________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१०४
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
(स) समुत्थितः संयमपालनाय (भक्खू ) भिक्षुः = साधुः (अत्तत्ताप) आत्मवाय- संयमानुष्ठनाय (परिव्वए) परिव्रजेत् संयमानुष्ठाने दत्तचित्तो भवेदिति ॥७॥
टीका -- एवं' एवं यथा संग्रामे शूराः कुलेन, वलेन, शिक्षण व लोके प्रसिद्धाः समद्भवद्धपरिकराः पाणी शस्त्रमुत्थाप्य शमां पराभवाय पयमानाः कदापि पृष्ठावलोकनो न भवन्ति । तथा 'अगारबन्धगं' आगारबन्धनम् = गृहबन्धनम् 'वोसिज्जा' व्युत्सृज्य = विविधानित्यादि वैभव उत्पादन परित्यज्य । तथा आरंभ तिरियं क आरं तिर्यक कृत्या आरम्भंधानु ष्ठानं परित्यज्य 'समृद्धि' समुत्थितः संयमपरिपालनाप सिद्ध इति यात्रत् । 'भिक्खू' भिक्षुः =साधुः 'अततः ए' आस्मत्वाय आत्मनः पातये, मोक्षाय संयमाय वेति यावत् । 'परिए' परित्रजे=संयमं गृह्णीयादिति । गृहबन्धनं सवकर्मानुष्ठानं च परित्यज्य मोक्षप्रासिमुद्दिश्व तपश्वरणादिभिः सन्नद्धः साधुः संयमानुष्ठाने संलग्नो मवेदिति भावः ||७||
टीकार्थ-जैसे संग्राम में शूर, कुल बल और शिक्षा के द्वारा लोक में प्रसिद्ध, कमर कसकर तैयार एवं हाथमें शस्त्र उठा कर शत्रुओं का पराभव करने में उद्यत होते हैं, कभी पीछे की ओर नहीं देखते, उमी प्रकार गृह संबंधी धनों को विविध प्रकार की अनिश्पता आदि वैराग्य भावनाओं के द्वारा त्याग कर तथा सावध अनुष्ठान का त्याग करके संयम पालन के लिए मन्नद्ध हुआ साधु आत्मस्वरूप की प्राप्ति के लिए संयम को ही ग्रहण करें। आशय यह है कि गृह संबंधी बन्धन को और सावद्य कर्म के अनुष्ठान को त्याग कर, मोक्ष प्राप्ति के उद्देश्य से तपश्चरण आदि के द्वारा उचत हुआ साधु संयम का आचरण करने में संलग्न हो ||७||
ટીકા”—જેવી રીતે સગ્રામમાં શૂર અને કુળ, બળ અને શિક્ષા દ્વારા લાકમાં પ્રસિદ્ધ પુરુષ હાથમાં શસ્ત્ર ઉપાડીને શત્રુઓના પરાભવ કરવાને માટે કમર કસીને તૈયાર થઈ જાય છે કી ભાગી જવાના વિચાર પણ કરત નથી, એજ પ્રમાણે વિવધ પ્રકારની અનિત્યતા આદિ વૈરાગ્ય ભાવનાઓથી પ્રેરાઈને ગૃડધનના ત્યાગ કરનાર તથા સાવદ્ય અનુષ્ઠાનેાને પરિત્યાગ કરીને સયમના પાલનને માટે કટિબદ્ધ થયેલે સાધુ આત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિને માટે સયમની આરાધનામાં જ લીન રહે છે.
આ કથનના ભાવાર્થ એ છે કે ગૃહબન્ધનના અને સાદ્ય કર્માંના ત્યાગ કરીને સયમના માળ ગ્રુણુ કરનાર સાધુએ માક્ષપ્રાપ્તિને માટે તપરયા આદિદ્વારા સયમની આરાધનામાં જ લીન રહેવુ જોઈ એ. પ્પા
For Private And Personal Use Only
