Jain Stotra Sandohe Part 01

Author(s): Chaturvijay
Publisher: Sarabhai Manilal Nawab
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090206/1

Page #1

-
ન બDાંથાવલિ
પચિનસાહિત્યે
...
::
,
will\ I]\
K

Page #2

प्राचीन (जैन) साहित्योद्धारग्रन्थावल्याः।
प्रथमं पुष्पम्
जैनस्तोत्रसन्दोहे। (प्राचीन-स्तोत्र-संग्रह)
प्रथमो भागः [अनेकपंडितप्रवरजैनाचार्यादिभिः संकलितानां अमुद्रितानां स्तोत्राणां महान् सङ्ग्रहः ]
__ सम्पादक संशोधकश्च पू. दक्षिणविहारिश्रीमदमरविजयमुनिवराणां.
चरणकिंकरः श्रीमान् चतुरविजयो मुनिः।
प्रसिद्धिकारकः____साराभाई मणिलाल नवाब अमदावाद. वीर सं. २४५९ .
सने १९३२ विक्रम सं.१९८९ मूल्यं रुप्यकपञ्चकम्। आत्म सं. ३५
NAA HTRANHITRIAO
MIRM
S
UPERHIPARAHTIMIRIRIUARHIHIPHATRAMIRMIRMIRE

Page #3

प्राप्तिस्थानमःसाराभाई मणिलाल नवाब, नागजी भूधरनी पोळ : -: अहमदावाद :
( All rights reserved for publisher:)
Printed by Mulchandbhai Trikamlal Patel at his :Sury prakash : Printing Press Pankornaka Ahmedabad.

Page #4

Page #5

Page #6

સ મ પણ.
ત્રિકાલજ્ઞાની અરિહંત પરમાત્માઓની ગેરહાજરીમાં જગતના તરણ–તારણના એક માત્ર સાધન શ્રી દ્વાદશાંગીના રચયિતા અને પ્રભુ વીરના પ્રથમ ગણધર શ્રી ગૌતમસ્વામી મહાપ્રભુને !
જેમની રચેલી દ્વાદશાંગીના મહાસાગરમાં મહાલતા જ્ઞાનીઓ આવી
અનેરી રચનાઓ કરી શક્યા, તે રચનાઓને સંગ્રહ તેમનાજ ચરણકમલે રજુ કરી પ્રકાશકને આત્મા કૃતાર્થતા
અનુભવે છે.
– પ્રકાશક

Page #7

Page #8

समर्पणम् ।
पू. पा. प्रातःस्मरणीय ! गणधर ! गौतमेन्द्र भूते !
अपश्चित तीर्थ भर्तुर्वद्रमानातिशय समृद्धेः श्रीवर्द्धमानजिनस्य बाह्याभ्यन्तरारातिविजयत्वाद् महावीरस्य शिष्यवर्गाग्रणीर्भवान् मगवजनपदान्तर्गत गौर्वरप्रामे विप्रविद्याविचक्षणस्य द्विजस्य वसुभूतेः शीलालङ्कार धारिण्यां प्रियायां पृथिव्यां प्राच्यामिव दिवाकरः सकलक्षितिमृत्कुलशिरोधार्यपादः शच्यामिव जयन्तः समानन्दिताशेषं विबुधनिकायः, यशोदायामिव पुण्डरीकाक्षः शङ्खचक्रगदापद्मायुपक्षित करः, परिस्फुरज्जन्मजरामरणार्तिजलचरमालाकराले, उन्मीलल्लोलमनो विकल्पसहस्रसलिले, रङ्गत्तुङ्ग तृष्णातरङ्ग भङ्गरेऽनन्तपारे भुबन व्यापिनि संसार समुद्रे निमज्जतां भव्यात्मनां समुद्दिधिर्षया
"
समाससाद जन्म |
आश्वादपि ब्रह्मकर्म निष्णातं समधीतचतुर्दशविद्याकं वेदवेदातस्वपारदश्वानं वहन्तं यज्ञमहात्म्याभिमानं साशङ्क मानसमपि सर्वज्ञ विरुद्ध धारिणं श्रीमहावीरपरिचयाद् विधूतनिःशेषविभ्रमं त्रिपदी

Page #9

समवाप्त्यनन्तरं प्रणीतद्वादशाङ्गगणिपिटकं चतुर्ज्ञानशालिनं सरित इव महार्णवं अपरित्यक्तमर्यादं, व्रततय इव महीरुहं समाश्रितसन्तापव्यापपरिहारक्षमम् , राजहंसराजय इव मानसं अपगतकालुष्यहृदयं, तारका इव हिमगभस्ति मालिनं पियूषरसाश्रिताभिर्गोद्भिः क्षालयन्तं समन्तात्तमोभरं जगतः समशिश्रमन्नक्षीणमहानसीप्रभृतयः सहर्षमनावाप्त स्थानान्तराः अनेका लब्धयो भवन्तम् ।
निवसता पञ्चाशद् वत्सराणि गृहवासं, निरन्तरं कारयता यज्ञकर्माणि, सर्वज्ञाभिमानेन भवार्णवपोतायमानं समासादितं वैराग्यम् , त्रिंशदब्दानि परिपालयता छद्मस्थपर्यायं व्यधायिं नि छन्मभक्त्या श्रीवीरजिनचरणसेवा, विहिता च न्यासीकृताङ्गष्ठक्षीरकारितपारणा पञ्चदशशतीव्युत्तरा तापसानां स्फुरत्केवलज्ञानावबोधा तत्क्षणेन, शिवंगते भगवति व्युच्छिन्ने प्रेमबन्धने स्वयंवरा सभागता द्वादश समाः सनाथीकृता विषादेन त्रिभुवनविवरवर्ति चराचरं वस्तुजातं करतलगतामलकवद् दर्शयन्ती अप्रतिघाता अनन्ता निरावरणा केवलज्ञानलक्ष्मीर्भवता । .. परिस्फुरत्किरीटकोटिनिष्टङ्कितविविधभास्वरत्नराशिविनाशितान्ध तमसा देह प्रभाधोतितदिक्चक्रवाला भक्तिभरप्रहमानसा नमस्कुर्वते भवते नर-नाम-विद्याधरा-ऽसुर-व्यन्तर-ज्योतिष्क-वैमानिकानामधिपतयः सबहुमानम् ।
भक्तः प्रसरमागता विमलावबोधाच्छोदनिर्भरा प्रत्यक्षानुमानप्रमाण विराजिततटद्वया दुष्कर्मदमोन्मूलनक्षमा अस्ताघस्याद्वादावर्ताता नयगमभङ्गोत्तुङ्गतरङ्गमालासमाकुला प्रवीणमुनिजनकर्णधारपटुतर

Page #10

सञ्चार्यमाणप्रतिभाप्रवहणा भव्यजनमलिनमनो विमल तामापादयन्ती स्रोतस्विनी द्वादशाङ्गी प्रक्षालयति प्राणिनां पापपङ्क, विशोधयतितरामात्मानं विवर्द्धयति पुण्याङ्कुराणि, विनाशयति त्रिविधमपितापमिति कथने नास्त्येव कथमपि कथंकथिकताया अवकाशः ।
प्रतिदिनं प्रणवमायाबीजपूर्वकं नमोऽन्तं भगवतो भवतो नाममन्नाक्षरस्मरणकारिणां शरीरिणां न प्ररोहन्ति व्याघयः, प्रभवन्ति नाधयः, नोहसन्ति नागोरगमृगेन्द्रारण्य वारिधिक्षुद्रदेवासुरप्रभृतीनां भयानि, समुल्लसन्ति सुखानि, वृद्धिमृच्छति कुटुम्बम् समेधते धनम्, किं बहुना ? सफलता मायान्ति सर्वेऽपि प्रियासुतारोग्यसम्पदादिका मनोऽभिलषिता मनोरथा ऐयिका पारत्रिकाश्च ।
"
निवसन्ति भवति क्षान्त्यार्जवमादेवप्रभृतयो यतिधर्माः, गाम्भीयदार्यमुखा स्तुहिनगिरिसुधांशुदिग्दन्तिशक्रगजगौरीशरूप्याचलक्षीरोदधिफेनप्रसरावदाताः सङ्खातीता गुणाः, तपः सम्पदः, क्षीराश्रवादयस्त्रिभुवनाश्चर्यजनका अनेका महत्यो लब्धयक्ष ।
इत्याद्यनेक गुणगणाकृष्ठचेता भवच्छिष्यसन्ततिसमुद्भूतैरेव महद्भिराचार्यादित्रिर्विद्वद्भिः प्रणीतानामनेकेशां चित्रश्लेषयमकालङ्कारालङ्कतानां विविधरसनिकेतनानां स्तोत्राणां सुमहान् सङ्ग्रहोऽयं जैनस्तोत्रसमुच्चयप्रथम विभागरूपः समर्पयाम्यसावहं प्रमोदभरमेदुरो भवत एव केवलज्ञानप्रदानदक्षे करकिसलये
नागजी भूधरनी पोळ, अमदावाद.

सङ्घकिङ्करः
}
साराभाई मणीलाल नवाब.

Page #11

FOREWORD.
The writing of something like a foreword to: this book of sublime songs aud prayers composed by recognized writers and edited by a sound savant is certainly a presumption and requires an apology: I have only to say that I cannot -propose anything to state here by way of sup.plementing the theme or the Introduction. What I propose to do is to make a short humble statement regarding the importance of the book to students and the place it deserves to occapy in the hearts of houselesss monks and devoted householders. .- It gives me much pleasure to say that the present volume which is intended to form the first volume of the Prachina--Jaina-Sahityodhara-granthāvali (Ancient Jain Literature Publication Series ) forms a right pioneer for the series and opens up altogether a new vista to workers in the field of Jain literature, religion

Page #12

७
and philosophy. The book contains 119 prayers to the Jain Prophets or Tirthankaras from the pens of different writers belonging to different periods of time. Although the general subject matter be the same for all pieces which are all devotional prayers, there is yet seen an abundant variety of topics, ideas, expressions, sentiments, styles and metres and the volume presents an immense interest alike to a historian as well as to a philosopher, to a bard as also to a story teller, to a grammarian as well as to a linguist, to a poet as also to a psychologist, to a critic as also to an amateur and lastly, to a rhetorician as also to a prosodist.
Ous
The work may well occupy a place not only among literary compositions but among religi books also. The arrangement of prayers which is mainly based on chronological data has been very happy and no pains have been spared by the editor and the publisher in collecting the material and presenting it. The book deserves a place in the cupboards of recognized libraries, on the book shelves of scholars and students and inside the sanctuaries and shrines of saints and devoted householders. The book is a very suitable one for the study of Ardha - Magadhi and Jain Literature and

Page #13

desrves to find a place in the University curricula. It : is expected that learned and sympathetic readers would accord a hearty welcome to this first volume of a noble series and in encouraging the publishers the readers would no doubt be doing an esteemed indirect service to the spread of the study of Jain and Ardha-Māgadhi literature.
Gujarat College,
AHMEDABAD Kārtik Shukla 10.
Samvat 1989. November 7, 1932.
K. V. Abhyankar, "Professor of Sanskrit and Ardha-Magadhi.

Page #14

*
મા કથન .
પ્રાતઃસ્મરણીય પંડિત પ્રવર બાલબ્રહ્મચારી જૈનાચાર્યો અને ધર્મધુરંધર સાધુવાએ રચેલાં આ સ્તોત્રને સંગ્રહ જનતા સમક્ષ રજૂ કરતાં આજે મહારા આત્માને જે અનહદ આનન્દ થઈ રહ્યો છે, તે તે માત્ર અનુભવી શકાય ? કહી શકાય નહિ! પરંતુ વાસ્તવિક શતિએ તે આ સંગ્રહને સર્વાંગ સંપૂર્ણ અને સુંદર બનાવવાને સુયશ પૂ. દક્ષિણ વિહારી મુનિરાજ શ્રી અબરવિજયજી મહારાજના પરમ વિનય વિદ્વત્ન મુનિવચ્ચે શ્રીમત ચતુરવિજયજી મહારાજના જ જ્ઞાન અને શ્રમને ફાળે જાય છે. તેઓ શ્રીમની અથાગ મહેનત અને તેજસ્વી પ્રેરણા વિના હારા જેવો ક્ષક શક્તિવાન આવા ગ્રન્થરત્નને તૈયાર કરી શક્ત જ નહિ. એટલે આ ગ્રન્થ વિષે બે બોલ કહેતાં પૂર્વે હું તેઓશ્રીનું ઋણ અદા કરવું અનિવાર્ય માનું છું. તેમજ આવા ઉત્તમોત્તમ ગ્રન્થરત્નની પ્રસિદ્ધિ કરવાનું સદ્દભાગ્ય મહને પ્રાપ્ત કરાવવા માટે તેઓશ્રીને હું પરમ ઉપકૃત છું.' આ પ્રસ્તુત ગ્રંથ એ પ્રાચીન સ્તોત્રોને સંગ્રહ છે. તેત્ર એટલે સ્તુતિ અર્થે રચાએલું કાવ્ય. પિતાના ઈષ્ટદેવના ગુણાનુવાદ અને પિતાની આંતર્ અભિલાષાને સ્તોત્રમાં તેના રચયિતાઓ સાક્ષાત્કાર કરાવે છે. અને આવા સ્તોત્રો ભક્તની ભક્તિભાવનાની ઉચ્ચતા કિંવા વિશિષ્ટતાને ખ્યાલ આપે છે. જૈન સાધુવર કોના ગુણાનુવાદ ગાય છે, કેવા ગુણાનુવાદ કરે છે અને તેઓની આંતરુ અભિલાષા કેટલી નિર્મળ, કેટલી પવિત્ર, કેટલી ઉંચ્ચ મટિની હોય છે, એ બધું તેત્રિના અવલોકનથી જાણી શકાય છે. કેઈ પણ દર્શન સાહિત્યમાં
અને જૈનદર્શનના સાહિત્યમાં સ્તોત્રનું સ્થાન ઘણુંજ ઉંચું છે. કહેવા છે કે ઑત્રો એ ધર્મસાહિત્યનું અંગ છે. ભક્તામાઓ જ્યારે મધુર સરેદે પરમાત્મ મૂર્તિમાં લિન બનીને સ્તુતિકાવ્ય-સ્ત ગાય છે, ત્યારે તેમાંથી રચનારની કળા અને બેલનારની પવિત્રતા નિઝરે છે.

Page #15

પ્રાચીન કાળમાં, જ્યાં વિદ્યારસિકમાં વાદવિવાદ ચાલતા, જ્યારે પદે પદે વિદ્વત્તાની જરૂર પડતી, જ્યારે કાવ્યકલા રાજ અને પ્રજા ઉભય માટે રસિક્તા ભરી હતી, ત્યારે એ પરસ્પર સ્પર્ધાના કાળમાં લખાએલાં કાવ્યોનું પદલાલિત્ય, શબ્દમુંથણ તેમજ રચનાકળા ખૂબ ખૂબ ખીલતાં એમ કાવ્યના અવેલેકનથી જણાય છે. આવાં કાવ્ય એ સમાજની મોંઘી સંપત્તિ છે, પરંતુ છેલ્લા સૈકાએમાં કાલપ્રભાવે અને જનતાની જડવાદ તરફની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિના કારણે આ સમૃદ્ધિને હાસ થવા લાગ્યો છે. નવીન રચનાઓ થવી તે દૂર રહે, પરન્તુ જુની પણ પૂરી સચવાઈ નથી. છેલ્લાં થોડાં વર્ષો દરમ્યાનમાં તેના ટુંકા સંગ્રહ પ્રસિદ્ધ થવા છતાં, એ તો બહુજ અધુરા છે તદ્દન અલ્પ છે. જેન તેત્ર સાહિત્ય તે ખૂબજ વિશાલ છે. અને એ સ્તોત્રસાહિત્યનું સંરક્ષણ થાય, એ સ્તોત્રસાહિત્ય ભંડારોની પેટીઓમાંથી ભક્તોની જીભે ને વિદ્વાનની દૃષ્ટિએ ચઢે, એ અમર કાવ્યો દ્વારા અમરતા પ્રાપ્ત કરી ગએલા પુણ્ય પુરૂષોનું અમર નામ વધુ ઉજવલ બને, અને એ બધાય કરતાં આત્મા આવી પ્રવૃત્તિ દ્વારા પોતાનું કલ્યાણ સાધી શકે, એજ કારણથી આ સ્તોત્રસંગ્રહ પ્રસિદ્ધ કરવાની ભાવના થએલી પૂજ્ય સાગરાનંદસૂરીશ્વરજી મ. હારાજાએ એ ભાવનાને ખૂબ પુષ્ટ કરી. અને પૂ. ચતુરવિજયજી મહારાજની શબ્દાતીત સહાયથી આજ પ્રત્યક્ષરૂપે એ ભાવના ફળી.
પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં પંડિત પ્રવર વાદિગજકેસરી ભગવાન હેમચંદ્રસુરીશ્વરજી, તેમજ શ્રી રામચંદ્ર-અમરચંદ્ર-હરિભદ્રસૂરિ-જિ. નભ-ભબાહુસ્વામિ-ધમધેષ-ધનપાલ કવિ–અને શ્રી શ્રીપાલ પ્રમુખ તપખરતરગચ્છીય કવિવરેનાં અત્યાર સુધી અમુદિત રહેલાં સ્તોત્રે પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યાં છે. આ સ્તોત્રની રચનાએ પણ ભિન્ન ભિન્ન દષ્ટિએ થએલી જણાય છે. જેમકે—કાષની દષ્ટિએ અહંન્નામ સહસ્ત્ર અને અષ્ટોત્તર શત નામ સરસ્વતી પ્રમુખ સ્તોત્ર. ત્રિશત-ચતુર્વિશતિકા સ્તવ અને દ્વાદશાંગી પદ પ્રમાણ

Page #16

કુલકાદિ ધર્મસાહિત્યની દષ્ટિએ, રામચંદ્ર વિરચિત અલંકારાલંકૃત કાવ્ય કાવ્યાલંકારની દૃષ્ટિએ, શ્રી મહાવીર કલશ વિગેરે અપભ્રંશભાષાની દૃષ્ટિએ, “ખ” પરિશિષ્ટમાં આવેલ વર્ધમાન ષત્રિશિકા છન્દ સૌન્દર્યની દૃષ્ટિએ, અને ગ તથા “ધ પરિશિષ્ટમાં આપેલ શ્રી પદ્માવતી-અષ્ટક, શ્રી ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર, તથા દેઉલવાડા-મંડન શ્રી યુગાદિ દેવ સ્તવન મન્ત્રપ્રભાવવિધિની દષ્ટિએ –એમ સાહિત્ય વિષયક જૂદી જૂદી રૂચિના વાંચકોને આહુલાદજનક આ સ્તોત્રોની રચના થએલી છે. આ કાવ્યમાં કેક સ્થળે વિશિષ્ટ પદલાલિત્ય છે, કેઈક સ્થળે વિશિષ્ટ છનન્દન છે. કેઈક સ્થળે વિશિષ્ટ રચના–રમણીયતા છે, કેઈક સ્થળે વિશિષ્ટ ગુણાલંકાર-
વિમ્ભર્યું છે, કેઈક સ્થળે વિશિષ્ટ ચિત્રકાબેલ્લાસ છે, તે કઈક સ્થળે વિશિષ્ટ ભક્તિમયતા કે કવિતા પ્રકાશ છે. અને આ બધું સાચેજ વિદ્વાનોના અન્તરમાં અત્યન્ત આનન્દ ઉત્પન્ન કરવા સાથે પ્રાચીન જૈન સાધુઓ પ્રત્યે નિર્મળ માન ઉત્પન્ન કરે તેમ છે. અને આ કાવ્યોમાં બીજી જે જે ચમત્કૃતિ વગેરે છે, તે વિદગમ્ય હોઈને તે વિષે અભિપ્રાય તેઓ જ સ્વયં બાંધી અને આપી શકે છે. છતાં આ વિષે વિશેષ જાણવાજોગ તે, પ્રસ્તુત સંપાદકની સુવિસ્તૃત પ્રસ્તાવનામાંથી મળી રહે તેમ છે. તેઓશ્રીએ સ્તોત્રોના કર્તાઓ વિગેરેની કરેલી ઐતિહાસિક ચર્ચા તે વિષયમાં નવીન પ્રકાશ પાડે છે. - પ્રસ્તુત સંગ્રહમાં અપાતાં કાવ્યના રચયિતા મહેટે ભાગે બાલ દીક્ષિત છે. જૈન શાસનના ધર્મધુર ધરે મહેટે ભાગે બાલદીક્ષિત છે. બાલદીક્ષા, એ તે મહાપુરૂષોને ઉત્પન્ન કરનારી ખાણ છે. પૂર્વભવના શુભ સંસ્કાર હોય, ધમાં માતાપીતાના વાતાવરણમાં એ સંસ્કારો તાઝગી પામ્યા હોય અને ચારિત્રના પરિપાલન તથા સદ્દગુરૂના સતત સહવાસમાં અભ્યાસ થતો હોય, ત્યાં આદર્શ સંસ્કાર વિકસે અને * વિદ્વતા વાસ કરે એમાં નવાઈ જેવું પણ શું છે? જગતના દુઃખનું પણ વધ્યું છે અને એ તૃષ્ણાને સાધુ પુરૂષોએ પ્રથમથી જ ત્યાગ
* *
*
*

Page #17

કર્યો હોય છે, એટલે કે–તેઓએ પ્રાપ્ત થએલી પૌગલિક સામગ્રીને ત્યાગ કર્યો હોય છે અને નવી મેળવવાની ઈચ્છા છોડેલી હોય છે, આથી તેઓ તો કેવળ ચારિત્રપાલન અને વિદ્યાધ્યયનમાં જ મશૂલ રહે છે. અને આથી જ તેઓમાંના હેટે ભાગે પ્રભાવસંપન્ન જ્ઞાની બન્યા છે અને બને છે બાલદીક્ષામાં તો જરૂર એક યા બીજી રીતે પૂર્વભવના સંસ્કારોજ હેતુરૂપ હોય છે. પ્રાચીન સ્તુતિ કાવ્યને શોખ મહને બાળપણથી જ છે. આઠ વર્ષની ઉંમરે અમદાવાદમાં હું શ્રી સંભવનાથજીના જિનમંદિરે દર્શનાર્થે ગએલે. એક બહેન મધુર સરોદે અતિ પ્રસિદ્ધ શ્રી ભક્તામર સ્તોત્ર બેલી રહ્યાં હતાં. અને ત્યારથી હું એ સ્તોત્ર સાંભળવાને અને પછી બોલવાનો વ્યસની બન્યો છું. નહાનપણથી હું એવાં સ્તોત્રો જાહેરમાં મૂકવાના સ્વપ્નાં સેવતો આવ્યો છું અને આ પુસ્તક એનાજ ફલ સ્વરૂપ છે. એટલે પૂર્વભવના સંસ્કારો અને આ જીવનનું પવિત્ર વાતાવરણ મનુષ્યના અન્તરમાં અજબ અસર ઉત્પન્ન કરે છે, એ નિઃસંદેહ સત્ય છે. હું વિ. સં. ૧૯૮૮ ના ભાદરવા વદ ૩ ( તા. ૧૭-૯-૩૨ ) ને દિને વઢવાણ ગએલો. ત્યાં પૂજ્યપાદ બાલબ્રહ્મચારી, પરમ શાસનપ્રભાવક વ્યાખ્યાનવાચસ્પતિ પંન્યાસ પ્રવર શ્રીમદ્ રામવિજયજી ગણિવરના પરમ વિનેય બાલદીક્ષિત મુનિરાજ શ્રી મનકવિજયજી મહારાજ ભયંકર માંદગીના બીછાને હતા, છતાં પણ એ બધી વેદદનાઓ વચ્ચે એ પુયપુરૂષના મુખમાંથી અરેકારને બદલે “શરણું શ્રેણું શ્રી વીરનું ” એજ ઉચ્ચારે નીકળ્યા કરતા હતા, એ શું . બાલસંસ્કારને જેવો તેવો પ્રભાવ છે? ખરેખર, જૈનદર્શનના સમૃદ્ધ સાહિત્યને સુયશ તે બાલદીક્ષિતને જ ફાળે જાય છે.
હવે આ સંગ્રહશાં અપાએલ વસ્તુ વિષે થડ ખુલાસો કરી લઉં, આ સંગ્રહમાં શ્રી ઉવસગ્ગહરે તેત્ર વિગેરે જે દુર્લભ યંત્ર સાથે આપવામાં આવેલ છે, તે યંત્રમાં ટીકા કરતાં કંઈક સ્થળે ફરક

Page #18

હેવાનું કારણ પ્રાચીન યંત્ર મેળવીને ફેરફાર હેવાથી લીધા છે. શ્રી કલિક ડ પાર્શ્વનાથ યંત્ર શ્રી વાદિદેવસૂરિકૃત સ્તોત્ર ઉપરથી ભરૂચના શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામીજીના દેરાસરના તામ્રપ્રત્ર ઉપરથી લઇને આ પુસ્તકમાં આપેલ છે. વળી આ પુસ્તકમાં શ્રી ગૌતમ
સ્વામિજી મહારાજાનું ત્રિરંગી ચિત્ર આપવામાં આવ્યું છે. આમ તે આવા ઘણું ચિત્રો જુદી જુદી રીતનાં પ્રસિદ્ધ થયાં છે, પરંતુ આ ચિત્ર તે શ્રી વજસ્વામિજી મહારાજાએ રચેલા સ્તોત્રની ગાથાને ખાસ લક્ષ્યમાં રાખી નવુંજ તૈયાર કરાવ્યું છે. વળી આ પુસ્તકમાં મહા પ્રભાવિકા શ્રી પદ્માવતી દેવીનું પણ એક ચિત્ર છે. પાટણ-ખેતરપાળના ખાડામાં આવેલ શ્રી શીતલનાથજીના જિનમદિરમાં જે શ્રી પદ્માવતી દેવીની મૂર્તિ છે, તે જ પ્રાચીન મૂર્તિ ઉપરથી ફેટે લઈને આ સંગ્રહમાં તે અપાએલ છે. આમ બને તેટલી સ્વચ્છ અને પ્રાચીન વસ્તુ મેળવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
અને આ પુસ્તકમાં આવી રીતે દુર્લભ યંત્રો અને પૂજ્યનાં ચિત્ર વિગેરે અપાએલ છે તેમજ જ્ઞાન સ્વયં પણ પૂજ્ય છે, એટલે વાંચક અને દર્શક બન્ને પ્રત્યે નમ્ર વિનંતિ છે કે-તેઓ કૃપા કરીને જરા પણું આશાતના ન કરે.
' વિશેષ મન્ત્રની સાધના કરનારા કે કરવા ઈચ્છનારાઓને સચવવું સ્થાને ગણાશે કે–મંત્ર સાધનામાં ગુરૂગમની ખાસ જરૂર છે અને એ વિષયમાં શ્રી ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્રની ટીકા-મંત્રમય ટીકા સુચનાર શ્રી ચન્દ્રાચાર્ય શ્રી પાદલિપ્તસૂરીજી મહારાજાની ખાસ સાક્ષી આપે છે.
- ૧ આ ગ્રંથમાં આવેલ ગૌતમસ્વામીજીનું ચિત્ર સુંદર
- કમળ (એન્ટીક) ઉપર છાપેલું પ્રકાશકને ત્યાંથી -૩-૦ જય હો મળી શકશે.

Page #19

આટલા સૂચન બાદ મ્હારે આ પુસ્તકને અંગે જેમને હું ઋણી હું તેમનું ઋણ જાહેર કરીને પણ અદા કરવાની શિષ્ટ પુરૂષાની પ્રથાનું હું અનુકરણ કરૂં તે સ્થાને જ ગણાશે. પૂ. સાગરાન દસૂરીધરજી, પૂ. અમવિજયજી મહારાજ અને પૂ. શ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ ઉપરાંત ન્હને આ ગ્રન્થના શ્રમમાં ચાડા યા વધતા કાળા આપવા માટે હું પ્રવર્તક શ્રી કાંતિવિજયજીના તેના શિષ્ય પ્રશિષ્યા અને મુનિશ્રી હિમાંશુવિજયજીના તથા મુનિશ્રી યંત્ વિજયના પણ આભારી છું. તેમજ અમદાવાદની ગુજરાત કૅાલેજના ફેસર અભ્યકર સાહેબના હું અત્યન્ત ઋણુિ છું, કે જેઓ જૈનેતર હાવા છતાં પણ જૈન સાહિત્યના ઉંડા અભ્યાસી અને વખાણનારા છે અને જેઓએ તદ્દન નિઃસ્વાર્થ ભાવે મ્હને આ ગ્રન્થને અંગે ઘણી ઉપયાગી સહાય આપી છે. શ્રી દ્વેશ્વરતિ ધરાધક સમાજની શ્રી જૈન સાહિત્ય પ્રદર્શન સમિતિના પણ હું ઋષ્ણુિ છું.
વધુમાં મ્હારા ધર્મમિત્રા શ્રીયુત ચીમનલાલ કેશવલાલ કડીઆ, કે જેઓ આજે આલ ઈન્ડીઆ યંગમૅન્સ ટ્રેન સેાસાયટી સંમેલનના સેક્રેટરી–પ્રાણુરૂપે જૈન સમાજની ભારે સેવા તન, મન, ધનથી બજાવી રહ્યા છે. શ્રીયુત વાડીલાલ ચેાસી તથા શ્રીયુત શ્રીકાન્ત વિગેરેને પણ આપ્રસંગે આભાર માની કૃતાર્થ થાઉં છું.
આ પુસ્તકની ૧૦૦ નકલો ખરીદવાનું પહેલેથીજ વચન આપીને શ્રીયુત બહુભાઈ મણીલાલ શેઠે મ્હને આભારી બનાવ્યા છે. તેમજ ખીજા જે જે ભાઈઓએ તથા મુનિમહારાજાએએ અગાઉથી ગ્રાહક થઇ મ્હને ઉત્તેજિત કર્યાં છે તેમના પણ આભાર માનું છુ. ઇચ્છું છું કે—મ્હારાં ભવિષ્યનાં પ્રકાશનામાં પણ મ્હારી સાથે ઉભા રહીને આ બધાજ મ્હારી ભાવનાને સલ બનાવશે.
આ પુસ્તક દ્વાદશાંગીના પ્રણેતા ભગવાન શ્રી ગાતમસ્વામિજી મહારાજને એ જ કારણે સમર્પિત કરાયું છે કે-તે જ પુણ્ય પુરૂષની

Page #20

નિર્મલ કૃતિના સાહિત્ય સાગરમાંથી જ આ સ્તોત્ર રત્નની ઉત્પત્તિ થયેલી છે.
છાપકામ માટે, સૂર્યપ્રકાશ પ્રેસના માલીક શ્રીયુત મુળચંદભાઈ, બ્લકે તથા ટાઈટલ વિગેરે સુંદર રીતે છાપી આપવા માટે કુમાર કાર્યાલયવાળા શ્રીયુત બચુભાઈ રાવત, કનુ દેસાઈ, જગન્નાથ વિગેરેને પણ અત્રે હું આભાર માનું છું.
પ્રાન્ત–આ પછીના પ્રકાશન પૂરતું યત્કિંચિત કહેવાનું રહે છે. આની પછી “શ્રી ભૈરવ પદ્માવતી કપ” નું કાર્ય શરૂ કર્યું છે. આ ક૯૫ અતિ દુર્લભ છે, છતાં ઘણે સ્થળેથી તેની પ્રતે મેળવી, ટીકા સહિત શુદ્ધિપૂર્વક, વિવિધ યંત્ર સાથે પ્રકાશિત કરવાનું નક્કી કર્યું છે. આ સંબંધીની આજે પુસ્તકમાં અપાએલી જાહેર ખબર વાંચવા વાંચકને ભલામણ કરીને વિરમું છું.
સંવત ૧૯૮૯ કાર્તિક શુકલ પંચમી - (જ્ઞાન પંચમી)
– પ્રકાશક. સારાભાઈ મણિલાલ નવાબ નાગજીભુદરની પાળ
અમદાવાદ

Page #21

(१०)
क्रमाङ्कः स्तुत्यनाम १ अर्हन्नामसहस्रसमुच्चयः २ जिनस्तवः (सं० प्रा०) ३ साधारणस्तोत्रम् ४ साधारणजिनस्तोत्रम् ५ सर्वजिनसाधारणस्तवः ६ सर्वजिनस्तवः ७ साधारणजिनस्तवनम्
अनुक्रमणिका.
आदिप्रतीकम् कर्तृनाम अर्हन्नामापि कर्णाभ्यां हेमचन्द्राचार्यः विश्वत्रयैकदर्शन० धर्मघोषसूरिः श्रीवीतराग ! विगत० सोमप्रभसूरिः त्वत्सेवानिरतांस्त्वद० श्रीहरिभद्रसूरिः सरति सरति चेतः नरचन्द्रसूरिः कलाभवन्तं सकला. देवसुन्दरसूरिः प्रतिहार्यकलिता. पार्श्वचन्द्रसूरिः (१) जयति. जगमकल्प० कनकप्रभः जिनपते ! द्रुतमिन्द्रियः अमरचन्द्रसूरिः अनवरतममर० . भावदेवसरिः व्यधित साधितसाधु० सोमप्रभसूरिः शान्तो वेषः शमसुख० बप्पभटिसूरिः संसारसारं शैवश्री. अमरचन्द्रसूरिः सत्वेषु मैत्री गुणिषु०
अमितगतिः नतनाकिनिकाय० विजयप्रभसूरिः सकलसुरेश्वरमुख्या० महिमेरुः
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
. .
सर्वजिनस्तवः
श्रीजिनस्तवः ११ , १२ साधारणजिनस्तवनम्

१४ परमात्मषट्त्रिंशिका १५ जिनस्तवनम् १६ जिनस्तुतिपञ्चाशिका

Page #22

१७
૧૮
१९.
साधारण जिनस्तवनम्
नमस्कारस्तवनम्
२०
२१ त्रिंशञ्चतुर्विंशतिस्तवनानि २२ चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः २३ द्वासप्ततिजिनस्तोत्रम्
२४ श्रीजिनस्तोत्रम् २५ चतुस्त्रिंशज्जिनातिशयस्तवनम् २६ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् २७ चतुर्विंशति २८ ज्ञानस्तोत्रम्
"
""
२९ श्रुतज्ञाननमस्कारः
३० द्वादशाङ्गीपदप्रमाणकुलकम् ३१ वीरस्तवः (सं० प्रा० ) ३२ आदिदेवस्तवः (सं० प्रा० ) ३३ पार्श्वनाथस्तवनम्
३४ पञ्चकल्याणकस्तोत्रम् ३५ आदिदेवस्तवः
प्रातरेव समुत्थाय श्रीमन् ! धर्म
अरिहंताण नमो०
ननामरेश्वर ०
केवलज्ञानिनं ०
यस्ते श्रीऋषभ ! स्तौति
वंदे भरह जिणंदे
सुर असुरखयर०
थोसामि जिणवरिंदे ०
अमरनरराय महिए
पढमो नरेसराणं
अट्ठावीसवियप्पं
ईसादिसुरासुर नमिऊण जिणं अंगाण
सरभसनृत्यत्सुर •
जातनृपामुत्थितानल० नमिरासुरसुर०
सम्मं नमिऊण जिणे सिरिरिसहनाह !
चन्द्रप्रभसूरिः सोमप्रभाचार्यः निर्नामकम्
""
देवेन्द्रसूरिः
चारित्ररत्नगणिः तिलकचन्द्रः (?)
निर्नामकम्
""
"
"
""
""
जिनभद्रसूरि : धनपालकविः
रामचन्द्रसूरि :
जिनवल्लभसूरिः जिनवल्लभसूरिः देवेन्द्रसूरिः
४२
४३
xm x 30 3 2 0 ~ ~ m s v
५३.
५४
७०
७७
७८
८१
८३.
૮૪
८७
८७
८८
अनुक्रमणिका ।
( ११ )

Page #23

धर्मघोषसूरिः
१०६
(१२)
१०७
१०७
१०९
१०९
११०
१११
३६ शाश्वतचैत्यस्तवः ३७ आदिनाथ १३ भवस्तोत्रम् ३८ चन्द्रप्रभ ७ भवस्तोत्रम् ३९ शान्तिनाथ १२ भवस्तोत्रम् ४० मुनिसुव्रत ९ भवस्तोत्रम् । ४१ श्रीनेमिनाथ ९ भवस्तोत्रम् ४२ पार्श्वनाथ १० ४३ श्रीवीर २७ , ४४ अजितशान्तिस्तवः ४५ गौतमस्वामिस्तवनम् ४६ पार्श्वनाथस्तवनं (मन्त्राधिराजः)
कलिकुण्डपार्श्वस्तवनम्
पार्श्वनाथस्तवनम् ४९ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ५० अपन्हुतिद्वात्रिंशिका ५१ अर्थान्तरन्यासद्वात्रिंशिका० ५२ व्यतिरेकद्वात्रिंशिका ५३ मुनिसुव्रतदेवस्तवः ५४ श्रीनेमिजिनस्तवः .
सिरिउसहबद्धमाणं नाभिमरुदेवितणयं महसेणलक्खणसुअं सिरिविस्ससेणअइरा. घणवण्णं चिण्हट्रिअ. नेमि राईमईजुअं० नवहत्थं नीलाहं . तिसलासिद्धत्थसुअं सिरिरिसहअजिअ० स्वर्णाटाग्र० नत्वोपासितः आर्तनामोदरं नमामि श्रीपाव भक्त्या सर्व जिन० भवद् गुणानां० धर्मार्थकामात्मक० यदिह देवकदम्बकतः देवस्तनोतु हरितो. यदुकुलतिलकः
११२ ११४
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
११६
११८
वज्रस्वामी कविकुलप्रभः वादिदेवसूरिः मुनिचन्द्रसूरिः श्रीपालकविः रामचन्द्रसूरिः
४८
११९ - १२१
१२४ १२७
रामचन्द्रसूरिः
१३३

Page #24

१४० १४४ १४७
(२)
६५ जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका (उपमाभिः) आस्ते समस्त. ५६ स्तुतिद्वात्रिंशिका (दृष्टान्तगर्भा) दृष्टान्तभूमिः० ५७. युगादिदेवद्वात्रिंशिका
युगादिदेवाय० ५८ शान्तिद्वात्रिंशिका
सदोदितानन्द० ५९ भक्त्यतिशयद्वात्रिंशिका
एकातपत्रामिव० ६० प्रसादद्वात्रिंशिका
पायात् पार्श्व. ६१ षोडशिकः साधारणजिनस्तवः (१) सकलसमयोप० ६२
अनास्पद ! मनो० अनन्तदर्शनज्ञान० अर्हते देवदेवाय. आनन्दमर्हतः पादा०
जगन्ति तीर्थनाथस्य० (७) । नमो निलननिःशेष.
स्वयम्भुवं भुवो. उपास्महे जिनेन्द्रस्य० अनाधेयमनाधार० यथावस्थितबोधस्य. क्षमामृतेऽर्हते तस्मै
सजन्मानमजन्मानं० ७४
क्षीणापायोऽपि
१५३ १५६ १६२ १६४ १६६ १६७ १६९ १७१ १७२ १७४ १७६ १७७ १७९ १८०
अनुक्रमणिका।
६७
६९
2008
रामचन्द्रसूरिः
Seca
(१३)
१८२

Page #25

७५
७६
७७
७८ नेमिजिनस्तवनम् ७९ पार्श्वजिनस्तोत्रम् ८० महावीर जिनस्तोत्रम् ८१ अजितशांतिस्तवनम्
33
८९
९०
"
35
"
33
"
">
४२ पार्श्वजिनस्तवनम् ८३ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ८४ युगदिजिनस्तवनंम्
८५
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ८६ पार्श्वजिनस्तवनम्
८७
वताव शाताजनस्तवः
ऋषभदवाज्ञास्तवः
पाश्र्वनाथलघुस्तवः
गतिमस्तोत्रम्
९१
९२ ज्ञानपत्रमस्तिवनम् '९३ भाविचतुर्विंशतिजिनस्तवः
(१५)
(१६)
(96)
रत्नत्रयनिदानाय ०
मत्राप्रमादकारुण्य ०
स्वातन्त्र्यश्री पवित्राय •
०
समाहितधियां •
पायात पार्श्वः पयोद ०
जइज्जा समणे, भयव ०
शकः सहस्रनयमो ऽपि ०
कस्तूरीतिलकं भुवः
श्रीनाय ! जिनेश !०
जय देवाधिदेवाऽऽधि •
ऋषभनाथ ! भनाथ०
देववामाङ्गज०
'यं सततमक्षमालोप०'
नयगमगपहाणा
दोसावहारदक्खो जम्मपवित्तिय०
ॐ नमस्त्रिजगन्नेतु०
श्री शैवेय यादव • देवेन्द्रवन्दितान् •
رد
""
विजयसिंहाचार्यः
जिनवल्लभसूरिः
अभयदेवसूरिः
जिनदत्तसूरिः
धर्मसूरिः
जिनंपतिसूरिः
देवेन्द्रसूरिः
जिनेश्वरसूरिः
जिनप्रभसूरिः जिनप्रभसूरिः
""
"
सोमतिलकसूरिः धर्मघोषसूरिः
१८५
१८७
१८९
१९०
१९५
१९७
१९९
२-३
२०६
२०९
२१०
'२१'३
२१६
२२७
२२८
२३५
२३७.
२३८
२४१
( १४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #26

२४२

२४३
२४६
4LL
.
२५५ २५७ २५८ २६७
२६८
१४ प्रार्थनाथस्तवनम् ९५ पार्श्वनाथस्तवनम् ९६. वीरजिनस्तवनम् ९७. सर्वजिनस्तवनम्
९८ यदुर्विशतिजिमखुतयः ( ९९ पार्श्वदेवस्तवमम् १०० महावीरकलशः ( अपभ्रंशमयः ) १०१ जीवविचारस्तवनम् १०२ पञ्चत्रिंशज्जिनवाणीगुणस्तवनम् १०३ ऋषभादिजिनानां भवत्रयीस्तवनम् १०४ दुःषमाकालसखस्तवनम् १०५ ऋषिमण्डलस्तवनम् १०६ सीमन्धरजिनस्तवनम्
सरस्वती १०८ नामस्तोत्रम् वराव्यादिवोस्तवः पार्श्वजिनस्तवनम्
नेमिजिनस्तवनम् १११ श्रीयुगादिदेवस्तवः ११२ श्रीमल्लिजिनस्तवनम्
मन्दीश्वरद्वीपस्तोत्रम्
- जय जय जिणिंद. पूर्व पामरपुङ्गवेन. जय श्रीसर्वसिद्धार्थ नत्राखण्डलमौलि. जिनं यशःप्रतापोस्त . विध्वस्ताखिलकर्म० यस्तेजोऽस्तरवी० संसारजिएस जहा०. जोयणगमद्धमागह. रिसहाइ जिणवरिंदे. वीरजिणभुवणविस्सुय० भत्तिन्भर० अतिरसहरि० धिषणा धीमति. नमिऊण पासना रमाकरो यो जगतो श्रीउज्जयन्त. जय सुरअसुर० पणयजणकप्पवल्लिं वैदिय नदियलोयं०
अनुक्रमणिका।
२६९
३४०
१०७
३४५
मेरुनन्दनोपाध्यायः निर्नामकम् आर्याऽऽनन्दिलः निर्नामकम्
१०८
W:WWW WW
३४७
३५२
शुभसुन्दरगणिः
३५२

निर्नामकम् निर्नामकम्
३६९

Page #27

"

३७३
निर्नामका
(१६)
११४ दुःषमासङ्घस्तोत्रम्
वंदित्तु सिरि० ११५ विविधतीर्थस्तुतयः महंति जे भाव.
३७५ ११६ मन्त्राधिराजस्तोत्रम्
सर्वातिशय
निर्नामकम् રૂ૭૮ ११७ श्रीशर्केश्वरपार्श्वस्तोत्रम्
अनन्तविज्ञान
यशोवि.
३८० ११८ शमीनपार्श्वस्तोत्रम्
३९३ ११९ श्रीगोडीपार्श्वस्तवनम्
३९५ परिशिष्टानि । १ अद्यावधिमुद्रितस्तोत्रादीनामकारायनुक्रमः
.. ( क परिशिष्टम् ) १ . २ वर्द्धमानषत्रिंशिका ( छन्दोबद्धा ) श्रेयाश्रीनिलयं० चतुरविजयः ( ख परिशिष्टम् )६१ ३ उपसर्गहरस्तोत्रम्(लघुवृत्तियुतम्) उवसग्गहरं पास भद्रबाहुस्वामी (गपरिशिष्टम् )६७ ४ पद्मावत्यष्टकम् (सवृत्ति)
श्रीमद्गीर्वाणचक्र० निर्नामकम् (घ परिशिष्टम् ) ७७ ५ शलेश्वरपार्श्वस्तवनम्
समस्तकल्याण
मुभिचन्द्रसूरि (ङ परिशिष्टम् ) १०५ ६ स्तम्भनपार्श्वनाथस्तवनम् सेढीतटस्त. . नयचन्द्रसूरिः (च परिशिष्टम् ) १०६ . ७ पार्श्वनाथमालामन्त्रस्तवः वरधर्मकीर्ति - धर्मघोषसूरिः (छ परिशिष्टम् ) १०७ . ८ लोकान्तिकदेवस्तवनम् थोसामि जिणे
, (ज परिशिष्टम् ) १०९
जैनस्तोत्रसन्दोहे।

Page #28

प्रस्तावना
DDCDD
विदाङेवन्तु विदितानवद्यविद्या विशुद्धहृदया विद्वांसो यथा किल वैदिकादिषु भारतवर्षीयेषु दर्शनेषु, विद्यन्ते निजनिजेष्टदेवतास्तुतिरूपाणि विविधानि स्तव-स्तोत्राणि, तथैव वरिवर्तन्तेऽनेकविद्वद्वरविरचितानि प्रायशः शान्तरसमयानि वैराग्यगर्भितानि निर्वाणपथसार्थवाहानां रागद्वेषाधष्टादशदोषविनिर्मुक्तानां देवाधिदेवानां जिनानां स्तुतिरूपाणि मोहादिकर्मक्षयकारणान्यनेकशः स्तोत्राणि जैनदर्शनेऽपि । ___ व्यावर्णितं च दृश्यते जैनानां प्राचीनतरेष्वागमादिष्वपि ग्रन्थेषु स्तवादिमाहात्म्यम् । तच्चैवम्. " थयथुइमंगलेणं भंते ! जीवे कि जणेइ ? नाणदसणचरित्त
बोहिलाभं संजणयइ, नाणदंसगचरित्तबोहिलाभसंपन्ने णं जीवे - अंतकिरियं कप्पविमाणोववत्तियं आराहगं आराहेइ ॥ १४ ॥"
(उत्तरा० अध्य० २९) " जरसमणाई रयणा अण्णायगुणावि ते समिति जहा। कम्मजराइ थुइमाइयावि तह भावरयगा उ ॥"
(पञ्चा० ४, गा. २६)

Page #29

जैनस्तोत्रसन्दोहे। अभयवसूरिविरचिता वृत्तिः
ज्वरशमनादीनि ज्वरापहारप्रभृतीनि, आदिशब्दाच्छूलशमनादिग्रहः । रत्नानि-माणिक्यानि, अज्ञातगुणान्यपि-रोगिभिरविदितज्वरादिशमनसामर्थ्यान्यपि, न केवलं ज्ञातगुणान्येव । तान् ज्वरादिरोगान् शमयन्ति यथा-येन प्रकारेण सुन्दररूपतालक्षणेन कर्मज्वरादिरोगान्-स्तुत्यादीन्यपि-स्तुतिस्तोत्राण्यपिनः केवलं रत्नान्येव । 'तह ' इति अत्रोत्तरस्यावधारणार्थत्य तुशब्दस्य सम्बन्धात् तथैव-तेनैव प्रकारेण । किम्भूतानि स्तुत्यादीनि ? भावरत्नानिपारमार्थिकमाणिक्यानि, शमयन्तीति प्रकृतम् ॥" .. . : - स्तुतयः, स्तवाः, स्तोत्राणि चैते त्रयोऽप्येकार्था एव व्युत्पत्तेः रूदेश्च तथापि ज्ञायतेऽमीषां लक्षणवशात् कश्चिद् विशेषः । तथाहि
" तत्र स्तवा देवेन्द्रस्तवादयः, स्तुतय एकादिसप्तश्लोकान्ताः, यत उक्तम्-एगदुगतिसिलोका (थुइओ) अन्नेसिं जाव हुंति सत्तेव । देविंदत्थवमादी तेण परं थुत्तया होति ॥"
(उत्तरा. शान्तिसूरीया वृत्तिः ) " एगदुगतिसिलोया थुतिओ अन्नेसि होइ जा सत्त ।
देविदत्थयमादी तेणं तु परं था होइ ॥" .
(व्यवहारभाष्ये उ० ७, गा. १८३) मलयगिरिकृता वृत्तिः- .. . एकश्लोका द्विश्लोका त्रिलोका वा स्तुतिर्भवति । परतश्चतुःश्लोकादिकः स्तकः । अन्येषामाचार्याणां मतेन एक लोकादि : सप्त लोकपर्यन्ता स्तुतिः । ततः परमष्ट लोकादिकाः स्तवाः । । यथा देवेन्द्रस्तवादयः । आदिशब्दात्-कर्मस्तवादिपरिग्रहः ।" " गंभीरमहुरसदं महत्थजुत्तं हवइ थुत्तं " ॥ ५८ ॥
( चैत्यवन्दनभाष्ये देवेन्द्रसूरिः )

Page #30

प्रस्तावना।
(३)
" सक्कयभासाबद्धो गंभीरत्थो थओ त्ति विक्खाओ । पाययभासाबद्धं थोत्तं विविहे हिं छंदेहिं ।। ८५१ ॥"
(चेइयवंदणभासे शान्तिसूरिः ।) अद्यावधि समुपलब्धेषूपलभ्यमानेषु च स्तोत्रादिषु प्रायशो व्यभिचरन्ति लक्षणान्यमूनीति मे मतम् । ' चूलिकास्तुतिस्तोत्रापेक्षया स्यादियं रूढिः ।
सर्वेष्वपि प्राचीनतराः पश्यन्तेऽन्वहं जैनसमाजे प्रतिक्रमणादिक्रियाविशेषेषु दण्डकरूपाः स्तवाः पञ्च, तथाहि
सक्कत्थओ य चेइयथओ य चउवीसईथओ चेव । सुत्तत्थओ य सित्थत्थओ य नामाइं दंडाणं ॥
एषामेवावश्यकवृत्त्युत्तराध्ययनादौ क्वचित् स्तवत्वं क्वचिच्च स्तुतित्वं समुपलभ्यते तद् व्युत्पत्तिमेवाश्रित्य यद्वा गोबलिवदन्यायमनाश्रित्य सामान्येन ।
प्राचीनभाण्डागारगवेषणोपलब्धानि जैनाचार्यप्रणीतानि स्तोत्रादीनि सङ्गृह्य प्रयत्नेन प्रकरणरत्नाकराख्यपुस्तकस्य विभागचतुष्टये प्रकटीकृतानि श्रीमता भीमसिंहमागकाख्येन श्रावकेण पूर्वम्। ततः परं बनारसस्थया श्रीयशोवियजीजैनग्रन्थमालया कानिचित्. जैनखोत्रसमहस्य विभागद्वये, तदन्तरं महिसानस्थेन जैनश्रेयस्करमण्डलेन कतिचित् जैनस्तोत्ररत्नाकरस्य विभागद्वये, तथापि नैकविद्वद्वरविरचितान्यमूल्यरत्नप्रायाणि कीटककोटीमुखविवरगतानि विनाशोन्मुखानि जीर्णशोर्णान्येतावन्ति समुपलभ्यन्ते स्तोत्रादीनि यानि सर्वाणि प्रयत्नपूर्वकमेकीकृत्य यथामति संशोध्य प्रकटीक्रियन्ते चेत्

Page #31

( ४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
भवन्ति बृहत्काव्यदोहनसमानानि बहूनि पुस्तकानि । एतेषां हि विनाशो जैनसाहित्यस्य हासकारक इति मत्वा खिन्नान्तः करणैरस्माभिरपि प्रयत्नसम्पादितानि मुद्रापितानि जैनस्तोत्रसमुच्चये निर्णयसागरमुद्रणालय (मुंबई) द्वारा कानिचित् । समर्प्यतेऽधुना जैनस्तोत्रसन्दोहस्य विभागोऽयं प्रथमः स्तोत्रेन्दीबर मकरन्दनिस्यन्दस्वादनैकमिलिन्दायमानानां माननीयानां विपश्चितां करकिसलये ।
अत्र हि सर्वाग्रेण १२५ स्तोत्राणि तेषां कतृणां शताब्दीक्रमेण नामानि त्वेवम्
१ भद्रबाहुस्वामी, २ श्रीवज्रस्वामी, ३ आर्यानन्दिलः, ४ विजयसिंहाचार्यः, ५ बप्पभट्टिसूरिः, ६ कविः श्रीधनपालः, ७ आचार्यः. अमितगतिः, ८ मुनिचन्द्रसूरिः ९ श्रीचन्द्रप्रभसूरिः, १० श्रीअभयदेवसूरिः, ११ श्रीजिनवल्लभसूरिः, १२ हरिभद्रसूरिः, १३ धर्मसूरिः, १४, पार्श्वदेवगणिः, १५ चन्द्राचार्यः, १६ जिनदत्तसूरिः, १७ जिनपतिसूरिः, १८ जिनेश्वरसूरिः, १९ वादिदेवसूरिः, २० हेमचन्द्राचार्य:, २१ रामचन्द्रसूरिः, २२ श्रीपालकविः, २३ अमरचन्द्रसूरिः, २४ कनकप्रभः, २५ नरचन्द्रसूरिः २६ देवेन्द्रसूरिः २७ श्रीधर्मघोषसूरिः २८ श्रीसोमप्रभसूरिः, २९ सोमतिलकसूरिः, ३१ देवेन्द्रसूरिः, ३२ मेरुनन्दनोपाध्यायः, ३३ देवसुन्दरसूरिः, ३४ सोमसुन्दर सूरिः ३५ चास्त्रिरत्नगणिः ३६ भावदेवसूरिः, ३७ जिनभद्रसूरिः, ३८ महि मेरुः ३९ पार्श्वचन्द्रसूरि : ४० श्रीविजयप्रभसूरिः । ४१ श्रीशुभसुन्दरगणिः ४२ न्या. न्या. महोध्यायश्रीयशोविजयः ।
"
यथाक्रमं दीयतेऽधुना यथामिति परिचयोऽमीषाम्

Page #32

प्रस्तावना |
१. श्रीभद्रबाहुः ।
पञ्चमोऽयं श्रुतवली श्रीयशोभद्रसूरिशिष्यः । अस्य ४५ वर्षाणि गार्हस्थ्ये, १७ वर्षाणि सामान्यत्वे, १४ वर्षाणि युग प्रधानत्वे, सर्वायुः ७६ वर्षाणि प्रपाल्य श्रीस्थूलिभद्रमुनिं पदे निवेश्य दिवं भेजे ।
( ५ )
सत्ताकालोऽस्य
चउदसपुञ्वच्छेदो वरिससते सत्तरे विनिोि । साहुम्म थूलभदे अन्ने य इमे भवे भावा ॥ ७०१ ॥ — तित्यो गाली पइण्गयम्मि ।
१ संभूइविजयस्स सीसे जुगप्पहाणे भद्दबाहुनाम अणगारे' इति स्वप्नाधिकारे निर्दिष्टं परं न तज्जनग्रन्थानुसारेण सङ्गतिमङ्गति, श्रीयशोभद्रसूरेः शिष्यत्वं सम्भूतिविजयस्य सतीर्थ्यत्वं चास्य प्रसिद्धमेव ।
२ खरतरगच्छीयपट्टावल्ल्या दिष्वप्येवमे वोल्लेखः, यदाह पिटर्सन( professor, peter peterson ) महाशयः -
"We have already No. 12, seen mention made of Badrabahu who, according to the pattavalis of the Kharatargachha, composed the Upasargharstotra, the Kulpsutra and Niryuktis on the S'astras, viz.,
Avasyaka, Daśvaikalika &c. lived fortyfive years in griha, seventeen in vrata, fourteen as Yugapradhana, and died in 170. V., at the age of seventy-six.
(Operation in search of Sanskrit Mss. in the Bombay circle page. 63.) "

Page #33

जैनस्तोत्र सन्दोहे |
चउदसपुञ्वीच्छेओ वरिससए सित्तरम्मि अहियम्मि । भद्दबाहुम्मि जाओ वीरजिशिंदे सित्रं पत्ते ।।
२७१ ॥
— रत्नसञ्चये ।
( ६ )
वीरमोक्षाद्वशते सप्तत्यग्रे गते सति । भद्रबाहुरपि स्वामी ययौ स्वर्गं समाधिना ॥
११३ ॥
- परिशिष्टपर्वणि ९ सर्गे ।
इत्याद्युल्लेख दर्शनाद वीरनिर्वाणाद् द्वितीयशताब्दीरूपः सुनिश्चित एव । पार्श्वनाथ वसतिस्थशिलालेखे निर्दिष्टो भद्रबाहुस्त्वितो भिन्नः । विलोक्यतां तदंश:
X X" महावीरसवितरि परिनिर्वृते भगवत्परमर्षिगौतमगणधरसाक्षाच्छिष्यलोहार्य - जम्बु -- जिष्णुदेवा - - पराजित - गोवर्द्धन - भद्रबाहु - विशाख- प्रोष्ठिल- कृतिकाय - जयनाम - सिद्धार्थ - धृतिषेण - बुद्धिलादिगुरुपारम्परीणक्रमाभ्यागत महापुरुषसन्ततिसमवद्योतितान्वयभद्रबाहुस्वामिना उज्जयिन्यामष्टाङ्ग महानिमित्ततत्त्वज्ञेन त्रिकालदर्शिना निमित्तेन द्वादशसंवत्सरकालवैषम्यमुपलभ्य कथिते सर्वसङ्घ उत्तरापथा दक्षिणापथं प्रस्थितः ।
""
वराहमिहिरभ्रातृत्वे, दुष्काले दक्षिणापथगमनत्वे, चन्द्रगुप्तसमकालीनत्वे च केषुचिद् विद्वत्सु विचारभेदः परं सामजसमाजसम्मर्दे विलोकनमन्तरेण कः किलोपायः शशकशिशोः ? |

Page #34

कृतिकलापस्त्वस्य
१ आवश्यकनिर्युक्तिः ' २ दशत्रैकालिकनिर्मुक्तिः
प्रस्तावना ।
१ स्वयमेव सूचयति सूरि :
६ सूर्यप्रज्ञप्तिनियुक्तिः ७ दशाश्रुतस्कन्धनिर्युक्तिः
८ बृहत्कल्पनिर्युक्तिः
३ उत्तराध्ययननिर्युक्तिः
४ आचाराङ्गसूत्रनिर्युक्तिः ५ सूत्रकृताङ्गनिर्युक्तिः ग्रहशान्तिस्तवनम् (श्लो. ९) अस्यैव कृतिः परस्य वेति न निश्चयः मन्यतेऽस्य कृतिश्चेत्–“ भद्रबाहुरुवाचैवं पञ्चमः श्रुतकेवली । विद्याप्रवादतः पूर्वाद् ग्रहशान्तिविधिं शुभम् ॥ इत्येतत् पद्यं प्रक्षिप्तं परकृतं वा मन्तव्यम् । यतो नैव सन्तः स्वाभिधानमेवं व्याहरेयुः कदाचित् ।
""
२. श्रीवत्रस्वामी.

९ व्यवहारसूत्रनिर्युक्तिः
१० ऋषिभाषितनिर्युक्तिः ।
बाल्यकालादपि जातिस्मरणज्ञानवान् गगनगमन - वैकियलब्ध्यादिसम्पन्नः त्रिमलदशपूर्वविचायं महात्मा ।
दुर्भिक्षे सङ्घस्य बौद्धराज्ये नयनं श्रीदेव्यादिभ्यः पुष्पानयनं नृपतेजैनधर्मप्र पगमित्यादि जैनशासनप्रभावनाजनकं चरितमस्य आवश्यक - वृत्त्यादौ विस्तरेण व्यावर्णितमास्तेऽतो नात्र प्रपञ्च्यते । दिदृक्षुभिः प्रसारणीया दृष्टिस्तत्रैव ।
आवस्सगस्स दसकालिअस्स तह उत्तरज्झमायारे । सूयगडे निज्जुत्ति वच्छामि तहा दसाणं च ॥ कप्परस य निज्जुतिं ववहारस्तेव परमनिउणस्स । सूरियपण्णत्तीए वुच्छं इसि भासिआगं च ॥
( ७ )
( आव. नि. ८४-८५ )

Page #35

.
कि. व्या
(८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे। . तत्रभवतो वीरनिर्वागात् ४९६ तमेऽब्दे जन्म, (८ वर्षाणि गृहस्थपर्यायः) ४४ वत्सराः श्रमणपर्यायः, ३६ शरदो युगप्रधानपदवी, सर्वायुः ८८. संवत्सराः, वीरनिवार्णतः ५८४ वर्षान्ते स्वर्गगमनम् ।
श्रीमतो विद्यमानतायां विक्रमतः १०८ तमेऽब्दे जावडसाधुना कृतः शत्रुञ्जयस्योद्धारः विहिता तत्र पूज्यपादेन प्रतिष्ठेति पट्टावली ।
मुद्रितेऽत्र (पृ. ११४) श्रीगौतमस्तोत्रेऽधिकं पद्यमिदं दृश्यतेऽश्चलगच्छीयपञ्चप्रतिक्रमणस्य मुद्रितपुस्तके तचैवम् ।
किं त्रैलोक्यरमाकटाक्षलहरीलीलाभिरालिङ्गिता ? ____किं वोत्पन्नकृपासमुद्रमकरोद्गारोत्करम्बोकृता । किं ध्यानानलदह्यमाननिखिलान्तःकष्टकष्टावलीरक्षाभिर्धवलीकृता मम हृदि श्रीगौतम ! त्वत्तनुः ॥ १० ॥
३. आर्यनन्दिल: परिचयोऽस्य प्रभावकचरित्रात् कार्यः, अयमेवार्यानन्दिलक्षमाश्रमणः वैरोट्यारतवं निर्मितवानिति प्रभावकचारित्रान्तर्गततदीयप्रबन्धे-श्रीआर्यनन्दिलः स्वामी वैराट्यायाः स्तवं तदा । - ' नमीऊग जिणं पास ' मिति मन्त्रान्वितं व्यधात् ॥ ८० ॥
इत्यादिना सूचितम् । स्तवान्तेऽपि ' अज्जाणंदिलेण संदिद्वं' इत्यत्र अजानंदिल इति नाम निर्दिष्टम्,
श्रीआर्यरक्षितवंशीयः सार्धनवपूर्वधरोऽयमाचार्यः यदुक्तं प्रभावकचरित्रेआर्यरक्षितवंशीयः स श्रीमानार्यनन्दिलः । संसारारण्यनिर्वाहसार्थवाहः पुनातु वः ॥ १ ॥

Page #36

प्रस्तावना |
अथार्यनन्दिलः सरिरुद्याने समवासरत् । साधुवृन्दवृतः सार्धनवपूर्वधरः प्रभुः ॥ १८ ॥ आर्यानन्दिलसमयनिर्णयाय विलोकनीयं मुनिश्रीकल्याणविजयविरचितं 'वीरनिर्वाण संवत् और जैनकालगणना 'भिधं हिन्दीभाषापुस्तकम् । ४. श्रीविजयसिंहाचार्यः
( ९ )
एतन्नामधेया अनेके संभजायन्त सूरिपुङ्गवा तेषु कतमस्य कृतिः नेमिस्तवनं (पृ. १९० मुद्रितं ) इत्यारे कायां पर्यालोचने प्रवृत्ते प्रभावक चरित्रेऽम्बिकावर्णने-
""
सा निःस्पृहत्वतुष्टा विशेषतस्तानुंगच बहुमानात् । गुटिका गृह्णीत विभो ! चिन्तिककार्यस्य सिद्धिकरीम् ॥ ११५ ॥ चक्षुरदृश्यो गगनेचरश्च रूपान्तराणि कर्ता च । कवितालब्धिप्रकटो विषहृद् बद्धस्य मोक्ष करः ॥ ११६॥ भजति जनो गुरुलघुतां प्रपद्यते स्वेच्छया तथा वश्यम् । अनया मुखे निहितया विकृष्टया तदनु सहजतनुः ॥११७॥ गुगेर निच्छतोऽपि हि हस्ते मुक्त्वा तिरोदधे च सुरी । वदने तां न्यस्य प्राक् श्रीनेमिस्तवममुं च ॥ ११८ ॥
4 नेमिः समाहितधिया ' मित्यादिभिरमर वाक्यसङ्काशैः । 'काव्यैरस्तौच्छी ने मिस्तुतिरस्ति साऽद्यापि ॥ ११९ ॥ इत्यादिपद्यावलोकनादतिप्राचीनतरं स्तोत्रमिति निश्चयो मे जातः । यतोऽसौ श्रीविजयसिंहाचार्यः श्रोआर्यखपटवंशीयः । उक्तं च तत्रैवश्री आर्यखपटवंशे सरिः श्रीविजयसिंह इत्यासीत् ।
१ एतदर्थे विलोक्यतां प. लालचन्द्र भगवान्दासलिखितो जैनसा -- साहिकपत्रे मुद्रितः 'सिद्धराज अने जैना' शीर्षको लेखः ।

Page #37

(१०) जैनस्तोत्रसन्दोहे।
शमदमनियमतपस्याकमलाकमलोपमाकलितः ॥ ८६ ॥ आर्यखपटसमयस्तु
श्रीवीरमुक्तितः शतचतुष्टये चतुरशीतिसंयुक्ते ॥ ४८४ ॥ वर्षाणां समजायत श्रीमानाचार्यखपटगुरुः ॥ ७९ ॥
विशेषार्थिना विलोकनीयो मुनिश्रीकल्याणविजयेन गुर्जरगिरायां सङ्कलितः प्रभावकचरित्रोपोद्घातः ।
५. श्रीबप्पट्टिसरिः कान्यकुब्जमण्डनगोपगिरिशासकश्रीमदामनृपतिप्रतिबोधकोऽयं सूरिः। सहृदयहृदयानन्दजनकं चरित्रमस्य विस्तरेण व्यावर्णितं दृश्यते प्रभावकचारित्रादौ, तत्सारस्त्वेवम्
"पाञ्चालदेशे डुम्बातिथिग्रामे इदानों 'डुवा'इतिख्याते' बप्पाख्यः क्षत्रियः, तस्य भट्टि म सधर्मचारिगी, तयोः सूरपालः पुत्रः । श्रीविक्रमादित्यादष्टशतवर्षेषु (८००) गतेषु भाद्रपदशुक्लतृतीयायां रविदिने हस्तः जन्म । वि० सं० ८०७ वर्षे मोढेरके श्रीसिद्धसेनाचार्यान्तिके दीक्षा । गुरुभिः प्रदत्तं भद्रकीर्तिरिति नाम तथापि प्रसिद्ध जगति बप्पभट्टिरिति । उक्तं च
शताष्टके वत्सराणां, गते विक्रमकालतः । सप्ताधिके राधशुक्लतृतीयादिवसे गुरौ । स्वाख्यात्रिकैकादशकाद् , भद्रकीर्तिरिति श्रुतम् ।
तत्पित्रोः प्रतिपन्नैव, पूर्वाख्या तु प्रसिद्धिभूः ॥ वि० सं० ८११ वर्षे सूरिपदप्रतिष्ठा । यदाह

Page #38

प्रस्तावना ।
एकादशाधिके तत्र, जाते वर्षशताष्टके । ' विक्रमात् सोऽभवत् सूरिः, कृष्ण चैत्राष्टमीदिने ॥ पनयत्यधिकेषु (सं० ८५९) व ेषु गतेषु स्वर्गारोहणम् ।
श्रीमतः कृतयः -
चतुर्विंशतिका - षण्णवतिपद्यप्रमागा प्रायशो यमकाङ्किता च । *सैरस्वतीस्तोत्रम्-त्रयोदशश्लोकात्मकम् ।
वीरस्तवः - ' शान्तो वेषः शमसुखमय : ० ' इत्याद्येकादश ११ पद्यप्रमितः ।
* अमुद्रितचिन्हमिदम् । १ प्रबन्धकोषे सूरिपदं वि. सं. ८५१ २ प्रसिद्धिमानीतेयं श्रीआगमोदय समितिद्वारा वि. सं. १९८२ ।
३ ततः सूरिगिंरो देवीं तुष्टुवे सुष्टुवाग्भरेः ।
'नधिते त्याद्यैश्चतुर्दशभिरद्भुतैः ॥
( ११ )
m
9
इति प्रभाबकचरित्र गतोल्लेखदर्शनात् । श्री आगमोदयसमितिद्वारा प्रसे* धितायाश्चतुर्विंशतिकायाः परिशिष्टे प्रदत्तं ततो भिन्नमेव प्रतिभाति ।
४ मुद्रापितश्चायमस्माभिरत्रैव (पृ. २९) ९ पद्यात्मकः कर्तृनामविरहितः । मुद्रितानन्तरं चतुर्विंशतिप्रबन्धे “सूरिभूपौ यशोधवलितसप्तभुवनौ गोपगिरौ श्रीमहावीरमवन्दिषाताम् । तदा सूरिकृतं श्रीवीरस्य स्तवनं 'शान्तो वेषः शमसुखफला०' इत्यादिकाव्यै का दशमयमद्यापि सङ्के पठयते' इत्यायुल्लेखदर्शनात्,

प्रभावकचरित्रेऽपि
श्रीमहावीरबिम्बं स विलोक्य हृदि हर्षितः ।
...
शान्तो वेष ' इति स्तोत्रं चक्रे प्रमुदितस्तदा ॥ ४४८ ॥ इतिपद्यावलोकनाच — पूज्यपादस्यैव कृतिरिति बभूव मे निश्वयः ।

Page #39

(१२) जैनस्तोत्रसन्दोहे।
ॐशान्तिस्तोत्रम् । *शतार्थी ( तता सीयला० गाथायाम् )
'पिलासाई कहा' कर्ता श्रीसि इसे नमूरिरस्या सन्तानीयः । उक्तं च तस्या एव प्रश तौ- संताणे गयसहसिहरि सूकत्रसिरिबप्पभटिसूरिस्स । जसभदसूरिंग छे महुरादेसे सिरोहाए ।"
६. कविः श्रीधनपालः ‘भत्र्याम्भोज० ' इतिषण्णवतिपद्यप्रमितचतुर्विंशतिजिनस्तुतिप्रणेतुः कातन्त्रतन्त्रवेदिनः श्रीशोभनमुनेज्येष्ठबन्धुरसौ । चरित्रमस्य बहुषु ग्रन्थेषु निबद्धं विलोक्यते, परन्तु जन्मस्थान-पितृनामादिषु विसंवादोऽतोऽनेनैव विरचितायाः शोभनस्तुतिवृत्तेरायपद्यानि प्रमाणाय दीयन्तेऽत्र, तानि यथा५ यदुक्तं प्रभावकचरित्रे'जयति जगद्रक्षाकर.' इत्यायं शान्तिदेवतास्तवनम् ।
अद्यापि वर्तते तच्छिान्तिकरं सर्वभयहरणम् ॥ ६१९ ॥ ६ उक्तं च प्रभावकचरित्रे -
राज्ञोचे वस्तु कस्यास्य कीदृगर्थ प्रभुस्ततः । बप्पभटिनृपस्याग्रे व्याख्यादाख्यातधीनिधिः ॥ २४८ ॥ श्रीबप्पभट्टिना चैवमर्थानां साष्टकं शतम् । व्याख्यातं मतिमान्येन न जानीमो वयं पुनः ॥ २४९ ॥
नाद्यावधि क्वापि दृग्गोचरतां गतेयं मम ॥ १ सम्यक्त्वसप्ततिकावृत्तौ उज्जयिनी, प्रभावकचरित्रे उपदेशकल्पवल्ल्यां उपदेशप्रासादे च धारा, प्रबन्धचिन्तामणौ विशाला, आत्मप्रबोधे अवन्ती जन्मस्थानम् । सम्यक्त्वसप्ततिकावृत्तौ सोमचन्द्र इति, आत्मप्रबोधे सर्वधरेति, नागरगोत्रीयो वकुण्ठो नाम सूत्र कण्ठ इति कथारत्नाकरे, लक्ष्मीधर इत्युपदेशप्रासादे पितुर्नाम दृश्यते । परामर्शोऽस्य विहितोऽस्ति स्तुतिचतुविशतिकाया भूमिकायाम् ।
२ मुद्रितेयमागमोदयसमितिद्वारा वि. सं. १९८२ ।

Page #40

प्रस्तावना।
(१३)
आसीद् द्विजन्माऽखिलमध्यदेशे, प्रकाशसङ्काश्यनिवेसजन्मा। . अलब्ध देवर्षिरिति प्रसिद्धिं, यो दानवर्षि वविभूषितोऽपि ॥१॥ शास्त्रेष्वधीती कुशलः कलासु, बन्धे च बोधे च गिरां प्रकृष्टः । तस्यात्मजन्मा समभून्महात्मा, देवः स्वयम्भूरिव सर्वदेवः ॥२॥ अब्जायताक्षः समजायतास्य, श्लाध्यस्तनूजो गुणलब्धपूजः। यः शोभनत्वं शुभवर्णभाजा न नाम नाम्ना वपुषाऽप्यधत्त ॥३॥ कातन्त्रतन्त्रोदितन्त्रवेदी यो बुद्धबौद्धार्हततत्वतत्त्वः । साहित्यविद्यार्णवपारदर्शी, निदर्शनं काव्यकृतां बभूव ॥४॥ कौमार एव क्षतमारवीर्यश्चेष्टां चिकी न्निव रिष्टनेमेः । यः सर्वसावधनिवृत्तिगुर्वी, सत्यप्रतिज्ञो विदधे प्रतिज्ञाम् ॥५॥ अभ्यस्यता धर्ममकारि. येन जीवाभिघातः कलयापि नैव । चित्रं चतुःसागरचक्रकाश्चिस्तथापि भूर्व्यापि गुणस्वनेन ॥६॥
एनां यथामति विमृश्य निजानुजस्य
___ तस्योज्ज्वलां कृतिमलङ्कृतवान् स्ववृत्या। - अभ्यर्थितो विदधता त्रिदिवप्रयाण . तेनैव साम्प्रतकविर्धनपालनामा ॥७॥
कवीश्वरस्यास्य सोमश्रीनाम्नी जननीति ज्ञायते सम्यक्त्वसप्ततिकावृतेः । उक्तं च तत्र
सोमसिरी से भज्जा निरवजा वजिभजसमरूवा । जुण्हुव्व जीइ वयणं आणंदइ तिहुयणं सयलं ॥६॥ तिलकमञ्जरी नाम धनपालपुत्री, यन्नाम्ना प्रथिता तिलकमञ्जरी

Page #41

(१४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
चम्पूकथेतिअर्वाचिनप्रबन्धलेखका वदन्ति परं कथानायिकायाः ‘तिलकमञ्जरी ' इति नाम्ना कथापि 'तिलकमञ्जरी' ति प्रसिद्धा । अत एव कवेरस्य 'तिलकमञ्जरी ' त नामपुत्री आसीत् तन्नाम्ना च कथानाम प्रसिद्धिरितिकथनं न प्रमाणाकोटिमधिरोहति ।
सम्यक्त्वप्राप्तश्रद्धानदाढर्यस्य आहेतचूडामण्यादिनैपुण्यत्वदर्शकं च वर्णनमस्य ग्रन्थान्तरादवसेयम् ।
___सप्रसङ्गं लिख्यतेऽस्य पाण्डित्यप्रख्यापकं कुमारपालप्रबन्धान्तर्गतं वृत्तान्तमिह-' अथ प्रदक्षिणावसरे सरसापूर्वस्तुतिकरणार्थमभ्यर्थिताः श्रीहेमसूरयः सकलजनप्रसिद्वां ' जय जंतुकप्प० ' इति धनपालपञ्चाशिका पेठुः । राजादयः प्राहुः, भगवन् ! भवन्तः कलिकालसर्वज्ञाः परकृतस्तुतिं कथं कथयन्ति ?। गुरुभिरूचे राजन् ! श्रीकुमारदेव ! एवंविधसद्भूतभक्तिगर्भा स्तुतिरस्माभिः कर्तुं न शक्यते, एवं निरभिमानश्रीगुरुवाक्यमृतोल्लासितस्वान्ता नृपादयस्तामेव स्तुति भणन्तो राजादनीतले प्राप्ताः ? ॥"
सत्तासमयस्त्वस्य
' व्युत्पत्तिधनपालतः । इत्यभिधानचिन्तामणितृतीयपद्यस्वोपज्ञवृत्तिगतपद्यावलोकनेन श्रीहेमचन्द्राचार्यविरचितकाव्यानुशासने (पृ. २३१) वचनश्लेषाधिकारे तिलकमञ्जरीगतद्वितीयपद्यप्रेक्षणेन तत्पूर्वगामीतिनिश्चयाच्च विक्रीमीयैकादशशताब्दिकरूपो निश्चित एव ।

Page #42

प्रस्तावना।
(१५)
अन्यच्च
तिलकमञ्जर्या ४३ तः ४९ पर्यन्तेषु पद्येषु स्वस्वाश्रयदातु - जनृपतेः प्रभाववर्णनं । “ निःशेषवाङ्मयाविदोऽपि जिनागमोक्ताः,
श्रोतुं कथाः समुपजातकुतूहलस्य । तस्यावदातचरितस्य विनोदहेतो
___ राज्ञः स्फुटाद्भुतरसा रचिता कथेयम् ॥” इत्यादि
कथोत्पत्तिकारणं च व्यावर्णितं दृश्यते तेन मुनस्यः भोजस्य च समकालीनत्वं पण्डितवर्यस्य । खोस्ताब्दतः ९७५ रूपः सत्ताकालः मुञ्जस्य, १०१८ तः १०६० पर्यन्तः श्रीभोजस्य । अपरञ्च
अथासौ गूर्जराधीशकोत्रिदेशशिरोमणिः । वादिवेतालविशदं शान्त्याचा माह्वयत् ॥ २०१॥
अशोधयदिमां चासावुत्सूत्रागां प्ररूपगात् ।
शब्दसाहित्यदोषास्तु सिद्सारस्वतेषु किम् ? ॥२०२॥ श्रीविक्रमसंवत्सरतो वर्षसहस्र गते सषण्णवतौ(१०९६) शुचिशितनवमीकुजकृत्तिकासु शान्तिप्रभोरभूदस्तम् ॥१३०॥
इति प्रभावकचरित्रोल्लेखात् वादिवैतालश्रीशान्तिमरेरपि समसमयत्वमस्य । श्रीशान्तिमूरेश्च प्रॉ. पिटर्सन.डॉ. भाण्डारकराद्यभिप्रायेण सं. १०९६ व स्वर्गवासः । .. एभिः कारणैर्विक्रमीयैकादशशताब्दीरूपः सत्ताकालः सुनिश्चित एवाऽस्य ।

Page #43

(१६) जैनस्तोत्रसन्दोहे । ____अस्य कृतयः-तिलकैमञ्जरीकथा, सावयविहिपयरणं, ऋषभपश्चाशिका, शोभनस्तुतिवृत्तिः, विरोधाभासालङ्कारमया श्रीमहावीरस्तुतिः (गा. ३०) सत्यपुरीयश्रीमहावीरोत्साहः ( गा. १५), संस्कृतप्राकृतमयः श्रीवीरस्तवः ( प. १०)
१ मुद्रितेय निर्णयसागरमुद्रणालये काव्यमालायाम् । . २-३ प्रसिद्धिमेष्यतः आगमोदयसमितिद्वारा स्तोककालेन । ४ प्रभावकचरित्र कारणनमस्कृत्यं स्तुतिं तत्र विरोधाभाससंस्कृताम् ।
चकार प्राकृतां 'देव निम्मले ' त्यादि,सास्ति च ॥ २२६ ॥ इति निर्दिष्टमस्ति, पर जैनसाहित्यसंशोधक (त्रिमासिक) स्य खं. ३, अं ३ मुद्रितं तु 'निम्मलणहे वि अणहे ' इत्याद्यपद्यात्मकम् ।
५ प्राकटयं नीतोऽयं जैनसाहित्यसंशोधके (खे. ३, अं. ३ )। ६ निरीक्षणीयमस्यैव ९१ तमं पृष्ठम् ।
७. अमितगतिः दैगम्बर काष्ठासङ्घ-माथुरसम्प्रदायेऽजायतायमाचार्यः । अस्य वंशवृक्षस्तु धर्मपरीक्षाप्रान्तप्रदत्तप्रशस्त्यनुसारेगेत्थम्
वीरसेनाचार्यः
देवसेनाचार्यः
अमितगतिः
नेमिषेणः
माधवसेनः
अमितगतिः

Page #44

प्रस्तावना।
(१७)
एत प्रगीता ग्रन्थास्त्वेवम् - १ सुभाषितरत्नसन्दोहः (सं. १०५०) २ धर्मपरीक्षा (सं. १०७०) ३ श्रावकाचारः ४ जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति:* ५ सायद्वीपप्रज्ञप्तिः . ६ भावनाद्वात्रिंशिका* ७ पञ्चसङ्ग्रहः ८ चन्द्रप्रज्ञप्तिः* ९ व्याख्याप्रज्ञप्तिः ।*
धारानगरीशासकमुञ्जनृपतिसभायां नवसु रत्नेष्वयमप्यन्यतम आसीदिति प्रघोषः । सत्तासमयस्त्वेकादशशताब्दीरूपः स्फुट एव ।
. ८. श्रीमुनिचन्द्रमूरिः सूरिपुरन्दरोऽसौ श्रीयशोभद्रमूरि-श्रीनेमिचन्द्रमूरिपट्टप्रभावकः, दिगम्बराचार्यकुमुदचन्द्रजेतुः स्याद्वादरलाकरप्रणेतुः श्रीवादिदेवसूरेगुरुः । अस्य जन्मस्थान-गुरुनाम-स्वर्गगमनसमयादिवृत्तान्तो वादिदेवमूरिप्रणीताभ्यां रत्नपुरीयश्री ऋषभदेवकेशरोमल्लश्वेताम्बरसंस्थया मुद्रिताभ्यां चैकोनपञ्चाशत्प्रकरगाभ्यन्तरे श्रीमुनिचन्द्राचार्यस्तुतिः, गुरुविरहविलापः इत्येताभ्यां समासाद्यते । तचैवम्
"तं. जयउ 'चिन्तयकुलं ' जयम्मि सिरिउदयसेलसिहरं व । भव्वजियकमलबंधव ! जम्मि तुम तमहरो जाओ ॥ २६ ॥

Page #45

(१८) जैनस्तोत्रसन्दोह।
सच्चं महग्घिया सा 'महग्घिया' चरमजलहिवेलव्व । मोत्तियमणिव जीए तं फुरिओ उयरसिप्पिउडे ॥२७॥ सा 'दब्भवई' नयरी नयरसेहरत्तं सया समुव्वहइ । जीए तुह पुरिससेहर ! जम्मदिणमहामहो जाओ ॥२८॥ जसमद्दो सो सूरी जसं च भई निम्मलं पत्तो । चिन्तामणि व्व जेणं उवलदो नाह ! तं सीसो ॥ २९ ॥ सिरिविणयचंदअज्झावयस्स वाया जयंतु विज्झस्स । जेसु तुह आसि लीला गयकलहस्सेव भदस्स ॥ ३० ॥ आणंदमूरिपमुहा जयंतु तुह बंधवा जयप्पयडा॥ जे तुमए दिक्खविया सिक्खविया सूरिणो य कया ॥३१॥ सच्चं सा कसिण चिय कत्तियमासस्स पंचमी कसिणा । खेत्तंतरं व सूरो जीए तं सग्गमल्लीणो ॥ ३०॥ एगारस अटुत्तर संवच्छर काल ! पडउ तुह कालो । जससेसं जेण तए तं मुणिरयणं कयं पाव ! ॥ ४०॥" विशेषार्थिना विलोकनीये ते एव स्तुती।
श्रीमतोऽप्रतिमप्रतिभातरङ्गिण्यारङ्गत्तङ्गतरङ्गा इवाभङ्गभङ्गीसुभगाः कृतयस्त्वेवम् –अनेकान्तजयपताकाटिप्पनकम् ।
१ हरिभद्रसूरिरविताः श्रीमदनेकान्तजयपताकायाः । प्रन्थनगा विवुधानामप्यधुना दुर्गमा येऽत्र ॥ सत्पञ्जिकादिपद्याविरचनया भगवता कृता येन । मन्दधियामपि सुगमास्ते सर्वे विश्वहितबुद्ध्या ॥
-गुर्वावल्यां मुनिसुन्दरहरिः ।

Page #46

( १९ )
ललितविस्तरापञ्जिका, देवेन्द्रनरकेन्द्रप्रकरणवृत्तिः, धर्मबिन्दुवृत्तिः, योगबिन्दुवृत्तिः, कालशतकम्, वनस्पतिसप्ततिका, अङ्गुलसप्ततिका, आवश्यक (पाक्षिक) सप्ततिका' प्राभातिकजिनस्तुतिः, (५.९) कर्मप्रकृतिविशेषवृत्तिः ( टिप्पनकम् ) सार्द्धशतकचूर्णिः, उपदेशपदसुखबोधा वृत्तिः, गाथाकोशः, अनुशासनाङ्कुशकुलकम्, उपदेशामृतकुलकद्वयम्, उपदेशपञ्चाशत्, रत्नत्रयकुलकम्, शोकहरउपदेशकुलकम्, विषयनिन्दाकुलकम् प्रा. गा. २५ सम्यक्त्वोत्पाद विधिः, सामान्यगुणोपदेशकुलकम्, हितोपदेशकुलकम्, रसाउलो ( प्राकृतमयः ) प्रश्नावलिश्च ।
श्री उदयप्रभसूरिकृतप्रवचनसारोद्धारविषमपदपर्यायश्चानेन समशोधि । श्रीमतं एव वचनेन विरचिंता गुरुभ्रात्रा नेमिचन्द्रसूरिणा उत्तराध्ययनबृहद्वृत्तिः ।
१ एतन्निर्माणे वृद्धसम्प्रदायस्त्वेवम्
एकदा श्रीधराभिधश्रावकेण निजद्रव्यभूरिव्ययेन जिनबिम्बं प्रतिष्ठितं श्रीचन्द्रप्रभसूरिनामाऽस्य ज्येष्ठगुरुभ्राता निमन्त्रितो यथा भगवन् ! अस्मिन् महामहे पूज्यमुनिचन्द्राचार्यप्रेषणेन ( तत्कालीनेषु क्रियाप्रवीणत्वात् - तस्य ) कृतार्थीकृताः स्मो वयम् । श्रुत्वैतदसूयया जातविपरिणामेन स्वकी - यमानहानि मन्यमानेन तेनाचार्येण 'साधूनां प्रतिष्ठादिकरणमनानुषङ्गिकम् इति प्ररूप्य पाक्षिकप्रतिक्रमणं पूर्णिमायां कर्त्तव्यमिति स्वप्नद्वारा देवता देश - - व्याजेन स्वशिष्याणां नूतनप्ररूपणा ' श्रावकैः प्रतिष्ठा काराप्या, पूर्णिमाया पाक्षिकप्रतिक्रमणं चेति ' कृता तत्प्रतिबोधार्थमेतद्द्मन्थरचना |
८८
प्रस्तावना |
२ श्रीनेमिचन्द्रसूरिरुद्धतवान् वृत्तिकां तद्विनेयः । गुरुसोदर्यश्रीममुनिचन्द्राचार्यवचनेन ॥

- जेसल० भां० सुचा ।

Page #47

(२०) जैनस्तोत्रसन्दोहे।
शिष्योत्तमास्तत्रभवतः श्रीअजितदेवसूरयः, श्रीवादिदेवम्रयश्च विभासयामासुरसह्यतेजस्काः परवादिनिवहगहनं स्फुलिङ्ग इव दवाषिः ॥
९. चन्द्रप्रभमूरिः उपर्युक्तस्यैव श्रीमुनिचन्द्रमुरेर्गुरुभ्राताऽयम् । अस्मादेव समजायत वि. सं. ११५९ वर्षे पौर्णिमीयकमतोत्पत्तिः, तत्सम्बन्धस्त्वेवम् –
"श्रीमुनिचन्द्रमूरिगुरुभ्राता चन्द्रप्रभाचार्थः संविग्नत्वादिगुणगरिष्ठेषु श्रीमुनिचन्द्रमुरिषु बहुमानपरायगस्य कस्यचिन्महर्दिकश्रावस्य जिनबिम्बप्रतिष्ठामहसि श्रीमुनिचन्द्रमुरिमहिमानं दृष्ट्वा मात्सर्यात् श्रावप्रतिष्ठां व्यवस्थाप्य मतभेदकरणाय पौर्णिमापाक्षिकं प्ररूपयन् सङ्घन निवारितोऽपि श्राद्वप्रतिष्ठा पूर्णिमापाक्षिकं चेत्युयमप्यनादिसिद्धत्वं प्ररूपयेति मम स्वप्ने पद्मावत्योक्तमित्यसद्भाषगपुरस्सरं स्वाभिनिवेशमत्यजन् श्रोसवेन बहिष्कृतः । ततो वि. ११५९ वर्षे पौर्णिभीयकमतोत्पतिः । तत्प्रबोधाय च श्रीमुनिचन्द्रमूरिभिः पाक्षिकसततिका कृतेति ।" १ उक्तं च क्षेत्रसमासवृत्तिप्रशस्तौ
दुर्वा दिद्विरदाङ्कशः समयवित्श्रेणीशिरोमण्डनं, श्रीचन्द्रप्रभसूरिराट स भगवान् प्राचीकटत् पूर्णिमाम् । तस्माज्जैनवचोऽमृतं भृशमपुः श्रीधर्मघोषादयः श्रीभद्रेश्वरसूरितस्त्वचकलतू शाखा द्वितीया प्रथाम् ॥

Page #48

प्रस्तावना।
(२१) दर्शनशुद्धिप्रकरणप्रणेतायमेव भिन्नो वेति तत्प्रशस्त्यादिविलोकनमन्तरेण न निश्चयः।
१०. श्रीअभयदेवसूरिःएतन्नामधारिणोऽजायन्त सूरिवर्याः सप्त भिन्नभिन्नगच्छेषु । ते चैवम्
(१) सं. ५७२ वर्षे रणतभमरगिरौ श्रीपद्मप्रभजिनबिम्बप्रतिष्ठापक
(२) राजगच्छपद्माकरप्रबोधनैकप्रद्योतनश्रीपद्युम्नमूरिशिष्यरतर्कपश्चाननः सम्मतितर्कटीकावादमहार्णवप्रणेता ।
(३) श्रीवर्द्धमानमूरिपट्टपूर्वाचलदिनमणिर्नवाङ्गवृत्तिकृत् । सं. १०७२ तः ११३७ ।
(४) हर्षपुरीयगच्छालङ्कारश्रीजयदेवमूरिशिष्यो 'मलधारी' ति बिरुदभृत् । सं. ११२० तः ११५० ।
(५) चन्द्रगच्छीयः शान्तिमूरिशिष्यः पक्षे भद्रेश्वरमरिशिष्यः सं. १२४८ । । (६) रुद्रपल्लीयगच्छेशविजयेन्दुमूरिशिष्यः श्रीदेवभद्रमूरेगुरुश्च । सं. १२८८ वर्षे जयन्तविजयकाव्यप्रणेता 'वादिसिंह ' इति ख्यातिभाक् ।
· (७) चन्द्रषिमहत्तरविरचितसप्ततिकाख्यषष्ठकर्मग्रन्थोपरि भाष्यप्रणेता।
एतेषां मध्यात् कतमोऽत्र (पृ. १९७) मुद्रितस्य श्रीमहावीरस्तवनस्य विरचयितेति पर्यालोचने प्रवृत्ते तस्यैव स्तोत्रस्य प्रान्ते

Page #49

vovoevn
( २२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे।
' पयडियवसइपहाणं सीसेहिं जिणेसराण सुगुरूणं। . वीरजिणथयं एयं पढउ कयं अभयमूरिहिं ॥ २२ ॥'
इति गाथावलोकनेन निश्चीयते नवाङ्गवृत्तिविधानवेधा एवायं सूरिः । असौ धारानिवासिमहेश्वरश्रावकधनदेव्योस्तनयः । मतान्तरेण मेदपाटदेशान्तर्गतवडसल्लग्रामाधीशतुअरसिंहनृपस्य पुत्रः ।
सं. १०८८ वर्षे षोडशवर्षदेशीयः श्रीवर्द्धमानमूरिशिष्यजिनेश्वरसूरिसमीपे समाससाद दीक्षाम् ।।
सं. ११११ वर्षे महात्मनोऽस्य सदुपदेशेन परमारराजपुत्राणां गुरुः शङ्करदासाभिधानो द्विजन्मा भिन्नमालनगरे शैवमतं परित्यज्य जैनधर्म कक्षीचकार ।
कुष्टरोगापगमन-स्तम्भनपार्श्वनाथप्रकटीकरण-नवाङ्गवृत्तिविरचनादि वृत्तमस्य सुप्रसिद्धमेव ।
१ यदुक्तं जिनप्रभसूरिभिस्तीर्थकल्पे ( स्तम्भनकल्पे)
दृढवाहिविहुरियंगा अणसणगहणत्थमाहवियसंघा । नवसुत्तकुक्कुडिविमोयणाय भणिया णिसि सुरीए ॥ १॥ दोवियहत्थअसत्ती नवंगविवरणकहाचमुक्कगेया । थंभणयपासवंदणउवठ्ठा रोगाविहाणाओ ॥ २ ॥ संभाणयाउ चलिया उ धवलकपुरा (2) पुरं चरणचारी । थंभणपुरंमि पत्ता सेढीतडजरपलासवणे ॥ ३ ॥ गोपयझरणुवलक्खियभुवि 'जयतिहुणय' थयद्धपच्चक्खे । पासे पूरियथवणा गोवियसकलंकवित्तदुगा ॥४॥ संघकरावियभवणे गयरोगा ठवियपासपहुपडिमा । सिरिअभयदेवसूरि विजयतुं नवांगवित्तिकरा ॥ ५ ॥"

Page #50

प्रस्तावना।
(२३) एतस्य शिष्यनामानि त्वेवमाह चित्रकूटीयमहावीरजिनप्रशस्तौ श्रीजिनवल्लभसूरिःसत्तर्कन्यायचर्चार्चितचतुरगिरः श्रीप्रसन्नेन्दुसूरिः
सूरिः श्रीवर्द्धमानो यतिपतिहरिभद्रो मुनिर्देवभद्रः। इत्याद्याः सर्वविद्यार्णवकलशभुवः सञ्चरिष्णूरुकीर्तिः
स्तम्भायन्तेऽधुनापि श्रुतचरणरमारञ्जिनो यस्य शिष्याः ॥ मुरसुन्दरीकथाकृद्धनेश्वरसाधुः संवेगरङ्गशालाकारजिनचन्द्रमूरिश्वास्य सतीर्थ्यो ।
अस्यैव सूरिशिरोमणेरुपदेशामृतपानपीनमना जिनवल्लभश्चैत्यवासमपहाय त्यागमार्ग भेनिवान् , यदाह धन्यशालिभद्रचरित्रप्रशस्तौ पूर्णभद्रगणिः
आकभियदेवमरिसुगुरोः सिद्धान्ततत्त्वामृतं - येनाज्ञायि न सङ्गतो जिनगृहे वासो यतीनामिति । तं त्यक्त्वा गृहमेधिगेहवसतिं निर्दूषणां शिश्रिये ___ सूरिः श्रीजिनबल्लभोऽभवदसौ विख्यातकीर्तिस्ततः ॥५॥ अस्य कृतिततिस्त्वेवम्- ग्रन्थाग्रम् रचनाकालः
१ स्थानाङ्गवृत्तिः १४२५० वि. सं. १९२० २ समवायाङ्गवृत्तिः ३५७५ , ११२० ३ भगवतीवृत्तिः १८६१६ , ११२८ ४ ज्ञाताधर्मकथाङ्गवृतिः ३८०० , ११२० ५ उपासकदशाङ्गवृत्तिः

Page #51

२४ )
जैन स्तोत्र सन्दोहे |
६ अन्तकृद्दशाङ्गवृत्तिः
३०००
७ अनुत्तरोपपातिकाङ्गवृत्ति: १३३०
८ प्रश्नव्याकरणाङ्गवृत्तिः
९ विपाकाङ्गवृत्तिः
५६३०
३१२५
१० औपपातिकाङ्गवृत्तिः ११ प्रज्ञापना नृतीयप इस ग्रहणी ४०० १२ नेवतत्त्वप्रकरणभाष्यम् गा. १३८ १३ पञ्चनिग्रन्थीप्रकरणम् गा. १३३ १४ हरिभद्रीयपञ्चाशकवृत्तिः १५ षट्स्थानप्रकरगंभाष्यवृत्तिः
१६ विशेषावश्यकभाष्यवृति: ( ? )
१७ हारिभद्रीय गोडशकप्रकरगवृत्तिः ( ! )
१८ देवेन्द्रसूरिकृतशातारिप्रकरणवृत्तिः ( गाथाबद्वा )
१९ जयतिहुयणस्तोत्रम्
२० निगोदषट् त्रिंशिका
२१ पुद्गलषटूत्रिंशिका २२ साधुसमाचारी २३ दोषापहारस्तोत्रम् ( ? ) २१ विविधतीर्थकल्पम् ( ? )*

पूर्वतना
( अन्या ? )
( सं. ११२४ )
१ यद्यपि भाष्यकृता न क्वापि स्वनाम निरदेशि तथापि ' भाष्यकर्तुः श्रीमदभयदेवसूरेः स्थानाङ्गादिवृत्तिकृतो वचनम् ' इत्युदलेखि टीकाकारेण । २ मुद्रिता तु रत्नसिंहसूरीया ।
३-४ श्री जिनप्रभसूरिकृताभ्यां भिन्ने नवेति न निश्वयः ।

Page #52

प्रस्तावना।
( २५)
२. आराधनाकुलकम् (गा. ८६) २६ साहम्मियवच्छलकुलम् (गा. २९) २७ वंदगयभासं
गा. ३३ सत्तायामस्य सूरेः स्वर्गमानन्तरं चाभयदेवाचार्यत्य
१०. श्रीजिनवल्लभमूरिः वि. सं. ११३८ वर्षे प्राग्वाटकुलीननेमिकुमारलिखितं कोट्याचार्यकृताया विशेषावश्यकटीकायास्ताडपत्रात्मकमेतदीयं प्राचीनं जीर्णमादर्शपुस्तकमद्याप्युपलभ्यते यत्र श्रीजिनेश्वरमूरिशिष्यत्वमस्य निरदेशि । सूरिरय स्वयमपि स्वीये प्रश्नोत्तरषष्टिशतककाव्येऽष्टसप्ततिकादौ च श्रीजिनेश्वरमूरिभयदेवाचार्य च सत्स्तुतिपात्रं कुर्वन् क्रमेण सद्गुरुत्वमाचार्यत्वं च समसचयत् ।।
विस्तरेण चरितमस्य प्रतिपादितं दृश्यते चारित्रसिंहगणिना सुमतिगणिविनिर्मितगणधरसार्द्धशतकबृहवृत्ते रेव प्रोद्धृते गणधरसार्द्धशतकान्तर्गतप्रकरणे, श्रीजिनदत्तमूरीयगगधरसार्द्धशतकस्य पूर्वोक्तमेव सुमतिगणीयविवरणमुपजीव्य जिनेश्वरसूरिशि-येग वाचकसर्वराजगगिना विरचितायां संक्षिप्तवृतौ, वि सं. १६२९ वर्षे धर्मसागरोपाध्यायविरचिते स्वोपज्ञवृत्तिसमन्वितप्रवचनपरीक्षापरनाम्निकुपक्षकौशिकसहस्रकिरणे,क्षमाकल्याणादिरचितखरतरगच्छंपट्टावल्या
दौ च संक्षिप्तरूपेणातो मात्र प्रपञ्च्यते तत् । .. वि.सं. ११२५ वर्षे जिनचन्द्रमूरिविरचिता संवेगरङ्गशालाऽनेन
. समशोधि ।
___ सूरिघरस्यास्य पट्टधरं जिनदत्तमरिमन्तरेण के केऽन्ये शिष्यवराः समासन्निति न विशेषतो व्यज्ञायि ।

Page #53

( २६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
नामशेषस्यापि सूरिशिरोमणेरस्य षडशीति- सूक्ष्मार्थसिद्धान्तविचारसारसार्द्धशतकाख्यकर्मग्रन्थ-पिण्डविशुद्धि-पौषधविधि ( ? ) प्रतिक्रमण सामाचारी - सङ्घपैहक - धर्मशिक्षा- द्वादशकुलकरूपप्रकरण
१ एतद्धि भावनगरस्थयाSSत्मानन्दसभया बृहद्गच्छीयहरिभद्रसूरिमलयगिरिविरचितवृत्तिद्वयसमन्वितं प्राकाशि । एतदुपरि भाष्यद्वयं श्रूयते । मूलप्रन्थकारश्रीवल्लभसूरिशिष्य रामदेवगणिप्रणीतं प्राकृतविवरणं यशोभद्रसूरिविरचिता वृत्तिश्चोपलभ्यते । मेरुवाचककृतं विवरणं तथोद्धारावचुर्यादिकमप्यन्यत्र पठ्यते ।
२ धनेश्वरसूरिविरचितवृत्तिसमेतमेतद् भावनगरस्थया जैनधर्मप्रसारसभा प्रसिद्धिमापितम् । एतदुपरि भाष्यं तथा वि. सं. ११७० वर्षे मुनिचन्द्रसूरिविरचिता चूर्णिश्च ज्ञायते । चक्रश्वरसूरि ( ? ) रामदेवगणविहितं प्राकृतविवरण टिप्पनमपि च श्रूयते !
३ वि. सं. ११७६ वर्षे यशोदवसूरिणैतस्य विवरणं व्यधायि. बृहट्टिप्पनिका जैनप्रन्थावल्यादौ सूचिता वि. सं. ११८० वर्षे श्रीचन्द्रसूरिकृतैतदीया वृत्तिर्यशोदेवसूरिकृत विवरणात् पृथक् न प्रतीयते । तथा वि. सं. १२९२ वर्षे उदयसिंहसूरिणा दीपिका, वैक्रमीयषोडशताब्दीपूर्वार्द्ध तपागच्छीय संवेगदेव गणिना बालावबोधश्च व्यधायि । एतदतिरिक्तावचूरिपजिकाद्यप्युपलभ्यते ।
४ गुरुजिणवल्लह विरइयपोसह विहिपयरणाउ संखेवा । देसियमेयविहाणं विसेसओ पुण तओ नेयं " पत्तनीयभां० सूची । एतदाधारेण निर्मितमेकं संक्षिप्तमपि पौषधविधानमुपलभ्यते
वि. सं. १६१७ वर्षे जिनचन्द्रसूरिणाऽस्य वृत्तिर्व्यधायीति जैनप्रन्थावल्यादौ सूचितम्
५ जिनपति सूरिरचितबृहद्वृत्तिविभूषितोऽयं श्रावक जेठालाल दलसुख' इत्यनेन प्रसिद्धिं नीतः । वि. सं. १३२३ वर्षे लक्ष्मी सेनेन विरतास्य लघुवृत्तिः समसूचि जैनप्रन्थावल्याम् । हर्षराजोपाध्यायविरचिताऽस्य.

