________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. १ नारकीयवेदनानिरूपणम् ३५ -चूर्णितशिरस्कान् (फुरते) स्फुरतः-इतस्ततश्चलतः (नेरइए) नैरयिकान् (परिवत्तयंता) परिवर्तयन्तः (सजीवमच्छे ।) सजीवमत्स्यानिव (अयोकवल्ले) अय:कवल्यां-लोहकटाहे (पयंति) पचन्तीति ॥१५॥
टीका---'पुणो' पुनस्ते परमाधार्मिकाः 'रुहिरे रुधिरे, नारकीयजीवानां शस्त्रघातेन निस्सृतरुधिरान् 'वच्चसमुस्सिअंगे' वर्चसमुच्छ्रितांगान्-वपधानानि समुच्छ्रितानि अंत्राणि अंगानिश येषां तान् भल्लाघातेन निस्मृतांत्रान् मिन्नुनमंगे: भिन्नोत्तमाङ्गान् , भिन्नानि प्रस्फुटिनानि उत्तमांगानि शिरांसि येषां ते तथा. विधान दण्डप्रहारेण प्रस्फुटितमस्तकान ‘फुरते' स्फुरतः, इतस्ततश्चलतः 'णेरइए नैरयिकान्' नारकिजीवान् परिवत्त यंता परिवर्तयन्तः इतस्ततो लोठयन्तः 'अयोकल डे' अयःकवल्याम् , लौहनिर्मितकटाहे। 'सजीवमन्छेव' सजीवमत्स्यानिव 'पयंति' पचन्ति । लोहकटाहे क्षिप्ता इतस्ततः तान नारकजीवान परिभ्रामयन् ते परमाधार्मिकाः पचन्तीति ॥१५॥ हो जाता है, वे फडफडाते तरफरते रहते हैं। नरकपाल उन्हें इधर उधर पलटते हुए सजीव मत्स्यों की तरह लोहे की कढाई में पकाते हैं ॥१५॥
टीकार्थ--परमाधार्मिक शस्त्रों का आघात करके नारक जीवों के शरीर में से रुधिर निकालते हैं। उनके अंग अथवा आंतें मल के द्वारा सूज जाती हैं । डण्डों के प्रहार से उनके मस्तक फूट जाते हैं । वे फड़फड़ाते रहते हैं । उनको इधर उधर पलटते हुए लोहे की कढाई में सजीव मत्स्यों की भांति पकाते हैं । उन नारकों को लोहे की कढाई में डालकर इधर उधर उलट पलट करके परमाधार्मिक देव उन्हीं के रुधिर में उन्हें पकाते हैं ॥१५॥
સૂત્રાર્થ–વળી પરમધામિકે નારકને પિતાના રુધિરમાં પકાવે છે. તેમનું શરીર મળથી પરિપૂર્ણ થઈ ફૂલી જાય છે અને મસ્તકના ચૂરેચૂરા થઈ જાય છે. જેવી રીતે જીવતી માછલીઓને લે.ઢાના તાવડામાં તાવેથા વડે આમતેમ ફેરવી ફેરવીને પકાવવામાં આવે છે, એ જ પ્રમાણે નારકોને પણ પકાવવામાં આવે છે. ત્યારે તે પરાધીન નારકા તરફડિયાં માર્યા કરે છે. ઉપર
ટીકર્થ–પરમાધાર્મિક દેવતાઓ નારકોના શરીરમાં ભેંકી દઈને, તેમાંથી લેહી વહેવરાવે છે. તેમના અંગે અને આંતરડાં મળ દ્વારા સૂકી જાય છે. લાકડીઓના પ્રહારથી તેમનાં મસ્તક ફૂટી જાય છે. તે નારકે દુખ અને ભયથી સદા તરફડતા રહે છે. પરમધામિકે તેમને સજીવ માછલી. એની જેમ લેઢાના તાવડામાં આમતેમ ઉલટાવી સુલટાવીને તેમના જ લેહીમાં પકાવે છે. ૧૫
सु. ४६
For Private And Personal Use Only
