Book Title: Trishashti Shalaka Purushcharitam Mahakavya
Author(s): Hemchandracharya, Subodhchandra Nanalal Shah
Publisher: Gangabai Jain Charitable Trust Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090518/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutajJAnaprakAzanamAlA - puSpaM prathamam mo'tyu NaM samarasa bhagavao mahAvIrassa | kalikAla sarvajJa - AcAryamukuTamaNi - zrImad hemacandrasUribhyo namaH / suvizuddhamArgaprarUpaka sugRhItanAmadheya AcArya ziroratna zrImadvijayarAmacandra sugyo namaH / kalikAla sarvajJa - AcArya ziromaNizrImad hemacandrasUrIzvaraviracitam tripaSTizalAkApuruSacaritam mahAkAvyam [ tatra ca idam ] dazamaM parva ( pAThAntara- TippaNyAdinA alaMkRtam ) saMzodhakaH saMpAdaka subodhacandra nAnAlAla zAha ityAkhyaH KUU prakAzakan zrImatI gaMgAbAI jaina ceriTebala TrasTa, vilepArale, muMbaI - 56 Here Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzavIra nivedana prakAza ko ya ni ve da na ananta karugAnA mahAsAgara, devAdhideva, caramatIrthapati, bhagavAna zrI vardhamAna svAmInI tathA mArA dharmadAtA, suvizuddha jinamAnA prarUpaNayA tilamAtra paNa calita na banAra, A du:pamakAlamA paNa jinadharmanI adbhuta prabhAvanA karavA dvArA prAcIna AcArya bhagavanonI smRttine tAjI karAyatA, aneka jIvone bodhibIja prApta karAvanAra, vyAkhyAnavAcaspani, muvizAla munigaNanA adhini, AcArya zaromaNi, prAta:smaraNIya, zrI dhI zrI zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajImahArAjanI Acantya kRpAnA yoge zrutajJAnaprakAzanamAlAnA prathama puSpa rUpa A zrI triSaSTizalAkApuruSacarita dazama parva grantha te paramAtmA zramaNabhagavAna zrI vardhamAnasvAmI prati ananyabhaktibhAva dharanArA ebA A granthanA adhikArI mahAnubhAvo samakSa mUkabAnI taka maLavA badala anuema AnaMda anubhavu chu mArA paramatAraka gurudeva, AcAryaziromaNi, zrImada vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAja, potAnI dharmadezanAmAM, puNyanA yoge prApta thavelA dhanano sAta kSetromAM vyaya kI levAno upadeza niraMtara ApatA ja rahyA che. te paikI jinAgamanI bhakti ra paNa eka mahattvana kSetra ke te huM sAMbhaLato hatI, bIjI tarapha triSaSTi zalAkApuruSacarina granthana dazamu parva chellAM keTalAMya varSodhI aprApya nahIM to duSprApya banI gayuM hatuM ane ganaM punarmudraNa karAvabAnI ati jarUrata che ga paNa avAranavAra sAMbhaLavA maLatuM tuM. parantu, pana mudraNa koDa viziSTa koTie thAya to ThIka ema paNa keTalAka nahAnubhAvona mAnadhuM hataM. *CKitKARAM // caar| Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA TrasTe nirNaya karyo ke A pAvana kAryano lAbha amAre lyo, parantu saMpAdana kema kara ? jUnI hasta prato uparathI pAThAntaro kebI se aisA viSaya kore kA ? te sarva viSayomA ame ajANa hanA ane tethI koi evI vyaktine zodhanA hatA ke je A sarva kAryoMne sucArurUpe saMmALI zake. chevaTe mArA dharmamitra, bhAI zrI subodhacandrabhAIne A kArya mATe meM vinaMti karI ke 'A kArya tama suMdara rIne karI Apo 'temaNe paNa keTallAMka sUcanA karanA pUrvaka mArI vinaMti svIkArI. temanAM sarva sUcano ame svIkAryA je paikI mukhya sUcana e hatuM ke Aja pUrve zrI jainadharmaprasAraka sabhA - bhAvanagara taraphathI je dazama parva upAyuM che tenA paravI ja mudraNa na karAvanAM jUnI hastaprato parathI ja mudraNa karAvayuM A rIte mudraNa karAvavAno nirNaya thatAM ja jUnI hastAnato meLavavAnI ame koziza karI ane paramapUjya, AcAryabhagavaMta, zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA vidvAn zivyaratna, pUjyapAda AcArya zrI vijayakana kancandrasUrIzvarajI mahArAjanI kRpAdhI ame saMbhAvanA nItivijaya zAstrasaMgrahanI, vikramanI mI zatAbdImA lakhAyelI prati mevA bhAgyazAlI banyA. te pachI paramapUjya AcArya bhagavaMta, zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA vinayI ziSyaratna, pUjyapAda AcArya zravijayamahodaya sUrIzvarajI mahArAjanI kRpAthI umoInA AryajaMbUsvAmImuktAbAI jaina zAnamaMdirI vikramanI sattaramI zatAbdImAM lakhAyelI prati meLAvA ase bhAgyazAlI banyA // pAMca Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakI nivedana Re-04- 47 ane tyAravAda, mArA kalyANamitra zrI harSadabhAI maNilAla saMghayonA saujanyathI, amadAbAdanA lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya vidyAmaMdiranI vikramanI sattaramI zatAbdImA lakhAyelI prati meravayA ame bhAgyazAlI banyA. uparokta traNeya prano zrI subodhacandradine ApI ane tenA parathI pAThAMtaro bagere levAnI ane suyogya saMpAdana karavAnI ama temane vinaMti kI ane te kArya temaNe saMpUrNa kayu. suMdarakA nAma sunA alezatira isa muga A badhI amArI abhilASAo pUrNa karavAnI ame banatI koziSa karI ke chatAM ame temA keTalA saphala banyA chIe teno nirNaya A andhanA pAThako svayameva ja karI le. A prantha chapAtAM ja tenA agAuthI grAhaka thavA mATe je je saMgho tathA TranToe potAnA hastakanA jJAnakhAtAonI rakamo amane ApakA dvArA sahAya karI che te te saMghonA tathA TramTonA ane AbI preraNA ApanAra pUjya guru bhagavaMtonA ame atyaMta upakRta choe. A grantha pUjya sAdhu sAdhvIjI mahArAjone vinAmUlye ApI zakAya te mATeja jhAnakhAtAonI rakamono ame svIkAra kayoM ke anyathA AvI rakamono svIkAra karayo amArA mATa doSarAtra hato eTalo khUlAmo karI laSo Avazyaka samajuM hUM, // cha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMpAdana pALa rAta divasa joyA vinA te suMdaramAM suMdara kema bane tevo niraMtara prayAsa karanAra ane Ane potAnuja kArya samajI vyavasthita rIte pUrNa karanAra mArA dharmamitra bhAI zrI subodhacandra nAnAlAla zAhanA ame atyaMta RNI chIe. sAInAtha TAIpogrAphI presanA saujanyabharyA vyavahArathIja ame mAtra pAMca mAsanA TukA gAvyamAM A 35 pharamAno graMtha prakAzita karI zakyA chIe te badala temanA paNa ame AbhArI bIe. prAnte A zubha ane AtmakalyANakara kArya dvArA kArI pAThaka mahAnubhAvo potAnA dustara saMsArane tri. saM. 2033, mAgha zukla pUrNimA zukravAra tA. 4--2-1977 ame, ane A granthanA adhyayana dvArA A manthanA adhiko karo eja eka abhilApA sAdhe viramuM chaM. prANalAla suMdarajI kApaDiyA vyavasthApaka, zrI gaM. jai. ce TrasTa *** // sAta Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi Sa yA nu kramaH viSayAnukra 1-2 / / 8-10 10-15 prathamaH sargaH nagrasArabhavavarNanam marIcibhavavarNanam madhyavartino bhavAH vizvabhUtibhavavarNanam, tripraSTabhavanim, madhyatino bhayAtra priyamitracatribhavavarNanam nandanarAjabhavavarNanam antimadevabhavavarNanama, dvitIyaH sargaH devAnandAkukSI pramo: avataraNam trizalAkuso garbhasaMharaNam garbhAvasthAvarNanama, prabhoH abhigraha 26-27 prabhoH janma, janmAbhiSekA, siddhArthanRpatita utsavana 28-31 nAmasthApanama, AmalakIkrIDA, dekhazAlAmayanaM ca 32-33 prabhoH pANigrahaNama, mAtApitro: devalokagamana ca 34-35 dIkSArtha nandivardhanAnujJA, vArSikadAnam, prannamyAgrahaNaM ca sRtIyaH sargaH dvijAya arthavastradAnam 41-42 gopena kRtaH prathama upasarga: 42-43 dUijjaMtatApasAzrame gamanaM tataH vihArazca 45-47 zUlapANiyanaprasaMga: 18-22 22-23 25-26 / // aatth| Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154-156|| acchaMdakavarNanama 54-58 caNDakauzikavRttAnta; puDAsurakRta upasaH puSpamAmudrikavRttAntaH gozAlasya milanam vividhopasargavarNanama "caturthaH sargaH saMgamakasya ghorA upasargAH 104-115 anye anye upasargAH 115-12camarospAtavarNanama 120-126 candanAvRttAntaH 124-136 karNayoH kIlakIpaNama karSa ca 138-14 prabhoH tapa:gaNanA 141paMcamaH sargaH 142-150 prabhoH kavAlotpattiH, indrabhUtaH zaMkA nannirAsaH 142-148 anyeSAM agnibhUtyAdInAM zaMkAnirasanama caturvidhasaMghasthApanama paSThaH sargaH zreNikajanma sulasAvRttAntaH zreNikacaritram celaNAapaharaNama kRNikasya janma secanakavRttAntaH meghakumAracaritram nandiSeNacaritram 157-160 161-164 164-172 172-247 178-180 181-184 188-190 saptamaH sargaH cellagAya ekarasaMbhaprAsAdanirmANavarNanam Atraphalastanasya vRttAnta: durgandhAvRttAntaH 191-196 196-200 201-204 / nv|| Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukra 204-218 20-261 221.226 227-230 262.263 7.64-266 266-242 AIkumAracaritrama aTamaH sargaH devAnandA RSabhadattayoH pravrajyA jamAlivRttAntaH supriyayana-citrakRta-- zatAnIkacitrasabhAnA vRttAnta: caNDaprayotasya zanAnIkopAra Akramagam mRgAvatyAH kauzalaM ca yA yA mA sA vRttAntaH mRgAvatyAH dIkSA bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi candrasUryayo: mUlavimAnena avataraNam zrI mahAvIropari gozAlakamukta tajolezyAvanim gozAlamya pazcAttApaH, mRtyu:, AgAmibhavAzca gozAlAmA pUrvabhavAH navamaH sargaH hAlikavRttAntaH prasajanacatrima dardurAkadevacaritrama zregikabhAvitIrthakaratnavarNanama puNDarIkakaMDarIkacaritrama paJcadazazatatApasAnAM pratitroprazna mulasAsamyaktvaparIkSA dazamaH sargaH dazAryabhadracaricama zAlibhadadhanyayo: caritrama ekAdazaH sargaH rohiNeyacaritram 285-286 287-300 281-290 .44-245 301-348 ||ds| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 381-382 383-504 310-311 312-313 314-322 323 224-348 caNDapradyotanya zreNikopari AkramaNama, palAyanaM ca abhayakumArasya apaharaNama abhayakumArasya buddhiH muktizna caNDaprayotasya apaharaNa mocanaM ca udAyanatRpaticaritrama dvAdazaH sargaH udAyananRpaticaritraM, mAtri - kumArapAladevacaritraM ca abhayakumArasya pravrajyA kUNikena kRta. zreNikasya kArAgRhe rodhaH zreNikasya matyuH, kUNikamya zokazca ceTakena saha kaNikAya yuddhaM ceTakaraya parAjayazca kUNikamya mRtyuH prabhoH parivAravarNanama trayodazaH sargaH bhagavataH antimA dezanA puNyapAlamaNDalezanya aSTau svAnAH teSAM phala ca bhagavatA kathitAnAM bhAtribhAtrAnAM varNanama prabhoH nirvANa, antima saMskArazca prabhoH nirvANa zrutvA gautamamya vilApaH kebalaM ca mahAkAvyasya samAptiH prazasti: zuddhipatrakam 399-402 4.3-4.4 405-409 41-414 363-378 ||agyaa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [pratAvanA pra . - - stA - - - va - - - nA mohamayAdanubhavapi nAtha ! maryo / nUnaM guNAna gaNacituM na tava bhamena / / kalpAntabAntapayasaH prakaTo'pi ysmaa-| nmIyata kena jaladharnanu ratnarAziH // 1 // (kalyANamaMdira stotra) nirmala AkAzamAM sahasrakiraNothI prakAzI rahelA sUryanA pUrNa prakAzana varNana karavAnI zakti dhUvaDane kadI maLI nathI. kAraNa ke, enI AMkhe prakAzane oLakhabAnI lAyakI ke-vI nathI. pUrNa prakAzane orakhanAnI zakni jene macI che, teya pUrNa prakAzane varNabI zakacA asamartha ja rahe che. kAraNa ke varNananA mAdhananI-zabdonI-zakti mImita che, jyAre varNana to anaMtana kara che ane A maryAdA kavine nahI rahI. ArIne, ghUpa ane kavi, A banenI pUrNa prakAzana vargavayAnI azakti hovA chatAM varNana karavAnA adhikAra aMge banenI yogyatA tahana viruddha che. pUrNa prakAzana varNana karavA ghubaDa anadhikArI ke, tyAre kavino adhikAra abAdhita rahe che. kAraNa ke ghUvaDa prakAzano zatru ke jyAre kavi prakAzanI arthI che. ba Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAga zrI arihaMta paramAtmAnA anaMta guNavaibhavarnu varNana, e AvAja pUrNa prakAzana gIna ke. prastAbanAnA AraMbhe ApalA padyamAMe ananta guNavaibhavane varNanAtIta gaNAvatA kavivarya, atyanta kAvyAtmaka zailIthI zabda sAdhananI maryAdA samajAve che. "dRSTinI ADe AvatA saghaLAya aMtarAyono zraya thavA chatAM zrI kavalI bhagavaMta paNa vItarAganA guNono jJAnAtmaka anubhava karI jhake the, parantu zabdomAM e guNavaibhavanI gaNanA ApabArnu tamane mATeya azakya che. kalpAnnakAla maghaLAMya jalane vamI cUkalA mahAsAgarano ratnavaibhava najare jovA chatA mApI na zakAya ebI e paristhiti che." A rIte guNavaibhavanI niHsImatA samajAvavA chatA nirmala netravAvya 'zrI kalyANamaMdira' nA racayitA tathA anya paNa aneka adhikArI kavIzvaroe zrI vItarAga bhagavaMtanA ni:mIma evA paNa guNavaibhavana, mImita ebA paNa zabdonA mAdhanathI, varNana karya ja. guNonA tIvra anurAgadhI prerAIne zubhAne thayelo-apUrNa evo paNa... A prayatna AzAtanA nahi. paNa, ArAdhanAnI ja prakAra . kAraNake, pUrNane savyA vagara apUrNa kadI paNa pUrNa banI zakeja nahi, A to thaI 'adhikArI' savA azakatonI vAta. parantu 'anadhikArI' evA azaktonI vAta jUdI ja che. kAraNake prakAzanA zatru, pUrNa prakAzana gIta gAya toya e gIta, gIta nathI paNa, mayanI viTaMbaNA che. guNAnuvAdana nAme ebA ghUghaDo pUrNa prakAzana apamAna karanA hoya ke. durbhAgthe Aja kAla AvA ghUvaDo ane nemanA prazaMsakono eka varga ja ubho thayo che. 'sarvajJa'mAM ja zaMkA dharAvanArAoM sarvajJonA caritronI samAlocanAo ke pratAbanAo lakhI zakatA hoya, saMsAranA rasathI romeroma bhIjAyelA, zrI vItarAgabhagavaMtAne orakhAvadhAna sAhasa kheDatA hoya che, paga-mAthA cinAnA to ubhA karIne pUrvAcAryonI racanAo aMga potAnA kiMmatI (1) abhiprAyonI prasAdI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAnI jAye ke phaeNzana thaI par3I che ane AvA banI baiThelA vidvAnona emanuM AMdha anuyAyIpa karanArAo 'dArzanika' nI padavI ApatA hoya che. prastuta grantha, zrI mahAvIra paramAtmAnA Atmika vikAsanI taddana prAthamika bhUmikAthI AraMbhI pUrNavikAsa sudhInA tamAma tatrakAonuM pramANabhUta ane AdarzarUpa nirUpaNa hai. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAno caritrAMnI aneka adhikArI vidvAnoSa karelI racanAomAM, A racanA, enA aneka vaiziSTayone kAeMge alaga tarI Aye evI che anena vA sammAne ko apanAone anulakSIne keTalAka arvAcIna vidvAno karelA vidhAno ane potAnI (ku) mati kalpanAnA unmAdamAM bhagavAna zrI mahAvIradevanA jIvana prasaMgonI karelI rajUAta, mAnI na zakAya paTalI hade paramAtmAnI ghora AzAtanA karanArI ke. ane ebI bakarelI vidvattAnA saMdarbhamAMja prastAvanAne prAraMbhe dhUvaDa ane kavinI dRSTi greno bheda canyoM hai. kharevara zrI zrItarAga paramAtmAnI lavanA sATenuM pUrNa sAmarthya koInuM ya nathI, parantu emanI e vItarAgatAne pAmavAnI tAlavelI dharAvatI vyakti gaMbhe teTalI ajJAna hoya toya, vItarAgane tababAno eno adhikAra abAdhitaja rahe che. jyAre jene vItarAganI vItarAgatA tarapha leza paNa Adara na hoya, zrI nIrthakara paramAtmAonA divya jIvananI TekaDI uDAvatAM jemanI jIbha ke kalama acakArDa na hoya, evAone - mUkhIo game teTalA paMDita gaNatA hoya toya-- zrIvItarAga paramAtmAonA pAvana jIvana aMge eka zabda paNa lakhavA - bolavAno adhikAra navI kArake e ghUbaDonI dRSTi satyanA prakAzane jIravI zakatI nathI, sAcuM samajavAnI pAtratA keLavabAne prastAvanA // cauda Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badale, potAne samajAya te ane teTalaM ja sAcuM mAnavAnI ahaMkArI vRttija satyadarzananI ADeno sahurthI moTo aMtarAya che. ene dUra karyA siyAya potAnA bicArone 'darzana' yA 'cintana'naM ujalaM nAma ApavAthI, te vicAronI kiMmata tukAothI vizeSa vadhatI nathI. itihAsa ane vijJAnane nAme camatkAronI hAMsI karanArAoe itihAsa ane vijJAnanA kSaNe zraNe badalAtA abhigamono camatkAra bhUlayo na joIe.. kharakhara to, kutakAMnA kacarA kharakharIna, manobhUmine zraddhAthI zuddha banAvyA sivAya AzaM caritro bAcana lAbhane badale nukasAna ja kare che. ane mATe ja ne zraddhAne zithila karI nAsvanArA baLone oLakhAyacA ATalo pratikAra prasaMgocita gaNyo che. aMtamAM, anantaupakArI zrI arihaMta paramAtmAonA pAvana-zuddha svarUpane prApta karavAnI jhaMkhanA pUrvaka sarakoDa AvAM pavica caritronu vAcana kare, te vAcana dvArA zuddha AtmasvarUpane pAmavAnA upAyonaM jJAna madhyce ane te upAyone sArI rIte sevIne potAnA zuddha AtmasvarUpane pAmavAnI potAnI jhaMkhanAne saphala banAve evI zubhakAmanA seva' TuM. muni candraguptavijaya vi. saM. 2033, mAha suda 13, budha kalyANa (ji, thA'gA) paMdara Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** prationo paricaya ane gaMketasUci prationo paricaya xsaMketasRSi **** * prastuta viSaSTizalAkApuruSacarita dazama parvana saMpAdana traNa hastalikhita pratoi tathA eka mudita anya ema cArane AMkha sAme savIna karavAmAM Avyu che. je pratione AMkha sAma rAkhIna saMpAdana karAyaMchate prationo paricaya ane saMketa nIce darzAvAyace (, saMkSaka prati A prati, jainazAcyA sthApita zrInItivijayajI zAstrasaMgraha- sthaMbhanatIrthanI thI naM 226, prati naM. 1877, patra 80 pramANa ke. jenuM prathama epa ko che. aMnima pRSTha para mAtra ekaja paMkti che, jemA "zubhaM bhavatu lekhaka pATakayoH // zrI-zrI..zrIkalyANa muyAt" ATalo pATha che. A pratino aMtima bhAga khavAI jayAthI leno lekhanakAla spaSTa samajAle nathI. mAtra 13' ATalA akSaroja paMcAyache jethI pratino lekhanakAla caudamI zatAndino haze tema anumAna thAya ne pani atizaya jIrNa the., Thera Thera jIvAta dvArA prati khavAI gaI, lagabhaga koija pArnu akhaMDita nathI. lipi paDimAtrAmA che. azuddhi paNa pramANathI vadhu, kyAMka cAlu pATho vacamAM chUTI gayA le je 2.-3 pRSTha pachI lagbavAmAM AvyA cha. A badhu jotA A prati, lakhAyA bAda parimArjana thayA vinAnI dekhAya che. * * Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** - * * dareka pRSThamA lAbhaga 17 paMktio cha, dareka paMktimA 60 thI 65 akSaro che, doka pRSThamA lakhANanA madhyabhAgamAM thoDo bhAga koro mUkI bAyaDIno AkAra AlekhAyelo che. dareka pRSThanI be tarapha kAThI zAhInI babbe lITIo be vAra AMkI (vo thoDaM aMtara rAkhI) hAMsiyA pADavAmAM AvyA cha hAMsiyAmA DAyA hAtha taraphanA uparanA bhAgamA 'tri, mahAvIra ca.' lakhI tenI nIce pRSThano AMka lakhAyo che. ane jamaNI tarapha nIcenA bhAgamAM paNa pRSThano AMka AlekhAyo che. jyAre bIjI bAjunA pRSThamAM hAMsiyo koro rakhAyo. granthano prAraMbha " // // ahaM // " lakhIne karAyo che, prati koNe lakhAvI ? koNe lakhI? te jANavArnu kaMija sAdhana upalabdha nathI. / saMkSaka prati lAlamAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmandira-amadAvAdanI kI-482,10550 saMjJaka, patra 2 zrI 175 paryaMtanI A prati cha / prathama patra nathI, 175 muM patra koraM che. "lekhana saMbat 17 mI zatAbdi" evo pratinA kavara para ullekha che, jyAre prati para tevo koI ullekha nathI. 174 mA patranA nIcenA bhAgamAM kAgaLa coDI devAyela ke. prati jI che, dareka patramA 13 paMktio che. dareka paMktimA 40 lagabhaga akSaro cha pratinA dareka pRSThonI bane tarapha kALI zAhIthI Dabbala hAMsiyA pADela cheane te hAMsiyAomAM jarUrI noMdho karAyelI ke je pAthI umerAyelI lAge the. * * ||sttr|| Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aokonA aMko, lAla raMgathI dareka patranA bIjA pRSTha para aMkita karAye che. hareka paSThano madhyabhAga koro rAkhI jaTakoNa banAkara kisa karAyo ke prati parimAtrAmA ane ghaNe sthaLe azuddha ke. pratinA patra 2 thI 11 zAhI DhayyAcI saraDAyelA le. pratinA patroM akhaMDita hai, pratinA lekhaka ke lekhanakALa aMge jAgavAnuM koi ja sAdhana upalabdha nathI D saMjJaka prati- A prati Arya zrI jambUsvAmi jaina muktAbAI AgamamaMdira - DabhoInI DAbhaDA naM. 116, kramAMka naM. 3532 patrasaMkhyA 162 saMjJaka che. A pratimAM patra tathA 157 nathI. uparAMta patra 18 pachI patra 19 ne badale patra 20 lakhavAnI bhUla paNa karAyelI le jene AgaLa paNa sudhArI levAI nathI jethI pratinAM kula patro 262 na hotA 159 ja che, pratino lekhanakA vi.saM. 1629 zrAvaNa suda 12 no ke prati pUrNimApanA zrIpUjya zrI amara tilakasUrikhI che ema pratinA prAntabhAge karAyalA ullekhathI jaNAya patra 1 no Ago bhAga tathA patra 262 nI pAchano bhAga koze the, pratinI cane bAju kALI ane lAla zAhIthI hAMsiyA paDAyelA he pratinA hareka Thano vacalo bhAga koro rakhAyela ke prati paDimAtrAmA lakhAyela ke. dareka pRSThamA 15 paMti.o . daraka paMktimA 30 lagabhaga akSaro ke pratinA hAsiyAmAM bIjA dhIjA manthonA uddharaNo paNa TAMkavAmAM AvyAM che. prati ghaNI zuddha ane sArI sthitimA hai. prationo paricaca ane saMketasUci // aDhAra // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I/ saMzaka mudrita grantha A grantha zrI jaina dharma prasAraka sabhA-- bhAvanagara taraphathI vikramasaMvata 1965 mAM mudrita thayela che je patrAkAre ane 183 patra pramANa che. AmAM sthaLe sthaLe kaThina zabdonA artho pAdanoMdhA apAyA che, parantu koija pAThabhedo ApavAmAM AcyA madhI temaja kayI hastalikhita prati parathI A grantha upAbAyo teno paNa ullakha sAMpaDato nathI, ekaMdara A grantha ghaNo zuddha chapAbAyelo tema kA vinA cAle tema nathI. ognniis| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya ni:sIma upakArI, prabhubhaktinA raMgeotaprota thayelA, kalikAlasarvajJa, AcAryamukuTamaNi, paramapUjya, AcAryabhagavAn zrImad hemacandrasUrIzvarajIe vikramanI teramI zatAbdimA paramAIta zrI kumArapAlabhUpAlanI bhaktibhAvabharI prArthanAthI racela zrI triSaSTizalAkApuruSacarita mahAkAvya dasa parbomAM va cAluM che. uparokta dameya paryona bhAvapUrvaka vAcana, ApaNana asaMkhya varSothI Aja madhIno te itihAsa pUrI pAr3e ke ke je vAcatAM zraddhALu AtmA bhAvavibhora thayA mivAya to na rahe paTalaM ja nahi pAga AvA mahAmanthanA racayitA pratye natamastaka dhayA vinA paNa na rahe. A dase ya parbornu mudraNa aneka varSoM pUrva jainadharmaprasArakasabhA-- bhAvanagara taraphathI karAvAyu hatuM . paraMtu tenA abhyAsI vAcakonI saMkhyA dina pratidina badhatAM te daseya parvo mugamatAthI prApta thavA durlabha banI gayAM hAM. rellA keTalAMka varSoM pUrva A durlabhatA AMkha sAma rAkhIne jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara taraphathI prastuta prandharAjanA 1 thI 6 paryo pAThAntaro AdithI parimArjita karI prakAzita karAyAM ke. prastuta grantharAjanuM dasamuM parva to vapA bItavA chatAMya punaH mudrita thayela na hatuM ane A nyUnatA tarapha | ekavIsa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka muni bhagavato tathA mahAnubhAtra zramaNopAsako dvApAra aMguliviMda barasA raho. saMpAdakIya mudragaNanA vivAgenu utthAna mArA ganajanmanAM puNyAnubaMdhI puSyonA paripAkanA yoge prastuta viSaSTizalAkApuruSacarita-dazamaparnu pAThAMtaro AdithI parimArjana karI saMpAdana ane punarmudraNa karAvayAno nirNaya marA kalyANamitra ana tethI upakArI evA suzrAvaka zrIyuta prANalAla muMdarajI kApaDiyAe ko ane tenI sarva jokhamadArI mArA para mUkI. temaNe eka vAra mane kahayu ke- "ApaNA paramagurudeva ke jamaNe ApaNane zrI jinendra bhagavaMto onTayAvyA, dharmano marma samajAvI samyagdarzana yathAsthina rUpe oLakhAvyu ane bhavano bhaya pedA karyo te-AcAryadeva zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAja potAnI dharmadezanAmAM, satata dhanano sAta kSetramA vyaya karI tene saphala karavAna pharamAbe che ane tethI mAre paNa puNyathI prApta thayela dhanano zakya teTalo vyaya te te kSetramA karayo che. jinamaMdira ane jinabimba A bane kSetromAM yanakiMcita dhanavyaya meM koM meM, trIjA kSetra jinAgamamA mArI icchA, je prantharAja Aje sulabha nadhI ane jemA ApaNA paramatAraka paramezvarana vigatapUrNa jIvanacaritra che te zrI triSaSTizalAkApuruSacarita-dazama parvarnu punamudraNa karAvI te granthanA adhikArI pAThako mATe te grantha sulabha thAya tema karavAnI le." eTale A grantha Aje vAcakonA karakamalo sudhI pahoMcI zakyo hoya to te yaza, paramagurudeva, vartamAna kAlamA ajoDa dharmaprabhAvaka, suvizuddha jinamArganA yathAsthitaprarUpaka AKADCASEARRIAGRA gayAvIsa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAnavAcarapati, AcAryaziromaNi, zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA dharmopadezaneja che. prastuta grantharAjanI mahattA ananta karuNAnA mahAsAgara, traya lokamAM jemanA samAna koI unama nathI evA mahAlokottama, mahApuruSa, mahAbhaTTAraka, caramatIrthapati, zramaNabhagavAna zrI vardhamAnaravAmina A grantharAjamAM AlesthAyalaM sAdyanta jIvana, anyAnya granthakAro dvArA AlakhAyelA te mahAprabhunA jIvanacaritro karatA aneka prakAranI viziSTatA gharASanAraMche. jo ke andhakArazrInA bUdanA kahevA anusAra ja- "ta paramezvaratuM saMpUrNa jIvana AlekhavA koija samartha nadhI. to paNa, jetuM raMDANa mapAya tema nathI evA pravacanarUpI mahAsAgaramAthI kaMIka nAnakaDo aMza laIne A caritra meM gUMthyU he" -A caritra paNa eka nAnakaDo aMza jo to pArI e.paramatAralana saMpUrNa jIvana ke ya, mahAnathIya mahAna haze e vicAra paNa AnaMdavibhora banAcI de che. saMpAdana aMge prastuta granthanA saMpAdananI sarva vyavasthA, jyAre zrIyuta suzrAvaka prANalAlabhAInA AprahadhI mAre svIkAranI paDI tyAre AkSetramA hu~ lagabhaga navA jebo hato. chatAya, A kArya apUrva karmanirjarAnu ke ema samajI meM eno svIkAra ko ane gurukRpAnA bale huM A kArya pUru karI zakIza eyA vizvAsathI A kArya hAtha dharyu: A saMpAdana karayA mATe jeTalI prAcIna halikhita pratio amane maLI zakI, te ame meLavI ane tenA parathI sarva prathama pAThabhedono saMgraha ko. jainadharmaprasArakasabhA dvArA prakAzita dazama parvanA je je pATho AAAAAAAACARRIGANGANAGAR / / tevIsa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdaka azuddha lAgyA nemaja hastalikhita pranionA paNa je pATho vyAkaraNa AdinI dRSTie azuddha lAgyA ne te pAThonI pAThabhedomA ame noMgha lIdhI nathI, kaTalAka parAThA azuddha bA lAgavA unAya vicAraNIya hunA te te pAThabhadomAM saMgRhIta karyA ke. pAThabhedo mATe kI kayI prationo upayoga karAyo no nAmollekha tathA paricaya anyanna Apala ke tethI ne enati kI A jAdI. ____ A rIta pAThabhedo saMgRhIta karyA par3hI jyA jyAM kaThinatama zabdo hatA tenAja artha TakyA cha parannu sarva zabdonA artho lakhavAna ame ucita mAnya nathI. A antharAja sarvAMgazuddha upAya te mAda meM mArAthI banatI pUrI cIvaTa rAkhI ke ane ne mATe mudraNAlayanA vyavasthApakone paNa sUcanAo ApI cha. gupho vAraMvAra tapAsIne sudhArI ApyA che, chatAMya zuddhipatraka mUkabuMja paDayu e mArI potAnI kSati namasI pAThako mane zramA karaze ebI Aza rAkhu cha. prastuta andharAjamA AcAryabhagavaMta zrI hemacandrasUrIzvarajIpa paune potA taraphathI je subhASito TAkyAM che tana alaga batAbavA mATe te te mubhApino nIce pAtI lauMTI mUkI jadA tArakhavAnI ame prayAsa kayoM che. parantu kathAmAM AvatAM pAtro dvArA prasaMge prasaMge uccArAyalA subhApito mAMTa nema karAyu nathI te khAsa dhyAnamA rAbavA yogya cha, vyavasthita saMpAdananA abhAve yA hattapratonI prAptinA abhAve atyAra pUrva mudrita thyelA prastuta caritramA kevI nio thaI che tanuM mAtra ekaja draSTAnta ahI rajU karavaM paryApta thaze. prastuta prantharAjanA . Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA sargano 592 mo zloka nIce mujaba che. jighAMsau sevake cApi nirvizeSasya te nanu / mevA ko nAma kurvIta na yo'hamiva mUDhadhIH // 592 // ahIM saMpAdake kurvIta pachI na yo zabdano artha na samajAtAM eka 'na' umerI tanayo'hamiva mUDhadhIH evo pATha mUkI chApI dIdhuM, paNa Ama karavAthI mAtrAmeLa tUTI gayo teno khyAla to na karyo paNa 'tanayo' lakhavAthI artha paNa badlAI gayo teno ya vicAra na karyo, ane AnA parathI bhASAMtara karanAre paNa 'tanayo no artha 'putra' karI 'putranI jema koNa sevA kare !' evo ja artha chApyo. A saMpAdanamA A ane AvI kSationuM yathAzakya parimArjana karavAmAM Avyu che. paramanistAraka, zramaNabhagavAna, vardhamAnasvAmI paranI ananya zraddhA ane bhaktithI granthakAre A caritra lAyuMcha enAM darzana to vAcakane Dagale ne pagale thAya ke eTale e dRSTie jotA A grantha mAtra jIvanacaritra na rahetAM stutipUrNa jIvanacaritra banI jAya ke e vastu khAsa noMdhapAtra che. 39. upasaMhAra A grantha- akSaraza: vAcana karI zuddhipatraka taiyAra karavAne kArya pUjya AcArya zrI vijayamRgAMkasUrIzvarajI mahArAjanA vidvAn ziSya munirAja zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAje karya ke tathA A andhanI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya prastAvanA, pUjya munirAja zrI amaraguptavijayamahArAjanA zijya, nyAyavyAkaraNanipuga muni zrI candragupta vijayajI mahArAja lakhI ApIche te badala haM ne ubhaya zramaNa bhagavaMtono apakAra mAI. A saMpAdanamA je koI kSatio rahI gaI hoya te aMge vidvAnone vinaMti ke ke- sevI kSatio tarapha dhyAna daure ke jethI bhaviSyamA ne, thavA na pAme, A saMpAdanamA je kaI jinAbAviruddha thavA pAyu hoya teno viSidhe micchAmidukAI ApI, A grantharAjanA bAcanathI samyagdraSTi AtmAo potAnA bodhibIjane nirmala karo evI bhAvanA sAthe viramuM . subodhacandra nAnAlAla zAha vi. saM. 2033 mAgha zukla tRtIyA, zani vilepArale-muMbaI. chanvIsa Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *+ +++++**** zrI zramaNasya bhagavato mahAvIrasya stutiH hatthImu erAvaNamAhu NAta, sIho bhigANaM salilANa gaMgA / pakakhIsu A garule veNudeve, jevvANavAdINiha NAtaputte // 1 // dANANa seTuM abhayappadANaM, mancesu jA aNavajaM vadaMti / tavesu A uttama baMbhaceraM loguttame bhagavaM NAtaputte // 2 // ThitINa siTThA lavasattamA vA, sabhA sudhammA va sabhANa seTThA / . NebANasidhA jadha navvadhammA, Na NAyaputtA paramatthi NANI // 3 // [sUtrakRtAMga sUtra niyukti-] ............A. . . . . . * * * * * * * * * . . . . . . . . . Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa-zrIhemacandrAcAryaviracitaM // zrItripaSTizalAkApuruSacaritam mahAkAvyam // // dazamaM parva // // zrImahAvIracaritam / / // prathamaH sargaH // namo durvArarAgAdivairivAranivAriNe / arhase yoginAdhAya mahAvIrAya tAyine // 1 // athAsya devadevasya devAsuranarArcitam / caritaM kIrtayiSyAmaH puNyavArisarovaram // 2|| asyaiva jambUdvIpasya pratyagvidehabhUSaNe / vijaye'sti mahAvane jayantI nAmataH purI ||shaa / doSIryeNa samutpanna iva navyo janArdanaH / mahAsamRddhistatrAsInnRpatiH zatrumardanaH // 4 // tasya grAme tu pRthivIpratiSThAnAbhidhe'bhavat / svAmibhakto nayasArAbhidhAno grAmacintakaH // 5 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtinApI yAtinisAgara jI mahArAja prathamaH sarga sAdhusambandhabAhyo'pi so'kRtyebhyaH parAGmukhaH / doSAnveSaNavimukho guNagrahaNatatparaH // 6 // so'nyadA varadArubhyaH pRthivIpatizAsanAt / sapAtheyo mahATavyAmAdAya zakaTAnagAt // 7 // tasya cchedayato vRkSAnmadhyandinamupAyayau / jaThare'gniriva vyomni didIpe tapano'dhikam // 8 // bhRtakairnayasArasya sArA rasavatI tadA / samayaharupaninye maMDapAbhataroradhaH // 9 // kSudhitastRSito vApi yadi syAdatithirmama / taM bhojayAmIti nayasAro'pazyavitastataH // 10 // kSudhitAstRSitAH zrAntAH saaryaanvessnnttpraaH| gharmAmbhaHplutasarvAMgAH sAdhavazcAyayustadA // 11 // sAdhvamI sAdhavo me'trAtithayaH samupasthitAH / cintayanniti natvA tAn so'bravId grAmacintakaH // 12 // bhagavanto bhavanto'syAmaTavyAM kathamAgatAH / ekAkinaH zastriNo'pi paryaTanti na khatviha // 13 // te'pyabhyadhurvayaM sthAnAt sArthena prasthitAH purA / grAma praviSTA bhikSAyai yayau sArthastadaiva hi // 14 // anAttabhikSAzcalitAH sArthasyAnupadaM vayam / Agacchanto mahATavyAmasyAM niptitaasttH||15|| nayasAro'bravIdevamaho ! sArtho'tiniSkRpaH / aho pApAdapyabhIrUraho vizvastaghAtakaH // 16 // yatsaha prasthitAn sAdhUna sArthapratyAzayA sthitAn / *anAgamayya prayayau nijakAryakaniSTuraH // 17 // pA, bhe.-1 sarvasta Ti.-* aprtiikssy| Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matpuNyai!yamAyAtA vane'trAtithayo mama / ityuktvA bhojanasthAnaM sa ninye tAnmahAmunIna // 18 // svArthopanItaH pAnAH sa munIn pratyalAbhayat / anyatra gatvA vidhinA te'pyamukhata sAdhavaH // 1 // grAmAyukto'pi hi bhuktvA gatvA natvA'vadanmunIn / calantu bhagavanto'dya pUrmArga darzayAmi vaH // 20 // ne tena saha celamca mApuzca nagarIpatham / taroradhazcopavizya dharma tasyAcacakSire // 21 // sa pratyapAdi samyaktvaM dhanyamanyaH praNamya tAn / valitvA dArUNi rAjJe praiSIda grAme svayaM svagAt // 22 // athAbhyasyana sadA dharma saptatattvAni cintayan / samyaktvaM pAlayan kAlamanaiSIt sa mahAmanAH // 2 // vihitArAdhanaH so'nte smRtapazcanamaskRtiH / mRtvA babhUva saudharma suraH palyopamasthitiH // 24 // itazcAtraiva bharate vinItetyasti pUrvarA / purA yugAdinAthasya kRte suravaraH kRtA / / 28 // tanna zrIRSabhasvAmisUnurnavanidhIzvaraH / caturdazaratnapatirbharatazcakravayaMbhUt // 26 // grAmacintakajIyaH sa cyutvA'bhUttasya nandanaH / marIcIna vikiraMstena marIciriti vizrutaH // 27 // Aye samavasaraNe RSabhasvAminaH prbhoH| pitRghrAtrAdibhiH sArdha marIciH kSatriyo yayau // 28 // mahimAmaM prabhoH prekSya kriyamANaM sa nAkibhiH / dharma cAkarNya samyaktvalandhadhIvratamAdade // 29 // 1 gyAt // HI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRAKAR prathamaH sarga samyagjJAtayatidharmaH svazarIre'pi niHspRhaH / triguptaH paJcasamitirniSkaSAyo mahAvratI // 30 // sthavirANAM puro'GgAni paThannekAdazApi hi / RSabhasvAminA sArdhaM marIciya'haraciram // 31 // (yugmam ) so'paredA griissmRtaavussnnaaNshukrdaarunne| pratimArga pAnthapAdanakhapacarajazcaye // 32 // svedArTIbhUtasarvAGgamalaliptAMzukadvayaH / tRSNArtA'cintayaditi cAritrAvaraNodayAt // 33 // (yugmam) na zrAmaNyaguNAnmerusamabhArAna durudvahAn / nirguNo'haM bhavAkAGkSI voDhuM prabhurataH param // 34 // kiM tyajAmi vrataM loke tattyAge lajjyate khalu / labdho vA'yaM mayopAyo vrataM yena klamo na ca // 3 // zramaNA bhagavanto'mI tridaNDaviratAH sadA / astu daNDanirjitasya tridaNDI mama lAMchanam // 6 // kezalocAdamI muNDAH kSuramuNDaH zikhI tvaham / mahAvatadharAzcAmI syAmaNuvratabhRttvaham // 37 // niSkiMJcanA munayo'mI bhUyAnme mudrikAdi tu / amI vimohA mohena cchannasya channamastu me // 38 // upAnadrahitAzcAmI saJcaranti maharSayaH / pAdatrANanimitta me bhavatAmapyupAnahau // 31 // sugandhayo'mI zIlena durgandhaH zIlatastvaham / saugandhyahetorbhavatu zrIkhaNDatilakAdi me // 40 // amI zuklajaradvastrA niSkaSAyA maharSayaH / bhavantu me tu vAsAMsi kASAyANi kaSAyiNaH // 41 // 1 "guptiH // Ti.- *kaSAyavarNaratAni / / , KARXXXSAS * // 4 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyajantyamI jalArambhaM bahujIvopamardakam / snAnaM pAnaM ca payasA mitena bhavatAca me // 4 // evaM vikalpya svadhiyA liGganirvAhahetave / pArivAjyaM pratyAdi marIciH parazA . sAragveSaM ca taM dRSTvA'pRcchaddharma jano'khilaH / sAdhudharma samAcakhyau so'pi teSAM jinoditam // 44 // kiM tvaM svayaM nAcarasItya*nuyuktaH punarjanaiH / merubhAraM na taM vodumIzo'smIti zazaMsa saH // 42 // dharmAkhyAnapratibuddhAna sa tu bhavyAnupasthitAna / ziSyAn samarpayAmAsa svAmine nAbhisUnave // 46 / / ityAcAro vijahAra marIciH svAminA saha / svAmI ca samavAsArSIdvinItAyAM punaH puri // 47 // tatra prabhunamaskRtya pRSTo bharatacakriNA / bhAviNo'hacakriviSNuprativiSNupalAJjagau // 48 // punaH papraccha bharataH kiM kazcidiha parSadi / bhAnyantra bharatakSetre nAtha ! tvamiva tIrthakRta // 4 // marIciM darzayannAkhyat svAmI sUnurayaM tava / pizcimastIrthakRdvIro nAmnA bhASIha bhArate // 10 // bhAvyAdyo'na tripRSThAkhyaH zAIbhRtpItane pure / mUkApuryAM videheSu priyamitrazca cakrabhRt // 51 // tacchutvA nAthamApRcchaya marIciM bharato yayau / trizca pradakSiNIkRtya vanditvaivamavocata // 22 // svAminoktaM caramastvaM bhAvyarhaniha bhArate / Adizca vAsudevastvaM tripRSThaH potanezvaraH // 23 // Ti.- gRssttH| caramaH / 1 Avazca Cl ||vaa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sarga MO.NEW. Aveik... k444 cakrI videhamUkAyAM priyamitro'bhidhAnataH / pArivAjyaM na te vandhaM bhAvyarhaniti candyase // 24 // tamityuktvA cakravartI praNamya svAminaM punaH / vinItAtmA pravivaza vinItAM muditaH purIm // 15 // tadAkarNya marIcistrirAsphoTya tripadIM mudA / ityuvAcoccakairviSNurbhaviSyAmi yadAdimaH // 26 // mUkAnagaryA me cakravartitvaM ca bhaviSyati / bhAvyahaM paramazcAIna paryAptamapareNa me // 27 // Ayo'haM vAsudevAnAM pinA me cakravartinAm / pitAmahastIrghakRtAmaho me kulamuttamam // 28 // evaM jAtimadaM kurvan bhujAvAsphoTayanmuhuH / nIyagotrAbhidhaM karma marIciH samupArjayat // 19 // RSabhasvAminirvANAdRrdhva* sAdha sa sAdhubhiH / viharana prayodhya bhanyAn prAhiNot sAdhusannidhau / / 60 // vyAdhibhizAnyadA grasto'saMyamIti sa saadhubhiH| apAlyamAno glAnaHsanmanasyevaM vyacintayat // 6 // aho amI sAdhavo dhinirdAkSiNyAH kRpojjhitaaH| svArthamAtrocatA lokanyavahAraparAGmukhAH ||6saa yanmAM paricitaM limdhamapyekagurudIkSitam / vinItamapi nekSante dUre'stu mama pAlanam / / 63 // yadvA duzcintitaM me'do yadamI svatanorapi / paricayAM na kurvanti bhraSTasya tu kathaM mama // 34|| anena vyAdhinA muktastat khasya praticArakam / phazcicchiSyaM kariSyAmi svaliGganAmunaiva hi // 65 // | di.- *pazcAt 1 'bhiH so'nya U Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM dhyAyan vidhivazAnmarIcirabhavat paTuH / anyadA militazcAsya kapilaH kulaputrakaH // 36 // dharmArthI jJApitastena kapilo dharmamArhatam / kiM svayaM na karoSIti so'pRccha kArpalena ca // 67 // marIciravaddharmaM nainaM kartumahaM kSamaH / kapilo'pyabravIt kiM tvanmArge dharmo na vidyate ? // 68 // janasaM jJAtvA ziSya sa taM jaga / mArge jaine'pi dharmo'sti mama mArge'pi vidyate // 69 // tacchriyaH kapilosthAbhUnmithyAdharmopadezanAt / marIcirapyandhikoTikoTI saMsAramArjayat // 70 // marIcistadanAlocya vihitAnazano mRtaH / brahmaloke dazodanyatpramitAyuH suro'bhavat // 71 // ziSyAn vidhAyAsUryAdIn svAcArAnupadizya ca / vipadya ca brahmaloke kapilo'pyamaro'bhavat // 72 // sa prAgjanmAvarjJAtvA mohAdabhyetya bhUtale / svayaM kRtaM sAMkhyamatamAsUryAdInabodhayat // 73 // tadAnnAyAdatra sAMkhgaM prAvartata darzanam / sukhasAdhye hyanuSThAne prAyo lokaH pravartate // 74 // cyutvA marIcijIvospi kollAke sannivezane / kauzikAkhyaH pUrvalakSAzItyAyurbrAhmaNo'bhavat // 75 // sa sadA viSayAsakto dravyopArjanatatparaH / hiMsAdiSu ca niHzukaH kAlaM bhUyAMsamatyagAt // 76 // so'nte tridaNDI bhUtvA ca mRtvA bhrAntvA yahun bhavAn / sthUNAkhye sanniveze'bhUt puSpamitrAbhidho dvijaH // 3st 1 "cAramupa / // wwwww ttaa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- -- prathamaH sA - -- --... "YONYM MYM VM bhUtvA tridaNDikA pUrvalakSadvAsaptatipramam / atItyAyuH sa saudharme suro'bhUnmadhyamasthitiH // 7 // cyutvA caitye sannidhezo'ragudyotaH sa hijo'bhavat / pUrvalakSacatuHSaSTyAyuSkaH prAgvatridaNjyabhUt // 79 // mRtvaizAne madhyamAyuH so'bhUdhvastatazcyutaH / mandire sanniveze'bhUdagnibhUtiriti dvijaH // 8 // SaTpazcAzatpUrvalakSAyuSakaH so'pi tridaNDyabhUt / mRtvA sanatkumAre ca madhyamAyuH suro'bhavat // 8 // cyutvA ca zvetavIpuryAM bhAradvAjo'bhavad dvijaH / catuzcatvAriMzatpUrvalakSAyuH sa tridaNyabhUt // 82 // mRtvA mAhendrakalpe'bhUt sa suro mdhymsthitiH| cyutvA bhrAntvA bhavaM rAjagRhe'bhUtsthAvaro dvijaH // 835 caturiMzatpUrvalakSAyuSkaH so'pi tridaNDyabhUt / vipadya ca brahmaloke madhyamAyuH suro'bhavata // 8 // brahmalokAtparicyutya sa babhrAma ghaDUna bhavAn | bhavo hyanantIbhavati svakarmapariNAmataH // 8 // itazcAbhUdrAjagRhe vizvanandI mhiiptiH| patnyAM priyaMgo vizAkhanandI tasyAbhavatsutaH // 86 // vizAkhabhUtiryuvarADa rAjJastasyAnujo'bhavat / yuvarAjasya tasyAbhUddhAriNI nAmataH priyA // 87 marIcijIvaH prAgjanmopArjitaiH zubhakarmabhiH / vizAkhabhUterdhAriNyAM vizvabhUtiH suto'bhavat / / 88 // udyauvano vizvabhUtirvane puSpakaraNDake / reme sAntaHpuro devakumAra iva nandane // 89 // vizAkhanandI krIDecchU rAputro'sthAttu tadvahiH / puSpAdyartha gatA dAsyo dadRzustau tathAsthitau // 10 // 1 tapAdazau / --- - --- - - |8| Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAbhyo jJAtyA priyaMgustat kopaukaH kupitA pau| tadIpisanA nA vApi samAlemavAdayat // 11 // *uvRttaH puruSasiMhaH sAmantastajjayAya tat / yAsyAmIti sabhAmadhye mAyayA cAvadannRpaH // 12 // tacca zrutvA vizvabhUtijuretya vnaatttH| bhattayA nivArya rAjAnaM prayANamakarot svayam // 13 // gatazca puruSasiMhaM dRSTvA''jJAvartinaM punaH / vavale tatra ca yayau bane puSpakaraNDake // 14 // vizAkhanandI madhye'stItyukto dvAHsthena tatra sH| acintayanmAyayA'haM kRSTaH puSpakaraNDakAt // 10 // kraddhaH kapitthaM muSTayAhaMstatphalaiH patitairbhuvam | chAditAM darzayan so'tha jagAda dvArapAlakam // 26 // pAtayAmi zirAMsyevaM sarveSAM bhavatAM punaH / jyAyasi jyAyasI tAte na cedbhaktirbhavenmama // 17 // bhogairIgvaJcanAdyairmamAlamiti sa bruvan / saMbhUtamunipAdAnte gatvA vratamupAdade // 18 // taM ca pravajitaM zrutvA rAjA sAvarajo 'pyagAt / natvA ca kSamayitvA ca rAjyAyArthayate sma ca // 9 // vizvabhUtimanicchantaM jJAtvA bhUpo'gamad gRham / tato vyahArSIdanyatra sa punarguruNA saha // 10 // sa gurvanujJayakAkivihAreNa tapaHkRzaH / viharaghnekadAgacchannagarI mathurAbhidhAm // 10 // tadA vizAkhanandyAgAdudvoDhuM tannRpAtmajAm / vizvabhUtizca mAsAnte pAraNAyAvizatpurIm // 102 // * Ti.- uddhRtH| 1 api C || 2 yadi ca D || 3 bhUtimu ), || 4 ''bhyayAt // 5 bhUyo / // 9 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH vizAkhanandinaH so'tha shiviraabhyrnnmaagtH| vizvabhUtiH kumAro'sAvityadaryata pUruSaiH // 10 // vizAkhanandI taM sadyaH prekSya dviSamivAkupat / gavaikayA vizvabhUtiH paryastazca sadA'patat // 10 // pitthapAtanaM sthAma kvate cetyahasacca sH| dhRtvA gAM zaMGgayorvizvabhRtizcAbhramayatdhA // 105 // bhUyiSThavIryo bhUyAsaM mRtyave'sya bhavAntare / anena tapasogreNa nidAnamiti so'karot // 106 // saMpUrya koTiyarSAyuranAlocya ca tnmRtH| vizvabhUtirmahAzukre prakRSTAyuH muro'bhavat // 10 // itazcAtraiva bharate nagare potanAbhidhe / abhUdripupratizatrunAma rAjA mahAbhujaH // 108 // tasya bhadreti patnyAsIttasyAM sUnurajAyata / caturbhiH sUcitaH svapnaibalabhadro'calAbhidhaH // 10 // mRgAvatIti nAmnA'bhUt putrI ca mRgalocanA / soyauvanA rUpavatI praNantuM pitaraM yayau // 110 // jAtAnurAgastAM prekSya nijotsaMge nyavatta saH / tatpANigrahaNopAyaM vicintya vyasRjaca nAm // 111 / / pauravRddhAnathAhRya papracchedaM mahIpatiH / yadana jAyate ratnaM tatkasya brUta nirNayam ? // 112 // taveti te samAcakhyustrirupAdAya tadvacaH / mRgAvatIM pariNetuM tatra cAnAyayannRpaH // 113 // jagmuste lajjitAH sarve pArthivo'pi mRgAvatIm / gAndharvaNa vivAhena svayameva hyupAyata // 114 // lajjAkrodhAkulA bhadrA devI muktvA mahIpatim / sahAcalena nirgatya prayayau dakSiNApathe // 115 // purI mAhezvarI tantra viracayyAcalo navAm / mAtaraM tatra saMsthApya jagAma piturantike // 116 / / // 10 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatpitApi svaprajAyAH patitvenAkhilairjanaiH / prajApatiriti proce balIyaH karma nAma hi // 117 // vizvabhUtizcyutaH zukrAnmRgAvatyA athodare / saptasvamasamAkhyAtaviSNubhAvaH samAgamat // 118 // tayA ca kAle suSuce sUnuH prathamazArGgabhRt / trikaraMDakapRSThatvAt tripRSTha iti saMjitaH // 11 // azItidhanuruttuMgo ramamANo'calana sH| adhItasakalakalaH krameNa prApa yauvanam // 120 // vizAkhanandijIvo'tha bhavaM bhrAntvA mRgaadhipH| jAtastuMgagirau zaMkhapuradezamupAdravat // 121 // nadAnImazvagrIvaNa bhUbhujA prativiSNunA / mama mRtyuH kuta iti pRSTo naimittiko'vadat // 122 // hantA sa te caMDavegaM yo dRtaM dharSayiSyati / mArayiSyati yastuMgagirisiMhaM ca helayA // 123 // azvagrIvastataH zaMkhapure zAlInavApayat / tadrakSArtha cAdideza vArakeNa mahIpatIn // 124 // so'auvIzca mahAvIyau~ putrI rAjJaH prajApateH / tasmai drutaM caMDavegaM preSIt 'cArthena kenacit // 125 // prajApateH kArayataH saMgItaM nijaparSadi / akasmAtprAvizacaMDavegaH svAmibalonmadaH // 126 // aagmaadhyynsyeyaakaalvidyutsmudgmH| sa vinabhUto gItasyAbhyuttasthe tena bhUbhujA // 127 // maMtriNazca kumArAbhyAM pRSTA Akhyan pumAnayam / pradhAnabhUto'zvagrIvamahArAjasya doSamataH // 128 // yadA bajatyayaM dRto jJApanIyastadA hi nau / iti svakIyAnacalatripRSThAvUcaturnarAn // 12 // 1 'pure de' 8 // 2 svArtha ", " // // 11 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sarga sa prajApatinAnyedyurvisRSTo'bhyarya gauravAt / yayau kumArayorAzu jJApitazca nijanaraH // 13 // gatvA kumArI mArgAdhai tamakUyatAM bhaTaiH / palAyaMcakrire sadyastatsahAyAstu kAkavat // 131 // tatprajApatinA jJAtvA bhItanAnAyitI gRha / satkRtya cAdhika caMDavega evamabhASyata // 132 // kumArayordurvinayaM mA smAkhyaH svAminaH khalu / ajJAnajAd durvinayAnna kupyanti mhaashyaaH||13|| AmetyuktvA yayau vRta'statpauMsnAttvagrato gatAt / vidAJcakArAzvagrIvastaddharSaNamazeSataH // 13 // tadvidaM ca hayagrIvaM jJAtvA dUto yathAtatham / svadharSaNaM tadAcakhyAyalIkAkhyAnakAtaraH // 130 // azvagrIveNa ziSTvA'nyaH prahito nA prajApatim / gatvAvocadrakSa siMhAcchAlInAjJA prabhoriyam // 136 // prajApatiH sutAyUce yuvAbhyAM kopitaH prbhuH| pradadau yadavAre'pi zAsana siMharakSaNe // 17 // ityutvA prasthitaM bhUpaM kumArI pratiSidhya tau / prajagmatuH zaMkhapuraM siMhayuddhasakautukau // 138 // anye'rakSannupAH siMhaM kathaMkAraM kiyacciram / iti pRSTastripRSThena zazaMsuH zAligopakAH // 13 // caturaMgacamUvamaM kRtvA'rakSana kSamAbhujaH / a zAligrahaNamaho varSavArakramAgatAH // 14 // Uce tripRSThastAnevaM sthAsyatIyacciraM hi kaH / tadarzayata me siMhaM yathaikAkI nihanmi tam // 14 // tataste'darzayan siMhaM tuMgAcalaguhAgatam / jagmatuzca rathArUDhI tAM gudA rAmazAhmaNau // 142 // Ti.- tasya caMDhavegasva puruSasamUdAt // 12 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakruH kalakalaM cozcaistadguhApArzvayorjanAH / taM zrutvA nirthayau jammAdorNavasa kasarI / / 143 // rathiko'hamasau pattirityAjina samA''vayoH / iti tripRSThaH phalakAsidharo'vAtaradrayAt // 144 // daMSTrAkarajazastro'yaM phalakAsidharastvaham / tadapyucitamiti carmAsI vyamucadariH / / 145 // tatprekSya kesarI jaatjaatismRticintyt| eka dhASTaryamaho eko yadAgAnmadaguhAmasI / / 146 // anyadrathAduttaraNaM tRtIyaM zastramocanam / durmadaM tannihanmyeSa madAndhamiva sindhuram // 147 // vicintyaivaM kSaNaM cyAttAnanaH pnycaannaagrnniiH| datvA phAlAmatpapAtopatripATaM papAta ca // 148 // ekena pANinooSThamapareNAdharaM punaH / dhRtvA tripRSThastaM siMhaM jIrNavastramiyAdRNAt / / 149 // puSpAbharaNavastrANi vavRSadevatA hrii| lokAzca vismayasmerAH sAdha sAdhviti tapaTavaH // 10 // aho kathamanenAhaM kumAreNAdya mAritaH / ityamarSAt sphurastasthau dvidhAbhUto'pi kesarI // 151 // gaNabhRgautamajIvo'ntyAhajIvasya zAGgiNaH / tadAnIM sArathiH siMhaM taM sphurantamado'vadat // 152 / / tRSveSa siMhaH pazupu tvaM tu tanmArito'munA / mudhA'pamAnaM kiM dhatse na hInena hato'si yat // 153 // sudhayeva tayA vAcA prIto mRtvA sa kesarI / caturthyAM narakAvanyAM nArakaH samajAyata // 154 // tadharmAdAya kumArI calitau svapuraM prati / grAmyAnityUcaturvAjigrIvasyaitaddhi kathyatAm // 155 // zAlIna khAda yatheSTaM tvaM vizvastastiSTha saMprati / asau hRdayazalyaM te kesarI yannipAtitaH // 156 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sara ityuktvA potanapure to kumArAvupeyatuH / grAmINAste'pi gatvA''khyan hayagrIvasya tattathA // 157 // hayagrIvo'pi sAzaMko jighAMsurmAyayApi tau / anuziSyAdizada vRtta prajApatiSa bhati // 158 // gatvA sa dUtastaM smAhopasvAmi preSayAtmajau / rAjyaM yadanayoH svAmI pradAsyati pRthak pRthak // 159 / / prajApatirbabhASe'haM yAsyAmi svAminaM svayam / kRtaM mama kumArAbhyAM gatAbhyAM tatra sundara ! // 160 // ito bhUyo'vadatputrau na cettvaM preSayiSyasi / tatsabjIbhaya yuddhAya mA vAdIH kadhitaM na yat // 161 // ityuktavantaM taM dRtaM tau kumArAvamarSaNau / dharSayitvA nijapurAnniravAsayatAM kSaNAt / / 162 // dRto gatvA savAghakhyo hayagrIvAya varSaNam / hayagrIvo'pi kopena hutAzana ivAjvalat // 163 // hayagrIyaH sasainyo'pi tripRSThazcAcalo'pi ca / yuyutsavaH samabhyeyU rathAvartamahAgirau // 164 // mitho yuyudhire sainyAH pakSayorubhayorapi / sAMvartikA ivAmbhodA AsphalantaH parasparam // 165 // kSINakSINeSu sainyeSu sainyayuddhaM niSidhya tau / azvagrIvatripRSThazcAyudhyetAM rathinau svayam // 16 // moghIkRtAstro'zvagrIvo'rigrIvocchedalampaTam / tripRSThAyAmucacakraM hAhAkArijanekSitam // 167 / / tripRSThoraHsthale cakraM tumbena nipapAta tat / zarabho rabhasobhrAnta iva parvatasAnuni // 168 / / vIrapraSThastripRSTho'ya tena cakreNa lIlayA / cakarta hayakaMTasya kaMThamabhojanAlavat // 16 // acalazca tripRSThazca prathamo halizArjiNau / ityAghoSi suraivyoMni puSpavRSTipurassaram // 17 // // 14|| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tayoH sarve'pi rAjAnaH sadyo'pi praNatiM yayuH / tAbhyAM cAsAdhi bharatakSetrayAmyArdhamojasA // 171 // zilAM koTizilAM doSNotpATya mUrdhyAtapadmavat / prathamaH puMDarIkAkSo dhArayAmAsa lIlayA // 172 // vikramAkrAntabhUcakraH sa potanapuraM yayau / abhiSiktazcArdhacakripade devairnRpairapi // 173 // dranaM dUratospi pRSTaM tattadAzrayat / ratnIbhUtA gAyaneSu tameyuH ke'pi susvarAH // 174 // ekadA teSu gAyatsu zayyApAla harirnizi / Uce mayi zayAne mI visraSTavyAstvayA khalu // 175 // AmetyUce tapapAla AgAnidrA va zArGgiNaH / nahItalubdho vyasrAkSIdgAyanAn so'pi tAnna hi // 176 / / teSu gAtsu cattasthau viSNurUce ca tAlpikam / svayA visRSTAH kiM nAmI so'pyUce gInalo bhataH // 177 // tacchrutvA kupito viSNuH prabhAte tasya karNayoH / akSepayatraSu taptaM zayyA pAlo mRta saH // 178 // tripRSThaH karmaNA tena vedyaM karma nyakAcayat / prabhutvAdanyadapyugraM karmA'canAd durAyati // 179 // ahiMsAdiSvarita mahArambhaparigrahaH / caturazItyabdalakSI prAjApatyo'tyavAyat / / 180 / / mRtvA ca saptamAyanyAmudapadyata nArakaH / tadviyogAtmatrajito'valo mRtvA zivaM yayau // 189 // tripRSTajIvo narakAduddhRtyA'jani kesarI / kesaryapi vipannaH saMJcaturthaM narakaM yayau // 182 // so'tha tiryamanuSyAdibhavAn babhrAma bhUrizaH / labdhvA ca mAnuSaM janma zubhaM karmaikadA''jayat // 183 // tatosparavideheSu mUkAyAM puri bhUpateH / dhanaMjayasya dhAriNyAH patnyAH kukSAvavAtarat // 184 // I // 15 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sa caturdazamahAsvapnAkhyAtacakradharakiH / kAle tayA ca suSuve sUnuH saMpUrNalakSaNaH // 18 // miyamitra iti nAma pitarau tasya cakratuH / pimromanorathaiH sArdha krameNa yathadhe ca saH // 186 / / atha saMsAranirviNNo dhnnyjymhiiptiH| priyamitraM sutaM rAjye nidhAya vratamAdade // 187 // priyAmiva bhuvaM pAtuH priyamitrasya bhUpateH / caturdaza mahAratnAnyudapadyanta ca kramAt // 188 / / SaTkhaMDaM vijayaM jetuM cakramArgAnugo'calat / gatvA ca pUrvAbhimukhaM mAgadhaM tIrthamAsadat // 18 // kRtvA'STamatapastatra caturaGgacamUvRtaH / caturthAnte rathArUDhaH kizcidgatvA'grahIddhanuH // 19 // mAgadhatIrthakumAraM samuddizya mhaabhujH| kaMkapanaM svanAmAMkaM garutmantamivAkSipat // 191 // yojanAni dvAdazeSaH sa laMdhitvA vihAyasA / paro mAgadhadevasya papAtotpAtavajavata / / 102 / / bANo mumUrSuNA kena kSipta ityabhicintayan / mAgadhezo ruSotthAya taM jagrAha zilImukham // 10 // cakrinAmAkSarazreNI vIkSya zAntIbhavana kSaNAt / upAyanAnyupAdAya priyamitraM sa Ayayau // 194 // AjJAdharastavAsmIti jalpana vyomasthito nRpam / pUjayAmAsa vividhopAyanaiH sa upAyavit // 115 // te satkRtya visRjyAya valitvA pAraNaM vyadhAt / cakrI mAgadhadevasya cakre cASTAhnikotsavam // 196 / / tato jagAma yAmyAyAM karkasthita ivAryamA / varadAmAnamamaraM nRpaH mAgvadasAdhayat // 127 // gatvA pratIcyAM prabhAsatIrthazamapi cakrabhRt / vidhinA sAdhayAmAsa prati sindhuM jagAma ca // 198 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtASTamasya pratyakSIbhUya sindhurmahIpateH / ranabhadrAsane divya pradadau bhUSaNAni ca // 199 // tAM visRjya sa vaitAkhyaM cakraratnAnugo yayau / vaitAkhyAdrikumAraM cAsAdhayadvihisASTamaH // 200 // gatasyAbhitamisra cASTamasthasya mahIpateH / kRtamAlaH strIratnAImanyaccAbharaNaM dadau // 201 // uttIrya carmaNA sindhuM senAnIzcakrizAsanAt / lIlayA sAdhayAmAsa sindhoH prathamaniSkuTam // 202 // bhUyo'pyabhyetya senAnIH priyamitrasya zAsanAt / kRtASTamo daMDaghAtAttamisrAmudaghATayat // 203 // cakrayArUdo gajaratnaM tatkuMbhe nyasya dakSiNe / maNiratnaM prakAzAya tamisrAM prAyizad guhAm // 204 // kAkiNyA maMDalAnyarkamaMDalAbhAni pArzvayoH / likhan guhAyAM dyotAya cakrI cakrAnugo yayau // 205 // padyayonmagnAnimagne nadyo tImahIpatiH / svayamuddhaTitenodagdvAreNa nirayAdireH // 206 // ApAtanAnaH kirAtAnajeSIttatra cakrabhRt / asAdhayacca senAnyA dvitIya siMdhuniSkuTam // 207 // cakrAnugo nivRtyAya bhUpo vaitATyamabhyagAt / vazIcakre dvayoH zreNyostatra vidyAdharAMzca saH // 208 // sAdhayitvA sa senAnyA gAMgaM prathamaniSkuTam / svayamaSTamabhaktena gaMgAdevImasAdhayat // 209 // khaMDamapAtayA senaanyuddhaattitkpaattyaa| vaitAkhyArnirjagAma sasainyo'pi mahIpatiH // 210 // athASTamatapaHsthasya priyamitrasya ckrinnH| navApi nidhayo'bhUvanaisarpAdyA vazaMvadAH // 211 // 2 'ragA C // 2 bhUyo C // // 17 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prathama: sara MVW H YLMM/VikaMAVM-4H---- senAnyA sAdhayitvA ca dvitIyaM gAMganiSkuTam / jitaSakhaMDavijayazcakrI mUkAM purIM yayau // 21 // cakrabhRttvAbhiSeko'sya pake dvAdazavArSikaH / amaraivaraizcApi mahotsavapuraHsaram // 21 // nItyA pAlayatastasya pRthivIM pRthiviipteH| ekadA poTilAcArya udyAne samavAsarat / / 214 // dharma tadantike zrutvA rAjye nyasya svamAtmajam / sa pravanAja tepe ca varSakoTIM tapaH param // 215 // pUrvalakSacaturazItyAyuH saMnyAsapUrvakam / mRtvA zukra sa sadAvimAna nidazo'bhavat // 216 // kayutveha bharate chatrAyAM puryA jitshtrutH| bhadrAdevyAM so'janiSTa nandano nAma nandanaH // 217 // taM nyasyoyauvanaM rAjye jitshtrurmhiiptiH| saMsAravAsanirviSaNaH parivrajyAmupAdade // 218 // lokAnAM hRdayAnando nandano'pi vasundharAm / yathAvidhi zazAsanAM pAkazAsanazAsanaH // 219 // caturvizatyadalakSI janmato'tItya nandanaH / viraktaH poTilAcAryasamIpe vratamAvade // 220 // mAsopavAsaH satataiH zrAmaNyaM sa prakarSayan / vyahArSIda guruNA sArdhaM grAmAkarapurAdiSu // 221 / / ubhAbhyAmapadhyAnAbhyAM bandhanAbhyAM ca vrjitH| tribhirdaDaiauravaizva zalyaizca rahitaH sadA // 222 / / pkssiinnctusskssaayshctuHsNjnyaavivrjitH| caturvikathArahitazcaturdharmaparAyaNaH // 223 // caturvidhairupasargarapariskhalitodyamaH / vrateSu paJcasUdyukto dveSI kAmeSu paJcasu // 224 // paJcaprakArasvAdhyAyaprasaktaH prativAsaram / vibhrANaH samitIH paJca jetA paJcandriyANi ca // 225 // NCERXXXAM CACAXARAK ||1daa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaDjIvanikAyanAtA sptmiisthaanvrjitH| vimuktASTamadasthAnaH sa navabrahmaguptikaH // 226 // dadhadazavidhaM dharma samyagekAdazAGgabhRt / tapo dvAdazadhA kurvan dvAdazapratimAruciH // 227 // duHsahAmapi sahiSNuH parISahaparaMparAm / nirIho nandanamunivarSalakSaM tapo'karot // 228 // ||sptbhiH kulakam // arhadbhaktyAdibhiH sthAnavizatyApi mahAtapAH / durarjamarjayAmAsa tIrthakRnnAmakarma saH // 229 // sa niSkalaMka zrAmaNyaM caritvA bhUlato'pi hi / AyuHparyantasamaye vyadhAdArAdhanAmiti // 230 // jJAnAcAro'STayA prokto yaH kAlavinayAdikaH / tatra me ko'pyatIcAro yo'bhUnnindAmi taM tridhA // 23 // yaH prokto darzanAcAro'STadhA niHzaMkitAvikaH / tatra me yo'ticAro'bhUtridhApi vyutsRjAmi tam // 232 // yA kRtA prANinAM hiMsA sUkSmA pA pAvarApi vaa| mohAdvA lobhato vApi vyutsRjAmi tridhApi tAm 233 hAsyabhIlobhakrodhAdhairyanmRSA bhASitaM myaa| tatsarvamapi nindAmi prAyazcittaM carAmi ca // 234 // alpa bhUri ca yatkvApi paradravyamadattakam / AttaM rAgAdatha dveSAttatsarva vyatsRjAmyaham // 236 // tairazcaM mAnuSaM divyaM maithunaM mayakA purA / yatkRtaM trividhenApi trividhaM vyutsRjAmi tat / / 236 // . bahudhA yo dhanadhAnyapazvAdInAM parigrahaH / lobhadoSAnmayA'kAri vyutsRjAmi tridhApi tam // 237 // // 19 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putre kala mitre ca bandhau dhAnye dhane gRhe / anyeSvapi mamatvaM yattatsarvaM vyutsRjAmyaham // 238 // indriyairabhibhUtena ya AhAracaturvidhaH / mayA rAtrAvRpAbhoja nindAmi tamapi tridhA // 239 / / arat mAno mAyA lobho rAgo dveSaH kalistathA / paizUnyaM paranirvAdo'bhyAkhyAnamaparaM ca yat // 240 // vAriyAraviSayaM bulaayaa| tadahaM trividhenApi vyutsRjAmi samantataH // 241 // yastapaHspati cAro'bhUdvAyeSvAbhyantareSu ca / trividhaM trividhenApi nindAmi tamahaM khalu // 242 // dharmAnuSThAnaviSaye yadvIryaM gopitaM mayA / vIryAcArAticAraM ca nindAmi tamapi tridhA // 243 // hato duruktazca mayA yo yasyAshAri kiJcana / yasyA'pAkAri kiMcidvA mama kSAmyatu so'khilaH // 244 // yatra mitramamitro vA svajano'rijano'pi vA / sarvaH kSamyatu me sarvaM sarveSvapi samo'smyaham // 245 // tiryaktve sati tiryaJco nArakatve ca nArakAH / amarA amaratve ca mAnuSatve ca mAnuSAH // 246 // ye mayA sthApita duHkhe sarve kSAmyantu te mama / kSAmyAmyahamapi teSAM maitrI sarveSu me khalu // 247 // jIvitaM yauvanaM lakSmIH rUpaM priyasamAgamaH / calaM sarvamidaM vAtyAnartitAntritaraMgavat // 248 // vyAdhijanmajarAmRtyugrastAnAM prANinAmiha / vinA jinoditaM dharmaM zaraNaM ko'pi nAparaH // 249 // sarve'pi jIvAH svajanA jAtAH parajanAzca te / vidadhIta pratibandhaM teSu ko hi manAgapi // 250 // eka utpadyate jantureka eva vipadyate / sukhAnyanubhavatyeko duHkhAnyapi sa eva hi // 229 // prathamaH // 20 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadvapuridaM tAvadanyadvAnyadhanAdikam / bandhavo'nye'nyazca jIvo vRthA muhyati bAlizaH // 252 // vArudhiramAMsAsthiya kRdviNmUtrapUrite / vapuSyazucinilaye mUrcchA kurvIta kaH sudhIH // 253 // avakrayAttavezmeva moktavyamacirAdapi / lAlitaM pAlitaM vA'pi vinazvaramidaM vapuH || 254 // dhIreNa kAtareNApi martavyaM khalu dehinA / tantriyeta tathA dhImAnna mriyeta yathA punaH / / 255 // arhanto mama zaraNaM zaraNaM siddhasAdhyaH / udIritaH kevalibhirdharmaH zaraNamuccakaiH // 256 // jina mama mAtA gururutAto'tha sodarAH / sAdhavaH sAdharmikAzca bandhavo'nyattu jAlavat // 227 // RSabhAdIMstIrthakarAnnamasyAmyakhilAnapi / bharatairAvatavidehAto'pi namAmyaham // 258 // Arya namaskAro dehabhAjAM bhavacchide / bhavati kriyamANaH sa bodhilAbhAya cocakaiH // 259 // siddhebhyazca namaskAraM bhagavadbhayaH karomyaham / karmaidho'dAhi yairdhyAnAgninA bhavasahasrajam // 260 // AcAryebhyaH paJcavidhAcArebhyazca namo namaH / yairdhAryate pravacanaM bhavacchede sadodyataiH // 261 // taM vibhrati sarva ziSyebhyo vyAharanti ca / namastebhyo mahAtmabhya upAdhyAyebhya uccakaiH // 262 // zIlavratasanAthebhyaH sAdhubhyazca namo namaH / bhavalakSasannibaddhaM pApaM nirnAzayanti ye // 263 // sAvayaM yogamupadhiM zrAhyamAbhyantaraM tathA / yAvajjIvaM trividhena trividhaM vyutsRjAmyaham || 264 || // 21 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAYMhd prathamaH sa 'caturvidhAhAramapi yAvajIvaM tyajAmyaham / ucchvAse carame dehamapi hi vyutsRjAmyaham // 265 / / duSkarmagarhaNAM jantukSamaNAM bhAvanApi / catu:zaraNaM ca namaskAraM cAnazanaM nathA / / 266 // evamArAdhanAM SoDhA sa kRtvA nandano muniH / dharmAnAryAnakSagagana sAdhanahAnIzca sarvataH / / 227 // SaSTiM dinAnyanazanaM pAlayitvA samAhitaH / paJcaviMzatyadalakSapUrNAyuH so'mamo mRtaH // 268 // athAdhiprANataM puppottaranAmani vistRte / vimAne sa upapade zayyAyAnudapadyata // 269 // antarmuhartAniSpannaH sa tu devo maharddhikaH / apanIya devadRSyamupaviSTo tryalokayat // 270 // vimAnaM devasaMpAtaM devarddhiM ca vilokya tAm / dadhyau sa vismitaH prApta kenedaM tapasA mayA || 271 // so'pazyaccAvadheH pUrvabhavaM tacca vratAvanam / aho prabhAvo'Iddharmasyeti cetasyacintayat // 272 // atrAntare surAH sarva tamutpannaM surottamam / saMbhUya zraddhAJjalayo jagadurmuditA iti // 273 // svAmiJjaya jaganaMda jagadbhadra ciraM jaya / tvaM naH svAmI jitaM trAyasyAjitaM vijayasva ca // 274 / / idaM vimAnaM bhavato vayamAjJAkarAH surAH / amUnyupavanAnyuccairabhUrmajanavApayaH / / 275 // idaM ca siddhAyatanaM sudharmeyaM mahAsabhA / majjanauko'laMkuruSvAbhiSeka kurmahe yathA // 276 / / 1 nAsti 8 pratI ayaM lokaH / / Ti.- britapAlanam / ||raa Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM tairamarairuktaH sa gatvA majjanaukasi / siMhAsane sAMghripIThe niSasAdAmarAgraNIH || 277 || divyena payasA tatrAbhiSiktaH kuMbhapANibhiH / ninye ca kiMkarasuraiH so'laMkAra niketanam || 278 // devadRSye nyadhAge vAsasI rAja so'maraH / aMgarAgaM bhUSaNAni kiro:prabhRtIni ca // 279 // vyavasAyasabhAM gatvA'vAcayatpustakaM ca saH / puSpAdipUjAmAdAya siddhAlaya miyAya ca // 280 // aSTottarAtpratimAzataM svapayati sma saH / Anarca ca vavande ca tuSTAva ca samAhitaH // 289 // gatvA sudharmAmAsthAnI saMgItakamakArayat / vimAne tatra bhogAMzca bhuJjAno'sthAyathAruci // 282 // kalyANakevarhatAM sa videhAdiSu bhUmiSu / agAjinAn vavande ca samyakatvaguNabhUSaNaH || 283 || AyurviMzatisAgaropamamitaM so'pUri devAgraNIH, paryante'pi vizeSataH pratikalaM dedIpyamAnaH zriyA / muyanti pare triviSTapasadaH SaNmAsazeSAyuSaH, kApyuccairna tu tIrthakRddiviSado'tyAsannapuNyodayAH // 284 // ityAcAryazrI hemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazame parvaNi zrImahAvIrapUrvabhava varNano nAma prathamaH sargaH // 1 "bIracarite pU 1), // 23 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha dvitIyaH sargaH // *** itazca jaMbUdvIpe'smin kSetre'sti bharatAbhiye / brAhmaNakuMDagrAmAkhyasaMnivezo dvijanmanAm // 1 // taMtra varSamadatto'bhUt kauDAlasakulo dvijaH / devAnandA ca tadbhAryA jAlandharakulodbhavA // 2 // cyutvA ca nandano hastottararkSasthe nizAkare / ASADhasya zvetaSaSTyAM tasyAH kukSAvavAtarat // 3 // devAnandA sukhasuptA mahAsvamAMzcaturdaza / dadarza prAtarAkhyaca patye so'pi vyacArayat // 4 // age chandasAM pAravA paramanaiSThikaH / sUnurbhavatyA bhavitA svatairebhirna saMzayaH // 5 // devAnandA garbhagate prabhau tasya dvijanmanaH / babhUva mahatI RddhiH kalpadruma ivAgate // 6 // tasyA garbhasthite nAthe yazItidivasAtyaye / saudharmakalpAdhipateH siMhAsanamakaMpata || 7 | cAvadhinA devAnandAgarbhagataM prabhum / siMhAsanAt samutthAya zakro natvetyacintayat // 8 // 3 trijagadguravo'rhanto notpadyante kadAcana / tucchakule rorakule bhikSAvRttikule'pi vA // 9 // 1 yaH CD // 2 koDA CD // ** dvitIyaH sa // 24|| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ikSvAkuvaMzaprabhRtikSatravaMzeSu kiM tvamI / jAyante puruSasiMhA muktAH zuktyAdikeSviva // 10 // tadasaMgatamApanaM janma nIcakule prabhoH / prAcya karmAnyathA kartuM yadvArhanto'pi nezate // 11 // marIcijanmani kulamadaM nAthena kurvatA / arjitaM nIcakairgotrakarmAdyApi yupasthitam // 12 // karmavazAnIcakuleSUtpannAnahato'nyataH / kSeptuM mahAkule'smAkamadhikAro'sti sarvadA // 13 // ko'dhunAsti mahAvaMzyo rAjA rAz2I ca bhArate / yatra saMcAryate svAmI kundAd bhuMga ivAMbuje // 14 // jJAtamastIha bharate mahImaMDalamaMDanam / kSatriyakuMDagrAmAkhyaM puraM matpurasodaram // 15 // sthAnaM vividhacaityAnAM dharmasya nibandhanam / anyAyairaparispRSTaM pavitraM taca sAdhubhiH / / 16 // mRgayAmadyapAnAdivyasanA'spRSTanAgaram / tadeva bharatakSetrapAvana tIrthavad bhuvaH // 17 // tatraivAko jJAtavaMzyaH siddhArtho'sti mahIpatiH / dharmeNaiva hi siddhArtha sadA''tmAnamarmasta yH||18|| jIvAjIvAditattvajJo nyAyavartImahAdhvagaH / prajAH pathi sthApayitA hitakAmI piteva sH||19|| dInAnAthAdilokAnAM samuddharaNabAndhavaH / zaraNyaH zaraNecchUnAM sa kSatriyaziromaNiH / / 20 // tasyAsti trizalA nAma satIjanamatallikA / puNyabhUragramahiSI mhniiygunnaakRtiH|| 21 // nisargato nirmalayA tattadguNataraMgayA / tayA pavitryate dhAtrI mandAkinyeva saMprati // 22 // // 25 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH MYLOYM.. mAyayA strIjanmasahacAriNyApyakalaMkitA / sA nisargaRjurdevI mugRhItAbhidhA mudhi // 23 // sA cAsti sAMprataM gurvI kAryaH saMcAraNAd drutam / tasyA devAnandAyAzca garbhayorvyatyayo mayA // 24 // vimRzyaivaM zatamakhaH samAya jhagityapi / Adideza tathA kartuM senAnyaM naigameSiNam // 20 // vidadhe naigameSI ca tathaiva svAmizAsanam / devAnandAnizalayorgarbhavyatyayalakSaNam // 26 // devAnandA brAhmaNI sA zayitA pUrvavIkSitAn / mukhAnniHsaralo'drAkSInmahAsvamAMzcaturdaza / / 27 // utthAya vakSa AnAnA niHsthAmA jvarajarjarA / kenApi jare meM garbha iti cukroza sA ciram // 28 // kRSNAzcinatrayodazyAM candra stotarAsthite ! ma devastrizalAga. svAminaM nibhRtaM nyadhAt // 29 // gajo vRSo hariH sAbhiSekazrIH srak zazI rviH| mahAdhvajaH pUrNakuMbhaH padmasaraH saritpatiH // 30 // vimAna ranapuMjazca nidhUmo'gniriti kramAt / dadarza svAminI svapnAnmukhe pravizatastadA // 31 // indraiH patyA ca tajjJaizca tIrthavajanmalakSaNe / udIrite svamaphale trizalA devyamodata // 32 // dadhAra trizalAdevI muditA garbhamadbhutam / apramatta viharantI lIlAsadanabhUSvapi // 33 // garbhasthe'tha prabho zakA''jayA juNbhknaakinH| bhUyo bhUyo nidhAnAni nyadhuH siddhArthavezmani // 34 // sarva jJAtakulaM bhuuridhndhaanyaaviRddhibhiH| garbhAvatIrNabhagavatprabhAvAvRdhetarAm // 35 // 1-2 nega / 2 vya 8 // zanyaa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhArthasyApi nRpaterdarpAdapraNatAH purA / praNemurbhUbhujo'bhyetya svayaM prAbhRtapANayaH // 36 // ayi padamA tu vedanA hama nUt / ityasthAnnibhRtaH svAmI garbhavAse'pi yogivat // 37 // svAmI saMvRtasarvAMga vyApAro'sthAttathodare / nAlakSyata yathA mAtrApyantastiSThati vA na vA / 38 // tadA ca trizalA dadhyau kiM garbha galito mama / kenApyapahRtaH kiM vA vinaSTastaMbhito'thavA // 39 // yadapi saJjAtaM tadalaM jIvitena me / sayaM hi mRtyujaM duHkhaM garbhabhraMzabhavaM na tu // 40 // ityArttadhyAna bhAgdevI rudatI lulitAlakA / tyaktAMgarAgA hastAbjavinyastamukhapaMkajA // 41 // tyaktAbharaNasaMbhArA niHzvAsavidhurAdharA / sakhISvapi hi tRSNIkA nAzeta bubhuje na ca // 42 // tattu vijJAya siddhArthamahIpatirakhidyat / tatputra bhAMDe va nandivardhano'tha sudarzanA // 43 // pitrorvijJAya tad duHkhaM jJAnatrayatraH prabhuH / aMguliM cAlayAmAsa garbhajJApanahetave // 44 // taeveti jJAtvA svAminyamodata / amodayacca siddhArtha garbhaspandanazaMsanAt // 42 // acintayaca bhagavAnmayyadRSTe'pi ko'pyaho / mAtApitrormahAn sneho jo toranayoryadi // 46 // pravajiSyAmyahaM snehamohAdetAM tadA dhruvam / ArtadhyAnagatau karmAzubhaM varjayiSyataH // 47 // yugmam ) athaivaM saptame mAsi jagrAhAbhigrahaM prabhuH / upAdAsye parivrajyAM na pitrorjIvatoraham // 48 // // 27 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikSu prasanA svozvastheSu graheSu ca / pradakSiNe'nukUle bhUmisarpiNi mArute // 49 // pramodapUrNa jagati zakuneSu jayiSbalam / arghASTamadinAgreSu mAseSu navasUccakaiH // 20 // zucayodazyAM cande hastottagagate / siMhAMkaM kAJcanaruciM svAminI suputre sutam // 51 // // tribhirvizeSakam // SaTpaJcAzadikkumAryo'bhyetya bhogaMkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire // 52 // zakro'pyAsanakaMpena tatkAlaM saparicchadaH / vijJAya svAmino janma sUtikAgRhamAyayau // 53 // arhantamarhadambAM ca durato'pi praNamya saH / upasRtyAgato devyAMzcAvasvApanikAM dadau // 54 // devyAH pArzve ca bhagavatpratirUpaM nidhAya saH / vicake paJcadhA''tmAnamatRpto bhaktikarmaNi // 55 // ekaH zakraH svapANibhyAM bhagavantamupAdade / upari svAminacchannaM dvaitIyIkarutvadhArayat // 56 // svAminaH pArzvayo tu vibhratuzrArucAmare / vajramullAlayannanyo nRtyaMzca purato yayau // 57 // gatvA merAtipAMDu lAmAsadacchilAm / tatra siMhAsanaM bheje zakro'GkAropitaprabhuH // 58 // tadAnapayituM nAthaM triSaSTirapare'pi hi / eyurindrA AbhiyogyaistIrthA''nAyitavArayaH // 59 // iyantaM vArisaMbhAraM kathaM svAmI sahiSyate / ityAzazaMke zakreNa bhaktikomalacetasA // 60 // I 1852 patvA C D dvitIyaH sa // 28 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadAzaGkAnirAsAya lIlayA prmeshvrH| meruzailaM vAmapAyA'GguSThAgreNa nyapIDayat // 61 // zirAMsi meroranamannamaskartumiya prabhum / tadantikamivAyAtumacalaMzca kulAbalAH // 62 / / atumAna chalanti hA sA saritAvA vivepe satvaraM tatra nartanAbhimukheva bhuuH|| 63 // kimetaditi saMcintyAvadhijJAnaprayogataH / lIlAyitaM bhagavato vidAJcake viDojasA // 14 // svAminnananyasAmAnyaM sAmAnyo mAzo janaH / vidAMkarotu mAhAtmyaM kathaMkAraM navadRzam // 35 // tanmithyAduSkRtaM bhUyAccintitaM yanmayAnyathA / itIndreNa vANena praName paramezvaraH // 66 // sAnandaM vAditAtoyaM cakre bhartuH surezvaraiH / tIrthagandhodakaiH puNyairabhiSekamahotsavaH // 67 // abhiSekajala sattu suraasurnrorgaaH| vavandire muhuH sarvAMgINaM ca paricikSipuH // 68 // prabhusnAtrajalAlIDhA vandanIyA mRdayabhUt / gurUNAM kila saMsargAgauravaM syAllaghorapi // 69 // nivezyezAnanAthAMke saudharmendro'pyatha prabhum / snapayitvArthayitvAtha kRtvA''rAtrikamastavIt // 70 // namo'rhate bhagavate svayaMbuddhAya vedhase / tIrthaMkarAyAdikRte puruSepUttamAya te // 71 // namo lokapradIpAya lokapradyotakAriNe / lokottamAya lokAdhIzAya lokahitAya te // 72 // namaste puruSavarapuMDarIkAya zaMbhave / puruSasiMhAya puruSaikagandhadvipAya te / / 73 // cakSurdAyAbhayadAya yodhidAyAdhvadAyine | dharmadAya dharmadeSTre namaH zaraNadAyine // 74 // // 29 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasAra dharma dharmekacakriNe / vyAvRttacchadmane samyagjJAnadarzanadhAriNe // 75 // jinAya te jApakAya tIrNAya tArakAya ca / vimuktAya mocakAya namo buddhAya yodhine // 73 // sarvajJAya namastubhyaM svAmine sarvadArzane / sarvAtizayapAtrAya karmASTakanidine // 77 // tubhyaM kSetrAya pAcAya tIrthAya paramAtmane / syAdrAvAdine vItarAgAya munaye namaH // 78 // pUjyAnAmapi pUjyAya mahadbhayo'pi mahIyase / AcAryANAmAcAryAya jyeSThAnAM jyAyase namaH // 79 // namo vizvaMbhutre tubhyaM yoginAthAya yogine / pAvanAya pavitrAyAnuttarAyottarAya ca // 80 // saMprakSAlanA yogAcAryAya pravarAya ca / agrAya vAcaspataye 'maMgalyAya namo'stute // 81 // namaH parastAduditAyaikavIrAya bhAravate / OM bhUrbhuvaHsvariti vAkstavanIyAya te namaH // 82 // namaH sarvajanInAya sarvArthAyAmRtAya ca / uditabrahmacaryAyAtAya pAragatAya te // 83 // namaste dakSiNIyAya nirvikArAya tAyine / vajraRSabha nArAcavapuSe tattvavane // 84 // namaH kAlatrayajJAya jinendrAya svayaMbhuve / jJAnabalavIryatejaH zaktyaizvaryamayAya te // 85 // AdipuMse namastubhyaM namaste parameSThine / namastubhyaM mahezAya jyotistattvAya te namaH // 86 // tubhyaM siddhArtharAjendrakulakSIrodadhIndave / mahAvIrAya dhIrAya trijagatsvAmine namaH // 87 // 1 mAMga M || 2 pAraMga // dvitIyaH sa // 30 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti stutvA gRhItvezaM mAtuH pArzve nidhAya ca / saMhRtya tatpraticchadamavasvApanikAmapi // 8 // nidhAgocchIrSake kSaumaM kuMDale yopari prabhoH / zrIdAmagaMDakaM zakraH kRtvA cAgAtsvamAzrayam // 89 // (yugmam ) sadendrAdiSTadhanadaritA jRmbhkaamraaH| vavRSuH svarNamANikyavasudhArA nRpaukasi // 10 // kArAbhyo'mocayajantUna sUnorjanmotsave nRpaH / arhajanma hi mokSAya bhavabhAjAM bhavAdapi // 11 // tRtIye divase sunozcaMdramArtaDapicayoH / darzanaM pitarau prItau kArayAmAsatuH svayam // 12 // SaSThe'hanyavidhavAbhiH kalamaMgalagItibhiH / sakuMkumAMgarAgAbhiranalpAkalpacArubhiH // 13 // kaMThAlaMbitamAlyAbhiH kulstriibhirnekshH| rAjA rAjI cAkRSAtAM rAtrijAgaraNotsavam // 14 // (yugmam) siddhArthatrizalAdevyo prApta ekAdaze dine / nivartayAmAsatuzca jAtakarmamahotsavam // 15 // dine tu dvAdaze rAjA siddhArthaH siddhvaaNchitH| AjUhavatsamastAnsvAjJAtisaMyandhighAndhavAn // 16 // 'maMgalopAyanakarAna sacake tAnmahIpatiH / yathocitapratidAnanyavahAraparo hi saH // 17 // siddhArthastAnuvAcaitraM garbhasthe'smin sute mama / gRhe pure maMDale va vyavardhiSTa dhanAdikam // 14 // 1 mAMgalyo / ... // 31 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna ityabhikhyA sUnorasya tadastu bhoH / pratyabhASi pramuditairevamastviti tairapi // 29 // yugmam ) mahopasargerapyeSa na kaMpya iti vajriNA / mahAvIra ityaparaM nAma cakre jagatpateH // 100 // soskiyA bhaktaiH sevyamAnaH surAsuraiH / dRzA pIyUSavarSiNyA sizcaniva vasundharAm // 101 // aSTottarasahasreNa lakSaNairupalakSitaH / nisargeNa guNairvRddho vayasA vavRdhe kramAt // 102 // rAjaputraiH savayobhiH samaM nyUnASTavatsaraH / vayo'nurUpIDAbhiH so'nyadA krIDituM yayau // 103 // tadA jJAtvA'vadhijJAnAnmadhyesurasabhaM hariH / dhIrA anumahAvIramiti vIramavarNayat // 104 // kSobhayiSyAmi taM vIrameSo'hamiti matsarI / AjagAmAmaraH ko'pi yatra zrIDannabhUdvibhuH // 105 // kurvatyAmalakIM krIDAM rAjaputraiH saha prabhau / so'vastasthau vipino bhujagIbhUya mAyayA // 106 // tatkAla rAjaputreSu vitrasteSu dizo dizi / smitvA rajjumivotkSipya naM cikSepa kSitau tribhuH // 107 // satrIDAH krIDituM tatra kumArAH punarAyayuH / kumArIbhUya so'nyAgAt sarve'pyAruruhustarum // 108 // pAdapAgraM kumArabhyaH prApa prathamataH prabhuH / yadvA kiyadidaM tasya yo lokAgraM gamiSyati // 109 // zuzubhe bhagavAMstatra meruzRMga ivAryamA / lamyamAnA vabhuH zAkhAsvanye zAkhAmRgA iva jigye bhagavatA tatra kRtazcAsIdayaM paNaH / jayedya iha sa anyAn pRSThamAruhya vAhayet AruhyAvA hayadvAhAniva vIraH kumArakAn / Aruroha surasyApi pRSThe pRSTho mahaujasAm // // // 110 // 111 // 112 // dvitIyaH sa ||32| Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tataH karAlaM vetAlarUpamAdhAya duSTadhIH / bhUdharAnapyadharayan prArabdho vardhituM surH|| 113 // pAtAlakalpe tasyAsye jilayA pakSakAdhitam / piMgaNe ziratale phezairdAvAnalAyitam // 114 // tasyAtidAruNe yaMTre abhUtAM RkcaakRtii| jAjvalyamAne aGgArazakaTayAviva locane // 115 // ghoNAraM, mahAghore mahIdharaguhe ica / bhRkuTIbhagure bhIme mahoragyAviSa dhruvau // 116 // sa vyaraMsIdvardhanAnna yAvattAvanmahaujasA / Ahatya muSTinA pRSThe svAminA vAmanIkRtaH // 117 // evaM ca bhagavarya sAkSAtkRtyendravarNitam / prabhu natvA''tmarUpeNa nijaM dhAma jagAma sH|| 118 / / pitrA sAgrASTavarSasyArabdhezyAdhyApane prbhoH| siMhAsanaM kSaNenApi kampate sma biDaujasaH / / 119 // avadhijJAnato jJAtvA pitrorArjavamadbhutam / AH sarvajJasya ziSyatvamitIndrastamupAsthitaH // 120 // upAdhyAyAsane tasmin vaasvenopveshitH| praNamya prArthitaH svAmI zabdapArAyaNaM jagau // 121 // idaM bhagavatendrAya proktaM zabdAnuzAsanam / upAdhyAyena tacchrutvA lokeSvandramitIritam // 122 // saptahastocchitavapuH kamAtyApa ca yauvanam / vanadvipa iva svAmI lIlAgamanabhUSaNaH // 123 // rUpaM jagattrayotkRSTaM prabhutvaM trijagatyapi / yauvanaM ca navaM bharturvikAro'bhUttathApi na || 124 // rAjA samaravIro'tha yazodAM kanyakAM nijAm / pradAtuM vardhamAnAya pAhiNonmaMtribhiH saha // 125 // 1"sthita . . ... . // 33 // ... Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaHsara te maMtriNo'tha siddhArtha natvocunaH kSamApatiH / pradAtuM vardhamAnAya yazodAM prAhiNotsutAm // 126 // agre'pi bhavato bhRtyo'smatsvAmI sa vizeSataH / sambandhanAmunA bhUyAt prasIdAnugRhANa naH // 17 // Uce siddhArtharAjo'pi trizalAyA mamApi ca / manoratho bhRzamasti kumArodvAhalakSaNaH // 128 / / paraM kumAraH saMsAravirakto janmato'pi hi / na zakyate dhaktumapi vivAhAdiprayojane // 12 // tathApi yuparodhAdvastattadvacanabhaMgibhiH / brUmastanmitramukhana vivAhAyAdha nandanam // 130 // ityuktvA trizalAdevImAcchya ca mahIpatiH / meSIdupavardhamAnaM tadvayasyAna mahAmatIn // 131 // te'pi gatvA savinayaM namaskRtyAcacakSire / vardhamAnakumArAya siddhArthanRpazAsanam // 132 // bhagavAnapyuvAcaivaM yUyaM madanugA api / mama bhAvaM na jAnItha gRhavAsaparAGmukham // 133 // te'pyUcustvAM bhavodvignaM manmahe sarvadApi hi / AjJA pitroralaMghyA te viznaH paramado'pi ca // 134 // kiM ca naH praNayayAcA kadAcinnAvamanyase / kathamekapade sarvAnasmAnadyAvamanyase // 135 // atho zvabhASe bhagavAnmUDhAH ko vo'ymaadrH| parigraho hi dArAderbhavabhramaNakAraNam // 136 / / mA sma bhUjjIvatoduHkha matpitrormadviyogajam / iti heto dhunaiva pravrajAmyutsuko'pi hi // 137 // evaM prabhau bhASamANe vivAhAya nRpAjJayA / svAminI trizalAdevI svayaM tatra samAyayau // 138 // pati . M. || 2 tu D. AM || // 34 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. abhyuttasthau jagannAtho gauraveNa svamAtaram / ratnasiMhAsane corAsayitvetyuvAca ca // 139 / / diSTyA mAtastvamAyAsIH kimAgamanakAraNam ? / Ahuto'pyahamAyAmi sayo yuSmAkamAjJayA / / 140 // uvAca trizalAdevI sadane nastvamAgamaH / asmatpuNyairna khalvalpairanalpodayakAraNam / / 141 / / bhavantaM vIkSamANAnAM na tRptirjagatAmapi / tvadarzanamahAyataddhanAnAM kimaGga naH // 142 // jAnImazca sadaivedamasmAkapanakampayA ! bhavadAsavisakopi gahanAse'tra tiSThasi // 143 // akArSIrduSkaramidaM svamanovRttibAdhayA / etAvatA na tRpyAmo vayaM te vinayAlaya ! // 144 // vadhUyuktaM yathAdya tvAM pazyAmastvaM tathA kuru / rAjaputrIM yazodAkhyAM samAyAtAM samudraha / / 145 // utkaMThitaste pitApi tvadvivAhotsavekSaNe / kuruSva duSkaramado'pyAvayoruparodhataH // 146 // bhagavAnapyatho dadhyo kibhApatitamaya mA sAgrahayamito mAtA bhvbhrmnnbhiiritH||147 garbha'pi [saMvRtAGgo'sthAM mAtRduHkhAbhizaMkayA / sthAsyAmi gRhavAse'pi tanmanovRttiyAdhayA // 148 // karma bhogaphalaM cAsti mAnyau ca pitarau mama / evaM vicintya bhagavAMstanmane mAtRzAsanam // 149 // gatvA ca trizalAdevI svayaM siddhArthabhUbhuje / vivAhAnumatiM sUnorAcacakSe pramodabhAk / / 150 // puNye'hani mahInAtho janmotsavasamotsavam / vivAhaM kArayAmAsa mhaaviiryshodyoH||151|| 1 strama C. // 2 "vRttyabA" 1 // XXXAMACHARC Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya:sa trizalAsiddhArtharAjau tatpazyantau vadhUvaram / dhanyaMmanyau mumudAte pItAmRtarasAviva // 152 // samaM yazodayA devyA svAmI vaiSayikaM sukham / anAsakto'nuyabhUva pitronetranizAkaraH // 15 // kAlena gacchatA bhartuyazodAyAmajAyata / nAmato rUpatazcApi duhitA priyadarzanA // 154 // mahAkulo rAjaputro mhaarddhinssyaucnH| jamAliH pariNinAyograuvanAM priyadarzanAm / / 155 // aSTAviMze janmato'bde svAminaH pitarAvatha / vihitAnazanI mRtvA agmatuH kalpamacyutam // 156 // siddhArtharAjatrizalAjIvAvacyutarAyutI / kSetre'pavidezAbAlpataH padamavyayam // 157 // pitroH kRte'GgasaMskAre tamrAlIta ca vAsare / sAntaHpuraM zokamagnaM svAmyUce nandivardhanam // 158 // sadA sannihito mRtyurjIvitaM nazvaraM sadA / upasthite vAstave'sminna hi zokaH pratikriyA // 159 // dhairyAlaMyanapUrva ca dharmAnuSThAnameva hi / yujyata na tu zokAdi bhrAtaH ! kApuruSocitam // 160 // svAminA ghodhitazcaivaM svastho'bhUnandivardhanaH / pitryaM rAjyamalaM kartuM so'bhyarthayata ca prabhum // 161 / / pizyaM rAjyaM yadA vIro bhavodvigno na zizriye / rAjA cakre tadA'mAtyaiH sAgrahainandivardhanaH // 162 // cirepsitaparivrajyAgrahaNAyAtha sAdaraH / Apapracche mahAvIro bhrAtaraM nandivardhanam // 163 // zokaskhalitavAgnandivardhano'pyanyadhAditi / apApi pitarau bhrAtargacchato vismRti na hi / / 164 / / 1degmaya DU2 bAsare 11 // // 36 / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvo'pyahamivAcApi svajanaH zokapUritaH / kSate kSAraM nikSipasi svaviyogena kiM mayi // 165 // evaM ca jyAyaso bhrAtuH sshoksyoprodhtH| jagatpatirbhAvayatiralaMkArairalaMkRtaH / / 166 // kAyotsargagharo nityaM brahmacaryaparAyaNaH / snAnAMgarAgarahito vishuddhdhyaanttprH||167 // eSaNIyamAsukAnaprANavRttirmahAmanAH / varSamekaM kathamapi gRhavAse'tyavAhayat // 168 // tIrtha pravartayetyuktastato lokAntikAmaraiH / yathAkAmitarthibhyo dAnaM svAmyAbdikaM dadau // 169 // devaiH zakrAdibhinandivardhanAyaizca paarthivH| dIkSAbhiSako vidadhe zrIvIrasya yathAvidhi // 17 // bhrAturvirahaduHkhena rAhuNenduriyAkulaH / svAnAdidezeti tadA kathaMcinnandivardhanaH // 171 // suvarNavedikAstaMbhAM ghusadAsthAnikAmiva / saMtArakAmiva divaM muktAsvastikalAJchitAm // 172 // svarNasiMhAsanagI sAko merutaTImiva / prakvaNatkiMkiNImAlAM pAlakasyAnujAmiva // 173 // samucchaladhvajapaTAM gaMgAmiva mahormikAm / pazcAzaddhanurAyAmAM SaTtriMzaddhanurunatAm // 174 // pazcAgraviMzatidhanurvistRtAM zivikottamAm / candraprabhAkhyAM kurvantu zrIvIrasyAsanocitAm // 17 // // caturbhiH kalApakam // tvaritaM kArayAmAsuH ziSikAM tAM tathaiva te / rAjJAM hi vacasA'rthaH syAnmanasA dyusadAmiva // 176 // 1kAmInama // 2 satAri LI AGRICARXXXKAXXX**** // 37 // * Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HOPAL dvitIyaH X X .NPAL tAdRzImeSa zivikAM tadA zakro'pyakArayat / yugmajAte ithA'bhAtA yathobhe tulyayA zriyA // 17 // prathamAyAM zibikAyAM dvitIyaziyikA tadA / devazaktyAntarbabhUva nadyAmiva nadI kSaNAt // 178 // tataH pradakSiNIkRtya zivikAmadhiruhya ca / siMhAsanamalaMcakre sAMhipITaM jagatprabhuH // 179 // maMgalyazvetavasanaH sacandrika ivoDapaH / vibhubabhau bhUSaNaizca kalpadruma ivAparaH // 18 // prabho prAGmukhamAsIne zucIbhUtAH subAsasaH / vicibaranAlaMkArAH sarvA dakSiNapArzvagAH // 181 // prAlayaH zAkhina iva zobhitA hastazATakaiH / niSedurekamanasastadA kulamahattarAH // 182 // (yugmam) dhabhAra muktAlaMkArA vimalAMzukabhRdvibhoH / mUrdhanyekAnanA chatraM 'jyotsneva rajanIkaram // 183 // dhArayAmAsatu tu pArzvayozcArucAmarau / sarvAMgahemAbhairaNe merulevyAmivoDaNau // 184 // tasthau vAyatryadizyakA rUpyazRMgArapANikA / dizi dakSiNapUrvasyAM tAlavRntadharA'parA // 185 / / pRSThe vaiDUryadaMDAni pAMDucchannANyadhArayan / aSTAgrasahasrasvarNazalAkAnyamarezvarAH // 186 // pArzvayoH zithikAyAstu saudharmazAnavAsavau / toraNastaMbhasadRzau tasthaturdhatacAmarau // 187 // sahasravAhyAmuddadhuH zivikAmAdito narAH / taptaH zakrezAnayaliyamarAyA divauksH|| 188 // dakSiNenopariSTAttu zithikAM zakra Adade / upariSTAduttareNa tvIzAnAdhipatiH svayam // 189 // 1 te tulye tu 1 11 2 jyotsnIva C, L || 3 bharaNa / / - taTyAthiyo , L || .LA .IN 1138 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadhatuzcamarabalI dakSiNottarayoradhaH / anye bhuvanapatyAdyA dadhire tu yathocitam // 19 // tadAnIM gacchadAgacchaddevairajani saMkulam / dinAnte pakSibhiricAntarikSamadhikatvaraiH // 191 // nayA zivikrayA svAmI vidazairuhyamAnayA / jJAtakhaMDavanaM nAma yayAvupavanottamam // 192 // miyasyeva himaRtorAgame korakacchalAt / romAJcitAGgIbhiriva lavalIbhimanoramam // 193 // kusuMbharaktavAsobhiriva nyastairvanazriyA / nAgaragavanaiH pakkaphalamAlibhiraMkitam // 194 // kRSNethUNAM mithaH patrAzleSasAMrAviNaiH sadA / pathikAnAhvayadiva tadudyAnaM viveza sH|| 125 // // tribhirvizeSakam // zivikAyAH samuttIrya bhUSaNAnyatyajatprabhuH / devaduSyaM devarAjaH skandhe ca nidadhe prabhoH // 196 // muSTibhiH paJcabhiH kezAnuH trijagadguruH / pratIkSya dRSye tAn zakrazcikSepa kSIranIradhau // 197 // tenAgatya niSiddhe'tha tumule nijagatprabhuH / kRtvA siddhanamaskAraM cAritraM pratyapadyata / / 198 // ACAMAKARKAXXX 1 pratISya // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaHsa varSatriMzati janmato'tha samatItAyAM sahe mAsi c| zyAmAyAM dazamItithau himakare hastottarAsu sthite // yAme'hazcarame tu SaSThatapasaH sAkSAttrilokyAH prbho| __ zAritreNa samaM tadA samabhavajjJAnaM manaHparyayam // 199 // KARNiki // ityAcAryazrIhemacandraviracita triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIrajanmapravrajyAvarNano nAma dvitIyaH srgH|| // 4 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha tRtIyaH sargaH // Le Le tatazca trijagannAthaH sodaryaM nandivardhanam / Apapracche'nyato gantuM jJAtavaMzyAn parAnapi // 1 // cAritrarathamArUDhaM vihAraprasthitaM prabhum / vRddhaH pitRsuhRdvimaH somo natvetyabhASata // 2 // svAmin ! saMvatsaravAnamadAH svAnyAnapekSayA / adaridraM jagajjajJe vinA mAM mandabhAgyakam // 3 // ahaM hi janmato nAtha ! mahAdAridryavidrutaH / parAn prArthayituM grAmAd grAmaM bhrAmyAmyaharnizam // 4 // sahe nirbhartsanaM kvApi grIvAyAM grahaNaM kvacit / kvacidapyuttarAdAnaM mukhamoTanakaM kvacit // 5 // nAzayA tadAcairyahirbhramata eva me / ajAnato vAtsarikaM tvaddAnaM niSphalaM gatam // 6 // saMpratyapi kRpAM kurvan jagannAtha ! prayaccha me / nirbhartsya preSitaH patnyA svAminnasmi tvadantike // 7 // svAmyapyuvAca kAruNyAcyaktasaMgo'smi saMprati / tathApyaMsasthitasyAsya vAsaso'rdha gRhANa bhoH ! // 8 // so'pi vAso'rdhamAdAya hRSTo nijagRhaM yayau / dazAbandhakRtaM tunnavAyasyAdarzayacca tat // 9 // 1 "isa / // // 41 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH tvayA kveda prAptamiti tunnavAyena bhASitaH / zazaMsa zrImahAvIrAdatrAptamiti sa dvijaH // 10 // yabhASe tunnavAyastaM dvitIyamapi vAsasaH / asyArdhamAnaya munestasyAnupadamabhyATa // 11 // muneH paryaTatastasya lagitvA kaMTakAdiSu / tatpatiSyati vAso so'nIho na grahISyati / / 12 // tadAdAyA'trAnayestvaM yojayitvA bala ubhe / ahaM pUrNIkariSyAmi zuklapakSa ivoDapam // 13 // dInAralakSa mUlye'sya bhaviSyati vibhajya tata / ardhamadhu nahIcyAco bhrAtarau sodarAvidha // 14 // AmetyuttathA prabhumagAt sa dvijaH prabhurapyatha / IryAsamitimAn sAyaM kUrmAragrAmamAsadat // 15 // nAsAgranyastanayanaH pralambitabhujadvayaH / prabhuH pritimayA tatra tasthau sthANuriSa sthiraH // 16 // tadA ca gopaH ko'pyeko bAhayitvA dinaM ghRSAn / grAmasImanyupasvAmi prApta evamacintayat // 17 // atraiva me carantvete vRSabhA grAmasImani / ahaM kariSye sAmAntargatvA dohaM punargadhAm // 18 // dhyAtvaivaM so'vizad grAma carantastavRSAH punaH / aTavIM vivizurgopaM vinA tiSThanti te na hi // 19 // sa grAmAttvAgato gopo mama kca vRSabhA iti / papraccha svAminaM svAmyapyavocanna hi kiMcana // 20 // tRSNIke tu prabho naiSa kiMcidvettIti cintayan / ukSNo mRgayamANaH svAn gopo'tIyAya tAM nizAm / 21 Ti.- kaayotsrge| | // 42 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAntvA te'pi valIvardAH punareyurupaprabhu / niSadya tasthU romanthAyamAnAH svasthacetasaH // 22 // T nvA so'pyAgato gopo vRSAn dRSTvetyacintayat / prabhAte netukAmena nUnaM gAvo'munA hRtAH // 23 // evaM vicintya rabhasA samutpATaya ca dAmanIm / prabhuM hantumadhAviSTa sakopo gopapAMsanaH // 24 // tadA cAcintayacchraH kiM svAmI prathame'hani / vidadhAtItyathA'pazyattaM gopaM hantumudyatam // 25 // stambhavizyAtha taM zaktayekAgajapat / kiM mAyuM ghetsi re pApa ! siddhArthannRpa nandanam // 26 // tataH pradakSiNIkRtya trirmUrdhnA praNipatya ca / iti vijJapayAJcakre prabhuH prAcInavarhiSA // 27 // bhaviSyati dvAdazAbdAnyupasargaparaMparA / tAM niSedhitumicchAmi bhUtvA'haM pAripArzvakaH // 28 // * samAdhiM pArayitvendraM bhagavAnUcivAniti / nAMpekSAMcakrire'rhantaH parasAhIyakaM kazcit // 29 // naitad bhUtaM bhavati vA bhaviSyati ca jAtucit / yadarhanto'nyasAhAyyAvarjayanti hi kevalam // 30 // kevalaM kevalajJAnaM prApnuvanti svavIryataH / svavIryeNaiva gacchanti jinendrAH paramaM padam // 31 // bAlena tapasotpannaM vyantareSu tadAmaram | nAthasya mAtRSvastrIyaM siddhArtha maghavA''dizat // 32 // farartyred yaH svAmino mAraNAntikam / pratiSedhyaH sa bhavatA svAminaH pArzvavartinA // 33 // 1 1 susthace C, D // 2 "hAyika DD, V // 3NAtmakam D, # // Ti. *kAyotsargam / // 43 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH ityuktavAgAddharistasthau siddhArthaH pratipadya tat / svAmI SaSThapAraNAya kollAkre gAnnivezane // 34 // tantra dvijAterSahulAbhidharA lAdale prabhuH / vo siyabhi enAnnena pAraNam // 35 // vasudhArAprabhRtIni dvijAtestasya sadmani / paJca divyAnyAvirAsana kRtAni diviSadgaNaiH // 36 // tato jagadguruH zItalezyaH zItamayUkhavat / taparatejodurAloko'dhipatistejasAmiva // 37 // zauNDIryavAn gaja iva sumeruriSa nizcalaH / sarvasparzasahiSNuzca yathaiva hi vasundharAH // 38 // ambhodhiriva gaMbhIro mRgendra iva nirbhyH| mithyAdRzAM durAlokaH suhRto havyavADiva // 39 // khaDgizRMgamiSaikAkI jAtasthAmA mahokSavat / guptendriyaH kUrma ivAhirivaikAntadattadRk // 40 // niraJjanaH zaMkha iva jAtarUpaH suvarNavat / vipramuktaH khaga iva jItha ivAskhaladgatiH // 41 / / bhAraMDa ivApramatto vyomeva ca nirAzrayaH / aMbhojinIdalamivopalepaparivarjitaH // 42 // zatrau mitre tRNe *straiNe svarNe'zmani maNau mRdi / ihAmunna sukhe duHkhe bhave mokSe samAzayaH // 4 // niSkAraNaikakAruNyaparAyaNamanastayA / majadbhavodadhau mugdhamuddidhIdhuridaM jagat // 44 // prabhuH prabhaJjana ivA'pratibaddho'dhimekhalAm / nAnAgrAmapurAraNyAM vijahAra basundharAm // 45 // // nababhiH kulakam // 1 tAlima' L || 2 bhAruNa C // Ti.- *sviismuuhe| CREATIXXX // 44 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAkSaNe ca yacakre vibhordevairvilepanam / gAstatsaurabhAkRSTAstamAgatyopadudruvuH // 46 // gandhayuktimayAcanta grAmINataruNAH prabhum / aMgasaMgaM taruNyastu smarajvarabharoSadham // 47 // dIkSAdinAt prabhRtyevaM sAgraM mAsacatuSTayam / upasargAjagannAthaH saMhe giririva sthirH|| 48 anyadA viharana svAmI morAke sannivezane / yayau duijantakAkhyatApasavAtasaMkule // 49 // pitRmita jalapatisnana nAthApitaH / pUrvAbhAsAt svAminA'pi tasmin bAhuH prasAritaH // 5 // prArthitaH kulapatinA tatraikAmavasannizAm / pratimaukarAtrikyA zrImAna siddhArthanandanaH // 51 // vijihIrSu bhagavantamUce kulapatiH prge| varSAkAlastvayA kAryoM viviktavasatAyiha // 52 // nIrAgo'pi vacastasya pratizrutyoparodhataH / niraJjanaH zaMkha iva prayayau prabhuranyataH // 53 // vAyurivApratibaddho nirlepaH padmapatravat / sarvatra viharana grISmakAlaM svAmyatyavAhayat / / 54 // siddhArthasuhRdastasya smaran kulapatervacaH / svAmI prAthaSamatyetuM morAkaM punarabhyagAt / / 55 // varSatyudgarjitaM meghe khaMsthadhArAgRhopame / svasvasthAnAya gacchatsu pathikeSvapi haMsavat // 56 // prabhordhAtRvyatAsnehasambandhamadhurAzayaH / gRhamekaM kulapatistRNAcchAditamArpayat // 57 // (yugmam) ye // 2 "pAsthita C||"psthitHD| 3 svaMDabhA' | Ti.- mIkRtya // // 4 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAnulambitabhujo jaTAvAniva pAdapaH / niyaMtritamanAstatra tasthau pratimayA prabhuH // 58 / / bhISmagrISmartumAhAtmyAnniHzeSitatRNe bane / anuvannUtanatRNe navatvAtprAvRSo'pi ca // 59 // adhAvana khAdituM gAvastApasAnAM tRNoTajAn / nirdayAsvApasAsta' gAgtA gaNibhiratADagana // 6 // (yugmam ) taistADayamAnA gAvastAstRNIkaH svAmyadhiSThitam / cakhAduH staMbhanibhRte prabhau tAsAM kuto hi bhIH // 6 // tApasA api tatprekSyA'krudhyannevaM prabhu prati / rakSAmo vayamuTajAna svaM na rakSatyasau punH|| 62 // aho kulapateH ko'yamatithiryasya pazyataH / casyAdurgAva udajanaho svArthaMkaniSThatA // 63 // kiM kurmahe sva Atmeva priyaH kulapaterayam / tadbhayAdeva paruSa na vaktumiha zakyate // 64 // tApasAste'nyadA nAthe prarUDhaprauDhamatsarAH / gatvA kulapateH pArzva sopAlaMbhamado'vadan // 65 // Azrame zramaNaH ko'yamAnIto nirmamastvayA / uTajasyApi nAzo'bhUdyadasminniha tasthuSi // 66 // akRtajJa udAsIno nirdAkSiNyo'lasazca saH / gobhyo'pi rakSati na yaH khAdyamAnaM svamAzramam // 67 // munimanyo'thavA naiSa gA rakSani samatvabhRt / gurudevArcakAstatkiM vayaM na munayo mune ! // 68 // tataH kulapatiragAvupanArtha dadarza ca / kRttapakSaM khagamiva chadivarjitamAzramam // 69 // 1 "ste'pi stA va INdA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirbhatsarAH satyagirastApasA iti cintayan / sa nAthamUce kiM tAta ! bAto'yaM noTajastvayA ? // tvatpitrA rakSitAH sarve yAvajjIvaM kilAzramAH / duSTazAsanarUpaM hi tavApi bratamahati // 71 // AtmAnamiva rakSanti svanIdaM nIDajA api / vivekinA tvayA hanta kimAzrama upekSitaH ? // 72 // svavivekocitAM zikSA sa dattvA jIrNatApasaH / svamAzramaM yayau bhUyaH smaran siddhArthasauhRdam // 73 // do laivaM vibhopAmatInilivandhanA / natra sthAtumucitaM na me sarvahitaiSiNaH // 74 / / evaM ca cintayana svAmI vairAgyamadhikaM dadhata / abhigrahAnimAna paJca jagrAha krunnaanidhiH|| 7 // naivA'nItimato gehe vasanIyaM kadAcana / sthAtavyaM ca zarIreNa kAyotsargajuSA sadA // 76 // stheyaM maunena ca prAyo bhoktavyaM pANibhAjane / gRhasthasya ca vinayo na kArya iti paJca ne // 7 // abhigrahAn gRhItvAmUnardhamAsAdanantaram / grAma nAmnA'sthikagrAma yayau pAvRSyapi prabhuH // 78 // natra caikasya yakSasya zUlapANeniketane / adhivastuM jagannAtho grAmINAnanvajijJapat / / 79 // UcuAmyA na yakSo'yaM vastuM dattana kasyacit / yakSasyAmuSya hi kathA mahatI sA nizamyatAm / / 80 // grAmo'yamabhavatpUrva vardhamAno'bhidhAnataH / nadyasti vegavatyatra paMkilobhayakUlabhUH // 81 // tatra bhANDabhRtairAgAdanasAM paJcabhiH zataiH / dhanadevo vaNik tasya cAbhUdeko mahAvRSaH / / 82 // taM mahotaM dhuri kRtvA sarvANi zakaTAni sH| nayA uttArayAmAsa viSamAyA api kSaNAt // 83 // // 4 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atibhArAkarSaNena mukhena rudhiraM vaman / sa mahokSaH papAtoya tejavAjIva sAtvikaH // 84 // saMbhASya ca vaNiggrAmyAnuvAca vRSasAkSikam / pAlyo'yaM vRSabho nyAsIkRtajIvitavanmama // 85 // vRSasya tRNapAnIyanimicaM va dharma Tu / prANAmAmapaMcAMgAla svAmighamAyaM khalu // 86 // tato vaNik svayamapi cAripAnIyAMkanAt / *priyAkRtya mahokSAya sAsra parato gayau // 87 // dhanamAdAya te grAmyAstRNavAryAdinA vRSam / praticakurna taM pApAH kuvaidyA iva rogiNam // 88 // saMjAtahRdayatroTaH kSutpipAsAkadarzitaH / carmakIkasamAtrAMgaH sa gauravamacintayat // 85 // aho ! niSkaruNo grAmaH pApiSTho niSThurAzayaH / cAMDAlanirvizeSo'yamazeSo'pyativaJcakaH // 90 // dUre svayaM karuNayA dInasya mama pAlanam / matsvAmidattamapyebhirjagdhaM cAryAdivetanam // 91 // kruddho'kAmanirjarAvAn sa gaurmRtyodapadyata / vyantaraH zUlapANyAkhyo grAme'caiva purovane // 92 // so'thAjJAsIdvigena pUrvajanmakathAM nijaam| dadarza govapustaca grAmAyAsmai cukopa ca // 93 // arragiri mAsi mAreriva daivatam / mAryamANairamI grAmyairabhUvannasthisaMcayAH // 94 // apRcchaMzvAturA grAmyA muhujyotirvidAdikAn / cakruH zAntyai tadAjJAM ca vaidyAjJAmiva rogiNaH // 95 // 1 saMbhUSya J, D, AM || 2 purAvane D purAtane M || 3 "dyAnAmi" D | Ti. --- * priyaM kRtvA / latIyaH sargaH // 48 // // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M - A RKSMAv..R.AMR/m.d'SM-4. vidargrahadevInAM snAnapUjAdikaM muhuH / nopazAntirabhUnmArestathApi hi manAgapi // 16 // grAmAstarAgyAmyA vyantaraH sa tu kopanaH / yuvarAjo yamasyevAmArayattAMstathApi hi // 97 // grAmyA vyacintayaMzcaivaM ko'pyasmAbhirvirodhitaH / devo daityo'thavA yakSaH kSetrapAlo'paro'pi vA // 28 // grAmastatraiva tadgrAme tatprasAdanahetave / evaM vimRzya te bhUyaH saMbhUyeha samAyayuH // 19 // te snAtAH zvetavasanA uttarAsaMgadhAriNaH / muktakezAzcatvareSu trikeSUdyAnabhUmiSu // 100 / / bhUtageheSvathAnyatra kSipantaH parito blim| UrdhvAnanAH prAJjalayo dInAsyA evamUcire // 101 / / (yugmam ) bhoH ! surA asurA ykssrkssHkiNpurussaadyH| yatpramAdAnmadAdvAgastannaH kSAmyantu sarvathA // 102 // kopaHpraNAmAvadhiko mahatAM hi mahAnapi / tatprasIdata yaH kshcidstysmaabhirvirodhitH||13|| vyantaraH so'ntarikSastho'thAbravIdra darAzayAH / / lubdhA labdhakasaMkAzAH! kSamaNaM kurutAdhanA // 104 // nadAnI vRSabhasya kSattaSAkAntasya tasya tu / vaNigdattadhanenApi dattaM nAmbhastuNAdi yat // 105 // sa mRtvA vRSabho'bhUvaM zUlapANirahaM suraH / tena vairaNa vaH sarvAnmArayAmi smarantu tat // 106 // tacchutvA te punastasmai dhUpotkSepaNatatparAH / luThanto bhUtale dInA bhUyo'pyevaM pabhASire / / 107 // aparAbhUmado'smAbhistathApi kSAmya zAmya ca / zaraNaM tvAM prapannAH smo hAnanyazaraNA vayam // 108 // 1 pataH / // 2 rAdhi' L, C || 3 rAdhi // // 49 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AWA-MA-WILYAXYLOAMRAPAL tadvAcA vyantaraH kizcidupazAnto'bravIditi / amUni mAnupAsthIni puJjIkuruta saMprati // 10 // tasyopari kurudhvaM pAyatanaM tasya caantre| mamokSarUpAnugatAM mUrti sthApayatocakaH // 110 // / evaM kRte prANitaM vaH pradAsye nAnyathA punaH / tathaiva tadvacaste'pi grAmyA vidadhurAvRtAH // 11 // pUjAkaraM zUlapANerindrazarmANamAkhyayA / grAmaH samAdizattasmai klpitaanlpvetnH||112|| atrAsthisaMcayo'stIti grAmo'sAvasthiphAlayaH / tadAprabhRti loke'bhUdvardhamAnAbhidho'pi san // 113 // zrAntAH kArpaTikA rAtrI vasantyAyatane'tra ye / tadrAtrAveva tAn hanti zalarANiH kRtAntayat // 114 / / sthitvA loko dinaM hyanendrazarmA ca tavarcakaH / sAyaM svasadana yAti tadvastuM ne'nna nobhitam // 11 // ityuktvA ne pRthagapi svAmine ghasatiM daduH / pratIyeSa na tu svAmI yakSaukastarakyAcata // 116 // atha grAmyairanujJAto yodhAI vyantaraM vivan / tadAyatanaikakoNe tasthau pratimayA prbhuH|| 127 // sAyaM kRtvA dhUpavelAmindrazarmA tadarcakaH / niHsArya pathikAn sarvAn bhagavantamado'vadat // 118 // ayi devArya ! niryAhi tvamapyAyatamAvataH / ayaM hi vyantaraH ro bhAvI te nizi mRtyave // 119 // tasthau ca svAmI tUSNIko vyantaraH so'pyacintayat / aho mumUrSuH ko'pyeSa mamAyatanamAgamat // 120 // grAmeNa vAryamANo'pi muhurmatpUjakena ca / haptaH ko'yamihAvAtsIharpamasya harAmi tat // 121 // 1 hi C // 26 D, I, M || TAPAN Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A . .. ... HMM.NPAYPALPAL devArthaka tato yAte'stamite ca divAkara / kAyotsargasthite nAthe'TTahAsaM vyantaro'karot // 122 // puSphoTeva nabhobhANDaM tutroTayoDamaMDalam | tenATTahAsazabdenAtiraudreNa prasarpatA // 123 // grAmaloko'pi taM zabdaM zrutvA'vocatparasparam / nUnaM devAryakaH so'ya vyantareNa nihanyate // 124 // nAnA tatrotpalaH pArzvatIrthasAdhuvarastadA / parivAiSTAMgamahAnimittajJAnapaNDitaH // 125 // lokAdevAryavRttAntaM zrutvA'dhAdadhRti hadi / apazcimastIrthakaro mA sma bhUditi zaMkayA / 126 / / (yugmam) aTTahAsasvareNApi na cukSobha yadA prabhuH / hastirUpaM taidAghoraM vyantaro viSakAra saH // 17 // svAminA hastirUpe cAvajJAte sati nirmame / pizAcarUpaM so'pyubai rodasImAnadaNDavat // 128 // tenApyakSubhite nAthe sarparUpaM bhayaMkaram / vicakAra sa duSTAtmA yamapAzAyudhopamam // 12 // prabhu sa sapo darpAndho bhogenAveSTayad dRDham / daza dshddhimmovissnirH|| 130 // cakre sa bhudhAbhUte bhUtarAT sapta vednaaH| zironetrazravonAsAvantapRSThanakhe prbhoH|| 131 // ekApi vedanA mRtyukAraNaM prAkRte nre| aghisehe tu tAH svAmI saptApi yugapadbhavAH // 12 // kRtvA kRtvetyupasargAnirSiNNo vyantaraH sa tu / natyA vijJapayAmAsa prabhumevaM kRtAJjaliH // 133 // mayA durAtmanA nAtha ! taba shktimjaantaa| nitAntamaparAddhaM yattatkSamasva dayAnidhe ! // 134 // 1 sarvigA / // 2 mahAyo D, M || suSA (', M // R1 // na Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAVAMILY PALAMJ--------- tadA ca siddhArthasuraH svakAryavyagramAnasaH / svAmisAnnidhyaviSayamasmASarSIcchaRzAsanam // 135 // sATopametya cetyUce zulapANe ! surAdhama ! / amArthitamArthaka ! bhoH ! kimetadbhavatA kRtam // 136 // tIrthakara bhagavantaM siddhArthanRpanandanam / jagattrayasyApi pUjyaM kiM na jAnAsi durmate ! // 137 // yadi tvacaritaM zakraH svAmibhakto'dya vetsyati / nadA tatkulizadhArAkSodapAtrIbhaviSyasi // 138 / / zUlapANistato bhItyA pazcAttApena cAkulaH / punarakSamayannAthaM nAnyadIpayika tadA // 139 / / taM prazAntaM ca siddhArthaH sAnukaMpo'bhyadhAdidam / aho tatvAnabhijJo'si zRNu tattvaM yathAtatham / / 140 // vItarAge devabuddhigurubuddhiza sAdhuSu / dharma jinodite dharmabuddhirityAtmasAt kuru // 141 // prANivataH paraM pIDAM mA kArSIrAtmanIva bhoH / nindenheMzca sarvANi pUrvaduzcaritAni ca // 142 // apyekadA''caritasya hanta tIvrasya karmaNaH / koTIkoTiguNaM duHkhavipAkaM janturaznute // 143 // zUlapANistadAkA'nekamANikSayaM kRtam / smaranmuhunininda svaM pazcAttApAdhivAsitaH // 144 // samyaktvabhRdbhavodvignaH so'rcitvA caraNau prabhoH / AgomalakSAlanAmbhaH saMgItamupacanAme // 145 // navItazabdamAkarNya grAmyA evamacintayan / manye vyApAdya devArya devaH krIDati saMprati // 546 // nAtho'pi caturo yAmAna kizcidUnAna kadardhitaH / zramAnnidrAmadhigato'pazyat svamAnamUna daza // 147 / / 1 koTi / koTA 1. // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhiSNustAlapizAcaH snA nagapAdita kila / kokilo venaninau ca sevamAnau svasannidhau // 148 // dAmadvayaM ca gandhADhyaM govargaH sevanodyataH / padmAcitaM padmasaro dordhyA tIrNazca sAgaraH // 149 // udradimakaM cArkavimbamathAdrirmAnuSottaraH / nijAnnaiveSTitaH svenArUDhaM meruziro'pi ca // 150 // evaM prekSya daza svapnAn prAbuddha trijagadguruH / udiyAya ca mArtaMDo vivandiSuriva prabhum // 11 // nadA cAgAjanaH sarva indrazamotpalo'pi ca / akSatAMgaM pUjitaM ca prabhu prekSya mudaM yayau // 152 / / sAzcaryAH prabhumabhyarcya puSpaprabhRtibhizca te / siMhanAdaM vidadhire dhIrA iva jitAhavAH // 13 // siMhanAdamukhAste tu parasparamado'vadan / devAryeNAdhunA diSTyopAzAmi vyantarazcirAt // 154 // utpalo'pi parijJAya bhagavantamavandata / niSasAda ca tatpAdapanAnte ziSyalezavat // 155 / / kAyotsargAvasAne ca prabhu natvotpalaH punH| jJAnasAmarthyano jJAnaprabhusvamo'bravIdidam // 15 // svAminizAnte yuSmAbhiHsusyamAH prekSitA dsh| natphalAni svayaM vetmi bhattayAkhyAmi tathApyaham // 15 // hatarasAlapizAco yattanmohaM nihaniSyasi / gacchvataH kokilA zukladhyAnamArokSyasIza ! tat // 18 // yacitraH kokilastad dvAdazAMgI prathayiSyasi / govargo yattu tadbhAvI saMghastava caturvidhaH // 59 // yattu padmasaro devanikAyaH sevakastataH / yattu sAgaramuttaNa uttariSyasi tadbhavam // 160 // 1 vIrA // // 2 tu D, if | // 23 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaccArkaH kevalajJAnaM tatsamutpatsyate tava / yaccAntrairveSTito'dristatsamatApaM yazastava // 161 // yanmeruzRMgamArUDhastvaM tatsiMhAsanasthitaH / dharma dekSyasi yaddAmnI nayoni phalaM na hi // 162 / / athAcacakSe bhagavAn dAmadvayaphalaM tvadaH / gRhasthAnAM yatInAM ca vakSye dharma dvidhApi hi // 163 // atha natthA jagannAthaM yayau svasthAnamutpalaH / vismayapramadonmudramanaso'thApare'pyayuH // 164 / / tatrArdhamAsakSapaNaizcaturmAsImatItya sAm / niragAdasthikaprAmAhi.hatu prabhuranyataH // 165 // anugacchan zUlapANiH prabhu natvA'bhyadhAdidam / svasaukhyanirapakSastvamihAgA me'nukampayA // 166 // na pApo matsamaH ko'pi yastvayyapyapakArakRt / na sArvastvatsamaH ko'pi yo myypyupkaarkt||167|| adya yAvadArjayiSya kAmahaM narakAvanim / nAbodhayiSyastvaM cenmAM vizvopakRtikarmaTha ! // 168 // ityuditvA bhaktigaMbhoM bhagavantaM praNAmya ca / zUlapANinivavRte zAnto dvipa ivAmadaH // 169 / / dIkSAdhinAdatIte'nde morAkaM sanivezanam / gatvA tadahiyAne svAmyasthAt pratimAdharaH // 17 // tasminnacchandako nAma pAkhaMDI sannivazane / jyotiSkamaMgrataMtrAdikaraNena sma jIvati // 171 // sasyAsahiSNurmAhAtmyaM svAmyarcA cAbhilASukaH / siddhArthavyantaraH kRtyA saMkramaM svAmivarmaNi // 172 / / 1 sAdhusada ), svAryasva // // 2 garbha L!! 3 "paMTI C, D, I. 1. Ti.- sarvebhyo hitH| ...-- -- - - -- ---- // 54 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAntamAhUya gopAlamUce bho ! bhuktavAnasi / kaMgukUraM sasauvIraM vRSAMstrAtuM ca gacchasi // 173 // AgacchezrAhimadrAkSIH svame'rodIzca nirbharam / tadetatsaMvadati kiM satyamAkhyAhi gopaka ! // 274 // satyameveti tenokte siddhArthastasya bhUrizaH / bhUyastattatsamAcakhyau pratyayotpattikAraNam // 175 // gopaH savismayo grAme gatvA''khyagradbahirvane / devAya'sti trikAlajJaH so'pUri pratyayAnmama // 176 // tacchrutvA kautukApUrNastu grAmajanokhilA / puSpAkSatAdipUjAbhRdAyayA~ svAmisannidhau // 177 // siddhArthaH svAmisaMkrAnto grAmINAnabravIdidam / draSTuM me'tizayaM yUyaM sarve stha kimihAgatAH ? // 178 // grAmyairAmetyabhihite yattairdRSTaM kRtaM zrutam / uktaM ca prAk tadAnIM ca siddhArthastadacIt // 179 // siddhArtho bhAvi vAcakhyau zrutvA lokastano'karot / prabhoH pUjAM vandanAM ca mahAmahimapUrvakam // 180 // evaM ca pratyahaM lokeSvApatatsu patatsu ca / siddhArthavyantarasyAbhUnmanaHprItirgarIyasI // 181 // UcustatrAnyadA grAmyAH svAminnacchandakAbhiSaH / grAme parivasatyasmin so'pi vetti bhavAniva // 182 // siddhArthastAna bhASiSTa na sa jAnAti kiJcana / RjUn pratArya bhavataH karotyudara pUraNam // 183 // te gatvA'cchandakaM smAhurna tvaM jAnAsi kiJcana / sarvaM jAnAti devAya bhAvi bhUtaM bhavacca yat // 184|| svapratiSThAbhraMza bhIru bhASe'cchandako'pyavaH / sa vaH puro vetti paraM paramArthamajAnatAm // 185 // 1 tu / sthaH / sva 8 // | // 25 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sarga: puro mama yadi jJAtA manye jJAtA tadA hi sH| gatvA tasyA'jJanAmAviSkaromyeSo'dya pazyata // 186 // ityuktvA'cchandakaH kruddho vRto grAmyaiH sakautukaiH / kAyotsargasthitaM nAthaM drutaM drutamupAyayau // 187 // karAMgulIbhiH sa tRNaM gRhItvobhayapArzvayoH / Uca nAthaM tRNamidaM kiM mayA chetsyate na vA ? / / 188 / / bhAvastasyAbhavaccAyaM devAyoM yadvadiSyati / tatpratIpaM kariSyAmi syAdyathA'mRtavAgasau // 189 // AcacakSe ca siddhArtho na chetsyata idaM tRNam / acchandako'pi tacchettumArebhe sajjitAMguliH // 19 // dadhyau zakrastadA svAmI viharatyadhunA katham / dattopayoganApazyattadacchandakaceSTitam // 191 // mA bhUtsvAmimukhodgIrNA gIrasatyeti vajrabhRt / dhajreNa ciccheda dazApyacchandakakarAMgulIH / / 192 // vIkSApannastRNAcchedAddhasyamAno'khilairjanaH / acchandako'nyato'gacchadunmatta iva mUDhadhIH / / 103 // siddhArtho'zrAvadad grAmyAMstaskaro'cchandako hyym| grAmyAHpratyUcire svAmin ! kiM kasyAnena corinam 194 siddhArtho'pyabravIdatra vIraghoSo'sti karmakRt / tacchrutvA vIraghoSo'pi praNamya svamadarzayat // 115 // Adizeti ca tenokta siddhArthaH punarabhyadhAt / bhAjanaM te dazapalaM naSTapUrva niketanAt ? // 196 / / / Ametyukte ca ghoSeNa siddhArthaH smAha tatkhalu / hRtaM pAkhaNDinAnena pratyayo'tra nirIkSyatAm // 197 // 1 trikAlAstadA // // 56 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcAnijaukasaH prAcyAM dizi zinumahIruhaH / hastamAtramadhaH kSiptamasti gatvA gRhANa sat // 198 // utkautukRtA lokarighoSastadAlaya / bhAjanaM tattathAkhyAnaM gRhItyA punarAyayau // 199 // grAmyAnuttumulAn bhUyaH siddhArthaH procivAniti / bhUyo'pi zrUyatAmindrazamatyatrAsti kiM gRhii|| 200 // astItyabhidadhe loka indrshrmaapyupsthitH| AjJApayAyamasmIti vadana prAJjaliragrataH / / 201 // siddhArtho'bhidadhe bhadra naSTaH kiM ne purA *huDDaH ? / evametadityAcadindrazarmA savismayaH / / 202 // siddhArthaH smAha hatvA sa bhakSito bhikSuNAmunA / padaryA dakSiNe pArzve'vakare'sthIni nasya tu // 20 // lokAzca kautukAdgatvA tadasthIni vyalokayan / santItyabhidhAnAstu bhUyastatra samAyayuH // 204 // siddhArthaH punarapyUce nRtIyamapi ceSTitam / asyAsti tadastu paraM kathayiSyAmi na hyaham // 20 // AkhyAhi sarvathA tannaH prasIdeti punaH punaH / grAmyAstamabruvana ramyA syAdarthakathitA kathA // 206 // athAbhASiSTa siddhArtho nAkhyAsyAmi tathApyaham / kautRhalaM cettadbhAryA gatvA pRcchata tadgRhe // 207 // tadvezmani yayau lokaH svabhAryA tena tahine / kuhitAmarSavatyevaM sAmradRk cintayantyabhUt / / 208 // suSTu jAtaM yadetasya karAMgulyo nikartitAH / nyakkRtazcAkhilailokailokaH saMpratyupaiti cat // 209 / / asya duzcaritaM sarvaM tadA prakaTayAmyaham / yathaiSa labhate pApo matkuTana bhavaM phalam / / 210 // TI.- zi :-'sarasAvo' iti gurjarabhASAyAma / * ajaH / // 17 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aerest grAmajano'pRcchattaceSTitaM ca tAm / soca ko nAmApi hI pApakAriNaH // 211 // yadasAvAtmanaH svatrA samaM vaiSayikaM sukham / bhuMkte trikarmacaMDAlo na mAmicchati jAtucit // 212 // evaM zrutvA kalakalaM kurvANA grAmavAsinaH / yayurnija nijaM gehamacchandakavigarhiNaH // 213 // 5 sarvatra pApa pApeti bhatrtsyamAnaH sa bhikSukaH / bhikSAmadhyApa na kApi dhik pratiSThAcyutaM naram || 214 // hari fara ear natvA dIno jagAda saH / bhagavannanyato yAhi pUjyaH sarvatra pUjyate // 215 // atraivAcya'smi nAnyatra nAmApi jJAyate mama / svadayameva zaurya hi gomAyorna punarbahiH // 216 // ajAnatA durvinayo yo mayAJkAri nAtha ! te / saMprAptaM tatphalaM saMpratyanukampasva mAmataH // 217 // aprItimatparIhArAbhigrahI bhagavAnatha / cacAlottaracAvAlaM sannivezaM prati prabhuH // 298 // dakSiNazcottarazceti cAvAlau dvau tadantare / suvarNavAlukA rUpyavAlukA ceti nimnage // 219 // dakSiNAduttare yAnazcAvAle'thAlagatprabhoH / kaMTake devadRSyArthaM suvarNavAlukAta // 220 // kizcidgatvA prabhurmAbhUSTamasthaMDile yadaH / iti tadvIkSya vastrArthaM gantuM pravavRte tataH // 221 // pRSThalagnastrayodazamAsyante brAhmaNastu saH / tadvastrArthamupAdAya vanditvA ca prabhuM yayau // 222 // 1 mAM tattaH f || tRtIyaH sargaH ||18|| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tunnavAyasya tasyaiva hRSTo viprastadArpayat / so'pi te devadRSyArthe ayojayada saMdhivat // 223 // dInAralakSaM tanmUlyaM bandhU iva vibhajya tau / ardhama jagRhatustunnatrAyo dvijazca saH // 224 // itazca bhagavAn vIraH samIraNa ivAJsvachan / vetavyabhimukhaM gacchannityUce gopadArakaiH // 225 // devAryAmRjuH panthAH zvetavImupatiSThate / kiM tvantare'sya kanakakhalAkhyatApasAzramaH // 226 // sa hi dRgviSasarpaNAdhiSThito vartate'dhunA / cAyumAtraikasaJcAro'pracAraH paciNAmapi // 227 // vihAya tadasuM mArga vakreNApyamunA vraja / suvarNanApi kiM tena karNacchedo bhavedyataH // 228 // taM cAhiM prabhurajJAsIdyadasau pUrvajanmani / kSapakaH pAraNakArthaM vihartuM vasateragAt // 229 // gacchatA tena maMDUkI pApAtAdvirAdhitA / AlocanArthametasya darzitA kSullakena sA // 230 // so pratyuta maMDUkIrdarzayana lokamAritAH / Uce kSullaM mayA kSudra ! kimetA api mAritAH 1 // 231 // tRSNo'bhUttataH kSullo masta caivaM vizuddhadhIH / mahAnubhAvo yadasau sAyamAlocayiSyati // 232 // Avazyake 'pyanAlocya yAvadeSa niSedivAn / kSullako'cintayattAvadvismRtA'sya virAdhanA // 233 // asmArayaca tAM bhekImAlocayasi kiM na hi / kSapako'pi kudhotthAya kSullaM hanmIti dhAvitaH // 234 // kopAn tataH staM pratirphalya vyapadyata / virAdhitazrAmaNyo'sau jyotiSkeSUpapazyata || 235 // 1 sphalya J // // 59 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tRtIyaH sargaH sa cyutvA phanakakhale sahasrAtapasvinAm / patyuH kulapateH patnyAH putro'bhUt kauzikAyaH // 236 // tatra kauzimagovavAdAsazalyapi gauzimAH / atyantakopanatvAca sa khyAtacaMDakauzikaH // 27 // zrAddhadevAtithitvaM ca tasmin kulapatau gate / asau kulapatistatra tApasAnAmajAyata // 238 // bhUIyA banakhaMDasya so'ntAmyannaharnizam / adAtkasyApi nAdAtuM puSpaM mUlaM phalaM dalam // 239 // vizIrNamapi yo'gRhNAdvane tatra phalAdikam / utpATya parazuM yaSTiM loSTuM vA taM jadhAna saH / 240 // phalAdyalabhamAnAstu sIdantaste tapasvinaH / patite laguDe kAkA iva jagmurdizo dizam // 241 // anyejATikAhetoH kauzika thahirIyuSi / abhAMkSumakSu rAjanyAH zvetavyA elya tadvanam // 242 // atha vyAvartamAnasya gopAstasya nyavIvidan / pazya pazya vanaM kaizcidbhajyate bhajyate tava // 243 / / jAjvalyamAnaH krodhena haviSava hutAzanaH / akuMThadhAramugamya kuTAraM so'bhyadhAvata // 244 // rAjaputrAstato nezuH zyenAdiva zakuntayaH / skhalitvA ca papAtAyaM yamavaktra ivAvaTe // 24 // patataH patitastasya saMmukhaH parazuH zitaH / ziro dvidhA kRtaM tena hI vipAkaH kukarmaNAm // 246 / / sa vipadma vanenaiva caMDo'higviSo'bhavat / krodhastItrAnubandho hi saha yAti bhavAntare // 247 // avazyaM caiSa bodhArha iti buddhayA jagadguruH / AtmapIDAmagaNayannujunaida pathA yayau // 248 // // 30 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhavatpadasaJcArasuSamIbhUtavAlukam / *udapAnAvahatkulyaM zuSkajarjarapAdapam || 249 // jIrNaparNacayAstIrNa kIrNa valmIkaparvanaiH / sthalIbhUtoTajaM jIraNyaM nyavizana prabhuH // 250 // (yugmam ) sA gAya jAgalAmo pakSa pikAsAre / tasthau pratimayA nAsAmAntavizrAntalocanaH / / 221 // tato raSTiviSaH sarpaH sado bhramituM ghahiH / bilAnnirasarajihvA kAlarAtrimukhAdiva // 252 // bhraman so'nuvanaM reNusaMkrAmaddhogalekhayA / svA''jJAlekhAmiva likhannIkSAzcake jagadgurum / / 203 // atra mAM kimavijJAya kimaSajJAya ko'pyasau / AH praviSTo nirAzaMkaM niSkaMpaH zaMkuvasthitaH / / 254 // sadenaM bhasmasAdaya karomIti vicintayan / AdhmAyamAnaH kopena phaTATopaM cakAra saH / / 255 // jvAlAmAlAmudamantyA nirdahantyA latAdumAn / bhagavantaM dRzA'pazyat sphaarphtkaardaarunnH|| 256 // dRSTijvAlAstatastasya jvalantyo bhagavattanau / vinipeturdurAlokA ulkA iSa divo girau // 27 // prabhormahAprabhAvasya prabhavanti sma naiva tAH / mahAnapi marunmalaM kiM kampayitumIzvaraH // 28 // dAruvAhaM na dagdho'sAvadyApIti krudhA jvalan / darza darza dinezaM 'dvidRgjvAlAH so'mucatpunaH // 20 // Ti.-- *havADo' iti gurjarabhASAyAm / 1tri DI hi hU~ // // 6 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1|| tRtIyaH marga: saMpannAsu prabho vAridhArAprAyAsu mAsvapi / dadaMza dandazakaH sa niHzUkaH pAdapaMkaje // 20 // dRSTvA dRSTvApacakrAma svvissodrekdurmdH| yatpatanmadviSAkrAntI mRdunIyAdeSa mAmapi / / 261 // dazato'pyasakRttasya na viSaM prAbhavatprabho / gokSIradhArAdhavalaM kevalaM raktamakSarat // 266 / / tatazca purataH sthityA kimetaditi cintayana / vIkSAMcakre jagannAthaM vIkSApannaH sa pannagaH // 26 // nato nirUpya rUpaM tadasarUpaM jagadguroH / kAntasaumyatayA maMkSu vidhyAte nadvilocane / / 264 // *upasannaM na jAtvA babhASa bhAmAniti / bakauzika ! budhyasva vudhyasva nanu mA muhaH // 20 // zrutvA tadbhagavadvAkyamUhApohaM vitanvataH / pannagasya samutpade sAraNaM pUrvajanmanAm // 266 // tataH pradakSiNIkRtya sa vistribhuvanezvaram / niSkaSAyaH svamanasA'nazanaM pratyapadyata / / 267 / / kRtAnazanakarmANaM niSkarmArNa mahoraMgam / prazamApannamajJAsIdanvajJAsIcca ne prabhuH // 268 // kutrApyanyatra mA yAsId dRSTimeM viSabhIpaNA / iti tuNDaM bila kSiptvA papau sa samatA'mRtam // 7 // tasthau tathaiva tatraiva svAmI tdnukNpyaa| pareSAmupakArAya mahatAM hi pravRttayaH // 27 // bhagavantaM tathA dRSTA vismeyasmaralocanAH / gopAlA vatsApAlAzca tatropasarapurvRtam // 271 // vRkSAntare tirobhUya yatheSTaM grAvaleSTubhiH / praNijaghnuranighnAste pannagasya mahAtmanaH // 272 // di.-*zantam / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathApyavicalaM ne taM vIkSya vizrAma bhAjinaH / yaSTibhirghaTTayAmAsurnikaTIbhUya tattanum // 273 // AkhyaJjanAnAM tadgopAstatastatrAgamaJjanAH / kvandire mahAvIramamahaMzca mahoragam // 274 // ghRtavikrayakAriNyo gacchantyastena vartmanA / nArga haiyaMgavIne nAmrakSayan paspRzuzca tam // 275 // Agatya ghRtagandhena tIkSNatuNDAH pipIlikAH / cakrira *titauprAyamahastasya kalevaram // 276 // matkarmaNAM kiyadetadityAtmAnaM nigogana ! vedanAmadhisehe to dussAhAM mohipuMgavaH // 277 / / varAyo mA sma pIlyanta svalpasArAH pipIlikAH / ityacIcaladaMgaM na manAgapi mahoragaH / / 278 / / siktaH kRpAsudhAvRSTyA dRSTyA bhagavatoragaH / pakSAnne paMcatAM prApya sahasrAradivaM yayau // 27 // evaM kauzikanAgAyopakRtya niragAdanAt / prApa cottaracAvAlasannidhezaM jagadguruH // 28 // pakSAnne pAraNArthaM ca bhramana gocaracaryayA / gRhiNo nAgasenasya sadane prayayau prabhuH // 281 / / tatrAhani dvAdazAbdayA gRhiNastasya nandanaH / acintitastadA'bhyAgArSado'nabhravRSTivat // 28 // utsavo nAgamanena tenAkAri svavezmani / bhojitaH svajano'zeSaH svAmyAyAtazca vIkSitaH // 283 // durAtsvAminamAlokya pramodamadhikaM vahan / nAgaseno'pi payasA bhaktimAn pratyalAbhayat // 284 // tatrAmarairaho dAnaM sudAnamiti bhASibhiH / vasudhArAprabhRtIni paMca divyAni cakrire // 285 // Ti.- *'cALaNI' iti gurjara dA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArayitvA prabhurapi zvetavIM nagarIM yayau / pradazinA narendreNa jinabhaktena bhUSitAm // 286 // paurA'mAtyacamUpAyaiH pradezI parivAritaH | maghavavAparo'bhyatya jagannAthamavandata // 287 / / pradezI svapure'thAgAt svAmI ca viharana kramAt / nagaraM surabhipuraM tapaHsurabhirabhyagAt // 288 // medinyA iva *saMvyAnaM pratimAnamivAmbudheH / gaMgAM taraMgiNImuccataraMgAmAsadat prabhuH // 28 // to titIrghaH siddhadattanAvikamaguNIkRtAm / ArohadbhagavAnnAvaM pathikA apare'pi hi // 29 // daNDAbhyAM cAlyamAnAbhyAM pakSAbhyAmitra pakSiNI / tvaritaM gantumArebhe naurabhyuzatanAvikA // 2:1 // yAzita kauzikenoccaistadAnIM taTavartinA / kSamilAkhyaH zakunajJo'vocakSama na khalviha // 292 // prAptavyamacirAt sarvairvyasanaM maraNAntikam / maharSerasya mahimnA tasmAnmokSyAmahe param // 293 // bruvANa eva tatraivaM nauragAdhaM jalaM yyau| sudADho nAgakumArastatrasthaM caikSata prabhum // 294 // smRtvA prArajanmavaraM sa krudhyannevamacintayat / so'yaM yena tripRSTatve siMho'haM nihatastadA // 295 / / rAtahezAtidarasthe girau nivasatA mayA / nAparAddhaM tadA kiMcintripRSThasya sato'sya hi // 26 // nijadovAryadarpaNa kutuhalacikIrSayA / guhAmadhye nilIno'haM tadAnIM nihato'munA // 297 // Ti.- vastram // 1 'danta DHE // 6 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annamrinar diSTyaSa gocare dRSTyo vairaM svaM sAdhayAmyaham / varaM hi RNavatpuMsAM janmAntarazatAnugam // 298 // AsannamapyavasAnaM mama khadAya nAdhunA / prAgvarasAdhanAdaya kRtArthIkRtajanmanaH / / 201 // evaM vicintya sAmarSaH sudADho vikttekssnnH| etyopavIraM vyomasthazcake kilakilAravam // 30 // are re ! kutra yAsIti vibruvana vicakAra sH| saMvartakamahAvAtaM saMvartAnilabhISaNam // 301 // nipatustaravastaMna parvatAzca cakampire / gAMgamucchalati smoccairjalamabhraMlihormikam // 302 // sA ca gAMgestaraMgoMH samutpAtinipAtibhiH / udacyate nyacyate sma dviradopAttarUpavat // 30 // nirbhagnaH kRpakastambhaH zIrNaH sitapaTo'pi ca / Atmeya nAvo mUDho'bhUt karNadhAro bhayAturaH // 304 // Arabhe devatAH smartu martukAmaH samAkulaH / yamajihvAgravartIva nauvartI sakalo janaH / / 306 // itazca mathurApuryA jinadAso vaNik purA / zrAvako'bhUttasya bhAryA sAdhudAsIti vizrutA // 306 // pratyAkhyAtAM dhArmiko tocatapadaparigrahama / dadhyAdika cikriyatuzcAbhIrIpArzvato'nvaham // 307 // AmIrI kAcidanyedyarAninye pravaraM dadhi / krItvA ca sAdhudAsI ti tAmuvAca prsnnvaak|| 308 // tvayA nAnyanna netanyaM dugdhadadhyAdikaM nijam / ahameva grahISyAmi mUlyaM dAsye tavepsitam // 309 // 1 "caro dRSTyAH svaM vairaM // 2 ca 1 || 3 tarityuvAca C / tAmityuvAca || // 35 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathaiva pratyahaM cakre sAbhIrI prItamAnasA / tAM *veSavAradAnena sacakre sAdhudAsyapi // 310 // dvayoH pravavRte snehaH svasroriva tayohAra / asIrgAH sabane tASA vivAbhavadanyadA / / 311 // nimantritau tayodvAre zreSThinAvevamUcatuH / AvAmakSaNika bhadre ! nAgantuM tatra zaknuvaH // 312 // yattu vastu vivAhArthaM tad gRhANAsmadAlayAt / ityuktvA dadaturvastradhAnyAlaMkaraNAdikam // 313 // tattairvastubhistasyA vivAhaH zobhano'bhavat / sarvasvajana gopAnAmekaM zRMgArakAraNam // 314 // gopAH prItA rUpavantau dvAvRkSANau trihAyaNI / nAnA kaMbalAvala zreSThayarthamupaninyire / / 315 // zreSTino'nAdAnasyApyukSANau te balAdapi / dvAre baddhavA yayugapA gopAnAM sneha IdRzaH / / 316 / / atha dadhyau jinadAso mucyete yatham vRSau / halAdau yojayiSyete tadA hi prAkRtairnaraiH // 317 // iha cAnupakAritvAd duSpAlau kiM karomi hA / kIdRze pAtito'smyeSa mUkhaH snedena saMkaTe // 318 // iti dhyAtvA kRpApUrNaH zreSThI tAvapuSad vRSau / tRNAdinA prAsukena payasA galitena ca // 319 // zreSThaSTamyAM caturdazyAmupavAsyAttapauSadhaH / avAcayaddharmazAstrapustakaM zRNvatostayoH // 320 // jajJAte bhadrakau tau ca dharmAkarNa nato'nvaham / zreSThI yavAhi nAbhuMkta nAbhuJjAtAM tatra tau / / 321 // Ti. - * vastrAdidAnena || 1 bartate // 2 khasne' D, I, M // 82 tRtIyaH sarga: | / / 66 / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRNAdikaM dIyamAnamapi samra dine ydaa| na vRSau bubhujAte to tadA zreSThItyacintayat / / 322 / / mayAnukampayA puSTAviyatkAlaM vRSAvimau / ataH paraM poSaNIyau bandhU sAdharmikAviti // 323 / / tayovRSabhayoreyaM bahumAnaM vizeSataH / cakre dine dine zreSThI na hi to taddhiyA pazU // 324 // bhaMDIravaNayakSasya jajJe yAtrotsavo'nyadA / vAhanAnAM vAhakelI cArebhe grAmadArakaiH // 35 // vayasyo jinadAsasya kautukI to vRSAvubhau / anApRcchya gRhItvA'gAta lehe yadvaitamAnitA // 326 // kukkuTANDAviva zvetau sadRkSA yugmajAviva / kandukAviva vRttAMgo cAmaropamavAladhI // 27 // utpatiSNU ivaudhuryAdvegAdvAyorivAtmajI / zakaThyAM yojayAmAsa tau vRSau zreSThinaH suhRt / / 328 / / (yugmam) tatsaukumAryamavidan mAjanArAbhirIrayan / citrIyamANo lokAnAM so'kRpastAvayAhayat // 32 // vAhakelIkRtapaNAn paurAna sarvAJjigAya saH / nAbhyAmadvaitaraMhobhyAM vRSabhAbhyAM kSaNAdapi // 33 // AracchidrocchaladraktaplAvitAMgau ca tI vRSau / jAtatroTau zreSTigRhe bhUyo baddhavA jagAma saH // 331 // bhojanAvasare zreSThI svayaM yavasapUlabhRt / tayorcaSabhayoH pArzve yayau tanayayoriva // 332 // vyAttAsyo niHsahI sAsrI pahuzvAsI savepathU / ArakSatakSaragatI prekSya tAvityuvAca saH // 333 // 1 ArA D, I. | // 67 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 tau pApAtmanokSANI prANebhyo'pi priyau mama / mAmanApRcchaya nayatA nInoM kenedRzIM dazAm ||334 // zreSThino mitravRttAntamAkhyat parijano'khilam / khedaM zreSThayapi sodaryavipadIvAsadad bhRzam // 335 // tau vRSAvapyanazanaM kartukAmau vivekinau / na manAgjanaturapi zreSThidatte tRNAmbhasI // 336 // tatazcADhokacchreTI sthAlamADhyAnnapUritam / saMbhAvayAmAsatustad duzApi hi // 337 // bhAvaM jJAtvA tayorbhakta pratyAkhyAnamadatta saH / tAvapi pratiSedAte sAbhilASau samAhitau // 338 // to kRpayA zreSThI svayaM tyaktAnyakarmakaH / namaskArAn dadattasthau bogharyazca bhavasthitim // 339 // zRNvantau tau namaskArAn bhAvayantau bhavasthitim / samAdhinA mRtau nAgakumAreSu babhUvatuH // 340 // atha kaMbalAyalAvavadhestAvapazyatAm / kriyamANaM sudAdena svAminastamupadravam // 341 // kRtamanyena kRtyena kRtyametadyadarhataH / upasarga niSedhAvI dhyAtvaivaM tAvupeyatuH // 342 // ekaH pravavRte yoddhuM sudAdenAhinA saha / dvitIyaH pANinotpATya ninye nAvaM nadItaTe // 343 // maharddhiko'pi sudADha AyuHprAnte galadbalaH / tAbhyAM nRtanadevatvavaibhavAbhyAmajIyata // 344 // vAsuH prayayau tau ca nAgakumArakau / natvA prabhau vavRSatuH puSpagandhodake mudA / / 342 / / nayA ivApadomuyA uttIrNAstvatprabhAvataH / iti bruvANA naulokA bhaktyA vIraM vavandira || 346 // prabhuM natvena tarpA uttIrya ca prabhuH / yathAvadairyA pathika pratikramyAnyano'calat // 347 // tRtIyaH sargaH // 68 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUkSmAmRttike gaMgAsaikane padapaddhatiH / cakrAdilAJchitA bharturabhUd bhUbhUSaNaM sphuTA / / 348 // sAmudralakSaNAbhijJaH puSpo nAma dadarza tAm / evaM ca dadhyau ko'pyeSa ekAkI cakravartyagAt / / 349 // avApyaprAptarAjyo vA hRto vA kenacicchalAt / manye saMpratyasI yAti taM seve sevakaiSiNam // 350 // asAvasyAmavasthAyAM sevitaH phaladaH khalu / sevyasya sevAvasaraH puNyenaiva hi labhyate // 351 // dhyAtvetyanupadaM so'gAt sthUNAke sannivezane / adho'zokasya cApazyatprabhu pratimayA sthitam // 352 / / zrIvatsalAJchitaM vakSaH *ziro'pyuSNISalAJchitam / cakrAdilAgchitI pANI bhujI 'bhujgraanibhau||353|| dakSiNAvartagaMbhIrazuSiraM nAbhimaMDalam / lokottarANi lakSmANi prabhorevaM dadarza saH / / 304 // evaM cAcintayat puSpo yathA'yaM pAdalakSaNaH / lokottarastathAnyairapyasau cakrIti sUcyate // 355 / / apyebhilakSaNaireSa bhikSurityasmi vismitH| dhiGme zAstrazramaM ghiGa mAmasminnAzAvidhAyinam // 356 // pratAraNAya vizvasya svasya kautUhalAya yA / anApnareva zAstrANi vihitAnIti manyate // 307 // teSAM vAcA nibaddhAzo dhAvito'smi mudhaiva hi / mRgatRSNAjalAyeva hariNo marumaMDale // 358 / / evaM vimRzya puSpo'dhAdviSAdamadhikaM hRdi / tadA cAcintayacchakaH kathaM viharati prabhuH // 359 // apazyacAvadhiddazA sthUNAke svAminaM sthitam / taM ca naimittikaM puSpaM viSAdAcchAstradUSakam // 360 // Ti.- bhagavataH mastakopari dvAdazAMgula: uccaH pradezaH / / zeSanAgaH / / // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha drutamupaityendro jinendraM pratimAsthitam / avandata mahARddhayA tasya puSpasya pazyataH // 369 // zakraH puSpaM babhASe ca kiM nu zAstrANi nindasi / tatkArakAMzca kiM tairhi na mRSA bhASitaM kila // 362 // cAnyeva hi jAnAsi lakSaNAnyAntarANi tu / svAminaH kSauravavale avitre mAMsazoNite // 363 // mukhapaMkajaniHzvAsaH paMkajAmodasodaraH / nirAmayaM malasvedavarjitaM ca prabhorvapuH || 364 // ayaM hi trijagannAtha dharmacakrI jagadvitaH / vizvAbhayapradaH svAmI vIraH siddhArthanandanaH || 365 / / indrAzcatuHSaSTirapi svAmino'sya padAtayaH / kiyanmAnaM cakriNaste yebhyaH phalamabhIpsasi || 366 || 5 dattvA'sau vArSikaM dAnaM titIrSurbhavasAgaram / tyaktarAjyaH parivrajya viharatyevamazramaH // 367 // zAstrANi saMvadantyeva mA viSIda manAgapi / dadAmyabhIpsitaM te ca na sudhA svAmidarzanam // 368 // ityuktavAbhIpsitaM tasmai dattvA ca tridazezvaraH / namaskRtya jagannAthaM yathAsthAnaM punaryayau // 369 // kAyotsarga pArayitvA viharan bhagavAnapi / pAdanyAsaiH punAnaH kSmAM prApa rAjagRhaM puram // 370 // purasyAdRratastasya nAlaMdAyA bahirbhuvi / vizAlAM svAmyagAcchAlA tantuvAyasya kasyacit // 372 // tantuvAyamanujJApya varSA vastuM jagadguruH / zAlAyA ekadeze'sthAnmAsakSapaNamAzritaH // 372 // *erislakho bhadrA tasya ca gehinI / ubhau vijayatuH pRthvIM dadhAnau citrapaTikAm // 373 // di. - * citrarapena yaH svAM AjIvikA karoti | 6 tRtIya: | sargaH // 70 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApte zaravaNagrAme subhadrA'sUta cAnyadA / dvijAtegabahulasya gozAlAyAM tanUruham // 374 // sa gozAlAmasUtatvAdgozAla iti saMjJitaH / kramAdudyaucano maMkhazilpamabhyastavAnnijam // 375 // nisargataH kalikaraH pitrorapyavazaMvadaH / nirlakSaNo janmato'pi so'bhUtkUTavicakSaNaH || 376 / / pitRbhyAM kalahaM kRtvA gRhItvA citrapaTTikAm / bhrAmyan bhikSAM sa ekAkI yayau rAjagRhe'nyadA // 377 // svAminA'laMkRte zAlAkoNe tatrAnumAnya tam / gozAlo'pyavasatsiM hasatidhAviva jambukaH // 378 // nAyospi mAsakSapaNapAraNasya vidhitsayA / vijayazreSThino vezma prAvizatpANibhAjanaH // 379 // bhaktyA mahatyA vijayazreSThI zreSThamatiH svayam / samyagbhojanavidhinA svAminaM pratyalAbhayat // 380 // aho dAnaM sudAnaM vetyucairAghoSiNo'marAH / ratnavRSTayAdidivyAni tadgRhe paJca cakrire // 389 // AkarNya tattu gozAlo'cintayagradayaM muniH / na sAmAnyo'syAnnadAturgRhe zrIryadabhUdiyam // 382 // vihAya citraphalaka pAkhaNDaM tadamuM nijam / asya ziSpIbhavAmyaNa niHphalo nedRzo guruH // 383 // tatraivaM cintayatyeva pArayitvA jagadguruH / etya tatraiva zAlAyAmasthAtpratimayA prabhuH // 384 // gozAlaH svAminaM natvovAca vAcaMyamasya te| mayA prabhAvo nAjJAyi vijJenApi prasAdataH // 385 // ziSyaste'haM bhaviSyAmi tvamekaM zaraNaM mama / ityuktvA sa tathA cakre tRSNIko'sthAtprabhuH punaH / / 386 // 1 meka: CD. M. I // 71 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sarga: gozAlo bhikSayA prANavRtti kuvan vivAnizam / nAmuJcat svAminaH pArzva syabuddhyA ziSyatAM gtH||38 dvitIyamAsakSapaNe svAmI veshmnyupaagtH| Anandena gRhasthena gyAyakaiH pratyalAbhyana // 388 // tRtIyamAsakSapaNe sunandagRhiNA prabhuH / sarvakAmaguNAkhyenAhAreNa pratyalAbhyana // 38 // gozAlako'pi bhaikSaNa kukSipUraNatatparaH / bhagavantaM mahAvIramasevata divAnizam // 390 // prAptAyAmRrjarAkAyAM gozAlo hRdyacintayat / jJAnyeSa zrayata iti parIkSa jJAnamasya hi // 391 / / jAyamAne pratigRhaM vArSikaismina mhotsve| bhikSAyAM kimahaM lapsye sthAminnAkhyAhi me'dhunA // 312 // siddhArthaH svAmisaMkrAnto ghabhASe bhadra ! lapsyase / dhAnyAmlaM kodravakUramekaM kUTaM ca rUpakam // 313 // nadAkayaM ca gozAlo dinA''rambhAtprabhRtvapi / viziSTa bhojanAbhyarthI zvevAbhrAmyad gRhe gRhe // 394 / / tathApi kutracit kiMninna kazcidaghApa saH / zrAnto'parAhna kanApi ninye karmakRtA gRhe // 31 // dhAnyAmlakodrabakare datte tenApi so'pi te / bubhuje'tikSudhA lebhe dakSiNAyAM ca rUpakam // 316 // parIkSita rUpake'pi kUTe sati sa lajjitaH / yadbhAvi tadbhavatIti niyativAdamagrahIt // 397 / / dIkSAtaH prAvRSaM svAmI dvitIyAmatigamya tAm / nAlandAyA nirIyA'gAt kolAke sannivazane // 18 // tadA ca bahulo nAma vipro viprAnabhojayat / mahAdareNa svagRha bhikSArthI cAyayau prabhuH // 399 // Ti.- khAjA' iti gurjarabhASAyAm / etamAmakena AhAreNa / kArtivAtya pUrNamAsyAm / - -- Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sazarkarAjya:reyyA sa prabhu pratyalAbhayat / cakruzca paJca divyAni tadokasi divaukasaH // 400 // caturthamAsakSapaNapAraNaM vyaSita prabhuH / saMsAratAraNaM dAtuH zraddhAturapi janminaH // 401 // itazca sAyaM gozAlaH zAlAM hiinno'vishcchnaiH| apazyana svAminaM lokAn ka svAmItyanvayukta sH||40|| syAmyudantaM na ko'pyAkhyat so'nveSTuM svAminaM tataH / paryATa suciraM dIno nAlandAsannivezane // 406 // bhUyo varAka ekAkI jAto'smIti vicintya sH| muNDayitvA zirastyaktavastro nirgmtttH|| 404 // gatazca kollAke'oSIdvanyo'yaM bahulo dvijaH / munau dAnAdyasya gRhe ratnavRSTiH suraiH kRtA // 405 // tacchrutvA'cintayat so'pi prabhAtamtamya hIdubhAH / padaharorena jAnyAya itamana sa tiSThati // 406 // evaM vimRzya so'nveSTuM bhrAmyannipuNayA dRzA / aikSiSTa sthitamekatra kAyotsargadharaM prabhum // 407 // sa praNamya prabhu smAha nAhaM dIkSocitaH purA / vastrAdisaMgAdabhavaM tyaktasaMgo'smi saMprati // 408 // pratipayasva mAM ziSyaM yAvajjIva gururbhava / tvAM vineSadapi sthAtuM na kSamaH paramezvara ! // 40 // mIrAge tvayi kA leho naikahastA hi tAlikA / svAminmanmanaH kiM tu balAtvAmanudhAvati // 410 // tvayAbhyupagataM svaM tu jAnAmyeSa tathApi hi / smerAravindasadhIcyA dRzA mAM yannirIkSase // 411 // nIrAgo'pi bhAvyanartha tadbhavaM ca vidannapi / tadvacaH pratyapAdIzo mahAntaH ka na vatsalAH 1 // 412 / / gozAlena samaM svarNakhalAkhyaM sannivezanam / pratyacAlItmabhurmAge yugamAtrapradattadRk // 413 // // 73 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hinIya: sAH mAga gopai rAdhyamAnaM pAyasaM prekSya maMkhamUH / UtikSudhito'smyehi kurmaH pAyasabhojanam // 414 // siddhArthaH smAha niSpattiM nedaM yAgAti pAya / gomAlo'pyetyA goNalAn duSTadhIrityabhASata // 415 // devAyo'yaM trikAlajJa AkhyAti yadasAvukhA / sphuTiSyatyardhaniSpannapAyasavAmabhAMDavat // 416 // bhItA vaMzadalaiH sthAlI babandhustAM ca gopakAH / bhUyiSThaistaDDulaiH kSiptairvikamadbhizca sA'sphuTat // 417 // AdAya karparANyAdurgApAstadapi pAyasam / tadalAme ca gozAlo'tyantaM niyatimagrahIt // 418 // svAmyagAd brAhmaNagrAme dvau stastatra ca pATako / tayornandopanandAkhyo svAminI bhrAtarAyubhau // 419 // paSThapAraNake svAmI prAvizannandapATake / sa dadhyuSitakUreNa nandana pratyalAbhi ca // 420 // gozAlaH pATakaMnyasmin praviSTaH prekSya vezma ca / uttuMgamupanandasya yayau bhikSArthamAdRtaH // 421 // upanandAjJayA dAmI kUraM tasyoSitaM dadau / tacAnicchanupanandamAcukroza sa duSTadhIH // 422 // upanando'vadaGgaktaM naiSa gRhNAti cettadA / asya mUrdhni kSipa kSipra sApi ca tathaiva hi // 423 // gozAlaH kupito'yocanmadgurorasti cettpH| tejo vA tarhi sadyo'pi dahyatAmasya mandiram // 424 // mA svAminAmagrahaNAdvandhyaH zApo'pi bhUditi / tatrasthavyantarAH samAdhAkSustattRNarpakSacat // 425 // Ti.- * hAMDalI' iti gurabhASAyAm / 1 'rAma 2 pUla / -.- .- . -- ||74|| Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI ca prayayau caspAM varSArAtraM tRtIyakam / tatra cA'sthAt pratijJAtadvimAsakSapaNadvayaH // 426 // kAyotsargeNotkaTikAdibhistaistairathAsanaiH / tasthau mukta ihApi svAmI samyaksamAdhibhRt // 427 // bahiH puryA dvitIyaM dvimAsakSapaNapAraNam / kRtvA svAmI sagozAlaH kollAke'gAnnivezane // 428 // naktaM tatra gRhe zUnye tasthau pratimayA prabhuH / taddvAre'sthAttu gozAlo lItvA kapirivA'sthiraH // 429 // tA grAmazamanayaH siMho'bhinavayauvanaH / vidyunmatyA samaM dAsyA riraMsustatra cAvizat // 430 // sosargakairevaM yo'trAsti zramaNo dvijaH / pAlko vApisa AyAma devA vayam // 431 // kAyotsargaprapannatvAttUSNIkaH svAmyabhUttadA / tattu zrutvApi gozAlaH kapaTAnottaraM dadau // 432 // alabdhaprativAk siMhazcitraM reme tayA saha / kSaNaM sthitvA nirgantuM prAvartata tato gRhAt // 433 // gozAlo dvAradezasthaH prakRtyA durmatizcalaH / vidyunmatI viniryAntIM dAsIM pasparza pANinA // 434 // svAmin ! sTaSTAsmi kenApItyucakairvyAjahAra sA / valitvA kupitaH siMho dhRtvA gozAlamabravIt // 435 // are re chadmanA channaH sthitvA'nAcAramAvayoH / pazyannasthA bhASito'pi tadA nAdAstvamuttaram // 436 // ityuktvA kuyitvA taM siMhaH svasthAnamabhyagAt / gozAlaH svAminaM smAha pazyatAM vo hato'smyaham 437 siddhArtho'thAvadacchrIlamasmadvatkiM na rakSasi / AcaraMzcApalaM caivaM dvArasthaH kiM na kuvyase ? / / 438 / / 1 Rs 8, , / | // 75 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sargaH niSkramya svAmyagAda grAme patrakAle'bhidhAnataH / prAgvaJcAsthAcchnyagRhe nizAyAM pratimAdharaH // 439 // || tRtIyaH bhayAnnilIya gozAlA koNe'sthAttatra vezmani / rantuM dantilayA dAsyA''gAt skando grAmaNIsutaH // 440 // siMhavadvadhAharat so'pi na ca ko'pyuttaraM dadau / krIDitvA niryayo skando gozAlo'hasaduccakaiH // 441 // channaH pizAcavasthitvA hasatyuzcaistu ko nviti / jalpastaM kuddayAmAsa skando'gAdatha vezmani // 442 // gozAlo'pyabravInnAthaM svAmidharmaH kimeva / niyA~ hatyamAnasya ArSa meM puraSe na yat ? // 443 // siddhArthaH punarUce taM bho muurkhevmnekshH| anartha mukhadoSeNa tvaM tittiririvAinuSe // 444 / / kumArasanniveze'gAdbhagavAnatha tatra ca / caMpakaramaNIyAkhyodyAne'bhUt pratimAdharaH // 445 // tatra cAsIddhanadhAnyaRddhaH kUpanayAhvayaH / kulAlaH priyamadiro madirAkITavatsadA // 446 // tacchAlAyAM pArzvanAthaziSyaH ziSyagaNAvRtaH / bahuzruto municandrAcArya AsIttadA sthitaH // 447 // ziSyaM gacche sthApayitvA sa sUrirvadhanAbhidham / jinakalpapratikarma vidadhe'tyantaduSkaram // 448 // tapaHsattvasUtraikatvabalAnAM tulanAbhidAm / bhAvayana svaM dvitIyayA so'nydaa'sthaatsmaahitH|| 44. // itazcovAca gozAlo nAthaM madhyandinakSaNe / samayo vartate yAmo bhikSAyai grAmamadhyataH // 450 // siddhArtho'yAtravIdadya vartAmaha upoSitAH / gozAlastvavizad grAme bhikSAhenorbubhukSitaH // 421 // // 76 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so'pazyatpArthaziSyAMstAna vicitravasanAvRtAn / pAtrAdidhAriNaH ke nu yUyamityanvayukta ca // 452 // nirgranthAH pArzvaziSyAH smo vayamityUcire'ya te / gozAlo'pi isamUce dhiyo mithyAbhibhASiNaH / / 453|| kathaM nu yUyaM nigranthA vstraavigrnthdhaarinnH| kevalaM jIvikAhetoriyaM pAkhaMDakalpanA // 454 // vastrAdisaMgarahito nirapekSo vapuSyapi / dharmAcAryoM hi yAhako nimranthAstAdRzAH khalu // 455 // te jinendramajAnantaH pratyUcuryAdRzo bhavAn / dharmAcAryo'pi te tAhagAttaliMgaH svayaM kimu / / 456 // kubhA cukroza gozAlo mama dharmaguroryadi / tapastejo'sti tadayaM dahyatAM va upAzrayaH // 427 / / ne'pyanuvaMstvadvadhanAnna hi dahyAmahe vayam / gozAlo'pi vilakSaH san gatvA svAminamabhyadhAt // 458 // dRSTA mayA'dya samanthA nindanto vastapasvinaH / dayatAmAzramo'sAvityAkruSTaM ca ruSA mayA // 459 // tathApi nAzrayasteSAmadalata manAgapi / tatra kiM kAraNaM ? svAminnAkhyAhi paramArthataH // 460 // siddhArtho'pyavadacchiSyAH zrIpArzvasvAmino hi te / teSAmupAzrayo hanta tvagirA dahyate katham 1 // 461 // atrAntare nizA jajJe municandrAkhyasUrayaH / upAzrayAvahirbhUtvA tasthuH pratimayA sadA // 462 / / sa va kUpanayaH zreNibhakta pItasuro yahiH / matto ghUrNan samAgacchannAcAryAstAnuvaikSata // 463 // AcAryAMzcaurabuddhyA tAn gRhItvA nirdayaM gale / nirucchvAsIcakArAzu kumbhakAro duraashyH|| 464 // 1sa:00 ||77 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhadhyAnAdacalitA vedanAM tAM sahiSNavaH / sadyo jAtAvadhijJAnA mRtvA''cAryA divaM yayuH || 465 // teSAmupari puSpANi pratyUSapavanA iva / pravarSanto mahimAnamAsannavyantarA vyadhuH // 466 // ito'pi sa ca gozAlo vidyunmAlAbhivAmbare / tejarUpAM devapaktiM dRSTvA''cakhyau iti prabhoH // 437 // svAstvitpratyanIkAnAM dahyane kiM pratizrayaH / vyomnA jvAlAkulenAnumIyate'daH pradIpanam // 468 / / siddhArtho'pyabhyadhAnmaivamabhyadhAste hi sUrayaH / divaM gatAH zubhadhyAnAcchubhadhyAnaM hi kAmadhuku // 469 // teSAM kartuM mahimAnamete tejomayAH surAH / yaisne pradIpana bhrAntirutpannA svalpamedhasaH // 470 // tad draSTuM kautukAttatra gozAlaH prayayau drutam / svasthAnaM ca yayurdevAH kezAM devadarzanam // 471 // puSpagandhAmbuvRSTiM sa tatra dRSTvA pramodabhAk / gatvA pratizraye suptAMstacchayAnamyavAditi // 472 // kiM bhavanto duSTaziSyA muNDA bhikSAM yahucchayA / bhuktvA dine nizAM sarvAM zerate'jagarA iva // 473 // na hIdamapi jAnItha yatsUriH prApa paJcatAm / guruSu pratibandho'yamaho vaH kulajanmanAm // 474 / / uttasthuste'pi tacchandAt pizAca iva ko nvasau / evaM zabdAyata iti cintayanto maharSayaH // 475 // te'tha jagmuruSAcAryamAcArya prekSya taM tathA / ciraM nimindurAtmAnaM kulInA iva nandanAH // 476 / / nAn gozAlo'pi nirbhara svecchAlApa vidUSakaH / iyAya nAthaM nAtho'pi corAke'gAnnivezane // 477 // 1 "mizrA CM pratau truTitam etat padyam || tRtIyaH sarga: || 26 || Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0000 praticakrabhayAttatrArakSaizcauragaveSibhiH / kAyotsargasthitaH svAmI sagozAlo'pyadRzyata // 478 // brUhi ko'sIti taiH pRSTaH sa maunAbhigrahaH prabhuH / na kizcidabhyazrAdvAcaMyamA hi badhirA iva // 459 // kasyApi heriko hyeSa nUnaM yanmaunabhAgasau / svAminaM te sagozAlaM jagRhuH krUrabuddhayaH // 480 // gozAlaM zAkinIvatte baddhyA kUpe nicikSipuH / muhurghaTIvadvidadhurdhacanodaMcanAni ca // 481 // pArzvazidhye utpalasya jAmI somAjayantike / sAdhuvaya parivrAjau corAke'vasatAM tadA // 482 // Feat narau kaucita kSepaNotkSepaNairjale / ArakSaiH pIDyamAnau staste ityazRNutAM janAt // 483 // chadmazvaramatIrthakaro'sau nu bhavediti / upetya te kSaNAnnArthaM tathAvasthamapazyatAm // 484 // ArakSAnUcatucaivaM kiM re mUrkhA mumUrSavaH / na jAnItha prabhumamuM siddhArthannRpanandanam // 485 // te bhItAH svAminaM muktvA natvA cAkSamayanmuhuH / mahAnto hi na kupyanti kSamyante svAtmazaMkitaH // 486 // dinAni katicittatrAtivAhya paramezvaraH / turyA prAvRSamatyetuM pRSThacampAM purIM yayau // 487 // cartumAsakSapaNakrudvividhapratimAcaraH / caturmAsIM jagannAthastana tasthAvavasthitaH // 488 // caturmAsyannadivase pArayitvA bahiH kavacit / jagAma trijagannAtha nagaraM kRtamaMgalam // 489 // daridrasthavirAbhikhyAH sArambhAH saparigrahAH / sakalatrAH sasantAnAstatra pAkhaNDino'vasan // 490 // madhye tatpATakasyAsIdekaM devakulaM mht| teSAM kulakamAghAtadevatApratimAMkitam // 491 // // / 36 / / / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasya devakulasyaikakoNe tasthau samAhitaH / tatstambha iva niSkampaH kAyotsargadharaH prabhuH // 492 // mAghamAse tadA rAtrau zItamAsIt sudussaham / teSAM pAkhaNDinAM devakule cAbhUnmahotsavaH / / 493 // te putrAdiparIvArAstasminnAyatane mudA / tadA saMbhUya nanturjaguH parijajAgaruH // 494 // hasanace'tha gozAlaH pAkhaNDAH ke'pyamI bana / yeSAM patnyo madyapAnaM gItanRttAdi yoccakaiH // 45 // nacchrutvA kupitAste'pi sArameyamivAlayAt / kaNThe gRhItvA gozAlaM tatkAla nirasArayan // 426 // zItasaMkucitAMgo'sthAgozAlo'tha hakAravat / vAdayandantapaMktiM ca vaiNiko vallakImiva // 497 // gozAlaM sAnukampAste tatra mAvezayana punaH / so'pazIto muhatena tathaiva punarabhyadhAt // 498 // sa tainiHsArito bhUyo bhUyazcApi pravezitaH / evaM kopakRpAbhyAM te tasya niriti cakrire / / 420 // turyavAre'tha gozAlaH praviSTo'pyanavIditi / sadbhatArthAbhidhAne'pi ko vaH kopo'lpamedhasAm // 500 // nijAya duzcaritrAya pAkhaNDAH kiM na kupyatha ? / sphuTArthavAdine'muSmai masya druhyadha kiM muhuH // 501 // uttiSThato'tha pAkhaNDayUnastaskuTanecchayA / nivArayantastavRddhA evamabhyadhuruccakaiH // 502 // devAryasya taporAzeH ko'pyamuSya mahAtmanaH / pIThadhAraichatradhAro'paro vA syAdupAsakaH // 503 // anena bhASitenA'laM bhASatAM svecchayApyasau / zrotuM cenna kSamAstoH kurudhvaM vAdyavAdanam / / 504 // tathaiva cakrire te'pi jAte'tha tapanodaye / zrAvastI svAmyagAttasthau pahizca pratimAdharaH // 505 // AAAAAAAAGRICANA // 8 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhojanAvasare prApte gozAlaH prabhumabhyadhAt / bhikSArthaM bhagavannehi janmasAraM hi bhojanam // 206 // siddhArthaH prAgvadityUce haMho vayamupoSitAH / gozAlo'pRcchadatha syAnmamAhAro'tha kIdRzaH // 507 // siddhArtho'pyAkhyadadhunA nRmAMsa bhakSayiSyasi / gozAla Uce tadbhokSye mAMsagandho'pi yatra na // 108 // evaM nizcitya bhikSAyai zrAvastIM so'vizatpurIm / itazca tasyAM nagaya pitRdatto'vasad gRhI // 509 / / zrIbhadrA tatpriyA *nindurnaimittaM zivadattakam / apatyaM me kathaM jIvedityapRcchat kRtAdarA // 510 // so'pyAcakhyau jAtamRtaM piTvA sApalaM zizum / kSIreNa pAyasIkRtya sarpirmadhusamanvitam // 511 // dhulitapAdAya bhoktuM datse subhikSave / tajjIviSyantyapatyAni nUnaM nazyatprasUtike ! | 12|| (yugmam) bhuktvA tatra gate gedvAraM kAryaM tvayAnyathA / jJAtvA tadbhojanaM kruddho mA ghAkSItsa gRhaM tava // 513 // mRtA pAyIca svaM tathaiva sutArthinI / gozAlAyAgatAyA'dAttadAnIM bhaktitazca sA // 514 // bhuktvA ca gatvA svAmyagre'vocadrAntacirAdasi / siddhArtho'pyAkhyadetasmai pAyasaM tattathA kRtam // 515 / / ma ta gozAlo mukhe kSiptvA nijAMgulIm / nakhAdyavayavAMstatra dadarza ca cukoSa ca // 216 // yaunaz cAnveSTuM taddvAre tvanyathA kRte / nAjhAsIttattu gozAlo gopAla iva lakSaNam // 517 // tato'pyuvAca gozAlastapastejazca madguroH / yadi taddRhyatAmeSa pradezaH sakalo'pi hi // 518 // Ti. - * ninduH mRtApatyajanayitrI | | // 81 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsnyathA jinamAhAtmyaM bhUditi vyantarAmarAH / tatra sannihitAH sarva pradezamadahaMstakam // 519 // kiMcit sthitvA prabhuragAd grAmaM nAmnA haridrukam / barhiriduvRkSasya tale'sthAt pratimAdharaH // 220 // patracchAyAtapatrasya tale lasyaiva zAkhinaH / tadA'vAtsInmahAsArthaH zrAvastI nagarI gamI // 121 // sa tu sArthaH zItabhIto vyAghrabhIta iSAnalam / naktamajvAlayatprAtarutthAya ca yayau puraH // 522 // sapramAdAdazAnto'bhirvyAdhivatprasaran kramAt / AgAdupamahAvIraMmadhye bhodhIva vADavaH // 523 // etyeSa vahirbhagavannazya nazyetyatha bruvan / kAkanAzaM praNazyAgAGgozAlaH zIghramanyataH // 224 // zrutvApi tadvacaH svAmI dhyAnAnala mivAnalam / taM karmendhanadAhAya manvAno'sthAdatisthiraH // 525 // caraNau svAminastena vahinA zyAmalIkRnau / hemanana tuSAreNa padmakozAvivAdhikam // 223 // zAnte vaha sagozAlo grAme'gAllAMgalAbhidhe / svAmyasthAca pratimamA vAsudevaniketane // 227 // krIDAyAtAn grAmaDimbhAn gozAlastatra kautukI / pretadvikRtaM rUpaM kRtvA'bhISayatAbhitaH // 228 // bhayAt kespi tadvatrAH sphuTannAsAzca kecana / praskhalagatayo nezugramAbhimukha marbhakAH / / 529 // abhyetya pitarasteSAM gozAlaM prekSya tAdRzam / arthAn kiM trAsayasIti jalpanto'kuhayana bhRzam ||30|| navRddhAH svAminaM prekSya svAnUcurmucyatAmayam / devAryasyAsya saMbhAvya eva zuzrUSakaH khalu // 531 // 1 madhyama ra madhyemo // tRtIyaH varga: zaraba Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmukta Uce gozAlA svAminnadyApi kiM nu mAm / upekSase hanyamAnaM vajravanniSThuro'si hA // 532 // siddhArthastamabhASiSTa muSThvadyApi nihanyase / vyAdhinevAMgosthitana svabhAvanAmunaiva hi // 533 / / kAyotsarga pArayitvA grAma AvartanAmani / gatyA svAmI baladavaukasyasthAt prtimaadhrH|| 534 // DimbhAMsyApi gozAlo bhISayAvara parvatAn ! tapitRbhiH kuTyate sma cakrIvAniSa durmadaH // 535 / / gateSu tatpitRSvarbhAn punISayate sma sH| prANAtyaye'pi antUnAM prakRtiH khalu dustyajA // 536 / / kruddhAstatpitaro'bhyetya parasparamado'vadan / varAkaM bAlakuTTAkaM kuTTayitvAlametakam || 537 // svAmyasya kuTyatAmeSa ya enaM na niSadhati / bhRtyAnAmaparAdhe hi bharturdaNDa iti sthitiH / / 538 // hitvAgasyapi gozAlaM zAlAvRkamivAtha te / udastadaNDAH zrIvIramabhyaDhaukanta durdhiyH||539|| natrasthavyantareNArhadgRoNAdhiSThitA ruSA / sAkSAtsIrIva sIryAtsIrodasthAcca tadguhe // 54 // AzaMkAvismayAkIrNAH patitvA pAdapadmayoH / svAminaM kSamayAmAsuste grAmINAH svanindinaH // 541 // tatazca prayayau svAmI corAke sannivazane / tatraikatra rahAsthAne tasthau ca prtimaadhrH||42|| gozAlo nAthamityace gantavyaM caryayA na vA ? / siddhArtho'bhidadhe'smAkamupavAso'ya vartate // 43 // gozAlaH kSudhito'vikSad grAme bhikSArdhamutsukaH / goSThIbhaktaM tadA tatra rAdhyamAnaM dadarza ca // 244 // 1 daktenAdhi' | || // 8 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSAkSaNA'bhUnavAna lIno gozAla gekSata / tatra grAme tadAnIM cA'bhavaccaurabhayaM mahat // 545 // coro'yaM cauracAro vA nilIno yadudIkSate / evaM vitayaM te grAmyA gozAlakamakuTTayan // 546 // mama dharmagurostejastapo vA yadi tad drutam / dahyatAM maNDapo'mISAmiti gozAlako'zapat // 547 / / vyantarairbhagavadbhaktaradAyata sa maMDapaH / jagAma ca jagannAthaH sannivezaM kalambukam // 548 // tatrobho bhrAtarau meghaH kAlahastI colA / sAlAtI tadA sainyaraghAvaJcaurapRSThataH // 54. / / gozAlasahita nAthamAgacchantaM dadarza saH / caurAvityAzazaMke ca tAdRzAmIdRzI hi dhIH / / 550 // ko yuvAmiti so'pRcchat svAmI maunItyuvAca na / kalipiyatvAdgozAlo'pyasthAnmaunI plavaMgavat // 51 // gozAlaM svAminamapi sa paddhvA bhrAturArpayat / svAminaM dRSTapUrvI ca meghaH siddhArthasevakaH / / 552 // kSamayitvA'mucanmayo nAthaM nAtho'pi cAvadheH / jJAtvA'cintayadacApi 'nirjArya bahu karma me // 53 // karmAsahAyaistanmanye na hi kSayya jhagityapi / jayyaM mahad dviSaccakraM vinA na khalu sainikaiH // 54 // Aryadeze viharatA sahAyA durlabhA mayA / tasmAdanAryadezeSu vihariSyAmi saMprati // 555 // evaM vimRzya bhagavAnnisargaphUrapUruSam / viveza lADAviSayaM yAdoghoramiSArNavam / / 256 / / 1 nijAya C, nirjAya , nirjayaM // 1 lATA CLI lATa'M || Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muNDa ityahanan kepi *spaza ityapare'dharan / yaSandhudasyurityake zrIvIraM tatra pUruSAH / / 557 / / bhaSaNAnmumucuH ke'pi pratisvAmi kutuhalAt / cakruH hamacyA gitakAnyajanAbhA vikaNArAH // 558 // amodatopasargastaiH karmaNAM kSapaNAtprabhuH / atyubhaiSajai rogI roganigrahaNAdiva // 559 // gozAlo'pyanulanaH san sehe vividhavedanAH / bandhanatADanAtthA banAnIta iva dvipaH // 560 // tatraivaM bhUrizaH kRtvA karmanirjaraNAM prabhuH / kRtakRtya ivAcAlIdAryadezasya saMmukham // 561 // yAntaM ca svAminaM pUrNakalazagrAmasannidhau / pratheSTukAmau lAdo taskarau dvAvapazyatAm // 562 / / tAvasau duHzakunamityudyatAsI jighAMsayA / prati prabhu dadhAvAte pretAyutkamrikAviva // 563 // vartate'ca kathaM svAmItyuccinto vanabhRttadA / dadarzAvadhinA nAthaM jighAMsa tau ca taskarI // 564 // to vajreNAvadhIdvanI dhanazailakSamaujasA / dantikSodakSamaNeva pANinA hariNo hariH // 565 / / krameNa mahilapure svAmyagAttatra paMcamIm / ninye varSAcaturmAsI caturmAsImupoSitaH // 536 // pArayitvA pahiH kApi viharaMzca prabhuH kramAt / grAme jagAma kadalIsamAgama itIrite // 567 // tatrAthAstArikAbhaktaM dIyamAnaM tadA'rthinAm / vilokyovAca gozAlo svAminnehyatra bhujyatAm // 568 // siddhArtho'bhidadhe'smAkamupavAso'dya vartate / bhokSye'hameko'pItyuktvA tatra gozAlako yayau // 569 // 1 lATo" CILM Ti.- spazaH gumacaraH / / sadAvatabhojanam // F85 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH bhuJjAnastatra gozAlaH pizAca iva nA'tapat / grAmyAH sthAlaM mahat sarvAnnapUrNa tasya cArpayan // 570 // tadbhaktamakhilaM bhoktuM gozAlo na tyabhUtkSamaH / ArkaTamAtrAhAro yadAcAme'pyalasAyate // 571 // syAhArazakterapyajJaH kiM duSkAlo'si mUrtimAna ? / ityukttavA cikSipurbhaktasthAlaM tanmUrti tajjanAH // 572 // * tundaM parAmRzaMstRptyA gozAlo'gAdyathAgatam / jambUkhaNDAbhidhaM grAmaM jagAma bhagavAnapi / / 573 / / pratimAsthe prabho tatrAstArikAbhaktalipsayA / gato gozAlaphaH prAgvatprApa bhojanadharSaNe // 574 // krameNa prayayau svAmI tuMbAke sannivezane / yahizcAsthAtpratimayA gozAlo grAmamabhyagAt / / 575 // tantra pArzvaziSyAnandiSaNAna vRddhAn bahuzrutAn / parivArabhRto murAvA gacchacintAmazeSataH / / 576 // jinakalpapratikarma prapannAnmunicandravat / dRSTvA jahAsa gozAlaH svAmyabhyarNamagAtpunaH // 577 // (yugmam ) naktaM catuSke te tasthurnandiSeNamaharSayaH / kAyotsargabhRto dharmadhyAnasthAH sthANuvasthirAH // 578 // ArakSeNa ca dRSTAste caurabhrAntyA ca janira / sadyo jAtAvadhijJAnA mRtvA divamupAsavana // 579 // prekSya gozAlakasteSAM mahimAnaM kRtaM suraiH / tacchiSyANAmupetyA'khyaducairbharsanapUrvakram // 580 // athA'gAdiSTarana vIraH kapikAM sannivezanama / mantrArIH sagozAlA spazabhrAntyA kdrdhitH||18|| devAyoM rUpavAn zAnto yuvArakSaH spazabhramAt / nirAgAstAGyamAno'stItyullApo'bhUjane'khile // 582 // mAnA MI 1186 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvaziSye ca pragalbhAvijaye projjhitavrate / nirvAhAya parivAdtvaM prapanne tatra tiSThataH // 583 // I mAkarNya tAM mA bhUdvIro'rhanniti shNkyaa| tatreyatustathAsthaM ca bhagavantamapazyatAm // 284 // ( yugmam ) te svAminaM vavandA ArakSAMzcaivamUcatuH / re mUrkhA / kiM na jAnItha vIraM siddhArthanandanam // 585 // zIghraM muJcata ghejjJAtA zakro vyatikaraM hyamum / pAtayiSyati vo mUrdhni vajraM prANaharaM tadA / / 586 // atha taikatairmuktaH kSamitazca prabhuH purIm / vaizAlIM prati cacAla dvau mArgau stastadantare // 287 // tatrAvocata gozAlo nAyAsyAmi tvayA samam / mAM hanyamAnamapi yattvaM taTastha ivekSase || 588 // anyattayopasargaiH syurupasargA mamApi hi / yadagniH zuSkasaMsargAhahatyArdramapi kSaNAt // 589 // anya loko mAmAdau nihanti tvAM tataH khalu / klezAdbhojanavRttizca jAyate vA na vA mama / / 590 // grAvakhaMDe ca ratne cAraNye ca nagare'pi ca / Atape maMDape cApi vahnau ca salile'pi ca // 591 // jighAMsI sevake vApi nirvizeSasya te nanu / sevAM ko nAma kurvIta na yo'hamiva mUDhadhIH // 292 // (yugmam) tvatsevA tAlaseveva mayA bhrAntena yA kRtA / sA smartavyA'taH paraM tAM kariSyAmi na khalvaham // 593 // sidvArthIsesi rocate yatkuruSva tat / iyameva hi naH zailI sA bhavejjAtu nAnyathA // 594 // tato jagAma bhagavAna vaizAlIgAminAdhvanA / pracacAla ca gozAla eko rAjagRhAdhvanA // 595 // gozAlosyAnmahAraNyaM caurapaMcazatAnvitam / viveza nRSaka iva sarpAkIrNaM mahAdhilam // 596 // 1 saMparkAM // 9 // 87 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRkSArUDhazcaurapumAna gRdhravad dUrato'pi tam / dadAkhyacca caurANAM magnaH ko'pyatyakiMcanaH // 59.7 // te'pyUcire tathApyeSa na mocyaH syAccaro'pyayam / kiM caiSa naH parAbhUya yAtIdamapi nocitam // 598 // evaM cAbhyarNamAyAtaM gozAlaM mAtulehi bhoH / vadantaH pRthagiti te'dhyAruhya tamavAhayan // 599 // pRthak pRthayAirayA teSAM yozAlAonayAt : bhAsadoSavapuste ca caurAH prayayuranyataH // 600 // acintayacca gozAlo vipatmathamato'pyasau / zuneva svAmihInena mayA labdhA'dya duHsahA // 601 // bhartuzca vipadaM pranti devAH zakrAdayo'pi hi / tatpAdazaraNasthasya mamApi vipado'tyaguH // 602 // kSama svayamapi trAtumudAsInaM tu kAraNAt / mandabhAgyo nidhimiva taM prApsyAmi kathaM punaH // 603 // anveSyAmi tameveti nizcityAtItya tanam / gozAlo'zrAntamabhrAmyat prabhupAdadidRkSayA // 604 // svAmI jagAma vaizAlyAM zAlAM karmArasaMzritAm / anujJAya janAMstatsthAMstasthau ca pratimAdharaH // 30 // karmAro rogitazcaikaH SaNmAsyA kalyatAM gtH| zubhe'hani svajanana vRtaH zAlAmiyAya tAm // 606 // tatrAgre svAminaM dRSTrA so'cintayadaho idam / prathame'pyahi pAkhaNDidarzanAzakanaM mama // 605 // ihaivAmaMgalamidaM pAtayAmItyayodhanam / utpATya svAminaM hantuM so'dhAyata durAzayaH // 608 // ka svAmIti tavA jJAtuM prAyukta maghavA'vadhiM / jighAMsuM taM ca karmAramapazyaccAjagAma ca // 201 // 2 tulaiva bhoH / / tulo hi moH / / // 88 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasyaiva taM ghanaM mUni svazatyA'pAtayaddhariH / kathaMcidrogamukto'pi jagAma sa yamAlayam // 610 // praNamya svAminaM zakraH kalpaM saudharmamabhyagAt / svAmI ca viharana mApa grAmAkaM sannivezanam // 611 // vibhelakAbhidhAnasya tatra yakSasya sadmani / vibhelakodyAnasthe'sthAt kAyotsargadharaH prabhuH // 612 // sa yakSaH prAgbhavaspRSTasamyaktvo'pUjayatprabhum / divyaiH puSpAMgarAgAyairanurAgAdhivAsitaH / / 613 // grAme'tha zAlizIrSe'gAttatra ca trijagatmabhuH / udyAne'sthAtmatimayA mAdhamAsastadA tvabhUt // 614 // vAnamantarikA tatra nAmataH kaTapUtanA / tripRSThajanmani vibhoH patnI vijayavatyabhUt // 615 / / samyagapaticaritA sAmarSaya satI mRtA / bhrAntvA bhavAn sA mAnuSyaM prApya bAlatapo'karot // 616 // sA tatra vyantarIbhUtA svAminaH pUrvavairataH / tejo'sahiSNuLakarottApasIrUpamagrataH // 617 // jaTAbhRdvalkaladharA himazItena pAthasA / ArdrayitvA vapustasthAvupariSTAjagatprabhoH // 618 // tato vAtaM vikRtyAGgAnyadhunocchallakIva sA / jine petuH zalAnIva duHsahAzcAmbubindavaH // 619 // jaTAgrAdvalkalAgrAca patantastoyabindavaH / ciklizu thamanyazcedbhavennUnaM sphuTettadA / / 620 // bhartuH zItopasarga taM sahamAnasya tAM nizAm / vizeSAt karmakSapaNaM dharmadhyAnamadIpyata // 321 // "mayoM ca 1. // 2 samAnudegC. D.L. // Ti.