________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૩૪૨
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूत्रकृता सूत्र
अन्वयार्थ :- 'परहस्त्रयाणं' परमधार्मिकाणाम् 'हण' इन- मारय 'छिंदह' छिन्त 'भिदह' भिन्त 'दहन' दह - इति' इति इत्याकारकान् 'सदे' शब्दान- भयंकरशब्दान् 'सुणिवा' श्रुत्वा 'भयभिन्नसन्ना' भयभिन्नसंज्ञाः - नष्टान्तःकरणवृत्तयः 'ते नारगाओ' ते नारकाः 'कंति' कांक्षति - इच्छन्ति (कं नाम दिसं वयामो) को नाम दिशं व्रजामः येनैतादृशमहाघोरारवदारुणस्य दुःखस्य श्राणं स्यादिति ॥ ६ ॥
>
टीका - संपति नरकवर्तिनो जीवा यां दशामनुभवति, तामेव पुनरपि दर्शयति - 'परहम्मियाणं' परमधार्मिकाणां मनुष्यादिभत्रं परित्यज्य नरके समुत्पन्नाः जीवाः तत्र विद्यमानानां परमधार्मिकाणाम् 'ण' हत- महारं ममहापरिग्रहादि क्रूरकर्माणि कृत्वा ऽत्रागतस्य मुद्ररादिना शिरस्ताडयत 'छिंदह' छिन्त खड्गादिना 'मिदह' भिन्त भकादिना विदारयत 'दद्द' दहत- अग्न्यादिना ज्वालयत, इत्यादिजिनकी नष्ट हो गई है ऐसे वे 'ते नारगाओ-ते नारकाः' वे नारक जीव 'कंति - कांक्षन्ति' चाहते हैं कि 'कं नाम दिसं वयामो-कां नाम दिशं व्रजामः' हम किस दिशा में भाग जाय ॥ ६ ॥
अन्वयार्थ -- परमा धार्मिक देवों के मारो, काटो, भेदन करो, जला दो, इस प्रकार के शब्दों को सुनकर भय के कारण संज्ञाहीन हुए नारक जीव सोचते हैं कि हम किस दिशा में भाग जाएँ ॥ ६ ॥
टीकार्थ-- नरक में रहनेवाले जीव जिस दशा का अनुभव करते हैं, उसे दिखलाते हैं- मनुष्य या तिर्थच भय का त्याग करके नरक में उत्पन्न हुए जीव वहां के परमाधार्मिक देवों की वाणी सुनता है, जैसेयह महारंभ और महापरिग्रह आदि क्रूर कर्म करके आया है, मुद्गर से इसका सिर फोड़ दो, खड्ग से काट डालो, भाला आदि से विदा
'ते नारगाओ - ते नारकाः' थे ना२४ । 'कति कांक्षन्ति' छे छे है- 'कं नाम दिसं वयामो-को नाम दिशं वज्रामः' अभे उ दिशामा लागी ४६ ॥ ॥ सूत्रार्थ--'भारी भयो, लेही नाओ, भावी हो,' इत्यादि परमधार्मि દેવાના શબ્દોને સાંભળીને ભયને કારણે સંજ્ઞાહીન (ભાન ભૂલેલા-એષાકળા) બનેલા નારકે એવા વિચાર કરે છે કે કઈ દિશામાં ભાગવાથી પરમાધામિક हेवाना त्रासमांथी भाषये मयी शाशु !' ॥६॥
ટીકા--નરકમાં ગયેલાં જીવે કેવાં દુ:ખ સહન કરે છે, તેનુ' હવે વર્ણન કરે છે-નરકમાં પરમાધાર્મિ ક દેવાના આ પ્રકારના ભયજનક શબ્દો વારવાર સ`ભળાતા હોય છે-‘આ જીવ મહાભ અને મહાપરિગ્રહ
આદિ કર કર્મો કરીને અહી આવ્યા છે, સુગર વડે તેનું માથું ફાડી નાખે, ખઠક વડે તેનું ગળું કાપી નાખા, ભાલા વડે તેનુ શરીર વીધી નાખે, તેને
For Private And Personal Use Only