________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र.श्रु. अ. ७ उ.१ कुशीलवता दोषनिरूपणम् ६२३ सयंसे) सः आचार्याणां शतांशः शतभागन्यून इत्यर्थः (जे असगस्स हेऊ लावएज्जा) या अशनस्य भोजनस्य हेतोः कारणात् आलापयेत् स्वकीयगुणानिति ॥२४॥ ___ टीका-'उदराणुगिद्धे' उदरानुमृद्धः, उदरे अनुगृद्रः, उदरभरणाय व्यग्रचित्तः 'जे' यः कश्चित् साधुः 'साउगाई' सादुकानि-सुस्वादुमिष्टान्नभोजनविशिष्टानि 'कुलाई' कुलानि-धनिनां कुलानि 'धावइ' धावति-गच्छति तथा कृला आहारमानेतुं तद्गृहं प्रविश्य, तस्मै यद्रोचिष्यते कथानकादिकं तत्तस्मै आख्याति । 'धम्मं अघाति' धर्मम् आख्याति-सुन्दरगीति गिरा वर्णयति । अयं मावा-यो हि उदरंभरः भोजननिमित्तं दानश्रद्धाविनयवति महति कुले तस्पाङ्गणं गत्वा महतीः कथाः कथयति, स सर्वथा कुशील एव शेष:-कथं कथमपि याचार्यों का शतांश भी नहीं है अर्थात् सौवाँ भाग भी नहीं है। जो आहार के लिए अपने गुणों की प्रशंसा करवाता है, वह भी आचार्य का शतांश भी नहीं है ॥२४॥
टीकार्थ-जो उदर में गृद्ध है अर्थात् पेट भरने में तत्पर है और सुस्वादु मिष्टान्न भोजन वाले घरों में जाता है और आहार लेने के लिए उन घरों में प्रवेश करके धर्मकथा करता है, वह आचार्यों के या आर्यों के शतांश भाग भी नहीं है। यहाँ 'शत' शब्द उपलक्षण है, अतएव ऐसे रसलोलुप वक्ता को आचार्य का लाखवाँ भाग भी नहीं समझना चाहिए । तात्पर्य यह है कि जो उदर भर भोजन के उद्देश्य से दान श्रद्धान और विनय वाले किसी बडे घर में जाकर लम्बी પદેશ રે છે, તે સાધુ આચાર્યોને શાંશ પણ નથી એટલે કે આચાર્યને ગુણેને તે સાધુમાં અભાવ હોવાથી તેનામાં આચાર્યના સૌમાં ભાગની પણ યેગ્યતા નથી. જે સાધુ આહારને માટે પોતાના ગુણોની પ્રશંસા કરે છે કે કરાવે છે. તે સાધુમાં પણ આચાર્યના ગુણેના સેમાં ભાગને પણ સદુભાવ जात नथी ॥२४॥
ટીકાથ– જે સાધુ પિતાનું પેટ ભરવાની લાલસાથી પ્રેરાઈને, સ્વાદિષ્ટ ભજન પ્રાપ્ત થાય એવાં ઘરમાં જ જાય છે, અને તે ઘરમાં પ્રવેશ કરીને - ધર્મોપદેશ દે છે, તે સાધુ આચાર્યોના સેમાં ભાગની બરાબર પણ નથી. અહી
શત પદ ઉપલક્ષણ માત્ર છે, તેથી એવા રસલુપ વક્તાને આચાર્યને લાખો ભાગ ગણી શકાય નહીં. આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે જે સાધ | સ્વાદિષ્ટ ભોજન મેળવવાની ઈચ્છાથી, દાન, શ્રદ્ધા અને વિનયથી સંપન્ન કઈ , ધનવાન ગૃહસ્થના ઘરમાં પ્રવેશ કરીને લાંબી ધમકથા કરે છે એવા સાંત્રને
For Private And Personal Use Only