- *zAhuDI' iti bhASAyAm / / zalakIpicchAni / // 8 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ babhUva cAvadhijJAnaM zrIvIrasvAmino'dhikam / anuttarasthitasyeva sarvalokAvalokanam // 622 || sahajaM tvavadhijJAnaM yAvaddevabhave'bhavat / ekAdazAMgIsUtrArthabhRttvaM ca caramArhataH // 623 || zAntA nizAnte sA sAnutApA ca kaTapUtanA / pUjayitvA prabhuM bhaktyA nijaM sthAnamupAyayA // 624 // atha gatvA bhadrikAryA puryA tasthau tapaH paraH / dIkSAyAH prAvRSaM SaSThImativAhayituM prabhuH // 325 // gozAlastatra militaH SaSThamAsAjjagadguroH / sevAM kurvan prAgvadasthAt pratyahaM prItamAnasaH // 626 // vividhAbhigrahapUrvakaM caturmAsakSapaNaM tatra ca prabhuH / kRtvA varSArAtranirgame vidadhe pAraNakaM puro bahiH 627|| // ityAcAryazrI hemacandraviracite triSaSTizalAkA puruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIraprathama varSAravihAravarNano nAma tRtIyaH sargaH // * tRtIya: sargaH // 90 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha caturthaH sargaH // * 8 % atha svAmI mahAvIro gozAlenAnusevitaH / mAsAnaSTAnupasarga vyAhArSInmagAvanau // 1 // purImAlabhikAM gatvA saptamIM prAvRSaM pramuH caturmAsa parivAravatvAt // 2 // caturmAsAvasAne ca pArayitvA bahiH prabhuH / gozAlasaMyuto'gacchat 'kuMDake sannivezane // 3 // tatra svAmI vAsudevAyatanasyaikakoNake / tasthau pratimayA ratnapratimeva nivezitA // 4 // niH prakRtyA gozAlazcirasaMlInatA''turaH / nyasya viSNupratimA''sye'dhiSThAnaM * samavAsthita // 5 // AyAtazcAryako dRSTvA taM tathAsthamacintayat / pizAcaH ko'pyasau nUnaM grahAttaH ko'pi vA bhavet // 6 // evaM vicintyAyatane praviSTastaM nirIkSya saH / nagnatvAcchramaNo manye ko'pyasAcityalakSayat // 7 // evaM ca dadhyau yadyenaM haniSyAmi tadA janaH / vadiSyatyamunA duSTenAdoSo dhArmiko hataH // 8 // karotu grAma evAsyocitamAkhyAmi tatpuraH / iti gatvA samAnaiSIddyAMmaMtadarzanAya saH // 9 // ( yugmam ) kuMDA CJI 2 myAsta M | Ti.- puruSacihnam / s | // 91 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sage: capeTAbhirmuSTibhizca sa jaghne grAmyadArakaiH / hatvA'muM ahilamalamiti vRddharamocyata // 10 // karmArimardanaH svAmI mardanAkhye nivezane / gatvA cA'sthAtmatimayA baladevaniketane // 11 // liMga yalamukhe dattvA gozAlo'sthAca pUrvavat / pUrvavat kuTito grAmyaiH pUrvavacca vimocitaH // 12 // grAme'gAbahuzAlAruye sapAzAlI jagadaguruH / tatra zAlavanodyAne tasthau ca prtimaadhrH|| 13 // zAlAyA nAmatastatra vyantarI kAraNaM vinA / kruddhopasargAnakarot svAminaH karmaghAtakAn // 14 // sA zrAntA nAthamAnarca mAdho'pi viharan yyo| puraM lohAgalaM rAjJA'dhiSThita jitazatruNA // 15 // tasya rAjJo'nyena rAjJA virodhaH samabhUttadA / AyAn svAmI sagozAlastatpuMbhizca pathIkSitaH // 16 // noce kiMcizadA svAmI pRSTastai raajpuurupaiH| tadAnI herika iti jitazatrAH samarpitaH // 17 // pUrvAyAto'sthikagrAmAnutpalo nAthamaikSata / vavande ca yathAvastha jitazatroH zazaMsa ca // 18 // rAjJApi vandito bhaktyA viharana bhagavAn yayau / pure purimatAlAkhye tatra cedaM purA'bhavat // 19 // tamrAsIdvAguraH zreSThI dhanI bhadrA ca ttmiyaa| pandhyA zrAntA sutakRte dattadeyopayAcitaiH // 20 // zreSThinau zakaTamukhodyAne tAvanyadA gatau / ciraM cikrIDaturdevAviva puSpoccayAdinA // 21 // bhramantau krIyA tatra jIrNamAyatanaM mahat / dRSTvA kautUhalAnmadhye'vizatAM tAvubhAvapi // 22 // yA C. L.! Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimA mallinAthasya sudhAvartinibhAM dRzoH / apazyatAM dampatI to zraddhApUrva ca nematuH // 23 // tAbUcaturdeva ! yadi tvatprasAdAviSyati / sutaH sutA vA tacaityamuddhariSyAvahe tava // 24 // tvadbhaktau ca bhaviSyAvasnataH prabhRti sarvadA / ityuditvA jagmatustau zreSThino nijamandiram // 25 // tatrAsannAhatavyantaryanubhAvena cA'bhavat / bhadrAyA udare garbhaH zreSThinaH prtyyprdH|| 26 // garmAhAdapi cArabhya prArebhe vAguro mudA / taddevakulamurtumAtmAnamiva durgaH // 27 // tatra gallA indayaM malliyatimA mAsuraH / nisandhyaM vidadhe pUjAM gRhItAbhigrahaH sudhIH // 28 // taM jJAtvA jinabhaktaM tu tadvezmani samAyayuH / vihartuM sAdhavaH sAdhvyaH so'pyAnarca sadaiva tAn // 29 // sAdhUnAM nityasaMsargAcchreSTinI zreSThavuddhiko / zrAvakatvaM prapedAte vidhijJau ca babhUvatuH // 30 // itazca bhagavAn vIrastasthau pratimayA sthirH| antare zakaTamukhodyAnasya ca purasya ca // 31 // natra vanditumAyAta IzAnendro jinezvaram / dadarza vAguraM yAntaM malliSimbArcanecchayA // 32 // IzAno vAguraM coce kiM pratyakSaM jinezvaram / atikramyAgrato yAsi tadvimbArcanahetave ? // 33 // ayaM hi bhagavAn vIrazcaramastIrthakRtsvayam / chadmastho viharannanna vartate pratimAsthitaH // 34 // mithyAduSkRtamityuktvA nizca kRtvA pradakSiNAm / sa vavande vibhuM bhattayA kUrmavatsaMkucattanuH // 35 // IzAno vAgurazcezaM natvA dvAvapi jagmatuH / uSNAkaM sannivezaM ca pratyagAdbhagavAnapi // 6 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gacchataH svAmino'bhUtAM saMmukhIno vadhUvarau / tatkAlajAtavIyAhI sarvato vikRtAkRtI / / 37 // prekSya gozAlako'vocavaho dvAvapi tundilI / danturI dIrghaciyukagrIvo cillo kunAsikau // 38 // aho saMyojanaucityaM vidhAturyadimAvubhau / kRtau vadhUvaratvena manye so'pi kutUhalI // 39 // evamagre tayorbhUtvA bhUyo bhUyo jagAda sH| aTTahAsaM ca vidadhe vaihAsika ivAsakRt // 40 // vadhUvaranarAH kuddhAstaM taskaramiva drutam / badhvA mayUrabandhena cikSipurvazagahare // 41 // gozAlo'yocata svAmin ! kiM mAM baddhamupekSase / kRpAlustvaM parajane'pyasi kiM na hi sevake // 42 // naM babhAga ra siddhAoM dimasidA vipaTTi ne / nija duzcaritaireva capalasya kapariva // 43 // svAmyapyadUre gatvA'sthAttatpratIkSaNakAmyayA / vadhUvaranarA nAthaM prekSya caivaM vyacintayan // 44 // pIThabhUchatrabhRdvAsau yadvAnyo'pyasya sevakaH / devAryasya taporAzeryadeSo'muM pratIkSate // 45 // evaM vicintya te'muzcan gozAlaM svAmyapekSayA / samaM tena vrajana svAmI kramAgobhUmimAsadat / / 46 // gozAla Uce gopAlAmlecchA ghIbhatsamUrtayaH / bajazUrA bajatyeSa ka panthAH kathayantu bhoH // 47 // pratyUdhire ca gopAlAH kimasmAna kAraNaM vinA / Akrozasyevamadhvanya zvazuryo nAsi naH khalu // 48 // gozAlo'pyanavIda bhyo dAserAH pazuputrakAH / sahiSyadhve na ceyUyamAkrozyAmyadhika tadA // 4 // svabhAvAkhyAnametadvo nAkrozo'yaM mayA kRtaH / kiM yUyaM mlecchavIbhatsA ityalIkaM mayoditam ? // 50 // 194 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AA te kruddhAH kudRyitvA taM baddhvA vaMzavane'kSipan / amocayaMzca pathikAstamanye karuNAparAH // 51 // svAmI rAjagRhe gatvA varSArAmadhASTamam / caturmAsakSapaNabhRdvividhAbhigraho'karot // 52 // caturmAsAvasAne tu svAmI bahirapArayat / nirjArya karma me'kyApi yahastIti vyacintayat // 53 // vajamizaddhabhUmilAdAdimlecchabhamiSa / karmanirjaraNAyA'gAta svAmI gozAlakAnvitaH svacchandaM tatra ca mlecchAH prmaadhaarmikopmaaH| nAnAvidhairupasargaH zrIvIramupadudruvuH // 25 // jagahu~H svAmina kepi jahasuH pheciducakaiH / sArameyAdibhirduSTasattvaiH kecidaveSTayan // 16 // svAmI karmadhvaMsakatyAdupasagai harSa taiH / zalyAdita iva cchedaiH zasyoddharaNahetubhiH // 57 // karmakSayasahAyAMstAmlecchAn bandhUniva prabhuH / mene tato'dhikAna vApi karmarogabhiSak svayam // 58 // kampe sAcalo meruya'tpAdAMguSThapIDanAt / karmabhiH pIDyamAnaH so'pyevaM dhIro vyavartata // 59 // zaraNApanniSedhAya yaH siddhArtho nyayujyata | gozAlottarakhelAyAM jajambhe so'pi nAnyadA // 30 // yatpAdAne kiMkaranti luThanti ca muhurmuhuH / surendrAste'pi hA sarva tatpIDAyAmudAsate // 31 // yannAmamaMtramAtreNa dravanti durupadravAH / so'pyupadrUyate kSudraiH kasya pUtkurmahe purH|| 12 // dhik sukRtAni jagato thaiH svAmiprabhavairapi / kRtanarSiyanimAtmA svAmI jAto na durSidheH // 63 // 1 japa 14 / yAjyaM 6 | 2 lATA C. I. M. II KAKKARAXARA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagAttrANakSayasahaM na svaujo'pyAdRta prabhuH / svaujaH phalaM hi gRhNanti saMsArasukhagRnavaH // 34 // anApnuvan vasatimapyuSNazItAdibhAjanam / jAgarika vApat bANAn sthApyavAsthitaH // 65 // navamIM prAvRSaM tatra dharmadhyAnaparAyaNaH / zUnyAgAre drutale vA sthitaH svAmyatyavAhyat // 66 // sagozAlastataH svAmI siddhArthapuramAyayau / tato'pi prAcalad grAmaM karmagrAmAbhidhaM prati // 67 // mArge dRSTrA tilastam gozAlaH prabhumabhyavAt / svAbhizeSa tilastamyaH kaccinniSpatsyate na vA ? / / 68 / / tato bhavitavyatAyA vazena bhagavAnapi / tyaktvA maunaM svayamAkhyad bhadra niSpatsyate hyasI // 69 // saptApi puSpajIvAstu paramasminnavasthitAH / ekasyAmeva zimbAyAM tAvanto bhAvinastilAH // 70 // tadvacanena gozAlenodakhAni saH / tilastambaH samRtpiMDo mumuce cAnyataH kacit // 71 // asatyA svAmivAmA bhUvityAsannasuraistadA / vArivRSTirviSa drAk tilastambo'pyudazvasat // 72 // tatpradezena gacchantyA gorAkrAntaH khureNa saH / praviSTaH klinnabhUmadhye supratiSTho'bhavattataH // 73 // kramAtprarUDhamUlo'bhUt kramAcodbhinnakaMdalaH / prAvartanta tilastasthe tAni puSpANi vardhitum // 74 // gozAlenAnvIyamAno durdhiyA bhaktamAninA / kUrmagrAmAbhidhe grAme jagAma bhagavAnapi // 75 // itazcAsti dhanApUrNacampArAjagRhAntare / nAmato gobaragrAmo mahImaNDalamaNDanam // 76 // 1 zambA C. D. // 2 gorbaradeg C 11 govara" Z || *%**** caturthaH sargaH // 936 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMbI tatra gozaMkhI nAmAbhIrAdhipo'bhavat / vandhyA bandhumatI nAma bhAryA tasyAtivallabhA // 77 // grAmasya tasya cAsanno grAmaH kheTakanAmakaH / hato dasyubhirabhyetya bandA jagRhire'pi ca // 78 // tadA ca vezikA nAma tatra strI suSuve sutam / hRte patyau surUpeti dasyubhicAlitA ca sA // 79 // sA tu savarogArtA bAlapANiH zazAka na / gantuM taivegibhizrIrairgI durdAntapairiva // 80 // atha tAcire caurA yadi tvaM jIvitArthinI / tadenaM bAlakaM muca mUrta vyAdhimivAtmanaH // 81 // sA'bhaM tarutale muktvA bhItA'gAdasyubhiH samam / sarvasyApi hi lokasya na prANebhyo'paraM priyam // 82 // prabhAte saha gorUpaigoMzaMkhI tatra cAgataH / IkSA ke bAlakaM taM surUpa iti cA'grahIt // 83 // nijapatnyAH sutatvena sa taM bAlakamArpayat / anya putro'pyaputrANAM bhavatyatyantaballabhaH // 84 // chAgaM nihatya raktena mizraM cakre sa bAlakam / patnyA ca sUtinepathyaM grAhayAmAsa buddhimAn // 85 // madbhAryA gUDhagarbhAsssIt sA sutaM suSuve'dhunA / prAvAdIditi loke sa cakAra ca mahotsavam // 86 // tanmAtA vezikA cauraizcampApuryAM catuSpathe / avAsthApyata vikretuM krItA yogyeti vezyayA // 87 // gaNikAvyavahAraM sA zikSitA vezyayA tayA / prasiddhagaNikA jajJe rupAvagaNitAprAH // 88 // krameNa taruNIbhUto gozaMkhikasuto'pi hi / vikretuM ghRtazakaTaM campAyAM sasuhRyayau // 89 // paurAn vilasatastatra vidgdhrmnniivRtaan| so'pi dRSTvA rantumicchurgaNikApATakaM yayau // 90 // // 97 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10-04- MXX-M-12- dadarza vezikAM vezyAmadhyasthAM sa svamAtaram / tAmevaicchadramayitumajJA hi pshuvjnaaH||21|| adApaya grahaNakaM tasyA eva tadaiva sH| nizi slAtaviliptAMgastadgRhAya cacAla ca // 12 / / pAdaH zakRti nirmano gacchatastasya vartmani | na so'jJAmIt kvacinmagna iti smaravimohitaH // 13 // taM prabodhayitaM sadyastadIyA kldevtaa| vikalya gAM ca basaMcA'ntarA tasthau tddhvnH||24|| vatse dharSitumArebhe yAvat so'dhi purISiNam / vatmaH sa tAvanmAnuSyA vAcA gAmityavocata // 9 // mAtaH pazyAyamahIkaH puMspazudharmavarjinaH / zakRlliptaM nijaM pAdaM mayi gharSati nighRNaH // 16 // gaurapyuvAca mA tAmya nAkRtyaM kiJcidasya hi / nijAM yo jananI rantuM tvarate kAmagardabhaH // 17 // nachutvA'cintayatso'pi gAvo naragirA katham / vadantyamuSyA vezyAyAH sUnurasmi kathaM nu vA // 28 // prakSyAmi vezyAM tAmevetyAlocyA'gAttadokasi / abhyutthAnAdinA tasya pratipattiM vyadhAca sA // 99 / / niruddhakAmavyApAraH sAzaMko gogirAtha saH / sthitvA kSaNamavocattAM pAramparya nijaM vada // 10 // sA'nAkarNitakaM kRtvA hAvabhAvAnadarzayat / idaM hi paNyanArINAM mukhyaM manmathazAsanam // 101 // so'pyavocata dAsyApi jalpitadviguNaM dhanam / svakIyaM brUhi sadAvaM svapitroH zapathazca te // 10 // evaM muhurmuhustena pRSTA sA''khyadyathAtatham | sAzaMkaH so'pi cotthAya jagAma grAmamAtmanaH // 103 // 1 drakSyAmi , prakSAmi D, prakSAmi, M. II ||P.41 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sospRcchat pitarau tatra yuvayoraMgajo'smi kim / labdhaH krIto'thavAnyo vA kathyatAM me yathAtatham // 104 // AvayoraMgajo'sIti yadA tau hi jajalpatuH / tadA so'nazitastasthAvayathAkhyAnapIDitaH // 105 // yathAtathamathAsskhyAtAM tatprAptiM pitarAvapi / ajJAsIdvezikAM vezyAM so'pi mAtaramAtmanaH // 106 // gatvA campAM vezikA yAH svavRttAntaM zazaMsa saH / sA'pi taM svasutaM jJAtvA ruroda nyagmukhI hiyA // 107 // amocayata kudinyAm / grAme nItvA nije'mucaddharme cAsthApayat pathi // 108 // vezisUnurityAsItsa nAmnA vaizikAyanaH / tadaiva viSayodviprazcAdade tApasavatam // 109 // svazAstrAdhyayanaparaH svadharmakuzalaH krmaat| kUrmagrAme sa AgacchacchrIvIrAgamanAgrataH // 110 // tahiyo dordaNDaH sUryamaMDaladatta / lambamAnajaTAbhAro nyagrodhariva sthiraH // 111 // nisargato vinItAtmA dayAdAkSiNyavAn zamI / AtApanAM sa madhyAhne dharmadhyAnasthito'karot // 112 // Aditya karatApena yUkA nipatitA bhuvi / grAhaM grAhaM sa cikSepa bhUyo mUrdhni kRpAnidhiH // 113 // taM cAvalokya gozAlaH svAmipArzvAdupetya ca / Uce jAnAsi kiM tattvaM yUkAzayyAtaro'si vA 1 // 114 // yoSidvA puruSo vAsi samyagvijJAyase na hi / ityukto'pi tapasvI sakSamI novAca kiJcana // 115 // bhUyo bhUyo'pi gozAlastathaiva tamabhASata / yaMtre'pi bahuzaH kSiptaM zvapucchaM na RjUbhavet // 116 // 1 cambA | ww *** // 99 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ""WW.paramaparA, tApasaH sa cukopAtha tajolezyAM mumoca ca / atyantaghRSTAdahanazcandanAdapi jAyate // 117 // tasyA jvAlAkarAlAyA bhIto gozAlako yayau / abhi prabhu ivatrasto'bhinadIva vanadvipaH // 118 // trAtuM gozAlakaM svAmI zItalezyAmathA'mucat / tejolezyA tayA'zAmi vAriNeva hutAzanaH // 119 // tAmRddhiM svAminaH prekSya vismitA thezikAyamaH / samupetya nahAvIra saprazrayamado'vadat // 120 // na jJAto bhavatAmeSa bhagavatiSajanaH / tatsahadhvamihedRkSaM pratIpAcaraNaM mama // 121 // evamuktvA gate tasmin prabhuM goshaalko'vdt| tejolezyAlabdhiriyaM jAyate bhagavan katham ? // 122 // svAmyAkhyatsarvadA SaSThaM vidadhyAyazca pArayet / yamI samakhakulmASamuSTayambuculukena ca / / 123 // nasya SaNmAsaparyante tejolejhyA garIyasI / utpadyatAskhalanIyA pratipakSabhayakarA // 124 // kUrmagrAmAzca gozAlenAnvitaH paramezvaraH / pratastha pratisiddhArthapurAkhyaM nagarottamam // 125 / / saMprApta tattilastambadeze gozAlako'vadat / na niSpannastilastamyo yaH svAmibhirudIritaH // 126 // svAmyAcalyo tilastambo niSpannaH so'nna vidyate / gozAlo'zraddadhattamra tilazimbAM vyadArayat / 127 // natra saptatilAnpazyanevaM gozAlako'vadata / jAyante'ta parApatya punastatraiva jantavaH // 128 // tejolezyAM svAmyAkhyAtAM sa sAdhayitumanyadA | svAmipAdAna parityajya zrAvastI nagarI yayau // 129 // 1 zambAM CM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa kuMbhakArazAlAyAM sthitaH SaNmAsikaM tapaH / anvatiSThadyathAkhyAtaM tejolezyA siSedha ca // 130 // tejolezyA parIkSArthaM sa gatvA kUpakaMThake / svasya kopakRte dAsyAH karkareNA'bhinad ghaTam // 131 // sAtAmA nAce muke kuvA / tejolezyA taDidiva cyutA dAsIM dadAha sA // 132 // saMjAtapratyayazcaivaM kautukAlokanapriyaH / gozAlako vRto lokairvihartumupacakrame // 133 // zrI pArzvaziSyA aSTAMganimittajJAnapaNDitAH / gozAlakasya militAH SaDamI projjhitavratAH // 134 // nAnA zoNaH kalindo'nyaH karNikAro'paraH punaH / acchidro'yAgnivezAnojyArjunaH paJcamottaraH // 135 // te'pyakhraSTAMgamahAnimittaM tasya sauhRdAt / puMsAM samAnazIlAnAM sadyo bhavati sauhRdam // 136 // tejolezyA'STAMgamahAnimittajJAnagarvitaH / ahaM jino'smIti vadan vasudhAM vijahAra saH / / 137 // nAtho'pi siddhArthapurAdvaizAlIM nagarIM yayau / zaMkhaH pitRsuhRttAbhyAnace gaNarAT prabhum // 138 // tataH pratasthe bhagavAn grAmaM vANijakaM prati / mArge gaMDakikAM nAma nadIM nAyottatAra ca // 139 // uttIrNamAtro bhagavAn saikate taptavAluke / adhAri nAvikairnadyuttAraNadraviNArthibhiH // 140 // tadA ca zaMkhagaNarAjjAmeyazcitranAmakaH / nausainyenAgato to nivRttaH prabhumaikSata // 141 // bhartsayatvA nAvikAMstAn bhagavantamamocayat / bhaktyA cAbhyarcya parayA citro nijapuraM yayau // 142 // I 1 kSaNAt ), M || 2 maMDa" /, maMDi || 3 dautye D | dUtye 8 // ||| 101 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha vANijakagrAma jagAma bhagavAnapi / ahizca dharmadhyAnasthastatrA'sthAt prtimaadhrH|| 143 // tadA SaSThatapAstatra nityamAtApanAparaH / AnandAyako jAtAvadhiH prabhumavandata // 144 / / sa prAJjalirghabhASe ca bhagavannatidussahAn / parISahAnasahiSThA upasargAzca dAruNAn // 145 / / vajrasAraM zarIraM te vajrasAraM ca te manaH / parISahopasagairapyebhiryajyate na hi // 146 // idAnIM kevalajJAnamAsannaM vartate prabho ! / ityuditvA prabhuM bhUyo natvA''nando yayau gRham // 147 / / kAyotsarga pArayitvA zrAvastyAM paryupetya ca / dIkSAto dazamaM varSAkAla svAmyatyavAhayat // 148 // pArayitvA bahistatra grAme'gAtsAnuyaSTike / bhadrAM ca pratimAM tatra bhagavAn patyapagrata // 14 // tasyAM ghanazitaH pUrva pUrvAzAbhimukhaH prabhuH / ekapudgalavinyastapRk tasthau sakalaM dinam // 10 // dakSiNAbhimukho rAtriM pazcimAbhimukho dinam / uttarAbhimukho rAtriM SaSThena pratimA vyadhAt // 151 // apArito mahAbhadrAM pratimA zizriye prabhuH / tasthau caturahorAtrIM tatra pUrvAdidikramAt // 152 // dazamena mahAbhadrAM kRtvaivaM pratimAM prbhuH| prapade sarvatobhadrA dvAviMzatitamena saH // 15 // pratyekamapyahorAtraM tasthau dikSu dazasvapi / kiM tu nyadhyAyAdhodravyANyUrvAdharAzayoH // 154 / / timro'pi pratimAH kRtvA pAraNApa jagadguruH / AnandanAno gRhiNaH praviveza niketanam // 155 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhANDAni kSAlayantyAsIhahulI taMtra ceTikA / tyaktukAmoSitabhaktamapazyat prabhumAgatam // 156 / / kiM tubhyaM kalpata ? iti sA svAminamabhASata / pANiM prAsArayat svAmI bhaktyA'nnaM sApi taddadau // 157 // svAmipAraNakamItaH paMcadivyAni nAkibhiH / cakrire tatra sadane bhumude ca jano'khilaH // 158 // tadaiva bahulI rAjJA dAsIbhAvAvamocyata / bhavAdapi hi mucyante bhavyAH svAmiprasAdataH // 159 // pArayitvA pramustatra viharan pRthivImimAm / dRDhabhUmimanuprApa bahumlecchakulA''kulAm // 160 // peDhAlagrAmaM nikaSA peDhAlArAmamantarA | kRtASTamatapaHkarmA polAsaM caityamAvizat // 161 / / jantRparodharahitamadhiSThAyazilAtalam / amAnulopitamujorAvanatavigrahaH // 12 // sthiracetA nirnimeSo rUkadravyadattaka / tasthau tatraikarAtrikyA mahApratimayA prbhuH|| 163 / / tadA zakraH sudharmAyAM sabhAyAM parivAritaH / sahasraizcaturazItyA sAmAnikadivaukasAm // 164 // prayastriMzattrAyastriMzaH parSadbhistimRbhistathA / caturbhilokapAlezca saMkhyAtItaH prakIrNakaiH // 165 // pratyekaM caturazItyA shsrairNgrksskaiH| dRDhAbaddhaparikaraiH kakupsu catasRSvapi // 166 // senAdhipatibhiH senAparivItazca saptabhiH / devadevIgaNairAbhiyogyaiH kilbiSikAdibhiH // 167 // nAma D // 2 // 3 'mAvasat DU Ti.-* kicit natazarIraH / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I tUryanrayAdibhiH kAlaM vinodairativAhayana / goptA dakSiNalokArthaM zakasiMhAsane sthitaH // 168 // avadhijJAnato jJAtvA bhagavantaM tathA sthitam / utthAya pAduke tyaktavottarAsaMgaM vidhAya ca // 169 // jAnvasavyaM bhuvi nyasya savyaM ca nyaMcya kiMcana / zakrastavenAvandiSTa bhUtalanyastamastakaH // 170 // samutthAya ca sarvAgodaJcadromAJcakaJcukaH / zacIpatiruvAcedamuddizya sakalAM sabhAm // 171 // bho bhoH sarve'pi saudharmavAsinastridazottamAH / zRNuta zrImahAvIrasvAmino mahimAdbhutam // 172 // dadhAnaH paJcasamitIrguptizrayapavitritaH / krodhamAnamAyAlo bhAnabhibhUto nirAzravaH // 173 // dravye kSetre ca kAle ca bhAve cA'pratibaddhadhIH / rUkSaikapudgalanyastanayano dhyAnamAsthitaH // 178 // amarairasurairyakSairakSobhiruragairnaraiH / trailokyenApi zakyeta dhyAnAcAlayituM na hi // 175 // ityAkarNya vacaH zAkaM zakrasAmAnikaH suraH / lalATapaTTaghaTitabhrukuTI bhaMga bhISaNaH // 176 // kaMpamAnAdharaH kopAlohitAyatalocanaH / abhavyo gADhamithyAtvasaMgaH saMgamako'vadat // 177 // martyaH zramaNamAtro'yaM yadevaM deva varNyate / svacchandaM sadasadvAde prabhutvaM tatra kAraNam // 178 // devairapi na cAlyo'yaM dhyAnAdityudbhaTaM prabho ! / kathaM dhAryeta hRdaye ghRtaM vA procyate katham ? // 179 // ruddhAntarikSaH zikharairmUlai ruddharasAtalaH / yaiH kilodasyate doSNA sumarula lIlayA // 180 // | caturthaH sargaH // 104 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakulAcalamedinyAH plAvanavyaktavaibhavaH / yeSAmeSa sugaMDUSaMkarazca makarAkaraH // 181 // apyekabhujadaMDena pracaNDA chatralIlayA / uddharanti sahAnekabhUdharAM ye vasundharAm // 182 / / teSAmasamaRddhInAM surANAmamitaujasAm / icchAsaMpannasiddhInAM martyamAnaM kiyAnayam // 183 // eSo'haM cAlayiSyAmi saM dhyAnAdityudIrya sH| kareNa bhUmimAhatyovasthAdAsthAnamaNDapAt // 184 / / arhantaH parasAhAyyAttapaH kurvantyakhaMDitam / mA jJAsIditi duIddhiH zakreNa ma upekSitaH // 185 // tato vegAnilotpAtapatApatadhanAghanaH / raudrAkRtidurAloko bhayApasaradapsarAH // 186 // vikaToraHsthalAghAtapuJjitagrahamaNDalaH / sa pApastatra gatavAn ytraasiitprmeshvrH|| 187 // ( yugmam ) niSkAraNajagadvandhu nirAyAdha tathA sthitam / zrIvIraM pazyatastasya matsaro vavRdhe'dhikam // 188 // gIrvANapasinaH pAMsuvRSTiM duSTo'taniSTa sH| akAMDaghaTitAriSTAmupariSTAjagatprabhoH // 189 // vidhurvidhuntudeneva durdineneva bhAskaraH / pidadhe pAMsupUreNa sarvAMgINaM jagatprabhoH // 19 // samantato'pi pUrNAni tathA zrotAMsi paaNsubhiH| yathA samabhavat svAmI niHzvAsocchvAsavarjitaH // 191 // tilamAtramapi dhyAnAnna cacAla jagadguruH / kulAcalacalati kiM gajaiH pariNatairapi // 192 // apanIya tataH pAMzuM vajratuNDAH pipIlikAH / sa samutpAdayAmAsa prabhoH srvaaNgpiilikaaH|| 193 // 1 sarga DsagaMDakaka 20 GREAKKACKERACTICE // 10 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |caturthaH sage: rAvizannekato'GgeSu svairaM niryyurnytH| vidhyantyastIkSNatuNDAgreH sUcyo nivasanaSviva // 194 // nerbhAgyasyeva vAJchAsa moghIbhUtAsu tAsvapi / sa vaMzAna racayAmAsa nAkRtyAnto durAtmanAm // 195 // neSAmekaprahAreNa raktaigoMkSIrasodaraH / kSadbhirabhavannAthaH sanirjhara ivAdrirAT // 106 / / nairappakSobhyamANe'tha jagannAthe sa durmatiH / cakre pracaNDatuNDAgrA durnivArA ghRtelikAH // 197 // zarIre paramezasya nimagnamukhamaNDalAH / tatastAH samalakSyanta romAlIva sahotthitA // 198 // nato'pyavicalazcitte yogavitte jagadgurau / sa mahAvRzcikAMzcakre dhyAnavRzcananizcayI // 199 // malayAgnisphuliMgAbhAstaptatomaradAruNaiH / te'bhindana bhagava'haM lAMgUlAMkuTakaNTaH // 200 / / nairapyanAkule nAthe kUTasaMkalpasaMkulaH / so'nalpAna kalpayAmAsa nakulAn dazanAkulAn // 201 // khikhIti rasamAmAste daMSTrAbhirbhagavattanum / khaNDakhaNDaistroTayanto mAMsakhaNDAnyapAtayan // 202 / / nairapyakRtakRtyo'sau yamadordaNDadAruNAn / atyutkaTaphaTATopAna kopAtyAyukta pannagAna / / 203 // AziraHpAdamatyartha mahAvIraM mhorgaaH| aveSTanta mahAvRkSaM kapikacchUlatA iva // 204 // janhuste tathA tatra sphuTanti sma phaTA yathA / tathA dazanti sma yathA'bhajyanta dazanA api // 205 // udvAntagaralezveSu lambamAneSu rajjubat / sa vajradazanAnAzu mUSikAnudapIpadat // 206 // ivAmyaMga khanakAvarununakhairvantairmukhaiH karaiH / / momUtryamANAstatraiva kSate kSAraM nivikSipuH // 207 // // // 106 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipyakizcidbhuteSu bhUtIdhUma 39 kudhAuda iyatta zuzAra ismikaI sasarja saH // 208 // so'dhAcat pAdapAtena medinI namayaniya / uDUnyadastahastena nabhastastroTayanniva // 209 // karAgreNa gRhItvA ca durvAreNa sa vAraNaH / dUramullAlayAmAsa bhagavantaM nabhastale // 210 // vezIrya kaNazo gacchatvasAviti duraashyH| dantAvudasya sa vyonnaH patantaM sma pratIcchati // 21 // titaM dantaghAtena vidhyati sma muhurmuhuH / vakSaso vanakaThinAtsamuttasthuH sphuliMgakAH // 212 // zazAka barAko'sau kartuM kiMcidapi dvipaH / yAvattAvatsurazcake kariNIM vairiNImiva // 213 // akhaNDatuNDavantAbhyAM bhagavantaM yibheda sA / svairaM zarIranIreNa viSeNeva siSeca ca // 214 // kareNo reNusAdbhate tasyAH sAre suraadhmH| pizAcarUpamakaronmakarotkaTardaSTrakam // 215 // jvAlAjAlAkulaM vyAttatryAyata vaktrakoTaram / abhavadbhISaNaM tasya vahnikuNDamiva jvalat // 216 // ghamaukastoraNastambhAviva prottaMbhitI bhujau / abhUJca tasya jaMghoru tuMgaM tAladrumopamam // 217 // sa sAhAMsaH phetkurvan sphUrjatkilikilAravaH / kRttivAsAH katrikAbhRdbhagavantamupAdravat // 218 // nasminnapi hi vidhyAte kSINatailamadIpavat / vyAgharUpaM dhA dhmAtaH zIghaM cakke sa nighRNaH // 219 // atha pucchacchaTAcchoTaiH pATayanniva medinIm / bUtkArapratizadvaizca rodasI rodayanniva // 220 // 'muMda , D / 'muMDa' . // 2 'hAsake C, L // // 107 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMSTrAbhirvajrasArAbhirnakharaiH zUlasodaraiH / avyayaM vyApiparti sma vyAghro bhuvanabhartari // 229 // tatra vicchAyAM prApte davadagdha iva drume / siddhArtharAjarUpaM sa vicakre viduSAdhamaH // 222 // kimetadbhavatA tAta prakrAntamatiduSkaram / pravrajyAM muJca mA'smAkaM prArthanAmavajIgaNaH // 223 // vArdhake mAmazaraNaM tyaktavAnnandivardhanaH / vikRtA trizalA caivaM vilalApa muhurmuhuH // 224 // yugmam ) tatastayorvilApairapyaliptamanasi prabhau / AvAsitaM durAcAraH skandhAvAramakalpayat / / 225 // tantrAnAsAtha dRSadaM sUdaH sAdara odane / culIpade prabhoH pAdau kRtvA sthAlIM nyavedayat // 226 // tatkAlaM jvAlitastena jajvAla jvalano'dhikam / pAdamUle jagadbharturgireriva davAnalaH // 227 // taptasyApi prabhoH svarNasyeva na zrIrahIyata / tataH surAdhamA ke pakkaNaM dAruNakaNam || 228 || vaNo'pi prabhoH kaNThe karNayorbhujadaNDayoH / jaMghayozca kSudrapakSipaMjarANi vyalaMyayat / / 229 / / khagaizcunakhAghAtaistathA dadre prabhostanuH / yathA chidrazatAkIrNA tatpaJjaranibhAbhavat || 230 || tatrApyasAratAM prApte pakkaNe pakkapatravat / utpAdita mahotpAtaM kharayAtamajIjanat // 231 // antarikSe mahAvRkSAMstRNotkSepaM samutkSipan / vikSipana pAMzuvikSepaM dikSu ca grAvakarkarAn // 232 / / sarvato rodasIgarbha bhastrApUraM ca pUrayan / utpATyotpATya vAto'sau bhagavantamapAtayat // 233 // (yugmam) 1 tAvat // 2Sada D, M || caturthaH sargaH | // 108 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenApi kharavAtenA'pUrNakAmo vinirmame / ghusatkulakalako'sau drAk kalaMkalikA'nilam // 234 // bhUbhRto'pi bhramayitumalaMkarmINavikramaH / bhramayAmAsa casthamRpiMDamiva sa prabhum // 23 // bhramyamANo'rNavAvarteneva tena nabhasvatA / tadekatAnI na dhyAnaM manAgapi jahA~ prabhuH // 236 // vajrasAramanasko'yaM bahudhApi karthitaH / na kSubhyati kathamahaM bhagnAgryAmi tAM sabhAm // 237 // tadasya prANanAzena dhyAna nazyati nAnyathA / cintayitveti cakre sa kAlacakra surAdhamaH // 238 // AhAya tadayobhArasahasraghaTitaM tataH / uddadhAra suraH zailaM kailAsamiva rAvaNaH // 239 // pRthivIM saMpuTIkartuM kRtaM manye puTAntaram / utpatya kAlacakraM sa pracikSepopari prbhoH|| 24 // jvAlAjAlairucchalanirdizaH sarvAH karAlayat / tatpapAta jagadbhartaunala ivArNave // 241 / / kulakSitigharakSodakSamasyAsya prhaartH| mamajA''jAnu bhagavAnantarvasumatItalam // 242 // evaM bhUtepi bhagavAnazocadidamasya yat / titArayiSavo vizvaM vayaM saMsArakAraNam // 243 // kAlacakrahato'pyeSa prapede paMcatAM na yat / agocarastavastrANAmupAyaH ka ihaaprH||244 // anukUlarupasargaH kSubhyadhadi kathaMcana / iti buddhyA vimAnasthaH sa puro'sthAduvAca ca // 24 // sidyaH prakAzamAnAzaM krozaskhagakulAkulam / prAtaHkAlamakAle'pi darzayAmAsa duSTadhIH // 246 // 1 "pATya D. M. // 2 murazcakai tAnAzu trijagadguNe: L. 4. // 3 // eJcibAntargatAH yaH zlokAH na santi C D pratyoH / / 01 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAM ca devImasau mAyAM manyamAno mahAmanAH / na mumocca nibhAnamabhigrahatAgrahaH / / 247 // taaddNkhaarkeyuurkiriittyotitaambrH| tatsaMhRtya vimAnasthaH sa puro'sthAduvAca cA / / 248 // maharSe ! nava tuSTo'smi sattvena tapasaujasA / prANAnapekSabhAvenArabdhanirvahaNena ca / / 249 // paryAptaM tapasA'nena zarIralezakAriNA / grUhi yAcasva mA kArSIH zaMkAM yacchAmi kiM tava ? // 220 / icchAmAtreNa pUryante yatra nityaM manorathAH / kimanenaiSa dehena tvAM svarga prApayAmi tam 1 // 251 / / anAdibhavasaMrUddhakarmanirmokSalakSaNam / ekAntaparamAnanda mokSaM yA tvAM nayAmi kim ? // 222 // azeSamaMDalAdhIzamaulilAlitazAsanam / athavA'traiva yacchAmi sAmrAjyaM prAjyamRddhibhiH // 253 // itthaM pralobhanAvAkyairakSobhyamanasi prabho / amAptaprativAk pApaH punarevamacintayat // 254 // mocIkRtamanenaitanmama zaktivijRmbhitam / tadidAnImamoghaM syAdyayekaM kAmazAsanam // 255 / / yataH kAmAstrabhUtAbhiH kAminIbhiH kttaakssitaaH| dRSTA mahApumAMso'pi lumpantaH puruSavratam // 266 // iti nizcitya cittana nirdideza surAMganAH / tadvibhramasahAyAn SaT prAyukta sa RtUnapi // 257 // kRtaprastAvanA mattakokilAkalakUjitaiH / kaMdarpanATakanadI vasantazrIrazobhata // 28 // mukhavAsaM sajjayantI vikasannIpareNubhiH / sairandhrIva digvadhUnAM grISmalakSmIrajubhbhata // 29 // 1 vAkyo'yaM pu 8, // // 110 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyAbhiSekakAmasya maMgalyatilakAniva / sarvAMgaM ketakavyAjAt kurvanI prAvRDAbabhau // 260 // sahasranayanIbhUya navanIlotpalacchalAt / svasaMpadamivodAmAM pazyantI zuzubhe zarad // 269 // jayaprazasti kAmasya zvetAkSarasahodaraiH / hemantazrI lilekhava pratyayaiH kundakuTmalaiH // 266 // gaNivopajIvantI hemantasurabhIsamam / kundaizva sindubAraizca zizirazrIracIyata // 263 // evamujjRmbhamANeSu samamevartuSu kSaNAt / mInadhvajapatAkinyaH prAdurAsan surAMganAH // 264 // saMgItavigItAgyaH puro bhagavatastataH / tAH pracakramire jaitraM maMtrAstramiva mAnmatham // 265 // tatrAvisUtilayaM gAndhAragrAmabandhuram / kAbhizcidudagIyanta jAtayaH zuddhebesarAH // 266 // kramatrayutkramagaistAnairvyaktairvyajanadhAtubhiH / pravINA'vAdayadvINAM kAcit sakalaniSkalAm // 267 // sphuTattakAradhoMkAraprakArairmeghanisvanAn / kAvizva vAdayAmAsurmRdaMgAMstrividhAnapi // 268 // nabhobhUgatacArIkaM vicitrakaraNo dbhaTam / dRSTibhAvairnavanayaiH kAcidapyananRtuH // 269 // dRDhAMgahArAbhinayaiH sacasnuditakaMcukA / yantI dhammilla dormUlaM kApyadIdRzat // 270 // daMDapAdAbhinayanacchalAt kA'pi muhurmuhuH / cArugorocanAgauramUrumUlamadarzayat // 271 // caMDAta granthidRDhIkaraNalIlayA / kA'pi prAkAzayadvApIsanAbhi nAbhimaMDalam // 272 // 1 vetasa: DM // 111 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WOO vyapaMdizyebhadantA''khyAhastakAbhinayaM muhuH / gADhamaMgapariSvaMgasaMjJA kAcica nirmame // 273 / / saMcArayansyantarIyaM nIvInibiDanacchalAt / nitambArthivaphalakaM kAcidAvirabhAzyat // 274 // aMgabhaMgApadezena vakSaH pInonnatastanam / suciraM rocayAmAsa kAcidruciralocanA // 275 // yadi tvaM vItarAgo'si rAga tannastanoSi kim ? / zarIranirapekSazcetse vakSo'pi kiM na naH ? / / 276 / / dayAluyedi vA'si tvaM tadAnIM viSamAyudhAt / akANDAkRSTakodaNDAdasmAnna nAyase kathama ? // 277 // upekSase kautukena yadi naH premalAlasAH / kiMcinmAnaM hi tayuktaM maraNAntaM na yujyate // 278 // svAmin ! kaThinatAM muMca pUrayAsmanmanorathAn / prArthanAvimukho mA bhUH kAzcidityUcire ciram // 27 // evaM gItAtodyanRttairvikArairAMgikairapi / cATubhizca surastrINAM na ghukSobha jgdguruH|| 280 // evaM viMzatyupasI tatra rAtrau suraadhmH| cakre saMgamakA kAyotsargasthasya jagadguroH // 281 // prAtaH saMgamakazcaivamacintayadanho ayam / neSedapyacaladdhadhAnAnmaryAdAyA ivArNavaH // 282 // talki yAmi divaM bhraSTapratijJo yAmi vA katham / kSobhayiSyAmyupasargaH sthitvA'haM ciramapyamum // 283 // pathi sUryakaraspRSTe yugamAnapradattadRk / bhagavAn vAlukA'bhikhya grAma pratyacalattataH // 284 // surAdhamaH saMgamakaH paMcacaurazatI pathi / vicakre vAlukAH coca lukArNavasannibhAm // 285 / / 23 DM || 3 nyusarI D,| Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtula ! mAtulelyucaijalphanto dasyavaH prabhum / tathA sasvajire gADhaM yathA girirapi sphuTet // 286 // jagAma va bAlukAgrAma prazamAmRtasAgaraH / jAnurdadhanyAM vAlukAyA majatpAdo jagadguruH // 287 // nisargaradhIrityamupasargAn surAdhamaH / pure prAme vane'nyatrApyanugacchan prabhoLadhAt // 288 // upasargakRto jagmurmAsAH saMgamakasya SaT / athA'gAgokule svAmI tadA''sIttatra cotsavaH // 28 // SaDapyupoSito mAsAna bhagavAnatilaMdhya tAn / kartukAmaH pAraNakaM bhikSArtha gokule'vizat // 29 // yatra yatra gRhe svAmI prayayau tatra tatra ca / aneSaNAM pravidadhe pApadhIH sa sraadhmH||201|| dattopayogo jJAtvA tamanivRttaM surAdhamam / svAmI nivRttya bhikSAyAstasthau pratimayA bahiH // 202 // kiM bhagnapariNAmo'yamiti so'pyavadheH suraH / yAvadaikSiSTa tAvaccApazyadakSubhitaM prabhum // 293 // sa suro'cintayacaivaM SaNmAsauM santataH kRtaH / nopasagaiH kampito'sau sahyo'rNavajalairiva // 294 // dogheNApyeSa kAlena dhyAnAnna hi caliSyati / vRthA me prakramo'trAbhUgajasyevAdribhedane // 295 // kharvilAsasukhaM hitvA zApabhraSTa ivAyanim / kiyacciraM ha hA'nAmyaM nijadurbuddhivaJcitaH // 296 // evaM vicintya sa suraH praNamya ca jagadgurum / kRtAJjalimlAnamukho hINazcaivamabhASata // 27 // yathA sabhAyAM zakreNa kIrtito'si tathA yasi / taddaco'zraddadhAnena mayA'syevamupadrutaH // 298 / / 1 dadhyaM / dadhma / / "dane // // C // 19 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I satyapratijJastvaM bhraSTapratijJo'hamasau punaH / na vyadhAyi mayA sAdhu tatkSamasva kSamAnidhe ! / / 299 / / yAM grAsyAmyupasanno'hamupasargaparAGmukhaH / braja tvamapi niHzaMko grAmAkarapurAdiSu // 300 // grAmeSu viza bhikSAyai suMzvAhAramadRSitam / bhikSAdoSA api purA vihitAste mayaiva hi // 309 // svAmyavocata nazcintAM muJja saMgamakAmara ! | kasyApyadhInA na vayaM viharAmo nijecchayA // 302 // ityuktavantaM zrIvIraM praNamya sa surAdhamaH / sAnutApaH pracacAla puruhUtapurIM prati // 303 // itazca kAlaM tAvantaM surAH saudharmavAsinaH / nirAnandA nirutsAhA udviprAJcAvatasthire // 304 // zakro'pi mukta nepathyAMgarAgo'tyannaduHkhitaH / saMgItakAdivimukho manasyevamacintayat // 305 // iyatAmupasargANAM nimittamabhavaM hyaham / mayA svAmiprazaMsAyAM kRtAyAM so'kupatsuraH // 306 // atrAntare saMgamakaH pApapaMkamalo masaH / praNaSTakAntiprAgbhAro'mbhaHspRSTa iva darpaNaH // 307 // aSTapratijJo mandAkSamandIbhUtAkSipaMkajaH / devarAjAdhiSThitAM tAM sudharmAmAyayau sabhAm ||308|| ( yugmam) zakraH saMgamakaM dRSTvA sagro bhUtvA parAGmukhaH / ityUce bhoH surAH ! sarve'pyAkarNayata madvacaH // 309 // 1 tAsyapaM / Ti.- mandAkSaH lajjA caturthaH sargaH // 114 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayaM hi karmacaNDAlaH pApaH saMgamakAmaraH / dRzyamAno'pi pApAya tad draSTuM naiSa yujyate // 310 // bahalelAparAddhaM hi gAvAtIla gAvarNitaH / nAsmabhyamapi ki bhIto bhavAdrIto na yadyayam // 311 // arhanto nAnyasAhAyyAttapyante tapa ityaham / tayopasargakAle'pi nA, pApamazikSayam // 312 // ataH paramiha tiSThannasmAkamapi pApmane / nirvAsanIyastadasau kalpAvasmAtsurAdhamaH // 313 // ityuditvA vajrapANirvatreNeva ziloccayam / jadhAna vAmapAdena surAdhamamamarSaNaH // 314 // / paryasyamAno vividhAyudhairmAdhavanarbharaiH / AkruzyamAnastridivastrIbhirmoTitapANibhiH // 315 // sAmAnikaihasyamAno yAnakAkhyavimAnagaH / sa ziSTakArNavAyuSko merughalAM suro yayau // 16 // (yugmam ) mahiSyaH saMgamakasya zakramevaM vyajijJapan / svanAthamanugacchAmastvadAdezo bhavedyadi // 317 // anugantuM saMgama dInAsyA anvamasta tAH / avArayatparIvAramazeSamapi vAsavaH // 318 // dvaitIyike'tha divase tatra gocrcryyaa| pAvizadgokulavare pAraNecchurjagadguruH // 319 // satraikA bhaktito vatsapAlakasthavira prabhum / kalpena paramAnenoSitena pratyalAbhayat // 320 // cirAjjAtena bhagavatpAraNena pramodinaH / cakrire paJca divyAni tatra sannihitAH surAH // 321 // tatazca viharana svAmI purImAlabhikAM yayau / tasthau pratimayA tatrAlekhyastha iva susthirH||322 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH tatra vidyutkumArendro nAmrA haririti prabhum / etya pradakSiNIkRtya praNamyaivamavocata // 323 // upasargAstvayA nAtha ! te soDhA yaH zrutairapi / asmAdRzA vidIyante vajrAdapyatiricyase // 324 // stokanApyupasargeNa dhAtikarmacatuSTayam / haniSyasyacirAdeva kevalaM cArjayiSyasi // 325 // ityuditvA bhagavantaM namaskRtya ca bhaktitaH / harirvidyutkumorandro yayau nijanikatanam // 326 // bhagavAnapi nirgatya nagarI zvetavIM yayau / vidyudindro harisahastavaityA'vandata prabhum // 327 // AkhyAya so'pi harivaz2agAma nijamAzrayam / nAtho'pi gatvA zrAvastyAM tasthau pratimayA sthiraH // 328 // tasyAM puryAM dine tasminmahAvicchardapUrvakam / prArabdho'bhUvanaiH skandarathayAtrAmahotsavaH // 329 // pratimAsthamatikramya bhagavantaM purIjanAH / skandaM prati yayuzcaityapUjApaTalikAbhRtaH / / 330 // / lapayitvA pUjayitvA skandasya pratimA janAH / rathamadhyAropayitumasajjanta yathAvidhi // 331 / / tadA cAcintayacchakraH kathaM viharati prabhuH / dadarza cAvadhevAra tathAsthaM tAMzca nAgarAn // 332 // kathaM nAthamatikramya nirviveko jano hyayam / skandapUjAM karotIti sevyastatrAyayau hariH // 333 // zakreNAdhiSThitA skandapratimA pratimAsthitam / bhagavantaM pratyacAlIyaMtrapAMcAlikeva sA // 334 / / aho skandakumAro'yaM rathamArokSyati svayam / ityUcurnAgarA yAvattAvat sA svAminaM yayau // 335 // sA triH pradakSiNIkRtya bhagavantaM nanAma ca / upAsituM ca prArebhe niSaNNA pUdhivItale // 336 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C ayamasyApi devasya pUjyaH ko'pIti sarvathA / cakre na yuktamasmAbhiryavasyA'tikramaH kRtaH // 337 // iti bruvANAste paurA vismayA''nandadhAriNaH / mahimAnaM pramozcakruH kauzAmbI ca yayau prabhuH // 338 // tatrA'ndU savimAnau jinendra pratimAsthitam / bhaktyA'bhyetya vavandAte suyAtrApraznapUrvakam // 339 // kramAca viharan svAmI yayau vArANasI purIma / abhyetya tatra zakreNa vavande muditAtmanA / / 340 // tato rAjagRhe gatyA sthitaM pratimayA prabhum / IzAnendro'namanattayA suyAtrApraznapUrvakam // 341 // gato'tha mithilApuryA svAmI janakabhUbhujA / dharaNendreNa cA'pUji priyapraznavidhAyinA // 342 // nato viharamANo'gAdvaizAlI nagarI prabhuH / tatra caikAdazo varSAkAlo bratadinAdabhUt // 343 // tasyAM ca samarodyAne baladevaniketane / caturmAsakSapaNabhRttasthau pratimayA prabhuH // 344 // bhUtAnando nAgarAjastatraityA'vandata prabhum / AsannaM kevalajJAnaM samAkhyAya jagAma ca / / 342 // paramazrAvakastatra jinadattAbhidho'vasat / dayAvAn vizruto jIrNazreSThIti vibhavakSayAt // 346 // tatrodyAne baladevAyatane sa gatastadA / jinadatto jinapatiM dadarza pratimAsthitam // 347 / / chadmastha eSa sarvajJo'stIti nizcitya sa prabhum / bhattayA vavande parayA citte caivamacintayat / / 348 // upoSito'sau bhagavAnadyAsti pratimAdharaH / zvaH kartA pAraNaM cenme mandire sundaraM tadA // 349 // RIMARIYAR // 117 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityamityAzayA nAthaM caturmAsImasevata / tadantyAhe nimantryezaM sa yayau nijavazmani // 350 // pUrvasaMsAdhinAmAtmavihitaM na barahAlaya prAzupAnyeSaNIyAni varabhojyAnyacintayat // 351 // jinadatto jinamArgadattadaka prAMgaNe sthitaH / dadhyAvatAni bhojyAni dAsyAmi svAmine khalaH / / 352 // dhanyo'smi khalu yasyaukasyahan svayamiheSyati / kariSyati pAraNaM ca saMsArArNavatAraNam // 353 / / Agacchatazca nAthasya gamiSyAmyeSa saMmukham / trizca pradakSiNIkRtya vandiSye tatpadAmbuje / / 394 // apunarjanmane janma mama cedaM bhaviSyati / mokSAya darzanamapi kiM punaH pAraNaM prbhoH|| 355 // evaM ca cintayana yAvatsa tasthau zucimAnasaH / tAvaz2agAmA'bhinavazreSThino dhAmani prabhuH // 356 / / sa zreSThI zrImadodgrIvazceTI mithyAgAdizat / dattvA bhikSAmasau bhikSurmaznu bhadre ! visRjyatAm // 35 // dAruhastakahastA sA kulmASAn samupAnayat / cikSepa ca jagahetuH pANipAtre prasArite // 358 // nADito dundubhirdevaizvelorakSepazca nirmame / vasudhArA puSpagandhAbhbhasAM vRSTizca tatkSaNAt // 359 / / lokaizca pRSTo'bhinavazreSThI mAyyevamabravIt / svayaM mayA pAyasena pAraNaM kAritaH prabhuH // 360 // aho dAnaM sudAnaM cetyAkarNya diviSaddhvanim / loko rAjA cAbhinavazreSThinaM tuSTuvurmuhuH / / 361 // svAmyAgamanacintAvAJjIrNazreSThI tathA sthitaH / diviSadundubhidhvAnamAkaNyevaM vyacintayat // 362 / / 'dantAhe CI. // 2 // // 118 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhigaho bhandabhAgyo'si mudhA manora: pAnimama savezmA'nyatra prabhurapArayat // 363 // pArayitvA prabhurapi viharananyato yayau / tatrodhAne pArthaziSyaH kevalyatha samAyayau // 364 // rAjA lokazca taM gatvA papraccha bhagavanniha / nagaryA ko mahApuNyasaMbhAropArjako janaH / / 365 // jINazreSThIti so'pyAkhyalloko'pyUce kathaM hyasau / na svAmI pArito'nenA'bhinavena hi pAritaH // 3 // vasudhArApyabhinavazreSThino mandire'patat / sa kathaM na mahApuNyasaMbhAropArjakaH prabho ! // 367 // kaMvalyAkhyadbhAvato'rhaJjinadattena pAritaH / tathopAyacyute kalpe janmAnena bhavAditaH // 368 // tAgbhAvastadA'yaM cennAzrogyadU dundubhidhvanim / tadA dhyAnAntaragataH prApsyatkevalamujvalam // 369 // zuddhabhAvavihInenA'bhinavazreSThinA punaH / prAptamahatpAraNasya vasudhAraihikaM phalam / / 370 // bhattyabhaktivihInaM tadahatpAraNa phalam / AkarNya vismito lokaH sthAnaM nijanijaM yayau // 371 // itazca nagarapAmAkaradroNamukhAdiSu / viharana bhagavAn vIraH suMsumArapuraM yayau // 372 // tatrodhAne'zokakhaMDeyo'zokadroH zilAtale / kRtASTamaprabhubheje pratimAmekarAtrikIm // 373 // itazcAtraya bharate vindhyapAdatalasthite / vibhele saniveze'bhUddhanavAn pUraNo gRhI // 374 // nizIthe so'nyadA dadhyo nUnaM pUrvabhave mayA / kRtaM mahattapo yena zrIriyaM mAnyatA ca me // 37 // mele CHU AAHARASARAN Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N A . . . . phalaM prArmaNAmatra prApyate hi zubhAzubham / sevyasevakabhAvena bhajaneSvanumIyate / / 376 // gRhavAsaM parityajya svajanAnpratibodhya ca / eSyadbhava phalaprAptyai cariSyAmi tapo yataH // 377 // mAsairaSTabhiralA ca pUrveNa vayasA''yuSA / tatkartavyaM manuSyeNa yenAnte sukhamedhate // 378 // evaM vicintya sa prAta jayitvA svakAJjanAn / ApRcchya ca vratakRte svapade tanayaM syAt // 37 // svayaM ca nAnA prANAmaM tApasatratamArade / catuHpuTaM dArumayaM bhikSApAtramathAgrahIt // 380 // Arabhya tahinAdeva sadA SaSThAni so'karot / AtmAnamAtApanayA krazayAmAsa cA'nvaham // 381 // prApte ca pAraNadine bhAjanaM tazcatuHpuTam / gRhItvA prayayo bhikSAkRte madhyaMdinakSaNe // 382 / / kSiptAmAye puTe bhikSAM pAnthAdInAmadatta sH| dvitIyapuTabhikSAM ca kAkAdibhyaH punardadau // 383 // matsyAdijalacAribhyastRtIyapuTagAmadAt / rAgadvaSo vinA'bhuMkta caturthapuTagAM svayam // 384 // evaM dvAdazavarSANi kRtvA bAlatapaH sa tu / vibhelasanivezasyaizAnyAmanazanaM lalau // 8 // mAsaM so'nazanaM kRtvA mRtvA bAlatapoSazAt / abhUJcamaracaMcAyAM camarendro'rNavasthitiH // 386 // utpannamAtro bhuvanAntarANyavadhicakSuSA / drAk pazyantyamapi hi saudharmendra dadarza sH|| 387 // sthitaM vimAne saudharmAvataMse vajradhAriNam / zakraM maharddhi sa prekSya kruddho'vocaditi svakAn // 388 // . extracksCALKARNATAKAMA9% .. . .. - 1D, Mm Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --..-.-- .. aprArthitaprArthako'yaM ko nu me zirasi sthitaH / durAtmA vilasatyevaM nirlajjaH surapAMsanaH // 38 // sAmAnikAdyAste mUrdhni niSadbhAjalayo'vadan / ayaM saudharmakalpendro mahaujAzcaNDazAsanaH // 30 // tacchutvA'bhyadhikaM kruddho bhRkuTIbhISaNAnanaH / nAsAsUtkAraparyastayAmarazcamaro'vadat // 391 // madvikramAnabhijJAH stha tayaM taM prazaMsatha / eSa vo darzayiSyAmi svayalaM tasya pAtanAt // 392 // uccasthAnasthito daivAt prabhunaitAvatA'pyayam / gajazArIniviSTaH kiM kAkolo rathikI bhavet ? // 39.3 // yat sthitastat sthito'sau bho mayi kruddha tvataH param / na sthAsyatyudite varkena tejAMsi tamAMsi ca 394 atha sAmAnikAH procurayaM pUrvabhanArjitaiH / prAyairdiviSadIzo'bhavadhikarciparAkramaH // 395 // tvaM svapuNyAnumAnena prbhursmaadRshaambhuuH| puNyAdhIno hi vibhavastadIAmiha mA kRthAH // 396 // vikramopakramo hyasmin kriyamANastvayA bhavet / upahAsAya pAtAya zarabhasyAMmbudeSviva / / 397 // tatpazAmya sukhaM tiSTha bhuMzva bhogAn yathAsukham / vinodAn pazya vividhAna sevyamAno'smadAdibhiH 398 atha tAMzcamaro'vocayUyaM tadbhIravo yadi / nanu tattiSThatAtraiva yAsyAmyeko'pi tayudhi // 399 // surANAmasurANAM ca syAdindraH so'yavA'pyaham / pratyAkAre yadekasmin yugapanna tyasidvayam // 40 // ityUrjitaM sa garjitvA samutpipatipurdivi / kiMcijAtavivekaH san bhUyo'pyevamacintayat // 401 // 1 ca*D, M // 2 degdhe D M | Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saga amI sAmAnikAH zakraM zaktamAcakSate yathA / bhaviSyati tathA kiMcinna khalvete mmaahitaaH|| 40 // kAryagatirviSamA ca devAcenme praajyH| tadA ke zaraNaM yAsyAmyamuSmAdadhikojasaH / / 403 // evaM vicintya prAyuktAvadhi so'tha dadarza ca / suMsumArapure vIrasvAmina pratimAsthitam // 404 // nizcitya zaraNIkArya zrIvIraM camarAsuraH / utthAyA'gAt praharaNazAlAM tuMbAlayAhayAm // 405 // jagrAha tatra pari mRtyorbhujamivAparam / dvistrizca cAlayAmAsa tiryagUrdhvaM ca sa drutam // 406 // vIra ityasurastrIbhirvIkSyamANaH sakAmanam | utsAyamAno bhuvanapatibhiH kautukArthibhiH // 407 // upekSyamANo'jJa iti nijaiH sAmAnikAsuraiH / puzcinaracaMdhAcA niyoM camarAsuraH / / 408 // (yugmam ) kSaNAcchIvIramAsAdya muktvA parighamAyudham / sa niH pradakSiNIkRtya natvA caivaM vyajijJapat // 409 // bhagavastvatprabhAveNa zakraM jedhyAmi durjayam / so'tyantaM bAdhate mAM hi manmanaH upari sthitaH // 410 / / ityuktvA''dAya parighamaizAnyAmupamRtya gha / sadyo vicakre svaM rUpaM pramANe lakSayojanam // 411 // mUrtIbhUtamiva vyoma zyAmacchabimahAtanuH / nandIzvaramahAdvIpAJjanAdiriSa jNgmH|| 412 / / daMSTrAkakacabhImAsyo vilolazyAmakuntalaH / vaktrakuMDocchalajjvAlAjAlapallavitAmbaraH // 413 // dhuvakSaHsthalAbhogasthagitAdityamaMDalaH / dordaDakhaNabhrazyadgrahanakSatratArakaH // 414 // 1 cupAla CI cupAla ||2'tnu // // 12 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAbhImaMDalasaMlInaphaNiphUtkAradAruNaH / zailacUlAgrasaMlagrajAnUjanitavismayaH // 415 // pAdAvaSTaMbhavidhurIkRtabhUmaMDalo'tha sH| samutpapAta darpAndhaH saudharmAdhipatiM prati // 416 / / (paMcabhiH kulakam ) UrjitaigarjitaiH sarvaM brahmANDa sphoTayanniva / vyantarAn bhISayamANo bhISmo'ntaka ivaaprH|| 417 // jyotiSkAMstrAsayannucaiH kuraMgAniva kesarI / kSaNAtmApAtisUryendumaMDalaH zakramaMDalam // 418 // nililiyara kilbiSikAstatrasuzcAbhiyogikAH / senAnyo'pi samaM sainyairakasmAdapi budruyuH // 419 // palAyante sma dikpAlAH momavaizravaNAdayaH / begenApatatastasmAdbhayakaramahAtamoH // 420 // AtmarakSaraskhalito patriNA'pyanivAritaH / kimetaditi saMbhrAntastrAganiMzornirIkSitaH // 421 // sakopavismayeSTiH so'tha sAmAnikaiya'dhAt / eka kramaM padmaveyAM sudharmAyAmathAparam // 422 // (yugmam ) parighaNendrakIlaM tristADayitvA sa durmadaH / utkaTAM bhrakuTiM bibhracchakramevamavocata / / 423 // evaMvidhAnAM vRndena SiDgAnAmiva nAkinAm / ojasA kiM viDojastvaM mamoparyavatiSThase ? / / 424 / / adhunA pAtayAmi tvAmadhastAdAtmano'pi hi / mudhA ghiraM sthito'sIha zailAgra iva maukuliH // 425 // puryAzcamaracaMcAyAH svAminaM camarAsuram / kiM mAmapi na jAnAsi vizvAsahyaparAkramam // 426 // kesarIva vyAdhahakA tAdRkSaM paruSaM vacaH / anAkarNitapUrvIndraH sidhimaye'tha visidhmiye // 427 // 5 // 123 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH jJAtvA'vadhestaM camaraM re re nazyetyatha bruvan / bhRkuTImiva durdarza zakro daMbholimuddadhe // 428 // sAraM kalpAnalasyeva vidyutAmiva saMcayam / vRndIbhUtamivaurvAgnijvAleddhaM so'mucatpavim // 420 // taDattaDiti kurvANaM trastagIrvANavIkSitam / gIrvANapatimuktaM tavamaraM pratyadhAvata // 430 // arkateja ivolUko draSTumapyakSamaH pavim / valgulIvordhvapAdo'dhomaulibhraMza so'surH|| 431 / / bhagavantaM mahAvIraM prapitsuH zaraNaM ttH| drAk palAyiSTa camarazcamarazcitrakAdiva // 432 // mahAheriva maMDUka urabhra iva dantinaH / kuJjaraH zarabhasyeva garuDasyeva pannagaH // 433 // anAtmajJaH kathamare yuyutsurasurAdhamaH / zekrasyAsphalita iti sa nazyaJjahase'maraiH // 434 // (yugmam) yo'bhUttAhagmahAdeho laghudehaH kSaNena saH / vAtAhata ivAmbhodastvaritatvaritaM yayau // 435 // tasyANUkRtarUpasya godhAyA iva pRsstthtH| samApatanazobhiSTa jvAlAjAlAkulo'zaniH // 436 / / itazca vajre nirmuktamAtre vanItyacintayat / nAsurANAmihA''gantuM zaktiH saMbhavati svataH // 437 / / arhantamarhacaityaM vA maharSi kaMcanAya vA / manye manasikRtyA'sau jAtazanirihAyayau // 438 // vicintyetyavadheH zakro'jJAsIt svAmiprabhAvataH / tatrA''yAtaM camarendra yAntaM ca svAminaM prati // 439 // hA hA hato'smIti vadannindraH kulizavama'nA / drutadrutamadhAviSTa truTaddhArAdibhUSaNaH // 440 // 1 zakregolAsita iti // // 124 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhastAnijabhUmitvAcamarastatra caagrtH| tatpRSTato'gAdambholibajI tatpRSThataH punaH // 441 // pazcAtpracalito'pIndro nijazakyA'tivegavAn / karIva pratikArasya tayonikaTavartyabhUt // 442 // AsannaprAyakulizaH kathaMcitprApa so'surH| pratimAtha mahAvIraM davAtadvipavanadIm // 443 // zaraNaM zaraNamiti bruvANaH svaamipaadyoH| antare sUkSmakIbhUya kunthuvaccamaro'vizat // 444 // caturaMgulamaprAptaM svAmipAdAravindayoH / vadha muthyA'grahIvAhI pArajilo pakSa / 445 // prabhu pradakSiNIkRtya vanditvA a purandaraH / kRtAJjaliruvAcaivaM bhaktinirbharayA girA // 446 // nA'jJAsiSaM yathA svaamipaadpdmprbhaavtH| AgamaJcamarendro mAmupadrotuM samuddhataH // 447 // ajJAnAdamucaM vajraM pazcAcAvadhinA'budham / amuM tvatpAdasaMlInaM sahasvA''ga idaM mama // 448 // ityuktvA zakra aizAnyAM sthitvA vAmAMghriNA bhuvam / roSanAzAya bhittvA trizcamarendramado'vadat // 449 // bho bhoH ! sAdhu tvayA cakre yadvizvAbhayadaH prabhuH / zizriye zaraNAyA'yaM guruH sarvagarIyasAm // 420 // mayA vairaM samutsRjya mukto'si camarAsura ! / gatvA camaracaMcAyAM svaRddhisukhabhAgbhava // 451 // evaM camaramAzvAsya bhUyo'pi paramezvaram / namaskRtya pratiyayau nijaM sthAnaM purandaraH // 452 // gate zakne camarendraH prabhoH pAdadvayA'ntarAt / niragAvastamite'keM guhAyA iva kauzikaH // 453 // 1 "sura: C, D, I. // 12 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa praNamya jagannAthamityUce racitAJjaliH / azeSajIvajIvAto! tvameva mama jIvadaH // 4.4 // anekavuHkhanilayAdvimucyante bhavAdapi / tvatpAdau zaraNaM prAptAH kiM punaH kulizAdaham // 425 // ahaM pUrvabhave'pyajJo'kArSa ghAlatapaH prabho ! / ajJatAsahitaM prApamAsurendraghaM ca tatphalam // 46 // mayA svayamanartho'yamajJAnAdAtmanaH kRtaH / idameva kRtaM suSTu yattvaM zaraNamAzritaH // 457 // zaraNaM prAgbhave'pi tvAmakariSyamahaM yadi / prAphyamapyacyutendratvamahamindratvamapyatha // 458 // yadi vA kRtamindratvaiH sarva prAptaM mayA prabho! / jagattritayanAtha ! tvaM nAthaH prApto'dhunApi yat // 459 // sazraddhamabhidhAyaivaM natvA ca paramezvaram / puryAM camaracaMcAyAM jagAma camarAmuraH // 460 // tatra siMhAsanA''sInazcamarendrastrapAnataH / avocata svAgatikAnnijAn sAmAnikAdikAn // 461 // yathA hi madhyasthatayA zakro yuSmAbhirocyata / sa tathaiva paraM mohAdajJAyi na mayA tathA // 432 // tatsabhAmagarma siMhakandarAmiva jaMbukaH / upekSyamANastallokaiH kautukasya didRkSayA // 463 // zakranirmuktakulizAt kRcchAnmukto gato'smyaham / zaraNaM vIracaraNau surAsuranamaskRtau // 464 // zrIvIrazaraNastho'haM jIvanmukto viDojasA / ihA''gacchaM calata bho ! gatvA bandAmahe jinam // 435 // ityuktvA saparIvArazcamaraH prabhumAyayau / natvA cakre ca saMgItaM jagAma syAM purI tataH // 466 // 1 amAnasadegC,LI // 126 / / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAtano'pi saMhRtya pratimAmekarAsikIm / kameNa viharan prApa puraM bhogapurAbhidham // 467 // mAhendra kSatriyastatra jinendraM prekSya durmatiH / kharjUrIyaSTimudyamya prajihIrSuraghAvata // 468 // ciradarzanasotkaMTho draSTuM ca svAminaM tadA / AgAt sanatkumArendrastatrA'pazyazca taM zaTham // 469 // nirbhatsya ca kSatriyaM tamindraH prabhumavandata / bhaktyA sukhavihAraM cA'pRcchat svaM ca padaM yayau // 450 // nandigrAmaM yayau grAmaM viharan bhagavAnapi / nandinA pitRmitreNa bhaktitastatra cArcchata // 471 // rase noregrAme bhagavAn viharan yayau / dadhAve tatra hantuM ca gopAlo vAlarajjubhRt // 472 // kUrmAragrAmavattamantametya purandaraH / gopaM nivArayAmAsa vavande ca jagadgurum // 473 // tato niSkramya bhagavAn kauzAmbI nagarIM yayau / rAjA tasyAM zatAnIkaH parAnIkabhayakaraH // 474 // change tadrAjJI ca mRgAvatI / zrAvikA tIrthakRtpAdapUjAniSTA sadaiva hi // 475 // rAjJastasya ca sacivaH sugupto nAma tatpriyA / nandA nAma zrAviketi mRgAvatyAH parA sakhI // 476 // zreSTha dhanAvo nAnA tatra cA''sInmahAdhanaH / mUlA'bhidhAnA tasyApi gRhiNI gRhakarmaThA // 477 // tatra svAmI poSamAsabahulapratipaddine / durAcaraM durgrahaM ca jagrAhaivamimagraham // 478 // ayoniSaddhAMDitA'nazitA satI / rudatI manyunA rAjakanyA'pi preSyatAM gatA // 479 // { "said a* C, L 11 // 127 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehalyantaH sthitakAMghibahiH kSiptA'parAMghikA / gRhAt pratinivRtteSu sarvabhikSAcareSu ca // 480 // yadi me zUrpakoNena kulmASAn sNprdaasyti| cireNApi tadaivA'haM pArayiSyAmi nAnyathA // 481 // (tribhirvizeSakam) gRhItvA'lakSyamANAbhigrahaM pratidinaM prabhuH / uccAvaceSu geheSu bhramati sma yathAkSaNam // 482 // abhigrahavazAdbhikSAM dIyamAnAmagRhNati / svAmini pratyahaM paurAstAmyanti smAtmanindinaH / / 483 // anAttabhikSaH svAmyevaM dvAviMzatiparISahIm / sahamAno'nayanmAsAMzcaturaH praharAniva // 484 // bhikSArthamanyadA svAmI suguptAmAtyavezmani / praviveza dadRze ca dUrAdapi ca nandayA // 485 // ayamahanmahAvIro diSTyA mdgRhmaagtH| iti bruvANA'bhyuttasthau nandA''nandana pUritA // 486 // kalpanIyAni bhojyAni sA'bhijJA samupAnayat / svAmpapyabhigrahavazAttAnyanAdAya niryayo // 487 / / dhigahaM mandabhAgyA'smi na pUrNA me manorathaH / iti khedaM dadhArovainandA mandamanAH satI // 488 // tAM sakhedAM ca dAsyUce devAryo'yaM dine dine / anAttabhikSo niryAti na khalvathaiva nirgataH // 489 // evamAkarNya nandA'pi bubudhe yadabhigrahaH / viziSTaH ko'pi tannopAdatte'sau prAsukAnyapi // 490 // svAmino'bhigraho jJeyaH kathaM nviti vicintyaa| nirAnandaiva nandA'sthAt suguptastAM dadarza ca // 491 // || 1 tu ,Lu // 128 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suguptastAmuvAcaivaM krimudvimeva lakSyase / khaMDitA''jJA'si ki kenApyaparAddhaM mayA'thavA // 492 // sApyUce khaMDitA nAjJA nAparAdhastayApi ca / na pArayAmi zrIvIramiti khedAya kintu me // 43 // bhikSArthI bhagavAn vIro nityamAyAti yAti ca / anAttabhikSa evaaymbhigrhvishesstH|| 494 // jAnIyabhigrahaM bharturna cejAnAsi tanmughA / buddhistava mahAmAtya ! paracittopalakSiNI // 45 // sugupto'pi jagAdevaM jagaturabhigrahaH / yathA vijJAsyate prAtaH prayatiSye tathA priye ! // 496 // nadevA''gAnmRgAvatyA vetriNI vijyaayaa| tayoH zrutvA tamAlApaM gatvA devyAH zazaMsa ca // 497 // sathaiva khedaM vidadhe mRgAvatyapi tatkSaNam / saMbhrAntazca zatAnIko'pRcchattAM khedakAraNam // 41.8 // kiMcidunnamitabhrUkA vyAjahAra mRgAvatI / antarviSAdakAluSyodgAracchuritayA girA // 499 // carAcaraM jagadidaM carairjAnanti bhUbhujaH / tvaM tu svapattanamapi na vatsi mahe'tra kim // 500 // trailokyapUjyo bhagavAn vIrazvaramatIrthakRt / vasatyatreti kiM vetsi? rAjyasaukhyapramadvaraH // 501 // vezma veimAnupravezaM bhikSAmaparigRkhya saH / kuto'pyabhigrahAdyAtItyetajAnAsi kiM nanu 1 // 502 // dhiG mAM dhik tvAmamAtyAn dhigyadanna paramezvaraH / ajJAtA'bhigraho'nAttabhikSastasthAviyaciram // 503 // pratyabhASiSTa bhUpo'pi sAdhu sAdhu zubhAzaye ! / pramAdI zikSito'smyeSa sthAne dharmavicakSaNe ! / / 504 // vijJAyAbhigrahaM prAtaH kArayiSyAmi pAraNam / vizvasvAminamityuttavA rAjJA (jA) sacivamAhnata // 505 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAtyamUce nRpatirmatpuryAM trijagadguruH / anAttabhizcaturo mAsAMstasthau dhiga naH // 506 // jJAtavyo'bhigraho bhartuH saMpUryA'bhigrahaM yathA / kArayAmi pAraNakaM jagannArtha svazuddhaye // 507 || amAtyo'pyabravId bharturjJAyate'bhigraho na hi / iti khiye'hamapyuccairupAyaH ko'pi sUnyatAm // 208 // atha rAjA sAhAyya nAmatastathyavAdinam / upAdhyAyaM dharmazAstravicakSaNamavocata || 509 // AdhArAH sarvadharmANAM zAstre tava mahAmate / / kIrtyante tatsamAkhyAhi jinabharturabhigraham // 510 // upAdhyAyo'pyabhASiSTa bahavo'bhigrahAH khalu / maharSINAM dravyakSetrakAlabhAvavibhedataH // 211 // abhigraho bhagavatA gRhIto'yamiti dhruvam / vinA viziSTajJAnena jJAyate na hi jAtucit / / 512 // rAjA ghoSayat yadabhigrahiNaH prabhoH / anekadhopanetavyA bhikSA bhikSArthameyuSaH // 513 // rAjA''jJayA zraddhayA ca tathA cakre jano'khilaH apUrNAbhigrahaH svAmI bhikSAM jagrAha na kvacit // 514 // amlAnAM gastathApyasthAdvizuddhajJAnabhAk prabhuH / brIDAkhedAkulaiH pauravakSyamANo dine dine / / 515 // itazca pUrvaM nausainyaiH zatAnIko nishaikyaa| gatvA'ruNat purIM campAM jhaMpAsamasamAgamaH // 516 // campApatiH palAyiSTa tatazca dadhivAhanaH / balIyasA'varuddhAnAM trANaM nAnyatpalAyanAt // 517 // *yagraho ghoSitastatra zatAnIkena bhUbhujA / tadanIkabhadAcampAM svechayA mumuSustataH // 518 // Ti.- * ahItavyam tad gRhNAtu iti / caturthaH sargaH // 130 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadhivAhanarAjasya dhAriNI nAmataH miyAm / vasumatyA samaM putryA tatra ko'pyauSTriko'grahIt // 21 // kRtakRtyaH zatAnIko'pyanIkaiH privaaritH| samAjagAma kauzAmbI vairikairavabhAskaraH / / 520 // auSTikaH so'pi dhAriNyA devyA rUpeNa mohitaH / vajaJjagAda purato janAnAmidamuccakaiH // 521 // prauDhA rUpavatI ceyaM mama bhAryA bhaviSyati / vikreSye kanyakA tvetAM nItvA puryAzcatuSpathe // 522 // nachutvA dhAriNI devI manasyevamadhArayat / jAtA mahatI vaMze'haM zazAMkAdapi nirmale // 523 / / mahAvaMzaprasUtasya dadhivAhanabhUpateH / patnI cAsmi pariNatajainadharmA'piho'pi 554 // zrutvaitAnyapyakSarANi dhigjIvAmyaghabhAjanam / svabhAvalola re jIva ! kimayApyavatiSThase // 525 // na cet svayaM niHsarasi tathApi hi ghlaanmyaa| nissAryase sadya eva nIDAdiva vihaMgamaH // 526 // iti tadbhartsanodvignA iva prANAH kSaNAdapi / tasyA manyuprasphuTitahRdayAyA viniryayuH / / 527 // auSTikastAM mRtAM prekSya dadhyAvatAM satI prati / dhigdhimayaitaduditaM yanme patnI bhaviSyati // 528 // aMgulIdarzananeva kUSmAMDa durgirA mama / vipanneyaM yathA tadvat kanyApyeSA vipatsyate // 529 // evaM vimRzya sAmnA tAmAlapannanayat puri| kauzAmbyAM so'tha nidadhe vikretuM rAjavartmani // 530 / / daivAttatrAgataH zreSThI tAmapazyaddhanAvahaH / dadhyo cetyanayA mUrtyA na hi sAmAnyaputryasau // 531 // 1 dhAriNIsthAne sarvatra L pratau ghAraNI iti pAThaH, anyAsu pratiSu ca 'dhAriNI' iti // 2 "si 8 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LYLLY VALYS bhraSTA pitRbhyAM prApteyaM nighRNenAmunA'dhunA / yUthacyutA kuraMgIva lubdhakena durAtmanA // 532 // vikretuM palavacceha sthApitA'nena mUlyataH / haste hInasya kasyApi hA yAsyati varAkyasau / / 533 // dattvArtha bahumapyasya gRhNAmyetAM kRpAspadam / putrImiva nijAM hImAM na kSamo'hamupekSitum // 534 // vinA'na) mama gRhe tiSThantyAH kramayogataH / asyAH svajanavargeNa bhavitA saMgamo'pi hi // 535 // dhanAvaho vimRzyaivaM dattvA mUlyaM tadIpsitam / ninye vasumatI bAlA sAnukaMpaH svavedamani // 536 // so'pRcchat svacchadhIstAM ca vatse ! kasyAsi knykaa| ko vA svajanavargamte mA bhaiSIrduhitA'si me 537 mahatvena samAkhyAtuM svakulaM sApi mAzAlA cimbAra sAyaM nasisi tvdhomukhii||538|| mUlAM ca zreSThinImUce miye'sau duhitA''vayoH / pAlyA lAlyA ca tadiyamatiyatnena puSpavat / / 539 // | evaM zreSThigirA tatra gehe'vAtsItsvagehavat / bAlA bAlendulekheva sA netrA''nandadAyinI // 54 // tasyA vinayavAkazIlai rajitazcandanopamaiH / candanetyabhidhAM zreSThI dadau parijanaiH saha // 541 // ISacca yauvanArambhaM karabhorUravApa saa| rAkArAtririvAmbhodheH zreSThino dadatI mudam // 242 // nisargato rUpavatIM yauvanena vizeSataH / nirIkSya candanA mRlA dadhyAvevaM samatsarA // 543 // putrIvatpratipadyA'pi yayetAM rUpamohitaH / zreSThI pariNayettarhi jIvantyapi mRtA'smi hA // 544 // 1 bhavatA C, D, E || A . N.. - 34 // 132 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM straiNasulabhena tucchatvena divA'nizam / tadA prabhRti tAmyantI tasthau bhUlA durAzayA // 545 // grISmoSmAto'nyadA zreSThI vezmanyAgamadApaNAt / padAdhikSAlako mAsIna ko'pi daivAta purHsrH||54 vinItA candanotthAya zreSThinA vAritA'pi hi / prAvartata kSAlayituM tatpAdau pitRbhaktitaH // 547 // kezapAzastadA tasyAH ligdhshyaamlkomlH| niHsahAMgyAH parisrastaH kSmAtale jalapaMkile / / 548 // vatsAyAH kezapAzo'yaM mA bhUd bhUpaMkabhAgiti / lIlAyaSTayoddathe zreSThI tamaghadhnAzca sAdaraH // 549 // tacca mUlA gavAkSasthA nirIkSyaivamacintayat / vitarkaH saMvadati sa yaH pUrva kalpito mayA // 550 // asyAH svayaM kezabandhaH patnItvasya niyandhanam / prathama zreSThino nUnaM nezI hi pituH kriyA // 551 // ucchedanIyA tadiyaM mUlAdvayAdhirivotthitaH / iti nizcitya mUlA'sthAcchAphinIva durAzayA // 552 // kSaNaM zreSThayapi vizramya punareva bahiryayau / amuMDayazcandanAM ca mUlA'pyAlaya nApitam // 553 / / pAdayornigaDAn kSiptvA candanAM bahatADayat / mUlA vallImiva vazA vivazA krodharakSasA / / 554 // gRhaikadeze dUrasthe mUlA nyadhita candanAm / kapATasaMpuTaM dattvA parivAramuvAca ca // 555 // zreSThinaH pRcchato'pyetat kathanIyaM na kenacit / kathayiSyati yaH ko'pi matkopAgneH sa aahutiH|| 556 // evaM niyantraNAM kRtvA mUlA mUlagRhaM yayau / zreSThI ca sAyamAyAto'pRcchat ka nanu candanA ? // 557 // mUlAbhayAna ko'pyAkhyaccheSThI caiyamabudhyata / vatsA me ramate kApi yadvA'styupari vezmanaH // 558 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 4 644704 *.pa evaM rAnAvapyapRcchanna ko'pyAkhyattathaiva ca / prasuptA candanA'stIti cAjJAsIhajudhIH sa tu // 559 // dvitIye'pyahi nApazyattRtIye'pi tathaiva tAm / zaMkAkopAkulaH zreSThI proce parijanaM tataH / / 560 // re re kathayata kvAsti candanA mama nandanA? / nA''khyAsyatha vidantazcennigrahISyAmi yastadA // 561 // zrutvedaM sthavirA tatra kAciceTItyacintayat / jIvitA'haM cirataraM pratyAsanA mRtirmama // 562 // kathite candanodante kiM mUlA meM kariSyati ? / evaM vicintya tAmAkhyanmUlAcandanayoH kathAm / / 563 // zreSThino'darzayadgatvA candanArodhavekSma sA / dvAraM coddhAghATayAmAsa svayaM zreSThI dhanAvahaH // 564 // tatra ca kSutpipAsA" davaspaSTAM latAmiva / nigaDairyantritAmahayornavAttAM kariNImiva // 16 // parimuNDitamuNDAM ca bhikSukImiva candanAm / azrupUritanetrAbjAmIkSAzcake dhanAvahaH / / 566 // (yugmam) vizvastA bhava vanse ! tvamiti jalpanudazrudRk / tadojyA rasavatIM yayau zreSThI drutadrutam // 565 / / viziSTaM tatra ghA'pazyan bhojyaM devAddhanAvahaH / kulmASAn zUrpakoNasthAMzcandanAyai samArpayat / / 568 // bhanIdhAstAvadetAMstvaM yaavtvnnigddcichde| kAramAnayAmIti jalpitvA shresstthygaarhiH||56|| candanosthitA caivamacintayadalho ka me / tasmin rAjakule janma kva cAvastheyamIzI // 570 // bhave'sminnATakamAye kSaNAdvastvanyathAbhavet / svAnubhUtamidaM me hi kiM saMprati karomi hA // 571 // SaSThasya pAraNAyAmI kulmASAH santi saMpatti / yadyAyAtyatithistasmai dattvA bhuJja'nyathA na hi // 572 // . Www V. // 134 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM vicintya sA dvAre dadau dRSTimitastataH / tadA cA''gAnmahAghIro bhikSAyai paryaTan prabhuH // 573 // aho pAtramaho pAtramaho me puNyasaMcayaH / munirmahAtmA ko'pyeSa bhikSAyai yadupasthitaH // 574 // cintayatveti sAcAlIhAlA kulmASazUrpabhRt / ekamaMdhiM nyadhAdantardehalyA aparaM SahiH // 555 // nigaDairdehalIM sA tu samullaMghitumakSamA / tatrasyaibA''rdvayA bhaktyA bhagavantamabhASata // 576 // svAbhinnanucitaM bhojyaM yadyapyetattathApi hi / paropakArekara hANa bhAjU / / 277 // dravyAdibhedasaMzuddhaM jJAtvA pUrNamabhigraham / tasyai kulmASabhikSAyai svAmI prAsArayat karam || 578 // aho dhanyA'hameveti dhyAyantI candanApi hi / cikSepa zUrpakoNena kulmASAn svAminaH kare // 559 // svAmyabhigraha prItAstatrAyayuH surAH / vasudhArAprabhRtIni paJca divyAni ca vyadhuH // 580 // tunarnigaDAstasyAstatpade kAMcanAni ca / jajJire nUpurANyAsIt kezapAzazca pUrvavat // 289 // sarvAMgINaM ca tatkAlaM ratnAlaMkAradhAriNI / zrIvIrabhaktairvidadhe vibudhairatha candanA // 582 // utkRSTanAdaM vidadhU rodaH kukSiMbhari surAH / jaguzdha nanRtuzca raMgAcAryA ivonmudaH / / 583 // mRgAvatIzatAnIkau sugupto nandayA saha / tatraiyuH saparIvArAH zrutvA taM dundubhidhvanim // 584 // Ayau devarAjo'pi zakro muditamAnasaH / saMpUrNAbhigrahaM nAthaM namaskartuM drutam // 285 // 1 "drataH / "taM drutaM // // 135 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAMMMM.AM:-* dadhivAhanarAjasya saMpulo nAma kaMcukI / / campAvaskanda AnIto rAjJA muktastadeva hi // 586 // tatrAyAto vasumatIM dRSTvA tatpAdayonataH / vimuktakaNThamarudat sadyastAmapi rodayan // 587 // kiM rodiSIti rAjJoktaH sAzruH provAca kaMcukI / dadhivAhanarAjasya dhAriNyAzceyamAtmajA // 588 // tAdRgvibhavavibhraSTA pitRbhyAM rahitA ca hA / iyaM vasatyanyagRhe dAsIvattena rodimi // 589 // rAjA'pyUce na zocyeyaM saMpUrNAbhigraho yyaa| jagattrayANavIraH zrIvIraH pratilAbhitaH // 59 // mRgAvatyapyabhASiSTa dhAriNI bhaginI mama / iyaM tadduhitA bAlA mamApi duhitA khallu / / 591 // paMcAhanyUnaSaNmAsatapaHparyantapAraNam / kRtvA dhanAvahagRhAnniryayo bhagavAnapi // 592 // vasudhArAmathA''ditsu lobhaprAyalyato nRpam / vyAjahAra zatAnIkaM saudhamAdhipatiH svayam // 593 // neha svasvAmibhAvo yadratnavRSTiM jighRkSasi / yasmai dadAti kanyeyaM sa eva labhate nRpa ! // 594 // gRhNAtvimAM ka ityuktA rAjJA provAca candanA / ayaM dhanAvahaH zreSThI pitA hi mama pAlanAt // 55 // jagrAha vasudhArAM tAM tataH zreSThI dhanAvahaH / bhUyo'pyAkhaNDalovocacchatAnIkanarezvaram // 596 // pAlA caramadeheyaM bhogatRSNAparAGmukhI / bhaviSyatyAdimA ziSyotpanne vIrasya kevale // 597 // AsvAmikevalotpatti rakSaNIyA tvayA hyasau / ityuktvA maghavA nAthaM natvA ca tridiSaM yayau // 598 // 1 sAzru CM sAsraH || * 15 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanyakAntaHpure ninye zatAnIkena candanA / sA svAmikevalotpattiM tatra dhyAyantyavAsthita // 599 // anarthamUlaM mUlA ca zreSThinA niravAsyata / apadhyAnavatI sA'tha viSadya narakaM yayau // 600 // raise viharana prApa grAmaM nAmnA sumaMgalam / tasmin sanatkumArendreNA'bhyupetyA'bhyavanyata // 601 // tano jagAma bhagavAn sukSetre sanivezane / tasminmAhendrakalpendretya bhaktyA'namasyata // 602 // raise pAlakagrAme gayau tatra tvazyata / vaNijA bAyalAkhyena yAtrAyai calatA satA // 303 // asA zakunaM bhikSuH kSipAmyasyaiva mUrdhani / iti hantuM prabhuM pApaH sa kRSTvA'simadhAvata // 604 // siddhArthavyantarastasya svayamevA''cchridacchiraH / svAmI ca viharan prApa campAM nAma mahApurIm || 605 // tatrAgnihotrazAlAyAM svAtidattadvijanmanaH / tasthau varSAturmAsIM dvAdazIM svAmyupoSitaH // 606 // pUrNabhadramANibhadrau yakSau tatra maharddhikau / rAtrau rAtrau samabhyetya paryapUjayatAM prabhum // 207 // svAtidatto'cintayat kimasau vetti kiMcana / devAryo yadamuM devAH pUjayanti pratikSapam // 608 // evaM vicintya jijJAsuretya pamaccha sa prabhum / dehe ziraHprabhRtyaMgapUrNe jIvaH ka ucyate 1 // 609 // svAmyapi vyAharajjIvaH sa yo'hamiti manyate / svAtidatto'pyuvAcaivaM so'pi kazchindhi saMzayam // 610 / / bhagavAn zrImahAvIraH pratyabhASiSTa bho dvija / / ziraHkaraprabhRtibhyo vibhinnaH sa hi sUkSmakaH / / 611 // 1 "mAya" D, M // 2 vetti tattvaM hi kiMcana // // 137 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAtidattadvijo'pyUce brUhi sUkSmo'pi ko nu saH ? / vyAjahAra prabhurapi na gRyeta ya indriyaiH // 612 // ||4|| caturthaH praznenAnena vipraH sa jJAtvA tasyAdita prabham / bhaktyA'narca pabhaNApi sa bhavya iti bodhitaH // 613 // // caturmAsyatyaye svAmI jambhakagrAmamAyayo / tatra nATyavidhi zakro darzayitvA'bravIditi // 614 // jagadguro! katipayairadya prabhRti vAsaraiH / utpatsyate'trabhavataH kevalajJAnamujjvalam // 615 // ityuditvA sunAsIro vIraM natvA yayau divam / zrIvIro'pyagamad grAme meMDhakagrAmanAmani // 616 // camarendrastatra caitya bhagavantamavandata / pRSTvA sukhavihAraM ca jagAma bhavanaM nijam // 317 // grAmaM SaNmAninAmAnaM jagAma bhagavAnapi / yahizca kAyotsargeNa tasthau dhyAnaparAyaNaH // 618 // vedyaM karma tadodIrNa prabhorviSNubhavA'rjitam / zayyApAlazravaHkSiptataptatrapuniyandhanam // 619 // zayyApAlasya jIvo'pi gopAlastatra so'bhavat / svAmyantike vRSAnmuktvA godohAdikRte yayau // 320 / / carantaH svecchayA te ca prAvizannaTavIM vRSAH / kSaNAtso'pyAyayau gopo'pazyannukSNo'vadatmabhum // 321 // devArya! kSa mamokSANaH ? kiM na brUSe munibruva ! / na zruNoSi vacaH kiM vA karNarandhra vRdhaiva tat // 622 / / avAdini prabhAvavamatyantakupiso'dha sH| akSipatkAzazalAke svAminaH karNarandhayoH // 123 // zalAke tADite tena tathA te milite mithaH / akhaMDaikazalAkatvaM bibharAMcakraturyathA // 624 / / // 23 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moti svaviyA kutrIH / tatkI lekavahirbhAgaM chisvA gopAlako yayau // 625 // praNaSTamAyAmithyAdizatyo'pi zrutizalya bhAg / akampitaH zubhadhyAnAdapApAM madhyamAM yayau // 626 // pAraNArthaM prabhustanna siddhArthavaNijo gRhe / jagAma bhagavAMstena bhaktyA ca pratilAbhitaH // 627 // pUrvAyAtastatra vaidyaH siddhArthasya suhRtpriyaH / kharakAkhyaH prabhuM prekSya sUkSmadhIrabravIdidam // 328 // aho bhagavato mUrtiH saMpUrNA sarvalakSaNaiH / paraM zalyavatI ceyaM mlAnatvenopalakSyate // 629 // siddhArthaH saMbhramAduce yayevaM tannirUpaya / samyagbhagavato dehe kva zalyaM hanta tiSThati ? // 630 // drishyagi pannakhilaM svAmino vapuH / dadarza karNayoH kIlau siddhArthasyApyadarzayat // 631 // siddhArtho'thAvadat kenApyapavAdAdabhIruNA / narakAdapyabhItena cakre'vaH karma dAruNam // 632 // kRtaM vA tasya pApasya kathamA'pyanayA sakhe ! nAthasya zalyoddhArAya prayatasva mahAmate ! // 633 // svAminaH karNayoH zalye pIDA tu mahatI mama / vilamba na sahe'trArthe sarvasvamapi yAtu me // 634 // karNAbhyAM vizvanAthoddhRtayoriha zalyayoH / manye bhavamahAmbhodherAvAmeva samuddhRtau // 335 // vaidyasyuvAca nAtho'yaM vizvatrANakSayakSamaH / karmakSayAyopaikSiSTa taM nA'zaktyA'pakAriNam // 336 // kathaM cikitsanIyo'yaM nirapekSo vapuSyapi / yaH karmanirjarAlubdho vedanAM sAdhu manyate // 637 // 1 " D | | / / 139 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K.R...REK74 siddhArtho'pyavadat keyaM vAcoyuktistavAdhunA 1 na kAlo vacamAmeSAM cikitsyo bhagavAna khalu // 638 / nayobruvANayorevaM nirapekSaH prabhuryayau / tasthau ca ahiruyAne zubhadhyAnaparAyaNaH // 639 // siddhArthakharako tau ca gRhItyA bheSajAdikam / tatrodyAne tvarAvanto bhagavantamupeyatuH / / 640 / tailadroNyAM vinivezya tailenAbhyajya ca prabhum / saMvAhakaibalIyobhistAvamardayatAmatha // 641 // zlatheSu mardanAtsaMdhiSvojasvipuruSaiH prabhoH / saMdaMzAbhyAmakRSyetAM yugapatkarNakIlako // 642 // kIlayaM sarudhiraM niryayo karNaranbhAgoH * avaziSTa benanIya marma sAkSAdina prabhoH // 643 / / tathA'bhUdvedanA kIlakarSaNena yathA prabhuH / rarAma bhairabArAvaM vajrAhata ivAcalaH // 644 // nA'sphuTat svAmimAhAtmyAttena nAdana medinii| vipadyapi hi mA'rhantaH paropadravakAriNaH // 645 // saMrohaNyA rohayitvA karNo nAthaM praNamya ca / kSamayitvA ca siddhArthakharako gRhamIyatuH // 646 // vedanAmapi to bhartuH kRtavantau zubhAzayo / babhUvatuH suralokazrIbhAjanamubhAvapi / / 647 // / duSTAzayastu gopAlo vidhAya svAmivedanAm / saptamAvaniduHkhAnAM bhAjanaM samajAyata // 648 // svAminoM bhairavArAvAnmahAbhairavamityabhUt / tadugrAnaM tatra devakulaM ca vidadhe janaiH // 649 // evaM zrIvIranAthasyopasargeSvakhileSvapi / jaghanyeSUtkRSTaM kaTapUtanAzItamutkaTam // 650 / / kAlacakraM madhyameSUtkRSTeSUddharaNaM tvidam / gopArabdhA upasargA gopenaiva ca nisstthitaaH|| 651 // (yugmam) RIGANGANAGRICKERICANA + . . Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ turmAsakSapaNAni nava dvimAsikAni SaT / mAsikAni dvAdazArdhamAsikAni dvisaptati // 652 // ekaM pANmAsikaM dve trimAse dve sArdhamAsike / sArvadvimAsike dve ca bhadrAdipratimAtrayam // 653 / / mahAnagaryA kauzAmyAmabhigrahasamanvitam / ahobhiH paMcabhinyUnamekaM SANmAsikaM tathA / 654 // pratimAcaikarAcikyo dvAdazASTamabhaktataH / caramAyAM vibhAvaryAM kAyotsargasamanvitAH // 665 // ekonatriMzadadhike dve ca SaSTazate prabhoH / nityabhaktaM caturthaM ca babhUva na kadAcana // 656 // prabhorekonapaMcAzaM pAraNAhazatatrayam / vratAhAcetyabhUt sAdha dvAdazAbdI sapakSikA / / 657 / / kRtvA tapo jalavihInamazeSamitthaM chastha eva viharan vijitopasargaH / svAmI jagAma RjupAlikayA mahatyA nayA sanAthamatha jRmbhakasannivezam // 658 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalA kApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIradvitIyasApraSaDvArSikAsthavihAravarNano nAma caturthaH sargaH // // 141 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha paMcamaH sargaH // jagannAtho'tha tatrarjupAlikottararodhasi / zyAmAkanAmno gRhiNaH kSetre zAlatarostale // 1 // ashtrasyAsanne SaSThenotkaTikAsanI / muharte vijaye svAmI tasthAvAtApanAparaH // 2 // ( yugmam ) zukladhyAnAntarasthasya kSapakazreNivartinaH / svAmino ghAtikarmANi tutrudurNarajjuvat // 3 // vaizAkhazvetadazamyAM candre hastottarAgate / yAme caturyo bharturudapadyata kevalam // 4 // vijJAyAsssanakaMpana kevalajJAnamIzituH / indrAH saha suraistatra samAjagmuH pramodinaH // 5 // ke'pyutpetuH ke'pi peturnanRtuH ke'pi ke'pi ca / jahasuH ke'pi ca jagucakuH ke'pi siMhavat // 6 // astra bahuH ke'pi hastiyat / rathavat ke'pi cIcakuH praccakuH ke'pi nAgavat // 7 // svAminaH kevalotpatyA hRSTAtmAno'pare'pi hi / caturvidhA diviSado vividhaM viciceSTire // 8 // pratimaM caturdvAraM pratritayabhUSitam / cakruH samavasaraNaM yathAvidhi divaukasaH / 9 / / na sarvavirahaH ko'pyantreti vidannapi / kalpa ityakarottatra niSaNNo dezanAM vibhuH // 10 // 5 tattIrthajanmA mAtaMgo yakSaH kariratho'sitaH / vIjapUraM bhuje vAme dakSiNe nakulaM dadhat // 11 // paMcamaH sarga: | // 142 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAyikA tathotpannA siMhayAnA haricchaviH / samAturliMgayallakyau vAmabAhU ca bibhratI // 12 // pustakA'bhayayau cobhI dadhAnA dakSiNI bhujau | abhUtAM te prabhornityA''sanne zAsanadevate // 13 // (tribhirvizeSakam) upakArArhalokAnAmabhAvAttatra ca prbhuH| paropakArakaparaH prakSINapremaandhanaH // 14 // tIrthakRnnAmagotrA''khyaM karma vedyaM mahanmathA / bhavyajantaprayodhenAnubhAvyamiti bhAvayana // 15 // zusannikAyakoTIbhirasaMkhyAtAbhirAvRtaH / suraiH saMcAryamANeSu svarNAbjeSu dadhatkramau // 16 // sphuTe mArge dina iva devodyotena nizyapi / dvAdazayojanA'dhvAnAM bhavyasattvairalaMkRtAm / / 17 // gautamAtraiH prayodhAheMbhUriziSyasamAvRtaiH / yajJAya militarjuSTAmapApAmagamatpurIm // 18 // (paMcabhiH kulakam) tasyA adUre puryAzca mahAsenavanAbhidhe / udyAne cArusamavasaraNaM vivudhA vyadhuH // 11 // saJjAtasarvAtizayaH stUyamAnaH surAsuraiH / pUrvadvAreNa samavasaraNaM prAvizatprabhuH // 20 // dvAtriMzadvanuruttuMgaM ratnacchaMdacchavirnibham / tataH pradakSiNIkRtya caityavRkSaM jagadguruH // 21 // namastIrthAyetyudityA pAlayamAItI sthitim / sapAdapIThe nyaSadatpUrvasiMhAsane prabhuH // 22 // 1 svamAnAd dvAdazaguNaM ra' L, D1 dAvizadanu 8 // 2 cakre C, D, AN II Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 paMcamaH sargaH .PANDHAMPILVAVALV-. svAminaH pratirUpANi tanmahinaiva nAkinaH / vicakrire bhaktimantastiskRSvanyAsu dikSvapi // 23 // yathAdvAraM pravizyAtha yathAsthityavatasthire / pazyantaH svAmivadanaM sarve suranarAdayaH // 24 // namaskRta janAinnAdhaM sabhA si rosAcitavapurbhaktyA stotumevaM pracakrame // 25 // lAvaNyapuNyavapuSi tvayi netrA'mRtAMjane / mAdhyasthyamapi dausthyAya kiM punarreSaviplavaH // 26 / / tavApi pratipakSo'sti so'pi kopAdiviplutaH / anayA kiMvadantyA'pi kiM jIvanti vivekinaH // 27 // vipakSaste viraktazcet sa tvamevA'tha rAgavAn / na vipakSo vipakSaH kiM khadyoto dyutimAlinaH ? // 28 // sadhyanti (te) tvadyogAya ytt'pilvsttmaaH| yogamudrAdaridrANAM pareSAM tatkava kA // 29 // tvAM prapadyAmahe nAthaM tvAM stumastvAmupAsmahe / tvatto hi na parastrAtA kiM brUmaH kina kurmahe // 30 // svayaM malImasAcAraiH pratAraNaparaiH paraiH / kaJcyate jagadapyetat kasya patkurmahe puraH // 31 // nityamuktAJjagajanmasthemakSayakRtodyamAn / vandhyAstanandhayamAyAn ko devAMzcetanaH zrayet // 32 // kRtArthA jaTharopasthadusthitarapi daivataiH / bhavAdRzAnnihnavate ha hA devAstikAH pare // 33 // khapuSpaprAyamutprekSya kiMcinmAnaM prakalpya ca / saMmAnti deha gehe vA na gehenardinaH pare // 34 // kAmarAgaraleharAgAvISatkaranivAraNI / dRSTirAgastu pApIyAn durucchedaH satAmapi // 35 // prasannamAsyaM madhyasthe dRzau lokampRNaM vacaH / iti prItipade bAda mUDhAstvayyapyudAsate // 36 // . . Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiSThedvAyuvedavicalejalamapi kacit / tathApi prasto rAgAyairnApno bhavitumarhati // 37 // ityabhiSTutya virate biDojasi jagadguruH / sarvabhASAjuSA vAcA vidadhe dezanAmiti // 38 // aho apAraH saMsAraH sarasthAniva dAruNaH / kAraNaM tasya kramaiva hanta vIjaM taroriva // 39 // karmaNA svakRtenaiva vivkprivrjitH| kUpakAra ivAdhastAdgatimAnoti dehabhRt / 40 // apyUrdhvagatimAmoti nijenaiva hi karmaNA | prAsAdakAraka iva zarIrI vishdaashyH||41|| prANAtipAtaM no kuryAt karmabandhanibandhanam / svaprANavat paramANaparitrANaparo bhavet // 42 // na mRSA jAtu bhASata ki tu bhASeta sunRtam / parapIDA pariharannAtmapIDAmivAMgavAn // 43 // adattaM nAdadI'tArtha bAhyamANopamaM nRNAm / artha hi haratA teSAM vadha eva kRto bhavet // 44 // maithunaM na vidadhyAJca bahujIvopamardakam / brahmaiva kuryAttatmAjJaH parabrahmanibandhanam // 4 // parigrahaM na kuryAca parigrahavazena hi / gaurivAdhikabhAreNa vidhuro nipatatyadhaH / / 46 // etAnmANAtipAtAdIna sUkSmAMstyaktuM na cetkSamAH / tyajayu darAMstarhi sUkSmatyAge'nurAgiNaH // 47 // itthaM ca dezanAM bhartuH zRNvanto'vahitA janAH / tasthurAnandanispandA AlekhyalikhitA itha // 48 // inazca magadhe deze govaragrAmanAmani / grAme gotamagotro'bhUtasubhUti ti dvijaH // 45 // , "4" 13, // 145 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I tasyendrabhRtyagnibhUtivAyubhUtyabhidhAH sutAH / patnyAM pRthivyAmabhavaMste'pi gotreNa gotamAH // 50 // hirsagar dhammillazca dvijastayoH / putrau vyaktaH sudharmA ca vAruNI bhadrilAbhavau // 51 // arcar maurya mauryAkhye sannivezane / dvAvabhUtAM dvijanmAnau mAtRSvasreko mithaH // 52 // panyAM vijayadevAyAM dhanadevasya nandanaH / maMDiko'bhUttatra jAte dhanadevo vyapadyata // 53 // lokAcA mitrabhAryo mauryako'karot / bhAryA vijayadevAM tAM dezAcAro hi na hriye // 54 // kramAdvijayadevAyAM mauryasya tanayo'bhavat / sa ca loka mauryaputra iti nAmnaiva paprathe / / 55 / / tathaiva 'mithilApuryA devanAmnodvijanmanaH / abhUdakaMpito nAma jayantIkukSijaH sutaH // 56 // anUca kozalApuryAM vasunAno dvijanmanaH / sUnurnAmnA'calabhrAtA nandAkukSisamudbhavaH // 57 // arit reissed sanniveze dvijanmanaH / dattasya sUnurmetArtho varuNAkukSibhUrabhUt // 58 // tathA pure rAjagRhe calanAnno dvijanmanaH / prabhAso nAma putro'bhUdatimadrodarodbhavaH // 59 // ekAdazApi te'bhUvaMzcaturvedAndhipAragAH / gautamAdyA upAdhyAyAH pRthak ziSyazatairvRtAH // 60 // vima: puryAmapApAyAM STumAyyo'tha somilaH / AninAya zraddhayA tAn yajJakarmavicakSaNAn // 61 // tadA ca tatra samavasRtaM vIraM vivandiSUna / surAnApatataH prekSya babhASe gautamo dvijAn // 62 // 1 militApu mithulApu 1 bimaya pu" M paMcamaH sargaH | // 146 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtreNAsmAbhirAhUtAH pratyakSA nanvamI surAH / iha yajJe samAyAnti prabhAvaM pazyata kratoH // 63 // tyattavA caNDAlavedameva yajJabATa sureSu tu / prati samavasaraNaM yAtsu loko'bravIditi // 64 // udAne samavastaH srvjnyo'tishyaanvitH| taM vandituM surAH yAnti paurAzcAmI pramodinaH // 6 // marvajJa ityakSarANi zrutvA''krozamivoccakaiH / indrabhUtiH prakupitaH svAnevamavadajanAn // 66 // mA tyattavA kimamI yAnti pAkhaNDinamamuM janAH / tyaktvA cUtamivA'vijJAH karIraM marumAnuSAH // 17 // mamApi purato'trAsti sarvajJa iti ko'pi kim / paJcAnanasya na hAne bhayatyanyaH parAkramI / / 68 // manuSyA yadyamI mUkho yAntyenaM yAntu tannanu / devAH kathamamI yAnti damaH ko'pyasya tanmahAn // 69 // || yAhazo vaiSa sarvajJo devA api hi tAdRzAH / yadi vA yAdRzo yakSo jAyate tAdRzo yaliH // 70 // asya sarvajJatAdarpamasAvapaharAmyaham / devAnAM mAnavAnAM ca pazyatAmeva saMprati // 71 // so'haMkArAdudIryevaM ziSyapaMcazatItaH / yayau samavasaraNe vIraM suranarAvRtam // 72 // navarddhi svAminaH prekSya rUpaM tejazca nAdRzam / kimetaditi sAzcarya indrabhUtiravAsthita // 73 // bhI gautamendrabhUte ! kiM tava svAgatamityatha / sudhAmadhurayA vAcA taM babhASe jagadguruH // 74 // gautamo'cintayanme'sau gotraM nAma gha vetti kim ? / jagatprasiddhamathavA ko jAnAti na mAmiha // 7 // 1 'mAnuSA / || 2 || 3 'rivA' // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcama: sargaH saMzayaM hRdayasthaM me bhASate ca chinatti ca / yadyaso jJAnasaMpattyA tadA''zcaryakaraH khalu // 76 / / ityantaH saMzayadharaM tamUce paramezvaraH / asti jIvo na yetyuzcarvidyate tava saMzayaH // 7 // astyeva jIvaH sa puna yo gautama ! lakSaNaiH / cittacaitanyavijJAnasaMjJAprabhRtibhiH khalu // 78 // na jIvo'vasthitazcetsyAdbhAjanaM puNyapApayoH / yAgadAnAdikaM tarhi kiMnimittaM navApyaho! // 79 // iti svAmivacaH zrutvA mithyAtyena sahaiva saH / ujjhAnakAra sandehaM svAminaM praNanAma ca // 80 // Uce ca tvatparIkSArtha darvadbhirahamAgamam / uttaMgavRkSamudAktaH pramAtumiva vaamnH|| 8 // bodhito'smi tvayA sAdha dRSTo'pyeSohamadya tata / bhavAdvirataM pravrajyAdAnenAnagRhANa mAma // 82 AyaM gaNadharaM jJAtvA bhAvina taM jgdguruH| svayaM pravrAjayAmAsa paJcaziSyazatIyutam // . upanItaM kubareNa dharmopakaraNaM tataH / tyaktasaMgo'pyAdadAno gautamo'dhetyacintayat // 84 // niravadyatratatrANe yadetadupayujyate / vastrapAtrAdikaM grAhya dharmopakaraNaM hi tat // 8 // chadmasthairiha pddjiivnikaayytmaaprH| samyak mANidayAM kartuM zakyeta kathamanyathA // 8 // yacchuddhamudgamotpAdeSaNAbhirguNasaMyutam / gRhItaM sadahiMsAyai taddhi grAhyaM vivakinA // 8 // jJAnadarzanacAritrA''cArazaktisamanvitaH / AdyantamadhyeSvamUDhasamayArtha hi sAdhayet // 88 // jJAnAJcalokahIno yastvabhimAnadhanaH pumAna / asmin parigrahA''zaMkAM kurute sa hi hiMsakaH // 89 // | // 148 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigrahadhiyaM dhatte dharmopakaraNe'pi yaH / cAlAnaviditatattvAn sa raJjayitumicchati // 90 / / jalajvalanavAyItarutrasatayA bahana / jIvAMstrAtaM kathamalaM dharmopakaraNaM vinA // 21 // gRhItopakaraNo'pi karaNatrayadUSitaH / asaMtuSTaH sa AtmAnaM pratArayati kevalam // 12 // indrabhUtirvibhAvyaivaM ziSyANAM paJcabhiH zataiH / sama jagrAha dharmopakaraNaM tridazArpitam // 13 // taM ca zrutvA pravrajitamagnibhUtiracintayat / tenendrajAlikanendrabhUtinaM pratAritaH // 94 // gatvA jayAmpasarvajJamapi sarvajJamAninam / AnayAmi bhrAtaraM vaM mAyayaiva praajitm||15|| sarvazAstrarahasyajJamindrabhUti mahAmatim / ko'laM jetuM vinA mAyAM mAyA jaitrI tvamAyiSu // 16 // sa cenme saMzayaM jJAtA chettA ca hRdayasthitam / tadA'hamapi tacchiSyaH saziSyo'pIndrabhUtivat // 17 // agnibhUtirvimRzyaivaM paJcaziSyazatA''vRtaH / yayau samavasaraNe tasthau copajinezvaram // 98 // tamAlapatprabhurvimAgnibhUne ! gotamAnvaya! / asti vA nAsti kiM kametyeSa te saMzayo sRdi // 19 // pratyakSAdipramANAnAmagamyaM karma mUrtimat / kathaMkAraM sa banIyAjIvo mUrtatvavArjetaH // 10 // upaghAtA'nugrahAzca kathaM mUtena karmaNA / jIvasya syuramUrtasyetyAzaMkA hi mudhaiva te // 101 / / pratyakSa karmA'tizayajJAninAM tvAdRzAM punaH / anumAnAbhigamyaM tajIvavaividhyadarzanAt // 10 // karmaNAmeva vaicitryAdbhavanti ca zarIriNAm / sukhaduHkhAdayo bhAvAstatkarmAstIti nizcinu // 103 // 147 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathAhi syurnRpAH kepi hastyazvarathavAhanAH / phapisama nave pApa dAriNo jinyAvahaH / 1.4 // sahasrakukSibharayo bhavantyeke maharddhayaH / bhikSayA svodaramapi pUrayantyapare punaH // 10 // dezakAlAditulyatve'pyekasya vyavahAriNaH / bhUyiSTho jAyate lAbho mUlanAzo'parasya tu // 106 / / evaMvidhAnAM kAryANAM jJeyaM karmeva kAraNam / na vinA kAraNa kAryavaicitryamupajAyate // 107 // mUrtAnAM karmaNAM jIvanAmUrtena ca sNgmH| samIcInaH so'pi nUnamAkAzaghaTayoriva // 18 // upaghAtA'nugrahAzca nAnAvidhamurauSadhaiH / amUrte'pi bhavantIti niravadyamado'pi hi / 109 // evaM ca svAminA cchinnasaMzayastyaktamatsaraH / agnibhUtiH pravavAja shissypnycshtiiyutH|| 11 // tasminnapi prabajite vAyubhUniya'cintayat / jito me bhrAtarau yena sarvajJaH khalvayaM tataH // 111 // nadetasya bhagavato'bhyarhaNAvandanAdibhiH / dhautakalmaSakAluSyaH syAM chinani ca saMzayam // 112 // evaM vicintya so'pyAgAt svAminaM praNanAma ca / svAmyapyuvAca jIvaH sa tadvapuzceti te bhrmH||113|| pratyakSAdyagrahaNena jIvo bhinnastanorna hi / jalacubudadatso'Gge mUrcchatIti tavAzayaH // 114 // mithyA sahezapratyakSo jIvaH sarvazarIriNAm / tadguNAnAmIhAdInAM pratyakSatvAtsvasaMvidA // 115 // dehendriyAtiriktaH sa indriyA'pagame'pi yat / indriyArthAn saMsmarati maraNaM ca prapadyate // 116 / / 1 'rasauD, I.IN Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VAAAAAAC.IHAM iti svAmigirAcchinnasaMzayo yimukho bhavAt / paryavrAjIdvAyubhUtiH ziSyapaJcazatIyutaH // 117 // vyakto'pyacintayadvayaktaM sarvajJo bhagavAnayam / indrabhUtyAdayo yena jitA vedA iva trayaH // 118 // mamApi saMzayaM chettA nizcitaM bhgvaanym|ttH ziSyIbhaviSyAmi dhyAtvaivaM so'pyagAtmabhum 119 (yugmam) tamapyuvAca bhagavAna bho vyakta ! tava cetasi / na hi bhUtAni vidyante pRjhayAdInIti saMzayaH / / 120 // teSAM tu pratipattiryA sA bhramAjjalacandravat / sarvazUnyatvamavaivamiti te dRDha aashyH|| 121 // tanmithyA sarvazUnyatvapakSe bhuvanavizrutAH / syuH svapnA'svamagandharvapuretarabhidA na hi // 122 // itthaM ca cchinna saMdeho vyakto'pi vyaktavAsanaH / parivabAja ziSyANAM zataiH paJcabhiranvitaH // 123 / / upAdhyAyaH sudharmA'pi sNshycchedvaanychyaa| samAyayo mahAvIramatucchAlokabhAskaram // 14 // tamapyajalpadbhagavAn sudharmastava dhIriyam / yAragana bhave dehI tAdRk parabhave'pi hi // 125 // kArya hi kAraNAsyAnurUpaM bhavati saMmRtau / na yuyupte kalamabIje prarohati yvaaNkurH|| 126 // tanna yuktaM yadbhave'smin yo mRdutvA''rjavAdibhiH / naraH karma narAyuSka banAti sa punarnaraH // 127 // mAyAdiyuk pazuryastu sa pretyA'pi pazuH khalu / karmAdhInA samutpattistannAnAtvaM ca janminAm // 128 // sadRzaM kAraNasyaiva kAryamityapyasaMgatam / zRMgaprabhRtikebhyo'pi zarAdInAM prarohaNAt // 129 / / 1 bhavAn (D.L NAAKASEX A AR. GANESIA 1. 1 . Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 |paMcama: sargaH 40- 45-4500-5600- ityAkaNyaM sudharmA'pi pshcshissyshtiiyutH| pravrajyAmAdade pAdhai svAmipAdAravindayoH // 13 // maMDiko'pi jagAmA'tha svAminaM saMzayacchide / svAbhyapyuvAca taM yandhamokSayostava sNshyH||131 // tadasadvandhamokSau hi prasiddhau tatra cAtmanaH / mithyAtvAdikRtaH karmasaMbandho pandha ucyate // 132 / / rajjubaddha iva zvabhraniryagnasurabhUmiSu / duHkhaM tenAnubhavati prANI paramadAruNam // 133 // jJAnadarzanacAritrapramukhahetubhistu yaH / viyogaH karmaNAM zeyaH sa mokSo'nantazarmadaH // 134 // apyanAdimithaHsiddhayogAnAM jIvakarmaNAm / jJAnAdinA syAdviyogo'gninA svarNA'zmanAmiva // 135 // iti svAmigirAcchinnasaMzayo maMDiko'pi hi / sAthaitrizatyA ziSyANAM sahino vratamAdade / / 136 // mauryaputro'pi saMdehacchide svAminamAyayo / svAmyupyUce mauryaputra ! tava deveSu saMzayaH // 137 // sa mithyA pazya nanvetAn pratyakSamapi nAkinaH / asmin samavasaraNe zakrAdIna svayamAgatAn / / 138 // | saMgItakAdivaiyagrayAnmartyagandhAca duHsahAt / nAyAnti zeSakAle'mI tadabhAvo na tAvatA // 139 // arhajjanmAbhiSekAdAvAyAnti yadamI bhuvi / prabhAvaH kAraNaM tatra garIyAn zrImadarhatAm // 14 // iti svAmigirA buddho mauryaputro'pi tatkSaNam / parivatrAja ziSyANAM sAdhu sArdhe zataitribhiH // 141 // yayAvakaMpito'pIzamIzo'vocadakaMpita ! na santyadRzyamAnatvAnnArakA iti te matiH // 142 // sadasanArakAH kAmaM pArataMtryavazAdiha / AgantumakSamA gantuM satra ca tvAdazA api // 143 // R- Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSaM nopalamyAste yuktigamyA bhavAdRzAm / pratyakSA eva te santi kSAyikajJAninAM punaH // 144 // kSAyikajJAnino'pyatra no santIti sma mA bravIH / mayaiva vyabhicAro'syA AzaMkAyAH parisphuTaH // 145 / / iti zrutvA pratibuddho'kaMpitaH svAmino'ntike / upAdade parivrajyAM tribhiH ziSyazataiH samam // 143 / / athA''gAdacalanAtA prabhuM prabhurapi sphuTam / Uce tavAcalabhrAtaH ! sandehaH puNyapApayoH // 147 // mA kRthAH saMzayaM tatra yatphalaM puNyapApayoH / pratyakSaM dRzyate loke tathaiva vyavahArataH // 148 // dIrghamAyuH zriyo rUpamArogyaM janma satkule / ityAdi puNyasya phalaM viparItaM tu pApmanaH // 149 // itthaM bhagavatA cchinnasaMzayaH samupAdade / pravrajyAmacalabhrAtA tribhiH ziSyazataiH saha // 150 // tAryaH svAminamagAt svAmyUce tava dhIriyam / bhavAntaraprAptirUpaH paraloko na vidyate // 151 // bhUtasaMdoharUpatvAjjIvasyeha cidAtmanaH / paralokaH kathaM bhUtA'bhAve tasyApyabhAvataH // 152 // tadasat khalu jIvasya bhUtebhyo hi sthitiH pRthak / piNDiteSvapi bhUteSu cetanAnupalambhataH // 153 // bhUtebhyazcetanA'pyevaM jIvadharmatayA pRthak / paralokagatistatsyAjjAtismRtyAdito'pi ca // 154 // itthaM prabuddho metAryaH samIpe svAmipAdayoH / ziSyatrizatyA sahitaH parivajyAmupAdade // 155 // prabhumAgAt prabhAso'pi tamUce bhagavAnapi / nirvANamasti no veti prabhAsa ! tava saMzayaH // 156 // mA saMzayiSThA nirvANa mokSaH karmakSayaH sa tu / vedAt siddhaM karma jIvA'vasthAvaicitryato'pi ca // 157 // // 153 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PALARAMPALNPNPHP... kSIyate karma zuddhaistu jJAnacAritradarzanaH / pratyakSo'tizayajJAnabhAjAM mokSastadasti bhoH / // 158 // prativuddhA prabhAso'pi svAmyupanyastayA girA / dIkSAmAdatta sahitaH *khaMDikAnAM tribhiH zataiH // 159 // mahAkulA mahAmAjJAH saMvignA vishvvNditaaH| ekAdazA'pi se'bhUvanmUlaziSyA jgdguroH|| 16 // itazca candanA tatra zatAnIkagRhasthitA / pazyantI yAntamAyAntaM diviSajanamambare // 161 // svAminaH ke goragattinisAmAkSiNI / kidazerahavIyobhininye zrIvIraparSadi / 162 // sA niH pradakSiNIkRtya natvA copAsthita prabhum / pravrajyA nRpA'mAtyaputryo bayo'parA api // 163 // candanAM dhuri kRtvA tAH svayaM prAvAjayat prabhuH / asthApacchrAvakatve nRnnArIzca sahasrazaH // 164 // jAte saMgha caturdhevaM dhauvyolpAkavyayAtmikAm / indrabhUtiprabhRtInAM tripadI byAharat prabhuH // 165 // AcArAMga sUtrakRtaM sthAnAMgaM samavAyayuk / paMcamaM bhagavatyaMga jJAtAdharmakathApi ca // 166 // upAsakAMtakRdanuttaropapAtikAddazAH / prannanyAkaraNaM caiva vipAphazrutamapyaya // 167 // dRSTivAdazcetyaMgAni tatripadyA kRnAni taiH| pUrvANi dRSTivAdAntaH sUtritAni caturdaza / / 168 // tatrotpAdA''grAyaNIye voryapravAdabhityapi / astinAstipravAI ca jJAnapravAdanAma ca // 169 // Ti- *khaNDikaH shissyH| 1 sthAnakaM C.|| NEW Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - YAM NiIMAL satyapravAdamAtmapravAdaM karmapravAdayuk / pratyAkhyAnaM ca vidyApravAdakalyANake api // 17 // prANAthAyAbhidhAnaM gha kriyAvizAlamityapi / lokavindusAramatha pUrvANyevaM caturdaza // 171 // sUSitAni gaNadharairaMgebhyaH pUrvameva yat / pUrvANItyabhidhIyante tenaitAni caturdaza // 172 // evaM racayatAM teSAM saptAnAM gaNadhAriNAm / parasparamajAyanta vibhinnAstana vaacnaaH|| 173 // akaMpitA'cala bhrAtroH zrImetAryaprabhAsayoH / parasparamajAyanta sahakSA eva vaacnaaH||174 // zrIvIranAthasya gaNadhareSyekAdazasvapi / viyoSIdhanadhoH sAmyAdAsan gaNA nava // 17 // saugandhikaratnacUrNapUrNamAdAya bhAjanam / utthAya svAmipArthe'sthAt samayajJo'tha vajrabhRt // 176 / / te'pIndrabhUtipramukhAH paripATyA'vatasthire / pratIcchavaH svAmyanujJA kiNcinnmitmaulyH||177|| dravyairguNaiH paryAyaizcA'nujJAtaM tIrthamityatha / jalpana svAmyakSipat pUrva cUrNa gautamamUrdhani // 17 // apyanyeSAM phramAt svAmI cUrNa cikSepa mUrdhasu / puSpavarSa cUrNavarSa prItA devAzca cakrire // 17 // ciraMjIvI ciraM dharma yotayiSyatyasAviti / dhuri kRtvA sudharmANamancajJAsIgaNaM prbhuH||18|| sAdhvInAM saMyamodyogaghaTanArtha tadaiva ca / pravartinIpade svAmI sthApayAmAsa candanAm / / 181 // . pUrNaprathamapauruSyAM dezanAM vyasRjat prabhuH / rAjopanItastatra prAradvAreNa prAvizadvaliH // 182 / / / 1 pUrva pradeg C // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udastasya balestasya khe'pyartha jagRhuH surAH / ardhasya patitasthAI rAjAze SaM punarjanAH // 183 // adhotthAya jagannAtho devacchanda upAvizat / svAmyadhipIThe cA'sIno gautamo dezanAM vyadhAt // 184 // dvitIyasyAM tu pauruSyAM pUrNAyAM gautamo'pi hi / dezanAdhA vitama pRSTariya apAmbudhaH // 18 // tatrAtigamya katitidivasAni vizva vizvopakAranirataH pratiyodhya lokam / svAmI surAsuranarezvarasevyamAna pAdAravindayugalo viz2ahAra pRthvyAm // 186 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApurupacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIrakevalajJAnacaturvidhasaMghotpattivarNano nAma paMcamaH srgH|| KCARRIER6FAGARATAKAKAR YN. . . Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha SaSThaH sargaH // itazcA'caiva bharate kuzAgrapurapattane / kuzAgrIyamatirabhUt prasenajidilApatiH // 1 // alaMkRtA'zeSadikastasyApAro yazo'rNavaH / jagrase vidviSAM kIrtinirjhariNIH samantataH // 2 // tasyA'bhUt kevalaM rAjyazobhAyai sainyasaMgrahaH / yatpratApA'nalenaiva vairivyAghrAnanAzayat // 3 // svalyo'driNA vAyurapi dabholirapi varddhinA / AjJA tasya punaH pRthvyAmaskhalyata na kenacit // 4 // sa prasAritapANibhyo yAcakebhyo dadadvasu / teSAmiva spardhayA svaM na pArNi samakocayat // 5 // hitvA svasvapatIn jAte'ndhakAre raNareNubhiH / tamAliliMguH sarvAMgaM jayalakSmyo'bhisArikAH // 6 // zuddhe manasi tasyAbhUtsadAcAraziromaNeH / jinadharmaH sthiraH sAndre kezapAze'dhivAsavat // 7 // zrImatpArzvajinAdhIzazAsanAmbhojaSaTpadaH / samyagdarzana puNyAtmA so'Nuvratadharo'bhavat // 8 // rAjJAM kanyAbhirUDhAbhistasyorvIzaziromaNeH / avarodho'bhavad bhUyAn divIva diviSatpateH // 9 // 1 vajiNA / 2 kha 8 // // 157 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkazAsanatulyasya zAsatastasya medinIm / sUnavo bahavo'bhUvaMstanmUrtaya ivAparAH // 10 // itazcAtraiva bharate vasantapurapattane / yathArthanAmA samabhUjjitazatrurmahIpatiH // 11 // amarISa bhuvaM prAptA tasya cA'marasundarI / babhUva paTTamahiSI guNaratnamahAkhaniH // 12 // tayoH sumaMgalo nAma maMgalAnAM nivAsabhUH / suto'bhUdrakandarpaH kalAnAM nidhirinduvat // 13 // 1 senako nAma yA kSaNAnAM sarveSAmudAharaNamAdimam // 14 // piMkeza dAvAgnizRMga ivAcalaH / ghUkavaJcipiTaghANo mArjAra iva piMgaTak // 15 // uSvallambakaNThauSTha AvallaghukarNakaH / murkhakundAMkurA'kAreca hirbhUtaradAvaliH // 16 // jalodarI vo darilo svorugramakolavat / maMDalasthAna keneva vakrajaM gho'tizUrpapAt // 17 // (tribhirvizeSakam ) saMcAra durAkAro barAko yatra yatra saH / jagAma tatra tatrApi hAsyamekAtAm // 18 // 'dUrano'pi tamAyAntaM rAjaputraH sumaMgalaH / jahAsa vikRlAsskAraM vilokyeva vidUSakam // 19 // evaM ca rAjaputreNa hasyamAno divAnizam / vairAgyaM senako bheje'pamAnamahAphalam // 20 // atha saMjAtavairAgyo mandabhAgyastataH purAt / niragAcchUnyahRdaya unmatta iva senakaH // 21 // sumaMgalakumAro'pi mantriputre nirIyuSi / kAlena kiyanAdhyAtmarAjye pitrA nyavezyata // 22 // 1 "kR' D 2 ra ba hai, .... ------ ** *%*%*-13 paSThaH sargaH // 158 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ numar senako'pi bhramannakaM dRSTvA kulapati ghane / tatpAce tApaso bhUtvA gRhNAti smokTrikAgratam // 23 // tIvraNa bolatapasA svamatyantaM kadarthayan / ghasantapuramevA''gAdaparadyuH sa tApasaH // 24 // maMtrisUstApasazceti tamAnarca jano'khilaH / vairAgyakAraNaM pRSTaH kathayAmAsa ceti saH // 25 // sumaMgalakumAreNa rUpametadahAsi me / vairAgyaM tena me jAnaM satyaMkArastapaHzriyaH // 26 // nacchrutvA taM namaskartuM sumaMgalanapo'bhyagAt / kSamayitvA pAraNAya nyamaMtrayata cA''darAt // 27 // so'pi rAjJe pradattAzIranumene tadarthanAm / kRtakRtya zyAgAca rAjApi nijavezmani // 28 // pUrNe'tha mAsakSapaNe nRpateH prArthanAM smaran / zAntAtmA rAjabhavanadvAramApa sa tApasaH // 29 // zarIrA'sauSThavamabhUttadA ca pRthivIpateH / dvAraM gha pidadhe dvAsthaH kastadA bhikSumIkSate // 30 // skhalito dvAradAnena setuneva jalaplayaH / paMthA yathAgatenaiva tapasvI vyAjughoTa saH // 31 // nizcitya mAsakSapaNaM yayau ca punaruSTrikAm / nacAkuppattapovRddho dRSyanti hi maharSayaH // 32 // svasthIbhUto dvitIye'hni bhakto rAjA tapasviSu / gatvA natvA kSamayitvA punarevamuvAca tam // 33 // nimantrito'si puNyAya mayA'ghaM punarjitam / prAyaH pApanivAsAnAM pApamavAtithIyate // 34 // tavAnyatrApi bhagavaniSiddhaM pAraNaM mayA / adAturhi priyAlApo'nyatra lAbhAntarAyakRt // 35 // 1 tapasA nityaM sv| // 2 yayA C.L || 3 'cIya" L // - 5-5-2525-5 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 %-- OM 5 tatprasIda dvitIye'pi mAsakSapaNapAraNe / matprAMgaNamalaMkuryAH kalpazAkhIva nandanam // 36 // tatheti pratipedAne tApase'gAnRpo gRham / gaNayannagulIstasthau tatpAraNadinAya ca // 37 // pUNe ca mAsakSapaNe sa tapasvI nRpausi / yayau devAdabhUdrAjJaH prAgvadvapurapATabam // 38 // nakSetra pir3ite dvAre vyApurUSAyAmA iSimAm / svasthIbhUto'tha taM rAjA nyamaMtrayata pUrvavat // 39 // pUrNe'tha mAsakSapaNe tRtIye'pi sa tApasaH / tathaivA'gAttathaivA'bhUdrAjJaH punarapATavam // 4 // rAjakIyayairacintyeSa tapasyeti yadA yadA / tadA tadA bhavatyasmatsvAminozivameva hi // 41 // te cArakSAnathAdikSastapasvI mantrisUrapi / pravizannapyasau sarpa iva nirvAsyatAmaho // 42 // kRte tathaivA'rakSazca nidAnaM tApaso'karot / bhUyAsamahametasya vadhAya nRpateriti // 4 // mRtvA ca tApaso jajJe so'lpAvanimantaraH / rAjA'pi tApaso bhUtvA tAmeva gatimApa sH|| 44 // cyutvA sumaMgalaH so'tha prasenajivilApateH / suto'bhUccheNiko nAma dhAriNIkukSisaMbhavaH // 45 // itazca tatraiva pure rathiko nAga ityabhUt / prasenajinmahIpAlacaraNAmbhojaSaTpadaH // 46 // dayAvAnAhato dAtA prnaariishodrH| vIro dhIro'dhItakalaH sa sarvaguNabhUrabhUt / / 47 // nAmadheyena sulasA'nalasA puNyakarmaNi / babhUva gehinI tasya puNyazrIriva dehinI // 48 // 1 vAstathA C. L // E0% A 2%-55% %-0-% // 160 329- Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I pativratAtvasamyaktvA''rjavaprabhRtayo guNAH / tasyAM yugapadAvAtsuH sapAMzukIGakA iva // 49 // ekadA nAgarathikosputro'cintayaduccakaiH / sanAlanalinAkArakaratalpazayAnanaH // 50 // putramullApayiSyAmi lAlamiSyAmi ceti me / aputrasyA'vakezIva niSphalo'bhUnmanorathaH / / 51 / na bAlyAd brahma vidadhe putravaktraM ca naikSi yaiH / dhik teSAM kAmavaivazyaM lokadvitayarvacakam // 52 // iti cintAvivarNAsyaM paMkamagnamiva dvipam / patiM provAca sulasA vinayAdracitAJjaliH // 53 // hastazayyA mukhasyeyaM cintAmAkhyAti nAtha! te / kiM cintayasyAdiza meM mAM cintAbhAginIM kuru // 24 // nAgo'pyakhyadaputro'smi putrakautUhalaM ca me / na kiMcidastyaupayikaM putrIyaM putrakAmyataH // 55 // sulasovAca kanyAstvaM bahrIH pariNayA'parAH / putraprasavinI tAsu kimekApi na bhAvinI 1 // 56 // nAgo'pyUce tvayaivAhaM jAyAvAniha janmani / jAyAbhiH kRtamanyAbhistatputrANAM tu kA kathA // 27 // tvadaMgasaMbhavaM putramicchAmi priyadarzane ! sa AvayoH prItivalleH phalAyeta cirAdapi // 58 // tvaM prANAstvaM prativapustvaM mantrI tvaM ca me sukhA / tadyatasva sutArthe'sminupayAcitakAdibhiH // 59 // sulasoce kariSye'hamarhadArAdhanAM priya ! | arhadArAdhanaikA sarvakAryeSu kAmadhuk / / 60 / / AcAmAmlAdibhiratha tapobhiratidustapaiH / AjanmApi pavitraM svaM pAvayantI vizeSataH // 31 // 1 putrArtha || 2 "mmAdi C | "smAtri / // // 161 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YMYHMhYHAMA.. mitamauktikAlaMkArA navotphulleva mallikA / kaumuMbhavasanA saMdhyevAruNAbhrA pragatanI // 62 / / vItarAgArcanaparA brahmacaryaparAyaNA / samAhitamanAH sA'sthAtpatiduHkhArdrabhAnasA ||63 / / (tribhirvizaSakam itazca zakraH sadasi prazaMsAmiti nirmame / zrAdhikA upa sulasAM sAmprataM bharatAvanI // 64 // eko devastadAkarNya vismayotkarNitAnanaH / sulasAyAH zrAvikAtvaM parIkSitumupAyayau // 6 // devArcanaprasaktAyAH sulasAyAH sa vezmani / prAvizat sAdhurUpeNa viracayya niSedhikAm // 66 / / sulasApi hi taM dRSTvA'nabhravRSTivadAgatam / bhaktyA vavande'pRcchaca tadAgamanakAraNam // 67 // sa uvAca mamAkhyAtaM vaidhena tvadgRhe'sti yat / lakSapAkaM mahAtailaM glAnArtha tatpradIyatAm // 6 // maphalastailapAko'yaM sAdhAbupakariSyate / ityudIrya mudA tailakumbhamabhyAninAya sA // 69 // sa nailakumbho devena svazaktyA pAtitaH karAt / drAk ca traMTiti pusphoTa kulAyagalitANDavat // 70 // tailakumbho dvitIyo'pi tayA punaradaukyata / tathaiva so'pi sphuTino na punarcipasAda sA // 79 // tailakumbhastRtIyo'pi tayA''nItastathA'sphuTat / sA dadhyo cAlpapuNyA'smi moghayAvena sAdhunA // 7 // devastato nijaM rUpaM dhRtveti nijagAda tAm / bhadre ! tava zrAvikAtvaM prazazaMsa divaspatiH // 7 // zakraprazaMsathA caiSa vismitaH svargavAsyaham / tvatparIkSArthamAyAtastuSTo'smi ca varaM vRNu / / 74 // 1 ko baH sA |'kH saH yaH sA' D // 2 variti // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulasA zrAvikA'pyUce yadi tuSTo'si tanmama / dehi putramaputrAyA nAnyaviSTamataH param // 7 // dvAtriMzataM sa guTikA dattvA devo'bravIdidam / krameNa bhakSayaretAstAvantaH syuH sutAstava / / 76 / / punaH prayojanavazAt smartavyo'haM tvayA'naghe / eSyAmi bhUya ityuktvA tridazaH sa tirodadhe / / 77 / / acintayacca sulasA krameNa guTikA'danAt / bAhanA bAlarUmAmA mardiyati hi golim / tasmAtprAznAmyahaM sarvA yugapad guTikA imaaH| yathaiko'pi bhavet putro dvAtriMzallakSaNAnvitaH // 7 // itthaM vimRzya svadhiyA sA prAza guTikAH samAH / tathA buddhiriyaM jajJe nAnyathA bhavitavyatA // 8 // utpedire tadudare garbhA dvAtriMzadapyatha / tairgabhairasahA sAbhUdallIva bahubhiH phalaiH / / 81 // sA garbhAna dhartumasahA vajrasArAn kRzodarI / kAyotsargasthitA devaM sasmAra punareva tam // 82 / / smRtamAtropasthitena satyastenA'mareNa sA / kiM smRto'smIti pRSTA''khyattA tathA guTikAkathAm // 8 // devo'yadat kiM guTikA yugapad bhakSitAstvayA ? / amodhAH khalvimAstena garbhAstAvanta eva te // 84 // na sAdhu vidadhe bhadre ! tvayedamRjucetasA / putrAstulyAyuSo yevaM dvAtriMzadapi bhAvinaH / / 85 // mA viSIda mahAbhAge ! baliSThA bhavitavyatA / garbhapIDApahAraM tu kariSye susthitA bhava // 86 // sulasAyA garbhapIDAmapahRtya sa nAkasada / jagAma sA'bhUtsvasthA ca gUDhagarbhA ca bhUriva // 8 // pUNe phAle ca sulasA zubhe'hani zubhe kSaNe / dvAtriMzallakSaNAn putrAn dvAtriMzatamajIjanat / / 88 // XXXREAKICKASH // 103 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtrIbhirlAlyamAnAste kramAnuvRdhire sutAH / kalabhA iva vindhyAdrAvakhaNDitasamIhitAH // 89 // prAMgaNe ne rurucire ramamANAH kumArakAH / gRhalakSmIvihaMgamyAH krIDAkSitiruhA iva // 90 // utsaMge nAgarathiko grAhaM grAhaM kumArakAn / snehAdamlaparyAdivA''nandajairSASpavAribhiH // 91 // pAde koDe zirodeze lagamAnaiH kumArakaiH / viraje nAgarathikaH siMhapotairivAcalaH // 92 // sarve'pi nAgarathinaH sUnavo vayasA samAH / te zreNikakumArasya babhUvuranuyAyinaH // 93 // anyadA ca svaputrANAM rAjyArhatvaM parIkSitum / ekatra pAvasasthAlAnyazanAya nRpo'rpayat // 94 // tato bhoktuM pravRttAnAM kumArANAmamocayat / vyAdhAnika vyAttavakcAn sArameyAn sa sAradhIH // 15 // kumArA drutamuttasthurApatatsu tataH zvasu / ekastu zreNikastasthau dhiyAM ghAma tathaiva hi // 93 // so'nyasthAlAtpAyamAnnaM stokaM stokaM zUnAM dadau / yAvallilihire zvAnastAcacca bubhuje svayam // 97 // yena kenApyupAyena parAneSa nirotsyati / bhokSyate ca svayaM pRthvIM rAjA taneti raJjitaH // 98 // rAjA punaH parIkSArthI sutAnAmanyadA dadau / modakAnAM karaNDAMzca payaskuMbhAMca mudritAn // 99 // imAM mudrAmabhaJjanto bhuJjIdhvaM modakAnasUn / payaH pibata mA kRvaM chidramityAdizannRpaH // 100 // vinA zreNikateSAM kospi nA'mukta nA'pivat / buddhisAdhyeSu kAryeSu kuryurUrjasvino'pi kim // 101 // patraH sarga: // 164 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calayitvA calayitvA zreNikA karaMDaka duje popakAsoda zalAkAvivaracyutam // 102 / / rUpyazuktyA ghaTasyAdho galadvArthindupUrNayA / sa payo'pi papau kiM hi duHsAdhyaM sudhiyAM dhiyaH // 103 // evaM parIkSAniyUdaM zreNikaM buddhisaMpadA / amasta rAjyAhatayA kuzAgranagarezvaraH // 104 // kuzAgre cAbhavacchIghraM zIghramagnarupadravaH / tatazcAghoSaNAM rAjA prasenajidakArayat // 10 // utthAsyati pure vahiryasya yasya gRhAdiha / sa sa nirvAsanIyo'smAt purAnmaya ivA''mayI // 106 // sUpakArapramAdena rAjJa evA'nyadA grahAt / udasthAdagniragnirhi na svaH kasyApi vipravat // 10 // tasmin pradIpane ghRddhimupeyuSi mhiiptiH| yo yad gRhNAti madnehAttattasyetyAdizat sutAn // 108 // sarva kumArA hastyAdi samAdAya yathAruci / niryayuH zreNikastvekA bhambhAmAdAya niryayau // 10 // kimetatkRSTamityukto nRpeNa zreNiko'vadat / jayasya cihaM bhambheyaM prathamaM pRthivIbhujAm // 11 // asyAH zabdena bhUpAnAM digyAtrAmaMgalaM mahat / rakSaNIyA kSamApAlaiH svAmiMstadiyameva hi // 11 // tatazcaivaM mahecchatvaprasannaH pRthiviiptiH| zreNikasya dadau bhambhAsAra ityaparAbhidhAm // 112 // idaM ca na visasmAra tadA rAjA prasenajit / uttiSThezyadgRhAdagniH sa pure na vasediti // 113 // tatazcAciMtayannA'hamAtmAnamanuzAsmi cet / sarvathA tarhi paryAptaM pareSAmanuzAsanam // 114 // 1-2 vala 1 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! iti tatyAja nagaraM tadrAjA saparicchadaH / krozenaikena ca tataH ziviraM sa nyavezayat // 115 // saJcarantastadA yaM vadanti sma mizro janAH / ka tu yAsyatha ? yAsyAmo vayaM rAjagRhaM prati // 116 // tato rAjagRhaM nAma tatraiva nagaraM nRpaH / cakAra parikhAvapracetyasaudhA'ndhuram // 117 // rAjyAI mAnino mainaM rAjyArha sUnavo'pare / jJAsiSurityavA'jJAsIcchreNikaM pRthivIpatiH // 118 // pRthak pRthak kumArANAM dadau dezAnnarezvaraH / na kiMcicchreNikasyAstu rAjyamasyAyatAviti // 119 // tato'bhimAnI svapurAt kalabhaH kAnanAdiva / niHsRtya zreNiko'gacchaNAtaTapuraM kramAt // 120 // tatra ca pravizan bhadrA'bhivasya zreSThino'tha saH / karma lAbhodayaM sUrtamiyopAvizadApaNe // 121 // tadA ca nagare tasmin vipulaH kazcidutsavaH / navyadivya dukUlAMga rAgapaurA''kulo'bhavat // prabhUtAyakairAsIt sa zreSThI vyAkulastadA / kumAro'pyApayabaddhvA tatpuTApuTikAdikam // dravyaM kumAra mAhAtmyAcchreSTI bhUyiSThamArjayat / puNyapuMsAM videze'pi sahacayoM nanu zriyaH // 124 // adyAvata puNyasya kaspAtithirasItyatha / zreNikaH zreSThinA pRSTo bhavatAmityabhASata // 125 // nAyogya varo dRSTaH svapne'ya nizi yo mayA / asau sAkSAt sa eveti zreSThI cetasyacintayat // 26 // sosbhASiSTa ca dhanyo'smi yadbhavasyatithirmama / asAvalasamadhyena nanu gaMgA samAgatA // 127 // 1rtana / // 122 // 123 // I 6 X SaSThaH sargaH // 163 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvRtyA'haM tataH zreSThI taM nItvA nijavazmani / snapayitvA paridhApya sagauravamabhojayat // 128 // evaM ca tiSThasnadhe zreNikaH zreSThinA'nyadA / kanyAM pariNayemAM me nandA nAmnetyayAcyAta // 12 // mamAjhAtakulasyApi kathaM vatse sunAmiti / zreNikenokta Uce sa jJAtaM tatha guNaiH kulam / / 130 // tatastasyoparodhenodadheriva sutA hariH / zreNikaH paryaNaiSItAM bhavaddhavalamaMgalam // 131 // bhuJjAno vividhAn bhogAna maha vallabha yA nA / aniSThaccheNikastatra nikuJja iva kuJjaraH // 132 / / zreNikasya svarUpaM tadvivedA''za prasenajit / sahasrAkSA hi rAjAno bhavanti crlocnaiH|| 133 // ugraM prasenajidroga prApA'thAntaM vidanijam / tataH zreNikamAnetuM zIghramAdikSadauSTrikAn // 134 // auSTrikebhyo jJAtavAtaH pituratyartivArtayA | nandAM sambodhya sasnehaM pratastha zreNikastataH // 13 // vayaM pANDurakuDyA gopAlA rAjagRhe pure / AhvAna maMtrapratimAnyakSarANIni cArpayat // 136 // mA'nyA tAtasya rogArtermadartirbhUditi dutam / uSTroM zreNika Aruhya yayau rAjagRhaM puram // 137 // taM dRSTvA mudito rAjA harSanetrAzrubhiH samam / rAjye'bhyaSiJcadvimalaiH suvarNakalazAmbubhiH // 18 // rAjA'pi saMsmaran pArzvajinaM paMcanamaskriyAm / catuHzaraNamApano vipadya tridivaM yayau // 139 // vizva vizvaMbharAbhAraM babhAra zreNikastataH / tena garbhavatI muktA garbha nandApi durvaham / / 140 // 1 mAmAtA tasya roM.LI . .. . . . . . . . . . . .. . ... Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24XXXRANS* tasyA dohada ityAsIgajArUDhA zarIriNAm / mahAbhUtyopakurvANA bhavAmyabhayadA yadi / / 141 // vijJapayyA'tha rAjAnaM taspitrApari dohadaH / pUNe kAle ca sA'sUna prAcI ravimivArbhakram // 142 // dohadArthAnusAreNa tasyAtha divase zubhe / cakArAbhayakumAra iti mAtAmaho'bhidhAm // 143 / / sa kramAdvavRdhe vidyA niraSayAH papATha ca / aSTavarSo'bhavadakSo dvAsaptatyAM kalAsu ca // 144 // savayAH kalahako'pita kopAdityatarjayata / kivaM jalpasi yasyA'ho pitApi jJAyate na hi 145 Uce'bhayakumArastaM nanu bhadraH pitA mama / pitA bhadro bhavanmAtuH pratyuvAceti so'bhayam // 146 // nandA pratyabhayo'pyUce mAtaH ko me pinetyatha / ayaM tava pitA bhadrazreSThI nandetyacIkathat // 147 // bhadrastava pitA zaMsa madIyaM pitaraM nanu / pureNetyuditA nandA nirAnandedamabravIt // 148 / / dezAntarAdAgatena pariNItAsmi kenacit / mama ca tvayi garbhasthe tamApuH kecidauSTrikAH // 14 // rahaH sa kiMciduktvA taiH sahaiva kacidapyagAt / adyApi taM na jAnAmi kutastyaH kazcidityaham // 150 / / sa yAna kiMcijjalpa tvAmiti pRSTA'bhayena sA / akSarANyarpitAnyatAnIti patramadarzayat // 151 // tadvibhAvyA'bhayaH prIto'bravInmama pitA nRpH| pure rAjagRhe natra gacchAmo nanu saMprati // 152 // Apacchya zreSThinaM bhadraM sAmagrIsaMyutastataH / nAndayo nandayA sAdhaM yayau rAjagRhaM puram // 153 / / XXXXXXXXXX 1 dAya" D.Mu - - Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18.LAKAKAKALAK46464K mAtaraM pahirudyAne vimucya saparicchadAm / tatra svalpaparIvAraH pravivazAbhayaH pure // 154 // itazca melitAnyAsaMstavA zreNikabhUbhujA / zatAni paMcaikonAni mantriAM mantrasatriNAm // 15 // mantripazcazatI pUrNAM kartuM narapatistataH / loke gaveSayAmAsa kaMcidutkRSTapUruSam // 156 / / tatazca tatparIkSArtha zuSkakUpe nijormikAm / pracikSepa kSitipatilaukAnityAdideza ca / / 157 / / AdAsyate kareNaitAmUrmikAM yassaTasthitaH / tasya dhIkauzalakrItI madIyA mantridhuryatA // 158 // ne'pyUcuryadazakyAnuSThAnamasmAdRzAmidam / tArAH kareNa yaH kaSetsa imAmUrmikAmapi // 159 // tato'bhayakumAro'pi saMprAptastatra sasmitam / Uce kiM gRhyate naiSA kimetadapi duSkaram ? // 160 // naM dRSTavA ca janA dadhyuH ko'pyasAvatizAyidhIH / samaye mukharAgo hi nRNAmAkhyAti pauruSam // 161 // Ucuste taM gRhANemAmUrmikAM tatpaNIkRtAm / artharAjyazriyaM putrI dhuryatAM caSu maMtriSu // 132 // tatobhayakumAro'pi mudrikAM kRpamadhyagAm / ArdragomayapiNDena nijaghAnoparisthitaH // 163 / / prakSipyopari tatkAlaM jvalannaM tRNapUlakam / sadyaH saMzoSayAmAsa gomayaM tanmahAmatiH // 164 / nandAyA nandanaH zIghaM kArathitvA'tha sAraNim / vAriNA'pUrayat kUpaM vismayana ca taM janam // 165 // nadgomayaM zreNikasUH kareNa taradAvade / dhImadbhiH suprayuktasya kimupAyasya duSkaram ? // 136 // tasmin svarUpe cA''rakSarvijJapte jAtavismayaH / nRpo'bhayakumAraM drAgAjuhAvA''tmasannidhau // 167 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAKKARAN abhayaM zreNikaH putrapratipattyAtha sasvaje / bandhurajJAyamAno'pi dRSTo modayate manaH // 168 // kutastvamAgato'sIti pRSTaH zreNikabhUbhujA / Agato'smi purAveNAtaTAdityabhayo'vadat / / 169 // rAjApRcchadramukha ! 'ki bhadra iti vizrutaH / zreSThI tatrAsti ? tasyApi nandAnAmnI ca nandanA ? // 17 // astyeva sampagityuko zema bhUyo'pi bhUpatiH / OM nandodariNyAsIt kimapatyamajAyata ? / / 171 // athA''khyatkAntadantAMzuzreNiH zreNikasUridam / devAbhayakumArAkhyaM sA nandanamajIjanat // 172 // | kiMrUpaH kiMguNaH so'stItyuktei sati bhUbhujA / Uce'bhayaH sa evAha svAminnasmIti cintyatAm // 173 // pariSvajyAMkamAropya tamAghrAya ca mUrdhani / lehAtsnapayitumiva rAjA'siJcadgaMbhasA // 174 / / kuzalaM vatsa! te mAturiti pRSTe mahIbhujA / iti vijJapayAmAsa baddhAJjalipuTo'bhayaH // 17 // anusmarantI gIva tvatpAdAmbhojasaMgamam / svAminAyuSmatI me'myA pAtyodyAne'sti saMprati // 176 / / nato nandAM samAnetumamandAnandakandalaH / nyayuMkta sarvasAmagrImagrekRtvA nRpo'bhayam / / 177 / / tataH svayamapi prAjyotkaMThollikhitamAnasaH / nandAmabhiyayau rAjA rAjahaMsa ivAbjinIm // 178 // zithilIbhUtavalayAM kapolatulitAlakAm / anaJjanAkSI kayarIdhAriNI malinAMzukAm // 17 // tanostanimnA vadhatI dvitIyendukalAtulAm / dadarza rAjA sAnando nandAmudyAnavAsinIm // 180 // 1 sum1|| 2 ko LI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -%MNHM5.25 nandAmAnanya nRpatirnItvA ca svaM niketanam / paTTarAjJIpade'kArSIt sItAmiva raghUdvahaH // 181 // tataH svasuH susenAyAH putrI maMtriSu dhuryatAm / rAjyasyArdhaM cAbhayAya nRpatiH zreNiko dadau // 182 / / bhaktitaH pitari svasya padAtiparamANutAm / manvAnaH sAdhayAmAsa duHsAdhyAna bhUbhujo'bhayaH / / 183 // itazca vasudhAvadhvA maulimANikyasannibhA / vaizAlIti zrIvizAlA nagaryastyagarIyasI // 184 / / AkhaNDala ivAkhaNDazAsanaH pRthiviiptiH| ceTIkRtAribhUpAlastatra ceTaka ityabhUta // 185 // pRthagrAjJIbhavAstasya babhUvuH sapta kanyakAH / saptAnAmapi tadrAjyAMgAnAM sapteSa devatAH // 186 / / prabhAvatI padmAvatI mRgAvatI zivA'pi ca / jyeSThA tathaiva sujyeSThA cellaNA cetitAH phramAt // 187 // ghaTakastu zrAvako'nyavivAhaniyamaM vahan / dadau kanyA na kasmaicivudAsIna iva sthitaH // 188 // tanmAtara udAsInamapi hyApacchyA ceTakam / varANAmanurUpANAM pradaduH paMca kanyakAH // 189 // prabhAvatI vItabhayezvarodAyanabhUpateH / padmAvatI tu cmpeshddhivaahnbhuubhujH|| 190 // kauzAmbIzazatAnIkanRpasya tu mRgAvatI / ziyA tUjjayinIzasya pradyotathivIpateH // 191 // kuNDagrAmAdhinAthasya nndivrdhnbhuubhujH| zrIvIranAthajyeSThasya jyeSThA dattA yathAruci // 192 // sujyeSThA cellaNA cApi kumAyoveva tasthatuH / rUpazriyopamAbhUte te dve eSa parasparam // 193 / / te divyAkAradhAriNyau divyavasravibhUSaNaH / aviyukta sadA'bhUtAM tAre iva punarvasU // 194 / / *5-04 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalAkalApakuzale zrutAdhopaniSadvidau / mUrtI iva sarasvatyA remAne te parasparam // 195 // samamAnarcatuvaM dharma zuzruSatuH samam / cakratuH sammanyaca se dve ekAtmike iva / / 196 // aparedhuzca sujyeSThAcellaNAbhyAmalaMkRtam / kanyAntaHpuramabhyAgAdekA sthaviratApasI // 197 // sA ca vyAkhyacchaucamUlaM dharma pApavinAzakam / utphullagallamajJAna parSadIpa tayoH purH|| 18 // sujyeSThAvocadAH zaucamazubhAzravarUpakam / azubhazcAzravaH pApahetuH pApacchide katham // 119 // sujyeSThavaM guNajyeSThA tasyA dharma nirAkarot / zrutakUpanipAnAbhairvacobhiyuktivarmitaiH // 20 // tato niruttarIbhUtAM to mudritamukhAmiva / zuddhAntadAsyo jahamurmukhamarkaTikAdibhiH // 201 // svasvAminIjayonmattAnAmantaHpuraceTikAH / uttAlatumulAH kaNThe gRhItvA niravAsayan // 202 // upAdAtuM gatA dAtuM pratItavAtha taapsii| pUjArthinyAgatA saivaM pratyutA'narthamAsadat // 203 // yAntI ca tApasI dadhyAvimA vaidagdhyagarvitAm / bhUyasISu sapatnISu duHsvapAtrIkaromyaham // 204 // sujyeSThArUpamatha sA pinnddsthdhyaanliilyaa| kRtvA manasyAlilekha paTe'khilakalApaTuH // 20 // likhitaM tacca nadrUpaM tvaritA krUratApasI | gatvA rAjagRhe rAjJe'darzayaccheNikAya sA // 206 // mAM dRSTvA likhitAM netramRgaikamRgajAliphAm / rAjA rAjagRhA'dhIzaH sAnurAgamavarNayat // 207 // KARISROCROCHAMATKAR HIKA // 1720 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAntyasyAH kezadAsatvaM te kalApAH kalApinAm / manojJanayanaM vaktraM nilInAlIba paMkajam // 208 // patrAvalambanaM kamboH kurute kaNThakandalaH / krIDatkokaM sara iva vakSo vakSojabhUSitam // 209 // nitambaH smaradhAnuSkayogyA bhUriva vistRtaH / AlAnavibhramaharAvUrU ca kramavartulau // 210 // bisakANDaviDambinyau jaMghe saralakomale / pAdau ca RjujaMghAkA bunnAlana linopabhau // 211 // aho saundaryamadvaitamaho lAvaNyamujjvalam / aho aparamapyasyAH sarvaM ramyaM mRgIdRzaH // 212 // apRcchana mahAbhAge ! kimiyaM strImatAlikA / alekhi svapratibhayA rUpadarzanato'thavA ? // 213 // tApasyUSe yathAzakti dRSTaM rUpamalekhyadaH / yAtu vartate rAjaMstAdRk syAdarpaNe yadi // 294 // citrasthAmapi tAM rAjA prapazyan premamohitaH / AliliMgiSurivAnUccucumbiSurivAthavA // 215 // Utre ca muktAvalivaze kasminnabhUdiyam ? / divaM mRgAMkalekheva kAM cAlaMkurute purIm ? // 216 // dhanyasya kasya vA putrI lakSmIH kSIrodadheriva / / yAntyasyAH kAni vA puNyAnyakSarANyabhidhAnatAm ? 217 sarasvatyA'nujagRhe kalayeyaM kayA kayA / asyAH puMspANinA pANizcumbito yadi vA na vA 1 // 218 / / tApasI kathayAmAsa vaizAkhyadhipateH sutA / haihayAntrayajAtasya ceTakasya kumAryasau // 219 // nidhiH kalAnAM sarvAsAM sujyeSThA nAmazreyataH / guNarUpAnurUpeNa tattAmudvodumarhasi // 220 // tvayi satyapi cedasyAH patiranyo bhaviSyati / tRtIyapuruSArthena tarhi tvamasi vaMcitaH / / 221 // ****** // 173 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTaH sarga: visRjya tApasI tasthau kathaMcidatha pArthivaH / pakSI vidhAya vaizAlyAM yiyAsuriva tAM smaran / / 222 // mujyeSThAprArthane dattvA zikSA rAjagRhezvaraH / anyeyuH preSayAmAsa dUtaM ceTakabhUpateH // 223 / / dato'pi sadyo vaizAlyAM gatvA natvA ca caTakam / uvAca vAcikapaTurna yaccaTu na vA kaTu // 224 // sujyeSThAM yAcate tvatto matsvAmI magadhAdhipaH / na kanyAmArdhanaM jAtu lajjAyai mahatAmapi // 225 / / ceTako'bravIdevamanAtmajJastava prbhuH| vAhIkakulajo vAJchan kanyAM haihayavaMzajAm // 20 // samAnakulayoreva vivAho hanta nAnyayoH / tatkanyAM na hi dAsyAmi zreNikAya prayAhi bhoH // 227 // dUtena cAgatya nayA''khyAne zreNibhUpatiH / damAsAdayAmAsa jino bhaTa ivAribhiH // 228 // abhayo'pi hi namrasthaH pitRpAdAjaSaTpadaH / uvAca tAna ! mA zocIH kariSye vaH samIhitam / / 220 / kalAkalApapAthovikubhajanmA'bhayo'pi hi / gRhe gatvA'likhadrUpaM phalake magadhezituH / / 230 // tato guTikayA varNasvarabhedaM vidhAya saH / vaNigvezaM gRhItvA ca vaizAlI nagarI yayau // 231 // upaceTakarAjAntaHpuraM pA''paNamagrahIt / tatrAntaHpuraceTInAM phretavyamadhikaM dadau // 232 // abhayazcArcayannityaM zreNikaM likhitaM paTe / dAsIpRSTazcA''syadayaM devo me zreNiko nRpaH // 26 // dAsyazca kathayAmAsuH sujyeSThAyai savismayAH / rUpaM tAdRgyathA dRSTaM zreNikasyAtidaivatam // 234 // mujyeSThA'tha sakhImAyAM jyeSThadAsI samAdizat / drutamAnaya tadrUpaM mahatkautuhalaM mama / / 235 / / // 174 / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayAduparodhena tadupAdAya dAsyapi / svAminyai darzayAmAsa rUpaM zreNika bhUpateH // 233 // rUpamatyantasubhagaM sujyeSThA tu vilokya tat / niSpandanetra nalinA yoginIya layaM yayau // 237 // jagAda kSaNaM sthitvA gatvA rahasi satvaram / gUDhAbhiprAyasarvasvanidhAnavasudhAM sakhIm // 238 // yasyedaM phalake rUpaM zrImatIcchAmi taM patim / tadenaM saMghaTayituM vidhibhArako'stu kaH || 239 / / me pani syAttadAnIM hRdayaM mama / pacelimamitra * baru dvidhA bhAvi na saMzayaH // 240 // ta! ka ihopA upAya yadi vA'styayam / zaraNaM vaNigevaiSa ya enadrUpamacaMni // 249 // taM prasAdaya satkAryadhurye / nadvAcikaM ca me / tRrNamAgatya kathayeH svasti tubhyaM yazasvini ! || 242 // gatvA dAsyA tayA'tyantamabhayo'bhyarthito'vadat / pUrayiSyAmi na cirAtvatsvAminyA manoratham // 243 // suraMgAM khAnayiSyAmi tamAneSye surNgyaa| tatkAlamevAdhiSTheyastvatsvAminyA'pi tadrathaH // 244 // tvatsvAminI ca tatkAlaM dRSTvA zreNikamAgatam / AlekhyaSTatadrUpasaMvAdAnmudameSyati // 245 // sthAne'muSman dinemuSmin kSaNe'muSmin surNgyaa| rAjeSyatIti saMketaM tanmukhenAbhayo dadau // 246 // dAsI nasyai tadAkhyAyA''gasya cAbhayamabravIt / pramANaM tvadvaca iti punazcAntaHpuraM yayau // 247 // abhayospi hi saMketa kathA khyApanapUrvakam / pitRprayojanaprahna AhRt pitaramAzvapi // 248 // dipecIgaDuM iti gurjara bhASAyAm / SaSThaH sarga: / / 172 / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sujyeSThA tatprabhRtyeva smarantI zreNikaM nRpam / prabhUtAM prApadarati ratinAthavazaMSadA // 249 // anyadA tvahi nirNIte zreNikaH sulasAsutaiH / dvAtriMzatA sArdhamAgAt suraMgAdvArasImani // 250 // rathasthaiH sulasAputrairanvito'tha rathasthitaH / cakrIva vaitATyaguhAM suraMgAM zreNiko'vizat // 251 // suraMgAnirgataM prekSya sujyeSThA magadhezvaram / citradRSTAnusArAcopalakSya mumudatarAm / / 252 // sA''khyAya sarva vRttAntamApapracche ca cellaNAm / pratyajJAsIJcallaNApi sthAsyAmi tvahate na hi // 203 // |" rathamAropayadatha sujyeSThAvI hi gheNAm / ina jagAta sAmAntuM drutaM ratnakaraMDi kAma / / 254 / / Ucuzca mulasAputrAstadA zreNikapArthivam / svAbhinna yujyate sthAtuM suciraM vairivezmani // 255 // AdAya cellaNAM rAjA preritaH mulasAsutaiH / suraMgagyaiva vyAghuTya yathA''yAtastathA gataH / / 256 / / sujyeSThA''gAdupAkSAya yAvadratnakaraMDikAm / nApazyacchreNikaM tAvadabhrAntarbhUtacandravat // 257 // tadA cApUrNakAmatvAdbhaginIharaNAdapi / jyeSThA'raTanmuSitA'smi hiyate hanta cillaNA // 28 // prAk ceTakaM saMnayantaM rathI vIraMgakastadA / uvAca ko'yamAkSepo mayi satyapi nAtha! te // 259 // tato vIraMgakaH sajjIbhya yuddhAya durdharaH / suraMgAdvAramabhyAgAt kanyApratyAjihIrSayA // 26 // suraMgayA gacchatazca tatazca sulasAsutAn / vIraMgako mahAbAhurakainaveSuNA'vadhIt // 261 / / saMkIrNatvAt suraMgAyAH sa rathI tadrathAnatha / yAvadAkaprayattAvadda re'gAnmagadhAdhipaH / / 262 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tato'rdhajaratIyena kRtAkRtasamAhitaH / vIraMgakastadakhilaM ceTakAya vyajijJapat // 263 // dahitaharaNAtteSAM ravikAnAM vadhAdapi / ceTako pUmaradoSatAgAdhAnyapUrNa sRjyeSThA'cintayadaho dhigdhigviSayagRdhnutA / sukhakAMkSibhirIrakSA yadApyanne viDambanAH // 265 // itthaM viraktA sujyeSThA svayamApRcchya ceTakam / samIpe candanAryAyAH parivrajyAmupAdade // 266 / / zreNiko'pi hi sujyeSThe sujyeSTha iti cillaNAm / abhyAlapadajAnAnazcellaNAM tatra tasthuSIm // 267 // khellaNA'kathayattasmai sujyeSThA na samAgatA / sujyeSThAyAH kaniSThA'haM cellaNetyabhidhA mama / / 268 // aNiko vyAjahArevaM nAyAso'bhUnmudhA mama / sunu! tvamapi sujyeSThA tasyA na khaslu hIyase / / 269 // cellaNA patilAbhena bhaginIvazcanena ca / nikAmaM harSazokAbhyAM samakAlamalipyata // 270 // zreNikaH pavaneneva rathenAsAraMhasA / zIghramApa svanagaraM pazcAttasyAbhayo'pi hi // 21 // gAndharveNa vivAhena pariNIyAtha cellaNAm / rAjA nAgasulasayorgatvA''khyattatsutAnmRtAn / / 272 / / to daMpatI nRpAcchrutvA sutodantamamaMgalam / muktakaMThaM rurudaturvilApaM ceti cakratuH // 273 / / re kRtAnta ! kRtAnto'si putrANAM yugapatkatham / kimekazRMkhalatvena tavA'bhUvana kadApyamI // 274 / / pakSiNAmapyapatyAni bhUyAsyapi bhavanti hi / phrameNa tu vipadyante na hyevaM yugapatkvacit // 275 / / 571 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - snehAdekatayA kiM nu mRtAH stha yugapatsutAH / jJAtau kimAvAM niHsnehI vazcitau saha mRtyunA // 276 // iti tAraM mamantau lAvAnA isa lakSAvida / amayo bodhayAmAsa zreNikena sahAgataH // 207 // janminAM prakRtirmutyurvikRti vitaM punaH / tataH svabhAvasiddhe'rthe ko viSAdo vivekinau ! // 28 // abhayeneti daMpatyostayoAdhinayoH satoH / kRtvA saMbhASanucitaM aNikaH sadanaM yayau // 271 / / tatazca cellaNAdevyA sama magadhabhUpatiH / nirvighnaM bubhuje bhogAn paulomyeva puraMdaraH // 280 / / anivAhya vyantarAyusaSTrikAkSapako'pi hi / putratvena cellaNAyAH kukSAvavatatAra saH // 281 / / nasya garbhasya doSeNa patimAMsAdane'bhavat / durdohadazcallaNAyA rAkSasyA api yo na hi // 282 // patibhaktA ghellaNA taM nA''khyatkasyApi dohadam / apUrNavohadatvAca kSIyate sma divenduvat // 283 // sa garbhazvellaNAdevyA durdohadaviraktayA / pApamapyurarIkRtya pAtyamAno'pi nApatat // 284 / / zuSyadaMgI ca tAM dRSTvA vallImasalilAmiva / papraccha kAraNaM rAjA premavandhurayA girA // 285 // mayA krimabhibhUtA'si ? khaMDitA''jJAsi thA kadhit / duHsvamahazvarI vAsi ? bhagnakAmAsi vA ? priye ! 286 evaM rAjJA soparodhaM pRcchayamAnA kazcana / nattAhagAkhyadApItaviSeSa skhaladakSaram / / 287 / / dohavaM pUrayiSyAmItyAzvAsya nRpatiH priyAm / kathaM pUrNe dohado'yamityAdikSadathAbhayam // 288 // **AMXXXKACADER // 78 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhayo'pi zreNikasyodare zazakajaMgalam / taccarmAcchAditaM caphre'thottAnaM tamazAyayat // 289 // aNikasyAnujJayA ca tato rahasi cellaNA / jaghAsa mAMsamavyagrA rakSasAmiva devatA / / 220 / / nasyAM ca mAMsaM khAdantyAmethameva mahIpatiH / adhInI naTavidyAyAmivAmUcrchanmuhurmuhuH // 291 // cintayantyAM pati tasyAzcakaMpe hRdayaM kSaNAt / garbha punazcintayantyAH kSaNAdullasati sma ca // 292 // evaM buddhiprayogeNa ghellaNA pUrNadohadA / AH patighnyasmi pApAhamiti mohamupAyayau // 293 // rAjApi rAzya tatkAlaM svamakSatamadarzayat / taddarzanAdahRSyacca pazinIvArkadarzanAt // 294 // gateSu mAseSu navasvatha ceTakanandanA / nandanaM sA prasuSuve malayo/va candanam // 295 // AdidezAtha sA dAsI piturvairyapa dArakaH / tatkyApi tyajatAM dUre pApaH pannagapotavat / / 296 // dAsyA'zokavanaM gatvA parityaktaH sa bhuyabhAta / upapAdapadotpannagIvoMNa iva bhaasurH|| 29 // tatra taM bAlakaM tyaktvA dAsyAyAntI mahIbhujA / apracchika gatA'sIti tAgeva ca sA'bravIt // 298 // azokavanikAM gatyA rAjA'pyAlokya taM sutam / dvAbhyAM jagrAha pANibhyAM prItaH svAmiprasAdayat 299 Agatya cellaNAM coce kulotpanne ! vivekini ! kimakArikamaidamakRtyaM zvapacairapi // 30 // api duzvAriNI yA syAdadharmajJAtikarkazA / putraM *kuMDa golakaM vA sA'pi na yevamujjhati // 301 // di. mAMsa | * kuMDo nAma patthI mRte mati yaH bAreNa jAyate / * golako nAma palyau jIvati yaH jAreNa jAyata / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cellaNA smAha te nAtha! putrarUpeNa vairyasau / yasmin garbhasthio'pyAsIhohado narakAvahaH // 30 // jAto'pyatyAji tenAya kulajAnAM hi yoSitAm / patyuH kSemAkAMkSiNInAM kiM putreNApareNa vA / / 303 // || zreNiko'thAnvazAdrAjJI jyeSThaM tyakSyasi cetsutam / tadA tavAnye putrAH syuna sthirA bubudA itha / / 304 / / evaM patyurnidezenAnicchantyapi hi cellaNA / stanyadAnAdahimiva taM yAlakamapAlayat // 305 / / kAntyA candra ivA'zokavanikAyAmadaryasau / azokacandra ityAkhyAmiti tasyA'karonRpaH // 306 // tadA vanAntastyaktasyAMgulistasya kaniSThikA / akANi kukkuTIpicchenAzokadalakomalA // 307 // tadA rudatastasyAMgulI pUtimatImapi / snehAnmukhe'kSipadrAjA sa vyaraMsIcca rodanAt // 308 / / rUDhavaNA'pi sA tasya kUNitAbhayadaMguliH / tataH sapAMzuramaNaiH so'bhyadhIyata kUNikaH // 309 / krameNa cellaNAdevyA hRdayAmbhojabhAskarI / sutI hallavihalAkhyAvabhUtAmaparAvapi // 31 // te trayazvelaNAputrA nityaM rAjJo'nu caratuH / prabhutvamaMtrotsAhAnAM pratyakSA iva mUrtayaH // 311 // pitRdviSa kUNikAyA'myA paiSIdguDamodakAn / matsyaNDImodakAn hallavihallAbhyAM punaH sadA // 312 // zreNikaH kArayatyeSamiti prAkarmadRSitaH / kUNiko vimRzannityaM prapede madhyama vayaH // 313 // zreNiko'pi snehalAtmA mahena mahatA'nyadA / padmAvatIM rAjaputrI kUNikenodavAyat // 314 // 1 nugA vabhuH M. // // 18 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNikAdaya dhAriNyA sindhurasvamasUcitaH / garbho'bhUjjanayanmeghavRSTau bhramaNadohadam // 315 // rAjA''dezAtso'bhayenApUryatA''rAdhya devatAm / tato medhakumAra ityAkhyayA'sta sA sutam // 316 // itazcaikaH purA vipraH prAreme yaSTumadhvaram / tatra dAsaM nyayuMktaka dAso'pyevaM tamabravIt // 317 // dadAsi yadi me zeSaM tadA sthAsyAmi naanythaa| vipro'pi tatpapede'tha dAso'sthAyajJabATake // 318 // zeSa labya sa yAso'pi sAdhunyA padayau sadA tatprabhAvaNa devAyurthaddhvA mRtvA divaM yayau // 319 // dAsajIvo diyazcyutvA zreNikasya suto'bhavat / nandiSeNaH sa viprastu SabhrAmAnekayoniSu // 320 // inazcaikasminnaraNye hastiyUthe mahIyasi / eko'bhUyUthapaH syAmnA digyAraNakumAravat // 321 // maiSa bhUcIvane'muSya vazAyUthasya kAmukaH / iti buddhyA sa kalabhaM jAtaM jAtamamArayat // 322 // tayUthagAyA ekasyAH kariyA udare'nyadA / sa viprajIvo'vAtArId gurviNI sA'pyacintayat // 323 // pApenAnena me putrA bahavo'pi vinAzitAH / putraM kenApyupAyena rakSiSyAmyadhunA punaH // 324 // iti nizcitya sA vAtabhanapAdeva hastinI / babhUva mAyayA kuNTA mandaM manda cacAra ca // 325 // mA'nyayUthapaterbhAgyA bhavatvaSeti tAM vazAm / stokaM stokaM brajana yUthanAthastAM pratyapAlayat // 326 // sAjIva mandagA bhUtvA hastinI tasya hastinaH / ardhayAmena yAmenAmiladahA dUdhahena vA / / 327 / / azaktaiva varAkIyaM milatyeva cirAdapi / iti hastI vizazvAsa mAribhiH ko na vAcyate // 328 // E181 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UNNYM paSThaH sargaH . . . .. sA'nyadA dUrage tasmin yUthanAye mataMgI / tRNapUlaM mUrdhni kRtvA prayayau tApasAzramam // 329 // pAdapu nipatantI sA mastake nyastapUlakA / ajJAyi tApasareSA varAkI zaraNArthinI // 330 // vizvastA bhava vatse ! tvamiti tairudite sati / tatrAzrame sukhaM sA'sthAt pitRdhAmnIva kanyakA // 331 / / anyadA jAtaputrA sA putraM tatrAzrame'mucat / svayaM tvaraNye yUthAntarvicacAra tathaiva hi / / 332 // sA stanyaM kalabhAyAdAdAgatyAgatya cAntarA / zanaizcAzramazAkhIya vavRdhe kalamo'pi saH // 333 // pakkanIvArakavalaiH zallakIkavalairapi / premNA nijaM potamiva tApasAstamapoSayan // 334 // aMke paryastikAM mUrdhni jaTAmukuTamutkaTam / sa kareNa vyaracayat pAca krIDastapasvinAm // 339 / / kalazaiH siSicurvRkSAMstApasAstAnirIkSya ca / siSeca so'pi payasA''pUryApUrya nijaM karam // 336 // evaM cAzramajAna vRkSAn siJcataH prativAsaram / cakruH sevanaka iti nAma sasya tapasvinaH // 337 // karasaktonnatadanto madhupiMgalalocanaH / bhUmisTapuSkarakaraH pUrvAsanasamunnataH // 338 // uccaiHkuMbho laghugrIvaH kramAvanataveNukaH / zuMDeSadUnalAMgUlo viMzatyA zobhino nakhaiH // 331 // apraagdeshyorniicairucckairgaavdeshyoH| sa sarvalakSaNairvyaktaH kramAnmadamukho'bhavat 340 (tribhirvizeSakam ) tenAnyadA payaH pAtuM nadItIre prasarpatA / sa pitA yUthapo dRSTaH kRtvA yuddhamamAryata // 341 // 1 aparAde CD. L. || 2 yuktaH 11. / // 18 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H svayaM yUdhapatirjajJe cintayAmAsa cetasi / amuSimannAzrame mAtrA manA yasmi rkssitH|| 342 // rakSitena mayA'kAri yatpitustanmamApi hi / mA kArSIdAzrame'muSmijAtatrAto'paro gajaH // 343 / / iti saMcintya niHzeSaM bhaktvA taM tApasAzramam / akRtA'lakSyasaMsthAna sa bhadyAdha iva sthalam / / 344 // dAsyate nAzrame saukhyaM durAtmeti tapasvinaH / taM gajaM zreNikAyA''khyana rAjAhaM sarvalakSaNaiH // 345 / / zreNiko'pi hRtaM gatvA taM baddhvA karikuJjaram / samAnayat kautukinaH senAMgepu hi bhUbhujaH // 346 // prasatyAsAhyasthAmA'pi saMbhe'badhyata sa dvipaH / kimasAdhyaM manuSyANAmabhegamiva pAthasAm // 347 / / nispandakaralAMgUlakarNatAlaH krudhA ca saH / tasthAvAlikhita iva tripadIvarjito'pi san // 348 // diSTyA'bhUdAzramakSemamiti te prItacetasaH / tApasA etya taM nAgamAlAnitamatarjayan // 349 / / lAlitaH pAlito'smAbhiH poSito vardhito'si cha / svasthAnaghAtako re svamAzrayAza ivAbhavaH // 350 // | asmatkavaladurmattenA''zramo'bhaJji yattvayA / tatkarmaNaH phalamidaM prApto'syAlAnasauhRdam / / 351 / / gajo'pi cintayAmAsa nUnamebhistapasvibhiH / upAyaracanAM kRtvA prApito'hamimAM dazAm // 352 // abhAMkSInmakSu sa kruddhaH staMbhaM kadalIkANDavat / atroTayacca Titi yandhanaM pisatantuvat // 353 // 1 dali C.D.LI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so'bhyaraNyaM dadhAvayA''dhmAtatAmrAruNAnanaH / vikSipannatireNa tApasAnvamathUniva* // 354 // zreNiko'pi tamAnetuM hayArUdvaiH sutairagAt / mRgayAprAptamRgavat pariveSTayati sma ca // 355 // pralobhanA tarjana kA sAdinAM sa bhartamajaH / balavadvayantaragrasta iva mene na kiMcana // 356 // nandiSeNasya tu vaco nizamya tamudIkSya ca / sa zAnto'bhUdavadhinA jAnan prAgjanma tattathA // 357 / / nandiSeNo'pi sapadi kakSAmAlambya taM gajam / aparAyAM dattapAdo'dhyArohanmuSTibhitribhiH // 358 // nandiSeNasya vacasA dantaghAtAdikAH kriyAH / sa kurvan zikSita ivA''lAnagocaratAM yayau // 359 // paDheM vizrANayAmAsa zreNikastasya hstinH| prasAdapAnIcakre ca yuvarAjamivAtha tam / / 360 // apare'pi hi kAlAdyAH putrAH prthitvikrmaaH| abhUvana kulapatnISu zreNikasya mahIpateH // 361 // itazca viharana bhavyAvayodhAya agadguruH / surAsuraparIvAro yayau rAjagRhaM puram // 362 // tasmin guNazile caitye caityavRkSopazobhitam / suraprakalaptaM samavasaraNaM zizriye prabhuH / / 363 / / zrutvA ca samatrasRtaM zrIvIraM zreNiko nRpaH / RdayA mahatyA sasuto vandituM smupaayyo|| 364 // prabhu pradakSiNIkRtya natvA ca zreNiko nRpaH / niSadya ca yathAsthAnamiti tuSTAva bhaktimAn // 365 // 1. sAnmadhupAni' M. ri. *vamathaH karasIkaraH (zuNDAnirgatabinduH) Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagajjaitrA guNAstrAtaranye tAvattavAsatAm / udAttazAntayA jigye mudrayaiva jagattrayI // 366 // evaM merustRNatAM nIto'dhigoSpadIkRtaH / gariSThebhyo gariSTho yaiH pApmabhistvamapohitaH // 337 // cyutazcintAmaNiH pANesteSAM labdhA sudhA sudhA / yaiste zAsanasarvasvamajJAnairnAtmasAtkRtam // 368 // tvayyapi dadhau dRSTimulmukAkAradhAriNIm / tamAzuzukSaNiH sAkSAdAlapyA'lamidaM hi vA // 369 // svacchAsanasya sAmyaM ye manyante zAsanAntaraiH / viSeNa tulyaM pIyUSaM teSAM hanta hatAtmanAm // 370 // rasant bhUyAsuste yeSAM tvayi matsaraH / zubhodarkAya vaikalyamapi pApeSu karmasu // 371 // tebhyo namo'Jjalira seSAM tAnsamupAsmahe / tvacchAsanAmRtarasaiyairAtmA'sicyatAnvaham // 372 // bhutasyai namo yasyAM tava pAvanakhAMzavaH / ciraM cUDAmaNIyante brUmahe kimataH param // 373 // janmavAnasmi dhanyo'smi kRtakRtyo'smi yanmuhuH / jAto'smi tvadguNagrAmarAmaNIyakalampaTaH // 374 // sarsare far zreNike paramezvaraH / pIyUSavRSTidezIyAM vidadhe dharmadezanAm // 375 // zrutvA tAM dezanA bhartuH samyaktvaM zreNiko'zrayat / zrAvakadharmaM tvabhayakumArAdyAH prapedire // 376 // dezanAnte jagannAthaM praNamya zreNiko nRpaH / prItaH svAmigirA prItaiH sutaiH saha yayau gRhe // 377 // zreNikaM dhAriNIM cAtha bhaktyA viracitAJjaliH / kumAro meghakumAra udAroktijijJapat // 378 // pAlito lAlitacAsmi yuvAbhyAM suciraM hyaham / zramAyaiva bhUvaM vAM prArthaye tu tathA'pyadaH // 379 // // 185 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantaduHkhasaMbhArAtsaMsArAcakrito'smyaham / saMsArottAraka Ahena svayamevAtra tiSThati // 380 // tanmAmavA'numanyeSAM pravrajAmi yathA'dhunA / saMsAra bhIruzaraNa zrI bIra caraNAntike // 381 // tAvapyevaM zrabhASA vrataM nevatkaraM khalu / kumAra ! sukumArastvaM kathametaccariSyasi // 382 // meghaest bhavataH sukumAro'pyahaM vratam / kariSye duSkaramapi tadidAnIM prasIdatam // 383 // pitrorako mRtyurAcchinatti sunAdikam / svAmipAdAnusaraNAttanmRtyuM chalayAmyaham // 384 // atha taM zreNiko'vocadbhavadvimo'si yadyapi / tathApyAdasva meM rAjya nirvApayazI mama // 385 / / evamastvityuktavantaM meghaM rAjye nyadhAnnRpaH / bhUyasne kiM karomIti harSAvezAduvAca ca / / 386 // tarhi tAtAnIyatAM kutrikApaNAt / rajoharaNapAtrAdi mahyaM dIkSAM jighRkSave // 387 // rAjApi svacacoke vimanA api / megho'pi svAmipAdAnte gatvA dIkSAmupAdade || 388 // naktaM meghakumAro'thAnujyeSThaM nyastasaMstare / prasupto gacchadAgacchanmunipAda ghaTyata // 389 // so dadhyau nirvibhavaM pAdama ghaTTayantyamI / sarvatra vibhavAH pUjyAH prAtastyakSyAmi tad vratam // 390 // evaM vicintayan rAtriM kathaMcana minAya saH / tyaktukAmo vrataM prAtarjagAma svAmisannidhau // 391 // tadbhAva ke lAjjJAtvA sarvajJo'bhidadhe'tha tam / bhagnaH saMyamabhArAt kiM smarasi prAgbhavAnna kim ? || 392|| 1 ca ci" D. D. // ****8235 pRSTha sarga: // 183 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ito bhave tRtIye tvaM hastI vaitAbyabhuvyabhUH / meruprabhAkhyo dAvArtaH payaH pAtuM srsygaaH|| 393 // tatpaMkamano niHsthAmA pratIbhena itastataH / saptAhAnte mRto vindhye gajo'bhUrAkhyayA tayA // 394 / / dRSTvA davAnalaM jAtiM smatvonmUlya drumAdikam / nadyAM svayUtharakSArthamakArSIH sthaNDilatrayam / / 315 / / anyezucalite dAve dhAvastvaM sthaNDilAnyabhi / tatra dve sthaNDile pUrNe pUrvAyAtairmRgAdibhiH // 396 // te vyatItya tRtIye'yAH sthaNDile tatra ca sthitaH / gAtrakaNDUyanakRte caraNaM samudakSipaH / / 397 // anyo'nyasattvasaMmardaparyastastAvakasya tu / samutkSiptasya tasyAMpreradhastAcchazako'patat // 398 // tathAsthaM zazakaM dRSTvA krunnaapuurnnmaansH| utkSiptapAda evAsthAstripadIbhRnmadAdiva // 319 // sArdhAd dvayahAive zAnte jIvA jagmuH zazAdayaH / tvamapi kSuttRSA''krAntaH pAnIyAya pradhAvitaH // 40 // ciroddharaNakhinnaikAMghritvAca nyapataH kSitau / kSuttRSNAklezavivazasthyahAnmRtyu tvamAsadaH // 401 // zazAnukaMpApuNyenAdhunA rAjasumo'bhavaH / labdhaM kathaMcinmAnuSyamidaM nayasi kiM mudhA ? // 402 // apyekaM zazakaM trAtuM kaSTamasthAstathA tadA / mAdhyaghighaTanAtkaSTAt praNaSTo'syadhunA katham ? // 403 // ekjiidhaabhydaanphlmiihkssmaasdH| sarvajIvAbhayadAnaM pratipanno'si sAdhu tat // 404 // pAlaya pratipanna svaM bhavAmbhodhiM samuttara / mAnuSyaM durlabhaM hIdaM tatsamuttAraNakSamam // 45 // **5*HAAKANK Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F iti svAmigarA meghakumAro'bhUd vrate sthiraH / cakre mithyAduSkRtaM ca tepe ca vividhaM tapaH // 406 // pAlayitvA vrataM samyagmutvA'bhUdvijaye suraH / tatacchrutvA videheSUtpatha mokSaM sa yAsyati // 407 // svAmidezanAsnyeyurbuddhI vratajighRkSayA / Apapracche nandiSeNaH kathaMcicchreNikaM nRpam // 408 // sapatrAnumato'cAlI vratAdAnAya vezmataH / Uce devatayA caitramantarIkSatalasthayA // 409 // kimutsukAse vatsa / pravrajyAgrahaNaM prati ? | cAritrAvArakaM bhogaphalaM karmAsti yattava // 410 // kiMcitkAlaM pratIkSasva gRhe tatkarmaNaH kSaye / pravajyAM pratipadyethA nAkAle phalati kriyA // 411 // cAritrAvArakaM karma sAdhusaMgajuSo mama / kariSyati kimityuktvA sa yayau svAmino'ntike // 412 // tathA niSiddho bharnApi rabhasena bhRzAyitaH / pratyapAdi paritrajyAM tatpAdakamalAntikaM // 413 // SaSThASTamaprabhRtIni tapyamAnastapAMsi saH / vyahArSItprabhuNA sArdhaM grAmAkarapurAdiSu // 414 // sa sUtramaya sUtrArthaM nityameva vyabhAvayat / niSaNNo gurupAdAnte sahamAnaH parISahAn // 415 // bhogyakarmodayAdbhogecchAM bhavantIM balAdapi / roddhuM tapobhiH svapuH krazayAmAsa so'dhikam // 416 // sa indriyavikArANAM nikArAyAnuvAsaram / cakArA''tApanAM ghorAM imazAnAdiSu bhUmiSu // 417 // lAdapi vikAreSu bhavatsvindriyazeSaNaH / svamudhdadhuM samArebhe pravrajyA bhaMgakAtaraH // 418 // 1 "yezvaraH // 2 naH 8 // 2 SaSThaH sarga: // 188 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are aarisya devatA vratavAraNI / svamAnAnasya zastreNa zastraM kuNThIcakAra ca // 419 // viSa mumUSaradatastasyAvIrya cakAra sA / vahau ca vizato vahnimAyA'kRta zItalam // 420 // AtmAnaM so'tha zailAgrAdapAtayadadhAntare / taM dhRtvA devatovAca na kiM smarasi madvacaH ? // 421 // nAlaM bhogyaphalaM karmAbhuktvA kSeptuM jinA api / tatpratIpaM mudhaiva tvamevamuttiSThase'nvaham // 422 || ityuktaH sa nyaikaavihaarprikrmbhRt| bhikSArthaM nirjagAmaikazcikIrSuH SaSThapAraNam // 423 // rasarasoSeNa vezyAvezma viveza saH / dharmalAbha iti vAcamuvAca ca mahAmuniH // 424 // rasa sorea drammalAbho'stu kevalam / iti vezyA sopahAsavikArA pratyuvAca tam // 425 // asau varAkI hasati kiM mAmiti vicintya saH / kRSTvA nIvratRNaM labdhyA ratnarAzimapAtayat // 426 // sarasafaryuktvA sa tasmAnniryayau gRhAt / sasaMbhramA sA'pi vezyA'nudhAvyeti tamabhyadhAt // 427|| tapo duSkaramudaM bhogAn bhuMkSva mayA saha / tyakSyAmi sarvathA prANAn prANanAthA'nyathA // 428 // bhUyo bhUyastayetyukto bhogAn duHkhAn vidApi / bhogyakarmavazAttasyAH pratyapAdi vaco'tha saH // 429 // dazAdhikara asati bodhayiSyAmi no yadi / tadA''dAsye punardIkSAM pratijJAmiti cAkRta // 430 // tyaktarSiliMgaH sosvAtsIttadgRhe cintayan sadA / dIkSAniSedhikAM vAcaM devatAyA jinasya ca // 431 // 1 me'rtho / // 2 kAraM // 3 tIM M. // 189 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 250-50 % bhogAna saha tayA'bhukta so'nvahaM ca janAndaza / prabodhya bhavyAna dIkSArtha preSIdupajinezvaram // 432 // kSINe'nyadA bhogaphale tasya bodhayataH sataH / navAtrudhaJjanASTakajAtIyo dazamo na tu // 433 // tasminnabudhyamAne sA vezyA rasavatI kalAma / Acakhyo nandiSaNAya samayajJA muhmuNhH||434|| so'pUrNAbhigraho bhoktuM nottasthau kiM tu sAdaram | saMTa bodhayanasthAd gIbhirvividhabhaMgibhiH // 435 // tadA covAca taM vezyA prAksiddhAnnaM virasyabhUt / bhUyo niSpannamastyannaM kiM vilampayasi prabho! // 436 // mandiSeNo'pyavocattAM yodhito dazamo na hi / ahamevAca dazamaH prajiSyAmi tatpunaH // 437 // ityuktvA tAM nandiSeNo bhuktaM bhogyaphala vivan / nirgatya svAminaH pArzve pravrajyAM punarAdade // 438 // Alocya tad duzcaritaM mhaatmaa| samaM jinendreNa sa nndissennH|| kurvanvihAraM nizitaM vrataM ca / prapAlayandeSabhuvaM jagAma // 439 / / // ityAcAryazrIhemacandrasUrivicite tripaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zreNika samyaktvalAbha-meSakumAranandiSaNapravrajyAvarNano nAma SaSTaH srgH|| WOW-RE-RRB% Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i // atha saptamaH sargaH // in SH 10/MAYAN athAkrIDajjalakrIDAdibhizcalagAyA saha / zreNika premasUtre miyaH sthUtamanA iva // 1 // zreNikazcelaNAdevyA rahasi prativAsaram / svau karo kaMkatIkRtya kezapAzamamArjayat // 2 // svahastagrathitaH sadyo'navadhaiH puSpadAmabhiH / tasyA SaSandha dhammillaM vAlabandha iva svayam // 3 // svayaM ghRSTamRgamavadravyaistasyAH kapolayoH / lilekha citrakRdiva vicitrAH ptrvllriiH||4|| Asane zayane yAne bhojane'nyatra vA nRpH| tatpArzva nAtyajajjAtu sauvidalla iva svayam // 5 // ekadA ca pravakRte zizirarturbhayaMkaraH / himavaiSadhikodIcyapavano vanadAhakaH // 6 // sannidhisthahasantIkAH* kshmiirjvilepnaaH| zrImanto garbhagehasthAH kAlAtikramaNaM vyadhuH // 7 // gajavantIkRtakarA vepamAnA bhayAdiva / rorArbhakA gRhadvAre dantavINAmavAdayan // 8 // pANipa- svabhAvoSNapriyAvakSasijAgnizi / sAlAghuvINAdaNDAbhaM yuvAno nApasArayan // 9 // Ti. isantI -sagaDI iti gurjara bhASAyAm / - Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadA ca sabhavAsAttitra zrIjJAtanandanaH / sarvAtizayasaMpannaH sevyamAnaH surAsuraiH // 10 // devyA vellaNayA sArdhamaparAhNe'nyadA nRpaH / vIraM samavasaraNasthitaM vanditumabhyagAt // 11 // vanditvA zrImadantaM valitautau tu dampatI / jalopAnte dadRzatuH bhramaNaM pratimAsthitam // 12 // niruttarIyaM taM zIta parISahasahaM munim / tau dampatI va dAte sapanuttIrya vAhanAt // 13 // taM kSamAzramaNaM bhaktyA saha patnyA mahIpatiH / vanditvA svaM yayau harmya puNyavArtAH prapaMcayan // 14 // nidagdhAgarukarpUradhUpadhUmAndhakArite / vAsAgAre yayau rAjA kRtvA sAyocitAM kriyAm // 15 // devyA velaNayA gaMDopadhAnIkRtadorlataH / tadvakSasi nyastakaraH suSvApa zreNiko nizi / / 16 / / vAmanIkRtavakSojaM gADhamAliMgitastayA / rAjA nidrAmupeyAya rAjJI nidrAyate ca sA // 17 // nidrAbhare vellaNAyAH pracchadAt pANipallavaH / bahirvabhUva nidrA hi pariraMbhavivahanI // 18 // zItena duHsahenAlikaTakeneva tatkaraH / spRSTazca tadvedanayA prAvudhyata ca celA // 19 // zItArttA kRtasItkArA sA pANikamalaM nijam / pracchadAntarnRpahRdi nijaM mana iba nyadhAt // 20 // tadA niruttarIyaM taM maharSi pratimAsthitam / smRtyovAcedRze zIte sa kathaM hA bhaviSyati // 21 // sAsssasAda punarnidrAM tathaiva saralAzayA / dAsIva vazyA prAyeNa nidrA cakSudracetasAm // 22 // saptamaH sargaH | // 192 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasyAH sItkAramAtreNAlpanidraH pArthivo'pi hi / prabuddhastadvacaH zrutvA cintayAmAsa cetasi // 23 // nUnamasyA manasyanyaH preyAnasti riraMsitaH / zItA''rtisaMbhAvanayA yamevamanuzocati // 24 // sAmyannayA caivaM tAM nizAM jAgradatyagAt / priyajAnirakuhano* na kadApi sacetanaH // 25 // antarantaHpuraM gantuM prAtarAdizya cellaNAm / AhUyAbhayamityUce zreNikacaNDazAsanaH // 26 // jJAtamantaHpuramabhUdre durAcAradUSitam / tatsarvaM jvAlyatAM mA bhUrmAtRmohAdanIdRzaH // 27 // ityAdiyAmayaM rAjA rAjamAno'nutazriyA / arhadbhahArakaM vIrasvAminaM vandituM yayau // 28 // abhayaH sabhayastAte svabhAvAzca vimRzyakRt / mantravinmantrayAMcakre manISI manasA saha // 29 // sanI mallikAH sarvA mAtaro me svabhAvataH / tAsvahaM kRtarakSo'smi tAtasyA''jJA ca tAdRzI // 30 // saMbhAvitaM tvasaMbhAvyaM tAlapAdaiH karomi kim / nadIpUra ivAsAH phopo hi prathamaM prabhoH // 31 // tathA'pi citramutpAgra kAlakSepaH kariSyate / kAlakSepAyadi punaH prabhoH koSo nivartate // 32 // zuddhAntanidha jIrNebhakuTIrabhayastataH / jvAlayAmAsa nirdagdhaH zuddhAnta iti ghoSayan // itazca zreNiko'pRcchat samaye paramezvaram / ekapatnI kimanekapatnI vA cellaNA prabho ! 33 // // 34 // Ti. 15 akuinaH anIrSyAluH / // 193 / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . -. . .- . . . svAmyAkhyaddharmapatnI te callaNA hi mahAsatI / tAmanyathA mA zaMkiSThAH zIlAlaMkArazAlinIm // 35 idaM ca zreNikaH zrutvA pazcAttApamupAgataH / sapadi svAminaM natvA dadhAve nagaraM prati // 36 // tathA pradIpanaM kRtvA'bhyAyAntaM cAbhayaM nRpaH / apRcchadasmadAdezo bhavatA kimanuSThitaH ? // 7 // abhayo'pi bhayAdUce praNamya racitAJjaliH / svAsyAdezo'parasyApi pramANaM kiM punarmama // 38 // rAjA provAca re pApa ! dagdhvA mAtRjanaM nijam / jIvasi tyaM kimadyApi kiM nApaptaH pradIpane ? // 39 // | abhayo'pyabhyadhAva ! tArhadvacanasya me / palaMgavAra nAIka ye sAhale batAe / abhaviSyattadA''dezo yoyamapi me prabhoH / tadA pataMgamRtimapyanvaSThAsyaM na sNshyH||41|| akRtyaM magirA'pyevaM krimaphArSIriti bruvan / sataH pItaviSa iva mUrchayA''liMgi paarthivH|| 42 // rAjAnamabhayo'siJcat svayaM ziziravAriNA / svasthIbhUte ca tamroce kSemamantaHpure prabho ! // 43 // manmAtRNAmaprasAdaM prabho ! bhAgyaviparyayAt / akArSIrnigrahAdezAdaparAddhaM mayA svaraH // 44 // jIrNAH karikuTIratAta ! zuddhAntasyAdavIyasIH / adhAkSaM yuSmadAjJAmapyavimRzya karomi na // 45 // rAjoce mama putro'si buddhimAnasi cAbhaya ! samAgacchatkalaMko me dUraM yenApasAritaH // 46 // pAritoSikadAnenA'nugrAtyA'thA'bhayaM nRpaH / atyutkazcellaNAdevIdarzane sadanaM yayau // 47 // 1 gacchan ka D. M.IN . -.. - - - - - // 114 // - - - Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tato navanayeneva premNA pratidina nRpaH / arasta cellaNAdevyA zrIdevyeSa vRSAkapiH // 48 // anyedyuH pArthivo dadhyau cellaNA preyasI mama / kaH kartavyo'nyarAjJIbhyaH prasAdo'syAM vizeSaSAn // 49 // ekastaMbhaM tadetasyAH prAsAdaM kArayAmyaham / tatra sthitA kI tu sA vimAnastheva khecarI // 50 // upAyamiti nizcitya zreNiko'bhayamAdizat / ekastaMbhaM kArayethAH prAsAdaM vellaNAkRte // 51 // abhayospi staMbhayogyadArvAnayanahetave / AdizadvardhakiM so'pi dArvarthamadavIM yayau // 52 // pannekaikazo vRkSAnadavyAmatha vardhakiH / vRkSamekamudaikSiSTa sarvalakSaNalakSitam // 53 // arit ca mahalacchAyo'bhraMlihaH puSpitaH phalI / mahAzAkho mahAskandhaH sAmAnyo'yaM tarurna hi // 54 // yAzaM tAdRzamapi sthAnaM nirdevataM na hi / vRkSarAjaH punarayaM zriyA'pi vyaktadaivataH // 55 // ArAdhayAmi tapasA tadetasyAdhidevatAm / yathA'muM chindato na syAdvinaH sasvAmino mama // 56 // tanopoSito bhUtvA vardhakistaM mahAtarum / bhaktyA'dhyavAsayadgandhadhUpamAlyAdivastubhiH // 27 // tadA'bhayakumArAya vyantarastaddumAzrayaH / AkhyattadarthasiddhyarthaM rakSArthaM svAzrayasya ca // 58 // madAzrayadurnacchregrastaM nivAraya vardhakim / prAsAdamekastaMbhaM hi kariSyAmyahameSa bhoH // 59 // sarvartumaMDitaM sarvavanaspatisamAkulam / udyAnaM nandanamiSa kariSye ca tadAzritam // 60 // 1 "dhyapUjaya' f // / / 195 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. saptamaH NAMPLMMLMORL bhaNito vyantareNaivamabhayo vardhaki yamAt / AhvAsta sadyaH siddha naH samIhitamiti bruvan / / 11 / / pratipanaM vyadhAt saughaM vyantaro'pi tathaiva tam / adhikAH kiMkarebhyo'pi vAgtraddhA devayonayaH // 6 // prAsAdamekastaMbha taM sarvartuvanamaMDitam / abhayo'darzayadrAjJe rAjA prIto'bravIdadaH / / 63 // icchatAM kevalaM saudhaM sarvartuvanamapyabhUt / upakrAnte kSIrapANe zarkarApatanaM hyadaH // 14 // mumoca pelaNAM natra prAsAda magadhAdhipaH / so'laMcakre tayA'tyantaM padmahada iva zriyA // 35 // rAjJI tu celaNA tatra sarvapyAnasabhavaiH / puSpairAnarca sarvajJamuzcitagrArthataH svayam // 66 // so'vacitya grathitaH puSpaistaireva celaNA'sairaMdhrIya svayaM panyuH kezapAzamapUrayat // 67 // evaM zrIvItarAgArtha patyarthaM cAvacinvatI / dharmakAmaphalIcakre tadanaprasavAni sA // 68 // calaNopavane natra sadApuSpe sadAphale / zreNikaM ramayAmAsa mUteSa vndevtaa|| 69 // vidyAsiddhasya mAtaMgapatestatpuravAsinaH / patnyA anyecurutpede mAkandaphaladohadaH // 70 // sAdhvocatpatimAmrANi dehi pUraya dohadam / mo'bravIdayi ! mUDhA tvamAmrANyasamaye kutaH // 71 / / mAtaMgapatimityUce bhAryAya'suta ! vidyate / phalitaM ghellaNodyAne sahakAravanaM sadA // 72 // sadaiva cellaNodyAnasamIpaM samupeyivAn / atituMgAn sa mAtaMgo'drAkSIca tAn sadAphalAn / / 73 // 1 sauraMdhI sairidhI' D.L.|| Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpazyo'pazyadAgatya nizyAmrANi punazca sH| pacelimAni gaNako nakSatrANIva bhUsthitaH // 54 // kSaNAdevA'vanAmanyA vidyAsiddhaH sa vidyayA / AmrazAkhAM namayitvA svairamAmrANyupAdade // 7 // prAtahUnaphalAmAnavATikAM rAjyudaikSata / citrazAlAmiva bhraSTacitrAmaratidAyinIm // 76 // rAjJI rAjJe tadAcakhyau rAjA'pyabhayamAdizat / adRSTapadasaMcAramAmracauraM gaveSaya // 77 // dasyoryasyehazI zaktiratizAyinyamAnuSI / vatsa ! saMbhAvyate tasmAdapyantaHpuraviplavaH / / 78 // avAdIdabhayo'pyevamarpayiSyAmi taskaram / acirAdeva taM deva ! darzanapratibhUriva // 79 // iti pratijJAM nirmAyAbhayastadivasAdapi / pure'harnizamabhrAmyattasya dasyordikSayA / / 80 // ekadA ca pure bhrAmyannabhayo dhImatAM varaH / kAryamANe purajanaiH kvApi saMgItake yayau // 81 // pauradattA''sanA''sIno'bhayaH paurAnabhASata / na yAvadAyAnti naTAstAvadAkarNyatAM kathA // 82 // vasantapuravAstavyo jIrNazreSTayatinirdhanaH / eko'bhUtasya ca bRhatkumAryekA gharocitA // 83 // varavRndArakaprAptyai devaM pUjayituM smaram / kvApyudyAne caurikayocicye puSpANi sAnvaham // 84 // puSpacauraM dhariSye'hamadyetyudyAnapAlakaH / ekadA'ntarhito bhUtvA tasthau vyAdha iva sthiraH // 5 // prAgvadAgatya vizraMbhAttAM puSpANyavacinyatIm / dRSTvA rUpavatI kSobhamiyAyArAmikaH sa tu // 86 1 'gi vicinda 11. // // 107 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HMMM. sanamaH sarga: tAM dhRtvA yAhunodyAnapAlako jAnavepathuH / sadyo vismRnapuSpApahArakopo jajalpa ca // 87 // ramayasva viraMgu mAmAganaM bAvarNivi ! / anyathA mAM na mokSyAmi puSpakrItA mayA yasi // 88 // tamUce puSpalAvI mA mA mA mAM spRza pANinA | kumAryasmi na puMsparzamadyApahAmi mAlika ! // 89 / / ArAmiko'pi tAmUce tvayA tayUMDhamAtrayA / prathamaM mama saMbhogapAtrIkAryamidaM vapuH // 10 // natheti tAM prapedAnAM bAlAmudyAnapAlakaH / mumocAkSatakaumArA sA'pi svasadanaM yayau / / 11 // anyeyuH pariNItA ca sA vareNa varIyamA / uvAca ca pati rAtrI vAsAgAramupayuSI // 12 // Aryapatra ! mayA mAlAkArasyAsti pratizrataH / udaDhamAtrayA tasyAbhigamaH prathama khaal| tasmAnmAmanumanyasva vAgbAdvA taM vrajAmyaham / tvatmAdapi bhaviSyAmi sakRttamabhijagmuSI // 14 // aho zubhAzayA satyasaMdheyamiti vismayAt / sA patyA'numatA sadyo niryayo vAsavezmataH // 95 // / vicitraratnAbharaNA sA yAntI pathi tathyavAn / arudhyata dhanAyadbhiH pApmabhiH pAripandhikaiH // 16 // sA tathA mAlikakathAmAkhyAyovAca taskarAn / he bhrAtaro ! vyAghuTantyA gRhNItA''bharaNAni me // 97 // || svabhAvakathanAttasyA manbAnaiH satyasandhatAm / AgacchantI grahISyAma iti caurairamoci saa||8|| agre ca rakSasakena bubhukSAkSAmakukSiNA / rurudhe mRganetrA sA mRgIca mRgavairiNA // 19 // tasyAH svabhAvA''khyAnena vismito rAkSaso'pi hi|vlitaaN makSayiSyAmItyAzayena mumoca tAm // 10 // 5 // 198 / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA yayau ca tamArAmamArAmikamuvAca ca / puSpalAvyasmi saiSAhaM navoDhA tyAmupAgatA || 101 // aho mahAsatI satyapratijJeyaM mahAtmikA / iti to mAtRdhanatyA mAliko'pi mumoca saH / / 102 / / sA vyAghurantI tatraiva rakSasastatra tasthuSaH / mAlikena yathA muktA tathA'khyadakhilAM kathAm // 103 / / mAlikAdapi kiM honasatvo'hamiti cintayan / mumoca tAM rAkSaso'pi praNamya svAminImiva // 104 // pazyatAM varma caurANAM sannidhAnamupetya saa| jagAda bhrAtaraH sarvaH sarvasvaM gRhyatAM mama // 105 // mAlikena yathA muktA yathA muktA ca rakSasA / tat sA''khyadakhilaM te'pi tadAkAryevamUcire // 106 // na vayaM hInasatvAH smo mAlikAkoNapAdapi / tadvaccha bhadre! bhadraM te vanditA'si bhaginyasi // 107 // gatvA''cakhyau ca sA svasmai varAya vrvrnninii| caurarAkSasamAlAkRtkathAmavitayAM tathA // 108 // vibhAvarI tAmakhilA bhuktabhogastayA saha / sarvasvasvAminI cakre tAM patistapanodaye // 109 // vicArya nad brUta janAH kaH syAd dusskrkaarkH| kiM patistaskarAHkiMvA? kiM rakSo? mAliko'tha kim ? 1104 tatra cAlavaH mocuH patirduSkarakArakaH / navoDhA'naMgalamApi yena preSyanyapuMskRte // 111 // Uce kSudhAturai rAtriMcaro duSkarakArakaH / yenAtikSudhitenApi prAptA sA na hi bhakSitA / / 112 // jArarabhidadhe mAlAkAro duSkarakArakaH / na sA yenopayubhuje svayamevA''gatA nizi / / 113 // 1 dAmaMga .. // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH yUnacaureNa ca proce caurA duSkarakArakAH / aluNTitasuvarNeva navoDhA yairamoci sA // 114 // abhayo'pi parijJAya taskaraM samadhArayat / papraccha ca kathaM cUtApahAro vidadhe tvayA ? // 115 // yauro'pyakathayadvidyAbaleneti matAbhayaH / rAtamadhamAcadhAta va cauraM samArpayat // 116 // aNiko'pyavadatprAptazcauro nAnyo'pyupekSyate / zaktimAn kiM punarayaM tannigrAhyo hyasaMzayam // 117 // abhayo'pyacchalaM mArya mahInAthaM vyajijJapat / vidyA'smAd gRhyatAM deva ! pazcAyuktaM kariSyate / / 118 // natazca mAtaMgapatimupavezyAtmanaH purH| vidyAM paThitumArebhe tnmukhaanmgdhaadhipH|| 119 // rAjJaH siMhAsanasthasya sA vidyA paThato'pi hi / hRdi nAvasthitiM cake vAri cyutamivonnate // 120 // tatazca tarjayAmAsa cauraM raajgRheshvrH| kUTaM kimapi te vidyA na saMkrAmati yanmayi / / 121 // abhayo'pyabhyadhAva ! vidyAgururayaM hi vaH / gurau vinayabhAjA hi vidyA sphurati nAnyathA // 122 // AsyatAmeSa mAtaMgo deva ! siMhAsane nije / asyAgre tvaJjaliM baddhvA svayaM bhunyupavizyatAm // 123 // tasyAtha pratipattiM tAM vidyArthI nRpatiya'dhAt / nIcAdapyuttamA vidyAM gRhNIyAtmathitaM yAdaH // 124 // unnAmanyavanAmanyo viye tadvadanAcchune / rAjJo hRyavatasthAte darpaNe pratibiMvavat // 15 // abhayo'pi mahIpAla prasAdya racitAJjaliH / vidyAgurutvamApannaM taM cauraM parvamocayat / / 126 / / anyasminnahi samavasRtaM zrIjJAtanandanam / nantuM gajaghaTAghaNTATaMkAraiH pUrayan dizaH // 127 // CAKCXCRICK Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartayadbhiriva mitho hevAvyAjena vAjibhiH / nirundhAno'vanitalaM vAhyAlIraMganartakaiH // 128 // ambarAdavataranmeghamaMDalazrI trimbakaiH / zobhamAnamUloko mAyUrAta pacAraNaiH // 129 // vAhanasya turaMgasya nRtyataH spardhayA dhruvam / pranRtyanatAkaH sahodgata ivAsane // 130 // rAkAnizAkaraspardidhavalAtapavAraNaH / jAhnavI yamunAkalpa vAra strI dhuta cAmaraH // 131 // vaitAlikaiH stUyamAnaH svarNAlaMkAra bandhuraiH / bhUmiSTha itra sutrAmA jagAma magadhAdhipaH // 132 // SaDbhiH kulakam) tadA ca vartmanyekA'bhUjjAtamAtrojjhitA'bhikA / pUtyAdibhyo'pi durgandhA narakAMza ivAgataH // 133 // tadvandhaM ghAtumasahAH sarve ghrANamapU puran / prANAyAmakRtaH sAyaM gAyatrI jApakA iva // 134 // face pRSTa zreNikena paricchadaH / kathayAmAsa durgandhAM jAtamAtrojjhitAM ca tAm // 135 // rAjA'pyanmukhAnnityaM zrutadvAdaza bhAvanaH / ajugupsAparo bAlAM tAM nirIkSya yayau svayam // 136 // gatvA samavasaraNe vanditvA paramezvaram / durgandhAyA kathAM tasyAH papraccha samaye nRpaH // 137 // svAtparyantadeze zAligrAme'bhavaddhanI / dhanamitra iti zreSThI dhanazrIriti tatsutA // 138 // yo vivAhe ca prArabdhe zreSThinA'nyadA / viharantaH samAjagmugramata kespi sAdhavaH // 139 // pratilAbhaya sAdhUnityAdideza ca tAM pitA / sA sadvRttA pravRttA va pratilAbhayituM kSaNAt // 140 // mahAmunInAM teSAM ca svedaklinnAMgavAsamAm / malagandhastayA adhe pratilambhayamAnayA // 141 // // 201 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R | saptamaH sugandhacokSavasanA nAnAlaMkAradhAriNI / aMgarAgavilimA sA dadhyo zRMgAramohitA // 142 / / arhadbhirbhASito dharmo'navadyaH sakalo'pi hi / lAyeta prAsukAmbhobhizcedoSaH syAttadA hi kaH / / 143 / / munInAM maladurgandhajugupsanasamudbhavam / duSkarma tadanAlocyApratikramya ca sA mRtaa||144 // mRtvA rAjagRhe rAjaJjagAma gaNikovare / abhUnmAtuzca sA garbhasthitA'pyaratidAyinI // 14 // vezyayA pratyahaM pItairgarbhapAtauSadhairapi / sa garbho nApatat karma balIyaH kIragauSadham / / 146 // sA'stemAM sutAM vezyA durgandhA tena karmaNA / viSTAmiva ca tatyAjodarAnipatitAmapi // 147 // papraccha sunarapyevaM zreNikaH paramezvaram / sukhadukhAnubhavabhAk kathameSA bhaviSyati ? // 148 // svAmyAkhyadanayA sarvamapi duHkhamabhujyata / yathA tu sukhabhAgeSA bhaviSyati tathA zRNu // 149 // aSTau varSApayasAvagramahiSI te bhaviSyati / abhijJAnamidaM cAtra tatparijJAnakAraNam // 150 / / zuddhAnte ramamANasya taba pRSThe kariSyati / yA haMsalIlAM jAnIthAstAmimAM magadhAdhipa ! // 151 // aho AzcaryameSA me kathaM patnI bhaviSyati / cintayanniti rAjA'gAd gRhe natvA jinezvaram // 152 // durgandhAyAza gandho'tha karmanirjarayA yayau / AbhIryA caikayA dRSTopAdade sA'napatyayA // 153 // AbhIryodarajAteva pAlyamAnA krameNa sA / babhUva yauvanaprAptA rUpalAvaNyazAlinI // 154 // RCHASANGRAHANGANA Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- SAMPARKHANSALMANGAR anyadA nagare kaumudyutsavo'bhUnmanoramaH / zRMgArarasasarvasvanATikAsukhasannibhaH // 15 // kumArayuvatirmAtrA sahotsadihakSayA / yuvalocanasAraMgayAgurA sA samAyayau // 156 // zucisaMvyAnasaMvItasarvAgI zreNikAbhayo / vivAhapasthitavarAviya tatra sameyatuH // 157 // mahatyutsavasamarde zreNikasya karo'lagat / AbhIrIduhitustasyA hRdyumnatakucasthale // 158 / / rAjA jAtAnurAgo drAk tasyA nivasanAcale / nijAM bathandha saMbhogasatyakAramivormikAm // 159 // abhayaM cAdizannAmamudrA meM vyagracetasaH / kenApyahAri tacchodhyastvayA tadapahArakaH // 160 / / rurodha dhImatAM dhuryoM raMgadvArANyathAbhayaH / lokAnekaikanAre kaSTuM hArAzivAkSiyAH / / 161 : sarveSAmapi vastrANi kezapAzAn mukhAni ca / abhayaH zodhayAmAsa dhiSaNAdhanazevadhiH // 162 / / AbhIrIputrikAyAzca tasyA vastrAdi zodhayan / sa dadAzcale baddhAM nRpanAmAMkitormikAm // 163 // tAmapRcchacca jagRhe tvayeyaM kathamUrmikA ? | karNI pidhAya sA'pyUce na jAne kiNcidpydH|| 164 // tAM ca rUpavatI dRSTvA sa dadhyau dhImatAM varaH / nUnaM tAto'nurakto'syAmAbhIrIduhitaryabhUt // 165 / / asyAH saMgrahaNavidhAyabhijJAnaM nijormikAm / rAjA rAgaparavazo thabandha niyataM svayam // 166 // abhayazcintayanneyaM tAM ninye rAjasannidhau / rAjA'pyapRcchat kiM prApto ? yazaskara ! sa taskaraH // 167 // RRCTCHECEMAMTAX 10 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH abhayo'bhidadhe deva ! seyaM caurI yayA prabhoH / acori cittaM paryAptamUrmikAkathayA tayA // 168 // smitaM kRtvA nRpo'pyUce pariNeSyAmyamUmapi / kiM nAoSIrupAdeyaM strIratnaM duSkulAdapi // 169 // iti sadyo'navadyAMgI rAjA pariNinAya tAm / cakAra cAmamahiSImanurAgeNa bhUyasA // 17 // reme'nyadA'kSa rAjJIbhirnRpastatretyabhUt paNaH / jitasya pRSThe'zvasyevAdhyArohati jayI hi yaH // 171 // rAzyaH sarvAH kulotpannA vyajayanta yadA nRpama / tadA nyadhurvastramAnaM tatpRSThe jayasUcakam // 172 // vezyAsutA tu sA rAjJo jigAya nRpmnydaa| Aruroha ca nirzikA tatpRSTaM kaThinAzayA // 173 // jahAsa ca nRpo'kasmAttatsmRtvA bhagavadvacaH / sA'pyuttIye ca papraccha hAsakAraNamAdarAt / / 174 // rAjA'pi svAminA''khyAta tasyAH pUrvabhavAdikam / pRSTArohaNaparyantaM vRttAnta tamacIkathAt // 175 // tachutvA drAgviraktA sA'nujJApya patimAdarAt / zrImahAvIrapAdAnte parivrajyAmupAdade // 176 // itazca madhye'mbhorAzi pAtAlabhavanopamaH / Ardrako nAma dezo'sti puraM tatrAkAbhidham // 177 / / rAjamAnaH zriyA rAjA rAjevAnandako dRzAm / tatrAbhdAka ini mahiSI tasya cAkA // 178 // tayorAkakumAro'bhavadAmanAH sutH| sa prAptayauvano bhogAn bhujAno'sthAyathAraci // 17 // tasya cAkarAjasya babhUva zreNikasya ca / pAraMparyAgatA prItistanmanonigaDopamA // 180 / / anyadA zreNikaH praiSInijAmAtyamupAkam / samarNya prAbhRtaM prAjyaM dohadaM snehavIrudhaH // 181 // // 204 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lava.AAAA"VALMAPAL sa mantrI gatamAtro'pi tenAkamahIbhujA / mUrtisthaM zreNikAjamamivAdRzyata gauravAt // 182 // mantriNA copanItAni prAbhRtAnyAdade nRpaH / sauvarcalaniyapatrakambalAdInyanekazaH // 183 // / mahatyA pratipattyA taM saMbhAvyA''kampatiH / prapaccha kazcitkuzalaM mhndhormgdheshituH|| 184 // svasvAmikuzalodantaH sAndrazcandrAtapairiva / tanmanaHkumudAnandaM sacivanduradatta sH|| 185 // papracchA''kakumArastAta ! ko magadhAdhipaH 1 / tava yanehazI prItirmadhuneva manobhuvaH // 186 // rAjA provAca rAjA'sti zreNiko magadhAdhipaH / pAraMparyAgatA maitrI tatkule mankulepi ca // 187 // drAgAIkakumAro'pi pronmIlapremakandalaH / dazA sudhAtaraMgiNyA pazyanmantriNamabravIt / / 188 // kimanUnaguNaH sUnustvatprabhorasti kazcana / amAtya ! kartumicchAmi taM sabhAjanabhAjanam // 18 // mantryUcesti dhiyAM dhAma pazcamantrizatAdhipaH / vadAnyo'nanyasAmAnyakaruNArasasAgaraH // 190 // dakSaH kRtajJaH sakalakalAjaladhipAragaH / abhayo nAma tanayaH zreNikasya mahIpateH // 191 // (yugmam) buddhivikramasaMpannaM dharmajJaM bhayavarjitam / abhayaM vizvaviditaM na jAnAsi kumAra ! kim ? // 192 // guNA na kepi ne santi ye'bhaye na kRtAspadAH / jIvAkArA ivAmbhodhau svayaMbhUramaNAbhidhe // 11 // Adrakezo'pi putraM svamabhaye sauhRdArthinam / Uce manmArgasaMlagnaH kulIno nandano'si me // 14 // dvayoH samAna guNayoH mmaankulsNpdoH| vivAhasambandha iva yujyate vatsa sauhRdam // 15 // LY Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH KARAirTOARD avApya piturAdezaM svamanorathasannibham / janAntikena sathi tamukApAkAputAH / 196 // mA yAsIrmAmanApRcchaya zrotavyaM gacchatA tvayA / abhayaM prati me snehamayIjanibhaM vacaH // 197 // macyapyevamiti proce kumAraM sukumaargiiH| rAjJA vimRSTazca yayau vetridArzatamAzrayam // 198 // anyegurmoktikAdIni prAbhRtAnyAkezvaraH / arpayitvA svapuruSaM vyasrAkSInmantriNaM ca tam // 199 // athAkakumAro'pi haste tasyavai mantriNaH / bhaiSI dvidrumamuktAdivastUnya bhayahetave // 20 // sa pumAnmantriNA sAdhaM gatvA rAjagRhe pure / prAbhRtAnyapaiyAmAsa zreNikAyAbhayAya ca // 201 // abhayasya samAcakhyau vAcikaM ceti mantrirAT / sa ArdrakakumAraste sakhyaM saubhrAthamicchati // 202 // acintayacetyabhayaH kuzalo jinazAsane / virAdhitazrAmaNyatvAjjAto'nAryeSu sa dhruvam / / 203 // nUnamAsannabhavyaH sa mahAtmA raajputrkH| abhavyadUrabhavyAnAM na mayA sakhyakAmanA // 204 // samAnapuNyapApAnAM prItiH prAyeNa dehinAm / teSAM hyeka svabhAvaH syAnmaitrI caikasvabhAvajA // 205 // tadupAyena kenApi kRtvA taM jinadharmiNam / Apto bhavAmi sa hyApto yo'gregUdharmavamani // 206 // tasyAkakumArasya tIrthakRtimvadarzanAt / utpadyate yadi punarjAtismaraNamuttamam // 207 / / tatmAbhRtacchalenAhatmatimAmahamuttamAm / preSayAmi ratnamayoM mahA''cAryapratiSThitAm // 208 / / ityAdinAthadevasyApratimA pratimAM nyadhAt / peTAmadhye samudgasthAM zreyaskAmagavIM svayam // 209 / / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatazca dhUpadahana ghaTikAdIni tatpuraH / mumoca devapUjopakaraNAnyakhilAnyapi // 210 // dattvA ca tAlakaM dvAre tataH zreNikarAjasUH / maMjUSAM mudrayAmAsa mudrayA nijayA svayam // 211 // ArdraphezapumAMsaM taM prabhUtaiH prAbhRtaH saha / visasarja priyA''lApapUrvakaM magadhAdhipaH // 212 / / abhayo'pi hi tAM peTa sasya haste samarpayan / tamuvAceti satkRtya vAcA pIyUSasArayA // 213 // eSA'kakumArasya puraH peTopaDhaukyatAm / madIyaM tasya mahandhorvAcyametatra vAcikam // 214 // rahasyekAkinA bhUtvonmudraya peTAmimAM svayam / tadantarvastu saMprekSyaM darzanIyaM na kasyacit / / 215 // iti karnavyamityuktvA sa pumAna svapuraM yayau / upAyanAnyArpayaca svasvAmisvAmiputrayoH // 216 // saJcAkakumArAyAcakhyAvabhayavAcikam / tato rahasi sa sthitvA tAM peTAmudaghATayat // 217 // dadarza ca tadantAsthAM tamasyudyotakAriNIm / tAmAdinAthapratimAM jyotirbhirghaTitAmiva / / 218 // dadhyau ca kimidaM kiMcidaMgAbharaNamuttamam ? / kimAropyaM mUrdhni kaNThe hRdaye'nyatra vA kacit ? // 219 // dRSTapUrvamidaM me kvApIti pratibhAsate / na tu smRtipathaM yAti mandAbhyAsasya zAstravat // 220 / ityAkakumArasya bhRzaM cintayataH sataH / mUrchA jAtismRtijananyajaniSTa garIyasI // 221 / / utpannajAtismaraNaH svayamevAptacetanaH / sa evaM cintayAmAsa pUrvajanmakathA nijAm // 222 // ito bhavAttRtIyasmin bhaye magadhanIkRti / kuTumdhI vasantapure'bhUvaM saamaayikaabhidhH|| 223 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAryA bandhumatI mesbhUdazrauSaM ca tayA saha / yathAvadArhataM dharmaM susthitAcArya sannidhau / / 224 // dharmAsanApi pratibuddhastadantike / gRhavAsavirakto'haM paribrajyAmupAttavAn // 225 // pattane cAhamekasmin guruNA viharannagAm / bandhumatyapi tatrA''gAt saMyatAjanamadhyagA || 226 // ekasminnahi tAM pazyana smaran pUrvaratAnyaham / anurakto'bhavaM tasyAM tadAkhyaM cAnyasAdhave // 227 // so'pyAcakhyau pravartinyai bandhumatyai ca sA punaH / pravartinIM ca provAca viSaNNA bandhumatyadaH // 228 // gItArtho'pyeSa maryAdAM laMghena yadi kA gatiH 1 maryAdAM pAlayannabdhirapi pRthvIM na luMpati // 229 // dezAntaramapi gatAM yAvacchroSyati mAmasau / tAvanmahAnubhAvazca mayi rAgaM na hAsyati // 230 // tasmAdahaM bhagavati ! papatsye maraNaM khalu / na cAsya nApi me zIlakhaMDanaM jAyate yathA // 239 // iti sA'nazanaM kRtvA svamudhya ca lIlayA / niSThyUnavajjahau prANAn devabhUyamiyAya ca // 232 // tathA mRtAM ca tAM zrutvA mayA'pyetadvicintitam / mahAnubhAvA'mRta sA vratabhaMga bhayAt khalu || 233 / / bhavataH punarahaM tadalaM jIvitena me / kRtvetyanazanamahaM viSadya tridazo'bhavam // 234 // tatazcyutvAhamutpanno'smyanAya dharmavarjitaH / pratibodhayitA yo mAM sa bandhuH sa guruzca me // 235 // bhAgyodayena kenApi bodhito'bhamaMtriNA / adyApi mandabhAgyo'smi taM draSTuM yadanIzvaraH // 236 // bomayyanurAgaM D1.1 saptamaH | sargaH | // 208 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanujJApya pitaramananujJApya vA'pyaham / AryadezaM gamiSyAmi yatra me'styabhayo guruH // 237 // itthaM manorathaM kurvan pratimAmAdimArhataH / pUjayannArdrakAsanurvyatiyati sma vAsarAn // 238 // andherA kAnunRpamevaM vyajijJapat / tAtA bhayakumAreNa samamicchAmi darzanam / / 239 / / arthaisy na gantavyaM khalu svayA / vatsa ! sthAnasthitAnAM hi sauhRdaM zreNikena naH // 240 // pitrAjJayA niSaddhazcotkaMThitazcAbhayaM prati / tatazcA''rdrakakumAro na tasthau na jagAma ca // 241 // varSannazrAntamastrambhaH sa bhAdrapadameghavat / abhayotkaMThitastasthAvanudvAna vilocanaH // 242 // Asane zayane yAne bhojane'nyakriyAsvapi / abhayAlaMkunAmAzAM dRzora cakAra saH // 243 // pArApata iva.DDIya yiyAsurabhayAntike / na hyAkakumAro'gAdraniM rora ivAbhavAn // 244 // kI dezaH ? kITagrAjagRhaM puram ? / kasko'dhvA tatra gamane ? 'pRcchadevaM ca pArzvagAn // 245 // dayAvAkarAjo'pi kumAro mama nizcitam / yAsyatyakathayitvaiva kadA'pyabhayasannidhau // 246 // tatazca paJca sAmantazatAnyAdizadArdrakaH / yadArdrakakumAro'yaM rakSyo dezAntaraM vrajan // 247 // dehacchAyeva tatpArzva sAmantAste'tyajanna hi / cande dhRtamivAtmAnaM kumAro'pi masta saH // 248 // ArdrakirhRdaye kRtvA'bhayopagamanaM sudhIH / pratyahaM kartumArebhe vAhyAlyAM vAhavAhanam // 249 // azvArUDhAca pArzve'sthuH sAmantAste'GgarakSakAH / kumAro vAhayannazvaM kiJcitvA nyavartata // 250 // / / 209 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM ca vAhyannabhvaM sa yayAvadhikAdhikrama / punaH punazca vyAghuTyAyayau te ca vizazvasuH / / 251 // AkanuranyeyuH puMbhiH pratyayitairnijaiH / praguNaM kArayAmAsa yAnapAnaM payonidhau // 252 // raza pUrayAmAsa mAnapAtraM tadArdrakiH / agre'pyArohayAmAsa natrArhatpratimAM ca tAm // 253 // tadaiva vAyannazvamazI (iyo) bhUpa pUrvavat / tatrAruhya pravahaNe sa yayAvAnIvRtam // 254 // yAnAduttIrya saMpreSya pratimAmabhayAya tAm / saptakSetryAM dhanAnyuptvA yatiliMgamupAdade / / 255 / / uccArayitumArebhe yAvatsAmAyikaM ca saH / AkAzasthitayA tAvadUce devatayozcakaiH // 256 // mahAvapi tvaM grahIdIkSAM tathApi mA / ayApi te bhogaphalaM karmAratyAgamayasva tat // 257 // bhuktvA bhogaphalaM karmAssvadIthAH samaye vratam / avazyameva bhoktavyaM bhogyaM tIrthakunAmapi // 258 // mahAtmaMstad vratenAlaM yadAttamapi hAsyate / bhojanenApi kiM tena yad muktamapi vamyate // 259 // rass kakumAro'pi svamRrIkRtya pauruSam | devIM vAcamanAdRtya pravrajyAM svayamAdade // 260 // pratyekabuddhaH sa munirnazitaM pAlayan vratam / viharannanyadA prApa vasantapurapattanam // 261 // bAhyadevakule kApi tasthau pratimayA ca saH / sarvA'dhiparihAreNa samAdhimadhijagmivAn // 262 // tava tasminagare varazreSThI mahAkulaH / devadatto'bhavattasya patnI dhanavatI punaH // 263 // I 1 "kSya C. 8. / / saptamaH sargaH // 210 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa tu bandhumatIjIvazcyutvA'jani sutA tayoH / surUpA zrImatI nAma zrImatInAM shiromnniH|| 264 // dhAtrIbhitlyamAnA ca mAlata puSpadAmayat / pAMzukrIDocitAM prApa bayo'vasthA krameNa sA // 265 / / tatra devakulenyezuH pauracAlAbhiranvitA / zrImatI patiramaNakrIDayA rantumAyayau // 266 // bhartAraM zubhatyUcustatra sAzca vAlikAH / kayApa ko'pi sarvAbhirvaraH svaruci babire // 267 / / zrImatyuvAca sakhyo'sau vRto bhaTTArako mayA / sAdhu taM sAdhu vRtamiti covAca devatA / / 288 / / tanvAnA garjitaM ratnAnyatharSat sA ca devatA / zrImatI garjibhItA tu tasya pAde'laganmuneH // 261 // so'cintayat kSaNaM sthitvA mamA'bhUdiha tasthuSaH / upasargo'nukUlo'yaM vratadrumamahAnilaH // 270 / / iti dhyAtvA'nyataH so'gAnmaharSINAM hi kutracit / AsthAnyatrApi na prAyaH sApAyeSu tu kA kathA // 271|| nAmAdAtuM ranavRSTimAjagAma mahIpatiH / asvAmika dhanaM rAjJo'rhatIti kRtanizcayaH / / 272 // tad dravyaM saMyuvarSanto dahazU rAjapUruSAH / nAgalokadvAramiva sthAnaM tannAgasaMkulam / / 273 / / Uce ca devatA'nuSya dattaM varaNake mayA / dravyametaditi zrutvA vilakSo'pAsarannRpaH // 274 // natazca taddhanaM sarvamAdade zrImatIpitA / sthAnaM yayuzca sarva svaM tadA sAyamivANDajAH // 275 / / adhodrodumaDhaukanta zrImatI bahavo varAH / varaM vRgviti pitroktA jagAda zrImatI tvadaH // 276 / / 1 vRtta (... | vRttaH / // vRta iti / / // 21 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH vRto mayA yo maharSirvarastAta ! ma Nva me / mama tadaraNe'dAca dravyaM tadgRhyadevatA // 277 / / svarucyA'pi maza tAvanmaharSiH sa vRto varaH / tad dravyamAdadAnena tvayA'pyanumataM hi tat // 278 // tattasmai kalpayitvA mAM nAnyasmai dAtumarhasi / kiM na zrutaM tvayA tAta : bAlA api vadantyadaH // 279 // makRjjalpanti rAjAnaH sakRjjalpanti sAdhavaH / sakRtkanyAH pradIyante bIpayetAni sakRt sa // 28 // zraThyUne sa kathaM prApyo na lokatrAvatiSThate / alI va puSpaM sa sthAnamAtiSThati navaM navam // 281 // sa kimAyAsyati na vAdhyAto'pi jJAsyate katham / kiM nAma tasyAbhijJAnaM ? kati nAyAnti bhikSavaH 282 zrImatyuce mayA tAna ! tadA grjitbhiityaa| dRSTaM nahI lakSmAsti vAnaryeva vilagnathA // 283 // tasmAdataH paraM tAta ! nayA kuru gathA'khilAn / yAtAyAtaparAn sAdhUna pazyAmi prativAsaram / / 284 // zreSThyabravodihAthAnti ye kecidiha pattane / bhikSAM dehi svayaM tebhyo maharSibhyo dine dina // 285 // cake ca pratyahamapi tadAdyapi nava sA / didRkSamANA tallazmAMhInmunInAmavandata // 286 // dvAdazAbde ca diGmUDhaH sa mahAmuniranyadA / tayA tatrA''gata upAlakSi tallakSmavI kSaNAt // 287 // namRrSi zrImatI smAha tatra devakule tadA | mayA vRno'si tvaM nAtha ! tvameva hi varo mama // 288 // tadA gato'si mAM mugyAM nirdhUya svedavinduvat / ka yAsyasyazca tu prAptastvamRNaM dhArayanniva // 289 // dRSTanaSTo yadA'bhUstvaM tadAdyapi hi nAtha ! me| parAsoriva kAlo'gAttatprasIda bhajasva mAm // 29 // 222 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM sthite'pi naiSTuryAyadi mAmavamanyase / bhUtvA tadagnisAhAsye strIhatyApAtakaM tava // 291 / / rAjJA mahAjanenAnyairapyudAhAya so'rthitaH / sambhAra tAM giraM divyAMzasArambhanidhikAm // 292 // tAM smarandaivatIM vAcaM nirbandhenoditazca taiH| mahAtmA paryaNaiSIttAM zrImatI bhAvi nAnyathA // 293 // bhuJjAnasya ciraM bhogAna zrImatyA saha tasya tu / utpede kramayogeNa putro gArhasthyakIrtanam // 294 // krameNAsAdayan vRddhi vimuJcan kSIrakaNThatAm / sa vaktumullasajjito rAjakIra ivAbhavat / / 295 / / putre tAvati sa proce zrImatI matimadvaraH / ataH paraM sahAyaste punno'stu pravrajAmyaham // 296 // zrImatI dhImato tatrAntare jJApayituM sutam / satRlaphUlakaM tarkumAdAyAsanyupAvizat // 27 // sA narkukarma prArabhe papraccha ca sa bAlakaH / krimetadamba ! pArabdhaM karmatarajanocitam // 298 // sA'vocajjAta : te tAtaH pravrajyArtha gamiSyati / gate'smin patihInAyAH zaraNaM tarkureva me // 20 // baalko'pyvddvaalyaadkssrailllmnmnaiH| baddhvA'haM dhArayiSyAmi kathaM yAsyati meM pitA // 30 // ityuktvA tarkusUtreNa lAlayevorNanAbhakaH / AveSTayat pituH pAdau sa mugdhamadhurAnanaH // 301 / / uvAca cAmba ! mA bhaiSIH svasthA bhava mayA hyasau / baddhapAdo dvipa ivezIta yAtuM kathaM pitA ? // 302 / / zrImatIpatirapyevamacintayadaho zizoH / snehAnubandhaH ko'pyeSa manmanaHpakSipAiyabhUt // 303 // 1 pUli // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH tanmadaiyoH kRtAH santi yAvantaH sUtraveSTakAH / tAvantyabdAni sthAsyAmi putrapremNA gRhasthatAm // 30 // pAdayostantubandhAzca gaNitA dvAdazAbhavan / gArhasthye dvAdazAbdAni tataH so'pyatyavAhayat / / 305 // saMdhA'vadhau ca saMpUrNa vairAgyeNorarIkRtaH / thAminyAH pazcima yAme sa sudhIrityacintayat // 306 // saMsArakUpAnirgantuM bratamAlambarajjubat / mayA prAptaM ca muktaM ca manastatrAsmyahaM punaH // 307 / / manasaiva brataM bhagnaM prAgjanmani lathApyaham / anAryatvaM prapanno'smi kA gatiH syAdataH param // 308 // bhavatvidAnomapyAttaparivajyastapo'gninA / agnizaucAMzukabhivAtmAnaM prakSAlayAmyaham // 309 // prAtazca zrImatI patnI sa saMbhASyAnumAnya ca / yatiliMgamupAdAya nirmamo niryayo gRhaat|| 31 // sa prasthito rAjagRhamantarAle dadarza tAm / svAM sAmanta paJcazatI cauryavRttiparAyaNAm / / 311 // upalakSya sa tairbhattathA vavande so'vadaca nAn / kimayA jIvikA pApaheturyuSmAbhirAhatA ? // 312 // te'cocana vazcayitvA'smAn palAdhiSTA yadA prbho!| darzayAmaH sma na tadA''tmAnaM bhUmipatehiyA // 31 // tavaivAnveSaNe lagnA bhramantaH sAgarAmparAm / caurya tyaiva jIyAmaH kimanyanniHsvazastriNAm // 314 // munirapyabhyadhAdbhadrAH! kaSTamApatitaM yadi / dharmAnupandhi tatkArya saphalaM lokayoyoH / / 315 / / kenApi puNyayogena mAnuSyakamavApyate / prAptasya tasya ca phalaM dharmaH svargApavargadaH // 316 / / 1. mAlaMbi ra // 2STA C. D.E. IN OMRAKASRAMMARCH Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R-CAREER jIveSvahiMsA satyoktirasteyaM brahmacAritA / akiMcanyaM ca dharmo'yamAIto'bhimato'stu vaH // 317 / / svAmibhaktAH stha he bhadrA rAjavatsvAmyahaM ce vH| tanmamaivAmumadhvAnaM prapadyadhvaM sumedhasaH ! // 318 // te procuragre svAmI tvaM sAMprataM gururapyasi / tvayA jJApitadharmAH smo dIkSayA'nugRhANa naH / / 319 // ityAkakumArastAna pravrAjya sahitazca taiH / vandituM zrImahAvIramabhirAjagRhaM yayau // 320 // gacchatazca munestasya gozAlo'bhimukho'bhavat / akRtapraNayastasmai vivAdaM ca pracakrame // 321 // bhUcarAH khecarAzcApi tatrAyAtAH sahasrazaH / tasthuH sAmAjikIbhUya kautukottAnitekSaNAH / / 322 // gozAlo'bhAvadat kaSTaM tapomUlaM vRthaiva bhoH / zubhAzubhaphalAnAM hi kAraNaM niyatiH khaslu // 323 // pratyUce sa munirbhA sma mukhamastItyaho avIH / kAraNaM pauruSamapi manyasvAnena hetunA // 324 / / kAraNaM yadi sarvatra niyati nanu manyase / tattavApISTasiddhayarthaM prasajjeran vRthA kriyAH // 325 // tathAhi niyatiniSTaH sthAnasthaH kiM na tiSTasi ? / bhojanArtha prayatase bhojanAvasare ca kim ? // 326 / / evaM niyativatsAdhu pauruSa svArthasiddhaye / niyaterapyarthasiddhau pauruSaM tvatiricyate // 327 // tathAhi khAt patatyambho bhUkhAtAdapi tadbhavet / yalIyasI hi niyatiniyaterapi pauruSam // 328 // evaM niruttarIcakre gozAlaM sa mahAmuniH / tuSTuve khecarAyaizca kurSadbhirjayamaMgalam // 329 // 1 bhaktA . // 2 vacaH D || 3 mukha [.. M. II // 215 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KULAM. AdrakarSiryayo hastitApasAnAmathA''zramam / *udvAnAyAtapakSiptahastimAMsAkuloTajam // 330 // tatrasthAstApasAzcaikaM sumahAntaM mataMgajam / hatvA tanmAMsamananto te ninyurdivasAna pahUna // 331 // ne caivamUcurhantavyo varameko mataMgajaH / yasyaikasyApi mAMsena bhUyAna kAlo'tigamyate // 332 // mRgatittiramatsyAdyairvA''nyA yahubhizca kim / nairapyAhAra evArthaH pApaM tatrAtiricyate // 33 // tadA ca te dayAbhAsadharmaniSThAstapasvinaH / mAdhuraNAga, mahAkAya pasarU / / 334 // sa bhArazRMkhalAbaddho yatra cA''sInmataMgajaH / tenAdhvanA sa jagAma maharSiH karuNAdhIH // 335 // sa ca hastI maharSi taM munipaMcazatI pRtam / IkSAmAsa vandyamAnaM bhUlaThanmaulibhirjanaiH // 336 // laghukarmA karI so'pi muni dRSTvetyacintayat / bande yadhahamapyene baddhastu karavANi kim // 337 / / maharSidarzanAttasya garutmadarzanAdiva / ayApAzA vyazIryanta nAgapAzA icAbhitaH // 338 // nirargalaH sotha hastI vandituM taM mahAmunim / abhyasA|janastRca munireSa hato htH|| 33 // palAyAzcakrire lokA munistasthI tathaiva saH / ibhyo'pyavanamatkumbhasthalaH praNamati sma tam // 340 sparza sparza ca tatpAdau dAhAtaH kadalImiya / paramAM nivRti prApa prasAritakaraH karI // 341 // sa hastI punarutthAya bhaktimantharayA hazA / pazyanmaharSi prAvikSadaraNyAnImanAkulaH / / 342 // Ti-* udvAnaM - zuSkakaraNam / Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * tatprabhAvAdbhutaM dRSTvA paraM kopamupAgatAH / te'pyAkakumAreNa pratyayodhyanta tApasAH // 343 // zrImahAvIrasamavasaraNe preSitAzca te / gatvopAdadire dIkSAM zamasaMvegazAlinaH // 344 // tatra zreNikarAjo'pi tattathA gajamokSaNam / tApasapratibodhaM ca zrutvA''gAdabhayAnvitaH // 34 / / bhattayA vanditavantaM cA''nandayAmAsa pArthivam / sarvakalyANakAriNyA dharmalAbhAziSA muniH // 346 // dRSTvA munimanAyAdhamAsInaM zuddhabhUtale / rAjA'pRcchanmamAzcarya bhagavan ! hastimokSaNAt / / 347 // maharSirUce norvIza ! duSkaraM karimokSaNam / tarkatantupAzamokSo duSkaraH pratibhAsate // 348 // rAjJA pRSTazca sa munistakuMtantukayAM tathA / kathayAmAsa rAjA'pi saloko'pi visiSmiye // 349 // sa ArdrakakumArarSirabhASata tato'bhayam / niHkAraNopakArI tvaM mamAbhUdharmavAndhavaH / / 350 // tvayA hi preSitA rAjaputrAhamatimA mama / sadarzanAdahaM jAtIsmarIbhUyAhato'bhavam // 351 // kiM kiM tvayA na dattaM me kiM kiM nopakRtaM nanu / yenAhamAIte dharme kRtvopAyaM pravartitaH // 352 / / anAryatvamahApaMkanimagno'haM tvayoddhRtaH / tvabuddhyutpannayodhaH sannAryadeze pyupAgamam // 353 // parivrajyAM prapanno'smi tvayA'haM pratiyodhitaH / tato'bhayakumAra ! tvaM zreyobhirbhRzamedhase // 354 // **OCRACOCK R // 21 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNikazcAbhayazcAnye lokAzca tamRrSi tataH / vanditvA prItamanasaH svaM svaM prayayurAzrayam / / 355 // tadA pure rAjagRhe'bhyupetaM zrIvIranAthaM ma munirvavande / natpAdapamadvayasevayA svaM kRtArthayitvA ca zivaM prapade // 356 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvya dazamaparvaNi celaNAyogyaikaratabhaprAsAdanirmANAna phalApaharaNa-zreNikavidyAgrahaNa-durgandhAkathA-5'kakumArakathAvarNano nAma saptamaH srgH|| Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha aSTamaH sargaH // atha bhavyAnugrahAya grAmAkarapurAdiSu / viharan brAhmaNakuNDagrAme'gAt paramezvaraH // 1 // bahuzAlAbhidhodyAne purAttasmAdbahiHsthite / cakruH samavasaraNaM nivapraM tridazottamAH // 2 // nyaSadatprAGmukhastatra pUrvasiMhAsane prabhuH / gautamAyA yathAsthAnaM surAyAzcAvatasthire // 3 // zrutvA sarvajJamAyAtaM paurA bhUyAMsa AyayuH / devAnandArSabhadattAtreyatustau ca daMpatI // 4 // trizca pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / zraddhAvAnRSabhadatto yathAsthAnamupAvizat // 5 // davAnandA prabhu natyASemadattasya pRSThataH / zuzrUSamANocejJA'sthAvAnandavikacAnanA // 6 // stanAbhyAM sAkSaratstanyaM romAJcazcAbhavattanau / tadA ca devAnandAyAH pazyantyAH paramezvaram // 7 // tathAvidhAM ca tAM prekSya aatsNshyvismyH| svAminaM gautamasvAmI papraccheti kRtAJjaliH // 8 // MORMACROCHAR 1vanA'sthA / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HY-4 YPAPLNAML-AVM utprasnavA nirnimeSadRSTidevavadhUriva / devAnandA tavA''lokAtsUnoriva kathaM prabho // 9 // adhAkhyadbhagavAn vIro girA stanitadhIrayA / devAnAM priya ! bho devAnandAyAH kukSijo'smyaham // 10 // divazcyuto'hamuSitaH kukSAvasyA dvayazItyaham / ajJAtaparamAthApi taneSA vatsalA mayi // 11 // devAnandarSabhadatto mumudAte nizamya tat / sarvA visidhmiye parSattAgazrutapUrviNI // 12 // ka sUnu strijagannAthaH ka cAvAM gRhimAtrako / ityutthAya vavandAte dampatI to puna: prabhum // 13 // pitaro duHpratIkArAvI gdhIbhagavAnapi / tAvRSTizya janAMzcApi vidadha dezanAmiti // 14 // iyaM mAtA piteSo'yaM putra ityAdiko bhaye / jAyate vighaTate ca saMbandhaH prANinAmiha // 15 // indrajAlaprAyametatsamastamapi saMmRtau / na vastuM kSaNamapyatra zradadhIta viviktadhIH // 16 // idaM zarIraM no yAvajjarjarIkurate jarA / na yAvadantakaH prANAnAcchettumupatiSThate // 17 // sukhAdvaitanidhAnasya nirvANasyaikasAdhanIm / tAbar3IkSAmAzrayadhvaM pramAdo'tra na yujyate // 18 devAnandarSabhadattAvatha ntvaivmRctuH| AvAM viraktau saMsAravAsAdasmAdasArataH // 19 / / dehi jaMgamakalpadro ! dIkSA saMsAranAraNIm | tarItuM tArayituM ca ko'parastvahate kSamaH // 20 // astvetaditi nAthena prokto tau dhanyamAninau / IzAnyAM dizi gatvojhAcakratujhSaNAdikam // 21 // paJcamuSTikacotpATaM kRtvA saMvegatastu tau / nAthaM pradakSiNIkRtya vanditvA caivamUcatuH // 22 // // 220 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAbhijanmajarAmRtyubhItau tvAM zaraNaM zritau / svayaM dIkSApradAnena prasIdAnagRhANa nau // 23 // dadau tayoH svayaM dIkSAM samAcAraM zazaMsa ca / AvazyakavidhiM cAkhyaniravadyamanaskayoH // 24 // vasanta santo yatrAharapi tatropakAriNaH / kiM punarbhagavAn vizvakRtajJagrAmaNIH prabhuH // 25 // devAnandAM candanAyai sthavirebhyastvavarSabham / svAmI samarpayAmAsa tau cA'pAtAM paraM vratam // 26 // rataraint at nAnAvidhatapaH parau / avApya kevalajJAnaM mRtvA zivamupeyatuH // 27 // bhagavAn vamAnospi jagadAnandavardhanaH / vijahAra tato dhAtrIM grAmAkarapurAkulAm // 28 // kramAcca kSatriyakuNDagrAmaM svAmI samAyayau / tasthau samavasaraNe vidadhe cAtha dezanAm // 29 // svAminaM samavasRtaM nRpatirnandivardhanaH / RddhyA mahatyA bhaktyA ca tatropeyAya vanditum // 30 // sa triH pradakSiNIkRtya vanditvA ca jagadgurum / upAvizayathAsthAnaM bhaktito racitAJjaliH // 31 // jamAlirnAma jAmeyo jAmAtA ca prabhostadA / priyadarzanayA sArdhaM tatra vanditumAyau // 32 // jamAlirdezanAM zrutvA pitarAvanumAnya ca / kSatriyANAM paJcazatyA sahito vratamAdade // 33 // jamAlibhAryA bhagavaduhitA priyadarzanA / sahitA strIsahasreNa prAbrAjIt svAmino'ntike // 34 // vihartumanyatra tatazca bhagavAnapi / jamAdirapyanucaraH sahitaH kSatriyarSibhiH // 35 // ekAdazAMgImadhyaiSTa jamAliviMharan kramAt / sahaprabrajitAnAM ca tamAcArya vyadhAtprabhuH // 36 // / [ // 226 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carnar... :4Ly caturthaSaSThASTamAdInyatayana tapAMsi saH / candanAmanugacchantI sA cApi priyadarzanA // 7 // nAyaM jamAlinatvoce'nyadA'haM saparicchadaH / vihAreNAniyatena prayAmi tvadanujJayA // 38 // anartha bhAvinaM jJAtvA bhagavAn jJAnacakSuSA / bhUyo bhUyaH pRcchato'pi jamAlanoMttaraM dadau // 39 // aniSiddhamanujJAtaM jamAliriti buddhitaH / vihAM saparIvAraH prabhupAcAdviniryayau // 40 // RmeNa viharana prApa zrAvastI so'nyadA purIm / bahizca samavAsAdudyAne koSTakAbhidhe / 41 // virasaiH zItalai rustuccharasamayAzitaiH / pAnAnnastasya cAnyeAstatra pittajvaro'bhavat / / 42 / / AmonaH so'sahaH sthAtuM paMkAntariya kolakaH / saMstarako meM kriyatAmityuSAcAntiSanmunIn // 43 // ne'pi saMstarakaM kartuM prAramanta maharSayaH / ziSyAH kurvanti gurvAjJAM rAjAjJAmiva sevakAH // 44 // pittana poDito'tyantaM so'pRcchacca punaH punaH / kiM saMstRtaH saMstarako ? na veti brUna sAdhavaH // 42 // saMstarakaH saMstRto'sAvityUcuH sAdhavo'pi hi / utthAya prayayAvAtI jamAlizca tadantikam // 4 // saMstaraM saMstIryamANaM prekSyAkSamavapuSTyA / niSadyotpannamithyAtvaH kruddhaH sAdhUnado'vadat // 45 // bho bhozciraM vaya bhrAntAstattvaM jJAtaM cirAdidam / kriyamANaM na hi kRtaM kRtameya kRtaM khalu / / 48 // saMstaraH saMstIryamANaH saMstIrNa iti varNitaH / yadbhavanirasatyaM tanna vaktuM jAtu yujyate // 49 // utpadyamAnamutpannaM kriyamANaM kRtaM ca yat / brUte'rhastanna ghaTate pratyakSeNa virodhataH // 50 // - 2 -- 22 - Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAparakSaNavyUhayoganiSpadhamAnake / kArye kathaM kRtamiti prArambhe'pi nigamate? // 11 // arthakriyAvidhAlaya yasya tasyeya vastutaH / padArtha prathamakAlotpanne tadapi nAsti hi // 52 // apyArambhe kRtamiti yadi zeSakSaNeSu tat / kRtasya karaNe nUnamanavasthA masajyate // 53 // nayuktisaMgatamidaM kRtameva kRtaM sphuTam / na svajAtasya putrasya nAma kenApi dIyate // 54 / / pratyakSa pratipayadhvaM nidoSa munayastataH / na yuktamiti gRdheta yuktiyuktaM hi gRhyate // 25 // sarvajJa ini vikhyAto nAInmithyA vadediti / naiyaM so'pi vadatyeva skhalanaM mahatAmapi // 56 // evaM vibhASamANaM taM muktamaryAdamutkrudham / jamAlimUcuH sthavirA viparItaM bravISi kim ? // 57 // na jalpatyanyathA'hanno rAgadveSavivarjitAH / na pratyakSaviruddhAdidoSalezo'pi tagirAm // 28 // yadyAya samaye vastu niSpannaM nocyate tadA / samayAvizeSAttasyotpattirna samayAntare // 5 // arthakriyAmAyakatvaM vastuno yacca lakSaNam / tadapyavyabhicAryevAbhidhAjJAnopayogataH // 60 // nathAhi tAdRzaM vastu lokaiH prathamato'pi hi / kiM karoSIti pRSTaH san ghaTAdyabhidhayA vadet // 31 // pUrvakAlakRta yaccAnavasthA karaNasya hi / sAyalIkA'nyAnyakAryAntarasAdhanataH khalu // 12 // chadmasthAnAM tvAdRzAnAM yuktAyuktavivecanam / kathaM bhaveyuktiyuktaM tvadvaco yena gRhyate // 33 // 54.8M. 222 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvajJaH kevalAlokajJAnatrailokyavastukaH / pramANaM bhagavAn vIro yuktyayuktI mudhaiva te // 64 // yavAdImAle ! tvaM skhalanaM mahatAmiti / mattasyeva pramattasyevonmattasyeva te vacaH // 65 // I kriyamANaM kRtamiti sAdhu sarvajJabhASitam / na cettadvacasA rAjyaM saMtyajya prAvrajaH katham ? // 66 // adRSyaM dUSayaMstasya vacanaM kiM na lajjase ? / nimajjasi bhavAmbhodhau kimanena svakarmaNA // 67 // prAyazcittaM gRhANa tvaM zrIvIrasvAmino'ntike / nijaM tapo janma cedaM mA sma naiSIrnirarthakam // 68 // apyekAkSaramAtraM yaH zraddadhAtyarhatAM na hi / prapadyate sa midhyAtvaM tato bhavaparaMparAMm // 39 // bahuvA sthavirairevaM jamAliyodhito'pi hi / na nyavartiSTa kumatAnmaunameva tu zizriye // 70 // kumanapratipannaM taM hitvA ke'pi sadaiva hi / sthavirAH svAminaM jagmuH ke'pi tatrAvatasthire // 71 // mohana strIsulabhena prAkU snehena ca zizriye / jamAlipakSaM saparIvArA'pi priyadarzanA // 72 // kramAjjamAlirullAgha AtmAnamaparAnapi / vyudgrAhayan durmatena tena ca prativAsaram // 73 // hasan jinendravacanaM sarvajJo'hamiti bruvan / sAhaMkAraH pravavRte vihartuM saparicchadaH // 74 // yugmam) so'nyerH puricaMpAyAM pUrNabhadrAbhiSe vane / zrIvIraM samavasRtaM gatvA'vAdInmadoddharaH // 75 // chadmathA asamutpannacalA bhagavaMstava / ziSyA vipannA bhUyAMsastAhagasmi na khalvaham // 76 // 1 yuktAyukta ( ||28 // aSTama sarga: // 224 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaye me samutpanne kevalajJAnadarzane / sarvajJaH sarvadarzI cAha meyAniha kSitau // 77 // athoce gautamastvaM bho ! jamAle ! jJAnavAn yadi / kiM zAzvato'zAzvato vA jIvo lokazca zaMsa tat 78 tasya pratyuttaraM mUDho jamAlirdAtumakSamaH / prasAritamukhastasthau zUnyo vAyasapotavat / / 79 / / adhoce bhagavAn boro jamAle ! viddhi tattvataH / zAzvato'zAzvatazrAyaM loko jIvo'pi lokavat // 80 // araisi aorrUpatvAcchAzvato'zAzvataH punaH / pratikSaNaparidhvaMsi paryAyApekSayA khala // 81 // jIvospi dravyarUpatvApekSatvenaiSa zAzvataH / azAzvato nRdevAdiparyAyAntarasaMbhavAt // 82 // evamAkhyAtyapi nAthe mithyAtvamathitAzayaH / niryayau samavasRterjamAliH saparicchadaH // 83 // tato jamAliH saMghena nihvatvAdvahiSkRtaH / svAminaH kevalotpattestadA'bdAni caturdaza // 84 // svadarzanAbhiprAyaM sa sarvatrApi prarUpayan / svacchandadhArI sarvajJamAnI vyaharatAvanim // 85 // jajJe prasiddhiH sarvatra yajJamAlirjagadguroH / mohAdvipratipannaH san mithyAtvaM pratipannavAn // 86 // fararver so'gAcchrAvastIM nagarIM punH| tasthAvekatra ghoSAne parivAra samAvRtaH // 87 // AryAsahasrasahitA sApyAryA priyadarzanA / tasthau DhaMkakulAlasya zAlAyAmRddhizAlinaH // 88 // paramazrAvako kastA DA kumatasthitAm / bodhayiSyAmyupAyena kenApIti vyacintayat // 89 // sabhANDAnyanyadocinvan buddhipUrvamalakSitam / paTe priyadarzanAyAzcikSepa hutabhukkaNam // 90 // | // 23 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dahyamAnaM paraM prekSya babhASe priyadarzanA / bho DhaMka ! tvatpramAdena pazya dagdhaH paTo mama // 91 // yuvA mA sAdhvi ! mRSA bAdIrmate hi vaH / sakale'pi paTe dagdhe yujyate vaktumIdRzam // 92 // mAno'pi dagvo'yamiti bAk zrImadarhatAm / yujyate pratipattuM tattadvaco'nubhavAdapi // 93 // tacchrutvA sA'pi cotpannazuddhadhIrAditi / ani sAdhyasmi bodhitA // 94 // hI dUSitatkAlaM zrIrasvAmino vacaH / tanmiyAduSkRtaM me'stu tatpramANamataH param / / 95 / / ava DhaMko babhASe tAM sAdhu cetitavatyasi / gacchAdhunApi sarvajJaM prAyazcittaM samAcara // 96 // TaMkenetyudinecchAmo'nuziSTimiti bhASiNI / hitvA jamAliM saparIvArA vIraM jagAma sA // 97 // jamAlivarjamanye'pi DhaMkena pratibodhitAH / sarve'pi munayo jagmuH zrIvIrasvAmino'ntike // 98 // tato jamAlirekAkI kumatena pratArayan / mahIM paryATa bhUyAMsi varSANi vratamAcaran // 99 // ante'rdhamAsAnazanaM kRtvA duSkarma tannijam / anAlocya mRtaH kalpe SaSThe kilbiSiko'bhavat // 100 // mRtaM jamAliM vijJAya vanditvA gautamaH prabhum / papraccha kAM gatiM prApa ? jamAliH sa mahAtapAH // 101 // svAmyAkhyallAntake kalpe'bhavat kilviSikAmaraH / trayodazasamudrAyurjamAliH sa tapodhanaH // 102 // bhUyo'pi gautamo'pRcchattapobhistAdRzairapi / so'bhUt kilviSakaH kasmAccyutvA ca ka sa yAsyati / 103 athAkhyadbhagavAn dharmagurUNAM zIlazAlinAm / upAdhyAyakulagaNasaMghAnAM ca virodhinaH // 104 // T aSTamaH sargaH // 22 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapastadA'pi jAyante jIvAH kilyidhikAdiSu / jamAlirapi doSeNa tena kilbidhiko'bhavat // 105 // ( yugmam) catvA tataH kRtvA ni / acaptavodhirnirvANaM jamAliH samavApsyati // 106 // dharmAcAryaprabhRtInAM tana bhAvyaM virodhinA / evamAkhyAya bhagavAn viharannanyato yayau // 107 // izva sAketapure yakSo nAnA suramiyaH / sa citryate ca pratyabdaM kriyate mahotsavaH // 108 // sa citrakaM citrakaraM citritaH sannihanti ca / acitritaH punamariM vikaroti pure'khile // 109 // tato bhItAcikaH prAvartanta palAyitum / ruddhAzca bhUbhujA sarve svaprajA mAribhIruNA // 110 // teSAmAttapratibhuva likhitvA patrakeSu ca / ghaTe kSiptAni nAmAni yamAkSapaTalopame / / 111 // ApAtamAtreNAkRSTamande'bdaM yasya patrakam / niryayau citrayakSaM sa gatvA tamaciyat // 112 // evaM vrajati kAle ca kauzAmyyA ekadaikakaH / citrakRddArakastatra citrazikSArthamAyayau // 113 // citrakRtsthavirAyAH sa tasthau kasyAzcidokasi / samaM tatsUnunA maizrI jajJe tasya krameNa ca // 114 // tadA ca sthavirAnorniryayau nAmapatrakam / kRtAnnotkSiptapatrAbhaM sthavirA sA ruroda ca // 115 / / kauzAmbIcitrakRnA pRSThA ruditakAraNam / sA cakhyau yakSavRttAntaM svaputrasya ca vArakam // so'pyabhASiSTa mA rodIrmAtastiSThatu te sutaH / citrakRdbhakSakaM yakSaM citrayiSyAmyahaM hi tam // 116 // 117 // #R Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvAca sthavirA'pyevaM vatsa tvamapi me sutaH / so'pyuvAcAmba ! me bhrAtA mayi satyastu susthitaH // 118 // | sa kRtvA samaye SaSTaM snAtvA candanacarcitaH / zucyaMAko'STaguNayA paTyA saMyamitAnanaH // 119 // nUnanaiH kUrcakairagrayairvarNakaistamadhinayat / citrakRhArako yakSa natvA caivamavocata / / 120 // surapriya surazreSTha nimAtu citrakarma te / ko'lamatyantaniSNo'pi mugdhaH ko'haM varAkakaH // 121 // nathApi hi yathAzikSaM yakSarAja ! mayA kRtam | yuktAyuktaM tatkSamasva nigrahAnugrahakSama ! // 122 // evaM tasya girA tuSTo yakSo vinayasArayA / Uce varaM vRNISveti vane citrakRdayadaH // 123 // tvaM deva ! yadi tuSTo'si varAkasya mamAdhunA / varastadayamevAstu mAryoM nAtaH paraM janaH / / 124 // yakSo'pyUce siddhametadyattvaM naiva vinaashitH| anyathAcasva bho bhadra ! svArthasiddhinibandhanam // 125 // citrakRtpunarUce'tha mArizcaMdrakSitA tvayA / saMjAtaH kRtakRtyo'haM svAminetAyatApi hi // 126 // vismito'dhAyadadyakSaH parArthavarayAcayA / bhUyo'pi tava tuSTo'smi ghRNu svArthakRte varam // 127 // uvAca citrakRdapi tuSTo'si yadi deya ! me / yasya dvipadasya catuHpadasyAnyasya vApi ca // 128 // pazyAmyekAMzamapi hi tadaMzasyAnusArataH / yathAvasthitatadrUpAlekhane zaktirastu me // 129 // (yugmam) evamastviti yakSeNoditaH pauraizca pUjitaH / yayau purI sa kauzAmbIM zatAnIkanRpAzritAm // 130 / / GROADCARRIOCLERKARMA 1'rajveTa! Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrAnyadA zatAnIkA sabhAstho garvitaH zriyA / Uce dUtaM nAsti kiM me yadasti parabhUbhujAm // 131 / / tava citrasamA nAstItyUce dUtena bhuuptiH| sa cA'dizacitrakarAn sabhAcitraNahatave // 132 // ciprakRdbhiH sabhAbhUmirvibhajya jagRhe ca saa| antaHpurAsannadezastasya citrakRtastvabhUt / / 133 // citraM tatra ca kurvANo jAlakasyAntareNa sH| pAdAMguSThaM mRgAvatyA devyAH sormikamaikSata // 134 // iyaM mRgAvatI devItyanumAnAt sa cinakRt / AlikhattAM tathArUpAM yakSarAjaprasAdataH // 135 // unmIlyamAne netre tRrumUle kUrcikAmukhAt / nipapAta maSIyinduH so'paninye ca taM drutam // 136 // bhUyo'patanmaSIvindurbhUyaH so'pi mamArja tam / bhUyazca patitaM prekSya sa citrakRdacintayat // 137 / / nUnaM lAJchanametasyAH pradeze hyatra vidyate / bhavitavyaM tato'nena nApaneSyAmyataH param // 138 // evaM samApine citre tatrAgAdIkSituM nRpaH / pazyan krameNa tadrUpaM mRgAvatyAH dadarza ca // 139 // / Urau prekSya ca taM vindu kruddho rAjA vyacintayat / vidhvastA nUnametena pApena mama patnyasau // 14 // anyathA vastramadhyasthaM maSagrandhi mRgIdRzaH / mRgAvatyA vijAnIyAt kathameSa durAzayaH / / 141 // iti kopena taM doSamudIrya nRpatiH svayam / ArakSakANAM taM sadyo nigrahAya samArpayat // 142 / / nRpaM citrakRto'thocurasAvakAzadarzanAt / likhatyakhilamAlekhyaM yakSadattavaraujasA // 143 // ityukte tatparIkSArthaM zmAbhujA kSudracetasA / varacitrakRtastasya darzitaM kubjikAmukham // 144 // // 229 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ farai tAM yathArUpAM so'tha citrakaro'likhat / tathApyamarSAdrAjA tatsavaMzakamakartayat // 145 // citrakRt so'pi taM yakSaM gatvA'zrayadupoSitaH / so'pyUce vAmahastena tadvazcitraM kariSyasi // 146 // evaM varazcitrakaro'marSAdacintayat / ahaM nirAgAstenemAM kiM rAjJA prApito dazAm // 147 // tasya pratikariSye'hamupAyenApi kenacit / kurvanti vikramAsAdhyaM sAdhyaM buddhadhaiva zrIdhanAH // 148 // evaM vimRzya phalake kalpitAkalpabhUSaNAm / vizvaikabhUSaNaM devIM sa lilekha mRgAvatIm // 149 // strIlolasya pracaNDasya caNDapradyota bhUpateH / gatvA mRgAvatIrUpaM sa manojJamadarzayat // 150 // tatprekSya caNDaprostamUce citrakavara ! | vijJAnakauzalaM manye tavedaM na tu vedhasaH // 151 // dRSTapUrvasmin zrutapUrvaM na vA divi / kethaM rUpamalekhIdaM praticchandaM vinA tvayA / / 152 / / AkhyAhi satyataH keyaM yena gRhNAmyasumaham / asthAne kavidastyeSA mayyevaucityamazcati // 153 // pUrNo manoratho messAviti hRSTo'tha citrakRt / zazaMsa puri kauzAstryAM zatAnIko'sti bhUpatiH // 154 // nAnAmRgAvatI pUrNamRgAMkAsyA mRgekSaNA / eSA'gramahiSI tasya mRgArAtisamaujasaH // 155 // lekhituM tAM yathAvasthAM vizvakarmA'pi na kSamaH / mayA tu kiMcillikhitA dUre sA vacasAmapi // 156 // 1 rUpaM // 15 aSTamaH svargaH | // 230 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAM.MMYAMKV. LYAVATMAV--- uvAca caNDaprayotaH zatAnIkasya pazyataH / mRgasyeva mRgI siMho grahISyAmi bhRgAvatIm // 157 // rAjanItistathA'pyastu yAtu dRtastadarthane / anarthaH prathamaM tasya mA bhUdAdezakAriNaH // 158 // iti preSIdvanajaMghaM so'nuziSya tadantike / gatvA so'pi zatAnIkaM itarADevamabravIt // 159 // zatAnIkAdizati tvAM caNDapradyotabhUtiH / devI mRgAvatI labdhA tvayA devAdiyaM khalu // 160 // strIratnamIdRzaM yogya bhAmeva tvaM hi kIdRzaH / tacchI preSayAsmabhyaM rAjyaM prANAzca cetpriyAH // 161 // zatAnIko'pyathovAca kopAdre tapAMzana ! / anAcAraM vadannevaM dUnatvAnnAya hanyase // 162 // IdRgmayyapyanAyatte yasyecchA tasya paapmnH| svAdhInAyAMka AcAra: prajAyAM hanta vartate // 163 // zatAnIkanapeNaivaM dUto nirbhartma nirbhayam / nirvAsito'gAdavantyAM pradyotasya zazaMsa ca // 164 // kruddho'ya caNDapradyotaH sainyairAcchAdayan dizaH / cacAla pratikauzAmbi nirmaryAda ivArNavaH / / 165 // zrutvA pradyotamAyAntaM garutmantamivoragaH / jAtAtisAraH prakSobhAcchatAnIko vyapadyata // 166 // devI mRgAvatI dadhyo patistAvadvayapAdi me / yAlaH svalpabalaH sUnurasAvudayano'pi ca // 167 // balIyaso'nusaraNaM nItiH strIlampaTe tviha / sA me kulaphalaMkAya tasmAcchanneha yujyate // 168 // vAdhikairanukUlaistadetamatra sthatA'pyaham / pralobhya kAlaM neSyAmi samayaprAptikAMkSayA / / 169 // 1 mRgI C... || 1231 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH YLLPALNYLIVANA vimRzyaivamanuziSya dRtaH prasthApitastayA / skandhAvArasthitaM gatvA caNDapradyotamabravIt // 170 // brUte mRgAvatIti tvAM zatAnIke divaM gate / tvameva zaraNaM kiM tu putro'prAptaghalo mama // 171 // mayA'yaM muktaH pratyantabhUpairabhibhaviSyate / bhRzaM pitRvipattyutyaiH zokAvegairivolbaNaiH // 172 // pradyotastadgirA hRSTo'bhASiSTa nanu tatsunAm / parAbhavitumIzaH syAt ko nAma mayi goptari // 173 // dUto'vadat punardeva ! devyaitadapi bhASitam / pradyote svAmini sutaM na jetuM kazcidIzvaraH / / 174 / / devapAdAH paraM dUre samIpe sImabhUbhujaH / tadoSathyo himagirAbahirucchIrSake punaH // 175 // tvaM nirvighnaM mayA yogaM yadIcchasi kuruSva tt| ujjayinyA iSTakAbhiH kauzAmbyAM varamutkaTam // 176 / / pradyotastatprape de'tha mAgeM zreNitayA nijAna / caturdazApi nRpatInamucat saparicchadAn // 177 // pusparamparayA'vantyAH samAnIya sa iSTakAH / kauzAmbyA vapramakaroliSThamacirAdapi // 178 // bhUyo mRgAvatI dUtamukhenoce purImimAm / dhanadhAnyendhanAvIstvaM prayota nRpa ! pUraya // 179 // sarvamAzu tathA cakre cnnddprdyotbhuuptiH| kiM kiM karoti na pumaanaashaapaashvshiikRtH|| 18 // purI rodhakSamA jJAtyA dhImatyatha mRgAvatI / tasthau pidhAya dvArANi vane cAropayadbhUTAn // 181 / / caNDapradyotarAjo'pi tasthau ruddhvA'bhitaH purIm / mAlambabhraSTakapivat paraM vailakSamudn // 182 // 1 mayA sa . // 2 prati C. L. // 3 demA !... || --- -- Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyeyurupadvairAgyA dadhyAcevaM mRgAvatI / yatheti bhagavAn vIraH pratrajAmi tadA yaham // 183 // imaM ca tasyAH saMkalpaM vijJAya paramezvaraH / surAsuraparIvAro'cirAdeva samApayau // 184 // samavataM zrutvA'rhantaM mRgAvatI / dvArANyuddhAya nirbhIkA mahARddhyA samAyayau // 185 // sA vanditvA jagannArthaM yathAsthAnamavAsthita / pradyoto'pyetya vanditvA tyaktavairamupAvizat // 986 // AyojanavisarpiNyA sarva bhASAnuyAtayA / girA zrISIranAtho'tha vidadhe dharmadezanAm // 187 // sarvajJo'sAviti janAcchutvako dhanvabhRtpumAn / saMzayaM manasA'pRcchaddUrastho jagadgurum // 188 // taM babhASe jagannAtha vacasA pRccha saMzayam / anye'pi pratibudhyante bhavyasvA amI yathA // 189 // ityukte'pi pAnino vyaktaM vaktumanIzvaraH / sa UMce bhagavan yA sA sA seti pramitAkSaram // 190 // evametaditi svAmI protre mukulitAkSaram / pamaccha gautamaH svAmin ! yA sA sA seti kiM vacaH // 191 // adhAcacakSe bhagavAnihaiva bharate puri| campAyAM svarNakAro'bhUdekaH strIlampaTaH purA // 112 // yAM yAM rUpavatI kanyAmapazyadvicaran bhuvi / paJcasvarNazatIM dattvA tAM tAM pariNinAya saH // 193 // paNaiSIt kramAdevaM strINAM paMcazatAni saH / sarvAMgINAbharaNAni tAsAM pratyekamapyadAt // 194 // vArako'bhUdA yasyAH sarvAlaMkArabhUttadA / snAnAMgarAgaliptAMgI tena rantuM sasaja sA // 195 // CLM. 11 // 233 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH Tw.. anyadA'sthurupazAntavezAH sarvAzca tstriyH| anyathA'zikSayattAH sa tarjanAtADanAdibhiH // 196 // atIyolunayA tAsAM rakSaNArtha samudyataH / na jAtu sa gRhadvAraM sauvidalla ivAmucat // 197 // bhojanaM svajanebhyo'pi na so'datta nije gRhe / nAmukta svayamapyanyagRhe tAsAmavizvaman // 198 // anyadA priyamitreNAnicchannapi vAhana ! lijigaha movidaM yA hi lakSaNam // 119 // tadA ca dadhyustatpatnyo ghigRddhiM dhik ca yauvanam / ghigjIvitaM ghatiSThAmo yadguptAviva yantritAH 200 yamadUta iva dvAraM pApaH patirayaM hi naH / na jAtu muMcati cirAdadya sAdhvanyato yayau // 201 // tiSThAmaH svecchayA tAvat kSaNamadyati buddhitaH / snAtvAMgarAgamAkalpaM varamAlyAdi cAdadhuH // 20 // yAvaddarpaNamAdAya svaM pazyantyo'vatasthire / tAstAvadAyayau svarNakAro dRSTvA ca so'kupat / / 203 // tatraikA mahilAM pApaH sa tathA'tADayad bhRzam | yathA vyapAdi sA dantipAdAkrAnteSa padminI // 204 / / mantrayAzcakrire'thAnyA haniSyatyeSa no'pi hi / saMbhUya hanmastadamuM rakSitanAmunA hi kim ? // 20 // evaM vicintya tAstasmai cANIva prcikssipH| zatAni paMcaikonAni darpaNAnAmazaMkitAH // 206 // vipade so'pi tatkAla sAnutApAzca tAH striyH| citAvajjvAlayitvauko vyapadhanta kSaNAdapi // 207 // sAnutApatayA tAzcAkAmanirjarayA mRtAH / zatAni paMcaikonAni manuSyatvena jajJire // 208 / / devaduryogatazcauryajIvino militAH kramAt / ekatra durga tiSThantazcaurya saMbhUya kurvate / / 209 // -RSAXCASIRAXARKARICA // 234 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so'pyutpede svarNakArastiryakSu prAgmRtA tu sA / tatpatnyutpadya tiryakSu putro viprakule'bhavat // 21 // paMcAbdake tatra jAte niryaktvAt svarNakRt sa tu / tatkule bhaginItvena tasyaiva samajAyata // 21 // tasyAzca pAlakazcakre pitRbhyAM sa tu dArakaH / atiduSTatayA'rodIt pAlyamAnA'pi tena sA / / 212 // udarasparzanaM tasyAH kurvatA tena cAnyadA / guo kathamapi spRSTA sA nyavartiSTa rodanAt // 213 // nadrodanapratIkAraM taM jJAtvA sa tu dArakaH / tasyA rudalyAstatsthAnasparza cakra tathaiva hi // 214 // tathA kurvan pitRbhyAM so'nyadA jJAto nihatya ca / nirvAsito nijagRhAdyayau ca girigahare // 215 // zatAni paMcaikonAni dasyavo yatra te'vasan / tAM pallIM so'gamattaizca cauraiH saMyuyujetarAm // 216 // tasvasA'nAptatAruNyA'pyabhavat kuladaiva sA / svecchayA paryaTantI ca grAme kApyanyadA yayau // 217 // nestaskaraH sa tu grAmastadaivAgatya luNTitaH / gRhotA dArikA sA tu bhArthIcakre'khilairapi // 218 // ne'nyadA'cintayaMzcaurA yadekeyaM varAkikA / sarveSAM sevayA'smAkaM mariSyatyacirAdapi // 219 // te vimRzyecamAninyuraparAmapi yoSitam / Iya'yA pUrvabhAryA sA tacchidrANi sma mArgati // 220 // caurAcauryAya cAnyeAryayuH sApyApya tacchalam / upakUpaM sapatnI tAM ninye vyAjena kenacit // 221 // Uce ca bhadre ! kUpAntaH kimapyastIha pazya tat / sApyajudraSTumArebhe madhye kSiptA tatastayA // 222 // AgatA dasyavaste ca tAM papracchuH ka sA nanu / sA'cat kimahaM vedmi svapriyAM kiM na rakSaya? // 223 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sage: .f45MRKNOMMA-NAMAN taiAtamanayA yatsA varAkI mAriteya'yA / duHzIlA matsvasaiSA kiM vimamarzeti sa dvijaH / / 224 // sarvajJo'trAgato'stIti zrutvA lokAdihAgataH / prAgeSa manasA'pRcchat svamRduHzIlalajayA // 225 // mayoktaM pRccha vAceti yA sA sA seti pRSTavAn / asmAbhizcaivamityuktvA tAM jAmi jJApito hAsau 223|| evaM ca rAgadveSAdyairmuDhAtmAno bhava bhave / bhrAmyanti bhavino nAnAduHkhabhAjanatAM gatAH / / 227 // evamAkarNya ma pumAna paraM saMvegamAgataH / svAmipArzve pravabaje tAM pallI punarapyagAt // 228 // prabodhitA caurapuMsA tena pravrajitena ca / ekonA sA paMcazatI caurANAmagrahIdvatam // 229 // utthAya svAmina natvA jagAdAya mRgAvatI / caNDapradyotamApRcchya pravrajiSyAmyahaM prabho! // 230 // sA'tha pradyotamapyUce yadi tvamanumanyase / pravrajAmi bhavodvignA tadA putrastu te'rpitaH // 231 // svAmimabhAvAnirvANavairaH pradyotabhUpatiH / tAmanujJAya kauzAmbyAM cakArodayanaM nRpam // 232 // sahAgRhanmRgAvatyA pravrajyAM svAmisannidhau / aSTAvaMgAravatyAdyAH pradyotanRpateH priyAH / / 233 // mRgAvatyAdyAH prabhuNA'pyanuziSya samarpitAH / candanAyAstadupAstyA sAmAcArI ca jajJire // 234 // itazcAsti nirupama prmaabhirvibhuutibhiH| nAmnA vANijakagrAma iti khyAta mahApuram // 235 // tatra prajAnAM vidhivatpiteva pripaalkH| jitazatruriti khyAto babhUva pRthivIpatiH // 236 // AsId gRhapatistatra nayanAnandadarzanaH / Anando nAma medinyAmAyAta iva candramAH // 237 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madharmacAriNI tasya rUpalAvaNyahAriNI / babhUva zivanandeti zazAMkasyeva rohiNI // 238 // nidhI vRddhI vyavahAre catasro'sya pRthak pRthak / hiraNyakoTayo'bhUvaMzcatvArazca vajA gavAm // 239 // tatpurAduttaramAcyAM kollAkAkhyopapattane / AnandasyAtirahayo bandhusaMthandhino'bhavan // 240 // tadA ca pRthvIM viharaJjinaH siddhArthanandanaH / tatpuropavane detipalAze samavAsarat // 241 // jitazatrurmahInAthastrijagannAthamAgatam / zrutvA sasaMbhramo'gacchadvandituM saparicchadaH // 242 // Anando'pi yayau paddhayAM pAdamUle jagatpateH / karNapIyUSagaNDaSakalpAM zrutvA ca dezanAm // 243 // athAnandaH praNamyAMho trijagatsvAminaH purH| jagrAha dvAdazavidha gRhidharma mahAmanAH // 244 // zivanandAmantareNa strIH sa tatyAja hema tu / catasrazcatasraH svarNakoTIrnidhyAdigA vinA // 245 // pratyAcakhyo bajAneSa Rte ca caturo prajAn / kSetratyAgaM ca vidadhe halapaMcazatIM vinA // 246 // zakaTAn varjayAmAsa paMca pNcshtaanyte| digyAnAvyApUtAnAM ca vahAM cAnasAM sa tu // 247 // digyAtrikANi catvAri sa sAMvAhamikAni ca / vihAya vahanAnyanyavAhanAni vyavarjayat // 248 // aparaM gandhakASAyyAH sa tatyAjAMgapuMsanam / dantadhAvanamAz2yA madhuyaSTene jahau // 249 // varjayAmAsa ca kSIrAmalakAdaparaM phalam / abhyaMgaM ca vinA taile sahasrazatapAkime // 250 / / ke dUta / sti' 1 // // 23 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH HMMMMY anyatsurabhigandhADhyAdudvartanakamatyajat / aSTabhya auSTrikapa yaskuMbhebhyo'nyacca majjanam // 21 // aparaM kSaumayugalAdvAsaH sarvamavarjayat / zrIkhaMDAgarughusRNAnyapAsyAnyadvilepanam 22 / / Rne ca mAlatImAlyAt padmAna kusumaM jahau / karNikAnAmamudrAbhyAmanyacAzeSabhUSaNam / / 203 // turuSkAgarudhUpebhya Rsa dhUpavidhi aho / dhRtarAkhAbAdaparaM bhakSyamatyajat // 254 // kASTapeyAM vinA peyAM kalamAdanyadodanam / mASamudgakalAyebhya Rte sUpamapAkarot // 20 // ghRtaM ca varjayAmAsa vinA zAradagoghRtAt / zAkaM svastikamaMDUkI polakyAM ca vinA jahA~ / / 256 / / Rte lahAmladAlyamlAttemanaM khAmbuno'mvu ca / paMcasugandhitAMbUlAnmukhavAsaM ca so'mucat // 27 // AnandaH zivanandAyA upetyAdha sasaMmadaH / azeSaM kathayAmAsa gRhidharma pratizrutam // 258 // zivAya zivanandApi yAnamAruhya tatkSaNam / bhagavatpAdamUle'gAda gRhidharmArthinI tataH / / 220 / natra praNamya caraNI jagattrayaguroH puraH / prapade zivanandApi gRhidharma samAhitA // 260 // adhiruhya tato yAnaM vimAnamiva bhAsuram / bhagavadvAkasudhApAnamuditA sA gRhaM yayau // 261 // atha praNamya sarvajJamiti papraccha gautamaH / mahAtmA'yaM kimAnando yatidharma grahISyati ? // 222 // trikAladarzI bhagavAn kathayAmAsivAniti | zrAkkalamAnandaH suciraM pAlayiSyati // 263 / / 1 vAlukyAM M. // 6 // 238 FCA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YLNMAMTALAYYYY tataH saudharmakalpe'sau vimAne cAruNaprabhe / bhaviSyatyamaravarazcatuHpalyopamasthitiH // 264 // itazca jAlavIhaMsazreNibhiriva cArubhiH / caityadhvajai rAjamAnA campetyasti mahApurI // 265 // bhogibhogAyatabhujastaMbhaH kulagRhaM zriyaH / jitazatruriti nAnA tasyAmAsInmahIpatiH // 266 / / abhUd gRhapatistasyAM kAmadevAbhidhaH sudhIH / Azrayo'nekalokAnAM mahAtaruriSAdhvani // 267 // lakSmoriva sthirIbhUtA rUpalAvaNyazAlinI / abhUgadrAkRtirbhadrA nAma tasya sarmiNI // 268 // nidhau SaT svarNakovyaH SaD vRtau gaD pAragAH jA rahaT larUpa dazagosahasramitayo'bhavan // 26 // tadA ca viharannuvI tamrovAmukhamaMDane / pUrNabhadrAbhidhodyAne zrIvIraH samavAsarat // 27 // kAmadevo'tha pAdAbhyAM bhagavantamupAgamat / zuzrAva ca zrotrasudhAM svAmino dharmadezanAm // 271 // kAmadevastato devanarAsuraguroH purH| prapede dvAdazavidhaM gRhidharma vizuddhadhIH / / 272 / / pratyAkhyat sa vinA bhadrA strIjAna SadbrajI cinA / nidhau vRddhau vyavahAre SaT SaT koTIvinA vasu 273 | zeSaM ca vastuniyamamAnanda iva so'grahIt / tataH prabhuM namaskRtya yayau nijaniketanam // 274 / / svayamAtte zrAvakatve tenA''khyAte ca tatpriyA / bhadrA'pyupetya jagrAha svAmyagne zrAvakavatam // 275 / / itazca kAzirnAmnA'nugaMgamasti purI varA / vicitraracanAramyA tilakadhIriyAvaneH // 276 // 1 puNyabha" C.| K // 239 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KA+5 aSTama: *sargaH 4C0- 44.MAMAMA sutrAmevAmarAvatyAmavisUtritavikramaH / jitazatrurabhUttatra dharitrIdhavapuMgavaH // 27 // AsId gRhapatistasyAM mnebhyculniipitaa| prApto manuSyadharmedha manuSyatvaM kuto'pi hi // 278 // jagadAnandinastasyAnurUpA rUpazAlinI / zyAmA nAmAbhavadbhAryA zyAmeva tuhinAteH // 279 // aSTau nidhAne'STau vRddhAvaSTau ca vyavahAragAH / iti tasyAbhavana henazraturvizatikoTayaH // 280 // ekaikazo gosahasrardazabhiH pramitAni tu / tasyA''san gokulAnyaSTau kulavezmAni saMpadAm / / 281 // tasyA puryAmathAnyegurudyAne koSThakAbhidhe / bhagavAna samavasto viharaMzcaramo jinaH // 282 // tato bhagavataH pAdavandanAya surAsurAH / sendrAH samAyayustana jitazatruzca bhUpatiH // 283 // padbhyAM cacAla culanIpitA'pyucitabhUSaNaH / vandituM nanditamanAH zrIvIraM trijagatpatim // 284 // 'bhagavantaM tato natvopavizya culanIpitA / zuzrAva parayA bhaktyA mAJjalirdharmadezanAm // 285 // athotthitAyAM sadasi praNamya caraNau prabhoH / iti vijJapayAmAsa vinItaiculanI pitA // 286 // svAminnasmAdRzAM bodhahetorviharase mahIm / jagadbodhaM vinA nAnyo tyarthazcaMkramaNe ravaH // 287 / / sarvo'pi yAcyate gatvA sa datte yadi vA na vA / AgatyA'yAcito dharma datse hetuH kRpA'tra te // 288 // jAnAmi yatidharmaM cedgRhNAmi svAmino'ntike / yogyatA paramiyatI mandabhAgyasya nAsti me // 28 // yAce zrAvakadharma tu svAmin ! dehi prasIda me| Aratte'bdhAvapyuvako bharaNaM nijameva hi // 290 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAsukhaM gRhANeti svAminA'numatastataH / pratipede zrAvakAI dharma dvAdazadhA'pi saH // 291 // aSTASTakoTyabhyadhika svarNa nidhyAdiSu triSu / brajebhyo'nyAnadhASTabhyaH pratyAcakhyo bajAnapi // 292 // niyamaM cAnyavastUnAM kAmadeva iyAdade / zyAmA tatpatnyapi svAmisamIpe zrAvakavatam // 293 // tadA ca gautamo natvA papraccheti jagatpatim / mahAvratadharaH kiM syAnna bAdhyaM culanIpitA ? // 294 // athoca svAminA naiSa yatidharma prapatsyate / gRhidharmarataH kiM tu mRtvA saudharmameSyati // 215 // aruNAbhe vimAne ca ctuHplyopmsthitiH| tatazcyutvA videheSUtpadya nirvANameSyati // 296 / / tatraivA''sIt surAdevo gRhI dhanyA ca tatpriyA / AsIttasya hiraNyAdi puSkalaM kAmadevavat // 297 // sa kAmadevavadgatvA svAmyagre zrAvakavatam / niyamAMzcAgrahIt sArdhaM dhanyayA dharmadhanyayA // 298 // tatazca viharana svAmI purImAlabhikAM yayau / tatra zaMkhavanodyAne bhagavAn samavAsarat // 299 // puryA natrAbhavaccullazatiko nAmato gRhI / kAmadevasamastvRddhyA bahaleti ca tatmiyA // 300 // sa kAmadevavadgatvA zrIvIracaraNAntike / samaM bahalayA dharma prapede niyamAnapi // 301 // tatazca kAmpilyapure jagAma viharana prabhuH / sahasrAmravaNanAmanyudyAne samavAsarat // 302 / / tatrAsItkAmadevardvirgRhasthaH kuMDakoliphaH / nAmnA puSpeti tadbhAryA zIlAlaMkArazAlinI // 303 / / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadeva iva svAmipAdAgre zrAvakavatam / so'grahIniyamAMzcApi puSpayA bhAryayA saha // 304 // itazca polAzapure gozAlopAsako'vasat / zabdAlaputraH kulAlo'gnimitrA tasya ca priyA // 30 // hiraNyakoTistasyaikA nidhAne'nyA tu vRddhigA / tRtIyA vyavahAre'bhUd vraja ekaca go'yutam // 306 // yahizca polAMzapurAt kumbhakArasya tasya tu / kumbhakArApaNazatAnyAsan paMca sadApi ca // 307 // tamazokavane'vocatridazaH ko'pi yatprage / sarvajJo'hanmahAvratmA trailokyAya' ihaiSyati // 308 / / sevevAstaM ca phalakapIThasrastarakAdinA / gavaM dvistrirgaditvA taM tridazaH sa tirodadhe // 309 // AjIvabhakto dadhyau sa nUnaM dharmaguruH sa me / sarvajJaH khala gozAlaH prAtaratra sameSyati // 310 // vicintyaivaM sthita tasmin prAtastatra samAgataH / zrIvIraH samavAmArSIt sapTasAmracaNe dhana // 311 / / kumbhakAraH so'pi gatvA bhagavantamavandata / kRtvA ca dezanAM svAmI ne kulAlamabhASata // 312 // zabdAlaputra ! bho yastvAmazokavanagaM suraH / ko'pyUce yatprage brahmA sarvajJo'hanihaSyati // 13 // upAsyaH sa tvayA pIThaphalakAdisamarpaNAt / tvayA'pi tadrAi'cinti yadgozAlA sameSyati // 314 // iti svAmivacaH zrutvA so'cintayadaho ayam / sarvajJo'rhanmahAvIro mahAbrAhmaNa AgataH // 315 // tannamaskaraNIyo'yamupAsyaH sarvadhA'pi hi / ityutthAya prabhuM natvA sa prAJjalirado'vadat // 316 / / 1-2- 'lAsapu . // CARRAGACASSAGAR Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahirasmAtpurAt kumbhakArApaNazatAni me / paMca santi teSu pIThAdyAdAyA'nugRhANa mAm // 317 // tadvayaH pratyapAdazastaM ca gozAlazikSayA / upAttAnniyanivAdAmukti mevinyavartayat // 328 // T niyanivAsa pramANIkRtya pauruSam / Ananda iva zizrAya svAmyagre zravakavratam // 319 / / paraM vizeSa niyame nidhivRddhiniyogagAH / tisrastasya svarNakoTyo vajastveko gavAmiti // 320 // agnimitrA ca tatpatnI tenaiva pratibodhitA / Agatya svAminaH pArzve zizriye zravakam // 329 // vihartumanyato'cAlIttatazca bhagavAnapi / gozAlako'pi zrapIjjana zrutyedamuccakaiH // 322 // AjIvakAnAM samayaM hitvA zabdAlaputrakaH / nirbaMdhAnAM zramaNAnAM zAsanaM pratipannavAn || 323 / / tatazcAcintayattatra gatvA zabdAlaputrakam / AjIvakAnAM samaye sthApayAmyadya pUrvavat // 324 // ityAgAttatra gozAlastadveimA''jIvakairvRtaH / taM ca zabdAlaputro na hazA'pi samabhAvayat // 325 // zabdAputraM gozAlaH sve saMsthApayituM mate / zravakatvAJcalayituM cAMDazakto niryayau punaH || 326 || adhirAjagRhaM varaye guNazilAhvaye / gatvA'tha samavAsArSIt surAsuraniSevitaH // 327 // culanIpitRtulyarddhirmahAzanakanAmakaH / gRhyabhUttasya patnyazca revatyAyAstrayodaza // 328 // hiraNyakoDhyo revatyA aSTAvaSTa vrajAH punaH / ekA koTI brajacaiko'nyAsAM pratyekamapyabhUt // 329 // 2415 37. 11 // 243 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH ww20-2017-1-44 culanIpitRvatso'pi svAmyagre zrAvakavatam / niyamAMzcAgrahItpatnIstA vinA tvamucat striyaH // 330 // zrAvastyAmanyadA puryA bhagavAn viharan yayau / tatra koSTakasaMjJe copavane samavAsarat // 331 // tatra cAnandatulyarddhivAsInandinIpitA / azvinIva zazAMkasya tasya cAzcinyabhUpriyA / / 332 / / Akarya zrImahAvIravadanAddharmadezanAm / zrAvakatvaM niyamAMzca so'pyAnanda ivA'grahIt / / 336 // tatraivAnandatulyardiyAsIllAntikApitA / tatpanI phalgunInAmA phalgu valgu prajaspinI // 334 // zrIvIrasyAmipAdAnte samAkarNitadezanaH / zrAvaka niyamAM somAyA imADo 23 // surairapyaparikSobhyAH zrAvakatvAdbhiristhirAH / dazaivaM zrAvakavarAH zrIvIrasvAmino'bhavan // 336 // evaM ca bodhayana bhavyAnambhojAnIva bhaaskrH| bhUyo jagAma kauzAmbI nagarI paramezvaraH // 337 // prabhozvaramapauruSyAM vandanAyendubhArakarau / svAbhAvikavimAnasthau tasyAM yugapadeyatuH // 338 // nayorvimAnatejobhinabhasyudyotite sati | lokastathaiva tatrA'sthAt kautukavyagramAnasaH // 339 // vijJAyotthAnasamayaM candanA tu pravartinI / vIraM praNamya vasati svAM yayau saparicchadA // 340 // mRgAvatI tu tatrasthamArtaNDodyatatejasA / nAjJAsIdvAtrimAyAtAM tatraivA''sthAdinabhramAt // 341 // candrArkayorgatavatotviA rAtriM mRgAvatI / pratizrayamupeyAya cakitA kAlalaMghanAt // 342 // tAmUce candanA sAdhvi ! kulInAyAstavedRzam / kiM yujyate ? yannizAyAM pahirekAkinI sthitA / / 343 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityukte candanAM tasyA kSamayantyA muhurmuhuH / ghAtikSayAnmRgAvatyA upapadyata kevalam || 344 // nidrAntyAzca pravartinyA bhutro yAhumuda kSipat / tatpArzve yAntamuragaM dRSTvA kevalazaktitaH // 345 // prabuddhayA candanayA pRSThA kiM mAturutaH 1 / mahAdihi pAnItiza ca mRgAvatI // 346 // bhUyo'pi candanAvatsuzrI meve tamasyapi / mRgAyati / kathaM dRSTastvayA'rirvismayo mama // 345 // mRgAvatI bhagavatItyAcacakSe pravartini ! utpannakevalajJAnacakSuSA jJAtavatyaham // 348 // kevalyAzAtanIM dhiGmAmityazrAntaM svagarhayA / utpede kevalajJAnaM candanAyA api kSaNAt // 349 // itazca gautamo'pRcchannAtha ! bhAvAH svabhAvataH / kiM yAntyanyatvamarkenduvimAne yadihetuH // 350 // svAmyAkhyat syurdazAzcaryANyupasargA pradarhatAm / garbhApahAracandrArkavimAnAvatarastathA // 351 // camarotpAtaH pariSadabhavyA'STottaraM zatam / siddhA aparakaMkAyAM kRSNasya gamanaM tathA // 352 // asaMpatAca strItIrthaM harivaMzakulodbhavaH / tato'sau saMgato'rkenduvimAnAvataraH khalu // 353 // I (tribhirvizeSakam ) ityAkhyAya tato nAthaH zrAvastIM viharan yayau / tasyAM ca samavAsASadudhAne koSTakAbhiye // 354 // tasyAM prAgAgatastejolezyA hatavirodhikaH / aSTAMganimittajJAnajJAtalo kamanogataH // 356 // ajino'pi janazabdamAtmanA saMprakAzayan / hAlAhalAkuMbhakAryA gozAlo'vasadApaNe 356 ( yugmam ) *%** // 245 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasya cArhanniti khyAtiM loka AkarNya mugdhadhIH / upatyopetya vidadhe nirantaramupAsanam // 357 // itazca samaye prApte gautamaH svAmyanujJayA / prAvizat puri bhikSArthaM cikIrSuH paSThapAraNam || 358 / / gozAlAsti sarvajJo'rhanityAkarNya tatra ca / gautamaH saviSAdo'gAdAttabhikSo'ntike prabhoH // 359 // yathAvat pAraNaM kRtvA gautamaH samaye prabhum / pazyatAM pauralokAnAmapRcchat svacchadhIriti // 360 // svAminnametasyAM vyAharantyakhilA janAH / sarvajJa iti gozAlaM kimetad ghaTate na vA ? // 361 / / athAkhyadbhagavAneSa sUnurmakhasya maMkhaleH / ajino'pi jinaMmanyo gozAlaH kapaTAlayaH || 362 // ata dIkSitazcArya zikSAM ca grAhito mayA / mithyAtvaM pratipanno me sarvajJo naiSa gautama ! // 363 // tattu svAbhivacaH zrutvA paurAH puryAmitastataH / evaM babhASire'nyo'nyaM catvareSu triSu ca // 364 // he ho arhanihAyAno vIrasvAmI vadatyadaH / gozAlo maMkhalisuto mithyA sarvajJamAnyasau // 365 / / janazrutvA tataH zrutvA gozAlaH kAlasarpavat / ApUryamANaH kopena tasthAvAjI kAvRtaH // 366 // inazca svAminaH ziSya AnandaH sthavirAgraNIH / SaSThapAraNakaM kartuM bhikSArthaM prAvizat puri / / 367 // hAlAhalA gRhAsIno gozAlastatpradezagam / AnandamunimAya sAdhikSepamado'vadat // 368 // bho Ananda ! tavAcAryA lokAt satkAramAtmanaH / icchan vIraH sabhAnvakSaM mAM tiraskurutetarAm / / 369 / / ?" ( 37. 