo je viziSTa (-khAsa) guNa te-svarUpa agurulaghutvazakti. [A pasthAnapatita vRddhiAninuM svarUpa "gommasAra zAstramAMthI jANavuM. avibhAga paricchedonI saMkhyArUpa pasthAnomAM paDatI-samAveza pAmatI-vastusvabhAvanI vRddhihAni jenAthI (je guNathI) thAya che ane je (guNa) vastune svarUpamAM TakavAnuM kAraNa che evo koI guNa AtmAmAM che, tene agurulaghutvaguNa kahevAmAM Ave che. AvI aguslaghutvazakti paNa AtmAmAM che.] 17. kramavRttirUpa ane akramavRttirUpa vartana jenuM lakSaNa che evI utpAdavyayadhuvatvazakti. (kramavRttirUpa paryAya utpAdavyayarUpa che ane akramavRttirUpa guNa dhRvatvarUpa che.) 18. dravyanA svabhAvabhUta dhrauvya-vyaya-utpAdathI AliMgita (-sparzita ), sadeza ane videza jenuM rUpa che evA eka astitvamAtramayI pariNAmazakti. 19. karmabaMdhanA abhAvathI vyakta karavAmAM AvatA, sahaja, sparzadizUnya (-sparza, rasa, gaMdha ane varNathI rahita ) evA AtmapradezosvarUpa amUrtatvazakti. 20. samasta, karmathI karavAmAM AvatA, jJAtRtvamAtrathI judA je pariNAmo te pariNAmonA karaNanA *uparamasvarUpa (te pariNAmonA karavAnI nivRittasvarUpa) akartRtvazakti. (je zaktithI AtmA jJAtApaNA sivAyanA, karmathI karavAmAM AvatA pariNAmono kartA thato * uparama = aTakavuM te; nivRti aMtara abhAva. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 613 pariNAmakaraNoparamAtmikA akartRtvazakti: 21 / sakalakarmakRtajJAtRtvamAtrAtiriktapariNAmAnubhavoparamAtmikA abhoktRtvazaktiH 22 / sakalakarmoparamapravRttAtmapradezanaiSpandyarUpA niSkriyatvazakti: 23 / AsaMsArasaMharaNavistaraNalakSitakiJcidUnacaramazarIraparimANAvasthitalokAkAzasammitAtmAvayavatvalakSaNA niyatapradezatvazakti: 24 / sarvazarIraikasvarUpAtmikA svadharmavyApakatvazakti: 25 / svaparasamAnAsamAnasamAnAsamAnatrividhabhAvadhAraNAtmikA sAdhAraNAsAdhAraNasAdhAraNAsAdhAraNadharmatvazakti: 26 / vilakSaNAnantasvabhAvabhAvikabhAvalakSaNA anantadharmatvazakti: 27 / tadatadrUpamayatvalakSaNA viruddhadharmatvazaktiH 28 / tadrUpabhavanarUpA tattvazakti: 29 / atadrUpabhavanarUpA atattvazakti: 30 / anekaparyAyavyApakaikadravyamayatvarUpA ekatvazaktiH rU2I dravya nathI, evI akartutva nAmanI eka zakti AtmAmAM che.) 21. samasta, karmathI karavAmAM AvatA, jJAtRtvamAtrathI judA pariNAmonA anubhavanA (-bhogavaTAnA) uparamasvarUpa abhoknatvazakti. 22. samasta karmanA uparamathI pravartatI AtmapradezonI niSpadatAsvarUpa (-akaMpatAsvarUpa) niSkiyatvazakti. (sakaLa karmano abhAva thAya tyAre pradezonuM kaMpana maTI jAya che mATe niSkriyatnazakti paNa AtmAmAM che.) 23. je anAdi saMsArathI mAMDIne saMkocavistArathI lakSita che ane je carama zarIranA parimANathI kAMIka UNA parimANe avasthita thAya che evuM lokAkAzanA mApa jeTalA mApavALuM Atma-avayavapaNuM jenuM lakSaNa che evI niyatapradezatvazakti. ( AtmAnA lokaparimANa asaMkhya pradezo niyata ja che. te pradezo saMsAra-avasthAmAM saMkocavistAra pAme che ane mokSa-avasthAmAM carama zarIra karatAM kAMIka ochA parimANe sthita rahe che.) 24. sarva zarIromAM eka svarUpAtmaka evI svadharmavyApakatvazakti. (zarIranA dharmarUpa na thatAM potAnA dharmomAM vyApavArUpa zakti te svadharmavyApakatvazakti.) 25. sva-paranA samAna, asamAna ane samAnAsamAna evA traNa prakAranA bhAvonA dhAraNasvarUpa sAdhAraNa-asAdhAraNasAdhAraNAsAdhAraNadharmatvazakti. ra6, vilakSaNa (-paraspara bhinna lakSaNovALA) anaMta svabhAvothI bhAvita evo eka bhAva jenuM lakSaNa che evI anaMtadharmatvazakti. 27. tarUpamayapaNuM ane atarUpamayapaNuM jenuM lakSaNa che evI viruddhadharmazakti. 28. tadarUpa bhavanarUpa evI tattvazakti. (tasvarUpa hovArUpa athavA tasvarUpa pariNamanarUpa evI tattvazakti AtmAmAM che. A zaktithI cetana cetanapaNe rahe che-pariName che.) 29. atarUpa bhavanarUpa evI atattvazakti. (tasvarUpa na hovArUpa athavA tasvarUpe nahi pariNamavArUpa atattvazakti AtmAmAM che. A zaktithI cetana jaDarUpa thato nathI.) 30. aneka paryAyomAM vyApaka evA ekadravyamayapaNArUpa ekatvazakti. 31. eka dravyathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [bhagavAnazrIkuMdakuMda vyApyAnekaparyAyamayatvarUpA anekatvazakti: 32 / bhUtAvasthatvarUpA bhAvazakti: 33 / zUnyAvasthatvarUpA abhAvazakti: 34 / bhavatparyAyavyayarUpA bhAvAbhAvazakti: 35 / abhavatparyAyodayarUpA abhAvabhAvazakti: 36 / bhavatparyAyabhavanarUpA bhAvabhAvazakti: 37 / abhavatparyAyAbhavanarUpA abhAvAbhAvazaktiH 14 samayasAra 285 bhAvazakti: 315 kArakAnugatakriyAniSkrAntabhavanamAtramayI kArakAnugatabhavattArUpabhAvamayI kriyAzakti: 40 / prApyamANasiddharUpabhAvamayI karmazakti: bhavattArUpasiddharUpabhAvabhAvakatvamayI 42 / kartRzaktiH bhavadbhAvabhavanasAdhakatamatvamayI karaNazaktiH 43 / svayaM dIyamAnabhAvopeyatvamayI sampradAnazaktiH 44 / utpAdavyayAliGgitabhAvApAyanirapAyadhruvatvamayI apAdAnazaktiH 45 / bhAvyamAnabhAvAdhAratvamayI adhikaraNazakti: 46 / svabhAvamAtrasvasvAmitvamayI sambandhazaktiH 47 / 46 / vyApya (vyapAvAyogya) je aneka paryAyo te-mayapaNArUpa anekatvazakti. 32. vidyamAnaavasthAvALApaNArUpa bhAvazakti. (amuka avasthA jemAM vidyamAna hoya evApaNArUpa bhAvazakti.) 33. zUnya ( -avidhamAna ) avasthAvALApaNArUpa abhAvazakti. (amuka avasthA jemAM avidhamAna hoya evApaNArUpa abhAvazakti.) 34. bhavatA (-vartatA, thatA, pariNamatA ) paryAyanA vyayarUpa bhAvAbhAvazakti. 35. nahi bhavatA (nahi vartatA) paryAyanA udayarUpa abhAvabhAvazakti. 36. bhavatA ( vartatA ) paryAyanA bhavanarUpa (vartavArUpa, pariNamavArUpa) bhAvabhAvazakti. 37. nahi bhavatA (nahi vartatA ) paryAyanA abhavanarUpa ( nahi vartavArUpa ) abhAvAbhAvazakti. 38. ( kartA, karma Adi ) kArako anusAra je kriyA tenAthI rahita bhavanamAtramayI (-hovAmAtramayI, thavAmAtramayI ) bhAvazakti. 39. kArako anusAra thavApaNArUpa (-pariNamavApaNArUpa ) je bhAva te-mayI kriyAzakti. 40. prApta karAto evo je siddharUpa bhAva te-mayI karmazakti. 41. thavApaNArUpa ane siddharUpa bhAvanA bhAvakapaNAmayI kartRzakti. 42. bhavatA (-vartatA, thatA) bhAvanA bhavananA (-thavAnA) sAdhaktamapaNAmayI (-utkRSTa sAdhakapaNAmayI, ugra sAdhanapaNAmayI ) karaNazakti. 43. potAthI devAmAM Avato je bhAva tenA upayapaNAmayI (-tene meLavavAnA yogyapaNAmaya, tene levAnA pAtrapaNAmaya) saMpradAnazakti. 44. utpAdavyayathI AliMgita bhAvano apAya (-hAni, nAza) thavAthI hAni nahi pAmatA evA dhruvapaNAmayI apAdAnazakti. 45. bhAyamAna ( arthAt bhAvavAmAM AvatA ) bhAvanA AdhArapaNAmayI adhikaraNazakti. 46. svabhAvamAtra sva-svAmitvamayI saMbaMdhazakti. ( potAno bhAva potAnuM sva ane pote teno svAmI-evA saMbaMdhamayI saMbaMdhazakti.) 47. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa (vasantatinA) ityAdyanekanijazaktisunirbharo'pi yo jJAnamAtramayatAM na jahAti bhAvaH / evaM kramAkramavivartivivartacitraM taddravyaparyayamayaM cidihAsti vstu|| 264 / ( vasantatinA ) naikAntasaGgatadRzA svayameva vastutattvavyavasthitimiti prvilokyntH| syAdvAdazuddhimadhikAmadhigamya santo jJAnIbhavanti jinniitimlngghyntH|| 265 / / 15 'ityAdi aneka zaktiothI yukta AtmA che topaNa te jJAnamAtrapaNAne choDato nathI '-evA arthanuM kaLazarUpa kAvya have kahe che: zlokArtha:- [tyAvi-ane-nikha-zakti-sunirma: api] ityAdi ( -pUrve kahelI 47 zaktio vagere vagere) aneka nija zaktiothI sArI rIte bharelo hovA chatAM [ya: bhAva: jJAnamAtramayatAM na nAti] je bhAva jJAnamAtramayapaNAne choDato nathI, [tav] evuM te, [vuM ma-ama-vivarti-vivarta-vitram] pUrvokta prakAre kramarUpe ane akramarUpe vartatA vivartathI (-rUpAMtarathI, pariNamanathI) aneka prakAranuM, [dravyaparyayamayaM] dravyaparyAyamaya [vik] caitanya ( arthAt evo te caitanyabhAva-AtmA) [4] A lokamAM [ vastu asti ] vastu che. bhAvArtha:-koI ema samajaze ke AtmAne jJAnamAtra kahyo tethI te ekasvarUpa ja haze. paraMtu ema nathI. vastunuM svarUpa dravyaparyAyamaya che. caitanya paNa vastu che, dravyaparyAyamaya che. te caitanya arthAt AtmA anaMta zaktiothI bharelo che ane kramarUpa tathA akramarUpa aneka prakAranA pariNAmanA vikAronA samUhurUpa anekAkAra thAya che topaNa jJAnane-ke asAdhAraNa bhAva che tene-choDato nathI, tenI sarva avasthAo-pariNAmoparyAyo jJAnamaya ja che. 264. 