________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्श्वबोधिनी टोका प्र. श्रु. अ. ८ उ. १ वीर्यस्वरूपनिरूपणम्
स्ववशे आनीतानि इन्द्रियाणि श्रोत्रादीनि तथा नोइन्द्रियं मनो ये स्ते जितेन्द्रियाः, यैः स्वेन्द्रियाणि स्वाधिकारे कृतानि - श्वंभूता उदारचेतसः 'कर्ड' कृतं यदपरैरनार्ययै भूतकाले कृतं सम्पादितम् । तथा - 'कमाण' क्रियमा णम् वर्त्तमानकाले सम्पाद्यमानम् । तथा - ' आगमिस्सं च' आगमिष्यत् चआगामिन भविष्यत्काले करिष्यमाणं च 'पावर्ग' पापकं पापयुक्तं कर्म प्राणावि पातादिकं यद् भवेत् 'सव्वं तं' तत्सर्व पापं कर्म 'णाणुजाणंति' नानुजानन्ति तादृशपापकर्मणोऽनुमोदनं न कुर्वन्ति आत्मगुमा जितेन्द्रिया मुनय इति भावः ॥ २१ ॥ मूलम् - जे याबुद्ध महाभागा वीरों असमन्तदंसिणो । असुद्धं तेसिं परक्कतं सफेलं होइ सव्वसो ॥२२॥
हैं। जो श्रोत्र, चक्षु, घ्राण, रसना और स्पर्शन इन्द्रिय को तथा मन को अपने वश में कर चुके हैं, वे जितेन्द्रिय कहे जाते हैं। इस प्रकार के आत्मगुप्त और जितेन्द्रिय पुरुष, साधु के उद्देश्य से अनार्थी के समान लोगों द्वारा कृन आहार, वस्त्र, पात्र, वसति आदि का, वर्तमान काल में साधु के निमित्त किये जाते हुए तथा आगामी काल में किये जाने वाले पापकर्म का अनुमोदन नहीं करते ।
तात्पर्य यह है कि आनार्थजन यद्यपि अपने स्वयं के लिए पापकर्म करते हैं, करेंगे या भूतकाल में उन्होंने किया है, जैसे किसी को मारा, मारता है या मारेगा, तथापि ज्ञानी पुरुष उसकी अनुमोदना नहीं करते हैं ||२१||
आडवाय छे, भेखो श्रोत्र- छान-यांना रसना, म भने स्पर्शन चन्द्रि અને તથા મનને પે!તાને આધિન કરેલ છે, તેઓ જીતેન્દ્રિય કહેવાય છે. આવા પ્રકારના આત્મગેાપન કરવાવાળા તથા જીતેન્દ્રિય પુરૂષા સાધુને ઉર્દૂશીને અનાચની સમાન લેાકેા દ્વારા કરાયેલ આહાર વસ્ત્ર, પાત્ર, વસતિ, આદિના વમાનકાળમાં સાધુને નિમિત્તે કરવામાં આવતા, તથા ભવિષ્યકા ળમાં કરવામાં આવનારા પાપકર્મોનું અનુમાન કરતા નથી.
કહેવાનુ તાત્પર્ય એ છે કે-અનાય જને! જો કે પેાતાના માટે પાપ ક કરે છે. ભવિષ્યમાં કરશે અથવા ભૂતકાળમાં પાપકમ કર્યુ છે, જેમ કેકાઈ એ કાઈ ને માયુ મારતા હોય અને મારશે. તે પણ જ્ઞાનીપુરૂષ તેનું અનુમાદન કરતા નથી.
૫૨૧
For Private And Personal Use Only