11 aSTamaH sargaH // 246 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnamanahantamagadaI va bakti mApa / lejolezyAM na ma vetti vipakSadahanakSamAm 370 // bhasmarAzIkariSyAmi tamahaM saparicchadam / tvAmevaikaM vimokSyAmi dRSTAnto'tra nizamyatAm // 371 // avasaraH prasarazca saMvAdaH kArakastathA / bhalano vaNijo'bhUvana kSemilAyAM purA puri // 372 / / bhANDairApUrya zakaTAnniryayusta vnnijyyaa| yAntazca nirjalAraNyaM vivizuH kiMcidadhvani // 373 // te paJcApi tRSAkrAntA marumArgagatA iva / jalaM gaveSayAmAsuH paryaTanto mahATavIm // 374 // bhrAmyannavasaraH paJcazikharaM vAmalUkam / dadarzAdarzayatteSAM caturNA suhRdAmapi // 375 / / te tasya pUrvazikharaM saMbhUyA'sphoTayana drutam / tasmAzca lebhire vAri tatpItvA susthatAM yayuH // 376 // athoce prasaro'pAcyazRMgamapyasya dIryatAm / lapsyAmahe nUnamito vastvanyadapi kiMcana / / 377 // athAbravIdavasaraH khananaM nAsya yujyate / utthAsyatyahiretasmAniAkuroko hi bhoginAm // 378 // avAdIdatha saMvAdo visaMvAdo'pyabhUdiha / yatparisphoTitAtpUrvazikharAnnAhirutthitaH // 379 // bhUmo'pyavasaro'vocadevAdiha payo'bhavat / athoce kArako daivAd drammA iha nu bhAvinaH // 380 // ityuditvA tat khanituM samArabhata kArakaH / mataM mamedaM natyuktvA gantrImavasaro yayau // 381 // vabhASe bhalano yAto'vasaro yadi yAtu tat / vinA'pyamuM khaniSyAma iti sarve'pi te'khanan // 382 / / Ti0- vAmadaraH - valmIkaH rAphaTo iti gurjarabhASAyAm ) nAkuH - vanmIkaH / Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paON .. khAtAttasmAnnAkRzRMgAt sadyo drammA viniryayuH / vibhajyAvasaravarja catvAro jagRhuzca tAn // 384 // cakhnuzcaturthamapi te zRMgaM svarNaM ca lebhire / tato rajatamapyojjhana suvarNAdAnalobhataH // 385 // ratnAni pazcame zRMge bhaviSyantIti buddhitaH / cakhnustadapi lobhAndhA lAbhAllobho hi vadhata // 386 // atyantamathitAdabdheH kAlakUTa icotkaTaH / tasmAcchaMgAt khanyamAnAduttasthau gviSoragaH / / 387 // valmIkAmasthitaH so'hiH prAk sUrya prekSya tAndazA / bhasmIcakAra caturaH sagantrIvRSabhAnapi // 388 / / nirlobha ityavasaraM sagantrIvRSamapyatha / tasyAherdevyadhiSThAtrI prApayat sthAnamIpsitam // 389 // dhakSyAmi tvadguruM sarpo'dhAkSIttAzcaturo yathA / mokSyAmi tvAmahaM so'hirmumocAvasaraM yathA / / 390 // tato'samAptabhikSArtha evA''nando yayau prabhum / bhozAlokta sadAyalyASacchaccati zaMkitaH // 391 // bhasmarAzIkariSyAmItyuktaM gozAlakena yat / unmattabhASita tat kiM tatkartumathavA kSamaH 1 // 392 // athAcacakSe bhagavAna hadbhyaH so'nyataH kSamaH / ahaMtAmapi santApamAnaM kuryAdanAryadhIH // 393 // tadgatvA gautamAdInAM zaMsedaM te yathA hi tam / ihAgataM nodanayA dharmAyApi nudanti na // 314 // teSAM gatvA''khyadAnandastadA gozAlako'pi hi / tatrAgAt svAmino'gre cAvasthAya vyabravIditi 395 || bhoH kAzyapa ! vadasyevaM gozAlo makhaleH sutaH / antevAsI mamatyAdi sanmRSA bhASitaM tava / / 396 // 1 tu C. L. 1.0 - . . ... . . M . // 248 M HOM Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gozAlastava yaH ziSyaH sa hi zuklAbhijAtikaH / dharmadhyAnasthito mRtvA tridazeSUdapathata // 397 / / taha'sminnupasargaparISahasahe'vizam / udAyanAmA'hamaSiH parityajya nijaM vapuH // 398 // tato mAmaparijJAya gozAla makhaleH sutam / svaziSyaM kathamAkhyAsi na khalvasi gururmama / / 399 // svAmyathoce yathA''rakSaH kramyamANo malimlucaH / gata durga vanaM vA'pi svAntardhAnamavApnuvan // 4.0 // UrNAlonA zaNalomnA sUlAMzena tRNana yAta mandhanantaradattanAtmAnamAvRtamalpadhIH // 401 // evaM tvamapi gozAlo'nanyo'pyAkhyAna svamanyathA / kimarthaM bhASase'lIkaM sa evAsyaparo na hi // 402 // evaM svAmigirA yuddho gozAlopyabravIt prabhum / adya bhraSTo'si naSTo'si na bhavasyeSa kAzyapa ! // 403 // sarvajJaziSyaH srvaanubhuutiguvnuraagtH| akSamastadvacaH soDhuM gozAlakamabhASata / / 404 // guruNA dIkSito'nena zikSito'syamunaiva hi / ninuSe hetunA kena gozAla ! tvaM sa eva hi // 405 // atha gozAlakaH kopAttejolezyAmanAhatAm / sarvAnubhUtaye'muJcad hagjvAlAmiva igvissH|| 406 // nirdahyamAnaH sarvAnubhUtigozAlalezyayA / zubhadhyAnaparo mRtvA sahasrAre suro'bhavat // 407 // gozAlo'pi hi tatkAlaM svalejhyAzaktigarvitaH / nirbhartsayitumArebhe bhagavantaM punaH punaH / / 408 // svAmiziSyaH sunakSatrastamatha svAminindakam / gurubhaktyA'nuzAsti sma bhRzaM sarvAnubhUtivat // 409 // 1 nAnyo 8 // // 249 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gozAlamuktayA tejolezyayA prajvalattatuH / prabhuM pradakSiNIkRtyA''dAya bhUyo vratAni ca // 410 // AlocyA pratikramya kSamayitvA'khilAnmunIn / sunakSatramunirmRtvA'cyutakalpe suro'bhavat // 411 // 1 yugmam ) jitakAzI ca gozAlastato'niparuSAcaram / samAkrozannijagade svAminA karuNAjuSA // 412 // dIkSitaH zikSitazcAmi zrutabhAk ca mayA kRtaH / mamaivAvarNavAdI tvaM ko'yaM te dhIviparyayaH 1 // 413 // svAminA svayamityukto gozAlaH kupito bhRzam / upetya kiMcidamucattejolezyAM prabhuM prati // 414 // svAminyaprabhaviSNuH sA mahAvAtyeva parvate / prabhuM pradakSiNIca bhaktibhAganuhAriNI // 415 // saMtApamAtraM svAmyaMge'bhUttejolezyayA tayA / tIrakakSodbhaveneva dAvena saridamsaH // 416 // kAya prayuktAdhiganeneti kudheva sA / tejolezyA nivRtyAMge gozAlasyAvizaDalAt // 417 1 tayA'ntardadyamAno'pi gozAlo ghATaryamAzritaH / bhagavantaM mahAvIramabhyaprattaivamuddhataH // 418 // mattejolezyA dhvastaH SaNmAsAnte hi kAzyapa / pittajvaraparAbhUtaidmastho'pi vipatsyase // 419 // svAsthovAca gozAla ! bhUSA se yAgahaM yataH / anyAni SoDazAbdAni vihariSyAmi kevalI // 420 // svatejolezyayaiva tvaM punaH pittajvarArditaH / vipatsyase saptadinaparyante nAtra saMzayaH || 421 / / 1 dade L || ------ *6*6*+ aSTamaH sarga: // 250 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tejolezyAklizyamAnavapuSko vilapannatha / bhUmI papAta gozAlaH zAlaguriva vAyunA // 422 // gurvavajJAprakupitA munayo gautamAdayaH / evaM marmAvivA vAcocakaiA~zAlamUcire // 423 // dharmAcAryapAtikUlyabhAjAM bho ! bhavatIdRzam / tejolezyA ka tava sA dharmAcA niyojitA ? // 424 // suciraM vibruvANo'pi nivannapi mahAmunI / kRpayarekSito ga vanaloDa viparaspate 425 // vyapatsyathAH purA'pi tvaM vaizikAyanalezyayA / svalezyayA zItayA tvAM nArakSiSyadyadi prabhuH // 426 // zArdUla iva gartA'ntaH panitasteSu sAdhuSu / niH kartuM so'kSamastasthAbudveglanaparaH krudhA // 427 / / niHzvasana dIrghamuSNaM ca daMSTrAlomAni cotkhanan / pAdAbhyAM tADayatnuIM hato'smIti muhabruvan // 428 / / niSkramya svAmisadaso dasyuSadvIkSino jnaiH| hAlAhalAkumbhakAryA gozAlo'gamadApaNam 421. (yugmam) atha svAmI munInUce tejo gozAlakena yat / asmadvadhAya prakSiptaM tasyeyaM zaktirUrjitA // 430 / / vatsAcchakutsamagadhavaMgamAlavakozalAn / pATalATavajrimAlimalayAbAdhakAMgakAn // 431 // kAzIn sumottarAn dezAn nirdagdhuM SoDazezvarA / tejolezyA gozAlasya tapasogreNa sAdhitA / 432 // ne visimmiyira sarve munayo gautamAdayaH / santaH zaktau parasyApi mAtsaryaM na hi vibhrati // 433 // gozAlako'pi svenaiva datyamAno'tha tejasA / tApazAntyai papI mayaM dadhAno madyabhAjanam // 434 // 1 sahota D. M. // // 251 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madonmatta gAyati sma gozAlo nRtyati sma ca / hAlAhalAyAH praNaniM prAJjalizrAkaronmuhuH || 435 / / aMgarAgIcakArAMge 'bhANDArtha mRdimAM mudam / luloTha ca gRhasrotojale taccApivanmuhuH // 436 // asaMbaddhaviruddhAni prajalpa vacAMsi ca / ziSyaiH sazokaiH sa upacaryamANo'tyagAddinam // 437 // gozAlopAkastatrApu dharmajAgara / pUrvapararAtre kurvazeyaM vyacintayat // 438 // tRNagopAlakA kiMsaMsthAneti na hi vedmyaham / gatvA pRcchAmi gozAlaM sarvajJaM gurumAtmanaH / / 439 / / evaM nizcitya * gosarge'nabhUSaNabhUyayau hAlAhalA gRhe'pozAla ca tathA sthitam // 440 // lajjA'thApacakrAma drutadrutamayaM pulaH / gozAlaziSyaiH sthaviraMdRSTazca jagade ca saH // 441 // ayaMpula ! nizAyAM se pazcimAyAmajAyata / mRNagopAlikA saMsthA viSayaH saMzayaH khalu / / 442 // vismitaH so'pyuvAcaivamevametanmaharSayaH / gozAlaceSTitaM goptuM te bhUyastaM babhASire // 443 // gAyanRtyan pAtrapANirakhAle ca karoti yat / nirvANaprAptiliMgAni tadAkhyAni gurustatra || 444 // yat pazcimaM geyaM nRtyamaJjalikarma ca / pAnaM mRdaMgarAgAdi yadanyadapi kiMcana // 445 // gozAlasya caturvizasyArhato mokSalakSma tat / gatvA'pRccha sandehaM sarvajJo yeSa te guruH // 446 // Tiva- * gosarge prabhAta | C. L. || aSTaga: sarga: // 262 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityuktastairabhigantuM sa prAvartiSTa te'pi hi / tasyA''gamaM saMzayaM ca gozAlasya puro'vadan // 447 // te'nyato madyapAnAdi gozAlena vyamocayan / Asane cAsayAzca stadA ghA''gAdayaMpulaH / / 448 / / talo niSaNNamagre tamUce gozAlako'pi hi / tRNagopAlikA kiMsaMsthAnati tava saMzayaH // 449 // tRNagopAlikAM viddhi vaMzImUlasamAkRtim / zrutveti muditaH sayo'yaMpulaH svAzrayaM yayau // 450 // anyezuzcetanA labdhvA jJAtvA'ntasamayaM nijam / ziSyAnAhU ya gozAlo vyAjahAreni sAdaraH // 421 / / mRtasya me vapuH snapyaM gndhaambhobhirvilepnaiH| sugandhibhivilepyaM cA''mocyaM cotkRSTavAsamA // 452 // bhUdhyaM ca bhUSaNardivyairAropyaM tadanantaram / sahasravAhAM zibikAM tato ni:sArthamatmavAt // 4.3 // ayamatrAvasarpiNyAM caturviMzo jinezvaraH / gozAlaH prayayau mokSamityudghoSyaM pure'khile // 44 // te tathA pratyapadyanta gozAlo'pyahi saptame / jAtazuddhAzayaH pazcAttApAdevamacintayat / / 455 / / aho ! pApo'hamahantaM vIraM dharmaguruM nijam / ninaantmaashaalitvaastridhaa'pytyntdurmtiH|| 456 // abhANayaM ca sarvajJamAtmAnaM sarvato'pi hi / mRSopadazaiH satyAbhaiH sarva lokaM pratArayan // 457 // biGmahI mayA dagdhau gurugRhyAvubhau ca tau / tejolejhyA svadAhAyAmucyata svAmine ca dhik // 458 // kRte dinAnAM slokAnAM kimakArya mayA kRtam / bhUyiSTanarakAvAsavinivAsaniyandhanam // 459 // 1 vAstasa C| "tvA taM sA svAtaM sa / // 23 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahamaH sargaH na kevalamayaM svAtmA narakAyAtithIkRtaH / kiM tvayaM sakalo loko'pyasanmArgopadezanaH // 460 // bhavaviyatyapi gane loko yAtu pathaiva hi / vimRzyaivaM samAya ziSyAnevamathAvadat // 461 // bho ! bhoH ! zRNuna sarve'pi nAhamahana kevalI / kiM tvasmi maMkhalisuto gozAlo bIraziSyakaH // 46 // AzrayAzo vahiriva pratyanIko guroraham / mayA daMbhAdiyakAlamAtmA lokazca vaMcitaH // 463 // chadmastho'haM mariSyAmi dasyamAnaH svatejasA / vAmAMnau rajjubhiryaddhvA karSaNIyaH purIha bhoH // 464 / / niSThIvaDirmama makhe mAM karSadritazvavata / ghoSaNIyamidaM puryA trika,gATakAdiSu // 430 // sa epa makhalisuto gozAlo daMbhitaprajaH / munighAtyajino doSanidhAnaM gurutalpagaH // 466 / / jinastu bhagavAn va.raH sarvajJaH krunnaanidhiH| hitopadeSTA nyahoSTa gozAlastaM mudhaiva hi / / 467 // ityarthe zapathaM dattyA vyathayA sa vyapayata / tacchiSyAzca kulAlokodvArANi pidadhurhiyA / / 468 // zrAvastImAlikhaMstatra ziSyAH zapathamuktaye / tathA gozAlamAkarSana kurvanto ghoSaNAdikam // 469 / / tato niSkamayAmAsustadgozAlakalevaram / RddhayA mahatyA tacchiSyAzcakruzca jvalanAtithim // 470 // prabhuH zrIvardhamAno'pi meMDhakagrAmamabhyagAt / caitye ca samavAsArSIttatra koSTakanAmani // 471 // svAminaM tatra cApRcchat samaye gautamo muniH| gozAlaH kAM gatimagAt svAmyUce so'cyunaM gtH||472|| AAKAASHAKAKKARAN // 254 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUyo'pi gautamo'pRcchat svAminnIharibharapyadhaiH / sa durAtmA kathaM devo babhUvAzcaryamana me // 473 // svAmyAcakhyau nindati yo'vasAne duSkRtaM nijam / na dUre tasya devatvaM gozAlo'pi tathA'karot // 4746|| papraccha gautamo'thaivaM kAle cyutvA tu so'cyutAt / svAminnutpatsyate kutra kadA siddhiM ca yAsyati 47 svAmyuvAcA'traica jambUdvIpe varSe ca bhArate / bhAvyupavindhyaM puMdreSu zatadvAraM mahApuram // 476 // natra saMmucibhUpasya bhadrAkukSibhavaH sutaH / gozAlajIvo bhavitA mahApadmo'bhidhAnataH // 477 / / sa ca bhAvI mahArAjastasyobhI yakSapuMgavau / pUrNabhadramANibhadrau senApatyaM kariSyataH // 478 / / tasthAparaM guNodbhUtaM devasena iti prajAH / nAmadheyaM kariSyanti bhAgadheyamahAnidheH // 479 // tasyoccaizcakriNa ivotpatsyate'dbhutatejasaH / hastI zvetazcaturanta erAvaNa ivAparaH // 480 // tatrA''rUdvavatastasya tadRddhimuditA jnaaH| vimalavAhana iti kariSyantyabhidhAntaram // 481 // tasyA'nyadA pUrvabhavAbhyastarSidveSakarmaNA / utpatsyane zramaNeSu nitAntaM duSTabuddhitA // 482 // nindanastADanairbandhairuDA haihananaizca sH| zrutamAtrAn dRSTamAtrAnmunIn vinaTayiSyati / / 483 // naM ca vijJApayiSyanti pauraamaatyaadyo'pydH| bhUbhujAM yujyate duSTanigrahaH sAdhupAlanam // 484 / / / amUMstvanAgasaH sAdhUna bhikssaavRttiiNstpodhnaan| svAmin ! na pAsi cenmA sma pAsIstannigrahastu kima 485| | nte C. L. // // 27 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH kopiSyati (ca) cetko'pi nirAgastADanAnmuniH / svatejasA tadA sa tvAM sarASTramapi vakSyati* // 486 // || 4 tairityukto vinA bhAvaM tadvacaH pratipatsyate / so'nyadA tu rathArUDhaH krIDayodyAnameSyati // 487 // sa trijJAnaM muni siddhatejolezyaM sumaMgalam / kAyotsargasthitaM tatra drakSyatyAtApanAparam // 488 // so'tha niSkAraNakruddho viruddhaH sAdhudarzane / taM rathAgreNa paryasya maharSi pAtayiSyati // 489 // sa utthAya munirbhUyaH kAyotsarga kariSyati / tathaiva bhUpati yastaM pRthvyAM pAtayiSyati // 490 / / utthAya sthAsyati punaH kAyotsarge sumagaMlaH / prayujya cA'vadhi jJAtvA tadbhavAniti vakSyati // 421 // re! na devaseno'si na vA nimalavAhanaH / smara gozAlako'si tvaM sUnumakhasya maMkhalaH // 412 // yena cA''zAtito dharmaguruzcaramatIrthakRt / nacchiSyau ca paripluSTau durmadana tadA tvayA // 193 // yathA hi taistadA kSAntaM kSamiSye'haM tathA na hi / bhUyaH kariSyase'vazceddhazyAmi tvAM kSaNAttadA // 414 / / tanetyukto'dhikaM dIptaH sarpiHsikta ivAnalaH / pAtayiSyati bhUyo'pi mahApadmaH sumaMgalam // 495 // kramAnapetya saptASTAn sa tejolazyayA muniH / nidhakSyati mahApadmaM sarathyarathasArathim // 496 // tatkarmA''locya sa muniH pAlayitvA ciraM vratam / ante ca mAsAnazanaM kRtvA sarvArthameSyati // 497 // prayAstraMzatsAgarasyAyuSo'nte sa paricyutaH / mahAvidahepUtpadya dIkSayA mokSameSyati // 498 // *asmin pAde ekam akSaram nyUnaM vartate / aSTAkSarapramANe pAde saptAkSarabhavanena | Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApadmo'pi nirdagbhaH sAmova gamiSyati / kramAdutpasyate dvirdviH sarveSu narakeSu saH // 499 // tiryagjAtiSu sarvAsutpatsyate'tha muhurmuhuH / sa zastravadhyaH sarvatra dAhArtazca mariSyati / / 500 // itthaM kAlamanantaM tu bhavAn bhrAntvA'tiduHkhadAn / sa samutpatsyate vezyA vahI rAjagRhAtpurAt // 201 // suptA bhUSaNalubdhena kAminA sA haniSyate / bhUyo rAjagRhasyAntarvezyA bhUtvA vipatsyate // 202 // savindhyamle vebhele sanniveze bhaviSyati / viprakanyAJtha vipreNa kenApi pariNeSyate // 503 / / vazuragRhAdAyAntI dAvavahninA / mArge dagdhotpatsyate'gnikumAreSu sureSu sA // 504 // tato'pi mAnuSo bhAvI pravrajyAM ca grahISyati / virAdhitazrAmaNyaH sannasureSu bhaviSyati // 205 // punaH punarma bhavAn katicitprApya so'sakRt / virAdhitazrAmaNyaH san bhaviSyatyasurAdiSu // 206 // punazca mAnuSIbhUyAtIcArarahitaM vratam / pAlayitvA sa saudharme kalpe devo bhaviSyati // 207 // evaM saptabhavAn yAvacchrAmaNyamanupAlaya saH / kalpe kalpe samutpaya sarvArthamapi yAsyati // 208 // yuvA videheSu bhUtvA''vyatanayaH sudhIH / dRDhapratijJo nAnnA sa viraktaH prabrajiSyati // 209 // sa jAtakevala jJAtvAssgozAlaka bhavAnijAn / gurvavajJAmunivadhamUlAn ziSyeSu zaMsitA // 510 // 'nirdekSyati ca ziSyebhyo gurvavajJAdi sarvathA / na kAryamancabhUyaM hi tatphalAni bahUn bhavAn // 511 // 1 ni / nirdeSya | nidiSya D // 257 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - svaziSyAn bodhayitvaivaM viharannavanItalam / karmakSayeNa gozAlajIvo nirvANameSyati // 212 // bhUyo'pi gautamo'pRcchat kena prAgjanmakarmaNA / pratyanIko babhUvaivaM gozAlo bhagavaMstava || 513 // arisskhyadbhagavAna jaMbUdvIpe'tra bhArate / prAkcaturviMzatAvarddhanudAyo nAmato'bhavat // 214 // tasya mokSamahimAnaM kartumIyuH surAsurAH / pratyantavAsI tAnekaH prekSya jAtismaro'bhavat // 515 // pratyekabuddhaH prAbrAjIt sa tadaiva mahAzayaH / Arpayad bratiliMgaM ca tasmai zAsanadevatA // 516 // tapyamAnaM tapastIvraM pUjyamAnaM vanyanam / yamataM tidurmatiH / / 517 // kena tvaM dIkSitaH ? kutrotpannaH ? kiM vA kulaM tava / / kuto vA sUtramarthaM ca samupArjitavAnasi ? // 518 // pratyekabuddhaH sa mahAmunirAkhyadazeSataH / dadhyau cetIzvaro nUnaM daMbhenAti prajAmasau // 219 // manye yAgamenoktaM tAhagvaktA jino'pi hi / yadvA'pamoho nedRkSaM sa vadezAmi taM tataH / / 520 / / pravrajyAmabhinandAmi sarvaduHkhApahAmiti / dhyAtvaivaM sa gayau tatra na cApazyajjinezvaram // 521 // pArzve gaNavarasyAtha pravrajyAM sa upAdade / mohagarbhinavairAgyaH kapivanmandabuddhikaH // 522 / / mokSaprApte jine parSadyAsIno gaNabhRjjagau / yAvajjinoktasUtrArthamAlApastAvadityabhUt // 523 / / apyekaM pRthivIjIvaM vinAzayati yaH khalu / asaMyataH samAkhyAto jainendre sa hi zAsane || 524 // ? D. L. H aSTamaH sargaH // 258 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MEMORAVILAYMAA.A.VAATM.. Izvaro'cintayazcaivaM jIvA avanikAyikAH / sarvatrApi vimRdyante ko hi tAn rakSituM kSamaH / / 526 // azraddheyamidaM vAkyaM lAghavAyAsya kevalam / zrutvA'pyado'nutiSThet ka unmattasyeva bhASitam // 526 // muktvedaM yadyasau kiMcicchAmaNyaM madhyapakSagam / samAkhyAti tadA nUnaM lokaH sarvo'pi rajyati // 527 // yadvA hA ! hA ! hato'smIti nAnutiSThAmyahaM yadi |jno'pi nAnutiSThet kiM sarvajJairbhASitaM hyadaH / / 528 // arhadvAkyAnyathAkAraprAyazcittaM mayA'dhunA / grAtyamityagamattaM pratyekavuddhaM mahAmunim // 529 // tasyApi dharmavyAkhyAne so'oSIdyanmunistyajet / pRthivIkAyamukhyAnAM samArambhaMtridhA'pi hi // 530 // Izvaro'cintayatko'mUnnA''rabheta tathA tyaso / pRthvyAM niSIdatyanAti cAgniparka 'piSatyapaH // 531 // Atmanyapi visaMvAdi tadvadatyeSa kadvadaH / varaM gaNadharaH so'stu yadvA so'pi viruddhavAk // 532 // amUbhyAM tavalaM dvAbhyAM dharma vakSyAmi taM svayam / aviraktaH sukhasukhamanuSThAsthati yaM janaH / // 533 // evaM cintayatastasya mUrSi vidyut papAta khAt / mRtvA ca saptamAvanyAmudapAdi sa nArakaH // 534 // zrutazAsanasamyaktvapratyanIkatvapApajam / duHkhaM satra ciraM bhuktvA matsyaH so'ndhAvihAbhavat // 535 // bhayo'gAtsaptamoA so'traitya kAkA khago'bhavata / tato'gAta prathamAvanyAM daSTazcAtya cAbhavata // bhUyo'gAtpathamAvanyAM kharo'bhUvana SaDbhavAn / tato manuSyaH saMjajJe mRto naa'bhuunecrH|| 537 // 1 pibetyayaH C. // 2 ita Aramya agrimasargaratha cihnaparyaMtaH pAThaH nAsti 8 pratau // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 1 -48- tato mRtvA viDAlo'bhUttato'pi narakaM yayau / uddhRtya cAkriko'trAbhUt kuSThI kRmyAkulastataH // 538 // sa paJcAzatamandAni bhakSitaH kRmibhimataH / akAmAMnejarAyogAMvatvaM pratyapayata // 539 // tatazcyuto nRpaH so'bhUnmRtvA'gAtsaptamAvanim / RtiyaGnarakeSvevaM bhrAntvA gozAlako'bhavat / / 540 // evaM pUrva bhavAbhyAsavAsanAvezataH sa tu / tIrthakRddhamasAdhUnAM pratyanIko'bhavad bhRzam // 541 // iti svAmivacaH zrutvA'budhyanta yahayo janAH / prAyajazca bhavodvinAH zrAvakatvaM ca ke'pyadhuH // 542 // svAmI tu raktAtIsArapittajvaravazAt kRzaH / gozAlalejhyayA jajJe cakAra na tu bheSajam / / 543 / / gozAlatejasA vIraH SaNmAsAntarvipatsyate / iti lokapavAdo'bhUttAgAmayadarzanAt // 544 // taM ca zrutvA svAmiziSyaH siMho nAmAnurAgavAn / gatvaikAnte kodocaH ka dhairya tAzA girA // 54 // kevalena prabhurjJAtvA tamAhUyedamantravIt / janapravAdAt kiM bhItaH sAdho ! saMtapyase hRdi // 546 // na hyApadA tIrthakRto vipadyante kadAcana / kiM na saMgamakAdibhya upasargA vRthA'bhavan // 547 // uvAca siMho bhagavan ! yadyapya tathApi hi / ApadA vo'khilaH svAmiJjanaH saMtapyatetarAma // 548 / / | mAdRzAM duHkhazAntyai tat svAminnAdatsva bheSajam / svAmina pIDitaM draSTuM na hi kSaNamapi kSamAH 249 // tasyoparodhAtsvAmyUye revatyA zreSThi bhAryayA / paka: kUSmANDakaTAho yo mahyaM taM tu mA grahIH // 55 // nAvaza || 44-45CH Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjapUrakaTAho'sti yaH pakko gRhahetave / taM gRhItvA samAgaccha kariSye tena vo dhRtim // 551 // siMho'gAdadha revatIgRhamupAdatta pradattaM tyaa| kalpya mejapA pAra vASre sapA na hRSTaiH suraiH|| siMhAnItamupAsya bheSajavaraM tadvardhamAnaH prbhuH| sadyaH saMghacakorapArvaNazazI prApadvapuHpAdavam // 5 // 2 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite vipaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi RpabhaisadevAnandApravrajyA-jamArigozAlaka vipatipattivipatti-bhagavadArogyavarNano nAmASTamaH sargaH / / // 261 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha navamaH sargaH // itazca yaH sudaMSTrAhikumAro naujuSaH prabhoH / upasargAnakRta sa kvacid grAme'bhavadbalI // 1 // kRpyAjIvako'nyeyuH sIreNa RSTumurvarAm / yAvatpravRttastAvattaM zrIvIro grAmamAyayau // 2 // svAminA tasya bodhAya preSito gautamo'vadat / kimidaM kriyate ? daivaniyuktamiti so'bravIt // 3 // bhUyo'pi gautamo'cat kSudrajIvikayA'nayA / jIvatastava kiM saukhyaM ? kiM vA sucaritaM bhavet ! // 4 // na kevala mihaivedaM kaSTakRdra / karma te / prANAtipAtabhUyiSThaM kaSTAyAnyabhaveSvapi // 5 // karmaNo'muSya kaSTasya kaSTaM lakSAMzato'pi hi / kriyate dharmakArye cetkaSTAntaH syAttadA khalu // 6 // ityAdi gautamenoktaH sa Uce sAdhvahaM tvayA / bodhito'ya bhaSodvinaM parivrAjaya mAM tataH // 7 // prabuddha iti vijJAya gautamastamavIkSayat / gantuM zrIvIrapAdAnte samaM tena cacAla ca // 8 // paccha hAlakarSistaM gantavyaM bhagavan ! kva tu / gautamo'pyavadat sAdho ! mantavyamupamadguru // 9 // hAlako'pyabravIdevaM na tulyaH ko'pi te dhruvam / tavApi kiM guruH ko'pi ! sa ca syAtkIdRzo nanu ? 10 navagaH | sarga: / / 262 / Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athAkhyadgItamo'stIha mama vizvagururguruH / catustriMzadatizayaH sarvajJazcaramo jinaH // 11 // tacchutvA hAlikamuniH sarvajJe prItimudrahan / upArjayahodhidhIjaM prayayo cAnugautamam // 11 // prabhu prekSya ca saMkruddhaH siMhAdibhavavarataH / so'vocadgautamamuni bhagavan ! ko'yamagrataH // 13 // jagAda gautamo'sau me dharmAcAryo jinezvaraH / so'pyUce ghedguruste'sau tadA nAryastvayA'pi me // 14 // tvadIkSayA'pyalamiti sa rajoharaNAdikam / tyaktvA yayau nijakSetre sIrAdi punarAdade // 15 // svAminaM gautamo matvA papraccha bhagavannidam / AzcaryameSa vidveSI lokAnande'pi yastvayi // 16 // pratipannaM svayamapi vrata mojjhitavAnasau / yuSmadAlokanAdeva kAraNaM taMtra nAtha ! kim ? // 17 // mayyaso prItimAna pUrva gururme'sAvitIrita / tyayi nAtha ! agityeva dveSyajAyata mayyapi // 18 // svAmyathA''khyanmayA siMho yastripRSThena dAritaH / krodhAt sphurastvayA sAnA zAntaH sArathinA maMma 19 | natprabhRtyeSa madveSI jajJe snigdhaH punastvayi / tatpreSayaM gautama ! tvAM yodhighIjakRte'sya hi // 20 // evamAkhyAya bhagavAn prayayau potanaM puram / manoramAbhidhodyAne sahahiH samavAsarat // 21 // prasannacandro jinendraM vandituM potanezvaraH / samAjagAmAzrauSIca dezanAM mohanAzinIm // 22 // svAmivezanayA buddho bhavodvignaH sa bhuuptiH| pAlamapyAtmajaM rAjye nidhAya vratamAdade // 23 // 1 cAtra 1 // 2 tataH // RAKAKARMERICANASANA // 26 // * + sa Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viharan svAminA sArdhaM tapyamAnastapaH param | ajAyata sa rAjarSiH kramAtsUtrArthapAragaH // 24 // nenarSiNAparecApi RSibhiH parivAritaH / viharan bhagavAn vIro yayau rAjagRhe'nyadA // 25 // tatra draSTuM jagannAthamutkaH sutasamAvRtaH / cacAla zreNiko'zvezreNimaNDita bhUtalaH // 26 // agrarath tasya cobhau nagai sumukhadurmukhau / pribhyAhatapata mitho nAnAkathAparau // 27 // mArge prasannacandraM tamekaM parAdapratiSThitam / AtApanAM prakurvANamUrdhvabAhumapazyatAm ||28|( yugbham ) taM dRSTvA sumukho'vocadaho AtApanAjuSaH / asya svargI'pavargoM vA munarna khalu durlabhaH // 29 // karmato nAmacApi durmukhaH pratyabhASata / prasanacandraH khalveSa bhUpatiH potanezvaraH // 30 // asya dharmaH kuto yena rAjyabhAre'rbhakaH sutaH / niyojito vatsatara ivAnasi mahIyasi // 31 // sa cAsya sUnuH sacivairdadhivAhanabhUbhujA / campAnAthena saMbhUya rAjyAtpracyAvayiSyate // 32 // rAjyadharmaH kSano'nena paranyo'pyasya kacidgatAH / adarzanIyastadasau ghRtapAkhaMDidarzanaH // dhyAnaparvatadambholimevamAkarNya tadvacaH / prasannacandro rAjarSiH sahaseti vyacintayat // 34 // dhigaho akunajJAste maMtriNo ye mayA sadA / satkRtA api matsunorvibhedamadhunA vyadhuH // 35 // adyAbhaviSyaM cettatrAzikSayiSyaM bhRzaM hi tAn / vikalpairityaprasannaH prasanno vyasmaradrutam // 36 // sa rAjamAnI manasA yoddhuM pravavRte tataH / tatra ca zreNikaH prApto vavande vinayena tam // 37 // 33 // f navamaH sarga: / / 264 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H _.. aho prasannacandrasya dhyAnAvastheti cintayan / zreNiko'gAnmahAvIraM natvA vaiSamabhASata // 38 // prasannacandro rAjarSiAnastho vandito myaa| yadA tadA canniyeta tato gacchet kva zaMsa me // 39 // saptamI bhuvamityAkhyanAtho'tha zreNiko'pi hi / dadhyo na sAdhonarakastanmayA sAdhu na zrutam // 40 // kSaNAntare ca bhUyo'pi papraccha zreNikaH prabhum / vipayale prasAdhuna maska maJchati // 41 // sarvArthasiddhe yAtIti zazaMsa bhagavAnapi / dvidhA kiM vyAkaraNamityapRcchacchreNiko'pyatha // 42 // svAmyUce dhyAnabhedena dvidhA vyAkaraNaM hyadaH / tadA hi durmukhagirA prasannaH kupitaH khalu // 43 // jAtAmarSazca sAmantAmAtyAyaiH saha cetasA / yudhyamAnastvayA'dhandi tadA sa narakocitaH // 44 // tvayyAyAte'tra so'masta yat kSINAnyAyudhAni me / hanmi zatru zirastreNetyadhimUrdha nyadhAtkaram // 4 // kRtaluzca spRzanmauliM pratibuddhaH smaran vratam / akArya dhiG mayA''randhamityAdi svaM nininda saH // 46 // AlocitapratikrAntaH prazastadhyAnamAgataH / sarvArthasiddhayogyo'bhUttava prazne dvitIyake // 47 // namrAntare ca prasannacandrarSisavidhe'bhavat / devadundubhini?SamizraH kalakalo mahAn // 48 // svAmin ! kimidamityukte zreNiphenAvadadvibhuH / tasya dhyAnAntarasthasyedAnImajani kevalam // 4 // nasya kevalimahimAmimAM kurvanti nAkinaH / pramodatumulasteSAM dundubhidhvAnavAnayam // 50 // // 1 "priyate D. M. // 2 "yabhim 'L. // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaH sargaH bhUyo'pi zreNikanRpo vabhASa bhagavaniha / kutredaM kevalajJAnaM vyucchedamupayAsyati // 21 // tadA''gAd brahmalokendrasAmAniko mahAdyutiH / vidyunmAlI prabhu nantuM caturdevIsamanvitaH // 52 // naM darzayan svAmyuvAcocchetsyate yatra kevalam / bhUyo'pi zreNiko'pRcchat kiM syAiveSu kevalam ? // 23 // sthAmyathAkhyadasau cyutyA saptame'hi bhaviSyati / oTyasyapabhadattasya sUnustvatpuravAsinaH // 54 // bhAvI jaMbbAkhyayA ziSyo macchiSyasya sudharmaNaH / tato nogresaramasAvarjayiSyati kevalam / / 55 / / rAjA'pRcchatpunarnAthamAsannacyavano'pyaso paramAnna mandatejasko denA blepsejsH||56|| svAmyUce sAMpratamayaM mandatejAH suraH khalu / asya tejaH pUrvapuNyairatyutkRSTaM purA ghabhUt // 57 // evamAkhyAya bhagavAn sarvabhASAjuSA girA / vidadhe duritapratyAdezanI dharmadezanAm // 58 / / tadA kRSThagalatkAyaH kazcidetya praNamya ca / niSasAdopatIrthezamalarka iva kuhime // 59 // tato bhagavataH pAdau nijapUyarasena sH| niHzaMkazcandaneneva carcayAmAsa bhUyasA // 6 // tadvakSya zreNikA kuMddho dadhyau vdhyo'ymutthitH| pApIyAn yjjgtryevmaashaatnaaprH|| 11 // atrAntare jinendreNa kSute provAca kuSThikaH / mriyasvatyatha jIveti zreNikena kSute sati // 12 // kSute'bhayakumAreNa jIva vA tvaM niyasva vA / kAlasaupharipheNApi kSute mA jIva mA mRthAH // 63 // , zreSTha L...2 nasa' C. D. L. II 3 yo ja .. - - - - -- Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinaM prati mriyasveti vacasA ruSito nRpaH / itaH sthAnAdutthito'sau grAtya ityAdizabhUTAna // 64 // dezanAnte mahAvIraM natvA kuSThI samutthitaH / rurudhe zreNikabhadaiH kirAtairiva sUkaraH // 65 // sa teSAM pazyatAmeva divyarUpadharaH kSaNAt / utpapAtAmbare kurvannarkavimbaviDambanAm // 66 // pattibhiH kathite rAjJA sa kaH kuSThIti vismayAt / zco vijJaptaH mabhustasmai devaH sa iti zastavAn // 6 // punarvijJapayAmAsa sarvajJamiti bhUpatiH / devaH kathamabhUdeSa kuSThI vA kena hetunA // 68 // athoce bhagavAnevamasti vizleSu vibhusyA / kauzAmbI nAma pUralayAM zatAnIko'bhavanRpaH // 69 // tasyAM nagaryAmeko'bhUnnAmataH seDako dvijaH / sImA sadA daridrANAM mUrkhANAmavadhiH prH|| 70 // garbhiNyA'bhANi so'nyecurlAhmaNyA sUtikarmaNe / bhaTTAnaya ghRtaM maya satyA na hAnyathA vyathA // 71 // so'pyUce nAM priye ! nAsti mama kutrApi kauzalam / yena kiMcillabhe kApi kalAnAthA yadIzvarAH // 72 // * uvAca sA ca taM bhaTTai gaccha 'mevasva pArthivam / pRthivyAM pArthivAdanyo na kazcit kalpapAdapaH // 73 / / satheti pratipadmAsau nRpaM puSpaphalAdinA / pravRttaH seyituM vipro ratnecyuriSa sAgaram // 74 // kadAcidatha kozAmbI campezenAmitailaiH / dhanatuneva medhairIrarudhyata samantataH // 7 // sAnIko'pi zatAnIko madhyekauzAmbi sasthivAn / pratIkSamANaH smymntrssilmiborgH|| 76 // 1 yAcasva ID.II. I // 267 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaH caM5........5 kAlana bahunA sannasainikaH / prAkRSi svAzrayaM yAtuM pravRtto rAjahaMsavat // 77 // tadA puSpArthamudyAne gato'pazyaJca seDukaH / taM kSINasainyaM pratyUSe niSpabhoDumivoDapam // 78 // tUrNametya zatAnIkaM vyajijJapadasAvidam / yAti kSINapalaste'rirbhanadaMSTra ivoragaH / / 79 // yadyotiSThase tasmai sadA grAhyaH sukhana saH / balIyAnapi khinnaH sannakhinnenAbhibhUyate // 80 // tadvacaH sAdhu manyAno rAjA sarvAbhisArataH ! nimasAra hArAlArA gAsIraharaNAH // 81 // tataH pazcAdapazyanto nezuzcampe zasainikAH / acintitataDitpAta ko vIkSitumapi kSamaH // 42 // campAdhipatirekAMgaH kAMdizIkaH palAyitaH / tasya hastyazvakozAdi kauzAmthIpatiragrahIt // 8 // dRSTaH praviSTaH kauzAmbIM zatAnIko mahAmanAH / uvAca seDukaM vinaM brUhi tubhyaM dadAmi kim ? // 84 // viprastamUce yAciSye pRSTvA nijakuTumbinIm / paryAlocapadaM nAnyo gRhiNAM gRhiNI vinA // 5 // bhaTTaH prahRSTo mahinyai tadazeSaM zazaMsa sH| cetasA cintayAmAsa sA caivaM buddhizAlinI / / 86 // yadyamunA grAhayiSye nRpAda grAmAdikaM tadA / kariSyatyaparAn vArAnmadAya vibhavaH khalu // 87 // dinaM pratyeka AlocastathA'grAsanabhojanam / dInAro dakSiNAyAM ca yAcyo'thetyanvazAtpatim // 88 // Ti0- * nAsIram - agrasainyam | 1 sena D|| REGARAXAAR / / 268 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / yAMce tattathA vipro rAjA'vAttadvadannidam / karaMko'ndhimapi prApya gRhNAtyAtmocitaM payaH // 89 // pratyahaM tattathA lebhe prApa saMbhAvanAM ca saH / puMsAM rAjaprasAdo hi vitanoti mahArghanAm // 90 // rAjamAnyo'yamityeSa lokairnityaM nyamaMtryata / yasya prasanno nRpatistasya kaH syAnna sevakaH // 91 // agre bhuktaM vAlayitvA bubhuje'nekazo'pi saH / pratyahaM dakSiNA lobhAddhigdhiglobho dvijanmanAm // 12 // uparator forH sa cividhairdakSiNAdhanaiH / prAsarat putrapautrAdyaiH pAvairiSa vadrumaH // 93 // sa tu nityamajIrNAnavamanAdUrdhvagai rasaiH / AmairabhUd dUSitatvagazvattha iva lAkSayA // 14 // kuSThI krameNa saMjajJe zIrNaghrANAMdhipANikaH / tathaivAmukta rAjA so'tRpto havyavADiva / / 95 / / ekadA mantribhirbhUpo vijJapto deva ! kuSThayasau / saMcariSNuH kuSTharogo nAsya yogya mihAzanam // 93 // santyasya nIrujaH putrAstebhyaH ko'pyantra bhojyatAm / nyaMgitapratimAyAM hi sthApyate pratimAntaram // 97 // evamastviti rAjJokte'mAtyairviprasnathoditaH / svasthAne'sthApayatputraM gRhe tasthau svayaM punaH // 98 // madhumaMGakavatkSudramakSikA jAlamAlitaH / putrairgRhAdapi yahiH kuTIre'kSepi sa dvijaH // 99 // bahiHsthitasya tasyAjJAM putrA api na cakrire / zarupAtre daduH kintu zunakasyeSa bhojanam // 100 // jammu saM bhojayituM sajugupsAH snuSA api / siSThivuzca balagrIvaM moTanotpunAsikAH // 101 // 'tA' CM // 2 vamayi M. // 3 svAMgo' - ': | 4 "sanam // // 269 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *sargaH atha so'cintayadvipraH zrImanno'mI mayA kRtaaH| ebhirmukto'smya nAtya tIrNAmbhobhistaraNDavat // 102.4 navamaH toSayanni na vAcA'pi roSayantyeva mAmamI / kuSThI ruSTo ne saMtuSTo bhavya ityanulApinaH // 13 // jugupsante yathate mAM jugupsyAH syuramI api / yadhA nathA kariSyAmItyAlocyAMvocadAtmajAna // 104 // udvigno jIvitasyAhaM kulAcArastyasau sutAH ! / mumUrSubhiH kuTumbasya deyo maMtrokSitaH pazuH // 105 // pazurAnIyatAmeka ityA''kAnumodinaH / Animyire te'tha pazuM pazuvanmandabuddhayaH // 106 // udvatyadvirtya ca svAMgamannena vyAdhivartikAH / tenAcAri pazustAvadyAvat kuSThI abhUda maH / / 107 // dadau vipraH svaputrebhyastaM hatvA pazumanyadA / tadAzayamajAnanto mugdhA bubhujire ca te // 108 // tIrthe svArthAya yAsyAmItyApRcchaya tanayAna dvijaH / yayAvUrdhvamukho'raNyaM zaraNyamiva cintayan // 10 // atyantatRSitaH so'TannadravyAM payase ciram / apazyat suhRdamiva deze nAnAdrume hadam // 11 // nIraM tIratarusrastapatrapuSpaphalaM dvijaH / grISmamadhyaMdinAAMzukkathitaM kAthavat papau // 11 // so'pAyathA yathA vAri bhUyo bhuuystRssaaturH| tathA nathA-vireko'tha tasyAbhRt kRmibhiH saha // 112 // sa nIrugAsItkiyadbhirapyahobhihradAmbhasA / manojJAvayaco jajJe vasanteneya pAdapaH // 113 / / ArogyahRSTo vavale vimaH kSimaM svavedamani / puMsAM vapurvizeSotyaH zRMgAro janmabhUmiSu // 114 // 1 na tu tuSTo // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I puryAM sa pravizan pauze jAtavismayaiH / dedIpyamAno nirmuktanirmoka iva pannagaH // 115 // paureH pRSTaH punarjAta ivollAghaH kathaM nyasi ? | devatArAdhanAdasmItyAcacakSe sa tu dvijaH // 116 // sa gatvA svagRhe'pazyat svapunnAn kuSThino mudA / mayA'vajJAphalaM sAdhu dattamityavadaca tAn // 117 // sutAstamevamUcuzca bhavatA tAta ! nirghRNaM / vizvasteSu kimasmAsu dviSevedamanuSThitam // 118 // lokezyamAnaH sa rAjannAgatya te puram / AzrayajjIvikAdvAraM dvArapAlaM nirAzrayaH // 119 // tadA vayamAyAtA dvAHstho'smaddharmadezanAm / zrotuM pracalito'muJcattaM vimaM nijakarmaNi // 120 // dvAropaviSTaH sa dvAradurgANAmagrato balim / janmAdRSTamivAbhuMkta yatheSTaM kaSTitaH kSudhA // 121 // AkaNThaM parizeSAd promo hI pannA tRSA'kAri marupAntha vA''kulaH // 122 // tacca dvAsthAbhiyA sthAnaM tyaktvA nAgAt prapAdiSu / sa tu vArizvarAJjIvAn dhanyAnmene tRSAturaH // 123 // AsTana vAri vArIti sa tRSAtAM vyapadyata / ihaiva nagaradvArabApyAmajani darduraH // 124 // viharanto vayaM bhUyo'pyAgamA meha pattane / loko'smadvandanArtha ca pracacAla sasaMbhramaH // 125 // asmadAgamanodantaM zrutvAmbhohAriNImukhAt / sa bheko'cintayadidaM kApyevaM zrutapUrvyaham // 126 // UhApohaM tatastasya kurvANasya muhurmuhuH / svamasmaraNavajjAtismaraNaM tatkSaNAdabhUt // 127 // sa. dadhyau darburazcaivaM dvAre saMsthApya mAM purA / dvAHstho yaM vanditumagAt sa AgAdbhagavAniha // 128 // // 271 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * *% PRAKAARAKAAROCH % yaute pAnti taM draSTuM lokA yAsyAmyahaM nathA / sarvasAdhAraNI gaMgA na hi kasyApi paitRkI // 12 // tato'smadvandanAhetoruplutyotplutya so'dhvani / Ayastei'zvakhurakSuNNo bhekaH paMcatvamAptavAn // 130 // | dardurAko'yamutpade devo'smadbhaktibhASitaH / bhAvanA hi phalanyeSa vinAnuSThAnamapyaho // 131 // indraH sadasyuvAcedamupazreNikamAItAH / azradhAnastadasau tvatparIkSArthamAgataH // 132 // gozIrSacandanenAyamArcayaccaraNau mama | svadRSTimohanAyAnyatsarva vyadhita vaikriyam // 133 // athoce zreNikaH svAmitramaMgalyaM prabhoH kSute / eSo'nyeSAM tu maMgalyAmaMgalyAni kimabhyaH // 134 // athAcacakSe bhagavAna kiM bhave'dyApi tiSThasi / zIghaM mokSaM prayAhIti mAM niyasveti so'vadat // 135 // sa svAmavocajjIveti jIvataste yataH sukham | marake narazArdUla ! mRtasya hi gatistava // 136 // jIvana dharma vidhatte spAdvimAne'nuttare mRtH| jIva niyasva vetyevaM tenAbhayamabhASata // 137 // jIvan pApaparo mRtvA saptamaM narakaM vrajet / kAlasaukarikastena prokto mA jIdha mA mRthAH // 138 / / tacchutvA zreNiko natvA bhagavantaM vyajijJapat / tvayi nAthe aganAtha ! kartha me narake gatiH ? // 139 // babhASe bhagavAnevaM purA tvamasi bhUpate ! baddhAyurnarakaM mana tanAvazyaM gamiSyasi / / 140 // zubhAnAmazubhAnAM vA phalaM prArabaddhapharmaNAm | bhoktavyaM tadvayamapi nAnyathA karcumIzmahe // 141 // marca 1. // 2 'cera 8. L. D. - 0-90-%ANDAKALACANC AKTAX Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adyo bhadhijinacatuzilA sva bhaviSyasi / padmanAbhAbhidho rAjan ! khedaM mA sma kRthaasttH||142|| zreNiko'pyavadannAtha ! krimupAyo'sti ko'pi saH / naraphAyena rakSye'hamandhakUpAdivAndhalaH // 143 // bhagavAn vyAjahAredaM sAdhubhyo bhaktipUrvakam / brAhmaNyA cet kapilayA bhikSA dApayase mudA / / 144 // kAlasaukarikaNAtha sUnAM mocayase yadi / tadA te narakAnmokSo rAjaJjAyeta nA'nyathA // 145 // samyagityupadezaM sa hRdi hAramivodvahan / praNamya zrImahAvIraM ghacAla svAzrayaM prati // 146 // atrAntare parIkSArtha vardurAMkena bhuupteH| akArya vidadhatsAdhuH kaivarta iva darzitaH // 147 // taM dRSTvA pravacanasya mAlinyaM mA sma bhUditi / nivAryAkAryataH sAmnA svagRhaM pratyagAvRpaH // 148 // ma devo darzayAmAsa sAdhvImudariNI punaH / nRpaH zAsanabhaktastAM jugopa nijavezmani // 14 // pratyakSIbhUya devo'pi tabhUce sAdhu sAdhu bhoH / samyaktvAcAlyase naiva parvataH svapadAdiva // 150 // nRnAtha ! yAdRzaM zakaH sadasi tvAmavarNayat / pRSTastAhaza evAsi mithyAvAco na sAhazAH // 151 // divA nirmitanakSatrazreNika zreNikAya saH / vyANayattato hAraM golakadvitayaM tathA // 152 // yo'muM saMdhAsyate hAraM zruditaM sa mariSyati / ityudIrya tirodhatta svamahaSTa ivAmaraH // 153 / / divyaM devyai dadau hAraM celaNAthai manoharam / golakadvitayaM tattu nandAyai nRpatirmudA // 154 // dAnasyAsyAsmi yogyeti seyaM nandA manasvinI / AsphAlya sphoTayAmAsa staMbhe tadgolakadvayam / / 155 // // 273 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasmAt kuNDaladvandvaM candradvandvamivAmalam / dedIpyamAnamanyasmAt kSobhayuddhaM ni156 // tAni divyAni ratnAni nandA sAnandamagrahIt / anabhravRSTivallAbho mahatAM syAdacintitaH // 157 // rAjA yayAca kapilAM sAdhubhyaH zraddhayA'nvinA / mikSAM prayaccha nirbhikSAM tvAM kariSye dhanocayaiH // 128 // kapilo se mAM sarvAM svarNamayIM yadi / hinassi vA tathApyetadakRtyaM na karomyaham // 159 // kAlasaukarikospyUce rAjJA sUnAM vimuzca yat / dAsye'rthaM bahumarthasya lobhAtvamasi saunikaH / / 160 / / sUnAyAM nanu ko doSo ? yayA jIvanti mAnavAH / tAM na jAtu tyajAmIti kAlasaukariko'vadat // 161 / / sUnAvyApArameSo'tra kariSyati kathaM nviti / nRpaH kSiptvA'ndhakUpe tamahorAtramadhArayat // 162 // atha vijJApayAmAsa gatvA bhagavate nRpaH / so'tyAji saunikaH sUnAmahorAtramidaM vibho ! // 163 // sarvajJo'bhidadhe rAjannandhakUpe'pi so'vadhIt / zatAn paJca mahiSANAM svayaM nirmAya mRnmayAn / / 164 / / laga zreNiko'pazyat svayamudvivije tataH / ghigaho me purAkarma nAnyathA bhagavadgiraH // 165 // zrIvIro'pi tanaH sthAnAdviharan saparicchadaH / surAsuraiH sevyamAnaH pRSTampApurIM yayau // sAlo rAjA mahAsAlo yuvarAjazca bAndhava / trijagadvAndhavaM vIraM tatra vanditumeyatuH // 167 // zrutvA tau dezanAM buddhau jAmeyaM gAgaliM svayam | yazomatIpiTharayoH sutaM rAjye'bhyaSiJcatAm // 168 // atha sAlamahAsAlau viraktau bhavavAsataH / zrImahAvIra pAdAbjamUle jagRhatutam // 169 // 166 // navamaH sarga: // 274 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlAntareNa viharan bhagavAn saparicchadaH / catustriMzadatizayo yayau campAM mahApurIm // 170 // svAmino'nujJayA sAla mahAsAlarSisaMyutaH / tataH purIM pRSThacampAM gautama gaNadhayare // 171 // vavande gautamaM tatra bhaktito gAgalirnRpaH / tanmAtApitarAvanye paurAmAtyAdayo'pi ca // 172 // tatrAsInaH surakRte sauvarNe kamalAsane / indrabhUtizcaturjJAno vidadhe dharmadezanAm // 173 // gAMgali: pratibuddhajya rAjye nyasya nije sutam / dIkSAM gautamapAdAnte pitRbhyAM samamAdade || 174 // sa taistribhiH sAlamahAsAlAbhyAM ca samAvRtaH / cacAla gautamamunizvampAyAM vandituM prabhum // 175 // anugautamamAyAtAM paMcAnAmapi vartmani / zubhabhAvavazAtteSAmudapadyata kevalam // 176 // prAptAH saMvaspi cAya puryAM tatra jinezvaram / te pradakSiNayAmAsuH praNanAma tu gautamaH // 177 // tIrtha natvA'tha te paMca beluH kevaliparSadi / tAnUce gautamo hanta vandadhvaM paramezvaram // 178 // vAyUce gautama! mA kevalyAzAtanAM kRthAH / gautamo'pyakSamattAnmithyAduSkRtapUrvakam // 179 // khinno'tha gautamo dadhyau na kimutpatsyate mama / kevalajJAnamiha ca bhave setsyAmi kiM na hi ? // 180 // yo'STApade jinAnnatvA vasedrAtriM sa sidhyati / bhave'caivetyarhaduktaM vaktUn so'thAsmaratsurAn // 189 // devatAvAkpratyayena tadAnIM gautamo muniH / iyeSASTApadaM gantuM tIrthadvanda nAkRte // 182 // Cart / 11 +6 // 276 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadicchAM tApasabodhaM cAn vijJAya bhAvinam / AdidezASTApade'rhadvandanAyAtha gautamam // 183 // icchAnurUpasvAmyAjJAmudito gautamo muniH / vAyuvaccAraNalabdhyA kSaNAdaSTApadaM yayau // 184 // itazcAzrApadaM mokSahetuM zrutvA tapasvinaH / kauDinyadettasevAlA AroDhuM samupasthitAH // 185 // caturthakRtsadApyAya ArdrakandAdipAraNaH / prApA''yAM mekhalAM sArdhaM paJcazatyA tapasvinAm || 186 // dvitIyaH SaSTakRtore zuSkakandAdidhAraNaH / dvitIyAM mekhalAM sArdhaM paJcazatyA tapasvinAm // 187 // tRtIyo'STamakRtprApa zuSka sevAlapAraNaH tRtIyoM me zAzaka sasvinAm // 188 // mAdumahAste tasthuryAvadunmukhAH / dadRzugautamaM tAvat svarNAbhaM pIvarAkRtim // 189 // te mizraH prAcire zailaM vayametaM kRzA api / na rodumImahe sthUla ArokSyatyeSa tatkatham ? // 190 // evaM teSu bruvANeSu gautamastaM mahAcalam / samAruroha jajJe cAdRzyaH sura iva kSaNAta / / 191 / / srisi jagaduH zaktirmaharSerasya kA'pyasau / yathAyAsyasyasau ziSyI bhaviSyAmossya tadvayam // 192 // nizcityaivaM tApasAste pratyAyAntaM svabandhuvat | AbaddharaNaraNakAH pratIkSante sma sAdaram || 193 // gautamo'pi caityaM bharatezvarakAritam / nandIzvarasya caityAnaM caturviMzajinAMkitam // 194 // andiSTAtAM tatra sa caturviMzaterapi / bhiMSAnyaprativimbAni bhaktyA paramayA yutaH // 195 // 'pasa / pasA oM / payo 4. // 2 dina // navamaH sarga: // 276 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirgatya gautamazcaityAttale'zokamahAtaroH / upAvizadvandhamAna samAranabhanauH // 116 // cakre ca gautamasteSAM yathAI dharmadezanAma / saMdehAMvAdita prastAvita kevalIti tH||10|| dezanAM kurvatA tena prastAvAdidamaucyata / asthidharmAvaziSTAMgAH kiDiskiDitasaMdhayaH // 198 // glAnibhAjo bruvanto'pi jIvasatvena gAmimaH / tapobhirugairIkSA bhavanti khalu sAdhavaH / / 199 // tattu zrutvA vaizravaNastasya zailyaM vibhAvayan / svasminnapi visaMvAdi vaco'syetyahasanmanAk // 20 // indrabhUtimanojJAnI jJAtvA tadbhAvamabravIt / nAMgakArya pramANaM syAt kiM tvaho dhyAnanigrahaH // 201 // nayAhi jambUdvIpe'sminmahAvidehabhUSaNe / vijaye puSkalAvatyAmasti pU: puMDarIkiNI // 202 / / mahApadmo nRpastatra tasya padhmAvatI priyA / puMDarIkakaMDarIko tayoH putrau babhUvatuH / / 203 // anyadA nalinavanopavane samupeyuSAm / sAdhUnAM sannidhau dharma mahApadmannRpo'zRNot // 204 // nyasya rAjye puMDarIkaM mahApadmo'grahId vratam / utpanna kevalaH karmakSayAnmokSamagAt kramAt // 205 / / sAdhavaH puMDarIkiyAM te'nyadA punraayyuH| puMDarIkakaMDarIko dharma zuzruvatustataH // 206 // natra bhAvayatirbhUtyA puMDarIko gRhaM yayau / samakSaM maMtriNAM caivaM kaMDarIkamabhASata // 207 // 36 vatma! samAdatsva rAjyaM paitRkamuccakaiH / bhavAnIto grahISyAmi dIkSAM taDyarakSiNIm // 208 / / pratyUce kaMDarIko'pi kiM pAtayasi mAM bhave ? / tadahaM patrajiSyAmi tariSyAmi bhavArNavam // 20 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tato dvistrizca rAjyArthe rAjJokta nAkarodA / tadA bane'nujajJe sa ziSTacaivaM hitaiSiNA / / 210 // durjayAnIndriyANIha caMcalaM na sadA manaH / vikAradhAma tAruNyaM pramAdaH sahajo nRNAm // 211 // parISahopasargAzca duHsahA vatsa tattvayA / bhAvyaM dRDhapratijJena prabrajyA duSkarA khalu // 212 // yadi vA zrAvakadharme rAjyaM ca paripAlaya / atIne yauvane dIkSAmAdadIdhAstadocitAm // 213 // kaMDospyuvAcaivaM satyametattathApi hi / prajalpitaM vidhAtavyaM pravajiSyAmi nizcitam // 214 // prAtrAjIt kaMDarIko'tha puMDarIkastu bhUpatiH / vratAnniSiddhaH sacivaistasthau bhAvayatigRhe // 215 // isease dhaistapobhiH kliSTavigrahaH / sAmAcArIpAlanataH sAdhUnAmabhavat priyaH // 216 // vasantasamaye'nyeyujRmbhamANe mano'calat / maharSeH kaMDarIkasya cAritrAvaraNodayAt // 217 // acintayacca paryAptaM mama prabrajyayA'nayA / gatvA rAjyamupAdAsye bhrAtrA dattaM purA'pi yat / / 218 // hatyAgAtpuMDarIkiyAM sthitvAdyAne tarau kacit / pAtrAcAlambhya haritasrastare zItale'luTat // 219 // udyAnapAlenA''tmAnaM sa rAjJe'jJApayad drutam / sapradhAno nRpastatrAbhyAgatya tamavandata // 220 // vRkSabaddhopakaraNo haritkAyastha ekakaH / manye'sau vratanirviSeNa iti jJAtvA'bravInRpaH // 229 // bho ! bhoH ! sarva smaratha kiM yanme vArayato'munA / tathA gRhItaM zrAmaNyaM bAlena rabhasAvazAt // 222 // natramaH sargaH // 278 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityuditvA puMDarIkaH kaMDarIkaM tadardhite / rAjye nivezayAmAsa rAjyavihnAni zrAyat // 223 // puMDarIkannRpastasmAdyatiliMgAnyupAdade / svayamAttaparivrajyaH zuddhadhIrvyaharattataH // 224 // bhavanaH kRzo raMka ivAnnArthIti setrakaiH / hasyamAnaH kaMDarIkazcukopa hRdaye'dhikam // 225 // bhuJje'haM prathamaM tAvatpazcAdeSAM prahAsinAm / kariSyAmi vacAdIti cintayan sa gRhe yayau // 226 // jadhanyamadhyamotkRSTastridhA''hAro yadRcchayA / prAtaH kapotayUnaMva tenAkaNThamabhujyata // 227 // bhogajAgaraNAdrAzrAvatyAhArAcca durjarAt / jajJe visUcikA tasya mahatyaratirapyabhUt // 228 // utphullamudaraM tasya bhastrevAnilapUritA / niruddhaH pavanastRSNAdAhazca samabhUnmahAn // 229 // bhraSTapratijJaH pApo'sAviti dhyAtvA niyogibhiH / akAritacikitso'tha so'rtimAnitya cintayat ||230|| kathaMcidyadya rAtrimatyeSyAmi tadA prage / sakuTumbAt haniSyAmi sarvAMnenAnniyoginaH // 239 // evaM ca kRSNale zyAvAn raudradhyAnI vyapAdi saH / udapAdyapratiSThAne nArakaH saptamAvanau / / 232 // cireSTa labdha yo dharmastaM gurusAkSikam / karomIti puMDarIko'pyacAlIt sadguruM prati / / 233 // samIpe sugurorgatvA punarAdAya sa vratam / pAraNAmaSTamasyAnte puMDarIkamunirvyadhAt // 234 // ativelaiH zItarUkSairAhAraiH pIDito mRduH / bhUcAravigalatpAdAsRguddbhuta parizramaH || 235 / / 1 [rthinaM / // 2 sa guruM D || 3 nAsti ayaM zloka: C D L ityatra || I // 279 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MPA navamaH sargaH HYANMOL VACA .. yAcitvopAzrayaM grAme niSaNNastRNasaMstare / gurvante pravrajiSyAmi kadA nviti vicintayan // 236 // vihitArAdhanaH samyak zubhavyAnaparAyaNaH / pInAMgo'pi vipannaH san sa sarvArthamupeyivAn // 237 // tribhirvizeSakam ) tatpInatvaM kRzatya pAna pramANe tapArekhamAm / zubhadhyAna hi paramapuruSArthaniyandhanam / / 238 / / etadartha puMDarIkAdhyayanaM gautamoditam / jagrAhakasaMsthayApi zrIvasAmAnikaH suraH // 239 / / pratipade sa samyaktvaM natvA vaizravaNaH punaH / svAbhiprAyaparijJAnAnmuditaH svAzrayaM yayau // 24 // evaM dezanayA svAmI gautamo'tItya tAM nizAm / prabhAte cottarana zailAttApasastairahazyata // 241 // tApasAstaM praNamyocumahAtmaMstapasAM nidhe ! / tava ziSyIbhaviSyAmastvamasmAkaM gururbhava // 242 // tAnace gautanasvAmI gururme paramezvaraH / sarvajJo'hanmahAvIraH sa eva gururastu vaH // 243 // atha tAnAgrahaparAn dIkSayAmAsa gautamaH / sadyo devatayA teSAM yatiliMgaM samarpitam // 244 // gautamena samaM celurgantuM te svAmino'ntike / saha yUthAdhipatinA vindhyAdrau kuJjarA iva // 24 // pathyekasmin sanniveze bhikSAkAle gnnaagrnniiH| kiM vaH pAraNakAyeSTamAnayAmItyuvAca tAn // 246 // taizca pAyasabhityukte gautamo labdhisaMpadA / svakukSipUraNamAtraM pAtre kRtvA nadAnayat // 247 // indrabhUtibhASe tAnniSIdata maharSayaH ! / pAyasenAmunA yUyaM sarve kuruta pAraNam // 248 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyasaneyatA kiM syAttathApi gurureSa naH / evaM vimRzya ne sarve munayaH samupAvizan / / 249 // tAnmahAnasalabdhyendrabhUtiH sarvAna bhojayat / svayaM tu bubhuje pazcAtteSAM janitavismayaH // 20 // diSTayA dharmagururvIraH prApto'smAbhirjagadguruH / pitRkalpo munizcaiSa podhizcAtyantadurlabhA // 201 // sarvathA kRtapuNyAH sma iti bhAvayatAmabhUt / bhuJjAnAnAM kevalaM drAk tatra sevAlabhakSiNAm // 252 // (yugmam) jajhe ca prAnihAryANi dattAdInAM prapazyatAm / kauMDinyAdInAM zrIvIraM kevalajJAnamujjvalam // 253 // prabhu pradakSiNIkRtya te'yuH kavaliparSadi / bandavaM svAmina miti tAnabhASiSTa gautamaH // 254 // kevalyAzAtanAM mA sma kaarssaarityvdtprbhuH| mizyAduSkRtapUrva tAn kSamayAmAsa gautamaH / / 255 / / bhUyo'pi gautamo dadhyo setsyAmyatra bhave na hi / gurukarmA'hamete tu dhanyA mahIkSitA api // 206 // utpade kevalajJAnaM yeSAmeSAM mahAtmanAm / evaM vicintayantaM taM bhagayAnityabhASata // 27 // (yugmam) kiM surANAM vacastathyaM jinAnAmatha gautama / / jinAnAmiti tenokte mA kAridhRtiM tataH // 28 // tRNadvidalacarmorNAkaTatulyA bhavanti hi / lehA gurughu ziSyANAM tayorNAkaTasanimaH // 259 // asmAsu cirasaMsargAt sneho dRDhatarastava / tena ruddhaM kevalaM te tadabhAve bhaviSyati // 260 // 1 pAmajani vi" || 2 dinnAdI 11 KAKKAKKARXAKRA // 281 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I gautamasya prayodhArthamanyeSAM cAnuziSTaye / vyAkarod drumapazrIyAdhyayanaM paramezvaraH // 269 // atrAntare jagadbhartuzvaraNopAsakaH paraH / parivArDaDastatrAyayau chatrI tridaMDabhRt // 262 // sa triH pradakSiNIkRtya praNamya ca jinezvaram / romAJcitayapurbhaktyA racitAJjalirastavIt // 263 // taba cetasi varte'hamiti vArtA'pi durlabhA / madite vartase tvamalamanyena kenacit // 264 // nigRhya kopataH kAMzcit kAMzrittuSTayA'nugRhya ca / pratAryante mRdudhiyaH pralambhanaparaiH paraiH // 265 // aprasannAt kathaM prApyaM phalametadasaMgatam / cintAmaNyAdayaH kiM na phalantyapi vicetanA: 1 // 266 // vItarAgasaperyAbhiH tavAjJApAlanaM param / AjJA''rAdvA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca // 267 // AkAlamiyamAjJA te heyopAdeyagocarA / AzrayaH sarvadhA heya upAdeyazca saMvaraH // 268 // Azravo bhavahetuH syAtsaMvaro mokSakAraNam / itIyamAnI muSTiranyadasyAH prapaMcanam // 269 // ityAjJArAdhanaparA anantAH parinirvRtAH / nirvAnti cAnye vacana nirvAsyanti tathA'pare // 250 // hitvA prasAdanA dainyamekayaiva tvadAjJayA / sarvathaiva vimucyante janminaH karmapaJjarAt // 279 // evaM jagadguruM stutvA yathAsthAnaM niSadya ca / dezanAM svAmino'zrauSIt svavasIvAnimeSaharU // 272 // dezanAnte prabhuM natvA yAvadrAjagRhaM prati / acAlIdaMgaDastAvadityUce svAminA svayam // 273 // 1 Damma 88 // 2 "paryApata paryAnta' D // navamaH sargaH // 282 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** *** * satra nAgaradhipatnyAH sulasAyAstvamAdarAt / pravRttimasmadAdezAt pRcche pezalayA girA // 274 / / icchAmIti bhaNitvA sa vyomnA rAjagRhaM yayau / sulasAyA gRhadvAre sthitvA caivamacintayat // 27 // surAsuranarendrANAM pazyatAM trijgtptiH| sulasApakSapAtI kiM ? kariSye tatparIkSaNam // 276 // kRtvA rUpAntaraM so'tha jAtavaikriyalabdhikaH / pravizya sulasAgahe sudhIbhikSAmayAcata // 277 / / pAtrAya sAdhaye bhikSAM dadAmIti kRtAzravA / yAcamAmAyApi tasmai sulasA na dadau tadA / / 278 // tatazca niHmRtya purAd dvAri prAggopurasya saH / vikRtya brahmaNo rUpamavatasthe samAhitaH / / 27 / / pdmaasnsmaasiinshcturyaahushcturmukhH| brahmasUtryakSasUtrI ca jaTAmukuTamaNDitaH / / 280 // sAvitrIsaMyuto haMsayAno dharma dideza sH| paurANAM ca mano'hArSIt sAkSAdbrahmeti mAninAm // 281 // bahirasti svayaM brahmatyAhUtA'pi sakhIjanaiH / na yayau sulasA mithyAdRSTisaMstavakAtarA // 282 // ambaDazca dvitIye'hi yAmyAyAM garuDAsanaH / zaMkhacakragadAzAGgau tasthau govindarUpabhRt // 28 // api viSNupravAdena lokavyAmohakAriNA / nA''yayau sulasA tatra samyagdarzananizcalA // 284 // aMbaDo'tha tRtIye'hi vAruNyAM vRSavAhanaH / candracUDo yuto gauryA kRttivAsAstrilocanaH // 28 // * * 1 ammA L ammA C // 2 ammaho ...|| 28 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaH bhasmAMgarAgaH khaTvAMgI zUlapANiH pinAkabhRt / kapAlI ruMDamAlI ca nAnAgaNasamAvRtaH // 286 // Akhyaddharma haro bhUtvA paurANAM ca manoharata / paramazrAvikA sA tu taM draSTamapi nAyayau // 287 // caturthe'hanyuttarasyAM sa vapratrayazobhitam / divyaM samavasaraNaM vicake sphAratoraNam // 288 // sthitaM tatra jinIbhUya zrutvA paurA vizeSataH / RddhayA mahatyA'bhyayustaM tato dharma ca zuzruvuH // 28 // evaM satyapyanAyAtAM sulasAmabaDo'tha tAm / kaMcit kSobhayituM preSIgatvA so'pItyavocata // 21 // sulase ! samayamRto vizvasvAmI sinnaraH / tAhi bho ! tAsa yAn vanituM kiM vilaMbase 1 // 291 // sulasA'pi dhabhASe taM na khalveSa jagadguruH / bhagavAn zrImahAvIrazcaturviMzo jinezvaraH / / 292 / / so'pi ca pratyuvAcaivaM mugdhe ! nanveSa vartate / paMcarSizastIrthakaraH pratyakSamapi vIzyatAm // 29.3 // sulasA'pyabravIjjAtu paMcaviMzo jino na hi / ayaM kArpaTikaH ko'pi lokaM vazcayate kudhIH // 294 / / so'pyUca mA kRthA bhedaM zAsanastha prabhAvanA / bhadre ! bhavatyehi tatra kA te hAnirbhaviSyati ? // 25 // avadatsulasA'pyevaM zAsanasya prabhAvanA / naivaM bhavatyalIkena kiM tvapabhrAjanaiva hi // 20 // acAlitAmevamapi nirIkSya sulasAM sthirAm / aMbaDazcintayAmAsa saMjAtapratyayo hRdi // 297 // 1"mammaDoM C.I..|| 2 ammaCL.L // 284 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAne jagadgurura sabhAyAM samabhASayat / aghAli tasyAH samyaktvaM mAyayA'pi mayA na hi // 298 // tataH saMhRtya niHzeSaM prapaMcaM sulasAgRhe / svenaiva rUpeNAvikSadvadanaSedhiphIti saH // 201 // abhyuttasthau sulasA namUce gha svAyataba / dharmaSamyo : agahandhorastha zrAvakottama ! // 300 // prakSAlayAmAsa sasya mAnava vatsalA / nijAni gRhacaityAni vandayAmAsa cocakaiH // 301 // sa tazcetyAni vanditvA tAmocana zuddhadhIH / nityAnityAni caityAni tvaM vandasva girA mama // 302 // vavande bhUnalanyastamaulizcaityAni tAni sA / pratyakSANIva pazyantI bhaktibhAvitamAnasA / / 3 / / sa bhUyaH sulasAmUce tvamekA puNyavatyasi / yasyA vArtA svayaM svAmI manmukhanAdya pRcchati // 304 // AkarNya tadvacaH sA'pi vavande muditA prabhum / romAzcitazarIrA'tha tuSTAva spaSTayA girA // 305 // parIkSitumanA bhUyastamace caturo'tha saH / brahmAdayo'trAvarudharma ca tryAcacakSire // 306 // nAn vandituM yayuH paurAstebhyo dharma ca zuzruvuH / na ki kautRhalenApi sulase ! gatavatyasi ? // 307 // sulasA'pi vabhASe taM jAnannapi kimajJavat / jalpasyevaM mahAbhAga ! ke brahmAdhAstapasvinaH // 308 / / hisituM zastrabhAjo ye strIbhAjaH sevituM ca tAH / kamAkhyAsyanti te dharmamadharmaniratAH svayam // 30 // // 28 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** bhagavantaM mahAvIraM jagadAptaM nirIkSya ca / taddharma corarIkRtya draSTuM tAnutmahata kaH ? // 310 / sAdhu sAdhditi badannathAMbaDA svaM jagAma sadanaM pramodabhAk / dharmamAhatamaningamuccakai hRyuvAha sulasA'pi sarvadA // 311 // / / ityAcAryazrIhemacandraviracite viSaSTizalAkA puruSacarita mahAkAvye dazamaparvazi hAlika-prasannacandra-dardurAkadeva zreNikabhAvitIrthakaratva-sAlamahAsAla-gautamASTApadArohaNAvahasula sAcaritavarNano nAma navamaH sargaH / / * ******* *** 1 'thAmmaDa: C. L. | 2degNAmma C.LI X // 286 / * Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha dazamaH sargaH // ***x 1 itazca puryAzcampAyAH surAsurasamAvRtaH / krameNa viharan 4. dazArNaviSayaM // 1 // dazArNapuramityasti nAmnA tatra mahApuram / dazArNabhadra ityAsIttatra rAjA maharddhikaH // 2 // sabhAsInaM tathA sAyaM tametyocuvarA idam / vIro jinapatiH prAtaH sameSyati pure'tra ta // 3 // bhAratagirA hRSTo rAjA romAJcakaMcukam / vidUraH staniteneva ratnAMkurakadambakam // 4 // sabhAsamakSamUce ca tayA RddhayA prage prabhum / vandiSye na yayA kazcidvavande trijagatyapi // 5 // ityuditvA ca maMgyAdIn visRjya sakalAnapi / jagAmAntaHpuragRhaM dazArNapurabhUpatiH // 6 // vandiSya evameva ca stodhye prAtarjagadgurum / iti cintAparo'naiSIt kathaMcidyAminIM sa tAm // 7 // svAnudayatyeva sa pArthivaravistataH / AhUya nagarAdhyakSa prabhUtInevamAdizat // 8 // maddhAnnaH svAmisamavasaraNasya tathA'ntare / mayAnayogyaM kartavyaM sarvadvardhA mArgabhUSaNam // 9 // I 1 "spatiH / / / --- / / 287 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaH -- sargaH - 5-- 25- itazca natra bhagavAn purAhahirupAyayo / devazca tatra samavasaraNaM ca vyaracyata // 10 // nadrAjazAsanaM ne'pi rAjA''yuktAH kssnnaadvydhuH| vacasA bhRbhujAM siddhirmanaseva divaukasAm // 11 // azAmi kuMkumAmbhobhI rajasnadrAjavanmanaH / akAri sanmArgamahI puSpaprakaradanturA // 12 // sthAne sthAne vyadhIyanta kAzcanastambhatoraNAH / maJcAzca sazcimAH svarNabhAjanazreNizobhitAH // 13 // vicitrAzcitrakatvagbhizcInavAsobhirAcitAH / uDDAmarAcAmaraizca rabAdazeH mudarzanAH // 14 // unnandhayo gandhapuTApuTikAbhiH sahasrazaH / stambhavarmAbhito nyastairabadhyanta ca mAlikAH // 15 // (yugmam ) umaDapairmeghADambarazrIviDambibhiH / muktoccUlabakullothairekacchAyaM vyadhIyata // 16 // pade pade mumucire dhUpaghavyaH sapAcakAH / nikSiptAguruka'radhUmAMkurinamaNDapAH / / 17 // evaM divaH khaMDamiya kRtvA mArga niyoginaH / rAjJa yajJapayana svAmidarzanotsukyadhAriNe // 18 // lAtvA rAjA'pi divyAMgarAgaH sarvAMgabhUSaNaH / zucivastradharaH snagyo gajamArohaduttamam // 19 // mUrdhni zvetAtapatreNa cAmarAbhyAM ca pArzvayoH / rAjamAno rAjavaryaH surarAja ivAcalat // 20 // mahAryabhUSaNadharaiH sAmannAdyaiH sahasrazaH / so'ndhagamyata bhUpAlaH svaM rUpairiva kriyaiH // 21 // sayastamanuceluzca calavAmararAjitAH / parAjitazacIrUpA antaHpuramRgIzaH // 22 // 1 drAya ... // 2 mina: L. D. | bhitaH // 3 vijJa sa... || w 188 www Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candivRndaiH stUyamAno gIyamAnazca gAyanaiH / daryamAnasvavijJAno mArgAlaMkArakAribhiH // 23 // nirantarairnRpacchatrairbhavannUnanamaMDapaH / krameNa mApa samavasaraNaM sa mahIpatiH // 24 // sa triH pradakSiNIkRtya vavande paramezvaram / AsAMcake yathAsthAnaM cA''sthAne RddhigarvitaH / / 25 // tasparddhigarva vijJAya tatprabodhanahetave / ambhomayaM vikRtavAn vimAnaM pAkazAsanaH // 26 // sphaTikAcchajalapAntavikaTAmbhojarasundaram / parAlasAmAna limvAdaptamAkulam // 27 // suradrumalatAzreNipatatkusumazobhitam / nIlotpalai rAjamAnamindranIlamaNImayaiH // 28 // nalinISu bharakatamayISu privrtibhiH| vibhrAjamAnamadhikaM svaNAmbhojaivikrasvaraiH // 29 // lolakallolamAlAbhiH panAkAmAlabhAriNam / jalakAntavimAnaM taM zakro'zyAsta suraiH saha // 30 // (caturbhiH kalApakam) cAmarairamarastrIbhirvIjyamAnaH sahasrazaH / gandharvArabdhasaMgItadattakarNI manAgmanAk / / 31 // svAmipAdapavitrAyAM dattadRSTiradho bhuvi / martyalokamavAtArIdamAdhipatistataH // 32 // (yugmam ) nAlena mArakatena rAjiteSvambujanmasu / sauvarNeSu nyastapAda sapAdamiva parvatam / / 33 // maNImayadantakozairdantaraSTabhirUrjitam / devadRSyacchannapRSThaM praSThaM tridazavantinAm // 34 // | // 289 // 1 praSTa I.D| pRSTI C|| Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvArUDhasurastrIbhirvattahastAvalambanaH / martyalokAvatIrNo'yAdhyAruroha purandaraH // 35 // (tribhirvizeSakam AgAdathopasamavasaraNaM bhaktibhAvitaH / jinendrapAdAn vandArurdhandArakaziromaNiH // 36 // jalakAntavimAnAntalIlApuSkariNISu ca / saMgItakAni kamale kamale cAya jajJira // 37 // pratisaMgItakaM cendAnarUpavibhavaH saraH / sAmAjiko'bhavadivyarUpanepathyasundaraH // 38 // ekaikasya ca devasya parivAro mahardvikaH / maghona iva saMjajJe vizvavismayakAraNam / / 32 // vimAnadvaryA tayA zakaH svayameva visidhmiye kA kathA punaranyeSAM tasmAdUnonasaMpadAm // 4 // tatra sthitairnarasurairvismitevIkSito hariH / prabhu pRthvIluladdhAraH praNanAma punaH punaH // 41 // dazArNabhadraH zakrasya tayA RyA'tha dRSTayA / nagaraddhardhA grAmya iva staMbhitAMgo'bhavat kSaNam // 42 // dazArNabhadro dadhyau ca vismayasmeralocanaH / aho zakravimAnasya zobhayaM bhuvanottarA // 4 // aho ruciragAtratvaM surendrakariNo'sya ca / aho vibhava vistAraH puruhatasya ko'pyasau / / 44 // svasaMpado'bhimAno'yaM vyadhAyi dhigaho mayA / mama zakrasya caitaddhi goSpadAdhyorivAntaram / / 45 / / amunA RddhigarveNa svAtmA tucchIkRto mayA / kUpabheka iyAbhUvaM prAgadRSTazarddhikaH // 46 // eva bhAvayatastasya vairAgyaM gacchataH shnaiH| pariNAmaH zubhataro babhUvetyalpakarmaNaH // 47 / / RdvayA yadyapyanenAhaM vijito'smi viDojasA / pravrajyAgrahaNAdadha parAjeSye tathA'pyamum // 48 // M60 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na kevala vijeSye'muM banAdAnena saMprati / karmArInapi jeSyAmi bhaSabhramaNakAriNaH // 4 // vivekI cintayitvaivaM dazArNapurabhUpatiH / tatrastha paNa yAcas dikITakAmAnikAra // 30 // dazArNabhadraH karmadumUlAnIva samantataH / uccavAnAtha zirasa: paMcabhirmuSTibhiH kacAn / / 51 // zakra saMpazyamAne'tha vismayasmeracakSuSi / sa gatvA gaNabhRtpArce yatiliMgamupAdade / / 52 // gatvA pradakSiNApUrvamapUrvotsAhasAhasaH / dazArNabhadrazramaNo jagannAthamavandata // 53 // zakro babhApe mahAtmannaho krimapi pauruSam / tavedamamunAjaiSIrmAmapyanyasya kA kathA // 54 // ityuktvA taM namaskRtya zakraH svasthAnamabhyagAt / munirdazArNabhadro'pi samyagvratamapAlayat // 55 // jagannAtho'pi bhavyAnAmupakAraparANaH / vijahAra tataH sthAnAdanyeSu nagarAdiSu // 56 // itazca rAjagRhasya zAligrAme samAyayo / dhanyetyabhidhayA yoSit kAciducchinnavaMzikA / / 57 // bAlaM saMgamakaM nAma svasutaM sA sahA''nayat / kukSijAtamapatyaM hi vyasaneSvapi dustyajam // 58 // so'rbhakastatra paurANAM vatsarUpANyacArayat / anurUpA hyasau roravAlAnAM mRdujIvikA // 5 // athApareyaH saMjAte tatra karimazcidutsava / pAyasaM saMgamo'pazyad bhujyamAnaM gRhe gRhe // 6 // gatvA svagehe jananI yayAce so'pi pAyasam / sA'pyuvAca daridrA'smi madgahe pAyasaM kutaH // 61 // bAlenAjJatayA tena yAcyamAnA muhurmuhuH / smarannI pUrvavibhavaM tAralAraM ruroda sA // 32 // KOREACKERAKAKKA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YPH dazamaH sarga: YPNY.LYPELV.--.. tasyA ruditaduHkhenAnuvidvahRdayA iva / Aganya prativedimanyaH papracchurduHkhakAraNam // 6 // tAbhyo'bhyadhatta sA duHkhakAraNaM gadgavAkSaraH / kSIrAdyaduzca nAstasyai sA'pacat pAyasaM tataH / / 64 // saMsAyAyasabhRtyA sthAle bAlasya satva saa| Arpayatprayayau cAntargRha kAryeNa kenacit / / 3 / / atrAntare ca ko'pyAgAnmunirmAmamupoSitaH / pAraNAya bhayodanvattAraNAya sa tasya nauH / / 66 // so'cintayadidaM cinsAmANikyamiva cetanama / jaMgamaH kalpazAkhIva kaamdhenrivaapshH||37|| sAdhu sAdhu mahAmAdhurmadbhAgyairayamAyayau / kuto'nyathA varAkasya mamehapAtrasaMgamaH // 68 // bhAgyodayena kenApi mamAgha samapadyata / cittaM vittaM ca pAtraM ca triveNIsaMgamo hyayam // 6 // iti sa sthAlamutpATya pAyasaM sAdhava dadI / jagrAhAnugrahakRte tasya kAruNiko muniH // 70 // yayau ca sa munirgehAnmadhyAdanyApi niryayo / manye bhuktamananati dadau sA pAyasaM punaH // 71 // natpAyasamatRptaH sannAkaNThaM bhuje'tha sH| tadajIrNana yAminyAM smarana sAdhu vyapadyata // 72 / / tena dAnaprabhAvaNa so'tha rAjagRhe pura / gobhadrabhyasya bhAryAyA bhadrAyA udare'bhavat / / 73 // zAlikSatraM suniSpannaM svapna'pazyacca sA ttH| bhartuH zazaMsa tasyAH sa sUnuH syAdityacIkathat // 74 // caMdAnadharmakarmANi karomIti yabhAra sA / dohadaM tattu gobhadraH pUrayAmAsa bhaddhIH / / 7 / / pUrNe kAle tato bhadrA zuniyotitadigmukham / amUta tanayaM ratnaM vidUragiribhUriva // 76 // . A . Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTasvamAnusAreNa sUnostasya zubhe dine / cakratuH pitarau zAlibhadra ityabhidhAM zubhAm / / 77 // pAlyamAnaH sa dhAtrIbhiH paMcabhirvavRdhe kramAta / kiMcidanASTavarSaH mana pimANagApitaH kalAH // 78 saMprAptayauvanaH so'tha yuvtiijnvllbhH| savayobhiH samaM reme pradyumna iva nUtanaH // 7 // natpurazreSThino'thaitya kanyA dvAtriMzataM nijAH / pradAtuM zAlibhadrAya bhadrAnAthaM yayAcire // 8 // atha prahRSTo gobhadraH zAlibhadreNa sAdaram / sarvalakSaNasaMpUrNAH kanyakAH paryaNAyayat // 81 // zAlibhadrastato ramye vimAna iva mandire / vilalAsa samaM tAbhiH patirdiviSadAmiva // 82 // sa vivadA''ndamamro na rAtriM na ca vAsaram / tasyApUrayatAM bhogasAmagrI pitarau svayam / / 83 // zrIvIrapAdamUle'tha gobhadro vratamagrahIt / vidhinA'nazanaM kRtvA devalokaM jagAma ca // 84 // avadhijJAnato jJAtvA zAlibhadraM nijAtmajam / tatpuNyA'varjitaH so'bhUt putravAtsalyatatparaH // 85 / / divyAni ghasranepathyAdIni tasyAnuvAsaram / sabhAryasyArpayAmAsa kalpazAkhIca so'maraH // 86 // yaanmocita kArya bhadrA tattadasAdhayat / pUrvadAnaprabhAvaNa bhogAn so'bhuMkta kevalam // 8 // vaNigbhiH kaizcidanyeyurgRhItvA ratnakambalAn / zizriye zreNikastAMzca mahAtvana nAgrahIt // 88 // tataste vaNijo jagmuH zAlibhadraniketanam / taduktArpaNa tAn bhadrA'pyagrahIdranakambalAn // 89 / / mayogyo gRhyatAmeko mahAmUlyo'pi kambalaH / ityUce celaNAdevyA tadA ca zreNiko nRpaH // 10 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 rAjJA'pyathaikaM mUlyena kambalaM vaNijo'rthitAH / bhadrA jagrAha tAn sarvAn kambalAniti tavadan // 91 // zreNikaH prAhiNodekaM pravINaM puruSaM tataH / bhadrApArzve mUlyadAnAt kambalAdAnahetave // 92 // yAcitA tena bhadroce chittvA tAn ratnakambalAn / zAlibhadrapriyApAdapoMchanIkRtavatyaham // 93 // kAryaM niSpadyate kiMcijIrNaizcedrana kambalaiH / tadvatvA''pRcchya rAjAnamAgacchAmUn gRhANa pa || 94 // AkhyatvA sa tadrAne rAjAM ca rIrinorivAntaram // 95 // tameva puruSaM preSya zreNikena kutUhalAt / AkArite zAlibhadre bhadropetya vyajijJapat // 96 // hi mahInAtha ! jAtu yAti madAtmajaH / prasAdaH kriyatAM deva ! tad gRhAgamanena me // 97 // kautUhalAcchreNiko'pi tattathA pratyapadyata / taM ca kSaNaM pratIkSyAtha sA'gre bhUtvA gRhaM yayau // 98 // vidhizravastramANikyacitrakatvaGamaya tataH / ArAjaharmyaM svagRhAdadRzobhAM vyadhanta sA // 19 // tayA''hUtastato rAjA kRtAM saH surairiva / vibhAvayan hRhazobhAM zAlibhadragRhaM yayau // 100 // svastambhopari prakhadindranIlAimatoraNam / mauktikasvastikazraNidanturadvAra bhUtalam // 101 // divyavastrakRtollocaM sugandhidravyadhUpitam / bhuvi divyavimAnAnAM pratimAnamivasthitam // 102 // dviveza vizAmIzo vismayasmeralocanaH / bhUmikAyAM caturthyAM ca siMhAsana upAvizat // 103 // saptamyAM bhuvi bhadretvA zAlibhadramabhASata / ihAyAtaH zreNiko'sti taM draSTuM kSaNamehi tat // 104 // 'dazama: sarga: / / / 294 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amba ! tvameva yaM vetsi tamatha kAraya svayam / kiM mayA tatra kartavyaM sa bhadrAmityavocata || 100 // tato bhadravatavyaM vastu na hyadaH / kiM tvasau sarvalokAnAM yuSmAkamapi ca prabhuH // 106 // tacchrutvA zAlibhadro'pi saviSAdamacintayat / dhik sAMsArikamaizvaryaM yanmamApyaparaH prabhuH // 107 // bhoga bhogairibhirme bhaugairalamataH param / dIkSAM maMkSu grahISyAmi zrIvIracaraNAntike // 108 // evaM saMvegayukto'pi sa mAturuparodhataH / sabhAryo'bhyetya rAjAnamanamadvinayAnvitaH // 109 // sasvaje zreNikanAye svAMka suta ivA''sitaH / snehAcchirasi cA''ghAtaH kSaNAdazrUNi so'mucat // 110 // tato bhadrA jagAdevaM devAyaM mucyatAM yataH / manuSyamAlyagandhena mAnuSo'pyeSa bAdhyate // 111 // devabhUyaM gataH zreSThI sabhAryasyAsya yacchati / divyanepathyavastrAMgarAgAdIn prativAsaram // 112 // tato rAjJA visRSTaH sa yayau saptamabhUmikAm / ihaiva bhoktavyamiti vijJapto bhadrayA nRpaH // 113 // bhadrAdAkSiNyato rAjA pratyapadyata tattathA / sadyaH sA'sAdhayatsarvaM zrImanAM kiM na sidhyati ? // 114 // sastau nAnIyatailAmbucUrNastUrNaM tato nRpaH / aMgulIyaM tadaMgulyA gRhavApyAM papAta ca // 115 // yAvadanveSayAmAsa bhUpatistaditastataH / tAvadbhadrA''dizaddAsIM vApyambho'nyatra nAyyatAm // 116 // tathA kRte tayA citradivyAbharaNamadhyagam | aMgArAbhaM svAMgulIyaM dRSTvA rAjA visiSmiye // 117 // kimetaditi rAjhotA dAsyavocadihAnvaham / nirmAlyaM zAlibhadrasya sabhAryasya nidhIyate // 118 // / / 295 / / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 40- uma maga sarvathA dhanya evaiva dhanyo'hamapi saMprati / rAjye yasyedRzAH santi vimamazeti bhUpatiH // 119 // bubhuje saparIvAro bhUbhujAmagraNIstataH / citrAlaMkAravastrAcairArcatazca gRhaM yayau // 120 // iyeSa zAlibhadro'pi yAvatsaMsAramokSaNam / abhyetya dharmasuhRdA vijJaptastAvadIdRzam // 121 // AgAzcaturjJAnadharaH surAsuranamaskRtaH / mUtoM dharma ivodyAne dharmaghoSAbhidho muniH // 122 // zAlibhadrastato harSAdadhiruhya rathaM yayo / AcAryapAdAna vanditvA sAdhUMzyopAvizatpuraH // 123 // sa sUrirdezanAM kurvannatvA tenetyapRcchyata / bhagavan ! karmaNA kena pramuranyo na jAyate ? // 124 // bhagavAnapyuvAcaivaM dIkSAM gRhNanti ye janAH / azeSasyApi jagataH svAmibhAvaM bhajanti te // 125 / / yavaM nAtha! tadgatvA nijAmApRcchaya mAtaram / grahISyAmi vratamiti zAlibhadro vyajijJapat // 126 // na pramAdo vidhAtavya ityuktaH suriNA tataH / zAlibhadro gRhaM gatvA bhadrAM natvetyabhASata // 127 // dharmaH zrIdharmaghoSasya sUreraNya mukhAmvujAt / vizvaduHkhavimokSaspopAyabhUto mayA zrutaH // 128 // akArSIH sAdhvi vatsa ! pitustasyAsi nandanaH / prazazaMseti bhadrA'pi zAlibhadraM pramodataH // 12 // so'pyavocadidaM mAtarevaM cettatprasIda me / grahISyAmi vratamahaM nanu tasya pituH sutaH // 130 // sA'pyavocadidaM vatsa ! yuktaste'sau vrtodymH| kiM tvatra lohacaNakAcarSaNIyA nirantaram // 131 // sukumAraH prakRtyA'pi dipa gaizca lAlitaH / syandanaM tarNaka iva kathaM tvaM vakSyasi vratam // 132 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadro'pyuvAcaivaM pumAMso bhogalAlitAH / asahA vratakaSTAnAM kAtarA evaM netare // 133 // tyaja bhogAn kramAnmamamAlyagandhAna sahasva ca / ityabhyAsAd vrataM vatsa ! gRhNIyA ityuvAca saa||134|| zAlibhadrastato bhadrAvacanaM pratipaya tat / bhAryAmekAM tUlikAM ca muJcati sma dine dine // 135 // inazca tasminnagare dhanyo nAma mahAdhanaH / abhavacchAlibhadrasya knisstthbhginiiptiH||136 // zAlibhadrasvasA sAzruH snapayantI ca taM sadA / kiM rodiSIti tenoktA jagAdeti sagadgadam // 137 // vrataM gRhItuM meM bhrAtA tyajatyekA dine dine / bhAryA ca tUlikAM cAhaM hetunA tena rodimi // 138 // ya evaM karune pheriva bhii.rustpsysau| hInasatvastaca bhrAtetyUce dhanyaH sanarmakam / / 139 // sukaraM ced vrataM nAtha kriyate kiM na hi svayam / evaM sahAsamanyAbhirbhAryAbhirjagade'tha sH|| 14 // dhanyo'pyUce vrate vighno bhavatyastAzca punnytH| anumaMtryo'ya me'bhUvan pranajiSyAmi tad drutam / / 141 // nA apyUcuH prasIdedamasmAbhirnarmaNoditam / mA sma tyAkSIH zriyo'smAMzca mnsvipnitylaalitaaH|| 142 // anityaM strIdhanAcatatpojya nitypdecchyaa| avazya pravrajiSyAmItyAlapan dhanya utthitH|| 143 / / tvAmanu pravajiSyAma evamuktavatIzca tAH / anvamanyata dhanyo'pi dhanyaMmanyo mahAmanAH // 144 // itazca vaibhAragirI zrIvIraH samavAsarat / vidAJcakAra taM sayo dhanyo dharmasuhRdgirA // 14 // dattadAnaH sadAraH so'pyAruhya zivikAM tataH / bhavabhIto mahAvIracaraNau zaraNaM yayau / / 146 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . NWAN [dazamaH sAH Y-LVLEValLV-AWALA savAraH so'grahIdIkSAM tato bhagavadantike / tacchrutvA mAvidro'dhi 'sisamadhA prAnvare // 17 // so'nvIyamAnastadanu zreNikena mahIbhujA / upetya zrImahAvIra pAdamUle'grahI vratam / / 148 // mataH saparivAro'pi svAmI siddhArthanandanaH / viharananyato'gacchat sayUtha iva hastirAT // 14 // dhanyazca zAlibhadrazca tAvabhUnAM pahuzrutau / mahattapazca tepAte khaGgadhArAsahodaram // 150 // pakSAnmAsAd dvimAsAttrimAsthA mAsacatuSTayAt / zarIranirapekSau tau cakratuH pAraNaM munI // 151 // tapasA samajAyatAM nirmAsarudhirAMgako / carma bharatropamo dhanyazAlibhadramahAmunI // 15 // anyeyuH zrImahAvIrasvAminA sahitI munii| AjagmatU rAjagRhaM puraM janmabhuvaM nijAm // 153 // nataH samavasaraNasthitaM nantuM jagatpatim / zraddhAtizayogenAcchinnamIyurjanAH purAt // 154 // mAsapAraNake dhanyazAlibhadrAvubhAvapi / kAle vihAM bhikSArtha bhagavantaM prnnemtuH|| 155 / / mAtRpA_tpAraNaM te'yatyuktaH svAminA tataH / icchAmIti bhaNan zAlibhadro dhanyayuto yyau|| 156 // gatvA bhadrAgRhadvAri tAvubhAvapi tasthatuH / tapaHkSAmatayA tau ca na kenApyupalakSitau // 157 // zrIvIraM zAlibhadraM ca dhanyamapyagra vanditum / yAmIti vyAkulA bhadrA'pyajJAsIvutsukA na tau // 158 // kSaNamekamaSasthAya natra to jagmatustataH / maharSI nagaradvArapratolyA'tha nirIyatuH // 159 // 1 jitama C. L. I 2 saha to 1. // 3 'ragA / Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -R tadA''yAntI pure tasmin vikratuM daghisarpiSI / zAlibhadrasya prAgjanmamAtA dhanyA'bhavatpuraH // 160 // zAlibhadraM ca sA prekSya saMjAtaprasravastanI / vanditvA caraNo bhaktyA dvAbhyAmapi dadau dadhi // 161 // zrIvIrasyAnnike gatvA tadAlocya kRtaanyjliH| zAlibhadro'vadat svAmin ! mAtRtaH pAraNaM katham ? // 16 // sarvajJo'pyAcacakSe'tha zAlibhadramahAmuneH / prArajanmamAtaraM dhanyAmanyadapyanyajanmajam / / 163 // kRtvA pAraNakaM dadhA''pRcchaya ca svAminaM tataH / vaibhArAdriM yayau zAlibhadro dhanyasamanvitaH // 164 // zilAtale zAlibhadraH sadhanyaH prtilkhite| pAdapopagamaM nAma natrAnazanamAzrayat // 165 // tadA ca bhadrA tanmAtA zreNikazca mahIpatiH / AjagmaturbhaktiyuktI zrIvIracaraNAntike // 166 // tato bhadrA'yadaddhanyazAlibhadrau katau munii| bhikSArtha nAgatau kasmAdasmadvezma ? jagatpate // 167 // sarvajJo'pi vabhASe to tvadvedamani gatau munii| jJAtau na tu bhavatyehAgamanavyagracittayA / / 168 // prAgjanmamAtA tvatsanonyA yAntI puraM prati / dadau dadhi tayostena pAraNaM catuzca tI // 16 // ubhAvapi mahAsatvau satvarau bhavamujjhitum / vaibhAraparvate gatvA'nazanaM to prcRtuH||170 // zreNikena samaM bhadrA vaibhArAdriM yayau tataH / tathAsthitAvapazyacca tApamaghaTitASiva // 171 // tatkaSTamaya pazyantI smarantI tatsukhAni ca / sArodIdrodayantIva vaibhArAdri pratisvanaiH // 172 // AyAto'pi gRhaM vatsa ! mayakA svalpabhAgyayA / na jJAto'si pramAdenAprasAdaM mA kRthA mayi // 173 // 4 // RRRRRRESTHA 1.00 / Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadyapi tyaktavAnnastvaM tathA'pi nijadarzanAt / AnandayiSyasi dRzau puretyAsInmanorathaH // 174 // ArambheNAmunA putra ! zarIratyAgahetunA / manorathaM tamapi meM bhaMmasyudyato'dhunA // 175 // prArabdhaM yattapastatra na te vinI bhavAmyaham / kiM tvetatkarkazataraM zilAtalemino bhava // 176 // atha zreNiko harSasthAne kiM nAma rodiSi ? / IdRgyasyAH sutaH strISu saikA tvaM putravatyasi || 177 // tatvajJo'yaM mahAsattvastyastvA tRNamiva zriyam / prapede svAminaH pAdAn sAkSAdiva paraM padam // 178 // asau jagatsvAmiziSyAnurUpaM tapyate tapaH / mudhA'nutapyate mugdhe ! kiM tvayA strIsvabhAvataH // 179 // bhavaM yoSitA rAjJA vanditvA tau mahAmunI / vimanaskA nijaM zrAma jagAma zreNikastathA // 180 // ubhau tau munIndra prapannAvasAnau / vimAne'tha sarvArthasiddhAbhidhAne // abhUtAM prabhUtapramodAndhimanau / refzadadhyAyuSau devavayoM // / 181 // ityAcArya zrI hemacandra viracite triSaSTizatyA kA puruSacarite mahAkAvye imaparvaNi dazArNabha caritavarNano nAma dazamaH sargaH // 1 "mitram // libhadra-dhandaka dazamaH sarga: ||300 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 . // atha ekAdazaH sargaH // . - . . . . . . . . . .. itazca bhagavAn vIro lokAnugrahakAmyayA / vyahArSI nagarapAmAkaradroNamukhAdiSu // 1 // itazca rAjagRhasya vaibhAragirikandare / coro lohakhurAkhyo'bhUdrodro rasa ivAMgavAna // 2 // sa tu rAjagRhe nityaM paurANAmutsavAdiSu / labdhyA chidrANi vidadhe pizAcavadupadravam // 3 // AdadAnastato dravyaM bhuJjAnazca parastriyaH / bhAMDAgAraM nizAntaM vA nijaM mene sa tatpuram // 4 // cauryamevAbhavattasya prItyai vRttirna cAparA / apAsya vyaM kravyAdA bhakSyaistRpyanti nAparaiH // 5 / / tasyAnurUpo rUpeNa caSTayA ca sumo'bhavat / bhAryAyAM rohiNInAmnyAM rohiNeyo'bhidhAnataH // 6 // svamRtyusamaye prApta pitrA'5 hUyetyabhASi sH| yadyavazyaM karoSi tvamupadezaM dadAmi tat // 7 // avazyameva kartavyamAdiSTaM bhavatAM mayA / kaH pituH pAtayedAjJAM pRthivyAmityuvAca sH|| 8 // . . .- . - - . .. - - - - 1 'kharA' || 2"tyamA Syata D|| // 301 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prahRSTo vasA tena cauro lohakhurastataH / pANinA saMspRzan putramabhASiSTheti niSThuram // 1 // isit samavasaraNe sthitaH suravinirmite / vivatte dezanAM vIro mA zrISIstasya bhASitam // 10 // anyattu svecchayA vatsa ! kuryAstvamaniyaMtritaH / upadizyeti paMcatvaM prApa lohakhurastataH // 11 // mRtakArya pituH kRtvA rauhiNeyo nirantaram / cakAra caurikAM lohakhuro'para ivodgataH // 12 // pAlaghana piturAdezaM jIvitavyamivA''tmanaH / svadAseramivAmuSNAt sa rAjagRhapattanam // 13 // sadA nagaramAkareSu viharan kramAt / ugravratamahA tAdhumahasraparivAritaH // 14 // suraiH sacAryamANeSu svarNAmbhojeSu cAruSu / nyasyan padAni tatrA''gAdvIraHzvara manIrthakRt // 15 // (yugmam) vaimAnikaijyotiSikairasurairvyantarairapi / suraiH samavasaraNaM cakre jinapatestataH // 13 // AyojanavisarpiNyA sarva bhASAnuyAtayA / bhAratyA bhagavAn vIraH prArebhe dharmadezanAm // 17 // tadAna rauhiNeyospi gacchan rAjagRhaM prati / mArgAntarAle samavasaraNAbhyarNamAyayau // 18 // evaM sa cintayAmAsa pathA'nena vrajAmi cet / zRNomi vIravacanaM tadA''zA bhajyate pituH // 19 // na cAnyo vidyate panthA bhavatvevaM vimRkSya saH / karNau pivAya pANibhyAM drutaM rAjagRhaM yayau // 20 // tasyaivamanvahamapi yAtAyAtakRto'nyadA / upasamavasaraNaM pAde'bhajyata kaMTakaH // 21 // 1-2 'svarasta N 8 // 3 'ugratapaH " L M // 4 tat // punaH // ekAdezaH sargaH // 302 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ autsukyagamanAdgADhamamaM pAde sa kaMTakam / anuddhatya samuddhRtuM na zazAka kamAtkamam // 22 // nAstyupAyo'paraH ko'pItyAkRSya zravaNAtkaram / karSana kaMTakamISIditi vizvagurorgiram // 23 // mahItalAsparzipAdA nirnimeSadhilocanAH / amlAnamAlyA nimvadanIrajo'GgAH surA iti // 24 // bahu zrutamidaM dhigdhigityAzaghRtakaMTakaH / pidhAya pANinA karNa tathaivApasasAra saH // 2 // athAnvahaM muSpamANe pattane tena dasyunA | upatya zreNikaM zreSThizreSThA vyajJapayanniti // 26 // tvayi zAsati devAnyana bhayaM draviNaM tu naH / AkRSya gRhyate caurairadRSTaizceTakairiva // 27 // pandhUnAmiva teSAM tu gRhItaH pIDayA tataH / sakopATopamityUce nRpatirdaNDapAzikam // 28 // kiM caurIbhUya dAyAdIbhUya cA mama vetanam / gRhNAsi? cauraMyanta padete tvadupekSitaiH // 29 // so'pyUce deva ! ko'pyeSa cauraH paurAna visluNyati / rohiNeyAyo dhartuM dRSTo'pi na hi zakyata // 30 // vizudurikSatakaraNenotplutya sa plavaMgavat / gehAdhaM tato vapramullaMghayati helayA // 31 // mArgeNa yAmastanmArga yAvattAvatsa nekSyate / tyasto yekakrameNApi zatena tyajyate kramaiH // 32 // na taM hantuM na vA dhartumahaM zaknomi taskaram / gRhNAtu tadimAM devo dANDapAzikatAM nijAm // 33 // nRpeNollAsitaikasaMjJayA bhASitastataH / kumAro'bhayakumArastamUce daNDapAzikam // 34 // 1 bhamna 1.1.