'A anekasvarUpa-anekAMtamaya-vastune jeo jANe che, zraddhe che ane anubhave che, teo jJAnasvarUpa thAya che'-evA AzayanuM, syAdvAdanuM phaLa batAvatuM kAvya have kahe cheH zlokArtha:- [kRti vastu-tattva-vyavasthitim naiAnta-sajjata-dazA svayameva pravittoyanta: ] AvI (anekAMtAtmaka) vastutattvanI vyavasthitine anekAMta-saMgata Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 616 samayasAra, | [ bhagavAnazrIkuMdakuMda athAsyopAyopeyabhAvazcintyate Atmavastuno hi jJAnamAtratve'pyupAyopeyabhAvo vidyata eva; tasyaikasyApi svayaM saadhksiddhruupobhyprinnaamitvaat| tatra yatsAdhakaM rUpaM sa upAyaH, yatsiddhaM rUpaM sa upeyH| ato'syAtmano'nAdimithyAdarzanajJAnacAritraiH svarUpapracyavanAt saMsarata: sunizcalaparigRhItavyavahArasamyagdarzanajJAnacAritrapAkaprakarSaparamparayA krameNa svarUpamAropyamANasyAntarmagnanizcayasamyagdarzanajJAnacAritravizeSatayA sAdhakarUpeNa tathA ( -anekAMta sAthe susaMgata, anekAMta sAthe meLavALI) daSTi vaDe svayameva dekhatA thakA, [cAra-zuddhik dhik dhimAca] syAdvAdanI atyaMta zuddhine jANIne, [vina- nIti" jhIMyanta:] jinanItine (jinezvaradevanA mArgane) nahi ullaMghatA thakA, [ santa: jJAnIbhavanti ] satparuSo jJAnasvarUpa thAya che. bhAvArtha-je satpaSo anekAMta sAthe susaMgata daSTi vaDe anekAMtamaya vastusthitine dekhe che, teo e rIte syAdvAdanI zuddhine pAmIne-jANIne, jinadevanA mArgane-syAdvAdanyAyane-nahi ullaMghatA thakA, jJAnasvarUpa thAya che. ra65. (A rIte syAdavAda viSe kahIne, have AcAryadeva upAya-upayabhAva viSe thoDuM kahe che:- have Ano (-jJAnamAtra Atmavastuno *upAya-upayabhAva vicAravAmAM Ave che (arthAt Atmavastu jJAnamAtra hovA chatAM tene upAyapaNuM ane upayapaNuM bane kaI rIte ghaTe che te vicAravAmAM Ave che) : Atmavastune jJAnamAtrapaNuM hovA chatAM paNa tene upAya-upayabhAva (upAyaupayapaNuM) che ja; kAraNa ke te eka hovA chatAM *pote sAdhaka rUpe ane siddha rUpe ema banne rUpe pariName che. temAM je sAdhaka rUpa che te upAya che ane je siddha rUpa che te upaya che. mATe, anAdi kALathI mithyAdarzanajJAnacAritra vaDe (mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritra vaDe) svarUpathI zruta hovAne lIdhe saMsAramAM bhramaNa karatAM, sunizcaLapaNe grahaNa karelAM vyavahArasamyagdarzanazAnacAritranA pAkanA prakarSanI paraMparA vaDe anukrame svarUpamAM ArohaNa karAvavAmAM AvatA A AtmAne, aMtarmagna je nizcayasamyagdarzanajJAnacAritrarUpa bhedo te-paNA vaDe pote sAdhaka rUpe pariNamatuM, tathA parama * upaya eTale pAmavAyogya, ane upAya eTale pAmavAyogya jenAthI pamAya te. AtmAnuM zuddha (-sarva karma rahita) svarUpa athavA mokSa te upaya che ane mokSamArga te upAya che. * AtmA pariNAmI che ane sAdhakapaNuM tathA siddhapaNuM e bane tenA pariNAma che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pariziSTa 617 paramaprakarSamakarikAdhirUDharatnatrayAtizayapravRttasakalakarmakSayaprajvalitAskhalitavimalasa vabhAva-bhAvatayA siddharUpeNa ca svayaM pariNamamAnaM jJAnamAtramekamevopAyopeyabhAvaM saadhyti| evamubhayatrApi jJAnamAtrasyAnanyatayA nityamaskhalitaikavastuno niSkampaparigrahaNAt tatkSaNa eva mumukSUNAmAsaMsArAdalabdhabhUmikAnAmapi bhavati bhuumikaalaabhH| tatastatra nityadurlalitAste svata eva kramAkramapravRttAnekAntamUrtayaH sAdhakabhAvasambhava-paramaprakarSakoTisiddhibhAvabhAjanaM bhavanti / ye tu nemAmantIMtAnekAntajJAnamAtraikabhAvarUpAM bhUmimupalabhante te nityamajJAnino bhavanto jJAnamAtrabhAvasya svarUpeNAbhavanaM pararUpeNa prakarSanI hudane pAmelA ratnatrayanI atizayatAthI pravartelo je sakaLa karmano kSaya tenAthI prajvalita (dedIpyamAna) thayelo je asmalita vimaLa svabhAvabhAva te-paNA vaDe pote siddha rUpe pariNamatuM evuM eka ja jJAnamAtra upAya-upayabhAva sAdhe che. (bhAvArtha:-A AtmA anAdi kALathI mithyAdarzanazAnacAritrane lIdhe saMsAramAM bhame che. te sunizaLapaNe grahaNa karelAM vyavahArasamyagdarzanajJAnacAritranI vRddhinI paraMparA vaDa anukrame svarUpano anubhava kyArathI kare tyArathI jJAna sAdhaka rUpe pariName che, kAraNa ke jJAnamAM nizcayasamyagdarzanajJAnacAritrarUpa bhedo aMtabhUta che. nizcayasamyagdarzanajJAnacAritranI zarUAtathI mAMDIne, svarUpa-anubhavanI vRddhi karatAM karatAM jyAM sudhI nizcayasamyagdarzanajJAnacAritranI pUrNatA na thAya, tyAM sudhI jJAnanuM sAdhaka rUpe pariNamana che. jyAre nizcayasamyagdarzanazAnacAritranI pUrNatAthI samasta karmano nAza thAya arthAt sAkSAt mokSa thAya tyAre jJAna siddha rUpe pariName che, kAraNa ke teno asmalita nirmaLa svabhAvabhAva pragaTa dedIpyamAna thayo che. A rIte sAdhaka rUpe ane siddha rUpebanne rUpe pariNamatuM eka ja jJAna Atmavastune upAya-upayapaNuM sAdhe che. ) A rIte bannemAM (-upAyamAM tema ja upayamAM) jJAnamAtranuM ananyapaNuM che arthAt anyapaNuM nathI; mATe sadAya asmalita eka vastunuM (-jJAnamAtra AtmavastunuM- ) niSkapa grahaNa karavAthI, mumukSuone ke jemane anAdi saMsArathI bhUmikAnI prApti na thaI hoya temane paNa, tatkSaNa ja bhUmikAnI prApti thAya che; pachI temAM ja nitya mastI karatA te mumukSuo-ke jeo potAthI ja, kamarUpa ane akramarUpa pravartatA aneka aMtanI (aneka dharmanI) mUrtio che teo-sAdhakabhAvathI utpanna thatI parama prakarSanI *koTirUpa siddhibhAvanuM bhAjana thAya che. paraMtu jemAM aneka aMta arthAt dharma garbhita che evA eka jJAnamAtra bhAvarUpa A bhUmine jeo prApta karatA nathI, teo sadA ajJAnI vartatA thakA, jJAnamAtra bhAvanuM svarUpathI * koTi = aMtimatA; utkRSTatA; UMcAmAM UMcuM biMdu; hada Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 618 samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda bhavanaM pazyanto jAnanto'nucarantazca mithyAdRSTayo mithyAjJAnino mithyAcAritrAzca bhavanto'tyantamupAyopeyabhraSTA vibhrmntyev| (vasantatila1) ye jJAnamAtranijabhAvamayImakampAM bhUmiM zrayanti kthmpypniitmohaaH| te sAdhakatvamadhigamya bhavanti siddhA mUDhAstvamUmanupalabhya pribhrmnti|| 266 / / (varasannatinA ) syAdvAdakauzalasunizcalasaMyamAbhyAM yo bhAvayatyaharahaH svmihopyuktH| jJAnakriyAnayaparasparatIvramaitrIpAtrIkRtaH zrayati bhUmimimAM sa ekH|| 267 / / abhavana ane pararUpathI bhavana dekhatA (-zraddhatA) thakA, jANatA thakA ane AcaratA thakA, mithyASTi, mithyAjJAnI ane mithyAcAritrI vartatA thakA, upAya-upayabhAvathI atyaMta bhraSTa vartatA thakA saMsAramAM paribhramaNa ja kare che. have A arthanuM kAzarUpa kAvya kahe che - zlokArthaH- [] je puruSo, [5than pi punIta-mo: ] koI paNa prakAre jemano moha dUra thayo che evA thayA thakA, [ jJAnamAtra-nina-bhAvamayIma kampAM mU]i jJAnamAtra nijabhAvamaya akaMpa bhUmikAno (arthAt jJAnamAtra je potAno bhAva te-mayA nizcaLa bhUmikAno) [ kayanti] Azraya kare che, [ te sAdhakana ci siddhI: bhavatti] teo sAdhakapaNAne pAmIne siddha thAya che; [ 0 ] paraMtu [mUDhI:] jeo mUDha (mohI, ajJAnI, mithyAdaSTi) che, teo [ namUn nupatna5] A bhUmikAne nahi pAmIne [ paribhramanti] saMsAramAM paribhramaNa kare che. bhAvArtha-je bhavya puruSo, gurunA upadezathI athavA svayameva kALalabdhine pAmI mithyAtvathI rahita thaIne, jJAnamAtra evA potAnA svarUpane pAme che, teno Azraya kare che, teo sAdhaka thayA thakA siddha thAya che; paraMtu jeo jJAnamAtra evA potAne pAmatA nathI, teo saMsAramAM rakhaDe che. ra66. A bhUmikAno Azraya karanAra jIva kevo hoya te have kahe che:zlokArdha - [ :] je puruSa [ cA -Izana-sunizana-saMyama myAM] syA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pariziSTa 619 (varasannatinA ) citpiNDacaNDimavilAsivikAsahAsa: shuddhprkaashbhrnirbhrsuprbhaatH| aanndsusthitsdaaskhlitaikruupstacaiva vAyayyatyavasArjiAtmAnA 268 / vAdamAM pravINatA tathA (rAgAdika azuddha pariNatinA tyAgarUpa) sunizcaLa saMyama-e banne vaDe [6 3payujI:] potAmAM upayukta raheto thako (arthAta potAnA jJAnasvarUpa AtmAmAM upayogane jaDato thako) [ : : svama mAvati] pratidina potAne bhAve che (-niraMtara potAnA AtmAnI bhAvanA kare che), [sa: pava:] te ja eka (puruSa), [ jJAna-kriyA-na-paraspara--tIvra-maitrI-pAtrIta:] jJAnanaya ane kriyAnayanI paraspara tIvra maitrInA pAtrarUpa thayelo, [ mAm mUnim zrayati ] A ( jJAnamAtra nijabhAvamaya) bhUmikAno Azraya kare che. bhAvArtha-je jJAnanayane ja grahIne kriyAnayane choDe che, te pramAdI ane svacchedI puruSane A bhUmikAnI prApti thaI nathI. je kriyAnayane ja grahIne jJAnanayane jANato nathI, te (vrata-samiti-guptirUpa ) zubha karmathI saMtuSTa puruSane paNa A niSkarma bhUmikAnI prApti thaI nathI. je puruSa anekAMtamaya AtmAne jANe che ( anubhave che) tathA sunizciLa saMyamamAM varte che (-rAgAdika azuddha pariNatino tyAga kare che), e rIte jeNe jJAnanaya ane kriyAnayanI paraspara tIvra maitrI sAdhI che, te ja puruSa A jJAnamAtra nijabhAvamayI bhUmikAno Azraya karanAra che. jJAnanaya ane kriyAnayanA grahaNa-tyAganuM svarUpa ane phaLa "paMcAstikAyasaMgraha' zAstranA aMtamAM kahyuM che, tyAMthI jANavuM. ra67. Ama je puruSa A bhUmikAno Azraya kare che, te ja anaMta catuSTayamaya AtmAne pAme che-evA arthanuM kAvya have kahe che: zlokArtha:- [ ta va ] (pUrvokta rIte je puruSa A bhUmikAno Azraya kare che) tene ja, [ vi-fpaDuM---ivinAsi-vivAra-sa: ] caitanyapiMDano nirargaLa vilasato je vikAsa te-rUpa jenuM khIlavuM che (arthAt caitanyapuMjano je atyaMta vikAsa thavo te ja jenuM khIlI nIkaLavuM che), [zuddha-prakAza-mara-nirmara-suprabhAta:] zuddha prakAzanI atizayatAne lIdhe je suprabhAta samAna che, [kAnandra-surizata-sAanita--5:] AnaMdamAM susthita evuM jenuM sadA asmalita eka rUpa che [2] ane [batta--rvi.] acaLa jenI jyota che evo [nayam mAtmA 3yati] A AtmA udaya pAme che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 62) samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda (varasannatinA ) syAdvAdadIpitalasanmahasi prakAze zuddhasvabhAvamahimanyudite myiiti| kiM bandhamokSapathapAtibhiranyabhAvainityodayaH paramayaM sphuratu svabhAvaH / / 269 / / (vasantatinA ) citrAtmazaktisamudAyamayo'yamAtmA sadyaH praNazyati nyekssnnkhnnddymaanH| tasmAdakhaNDamanirAkRtakhaNDamekamekAntazAntamacalaM cidahaM mho'smi|| 270 / / bhAvArtha-ahIM 'vivuilpha' ityAdi vizeSaNathI anaMtadarzananuM pragaTa thavuM batAvyuM che, "zuddhapravAza ' ityAdi vizeSaNathI anaMta jJAnanuM pragaTa thavuM batAvyuM che, 'Anandrasuristhata' ityAdi vizeSaNathI anaMta sukhanuM pragaTa thavuM batAvyuM che ane 'sattArvi' vizeSaNathI anaMta vIryanuM pragaTa thavuM batAvyuM che. pUrvokta bhUmino Azraya karavAthI ja AvA AtmAno udaya thAya che. ra68. evo ja AtmasvabhAva amane pragaTa ho ema have kahe che: zlokArthaH- [ racAdvI-tIti-naisa-mada]i svAvAda vaDe pradIpta karavAmAM AveluM lasalasatuM (-jhagajhagATa karatuM) jenuM teja che ane [ zuddha-svabhAva-madimani] jemAM zuddhasvabhAvarUpa mahimA che evo [pravAze vite mayi rUti] A prakAza ( jJAnaprakAza) jyAM mArAmAM udaya pAmyo che, tyAM [va-mokSa-pathapatifma: - mArve: ]i baMdha-mokSanA mArgamAM paDanArA anya bhAvothI mAre zuM prayojana che? [nitya-31: parama mAM svabhAva: puratu] nitya jeno udaya rahe che evo kevaLa A (anaMta catuSTayarUpa) svabhAva ja mane skurAyamAna ho. bhAvArtha syAdvAdathI yathArtha AtmajJAna thayA pachI enuM phaLa pUrNa AtmAnuM pragaTa thavuM te che. mATe mokSano icchaka puruSa e ja prArthanA kare che ke-mAro pUrNa svabhAva AtmA mane pragaTa thAo; baMdhamokSamArgamAM paDatA anya bhAvonuM mAre zuM kAma che? ra69. joke nayo vaDe AtmA sadhAya che topaNa jo nayo para ja daSTi rahe to nayomAM to paraspara virodha paNa che, mATe huM nayone avirodha karIne arthAt nayono virodha maTADIne AtmAne anubhavuM chuM"--evA arthanuM kAvya have kahe che - zlokArthaH- [ citra-Atmaza#i-samuvAyamaya: layam mAtmA] aneka prakAranI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] na dravyeNa khaNDayAmi, na kSetreNa khaNDayAmi, na kAlena khaNDayAmi, na bhAvena khaNDayAmi; suvizuddha eko jJAnamAtro bhAvo'smi / (zAlinI) pariziSTa yo'ya bhAvo jJAnamAtro'hamasmi jJeyo jJeyajJAnamAtraH sa naiva / jJeyo jJeyajJAnakallolavalgan jJAnajJeyajJAtRdantumAtra:|| 276 / / nija zaktionA samudAyamaya A AtmA [naya-kSaLa-vacamAna] nayonI dRSTithI khaMDakhaMDarUpa karavAmAM AvatAM [sagha: ] tatkALa [prazyati] nAza pAme che; [tasmAt] mATe huM ema anubhavuM chuM ke- [ anirAkRta-vattum avaLyum] jemAMthI khaMDone *nirAkRta karavAmAM AvyA nathI chatAM je akhaMDa che, [y[] eka che, [yAntazAntam] ekAMta zAMta che (arthAt jemAM karmanA udayano leza paNa nathI evA atyaMta zAMta bhAvamaya che) ane [gavatam] acaLa che (arthAt karmanA udayathI caLAvyuM caLatuM nathI) evuM [vid maha: aham asmi] caitanyamAtra teja huM chuM. 6ra1 bhAvArtha:-AtmAmAM aneka zaktio che ane eka eka zaktino grAhaka eka eka naya che; mATe jo nayonI ekAMta daSTithI jovAmAM Ave to AtmAnA khaMDa khaMDa thaIne teno nAza thaI jAya. Ama hovAthI syAddAdI, nayono virodha maTADIne caitanyamAtra vastune anekazaktisamUharUpa, sAmAnyavizeSasvarUpa, sarvazaktimaya ekajJAnamAtra anubhave che. evuM ja vastunuM svarUpa che, emAM virodha nathI. 270. have, jJAnI akhaMDa AtmAno Avo anubhava kare che ema AcAryadeva gadhamAM kahe cheH (jJAnI zudghanayanuM AlaMbana laI ema anubhave che ke-) huM mane arthAt mArA zuddhAtmasvarUpane nathI dravyathI khaMDato (-khaMDita karato), nathI kSetrathI khaMDato, nathI kALathI khaMDato, nathI bhAvathI khaMDato; suvizuddha eka jJAnamAtra bhAva chuM. bhAvArtha:-zuddhanayathI jovAmAM Ave to zuddha caitanyamAtra bhAvamAM dravya-kSetrakALa-bhAvathI kAMI paNa bheda dekhAto nathI. mATe jJAnI abhedajJAnasvarUpa anubhavamAM bheda karato nathI. jJAnamAtra bhAva pote ja jJAna che, pote ja potAnuM zaiya che ane pote ja potAno jJAtA che-evA arthanuM kAvya have kahe cheH zlokArtha:- [ya: ayaM jJAnamAtra: bhAva: aham azmi sa: jJeya-jJAnamAtra: va na * nirAkRta = bahiSkRta; dUra; radabAtala; nAkabUla. - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates darara samayasAra [bhagavAnazrIkuMdakuMda ( pRthvI ) kvacillasati mecakaM kvacinmecakAmecakaM kvacitpunaramecakaM sahajameva tattvaM mm| tathApi na vimohayatyamalamedhasAM tanmanaH parasparasusaMhataprakaTazakticakraM sphurat / / 272 / / jJeya: ] je A jJAnamAtra bhAva huM chuM te jJeyonA jJAnamAtra ja na jANavo; [ jJeya-6 -jJAnajhona-vAn] (paraMtu) jJeyonA AkAre thatA jJAnanA kallolorUpe pariNamato te, [ jJAna-jJeya-jJAtRmat-vastumAtra: jJeya: ] jJAna-zeya-jJAtAmaya vastumAtra jANavo (arthAt pote ja jJAna, pote ja jJeya ane pote ja jJAtA-ema jJAna-zaiya-jJAtArUpa traNe bhAvo sahita vastumAtra jANavo ). bhAvArtha:-jJAnamAtra bhAva jANanakriyArUpa hovAthI jJAnasvarUpa che. vaLI te pote ja nIce pramANe jJeyarUpa che. bAhya zaiyo jJAnathI judAM che, jJAnamAM pesatAM nathI; jJeyonA AkAranI jhaLaka jJAnamAM AvatAM jJAna zeyAkArarUpa dekhAya paraMtu e jJAnanA ja kallolo (taraMgo) che. te jJAnallolo ja jJAna vaDe jaNAya che. A rIte pote ja potAthI jaNAvAyogya hovAthI jJAnamAtra bhAva ja zeyarUpa che. vaLI pote ja potAno jANanAra hovAthI jJAnamAtra bhAva ja jJAtA che. A pramANe jJAnamAtra bhAva jJAna, zeya ane jJAtA-e traNe bhAvoyukta sAmAnyavizeSasvarUpa vastu che. 'Avo jJAnamAtra bhAva huM chuM' ema anubhava karanAra puruSa anubhave che. 271. AtmA mecaka, amecaka ityAdi aneka prakAre dekhAya che topaNa yathArtha jJAnI nirmaLa jJAnane bhUlato nathI-evA arthanuM kAvya have kahe cheH zlokArtha:- (jJAnI kahe cheH ) [ mamatattva sadanam va] mArA tattvano evo svabhAva ja che ke [vacit mezva N tasati] koI vAra to te (Atmatattva ) mecaka (anekAkAra, azuddha ) dekhAya che, [vavavid meva-ameva N] koI vAra mecaka-amecaka (bannarUpa ) dekhAya che [puna: vitjhamevaO] ane vaLI koI vAra amecaka (ekAkAra, zuddha) dekhAya che; [tathApi] topaNa [ paraspara--susaMhata-prada-zatti-varjha rak tat paraspara susaMta ( -sumilita, sugrathita, sArI rIte gUMthAyelI ) pragaTa zaktionA samUharUpe sphUrAyamAna te Atmatattva [galama-medhasAM mana: ] nirmaLa buddhivALAonA manane [tta vimohayakti] vimohita karatuM nathI (-bhramita karatuM nathI, mUMjhavatuM nathI ). bhAvArtha:-Atmatattva aneka zaktiovALuM hovAthI koI avasthAmAM karmanA udayanA nimittathI anekAkAra anubhavAya che, koI avasthAmAM zuddha ekAkAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA ] pariziSTa 623 (pRthvI) ito gatamanekatAM dadhaditaH sadApyekatAmitaH kSaNavibhaGguraM dhruvamitaH sdaivodyaat| itaH paramavistRtaM dhRtamitaH pradezairnijairaho sahajamAtmanastadidamadbhutaM vaibhvm|| 273 / / anubhavAya che ane koI avasthAmAM zuddhAzuddha anubhavAya che; topaNa yathArtha jJAnI syAdvAdanA baLathI bhramita thato nathI, jevuM che tevuM ja mAne che, jJAnamAtrathI zruta thato nathI. 