________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सूत्रकृतासूत्रे :
'टीका- 'जाई' जातिपथम् जातीनामेकेन्द्रियादिजीवानां पन्थाः मार्गः इति जातिपथः तम् ' अणुपरिमाणे' अनुपरिवर्तमानः, एकेन्द्रियादिषु पर्यटन परिभ्रमन् जन्ममरणजरादिकानि वा अनुभवन 'तसथावरेहिं' सस्थावरेषु = त्रसेषु - तेजोवायु द्वीन्द्रियादिषु, स्थावरेषु पृथिव्यपवनस्पतिषु समुत्पत्यनन्तरम् जीवघातादिक्रूरकर्मजनितकटुकविपाकेन बहुशः 'विणिधायमेति' विनिधातमेति - खङ्गादिना विनाशं प्राप्नोति । 'से' सः = प्राप्तदण्डो जीवः । 'जाइजाई' जातिजातिम्= एकेन्द्रियादिषु उत्पत्तिं प्राप्य, 'बहुकूरकम्मे' बहुक्रूरकर्मा=बहूनि नानाविधानि क्रूराणि प्राणातिपातादीनि घोरकर्माणि अनुष्ठानानि यस्य स बहु क्रूरकर्मा भवति । जन्म ग्रहण करके अत्यन्त क्रूरकर्मा वह अज्ञानी अपने ही पापों के कारण मारा जाता है-जन्म मरण करता है || ३ ||
"
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
टीकार्थ-- एकेन्द्रिय आदि जीवों के समूह को जाति कहते हैं, उसका पथ जातिपथ कहलाता है । तात्पर्य यह है कि हिंसाकारी जीव एकेन्द्रिय जाति आदि में पर्यटन करता हुआ कभी तेज, वायु तथा वीद्रिय आदि बसों में और कभी पृथ्वीकाय, अकाय और वनस्पतिकाय रूप स्थावरों में उत्पन्न होता है । वहाँ उत्पन्न होकर जीवहिंसा आदि क्रूर कर्मों के कटुक ( कड़वे ) विपाक (फल) का उदय होने पर अनेकों बार खड्ग आदि के द्वारा घात को प्राप्त होता है। वह जातिजाति में (एकेन्द्रियादिक अनेक जातियों में) भटकता रहता है। अति
જન્મ લઈને, તે અત્યન્ત ક્રૂરકર્મા અજ્ઞાની જીવ પાતનાં જ પાપાને કારણે હણાયા કરે છે. આ રીતે જન્મમરણના ફેરા કર્યાં જ કરે છે. ૩૫
ટીકાય એકેન્દ્રિય આદિ જીવોના સમૂહને જાતિ કહે છે, અને તેના પથને જાતિપથ કહે છે. તાય એ છે કે હિંસાકારી જીવ એકેન્દ્રિય જાતિ આદિમાં પટન કરતા રહે છે. આ પ્રમાણે ભવભ્રમણ કરતે તે જીવ કયારેક તેજસ્કાયિકામાં, કયારેક વાયુકાયિકામાં અને કયારેક હ્રીન્દ્રિયાશિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (તેજસ્કાય, વાયુકાય અને દ્વીન્દ્રિય દિને ત્રસ જીવો કહે છે) અને કયારેક તે જીવ પૃથ્વીકાય, અકાય અને વનસ્પતિકાય રૂપ સ્થાવરામાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં ઉત્પન્ન થઈને, જીવહિંસા, આદિ ક્રૂર કર્મોને કડવો વિાક જ્યારે ઉયમાં આવે છે, ત્યારે તેઓને તલવાર આદિ શસ્રો દ્વારા (पूर्व भवना तेमना शत्रुओ द्वारा ) धात श्वाभा यावे छे, अने ते अतिજાતિમાં–એક જાતિમાંથી ખીચ્છમાં (એકેન્દ્રિય આદિ અનેક જાતિઓમાં ભેટ
For Private And Personal Use Only
:
