________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५६०
सूत्रकृतात्सूर्य
एव रसजनक इति सितशर्करा घृतादिपदार्थेषु रसजनकत्वात् । किंच द्रश्यतो लवणवर्जनेन भावतो वा तद्वनैनेन मोक्षोपलब्धिः शंक्या । तत्र नाद्यः, यद्येवं तदाSeaणके देशे सर्वेषामेव मोक्षोऽयत्नसिद्धः स्यात् । न च - ३ष्टापतिः। दृष्टेष्टाभ्यां विरोधात् । द्वितीये तु भावादेव ततो भाव एव प्रधानं किं लवणवर्जनेन मोक्षः । तथा - ते मूर्खा :- सदसद्विवेक विकला : 'मज्जमंसं' मयं मांसं 'लसुणं च ' कशुनं च है । इसके अतिरिक्त यह भी नियम नहीं कि लवण ही रसजनक है। मिश्री, शर्करा घृत आदि पदार्थ भी रसोत्पादक होते हैं।
इसके अतिरिक्त यहाँ यह शंका उत्पन्न होती है कि द्रव्य से गण का त्याग मोक्ष का कारण है या भाव से ? प्रथम पक्ष तो समी. चीन नहीं है, क्यों कि जिस देश में लवण नहीं पाया जाता वहाँ के सभी निवासी द्रव्यतः लवणत्यागी होते हैं, अतएव उन सभी को मोक्ष प्राप्त हो जाना चाहिए। यदि कहो कि यह आपत्ति हमें इष्ट है, सो ठीक नहीं, क्यों कि यह मानना प्रत्यक्ष और अनुमान से विरुद्ध है । अगर कहो कि भाव से लवणत्याग करना मोक्ष का कारण है तो फिर भाव ही मोक्ष का कारण ठहरा। ऐसी स्थिति में लवणत्याग का क्या महत्व रहा ?
कई अज्ञानी मद्य, मांस और लहसुन खाकर संसारवास ही बढाते हैं। નિયમ નથી કે લવણુ જ રસજતક છે. સાકર, ખાંડ, ઘી આદિ પદાર્થો પશુ रसात् डेय छे.
વળી અહી એવી પણ શંકા ઉદ્ભવી શકે છે કે ‘દ્રવ્યની અપેક્ષાએ લવના ત્યાગ કરવાથી મેાક્ષ મળે છે, કે ભાવની અપેક્ષાએ તેના ત્યાગ કરવાથી મેક્ષ મળે છે ? પ્રથમ પક્ષ (દ્રવ્યની અપેક્ષાએ લત્રણના ત્યાગ કરવાથી માક્ષ મળે છે, એવી માન્યતા) ખરાખર નથી, કારણુ કે જે દેશમાં લવશુ જ મળતું નથી, તે દેશમાં નિવાસ કરનારા સઘળા લેડી દ્રવ્યની પેક્ષાએ લત્રણ ત્યાગી જ હોય છે, તે તે સઘળા લેાકેાને મેક્ષપ્રાપ્તિ થતી હશે, એવું માનવાના પ્રસ`ગ ઉપસ્થિત થશે ! ને આપ એવી દલીલ કરતા હા કે એ તા ઇષ્ટાપત્તિ છે,’ તેા એ વાત પણ ઉચિત નથી, કારણ કે એવું માનવુ' તે પ્રત્યક્ષ અને અનુમાનથી વિરૂદ્ધ છે, જો તમે એવુ માનતા હૈ કે ભાવતઃ લવણત્યાગ કરવાથી મેક્ષ મળે છે, તા ભાવ જ મેાક્ષનુ' કારણુ સિદ્ધ થશે ! એવી સ્થિતિમાં લત્રત્યાગનું શું મહત્વ રહે છે ?
કેટલાક અજ્ઞાની લેકે માંસ, મદિરા અને લસણુ ખાઈને સ‘સારવા સમાં જ વૃદ્ધિ કરતા હાય છે.
For Private And Personal Use Only