27ra. AtmAno anekAMtasvarUpa (-aneka dharmasvarUpa ) vaibhava adbhuta (AzcaryakAraka ) che-evA arthanuM kAvya have kahe che: zlokArtha:- [ sado mAtmana: te Dum sanam gata vaibhavam ] aho! AtmAno te A sahaja addabhuta vaibhava che ke- [ rUta: anekatAM tama] eka taraphathI jotAM te anektAne pAmelo che ane [kRta: savA bapi tAm vat] eka taraphathI jotAM sadAya ektAne dhAraNa kare che, [phata: kSa--vima[2] eka taraphathI jotAM kSaNabhaMgura che ane [phata: savA va 3yAt dhruvan] eka taraphathI jotAM sadAya teno udaya hovAthI dhruva che, [ rUta: para--vistRta] eka taraphathI jotAM parama vistRta che ane [ rUta: ninai. praveze. dhRtama] eka taraphathI jotAM potAnA pradezothI ja dhAraNa karI rakhAyelo che. bhAvArtha:-paryAyadaSTithI jotAM AtmA anekarUpa dekhAya che ane dravyadaSTithI jotAM ekarUpa dekhAya che; kamabhAvI paryAyadaSTithI jotAM kSaNabhaMgura dekhAya che ane sahabhAvI guNadaSTithI jotAM dhruva dekhAya che; jJAnanI apekSAvALI sarvagata daSTithI jotAM parama vistArane pAmelo dekhAya che ane pradezonI apekSAvALI dRSTithI jotAM potAnA pradezomAM ja vyApelo dekhAya che. Avo dravyaparyAyAtmaka anaMtadharmavALo vastuno svabhAva che. te (svabhAva) ajJAnIonA jJAnamAM Azcarya upajAve che ke A to asaMbhavita jevI vAta che! jJAnIone joke vastusvabhAvamAM Azcarya nathI topaNa temane pUrve kadI nahoto thayo evo adbhuta parama AnaMda thAya che, ane tethI Azcarya paNa thAya che. 273. pharI A ja arthanuM kAvya kahe cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 624 samayasAra | [ bhagavAnazrIkuMdakuMda (pRthvI) kaSAyakalirekataH skhalati zAntirastyekato vopahatirekataH spRzati muktirpyektH| jagatritayamekataH sphurati ciccakAstyekataH svabhAvamahimAtmano vijyte'dbhutaaddbhutH|| 274 / / (mAlinI) jayati sahajateja:puJjamajjatrilokIskhaladakhilavikalpo'pyeka eva svruupH| svarasavisarapUrNAcchinnatattvopalambhaH / prasabhaniyamitArcizcicamatkAra essH|| 275 / / zlokArdhaH- [vata: bSA-ni: vanati] eka taraphathI jotAM kaSAyono kaleza dekhAya che ane [99ta: zAnti: masti] eka taraphathI jotAM zAnti (kaSAyonA abhAvarUpa zAMta bhAva) che; [gchata: bhava-3pati:] eka taraphathI jotAM bhavanI (saMsAra saMbaMdhI) pIDA dekhAya che ane [99ta: mugi: gari smRti ] eka taraphathI jotAM ( saMsAranA abhAvarUpa ) mukti paNa sparze che; [rata: tritayam nama/t rati] eka taraphathI jotAM traNa loka skurAyamAna che (-prakAze che, dekhAya che) ane [ ta: vit vAsti ] eka taraphathI jotAM kevaLa eka caitanya ja zobhe che. [mAtmana: kutAt makta: svabhAva-mahimA vinayate] (Avo) AtmAno addabhutathI paNa addabhuta svabhAvamahimA jayavaMta varte che (-koIthI bAdhita thato nathI). bhAvArtha-ahIM paNa 273 mA kAvyanA bhAvArtha pramANe jANavuM. AtmAno anekAMtamaya svabhAva sAMbhaLIne anyavAdIne bhAre Azcarya thAya che. tene A vAtamAM viruddhatA bhAse che. te AvA anekAMtamaya svabhAvanI vAtane potAnA cittamAM samAvIjIravI zakto nathI. je kadAcit tene zraddhA thAya to paNa prathama avasthAmAM tene bahu addabhutatA lAge che ke "aho A jinavacano mahA upakArI che, vastunA yathArtha svarUpane jaNAvanArAM che; meM anAdikALa AvA yathArtha svarUpanA jJAna vinA khoyo !'-Ama AzcaryapUrvaka zraddhAna kare che. ra74. have TIkAkAra AcAryadava aMtamaMgaLane arthe A citramatkArane ja sarvotkRSTa kahe che: zlokArtha:- [ sadana-tena:pukhta-munna--trinochI-zvana-vina- vi7: pi 5: gva svarUpa:] sahaja (-potAnA svabhAvarUpa) teja:puMjamAM traNa lokanA padArtho mana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pariziSTa 625 (mAlinI) avicalitacidAtmanyAtmanAtmAnamAtmanyanavaratanimagnaM dhArayad dhvstmohm| uditamamRtacandrajyotiretatsamantAjjvalatu vimalapUrNa niHsptnsvbhaavm|| 276 / / thatA hovAthI jemAM aneka bhedo thatA dekhAya che topaNa jenuM eka ja svarUpa che (arthAt kevaLajJAnamAM sarva padArtho jhaLaktA hovAthI je aneka jJayAkArarUpa dekhAya che topaNa caitanyarUpa jJAnAkAranI dRSTimAM je ekasvarUpa ja che), [sva-ra-visara-pUrNa chinna-tattva-upasanma:] jemAM nija rasanA phelAvathI pUrNa achinna tattva-upalabdhi che (arthAt pratipakSI karmano abhAva thayo hovAthI jemAM svarUpa-anubhavanano abhAva thato nathI) ane [prama-niyamita-rji:] atyaMta niyamita jenI jyota che (arthAt anaMta vIryathI je niSkapa rahe che) [gs: vi-mora: nayati] evo A (pratyakSa anubhavagocara) caitanyacamatkAra jayavaMta varte che (-koIthI bAdhita na karI zakAya ema sarvotkRSTapaNe varte che ). (ahIM "caitanyacamatkAra jayavaMta varte che" ema kahevAmAM je caitanya camatkAranuM sarvotkRSTapaNe vartavuM batAvyuM, te ja maMgaLa che.) 275. havenA kAvyamAM TIkAkAra AcAryadava pUrvokta AtmAne AzIrvAda Ape che ane sAthe sAthe potAnuM nAma paNa pragaTa kare che: zlokArdhaH- [ vinita-rivAtmani bAtmani mAtmAnam mAtmA navaratanimagna dhArayat] je acaLa-cetanA svarUpa AtmAmAM AtmAne potAthI ja anavaratapaNe (-niraMtara) nimagna rAkhe che (arthAta prApta karelA svabhAvane kadI choDatI nathI), [ dhvasta-moda] jeNe mohano (ajJAnaaMdhakArano) nAza karyo che, [ni:sapatnaqmAva+] jeno svabhAva niHsapatna (arthAt pratipakSI karmo vinAno) che, [ vima7-pUrNa] je nirmaLa che ane je pUrNa che evI [ta kavitam mamRtavendra jyoti:] A udaya pAmelI amRtacaMdrajyoti (amRtamaya caMdramAM samAna jyoti, jJAna, AtmA) [samattAt vanatu] sarva taraphathI jAjvalyamAna raho. bhAvArtha-jenuM maraNa nathI tathA jenAthI anyanuM maraNa nathI te amRta che; vaLI je atyaMta svAdiSTa (-mIThuM) hoya tene loko rUDhithI amRta kahe che. ahIM jJAnaneAtmAne-amRtacaMdrajyoti (arthAt amRtamaya caMdramA samAna jyoti) kahela che, te lusopamA alaMkArathI kahyuM jANavuM; kAraNa ke 'samRtavandravat LyotiH'no samAsa karatAM 'vat' no lopa thaI '31mRtavendrajyoti:' thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 626 samayasAra [ bhagavAna zrI kuMdakuMda (zArdUtavikrIDita) yasmAd dvaitamabhUtpurA svaparayorbhUtaM yato'trAntaraM rAgadveSaparigrahe sati yato jAtaM kriyaakaarkaiH| bhuJjAnA ca yato'nubhUtirakhilaM khinnA kriyAyAH phalaM tadvijJAnaghanaughamagnamadhunA kiJcinna kinycitkil|| 277 / / ("vat' zabda na mUktAM amRtacaMdrarUpa jyoti evo artha karIe to bhedarUpaka alaMkAra thAya che. "amRtacaMdrajyoti" evuM ja AtmAnuM nAma kahIe to abhedarUpaka alaMkAra thAya che.) AtmAne amRtamaya caMdramA samAna kahyo hovA chatAM, ahIM kahelAM vizeSaNo vaDe AtmAne caMdramA sAthe vyatireka paNa che; kAraNa ke--'dhvastakoda' vizeSaNa ajJAnaaMdhakArane dUra thavuM jaNAve che, "vimanapUrNa' vizeSaNa lAMchanarahitapaNuM tathA pUrNapaNe batAve che, "ni:satvasvamava' vizeSaNa rAhubiMbathI tathA vAdaLA AdithI AcchAdita na thavAnuM jaNAve che, "samRtAt nyUnatu' kahyuM che te sarva kSetra tathA sarva kALe prakAza karavAnuM jaNAve che; caMdramA Avo nathI. A kAvyamAM TIkAkAra AcAryadave "amRtacaMdra" evuM potAnuM nAma paNa jaNAvyuM che. samAsa palaTIne artha karatAM amRtacaMdra'nA ane "amRtacaMdrajyoti"nA aneka artho thAya che te yathAsaMbhava jANavA. 