<

Page #54

प्रस्तावना
(२७)
प्रश्नोत्तरशतक-शृङ्गारशतक-नानाप्रकारविचित्रचित्रकाव्यसारशतसङ्ख्या स्तुतिस्तोत्रादिरूपकीर्तिपताकाद्यापि सकलं महीमण्डलं मण्डयन्ती विद्वज्जनमनांसि प्रमोदयति । लघुवृत्तिः वि. सं. १६१९ वर्षे साधुकीर्तिगणीप्रणीताऽवचूरिश्चोपलभ्यते ।
६ एतदुपरि सकलचन्द्रकृता वृत्तिरिति जनप्रन्थावल्याम् । ७ वि. सं. १२९३ वर्षे जिनपालगणिना प्रणीतास्य वृत्तिः।
८ अवचूरिसहितमिदं महेसाणस्थयशोविजयजैनपाठशालया प्रसिद्धिमानीतं । वि. सं. १४८३ वर्षे तपागच्छनायकसोमसुन्दरसूरिशिष्येण लेखितं सटीकमिदमुपलभ्यते । वि. सं. १६४० वर्षे पाठकपुण्यसागरेण विरचिता वृत्तिश्च प्राप्यते। ____९ · उल्लासिक्कम' इत्यादि लध्वजितशान्तिस्तोत्रं वि. १३२२ वर्षे धर्मतिलकमुनिविरचितया, विक्रमीयसप्तदशशताब्दयुत्तरार्धे गुणविनयगणिप्रणीतया च वृश्योपेतम् । 'भावारिवारणादि' वीरजिनस्तोत्रं सं. १४८७ वर्षे जयसागरगणिप्रथितवृत्तिमण्डितं ही. ह. पण्डितेन प्राकाशि ।
'दुरियरयसमीर' इत्यादि वीरस्तोत्रं सं. १६८७ (?) वर्षे समयसुन्दरणिविनिर्मितवृत्तिविभूषितं सूर्यपुर (सूरत) स्थजिनदत्तसूरिज्ञानभाण्डागारसंस्थया मुद्रापितम् । ___ 'सम्म नमिऊण' पञ्चकल्याकस्तोत्रम् , 'नमिरासुर' पार्श्वनाथस्तवनम् , 'पायात् पार्श्वः!' पार्श्वजिनस्तवनं चात्रैव प्रकाश्यतेऽस्माभिः ।
' नाभेय-शान्ति-नेमि-पार्श्व-वीरजिनचरितपञ्चकरूपं स्तोत्रपञ्चकम् वि. सं. १५१९ वर्षे साधुसोमगणिविहितया वृत्त्या समलङ्कृतं प्राप्यते । मूलमात्राणि तु मुद्रापितानि रतलाम ( माळवा ) न्तर्गतया श्रीऋषभदेवजी केसरीमलजी जैनश्वेताम्बरसंस्थयगा सिरिपयरणसंदोहे।
एतदतिरिक्तान्यन्यानि चतुर्विंशतिजिनस्तुति-जिनविज्ञप्ति-वीरकल्याणकस्तोत्रादिस्तोत्राण्यपि यत्रकुत्रचिदुपलभ्यन्ते । स्वप्नाष्टकविचारनामा प्रन्थो जिनपालोपाध्यायसन्दब्धभाष्यभूषितो ज्ञायते । अष्टसप्तत्यागमोद्धाराद्यान्यपि कृतिर्विज्ञायते । जैनग्रन्थावल्यां जिनवल्लभसूरिनाम्नि निर्दिष्टाः पर्यन्तोपदेश -तीर्थकरस्थानप्रकरणबृहत्संग्रहणीवृत्ति-रत्नचूडकथाप्रभृतयो प्रन्थास्तथैव वान्यथेति न निश्चीयते ।

Page #55

(२८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे ___ (१२) श्रीहरिभद्रमूरिः। .. १ एतनाममृतस्त्रयः समजायन्त सूरिवराः तेषु प्रथमश्चतुर्दशशतप्रकरणकारो याकिनीमहत्तराधर्मपुत्रो विदित एव ।
२ वटगच्छीयचन्द्रमूरिशियः कुमारपालराज्येऽगहिल्लपुरंपत्तने वि. सं. १२१६ वर्षे ऽरसहस्रश्लोकपरिमितप्राकृतापभ्रंशभाषाविभूषितश्रीनेमिनाथचरित्रप्रणेता । असौ स्वस्य चतुर्विशतिजिनचरित्ररचयितृत्वं प्रतिपादयति स्मान्यत्र तन्मध्याचन्द्रप्रभचरित्रं, मल्लिनाथचरित्रं चोपलम्यते पत्तनादिभाण्डागारेषु । ' ___३ बृहद्गच्छीयमानदेवमूरिशिष्यजिनदेवोपाध्यायशिष्यवर्योऽसौ सिद्धराजराज्ये विद्यमानतां बिभर्ति स्म ।सं.११७२ बन्धस्वामित्वषडशीत्यादिकर्भग्रन्थवृत्तिः, सं. ११८५ प्रशमरतिवृत्तिः, संग्रहणीवृत्तिः, मुनिपतिचरित-श्रेयांसचरिते चेत्याद्यनेन निरमामि । __एतत्सूरिवर्यत्रयमध्यात् अत्रैव ( पृष्ठ १६) मुद्रितं साधारगजिनस्तोत्रं कस्य कृतिरिति न निश्चयः, परन्तु विरहाङ्कविरहान्नेयं याकिनीमहत्तरासूनोः प्रगीतिः ।।
(१३) श्रीधर्ममूरिः । जैनग्रन्थावल्यानुसारेण संवत् १२४८ वर्षे आत्महितकुलक( गा. ३२ ) आत्मानुशासनकुलक ( गा. ५६ ) आत्मानुशास्तिकुलक ( गा. २५ ) उपदेशकुलक ( गा. २६ ) गुराधनकुलक (गा.
) जिनेन्द्रविज्ञप्तिकुलक ( गा. ३०) धर्माचार्यबहुमानकुलक. ( गा. ३४ ) परमसुखद्वात्रिंशिकाकुलक ( गा. ३२ ) पर्यन्ताराधनाकुलक (गा. १६) मनोनिग्रहभावनाकुलक (गा. ४४ ) श्रावक

Page #56

प्रस्तावना
( २९ ) वर्षाभिग्रह कुलक ( गद्य ) संवेगामृतपद्धति (प्रा. गा. ११२ ) संवेगामृतपद्धति (सं. लो ४३ ) संवेगरङ्गमाला (गा. ५० ) प्रभृतिप्रकरणप्रणेतुः श्रीरत्नसिंहसूरेर्गुरुश्चेत् त्रयोदशशताब्धेव सत्ता समयोSस्
श्रीमतो गच्छ - गुरु-शिष्यादिपरिचितिं प्रापयति प्रो. पिटर्सनमहाशयस्य पञ्चमपॉर्ट पुस्तकस्य १०९ तमपृष्ठगत कल्पसूत्र कालिका-चार्य कथाप्रतिप्रान्तस्थ उल्लेखः । - तथाहि—
" श्रीराजगच्छमुकुटोपमशीलभद्रसूरेर्विनेयतिलकः किल धर्मसूरिः । दुर्वादिगर्वभरसिंन्धुरसिंहनादः
श्रीविग्रहक्षितिपतेर्दलितप्रसादः ॥ १८ ॥
आनन्द सूरिशिष्य श्री अमरप्रभसूरितः । श्रुत्वोपदेशं कल्पस्य पुस्तिकां नूतनामिमाम् ॥ १९ ॥ उद्यमात् सोमसिंहस्य सपुण्यः पुण्यहेतवे । अलेखयच्छुभायैषा निजमातुर्गुणश्रियः ॥ २० ॥ यावरं धर्मधराधिराजः सेवाकृतां सुकृतिनां वितनोति लक्ष्मीम् । मुनीन्द्रवृन्दैर्विहिताभिमाना तावन्मुदं यच्छतु पुस्तिकाऽसौ ॥२१॥ संवत् १३४४ वर्षे मार्ग सुदि २ खौ सोमसिंहेन लिखापिता ।
१ सिरिरयणसिंहसूरी भावणसिहरम्मि आरुहेऊणं । अप्पाणुमासणं भो ! जपइ जिणसासणे सारं ॥ ५५ ॥ बारसअउणत्ताले ( १२४९ ) वइसाहे सेयपंचमिदिणम्मि | अहिलवानरे विह्नियमिगं अप्पसरणत्थं ॥ ५६ ॥
- आत्मानुशासन कुलके ।

Page #57

(३०)
जैनस्तोत्रसन्दोहे। . पिटर्सनकृततृतीयरिपॉर्टपुस्तकस्य अपेन्डिकसं, ( १५ मे, ३०७ मे ) पृष्ठेऽस्यैव धर्मघोषसरिरिति निर्दिष्टं नाम शाकम्भरीनृपप्रतिबोधकश्च व्यावर्णि । तत्रैव २६२ तमे पृष्ठे सपादलक्षनृपतिसमक्षमनेकवादिनोऽजयत् तत्रभवानिति दर्शितमस्ति ।
श्रीजिनविजयमहाशयसम्पादित 'प्राचीन जैनलेखसंग्रह' द्वितीयविभागान्तर्मुद्रितश्रीज्ञानचन्द्रगुरुविहितविमलवसहिगतप्रशस्तिलेख (लेखाङ्क १३२) प्रान्ते" वादिचन्द्रगुणचन्द्रविजेता भूपतित्रयविबोधविधाता । धर्मसरिरिति नाम पुरासीद् विश्वविश्वविदितो मुनिराजः ॥३९॥"
इत्याद्युल्लेखेनात्रभवतो वादिचन्द्रगुणचन्द्र गादिजे नृत्वं, नृपतित्रयप्रतिबोधकत्वं च समसूचि तेनाऽसाधारणशक्तिसम्पन्नः श्रीमानिति वदने नैव कथमपि कथऋथिकताया अवकाशः ।
कृतिस्त्वस्य मङ्गलस्तोत्र ( श्लो. १५) पार्श्वस्तोत्र (श्लो. १६) मन्तरेण नान्या नयनपथमागता मे । पूज्यपादस्य स्तुतिगर्भितानि रचितानि ३७ कुलकानि श्रीरत्नसिंहसूरिभिरिति ‘जैनगूर्जर कविओ' प्रथमविभागस्य पृ. ७४ दर्शनेनावगम्यते ।
(१४) पाश्चदेवगणिः। चन्द्रकुलकमलषण्डमार्तण्डशीलशीलभद्रसूरिपट्टप्रभावकधनेश्वरसरेः शिष्योऽयम् । सामान्यावस्थायामस्य पार्श्वदेवगणिरिति, सूरिपदानन्तरं च श्रीचन्द्रसूरिरिति नामासीत् । सं ११७१ वर्षे स्वगुरो
। हस्तकाण्डप्रणेता पार्श्वचन्द्रस्त्वितो न भिन्न इतिमुनि श्रीकल्याणविजयमतम् ।
२ उक्तं च गायकवाड ऑरीयेन्टल इन्स्टीटयुटद्वारा मुद्रापित न्यायप्रवेश पञ्जिकाप्रान्ते

Page #58

प्रस्तावना |
र्धनेश्वरमूरेः सार्धशतकवृत्तौ साहाय्यताऽस्य ।
श्रीभरतेश्वराचार्यः श्रीवैरनुरिवास्य गुरोः सेतीर्थ्यो । पूर्ण
(३१)
भद्रमूरिस्त्वस्य शिष्यः ।
अत्रैव (पृ ७७ ) घ परिशिष्टप्रदत्तपद्मावत्याष्टकवृत्यतिरिक्तोऽ स्य कृतिकलापस्त्वेवम्—
सं. १९६९ वर्षे न्यायप्रवेशवृत्तिपञ्जिका, सं. ११७३ वर्षे निशीथचूर्णैर्विशोदेशकवृत्तिः (ले. सं. १२२६ ), नन्दीटीका दुर्गपदव्याख्या, सं. १२२२ वर्षे श्रावकप्रतिक्रमणसूत्रवृत्तिः, सं. १२२७ वर्षे जीतकल्पबृहच्चूर्णिव्याख्या, सं. १२२८ वर्षे निरयावल(पञ्चोपाङ्ग) वृत्तिः, चैत्यवन्दनसूत्रवृत्तिः, प्रतिष्ठाकल्पः, सर्वसिद्धान्तविषमपदपर्यायः, सुखबोधा समाचारी, उवसग्गहरं वृत्तिः, सिद्धचक्र
" इति श्रीशीलभद्रसूरिशिष्यसुगृहीतनामधेय श्रीमदधनेश्वरसूरिशिष्यैः साम्प्रन्यवस्थ।प्रसिद्धपण्डितपार्श्वदेवगण्यभिधानैर्विशेषावस्थावाप्त श्रीचन्द्रसूरिनामभिः स्वपरोपकारार्थं दृष्ट्वा विषमपदभञ्जिका पञ्जिका परिसमाप्तेति ।
""
१ विलोक्यतां प्राचीन जैनलेख सङ्ग्रहप्रथमविभागे ले. २१८, २२०, २२१ ।
२ निरीक्ष्यतां (ले. ३५१) जालोरदुगस्थशिलालेखान्तर्गत उल्लेख:" श्री चन्द्रगच्छंमुखमण्डनसुविहितयति तिलकसुगुरुश्री श्रीचन्द्रसूरिरचणन लिन युगल दुर्ललितराजहंसश्रीपूर्णभद्रसूरि चरणकमलपरिचरणचतुरमधुकरेण ” इत्यादिः । सङ्ग्रहणी ( जिनभद्रीय ) वृत्तिविरचयिता शालिभद्रसूरिगुरुः थारापद्रीयगच्छीयत्वात्, सं. १२८२ वर्षे अतिमुक्तकचरित्रप्रणेता श्रीजिनपति सूरिरिशिष्यः खरतरगच्छीयत्वाच्चेतो भिन्नः ।

Page #59

anmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
(३२)
जनस्तोत्रसन्दोहे स्तवनम् (गेयमयं ) सङ्गीतसमयसारः, सेंङ्गीतरत्नाकरश्चेत्यादिः । अपरञ्च
मलधारिहेमचन्द्रसरिशिष्य-सङग्रहणीसूत्ररचयितृचन्द्रमूरिप्रसङ्गे दे. ला. पु. फं. द्वारामुद्रितपुस्तके लिखितं चोपाद्घातलेखकेन" त्रिनवत्युत्तरैकादशशते (११९३) विक्रमसंवत्झरे यदेते भृगुकच्छ (भरुच ) नगरं विभूषयाम्बभूवुः तदा नगरश्रेष्ठी धवलशाहः ससङ्घस्तान मुनिसुव्रतस्वामिनां पवित्रं चरित्रं रचयितुं प्रार्थयाञ्चक्रे । तत एते तत् स्वीकृत्याऽऽशापल्ल्यामागत्य च श्रीमालकुलभूषणस्य नागिलनाम्नः श्रावकस्योपाश्रयमाश्रित्य तं ग्रन्थं विरचयाञ्चक्रुः । तस्य ग्रन्थस्य प्रथमं पुस्तकं पार्श्वदेवगणिना लिखितमिति श्रूयते । विचारणीयमेतदितिहासविद् द्भिः ।
(१५) श्रीचन्द्राचार्यः एतदभिधानभाजोऽनेके समजायन्त सूरिवराः, तथाहि
(१) जेसलमेरुभाण्डागारीयग्रन्थानां सूचिपत्र (पृ. १५) निर्दिष्ट सं. १२१६ वर्षे प्राकृतनेमिचरित्रविरचयितुः श्रीहरिभद्रसूरेगुरुहद्गच्छीयश्रीजिनचन्द्रमूरिशिष्यः ।
३ मुदापितोऽयं त्रावणकोरनरपतिना त्रिवेन्द्रसंस्कृत सीरीझ संस्थायाम् महोपाध्याय टी. गणपतिशास्त्रिद्वारा । अस्य चादावेव द्वितीये पद्ये भोजनृपतेः सोमेश्वरमन्त्रिणश्चोल्लेखो दृश्यते । भोजराज्ञः इ स. ११५३ रूपः, सोमेश्वरस्य इ. स. ११८३ रूपश्च सत्ताकालः प्रतीत एवं ।
४ डा. हेल्मुतकृत जैनधर्म (ainism) पुस्तकस्य पृ. ११५ तमे दर्शिताविमौ कृतितयाऽस्य । अस्ति सङ्गीतरत्नाकर इत्युपनाम चास्य सूरेः ।

Page #60

प्रस्तावना।
(३३) (२) श्रीहर्षपुरीयगच्छालङ्कारमलधारिश्रीमदभयदेवमूरिपदरत्नश्रीहेमचन्द्ररेशिष्यः सङ्ग्रहणीसूत्रविरचयिता तवृत्तिविधातुर्देवभद्रसूरेर्गुरुः ।
(३) सं. ११८० वर्षे श्रीजिनवल्लभत्रिकृतपिण्डविशुद्धिप्रकरणस्य वृत्तिविरचयिता।
एतेषां मध्यात् कोऽत्र प्रस्तुत उपसर्गहरस्तोत्रलघुवृत्तिविधानवेधा इति न शक्नोमि निश्चेतुं साधनाभावात् ।
(१६) श्रीजिनदत्तसूरिः। आचार्यवर्यस्यास्य धवलक्कनिवासी क्षपणकभक्तो (हुबडज्ञातीयः) वाच्छिगश्रेष्ठी पिता, बाहडदेवो माता, एकादशशतद्वात्रिंशद्वत्सरे (११३२) जन्म । एकादशशतैकचत्वारिंशत्संवत्सरे (११४१) श्रीजिनेश्वरसूरिसत्कश्रीधर्मदेवोपाध्यायैः प्रदत्तास्य दीक्षा, नाम च कृतं 'सोमचन्द्र' इति । अशोकचन्द्राचार्यगोपस्थापना कृता, हरिसिंहा. चार्येण सर्वसिद्वान्तवाचना दत्ता मन्त्रपुस्तिका च । सं. ११६९ वर्षे वैशाखकृष्णषष्ठीदिने देवभद्राचार्येण प्रादायि सूरिमन्त्रप्रदानपूर्वकमाचार्यपदम्। ____ मन्त्रादिसाधन–चतुःषष्टियोगिन्यादिवशीकरण-चमत्कारदर्शनशासनप्रभावनाजनकविविधकार्यकरणरूपं विस्तरेण व्यावर्णितं वृत्तमस्य खरतरगच्छीयपट्टावल्यादौ ।
जिनचन्द्रमूरिनामाचार्यः स्वपदे स्थापितस्तथा पं. जिनरक्षितः १ वा. पं. शोलभद्रगणिः २ वा. पं. स्थिरचन्द्रगणिः ३, वा. पं. ब्रह्मचन्द्रगणिः ४ वा. पं. विमलचन्द्रगणि ५ वा. वरदत्तगणिः ६,

Page #61

( ३४ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
वा. भुवनचन्द्रगणिः ७ वा. वरणागगणिः ८, वा. रामचन्द्रगणिः ९ वा. मणिभद्रगणिः १० श्चेति दश वाचनाचार्याः कृताः । श्रीमती महत्तरा १, जिनमती महत्तरा २, पूर्ण श्री महत्तरा ३, जिनश्री महज्ञानी महत्तरा ५ चेति पञ्च विहिता महत्तराः ।
संवत् १२११ वर्षे आषाढसुदिएकादश्यां अजयमेरुनगरेऽ
उत्तरा ४,
नशनं कृत्वा स्वर्गं गताः
श्रीमता विरचितानां ग्रन्थानं नामसूची
१ गणधर सार्द्धशतकम् ( प्रा. गा. १५० )
२ सन्देहदोलावली ( प्रा. गा. १५० ) ३ चैत्यवन्दन कुलकम् ( प्रा. गा. २८) ४ उपदेशरसायनम् ( अप. गा. ८० ) ५ गणधर सप्ततिः ( प्रा. गा. ७० ) *
६ चर्चरी ( अप. ग. ४७ )
७ कालस्वरूप कुलकम् ( अप. गा. ३२ ) ८ सर्वाधिष्ठाय स्मरणस्तोत्रम् (गा. २६ ) ९ सुगुरुपारतन्त्र्यम् ( प्रा. गा. २१ ) १० विंशिका *
११ विघ्नविनाशि स्तोत्रम् (प्रा. गा. १४ ) १२ उपदेशकुलकम्*
१ आचार्य बु. सा. कृत गच्छमतप्रबन्धे, मो. द. देशाई कृते 'जैनगूर्जरकविओ ' द्वितीये विभागे तु ' धंधुक्क ' इति जन्मस्थानं निरदेशि । २ एतदर्थे विशेषार्थिना विलोकनीया पं. लालचन्द्रगान्धिविहिता अपभ्रंशकाव्यत्रय्याः सुविस्तृता भूमिका ।

Page #62

प्रस्तावना।
१३ व्यवस्थाकुलकम् (प्रा. गा. ६२) १४ श्रुतस्तवः १५ अध्यात्मगीतानि* १६ उत्सूत्रपदोद्धाटनकुलकम् १७ दर्शनकुलकम्
(१७) जिनपतिमूरिः। अयं सूरिजिनचन्द्रमूरिशियो जिनेश्वरमूरि-जिनपालोपाध्याय-मूरप्रभवाचक-पूर्णभद्रगणि-सुमतिगण्यादीनां गुरुः ।
खरतरगच्छपट्टावल्यनुसारेणाऽस्य मूरेर्जन्म सं. १.१० वर्षे, दीक्षा सं. १२१८ वर्षे, सू रिपदं सं. १२२३ वर्षे, स्वर्गमनं च सं. १२७७ वर्षे समजनीति ज्ञायते । सं. १२३३ वर्षेऽनेन कल्याणनगरे श्रीमहावीरप्रतिमा प्रतिष्ठितेति तीर्थकल्पे । जिनप्रभसरः ।
अत्र मुद्रापित............स्तोत्रातिरिक्ताऽस्य कृतिस्तीर्थमाला, सङ्घपटकटीका, पञ्चलिङ्गीप्रकरणमि यादिका सुप्रसिद्वा ।
(६८) जिनेश्वरमूरिः। एतन्नामभाक् समजायत मूरिद्वयम् ।
१ तत्राद्यः श्रीवर्द्धमानमू रेशिष्यः सं. १०८० वर्षे जावालिपुरेऽष्टकवृत्ति-प्रमालक्ष्म-निर्वा गलीलावत्यादिविरचयिता, अस्य गुरुभ्राता श्रीबुद्धिसागराचार्येग विरचितं नवीनं सेप्तसहत्रश्लोकसंख्याकं व्याकरणम ।
१ उकं च तदन्तेश्रीविक्रमादित्यनरेन्द्र कालात् साशीतिके याति समासहस्र। (१०८०) सश्रीकजाबालिपुरे तदाद्य दृब्ध मया सप्तसहस्रकल्पम् ॥ ११ ॥

Page #63

( ३६ )
२ श्रावकधर्मप्रकरणप्रणेता श्रीजिनपतिसूरिशिष्यः 'सट्ठिसय नामप्रकरणविधातुर्मरुकोट्टनिवासिनो नेमिचन्द्रभाण्डागारिकस्य पुत्रों द्वितीयः । अस्य सं. १२४५ वर्षे सूरिपदम्, सं. १३३१ वर्षे स्वर्गमनं च खरतरगच्छीयपट्टावल्यादौ दर्शितम् ।
एतयोर्मध्यात् केन विरचितान्यत्र प्रकटीकृतानि.... स्तोत्राणीति न निर्णयः ।
जैनस्तोत्रसन्दोहे
(१९) श्रीवादिदेवसूरिः ।
उपर्युक्तस्य श्रीमतो मुनिचन्द्रसूरेः शिष्यपुङ्गवोऽसौ । पूज्यपादस्यास्य सं. ११४३ वर्षे जन्मे, सं. ११५२ दीक्षा, सं. १९७४ सूरिपदम् १२२६ निर्वाणम् ।
गूर्जरेश्वर श्री सिद्धराजजगतीपति सदसि चतुरशीतिमहावादलब्धजयपताकं मदोद्धतं कुमुदैचन्द्रदिगम्बरेन्द्रं विजित्य स्वप्रतिभावैभवेन जयश्रियमशिश्रयत् पत्तने श्रीमान्, प्राणिनाय च प्रमाण-नयतत्त्वस्वरूपज्ञापकं चतुरशीतिसहस्न श्लोकसंख्याकं यथार्थनामक स्याद्वा
१ उक्तं च प्रभावकचरित्रे
शिखिवेदशिवे जन्म (११४३), दीक्षा युग्मशरेश्वरे ( ११५२) । वेदाश्वशङ्करे (११७४) वर्षे सूरित्वमभवत् प्रभोः ॥ २८६॥ रसयुग्मरवौ वर्षे (१२२६) श्रावणे मासि सङ्गते । कृष्णपक्षस्य सप्तम्यामपराण्हे गुरोर्दिने ॥ २८४॥ मर्त्यलोकस्थितं लोकं प्रतिबोध्य पुरन्दरम् । बोधका इव ते जग्मुर्दिवं श्रीदेवसूरयः ॥ २८५॥ २ चन्द्राष्टशिववर्षेऽत्र वैशाखे पूर्णिमादिने । आहूतौ वादशालायां तौ वादिप्रतिवादिनौ ॥१९३॥

Page #64

प्रस्तावना।
(३७) दरत्नाकराभिधानं महाग्रन्थरत्नं यदद्यापि मुद्रयति प्रोन्मादिदुर्वादिवृन्दवदनानि ।
श्रीमतः सदुपदेशवासितचेतसा सिद्धराजजयसिंहदेवेन सं. ११८३ वर्षे पत्तनमध्ये ८५ अङ्गुलप्रमाणऋषभजिनबिम्बयुग् राजविहारनाम्ना कारापितः श्रीऋषभजिनप्रासादः, व्यधाप्यत सिद्धपुरे नवीनं रम्यं चतुरं चैत्यम् , चक्रे च सं. ११९८ वर्षे रुद्रमहालयचिन्ताकारक प्र० आलिगकारितनगरमध्यचतुर्मुखप्रासादः राजविहाराभिधानप्रदानेन बहुग्रामग्रासार्पणेन मं० आलिगस्य। ____ आरासणे पासिलश्रावककारितचैत्ये (सं. ) मेडताग्रामे पारसश्राद्धनिर्मापित श्रीपार्श्वजिनभवने च सं. ११९९ वर्षे फाल्गुनशु० १० दिने श्रीपार्थजिनबिम्बप्रतिष्ठापनादि व्यधायि यथाविधि सूरिसत्तमै रेभिः ।
भट्टीकाव्यवृत्तिकृत् श्रीजयमङ्गलाचार्यः अस्य शिष्यरत्नरामचन्द्रसूरिशिष्यः ।
प्रदर्शितं मयोपरि सं. १२२६ वर्षे श्रीमतो निर्वाणं तत्र" एकदा कोरण्टकस्थाने वृद्धश्रीदेवसूरयो विक्रमात् सं: १२५२ वर्षे चतुर्मासी स्थिताः, तत्र मन्त्री नाहडो लघुभ्राता सालिगस्तयोः ५०० कुटुम्बानां च प्रतिबोधस्तत आश्विनसुदिपापनवम्यां तैर्गुरव उक्ताः प्रभो ! अस्माकं गौत्रदेवी चण्डिकाऽधिष्ठात्री सा महिषं मार्गयति . किं करिष्यते ? गुरुभी रात्रौ चण्डिका प्रत्यक्षीकृत्वोक्ता त्वं पूर्वभवे श्रीपुरे धनसारव्यवहारिवधूः श्राविका पञ्चमीदिने धौतिकानि परिधाप्य बालं पुत्रं वश्चयित्वा देवगृहं प्रति चलिता, पुत्रो दृष्ट्वा निर्यान्ती त्वां

Page #65

( ३८ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
त्वत्पृष्टौ लग्नो जल्पति स्म, तदवसरे महिपत्र तस्तेन पातितो मारितश्च तत्र पुत्रः पुत्रार्त्या त्वमपि मृता चामुण्डा जाता । पूर्वभववैरामहिषानान् किं मारयसि ? दयां भज, शान्ता भव । साऽऽह बहुलकर्मीऽहं जीववधं त्यक्तुं न शक्नोनि, तर्हि मन्त्रिनाहगृहं त्यज, तथा तथाकृतम्, मन्त्रिणा दृढधर्मरण ७२ जैनविहारा नाहडवस हे प्रभुखाः कारिता कोरण्टकादिषु प्रतिष्ठिताः श्रीदेवसूरिभिः सं. १२५२ वर्षे । मन्त्रिणा यावज्जीवं जिनपूजनाद्यभिग्रहो गृहीतः प्राक् भोजनस्य " उपदेशतरङ्गिणीगतं वृत्तमिदं जनयति भ्रान्ति परं -
" अथो गुरुश्चन्द्रकुलेन्दुदेवकुलादिवासोदितनिर्ममत्वः । समन्तभद्रः श्रुतदिष्टशुद्ध तपस्क्रियः पूर्वगतश्रुतोऽभूत् ||२८|| वृद्धस्ततोऽभूत् किल देवसूरिः शरछते विक्रमतः सपादे (१२५) कोरण्टके यो विधिना प्रतिष्ठां शोधान्नाहमन्त्रि चैत्ये २९
इत्येनन श्रीमुनिसुन्दर सूरिकृत - गुर्वावली गत पद्यद्वयेन 'वाराणसीपरतो गङ्गातटवास्तव्या आरण्यकाः श्रीसामन्तभद्रसूरयो वृद्धाः सिद्धिक्षेत्रे कालकरणाय चलितास्तैर्मार्गे कोरटाग्रामे चैत्यनिवासी पं. देवचन्द्रोऽतीव विद्वान् संविज्ञ औत्सर्गिको निजोपसम्पदाऽनुगृह्य स्वे पदे स्थापितः स वृद्धदेवसूरितस्तत्र नाहडामात्येन देवकुलं कारितं श्री ऋषभबिम्बप्रतिष्ठितं तैः सं विक्रमार्कात् १२५, तथा मेदपाटे देशे आघाटनगरे नाहडराजानं प्रतिभाऽतिशयेन प्रतिबोध्य तत्र नाहडवसहीति देवकुलं कारितं प्रतिष्ठितं सं. १५० " इति भावदेव - सूरिशिष्य वामेल देवकृतांतर्वाच्य प्रान्तगतगुर्वावली स्थोल्लेखेन च नाह

Page #66

प्रस्तावना।
(३९)
डमन्त्रिप्रतिबोधकाः कोरण्टके प्रतिष्ठाकारकाश्च ते समन्तभद्रसूरिशिष्या वृद्धदेवमूरयो भिन्ना एतस्मात् । उपदेशतरङ्गिण्यां संवदकेषु लेखकप्रमादस्ततो नाऽत्र दोषः ।।
(२०) श्रीहेमचन्द्राचार्यःगूर्ज रेश्वरश्रीकुमारपालभूपालप्रतिबोधकः सूरिपुरन्दरोऽसौ । धन्धुक्कनिवासी मौढ ज्ञातियो वणिक् श्रेष्ठिवरश्वाचिगोऽस्य पिता । शीलादिगुणवाहिनी पाहिनी माता। पूर्णतल्लगच्छीयाः श्रीदेवचन्द्रसूरयः श्रीमतो गुरवः । ____ अत्रभवतः सं. ११४५ वर्षे जन्म, सं. ११५० वर्षे दीक्षा सं. ११६६ सूरिपदम् सं. १२२९ वर्षे स्वर्गमनं च बभूव । विशेषचरित्रजिज्ञासुभिर्विलोकनीयाः प्रभावकचरित्र-चतुर्विंशतिप्रबन्धप्रभृतयो ग्रन्थाः ।
श्री जिनदत्तमूरि-वादिदेवमूरि-श्रीहेमचन्द्राचार्याणां जन्मदीक्षासमय-स्थलादिविषयकं समवक्तव्यताकं कोष्ठकं प्रकटीकृतं गान्धीत्युपाढेन पं. लालचन्द्रेण गायकवाडोरीयन्टलइन्स्टीटयुटमुद्रापिताs पभ्रंशकाव्यत्रयीभूमिकायां तच दीयतेऽत्र पुनः सोपयोगित्वाद् वाचकमनोविनोदाय
१ शरवेदेश्वरे (११४५) वर्षे कार्तिके पूर्णिमानिशि । जन्माभवत् प्रभोव्योमबाणशम्भौ (११५०) व्रतं तथा ॥८४८॥ रसंषट्रेश्वरे (११६६) सूरिप्रतिष्ठा समजायत । नन्दद्वयरवौ (१२२९) वर्षेऽवसानमभवत् प्रभोः ॥८४९॥

Page #67

जिनदत्तसूरेः
वादिदेवसूरेः
हेमचन्द्रसूरेः
( ०8)
MD 39 vdo
जन्मसंवत् ११३२ ११४३,
११४५ जन्मस्थलम्
धवलककपुरम्(गूर्जरदेशे) मद्दाहृतमू(गूर्जरदेशे) | धन्धूकपुरम् (गूर्जरदेशे) ३ जन्मनाम
पूर्णचन्द्रः
चङ्गदेवः ४ शातिः क्षपणकभक्ता(हुंबडवणिक) प्राग्वाटवणिक्
मोढवणिक् पिता वाछिगः
वोरनागः चच्चः (चाचिगः) माता बाहडदेवी
जिनदेवी चाहिणी (पाहिनी) दीक्षासंवत्
११५० (४) ८ दीक्षानाम
सोमचन्दः रामचन्द्रः
सोमचन्द्रः ९ दीक्षागुरुः धर्मदेवोपाध्यायः मुनिचन्द्रसूरिः देवचन्द्ररिः १० गच्छनाम
प: (खरतरः) विधिपथः (खरतरः)
बृहद् (वड) गच्छ: पूर्णतल्लगच्छ: ११ सूरिपदसंवत् १२ परिचितनृपः अर्णोराजः
सिद्धराजा सिद्धराज-कुमारपालो १३ स्वर्गमन संवत्
१२२६
१२२९ १४ स्वगमनस्थलम् अजयमेरुदुर्गः
अणहिलपाटक(पत्तन)म् १५ पट्टधरः
जिनचन्द्रसूरिः भद्रेश्वसूरिः - रामचन्द्रसूरिः १६ मुख्यकृतिनाम | गणधरसार्धशतकम् स्याद्वादरत्नाकरः सिद्धहेमशब्दानुशासनम्
जैनस्तोत्रसन्दोहे
-
११७४
wwwwwwwww

Page #68

प्रस्तावना।
(४१)
अद्यावधि प्रसिद्धिमागता सुरिशिरोमणेरस्य कृतिततिस्त्वेवम् ।
(सवृत्ति ) परिशिष्टपर्व काव्यानुशासनम्
अर्हनीतिः छन्दोऽनुशासनम्
सप्तसन्धानमहाकाव्यम् लिङ्गानुशासनम्
द्वयाश्रयमहाकाव्यम् (स.) वादानुशासनम् (2)
कुमारपाल , (प्रा.) धातुपारायणम्
वीतरागस्तोत्रम् महार्णवन्यासः
महादेवस्तोत्रम् त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्राणि अर्हन्नामसहस्रसमुच्चयः अन्ययोगव्यवच्छेदद्वात्रिंशिका प्रमाणमीमांसा अयोगव्यवच्छेदिका द्वात्रिंशिका योगशास्त्रम् (सवृत्ति) अभिधानचिन्तामणिः ( सवृत्तिः ) देशीयनाममाला (सवृत्तिः) १ व्याकरपं पञ्चाङ्गं प्रमाणशास्त्रं प्रमाणमीमांसा ।।
छन्दोऽलङ्कतिचूडामणी च शास्त्रे विभुव्येधित ॥ एकार्थानेकार्था देश्या निर्घण्ट इति च चत्वारः । विहिताश्च नामकोशा भुवि कवितानटयुपाध्यायाः ॥ त्र्युत्तरषष्टिशलाकानरेशवृत्तं गृहिव्रतविचारे । अध्यात्मयोगशास्त्रं विदधे जगदुपकृतिविधित्सुः ॥ लक्षणसाहित्यगुणं विदधे च द्याश्रयं महाकाव्यम् । चक्रे विंशतिमुच्चैः स वीतरागस्तवानां च ॥ इति तद्विहितप्रन्थसङ्ख्यैव नहि विद्यते । नामापि न विदन्त्येषां माशा मन्दभेधसः ॥
.. -प्रभावकचरित्रे श्लो. ८३२ तः ८३६

Page #69

(४२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे अनेकार्थसंग्रहः
निघण्टुः ( सशेषः ) .. श्रीमतः शिष्यादिपरिचयःमहेन्द्रमूरिः--
अनेन मूरिणानेकार्थकैरवाकरकौमुदीसज्ञिता । हैमानेकार्थसंग्रह - टीका गुरुनाग्नैव प्रतिष्ठिता।
श्रीसोमप्रभाचार्येण वि. सं. १२४१ वर्षे समापितो जिनधर्मप्रतिबोधापरनाम कुमारपालप्रतिबोधग्रन्थश्चाश्रावि । गुणचन्द्रगणिः
अनेन साकं कविरामचन्द्रेणस्वोपज्ञद्रव्यालङ्कारवृत्ति-नाट्यदर्पणविवृत्ती विहिते । एतेनाऽपि श्रीसोमप्रभाचार्यप्रणीतः कुमारपाल(जिनधर्म ) प्रतिबोधः श्रुत आसीत् । रामचन्द्रसूरिः
सरिवरोऽयं श्रीहेमचन्द्राचार्येण स्वपदप्रतिष्ठितो गुणाधिकः शिष्यः । उपर्युक्तस्य श्रीगुणचन्द्रगणेः परमप्रीतिपात्रं समविद्यागुणशीलः । विशेषपरिचितिं तु दास्यामि यथास्थानमग्रतोऽस्य (पृ.४४)।
१ श्रीहेमसूरिशिष्येण श्रीमहेन्द्रसूरिणा । भक्तिनिष्ठेन टीकेयं तन्नाम्नैव प्रतिष्ठिता ॥
-अनेकार्थकैरवाकरकौमुदी । २-३ शशिजलधिसूर्यवर्षे (१२४२) शुचिमासे रविदिने सिताष्टम्याम् ।
जिनधर्मप्रतिबोधः क्लुप्तोऽयं गूर्जरेन्द्रपुरे। श्रीहेमसूरिपदपङ्कजहंसैः श्रीमहेन्द्रमुनिपैः श्रुतमेतत् । वर्धमानगुणचन्द्रगणिभ्यां साकमाकलितशास्त्ररहस्यैः ॥
-कुमारपालप्रतिबोधप्रशस्तिः ।

Page #70

प्रस्तावना
(४३)
mm ummm वर्द्धमानगणिः
अयमपि पूर्वोक्तं प्रतिबोधग्रन्थमश्रौषीत् । कुमारविहारप्रशस्तिकाव्यव्याख्यानादिकमनेन निर्ममे । देवचन्द्रमुनिः
चन्द्रलेखाविजयप्रकरणमनेन प्रणीतम् । . यशश्चन्द्रगणिः
वि. सं. १३६१ वर्षे श्रीमेरुतुङ्गमूरिणा विरचिते प्रबन्धचिन्तामणौ ( सं. ४, पृ. २०६, २३३ ) एतस्य नामोपलभ्यते । उदयचन्द्रः
अस्योपदेशाद् देवेन्द्रमूरिशिष्यो मनीषी कनकप्रभो हेमन्याससारं समुद्धरत् ।
१ हेमचन्द्रसूरिशिष्येण वर्द्धमानगणिना कुमारविहारप्रशस्तौ काव्येऽमुध्मिन् पूर्व षडथै कृते.पि कौतुकात् षोडशोत्तरं शतं व्याख्यानां चक्रे । P. P. ३, ३१६ एतस्य मुद्रणाऱ्या पुस्तिका मया कृताऽस्ति । २ भूपालमौलिमाणिक्यमालालालितशासनः । दर्शनषट्कनिस्तन्द्रो हेमचन्द्रो मुनीश्वरः ॥ तेषामुदयचन्द्रोऽस्ति शिष्यः संख्यावतां वरः । यावज्जीवमभूद् यस्य व्याख्या ज्ञानामृतप्रपा ॥ तस्योपदेशाद् देवेन्द्रसूरिशिष्यलबो व्यधोत् । न्याससारसमुद्धारं मनीषी कनकप्रभः ॥
-हैमशब्दानुशासनबृहन्न्यासप्रान्ते।

Page #71

(४४ )
बालचन्द्र:
अयं श्रीरामचन्द्रमूरेः प्रतिस्पर्धी, पूर्वमजयपालनरेशस्य मित्रमासीत् । ' स्नातस्याप्रतिमस्य' इत्यादिका प्रसिद्धा स्तुतिरेतस्य कृतिरूपेति प्रघोषः ।
जैनस्तोत्रसन्दोहे
इतरेऽप्यविदिता अनेके सम्भवेयुः श्रीमतः शिष्याः इतिहासरसिकसज्जनानां प्रयत्नेन सुविदिता भविष्यन्ति । (२१) श्रीरामचन्द्रसूरि :
असौ श्रीहेमचन्द्राचार्यशिष्यः । बाल्येऽपि शीघ्रकवित्वशतिं परीक्ष्य प्रसन्नेन श्रीसिद्धराज जयसिंहदेवेनाऽस्मै 'कविकटारमल्ल' बिरुदं सर्वसमक्षमुपदीकृतमित्यवसीयते वि. सं. १५१७ वर्षे भोजप्रबन्धादिप्रणेतुः श्रोरत्नमन्दिरगणेरुपदेशतरङ्गिण्यन्तर्गतो लेखतः" तथा रैवतोद्धारकश्रीसज्जनदण्डनायक - २४ प्रासादकारक मं० आभड - देवगुरुभक्त मं० आलिग मं० शान्तू ९९ लक्षहाटकस्वामी श्री० छाडा - षट्कोटि द्रव्यस्वामि कुबेरदत्ताद - कोटिध्वजाष्टदशशतव्यवहारिशाकम्भरीपति-अर्णोराज- लाटाधिपगजमांगूझालकप्रभृति७२ राणकपरिकरितश्रीजयसिंहदेवेन ग्रीष्मे क्रीडोद्यानं गतेन मार्गेमिलितः श्रीरामचन्द्रक्षुल्लः पृष्टः कथं ग्रीष्मे दिवसा गुरुतरा: ? । रामचन्द्रः प्राह
देव ! श्रीगिरिदुर्गमल्ल ! भवतो दिग्जैत्र यात्रोत्सवे धावद्वीरतुरङ्ग निष्ठुरखुरक्षुण्णक्षमामण्डली ।

Page #72

प्रस्तावना
(४५)
वातोद्धृतरजोमिलत्सुरसरित्सञ्जातपङ्कस्थली
दूर्वाचुम्बनचञ्चुर। रविहयास्तेनातिवृद्धं दिनम् ॥ चमत्कृतेन सिद्धराजेनोक्तम् सद्यो नगरं वर्णय पत्तनाभिधम्एतस्यास्य पुरस्य पौरवनिताचातुर्यतो निर्जिता ___ मन्ये नाथ ! सरस्वती जडतया नीरं वहन्ती स्थिता। कीर्तिस्तम्भभिषोच्चदण्डरुचिरामासूत्र्य वाहावली___ तन्त्रीकां गुरुसिद्धभूपतिसरस्तुम्बी निजां कच्छपीम् ॥
तुष्टेन सर्वसमक्षं ' कविकटारमल्ल ' इति बिरुदं दत्तम् ।।
श्रीसिद्धराजभूपकारितसहस्रलिङ्गसरोवरस्य श्रीपालकविना विरचितप्रशस्तावन्यविदुषामगोचरं दूषणद्वयं दर्शितं विपश्चितानेने. त्यवगम्यते प्रबन्धचिन्तामणितः.." अथ श्रीपालकविना सहस्रलिङ्गसरोवरस्य रचितायां प्रशस्तिपट्टिकायामुत्कीर्णायां तत्स्थकाव्यमिदम्
न मानसे माद्यति मानसं मे पम्पा न सम्पादयति प्रमोदम् । अच्छोदकाच्छोदकमत्र सारं विराजते कीर्तितसिद्धभर्तुः ॥
तत्प्रशस्तिशोधनाय सर्वदर्शनेष्वाहूयमानेषु श्रीहेमचन्द्राचार्यैः सर्वविद्वज्जनानुमते प्रशस्तिकाव्ये भवता वैदग्ध्यं किमपि न प्रकाश्यमित्युक्त्वा पण्डितरामचन्द्रोऽनुशिष्य तत्र प्रहितः।।
ततः सर्वविद्वद्भिः शोध्यमानायां प्रशस्तौ नृपोपरोधात् श्रीपालकवेर्दक्ष्यदाक्षिण्याच्च सर्वेषु काव्येषु मन्यमानेषु
'कोशेनापि युतं दलैरुपचितं नोच्छेत्तमेतत् क्षम - स्वस्यापि स्फुटकण्टकव्यतिकरं पुंस्त्वं च धत्ते न हि ।

Page #73

जैन स्तोत्र सन्दोहे
एकोऽप्येष करोति कोशरहितो निष्कण्टकं भूतलं.
मत्वैवं कमला विहाय कमलं यस्यासिमाशिश्रियत् ॥ ' विशेषेणास्मिन् काव्ये प्रशस्यमाने श्री सिद्धराजेन पृष्टः श्रीरामचन्द्रः ' चिन्त्यमेतत्' इत्यवादीत् । अथ तैरेव सर्वैरनुयुक्तः । एतस्मिन् काव्ये सैन्यवाचको दलशब्दः, कमलशब्दस्य नित्यक्लीबत्वमिति दूषणद्वयं चिन्त्यम् । ततः सर्वानपि पण्डितानुरुध्य दलशब्दो राजसैन्यार्थे प्रमाणीकारितः । कमलशब्दस्य तु लिङ्गानुशासनसिद्धं नित्यक्लीवत्वं केन निणीर्यत इति पुंस्त्वं च धत्ते नवा ' इत्यक्षरभेदः कारितः । 19
(
अनेन कौमुदीमित्रागन्द - निर्भयभीमव्यायोगादिप्रस्तावनायां प्रबन्धशतकर्तुर्महाकवे रामचन्द्रस्य ' इति विशेषणमात्मनि प्रयोजयता स्वस्य प्रबन्धशतकर्तृत्वं प्रकटं पर्यचायि । किन्तु साम्प्रतं निम्नलिखिता एव प्रबन्धा दृग्गोचरीभवन्ति
૧
१ नलविलास नाटकम्'
२ कौमुदी मित्राणन्दप्रकरणम्
३ मल्लिकामकरन्दप्रकरणम् * ४ सत्यहरिश्चन्द्रनाटकम्
6
( ४६ )
५ यादवाभ्युदयम्
६ राघवाभ्युदयम् *
७ रेघुविलासम् *
८ रोहिणीमृगाङ्कप्रकरणम्*
१ गायकवाड ऑरयन्टल इन्स्टीस्युट ( वडोदरा ) द्वारा प्रसिद्धम् ।
२ भावनगरस्थया श्री आत्मानन्दसभया प्रकाशितम् ।

Page #74

प्रस्तावना।
(४१)
९ वनमालीनाटिका* १० निर्भयभीमव्यायोगः' ११ सुधाकलश:* १२ द्रव्यालङ्कारः ( सवृत्तिकः)* १३ नाट्यदर्पणम् ( सविवरणम् )२ १४ यदुविलासम् १५ कुमारविहारशतकम् १६ हेमबृहन्न्यासः ।* १७ युगादिदेवद्वात्रिंशिका++ १८ व्यतिरेकद्वात्रिंशिका++ १९ प्रसादद्वात्रिंशिका++ २० अपन्हुतिद्वात्रिंशिका++ २१ अर्थान्तरन्यासद्वात्रिंशिका++ २२. जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका++ २३ दृष्टान्तगर्भा जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका++ २४ शान्तिद्वात्रिंशिका++ २५ भक्त्यतिशयद्वात्रिंशिका++ २६ आदिदेवस्तवः++
..१ श्री यशोविजय जैन ग्रन्थमालाया प्रपिद्धि नीतः । ... २ मुद्रापितमिदं गा. ओ. सिरीझद्वारा (वडोदरा) । . . ३ सूचितं कविना स्वयं रघुविलासे ।
..४ आत्मानन्दसभा (भावनगर) तः प्रसिद्धम् ।

Page #75

(४८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे २७ नेमिस्तवः++ २८ मुनिसुव्रतदेवस्तवः++ २९-४४ षोडशिका: साधारणजिनस्तवाः (१६)++
४५ जिनस्तोत्राणि* प्राचीनेतिहासगवेषणातिकुशलाः श्रीमन्तः कल्याणविजयमुनिप्रवराः " संवत् १२२१ श्रीजावालिपुरीयकाश्चनगिरिगढस्योपरि प्रभुश्रीहेममूरिप्रबोधितगूर्जरधराधीश्वरपरमाईतचौलुक्यमहाराजाधिराजश्रीकुमारपालकारिते श्रीपार्श्वनाथसत्कप्रभुबिम्बसहिते श्रीकुमारविहाराभिधाने जैनचैत्ये सद्विधिप्रवर्त्तनाय बृहद्गच्छीयवादीन्द्रश्रीदेवाचार्याणां पक्षे आचन्द्रांर्क समर्पिते संवत् १२४२ वर्षे एतद्देशाधिपचाहमानकुलतिलकः महाराजश्रीसमरसिंहदेवादेशेन भा. पासुपुत्र भां. यशोवीरेण समुद्धृते श्रीमद्राजकुलादेशेन श्रीदेवाचार्यशिष्यैः श्रीपूर्णदेवाचार्यैः संवत् १२५६ ज्येष्ठ शुद ११ श्रीपार्श्वदेवे तोरणादीनां प्रतिष्ठाकार्ये कृते मूलशिखेर च कनकमयध्वजदण्डस्य ध्वजारोपणप्रतिष्ठायां कृतायां संवत् १२६८ दीपोत्सवदिने अभिनवनिष्पन्नप्रेक्षामण्डपे श्रीपूर्णदेवसूरिशिष्यैः श्रीरामचन्द्राचार्यैः सुवर्णमयकलशारोपणप्रतिष्ठा कृता । शुभं भवतु ॥” इत्येतच्छिलालेखानुसारेण, चैत्यं हि बृहद्गच्छीयदेवमूरिसन्तानीयानां व्यवस्थायामासीदित्यनेन च युगादिदेवद्वात्रिंशिकादीनि स्तोत्राणि श्रीपूर्णदेवसूरिशिष्यरामचन्द्रसूरिप्रणीतानि, न तु श्रीहेमचन्द्राचार्यशिष्यश्रीश्रीरामचन्द्रसूरिविरचितानीति मन्वते,
+ अंतच्चिन्हाङ्कितानि विलोकनीयान्यत्रैव मुद्रापितानि । ५ वटपद्रीय झवेरी अंबालाल नानाभाई श्रेष्ठिगृहसङ्ग्रहे प्रतिः ।

Page #76

प्रस्तावना।
(४९)
. परन्तु सत्यहरिश्चन्द्र-निर्भयभीमव्यायोगादिषु यथाऽस्य स्वातन्त्र्यमुद्राऽस्ति तथा षोडशिकास्तवादावपि कचित् कचिद् दृश्यते । तथाहि
स्वतन्त्रो देव ! भूयासं सारमेयोऽपि वर्त्मनि । मा स्म भूवं परायत्तस्त्रिलोकस्यापि नायकः ॥ स्वातन्त्रयश्रीपवित्राय परमब्रह्ममूर्तये ।
साधिताशेषसाध्याय नमो भगवतेऽर्हते ॥ अपरश्च-प्रभावकचरित्रादौ श्रीरामचन्द्रसूरेदृष्टिविनाशो व्याववर्णितोऽस्ति, स एव ध्वन्यते
स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिरामचन्द्रावदातचरित्राश्चितविश्वचक्र !! शक्रस्तुताहिसरसीरुह ! दुःस्थसाथै देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ इत्यादिपयैः षोडशिकास्तोत्रादिष्वपि ।
इत्येताभ्यां कारणाभ्यां प्रबन्धशतप्रणेतुः श्रीरामचन्द्रस्यैवाऽमनि कृतिरूपाणीति मे मतम् ॥
' (२२) श्रीपालकविः. श्रीजयसिंहनरेन्द्रेण कवीन्द्रः, भ्रातेति च व्याहृतः प्राग्वाटज्ञातीयः श्रावकपुङ्गवोऽयम् यदाहुः श्रीसोमप्रभाचार्याः सुमतिनायचरित्र-कुमारपालप्रतिबोधप्रशस्तौ- ..
प्राग्वाटान्वयसागरेन्दुरसमप्रज्ञः कृतज्ञः क्षमी ..वाग्मी सूक्तिसुधानिधानमजनि श्रीपालनामा पुमान् ।
'यं लोकोत्तरकाव्यरञ्जितमतिः साहित्यविद्यारतिः .. श्रीसिद्धाधिपतिः कवीन्द्र इति च भ्रातेति च व्याहरत् ॥

Page #77

(५०)
जनस्तोत्रसन्दोहे |
एकदिन प्रगीत महाप्रबन्धेन षड्भाषाकविचक्रवर्तिनानेन कलिकालसर्वज्ञश्री हेमचन्द्रसूरिप्रणीतं द्विसन्धानमहाकाव्यं समशोधि ।' उक्तंच तत्प्रशस्तौ
एकाहनिष्पन्नमहाप्रबन्धः श्री सिद्धराजप्रतिपन्नबन्धुः । श्री पालनामा कविचक्रवर्ती सुधीरमुं शोधितवान् प्रबन्धम् ॥ प्राग्वाटान्वयवंशमौक्तिकमणेः श्रीलक्ष्मणस्यात्मजः श्री श्रीपालकवीन्द्रबंन्धुरमलप्रज्ञालतामण्डपः । श्रीनाभेयजिनांह्विपद्ममधुपस्त्यागाद्भुतैः शोभितः श्रीमान् शोभित एव सद्यविभवः स्वौणकमासेदिवान् || इत्यनेन श्रीजिनविजय सम्पादितप्राचीन जैनलेख संग्रहद्वितीयविभागान्तर्गत (२७१) लेखालक्ष्मणाख्योऽस्य पितेति ध्वन्यते ।
66
श्री सोमप्रभाचार्येण सुमतिनाथचरित्र - कुमारपालप्रतिबोधयो रचना एतच्छ्री पालकविसूनोः कुमारपाल भूपालप्रीतिपात्रस्य सिद्धेपालकवेर्व सतावकारोति प्रतिपाद्यते तेनैव सूरिणा निज कृतिप्रान्ते— " सूनुस्तस्य कुमारपालनृपतिप्रीतेः पदं धीमतामुत्तंसः कविचक्रमस्तकमणिः श्रीसिद्धपालोऽभवत् । यं व्यालोक्य परोपकार करुमा सौजन्यसत्यक्षमा-दाक्षिण्यैः कलितं कलौ कृतयुगारम्भो जनैर्मन्यते ॥ तस्य पौषधशालायां पुरेsहिलपाटके ।
१ तनुजन्मनाऽस्य विजयपालेन व्यरचि द्रोपरीस्वयंवरनाटकम् ।

Page #78

प्रस्तावना ।
निष्प्रत्यूहमिदं प्रोक्तं परार्थान्तं ॥
पुत्रस्तस्य कुमारपालनृपतिप्रीतेः पदं धीमतामुत्तंसः कविचक्रमस्तकमणिः श्री सिद्धपालोऽभवत् । क्लृप्तं तद्वसताविदं किमपि यच्चायुक्तमुक्तं मया
तद्युष्माभिरिहोच्यतामिति बुधा ! वः प्राञ्जलिः प्रार्थये ॥ — कुमारपालप्रतिबोधप्रान्ते । “ तथा सिद्धभूपालः स्वकृतपादद्वयसमस्यापूरणे सर्वाङ्गशृङ्गारं रत्नमुद्रादिकं श्रीपालक ये ददौ " इत्येवं नैकवेलायां सिद्धराजकोर्त्तिदानप्रसङ्गे स्मरत्यमुं श्री रत्नमन्दिर गणिः उपदेशतरङ्गिण्याम् । चतुर्विशतिजिनस्तवनम्, सहस्रलिङ्गसरोवरस्य प्रशस्तिश्चानेन विनिर्ममे । (२३) अमरचन्द्रमूरिः ।
अणहिलपत्तनासन्नवर्त्तिनि वायट महास्थाने परपुरप्रवेशादिविद्यासम्पन्न श्रीजीवदेवमू रिसन्ताने जिनंदत्तमूरेः शिष्योत्तमोऽयं प्रज्ञाल
८८
( ५१ )
- सुमतिनाथचरित्रान्ते ।
१ अस्य गुगदोषस्त्ररूपं तु व्यावर्णितं श्रीरामचन्द्र त्रिवृत्तान्तेऽस्माभिः । २ परकायाप्रवेशादिवृत्तमस्य विज्ञेयं पद्मानन्दमहाकाव्यप्रशस्तेः । ३ व्यावर्णितं वृत्तमस्य सविस्तरं चतुर्विंशतिप्रबन्धे ( प्रबन्धकोषे ) तथापि दीयतेऽत्र रत्नशेखरसूरिविरचिता चार प्रदीपान्तर्गत किञ्चित्देवस्याद्यः सुतो महोधरो देशान्तरभ्रमी दिक्पटैर्दीक्षितः सूरिपदे न्यस्तः परकायप्रवेशादिविद्याश्च दत्ताः, द्वितीयः सुतो महीपालः भ्रातृवियोगादात्तदीक्षः श्वेताम्बराचार्यो जज्ञे । द्वयोर्मिलने मात्रा चाहाराशुद्वाक्या बोधितो दिगम्बराचार्यः श्वेताम्बरो जज्ञे । सूरित्वे जीवदेवेतिति नाम । स यतिपञ्चशतीपरिवारो व्याख्याक्षणागत

Page #79

(५२) जैनस्तोत्रसन्दोहे । चूडामणिः ' वेणीकृपाण ' इत्युपनामभृत् । ..
अस्य च पद्ममन्त्रिसदनैकदेशेअरिसिंहकविराजप्रदत्तसरस्वतीमन्त्राराधन-वरप्राप्ति-वीसलदेवनृपतिविद्वद्वर्णोद्गीर्णसमस्यापूरणप्रभृति सविस्तरं वृत्तान्तं व्यावर्णितं श्रीराजशेखरसूरिभिः प्रबन्धकोषे, प्रसिद्धिमागतं च बालभारत-स्यादिशब्दसमुच्चय-पद्मानन्दमहाकाव्यभूमिकास्वतः पुनर्नात्र निरूप्यते तत् । विशेषार्थिभिर्द्रष्टव्यानि तान्येव स्थलानि । स्वजिह्वापर्यङ्कबन्धिवाचकजिह्वास्तम्भकसाध्वीशिर चूर्णक्षेषवशीकारकदुष्टयोगिनमासनस्तम्भनादिना न्यग्रहीत् । तत्रैव मल्लः श्रेष्ठी सूर्यपर्वणि कृतधर्मार्थलक्षद्रव्यसङ्कल्पोऽग्निकुण्डे यज्ञं कारयन् उपरि वृक्षात् धूमाकुलं महासर्प विप्रैः पर्यस्याग्निकुण्डे क्षिप्तं दृष्ट्वा हाहाकारं कुर्वस्तैसक्तः-अत्र मृताः स्वर्यान्ति, तथापि तेन प्रायश्चित्ते प्रार्थिते सौवर्ण द्विगुणमहिं कृत्वा देहीति विप्रैरुक्तं, तेन तथा कृतेऽभिमन्य विभजनार्थ तस्य छेदे भृशं खिन्नो यागं विससर्ज। धर्मार्थी साधुद्वथं भिक्षाग्रहणे यतमानं दृष्ट्वा साधूक्त्या श्रीजीवदेवसूरिपार्श्व गतः तैबोंधितः श्राद्धो जज्ञे सङ्कल्पितद्रव्यलक्षार्थ प्रागव्ययितं विप्रादौ अर्द्ध यूयं गृह्णीतेति तेनोक्ते गुरुभिस्तद्रव्येण प्रासादाद्यकारि । तद् द्वेषाद् द्विजैमियमाणा गौरर्हच्चैत्यगर्भगृहे नीता मृता च । गुरुभिरन्तर्मठमासनस्थैः स्वानरक्षार्थ मुनीन् मुक्वा कुम्भकेन ध्यानं धृत्वा विद्यया तदेहे प्रविश्य सा ब्रह्मचैत्यगर्भगृहे प्रवेशिता, द्विजैः पदोलंगने मद्गच्छे नव्याचायों हैममुपवीतं दत्त्वा ब्रह्मचैत्ये ब्राह्मणैरभिषेच्य सोत्सर्वामित्यायुक्तिस्वीकृतौ ततोऽपि निष्कासिता । आयुःप्रान्ते एकखण्डमस्मत्कपालं लात्वा स योगी जिनमतोपद्रवान् कर्तेति तन्निजीवं भक्तव्यमेवेत्याप्ताय उक्त्वा ते स्वर्ययुः । तेन तथा चक्र स योगी कपटशुचा तत्रागतः कपाल भग्नं दृष्ट्वा करौ घृष्ट्वा प्राह-विक्रमार्कस्य मम चैकखण्डं कपालं विद्यासिद्धिहेतुस्तत् तु न प्राप्तम् । स व्योम्ना मलयाद्यानीतश्रीखण्डागुरुभिर्गुरुदेहदाहं ददे ॥"

Page #80

प्रस्तावना।
(५३)
समनस्कमनश्चमत्कारिण्यः कृतयस्त्वस्य१ पैमानन्दमहाकाव्यम् । २ बालभारतमहाकाव्यम् । ३ काव्यकल्पलता (कविशिक्षा) ४ स्यादिशब्दसमुच्चयः ५ कलाकलापः
६ छन्दोरत्नावली, मुक्तावली च ।* सत्तासमयस्तु वीसलदेव नरेश्वर-मन्त्रि वस्तुपालादिसमकालीनत्वात् सुनिश्चित एव त्रयोदशशताब्दीरूपः ।
वरिवर्ति पत्तनस्थ टांगडियावाडान्तर्गतजिनालये प्रतिमांस्य । ४ विवेकविलासादिप्रणेता ।
५ व्यावणितं चात्रैकोनविंशतिसर्गात्मके श्रीऋषभजिनचरितं । मुद्राप्यतेऽधुना गायकवाड ओरीयेन्टल इन्स्टीटयुट (वडोदराद्वारा)
६ प्रसिद्धिमानीतमिदं निर्णयसागर मुद्रणालयाधिकारिणा काव्यमालायम्। ७ प्रसिद्धेयं चोखंवा प्रन्थमालायाम् ८ प्रकटीकृतोऽय पं. लालचन्दभगवानदासगान्धीमहाशयेन । ९ उक्तं च कीर्तिदानप्रसंगे उपदेश तरङ्गिण्यां रत्नमन्दिरगणिना
"एकाऽमरचन्द्रमुनी पर्षदि तत्कालकृतनव्य लोकैाख्यानं कुर्वति द्विपदी प्रोका । 'अस्मिन्नसारे संसारे सारं सारङ्गलोचना।' वन्दनार्थमागच्छता द्वारस्थेन मन्त्रिणा श्रुता । अहो रागी स्त्रीकथाकृद् मुनिः इति च्याला न वन्दितः ज्ञातमन्त्रिचित्ताभिप्रायेणामरचन्द्रेणोक्तम्'अस्मिन्नसारे संसारे सारं सारङ्गलोचना ।
यत्कुक्षिप्रभवा पते वस्तुपाल भवादृशा ॥ सुष्टेन पादोपवेशनं कारितम् ।
१० तस्यायं लेख:-" संवत् १३४९ चैत्रवदि ६ शनो श्रीवायटीयगच्छे श्रीजिनदत्तसूरिशिष्यपण्डितश्रीअमरचन्द्रमूर्तिः पण्डित महेन्द्रसन्यबदनचन्द्राख्येन कारिता । शिवमस्तु ।"
( प्राचीनजैनलेखसंग्रहद्वितीयविभागे लेखाइः ५२३ )

Page #81

(५४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
(२४) कनकप्रभः । एतदभिधानधारकं बभूव मुनिपुङ्गवद्वयम् ।
तत्राद्यश्चान्द्रगच्छीयश्रीधर्मसूरिपट्टपरम्परायां श्रीदेवचन्द्रमूरिविरचित सिद्धहैमशब्दानुशासनलघुन्यासविधाता ।
२ समरादित्यसंक्षेपप्रव्रज्याविधानवृत्त्यादिविरचयितुः प्रधुम्नसूरेर्गुरुः श्रीदेवानन्दसूरिशिष्यः ।। ___ एतयोः कतरस्य कृतिरिह पृ. २४ मुद्रितं साधारणजिनस्तवनमिति साधनाभावाद् सन्दिग्धमेव ।
(२५) नरचन्द्रमूरिः। आचार्यवर्योऽयं हर्षपुरीयगच्छीयमलधारिश्रीदेवप्रभसूरिशिष्यत्रयोदशशताब्दयुत्तरार्धे विद्यमान आसीत् । सुप्रसिद्धमन्त्रिवर्यवस्तुपालाभ्यर्थनयाऽनेन कथारत्नसागरो निरमायि । एतद्व्यतिरिक्ताऽनर्धराघवटिप्पनकम् , न्यायकन्दलीटिप्पनकम्, । ज्योतिः सारः, प्राकृतदीपिकाप्रबोध इत्याद्या एतदीया अनल्पग्रन्थास्तत्तच्छास्त्रेष्वस्य वैदुष्यमुद्रोधयन्ति । सं. १२७१ वर्षेऽस्यैवादेशात् गुणवल्लभेन व्याकरणचतुष्कावचूरिः समर्थिता । देवप्रभमूरीयं पाण्डवचरित्रम्, उदयप्रभमूरिसन्हब्धं धर्माभ्युदयकाव्यं चानेन समशोधि । सं. १२८८
१ टिप्पनमनईराघवशास्त्रे किल टिप्पनं च कन्दल्याम् । सारं ज्योतिषमभद् यः प्राकृतदीपिकामपि च ॥
न्यायकन्दलीपञ्जिकायां राजशेखरसूरिः। २ संवत् १२७१ कार्तिकशुदिषष्ठयां श्रीनरचन्द्रसूरीणामादेशेन
गुणवल्लभेन समर्थितेयं पुस्तिका । प्र. २८१८

Page #82

प्रस्तावना।
(५५)
वर्षे प्रस्तुतसूरिविरचितानि प्रशस्तिरूपाणि वस्तुपालस्तुतिकाव्यानि गिरनारगिरौ शिलालेखे वर्तन्ते । मन्त्रीश्वरवस्तुपालप्रार्थनयाऽलङ्कारमहोदधिविरचयिता नरेन्द्रप्रभसूरिरस्य शिष्यः ।
नरचन्द्रटिप्पनकम् , प्रश्नचतुर्विंशतिका, प्रश्नशतकमित्येतेषां प्रणेताऽयमेव परो वेति न निर्णयः ।
(२६) श्रीदेवेन्द्रमरिः। श्रीचित्रकूट (चीतोड ) महीपतिप्रदत्त 'हीरला ' बिरुदमृतां विश्वविश्वविख्यातयशसां श्रीजगचन्द्रसूरीणां विनेयवर्गप्रानणीः सूरिवयोऽसौ । श्रीमुनिसुन्दरसूरिप्रणीतगुर्वावलीलेखानुसारेण विक्रमीयसप्तविंशत्यधिकत्रयोदशशतमितेऽन्देऽस्य स्वर्गारोहणं, तेन निर्णीयते निर्विरोधं सत्तासमयोऽस्य विक्रमीयत्रयोदशशताब्दीरूप एव ।
____ग्रन्थसन्दर्भस्त्वस्य. भाष्यत्रयम् (चैत्यवंदनभाष्यं गा. ६३, गुरुवन्दनभाष्यं गा.
४१, प्रत्याख्यानभाष्यं गा. ४८), सिद्धपञ्चाशिका (गा. ५०), सिद्धदण्डिका (गा. १३), नव्यकर्मग्रन्थपञ्चकं (गा. . ), बन्दारुवृत्तिः, 'चत्तारिअट्ठ' स्तवनं, वृद्धचतुःशरणग्रन्थः (गा. ११५), सम्यक्त्वस्वरूपस्तवः (गा. २५), चैत्यप्रतिकृतिस्तवनं सावचूरिकम् (गा. . ), शाश्वतबिम्बसङ्ख्यास्तवनम् (गा. २४), श्राद्धदिनकृत्यम् (गा. ३४४ ), उपमितिभवप्रपञ्चासारोद्धारः (गा. ५७०), धर्मरत्नप्रकरणवृत्तिः (ग्रं. ९६८२), नवपदप्रकरणवृत्तिः (नं. ९०००), वीतरागविज्ञप्तिः (ग्रं. १८४८), उपदेशकुलकम् , दानादिकुलकचतुष्कम् , (गा. ) प्रणिधानकुलकम्

Page #83

( ५६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे |
(गा. ९० ), चन्द्रप्रभचरित्रं संस्कृतप्राकृतमयम् (ग्रं. ५३२५ सं. १२६४ विरचितम्, साधुसामाचारी (ग्रं. (प्रं. ) सुदर्शनाचरितं
), विचाररत्नाकरः
प्रश्नोत्तररत्नमालावृत्तिं । ( ग्रं. मन्यन्ते केचित् तद् भ्रान्तिमूलमेव ।
), त्वस्य कृतितया
यै सेरीसास्थाने श्रीपार्श्वनाथस्य प्रासाद एकरात्रिमध्ये व्यन्तरबलान्निष्पादितस्ते श्रीदेवेन्द्रसूरयो नागेन्द्रगच्छीयत्वात् कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यसमकालिकत्वाच्चेतो भिन्नाः ।
(२७) श्रीधर्मघोषसूरिः ।
श्रीदेवेन्द्रसूरिपट्टाम्बरदिवामणिः सुविहितचूडामणिः सूरिवरोऽयं । विभूषयाञ्चक्रे तपागच्छीयं षट्चत्वारिंशत्तमं पट्टम् । एतस्योपदेशामृतपानपीनमनाः पृथ्वीधरः साधुर्यदीघपदनेकशो
१ सारवृत्तिदशाः कर्मग्रन्थदीपास्तमोहराः । तस्य प्रवचनावासे भान्ति प्रेष्ठार्थदर्शकाः ॥
नानास्तवनप्रकरणरत्नानि समुद्धृतानि समयाब्धेः ।
पुरुषोत्तमेन तेनालङ्कृतये शासनस्यासन् ॥ पश्चाशिका सिद्धविचारवाच्या भाष्याणि वृत्तं च सुदर्शनायाः । उपासकानां दिनकृत्य सूत्रवृत्ती च टीकापि च धर्मरत्ने ॥ देवेन्द्राङ्का श्राद्धयामोद्यभङ्गिप्रन्थाद्यन्याप्यस्त्यने कास्य सृष्टिः । एवं नानाप्रन्यसोपानपङ्क्तथा स्वारोहं तन्मुक्तिसौधं व्यधात् सः ॥ - गुर्वावल्यां मुनिसुन्दरसूरिः ।
२. गुरुपर्वक्रमपरिचयार्थमस्य विलोक्यतां पं हंसराजात्मज हीरालाल
मुद्रापितवृत्तिप्रशस्तिः ।

Page #84

प्रस्तावना |
जिनालयानि सप्त ज्ञानभाण्डागाराँश्च । एकविंशतिसुवर्णधटीव्ययेन व्यधापयच्छत्रुञ्जये श्रीऋषभजिनप्रासादम्, पर्यदधाच्च षट्पञ्चाशत्सुवर्णघटीव्ययेनेन्द्र मालामतिविशालाम् ।
श्रीमतो मन्त्रविद्याविशारदत्वोदाहरणानि प्रदत्तान्यनेकानि श्री श्रीमुनिसुन्दरसूरिप्रणीतायां गुर्वावल्याम् । परमिह तु वाचकचेतश्चमत्कारकारकं प्रदीयते श्रीगुणरत्नसूरिविरचितक्रियारत्नसमुच्चयान्तःस्थगुरुपर्वक्रमवर्णनाधिकारगतो योगिराजपराजयनवृत्तान्तः, तथाहि" योगी कश्चन शिष्यवृन्दकलितोऽवन्त्यां स्थितो गर्भभृनानासिद्धिबहुप्रसिद्धिहृतहृद्भूपप्रजाभ्यर्चितः । तत्र स्थातुमयं न जैनयतिनां दत्ते कदापि कचि -
च्चेदागच्छति कोऽपि साधुरिह यस्तं प्रत्यसौ मत्सरात् ॥ ३२॥ आसन्नोऽप्यथ दूरगोऽपि सहसा सौवप्रभावोदधुरो
हुङ्कारात् तृणतन्तुधूलिकणिकाक्षेपात् तथा स्वाङ्कतः । मार्जारान् नकुलोन्दुराहिसरटान् गोधावृकान् वृश्चिकान् फेरण्डप्रभृतींश्च मुञ्चतितमां लक्षादिसङ्ख्यान् क्षणात् ॥३३॥ युग्मम् ।
(५७)
अन्याश्चापि बिभीषिकाः प्रकटयत्युच्चैः स नानाविधा - स्तद् दृष्ट्वा भयप्लविताँ छलयति क्षुल्लान् स पापः क्षणात् । साधुः कोऽपि न तत्र तिष्ठति ततः श्रीधर्मघोषोऽन्यदा
सूरितत्र समीयिवान् बहुपरीवारो विहारक्रमात् ॥ ३४॥ साधूनध्वनि सङ्गतान् स सहसा दृष्ट्वाऽथ दुष्टो रुषा दन्तैर्दष्टरदच्छदोऽवदददः श्वेताम्बराः ! किं धरा ।

Page #85

(५८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
शून्याऽस्ते सकलाऽपरा यदिह भोः प्राप्ता विशङ्का हठात्
दृष्टोऽहं यदि नो श्रुतोऽपि किमु रे नात्र स्थितो नन्वहम् ॥३५॥ बाहुभ्यां जलधि तराणि यदि वा तं शोषयाणि क्षणा
दाकाशं विपुलं प्रयाणि खगवद्रात्रौ च कुर्या दिनम् । . शेषाहिं दृढयोगपट्टतुलया बघ्नानि सौवासने फूत्कृत्यापि गिरीन् नयानि गगने वायू रजोवद् रयात् ॥३६॥
, युग्मम् ॥ भो ! भो ! यात पलाय्य दृष्टिपथतो मां मा वमन्ध्वं हठा
नो चेत् स्थेयमिह स्थिरैर्भवति यत् तद् दृश्यतां सम्प्रति । व्याहाधुर्मुनयो मुधात्मनि मदं धत्से विधत्से न किम् ?
क्षान्ति ब्रूम इदं हिताय भवतो जानासि चेत् किञ्चन ॥३७॥ नो चेद् यन्ननु रोचते प्रकुरु तत् तावत् स्थिताः स्मो वयं
योगिन्नुच्छलितोऽपि यत्न चणको भाण्डं प्रभेत्तुं क्षमः । क्रुद्धस्तद्वचसा विधाय विकृतं वक्त्रं स भीत्यावहं
दन्तान् स्थूलतरानदीदृशदथो जान्वग्रजाग्रन्मुखान् ॥३८॥ किं नो भीषयसे तृणाय न वयं मन्यामहे त्वादृशं ___ व्याहृत्येति भयोज्झिता मुनिवरास्तत्पातसंसूचिनीम् । उद्गीर्य स्वकफोणिमुन्नततरां जग्मुस्ततः श्रीगुरो
रभ्यणे जगदुश्च तद्गुरुरथो प्रोवाच सर्वान् यतीन् ॥३९॥ चेद् योगीह विभीषिकां विकुरुते मा भैष्ट तद् भो ! मनाक् त्राताहं वरिवमि वोऽथ वसतौ दोषागमे लक्षशः ।

Page #86

प्रस्तावना ।
सूच्याख्या अतिवज्रतुण्डनखरा अन्यान्यदेहोर्ध्वगाः कल्लोला इव वारिधेर्दशदिगुद्भूताः प्रसत्रः क्षणात् ॥४०॥
अङ्गारोहणवस्त्रपात्रवलकस्तम्भादनैकादशन्
दृष्ट्वा तान् वसतेर्बहिश्च परितः श्वानौतुसर्पध्वनीन् । श्रुत्वा रौद्रतमान् प्रकम्प्रतनवो भीतेर्भरात् साधवो
ऽन्योऽन्याह्वानपराश्च नालमभवन् स्थातुं प्रनष्टुं तथा ॥४१॥ वस्त्रच्छन्नमुखे घटे प्रथमतः सज्जीकृते श्रीगुरु -
दत्वा हस्तमथाजपद् गतभयो यावत् स तावच्छठः । सर्वाङ्गेऽप्युदितं व्यथा समुदयं हर्तु विषोढुं प्रणि
न्होतुं वाप्यसहस्ततोऽनुगजनानूचे म्रिये भो ! त्रिये ॥४२॥ धिग्मामनात्मज्ञमदीर्घदर्शिनं येनाभिमानादपमानितो गुरुः । क्काणुः कः मेरुः क सरः क्क सागरः काहं हहा कैष च सर्वसिद्धिवित् ॥४३॥
(५९)
भीतः सोऽविकलं निजं विलसितं संहृत्य पीडावशादाकन्दंश्च कर्णश्च तत्र वसतौ गत्वा मुखात्ताङ्गुलिः । ऊंचे ज्ञानवशाद् यदत्र विहितं तत् क्षम्यतां क्षम्यतां
नातो वो विदधामि किञ्चिदशुभं साक्षी जनोऽत्राखिलः ॥ ४४ ॥ निरीक्ष्य दीनं स्वपदोर्विलीनं तं योगिराजं सुसमाधिभाजम् चकार शान्तः प्रभुधर्मघोषः पुण्यप्रभायाश्च बभूव पोषः ॥ ४५॥” प्रायशो ' देवेन्द्र विद्यानन्दधर्मकीर्ति पदाङ्किताः श्रीमतः कृतयः । ताश्चैवम् --- चैत्यवन्दनभाष्यवृत्तिः (सङ्घाचारनाम्नी), यो

9

Page #87

जैनस्तोत्रसन्दोहे। निस्तवनम् (गा. १३) समवसरणप्रकरणम् (गा. २४), ( लोकनालिकाद्वात्रिंशिका गा. ) कायस्थितिप्रकरणम् (गा. ) भवस्थितिप्रकरणम् ( गा. ) कालसप्ततिका ( गा. ७४ ) देहस्थिति प्रकरणम् (गा. १८ ) दुषमाकालसङ्घस्तवनम् (गा. २६) युगप्रधाधानस्तोत्रम् ( गा. ) ऋषिमण्डलस्तोत्रम् (गा. २१०) परिग्रहप्रमाणम् ‘सुअधम्म ' स्तवनम् (गा. ३९) चतुर्विंशतिजिनानां चतुर्विंशतिः स्तवनानि, 'सस्ताशर्म ' स्तोत्रम् (पद्य. ४) 'देवेन्द्ररनिशं' ( श्लो. ) श्लेषस्तोत्रम् , ' यूयं युवां त्वं' ( श्लो. ) श्लेषस्तुतयः, चतुर्विंशति जिनस्तवनम् , ' जयवृषभ ! चतुर्विंशतिजिनस्तुतयः, अष्टापदकल्पः, गिरनारकल्पः, श्राद्धजीतकल्पः संस्कृतप्राकृतभाषानिबद्धान्यत्र (पृ.१३) मुद्रापितानि चतुर्विंशति जिनभवस्तवनादीनि विविधानि स्तोत्राणि ।
'देवेन्द्र ' शब्देन स्वगुरोः श्री देवेन्द्रसूरेः, 'विद्यानन्द ' पदेन स्वज्येष्ठ गुरुभ्रातुः: श्री विद्यानन्दसूरेः, 'धर्मकीर्तिः । इत्युल्लेखेनात्मनोधर्मकीर्ति दिति नाम च प्रथमभास स्वकृतौ लक्ष्मभिषात् । ____ विक्रमीयद्वयुत्तरत्रयोदशशत (१३०२) तमेऽब्दे जातदीक्षस्य स्वज्येष्ठसोदरस्य श्रीविद्यानन्दमुनेर्दीक्षानन्तरम् धर्मकीर्तिरिति
तः ५ पर्यन्तानि स्तोत्राणि प्रसिद्धिं नीतानि सावरिकाणि भावनगरस्थया श्री जैन आत्मानन्द सभया.
२ अष्टयमकमयकाव्यकरणाभिमत्तमन्त्रिमदापनोदाय प्रणीतेयमेकरात्रावेवात्रभवता, यदुक्तं श्रीमुनिसुन्दरसूरिणा गुर्वावल्याम्"श्रीशारदालब्धवरो निशैकयाऽष्टभिः स कृत्वा यमकरलकृताः । स्तुतीजिनानां शमदज्वरौषधीरबूबुधद् गुर्जरराजमन्त्रिणम् ॥१६॥

Page #88

प्रस्तावना
,
नाम्ना गृहीतवानसौ दीक्षाम् विक्रमीयत्रयोविंशत्यधिकत्रयोदशशततमेऽब्दे ( १३२० ) उपाध्यायपदम्, अष्टाविंशत्यधिकत्रयोदशशत (१३२८ ) तमे संवत्सरे व्यभूषयत् सूरिपदम् विक्रमीयसप्तपञ्चाशदुत्तरत्रयोदशशत ( १३५७ ) तमे हायने च दिवं जगामेति पट्टावल्याबुल्लेखदर्शनाद् द्वयुत्तर त्रयोदशशत (१३०२ ) वर्षतो - नन्तरं सप्तविंशत्यधिक त्रयोदशततमाब्दतश्चाऽर्वाक् मध्यवर्ती श्रीमतः सत्तासमयः सुनिश्चित एव ॥ (२५) श्री सोमप्रभसूरिः ।
( ६१ )
तपागच्छीयसप्तचत्वारिंशत्तमपट्ट विभूषकः श्रीधर्मघोषसूरिशिष्यशिरोवतंसः सूरिवरोऽयम् ।
वि. सं. १३१० वर्षे जन्म, सं. १३२१ वर्षे दीक्षा, सं. १३३२ वर्षे सूरिपदम्, सं. १३७३ वर्षे स्वर्गारोहणमस्य ।
अप्कायविराधना भयेन कोंङ्कणदेशे, शुद्धजलदौर्लभ्येन मरु-देशे च साधून विहारकरणं निषेधयामासासौ ।
कृतयोऽस्य - यतिजीतकल्पसूत्रम्, 'यत्राखिल' स्तुतयः, 'जिनेन येन' स्तुतयः, 'श्रीमच्छर्म' स्तोत्रम् |
सं. १३५७ स्वगुरुश्रीधर्मघोषसूरिस्वर्गवासदिवस एव स्वस्याल्पमायुर्विज्ञाय न्यवीविशद् विमलप्रभं सूरिपदेऽसौ ।

शतार्थकाव्य - कुमारपालप्रतिबोध, सुमतिनाथचरित्र, सूक्तावल ( सिन्दूर प्रकर० ) प्रणेता श्रीसोमप्रभाचार्यस्त्वितो भिन्नः, श्रीविजयसिंहाचार्यशिष्यत्वात् ।

Page #89

(६२) जैनस्तोत्रसन्दाहे।
(२६) श्री सोमतिलकमूरिः। . श्री सोमप्रभम्ररिपट्टपद्माकरप्रबोधनैक प्रद्योतनस्यास्य सूरिवर्यस्य वि. सं. १३५५ माघे जन्म, सं. १३६९ वर्षे दीक्षा, सं. १३७३ वर्षे सूरिपदम् , सं. १४२४ वर्षे स्वर्गगमनं च ।
कृतिकलापस्त्वस्य
बृहन्नव्यक्षेत्रसमाप्तः, सप्ततिशतस्थानप्रकरणं, ' यत्राखिल' सञ्झकचतुर्विंशतिजिनस्तुतिवृत्तिः, 'जयवृषभ' चतुर्विंशतिजिनस्तवनवृतिः, 'स्रस्ताशर्म' स्तुतिः, 'श्रीतीर्थराज' स्तुः ( चतुरर्थभाकू ) एतवृत्तिश्च, 'शुभभावानत०, 'श्रीमद्वीरं स्तुवे.' ( कमलबन्धस्तवनम् ), शिवशिरसि०, 'श्रीनाभिसम्भव०' ' श्रीशैवेय०,' 'श्रीसिद्धार्थ०' वीरस्तवनम् ( श्लो. १२), चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ,
एतस्मा एव प्राभृतीचकार श्रीजिनप्रभमूरिः स्वनामाङ्कितानि सप्तशतीमितानि स्तोत्राणि सबहुमानम् । शीलतरङ्गिणीवृत्तिविधायिनः सोमतिलकसूरयस्त्वतो भिन्नः ।
(२७) जिनप्रभमूरिः । वि. सं. १३३१ वर्षे लघुखरतरशाखासंस्थापक श्री जिनसिंहसूरेः शिष्यचूडामणिरयम् । अनेन च स्वयमेवाऽजितशान्तिस्तववृत्त्यादौ स्वस्य कृतिकलापे___ " संवद् विक्रम भूपतेः शरऋतूदर्चिः शशाङ्कमिते ( वै.१३६५, शा. श. १३३०)
पौषस्यासितपक्षभाजि शनिना युक्ते द्वितीयातिथौ ।

Page #90

प्रस्तावना।
(६३) श्रीमान् श्रीजिनसिंहसूरिसुगुरोः पादाब्जपुष्पन्धयः ___पुर्या दाशरथेजिनप्रभगुरुर्जग्रन्थ टीकामिमाम् ॥" इत्यादिना निरदेशि चतुर्दशशताबोरूपः स्वस्य सत्ताकालः ।
अस्य हि मन्त्रविद्यायां सुमनोमनश्चमत्कारि सामर्थ्यमासीत्उक्तं च- गयण थकी जिणि कुलह नंषिउ घट्ट उतारी
विद्व महि य मुष वाद नयरि षट्ट नववारी । दिल्लीपतिसुलताण पूठि वडवृक्ष चलावी
रायण सेत्तुंज सिहरि दुद्ध जलहर वरसावी । दोरडई मुद्रकिय प्रतिमा जिन बोलइ वयण । जिनप्रभमरि कवि वयर कहि भरतपंडमंडन रयण ॥ एतदर्थे विशेषजिज्ञासुभिर्विलोकनीयः श्रीसोमधर्मगणिविरचितोपदेश सप्ततिकायास्तृतीयाधिकारप्रान्तगतो वृत्तान्तः। दन्त विश्वमिते (१३३२) वर्षे श्री जिनप्रभसूरयः । अभूवन् भूभृतां मान्याः श्रीजिनप्रभसूरयः ।"
इत्याद्यश्लोकात्मकः मूर्तिमान् प्रतिभाप्रकर्ष इव राजतेतरामत्रभवतोऽनघा कृतिततिस्त्वेवम्१ परमसुखद्वात्रिंशिका . ५ सन्देह विषौषधिवृत्तिः २ प्रव्रज्याविधानवृत्तिः
(सं. १३६४) ३. प्रत्याख्यानस्थानविवरणम् ६ श्रेणिकचरित्तम् (द्वयाश्रयं) ४ साधुप्रतिक्रमणवृत्ति
__ (सं. १३५६) (सं. १३६५) ७ विषमकाव्यवृत्तिः

Page #91

(६४) जैनस्तोत्रसन्दोहे। ८ तपोटमतकुट्टनकम्
१४ विविधतीर्थकल्पः ९ धर्माधर्मकुलकम्' .
___(सं. १३२७ तः १३८९)
१५ दीपालिकाकल्पः १० पूजाविधिः
१६ सूरिमन्त्रप्रदेशविवरणम् ११ विधिप्रभा (सं. १३६३) ।
१७ अजितशान्तिभयहर-उप१२ सप्तस्मरणटीका
सर्गहरस्तोत्रवृत्तिः १३ वन्दनस्थानविवरणम्
(सं. १३६५)
काव्यमाला सप्तम गुच्छकान्त (पृ. ८६-९५) मुद्रितविशालराजगणिशिप्यविहिता सिद्धान्तस्तवावचूरिप्रारम्भे “पुरा श्रीजिनप्रभसूरिभिः प्रतिदिनं नवस्तवनिर्माणपुरः सरं निस्वद्याहारग्रहणाभिग्रहवद्भिः प्रत्यक्षपद्मावतीदेवीवचसामभ्युदयिनं श्रीतपगच्छं विभाव्य भगवतां श्रीसोमतिलकसूरीणां स्वशैक्षशिष्यादिपठनविलोकनाद्यर्थ यमकश्लेषचित्रच्छन्दोविशेषादि नवनवभङ्गीसुभगाः सप्तशतीमिताः स्तवा उपदीकृता निजनामाङ्किताः” इत्युल्लेखदर्शनात् कृता एभिः सप्तशतीमिताः स्तवा इति निश्चीयते परमुपलभ्यमानास्त्वेवम्
१ ज्ञानप्रकाशकुलक (गा. १२५), मदनरेखासन्धि, चतुर्विधभावना कुलक (गा. ११), जीवामुशास्तिसन्धि (गा. १८), नेमिनाथरास (कडवा ११), भव्यचरित (गा. ४४), युगादिजिनचरितकुलक(गा. २७), भविय कुटुंबचरित (गा. ३४) श्रावकविविधप्रकरण (गा. ३४), सर्वचैत्यपरिपाटि स्वाध्याय प्रभृतिप्रणेताऽऽगमगच्छीय देवभद्रसूरिशिष्यः श्रीजिनप्रभत्रिः त्रयोदशताबीभवोऽपि अस्माभिन्नः।

Page #92

प्रतीकम्
पद्यानि मुद्रितस्थलम् )
१ सिद्धान्तागमस्तवः २ पार्श्वस्तवः ३ गौतमस्तोत्रम् ४ वीरस्तवः ५ चतुर्विशतिजिनस्तवः ६ पार्श्वस्तवः ७ श्रीवीरनिर्वाणकल्याणकस्तवः ८ श्रीऋषभजिनस्तवनम् ९ अजितजिनस्तवनम् १० श्रीवीरस्तवनम् ११ श्रीऋषभजिनस्तवनम् १२ चतुर्विंशतिजिनस्तोत्रम् १३ . "
नत्वा गुरुभ्य:०
४६ सप्तमगुच्छे (पृ. ८६) का मे वामेय ! शक्तिः
" (पृ. १०७) श्रीमन्तं मगधेषु २१ , (, ११०) कंसारिक्रमनिर्यदापगा.
___(,, ११२) कनककान्तिधनुः
, (, ११५) अधियदुपनमन्तो
___" (, ११७) श्रीसिद्धार्थनरेन्द्रवंश० १९ , (,, ११९) अस्तु श्रीनाभिभूर्देवो - ११ जै. स्तो.स.,, २६) विश्वेश्वरं मथितमन्मथ २१ , (, २८) चित्रैः स्तोष्ये जिनं वीरं २७ , (, ९२) अल्लालाहि (पारसीभाषायाम् ) ११ (,, २४७) ऋषभनम्रसुरासुरशेखर २९ (,, १४९) आनन्दसुन्दरपुरन्दरनम्र २९ , (, १५१)
प्रस्तावना।

.

Page #93

(६६ )
२५१)
१४ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् पात्वादिदेवो दश कल्पवृक्षा २९ (प्रक.रत्ना
भा: २ , १७५) है १५ श्रीवीरस्तवनम् (पञ्चवर्गपरिहारेण) स्वः श्रेयससरसीरुह २६ ( ,२४२) १३ श्रीनेमिस्तवनम् ( क्रियागुप्तम् ) श्रीहरिकुलहीराकर २० ( , २४४) १७ महावीरस्तवनम्(पञ्चकल्याणकमयम् )पराक्रमेणेव पराजितोऽयं ३६ ( २५०) १८ श्रीमन्त्रस्तवनम्
स्वः श्रियं श्रीमदहन्तः
५ ( १९ वर्द्धमानस्तवनम्
श्रीवर्द्धमानः सुखवृदयेऽस्तु ९ ( २५१) २० पार्श्वजिनस्तवनम्
पाश्वप्रभुं शश्वदकोपमानम् ८ ( २५१) २१ श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् श्रीपार्श्व ! पादानतनागराज
२५२) २२ नन्दीश्वरकल्पः
आराध्य श्रीजिनाधीशान् ४८ ( २५२) २३ श्रीशारदास्तवनम्
वाग्देवते ! भक्तिमतां स्वशक्ति १३ ( . २५४) २४ श्रीजिनसिंहसूरिस्तवनम् प्रभुः प्रदद्यान्मुनिपक्षिपङ्क्ते १३ ( ,
२५५). २५ पञ्चनमस्कृतिस्तवनम्
प्रतिष्ठितं तमः पारे ३३ ( २६ चतुर्विशतिजिनस्तवनम् प्रणम्यादिजिनं प्राणी २८ ( २५८) २७ श्रीपार्श्वप्रातिहार्यस्तवनम् त्वां विनुत्य महिमश्रियामहं १०
२५९) २८ कल्याणकपश्चकस्तवनम् निलिम्पलोकायितभूतलं
जैनस्तोत्रसन्दोहे
२५६)

Page #94

२९ वीरस्तवनम् (लक्षणप्रयोगमयम् ) निस्तीणविस्तीर्णभवार्णवं ज्ञै ३० श्रीवीतरागस्तवनम्
जयन्ति पादा जिननायकस्य
देवर्यस्तुष्टुवे तुष्टैः
३६ श्री पार्श्वनाथलघुस्तवः ३७ अर्हदादिस्तवनम् ३८ पार्श्वस्तवनम् ३९ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ४० पार्श्वजिनस्तवनम् ४१ शान्तिजिनस्तवनम् ४२ श्रीमहावीरस्तवनम् ४३ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ४४ चतुर्विंशतिजिन स्तवनम्
३.१ श्रीचन्द्रप्रभस्तुतिः
३२ श्री ऋषभजिनस्तवनम् (अष्टभाषामयम् ) निरवधिरुचिरज्ञानं ३३ जीरापल्लिपार्श्वस्तवनम्
जीरिकापुरपर्ति सदैव तं
१५
१२
३४ फलवर्द्धिपार्श्वनाथस्तवनम् (प्राकृते) सलाहिबा हिजलहर ३५ श्रीचन्द्रप्रभस्तवनं (षड्भाषामयम् ) नमो महासेननरेन्द्रतनूज ! ( सूनो!) १३
दोसावहारदक्खो मानोर्वी व्यहृत परितो
श्रीपा भावतः स्तौमि ! जिनर्षभ ! प्रीणितभव्यसार्थ !
१७
श्रीपार्श्वः श्रेयसे भूया श्री शान्तिनाथ भगवा असमशमनिवासं आनम्रनाकिपति०
तत्त्वानि तत्त्वानिभृतेषु सिद्धं
१६
४
४०
७
४४
२०
२५
२५
39
२८
"
""
""
39
99
"9
"9
अत्रैव.
१०
पृ. २२८
८ ( प्र. र. भा. ४ ), पृ. २२
""
"
"
97
""
"
२६०
२६१
"
२६२
२६३
२६८
२६९
२६९
२३
२३
moc
२६
२८
३०२
३०३
प्रस्तावना ।
( ६७)

Page #95

४५ श्रीवीरस्तवनम् ४६ चतुर्विंशतिजिन स्तवनम् ४७ मुनिसुव्रतस्तुतिः ४८ चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ४९ आज्ञास्तवनम् (प्रा.)
श्रीवर्द्धमानपरिपूरित यं सततमक्षमालो निर्माय निर्मायगुणद्धिं •
५८ मंगलाष्टकम्
५९ पञ्चपरमेष्ठि महामन्त्रस्तवनम्
ऋषभदेवमनन्तमहोदयं नयगमभंगपहाणा
५० गौतमस्तवनम् ( महामन्त्रमयम् ) ॐ नमस्त्रिजगन्नेतु ५१ पद्मावतीचतुष्पदिका ५२ श्री गौतमस्तोत्रम् ५३ श्रीपार्श्वजिनस्तोत्रम् ५४ श्रीवीरजिनस्तोत्रम् ५५ श्रीशारदास्तोत्रम् ५६ श्रीशारदाष्टकम् ५७ श्रीवर्धमानविद्या
वाग्देवते ! भक्तिमता ॐ नमस्त्रि जगद्वन्दित इय वज्रमाणविज्जा
३०
१३ प्र.र.भा. २, पृ. २५७ अत्रैव पृ. २१६ अमुद्रिता
नतसुरेन्द्र ! जिनेन्द्र ! किंकप्पत्तरु रे०
"
जिनशासन अवधारि
जम्मपवित्तिय सिरि.
२५
पार्श्वनाथमनधं,
सिरिवीयराय ! देवाहिदेव ! ३५
१३
९
""
११
अत्रैव. २२७
२३७
19
अमुद्रिता
अत्रैव पृ.
अमुद्रितम्
19
ܐܕ
"
प्रा.
19
२३५
९
स्तो. सं.
१३
99
एतदतिरिक्ता अन्या अपि भविष्यन्ति कृतयः श्रीमतां परं नाऽद्यावधि तदर्शनेनाऽपि बभूव मे दृष्टिसाफल्यम् । जानाना अपि तपागच्छमभ्युदयिनमुपदीकुर्वाणा अपि सोमतिलकसूरिभ्यः सबहुमानं सप्तशती -
(६८)
जैनस्तोत्र सन्दोहे

Page #96

प्रस्तावना ।
( ६९ )
मितानि स्तोत्राणि विरचयेयुरिमे ' तपोमतकुट्टनम् ' नाम गच्छकदाग्रह प्रकाशकं ग्रन्थमिति महच्चित्रम् |
श्रीमल्लिषेणसूरिभिः १२१४ शाकाब्दे विरचितायां स्याद्वादमञ्जरीवृत्तौ साहाय्यकृतोऽमी, उक्तं च तत्रैव
""
" श्रीजिनप्रभसूरीणां साहाय्योद्भिन्नसौरभा । श्रुतावुत्तंसतु सतां वृत्तिः स्याद्वादमञ्जरी || ३ || श्रीजिनसेनशिष्योभयभाषाकविशेखर श्रीमल्लिषेणसूरिविरचिते भैरवपद्मावती कल्पेऽप्यस्यैव साहाय्यम् । (३१) देवेन्द्रसूरिः ।
एतन्नामधेयधारिणो भिन्नभिन्नगच्छेष्वनेके समजायन्त सूरिपुरन्दरास्तथाप्यत्रैव पृ. ५४ मुद्रिते त्रिंशच्चतुर्विंशतिकास्तवनदशके प्रत्येकस्तवान्ते — श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ' इति पदावलोकनेन सम्यक्त्वसप्ततिकावृति (तत्वकौमुदी) विरयितू रुद्रपल्लीय गच्छतिलकायमानस्य श्रीसङ्गतिलकाचार्यस्य शिष्यपुङ्गवोऽयमिति निश्चयः ।
गुरुपर्वक्रमस्त्वस्य प्रश्नोत्तररत्नमालावृत्ति - सम्यक्त्वसप्ततिकावृत्तिशीलोपदेशमालावृत्ति ( शीलतरङ्गिणी ) प्रशस्तिपचैः सम्यगवबुध्यते, स च वाचकानां सौलभ्याय दीयतेऽत्र वृक्षरूपेण
१ 'तपोमतकुट्टनं जिनप्रभस्य कृतिरित्यर्थे नास्ति संदेहः, परं तत्र दर्शितेन स्वस्य सिद्धान्ताऽनभिज्ञत्वेन बालसुलभेन अभिनिवेशेन द्वेषपोषेण च ज्ञायते यदुतायं ग्रन्थः कर्त्रा स्वस्य प्रथमे वयसि निमर्तिः स्यात्, तपागच्छीयैः सह मैत्री च पश्चिमे वयसि ।' इति श्रीकल्याणविजयमुनिवराः ।

Page #97

श्री अर्द्धमानसूरिः (सं. १०८८ विद्य.)

