________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थवोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. २ अनुकूलोपसर्गनिरूपणम् ७३ साधु नीविनम् , साधु शोभनाचारेण जीवितु शीलं विद्यने यस्य तं साधुनोविनम् । श्रूयते हि ब्रह्मदतनामा चक्राी नानाविधभोगोपायः चित्रकनामानं साधु भोग भोक्तुं निमन्त्रित मानिति । राजादिनाम गान्ताः साधुजीवने व्यवस्थित मुनि भोगाय निमन्त्रयन्तीति भावः ॥१५॥
अधुना-आवर्तस्वरूपविशेष माह-'इत्थऽस' इत्यादि। मूलम्-हत्थऽस्सरहजाणेहि विहारंगभणेहि य ।
मुंजे भोगे इमे सग्घे महरिसी पूजयामु तं ॥१६॥ छाया--हस्त्यश्वरथयाने विहारगमनेन च ।
सुंश्व भोगान् इमान् श्लाध्यान् महर्षे पूजयायस्त्वाम् ॥१६॥ भावार्थ यह है सुना जाता है कि ब्रह्मदस नामक चक्रवर्ती ने नानाप्रकार के भोगों को भोगने के लिए चित्तनामक मुनि को निमंत्रित किया था। इस प्रकार राजा से लेकर माधारण क्षत्रियपर्यन्त, पूर्वोक्त सभी साधुजीवन में अवस्थित मुनि को भोगों के लिए आमंत्रित करते हैं ॥१५॥
अब आवर्त का स्वरूप कहते हैं-'हस्थऽस्स' इत्यादि।
शब्दार्थ--'महरिसी-हे महर्षे' हे महर्षि ! 'तं-त्वाम्' हम तुम्हारी 'पूजयामु-पूजयामो' पूजा करते हैं 'इमे-इमान्' इन 'सग्धे-श्लाघ्यान्' उत्तम मनोरम 'भोगे-भोगान्' शब्दादि भोगों को 'भुजे-भुक्ष्व' भोगो 'हत्थस्सरह जाणेदि-हस्त्यश्वरथयान हाथी, घोडा, रथ, और पालखी
आदि 'य-च' और 'विहारगमणेनि-विहारगमन' विज्ञार गमन के लिए अर्थात् चित्तविनोद के लिए बगीचे आदि में विचरण को॥१६॥ પ્રયત્ન કરે છે. જેમ કે- બ્રઘદત્ત નામના ચકવર્તીએ ચિત્ત નામના મુનિને વિવિધ પ્રકારના ભેગો ભેગવવા માટે નિયંત્રિત કર્યો હતો. એ જ પ્રમાણે રાજાથી લઈને ક્ષત્રિય પર્યંતના પૂર્વોકત સઘળા લેકે સંયમની આરાધના કરતા સાધુને ભેગે પ્રત્યે આકર્ષવાનો પ્રયત્ન કરે છે. પા
આવર્તાના સ્વરૂપનું વિશેષ નિરૂપણ કરતા સૂત્રકાર કહે છે કે – 'इत्यऽस्स' त्याह
शा--'महरिसी-हे महर्षे' 3 महब ! 'तं-त्वाम्' समे तमारी 'पुजयामु-पुजय मे।' on शो 'इने-इमान्' मा 'सम्धे-श्लाध्यान्' उत्तम भनाम 'भोगे-भोगान्' शबोरे लेगाने मुंजे-भुक्षा लेने हत्थस्सरहजाणेहिं -हस्त्यश्वरथयानः' थी, घोडा २०, भने पाभी मेरे ७५२ 'य-च' भने 'विहारगमगेहि-विहारगमनैः विहागमनना भाटे अर्थात् वित्तदिनाना मादे मनाया परेमा २ ॥१६॥
For Private And Personal Use Only