276 have zrImAna amRtacaMdra AcAryadava be kAvyo kahIne A samayasArazAstranI AtmakhyAti nAmanI TIkA pUrNa kare che. ajJAnadazAmAM AtmA svarUpane bhUlIne rAgadveSamAM vartato hato, paradravyanI kriyAno kartA thato hato, kriyAnA phaLano bhoktA thato hato, -ityAdi bhAvo karato hato paraMtu have jJAnadazAmAM te bhAvo kAMI ja nathI ema anubhavAya che. -AvA arthanuM kAvya prathama kahe che: zlokArtha:- [ ramata] jenAthI (arthAt je parasaMyogarUpa baMdha paryAyajanita ajJAnathI) [gST] prathama [sva-payo: vaitam namUta] potAnuM ane paranuM vaita thayuM ( arthAt potAnA ane paranA bheLaseLapaNArUpa bhAva thayo), [vata: satra sattara bhUta] dvatapaNuM thatAM jenAthI svarUpamAM aMtara paDayuM (arthAt baMdha paryAya ja potArUpa jaNAyo, [yata: rApa-dveSa-pariprade sati] svarUpamAM aMtara paDatAM jenAthI rAgadveSanuM grahaNa thayuM, [ yiA-Ara: nAta ] rAgadveSanuM grahaNa thatAM jenAthI kriyAnA kArako utpanna thayA (arthAt kriyAno ane kartA-karma Adi kArakono bheda paDyo), [yata: 2 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kAnajainazAstramALA] pariziSTa 627 (35nAti) svazaktisaMsUcitavastutattvairvyAkhyA kRteyaM samayasya shbdaiH| anubhUti: yiya: vinaM naM mumbInA vinA ] kArako utpanna thatAM jenAthI anubhUti kriyAnA samasta phaLane bhogavatI thakI khinna thaI (-kheda pAmI), [ tata vijJAna-dhanakoI-manama] te ajJAna have vijJAnaghananA oghamAM magna thayuM ( arthAt jJAnarUpe pariNamyuM) [ adhunA jIvana vicit ja krizcit] tethI have te badhuM kharekhara kAMI ja nathI. bhAvArtha:-parasaMyogathI jJAna ja ajJAnarUpe pariNamyuM hatuM, ajJAna kAMI judI vastu nahotI mATe have jyAM te jJAnarUpe pariNamyuM tyAM te (ajJAna) kAMI ja na rahyuM, ajJAnanA nimitte rAga, dveSa, kriyAnuM kartApaNuM, kriyAnA phaLanuM (-sukhaduHkhanuM ) bhoktApaNuM ityAdi bhAvo thatA hatA te paNa vilaya pAmyA; eka jJAna ja rahI gayuM. mATe have AtmA sva-paranA traNakALavartI bhAvone jJAtA-draSTA thaIne jANyA-dekhyA ja karo. 277. pUrvokta rIte jJAnadazAmAM paranI kriyA potAnI nahi bhAsatI hovAthI, A samayasAranI vyAkhyA karavAnI kriyA paNa mArI nathI, zabdonI che"--evA arthanuM, samayasAranI vyAkhyA karavAnA abhimAnarUpa kaSAyanA tyAgane sUcavanAruM kAvya have kahe che: zlokArdhaH- [va-zatti-saMskUti-varastu-tattva: zabde ] potAnI zaktithI jemaNe vastunuM tattva (yathArtha svarUpa) sArI rIte kahyuM che evA zabdoe [phayaM samayastha vyArathA] A samayanI vyAkhyA (-AtmavastunuM vyAkhyAna athavA samayaprAbhRtazAstranI TIkA) [vRtA] karI che; [svarUpa-guHca amRtavendrasUre:] svarUpaguNa (-amUrtika jJAnamAtra svarUpamAM gupta ) amRtacaMdrasUrinuM [ vicit va vartavya na sti ] (temAM ) kAMI ja kartavya nathI. bhAvArtha-zabdo che te to pudgala che. teo puruSanA nimittathI varNa-pada-vAkya rUpe pariName che; tethI temanAmAM vastunA svarUpane kahevAnI zakti svayameva che, kAraNa ke zabdano ane arthano vAcyavAcaka saMbaMdha che. A rIte dravyazrutanI racanA zabdoe karI che e vAta ja yathArtha che. AtmA to amUrtika che, jJAnasvarUpa che. tethI te mUrtika pudagalanI racanA kema karI zake? mATe ja AcAryadeve kahyuM che ke "A samayaprAbhUtanI TIkA zabdoe karI che, huM to svarUpamAM lIna chuM, mAruM kartavya temAM (-TIkA karavAmAM) kAMI ja nathI.' A kathana AcAryadevanI nirmAnatA paNa batAve che. have jo nimittanaimittika vyavahArathI kahIe to ema paNa kahevAya che ja ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 628 samayasAra [ bhagavAna zrIkuMdakuMda svarUpaguptasya na kiJcidasti vartavyamevAmRta vandrasUre: 278 che amuka kArya amuka puruSe karyuM. A nyAye A AtmakhyAti nAmanI TIkA paNa amRtacaMdrAcAryakRta che ja. tethI tene vAMcanArA tathA sAMbhaLanArAoe temano upakAra mAnavo paNa yukta che; kAraNa ke tene vAMcavA tathA sAMbhaLavAthI pAramArthika AtmAnuM svarUpa jaNAya che, tenuM zraddhAna tathA AcaraNa thAya che, mithyA jJAna, zraddhAna tathA AcaraNa dUra thAya che ane paraMparAe mokSanI prApti thAya che. mumukSuoe Ano niraMtara abhyAsa karavAyogya che. 278. Ama zrI samayasAranI (zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadavapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkA samApta thaI. (have 5, jayacaMdrajI bhASATIkA pUrNa kare che:-) kuMdakuMdamuni kiyo gAthAbaMdha prAkRta hai prAbhRtasamaya zuddha Atama dikhAvanuM, sudhAcaMdrasUri karI saMskRta TIkAvara AtmakhyAti nAma yathAtathya bhAvanuM dezakI vacanikAmeM likhi jayacaMdra paDha saMkSepa artha alpabuddhiE pAvanuM, paDho suno mana lAya zuddha AtamAM lakhAya jJAnarUpa gaho cidAnaMda darasAvanuM. 1 samayasAra avikArakA, varNana karNa sunaMta; dravya-bhAva-nokarma taji, Atamatattva lakhata. 2. A pramANe A samayaprAbhRta (athavA samayasAra) nAmanA zAstranI AtmakhyAti nAmanI saMskRta TIkAnI dezabhASAmaya vacanikA lakhI che. temAM saMskRta TIkAno artha lakhyo che ane ati saMkSipta bhAvArtha lakhyo che, vistAra karyo nathI. saMskRta TIkAmAM nyAyathI siddha thayelA prayogo che. temano vistAra karavAmAM Ave to anumAnapramANamAM pAMca aMgopUrvaka-pratijJA, hetu, udAharaNa, upanaya ane nigamanapUrvaka-spaSTatAthI vyAkhyAna lakhatAM graMtha bahu vadhI jAya; tethI Ayu, buddhi, baLa ane sthiratAnI alpatAne lIdhe, jeTaluM banI zakyuM teTaluM, saMkSepathI prayojanamAtra lakhyuM che. te vAMcIne bhavya jIvo padArthane samajajo. koI arthamAM hInAdhiktA hoya to buddhimAno mULa graMthamAMthI jema hoya tema yathArtha samajI lejo. A graMthanA guru-saMpradAyano (-guruparaMparAgata upadezano) vyuccheda thaI gayo che, mATe jeTalo banI zake teTalo (yathAzakti) abhyAsa thaI zake che. topaNa jeo syAdvAdamaya jinamatanI AjJA mAne che, temane viparIta zraddhAna thatuM nathI. kyAMka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kahAnajainazAstramALA] pariziSTa 629 iti zrImadamRtacandrAcAryakRtA samayasAravyAkhyA AtmakhyAtiH smaaptaa|| arthanuM anyathA samajavuM paNa thaI jAya to vizeSa buddhimAnanuM nimitta maLe yathArtha thaI jAya che. jinamatanI zraddhAvALAo haThagrAhI hotA nathI. have aMtamaMgaLane arthe paMca parameSThIne namaskAra karI zAstra samApta karIe chIe: maMgala zrI arahaMta ghAtiyA karma nivAre, maMgala siddha mahaMta karma AThoM parajAre; AcAraja uvajhAya munI maMgalamaya sAre, dIkSA zikSA daya bhavyajIvanikuM tAre; aThavIsa mUlaguNa dhAra je sarvasAdhu aNagAra hai, meM namuM paMcagurucaraNaE maMgala hetu karAra heM. 1. jaipura nagaramAMhi terApaMtha zailI baDI baDe baDe gunI jahAM paDhe graMtha sAra hai, jayacaMdranAma meM hUM tinimeM abhyAsa kichU kiyo buddhisAru dharmarAgate vicAra he; samayasAra graMtha tAkI dezaka vacanarUpa bhASA kari paDho sunU karo niradhAra hai, ApApara bheda jAni heya tyAgi upAdeya gaho zuddha AtamarUM, yahai bAta sAra hai. 2. saMvatsara vikrama taNuM, aSTAdaza zata aura; causaThi kAtika vadi dazai, pUraNa graMtha suThIra. 3. Ama zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadavapraNIta samayaprAbhRta nAmanA prAkRtagAthAbaddha paramAgamanI zrImadda amRtacaMdrAcAryaviviracita AtmakhyAti nAmanI saMskRta TIkA anusAra paMDita jayacaMdrajIkRta saMkSepabhAvArthamAtra dezabhASAmaya vacanikAnA AdhAre zrI hiMmatalAla jeThAlAla zAha kRta gujarAtI anuvAda samApta thayo. samAsa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAdhaka jIvanI draSTi adhyAtmamAM haMmezAM nizcayanaya ja mukhya che; tenA ja Azraye dharma thAya che. zAstromAM jyAM vikArI paryAyonuM vyavahAranayathI kathana karavAmAM Ave tyAM paNa nizcayanayane ja mukhya ane vyavahAranayane gauNa karavAno Azaya che-ema samajavuM; kAraNa ke puruSArtha vaDe potAmAM zuddhaparyAya pragaTa karavA arthAt vikArI paryAya TALavA mATe haMmezAM nizcayanaya ja AdaraNIya che; te vakhate baMne nayonuM jJAna hoya che paNa dharma pragaTAvavA mATe banne nayo kadI AdaraNIya nathI. vyavahAranayanA Azraye kadI dharma aMze paNa thato nathI, paraMtu tenA Azraye to rAga-dveSanA vikalpo ja UThe che. chaye dravyo, temanA guNo ane temanA paryAyonA svarUpanuM jJAna karAvavA mATe koI vakhate nizcayanayanI mukhyatA ane vyavahAranayanI gauNatA rAkhIne kathana karavAmAM Ave, ane koI vakhate vyavahAranayane mukhya karIne tathA nizcayanayane gauNa rAkhIne kathana karavAmAM Ave; pote vicAra kare temAM paNa koI vakhate nizcayanayanI mukhyatA ane koI vakhate vyavahAranayanI mukhyatA karavAmAM Ave adhyAtmazAstramAM paNa jIvano vikArI paryAya jIva svayaM kare che tethI thAya che ane te jIvano ananya pariNAma che-ema vyavahAranaye kahevAmAM samajAvavAmAM Ave; paNa te dareka vakhate nizcayanaya eka ja mukhya ane AdaraNIya che ema jJAnIonuM kathana che. zuddhatA pragaTa karavA mATe koI vakhate nizcayanaya AdaraNIya che ane koI vakhate vyavahAranaya AdaraNIya che ema mAnavuM te bhUla che. traNe kALe ekalA nizcayanayanA Azraye ja dharma pragaTe che ema samajavuM. sAdhaka jIvo zarUAtathI aMta sudhI nizcayanI ja mukhyatA rAkhIne vyavahArane gauNa ja karatA jAya che, tethI sAdhakadazAmAM nizcayanI mukhyatAnA jore sAdhakane zuddhatAnI vRddhi ja thatI jAya che ane azuddhatA TaLatI ja jAya che. e rIte nizcayanI mukhyatAnA jore pUrNa kevaLajJAna thatAM tyAM mukhya-gauNapaNuM hotuM nathI ane naya paNa hotA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrI samaya sAranI varNAnukra ma gAthAsUcI gAtha gAtha | pRSTha 73 a | asuhaM suhaM va davvaM | 381 | 528 ajjJavasANaNimittaM | 267 | 386 | asuhaM suhaM va rUvaM 376 | 526 ajjhavasideNa bandho | 262 | 390 | asuho suho va gaMdho 377 | 526 aTThaviyappe kamme | 182 | 286 | asuho suho va guNo 380 | 528 aTThavihaM pi ya kamma | 45 | 94 | asuho suho va phAso 379 | 528 aNNadavieNa | 372 | 522 / asuho suho va raso 378 | 526 aNNANamao bhAvo | 127 | 203 | asuho suho va saddo | 375 | 526 aNNANamayA bhAvA | 129 | 205 | aha jANago d bhAvo |344 | 481 | aNNANamayA bhAvA / 131 | 207 | aha jIvo payaDI taha 330 | 476 | aNNANamohidamadI | 23 / 58 | aha Na payaDI Na jIvo |331 | 476 | aNNANassa sa udao | 132 | 209 | aha de aNNo koho / 115 | 194 | aNNANI kammaphalaM 3 16 / 462 | ahamikko khalu suddho 38 / 81 aNNANI puNa ratto | 219 / 341 | ahamikko khalu suddho / aNNo karedi aNNo | 348 | 491 | ahamedaM edamahaM / 20 attA jassAmutto | 405 | 576 | ahavA eso jIvo |329 475 appaDikamaNaM davihaM | 283 | 417 | ahavA maNNasi majjhaM |341 / | 481 | appaDikamaNaM duvihaM dave 284 | 417 aha sayamappA pariNamadi / 124 | 199 | apariggaho aNiccho 210 | 330 | aha sayameva hi pariNamadi | 119 | 193 | apariggaho aNiccho 211 |331 | aha saMsAratthANaM 63 | 117 | aparigraho aNiccho 212 | 332 A | apariggaho aNiccho 213 |333 | AukkhayeNa maraNaM 248 | 379 apariNamaMtamhi sayaM | 122 | 199 | Aukkha yeNa maraNaM 249 |379 | appaDikamaNamappaDisaraNaM | 307 | 448 | AUdayeNa jIvadi 251 |381 appANaM jhAyaMto 189 | 294 | AUdayeNa jIvadi 252 | 382 appANamappANA rudhiUNa 187 | 294 | Adamhi davvabhAve 203 |318 appANamayANaMtA | 39 / 87 | AdA khu majjha NANaM 277 | 409 appANamayANato | 202 | 315 | AdhAkammaM uddesiyaM 287 | 420 appA Nicco asaMkhijjapadeso | 342 | 481 AdhAkammAIyA 286 | 419 | arasamarUvamagaMdhaM 49 | 98 | AbhiNisudodhi / 204 | 320 avare ajjhavasANesa 40 | 87 | AyArAdI NANaM 276 | 409 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 63ra samayasAra [bhagavAna zrIkuMkuM6 gAtha pRSTha gAtha | pRSTha | AyAsaM pi Na NANaM | Asi mama puvvamedaM ___ i iNamaNNaM jIvAdo iya kammabaMdhaNANaM udao asaMjamassa du udayavivAgo viviho uppaNNodayabhogo uppAdedi karedi ya ummaggaM gacchaMtaM uvaogassa aNAI uvaoge uvaogo uvaghAyaM kuvvaMtassa uvaghAyaM kavvatassa uvabhogabhiMdiyehiM |401 | 568 | emeva kammapayaDI- | 149 | 241 / / 21 | 55 / emeva jiivpuriso| 225 | 347 emeva micchadiTThI 326 / 472 | | | emeva ya vvhaaro| 48 | 97 28 | 64 | emeva sammadiTThI 227 | 347 290 | 425 | eyaM ta avivarIdaM 183 | 286 | eyaM tu jANiUNa 382 | 527 133 | 209 | eyattaNicchayagao 3 / 10 198 | 310 | eyattu asaMbhUdaM 22 | 55 215 / 328 | evamaliye adatte 263 | 391 | 107 | 189 | evamiha jo du jiivo| 114 | 194 234 | 361 | evamhi sAvarAho 303 89 | 163 | evaM jANadi NANI 185 | 290 181 | 286 | evaM Na ko vi mokkho / | 323 / 470 239 | 369 | evaM NANI suddho 279 | 412 244 | 374 | evaM tu NicchayaNayassa |360 | 505 193 | 303 | evaM parANi davvANi / 96 | 172 | evaM puggaladavvaM 64 | 117 evaM baMdho u duNhaM vi | 313 | 459 / 82 | 151 / evaM micchAdiTThI 241 | 369 44 | 91 | evaM vavahAraNao 272 | 404 90 | 164 | evaM vavahArassa du 353 57 / | 111 / evaM vavahArassa du 365 / 505 65 | 118 / evaMvihA bahuvihA | 88 140 | 213 / evaM saMkhuvaesa 340 | 481 138 / 212 | evaM sammaddiTThI 200 | 312 206 | 325 | evaM sammAdiTTI 246 | 374 270 | 400 | evaM hi jIvarAyA 18 / 49 66 | 191 | esA du jA madI de / 259 | 388 111 | 191 | ka 176 | 274 97 | 174 | kaNayamayA bhAvAdo | 130 | 207 | 135 / 209 | kammaiyavaggaNAsu ya | 117 | 196 214 | 334 | kammaM jaM puvvakayaM 383 | 533 | 496 eeNa kAraNeNa du ee savve bhAvA eesu ya uvaogo eehiM ya saMbaMdho ekkaM ca doNNi tiNNi | ekassa du pariNAmo ekassa d pariNAmo edamhi rado NiccaM edANi Natthi jesiM edAhiM ya NivattA ede acedaNA khalu | edeNa kAraNeNa du edeNa du so kattA | edesu hedubhUdesu | emAdie du vivihe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthAsUcI 633 gAtha | pRSTha gAtha | pRSTha kammaM jaM suhamasuhaM kammaM NANaM Na havadi kammaM paDucca kattA kammaM baddhamabaddhaM kammamasuhaM kusIlaM kammassA bhAveNa ya kammassa ya pariNAma | kammassudayaM jIvaM kamme Nokammamhi ya kammehi d aNNANI kammehi bhamADijjadi kammehi sahAvijjadi kammodaeNa jIvA kammodaeNa jIvA kammodaeNa jIvA kaha so dhippadi appA kAlo NANaM Na havadi | kehiMci du pajjaehiM | kehiMci du pajjaehiM | ko NAma bhaNijja buho ko NAma bhaNijja buho kohAisu vaTuMtassa kohuvajutto koho 384 | 533 | chiMdadi bhiMdadi ya tahA / 243 | 373 397 | 568 | chijjad vA bhijjad vA | 209 / 329 311 | 457 / ja / 142 | 215 145 | 236 | jaM kuNadi bhAvamAdA / 91 | 165 192 | 297 | jaMkaNadi bhAvamAdA 126 | 202 | 75 | 141 | jaM bhAvaM suhamasuhaM | 102 | 41 / 87 | jaM suhamasuhamudiNNaM 385 | 533 19 / 52 | jai jIveNa saha cciya |137 | 212 332 | 479 | jai Na vi kaNadi cchedaM | 289 | 425 334 | 480 | jaiyA imeNa jIveNa | 71 | 132 333 | 480 | jaiyA sa eva saMkho | 222 | 343 254 | 384 | jadi jIvo Na sarIra 26 / 61 | 255 / 384 | jadi puggalakammamiNa / 85 | 155 256 | 384 | jadi so paradavvANi ya / 99 | 180 296 / 434 / jadi so paggaladavvI 25 / 58 400 | 568 jamhA kammaM kuvvadi 335 480 345 | 491 | jamhA ghAdedi paraM 338 480 346 | 491 | jamhA jANadi NiccaM / 403 / 569 207 | 337 | jamhA du attabhAvaM | 86 | 156 300 | 441 | jamhA du jahaNNAdo | 171 | 270 70 | 130 | jadA vimuMcae ceyA / 315 / | 461 125 / 200 / | jaha kaNayamaggitaviyaM | 184 / | 290 jaha ko vi Naro jNpd| 325 | 472 60 | 112 jaha ceTuM kuvvaMto 355 / 497 394 | 567 / jaha jIvassa | aNaNNuvaogo 112 | 192 / jaha Na vi sakkamaNajjo / 8 / 19 | jaha NAma ko vi puriso | 17 | 49 | 170 | 269 | jaha NAma ko vi puriso | 35 / 75 163 | 255 | jaha NAma ko vi puriso | 148 | 241 | 312 / 459 |jaha NAma ko vi pUriso | 237 / 369 | jaha NAma ko vi puriso | 288 | 425 jaha paradavvaM seDadi 361 | 503 | 238 | 369 | jaha paradavvaM seDadi | 362 | 503 / zAdA gaMdharasaphAsarUvA gaMdho NANaM Na havadi | guNasaNNidA du ede ca cauviha aNeyabheyaM cAritapaDiNibaddhaM cedA du payaDIaTuM | chiMdadi bhiMdadi ya tahA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 634 samayasAra [bhagavAnazrI.j gAtha | pRSTha gAtha | pRSTha 141 / jaha paradavvaM seDadi |363 | 504 | jIvassAjIvassa du 309 | 456 jaha paradavvaM seDadi 364 | 504 | jIvAdIsaddahaNaM | 155 / | 249 jaha puNa so ciya puriso | 226 | 347 | jIve kammaM baddhaM | 214 jaha pUNa so ceva Naro 242 | 373 | jIve Na sayaM baddhaM 116 196 jaha puriseNAhAro 179 281 | jIvo kamma uhayaM 42 / 87 jaha phalihamaNI suddho 278 411 | jIvo carittadaMsaNa 2 / 7 jaha baMdhe ciMtaMto 291 | 426 | jIvo ceva hi ede 62 | 116 jaha baMdhe chittUNa ya 292 | 427 | jIvo Na karedi ghaDaM 100 | 181 jaha majjaM pibamANo 196 | 307 | jIvo pariNAmayade 118 | 196 jaha rAyA vavahArA 108 | 190 | jIvo baMdho ya tahA 294 | 429 | jaha visamuva jaMto 195 | 306 | jIvo baMdho ya tahA 295 | 433 jaha sippi du kammaphalaM |352 | 496 | je puggaladavvANaM 101 | 182 jaha sippio d kamma 349 | | 496 | jo appaNA du maNNadi 253 | 383 jaha sippio d karaNANi |351 | 496 | jo iMdiye jiNittA 31 | 68 / jaha sippio du karaNehiM |350 | 496 | jo kuNadi vacchalattaM 235 / 362 | jaha sippio d ciTTha | 354 / 497 | jo cattAri vi pAe 229 / 356 | jaha seDiyA du Na prss| | 356 | 502 | jo ceva kuNadi so ciya |347 | | jaha seDiyA du Na parassa / | 357 | 503 | jo jamhi guNe dave 103 | 185 | jaha seDiyA du Na parassa / | 358 | 503 | jo Na karedi jagappaM | 231 358 | jaha seDiyA du Na parassa | 359 | 503 | jo Na kaNadi avarAhe / 302 443 jA esa payaDIaTuM 314 | 461 | jo Na maradi Na ya | duhido jAvaM appaDikamaNaM | 285 | 417 | jo du Na karedi kaMkhaM jAva Na vedi visesaMtaraM | 69 | 130 | jodhehiM kade juddhe 106 188 jidamohassa du jaiyA | 33 / 71 | jo passadi appANaM 37 jIvaNibaddhA ee 74 | 138 / jo passadi appANaM 43 jIvapariNAmahedaM 80 | 150 | jo puNa NiravarAdho | 305 | 444 jIvamhi hedubhUde 105 187 | jo maNNadi jIvemi ya |250 381 jIvassa jIvarUvaM 343 / | 481 | jo maNNadi hiMsAmi ya |247 378 | jIvassa je guNA kei / 370 | 517 | jo maradi jo ya dahido |257 / 386 jIvassa Natthi kei 53 | 104 | jo mohaM tu jiNittA jIvassa Natthi rAgo 51 | 103 | jo vedadi vedijjadi 216 | 337 | jIvassa