(७०)
बुद्धिसागरसूरिः (वि. सं. १०८४ विद्य.)
जिनेश्वरमूरिः (वि. सं. १०८०-८४ विद्य.)
अर्भेयदेवमूरिः (वि. सं. १०७२ तः ११४५ स्व.)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
जिनवल्लभमरिः (सं. ११२८ तः ११६० वि०)
प्रसन्नचन्द्रसूरिः
जिनदत्तमूरिः (वि. सं. ११३२ तः १२११ विद्य.) जिनशेखरमूरिः ( रुद्रप
ल्लीयगच्छसंस्थापकः १ उपदेशपदटीकाविरचयिता । २ प्रमालक्ष्मादिप्रणेता । सं. १०८० वर्षे जावालिपुरे । ३ सं. १०८० वर्षे व्याकरणकर्ता । ४ नवाङ्गवृत्तिविधानवेधाः । ५ पिण्डविशुद्धयादिनिर्माता । ६ अपभ्रंशकान्यत्रय्यादिप्रणेता।
७ उक्तं च प्रश्नोत्तररत्नमालाप्रशस्तौ

Page #98

वि. सं. १२०४ विद्य. )
पद्मचन्द्रसूरिः
विजयचन्द्रसूरिः (विजयेन्दुसूरिः ) अभयदेवसूरिः (सं. १२०४ ) तः १२७८ विद्य. )
देवभद्रसूरिः
I प्रभानन्दसूरिः 1
८ यस्मादासीदसीमप्रशममुखगुणैरद्वितीयो वरेण्यः
षट्तर्कप्रन्थवेत्ताऽभयपदपुरतो देवनामा मुनीन्द्रः ।
यस्मात् प्रालेयशैलादिव भुवनजनव्रातपावित्र्यहेतुः ।
र्जज्ञे गङ्गाप्रवाहः स्फुरदुरुकमलो रुद्रपल्लीयगच्छः ॥
प्रस्तावना ।
( ७१ )

Page #99

चन्द्रसूरिः
विमलचन्द्रमूरिः
(20)
गुणशेखरसूरिः संङ्घतिलकाचार्यः
"सोमतिलकसूरिः
देवेन्द्रसूरिः श्रीमतो हेमचन्द्राख्यः शिष्यः
कृतयस्तु प्रश्नोत्तररत्नमालावृत्ति-त्रिंशचतुर्विंशतिस्तवदशकातिरिक्ता नान्या अद्यावधि नयनपथमागता मे।
जैनस्तोत्रसन्दोहे

९ जयन्तविजयकाव्यकर्ता (सं. १२७८ ) सम्यकत्वसप्ततिकावृत्तिविधाता (सं. १४२२)। १० शीलतर-. है ङ्गिणीवृत्तिविरचयिता । ११ प्रश्नोत्तरत्नमालावृत्तिप्रमेता ।

Page #100

प्रस्तावना।
(७३)
(३२ ) मेरुनन्दनोपाध्यायः अनेनैव विरचिते श्रीजिनोदयसूरिविवाहलाप्रान्ते-एहु सिरि जिणउदयसूरिनियसामिणो कहिउ मइ चरिउ अइमंदबुद्धि अम्ह सो दिक्खगुरु देउ सुपसन्नउ दंसणनामचारित्तसुद्धिं । एहु गुरुराय वीवाहलउ जे पढइ जे गुणइ जे सुणंति उभयलोगे वि, ते लहइ मणवंछियं मेरुनंदनगणि इम भणंति ॥” इत्यनेन पद्येन श्रीजिनोदयसूरिनिरूपितः स्वयं स्वस्य दीक्षागुरुः, श्रीजिनोदयसूरेश्च सं. १३७५ वर्षे रुद्रपालश्रेष्ठिपत्नी धारलदेवीकुक्षौ प्रहादनपुरे जन्म, सं. १३८२ वर्षे श्रीजिनकुशलसूर्यन्तिके दीक्षा, सोमप्रभ इति नाम । सं.१४०६ वर्षे जेसलमेरुद्रङ्गे वाचनाचार्यपदम् , सं.१४१५ वर्षे स्तम्भतीर्थे तरुणप्रभसूरिभिः प्रदत्तं सूरिपदम् , 'जिनोदयमूरि' रित्यभिधानं च । सं. १४३२ वर्षे समाधिना समाससाद स्वर्गिसम्पदम् । इत्यनाशङ्कयमनेहः, मेरुनन्दनोपाध्यायस्याप्यस्य समान एव सत्तासमयः । ___कृतयस्त्वस्य-जिनोदयसूरिविवाहलउ, अजितशान्तिस्तवनम् , सीमन्धरजिनस्तवनं (अप०)
( ३३ ) श्रीदेवसुन्दरसूरिः। ___ तपागच्छीयैकोनपश्चाशत्तमपट्टपूर्वाचलप्रभाकरः स्थावरजङ्गमविषापहारी मन्त्रतन्त्रविद्यामन्दिरं योगाभ्यासनिष्णातो जलानलव्यालादिभयध्वंसी त्रिकालनिमित्तवेत्ता महानरेन्द्रवन्धचरणारविन्दः सूरिवरोऽयं श्रीसोमतिलकसूरिशिष्यः ।

Page #101

(७४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे श्रीमतो विक्रम सं. १३९६ तमेऽब्दे जन्म, सं. १४०४ तमे. वर्षे दीक्षा, १४२० तमे हायनेऽणहिल्लपुरपत्तने सूरिपदम् ।
तत्रभवतो विद्वच्छिरोरत्नं समजायत शिष्यरत्नपञ्चकं, तच्चैवम्१. ज्ञानसागरसूरिः-विमलनाथचरित्रादिविरचयिता २ कुलमण्डनमूरिः-सिद्धान्तकलापोद्धार-विचारामृतसङहा
दिप्रणेता। ३ गुणरत्नमरिः-क्रियारत्नसमुच्चय-षट्दर्शनसमुच्चयवृत्ति
विरचयिता। ४ सोमसुन्दरमूरिः-योगशास्त्रोपदेशमालाधवचूरिप्रणेता ५ साधुरत्नमूरिः-यतिजीतकल्पवृत्तिकर्ता
(३४) श्रीसोमसुन्दरमरिः। प्रल्हादनपुरे सज्जनश्रेष्ठिनो माल्हणदेव्याः कुक्षौ विक्रमसंवत् १४३० वर्षेऽस्य जन्म, सोमस्वप्नावलोकनात् ' सोम' इति प्रादायि नाम । सं. १४३७ वर्षे स्वभगिन्या समं कक्षीकृता दीक्षा । सं. १४५० वर्षे विंशतिवर्षदेशीयो निखिलवाङ्मयपारदृश्वा प्राप्तवान् वाचकपदम् , सं. १४५७ वर्षेऽष्टादशशतसाधुपरीवारः सूरिपदं प्रपेदे। विधायोपदेशकौशलेन विविधजिनालय-जिनबिम्बप्रतिष्ठा-मुनिपदप्रतिष्ठापन-तीर्थसङ्घयात्राद्यनेकधर्म्यकर्माणि संवत् १४९९ वर्षे दिवं जगाम । एतदर्थे विशेषजिज्ञासुभिर्विलीकनीयं पण्डितप्रकाण्डश्रीपतिष्ठासोमप्रगीतं श्रीसोम सौभाग्यकाव्यम् ।

Page #102

प्रस्तावना।
(७५)
श्रीमतः श्रीमुनिसुन्दरसूर्याद्याः पञ्च शिष्या मुख्याः, यदुक्तमाचारप्रदीपप्रशस्तौ श्रीरत्नशेखरसूरिणा
" देवसुन्दरगुरोः पट्टे श्रीसोमसुन्दरगणीन्द्राः । युगवरपदवी प्राप्तास्तेषां शिष्याश्च पञ्चेते ॥ ७ ॥ मारीत्यवमनिराकृतिसहस्रनामस्मृतिप्रभृतिकृत्यैः । श्रीमुनिसुन्दरगुरवश्चिरन्तनाचार्यमहिमभृतः ।। ८ ॥ श्रीजयचन्द्रगणेन्द्र निस्तन्द्राः सङ्घगच्छकार्येषु । श्रीभुवनसुन्दरवरा दूरविहारैर्गणोपकृतः ॥ ९॥ विषममहाविद्यातविडम्बनान्दो तरीव वृत्तियः ।। विदधे यज्ञाननिधिं मदादिशिष्या उपाजीवन् ॥ १० ॥ एकाङ्गा अप्येकादशाङ्गिनश्च जिनसुन्दराचार्याः । निम्रन्था ग्रन्थकृतः श्रीमज्जिनकीर्तिगुरवश्च ॥ ११ ॥"
एतदतिरिक्ता अत्रभवतः शिष्यास्त्वमी१ श्रीनन्दिरत्नगणिः-उपदेशतरङ्गिणीप्रणेतुः श्रीरत्नमन्दिरग
णेर्गुरुः, यदुक्तं तत्कृतभोजप्रबन्धप्रशस्तौजातः श्रीगुरुसोमसुन्दरगुरुः श्रीमत्तपागच्छप
स्तत्पादाम्बुजषट्पदो विजयते श्रीनन्दिरत्नो गणिः। तच्छिष्योऽस्ति च रत्नमन्दिरगणिर्भोजप्रबन्धो नव... स्तेनासौ मुनिभूमिभूतशशभृत् (१५१७) संवत्सरे निर्मितः । २ साधुराजगणिःयदाह भरटकद्वात्रिंशिकाकृत्

Page #103

( ७६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
" तपागणाधीश्वरसोमसुन्दराऽन्तेवासिनो वाचकचक्रचक्रिणः । श्रसाधुराजादधिगम्य कौतुकादलेखि शिष्येण यथाश्रुतं
मया ॥
३ रत्नहंसगणिः
जैनस्तोत्रसमुच्चये पृ. १७० मुद्रित चतुर्विंशतिजिनस्तुतिप्रान्ते तपापक्षे श्री सोमसन्दरसूरिशिष्यपण्डितशिरोवतंस पं. श्रीरत्नहंसगणिशिष्येण लिखिता इत्युल्लेखदर्शनात् ४ विशालराजगणिः -
यदुक्तमेतदीयशिष्यरत्नरचितवीतरागस्तोत्रपञ्जिकाप्रान्ते" चञ्चचन्द्रकुलं सदोदिततपापक्षाख्यबिम्बोल्लसमार्तण्डोपमसोमसुन्दर गुरोः शिष्याप्रणीः सूरिराट् । श्रीमानस्ति विशालराजसु गुरुर्विद्यानदी सागर
स्तत्पादप्रणतोऽस्म्यलं श्रतिसुखा जैनस्तुतेः पञ्जिका ॥ सह पञ्चविंशदक्षरसपादषट्शतमिताऽजनिष्ट सुगमेयम् । वर्षे तिथिरविसङ्घये (१५१२) शितिपक्षे तपसि गुरुपुष्पे ॥ " श्रीप्रियङ्करनृपकथा - रूपसेनचरित्र कर्तृश्रीजिनमूरमुनिगुरु श्रीसुधाभूषणमुनेः, काव्यमालासप्तमगुच्छकान्तर्मुद्रित श्रीजिनप्रभ सूरिप्रणीतसिद्धान्तस्तवावचूरिरचयितुश्चासौ गुरुः ।
""

--
५ श्रीकुमारपालप्रबन्धप्रभृतिप्रणेता श्रीजिनमण्डनोपाध्यायः
उक्तं च
प्रबन्धो योजितः श्रीमत्कुमारनृपतेरयम् । गद्यपथर्नवैः कैश्चित् कैश्चित् प्राक्तननिर्मितैः ॥ ६॥ १ तपा मुनिसुन्दरसूरिशिष्यो विशालराज इत्यन्यत्र ।

Page #104

प्रस्तावना।
(७७)
श्रीसोमसुन्दरगुरोः शिष्येण यथाश्रुतानुसारेण । श्रीजिनमण्डनगणिना व्यङ्कमनु (१४९२) प्रमितवत्सरे
रुचिरः ॥ ७ ॥ ६ श्रीविवेकसमुद्रगणिः
यदुल्लेखः श्रीउपदेशमालाप्रकरणावचूरिप्रान्ते
"उपदेशमाला प्रकरणावचूरिः समाप्ता । लिखिता श्रीतपागच्छाधिराजसोमसुन्दरसूरिशिष्यपण्डितविवेकसमुद्रगणिशिष्याणुनाऽमर. चन्द्रेण गणिना स्वपरोपकाराय । सं. १५१८ वर्षे फाल्गुन ११ दिने बुधवारे कर्करामहाग्रामे । श्रीश्रमणसङ्घस्य श्रीरस्तु ॥"
सम्यक्त्वालङ्कार-पुण्यसारकथानकविरचयिता तु जिनपतिसूरिपट्टधरजिनेश्वरसूरिशिष्यत्वादितो भिन्नः । द्वयोरपि नामसाम्यत्वात् सञ्जाता स्खलना जैनग्रन्थावल्यां, समसूचि सा ‘जेशलमीर भाण्डागारीयग्रन्थानां सूची' नाम्नि ग्रन्थे (पृ. ५३ ) " जैनग्रन्थावल्यामस्य तपागच्छीयश्रीसोमसुन्दरसूरिशिष्यता षोडशशताब्दीप्रारम्भे च सूचिता सत्ता विचारासहा प्रतिभाति" इत्यादिना पण्डितवर्यश्री लालचन्द्रेण । ७ श्री चारित्ररत्नंगणिः दानप्रदीपरचयिता
आरम्भसिद्धिवार्तिकविधातुः श्रोहेमहंसगणिनो विद्यागुरुः, लघूपदेशसप्ततिकाकर्तुः श्रीसोमधर्मगणिनश्चायं गुरुः । ८ भावसुन्दरसूरिः- उज्जयिन्यां निरमायि श्रीमहावीरस्तवनमनेन । विलोक्यतां .. — जैनगूर्जर कविओ' प्रथमविभागस्य पृ. ३३

Page #105

(७८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
९ समयरत्न:-लावण्यसमयगुरुः।
इतोऽपरेऽपि स्युर्नवेति न निश्चयः । कृतयस्त्वस्य
चैत्यवन्दनभाष्यावचूरिः (ग्रं. १०२७), कल्पान्तर्वाच्यः (अं. १८००), चतुर्विंशतिजिनभवोत्कीर्तनस्तवनम् (श्लो. २६) युगादिजिनस्तवनम् ( श्लो. २५), युप्मेच्छद्वनवस्तवी, अस्मॅच्छब्दनवस्तवी, भाष्यत्रयचूर्णिः, कल्याणकस्तवः । यतिजीतकल्पः, रत्नकोषः, औरा
१ यद्यपि दानप्रदीप प्रशस्तौ १५ तभे काव्ये ‘विद्यानिधानजिनसुन्दरसूरिशिष्यः । श्रीसोमसुन्दरगणेन्द्रनिदेशवश्यः ।' इत्युल्लेखेन श्रीजिनसुन्दरसूरिशिष्यत्वमस्य प्रतीयते, परं स्वस्य परेषां च कृतिषु प्रायशः श्रीसोमसुन्दरसूरिशिष्यत्वव्यपदेशदर्शनान्मयापि तथैव लिखितमिह ।
२।३ मुद्रितानि जैनस्तोत्रसमुच्चये । प्रकटीभूतेयं जैनस्तोत्रसङ्घहस्य प्रथमे विभागे ।
६ 'श्री आवश्यक वृत्तितः कृता सङ्क्षिप्ता श्रीसोमसुन्दरसूरिपादैः' इत्युल्लेखः प्रान्ते ।
७ श्रीमुनिसुन्दरसूरिप्रणीतं 'जयश्रिये शाश्वतशर्महेतवे' इत्यादि स्वरुपं २४ पद्यप्रमाणं मुद्रितं जैनस्तोत्रसङ्ग्रहस्य द्वितीये विभागे (पृ. १९५-२०१), प्राकृतभाषायां विंशतिगाथात्मकं त्रुटितमुपलब्धमधुनाऽन्यत् , तस्यान्तिमा गाथा त्वेवम्-“ सुद्धनवमी...वली निमि, आसो आसो अमावसि हूओ।
पुण्णमासीइ नमितित्थनाहो चुओ, कुणु सुह मंगलं सोमसूरिहिं थुओ ॥ २० ॥” इदमेव सोमसुन्दरसूरिकृतमितरद्वेति न निश्चयः ।
८ 'भूयादुज्ज्वलसोमसुन्दयशाः श्रीसङ्घभद्रङ्करम्' इत्यान्तिमकाव्यचरणम् ।

Page #106

प्रस्तावना।
(७९)
धनारासः । नेमिनाथनवरसफागः, उपदेशमालाबालावबोधः (सं. १४८५), योगशास्त्रबालावबोधः, षडावश्यकबालावबोधः, आराधना पताकाबालोवबोधः, नवतत्वबालावबोधः, षष्टिशतकबालावबोधः ( सं १४९६) प्रभृतयः प्रकटयन्ति प्रतिभाप्रकर्षमद्यापि ।
(३५) चारित्ररत्नगणिः। श्रीमानसौ स्वयं परे च ग्रन्थकृतो निवेदयन्ति सर्वत्र श्रीसोमसुन्दरसूरि शिष्यत्वमस्य, परंविद्यानिधानजिनसुन्दरसूरिशिष्यः
श्रीसोमसुन्दरगणेन्द्रनिदेशवश्यः । चारित्ररत्नगणिरल्पमतिव्यंधत्त
दानप्रदीपमिमात्मपरार्थसिद्धयै ।। १५ ॥ इत्यनेन दानप्रदीपप्रशस्तिपद्येन श्रीजिनसुन्दरसूरय एवास्य दीक्षागुरवः, श्रीसोमसुन्दरसूरीणां तु गच्छाधिपतित्वेन, स्वगुरोर्गुरुत्वेन च बहुमानख्यापनार्थं दर्शयन्ति शिष्यत्वम् । सत्तासमयस्तु-“नवाकवार्धिशीतांशु(१४९९)मिते विक्रमवत्सरे । .. चित्रकूटमहादुर्गे ग्रन्थोऽयं समपद्यत ॥ १६॥" ___ इति दानप्रदीपरचनाकालमावेदयता स्वयमेव ज्ञापितो विक्रमीयपश्चदशशताब्दयुत्तरार्धरूपः श्रीमता। __ अत्रैव पृ.७० मुद्रित चतुर्विंशति जिनस्तुत्यतिरिक्ता दानप्रदीपचित्रकूटमहावीरविहारप्रशस्तिप्रमुखा श्रीमतः कृतिविनोदयति मनः सुमनसाम् ।

Page #107

(८०) जैनस्तोत्रसन्दोहे __ आसीदस्य 'कृष्णसरस्वतीति' बिरुदमिति ज्ञायतेदधे कृष्णसरस्वतीति बिरुदं यो यं च विद्वत्प्रभु
प्राहुर्विज्ञनरा महार्णवसमस्तीर्णो भवो येन च । यस्मै भूपगणो नमस्यति शुभं यस्माच्च यस्योज्ज्वला
— मूर्तिः स्फूर्तियुता परा गुणभरा यस्मिंश्च वासं दधुः ॥६१॥ प्रतिष्ठासोमकृतसोमसौभाग्यकाव्यदशमसर्गान्तर्गतेनानेन काव्येन ।
श्रीआरम्भसिद्धौ सुधीशृङ्गारवार्तिकविरचयितारः श्रीहेमहसगणिनः ' महोपाध्यायश्रीचारित्ररत्नगणिप्रसादप्राप्तविद्यालवेन ' इति स्वविशेषणेन ख्यापयन्ति स्वविद्यादानदायकत्वमस्य ।
लघूपदेशसप्ततिकाकर्ता सोमधर्मगणिः
जिनमाणिक्यगणिश्च शिष्योत्तमावस्य । १ यदाह स्वयमेवयेषां बुद्धिरनुत्तरातिविषमप्रन्थार्थसाक्षात्कृति
चेतःसद्मनि दीपिकेन सजती प्रोज्जागरा सर्वदा । सर्वेषामुपयोगिनी समभवद्दानप्रदीपस्तथा
प्रन्थो यद्विहितश्छिनत्ति कृतिनामद्यापि दुष्टं तमः ॥ जयन्ति ते वाचकपुङ्गवा श्रीचारित्ररत्ना गुरवो मदीयाः ।
यद्भाणिता वर्यविनयवाराः कुर्वन्त्यनेका उपकारकोटीः ॥ २ विलोक्यतां जैनस्तोत्रसमुच्चये (पृ. ६) सरस्वतीशब्दयमकमयं श्रीयुगादिजिनस्तवनप्रान्तगत उल्लेखः
“इतिश्री प्रतिकाव्यपादचतुष्टयसरस्वतीशब्दयमकमयं श्रीयुगादिजिनस्तवनं कृतं महोपाध्यायाधिराजश्रीचारित्ररत्नगणिशिष्य पं. जिनमाणिक्यगणिना।"

Page #108

प्रस्तावना ।
( ३६ ) श्रीभावदेवसूरिः । श्रीकालिकाचार्यकुलतिलकः सूरिवर्योऽसौ परिचाययति स्वं श्रीपार्श्वनाथचरित्रप्रशस्त्या स्वयमेव, तथाहि
आसीत् स्वामिस्रुधर्मसन्ततिभवो देवेन्द्रवन्द्यक्रमः श्रीमान् कालिकरिरभुतगुणग्रामाभिरामः पुरा । जीयादेष तदन्वये जिनपतिप्रासादतुङ्गाचलभ्राजिष्णुर्मुनिरत्नगौरवनिधिः पण्डिल्लगच्छाम्बुधिः ॥४॥
तस्मिंश्चान्द्रकुलोद्भवः कुवलयोद्बोधैकबन्धुर्यशोज्योत्स्नापूरितविष्टो विधुरिव श्रीभावदेवो गुरुः । यस्याख्यानसमानमेष बहुशो व्याचक्षमाणोऽधुना
गच्छेऽगच्छदतुच्छगूर्जर भुवि प्रष्ठां प्रतिष्ठामिमाम् ॥ ५ ॥ मनसि धनविवेकस्नेहसंसेकदीप्तो
धुतिमतनुत यस्य ज्ञानरूपः प्रदीपः ।
असमतमतमांसि ध्वंसयन्नञ्जसासौ
न खलु मलिनिमानं किन्तु कुत्रापि चक्रे ॥ ६ ॥ श्रीमांस्ततो विजयसिंहगुरुर्मुनीन्द्रमुक्तावलीविमलनायकतां वितेने ।
ज्योतिः सदुज्ज्वलतरं विकिरन् धरित्र्यां
चित्रं न यस्तरलतां कलयाञ्चकार ॥ ७ ॥
. दाक्षिण्येकनिधिर्व्यधान्न सहजे देहेऽप्यहो वाञ्छितं
कारुण्यामृतवारिधिर्विनिदधे गुप्तौ स्वकीयं मनः ।
(८१)
N

Page #109

(८२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे शान्तात्मानुचरं चिरस्य विनिजग्राहेन्द्रियाणां गणं
यो विज्ञातसमस्तवस्तुरभवत् तुल्यश्च हेमाश्मनोः ॥८॥ तदीयपढेऽजनि वीरमरिर्यन्मानसे निर्मलदर्पगाभे । निरूपयामास सरस्वती सा त्रैविद्यविद्यामयमात्मरूपम् ॥९॥ सदाभ्यासावेशप्रथितपृथुमन्थानमथना___ दवाप्तं तर्काब्धेर्विबुधपतिसिद्धेशमहितम् । यदीयं वाग्ब्रह्मामृतमकृत दर्पज्वरभर
प्रशान्ति निःशेषक्षितिवलयवादीन्द्रमनसाम् ॥१०॥ तस्मादभूत् संयमराज्यनेता मुनीश्वरः श्रीजिनदेवमूरिः। यो धर्ममारोप्य गुणे विशुद्ध्यानेषुणा मोहरिपुं बिभेद ॥११॥
आद्यनामक्रमेणैवं प्रसर्पति गुरुक्रमे ।
पुनः श्रीजिनदेवाख्या बभूवुर्वरसूरयः ॥ १२ ॥ येषां पादारविन्दानरुणनरवशिखारागभूयोऽभिरज्य___ लक्ष्मीलीलानिवासान् विमलगुणभृतो भेजिरे राजहंसाः । आकृष्टानेकलोकभ्रमरकृतनमस्कारझङ्काररम्यो
येषामद्यापि लोके स्फुरति परिमलोऽसौ यशोनामधेयः ॥१३॥ तेषां विनयविनयी बहु भावदेव
सूरिः प्रसन्नजिनदेवगुरुप्रसादात् । श्रीपत्तनाख्यनगरे रविविश्व ( १३१२ ) वर्षे
पार्श्वप्रमोश्चरितरत्नमिदं ततान ॥ १४ ॥ अतः सुस्पष्टमेवास्य चतुर्दशशताब्दीमध्यकालीनः सत्तासमयः ।
कृतयोऽस्यपार्श्वनाथचरित्रम् , कालिकाचार्यकथा, यतिदिनचर्या (?) च ।

Page #110

प्रस्तावना।
(८३)
(३७) जिनभद्रसूरिः। खरतरगच्छालङ्कारश्रीजिनराजसूरेः पट्टधरोऽयं सूरिः। सूरिवर्यस्यास्य सं १४५० वर्षे जन्म, सं. १४६१ वर्षे दीक्षा, सं. १४७५ वर्षे सूरिपदम् सं. १५१४ (५) वर्षे च स्वर्गमनं समजनि । अनेन सम्भवजिनालयप्रतिष्ठायाः प्रागणहिल्लपाटकपुरादिषु विधिधर्मपक्ष( खरतरगच्छ ) श्राद्धसङ्घन ज्ञानरत्नकोशा अकार्यन्त । सागरचन्द्रसूरिय॑न्तरदर्यमानं जिनराजसूरतमालिन्यं विशङ्क्य पश्चात्तं समुदायात् पृथक्कृत्य तत्स्थानेऽमुं-जिनभद्रसरि सं. १४७५ वर्षे प्रतिष्ठितवान् । अनेन सूरिणा सुरिपदानन्तरं यावज्जीवं सं. १५१५ पर्यन्तं प्रतिष्ठितानि प्रभूतानि जिनबिम्बानि, लेखितानि च पुस्तकानि यत्र तत्र प्रेक्षणपथपान्थीभवन्ति । ___सं. १४७६ वर्षे कमलसंयमेनाऽस्य पार्चे दीक्षाऽग्राहि । सं. १५४४ वर्षे जेशलमेरुदुर्गे सर्वार्थसिद्धिसंज्ञकोत्तराध्ययनसूत्रवृत्तिश्च विनिर्ममे । . ___सं. १४८४ वर्षे पत्तनस्थमेनं प्रति जयसागरोपाध्यायः सिन्धुदेशान्तर्गतमल्लिकावाहणपुरात् विद्वत्तापूर्णी विज्ञप्तित्रिवेणी प्रहितवान् । सं. १४९५ वर्षे जयसागरोपाध्यायविहिता सन्देहदोलावलि. वृत्तिश्चैतेन व्यशोधि। ... १ खरतरगच्छपटावल्यादौ जिनराजसूरिपार्श्वे दीक्षा, विद्याध्ययनं तु वाचकशीलचन्द्रपार्श्वऽनेन व्यधायीत्युल्लेखो दृश्यते, परमपवर्गनाममालान्ते
श्रीजिनवल्लभजिनदत्तसूरिसेवी जिनप्रियविनेयः ।। - अपवर्गनाममालामकरोजिनभद्रसूरिरिमाम् ॥” इत्युल्लेखदर्शनादस्य गुरोः 'जिनप्रिय' इति ध्वन्यते नाम ।

Page #111

जैनस्तोत्र सन्दोहे |
जिनचन्द्रसूरिरस्य पट्टधरः, सं. १५१९ वर्षे पुष्पमालावृत्तिचरित्रपञ्चकवृत्तिविधातुः साधुसोमगणिनो गुरुर्ग्यासदीन साहिसभायां वादिविजेता सिद्धान्तरुच्युपाध्यायः समयध्वजप्रभृतयोऽष्टादश च विद्वांसोऽस्य शिष्याः । भावप्रभाचार्य - कीर्तिरत्नाचार्यादींश्चासौ सूरिपदेऽस्थापयत् ।
सं. १५१८ वर्षे ऊकेशवंशीयेन केनचित् श्राद्धेन कारिताऽस्य प्रतिमा नगरग्रामे जैनमन्दिरभूमिगृहे स्थापिता वर्तते । सं. १५२४ वर्षे कमलसंयमोपाध्यायेन प्रतिष्ठिते अस्य पादुके च वैभारगिरौ विद्येते । कृतयस्त्वस्य–अपवर्गनाममाला, जिनसप्ततिकाप्रकरणं (गा. २२०) द्वादशाङ्गी पदप्रमाणकुलकं चेति ।
( ८४ )
( ३८ ) महिमेरुः—
अत्रैव पृ. ३६ मुद्रित क्रियागुप्तजिनस्तुतिपञ्चाशिकापर्यन्तेगच्छाधिपश्रीजयकीर्तिसूरिशिष्यो महीमेरुरहं स्तवं ते । कृत्वा क्रियागुप्तकवित्वभित्थं त्वामेव दध्यां हृदये जिनेन्द्र ! | इत्यनेन पद्येन ज्ञापयति स्वयं स्वस्य श्रीजयकीर्तिमूरिशिष्यत्वम् श्रीजयकीर्तिनूरिस्तु विधिपक्ष ( अञ्चलगच्छ ) पट्टावल्यनुसारेण समलञ्चकार अष्टपञ्चाशत्तमं पट्टम्, श्रीमालीज्ञातीय भूपालश्रेष्ठभार्या भरमादे कुक्षौ सं. १४३३ वर्षे तिमिरपुरे जन्म, सं. १४४४ वर्षे दीक्षा, सं. १४६७ वर्षे स्तम्भतीर्थे (खम्भातंबन्दिरे) सूरिपदम्, सं. १४९३ वर्षे पत्तने गच्छनायकत्वम्, सं. १५०० वर्षे निर्वाणमस्य अतः सुस्पष्टमेवास्यापि पञ्चदशशताब्दीरूपः सत्ताकालः ॥
:

Page #112

प्रस्तावना ।
(८५)
कृतेऽपि यथाशक्ति प्रयत्ने नेतरत् किञ्चिदैतिह्यवृत्तान्तं नापरास्य च कृतिश्चकार मे नयनसाफल्यम् ।
( ३९ ) श्रीपार्श्व चन्द्रसूरिः । नागपुरीयतपागच्छात् सं. १५७२ वर्षे पार्श्वचन्द्रमतप्रवर्तकः साधुरत्नरिवर्यशिष्योऽयमाचार्यः ।
प्राग्वाटज्ञातीयवेल्हगसिंहभार्याविमलादेकुक्षौ सं. १५३७ वर्षे हम्मीर पुरेऽस्य जन्म, सं. १५४६ वर्षे दीक्षा, सं. १५५४ वर्षे उपाध्यायम्, सं. १५६५ वर्षे सूरिपदम्, सं. १५९९ वर्षे युगप्रधानपदम्, सं. १६६२ वर्षे मार्गशीर्षशुक्लतृतीयायां जोधपुरे ( मरुस्थले ) स्वर्गवासः ।
pustअन एण्टीक्वेरी ग्रन्थस्य रवीस्ताब्द ( १८९४ ) स्य अके मुद्रितपायचंद गच्छपट्टावल्यनुसारेणाऽस्य वंशवृक्षस्त्वेवम्
पूर्णचन्द्रसूरिः
हेमहंससूरिः
लक्ष्मीनिवास सूरिः
पुण्यरत्नसूरिः
साधुरत्नसूरिः
पार्श्व चन्द्रसूरिः अस्य पट्टप्रभावकेण श्रीविनयदेवसूरिणा ( ब्रह्मर्षिणा )

Page #113

( ८६ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे। विनिर्ममे दशाश्रुतस्कन्धसूत्रवृत्तिः जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तित्तिः पाक्षिकसूत्रवृत्तिश्च ।
श्रीसमरचन्द्रमूरिस्त्वस्य मुख्यः पट्टधरः ।
अस्य कृतिकलापः
आचाराङ्गसूत्रबालवबोधः, साधुवन्दना (लघुः बृहच), पाक्षिक छत्रीसी ( गा. ३६ ) अतिचारचौपई गा. १५६ (सं. १६५७) चारित्रमनोरथमाळा, श्रावकमनोरथमाळा, आत्मशिक्षा, आगमछत्रीशी, वस्तुपालतेजःपाल रास (सं. १५९७) उत्तराध्ययन छत्रीसी, गुरुछत्रीसी, मुहपत्तिछत्रीसी, विवेकशतक, विधिशतक, दूहाशतक, एषणाशतक, संघरंगप्रबन्ध, अमरदासप्ततिका, जिनप्रतिमास्थापनाविज्ञप्तिः, नियतानियतप्रश्नोत्तरदीपिका, ११ बोलसज्झाय, ब्रह्मचर्य १० समाधिस्थानकुलक, चित्रकूटचैत्यपरिपाटीस्तवन, सत्तरभेदीपूजागर्भित स्तवन, कायोत्सर्ग १९ दोष सझाय, वन्दनक ३२ दोषकुलक, उपदेशरहस्यगीत, आराधना मोटी (१५९२) माघ सुदि १३), आराधना नानी, स्कन्धकचरित्रसज्झाय, (सं. १६०० वै. शु. ८ शुक्रे ) आदीश्वरविज्ञप्तिका स्तवन, विधिविचार, निश्चय व्यवहार स्तवन, वीतरागस्तवन, गीतार्थपदावबोधकुलक, श्रुतपक्षरास, ३४ अतिशयस्तवन, वीस विहरमानजिनस्तुतिः, शान्तिजिनस्तवन, रूपकमाळा सं. १५८६) एकादश वचनद्वात्रिंशिका, सज्झाय, इत्यादिको रञ्जयति मनः सुमनसामद्यापि ।

Page #114

प्रस्तावना ।
(४०) श्रीविजयप्रभसूरिः ।
सुगृहीतनामधेय श्रीविजयही रसरिपट्टपद्माकर प्रबोधनैकतरणिश्रीविजयसेनमूरि-श्रीविजयदेवसूरि - श्री विजयसिंहसूरिपट्ट विभूषकः सूविर्योऽसौ ।
(८७)
जैनगूर्जरकाव्यसञ्चयान्तर्मुद्रित - विमलविजयविरचितश्रीविजयप्रभसूरिनिर्वाणसज्झायाऽनुसारेण विक्रमतः सं. १६७७ वर्षे माघ शुक्ल १९ दिने कच्छदेशे मनोहरपुरे ओशवंशभूषामणिश्रेष्ठिवर्यशिवगण सधर्मचारिणीभाणीकुक्षौ श्रीमतो जन्भ । नववर्षदेशीयः सं. १६८६ वर्षे श्री विजयदेवसूरिपार्श्वे जग्राह दीक्षाम् । वीरविजय इति पप्रथे नाम । सं. १७०१ वर्षे पं. पदम् । सं. १७१० वर्षे वैशाखशुक्लदशम्यां गान्धारनगरे सूरिपदम्, ततो 'विजयप्रभरि रिति प्रसिद्धिः ।
1
"
वरिवर्त्ति सं. १७१३ वर्षे पूज्यपादप्रतिष्ठिता स्तम्भतीर्थे माणेकचोकस्थश्रीपार्श्वनाथजिनालये श्रीविजयदेवसूरेः पादुका, यदर्थं विलोक्यतां जैनधातुप्रतिमालेखसङ्ग्रहस्य द्वितीयविभागे १७० तमे पृष्ठे मुद्रितो ४८ सङ्ख्याको लेखः ।
इहैव पृ. ३५ मुद्रितश्री देवपत्तननिवासिजिनस्तवनातिरिक्ता १ श्रीमद्विजयानन्दसूरिविनिर्मिते जैनतत्वादर्शग्रन्थे
सं. १६७५ वर्षे जन्म, सं. १६८९ वर्षे दीक्षा सं. १७०१ वर्षे पंडितपदम्, सं. १७१० वर्षे उपाध्यायपदम्, सं. १७१३ भट्टारकपदम् । सं. १७४९ वर्षे स्वर्गमनं दर्शितमस्ति । ' जैनगूर्जरकविओ ' द्वितीयविभागे पट्टावल्यन्तरानुसारेण ' कच्छदेशे वराही ग्रामे जन्म, सं. १७४९ वर्षे ज्येष्ठ सुदि १२ ऊना ग्रामे स्वर्गवासश्व प्रादर्शि ।

Page #115

(८८) जैनस्तोत्रसन्दोहे । नेतरा श्रीमतः कृतिः प्रयाति दृष्टिगोचरम् , तथापि न्या. न्या. श्रीमद् . यशोविजयमहोपाध्याययेन विनिर्मितः षट्दर्शनमान्यतागर्भितः स्वाध्यायः प्रथयति श्रीमतः प्रतिभाप्रकर्ष प्रतिष्ठां च । स चैवम्
श्रीविजयप्रभमूरिस्वाध्यायः ।
(कडखो) श्रीविजयदेवसूरीशपट्टाम्बरे जयति विजयप्रभः सूरिरकः ।
जैनवैशिष्टयसिद्धिसङ्गादिना
निजगृहे योगसमयाय तर्कः ॥ श्रीविजय० १॥ ज्ञानमेकं भवेद् विश्वकृतकेवलं दृष्टबाधा तु कर्तरि समाना । इति कर्तृलोकोत्तरे सङ्गते सङ्गता यस्य धीः. सावधाना ॥
॥ श्रीविजय० २ ॥ ये किलोपोहशक्तिं सुगतसूनवो जातिशक्किं च मीमांसका ये । सङ्गिरन्ते गिरं ते यदीयं नयद्वैतपूतां प्रसह्य सहन्ते ॥ श्रीविजय०३॥ कारणं प्रकृतिरङ्गीकृतं कापिलैः क्वापि नैवात्मनः कापि शक्तिः । बन्धमोक्षव्यवस्था तदा दुर्घटेत्यत्र जागर्ति यत्प्रौढशक्तिः ॥
॥ श्रीविजय० ४ ॥ शाब्दिकाः स्फोटसंसाधने तत्परा ब्रह्मसिद्धौ च वेदान्तनिष्ठाः । सम्मतिप्रोक्तसंग्रहरहस्यान्तरे यस्य वाचा जितास्ते निविष्टाः ॥
॥ श्रीविजय० ५॥ ध्रौव्यमुत्पत्तिविध्वंसकिर्मीरितं द्रव्य-पर्याय-परिणतिविशुद्धम् । विस्रसायोगसङ्घातभेदाहितं स्वसमयस्थापितं येन बुद्धम् ।
॥ श्रीविजय० ६॥

Page #116

प्रस्तावना ।
इति नुतः विजयप्रभो भक्तितस्तर्कयुक्त्या मया गच्छनेता । श्रीयशोविजयसम्पत्करः कृतधियामस्तु विघ्नापहः शत्रुजेता ॥
(८९)
॥ श्रीविजय० ७ ॥
( ४१ ) शुभसुन्दरगणिः ।
मन्त्रतन्त्रभेषजादिविविधविद्याविशारदोऽसौ मुनिप्रवरः कदा
कं महीमण्डलं मण्डयामासेति जिज्ञासायां पर्यालोचने प्रवृत्ते अत्रैव ५. ३५३ मुद्रित देलउलामण्डनयुगादिजिनस्तवान्ते - इत्थं भेषजयन्त्रतन्त्रकलितैः सन्मन्त्ररत्नैश्चितां
कृत्वा श्रीमुनिसुन्दरस्तुत ! तिं ललतस्तव । लक्ष्मीसागरनामधेय ! करुणाम्भोधे ! युगादिप्रभो !
दुःस्थोऽहं शुभसुन्दरांह्रियुगलीसेवासुखं प्रार्थये ॥ २ ॥ इत्येतस्मिन् पद्ये मुनिसुन्दरेसू रि- लक्ष्मीसागरसूरिनामधेयावलोकनात् सं. १४३६ तः सं. १४१७ पर्यन्तः तत्समानकालीन - एवास्य सत्तासमयः ।
कृतिसन्दर्भ – शिष्यादिपरिचितिं प्रदातुकामोऽपि व्यनज्मि साधनाभावात् स्वकीयामशक्तिमिह ।
१ श्यामसरस्वतीतिबिरुदभृतः सूरिवर्यस्यास्य विक्रम संवत् १३३६ वर्षे जन्म संवत् १४४३ वर्षे व्रतम्, सं. १४६६ वर्षे वाचकपदम् सं. १४७८ वर्षे सूरिपदम्, सं. १५०२ वर्षे स्वर्गगमनम्

२ संवत् १४६४ वर्षे जन्म, सं. १४७० वर्षे दीक्षा, सं. १४९६ वर्षे पन्यासपदम्, सं. १५०२ वर्षे वाचकपदम्, सं. १५०८ वर्षे सूरिपसं. १५१७ वर्षे गच्छनायकत्वमस्य ।
'दमू)

Page #117

जैनस्तोत्रसन्दोहे |
( ४२ )
न्यायविशारद - न्यायाचार्य - महोपाध्याय - श्री यशोविजयः ।
महात्मनोऽस्य जन्मसमय - पितृ - मातृ - कुल - जन्मस्थलादिविषये प्रयततामपि विदुषामनेकेषामद्यावधि न कोऽपि समजायत निर्णयः ।
(९० )
आनन्दघनपद्यरत्नावल्या उपोद्घाते चतुर्थ गूर्जरसाहित्यपरिषन्निबन्धरूप ' न्यायविशारदजीवने ' अन्यत्रापि च विक्रमसंवत् १६७०-८० मध्ये जन्मसमयः कल्पितः, तां चा कल्पनामपाकरोति श्रीलोकनालिकाबालबोधप्रान्तस्थनिम्नलिखितपुष्पिकावलोकनात् प्रतिमाशतकप्रस्तावनायां पं. श्रीप्रतापविजयो गणिः
'स्वार्थाय लोकनालेर्जशविजयाह्नः प्रतनुधिषणः || ४ || इति लोकनालिबालावबोध संवत् १७०७ वर्षे कार्तिक वदि १ भौमे ...... नक्षत्रे लिखाइतम् । १६६५ वर्षे ज्येष्ठ सुदि १३ सोमे अनुराधा नक्षत्रे कृतः । 39
निकृन्तति चैनामपि मोहनलाल दलीचंद देसाई अधुनैव समुपलब्धरासकानुसारेण निरूप्य वैक्रमीय १६८८ तमे वर्षे दीक्षां वणिक्कुलं च, जन्मतः सप्तमेऽष्टमे वा हायने कक्षीकृता श्रीमता दीक्षेति निर्विवादमेव ।
लोकनालिका बालावबोधशब्दरचनां विलोक्यानुमीयते कैश्चित् श्रीमतो गूर्जर ( सौराष्ट्र ) भूर्जन्मस्थलमिति, किन्तूतरासके तु कनोडू ( कम्होडू ) ग्रामे जन्म, पत्तनासन्नवर्तिकुणगिरिग्रामतः

Page #118

प्रस्तावना।
( ९१ ) समेतानां श्रीनयविजयगुरुवर्याणां बभूव परिचय इति स्पष्टतर उल्लेखः ।
(१) प्रतिदिनं भक्तामरस्तवश्रवणमन्तरेण भोजनं न ग्राह्यमिति प्रतिपन्नस्तत्रभवतो मात्रा गुरुसकाशे नियमः । गते च काले कियत्यपि प्रवर्षितुं लग्नो मुशलधारयाविश्रान्तं वारिदः, नाशक्नोदुपाश्रयं गत्वोपगुरु भक्तामरस्तवं श्रोतुम् , न च पचति किमपि सा । पृष्टं कारणं क्षुधातेन श्रीमता। यथास्थितं प्रोक्तवती सा। प्रत्यहं मात्रा समं गच्छतोपाश्रयं श्रावं श्रावमवधारितः श्रीभक्तामरस्तवोऽस्खलितं श्रावितः पूज्यपादेन । ततः पूर्णे प्रत्याख्याने प्रहृष्टा माता, विहिता भुक्ता च रसवती। __(२) निवसता काश्यां द्वादश वत्सरान् समधीतान्यशेषोणि न्यायशास्त्राणि, स्थितश्चैकः सप्तसहस्रश्लोकप्रमाणो ग्रन्थः, तं तु प्रार्थितोऽपि नाध्यापयति स्वमहत्वक्षतिभीत्या गुरुः, लब्धः प्रसन्नीकृत्य गुरुं विलोकनाय । एकस्यामेव निशायां कण्ठीकृत्य चतुः सहस्री श्लोकानां श्रीमता, त्रिसहस्त्री बिनयविजयोपाध्यायैश्च प्रातः प्रत्यर्पितो गुरवे ग्रन्थः ।
इत्येताम्यां प्रघोषाभ्यां ध्वन्यतेऽत्रभवतोऽसाधारणावधारणशक्तिः।
१ द्वादशाब्दी यावदध्युवाष श्रीविनयविजयोपाध्यायेन समं विद्याध्ययनाय वाणारसी श्रीमानिति श्रयते प्रघोषः किन्तु निम्नलिखितग्रन्थरचनादिकालावलोकनात् न क्वापि द्वादशाब्द्या अन्तरः समवतरति दृष्टिप. यम् । तथाहिसं.. १६८७ श्रीविनयविजयेन स्वयं लिखिता यन्त्रराजप्रतिः ।

Page #119

( ९२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
ऐन्द्रस्तुति — महावीरस्तुति - समाचारीप्रकरण - द्वात्रिंशद्वात्रिंशिका - तर्क भाषा - जम्बूस्वामिरास- ३५० गाथा स्तवनाद्यन्तर्गतैस्तत्रभवत एव पद्यैः श्रीमानविजयविरचितधर्मसंग्रह प्रशस्तिपद्यैश्च समासाद्यते सं. १६८९ श्रीभावविजयकृता उत्तराध्ययनवृत्तिः समशोधि
सं. १६९० स्वगुरुश्रीकीर्तिविजयकृतो विचार रत्नाकरो लेखि सं. १६९४ विज्ञप्तिपत्रम्
सं. १६९६ कल्पसूत्रे सुबोधिका वृत्तिर्विरचिता
सं. १७१० (?) इन्दुदूतकाव्यम्
सं. १७१० (१) नयकर्णिका
सं. १७१० ( ? ) हेमलघु प्रक्रिया व्याकरणम्
सं. १७१२ विज्ञप्तिपत्रम्
.सं. १७३२ पञ्चकल्याण कस्तवनम् सं. १७३२ मौनैकादशीगणनास्तवनम् सं. १७३३ १५० गाथास्तवनम् सं. १७३४ निश्चयव्यवहारस्तवनम् सं. १७३८ श्रीपालरासपूर्तिः (विनयवि० सं. १७३९ जम्बूस्वामिरासः
सं. १७४४ एकादशाङ्गस्वाध्यायः

"
श्रीविनयविजयेन |
"
""
""
""
"
व्यरचि
""
39
अलेखि
व्यरचि
सं. १७१६ श्रीधर्मनाथस्तवनम् (सुरतद्रङ्गे)
सं. १७१८ महोपा० श्रीयशोविजयस्य उपाध्यायपदप्रतिष्ठा ।
सं. १७२६ धर्मपरीक्षा ( समशोधि विनयवि ० ) व्यरचि यशोविजयेन ।
सं. १७२९ पुण्यप्रकाशस्तवनम् ( रांदेरपुरे )
विनयविजयेन
सं. १७३१ जिन सहस्रनामस्तोत्रम् सं. १७३१ श्रीमानविजयकृतो धर्मसंग्रहः
सं. १७३२ पञ्चसमवायस्तवनम्
""
स्वर्गमनम् ) कृता
व्यरचि
""
""
""
""
"
समशोधि श्रीयशोविजयेन
व्यरचि श्रीविनयविजयेन
यशोविजयेन
""
"
27
"
""
""
""
""
""
""

Page #120

प्रस्तावना ।
( ९३ )
श्रीमतो विद्याध्ययनार्थ काशी (वाराणसी गमनोल्लेखः । तत्र च विलोक्याप्रतिमप्रतिभाप्राग्भारमस्य प्रमुदितचेतस्का विबुधावतंसास्तत्रत्या विभूषयाञ्चकुः श्रीमन्तं 'न्यायविशारदे' पदेन पूर्वं ग्रन्थशतीविरचनानन्तरं च न्यायाचार्यपदेन । यदाह स्वयमेवपूर्वं न्यायविशारदत्वबिरुदं कारयां प्रदत्तं बुद्धैन्यायाचार्यपदं ततः कृतशतग्रन्थस्य यस्यार्पितम् ।
"
तर्कभाषाप्रशस्तौ ।
सं. १७४४ प्रतिक्रमणगर्भहेतुः
""
सं. १७४५ श्रीयशोविजयोपाध्यायस्य स्वर्गवासः । शान्तसुधारसभावना विनयवि • लोकप्रकाशः विनयवि०
सं.
सं.
अतः श्रीविनयविजयेन समं काशीगमनं प्रतिभात्यघटमेव, किन्त्वेनमध्यापयितुं काश्यामवसन् सद् गुरव एवास्य श्रीनयविजयविज्ञाः । यदुक्तं श्रीमतैव द्वात्रिंशद् द्वात्रिंशिकायाम् —
प्रकाशार्थ पृथ्व्यास्तरणिरुदयाद्रेरिह यथा
यथा वा पाथोभृत् सकलजगदर्थे जलनिधेः । तथा वाराणस्यां सविधमभजन् ये मम कृते सतीर्थ्यास्ते तेषां नयविजयविज्ञा विजयिनः ॥
१ अत्र किंवदन्ती त्वेवम्
समीयाय कश्चिदितरदेशीयः पण्डितप्रकाण्डो विजेतुं वाराणसीयान् विदुषः, पराजितेषु सर्वेषु समासाद्य स्वकीयविद्यागुरुवरादेशं विशदं स्याद्वादपद्धत्या निरलोठयत् तं श्रीमान् वत्रे च जयपताकां ततः प्रमोदभरमेदुरा व्यश्राणयन् विपश्चितोऽस्मै बिरुदमेतत् ।
,

""
―

Page #121

( ९४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
तत्र वसतोपगङ्गमैङ्कारमन्त्रं समाराध्य यथाविधि गुरूपदिष्टं तुतोष सरस्वतीं देवीं प्रायच्छच साऽस्मै वरमिति तु सर्वथाऽवितथमेव, उक्तं च श्रीमतैव
मा तूठी मुज उपरे जपत जाप उपगंग. जंबू स्वामी रास.
एङ्कारजापवरमाप्य कवित्ववित्त्व
वाञ्छासुरद्रुमुपगङ्गमभङ्गरङ्गम् । - श्रीमहावीरस्तुतौ ।
"
ऐन्द्रपदाङ्किता, यशः श्रयङ्का रहस्यपदाङ्किता च ग्रन्थसंहतिः पूज्यपादस्य । तत्रोपलब्धाः संस्कृतप्राकृतभाषानिबद्धा ग्रन्थास्त्विमेग्रन्थाग्रम् टीका प्रकाशनम् १ अध्यात्ममतपरीक्षा (गा. १८४ ) ४००० स्वोपज्ञा दे. ला.. १३०० पं. गंभीरवि ०जै. ध.
ग्रन्थनाम
२३१
३३५७
२ अध्यात्मसारः
३ अध्यात्मोपनिषद्
४ अनेकान्तमतव्यवस्था
५ अविदितिनामा ग्रन्थः
६ अस्पृशद्गतिवादः
-७ आदिजिनस्तवनम्
१ श्रेष्ठी देवचन्द्र लालभाई जैन पुस्तकोद्धार फण्ड (सूरत)
२ जैनधर्मप्रसारक सभा (भावनगर)
३ आत्मानन्दजैनसभा
४ आगमोदय समितिः

""
आत्मा.
आ. सं.

Page #122

प्रस्तावना।
(९५) ८ आध्यात्मिकमतखण्डनम्
खोपज्ञा जै. ध. ९ आराधकविराधकचतुर्भङ्गी १० उपदेशरहस्यम् (प्रा.) २००० स्वोपज्ञा म. भे. ११ ऐन्द्रस्तुतयः
स्वोपज्ञा आत्मा.
अवचूरिश्च । आ. स. १२ गुरुतत्त्वविनिश्चयः (प्रा.९०५) स्वोपज्ञा आत्मा. १३ जैनतर्कपरिभाषा ८००
जै. ध. १४ ज्ञानबिन्दुः
१२५० १५ ज्ञानसारः
स्वोपज्ञा __, ज्ञानमञ्जरी टीका
देवचन्द्रकृता आत्मा. १६ ज्ञानार्णवः १७ तत्त्वविवेकः
स्वोपज्ञा १८ तिङन्वयोक्तिः १९ देवधर्मपरीक्षा ४२५ २० द्वात्रिंशद् द्वात्रिंशिका ५५०० (ससूत्रम् ) स्वोपज्ञा , २१ धर्मपरीक्षा (प्रा.) ५५०० सं. १७२६ स्वोपज्ञा हे. प्र. २२ नयप्रदीपः
- जै, ध. २३ नयरहस्यम् .. २४ नयोपदेशः (नयोमृततरङ्गिणीनाम) स्वोपज्ञा ।
भावप्रभमूरिकृतपर्यायसमेता आत्मा० १ श्रेष्टि मनसुखभाई भगुभाई ( अमदावाद ) २ श्रीहेमचन्द्राचार्थप्रन्थमाळा ।
जै. ध.

Page #123

( ९६ )
२५ निशाभक्तविचारः
२६ न्यायखण्डनखण्डखाद्यम् ५५००
( महावीरस्तवनम् ) २७ न्यायालोकः
२८ पञ्चनिर्ग्रन्थीप्रकरणम् २९ परमज्योतिः पञ्चविंशतिका २५
३० परमात्मपञ्चविंशतिका २५ ३१ प्रतिमाशतकम्
95
जेनस्तोत्र सन्दोहे |
१२००

स्वोपज्ञा
भावप्रभसूरिकृता लघुवृत्तिः अपूर्णः
३२ प्रतिमास्थापनन्यायः
३३ फलाफलविषयकप्रश्नोत्तरम्
३४ भाषारहस्यम्
३५ मार्गपरिशुद्धिः (पूर्वार्द्ध: ) मूलमात्रा ३६ मुक्तिशुक्तिः
३७ यतिदिनचर्याप्रकरणम्
३८ यतिलक्षणसमुच्चयः (प्रा.) २६२
३९ वैराग्यकल्पलता ( मूलमात्रम् ) ६०५०
स्वोपज्ञा
श्रीमन्मुक्ति
ܕܙ
म. भ..
93
आत्मा.
श्रीमन्मुक्ति,
जै. सा.
म. भ.
श्रीमन्मुक्ति.
१ श्रीमन्मुक्तिकमलजै नमोहनमाळा २ जैन साहित्य संशोधक (त्रिमासिकम् ) ३ एतद्ग्रन्थप्रारम्भ एव. 'भाषाविशुद्धयर्थं रहस्यपदाङ्किततया चिकीर्षिताष्टोत्तरशतग्रन्थान्तर्गतप्रमारहस्य - स्याद्वादरहस्यादिसजातीयं प्रकरणमिदं प्रारभ्यते ' इत्युल्लेखदर्शनादनुमीयते यदनेन प्राणायि रहस्यपदाङ्किताऽष्टोत्तरा ग्रन्थशतीति । ४ श्रावक भीमसीह माणेक.
जै. ध. भी. मा.

Page #124

४० श्रीगोडीपार्श्वस्तोत्रम् (श्लो. १०८) ४१ श्रीविजयप्रभसूरिस्वाध्यायः ४२ श्रीशङ्खेश्वरपार्श्वस्तोत्रम्
४३ समीकपार्श्वस्तोत्रम्
४४ समाचारीप्रकरणम् * ४५ स्तोत्रावलिः
प्रस्तावना ।
११२
९
स्वोपज्ञा
पूर्वाचार्यकृतग्रन्थानां न्यायाचार्यविहिता :
समुपलभ्यमानाष्टीकाः ।

३ कम्मपयडीलघुवृत्तिः ४ तत्वार्थवृत्तिः
* ५ द्वादशारनयचक्रोद्धारविवरणम् १८०००
१० षोडशकवृत्तिः ( योगदीपिका) ११ स्तवपरिज्ञापद्धतिः
६ धर्मसंग्रहोपरि टिप्पनम्
७ पातञ्जलयोगसूत्रवृत्ति:
८ योगविंशिकाविवरणम्
९ शास्त्रवार्तासमुच्चयटीका (स्याद्वाद - १३०००
कल्पलता)
१ अष्टसहस्रीविवरणम्
८ (५१)०००
२ कम्पयडी (कर्मप्रकृति) टीका १३०० ( स्वहस्त - दे. ला.
लिखिता)
यत्किञ्चित् आत्मा.
अपूर्णा
म. भ.
१२००
(९७)
अत्रैव...
आ. स.
अत्रैव.
""
आत्मा..
दे. ला..
आ. स.
"
दे. ला..
"
श्रीमन्मुक्ति ०

Page #125

( ९८ )
१ अध्यात्मबिन्दुः
२ अध्यात्मोपदेशः ३ अलङ्कारचूडामणिटीका
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
अनुपलब्धा ग्रन्थाष्टीकाच १५ वादमाळा
४ आकरः
५ आत्मख्यातिः (ज्योतिः)
६ काव्यप्रकाशटीका
७ छन्द डामणिटीका
८ ज्ञानसारचूर्णिः
९ तत्वालोकविवरणम्
१० त्रिसूत्र्यालोकविधिः
११ द्रव्यालोकः
१२ प्रमारहस्यम् १३ मङ्गलवादः
१४ लताद्वयम्
१ अध्यात्ममतपरीक्षा (टबो)

१६ वादरहस्यम् १७ विचारबिन्दुः
१८ विधिवादः
१९ वीरस्तवीका
२० वेदान्तनिर्णयः
२१ वेदान्तविवेक सर्वस्वम् २२ वैराग्यरतिः
२३ शठप्रकरणम् २४ सिद्धान्ततर्कपरिष्कारः
२५ सिद्धान्तमञ्जरीटीका
२६. स्याद्वादमंजूषा
( स्याद्वादमञ्जरीटीका )
२७ स्याद्वादरहस्यम्
गूर्जरभाषानिबद्धा ग्रंथाः ।
२ आनन्दघनरूपा अष्टपदी ३ उपदेशमाला
४ जम्बूस्वामिरास (सं. १७३९ )
५ जशविलास
६ जेशलमेरुनो पत्र ७ ज्ञानसार ब
मुद्रित
11
"
"
99
37

Page #126

प्रस्तावना।
(९९)
मुद्रित
८ तत्वार्थसूत्र टबो ९ द्रव्यगुणपर्यायनो रास १० दिग्पट ८४ बोल (काश्या आगच्छता रचितः ) ११ पञ्चपरमेष्ठिगीता १२ ब्रह्मगीता १३ लोकनालि (बत्रीसी) बालबोध (?) रचना सं. १६३५. १४ विचारबिन्दु १५ विचारबिन्दु (टबो) १६ शठ प्रकरण बालावबोध १७ श्रीपालरास उत्तरभागः (सं. १७३४) मुद्रितः १८ समाधिशतकम् (तन्त्र) १९ समताशतकम् २० सम्यक शास्त्रसार पत्रम् २१ समुद्रवाहनसंवादः २२ सम्यक्त्वचोपाइ
स्तवनानि। १ आवश्यकस्तवनम्
७ निश्चयव्यवहारगर्भितं२ कुमतिखण्डनस्तवनम्
(सं. १७३४), ३ चतुर्विशतिकात्रयम् मुद्रित. सीमंधरस्वामिस्तवनम् ४ दशमत स्तवनम् ,
८ पार्श्वनाथ ( धमाल )५ नवपदपूजा , स्तवनम् ६ नयगर्भित शान्तिजिन- ९ पार्श्वनाथ ( दातण ) स्तवनम्
स्तवनम्

Page #127

((800)
१० महावीर स्तवनम्
११ मौनैकादशी १५०कल्याणकस्तवनम् मुद्रित (सं. १७३२ )
१२ विहरमान जिनविंशतिका
५ आत्मप्रबोध
जैन स्तोत्र सन्दोहे
१३ श्रीवीरस्तुति हुंडी रूप १५० गाथा स्तवनम्,”
६ आठ दृष्टि
७ उपशमश्रेणि
८ चडता पडतानी
९ चार आहार १० ज्ञानक्रिया
"
१ अढारपाप स्थानक
सज्झाय
२ अमृतवेली
""
३ अग्यार अङ्ग (११ ढाळ)
४ अग्यार अङ्ग उपाङ्ग
( सं. १७४४ )

"
स्वाध्यायग्रन्थाः ।
(मु.)
"
""
,.
95
""
""
( ढूंढकमत निराकरणम् ) सं. १७३३
१४ श्रीसीमन्धर चैत्यवन्दनम्
१५ श्री सोमन्धर विनतिरूप
१२५ गाथास्तवनम् 99 १६ श्रीसीमन्धरस्वामि स्तुति
रूप ३५० गाथास्तवनम्
19
"
११ पांच महाव्रतभावना १२ पांच कुगुरु सज्झाय मुद्रित
१३ प्रतिक्रमणगर्भहेतु
(सं. १७४४ )
१४ प्रतिमास्थापन
१५ यतिधर्मवत्रीशी
१६ स्थापनाकल्प
१७ सुगुरु
१८ संयमश्रेणी
१९ सम्यक्त्व ६७ बोल
२० हरियाली
२१ हितशिक्षा
""
39
""
19
19
19
39
""
"

Page #128

'प्रस्तावना ।
(१०१)
एतदर्थे विशेषजिज्ञासुभिर्विलोकनीया श्रीआगमोदयसमितिद्वारा प्रसिद्धायाः श्रीशोभनमुनिविरचितायाष्टीकाचतुष्कसमलतायाः स्तुतिचतुर्विंशतिकायाः प्रो. ही. र. कापडीया संदृब्धा संस्कृतभाषायां सुविस्तृता भूमिका । ___अपरेऽप्यनेके सम्भवेयुः श्रीमता प्रणीता ग्रन्थास्तांश्च सूचयिष्यन्ति ये केचिद्विपश्चितो मां तेषां मंस्येऽहमनल्पतरमुपकारम् ।
समशोधि सं. १७३१ वर्षे श्रीमानविजयविरचितो धर्मसंग्र. हाभिधो ग्रन्थः पूज्यपादेन ।
अष्टादशावधानकरणेन चमच्चकार गूजराधिपति श्रीमहबतखानमिति कथने तु नोस्ति कथमपि कथङ्कथिकताया अवकाशः, यत आसन् पुरा सहस्रावधानिनः श्रीमुनिसुन्दरसूरयः, अष्टोत्तरशतावधानिनः श्रीसिद्धिचन्द्रगणयः श्रीशान्तिचन्द्रोपाध्यायाश्च । दरीदृश्यन्तेऽधुनाप्यनेके शेमुषोशालिनोऽनेकावधानकारिणः ।
ओळीतपविधानानन्तरं श्रीविजयप्रभसूरिवरैरेतस्मै व्यतारि १७१८ तमे वैक्रमाब्दे वाचकपदमिति 'सुजशवेलीभास' नामकगूर्जरकाव्यगतनिम्नलिखितपद्यावलोकनेन प्रतीयते
ओळी तप आराध्यु विधि थकी तस फल करतलि कीध । वाचकपदवी सतर अढारमांजी श्रीविजयप्रभसूरि दीध ॥
श्रीमदानंदघनमहर्षिणा ज्ञानविमलमूरिणा श्रीदेवचंद्रमुनिना च समं श्रीमतो गाढतरः परिचय इत्यष्टपद्या नवपदपूजया चानुमीयते । ____ अविश्रान्तं जैनसाहित्यसेवनया श्रीसिद्धसेनदिवाकर-श्रीहरिभद्रसूरि श्रीहेमचन्द्राचार्यादिसंस्मरणकारिणः श्रीमतः १७४५ तमे वैक्रमेवत्सरे माघसुदि वसन्तपञ्चम्यां दर्भावती (डभोई) नगरे समपद्यत स्वर्गवासः।
श्रीमतो गुरुपरम्परा शिष्यसन्ततिस्त्वेवम्

Page #129

श्रीहीरविजयसूरिः

Wwwwww
(१०२)
उपाध्यायकल्याणविजयः
श्रीविजयसेनसूरिः
श्रीकीर्तिविजयोपाध्यायः
लाभविजयगणिः
मानसिक
|
श्रीविजयदेवसूरिः
मानविजयः विनयविजविजयसिंहसूरिः विजयप्रभसूरिः योपाध्यायः क्रियोद्धारकः सत्यविजयपंन्यासः
जीतविजयः
नयविजयोपाध्यायः
जैनस्तात्रसन्दोहे
पद्मविजयगणिः
उ. श्रीयशोविजयः
पं. गुणविजयगणिः पं. केशरविजयगणिः
पं. विनीतविजयगणिः
श्रीदेवविजयगणिः

Page #130

प्रस्तावना ।
( १०३ )
समसादितासौ शिष्यनामावलिर्वाचकवर्यविरचितयोग ( अष्ट ) दृष्टिस्वाध्याय (सज्झाय ) नानकसस्तबकपुस्तकान्ते । तथाहि मूलगाथान्ते—
" इति योगदृष्टिस्वाध्यायः सम्पूर्णः : संवत् १७९७ वर्षे आषाढ वदि ११ दिने रात्रौ प्रथमे यामे लि० गणि देवविजय - श्रीघनौघबंदिरे श्रीनवखण्डपार्श्वप्रासादात् इति । श्रेयः श्रेणयः ।
:
स्तबकान्ते तु " लिखितं सकलतार्किक चक्रचूडामणि - महोपाध्याय श्री १९ श्रीयशोविजयगण - तत् शिष्य सकलपण्डितोत्तमपण्डित श्रीगुणविजयगणि तत्शिष्य पं. श्री ५ केशरविजयगणितत्शिष्य पं. श्री ५ विनीतविजयगणिशिष्यदेवविजयलिपीकृतं श्रीघनौघबन्दिरे श्रीनवखण्डपार्श्वपासादात् । श्रीरस्तु ||
""
यथासाधनं व्यावर्णितानि सङ्क्षेपेण चरितान्यमूनि महात्मना - ममीषां विधूनयन्तु निबिडतरमने कभवनिबद्धं तमःसमूहम् ; नयन्तु मानसं विशुद्धतरादर्शानुकारिर्णी विशुद्धिम्, रचयन्तु भव्यजनमनोऽभिलषणीयमपवर्गमार्गमपविघ्नं मे ।
विभागेऽत्र प्रथमे प्रतिप्रदानादिना सहाय्यकारिणः
१ पूज्यपाद प्रवर्तक श्रीकांति विजयमुनिप्रवराः ।
२ प्रातः स्मरणीया दक्षिणविहारिणः सद्गुरवः श्रीमदमरविजयमुनीश्वराः ।
. ३. श्रीविजयधर्मलक्ष्मीज्ञानमन्दिरव्यवस्थायां क्रियमाणायां उपलन्ध न्या. न्या. महोपाध्याय श्रीयशोविजयप्रणीतस्तोत्रत्रयस्य

Page #131

( १०४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
प्रेसकोपीप्रेषकः श्रीजयंतविजयमुनिशिष्यः श्रीविशालविजयो मुनिः । अनेकान्ती मुनिः श्रीहिमांशुविजयश्च ।
४ झवेरी अम्बालाल नानाभाई ( वडोदरा ) भाण्डागारगतद्वात्रिंशिकादिप्रतिप्रेषकः गान्धीत्युपाह्नः पण्डितावतंसो भगवानदासात्मजो लालचंद्रः ।
५ मुनिश्रीजयविजयपुस्तकसंहस्थप्रतिप्रदाता श्रेष्ठिनेमचंद्रतनुजन्मा श्रेष्ठी फकीरचंद्रः ( डभोई )
६ श्रीजैनानंद पुस्तकालय ( सुरत ) स्य (स्टीओ )
७ प्रवर्तक श्रीकांतिविजयमुनिपुङ्गवानां प्रशिष्याः श्रीपुण्यविजय
मुनिवरा: ।
८ श्रीभक्ति विजयशिष्यवर्याः श्रीजशविजयाः ।
९ श्रीआणन्दजी कल्याणजीनी पेढो लोंबडी - काठियावाड. १० लुहारनी पोळ उपाश्रयान्तर्गताभाण्डागारकार्यवाहको शाह भोगीलाल भूधरभाई ( अमदावाद ) संशोधनादिकर्मणि सहायिनः -
१ आगमोद्वारकारिणः श्री सागरानंदसूरयः ।
२ साहित्यसेवा रसिकान्तकरणाः श्रीकल्याणविजयमुनिप्रवराः ।
३ प्रो.
अभयङ्करः ।
एतेषां सर्वेषां मन्येऽन्तःकरणतः सहर्षमुपकारं महान्तम् । प्रयच्छामि च प्रमोदभरमेदुरः कोटिशस्तेभ्यः साधुवादान् ।

Page #132

प्रस्तावना ।
(१०५)
____ यथामति कृते कारितेऽपि संशोधने प्रत्यन्तराभावात् प्रमाददोषेण च समुद्भूता लोचनगोचरीभवेयुर्मनुष्यस्वमावसुलभाः यत्र कुत्रचित् स्खलनाः ता विशदीकुर्वन्तु सुहृदयाः सहृदयाः, विमलीकुर्वन्तु चेतः स्वकीयं स्तुतिस्तोत्रादीनाममीषां पठनपाठनेन, शकलीकुर्वन्तु नैकभवोपचितं विमलकेवलालोकावरोधकारकं दुष्कर्ममहीधरं प्रवर्द्धमाननिर्मलभावनानिशितकुलिशेन भव्यात्मनः, सफलीकुर्वन्तु परिश्रममिमं मामकीनमिति प्रार्थयति निबद्धाञ्जलिर्विदुषामनुचरः
दक्षिणविहारिश्रीमदमरविजयमुनिचरणारविन्दमधुकरः
शिनोर । ता. ३-११-३२
चतुरविजयो मुनिः ।

Page #133

(१०६)
[२]
द्वादशारनयचक्रम्। को नाम नो वेत्ति साहित्यदत्तदृष्टिः श्रीमल्लवादिसूरिवर्याणांनाम?। एभिरेव महानुभावैः प्रणीतं जैनसाहित्यचूडामणिनिभं नयगमभङ्गसङ्गमातिदुर्गमं ग्रन्थरत्नमिदं श्रीसिंहगणिक्षमाश्रमणप्रणीतविवरणोपेतं विपश्चिताममन्दानन्दसन्दोहदायक प्रयत्नपूर्वकं संशोध्य प्रकटीचिकीर्षामो वयं विभागचतुष्टये।
भविष्यति प्रतिविभागस्य वेतनं रूप्यकाणां सप्तकम् । अधैव ग्राहकीभूय लेखनीयानि स्वनामानि जिघृक्षुभिः।
[३] अनेकार्थ साहित्यसङ्ग्रहः। ग्रन्थेऽत्र गूर्जरेश्वरकुमारपालप्रतिबोधककलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यशिष्यश्रीवर्धमानगणेः, कुमारपालप्रतिबोधादिप्रणेतुः श्रीसोमप्रभाचार्यस्य, विद्वद्वर्गचूडामणेरुदयधर्मगणिनः श्रीहीरविजयसूरिपरीक्षितबुद्धेः श्रीमानसागरस्य च मूर्तिमान् प्रतिभाकलाप इव विपश्चिचित्ताल्हादजनकं विविधबोधविधायि वैदुग्ध्यबन्धुरं शतार्थकाव्यचतुष्टयं विवरणोपेतं सङ्महीतमस्ति । किमत्र विशेषणितेन ? यः किलाकरिष्यत् नयनप्राप्तिसाफल्यमेतनिरीक्षणेन स एवाज्ञास्यद् रसास्वादमस्य । अस्माभिर्विहितास्ति मुद्रणाऱ्या पुस्तिकास्य । यथासाधनं नेष्यामः प्राकट्यम् ।।

Page #134

श्रीप्रमाणनयत्तत्त्वालोकः (सटीकः )
प्रकाण्डवादिजेतृ श्रीवादिदेवसूरिविरचितः सूत्रबद्धो जैनदर्शनप्रतिपादको सरलपद्धतिकोऽयंग्रन्थो दर्शनशास्त्रेऽध्येतृणामतितरामुपयुज्यते । बालबोधिनीत्याख्यया नूतनया टिप्पण्या संभूषितः प्रस्तुतो ग्रन्थः प्रथमत एवाऽस्माभिः प्रकाशितोऽस्ति ।
बहुषु कलकत्तादि महाविद्यालयेषु ( University ) पाठ्यग्रन्थत्वेन नियुक्तोऽयंग्रन्थो न्यायसाहित्य तीर्थोपाधिभूषितमुनिराज श्री हिमांशुविजयैः संशोध्य प्रस्तावनापाठान्तरसूत्रविषयानुक्रमणिकादिभिरलङ्कृत्य टिप्पणीसमेतः सम्पादितोऽस्ति ।
मूल्यम् - रूप्यकमेकम्

प्राप्तिस्थानम् - मेसर्स ए. एम. एन्ड कम्पनी, पालीताणा (काठियावाड )

Page #135

જૈન મન્ત્ર શાસ્ત્રનો મહાન ગ્રન્થ ! ?
.
:
श्री भैरव - पद्मावती कल्पः ।
તૈયાર થાય છે !
તૈયાર થાય છે !
શ્રી મલ્લિષણવિરચિત બિન્દુષણની ટીકાયુક્ત શ્રી ભૈરવ-પદ્માવતી કપ કે જેની હસ્તલિખિત પ્રત પણ જવલ્લેજ અને મહામુશીમતે મળે છે તે અમારા તરફથી પાટણું, વડાદરા, લીંખડી, અમદાવાદ, સુરત વિગેરે સ્થળામાં આવેલા ભંડારાની પ્રતા મેળવી તે છપાવવા શરૂ કર્યો છે. આ ગ્રંથમાં દશ અધ્યાય છે અને તેમાં મત્રસાધનાને લગતાં દરેક અંગાનું સ્પષ્ટિકરણ છે. વધુમાં વશીકરણ, આકર્ષણ, મારણ, મેાહન વિગેરે ખાર યંત્રાના Àાક મનાવી આર્ટપેપર ઉપર છાપીને સૂવાના છે. પિ શિષ્ટમાં છ અધ્યાયની વ્યાખ્યાવાળા બીજો શ્રી પદ્માવતી કલ્પ આપવાના છે. શ્રી પદ્માવતી દેવીના દરેક જૂદા જૂદા મ ંત્રા, તેની વિધિ, તેનું ફળ, તેના લગભગ ત્રીસેક યંત્રા, તેની સાધનાની સમજ તથા જ્વાલામાલિની સાધના વિગેરે જાણવા માટે મંત્રસાહિત્યમાં આઉત્તમાત્તમ ગ્રંથ છે. ખ્વા અને સાધન મેળવવા પાછળ મહેાળા ખર્ચ થાય છે, છતાં મંત્રના જિજ્ઞાસુઓ લાભ લઈ શકે તે માટે— અગાઉથી ગ્રાહક થનાર માટે કિંમત રૂા. ૧૦-૦-૦ પાછળથી કિંમત
૧૫-૦-૦
રાખેલ છે. માત્ર ગ્રાહકેા પૂરતીજ પ્રતો છપાશે અને પછી મ્હાટી કિંમતે પણ કદાચ નહિ મળે માટે આજેજ અડધી કિસત મનીઓર્ડરથી મેાકલાવી ગ્રાહક અનેા ! લખા:નવાબ બ્રધર્સ, ઠા. ડાસીવાડાની પોળના નાકે: અમદાવાદ
અથવા
નવાબ સારાભાઇ મણીલાલ ઠા. નાગજીભુધરનીપેાળ–અમદાવાદ

Page #136

SOME VALUABLE BOOKS IN ARDHA-MAGADHI. Edited by Prof. K. V. Abhyankar, M. A.
Gujrat College, Ahmedabad.'
1 कूर्मापुत्र चरित With notes and translation in
English and introduction in Sanskrit and English. (Prescribed as a text for the f. y. Arts Examination by the University of Bombay ).
1-4-0
2 param e et with farefata by alg. Edi
ted with notes translation and introduc tion in English (Text-book for the Intamediate Arts Examination ). 2-0_0
3 fa ufafafavet by fchgeft with Sanskrit
rendering and notes in English. ( text.. book for the B. A. Examination ). 2-0–0
4 आचाराङ्गसूत्र with नियुक्ति by भद्रबाह. with notes in English.
( in the Press).
Can be had of the Editor as also of the Samchalaka Prachina ( Jaina ) SahityodharaGranthavali, Ahmedabad.

Page #137

(१०) जैनस्तोत्रसंदोह-समालोचना ।
जैनस्तोत्रसन्दोहं ग्रन्थं दृष्ट्वाऽतितरां मोदते मे मानसम् । अत्र ग्रन्थे प्रसिद्धपाण्डित्यानां श्रीहेमचन्द्र-रामचन्द्रा-मरचन्द्र-हरिभद्रजिनभद्र-भद्रबाहु-धर्मघोष-धनपाल-श्रीपालप्रमुखाणां तपाखरतरादिगच्छीयानां कवीनामद्यावधि-अमुद्रितान्यश्रुतदृष्टनामानि स्तोत्रादीनि संगृहीतानि दरीदृश्यन्ते ।
अर्हन्नामसहस्र-अष्टोत्तशतनामसरस्वतीप्रमुखस्तोत्राणि कोषेतिहासदृष्ट्या,त्रिंशचतुर्विंशतिकास्तव-द्वादशाङ्गीपदप्रमाणकुलकादीनि धमसाहित्येतिहासदृष्टया,वीरस्तवाऽऽदिस्तवप्रभृतीनि द्विभाषासंकरदृष्टया, रामचन्द्रविरचितापहनुत्यर्थान्तरन्यासव्यतिरेकदृष्टान्तद्यलकाराल कृतानिकाव्यालङ्कारदृष्टया, महावीरकलशादीनि अपभ्रंशभाषादृष्टया, खपरिशिष्टस्थितवर्द्धमानषट्त्रिंशिका छन्दआनन्ददृष्टया, ग-धपरिशिष्टगतपमावत्यष्टक-उवसग्गहरस्तोत्रवृत्तिद्वयंदेउलवाडामण्डनयुगादिदेवस्तवनंच मन्त्रप्रभावविधिदृष्टया नानासाहित्यविषयरुचीनां कवीनां सच्चेतसां चेतांसि कुमुदबन्धुयुतय इव कुमुदानि; आनन्दयिष्यन्तीति मामकी मतिः। ___अत्र ग्रन्थे क्वचित् पदलालित्यं, कुत्रचित् छन्दोनन्दनम् , कुत्रचिद् रचनारामणीयकम् , क्वाऽपि गुणालङ्कारविज़म्भणं, क्वचन रसविकासः, कुत्रचन चित्रकाव्योल्लासः, कुहचन भक्तिव्यक्तिः, कुत्राऽपि च कविताप्रकाश उल्लसतितरोमिति कः खलु कोविद एनं ग्रन्थं समीक्ष्य सानन्दहृदयो न भविष्यति ।

Page #138

(११)
एतादृशानां कीटातिथीभूतप्रायाणामुपयुक्ततरस्तोत्राणां संपादने संशोधने च साहित्यसौहित्यवद्भिर्मुनिप्रवरश्रीचतुरविजयैर्महोदयैः प्रयत्नः कृतस्तदर्थ ते शतशो धन्यवादानहन्ति जगताम् । तल्लिखिता प्रयाससाध्या महती प्रस्तावनाऽपि स्तोत्रकर्तृणां संक्षिप्तचरित्राणि परिचाययति। पश्चाद्भागेऽद्यावधिसर्वत्रमुद्रितानां ज्ञातानां जैनस्तोत्राणां सूचीप्रदानेन संशोधकानां कृते सौकर्य कृतमस्ति । स्तोत्राणां विषमस्थले टिप्पणी दत्ताऽभविष्यत्तदा वरमभविष्यत् । एतादृशप्राचीनसङ्ग्रहग्रन्थो यदि राजकीयमहाविचालयेषु ( University ) पाठ्यग्रन्थत्वेन नियुक्तो भवेत्तदा छात्राणां महानुपकारो भवेत् एतादृशस्य सुन्दर ग्रन्थस्यप्रकाशने कृताऽविरतयतनः श्रीयुत साराभाई नवाबेतिनामा साहित्यप्रेमी श्रावकवर्यः शतशो धन्यवादानां पात्रमिति मन्ये ।
श्रीगौतमस्वामि-पद्मावतीदेव्योतिरङ्गचित्राभ्यां अष्टभिर्यन्त्रैश्च समलङ्कृतस्यास्य पण्यं रुप्यक पंचकं नाधिकम् ।।
सं० १९८८ ) दोपालिकायाम् उज्जयिन्याम् )
विदुषां वशम्वदः मुनिहिमांशुविजयः (' अनेकान्ती')

Page #139

Page #140

॥ ॐ अर्हम् नमः ॥ अनेकजैन पूर्वाचार्यविरचितः
॥ श्रीजैनस्तोत्र सन्दोहः ॥
[१]
श्री हेमचन्द्राचार्यविरचितः श्रीअर्हन्नामसहस्त्रसमुज्ञ्चयः ।
'भ' नामापि कर्णाभ्यां शृण्वन् वाचा समुच्चरन् । जीवः पीवरपुण्यश्रीर्लभते फलमुत्तमम् ॥ १ ॥ अत एव प्रतिप्रातः समुत्थाय मनीषिभिः । भक्त्याऽष्टाप्रसहस्त्रार्हन्नामोच्चारो विधीयते ॥ २ ॥ श्रीमानर्हन् जिनः स्वामी स्वयम्भूः शम्भूरात्मभूः । स्वयंप्रभुः प्रभुर्भोक्ता विश्व भूरपुनर्भवः ॥ ३ ॥ विश्वात्मा विश्वलोकेशो विश्वतश्चक्षुरक्षरः । 'विश्वविद विश्वविद्येशो विश्वयोनिरनीश्वरः ॥ ४ ॥

Page #141

(२) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीहेमचन्द्राचार्य
विश्वदृश्वा विभुर्धाता विश्वेशो विश्वलोचनः । विश्वव्यापी विधुर्वेधाः शाश्वतो विश्वतोमुखः ॥ ५॥ विश्वपो विश्वतःपादो विश्वशीर्षः शुचिश्रवाः । विश्वदृग् विश्वभूतेशो विश्वज्योतिरनश्वरः ॥ ६ ॥ विश्वसट् विश्वसूर्विश्वेट विश्वभुक् विश्वनायकः । विश्वाशी विश्वभूतात्मा विश्वजिद् विश्वपालकः ॥ ७॥ विश्वकर्मा जगद्विश्वो विश्वमूर्तिर्जिनेश्वरः । भूतभाविभवद्भर्ता विश्ववैद्यो यर्त श्वरः ॥ ८ ॥ सर्वादिः सर्वदृक् सार्वः सर्वज्ञः सर्वदर्शनः । सर्वात्मा सर्वलोकेशः सर्ववित् सर्वलोकजित् ॥ ९ ॥ सर्वगः सुश्रुतः सुश्रः सुवाक् सूरिर्बहुश्रुतः । सहस्रशीर्षः क्षेत्रज्ञः सहस्राक्षः सहस्रपात् ॥ १० ॥ युगादिपुरुषो ब्रह्मा पञ्चब्रह्ममयः शिवः । ब्रह्मविद् ब्रह्मतत्त्वज्ञो ब्रह्मयोनिरयोनिजः ॥ ११ ॥ ब्रह्मनिष्ठः परब्रह्मः ब्रह्मात्मा ब्रह्मसम्भवः । ब्रह्मेड् ब्रह्मपतिर्ब्रह्मचारी ब्रह्मपदेश्वरः ॥ १२ ॥ विष्णुर्जिष्णुर्जयी जेता जिनेन्द्रो जिनपुङ्गवः । परः परतरः सूक्ष्मः परमेष्ठी सनातनः ॥ १३ ॥ इति श्रीमहन्नामसहस्रसमुच्च ये प्रथमशतप्रकाशः ॥ १ ॥

Page #142

विरचितः] अर्हनामसहस्रसमुच्चयः
जिननाथो जगन्नाथो जगत्स्वामी जगत्प्रभुः । जगत्पूज्यो जगद्वन्द्यो जगदीशो जगत्पतिः ॥१॥ जगन्नेता जगज्जेता जगन्मान्यो जगद्विभुः । जगज्ज्येष्ठो जगच्छ्रेष्ठो जगद्ध्येयो जगद्धितः ॥ २ ॥ जगदर्यो जगद्वन्धुर्जगच्छास्ता जगत्पिता । जगन्नेत्रो जगन्मैत्रो जगद्दीपो जगदगुरुः ॥ ३ ॥ स्वयंज्योतिरजोऽजन्मा परं तेजः परं महः । परमात्मा शमी शान्तः परंज्योतिस्तमोऽपहः ॥ ४ ॥ प्रशान्तारिरनन्तात्मा योगी योगीश्वरो गुरुः। .. भनन्तजिदनन्तात्मा भव्यबन्धुरबन्धनः ॥ ५॥ शुद्धबुद्धिः प्रबुद्धात्मा सिद्धार्थः सिद्धशासनः । सिद्धः सिद्धान्तविद् ध्येयः सिद्धः साध्यः सुधीः सुगीः ॥६॥ सहिष्णुरच्युतोऽनन्तः प्रभविष्णुर्भवोद्भवः । स्वयंभूष्णुरसम्भूष्णुः प्रभूष्णुरभयोऽव्ययः ॥ ७॥ दिव्यभाषापतिर्दियः पूतवाक् पूतशासनः । पूतात्मा परमज्योतिर्द्धर्माध्यक्षो दमीश्वरः ॥ ८॥ निर्मोहो निर्मदो निःस्वो निर्दम्भो निरुपद्रवः । निराधारो निराहारो निर्लोभो निश्चलोऽचलः ॥ ९॥ निष्कामी निर्ममो निष्वक् निष्कलङ्को निरञ्जनः । निर्गुणो नीरसो निर्भी निर्व्यापारो निरामयः ॥ १०॥ निर्निमेषो निराबाधो निर्द्वन्द्वो निष्क्रियोऽनघः । निःशङ्कश्च निरातङ्को निष्फलो निर्मलोऽमलः ॥ ११ ॥ ॥ इति श्रीअर्हनामसहस्नसमुच्चये द्वितीयशतप्रकाशः ॥२॥

Page #143

(४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीहेमचन्द्राचार्यतीर्थकृत् तीर्थसट तीर्थङ्करस्तीर्थकरः सुदृक् । तीर्थकर्ता तीर्थभर्त्ता तीर्थेशः तीर्थनायकः ॥ १॥ सुतीर्थोऽधिपतिस्तीर्थसेव्यस्तीर्थिकनायकः । धर्मतीर्थकरस्तीर्थप्रणेता तीर्थकारकः ॥२॥ तीर्थाधीशो महातीर्थः तीर्थस्तीविधायकः । सत्यतीर्थकरस्तीर्थसेव्यस्तीर्थिकतायकः ॥ ३ ॥ तीर्थनाथस्तीर्थराजस्तीथेट तीर्थप्रकाशकः । तीर्थवन्धस्तीर्थमुख्यस्तीर्थाराध्यः सुतीर्थिकः ॥ ४ ॥ स्थविष्ठः स्थविरो ज्येष्ठः प्रेष्ठः प्रष्ठो वरिष्ठधीः । स्थेष्ठो गरिष्ठो बंहिष्ठो श्रेष्ठोऽणिष्ठो गरिष्ठधीः ॥ ५॥ विभवो विभयो वीरो विशोको विजरो जरन् । विरागो विमदोऽव्यक्तो विवक्तो वीतमत्सरः ॥६॥ वीतरागो गतद्वेषो वीतमोहो विमन्मथः । वियोगो योगविद् विद्वान् विधाता विनयी नयी ॥ ७ ॥ क्षान्तिमान् पृथिवीमूर्तिः शान्तिभाक् सलिलात्मकः । वायुमतिरसङ्गामा वहिमूर्तिरधर्मधुक् ॥८॥ सुयज्वा यजमानात्मा सूत्रामस्तोमपूजितः। ऋत्विम् यज्ञपतिर्याज्यो यज्ञाङ्गममृतं हविः ॥ ९॥ सोममूर्तिः सुसौम्यात्मा सूर्यमूर्त्तिर्महाप्रभः। व्योममूर्तिरमूर्त्तात्मा नीरजा बीरजाः शुचिः ॥ १०॥ मन्त्रविन् मन्त्रकन् मन्त्री मन्त्रमूर्तिरनन्तरः । स्वतन्त्रः सूत्रकृत् स्वत्रः कृतान्तश्च कृतान्तकृत् ॥ ११ ॥ ॥ इति श्रीअर्हन्नामसहससमुच्चये तृतीयशतप्रकाशाः ॥३॥

Page #144

'विरचितः ]
अर्हन्नामसहस्रसमुच्चयः
कृती कृतार्थः संस्कृत्यः कृतकृत्यः कृतक्रतुः । नित्यो मृत्युञ्जयो ऽमृत्युरमृतात्माऽमृतोद्भवः ॥ १ ॥ हिरण्यगर्भः श्रीगर्भः प्रभूतविभवोऽभवः । स्वयम्प्रभः प्रभूतात्मा भवो भावो भवान्तकः । ॥ २ ॥ महाऽशोकध्वजोऽशोकः कः स्रष्टा पद्मविष्टरः । पद्मेशः पद्मसम्भूतिः पद्मनाभिरनुत्तरः ॥ ३ ॥ पद्मयोनिर्जगद्योनिरित्यः स्तुत्यः स्तुतीश्वरः । स्तवनार्हो हृषीकेशोऽजितो जेयः कृतक्रियः ॥ ४ ॥ विशाल विपुलोद्योतितुलोऽचिन्त्यवैभवः । सुसंवृत्तः सुगुप्तात्मा शुभंयुः शुभकर्मकृत् ॥ ५ । एकविधो महावैद्यो मुनिः परिवृढो दृढः ॥ पतिर्विद्यानिधिः साक्षी विनेता विहतान्तकः ॥ ६ ॥ पिता पितामहः पाता पवित्रः पावनो गतिः । त्राता भिषग्वरो वर्यो वरदः पारदः पुमान् ॥ ७ ॥ कविः पुराणपुरुषो वर्षीयान् ऋषभः पुरः । प्रतिष्ठाप्रसवो हेतुर्भुवनैकपितामहः ॥ ८ ॥ श्रीवत्सलक्षणः श्लक्ष्णो लक्षण्यः शुभलक्षणः । निरक्षः पुण्डरीकाक्षः पुष्कलः पुष्कलेक्षणः ॥ ९ ॥ सिद्धिदः सिद्धसङ्कल्पः सिद्धात्मा सिद्धशासनः । बुद्धबोद्धयो महाबुद्धिर्वर्द्धमानो महर्द्धिकः ॥ १० ॥ वेदाङ्गो वेदविद वेद्यो जातरूपो विदांवरः । . वेदवैद्यः स्वसंवेद्यो विवेदो वदतांवरः ॥ ११ ॥
॥ इति श्रीभईनामसहस्रसमुच्चये चतुर्थशतप्रकाशः ॥ ४ ॥

(५)

Page #145

( ६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे [ श्रीहेमचन्द्राचार्य
सुधर्मा धर्मधर्धर्मो धर्मात्मा धर्मदेशकः । धर्मचक्री दयाधर्मः शुद्धधर्मो वृषध्वजः ॥ १ ॥ वृषकेतुर्वृषाधीशो वृषाङ्कव वृषोद्भवः । हिरण्यनाभिर्भूतात्मा भूतभृद् भूतभावनः ॥ २ ॥ प्रभवो विभवो भास्वान्मुक्तः शक्तोऽक्षयोऽक्षतः । कूटस्थः स्थाणुरक्षोभ्यः शास्ता नेताऽचलस्थितिः ॥ ३ ॥ अग्रणीग्रमणीयो गण्यगण्यो गणाप्रणीः । गणाधिपो गणाधीशो गणज्येष्ठो गणार्चितः ॥ ४॥ गुणाकरो गुणाम्भोधिर्गुणज्ञो गुणवान् गुणी । गुणादरो गुणोच्छेदी सुगुणोऽगुणवर्जितः ॥ ५ ॥ शरण्यः पुण्यवाक् पूतो वरेण्यः पुण्यगीर्गुणः । अगण्यपुण्यधीः पुण्यः पुण्यकृत् पुण्यशासनः ॥ ६ ॥ अतीन्द्रोऽतीन्द्रियोऽधीन्द्रो महेन्द्रोऽतीन्द्रियार्थदृक् । अतीन्द्रियो महेन्द्राच्र्यो महेन्द्रमहितो महान् ॥ ७ ॥ उद्भवः कारणं कर्ता पारगो भवतारकः । अग्राह्यो गहनं गुह्यः परर्द्धिः परमेश्वरः ॥ ८ ॥ अनन्तर्द्धिरमेयार्द्धरचिन्त्यर्द्धिः समग्रधीः ।
प्राप्यः प्राग् यूहरो ऽत्यमः प्रत्यग्रोऽग्रोऽग्रिमोऽग्रजः ॥ ९ ॥ प्राणकः प्रणवः प्राणः प्राणदः प्राणितेश्वरः ।
प्रधानमात्मा प्रकृतिः परमः परमोदयः ॥ १० ॥ ॥ इति श्री अर्हन्नामसहस्रसमुच्चये पश्चमवातप्रकाशः ॥ ५ ॥

Page #146

विरचितः ] अईनाम सहस्रसमुच्चयः
महाजिनो महाबुद्धो महाब्रह्मा महाशिवः । महाविष्णुर्महाजिष्णुर्महानाथो महेश्वरः ॥ १ ॥ महादेवो महास्वामी महाराजो महाप्रभुः । महाचन्द्रो महादित्यो महाशूरो महागुरुः ॥ २ ॥ महातपा महातेजा महोदर्को महोमयः । महायशो महाधाम महासत्त्वो महाबलः || ३ || महाधैर्यो महावीर्यो महाकान्तिर्महाद्युतिः । महाशक्तिर्महाज्योतिर्महाभूतिर्महाधृतिः ॥ ४ ॥ महामतिर्महानीतिर्महाक्षान्तिर्महाकृतिः । महाकीर्त्तिर्महास्फूर्त्तिर्महाप्रज्ञो महोदयः ॥ ५ ॥ महाभागो महाभोगो महारूपो महावपुः । महादानो महाज्ञानो महाशास्ता महामहाः || ६ | महामुनिर्महामौनी महाध्यानो महादमः ॥ महाक्षमो महाशीलो महायोगो महालयः ॥ ७ ॥ महाव्रतो महायज्ञो महाश्रेष्ठो महाकविः । महामन्त्री महातन्त्रो महोपायो महानयः ॥ ८ ॥ महाकारुणिको मन्ता महानादो महायतिः । महामोदो महाघोषो महेज्यो महसां पतिः ॥ ९ ॥ महावीरो महाधीरो महाधुर्यो महेष्टवाक् ।
महात्मा महसां धाम महर्षिर्महितोदयः ॥ १० ॥ महामुक्तिर्महागुप्तिर्महासत्यो महार्जव: । महाबुद्धिर्महासिद्धिर्महाशौचो महावशी ॥ ११ ॥

( ७ )

Page #147

(८) मैनस्तोत्रसन्दोहे . [श्रीहेमचन्द्राचार्य
महापर्मो महाशर्मा महात्मज्ञो महाशयः । महामोक्षो महासौल्यो महानन्दो महोदयः ।। १२ ॥ महाभवाब्धिसन्तारी महामोहारिसूदनः। महायोगीश्वराराध्यो महामुक्तिपदेश्वरः ॥ १३ ॥ इति श्रीमहनामसहनसमुच्चये षष्टशतप्रकाशः ॥६॥
भानन्दो नन्दनो नन्दो बन्यो नन्योऽभिन्दनः। कामहा कामदः काम्यः कामधेनुररिचयः ॥१॥ मनः क्लेशापहः साधुरत्तमोऽघहरो हरः । असङ्ख्येयः प्रमेयात्मा शमात्मा प्रशमाकरः ॥ २ ॥ सर्वयोगीश्वरोऽचिन्त्यः श्रुतात्मा विष्टरश्रवाः । दान्तात्मा दमतीर्थेशो योगात्मा योगसाधकः ॥३॥ प्रमाणपरधिदक्षो दक्षिणोऽध्वर्युरध्वरः । प्रक्षीणबन्धः कर्मारिः क्षेमकृत् क्षेमशासनः ॥४॥ क्षेमी क्षेमङ्करः क्षेप्यः क्षेमधर्मा क्षमापतिः । भग्राह्यो ज्ञानिविज्ञेयो ज्ञानिगम्यो जिनोत्तमः ॥ ५ ॥ जिनेन्दु नितानन्दो मुनीन्दुर्दुन्दुभिस्वनः । मुनीन्द्रवन्धो योगीन्द्रो यतीन्द्रो यतिनायकः ॥ ६ ॥ असंस्कृतः सुसंस्कारः प्राकृतो वै कृतान्तवित् । अन्तकृत् कान्तगुः कान्तश्चिन्तामणिरभीष्टदः ॥ ७ ॥ १. सर्वयोगीश्वरश्चिन्त्यः। २ कामारिः । । क्षय्य ।

Page #148

चिरचित
अर्हन्नामसहनसमुचयः
भजितो जितकामारिरमितोऽमतिशासनः । जितक्रोधी जितामित्रो जितक्लेशो जितान्तकः ॥ ८॥ सत्याम्ना सत्यविज्ञानः सत्यवाक् सत्यशासनः । सत्याशीः सत्यसन्धानः सत्यः सत्यपरायणः ॥ ९ ॥ सदायोगः सदाभोगः सदातृप्तः सदाशिवः । सदागतिः सदासौख्यः सदाविद्यः सदोदयः ॥ १० ॥ सुघोषः सुमुखः सौम्यः सुखदः सुहितः मुहत् । सुगुप्तो गुप्तिमृद् गोप्ता गुप्ताक्षो गुप्तमानसः ॥ ११ ॥ इति श्रीमहनामसमसमुच्चये सप्तमशतप्रकाशः ॥७॥
बहद् बृहस्पतिर्वाग्मी वाचस्पतिरुदारधीः । मनीषी धिषणो धीमान् शेमुषीशो गिरांपतिः ॥ १ ॥ नैकरूपो नयोत्तुङ्गो नैकात्मा नैकधर्मकृत् । अविज्ञेयः प्रतात्मा कृतज्ञः कृतलक्षणः ॥ २ ॥ 'ज्ञानगर्भो दयागर्भो रत्नगर्भः प्रभास्वरः । पद्मगर्भो जगद्गर्भो हेमगर्भः सुदर्शनः ॥ ३ ॥ लक्ष्मीशः सदयोऽध्यक्षो दृढयोनिर्नयाशिता । मनोहरो मनोज्ञोऽहो धीरो गम्भीरशासनः ॥ ४ ॥ धर्मयूपो दयायोगो धर्मनेमिर्मुनीश्वरः ।
धर्मचक्रायुधो देवः कर्मा धर्मघोषणः ॥ ५ ॥ .. ..स्थेयान् स्थवीयान् नेदीयान् दवीयान् दूरदर्शनः । ।
सुस्थितः स्वास्थ्यमा सुस्थो नीरजस्को गतस्पृहः ॥ ६ ॥

Page #149

( १० )
जैनस्तोत्र सन्दोहे [ श्रीमचन्द्राचार्य
वश्येन्द्रियो विमुक्तात्मा निःसपत्नो जितेन्द्रियः । श्रीनिवासश्चतुर्वक्त्रश्चतुरास्यश्चतुर्मुखः ॥ ७ ॥ अध्यात्मगम्योऽगम्यात्मा योगात्मा योगिवन्दितः । सर्वत्रगः सदाभावी त्रिकालविषयार्थदृक् ॥ ८ ॥ शङ्करः सुखदो दान्तो दमी क्षान्तिपरायणः । स्वानन्दः परमानन्दः सूक्ष्मवर्चाः परापरः ॥ ९ ॥ अमोघोऽमोघवाक् स्वाज्ञो दिव्यदृष्टिगोचरः । सुरूपः सुभगस्त्यागी मूर्तो मूर्त्तः समाहितः ॥ १० ॥ एकोऽनेको निरालम्बोsनीदृगुनाथ निरन्तरः । प्रार्थ्योऽभ्यर्थ्यः समभ्यर्च्य स्त्रि जगन्मङ्गलोदयः ॥ ११ ॥ ॥ इति श्रीमन्नामसहस्रसमुच्चये भष्ठमशतप्रकाशः ॥ ८ ॥
ईशोऽशोऽधिपोऽधीन्द्रो ध्येयोऽमेयो दयामयः । शिवः शूरः शुभः सारः शिष्टः स्पष्टः स्फुटोsस्फुट: ॥ १ ॥ इष्टः पुष्टः क्षमोक्षामोऽकायोऽमायोऽस्मयोऽमयः ।
दृशा दृश्योऽणुरस्थूलो जीर्णो नव्यो गुरुलघुः ॥ २ ॥ स्वभूः स्वात्मा स्वयम्बुद्ध: स्वेशः स्वैरीश्वरः स्वरः । आद्योऽलक्ष्योऽपरोऽरूपोऽस्पर्शोऽशष्टोऽरिहारुहः ॥ ३ ॥ दीप्तोऽश्योऽरसोऽगन्धोऽच्छेद्योऽभेद्योऽजरोऽमरः ।
प्राज्ञो धन्यो यतिः पूज्यो मह्योऽर्च्यः प्रशमी यमी ॥ ४ ॥
१ उष्टिर्दिवमगोचरः । २ शाष्टो.

Page #150

अर्हन्नामसहस्त्रसमुञ्चयः
( ११
श्रीशः श्रीन्द्रः शुभः सुश्रीरुत्तमश्रीः श्रियः पतिः । श्रीपतिः श्रीपरः श्रीपः सच्छ्रीः श्रीयुक् श्रिया श्रितः ॥ ५ ॥ ज्ञानी तपस्वी तेजस्वी यशस्वी बलवान् बली ।
विरचितः ]
दानी ध्यानी मुनिर्मौनी लयी लक्ष्यः क्षयी क्षमी ॥ ६॥ लक्ष्मीवान् भगवान् श्रेयान् सुगतः सुतनुर्बुधः । बुद्धो वृद्धः स्वयंसिद्धः प्रोच्चः प्रांशुः प्रभामयः ॥ ७ ॥ ॥ इति श्रीभई नामसहस्रसमुच्चये नवमशतप्रकाशः ॥ ९ ॥
आदिदेवो देवदेवः पुरदेवोऽधिदेवता । युगादीशो युगाधीशो युगमुख्यो युगोत्तमः ॥ १ ॥ दीप्तः प्रदीप्तः सूर्याभोऽरिघ्नोऽविघ्नोऽघनो घनः । शत्रुघ्नः प्रतिघस्तुङ्गोऽसङ्गः स्वङ्गोऽप्रगः सुगः ॥ २ ॥ स्याद्वादी दिव्यगीर्दिव्यध्वनिरुद्दामगीः प्रगीः । पुण्यवार्गर्ह्यवागर्द्धमागधीयोक्तिरिद्धगीः ॥ ३ ॥ पुराणपुरुषोऽपूर्वोऽपूर्व श्रीः पूर्वदेशकः ।
जिनदेवो जिनाधीशो जिननाथो जिनाप्रणीः ॥ ४ ॥ शान्तिनिष्ठो मुनिज्येष्ठः शिवतातिः शिवप्रदः । शान्तिकृत् शान्तिदः शान्तिः कान्तिमान् कामितप्रदः ॥ ५ ॥
श्रियां निधिरधिष्ठानमप्रतिष्ठः प्रतिष्ठितः ।
सुस्थिर: स्थावर : स्थाष्णुः पृथीयान् प्रथितः पृथुः ॥ ६ ॥
१ गर्ध्यवागू.

Page #151

(१२) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीहेमचन्द्राचार्य
पुण्यराशिः श्रियोराशिस्तेजोराशिरसंशयी । ज्ञानोदधिरनन्तौजा ज्योतिर्मूर्तिरनन्तधीः ॥ ७॥ विज्ञानोऽप्रतिमो भिक्षुर्मुमुक्षुर्मुनिपुङ्गवः । अनिद्रालरतन्द्रालर्जागरूकः प्रमामयः ॥ ८॥ कर्मण्यः कर्मठोऽकुण्ठो रुद्रो भद्रोऽभयङ्करः । लोकोत्तरो लोकपतिलोकेशो लोकवत्सलः ॥ ९॥ त्रिलोकीशस्त्रिकालज्ञत्रिनेत्रत्रिपुरान्तकः । त्र्यम्बकः केवलालोकः केवली केवलेक्षणः ॥ १०॥ समन्तभद्रः शान्तादिर्धर्माचार्यो दयानिधिः । सूक्ष्मदर्शी सुमार्गज्ञः कृपालुर्मार्गदर्शकः ॥ ११ ॥ प्रातिहार्योज्ज्वलस्फीतातिशयो विमलाशयः ।
सिद्धानन्तचतुष्कश्रीजीयाच्छ्रीजिनपुङ्गवः ॥ १२ ॥ उपसंहारः
एतदष्टोत्तरं नामसहस्रं श्रीमदर्हतः। भव्याः पठन्तु सानन्दं महानन्दौककारणम् ॥ १३ ॥ इत्येतजिनदेवस्य जिननामसहस्रकम् । सर्वापराधशमनं परं भक्तिविवर्द्धनम् ॥ १४ ॥ अक्षयं त्रिषु लोकेषु सर्वस्वर्गकसाधनम् । स्वर्गलोकैकसोपानं सर्वदुःखैकनाशनम् ॥ १५ ॥ समस्तदुःखहं सद्यः परं निर्वाणदायकम् । कामक्रोधादिनिःशेषमनोमलविशोधनम् ॥ १६ ॥ शान्तिदं पावनं नृणां महापातकनाशनम् ।

Page #152

विरचितः ]
भी जिनस्तवः
सर्वेषां प्राणिनामाशु सर्वाभिष्टफलप्रदम् ॥ १७ ॥ जगज्जाड्यप्रशमनं सर्वविद्याप्रवर्त्तकम् । राज्यदं राज्यभ्रष्टानां रोगिणां सर्वरोगहृत् ॥ १८ ॥ वन्ध्यानां सुतदं चाशु क्षीणानां जीवितप्रदम् । भूतग्रहविषध्वंसि श्रवणात् पठनाज्जपात् ॥ १९ ॥ इति श्रीभर्हन्नामसहस्रसमुच्चये दशमशतप्रकाशः ॥ १० ॥ इति श्रीहेमचन्द्राचार्यविरचितः श्रीभई नामसहस्रसमुच्चयः ॥
[२] तपाश्रीधर्मघोषसूरिविरचितः श्री जिनस्तवन |

( १३ )
( संस्कृतप्राकृतभाषाभिन्न पूर्वात्तरार्द्धः । ) विश्वत्रयैकदर्शन ! सहस्रदर्शननतक्रम ! जिनेन्द्र ! । सवणंतपत्तदंसण ! अणंतदंसण ! चिरं जयसु ॥ १ ॥ पूर्वाकृतसुकृतानां पूर्वाशीलितविशुद्धशीलानाम् । भविहिततवाण पुवि न होइ तुह दंसणं देव ! ॥ २ ॥ भवशतकृतमपि पापं त्वद्दर्शनतो विलीयते नाथ ! | पिंडीभूयं पिघयं दुभं जहा जलिरजलणाओ ॥ ३ ॥ समयोऽयमेव शस्यः सलक्षणोऽसौ तदहरण्यनधम् । पक्खो वि सो सपक्खो जगबंभव ! दीससे जन्थ ॥ ४ ॥ द्रष्टुरदृष्टे वाञ्छा दृष्टे त्वयि नाथ ! विरहजं दुःखम् | इअ जइ दुहाचि न सुहं तहावि तुह दंसणं होउ ॥ ५ ॥

Page #153

जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ श्रीसोमप्रभ
पूर्वार्जितसुकृतकृतं भाविशुभनिबन्धनं हरति चैन: । इअ कालयत्तयसुहयं जियाण तुह दंसणं दुलहं ॥ ६ ॥ स्वामिन् ! स्वदर्शनं कुरु तथा यथा स्यात् पुनर्न तदभावः । जञ्चंधवेयणाओ चक्खुक्खयवेयणा दुसहा ॥ ७ ॥ नामापि नाथ ! यस्ते वरमन्त्रसधर्मकीर्त्तयति तस्य । मिच्छादंसणदोसो लहु नासह किं परं भणिमो ? ॥ ८ ॥ य इति जिन ! त्वामन्यूनदर्शनाऽन्यूनदर्शनं नौति । - सुविशुद्वदर्शनः स श्रयति सत्वरं सर्वदर्शित्वम् ॥ ९ ॥ [ ३ ] श्री सोमप्रभसूरिप्रणीतं श्रीसाधारणस्तोत्रम् |
( १४ )
श्रीवीतराग ! विगतस्मर ! कोपमानं
ये त्वां समग्रजगतां जनकोपमानम् । सूर्योदये नयनगोचरमानयन्ति
ते दुर्गतिं स्फुरदघोपरमा न यन्ति ॥ १ ॥ पश्यन्ति शीतरुचिमण्डलसोदरं ये
वक्त्रं प्रगे तव जिनेन्द्र ! विनिद्रनेत्राः । तेषामशेष भुवनाधिपतित्वभाजां
लोकाः क्रमाब्जमवलोकितुमुत्सहन्ते ॥ २ ॥ यः प्रातरेव नमतां भवदचियुग्मं सञ्जायते क्षितिरजस्तिलको ललाटे ।

Page #154

सूरिप्रणीतम् ] श्रीसाधारणस्तोत्रम् (१५) पुसां स एव सपदि त्रिदिवापवर्ग
लक्ष्मीवशीकरणकौशलमाबिभर्ति ॥ ३ ॥ भासादयत्युदयमम्बुजबन्धुबिम्बे
र्सवज्ञ ! ये परिहतापरशेषकृत्याः । आलोकयन्ति विकसन्नयनास्तदास्यं
दास्यं सुरासुरनराः प्रथयन्ति तेषाम् ॥ ४ ॥ यस्तावकं विकचपङ्कहाभिराम
___ मालोकते वदनमीश ! निशाविरामे । आलोकते स्वसमवाप्तसमीहितार्थः
कस्याप्यसौ न मुखमर्थितयाऽपरस्य ॥ ५ ॥ यः पादपप्रमुदयाचलचुम्बिबिम्बे
चण्डद्युतौ जिन ! नमस्यति तावकीनम् । तस्यास्तिकं भजति कामदुधा करेऽस्य • चिन्तामणिर्वसति समनि कल्पवृक्षः ॥ ६ ॥ त्वत्पादपङ्कजनखांशुपयःप्रवाहे ___मज्जन्ति ये त्रिभुवनैकविभो ! विभाते । निःशेषपातकमलोपगमोज्ज्वलास्ते
मुक्त्यङ्गनाहृदयवल्लभतां व्रजन्ति ॥ ७ ॥ सुप्तोत्थितः प्रथममेव जिन ! त्वदीय
मुदीक्षते वदनदर्पणमुज्ज्वलं यः। तस्यान्वहं निखिलमङ्गलभाजनस्य
स्याञ्चिन्तितार्थघटना सुलभा जनस्य ॥ ८॥

Page #155

-
(१६) जैनस्तोत्रसन्दोहे [४ श्रीहरिभद्र
सोमप्रभाचार्यमभावयन्न
पुसां तमः पङ्कमपाकरोति । विलोक्यमाने तदपि प्रभाते तवानने नश्यति वतिराग ! ॥ ९ ॥
[४] श्रीहरिभद्रसूरिविरचितं
साधारणजिनस्तोत्रम् । त्वत्सेवानिरतांस्त्वदर्पितदृशस्त्वत्सङ्कथासु स्थितान् ___ त्वद्भक्तांस्त्वदनन्यसक्तमनसस्त्वत्तो न चान्यार्थिनः । देवास्मांश्च रुजादिभिः परिगतानालोक्य नोपेक्षितुं
युक्तं ते पशवो यतो जिनपते ! सर्वेऽनुकम्प्यास्तव ॥१॥ त्वद्रूपैकनिरूपणप्रणयिताबन्धो शि. त्वद्गुण___प्रामाकर्णनरागिता करयुगे त्वत्कीर्तनं वाऽपि नः । त्वत्पादार्चनचातुरी करयुगे त्वत्कीर्तनं वाऽपि नः
कुत्रापि त्वदुपासनव्यसनिता मा नाथ ! विश्राम्यतु ॥२॥ सर्वज्ञोऽसि विमर्शकोऽसि विदिताशेषाशयोऽसि प्रभुः
सर्वस्यापि दयान्वितोऽसि भगवंस्तेनेह पूत्कुर्महे । अस्मान्नाथ ! हठात् त्वदेकमनसो भक्ताननाथानिव
प्रोन्मथ्नन्त्यधिकाधिकं मुनिपते ! पश्याऽऽधयो व्याधयः॥३॥ स्वामिन् ! न प्रणतोऽसि न स्तुतिपकं पीतोऽसि नासि स्मृतो
न ध्यातोऽसि भवत्वनेन भगवन् ! स्वोऽपि नाभ्यर्थितः ।

Page #156

NAVRAN
nmmmmmmmmmm
सूरिविरचितम् ] साधारणजिनस्तोत्रम् (१७) एकस्मिन्नपि नाथ ! तेषु विहिते कुत्रापि जन्मान्तरे
प्रोन्मथ्नन्ति कदाचिदेव नियतं नैवंविधा व्याधयः ॥ ४॥ एतानि नाथ ! चटुलानि दुराशयानि
लुब्धानि रम्यविषयोपनिबन्धनानि । दुर्दान्तवाजिसदृशान्यविधेयभावाद्
वश्यानि मे कुरु सदैव षडिन्द्रियाणि ॥ ५ ॥ मूढो विवेकविकलो विधृतो बाहु
न त्वं शृणोषि यदहं जिन ! रारटीमि । मां तत्र कर्मणि नियोजय येन देव !
संसारचक्रगहनं न पुनर्विशामि ॥ ६ ॥ सर्वापदां निलयमध्रुवमस्वतन्त्र
___ मासन्नपातमविवेकमसारमज्ञम् । यावच्छरीरकमिदं न विपद्यते मे ___ तावन्नियोजय विभो ! कुशलक्रियासु ॥ ७ ॥ अज्ञस्य मे हृतविवेकमहाधनस्य
चौरैः प्रभो ! बलिभिरिन्द्रियनामधेयैः । संसारकूपकुहरे विनिपातितस्य
देवेश ! देहि कृपणस्य करावलम्बम् ॥ ८ ॥ दीने भोजनतत्परेऽथ कृपणे निद्राभिभूतेऽलसे .. व्याधिव्याकुलिते कुभूषणरते धृष्टे च दुष्टे शठे । मिथ्यावादिनि कामकोपसहिते क्रूरे कुरूपे जडे
कारुण्यं मयि नाथ ! नाऽथ कुरुषे भावकयुक्ते सदा ॥९॥

Page #157

जैनस्तोत्रसन्दोहे
जाने निरञ्जनमहं तव तत् स्वरूपमाडम्बरं परमसौ रचना स्तवाय ।
भूमेः स्वभारभरभङ्गरतां विचिन्त्य
( १८ )
नाकुतिकैचरणं किमु लावकोऽपि ? ॥ १० ॥ निर्वाणामृतमन ! भग्नमदन ! व्यालनबोधावधे !
चिन्तामात्रप लोपलेन समतां ब्रूतेऽत्र धन्यो जनः । केनाऽप्यत्र समं न नाथ ! यदियं मुग्धा मतिर्मन्यते
तन्मे वीतकपाय ! सारनिकष ! क्षन्तव्यमेतत् त्वया ॥। ११ ॥ मया मार्गे मार्गे निभृतनिभृतं सम्भृतदृशा
शरण्यो नैवान्यस्त्वमिव जिन ! दृष्टः कचिदपि । - तदन्येषां मार्गं सकलमपि हित्वा हतधियां
तवा संलग्न जिगमिषुरहं निर्वृतिपुरीम् ॥ १२ ॥ हेलो ! पश्यतमस्तनिद्रे !
V
आश्चर्यभूतां महिमां जिनस्य ।
न ज्ञायते ध्वंसिंनि जीवलोके
[ श्रीहरिभद्र

www
किं जीवतामेष्यति वा न वेति ? ॥ १३ ॥ अर्हन् ! जिनेन्द्र ! जितमन्मथ ! तीर्थनाथ !
विध्वस्तदोष ! विषयान्तक ! वीतराग ! | स्वामिन्! समुद्धृतभवोदधिमग्न विश्व !
विश्वज्ञ ! निर्वृतिरमारमणीय ! जीयाः ॥ १४ ॥ कामं कामकरालितं स्फुरदुरुक्रोधाग्निकीलेन्धनं मायाकल्पवितुद्यमानमनसं मानाहिना ऽभ्याहतम् ।

Page #158

रिविरचितम् ] साधारणजिनस्तोत्रम्
ग्रस्तं ग्रस्त समस्त विग्रहधिया लोभेन भीमेन मां त्रायस्वोत्तमपादनं (?) जिनपते ? पादद्वयं ते श्रितम् ॥ १५॥ प्रशान्तानामीश ! प्रथममविधेयेषु करुणां
वितन्वानेनाहं नियतमवधूतोऽस्मि भवता । इदानीं त्यानं जननमरणादिव्यतिकरैः

( १९ )
प्रसीद स्वामिन् ! मां निजपदविधेयं कुरु चिरात् ॥ १६ ॥
त्वदीयायां स्वामिन् ! जिनवृषभ ! वाचि स्थिररुचे - जनस्य व्यामोहो न खलु भवति कापि विषये । मयि त्वेकान्तेन स्थगितहृदये मोहतमसा
महामायाजालैर्निबिडमिव नद्धो विजयते ॥ १७ ॥ प्रसीद कुरु कारुण्यमनुकम्पां विधेहि नः ।
येन शाम्यन्ति दुर्वाराः सद्य एव महारुजः ॥ १८ ॥ ये दारिद्र्योपहतवपुषो ये च दौर्भाग्यदग्धा
ये वा शत्रुव्यसनविकला ये च दौस्थ्योपतप्ताः । ये वा केचिज्जिनवर ! भृशं पीडिता दुःखभारै
स्तेषामेकस्त्वमसि शरणं तर्षितानामिवाम्भः ॥ १९ ॥ नान्यं स्तौमि न चार्चयामि न मनस्यारोपयाम्यर्थये
न स्वमेsपि जिन ! त्वदङत्रिकमलद्वन्द्वादृतेऽन्वेमि वा । नाथैतन्मम कुर्वतः प्रतिदिनं यत् किञ्चिदप्यस्ति तद् यन्नास्त्येव हि नारित तत्तदपि च व्यक्ष्यामि नैतद् व्रतम् ॥ २० ॥

Page #159

( २० )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[4] श्रीनरचन्द्रसूरिप्रणीतः सर्व जिनसाधारणस्तव : |
CA
सरति सरति चेतः स्तोतुमेतन्मदीयं महित महितवृन्दैरप्यदस्त्वच्चरित्रम् ।
परम ! परमबुद्धिस्फूर्तयो मादृशाः किं
विदुर विदुरघुर्यास्तात ? तत्ते स्वरूपम् ॥ १॥ तदपि तदपिधायाज्ञानमुज्जागरूका
मततमततमासी भक्तिरेतां गिरं मे ।
खरशिखरिशिखाङ्के भूभृतः पादपाली
जलदजलदरिद्रे नैति नेतः ! प्ररोहम् ॥ २ ॥ हृदयहृदयमिवा लोक्यते नाम कामं
विशदविशदतापक्लान्तचित्तैस्तथापि ।
तनुमतनुमहिम्नीं तावकां किन्तु हित्वा
भवविभवविलासास्ते जगन्नाथ ! न त्वा
मनवमनव जाग्रत्त्यागमुत्तापयन्ति ।

विधुरविधुरभावं नैव नेतस्तनोति ॥ ३ ॥
वनमवनमदम्भोवाह संवाहितश्री
[ श्रीनरचन्द्र
सहम ! सहपरस्त्रीनेत्रपीयूषसत्रं
-
महिममहिमभानोर्भानवः किं दहन्ति ? ॥ ४ ॥
समव समवगाढः कोऽस्ति धन्यस्त्वदन्यः ।

