________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. थु. अ. ३ उ. ४ स्खलितस्य साधोरुपदेश:
१५३
यन्ति ते तस्थ' तत्र = तस्मिन् मोक्षमार्गविचारप्रवाहे समु स्थिते सति - 'आरि ari' आर्यमार्गम् आरात् दूरं जातः सर्वहेयधर्मेभ्यः इति आर्यः स चासौ मार्ग इति आर्यमार्गः । भगवता सर्वज्ञेन महावीरेण प्रदर्शितो मोक्षमार्गः तादृशमार्य मार्ग ते परित्यजन्ति । तथा 'प मं समाहिए' परमं च समाधि = सम्यक्दर्शनज्ञानचारित्रयात्मकं रनत्रयं च परिहरन्ति ते सर्वथैव मन्द्रः चातुर्गतिक संसारकान्तारमेव सर्वदा परिभ्रमन्ति ।
तथाहि यत्तैरभिहितम् - 'कारणानुरूपमेव कार्य जायते' तत्र युक्तम् । कदाचिदन्यथाभावस्यापि दर्शनात् यथा दृश्यते-गर्दनमुत्र योगेन गोमयात् वृश्चिकस्य आदि कायक्लेश सहन करने से नहीं । कायक्लेश से तो उलटा आर्त्तिध्यान उत्पन्न होता है ।
मूढमति शाक्य आदिकों का यह कथन है । इस कथन को मान्य करके जो अज्ञानी आर्य अर्थात् समस्त हेय । (त्यागने योग्य) धर्मों से दूर एवं श्रमण भगवान महावीर के द्वारा उपदिष्ट मोक्षमार्ग का परित्याग कर देते हैं तथा परमसमाधि अर्थात् सम्यग्दर्शन आदि को त्याग देते हैं, वे सर्वथा मन्द प्राणी चातुर्गतिक संसाररूपी अटवी में भटकते हैं ।
कारण के अनुरूप ही कार्य होता है, उनका यह कथन एकान्त रूपसे समीचीन नहीं है । कभी कभी इस नियम का भंग भी देखा जाता है, अर्थात् कारण से विलक्षण भी कार्य होता है । जैसे गर्दभ
કે સુખ વડે જ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે, લેચ આદિ કાયદ્દેશ સહન કરવાથી સુખની પ્રાપ્તિ થતી નથી. કાયલેશ દ્વારા તા ઊલટુ'આન્ત ધ્યાન થાય છે. મૂઢમતિ શાકય આદિ પરતીવિકાની ઉપયુક્ત માન્યતા છે. આ માન્યતાને માન્ય કરીને એ સમરત હેય (ત્યાગ કરવા ચૈાગ્ય) ધર્મથી ભિન્ન એવા શ્રમણુ ભગવાન્ મહુવીર દ્વારા પ્રરૂપિત સર્વત્કૃષ્ટ મેક્ષમા'ના પરિયાગ કરે છે તથા પરમ સમાધિના-સમ્યગ્દર્શન આદિના ત્યાગ કરે છે, એવા મન્દમતિ લુકો ચાર ગતિવાળા સંસારરૂપી કાનનમાં ભટકથા કરે છે. ‘કારણને અનુરૂપ જ કાય થાય છે,' રૂપે (સ‘પૂર્ણત:) ચૈગ્ય નથી, કાઇ કેઇ વાર જોવામાં આવે છે. એટલે કે કારણથી જુદા જ शडे छे. प्रेम -
આ પ્રકારનું તેમનુ કથન એકાન્ત આ નિયમમાં ભોંગ પણ થતા પ્રકારનું કાર્ય પશુ સ‘ભવી
ગધેડાના મૂત્ર સાથે છાણુના ચૈાગ થવાથી વીછીની ઉત્પત્તિ થાય છે, દાવાનળ વડે બળી ગયેલા નેતરના મૂળમાંથી કદલી વૃક્ષની ઉત્પત્તિ થાય છે,
सू० २०
For Private And Personal Use Only
