________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५३२
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
टीका-'पुढोवमे' पृथ्व्युपमः-पृथ्व्या उपमा विद्यते यस्य स पृथ्व्युपमो. भगवान् महावीरः, यथा खलु पृथिवी सकलपाणिनामाधाररूपा आधारकत्वात् तथा भगवान् सर्वप्राणिनामभयदानात् सदुपदेशदानाद्वा आधारः, अतः पृथिव्याः सादृश्यं भगवतो भवति । अथवा-पथा-पृथिवी सर्वसहा भवति, 'ससहा वसु. मती वसुधो: वसुन्धरा' इत्यमरात्, तथा भगवानपि सोपसर्गान सम्यक सहते, अतोऽपि पृथिव्याः सादृश्यं भवति भगवन्महावीरे । 'धुणई' धुनोति-अपनयति अष्टप्रकारकं कर्म इति । तथा-विगयगेडी' विगतमृद्धिः-विगता विनष्टा बाह्याभ्यन्तरपदार्थेषु गृद्धिः-गृद्धिभावो यस्य स विगतगृद्धिः। 'सणिहिण कुम्बई' सन्निधिं न करोति, सन्निधान सनिधिः, स च द्विविधः, द्रव्यभावभेदात् । ___टोकार्थ- भगवान महावीर पृथ्वी के समान हैं। जैसे पृथ्वी समस्त प्राणियों को आश्रय देने के कारण आधार है, उसी प्रकार भगवार सब प्राणियों को अभय देने तथा सदुपदेश देने के कारण आधार हैं । अतएव भगवान् पृथ्वी के सदृश हैं । अथवा जैसे पृथ्वी 'सर्वसहा' अर्थात् सभी कुछ सहन करने वाली है, अमरकोष में भी कहा हैसर्वसहा, वसुमती, वसुधा, उर्स और बसुन्धरा, यह सब पृथ्वी के नाम हैं। भगवान् समस्त उपसर्गों को सहन करने वाले हैं, इस कारण भी भगवान् में पृथ्वी की सदृशता है। भगवान महावीर आठ कर्मों के विनाशक हैं। वे बाह्य और आभ्यन्तर सभी प्रकार के पदार्थों में गृद्धि (आसक्ति) से मुक्त हैं। वे किसी प्रकार की सनिधि-संचय नहीं करते। सनिधि दो प्रकार की है-द्रव्य सन्निधि और भावसनिधि । घृत,
ટીકાથ–મહાવીર પ્રભુ પૃથ્વીના સમાન છે. જેમ સમસ્ત પ્રાણીઓને આશ્રય દેનારી હોવાને કારણે પૃથ્વી તેમને આધાર કહેવાય છે, એ જ પ્રમાણે ભગવાન મહાવીર સમસ્ત જીવને અભય દેનારા તથા તેમને સદુપદેશ દેનારા હોવાને કારણે સમસ્ત જીવોના આધાર છે. તે કારણે તેમને પૃથવીના સમાન
ह्या छ. २५५१-२ Yी सर्वसहा" सघनु सडन ४२नारी छे, मेस પ્રમાણે ભગવાન મહાવીર પણ ઘેર પરીષો અને ઉપસર્ગો સહન કરનારા છે. सभषमा ५५ युं छे 3-" सर्वसहा, वसुमती, वसुधा," सुधा, Gh અને વસુરા, આ બધા નામે પૃથ્વીના જ છે. ભગવાન સમસ્ત ઉપસર્ગોને સહન કરનારા હોવાથી તેઓમાં પૃથ્વીની સમાનતા છે. તેથી ભગવાન મહાવીર આઠ કર્મોને ક્ષય કરનારા છે. તેઓ બાહ્ય અને આભ્યન્તર બધા પ્રકારના પદાર્થોમાં વૃદ્ધિભાવ (આસક્તિ)થી રહિત હતા. તેઓ કઈ પ્રકારની સબ્રિષિ
For Private And Personal Use Only
