________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
'समर्थबोधना टीका प्र. श्रु. अ. ७ उ. १ कुशीलवतां दोषनिरूपणम्
६३९
अन्वयार्थ :- (मुणी) मुनिः साधुः ( भारस्स ) भारस्य - संगममारस्य ( जत्ता) यात्रायें निर्वाहार्थम् (भुंजना) मुंजीत आहारं कुर्यात् ( भिक्खू ) भिक्षुः (पावस विवेकं खेज्ज) पापस्य कर्मणः विवेकं पृथग्भावं कांक्षे अभिलषेत ( दुक्खेण पुट्ठे घुमाइएज्जा) दुःखेन पीडया स्पृष्टो व्याप्तः सन् धु संयमं मोक्ष वा आदी गृह्णीयात ( संगामसीसेव परं दमेज्जा) संग्रामशीर्षे रणभूम इव परं कर्मशत्रुम् दमयेत् दमनं कुर्यादिति ॥ २९ ॥
LOVE
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
टीका- 'मुणि' मुनि:-जिनाज्ञामननशील :-'भारस्स' संयमभारस्य जत्ता= यात्रा यात्रार्थं पंचमहावत निर्वाहार्थम् 'एज्जा' भुञ्जीत आहारं कुर्याद, तावदेव भोक्तव्यं यावता शरीरं पचलेत् न तु शरीरवृद्धये भुञ्जीत । तथा-'पावस्स'
माइएज्जा- दुःखेन स्पृष्टः धुनम् आदद्दीत' तथा दुःखसे स्पर्श पाता हुआ संयम अथवा मोक्षमें ध्यान लगावें' 'संगाम सीसेव परं दमेज्जा-संग्रामशीर्ष इव परं दमयेत्' युद्धभूमि में सुभट पुरुष शत्रु के योद्धा को दमन करता है इसी प्रकार साधु कर्मरूपी शत्रुओं को दमन करते रहे ||२९|| अन्वयार्थ - मुनि संयम की यात्रा का निर्वाह करने के लिए आहार करें, पाप कर्म के पृथक्श्व की आकांक्षा करे । दुःख से स्पृष्ट होकर संयम या मोक्ष को ग्रहण करे । जैसे योद्धा संग्राम के अग्रभाग में शत्रु का दमन करता है, उसी प्रकार कर्मशत्रु का दमन करे ||२९||
टोकार्थ - जिन भगवान् की आज्ञा का मनन करने वाला मुनि कहलाता है । ऐसा मुनि पंच महाव्रत रूप संयम यात्रा का निर्वाह करने
તથા દુ:ખથી સ્પર્શ પામીને સંયમ અર્થાત્ માક્ષમાગ માં ધ્યાન લગાવે 'संगामखीसेव पर' दमेज्जा - संग्रामशीर्ष इव पर दमयेत्' युद्धभूमिमां सुलट પુરૂષ શત્રુના ચેહાનું દમન કરે છે, એજ પ્રમાણે સાધુ ક રૂપી શત્રુઓનું
દમન કરતા રહે ! ૨૯ !!
સૂત્રા—મુનિએ સયમયાત્રાના નિર્વાહ કરવા પુરતા જ માહાર લેવે જોઇએ. તેણે પાપકમેકને આત્માથી અલગ કરવાની જ કામના સેવવી જોઇએ. દુઃખ આવી પડે, ત્યારે સમભાવ પૂર્વક દુઃખ સહન કરીને સયમ અથવા માક્ષમાગ માં અવિચલ રહેવું જોઈએ. જેવી રીતે ચેદ્ધો સંગ્રામના અગ્રભાગમાં ઊભા રહીને શત્રુનુ દમન કરે છે, એજ પ્રમાણે તેણે કશત્રુનું દમન કરવુ' જોઇએ. રા
ટીકા
જિનેન્દ્ર ભગવાનની આજ્ઞાનું મનન કરનાર સાધુને મુનિ કહે છે. એવા મુનિએ પાંચ મહાવ્રત રૂપ સયમયાત્રાના નિર્વાહ કરવાને માટે જ
For Private And Personal Use Only