Page #160

wwwwwww
सूरिप्रणीतम्] सर्वजिनसाधारणस्तवः सरसि सरसिजौघः सारसौरभ्यगेहं
मलिनमलिनमुच्चैर्वञ्चयेत् किं कदाचित् ? ॥५॥ यमनियमनिकेते किं त्वयि स्फूर्जमाने
मनसि मनसिजस्य स्फूर्तिरुत्कीर्तनीया । पतति पतति सर्पदर्पसर्पान्तकाले
विषमविषमहिम्नां कः प्रकाशो जिनेश ! ॥६॥ हरसि हरसिताभिः सूत्रितज्ञानलक्ष्म्या
नयन ! नयनभाभिस्त्रातरज्ञानपङ्कम् । तमसि तमसितिन्ना लोकमाक्रान्तमिन्दुः __करनिकरनिपातैः किं न शुभ्रीकरोति ? ॥७॥ नवरनवरवासौकस्यदोषान्धकारे
___दनवदनवलक्षा देशनोर्वी मुदे स्यात् । विधुतविधुतनुत्वा शारदी पौर्णमासी • वनपवनपरीता मोदयत्येव देव ! ॥ ८ ॥ नयविनयविवेका (या) स्त्वद्वचःपावितानां
__ न मदनमदमोहानिमायान्ति नेतः !। तिरयति रयमुच्चैलोचनालोकलक्ष्म्या
रविकरविकलानामन्धकारप्रचारः ॥ ९ ॥ भवति भवतितीर्नाथ ! नाभव्यजन्तु
र्बत ततततवाचाऽप्यत्र कस्तेऽपराधः । धुरि मधुरिमभाजां नूनचूताङ्कुरास्ते
_कमपि कमपि वाणीसौरमं लम्भयन्ति ॥ १० ॥

Page #161

( २२ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
सममसममहोभिस्त्वद्गुणैः सिद्धिवध्वा
दिशमदिशमरुद्धश्रद्धया किञ्चिदेना -
सनरस 'नरचन्द्र: ' कास्ति वाचां विलासः ।
मल ममलमतिभ्यस्तर्कयित्वा तथापि ॥ ११ ॥
[ ६ ] सर्वजिनस्तवः ।

कला' भवन्तं सकला भवन्तं कला भवन्तं हितवृद्धयेवि नागारमायासमयं विमुच्यानागारमाया पचने मुने! त्वां मन्दारमालासुरभीद्धदेहे
[ श्रीनरचन्द्र
++++
कला भवन्तं सुतपः कृपाद्याः । कला भवन्तं जिन ! जेतुमीडे ॥१॥ नागा रमाया मय नाम पद्रौ ( ) | नागारमायाति कृती शरण्यम् ||२|| मन्दारमालाभदृशो न भावाः । मन्दारमालानभुजो भजंस्त्वाम् ॥३॥ समान पापाय विपक्षलोपिन् ! | समान पापा सुमतः पुनर्नो ॥४॥ भावारमानन्दकरं धरन्तम् । भावारमानन्दुरधीश ! न त्वाम् ॥५॥ पद्मानवा तापकरं धरन्तम् ।
समा नपापा भविनोऽश्महेम समान पापा चरणान् विवेका भावारमानन्त्यमितं हरन्तं भावा रमानङ्गमयाः शुभा नुः पद्मा नवा तामसभेत्र्यभिव्या
पद्मा नवाताम्रपदौ च दीता पद्मानवाता व्यथपथ्यस्ते ||६||
रामो दया तामस शान्तसर्वा रामो दया दारपरं समेते
शमोदया तार मनङ्गनाशे । शमोदया तापदसम्पदा माम्
१ अवचुर्याद्यमावात् सन्दिग्धः पदच्छेद : ।
॥७॥

Page #162

सूरिप्रणीतम्]
साधारणजिनस्तवनम्
(२३ )
marrian
सदा भवारातिभिदे नतेन्द्र ! सदाभवारागवशी कृतीस्त्वाम् । सदा भवाराङ्ग न पापिनः स्वः सदाभवाराद्भुतहारयामे ॥८॥ सदाऽगमं ते वितसंविदुल्ल- सदागमं तेज इवाऽत्र मूर्तम् । सदा गमन्तं शरणं वरेण्य- सदा गर्म तेन सुखी भवेयम् ॥९॥ महायमानं जन भाव भास्व- महायमानं गतिदे नमरते । महायमानं हरतेऽत्र भावा-- महायमानन्दपदाय कुर्वे ॥१०॥ एवमीश ! मयका बहुभावा
देव सुन्दरगुणाम्बुसमुद्र !। संस्तुतो जिन ! पदाम्बुजसेवा
मेव मे वितनु विश्वनमस्य ! ॥११॥
[७] साधारणजिनस्तवनम् ।
प्रातिहार्यकलितासनशोभं
त्वां स्तुवे जिनपते ! जितलोभम् । वीतराग ! विगतान्तररोगं
सूपदिष्टशिवकारणयोगम् ॥१॥ योजनक्षितिषु विस्तृतशाखो
भात्यशोकतरुरेष तवेश !। उल्लसत्परिमलः परितोऽयं
पञ्चवर्णकुसुमप्रकरश्च ॥२॥

Page #163

( २४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
सर्वजन्तुसुगमा जिन ! पञ्चत्रिंशदद्भुतगुणा तव वाणी ।

इन्दुकुन्द विमला चमराली
शोभते तव शुभोभयतश्च ॥ ३ ॥
विष्टपत्र गरिष्ठ ! वरिष्टं
सिंह विष्टरमधिष्ठितवांस्त्वम् ।
द्वादशार्क तुलितामलभासं
भाति मण्डलमिदं तव पृष्टे ॥ ४ ॥
दुन्दुभिर्दिवि परस्तव दिव्यो
ध्वनीति मधुरोरवोषः ।
आतपत्रविततत्रितयं तु
शोभत शिरसि ते जगदीश ! ||२||
इत्यभिष्टुतगुणः शमसिन्धो !
वीतराग ! भुवनत्रयबन्धो ! |
वासवार्चित ! वशीकृतमुक्तिं
देहि मे निजपदाव्ययभक्तिम् || ६ ||
[<] श्रीकनकप्रभसू रिसन्दृब्धः (८) साधारण जिनस्तवः ।
< सु
जयति जङ्गमकल्पमहीरुहो जयति विश्वसनातनदीपको
[ कनकप्रभ
जयति दुःखमहार्णवतारकः । जयति भूतलशीतरुचिर्जिनः ॥ १ ॥

Page #164

सूरिलब्धः ]
जयति कोपदवानलन रिदो जयति कूटकुडङ्गिहिमागमो
विजयते जगदेकविलोचनो विजयते भवरोगचिकित्सको जयति मारविकार निशाकरजयति संसृतिकाननसम्भ्रम
भविकमानसहंसविलासभूसुभगतासुभगं करुणाक्षरं
अमरदानवमानवनायकजयति रत्नगणैरिव सागरः
विषयपङ्किलमोहजलोल्लसद्
विजयते विपुले भवपल्वले
शमनिधेः क्रट लोचनचारुता अहह धैर्यगुरोर्हृदयस्थली
साधारणजिनस्तवः
(24)
जयति मानमहीरुह कुञ्जरः । जयति लोभमहोदधिमन्दरः ॥२॥

विजयते निरुपाधिकबान्धवः । विजयते शिवपत्तनपण्डितः ॥ ३॥ प्रसरसंवरणैक दिवाकरः । भ्रमणखिन्न जनैकसुधासरः || ४ ||
नयनचापलरोधमहौषधम् । विजयते भुवनाधिपतेर्वपुः ॥५॥ भ्रमरराजिविराजिपदाम्बुजः ।
परिगतो विविधातिशयैः प्रभुः || ६ |
बहुलरागतरङ्ग भराकुले । कमलमेकमहो जिनपुङ्गवः ॥७॥ जिनपतेर्बपुरे मुखचन्द्रमाः । भुवनभर्तुरहो भुजवैभवम् ||८||
देवोऽष्टादशदोषवर्जितवपुः सत्प्रातिहार्यश्रियं
बिभ्राणोऽष्टविधान् वनतिशयांस्तांस्तांश्चतुस्त्रिंशतम् ।
पञ्चत्रिंशदुदारवागतिशयो नीलाब्जमुक्ता जया
कालिन्दी कनकप्रभो विजयते विश्वाधिपः सर्वविद् ॥ ९ ॥
॥ सं० १४८१ वर्षे महा सुदि १५ शुक्रेऽलेखि ॥

Page #165

( २६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[९] सर्वजिनस्तवः ।
-++

जिनपते ! द्रुतमिन्द्रियविप्लवं दमवतामवतामवतारणम् । वितनुषे भववारिधितोऽन्वहं सकलया कलया कलयाकया ॥१॥ तव सनातन सिद्धिसमागमं विनयतो नयतो न यतो जनम् । जिनपते ! सविवेकमुदित्वराधिकमला कमला कमलासयेत् ॥ २ ॥ भवविवृद्धिकृते कमलागमो जिनमतो नमतो न मतो मम । न रतिदाऽमर भूरुहकामधुक् सुरमणीरमणीरमणीयता ॥ ३ ॥ किल यशः शशिनि प्रसृते शसी नरकतार कतारकतामितः । व्रजति शोषतोऽपि महानहो विभवतो भवतो भवतोयधिः || ४ || न मनसो मम येन जिनेश ! ते रसमयः समयः समयत्यसौ । जगदभेदि विभाव्य ततः क्षणादुपरता परता परतापकृत् ॥५॥ त्वयि बभूव जिनेश्वर ! भास्वती शममता ममता मम तादृशी । यतिपते ! तदपि क्रियते न किं शुभवता भवता भवतारणम् ॥६॥ भवति यो जिननाथ ! मनः शमाञ्चित ! नुते तनुते तनुतेजसि । किमिव नो भविनस्तमतां सुखप्रसविता सविता सवितारयेत् ॥७॥ परमया रमया रमयात् तवाङ्किमलं कमलं कमलम्भयम् । न नतमानत मानतमां नमन् वरविभारविभारविभासुर ! ॥८॥ अमरस|मरसामरनिर्मिता जिन ! नुतिर्ननु तिग्मरुचेर्यथा । रुचिरसौ चिरसौख्यपदप्रदा निहतमोहतमोरपुवीर ! मे ॥ ९ ॥
[ भावदेव -

Page #166

सूरिन्दब्धः ]
श्री जिनस्तवः
[१०]
श्रीभावदेवसूरि सन्दृब्धः केवलाक्षरमयः श्रीजिनस्तवः ।
1
अनवरतममरनरवरशतनतपदकमलयमल ! मलदलन ! अनपशदचरणचयमय ! ततरभरधरणधवल ! जय ॥१॥ जय सरसवचनवराजन ! समघन ! सदवयवसरलकरचरण ! | जलजदलनयन ! गतमल ! शशधरवरवदन ! गजगमन ! ||२|| जय सदय ! सनय ! भवदवकवलन [ शमन ] नवजलदसमयसम! | अचलबल ! सकलभयहर ! शमदमलयभवन ! जगदवन ! ॥ ३॥

अदमतमकरणगजगणख तरखरनखरनखरभवधरण ! । अवतमसमसममघमयमपहर मम समयतपनपद ! ||४|| हतसततभवजगमचर मत कर लसद्भय दहन कमनग ! r अपनय मम भवरसमरमशरणजनशरण ! गतमरण ! ||५|| असदयवशभक्दवकरगतरसदलपटलहरणखरपवन ! । मम वचनमनसमहमहरवतर कनकनगवदतरल ! || ६ || जनमथनमदनधनमदफणधरगरलद्रदमनपतगवर ! । हतशकलमव मम जननजलगतलवणकणवदमलय ||७|| नमदुमलनयनकजवनदशशतकर बहल गहन भवदहन ! | अकरणगमपरबलरणजयभट ! जय परमपदसदन ! ॥ ८ ॥ इति भक्तिरचितकेवल— विमलाक्षरमालया जिनाधीश !
शुभ' भावदेव ' सूरि
-
(209)
स्तुत ! केवलमक्षरं देहि ॥ ४ ॥

Page #167

( २८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीसोमप्रभा
[११] श्रीसोमप्रभाचार्यविनिर्मितम् श्रीजिनस्तवनम् ।
व्यधित साधितसाधुतपाः कृपां शमघनामघनाशकरी च यः तमविरामविराद्धमनोभवं जिनममानममानगुणं स्तुवे ॥ १ ॥ विभवदं भवदचिसरोरुहं नमति यो मतियोगपरः प्रभो ! । स हतमोहतमो गतमत्सरः समतया मतया परिरभ्यते ॥ २ ॥ जिन ! तवाऽऽनतवासवसंहते ! भुवनपावन ! पादपयोरुहे । कलितयालितया समवायते शमधुरा मधुरा मधुवजनैः ।। ३ ।। शुभवतो भवतो वचसि श्रुते शमदमे भदमेघसमीरणे । अवमतां वमतां भविनां विभो ! परमते रमते न मनाग मनः ॥४॥ दममता ममतामयभावनावनघनाघन ! नाथ ! तवागमात् । मम भवामभवा सपदि क्षयं विपदवाप दवानलसोदरा ॥ ५ ॥ विमलकोमलकोकनदारुणकमतलो मतलोभहतिर्जिनः । रुचितताचितताररदः सतामवमभावमभाग्यपदं हतात् ॥ ६॥ भवशतावशतार्तसुरासुरव्रजनतो जनतोषकरः प्रभुः । स्मरविकारविकाशविबन्धकः सममना मम ना जयतादधम् ॥७॥ घनतपा नतपाकरिपुर्जिनो विधुरसिन्धुरसिंहसहोदरः । विषमदोषमदोत्खननक्षमः शममयो मम योगमतिं क्रियात् ॥ ८ ॥ शुभवचा भवचारकमोचनः समदयो मदयोधजयी जिनः । मदनसूदनसूचितविक्रमः प्रवरसंवरसन्ततये स्तुवे ॥ ९ ॥

Page #168

चार्यविनिर्मितम् ] साधारणजिनस्तवनम्
सोमप्रभाचार्यमभावनाथ यदृच्छया सञ्चरते न यत्र ।
तत्रापि लब्धप्रसरं लभन्ते
ज्ञानं भवन्तं भविनः स्तुवन्तः ॥ १
[ १२ ] शान्तावेषापराभिधानं साधारणजिनस्तवनम् ।

शान्तो वेषः शमसुखफलाः श्रोतृगम्या गिरस्ते
कान्तं रूपं व्यसनिषु दया साधुषु प्रेम शुभ्रम् । इत्थम्भूते हितकृतपतेस्त्वय्यसङ्गा विबोधे
प्रेमस्थाने किमिति कृपणा द्वेषमुत्पादयन्ति ॥ १ ॥ अतिशयवती सर्वा चेष्टा वचो हृदयङ्गमं
(२९)
शमसुख फलः प्राप्तौ धर्मः
मनसि करुणा स्फीता रूपं परं नयनामृतं
किमिति सुमते ! त्वय्यन्यः स्यात् प्रसादकरं सताम् ॥२॥ निरस्तदोषेऽपि तरी वत्सले कृपात्मनि त्रातार सौम्यदर्शने । हितोन्मुखे त्वय्यपि ये पराङ्मुखाः पराङ्मुखास्ते ननु सर्वसम्पदाम् ॥ ३ ॥ सर्वहितकारिणि नाथे न प्रसीदति मनस्त्वयि यस्य । मानुषाकृतितिरस्कृतमूर्तेरन्तरं किमिह तस्य पशोर्वा ? ॥४॥ त्वयि कारुणिके न यस्य भक्तिर्जगदभ्युद्धरणोद्यतस्वभावे । नहि तेन समोऽधमः पृथिव्यामथवा नाथ ! न भाजनं गुणानाम् ॥५॥
स्फुट: शुभसंश्रयः ।
॥

Page #169

( ३० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रोअमरचन्द्र
एवंविधे शास्तार वीतदोषे महाकृपालौ परमार्थवैये । मध्यस्थभावोऽपि हि शोच्य एव प्रद्वेषदग्धेषु क एष वादः ? ||६|| न तानि चक्षूंषि न यैर्निरीक्ष्यसे न तानि चेतांसि न यैर्विचिन्त्यसे । न ता गिरो या न वदन्ति ते गुणान्न ते गुणा ये न भवन्तमाश्रिताः ॥ ७ ॥ तयसे येन तन्मनो येन चिन्त्यसे । सज्जनानन्दजननी सा वाणी स्तूयसे यया ॥ ८ ॥
न तव यान्ति जिनेन्द्र ! गुणा मिति मम तु शक्तिरूपैति परिक्षयम् ।
निगदितैर्बहुभिः किमिहापरै
रपरिमाणगुणोऽसि नमोऽस्तु ते ॥ ९ ॥
[१३]

वायटगच्छीयश्री अमरचन्द्रसूरिमूत्रितम्
पञ्चवर्गपरिहारमयं
साधारण जिनस्तवनम् ।
( पद्मानन्दमहाकाव्यमध्यगतम् ) अनुष्टुब्वृत्तम् ।
संसारसारं शवश्रीसरसी सरसीरुहम् । ऋषीश्वरं वृषावासं श्रेयसां संश्रयं श्रये ॥ १ ॥ सुरावासश्रिया स्वैरं स सर्वसहया सह ।
आशा यशः शशी यस्य सहासाः सहसाश्रयत् ॥२॥
युग्मम् ।

Page #170

www
wwwwwwww
सूरिसूत्रितम्] साधारणजिनस्तवनम् (३१)
वृषेशं रोषविषयवैरिशोषरसैवरम् । उषाहःसायवेलासु सेवेयाऽहं लवे लवे ॥३॥ श्रेयः श्रीवल्लिवलयशाल ! शीलालयाशय !। उवींशेखरसेव्योऽसि रसावासववासवैः ॥ ४ ॥ रसाशीविषविश्वस्वविहायस्सु शिवाश्रय ! अवार्यवीर्यसूर्योऽसि वसुराशिविलाससूः ॥ ५ ॥ संसारवैरिवरस्यावसायहर ! संहर ! अहोऽरिवारं विश्वस्य श्रेयःश्रीशर्वरीश्वरः ॥ ६ ॥ अशरीररिसंहारहर्षसहर्षसाहस !। विश्वविश्वेश ! विश्वीयसर्वांहो विरसं हर ॥ ७ ॥ पञ्चवर्गरहितामिमां स्तुति
पिष्टपञ्चविषयाः पठन्ति ये। पञ्च पञ्चिन्महाव्रता ध्रुवं
पञ्चमी गतिमवाप्नुवन्ति ते ॥ ८ ॥
[१४] परमात्मषत्रिंशिका।
सत्वेषु मैत्री गुणिषु प्रमोदं क्लिष्टेषु जीवेषु कृपापरत्वम् ।
मध्यस्थभावं विपरीतवृत्तौ सदा ममात्मा विदधातु देव ! ॥१॥ ... शरीरतः कर्तुमनन्तशक्तिं विभिन्नमात्मानमपास्तदोषम् । .
जिनेन्द्र ! कोषादिव खड्गयष्टिं तव प्रसादेन ममास्तु शक्तिः ॥२॥

Page #171

Vvvvv
Vvvvvvvvvs
vvvvvvvvvvv
( ३२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीअमरचन्द्रदुःखे सुखे वैरि णि बन्धुवगै योगे वियोगे भवने वने वा। . निराकृताशेषममत्वबुद्धेः समं मनो मेऽस्तु सदापि नाथ ! ॥३॥ मुनीश ! लीनाविव कीलिताविव स्थिरैनिखाताविव बिम्बिताविव । पादौ त्वदीयो मम तिष्टतां सदा तमो धुनानौ हृदि दीपकाविव ॥४॥ एकेन्द्रियाद्या यदि देव ! देहिनः प्रमादिना सञ्चरता यतस्ततः । क्षता विभिन्ना मलिता निपीडिता ममास्तु मिथ्या दुरनुष्ठितं तदा।।५।। मुक्तिमार्गप्रतिकूलवर्तिना मया कषायाक्षवशेन दुर्धिया ।
चारित्र्यशुद्धेर्यदकारि लोपनं तदस्तु मिथ्या मम दुष्कृतं प्रभो ! ॥६॥ विनिन्दनालोचनगर्हणैरहं मनोवचःकायकषायनिर्मितम् । निहन्मि पापं भवदुःखकारणं भिषग विषं मन्त्रगुणैरिवाखिलम् ॥७॥ अतिक्रमं यं यमपि व्यतिक्रगं जिनातिचार स्वचरित्रकर्मणः । व्यधामनाचारमपि प्रमादतः प्रतिक्रमं तस्य करोमि शुद्धये ॥८॥ क्षितिं मनःशुद्धिविधेरतिक्रमं व्यतिक्रमं शीलवृतेविलवनम् । प्रभोऽतिचारं विषयेषु वर्तनं वदन्त्यनाचारमिहातिशक्तिताम् ।।९।। यदर्थमात्रापदवाक्यहीनं मया प्रमादादिह किञ्चनोक्तम् । तन्मे क्षमित्वा विदधातु देवी सरस्वती केवलबोधलब्धिम् ॥१०॥ बोधिः समाधिः परिणामबुद्धिः स्वात्मोपलब्धिः शिवसौख्यसिद्धिः । चिन्तामणि चिन्तितवस्तुदाने त्वां वन्दमानस्य ममाऽस्तु देव ! ॥११॥ यः स्मयते सर्वमुनीन्द्रवृन्दैर्यः स्तूयते सर्वनरामरेन्द्रैः । यो गीयते वेदपुराणशास्त्रैः स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥१२॥ यो दर्शनज्ञानसुखस्वभावः समस्तसंसारविकारबाह्यः । समाधिगम्यः परमात्मसञ्ज्ञः स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥१३॥

Page #172

सूरिसूत्रितम्]
साधारणजिनस्तवनम्
(३३)
निषूदते यो भवदुःखजालं निरीक्षते यो जगदन्तरालम् । अन्तर्गतो योगिनिरीक्षणीयः स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥१४॥ विमुक्तिमार्गप्रतिपादको यो यो जन्ममृत्युव्यसनव्यतीतः । त्रिलोकलोकीविकलोऽकलङ्कः स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥ १५ ॥ क्रोडीकृताशेषशरीरिवर्गा रागादयो यस्य न सन्ति दोषाः । निरिन्द्रयो ज्ञानमयोऽनपायः स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥ १६ ॥ यो व्यापको विश्वजनीनवृत्तिः सिद्धो विबुद्धो धुतकर्मबन्धः । ध्यातो धुनीते सकलं विकारं स देवदेवो हृदये ममास्ताम् ॥ १७ ॥ न स्पृश्यते कर्मकलङ्कदोषैर्यो ध्वान्तसबैरिव तिग्मरश्मिः । निरञ्जनं नित्यमनन्तमेकं तं देवमाप्तं शरणं प्रपद्ये ॥ १८ ॥ विभासते यत्र मरीचिमाली न विद्यमाने भुवनाधिभासी । स्वात्मस्थितं बोधमयप्रकाशं तं देवमाप्तं शरणं प्रपद्ये ॥ १९ ॥ विलोक्यमाने सति यत्र विश्वं विलोक्यते स्पष्टमिदं विविक्तम् । शुद्धं शिवं शान्तमनाद्यनन्तं तं देवमातं शरणं प्रपद्ये ॥ २० ॥ येन क्षता मन्मथ-मान-मूर्छा-विषाद-निद्रा-भय-शोक-चिन्ताः। क्षयानलेनेव तरुप्रपञ्चस्तं देवदेवं शरणं प्रपद्ये ॥ २१ ॥ न संस्तरोऽश्मा न तृणं न मेदिनी विधानतो नो फलकं विनिर्मितम् । यतेर्निरस्ताक्षकषायविद्विषः सुधीभिरात्मैव सुनिर्मलो मतः ॥ २२ ॥ न संस्तरो भद्रसमाधिसाधनं न लोकपूजा न च सङ्घमीलनम् । यतस्ततो ध्यानरतो भवानिशं विमुच्य सर्वामपि बाह्यवासनाम् ॥२३॥ न सन्ति बाह्या मम केचनाऽर्था भवामि तेषां न कदाचनाहम् । इत्थं विनिश्चित्य विमुच्य बाह्यं स्वस्थः सदा त्वं भव भद्र ! मुक्तौ ॥२४॥ . . परमात्मस्वरूपे । २ प्रलयकालाग्निना इव । ।

Page #173

(३४) जनस्तोत्रसन्दोहे. [श्रीविजयप्रभआत्मानमात्मन्यवलोकमानस्त्वं दर्शनज्ञानमयं विशुद्धः । एकाग्रचित्तः खलु यत्र तत्र स्थितोऽपि साधो ! लभसे समाधिम्॥२५॥ एकः सदा शाश्वतिको ममात्मा विनिर्मलेक्षाधिगमस्वभावः । बहिर्भवाः सन्ति परे समस्ता न शाश्वताः कर्मभवाः स्वकीयाः ॥२६॥ यस्यास्ति नैक्यं वपुषाऽपि सार्द्ध तस्यास्ति किं पुत्रकलत्रमित्रैः। पृथक्कृते चर्मणि रोमकूपाः कुतो हि तिष्ठन्ति शरीरमध्ये ? !॥२७॥ संयोगतो दुःखमनेकभेदं यतोऽनुते जन्मवने शरीरी। ततस्त्रिधाऽसौ परिवर्जनीयो यियासुना निवृत्तिमात्मनीनताम् ॥२८॥ सर्व निराकृत्य विकल्पजालं संसारकान्तारनिपातहेतुम् । विविक्तमात्मानमवेक्षाणो निलीयसे त्वं परमात्मतत्त्वे ॥ २९ ॥ स्वयं कृतं कर्म यदात्मना पुरा फलं तदीयं लभते शुभाशुभम् । परेण दत्तं यदि लभ्यते स्फुटं स्वयं कृतं कर्म निरर्थकं तदा ॥३०॥ निजार्जितं कर्म विहाय देहिनो न कोऽपि कस्यापि ददाति किञ्चन । विचारयन्नेवमनन्यमानसः परो ददातीति विमुञ्च शेमुषीम् ॥ ३१ ॥
इति द्वात्रिंशता वृत्तैः परमात्मानमीक्षते ।
अनन्यगतचतस्को यात्यसौ पदमव्ययम् ॥ ३२ ॥ यैः परमात्माऽमितगतिविद्यः सर्वविविक्तो भृशमनवद्यः । शश्वदधीतो मनसि लभन्ते मुक्तिनिकेतं विभवजरं ते ॥ ३३ ॥
, ज्ञान । २ संयोगः । ३ स्वहितकारिणीम् । ४ पश्यन्

Page #174

mmam
सरिविरचितम् ] देवपत्तननिवासि-जिनस्तवनम् (३५)
[५]
श्रीविजयप्रभसूरीयम् श्रीदेवपत्तननिवासि-जिनस्तवनम् ।
नतनाकिनिकायनरप्रमदं प्रमदप्रकरप्रसरन्महिमम् । महिमण्डलमण्डनमात्महितं महितं जगता महताऽसुमता ॥ १ ॥ सुमतिप्रदमुत्कुटमोहमहातमहानिकृते तरणेः किरणम् । किरणं जनवञ्छितदेवमणेर्मनसा श्रमणैर्विहितस्मरणम् ॥ २ ॥ स्मरणप्रवणं स्मरशूलभृतोऽभृत विश्वमसङ्ख्ययशःप्रसरैः । प्रसरत्कलिकालसुकल्पतरं तरुणीजनगीतगुणं भविनाम् ॥ ३ ॥ भवनाशकरं करुणानिलयं लयलीनमनोभवकायरुचम् । रुचिराननतर्जितचन्द्रमसमसमञ्जसजन्ममनोज्ञकरम् ॥ ४॥ करणद्विपमारणहस्तिरिपुं रिपुमित्रसमेक्षणमिष्टपरम् । परमार्हतपूजितपत्कमलं मलवर्जितकीर्तितरङ्गभरम् ॥ ५ ॥ भरणीपतिनिर्भयशर्मददं मददन्तिविभेदनकेशरिणम् । रणमुक्तममुं नुत पारगतं गतमत्सरमात्मनि भव्यजनाः ! ॥ ६ ॥ - इत्थं श्रीविजयप्रभ
सूरीश्वरसिद्धिदो जिनो जीयात् । देवकपत्तनवासी
स्तुतो मया सुधनवृद्धिकरः ॥ ७ ॥

Page #175

( ३६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ १६ ] श्रीमहीमेरुमुनिप्रणीता. जिनस्तुतिपञ्चाशिका |
( क्रियागुप्ता )
सकलसुरेश्वरमुख्या विबुधाः सुविशुद्धबुद्धिनिधयोऽपि । स्तवनं तीर्थाधिपते ! 'जिनेश ! ते नैव कर्तुमिह ॥ १ ॥ इति जानन्नपि नित्यं तथाप्यहं मुग्धमानसः पवितुम् । 'विनयी हे जिनराज ! स्तवनमिषात्ते निजां जिह्वाम् ॥ २ ॥ मन्ये न सर्वशास्त्रे तव वृत्तं विबुधवर्ण्यमानमिह । पुण्यप्रभूतगुरुतरमहिमाँऽतिक्रान्तसकलसुरम् || ३ || स्तुतिवादीक्षेमकरध्वजं जिन ! त्वां सुरेशसंसेव्यम् । समवसृतिमध्यभाजं संसृतिहरणं कदा मोदात् ॥ ४ ॥ तत्त्वतरुजलधारासासितभूवलय ! भव्यजनवाराः । अतिशयसमूहशाली नौथ ! भवांश्चरणगुणपाली || ५ | सकल ! ससार ! सलक्षण ! संसारासारतां समधिगत्य । सर्वज्ञ ! सर्वसङ्गे भगवन्न भवानभावाय || ६ || संसारवारिराशि विषमतरं दुस्तरं च जिनराज ! | विदभासिततौरसुखं लब्ध्वा वैराग्यमत्र भवान् ॥ ७ ॥

[ श्रीमहीमेक
१ हे जिन ! ईशते । २ विनयी ईहे । ३ गुरुतरमहि माति । १ ई । ५ नाथ - पालय । ६ ससार । ७ ततार-तीर्णवान्, सुखं क्रियाविशेषणम् ।

Page #176

मुनिप्रणीता ] जिनस्तुतिपञ्चाशिका
( ३७ )
भाषितशुचिसत्यागेम उदितोदितधाम ! सद्गुणग्राम ! | कृत्वा कर्मनिरासं दूरीकृतदुःखभववासम् ॥ ८ ॥ निर्जितमनोज ! हारोज्ज्वलगुणमण्डल ! विशालतमभाल ! | कृपया भावारिभयं भविनां भूमौ भवानेव ॥ ९ ॥ अष्टविधकर्मरोगापनोदविशदागदः सदा विमदः ।
त्वमविपदं जन्तूनां हितेच्छया शुद्धसिद्धान्तम् ॥ १० ॥ शशिशोभमानसाधिर्ते यशोऽतिघवलीकृतावनीवलयः । नि:शेषजन्तुकरुणां निष्कारणवत्सलोत्र भवान् ॥ ११ ॥ कनकविराजितैमोचे सुरनरतिर्यगूविजातसंङ्कोचे । भवतेश ! समवसरणे द्वेधा धर्मो धराभरणे ! ॥ १२ ॥ न कदा करुणाम्बुनिधे रजनीश ! परोपकारिता भवतः । विद्रुतेह यथा तपनात् प्रकाशिता विश्वविश्वहिता ॥ १३ ॥ उज्झितसंसृतदोषे पापिन्यपि जनितपुण्यमतिपोषे । मैत्र्याsara रोषे निरीक्षिते भवति कृततोषे ॥ १४ ॥ ननु 'निर्ममे त्वदीये हृदये जिन ! वेद्मि मुदितया वासः । मित्रामित्रेषु यतस्त्वमेकरूपः सदा विदितः ॥ १५ ॥ शिवपदसाधनविहितादरस्य भवतस्तपः समाचरतः । हृदये क्षान्तिमये स्थानं न कदापि रोषेण ॥ १६ ॥
१
१ अगमः । २ जहार उज्ज्वल० । ३ अगद:-अचीकथः भवित- अदधात् । ५ ऊचे - अवादि । ६ करुणाम्बुधे: हे ईश ! अजनि । ७ स्यादौ सप्तमी त्यादौ वर्तमाना । ८ निर्ममे - ममत्वरहिते, क्रियापदपक्षे निर्ममे - निर्मितवान् । ९ अये इति क्रियापदम् ।

Page #177

( ३८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीमहीमेह
दुःसहसुरनरतिर्यक्कृतोपसर्गावली त्वया त्रेधा । विश्वे क्षमीश ! सम्यक् सिद्धिसुखास्वादरसिकेण ॥ १७ ॥ दुर्जनजनेन लपितं दुर्वचनं श्रवणशूलसदृशमपि । भवता सुरपतिविहितस्तुतितुल्यममानिमुनिमुख्य ! ॥ १८ ॥ भव्यजननयनकैरववने विकाशं सदा ददानेन । चन्द्रोपमितिर्भवतासितेन युक्तं जगन्नाथः ॥ १९ ॥ विषयमतिविषमरजनीविनाशमनिशं वितन्वता भवता । रवितोऽधिकेन लोके भावि ख्यातिप्रतापेन ॥ २० ॥ भव्यविभारोचिष्णुनिराकरिष्णुर्भवं भयोपेतम् । एकस्त्वमेव संवरमिन्द्रियजयसम्भवं सत्यम् ॥ २१ ॥ चित्रं विशददयास्थः क्षमावतां मुख्यतां सदैव दधत् । सकलं भावारिकुलं नाथ ! त्वं त्रिभुवने विदितः ॥ २२ ॥ अमृतरसादपि समधिकरसं विशेषादशेषशान्तरसम् । नक्तं दिवापि चित्रं त्वं न सदा सावधान जिन ! ॥ २३ ॥ ननु नव्यरम्यरञ्जितसुरनम्यपद ! प्रभावतो भवतः । आजन्मजातवैराच्चित्रं तिर्यग्गणेनापि ॥ २४ ॥ विदितचरित्रेषु रहो मुख्यां के के न विषयजं सौख्यम् । जिनवर ! भवता तु जने तत् त्यकं विषमिवाऽवेत्य ॥ २५ ॥
१ अक्षमि हे ईश ! । २ अमानि। ३ तेन-भवता चन्द्रोपमितिः, युक्तं जगन्नाथः असि । ४ अभावि इति क्रियापदम् । ५ असौ त्वं सदा न न अधा:-अदधः । ६ आपि क्रियापदम् ।

Page #178

प्रणीता]
जिनस्तुतिपश्चाशिका
दोषैरष्टादशभिर्नाथ ! मनस्ते मलीमलं न जने । समतानितरां क्षालितकर्ममलत्वात् कदाचिदपि ॥ २६ ॥ इह ते विशदाचाराचरणपरस्य प्रभो ! मनो न मेनां । संवेगसावधानं कदापि पञ्चप्रमादेषु ॥ २७ ॥ हरिहरमुख्या देवा जिन ! विख्याता जंगत्त्रये सन्तु त्वय्येव परं प्रकटं दृश्यतैया वीतरागत्वम् ॥ २८ ॥ परिनम्रनृपे देदीप्यमानचरणे सुभक्तिरिह भवति । येन जिनेश्वर ! सत्या दुःप्रापा मुक्तिरपि तेन ।। २९ ॥ प्रकटितसुख ! कलिकाले लयालय शमरर्स जने योऽत्र । स तव प्रसादविशदः परमां पुष्टिं जगामैवम् ॥ ३० ॥ ये परमायुरमायं तव शासनयानपात्रमतिनिविडम् । ते तैरुरतारतरं भवजलधिं लीलया लोके ॥ ३१ ॥
ये दुर्गतिभयभीता नैव विकारेषु मानसं स्वीयम् । लब्ध्वा ते जिन ! वचनं ते धन्याः शिवपुरं प्राप्ताः ॥ ३२ ॥
या भवतो धुर्या मोहबले मुख्यतां क्षमाधीश ! । तास्तत्त्वज्ञैस्तरसा तवाज्ञया वर्जिताः संततम् ॥ ३३॥ कामाग्नि जलद ! दुर्बलदुःखक्षेप्येषु ये कषायेषु । चित्तप्रसरं न जनास्ते वसुधायां तवादेस्याः ||३४||
( ३९ )
१ न भकृत । १ अविशत्-प्रविष्टम् । ३ आ समन्तात् दृश्यते । ४. भवति । ५ जगाम । ६ अयु: - जग्मुः • तेदः - तोर्णवन्तः । अदुः- दसवन्तः । ९ अधु: । १० ददुः- दत्तवन्तः ।

Page #179

( ४० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीमहिमेरु
यः परमविभाव सदानन्दमये तव मते ह्यकम्पमतिः । तस्य जिनेश्वर ! विश्वे न दुर्लभा शिवपदावाप्तिः ||३५|| यः किल निर्मलमनसाऽस्मैरदेवममाय ! निर्ममाधीश ! | तव नाम महामन्त्रं समीहितं करगतं तस्य ॥ ३६॥ यः श्रीजिनेन्द्र ! मिथ्यामतिमुदितो मानसे नवक्रोधत् । शुभवति भवति द्वेषं नहि भवति स भव्यताशाली ॥३७॥ सङ्ख्याव्यतीतनवनवभवसम्भूतानि पापकर्माणि । तव शिवकर ! सद्ध्यानाज्जिनौतिभक्तिप्रसक्तात्मा ॥ ३८ ॥ तापं पापं च जने समन्ततः सन्ततं निरस्यन्ती । तव वागविबुद्धेर्गङ्गादीन्द्रवर्ण्यतम ! ॥ ३९ ॥ तादृक्षसमवसरणं भवभयहरणं जगत्त्रयीशरणम् । न तब पुरा के भव्या दृष्ट्वा पुरतः परानन्दम् ||४०|| भक्र्त्यां धाम मनोरमसुरनिर्मितसमवसरण ऋद्धिवरम् । हृदये भवन्तमीशं न वयं मिध्यात्वमतिमूढाः ॥ ४१ ॥ सुरतरुरिह तव चरितं निशम्य मन्ये विदूरतरदेशम् । चिन्तातिगफलदातुर्बहुधाम विराजमानस्य ||४२ || अकृतकलाविलासादिलातलाभासिकेवलालोकात् । भवतोऽधिगत्य सुकृतं संसारं मूलतः सुजनः ॥४२॥
अतः ।
१ अस्मरत् - स्मृतवान् । २ मानसे न वक्रः अधात् । ३ मिनाति - जीणीकरोति । ४ अवादि । ५ आपु: -- प्राप्तवन्तः ६ अधाम - अस्थापयाम । ७ आम-भक्ति चकार । ८ अन्तमकृत ।
असात्

Page #180

मुनिप्रणीता] .. जिनस्तुतिपश्चाशिका
(४१)
विज्ञप्तेः पापपारावदलितनरकालिमोहनृपकारा । कांस्कान ते जिनाज्ञा सुपालिता साधुजनमान्या ॥४४॥ आज्ञा यदि त्वदीया लब्धा भवकोटिदुर्लभेह मया । तत्तां कामगवीमपि नाहं तु सैमीहया युक्तः ॥४५॥ संसारे कान्तारेऽनन्तभवान्नाथ ! जन्तुनाऽनेन । दुःखं वचनातीतं विना तवाज्ञां जिनाधीश ! ॥४६॥ त्रिभुवनविदितोयोत त्वयि दृष्टे यद्यहं न जगदीश ! । मोहान्धकारभिदुरे सकोऽपि दोषो ममैव तदा ॥४७॥ नित्यं प्रीणितहृदये भाषितनिःशेषजन्तुजातदये । विहितान्तरारिविजये त्वयीक्षिते मोदमहमभये ॥४८॥ सितकरसौम्यतरास्ये योगिजनैस्तत्त्वतस्तु समुपास्ये । मोहेनाहं दास्ये कथं त्वयीशे श्रितेऽहास्ये ? ॥४९॥ अहमिह हरिहरमुख्याऽनेकसुराणां चरित्रमाकर्ण्य । त्वामेव देवदेवं निष्कारणवत्सलं लोके ॥५०॥ भव्यजनेशाधीश्वर ! पवित्रचारित्रराधनं सुमतिम् । सततं समीहमानं माममलज्ञाननीरनिधिः ॥५१॥ पदनतनिर्जरराजे भवत्यहं सेवकोऽपि गाढतरम् ।
तेन त्वदीयसेवा भवे भवे म भृशं भूयात् ॥ ५२ ॥ . . आ-समन्तात् समीहे । २ उद्द्योते हे कान्त !--स्वामिन्! भारे-प्रापि । ३ प्रीणितहत-अये-गच्छामि । ४ लोके-अवलोकयामि । ५ भन्यजनं शाधि-शिक्षा देहि हे ईश्वर ! । ६ हे पदनतनिर्जर ! राजे-शोमेऽहम् ।

Page #181

(४२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीचन्द्रप्रभगच्छाधिपश्रीजयकीर्तिसूरिशिष्यो महीमेरुरहं स्तवं ते । कृत्वा क्रियागुप्तकवित्वमित्थं त्वामेव दध्यां हृदये जिनेन्द्र ! ॥५३॥
. [१७]
श्रीचन्द्रप्रभरिप्रणीत साधारणजिनस्तवनम् ।
(प्रभातकुलकापराख्यम् ) प्रातरेव समुत्थाय तीर्थनाथ ! मुखं तव । ये पश्यन्ति प्रणश्यन्ति तेषां नियतमापदः ॥१॥ जिनेन्द्र ! त्वन्मुखाम्भोजं प्रातः पश्यन्ति ये नराः । सार्द्ध सर्वज्ञकल्याणैर्नित्यं त्यजति तान्न राः ॥२॥ भावतो भवतो दृष्टं मुखं दिनमुखे न यैः । मर्त्यजन्मफलं नाथ ! नाशितं नाशितं हि तैः ॥३॥ प्रभो ! प्रभोदयेऽवश्यं पश्यन्नास्यं तवान्वहम् । नरो न रोगदारिद्रोपद्रवैर्देव ! दूयते ॥४॥ नेदं पुण्यमपुण्यानां प्रभो ! प्रातः प्रयाति ते । मुखं मुखमभीष्टानां सुदृष्टेदृष्टिगोचरम् ॥५॥ दृष्ट्वा ते वीतरागास्य कान्तोपान्तं मनोहरम् ।
कथमभ्येति भव्यानां कान्तोपान्तं मनो हरम् ? ॥६॥ १ कान्ता उपान्ते यस्य

Page #182

साधारण जिन स्तवनम्
यस्ते सुप्तोत्थितः पश्येत् पादपद्मं सुदारुणम् । न पुनर्लभते नाथ ! भवे दुःखं स दारुणम् ॥७॥ निःशेषमङ्गलागारे प्रगेऽधी यो न नाथ ! ते । वीक्षते स कथं मूढो मोक्षसौख्यस्य नाथते ? ॥ ८ ॥ प्रभा ते पादयोः स्पृष्टा प्रभाते शिरसा प्रभो ! | विभवं वितनोत्याशु विभवं च पदं नृणाम् ॥ ९॥ प्रभो ! त्वत्पादयोर्नित्यमरुणामरुणोदये । स्पृशन्न स्पृश्यते नाथ ! पातकैर्भवपातकैः ॥ १० ॥ त्वत्पादनख चन्द्राणां ज्योत्स्नया स्नपिता विभो ! | प्रणन्तारः प्रगे भान्ति मूर्त्तपुण्योज्ज्वला इव ॥ ११ ॥ किं गुणैः किं कुलेनापि किं रूपेण किमाज्ञया ? | किं विभो ! विभवेनापि न चेन्नित्यं त्वमीक्ष्यसे ॥ १२॥ एतत्प्रभातकुलकं पुलकं दधानो
हरिप्रणीतम्

यस्तै निशान्तमुपगम्य निशान्त एव । स्वामिन् ! पठेत् त्रिदिववासमुपास्य पश्चाचन्द्रप्रभामलमुपैति पदं स मुक्तेः ॥१३॥
[ १८ ] श्री सोमप्रभसूरिविरचितं साधारणजिनस्तवनम् ।
श्रीमन् ! धर्मं श्रेय मम मनः सन्मतेऽम्ब ! प्रसीद श्रद्धे ! श्रेयोजलभरनदि ! प्रोल्लस त्वं प्रकामम् ।
( ४३ )

Page #183

( ४४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीसोमप्रभा
रोमाङ्करांस्तनु तनु ! भज त्वं च मां भाव ! बन्धो ! मातस्त्वं गौः ! प्रसर च यथा संस्तुवे श्रीजिनेन्द्रम् ॥१॥ त्वं नाथस्त्वां स्तुवे नाथं सनाथोऽहं त्वया नमः । तुभ्यं त्वन्मे शुभं ज्ञानं तवाऽनन्तगुणास्त्वयि ॥ २ ॥ अवचूरिः ।
हे श्रीमन् ! हे धर्म ! मम मनः त्वं श्रय । श्रय इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् । किं कर्मतापन्नम् ? मनः । कस्य ? मम । श्रीरस्यास्तीति श्रीमान् तस्य सम्बोधने हे श्रीमन् ! | हे सन्मते ! अम्ब ! मां त्वं प्रसीद प्रसीद इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् । क्रं कर्मतापन्नम् ? माम् । सुष्ठु - शोभना मतिर्यस्य स सन्मतिः । तस्य सम्बोधने हे सन्मते! | ह योजलभरनदि ! हे श्रद्धे ! त्वं प्रोल्लस । प्रोल्लस इति क्रियापदम् । वम् । कथम्? प्रक(मम् । ह तनु ! रोमाङ्करान् तनु । तनु इति क्रियापदम् । कान् कर्मतापन्नान् ? रोमाङ्करान् । किं कर्तृ ? त्वम् । हे भाव!
का क
बन्ध ! मां त्वं भज । भज इात क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् | कं कमतापन्नम् ? माम् । च पुनः । हे मातः ! हे गौः ! प्रसर । प्रसर इति क्रियापदम् । का कर्त्री ? त्वम् । कथम् ? यथा श्रीजिनेन्द्र अहं संस्तुव । संस्तुवे इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? अहम् । कं कर्मतापन्नम् ? श्रीजिनेन्द्रम् कथम् ? यथा ॥ १ ॥
त्वं नाथोऽसि । असीति क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् । किम्भूतः ? नाथः । त्वां नाथं अहं स्तुवे । स्तुवे इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? अहम् | कं कमतापन्नम् ? त्वाम् । त्वां किंविशिष्टम् ? नाथम् । त्वयाऽहं सनाथोऽस्मि । अस्मीति क्रियापदम् । कः कर्ता ? अहम् । अहं कथम्भूतः ? सनाथः । केन ? त्वया । तुभ्यं नमोऽस्तु । अस्तु इति क्रियापदम् । किम् ? नमः । कस्मै ? तुभ्यम् । स्वन्मे शुभम् । त्वत्तः मे-मम शुभं वर्तते । वर्त्तते इति क्रिय पदमध्याहार्यम् । किम् ? शुभम्· कस्य ? मम । कस्मात् ? त्वत्-त्वत्तः । तव ज्ञानं वर्त्तते । वर्त्तत इति क्रियापदम् । कि ? ज्ञानम् ? | कस्य ? तव । त्वयि अनन्तगुणा :

Page #184

चार्यविनिर्मितम्] साधारणजिनस्तवनम् (४५) युवां जिनं पश्यतमक्षिणी ! हे नैर्मल्यमयूं श्रयते यथा वाम् । प्राप्तं फलं स्वस्ति गतं युवाभ्यां पापं च पुण्यं युवयोश्च तेजः ॥३॥ यूयं नश्यत रे कषायरिपवः ! युष्मान् जिनः प्रेक्षते
युष्माभिर्मथितं जगन्मुनिपतिः क्रुद्धोऽस्ति युष्मभ्यमाः । भाग्यं युष्मदपासरन्ननु बलं युष्माकमद्य क्षितं किं युष्मासु न चेतनाऽस्ति यदियत्यद्यापि वो धृष्टता? ॥४॥
अवचूरिः । सन्ति। सन्तीति क्रियापदम् । के कर्तारः ? अनन्तगुणाः । कस्मिन् ? त्वयि ॥ २ ॥
___ 'युवाम् ' हे अक्षिणी ! युवा जिनं पश्यतम् । पश्यतं इति क्रियापदम् । के कर्तृणी ? युवाम् । के कर्मतापन्नम् ? जिनम् । यथा वां अग्यू नैर्मल्यं श्रयते । श्रयते इति क्रियापदम् । किं कर्म ? नैर्मल्यम् । किम्भूतम् ? अग्यम् । के ? युवाम् । कथम् ? यथा युष्मदो द्वितीया द्विवचनेन सह वाम् इत्यादेशः । निर्मलस्य भावो नैर्मल्यम् । भावे ये, वृद्धौ सिद्धिः । युवाभ्यां फलं प्राप्तम् । युवाभ्यां स्वस्ति गतं अस्तु । च-पुनः युवाभ्यां पापं गतम् । तृतीया-चतुर्थी
- अ ग्यम्-प्रधानम् । २ 'श्रिग सेवायाम् ' फलवकर्तरि ' इगितः ' ( सिद्ध० ३-३-९५ ) आत्मनेपदम् । ३ 'द्वित्वे वां नौ' ( सिद्ध० २-१-२२ ) इति वाम् आदेशः । ४ युवाभ्यांसम्प्रदानभूताभ्याम् । युवयोः सम्बन्धि पुण्यं युवयोर्विषयभूतयोस्तेजश्च । समस्तीति क्रियापदं स्वयमेवाध्याहार्यम् । 'यत्राऽन्यत् क्रियापद न श्रूयते तत्राऽस्तीति भवति परः प्रयुज्यते इति न्यायबलात्॥ इति युष्मदः सप्तविभक्त्यकविंशतिबचनप्रयोगरूपोदाहरणामि ॥

Page #185

( ४६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
अहं वीरः प्राप्ताः शरणमबला मां त्रिभुवनं मया जिग्ये मह्यं स्पृहयति मही मद् भुवि सुखम् ।
ममाग्यं साम्राज्यं मयि बलमलं तावदिति ि
स्मयं दध्रे यावन्न जिन ! मदनोऽव्याधि भवता ॥ ५ ॥
अवचूरिः ।
पञ्चमीद्विवचनोदाहरणम् । युवयोः पुण्यं वर्त्तते । कथम् । च पुनः ? युवयोः तेजो वर्त्तते ॥ ३ ॥
6
'यूयम् ० ' रे कषायरिपव: ! यूयं नश्यत । नश्यत इति क्रियापदम् । कषाया एवं रिपवः कषायरिपवः तेषां सम्बोधनं हे कषायरिपवः । नशौच अदर्शने ' इत्यस्य 'दिबादेः श्यः : '
सिद्ध० ०३ - ४ – ७२ )
।
युष्मान् जिनः प्रेक्षते । युष्मभ्यं मुनिपतिः क्रुद्धो
C
इति प्रत्यये पञ्चमी ते सति सिद्धम् युष्माभिर्जगन् मथितम् । आः इति खेदे । ऽस्ति । युष्मद् भाग्यं अपासरत् । सृ गतौ ' अपपूर्वः । ननु इत्यामन्त्रणे । युष्माकं बलं क्षितम् । कथम् ? अद्य । युष्मासु किं चेतना नास्ति ? यत् अद्यापि वः इयती धृष्टता वर्त्तते । केषाम् ? वः । किम्भूता ? इयती । कथम् ? यत् । कथम् ? अपि । युष्मदो बहुबचने आमि 'पदाद्युग् विभक्त्यैकवाक्ये वस्नसौ बहुत्वे' (सिद्ध० २ - १ - २१ ) इत्यामा सह वादेशे चेति सिद्धम् ॥ ४ ॥
श्री सोमप्रभा
6
अहं० ' अहं वीरोऽस्मि । किंलक्षण: ? वीरः । मां अबलाः शरणं प्राप्ताः । प्राप्ता इति क्रियापदम् । के कर्तारः ? अबलाः । किं कर्मतापन्नम् ? शरणम् । कं कर्मतापन्नम् ? माम् । द्विकर्मको धातुः । मया त्रिभुवनं जिग्ये । मह्यं मही स्पृहयति । भुवि सुखं वर्त्तते । कस्मात् ? मत् । अस्मत्पञ्चम्येकवचनम् । मम अम्यूं- प्रधानं साम्राज्यं वर्त्तते । सम्राजो भावः साम्राज्यम् । किंलक्षणम् ? अम्यम् । कस्य ? मम । अस्मदो डसा सह तव मम डसा ' ( सिद्ध० २ - १ - १५ )
८

Page #186

चार्यविनिर्मितम्
साधारणजिनस्तवनम्
आवां याव इतो निहन्ति न जिनो नौ मित्र ! यत्र स्थिता - वावाभ्यामभवत् स्मरस्य सखितो क्रुश्च कामान्तकः । पुण्यं चाऽद्य परिच्युतं बत बलं क्षीणं न धीश्वावयोः
सञ्चिन्त्येति विभो । प्रणेशतुररं त्वद्वेषरागाविमौ ॥६॥
इति मम आदेशः । मयि बलं अलं - अत्यथ वर्त्तते । वर्त्तते इति क्रियापदम् । किं कर्तृ ? बलम् | कस्मिन् ? मयि । हि- निश्चितम् । तावत् इति मदन:- कामः - स्मयं - गर्व दधे । दधे इति क्रियापदम् । कः कर्त्ता ? मदनः । कं कर्मतापन्नम् ? | स्मयम् । कथम् ? तावत् कथम् ? हि । हे जिन ! यावत् मदनः भवता न अव्याधि-न ताडितः । अव्याधि इति क्रियापदम् । केन कर्ता ? भवता । कः कर्मतापन्नः ? मदनः । कथम् ? यावत् । कथम् ? न । ' व्यधंच् ताडने ' 'भावकर्मणोः ' ( सिद्ध ० ३-४-६८ ) इति ञिचि ' अद्यतनी ' ( सिद्ध० ५-२-४ ) न लुकि । ञ्णिति' ( सिद्ध० ४-३-५० ) वृद्धौ पूर्व 6 अडू धातोरादिह्यस्तन्यां चामाङा ( सिद्ध ० ४ - ४ - २९ ) इति अटि
6
"
( ४७ )
भव्याधि इति सिद्धम् ॥ ५ ॥
,
' आaio" इतः आवां यावः । ' याव: ' इति क्रियापदम् । कौ कर्तारौ ? आवाम् । कुत: ? इतः । हे मित्र ! यत्र स्थितौ नौआव जिनो न निहन्ति । निहन्ति इति क्रियापदम् । कः कर्त्ता ? जिन: । कौ कर्मतापन्नौ ? नौ-आवाम् । कथम् ? न । नौ किं

१ आवाभ्यां स्मरस्य सहाय्योऽभवत् । आवाभ्यां सम्प्रदानभूताभ्याम् । कामान्तकः क्रुद्धोऽस्ति ।' क्रुगुहर्ष्यासूयाऽर्थै प्रति कोपः ' ( सिद्ध० २-२ - २७ ) इति चतुर्थी । कामान्तकःजिनः । अनेन विशेषणेन स्मरसहाय्ययो रागद्वेषयोः क्रोधहेतुत्वं व्यनक्ति । आवयोः सम्बन्धि बलं क्षीणम् । आवयोर्विशेष्यभूतयोः
नास्ति ।
-

Page #187

( ४८ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
मग्ना नाथ ! भवार्णवे वयमितस्तत् तारयास्मान् शुभैष्टोऽस्माभिरसि त्वमीश ! वितरास्मभ्यं मनोवाञ्छितम् । अस्मन्नाशय पातकं मुनिपते ! ऽस्माकं त्वमेवोशताsस्मासु ज्ञानमुदीरय त्वदपरः को न स्मृतेर्गोचरः ? ॥७॥ अवचूरिः
I
लक्षणौ ? स्थितौ । कुन ? यत्र । आवाभ्यां स्मरस्य सखिता अभवत् । अभवत् इति क्रियापदम् । का कर्त्री ? सखिता । कस्य ? स्मरस्य । काभ्याम् ? आवाभ्याम् । अस्मदस्तृतीयाद्विवचने भ्यामि आवादेशे दस्याssवे सिद्धम् । - पुनः । आवाभ्यां कामान्तकः क्रुद्धोऽस्ति । अस्तीति क्रियापदम् । कः कर्त्ता ? कामान्तकः किंलक्षण: ? क्रुद्धः । काभ्याम् ? आवाभ्याम् । कामस्य अन्तकः कामान्तकः । च-पुनः | आवाभ्यां । अद्य पुण्यं परिच्युतम् । परि च्युतामति क्रियापदम् । किं कर्तृ ? पुण्यम् । काभ्याम् ? आवाभ्याम् । कदा ? अद्य । तृतीया - चतुर्थी - पञ्चमी द्विवचने समानं रूपम् । सर्वत्राऽऽवाभ्याम् इति ज्ञयम् । त इति खेदे | आवयोः बलं क्षीणम् । क्षीणम् इति क्रियापदम् । आवयोः न धोरस्ति । अस्तीति क्रियापदम् । का कत्रो ? धोः । कथम् ? न । हे विभो ! इति सञ्चिन्त्य इमौ रागद्वेषौ त्वत्तः अरम् अत्यथम । प्रणेशतुः - नष्टौ । प्रणेशतुः इति क्रियापदम् । कौ कर्तारौ ? रागद्वेषौ । किंलक्षणौ ? इमौ । सिद्धिः पूर्ववत् । कथम् ? अरम् । किं कृत्वा ? सञ्चिन्त्य । कथम् ? इति ।
[ श्रीसोमप्रभा
'मग्ना नाथ०' हे नाथ ! वयं भवार्णवे मग्नाः । मग्ना इति क्रियापदम् । क कर्तारः ? वयम् । कस्मिन् ? भवार्णवे । भव एव अर्णवः भवार्णवः ' अमा त्वामा ' ( सिद्ध० २ - १ - २४ ) इति त्वादेशः पदात् परः । अत्रापि 'अमा त्वामा' (सि० २ - १ - २४ ) इति माऽऽदेशः ।

Page #188

विनिर्मितम् ]
नमस्कारस्तवनम्
एवं पावितमां स्तुवेऽनवरतं त्वाऽहं नतत्वं प्रभो ! रक्ताऽहं त्वमपीश ! पाहि भवतो मा संस्तुत ! त्वां जवात् ।
भद्रं ते स्मृतमह्यमुद्रतभव ! त्रैलोक्यनीलोत्पल ! श्रीसोमप्रभसूरि संस्तुतगुण ! श्रेयः श्रियं देहि मे ॥ ८ ॥
[१९] नमस्कारस्तवनम् ।
अरिहंताण नमो पूअं अरहंताणं रहस्सरहियाणं पयओ पर मिट्ठीणं अरुहंताणं धुअरयाणं ॥ १ ॥ निदड़ अटुकम्मिंधणाण वरनाणदंसणधराणं । मुत्ताण नमो सिद्धाणं परमं परमिभूियाणं ॥२॥

,
तस्मिन् भवार्णवे । तत् तस्मात् कारणात् । इतः भवार्णवात् त्वं अस्मान् तारय । तारय इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् | कान् कर्मतापन्नान् ? अस्मान् । ' पूर्वं युष्मान् अव अस्मान ' इति सिद्धम् । कथम् ? तत् । कुत: ? इतः भवार्णवात् । हे ईश ! शुभेः त्वं दृष्टोऽसि । अस्मभ्यं त्वं मनोवाञ्छितं वितर । हे मुनिपते ! अस्मत् पातकं त्वं नाशय । हे मुनिपते ! अस्माकं त्वमेव ईशिता वर्त्तसे । अस्मासु ज्ञानमुदीरय । उदीरय इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? त्वम् । किं कर्मतापन्नम् ? ज्ञानम् । केषु ? अस्मासु । नः अस्माकम् त्वत् अपरः स्मृतेर्गोचरः कोऽस्ति ? अपि तु न कोऽपि । किंलक्षणः ? अपरः । कस्मात् ? त्वत् । पुनः किंलक्षणः ? गोचरः । कस्याः? स्मृतेः । केषाम् ? न:- अश्माकम् । सर्वत्र पूर्वं युष्मच्छब्दरूपवत् सर्वविभक्तिः बहुवचनेषु अस्मदो रूपं ज्ञेयम् । गोचरभयान साधनिका कृता इति ॥ ७ ॥
( ४९ )

Page #189

(५०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [ पूर्वाचार्य
आयारधराण नमो पंचविहायारसुद्धियाणं च । नाणीणायरियाणं आयारुवएसयाण सया ॥३॥ बारसविहं अपुव्वं दिताण सुझं नमो सुअहराणं । सययमुक्झायाणं सज्झायज्झाणजुत्ताणं ॥४॥ सव्वेसि साहूणं नमो तिगुत्ताण सव्वलोए वि। . तवनियमनाणदसणजुत्ताणं बंभयारणं ॥५॥ एसो परमिट्ठीणं पंचण्हवि भावओ नमुक्कारो । सव्वस्स कीरमाणो पावस्स पणासणो होइ ॥६॥ भुवणे वि मंगलाणं मणुयामुरअमरखयरमहियाणं । सव्वेसिमिमो पढमो होइ महामंगलं पढमं ॥७॥ चत्तारि मंगलं मे हुँतु रहता तहेब सिद्धा य । साहू अ सव्वकालं धम्मो य तिलोयमंगलो ॥८॥ चत्तारि चेव ससुरासुरस्स लोगस्स उत्तमा हुंति । अरहंत सिद्ध साहू धम्मो जिणदेसियभुयारो ॥९॥ चत्तारि वि अरिहंत सिद्ध साहू तहेव धम्मं च । संसारधोररक्खसभएण सरणं पवज्जामि ॥१०॥ अह अरहओ भगवओ महइ महावीर वद्धमाणस्स । पणयसुरेसरसेहरवियलियकुसुमच्चियकमस्स ॥११॥ जस्स वरधम्मचक्कं दिणयरबिंब व भासुरच्छायं । तेएण पज्जलंतं गच्छइ पुरओ जिणिंदस्स ॥१२॥ आयासं पायालं सयलं महिमंडलं पयासंतं । मिच्छत्तमोहतिमिरं हरेइ तिहंपि लोयाणं ॥१३॥

Page #190

विनिर्मितम् ]
नमस्कार स्तवनम्
सम्म वि जियोए चिंतियमित्तो करेइ सत्ताणं । रक्खं रक्खसडाइणिपिसायगहजक्खभूआणं ॥ १४॥ लहइ विवाए वा ववहारे भावओ सरंतो य । जूए रणे य रायंगणे य विजयं विसुद्धा || १५ | पच्चूसपओसेसुं सययं भब्बो जणो सुहज्झाणो । एयं झाएमाणो मुक्खं पइ साहगो होइ ॥ १६ ॥ वेयालरुद्ददाणवनरिंदकोहंडिरेवईणं च । सव्वेसिं सत्ताणं पुरसो अपराजिओ होइ ॥ १७ ॥ विज्जु ब्व पज्जलंति सव्वेसुवि अक्खरेमु मत्ताओ । पंचनमुकारपए इक्के उवरिमा जाव ॥ १८ ॥ ससिधवल-सलिलनिम्मलआयारसहं च वण्णियं बिंदु | जोयणसयप्पमाणं जालासय सहरसदिप्पतं ॥ १९ ॥ सोलससु अक्खरेसुं इक्किक्कं अक्खरं जगुजोअं । भवसयसहस्समहणो जम्मि ठिओ पंचनवकारो ॥ २० ॥ . जो श्रुणइ हु इक्कमणो भवि भावेण पंचनवकारं । सो गच्छइ सिवलोअं उज्जोअंतो दस दिसाओ ॥ २१ ॥ तवनियम संजमरहो पंचनमुक्कारसारहिनिउत्तो । नाणतुरंगमजुत्तो नेइ फुडं परमनिव्वाणं ॥ २२ ॥ सुद्धप्पा सुद्धमणा पंचसु समिईसु संजु तिगुत्तो । ज़े तम्मि रहे लग्गा सिग्धं गच्छति सिवलोयं ॥ २३ ॥ थंड. जलं जलगं चितियभित्तो वि पंचनवकारो । अरि-मारि-चोर - राउल - घोरुवसग्गं पणासेइ ॥ २४ ॥

( ५१ )

Page #191

( ५२ )
जनस्तोत्रसन्दोहे
[ पूर्वाचार्य
अट्ठेव य अट्ठसयं अट्ठसहस्सं च अट्ठ कोडीओ । रक्खंतु मे सरीरं देवासुरपणमिया सिद्धा ॥ २५ ॥ ॐ नमो अरहंताणं तिलोयपुज्जो य संधुओ भयवं । अमरनररायमहिओ अणाइनिहणो सिवं दिसउ ॥ २६ ॥ निविय कम्मो सुइभूय - निरंजणो सिवो सिद्धो । अमरनररायमहिओ अणाइनिहणो सिवं दिसउ || २७ ॥ सव्वे पओस-मच्छर- आहियहियया पणासमुवयंति । दुगुणियकयधणुस सोउं पि महाधणुं सहसा ॥ २८ ॥ इतिहुयणप्पमाणं सोलसपत्तं जल्तदित्तसरं । अट्ठारं अवलयं पंचनमुक्कारचकमिणं ॥ २९ ॥ सयलुज्जोइयभुवणं विद्यावियसेसस संघायं । नासियभिच्छत्ततमं वियलियमोहं इयतमोहं ॥ ३० ॥ एय सया मज्झत्यो सम्मदिट्ठी विसुद्धचारित्तो । नाणी पवयणभत्तो गुरुजणसुस्सूसणापरमो ॥ ३१ ॥ जो पंचनमुक्कारं परमो पुरिसो पराइ भत्तीए । परियत्तेइ पइदिणं पयओ सुद्धप्पओ अप्पा ॥ ३२ ॥ अट्ठेव य अट्ठसयं अइसहस्सं च उभयकालंपि । अट्ठेव य कोडीओ सो तइयभवे लहइ सिद्धिं ॥ ३३॥ एसो परमो तो परमरहस्तं परंपरं तत्तं । नाणं परमं नेयं सुद्धं झाणं परं झेयं ॥ ३४ ॥
एवं कवयमभेयं खाइयमत्थं पराभवणरक्खा । जोइ सुन्नं बिंदु नाओ तारालवो बिमत्ता ॥ ३५ ॥

Page #192

(५३)
विनिर्मितम् ] नमस्कारस्तवनम्
सोलस परमक्खरबीयबिंदुगभो जगुत्तमो जो उ । सुअबारसंगसायरमहत्थपुव्वत्थपरमत्थो ॥ ३६ ॥ नासेइ चोरसावयविसहरजलजलणबंधणसयाइं । चिंतिजंतो रक्खसरणरायभयाइं भावेण ॥ ३७ ॥
[२०]
नमस्कारस्तवनम्।
-::नम्रामरेश्वरकिरीटनिविष्टशोण
रत्नाप्रभापटलपाटलिताछिपीठाः । तीर्थेश्वराः शिवपुरीपथसार्थवाहा
निःशेषवस्तुपरमार्थविदो जयन्ति ॥१॥ लोकाग्रभागभवना भवभीतिमुक्ता
ज्ञानावलोकितसमस्तपदार्थसार्थाः । स्वाभाविकस्थिरविशिष्टसुखैः समृद्धाः
सिद्धा विलीनघनकर्ममला जयन्ति ॥२॥ आचारपञ्चकसमाचरणप्रवीणाः ।
सर्वज्ञशासनधुरैकधुरन्धरा ये । ते सूरयो दमितदुर्दमवादिवृन्दा
विश्वोपकारकरणप्रषणा जयन्ति ॥३॥

Page #193

जैनस्तोत्र सन्दोहे
सूत्रं यतीनतिपटु स्फुटयुक्तियुक्तयुक्तिप्रमाणनयभङ्गगमैर्गभीरम् ।
ये पाठयन्ति वरसूरिपदस्य योग्या
( ५४ )
सिद्धाङ्गनासुखसमागमबद्धवाञ्छाः
स्ते वाचकाश्चतुरचारुगिरो जयन्ति || ४ ||
संसारसागरसमुत्तरणैकचित्ताः ।
रागादिघातरतयो यतयो जयन्ति ||५||
ज्ञानादि भूषणविभूषितदेहभागा
अतीतजिना:---
[ श्रीदेवेन्द्रसूरि
[ २९ ] श्रीदेवेन्द्रसूरिविनिर्मितानि
त्रिंशच्चतुर्विंशतिकास्तवनानि ।
प्रथमभरतस्तवः ॥ १ ॥

केवलज्ञानिनं निर्वाणिनं सागरमेव च ।
महायशोऽमिधं वन्दे भक्त्या विमलनामकम् ॥ १ ॥
सर्वानुभूतिं प्रणुमः श्रीधरं दत्तसंज्ञकम् । दामोदरं सुतेजस्कं स्वामिनं मुनिसुव्रतम् ॥ २ ॥ सुमतिं शिवगत्याख्यमस्ताधं च नमीश्वरम् । अनिलं यशोधराह्वं कृतार्घं च नमाम्यहम् || ३ |

Page #194

विनिर्मितानि ] त्रिंशश्ञ्चतुर्विंशतिकास्तवनानि
जिनेश्वरं शुद्धमतिं सेवे शिवकरं तथा ।
स्यन्दर्भ सम्प्रतिं चेत्यतीताः सन्तु श्रिये जिना: ॥ ४ ॥ वर्तमान जिना:
ऋषमं चाऽजितं चैव सम्भवं चाभिननन्दनम् । सुमतिं पद्मप्रभाख्यं सुपार्श्व नौम्यहं जिनम् || ५ || चन्द्रप्रभं च सुविधिं कलये हृदि शीतलम् । श्रेयांसं वासुपूज्यं च विमलानन्तजिज्जिनौ ॥ ६ ॥ धर्मनाथं तथा शान्तिनाथं कुन्थुं तदन्तरम् । मलि सुनिसुव्रताह्वं पूजयामितमां नमिम् ॥ ७ ॥ नेमिनं पार्श्वनाथं च वर्द्धमानमभिष्टुमः । इत्यमी वर्त्तमानास्ते भूयासुर्भूतये जिनाः || ८ || भाविजिना:
पद्मनाभं सुरदेवं सुपार्श्व च स्वयंप्रभम् । सर्वानुभूतिमभितो वन्दे देवश्रुताद्वयम् ॥ ९ ॥ उदयाख्यं च पेढा पोहिलं सितकीर्त्तिकम् । सुव्रतं चाममं निष्कषायं हृदि निवेशय ॥ १० ॥ निःपलासं निर्ममाख्यं चित्रगुप्तं तथा श्रये । समाधि-संवर- यशोधरान् विजय मल्लकौ ॥ ११ ॥ देवं चानन्तवीर्यं च स्तुवे भद्रकरं तथा । इत्येते भाविनोऽर्हतो विघ्नं निघ्नन्तु मेऽन्वहम् ॥ १२ ॥
( ५५ )
इत्याद्यभरतक्षेत्रेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥

Page #195

(५६)
~
~
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीवेदेन्द्रसूरिद्वितीयभरतस्तवः॥ २॥
अतीतजिना:रत्नप्रभाभिधं सेधेऽमित–सम्भवसंज्ञको ।
अकलङ्क तथा चन्द्रस्वामिनं च शुभङ्करम् ॥ १ ॥ सत्वनाथमहं स्तौमि सुन्दरं च पुरन्दरम् । स्वामिनं देवदत्तं च तथा वासवदक्षकम् ॥ २ ॥ श्रेयांसं विश्वरूपं च तपस्तेजसमञ्जसा । प्रतिबोधं च सिद्धार्थ भजेऽहं संयमाऽमलौ ॥ ३ ॥ देवेन्द्रं प्रवरं विश्वसेनाख्यं मेघनन्दनम् ।
सर्वज्ञं नौमि चेत्येतेऽतीतास्सन्तु मुदे जिनाः ॥ ४ ॥ वर्तमानजिना:
युगादिं स्तौमि सिद्धान्तं महेश-परमार्थको । समुद्धरं भूधरं चौद्योतमार्जवनामकम् ॥ ५ ॥ अभयनाथाऽप्रकम्पो पद्म सेवामि भावतः । पद्मानन्दं प्रियकर तथा सुकृतनाथकम् ॥ ६ ॥ भद्रेश्वरं मुनिचन्द्रं पञ्चमुष्टिं त्रिमुष्टिकम् । गाङ्गिकं प्रगवनाथं सर्वाङ्गं प्रणिदध्महे ॥ ७ ॥ ब्रह्मेन्द्रमिन्द्रदत्ताख्यं तथा जिनपतिं स्तुवे । इत्येवं वर्तमानार्हद्वन्दं भद्रं ददातु नः ॥ ८ ॥

Page #196

विनिर्मितानि ] त्रिंशश्चतुर्विशतिकास्तवनानि (५७ ) भाविजिनाः
सिद्धनाथं सम्यगाख्यं जिनेन्द्राभिधमाश्रये । साम्प्रतं च तथा सर्वस्वामिनं मुनिनाथकम् ॥ ९ ॥ विशिष्टापरनाथाख्यौ ब्रह्मशान्ति च पर्वतम् । कामुकं धामनामानं कल्पं संवरमाश्रये ॥ १० ॥ स्वस्थाऽऽनन्दौ रविचन्द्रं प्रभवं भावये हृदि । सन्निधिं च सुवर्णं च सुकर्माणं तथैव च ॥ ११ ॥ अममं पार्श्वनाथं च वरिवस्यामि शाश्वतम् । इति भाविजिना मक्षु मोक्षसौख्याय सन्तु मे ॥ १२ ॥ इत्थं द्वितीयभरतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥
तृतीयभरतस्तवः ॥३॥
अतीतजिनाः
वृषभं प्रियमित्राख्यं शान्तनुं सुमृदुं तथा । . अतीतमव्यक्त-कलाशत-सर्वजितः स्तुवे ॥ १ ॥ प्रवृद्धं प्रव्रजिताख्यमीडे सौधर्मनामकम् । तमोऽन्धद्वीपवज्रेशौ बुधनाथं प्रबन्धकम् ॥ २ ॥ अतीतस्वामिप्रमुखैः पल्योपममकोपनम् । निष्ठितं मृगनाभिं च हृदयान्तरहं वहे ॥ ३ ॥

Page #197

जैनस्तोत्रसन्दोहे
देवेन्द्रं च प्रयच्छं च शिवनाथं तथाssश्रये ।
इत्यतीता जिनाः सन्तु सतां पातकघातकाः ॥ ४ ॥ वर्त्तमानजिना:
ब्रह्मेन्द्रं कर्पटं चापि वृषभं प्रियतेजसम् ।
( ५८ )
प्रशमं विषमाङ्गाख्यं श्रये चारित्रनामकम् ॥ ५ ॥ प्रभादित्यं मुञ्जकेशं पीतवाससमाश्रये । सुररिपुं दयानार्थं सहस्रध्वजसंज्ञकम् ।। ६ । जिनसिंहं रेपकं च बाहु - श्री वाक्य - योगकान् । योगनाथं कामरिपुं नमामोऽरण्यवासकम् ।। ७ ।। नमिकं च तथा ज्ञानगर्भमेकार्जितं भजे | भवन्त्वमी वर्त्तमाना जिनेन्द्राः सर्वशर्मदाः ॥ ८ ॥ भाविजिना:
[ श्रीदेवेन्द्रसूरि
रत्नकेशं चक्रहस्तं कृतज्ञं परमेश्वरम् । सुमूर्त्तिं शुद्धार्तिमपि निष्केशमभिनौम्यहम् ॥ ९ ॥ प्रशस्तकं निराहारं मुहूर्त्तस्वामिनं श्रये । द्विजनाथं तथा श्वेताङ्गदं चारुकनाथकम् ॥ १० ॥ देवनाथमहं वन्दे दयाधिकं च पुष्पकम् । नरनाथं प्रतिकृतिं नागेन्द्रं च तपोनिधिम् ॥ ११ ॥
अञ्चामोऽञ्चलनाथं चाऽऽरण्यकं च दशाननम् । सात्त्विकं चेति भाव्यर्हमालिका मङ्गलाय मे ॥ १२ ॥ एवं तृतीयभरतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः ।
संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥

Page #198

( ५९ )
विनिर्मितानि] त्रिंशञ्चतुर्विंशतिकास्तवनानि
चतुर्थभरतस्तवः ॥ ४ ॥
अतीतजिना:
मदमत्तं तथा मूर्तिस्वामिनं च निरागमम् । प्रलम्बकं नमस्कुर्वे पृथ्वीपत्यभिधानकम् ॥ १ ॥ चारित्रनिधिमश्चामोऽपराजितसुबोधको । बुद्धेशं वैलालिकाख्यं त्रिमुष्टिं मुनिबोधकम् ॥ २ ॥ तीर्थस्वामिक-धर्मार्थं ग्रामेशं च समाधिकम् । प्रभवनादिप्रमुं सर्वतीर्थ नौमि नरोपमम् ॥ ३ ॥ कुमारकं विहाराप्रस्वामिनं धरणेश्वरम् ।
विकासं च चतुर्विंशत्यतीताः पान्तु वो जिनाः ॥ ४ ॥ वर्तमानजिनाः
जगन्नाथं प्रभासं च संवरस्वामिनं श्रये । भरतेशं तथा दीर्घाननं विख्यातमेव च ॥ ५ ॥ अप्रानिकं () प्रबोधं च तपोनाथं च पापकम् । त्रिगरं सागरं वन्दे श्रीवासाख्यमहम्मतम् ॥ ६ ॥ सुकर्मेशं नमस्कुर्वे क्रमान्तिकाऽमलेन्द्रकौ । ध्वजासिकं प्रसादाख्यं विपरीताह्वयं तथा ॥ ७ ॥ मृगाकं स्वामिनं बन्दे कपाटक-गजेन्द्रको । ध्यानजं चेत्यमी वर्तमानास्तीर्थङ्कराः श्रिये ॥ ८ ॥

Page #199

(६०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्रसरिभाविजिनाः
वसन्तध्वजमीडेऽहं तथा रेवतिमातुलम् । त्रिषम्भ-घटितौ चैवावसं चापदादिकम् ॥ ९ ॥ भ्रमानन्दं त्रिनयनं विद्वांसं पृथुगं तथा । भगेन्द्रं गोस्वामिनं च नमस्यामि प्रवासिनम् ॥ १० ॥ मण्डलोकं महावस्तू-दयार्य-स्वामिनौ श्रये । दुर्दरिक-प्रबोधेशाऽभयागान् नौम्यहं तथा ॥ ११ ॥ दफारिकं व्रतस्वामि-निधानको श्रये तथा । त्रिकर्मकं चेति भावि-जिनेशाः सन्तु शान्तये ॥ १२ ॥ इत्थं चतुर्थे भरतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥
पञ्चमभरतस्तवः ॥५॥
अतीतजिनाः
पद्मचन्द्रं च रक्ताङ्गं पूजयेऽहमयोगकम् । सर्वार्थ मृगनाथं च हरिभद्रं गणाधिपम् ॥ १ ॥ पारित्रिकं ब्रह्मनाथं मुनीन्द्रं दीपकं तथा । राजर्षि च विशाखं चाऽचिन्तितं चिन्तयाम्यहम् ॥ २ ॥ रविस्वामि-सोमदत्तौ जयस्वामिनमाश्रये । मोक्षनाथं तथा श्रग्यभानुं च धनुषाङ्गकम् ॥ ३ ॥

Page #200

विनिर्मितानि ] त्रिंशच्चतुर्विंशतिकास्तवनानि
रोमाञ्चकं मुक्तिनाथं प्रसिद्धं च नमाम्यहम् । तथा जिनेशमित्येते ऽतीतास्तीर्थकृतः श्रिये ॥ ४ ॥ वर्त्तमानजिना:
पद्मप्रभं प्रभावं (कं) च बलनाथं युगेश्वरम् । सुषमाङ्गं बलातीतं मृगाङ्कं समुपास्महे ॥ ५ ॥ कलम्बकं पवित्राङ्गमथ नौमि निपेधकम् । पापाग्रहर - सुस्वामि- मुक्तिचन्द्रांस्तथा श्रये ॥ ६ ॥ अप्राप्तिक - नदीतट - मलधारि - सुसंयमान् । ईडे मलयसिंहं च क्षोभं देवघरं तथा ॥ ७ ॥ प्रयच्छन्तागमिकौ च विनीतस्वामिनं स्तुमः । रतानन्दं चेति वर्तमाना भवतुदो जिनाः ॥ ८ ॥ भाविजिना:

( ६१ )
प्रभावकं विजयेन्द्रं सुभावं हृदि भावये । दिवाकर - भागधेयो धनदं चापि पौषधम् ॥ ९ ॥ जिनदत्तं श्रये पार्श्वस्वामिनं मुनिसिंहकम् ।
आस्तिकं च भवानन्दं नृपनाथं नरायणम् ॥ १० ॥
प्रथमाङ्कं भूपतिं च दृष्टांशुं प्रभवीरुकम् । नान्दनं भार्गवं चापि चेतोऽन्तः स्थापयेऽन्वहम् ॥ ११ ॥ परावसुं किल्बिषादं नवनासिकमर्चये । भरतेशं चेति भाविजिनारसन्तु भयापहाः ॥ १२ ॥ इत्थं पञ्चमभरतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः ।
संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसतिलकाश्रयम् ॥ १३ ॥
AMAVA

Page #201

( ६२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्रसूरिप्रथमैरवतस्तवः ॥ ६॥
अतीतजिना:
पञ्चरूपं जिनहरं तथा सम्पुटिकं स्तुवे । उज्जयन्तं तथाऽधिष्ठायिकाख्यमभिनन्दनम् ॥ १ ॥ रत्नेशं रामेश्वरानुष्ठिकविन्यासकाढ्यान् । अरोषं सुविधानं च प्रदत्तं नौमि निश्चितम् ॥ २ ॥ कुमारस्वामिनं सर्वशैलाख्यं च प्रभञ्जनम् । सौभाग्यं दिनकराह्नं संस्मरामि व्रताभिधम् ॥ ३ ॥ स्तौमि सिद्धिकरं शारीरिक कल्पद्रुमाभिधम् ।
तीर्थादिं च मालेशं चेत्यतीताः पान्तु वो जिनाः ॥ ४ ॥ वर्तमानजिना:
बालचन्द्रं सुचन्द्रासिसेनाख्यौ नन्दिषेणकम् । ऋषिदत्तं व्रतधरं सोमचन्द्रं स्मराम्यहम् ॥ ५ ॥ दीर्घाननं शतायुष्कं सेवे शिवशताह्वयम् । श्रेयांसं स्वयंजलं च सिंहसेनोपशान्तकौ ॥६॥ गुप्तिसेनं सदावीर्य पार्श्व-स्वाम्यभिधानको । मरुदेवं श्रीधराहं श्यामकोष्ठं समाश्रये ॥ ७ ॥ अग्निसेनाऽसिदत्तौ च वीरसेनं श्रयेतराम् । इत्येवं वर्तमाना वो हरन्तु दुरितं जिनाः ॥ ८ ॥

Page #202

विनिर्मितानि ] त्रिंशश्चतुर्विंशतिकास्तवनानि
भाविजिना:
सिद्धार्थं च विमलाख्यं यशोघोषमभिष्टुमः । नन्दिषेणं तथा स्वर्गमङ्गलं वज्रधारिणम् ॥ ९ ॥ निर्वाणं धर्मध्वजं च सिद्धसेनं स्तवीम्यहम् । महासेनं रविमित्रं सत्यसेनाभिधानकम् ॥ १० ॥ श्रीसेनं मोहसेनं च समञ्चामि स्वयं जिनम् । देवदत्तं सुव्रताह्वं जिनेन्द्रं च सुपार्श्वकम् ॥ ११ ॥ सुकोशलमनन्ताख्यं विमलामृतसेनकौ । वन्देऽग्निदत्तमित्येते भाव्यर्हन्तः शुभाय मे ॥ १२ ॥ इत्याद्यैरवतक्षेत्रेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अदभुतां दद्युः श्रीसङ्घ तिलक श्रियम् ॥ १३ ॥
द्वितीयैरवतस्तवः ॥ ७ ॥
अतीतजिना:
वज्रस्वामी-न्द्रदत्ताख्यौ सूर्यका पुरूरवम् । स्वामिकमवबोधाख्यं विक्रमेशं नमाम्यहम् ॥ १ ॥ निर्घण्टक - हरीन्द्राख्यौ प्रणमामि प्ररितौ । निर्वाणं सूरिनामानं धर्महेतुं चतुर्मुखम् ॥ २ ॥ जनकेन्दुं स्वयंनाकं विमलादित्यनामकम् । देवप्रभ - धरणेन्द्रौ सतीर्थं समुपास्महे ॥ ३ ॥

( ६३ )

Page #203

(६४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्रसूरिउदयानन्द-शिवाख्यौ वरिवस्यामि धार्मिकम् ।।
क्षेत्रस्वामि-हरिश्चन्द्रावित्यतीता जिना मुदे ।। ४ ।। वर्तमानजिना:
अपश्चिमं पुष्पदन्तमर्हन्तं सुचरित्रकम् । सिद्धानन्दं नन्दकं च पद्मरूपं तथा स्तुवे ॥ ५ ॥ ................"भं च रुक्मीन्द्रं चित्तपालकम् । पेढाल-सिद्धस्वराख्या-ऽमृतेन्दु-स्वामिमामकान् ॥ ६ ॥ भोगलिङ्गं च सर्वार्थ मेघानन्दं तथा श्रये । नन्दिकेशं हरमधिष्ठायकं च स्वशान्तिकम् ॥ ७ ॥ नन्दिस्वामिनमानौमि कुण्डपार्थ विरोचनम् ।
इत्यमी वर्तमानाः स्युः सर्वज्ञाः सर्वसिद्धिदाः ॥ ८ ॥ भाविजिना:
वीरार्थ स्तौमि विजयप्रभं सत्यप्रभं तथा । महामृगेन्द्रं चिन्ताग्रमणिसञ्ज्ञमशोचितम् ।। ९ ।। श्रीधर्मेन्द्रमहं वन्दे तथा चैवोपवासितम् । पद्मचन्द्रं बाधकेन्द्रं चिन्ताहिकोत्तराहिको ।। १० ॥ अप्रासिकं देवजलं तारकं नौम्यमोधकम् । नागेन्द्रं नीलोत्पलं च प्रकम्पं च पुरोहितम् ॥ ११॥ उन्नतेन्द्रं पार्श्वसझं निवर्चसमथाश्रये । वियोषितं चति भाविजिनाः सन्तु शिवाय मे ॥ १२ ॥ इति द्वितीयैरवतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः। संस्तुता अद्भुतां दः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥

Page #204

विनिर्मितानि ] त्रिंशञ्चतुर्विंशतिकास्तवनानि
तृतीयैरवतस्तवः ॥ ३ ॥
अतीतजिना:
सुमेरुकं जिनकृतं ऋषिकल्प - स्ववृन्दकौ । निर्ममस्वामिनं वन्दे कुटिलकमनारतम् ॥ १ ॥ ऋद्धिमन्तममृतेन्द्रं शाखानन्दाहयं नुमः । कल्याणक - हरिभादौ बाहुस्वामिनमादरात् ॥ २ ॥ भार्गवं च सुभद्रेशं पञ्चपादं विशेषितम् । ब्रह्मचार्य - ऽसङ्ख्यगति - चारित्रेशानुपास्महे ॥ ३ ॥ परिणामित - काम्बोजौ निधिनाथं च कौशिकम् । सेवे धर्मेशमित्यतेऽतीताः स्युः शर्मणे जिनाः ॥ ४ ॥
वर्त्तमानजिना:
( ६५ )
उपाहित - जयस्वामि- श्रीरामेन्द्राभिधानकान् । पुष्पकं मण्डिकं चैव प्रभानन्दमथाश्रये ॥ ५ ॥ स्तुवेम दमसिंहाख्यं हस्तीन्द्रं चन्द्रपालकम् । अवबोध जनकादि विभूतिकमनारतम् ॥ ६ ॥ कुमारचन्द्रं सौवर्णं हरिप्रभमथाश्रये । प्रियमित्रं धर्मदेवं धर्मचन्द्रं प्रवाहितम् ॥ ७ ॥ नन्दिकमश्वातीतं चाऽपूर्वनाथमथ स्तुवे ।
चित्रकं चेत्यमी वर्तमानाः सिद्धयै जिनाधिपाः ॥ ८ ॥

Page #205

amwwwimwww.arwwwwwm
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्रसूरिभाविजिनाः
रवीन्दुमभिवन्देऽहं तथा च कुसुमालिकम् । पृथ्वीमन्तं कुलपुरोधिकं धमाभिधानकम् ॥९॥ विसोमं वरुणाभिख्याभिनन्दौ सर्वभावुकम् । सुदृष्टं मौष्टिकं भक्त्या सौपार्णिकमथाश्रये ॥ १० ॥ सोमचन्द्र क्षत्राधिपं जिनेन्द्रं चक्रमेधिनम् । तमोरिपुं स्तुवे देवं निर्मितं कृपपार्श्वकम् ॥ ११ ॥ बहुनन्दाऽधोरिकाख्यौ दृष्टस्वामिविकुञ्चिकौ । श्रये वत्सेशमित्येते जिनाः सौख्याय भाविनः ॥ १२ ॥ इत्थं तृतीयैरवतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥
चतुर्थैरवतस्तवः॥४॥
Twidel-..
अतीतजिनाः
कृतान्ताऽम्बरिको देवादित्यमष्टाहिकाभिधम् । चन्द्रनाथं वणिगाख्यं त्रिभानुमभिनौम्यहम् ॥ १ ॥ भजे ब्रह्मादि-वज्राङ्गौ तिरोहितमपापकम् । लोकोत्तरं लिङ्गधरं विद्योतिकं सुमेरुकम् ॥ २॥ सुभाषितं वत्सलाख्यं जिनेन्द्रं च तुषारकम् । भुवनस्वामिन सेवेतरां चैव सुकालकम् ॥ ३ ॥

Page #206

विनिर्मितानि] त्रिंशञ्चतुर्विशतिकास्तवनानि (६७)
सुविधानं च वन्देऽहं हिमाकाशमसंक(का)यम् ।
त्र्यम्बकं चेतीमेऽतीता जिनाः स्युभवभेदिनः ॥ ४ ॥ वर्तमानजिना:
निशामिता-ग्राहिताख्या-बचिन्तिकमुपाश्रये । छमादि-तपोधनाद्वौ स्वर्नाथं च तपोनिधिम् ॥ ५ ॥ पुष्पकेतुं धार्मिकं च चन्द्रकेतुं प्रहारिणम् । वीतरागं तथोद्योतं पूजयामि तपोनिधिम् ॥ ६ ॥ अतीतं मेरुदेवं च दामिकाख्यमभिष्टुमः । क्षमितं च शिलादित्यं विश्वनाथं नमाम्यहम् ॥ ७ ॥ तमोऽकन्दं सहस्रादि तमोऽन्तिकं च ब्रह्मजम् ।
नौमीति वर्तमाना मे जिनाः स्युर्वाञ्छितार्थदाः ॥ ८ ॥ भाविजिना:
यशोधरं कृतार्हन्तमभयघोषमर्चये । निर्वाणकं व्रतवसुं रविराजाभिधानकम् ॥ ९ ॥ अश्वजितमृजुनशं तपश्चन्द्रं स्तुमस्तमाम् । शारीरिकं महासेनं सुग्रीवस्वामिनं तथा ॥ १० ॥ दृढप्रहार्यऽम्बरिको वृषातीतं च तुम्बरुम् । सर्वशालं प्रतिजातं पूजयामि जितेन्द्रियम् ॥ ११ ॥ तपादि-रत्नाकराख्यौ देवेशं नौमि लाञ्छितम् ।
प्रवेशमित्यमी भाविदेवाः पुष्णन्तु वः शिवम् ॥ १२ ॥ ... इत्थं चतुर्थैरवतेऽतीताद्या जिनपुङ्गवाः । - संस्तुता अद्भुतां दधुः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥

Page #207

( ६८ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
पञ्चमैरवतस्तवः ॥ ५॥
अतीतजिना:
--
सुसम्भवं श्रियः फल्गुं श्रीश्रीपूर्वकनामकम् । सौन्दर्यगैौरिकाभिख्यं तथा चैव त्रिविक्रमम् ॥ १ ॥ नारसिंहं मृगवसुं सोमेश्वर - सुभातकौ । विमल- विबोधनामानौ तथा सङ्गमकं स्तुवे ॥ २॥ मान्धातक - सुतेजस्कौ विद्याधर- सुलोचनौ । मानाधिक- पुण्डरीकौ नौमि चित्राङ्गनामकम् ॥ ३ ॥ माणिभद्रं सर्वकालं भूरिश्रवसमाश्रये ।
पुण्याङ्गमिति चातीतास्तीर्थनाथाः पुनन्तु नः ॥ ४ ॥
वर्त्तमानजिना:

[ श्रीदेवेन्द्रसूरि
गाङ्गेयं बलभद्रं च भीमकं च ध्वजासिकम् । सुभद्रं स्वामिनं चान्ते धारये हतिकायम् ॥ ५ ॥ नन्दिघोषं जगन्नाथं वज्राख्यं वज्रनाभिकम् । सन्तोषस्वामिनं सेवे सुधर्माणं तथैव च ॥ ६ ॥ फणादिं वीरचन्द्रं चाऽमोघनाथं स्तवीम्यहम् । स्वच्छं चाकोपकाऽकामौ तथा सन्तोषकाह्वयम् ॥ ७ ॥ शत्रुसेनं चक्षुष्मन्तं दयानाथं च कीर्त्तये । शुभं नौमीत्यमी वर्त्तमानाश्छिन्दन्त्वधं जिनाः ॥ ८ ॥

Page #208

विनिर्मितानि त्रिंशञ्चतुर्विशतिकास्तवनानि (६९) भाविजिना:
अदोषितं वृषस्वामि-विनयानन्दसञ्ज्ञकौ । मुनिनाथेन्द्रको चन्द्रबाहुं ध्यायामि सादरम् ॥ ९ ॥ दिलादित्यं वसुबोधकं मूर्तिकं धर्मबोधकम् । देवाङ्ग-मरीचिकाढावभिनौमि सुजीवनम् ॥ १० ॥ यशोधरं गौतमं च मुनिशुद्धं प्रबोधकम् । शतानीकं च चरितनाथं स्मृतिपथं नये ॥ ११ ॥ कृतार्थकं वदेों (?)-सुधामानं स्मराम्यहम् । ज्योतिर्मुखं सूर्यकं चेत्यमी भाविजिना मुदे ॥ १२ ॥ इतीषुसङ्ख्यैरवतेऽतीताया जिनपुङ्गवाः । संस्तुता अद्भुतां दद्युः श्रीसङ्घतिलकश्रियम् ॥ १३ ॥ हेमचन्द्राभ्यर्थनया श्रीमद्देवेन्द्रसूरिणा । त्रिंशच्चतुर्विंशतिकास्तवाः दश विनिर्मिताः ॥ १ ॥ मथुरानगरीस्तूपे पट्टतः पूर्वसूरिभिः ।
- लिपीकर्मीकृता एते सम्प्रदायोऽयमेव हि ॥२॥ ... ॥ इति त्रिंशचतुर्विशतिकास्तवनानि सम्पूर्णानि ।
-actrentसकलसुविहितसूरिसमाजराज - श्रीतपागच्छाधिराज – भट्टारकप्रभुश्रीविजयदेवसूरीश्वरसाम्राज्ये विजयिनि महोपाध्यायश्रीशान्ति
चन्द्रगणिचरणारविन्दचञ्चरीकसमानपण्डितअमरचन्द्रगणिना .. लिखिलानि । संवत् वसु-निधि-शरभूवदन-सुधाकर" मिते (१६९८) वर्षे मार्गशीर्षासिततृतीयायां दक्षिण
देशे श्रीबियापुरसमीपवर्तिश्रीस्याहपुरे ॥

Page #209

(७०)
vvvvvvvvvv
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीचारित्ररत्न
[२२] श्रीचारित्ररत्नगाणगुम्फिता चतुर्विशतिजिनस्तुतिः।
यस्ते श्रीऋषभ ! स्तौमि पदतामरसद्वयम् । स भु परमानन्दपदतामरसद्वयम् ॥ १ ॥ भगवन् ! भवतो भव्या जितशत्रुभवादरम् । प्रपद्यन्ते पदं सद्यो जितशत्रुभवादरम् ॥ २ ॥ यद्यभीप्सथ निस्सीमशम्भवं परमागमम् । तदा भजत भो भव्याः ! शम्भवं परमागमम् ॥ ३ ॥
अवचूरिः । 'यस्ते श्री०' परम आनन्दो यस्मिन् तत् परमानन्दं यत् पदं मुक्सिलक्षणं तस्य ता-लक्ष्मीः-आनन्दसुखादिरूपा तां भुड़े। कथम् ? ' अरसद्वयम् ' न विद्यते रसद्वयं यस्मिन् विगलितरसान्तरास्वादमित्यर्थः । क्रियापदविशेषणमिदम् ॥ १ ॥
शत्रुरिव शत्रुः अनन्तदुःखदायित्वात् शत्रुश्चासौ भवश्च । भरम्-अत्यर्थम् । अपुनःप्ररोहम् । जितः शत्रुभवो येन तस्मात् । भवतः इत्यत्र 'गम्ययपः कोधारे' ( सिद्ध० २।२। ७४ ) इति पञ्चमी । भवन्तं प्राप्य इति भावः । अदरं-भयरहितं पदं मुक्तिलक्षणम् । जितशत्रोपाद् भवः-उत्पत्तिर्यस्य तत्सम्बोधनम् ॥ २ ॥
निस्सीमं यत् शम्-सुखं तस्य भवम्-उत्पत्तिभूमिम् । परा या या-लक्ष्मीः शिवश्रीरूपा तस्या आगमम्-सङ्गमं यदि यूयमभीप्सथवाञ्छथ इति योगः ॥३॥

Page #210

गणिविरचिता] चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः
(७१ )
स्वगोभिर्जगतौ सर्वाभिनन्दन ! सुखाकरः । तप्तां भवार्तितापेनाऽभिनन्दन ! सुखाकरः ॥ ४ ॥ सुमते ! कृतनम्राङ्गिमङ्गलोद्भव ! भारती । तनुते तव विज्ञानां मङ्गलोद्भव ! भारती ॥ ५ ॥ देहातिजिता ताम्रपद्मप्रभमहीनतम् । सेवे शिवाय देव ! त्वां पद्मप्रभ ! महीनतम् ॥ ६ ॥ तस्मिन् सर्वश्रियां पापहृदये भवदागमः । वासं सुपार्श्व ! यस्याऽऽप हृदयेऽभवदागमः ॥ ७ ॥ येन त्वच्चरणे पूता चन्द्रप्रभ ! मही नता । सुलभा तस्य कीास्त चन्द्रप्रभ ! महीनता ॥ ८ ॥
अवचूरिः। हे सर्वाभिमन्दन !-सर्वाल्हादक ! त्वं सुखाकरोति स्म । कृग्धातो ल्वादिपाठबलात् शवपि । सुखस्य भाकरः ॥ ४ ॥
मङ्गला नाम राज्ञी तस्या उद्भवो यस्य । भा च रतिश्च भारती ॥ ५ ॥
अनन्ता-सम्पूर्णा ता-लक्ष्मीः अनतज्ञानादिरूपा यस्य तं अहीनतम् ॥ ६ ॥
. पापहृत्-अयः शुभकर्म यस्य तस्मिन् पापहृदये । सर्वश्रियां आगमोऽभवदिति योगः । शेषं स्पष्टम् ॥ ७ ॥
मही-पृथ्वी नता-नमस्कृता । महीनो-राजा तस्य भावः कर्म वा महीनता-राज्यमित्यर्थः ॥ ८॥

Page #211

( ७२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
बुधाः ! सेवध्वमाप्तेशं सुविधिं कामदायकम् । यदि वो बुद्धिराराद्धुं सुविधिं कामदायकम् ॥ ९ ॥
देवान्तरैः कथं तेऽस्तु नन्दाभव ! समानता ! । यत्ते जगत्त्रयी जातानन्दाऽभव ! समा नता ॥ १० ॥
[ श्रीचारित्ररत्न
मुक्त्यर्द्धा मतां दत्ते श्रेयांसं कमलाकरम् । स्वीमि गुणपद्मानां श्रेयांसं कमलाकरम् ॥ ११ ॥
सम्प्राप्तविश्वत्रितयीजयाङ्ग जमदान्तकम् । वासुपूज्य ! भजामि त्वां जया जमदान्तकम् ॥ १२ ॥
अवचूरिः ।
कामं - रागं द्यति-छिनत्तीति कामदायकस्तम् । सुविधि - शोभनाचारम् | कामाः - चिन्तितार्थाः तान् ददातीति कामदायकस्तम् ||९||
नन्दा नाम राज्ञी तस्या भवो यस्य । ते तव देवान्तरैः समानता - सादृश्यम् कथमस्तु ? | यत् - यस्मात् । ते तुभ्यम् । खातानन्दा - जातप्रमोदा समा-सकला विश्वत्रयी नता - ननाम इति योगः । हे अभव ! - असंसार ! ॥ १० ॥
नमत दत्तानि श्रेयांसि कल्याणानि येन तम् तथा । कमलांलक्ष्मीम् करोतीति कमलाकरः तम् तथा | गुणपद्मानां कमलाकरमिति योगः ॥ १९ ॥
सम्प्राप्तो विश्वत्रितय्या जयो येन एवंविधो योऽङ्गजः - कामस्तस्य मदः-दर्पस्तस्यान्तकं - विनाशकम् । जया नाम राज्ञी तस्या अङ्गजं-सुतम् । अदान्तं - केनाप्यनुपद्रुतं - कं- सुखं यस्य सः, अदान्तकं
तथा ॥ १२ ॥

Page #212

गणिप्रणीता] चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः (७३)
विमलेश ! श्रितोपान्तं सन्नतामरसंसदा । स्तुवे तवाऽङियुग्मं श्रीसन्नतामरसं सदा ॥ १३ ॥ नमस्कर्ता न तेऽनन्तराज ! मानवनायकः । गुणद्रुमाणां माहात्म्यराजमान ! वनाय कः ? ॥ १४ ॥ विश्वातिशायिमाहात्म्योदयाय परमाय ते । नतोऽस्मि धर्म ! निस्सीमदयाय परमायते ! ॥ १५ ॥ तव भक्तिं विना स्थानं सदा भावि भवोदधौ । अतस्त्वां सुकृती शान्ते ! सदाभाविभवो दधौ ॥ १६ ॥
अवचूरिः सन्नता-प्रणता या अमरसंसद्-देवपर्षत् तया श्रितोपान्तम् । निवा-शोभया सन्न-जितत्वेन विषण्णं तामरसं येन ॥१३॥
हे अनन्तराज ! ते-तुभ्यं नमस्कर्ता। कः ? मानवनायक:-मानवाना नायकः । सर्वातिशायिसम्पदन्वितत्वेन स्वामी न स्यादिति योगः । ते कीदृशाय? गुणदुमाणां वनाय-काननाय । हे माहात्म्यराजमान ! ॥ १४ ॥
परमा-प्रकृष्टा परमपदप्राप्तत्वेन आयतिः-उत्तरकालो यस्य तत्सम्बोधनम् । परा-प्रकृष्टा-मा-लक्ष्मीः अनन्तसुखादिरुपा यस्य तस्मै - परमाप । ते-तुभ्यम् । अहं नतोऽस्मीति योगः ॥ १५ ॥ .. सुगमः । परं, सुकृती कीदृशः ? सन्तौ-अन्येभ्योऽतिशायित्वेन
विधिौ आभावियवौ-कान्तिद्रव्ये यस्य स सदाभाविभवः । भवति .. हि जिनभक्तिभाजो विभवादिसमृद्धिः ॥१६॥

Page #213

जैनस्तोत्र सन्दोहे
कुन्थुनाथ ! जगन्माश्रीनन्दनजयेश्वर ! | असीमगुणलक्ष्मीणां श्रीनन्दन! जयेश्वर ! ॥ १७ ॥ चकृवांस्तव यः सेवां परमादरसङ्गतः । परं पदं स दुष्कर्मोपरमादरसं गतः ॥ १८ ॥
दुरन्तदुरिताम्भोधिकुम्भोद्भव ! भवापदम् । हत्वा तत्त्वाप्तयेऽधानां कुम्भोद्भव ! भवापदम् ॥ १९ ॥
( ७४ )
[ श्रीचारित्ररत्न
प्रणतस्त्वामहं देव ! सुमित्रभव ! भक्तितः । तन्मा नोचय विश्वैकसुमित्र ! भवभक्तितः ॥ २० ॥ क्रमाम्बुजं नमेः स्तौमि नतामरसभाजनम् ।
अस्प्राक्षीजातु यत्क्षोणीं न तामरसभाजनम् ॥ २१ ॥
अवचूरिः
जगन्ति मथ्नाति - पीडयतीति जगन्माथः यः श्रीनन्दनः- कामस्तस्य जये ईश्वर ! - शम्भो । ! श्रीः नाम राशी तस्या नन्दनः - पुत्रः तत्सम्बोधनम् । असीमगुणलक्ष्मीणां हे ईश्वर ! -स्वामिन्! त्वं जय इति योगः ॥ १७ ॥
परमस्य-आदरस्य सङ्गतः - सङ्गेन यः तव सेवां चक्रवान् - चकार । स दुष्टकर्मणामुपरमात्- विगमात् हे अपर ! परं पदं सङ्गतः - प्राप्तः इति योगः ॥ १८ ॥
भवः - संसारः स एव दुःखरूपत्वाद् आपद् - विपत् तां हत्वा त्वं तत्प्राप्तये भव इति योगः । अघानां अपदं अस्थानम् ॥ १९ ॥ ' प्रणतस्त्वां ' सुगमः । परं भवेन- संसारेण कृत्वा या भक्तयः- भजनानि ताभ्यो मां मोचय इति योगः || २० ||
नता अमरसभा - देवपर्षत् जनाः - मानवाश्च यस्मै । तामरसानि - देव सञ्चारितकमलानि भाजनं आधारो यस्य ॥ २१ ॥

Page #214

चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः
श्रीने ! प्रीतिराप्तेन ! भवता मेघवारिणा । चातकस्यैव वक्त्रान्तर्भवता मेघवारिणा ॥ २२ ॥
गणिप्रणीता ]
यस्त्वां पार्श्वजिन ! स्तौति परमानन्दभावितः । तस्मिन् नित्योदिता रागं परमानन्द भावितः ! ॥ २३ ॥
त्वया जितान्यदेवर्द्धिर्वर्द्धमानप्रभावतः ।
त्वयि देवाधिदेवत्वं वर्द्धमान ! प्रभावतः ॥ २४ ॥
जिन ! त्वद्वदने दृष्टे रजनीश्वरहारिणि । प्रीतिर्मम तमोराशेरजनीश्वर ! हारिणि ॥ २५ ॥
(७५)
स्वर्णाञ्जनजपाब्जेन्दुरुचिराजितविग्रहाः । देयासुर्वः श्रियः सार्वा रुचिरा जितविग्रहाः ॥ २६ ॥
अवचूरिः
'क्रमाम्बुजं ० ' सुगमः । परं अघवारिणा भवता आप्तेन प्राप्तेन - मे मम प्रीतिरस्ति । शेषं स्पष्टम् ॥ २१ ॥
'श्रीनेमे: ०' पूर्वार्द्ध स्पष्टम् ॥ २२॥ हे अवितः ! । तस्मिन् नित्यो-" दिता भा-प्रभा च केवलज्ञानरूपा । परं प्रकृष्टं रागं- स्नेहम् । आनन्द - बबन्ध । अदु बन्धने ' ॥ २३ ॥
(
वर्द्धमानो यः प्रभावः तस्मात् । अतो हेतोः त्वयि प्रभौ हे वर्द्धमान ! देवाधिदेवत्वमस्तीति योगः || २४ ॥
रजनीश्वरः- चन्द्रः तद्वद् हारिणि - मनोज्ञे । हे ईश्वर ! - स्वामिन् ! मे - मम । प्रीतिरजनि । तमोराशेहारिणि विनाशिनि ॥ २५ ॥
विग्रह: - देहो रणश्च । श्रियः कीदृशीः ? रुचिराः - मनोज्ञाः ||२६||