|| 2 "nya kaMTakam 1 | 3 abhAlyo'ma' M. || Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdaza marga: DOL MPAND- MMY caturaMgaca sajjIkRtya muzca bahiH purAt / yadAntaH pravizecauraH pattanaM veSTayestadA // 3 // antazca trAsito vidyudurikSatakaraNena sH| patiSyati yahiH sainye vAgurAyAM kuraMgavat / / 6 / / pratibhUbhirivA''nIto nijapAdaistatazca saH / grahItadhyo mahAdasyurapramattaH padAtibhiH // 35 // tathetyAdezamAdAya niryayo daNDapAzikaH / tathaiva ca camU sajjAM pracchanna nirmame sudhIH / / 38 / / tahine rohiNeyo'pi nAmAntarasamAgamAt / ajAnAnaH purIM rudvA vArI gaja ivAvizat // 39 // nairupAyaistato dhRtvA baddhvA ca sa malimlucaH / AnIya nRpaterdaNDapAzikana samarpitaH // 40 // yathA nyAyayaM satAM trANa masatAM nigrahastathA / nigRhyatAmasau tasmAdityAdikSanmahIpatiH / / 41 // alopatraH prApta ityeSa na hi nigrahamahati / vicArya nigrahItavya ityuvAcAbhayastataH // 42 // aba pamaccha ta rAjA kalyaH kodshjiivikH| kuto hetorihA''yAto rohiNeyaH sa cAsi kim ? // 43 / / svanAmazaMkitaH so'pi pratyuvAceti bhUpatim / zAligrAma durgacaNDAbhidhAno'haM kuTumpikaH // 44 // prayojanayazene hAyAtaH sanAtakautukAt / ekadevakule rAtri mahatImasmi ca sthitaH // 42 // svadhAma gacchannArakSarAkSipto rAkSasairiva / alaMdhayamahaM vanaM prANabhImahatI hi bhIH // 46 / / madhyArakSaviniryAto bAhyArakSagaNeSvaham / kaivarta hastavisrasto jAle matsya ivApatam // 47 // yadi (1 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to niraparAdho'pi dUdhvA caura ivAdhunA / ahamebhirihA''nIto nItisAra ! vicAraya // 48 // ari bhUpatirgupta preSayAmAsa tatkSaNAt / tatpravRttijJAnahetostatra grAme ca pUruSam / / 49 / / so'gre'pi grAhito grAmaH saMketaM tena dasyunA / caurANAmapi keSAMciccitramAyaticintanam // 50 // tatsvarUpaM rAjapuMsA pRSTo grAmo'bravIdidam / durgacaNDo'tra vAstavyaH paraM grAmAntaraM gataH // 51 // tatrArthe tena vijJapte dadhyau zreNikasUridam / daMbhasya sukRtasyAho brahmApyantaM na gacchati // 52 // abhayossajjayadatha prAsAdaM saptabhUmikam / mahArghyaratnakhacitaM vimAnamiva nAkinAm // 53 // PreserAyamANAbhI ramaNIbhiralaMkRtaH / divo'marAvatIkhaMDamiva bhraSTamatarki saH // 54 // gandharvavargaprArabya saMgItakamahotsavaH / so'trAdakasmAdudbhUtagandharvanagarazriyam // 55 // tato'bhayo madyapAnamUDhaM cauraM vidhAya tam / paridhApya devadRSye adhivalpamazAyayat // 26 // made pariNate yAvadudasthAttAvakSata / so'kasmAdvismayakArImapUrvA divyasaMpadam // 57 // antare'bhayAdiSTairnaranArIgaNaistataH / udacAri jaya jagannandetyAdikamaMgalam // 58 // asminmahAvimAne tvamutpannastridazo'dhunA / asmAkaM svAmibhUto'si tvadIyAH kiMkarA vayam // 69 // apsarobhiH sahaitAbhI ramasva svairamindravat / ityAdi caturaM cATugarbhamUce sa taistataH // 60 // 1 jayanaMde / || // 305 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gha. za. pu. ca. dazame parvaNi jAtaH suraH kimasmIti dadhyau yAvatsa taskaraH / saMgItakArya tAvataiH pradattaH samahastakaH // 61 // upetya puMsA kenApi svarNadaNDabhRtA tataH / sahasA bhoH ! kimArabdhametadevamabhASyata // 62 // tataH pratibabhASe taiH pratIhAre ! nijaprabhoH / pradarzayitumArabdhaM svakaM vijJAnakauzalam // 63 // sosyuvAca svanAthasya darzyatAM nijakauzalam / devalokasamAcAraH kiM tvasau kAryatAmiti // 64 // nairuktaM kIhagAcAra iti zrutvA sa pUruSaH / sAkSepamityabhASiSTa kimetadapi vismRtam ? || 65 // ya ihotpadyate devaH sa svaM sukRtaduSkRte / AkhyAni prAktane svargabhogAnanubhavettataH // 66 // vismRtaM svAmalAbhena sarvametatprasIda naH / devalokasthitirdeva ! kAryatAmiti te'vadan // 67 // sa rauhiNeyamityUce nije hanna zubhAzubhe / prAktane zaMsa naH svargabhogAn bhuMkSva tataH param // 38 // tanaH so'cintayaddasyuH kimetatsatyamIdRzam / mAM jJAtumabhayenaiSa prapaMco racito'thavA // 69 // jJeyaM kathamidamiti dhyAyatA mena saMsmRnam / kaMTakoddharaNakAlAkarNitaM bhagavadvacaH // 70 // devasvarUpaM zrIvIrAt zrutaM cet saMvadiSyati / tatsatyaM kathayiSyAmi kariSyAmyanyathottaram // 71 // ima yuddhayA matAnIkSAMcakre kSimitalaspRzaH / prasvedamalinAnmlAnamAlyAnimiSadIkSaNAn // 72 // tatsarvaM kapaTaM jJAtvA'cintayaddasyuruttaram / nenoce kathyatAM devalokaH sarvo'yamutsukaH // 73 // 12 8 / 2 : " CLI 3 rAkhyAtaM // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyastato'vAdImayA pUrvatra janmani / adIyata supAtrebhyo dAnaM caityAni cakrire // 74 // pratyaSThApyanta bimbAni pUjitAnyaSTadhA'cayA / vihitAstIrthayAtrAzca guravaH paryupAsitAH // 7 // ityAdi sadanuSThAnaM mayA kRtamiti bruvan / Uce daNDabhRtA zaMsa duzcaritramapi svakam // 76 // rohiNeyo'pyuvAcaiva sAdhusaMsargazAlinA / kadAcidagyAcaritaM kiMcinnAzobhanaM mayA // 77 // vyAjahAra pratihAro janma nakasvabhAvataH / yAti tatkathyatAM cauryapAradAriphratAdikam // 78 // rohiNayo'bhyadhattaivaM krimevaMvidhaceSTitaH / svarlokaM prApnuyAdandhaH kimArohani parvatam ? // 79 // gatvA tatastaistatsarvamabhayAya niveditam / abhayena ca vijJaptaM zreNikasya mahIpateH // 80 // evaMvidhairupAyairyazcauro zAma zakya / sa coro'pi vibhaktibhyaH zakyA nItina laMdhitum / / 81 / / iti rAjagirA'muJcadrauhiNayamathAbhayaH / baMcyanne vaMcanAdaHdakSA api kadAcana // 82 // tataH so'cintayacauro dhigAdazaM piturmama | vaMcito'smi ciraM yena bhagavadracanAmRtAt / / 83 // nA''gamiNyat prabhuvaco padi me karNakoTaram / tadA vividhamAraNAgamiSyaM yamagocaram // 84 // anicchayApi hi nadA gRhItaM bhagavadvacaH / mama jIvAnave jAtaM bhaiSajyamiva rogiNaH // 85 // tyaktvA'haMdvacanaM hA vik cauravAci ratirmayA / AmrANyapAsya nimbapu kAkanava ciraM kRtA / / 86 // upadarzakadazo'pi yadIyaH phalatIdRzam / tasyopadezaH sAmastyAt sevitaH kiM kariSyati ? // 8 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AY' ekAdazaH sagaH evaM vimRzya manasA yayau bhagavato'ntika / praNamya caraNau bhaktyA rohiNeyo vyajijJapat / / 88 // bhavAJcoM prANinAM ghoravipannakrakulAkule / mahApotAyata te gIrAyojanavisarpiNI // 89 // niSiddhastvadvacaH zrotumanAptenA''ptamAninA / iyatkAlamahaM pitrA vaMcita rimrajagadguro ! // 10 // trailokyanAtha ! te dhanyAH zradhAnAH piyanti ye / bhavavacanapIyUSaM karNAlipuTaH sA // 11 // ahaM tu pApo'zuzruSurbhavato bhagavan ! bacaH / pidhAra karNI hA kaSTamidaM sthAnamalaMghayam // 12 // ekadA'nicchatA'pyekaM zrutaM yuSmadvaSo mayA / tena maMtrAkSareNeva rakSito rAjarAkSasAt // 13 / / yathA'haM maraNAtnAtastathA trAyastha nAtha ! mAm / saMsArasAgarAvarne nimajantaM jagatpate ! // 14 // tatastatkRpayA svAmI nirvANapadAyinIm / vizuddhAM vidadhe sAdhu sAdhudharmasya dezanAm / / 15 / / tataH prabuddhaH pragamana rohiNeyo'bravIdidam / yatidharmasya yogyo'smi na batyAdizyanAM ? prabho ! // 16 // yogyo'sIni svAminokto grahISyAmi vibho ! vratam / paraM kiMcidvadiSyAmi zreNikanetyuvAca saH // 17 // nirvikalpa nirvizaMkaM svavaktavyamudIraya / ityuktaH zreNikapeNoce lohakhurAtmajaH // 18 / / iha deva ! bhavadbhiryaH zruto'haM lokavArtayA / sa eSa rohiNayo'smi bhavatpattanamoSakaH // 19 // bhagavadvacasakena durlacyA laMghitA mayA / prajJA'bhayakumArasya taraNDaneva nimnagA / / 100 // 1 tasya / 308 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azeSamenanmuSitaM pattanaM bhavato. bhayA / nAnveSaNIyaH ko'pyanyastaskarI rAjabhAskara ! // 1.1 // . kamapi preSaya yathA tallopnaM darzayAmyaham / kariSye saphalaM janma tataH pravrajyayA nijam // 102 // abhayo'pi samutthAya zreNikAdezataH svayam / kautukAsporalokazca sahAgAttena dasyunA // 103 // nato giriNadIkuJjaramazAnAdiSu taddhanam / sthagitaM darzayAmAsa cauraH zreNikasUnave // 104 // . abhayo'pi hi yadyasya tattasya dhanamArpayat / notijJAnAmalobhAnAM maMtriNAM nAparA sthitiH // 105 // paramArtha kathayitvA prayodhya nijamAnuSAn / zraddhAlurbhagavatpArthe rohiNeyaH samAyayau / / 106 // atha zreNikarAjena kRtaniSkramaNotsavaH / sa jagrAha parivrajyAM pAveM zrIvIrapAdayoH // 107 // natazcaturthAdArabhya SaNmAsI yAvadujjvalam / vinirmame tapAkarma karmanirmUlanAya sH||108|| tapobhiH zitaH kRtvA bhAvasaMlekhanAM ca sH| zrIvIramApRcchya girI pAdapopagama vyadhAt // 10 // zubhadhyAnaH smaran paMcaparameSTinamaskriyAm / tyaktvA dehaM jagAma yAM rauhiNeyo mahAmuniH // 110 // tato'pi bhagavAna kartuM tIrthakRtpharmanirjarAm / vijahAra dhRto devaiH koTisaMkhyairjaghanyataH // 111 / / kAnapi zrAvakIcakre yatIcakre ca kAnapi / dharmadezanayA rAjAmAtyaprabhRtikAna prabhuH / / 112 // itazca zreNiko rAjA tasmin rAjagRhe pure / samyaktvaM dhArayan samyaGnItyA rAjyamapAlayat // 11 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadojayinIpuryAzcaNDapradyotabhUpatiH / calitaH sarvasAmayyA rorbu rAjagRhaM puram / / 114 // pradyoto baddhamukuTAzcAnye bhUpAzcaturdaza / satrAyAnto janai dRSTAH paramAdhArmeikA iva // 11 // pATUpaTaplutairazvaiH pAdayanniva medinIm / Agacchan praNidhibhyo'dha zubhrave zreNikana saH // 116 // zreNiko'cintayat kiMcitprayoto'tra samApatana | ragraha iva chuddhaH kAryo hatabalaH katham ? // 117 / / nato'bhayakumArasyotpattikyAdidhiyAM nidheH / nRpatirmukhamaikSiSTa sudhAmadhurayA dRzA // 118 / / yathArthanAmA rAjAnamabhayo'tha vyajijJapat / kA cinnojayinIzo'dya bhavazuddhAtithirmama // 119 // yadi vA buddhisAdhye'rthe zastrAzastrikathA vRthA / vuddhimeva prayokSye tad buddhihi jayakAmadhuk // 120 // atha bAhye'risainyAnAmAvAsasthAna bhUmipu / lohasaMpuTamadhyasthAna dInArAn sa nyacIkhanat // 121 // pradyotanRpateH sainyaistato rAjagRhaM puram / paryavaSTyata bhUgolaH payodhisalilariva // 122 / / avetthaM preSayAmAsa lekha prayotabhUpateH / abhayo guptapuruSaiH paruSatarabhASibhiH // 123 // zivAdevIcelaNayorbhedaM nekSe manAgapi / tanmAnyo'si zivAdevIsaMbandhenApi sarvadA // 124 // nenAvantIza ! vacmi tvAmekAntahitavAMchayA / sarva zreNikarAjena bhadinAstava bhuubhujH|| 125 // dInArAH preSitAH santi tebhyastAna kartumAtmasAt / te tAnAdAya baddhvA tvAmarpayiSyanti matpituH 126 18. pratI sarvatra 'ujjayanI' ityeva prayogaH asti / / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** tavAyAseSu dInArA nikhAtAH santi tatkRte / khAnayitvA pazya ko vA dIpe satyagnimIkSate ? // 127 / / viditvaivaM sa bhUpasyaikasyAvAsamacIkhanat / labdhAstatra ca dInArAstAn dRSTvA sa palAyitaH // 128 / / naSTa tatra ca tatsainyaM viloDayAbdhimivAkhilam / hastyazvAcAvada sAraM magadhendraH samaMtataH // 129 // nAsArUDhena jIvena vAyuvAjena vAMjinA / tataH pradyotanRpatiH kathaMcit svAM purIM yayau // 130 / / nRpA ye baddhamukuTA ye cAnye'pi mhaarthaaH| tapa nezuH kAkanAzaM hataM sainyaM ghanAyakam // 131 // asaMyatalulatkezaizchannazUnyaizca maulibhiH / rAjAnamanuyAntaste'pyAyurujayinI purIm // 132 // abhayasyaiva mAyeyaM vayaM nehazakAriNaH / pratyAyita: sazapathaM nairathojjayinIpatiH // 13 // kadAcidUce'vantIzo madhyesabhamamarSaNaH / yo'rpayatyabhayaM baddhvA mama saMpatsyate sa krim / / 134 // patAkaM hastamukSipya kApyekA gaNikA ttH| vyajijJapazyantIzamalamasmIha karmaNi // 135 // tAmAdidezAvantIzo yadyevamanutiSTa tat / karomyAdisAhAyyaM hi kiM tava saMprati ? // 136 // sA ca dadhyo yadabhayo nopaaylyte'praiH| dharmacchadma tadAdAya sAdhayAmi samIhitam // 137 // ayAcata tatazca dve dvitIyavayasau striyo / te tadaivArpayadrAjA dadau dravyaM ca puSkalam // 138 / / kRtAdarAH pratidinamupAsyopAsya saMyatIH / babhUvurutkaTaprajJAstAstisro'pi bahuzrutAH // 139 / / ,"STvAzapa CLSTvA ca // 2 lAyata L || 3 kyAdhikAdhi // 4 'yuvegena D|| 5 hetunA // *********** ******* Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdaza: sagaH nAstisro'pi sato jagmuH zreNikAlaMkRta puram / jagattrayIM vacayituM mAyAyA iva mUrtayaH // 140 // pAyogrAne kRtAvAsA sA paNastrImatallikA / pattanAntaryayau caitparipATIciphIrSayA // 141 // .... sA vibhUtyA'tizAyinyA basye nRpatikArite / praviveza samaM tAbhyAM kRtvA naiSedhikItrayam // 142 // mAlavakauzikImukhyagrAmarAgajuSA girA / devaM vanditumArebhe saparyA virazcaraNa sA // 143 // tatrAbhayakumAro'pi yayau devaM vivandiSuH ! Ahe bAlAtInAM nA banAnAmulana // 144 / / devadarzanavighno'syA mA bhUtpravizatA myaa| dvAryevetyabhayastasthI maMDapAntarvivaza na // 14 // praNidhAnastuti kRtvA sA muktaashuktimudryaa| pASaduttasthuSI tAvadabhayo'bhyAjamAma tAm // 146 // tAzI bhAvanAM nasyAstaM veSaM prazamaM kA tam / abhayo varNayAmAsa sAnandaM ca jagAda tAm / / 147 // viSTyA bhadre'dhunA svAhAsAdharmikramAgamaH / sAdharmikAtparo dhandhurna saMsAre vivekinAm // 148 // kA tvaM ? kimAgamaH ! kA yA''vAsabhUrimaphe ca ke| yakAbhyAM svAtirAdhAbhyAmindulekheva zobhase 140 vyAjahArAtha sA vyAjazrAvikA'vantivAsinaH / mahabhyavaNijaH pANigRhItI vidhavA vaham // 10 // ime ca mama putrasya phalane kaaldhrmtH| vicchAyyabhUtAM vidhaye bhagnavRkSalane iva // 151 // vratArthaM pRcchanaH smaite ubhe api tadeva maam| vipakSapatikAnAM hi satInAM zaraNaM vratam // 152 // 1 . // // 312 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyukte (ktaM grahISyAmi nirdhIrA'hamapi vratam / gArhasthyasya phalaM kiM tu gRhyatAM tIrthayAtrA // 173 // bane hi bhAvataH pUjA yujyate dravyato na tu / / ityahaM tIrthayAtrArthametAbhyAM saha nirgatA // 154 // athetthamabhavocadatizrIbhavatAca naH / AtitheyaM satIrthyAnA tIrthAdayatipAvanam // 155 // pratyuvAcAbhayaM sA'pi yuktamAha bhavAn param / kRtatIdhapavAsA'haM bhavAmyadyAtithiH katham // 156 // atha taniSThA hRSTo'bhayasnAmavadat punaH / avazyaM mama tatmAtarAgantavyaM niketanam // 157 // sA'pyUce yatkSaNenApi janmino janma parIne / arthAta sIti sattkathaM sudhIH ? // 158 // astvadAnImiyaM bhUyaH zvo nirmathyeti cintayan / tAM visRjyAmayazcaityaM vanditvA svagRhaM yayau // 159 // tAM nimaMtryAbhayaH prAtargRhacaityAnyavandayat / bhojayAmAsa ca prAjyavastradAnAdi ca vyadhAt // 160 / / nimaMtritastayA'nyedyurmitIbhUyA bhyo'pygaat| sAdharmikoparodhena kiM na kurvanti tAdRzAH ? // 131 // tayA ca vividhai bhojyaira bhayo'kAri bhojanam / candrahAsasurAmizrapAnakAni ca pAyitaH // 162 // bhuktotthitazca suSvApa tatkAlaM zreNikAtmajaH / AdimA madyapAnasya nidrA sahacarI khastu // 163 // taM rathena sthAne sthAne sthApitaizcApare rathaiH / avantIM prApayAmAsa durlakSyacchadmasana sA // 164 // tato'bhayAnveSaNAya zreNikena niyojitAH / sthAne sthAne mArgayantastatrayayurgaveSakAH // 165 // 1 zroSeyu M. // // 313 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kimihAbhaya AyAta ? ityuktA nairuvAca sA / ihAbhayaH samAyAtaH paraM yAtastadaiva hi / / 166 / / vacanapratyayAttasyA anyatreyurgaveSakAH / sthAne sthAne sthApitAH sA'pyavantIM samAyayau // 167 // sA pracaMDAbhayaM caMDapradyotAyA''paryanttataH / abhagrAnyanopAyasvarUpaM ca vyajijJapat // 168 // laghu vihitaM svyaa| suM dharmavizrayaM tvaM dharmacchadmanA''nayaH // 139 // kathAsaptatisaMzaMsI mArjAryeva zuko'nayA / nItijJo'pi gRhIto'si jagAdetyabhayaM ca saH // 170 // restraidevaM tvameva mtimaansi| yasyaivaMvidhayA buddhyA rAjadharmaH pravardhate // 171 // lajjitaH kupitacA caMDota bhUpatiH / rAjahaMsamivAkSaipsIda bhayaM kASThapaJjare // 172 // fiorat devI zivA nalagiriH karI / lohajaMgho lekhavAho rAjye ratnAni tasya tu // 173 // lohajaM nRpaH praiSId bhRgukacche muhurmuhuH / tadganA''gata saMkliSTAstatratyA ityasUtrayan // 174 // AmAtyayaM dinenApi paMcaviMzaniyojanIm / asakRdvayAharatyasmAn hanmaH saMpratyamuM tataH / 175 / / te vizyetyadustasya zambale viSamodakAn / tadbhastrAzambalaM cAnyat samantAdapyapAharan // 173 // dillaMghya nadIrodhasi zambalam / tadbhoktumavatasthe so'bhUvannazakunAnyatha // 177 // zakunajJastu sobhuktvotthAya dUraM yayau tataH / kSudhito moktukAmo'bhUdvAritaH zakunaiH punaH // 178 // 6 sau bhU88 // 2 dAstayA / nAnyathA 1 || ekAdaza sarga: // 314 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUraM gatvA bhoktukAmaH zakunairvAritaH punaH / tato gatvA sa tatsarva prayotasya nyavedayat // 179 // tato rAjJA samAhUya tatpRSTaH zreNikAtmajaH / pAyayabhastrAmAghAya jagAda matimAnidam // 18 // asti dRSTiviSo'trAhiyasaMyogasaMbhavaH / asau dagdho bhavennUnaM bhastrAmuddhATayedyadi // 181 // tataH parAGmukho'raNye mocya ityabhayodite / tathaiva mumuce sadyo dagdhA vRkSA mRtazca saH // 182 // vinA bandhanamokSaM tvaM varaM yAcasva mAmiti / nRpeNokta'bhayo'vAdInnyAsIbhUto'stu me vrH|| 183 // inazca caMDapradyotarAjasya zrIrivodadheH / abhUdvAsavadatteti sutA'gAravatIbhavA // 184 // dhAtrIjanailAlyamAnA vardhamAnA krameNa sA / rAjyalakSmIriva sAkSAdreme rAjagRhAMgaNe // 185 / / sarvalakSaNasaMpUrNA vina yAdiguNAnvitAm / putrAdapyadhiko mene rAjA tAmativatsalaH // 186 // AtmAnurUpagurvante sAdhyaiSTa sakalAH kalAH / gAndharvaveda evaiko'vAziSyata guruM vinA // 187 // rAjA'pRcchacca sacivaM bahudRSTaM bahuzrutam / bhAvI ko nAma duhiturgAndharvAdhyApane guruH // 188 // prAyeNa rAjaputrINAM gatAnAM pativazmani / patyuvinode gAndhavakalaiya yupayoginI // 189 / / mantrI provAca gAndharvadhurINAnAM ziromaNiH / saMpratyudayano rAjA mUrtiranyaica tumbaroH // 19 // zrUyate tasya gAndharvakalA kA'pyatizAginI / gItena mohayitvA yo vane yadhnAti sindhurAn // 191 / / 1 rAmmu (.1.1 2Noto DMR - GAONKARACHAR Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa gAyati vane gatvA gajAstagItamohitAH / api bandhaM na jAnanti pItasvAdurasA iva / 192 / / gItopAyena sa yathA vane bAni sindhurAn / tathA tasyApyupAyo'sti bandhe'zrAnayane'pi ca // 193 // kAryatra 'kilizca vane satya iva dvipaH / kurvan yatraprayogeNa kriyA gatyAsanAdikAH // 194 // kiliJjahastimadhyeca bhaTAH sthAsyanti zastriNaH / te gajaM calayiSyanti bhetsyanti ca ta eva tam 100 dUdhvA caivaM vatsarAja ihAnItastavA''jJayA / kanyAM vAsavadattAM te gAndharva zikSayiSyati // 196 // sAdhu sAdhviti rAjJA'numato mantrayapi taM tathA / akArayaGgajaM satyagajAdapyadhikaM guNaiH // 197 // dantaghAtakarotkSepabRMhitaprasarAdibhiH / taM kuJjaraM vanacarA vidAJcakurakRtrimam // 198 // rAstaM kariNamAkhyanudayanAya te / tadbandhArthaM vane tasmin yayAvudayano'pi hi // 199 // dUre muktvA parIvAraM parikrAmaJcchanaiH zanaiH / zakunAnveSaka hava vanAntaH praviveza saH // 200 // mAyAkaraTinastasya samIpamupasRtya ca / jagAvudayanastAramaparIkRtakinnaraH / / 201 / / jagAvudayano gItaM sudhAsvAdu yathA yathA / tathA tathA'ntaH puruSAH stimitAMgaM gajaM vyadhuH // 202 // kauzAmbIzo'pi naM nAgaM manvAno gItamohitam / zanaiH zanairabhyasarpattimire saMcaranniva // 203 // stabdho'yaM mama gItenetyupasRtya sa pArthivaH / utplutyebhaM tamArohadvihaMga iva pAdapam // 204 // I 1-2 kali C. L. // 3 yaMti / matsyanti / metsyanti D // ekAdaza sargaH // 316 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayotA''yuktasubhaTA niHsRtya dviradodarAt / pAtayitvA gajaskaMdhAvatsarAjamathandhayan / / 205 // ekAkI ca nirastrazca vizvastazca zatairbhaTaiH / nAkArSIt pauruSaM rudraH kukkurairiva sukaraH // 206 / / Uce ca caNDapradyoto vatsarAja bhaTArpitam / matputrI zikSayakAkSI tvaM gAndharvakalAM nijAm // 207 // matkanyA'dhyApanena tvaM sukhaM tiSTha madokasi / anyathA tava paddhasya madadhInaM hi jIvitam // 208 // dadhyAvudayano'pyevaM kanyAmadhyApayataham / kAlaM kSipAmi jIvana hi naro bhadrANi pazyati // 201 // iti cetasi nizcitya tatpradyotasya shaasnm| anumene vatsarAjaH sa pumAn yo hi kAlavit // 210 // Uce ca caMDapradyotaH kANA hi duhitA mm| mA jAtu tAM nirIkSethAH sA hi laviSyate'nyathA / / 211 // ityuktvA'ntaHpure gatvA tanayAmapyuvAca sH| gAndharSag2arurAyAto na vIkSyaH kuSTayayaM yataH // 212 // vatsarAjo'pi gAndharya tAM narthavAdhyajIgapat / pradyotabaMcito to tu mitho dadRzaturna tu // 213 // pajhyAmpamumiti dhyAyantyanyadA'vantinAthasUH / manaHzUnyA'nyathApAThInmano'dhInaM hi ceSTitam // 214 // vatsarAjastadA'vantirAjaputrImatarjayat / vinAzayasi kiM zAstraM kANe ! duHzikSitAsi kim ? // 215 // mA niraskArakupitA vatsarAjamado'vadat / kiM kANAmabhidhatse mAM kuSThinaM svaM na pazyasi ? // 216 // dadhyo caivaM vatsarAjaH kuSThabhAga yAhagasmyaham / kANApi tATagevaiSA pazyAmi tadimAM khallu // 217 // ityapAsArayat kANDapaTaM sa dhiSaNApaTuH / dadarza meghanirmuktAmindulekhAmivAtha tAm // 218 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM ca vAsavadattA'pi sadyaH sphAritalocanA / sarvAMgasubhagaM sAkSAdivAdrAkSInmanobhuvam // 219 // dRSTvA vAsavadattA taM vatsarAjo'pi tAM tadA / parasparAnurAgardisUcakaM cakratuH smitam // 220 // prayotaputrI provAca dhigdhik pitrA'smi vaMcitA / hutamikhendumiva yA'pazyaM tvAM na sundara ! || 221 // kalAcArya ! kalAH samyati saMkramitA noginyaH santu bhartA tvametri me // 222 // vatsarAjo'Sada ! tvatpitraivAsmi vaMcitaH / kArNatyantaritAM kRtvA tvAM pazyannasmi vAritaH // 223 // kAnte ! tadAvayoryogo bhavatvatraiva tasthuSo: / samaye tvAM hariSyAmi vainateyaH sudhAmiva // 224 // svayaMdRtyena vaidagdhIbandhuraM jalpatoriti / manoyogasparddhayeva vapuryogo'pyabhUttayoH // 225 // dAsI vAsavadattAyA dhAtrI vizrambhabhAjanam / ekA kAJcanamAlaiva viveda caritaM tayoH // 226 // ekayaivopAsyamAnau dAsyA kAJcanamAlayA / kenApyajJAnadAmpatyo to kAlamatininyatuH // 227 // anyadA''lAnamunmUlya pAtayitvA niSAdinau / svairaM nalagiribhrAmyan kSobhayAmAsa nAgarAn // 228 // asAvavazago hastI vazaM neyaH kathaM nviti / rAjJA pRSTo'bhayo'zaMsadgAyatRdhano nRpaH // 229 // gItaM nagarera kurvityukto'tha bhUbhujA / jagAvudayanastatra samaM vAsavadattayA / / 230 / / karNanAkSipto baddho nalagiriH karI / punardadau varaM rAjA nyAsI cakre'bhayastathA // 239 // 1 "neva // ekAdaza sarga: / / 318 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadodyApanikayodyAne prtyclnRpH| sAntaHpuraparIvAraH pauraiH saha maharddhibhiH // 232 // tadAca vatsarAjasya mokSopAyaM vicintayan / mAgeM paribhramannAsInmaMtrI yogndhraaynnH||20|| svabuddhivibhavoSmANaM hRdantardhakSamaH / sa papATha yanmanasi prAyastaddhi vacasyapi // 234 // yadi tAM caiva nAM caiva nAM caivAyatalocanAm / na harAmi nRpasyArthe nAhaM yogandharAyaNaH / / 235 // gacchaMzca caMDaprayotastasya vAcaM sasauSThavAm / AkarNya taM niraikSiSTa duSkaTAkSeNa cakSuSA // 236 // yogandharAyaNo'pyAzu pareSAmiMgitAdibhiH / bhAvajJo'vantinRpati viveda kupitaM tadA / 237 // kauzAmbIpatigRhyatvamapAkartuM sa AtmanaH / pratyutpannadhiyAM dhurya idamaupayikaM macAt // 238 // muktvA saMvyAnasthaH pretAtivikRtAkRtiH / mUtrayan vyaJjayAmAsa bhUtAviSTatvamAtmanaH // 23 // pizAcakI kazcidasAyiti jJAtvA nRpo'pi hi / sadyaH kopaM nijagrAha niSAdIca mataMgajam // 24 // tatazca caNDapradyoto gatvodhAne'navayavAka / gAndharvagoSThImArebhe smaradvipamahauSadham // 241 // gAndharvakauzalaM draSTuM navaM prayotabhUpatiH / AvAsavadattAM ca vatsarAjaM ca kautukI // 242 // Uce pradyotatanayAM yatsarAjaH zubhAnana !| AruhyebhI vegavatIM gantuM baalo'ymaavyoH||24|| sayo jinamarudvegAM tato vegavatImibhIm / AnAyayadayantIzaduhitodayanAjJayA // 244 // kakSAyAM vadhyamAnAyAM sA rarAsa ca hastinI / zrutvA tadrasitaM caivamandhamauhartiko'vadat // 245 / / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakSAyAM badhyamAnAyAM yathA rasati hastinI / yojanAnAM zataM gatvA prANatyAgaM kariSyati // 246 // vasantako hastipakospannAdudayanAjJayA / catasro mUtraghaTikAH kariNyAH pAzvayordvayoH // 247 // vatsarAjo ghoSavatIpANiH prayotanandanA / kAJcanamAlA vasantazvArohastamatha dvipIm // 248 // yogandharAyaNo'pyetya tunoda karasaMjJayA / pAhi grAhItyuvayanaM so'pi gacchando'vadat // 249 // vAsavadattA kAJcanamAlA caiva vasantakaH / vegavatI ghoSavatI vatsarAjazva yAntyamI // 250 // prerayan vAraNavadhU vatsarAjo'tiraMhasA / AtmAnaM jJApayannevaM nAlupatkSatriyavratam // 221 // pradyato'pi gataM jJAtvodayanaM paMcabhiH saha / karau jagharSAkSadyUne pAzakAn pAtayanniva // 222 // avanIzo nalagiriM sannAhyAsatyavikramaH / niSAdibhirmahAyovairAsthitaM pRSThato'mucat // 223 // paJcaviMzatiyojanyAmatItAyAM sa kuJjaraH / adavIyAnudayanenAdRzyata bhayaMkaraH // 254 // tato mUtraghaTamekAM sphoTayitvA mahItale / tathaiva prerayAmAsodayanastAM kareNukAm // 255 // gajospi tIsUtraM jighan kSaNamivAsthita / kaSTena preryamANastu prasasAra punastathA // 256 // mArge mUtraghaTIranyA api nAvati tAvati / sphoTaM sphoTaM nalagirervatsarAjo'ruNaGgatim // 227 // yojanAnAM zataM gatvA kauzAmbI praviveza saH / parizrAntA tadA sA ca vyapadyata kareNukA / / 258 / / yAvaca mUtramAjighran prasasAra na vAraNaH / kauzAmbI pati senA'pi tAvadyoddhumaThokata // 259 // ekAdaza: sarga: / / 320 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSAdino nalagiriM vAlayitvA tatazca ta / pathA yathAgatanaiva punarujjayinI yayuH // 260 // kaTakopakrama kurvana pradyotaH kulamantribhiH / bhaktaH kopakRtAnto'pi yuktipUrvamavAryata // 261 / / varAya yasmai kasmaicidayA'vazyaM hi kanyakA / tadvatsarAjAdadhikaM kaM jAmAtaramApsyasi // 262 // bheje vAsavadattA taM svayameva svayaMvarA / svAmistvaduhituH puNyairucitaH so'bhavadvaraH // 263 / / nadalaM kaTakAraMbheNAnumanyasva taM varam / yato vAsavadattAyAH sa kaumAraharo'bhavat // 264 // iti tai|dhito rAjA vatsarAjAya saMmadAt / preSIjjAmAtRbhAvAI vastujAtaM vidheyavit // 265 // abhUdavantyAmanyeyurnivicchedaM pradIpanam / pRSThazca tatpratIkAraM prayotenAbhayo'vavat // 266 // viSasyeva viSaM vahnahireva yauSadham / tadanyaH kriyatAM vahniryathA zAmyetpradIpanam / / 267 // tattathA vidadhe rAjA'zAmyattA pradIpanam / tRtIyaM ca varaM so'dAnyAsIcakre'bhayazca tam / / 268 / / aziva mahadanyegurujayinyAM samutthitam / tatprazAntyai narendreNa pRSTa ityabhayo'bravIt // 269 // AgacchantvantarAsthAnaM devyaH saryA vibhUSitAH / yuSmAJjayati yA dRSTayA kathanIyA tu sA mama // 20 // tathaiva vidadhe 'rAjJA rAjyo'nyA vijitA dRzA / devyA tu zivayA rAjA kathitaM cAbhayAya tat // 271 // - -.. yathA CL.1 R rAkSA D..|| 3 rAjA | Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdaza abhASatAbhayo'pyavaM mahArAjJI zivA svayam / karotu kUrabalinA bhUtAnAmarcanaM nizi // 272 // yadyad bhalaM zivArUpeNoniyamanAsAko ' isa tasya mukhe devyA kSepyaH kUrathaliH svayam // 273 / / vidadhe zivayA taccAzivazAntirSabhUva ca / turya cAdAdvaraM rAjA yayAce cAbhayo'pyadaH // 274 // sthito nalagirau 'miThIbhUte tvayi zivAMkagaH / ahaM vizAmyagmibhIrurathadArukRtAM citAm // 270 / / nato viSaNNaH pradyoto varaM dAtumazaknuvan / visasarjAJjaliM kRtvA kumAraM magadhezituH // 276 // AzuzrAvAbhayo'pyevaM tvayA''nItaracchalAdaham / divA sTantaM pUrmadhye tvAM tu neSyAmyasAvaham / / 277 // * tato'bhayakumAro'gAt kramAdrAjagRhe pure / kathamapyavatasthe ca kaMcitkAlaM mahAmatiH // 278 // gRhItvA gaNikAputryau rUpavatyAvathAbhayaH / vaNigveSo'gAdayantyAM rAjamArge'grahId gRham // 27 // pradyotenekSita te ca dArike pathi gacchatA / tAbhyAM ca savilAsAbhyAM prayoto'pi nirIkSitaH // 280 / / prayotena gRhe gatvA preSitA rAgiNA ttH| dRtyanunayantI tAbhyAM zuddhAbhyAmapahastitA // 281 // dvitIyasminnapi dine'rthayamAnA mRpAya saa| tAbhyAM zanaiH saroSAbhyAmavAmanyana dRtikA // 282 // tRtIye'pyanyanirvedAdetya te yAcite tayA / avocatAM sadAcAro bhrAtA nAvaSa rakSati / / 283 / / tato bahirgate'mudhiman saptama'hi samAgate / ihAyAtu nRpazchannastataH saMgo bhaviSyati // 284 // 1/1 mI C | meTo | Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhAbhayena pradyota sahagekaH pumAnnijaH / unmatto vidadhe tasya pradyota iti nAma ca // 285 // feats mama bhrAtA bhrAmyatItastatastataH / rakSitavyo mayA hA kiM karomItyavadajjane // 286 // taM vaisajhanayanacchadmanA pratyahaM bahiH / raTantaM maJcakArUDhaM ninAyA''rtamivAbhayaH // 287 // nIyamAnazca tenocaiH sa unmattacatuSpathe / prayoto'haM hiye'nenetyudazruvadano'raTat // 288 // saptame'hni nRpo'yamAcchamekakaH / kAmAndhaH sindhura iva baddhazvAbhayapUruSaH // 289 // atest vaidyametya bhayenAbhibhASiNA / paryakena samaM jaTre purAntaH sa radan divA // 290 // kroze kroze puro mukta sthairatha suvAjibhiH / pure rAjagRhe'naiSIt pradyotamabhayo bhayaH // 299 // tato ninAya prayotaM zreNikasya puro'bhayaH / dadhAve khamAkRSya taM prati zreNiko nRpaH // 292 // abhayakumAreNa bodhito magadhezvaraH / saMmAnya vastrAbharaNaiH pradyotaM vyasRjanmudA // 293 // anyadA gaNabhRddeva sudharmasvAmino'ntike / pravrajyAmagrahIt ko'pi viraktaH kASThabhArikaH // 294 // viharan sa pure paraiH pUrvAvasthA'nuvAdibhiH / abhartsyato pAhasyatAgatApi pade pade // 295 // nAvajJAM soDumIzo'tra tano viharatAnyataH / iti vyajJapayat sa zrIsudharmasvAminaM gurum // 296 // sudharmasvAminA'nyatra vihAraka mahetave / ApRcchyatA bhayaH pRcchan jJApitastaca kAraNam // 297 // 1 manyame // 2 purA / // se eka Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1HTRA saga: MHKPAYPANTHLY dinamekaM prasokSadhvamUrdhva yatpratibhAti vaH / tadvidhattatyapAviSTa praNamya zreNikAtmajaH // 298 // mo'tha rAjakulAt kRSTvA ratnakoTitrayIM bahiH / dAsyAmyatAmeta lokAH ! paTahenetyaghoSayat // 219 // tatazcaiyurjanAH sarve'pyavocadabhayo'pyadaH / jalAgnistrIvarjako yastasya ralocayo'stvayam // 300 // lokottaramidaM lokaH svAmin ! kiM kartumIzvaraH ? / iti tevAbhASamANeSvabhayo'pItyabhASata / / 301 // yadi vo nedRzaH kazcidratnakoTinayaM tataH / jalAgnistrImucaH kASThabhAriNo'stu mahAmuneH // 302 // samyagIgayaM sAdhuH pAtradAnasya yujyate / mudhA'sau hasito'smAbhiriti tairjagade'bhayaH // 303 // asya bhatrsIpahAsAdi na kartavyamataH param / AdiSTamabhayenevaM pratipadya yyurjnaaH|| 304 // evaM buddhimahAmbhodhiH pitRbhaktiparo'bhayaH / nirIho dharmasaMsakto rAjyamanvaziSatpituH / / 305 // vartamAnaH svayaM dharme sa prajA apyavartayat / prajAnAM ca pazUnAM ca gopAyattAH pravRttayaH // 306 // rAjacake jajAgAra yathA dvAdazadhA sthite / tathA zrAvakadha'pi so'pramadvaramAnasaH // 307 / / ghahiraMgAnyathA'jaiSIda durjayAnapi vidviSaH / antaraMgAnapi tathA sa lokadvayasAdhakaH // 308 // tamUce zreNiko'nyeArvatsa ! rAjyaM tvamAzraya / ahaM zrayiSye zrIvIrazuzrUSAsukhamanvaham // 309 // pitAjJAbhaMgasaMsArabhIrarityabhayo'bravIt / yadAdizatha tatsAdhu pratIkSadhvaM kSaNaM param / / 310 // 1 tazyu rja 8.L.V. // ---|| 324 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itazca bhagavAn vIraH pravrAjyodAyanaM nRpam / marumaMDalatastatrAbhyAgatya samavAsarat // 311 // diSTyA'dya bhagavAnAgAditi hRTo bhayo'pi hi / gatvA natvA bhagavantaM bhaktimAnevamastavIt // 312 // sattvasyaikAnta nityatvaM kRtanAzAkRtAgarbhA / syAtAmaMkAntanAze'pi kRtanAzAkRtAgamau // 313 // AtmanyekrAntanitye syAnna bhogaH sukhaduHkhayoH / ekAntAnityarUpe'pi na bhogaH sukhaduHkhayoH // 314 // puNyapApe bandhamokSau na nityaikAntadarzane / puNyapApe bandhamokSau nAnityaikAntadarzane // 315 / / kramAkramAbhyAM nityAnAM yujyate'rthakriyA na hi / ekAntakSaNikatve'pi yujyate'rthakriyA na hi // 396 // yadA tu nityAnityatvarUpatA vastuno bhavet / yathA''ttha bhagavannaiva tadA doSo'sti kazcana // 317 // guDo hi kaphahetuH syAnAgaraM pittakAraNam / dvayAtmani na doSo'sti guDanAgarabheSaje // 318 // dvayaM viruddhaM naikatrAsatpramANaprasiddhitaH / viruddhavarNayogo hi dRSTo meghakavastuSu // 319 // vijJAnasyaikamAkAraM nAnA''kArakarambitam / icchaMstathAgataH prAjJo nAnekAntaM pratikSipet // 320 // citramekamanekaM ca rUpaM prAmANikaM vadan / yaugo vaizeSiko vA'pi nAnekAntaM pratikSipet // 321 // icchan pradhAnaM sattvAdyairvirudvairgumphitaM guNaiH / sAMkhyaH saMkhyAvatAM mukhyo nAnekAntaM pratikSipet // 322 // mitiH saMmatirvApi vArvAkasya na mRgyate / paralokAtmamokSeSu yasya muzyati zemuSI // 323 // tenotpAdavyayasthemasaMbhinaM gorasAdivat / tvadupazaM kRtadhiyaH prapannA vastu vastu sat // 324 // 1 // 325 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH sarga: iti stutvA punarnatvA papraccha paramezvaram / rAjarSiH ko'nnimo'thAkhyat svAmI nRpamudAyanam // 32 // apRcchadabhayo bhUyaH ko'yaM svAminnuzayanaH / udAyamasya caritaM tatazcAkathayatprabhuH // 326 / / sindhusauvIradeze'sti puraM vItabhayAhvayam / tatrodAyananAmA'bhUdavanIzo mahAbhujaH // 327 // vItabhayAdinagaraviSTitrizatIprabhuH / sindhusauvIraprabhRtinIvRtSoDazakezvaraH // 328 // mahAsenAdikadazakirITikRpanAyakaH / anyeSAmapi vinetA vijayyAsInmahItale // 329 // samyagdarzanapUtAtmA kRtatIrthaprabhAvanA / prabhAvatIti tasyAbhUt patnI nAmnA prabhAvatI // 30 // tasya prabhAvatIjanmA yauvarAjyadhuraMdharaH / jajJe'bhIciH sutaH zreSTho bhAgineyazca kezyabhUt / / 331 // itazca puri caMpAyAmAjanma strISu laMpaTaH / nAmnA kumAranandIti svarNakAro'bhavaddhanI // 332 // yAM yAM kanyAM cArurUpAmapazyadazRNodapi / svarNapaMcazatIM dattvA tAM tAM pariNinAya saH // 333 // zatAni paMca patnInAM babhUvustasya ca kramAt / sa IrSyAlurekastambhe saudhe tAbhirarasta ca // 334 // nAgilo nAmadheyena suhRttasyAtithallabhaH / zramaNopAsakaH zuddhapaMcANuvratadhAryabhUt / / 335 // ekadA tu paMcazailadvIpasthe vyantarastriyo / prAsthiSAtAM nandIzvarayAtrAya zakrazAsanAt // 336 // tatpatiH paMcazailezo vidyunmAlI tadA cyutH| te dadhyatuzca vyugrAtyaH ko'dya no yaH patirbhavet / / 337 // tatastAbhyAM prayAntIbhyAM patnInAM paMcabhiH zataiH / kumAranandI vilasaMzcampApuryAmahazyata // 338 // // // 32 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatsamIpe'vatIrNe te vyudgrAhArtha patIcchayA / kumArananyapi proce te dRSTvA ke yuvAmiti // 339 // kathayAmAsataste ca devyAyAvAM mnussyk|| nAmnA hAsA mahAsAca te pazyanmohamApa sH|| 34 // labdhasaMjJo'rthayAMcakre te riraMsuH sa hemakRt / te'vocatuH samAgacchIpe tvaM paMcazailake // 341 // ityuktvotpatite te tu svarNakAro'pi bhuubhuje| dattvA suvarNa paTahAghoSaNAmityakArayat // 342 // netA yaH paMcazaile mAM dravyakoTi sa lapsyate / ekazca sthaviro dhRtvA paTahaM dhanamAdade // 343 // sthaviraH kArayitvA ca yAnapAtramapUrayat / bhUyasA pathyadanena putrebhyastu dhanaM dadau // 344 // nAramaniyA sArya cANakyo'pi varmani / gatvA sa dUramityUce sthaviraH pazya nanvitaH // 342 // adhikUle zailapAdajAto'yaM dRzyate kttH| tadasmin bilagaryAti yAnapAtramadho yadA // 346 / / paMcazailAdiheSyanti bhAruNDAstripadAH khagAH / teSu suptepu caikasya kasyApyaMhI tu madhyame // 347 // gADhaM baddhvA paTena svaM vilagaDhamuSTinA / prAtaruDInabhAruNDaiH paMcazailaM tvamApsyasi // 348 // (yugmam) tataH paraM yAnapAtraM mahAvarte vinaMkSyati / avilamo baTe hanta tvamapyevaM vikSyasi // 349 // sa svarNakRttathA cakre ninye tatra ca pakSiNA / dRSTastAbhyAM tadRSTyA ca sa vizeSamarajyata // 350 // tAbhyAM cocemunAMgena nAvAM bhogye tavAnagha ! / agnipravezAdinA tat paMcazailAdhipo bhava // 351 // SHAR || 2 bAda 1hoddhoSa ASI 11 327 // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM ekAdazaH sargaH MAKAKAM kiM karomi ka yAmIti bhASamANaH sa hemakRt / tAbhyAM pANipuTe kRtvA campodyAne vyamucyata / / 352 // sa copalakSya lokena pRSTa AkhyannijAM kathAm / smarana hAsAM prahAsAM ca pArebhe'thAgnisAdhanam // 353 // sa nAgina jhulavA nauja garagojala / maraNaM yujyate naivaM tava kApuruSocitam / / 354 / / duSpApaM mAnuSaM janma tucchabhogaphalArjanAt / mA naiSIstanmudhA prepset ko ramena varATikAm ? / / 355 // bhogArtho vA'si caddharma tathApyAhasamAzrayaH / sa hyarthakAmayoH kAmadhenuH svarmokSado'pi saH // 356 / / sa evaM ghAryamANo'pi nAgilena nidAnataH / iMginImaraNaM kRtvA paMcazailAdhipo'bhavat // 357 // nAgilo'pi svamitrasya tenApaMDitamRtyunA / AsAdya sadyo niyaMdaM parivrajyAmupAdade // 358 // pravajyAM pAlayanmRtvA devo'bhUdacyute ca sH| dadarzAvadhinA taM ca suhRdaM paMcazailagam // 359 // zrInandIzvarayAtrAyAM prasthitAnAM divaukasAm / hAsApahAse calite puro gAtuM tadAjJayA // 360 // paTagrahaNe tAbhyAM vidyunmAlI pravartitaH / Uce mamApi kiM nAma kazcidAdezadaH prabhuH // 361 // ityahaMkArahuMkAramukharAsyasya tasya tu / mUrta karmevA''bhiyogyaM paTaho vyaladgagale // 362 // hastapAdAdivadaMge paTahaH sahabhUriva / tenottArayituM zake hrImatA na kathaMcana // 363 // Uce hAsAmahAsAbhyAM karmedamihajanminAm ! mA apiSThAH pratiSThasva vAdyo'vazyaM tvayA''nakaH // 364 // tato hAsAmahAsAbhyAM gAyantIbhyAM samanvitaH / paTahaM vAdayan so'gAt puratastridivaukasAm // 365 // RAKASHAKAIRCRACHAR M 4 - 4 - // 328 - - Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa nAgilavaro devo yAtrAyAM yAn dadarza ca | hAsAmahAsayo nve tamAnakagharaM suram // 366 // naM vidyunmAlinaM dRSTvA puraH paTahavAdakam / avadheH suhRdaM jJAtvA'bhibhASitumupAsarat // 367 / / tasya cAMgaprabhAlokamulUka itha bhAsvataH / soDhuM durAdapyazaktaH palAyanamanATayat // 368 // sAyAhArka iva tejaH svaM saMhRlyAcyutAmaraH / vidyunmAlinamityUce pazya jAnAsi mAM na kim ? // 369 / devaH pAhiko'pyevamuvAca nanu ko'syaham / yanmahIna jAnAmi devAnindrAdikAnapi // 370 // atha zrAvakarUpaM tadviraghayyAcyutAmaraH / jApyApanAsAramaNa tamevaM pAyodhagam // 351 // sakhe ! madupadezenA''rhataM dharmamanAzrayan / agnimRtyu tadA'kArSIH pataMga iva mUDhadhIH // 372 // ahaM tu jinadharmajJaH pravrajyA pAlayanmRtaH / tadAvayorabhUdIhagudarkaH svasvakarmaNaH / / 373 // tato nirvedamApanaM paMcazailezvaraM suram / yadantaM kiM karomIti nAgilastridazo'vadat // 374 // gAIsthyacitrazAlAyAM kAyotsargeNa tasthuSaH / prabhorbhAvayatebhUti mahAvIrasya kArayaH // 375 // arhataH pratimAyAM hi kAritAyAM sakhe ! tava / utpatsyate bhave'nyasmin bodhidhI mahAphalam / / 376 / / rAgadveSamohajitAM pratimAM zrImadarhatAm / yaH kArayettasya hi sthAddharmaH svrgaapvrgdH|| 377 / / *jinArcAkArakANAM na kujanma kugatirna ca / na dAridrayaM na daurbhAgyaM na cAnyadapi kutsitam // 378 // Ti. * arcA- pratimA / // 329 // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyunmAlyapi tasvA''jJAmurarIkRtya satvaraH / kSatriyakuMDagrAme'smAnapazyat pratimAsthitAn // 372 // mahAhimavati cchittvA gozorSacandanam / asmanmUrti nathAdRSTAM sAlaMkArAM cakAra saH // 380 || jAtyena candanenAtha svayaMghaTitasaMpuTe / pratimAM nAM sa cikSepa nidhAnamiva taddhanaH // 389 // tadA caikasya potasya SaNmAsyutpAnayogataH / bhramato'gAt payorAzau vidyunmAlI dadarza tam // 382 // tamutpAtaM sa saMhRtya sadyaH sAMyAtrikAya tam / samudraM pratimAgarbhaM kathayitvA samArpayat // 383 / / UMce ca taM svasti tubhyamiyyA nirupadravam / sindhusauvIraviSaye tvaM vItabhayapattanam // 384 // tatazcatuSpathe sthitvA kurvIthA hanta ghoSaNAm / devAdhidevapratimA gRhyatAM gRhyatAmiti // 385 // sAMgrAtrikospi tatkAlaM pratimAyAH prabhAvataH / nadImiva nadInAthamuttIrya taTamAsadat // 386 / / sindhusauvIradeze'tha gatvA vItabhaye pure sthitvA catuSpathe cakre tathaivAghoSaNAM sa tAm // 387 // tApasabha kastatrAgAbudAnanupaH svayam / tridaMDino dvijanmAnastApasA cApare'pi ca / / 388 / / brahmANamIzAnamiSTaM devamathAparam / smRtvA lokAH kuThAreNAjaghnustaM kASThasaMpuTam // 389 // tatra svaruci lokena mucyamAnA nirantaram / AyasA apyabhajyanta kuThArAstrApuSA iva / / 390 // ityAzcaryaprasaktasya rAjJo dinamukhAdapi / lalATaMta patapano madhyAhnasamayo'bhavat // 391 // - diH * taddhanaH- kRpaNa: ekAdaza: sarga: // 330 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhojanAtikrama jJAtvA rAjJo rAjJI prabhAvatI / AhvAtumAdizazcaTIM patibhaktocitaM yadaH // 392 // rAjJA'pi draSTumAzcarya tadA''jJaptA prabhAvatI / tatrAgAttadapRcchaJca rAjA'pyakathayattathA // 393 / / Uce ca rAjJI devAdhidevA brahmAdayo na hi / devAdhidevo bhagavAnako'hana paramezvaraH // 354 // tadarhatpratimaiveha bhaviSyati na saMzayaH / brahmAdinAmasmaraNAt pradatta darzanaM na saa|| 395 // eSA'haM darzayiSyAmi pratimAmahataH prabhoH / tannAmasmaraNAdeva lokAH ! pazyata kautukam // 316 // satazca saMpuTaM yakSakardamenAbhiSicya tam / puSpAJjalikSepapUrva praNamyoce prabhAvatI // 397 // gatarAgadveSamohaH prAtihA nRtaH : dehAtideva sardazo'hama vAdarzanaM mama // 398 // iti devyA bruvANAyAM pratimAsthAnasaMpuTaH / sa tryadAlIt svayamapi mage kamalakozavat // 399 // gozIrSacandanamayI tadantardevanirmitA / amlAnamAlyA sarvAMgasaMpUrNA pratimaikSyata // 4.0 // tadA'hacchAsanasyAbhUdatimAtraM prabhAvanA / prabhAvatyapi tAM natvA pratimAmastavIditi // 401 // somadarzana sarvajJApunarbhava ! jagadguro ! / arhan ! bhavyajanAnanda ! vizvacintAmaNe ! jaya / / 402 // sAMyAtrikaM ne satkRtya prabhAvatyapi yandhuvat / antarantaHpuraM ninye pratimA racitotsavA // 403 // kArayitvA caityagRhaM pratimAM nyasya tatra gha / trisaMdhyaM pUjayAmAsa snAnapUrva prabhAvatI // 404 / / tAmanyadA'mircitvA pramodena prabhAvatI / patyA sametA saMgItamavigItaM pracakrame / / 405 // // 331 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikAH ekA ** tattvaudhAnugatazravya vyaktavyaMjanadhAtukam / vyaktasvaraM byaktarAgaM rAjA vINAmayAdayat // 406 // vyaktAMgahArakaraNaM sarvAMgAbhinayojjvalam / nanarta dekhyapi prItA lAsyaM mAMDavapUrvakam / / 407 // rAjA'nyadA prabhAvatyA na dadarza ziraH kSaNAt / nRtyaMta satkavandhaM tu dadarzAjikabandhayat // 408 // ariSTadarzanema drAk kSubhitasya mahIpateH / tadopasarpannidrasyevAgalat kambikA karAt // 409 // akAMDatAMDavacchedakupitA rAjyathAvadat / tAlacyutA'smi kimahaM vAdanAdvirato'si yat // 410 // itya punaH punaH pRSTaH kmbikaapaatkaarnnm| tattathA''khyanmahIpAlo balIyAna strIgrahaH khalu // 411 // rAjyUce durnimittanAmunA'lpAyurahaM priya ! ! AjanmAIddharmavatyA mRtyurapyastu nAsti bhIH // 412 // pratyutA''nandaheturme durnimittasya darzanam / tajjJApanAya bhavati yatsarvaviratI mama // 413 // ityuktvA'ntapuraM rAjJI yayAvavikRtazayA / arhaddharmAviddhakI rAjA tu vyamanAyata // 414 // anyadA ca kRtasnAnazaucA devI prabhAvatI / devA vasarehaNi dAsyA vAsAMsyanAyayat // 415 // bhAvyaniSTavazAttAni rAjJI raktAnyudaikSata / samaye'sminnanahIMNi svamUnIti cukopa ca // 416 // kopAtprabhAvatI dAsImAdarzana jadhAna tAm / tAvatA'pi vipade sA mRtyohiM viSamA gatiH // 417 // tatkAlamujjvalAnyeva vasanAni prabhAvatI / darzAcintayaJcaitra dhiGmayA khaNDinaM vratam // 418 // 1 tAnaughA" M. **RWARA 456 4 -------- - "Tv Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAYAMARAVINAAM AM. ... ... .. paMcendriyasyAnyasyApi vadho narakakAraNam / kiM punaH strIvighAto'yaM zreyastasmAntaM mama / / 419 // dunimittaM tavAcakhyo rAjJe rAjJI prabhAvatI / dAsIvadhamahApApavairAgyaM ca kRtAJjaliH // 420 // iti cAbhyarthayAMcakre svAminnaspAyurasmyaham / anujAnIhi mA sarvaviratyai nAtha ! saMprati // 421 // amauliM mAM tvamadrAkSIradrAkSamadhunA tvaham / vastravarNaparAvartamanimittadvayaM svadaH // 422 // animitsadvayA'khyAtAlpAyuSaH samayocite / pravrajyAgrahaNe me'dya pratyUhaM nAtha! mA kRthaaH||423 // evamuktaH saniryandhamabhyadhAdvasudhAdhavaH / anutiSTha mahAdevi ! yattubhyamabhirocate // 424 // devatvamAptayA devi ! bodhanIyastvayA nvaham / svargasaukhyAntarAyo'pi soDhatyo matkRte kSaNam // 425 / / tatazca sarvaviratiM prapadyAnazana tathA / sA'bhUdvipadya prathame kalpe devo maharddhikaH // 426 // devAdhidevapratimAM tAmantaHpuracaityagAm / tathaiva devadattA''khyA kujikA dAsyapUjayat // 427 // prabhAvatyamareNAtha yodhyamAno'pyudAyanaH / nAcudhyatAvadheAtvA tupAyo'yaM vyadhIyata // 428 // tApasIbhUya so'nyaduryusadmodAyanaM nRpam / divyAmRtaphalApUrNapAtrapANirupAyayau // 429 // tApasacopadAbhRcca suvarNaM surabhIti tam / rAjA tApasabhaktatvAttApasaM bahamAnayat // 430 / / paktrimANyatikarpUragandhAnISTAhRtAni ca / phalAnyAda praanndbiijaaniivaavniiptiH|| 431 // tvayA prAptAnyapUrvANi kezAni phalAnyaho ? / sthAnaM darzaya tanmahyamapRcchaditi taM nRpaH // 432 // // 333 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapayUce purasyAsya vidyate nAtidUrataH / Azramo dRSTivizrAmaH sa IhakUphalajanmabhUH // 433 // tamAzramaM darzayeti bruvANaM nRpatiM suraH / svazaktyaikAkinaM kRtvA vidyAM dAtumivAnayat // 434 // kiMcitvA vicakre ca tAdRkphalamanoramam / anekatApasAkIrNamudyAnaM nandanopamam // 435 // tApasAnAM vanamidaM bhakasneSvasmi tena me / pUriSyate phaleccheti dadhAve kapivanRpaH // 433 // sakrodhamatha dhAvadbhitairmAyAtApasairnRpaH / kRvyamAnastaskaravat palAdhiSTAvinaSTadhIH // 437 // palAmA / zaraNaM pratipede nAnmA bhaiSIriti bhASiNaH // 438 // AzvAsitastainairnRpatiH svasthIbhUyatyacintayat / vaMcito'smi dhigAjanma tApasaiH krUrakarmabhiH // 439 // sAdhubhiH so'nvazAsyevaM dharmo hi zaraNaM bhave / dharmArthI ca parIkSeta devaM dharma guruM sudhIH // 440 // devo'dazabhirmuko dharmo dayA'nvitaH / guru brahmacAryeva nirArambhaparigrahaH // 441 // evamAdyupadezena pratyayudhyata pArthivaH / jinadharmazca tasyAbhUd hRyutkIrNa iva sthiraH // 442 // pratyakSIbhUya devo'ddharma saMsthApya paarthivm| tirodadhe pArthivo'tha svamAsthAnIsthamaikSata || 443 // devagurudharmasvAvivAsitaH / tadAprabhRtyabhUtsamyagudAya namahIpatiH // 444 // I izva gAndhAradezajanmA gAndhAranAmakaH / zAzvatIrahetyatimA vaitADhyeAdvivandiSuH // 445 // vainATyamle tasthau copavAsaisnaddidRkSayA / tuSTA zAsanadevI ca tadIpsitamapUrayat // 446 // ekAdaza sarga: // 334 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtakRtyaM ca taM devI vaitATyasya tale'mucat / dadau cASTottaraM tasmai kAmadaM gulikAzatam // 447 // kSiptvaikA gulikAM vaktre sa dadhyo dhandiSIya yat / devAdhidevapratimAM zrIvItabhayapattane // 448 / / iti cintAsamamapi so'ya vItabhayaM yayau / devAdhidevapratimAM tena kubjA'pyavandayAt // 449 / / zarIrApATavaM cAbhUgAndhArasyApakahani / na ca pratijanAmAra kumAdharmavatsalA // 40 // gAndhAro'pi svamAsannamavasAnaM vidan sudhIH / kujAyai gulikAH prAdAtpravrajyAM svayamAvade // 451 / / rUpArthinI kurUpA sA kSiptvaikAM gulikAM mukhe / upapAdabhavevAbhUd drAgditryAkAradhAriNI // 452 // suvarNavarNasarvAMgA sA'bhUd gulikayA tayA / tato'bhyadhatta sarvo'pi suvarNaguliketi tAm // 453 / / sA'tha dvitIyAM gulikA mukhe kRtvetyacintayat / vRyaiSa rUpamIhaG me'nurUpazcet patirna hi // 454 // piteva me'yaM nRpatiH pattayo'syApare nRpAH / saccaMDazAsanazcaMDapradyoto'stu patirmama // 465 // pradyotAgre ca tadrUpaM varNayAmAsa devatA / pradyoto'pi hi kubjAyAH prArthane dUtamAdizat // 456 // gatvA sAmarthayAMcake dUtastaM sApyado'vadat / prathotaM darzayAthA''khyAtprayotAya tathaiva sH|| 457 // tadevarAvatArUDhavAsavazriyamAzrayan / ArUDho'nilavagebhaM nizi pradyota Ayayau // 458 // tasmai yathA sA ruruce tasyai so'pi tadA tathA / pradyoto'thAvavatkubjAmabjAkSyohi matpurIm // 459 // kubjA'bravIna jIvAmi yAM vinA kSaNamapyaham / devAdhidevapratimAM tAM muktvA yAmi na kacit // 420 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH MAYA YMVYAMVALUWA ' pranimAyAH pratikRtiramudhyAstannupa ! tvayA / AnetavyA yathA seha mucyate nIyate tvasau // 461 // iti tatpratimArUpaM nirUpyAvantipArthivaH / rajanI tAM nayA reme rajanyate punaryayau // 462 // pradyoto'tha gato'vantyAM yathAdRSTAmakArayat / devAdhidevapratimA AtyazrIkhaMDadAruNA // 463 // apRcchacca mahAmAtyAna kAriteyaM mayA nayA / devAdhidevapratimA pratiSThAsyati ko vimAm / / 464 // avocanmatriNaH svAmin ! kauzAmbItyasti pUrvarA / tatrAnvarthAbhidhAno'bhUjitazatrurmahIpatiH / / 465 // purodhAstasya niHzeSavidyAsthAnAdhipAragaH / kAzyapo nAma vino'bhUttasya jAyA punryshaaH|| 466 // kapilo nAma putro'bhUttayostasmicchizAvapi / phAzyapaH prApa paMcatvamanAtha: kaipilo'bhavat // 467 // rAjA'nAdRtya taM bAlaM kAzyapasya pade'param / dvijanmAnaM nyayAt kIdRganvayo yogyatAM vinA // 468 // AdityakiraNAspRSTazarIrachatrasaMpadA / nRtyatturaMgA''rUDho'tha pure yAma sa dvijaH // 469 // taM dRSTvA kapilamAtA smarantI patisaMpadam / ruroda mandabhAgyAnAM hyasukhe rodanaM sakhA / / 470 / / kapilo'pi rurodokhe rudatI prekSya mAtaram / zokaH saMkrAmati hyApte darpaNe prativimyavat // 471 / / netrAbhyAmazrumugvaktraM dvidhAramiva dhArakam / UllAsya mAtuH kapilo'vadat kimiti rodiSi ? // 472 // jagAda sA yathA hyeSa dvijamA saMpadodayI / tathA'bhavattaSa pitA smRtvA tajjAta ! rodimi // 473 // 2 minAyAtha AM. // 2 gAnnAyo CPAmnAyo D. M. || 3 dhArijam .. // Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvaripatuH zrIyanenA''ptA'nupArjitaguNe tvayi / pituH zriyo na rakSyanta tanayairapi nirguNaiH // 474 // ajalpa kapilo mAtastaradhIye guNAzaMdana sA'vAsI sonyatra ko'dhyApayiSyati // 475 // yadyevamapi te dhuddhiH zrAvastI vraja tatpurIm / tatrAsti tvatpiturmizramindradatta iti dvijaH // 476 // vidyArthinaM putramiva tvAmAyAtaM sa sarvavit / prItaH pitRsamaM vatsa ! kalApUrNa kariSyati || 477 // gatvendradattaM kapilo natvA ca svamajijJapat / uvAca cAdhyApaya mAM tAtAnyaH zaraNaM na me // 478 // upAdhyAyo'pyabhidadhe bhrAtuSaputro'si me khalu / vidyAmanorathe naiyaM na pitA hepitastvayA // 479 // vacmi kiM tvahamAtithye'pyazakto niSparigrahaH / adhyasmacAgatasyeha ka nu te nityabhojanam // 480 // | abhojanasya ca vyartha eva pATamanorathaH / vinA hi bhojanaM vatsa murajo'pi na guMjati // 481 // kapilo'pyalapattAta! bhojanaM bhAvi bhikssyaa| bhikSA dehIti siddhaM hi maujIbandhAd dvijanmanAm 482 hastyArUdo'pyagrajanmA bhikSamANo na lajjate / bhikSAdharazca rAjeva nAdhInaH kasyacit kacit // 483 // indradatto'vadadvatsa ! bhikSA zreSThA tapasyatAm / tavaikA'pyalabdhAyAM tasyAmadhyayanaM kutaH 1 // 484 // ityuktvA sa dvijo ghAlaM tamAlambya svayAhunA / zAlibhadramahebhyasya savaH sadanamAsadat // 485 // OMbhUrbhuvaH svarityAdi gAyatrImuccakaiH paThan / ajijJapad dvijanmAnamAtmAnaM sa bahiHsthitaH // 486 // / naiva // -- - - - - -- - - - - - -- - Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH abhyo'pyAhaya ta viprabhUca ki yAcasa nanu / sa yayAce baTorasya pratyahaM dehi bhojanam // 487 / / ibhyo'pi pratipade tad bhuktvA bhuktvA'ya tadgRhe / upedradattaM kapilo'dhijage prativAsaram / / 488 // zAlibhadragRhe bhoktuM kapilasya gatasya tu / sarvadA yuvadAsyekA viziSTaM paryaveyaSat // 489 // yuvA ca hAsazIlazca sa tasyAmanvarajyata / strIsannidhAnaM yUnAM hi manmathadumadohadam // 490 // sA'pi tasminnabhUdraktA remAte ca krameNa to / dAsyAyanyamanicchantI rahasyUce tamanyadA // 491 / / tvameva prANanAtho me kiM tu niHsvo'syato naram / prANayAtrArthamaparaM bhaje so'pyanvamanyata // 492 // anyeAzca pure tasmin dAsInAmutsavo'bhavat / sApi dAsyApa nirvedaM puSpapatrAdicintayA // 493 // sAM nivedavatIM dRSTvA kapilaH smAha sundari ! / kiM dRzyase vivarNAsyA himAlIdeva padminI // 494 / / sA'khyanmaho'ya dAsInAM puSpapatrAdi nAsti me / vigopiNyAmi madhye ca dAsInAM kA gatirmama // 495 // taduHkhavyantarASezavivazaH kapilo'pi hi / avRtyA maunamAlambya tasthau dAsyapyado'vadat // 496 // mA viSIda dhano'trAsti zreSThI taM ca nizAtyaye / prayodhayati yastasmai svarNamASau dadAti saH / / 497 // gacchestvamavibhAtAyAM vibhAvaryA tadokasi / kalyANineya ! kalyANaM paTherakaThinoktibhiH // 498 // tatheti pratipedAnaM kapilaM prajighAya sA / tasyAmeva tamasvinyAM nizItha dhanasamani // 499 // 1' ktvA tu D.|| ||338 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArakSaiH sa vrajana begAt puravartmanyasaMcare / dhRtvA coradhiyA'vandhi coracaryA hi tAdRzI // 500 // sa prasenajito rAjJaH puraH prAtaranIyata / pRSTazca kathayAmAsa svarNamApaka tathA // 202 // rAjA'pi tattathA zrutvA kRpAvAritaraMgitaH / taM smAha haM ho ? yAcasva yacchAmyeva yadicchasi // 202 // fats mArgaSyAmItyuktvA'zokavanAntare / gatvA yogI baikamanA bhUtvA cAcintayad dvijaH // 503 // mAyA syAna vastrAdi tatsuvarNazataM nRpAt / yAce yAcitalAbhe hi yAcanA kiM tanIyasI // 504 // ma syAtsvarNazatenApi prakriyA vAhanAdikA / yAce svarNasahasraM tadiSTArthaprAptivetanam ||505 // sahasreNApi me'patyavivAhAdyutsavaH kutaH / iti lakSamahaM yAce yAca nAcaturo'smi hi // 506 / / lakSeNApi suhRdvandhudInAdyuddharaNaM kutaH / koTi koTizataM koTisahasraM vA tadarthaye // 207 // evaM cintayatastasya shubhkrmodyaadbhuut| iti dhIH suparINAmA dhIrhi karmAnusAriNI // 208 // api mASadvayaprAptau yaH saMtoSo'bhavanmama / so'ya koTerapi prAptau mAM taGgIta ivAmucat // 509 // vidyArzvamAgatasyeha mama durvyasanaM yadaH / sAgaraM gantukAmasya himavamanopamam // 510 // treat af guroHsthale kamalaropaNam / yaddAsyAmapi dAsatvamakArSamakulocitam // 111 // tadalaM viSayairebhiriti saMvegamAptavAn / utpannajAtismaraNaH svayabuddho vabhUva saH // 512 // 1 'basaro'sti hi // ---- // 339 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I mUrdhajAnmUrdhna uddhRtya svayaM devatayA'rpitam / rajoharaNavadanavastrikAdikamAdade // 593 // rAjAnaM sa gato rAjJA'pRcchIti kimacintayaH 1 / svanorathavistArAyAbravIditi // 564 // yathA lAbhastathA lobho lAbhAllobhaH pravardhate / dvimAcyA cintitaM kArya koTyA'pi na hi niSThitam 515 rAjA'pi vismitaH proce koTIrapi dadAmyaham / suMkSva bhogAn vrataM ca na vrate pratibhUstava // 516 // kapilo'pyabravIdarthe rAjannalamanarthadaiH / nirgranthI bhUtavAnasmi dharmalAbho'stu bhadra ! te // 517 // ityuktvA kapilamunistato nirgatya nirmamaH / nirIho nirahaMkAro vijahAra vasundharAm // 598 // evaM vrataM pAlayataH kapilasya mahAmuneH / SaNmAsaparyayeNAbhUt kevalajJAnamujjvalam // 519 // ivAsIdrAjagRhanagarasyAntarAlagA / aSTAdazayojanAnupramANA dAruNATavI // 520 // tatra 'beDadAsAkhyA blbhdraadyo'bhvn| zatAni paJca caurAstAn bovAn kapilo'budhat // 521 // caurANAmupakArAya teSAM ca sa mahAmuniH / abhyAgAttAmaraNyAnIM zaraNyaH sarvajanminAm // 522 // eka cauro vRkSAgramadhirUDhaH putraMgavat / dadarza dUrAdAyAnaM kapilaM zramaNottamam // 523 // sauro'cintayat ko'yamAgacchatyabhibhUya naH / tamAkhyaditi senAnye senAnyaM so'pyupAyayau // 524 / / diyA krIDanamAyAtamiti senApatirbuvan / nRtya nRtya zramaNakezyajJa AjJApayanmunim // 525 // 1. ekAdaza sargaH // 340 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMAVYALAYA kapilarSiravo'vAdIdvAdako nAsti kazcana / vAyaM vinA kuto nRttaM na kArya kAraNaM vinA // 526 / / tAlavAdyamathAkArporAH paJca mAnamapi ! kapilo'pi nanocairjagI ca zrutizarmadam // 527 // duHkhAnubhavabhUyiSThe kiM bhave'sminnazAzvate / bhavettatkarma yenAhaM gaccheyaM na hi durgatim // 528 // ityAdikA dhuvAH pazca zatAni kapilo jagI / sarvAH prAkRtabandhena avyarAgeNa pndhuraaH||529|| dhruvAsu gIyamAnAsu kapilena maharSiNA / te caurAH pratyabudhyanta kasyAMcitkazcideva ca // 30 // tataH zatAni pazcApi caurANAM sa mahAmuniH / paryatrAjayadetaddhi dRSTaM tajjJAnacakSuSA // 531 // pure rAjagRhe devAdhideSAjJAM pragRhya saH / brahmarSiH kapilo'traiva svatpurImasti pAvayan // 532 // kevalyeSa svayaMbuddhaH zvetAmbaraziromaNiH / kartA pratiSThA ko'pyeSa puNyAnAmudayastava // 533 // tatambASantinAthena prArthitaH kapilo muniH| pratyaSThAt pratimAM maMtrapUtacUrNAni nikSipan // 534 // carcayitvArcayitvA ca doAmuddhRtya paarthivH| tAM taddhano dhanamiva hRdvAre pratimAM dadhau // 535 // nyadhAdanilakhegasya skandhe tAM pratimA nRpaH / tadantarAsanikavadArUDho'dhArayat svayam // 536 // divyAbhiyogayAnebhyo'pyativegena pantinA / gatvA vItabhaye dAsyai pratimAM tAM samArpayat // 537 // sA'pi tAM pratimA caitye nyasyAdAya purAtanIm / AgAhAsI pratimAM ca nRpo'pyAropapad dvipam // 38 // 1 nRpaM 1. D. || 2 devAbhi M. %3 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 . M P rAjA'pi gajamArudhyAvannI prApa mayA drutam / samAgatevAbhimukha yathA sA puryalakSyata // 539 // vaNijo vidizApuryA bhaaylsvaamino'nydaa| gozIrSakASThapratimA vidyunmAliprakAzitA / / 540 // rAjJA kugjikayA cApi pUjanAya smrpitaa| tayostadapi vahRtadviSayAsaktayoH saza ||54||(yugmm ) anyadA bhAyalo'drAkSIttejorAzI ivAMginI / hastavinyastapUjopakaraNau puruSAvubhau // 542 // mau dRSTvA dRSTisukhadAvAjanmasuhRdAvidha / ko yuvAmiti papraccha bhAyalo'zaMsatAM ca tau // 543 // Ava nAgakumArI bhoH ! pAtAlabhavanAlayo / nAmnA kaMghalazAvalI dharaNendrasya zAsanAt // 544 // devAdhidevapatimA vidyunmAlikRtAmimAm / AyAvo'rcayituM caityamevama!pahAriNau // 54 // (yugmam) asyA hi vidizAnadyA hadamadhyena varmanA / majjanonmatrane nityamAvAM kurvo'tra haMsavat // 546 // bhAyalaH smAha pAtAle yuvA svabhavanAni me / gRhIta bhagavannizrasyAdha darzayataM surau ! // 247 // zAzvanIH pratimAstatra vanditu me manorathaH / sa pUryatAM prasAdAdvAM na mudhA devadarzanam // 548 // tAbhyAM prapadya ca tathA tantra tenaiva dharmanA / autsukyAvardharacitapUjo'nIyata bhAyalaH // 54 // vavande zAzvatIrahatmatimAstatra bhAyala coce dharaNastoSAt prasAdo yAcyatAmiti // 55 // bhAyalaH smAha mannAma sarvatra jJAyate yathA / tathAstu nAmasthemaiva puruSANAM hi pauruSam // 551 // 1 matanaiva .. // - *AKACOCIRBACHECK**** - - ---- - - // 342 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharaNendro'pyuvAcaivaM caMDapradyotabhUpatiH / devakIyapuraM tatra tvannAnnA kArayiSyati // 652 // kRtArdhapUjastvAyAsIriti kAlena gacchatA | guptaiva mithyAgbhiH sA pratimA pUjayiSyate // 53 // tasyAH pratikRtistaizca pahiH saMsthApayiSyate / Adityo bhAyalasvAminAmA'yamiti vAdibhiH // 554 // tanazra bhAyalasvAmisUrya ityakhilo janaH / pUjayiSyati bho'pi suprayukto na niSphalaH // 555 // abhyadhAdAyalo'pyevamAH pApo'smi vigeva mAm / atyArilaM lApatitamazidhaM maskRtaM yadaH // 556 // devAdhidevapratimApratikRtyA durAzayaiH mama nAnA''ditya iti kRtvA yatpUjayiSyate // 17 // dharaNo'pyabhyadhAnmA gAH zucaM kiM kriyate'nagha ! / etaddhi duHSamAkAlalIlAyitamanujjvalam // 558 // tato nAgakumArAbhyAM pathA tenaiva tatkSaNam | nItvA'mucyata tatraiva svamadarzIva bhAyalA // 559 // itazca nagare vItabhaye rAjA'pyudAyanaH / nityakarmarataH prAtardevatA''vasathaM yayau // 560 // dadarza ghAgre pratimA mlAnamAlyAmudAyanaH / acintayaca kA'pyanyA pratimeyaM na sA punaH // 561 / / AropitAni tasyAM puSpANyahanyaparepi hi / tatkAlAvacitAnIvAdRzyanta kimidaM hahA // 562 / / staMbhalagnA sadaivAsthAdiha pAzcAlikeva yaa| sA dAsI devavattApi vilIneva na dRzyate // 563 // nidAghe maruvArIva naSTazca kariNAM madaH / tadAgAdanilavego niyataM gandhasindhuraH // 564 // 1 nyAhi // 2 pratizca .. || // 343 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdaza % % % 007-%% AgatyAnilavegena nUnaM prdyotbhuuptiH| pratimAM devadattAM ca nizi caura ivAharat // 565 // uvAyano'pi pradyotaM tatkSaNAdabhyaSeNayat / vAdayan zmA hapakhurairjayabhaMbhAmivAparAm // 566 // dazAtha baddhamukuTA rAjAno'pi tamanvaguH / ekAdazApi te cAbhAn rudrA iva mahaujasaH // 567 / / ayodhAyana sainyAnAM pratyakSA jAMgalakSitau / Asana payAyamAnArkarodhirmagyo mriicikaaH||568 // Asphalanto miyo bhUmI luTatospi ca sainikAH / tRSA na kiMcidrAkSurdivase'pi hi ghUkavat // 569 // sanyaH prabhAvatIdevaM tadA'smArSIdudAyanaH / smarati vyasane prApte ko vA naiveSTadevatAm / / 570 // smRtamAtropasthitena tena devena vAriNA | tripuSkarANyapUryanta pramodena ca sainikAH // 571 // kaTakaM susthitaM cAbhUt pAya pAyaM payastadA / cinA'pyannena jIvyeta jIvanIyaM vinA na tu / / 572 // tataH prabhAvatIdevo jagAma nijamAlayam / rAjA vItabhayezo'pi mApadujjayinI purIm / / 573 // tatrodAyamarAjasyApantinAthasya cAcirAt / miyo dUtamukhenAbhadrayasaMgarasaMgaraH // 574 // udAyano'thAruroha dhanvI sAMgrAmikaM ratham / vAdayAmAsa maurSI dha raNatUramiyAparam / / 17 // pradyoto'pi hi vijJAya rathAjayyamudAyanam / ArUDho'nilavegebhaM kA pratijJA balIyasi // 576 // udAyano'pi taM dRSTvA gajArUkhamado'vadat / pApmannasatyasaMdho'si tathApi na bhavasyare // 577 // // 3 2 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityuktvA maMDalikayA bhramayan svarathaM syAt / doSmAnuvAyano yoddhuM smayamAno'bhyaDhaukata // 278 // zilImukhaiH sUcimukhairdhanurdharadhurandharaH / vivyAdhAnilavegasya viSvak pAdatalAni saH // 579 // vairhiH zalAkAsaMpUrNapatadgrahamukhopamaiH / caraNairgantumasahastadvipo'bhUt papAta ca // 580 // udAyanena pradyotaH pAtayitvA'tha kuJjarAt / hastena jagRhe baddhvA yazorAzirivoccakaiH // 581 // aers sareAsIpatirityakSarastha / udAyano'vantipateH svAM prazAstai navAmiva // 282 // maMki dAsamiva kRtvA vItabhayezvaraH / taddivyapratimAranamAnetuM vidizAM yayau // 583 // pUjayitvA ca natvA ca tAM divyAM pratimAM nRpaH / upAdAtumupAkraMsta girivanna cacAla sA / / 584 / / devAdhideva marcitvA savizeSamudAyanaH / uvAca kimabhAgyaM me yannaiSi paramezvaraH (ra!) // 585 // devo'pyuvAca mA zocIryadvItabhayapattanam / pAMzuSSRSTyA sthalaM bhASi tanaiSyAmi mahAzaya ! // 586 // devatAdezamA sAcodAyano'pi nyavartata / prayANavAraNI prASTaDantarAle babhUva ca // 587 // tatraiva ziviraM rAjA nyadhAtpattanasannibham / nivasanti hi rAjAno yatra tatrApi pattanam // 588 // tasthuH kRtvA dhUlivamaM tadrakSArtha nRpA daza / tatastacchibiraM jajJe nAmnA dazapuraM puram // 589 // udayanospi pradyotaM raNAtaM bhojanAdinA / apazyadAtmAnamiva kSatradharmo'yamIdRzaH // 590 // 1 kayat D || 2 bahiH DM // // 345 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH sarga: jAte paryuSaNAparvaNyanyadodAyano'kRta / upavAsaM sa hi zrAddhastasya devasya zAsanAt // 591 // sUdojyApRcchatpadyotaM kimadya nRpa ! bhokSyase / tacchutvA'vantinAtho'pi kSobhAdidamacintayat // 592 // prazno yakRtapUrvo'yamadya kSemAvaho na me / upahAsavaco hyetadvadhaSandhAdisUcakam // 593 // sUpakAramapRcchanca kimadya praznakAraNam ? / vidyAkRSTeva rasavatyAgAddhi samaye sadA // 594 // sUdo'pyakathayadrAjannadya paryuSaNotsavaH / upoSito'sti naH svAmI sAntaHpuraparicchadaH // 55 // rAjArtha yA rasavatI bhojito'si tayA sadA / adhunA tu tvadarthe tAM kariSyAmIti pRchapase // 596 // pradyotaH smAha he sudopavAso'dyAstu me'pi hi / jJApitaM sAdhu parvedaM zrAvako pitarau mama // 597 // sUdo'pyudAyanAyA''khyattatmayotasya bhASitam / udAyano'vadadasau dhUnoM jAnAti vaizikam // 598 / / yAdRze nAdRze vA'smin kArAgAranivAsini / na me sAdhvI paryuSaNetyamuMpattamuvAyanaH // 511 // prayonaM kSamayAmAsa parvAcitamudAyanaH / paTTabandhaM ca vivadhe tasya bhAlAMkagopanam // 600 // padyandhastadAdyAsIdrAjJAM vaibhavasUcakaH / kirITameva te pUrva ghapandhumaulimaMDanam / / 601 / / prayotAyAvantidezamudAyananRpo dadau / varSArAtre tvatikrAnte svayaM vItabhayaM yayau // 602 / / zivire tatra vaNijastasthivAMsastathaiva hi / taireva vasamAnaM tajjAtaM dazapuraM puram // 603 / / pradyoto'pi vItabhayapratimAya vizuddhadhIH / zAsanena vazapuraM dasthAJcantipurImagAt // 304 / / - 346 - Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - anyeyurvidizAM gatvA bhAyalasvAminAmakam / devakIyaM puraM cakre nAnyathA dharaNoditam // 605 // vidyunmAlikRtAyai ca pratimAya mhiiptiH| pradadau dvAdaza grAmasahasrAna zAsanena saH // 606 // anAntare vItabhayasthitaM nRpamudAyanam / etya prabhAvatIdevaH lehena pratyayodhayat // 607 // ihApi yA'sti pratimA jIvataH svAmino navA / sApi rAjannasAmAnyaprabhAvAttIrthamuttamam // 608 // brahmarSiNA kevalinA kapilena mahAtmanA / zvetAmbareNa pratimA ghasau rAjan ! pratiSThitA // 609 // agretanI ca pratimA pratimeyamapi tvayA / pUjyA'tha sarvaviratirapi grAhyA mahAphalA // 31 / / udAyano'pi sadvAcaM pratipede tathaiva nAm / tanmanaHkadalImeghaH sa devo'pi tirodadhe // 611 // tatazcAnyezuruyukto dharme rAjApyudAyanaH / jagrAha pauSadhaukasthaH pAkSika pauSadhavatam / / 612 // rAtrijAgaraNe tasya zubhadhyAnena tasthuSaH / IgadhyavasAyo'bhUdvivephasya sahodaraH // 613 // dhanyAste nagarapAmA ye zrIvIreNa pAvitAH / rAjAdayo'pi te dhanyA yairdharmo'zrAvi tanmukhAt // 614 // tatpAdapadmasAnnidhyAtpatiyodhamavApya ye / gRhidharma dvAdazadhA zizriyuH kRtino hi te // 615 // satprasAdAca ye sarvaviratiM pratipedire / te zlAghyA vandanIyAste tebhyo nityaM namo namaH // 616 // svAmI vItabhayamapi vihAreNa punAti cet / tatpAdamUle pravrajyAmAdAya syAM tadA kRtI // 617 / / 1 jIvaMta (.. // - - Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdaH sargaH vayaM cAbhaya ! sajjJAtvA tadanugrahakAmyayA / campApuryAH pracalitAH samavAsArma tatpure // 618 // asmAn praNamya zrutvA ca dezanAM gatavAn gRhe / evaM sa cintayAmAsa svavivekaguNocitam / / 619 // sUnave'bhIcaye rAjyaM vratecchuzcebadAmyaham / saMsAranATakanaTastanmayaiSa kRto bhavet // 620 // uzanti narakAntaM hisAyaM niitivino'riyaa| nAnA dAsye dAsya cettanna taddhitaH // 621 // iti kezini jAmeye raajyshriymudaaynH| sadyaH saMkramayAmAsa tejo'rka iva pAvake // 622 / / jIvantasvAmidevAya pUjArthamatha pArthivaH / zAsanena dadau bhUri grAmAkarapurAdikam // 623 // tataH kezinarendreNa kRtaniSkramaNotsavaH / asmatpAce parivajyAmuvAyana upAttavAn / / 624 // sa napobhiH SaSTASTamadazamadvAdazAdibhiH / bratAhAdapi karmeSa svamAtmAnamazoyaSat // 625 // tRNamiva parihRtya rAjyalakSmI zrAmaNyaM matipatravAn vizuddham / ityabhayakumAra ! kIrtitaste caramo rAjarSiryudAyanAkhyaH / / 626 / / // ityAcAryazrIhemacandraviracite viSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvya dazanaparvaNi rauhiNeyacaritA-bhayakumArA pahArodAyanacarita-pradyotabandhanodAyanapravrajyAvarNano nAmaikAdazaH sargaH / / XII nAsti ayaM lokaH / . pratau / / Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EART // atha dvAdazaH sargaH // apRcchadabhayo bhUyaH praNamya paramezvaram / udAyanasya rAjarSeH ka udoM bhaviSyati ? // 1 // prakRSTatIrthakRtkarmanirjarAniratastataH / kathayAmAsa bhagavAniti zrIjJAtanandanaH // 2 // ekadodAyanamuke. cyA viharatAH saH / utpasyo mahAvyAdhirakAlApathyabhojanaiH // 3 // anavadyAzayaivaivIH so'nyadA vakSyate muniH / muMva dehanirIho'pi guNaratnodadhe ! dadhi // 4 // vihariSyatyayo goSTeSUdAyanamahAmuniH / sulabhA dadhibhikSA hi tatra doSaviyarjitA // 5 // anyadodAyano vItabhayaM yAsyati pattanama / bhabhujA bhAgineyena kezinA samadhiSThitam // 6 // jhAtvadAyanamAyA keymaatyairbhnnissyte| nirviNNastapasAmeSa niyataM taba maatlH||7|| daM rAjyaM candrapada nAyakatvA'nuzayaM dadhatAnanaM rAjyArthamevA''gAdvizvasIrmA sma sarvathAkA kezI vakSyatyasau rAjyaM gRhNAtvApi ko'smyaham / gopAlasya hi kA kopo dhanaM gRhNAti ddhanI // 9 // vakSyanti maMtriNaH puNyastava rAjyamupasthitam / pradattaM na hi kenApi rAjadharmo'pi nezaH // 10 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH 1 + M pitRAturmAtulAdvA suhRdo vA'parAdapi / prasahyApyAharedrAjyaM tadattaM ko hi muJcati // 11 // tairevamudino'tyarthaM tyaktvA bhaktimudAyane / kezI prakSyati kiM kArya ? dApayiSyanti te viSam // 12 // viSeNa saMskRnya dadhi pshupaalikyaikyaa| kezI dApayitA tasmai parameyasya kA matiH 1 // 13 // tadviSaM devatA hRtvA munimevaM bhaNiSyati / saviSo dadhilAbhasta mA kRthAstavisTahAm // 14 // sanaH parihate dani rogo vardhiSyate muneH / vyAghayo hi vijRmbhante chalamAsAdya bhUtavat // 15 // roganigrahaNArtha sa punarAdAsyate dadhi / viSApahAraM zrIna vArAn devatA sA kariSyati // 16 // anyadA tu pramAdena tadviSaM devatA'pi sA / na hariSyatyatha muniH savirSa dadhi so'tsyati // 17 // tanazcaitanyacaurIbhirviSavIcImirAtmanaH / jJAtAvasAno'nazanaM maharSiH sa prapatsyate // 18 // triMzahinImanazanaM pAlayitvA samAdhinA / utpannakavalajJAno vipaya zivameSyati // 19 // udAyane zivagate devatA punareyuSI / jJAtvA tAhakAlarAtririva kopamupeSyati // 20 // kopAca sA vItamayaM pUrayiSyati pAMzubhiH / tadAdi pAMzuvRSTiM ca kariSyati nirantaram // 21 // tadaiva pratimA sA'pi kapilarSipratiSThitA / bhaviSyati mahAbhAga ! nidhAnamiva bhUgatA // 22 // zayyAtaraM kuMbhakAramudAyanamahAmuneH / anAgasaM tato hI devatA pAMzuvarSiNI // 23 // 1 tatparam ... // 2 mozyate // AMAKAL Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sinapallayAM ca taM nItvA tannAmneSa hi devatA / kuMbhakArakRtamiti tatra sthAnaM kariSyati // 24 // punarapyabhayo'pRcchat praNamya paramezvaram / udAyanakumArasyAbhIce kA bhAvinI gtiH|| 25 // svAmyAkhyat kezine rAjyaM pradattavati vaptari / sa hi prabhAvatIsUnurabhIvizcintayiSyati // 26 // mayi satyapi bhakte'pi putre rAjyAdhikAriNi / tAto'dAt kazine rAjya rAjyarNamiva dhArayan // 27 // viveko matpituH ko'yaM bhaginInandanAya yat / kezine'dAdado rAjyaM hanta kArAdhikAriNe // 28 // tAtaH prabhama sa svairaM yadicchati karota tata / kezino'dya kathaM sevAM kariSye tatsuto'smi hi||29|| ini pitA'bhibhUtaH so'bhigamiSyati kUNikam / abhimAnavatAM zreyAna videzo hi parAbhave // 30 // atha mAtRSvaseyena kUNikena sagauravam / vIkSyamANaH sadA'bhIciH sukhaM sthAsyati tatra ca // 31 // zramaNopAsakaH samyagjIvAjIvAditattvavit / abhIdhiH zrAvakadharma yathAvat pAlayiSyati // 32 / / gRhidharma samA bahvIH pAlayanapyakhaMDitam / parAbhavaM smaran bairaM na sa hAsyatyudAyane // 33 // kRtvA saMlekhanAM samyak pAkSikAnazanena sH| pitRvairamamAlocya mRtvA bhAvyasurottamaH // 34 // evaM palyopamaM tatra paripAtyAyurAtmanaH / mahAvidehaputpadyAbhIcijIvaH zivaMgamI // 35 // pRcchati smAbhayo'yavaM kpilrssiprtisstthitaa| prakAzameSyati kadA pratimA paramezvara // 36 // svAmyAkhyAti sma saurASTralATagurjarasImani / krameNa nagaraM bhAthi nAmnA'NahilapATakam // 37 // 151 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryabhUmeH ziroratnaM kalyANAnAM niketanam / ekAtapamrAhaddharma taddhi tIrtha bhaviSyati // 38 // caityeSu ranamayo'rhatpratimAstatra nirmalAH / nandIzvarAdipratimAkathAM neSyanti satyatAm // 39 // bhAsurasvarNakalazazreNyalaMkRtamaulibhiH / rociSyate ca tacaityairvizrAntatapanairiva // 40 // zramaNopAsakastatra prAyeNa sakalo janaH / kRtAtithisaMvibhAgoM bhojanAya yatiSyate // 41 // parasaMpadyanIAluH saMtuSTaca svasaMpadA / pAtreSu dAnazIlaca tatra loko bhaviSyati // 42 // zrAddhAzca dhaninastatrAlakAyAmiva guTakAH / vasyanti draviNaM saptakSevyAmatyantamArhatAH // 43 // parasvaparadAreSu sarvaH ko'pi parAGmukhaH / bhAvI tasmin pure lokaH suSamAkAlabhariva // 44 // asmannirvANato varSazatAnyabhaya SoDaza / navaSTizca yAsyanti yadA tatra pure tadA // 4 // kumArapAlo bhuupaalcaulukykulcndrmaaH| bhaviSyati mahAbAhuH pracaNDAkhaNDazAsanaH // 46 // sa mahAtmA dharmadAnayuddhadhIraH prajAM nijAm / RddhiM neSyati paramAM piteva paripAlayan // 47 // RjurapyaticaturaH zAnto'pyAjJAvivaspatiH / kSamAvAnapyadhRSyazca sa ciraM zmAmaviSyati // 48 // sa AtmasaMghazaM lokaM dharmamiSThaM kariSyati / vidyApUrNamupAdhyAya ivAntavAsinaM hitH||4|| zaraNyaH zaraNethUnAM paranArIsahodaraH / prANebhyo'pi dhanebhyo'pi sa dharma bahu maMsyate // 50 // parAkrameNa dharmeNa dAnena dayayA''jJayA / anyaizca puruSaguNaiH so'dvitIyo bhaviSyati // 51 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa kauberImAturuSkamaindrImAtridazApagam | yAmyAmAvindhyamAvArdhi pazcimAM sAdhayiSyati / / 52 // anyadA vajrazAkhAyAM municandrakulodbhavam / AcArya hemacandraM sa drakSyati kSitinAyakaH / / 53 // tadarzanAtpramuditaH kekIvA'mbudadarzanAt / taM muni vandituM nityaM sa bhadrAtmA tvariSyate // 54 // tasya sUrerjinacaitye kurvato dharmadezanAm / rAjA sazrAvakAmAtyo vandanAya gamiSyati // 55 // tatra davaM namaskRtya sa tsvmvidnnpi| vandiSyate tamAcArya bhAvazuddhena ghetasA // 16 // sa zrutvA tanmukhAtpItyA vizuddhAM dharmadezanAm / aNuvratAni samyaktvapUrvakANi prapatsyate // 57 // sa prAptayodho bhavitA zrAvakAcArapAragaH / AsthAne'pi sthito dharmagoSTayA sya ramayiSyati // 58 // annazAkaphalAdInAM niyamAMzca vizeSataH ! AdAgane eyara lagAyeNa jANAvaryakRt // 5 // sAdhAraNastrIna paraM sa sudhIrvarjayiSyati / dharmapatrIrapi brahma carituM yodhayiSyati // 60 // munastasyopadezena jIvAjIvAditattvavit / AcArya iva so'nyeSAmapi bodhi pradAsyati // 61 // ye'rhaddharmadviSaH kepi pAMDarohadvijAdayaH / te'pi tasyA''jJayA garbhazrAvaphA iva bhAvinaH // 62 // ajitaSa caityeSu guruSvapraNateSu ca / na bhokSyate sa dharmajJaH prpnnshraavkvtH|| 13 // aputramRnapuMsAM sa draviNaM na grahISyati / vivekasya phalaM hotadatRptA svavivekinaH // 64 // ra suvisuddhena .. // 2 'rAgadvi CL. rAMgAdi D. // 3 'tayaH L. D.