________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- सूत्रकृताङ्गसूत्रे इत्यर्थः । (अणाऊ) अनायुः न विद्यते चतुर्विधमपि नरामरनारकतिर्यंचायुर्यस्य सोऽनायुः, कर्मवीजानां विनाशेन पुनरुत्पत्तेरभावात् । भगवान् महावीरः सकल. पदार्थानां द्रष्टा केवली च । मूलोत्तरगुणाभ्यां विशुद्धचारित्रपालकोऽतिधीर स्तथा स्थितात्मा। सर्वेभ्योऽपि उत्तमो विद्वान् बाह्याभ्यन्तरग्रन्थिरहितो निर्भयः आयुरहित वासीदित्यर्थः ॥५॥ मूलम्-'से भूइपण्णे अणिएं अचारी ओहंतरे धीरे अर्णतचक्खू ।
अणुत्तरे तप्पइ सुरिए व, वेइरोयर्णिदेव तमं पगासे ॥६॥ - छाया-सभूति प्रज्ञोऽनिकेतचारी ओघन्तरो धीरोऽनन्तचक्षुः।
_अनुतरं तपति मूर्य इव वैरोचनेन्द्र इव तमः प्रकाशयति ॥६॥ रहित होने के कारण समस्त भयों से रहित थे। चारों प्रकार की आयु से मुक्त थे, क्योंकि कर्म बीज का उन्मूलन कर चुके थे, अतएव उनका पुनः जन्म होना संभवित नहीं था।
आशय यह है कि भगवान महावीर सकल पदार्थों के द्रष्टा केवली थे। मूल और उत्तर गुणों से विशुद्ध चारित्र के पालक थे, अत्यन्त धीर तथा स्थितात्मा थे। सब से उत्तम ज्ञानी, बाह्याभ्यन्तर परिग्रह से रहित, निर्भय थे। और आयु से वर्जित थे ॥५॥ 'से भूइपण्णे' इत्यादि।
शब्दार्थ-से-सः' वह भावान बर्द्धमान महावीर स्वामी 'भूइपण्णेभूतिप्रज्ञः' अनन्तज्ञानवाले और 'अणिए अचारी-अनियताचारी' अनियताचारी अर्थात् इच्छानुसार विचरने वाले 'ओघंतरे-घन्तरः संसार ભયથી રહિત હેવાને કારણે તેમને નિર્ભય કહ્યા છે. તેઓ ચારે પ્રકારના આયુથી રહિત હતા, કારણ કે તેમણે કર્મબીજને ઉચછેદ કરી નાખ્યું હતું, તે કારણે સંસારમાં તેમને ફરી જન્મ લેવાને ન હતો.
તાત્પર્ય એ છે કે મહાવીર ભગવાન સમસ્ત પદાર્થોના દ્રષ્ટા-કેવળીહતા, તેઓ મૂળ અને ઉત્તરગુણેથી યુક્ત વિશુદ્ધ ચારિત્રનું પાલન કરનારા હતા. અત્યન્ત ધીર તથા સ્થિતાત્મા હતા. તેઓ સર્વોત્તમ જ્ઞાની, બાહ્યા અને આભ્યન્તર પરિગ્રહથી રહિત, ભયરહિત અને આયુથી રહિત હતા. ૫
'से भूइपण्णे' त्याहि
शमहा-से-सः' ते मवान् भान महावीर स्वामी 'भूइपण्णेभूतिप्रज्ञः' मनन्तज्ञान पणा अने 'अणिए अचारी-अनियताचारी' भनियताया अर्थात २छानुसार १२पापा 'ओघंतरे-ओघन्तरः' ससार सागरने पार
For Private And Personal Use Only