Page #215

mmwwwwwwwwwww
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीचारित्ररत्ननिर्णिक्तभक्तिमन्तं मां महागमनयाञ्चित ! । महोदयं सतां दत्तमहागम ! नयाश्चित ! ॥ २७ ॥ पदे नन्दन्ति ते भक्ताः श्रुतदे विततोदये । तव भक्तिविधौ चित्तं श्रुतदेवि ! ततो दये ॥२८॥
इत्यस्तेतरदेवसुन्दरमहःश्रीणां विलासालया
राकानिर्मलसोमसुन्दरयश:शुक्लीकृताशाचयाः। नूताः श्रीऋषभादिवीरचरमाः सार्वाश्चतुर्विशति
स्तन्यासुर्मम मुक्तिलम्भनचणां चारित्रलक्ष्मी पराम् ॥२९॥
अवचूरिः महान्तो ये गमाः-सदृशपाठाः, नयाः-नगमादयस्तैः अञ्चितः। सता-उत्तमाना दत्ता महाः-उत्सवा येन तत्सम्बोधनम् । हे आगम! हे अञ्चित !-पूजित ! मां महोदयं त्वं नय इति योगः ॥२७॥
हे भुतदे! ते-तव भक्ता जना विततोदये पदे नन्दन्तीति योगः। ततः-तस्मात् कारणात् अहं तव भक्तिविधौ चित्तं दयेददामि इति सम्बन्धः ॥ २८ ॥
इति चतुर्विशतिजिनस्तुतीनामवचुरिः ।

Page #216

विनिर्मितम् ]
द्वासप्ततिजिनस्तोत्रम् |
[ २३ ] द्वासप्ततिजिनस्तोत्रम् |
वंदे भरहजिणिंदे कालत्तयभाविणो कमेण इमे । पढमो केवलनाणी उसहजिणो पउमनाहो अ ॥ १ ॥ बीओ निव्वाणजिणो अजिओ तह सूरदेवतित्थयरो | तइओ सागरनामो संभवनाहो सुपासो अ ॥ २ ॥

उत्थो अ महायस अभिनंदणसयंपभा य तिव्थयरा । पंचमओ विमलजिणो सुमई सव्वाणुभूई अ ॥ ३ ॥ सव्वाणुभूइनामो छट्टो पउमप्पहो य देवसुओ । सिरिहरसुपासनामो उदयजिणो सत्तमो कमसो ॥ ४ ॥ दत्तो तह चंदषहो पेढालपहू अहट्ठमा हुंति । नवमा पुण दामोअर सुविहिपहू पुट्टिलो चेव ॥ ५ ॥ दसमो सुतेअनामो सीयलसयकित्तिनाम तित्थयरा । सामिजिणो सेअंसो सुव्वयसामी इगारसमा ॥ ६॥ बारसमा तित्थयरा मुणिसुव्वय वासुपुज्ज अममजिणा । तेरसमो सुमइजिणो विमलो तह निक्कसाओ अ ॥ ७ ॥ चउदसमा पुण सिवगइ अणंतजिण निप्पुलाइ तिव्थयरा । पनरसमो अच्छाओ धम्म जिणो निम्मओ अ तहा ॥ ८ ॥ सोलसमो नेमीसर संतिजिणो चित्तगुत्तनामो अ । सतरसमो अनिलजिणो कुंथु समाही य तित्थयरा ॥ ९ ॥ तित्थयरा य जसोहर अर संवरनामाइ अठारसमा । जिणवर sure मल्ली जसोहरो इमुणवीसइमे ॥ १० ॥
( ७७ )

Page #217

( ७८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [पूर्वाचार्य
वीसइमो जिणेसरमुणिसुव्वयविजयदेवनामाणो । । इगवीसमतित्थयरा सुद्धमई नमिजिणो मल्ली ॥ ११ ॥ बावीसइमा सिवकरनेमिजिणेसरो देवतित्थयरो । तेवीसइमा संदण पासजिणा-णतविरियजिणा ॥ १२ ॥ चउवीसइमा संपइ वीरो भदो बहुत्तरि जिणिंदा । सिद्धिवहुतिलकचंदनरसोवमा दिंतु कल्लाणं ॥ १३ ॥ इति द्वासप्ततिजिनानां सिद्धानां स्तोत्रं पवित्रं पठनार्थम् ॥
__ नमो जिनेभ्यः ॥ श्री श्रीः॥
[२४] पूर्वाचार्यविनिर्मितं
आमाणकगर्भितं श्रीजिनस्तोत्रम् ।
सुरअसुरखयरम हियं महियमयं मयणमाणविद्दवणं । नमिऊण जिणं ओहाणएहिं तं विन्नविस्सामि ॥ १॥ सामिय! अहं अहन्नो अणंतकालेण कहवि तं नाह ! । संपाविऊण सोऊण तुह सुयं तहवि गुरुकम्मो ॥ २ ॥ घित्तण संजमं परिचइत्तुमिच्छामि विसयसुक्खमहं । जइ बुड्डा ता बुड्डा पिच्छामि नागलोगंमि ॥ ३ ॥ रोसग्गी सव्वतवं दहेइ खिजामि पोरिसी भग्गा । उड्डंति वायहत्थि रंडाए दुक्खए पूणी ॥ ४ ॥

Page #218

विनिर्मितम् ] श्रीजिनस्तोत्रम् (७९)
आजम्मं पालियसंजमेण गिण्हतएण भवसुक्खं । विकिणिओ एस मए सामिय ! बुडीए अरहट्टो ॥ ५ ॥ मुक्खत्थी अल्लीणो कुतित्थिए निवडिओ म्हि भवकूवे । सामिय ! सच्चमिणं तं चुणणगया चुंटिया आया ॥ ६ ॥ बीहेमि तेसिमिण्हि दट्टणं अइसए पसिद्धे वि । वलिकोयं तं सुन्नं जं सुन्नं तोडए कण्णं ॥ ७ ॥ सयमेवज्जिऊण दुक्खमन्नस्स देसि पुण आलं । सूयरि खद्धो वाडो भग्गं पुण पड्डयस्स मुहं ॥ ८ ॥ जइ नथिह चक्कित्तं तहवि मह कुणसु सिद्धिसंबंधं । नवि थकिस्सइ सामिय! वीवाहो कच्चरीहि विणा ॥ ९ ॥ भावविहूणस्स महं चरणेण न नाह ! होसए सुद्धी । जहिं वसइ नग्गखवणो परियट्टो तत्थ किं कुणइ ? ॥१०॥ करिय तहावि हु पावं गुरुणो आलोइउं न सकेमि । सामिय ! अहमिखद्धा विज्जो ससुरुत्ति तं सच्चं ॥११॥ गुरुमोहमोहिए मह मणम्मि लग्गइ न तुज्झ उवएसो । चिक्कणघडए सामिय ! ढलिऊणं पाणियं जाइ ॥१२॥ कुमयमइभावियाणं सुद्धो धम्मो न तुज्झ पडिहाइ। . पक्काणं भंडाणं किं पुण कण्णाई लग्गति ? ॥१३॥ जे केवि दुब्बियडा तुह वयणं अन्नहा परूविति । ते घोडयपुच्छब्व होडयति कल्होडयं नाह ! ॥ १४ ॥ तुह वयणे सिढिले पण्णवेमि वयणेहिं नाह ! महुरेहिं । जो मरइ गुलणं चिय तस्स विसं दिज्जए कीस ? ॥१५॥

Page #219

(८०) . जैनस्तोत्रसन्दोहे [ पूर्वाचार्य
पडिवज्जिय तुह सीलं सक्केमि न पालिउं न छडेउँ । इय सामिय ! सच्चमिणं तं न य मरइ न मंचयं देइ ॥१६॥ उटुंति कहं ही संपइ तुह पहु ! जडा विवाएणं । सच्चमिणं ओहाणं ससएहिवि लहुडया लइया ॥१७॥ ... मुक्खत्थी सव्वजणो तुमं पुणो नाह ! देसि सिवसुक्खं । अक्खयमउलं तमिणं मिटुं विजेण विय दिटुं ॥१८॥ . नरयप्पाउग्गं बंधिऊण पुच्छामि होमि किं पायो । एयं मुंडियमुंडस्स तं खु नक्खत्तपुच्छणयं ॥१९।। इह लोए परिबद्धो होउं पहु ! नाहिउ भणिसु अहं । खीरं खंड मिटुं परलोयं केण पुण दिटुं ? ॥२०॥ तुह दिक्खं पडिवण्णो लजामि न नाह ! भिक्खभमणेणं । जइ नच्चणे पयट्टा ता किं घंधुट्टकरणेणं ? ॥२१॥ जइ नाह ! तुह मयाओ लब्भइ मुक्खं किमन्नतित्थीणं । जइ किर घयं सुगंधं किमागयं गुब्बरस्स तहिं ? ॥२२॥ कम्मयत्था तुह देसणाइ न लहंति नाह ! पडिबोहं । सच्चमिणं तं जइ मरइ चिल्लओ तो न वेकरइ ॥२३॥ तुह वयभंगा सव्वा वि गंतुं निरयं सिवं पयाहिंति । जाइस्सइ सग्गा नग्गखवणओ जइ परिविगुत्तो ॥२४॥ छज्जति तुज्झ मुणिणो चरणेण किं पुणोवि लद्धीहिं ? । वाईसइ मंकणिया किं पुण पयबद्धकिंकिणिया ॥२५॥ संसारदुक्खखिन्नो जणो तए वणियं च सिद्धिसुहं । इकं उम्माहायं बीयं पुण मोरसंलवियं ॥२६॥

Page #220

विनिर्मितम् ] चतुस्त्रिंशज्जिनातिशयस्तवनम्
( ८१ . )
पs पहिए पत्थे परिछिंदहकोण अन्नतिरिथसु । हत्थद्वियकंकणयं को पुण जोएह आरिसए | २७ ॥ पई दुट्ठा पाविट्ठा सव्वत्थवि दुक्खमेव पार्वति । भिज्जइ सच्चिय डाला जहिं चडइ कवेडओ देव ! ॥ २८ ॥ तिजयप्पहु ! तुह मयमंतरेण अचिरेण सिज्जइ न मुक्खो । नहु अंबाणं सद्धा पूरिज्जइ अंबिली आहिं ॥ २९ ॥ गाहिज्जतो अमयं व सुहयरं नाह ! तुह वरं धम्मं । गिण्हामि नेव अहयं मूढो निव्भग्ग सेहरओ ||३०|| तासचं ओहाणं फाडिज्जइ घेउरेहिं गल्लाई । पाइज्जं तो विघयं बुब्बुयइ सच्चयं अहवा ||३१|| किं बहुणा भणिणं ननं मग्गेमि देस चारितं । जेण भणिज्जइ सव्वे पया पविट्ठा उ हथिए ||३२|| इय कइवयओहाणएहिं थुणिओ जिनिंद ! भव्वाणं । संसारविरत्ताणं सामिय ! सुमयं ग्यं देसु || ३ ३ || इति ओहाणबंधेन स्तोत्रम् ||
[ २५ ]
चतुस्त्रिंशज्जिनातिशयस्तवनम् ।
थोरसामि जिणवरिंदे अब्भुअभूएहिं अइसयगुणेहिं । तिविहा साहाविय कम्मक्खइआ सुरकया य ॥ १ ॥ देहे विमलसुगन्धं आमयपासेहिं वज्जिअं अरअं । रुहिरं गोक्खीराभं निव्विस्सं पंडुरं मंसं ॥ २ ॥
६

Page #221

( ८२ )
जैन स्तोत्र सन्दोहे
आहारा नीहारा अहिस्सा मंसचक्खुणी सययं । नीसासो अ सुगंधो जम्मप्पभिई गुणा एए ॥ ३ ॥ खित्ते जोयण मित्ते जं जियकोडीसहस्सओ माणं । सव्वसमासागयं वयणं धम्मावबोहकरं ॥ ४ ॥ yogप्पन्ना रोगा पसमंती ईइवरमाओ । अवुट्टि - अणावुट्टी न होइ दुब्भिक्खडमरं वा ॥ ५ ॥ देहाणुमग्गलग्गं दीसह भामंडलं दिणयराभं । एए कम्मक्खइया सुरभत्तिकया इमे अन्ने ॥ ६ ॥ चक्कं छत्तं रयगज्झओ अ सेयवरचामरा पउमा । चउमुहपायारतियं सीहासण दुंदुभि असोगो ॥ ७ ॥ कंट हिट्ठा हुत्ता ठायंति अवट्रियं च नहरोमं । पंचेव इंदियत्था मणोरमा हुँति छप्पि रिऊ ॥ ८ ॥ गंधोदगं च वासं वासं कुसुमाण पंचवणाणं । सउणा प़याहिणगई पवणणुकूलो नमंति दुमा ॥ ९॥ भवणवइवाणमंतरजोइसवासी विमाणवासी अ । चिति समोसरणे जहण्णयं कोडिमित्तं तु ॥ १० ॥ इंतेहिं जंतेहिं बोहिनिमित्तं च संसयत्थीहिं । अविरहियं देवेहिं जिणपथमूलं सथाकालं ॥ ११ ॥ चउहा जम्मप्पभिई इक्कारस कम्मसंखए जाए । नव दस य देवजणिए चउतीसं अइसए वंदे ॥ १२ ॥ चउतीस जिणाइसया एए मे वण्णिआ समासेणं । दिंतु ममं जिणवसभा सुअनाणं बोहिलाभं च ॥ १३ ॥

[ पूर्वाचार्य

Page #222

प्रणीतम् ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
[ २६ ] प्रथमभरतगत - वर्त्तमानकालीन
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ।
अमरनररायमहिए सिद्धे नमिऊण सव्वभावेणं । गणणावलिया जिणे कित्तिज्जंते निसामेह ॥ १ ॥ पढमं उसभं वंदे बीयं अजियं च संभवं तइयं । अभिनंदणं चउत्थं सुमइजिणं पंचमं वंदे ॥ २ ॥ पउमप्पह जिग छट्ठे सुपासजिणं नाम सत्तमं वंदे | चंदप्पहजिणचंदं नाणधरं अद्रुमं वंदे ॥ ३ ॥ नवमं च पुष्पदंतं दसमं वंदामि सीयलं सिरसा । सिज्जंसं इगारसमं बारसमं वासुपुज्जजिणं ॥ ४ ॥ तेरसमं विमलजिणं. चउदसमं अणंतयं नम॑सामि । नरसमं चि धम्मं संतिं वंदामि सोलसमं ॥ ५ ॥ सतरसमं चिय कुंथुं अढारसमं अरं जिणं नम॑सामि । मल्लि गुणवीस वीसं मुणिसुव्वयं वंदे || ६ || नंमिनाह इक्कवीसइमो बावीसइमो अरिट्ठवरनेमी । तेवीसइमो पासो चउंवीसइमो महावीरो || ७ || इय चवीस तित्थयरा सव्वे विय केवली अमियनाणी । 'देवासुरेहि महिया दिंतु समाहिं च बोहिं च ॥ ८ ॥

(८३)

Page #223

( ८४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [ २७ ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ।
पढमो नरेसराणं पढमो साहूण केवली पढमो । पढमो तिव्थयराणं 'रिसह ' जिणो कुणउ कल्लाणं ॥ १ ॥ कंचणगोरसरीरो लंछणि वरकुंजरो गवलवण्णो ।

[ पूर्वाचार्य
रिट्ठरयणं व रेहइ जस्स जिणो सो जयउ 'अजिओ' ॥ २ ॥ अभवो 'संभवदेवो' पक्खालियसयलकम्ममललेवो । भवभीरुयभवियाणं दुहभवसंभवभयं हरउ || ३ || जस्संगचंगिमाणं तुलमाणं कंचणं पि अणवरयं । हवइ अगागारा तं जिण ' मभिनंदणं ' वंदे ॥ ४ ॥ गब्भवसहिनिवसंतो पयधारुज्जलफुरंतविन्नाणो । संजणिअजणणिसुमई 'सुमई' तित्थेसरो जयउ || ५ ॥ सो जयउ 'परमनाहो' वण्णमिसेणं पयासिओ जेण । मणनिच्छूढो राओ जणलोयगपचयत्थं व ॥ ६ ॥ सिवपुरिविहियनिवासो दुरियं अवहरउ जिणवर 'सुपासो' । फणमणिसेणिमिसेणं पईवपव्वं व पयडंतो ॥ ७॥ पूरियपुङ्कुल्लडियकेवलधवलीकयं व जस्संगं । सो 'चंद पह' देवो नंदउ सुरविंदकयसेवो ॥ ८ ॥ पणमामि 'पुष्पदंतं' देवं पुरिमुत्तमं अकिपि । मयरद्धयं अकामं संकरमीसाणमवि अभवं ॥ ९ ॥
संसारदुहृदवानलजालापरितावताविअं तत्तं । कारुण्णजलहि सामी 'सीयल !' मह सीयलं कुणसु || १० |

Page #224

विनिर्मितम् ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
'सेयंसो' जंतूणं खपि दिट्ठे वि जस्स मुहकमले । सेयं सो जं देइ पूइओ तं कहं भणिमो ? ।। ११ । सो जयउ 'वासुपुज्जो' जं सेवइ सेरहो लंछणत्थो । जमवाहणत्तिमेयं मा होउ पुणत्ति मण्णंति ॥ १२ ॥ जो विमलो देहेणं विमलो नाणेण दंसणेणं च । विमलो चारित्तेगं सो जयउ जिणेसरो 'विमलो' ॥ १३ ॥ तं नमह जिण 'मत' संपत्तविसालभवसमुद्दतं । जस्स न लब्भइ अंतं सुहृदंसणनाणविरयाणं ॥ १४॥ पणमह जिणवर 'धम्मं' धम्मियमणुया विसुद्धभावेणं । खविऊण जेण कम्मा होइ अकम्मा सयाकालं ॥ १५ ॥ संतो 'संति' जिगिंदो संतिकरो संतदुरियसंताणो । संति करे संतावनासणं संतिसंताणं ॥ १६ ॥ निरुवमसिद्धिसणाहो सिवपुरिपुरलग्गमग्गसत्थाहो । मह होउ 'कुंथुनाहो' संपाडियदुविहसुहलाहो ॥ १७ ॥ सिद्धिपुरंधीर कए मुक्का चउसद्विसहस्रमणीओ | 'अर' जिणवर ! तुह' चरियं अच्छरियं कस्स न जणेइ ? ॥ १८ ॥ निम्महियमोहमल्लं 'मल्लि' तित्थेसरं पणिवयामि ।
इत्थीण पहाणत्तं निव्वडियं जस्स तित्थंमि ॥ १९॥ धरणिभरधरणखिन्नो जस्स समीवंमि वीससइ कुम्मो । लछणछलेण देवं तं 'मुणिसुव्वय' महं वंदे ॥ २० ॥ निञ्चमखंडिय चित्तं पहुप्पयावं कलंकपरिमुक्कं । अरुणकरं निद्दोसं अहिनवचंद 'नर्मि' नमह ॥ २१ ॥

(८५)

Page #225

annan
(८६)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [पूर्वाचार्य रायमई रायमई रायमई जेण तिण्णि परिचत्ता। घणवण्णो घणवण्णो घणवण्णो सो जयउ 'नेमी' ॥ २२ ॥ पायडियसत्ततत्तो धरणिंदसरीरफणकडप्पेणं । तुट्टभववासपासो 'पासो' मह मंगलं देउ ॥ २३ ॥ जियमोहमहावीरो चरमो तित्थंकरो 'महावीरो' । असमसमो असमसमो निरंतरं कुणउ कल्लाणं ॥ २४ ॥ *'जिणावली' दिव्वफुरंतनाणा विभिन्नवण्णा उ तणुप्पमाणा । संपत्तसंसारसमुद्दपारा सुहावहा होउ तिलोअसारा ॥ २५ ॥ सुनयजलगभीरो वायकल्लोलमालो
पयडियवरसुत्तो चारुमुत्तीहिं जुत्तो। बिलसिरबहुसत्तो किं नु कुग्गाहचत्तो
जिणवयगसमुद्दो देउ अम्हाण भदं ॥ २६ ॥ दिव्वालंकरणोरुतेअविरहीभूअंधयारागमा
हुंकारज्झुणिमुत्तिभीरविमुही भूअं न विदेसणो । अच्चंतं जिणसासणंमि निरया सव्वण्णुसेवाकरा
सब्वे इंतु सुरासुरा भगवओ संघस्स खेमंकरा ॥२७॥
* उपर्युक्तगाथापिः सह एतत पद्यायसंयोजनात चतुर्विशतेर्जिनानां स्तुतयो भवन्ति । अग्रेऽपि एतचिन्हाङ्किते स्थलेऽयमेव नियमो ज्ञेयः ।

Page #226

विनिर्मितम्]
(८७)
WM
ज्ञानस्तोत्रम्
[ २८ ] ज्ञानस्तोत्रम्।
अदावीसवियप्पं मइनाणमणप्पकप्पणाठाणं । भीमभवजलहिपोयं हयसोयं भावओ वंदे ॥ १॥ सुयनाणमणेगविहं निहयदुहं पणयपाणिविहियसुहं । सद्दहणपढणवावडमईण कयसिवपयं वंदे ॥ २ ॥ अहमोहिनाणमणुवममणंतसत्ताण जणियनिव्वाणं । दुविहंपि पडिहयदुहं पणयदुहं तावओ वंदे ॥ ३ ॥ मुणियमणोगयभावं पहणियभव्वंगिवग्गसंतावं । रिउविउलमइसहावं नाणं मणपज्जवं वंदे ॥ ४ ॥ लोयालोयविलोयणपडु फुड सव्वत्थदेसयं सुहयं । अन्नाणहरं हरिणकनिम्मलं केवलं वंदे ॥ ५ ॥ इअ सेयपंचमीए पंचवियप्पंपि नाणमवियप्पं । पूयंति नमंति थुणंति ते नरा निव्वुइमुविंति ॥ ६ ॥
[२९] श्रुतज्ञाननमस्कारः।
ईसाणिंदसुरासुररायपणयपयपंकएण वीरेण । सक्खा भवलक्खुब्भवदुक्खहरं मुक्खसुक्खकरं ॥ १॥ . करणत्तयपसरनिरोहकारयं अत्थओ जमच्चत्थं । . .. रइअं गणहारिगणेहिं गंथओ इत्थ स सुहत्थं ॥२॥

Page #227

( ८८ )
तं सुयनाणं नाणं नासर सवन्नुणो गुणे हाणि । जय तिजयत्तिकित्ति दावियत्तिं सुहपवित्तिं ॥ ३ ॥ अंगाणंगनिबद्धं सुपसिद्धं नियमोहसंबंधं । सुअनाणमन्नाणं सन्नाणं जयउ जीवाणं ॥ ४ ॥ ता कुसमयमयवग्गो भव्वमणोकाणणंमि परिभमई । जाणज्जवि जिणपवयणहरिणो सदं निसामे ॥ ५ ॥ मइसुयमणोहिकेवलनाणाणि कुणंतु वो सिवसुहाणि । सन्नाणचरणदंसगगुगाण हाणिं च निहणसु ॥ ६ ॥ मह सुयमसेस सव्वाणप्पवेसं
जनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीजिनभद्रसूरि
भुवणजाणियचुज्जा से गुणाणं च पुज्जा । कयकुसमयचागो सुद्धसद्धम्मरागो
पवरगुणमणीणं भायणं जेण होइ ॥ ७ ॥
[ ३० ] श्रीजिनभद्रमूरिविरचितं श्रीद्वादशाङ्गी पदप्रमाणकुलकम् ।
नमिऊण जिणं अंगाण पयप्पमाणं अहं पयंपेमि । तत्थ पयमत्थ उवलद्धि जत्थ किर एवमाई ॥ १॥ अट्ठारस छत्तीसा बावत्तरि सहस तह य अणुक्कमसो । आयारे सूअगडे ठाणंगे चेव पयसंखा ॥ २ ॥ समवाए अपमाणं लक्खो एगो सहस्स चउआला । भगवइए पयसंखा दो लक्खा सहस्स अडसीइ ॥ ३ ॥

Page #228

विनिर्मितम् ] श्रीद्वादशाङ्गीपदप्रमाणकुलकम्
नायाधम्मकहंगे अद्धच उत्थकोडीकलाक लिए । पण लक्खा छावत्तरि सहस उवासगदसा अंगे ॥ ४ ॥ सत्तंमि लक्खिगारस सहस्स बावन्न अद्रुमे अंगे । अंत गडदसानामे लक्खा तेवीस च सहस्सा || ५ || तहणुत्तरोववाई नवमे अंगंमि लक्ख छायाला । अडसहसा अह दसमे पण्हावागरणनामि || ६ ॥ बाणवई लक्खाई सोल सहस्सा तहा विवागसुए । इक्कारसमे अंगे पयप्पमाणं इमं वुच्छं ॥ ७ ॥ एगा कोडी चुलसी लक्खा बत्तीस सहस्स इअ माणं । इक्कारस अंगाणं भणिअमहं बारसंगंमि ॥ ८ ॥ तं पुण दिट्ठीवाओ स पंचहा वण्णिओ अ समयंमि । परिकम्मसुत्तपुव्वगय - णुओग तह चूलिआओ अ ॥ ९॥ तत्थ य पुव्वगयंमि पढमे उप्पायनामए पुग्वे । कोडी एगा अह बीअ अग्गेणियंमि पुव्वंमि ॥ १० ॥ छण्णवई लक्खाई तइए वीरि अपवायपुव्वंमि । पलक्खाई सत्तार अहत्थिनत्थिष्पवामि ॥ ११ ॥ तुरिए पुव्वं सट्ठी लक्खा अह पंचमंमि पुव्वंमि । नाणपवायनामे इग कोडी एगपयहीणा ॥ १२ ॥ agar gods कोडि छहि पएहिं अहिआ । आयप्पवायव्वे सत्तमि पयकोडि छब्बीसा ॥ १३ ॥

( ८९ )

Page #229

जैनस्तोत्र सन्दोहे
कम्मवाय अट्टम इगकोडि सहस अस्सी | नवमे पच्चक्खाणप्पवाइ लक्खाग चुलसीइ ॥ १४ ॥ विज्जणुपवाय दसमे पुव्वे इगकोडि दस यं लक्खाई । इक्कारसे अवझे पुव्वे पयकोडि छवीसा || १५ | पाणाउणाम पुब्बे वारसमे छपण लक्ख इग कोडी । किरिआविसालपुत्रे तेरसमे कोडि नवगंमि ॥ १६ ॥ तह लोग बिंदुसारे चउदसमे पुग्वि बारकोडीओ । लक्खा तह पन्नासं इअ सव्वंगे पयपमाणं ॥ १७ ॥ एयं पयप्पमाणं दुवालसंगस्स सुअसमुद्दस्स । नेयमुवंगाईणवि सुआण समयानुसारेणं ॥ १८ ॥ उप्पन्न विमल केवल - नाणेणं जिणवरेण वीरेण । परमत्थरूवअत्थो निदंसिओ सव्वसुत्ताणं ॥ १९ ॥
(९०)
सुतं तु गणहरकयं तम्हा सव्वप्पयत्थसंजुत्ता । पणमह जिनिंद वीरं भवजलहीबारमिच्छंता ॥ २० ॥
इअ नंदिसुत्तविवरण -

मणुसरिऊणंगपयपमाणमिणं ।
जिणगणहरोवइ
[ महाकवि
लिहिअं जिणभद्दसूरीहिं ॥ २१ ॥

Page #230

धनपालप्रणीतः ]
श्रीवीरस्तवः
[३१]
महाकविश्रीधनपालप्रणीतः

संस्कृतप्राकृतमयः श्रीवीरस्तवः ।
सरभसनृत्यत्सुरयुवतिकुचतटत्रुटितहारतारकितम् । जायं सिद्धत्थनरिंदमंदिरं जस्स जम्मंमि ॥ १ ॥ बुद्धवाऽवधिनां निजजन्ममज्जने हृदयभावमशनिभृतः । लीलाइ चलणकोडीइ चालिओ जेण सुरसेलो ॥ २ ॥ येन च बाल्ये विबुधो विवर्द्धमानः सविभ्रमं नभसि । हणिऊण मुट्ठिणा वामणीकओ कुलिसकढिणं ॥ ३ ॥ सुरपतिपुरतो विवृतिं वितन्वता विततवाङ्मयं येन । जणि जयस्स विज्जोवएससमए महच्छरियं ॥ ४ ॥ मातापित्रोः प्रेमानुबन्धमधिकं विबुध्य यः स्थितवान् । दिव्वालंकारफुरंतविग्गहो चत्तसंगो वि ॥ ५ ॥ येन परित्यज्य जरत्तृणमिव राज्यं समं सुहृत्स्वजनैः । बूढो दढनियमभरो लीलाइ गिरिंदरुंदयरो || ६ ॥ सङ्गमकसुराधिपविक्षिप्तदिप्तदम्भोलिभेदसम्भ्रान्तः । चमरो चलणुप्पलमूलमागओ रक्खिओ जेण ॥ ७ ॥ 'येन धनकर्मपटलं प्रकटतपोवन्हिना विनिर्दा । पलयरवितेयपायडमुप्पाडितमक्खयं नाणं ॥ ८ ॥
( ९१ )

Page #231

( ९२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
यश्च सुचिरं पृथिव्यां मिथ्यात्वान्धं विबोध्य भव्यजनम् । ठाणं जम्मणजरमरणरोगपरिवज्जियं पत्तो ॥ ९ ॥ तं नमत नम्रशतमखमणिमुकुटविटङ्कधृष्टचरणयुगम् । भुवणस्स वि बन्धणपालणक्खमं वद्धमाणजिणं ॥ १० ॥
छाया
[ ३२ ] श्रीरामचन्द्रमूरिसन्दृब्धः श्रीआदिदेवस्तवः ।
'जातनृपमुत्थितानलमधिगतशिल्पं प्ररूढधर्मपथम् |
जो पढमं चित्र भयवं कयवं अवयरिय भरहमिणम् ॥ १ ॥ अविकल्पितान्यपि फलान्यवलोक्य जनस्य यं प्रयच्छन्तम् । "ईसाए पत्तखमावि कप्पतरुणी समुच्छिन्ना ॥ २ ॥ विषयग्राममशेषं दोषमयं प्रत्यहं कथयतापि ।
* जेण सयं चिअ रइआ विसयवई भारही पुहवी || ३॥ यस्मै विगतस्मयविस्मयाय कृतकर्म्मवर्म्मभेदाय । *अपवग्गलग्गमइणो नमंति सुरअसुरनरवणो ॥ ४॥

[ श्रीरामचन्द्र
१ यः प्रथमं खलु भगवान् कृतवान् अवतीर्य भारतमिदम् ॥ २ ईर्ष्यया प्राप्तक्षमा अपि कल्पतरवः समुच्छिन्नाः ॥ ३ येन स्वयं किल विरचिता विषयवती भारती पृथ्वी ॥ ४ अपवर्गमार्गलग्नमतयो नमन्ति सुरासुरनरपतयः ॥

Page #232

श्रीआदिदेवस्तवः
( ९३ )
निबिडतमजडिमघनपटलपिहितपरिबोधभानवो यस्मात् । " भइणीभज्जासलिलानलाण भेयं जणा पत्ता ॥ ५ ॥ सोपानपद्धतिसखी पदयुगली प्राप्य यस्य शिवनगरे । * के के न गया गच्छंति के न के न हु गमिस्संति ॥ ६ ॥ अवतरति यत्र भगवति भारतभागं प्ररूढभाग्यभरम् । जाया किसिसेवा - पासुपल - वाणिज्जववहारा ॥ ७ ॥ पर्वाभिरामचन्द्रावदातकीर्तिप्रभासितदिगन्तम् । 'पढमनिवं पढममुणिं पढमजिणेसं नमह निचं ॥ ८ ॥
सूरिविरचित: ]
[ ३३ ] श्रीजिनवल्लभसूरिविरचितं श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् ।
नमिरासुरसुरविलसिरसिरमणिमयमउडघडियपयवीढं ।
वंदिय दियभवपासं पासं तं चिय थुणामि अहं ॥ १ ॥ जाणामि सामि ! बहुभवभवणेण जमन्नया कयाइ तुमं । नाहं नाहं पत्तो पत्तो पुणरुब्भवो किहं इयरा ? ॥ २ ॥ ता संपइ पइदिवसं भवसंभवकर सियं सुजस ! । तुह पकमलं विमलं पणयं मणयं ममंपित्थ ॥ ३ ॥
५ भगिनी - भार्या, सलिलानलानां भेदं जनाः प्राप्ताः ॥ ६ के के न गता गच्छन्ति के न के न किल गमिष्यन्ति ॥ ● जाता कृषिसेवा - पाशुपाल्य - वाणिज्यव्यवहाराः ॥ ८ प्रथमनृपं प्रथममुनिं प्रथमजिनेशं नमत नित्यम् ॥

Page #233

( ९४ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनवल्लभ
हयदुरियदाहमाहप्पपसरनिव्ववियभवियसंदोहं । . परमामयरसवरिसं वसुपहु तुह दंसणं जमिह ॥ ४ ॥ हे पास ! पसिय सियदंतपंतिकंतिप्पयासियदियंत ! । भयवंत ! भयंत ! पसंत ! कंत ! दंतिंदिय ! जिणिंद ! ॥५॥ फारुप्फुल्लं तुह उवरि फणिफणासत्तयं फुरंतं मे । कयसत्ततत्तसंखा वक्खाणखणं व पडिहाइ ॥ ६ ॥ उवरि परिफुरियफणिवइचूडामणिकिरणरइयसुरचावं । अइभीसणभवदवतवियभवियवणपसमणसमत्थं ॥ ७ ॥ कयकुनयकमलमलणं वयगजलं जणियभुवणयलहरिसं । विकिरंतं नवजलहरसरिसं तं पास ! पणमामि ॥ ८ ॥ जे खरजरजजरिया खयखीगा सूलसल्लिया मणुया । दढकुटुनटुनकुट्टनहमुहा चक्खुपरिहीणा ॥ ९ ॥ तेवि तुह सरणसुंदररसायणं काउमाउरसुविज ! । सुरसुंदरनयणाणंद ! देहसोहा लहु लहन्ति ॥ १० ॥ गुरुकोवफारफुक्कारभासुरो फणिवई वि फुल्लफणो । चित्तंमि तुमं जेसिं तेसिं कीडु व्व होइ फुडं ॥ ११ ॥ कयविकयरूवभीसणपभूयभूएहिं जेऽभिभूअप्पा । गद्दब्भसदसंदभनिभरुब्भरियभुवणयला ॥ १२ ॥ तुह नामभद्दमुद्दामुदियदेहा जिणिंद ! ते वि दुअं । संपत्तनियसरूवा हवंति बहुलोयकयपूआ ॥ १३ ॥ जे वि गयजक्खरक्खसखुद्दासुरजक्खखित्तवालाई । ते वि तुह गुत्तकित्तणमित्तेणं झत्ति नासंति ॥ १४ ॥

Page #234

महाश् ।
सूरिविरचितम् ] श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् (९५)
दुग्गे मग्गे लल्लक्कतक्करे रुद्ददप्पबहुसप्पे । तुह नामसिद्धमंतेण जंतुणो जंति विगयभया ॥ १५ ॥ निंदू पयारविंदं वंदंती तुम्ह थिरपया होइ । वंझा तं झायंती झत्ति सुपुत्ते लहइ महिला ॥ १६ ॥ उग्गोवसग्गवग्गा कुग्गहविग्गहअवग्गहाई य । पसमंति समग्गा तेसु जेसि तं भमसि देसेसु ॥ १७ ॥ हयकाससास ववगयविलास धुयतास दसदिसिपयास । नयपूरियास कुवलयनगास सठकमठमयनास ॥ १८ ॥ सयलाहिवाहिविसहरगहगुरुभयभीयजणकयासास। सासयपयकयआवास पास! मं पास पयप्पणयं ॥ १९ ॥ बहुभवरीणा दीणा सिरिहीणा पासजिण ! समल्लीणा । मणुया नंदंति दुयं तुह सुहसत्थाइ पायजुयं ॥ २० ॥ इय सव्वभव्ववंछियकारय ! तारय ! दुहोहजलहीओ। भीओ भक्भवणाओ इमं तुमं विन्नवेमि अहं ॥ २१ ॥ खुद्दोवद्दवविद्दवदच्छमविच्छिन्नदिनजणवंछं । पासजिण ! वल्लहं ते पुणो वि तुह दसणं हुजा ॥ २२ ॥
[३४] श्रीजिनवल्लभमरिप्रणीतं
पञ्चकल्याणकस्तोत्रम् । महोपाध्यायश्रीशान्तिचन्द्रगणिगुरुभ्यो नमः । सम्म नमिऊण जिणे चउवीसं तेसि चेव पत्तेयं ।

Page #235

( ९६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीजिनवल्लभ
वुच्छं चुइ–जम्मण–दिक्ख - नाग - निव्वाणकल्ला ॥ १ ॥ कत्तियबहुले पंचमि संभवनाणं दुवालसीइ चुओ । नेमिचुइ पउमजम्मो तेरसि पउम दिक्खा || २ ॥ पनरसि मुक्खो वीरे सिय बारसि चुई अरसुविहिनाणं । मग्गसिर कसिणपंचमि जम्मो सुविहिस्स छट्ठ वयं ॥ ३ ॥ दसमी वीरदिक्खा इक्कारसि पउमनाहनिव्वाणं । सियदसमि जम्म मुक्खो अरस्स इक्कारसी पुणो ॥ ४ ॥ अरदिक्खा नमिनाणं मल्लिजिणे जम्मदिक्खनाणाणि । चउदसि जम्मो पुण्णिम निक्खमणं संभवजिणस्स ॥ ५ ॥ पोसाइ दसमिगारसि पासे बारसी तेरसी ससिणो । जहसंखं जम्मवया सीयलनाणं चउदसीए ॥ ६॥ सुद्धे छुट्टी विमले नवमी संतिरिसगारसी अजिए । अभिनंदणे चउद्दसि पुण्णिम धम्मे य नाणं च ॥ ७ ॥ माहाइ छट्ठि पउमचुइ बारसी सीयलस्स जम्मवया । तेरसि मुक्खो उसमे सिज्जंसेमावसा नाणं ॥ ८ ॥ सियबीय नाणजम्मा वसुपुज्जभिनंदणाण अह जम्मो । तइआइ विमलधम्माण चउत्थि दिक्खाइ विमलस्स ॥ ९ ॥ अट्ठमि जम्मो अजिए नवमी - बारमी - तेरसीसु वयं । अजियभिनंदणधम्माग फग्गुणकसिणछट्टीए ॥ १० ॥ नाणं सुपास सत्तमि सुपासमुक्खो ससिस्स नाणं च । सुविहिचुई नवमीए इक्कारसि नागमुसभस्स ॥ ११ ॥

Page #236

सूरिप्रणोतम्]
पञ्चकल्याणकस्तोत्रम्
(९७)
सिजंसजम्म सुव्वयनाणं बारसिहि दिक्ख सेयंसे । तेरसि चउदसि जम्मो पनरसि दिक्खा य वसुपुजे ॥ १२ ॥ सियबिय चउत्थि अटुमि चवणं अरमल्लिसंभवजिणाणं । बारसि मुक्खो मल्लिस्स जयइ मुणिसुव्वयवयं च ॥ १३ ॥ चित्ताइ चउत्थि पासे चवणं नाणं च पंचमी चवणं । ससिणो उसमे अटुमि जम्मवया सुद्धतइआणं ॥ १४ ॥ कुंथूनाणं पंचमि सिद्धी संभव–अणंत-अजियाणं । नवमी मुक्खो सुमइस्स नाणमिक्कारसीईए ॥ १५ ॥ तेरसि जम्मो वीरे पुण्णिम पउमस्स नाण महबहुले । वइसाह पडिवि बीआ कुंथू तह सीयले मुक्खो ॥ १६ ॥ पंचमिहि कुंथुदिक्खा सीयलचुइ छट्ठि दसमि मुक्खो । तेरसि जम्मो चउद्दसि दिक्खानाणा अणंतस्स ॥ १७ ॥ चउदसि जाओ कुंथू सियचउत्थि चुओभिनंदणो जयइ । सत्तमि धम्मोवि चुओ अटुमि अभिनंदणो सिद्धो ॥ १८ ॥ जम्मटुमि नवमि लयं सुमइजिणे दसमि केवलं वीरो। बारसि तेरसि चुइ विमले अजिय अह जिट्ठबहुलम्मि ॥१९॥ छट्टि चुई सेयंसे सुव्वयजम्मटुमी नवमि मुक्खो । जम्मो मुक्खो तेरसि चउदसि दिक्खा य संतिस्स ॥ २० ॥ सियपंचमीइ मुक्खो धम्मे नवमी य वासुपुजचुई। बारसि सुपासजम्मो तेरसि दिक्खा सुपासस्स ॥ २१ ॥ आसाढाइचउत्थी उसभचुई सत्तमी विमलमुक्खो। नमिदिक्खा नवमीए सियछट्ठीइ वीरजिणचवणं ॥ २२ ।।

Page #237

(९८) . जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्र
अदमि सिद्धो नेमी वसुपुज्जो निव्वुओ चउद्दसीए । सावणबहुले तइआ सिद्धिगओ जयइ सेयंसो ॥ २३ ॥ सत्तमि चवणमणंते अदमि नमिजम्म नवमि कुंथुचुई। सियबीय चुओ सुमई पंचमि छट्ठि नेमिजम्मवया ॥२४॥ पासस्ससृमिमुक्खो सुव्वयचुई पुण्णिमाई भदवए । संतिससिचवणमुक्खा सत्तमि अटुमि सुपासचुई ॥ २५॥ सियनवमि सुविहिमुक्खो नेमिस्सासोय अमावसानाणं । पुण्णिमचुई नेमि जिणवल्लह पयं देसु पगयाणं ॥ २६ ॥
[३५] श्रीदेवेन्द्रमूरिभिः कृतः श्रीआदिदेवस्तवः।
सिरिरिसहनाह ! तुह पयनहर्कतीओ जयंतु तिजयस्स । जंतीओ वजपंजरभाव भावारिभीयस्स ॥ १ ॥ तुह कमकमलं विमलं दटुं दूराउ देव ! पइदिवसं । धन्ना कलिमलमुक्का रायमरालुव्व धावंति ॥ २ ॥ असरिसभवदुहदंदोलिघोलियाण जियाण जयनाह !। तं चिय इक्को सरणं सीयत्ताणं व दिणनाहो ॥३॥

Page #238

सूरिभिः कृतः ]
श्री आदिदेवस्तवः
(९९)
तिहुहु ! अमयं पिव सम्मं तुह पवयणे परिणयंमि । अजरामरभावं खलु लहंति लहु लहुयकम्माणो ॥ ४ ॥ देव ! वराणदंसणदुहावि तुह दंसणेण देहीणं । नीरेण चीवराणं खणेण खयमेइ मालिन्नं ॥ ५॥ तुह समरणेग सामिय ! किलिट्टकम्मोवि सिज्झए जीवो । किं हु जायइ कणगं लोहंपि रसस्स फरिणं ॥ ६॥ पहु ! तुह गुणथुणणेणं विशुद्धचित्ताण भवियसत्ताणं । घणनीरेण व जंबूफलाइ विगलंति पावाई ॥ ७ ॥ दंसणपवणे नयणे भालं नालं हवेइ तुह नमणे । ता पच्चक्खीभावं लहु मह तिजईस ! वियरे ॥ ८ ॥ इय संधुओसि देविंदविंदवंदिय ! जुगाइ जिणचंद ! | मह देसु निष्पकंपं भवे भवे नियपए भत्तिं ॥ ९॥
[ २९ ] श्रीदेवेन्द्रसूरिविरचितः शाश्वतचैत्यस्तवः ।
सिरिउसहबद्धमाणं चंदाणणवारिसेणजिणचंं । नमिउं सासयजिणभवणसंखपरिकित्तणं काहं ॥ १ ॥
अवचूरिः ।
श्री ऋषभवर्द्धमान चन्द्राननवारिषेणनामकं "नवा शाश्वतजिनभवनसङ्ख्या परिकीर्त्तनं करिष्ये ॥ १ ॥

शाश्वत जिनचतुष्कं

Page #239

(800)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीदेवेन्द्रसूरि
जोइवणे असंखा सगकोडि बिसयरिलक्खभवणेसुं । चुलसीलक्ख सगनवइसहस्स तेवीसुवरिलोए ॥ २ ॥ बावन्ना नंदीसरम्मि चउचउर कुंडले रुयगे । इअ सट्ठी चउबारा तिदुबारा सेसजिणभवणा ॥ ३ ॥ पत्तेयं बारेसु अ मुहमंडव - रंगमंडवे तत्तो । मणिमयपीढं तदुवरि थूभे चउदिसिसु च पडिमा ॥ ४ ॥ तत्तो मणिपीढजुगे असोग - धम्मज्झओ य पुक्खरिणी । पइभवणं पडिमाणं मज्झे अट्टत्तरसयं च ॥ ५ ॥
अवचूरिः ।
7
ज्योतिष्कव्यन्तरेष्वसङ्ख्यातानि जिनभवनानि तेषां अपरिमितत्वात् । प्रतिबिम्बमानं चैकैकजिनायतनसभावात् इति । नन्दीश्वरे. अष्टमद्वीपे ५२ । कुण्डले - द्वादशद्वीपे । रुचके - अष्टादशद्वीपे चत्वारि चत्वारि जिनभवनानि सन्ति । चतुद्वाराणि तेषु प्रत्येकम् । एवं सर्वसङ्ख्यया षष्टिजिनभवनानि चतुर्द्वाराणि । तेषु प्रत्येकं प्रत्येकं १२४* जिनबिम्बानि स्युः । शेषाणि त्रिभुवनवर्त्तीनि त्रिद्वाराण्येव । तेषु विंशं शतं बिम्बानि भवन्ति । कुण्डल - रुचकद्वोपचक्रवालपर्वतयोः क्रमेण ४२८४ योज़नसहस्रा उच्चत्वं द्वावप्येकसहस्रावगाढौ । कुण्डल मूले विस्तार १०२२, मध्ये ७०२२ शिरसि ४२२ | रुचकस्तु मू १००२२, मध्ये ७०२२ शिरसि ४०२२ ॥ ३ ॥
चतुर्द्वारेषु त्रिद्वारेषु च प्रासादेषु मध्ये १०८ बिम्बानि | द्वाराणामग्रतः प्रथमं मुखमण्डपा:- पट्टशाखारूपाः १ ततो रङ्गमण्डपा:प्रेक्षागृहरूपाः २, उभयेऽपि १७० योजनानि आयामाः, ५० योजनविस्तृता: । ७२ योजन उच्चाः, ततो मणिमयपीठं १६१६ योजनदीविस्तारं तन्मध्ये समवसरणाच्चतुर्दिक्षु चतस्रः प्रतिमाः ४ ततोऽशोकवृक्षः ८ योजन उच्चः, ततः इन्द्रध्वजः १६ योजन उच्चः । ततः पुष्करिणी १०० योजनदीर्घाः, ५० विस्तारा, ७२ योजन ऊर्ध्वो ४|५|| * अष्टोत्तरं शतं मध्ये चतुर्षु द्वारेषु एवं १२४

Page #240

विरचितः ]
शाश्वत चैत्यस्तवः
पडिमा पुण गरुआओ पणधणुसय लहुय सत्तहत्थाओ । मणिपीढे देवच्छंदयम्मि सीहासणनिसन्ना ॥ ६॥
जिणपिट्टे छत्तधरा पडिमा जिणभिमुह दुन्नि चमरधरा । नागा भूआ जक्खा कुंडधरा जिणमुहा दो दो ॥ ७ ॥ सिरिवच्छनाभिचुच्चुअ पय-कर - केस - महि - जीह - तालुरुणा । अंकमया नह अच्छी अंतो रत्ता तहा नासा ॥ ८ ॥ ताराइरोमराई अच्छिदला केसभमुहरिट्ठमया । फल्हिमया दसण वयरमय सीस विद्दुममया उट्ठा ॥ ९ ॥
कणगमयजाणु जंघा तणुजट्ठी नाससवण भालोरू । पलिअंकनिसण्णाणं इय परिमाणं भवे वण्णो ॥ १० ॥
( १०९).
अवचूरिः ।
उस्सेहअंगुलेणं अहउडूमसेस सत्तरयणीओ । तिरिलोए पण धणुसय लास्यपडिमा पणिवयामि ॥ १ ॥ राजप्रश्नीये ( ५०० धनुः प्रमाणाः प्रतिमाः सन्ति ॥ ६ ॥
)
कुण्डधरा - आज्ञाघरा नागा भूता यक्षाश्च प्रतिप्रतिमं द्वौ द्वौ पुरो भवतः ॥ ७ ॥
केशमहीमस्तकं पद्मरागमयाः, ८ तारादीनि, अरिष्टरत्नमयानि इन्द्रनीलमयानि - इत्यर्थः ॥ ९ ॥
जङ्घादीनि कनकमयानि - कनकनयानीत्यर्थः । इति पर्यङ्कासननिषण्णानां प्रतिमानां वर्णो भवेत् ॥ १० ॥

Page #241

mmmmmmmmmmmmon
(१०२) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्रसूरि
भवणवणकप्पजोइस उववायभिसेय तह अलंकारा । ववसायसुहम्मसहा मुहमंडवमाइ छक्कजुआ ॥ ११ ॥ तिदुआरा पत्तेअं तो पण सम थूम सट्ठि बिंबेहिं । चेइयबिंबेहि समं पइभवणं बिंब असीइसयं ॥ १२ ॥ जोयण सयं च पन्ना बिसयरि दीहत्त पिहुलउच्चत्तं । वेमाणिय नंदीसर कुंडल रुअगे भवणमाणं ॥ १३ ॥ तीस कुलगिरिसु दस कुरु मेरुवण असीय वीस गयदंते । वक्खारेसुं असोई चउ चउ इसुयार मणुयनगे ॥ १४ ॥
अवचरिः। भवनपति-व्यन्तर-ज्योतिष्क-द्वादशकल्पान्तवैमानिकदेवेषु प्रतिविमानं उपपातसभा १, अभिषेकप्सभा २, अलङ्कारसभा ३, व्यवसायसभा ४, सौधर्मी ५, नामानः पञ्च पञ्च सभा मुखमण्डपादिषट्कयुता. स्त्रिद्वारा भवन्ति ॥ ११ ॥
भवनपत्यादिस्थेषु प्रासादेषु प्रत्येकं प्रत्येकं १०८ बिम्बानि स्युः । कथम् ? गर्भगृहे १०८, सभात्रिकस्तूपत्रय १२ पञ्चगुणिताः ६० सर्वमीलने १८० बिम्बानि । सभानां प्रमाणं 'जोयगसयं च' ( ) इत्यादिप्रासादप्रमाण ज्ञेयम् । अवेयकानुत्तरविमानेषु पुनः १२० बिम्बानि भवन्ति । यतस्तत्र पञ्च सभा न सन्ति । 'गेविज्जाईसु न सभाई' ( ) इति वचनात् चतुर्दारेषु च प्रासादेषु १२४ बिम्बानि स्युः ॥ १२ ॥ १३ ॥
हिमवदादयः षड् वर्षधराः पश्चगुणाः ३० कुलगिरयः पञ्चसु महाविदेहेषु देवकुरूत्तरकुरुभेदाद् दश एकैकमेरौ भद्रशालादिचतुर्वनभावात् । वने वने चतुर्दिनु चैत्यसद्भावात् १६ जिनभवनानि । पञ्चगुणाः ८०, मेरुलग्नाश्चत्वारो गजदन्ताः तथैव पश्चगुणाः २० । द्वात्रिंशद ३२ विजयानामन्तरे १६ वक्षस्काराः पञ्चगुणाः ८० धातकीखण्डपुष्करवराद्धेषुकारेषु ४ प्रत्येक चैत्यसद्भावात् । मानुषोतेरऽपि चतुर्दिक्षु एकैक सद्भावात् ४ ॥१४॥

Page #242

विरचितः ] शाश्वत चैत्यस्तवः
एयाई असुरभवट्टिआई पुव्वुत्तमाणअद्धाई । दलमित्तो नागाई नवसु वणेसु इओ अद्धं ॥ १५ ॥ दिग्गयगिरीसु चत्ता दहे असी कंचणे इगसहस्सो । सत्तरि महानईसुं सत्तरियं दीहवेयड़े || १६ || कुंडेसु तिसय असिआ वीसं जमगेसु पंच चूलासु । इक्कारस सयसत्तरि जंबूपमुहेसु दस तरुसु १७ ॥
अवचूरिः ।
एतानि कुलागेर्यादितस्थानानि असुरकुमारभवनगतानि च ८ चैत्यानि । इतोऽर्धमानानि भवनपतिनागादिनिकायमानि चैत्यानि । ततोऽप्यर्द्धमानानि व्यन्तरगानि । ज्योतिष्कगानां त्वनियततया प्रमाणं नोक्तमिति सम्भाव्यते ॥ १५ ॥
हिम
मेरोर्दिक्षु विदिक्षु वा दिग्गज गिरयः पञ्चगुणाः ४०, वदादि६ गिरयस्तेषु प्रत्येकमेकैक हूदभावात् ते पञ्चगुणाः ३०, तथा शीतागाः पञ्च, शीतोदगाश्च पञ्च एवं १०८हदास्ते च विदेहपञ्चकेऽपि भावात् पञ्चगुणाः ५०, त्रिंशन्मीलने ८० शीताशीतोदाहृददशकस्य प्रत्येकं पार्श्वद्वये दश दश काञ्चनगिरयः । एवं शीताशीतोदयोविंशतिः पञ्चगुणिता १०० । एवं जम्बूद्वीपगङ्गासिन्ध्वादिमहानद्यः पञ्चगुणाः ७० भरतैरावतयोः ३२ विजयेषु प्रत्येकमेकैको दीर्घवैताढ्यः एवं ३४ ते च पञ्चगुणाः १७० ||१६|| द्वात्रिंशविजयगतगङ्गासिन्धुरक्तारक्तवती नदी निर्गमन कुण्डानि ६४ पचगुणानि ३२० तथा विजयान्तरको ऽन्तरनद्यो ग्रहावतीप्रमुखाः १२ तासां निर्गमनकुण्डानि १२ पञ्चगुणानि ६० सर्वमीलने ३८० देवकुरुतशीतानदीपार्श्वद्वये यमकगिरिद्वयम् । तथोसरकुरुगंतशीतोदापार्श्वद्वयम् तद्द्वय । एवं ४ पञ्चगुणाः २० प्रत्येकमेकैकभावात् । चैत्यान्यपि २० एवमन्यत्रापि पञ्चमे रुचला स्वेकैक

( १०३ )

Page #243

( १०४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
वट्टवियडे वीसा कोसतयद्धं च दीहवित्थारा ।
चउदस धणु सयचालीस अहिय उच्चत्तणे सव्व ॥ १८ ॥ अडदीवि विदिसि सोलस सुहुमीसाणग्गदेवनगरीसु । एवं बत्तीससया गुणसट्टिजुआ तिरिअलोए ।। १९ ।। एवं तिहुयणमज्झे अडकोडी सत्तवण्ण लक्खा य । दो य सया बासिया सासय जिणभवण वंदामि ॥ २० ॥
[ श्रीदेवेन्द्रसूरि
अवचूरिः ।
चैत्यभावात् । जम्बूद्वीपे मेरुपार्श्व पूर्वदिशि जम्बूवृक्षाः, पश्चिमाय शाल्मली । धातकीखण्डे मेरुद्वये पूर्वस्यां धातकीवृक्षद्वयम् । पश्चिमार्यां तु शाल्मलीद्वयम् । पुष्करवरार्द्धे ऽप्येवं पुष्करवरवृक्षद्वयम् । शाल्मलीवृक्षद्वयं च । एवं वृक्षाः १० तत्र मूलजम्बूद्वीपस्य मध्यगतश्चाखार्या एकं जिनगृहम् । तथा तथा तत्प्रथमवलयभूताष्टोत्तरशतह्रस्वजम्बूमध्यशाखा प्रत्येकमेकैकभावात् १०८ । तथा प्रथमवनमध्य एवानाहतदेवसम्बन्धिनां पूर्वादिकस्थ ४ भवनानामीशानादिविदिक्स्थ ४ प्रसादावतंसकानां चान्तरेषु ८ कूटेषु ८ प्रासादाः सर्वमीलने ११७ एते च प्रतिवृक्षभावाद् दशगुणाः ११७० ।। १७ ।।
वट्ट० - हैमवत हरिवर्षरम्यक हिरण्यवताख्यक्षेत्र चतुष्केऽप्येकैकवृत्तवैताढ्यः ते च पञ्चगुणाः २० दिग्गजादिवृत्तत्वेताढ्यान्तेषु १० स्थानेषु २९५५ प्रासादाः क्रोशदीर्घाः, तदर्धविस्ताराः, १४४० धनुरुच्चाश्च स्युः ॥ १८ ॥
अहमद्वीपे नन्दीश्वरे पूर्वदक्षिण- दक्षणपरयोः सौधर्मेन्द्र महषीणां इतरयोस्त्वीशानेन्द्रमहिषीणां चतस्रः चतस्रः नवर्यः तत्र चैकैकं चैत्यम् । एवं ' तीसकुलगिरिसु ' इत्यादिना ' अडदीवि विदिसि सोलस' इत्याद्यन्तेन प्रोक्ताः प्रासादाः नन्दीश्वरादिस्थिताः पूर्वोक्ताः षष्टिः प्रासादाः सर्वे मेलिताः तिर्यग्लोके ३२५९ एवं पूर्वोक्ता भव

Page #244

विरचितः] शाश्वतचैत्यस्तवः (१०५)
सट्टी लक्खा गुणनवइ कोडि तेरकोडि सय बिंब भवणेसु । तियसय विंसति इगनवइ सहस्स लक्खतिगं तिरिए ॥२१॥ एगं कोडिसयं खलु बावन्ना कोडि चउनवइ लक्खा । चउ चत्तसहस सगसय सट्ठी वेमाणिबिंबाणि ॥ २२ ॥ पनरस कोडि सयाई दुचत्तकोडी उ डवन्नलक्खा य । छत्तीस सहस असीआ तिहुयणबिंबाणि पणमामि ॥ २३ ॥ सिरिभरहनिवइपमुहेहि जाइं अन्नाइं इत्थ विहिआई । देविंदमुणिंदथुआई दिंतु भवियाण सिद्धिसुहं ॥ २४ ॥
इति श्रीशाश्वतीजनप्रतिमासङख्यास्तवः ॥
अवचूरिः। नपतिस्थाः प्रासादाः ७७२००००० मिता ऊर्ध्वलोकस्थाः ८४९७७२३ मिलितास्तिर्यगलोकस्थाश्च ३२५९ सङ्ख्याः सर्वे मिलिता: ८५७००२८२ माना यथोक्ताः शाश्वतजिनप्रासादाः स्युः ॥ २० ॥
सही० भवनपतिगतप्रासादानां ७७२००००० रूपाणामशीत्यधिकशतगणनेन तद्गतसर्वबिम्बसङ्ख्या यथोक्ता स्यात् । १३ कोटिशतादिरूपास्तिर्यग्लोकस्था ३२५९ प्रासादानां मध्ये ३१९९ चैत्यानां त्रिद्वाराणां १२० गगनेन तहिम्बाना सर्वसङ्ख्या ३९१३२० रूपा स्यात् ॥ २१ ॥
एग०-द्वादशदेवलोके चैत्येषु ८१९६७०० मितेषु अशीत्यधिकशतेन गुणकारेण ९ ग्रैवयकानुत्तरविमानेषु ५ चैत्यानि ३२ शतेषु
१२० गुणकारेण चायमङ्कः समेति । 'एगं कोडि०' सर्वसर्ववैमानिक.. बिम्बसङ्ख्यारूप: यदुक्तं 'चुलसी लक्खा छन्नवइ सहससत्तसयकप्प
जिणभवणा । कप्पाइया तिसया तेवीसजुया पणिवयामि ॥' .. . इति नन्दीश्वरादिशाश्वतचैत्यस्तवाऽवरिः ।।

Page #245

( १०६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रोधर्मघोषसूरि
श्रीधर्मघोषसूरिविरचितानि जिनस्तोत्राणि ।

( ३७ ] आदिनाथ १३ भवस्तोत्रम् ।
नाभिमरुदेवितणयं कणयनिहं वसहलंछणं रिसहं । पंचणुस्यमाणं धुणामि तेरभवकणं ॥ १ ॥ नाह ! धणसत्थवाहो पढमभवे खिइपइट्टिए आसि (१) उत्तरकुराइ बीए (२) सोहम्मसुरो तुमं तइए ( ३ ) ॥२॥ चउत्थं गंधसमिद्धे खयरवइ महालो ( ४ ) तहेसाणे । निनामिजिय सयंपह पिअ ललिअंगो अ पंचमए ( ५ ) ॥३॥ लोहग्गलम्मि छडे सिरिमहरमणो निवो वइरजंघो (६) । देवुत्तरकुरुजुअले सत्तमि (७) अट्ठमि सुम्मसुरा ( ८ ) ॥४॥ नवमे पहंकराए साहुचिगिच्छी तुमं अभयघोसो (९) निवसचिवसिट्ठिसत्थाहपणिअसुअमित्तपणगजुओ (९)। अच्चुअइंदसमाणा दसमे (१०) इक्कार से वइरनाहो । पुंडरगिणीइ चक्की चउभाया सारही छट्टो (११) ॥ ६ ॥ बारसमे सप (१२) रिसह जिणो तेरसे विणीआए । दुणि सुआ दो धूआ सामि ! छट्ठो तुह पपुत्तो (१३) ॥७॥ बहुलासाढचउत्थीचवणं चित्तट्ठमी जम्मवया । फग्गुणिगारसि नाणं निव्वाणं माहतेरसिए ||७||

Page #246

विरचितम् ]
श्रीचन्द्रप्रभऽभवस्तोत्रम्
(१०७)
इअ थुणिओ आइजिणो दविंदनरिंदविंदपणयपओ। मह होउ महाविजाणंदसिरीधम्मकित्तिपओ ॥९॥
[३८] श्रीचन्द्रप्रभ७भवस्तोत्रम् महसेणलक्खणसुअं चंदपहं चंदचिन्हमिदुनिहं । सत्तभवकित्तणेणं थुणामि सङ्कसयधणुम्माणं ॥१॥ सामि ! तुमं आसि निवो पढमभवे सिवपुरंमि सिरिबम्मो (१)। बीए सोहम्मसुरो (२) तइअभवे कोसलपुरएि ॥२॥ सिरिअजियसेणचक्की (३) चउत्थए अच्चुए महिड्डिसुरो (४) । तह रयणसंचयपुरे पंचमए पउमनाहनिवो (५) ॥३॥ छठंमि विजयंते (६) सत्तमए अट्ठमो जिणवरिंदो । चंदाणणापुरीए सिरिचंदप्पहजिणवरिंदो (७) ।४॥ पोसाइ बारसिभवो तेरसि चउ फग्गुसत्तमी नाणं । भदवसत्तमि सिवु चित्तपंचमीचवणु चंदपहे ॥५॥ इअससिसधम्मकित्ती देविंदनओ पुओ अ चंदपहो । वरविजाणंदयरं ठाणं विअरेसु पणयाणं ॥६॥
. श्रीशांतिनाथ१२भवस्तोत्रम्। सिरिविस्ससेणअइरासुअं मयकं थुणामि संतिजिणं । बारसभवकित्तणाओ सगणहरं चत्तधणुमाणं ॥ १ ॥

Page #247

( १०८ )
जैन स्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोषसूरि
रयणपुरे आसि तुमं सिरिसेणनिवेोऽभिनंदिआदइओ । पढमभवे (१) बीए पुण उत्तरकुरुजुअलिआ (२) दोवि ॥२॥ सोहम्मसुरा त ( ३ ) उत्थए अमिअतेज - सिरिविजया । निवई मिह भयणिवई पंचम पाणए अमरा ( ५ ) ॥३॥ छद्रे सुमापुरीए अपराइ अनंतविरअ बलविण्हू (६) । सत्तमए तं अच्चुअ इंदो इअरो पढमनर || ४ ॥ तो उब्वट्टि होउं विज्जाहरराय मेहनाउत्ति । जाओ अच्चुयकप्पे सो तुह सामाणिओ देवो ॥ ५ ॥
तं विजाहरचक्की अट्टमए रयणसंचाइ इमो । सहसा होउतुह ओ (८) नवमे दो तइ अगेविज्जे ( ९ ) ॥ ६ ॥
पुंडरिगणीइ चक्की भायरा मेहरह दढरहत्ति ।
दस (१०) इक्कारसमे दुण्णि वि देवा उ सव्वट्टे (११) ॥७॥ चरमे पंचमचक्की संती सोलसाजणो गयउरे तं । चक्काउहुत्ति इअरो सुओ गणहरो अ तुह पढमो ( १२ ) ॥८॥
पोससिअनवमि नाणं तुह भदवबहुलसत्तमी चवणं । जिट्ठस्स बहुलतेरसि जम्मसिवा चउदसीइ वयं ॥ ९ ॥ एवं देविंदमुदिवंदिओ संतिनाहतित्थयरो | ससहरसधम्मकित्ती भवेउ भविआण संतिकरो ॥ १० ॥

Page #248

विरचितम् ] श्रीमुनिसुव्रत ९ भवस्तोत्रम्
[ ४० ]
श्रीमुनिसुव्रत ९भवस्तोत्रम् |
घणवण्णं चिण्हट्ठियकुम्मं पउमावईसुमित्तसुअं । वीस नवभव कित्तणेण मुणिसुव्वयं थुणिमो ॥ १ ॥ पढमम्मि सुप्पइटुं सिरिकेउनि वो अहेसि तुमं (९) । सोहम् बई (२) तइए कुबेरदत्तो वरपुरम्म (३) ॥ २ ॥
उत्थे सणकुमारे (४) पंचमए वज्जकुंडलनरिंदो । पोराणपुरवरांम्म (५) छट्ठभवे बंभलोगम्मि ( ६ ) ॥ ३ ॥ सत्तमए चंप|ए सिरिवम्मु (७) वराइअम्मि अट्टमए (८) नवमे रायगिहपहू (९) सिरिमुणिसुव्वय जिणवरिंदो ॥ ४ ॥ फग्गुणवइबारसि नाणु जिट्ट अमिहि जम्मु नवमि सिवं । फग्गुण सिअारसि वउ सावण पुण्णिम सुवय चवणं ॥ ५ ॥ इअ देविंदाइनओ सिरिमुणिसुव्वय जिणो ममाइथुओ । सुअधम्मकित्तिआणं विज्जाणं दिसउ मह दाणं ॥ ६॥
( १०९ )
( ४१ ] श्रीनेमिनाथ९ भवस्तवनम् ।

नेमिरायमइजु थासामि सिवासमुद्दविजयसुअं । दसणुहतणुं माणेणं नवभवकहणेण संखंकं ॥ १ ॥ तं देवं ! धणवइवई दाणनिवई आसि पढममयलपुरे (१)बीयमवे सोहम्म (२) तइए पहू सूरते अपुरे ( ३ ) ॥ २ ॥ चित्तई खयरवई रणवइंदो (३) चउत्थि माहिंद (४) ।

Page #249

( ११० )
जैनस्तोत्रसन्दाहे [ श्रीधर्मघोषसूरि
पिअमइपिअ अवराइअनिवासि सिंहपुर पंचमए (५) ॥३॥ आरणि दिवि सामाणिअतिअसा छुट्टमि (६) सत्तमे उ भवे । तं हथिणारनाहो संखनिवा जसमईस गाहो ( ७ ) ॥४॥ अवराइयम्मि अमरा अट्टमए (८) दुट्टुरिट्ठ रिउनेमी । नवमे अरिट्ठनेमी (९) जिअराओ राइमइपणओ || ५ || सिवमासाढसिअट्ठमि सावणपंचमिर्हि जम्मु छट्टि वयं । कत्तिअ वई बारसि चुइ तुह आसाअअमावसी नाणं || ६ || इअ थुणिओ दुहदलणो देविंदनओ अरिट्ठनेमिजिणो । मइ धम्मकित्तिविज्जाणंदयरो होउ सयकालं ॥ ७ ॥
[ ४२ ] श्रीपार्श्वनाथ १० भवस्तवनम् ।
नवत्थं नीलाहं वामंगजमाससेणयं पासं । भबदहगसंथवेणं थोसामि दुहावराहियं ॥१॥ पढमभवे पोअणपुरि मरुभूइदिओस कमठभुअगहओ (१) पहु ! वणदिओसि बीअम्मि कमकुकडभु अगडसिओ (२) तइए पहु ! सहसारे इअरो धूमाइ (३) तिलयपुरि तुरिए । खयरवर किरणवेगो गहिअवओ कमढभुअगहओ (४) ॥३॥ अच्चुअसुरो तमिअरो रिट्ठाए पंचमे (५) हओ छ । कमढचिलाएण सुहंकरापहू वज्जनाहरिसी ( ६ ) || ४ | तं मज्जिममेविजे सत्तमए सत्तमीइ इअरो उ ( ७ ) अट्ठमभवे सुरपुरे कणयपहो खयर किणी ||५||

Page #250

विरचितम् ] श्रीपार्श्वनाथ १० भवस्तवनम् (१११)
कमठहरिहरिअजीओ (८) जीओ नवमे भवम्मि तं सामि ! । पाणयकप्पम्मि सुरो इअरो पंकप्पहाइ पुढवीए (९) ॥६॥ वाणारसीइ पासो तेवीसइमो जिणो तुमं आसि । दसमे कमठकुलिंगी चमढिअकासी अहमहिंदो (१० ॥ ७ ॥ सावाणसअटुमि सिवं नाणं चुई चित्तकसिणचउत्थीए । पासस्स पोसकसिणे दसमीगारसीहिं जम्मवया ॥८॥ इअ थुणिओ दढचमढिअसढकमढासुरबलो हवउ पासो । सिरिधम्मकित्तिविजाणंदयरो नमिरदेविंदो ॥९॥
[४३ ] श्रीवीर२७भवस्तोत्रम्।
तिसलासिद्धत्थसुअं सीहंकं सत्तहत्थ कणयनिहं । भवसत्तावासकहणेणं वद्धमाणं थुणामि जिणं ॥१॥ नयसारो सुग्गामे पढमे (१) बीए भवे पहु! सुहम्मे (२) तइए मरिइ तिदंडी (३) विणिआइ चउत्थए बंभे (४) ॥२॥ कुल्लागि कोसिअदिओ पंचमि (५) संसारचउर छटुभवे । थूणाइ पूसमित्तो सत्तमि (७) सोहम्मि अट्ठमए (८) ॥ ३ ॥ नवमे अग्गिजोओ चेइअगामम्मि (९) दसमि ईसाणे । इगदसमि अग्गिभूई मंदिरि ११ बारसमि सणकुमरो १२ ॥४॥ तेरसमे सेअबिआ भारदाओ १३ महिंद चउदसमे (१४)। रायगिहि थावरदिओ पनरसमे (१५) सोलसे बभे (१६) ॥५॥

Page #251

( ११२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोषसूरि
रायगिहि विस्सभूई सत्तरसि (१७) अट्ठारसे महासुक्को (१८) । . . गुणवीसे पोअणपुरि तिविट्टु (१९) वीसे तमतमाए ( २० ) ॥६॥ पहु ! इगवीसे सीहो (२१) पंकाइ दुवीसमम्मि (२२) तेवीसे ।
आपुरि पअमित्तो चक्की (२३) सोहम्मि चउवी से (२४) ॥७॥ पणवीसे छत्तग्गाइ नंदणो (२५) पाणयम्मि छब्बीसे (२६) । खत्तिअकुंडग्गामे सत्तावीसे महावीरो (२७) || ८ | मगसिरवइदसंमि वयं कत्तिअमावसि सिवं सिआसाढे । छट्टि चुइ विसाहदसमी नाणु भवो चित्तरसिंए ॥ ९ ॥ इअ सिरिवीरजिणिंदो थुणिओ भत्तिभर मिरदेविंदो | वरधम्मकित्तिविद्धिं विजाणं देउ मह सिद्धिं ॥ १० ॥
[ ४४ ] महामन्त्रगर्भितः अजितशान्तिस्तवः ।
सिरिरिसह - अजिअ - संभव - अभिनंदण - सुमइ - सयप्पह - सुपासा । चंदपह- सुविहि-सीअल - सिजंस - वसुपुज्ज - विमल - णंता ॥ १ ॥ धम - संति - कुंथु - अर- मल्लि - - सुवय - नमि - पास - वीर - तेवीसं । जिणपुंडरिआ पुंडरिअपव्वए जत्थ समुसरिआ ॥ २ ॥ वासासु विहिअवासा सुविहिअसित्तुंज अ सित्तुंजे । तहिं रिट्ठनेमिणो रिट्ठनेमिणो वयणओ जे उ ॥ ३ ॥ देविंदथुआ थुणिआ वरविज्जा दिसेणगणिवइणा । समयं वरमंतसधमकीत्तिणा अजियसंतिजिणा ॥ ४ ॥

Page #252

विरचितः ]
अजितशान्तिस्तवः
तेहिं पि अजिअसंती थुणामि रागाइरिउअजिअसंती । विउलतउज्जियसंती संपाइअतिजयजिअसंती ॥ ५ ॥ असुरिंदसुरिंदन रिंदचंदनागिंदबंदिवं देहिं । वंदिअपयारविंदे वंदे जिअसंतिजिणचंदे ॥ ६॥ अजिअजिओ दुज्जयनिज्जिअतिजयंतरारिजाएण । तिजईसो तिजईससोहिओ जयउ जिणनाहो ॥ ७ ॥ सत्ताणं सत्ताणं संताणं कुणइ संतसंताणं ।
संति अ संतिकय उवसंती संतिक उवसंती ॥ ८ ॥ पणवउत्ति नमो भगवओ अरिहओ जिअस्स सिज्जउ मे । संतिस्स य स भयवई जं महइ सया महाविज्जा ॥ ९ ॥ अजिअ सरइं अंजिए रिऊहि अपराजिए जयम्मि सया । माह पराजिए अहिए असंवाहाबलेहिंपि ॥ १० ॥ जो कुइ लोगसारे भत्तिपट्टठई साइ | लहुसव्वकामिअत्थे पुण्णसया सोहइ सया सो ॥ ११ ॥ जे संति संतिभत्ता कयासिवपसंति समुवसंतिपरा । . सव्वं पावं असुहं उवसाहिंति अ दुहं ते ॥ १२ ॥ इट्टु साहंति अ संतिं संतिष्णदुप्पयाइभया । अविरोहजुआ रोहति निरुवसग्गं निरुवसग्गं ॥ १३ ॥ इअ अजिअसंतिजुअलं विमलं विमलगिरिसंठिअं सययं । खुद्दोवद्दवविंदं विद्दावइ दुअं नमंतस्स ॥ १४ ॥ जइ मग्गइ उग्गसमग्गदुग्गउवसग्गसंगदुक्खलयं । ता सरह सयलमंगलकल्लाणावलिनिलअमेअ ॥ १५ ॥
८

( ११३ )

Page #253

( ११४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीवज्रस्वामि
डाइणि जोइणि-वेआल - जक्ख - रक्खस - पिसायभूआणं । न हु भवइ तस्स भयं जो सरइ थयं भयहरं एअं ॥ १६ ॥ इअ अजिअसंतिथुत्तं पक्खिअचउमासवच्छरपंउत्तं । जो पढइ सुणइ सम्म सो पोवइ सिवसुहं रम्मं ॥ १७ ॥
[ ४५ ] श्रीवज्रस्वामिविरचितम् श्री गौतमस्वामिस्तवनम् ॥
--
स्वर्णाष्टासहस्रपत्रकमले पद्मासनस्थं मुनिं स्फूर्जल्लब्धिविभूषितं गणधरं श्रीगौतमत्त्वामिनम् । देवेन्द्राद्यमरावलीविरचितोपास्ति समस्ताद्भुत
श्रीवासातिशयप्रभापरिगतं ध्यायामि योगीश्वरम् ॥ १ ॥ किं दुग्धाम्बुधिगर्भगौरसलिलैश्चन्द्रोपलान्तर्दलैः ! किं किं श्वेतसरोजपुञ्जरुचिभिः किं ब्रह्मरोचिः कणैः ? | किं शुस्मितपिण्डकैश्च घटिता किं केवलत्वामृतै
मूर्तिस्ते गणनाथ ! गौतम ! हृदि ध्यानाधिदेवी मम ॥२॥ श्रीखण्डादिपदार्थसार्थकणिकां किं वर्तयित्वा सतां
किं चेतांसि यशांसि किं गणभृतां निर्यास्य तद्वाक्सुधाम् । स्त्यानीकृत्य किमप्रमत्तकमुनेः सौख्यानि सञ्चूर्ण्य किं ? मूर्तिस्ते विदधे मम स्मृतिपथाधिष्ठाविनी गौतम ! ॥ ३ ॥

Page #254

विरचितम् ]
श्री गौतमस्वामिस्तवनम्
( ११५ )
नीरागस्य तपस्विनेोऽद्भुतसुखवाताद् गृहीत्वा दलं तस्याः स्वच्छशमाम्बुधे रसभरं श्रीजैनमूर्तेर्महः । तस्या एव हि रामणीयकगुणं सौभाग्यभाग्योद्भवं मध्यानाम्बुजहंसिका किमु कृता मूर्त्तिः प्रभो ! निर्मला || ४ || किं ध्यानानलगालितैः श्रुतदलैराभासिसद्भावना
किमु शीलचन्दनरसैरालेपि मूर्त्तिस्तव । सम्यग्दर्शनपारदैः किमु तपः शुद्धैरशोधि प्रभो !
मच्चित्ते दमिते जिनैः किमु शमेन्दुग्रावतश्चाघटि || ५॥ किं विश्वोपकृतिक्षमोद्यममयी ? किं पुण्यपेटीमयी ?
किं वात्सल्यमयी : किमुत्सवमयी पावित्र्यपिण्डीमयी ? ।
किं कल्पद्रुमयी मरुन्मणिमयी किं कामदोग्धीमयी या धत्ते तव नाथ ! मे हृदि तनुः कां कां न रूपश्रियम् ॥६॥ किं कर्पूरमयी सुचन्दनमयी पीयूषतेजोमयी
किं चूर्णीकृत चन्द्रमण्डलमयी किं भद्रलक्ष्मीमयी ? | किं वाऽऽनन्दमयी कृपारसमयी किं साधुमुद्रामयी —
त्यन्तर्मे हृदि नाथ ! मूर्त्तिरमला नाऽभावि किंकिंमयी ? ||७|| अन्तःसारमपामपास्य किमु किं पार्श्ववजानां रसं
सौभाग्यं किमु कामनीयसुगुणश्रेणी मुषित्वा च किम् ? । सर्वस्वं शमशीतगोः शुभरुचे रौज्ज्वल्यमाच्छिय किं ?
जाता मे हृदि योगमार्गपथिकी मूर्तिः प्रभो ! तेऽमला || ८|| ब्रह्माण्डोदरपूरणाधिकयशः कर्पूरपारीरजः
पुत्रैः किं धवलीकृता तव तनुर्मध्यानसमस्थिता ।

Page #255

( ११६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे [ श्रीकुलप्रभसूरि
किं शुक्लस्मितमुद्गरैर्हतदलद्दुः कर्मकुम्भक्षरद्ध्यानाच्छामृतवेणिभिः प्लुतधरा श्रीगौतम ! भ्राजते ॥ ९ ॥ इत्थं ध्यानसुधासमुद्रलहरी चूलाञ्चलान्दोलन
क्रीडानिश्चलरोचिरुज्ज्वलवपुः श्रीगौतमो मे हृदि । भित्त्वा मोहकपाटसम्पुटमिति प्रोल्लासितान्तः स्फुर - ज्ज्योतिर्मुक्तिनितम्बिनी नयतु मां सब्रह्मतामात्मनः ॥१०॥ श्रीमद्गौतमपादवन्दनरुचिः श्रीवाङ्मयस्वामिनी
मर्त्यक्षेत्र नगेश्वरी त्रिभुवनस्वामिन्यपि श्रीमती । तेजोराशिरुदात्तविंशतिभुजो यक्षाधिपः श्रीः सुराधीशाः शांसनदेवताश्च ददतु श्रेयांसि भूयांसि नः || ११||
[ ४६ ] कविकुलप्रभप्रणीतं मन्त्राधिराजापराभिधानं श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् ।
क
नत्वोपासितचरणं कमठेन प्राप्तबोधिना पार्श्वम् । कमठोपदिष्टमन्त्राक्षरगर्भं तन्नुतिं करबै ॥ १ ॥

वन्दे श्रीपार्श्वजिनं प्रथमं परमेष्ठिनां सदा ध्येयम् 1 यन्नामस्मरणमपि प्रशमयति दुरन्तदुरितानि ॥ २ ॥

Page #256

विरचितम् ] श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् (११७)
षट्कोणयन्त्रमध्ये जन्मजरामृत्युनाशनं पार्श्वम् । पुनरुक्त्या च प्रणवं ह्रींकारं दोषविनिकारम् ॥ ३ ॥ मायाबीजं हं ह्रः सनाथमथ यः समस्तसुखदक्षः । किश्च त्रैलोक्यसखं ध्वनिसारं फट् फट् स्वाहा ॥ ४ ॥ एकान्ते सुदृढमना ऐन्द्रीहरिदभिमुखः पवित्राङ्गः। श्रीपार्श्वनाथचरणाम्बुजसेवामधुकरः सुकृती ॥ ५ ॥ ध्यानविधौ निष्णातो ब्रह्मस्थः सदगुरूपदेशेन । यो ध्यायति त्रिसन्ध्यं तस्याऽवन्ध्यो भवेदेषः ॥ ६ ॥ .. नारिन हरिन करी नाऽहिर्नाग्निर्न सागरो न गदः । न क्ष्मापतिर्न दस्युर्न रुजा नाकालमरणमपि ॥ ७ ॥ तस्य भयाय प्रभवति हृदये जागर्ति यस्य पार्श्वेशः । पवनेरिताम्बुदा इव किन्त्वेते झटिति विघटन्ते ॥ ८ ॥ दुष्टसुरशाकिनीग्रहमुद्गलवेतालराक्षसप्रमुखाः । विलुठन्ति किङ्करा इव पदयोः पार्श्वक्रमध्यातुः ॥ ९ ॥ स कविर्वादी वैद्यो दैवज्ञो मन्त्रतन्त्रनिष्णातः ।। सकलकलानां निलयो भवति हृदि स्मरति यः पार्श्वम् ॥१०॥
एवं कमठाधिष्ठित- . . . सुमन्त्रगर्भ जिनेन्द्रपार्श्वस्य ।।
यः पठति स्तवमनिशं स कविकुलप्रभतया घटते ॥ ११ ॥

Page #257

( ११८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ ४७ ] श्रीवादिदेवसूरिप्रणीतं श्रीकलिकुण्डपार्श्वजिन स्तवनम् ।
[ श्रीवादिदेव
आर्त्तनामोदरं कृत्वा हुंकारं रेफसंयुतम् । नादबिन्दुसमायुक्तं ॐकारं सम्पुटे स्थितम् ॥ १ ॥ दिक्षु वज्राष्टसम्भिन्नं षोडशस्वरवेष्टितम् । वज्राप्रेषु च सर्वेषु मूलमन्त्रं यथास्थितम् ॥ २ ॥ श्वेताम्बरधरो मन्त्री शुभध्यानपरायणः । उत्तराभिमुखो भूत्वा लिखेद् यन्त्रं शुभोदये ॥ ३ ॥ काश्यभाजनमध्ये तु चन्दनेन सुगन्धिना । लिखेद्दर्भस्य लेखिन्या मुष्टित्रयप्रमाणतः ॥ ४ ॥ सुगन्धैः कुसुमैः श्वेतैः अष्टोत्तरशतेन च । अर्चयेद् विधिना यन्त्रं फलं यावद् दिने दिने ॥ ५ ॥ लिखितं पूजितं चैव प्रक्षाल्य सुजलेन तु । तज्जलं पीतमात्रं तु परविद्याविनाशनम् ॥ ६ ॥ शाकिनीभूतवैतालपिशाचोरगराक्षसाः ।
भवन्ति निःप्रभाः सर्वे यन्त्रस्यास्य प्रभावतः ॥ ७ ॥ शूलं विशूचिकाऽजीर्ण लतादिस्फोटकादयः । अग्निचोरकृतात् (भीतिः) विषं स्थावरजङ्गमम् ॥ ८ ॥ गर्भस्य वेदना यस्या गूढगर्भा तु या भवेत् । एवं रोगैस्तु दुःखार्ताः सुस्थाः स्युः सर्वजन्तवः ॥ ९ ॥

Page #258

मूरिप्रणीतम् ] श्रीकलिकुण्डपार्श्वजिनस्तवनम् (११९)
वन्ध्यापि लभते पुत्रं मृतवत्सा च गर्भसूः । दुर्भगाः सुभगाश्चैव *मन्त्रयन्त्रानुभावतः ॥ १० ॥
. [४८ ]
श्रीमुनिचन्द्रमूरिप्रणीतम्
श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् । नमामि श्रीपार्श्व कलिगिरिशिरःकुण्डनिकट
प्रदेशावस्थानाधिगतकलिकुण्डाभिधमहम् । तदासन्नायातक्षितिपबहुमानातिशयतः
स्वयं प्रादुर्भूतप्रतिममखिलोपद्रवहरम् ॥१॥ . त्वमतवं ध्येयस्त्वमनिशमुपास्यः सुकृतिनां
त्वमाजम्यः सम्यक् किमिह बहुना त्वं च शरणम् । त्वमेवासि त्राता जगति कलिकुण्ड ! त्वदपरो ___ न कश्चित् क्षुद्रोपद्रवहरणदक्षः क्षतभयः ॥ २ ॥ सकारान्तं बीजाक्षरमध उकाराग्रिमयुतं
कृतो धोयन्तिं द्विजपतिकलाबिन्दुकलितम् । निविष्टान्तर्नाम प्रणवयुगकोटीपरिगतं ____ ज्वलद्वत्रैर्युक्तं दिशि विदिशि चाष्टाभिरभितः ॥ ३ ॥ अधोवस्याग्रात् परिवृतमकारादिभिरपि
द्विरष्टाभिर्वर्णं रइतिचरमैर्दक्षिणगमात् । अथोकारं मायाक्षरमलवयस्याथ उपरि
रकारं तत्षष्ठस्वरशशिकलाबिन्दुकलितम् ॥ ४ ॥ ..चतुर्थ च प्राग्वत् प्रकटतरसंयोगरचितं
ततः पूर्व दीर्घ ननु गरसमेतं तमथ च ।

Page #259

( १२०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीमुनिचन्द्र
सबिन्दु लक्ष्मी चान्ययुगजलधामाभिधमहो ___ परं तत्त्वं नीचैर्जनवशकरं नाम तदपि ॥ ५ ॥ चतुर्थी प्राग्वान्तमथ हुतभुक्तृप्तिविचनं .
वरैर्वर्णे रेभिर्दशसहितषड्भिः परिगतं . परिज्ञातं तत्वं जयतिकलिकुंडाख्यममलं ॥ ६ ॥ - तदित्थं सम्पूर्ण गुरुजनगिरा दोपहरणम् पवित्रे पात्रे च स्फुरदमलसौराष्ट्रिकमये ___ शुचिश्रीखण्डेन प्रचुरतरप्सौभाग्यगुणिना । त्रिमुष्टिप्रामाण्यैः कुशसहितदभैर्विलसितं .
क्षणादेतत् तत्त्वं भुवि विजयते स्वास्थ्यजनकम् ॥ ७ ॥ अशक्तं शाकिन्याः शिरसि निहितं शङ्कशकलं
कृतं लीलामात्रान्निखिलपरविद्याविदलनम् । विशीर्णा चेदानी जगति ननु दाहज्वरकथा
पुरः साक्षाद् दृष्टे जयति कलिकुण्डे भगवति ॥ ८ ॥ प्रचण्डो दण्डोऽयं सपदि कलिकुण्डस्य सहसा
भवेद् भूतादीनां प्रकटमिह दण्डो निरवधिः । अंसावेव त्राणं भवति नियतं मान्त्रिकतते___रपि क्षुद्रार्तायाः कचिदपि कथंचिद्विधिवशात् ॥ ९ ॥ इति श्रीमान् पार्श्वः प्रभुरखिलकल्याणवसतिः
समुद्रो विद्यानामतिशयवतीनां निरुपमः । स्थितः सिद्धिस्थाने महितमुनिचन्द्रप्रकटित
स्फुरन्मन्त्रात्मा मे शमयतु समग्रं भवभयम् ॥ १० ॥

Page #260

सूरिप्रणीतम् ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ( १२१ )

[ ४९ ] कविचक्रवर्त्तिश्रीपालविरचितं
श्री चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
भक्त्या सर्वजिनश्रेणिरसंसारमहामया । स्तोतुमारभ्यते बद्धरसं सारमहा मया ।। १ ।। श्रीनाभेय ! भवान् पुंसामलङ्कारमणीयते । अभूत् ते चित्तमाक्रष्टुमलं का रमणी यते ! ।। २॥ समुलङ्घितसंसारकान्तार ! तरसाऽजित ! | मां पुनीहि जगन्नाथ ! कान्तारतरसाजित ! ॥ ३ ॥ निरस्तः केन मोहस्त्वां विना शम्भव ! दारुणः । तेनासि दहनीकर्तुं विनाशं भवदारुणः ॥ ४ ॥ अभिनन्दन ! युष्मासु सदाचरणधीरता । जेतुमेनांसि नान्येषां सदा च रणधीरता ॥ ५ ॥ श्रीः पुंसां सुमते ! ध्वस्तकलितापाय ! दक्षता । तद्भक्तेस्तत्र पापेषु कलिता पापदक्षता ।। ६ ।। पद्मप्रभ ! सिषेवे त्वां मुक्ताहारमुदारता । त्वयि लोकत्रयी मुक्तिमुक्ताहार ! मुदा रता ।। ७॥ सुपार्श्व ! देशनायां ते चतुराननकोमलाः । गिरः श्रुत्वा न तुष्टाव चतुरानन ! कोऽमलाः ॥ ८ ॥ चन्द्रप्रभ ! भवानेव सत्तमः सप्रभावताम् ।
यो धत्ते चैव सञ्जेतुं सत्तमः सप्रभावताम् ॥ ९॥

Page #261

जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ कविचक्रवर्ति
सुविधे ! कैर्वचोमार्ग विभवस्तव नीयताम् । त्वय्येव मन्यते स्वर्गविभवः स्तवनीयताम् ॥ १०॥ त्वयि निर्वृतिदानाय शीतले ! सविभावसौ । सिक्तोऽस्मि सकलक्लेशशीतलेशविभावसौ ॥ ११ ॥ तं श्रेयांसं स्तुवे भक्त्या कामं केवलिनामिनम् । यस्मादन्ये न गृह्णन्ति कामं के वलिनामिनम् ॥ १२ ॥ वासुपूज्य ! विभो ! स्तौमि भवन्तं सत्वराशयः । यत्प्रासादात् तरन्त्येव भवं तं सत्वराशयः ॥ १३॥ यं स्मृत्वाऽपि लभन्ते स्म देहिनः सुरसम्पदम् । सत्वं विमल ! निर्दोषं देहि नः सुरसं पदम् ॥ १४ ॥ अनन्तजित् ! तव श्रेयः सुतरामापदञ्चकः । त्वामीशं प्राप्य नावैति सुतरामापदं च कः ॥ १५ ॥ hari नामत्कारो धर्मराज ! सतामसौ । विकारौ यत् त्वया ध्वस्तौ धर्म ! राजसतामसौ ।। १६ ।। शान्तं यन्नागमो दोषविकलं कतमो नयः । तद्वचस्ते स किं स्तौति विकलङ्कतमो न यः ॥ १७॥ तेजः कुन्थो ! भवोत्तारकरालम्ब ! तवारिभिः । कूर्चाग्नेरिव न ध्वस्तं करालं बत वारिभिः ।। १८ । अर! त्वदुपमानम्य विभवोदधिरेकदा | जन (नः) तीर्णोऽखिलकर्मविभवो दधिरेकदा ॥ १९ ॥ मल्लिदेव ! दयारूपममानं ते नवं धनम् । त्वया कर्माख्यमुच्छेद्यममानं तेन बन्धनम् ॥ २० ॥
( १२२ )

Page #262

( १२३ )
श्रीपालविरचितम् ] चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् श्रीसुव्रत ! व्यधार्षीः स्म महीनतरसं यमम् । अजैषीस्त्वं जनान्नन्तुमहीनतरसंयमम् ॥ २१ ॥ नमे ! यस्मिन्नतोऽस्मि त्वाममानं दमयोगतः । स एव समयः कामं ममाऽऽनन्दमयो गतः ॥ २२ ॥ ताः समन्नाक्षिपन्नेमे ! कमनीयतमा नवम् । यासां दृशाऽपि नानङ्गकमनीयत मानवम् ॥ २३ ॥ पार्श्वनाथ ! जगाम त्वां कोपमातङ्गतापदम् । यः पुपोष तपः सिंहं कोऽपमातङ्गतापदम् ॥ २४ ॥ जातलक्ष्मी तमो हर्तुं वर्द्धमान ! प्रभो ! दयाम् । देहिमद्य विधेहि त्वं वर्द्धमानप्रभोदयम् ॥ २५ ॥ शुचिर्जिनाली वः पायादपवित्रा समानसा । योsस्नाद्यस्यास्तमोग्गोसा ( ? ) दपवित्रा समानसा ॥ २६ ॥ जिनागमं तमोध्वंसे रविकल्पमपापदम् । नमाम्युममांकमलै रविकल्पमपापदम् ॥ २७ ॥ त्वया वाग्देवि ! तत्कार्य महतोद्यमयाssदरात् । यथा मोहमयां तार्य महतोद्यमादरात् ॥ २८ ॥ इति सुमनसः श्रीपालकविरचितनयः समस्तजिनपतयः । अविनाशिज्ञानदृशो दिशन्तु वः .....
॥ २९ ॥

...........

Page #263

( १२४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ ५० ] पण्डितावतंसश्रीरामचन्द्रसूरिकृता अपहृतिद्वात्रिंशिका |

भवद्गुणानां स्तुतये जगद्गुरो ! कृतादरः सोऽयमपह्नुतौ जनः । अशस्तमप्याश्रितकर्म मन्यते यतः प्रसन्नः शुभमेव सुप्रभः ॥ १ ॥ सितं न ते सद्म हिरण्मयाचले चकास्त्यदः पन्नगसेव्य ! किन्त्वसौ । फणीश्वरः क्ष्माभरभङ्गुरस्थितिस्तवाश्रिते वोपिकया रसातलात् ॥२॥ जिनेश ! नेदं सदनं तवेन्दवप्रभावभासि प्रतिभाति किं पुनः । वृषा सिंहस्य विपद्विपावलीविपाटन स्फाटिकपञ्जरं परम् ॥३॥ इदं न ते नीलतनुच्छविच्छटाकदम्बकं किन्तु फणीन्द्रकेतन ! त्वया त्रिलोकीविपदां विपत्कृते तरङ्गितं कालभुजङ्गमण्डलम् ॥४॥ अदः समुन्मीलितनीलमङ्गतः प्रभोमिंजालं त्रिजगत्पते ! न ते । अपि त्वसौ स्फूर्त्तिमियर्ति चापलच्छिदे श्रियामायस शृङ्खलावलिः ||५|| सरोज सौन्दर्यजुषोस्तवोन्मिषत्यसौ मुनीश ! क्रमयोर्न शोणिमा । प्रसह्य रागः स बहिष्कृतो हृदस्त्वदङ्घ्रिसेवामपि तु प्रपन्नवान् ॥६॥ निरायतात्मा न तवोपरि स्फुरत्ययं भुजङ्गाधिपनि (ति) गुणाधिकः । अपि त्वसौ रज्जुरजीर्णरागया स्वधाम नेतुं मुमुचे शिवश्रिया ||७|| क्षमाभृतां धुर्य ! तवेदमुद्ययौ तदा न शोणाहिफणामणीमहः । अभूदयं किन्त्वरुणोदयः पुरा स्फुरिष्यतो ब्रह्ममयांशुमालिनः ॥ ८॥ तवायमाभाति भुजङ्गपुङ्गवः प्रशान्तमूर्द्धन्य ! न मूर्धि किन्त्वियम् । तपोऽधिकं त्वां भुवनाभयाचलं विचिन्त्य भेजे कमठाजटावली ॥ ९ ॥
[ पण्डितावतंस -

Page #264

श्रीरामचन्द्रसूरिकृता ]
अपह्नुतिद्वात्रिंशिका ( १२५ )
अशोषिताशेषरुजस्तव प्रभो ! न धर्मचक्रं पुरतः स्फुरत्यदः । स्वकुष्ठनिष्ठापननिष्ठुराशया समाश्रितः किन्त्वयमीश्वरस्त्विषाम् ॥१०॥ अयं जिनानामधिराज ! राजते न ते जितारिव्रज ! वज्रभृद्ध्वजः । असौ स्फुटं किन्त्वतिवृद्धिविश्वगत्वदीयकीर्तेरवलम्बयष्टिका ॥ ११ ॥ सुवर्णशैलः किल नायमत्र ते जिनेन्द्र ! नैतद् भवनं च निर्मलम् 1 असौ कुमारक्षितिभृद्यशोङ्करः शुभैककन्दा भु (दु) दगादपि त्वतः ॥ १२ ॥ इयं न ते पादनखोज्ज्वलद्युतिर्विनम्रभालेष्वभिषङ्गमङ्गति । तदाश्रया पुण्यलिपेरपि त्वदः प्रमार्ज्जनोस्वलमम्बु वल्गति ॥ १३ ॥ तव प्रभाचक्रमुदचिमेचकं चकास्ति नैतन्मणिमात्रपन्नगम् । तनुं दधानः क्षणदामयि त्विदं विभाति सप्तर्षिविभूषितं नभः ॥ १४ ॥ स एव रोचिष्णुकडारकेसरच्छटाकटप्रा तप (तव) मौलिपृष्ठतः । नृसिंह ! नैदं तु महः कदम्बकं विडम्बयद् बिम्बमशीतरोचिषः ||१५|| इदं न फुल्लत्फणभृत्फणामणीमहस्तवोच्चैः शमिनामधीश्वर ! | समुल्लसद्ध्यानसुधाभयात् त्वहेर्विषार्चिरेतन्मिषतः पलायितम् ||१६|| इदं तव ज्योतिरुदेति विष्टपत्रयोदरख्यापि जिनेश ! न त्वदः । अहीन्द्ररत्नाक्षिकरस्फुरन्नखैरुपर्यधोमध्यविकस्वरं महः ॥ १७॥ न रक्तकङ्केल्लिरसौ चकास्ति ते निषेवते त्वामपि नृत्वगुप्तये । अशेषषड्जीवनिकायतायिनं मुनीश ! रागः स वनस्पतीभवन् ॥१८॥ जिन ! द्विजानां तव देशनावनावमी न कान्तिस्तबकाश्चकासति । विमुक्तिकान्ताभरणाय किन्त्वयं कृपापयः सागरमौक्तिकोत्करः ॥ १९॥ न मूर्ध्नि भूषा प्रणयी फणीश्वरं क्षमाभृतामीश ! बिभर्षि किं पुनः । अमुं दधानेन कलापिना त्वया शिवं विरोधप्रशमा प्रकाश्यते ॥ २० ॥

Page #265

( १२६ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [पण्डिताघसंस
mmm. अमी न नम्रावनिशासिनां शिरःस्रजः पुरस्ते पतयालवोऽलयः । । अपि त्वसौ पादनखांशुताडिता गलत्यहो पापमलस्य मालिका ॥२१॥ इदं न ते नीलतनूरुचामुपर्युदश्चि दन्तोज्ज्वलरोचिरासदः । जगत्त्रयीमङ्गलवल्लिकाननं चकास्त्यदः किन्तु लसत्प्रसूनकम् ॥२२॥ इयं न ताम्राङ्घिनखांशुमञ्जरी जिनेश ! लेश्यापि तु भाति तैजसी । विनम्रदुष्कर्मदिधक्षया तव प्रसन्नपद्भ्यां झटिति स्फुटीकृता ॥२३॥ . इदं न मौलौ धरणोरगेश्वरस्फुरत्फणालीफलकं जगत्पते ! । तवापि तु ध्यानसुधाम्बुपायिनः करातपत्रं भुवनश्रिया धृतम् ॥२४॥ अयं न गाङ्गेयगिरिस्त्वमप्यसौ न चेह नीलीदलसोदरद्युतिः । अदस्त्रिलोकाभरणैकपङ्कजं हिरण्मयं किन्तु सनीलषट्पदम् ॥२५॥ नमस्यतां भालतलेषु नैष ते जपासखः पादनखत्विषां चयः । पदं ददत्याः सुकृतश्रियस्त्विदं विराजते यावकरागवल्गितम् ॥२६॥ अयं न नीलोपलशेखरायितं त्वदीयमूर्तिस्तपनीयभूधरः । जगत्सु कल्याणनिपः स्फुरत्यपि त्वसौ वतंसार्पितनीलपल्लवः ॥२७॥ इयं न ते पादनखांशुमण्डली सतां ललाटाङ्गणकुङ्कुमच्छटा । उदेष्यतः पुण्यरवेरपि त्वसावबन्ध्यसन्ध्याभ्रकदम्बडम्बरः ॥२८॥ फणीन्द्ररत्नाञ्चितमेचकधुतामिदं न ते वृन्दमुदेति देहतः । नभःकृतावासमपि त्वदस्तडित्वतां कदम्बं कमठाम्बुभृज्जयात् ॥२९॥ यमीष्टसिद्धेहमिन्द्रनीलजं न ते विनीलाङ्गरुचामयं चयः । इदं त्वया किन्तु वियन्नखच्छविच्छलात् स्वतेजःप्रसराय कल्पितम्॥३०॥ विभाति भोगीन्द्रफणामणिप्रभा क्षमाभृतामीश ! न ते शिरस्यसौ । अपि त्वयं सिद्धिवधूविभूषणोपयोगभूगैरिकधातुसश्चयम् ॥३१॥

Page #266

श्रीरामचन्द्रसूरिकृता]
अपह्नतिद्वात्रिंशिका
(१२७ )
mmarANAND
nwwwwwwwwww
गगनपुलिनप्रेख ज्योतिर्नखोत्करतारका
तव तनुरियं श्यामा वामातनूद्भव ! भासते । शुचिरदरुचिर्नैषा व्याख्याविधाविह केवला___ऽभिनवशशिनः सच्चक्राणा मुदेऽपि तु कौमुदी ॥३२॥
श्रीपार्श्वनाथस्य। अर्थान्तरन्यासद्वात्रिंशिका
धर्मार्थकामात्मकमीश ! ते गिरा निर्बाधमर्थत्रितयं प्रसाधयन् । . . अर्थान्तरन्यासविधि समीहते सोऽयं जनस्तावकभूमिकातिथिः ॥१॥
संस्तुतौ तव जिनेश ! नेशते तेऽपि वन्ध्यधिषणाः पुरन्दराः । तत्र सादरमतिस्तदप्यहं कोऽपि वा स्खलति नो मनोरथः ॥२॥ अश्वसेनतनुभूः स भूयते यः स्वयं फणिफणोष्णवारणम् ।
बिभ्रदन्तमनयञ्जगत्त्रयी तापमद्भुतगुणा हि सजनाः ॥३॥ : - येन काञ्चनगिरौ विनिर्ममे शासनोन्नतिवधूकरग्रहः ।
युक्तमेतदथवा कुमारतां बिभ्रतां खलु भुजङ्गसङ्गिनाम् ॥४॥ रक्षितो विषधरः कृपालुना येन तापसहुतासविह्वलः । आपदं गतवति द्विजिह्वकेऽप्युत्तमाः स्युरुपकारतत्पराः ॥५॥ यत्प्रसादमुदितस्तदा फणी प्राप नागनगराधिराजताम् । स्तमेषु नियमेन रागिणां सम्पदः करतले गतापदः ॥६॥

Page #267

- जैनस्तोत्रसन्दाहे [श्रारामचन्द्रयश्चकार करुणाचणं मनो दुर्गतिं स कमठस्तदप्यगात् । सज्जनेषु सहनेष्वपि ध्रुवं दुष्कृतेन पतयालवः खलाः ॥७॥ यो वितृष्णहृदयः प्रकाशयन् पीतशान्तरससुस्थतां स्वयम् । देहिनां भववनभ्रमक्लमं चिक्षिपे चरितमद्भुतं सताम् ॥८॥ येन वाञ्छितफलैः समन्ततो दर्शनान्तरजुषोऽपि योजिताः । अत्युदारचरितोज्ज्वलात्मनां नास्ति वा स्वपरयोरिहान्तरम् ॥९॥ येन तैः स्वचरितैरलित्विषा सौरभं किमपि हेमभूभृतः । ख्याप्यते प्रगटमेव किन्तु तद् यन्न शक्यमिह वा कलावताम्॥१०॥ यः कषायकलुषाभिषङ्गिनां क्षालयन् गलितरागसङ्गतिः । मुक्तिरक्तहृदयश्चिरं बभौ को नु वेत्ति चरितं महात्मनाम् ? ॥११॥ तत्त्वपावन ! मुनीश ! दर्शनादन्तिजन्मनि मनस्यबोधि याः । सङ्गमाद्धि महतां महात्मनां चित्कला कलति किं कुतूहलम् ॥१२॥ रागिणां किल रसायनं तनूद्वर्त्तनं तदपि यस्य जायते । सर्वमेव जगतां हिताय वा कल्पते परमसिद्धिशालिनाम् ॥१३॥ याच्या भवतु सन्तनोति यश्चित्त एव नहि तं समीहितम् । लाघवाय यदमुष्य लक्छनं कोऽपि हन्त महतां महाग्रहः ? ॥१४॥ मौलिमण्डलविलासमण्डनं दर्शयन् शतिफणीशमुत्फणम् । सन्तनोत्यहिभयज्वरक्षयं चित्रमेव चरितं महात्मनाम् ॥ १६ ॥ वर्तमानमपि भूतभावि वा दूरवर्त्यपि समीपवर्ति वा। योऽवलोकयति विश्ववल्गितं कापि दृष्टिरपरैव योगिनाम् ॥ १६ ॥ एक एव जगतां मनस्सु यः कृष्णमूर्तिरवदातपुण्यभूः । भोगिकेतुभिरगम्यविग्रहो योगिनो हि विपरीतवृत्तयः ॥ १७ ॥

Page #268

सूरिविरचिता ] अर्थान्तरन्यासद्वात्रिंशिका
( १२९ )
यः स्वयं दधदनश्वरात्मतामिष्ट सिद्धिघटनामिषुः सताम् । अध्युवास कनकाद्रिचूलिकां शैलवासरतयो हि योगिनः ॥ १८ ॥ नेत्रयोः प्रणयितामुपेत्य यः सज्जकज्जलसगोत्रगात्रकः । दृष्टिमाशु तनुते निरञ्जनां सृष्टिरेव हि नवा महात्मनाम् ॥ १९ ॥ यस्य न स्खलति तत् कचिन्महः स्फूर्जितं नृपशतैर्नतात्मनः । सौजसः स्फुटमधृष्यतेजसः स्युर्यतः शिरसि दुर्गशालिनः ॥ २० ॥ बिभ्रता भृशमताड्यजीवतां येन धर्मकलयात्र दुष्कलौ । आन्तरारिविजयः कृतः सतां चातुरी जयति काचिदद्भुता ॥ २१॥ निर्व्यपेक्षहृदयो दयानिधिः कल्पयत्युपकृतिं जनेषु यः ।
कारणेन किल योपकारिता सा हि नूनमथवा स्वविक्रयः ॥ २२ ॥ आग्रहो जनयितुं प्रभावतां यस्य काश्चन कलामुपेयुषः । इन्दुसुन्दरयशः फलेग्रहिर्निर्वृतिं दिशति वा स्थितिः सताम् ॥ २३ ॥ यं प्रभुं समधिगम्य धारयत्युच्चकैः कनकभूधरः शिरः । कः क्षितौ सकलकाङ्घ्रितप्रदं प्राप्य रत्नमथवा न दृप्यति ? ॥२४॥ यत्पदप्रणयिनां नृणामगुः सिद्धिपद्धतिमहो मनोरथाः । येन गौरवभृतामुपासनं कामधुक्सुरभितो न भिद्यते ॥ २५ ॥ यस्य रूपमनघं परं किमप्यस्ति कः कलयितुं प्रगल्भधीः । एवमेव सकलातिवर्त्ति वा वृत्तमद्भुतरसाय कल्पते ॥ २६ ॥ यः सुवर्णगिरिविस्फुरत्यदस्तत्प्रकाशयति वृत्तमात्मनः । कस्य गोप्रकटितप्रभावतः श्लोकसिद्धिरुदयं न याति वा ? ॥ २७ ॥ भारतीं यदुपदेशपेशलामर्थसिद्धिमनुधावति ध्रुवम् । काश्चनाचलकलामुपेयुषां सिद्धयो हि वृषलीसमाः सताम् ॥ २८ ॥

Page #269

( १३० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीरामचन्द्र
कालकूटमपि सत्यमुत्कटं यत्प्रभाववशतः सुधायते । विश्ववल्गदघमृत्युहारिणो नेदमद्भुतममुष्य वा प्रभोः ॥ २९ ॥ येन सान्द्रकरुणार्द्रचेतसा वैभवाभ्युदयभङ्गिसङ्गिना । उद्घृतं विपदुदन्वतो जगद् विश्वदुर्गतिहृतः श्रियः सताम् ॥ ३० ॥ यस्य संस्मरणमीक्षणं गुणोत्कीर्त्तनं स्नपनमर्चनं च तत् । पूरयत्यसुमतां मनोरथान् किं न वा भगवतः शुभावहम् ? ॥ ३१ ॥ एवं विशेषकमवाप्य जिनं सुवृत्तकार्त्तस्वरक्षितिभृताखिललोकलक्ष्मीः” ।
व्यक्तान्यवीक्षणरसा विदधे क्षणेन
क्षोभावो भवति वा तिलकप्रयोगः || ३२ ||
[ ५२ ] पार्श्वनाथस्य
व्यतिरेकद्वात्रिंशिका |

Acples
यदिह देवकदम्बकतः स्वकैर्गुणगणैस्त्वमसि व्यतिरेकभूः । तदवतंसितशारदया दयानिलय ! तत्प्रयतोऽस्मि तव स्तवे ॥ १ ॥ स भवताद् भवतां भवतान्तिहृद् मुजगभूषणभूः परमेश्वरः । जंगति 'पूरितकाममहोत्सवः कनकसानुगतो नवशङ्करः ॥ २ ॥ स्फुटसुदर्शननन्दकविक्रमः सकलविश्वनिषेव्यमहोदरः । इह बभौ भुवि यः पुरुषोत्तमः कमठकीर्त्तिसहस्तु न केवलम् ॥३॥

Page #270

सूरिविनिर्मिता ]
( १३१ )
अकृत तल्लवनाश्रयि कर्म यः स्फुटमपातकपङ्ककलङ्कितः । त्रिजगदुद्धरणोद्धुरया धुरा नववराहतया विदितः क्षितौ ॥ ४ ॥ परमहंसमनोहरविग्रहः शुचिचतुर्वदनः कमलालयः । समधितिष्ठति यः परमेष्ठितां वहति नैव तु वेदसमुन्नतिम् ||५|| हरिमनोहर चित्र चरित्र भूर्ज गति बिभ्रदनन्स इति श्रुतिम् । भजति यः कलितं बलडम्बरं कमपि नैष तु काममपालयन् ॥ ६ ॥
व्यतिरेकद्वात्रिंशिका
परशुभासितनीलतनुद्युतिश्चरणसंश्रयसाधुवृपस्थितिः ।
वहति विघ्नविनायकतां परं सकलनागशिराः खलु यः श्रुतः ॥ ७॥ असमशक्तिरनङ्गशरज्वरानुपहतः स्फुटपावकजन्मभृत् । जगति योऽत्र बभार कुमारतामयमहो स्वयमेव तु तारकः ॥ ८ ॥ क्षणविनश्वरविश्वमय स्थितिं व्यवहरन् विदितः खलु मारजित् । भजति बुद्धकलां स्वयमेव यः प्रथयति स्म पुनर्न निरात्मताम्॥९॥ जितमनस्कतया सुसमाधितां दधदपि प्रथयन् वपुषः क्ष्यम् । परम योगरहस्य निवासभूरितरनाथविलक्षण एव यः ॥ १० ॥ निखिलविश्वगशाश्वतरूपभृन्निजगुणोद्यतशब्द मनोहरः । भजति काञ्चन योऽभिनवाम्बर श्रियमनश्वरतारकशीतगुः ॥ ११ ॥ अनुपलभ्यखमण्डलडम्बरः सकलतारकवैभवभासुरः । य इह क्लमकलानिधिकौशलो नवमहः स्फुरितं तुलयत्यलम् ॥१२॥ न कमलं विकचं कुरुते गवां व्यतिकरैर्विकिरंस्तमसस्ततिम् । मुदितकौशिकसंश्रितपादतां वहति योऽत्र नवीनदिवाकरः ॥ १३ ॥ न वियति स्थितिवल्गितमादधे न खलु कैरवबोधकृदक्षि यः । क्षणदयाधिगतप्रणयो नवामृतकरः कलिताभ्युदयो नवः ॥ १४ ॥

Page #271

( १३२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे । श्रीरामचन्द्र
mwwwwwwwwwwwwwwwww
प्रमदयन्नमृतेन कृताञ्जलीन् गततृषः शिखरिश्रियमावहन् । अकलुषः कमठाम्बुदवृष्टिभिस्त्वभिनवः किल यः कमलाकरः ॥१५॥ प्रकटयनवनस्थितिपाटवं भुवि कलां कलयनिह हारिणीम् । सकलकामसमुद्भवसौहृदः श्रयति यो नवकेसरिणः श्रियम् ॥१६॥ दधदहो विबुधाश्रितपादतां भुजगराजिविराजितमौलिताम् । किमपि यः स्वगुणैर्भुवनाद्भुतैर्दिविषदामचलादतिरिच्यते ॥ १७ ॥ सुमनसामधिगम्य तयाऽत्र यः श्रयति नन्दनतां कमलाचले। परमयं शतधारिभिदेलिमाद्भुतमहाबलवैभवशोभितः ॥ १८ ॥ विबुधकुञ्जरतां विततान यः कनकसानुमति स्थितिमाश्रितः । विजयिनागकृतोच्चरणः परं शितितनुः सततं विमदोदयः ॥ १९ ॥ शिरसि बिभ्रदहीन्द्रनिभाजटापटलमिष्टफलस्फुटपादभृत् ॥ तनुकलां कलयन्नभसः सखीमभिनवः खलु यः सुरपादपः ॥ २० ॥ भुवनतापकृदक्षणिकोन्नतिर्भुवि विकीर्णरजाक्षतकन्दलः । अपर एव विनीलधनद्युतिर्य इह भाति गिरौ विहितस्थितिः ॥२१॥ अहरसत्कवृषोदयमादधद् भृशमरालवयो (१) नुदयन्मदः । वहति मानसमप्यजलाशयं स्फटिकशैलयशा नव एव यः ॥ २२ ॥ असमरत्नजिघृक्षुजनं नयनहह कन्दरमीरितदुर्गतिः । वहति सद्गुणरोहणतां परं य इह नागवरश्रियमाश्रयत् ॥ २३ ॥ निजशिरस्यहिमक्षयमावहन्नपि निवर्तितवेपथुरङ्गिनाम् । य इह नव्यशिवोदयकृद्गिरीश्वरतया जगति स्पृशति प्रथाम् ॥ २४ ॥ स्फुरदगस्तिमिताद्भुतवैभवः परमशङ्गगणेन च न श्रितः । कमठभृङ्गभृदस्खलितक्षमस्त्वजनि यो नव एव महोदधिः २५ ॥

Page #272

सूरिविनिर्मितः ] श्रीमुनिसुव्रतदेवस्तवः (१३३ ) ommmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm प्रगुणनायकतां स्वयमेव तां दधदशेषितदुष्कृतवैकृतः। सकललोकशिरःकृतसंश्रयः श्रयति यो नवमौक्तिकयष्टिताम् ॥ २६ ॥ न धरणीसुविरागमुपैति यः किल नवालिसमोन्नतविग्रहः । अरिपुरीत्यधिकं प्रमनःस्थितिः प्रकटयत्यहरीशमहोबलम् ॥ २७ ॥ न चरणाश्रयणं भरतो दधौ स्फुरति किञ्चन रौरवनिग्रहम् । मनसि यस्य गुरुश्च नगाधिभूर्वसति नूतनरागकलाश्रितः ॥२९॥ युग्मम् विषमहारि विजृम्भितमीयुषः श्रवणवीक्षणतुल्यलसदृशः । फणपतेर्न च यस्य कलान्तरं किमपि भोगपरित्यजनं विना ॥२९॥ शुचिदशाश्रयदीप्रमहोदयः कुशलभासितसन्ततनामभृत् । दधदजस्रनिरञ्जनतां न यः स्फुरति कोऽपि नवः खलु दीपकः ॥३०॥ जगति पूर्वविधैर्विनियोगजं विधिनतान्ध्यगलत्तनुतादिकम् । सकलमेव विलुप्यति यः क्षणादभिनवः शिवसृष्टकरः सताम् ॥३१॥ इत्थङ्कारमकारणैकसुहृदं विश्वस्य पार्थ जिनं
तं स्तोतुस्त्रिजगद्विलक्षणगुणग्रामाभिरामाकृतिम् । .. यः कश्चिद्विकचीबभूव बत मे भाग्यातिरेकस्ततः
स्तल्लोकव्यतिरिक्तमुक्तियुवतिप्रेमप्रमोदोत्सवः ॥ ३२ ॥
[५३] श्रीमुनिसुव्रतदेवस्तवः ।
देवस्तनोतु हरितोत्पलकोंशकान्तिः
शान्तिं श्रियं च परमां मुनिसुव्रतो वः।
.

Page #273

( १३४ )
जैमस्तोत्रसन्दोहे
यस्य क्रमाम्बुरुहमुद्गतचक्रचाप
लाध्यान्तरस्य विरहेण गिरां कवीन्द्राः
माश्रित्य कर्म्मजयिनः कति नाम नाऽऽसन् ? ॥ १ ॥
यस्मात् तव स्तवनसम्भविना महिम्ना
स्तोत्रणि ते जिन ! गृणन्ति शिवावहानि ।
प्राप्तिः शिवस्य कृतिनां कियती फलाप्तिः ॥ २ ॥
तेषां गिरः खलु गिरः कविचक्रवाले
ते नाम बिभ्रति यशः कुसुमावतंसम् । येषां मुखाम्बुरुहमञ्चति वास्तवाय
वाग्देवता भगवती भवतः स्तवाय ॥ ३ ॥ ये त्वां स्तुवन्ति परदूषणघोषणाभि
स्ते जाड्यकश्मलदृशः परमार्थवन्ध्याः । एषापि कापि विपणिर्ननु मूढतायाः
सत्तां यदन्यविषयां सहतेऽन्तरात्मा || ४ || तस्मै नमः सकलकालशिरोवतंसलक्ष्मीगृहाय समयाय महोदयाय । यत्र त्रिलोकविभवप्रभवैकमित्रे

[ श्रीरामचन्द्र
चेतस्तवाङ्घ्रिकमलोत्सुकमाविरस्ति ॥ ५ ॥
श्रेय निमित्तमपि ये गृहमेधिनोऽपि
धावन्ति वैभवभराय धनोद्भवाय ।
निःसङ्गतैकशरणानि पदं शरण्य !
स्वप्नेऽपि तेषु कृतवन्ति न ते वचांसि ।। ६ ।।

Page #274

www
सरिविनिर्मितः] श्रीमुनिसुव्रतदेवस्तवः अस्मासु दुःस्थितशिरोमणिषु प्ररूढ
श्रद्धाकणेषु करुणा तव तन्न चित्रम् । श्रद्धानवन्ध्यमनसः पशवोऽपि येनाऽऽ
कृष्टाः स्वयं भगवता भवसिन्धुमध्यात् ॥ ७ ॥ लक्ष्मीः प्रणश्यति चिरं सरुजो भवन्ति
नीचैरपि प्रसभमीश! तिरस्क्रियन्ते । त्वद्वाक्यतत्त्वपरिबोधसुधापराञ्चः
कां कां न नाथ ! विपदं कलयन्ति लोकाः ॥ ८॥ किं तैः श्रुतं किमवधारितमार्यकार्य
___ वन्ध्येषु किं परिणतं च महेश ! तेषु । वाचस्तवापि निशमय्य शमैकरूपा
लोकद्वयद्विषि विकर्मणि ये रमन्ते ॥ ९ ॥ कारुण्यमावह शरण्य ! कृपास्पदेषु
किं देवदेव ! तव दृष्टिरियं पराची। तैस्तैर्जगत्रयजयैः क्षतपुण्यपापै
___ स्ते सन्तु सङ्कटतमाः शिवभूमिभागाः ॥ १० ॥ भूमीभुजां त्रिदशभूमिभुजां च कुन्द
कोशावदातमहसः ककुभां मुखेषु । खेलन्ति याः सपदि कीर्तिकुरङ्गनेत्रा
. स्तास्ते पदाम्बुरुहभक्तिवधूभुजिष्याः ॥ ११ ॥ किं कौतुकं नवसुधामधुरैर्यदीश !
। सूक्तैस्तवापि परितप्यति कोऽपि पाप्मा ।

Page #275

( १३६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
वाताधिकास्तनुभृतो हि घनागमेन
[ श्रीरामचन्द्र
विश्वोपकारिपयसापि वहन्ति पीडाम् ॥ १२ ॥
तान्यद्भुतान्यहरहः प्रविलोक्य पूर्वं
सद्दृष्टयो जिन ! भवन्तु न तत्र चित्रम् । अस्मादृशः खलु कुतूहलधाम योऽय
मप्रेक्षिताद्भुतलवोऽपि यथार्थदृष्टिः ॥ १३ ॥

प्राप्तः कथञ्चिदपि तावदयं तवाध्वा
श्रद्धालु तत्त्वमिदमस्ति मनोऽपि सम्यक् । तं किञ्चिदप्यथ पृथुं प्रथय प्रसादं
येन क्रियास्वपि भवत्यमलासु वृत्तिः ॥ १४ ॥ कालाय विश्वमहिताय नमोऽस्तु तस्मै
तेभ्यस्त्रिधामि विनतः सततं जनेभ्यः ।
यामैश्चतुर्भिरुपदेशगिरोऽभिवर्षन्
यत्रासि जिन ! कृतो निजनेत्रपात्रम् ॥ १५ ॥ मार्गान्तरप्रणयवासितचेतसोऽपि
स्वर्गीकसां चिरमुपासत एव लक्ष्मीम् । तत्किञ्चिदस्ति मितपुण्यमपास्तपापं
स्थानं तु नेतुमलमेष तवैव पन्थाः ॥ १६ ॥ ताः सम्पदोsपि विपदः खलु यावदुक्तसूक्ताञ्जनामृतदृशां सुखयन्ति चेतः । श्लेष्मज्वरार्त्तवपुषां शिशिराम्बुपान
स्वास्थ्यस्य जीवितविहारपरो विपाकः ॥ १७ ॥

Page #276

सूरिविरचितः ] श्रीमुनिसुतदेवस्तवः
तस्याग्रतो बहुतृणं त्रिदशेश्वरोऽपि यद्वाल्यमेतदखिलं भुवनं लंघीयः ।
अर्वाणमध्वनि नियोजयितुं यमेष
श्रीसुव्रतो जिनपतिः स्वयमाजगाम ॥ १८ ॥ कृत्येsपि केषु निरताः खलचेतसोऽपि
शुद्धाशया अपि चरन्ति च केऽथ कृत्यम् । तेषामगम्यपरलोकफलोदयानां
देवः परं फलयितुं चतुरो विपाकम् ॥ १९ ॥ क्लेशाविलेषु नरकैकमिबन्धनेषु
किं कुर्महे कलुषकर्मसु याति चेतः । न त्वेव देव ! परमं प्रशमाश्चितासु
निर्वाणषु मनागपि सत्क्रियासु ॥ २० ॥ कृत्येषु नन्दति विषीदति विक्रियासु
श्रद्धां दधाति विजहात्यपथं स एवं । श्रीदेवसुत ! य एव विकाशिकुंन्द
आजन्मरोगिषु पराभवसारभाव -
कोशत्विषां तव दशां ललितैः पवित्रः ॥ २१ ॥
पीडावृथाकृतसमस्तगुणोदयेषु ।
अस्मादृशेषु परदास्य नियन्त्रितेषु

wwwwww
स्तुतयः शतशः पुरा कृताः
( १३७ )
काश्विदिशं विमृश सुव्रतदेवदेव ! ॥ २२ ॥
कविभिः सन्ति महद्भिरद्भुताः ।

Page #277

जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्रतदिदं तु निजस्य जन्मनः
सुखवन्ध्यत्वनिवेदना परम् ॥ २३ ॥ नितरामतराम चन्द्रकीर्ते !
भवजलधिं न विना तव प्रसादात् । प्रथय जिन ! ततस्तथा प्रसादं सफलमनोरथवीथयो यथा स्मः ॥ २४ ॥
५४]
श्रीनेमिजिनस्तवः। यदुकुलतिलकः समृद्धलक्ष्मीनरकनिरोधविधानबद्धकक्षः । जगतां धृतशङ्खचक्रपाणिर्दिशतु जिनः पुरुषोत्तमः शिवानि ॥१॥ स कविः खलु वास्तवं चरित्रं तव परिकीर्तयितुं कृताग्रहो यः । धिक् तांस्तु नरेन्द्रचन्द्रयोषिञ्चरितमवास्तवमेव ये स्तुवन्ति ॥२॥ समयोऽथ न पारभेदसङ्गी मतिसौहत्यकृते महामतीनाम् । इतरेषु रहः पुनस्तवेदं निखिलप्राणिगणेन नित्यमैत्री ॥ ३ ॥ समता कुत एव ते सहान्यैरुत्कर्षेऽपि मनांस्यपत्रपन्ते । यमिनां मृतपाद् गुणाधिकत्वे महिमा कः कथिते प्रशंसितोऽस्तु ॥४॥ न तमांसि न वा रजांसि दृष्टिं पुरुषस्यप्रभवन्ति तस्य रोद्भुम् । अनिशं खलु शासनाञ्जनं ते सविधे यस्य विजृम्भते जिनेश ! ॥५॥ परपरिभावदीनदीक्षितेषु क्षितिनाथेषु यथार्थिनो भवन्ति । भवति यदि तथा भवेयुरस्मिन् किमसुलभं भुवने तदास्तु वस्तु ॥६॥ न तपो न जपो न संवरो वा भवनाशाय विना त्वदुक्तमन्त्रात् । प्रगुणेष्वविशेषकारणेषु प्रसवति बीजमुपास्य नाम्बुसेकम् ॥७॥

Page #278

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीनेमिजिनस्तवः
( १३९ )
करणोपचयो भवच्छिदायै स च साम्येन तदेतदात्मवश्यम् । किमियत्यपि मुक्तिकार्मणेऽसौ भवदुक्ते भवति द्विषां विमोहः ||८|| उभयोरपि योग्यतापवर्गं प्रति पुरुषस्य सुमेधसः स्त्रियाश्च । वपुरन्नमयं च योगभाजामपि तव सैष मुदे न कस्य पन्थाः ॥ ९ ॥ खलमनसो यदि मादृशोऽमी तदपि तवोचितमौचितुं विधातुम् । विजनेषु महीधरेषु गुर्वीं सलिलमुचो रचयन्ति किं न वृष्टिम् ॥ १० ॥ त्वयि मयि न नाम कोऽपि भेदो यदि कृपां कुरुषे कृपास्पदेषु । सवितुर्ग्रह चन्द्रतारकाभ्यो भुवनविकासविलासतो विशेषः ॥११॥ व्रतमसिनिशितं चिरं दधानेष्वपि विकृतिं कचिदीश ! वीक्ष्य काश्चित् । दिशतस्तव मूलनाशमन्ये कथय कथं तु कृपालुतां स्तुवीरन् ॥१२॥ परिणाममशेषजन्तुवाचां दधदखिलान् सह संशयांश्च भिन्दन् । नहि केवलमेव केवलं ते वचनमपीश्वर ! केवलं तदेवम् ॥ १३ ॥ विभवलवमदान्धनेत्रपात्रैरवगणितां कचिदर्थितां वहन्तः । तव वचनपवित्रताविरागं दधति वहन्त्यपरेऽपि रोषमुचैः || १४ || धिक् तानि हहा पितंश्च तेषां ये भवतोऽपि विगाह्य तत्त्वसिन्धुम् । घननिगडविशृङ्खला डूम्रिपातं गगननिवेशितनेत्रमर्थयन्ते ॥ १५ ॥ विरचितगुरुकर्मवर्मभेदे निरवधिशर्मणि शाश्वतावलोके । श्रद्धा यदि जन्मकोटिलक्षैरपि भवति त्वयि किं न नाम लब्धम् ॥ १६॥ पवनः खलु पावनो जडोऽपि द्विषतस्त्वां विबुधादपि ध्रुवं सः । सततं तव यः पदाब्जपीठीमनुकूलत्वमुपेयिवानुपास्ते ॥ १७ ॥ विभवैः समयप्रभावकत्वादपि हृदयेन्द्रियसंवरो वरीयान् । तदिदं तव तत्त्वसूत्रकत्वं द्विषमपि कन्न चिरं चमत्करोति ॥ १८ ॥

Page #279

( १४० )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ श्रीरामचन्द्र
शक्तिर्यदि मानसं विजेतुं किमखिलदुः खगृहस्थचिन्तनेन । जनकजनककर्मणो वचोभिः किमिह परैर्विभवार्जनावबोधैः ॥ १९ ॥ प्रवचनपरिधारिणोऽप्यमी ये विदधति कर्मसु तामसेषु वृत्तिम् । खलु तेषु बहिश्चरित्रमुख्यः सुगतिमपोहत एव ते निदेशः ॥ २० ॥ निवसति स जडेषु या न नाम श्रीलोलेषु दधाति नास्पदं च । शिवभूमीसख विना न सा श्रीः पदयुगली तव लभ्यते महद्भिः ॥ २१ ॥ विसदृशमपि भावजातमेतद् युगपदशेषविशेषमीश ! बिभ्रत् । समवसृतिमही च शासनं च द्वयमपि सोदरतां ध्रुवं ददाति ॥ २२ ॥ मयि शोकधनी प्रवासनी च प्रभवपराभवभारविक्लवस्य । भवति खलु जनस्य सौममस्यं तव वचनामृतविप्रुषां निषेकैः ॥२३॥ अवर्त्मनि वचः पतेरपि गिरामसौ मादृशां
मलीमसदृशां ध्रुवं त्वयि क एव देवस्तव ।
तथापि सफलों मम स्तवनसम्भवोऽयं श्रमः
फलन्ति नहि देवताः किमुत भावनाः स्वाः सताम् ||२४||
[ ५५ ] उपमाभिः जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका |

समस्तभुवनेष्वपि नोपमा ते स्तुत्यै पुनर्जिनपते ! प्रयतत्तवास्मि ।
उद्दामदामरचना मम तत्खपुष्पैः
सैषा न साध्यमिह वा तव किं महिम्नः ॥ १ ॥

Page #280

जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका
सूरिप्रणीता ]
( १४१ )
नीलोत्पलासितवपुर्विपुलप्रसर्पद्ध्यानानलः प्रदहता दुरितानि देवः । यस्मिन्नकुण्ठकमठाभ्रभुवा तदानीं तप्तायसीव पयसां प्रलयः प्रपेदे ॥ २ ॥ वैरोचनेन रचितं दनुजेन्द्रजैत्रे तन्निग्रहोद्यतमताविव भूमिदानम् । तज्जीवनं खलु वृथा कमठेन वृष्टं यस्मिन्नभीष्टघटनाथ जिनः स वोsस्तु ॥ आप्लाविते जगति मेघजलैरपारकासारतां वसुमतीवलये प्रपन्ने । यन्मूर्त्तिराप तुलनां नलिनीवनस्य वामाङ्गजः स जगतां मुदमादधातु ॥ येनाघरीकृतलसत्कमठप्रतिष्ठामुच्चैः क्षमां गुरुतमां दधता तदानीम् । काचित् कुलाचलकला कलयाम्बभूवे भूयादमेयमहिमा स विभूतये वः ॥ पार्श्वस्य जन्ममहमज्जनजागरूकास्ताः पान्तु दुग्धजलधेर्जलविष्लुषो वः । गात्रे प्रभोः पुटकिनीदलवालमित्रे मुक्ताप्र .... करकान्तिमुपासते यः ॥ ६ ॥ भूत्यै वपुर्भवतु वा भुजगध्वजस्य विश्वश्रियो मरकतोद्भवकुट्टिमाभम् । यत्र प्रवालसखपाणिनखांशुजालं संलग्नतश्चरणयावकवञ्चकास्ति ।। ७ ।। उत्तप्तजात्यतपनीयविनिद्रभद्रपीठप्रतिष्ठितविनीलतनुः सभायाम् । चामीकराद्रिशिखरस्थितनीलरत्नसापत्नकं दधदयं जयताजिनेन्द्रः ||८|| आकर्ण्य गर्जिमिव यस्य गिरं गभीरां सानन्दमुद्भिदुरपुण्यकलापभाग्भिः । जज्ञे शिखण्डिभिरिवाङ्गभृतां मनोभिः पाथोदसोदरतनुः स मुदेऽस्तु देवः ॥ व्योम्नः सखी तनुमयूखसखी सुखाय श्री अश्वसेनकुलसिन्धुकलानिधेर्वः । व्याख्याविधौ दशनदीधितिरुज्जिहाना ज्योत्स्नेव यत्र किल निर्वृत्तये न कस्य ॥ उत्कर्षिपार्षदमहर्षिजनापनि ज्योतिर्मयान्तरदृशः सततप्रकाशैः । सिद्धाञ्जनस्वजनतां जिनपार्श्वभर्तुर्व्यातवती तनुरुचिस्तनुतां श्रियं वः ॥ संसार सिन्धुकुहरे हरिसेन्यलक्ष्मीसम्पादकः सुमनसा ममृतप्रदाता । मन्थाचलेन्द्रतुलनां कलयन्नजस्रं जीयाद् भुजङ्गपतिविभ्रमभृज्जिनेशः ॥

Page #281

( १४२ )
[ श्रीरामचन्द्र
पार्श्वप्रभोः परिलसत्पुरतस्तमांसि तद्धर्मचक्रमचिरान्मु कुलीकरोतु । प्राच्याचलेन्द्रशिखरस्य पुरस्सरं यद् बिम्बं विडम्बयति वारिजबान्धवस्य ॥ सम्यक्त्वरत्नविभवं जिनपुङ्गवो वः कालोद सोदरवपुर्विपुलीकरोतु । यस्मिन्नशोकदलपाटलपाणिजांशुजालं प्रवालवनविभ्रममाबिभर्त्ति ॥ १४ ॥ कुर्यादुदञ्चदहिरत्न महास्तडित्वदम्भोद.... वधुमेष कथावशेषम् । यस्योन्नतिर्भुवि न कस्य समस्तकामवल्लीः सपल्लवभराभरणाः करोति ॥ बिभ्रत् क्षमां स नरकक्षयबद्धकक्षः पायाद्दलत्कुवलयद्युतिभृज्जिनो यः । रत्नत्रयीतिलकितां स्वतनुं दधानः प्रादुश्चकार करणिं पुरुषोत्तमस्य || पुन्नागभङ्गिसुभगालिविनीलमूर्तिरुत्तुङ्ग भूरिशिखरश्रियमादधानः । भूयादशोकतरुभूषितभूमिभागः श्रीमान् वसन्त इव सम्भृतसिद्धिरागः ॥ व्याक्रोशमेचककुशेशयकाननश्रीर्वामाङ्ग भूर्जिनपतिर्जगतीं पुनातु । उन्मीलादुत्पलदलयतिमेति यस्मिन्नालायितस्ववपुषः फणिनः फणाली ॥१८ विश्वं पवित्रयतु पार्श्वजिनः स यस्य चन्द्रोत्पलः कतकचूर्ण इवोपदेशः । अन्हाय निर्मलयति स्म रजः प्रशान्ति सम्पाद्य कस्य हृदयं न जलाशयस्य || 'देवः स दूरयतु वो दुरितोपतापं विन्ध्यावनिघ्र इव सम्भृतभद्रयूथः । देवेव यद्वपुरुदञ्चिमरीचिमालाव्यालोकनादपि जनं परितः पुनीतौ (ते )| देवः सदा सिततनुः सुमनोजनानां पौरन्दरद्विरदवत् प्रमदं प्रदत्तम् । स्वर्णाचले कलयति स्म कलां यदीयालानस्य मन्दिरमदः सहिरण्यकुम्भम् ॥ निस्सीमनिःसमतमप्रशमैकसौख्यसख्यं स जागरयतादिह वीतरागः । 'लाक्षेव यस्य हृदि तत्क्षणमिध्यमानध्यानानले विलयमाप बिलासचापः | रत्नैकदीपक इवाखिलविश्वकेलिवेश्मोदरे स्फुरति यः सततप्रकाशः । निःस्नेहतां दधददग्धदशोज्ज्वलश्रीः सस्मेरमुक्तिरमणीरतये सतां स्तात् ॥
जैनस्तोत्रसन्दोहे

Page #282

सूरिविरचिता ] जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका
( १४३ )
आशाकरींन्द्रकरणिदधदश्वसेनगोत्रोद्भवः स भवनीरधितीरधामा । चातुर्यतश्चरणजाद्दलयन् रजांसि जीयात् क्षमाघरणनित्यधुररीणवृत्तिः ॥२४॥ नीलोत्पलन्ति सुरलोकसदां शिरस्सु भालाङ्गणेषु मृगनाभिविशेषकान्ति । प्रोदश्चिकूर्चचिकुरन्ति मुखेषु यस्य पादविषः फलतु सैष मनीषितानि ॥ रूपं च रूपमिव यस्य हृदि क्षमा च भाति क्षमेव करुणा करुणेव सा च । स्वस्मिन्नसंशयसमाप्तनिजोपमानः पार्श्वः स पार्श्व इव विश्वजनं पुनीताम् श्रेयोलता ः स्तबकितास्तनुतां सदैव कान्तिः कलिङ्गतनयैव यदङ्गयष्टेः । तत्त्वोपदेशविकसदशनांशुगङ्गासङ्गान्न कस्य कृतिनः शिवमाततान ॥ २७॥ वैरायमाणकमठोल्बणदृष्टिसृष्टौ छत्रीभवद्भुजगराजकणासमाजः । शालस्तमाल इव बालदलप्ररोहचे तोहर स्थितिररोचत यः स वोऽव्यात् २८ त्रैलोक्य मङ्गलिक इवेन्द्रनलिप्रोन्मीलदंशुचयमेचकितः स पार्श्वः । चूलावलम्बि सहकारलतानुकारप्रोत्फुल्लपन्नगफणः फलतु श्रियं वः ॥ २९ ॥ पायादपायसरितः परितस्तमालबालप्रवालरुचिराङ्गरुचिर्जिनो वः । विभ्राजते भवमहाजलधौ जनानां यः सेतुदण्ड इव शैवलजालनीलः ३० कल्याणभूधरविभूषण ! तीर्थलक्ष्मी मल्लीमयैकमुकुटे शशिशुभ्रधानि । कृष्णाभ्रकप्रियसखीं द्युतिमुद्वहन् वस्तीर्थङ्करः सकलमङ्गलकेलयेऽस्तु II
जन्मान्धेनाऽमृतकर इव त्वं मया नाथ ! दृष्टो
दुःस्थेन स्वर्विटपिन इव प्रापि ते पादसेवा ।
प्रीत्यैभव सुरभवत् पञ्चमोदामगत्या
तन्वानस्य श्रुतिमधुमुचं कोकिलस्येव वाचम् ॥ ३२ ॥

Page #283

( १४४ )
जैनस्तोत्रसम्मोहे
[ ५६ ] जिनस्य
दृष्टान्तगर्भस्तुतिद्वात्रिंशिका |

दृष्टान्तभूमिः किमिवाऽस्ति वस्तुतो स्वर्भूर्भुवोऽनन्यसमानवैभवम् । तेन स्तुतिं कल्पयितुं तथापि यत् प्रागल्भ्यमभ्येमि कला तवैव सा ॥ विश्वेश ! विश्वज्ञ ! तव प्रसादनादैन्यो विशुद्धासु ममात्र का त्रपा ? | अभ्युन्नम्भोचि दीनवक्त्रकः किं चातकः कूजति नाऽमृताशया ? || स्वामिन् ! न संसारमिमं दुरुत्तरं मन्दोऽपि मन्ये त्वयि कामवर्षिणि । सत्सार्थवाहं प्रतिपद्य हेलया दुःस्थोऽप्यतिक्रामति वा महाटवीम् ||३|| श्रीवीतराग ! त्वयि मे प्रभौ सति स्वान्तं क हत्वा विषयैः स्फुरिष्यते । प्रावीण्यपुण्ये पदिकेऽनुगत्वरे किं वा प्रगल्भ्येत सलोपुत्रदस्युभिः ॥४॥ मीमांस्यमानं जगदीश ! शासनं चेतो हरत्यामुखदुर्गमं तव । सञ्चर्व्यमाणो ह्यसकृन्न किं सतां पुष्णाति रागं खदिरः कटुर्मुखेः || ५ || सन्त्येव देवास्त्वमिह क्षितौ पुनः कल्याणकन्दः सुमनोमनोहरः । भूमीभृतस्ते कति नाऽश्मराशयः सैकः परं कश्चन काञ्चनाचलः ॥६॥ शान्तामुदात्तां च जिन ! त्वदाकृतिं दृष्ट्राऽऽर्द्रतां कः कठिनोपि नो भजेत् । मूर्त्या सुधास्निग्धतनोः कलानिधेर्निः ष्यन्दमिन्दोर्हषदोऽपि बिभ्रते ||७|| पादौ तवाssसाद्य गुरो ! क्षमाभृतां विश्वं मनो मे न तृणाय मन्यते । उत्तुङ्गधात्रीघरशृङ्गसङ्गतः सर्वं हि खर्वं मनुतेतरां न कः ॥ ८॥ त्वद्गोः प्रबन्धे त्रिजगद्धितेऽप्यहो मोहव्यपोहो न भवाभिनन्दिनाम् । विश्वप्रकाशवतभाजि भास्करे किं मान्द्यमास्कन्दति कन्दरातमः १ ॥ ९ ॥
[ श्रीरामचन्द्र

Page #284

सूरिविनिर्मिता ]
स्तुतिद्वात्रिंशिका
( १४५ )
ज्योतिर्मयान्याजतनौ जिन ! त्वयि प्राप्तेऽस्तु दूरे न तु दैवतं परम् । हस्तस्थितिं बिभ्रति रत्नकङ्कणे किं दर्पणेनाऽर्पितभस्मकान्तिना ॥ १० ॥ यत् किञ्चिदूचुश्चतुरं परेऽप्यसौ देवाधिदेव ! प्रभुता तव ध्रुवम् । सा स्वामिनः कापि किल प्रगल्भता सौभाग्यमायान्त्युपजीविनोऽपि यत् ११ दुर्वारभावारिपराबुभूषया निर्मूलितं नाथ ! बलान्मनस्त्वया । आक्रम्य सम्यक्कष (?) णे यतः क्षितेः कौतस्कुती स्याद् द्विषतां समुन्नतिः १२ त्वत्पादपद्मद्वयसौरभोर्म्मयः कुर्वन्त्यकल्याणघटाविघट्टनम् ।
गन्धे हि वा केसरिणः प्रसृत्वरे स्युः कान्दिशीकाः किमु नाम न द्विपाः ? १३ निः काञ्चनत्वं कलयन्नपि प्रभो ! मध्यस्थभावेन मनो धिनोषि नः । दारिद्र्यमुद्रामुदरं ददद्यतः क्षामोदरीणामधिकं न किं मुदे ? ॥ १४ ॥ मूर्तिर्जिनेन्दो ! तव दारुणोष्मणः पीयूषवर्षेण पुनाति देहिनः । ज्वालाजटालांस्तपनोपमान्न किं ज्योत्स्नाम्भसा शीतलयत्यहो शशी १५ श्रेयः फलत्येव महाभयागमक्लान्तात्मनामप्यनुचिन्तनं तथा । मूढक्षुतानां हि निरीक्षणं क्षणात् किं नाम नामोघमहो रवेर्भवेत् ॥ १६ ॥ सन्त्येव भूयांस्यधिदेवतान्यहो नैतानि तु त्वं जिन ! सर्वकामदः । भूयस्तरैः स्यात् तरुभिः स कल्पितः श्रीस्थूललक्षः किमु कल्पपादपः १७ हित्वा प्रभो ! त्वां प्रविजृम्भिवैभवं मुग्धः परं ध्यायति देवतां पराम् । सन्त्यज्य चिन्ताफलमीप्सितप्रदं सस्याधिदेवीं श्रयते कृषीबलः ॥ १८ ॥ काङ्क्षामि लक्ष्मीमपि नान्यदैवतात् तत्तः समीहे जिन ! दुःस्थतामपि । . स्वादुर्जनान्नेह महेभ्यता मुदे दारिद्र्यमुद्रापि शिवाय सज्जनात् ॥ १९ ॥ लोकोत्तरः कोऽप्यसि देवदेव ! तत् कस्ते महिम्नः कलने प्रगल्भताम् । को वा दवीयः स्थमहामहीधरोत्सेधं परिच्छेत्तुमतुच्छसाहसः ॥२०॥

Page #285

( १४६ . )
जैनस्तोत्र सन्दोहे [ श्रीरामचन्द्र
प्रौढप्रतापमभृता प्रभो ! त्वया मिथ्यादृशां कापि कला व्यलीयत । उद्दामधाम्ना हि निदाघभानुना दीर्घं न नीहारशिलावतिष्ठते ॥ २१ ॥ त्वां देव! सन्त्यज्य कलौ जनोऽन्वगान्मुण्डावलीमण्डनमन्यदैवतम् । प्रायो रजः पर्वणि भूतिराजितं के नैव राजानमनुव्रजन्ति वा ॥ २२ ॥ रागो गलत्येव मनोगतः सतां नीरागवैराग्यरसोक्तिभिस्तव । विस्रंसमेवाश्रयते यदैन्दवैः शेफालिकानां कुसुमोत्करः करैः ॥ २३ ॥ मौलौ तवाऽयं शमधातुवादिनः फुल्लत्फणास्फारमणीरुचारुणः । विश्वस्य कल्याणकृते प्रकल्पते स्यान्नागरङ्गो हि महार्थसिद्धिकृत् ॥ २४ ॥ स्याद्वादमुद्राभ्युदयाद्भुतप्रदं लोकेश्वर ! त्वं नयवादमादिशः । न्याय्यस्थितिं बिभ्रति वा प्रजापतौ किं दुर्लभा स्याज्जयवैजयन्तिका १२५ त्वं पालयस्येव विलीनमत्सरः स्वामिन् ! विपक्षादपि संसृतं जनम् । निश्छद्मसद्म प्रणयी महाशयैः पुत्रोऽपि शत्रोरपि रक्ष्यतेऽथवा ॥ २६ ॥ कामान् सदा ध्यानवतां फलाहो श्रीपार्श्व नामस्मरणादरस्तव । यत् सिद्धमन्त्रेण समस्तसिद्धयः प्रादुर्भवन्तीह कुतूहलं न तत् ||२७|| त्वद्वीक्षणेन क्षपिते रजस्यहो व्यञ्जन्ति बाष्पं प्रमदस्पृशां दृशः । अभ्युद्धृते धूलिभिरेव हन्ति किं न श्रोतसां सैकतभूमयः पयः ॥ २८ ॥ ज्योतिर्मयत्वं हरसे हृदि स्फुरन्नन्हाय मोहं खलु निर्मलात्मनाम् ।
द्वापदो मन्दिरोदरे दीपाङ्कुरः कुड्मलयव्यलं तमः ॥ २९ ॥ उयत्यापदमाश्रितः सुखं त्वत्पादसेवारसमुस्थमानसः । द्वैपं पयः प्राप्य पतिं हि यादसां सांयात्रिकः को न तरत्यभाकुलम् ॥३०॥ कारुण्यपीयूषपयः स्पृशा दृशा सम्भावय त्वं शठमप्यमुं जनम् । वात्सल्यताच्छिल्यनिधे! प्रसीद मे न स्यात् कुमाता हि भवेत् कुजातकम् ३१

Page #286

wwwvon
wwwmmmmmmmm
सूरिविनिर्मिता'] श्रीयुगादिदेवद्वात्रिंशिका (१४७) भवक्लेशावेशाङ्कुश ! विशदलोकंपृणगुण
कृपासिन्धोरन्यं क इव जिन ! जागर्ति भवतः । स्फुरभीष्मग्रीष्म-लपितजगतां कालजलदो
विदम्भप्रारम्भः स परमगदङ्कारमहिमा ॥ ३२ ॥
[५७ ] श्रीयुगादिदेवद्वात्रिंशिका.
युगादिदेवाय युगादियोगिने युगादिराजाय युगादिशिल्पिने । अपारसंसारपयोधिसेतवे नमो नमस्ते जिन ! मुक्तिहेतवे ॥ १॥ अलोकमाक्रामति यः सलीलया विशीर्णसीमार्गलमेकझम्पया। स एव ते वृत्तविशेषवर्णनाविधानसंरम्भपरः परं नरः ॥ २ ॥ बलिं व्रजामः कतिशः स्वयं वयं सुमेधसस्तस्य महेश ! वेधसः । भवद्गुणग्रामसमृद्धिशंसिनी चकार वाणी विदुषां मुखेषु यः ॥३॥ अजानतां भेदमुववुधांभसोः स्वयं स येषामभवद् भवान् गुरुः । अशेषसम्पत्तिविलाससम्पदां त्रिसन्ध्यमेषामहमानतस्त्रिधा ॥ ४ ॥ इमामशेषां प्रविभज्य काश्यपी यथायथं पुत्रशताय कल्पयन् । विधातुकामो विषयोपसंहृतिं व्यधत्त भूम्ना विषयान् कथं भवान्॥५॥ बभूव नैकोऽपि समुद्रमाश्रयन्नमुं प्रचेताश्च्युतपाशवैशसः । • भवन्तमाराध्य समुद्रशेखरं पुनर्विपाशाः कति न प्रचेतसः ॥ ६ ॥ नमोऽस्तु तस्मै भुवनोपकारिणे मनःप्रयत्नाय यथाप्रवृत्तये । सदाऽप्यनासादिततत्त्वविग्रुषो यतस्तवोक्तं स्पृहयन्ति जन्तवः ॥७॥

Page #287

( १४८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीरामचन्द्र
A
तपोभिरुयैः करणोपरोधनैर कृत्रिमैरादधतस्तव स्थितिम् । विपश्चितः के न भवन्ति हेतुना सचेतसोऽपि प्रविलीनचेतसः ॥ ८ ॥ तमः प्रणष्टामलदृष्टिवर्त्मनि प्रबद्धमिधे (?) प्रभवद्भि कर्मणि । वेरिवोन्मीलितभाववैभवस्तवावतारं जिन ! भारतेऽभवत् ॥ ९॥ तवांघ्रिसेवारसिकैः कुटुम्बितामिह प्रपन्नैरवनौ सुरासुरैः । कृताश्चिरं यामिकमात्रदेहिनो (त) रसातलस्वर्गनिवासिनो ग्रहाः ॥ १० ॥ अमुं प्रमथ्नन्ति न ये जडाविलं तवाध्वमन्थेन भवोदधिं बुधाः भवन्ति सर्वेन्द्रियशान्तवेधसो न ते नवीनाऽमृतसम्पदां पदम् ॥ ११ ॥ निवासमर्हन्ति न ये महोदधे (४) मलीमसा मुक्तिपुरे वपुःस्पृशः । कृता भवग्रामतलेषु ते त्वया विपन्नृपाणां करदाः कुटुम्बिनः ॥१२॥ महांहसां दुर्नयशूरचेतसां विमोहमूर्द्धालुदृशां च मादृशाम् । शरण्य ! को नाम सकर्णमानसो ध्रुवं त्वदन्यः शरणं भवे भवेत् ॥ १३ ॥ बृहन्न किञ्चिद् गगनाङ्गणात् परं न चाऽपरं मुक्तिपदात् प्रियङ्करम् । न बीजमन्यद् व्यसनस्य कामतः परो न कश्चिद् भवतो यथार्थवाक् १४ अहंयवो ये किल रोषतोषजैः परे प्रबन्धै रिपुमित्रवर्द्धिभिः । उपासितैस्तैर्मनसापि मादृशाश्विरं त्रपन्ते तव किङ्करा अपि ॥१५॥ वसुन्धरामस्नुवतां नृपार्चिता भवन्तु शास्त्रैरपि सन्तु विश्रुताः । सुखोन्मुखे चेत् पथि सोत्सवाः परे तदा भुजिष्यैस्तव मादृशैर्जितम् १६ अखण्डिताखण्डलवन्दितश्रिया त्वया त्यजन्तः सह साम्यविप्लवम् । सुधामयीं तामपि मुक्तिभूमिकां मनीषिणो न स्पृहयन्ति चेतसि ॥ १७ ॥ त्रिलोकरक्षाभिरिहाभिमन्त्रितः प्रियङ्कराभिस्तव सूक्तिपङ्क्तिभिः । धैरपुनर्ग्रहं श्विरं गृहीतोऽपि न कोऽपि मुच्यते ॥ १८ ॥

Page #288

सूरिविरचिता ] श्रीयुगादिदेवद्वात्रिंशिका
( १४९ )
व्रतं विहाय स्पृहयन्ति ये श्रियं व्रजन्ति ते पूज्यतमां परे दशाम् । त्वया पुनर्देव ! विमुञ्चतां व्रतं स्थितिः प्रक्लृप्ता मलिनानुरूपिणी ॥ १९ ॥ तदेव नास्त्यस्ति तदेव चेत्ययं चलाचलस्ते वचनस्य डम्बरः । शिवाय कस्याप्याशिवाय कस्यचिन् मुदेऽथ कस्याप्यमुदेऽथ कस्यचित् २० अमुत्र यत् किञ्चिदचिन्त्यवैभवं सनातनं शर्म न तत्र साक्षिणः । इहापि गच्छंस्तव देव ! वर्त्मना भवत्यवाच्यस्य न भाजनं जनः ॥ २१॥ गुणैकरूपा गमभङ्गशालिनी चकास्ति येयं तव वाक्यवागुरा । स एव दूरं विनियन्त्रयते न या य एव बन्धैरचिराय मुच्यते ॥ २२ ॥ प्रसीद सीदन्तममुं जगज्जनं नियोजय कापि महार्थकर्मणि । क्षमाभृति त्वय्यपि शासति प्रजामजातदैन्याः कथमीश ! नाङ्गिनः ॥ ऋतुक्रियाभिर्विषयोपदेशनां निशम्य वाचो हृदयमा जनः । विरोधिनीर्वैषयिकस्य शर्मणः क एव ते सूक्ष्मगिरोऽनुरुध्यते ॥२४॥ विशृङ्खलैर्योऽमृतपोऽपि लज्जते प्रियाप्रणामप्रमुखैर्विकर्मभिः । परां परेतैरपि यान्ति पूज्यतामहो विमोहान्धलमानसं जगत् ॥ २५ ॥ प्रसादमासाद्य कुतीर्थिनां जनः स लाघवोऽपि ध्रुवमेत्य गौरवम् । तव प्रासादा (न्) न पुनर्मुहुर्मुहुः स गौरवोऽप्यञ्चति लाघवं परम् २६ अकल्पवृक्षा विबुधप्ररोहिणी विशीर्णदोषा गुरुराजराजिनी । समुत्थितज्योतिर कृष्णवर्मिका त्वयि प्रभो ! सारतभूरभूदियम् ||२७|| शुभाशुभं बाह्यमथान्तरं भवत्प्रणीतसंवादि विलोकयन्नपि । प्रशान्तिवन्ध्यैर्महिलाभिरुक्तिभिः प्रतार्यते पश्य परैः कथं जनः ॥ २८ ॥ सतां न तत् कौतुकमस्तु विप्लुते यदेष भूयांस्तव गौरवोदयः । - कृपाद्विषः कामजुषः परां परे यदञ्चितिं यान्ति तदेव कौतुकम् ॥ २९ ॥

Page #289

(.१५०)
जैनस्तोत्रासदोहे
भोयमबद्ध
पनि चाटूनि कियन्ति कुर्महे महेश ! युष्माकमपारसम्पदाम् । . विना न यः शर्म सतां सदोदयं वचोभिरेभिः किल किं न पूर्यते॥३०॥ विघटय कलुषाणि भुर्भुवःस्वर्घटय घटां शिवसम्पदामपाराम् । उपनय गुरुकर्ममर्मभेदं नय भवभीतिमसम्भवामवस्थाम् ॥३१॥ माहात्म्यं तव परिमातुमीहते यः सख्यातुं जगदणुसञ्चयं स लोलः। साफल्यं तदपि सुमेधसः स्ववाचामाधातुं विदधति ते गुणप्रशस्तिम्३२. तां पुण्यपापजयिनी कनकाभिराम
चन्द्रांशुपुञ्जविशदामधिगम्य भूमिम् । आत्यन्तिकीमनुभवामि यथा मुदं मे श्रीनाभिनन्दन ! तथा प्रथय प्रसादम् ॥ ३३ ॥
श्रीशीलवर्द्धनगणियोग्यं सं. ११९९॥
(५८] शान्ति-द्वात्रिंशिका.
( अपूर्णा) सदोदितानन्दमनन्तदर्शनं निरन्तरालोकमशोकविस्मयम् । अबैरसौहार्दमपुण्यकल्मषं स्मरामि शान्ति दुरितोपशान्तये ॥ १ ॥ शुभाशुभान्तःकरणैकसाक्षिणे जगद्विपत्तिप्रतिघातकाक्षिणे । यथार्थबोध [प्रविधान ] वेधसे नमोऽस्तु ते तीर्णभवार्णवाभ्भसे॥२॥

Page #290

सूरिविरचिता]
श्रीशान्तिद्वात्रिंशिका
(१५१)
क्लमानुविद्धेषु भिदेलिमेषु च स्पृहा कुतो वैषयिकेषु कर्मसु । भवद्वचः प्रीतिचिलीत (न) चेतसः पदे परेऽपि क्रमशो विराशिषः ॥३॥ यदि प्रभावो व्यसनापशान्तये विचेतनानामुपलास्थिवीरुधाम् । अनश्वरज्ञानमयस्य किं ततो न ते प्रभावः प्रभविष्णुरापदः १ ॥४॥ कुतीर्थिनां कापि कृतार्चि (र्थि ) ता गिरः कचित्तु जीवानुविधातपिच्छिलाः। त्रिलोकलोकाभयदानदीक्षिता जिनेन्द्र ! सर्वत्र तु सूक्तयस्तव ॥ ५ ॥ प्रतीपमेतां भवकृत्यनिम्नगां विगादुमाजीवितवृत्ति यः क्षमः । प्रवेशतीब्रामघसानशीतलां स एव वीथ तव यातुमर्हति ॥ ६ ॥ गिरं परेषां भवतन्त्रसूत्रणीं कृताञ्जलिः को न शृणोति - सोत्सवः । वचः पुनस्ते भवतन्त्रसूदनं सकामधीरुद्विजते ततस्ततः ॥ ७ ॥ न विस्मयोऽसौ यदमी सुधाभुजो भुजिष्यतां यान्ति नदीष्णचेतसः । सविस्मयो यद्विनमन्ति ते वयं विवेकदुःस्था अपि मेदिनीरुहः || ८ || विसम्पदो ये सरुजश्च ये परैस्तिरस्कृता ये न च ये सुमेधसः । स्मृता न हास्यादपि नाथ ! तैर्भवत्पदद्वयी जातु युगान्तरेष्वपि ॥ ९॥ न कौतुकं यद् भवतोऽपि शासनाद् गानाः परावो जगदीश ! कोटिशः : गरीयसी सा ननु भाग्यभूमिका यया त्वमीशो भगवानवाप्यते ॥ १० ॥ महौजसश्चेत् प्रलयप्रसादयोस्तथा सतां काममधीश्वराः परे । अरोषतोषः परमार्थदृश्वनां त्वमेव देवः शिवकाङ्क्षिणां पुनः ॥ ११ ॥ प्रियाप्रणामश्रमखिन्नमौलयः परे क च त्वं क च वीतबिप्लवः । भवन्निरासेन भवेच्छयार्थिनस्तथापि तान् केचिदुपासते जडाः ॥ १२ ॥
१ भवच्छिदार्थिनः

Page #291

( १५२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्रमहर्द्धयो यस्य विषेण पूर्णिताः स्मरन्त्यकृत्यानि न ते हरादयः । .. अमुष्य कन्दर्पसदर्पभोगिनस्त्वमेव नाथ ! ध्रुवमाहितुण्डिकः ॥१३॥ कुटुम्बभाजां विषयार्त्तचेतसां कुतीर्थिनां वृत्तिमवेक्ष्य पेशलाम् । जनो जडः स्निह्यति कामकर्मसु क्रियां हि सर्वोऽप्यनुयाति शासितुः१४ ररक्ष पारापतमात्तसाध्वसं यदात्ममांसैर्नृपतिर्भवन् (१) भवान् । कृपालुतां ते भुवनेषु घोषयन्नयं न विश्राम्यति कीर्ति*डिण्डिमः॥१५॥ त्रिधानिरुद्वाखिलभूतविप्रियाक्रियासु वृत्तिर्यदि नाम दुष्करा । हितैषिणो नाथ ! मनीषिणः पथा तथापि ते मुक्तिपुरी यियासवः१६ जिघांसितारं महितारमेकतो दृशाऽभिषिञ्चन् करुणार्द्रपक्ष्मणा । विशेषदृष्टिं स्वपरेषु हेलया प्रशासितारं जितवान् न किं भवान् ।१७ यमर्थयन्ते मखकल्मषैः परे शतक्रतुश्रीपरिरम्भणोत्सवम् । स एव ते वाक्यसुधासुमेधसां विभाति हालाहलतोऽपि दुस्सहः १८ अवाप्तनिर्वाणमतापनोदयं निरञ्जनं स्नेहनिरासभास्वरम् । प्रदीपमेकं जगतां विपश्चितः श्रयन्ति के त्वां न तमोजिघांसवः ॥१९॥ तपश्च तीव्र विषमश्च संयमो द्वयं त्वया देव ! शिवाय पश्यता। कुशावलम्बन शिवाधिरोहिणः परे कृताः कस्य न हास्यभूमयः॥२०॥ रहस्यधाम्नां विपदामथोम्मिभिर्न ये विषीदन्ति विगीतकर्मसु । अवाप्य ते त्वामपि देवदेवतं चिरं सहिष्यन्ति चतुर्गतिक्लमान् ॥२१॥ तव प्रणीतेरनुकूलमाचरन्निहैव लोकः शुभमश्नुते फलम् । तदप्यगाथैः स्थगिताः कुकर्मभिर्भवत्प्रतीपं विचरन्त्यमेधसः ॥२२॥
* दण्डम् ।

Page #292

• सूरिविरचिता] भक्त्यतिशयद्वात्रिंशिका (१५३)
निषिद्धलोलाविहितार्थविद्विषोऽसमञ्जसज्ञानकरालचक्षुषः। उपेक्षिताश्चेद् भवताऽपि मादृशास्ततो भवेयुर्विपदां कुटुम्बिनः ॥२३॥ प्रसाध्य ते शर्म हठेन देहिनो निकृत्य जिवातु जिनेन्द्र ! को न यः। पलादमुख्यैः स्वपरौ मुखाध्वना तदप्यगाधं प्रतिलम्भितौ तमः॥२४॥ इदं कृपापात्रमतल्लिका जगद् भवान् पुनर्विश्वकृपालुकुञ्जरः ॥ तदौचितीं स्वस्य परस्य चिन्तयन् प्रतिक्रियां कामपि कर्तुमर्हसि२५ तथा त्वया तत्त्वमधीश ! सूत्रितं यथा सुरश्रीरपि भाविविप्लवः । ततः श्रुतेर्वमनि भोगसाधने कियत् प्रवृत्तं ग्रहिलेन्द्रियं जगत् ॥२६॥ पराशयेभ्यः परभागवासिनः स्थितिक्रमाः सन्तु परेऽपि लक्षशः । अखण्डवृत्त्या बत तत्वपद्धतेर्जिनेन्द्र ! सन्तः कृपयैव विस्मिताः॥२७॥ नवं नवं धाम नवा नवा रुचिर्नवो नवो वैभवगौरवोदयः । तव प्रसाद प्रणयाञ्चितात्मनां नवं नवं शम नवा नवा रतिः॥२८॥ कियद् यशो धाम कियत् कियन्मही रसात x x x x
भक्त्यतिशयद्वात्रिंशिका ।
एकातपत्रामिव शासनस्य लक्ष्मी दधानः फणभृत्फणाभिः । आरूढ जाबालि'पुराद्रिहस्ती श्रियेऽस्तु वः पार्श्वजिनाधिराजः ॥१॥ सर्वज्ञ ! विज्ञप्यमिहास्ति यत्तन्न वेदनातीत ! भवान्न वेद। . तथापि माध्यस्थ्यमिदं त्वदीयं किमप्यहो मां मुखरीकरोति ॥२॥

Page #293

AAMANANMrr
(१५४ ) नस्तोत्रसन्दोहे [:श्रीरामावलूमहीभृतोऽमुष्य महाप्रभावः प्रासादवर्यस्तिलकीभवंस्ते । नेत्रातिगे मेरुगिरौ व्यनक्ति युक्तं सुवर्णाचलराजलक्ष्मीम् ॥ ३ ॥ मात्राधिकश्रीभवता सनाथः प्रासाद एष प्रभुपार्श्वनाथ ! । सतां हृदि स्फूर्तिमियर्ति चेत्तदन्तः प्रविष्टस्तव स प्रसादः ॥ ४ ॥ त्वह्निम्बरत्नाञ्चितचूलदण्डं नीलं नभश्छत्रमुपर्यवाप्य । . व्यनक्तु साम्राज्यमयं जिनेश ! निःशेषशैलेषु सुवर्णभूभृत् ॥५॥ धुलोकलक्ष्मीप्रणयं परत्र कल्याणमत्रापि च दातुकामः । शङ्के प्रभोऽभ्रंलिहचारुचूलं चामीकरमाधरमध्यरोहः ॥ ६ ॥ रक्षोरगासङ्गतिरङ्गिताङ्गः प्रोत्सर्पदित्यद्भुतवृत्तभूमिः । त्रिलोकलक्ष्मीनिधिकुम्भशोभां बिभ्रत् प्रभो ! पार्श्व ! युनासि विश्वम् ॥७॥ निरूपितं तावकमुख्यरूपं जायेत सिद्धयै खलु युक्तमेतत् । दृष्टा जिनेन्द्र ! प्रतिमापि यत्ते धत्ते परेषामुपकारमेषा ॥ ८ ॥ त्वं नन्दतात् पार्श्व ! चिरं शरण्यशिरोमणिः कश्चन यहवासि । जनस्य निःशेषभियां भियेव पलायनायोरगमुत्तमाङ्गे ॥ ९ ॥ श्रीपार्श्व ! पुन्नाग ! विपन्निरासव्रतं यदात्तं भवता पुराऽभूत् । अद्यापि जागर्ति तवाहतं तन्महाशया हि प्रतिपन्नसाराः ॥ १० ॥ जिनाधिनाथ ! प्रतिमा यथा ते कल्याणजन्माकरतां दधाति । चामीकराद्रिप्रतिमस्तथैष मन्येऽस्ति जाबालिपुराचलोऽपि ॥ ११ ॥ सङ्क्रान्तसिद्धोज्ज्वलसंविदेव निष्पादितं सिद्धशिलादलेन । त्वदीयमेतजिनचन्द्र ! बिम्बं ज्योतिर्मयस्वेन चमत्करोति ॥ १२ ॥ श्रीअश्वसेनक्षितिभृत्कुमार ! सुवर्णधात्रीधरमौलिरत्न ! । अमोघवाचस्तव पार्थिवत्त्वं सम्प्रत्यनन्धप्रतिमं चकारित ॥ १३ ॥

Page #294

ता] भवत्यनिनिशिका
(१५५)
वितन्वती कामपि कामपुष्टिं तुष्टिं नयन्ती कृतिनां मनांसि । त्वत्पाद सेवादवथुं जिनेन्दो ! युक्तं निकृन्तव्यमृतैकहेतुः ॥ १४ ॥ दुःस्थात्मनोऽस्याः कलिकालसिन्धौ रूपान्तरेणोद्धरणे धरित्र्याः । जगत्पते ! श्रीपुरुषोत्तम ! त्वं गदाधरत्वं किरसीति युक्तम् ॥ १५ ॥ दुःकाललीलायितदुःस्थलोककल्याणसम्पत्तिपवित्रसत्रम् |
सुवर्णगोत्रे तिलकः स कोऽपि सद्वृत्त ! भासभ ! चिराय जीयाः ॥ १६ ॥ कामान् निकामं तनुताज्जनानां पतिर्जिनानामविपन्नगाङ्कः । नावयचक्षुर्मुदमाप वीक्ष्य यत्तीर्थलक्ष्मीम विपन्नगाङ्कः ॥ १७ ॥ कृतार्थतां नाथ ! समेत्य तावदशेषसत्वेषु बहरयुपेक्षाम् । त्वद्भक्तिकल्पद्रुमकन्दलीयं तदप्यहो यच्छति वाञ्छितानि ॥ १८ ॥ एकातपत्रा जिन ! शासन श्रीर्जाताऽधुनेयं भवता जिनेश ! | तच्छायया स्वास्थ्यजुषां जनानां भवोऽस्तमभ्येतु स तापहेतुः ॥ १९॥ रत्नार्थिरुन्मञ्जरिभङ्गियोगिणौपर्णं सुमनोचिताङ्गम् ।
गाङ्गेयभूभृद्भुवि सुप्रतिष्ठं श्रीपार्श्व कल्पद्रुममाश्रिताः स्मः ॥२०॥ देव ! त्वदीयं वदनं विलोक्य कृतार्थतां मेऽय दशौ प्रपन्ने । धत्तः समस्तेन्द्रियमण्डलेऽपि बाप्पाभिषेक स्फुटराज्यलक्ष्मीम् ॥२१॥ सन्तापकेऽस्मिन् भवघर्मकाले तव प्रणामावसरे ममाद्य । भालस्थलेऽजायत भूरजोऽपि सत्कन्दलः पुण्यकदम्बशाखी ॥२२॥ त्रातस्तवाङ्घ्री शरणं श्रितस्य ममाङ्गतः सम्प्रति निःसरन्तु । धर्मार्पितं द्वारमवाप्य साक्षाद् भियाऽन्तरङ्गा इव कण्टकास्ते ॥ २३ ॥ संस्नाप्य पचामृतपूर्णकुम्भैर्भवन्तमभ्यर्चनमल्लिकाभिः ।
स्वामिन् ! मयात्मा विमलीकृतोऽयं चित्रं त्रिलोक्यां सुरभीकृतश्च । २४ ।

Page #295

( १५६)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीरामचन्द्र
भवप्रभूतासुखसन्निपातकदर्थितस्य स्तुवतो भवन्तम् । . भवागदङ्कार ! चिराय जिह्वा सुधामयों मेऽद्य कलां दधाति ॥२५॥ आपीय कञ्जिलिसम्पुटेन प्रभाववृत्तानि तवामृतानि । करालखेलत्कलिकालदुःखक्लान्तं चिरान्निर्वृतिमेति चेतः ॥ २६ ॥ वैडूर्यरत्नाङकुरसोदराणि तवाङ्गवल्लिद्युतिडम्बराणि । विपच्चमूसंहरणैषिणो मे प्रयान्तु कालायसकङ्कटत्वम् ॥ २७ ॥ आज्ञेश्वरस्त्वं जगदेकनाथ ! विज्ञातनि:शेषमनोविशेषः । तवाज्ञया तन्मयि वर्त्तमाने गतावसादः किमु न प्रसादः ॥२८॥ श्रीअश्वसेनान्वयपूर्णचन्द्र ! विश्वककारुण्यसुधासमुद्र ! । कुलप्रभुस्त्वं चिरसेवकोऽहं मयि प्रसादस्तव युज्यते तत् ॥ २९॥ महाप्रभावोऽसि महेश ! मह्यं प्रभावलेशं कमपि प्रयच्छ । त्वद्गर्भदासोऽहमिति प्रसिद्धिरन्योन्यलभ्या भुवने ममास्ताम् ॥३०॥ स्वामी त्वमेकः खलु मे जिनेश ! चिरेण वा सम्प्रति वा प्रसीद । तावत्त्वदीयाङिसरोजसेवा....रामलीनं हृदयं मदीयम् ॥३१॥ मामेकमेव व्यवसायसारमनन्तरायं दधतो द्विधापि । यत्किञ्चिदस्तीह तदस्तु नान्यदभ्यर्थये त्वां भुवनैकनाथ ! ॥३२॥
[६०] प्रसादद्वात्रिंशिका।
पायात् पार्श्वस्त्रिभुवनपतिर्यप्रसादोर्जितानां
निःसामान्यं स्फुरति परमप्रीतिहेतुः फलं तत् ।

Page #296

सूरिविरचिता] प्रसादद्वात्रिंशिका
(१५७) धन्याः सिद्धिप्रणयिनिपुणा () नर्व्यरत्नत्रिकामा
भावं लब्ध्वा दधति यदहो विश्वलोकाग्रभूषाम् ॥१॥ संसाराब्धौ प्रकृतिविषमावर्तदुद्देशमूर्ती
श्रेयः किञ्चित् कचन भविनां यत् कदाचित् कथञ्चित् । निःसन्देहं तदिह भुवनामेय ! वामेय ! देव !
त्वत्पादाब्जप्रणयकणिकाक्रीडितानां विवर्त्तः ॥ २ ॥ संभेदेन प्रसृमरनिजस्रोतसां तीर्थभूताः
क्रीडापूताखिलवसुमतीमण्डला: केऽप्यमोघाः। मोक्षाय स्युर्भुवि तनुभृतामाश्रितानां यदेषां
योगीश ! त्वच्चरणयुगलीपांशुसंसर्गलीलाः ॥ ३ ॥ यजिह्वानोज्झितजललवासङ्गतः कुष्टशान्ति
र्यन्मूत्राम्भःपरिमलतया हेमतामेति लोहम् । अक्षीणत्वं दधति निधयो यत्करन्यासयोगात् __त्वद्योगश्रीपरिचयमृते तादृशस्ते कथं स्युः ? ॥ ४ ॥ यद् गाहन्ते तरणिकिरणालम्बनेनाम्बराग्रं
यद्वर्षास्वप्यसलिलजुषः मातले सञ्चरन्ति । मध्येज्वालागहनदहनं यत् समाधि दधन्ते
धन्याः केचित् तदखिलमदः खेलितं त्वत्प्रसत्तेः ॥ ५ ॥ अन्तःक्रीडाविपिनवसुधं बद्धकेलिक्रमो यत्
यत्सन्मुक्ताप्रकरमरजः पुष्पवर्षं दधानः।। स्वःश्रीसङ्गं प्रथयति हरिः साप्सरः सन्निधानः
स्वामिन् ! सोऽयं लवणिमकणस्त्वत्पदद्वन्द्वभक्तः ॥६॥

Page #297

( १५८.)
जनस्तो सन्दी
वृत्तेनोंर्व्या शशिमदमुखापी तशौर्योष्मणैव' क्ष्माभृद्वशैरिव च कलितैः स्वप्रतापाग्निना च । एकच्छत्रं विरचयति यत्कोऽपि मर्त्याधिपत्यं सोऽयं वामातनुभव ! भवत्पादपद्मप्रसादः ॥ ७ ॥ गीत श्लोकः शशिशुचिगणोदञ्चिरोमाञ्चसूचि
स्यूतिक्रीडानिबिडतरदलत्कञ्चुकं पन्नगाभिः । यत्पातालं भुजगतिलकः शास्ति विश्वेश ! पार्श्व !,
[ श्रीरामचन्द्र
त्वत्पादाब्जद्वयपटलिमोल्लासलीलायितं तत् ॥ ८ ॥ यद्वैताढ्यं रजतवपुषं स्वं यशोराशिमुच्चैः
पिण्डीभूतं किल विलभते कोऽपि विद्याधरेन्द्रः । त्रैलोक्य श्री तिलक ! भवतः स्मेरपादारविन्द -
द्वन्द्वासेवारसपरिणते: स्फूर्जितं किञ्चिदेतत् ॥ ९ ॥ शृङ्गारस्याखिलरसमहाराज्यलक्ष्मीभिरुच्चै
रम्यर्च्यन्ते नयननलिनत्राविणीभिर्वधूभिः केचिन्मय मदनजयिनो यन्मही मण्डपान्तः
श्रीमत्पार्श्व ! स्फुरति भवतः सैष सेवाप्रभावः ॥ १० ॥ राज्यप्राप्तिक्षणसमुदितामन्दनान्दीनिनादैः
कर्णस्फोटादिव न वचनं श्रयते कस्यचिद् यैः । भूपाः पुंसो यदिह सुधियां यान्ति वाग्वश्यतां ते
ऽप्येष स्वामिंस्तव पदरजः सङ्गभङ्गेर्विलासः ॥। ११ ॥ गोष्ठीबन्धं विदधति मिथो निर्विरोधानुबन्धास्त्वद्व्याख्यानाङ्गणधरणिषु प्राणिनी वैरिणोऽपि ।

Page #298

सूरित्रजोता ]
प्रसादद्वात्रिंशिका
तन्नाश्चर्यं जिन यदधिकं स्निह्यतन्वन्निवास
स्त्वान्ते पुंसि प्रमदविशदा श्रीख (च) वागीश्वरी च ॥ १३ ॥
मक्ष्माभृतिलक ! तव यः प्रापितः पादनम्रस्तां कस्तूरीस्तबकरचनां मेचकाङ्गप्रभाभिः । व्यक्तं पीताम्बरमिव नरां कृष्णतां तं वहन्तं
प्रौढप्रेमासवपरयशाः संश्रयन्त्याशु लक्ष्मीः ॥ १२ ॥ शश्वन्नामाक्षरपरिचयश्वेतमासञ्चितस्ते
सेकः सत्यं स्फुरति परमः कामदः कोऽपि मन्त्रः । नव्यं केषामपि तदपि तं व्याकरोषि प्रतीम:
प्रीत्यै विद्याशतलिपिकरस्याहिभर्तुः श्रितस्य ॥ १४ ॥ साक्षात्कारः सकलजगतां स्याद् यतः केवलं त
चक्षुः किञ्चिद्दिशति कृतिनां देव ! युष्मत्प्रसाद: । अन्धानां तन्नियतविषयां शृष्टिसृष्टिं दधानः
केषामेष स्तवनवचसां गोचरे सञ्चरिष्णुः ॥ १५ ॥ मित्रीभावं भजति तपन: सोमनामेति दोषा
धीशः शश्वद् भवति विलसन्मङ्गलश्रीः सवक्रः । सान्वर्थत्वं बुधगुरुग्रवी न त्यजत्येवं मन्द
स्थाना यस्यादिति जिन ! तवाऽनुग्रहे सद्ग्रहाः स्युः ॥ १६ ॥ भूताः स्यूताः स्वमनसि भिया राक्षसाः कातराक्षा
यक्षा कक्षां दधति विधुरां स्युः पराचः पिशाचाः । दुःखमास्ते प्रशमपदवीपान्धतामावहन्ते
सेवाहेवाकिनि तक जने निर्विरामं जिनेश ! ॥ १७ ॥

( १५९)

Page #299

( १६० )
जनस्तोत्रसन्दोहे
श्रीवाय ! त्वयि विहरति प्रौढरूढप्रभावे प्रादक्षिण्यप्रवणगतयः पक्षिणः प्राग् बभूवुः । तत् किं चित्रं बससि हृदये त्वं यदीयेऽधुनापि स्यादेतस्याऽध्वनि न शकुनप्रातिकूल्यं कदाचित् ||१९|| कारागारं विविशुरवशाः कण्ठपादप्रतिष्ठा
माबिभ्राणाः कुपितनृपतौ शृङ्खलामायसीं ये । तां सौवणीं सपदि दधतस्ते निरीयुः करीन्द्रस्कन्धासीनास्तव जिनवर ! ध्यानबद्धावसानाः ॥ १९ ॥ मैत्रीं प्राप्य प्रस्टमरमरुत्कल्पितां धूमकेतु
यः स्वं तेजः प्रथयति समित्सङ्गलब्धाधिकश्रीः । पादन्यासं शिरसि तरसा ते नदीयेऽपि कुर्यु -
देव ! त्वामृतमदुरं मानसे धारयन्ति ॥ २०॥ स्वर्णक्षोणीधरवरशिरः शेखर ! श्रीजिनेश !
[ श्रीरामचन्द्र
व्यक्तं सेयं परमहिमता काचिदुज्झम्भते वः । पुंसां पादास्थितिसमुचिता यत्तडागापगाम्भःसम्भाराणां परमहिमता स्यादनुद्वेगहेतुः ॥ २१ ॥ दुर्वर्णत्वं दधदपि रसाविवनिः शेषधातु
श्रूयोतत्कुष्टग्लपितवपुषां सिद्धनाथाऽधुनापि । सद्यः पिण्डं भवति विकसत्सौरभं यत्सुवर्ण
स्फूर्त्तिः कापि स्फुटमनवधेस्त्वत्प्रसादौषधस्य ॥ २२ ॥ तन्वन्नामस्मरणवशतः प्राणिनां पोतभाजामम्भोराशेर्जलभरभृतो लङ्घनं दुर्दिनेऽपि ।

Page #300

सूरिविरचिता ] प्रसादद्वात्रिंशिका
नूनं नाथ ! प्रथयसितरां सुप्रसन्नान्तरात्मा संसाराब्धेरपि तटभुवः प्रापणे नैपुणत्वम् ॥ २३ ॥
सर्पदर्पोत्फणमभिसरनागलोकाधिराज
स्फूर्जच्चूडाभरणधरणस्याज्ञयेव स्थिरात्मा । कालव्यालः स्थलकुवलयोल्लासलीलामुपैति
श्रीमत्पार्श्व ! त्रिभुवनपते ! त्वत्पदाम्भोजभाजाम् ॥ २४ ॥ कोपाटोपज्वलनजनितैस्तैः स्फुलिङ्गैरिवोयैरक्ष्मां पातैः कृतववथुभिर्मिलसैन्यैर्निरुद्धे । अम्भःप्राप्तिर्यदि भयभवस्वेदसूर्यत्र सत्र
( १६१ )
दिष्टया युष्मच्चरणशरणास्ते लघूल्लङ्घयन्ति ।। २५ । स्थानेवा... मजजिन ! कृपास्तन्द्रपीयूषवृष्टया
दृष्टया दिष्ट्या तव नृपतयस्तापनिर्वापमापुः । यस्मादेषां समुदयिसमित्सङ्गमैरुष्मलश्री
रिव्रातः प्रकटदहनः शान्तिमाशु प्रपन्नः ॥ २६ ॥ मूर्त्तं तेजः प्रकटयति यः केसरैः स्वैः कडारैः
किश्च स्वीयं यश इव नखैर्मुक्तमुक्ताफलौघैः । विख्यातारिद्विरदविजयः सोऽपि राजा मृगाणां
न स्याच्चित्रार्पित इच भिया जाग्रति त्वत्प्रतापे ॥ २७ ॥ स्फूर्जद्गर्जिः स्फुटमदपयोवृष्ठिभृचीनपिष्ट
व्यासक्रीडानिबिडतमतडिद्दन्तवलंगद्वलाकः ।
मत्तव्यालः प्रलयसमयाम्भोदमूर्त्यन्तरश्री
स्तं त्वद्ध्यानाङ्कुशितमनसां स्यात्कृतातङ्कपङ्कः ॥ २८ ॥
૧૧

Page #301

wwwimirmiawwwwwwwww
( १६२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [पण्डितावतंससङ्ग्रामाब्धि प्रबलविलसद्वाहिनीसन्निपातो- .
द्यत्कीलालाकुलितसकलप्राणिवर्ग क्षणेन । निर्मथ्यान्तः सपदि बलिना भूभृता बाहुनैव __ श्रीकान्तत्वं दधति कति न त्वत्प्रसादामृतार्दाः ॥ २९ ॥ प्रौढोत्पाता अपि विदधते....क्षमाकम्पनाशा. प्लोषप्रायाः प्रशममचिरा....राष्ट्रषु तेषाम् । ये नि:स्यन्दीकृतनिजहृदा निःप्रकम्पक्षमं त्वा
मासावल्लीस्तवकनघनं निर्विरामं स्मरन्ति ॥ ३० ॥ स्फूर्ति बिभ्रत् परशुभरतो भद्रकुम्भाधिकश्री
विनश्रेणीहरणनिपुणः कोऽपि देवोऽयमेकः । श्रेयः कर्मोद्गमसमुचितारम्भसरम्भभाज
स्तद् भोरेनं गमयतितमा निष्प्रमादं प्रसादम् ॥ ३१ ॥ भालं कृत्वाञ्जलिमुकुलितं सोऽहमभ्यर्थये त्वां
तृष्णात वा कथयतु जनो मामथो न्यस्ततृष्णम् । यद् यत् किश्चिजगति परमानन्दसम्पत्तिकन्दस्तत्तन्मह्यं वितर वितर त्वं प्रसीद प्रसीद ॥ ३२ ॥
.. [६१ ]
षोडशिकाः साधारणजिनस्तवाः।
सकलसमयोपबृहकसमयस्थितिजन्तुमखिलतुल्यगिरं । गतपापं गतपुण्यं पुण्यकृते जिनपतिं स्तौमि ॥१॥

Page #302

श्रीरामचन्द्रसूरिकताः ] साधारणजिनस्तवाः
(१६३ )
दुरितानि हरसि जनयसि भद्राणि तनोषि मक्षु दिक्षु यशः । किमपरमुपनयसि शिवं त्वमेव जिन ! दृष्टमात्रोऽपि ॥२॥ नृत्यत्पुरन्दरवधूसिन्दूरपरागपिञ्जरदिगन्तम् । तव समवसरणमशरणशरणं शङ्केऽस्मि न गतोऽहम् ॥ ३ ॥ अपविस्मयविगतस्मयविश्वत्रयरूपदर्शनादर्श !।. गिरमिव सर्वपथीनां न दृष्टवानस्मि तव मूर्तिम् ॥ ४ ॥ पुरुहूतपाणिसञ्चार्यमाणकनकाम्बुजाङ्कविश्रान्ता । न भुवि न वियति गतिर्या तव समजनि सा न मे साक्षात् ॥५॥ तव पथि वितमसि विरजसि सच्छाये सामृते महासरले। अपरपक्षाधिगमकरे कृतवानहमीश ! नास्मि पदम् ॥ ६ ॥ आजन्मरुचां रुचिधामगुरुतिरस्कारसारभारखनिः । दुःखग्रामकुटुम्बी त्रातस्तेनाऽस्म्यहं जातः ॥ ७ ॥ लक्यति यस्तवाज्ञामात्मन्ययमीश ! वैरमुद्हति । ... यः स्वात्मन्यपि वैरी कृपालुरन्येषु स कथं स्यात् ? ॥ ८ ॥ लक्ष्मीप्रभवे पुरुषोत्तमाश्रये सत्वधाम्नि निस्ताघे। यस्तब समयोदन्वति मजति स परं ब्रजति पारम् ॥ ९॥ जम्भारिचक्रकृतसेव ! देवदेवस्त्वमेव खलु विदुषाम् । .. ये पुनरपरे देवास्ते देवाः कष्मलमतीनाम् ॥ १० ॥ तव वचनसुधारसपानपावनीभूतकर्णपथकुहरः । कलुषविषगर्भिताभिर्मुह्यति को वाग्भिरपरेषाम् ॥ ११ ॥ अमरासुरनरलक्ष्मीः सौभाग्यं वहति तावदेवेयम् । भवदुपदेशसकणैर्न वीक्ष्यते चापलं यावत् ।। १२ ॥

Page #303

( १६४ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे . [श्रीराम
विषयविषघूर्णनावेगभङ्गुरस्तुत्यकृत्यमार्गाणाम् । .. अमृतप्रवेशकुशलं तव शासनमेव जाङ्गुलिकः ॥ १३ ॥ अभवनिरस्तु शिवस्य स्वर्गस्य क्षमाश्रियश्च नित्यमपि । यदि भवति भवति तुष्टे स्वातन्त्र्यं मे सदा भवतु ॥ १४ ॥ अर्हन्ननन्तसुख ! शाश्वतिकावलोक !
विश्वोपकारिकरुणागृह ! मुक्तिनाथ । निःक्लेश ! निर्मम ! निरामय ! निःस्वभाव !
देवाधिदेव ! कृतसेव ! नमो नमस्ते ॥ १५॥ भवसङ्क्लेशसन्तप्ताराम चन्द्रांशुरोचिषि । प्रसीद यच्छ संवासं तस्यां मे निर्वृतिक्षितौ ॥ १६ ॥
__ [.६२] अनास्पद ! मनोवाचामिन्द्रियाणाममोचर ? । श्रद्धाविशुद्धिविज्ञेय ! श्रीमन्नर्हन् ! नमोऽस्तु ते ॥ १ ॥ पात्रं न वाचां सद्रूपं यत् पात्रं तदसत् पुनः । अवास्तवात् ततः सर्वे संस्तवास्त्वयि वस्तुतः ॥२॥ सामान्यात्मा विशेषात्मा सर्वश्वेद् वस्तुधिस्तरः । अन्यगीर्यः किमेकान्तविशिष्टा भवतो गिरः ॥ ३ ॥ कस्यचिन्नागदकारस्तामसस्य भवानपि । उलूफलोचनस्थस्य तिमिरस्येव भानुमान् ॥ ४॥ त्वयि श्रद्धोद्गमानाथ ! जानाम्यात्मनि भव्यताम् । कुतः सौदामिनी वास्विाहकन्थ्ये विलयसिः ॥ ५॥ ..

Page #304

परिणीताः ]
साधारणजिनस्तवाः
तस्यावश्यं पुरो मुक्तिर्योsध्वनीनस्तवाध्वनि । वृष्टौ प्रकाशमानस्य तिग्मांशोरिव कार्मुकम् ॥ ६ ॥ सद्यः पुष्यन्ति ये योषित्पाद घातमहोत्सवैः । अशोकगोत्रिणो देवास्ते पुरस्ते सृणं तृणम् ॥ ७ ॥ मञ्जुसिञ्जानमञ्जीरं निःस्वनद्भुजकङ्कणम् । अग्रतस्ते शचीलास्यं दृश्यं धन्यस्य कस्यचित् ॥ ८ ॥
साध्यस्तुम्बुरोर्वीणाप्रपञ्चस्वरसञ्चयः । त्वद्गणादघोषणोत्कण्ठैर्योगीन्द्रैरपि यः स्तुतः ॥ ९ ॥ कर्ममर्मभिदि श्राद्धो यः स्याल्लालाटिकस्त्वयि । असो जायेत विश्ववक्त्राम्भोजललाटिका ॥ १० ॥ भवतोऽचिन्त्यतेजांसि वचांसि सहजान्यपि । यथाधरं यथाम्भसि परिणाममुपासते ॥ ११ ॥ सा ते सचेतसः कस्य विस्मयाय न जायते । अवाचः कुर्वती वाणी गतिश्च भुवि कण्टकान् ॥ १२ ॥ त्वत्प्रणामकिणश्रेण्या भालसूर्यस्य सिध्मला ।
(१)
दन्तुरा शक्रकोटीरभाभिस्तस्याङ्घ्रिपीठिकाः ॥ १३ ॥ हास्यादपि भवत्पादाः कापि तैर्वीक्षिता ध्रुवम् । दुर्नयैकनिषण्णानामपि येषां शुमोदयः ॥ १४ ॥
तवाङ्घ्रिनखरज्योत्स्नाशिखाचू डालभूमिषु ।
जहालोत्कण्ठवैयात्यात् कामुकी मुक्तिकामिनी ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकलपतरो ! ऽभिरामचन्द्रावदातचरिताचितविवचक्र ! |

Page #305

जैनस्तोत्र सन्दोहे
शक्रस्तुताङ्घ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे देव ! प्रसीद करुणाङ्कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
( १६६ )
[ ६३ ] अनन्तदर्शनज्ञानसुखवीर्यमविस्मयम् । अशोकहर्षाप्रत्यूहकल्याणं संस्तुवे जिनम् ॥ १ ॥
रजो हरन्तु ते धर्मदेशना सरितः
: सताम् । मज्जन्नपि जनो यासु न जाड्यमधिगच्छति ॥ २ ॥ त्वत्पादपाटलज्योतिः कडारकबरीजुषि ।
नम्राणां मांसला मूर्ध्नि कटाक्षा निर्वृतिश्रियः ॥ ३ ॥ लघुस्त्वदचिनां देव ! भवाम्भोधिर्महानपि । सर्वज्ञसंविदो व्योम निरन्तमपि मुष्टिम् ॥ ४ ॥ असान्तापिकसिद्धान्तविदुचन्द्रकितश्रुतिः । हिंसापिच्छल वेदोक्तिशूनां को नाम संस्पृशेत् ? ॥ ५ ॥ विसारिसौरभोल्लासमिलितालिकुलास्तृतः । दिव्यपुण्योपहारस्ते पञ्चवर्णोऽपि मेचकः ॥ ६ ॥ पुरस्ते भान्ति विश्वस्य वन्दारोः प्रति यातनाः । देशनां श्रोतुमायाताः पातालादिव नारकाः ॥ ७ ॥ विबुधाध्वन्यपि प्राप्ता ये नीचगतयो जनाः ।
ते प्रयान्त्येव पातालं नाथ ! पाथो यथाभ्रजम् ॥ ८ ॥ अक्षिगेणाsपि निःशेषदोषकाननलाविना । ब्रह्मादीनामशेषाणां त्वया मूर्ध्नि कृतं पदम् ॥ ९ ॥

[ श्रीरामचन्द्र
:
1.

Page #306

marwarimanwwwimwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwma
सरिविरचिताः] साधारणजिनस्तवाः (१६७ )
अद्यश्वीनो भवाम्भोधिसमुत्तारस्त्वदञ्चिनाम् । .. अधप्रातीनमेवेशं सिद्धिसौधाधिराहणम् ॥ १० ॥ वैहासिकः कथं न स्यादसौ निर्वाणकुट्टिमे । यः स्याद् भवद्गुणोद्घोषवाचाटश्चाटुकर्मभिः ॥ ११ ॥ नि नकिन्नरीगीतगन्धारग्रामसौरभैः । मेरीमुखोदरोद्गीणैर्व्याकुलाशानि भाङ्कृतेः ॥ १२ ॥ प्रचलच्चामरोबुद्धगन्धवाहविशृङ्खलैः । धौतदिग्गजगण्डाङ्कदानाम्नांसि जलोमिभिः ॥ १३ ॥ चारीप्रचारनिर्घातपतद्भिः शैलसानुभिः । कम्पमानावनीव्यग्रनागराजशिरांसि च ॥ १४ ॥ त्वजन्म मज्जनारम्भसंरम्भोत्कर्षहर्षणैः ।। हरन्तु डिम्बषण्डानि ताण्डवानि बलत्विषः ॥ १५ ।। स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरो ! ऽभिराम
- चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र ! । शकस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसाथै
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[६४ ] अर्हते देवदेवाय शीर्णसंसारहेतवे । पर्याप्ताशेषकृत्याय ज्योतिर्मात्रात्मने नमः ॥ १ ॥
घन्दारुशककोटीररत्नच्छायाच्छटाच्छिदः । - तमो मुष्णन्तु विश्वस्य भवत्पादनखांशवः ॥ २॥

Page #307

(१६८) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामबद्ध
तव क्रमनखादर्शरङ्गोत्सङ्गाग्रनर्तकीम् । स्वस्य पश्यन्ति ये मूर्ति कस्यास्ते नास्पदं श्रियः ॥ ३ ॥ विशीर्णाशेषदोषस्य कामाहङ्कारहारिणः । भवता देवदेवोऽस्तु को नामैकधुरः पुरः ॥ ४ ॥ पंथा तवापि गच्छन्तः सोरम्भा यान्ति दुर्गतिम् । यादांस्यपि जिनाधीश ! दह्यन्ते जातवेदसा ॥ ५ ॥ स्वयम्भुशम्भुवैकुण्ठैः शिल्पनाट्यच्छलोभटैः । यदा क्षिप्तमिदं विश्वमर्वाक्दृष्टि तदौचिती ॥ ६ ॥ हर्षाश्रुक्षालिता दृष्टिर्या न पश्यति ते मुखम् । सा पश्यति मदोत्तानचक्षुषां विद्विषां क्रमौ ॥ ७ ॥ त्वदुक्ततत्त्वयोग्यायामलङ्कर्मीणचेतसाम् । किमस्मिन्न षडक्षीणं त्रिलोकेऽस्तु सुमेधसः ॥ ८ ॥ तेजस्तेषां यशस्तेषां तेषां गौरवडम्बरम् । स्वर्गस्तेषां शिवं तेषां येषां त्वयि मनो रतम् ॥ ९ ॥ तव प्रसादैरानन्दं जिघृक्षोः स्थावरं परम् । यायावरेषु कः कामोद्यावाश्माजन्मशर्मसु ॥ १० ॥ भवद्वाक्यसुधासारैः कर्णाः पूर्णा न ये मुहुः । आकस्मिकरुषो मन्तुस्ते पूर्यन्ते वचोविषैः ॥ ११ ॥ कामव्यालविषोच्छालमूर्छालमनसां नृणाम् । नरेन्द्रवृन्दवन्द्यानिर्भवानेवाहितुण्डिकः ॥ १२ ॥ यादसामिव पाथांसि स्वर्गों दिविषदामिव । विश्वम्भरेव मानां विरतेरिव मर्त्यता ॥ १३ ॥

Page #308

vvvvvvvvvvw
लिममन्विताः ] साधारणजिनस्तवाः (६९)
सुखानामिव सन्तोषो दुःकीर्तेरिव दुर्णयः । आत्मैव पुण्यपापानां प्रशमस्येव संवरः ॥ १४ ॥ प्रेष्यतेव महाधीनामारम्भ इव दुर्गतेः । क्षेत्रं त्वमेव देवेश ! सर्वज्ञ ! ज्ञानसम्पदः ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरो ! ऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र !। शक्रस्तुताघिसरसीरह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद फरुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
आनन्दमर्हतः पादास्ते देयासुरनश्वरम् । . ये नरवेन्दुप्रभाजालैः कुर्वन्ति वितमो जगत् ॥ १ ॥ विद्वानपि यथा हास्यः परकाव्यैः कविर्भवन् ।। तथा भक्तोऽप्यहं स्तोत्रं पात्रं कुर्वन् भवद्गुणान् ॥ २ ॥ त्वद्वाक्यश्रवणादेव देव ! भ्रश्यन्ति दुर्ग्रहाः । धूमरीशीकरासिक्ता माकन्दमुकुरा इव ॥ ३ ॥ द्विषोऽपि गमयत्येव त्वन्मूर्ति सौहृदं क्षणम्। . पिचुमन्दफलानीव पाकः कामधुरं रसम् ॥ ४ ॥ शतपत्रपुष्पाणीब वचसा शिशिरेण ते । द्विषतामपि चेतांसि रक्तिमानमुपासते ॥ ५॥ उच्चं प्राप्याऽपि ते (म)स्थानं ये न निश्चलवृत्तयः । पातालं ते प्रयास्यन्ति पादा वटतरोरिव ६॥

Page #309

( १७० )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
क्षेमङ्करा भद्रकरास्तव पादाः प्रियङ्कराः । सर्वङ्कषा विपत्तीनां किञ्च नाडिन्धमा द्विषाम् ॥ ७ ॥ प्राप्तः कुतीर्थिनां चण्डजाड्यपिण्डाल्पमेधसाम् । वचस्यवास्तवान्येव रागद्वेषजुषामिव ॥ ८ ॥ वराक: किमलम्भूष्णुर्विज्ञातुं तां भवद्रवीम् । यां श्रुत्वा स्वर्गनाथोऽपि भिक्षुकत्वाय सोत्सवः ॥ ९ ॥ निर्वाणविमुखा हिंखाः सर्वज्ञज्ञानविद्विषः । श्रतयोऽपि प्रमाणं चेज्जितं देव ! तदांहसा ॥ १० ॥ कुतीर्थिनां स्तवेन स्यात् कृपालुरपि निष्कृपः । अम्भांस्यपि दहन्त्येव देव ! पावकसङ्गमात् ॥ ११ ॥ स मेघः पुष्करावर्त्ती जडात्मा ते कुतः समः ? | युज्यते येन संसिक्ता कन्दलैश्व तृणैश्च भूः ॥ १२ ॥ परप्रसादैरुद्गवी ये वहन्तः शिरोधराम् ।
न लज्ज्ञन्ते ध्रुवं तैस्ते न पीतं वचनामृतम् ॥ १३ ॥ रजोगृहिरसावात्मा यथा विरजसीभवेत् । तथा स्वदृष्टिपीयूषच्छटाभिरभिषिञ्च माम् ॥ १४ ॥ स्थास्नवः कीर्तयस्तेषां म्लानवो दुरितादयः निराकरिष्णवो येषामघानि तव दृष्टयः ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र ! |
शक्रस्तुताङ्किसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे

[ श्रीरामचन्द्र
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
+++

Page #310

खरिप्रणीताः] साधारणजिनस्तवाः (१७१.)
[६६ ] जगन्ति तीर्थनाथस्य पान्तु पादनखांशवः । अगाधे रजवो येऽस्मिन् भवाम्भोधौ निमजताम् ॥ १॥ दत्तपद्मोदयाः क्लप्तकलावत्कान्तिडम्बराः । जाड्यं हरन्तु ते पादा वसन्तदिवसा इव ॥ २ ॥ कल्पते नाथ ! घाताय स्वीकृतोऽपि कुतीर्थिकः । विध्यापयन्ति पाथांसि गाढोष्णान्यपि पावकम् ॥ ३ ॥ संयमैकधुरीणानामात्मनीनकचेतसाम् । नाकेऽपि नरकास्थैव त्रातस्त्वन्मार्गदृश्वनाम् ॥ ४ ॥ नम्ररम्भालकोत्सङ्गसङ्गिकर्पूररेणवः। . त्वदध्रिपङ्कजे देव ! बिभ्रतां ते परागताम् ॥ ५ ॥ जल्पाकास्त्वद्गुणौघस्य ये न स्युर्मन्दमेधसः । । सौखप्रसुप्तिकास्तेषां कथं स्युर्जम्भविद्विषः ॥ ६ ॥ श्रियः कीर्तेश्च लुण्टाका ध्रुवं ते देव ! विद्विषाम् । कर्माचलस्य कुट्टाकास्त्वद्वाक्यकुलिशेन ये ॥ ७ ॥ भवक्लेशाग्निसन्तप्ताः पारदा इव पाथसि । शुद्धात्मानो निमज्जन्ति शीतलासु तवोक्तिषु ॥ ८ ॥ भवत्प्रणीतसिद्धान्तसुधास्नानं सुमेधसाम् । परोपनीतो मोक्षोऽपि नरकादतिरिच्यते ॥ ९ ॥ तव सूक्तिसुधासारैः परब्रह्मामिलाषुकाः। कामुका निर्वृत्तिश्रीणां न के कर्माणि घातुकाः ॥ १० ॥ ईश ! त्वत्पादपद्मस्य पांसुरा ये रजःकणैः । ईशते स्वाशिवश्रीणामुदरम्भरयोऽपि ते ॥ ११ ॥

Page #311

(१७२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीरामचन्द्र
अन्तर्निःसारमापातरम्यं प्राम्यानुराकम् । चित्रकाव्यमिवान्येषां वचः पर्यन्तनीरसम् ॥ १२ ॥ मनीषिपरितोषिण्यो मनःश्रोत्ररसायनम् । सत्काव्यानीव ते देव ! परमार्थपरा गिरः ॥ १३ ॥ निष्फला भोगिसंसेव्या जाड्यनिर्माणकार्मणम् । मिथ्यादृशां गिरो देव ! श्रीखण्डतरसोदराः ॥ १४ ॥ वचस्वी च यशस्वी च तेजस्वी च क्षणेन सः मल्लीविलासिनी यत्र खेलतस्तव लोचने ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र ! । शक्रस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
नमो नि ननिश्शेषदोषसन्तानवीरुधे । देवाय वीतरागाय प्राप्तनिर्वाणशर्मणे ॥१॥ मनसा यत् परोक्षोऽसि हृदये निवसन्नपि । तत्ते चरित्रवैचित्र्यमवैति यदि केवलम् ॥ २ ॥ मलीमसदृशो जाड्यकण्डूलास्तुन्दिलांहसः । विशुध्येयुः कथं विश्वजनीनः स्यान्न चेद् भवान् ॥ ३ ॥ प्रकाशयति वस्तूनि प्रत्याशं ज्योतिषा त्वयि । कुतोऽन्येषां प्रभा चन्द्रे ताराणामिव पार्वणे ॥ ४ ॥

Page #312

सुनिता]. साधारणनिनस्तवा (१७१)
रक्तोद्भेदं पयांसीव मृदून्यपि वचांसि ते । विद्रावयन्ति जन्तूनामेनांसि प्रचितान्यपि ॥ ५ ॥ नखेन्दुमण्डलीज्योत्स्नावितानपरमांसलाम् । त्वत्पादपादपच्छायां श्रयन्ति परितापिनः ॥ ६ ॥ श्रेयांसि पशुधातेन शंसतामपि पूज्यता। येषां तेषां प्रशास्तारो नाथ ! मात्स्यिकसौनिकाः ॥७॥ तत्त्वस्पृशोऽपि वाचस्ते मुधा दुर्मेधसं प्रति । दिवाऽपि जनुषान्धस्य समित्रासोदरोदयम् ॥ ८ ॥ यः सर्वाङ्गीणरोमाञ्चपक्ष्मलः स्तौति ते. गुणान् । सर्वकर्मीणविज्ञानः स स्यात् सर्वपथीनवाक् ॥ ९ ॥ रिपुश्रीवन्हिना दृष्टिर्येषामाजन्म दह्यते । तैः कदाचिन्न दृष्टोऽसि पूजितोऽसि स्तुतोऽसि च ॥ १० ॥ सन्ताप्यते यथा लोकः क्रूरैनिःसत्वराजकः । त्वद्वियुक्तस्तथा नाथ ! मिथ्यात्वान्धैश्चरित्रवान् ॥ ११ ॥ चक्रासिचापदम्भोलिभाजो यस्य त्वदज्रयः । सहायाः सोऽभ्यमित्रीमः किं न स्याद् भावशत्रुषु ! ॥ १२ ॥ ये पराञ्चस्तवोपास्ते स्तिकाः स्वस्सिवेश्मनः । वैभवान्धविरोध्यन्तरासंसार वसन्ति ते ॥ १३ ॥ ते सिद्धिसुन्दरीवक्षःपर्योत्सङ्गशायिनः । त्वत्पादपङ्कजकोडे ये रज्यन्ति मनीषिणः ॥ १४ ॥ अभङ्मुरामनाबाधाममन्दानन्दमेदुराम् । मुक्किं त्वदचिनो यान्ति भासुरज्ञानमूर्चयः ॥ १५ ॥

Page #313

(१७४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीरामचन्द्रसूरि
स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र ! |
शक्रस्तुताङ्घ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे

देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[ ६८ ] स्वयम्भुवं भुवो नाथं लक्ष्मीनाथं कलानिधिम् । समन्तभद्रं भारवन्तं तीर्थनाथमुपास्महे ॥ १ ॥ पापास्तवाङ्घ्रिपीठोपकण्ठं नैव लुठन्ति ये । वैरिवेश्माङ्गणक्षणौ पांसुरायां लुठन्ति ते ॥ २ ॥ जगत्त्रयैक मित्रस्य ये तवाऽपि विरोधिनः । "मृत्या भृत्यद्विषो भर्त्तुर्भूयासुः प्रतिजन्मनि ॥ ३ ॥ किं ते रजोभिराकीर्णामुद्वहन्ति वपुःस्थलीम् । -भवत्पादनखज्योत्स्नाच्छटाभिः स्नान्ति येऽन्वहम् ॥ ४ ॥ मार्गतां यत्नतो दैव ! त्वदाराधनसाधनम् । नास्ति वैनयिकादन्यत् किञ्चिदौपयिकं सताम् ॥ ५ ॥ वाचालोऽपि तव स्तोत्रैः पत्यायुरपि त्वया । कैः कैर्न पूज्यते .... देवदैत्यनरेश्वरैः ॥ ६ ॥ आत्मद्विषो द्विषन्ति त्वां ये पापीयोमतल्लिका । अष्टमं नरकं यान्ति पारवश्यमिहैव ते ॥ ७ ॥ असौ किं गौर्न वोढा यः किं राजाऽसौ न पाति यः । असौ देवेश ! किं देवो यः कुटुम्बचिसंस्थुलः ॥ ८ ॥

Page #314

विरचिताः ]
साधारणजिनस्तवाः
देवाश्चेत् कामिनीपादप्रणामा नम्र मौलयः ।
ततोsस्तु स्वस्ति भण्डेभ्यः संस्तुमो विटपेटकम् ॥ ९ ॥
नमो लीलाविलासाय पानशौण्डकलाय च । वन्दामहे भुजङ्गाङ्घ्रीन् निर्वाणप्राप्तिहेतवे ॥ १० ॥
उद्गायन्तः प्रनृत्यन्तो विनिघ्नन्तश्च नित्यशः । यद्युपास्याः शिवश्राद्धैस्ततो योगजुषो हताः ॥ ११ ॥
पाणौ शस्त्रं प्रिया श्रोणौ शिखी भाले गले फणी । सायं नृत्तं वृषो यानमहो ध्येयस्य साधुता ! ! ! ॥ १२ ॥
आदिशन्तः परं ब्रह्म मृत्कुशाग्नितिलोदकैः । त्वदन्ये कस्य हास्याय न जायन्ते विबुद्धयः ॥ १३॥
( १७५)
येऽमलस्यान्तरस्यापि स्नानेन ब्रुवतेऽत्ययम् । तेऽपि ग्राह्यगिरः पश्य लोकस्यापानमत्तताम् ॥ १४ ॥
#1
- स एव वाग्मी स श्राद्धः स प्रज्ञालः स मेधिरः । त्वत्प्रणामकिणैर्यस्य शुभंयोः पत्रलं शिरः ॥ १५ ॥
स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
|| चन्द्रावदातचरिताश्चितविश्वचक्र ! ।
शक्रस्तुताङ्घ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
दैव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥

Page #315

( १७६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्रसूरि
[६९ ] उपास्महे जिनेन्द्रस्य शङ्खपमाञ्चितौ क्रमौ । शाश्वतीमस्तसङ्क्लेशां सम्पदं स्पृहयालवः ॥ १ ॥ यथा षण्ढस्य सौभाग्यमुपहासाय योषिताम् । तथा त्वयि मम स्तोत्रसंरम्भोऽयं सुमेधसाम् ॥२॥ प्रमोदोद्भिन्नरोमाञ्चव्याजेन नवपल्लवान् । त्वदञ्चनपवित्राणां प्रसूते पुण्यपादपः ॥ ३ ॥ व्याकुलस्यापि यामिन्यां यथा निद्रा प्ररोहति । विशृङ्खलेन्द्रियस्यापि त्वदुपास्तौ तथा शुभम् ॥ ४ ॥ तस्य सौस्नातिकः सोऽपि जम्भारिः प्रोषितारये । नमस्करोति यस्तुभ्यमभ्यर्णशिववैभवः ॥ ५ ॥ स्तौति या न भवद्वीथीं त्रैलोक्यत्राणदीक्षिताम् । । सन्त्रासकाहला स्तौति सा वाणी द्विषतां यशः ॥ ६ ॥ प्रयत्नेऽपि यथा मूको नालम्भूष्णुः प्रजल्पितुम् । त्वत्पदानि तथा देव ! क्रोधक्लिन्नोऽपि हिंसितुम् ॥ ७ ॥ त्वन्मार्गनिर्मलात्मानः पूर्णेऽपि निमृतं जडैः। निस्तुषाणीव शस्यानि न रोहन्ति भवे जनाः ॥ ८ ॥ प्रसाधितोऽपि रागाणां न यथा प्रचयाः प्रियः । । तथा प्रख्यातिभाभोऽपि ब्रह्माद्या भवदञ्चिनाम् ॥ ९ ॥ सौनिकानां पथा येन भूयते विश्वगर्हि तैः । .. किं कुर्मः केऽपि तेनापि प्राप्ताः पूज्यतमां दशाम् ॥ १०॥ कोऽप्यनेहाः स ते देव ! प्रसादेन भवे भवेत् । चेतो जुगुप्सते यत्र योषित्प्रेम्णो मिदेलिमात् ॥ ११ ॥

Page #316

विरचिताः ]
साधारणजिनस्तवाः
योषितां न यथा कोsपि स्वकीयः कुटिलात्मनाम् ।
तथा विरक्तचित्तस्य त्रातरस्तु ममान्वहम् ॥ १२ ॥ दृष्ट्याऽप्याजन्म सर्वेषां यथा भ्रान्तिर्नभो नतिः ।
तथा कालं प्ररूऽढापि तत्त्वक्लृप्तिः कुतीर्थिनाम् ॥ १३॥ मम त्यक्तान्यकृत्यस्य नासाग्रन्यस्तचक्षुषः ।
अस्तु पूर्वाह्नमध्याह्न सायाह्नेषु त्रयि क्षणः ॥ १४ ॥ किञ्चित् कारुण्यमास्थाय प्रसीद जगतां पते ! | पचेलिमानि जायन्ते यथैनांसि चितान्यपि ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरितांश्चितविश्वचक्र ! |
शक्रस्तुताङ्घ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[ ७० ] नाधेयमनाधारमसहायमनायकम् ।
अशात्रवममित्रं च नमस्यामो जिनेश्वरम् ॥ १ ॥ केवलं स्तोत्रमर्हन्ति दैवतेसु हरादयः ।
सर्वथा कुत्सिताचारैरपि यैर्मोहितं जगत् ॥ २ ॥ शासितारः स्वयं येषां रागान्धमनसः सदा ।
विषयेषु विरज्यन्ते यत् ते नाथ ! नौचिती ॥ ३ ॥ उपालभामहे यद्वा त्वदन्याराधिनो मुधा ।
अयं हि पन्थाः सिद्धो यन्न देवचरितं चरेत् ॥ ४ ॥
૧૨
( १७७)

Page #317

( १७८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्र दधानो यामिमां मुद्रामन्त्यजोऽपि विलजते । .
देवस्य पूजयन्तस्तां विलीयन्ते न किं जनाः ॥ ५ ॥ हराकारोऽपि चेद् याति पूज्यतां महतामपि । । उपस्थाच्छादनक्लेशस्ततो लोकस्य दुर्जनः ॥ ६ ॥ निमील्य नेत्रे विद्वांसो द्वयं निश्चिन्वतामिदम् । : मुक्तरुपायास्त्वनीतौ परनीतौ तु संसृतेः ॥ ७ ॥ देव ! यद्यस्ति देवस्य भवतोऽन्यस्य कस्यचित् । । देवलक्षणलेशोऽपि प्रमाणं जगती तदा ॥ ८ ॥ पन्थानौ द्वाविमौ देवनरकाव्यभिचारिणौ ।
अन्येषु प्रीतिलेशोऽपि द्वेषलेशोऽपि तु त्वयि ॥ ९ ॥ कृपाऽपि कल्पते दिष्टया त्वदन्यैः पापजन्मने । ... दहन्ति वीरुधोऽम्भांसि चित्रासु घनजान्यपि ॥ १० ॥ सर्वस्यात्मा महांस्तेन शम्भुः स्त्रीशस्त्रवानपि ।
देवत्वमन्यतामन्ये मन्यन्ते तस्य किं पुनः ॥ ११ ॥ प्रतीक्ष्य नृत्यतो वीक्ष्य विलज्जेऽन्तः परानपि ।
स्वयं तु केऽपि नृत्यन्ति देवाः सन्तोऽपि कौतुकम् ॥१२॥ न सूत्रयसि विश्वानि न नृत्यसि न गायसि ।
किञ्चिन्न दत्से नादत्से ततः किं मन्यसे जडैः ? ॥ १३ ॥ चाक्षुषानपि पश्यन्ति न ये भावान् यथास्थितान् । . !! : अतीन्द्रियं भवन्तं ते कथं पश्यन्तु तामसाः ॥ १४ ॥ स्नीशस्त्रगीतनृत्तादि यत् कुत्सायै महात्मनाम् । । तदेव येषां पूजायै तेभ्यो भद्रं हितं नमः ॥ १५ ॥

Page #318

www
सरिविनिर्मिताः] साधारणजिनस्तवाः (१७९)
स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र !। शक्रस्तुताघ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[७१ ] यथावस्थितबोधस्य यथावस्थितवादिनः ।
अरागद्वेषमोहस्य देवस्य पथमाश्रये ॥ १॥ उपेक्षावान् जगद् रक्षन् कृपावान् निर्जयन् परान् ।
मध्यस्थः परमाक्रामन् दत्से कस्मै न विस्मयम् ? ॥२॥ प्रशान्तश्चेत् किमन्येषां मर्माणि तुदसे गिरा।
निराकाङ्क्षोऽसि चेद् विश्वं केनोपकुरुषेऽधुना ॥ ३ ॥ प्रत्यूहं जयतात्मानमशेषं रक्षता परम् ।
निर्जिता यत् त्वया त्रातः ! परे चित्रं न कस्य तत् ॥ ४॥ न सैन्यानि न दुर्गाणि नोपाया न च हेतयः । ___ एवमेव द्विषोऽशेषान् जयतस्ते नवो नयः ॥ ५ ॥ सर्वत्र मुदिता मैत्री कृपोपेक्षा च जन्तुषु । - इयं वागपि नान्येषामनुष्ठाने तु का कथा ? ॥ ६॥ आत्मैकनिष्ठे निःशेष........चिन्तापराङ्मुखे ।
न जानीमः कुतोऽप्यर्थादर्थिनस्त्वयि तात्त्विकाः ॥७॥ उदास्स्व यदि वा कुप्य प्रसीद यदि वा मयि ।
अहं पुनः शिवायापि प्रपद्ये नार्थितां त्वयि ॥ ८ ॥ आकृष्य पात्यमानानां विषयैर्व्यसनाम्बुधौ । ... स्वामी त्रिलोकलोकस्य त्राणं देव ! त्वमेव नः ॥ ९ ॥

Page #319

( १८०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्र
न विस्मयो यदर्थन्ति त्वादृशो वीतविप्लवाः । ... __यदिन्दुः पार्वणो रम्यस्तत्र किं नाम कौतुकम् ? ॥१०॥ इयन्तं कालमुद्दण्डजाड्यपिण्डान्धमानसः । __ त्रातर्धान्तोऽस्मि संसारकान्तारे सत्यपि त्वयि ॥ ११ ॥ पुण्यनैपुण्यसम्प्राप्यः साक्षात्कारः कुतस्त्वयि ।
स्वप्नेऽपि देव ! भूयान्मे त्वदर्शनमहोत्सवः ॥ १२॥ क्षीयन्तां नाम पापानि भवत्पादसपर्यया ।
पुण्यान्यपि यदायान्ति क्षयं तेनाऽस्मि विस्मितः ॥ १३ ॥ प्रसीद सीदते मह्यमेधि दीने मयि प्रभुः ( भो ! )।
समाधिव्याधिविध्वस्तं........देव ! पालय ॥ १४ ॥ मादृशां पापबीजानां स्थानं कापि न विद्यते । वयं पूकुर्महे तेन भूयो भूयस्तवाग्रतः ॥ १५॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र !। शक्रस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[७२] क्षमाभृतेऽहते तस्मै नमो विस्मयवेश्मने ।
जाड्यतापहरी यस्मात् प्रादुरास सरस्वती ॥ १ ॥ विस्मयाय परं तेषां येषां त्वं नासि संस्तुतः ।
चित्राय तारकास्तेषां साक्षाद् येषां न भानुमान् ॥ २॥

Page #320

सूरिविनिर्मिता: ]
साधारणजिनस्तवाः
मिथ्यात्वान्धमनाः कालमियन्तं नाथ ! सर्वथा ।
कोऽस्मि कुत्रास्मि कस्यास्मि नेदमस्मि प्रपन्नवान् ॥ ३ ॥ त्वद्वाक्यभानुभिर्लुनसान्द्रमोहतमः स्थितिः ।
इदानीं स्वं परं स्थानमस्थानं चास्मि बुद्धवान् ॥ ४ ॥ विषं तैर्भक्षितं मूर्ध्नि पातितः स्वे महाशनिः ।
झम्पा प्रदत्ता कल्पानौ नासि यैर्देव ! सेवितः ॥ ५ ॥ सैन्यानि सम्पदः पूजा वैभवानि महोत्सवाः ।
तेषां हर्षाय कल्पन्तां ये देव ! भवतो द्विषः ॥ ६॥ जातास्ते किं प्रवृद्धाः किं मर्त्याः किं सचक्षुषः ।
वीतसंसारसञ्चार ! त्रातर्यैर्नासि वीक्षितः ॥ ७ ॥ येषामन्हाय देहेऽपि परित्यागोत्सुकं मनः ।
तेषां त्वदश्चिनां नाथ ! का नामास्था धनादिषु ? ॥ ८ ॥ गुणिनोऽपि रजोदेश्या न्यायिनोऽपि तिरस्कृताः ।
वयं तथापि .. . विरज्यामो न पाप्मनः ॥ ९ ॥ पाप्मानः केsपि वैरस्यं त्वद्वाग्भिरपि ते । कूपोद्भवानि यादांसि क्लाम्यन्ति क्षीरनीरधौ ॥ १० ॥ त्वत्प्रसादेन जानीमः सन्तोषसुखसौरभम् ।
( १८१ )
तथापि चेतोऽसन्तोषं दधाति करवाम किम् ? ॥ ११ ॥ द्विषन्तस्त्वां निमज्जन्तु कामं पापेषु कर्मसु ।
तवं भृत्या निमज्जामो यद्वयं तत्र कौतुकम् ॥ १२ ॥ भ्राम्यन्तु नाम संसारे पराश्वस्तव शासनात् ।
शासनं ते समारूढा भ्राम्यामः किं वयं हताः १ ॥ १३ ॥

Page #321

(१८२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्रत्वदाज्ञां नानुतिष्ठन्ति यद् द्विषस्ते तदौचिती ।
यद् वयं नानुतिष्ठामस्त्वद्भुजिष्याः स को नयः? ॥१४॥ अर्हअर्हन्निति त्रातस्त्रातुं पूत्कुर्वतो मम । . समं समन्ततः कण्ठः पापं पुण्यं च शुष्यतु ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
... चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र !। शक्रस्तुताङ्घिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[७३ ] . सजन्मानमजन्मानं स्थावरं नश्वरात्मकम् ।
विश्वरूपमरूपं च देवं जिनपतिं स्तुवे ॥ १ ॥ सतामुन्मीलयन् दृष्टिं पापपर्क त्वशोषयन् ।
भानुमान् भवतः कोऽन्यो लोकस्यास्य तमस्वतः ? ॥ २ ॥ कषायवह्निना विश्वे ज्वलत्यस्मिन् समन्ततः । :: । त्वमेव पुष्करावर्तों देशनासारमावहन् ॥ ३ ॥
कुतीर्थयायिनां नाथ ! संसारापारवारिधौ । । निर्यामको भवानेव नृणां सर्वपथीनदृक् ॥ ४ ॥ त्वदाधारमिदं येन विश्वं विश्वं चराचरम् ।
त्वमेव देव ! मन्यन्ते ततस्तत्त्वस्पृशो वियत् ॥ ५ ॥ अनन्तरत्नभाजोऽपि रत्नत्रयवतो मम । १. समुद्रास्ते जडात्मानः प्रकृण्यन्तां कुतः प्रभो ! ॥ ६ ॥

Page #322

सूरिविनिर्मिताः ] साधारणजिनस्तवाः (१८३) त्वत्तः समुद्रतः प्राप्तं रत्नत्रयमिदं मम ।
प्राणात्ययेऽपि नो शक्यं हर्तुमिन्द्रियदस्युभिः ॥ ७ ॥ त्वन्नीत्या कण्टकान् सोढुं गाढोत्कण्ठो यथास्म्यहम् ।
तथा न सम्पदो भोक्तुं भूर्भुवःस्वःसमुद्भवाः ॥ ८ ॥ तथा त्वयि न मे रागो मोक्षदानकदीक्षिते ।
त्वदन्येषु यथा द्वेषो नाथ ! नारकवर्मसु ॥ ९ ॥ भवसिद्धान्तपीयूषपानसौहित्यसोत्सवः ।
लज्जते गर्हते विद्वान् ब्रह्मादीनां विचेष्टितैः ॥ १० ॥ दैन्यं मत्र्येषु कुर्वन्ति मादृशाः किं सति त्वयि । ___ ककुभो भासयत्यन्हां पत्यौ दीपेषु का स्पृहा ? ॥ ११ ॥ देव ! त्वन्मार्गसंवादिदुःखं प्राप्यापि ये हताः । ___ न पापेषु विषीदन्ति पशवस्ते न मानवाः ॥ १२ ॥ शुभोदा क्रियां कर्तु नास्मि लब्धामपि क्षमः ।
त्वन्निश्चयः फलं किञ्चित् कुर्यात् कुर्यान्न वा न वा ॥१३॥ निषिद्धाधानसोत्कण्ठान् मादृशो विहितद्विषः ।।
त्वत्तस्त्राणैकहेवाकान् को नामाद्रियतां परः ? ॥ १४ ॥ शाधि न: कश्मलाचारानेधि नः शाश्वतः पतिः । . आन्तरान् जहि नः शत्रून् देहि नः स्थिरमन्तिकम् ॥१५॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र !। . . शक्रस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥

Page #323

(१८४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीरामचन्द्र
[७४ ] क्षीणापायोऽपि निश्शेषविशेषोपेयसिद्धिभाक् ।
देव ! पुष्णातु विश्वस्य वीतरागो विरागताम् ॥ १॥ न पाप्मनो विरज्यन्ते शासकेन त्वयाऽपि ये ।
राज्येऽपि भास्वतस्तेषां ध्वान्ताभोगभृतैव भूः ॥ २ ॥ शाम्यन्नपि भवद्वाह्यः शमं नायाति तादृशम् ।
न सा कूपोदकैश्वछाया वीरुधां या घनोदकैः ॥ ३ ॥ तफ्स्यन् शाश्वतं ज्योतिः श्रद्दधानोऽपि पश्यति ।
मर्मभेदिषु धर्मेषु वर्षास्वपि घनोदकम् ॥ ४ ॥ उपसर्गान् स्वयं सोढा बाध्यते न भवोर्मिभिः ।
हिमानी बाधितुं देव ! नाम्भोमन्ना तरस्विनी ॥ ५ ॥ आकालं यैर्न लब्धोऽसि ते शोच्या एव जन्तवः ।
लब्ध्वापि यैः पुनस्त्यक्तः कस्तेषां ब्रूहि निर्णयः ? ॥ ६ ॥ निधीनालोक्य जाताः स्म सद्यस्तद् वयमन्धलाः ।
यदासाद्य भवान् भर्ता समीचीनं न सेवितः ॥ ७ ॥ महान्तो हन्तकारेऽपि यद् वैरिमुखवीक्षिणः ।
त्वदाज्ञालोपकोपस्य स. ध्रुवं दण्डडिण्डिमः ॥ ८॥ प्रसीद कुरु कारुण्यं दीनचूडामणौ मयि ।
एनांसि विभ्रतां नाशमेधांसीव कृशानुना ॥ ९ ॥ सम्पदो विपदः सर्वा विशीयन्ते यथा मम । . तथा प्रतिक्रिया काश्चित् कर्तुः संरम्भमुद्रह ॥ १० ॥

Page #324

सूरिविरचिताः] साधारणजिनस्तवाः
भूयसीभिः समुद्वेगं याश्चाभिर्नाथ ! मा कृथाः ।
पाल्यपालनकष्टा हि महीयःपदसम्पदः ॥ ११ ॥ संवरीतुं हृषीकाणि स्वस्वगोचरवर्त्मनः ।
ततो भवान् भवानेव ज्ञातुमौपयिकं क्षमः ॥ १२ ॥ तैस्तैः स्वकर्मभिर्यान्तं कृतान्तवदनोदरे । . स्वं स्वकीयं च शोचन्ति भवन्मार्गबहिर्मुखाः ॥ १३ ॥ पथा केन भवस्यास्य स्तोत्रमाघातुमुत्सहे । __ भ्राम्यतो यत्र लब्धोऽसि दुरापस्त्वं मया पतिः ॥ १४ । अनेहसे नमस्तस्मै सर्वकल्याणसंसदे । त्रातः ! स्यां यत्र निःशेषसङ्गभङ्गसमुत्सुकः ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताश्चितविश्वचक्र ! । शक्रस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसाथै
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[ ७५ ] रत्नत्रयनिदानाय दोषत्रयविनाशिने । ___ जगत्त्रयनमस्याय देवाय प्रणिदध्महे ॥ १ ॥ स नाम कां गतिं यायात् यस्ते हास्यादपि द्विषन् । __सोऽपि वा कां गतिं यायात् यस्ते हास्यादपि स्मरेत् ॥२॥ समूलकाषं कषतः स्वस्थान्यस्य च शात्रवम् ।
तवैव परमा प्रामुः प्रवृद्धिं शमसम्पदः ॥ ३ ॥

Page #325

(१८६) जैनस्तोत्रसन्दोहे । श्रीरामचन्द्रपरेभ्यस्ते विशेषोऽरितक्षणीयो जडैरपि ।
विवेकिमानिनोऽप्येतं लक्षयन्ति न केऽपि किम् ? ॥ ४ ॥ अन्यशिष्याः प्रतिष्ठातुं रखपुष्पमपि वाग्मिनः । .. तव शिष्या पुनर्देव ! खरत्वमपि नो वयम् ॥ ५ ॥ .. त्वया प्रपञ्चिताः सर्वे पन्थानः स्यात्पदाङ्किताः ।
भारती भवतोऽन्येषां किमेकान्ता त संसती (:) ॥ ६ ॥ : अन्तर्बहिश्च वस्तूनि भवन्मार्गानुगानि चेत् ।
तदा प्रपद्यतां लोकः का याचा वास्तवे पथि ? ॥ ७ ॥ अन्यायैकजुषो मन्दान् वीक्ष्य मङ्गलशालिनः ।
भवान्तरं भवन्तं च पुण्यं चास्मि प्रपन्नवान् ॥ ८ ॥ पापैकबद्धकक्षोऽपि लक्ष्म्या यत्कोऽपि वर्द्धते ।
त्वदध्रिभक्तिलेशस्य विलासः स विजृम्भते ॥ ९ ॥ त्वयि भक्तेस्ततः शक्तिर्यदन्यायेऽपि सम्पदः
भिषजः कोऽनुभावोऽस्तु पथ्यलेहिनि देहिनि ॥ १० ॥ भवद्भक्त्यैकनिष्ठेन बाह्यानुष्ठानविद्विषा ।
तदकृत्यं कृतं किञ्चित् प्रकम्पे यत् स्मरन्नपि ॥ ११ ॥ प्रकाशनं पुरोऽन्येषु कथाऽपीयं महीयसी ।
स्वस्य दुश्चरितान्यस्मि विज्ञातुं नात्मनाप्यलम् ॥ १२ ॥ श्रोत्रशूलं महापापकारि यद्वाऽन्यदुच्यते । - अस्मत्पापप्रकाराणां विदुरो न भवानपि ॥ १३ ॥ त्वद्भक्तिलेशमात्रेण काचिद् यदि परंगतिः ।
अन्यथा नित्यमग्नोऽस्मि देव ! सन्तमसाम्बुधौ ॥ १४ ॥

Page #326

सरिविरचिताः] साधारणजिनस्तवाः (१८७) स्वतन्त्रो देव ! भूयासं सारमेयोऽपि वर्त्मनि । मा स्म भूवं परायत्तस्त्रिलोकस्यापि नायकः ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताञ्चितविश्वचक्र ! । शक्रस्तुताख्रिसरसीरुह ! दुस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
मैत्री-प्रमोद-कारुण्यमाध्यस्थ्यमहितोदयम् ।
स्मरामि क्लेशनाशाय जिनेशस्य पदद्वयम् ॥ १॥ भवामि दीनः प्रत्यर्थं भूयसामीश ! जन्मिनाम् ।
निश्शेषहेतोरेकस्य हताशो न पुनस्तव ॥ २ ॥ लक्ष्मीलेशकृतो नीचानप्युपासितुमुत्सहे । ... तवोपास्तौ पुनर्मन्दः सर्वसम्पद्विधायिनः ॥ ३ ॥ .. त्वत्पथेनास्तु मैत्री मे पूर्णमन्यैर्जगजनैः ।
प्रमोदो विरतौ भूयाद् दूरे तिष्ठन्तु सद्गुणाः ॥ ४ ॥ भीतार्त्तदीनैः किं लोकैः कृपा स्वात्मनि जृम्भताम् ।
कृतं क्रूरैरुपेक्षास्तु कामिनीनेत्रकर्मसु ॥ ५ ॥ पत्तिस्तेऽहं पतिस्त्वं मे सैषा मे भावना सदा ।
एकत्वभावना तेषां येषां त्वं नासि नायकः ॥ ६ ॥ त्रिलोकैकपतिर्नाथ ! यस्य मे शरणं भवान् । - सोऽहं हास्यः कथं न स्यां नास्ति मे शरणं ब्रुवन् ॥ ७ ॥

Page #327

जैनस्तोत्रसन्दोहे
विश्वस्माद्विश्वतोऽन्यत्वं त्वत्तः पुनरनन्यताम् । य एव भावयेन्नाथ ! स एव शिवमश्नुते ॥ ८ ॥ अहं ममेति सम्मोहो येषां जीर्णस्तवोक्तिभिः ।
( १८८ )
कृतिनस्ते न बाध्यन्ते स्वस्वकीयविपत्तिभिः ॥ ९ ॥ स्वाम्यं स्वतां च गच्छन्तस्ते विषीदन्ति किं बुधाः ।
भवद्वावाक्यसुधासारैर्येषामाई सदा मनः ॥ १० ॥ यत्पूर्वं पूजितो नासि न ध्यातो न च संस्तुतः ।
तेनास्मि पाप्मना प्राप्तस्त्रातः ! क्रूरेषु दासताम् ॥ ११ ॥ नास्म्यलं याचितुं किञ्चिल्लज्जमानः स्वपाप्मभिः ।
तथापि बोधिमाधेयाः कथञ्चित् कापि जन्मनि ॥ १२ ॥ तत्कर्म न कृतं किञ्चिदत्र जन्मनि शोभनम् ।
बोधिमात्रेsपि येनाशां हताशः करवाण्यहम् ॥ १३ ॥ न नाम संयमं प्राप्य न कृतं संयमोचितम् । तत् किञ्चन कृतं देव ! यत्पापस्यापि नोचितम् ॥१४॥ एकोऽहं देव ! दोषाणामशेषाणां महाखनिः ।
निवेदिते यथावस्तु साम्प्रतं यद् विधेहि तत् ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
[ श्रीरामचन्द्र
चन्द्रावदातचरिताश्चितविश्वचक्र ! | शक्रस्तुताङ्घ्रिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ।। १६ ।।

Page #328

wirwwwwwwwwwwwwwwww
wwwwwwwwww
सूरिविनिर्मितः] साधारणजिनस्तवाः (१८९ )
[७७ ] स्वातन्त्र्यश्रीपवित्राय परमब्रह्ममूर्तये ।
साधिताशेषसाध्याय नमो भगवतेऽर्हते ॥ १ ॥ त्रातस्त्वं त्राणमाधारः सम्पत्तिः प्राभवं गतिः ।
त्वमेव देव ! विश्वस्य विश्वस्याप्यस्य जीवितम् ॥ २ ॥ प्रशान्तपावनाकारे त्वयि येषामदेवधीः ।
येषां हुताशसङ्कल्पः पार्वणे श्वेतरोचिषि ॥ ३ ॥ न प्रसीदसि रागान्धे न कुप्यसि विरागिणि ।
शुभाशुभे तथापिस्तस्त्वत्तो रक्तविरक्तयोः ॥ ४ ॥ इदं ध्यानमयं योगः सा श्रद्धा सा च भावना ।
यदन्तः सततं त्रातस्त्वदाज्ञापालनव्रतम् ॥ ५ ॥ कामधेनुर्वशे तस्य कल्पद्रुस्तस्य किङ्करः ।
त्वं भवाम्भोधिमग्नस्य यस्य हस्तावलम्बनम् ॥ ६ ॥ कामाः कामममी तस्य पांशुदेश्याः सुमेधसः ।
शाश्वतानन्दमाशंसुर्यस्यासि त्वमधीश्वरः ॥७॥ तस्यास्य जन्मनः कुर्मों निजस्य कतिशो बलिम् ।
एकान्तश्रद्धतां प्राप यत्र नस्त्वयि मानसम् ॥ ८॥ तव स्तवनयोग्यायां यदि किश्चित् फलं ततः ।
त्वदन्यस्य गुणान् स्तोतुमाकाले स्यामवागहम् ॥ ९ ॥ तथा न चूडारत्नस्य जालैः किरणाश्चलैः ।
शोभते भालभूर्भूना त्वत्प्रणामकिणैर्यथा ॥ १० ॥

Page #329

(१९०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीविजयसिंहा-- अमूर्द्धा तत्र भूयासं वासवस्यापि जन्मनि ।।
प्रणामः क्रियते यत्र भवतोऽन्यस्य कस्यचित् ॥ ११ ॥ जानामि यद् विधाताऽसि नोपकारापकारयोः ।
त्वामेव सेवितुं देव ! स्पृहयालस्तथाप्यहम् ॥ १२ ॥ न ते कोऽपि न कस्यापि महेश ! स भवान् भवान् ।
भूर्भुवःस्वस्तथाप्येतत् त्वत्पादाङ्कितमानसम् ॥ १३ ॥ ममाऽपवित्रो मूर्दाऽयं त्वदन्यनतिकल्मषैः ।
त्वत्प्रणामहुताशेन विशुद्धिं लभतां मुहुः ॥ १४ ॥ मुक्तिशुक्तिनिपेयस्य परब्रह्मरसस्य नः । सौहित्यसम्पदं देव ! प्रसीद भव दक्षिणः ॥ १५ ॥ स्वामिन्ननन्तफलकल्पतरोऽभिराम
चन्द्रावदातचरिताश्चितविश्वचक्र !। शक्रस्तुताघिसरसीरुह ! दुःस्थसार्थे
देव ! प्रसीद करुणां कुरु देहि दृष्टिम् ॥ १६ ॥
[७८] श्रीविजयसिंहाचार्यविरचित श्रीनेमिजिनस्तवनम् ।
नेमिः समाहितधियां यदि दैवयोगा
चित्ते परिस्फुरति नीलतमालकान्तिः । ..

Page #330

नेमि । जनस्तवनम्
तेषां कुठार इव दूरनिबद्धमूलदुष्कर्मवल्लिगहनं सहसा च्छिनत्ति ॥ १ ॥ जय त्वं देवेश ! त्रिभुवनपते ! शान्तहृदय !
चार्यप्रणीतम् ]
त्रिलोकीसङ्कल्पद्रुमवरकृपाकार ! वरद ! | समुद्धर्तुं मिथ्याजलधिलहरीतः क्षणमितो
मयि द्रोणदीर्घा जिन ! सकरुणां निक्षिप दृशम् ॥ २ ॥ पूजापत्रचयैर्निरन्तरलसत्पत्रावलीमण्डितो
नानावर्णसुगन्धिपुष्पनिकरैः सर्वत्र यः पुष्पितः ।
पादान्ते परिणामसुन्दरफलैः सम्भूषितः सर्वतो
नेमिः कल्पतरुः सतामविकलं देयात् तदग्यं फलम् ॥३॥ आश्चर्यं भुवनैकभूषण ! भवान् कल्पद्रुमः पण्डितैः
( १९१ )
सिक्तो भक्तिजलेन तो(ते)षु कुरुते थो (क्षे ) माङ्कुरं यत् किल । एतस्मादपि चित्रमेतदपरं नेमे ! दुरापं सुरै
रुचैर्यत् तदपि प्रशान्तमतिभिर्नः फलं प्राप्यते ॥ ४ ॥ उद्यन्मोहमहान्धकारतरणिस्त्रैलोक्यचिन्तामणि
नित्यानन्दपदक्रयाणविपणिर्लोकाप्रभूषामणिः ।
निर्वाणैकपुरप्रयाणसरणिः सज्ज्योतिरेकारणी
दिश्यान्नेमिजिनः स किङ्करसुरश्रेणिः सतां मङ्गलम् ॥ ५ ॥ धन्यैः कैश्चन धीरसंस्तुतगुणः पापैः पुनर्नन्दित

Pre
स्तुल्या तेषु तव प्रवृत्तिरिति ते श्लाघ्यैव नीरागता ।
तेषां यत् तु शुभाशुभेन घटना तत्रासि हेतुः कथं
को जानात्यथवा जगत्त्रयपते ! तत्त्वं जिन ! त्वादृशम् ||६||

Page #331

( १९२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीविजयसिंहादेव ! त्वं गतबन्धनः प्रविदलन्निःशेषकर्मस्थितिः ।
पूर्वस्वीकृतभग्नदुष्टफलकः पोतस्तथाप्यद्भुतम् । त्वामाश्रित्य गतागतैर्विरहितं संसारवारांनिधिं
तीर्णाः केऽपि तरन्ति केचन पुनश्चित्रं तरिष्यन्ति च ॥७॥ रामाक्रान्ततनुस्तथा बहुमरुत्संसर्गतश्चञ्चल: __ किश्चान्तवलति प्रकाममपरं कुप्राहसत्वाकुलः । अम्भोधिश्चुलुकाकृतिः कथमसौ त्रैलोक्यविस्तारिण___स्ते साम्यं लभते सुवृत्तविलसन्मुक्तालयो, यद्यपि ॥ ८॥ मूर्तिस्ते जगतां महार्तिशमिनी मूर्तिर्जनानन्दिनी ___ मूर्तिर्वाञ्छितदानकल्पलतिका मूर्तिः सुधास्यन्दिनी । संसाराम्बुनिधि तरीतुमनसा मूर्तिढा नौरियं
मूर्तिर्नेत्रपथं गता जिनपते ! किं किं न कर्तुं क्षमा ? ॥९॥ किं तत्रास्ति निरन्तरं न भवतः सङ्गः कुरङ्गीदृशां
किंवा तत्र विभो ! पयोधरपरिष्वङ्गोऽपि नाल्हादकः ? । यन्मामत्र विहाय निर्वृतिमना नाथोजयन्ते गतः
पायाद् वोऽमिहितः स भोजसुतया देवः शिवानन्दनः ॥१०॥ अत्यन्तं यदि जीवितादपि विभो ! नीरागता वल्लभा
तत् किं सिद्धवधूसमागमविधौ त्वं खिद्यसेऽहर्निशम् । यद्येतद् द्वितयं प्रियं वद मया कस्तेऽपराधः कृतो?
जल्पन्ती गणितोग्रसेनतनया नो येन सोऽस्तु श्रिये ॥११॥ श्रीमन्नीलतमालकज्जलघनच्छायः सुधाशीतलो
व्यालोलक्षणदीर्घिकः प्रतिपदं हेमांम्बुजैः पूजितः ।

Page #332

सूरिविरचितम् ] श्रीनेमिजिनस्तवनम् त्वं संसारमरौ निरन्तरमहादुःखाकुले देहिनां
मार्गः स्वर्गपुरस्य नाथ ! विततः किंवाऽपवर्गस्य च ॥१२॥ शुक्लध्यानसरो विनीलनलिनाकारोऽपवर्गद्रुम
च्छायाबन्ध इवैककेवलिदृशोर्मध्ये स्फुरत्तारकः । नीलाश्मप्रभवत्तदेकममलं पात्रं परं ज्योतिषः
कुर्याद् योगबलच्छविः सुकृतिनां नेमिर्विशुद्धं पदम् ॥१३॥ आकर्णायतयोविनीलनलिनश्वेताम्बुजाप्तश्रियोः
किञ्चिन्मन्थरयोर्मनाग् मसृणयोरुद्वृत्तसत्तारयोः । कारुण्यामृतसारिणीसरलयोः संसन्धयोः सर्वदा
नेमेर्यामि बलिं दृशोऽस्तु वसुधाश्वेतच्छटाच्छाययोः ॥१४॥ त्रैलोक्यालम्बदण्डः परमपदगृहारोहनिःश्रेणिदण्डः
कन्दर्पाघातदण्डो भवजलधिपतेर्देहिनां सेतुदण्डः ।. दोर्दण्डः पातु नेमेनरकपुरमहाद्वाररोधैकदण्डः
सद्धर्माधारदण्डो हरिनिबिडकरात् कर्षणान्दोलदण्डः ॥१५॥ . एते मूढधियो वदन्ति किमपि स्वामिन् ! मदीयं मन__ स्त्वेवं कल्पयते त्वमेव भुवने देवाधिदेवः परम् । यत्रैतानि जगन्ति जातविविधव्यावर्त्तनोद्वर्तन- .
व्यापाराणि परिस्फुरन्ति सततं विज्ञानरूपे त्वयि ॥१६॥ रागद्वेषविसंस्थुलेन मनसा यत्किञ्चिदासेवितं - जन्मन्यत्र परत्र वा गतिवशात् तैस्तैरुपायैः स्तुमः । तत् सर्व जिनचन्द्र ! सर्वगमहाज्योतिःस्वरूपें त्वयि . प्रत्यासत्यमुपामते हृदि कथं बध्नाति नित्यस्थितिम् ॥१०॥

Page #333

( १९४ )
जनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीजिनवल्लभ
यस्यते शशिभास्करप्रभृतयः सूक्ष्मागः सर्वगं यल्लोकत्रयभास्करद्युति पुनः सूक्ष्मं न यद्वीक्ष्यते । यत्कर्मेन्धनदाहदारुणमिदं निर्वाणगं देहिनां
तज्ज्योतिर्जगदेकवन्द्य ! गुणिभिस्त्वं योगिभिर्गीयसे ॥ १८ ॥ यत्रैष स्मरभिल्लभल्लिनिकरः कल्पान्तकालानलस्पर्द्धिक्रोधदवानलः पुनरियं यस्मिन् जरा राक्षसी । यत्रायाति पुरो महाभयकरः पञ्चत्वपञ्चानन–
स्तेषां तद् भवकाननं भयकरं त्राता न येषां भवान् ॥ १९ ॥ देवाकृष्य करेण केसरिपदं दन्ती कपोलस्थली
कण्डूयत्यहिरेष बभ्रुपुरतो मार्ग निरुध्य स्थितः । व्याघ्रं व्यात्तविशालवक्त्रकुहरं जिघ्रत्यजस्रं मृगो यत्रैवं पशवः प्रशान्तमनसस्तामर्थये त्वदभुवम् ॥२०॥ चेतस्तावदपारनिर्मलगुणाम्भोधौ निमग्नं मुदा चक्षुस्त्वद्वदनावलोकनवशाद् बाप्पाम्बुपूरप्लुतम् । वाचामि माशामहरहः प्राप्तोऽप्यनल्पैनसा न ध्यातो न विलोकितो न च जिन ! स्तोत्रैः स्तुतः स्वेच्छया २१ निःसङ्गोऽपि निरुत्सुकोऽपि निरहङ्कारोऽपि निर्वागपि
त्यक्त्वा शेषममत्वबुद्धिरपि यत्त्वं वीतरागोऽपि सन् । त्वं स्वामित्वमनिन्दितो गुरुरसि त्वं मे पिता जीवितं

मिथ्यास्मिन्नपि चेन्ममास्ति गदिते त्वन्मे प्रमाणं भवान् ॥२२॥ सम्यग्ज्ञानविहीनमूढमतयस्तत्त्वानभिज्ञा वयं
तत्त्वप्रीतिमतो नरस्य नियतं मुक्तिश्चरित्रात्मनः ।

Page #334

सूरिविरचितम्] श्रीपार्श्वजिनस्तोत्रम् (१९५) हेतुः सर्वसमीहितस्य भवतः पादप्रसादः परं
तस्माद् देव ! भवे भवे मम भवेत् त्वत्पादसेवासुखम् ॥२३॥ इति जगति दुरापाः कस्यचित् पुण्यभाजो
बहुसुकृतसमृद्ध्या सम्भवन्त्येव वाचः । जिनपतिरपि यासां गोचरे विश्वनाथो
दुरितविजयसिंहः सोऽस्तु नेमिः शिवाय ॥ २४ ॥
... [७९ ] ... श्रीजिनवल्लभमरिमणीतं
श्रीपार्श्वजिनस्तोत्रम्।
पायात् पार्श्वः पयोदद्युतिरुपरि फणिस्फारफुल्लत्फणाली
बिभ्रद् विस्फूर्जदूर्जस्वलमणिकिरणासूत्रितेन्द्रायुधां वः । संरूढप्रौढकर्मद्रुमवनगहनप्लोषपुष्यद्विशुद्ध___ ध्यानाग्निज्वालमालानुकृतिसकृतया सप्तधा प्रोल्लसन्ती ॥१॥ सद्भक्तिव्यक्तियुक्तत्रिदशपतिनमन्मौलिमन्दारदाम
श्थ्योतत्किञ्जल्ककल्कव्यतिकरकबरोदारपादारविन्द !। दृष्टया पीयूषसृष्टया दधदखिलजनवातमातङ्कमुक्तं
भव्यानव्याजमव्याद् भवदवदवथून्मन्थितान् पार्श्वनाथः ॥२॥ सम्पत्पूर्ण तु किन्तु प्रमदमयमथो निर्मितं शर्मणे हो . रोहत्कल्याणवल्लिप्रचयमुत भवन्नाकिलोकावतारम् ।

Page #335

( १९६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीअभयादेव
इत्थं सन्देहदोलां दधदधिकमभात् पञ्चकल्याणकेषु त्रैलोक्यं यस्य स स्याजिनपतिरपतिः सर्वकल्याणकृद् वः ॥३॥ श्रीमान् यः पापतापप्रशमहिमरुचिः सप्तभिः पन्नगेन्द्रस्फारोत्फुल्लस्फटाभिः स्फुटफलितमणिप्रांशुरश्मिच्छटाभिः । भाति भ्रान्तिच्छिदायै जगति सुनयसत्तत्त्वसत्सप्तभङ्गी
सङ्ख्याव्याख्यानबद्धक्षण इव स जिनः श्रागनिष्टं पिनष्टु || ४ || भक्तिप्राग्भारनम्रामरविसरशिरः श्रेणिचञ्चत्किरीट
स्पष्टोच्चैः कोटिकाषोज्ज्वलचलनन खादर्शसङ्क्रान्तकायम् । सेवासज्जं यदग्रे त्रिजगदपि विभात्युप्रसंसारशत्रु -
त्रासान्निर्भीतदेशश्रितमिव स विभुर्व्यस्यतु व्यापदं वः ॥ ५ ॥ उन्मीलल्लीलमुल्ललितमुदियद स्तोकविब्बोकमुच्चैः
साचिप्राञ्चत्कटाक्षच्छटमधिकभवद्विभ्रमारेचितभ्रु । स्वः स्त्रैणं नाक्षिपद्यं स्मरपरिचिदिति व्यक्तं शृङ्गारभावं भव्याधिव्याधिबन्धं हरतु स भगवान् भग्नकन्दर्पदर्पः ॥ ६ ॥ दैन्यादन्योन्यवृत्त्यानुकृतपरतया त्रासतो हासतो वा.
देव ! प्राहुर्नमस्ते इति पदमपि ये केऽपि तेंऽपि क्रमेण । स्वः कान्तोन्मुक्तमुक्तावलिललितकटाक्षच्छटालक्ष्यलक्ष्या
मङ्क्षु स्युर्मोक्षलक्ष्मीकुचकलातटीतारहारप्रकाशः ॥७॥ स्फूर्जन्मोहप्ररोहच्छिंदरपरशुना सब उदामधाम्ना
नाम्नाम्नातेन यस्य त्रिजगति निखिलोपद्रवा विद्रवन्ति । बाद वन्दारुवृन्दारक निकर नमन्मस्तकस्तोमशस्तश्रस्तास्तोकप्रसूनस्तबकितचरणोपान्तपार्श्वः स पार्श्वः ॥ ८ ॥

Page #336

सूरिविनिर्मिसम्] श्रीमहावीरस्तोत्रम् (१९७)
दृब्धं विमुग्धमतिना जिनवल्लभेन
ये स्पष्टमष्टकमदः समुदः पठन्ति । भूयोऽनुभूय भवसम्भवसम्पदं ते
मुक्त्यङ्गनास्तनतटे सततं लुठन्ति ॥ ९ ॥
[८०] श्रीअभयदेवमूरिविरचितं श्रीमहावीरस्तोत्रम् ।
जइजा समणो भयवं महावीरे जिणुत्तमे । लोगनाथे सयंबुद्धे लोगंतिअविबोहिए ॥ १ ॥ वच्छरं दिण्णदाणोहे संपूरियजणासए । नाणत्तयसमाउत्ते पुत्ते सिद्धत्थराइणो ॥ २ ॥ चिच्चा रज्जं च रिटुं च पुरं अंतेउरं तहा । निक्खमित्ता अगाराओ पव्यइए अणगारियं ॥ ३ ॥ परीसहाण नो भीए भेरवाण खमाखमे । पंचहा समिए गुत्ते बंभयारी अकिंचणे ॥ ४ ॥ निम्ममे निरहंकारे अकोहे माणवजिए । अमाए लोभनिम्मुक्को पसंते छिन्नबंधणे ॥ ५ ॥ पुक्खरं व अलेवे अ संखो इब निरंजणे । जोने वा अप्पडिग्याए गयणं च मिरासए ॥ ६ ॥

Page #337

जैनस्तोत्र सन्दोहे
१० ॥
बाएवा अपडिबद्धे कुम्मो वा गुत्तईदिए । विप्पमुको विहंगुव्व खग्गसिंगव्व एगगे ॥ ७ ॥ भारंडे वाsपमत्ते य वसहेवा जायथामए । कुंजरो इव सोंडीरे सिंहो वा दुद्धस्सिए ॥ ८ ॥ सागरो इव गंभीरे चंदो वा सोमलेसए । सूरो वा दित्त उल्ले हेमं वा जायरूव ॥ ९ ॥ सव्वंसहे धरित्ति व्व सायरिंदु व्व सच्छ । सुहुहुअहुआसव्व जलमाणे य तेयसा ॥ वासी चंदणकप्पे य समाणे लेहुकंचणे । समे पूयावमासु समे मुक्खे भवे तहा ॥ ११ ॥ नाणेणं दंसणेणं च चरित्तेणमणुत्तरे । आलएणं विहारेणं मद्दवेणज्जवेण य ॥ १२ ॥ लाघवेणं च खंतीए गुत्तीमुत्ती अणुत्तरे । संजमेण तवेणं च संवरेणमणुत्तरे ॥ १३ ॥ अणेगगुणमयाइणे धम्मसुक्काण झायए । खाइक्खएण संजाए अणंतवरकेवली ॥ १४ ॥ arrer य निग्थे सव्वन्नू सव्वदंसणे । देविंददाणविंदेहिं निव्वत्तियमहामहे ॥ १५ ॥ सव्वभासाणुगाए य भासाए सव्वसंसए । जुगवं सव्वजीवाणं छिंदिउं भिंतगोयरे ॥ १६ ॥ हिए सुहे अ निस्सेसकारण पाव्वपाणिणं । महव्वयाणि पंचेव पण्णवित्ता सभावणे ॥ १७ ॥
( १९८ )

[ श्रीमभयदेव

Page #338

सूरिप्रणोतम्] श्रीमहावीरस्तोत्रम् (१९९)
संसारसायरे बुडुजंतुसंताणतारए। जाणव्व देसियं तित्थं संपत्ते पंचमिं गईं ॥ १८ ॥ सेसिवेआयले मिच्चे अरुये अयरामरे । कम्मप्पवंचनिम्मुक्के जए वीरे जए जिणे ॥ १९ ॥ से जिणे वद्धमाणे अ महावीरे महायसे । असंखदुक्खखिण्णाणं अम्हाणं देउ निव्वुइं ॥२०॥ इअ परमपमोआ संथुओ वीरनाहो
परमपसमदाणा देउ तुल्लत्तणं मे । असमसुहदुहेसं सग्गसिद्धीभवेसुं कणयकयवरेसुं सत्तुमित्तेसु वा वि ॥ २१ ॥ पयडीव सइ पहाणं
सीसेहिं जिणेसराण सुगुरूणं वीरजिणथयं एवं
पढउ कयं अभयसूरिहिं ॥ २२ ॥
[ ८१ ] श्रीजिनदत्तमरिविरचितं श्रीअजितशान्तिजिनस्तवनम् ।
___ शक्रः सहस्रनयनोऽपि गुणावसानं
द्रष्टुं क्षमोऽस्ति न ययोर्जगदेकपत्योः

Page #339

जैनस्तोत्रसन्दोहे
वाचस्पतिप्रभृतयोऽपि ययोरशेषान्
( 200 )
स्तोतुं तयोर्जडमतिः किमहं क्षमोऽस्मि निर्मेर निर्मलगुणानसमानशेषान् ।
ar गुणानि हि प्रभविष्णवः स्युः ।। १ ।
त्वत्पादकम्पितफलप्रदपादप्राप्तेः
पूर्वं प्रसूनमिति भाविफलं तदग्रे ॥ २ ॥
अजितमजितं रागेणागः प्रणाशनपण्डितं
स्फुटमनिकटीभूतः श्रीणां स यो न घिनौति तम् । सुरजनबन्धूनेत्रानन्दक्षणक्षणदाकरं
विनमदमरराजीमौलिमालाप्रभाग
करणवशगो न स्वं नान्यं प्रवेत्ति स मूढधीः ॥३॥
प्रवरमरकताली भृङ्गसंसर्गशोभि ।
यदमलपदपद्मद्वन्द्वमद्वन्द्ववन्धं

जिनवरमजितं करोमि भक्त्या
प्रतिदिनमनवयं मौलिनाऽहं वहामि ॥ ४ ॥
कृतकृतिविनुतिं कृपाकृपाणी ।
कृतकुमतभिदं हृदन्तराले
[ जयद
नयविनययुतोऽहमेव देवम् ॥ ५ ॥
वन्दे शान्ति दत्तविश्वैकशान्ति
भ्रान्तं भूयस्तैर्न यैराश्रितोऽसौ ।
संसारेऽस्मिन् दुर्निवारान्तरारिच्छेदच्छेकं मूर्त्तिमकल्पवृक्षम् ॥ ६ ॥

Page #340

www
~
~
m
सूरिविरचितम् ] अजितशान्तिजिनस्तवनम् (२०१) कासश्वासाङ्गहासादशननखमुखाक्षिक्षयग्रन्थिशोषा
तीसारश्लेष्मापित्तज्वरपवनकटीकण्ठविष्टाग्रहाश्च । ज्वालावालेयलूताश्रवणजठरजाऽपानकुष्टाङ्गदाहा
न स्युस्तस्यामया योऽजितमतिविनयान्नौति शान्तिं च भक्त्या।। तृष्णोष्णे न पयो न मारिरपि न द्वीपी न दन्ती च नो
सिंहो न ज्वलनो न पन्नगभवा भीतिर्न भूतास्तु न । शाकिन्यो न विनायका न तु विषं नारातयो नाजयो
न क्षेत्राधिपगोत्रपाः प्रतिभयं कुवन्ति तोस्तौति यः ॥८॥ यजन्मस्नात्रकृत्यक्षणमिलदमरश्रेणिराजैः सहर्ष
कुम्भैः सच्छातकुम्भैरमृतघृतपयःपूरपूर्णैरपूर्णम् । स्वर्णाद्रौ कर्ममुद्राभिदभिमतपदप्राप्तुमेवाप्तकामैः स्नात्रं चित्रं पवित्रं निजनिजपरिषत्सङ्गतैः संव्यधायि ॥९॥ स्नानं विधाय विधिना सुकृतार्थता नः
स्वर्गाधिपत्यपदवी सुरता च नीताः । इत्थं प्रमोदभरनिर्भरभाज्यमान
गात्रा मुदा ननृतुरिन्द्रगणाः सदाराः ॥ १० ॥ शुचिसमयगमुत्थस्थूलकालाम्बुदाली
स्तनितमधरयन्तो ध्वानतः किञ्चिदुच्चैः। मदमलिनकपोलालीनमत्तालिमाल
"द्विरदपतितुरङ्गकाणमेके च चक्रुः ॥ ११ ॥ उत्फुल्ललोचनलसल्लघुलास्यलीला
सस्मेरसस्मरमुखप्रजिताब्जभासः ।

Page #341

( २०२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
पीनोन्नतस्तनभृरैर्विनताङ्गभागाश्वश्चद्वलित्रयविराजिततुच्छमध्याः ॥ १२ ॥
त्रिदशपतिपुरन्ध्रयो हावभावाङ्गभङ्ग
प्रभवकिरण केली कीलिताशेषलेखाः ।
यदतिरुचिररूपं प्रेक्षणाक्षेपवत्यः
अमानबाधारहितं जिनाजित
सदृगभिनयनृत्यं यत्पुरो हीत्यकार्षीः (र्षुः) ॥ १३ ॥

मानबाधारहितो जनोऽजितः ।
विनत्य शान्ति भवतीरराजितं
[ श्रीधर्मसूरि
,
विनत्य शान्तिर्भवतीरराजितः । । १४ ॥
इत्युद्दाममकामकामितफलान्यादातुकामः शमी
सानन्दं पठति स्तवं शमशठोऽकुण्ठः सदा कर्मठः । या व्याजेन विनाऽनयोस्स जिनयोः पक्षादिपर्वस्वमुं स्वर्लब्ध्या जिनदत्तनम्रजनता शर्मास्तकर्मा भवेत् ॥ १५ ॥ इति श्रीमद जितशान्तिजिनस्तवनम् । वाचनाचार्यधुर्यस्मर्य श्रीश्रीश्रीज्ञानविमलगणिप्रवराणां पं० श्रीवल्लभगणिनाऽलेखि । श्राविकायशोदापठनार्थम् ।

Page #342

विरचितम् ]
श्री पार्श्वजिनस्तवनम्
[ ८२ ]
श्रीधर्मसूरिप्रणीतं
श्रीपार्श्वजिनस्तवनम् ।
कस्तूरीतिलकं भुवः परिभवत्राणैककल्पद्रुमः श्रेयःकन्दनवाम्बुदस्त्रिजगतीवैडूर्य रत्नाङ्गदः ।
विघ्नाम्भोजमतङ्गजः कुवलयोत्तंसः स्ववंशश्रिया नेत्राणाममृताञ्जनं विजयते श्रीपार्श्वनाथः प्रभुः ॥ १ ॥ उत्सर्पन्नयमङ्गलैकनिलय ! त्रैलोक्यदत्ताभय !
प्रध्वस्तामय ! विश्वविश्रुतदय ! स्याद्वादविद्यालय ! । उद्दामातिशय ! प्रसिद्धसमय ! प्रक्षीणकर्मोच्चय !
प्रोन्मुक्तस्मय ! भव्यकैरववनीचन्द्रोदय ! त्वं जय ॥ २ ॥ ये मूर्ति तव पश्यतः शुभमयीं ते लोचने लोचने
या ते वक्ति गुणावलीं निरुपमां सा भारती भारती । या ते न्यञ्चति पादयोर्वरदयोः सा कन्धरा कन्धरा
(२०३ )
यत्ते ध्यायति नाथ ! वृत्तमनघं तन्मानसं मानसम् ॥ ३ ॥ किं स्नात्रैरलमङ्गरागविधिभिः कार्यं किमभ्यर्चनैः

पर्याप्तं स्तुतिभिः कृतं प्रणतिभिः पूर्ण कलोद्गीतिभिः । वन्दौ तव चेच्चको युवतिप्रीतिं दृशोर्बिभ्रति
स्वान्तं चेत्तव पादपङ्कजयुगे धत्ते लिलीलायितम् ॥ ४ ॥

Page #343

(२०४) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मसूरि
कान्तिः कापि कपोलयोर्विमलयोः श्रीः कापि सौम्ये मुखे ___ च्छाया कापि विशालयोनयनयोर्भा काऽपि कण्ठेऽनघे । शोभा काऽप्युरसि स्थिरे सरलयोर्बाह्वोः किमप्यूर्जितं
त्रैलोक्यैकशरण्ययोश्चरणयोस्ते देव ! किं जूमहे ॥ ५ ॥ किं पीयूषमयी किमुन्नतिमयी किं कल्पवल्लीमयी ___किं सौभाग्यमयी किमक्षरमयी किं विश्वमैत्रीमयी। किं वात्सल्यमयी किमुत्सवमयी किं लब्धिलक्ष्मीमयी ___ दृष्टुत्थं विमृशन्ति ते सुकृतिनो मूर्ति जगत्पावनीम् ॥ ६ ॥ स्वामिन् ! दुर्जयमोहराजविजयप्राविण्यभाजस्तव ___ स्तोत्रं किं कमठोरुदर्पदलने श्रीपार्श्व ! विश्वप्रभो!। तिग्मांशोर्यदि वा स्फुरद्ग्रहमहःसन्दोहरोहद्रुहः
खद्योतद्युतिसंहृतिश्रुतिपदे वर्तेत किं कोविदः ॥ ७ ॥ सश्रीकान् तव वक्त्रदुग्धजलधेरुद्भूतमत्यद्भुतं
मोहोच्छेदकतत्त्वसप्तकवचः पीयूषमित्यादृतः । विश्वेभ्यः फणभृद्विभुः फणिमणिव्याजात् प्रफुल्लत्फणा
पात्रीभिः पृथुभिर्विभाति परितः स्वामिन् ! प्रयच्छन्निव ॥८॥ किं मन्त्रैर्मणिभिः किमौषधगणैः किं किं रसस्फातिभिः
किं वा संवननैः किमञ्जनवरैः किं देवताराधनैः । जन्तूनामिह पार्श्वनाथ इति चेन्नित्यं मनोमन्दिरे
कल्याणी चतुरक्षरा निवसति श्रीसिद्धविद्याऽद्भुता ॥९॥ भास्वन्तं परमेष्ठिनं स्मररिपुं बुद्धं जिनस्वामिनं
क्षेत्रज्ञं पुरुषोसम मणविभुं सौम्य कलाशालिनम् ।

Page #344

विरचितम् ] श्रीपार्श्वजिनस्तवनम् (२०५) योगीन्द्रं विबुधाधिपं फणपतिं श्रीदं गिरामीश्वरं
ज्योतीरूपमनन्तमुत्तमधियस्त्वामेव संवेदते ॥ १० ॥ रूपादौ विषये विदन् विगुणतां त्वं न्यायविद्यागुरु
ब्रह्माद्वेतमुदाहरन्निह भवान् मीमांसकग्रामणीः । भावानां परिभावयन् क्षणिकतां बौद्धाधिपस्त्वं विदं
स्त्वं कर्मप्रकृती: पृथक् पुरुषतः कैवल्यमाशिश्रयः ॥११॥ त्वं कारुण्यनिधिस्त्वमेव जनकस्त्वं बान्धवस्त्वं विभु
स्त्वं शास्ता त्वमचिन्त्यचिन्तितमणिस्त्वं देवता त्वं गुरुः । त्वं प्रत्यूहनिवारकस्त्वमगदङ्कारस्त्वमालम्बनं
तत् किं दुःस्थमुपेक्षसे जिनपते! श्रद्धालुमेनं जनम् ॥१२॥ शिष्यस्ते तव सेवकस्तव विभो ! प्रेष्यो भुजिष्यस्तव
द्वाःस्थस्ते तव मागधस्तव शिशुस्ते देव ! सौस्नातिकः । पत्तिः पार्श्वजिनेश ! ते नुत(ननु) तवायत्तोऽस्मि मामादिश
स्वामिन् ! किं करवाणि पाणियुगलीमायोज्य विज्ञापये ॥१३॥ स्वःश्रीरिच्छति चक्रवर्तिकमलाभ्येति स्थितिः सेवते
कीर्तिः श्लिष्यति संस्तुते सुभगतापीशाति नीरोगता । नित्यं वाञ्छति खेचरत्वपदवी तीर्थेशलक्ष्मीरपि
त्वत्पादाब्जरजःपवित्रिततनुः सप्रश्रयं वीक्षते ॥ १४ ॥
नो कीर्तिः त्रिदिवाधिपत्यमपि नो नो चक्रवर्तिश्रियं ... सौन्दर्य न तु पाटवं न विभवं नो विष्टपप्राभवम् ।
नो सर्वोषधिमुख्यलब्धिनिवहं नो मुक्तिमभ्यर्थये किंतु त्वच्चरणारविन्दयुगले भक्तिं जिन ! स्थेयसीम् ॥१५॥

Page #345

( २०६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ श्रीजिनपति
इत्थं भूमिभृदश्वसेनतनय ! श्रीपार्श्व ! विश्वप्रभो ! | श्रीवात्मात्मज ! सुप्रवर्त्तितनय ! श्रीधर्मसूरिस्तुत ! | ये कुर्वन्ति तव स्तवं नवनवं प्रीत्युल्लसन्मानसास्तेभ्यस्त्वं नतवत्सलो निजपदं दद्यास्त्रिलोकीविभो ! ॥ १६ ॥
[ ८३ ] श्रीजिनपतिसूरिप्रणीतं यमकमयं श्रीचतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ।
श्रीनाभेय | जिनेश ! त्वं नन्द्यायतशितांशुकः । यथा कुमुद्वतीनेता नन्द्यायतशितांशुकः ॥ १ ॥ उपाध्वमजितं भक्त्या कं दधानमनेकपम् । प्रणतोद्बोधितज्ञानकन्दधानमनेकपम् ॥ २ ॥ श्री सम्भव ! प्रपन्ना ये समयं ते सदादरात् । ते संसारवनान्मुक्ति समयन्ते सदा दरात् ॥ ३ ॥ येऽभिनन्दन ! ते तीर्थराज ! पादसभाजनाः । विलसन्ति चिरं तेऽत्र राजपादसभाजनाः ॥ ४ ॥ पूजिताङ्घ्रिद्वयी मुक्त्यै कान्ता राजीवमालया । सुमते ! तव लूनांहः कान्तारा जीवमालया ॥ ५॥ पद्मप्रभः सुदृष्टीनां भूरिशोभातपोदयः । हन्यात् तमांसि पूषेव भूरिशो भातपोदयः ॥ ६ ॥

Page #346

सूरिविनिर्मितम्] श्रीचतुर्विशतिजिनस्तवनम् (२०७)
सुपार्श्व ! त्वच्छूतं श्रुत्वा दर्पकोपकमानकम् । मुञ्चन्ति जन्तवः शान्तदर्पकोपक्रमानलम् ॥ ७ ॥ भवांश्चन्द्रप्रभेन्द्रेण यैरभाजि समुन्नतः । तैः कर्मपादपः प्राप्तायैरभाजि समुन्नतः ॥ ८ ॥ सुविधे ! त्वद्विधिं प्राप्य प्रनाद्यन्त्यसमाहिताः । ये ते श्रेयःश्रियं श्रस्तप्रमाद्यन्ति समाहिताः॥ ९ ॥ सेवन्ते शीतल ! त्वां ये देव ! सम्पन्नकेवलम् । अपि मुक्तिर्भवेत् तेषां देवसम्पन्न केवलम् ॥१०॥ श्रीश्रेयांस ! तनूभाजां परमोक्षगतिर्भवान् । अनन्तान् हन्त्वविश्रान्तं परमोक्षगतिर्भवान् ॥ ११ ॥ वासुपूज्य ! नवस्वर्णनीरजारूढसत्क्रमः। हर त्वं विहरन्मोहं नीरजा रूढसत्क्रमः ॥ १२ ॥ विमल ! त्वां प्रति स्वं ये रञ्जयन्ति मनो भवम् । अपि दुर्जयमुच्चैस्तेऽरं जयन्ति मनोभवम् ॥ १३ ॥ जग्मिवांसमनन्त ! त्वां नमस्यन्ति महापदम् । ये ते विश्वत्रयीलक्ष्मीनमस्यन्ति महापदम् ॥ १४ ॥ नाश्रितस्तव सिद्धान्तो येनावीतनयस्ततः । वरं धर्माजिनधर्मा ये नावीतनयस्ततः ॥ १५ ॥ श्रीशान्ते ! देहिनां देहि सारङ्गविदधद्धृतिम् । शर्मकर्मततेरङ्कसारङ्ग ! विदधद् धृतिम् ॥ १६ ॥ कुन्थुनाथः सुपन्थानं विधुतारो वृषादतः । • पुंसा तन्यात् पिनाकीव विधुतारो वृषादृतः ॥ १७ ॥

Page #347

( २०८) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीदेवेन्द्र
येन त्वं नाञ्चितः कर्मवनवैश्वानरोपमः । सोऽरनाथः कुधीभव्यावनवैश्वानरोपमः ॥ १८ ॥ नाघ्रिपद्मस्तुतः सिद्धिप्रतिपन्नसदारुणः । .. येन ते भिद्यते मल्ले ! प्रतिपन्नसदाणः ॥ १९॥ .. श्रीसुव्रतजिनाधीशमक्षमालोपशोभितम् ।। विरश्चिमिव सेवध्वमक्षमालोपशोभितम् ॥ २० ॥ देव्योऽपि तद्गुणोद्गानासहा मन्दरसानुगाः । गायन्ति त्वां नमे ! भक्त्या सहामन्दरसानुगाः ।। २१ ॥ तृष्णातापा त्वया वर्ष शमिता दानवारिणा। श्रीनेमे ! जिन ! ताराध्यशमितादानवारिणा ॥ २२ ॥ पार्श्व ! देव्यः सदाक्लप्तमहाहारतरङ्गिताः । नाटयन्ति चरित्रं ते महाहारतरङ्गिताः ॥ २३ ॥ वोरो जिनपतिः पातु तन्वानः काञ्चनश्रियम् बिभ्रन्ननेषु निःसीर्मा तन्वा नः काञ्चन श्रियम् ॥ २४ ॥ गर्भजन्मव्रतज्ञानश्रेयःकल्याणकेष्वयम् । जिनश्चिनोतु भव्यानां श्रेयः कल्याणकेष्वयम् ॥ २५ ॥ भूत्यै भवन्तु जन्तूनां सत्पक्षाहितमानसाः । *हंसा इक जिनोत्तंसाः सत्पक्षाहितमानसाः ॥ २६ ॥ श्रयध्वं शासनं जैनं प्रौढपाठीनधीवरम् । वोढारमिव गङ्गायाः प्रौढपाठीनधीवरम् ॥ २७ ॥ डिम्बमम्बा हियादुद्यत्कलकण्ठीरवासिता। सिद्धबुद्धासित्ता कीा कलकण्ठीस्वासित्ता ॥ २८ ॥

Page #348

सूरिविरचितम् ] युगादिजिनस्तवनम् स्तवस्तव जिनैकोऽपि तनोति सुरसम्पदम् । पुंसां नाथ ! प्रतिक्षिप्ता तनोऽतिसुरसं पदम् ॥ २९ ॥ वासवस्तुतपदो महामहा भक्तदत्तविलसं (यं) महापदः । वागपोहिततमस्तमा जिनस्वामिनो विदधतां सुखश्रियम् ॥३०॥ इति श्रीचतुर्विंशतिजिनस्तुतयः । कृतिरियं जिनपतिसूरीणाम् ॥
[ ८४ ]
श्रीदेवेन्द्रसूरिप्रणीतं श्रीयुगादिजिनस्तवनम् ।
जय देवाधिदेवाऽऽधिव्याधिवैधुर्यनाशन ! | सर्वदा सर्वदारिद्र्यमुद्राविद्रावणक्षम ! ॥ १ ॥ अगण्यपुण्य कारुण्यपण्यापण ! वृषध्वज ! | जय सन्देहसन्दोह शैलदम्भोलिसन्निभः ॥ २ ॥

स्फुरत्कषायसन्तापसन्तापशमनामृत ! | जय संसारकान्तारदावपावकपावन ! || ३ ॥ सदा सदागमाम्भोजविबोधनदिनप्रभो ! ।
नत्वा न त्वा भवे भावि भाविनः पत्तनं खलु ॥ ४ ॥ ये देवदेव ! गम्भीरनामे ! नाभेय ! भूरिभिः । त्वद्गुणैः स्वं नियच्छन्ति ते मुक्ताः स्युर्महाद्भुतम् ॥ ५ ॥
૧૪
( २०९ )

Page #349

wwwwwwwwwwwwww.mom
(२१०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनेश्वर
देव ! त्वन्नामसन्मन्त्रो येषां चित्ते चकास्ति न । मोहसर्पविषं तेषां कथं यातु क्षयं क्षणात् ? ॥ ६ ॥ परिस्पृशन्ति ये नित्यं त्वदीयं पदपङ्कजम् । तेषां तीर्थेश्वरत्वादिपदवी न दवीयसी ॥ ७ ॥ नमः सदर्शनज्ञानवीर्यानन्दमयाय ते । अनन्तजन्तुसन्तानत्राणप्रवणचेतसे ॥ ८ ॥ एवं युगादितीर्थेशं ये स्तुवन्ति सदा नराः । देवेन्द्रवृन्दवन्द्यास्ते प्राप्नुवन्ति महोदयम् ॥ ९ ॥
[८५ ] श्रीजिनेश्वरमरिमणीत
___ यमकाङ्कितं श्रीचतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ।
ऋषभनाथ ! भनाथनिभानन ! प्रसृतमोहतमोहननक्षम ! । दिश सुवर्णसवर्णसुवर्णरुक परमकाममकामवि र्णरुक् ॥१॥ सुरुचिरं रुचिरं रुचिरञ्जितैर्वरसुरैरसुरैश्च यदर्चितम् । अजितदेव ! तदेव तव क्रमद्वयमधीशमधीशमनस्तवै ॥२॥ सुमनसं भवसम्भवसम्भवत्सुमहसं महसंहतिकारणम् । स्तुत जितारिजितारिनृपाङ्गजं सुमहितं महितं जिनसम्भवम् ॥३॥ त्वमभिनन्दन ! नन्दन ! संवरक्षितिभृतोऽतिभृतोऽतमसंवर!। वितर मङ्गलमङ्गलसत्प्रभ ! प्लवगलक्षण ! लक्षणशोभितम् ॥ ४ ॥

Page #350

सूरिप्रणीतम् ] चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
( २११ )
सुजिनपञ्चम ! पश्चमरागजिन्मधुरनिःस्वन ! निःस्वनरार्थकृत् । इन ! नमो न न मोहमपास्यते वसुमते सुमते ! सुमतेऽत्र ते ||५|| अरुणसुप्रभसुप्रभ ! सुप्रभो ! भुवि नतामर ! तामरसाङ्कभृत् ! | धरधराधिपनन्दन! नन्दनस्तनु सुखानि सुखानिरसि श्रयः ||६|| शिवसुपार्श्वसुपार्श्व ! तमस्तमस्तपनकल्प न कल्पविलङ्घनः । कनककेतकविग्रह ! विग्रहच्छिदुर ! मेदुरमेध्य मे सुखम् ||७|| अपरिदेवन ! देव ! नदे वनस्फुरदघस्मरघस्मर सेवन: । किरत मोहतमोह शशिप्रभस्मित तुषारतुषारकरप्रभः ||८|| अनवमं नवमं नवमङ्गलं विदधतं दधतं च रुचिं शुचिम् । जिनमिह स्मरत स्मरतक्षणं सुविधिमार तमारततक्षणम् ॥९॥ दृढरथाङ्गज ! नन्दजनं दरप्रशमनं शमनं शमनस्तमः । दशमतीर्थ ! रागपरागतशमव शीतल ! शीतलले शमम् ||१०|| देवः श्रीमद्विष्णुविष्णुप्रसूतः कामं कामं ध्वंसमानः समानः । धर्मं दद्याद् धाम धामजस्य श्री श्रेयांसः श्रीसनाथः स नाथः ॥ ११ ॥ - विद्यां दद्यादप्रमादप्रमादक्लृप्तव्याधिक्षप्रसादप्रसाद ! । शोणाश्मश्रीसप्रभाव प्रभावस्तीर्थस्वामी वासुपूज्यः सुपूज्यः || १२ ||
ममदा मम दारितसन्नमन्नृभवलक्षवलक्षबलक्षमः । .शिवरमां वरमां कृतवर्मभूः (?) नय विभो ! विमलो विमलोज्ज्वलाम् १३ अमदनं मदनम्रसुरासुरखजनविभ्रमविभ्रमविभ्रमाम् । जिनमनन्तमनन्तमनन्तकप्रभुमनन्तमनङ्गजमर्चितः || १४ || कुलिशविद्रुममन्दममन्दिरं पिदधतं दधतं महिमाद्भुतम् । महत धर्ममधर्ममतच्छिदं गुरुमहोदमहोदमभूषितम् ॥१५॥

Page #351

( २१२ ) . जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनेश्वरमदनशासनशासनशासनः x x x x सुषमधीश्वर शान्तिरशान्तिहृद् रचयतादचिरादचिरासुतः ॥१६॥ रुचिरजातिरजातिमृतिक्षितिः क्षममनाममनाममनागपि । विबुधबन्धुरबन्धुरसौ रजः किरतु कुन्थुरमन्तुरमं तुद (तु !) ॥१७॥ प्रवररोचिररोचिररोचितप्रवरमोक्षरमोक्षतकेवलः । विसमदः समदः समदः परं नतिमतोऽतिमतो नयतु प्रभुः ॥१८॥ वरतमालतमालदलप्रभासततमा नतमानवदानवा । हरतु मल्लिरमाररमारजस्त्रिजगतः शरणं शरणं श्रियः ॥१९॥ निबिडमञ्जनमञ्जनंसप्रभ ! क्षपदमोक्षदमोक्षदयामृतैः । सुमुनिसुव्रत ! सुव्रतसज्जनाम्बुजसुमित्रसुमित्र ! सुमित्रभूः ॥२०॥ अकलिलः कलिलक्षविलक्षणः सकलमुत्पलमुत्पललक्षणः । गवि पदं विपदं विपदन्तकृन्नमिरमन्दरमं ददतां जिनः ॥२१॥ सुकविराजिविराजितसंसदा श्रुतमसन्तमसन्तमसं तदा । अशिवदं शिवदंब शिबाङ्गजं महत वै हतवैरनृपाङ्गजम् ॥२२॥ कलिकुमार्गकुमार्गनिरर्गल-द्विपरिपो ! ऽपरिपो ! परिपोषक ! । सुमहसोमहसोज्झित ! पार्श्व ! मांत्वमय विस्मय ! विस्मयकृद्वचः २३ भृशमदभ्रमदभ्रमदभ्रमप्रथमनः सुमनःसुमनः स्तुतः । असुमतः सुमतः सुमतोऽवदातपरमः परमश्चरमो जिनः ॥२४॥ . सुमहितानि हितानि वितन्वतां जिनपतेरमृतेरमृतेशितुः । च्युतिजनिव्रतकेवलकेवलप्रमदमोक्षदमोक्षमहांसि नः ॥२५॥ अवतु सजनसजनयप्रदस्थिरतरा गतरागरिपुर्जिनाः । . .. प्रभवतो भवतो भवतोऽवतो तमतरो मतरो मतरोदकृत् ॥२६॥

Page #352

वरिप्रणीतम्] पार्श्वजिनस्तवनम् ( २१३ )
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm त्वमसमानसमानसमापयन् जिनसमक्षयमक्षयमक्षयः । दलितमानतमानवदानवाक्षतभवाय भवाय मे ॥२७॥ इति जिनेश्वरसूरिभिराद्रितैर्जिनवरा नवरागभिदः स्तुताः । प्रपठतां शठतां त्यजतां सतां स्तवमिमं ददतां वरसिद्धिताम् ॥२८॥ *भुवि भविक्रमविक्रमदं जिनव्रजमदम्भमदम्भमदं भजे। कमतमानसमानसमानसपरमहंसमहंतसमहंसदा ॥२९॥ परमभङ्गमभङ्गमहाप्रदं नमत रङ्गतरङ्गततेः पदम् । गमसुधामसुधाम सुधामयं श्रुतमुदारमुदारमुदा रदम् ॥३०॥ सुकमलाकमलाकमलाशिनी तमतमामतमामतमाशिनी । शिवरदावरदावरदायिनी सतनुभातनुभा तनु भारति ! ॥३१॥
[८६ ] श्रीजिनेश्वराचार्यमूत्रितं
यमकालङ्कारमयं श्रीपार्श्वजिनस्तवनम्।
- citertaदेववर्माङ्गजं पिष्टदुष्टाङ्गजं कृष्णरम्याङ्गजं कर्मवल्लया गजम् । निर्जरैः संस्तुतं श्रेयसे संस्तुतं भीतिनिर्दारकं स्तौमि निर्दारकम् ॥१॥ देहिकां लोचनं पाप्मतो मोचनं कामसङ्कोचनं कायगोरोचनम् । दुर्गतित्रोटकं दुर्मतिच्छोटकं धूतविस्फोटकं व्यापदां स्फोटकम् ॥२॥ नीलरत्नावलीविग्रहं विग्रहं ध्वंसमानं स्फुरत्कुग्रहं कुग्रहम् । पार्श्वनाथं स्तुवे कामदं कामदं देवदेवं मुदा भामदं भामदम् ॥३॥

Page #353

( २१४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीजिनेश्वराचार्य
उत्तरं यो व्रते दत्तविद्रावणं सर्वदा सर्वदारिद्र्यविद्रावणस् । तं महामो महामोहसंत्रासकं त्रासकं विद्विषां पार्श्वमत्रासकम् ||४|| शर्मदं कर्मदन्तीन्द्रपञ्चाननं स्तौमि राकाशशाङ्कावजैत्राननम् । श्रीजिनं श्रीजिनं नादिनां वादिनां शुद्धबुद्ध्या सुराचार्यसंवादिनाम्॥ ४ ॥ सारवक्षस्तटं रत्नराजिस्फुटं सद्गुणैरुङ्कटं तेजसाऽत्युत्कटम् । कीर्त्तिभाजं नमामो नमामोदकं तीर्थराजं स्मराम स्मराम प्रभुम् ॥६॥ नागराजध्वजं प्रह्वशत्रजं देहिनां दर्शितप्राञ्चमुक्तिव्रजम् । संश्रयामो जिनं सन्मतं सन्मतं श्रयश्वसेनस्य वाऽऽनन्दनं नन्दनम् ||७| मोहनं मोहनद्या वहं भिन्दते दर्पकन्दर्पकन्दं समुच्छिन्नते । साध्वसं साध्वसं तोषदं शोषदं विघ्नते विघ्नतेस्त्वा नमस्तीर्थराट् ! ॥ ८ ॥ जीवराजीवराजीवराहस्करो पुष्पकोदण्डकोदण्डनिर्जित्वरः । धूततीर्थाधितीर्थाधिनाथः सुखं रात्वसौ भाग्यसौभाग्यवृद्धिप्रदः ||९|| भीमदं भीमदं संहरन्तं नृणां सत्क्रमं सत्क्रमं विक्रमं विभ्रतम् । सूरसं सूरसङ्काशतेजःपदं शुभ्रभाः शुभ्रभाः कीर्त्तिमर्चे जिनम् ॥१०॥ यो विजिग्ये तपःकामठं कामठं दुर्गतिद्वारसम्पातकम्पातकम् । तं नमामो मुनीपावनं पावनं तीर्थपं क्रोधविध्यापनं ध्यापनम् ॥११॥ जगद्भावलक्षं वलक्षं यशोभिः प्रभाराशिवाशंशिवासं जिताशम् । सुधामाङ्गमव्याधिमाधिच्छिदं नमामोऽनमामोदमीशं दमीशम् ॥१२॥ वरीयः समाधिः समाधिप्रमोषस्त्रिलोकीमहोदो महोदोषशोषः । नमद्युक्षमेशक्षमेशः स पार्श्वस्तनोतु प्रमोदं प्रमोदचितं नः ॥ १३ ॥ शमीशः शमीशः कुबोधान्यकान्ते महीयोमहीयो भृशं व्यातनोतु । समेऽतः समेतः श्रिया कष्टकूपप्रपातात् प्रपातात् प्रभुः पार्श्वनाथः ॥ १४ ॥

Page #354

विनिर्मितम् ]
पार्श्वजिनस्तवनम्
( २१५ )
मलानामलानाय बोभूयमानः शमानाशमानाय मालोयमानः । घनानां धनानां रुचिं प्रास्यमानः स्वकान्त्या स्वकान्त्या नितोऽव्याज्जिनो माम् ॥ १५ ॥
सुखाने ! सुखानेकधाम्नां कधाम्नां भवाने भवानेतृकोऽपि च्छिदेऽर्हन् । प्रमाद प्रमादक्षयाय क्षयाय व्रजस्य व्रजस्य प्रधानस्य लब्ध्यै ॥१६॥
क्षमाद क्षमादस्वपादप्रसादभ्रमादभ्रमादप्रणाश प्रणादम् । महाना महानागदंकार ! सार ! प्रभो ! मे प्रभोमे दिश त्वं जिनेन्द्र !॥१७॥ मनोभूषणं भूषणं विश्वविश्वे महः पूषणं पूषणं मोहवृत्ते । समध्यासितं ध्यासितं नम्रदेवं रमाराजितं राजितं नौमि देवम् ॥ १८ ॥ बुसन्मौलिसन्मौलिपृष्ठाङ्घ्रिपद्मः सुकल्याण कल्याणसिंहासनस्थः । समाधानमाधानदक्षो मतक्षो रमा रातु मारातुरत्वच्छिदेऽर्हन् ॥१९॥ योगतो योगतो निवृतिं निवृतिं नीरतो नीरतोषप्रदस्तीर्थपः । साधितः साधितव्याधिनाशोऽवतादानतो दानतोशाब्धिभिर्वै बुधैः ॥ २० ॥ इति जिनेश्वर सुरिनुतो गुणैरमलसत्क्रम ! देहि शिवालयम् ।
त्वमिह पार्श्व ! कृतप्रणतप्रभा

रम ! लसत्क्रम ! देहि शिवालयम् ॥२१॥

Page #355

( २१.६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ ८७ ]
श्रीजिनप्रभसूरिप्रणीतः श्रीचतुर्विंशतिजिनस्तवः ।
( श्लेषमयः )
यं सप्तप्तमक्षमालोपशोभितं सेवते ऽमरालीशः । कमलासनः स्वयम्भूः स श्रीमान्नाभिभूर्जयति ॥ १ ॥
[ श्रीजिनप्रम
अहितासननिष्णातः पुरुषोत्तमसंश्रितः ।
विनतानन्दनो विश्वविनेताऽवतु वो जिनः ॥ २ ॥
श्रीजयचन्द्रसूरिकृता
अवचूरिः ।
कमलासनो... सनोति- ददाति ।' घणूयी दाने ' इष्यस्य । इन्द्रः । सर्वातिशयसूचनी प्रथमार्यापक्षे स्वयम्भूः - ब्रह्मा । कमलासनं यस्य स तथा । हंसः । सेवत इति सण्टङ्कः ॥ १ ॥

हिंसादिप्ररूपणपराणां परेषां शाक्य - साङ्ख्याऽक्षणपादादीनां अहिताना असने-निराकरणे निष्णातः- निपुणः । विनतानां प्रणतान आनन्दनः- मोददः । विश्वं विनयति शास्त्रीत्येवंशीलो विश्वविनेता | पक्षे अहीनां सर्पाणां तासने शयनमने दक्षः । पुरुषोत्तमं विष्णुं संश्रितः । विनता- सुपर्णी तस्या नन्दनो - गरूड इत्यर्थः । विश्वेषां सर्वेषां वीनां पक्षिणां नेता प्रभुः ॥ २ ॥
1

Page #356

सूरिविरचितः] चतुविशतिजिनस्तवः १.२१७)
श्रीमान् कैरवबन्धुरविलोचनो गारुडच्छविवपुर्वः । शम्भवजिनोऽस्त्वहीनस्थितिभाक् तार्यध्वजः प्रीत्यै !॥ ३ ॥ मुदेऽभिनन्दनः स्ताद् वः सुभद्राभोगभाजनम् । सद्धर्मसंयुगरतो भरजैत्रः कपध्विजः ॥ ४ ॥ हर्षितकोकविनिवहस्तुत्योदयजनयितः कृतान्तस्य । श्रीसुमते ! जीयाश्चिरमिन ! त्वमुच्चैरुषाहन्तः ! ॥ ५ ॥
अवचूरिः। कैरवबन्धुरे विलोचने-नयने यस्य स तथा सुवर्णच्छविशरीरः । समां स्थिति:आचारं चैत्यतरु-प्रदक्षिणां-सङ्घप्रणामादिकां भजते यः स तथा । ताय -अश्वः ध्वजो-लाञ्छनं यस्य । पक्षे श्रियः पतिः। करवबन्धुरवी-चन्द्रसूर्यो विलोचने यस्य स तथा। मरकतकान्तिकायः। अहीनां इन:-शेषनागराजः तत्र स्थिति-स्थानं भजते यः स तथा। सायो-गरुडो ध्वजः-वाहनं यस्य ॥ ३ ॥
शोभनानां-भद्राणां यः आभाग:-विस्तारः तस्य · भाजमंआस्पदम् । सन्तम्-शोभनम् । देशविरतिरूपं धर्म संयुनक्ति इति सद्धर्मसंयुक् जनेषु इति गम्यते । अविद्यमान रतं-कन्दपो यस्य स तथा । उष्ट्रमुखादित्वात् विद्यमावलोपः संसारजेता। वानरलाञ्छनः । पक्षे सुभद्रा-अर्जुनभार्या तस्या यो भोगः-सेवन तस्य स्थान तत्कास्त्विात् एवं उक्तिः । सद्धर्मणा-प्रधानधनुषा गाण्डीवाभिधानेन संयुगे-सङ्ग्रामे रतो-रतिमान् । हरजेता-किरातरूपधारिणः शम्भोः तेन रणे पराजितवान् अर्जुनः ॥ ४ ॥ ____ हर्षिता-हर्ष प्रापिता कु:-पृथ्वी येन स तथा। तस्यामन्त्रणम्।। ‘राद्धसिद्धकृतेभ्योऽन्तः' ( अभि. का. २ श्लो. १५६.) इति निघण्टुवचनात् । कृतान्त:-सिद्धान्तः वस्य हे जनयितः !-निष्पादक! पक्षे हर्षितः कोकसंज्ञानां वोना-पक्षिणां निवहो येन । कृतान्तस्ययमस्य पितः!-सूर्य ! रात्रिविनाशक! ॥ ५ ॥

Page #357

जैनस्तोत्रसन्दोहे
पद्मप्रभः सौमनसं धर्म बिभ्रत् सदाशये । उमाविभूषितः पातु प्रद्युम्नः श्रीधराङ्गजः ॥ ६ ॥
( २१८ )
विधुरविधिषणस्नेही पृथ्वीतनयः सुवर्णवर्णतनुः । भवतु सुपार्श्वो भयदप्रतीपचर्यः श्रिये वक्रः ॥ ७ ॥
[ श्रोजिनप्रथ
चन्द्रप्रभ ! श्वेतरुचे ! तावकी मूर्त्तिरस्यति ।
तापं प्रजाया विश्वस्यास्ततमादधती शशम् ॥ ८ ॥
अवचूरिः
सुमनसां अयं सौमनसः शुद्ध इति यावत् तं धर्म सदाशयेचित्ते धरन् । यशोऽलङ्कृतः । प्रकृष्टं द्युम्नं बलं यस्य स तथा । श्रीधरः - प्रभोः पिता । पक्षे पौधे चापं धरन् । सदा-निरन्तरम् - शये - करे हस्ते । उमाविभुना-ईश्वरेण उषितः - दग्धः । ' ऊषू दाहे ' इत्यस्मात् के । ऊष रुजायाम्' इत्यस्मात् के ऊषितः । कन्दर्पः । विष्णुतनयः श्रीनन्दनत्वात् ॥ ६ ॥
मन्देषु - विशिष्टमतिषु च स्नेही तत्कृपाकारित्वात् भगवतः । - पृथ्वी भगवतो माता । भयदानां शेगादोनां प्रतीपा - प्रतिकूला चर्या. विहारो यस्य स तथा । तस्मिन् विहरति तेषामभावात् । पक्षे चन्द्रसूर्यबृहस्पतीनां मित्रम् । ज्योतिःश शास्त्रप्रसिद्धत्वात् । मङ्गलः । कुङ्कुमवर्णः । भयकारिणी वक्रा चर्या यस्य स तथा । वक्रगामित्वाद्
वक्रः ॥ ७
सितकान्ते ! निराकृताज्ञाना । तन्वती शम् । - सौख्यम् । पक्षे चन्द्रः ध्वंस्तान्धकारा । शशं- लाञ्छनं धरन्ती ॥ ८ ॥
* आदधती शशम् । पक्षे आदधती हे ईश ! शम् ।

Page #358

सूरिप्रणीतः ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवः
( २१९ )
नारीणां हृदि निवसस्यनिरुद्धगुरुप्रथोज्ज्वलशरीर ! | रामेय ! मकरकेतो ! सुविधे ! वृषभासनविदग्ध ! ।। ९ ।।
जनतापापहृत्कुल्याञ्चित श्रीरमृतप्रदः ।
हरिस्तोमाभिनन्द्यो वः शीतलोऽव्याद् घनागमः ॥ १० ॥
अवचूरिः
८
"
अरीणाम्-भगवदाज्ञालोपकारित्वात् मिथ्यादृष्टीनां हृदि निवास न वितनोषि । अस्खलित प्रौढकोर्ते ! शुक्लवर्णत्वात् श्वेतकाय ! | रामाभगवन्माता तस्या अपत्यम् । ङ्याप्ट्यूङः ( सिद्ध७ ६ |१| ७० ) इत्यनेन यणि रामेय ! | मकरलाञ्छन ! | पुण्यप्रकटन निपुण ! | एतान्यामन्त्रणपदानि । पक्ष स्त्रीणां वित्ते निवससि । अनिरुद्धोऽनङ्गसुतः । अनिरुद्धः सुतस्तस्य' ( ततस्तस्य गुरुः पितृत्वात् । ततो निरुद्धगुरुरिति प्रथा - कीर्तिर्यस्य स तथा । अथवा अनिरुद्धेन गुर्वी पृथा यस्येति तस्य सम्बोधनम् | उज्ज्वल:- शृंगारो रसः स शरीरं यस्य स तथा मन्मथत्वात् । तस्य । श्रीनन्दनः । मकरध्वजः | वृषभासन - ईश्वरस्तेन विशेषेण दग्धः ॥ ९ ॥
)
प्रजापापहारकः । कुलीनैः पूजित ! - स्तुत ! | अष्टमहाप्रातिहार्यादिका श्रीर्यस्य स तथा । 'महानन्दोऽमृतं सिद्धि: ? ( अभि० का. १, श्लो०७४ ) इतिवचनात् अमृतप्रदः - सिद्धिदः । इन्द्रसमूहस्य : पूज्यः । घनः परतीथः छेत्तुमशक्यत्वात् । निबिड : आगमः - समयो यस्य स तथा । पक्षे लोकतापविनाशकः । कुल्यासु नदीषु अञ्चिता समवया उदकरूपा श्रीर्यस्य । कुल्याभिः अञ्चिता-अङ्गीकारतः पूजिता: श्रीर्यस्येति वा स तथा । नोरदायकः मण्डूकगणस्पृहणीयःवर्षाकालः ॥ १० ॥

Page #359

( २२० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीजिमप्रभ
wwwwwwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
प्रीयाद् वः काञ्चनरुचिराजीवाध्यासिनी नलिनहस्ता । विष्णुं प्रमोदयन्ती श्रीश्रेयांसस्य सा मूर्त्तिः ॥ ११ ॥ तिरस्कुर्वन् कायकान्त्या सिन्दूरं महिषध्वजः । समवर्ती वासुपूज्यः सूर्यानन्दी सुरवाय वः ॥ १२ ॥ विमल: सौम्योऽशं मे भोगासक्तः स हेलया हन्यात् । हरितालसमानरुचिर्यः श्यामापतिमतोषयत ॥ १३ ॥
अवचूरिः। ' सुवर्णवर्णा । जीवानां आधि मनोव्यथा अस्यति इति-क्षिपतीत्येवंशीला या सा तथा। कमलं हस्ते लक्षणत्वेन यस्याः सा । तथा विष्णु भगवपितरं नन्दयन्ती। प्रसिद्धा । काञ्चनकान्तिकमलोपवेशिका । कमलकामलकरा नारायणं श्रीः ॥ ११ ॥
अतिशायिरत्नकान्तित्वात् सिन्दूरमधःकुर्वन् इत्यर्थः । महिषलान्छनः । मध्यस्थः । सूरीणां-विदुषां आनन्दनशीलः । पक्षे भृशं असिसकान्तित्वेन असिं-कृपाणं क्षिपन् । महिषवाहनो-यमः सूर्यसुतत्वात् सूर्यानन्दनशीलः ॥ १२ ॥ __अभीमः दुःखं मम सांसारिकसौख्येष्वसतः । प्रसिद्धः । वेगेन। हन्तु। हरितालेन पीतत्वेन समाना रुचिर्यस्य स तथा, सुवर्णकान्तिरित्यर्थः । श्यामाख्या भगवतो माता तस्याः पतिः-भर्ता श्रीकृतवर्मा तं निजपितरमित्यर्थः । पक्षे बुधः-सोमस्यापत्यमिति व्युत्पत्तेः । फला. मिधया निजप्रियया सह-साकं सौरव्यासक्त इत्यर्थः । हरिता- नीला। आ-समन्तात् 'लस श्लेषणे' इत्यस्मात् शाने लसमाना-लसनशीला रुचिर्यस्य सः तथा । कोऽर्थः? 'साहित्ये कालनीलयोरेक्यम्, इतिकृत्वा श्यामाङ्ग इत्यर्थः । श्यामा-रात्रिस्तस्याः पतिं चन्द्रमसम् तत्पु. नत्वात् तदानन्दकारित्वं बुधस्य ॥ १३ ॥

Page #360

सरिप्रणीतः ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवः
वया जनसुहृद्रूपः पातु वो धारयन् क्षमाम् । भूरिभोगविरोचिष्णुरनन्तो विष्णुना श्रितः ॥ १४ ॥
पाठान्तरे
मञ्जुलाङ्गलसच्छा यश्वन्द्रगौरसुरादृतः ।
जीयादनन्तः श्रीज्येष्ठो भीमतालोपलक्षितः ॥ १५ ॥
अवचूरिः ।
प्रधानाम् । प्रशस्यः सुहृत् सुहद्रूपः प्रशस्तार्थे रूपम् प्रत्ययः । ततः षष्ठीसमासः । क्षान्तिम् || अनेकभोगविमुखः । इन्द्रेण श्रितः । पक्षे - प्रधानाञ्जनसमानरूपः । ननु सित्ततरका न्तित्वात् शेषनागराजस्य इदं विशेषणमनुपपन्नम् । नैवम् । सितत्वेनाऽसितत्वेन च तस्य द्विधापि शास्त्रे प्रसिद्धत्वात् । कथमेतद् ? इत्युच्यते ' स च श्यामोऽथवा शुक्लः सितपङ्कजलाञ्छन: ' ( अभि. कां. ४, श्लो. ३७४ ) इति निघण्टुवचनप्रामाण्यात् इति । पृथिवीम् । अनेक फण विराजमानः । शेषाहि: नारायणेन श्रितः तत्पृष्ठशायित्वात् तस्यैवमुक्तिः | १४ ||
( २२१ )
मञ्जुला• मनोरमाऽङ्गस्य लसन्ती छाया कान्तिर्यस्य । नन्वेव भगवतः कान्तेः शोभनत्वमवगतम् सामान्येन । परं अर्हतां पञ्चवर्णसम्भवेन च वर्णविशेषावगतिः । इत्याह 'चन्द्रगौर' इति 'चन्द्रौ स्वर्णकर्पूरौ' ) इति वचनात् चन्द्रगौरः - कनककान्तिरित्यर्थः देवाश्रित:- कमलाप्रधानः रौद्रताभावराजितः । पक्षे चारुहलसशोभः अवदातगौरशुभ्र वलक्षधवलार्जुनाः ' एकार्थाः (अभि. का. ६ श्लो. २९) इतिवचनात् चन्द्र इव गौरः सित: - श्वेतवर्ण इत्यर्थः । मदिरासक्तः प्रियमधुत्वात् तस्य । बलभद्रः - कृष्णाग्रजत्वात् श्रियो ज्येष्ठः भीमो यस्तालः स ध्वजे यस्य स तथा ।। १५ ।।

Page #361

( २२२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनप्रभ
सदयो ध्यानगरीयानमोदयददीपयच्च भानुकुलम् । यो वैदेहीहितकृत् स श्रीरामो जयति धर्मः ॥ १६ ॥ नयज्ञपुरुषाधारो वहन्नवसुधाधरम् । अहीनः कोऽपि पायाद्वः श्रीशान्तेर्विस्तरो गिराम् ॥ १७ ॥ रुचितानं सद्धात्रीधवनतमाश्रितमशोकपुन्नागैः । विभ्राजिभृदुलताढ्यं स्तुवेऽवनं पदयुगं कुन्थोः ॥ १८ ॥
अवचूरिः । दयासहितः । ध्यानेन गरीयान् । भानुसंशितस्य निजपितुः कुलं प्रमोदितवान् दोपितवांश्च । वै-निश्चितम् । देहिनां ईहितकारकः । श्रियाभिरामः। पक्षे प्रधानाऽयोध्यासंज्ञा नगरी । तत्सम्बन्धिनो जनान प्रमोदयन् अदीदिपञ्च सूर्यवंशं, सूर्यवशित्वात् तस्य । वैदेही-सीता तस्या हितकारी ॥ १६ ॥
गणधरादीनां विश्रामभूमित्वात् आधारः, प्रधानसुधासादृश्यं वहन् । सर्वगुणसम्पूर्णः काश्चदपूर्वः वाणीप्रपञ्चः । पक्षे अहीन:-शेषस्तस्य नवीनत्वमाह 'नयज्ञपुरुषाधारः' विष्णुविधामभूमिः । न धारयन् वसुधाभारम् ॥ १७ ॥
कान्त्यारुणम् । प्रधानपरिवृढनतम् । गतशोकपुरुषकाण्डैराश्रितम् । शोभनशीलम् । सौकुमार्येण समृद्धम् । रक्षकम् । पक्षे रुचिरचुतम् । शोभनामलकोधवाना नतत्वात् वनमपि नतमुच्यते ' अक्षणा काणः' इतिवत् । अशोकपुनागैः वृक्षविशेषैः सहितम् । पक्षिविराजमानम् । मृद्धोमिलताभिराठ्यम् । वनमिति विशेष्यम् ॥ १८ ॥

Page #362

सूरिविरचितः ]
चतुर्विंशतिजिनस्तवः
अवामनतरङ्गौको गभीरस्तिमिराजितः । श्रिये समकरो वः स्तादरनाथो महोदधिः ॥ १९ ॥
मल्लिर्महाबलोऽनलसख्यातिप्रथित उच्चकै रयवान् ।
विदधदहिंसोपचयं पुनातु हरिणादृतो भव्यान् ॥ २० ॥
कृतभूतनयादेश उच्चैरक्षोभयावहः ।
सौमित्रिर्नन्दतात् पद्मानन्दनो मुनिसुव्रतः ॥ २१ ॥
( २२३ )
अवचूरिः ।
अनुकूलः सन्तो ये नतास्तेषां भक्तिरागस्य स्थानम् । अतुच्छ ः । अज्ञानेन अजितः । निरुपमहस्तः- सभीहस्तः आविषमहस्तो वा । तेजो धारयन् । महानां - उत्सवानां उदधिर्वा । पक्षे उच्चकलालानां स्थानम् । पर्वत भीक्षेपकः । मत्स्यशोभितः । मकरैः सहितः । महान् समुद्र इति विशेष्यम् ॥ १९ ॥
अतिशायिबलः । अमदकीर्त्तिप्रख्यातः । भाग्यवान् । कुर्वन् जीवदयापोषम् । इन्द्रेण प्रतिपन्नः । पक्षे वायुः भग्निमैत्र्या अतिविख्यातः । वेगवान् सर्प सपोषम् । मृगं प्रतिपन्नम् तस्य हरिणवाहनत्वन, पृषदश्वत्वात् ॥ २० ॥
सम्पादितस भूतनयोपदेशः, कृतजन्तुनयादेशो वा । स्थिरलक्ष्यावहः । सुमित्रस्य राज्ञोऽपत्यम् । पद्मा भगवतो जननी । पक्षे कृतसीवादेशः । रक्षसां भयावहः । सुमित्राया अपत्यं लक्ष्मण इति विशेष्यम् । पद्मोऽष्टमबलदेवः ॥ २१ ॥

Page #363

२२४ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
असमाननक्रमकरं समाश्रयं जलपतत्रिवर्गाणाम् ।
नमिनाथं सज्जनदत्तरङ्गमानमत भुवनपतिम् ॥ २२ ॥ श्रेयः संवरदस्य श्रीनेमेलींला तनोतु वः । पिप्रतो जगतिं गोभिर्यादवोल्लासवर्द्धिनी ॥ २३ ॥ अमृतकरः पार्श्वजिनो हरिणाङ्कितविग्रहः कलानिलयः । नन्द्यात् तमालसत्तमरुचिरच्छविरौषधीभर्ता ॥ २४ ॥ धत्ते योजनलक्षोच्चैर्मानं योगधुरन्धरः । कल्याणगोत्रः श्रीवीरः सोऽस्तु सन्नन्दनः श्रिये ॥ २५ ॥
अवचूरिः ।
निरुपममुखचरणपाणिम् उपलक्षणत्वात् सर्वाङ्गसुभगम् । जडेषु पततां होयमानानाम् धर्मार्थकामानां आधारम् । राजाद्यवस्थायां युक्त्या तन्निषेवणात् । सत्प्राणिक्लृप्तानुरागम् । जगत्पतिम् । क्षे महान्तो विसदृशा वा नक्रमकरा - जलचरजन्तुविशेषा यत्र । जलपक्षिसमूहानां आधारम् । अमन्दाः स्वनन्तः कल्लोला यत्र । भुवनं - जलं तत्पतिं समुद्रमिति विशेष्यम् ॥ २२ ॥
शिवसुखं कर्म । पालयन्तीति । विश्वम् । वाग्भिः । पक्षे शम्बरं-जलम् तद्दोऽम्बुदस्तस्य । पूरयन्ती भुवं जलैः या दवानलवृद्धिच्छेदिनी ॥ २३ ॥
शिवकरः | अहिना लान्छितवपुः कलानां स्थानम् । तमालो वृक्षविशेषस्तद्वद्वुचिरच्छविः । अच्छा-स्वच्छा विगतरोगा धीर्यस्य स तथा । भर्ता - स्वामी । पक्षे चन्द्रः - मृगाङ्किततनुः । षोडशोऽंश:कला । रजना - लसत्तमा रुचिरा च्छविर्यस्य । औषधीनां पतिःभर्त्ता इति तत् कर्मणिं द्वितीया शस् ॥ २४ ॥

[ श्रोमिनप्रभ

Page #364

सूरिविरचितः ] चतुर्विंशतिजिनस्तवः
रोचनविषयग्रामा समुद्रसहिता समानगोपचिता । अवनी पारगतानां पुनातु वः पञ्चकल्याणी ॥ २६ ॥
मुक्तिश्रीमृगलोचनास्तनघनाश्लेषक्रियालङ्कृताः श्लेषालकियया स्तुता इति मया सार्वाश्रतुर्विंशतिः ।
भीरुत्वोद्भवमा जिनप्रभवति क्रूरापि दूरान् महामोहक्ष्माभृदनीकिनी मयि यथा कुर्युस्तथानुग्रहम् || २७ ॥ * बभूव भद्वैकरतोऽस्तमन्युः शिवालयं प्राप्य महासुखी यः । महेश्वरस्तीर्थकृतां समूहः सना कपालादृत एष जीयात् ॥२८॥ अवचूरिः ।
यो भगवान् जनलक्षकृतं मानं-पूजां धत्ते । योगे - रत्नत्रये धुरन्धरः । उत्तमान्वयः । कल्याणं सुकृदभिधानो वा । सतामानन्दनः । पक्षे योजनलक्षप्रमाणम् । उच्चैर्मानं धत्ते । यः अगेषु धुरन्धरः कल्याणं- सुवर्ण गोत्र:- पर्वतः सुवर्णाचलो- मेरुरिति
विशेष्यम् ।
•
शोभननन्दनवनः ॥ २५ ॥
( २२५ )
रोचन इति कर्तर्यमः विषयप्राम: - शब्दादिगणः रुच्यः स स्याम् । सहर्षरसा हिता भक्ता असमाना गोपा - इन्द्रास्तैश्चिताव्याप्ता । यद्वा समुदिति पृथग् विशेषणम् | जगतां हर्षदायकत्वात् रसेभ्यो हिता तत्समये तद्वृद्धिभवनात् असमानगोपचितेति पृथगप्रीतिरक्षणादिकारिणी । पक्षे रुचिरस्थानदेशग्रामा । अब्धियुक्ता । समासमग्रा नगैः - शैलैः उपचिता ॥ २६ ॥
सुखैकनिरतः राजाद्यवस्थायाम् भद्रा एकरता यस्येति वा सुखादिवात् कस्य परनिपातः निरस्तक्रोधः । सिद्धिं सम्प्राप्य महासुग्रीवभूति सण्टङ्कः । महास्वामी नाकपाल:- इन्द्रस्तेनादृतः । पक्षे
૧૫

Page #365

( २२६ ) जनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनप्रम
सत्तारकं मेघविरुद्धमस्तु सन्मङ्गलं सबुधजीवकाव्यम् । मोहारिभजिष्णुपदं जिनेन्द्रश्रुतं मुदे मन्दतमोवियुक्तम् ॥२९॥ जगद्रुहामृद्धिभरस्य दाता शयस्फुरद्भासुरहादिनीकः । प्रकर्षदो मोरसभावितानां पिपर्तु वंशं वरदो महेन्द्रः ॥३०॥
अवचूरिः। भद्रो-वृषभो भद्रा-गङ्गा वा तत्र रतः। ध्वस्त ऋतुस्तन्निरासकत्वात् । शिवा-गौरी तस्या लय-रतिम् । महेश्वरः-शम्भुरिति विशेज्यम् । सदा कपालं प्रतिपन्न: ॥२८॥
सता तारकम् । मे-मम अघं-विरुद्धं तदध्वंसित्वात् । सनिः बुधैर्जीवः काव्यं वर्णनीयम् । मोहरिभजनशीलानि पदानि यस्य । अमन्दाऽज्ञानावयुक्तम् । पक्षे शोभनतारकम् । मेधैः विशेषेण रुद्धम् । मङ्गल-बुध-जोव-काव्या ग्रहाः जीवकाव्यौ-गुरुशुक्रौ। चन्द्रमसाचन्द्रेण हारीणि भानि यस्मिन् । जिष्णुपदं व्योमेति विशष्यम् । शनिराहुभ्यामवियुक्त-सहितम् ॥ २९ ॥ - विश्वद्रोहिणां ऋद्धि भरस्य च्छेदक: 'दबिक् लवने' ( ) इतिधातुः शये-हस्ते स्फुरन्ती-भासुरा हादिनी-वनं यस्य स तथा । प्रहर्षदा उमा-कीतिः कान्तिर्वा यस्य । भक्तिमतां । वासवः। पक्षे. जगद्रुहो-वृक्षाः । 'अदीर्घाद् विरामैकव्यञ्जने' (सिद्ध० १।३।३२) इति दस्य द्वित्वम् । आशये लक्षणया मध्ये-स्थाने वा। हादिनीविद्युत् । मोरा-मयूराः उणादौ ओरप्रत्ययान्तो मोरशब्दः । तेषां सभायां आविताः-प्राप्ताः । शम्वरदो-जलदः । स पिपर्तु-पालयतु ॥ ३० ॥
॥ इतिश्री जिनप्रभसूरिकृतस्तवावरिः श्रीजयचन्द्रसूरिकृता ॥..