Natthi vaggo / 52 | 104 | jo samayapAhuDamiNaM | 415 / 589 | jIvassa Natthi vaNNo 50 | 103 | jo savvasaMgamukko | 188 / 294 / | jIvassa du kammeNa ya 139 | 213 | jo siddhabhattijutto 233 | 360 / 258 / 386 357 14 32 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthAsUcI 635 gAthA | pRSTha gAtha | jo suyaNANaM savvaM 10 | 21 / NANI rAgappajaho 218 | 341 | jo so du NehabhAvo |240 240 | 369 NAdUNa AsavANaM 72 | 133 jo so duNehabhAvo 245 | 374 |NiMdiyasaMthyavayaNANi 373 | 526 jo havadi asammUDho 232 | 359 | NiccaM paccakkhANaM 386 | 534 | jo hi sueNahigacchai 9 / 21 / | NicchayaNayassa evaM 83 | | 152 NiyamA kammapariNadaM 120 NivveyasamAvaNNo 318 / 465 | Na kudoci vi uppaNNo 310 / 457 / Neva ya jIvadANA 55 | 104 NajjhavasANaM NANaM 402 | 569 / No ThidibaMdhahANA 54 | 104 Natthi du AsavabaMdho 166 / 263 | Natthi mama ko vi moho / 36 | 77 | taM eyattavihattaM Natthi mama dhammaAdI 37 / 79 |taM khala jIvaNibaddhaM 210 | Na du hodi mokkhamaggo |409 | 594 | taM Nicchaye Na jujjadi / | Na muyadi payaDimabhavyo 317 | 464 | taM jANa jogaudaya 134 | 209 | Nayarambhi vaNNide jaha 30 / 66 / tattha bhave jIvANaM 61 | 115 Na ya rAgadosamohaM 280 | 414 | tamhA du jo visuddho 407 | 577 Na raso duhavadi NANaM 395 567 | tamhA jahittu liMge 411 / 581 | Na vi esa mokkhamaggo 410 / 580 | tamhA Na ko vi jIvo 337 480 | Na vi kuvvadi kammaguNe 81 | 150 | tamhA Na ko vi jIvo | 339 481 Na vi kuvvai Na vi veyai | 319 / 467 | tamhA Na me tti NacA 327 472 Na vi pariNamadi Na giNhadi | | 76 | 134 | tamhA da kasIlehiM ya / 147 | 240 Na vi pariNamadi Na giNhadi / 77 | 145 | taha jIve kammANaM Na vi pariNamadi Na giNhadi / 78 | 147 | taha NANissa du puvvaM 281 Na vi pariNamadi Na giNhadi 148 | taha NANissa vi vivihe / 221 343 Na vi sakkadi dhettu ja | 406 | 577 | taha NANI vi ha jaiyA / 223 | 343 / Na vi hodi appamatto 6 | 15 | taha vi ya sacce datte 264 | 391 Na sayaM baddho kamme | 121 | 199 |tiviho esuvaogo 170 NANaM sammAdidvaM | 404 | 569 |tiviho esavaogo NANagaNeNa vihINA 205 / 323 | tesiM pUNovi ya imo 110 / NANamadhammo Na havai | 399 568 | tesiM hedU bhaNidA | 190 | 296 NANamayA bhAvAo 128 | 205 tha NANassa daMsaNassa ya 369 | 517 theyAdI avarAhe 301 / | 442 NANassa paDiNibaddhaM 162 / 255 NANAvaraNAdIyassa 165 / 262 | daMsaNaNANacarittaM 172 | 271 112 79 | 148 / 95 / 171 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 636 samayasAra [bhAvAnazrI gAtha pRSTha gAtha | pRSTha bha daMsaNaNANacarittaM kiMci | 366 | 517 | poggalakammaM rAgo 199 | 311 daMsaNaNANacarittaM kiMci | 367 | 517 | puDhavIpiMDasamANA 169 / 267 daMsaNaNANacarittaM kiMci 368 | 517 | parisitthiyAhilAsI daMsaNaNANacarittANi 16 / 46 | pUriso jaha ko vi ihaM / 224 / 347 davvaguNassa ya AdA 104 | 186 | poggaladavvaM saddattapariNayaM | 374 | 526 daviyaM ja uppajjai 308 456 davve uva jaMte 194 / 304 diTTI jaheva NANaM 320 | 467 | phAso Na havadi NANaM | 396 | 568 | | dukkhidasuhide jIve 266 | 395 / | dukkhidasuhide satte 260 | 389 doNha vi NayANa bhaNidaM 143 | 226 | baMdhANaM ca sahAvaM 293 | 428 baMdhuvabhogaNimitte 217 | 339 dha buddhI vavasAo vi ya 271 | 402 dhammAdhammaM ca tahA 269 | 398 | dhammo NANaM Na havadi |398 | 568 | | bhAvo rAgAdijudo 167 | 265 pa bhujaMtassa vi vivihe 220 | 343 bhayattheNAbhigadA 16 / 31 paMthe mussaMtaM passidUNa 58 | 112 | pakke phalamhi paDie 168 | 266 pajjattApajjattA / 67 | 121 / majjhaM pariggaho jadi 208 | 328 paDikamaNa paDisaraNaM 306 448 | | mAribhi jIvAvemi ya 261 389 paNNAe pittavvo jo cedA / 297 434 | micchattaM aviramaNaM 164 262 paNNAe cittavvo jo NAdA | 299 437 | micchattaM jadi payaDI 328 | 475 | paNNAe ghittavvo jo daTThA | 298 | 437 | micchattaM pUNa duvihaM 87 | 161 paramaTThabAhirA je 154 | 247 | mokkhaM asaddahaMto 274 | 406 paramaTTamhi da aThido 152 | 245 | mokkhapahe appANaM 412 | 582 paramaTTho khalu samao | 151 | 244 | mottUNa NicchayaTuM 156 | 250 paramappANaM kuvvaM 92 | 167 | mohaNakammassUdayA / 68 | 123 paramappANamakuvvaM 93 | 168 | paramANumittayaM pi hu 201 | 315 | ratto baMdhadi kammaM / 150 | 242 pAsaMDIliMgANi va 408 | 571 | rAgo doso moho 371 | 518 jIvasseva pAsaMDIliMgesu va 413 | 585 | rAgo doso moho ya 177 | 277 | poggalakamma koho | 123 | 199 | rAgamhi ya dosamhi ya 281 | 415 | poggalakammaM micchaM / 88 | 162 | rAgamhi ya dosamhi ya | 282 | 417 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthAsUcI | gAthA | pRSTha | 67 | gAthA | pRSTha / | 153 | rAyA hu Niggado tti ya rUvaM NANaM Na havadi la loyasamaNANameyaM | loyassa kuNadi viNhU va vaMdittu savvasiddha vaNNo NANaM Na havadi vatthassa sedabhAvo vatthassa sedabhAvo vatthassa sedabhAvo vatthu paDucca jaM puNa vadaNiyamANi dharaMtA | vadasamidIguttIo | vavahAraNayo bhAsadi vavahArabhAsideNa vavahArassa darIsaNavavahArassa du AdA vavahArio pUNa Nao | vavahAraNa du AdA | vavahAreNa du ede | vavahAreNuvadissai | vavAhAro'bhUyattho vijjArahamArUDho vedaMto kammaphalaM appANaM | vedaMto kammaphalaM mae 47 / 96 | vedaMto kammaphalaM suhido | 389 | 537 392 |567 sa | saMtA du NiruvabhojjA 175 274 322 | 470 / saMsiddhirAdhasiddhaM 304 | 444 |321 / 470 | satthaM NANaM Na havadi 390 | 566 | saddahadi ya pattedi ya 275 / 407 | saddo NANaM Na havadi 391 |567 393 567 | sammattapaDiNibaddhaM 161 | 255 157 / | 252 | sammaiMsaNaNANaM 144 | 228 158 252 | sammaddiTThI jIvA 228 |350 252 | savvaNhuNANadiTTho 24 / 58 265 | 393 | savve karedi jIvo 268 397 | 246 | savve puvvaNibaddhA 173 | 273 273 | 405 | savve bhAve jamhA 34 / 74 27 / 63 / sAmaNNapaccayA khala 109 | 191 324 472 | sudaparicidANabhUdA 46 / 95 | sUddhaM tu viyANato 186 | 292 84 | 153 | suddho suddhAdeso 12 / 25 414 | 587 | sevaMto vi Na sevadi 197 308 98 | 179 | sovaNiyaM pi NiyalaM 146 / 239 110 | so savvaNANadarisI | 160 | 254 | 7 | 17 | ha / 11 / 22 236 |363 | heuabhAve NiyamA | 191 | 297 | 387 | 536 | hedU caduviyappo 178 | 277 |388 | 537 | hodUNa NiruvabhojjA 174 | 274 | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates -: kalaza kAvyonI varNAnukrama sUcI : | kalaza | pRSTha kalaza | pRSTha 2 | 230 285 | 30 a asminnanAdini 44 126 akartA jIvo'yaM 195 459 A akhaMDitamanAkulaM 14 | 45 | AkrAmannavikalpabhAvamacalaM | 93 / / acintyazaktiH svayameva 144 326 AtmanazciMtayaivAlaM 19 / 48 acchAcchAH svayamucchalanti / 141 / / AtmabhAvAnkarotyAtmA 56 160 ajJAnatastu satRNAbhyava 57 176 AtmasvabhAvaM parabhAvabhinna- 10 / 36 ajJAnamayabhAvAnAmajJAnI / 68 209 | AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM ajJAnametadadhigamya 169 386 AtmAnaM parizuddhara bhe- | 208 494 | ajJAnAnmRgatRSNikAM jaladhiyA | 58 | 177 | AtmAnubhUtiriti / 13 / 42 | ajJAnaM jJAnamapyevaM 61 | 178 asaMsArata eva dhAvati 55 ajJAnI prakRtisvabhAva 197 464 AsaMsAravirodhisaMvara- / | 125 ato hatAH pramAdino 188 450 | AsaMsArAtpratipadamamI 138 | 317 ataH zuddhanayAyattaM atyantaM bhAvayitvA virati- 233 / | 565 | atra syAdvAdazuddhyartha 247 | 592 | iti paricitattvai592 | 28 / 73 atha mahAmadanirbharamantharaM 261 | iti vastusvabhAvaM svaM jJAnI | 176 / 414 advaitApi hi cetanA 183 | 439 | iti vastusvabhAvaM svaM | iti vastusvabhAva sva | 177 | 415 | nAjJAnI adhyAsya zuddhanaya120 | 279 | iti sati saha 31 / 81 adhyAsyAtmani sarvabhAvabhavanaM / 259 605 | itIdamAtmanastattvaM 246 / | 590 anaMtadharmaNastattvaM 2 | ita: padArthaprathanAvaguMThanA- 234 566 anavaratamanantai187 446 | ito gatamanekatAM 273 623 anAdyanaMtamacalaM 124 / itthaM jJAnakrakacakalanA 127 | anenAdhyavasAyena 171 / 397 | | itthaM parigrahamapAsya 145 329 | anyebhyo vyatiriktamAtmaniyataM | 235 / | 575 | ityajJAnavimUDhAnA 262 608 | ayi kathamapi mRtvA / 23 / 61 / ityAdyanekanijazakti 264 615 arthAlambanakAla eva kalayana | 257 / 604 / | ityAlocya vivecya 178 421 alamalamatijalpai 244 588 / | ityevaM viracayya saMprati / 48 141 avatarati na yAvad 29 / 76 | idamekaM jagaccakSu 245 588 avicalitacidAtma276 625 | idamevAtra tAtparya 122 282 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates indrajAlamidamevamucchalat u udayati na nayazrIunmuktamunmocyamazeSatastat ubhayanayavirodha e