|| 4"vikA 8. L. || Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M. COMC * pAMDuprabhRtibhirapi yA tyaktA mRgayA na hi / sa svayaM tyakSyati janaH sarvo'pi ca tadAjJayA // 6 // hiMsAniSedhake tasmina dUre'stu mRgayA'dikam / api matkuNayUkodi nAntyajo'pi hamiSyati // 66 // tasminniSiddhapApauvaraNye mRgjaatyH| sadApyavinaromanthA bhAvinyo goSThadhenuvat // 67 // jalacarasthalacarakhacarANAM sa dehinAm / rakSiSyati sadA mAri zAsane pAkazAsanaH // 28 // ye cA''janmApi mAMsAdAste mAMsasya kathAmapi / duHsvapnamiva tasyAjJAvazAnneSyati vismRtim // 6 // dazAhane parityaktaM yatpurA zrAvakairapi / tanmadyamanavadyAtmA sa sarvatra nirotsyati // 7 // sa tathA madyasandhAnaM nirotsyati mahItale / na yathA madyabhANDAni ghaTayiSyati cayapi / / 71 // madyapAnAM sadA mayanyasanakSINasaMpadAm / tadAjJAtyaktamadyAnAM prabhaviSyanti saMpadaH / / 72 // malAdibhirapi kSamAparvAtaM tyaktaM na yatpurA / tasya svavairiNa iSa nAmApyunmUlayiSyati // 73 // pArApatapaNakrIDAkukkuTAyodhanAnyapi | na bhaviSyanti mevinyAM tasyodayini zAsane // 74 // sa prAyeNa pratigrAmamapi niHsiimvaibhvH| kariSyati mahImetAM jinAyatanamaNDitAm // 7 // pratigrAma pranipuramAsamudraM mahItale / rathayAtrotsava so'hatpratimAnAM kariSyati // 76 / / dAyaM dAyaM draSiNAni viracayyAnRNaM jagat / aMkayiSyati medinyAM sa saMvatsaramAtmanaH // 77 // 1"dIna D. + MMAMA An54 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAM pazuguptAM tAM kapilarSipratiSThitAm / ekayA zroSyati phAprasaMge sa gurorbukhAra // 78 // pAMzustha khAnayitvA pratimAM vizvapAvanIm / AneSyAmIti sa tathA kariSyati manoratham // 79 // daiva manautsAhaM nimittAnyaparANyapi / jJAtvA nizceSyate rAjA pratimAM hastagAminIm // 80 // tato gurumanujJApya niyojyAyuktapUruSAn / prArapsyate khAnayituM sthalaM vItabhayasya tat // 81 // sattvena tasya paramAtasya pRthivIpateH / kariSyati na sAMnidhyaM tadA zAsanadevatA // 82 // rAjJaH kumArapAlasya tasya puNyena bhUyasA / khanyamAne sthale maMkSu pratimA''virbhaviSyati // 83 // tadA tasyai pratimAyai yadudAyanabhUbhujA / grAmANAM zAsanaM dattaM tadapyAvirbhaviSyati // 84 // nRpAyuktAstAM pratimAM pranAmapi navAmiva / rathamAropayiSyanti pUjayitvA yathAvidhi // 85 // pUjAprakAreSu pathi jAyamAneSvanekazaH / kriyamANeSvahorAtraM saMgIteSu nirantaram // 86 // tAlikA sabairbhavatsu grAmayoSitAm / paMcazabdeSvAtotheSu vAdyamAneSu saMmadAt // 87 // pakSadvaye cAmaretpatatsu ca patatsuca / neSyanti pratimAM tAM dhA''yuktAH pattanasImani // 88 // (tribhirvizeSakam ) sAntaHpuraparIvArazcaturaMgacamUvRtaH / sakalaM saMghamAdAya rAjA nAmabhiyAsyati // 89 // svayaM rathAtsamuttArya gajendramadhirodha ca / pravezayiSyati pure pratimAM tAM sa bhUpatiH // 90 // // 355 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH sargaH AMAMMYM HYMAYALALPVTMLA upasvabhavanaM krIDAbhavane saMnidhezya tAm / kumArapAlo vidhivattrisandhyaM pUjayiSyati // 11 // pratimAyAstathA tasyA vAcayitvA sa zAsanam / udAyanena yadattaM tatpramANIkariSyati // 92 / / pratimAyAH sthApanArtha tasyAstatraiva pArthivaH / pAsAdaM sphaTikamayamamAyaH kArayiSyati // 13 // prAsAdo'STApadasyeva yuvarAjaH sa kAritaH / janayiSyati saMbhAvyo vimmayaM jagato'pi hi // 14 // sa bhUpatiH pratimayA tatra sthApitayA tayA / eviSyate pratApana RdayA niHzreyasena ca / / 15 / / devabhaktyA gurubhaktyA tvapituH sahazo'bhaya ! / kumArapAlo bhUpAlaH sa bhaviSyati bhArate // 96 // iti zrutvA namaskRtya bhagavantamathAbhayaH / upazraNikamAgatya vaktamevaM pracakrame // 27 // bhavAmi tAta! rAjA cedapina syaamhNmdaa| zrIvIro'ntimarAjarSi yadazaMsadavAyanama // 28 // zrIvIraM svAbhinaM prApya prApya tvatputratAmapi / nocchetsye bhaSaduHkhaM cenmattaH ko'nyo'dhamastataH // 19 // nAmnA'hamabhayastAta sabhayo'smi bhavAt punaH / bhuvanAbhayadaM vIraM sacchyAmi samAdiza // 10 // tadalaM mama rAjyenAbhimAnasukhahetunA / yataH santoSasArANi saukhyaanyaahumhrssyH|| 101 / / niryandhAducyamAno'pi na yadA rAjyamagrahIt / tadA'bhayo vratAyAnujajJe rAjJA pramodataH / / 102 // rAjyaM tRNamiva tyaktvA saMtoSasukhasama sH| dIkSA gharamatIrthezavIrapAdAntika'grahIt // 103 // Attavrate satyabhaye'nujJApya zreNika napam / zrImahAvIrapAdAnte nandA'pi vratamagrahIt // 104 // MTM Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A KHATAMATK parivrajantyA tvamayaM nandayA kuMDaladvayam / kSaumadvayaM ca tadivyaM dattaM hallavihallayoH // 105 / / bhanyAnAM pratibodhAya natazca bhagavAnapi / surAsuraiH sevyamAno cijahAra vasundharAm // 106 // vividhAbhigrahapUrva pAlayitvA ciraM vratam / mRtvA sarvArthasiddhe'bhUdabhayaH pravaraH murH|| 107 // tadA zrIvIrapAdAbjamRle prabajite'bhaye / iti saMcintayAmAsa zuddhadhIrmagadhAdhipaH // 108 // abhayo hi kumAreSu samastaguNabharabhata / bratamAdAya saktI sa tu svArthamasAdhayat // 109 // kumAre kutracidoSamanyAyuSmati vapuSmati / rAjyamAropayiSyAmi kramo yeSa mahIbhujAm // 11 // saguNo niguNo vApi putro'ha: pitRsaMpadAm / saguNaH syAdyadi tadA puNyaM hi piturujjvalam // 111 // vinA'bhayakumAreNa manovizrAmadhAma me / kRNiko guNavAneSa rAjyamarhati nAparaH // 112 // nizcitya kUNika rAjye so'vAddhallavihallayoH / hAramaSTAdazacakraM gaja secanakaM ca tam // 113 // atrAntara kumAro'pi maMtrayAmAsa kUNikaH / kAlAdibhiH svasahazairdazabhirdhAtRbhiH saha // 114 // jaranapi pinA'smAkaM rAjyasya na hi tRpyati / putre hi kavacahare rAjJo'dhikurune vratam // 115 // gharaM varIyAnabhayaH zriyamaujjhaduvA'pi yH| na tu tAto viSayAndhaH svAM jarAM yo na pazyati // 116 / / nadadya pitaraM baddhvA rAjyaM svasamayocitam / gRhNImo nApavAdo'tra vivekavikalo hi saH // 117 // 4 %A0A4 AAAAAAACHAR Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma vAdazaH sargaH X- - 4- RC- kRtvaikAdazadhA rAjyaM bhrAtaro muMjmahe vayam / pitA tu baddhastadanu jIvatvabdazatAnyapi // 118 // iti ne durdhiyaH sarve vizvastaM pitaraM nijam / babandhudurapatyaM hi gRhajAto viSadrumaH // 119 / / zukravatpaJjare'kSapsIt kUNikaH zreNikaM tataH / vizeSo'yaM punarbhaktapAne api dadau na hi // 10 // pUrvAhne cAparAhne ca kRNikaH pUrvavairataH / pituH kazAghAtazataM pApo'dAdanuvAsaram // 121 // adhisehe zreNikastAM durdazA devaDhaukinAm / dantAvalaH samartho'pi vArIcaddhaH karotu kim // 122 / / nikaSA zreNikaM gantuM kUNiko'dAna kasyacit / kevalaM mAtRdAkSiNyAcelaNAM na yavArayat // 123 // celaNA'pi pratidinaM surayA shtdhautyaa| sagAsnAtevA''kazIbhUyopazreNikaM yayau // 124 / / kulmASapiNDikAM caikAM kezAntaH puSpadAmavat / prakSipya celaNA'naiSIt patibhaktA tadantika / / 125 // patye kulmASapiNDI tAM pracchannAM calaNA dadau / prApya tAmapi duHmANaM sa mene divya bhojyayat // 126 // cakAra zreNikaH prANayAtrAM piMDikayA tayA / bubhukSAlakSaNo rogo vinA'nnaM khalu mRtyaye / / 127 // zatadhautasurAdhindUna kezapAzAcca celaNA / apAtayat patibhaktA saha netrAzruvindubhiH // 128 // zreNiko'pi surAvindana patataH pibati sma tAn / cAtako meghamuktAmvupindaniva pipAsitaH / / 129 // bindumAtrapItayA'pi zreNikaH surayA tayA / ma viveda kazAghAtAMskRSayA nApyapIDayata // 13 // itthaM ca zreNikaM baddhvA kurvato rAjyamutkaTam / kUNikasya padmAvatyAM patnyAM sUnurajAyata / / 131 // R PRAKown Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 // vardhApikAstadA''yAtAH kUNiko dAsaceTikAH / vastrAbharaNasaMchannAzva kalpalatopamAH // 132 // svayaM cAntaHpure gatvA pANibhyAM putramAdade / abhAttatpANipadmasthaH sa poto haMsapotavat // 133 // kUNitaM sutaM payannayanAmbhojabhAskaram / unmudraparamAnandaH zlokamevaM tadA'paThat // 134 // aMgAI gAtsaMbhavasi hRdayAdabhijAyase / Atmaiva putranAmA'si tajjIva zaradAM zatam // 135 // bhUyo bhUyaH paThannevaM vizazrAma na kUNikaH / tacchlokacchradmanA harSa hRdyamAntaM vamanniva // 136 // kumArabhRtyAM dakSAbhivRddhastrIbhirathArbhakaH / amocyariSTazayyAyAmAdAya nRpateH karAt // cakre ca nRpatiH sumonakarmamahotsavam / yAcakebhyo dvijAdibhyo dadaddAnaM yathAruci // 138 // udAyIti dadau nAma tasya sunozca kRNikaH / utsavenAtimahatA sudinIkurvatA dinam // 139 // athodAyikumAro'pi svarNacchAyo dine dine / vRddhiM jagAmopavane zAkhI vA''rakSakairvRtaH // 140 // tena vyadhirUna kumAreNa nirantaram / dadhau sazAlabhaJjiIkastambhazobhAM mahIpatiH // 141 // ullApayan kumAraM taM lallamanmanayA girA / rAjA'pi vaktumajJasya zizoH zriyamazizriyat // 142 // Asane zayane yAne bhojane'pi tamarbhakam / na mumoca karAdrAjA maMgalyAmiva mudrikAm // 143 // AsAJcakre'nyadA bhoktuM rAjA zreNikanandanaH / vAmorumastake nyasyodAyinaM putravatsalaH // I 144 // 1] jAto'si M. // 116 // 359 // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sargaH ardhabhukta kaNika va mUtrayAmAsa so'rbhakaH / papAta sarpirdhAreSa mUtradhArA ca bhojane // 145 // khUnormA aMgabhaMgo bhUditi zreNikasUrtRpaH / na jAnu cAlayAmAsa putravAtsalyamIdRzam // 146 // mUtraplAvitamannaM ca svayamutsArya pANinA / tathaiva bubhuje putrapremNaitadapi zarmaNe // 147 // papraccha celaNAM tatropaviSTAmatha kUNikaH / mAtaracaM sutaH preyAnabhUtkasyacidasti vA ? / / 148 // celaNA'vocadA pApa bhUkhaTa / kulapasina ! / na jAnAsi yathA'bhUstvaM pituratyantavallabhaH // 149 / / dudohadena jJAto'si piturvairI tadA mathA | strINAmApannasatvAnAM yathAgarbha hi dohadAH / / 150 // garbhasthitamapi jJAtvA tvAmare pitRvairiNam / garbhazAtanamAraMbhi mayA patizivecchayA // 151 // nathApi na vilIno'si taistaiH zAdauSadhairapi / kiM tu pratyuta puSTo'si sarva pathyaM balIyasAm // 152 // sava pitrA ca me tAragapyapUri manorathaH / kadA drakSyAmyahaM putravaktramityAzayoM bhRzam // 153 // piturverIti nizcitya tvaM jAno'pi mnojjhitH|aaniito'si punaH pitrA yatnAt svamiva jIvitam // 154 // tadA kukkuTikApicchaviThThakA ca tavAMguliH / kRmipUyAkulA'tyaMtamabhUdarativAyinI // 555 // tvatpitA'dhAnmukha kSipta nAzImapi teM'gulim / tAvadeva sukhaM te'bhUgAvadvaktrAMtaraMgulI // 156 // evaM yenAsi pitrA tvaM re durlalita ! lAlitaH / kRte pratikRtaM tasyA'kAri kArApravezanam // 157 // yAda .. // - - . . - x // 360 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PV-MAMA MAVLr. THI kUNiko'pyannavInmayaM tAtaH kiM guDamodAkAn / aSollavihallAbhyAM punaH kiM khaMDamodakAn // 158 // calaNA''khyatpitRdveSItyaniSTastvaM mamA'bhavaH / mayaiva dApitAstubhyaM tanmUDha ! guDamodakAH // 159 // kaNikaH smAha dhigdhiGmAmavimRzya vidhAyinam / rAjyaM nyAsArpitamivArpayiSyAmi punaH pituH // 160 // ityardhabhukte'pyAcamya dhAtryAH putraM samaya' ca / udasthAskRNikastAtasamIpe gantumutsukaH // 161 // pitapAdeSa nigahAna bhakSyAmIti vicintayan / lohadaMDagRhItvA so'bhizreNikamadhAvata // 12 // upazreNikamAdiSTA yAmikAH puurvsNstunaaH| dRSTrA kRNikamAyAntamiti vyaajhraakulaaH||16|| sAkSAiMDadhara iva lohaudharaH purH| drutamAyAsi se sUna vibhaH kiM kariSyati // // 164 // zreNikazcintayAmAsa jighAMsunameSa mAm / anyadA'gAt kazAhasto daMDahasto'dhunaiti tu // 165 // na veni mAM kumAreNa mArayiSyati kenacit / tasmAdanAgane'pyasminmaraNa zaraNaM mama // 166 // iti tAlupuTaviSaM jilAgne zreNiko dadau / prasthAnasthA ivAgre'pi tatprANAzca drutaM yayuH // 16 // AgAca kUNiko yAvat parAsuM tAvadagrataH / dadarza pitaraM vakSa AghnAnaH pUJcakAra ca // 168 // vilalApa ca hA ! tAtapAdAH ! karmabhirIzaiH / advaitIyIka evaiSa pApo'hamabhavaM bhuvi // 16 // kSamayiSyAmyahaM tAtapAdAniti manorathaH / yanme nA'pUri tatpApatamo'hamadhunA punaH // 17 // 1dAya // . . P . . Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9-28-% - AstAM prasAdavacanaM tiraskAravaco'pi hi / tvadIyaM nAhamazrauSamabhUd durdaivamantarA // 171 // bhRgupAtena zastreNa bahinA payasA'pi cA / tadAtmAnaM nigRhNAmi yuktaM matkarmaNo yadaH // 172 // iti zokAmayagrasto mumUrSurapi kUNikaH / maMtribhivAdhito'kArSIccheNikasyAMgasaMskRtim // 173 // zokena bhUyasA rAjayakSmaNeva dina dine / kSIyamANaM nRpaM prekSya maMtriNo'cintayannadaH // 154 // nUnaM vipatsyate zokAdAjA rAjyaM ca nazyati / pitRbhaktyapadezena tadvyAsaMgo'sya sUnyatAm // 17 // ini jINe tAmrapatre'kSarANi lilikhuH svayam / piMDAdi dattaM putreNa mRto'pi labhate pitA // 176 // avAca yaMzca rAjJo'gre rAjA'pi hi pituH svayam / tadvazcito'dAta piNDAdi piNDadAnaM tadAdyabhUt // 177 // bhuMkta pitA vipanno'pi maddattamiti mUDhadhIH / rAjA zoka zanairojjhajjvarIva rasavikriyAm // 178 // pituH zarayAsanAdIni pazyantaM tu punaH punaH / siMhAvalokananyAyAcchokaH kUNikamabhyagAt // 179 // gaDUcIstaMbavacchoke monmIlati muhurmuhuH / rAjA rAjagRhe sthAtumabhUd bhRzamanIzvaraH / / 180 // kariSye puramanyatretyAdideza vizAMpatiH / zastabhUzodhanAyAtha vAstuvidyAvizAradAna // 181 // ne ca vAstuvidaH zastAM pazyantaH sarvato bhuvam / pradeze'drAkSurekA mahAntaM caMpakadrumam / / 182 // Ucuzca nAyamudyAne dRzyate neha sAraNiH nAyamAvAlavalayI tathA'pyasyAdbhunA lipiH|| 183 // 1 pAtre . L. DI - W5-2074 + Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho bahulazAkhatvamaho patralatA'dbhunA / aho kusumasaMpattiraho kusumasaurabham // 184 // aho cachAyaikAtapayamAtapatrAbhibhAvukam / aho vizrAmayogyatvamaho sarva kimapyadaH // 185 // nisargaramaNIyo'yaM yathA zrIdhAma caMpakaH / tathA'tra nagaramapi bhaviSyati na saMzayaH // 186 // caMpakena zriyaH satyaMkAreNaivopazobhitam / sthAnaM purInivezAI te tathA''khyanmahIbhuje // 187 // caMpakasyAbhidhAnena caMpeti nagarI nRpaH / vegAdakArayat siddhirvacasAhi mahIbhujAm // 188 / / tatazca purza paMcAyAM tyA sadha-pAsa ( mahImimAM zreNikasUrdhAtRbhiH sahito'nvazAt // 189 // aba secanakArUDhau divykuNddlmNddito| divyahArAMzukadharau bhUganau svargiNAviva // 19 // atyadbhutazriyo hallavihallI nijadevarI / dRSTvA padmAvatI dadhyo svasya strItvasya sannibham // 191 // hArakuMDalacAsobhirdivyaiH secanakena ca / vinA hi manyate rAjyaM netrahInamivA''nanam / / 192 // tato hallavihallAbhyAM tAnyAhartuM kRtaagrhaa| yabhANa kUNikaM rAjJI kUNiko'pyevamabhyadhAt // 193 // pitRdattaM vastvanayo hartu yujyate mama / vizaSeNa prasAdArhAvimau tAte divaM gate // 194 // tasyAzcAtyAgrahAdrAjA mene hArAdiyAcanam / strIgrahaH khalu matkoTagrahAdapi viziSyate // 195 // anyasmiMzca dine hallavihallo pRthiviiptiH| yayAce tyattasaubhrAtrastaddhArAdicatuSTayam // 196 // pramANamAdeza iti pratipadya gRhaM gatau / A(a)maMtrayatAM tAvitthaM buddhimantAvubhAvapi // 197 / / 3636 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH -- sarga: -- - -- -- na zobhano'syAbhiprAyaH kimanena prayojanam / prathAyo'nyatra zutrApi miyA sarvatra poSmanAm // 108 // ini nizcitya to sAntaHpurau secanakadvipam / hArAvInyapyupAdAya vaizAlyAM nizi jagmatuH / / 159 // mAtAmahazceTakastau parirabhya samAgatau / snehena pratipattyA ca dadarza yuvarAjavat // 200 // vaizAlyAM ca gatI jJAtvA to pratAritadhUnavat / hastavinyastacibukrazcintayAmAsa kUNikaH // 20 // na me hastyAdiranAni na ca to bhrAtarAvapi / jAto'hamubhayabhraSTaH strIpradhAnanayA khallu // 202 // bhavatu vyasane prApte'musmiMstau nA''nayAmi cet| parAbhavasahiSNorme vaNijazca kimantaram / / 203 // anuziSya tato dUtaM vaizAlyAmupaceTakam / preSId bhrAtrormArgaNAya ramAnyAdAya jagmuSoH // 204 // dUno'pi puyA~ vaizAlyAM gatvA ceTakaparSadi / praNamya caTaka sthAna cA''sitvoce sasauSThavaH / / / 205 // iha naMSTvA samAyAtau ratnaiH saha gajAdibhiH / kumArI hallavihallau kUphikasya samarpaya // 206 // anarpayanimI rAjyabhraMzamAsAdayiSyami / kIlikArthe devakulaM na bhraMzayitumarhasi // 20 // gheTako'vocadanyo'pi nAta zaraNAgataH / dauhitrI kiM punarimA vizvastau putravatmiyau / 208 // dUto'bravIccharaNyastvaM na barpayasi cedimau / tadranAnyanayo tvA rAjanmasvAminerpaya // 209 // caTakaH smAha dharmo'yaM samAno rAjaraMkayoH anyasya vittaM na hyanyo dAtumIzIta jAtucit / / 210 // na prasatya na vA sAmrA'nayohAmi kiMcana | dharmapAnaM hi dauhitrI dAnAhIM me vizeSataH // 211 // - - - K Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUno'pyAgatya capAyAM tAM giraM ceTakoditAm / Akhyat svasvAminaH krodhavahnivAtyAmanAkulaH // 212 // kRNiko'pi hi tatkAlaM jayabhabhAmabIvadat / siMhA iva parAkSepaM na sahante mahaujasaH // 213 // 'sainyAnyananyasAmAnyatejasastasya bhUpateH / sabaH sarvAmisAreNa sajjIbhUyAtratasthira / / 214 / / kAlAdayaH kumArAzca dazApi hi mhaablaaH| puro babhUvuH saMnaya sarvasanahanana te|| 215 // trANi trINi gajAstAvanto vAjino'pi hi / sAvantazva rathAH koTyastisro'pi ca padAtayaH // 21 // teSAM dazAnAM pratyeka kumArANAmidaM palam / etAvatkaNikasyApi prabhutvaM tvtiricyte||217||(yugmm ) sainyenaitAvatA gacchapezazcaTaka prati nirayAmAsa dharaNiM taraNiM ca rajobharaH // 21 ceTako'pyamitaiH sainyaiH kUNikAyAbhyaSeNayat / rAjabhidimAkarazAhAnirAhataH // 21 // dvipAstrINi sahasrANi tAvantazca turaMgamAH / tAvantazca sthAstisraH koTayazca padAtayaH // 220 // aSTAdazAnAM pratyeka rAjJAM balamado'bhavat / tattulyasaMkhyaM nRpatezceTakasyA'pyabhUlam // 221 // svadezasInni gatvA'sthAceTakaH senayA tayA / durbhadaM sAgarabyUha racayAmAsa covakaiH // 222 // caMpAdhipo'pi tatrAgAcambA prAguktasaMkhyayA / cakre gha garuDavyUhamabhecaM parasenayA / 223 // raNaturANi ghorANi sainyayorubhayorapi / rodAkukSibharidhvAnAnyanADyanta sahasrazaH // 224 / / 1 senAnyo'na" L.IN Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIrtistaM bhairivottandhaiH khaTIghavalitaiH kharaiH / saMzaptakAzca saMcerurdvayorapi hi sainyayoH // 225 // kUNikasya bale kAlaH kumAro valanAyakaH / AdAvapi pravavRte yoddhuM ceTaka nayA // 226 // yuyudhe sAdinA sAdI niSAdI ca niSAdinA / rathI ca rathinA pattiH patinA ca baladvaye / / 227 // staMra maisturaMgaizca kuntaghAtanipAtitaiH / ajAyata tadA zailagaMDazailavatIva bhUH // 228 // dhairbhava: samare ruvirA''pagAH / sAntarIpA iva sA''mbhomAnuSA iva cA''vabhuH // 229 // sphuradbhirasibhirvIrakuJjarANAM raNAjire / asipatravanamiSa prAdurbhUtamadRzyata // 230 // asicchinairucchadbhirvIrANAM pANipaMkajaiH / kauNapAH pUrayAmAsuraghataMsakutUhalam || 231 // svAn ruMDAnapi yuddhAyAssdizanta iva huMkRtaiH / peturbhavAnAM mUrdhAnaH khaGgadhArAbhirAhatAH // 232 // itthaM ca sAgaravyUhaM kAlaH pola ivAMbudhim / avagAhya yayau pAramiva ceTakasannidhim || 233 || kAlaM kAlamivA'kAle'pyAyAntaM prekSya ceTakaH / cintayAmAsa kenApi naiva vajramivA'skhali || 234 // abhyApatantaM tadimaM raNasAgara mandaram / kSaNAdapi nigRhNAmi devanena patatriNA / / 235 // iti divyeSuNA vairimANasarvasvadasyunA / prahRtya ceTakaH kAlaM prApayAmAsa paMcanAm // 236 // tadA cAstamupeyAya bhAsvAna kAlakumAravat / zubheva caMpezabalaM tamasA jagrase jagat // 237 // "rodha | "rivoH I. // dvAdazaH sarga: || 366 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . AMAMMYnY... yuddhaM vimRjya caMpezavalaM jAgradavAsthita / nidrA hyabhaktabhAryANAmiva vairavatAM kutaH // 238 // ceTakasya punaH sainye vIrA vIrajayantikAm / kurvanto jayavAvitravAdanenAtyagurnizAm // 239 // caMpAnAyanAbhiSiktaM senAnItye'pare'hani / mahAkAlaM kAlamiva mArayAmAsa ceTakaH // 240 // aSTau senApatInanyAnapi zreNikanandanAn / ekaikamahanyakakasmin pUrvaSacaTako'vadhIt / / 241 // bhAtRSyAtmasamAneSu kAlAdiSu dazasvapi / ceTakena hateSvevaM caMpApatiracintayat // 242 // devatAyAH prasAdena jetaikenApi patriNA | na dyAyaceTako jayyo matyaiH koTimitairapi // 243 / / prabhAvaM ceTakasyA'muM mayA hA dhigjaantaa| mathaiva nidhanaM nItA devAbhA bhrAtaro daza // 244 // pabhUva yA gatisteSAM bhaviSyati mamApi sA / yujyate nApasatuM ca dRSTabhrAtRyadhasya me // 24 // taddevatA samArAdhya tatmabhAvAjjayAmyarim / divyaprabhAvo divyena prabhAveNa hi bAdhyate // 246 // upAyamiti nizcitya kRtvA ca hRdi devatAm / tasthAvaSTamabhaktena rAjA zreNikanandanaH // 247 // pUrvajanmasaMgatena nunnau tattapasApi ca / zakrazca camarendrazca tatkAlaM tamupayatuH // 248 // acAte sau ca devendrAsurendrau bhoH kimicchasi ? / so'pyUce yadi tuSTau sthazceTakastanihanyatAm // 24 // zako bhUyo'pyabhASiSTA'paraM kimapi yAcyatAm / sAdharmikazceTako me taM nihanmi na jAtucita // 20 // tathApi deharakSAM te kariSyAmi mahIpate ! / yathA na jIyase tena so'bravIdevamastviti // 21 // Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH x sarga: .4%ALKA4 camarendro'pyatha mahAzilAkaTakamAhavam / anyaM ca rathamuzalaM jaitraM kartumamanyata // 259 // Aye zilAsannibhaH syAta patitaH karkaro'pi hi|kNttko'pi ca jAyeta mahAzastrAdhikaH khalu // 253 dvitIya rathamuzale bhrAmyano bhramakaM vinA / paritaH piSyate tAbhyAM vairisainyaM raNotthitam // 224 // surendrazcAsurendrazca narendrazcApi kUNikaH / natastrayo yuyudhire saha gheTakasenayA // 25 // pautro'tha nAgayino dvAdazavatapAlakaH / sabhyagdRSTiH SaSThabhojI sadA bhayaviraktadhIH // 26 // rAjAbhiyogataH SaSThabhaktAntapi kRtASTamaH / zrIceTakakSitIzena svayamatyarthamarthitaH // 207 / / saMgrAme rathamuzale duHsahe tAze'pi hi / prAvigadaruNo nAma senAnIH satyasaMgaraH258 (tribhiAvazaSaka sa caMpApatisenAnyaM raNahetoH samAkSipan / prasasAra mahAsAro rathenAsadharaMhasA / / 259 // to saMmukhIbhUtarathI DaDhokAte raNecchayA / vairAyamANo bhUmiSThabhAnusvarbhAnubhISaNau // 26 // caMpApatezcamUnAtho varuNaM raNamArgaNam / prahara praharetyucAjahAra puraHsthitam // 261 // varuNaH smAha he doSman ! zrAvakasyAsti me vratam / anighnate na prahAraM karavai vairiNe'pi hi // 232 // sAdhu sAdhu mahAsattvenyuktyA caMpezasanyapaH / mumoca vANaM varuNo vividhe tena marmaNi // 263 // tataH kUNikasenAnyaM varuNo'ruNalocanaH / evenaiva prahAreNa ninAya yamasadAni // 264 / / 1 bhrAmakaM // -964-6 - // 368 -15 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADhaprahAravidhuro niHsRtya varuNo raNAt / tRNasaMstaramAsUkSya niSadyedamacintayat // 265 // sarvAtmanA zarIreNa svAmikAryamanuSThitam / idAnImantakAlo me svArthasyAvasaraH khalu // 266 // arhadvArakAH sarve siddhAH sarve ca sAdhavaH / kevalyupajJo dharma bhUyAsuH zaraNaM mama // 267 // kSamayAmi saryAjIvAn sarva kSAmyantu te mayi / maitrI me sarvabhUteSu vairaM mama na kenacit // 268 // mAmakInaM na kimapi na vA'hamapi kasyacit / mamakAra makArSa graM tamapi vyutsRjAmyaham // 269 // kAni kAni na doshaM pApasthAnAnyasevidhi / tanmithyA duSkRtaM me'stu gatarAgasya saMprati // 270 // devatvatiryaktvanArakatveSu yanmayA kRtaM karma tIna gatirmama // 279 // evamArAdhanAM kRtvA pratyAcakhyau caturvidham / AhAramadha dadhyau ca namaskAraM samAhitaH // 272 // tadA ca varuNasyaikaH suhRnmithyAhagAhavAt / vahirbhUtvopavaruNamAgatyai bamayo ca // 273 // vayasya ! tava sauhArdakrIto'hamapi saMprati / tvadAsevitamadhvAnaM prapanno'smyavidannapi // 274 // namaskAra parAvartI dharmadhyAnaparAyaNaH / samAdhimaraNaM prApya saudharme varuNo yayau // 275 // dvimAne'ruNAbhAkhye catuHpasyopamapramam / pUrayitvAyurutpatha videheSu sa setsyati // 276 // ajJAnasevinenApi varuNasya tu vartmanA / vipadya tatsuhRd bhUyo manuSyaH sukule'bhavat // 277 // videheSu manuSyatvaM punarAsAdya satkule / muktimArga samArAdhya sa mokSapadamApsyati // 278 // 6-%% % // 369 // Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24- dvAdazaH sarga: 0-%E0%A4 % A hane ca varuNe'bhUvaMzceTakasya cmuubhttaaH| yuddhAya dviguNotsAhAH kANDaspRSTavarAhavat // 279 // gaNarAjasa nAstazceTakasya camUbhaTaiH / akudi kUNikacamUrdazadiradharaM ruSA // 28 // kuTyamAnaM balaM dRSTvA svakIyamatha kUNikaH / loSTAhataH siMha iva krodhoddhatamaghAvata // 286 / / sarasIva raNe krIDan kUNiko viirkunyjrH| dizo dizi parabalaM pAkhaMDamivAkSipat // 282 / / kaNika varjayaM jJAtvA cettko'dhaatymrssnnH| te divyaM mArgaNaM zauryadhano dhanuSi sandadhe // 283 // itazca vajrakavacaM kRNikasya puro hariH / vyadhatta camarandrastu pRSThe sannAhamAyasam 284 // cApamAkarNamAkRSya vaizAlIpatinA'pyatha / sa muktaH sAyako vajravarmaNA skhalito'ntarA // 285 / / amoghasyApi dhANasya sasya moghatvadarzanAt / ghamubhaTAzceTakasya puNyakSayamamaMsata // 286 / / dvitIyaM nA'mucaDhANaM satyasandhastu ceTakaH / apamRtya dvitIyasmin dine tadvadayudhyata // 287 // tathaiva moghacANo'bhUdU dvitIye'pi ceTakaH / evaM dina dine yuddhamatighoramabhUttayoH // 288 // lakSAzItyA'dhikA koTibheTAnAM pakSayordvayoH / vipade yA sodapAdi tiryakSu narakeSu ca // 289 // naMSTvA svasvapuraM yAtsu gaNarAjeSu ceTakaH / praNazya prAvizat puryA kUNiko'pi jharodha tAm // 20 // tadA secanakArUdau caMpezasyAkhilaM balam / vIro hallavihallo tau rAtrAvabhivabhUvatuH / / 291 // na prahartuM navA dhartuM sa hastI svamahastivat / kenApyazAki caMpezazithire sauptikAgataH // 292 // 4 --964 |||370 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MMMMin mArayitvA mArayitvA nizi hallavihallayoH / kSemeNa gacchatomaMtrimaMDalI smA''ha kUNikaH // 293 / / AbhyAM vidrutamasmAkaM prAyeNa sakalaM balam / tad brUta ka ihopAyo jaye hallavihallayoH / / 294 // maMtriNo'pyUcire to hi jetuM zakyau na kenacit / adhirUDhau hi yAvattaM hastinaM narahastinau // 295 // tasmAttasyaiva kariNo badhAya prayatAmahe / khAdirAMgArasaMpUrNA kAryatAM pathi khAtikA // 29 // chAdayitvA ca cArIva durlakSyA sA kariSyate / tasyAM secanako vegAdabhidhAvan patiSyati // 297 // caMpezo'kArayadatha khAdirAMgArapUritAm / khAtikAmuparicchannAM sadAgamanavamani // 298 // atha hallavihallAvaNyavaskandakRte nizi / nirIyatuH secanakAdhirUDhI jitakAzinau / / 299 // aMgArakhAtikopAntametya secanako'pi hi / tAM vibhaMgena vijJAya tasthau yatamamAnayan // 300 / / tano hallavihallAbhyAmiti nirbhasitaH karI / pazurasyakRtajJo'si kAtaro yadabhU raNAt // 301 // videzagamanaM bandhutyAgazca tvatkRte kRtH| asmindurvyasane kSiptastvakRte dyAyaceTakaH // 302 // varaM zvA poSitaH zreyAn bhaktaH svAmini yaH sadA / na tu tvaM prANavAllabhyAdyo'smatkAryamupakSase // 30 // iti ni ito hastI kumArI nijapRSThataH / vegAduttArayAmAsa bhaktamanyo ghalAdapi // 304 // svayaM tu tasminnaMgAragarte jhampAM dadau karI / so vipadya cAdyAyAmutpede narakAvanI // 30 // 1 jitama // 37 // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + 5 dvAdazaH sarga: A kumArau dadhyaturbhigdhigAvAbhyAM kimanuSThitam / pazutSamAvayorvyaktaM na tu secanakaH pazuH / / 306 // / AryapAdA yasya kRte kSiptA durvyasane ciram / taM svayaM nidhanaM nItvA jIvAvo'dyApi durbhiyau // 307 // Aryasainyasya mahano naashprtibhuvaadhidh| akRSvAhe vRthA nAzaM nIto thandhurapandhutAm / / 308 // tannA'dya jIvituM yuktaM jIvAvazcadataH param / ziSyIbhUvAhato vIrasvAminaH khalu nAnyathA // 30 // nadA zAsanadevyA tau bhAvabhramaNatAM gatau / nItau zrIvIrapAdAnte parivavrajatutam // 31 // tadA ca pravrajinayorapi hllvihllyoH| azokacandro vaizAlImAdAtumazakanna hi // 311 // evaM sati ca caMpezaH pratijJAmakRtedRzIm / pratijJayA pauruSaM hi doSmatAM bhRzamedhate // 318 // na khanAmi purImetAM kharayuktahalena cet / tadA'haM bhRgupAtenAgnimayazena vA mriye // 313 // kRtasandho'pi vaizAlI purI bhaMktumanIzvaraH / khedamAsAdayAmAsa kUNikaH kramayogataH // 314 // nadA cAzokacandrasya khinnasya gaganasthitA / dezyAkhyadIdRzaM ruSTA zramaNa kUlavAlake // 315 // "ganiyaM ce mAgadhiyaM zamane kulavAlake / labhinna kUNi elAe to vezAliM gahissidi // 316 // AkAzadevatAvAcamimAmAkarNya kUNikaH / yabhANa sadyaH sAtajayapratyAzayocchcasan // 317 // bAlakAnAM hi bhASA yA bhASA yA yoSitAmapi / autpAtikI ca bhASA yA sAvai bhavati nA'nyathA // 31 // tatkvAsti zramaNaH kUlavAlakaH prApsyate katham / ? paNyAMganA mAgadhikAbhidhAnA vidyate ka vA 1 // 31 // Xin372 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAALARAMMAMA tachrutvA maitriNaH procustavaiva puri vidyate / vezyA mAgadhikA deva ! na vidmaH kUlavAlakam // 320 // tadaiva muktvA sainyA, vaizAlIrodhahetave / sainyArdhana yayau caMpAM cNpaaptirilaaptiH|| 321 // paNyAMganAM mAgadhikAM magadhAdhipanandanaH / AhrAsta gatamAtro'pi tvaritaM varamaMtrivat / / 322 // Adideza ca bhadre ! tvaM dhImatI tvaM kalAvatI / tvayA cAnakapuMsAM dhIrAjanmApyupajIvitA // 323 // saphalIkuru matkArye sadvaizikakalAM nijAm / ramayitvA patitvena zramaNaM kUlavAlakam // 324 / / karomyevamiti ca sA prapedAnA manasvinI / caMpAnAthena sacakre vastrAlaMkaraNAdinA / / 325 // visRSTA ca gRhaM gatvA vimRzya ca dhiyAM nidhiH / tadaiva mUrttA mAyeva sA mAyAAvikA'bhavat // 326 // sA garbhazrAnikAmanA gRhirga pathAvidhi / agi dvAdazadhA loke darzayAmAsa satyavat // 327 // caityapUjAdiniratAM dharmazravaNatatparAm / RjvAzayAzca vividurAcAryAH zrAviketi tAm // 328 // sAnyadA'pRcchadAcAryAn kaH sAdhuH kUlavAlakaH / tadbhAvamavidannazca kathayanti sma te'pyadaH // 329 // dharmajJe ! paMcadhA''cAranirato munipuMgavaH / eko'sti tasya ca kSulla ekaH kpirivaasthirH|| 330 / / sAmAcArIparibhraSTo vAraNAsmAraNAdibhiH / nodyamAno yAti roSaM sa tu kssullo'tidurnyH|| 331 // gurustu tasya kSullasya duHzravAmapi sAdaraH / AcArazikSA pradadau yaduktamidamAgame // 332 // "paro rupyatu vA mA vA viSavatpratibhAtu vA / bhASitavyA hitA bhASA svapakSaguNakAriNI" // 333 // GRACKCHA // 373 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karkazAM na madhurAM guroH zikSAmamasta saH / laghukarmaNi ziSye hi prabhavanti gurorgiraH // 334 // viharanto'ndAcAryAne 'girernagaraM yayuH / ujjayantaM cAruruhuH saha kSullena tena tu / / 335 / / kSullena devaM vanditvA guroruttarato gireH / mumuce gaMDapASANaH peSaNAya durAtmanA / / 336 / / zrutvA khaDakhaDAzabdaM gururAkuJcikSaNaH / Aloke tamajhamAnaM patantaM patrigolavat // 337 // cakre ca vighasa grAyA'pi tadantare / niriyAyApadaH prAyaH prabhavanti na dhImati / / 338 // zazApa ca guruH kSullaM kupitastena karmaNA / strIsakAzAdare pApa ! vratabhaMgamavApsyasi / / 339 || kSullo'bravIdguro ! zApaM kariSyAmi tavAnyathA / tatra vatsyAmyaraNye'haM yatra drakSyAmi na striyam // 340 // iti sa guruM tyaktvA maryAdAbhitra durmatiH / nirmAnuSAmaraNyAnIM sa zArdUla havAvizat // 341 // girikUlakaSAmRle sthitaH pratimayA sadA / sa mAsAdarthamAsAdvA pathikAderapArayat // 342 // evaM kUlaMkaSAle munestasya tapasyataH / prAvRT prAdurbabhUvAndavitAnitanabhastalA // 343 // rasodrekeNa lupantya ubhe kUle kule iva / naya unmArgagAminyo babhUvuH kulaTA itra || 344 // kSullAdhiSThitakUlAyAmutpUrAyAM sarityatha / dadhyau taddevatA bhaktA zAsane zrImatAm // 345 // kUlasthito munirayaM kUladruma ivAdhunA / nedhyate vAripUreNa yadyupekSAM karomyaham // 346 // 1 gigni hai. dvAdazaH sargaH / / 374 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y.MPLYHUY tano giriNadIdevyA nija kUla dizA'nyayA / prAvarti yatra tatrApi kSemameva tapojuSAm // 347 // kUlavAlaka ityAkhyA tadA nasya munerabhUt / sAMprataM dhanate'mutra pradeze sa mahAtapAH // 348 / / kalakatyeva sA sayaH smayamAnekSaNA yayau / kUlavAlakavijJAnAt phalitaccha pAdapA // 340 vandamAnA'tha cailyAni tIrthayAtrA lena sA / tamuheAmapezAya yantrarSiH kUlavAlakaH // 30 // vanditvA ne munivaraM sA mAyAzrAvikA'vadat / ujjayantAditIrthAni kandaye'haM mune! tvayA // 31 // kAyotsarga munirmuktyA dharmalAbhAzirSa dadau / tIrthAnyavandatApRcchaccA''gatAsi kutaH shubhe?|| 3.2 // mA'khyamaharSa ! caMpAyA AgAM tIrthAni banditum / tIrthebhyaH paramaM tIrthamiha yUyaM ca vanditAH // 353 // tadasmadIyaM pAtharya bhikSAdoSavivarjitam / AdAya pAraNaM kRtvA maharSe'nugRhANa ! mAm // 354 / / bhaktibhAvanayA nasyA munirAmanAH sa tu / jagAma bhikSAmAdAtuM tatsArthe'narthasadmani // 325 // dadire ca svayaM tasmai kUTazrAvikayA gyaa| purA saMyojitadravyA modakA modamAnayA / / 356 // abhUtvAzitamAtraistairmodakaiH so'tisArakI / rasavIryavipAko hi dravyANAM jAtu nAnyathA // 357 // atisAreNa sa glAno maharSirabhavattathA / saMvarItuM kSINa klo yathAMgAnyapi nAzakata // 3 // taM ca mAmadhikA proce samayasmRtavaizikA / kRtapAraNako'si tvaM madanugrahakAmyayA // 359 // svAminmadIyapAtheyaprAzanAdapyanantaram / prApto'si durdazAmevaM dhigmAM pApataraMgiNIm // 30 // ATM AAVY.M. // 37 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aarathi muktvA prAptametAvatIM dazAm / na gantumutsahate me pAdau nigaDitAviva / / 361 // ityukvA sA sthitA taMtropasasarpa kSaNe kSaNe udvartayitumaMgAni pradAtuM bheSajAni ca // 362 // unAdikaM tasya tathA mAgadhikA vyadhAt / yathA taM kArayAmAsa sarvAgasparzamAtmanaH // 363 // ullAghaH sa zanaizca tathA zuzrUSamANayA / caMpakenAMzukamiva tadbhaktyA cAdhyavAsyata // 364 // kaTAkSavIkSaNaistayA aMgasparzasadRktibhiH / munestasyA calaccittaM strIsaMge hi kiyattapaH // 366 // munermAgadhikAyAzca mizraH zayyAsanAdibhiH / dampativyavahAro'bhUdativyakto dine dine || 366 // ninye ca mAgadhikayA caMpAyAM kUlavAlakaH / nArINAM kiMkara iva kAmAndhaH kiM karoti na ? // 367 / / pezAya zazaMse ca devAyaM kUlavAlakaH / patIkRtya maryA''nItaH kiM karotu samAdiza // 368 // Adideza vizAmIzo'pyAdarAt kUlavAlakam / yathA bhajyeta vaizAlI maMdhu bhikSo ! tathA kuru // 369 // pratizrutya nRpAdezaM dhInidhiH kUlavAlakaH / jagAma liMgirUpeNa vaizAlImaskhalagatiH // 370 // Pinterest area vaizAlImakhilairbalaiH / rurodha rudvAmagre'pi jayapratyAzayotsukaH // 371 // dravyANi draSTumArebhe puryA mAgadhikApatiH / zrImunisuvratasvAmistUpamekaM dadarza ca // 372 // so'cintaya taM dRSTvA pratiSThAlanamasya hi / balIyastatprabhAveNa nizcitaM pUrna bhajyate // 373 // pAcavyaD. // | dvAdazaH [ sarga: // 376 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kenApyopathikanedaM stUpamutthApyate yadi / tadA bhajyeta vaizAlI nA'nyathA vajriNA'pi hi // 374 // cintayanniti yamrAma vaizAlyAM kUlavAlakaH / apRcchayata ca tallokaiH purIrodhakavarthitaH // 375 // vayaM bhadanta ! dAntAH smaH purIrodhena vidviSA / yadi vetsi tadA''khyAhi kadodveSTo bhaviSyati ? // 376 // so'vadadvemyahaM samyagyAvat stUpamihAstyavaH / nagaryAstAvadudveSTo na bhaviSyati he janAH // 377 // stRpe'smin bhajyamAne'pi bhAvI pratyaya eSa vH| dviTsainyaM vArdivelevAkasmAdapasariSyati // 378 // utkIlite samantAttu stUpe svastyastu vo janAH / kulagne sthApitamidaM mA mohamiha yAta bhoH|| 379 // saM stUpaM bhaktumArebhe dhUrtadhIvazcito janaH / sukhaprasAryaH prAyeNa sarvo'pi vyasanArditaH // 380 // bhaMktumArabdhamAne'pi stupe mAgAdhikApatiH / gatvA'pasArayAmAsa dvikozImatha kUNikam // 381 // utpannamatyayo lokastaM stUpaM kUpabhekadhIH / kUrmanyAsazilAM yAvannirmUlamudamUlayat // 382 // yabhanna dvAdazAnAnte vaizAlI kaNikastataH / stapasyaiva prabhAvo'bhUta purA hi drtikrmH|| 383 // virarAma tadA caMpAvaizAlInAthayo raNaH / etasyAmavasarpiNyAmIzo na kadA'pyabhUt // 384 / / bhANayAmAsa vaizAlIpatiM cNpaaptistdaa| Arya ceTaka pUjyo'si kiM karomi tava priyam ? // 385 // gheTako'pi viSaNNAtmA kUNika pratyabhANayat / jayotsavotsuko'pi svaM vilaMbya pravizeH purIm // 386 // "rAma" // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH sarga: KAMPANM ILMA-MORALAMA dRnena ceTakavacasyAkhyAte kUNiko'pi hi / kiM yAcitamiti hrINastathaiva pratyapadyata // 387 // itazca salyakirnAya sujyesstthaasnlmaaH| mohimodakasyAgAcintayAmAsa ceti sH|| 388 // mAtAmahamajAmetAM luTyamAnAmarAtibhiH / kathaM drakSyAmi tadimAM nayAmyanyatra kutracit / / 389 // iti tannagarIlokaM sarvamutpATya vidyayA / ninAya nIlavatyadrI lAlayana puSpadAmavat / / 390 / / atha mRtyuzriyamiva baddhvAdhyAputrikAM gale / ceTako'nazanaM kRtvA vikSadastAghavAriNi // 391 // sa majjana dharaNendreNa samIkSya bhavane nije / ninye sAdharmika iti mRtyu 'truTitAyuSAm // 392 // dharaNena zlAghyamAnadharmadhyAno mahAmanAH / tasthau mRtyoracakitazceTakaH prAgraNAdiva // 393 // ahatsiddhasAdhudharmAnmaMgalyAnmaMgalAtmanaH / lokottamAMzca caturazcaturaH so'smarat svayam // 394 // jIvAjIvAditatvopadezakAH paramezvarAH / bodhimadAH svayaMvuddhA arhantaH zaraNaM mama // 395 / / dhyAnAmidagdhakarmANastejorUpA anshvraaH| ananta kevalajJAnAH siddhAzca zaraNaM mama // 396 // nirIhA nirahaMkArA nirmamAH smcetsH| mahAvatadharA dhIrAH sAdhavaH zaraNaM mama // 397 / / ahiMsAsUnRtAsteyabrahmAcinatAmayaH / kevalyupajJaH paramo dharmazca zaraNaM mama // 398 // api janmazatairya yadaparAddhaM zarIriSu / trividhaM trividhenApi tannindAmi samAhitaH // 399 // gRhidharma dvAdazadhA mayA pAlayatA kRtA / ye kecidapyatIcArAstAn sarvAn vyutsRjAmyaham // 400 / Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhamAmamAyAlobhAbhibhUtena mayA sadA / kRtaM yacca hiMsAdi tattridhApi dhigastu me // 401 // evamArAdhanAM kRtvA namaskAraparAyaNaH / vipadya ceTakaH svargasukhabhAjanatAM yayau // 402 // azokacandro'pi dhurIta halayuktarasamaH / khayitvA kSetramiva svAM pratijJAmapUrayat // 403 // tI pratijJA caMpezo dustarAmApagAmiva / jagAma caMpAnagarImutsavena garIyasA // 404 // anyadA pAbayana pRthvIM vihAreNa jgdguruH| jagAma caMpAM zrIvIrastatraiva samavAsarat // 405 // zrIvIrasvAminaH pAzceM tatra kaalaadimaatrH| viraktAH sUnunidhanAt praanjnnikpriyaaH|| 406 // tralokyasaMzayacchedakArakaM paramezvaram / vandituM tatra samavasaraNe kUNiko'pyagAt / / 407 // natyA nAthaM yathAsthAnamupavizyAtha kUNikaH / papraccha labdhAvasaraH zirasyAracitAJjaliH // 408 // AjanmApyaparityaktakAmabhogA bhavanti ye / kAM nAma te gati yAnti cakriNaH paramezvara ! // 409 // svAmyAkhyAte hi gacchanti saptamI narakAvanim / papraccha kUNiko bhUyo bhAvinI mama kA gatiH? // 41 // Acakhyo bhagavAn SaSThI narakobI gamiSyasi / kUNikaH smAha kimahaM na hi yAsyAmi saptamIm // 411 // bhagavAnapyuvAcaivaM cakravatyeva na syasi / sati dharmiNi dharmA hi cintyante zreNikAtmaja // 412 / / apRcchat kUNikaH kiM na cakrayahaM paramezvara ! / mamApi cakritulyA'sti caturaMgA varUthinI // 413 // // 5 -MAKACITORIAARAKAKAR -- // 379 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmyUce tava ratnAni cakrAdIni na santi bhoH ! / vinaikenApi ratnena cakrabhRnnAma durghaTam // 414 // tacchutvotthAya pezo mahA'haMkAra parvataH / ekendriyANi lauhAni mahAratnAnyakArayat // 415 // padmAvata sa strI ratnAnI bhAvikAnyapi / so'lpadhIH kalpayAmAsa manorathakadarpitaH // 416 // sAdhayan bharatakSetraM kUNiko'satyavikramaH / krameNa vaitADhyaguhAM tamisrAmAsadadvalaiH || 417 // anAtmajJaH sa unmatta iva durdaivadUSitaH / guhAdvArakapAdAni daMDena triratADayat // 418 // kRnamAlAmaraH proce tadguhAdvArarakSakaH / mumUrSuH ko'yamAhanti guhAdvAramanAtmavit // 419 / / kUNiko'bhyavadat kiM mAM jigIpuM vetsi nAgatam ? | azokacandranAmA'hamutpannazvavartyaho || 420 // kRtamAlAmaraH smAha cakriNo dvAdazAbhavan / aprArthitaprArthako'si budhyasva svasti te'stu bhoH // 421 // kUNiko'pi bhANaivamahaM catrI prayodazaH / utpannaH kRtapuNyo'smi puNyaiH kiM nAma durlabham // 422 // parAkramaM na me vetsi kRtamAla ! guhAmimAm / kuruSva vitatadvArAmanyathA na bhavasya ho || 423 // AdhidaivikadoSAttamivAsaMbaddhabhASiNam / kUNikaM kRtamAlo drAgroSAdakRta bhasmasAt // 424 // azokacandro rAjaivaM viSaya narakAvanim / SaSThImiyAya vacanaM hyarhatAM jAtu nAnyathA // 425 || AlekhyazeSatAM prApte kUNike tu tadAtmajam / sarve pradhAnapuruSA rAjye nyadhuruvAyinam // 426 || udArayapi prajAM nyAyyavartmanA paryapAlayat / akhaMDazAsanaH pRdhyAM prathayan jainazAsanam // 427 // 2' Xxxx dvAdavAH sargaH // 380 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -AMARPALIKALPriLYHM tasya sthAnasthitasyApi pratApasaviturhiSaH / tejo'mahAH pravivizarSakavaTririMgahare // 428 // dharmadAnayuddhabhedaistasya vIratvamadbhutam / nidarzanatayA jajJe bhUtasadbhAvibhUbhujAm // 429 // kadA'pi tasya notpede bhayaM svaparacakrajam / vibhAya sa punarnityaM zrAvakavatakhaMDanAt // 430 / / catuHpA caturthAditapasA zuddhimudbahan / sAmAyikasthastasthau sa svasthaH pauSadhasadmani // 431 // ahaMndevo guruH sAdhuriti tasya divAnizam / maMtrAkSaramiva dhyeyaM hRdayAduttatAra na // 432 // akhaMDitAzastrikhaMDAM dayAvAnapi sarvadA / zazAsa jagatImetAmudAyyudayabhAgnRpaH / / 433 // zrIvIrasvAmino dharmadezanAmamRtopamAm / AcamyAcamya sa sudhIrAtmAnaM paryapAzyat // 434 // evamAkevalajJAnotpatteviharato mahIm / SabhUveti parIvAraH svAminazvaramAItaH // 435 // samajAyanta sAdhUnAM sahasrANi cturdsh| SaTtriMzattu sahasrANi sAdhvInAM zAntacetasAm // 436 // caturdazapUrvabhRtAM zramaNAnAM zatatrayam / prayodazazatyavadhijJAninAM saptazatyatha // 437 / / caikriyalabdhyanuttaragatikevalinAM punaH ! manovidAM paMcazatI vAdinAM tu catuHzatI // 438 // zrAvakANAM tu lakaikonaSaSTisahasrayuk / zrAvikANAM tu nilakSI sASTAdazasahasrikA / / 439 / / MAMAMAY // ra Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAteSu gautamasudharmanandravarja / mokSazriyaM gaNadhary navasvathoccaiH // svAmI surAsuranabhazvara sevyamAna / pAdo jagAma bhagavAnnagaraM mapApAm // 440 // // ityAcArya zrI hemacandrasUriviracite triSaSTizalA kApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi bhAvikumArapAladeva caritAbhayapravrajyA - kUNika carito- dAyirAjya- zrImahAvIra ke balivihAravarNano nAma dvAdazaH sargaH // dvAdaza: sagaH ( za ra Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha trayodazaH sargaH // atha tantra surAzcakurvatritayabhUSitam / ramyaM samavasaraNaM svAmino dezanAsadaH // 1 // jJAtvA nijAyuHparyantamantimA dezanAM prbhuH| kartuM tasminnupAvikSat surAsuraniSevitaH // 2 // svAmina samavasataM jJAtvA'pApApurIpatiH / hastipAlaH samAgatya natvA ca mamupAvizat // 3 // zuzrUSamANAstatrAsthuryathAsthAnaM suraadyH| etya natvA sahasrAkSa iti svAminamastavIt // 4 // dharmAdhoM vinA nAMgaM vinAMgena mukhaM kutaH / mukhAdvinA na vaktRtvaM tacchAstAraH pare katham // 5 // adehasya jagatsarge pravRttirapi nocitA / na ca prayojanaM kiMcit svAtaMtryAnna parA''jJayA // 6 // krIDayA cetpravateta rAgavAn syAtkumAravat / kRpayA'tha sRjettarhi sukhyeva sakalaM mujet // 7 // duHkhadaurgatyaduryonijanmAdiklezavihvalam / janaM tu sRjatastasya kRpAloH kA kRpAlutA // 8 // karmApekSaH sa cetarhi na svataMtro'smadAdivat / karmajanye ca vaicitrye kimanena zikhaNDinA // 1 // atha svabhAvato vRttiravitA mahezituH / parIkSakANAM tayeSa parIkSAkSepaDiDimaH // 10 // 4 // 383 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROMA sarvabhAveSu kartRtvaM jJAtRtvaM yadi saMmatam / mataM naH santi sarvajJA muktAH kAyabhRto'pi ca // 11 / sRSTivAdakahavAkamunmucyetyapramAkam / tvacchAsane ramante te yeSAM nAtha prasIdasi // 12 // iti stutvA sunAsIre sthite'pApApurIpatiH / hastipAlanapo'pyevaM vIrasvAminamastavIt // 13 // na paraM nAma mRdeva kaThoramapi kiMcana / vizeSajJAya vijJapyaM svAmine svaantshddhy||14|| na pakSipazusiMhAdivAhanA''sInavigrahaH / na netravAnagAtrAdivikAravikRtAkRtiH // 15 / / na zUlacApadhAdizastrAMkakarapallavaH / nAMganAkamanIyAMgapariSvaMgaparAyaNaH // 16 / / na garhaNIyacaritaprakaMpitamahAjanaH / na prakopaprasAdAdiviDambitanarAmaraH // 17 // na jgjjnnsthemvinaashvihitaadrH| na lAsyahAsyagItAdiviplavopapluta sthitiH||18|| nadeva sarvadevebhyaH sarvathA tvaM vilakSaNaH / devatvena pratiSTApyaH kathaM nAma parIkSakai ? // 19 // anuzrotaHsaratparNatRNakASThAdi yuktimat / pratizrotaHprayavastu kayA yuktyA pratIyatAm // 20 // athavA'laM mandabuddhiparIkSakaparIkSaNaH / mamApi kRtametena vaiyAtyena jaganprabho ! // 21 // yadeva sarvasaMsArijanturUpavilakSaNam | parIkSantAM kRtadhiyastadeva tava lakSaNam // 22 // krodhalobhabhayAkrAntaM jagadasmAdvilakSaNaH / na gocaro mRdudhiyAM vItarAga ! kathaMcana // 23 // evaM stutvA hastipAla virate'rhannapazcimaH / apazcimAmityakarodbhagavAna dharmadezanAm // 24 // NORAKASH Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahatvAraH kAmArthI tatra janminAm / arthabhUtau nAmadheyAdanarthI paramArthataH // 25 // arthastu mokSa eka dharmastasya ca kAraNam / saMyamAdirdazavidhaH saMsArAmbhodhitAraNaH // 26 // anantaduHkhaH saMsAro mokSo'nantasukhaH punaH / tayostyA garimA vinA na hi // 27 // mArga zrito yathA dUraM kramAt paMgurapi vrajet / dharmastho dhanakarmA'pi tathA mokSamavApnuyAt // 28 // evaM ca dezanAM kRtvA cirate trijagadgurau / maNDalezaH puNyapAlaH prabhuM natvA vyajijJapat // 29 // svAmin svapnA mAyASTau dRSTAstatra gajaH kapiH / kSIraduH kAkasiMhAbjavIjakuMbhA ime kramAt // 30 // tadAkhyAhi phalaM teSAM bhIto'smi bhagavannaham / iti pRSTo jagannAtho vyAcakAreti tatphalam // 31 // vivekatA bhUtvA'pi hastitulyA ataH param / vatsyanti zrAvakA lubdhAH kSaNikarddhisukhe gRhe // 32 // na dausththe paracakre vA pravajiSyantyupasthite / AttAmapi parivrajyAM tyakSyanti ca kusaMgataH // 33 // viralAH pAlayiSyanti kusaMge'pi vrataM khalu / idaM gajasvanaphalaM kapisvamaphalaM tvadaH || 34 // prAyaH kapisamA lola pariNAmA'lpasattvakAH / AcAryamukhyA gacchasthAH pramAdaM gAmino vrate || 35 // te viparyAsayiSyanti dharmasthAnitarAnapi / bhAvino viralA eva dharmodyogaparAH punaH // 36 // zikSAM pradAsyantyapramAdinaH / te tairupahasiSyante grAmyairgrAmasthapauravat // itthaM pravacanA'vajJAtaH paraM hi bhaviSyati / plavaMgamasvapnaphalamidaM jAnIhi pArthiva ! // dharma 37 // 38 // // 385 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodazaH sarga: * kSIradrutulyAH sukSetre dAtAraH shaasnaarckaaH| zrAvakArate tu rotsyante liMgibhivaMcanAparaiH // 39 / / teSAM ca pratibhAsyanti siMhasattvabhRto'pi hi / maharSayaH sArameyA ivAsAramatispRzAm // 40 // AdAsyante suvihinavihArakSatrapaddhatim ! liMgino yanlasamA lIgdruphalamIdRzam // 4 // dhRSTasvabhAvA munayaH prAyA dharmArthino'pi hi / rasyante na hi gacchaSu dIrghikAMbhAsviva dvikAH // 42 // tato'nyagacchika suuriprmukhairvcnaaprH| mRgatRSNAni bhaiH sArdhaM caliSyanti jddaashyaaH|| 4 // na yuktamebhirgamanamiti tatropadezakAn / bAdhiSyante nitAntaM se kAkasvamaphalaM yadaH // 44 // siMhatulyaM jinamataM jAtismRtyAvAjjhitam / vipatsyate'smin bharatavane dharmajJavarjite // 4 // na kutIrthikatiryaMco'bhibhaviSyanti jAtu tat / svotpannAH kRmivatkiM tu liMgino'zuddhabuddhayaH // 46 // liMgino'pi prAkprabhAvAt zvApadAbhaiH kutIrthikaH / na jAtvabhibhaviSyante siMhasvamaphalaM hyadaH // 4 // ajAkareSvaMbujAni sugandhInIva dehinaH / dhArmikA na bhaviSyanti saMjAtAH sukuleSvapi // 48 // api dharmaparA bhRtvA bhaviSyanti ksNgtH| grAmAvakarakotpannagardamAjavadanyathA // 49 // kudeze kukule jAtA dharmasthA api bhAvinaH / hInA ityanupAdeyAH padmasvapnaphalaM hyadaH // 50 / / yathA phalAyAdhIjAni bIjabuddhyokhare vapet / sathA vapasyantyakalpAni kupAtre kalpathuddhitaH // 51 // yadvA ghuNAkSaranyAyAgrathA ko'pi kRSIvalaH / aghIjAntargataM dhIjaM vapet kSetre nirAzayaH / / 52 // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akalpAntargataM kalpamajJAnAH zrAdhakAstathA / pAnaM dAna kariSyanti bIjasvapnaphalaM badaH / / 53 / / kSamAdiguNapadmAMkAH sucaritrAmbupUritAH / rahaHsthA bhAvinaH kumbhA iva stokA maharSayaH // 54 // zlayAcAracaritrAzca kalazA malinA iva / yatra tatra bhaviSyanti bahavo liMginaH punaH // 55 // samatsarAH kariSyanti kalahaM te mhrssibhiH| ubhayeSAmapi seSAM sAmyaM loke bhaviSyati // 56 // gItArthA liMginazca syuH sAmyena vyavahAriNaH / janena ahilanevAgrahilahilo nRpH|| 57 // nathAhi pRthivIpayA~ praNoM nAma mhiiptiH| saddhistasya cAmAtyo nidhAnaM bttisNpdH|| kAlaM tenAgamiSyantaM pRSTo'nyedyuH subuddhinA / lokadevo'bhidhAnena naimittikavaro'vadat // 59 // mAsAdanantaraM megho varSitA tajjalaM punaH / yaH pAsyati sa sarvo'pi grahagrasto bhaviSyati // 6 // kiyatyapi gate kAle suvRSTizca bhaviSyati / punaH sajjA bhaviSyanti tatpayaHpAnato janAH // 31 // rAjJa maMtrI tArakhyau rAjA'pyAnakatADanAt / AkhyApayajjane vArisaMgrahArthamathA''dizat // 12 // sarvo'pi hi tathA cakre varSAkte'hi caambudH| kiyatyapi gate kAle saMgRhItAmbu niSThitam // 63 / / akSINasaMgrahAmbhasko rAjAmAtyau tu to vinA / navAmbu lokAH sAmantapramukhAzca papustataH // 64 // tatpAnAdu ahilAH sarve nanturjahasujaguH / svairaM ciceSTire'nyatra vinA tau rAjamaMtriNau // 6 // rAjAmAtyo visadRzo sAmantAdyA nirIkSya te / maMtrayAcakrire nUnaM pahilo rAjamaMtriNau // 66 // . . . . . . 5 // 387 2 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodazAH sargaH A-MA... Mhan asmadvilakSaNAcArAvimakAvapasArya tat / aparI sthApayiSyAmaH svocitau rAjamaMtriNau // 67 // maMtrI jJAtvati tanmatraM nRpAyAkhyannapo'vadat / AtmarakSA kathaM kAryA tebhyo vRnda hi rAjavat // 68 // manyUce ahilIbhUya sthAtavyaM ahilaiH saha / trANopAyo na ko'pyanya idaM hi samayocitam // 19 // kRtrimaM grahilIbhUya tatastau rAjamaMtriNau / teSAM madhye vakRtAte rakSanto nijasaMpadam // 70 // nataH susamaye jAte zubhapRSTau navodake / pIte sarve'bhavana svasthA mUlaprakRtidhAriNaH // 71 // evaM ca duHSamAkAle gItArza liMgibhiH saha / sadRzIbhUya vatsyaMti bhAvisvasamayecchavaH // 72 // iti zrutvA svapnaphalaM puNyapAlo mahAmanAH / pravuddhaH prAvajattatra kramAnmokSamiyAya ca / / 73 / bhagavantaM praNamyAtha gaNabhRgautamo'bhyadhAt / tRtIcArakaparyante bhagavAnRSabho'bhavat / / 74 // prayovizatirahantasturIyAre'jitAdayaH / abhavannavasarpiNyAM yAvayUyaM jagadguro ! // 7 // ataH paraM paMcamAre duHSamAnAmani prabho ! / yadbhaviSyati sacchaMsa prasIda paramezvara ! // 76 // svAmyAkhyAnmama nirvaannaadtiitairvtsraitribhiH| sArdhASTamAsasahitaH paMcamAraH pravakSyati // 77 // manirvANAdteSvabdazateSvakonaviMzatI / caturdazAcyAM ca mlecchakule caitrASTamIdine // 78 // viSTau bhAvI nRpaH kalkI sa rudro'tha caturmukhaH / nAmatrayaNa vikhyAtaH pATalIputrapattane // 79 // 1 susthA C. L2 mo'raH .. || M I // 388 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadA ca mthuraapuryaamksmaadraamkRssnnyoH| nipatiSyatyAyatanaM vAtAhatajaradruvat // 80 // krodhamAnamAyAlobhAH sadA kASThe cuNA iva / naisargikA bhaviSyanti tasmin karatarAzaye // 81 // caurA rAjavirodho rAbhayaM gandharasakSayaH / durbhikSamItyavRSTI ca bhaviSyanti tadA khalu // 82 // kumAro'STAdazAbdAni tAvantyeva ca DAmarI / tataH paraM pracaMDAtmA rAjA kalkI bhaviSyati // 83 // nagare paryaTastatra paMca stUpAnirIkSya sH| pariprakSyati pArzvasthAna kenate kAritA iti // 84 // kathayiSyanti te'pyevaM purA''sIdvizvavizrutaH / nando nAma kSitipatirdhanairdhanadasanimaH // 85 // hiraNyamasti stUpeSu teneha nihitaM bahu / nA''dAtuM tatkSamaH kopi babhUva pRthivIpatiH // 86 // kalkirAjastadAkarNya bhUrilobho nisargataH / khAnayiSyati nAn stUpAn hiraNyaM ca grahISyati / / 87 // sarvato'pi puraM taca so'rthArthI khAnayiSyati / akhilAMzca mahIpAlAMstRNavadgaNayiSyati // 8 // kalkinA khAnyamAnAyAstadA ca svpuraavneH| nAmnA lavaNadevo gorutthAsyati zilAmayI // 8 // catuSpadhe'vasthitA sA bhikSArthamaTato munIn / tatmAtihAryAcchaMgAgrabhAgeNAghadayiSyati // 20 // sthavirAzca vadiSyanti bhAvinaM sUcayatyasau / jalopasargamatyantaM sat kvApi bajatAnyataH // 11 // zrutvA tatke'pi yAsyanti vihAreNa maharSayaH / anye tu bhaktavastrAdislubdhA vakSyantyadaH khalu // 12 // 1 tatkAMta // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlAkarmavazAd bhAvi zubhaM vA yadi vA'zubham / kastanniSevitumabhUSNurjiSNurapi svayam // 93 // tataH pAkhaMDinaH sarvAn kalko yAciSyate karam / taM ca tasmai pradAsyanti te sAraMbhaparigrahAH // 14 // anyaiH pAkhaMDibhirdattaH karo yUyaM na dattha kim ? / iti bruvANo lubdhAtmA sa sAdhUnapi rotsyate // 25 // sAmastaM vadiSyati / mikSAbhujo dharmalAbhaM vinA kiM dadmahe taba 1 // 16 // purANeSUktamastyevaM brahmaniSThAMstapodhanAn / rakSaMstatpuNyaSaSThAMza bhAgbhavedavanI patiH // 17 // asmAd duSkarmaNastasmAdviramAvanizAsana vyavasAyo'zubhAyAyaM pure rASTre ca sarvathA // 98 // evaM munivacaH zrutvA kalkI kopiSyati hutam / udbhRkuTiH karAlAsyaH kRtAnta iva bhISaNaH / 99 // kamare ! martukAmo'si mayayama ! sunonapi / yAcasaM'rthaM vakSyatIti tatastaM puradevatA // 100 // devatAvacasA tena siMhanAdena dantivat / bhItaH kalkI natipUrvaM tAn sAdhUna kSamaviSyati // 101 // bhaviSyanti ca bhUyAMsastadotpAtA bhayaMkarAH / anvahaM kalkirAjasya nagarakSaya sUcakAH // 102 // ahorAtrAn saptadaza varSiSyatyatha vArivaH / gaMgApravAhacaM dUdhRtya tatpuraM lAvayiSyati // 103 // tatrAsscAryaH prAtipadaH ko'pi saMghajano'pi ca / pulakaH ko'pi kalkI va sthAsyanti sthalasUrvani // 104 gaMgApravAhapA parito'pi prasAriNA / yAsyanti nidhanaM sadyo bahavaH puravAsinaH // 105 // jopasargevirate nandadravyeNa tena tu / kalkirAjaH punarapi kariSyati navaM puram // 106 // trayodaza: sarga: // 390 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PHARMIKMR bhaviSyantyAyatanAni vihariSyanti sAdhavaH / varSiSyati ca kAle'ndaH sasyaniSpattikAraNam // 107 // drammeNa kuMbhalAme'pi saspaM na kreSyate janaH / paMcAzadabdImevaM ca subhikSa bhAvi kalkini // 108 // AsannamRtyubhUyo'pi karako pAkhaMDino'khilAn / tyAjayiSyati liMgAni vyupadroSyati cocakaiH // 10 // sasaMdhaM ca prAtipadaM nyasya govATake tadA / yAdhiSyate sa bhikSAyAH SaSThaM bhAgaM durAzayaH / / 110 // saMghaH zakA''rAvanAya kAyotsarga kariSyati / zAsanadezyo vakSyanti kalphin ! kSemAya na yadaH // 111 // saMghasya kAyotsargAnubhAvana calitAsana. / dvijayaputvA zAlamAnasthiti // 112 // mahAsiMhAsanAsInaM kalkina parSadi sthitam / zakro vakSyati kiM nvate niruddhAH sAdhavastvayA ? // 113 / / kalkI bhASiSyate zakaM matpure nivasantyamI / na me karaM tu yacchanti bhikSASaSThAMzamapyaho // 114 // pAkhaMDAH karadAH sarve mamAbhUvannamI tana / dargava balAhoracaM niruddhAstana vATake // 115 // naM jalpiSyati zakro'pi naiteSAmasti kiMcana | bhikSAMzamapi dAsyanti na kasyApi kadA'yamI // 11 // bhikSubhyo yAcamAnastvaM bhikSAMzaM lajjase na kim / tanmuMcAnanyathA te bhAvyanoM mahAn khalu // 11 // kupyanniti girA kalkI vadiSyatyarare bhaTAH ! / kaMThe dhRtvA dvijamamumapasArayata drutam // 118 // ityukta kalkina kalkapavataM pAkazAsanaH / capeTAtADanAt mayo bhasmarAzIkariSyati / / 119 / / SaDazItiM vatsarANAmAyuH saMpUrya kalkirAT / nArako narakAvanyAM durantAyAM bhaviSyati // 120 // 44 898 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuziSyA''rhataM dharma dattAkhyaM kalkinaH sutam / rAjye nivezya vanditvA saMdhaM zakro gamiSyati / / 121 // pituH pApaphalaM ghoraM zakrazikSAM ca saMsmaran / dattaH kariSyati mahImahacaityavibhUSitAm // 122 // paMcamArakaparyantaM yAvadevamataH param / pravRttirjinadharmasya bhaviSyati nirantarA / 123 // iyaM hi bharatakSetraM grAmAkarapurA''kulam / dhanadhAnyA''citamahatkAle'bhUtsvargasannibham // 124 // grAmA nagaravatsvargasamAni nagarANi ca / kuTuMbino nRpasamA nRpA vaizravaNopamAH // 125 // AcAryAcandramastulyAH pitaro devanAsamAH / zvazvazca jananItulyAH zvazurAH pitRsannibhAH // 126 // satyazaucaparo dharmAzrarmajJo vinayapriyaH / gurudevArcakaH svastrIsaMtuSTazca tadA janaH // 127 // aghati sma va vijJAnaM vidyA zIlaM kulaM tathA / paracakre nidasyubhyo'bhUnna bhIrna karo navaH // 128 // arha kAzca rAjAno'vagItAzra kutIrthikAH / babhUvurupasargAdInyAcaryANi dazApi ca // 129 // ataH paraM duHSamAyAM kaSAyailuptadharmadhIH / bhAvI loko'pamaryAdo'tyudakakSetra bhUriva // 130 // yathA yathA yAsyati ca kAlo lokastathA tathA / kutIrthimohitamatirbhAvyahiMsAdivarjitaH // 131 // grAmAH zmazAnavatpreta lokavannagarANi ca / kuTuMcinazreTasamA yamadaMDasamA nRpAH // 139 // dhA nRpatayo bhRtyAn grahISyanti dhanaM nijAn / tadbhRtyAzca janamiti mAtsyo nyAthaH pravartsyati 133 sure bhAvino madhye ye madhyAste'ntimAH kramAt / dezAzca dolAyiSyante nAvo'sitapaTA iva // 134 // trayodaza sargaH // 396 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caurAH pIDayatyurvI bhUSaNaH kareNa tu / zreNyo bhUtagrahaprAyA laMbAlubdhA niyoginaH // 135 // bhAvI 'virodhaH svajane janaH svArthekatatparaH / parArthavimukhaH satyalajjAdAkSiNyavarjitaH || 136 / / gurUnArAdhayiSyanti ziSyAH ziSyeSu te'pi hi / zrutajJAnopadezaM na pradAsyanti kathaMcana // 137 // evaM gurukulavAsaH kramAdapagamiSyati / mandA dhIrbhAvinI dharme bahavA''kulA ca bhUH // 138 // na sAkSAdbhAvino devA vimasyantaM sutAH pitRRn / sarpabhUtAH snuSAH zvazrvaH kAlarAtrisamAH punaH // 139 // havikAraiH smitairjalpairvilA sairaparairapi / vezyAmanukariSyanti tyaktalajjAH kulastriyaH // 140 // zrAvakazrAvikAhAnizcaturdhA dharmasaMkSayaH / sAdhUnAmatha sAdhvInAM parvasvapyanimaMtraNam // 141 // kUTatulA kUTamAnaM zAvyaM dharme'pi bhAvi ca / santo duHsthIbhaviSyanti susthAH sthAsyanti durjanAH // 142 // maNimaMtrauSadhItaMtravijJAnAnAM dhanAyuSAm / phalapuSparasAnAM ca rUpasya vapurunnateH // 143 // dharmANAM zubhabhAvAnAM cAnyeSAM paMcame re / hAnirbhaviSyati tato'pyare paSThe'dhikaM khalu // kramAdevaM zrIyamANapuNye kAle prasarpati / ghameM dhIrbhAvinI yasya saphalaM tasya jIvitam // AcAryo duHprasahAkhyaH phalguzrIriti sAdhyapi / zrASako nAMyilo nAma satyazrI zrAvikA punaH // 146 // vimalavAhana iti rApamaMtrI sumukhAbhitraH / apazcimA bhAvino'mI duHSamAyAM hi bhArate // 147 // virodhI CL.M. 2 nAyiye / nAgilo M // 145 // 144 // // 393 // Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAMPA niiy': sanaH %95 ranidvayapramANAMgA viMzatyabdAyuSazca te / tapo duSpasahAdInAM caturNA SaSThamutkaTam // 148 // dazavakAlikabhanaH sa caturdazApUrvavit / prabodhayiSyati saMghaM tIrtha duSprasahAvadhi // 14 // tato'rvAgvayati dharmo dharmo nAstIti yaH punaH / vadiSyati sa saMghena karnavyaH saMghato bahiH // 10 // dvAdazAbdI gRhe nItvA'STAbdI duSprasaho vrate / paryante'STamabhaktena saudharma kalpameSyati / / 151 // pUrvAhe'tha caritrasya samucchado bhaviSyati / madhyAhe rAjadharmasyAparAhna jAtavedasaH // 152 // ityaM ca duSamA varSasahasrANyekaviMzatiH / ekAntaduHSamAkAlo'pyamAno bhaviSyati // 153 / / dharmatattve praNaSTe'tha hAhAbhUto bhaviSyati / pazuvanmAtRputrAdivyavasthAvarjito janaH // 154 // paruSAH pAzubhUyAMso'niSTA vAsyanti vAyavaH / dizazca dhUmAyiSyanti bhISaNAzca divAnizam // 15 // induH srakSyatyanizItaM tapsyatyatyuSNamaryamA / atizItoSNAbhihato lokaH klezamavApsyati // 156 // tadA ca virasA meghAH kSArameghAlameghakAH / viSAgnyazanimeghAzca varSiSyantyAtmamannibham / / 157 / / yena bhAvI kAsaH zvAsaH zUlaM kuSThaM jalodaram / jvaraH ziro'rtiranye'pi manuSyANAM mahA''mayAH // 18 // duHkhaM sthAsyanti tiryacI jalasthalakhacAriNaH / bhAvI kSetravanArAmalatAtarutRNakSayaH / / 159 // vaitAkhyaRSabhakUTagaMgAsindhUrvimucya ca / samIbhaviSyatyakhilaM girigartA''pagAdikam // 160 / / 1 mutkaTaHDI Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YYYLYRIVARIKUMAUM aMgAramabharAbhA bhUrbhasmarUpA bhaviSyati / kadAcid dhUlibahalA kadAcitsAndrakardamA // 161 // ranimAnapuruSAMgA durvarNA niSThuroktayaH / rogArtAH krodhanA uccaghATAzcipiTanAsikAH // 162 // nirlajjA vastrarahitA bhaviSyanti narAH striyaH / AyurvizatirabdAni nRNAM zrINAM tu SoDaza // 163 // garbha vakSyati SaDvarSA strI duHkhaprasavA tadA / sthavirA SoDazAbvA ca bhUyiSThasutanaStRkA // 164 // bhAvino viladhAsAzca girI vaitAtyanAmani / dvAsaptatirnAbhayataTabhUSu bilAni tu // 165 / / kUle kUla kUlinInAM bilAni nava tatra ca / tiryazcastu bhaviSyanti bIjamAnatayaiva hi // 166 // palalAhAraniratA nRzaMsA nirvivekakAH / tadAnIM ca bhaviSyanti manuSyAyA azeSataH // 167 // tadA rathapathamAtraM gaMgAsindhunadIjalam / pravakSyati calanmatsyakacchapAdibhirAcitam / / 168 // tatreya nizi matsyAdIn kRSTvA mokSyanti ca sthala / divA sUryatviSA pakAna khAdiSyanti nizA'ntare evaM sadA'pi bhokSyante yahadhyAdi nadA na hi | na puSpaM na phalaM nAnnaM na ca zayyA''sanAdikam / / 170 // bharatairavateSvevaM dazasvapi hi duHSamA / tathA'tiduHSamA'pyekaviMzatyabdasahasrikA / / 171 // ase yAvavasarpiNyAmantyopAntyAvubhau ca tau / utsarpiNyAM svakIyAnubhAvAvAyadvitIyako / / 172 // utsarpiNyAM duHssmduHssmaantsmye'mbudaaH| bhAvinaH pazca saptAhavarSiNaste pRthak pRthak // 17 // tamrAdyaH puSkaro nAma mahIM nirvApayiSyati / dvitIyaH kSIrameghAkhyo dhAnyAnyutpAdayiSyati // 174 // // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyo ghRtameghAkhyaH snehaM saMjanayiSyati / turyastvamRtameghAkhya opadhyAdi kariSyati // 17 // pRthyAdInAM rasaM kA rasameghazca paMcamaH / paMcaviMzahinI vRSTi vinI saumyadurdinA // 176 // drumauSavilatAvallI haritAdi nirIkSya ca / pilebhyo niHsariSyanti mudinA bilvaasinH|| 177 / / ne vakSyanti bharatabhUrabhUt puSpaphulAdibhRt / bhakSyaM nA'taH paraM mAMsaM tyAjyo mAMsAdakazca yaH // 178 // | yathA yayaSyati kAlo vasyati hi tathA tathA / rUpasaMhananAyUMSi dhAnyAdIni ca bhArate // 179 / / bhaviSyanti sukhA vAtA RtavaH salilAni ca / niryazcazca manuSyAzca gatarogAH krameNa ca // 18 // duHSamAnte bhaviSyanti madhyeprAmbharatAvani | kulapharAH sapta tatrA''dimo vimalavAhanaH // 181 // sudAmA saMgamazcApi supArthazca caturthaMkaH / dattazca sumukhazcaiva saMmucizceti te kramAt // 182 // tatra jAtismaraH pUrvI nAnA vimalavAhanaH / nivezayiSyati grAmapurAdIna rAjyahetave // 183 // saMgrahISyati gogajA'zcAyatha vyaJjayiSyati / zilpAni byavahAraM ca lipIzca gaNitAdi ca // 184 // / utpanne dugdhadadhyAdau sasyeSu jvalane'pi ca / hitakAmI sa prajAnAM randhanAgupavekSyati / 185 // duHSamAyAmatItAyAM zatadvAre mahApure / bhadrAnAmnyAM mahAdevyAM saMmuH pRthivIpateH // 186 // nandanaH zreNikajIvo bhaviSyatpAditIrthakRta / padmanAbhAbhidhastulyo janmamAnAdinA mama // 187 // 1"kAmaH / kArI || Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ataH paraM pUrvavaca bhaviSyanti jineshvraaH| prAtilomyena pUrvAhatsamAH sarve'pyamI kramAt // 188 // natra zreNikarADjIvaH padmanAbho ki dharaH / hupAIsIya namAnda zaradezo dvitIyakaH / / 185 // tRtIyaH poTilajIvaH supAvoM jinapuMgavaH / jIvo dRDhAyuSasturyastIrthanAthaH svayaMprabhuH // 10 // kArtikasya jIvaH sarvAnubhUtiriti paMcamaH / jIvaH zaMkhasya SaSTho'hana devazruto'bhidhAnataH // 191 / / saptamo nandajIvastu jinendra udayAhayaH / sunandajIvo'STamo'haMna paDhAla iti nAmataH // 12 // navamaH kekasIjIvI jinendraH poTilAbhidhaH / dazamo 'reyalijIvaH zatakIrtirjinazvaraH // 113 // arhan satyakijIvazcaikAdazaH suvratAbhidhaH / dvAdazo'hamnamamAkhyo jIvaH kRSNasya zAhmiNaH // 14 // baladevasya jiivo'hnisskssaaytryodshH| jinendro rohiNa,jIyo niSpulAkazcaturdazaH // 15 // nirmamaH sulasAjIvo jinaH paMcadazaH punaH / SoDazo revatIjIvazcitragupta'bhidhAnataH // 196 // gavAlijIvaH samAdhirnAmnA saptadazo jinaH / jIvastu gArgaleraSTAdazo'rhana saMvarAbhidhaH // 10 // dvIpAghanajIvastvekonaviMzo'rhana yazodharaH / vijayo viMzatitamaH karNajIyo jinezvaraH / / 198 // ekaviMzo jino mallo yaH purA nArado'bhavat / aMbaDasya punarjIyo dvAviMzo devatIrthakRt / / 199 // trayoviMzo'nantavIryo jIyo dvAramadasya tu / svAmijIvazcaturviMzo bhadrakRnnAma tIrthakRt // 200 / / ti' / Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIrghadanta gUDhavantaH zuddhadantastRtIyakaH / tathA zrIcandraH zrIbhUtiH zrIsomaH padma ityapi // 209 // mahApadmI dazamAkhyasvathA nimala isa vivAha nokariyo sAvino'mI va cakriNaH // 202 // yugmam ) nandizca nandibhitra tathA sundarabAhukaH / mahAbAhuranibalo mahAbalabalAvapi // 203 || dvizca vizva navAmI arthacakriNaH / caTatprakarSA rAmAzca tatra prathamanobalaH // 204 // jayanto'thAjito dharmaH suprabhA sudarzanaH / Anando nandanaH padmastathA saMkarSaNo'ntimaH // 205 // pratyacai tilako lohajaMghakaH / vajrajaMghaH kesarI ca yadi prahlAda ityapi // 206 // tathA'parAjito bhImaH sugrIvo navamaH punaH / ityutsAyAM triSaSTiH zalAkApuruSA amI // 207 // ityuktavantaM zrIvIraM sudharmA gaNabhRdvaraH / papraccha kevalAdityaH kiM kuryAcchedaneSyati 1 // 208 // svAmyAkhyanmama mokSAgate kAle kiyatyapi / jaMbUnAmnastava ziSyAt paraM bhAvi na kevalam // 209 // ucchinna kevale bhAvI na manaHparyayo'pi hi / pulAkalabdhizca nacAvadhi paramo na hi // 210 // kSarakopazamazreNya na ca nA''hArakaM vapuH / jinakalpo na hi na hi saMyamantritayaM tathA // 219 // ziSyaH setsyati te jaMbUH sa caturdazapUrvabhRt / jaMbU ziSyaH prabhavana bhavinA sarvapUrvabhUt // zayyaM bhavastucchiSyo dvAdazAMgI bhaviSyati / dazavaikAlikagranthaM sakSyatyudRtya sa zrutAt // 213 // tasya ziSyo yazobhadro bhavitA sarvapUrvabhRt / saMbhUtabhadravAha va sacchiSyau sarvapUrviNau // 212 // 214 // trayodazaH sarvaH / / 398 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthUlabhadro'tha saMbhUnAntavAsI sarvapUrvabhRt / nana.'ntimA catuHpUrvI vyucchadamupacAsyani / / 215 // mahAgirisuhastpAdyA vAntA dazapUrviNaH / tataH paraM bhaviSyanti tIrthasyAsya pravartakAH // 216 // evamAkhyAya samavasaraNAnniryago prabhuH / hastipAlanarendrasya zulkazAlAM jagAma ca // 217 / / svAmI tadinayAminyAM vidityA mokSamAtmanaH / dadhyAvaho gautamasya mayi sneho niratyayaH // 218 // sa eca kevalajJAnapratyUho'sya mahAtmanaH / sa cchedya iti vijJAya nijagAdeti gautamam // 219 // davazarmA dvijo grAme parasminnasti sa tvayA / bodha prApsyati tadvenostanna tvaM gaccha gautama ! // 220 / yathA''dizati me svAmInyuditvA ca praNamya ca / jagAma gautamamunistathA cakre prabhorvacaH // 221 // badA ca kArtikadarzanizAyAH pazcime kSaNa / svAliphrakSe vartamAne kRtaSaSTo jagadguruH // 222 // kalyANaphalapAkAni paMcapaMcAzataM tathA / tAvantyayavipAkAni jagAvadhyayanAni tu // 223 // patriMzatamapanavyAkaraNAnyabhidhAya ca / pradhAnaM nAmAdhyayanaM jagadgurubhASayat // 224 // svAbhino mokSasamayaM vijJAyA''sanakaMpataH / surAsurendrAstatreyuH sapi saparicchadAH // 22 // sahasrAkSo'zrupUrNAkSaH praNamyA'tha jagadgurum / viracayyAMjaliM mUrdhni sasaMbhramamado'vadat // 226 // gabha janmani dIkSAyAM kevale yasaba prabho ! / hastottaraHmadhunA tadgatA bhasmakagrahaH / / 227 // vipadyamAnasya janmaRkSa krAman sa durgrahaH / bAdhiSyate ne santAnaM sahasre zaradAmubhe // 228 / / Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodazaH sargaH LNEPALNPANY.LAPALNAWALPAL pratipAlaya tanAtha ! tasya saMkramaNakSaNam / sa yathA tvatprabhAvaNa viphalo bhayani grahaH // 229 // kusvamAH kuzakunAni durghahA yAnti zastatAm / anyeSAmapi sarveSAM hRdi tvAM dhArayanti ya / / 220 kiM punaryatra sAkSAttvaM svAmin ! samayatiSThase / prasIda tat kSaNaM tiSTha dugrahopazamo'stu tat // 231 / / svAmyathoce na ko'pyAyuH zakra ! sandhAtumIzvaraH / vidannapi badasyevaM kiM tIrthapremamohitaH // 232 // pravartanAd duHSamAgAstIrthavAdhA bhaviSyati / bhavitavyatA'nusArAgasmakasyodayo'gyabhUt // 233 / vatriNaM bodhayitvaivaM sArvaSaNmAsavArjatAm / triMzavadI kevalitva paripAlya jagadguruH / / 234 // paryakAsananiSaNNo yoge kAyasya cAdare / sthito vAUmanasayogAvarItmIdatha dhAdarau // 235 / / sUkSma ca vapuSo yogamAsthAya paramezvaraH / rurodha yAdaraM kAyayoga yogavicakSaNaH // 21 // nau ca sUkSmau vAGmanasayogAvapyaruNatprabhuH / iti sUkSmakriyaM zukladhyAnaM cakra tRtIyakama // 237 // api sUkSma tanUyoga vinirudhya jagadguruH / samucchinnakriya zukladhyAnaM turya dadhAvatha // 238 // paMcahasvAkSarocAraminakAlena tena tu| dhyAnena tuyaNa turbhapumAnyabhicAriNA / / 231 // eraMDaSIjavadandhAbhAvAdRrdhvagatiH prabhuH / pathA svabhAvaRjunA mokSamekamu(u)pAyayau // 24 // nArakANAmapi tadA kSaNamekamabhUt sukham / na ye sukha lavasyApi kadAcidapi bhAjanam // 241 // ghatsaro'bhUttadA candro mAsastu prItivardhanaH / nandivardhanakA pakSo'gnivezo nAma vAsaraH // 242 / / // 400 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I so'nyena nAmnopazamo devAnanda sAniyA | ketItyanyanAzA tu labo'carya iti saMjJayA // 243 // prANaH zuklAbhidhAnazca smokaH siddhAbhidhAnakaH / sarvArthasiddho muhatoM nAgAkhyaM karaNaM punaH // 244 // tadAnIM ca samutpannA nAmnA kuMthuranuddharA / aspaMdA sA na hasyAcA spandamAnA tu dRzyate // 245 // saMyamataH paraM bhAvI duSpAla iti cintayA / tAM dRSTvA sAdhavaH sAdhyo bahavo'nazanaM vyadhuH // 246 // nirvANa svAmini jJAnadIpake dravyadIpakAn / tadAnIM racayAmAsuH sarve'pi pRthivIbhujaH // 247 // tadAprabhRti lokespi parva dIpotsavAbhidham / sarvato dIpakaraNAttasyAM rAtrau pravartate // 248 // jagadgurorva purnatvA pApAtidRzaH surAH / are tasthura se zocantaH svamanAthakam // 249 // zakro'tha dhairya mAlavya nandanAdivanAhRteH / gozIrSacandanaithobhirakAnte'racayaccitAm // 220 // kSIrodasAgarAM bhobhirvapurasnapayat prabhoH / vililepa ca divyenAMgarAMgaNa svayaM hariH // 251 // 'Amocya vAsasI divye zakraH svAbhivapuH svayam / uddadhe nayanAM bhobhirbhUyo'pi snapayanniva // 252 // vimAnavarakalpAyAM zivikAyAM prabhorvapuH / zako nyadhAd dRzyamAnaH sAsragbhiH surAsuraiH // 253 // svAmizAsanavansUna nAM svAmizibikAmatha / kathaMciddhazokaH sannuddadhAra purandaraH / / 254 // eggers puSpANi divyAni tridivaukasaH / vyAharanto jayajayetyuccakaircandivRndavat // 255 // 1 amocya), L. D // // 401 / Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodaH mAH surA svanayanAMbhojapayobhiH punaraktayA / gandhAMbuvRSTayA paritaH siSicurvasudhAtalam // 206 / / jagustAraM ca gandharvA gAvI ina cAmarAH / smAra mAra svAmiguNAnudgRNanto muhurmuhuH // 27 // mRdaMgapaNavAdIni vAdyAni zanazo mRDham / zusavaratADayAnAsurnijora-sthalavacchacA // 28 // svAminaH zidhikAgre ca nantuH surayoSitaH / skha lacArIkanAH zokAnnakyo'bhinavA iva // 209 / / divyairnukUlahIrAyabhUSaNaiH pusspdaambhiH| AnaSuH zivikAM bhartuzcaturvidhadivaukasaH // 260 // zrAvakAH zrAvikAzcApi bhaktizokasamAkulAH / vidadhu rAsakagIta ruditaM ca sahaiva hi // 261 // nadA sAdhuSu sAdhvISu cAtyantaM vidadhe padam / zokaH ko phanadadhvAtyaye nidrava bhUyasI // 262 / / natazcitAyAM nidadhe svAmino'GgaM purandaraH / vidIryamANahRdaya ivA''ttaH zokazaMkunA // 263 // agnimagnikumArAzca citAmadhye vicakrire / nadIpanaM vicakruzca vAyu vAyukumArakAH / / 264 / / gandhadhUpAn ghRtamadhukuMbhAMzca zatazo'pare / jvalantyAM natra cityAyAM cikssipustridivauksH|| 265 / / mAMsAdiSu padagdheSu kSIrodAdAharjalaiH / citAM vidhyApayAmAsursagini staninAmarAH / / 266 // zakrazAnAbUdaMSTre dakSiNAdakSiNe tataH / ayodaMSTra tu camarabalI jagRhatuH prabhoH / / 267 / / indrAstvanye surAzcAnyAndantAnasthIni ca prbhoH| jagRhustacitAbhasma narAstu zivakAMkSiNaH // 268 // tasyAzcitAyAH sthAne'tha sthAnaM kalyANasaMpadAm / amarA raSayAmAsuH stUpaM ratnamayaM param // 26 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MYAWha. nirvANamahamevaM ne kRtvA bhatuH surA yayuH / nandIzvare vidadhuzcASTAhnikAM zAzvatAhatAm // 270 // gatyA svaH svavimAnAntarmANavastaMbhamUrdhasu / vRttavanasamudgeSu svAmidaMSTrA nyadhuH surAH // 271 // gArhasthye triMzadabdI dvivalyAzisamAna iti prAsatatijyAyurvIramabhorabhUt // 272 // zrIpArzvanAthanirvANAt sAyaM varSazatadvaye / gate zrIvaranAthasya nirvANaM samajAyata // 273 / / itazca devazarmANaM bodhayitvA nivRttavAn / zuzrAva gautamaH svAminirvANaM suravArtayA // 274 // gautamasvAmyathottAmyaMzcintayAmAsa cetasi / ekasyAH kRta bhI kimahaM preSito'smi hA ! / / 275 / / jagannAthamiyatkAlaM sevitvA'nta na dRSTavAn / adhanyaH sarvathA'smyeSa dhanyAste tatra ya sthitAH // 276 // gautama ! tvaM bajramayo bajAdapyadhiko'si vA / zrutvA'pi svAminirvANaM zatadhA yanna dIryase // 277 // yadvA''dito'pi bhrAnto'haM yadrAgaM rAgavarjite / mamatvaM nirmame cAsmin kRtavAnIdRze prabho // 278 // rAgadveSaprabhRtayaH kiM cAmI bhavahetavaH / hetunA tena ca tyaktAstenApi parameSTinA / / 279 // IdRze nirmame nAthe mamatvena mamApyalam / mamatvaM samamatve'pi munInAM na hi yujyate / / 280 // evaM zukladhyAnaparaH kSapakaNibhAk kSaNAt / cAtikarmakSayAtprApa kebalaM gautamo muniH // 281 / / natra dvAdazavatsarI kSititale bhanyAn prayodhyocakaH, svAmIcAmalakevalarddhiramarairabhyarcito gautmH| 1 mahimAnaM L // / // 403 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodaH 4|| gatvA rAjagRhe pure kSatabhavopagrAhikarmA prabhu-bhUtvA mAsamupoSitaH padamagAdakSINazarmAspadam // 282 // mukte tatra ca paMcamo gaNadharo labdhvA sudharmaprabhu-jJAnaM paMcamamanvazAcirataraM dharma janAn kSmAtale / prApto rAjagRhAbhidhAnanagare niHzeSamapyanyadA, jaMbUsvAmimuneradhanamanaghaM saMgha nijaM nirmame || 283 / / tasminneva pure sudharmagaNabhRtkSaNASTakarmA kramA-turyadhyAnadharo'punarbhavamagAdadvaitasaukhyaM padam / pazcAdantimakevalI kSititale zrIvoramArgAgraNI-dharma bhavyajanAn prabodhya suciraM jaMbUprabhuzcAnyadA // 28 // trailokye'pi hi sAtvikavanavadheH praagjnmmokssaavdhi| zrImadvIrajinezvarasya caritaM ko va kurmIzo'khilam // astAdhasya nathApi hi pravacanAmbhodhagRhItvA lavaM kiMcitkIrtitamIdRzaM nanu mayA svAnyopakArecchayA // 285 // // ityAcAryazrIhemacandrasUrivirAMcate vipaSTijhallAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIranirvANaramana vargano nAma trayodazaH sargaH / / samApnaM cadaM dazamaM parva 1 paripUrNamidaM || 2 "ga paripUrNamidaM triSaSTizalAkA puruSacaritaM mahAkAvyamiti .. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha prazastiH ziSyo jaMbU mahAmuneH prabhava ityAsIdamuSyApi ca / zrIzayyaMbhava ityamuSya ca yazobhadrAbhidhAno muniH // saMbhUto muni bhadrabAhuriti ca dvau tasya ziSyottamau / saMbhUtasya ca pAdapadmamadhulid zrIsthUlabhadrAhvayaH // 1 // vaMzakramAgatacaturdazapUrvarA kozasya tasya dazapUrvadharo maharSiH / nAmnA mahAgiririti sthiratAgirIndro, jyeSTho'ntiSatsamajaniSTa viziSTalabdhiH // 2 // ziSyo'nyo dazapUrvabhRnmunivRSo, nAmnA suhastItyabhUyatpAdAMbujase vanAtsamudita-prAjyaprayodharddhikaH // cakre saMpratipArthivaH pratipura- grAmAkaraM bhArate / jinacaitya maMDitamilA- pRSTaM samantAdapi // 3 // 1 nAsti CI. 1. pratiSu prazastiH // -- // 405 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazastiH HYAMKAKH- ajani susthitasupratiyuddha ityabhidhayA''ryasuhastimahAmuneH / zamadhano dazapUrvadharo'ntiSa-dbhavamahAtarubhaJjanakuJjaraH // 4 // maharSisaMsevitapAdasannidheH, pracArabhAgAlavaNodasAgaram / / mahAna gaNaH koTika ityabhUttato, gaMgApravAho himavadgireriva // 5 // tasmin gaNe katipayeSvapi yAtayatsu, sAdhUttameSu caramo dshpuurvdhaarii| uSTvAmatuMbavattamavajrakhAni- mahAmunirajAyata balUriH // 6 / / durbhikSa samupasthita pralayava-DrImatvabhAjyanyadA / bhItaM nyasya maharSisaMghamabhito, vidyAvadAtaH paTe / yo'bhyuddhRtya karAMbujena nabhasA, puryaamnaissiinmhaa-| puryA maMkSu subhikSadhAmani tapodhAmnAmasImnAM nidhiH // 7 // tasmAdbavAbhidhA zAkhA'bhUt koTikagaNadrume / uccanAgarikAmukhyazAkhAnilayasodarA // 8 // tasyAM ca vajrazAkhAyAM nilInamuniSaTpadaH / puSpagucchAyito gacchazcandra ityAkhyayA'bhavat // 9 // KARNAKALACHAR 460-62 // 40 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAna subhASa zuramala-granthArtharavAkaro, bhanyAMbhoruha bhAskaraH smarakari pronmAzrakaMThIravaH / gacche tatra babhUva saMyamadhanaH kAruNyarAziryazo-bhadraH sUrirapUri yena bhuvanaM zubhrairyazobhirnijaiH // 10 // zrImannebhijinendrapAvitazirasyadrau sa saMlekhanAM kRtvA''dau pratipavAnnanazanaM, prAnte zubhadhyAnabhAk // tiSThan zAntamanAstraggodazadinA nyAdhanutpAraNa musaMgamakathAH satyApayAmAsivAn // 11 // zrImAnpradyumnasUriH, samajani janitA-neka bhavyaprabodha | stacchiSyo vizvavizva prazrita guNagaNaH, prAvRDaMbhodavadyaH // prINAti smAkhilakSmA, pravacanajaladhe-ruddhRtairarthanIrerAtatya sthAnakAni zrutiviSaya sudhA-sArasadhyaMci viSvak // 12 // sarvagrantharasparanamukuraH, kalyANavallItaruH / kAruNyAmRtasAgaraH pravacana- vyomAMgaNAhaskaraH // 'vAritrAdika ratnarohaNagiriH, kSmAM pAvayan dharmarAT senAnIrguNamenasUrirabhava-cchriyastadIyastataH // 13 // // 403 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti www-- ko-kOM%, ziSyastasya ca tIrdhamekamavanaH, pAvitryakRjjaMgamaM / syAdvAdatridazApagAhimagiri-vizvapayodhAryamA // kRnyA sthAnakavRttizAnticarite, prAptaH prasiddhiM praaN| sUri ritapaHprabhAvavasatiH, zrIdeSacandro'bhavat // 14 // AcAryoM hemacandro'bhUttatpAvAMpujaSaTpadaH / tatprasAdAvadhigatajJAnasaMpanma hodayaH // 15 // jiSNuzcevivazArNamAlaghamahArA-STrA'parAnnaM kurUn / sindhUnanyanamAMzca durgaviSayAn , dorvIryazaktyA hariH // caulukyaH paramAIto vinayavAn, shriimuulraajaanvyii| taM natyati kumArapAlapRthivI-pAlo'bravIdekavA // 16 // pAparddhigatamadya-prabhRti kimapi yannArakAyurnimittaM / tatsarva nirnimitto-pakRtikRtadhiyAM prApya yuSmAkamAjJAm // svAminA niSiddhaM, dhanamasutamRta-syAtha muktaM tthaaii| caisyairuttasitA bhU-rabhavamiti samaH, saMpateH saMpratIha // 17 // KAR KARANA Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** * pUrva pUrvajasiddharAjanRpatebhaktispRzo yAJcayA, sAMgaM vyAkaraNaM suvRttisugarma cakrurbhavantaH purA // maddhetoratha yogazAstramamalaM lokAya ca dyAzraya chando'laMkRtinAmasaMgrahamukhAnyanyAni zAstrANyapi // 18 // lokopakArakaraNe svayameva yUyaM, sajjAH stha yadyapi tathApyAmarthaye'daH / mAigjanasya pariyodhakRte zalAkA-puMsAM prakAzayana vRttamapi triSaSTaH / / 19 // tasyoparodhAditi hamacandrAcAryaH zalAkApuruSetivRttam / dharmopadezaikaphalapradhAnaM, nyavIvizacArugirAM prapaMce // 20 // jaMbUdIpAravinde, kanakagirirasA-basnune karNikAtvaM yAvadyAvazca dhatta, jalanidhiravana-rantarIyatvamuccaiH / yAbadvayomAdhvapAnyo, nANizazadharI, bhrAmyanastAvadevat kAvyaM nAmnA zalAkA-puruSacaritami-tyastu jaina dharitryAm // 21 // * R/NEL7RN * iti prazastiH paOWN ***** Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatra | pRSTham paMktiH azuddham zuddhipatrakam zudam gargIyama paMktiH 00 grISma mArge kraddhaH azA cauta amyatu AzA cotta kSAmyatu tIrtha' azuddham zuddham mAga 'kSagAbhUtravAsa bhobhUnnati 'lADhA 'lAvA 'lATA 'lATA "paNAn peNAna kuMDAke 'daguruH "bhRstra 'bhRnyatra cakampe jagAstrA' jagattrA dAtyApi dAsyAmi bedaya" vedAzaya bAlu kAH bAlukA nAmrA nAmnA 'bhyadhAna bhyadhAt 2vya 3nya "yIka 300. prabho - vatsA yika prabhau vatsa ito *makho mekho Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 123 127 134 140 144 145 148 151 152 154 156 160 35 171 paMkti: 11 12 6 8 9 8 14 17 8 10 4 6 8 1 20 14 azuddham viDoja" "mima cohAghATa nAdana kaJcyate "dIDatA" pumAn hyuyupte "myupyU" anna "tidi "kIyayai aist "sra zuddham ciDauja "mabhi" codghATa" nAdena vaJcayate 'dItA' pumAn te "myAnyU" prazna* "ciddi 'kI' "vA''ra' "vastra" ---- pRSTham 176 180 187 188 33 189 189 189 202 206 208 212 216 223 paMkti 14 6 3 2 53 8 7 43 4 11 5 azuddham "kapraya' timatI' ramatroM tatacyu "mucdadadhuM bandhacchada viSa nIvra 'dubA tasyace "bhamaM sakun sa ibhyo yacAca zuddham "karpaya pratimatI smRtva tatazcyu muddadhuM ancaccheda triSaM "nIvra 'duHkha' tasyaiva 'bhayamaM sakRt sakRn ibhyo (bho) yadyAce | // 416 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 pRSTham paMktiH 226 228 230 232 232 235 240 243 244 4 8 8 14 ra 1 y 247 1 248 3 256 6 259 14 267 6 azuddhama 'miyA nimAtu kelaM "statprapede I. L. // svaccha tasyA AjA 'ddhiri ma badhata sumage ciha viraseSu zuddham nimadhyA nirmAtuM kathaM prada C. L. II tasyAM AjI 'dviri me cata sumaMga +cihna se pRSTham paMktiH 267 272 2.75 2.81 287 288 294 33 37 35 295 " 24 12 8 10 4 # 1 6 11 53 1 6 19 296 11 3 azuddhama zuddhama yAcA nairaka mave'pi utpa ta sragna ta'vadhana puruSaM pri zraNi tamatha "kanAthe gyAMka sAdhvi yAcava narake sarve'pi utpe te 6 arat te'vadana puruSaM khadi zreNi tamartha kenAtha svAMke sAdhvidaM %% % *% zuddhipatra // 412 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ---- --- - - -- - - - pRSTham paMktiH zuddham pRSTham paMktiH azuddham sahitI | 258 . 'sAhitau dudhRtya azuddham pitA To zuddham pitrA dRSTo nRtya 325 328 2 11 dgale dhRta' dvijamA 307 1. dvijanmA rakSyante itazcA 'divyA tatazca 341 ghRta' dUcanA dUcanA cainye caitye kauzikI mAgamaH "samAgama: 'tIrthyAMnA tIrthyAMnA bhayanti C. / bhaya'nti ... / metsya 'tukSamaH tumakSamaH Arahma Aro" mi'nA minA divyA tanazra pitA pitrA dabaM bhetya vyAja nigR vyAjaharU niga yuddhaM bhirvi 319 12 yuddha 'bhiASa // 413 // - - Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham paMktiH ambi zuddham padma "stvatkRte azuddham aghAMta 'nAyilo zuddham ardhati 'nAyalo mayA' "datiH pRSTham paMktiH azuddham 368 13 'samA 371 10 "stvakRta maryA "gatiH 3776 kulagna 'gi traloM prApta 382 2 384 3904 'stana kulagne tyudatya 'gurubhA' nuyaNa yuddhRtya gururabhA' 'aiNi 400 HitKKARAN tuNa trailo" prApte 402 12 zaka "dhareSu vrata 'pAle "vyati "jyanti 391 muneradha pavAna munerathI panavAna" Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Romsaxisamoovsnachsaasaram wamasazzewiveditatemartermance // samAptamidaM triSaSTizalAkApuruSacaritaM mahAkAvyam // KAR