Page #366

सूरिविरचितः ]
श्री ऋषभदेवाज्ञास्तवः
[<<] श्रीजिनप्रभसूरिप्रणीतः श्री ऋषभदेवाज्ञास्तवः ।

-
नयगमभंगपहाणा विराहिआराहिआवि सपमाणा । भवसिवदाणसमाणा जिणवरआणा चिरं जयतु ॥ १ ॥ इकु चि तुह आणा दुहं सुहं देइ सामियाणंतं । इक्कावि मेहaट्टी विसं व अमिअं व पत्तगुणा ॥२॥ भमिओ भवो अणंतो तुह आणाविरहिएहिं जीवेहिं । पुण भमियो तेहिं जेहि न अंगीकया आणा ॥३॥ जो न कुणइ तुह आणं सो आणं कुणइ तिहुअणस्सावि । जो पुण कुणइ जिणाणं तस्साणा तिहुअणे देव ! | ||४|| तं पुण्णं पडिपुण्णं तं मइनिउणं अगोवमं सामि ! | जेण जिगनाह ! सम्मं जाणिज जहट्ठिआ आणा ॥५॥ नई विहु सग्गो तुह आणाभाआिण भविआणं । सग्गोवि नरयअहिओ जिणवरआणाविमुत्ताणं ॥ ६ ॥ तुह आणाभट्टा तिलोयलच्छीइ नाह ! न हु सुक्खं । आणाजुत्ताण पुणो न देइ दुक्खं दरिपि ॥ ७ ॥ तुह जिणवरिंद ! आणा विराहिआ जं पमायदोसेण । भवं भमंतेण मए तं मिच्छा दुक्कडं होउ ॥ ८ ॥ निउणमईगम्माणा वबहारेणं न निज्जए सम्मं ।
निच्छयओ पुण नियमा तुह जिण ! भणिअं पमाणं मे ॥ ९ ॥
( २२७ )

Page #367

( २२८) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनप्रभ
मिच्छत्ततावतत्तो पत्तो तुह आणतरुवरच्छायं । . ता तत्थ कुण पसायं सामी विस्सामदाणेण ॥१०॥ इइ विण्णत्तो जिणपहु !
जिणपहसूरीहि जगगुरू पढमो ! विण्णत्तीइ पसायं निन्दिग्धं कुणउ अम्हाणं ॥११॥
[८९] श्रीजिनप्रभसूरिमणीतः श्रीपार्श्वनाथलघुस्तवः।
(नवग्रहश्लेषः) दोसावहारदक्खो नालीयायरवियासगोपेसरो । रयणत्तयस्स जणओ पासजिणो जयउ जयचक्खू ॥१॥
अवचूरिः । दोषादीनां-भूतादीनां अपहारे-दूरीकरणे दक्षः-समर्थः । 'नाली' न अलीके-असत्यवचने आदरं विकाशयितुं गोप्रसर:वाक्समूहो यस्य स तथेति । 'रय०' रत्नत्रयस्य-ज्ञानदर्शन-धारित्र
टिप्पनकम् १ गौः-वाणी किरणं च । २ पक्षे रत्नात्मजः-यमः। ३ पक्षे जबच्चक्षुः-सूर्यः ।

Page #368

सूरिप्रणीतः ] श्रीपार्श्वनाथलघुस्तवः ( २२९ )
कयकुवलयपडिबोहो हरिण कियविग्गहो कलानिलओ । विहिआरविंदमहणो दिअराओ जयइ पासजिणो ॥२॥
अवचूरिः। रूपस्य जनक:- उत्पादकः इत्यर्थः । पार्श्वजिनो जयतु 'जयचक्खू ' जगच्चक्षुः-विश्वलोचन इत्यर्थः । अथ जगच्चक्षुः-आदित्यः प्रथमग्रहो जयतु । क्रियासम्बन्धः। स च कथम्भूतः ? 'दोसा.' इति पदम् । दोषायाः-रात्रेः अपहारे दक्षः रात्रिच्छेदकत्वात् इति । 'नाली० ' नालीकाकरविकाशी-कमलखण्डविकाशी गोप्रसरः-किरणप्रचारो यस्येति । तथा 'रयण' इति रत्नात्मजस्य-रत्नादेवीसूनोः यमस्य जनकः-पिता जयति ॥१॥
कृतः कुवलयस्य-पृथ्वीमण्डलस्य प्रतिबोधो येन स तथेति । 'हरि०' हरिणा-सर्पण अङ्कितो विग्रहो-देहो यस्य स तथा। सर्प लाम्छनधारित्वात् । 'कलानिलभो' इति स्पष्टम् । 'विहि०' विहितं -कृतं अरिवृन्दस्य-वैरिसमूहस्य मथनं येन स तथा 'दिअराओ' इति दितरागः-खण्डितरागः इत्यर्थः । जयति पार्श्वजिनः । अथवा 'दिभराओ' द्विजराज:-चन्द्रः स च कृतकुवलयप्रतिबोधः हरिणाङ्कितविग्रहः कलानिलयः विहितारविन्दमथनो जयति ॥२॥
कात्या निर्जयन्-तिरस्कुर्वन् असिम्-खङ्गालताम् , दूरम्-अस्यर्थम् । पृथ्वीनन्दन:-पृथ्वा आनन्दकृत् । अकर:-स्वच्छतरात्मनः परिणामधारकत्वात् । 'जय०' जगज्जन्तूनां अमृतमिव वाक्यं यस्य स तथेति । सुमङ्गल:- शोभनकल्याणवान् जयति प्रभुपार्श्वजिनः ।
हरिः-सर्पः तेनाऽङ्कितः । ५ आरं-अरिसम्वन्धि वृन्दम् । छिनरागः। पक्षे द्विजराज:-चन्द्रः ।

Page #369

( २३० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
कंती णिज्जिणितो सिंदूरं पुहइनंदणो कैरो । जयैजंतु अमयवक्को सुमंगलो जयड़ पासजिणो ॥ ३ ॥ उप्पलदलनीलरुई हरिमंडलसंधुओ इलाणंदो । रयणिअरदारओ मह बुहो पसीइज्ज पासप ||४||
अवचूरिः ।
अथवा सुमङ्गलः - शोभनो मङ्गलग्रहः, सिन्दूरं रक्तवर्णत्वात् । पुहविनंदणो' वसुधासुतः । क्रूरग्रहत्वात् ।
कान्त्या शरीरेण निर्जयन्
८
जयजन्तु अमय ० ' इति जगज्जन्तूनां अमतो विश्वजनानां अनभीष्टः, चक्रः वक्रगतित्वात् ॥ ३ ॥
6
[ श्रीजिनप्रभ
नीलनीरजकान्तिः हरिमण्डलै संस्तुत: - इन्द्रमण्डलैः कृतः संस्तवः यस्य सः इन्द्र विहितवर्णन: । इलाया - धराया आनन्ददायित्वात् 'आयुर्वै घृतम्' इति यावत् ' कारणे कार्योपचारात्' इति । रजोनिकरदारकः - पापप्रकरप्रदलन: ' महबुहो ' महाबुधः सर्वज्ञत्वात् । प्रसीदतु पार्श्वप्रभुः ।
"
अथवा मह ' इति मम बुधो - ग्रहभेदः प्रसीदतु प्रसादपरो भवतु । उप्पल० ' इति नोलवर्णस्वात् । 'हरिमण्डल ० ' हरिमण्डलेन सूर्यमण्डलेन सह संस्तवः - परियो यस्येति सदा दिनकरमण्डलस्थायित्वात् इति भावः । अथवा उचितो नित्यसंहितत्वात् । इलानंदो ' इला नामेति बुधस्त्री तस्या आनन्द: प्राग्वत्, रजनीकर:चन्द्रः तस्य दारकः - सुत इत्यर्थः || ४ ||
टिप्पनकम् ।
१ कान्त्या - शरीरदोट्या | २ असिम् खङ्गम् । ३ दूरम् - अस्यर्थम् । नन्दनः हर्षदः । ४ अक्रूरः - स्वच्छान्तरात्मा । ५ जगज्जन्स्वमृतवाक्यः । ६ कल्याणवान्

Page #370

सूरिविरचितः ]
श्रीपार्श्वनाथलघुस्तवः
नाहिअवायविडो नायत्थो नायरायकयपूओ । सिरिपासनाहदेवो देवायरिओ सिवं दिसउ || ५॥ रायाव समुज्जलतणुप्पहामंडलो महाभूई । असुरेहिं नमिज्जंतो पासजिनिंदो कई जय || ६ || अवचूरिः ।
न अहितवादविदग्धः, ज्ञायस्थ :- सदाचारे स्थितः (ज्ञातार्थः) नागराजकृतपूजः इति पदं व्यक्तम् । श्रीपार्श्वनाथदेवो देवैः आवृतःपूजितः देवावृतः सुखं दिशतु । अथवा देवाचार्यो - गुरुः सुखं दिशतु, स च नास्तिकवादविदग्धः तदुपयोगित्वात् लोकायतमतस्य । नाके - स्वर्गे आकाशे वा तिष्ठतीति वा नाकस्थः, नागराजपूज्यः-३ :- शक्रार्चित इत्यर्थः ॥ ५ ॥
राजावर्त्तःतैः - अत्र नीलोत्पलविशेषः तद्वत् समुज्ज्वलं तनुप्रभा
टिप्पनकम् ।
C
अथो मङ्गलः ग्रहः कान्त्या सिन्दूरम् | रक्तवर्णत्वान्मङ्गलस्य । जगज्जन्तूनां अमत. - अनभीष्टः वक्रो यस्य सः 1 भौमे वक्रे उपप्लवाः स्युः' ।
( २३१ )
रजोनिकरनिवारकः । महाबुधः । सूर्यमण्डलासन्नः । इला- बुधपत्नी तनन्दनः । उत्पलदलनीलरुचिः । उभयोरपि साम्यम् नीलवर्णत्वात् श्रीपार्श्वजिनस्य बुधस्य च । रजनिकरः - चन्द्रः तस्य दारकः - पुत्रः ।
नास्तिकानां । अहित । नाकस्थः न्यायस्थः नाको-नागः । देवrar: देवैराहतः । राजावर्त्तः - नोलोत्पलविशेषः रावटो मणिर्वा । रौप्य इवोज्ज्वलः । महर्द्धिकः । कं ज्ञानं वेत्तीति कवित् । पक्षे कविः - शुक्रः । मघाजन्मा 'शूक्रो मघाभवः काव्य:' ( अभि० का० २ श्लो० ३३) इतिहमः ।

Page #371

( २३२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीजिनप्रम
तिमिरासिसमारूढो संतो दुक्खावहो जयम्मि थिरो । बहुलतमासरिससिरी जयचक्खुसुओ जयउ पासो ॥७॥ कवलीकयदोसायरमायंडरहं अहोर्तणुविमुक्कं । लोआभरणीभूअं पासजिणं सत्तमं सरह ॥८॥
अवचूरिः। मण्डलं यस्य स तथा । महाभूतिः-महार्चिः करः । असूरैः उपलक्षणस्वाद भवनपतिभिनग्यमानः पार्श्वजिनेन्द्रः कविर्जयतु । कं-ज्ञानं वेत्तीति कवी । अथवा कविः-शुक्रः, स च राज्ञो रूप्यस्य आवत्तोंद्रवः तद्वत् समुज्ज्वलं तनुप्रभामण्डलं यस्य स तथा । यतः ‘कविस्त्वत्यन्तधवल: ' (भुवनदीपके श्लो. ३४) अथ कविना कथं राज्यशब्देन रूप्य-चन्द्रपर्यायवाचित्वादिति ब्रूमः । मघाभूतिः-मघासु भूतिः-जन्म यस्य स तथा । असुरैः-दैत्यैः नमस्यमानो यतोऽसुरगुरुस्वात् इति स जयति ॥६॥
तिमिरं-मज्ञानं अस्यति-क्षिपतीति शीलं-स्वभावं शं-सुखं भाद् अत्र मोक्षसुखलक्षणं तत्र आरूढः-प्रपन्नः सन्तोऽत्र शमी अष्टादशदोषरहितत्वात् । 'दुक्खावहो' दुःखापहः शरीरिणां शारीरमानसदुःखविघातीति । 'जयम्मि थिरो' जगति-लोके स्थिरः-स्थैर्यवान् । बहुलतमा-अतिशयेन प्रचुरा असदृशी-निरुपमा श्रीः-ज्ञानादिका लक्ष्मीर्यस्य स तथा 'जयचक्खू' जगच्चक्षुरिव चक्षुः । श्रुतं-सिद्धान्तो यस्य स तथा । जयति पार्श्वः । अथवा स्थिर इति शनैश्वरः सच तिमिराशि:-मीनराशिस्तं समारूढः सन् दुःखावहो भवति । जगति बहुलतमा कृष्णपक्षनिशा तया सदृशी श्रोः अत्र श्रीः-शोभा यस्य स तथा । तथा जगचक्षुः-सूर्यसूनुर्जयति ॥ ७ ॥
दोषानो आकरा दोषाकरा एवंविधा माया सा कवलीकृताप्रासीकृता येन स तथा तं क०। 'डरहं' भयन्नं समस्तभया

Page #372

सूरिविनिर्मितः ] श्रीपार्श्वनाथलघुस्तवः
दुरिआई पासनाहो सिहावमालिअनहो भुवणकेऊ । दूरं तमरासीओ सत्तमठाणडिओ हरउ ||९||
१ दोषाणां आकराः माया च, पक्षे चन्द्रसूर्यमण्लडम् | २ सम्बोधने
२३३ )
अवचूरिः ।
पहारित्वात् । अहो इत्यत्र स्मरणवतां सम्बोधने 'तनुविमुक्कं' - भौदा • रिकशरीरम् । राद्यंगपञ्चकरहितम् 'लोऐति' लोकस्य चतुईशरज्ज्वात्मकस्य आभरणीभूतं - अलङ्कारभूतं पार्श्वजिनसत्तमं सर्वजिनोत्तमत्वात् । अथवा हे लोकाः ! सत्तमं शोभनं राहुग्रहं स्मरत । किंविशिष्टम् ? 'कवलीकृत०' ग्रासीकृत चन्द्रसूर्यमण्डलमित्यर्थः । अहोतणुविमुकं ' अघस्तविमुक्तं शिरोमाधारकत्वात् । भरणीभूतं - भरणी नक्षत्र
6
जातम् ॥ ८ ॥
दुरितानि पापानि पार्श्वनाथो हरतु-दूरीकरोतु । किंवि० ? शिखाभिः किरणैः 'वमालि' त्ति व्याप्ता नखा यस्य स तथोक्तः । तथा भुवनकेतुः - जगतो ध्वजप्रायः । पुनः किं० ? दूरं - दूरवर्ती । कस्मात् ? तमोराशितः मिथ्यादिमोहादितमःपुञ्जत् अत एव सत्तमे - श्रेष्ठे स्थाने - अक्षये स्थितः । अथवा भुवने जगति केतुः - नवमग्रहो भुवनकेतुः स विघ्नानि - दुरितानि दूरं यथा भवति तथा हरतु । स च शिखया - चूडया 'अवमालिय'त्ति व्याप्तम् नभो येन सः । तथा स हि शिखावान् उदयते तथा तथा तमोराशितो-राहुसंश्रितराशेः सप्तमे स्थाने स्थितः । तथा ज्योतिषां सप्तमगृहगो यो विधुतुम्दाक्रान्तवेश्मनः केतुः इति गमयन्नाह ॥ ९ ॥
इति नवग्रहस्तुतिगर्भ जिनप्रभसूरिभिर्गुम्फितं स्तवनं तव पार्श्व ! पठति य: तमशुमा अपि प्रहा न पीडयन्ति । चन्द्रादीनां शुभ

Page #373

( २३४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
इअ नवगहथुइगम्भं जिणपद्दसूरिहिं गुंफिअं थवणं ।
तुह पास ! पढइ जो तं असुहा वि गहा न पीडंति ॥ १०॥
अवचूरिः ।
स्वेऽप्यथाष्टमद्वादशादिस्थानवशादशुभत्वं शुभस्तु तृतीय एकादशादिस्थानवशात् पीडयत्येवेति अशुभा इत्युक्तमिति । इति स्तवावचूरिः ।। लिखितेये श्रीविक्रमपुरे वरे संवत्सरार्कमुनिरतिशशिवर्षे फागुणदि ८ दिने |
टिप्पनकम् ।
तिमिर - अज्ञानं अस्यतीति तिमिरासी - मोक्षः तस्य शं सुखं आरूढः । शान्तः । अतिशयेन प्रबरा - असदृशी श्री : - जिनलक्ष्मीरूपा यस्य सः । जगच्चक्षुरिव श्रुतं - शास्त्रं यस्य सः । पक्षे स्थिरः - शनिः । शेषोक्तः मीनराश्यारूढः सन् दुःखावहः स्यात् । कृष्णपक्षनिशासमदेहः | सूर्यसुतः ॥ ७ ॥
[ श्रीजिनप्रभ
कवलीकृतो दोषाणां आकरो माया च येन । दरनम् । अहो सम्बोधने | देहमुक्तं श्रेष्ठम् । पक्षे हे लोकाः ! सत्तमसं - राहुम् । भरण्या जातम् । ग्रस्तचन्द्ररविरथम् । अधः शरीरविमुक्तम् ॥ ८ ॥
किरणैर्व्याप्तनखः । पक्ष चूडाव्याप्ताकाशः भुवनस्य ध्वजप्रायः दूरवर्ती तमोराशितः सप्तमः । अत एव मोशे स्थितः । एवं भुवने केतुः - नवमो ग्रहः दुरितं हरतु इति । राहुसंश्रितराशेः सप्तमस्थानस्थितः 'राहुच्छाया स्मृतः केतुर्यत्र राशौ भवेदयम् । तस्मात् सतमके केतू राहुः स्याद् यत्र चांशके ॥
इति ज्योतिषसार - भुवनदीपक (श्लोक २२ ) वचनप्रामाण्यात् ||९||
इय०' सुगगम् ।
6

Page #374

सूरिविरचितम् ]
श्रीगौतमस्तोत्रम्
[९]
श्री जिनप्रभसूरिप्रणीतं श्रीगौतमस्तोत्रम् |
जम्मपवित्तियसिरिमगहदेस अवयंसगुब्वरगामं । गोयमगुत्तं सिरिइंदभूइगणहारिणं नमिमो ॥ १ ॥ वसुभूइकुलविभूसण ! जिट्ठाउडुजाय ! कंचणच्छाय ! | पुहवीउअरसरोरुहमराल ! तं जयसु गणनाह ! || २॥

( २३५ )
समचउरंसागिइमय ! संघयणं वज्जरिसहनारायं । कलयं ते कावि सिरी देहे तुह सत्तकरगे ॥ ३ ॥ सह दसदिएहिं जणं मज्झिमपावाइ तुह कुणंतस्स । माणो बहु बोहिलो अहेसि तुह वीरदंसणओ ॥ ४ ॥ वेयपयत्थे तुह जीवसंसए जिणवरेण विच्छिन्ने । निक्खतो तं पहु ! लहु पंचहिं सह खंडिअस एहिं ॥ ५ ॥ वइसाहसुद्धइक्कारसीह पुव्वण्हदेसकालंमि । महसेणवणे पण्णासवच्छरंते सि पव्वइओ ॥ ६ ॥ गिहिभावे जं तुमए सम्मं आराहिओ महावीरो ।
भासेण तमेव सेवसे समणभावेवि ॥ ७ ॥ पण्णासलिले खित्तो जिणेण तिपइक्क तिलबिंदू ते । विथरिओ तह तक्खण दुवाल संगप्पणयणेण ॥ ८ ॥

Page #375

(२३६) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीजिनप्रमइगवीससयक्खरसूरिमंतसवणाउ झत्ति संजाया। आमोसहि-विप्पोसहिपमुहा तुह लद्धिरिंगोली ॥ ९ ॥ तुह अंगं फरिसिय जं फासइ पवणो जलासयाण जलं । . तं पीऊण मणुस्सा उविंति छम्मासमारुग्गं ॥ १०॥ .. तंबंपि होइ हेमं निट्ठीवणकाइआविलित्तं ते । तिहुयणअच्छेरकरं जयइ अहो जोगमाहप्पं ॥ ११ ॥ नूणं विसिटुफलयं थावरतित्थाउ जंगमं तित्थं । इअ अद्वावयमुज्झिय ते रिसिणो तं चिअलीणा ॥१२॥ कोडिनदिन्न-सेवालि-तावसा तिजुअ पनरस सया य । अप्पा य तप्पिआ पहु ! इग पायसपडिगहेण तए ॥१३॥ अक्खीणमहाणसलद्धिणो अ तुह नामगहणमित्तेण । अजवि लहंति भविआ मणचुंबिअरिद्धिसिद्धीओ ॥ १४ ॥ पहु ! अन्ने दायारा संतं चिअ वत्थु विअरिउं पइणो । तं पुण सदिक्खिआणं विअरसि केवलमसंतंपि ॥१५॥ परिसाइ तिसद्विअहिअतिसयपासंडिवयणविण्णासा । तुह वयणनीरपूरे इक्कंमिवि तणमिव तरंति ॥१६॥ इअरछउमत्थसुअमयपसमत्थं चेव वत्थुवित्तीए। आणंदोहिवइअरे तुह खलिअं सुव्वए नूणं ॥१७॥ अम्हारिसावि विगुणा जं गणहरसद्दमुव्वहंति जए । सो तुम्ह कहिअगणहरमंतनिवेसस्स महिमलवो ॥१८॥ तीसं वरिसंते पहु ! केवललच्छि सयंवरमुर्विति । तमुविक्खित्था तं वीरभत्तिभंगप्पसंगभया ॥१९॥

Page #376

सूरिविनिर्मितम् ] श्रीगौतमस्वामिस्तोत्रम्
( २३७ )
सिद्धे जिणंमि केवलमिओहरीहिं जिणुव्व तं महिओ । दीवा पवत्तिओ किं न दीवओ तप्पहं भयइ ? ॥२०॥ कत्तिअसिअपाडिबए केबलमहिमा सुरेहि तुह विहिआ । तेणज्जवि तम्मि दिणे दीसह ऊसवमई पुई ॥ २१ ॥ तुह छत्ततलं अप्पं सित्तं जो झाइ अमयबिंदूहिं । सो संतिपुट्टिकित्तीण भायणं होइ अणुदिअहं ॥ २२॥ मोहतमोहं हरिडं बारसवरिसाइ केवलपहाहिं । अणुगहिअ जणं मुणिमणकमलाई पयासिय रविव्व ॥ २३॥ बाणवइवासजीवी निसिरिअ सगणं सुहम्मसामिम्मि । मासं पाओगओ रायगिहे तं गओ सिद्धिं ॥२४॥ नमिरसुररायसेहरचुंबिअपय ! संधुओसि इअ भयवं ! | जिणपह ! मुणिंद ! गोयम ! मह उवरिं पसीअ अविसामं ॥२५॥
[ ९९ ] श्रीजिनप्रभसूरिप्रणीतं मन्त्रगर्भितं
श्री गौतमस्वामिस्तोत्रम् |

**LETERRE
उनमस्त्रिजगन्नेतुर्वीरस्याग्रिमसूनवे । समप्रलब्धिमाणिक्यरोहणायेन्द्रभूतये ॥ १ ॥ पादाम्मोजं भगवतो गौतमस्य नमस्यताम् । वशीभवन्ति त्रैलोक्यसम्पदो विगतापदः ॥ २ ॥

Page #377

-
( २३८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीसोमतिलक
तव सिद्धस्य बुद्धस्य पादाम्भोजरजःकणः । ' पिपर्ति कल्पशाखीव कामितानि तनूमताम् ॥ ३ ॥ श्रीगौतमाऽक्षीणमहानसस्य तव कीर्तनात् । सुवर्णपुष्पां पृथिवीमुचिनोति नरश्विरम् ॥ ४ ॥ अतिशेषेतरां धाम्ना भगवन् ! भास्करी श्रियम् । अतिसौम्यतया चान्द्रीमहो ते भीमकान्तता ॥५॥ विजिल्य संसारमायाबीजं मोहमहीपतिम् । नरः स्यान्मुक्तिराज्यश्रीनायकस्त्वत्प्रसादतः ॥ ६ ॥ द्वादशाङ्गीविधौ वेधाः श्रीन्द्रादिसुरसेवितः । अगण्यपुण्यनैपुण्यं तेषां साक्षात्कृतोऽसि यैः ॥ ७ ॥ नमः स्वाहापतिज्योतिस्तिरस्कारितनुत्विषे । श्रीगोतमगुरो ! तुभ्यं वागीशाय महात्मने ॥ ८ ॥
इति श्रीगौतम ! स्तोत्र
मन्त्रं ते स्मरतोऽन्वहम् । श्रीजिनप्रभसूरेस्त्वं
भव सर्वार्थसिद्धये ॥ ९ ॥
-
-
श्रीसोमतिलकमूरिकृतं
ज्ञानपञ्चमीस्तवनम् । श्रीशैवेयं यादवविशालकुलकुवलयैकहिमरश्मिम् । गौसम्भारविभासितवस्तुस्तोमं नमस्कृत्य ॥ १ ॥

Page #378

सूरिविनिर्मितम् ] ज्ञानपञ्चमीस्तवनम् (२३९ )
विश्वप्रकाशकारणतरणिज्ञानम्तवेन संयुक्तम् । भक्तिभरभावितात्मा वक्ष्येऽहं पञ्चमीस्तवनम् ॥ २ ॥ क्रमतो मतिश्रुतावधिसुमनःपर्यायकेवलारव्यानि । ज्ञानानि पञ्च केवलिकथितानि सुदुर्लभानि नृणाम् ॥ ३ ॥ यस्मादेतेषु पुनस्त्रिकालमुपकारकरणकौशल्यात् । तद्वेदिभिर्गुरुतरं श्रुतं स्मृतं भव्यसत्वानाम् ॥ ४ ॥ तस्मादनवरतमिदं श्रयणीयं शुद्धबुद्धिभिः सम्यक् । अविशिष्टज्ञानानामवाप्तिहेतोर्विशिष्टानाम् ।। ५ ।। उत्पत्त्यादित्रिपदीरूपं त्रिजगद्धितं त्रिजगदीशैः । गदितं तृतीयनेत्रोपमं श्रुतं प्रकटितत्रिजगत् ॥ ६ ॥ प्रकृतिपरोपकृतिभरैः प्राकृतमयमिदमकारि गणभृद्भिः । नहि जलधिविपुलतरस्तरीतुमलमन्तरेण तरीम् ॥ ७ ॥ सर्पत्सदर्पकन्दर्पसर्पगरलोमिभिभि याद्भिः । अमरत्वमभिलषद्भिर्यदमृतमिव पायते भविकैः ॥ ८ ॥ किञ्च यदोमित्यक्षरभिवालरं लिप्सवः पदं विशदम् । करणत्रितयविशुद्धया विधिवत् ध्यायन्ति शुद्धधियः ॥ ९॥ . सुहृदयहृदयाकाशप्रचारिणा खरसमीरणेनेव । येनाहन्यन्त घनान्यधानि धनमण्डलानीव ॥ १० ॥ स्वस्वचरित्राकर्णनरसिकाश्चलितासनाश्चलाभरणाः । यस्मै विस्मितहृदयाः स्पृहयन्ति सुराः कृताञ्जलयः ॥ ११ ॥ यस्मात् समुल्ललासाऽतुलफलमिव कल्पपादपादवनौ । धर्मः कर्मक्षयकृन्निरुपमशर्मप्रदानपटुः ॥ १२ ॥

Page #379

( २४० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीसी
यस्य पुरो नमतां परभावाः स्फूर्तिं भजन्ति भूवलये । अभिशरभं राभसिका मदोत्कटाः करटिनो ननु के ? ॥ १३ ॥ शिवमौलिरनुत्तरमुखकमलग्रीवेयकानयग्रीवः । सुरदशनोदरहृदयः पर्यन्तार्णवविशालकटिः ॥ १४ ॥ सुरगिरिनाभिश्व नभो वलयाञ्चितभुजपदादिकावयवः । यत्र त्रिभुवनपुरुषः सङ्क्रामत्यात्मदर्श इव ॥ १५ ॥ भवतस्तदवतु भवतो भजन्तु भव्याश्च तदभवन्तोऽपि । कृत्यानि तेन कुर्वन्त्यनिशं तस्मै नमस्यन्तु ॥ १६ ॥ जानीत ततः स्वहिताहितं विहायाहितानि कृत्यानि । तस्य स्मरताजस्रं तस्मिन् यूयं यतध्वं च ॥ १७ ॥ यन्मनसीदं ज्ञानं मिथ्यात्वं नैव तं पराभवति । किं रविविमानमभितः प्रसरन्ति तमांस्यपि कदाचित् १ ॥ १८ ॥ श्रयत श्रुतप्रवहणं यद् यत् संस्मृत्य संसृतिसमुद्रम् । अतिलभ्य लेभिरे प्राकू परमपदं द्वीपवदनेके ।। १९ ॥ यस्येदं हृदि वसति प्रकटितविकटप्रभावसम्भारम् । मन्त्र इव तस्य न पुरः स्फुरन्ति विपदः कदाचिदपि ॥ २० ॥ जगति तदस्ति न किञ्चिन्न साध्यते .. .स्त्रिकालविदः । वचनैर्विरोधरहितैरासिद्धेर्वीतरागस्य ॥ २१ ॥ तस्मादाराधयताध्ययनेनाऽध्यापनेन वाचनया । धर्मकथया तथाऽनुस्मरणेनाऽन्वहं तपसा ॥ २२ ॥ कर्मापनयत पुस्तकपुस्तिकाकारणैस्तदर्चाभिः । तद्गोपनोपकरणभ्यानविधानैर्भवोपचितम् ॥ २३ ॥

Page #380

mmmmmmmmmwww
भारविनिर्मितम् ] ज्ञानपञ्चमीस्तवनम्। (२४२)
एवं श्री नेमिनाथं मनसि सुमनसः संस्तुवन्तः स्मरन्तः
पञ्चम्यां पञ्चबाणाखिलविशिखमुखध्वंसवज्रोपमानम् । ज्ञानस्तोत्रं पवित्रं सुतपसि निरता ये पठन्ति प्रकामं तेषां ज्ञानं न दूरे निवसति सुगतिः पञ्चमं पञ्चमी वा ॥२४॥
[ ९३ ] धर्मघोषमूरिविरचितः भाविचतुर्विंशतिजिनस्तवः।
देवेन्द्रवन्दितान् भाविचतुर्विंशतिमर्हतः । भाविशंधर्मकीर्तिश्रीविद्यानन्दशिवान् स्तुवे ॥ १ ॥ प्रथमः पद्मनाभोऽर्हन् जीवः श्रेणिकभूपतेः । जीयाजीवः सुपार्श्वस्य द्वितीयः सूरदेवकः ॥ २ ॥ तृतीयोऽर्हन् सुपारिव्यो जीवः पोट्टिलकस्य तु । तुर्यः स्वयम्प्रभाभिख्यो जीवो जीयाद् दृढायुषः ॥ ३ ॥ पञ्चमः कार्तिकजीवः सर्वानुभूतिनामकः । जिनो देवश्रुतो नाम जीवः शङ्खस्य षष्ठकः ॥ ४ ॥ उदयाख्यो जिनो भावी नन्दजीवस्तु सप्तमः । जिनो जीवः सुनन्दस्याऽष्टमः पेढालनामकः ॥ ५ ॥ जयतात् केकल(शी)जीवो नवमः पोटिलो जिनः । जीवो रेयलिनामुस्तु (2) शतकोतिर्दशमोऽर्हन् ॥ ६ ॥ १ मतान्तरमिदं प्रवचनसारोद्धारादितः

Page #381

( २४२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष
जीवः सत्यकिसंज्ञस्यैकादशः सुव्रतो जिनः । कृष्णस्य शाङ्गिणो जीवोऽममाख्यो द्वादशो जिनः ॥ ७ ॥ बलदेवस्य जीवोऽर्हन् निष्कषायस्त्रयोदशः । रोहिणीश्राविकाजीवो निष्पुलाकश्चतुर्दशः ॥ ८ ॥ निर्ममः सुलसायास्तु जीवः पञ्चदशो जिनः । रेवतीश्राविकाजीवश्चित्रगुप्तस्तु षोडशः ॥ ९॥ जीवो गवालिनामाऽस्ति समाधिः सप्तदशोऽर्हन् । जीवो मार्गलिसंज्ञस्याष्टादशः संवराभिधः ॥ १० ॥ जीवो द्वैपायनस्यैकोनविंशोऽर्हन् यशोधरः । जीवः कर्णस्य विंशस्तु विजयाख्यो जिनेश्वरः ॥ ११ ॥ जीवस्तु नारदस्यैकविंशो मल्लाभिधो जिनः । अम्बडस्य तु जीवोऽर्हन् द्वाविंशो देवनामकः ॥ १२ ॥ त्रयोविंशो जिनोऽनन्तवीर्योऽव्यादमरस्य तु । जीवः स्वातेर्जिनो जीयाच्चतुर्विंशोऽत्र भद्रकृत् ॥ १३ ॥ इत्याख्या जीवसंज्ञाभिः संस्तुता भाविनो जिनाः । विश्राणयन्तु मे शीघ्रं श्रेयः संश्रेयर्सी श्रियम् ।। १४ ॥
[ ९४] श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् ।
जय जय जिणिंद ! तिमसिंदविंदवंदिअपयारविंदजुअ !।
सिरिपासनाह ! मणवंछिअत्थसंपायणसमत्थ ! ॥१॥

Page #382

रिप्रणीतम् ]
पार्श्वजिनस्तवनम्
( २४३ )
सामि ! न याणाम अहं अहेसि तुह कित्तिअं न लायण्णं । नयणाईं ठंति तुह नामधार पत्थरेवि परं ॥ २ ॥ नयणा निरत्थया ते जयदमयंजण ! न जेहि दिट्ठोऽसि । वायावि वंचिआ सा सुरसंथुआ ! जेहि न हु थुणिओ ॥ ३ ॥ हिअयं हिअयाणंद न हिअयाणंदं न जं तुमं झाइ । सवणावि असवणा ते न हु तुह गुणाण पवणा जे ॥ ४ ॥ नाह ! सिरं तं असिरं तिहुअणनमिअस्स जं न ते पणयं । भालंपि भग्गभग्गं तुह पयपीढे न जं लग्गं ॥ ५ ॥ अकत्था ते हत्था जे तुह कमकमलसेव असमत्था । पायावि बहुअपाया गंतूण न वंदिआ जेहिं ॥ ६ ॥ जम्मो वि सो अरम्मो न जम्मि सम्माणिओ तुमं सामि ! लच्छी वि सा अलच्छी तुहुच्छवे जा न सुच्छाहा ॥ ७ ॥ किं बहुणा नाह ! इहं तुह सेवावज्जिअस्स जं किंचि । . तं सव्वंषि निरत्थयमणत्थसत्थप्पयाणाओ ॥ ८ ॥ ताविण्णत्तो ससिकरसधम्मकित्तिभर ! पास ! तित्थयर ! | तुह सेवाए सहलाणि हुंतु मह लोअणाईणि ॥ ९ ॥
[ ९५]
श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् ।

-+++
पूर्वं पामरपुङ्गवेन सकलं साम्राज्यमासादितं यस्माद् भोगपरंपरापरिचयो जातो बहूनामपि ।
१. सच्छाया

Page #383

( २४४ )
[ श्रीधर्मघोष
सोऽयं सर्वजनीनकल्पविटपी चिन्तामणिः कामधुक श्रीपार्श्वो भवताद जागृहगतो नित्यं मुदे देहिनाम् ॥ १ ॥
कासश्वासभगन्दरोदरगलग्रन्थिव्यथाविह्वला
दुष्टाष्टादशंकुष्टजातिगलितक्षेत्रा अपि प्राणिनः । यन्नामाक्षरकीर्तनामृतरसैः कल्या भवन्ति ध्रुवं
श्रीपार्श्व तमहं नमामि तरसा शङ्खश्वरावस्थितम् ॥२॥ नष्टा कष्टपरम्परा परिभवो दूरे न दैन्यं क्वचिद्
रोगः शान्तिमुपैति याति कुमतिर्नैवास्ति तेषां भयम् । निर्वाणाध्वनि सार्थवाहमसमं ध्यायन्ति ये मानवा
वामेयं प्रकटप्रभाववसतिं श्रीस्तम्भनावस्थितम् ॥ ३ ॥ भूपाला भुवि पार्श्वनाथ ! भगवन् ! राज्योन्नतिं सेवकाः
स्वामित्वं सकलार्थसाधककतमं निःस्वा धनानि प्रभो ! । रोगार्त्तास्तदभावमापुरपरे सर्वार्थकामान्नरा
स्त्वत्तः साधुजनाः शिवं प्रशमिनो जावालिदुर्गस्थितेः ॥ ४॥ यः पूज्यो जगतां नमन्ति सुधियों यं येन मोहो जितो
जनस्तोत्रसन्दाह
यस्मै संस्पृहयन्ति चारुमतयो यस्माच्छुभं देहिनाम् । यस्यानन्तचतुष्टयं निरुपमं यस्मिन् स्थितं सद्गुणैः
स श्रीपार्श्वजिनेश्वरो वितरताच्चारूपसंस्थः शिवम् ॥ ५ ॥ भोगिस्कन्धनिबद्धपादयुगलं स्फूर्जत्फणाडम्बरं
कायोत्सर्गजुषं शिरीषनगरप्रासादलब्धोदयम् ।
ध्यानस्थं कमठोपसर्गविगमे कैवल्यलक्ष्मीयुतं

श्रीपार्श्व जगतां विदारितरुजं पश्यन्ति धन्या जनाः ॥६॥

Page #384

रिविनिर्मितम् ] श्रीपार्श्वनाथस्तवनम्
अद्यापि प्रकटप्रभावभवनं पञ्चालदेशक्षिते— चूडारत्नपदे सुरेश्वरनतं श्रीवर्द्धमाने पुरे । वन्दे पार्श्वजिनेश्वरं जितरिपुं भिन्नेन्द्रनीलघुतिं
चैत्ये वीरविभोर्भवार्त्तिशमनं श्रीजैत्रमल्लाह्वयम् ॥ ७ ॥
( २४५ )
कामक्रोधमदाविवेकविषयव्यासङ्गलुप्तात्मनां
नोत्तरो भववारिधेस्तनुभृतां श्रीपार्श्वनाथप्रभोः । पादा : स्युर्यदि यानपात्रमनघं नोऽनन्तकालेष्वपि
द्वीपस्थस्य फणीन्द्रशेखर शिखा रत्नप्रभाभासिनः ॥ ८ ॥ देव ! श्रीकलिकुण्डमण्डनमणिर्वाणारसीभूषण !
स्वामिन्! श्रीमथुराधिनाथ ! भगवन् ! नागहूदालङ्कृते ! ! कामान् श्रीफलवर्द्धिबद्धवसते ! सम्पूरय प्राणिनां
शश्वच्छ्रीजिणहाधिमन्त्रिवसतिश्रीपुण्डूपार्श्वप्रभो ! ॥९॥ श्रीनागाष्टकुलावचूलतिलकं पद्मावतीसेवितः
यः पार्श्व प्रणवादिबीजसहितं ह्रींकारसंवेष्टितम् । नित्यं ध्यायति निश्चलेन मनसा वीतस्पृहो मानव
. स्तस्यै .... वमेव यान्ति विपदः सिध्यन्ति सर्वाः श्रियः १० । इत्थं भक्तिवशीकृतेन रचितं स्तोत्रं पदं सम्पदां
मिथ्यात्वद्रुमभङ्गकुञ्जरपते ! रोलम्बरामद्युतेः ।
श्रीपार्श्वस्य विभोर्मयापि कुधिया कल्याणकामैर्मुदा भव्यैधमर्वरैः सदैव गुरुणा घोषेण पापठ्यताम् ॥ ११ ॥

Page #385

( २४६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ ९६ ] श्रीवीरजिनस्तवनम् ।
जय श्रीसर्वसिद्धार्थ ! सिद्धार्थनृपनन्दन ! | सुमेरुधीर ! गम्भीर ! महावीर ! जिनेश्वर ! ॥ १ ॥ योऽप्रमेयप्रमाणोऽपि सप्तहस्तप्रमोपितः । पूर्णेन्दुवर्ण्यवर्णोऽपि स्वर्णवर्णसवर्णकः ॥ २ ॥ सदृशं कौशिके सक्रे सर्पे च क्रमसंस्पृशि । पीयूषवृष्टिसृष्ट्या यं दृष्ट्या दिष्ट्या विदुर्बुधाः ॥ ३ ॥ विष्टपत्रितयोत्सङ्गरङ्गदुत्तुङ्गकीर्त्तिना ।
[ श्रीधर्मघोष
सनाथं येन नाथेन विश्वं विश्वम्भरातलम् ॥४॥ यस्मै चक्रे नमः सेवाहेवाकोत्सुकमानसैः । वीराय गतवैराय मर्त्यामयसुरेश्वरैः ||५|| यस्माद द्वेषादयो दोषाः क्षिप्रं क्षीणाः क्षमाखनेः । दोषा पूषमयूखेभ्य इव हर्यक्षलक्षणात् ॥ ६ ॥ यद्देहद्युतिसन्दोहसन्देहितवर्षुदधौ ।

रविः खद्योतपोतद्युत्याडम्बरविडम्बनाम् ||७|| भविनां यत्र चित्तस्थे स्युर्धीवृद्धिसिद्धयः । तं वर्द्धमानमानौमि वर्द्धमानसुभावनः ||८|| इति यस्ते वास्तवं पठति वीर ! जिनचन्द्र ! जातरोमाञ्चः । यात्यपवर्गं स द्रुतमखर्वगर्वारिवर्गजयी ॥९॥

Page #386

सूरिविनिर्मितम्] सर्वजिनस्तवनम् (२४७)
[ ९७ ]
सर्वजिनस्तवनम्। नम्राखण्डलमौलिमण्डलमिलन्मन्दारमालोच्छलत्
सान्द्रामन्दमरन्दपूरसुरभीभूतक्रमाम्भोरुहान् । श्रीनाभिप्रभवप्रभुप्रभृतिकाँस्तीर्थङ्करान् शङ्करान्
स्तोष्ये साम्प्रतकाललब्धजननान् भक्त्या चतुर्विशतिम् १ नन्द्यान्नाभिमुतः सुरेश्वरनतः संसारपारं गतः
क्रोधाचैरजितं स्तुवेऽहमजितं त्रैलोक्यसम्पूजितम् । सेनाकुक्षिभवः पुनातु विभवः श्रीशम्भवः शम्भवः
पायान्मामभिनन्दनः सुवदनः स्वामी जनानन्दनः ॥२॥ लोकेशः सुमतिस्तनोतु नमति श्रेयःश्रियं सन्मतिं
दम्भद्रौ कलभं मदेभशरभं संस्तौमि पद्मप्रभम् । श्रीपृथ्वीतनयं सुपार्श्वमभयं वन्दे विलीनामयं
श्रेयस्तस्य न दुर्लभं शशिनिभं यः स्तौति चन्द्रप्रभम् ३ बोधिं नः सुविधे ! विधेहि सुविधे ! कर्मद्रुमौघप्रधे !
जीयादम्बुजकोमलक्रमतलः श्रीमान जिनः शीतलः । श्रीश्रेयांस ! जय स्फुरद्गुणचयः श्रेयःश्रियामाश्रयः
सम्पूज्यो जगतां श्रियं वितनुतां श्रीवासुपूज्यः सताम् ४ मोक्षं वो विमलो ददातु विमलो मोहाम्बुवाहानिलो
ऽनन्तोऽनन्तगुणः सदा गतरणः कुर्यात् क्षयं कर्मणः । धर्मों में विपदं छ्यताच्छिवपदं दद्यात् सुखैकास्पदं
शान्तिस्तीर्थपतिः करोत्विभगतिः शान्ति कृताघक्षितिः ५

Page #387

(३४८)
जैतस्तोत्रसदोहे श्रीनगर कुन्थुर्मेघरवो भवादवतु वो मानेभकण्ठीरवो
__ भक्त्या नम्रनरामरं जिनवरं प्रास्तस्मरं नौम्यरम् । श्रीमल्लेखनतक्रमोज्झिततमो मल्लेऽस्तु तुभ्यं नमो
विश्वार्यों भवतः स पातु भवतः श्रीसुव्रतः सुव्रतः ॥६॥ लोभाम्भोजतमेश्वरोपम ! नमे ! धर्मे धियं धेहि मे
वन्देऽहं वृषगामिनं प्रशमिनं श्रीनेमिनं स्वामिनम् । श्रीमत्पार्धजिनं स्तुवेऽस्तवृजिनं दान्ताक्षदुर्वाजिनं
नौमि श्रीत्रिशलाङ्गजं गतरुनं मायालतायां गजम् ॥८॥ इत्थं धर्मवचोवितानरचितं वयं स्तवं मुद्युतः
सद्धर्मद्रुमसेकसंवरमुचां भक्त्याहतां नित्यशः । श्रेयःकीर्तिकरं नरः स्मरति यः संसारमाकृत्य सो
ऽतीतातिः परमे पदे चिरमितः प्राप्नोत्यनन्तं सुखम्।।८॥ (कमलबन्धकाव्यं कबिनामगर्भम् )
[९८
यमकमयाः चतुर्विंशतिजिनस्तुतयः। जिनं यशःप्रतापास्तपुष्पदन्तं समं ततः । संस्तुवे यत्क्रमौ मोहं पुष्पदन्तं समन्ततः ॥ १ ॥
अवचूरिः। सामान्येन जिनसिद्धान् स्तौति अर्हतं पुंडरीकादिसिद्धं वा सभ-सश्रीकं भक्ताभक्तेषु तुल्यं वा ततः तम् 'आद्यादिभ्यः' (७-२ -८५) इति द्वितीयार्थे तस्प्रत्ययः। सम्यग् बध्नीत ॥ १ ॥

Page #388

सूरिविनिर्मिताः ] श्रीचतुर्विंशतिजिनस्तुतयः
प्रातस्तेऽद्वियी येन सरोजास्य ! समा नता । त्वयाऽस्तु जिनधर्मान्जसरोऽजाऽस्य ! समानता ॥ २ ॥ वन्दे देव ! च्युतोत्पत्तित्रतकेवलनिर्वृतिम् । विश्वार्चित ! च्युतोत्पत्तिव्रतके बलनिर्वृतिम् ॥ ३ ॥ चतुरास्यं चतुः कार्यं चतुर्द्धा वृषसेवितम् । प्रणमामि जनाधीशं चतुर्धावृषसेवितम् ॥ ४ ॥ जिनेन्द्रानञ्जनश्यामात् कल्याणाब्जहिमप्रभान् । चतुर्विंशतिमानौम्यकल्याणाब्जहिमप्रभान् ॥ ५ ॥ विलोक्य विकचाम्भोजकाननं नाभिनन्दनम् । द्रष्टुमुत्कायते कोऽपि काननं नाभिनन्दनम् || ६ ॥ भवानीश ! सदा यस्याजित ! निष्कोप ! नाथति ।
अहितो न हि तं स्वाभिजितनिष्कोपनाथति ॥ ७ ॥
अवचूरिः ।
सह मया - श्रिया या सा समा । हे अज ! - अजन्मन् ! | त्वया समानता ॥ २ ॥ च्युतोत्पत्तिः - गतजन्मा । व्रतस्य कं सुखं तस्य ई:श्रीः यस्य वला - पुष्टा निवृतिर्यस्य । ततो द्वन्द्वः । च्युतम् - च्यवनम् ॥ ३ ॥ वृषभैः - इन्द्रैः, देवानां चतुर्धात्वेन तत्स्वामिनामपि चातुविध्यम् । यद्वा देवानां वृषाण: 'ते लुग् वा' ( ३-२- १०८ ) इति देवपदलोपः । सह इया - श्रिया यः स से, अवितः - कान्तिमान ततो द्वन्द्वः ॥ ४ ॥ अब्जं - रक्तोत्पलमत्र ग्राह्यम् । चन्द्रः ॥ ५ ॥ श्रमणभावत्वेन लुञ्चितकेशम् । विकसितं वा । कनति वा - शोभते यत् तत् अम्भोज कन् ततो बहुव्रीहिः । उत्सुकः स्यात् ॥ ६ ॥ नाथ इव आचरति - योगक्षेमकारी भवति । दहेप्रभया । पीडयति ॥ ७ ॥

( २४९ )

Page #389

(२५०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष- .
सनातनाय सेनाङ्गभव ! शं भव शम्भव !। भगवन् ! भविकानामभव ! शम्भवशम्भवम् ॥ ८ ॥ दुष्कृतं मे मनोहंसमानस ! स्याऽभिनन्दन !। श्रीसंवरधराधीशमानसस्याभिनन्दन ! ॥ ९ ॥ अज्ञानतिमिरध्वंसे सुमते ! सुमतेन ! ते। क्रियते न नमः केन सुमतेऽसुमतेन ते ॥ १० ॥ त्वां नमस्यन्ति येऽङ्कस्थपद्म ! पद्मप्रभेश ! ते ।
त्रैलोक्यस्य मनोहारिपद्म ! पद्मप्रभेशते ॥ ११ ॥ सद्भक्त्या यः सदा स्तौति सुपार्श्वमपुनर्भवम् । सोऽस्तजातिमृतिर्याति सुपार्श्वमपुनर्भवम् ॥ १२ ॥ सहर्षा ये समीक्षन्ते मुखं चन्द्रप्रभाऽङ्ग ! ते । विदुः सकलसौख्यानां मुखं चन्द्रप्रभाङ्ग ! ते ॥ १३ ॥ सदा स्वपादसलीनं सुविधे ! सुविधेहि तम् । येन ते दर्शनं देव ! सुविधे सुविधेहितम् ॥ १४ ॥
अवचूरिः। शाश्वताय सुरवाय । प्लुतविवक्षणात् अकाराभावे मलुक । हे अजन्मन् ! ॥ ८ ॥ छिन्द्धि ॥९॥ शुद्धमते !-शोभनमते !। रविरिवा. चरति ॥ १०॥ मनोहारिणी पद्मा-श्रीः यस्या नाथो भवति ॥१॥ न पुनः भवः संसारस्य जन्मनो वा यस्य । मोक्षम् ॥१२॥ अङ्ग इति कोमलामन्त्रणे । मुख-उपायं चारित्राद्यात्मकं, तन्मूलत्वात् स्वर्गापवर्गादिसौरव्यानाम् ॥ १३ ॥ शोभनविधे! सुष्टु विधया-प्रका. रण हितं वाञ्छितूं-चेष्टितं वा क्रियाद्वारेण समाचरितम् ॥१४॥

Page #390

सूरिविरचिताः ] चतुविशतिजिनस्तुतयः ( २५१ )
यथा त्वं शीतल ! स्वामिन् ! सोमः सोमो मनोऽहरः। भव्यानां न तथा भाति सोमः सोमो मनोहरः ॥ १५ ॥ तं वृणोति स्वयंभूष्णुश्रेयांस बहु मानतः । जिनेशं नौति यो नित्यं श्रेयासं बहुमानतः ॥ १६ ॥ वाक्यं यस्तव शुश्राव वासुपूज्य ! सनातनम् । भवे कुर्यात् तमोदाववाः सुपूज्य ! सनाऽतनम् ॥१७॥ कस्य प्रमोदमन्यत्र विमलात् परमात्मनः । हृदयं भजते देवाद्विमलात् परमात्मनः ॥१८॥ दृष्ट्वा त्वाऽनन्तजिद् ! भावपराजितमनो भवम् । भविनां नाथ ! नोऽभ्येत्यपराजितमनो भवम् ॥१९॥ श्रीधर्मेण क्षमारामप्रकृष्टतरवारिणा । सनाथोऽस्मि कृच्छ्रवल्ली प्रकृष्ट तरवारिणा ॥२०॥ त्वया द्वेधारिव! यत् पदौ श्रीशाऽऽन्ति नाथते । शरणं तद्भवी ध्वस्तापदौ श्रीशान्तिनाथ ! ते ॥२१॥
अवचूरिः। सोमः-शीतलः । सह उमया-कीर्त्या । सोमः-अरौद्रः। सोमःगौरशरीरयुक्तः ॥ १५॥ अप्रार्थितमपि स्वयं भवनशीलम् श्रेयःभद्गम् यस्य तम् । बहु-अत्यर्थम् । मा-लक्ष्मीः । नतो-नम्रः । आन्तर• प्रीतितः ॥ १६॥ सनातनं-नित्यम् अतन-गमनम् ॥ १७ ॥ पर-प्रकृष्टम् । आत्मनः ॥ १८॥ भावपरैः-आन्तरवैरिभिः हरम् ॥१९॥ प्रकृष्टेन-प्रकर्षण। प्रकृष्ट-विनाशय इत्यर्थः । तरवारिः-खड़विशेषः ॥ २० ॥ बाह्य आन्तरश्च । आन्ति-बबन्धे । नाथते-इच्छति ॥२१॥

Page #391

( २५२ ) जैतस्तोत्रमन्चोहे [शीधर्मपोष
वीतरागं स्तुवे कुन्थु जिनं शम्भु स्वयम्भुवम् । सरागत्वात् पुनर्नान्यं जिनं शम्भु स्वयम्भुवम् ॥२२॥ विजिग्ये लीलया येन प्रद्युम्नो भवताऽदरः। . भविनां भवनाशाय प्रद्युम्नो भवतादरः ॥२३॥ स स्यान्मल्ले ! नमल्लेखो मल्लस्य प्रतिमल्लते । क्रमौ मनसि यो मोहमल्लस्य प्रतिमल्ल ते ॥२४॥ विधत्ते सर्वदा यस्ते ससुव्रत ! समुन्नतिम् । समास्वादयति स्वामिन् ! स सुव्रत ! समुन्नतिम् ॥२५॥ दृष्ट्वा समवसृत्यन्तनमीशं चतुराननम् । पश्येत् कोऽजितखं धीमानमीशं चतुराननम् ॥२६॥ श्रीनेमिनाथमानौमि समुद्रविजयाङ्गजम् । हेलानिर्जितसम्प्राप्तसमुद्रविजयाऽङ्गजम् ॥२७॥
अवचूरिः। जिनं-विष्णुम् , शम्भु-शिवम्, स्वयम्भुवं - ब्रह्माणम् ॥ २२ ॥ कामः । अदरः-निर्भयः । प्रकृष्टेन त्यक्तं य॒म्नं-द्रव्यं येन स त्वम् । भवतात्-भव । हे अर !-जिन ! ॥ २३ ॥ नमन्तः -नमनशीला लेखा-देवा यस्य स तथा 'मदैच हर्ष' मदन-मत् 'कुत्सम्पदादिभ्यः' विपप्रत्ययः। मदं-हर्ष लाति-ददाति 'क्वचित्' (५।।। १७१) मल्लस्य-हर्षदस्य । यद्वा मल्लस्य-अहङ्कारलावकस्य प्रतिमल्लते-धारयति ॥ २४ ॥ सह शोभनेः सः। समुत्-सहर्षः ॥ २५ ॥ जितखं जितेन्द्रियम । अजितखं-अजितेन्द्रियम् । अं-विष्णुम् , ईश-हरम्, चतुराननं-प्रजापतिम् ॥ २६ ॥ सम्प्राप्तः आसमुद्रं विजयो येन अङ्गजेन स हेलया निर्जितो नेमिना ॥ २७ ॥

Page #392

हरिप्रणीताः] चतुर्विशतिर्जिनस्तुतयः (२५३) शिवार्थी सेवते ते श्रीपार्श्व ! नालीककोमलौ । न क्रमावनिशं नम्रपार्श्व ! नाऽलीक ! कोऽमलौ ॥२८॥ वरिवस्यति यः श्रीमन्महावीरं महोदयम् ।
सोऽश्नुते जितसम्मोहमहावीरं महोदयम् ॥२९॥ श्रीसीमन्धरजिनस्तुतिः--
श्रीसीमन्धरतीर्थेशं सादरं नुतनिर्जरम् ।
योऽज्ञानं विदधे भस्मसादरं नुत निर्जरम् ॥३०॥ पञ्चदशक्षेत्रजजिनस्तुतिः
ये वन्दन्तेऽर्हतो भारतैरावतविदेहकान् ।
प्राप्यते प्रवरोदर्का तै रा बत विदेहकान् ॥३१॥ सप्ततिशतजिनस्तुतिः
सप्ततिशतं जिनानामुत्कृष्टपदवर्तिनाम् । वन्दे मनुष्यलोकेऽहमुत्कृष्टपदवर्तिनाम् ॥३२॥
अवचूरिः । नम्रः पार्थो यस्य सः सं० । असत्यरहित ! अमलौ-निर्मलौ ॥ २८ ॥ महान उदयो यस्य तम् । अश्नुते-प्राप्नोति । महोदयंनिर्वाणम् ॥ २९॥ नुत-स्तुत । निर्जर-जरारहितम् । नुतनिर्जर-प्रणुतसुरम् ॥ ३० ॥ भरतरावतविदेहकेषु भवान् , भरतैरावतविदेहकेषु नाकन्ति-शोभन्ते 'क्वचित् ' ( ) प्रवरोदर्का-शुभायतिफला पुण्यानुबन्धिपुण्यफला इत्यर्थः । रा-लक्ष्मीः। बत इत्यामन्त्रणे । विदेहकान्-विदेहान् ॥ ३१ ॥ सर्वोत्कर्षतो युगपत् एककालभाबिनाम् । उस्कृष्टपदे-प्रधानपदे ॥ ३२ ॥

Page #393

( २५४ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष-.. नन्दीश्वरद्वीपचैत्यस्तुतिः
श्रीमन्नन्दीश्वरद्वीपेऽप्रतिमाः प्रणुताऽच्युताः । द्विपञ्चाशति चैत्येषु प्रतिमाः प्रणुताऽच्युताः ॥३३॥ शाश्वताऽशाश्वतबिम्बस्तुतिःयद्यात्मनिच्छसि स्थानमकृत्रिममकृत्रिमम् ।
जैनबिम्बव्रजं तद्धेऽम कृत्रिमकृत्रिमम् ॥३४॥ त्रिकालजिनस्तुतिः--
ये जिनेन्द्रान् नमस्यन्ति साम्प्रतातीतभाविनः ।,
दुष्कृतात् ते विमुच्यन्ते साम्प्रतातीतभाविनः ॥३५॥ साधारणजिनस्तुतिः
परात्मानो जिनेन्द्रा यैर्नीयन्ते मानसं प्रति । पदं यान्ति जगन्माननीयं ते ऽमानसं प्रति ॥३६॥ आगमस्तुतिःसोऽस्तु मोक्षाय मे जैनो नयसङ्गत आगमः । अपि यं बुध्यते विद्वानयसङ्गत आगमः ॥३७॥
अवचूरिः। अप्रतिमा:-प्रधानाः । प्रणुताच्युताः-नतेन्द्राः । अच्युताःशाश्वताः। प्रणुत-स्तुत ॥ ३३ ॥ अकृत्रिमं-कौटिल्यरहितम् प्रशस्तभावमित्यर्थः । 'अम शब्दभक्त्योः । भज-सेवस्व ॥ ३४ ॥ परमात्मस्वरूपाः । ते भव्याः अमा-निश्रीका न सम्प्रत्यपि। अपिगम्थः । यद्वा अमाना-अपरिमिता सा-लक्ष्मीर्यत्र तद अमानसं पदं तत् प्रतियान्ति ॥ ३५ ॥ नयैः-नैगमादिभिः सङ्गतः समन्तात् अनुगतः । गमाः-सहशपाठाः यत्र स आगमः । अपिः भिवक्रमे । विद्वानपिसुधीरपि । अयः-शुभावहं देवं तस्य संयोगात् ॥ ३७ ॥

Page #394

सूरिप्रणीतम् ] श्री पार्श्वदेवस्तवनम्
श्रुतदेवतास्तुति:-- त्वन्नामाऽज्ञानभिद् धर्मकीर्त्तये श्रुतदेवते ! । यन्न कोऽपि तदग्रे स्वकीर्त्तये श्रुतदेवते ॥३८॥ सर्वसम्यग्दृष्टिदेवदेवतास्तुतिः ---
यक्षाम्बाद्याः सुराः सर्वे वैयावृत्करा जिने । भद्रं कुर्वन्तु सङ्घाय वै यावृत्यकराजिने ॥३९॥
[ ९९ ] श्रीपार्श्वदेवस्तवनम् ।
विध्वस्ताखिलकर्मजालविलसत्सज्ज्ञानसद्दर्शनं
ज्योतीरूपमरूपगन्धमरसं स्पर्शादिभिर्वर्जितम् । सिद्धावस्थमवस्थितातुलसुखं वर्यैकवर्यात्मकं
निस्सीमातिशयप्रभावभवनं श्रीपार्श्वनाथं स्तुवे ॥१॥ काऽयं ते जिनराज ! राजकिरणग्रामाभिरामः स्तवः काऽहं प्रातिभसौरभ स्फुरदुरुप्रज्ञाविहीनः प्रभो ! ।

अवचूरिः ।
अज्ञानभेदस्वभावं कीर्त्तये समुत्कीर्त्तयन्तं प्रयुजे - ग्राहयामि । भवते - वदते न कोऽपीति योगः स्वकीर्त्तये - निजस्फूर्त्तये ॥ ३८ ॥ या - श्रीः तस्या वृत्यं - आश्रयणं तस्य कं सुखं तेन राजिते ॥ ३९ ॥
१ त्रिलोकोत्सवः ।
( २५५ )

Page #395

( २१६) जनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मोपकिन्तु त्वद्गुणराशिरक्तहृदयस्तत्र प्रवृत्तोऽस्म्यहं __ शक्याशक्यविचारणासु विकलः प्रायो हि रागौं जनः ॥२॥ विध्वस्तामय ! निर्जितेन्द्रियहय ! प्रक्षीणकर्माश्रय !
श्रीलीलालय ! निर्मितस्मरजय ! स्याद्वादंविधामय!। .: मिथ्यात्वप्रलय ! प्रहीणविषय ! स्फूर्जत्रिलोकीदय !
श्रीपार्श्व ! स्मयरोंषदोषकुनयध्वंसिन् ! सदा त्वं जय ॥३॥ किं कारुण्यमयी किमुत्सवमयी किं विश्वमैत्रीमयी
किं वाऽऽनन्दमयी किमुन्नतिमयी किं सौख्यरेखामयी है। इत्थं यत्प्रतिमां समीक्ष्य भविनश्चेतश्चिरं तन्वते
स श्रीपार्श्वजिनस्तनोतु विशदश्रेयांसि भूयांसि नः ॥४॥ आधिव्याधिविरोधिवारिधियुधि व्यालस्फटालोरगे
भूतप्रेतमलिम्लुचादिषु भयं तस्येह नो जायते । नित्यं चेतसि 'पार्श्वनाथ' इति हि स्वर्गापवर्गप्रदं ___ सन्मन्त्रं चतुरक्षरं प्रतिकलं यः पाठसिद्धं पठेत् ॥५॥ त्वं देवः शरणं त्वमेव जनकस्त्वं त्वं गुरुस्त्वं सुहृत् ___त्वं बन्धुस्त्वमसि प्रभुस्त्वमसवस्त्वं मे गतिस्त्वं मतिः । तत् किं पार्श्वविभो ! पुरःस्थितमपि त्वं सेवकं किङ्करं
मामद्यापि लसद्दयारसिकया दृष्टयापि नो वीक्षसे ? ॥६॥ शस्योऽयं समयः क्षणोऽयमनघः पुण्या त्वियं शर्वरी
श्लाध्योऽयं दिवसो लवोऽयममलः पक्षोऽयमर्चास्पदम् । मासोऽयं विशदः समाः स्फुटमिमाः श्रीपार्श्व ! विश्वप्रभो !
यत्र त्वद्वदनं व्यलोक्यत मया निःशेषसौख्यावहम् ॥७॥

Page #396

सूरिविरचितः ]
श्रीमहावीरकलशः
धन्योऽहं कृतकृत्य एष नृभवस्तीर्णो भवाम्भोनिधिविध्वस्तान्तरवैरिवारविषयो लब्धखिलोकोदयेः । श्रीमत्पार्श्वविभो ! सदा त्रिजगतीविश्रामभूरप्यहो यस्त्वं हंस इबाऽधुना विदधसे मन्मानसे संस्थितिम् ||८|| इत्थं त्वा सितधर्मकीर्त्तिभवनं स्तुत्वेदमभ्यर्ध्यते
श्रीमत्पार्श्वजिन ! त्वयापि हितदा यस्मै कृते तत्यजे । प्राज्यं राज्यमनिर्बला च कमला शुद्धान्तबन्ध्वादिकं विद्यानन्दपदाय स स्पृहयति त्यस्मै मदीयं मनः ॥ ९॥
( अपभ्रंशमयः )
यस्तेजोऽस्तवी रेखपवी रेकाद्रिभेदने ! महावीरेऽत्र सम्मोहजयवीरे नतोऽस्म्यहम् ॥ १ ॥ पुण्णिमचंद सधम्मकित्तिवरविज्जाणंद नमिअ जिणिदं भत्तिजुत्तपणमिरदेविंदं । पयडिस्सं सिरिवद्धमाणजिणजम्मणमहिमं
[ १०० ] श्रीमहावीरकलशः ।
૧૭
जिम्ह सुरगिरिसिरउवरि रइअ सुरवरिहि सुरम्मं ॥२॥ अथित्थ खत्तिअकुंडगा मणभिरामे पुरवरे
वरसिद्धत्थराओ पवरकाओ सुरवरो विव सुरपुरे ।
१ त्रिलोकोत्सवः

( २५७)

Page #397

( २५८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीधर्मघोष. तस्सासि तिसला केलिकुसला कोमलंगि सुरोहिणी. . .
जियरूवदेवी सव्वदेवीलोअमाहि सिरोमणी ॥३॥ अह पाणयाओ सुहलयाओ चविउ वीरजिणेसरो । ___ आसाढविअसे छढिदिवसे नाणतेअदिणेसरो । अवयरिउ गब्भे सुहपगब्भे तीइ चउदस सुविणए
गयसीहपमुहे लच्छिभिमुहे दरिसयंतो रमणए ॥४॥ ता तिजयसामिणि हंसगामिणि वहइ गब्भ सुहरिसिआ __ जिम साइसलिलह बिंदु निम्मलसुत्तिमुत्तिअसरिसिआ । चित्तमासह सुद्धतेरसि लहिय मझिमरत्तयं
पसवेइ नंदणु सीलसंदणु सकललोअपवत्तयं ॥५॥ अह उड़ लोअह पुव्वदाहिणपच्छिमुत्तररुअगओ ___ अटूटू कुमरिअ चउरविदिसिहि चउर मज्झिमरुअगओ । आवित्तु विरयहि जम्मि वीरह सूइकम्म सुदिक्खिआ
पवणब्भदप्पणकलसवीअणचमरदीवयरक्खिआ ॥६॥ अह ओहिनाणिण जम्मु जाणिण जिणह आसण उदिओ
चउरंगनामं तिअपणामं करिवि जाणुदुगढिओ। पंजलिअ कहियं सक्कथययं सक्क हरिणिगमेसिणं
जिणमहिमकारणि घंटताडणि आइसइ निद्देसिणं ॥७॥ पालगविहियविमाणिं लक्खजोयणपमाणि
आरूहिउ आगम्म थुणवि जणणिं बहुमाणिं । अवसोअणि पडिमुत्ति मुत्तु करि गहिउ जिणेसरु
इगरूविण धारिंतु छतु अवरेण सुरेसरु ।

Page #398

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीमहावीरकलशः
( २५९ )
ढालित दोहिं चमरु सुरवरु गंतु कुलिसकरु अमरगिरि, अपंडुअकंबलि आणि निविसइ वीरु उच्छंगि धरि ॥८॥ त्रिघंटां त्रिघंटां त्रिवाइत्तु घंटां विमाणं विमाणं प्रती घुटुघंटां ।
मिहं चल्लिहो चल्लिहो उच्चरंता समं देवदेवीगणेहिं तुरंता ॥ ९ ॥ नवणे सुरिंदा दुवे सूरचंदा गिरिंदम्मि वीसं गया दागविंदा ।
सविंदा दुतीसं दुहा वंतरिंदा चउस्सट्ठि सव्वेवि मिलिआ सुरिंदा १० अहो भव्वसत्ता ! वहं एगचित्ता सुमिल्हेवि रोलं पियह अमियघोलं ।
सुरिंदेह विहियं कथं तुम्ह सहिअं महावीरजम्मे महं जं सुरम्मे ११ कय रुप्पहेमं मणीमट्टिमइअं सहस्सं कलरसाण अट्ठट्ठ अहिअं ।
जिअ क्खीर खीरोअहिक्खीरभरिअं सुकप्पूरपूराइ गंधेहि सहिअं१२ ति पंचाइपुप्फंजलीमोअपुव्वं सुकालागरुप्पवरसइदिण्णधूवं ।
विअसंतसव्वत्तपुफाइ महिअं सदेवेहि देवीहि हत्थेहि गहियं १३ अह उट्ठिअम्मि अच्चुअइंदे न्हवणत्थ भणइ सुहमिंदो । किं मुइअजलपभारं लहु सहिसइ एस जिणचंदो ? ॥ १४ ॥ वरओहिनाणिण एहु जाणिण वामपयअंगुट्टए
चंपेइ आसणु दुरिअनासणु वीरु वीरु पहिए । टलटलिअ सुरगिरि झडिय कुलगिरि खडहडियदिग्घट्टया
झलझलिय सायर पडिय कायर फडिय मेइणिवया ॥ १५ ॥ अडवडिरदेहं झडिरनेहं विहडियं अच्छरगणं
निविडं विडूजा करइ करिजा तडतडर कोडि.... रसणं । रोसाण उडी भीमभिउडी लउडि भीसणभालओ पभणेइ आलू विसि विआल करइ कोणु विआलओ ॥१६॥

Page #399

( २६० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्री
ता नाउ सिग्धं गलिअबिग्धं विक्कमं परमिट्टिणो पासु लग्गिवि झत्ति मग्गिवि णुग्गहं पहुदिट्टिणो । कारइ सहरिसं गलिअमरिसं मज्जणं जिणसामिणो तेसट्ठिइंदिहिं मुक्कमंदिहिं सायरं सिवगामिणो ॥ १७ ॥ ता कटिकटिदेंगदैं ढक्क त्रंबकडाहला
वजह फर्हि भर्हिति भौभभौम मेरुभंगुलकाहला ! घघघर्हिषर्हिति घोंघघोंघौं घोरघकियघकणा
नमिवि भंगे चंगरंगे नच्चुनश्चिहि नचणा ॥१८॥ दददगददों गधों घुमघुमंतमदला
छछछफल छछफल बर्हि बर्हिति छोछछंछं कंसला क्रमक्रमकि क्रमकटि झगटि झगटि झल्लरीझंकारए
गाइतु उँउँ होंहहुं हुं इअ धुणंति सुतारए ॥१९॥ देव ! निखिलनयननलिननिकरबोधनविधिदिनकर !
करणनिकरवनगहन दहनभास्वरवैश्वानर ! । नरपतिततिनत चलनकमलयामल ! रजनीकर -
करसंहतिसितशीलभारधरणैकधुरन्धर | ॥२०॥
धरणीधरवरधीर ! विगतदुष्टाष्टमहामद !
मदनहुताशनविपुलताषताषितजननीरद ! | रदनवसनरक्तत्वविजितनागजवर ! सुविहित
हितकर ! जिनवर ! दलितकलुष ! जय जय जगदीश्वर ! २१ ईसाण सुरेसरि अंकि निवेसरि वीरजिणेसरि हरिसभरे इमरूवि तिसूलं रिउसिरिसूलं दाहि उ चमरे सिअचिहुरे ।

Page #400

सूरिविरचितः]
श्रीमहावीरकलशः
(२६१)
इगि आतपुवारणु सुमहिमकारणु धारंतउ जिणजम्ममहे .
सोहम्मसुराहिवु वरवसहाहिवु चउर विउव्वइ वरककुहे ॥२२॥ त उ ता हसिअं गिरितुंगह सिंगह निस्सरिअं रयजिअनिलं ___ वरखीरसरिच्छा अच्छअतुच्छा गच्छहि धारा गयणयलिं । निवडती सोहइ सुरगण मोहइ कयजिणजम्मणमहिमगुणा
तं जाय सु तण्हा अडदिसि जुण्हा अहमहमिग विहिआगमणा२३ तउ नच्चइ अच्छर गच्छिरमच्छर नवनवरंगसुरंगभरे
गुणगुमिरमृदंगिं ममरवसंगिं उल्लति उल्लति उल्लसिरे । गायंति अ किन्नर वरस्सर सुरकयतारवितारह एव झुणी
वायंती वीणा वेणिपवीणा वंस सुवंसा आलविणी ॥२४॥ सुरतरुनिस्संदिणी हिमयरचंदिणी घुसृणिविलेविणु जिणधवले कंकणकंटुल्लय धडिवरघुल्लय हारविराइअवच्छयले । सुरकुसुमह माला मउलि विसाला आलइ आलइ उंतिअले सहजललवणत्तिगु किउ आरत्तिगु मंगलिक्कु मंगलनिलए ॥२५॥ पडिबिंबवसोअणि विज्जवहराणि मिल्लिवि जिणजणणिपासि जिणं तह मणिलंबूसय कुंडलदूसइजुअलु जिणंते पक्रगुणं । जिणजणणीरक्खं सुरपच्चक्खं उग्धोसाविय तत्थ गओ नंदीसरमहिमा विहिउ सुहम्माहिवु सक्कि हिंसिउ सग्गि गो॥२६॥ विहिअमज्जण विहिअमजणमहिम सुरवरिहिं जिम सुरगिरिसिरउवरि वीरजिणह सुरगिरिसुधीरह । तिम तुम्हिधि भबिअजण ! कुणह इत्थ तेलुक्ककीरह

Page #401

(२६२) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष
न्हवणविलेवणपूअ तह आरत्तिअ मंगलिकु जिम पामउ निचंपि इह आरत्तिउ मंगलिक्कु ॥२७॥
[ १०१] जीवविचारस्तवनम्।
संसारजिएसु जहा विणु जिण ! तुह दंसणेण मोहवसा । इह थावरतसजाईसु भमिओ तह विण्णवे किंपि ॥१॥ पुढवाउतेउवाऊ वणस्सई थावरा पण इगिंदी ।
चउह तसा बेइंदितेइंदिचउरिदिपंचिंदी ॥२॥ पृथ्वीकायभेदाः
रुप्पयसुवण्णसीसयतउतंबयलोहधाउधाउडिआ । मणिरयणफलिहविदुमसक्करपाहाणबहुजाई ॥३॥ पारयरसब्भगंधयहिंगुलहरिआलमणसिलपलेवा । लूणीस खडी वण्णी खारी तूरी उ वेलू अ ॥४॥ सिंधुव-सुंचल-टंकण-सोवीरंजण-सिलाजउ-कसीसं ।
अरणिट्टय कलउट्टी मट्टीमाई पुढविभेआ ॥५॥ अपकायभेदाः- ...
भोमागासजलाई ओसा-हरितणुअ-हिम-करा-महिआ। घयखीरसरुच्छुघणोदहाइ भेया उ आउस्स ॥६॥

Page #402

सूरिविरचितम् ] श्रीजीविचारस्तवनम् (२६३) तेज:कायभेदाः
इंगाल-जाल-मुम्मुर–कलिआ–बिजुक्क कणयजोइग्गी ।
मणि-अरणि-अयसवजग्गिमाइआ तेउकायजिआ ॥७॥ वायुकायभेदाः
उब्भामय-उक्कलिआ मंडलि-मुह-सुद्ध-गुंज-वायाई ।
पिहुणाइ वाय घण-तणुवायाइ वाउजिअभेआ ॥८॥ वनस्पतिकायभेदाः
वणसइकाइअजीवा दुविहा साहारणा य पत्तेया ।
जेसिमणंताण तणू एगा साहारणा ते ऊ ॥९॥ साधारणवनस्पतिप्रकाराः
कंदा-अंकुर-किसलय-उग्गंता सव्वकोमलफलं च ।
सेवाल-पणय-भूरुह गूढसिराई सिणाइदले ॥१०॥ भणियं चः
गूढसिरसंधिपध्वं समभंगमहीरगं च छिन्नरुहं ।
साहारणं सरीरं तब्विवरीअं च पत्तेयं ॥११॥ अनंतकायभेदाः
अद्दअ-सूरण-मूलअ-गजर-गिरिमा हलिद्द-कच्चूरो । मुत्था-थेग-बिराली क्खरिंसुआ-लोढ-खिल्लुहडा ॥१२॥ पिंडालु–आलु-पिंडी ल्हसणं वजाइ-कंद विरुहाई । वंस-करीराई करल कोमलंबिली सुअरवल्ली । सत्तावरि–पल्लंको टक्काइम-वत्थुलो अमयवल्ली । लूणी कुंआरि-थोहरि-लूणय-तरु–छल्लि–गिरिकण्णी ॥१४॥

Page #403

जैनस्तानसन्दाहे श्रीधर्मावर .. गुग्गुलि–गलोअमाई छिण्णरुहा कटुओ बहुलछल्ली ।
इचाइ खल्ल अणेगे भेया उ अणंतकायाणं ॥१५॥ प्रत्येकवानस्पतेर्लक्षणं प्रकाराश्चः--
जेसिक्किक्कि सरीरे इक्विक्कु जिउ उ ते उ पत्तेआ । फल-फुल्ल-मूल-पत्ता तण-कट्ठा हरिअबीअकुली ॥१६॥ सिअवत्ताई पिहु पंखुडीअजिआ जाइमल्लिआइ पुष्षो ।
नालिअबढेगजिआ दुजिआ संघाडधन्नाई ॥१७॥ अवस्थितिः
पत्तेअवणे मुत्तुं पण पुढवाई दुहा सुहुमथूला।
सुहुमा उ सव्वलोए संति निलागणिजलअगिज्झा ॥१८॥ द्वीन्द्रियप्रकाराः
चंदण-संख-कवड्डय-लहकालस-सुत्ति-जलअ-गंडोला ।
मेहर-इअरकायर किमिमाइ वहाइ बेइंदी ॥१९॥ त्रीन्द्रियजीवभेदाः
मंकुण-जूआ-पिसुआ कुंथुद्देहिअ-पिपीलि-मंकोय । गद्दह्य-चोरकीडा चंचड-गोगीड-धण्णाडा ॥२०॥ गुम्मिय-गोमयकोंडा इल्ली घियबल्ली जा उ अ महल्ला । तिण-गोवालिअ-इलिआ तेइंदिअ इंदगोवाई ॥२१॥ चतुरिन्द्रियजीवप्रकाराः
चउरिंदि मछु-कुत्तिम दंस-मसा-सलम-कोकिला कविला । कंसारि-डोलि-विंछिम-दंकण-भामरी ममर-विभा ॥१२॥

Page #404

त्रिविरचितम्] श्रीजीवविचारस्तवनम् (२६५) चतुर्धा पञ्चेन्द्रियास्तत्र सप्तविधा नारकाः
पंचिंदिआ उ चउहा नारय-तिरिआ-मणुस्स देवा य । नेरइआ सत्तविहा नेया नरयप्पुढविनामा ॥२३॥ रेयणपह-सकरपहा बालअपह पंपकह अ धूमपहा ।
तमपह-तमत्तमपहा सत्त अहोऽहो नरयपुढवी ॥२४॥ तिर्यग्जीवभेदाः
जलयर-थलयर-खयरा तिविहा ओहेण तिरिअपंचिंदी । सुसुमार-मच्छ-कच्छव-गाहा–मगराइ जलचारी ॥२५॥ चउपय उरपरिसप्पा भुयपरिसप्पा य थलयरा तिविहा । इगखुर-दुक्खुर-निखुरा चउपय खर-गो-गय-सुणाई ॥२६॥ उरपरिसप्पय साली-दिइ गोणस-गोर-कसिण-सप्पाई । भूअपरिसप्पय घिरोलय नउलुंदर-गोह-सरडाई ॥२७॥ खयरा रोमयपक्खी चम्मयपक्खी य पायडा चेव । नरलोगाओ बाहिं समुग्गपक्खी विययपक्खी ॥२८॥ सव्वे जल-थल-खयरा सम्मुच्छिम-गब्भया दुह नरा य ।
कम्माकम्मगमहिया अंतरदीका तिहा मणुआ ॥२९॥ देवनिकायभेदाः
भवणवइ-वाणमंतर-जोइस-वेमाणिआ चउह देवा ।
दस-अटू-पंच-दुविहा बोद्धव्वा उवरुवरि कमसो ॥३०॥ भवनपतीनां १० मेदाः
असुरा नाग-सुवण्णा विजु-गी-दीव-उदहि-दिसि-वाऊ । थणि कुमारा जोअणसहसाहो भवणवइ दसहा ॥३१॥

Page #405

(२६६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष
व्यन्तराणां भेदाः
पिसाय-भूअ-जक्खा य रक्खसा किन्नरा य किंपुरिसा । महोरगय गंधब्वा वणट्ठ रयणाइसयहिट्ठा ॥३२॥ अणपण्णी पणपण्णी इसिवाई भूअयाइसे कंदे ।
महकंदे कोहंडी पयगे रयणाइमसयंतो ॥३३॥ ज्योतिष्क-वैमानिकप्रकाराः
पंचविहा जोइसिआ ससि–रवि-गह-रिक्ख-तारयाभेआ। बारसहा कप्पसुरा ऽकप्पाइआ दुदसविहा उ ॥३४॥ सोहम्मीसाण-सणंकुमार-माहिंद-बंभ-लंतयया । सुक–सहस्साराणय-पाणय-आरण-अचुअकप्पा ॥३५॥ सुदरिसण-सुपडिबद्धे मणोरमे सव्वभद्द-सुविसाले।
सुमाणस-सोमणसे विअ पिअंकराइच्चणुत्तरया ॥३६॥ प्राणाः
इग-बि-ति-चउरिंदिअ सन्नि असन्नि चउ छग सग? नव दस य। पाणा ऊसासाउग पणिंदि तणु-वइ-मण-बलित्ति ॥३७॥ पूरंतो इअ भमिओ तुमे अदिम्मि नाह ! दिठ्ठोऽसि ।
संपइ मुत्तिजिअत्तं देहि जहिं पनरविह सिद्धा ॥३८॥ पंचदशसिद्धभेदाः
तित्थातित्थ जिणाजिण गिहि-अण्ण-सलिंग-थीनर-नपुंसा । पत्तेअ-सयंबुद्धा बुद्धबोहिक्कणिगसिद्धा ॥३९॥ ते साइअणंतठिई अकाय-तणु-भवठिई अ कम्मवई । दिंतु अजोअणिकुलठिईणंतविरिअधम्मकित्तिठिई ॥४०॥
-
-

Page #406

wwwwwwwwwww
wwwAAnawww
सूरिविरचितम् ] पञ्चत्रिंशज्जिनवाणीगुणस्तवनम् । (२६७)
[१०२ ] पञ्चत्रिंशज्जिनवाणीगुणस्तवनम् ।
जोअणगमद्धमागह सव्वभासाणुवाइणिं वाणिं । पणतीसपवरगुणकित्तणेण थुणिमो जिणिंदाणं ॥ १॥ मेहमणोहरसुगुहिरनिग्घोसं' वंसधंससोहिल्लं। महुमहुरमालओसियपमुहरायरायं भवविरायं ॥ २ ॥ सक्कयपमुहसलक्खण सकारजुअप्फुडक्खरपयाई । गामाण चा....चाउवचारपरं उदात्तसरं ॥ ३ ॥ पडिरवपूरिअगयणं सरलणुकूलत्तओ सुदक्खिण्णं । इअ सत्तसद्दअइसय............सामि जिणवयणं ॥ ४ ॥ तह अत्थासय अडवीसअइसयं अप्पगंथसुमहत्थं' । अव्वाहयाभिधेयं. पुव्वाबरचक्क अविरोहा ॥ ५ ॥ सिद्धत्थसूइसिटुं सिटुं व............उत्तमाविक्खं । परदूसणाविसयओ अवहरिन्नुत्तराइसया ॥ ६ ॥ संसय असंभवेणा संदिदं सोअजणमणाइहरं । देसद्धाई पत्त्थावुचिों उदिअत्थतत्तपरं ॥ ७ ॥ अविकिण्णपसरिअमसंदिद्ध धिकारातिवित्थरविओगा। वरसंबंधपसरणा२ मिहपइवक्काइ साकंर्ख ॥ ८ ॥ अइमिद्धमहुरिमगुणं सुहियं सव्वेसि घयगुडाइब्ब"। नियविसए कयसोआरलोअवित्थिण्णअच्छरिअॅ२ ॥ ९॥
.

Page #407

(२६८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मयोपजमगाइगुणविसेसो अतुच्छ अभिधेअओ वुदारत्थं । अप्पयपरभूमि अणुसारि देसणाईहिं अभिजाय ॥ १० ॥ तिहुअणपरसंसणिज्ज" परममावेहयं च अविलंबं । सथुइपरनिंदरहिअं" धम्मत्थब्भासपडिबद्धं ॥ ११॥ .: लिंगवयणकालतिए परुक्खपञ्चक्खकारगाज्झत्थो । उवणयवयणचउक्के अविपरीअत्थं अतुरिअं" च ॥ १२ ॥ पत्थिअवत्थिसरूवा वण्णणाणेगजाइ सुविचित्तं । चत्तपयवण्णवक वयणंतरओ विसेसजु ॥ १३ ॥ अभिधेएमणभंती अविब्भमोणादरो अविक्खेवो । किलिकिंचिय मिच्छाभय रोसायसुजुगवमसइकरणं च२५ ॥१॥ इअ विभमाइमणदोसविरहिअं सत्तसाहसोवे। आ अत्थसिद्धिमच्छिण्णहेउ मायासरहिअं च ॥ १५ ॥ इअ सव्ववयणपणतीसइसयसाहिअवओ जिणो थुणिओ । सद्धम्मकित्तिविजाणंदयरं........हेउगिरं ॥ १६ ॥
moor
[ १०३ ] निकाचिततीर्थकमामकर्मणा जिनानां
भवत्रयीस्तवनम्
रिसहाइ जिणवरिंदे चळवीस धुणामि पणयदेविदे । 'जिणभत्तीइ सुतित्थे तिस्थायरसुनामतिभवेहिं ॥१॥

Page #408

रिविनिर्मितम्] भवत्रयीस्तवनम् (२६९ ) पुंडरिगिणि वजनाहो' सव्वढे 'रिसह ' जिणु विणीआए । सुस्सीम विमलवाहण' विजए उज्झाइ — अजिअजिणो ॥ २॥ विउलबल सुतपुरीए' सत्तमगेविज 'संभवु ' सवित्थी । रयणसंचय महाबल' जयंति' अभिनंदणु ' विणीआए ॥३॥ पुंडरगिणी अइबलो' जयंति उज्झाइ 'सुमई' अ सुसीमा । अवराइअनिवु' नवमे गेविज कोसंबिए 'पउमपहो'३ ॥४॥ नंदीसुभाइ' अटुमगेविज बाणारसी 'सुपासजिणो। पउमनिवु रयणसंचय' विजयंति चंदपुरि 'चंदपहो ॥५॥ पुंडरिगिणि महपउमो' आणइ कार्यदिआइ 'सुविहि'जिणों । पउमु सुसीमा' पाणइ भदिलपुंरि 'सीअल' नरिंदो ॥ ६ ॥ नलिणीगम्मुसभाए' अच्चुइरे 'सिज्जंस' नाहु सीहपुरे । पउमतरु रयणसंचय' पाणइं२ चंपाइ 'वसुपुज्जो' ॥७॥ पउमस्सेणु महापुरि' सहसारे 'विमल' नाहु कंपिल्ले । रिटुपुरे पउमरहो' पाणइ उज्झाइ गंतजिणो ३ ॥८॥x
[१०४ ] श्रीदुःषमाकालस्तवनम्।
-fuctimsविरजिणभुवणविरसुय पवयणगयणिक्कदिणमणिसमाणे । वदंतसुअनिहाणे थुणामि सूरी जुगपहाणे ॥१॥ x एतावदेवोपलब्धं स्लोत्रमिदं, अग्रतो नोपलव्धेः पत्राणाम् ॥

Page #409

( २७० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
वीस' तिवीस' ट्ठनवइ* अडसरी पंचसयरि' गुणनउई । सओ सगसी' पणनउई सगसी "छस्सयरि" अडसयरी १२ ॥२॥
१६
चउनवइ अट्ठ''तीय "सग" च " पनरुत्तरस्यं "तितीससयं । सयउ" पणनवइ" नवनवइ" चत्त" तेवीसुदयसूरी ॥ ३ ॥ प्रथमोदय: ..
●
अह उदयाणं पढमे जुगपवरे पणिवयामि तेवीसं । सिरिसुहम-वयर - पडिवय - हरिस्सहं नंदिमित्तं च ॥४॥ सिरिसूरसेण-रविमित्त - सिरिप्पहं मणिहरं चं जसमित्तं । धमसिंह - सव्वमित्तं धम्मिल्लं सिरिविजयनंदं ॥ ५ ॥ वंदामि सुमंगलं - धम्मसिंह - जयदेवसूरि - सुरदिनं । वइसाहं कोडिन्नं मामाहुर-वणियपुत्त - सुरदिन्नं ॥६॥ उदयाणंतिमसूरी पुसमित्त - अरिहमित्त - वइसाहं | वंदे सुकित्तिथावर - रहसुअ - जयमंगलमुणिदं ॥ ७॥ सिद्धत्थं ईसाणं रहमित्तं भरणमित्त - दढमित्तं । सिरिदेवइमित्तं सिरिधरं च मागहममसूरिं ॥ ८॥ सिरिसंगइमित्तं कित्तिमित्त - सुरमित्त - फग्गुमित्तं च । कल्लाणदेवमित्तं नमामि दुप्पसहमुणिवसहं ||९|| वंदे सुहम्म- जंबूं पभवं सिज्जंभवं च जसभद्दं । संभूइविजय – सूरि भद्दबाहुं सिरिथूलभदं च ॥ १० ॥ महागिरि - सुहत्थ - गुणसुंदरं च सामज्जखंदिलायरियं । रेवइमित्तं धम्मं च भद्दगुत्तं च सिरिगुत्तं ॥ ११ ॥

Page #410

सूरिविरचितम् } श्रीदुःषमकालस्तवनम्
सिरिवयरमज्जरक्खिअसूरिं पणमामि पूसमित्तं च । इअ सत्तकोडिनामे पढमुदए वीसजुगपवरो ॥ १२ ॥ द्वितीयोदय :
बीए तबीस - वरं नागहन्थि च रेवईमित्तं । •सीहं नागज्जुण - भूअदिन्नयं कालयं वंदे ॥ १३॥ सिरिस मित्त-हार - जिणभदं बंदिमो उमासाईं । पूसमित्तं संभूअं माढरसंभूअ - धम्मरिसिं ॥ १४॥ जिट्टं च फग्गुमित्तं च धम्मघोसं च विणयमित्तं च । सिरिसीलमित्त - रेवइसूरिं सुमिणमित्त रहमित्तं ॥ १५ ॥ इअ सव्वोदयजुगपवरसूरिणो चरणसंजु वंदे | चउरुत्तरदुसहस्से दुप्पसहंते सुम्माई ॥१६॥ इअ सुहम-जंबू तब्भवसिद्धा एगावयारिणो सेसा । सड्ढदुजोअणमज्झे जयंतु दुब्भिक्खडमरहरा ||१७|| जुगपवरसरिससूरी दूरीकयभवियमोहतमपसरो । वंदामि सोलसुत्तरइगदसलक्खे सहस्से अ ॥ १८ ॥ पंचम अरम्मि पणपन्नलक्ख पणपन्नासहस्स कोडीणं । पंचसयकोडिपन्ना नमामि सुचरण सयलसूरी ॥१९॥ तित्ती संलक्खाओ चउर सहस्साइं x X X × (?) इग नवइ दूसमाए सूरीणं मज्झिमगुणाणं ॥ २०॥
पंचावन्नं कोडी लक्खाणं हुंति तह सहस्साणं । चउपन्नं कोडिसया चउचालीसाउ कोडीओ ॥२१॥

( २७१ )

Page #411

( २७२ )
जैमस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीधर्ममीप
तह सतरकोडिलक्खा नक्कोडि सहस्सकोडिसयमेगं । इगवीसकोड इगुलक्खा सद्विसहस्सा सुसाहूणं ॥ २२॥ समणीण कोडसहसा दस नव कोडी सयकोडीओ । छप्पन्नलक्ख छत्तीस सहस्स एगूण दुनिसया ॥ २३॥ तह सोलकोडीलक्खा तिअ कोडिसहस्स तिन्नि कोडिसया । सत्तरस कोडी चुलसी लक्खा सुरूसावयाणं तु ॥ २४॥ पणतीस कोडिलखा सुसाविआ कौंडिसहस्स बाणउई । पण कोडिसया चत्ता सकोडि तह बारसन्भहिआ ||२५|| एवं देविंदणयं सिरिविज्जाणंदधम्मकित्तिमयं । वीरजिणपबयणठिअं दूसमसंघं नमह निच्च * ॥ २६॥
* वासाण बोससहसा नव सय तिम्मास पंचदिणपहरा | इक्का घडिआ दोपल अक्खर इगयाल जिणधम्मो ॥१॥
युगप्रधान २००४ || १६ गाथाया अर्थ:-श्रीयुगप्रधान समाचार्याः ११११०००, सुधारित्रसूरयः ५५५५५५००००००००, मध्यमसूरयः ३३०४४४९१, पाठान्तरे तु ५५५५५४४४३३२६४९१ एतावन्तो मध्यमगुणसूरयः । साधवः १७०९१२१०१६००००, साध्वी १०९२३ ९६३२१९९ | श्राद्धाः १६०३३१२८४०००००, श्राविकाः ३५९२ ५२२००००१२, सर्वाचार्याः ५५५५५५००००००००, प्रधानतरराजानः ११११६०००० 'पुव्वस्स उ परिमाणं' अनया सख्याया मध्यमराजानः७०५६००००००००० ।

Page #412

सुरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषि मण्डलस्तवः
[ १०५ ] ऋषिमण्डलस्तवः ।
सकलसकलचक्रवर्त्ति - पण्डितोत्तमपण्डित -
श्री बुद्धिविमलगणिगुरुभ्यो नमः | भत्तिब्भरनमिरसुरवरकिरीडमणिपंतिकंतिकयसोहे |
उस भाइजिनवरिंदाण पाय पंकेरुहे नमिमो ॥ १ ॥ निज्जिय परीसहचर्मु सभग्गुवसग्गवग्गरिउपसरं । संपत्तकेवलसिरिं सिरिवीरजिणेसरं वंदे ॥ २ ॥
अवचूरिः ।
वयं श्रीऋ षभादिजिनवरेन्द्राणां पादपङ्केरुहानू - चरणकमलान नमामः- नमस्कुर्मः । किंविशिष्टान् पादपङ्केरुहान् ? भक्तिभरनम्रसुरवरकिरीटमणिपङ्क्तिकान्तिकृतशोभान् ॥ १ ॥
अहं श्रीवीरजिनेश्वरं वन्दे । किंविशिष्टं श्रीवीरजिनेश्वरम् ? निजितपरीषहचमुम् । पुनः किंविशिष्टम् ? सम्भनोपसर्गवर्ग रिपुप्रसरम् । पुनः कथम्भूतम् ? सम्प्राप्तकेवलश्रियम् ॥ २ ॥

(२७३ )
अर्थ.
અમ્હે ૠષભાદિક જિનવરે- તણા ચરણકમલ નમસ્કર, કિસા છઇ ચરણકમલ ? ભક્તિ તણુઇ ભરિ કરી નમ્ર-નમતા સુર-દેવ તણા, વર-પ્રધાન કિરીટ–મુકુટ તેહ તણી જે મણિ તેહ તણી પંક્તિ-શ્રેણી તેહ તણી જે ક્રાંતિ તિઇ કૃત-કીધી શાલા ઇ. ।।
હું શ્રીમહાવીર જિનેશ્વર વાંદઉં, ક્રિસાઇ ? નિર્જિત-જીતી પરીષહુ 'इपिएली यभू-सेना छ नि संलग्न - लागी उपसर्ग ३थिया रिपु-रहरी तेडनङ वर्ग - समूहन असर-व्याय ७४ प्राप्त-यामी ववज्ञान३ पिली
श्री ७६ ॥ २ ॥
૧૮

Page #413

जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष- . निम्मविय बारसंगे निहयअणंगे विमुक्कभवसंगे ।
करुणामयजलनिहिणो नमामि गणहारिणो सव्वे ॥३॥ भरहमहारायरिसिं गिहिवेसुप्पन्ननाणवररयणं ।
दसहिं सहस्सेहि समं निक्खंतं वंदिमो सिरसा ॥४॥ हत्थिविलग्गस्स न केवलं ति सोऊण वरिसपडिमंते । पयपउमसमुप्पाडियनाणवरो जयउ बाहुबली ॥५॥
अवचूरिः। , अहं सर्वान् गणधारिणो नमामि । कथम्भूतान् गणधारिणः ? निर्मितद्वादशाङ्गान् । पुनः कथम्भूताम् ? निहतानङ्गान् । पुनः कथम्भूतान् ? विमुक्तभवसङ्गान् । पुनः कथम्भूतान् ? करुणामृतजलनिधीन् ॥३॥
___ वयं भरतमहाराजर्षि शिरसा वन्दामहे । किं विशिष्टं भरतम् ? गहिवेषोत्पन्नज्ञानवररत्नम् । पुनः कथम्भूतम् ? दशभिः नृपसहस्त्रैः सम-संयुक्तं निःक्रान्तम् ॥ ४॥ बाहुबलिनामा मुनीन्द्रो जयतु । विशिष्टो बाहुबलिः ?
मथ. હું સઘલાઈ ગણધર નમસ્કરઉં, કિસા છઈ ગણધર ? નિપજાવિયાં બાર અંગ છઈ, નિહત-હણિઉં અનંગ-કંદર્પ છઈ. વલી કિસા છ ગણધર? વિમુક્ત–મે@િઉં ભવ-સંસારનઉ સંગ છઈ. કરૂણા રૂપિઉં અમૃત તેહ તણું સમુદ્ર છઈ. 13
અમહે ભરત મહારાજ ઋષીશ્વર મસ્તકિં કરી વાંદઉં–નમસ્કરઉં. કિસા ७४ १२त? गृहवेषे अत्यन-पन १२-प्रधान ज्ञान-१६३पा२त्न ७७. વલી કિસિક છઈ ભરત? દશ સહસ્ત્ર રાય સહિત દીક્ષા લીધી છઈ જા
બાહુબલિ ઋષીશ્વર જયવંત વર્તe. કિસિ છોઈ બાહુબલિ? પગરૂપીયાં

Page #414

सूरिप्रणीतः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः
तं जायमउज्झाए तक्खसिलाविसयपव्वइयं । वंदे बाहुबलिरिसिं निव्वुयमद्वावए सेले || ६ || सुरवइणा अहिसित्ता भरहवए अद्भभरहवरपइणो ।
आइञ्चजसप्पमुहा अवि सासयहं पत्ता ॥ ७ ॥ अन्नेव पुहविवइणो उसभस्स पउप्पए असंखिज्जा | जाव जिअसत्तुराया अजियजिणपिया समुपपन्नो ॥ ८ ॥ अवचूरिः ।
पदपद्मसमोत्पाटितज्ञानवरः । किं कृत्वा ? वर्षप्रतिमान्ते हस्तिविलग्नस्य-हस्तिन आरूढस्य न केवलज्ञानं इति श्रुत्वा ॥ ५ ॥
आदित्ययशःप्रमुखा अष्टौ राजानः शाश्वत सौख्यं प्राप्ताः । कथम्भूता अष्टौ राजानः ? सुरपतिना - इन्द्रेण भरतपदे अभिषिक्ताः - अनुक्रमेण राज्ये स्थापिताः । पुनः कथम्भूताः ? अर्द्ध भरतवरप्रभवः ॥७ ॥
अन्येऽपि श्रीभरतेश्वरात् आदित्ययशः प्रमुखेभ्यः अष्टाभ्यः सन्तानिकेभ्यः अपरे - अन्ये ऋषभस्य पदात् पदे- पदानुक्रमेण असङ्ख्येयाः पृथ्वीपतयो - राजानोऽभवन् यावत् अजितजिनपिता जितशत्रुराजा समुत्पन्नः ॥ ८ ॥
(२७५)
अर्थ.
કમલ તેહ બિહુ સમકાલ ઉત્પાતિ–ઉપાડે ઉપન. જ્ઞાન-કેવલજ્ઞાન તિĚ કરી વર–પ્રધાન છઇ. કિસિ` કરીનઇ? વર્ષ દિવસના કાઉસગ્ગનઇ પ્રાંતિ હાથીઇ ડિયાં કેવલજ્ઞાન નહી ઇસિક સાંભલીન ઈ પપ્પા
આદિત્યચરા પ્રમુખ આઠ રાન્ત શાશ્વતાં-સૌખ્ય પામ્યા. કિસા` છઇ આઠ રાજા ? સુરપતિ-ઈંદ્રિઇં ભરતેશ્વરનઇ પાટિ અભિષેક્રિયા–અનુક્રમેઇ પાટિ ઈસારિચા. વલી ક્રિયા છઈં? આઠઈ અ ભરતક્ષેત્ર તણા–સાલ સહસ્રદેશ તણા વર–પ્રધાન ઠાકુર છઈ. શાળા
અનેરાઈ ભરતતઉ આદિત્યચરશઃ પ્રમુખ આઠ સંતાનીયા તઉ અપરઅનેરા શ્રીૠષભદેવ તણાઈ પટ્ટાનુક્રમિઇ અસંખ્યાતા પૃથ્વીપતિ-રાય તાં

Page #415

( २७६ ) जेनस्तोत्रसन्दोहे [श्रोधर्मघोषउज्झित्तु रजलच्छि पव्वइया केवि सिवपुरं पत्ता।
सव्वटुपत्थडवरे अवरे ते वंदिमो सव्वे ॥ ९ ॥ तिणमिव भरहपहुत्तं चइत्तु ननरइसहस्सपरियरिए ।
निक्खंते नरनाहे नमामि नवसगरपामुक्खे ॥ १० ॥ विमलजिणेसरतित्थे थेराणं अंतियम्मि पव्वइओ ।
चउदसपुवी पत्तो महब्बलो पंचमे कप्पे ॥११॥
अवचूरिः । , ते सर्वेऽपि राज्यलक्ष्मी त्यक्त्वा प्रव्रजिताः तेषां मध्ये केचित् शिवपुरं प्राप्ताः अपरे सर्वार्थप्रस्तरे वरे-सर्वार्थविमाने वरे प्राप्ताः अहं तान् सर्वान् वन्दे ॥ ९॥ __अहं नवसगरप्रमुखान् नरनाथान् सार्वभौमान्-चक्रवतिनो नमामि । कथम्भूतान् ? तृणमिव भरतप्रभुत्वं त्यक्त्वा नरपतिसहस्त्रपरिकरितान निष्क्रान्तान-प्रव्रजितान् ॥ १० ॥ महाबलः पञ्चमे कल्पे प्राप्तः । कथम्भूतो महाबल: ? विमल
अथ. લગઈ હઉયા. જાં લગઈ શ્રી અજીતનાથબીજઉ તીર્થકર તેહનઉ પિતા જિતશત્રુ રાજા ઉપનઉ. પટા
તે સઘલાઈ રાજ્યલક્ષ્મી છાંડી પ્રવ્રજિત-વ્રતધારી દુઆ-દીક્ષા લીધી તેહમાંથી કેટલાઈ મુક્તિઇ પુહતા. અપરઅનેરા મુક્તિગામી, નુ બીજા વરપ્રધાનિ સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનિ પુહતા. હું તે સઘલાઈ લીધર વાંદઉં લા.
હું નવસગરપ્રમુખનરનાથ–ચક્રવતિ નમઉં. કીસા છઈ નવસાગર પ્રમુખ તૃણા–તિણખલાની પરિઈ ભરતક્ષેત્ર તણુઉં પ્રભુત્વ-રાજ્ય ત્યજીનઈ સહસરાયે પરિવરિયા નિષ્ઠાત-દીક્ષા લીધી છઈ ૧
મહાબલ રાજકવીશ્વર પાંચમઈ દેવલોક પુહતુ. કિસિë છઈ મહાબલ

Page #416

सूरिविनिर्मितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (२७७ ) तत्तो चइत्तु जाओ वाणियगामे सुदंसणो सिट्ठी ।
वीरसगासे पुणरवि चउदसपुव्वी गओ सिद्धिं ॥ १२ ॥ पयरयमिव रज्जसिरिं उज्झिय गहियव्वए अयलपमुहे ।
अढवि बलदेवरिसी थुणामि निव्वाणमणुपत्ते ॥ १३ ॥
अवचूरिः। जिनेश्वरतीर्थे स्थविराचार्यसमीपे प्रव्रजितः । पुनः कथम्भूतो महाबलः? चतुदर्शपूर्वी-चतुर्दशपूर्वधरः ॥ ११ ॥ ___ततो ब्रह्मदेवलोकात् महाबलजीवश्च्युत्वा वाणिज्यग्रामे सुदनिनामा श्रेष्ठी जातः पुनरपि श्रीमहावीरसमीपे दीक्षा लात्वा चतु-: देशपूर्वधरः सन् सिद्धिं गतः ॥ १२ ॥
अहं अष्टावपि अचलप्रमुखान् बलदेवान्-बलदेवऋषीन् नमामि कथम्भूतान अष्टौ बलदेवान् ! पदरज इव राज्यश्रियं त्यक्त्वा गृहीतव्रतान् निर्वाणं-मोक्षं अनुप्राप्तान् ॥ १३ ॥
मथ. વિમલનાથ-તેરમ તીર્થકર તેહનઈ તીર્થિ-તેહનઈ શાસનિ સ્થવિર આચાર્ય તેહનઈ સમીપે દીક્ષા લીધી છે. વલી કિસીક છઈ મહાબલ? ચઉદપૂર્વધર ७४. ॥११॥
તે પાંચમા દેવલોક ત૭ મહાબલનઉ જીવ ચિની વાણિજ્યગ્રામિ સુદર્શન ઈસિઈ નામિઈ શ્રેષ્ટિ હઉઉ. તે સુદર્શન શ્રેણી પુન-વલી શ્રી મહાવીરનઈ સમીપે દીક્ષા લઈ ચઉદપૂર્વધર હેઇ સિદ્ધિઈ–મુક્તિ ગિઉ શરા
• હું આઠઈ અચલપ્રમુખ બળદેવ કષી શ્વર નમકરઉં, કિસ્યા છઈ આઠઈ બલદેવ ઋષીશ્વર? પગિ લાગા રજની પરિઈ રાજ્યલક્ષ્મી છોડી દીક્ષા લીધી છઈ. વલી કિસા કઈ? નિર્વાણ–મોક્ષ પામિયા છઇ. ૧૩

Page #417

mm
( २७८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोषजेणुग्गतवं तत्तं अवराहं दट्ठ निययरूवस्स ।
तुंगियगिरिवरसिहरे सो राममहामुणी जयउ ॥ १४ ॥ रामो तवप्पभावा सुपत्तदाणाउ झत्ति रहकारी । • अणुमोअणाइ हरिणो संपत्ता बंभलोगम्मि ॥१५॥ इक्खागरायवसहो पडिबुद्धो नाम कोसलासामी । तह नेया अंगाए चंदच्छाए निरुवमाए ॥ १६ ॥
अवचूरिः। . स राममहामुनिर्जयतु, येन रामऋषिणा तुङ्गिकगिरिवरशिखरे उग्रं तपस्तप्तम् । किं कृत्वा ? निजरूपस्य अपराधं दृष्ट्वा ॥ १ ॥
रामः तपःप्रभावात्, रथकारः-सूत्रधारः झटिति-शीघ्रं सुपात्रदानात् । मृगो-हरिणः अनुमोदनायाः त्रयोऽपि ब्रह्मदेवलोकं प्राप्ताः ॥ १५ ॥
इक्ष्वाकुराजसु वृषभः- श्रेष्ठः कौशालायाः-अयोध्यायाः स्वामी प्रतिबुद्धनामा, तथा अङ्गाया नगर्याः स्वामी चन्द्रच्छायः कथम्भू. ताया अङ्गायाः ? निरुपमायाः ॥ १६ ॥
अथ. તે રામવીશ્વર જીવત વર્તઉ, જિણઈ રામિ વીશ્વરિઇ તંગિયા પર્વતનાં શિખરી ઉગ્ર ત૫ તપિઉ. કિસિઉં કરી નઈ? નિજ-આપણું રૂપ તણુઉ અપરાધ દેખીનઈ ૧૪
રામ તપના પ્રભાવત૭, રથકાર-સૂત્રકાર ઝટિતી-શીધ્ર સુપાત્રદાનતણું પ્રભાવતઉ, મૃગલી અનુમોદના તઉ-ભાવના તઉં, એ ત્રિહઈ પાંચમહ બ્રહ્મદેવલોક પામ્યા. ૧પા
ઈક્ષાકુવંશીય રાય માંહિ વૃષભ-શ્રેષ્ઠ કોશલા તણુ સ્વામી પ્રતિબદ્ધ ઈસિઈ નામિઈ રાજા (૧) તથા-તિમ અંગાનગરી તણુક નેતા–સ્વામી ચંદ્રછાય રાજા (૨) કીસી છઈ અંગાનગરી ? નિરૂપઈ છ–અનેપમ છઈ ૧૬.

Page #418

सूरिविरचितः]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
संखे कासीराया कुणालदेसाहिवो तहा रुप्पी ।
कुरुवइ अदीणसत्तू पंचालपहू अ जियसत्तू ॥ १७ ॥ संजायजाइसरणा पव्वइआ छप्पि मल्लिजिणपासे । __ चउदसपुव्वी एए जयंतु अपुणब्भवं पत्ता ॥ १८ ॥ सद्धिं वाससयाइं जेणं छद्रेण भाविओ अप्पा ।
बहुविहलद्धिसमिद्धं विण्डं वंदामि अणगारं ॥ १९॥
अवचूरि। काश्या-वाणारस्याः शङ्के राजा, तथा कुणालदेशस्य आधिपतिः -स्वामी रुक्मी । राजा, कुरुमण्डलस्याधिपतिः अदोनशत्रु: च-अन्यत् । पञ्चालदेशस्य प्रभुः-जितशत्रुः ॥ १७ ॥
एते जयन्तु । कथम्भूताः ? सञ्जातजातिस्मरणाः पुन: कथम्भूताः ? एते षडपि श्रीमल्लिजिनपाधै प्रव्रजिताः । पुनः कथम्भूताः? चतुर्दशपूर्विणः । पुनः कथम्भूताः ? अपूनर्भवं प्राप्ताः ॥ १० ॥ अहं विण्डं-विष्णुकुमारं नमामि, यो विष्णुकुमारो वैक्रियदेह
अर्थ. કાશી–વાણુરસી નગરી તણુક સ્વામી શંખ રાજા (૩) કુણાલ દેશ તણ અધિપતિ–સ્વામી રૂમી ઇસિઈ નામિઈ (૪) કુરૂમંડળ દેશ તણુક સ્વામી અદીનશત્રુ રાજા (૫) પંચાલદેશ કાંપિલ્યપુરપાટણ તણુક સ્વામીसन नितशत्रु (6) ॥१७॥
એ છઈ રાજા જયવંત વતું, એ તે કિસા કઈ? સજાત–ઉપનાં જાતિસ્મરણ છઈ, વલી કિસ કઈ ? શ્રીમલ્લિનાથનઈ સમીપ દીક્ષા લીધી • ७, ही सा छ ? AS पूर्वध२ छ, पी लिसा ७४ ये छ ? मथुनર્ભવ–મેલ પામિયાં કઈ ૧૮
તે વિમાર નમઉં. જિણઈ વિકુમારિં વૈક્રિય દેહલાઈિ કરી

Page #419

( २८० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
जो तित्थस्स पभावणमकासि वेउव्विदेहलद्वीए । तं विहुं गतिहं नमामि पत्तं सिवपुरंमि ॥ २० ॥ एगूणे पंचसए खंदगसीसाण कुंभकारकडे ।
पालयकयउवसग्गे पत्ते पणमामि अपवग्गे ॥ २१ ॥ दट्ठण 'अण्णतित्थियपराभवं भवसयाउ निग्विण्णो । नेगमअट्टसहस्सेण परिव्वुड़ो कित्तिओ सिट्ठी ॥ २२ ॥
अवचूरिः ।
1
लब्ध्या तीर्थस्य प्रभावनां अकार्षीत् । किंविशिष्टं विष्णुं ? गततृष्णम् पुनः कथम्भूतं विष्णुं ? शिवपुरे प्राप्तम् ॥ २० ॥
[ श्रीधर्मघोष:::
अहं स्कन्धकाचार्यशिष्याणां एकोनानि पञ्चशतानि प्रणमा - मि । कथम्भूतानि एकोनानि ? कुम्भकारकटे पालकपुरोहितेन प्राणां-तकृतोपसर्गानि अपवर्ग - मोक्षं प्राप्तानि ॥ २१ ॥
कार्तिकश्रेष्ठी नैगमानां वणिकपुत्रार्णा अष्टोत्तरसहस्रेण परिवृतः मुनिसुव्रतस्वामिसमीपे ग्रब्रजितः - दीक्षितः । किंविशिष्ट: कार्तिक
अर्थ
તીર્થ તણી પ્રભાવના કીધી. ક્રિસિઉ છઈ વિષ્ણુકુમાર ? તૃષ્ણા રહિત છઈ. નિÎભ ́. વલિ કિસિઉ ઇ ? શિવપુરિમેાક્ષનગરિ પુહતઉ છઈ. ારના હું ખધકસરિ તણા શિષ્ય એકઇં ઉણાં પાંચસÛ નમરઉં, ક્રિસા છંઈ ? કુંભકારકિટ નગરિ પાલક કૃત પ્રાણાન્ત ઉપસ ઇ. વલી કિસ્સા છંઈં? અપવ–મેક્ષ પામિયા છઇ. ારા
કાર્તિકશ્રેષ્ઠી-વણિપુત્ર અષ્ટોત્તર સહસ્ર પરિવરિયાં શ્રીમુનિસુવ્રતસ્વામિ નઇ સમીપે દીક્ષા લીધી. કિસિઉ છઇ કાર્ત્તિકશ્રેષ્ઠી ? અન્ય-અનેરા તી િકકુલિંગિ તેહન પરાભવ દેખી સંસારના ભયતક નિવિન્નક–ઊસન છઈ, તે

Page #420

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
पव्वइओ मुणिसुव्वयसामिसगासम्म बारसंगधरे । बारससमपरिआओ सोहम्मे सुरबई जाओ ