________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
३४०
सूत्रकृताङ्गसूत्रे (णिहो) न्यक्-नीचैः (णिसं) निशामन्धकारं (गच्छ) गच्छति माप्नोति तथा स्वकृतकर्मणा (अहो सिरं क१) अधः शिरः कृत्वा (दुग्गं) दुर्ग विषमं यातनाम्थानं (उवेइ) उपेति गन्छवीति ॥५॥ ___टीका-'पागन्मि' पागल्भी-मागल्भ्यं धाष्टयम् , तद्विद्यते यस्य स मागरमी, तथा 'बहूणं पाणे विवाति' बहूनामतिपाती-बहूनामने केषां पाणिनाम् अतिपाती, अतिपातयितुं घातयितुं शीलं विद्यो यस्य सः। अनेकेश पाणिनां विनाश कुर्वनपि धाटात् विनाशे नास्ति कश्चिदोषः यथा वैधी हिंसा हिंसैव न भवति, राज्ञामयमुदारो धर्मः यत् आखेटकादिकरणम् । 'न मांसभक्षणे दोषो न मये न च मैथुने।' इत्यादि। 'अनिबते' अनिर्वृतः कदाचिदप्यननुपशान्तः क्रोधाग्निनाऽनुक्षणं दंदह्यमानो वाल:--अज्ञो रागद्वेषोदयवर्ती 'अंतकाले' अन्तकाले-मरणपश्चात् नीचे अन्धकार में गमन करता है तथा अपने किये कर्म के उदय से सिर नीचा करके विषम यातनास्थान को प्राप्त होता है ॥५॥
टीकार्थ--जो प्राणी धृष्ट है, यहुन जीवों का हनन करनेवाला है और अनेक प्राणियों का घात करता हुआ भी धृष्टतापूर्वक कहता है कि हिंसा में कोई दोष नहीं है । जैसे-वेद में विधान की गई हिंसा तो हिंसा ही नहीं ? शिकार खेलना तो राजाओं का उदार धर्म है ! 'न मांस भक्षणे दोषो' इत्यादि। .. न मांस भक्षण में दोष है, न मद्यपान में दोष है और न मैथुन सेवन में दोष है इस प्रकार की धृष्टता करके पापों का सेवन करते है
और जो कभी शान्त नहीं होता, सदैव क्रोधरूपी अग्नि से जलता रहता है, जो अज्ञ अर्थात् राग द्वेष के उदय से युक्त रहता है, वह जीव પૂરું કરીને નીચે અંધકારમાં ગમન કરે છે, તથા તેમણે કરેલાં કર્મોના ઉદયને કારણે ત્યાં તેમને નીચી મુડીએ વિષમ યાતનાઓ સહન કરવી પડે છે. પા
ટીકાથે--અનેક જીની હત્યા કરનાર કેટલાક મનુ એવાં ધણ થઈ ગયા હોય છે કે તેઓ એવું કહેતા પણ લજવાતા નથી કે પ્રાણીઓની હિંસા કરવામાં કોઈ દેષ નથી તેઓ એવી દલીલ કરે છે કે વેદમાં યજ્ઞ, હોમ, હવન આદિ જે જે કરવાનું કહ્યું છે, તે બધું કરવાથી તે હિંસા જ થતી નથી. શિકાર ખેલે, એ તે રાજાઓનો પવિત્ર ધર્મ છે. કહ્યું પણ છે है-'न मांसभक्षणे दोषो' त्याह-- ' “માંસનું ભક્ષણ કરવામાં કઈ દોષ નથી, મદિરાપાન કરવામાં પણ કેઈ દોષ નથી અને મૈથુન સેવન કરવામાં પણ કોઈ દેષ નથી. આ પ્રકારની પષ્ટતા કરીને તેઓ પાપોનું સેવન કર્યા કરે છે. એવા જ મરીને નરકમાં
For Private And Personal Use Only
