________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ८ उ. १ वीर्यस्वरूपनिरूपणम् ६५३ छाया-शास्त्रमे के तु शिक्षन्ते अतियाताय पाणिनाम् !
एके मन्त्रान् अधीयते प्राणभूतविकेटकान ॥४॥ अन्वयार्थः- (एगे पाणिणं अतिवायाय) एके तु प्राणिनां जीनाम् अतिपाताय विराधनाय 'सत्थं' शास्त्र-धनुर्वेदादि 'सिक्खा ' शिक्षन्ते-गृह्णन्ति, 'एगे' एके (पाणभूषविहे डिणो) पाणभूमविदेटकान तत्र प्राणाः द्वीन्द्रियाः भूतानि पृथिव्यादीनि, तेषां वि-विविश्वम् अनेक प्रकारकं हेट कान्-बाधकान् ‘मंते' मन्त्रान 'अहिज्जती' अधीयते-पठन्तीति ॥४॥
टीका-'एगे एके पुरुषाः, रागद्वेषाऽपहनमानसा, जीवानां विनाशकारकम् 'सत्थं' शस्त्रं-खङ्गादिपहरणम्, अथवा--'सत्य' शास्त्रम्-धनुर्वेदादिकम् 'सिक्खंता'
प्रमादवान् एवं सकर्मक जीव का वीर्य बालवीर्य है, यही सूत्रकार दिखलाते हैं-~-'सत्यमेगे उ' इत्यादि।
शब्दार्थ--- 'एगे पाणिं अतिवायाय-ए के प्राणीनां अतिपाताय' कोई प्राणियों का वध करने के लिये 'सत्-शस्त्रम्' तलवार आदि शस्त्र अथवा धनुर्वेदादि मिक्वंता-शिक्षन्ते' सीखते हैं 'एगे-एके' तथा कोई 'पाणभूपविडियो-प्राणभूतविठकान्' प्राणी और भूतों को मारनेवाले 'मंते-मन्त्रान्' मन्त्रों को 'अहिज्जेति-अधीयते' पढते हैं।॥४॥ ___ अन्वयार्थ-- कोई कोई प्राणियों की विराधना करने के लिए धनुवेद आदि शास्त्र सीखते हैं। कोई प्राणों और भूतो के लिए बाधाकारी मंत्रों का अध्ययन करते हैं ॥४॥
टीकार्थ--राग और द्वेष के कारण जिनामा चित्त अभिभूत हो गया है, ऐसे कई पुरुष जीवों का विनाश करने वाले 'सस्थ' अर्थात् खड्ग
પ્રમાદવાળા અને કર્મવાળા જીવને બળવીર્ય છે. એજ હવે સૂત્રકાર प्रगट ४२ ४. 'मत्थमेगे उ' त्यादि ___ --- 'एगे पाणिणं अतिवायाय-एके प्राणिनां अतिपातायो । प्रालि योनी १५ ४२१। भाटे ‘सत्थं-शस्त्रम्' तपा२ विगैरे शस्त्र अथवा धनु । विशेष सिखंता-खिभन्ते' शीमेले. 'एगे-एके' तथा 'पाणभूय विहेडियो -प्राणभूतविहेटकान्' प्राell 4 भूताने भारावा' 'मते-मन्त्रान्' भत्रीन 'अहिज्जेति-अधीयते' शीमे छे. ॥४॥ ___ qया--- । यतिपादियोनी वियना (स.) ७२१॥ માટે ધનુર્વેદ વિગેરે શસ્ત્રવિદ્યા શીખે છે, કઈ વ્યક્તિ પ્રાણ અને ભૂતને બાધા કારક મંત્રોનો અભ્યાસ કરે છે. જો
ટકાથ–રાગ અને દ્વેષના કારણે જેએનું ચિત્ત પરાજીત થયેલ છે, એવા કે પુરૂષ અને નાશ કરવા 'રથ' અર્થાત્ ખગ વિગેરે
For Private And Personal Use Only
