________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ७ उ. १ कुशीलवतां दोषनिरूपणम् ५७९ नियन्ते, (जुवाणगा मज्झिमथेरगा या युगाना मध्यमा स्थविराव (आउखए पलौंणा ते चयंति) आयुक्षिये ते मलीनारत्यंति-भनेन प्रकारेण स्वशरीर स्वमन्तीति ॥१०॥
टीका-वनस्पतिजीवानां ये विराधकास्तपा कीदृशं फलं भवतीति निकासी मॉलक्ष्य तत्फले कथयति सूत्रकारः। भो ? शिष्यों ? ये खलु वनस्पतिवान् विराधयन्ति ते अनियताऽऽयुषो भवन्ति अकाले मृत्युभाजो भवन्ति । तथाहि ह ये वनस्पतिकायोपमई कार प्राणिनस्ते बहुजन्मसु 'गन्माई' गर्ने एवं 'मिज्जति' नियन्ते, कललयुट्युइमांसपेशी गर्भावस्थायामेव ' मृत्युमुखं प्रविशन्ति न गर्भादपि तावद्विनिःसृता' भवन्ति । केचन पुन: "बुयायुवाणा ब्रुवन्तोऽब्रुन्त. श्च नियन्ते । गर्भाद्विनिर्गतानां स्पष्टवाचः प्रयोगात् पूर्वमेव मरणमुपयान्ति, में कोई तुतलाने की अवस्था में कोई कुमार अवस्था में, कोई युवावस्था में, प्रौढ़ अवस्था में या स्थविर अवस्था में मरते हैं । अर्था । किसी भी अवस्था में उन्हें मरना पड़ता है।॥१०॥ . टीकार्थ-वनस्पतिकाय के विराधक को किस प्रकार का फल भोगना पड़ता है ? इस जिज्ञासा को लक्ष्य में रखकर सूत्रकार फल कहते हैं-हे शिष्यो ! जो वनस्पतिजीवों की विराधना करता है, वह अनियत आयु वाला होता है, अकाल मृत्यु का भागी होता है। वनस्पतिघातक कोई-कोई बहुत जन्मों में गर्भावस्था में ही मर जाते अर्थात् कलल, बुद्बुद, मांसपेशी, गर्भ अवस्था में ही मृत्यु.को प्राप्त हो जाते हैं। वे गर्भ से बाहर नहीं निकल पाते। कोई गर्भ से बाहर निकलते हैं तो अस्पष्ट उच्चारण करने की अवस्था में या स्पष्ट उच्चारण જાય છે, કોઈ સ્પષ્ટ બેલવાની અવસ્થામાં મરી જાય છે, કે કુમારાવસ્થામાં મરી જાય છે, કોઈ યુવાવસ્થામાં, તે કઈ પ્રૌઢાવસ્થામાં અને કઈ સ્થવિર અવસ્થામાં મરી જાય છે. એટલે કે કઈ પણ અવસ્થામાં તેમને મરવું તે પડે છે. ૧૦મા
ટીકાઈ–વનસ્પતિકાયની વિરાધના કરનારને કેવું ફળે ભેગવવું પડે છે ? આ પ્રશ્નને ઉત્તર આપતા સૂત્રકાર કહે છે કે હે શિ ! જે મનુષ્ય વનસ્પતિ છની વિરાધના કરે છે, તે અનિયત સુવાળો હોય છે, અથવા અકાળ મૃત્યુ પણ પામે છે. વનસ્પતિજીને ઘાત કરનાર કે કોઈ જ તે ઘણાં ખરાં જમાં ગર્ભાવસ્થામાં જ મરણ પામે છે. એટલે કે કુલા, બ ખુદ માંસપેશી કે ગમ અવસ્થામાં જ મરણ પામે છે. એટલે કે તેઓ ગર્ભમાંથી બંહાંર તે નીકળી જ શકતા નૃથી, એવી કઈ કઈ છે જે ગો માંથી બહાર નીકળે છે તે સ્પષ્ટ ઉચ્ચારણું કરવાની તાતી ભાષા
+-
-
-
-
.
JH
C
For Private And Personal Use Only