ekajJAyakabhAvanirbharaekatvaM vyavahArato na tu ekatve niyatasya zuddhanayato ekameva hi tatsvAdyaM ekazcitazcinmaya eva bhAvo ekasya kartA kas ekasya cetyo ekasya cako ekasya jIvo ekasya duSTo ekasya dRzyo ekasya nAnA ekasya nityo ekasya baddho ekasya bhAto ekasya bhAvo ekasya bhoktA ekasya mUDho ekasya rakto ekasya vasturna ihAnyatareNa ekasya vAcyo ekasya vedyo ekasya sAnto ekasya sUkSma ekasya heturna kalaza 91 9 236 4 140 27 6 139 184 74 79 86 81 76 73 87 85 83 70 89 80 75 71 72 201 84 88 82 77 78 kalazasUcI pRSTha 226 35 576 27 319 72 29 319 440 219 221 224 222 220 219 224 223 223 217 ekaM jJAnamanAdyanantamacalaM eka: pariNamati sadA eka: kartA cidahamiha eko dUrAttyajati madirAM eko mokSapatho ya eSa evaM jJAnasya zuddhasya evaM tattvavyavasthityA eSa jJAnaghano nityamAtmA eSaikaiva hi vedanA ka kathamapi samupAttakathamapi hi labhante kartA kartA bhavati na yathA kartA karmaNi nAsti kartAraM svaphalena yatkila karturvedayituzca yuktivazato | kartRtvaM na svabhAvo'sya karma sarvamapi sarvavido karmaiva pravitarkya kartR hatakai: kaSAyakalirekataH kAntyaiva snapayanti ye | kAryatvAdakRtaM na karma 225 | kRtakAritAnumananai- klizyantAM svayameva kvacillasati mecakaM 221 220 218 kSa 218 474 223 224 222 ghRtakumbhAbhidhAne'pi 220 221 kSaNikamidamihaikaH gha ca cicchaktiJyAptasarvasva kalaza 204 238 263 15 156 160 355 52 158 46 129 101 236 206 40 639 36 pRSTha 20 51 21 54 99 233 98 233 152 346 209 495 194 456 103 243 204 479 274 624 24 62 203 478 225 538 142 323 272 622 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com 583 578 608 46 352 489 122 103 Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 640 samayasAra [bhagavAnazrI.du: kala | pRSTha za kala | pRSTha za 8. 180 424 | citpiNDacaNDimavilAsi- 268 / 619 | tyaktaM yena phalaM sa karma / 153 / 349 | citrAtmazaktisamudAyamayo 270 / 620 | tyaktyA'zuddhividhAyi 191 ciramiti navatattva | 33 | tyajatu jagadidAnIM / 22 citsvabhAvabharabhAvitabhAvA- 92 | 228 | da caidrapyaM jaDarUpatAM ca 126 / 289 darzanajJAnacAritratrayAtmA | 239 / 582 darzanajJAnacAritraistritvA- | 16 / 47 jayati sahajateja: 275 684 | darzanazAnacAritraistribhiH | 17 / 48 | jAnAti yaH sa na karoti | 167 |377 | duraM bhUrivikalpajAlagahane | 94 / 230 jIvaH karoti yadi pudgalakarma | 63 | 191 | dravyaliGgamamakAramIlitai- | 243 / 586 jIvAjIvavivekapuSkalazA / 33 / 86 | dvidhAkRtya prajJAkrakacajIvAdajIvamiti 43 | 126 jJa dhIrodAramahimnyanAdinidhane | 123 / 282 jJapti: karotau na hi 232 | na jJAnamaya eva bhAva: 66 / 205 jJAnavAn svarasato'pi 149 340 | na karmabahulaM jaganna / 164 |373 jJAnasya saJcetanayaiva nityaM | 224 536 | na jAtu rAgAdi- 175 | 413 jJAnAdeva jvalanapayaso 60 | 178 | nana pariNAma eva kila / 211 / 500 jJAnAdvivecakatayA tu 177 | nama: samayasArAya jJAnin karma na jAtu | 345 / na hi vidadhati baddha- / 11 / 41 jJAnino na hi parigrahabhAvaM | 148 / 340 | nAznute viSayasevane'pi / 135 307 jJAnino jJAnanirvattA: 67 | 206 | nAsti sarvo'pi sambandhaH 200 471 jJAnI karoti na 466 nijamahimaratAnAM 228 / | 296 | jJAnI jAnannapImAM 50 | 149 | nityamavikArasasthita- / 26 / 67 jJeyAkArakalaGkamecakaciti | 251 |600 | nirvartyate yena yadatra 38 | 120 kiJcit niHzeSakarmayaphala 231 / 564 niSiddhe sarvasmit 104 / | 243 TotkIrNavizuddhabodhavisarA- | 261 607 | nItvA samyak pralaya- | 193 | 455 TaGkotkIrNasvarasanicita- 161 | 356 | naikasya hi kartArau dvau / 54 | 159 naikAntasaGkatadRzA svayameva | 265 / 615 nomau pariNamataH khalu 53 / 159 tajjJAnasyaiva sAmarthya 134 | 305 tathApi na nirargalaM 166 377 | tadatha karma zubhAzubhabhedato 100 | 235 | padamidaM nanu karmadurAsadaM 143 / 324 198 / Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paradravyagrahaM kurvan parapariNatiheto parapariNatimujjhat paramArthena tu vyakta-- pUrNaikAcyutazuddhabodhamahimA pUrvabaddhanijakarma- pUrvAlambitabodhyanAzasamaye pracyutya zuddhanayataH prajJAchetrI ziteyaM pratyakSAlikhitasphuTasthirapratyAkhyAya bhaviSyatkarma pramAdakalitaH kathaM bhavati prAkArakavalitAmbaraprANocchedamudAharanti maraNaM prAdurbhAvavirAmamudrita ba bandhacchedAtkalayadatulaM bahirluThati yadyapi bAhyArthagrahaNasvabhAvabharato bAhyArthe: paripItamujjhita bha bhAvayedbhedavijJAna- bhAvAsravAbhAvamayaM prapanno bhAvo rAgadveSamohairvinA yo bhittvA sarvamapi svalakSaNabhinnakSetraniSaNNabodhya bhUtaM bhAntamabhUtameva bhedajJAnocchalana bhedavijJAnataH siddhAH bhedonmAdaM bhramarasabharAbhoktRtvaM na svabhAvo'sya kala za 186 3 47 18 222 531 146 335 256 603 121 280 181 159 260 192 212 kalazasUcI 250 248 pRSTha 130 442 4 432 252 601 228 557 190 452 25 66 354 606 yadetad jJAnAtmA yatra pratikramaNameva 136 48 453 500 599 517 299 195 268 194 267 182 436 254 602 12 42 132 131 112 196 ma magnaH karmanayAvalambanaparA 111 32 majjantu nirbharamamI mA'kartAramamI spRzantu 205 mithyAdRSTeH sa evAsya | mokSahetutirodhAnAd- mohavilAsavijRmbhita- mohAdyadahamakArSaM ya 69 294 ya eva muktvA nayapakSapAtaM yattu vastu kurute yatsannAzamupaiti tanna niyataM | 157 yadi kathamapi dhArAvAhinA yadiha bhavati rAgadveSa 127 yasmAd dvaitamabhUtpurA yaH karoti sa karoti kevalaM yaH pariNamita sa kartA yaH pUrvabhAvakRtakarma yAdRk tAdRgihAsti yAvatpAkamupaiti karmavirati ye tu kartAramAtmAnaM ye tu svabhAvaniyamaM ye tvenaM parihRtya ye jJAnamAtranijabhAvamayI yo'yaM bhAvo jJAnamAtro ra 300 300 259 462 | rAgadveSadvayamudayate kalaza | pRSTha rAgajanmani nimittatAM 170 108 227 226 641 277 96 258 83 488 387 251 547 543 220 524 105 247 187 451 626 231 217 502 352 293 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com 51 158 232 535 150 342 190 257 199 469 202 475 241 266 271 584 618 621 221 525 217 516 Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 642 samayasAra [bhagavAna zrIkuMdu kala | pRSTha kala | pRSTha za | rAgadveSavibhAvamuktamahaso 223 532 | vyavahAravimUDhadRSTayaH / 242 586 rAgadveSavimohAnAM 119 | 277 | vyApyavyApakatA tadAtmani / rAgadveSAviha hi bhavati 218 521 | vyAvahArikadRzaiva kevalaM |210 / 495 rAgadveSotpAdakaM tattvadRSTyA / 219 521 | zuddhadravyanirUpaNArpita- |215 / 515 rAgAdayo bandhanidAnamuktA- 174 411 | zuddhadravyasvarasabhavanAtki |216 / 515 rAgAdInAmudayamadayaM 179 422 sa rAgAdInAM jhagiti vigamAta 124 | 283 | sakalamapi vihAyAhAya / 35 / 102 rAgAdyAsravarodhato 133 / 302 | samastamityevamapAsya karma | 229 / 551 | rAgodgAramahArasena sakalaM | 163 | 378 | saMnyasyannijabuddhipUrvamanizaM | 116 / / rundhan bandhaM navamiti 162 / 364 | saMnyastavyamidaM samastamapi | 109 / 257 sampadyate saMvara eSa 129 | 299 loka: karmatato'stu 165 / 376 | samyagdRSTaya eva sAhasamidaM | 154 / 350 loka: zAzvata eka eSa | 155 / 351 | samyagdRSTi: svayamayamahaM / 137 | samyagdRSTerbhavati niyataM |136 / / varNAdisAmagrayamidaM vidanta / | 39 | 121 | sarvataH svarasanirbharabhAva 30 / 79 varNAdyA vA rAgamohAdayo vA | 37 | 109 | sarvatrAdhyavasAnamevamakhilaM | 173 / 403 varNAdyaiH sahitastathA | 42 | 125 | sarvadravyamayaM prapadya 253 601 | vastu caikamiha nAnyavastuno | 213 / 501 | sarvasyAmeva jIvantyAM 117 | 273 vikalpaka: paraM kartA | 231 | sarvaM sadaiva niyataM |168 |385 vigalantu karmaviSataru- | 230 | 552 | siddhAnto'yamudAttacitta- | 185 / / 442 / vijahati na hi sattAM 276 sthiteti jIvasya 202 nirantarAyA virama kimapareNAkArya sthitetyavighnA khalu 64 | 198 pudgalasya vizrAnta: parabhAvabhAvakalanA- | 258 605 | syAdvAdakauzalasunizcala- | 267 618 vizvAdvibhakto'pi hi | 172 | 399 | syAdvAdadIpitalasanmahasi / 269 | 620 / vizvaM jJAnamiti pratal | 249 / 598 | svazaktisaMsUcitavastutvattvai | 278 | 627 118 | vRttaM karmasvabhAvena vRttaM jJAnasvabhAvena vRttyaMzabhedato'tyantaM vedyavedakavibhAvacalatvAda | vyatirikta paradravyAdevaM | vyavaharaNanayaH syAdyadyapi | 107 | 251 | svakSetrasthitaye pRthagvidha- | 255 / 603 | | 106 / 251 | svecchAsamucchaladanalpa- / 225 | 207 | 490 | svaM rUpaM kila vastuno | 158 353 | | 147 | 338 | ha |267 576 | hetusvabhAvAnubhavAzrayANAM | 102 | 239 / / 5 / 28 / Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com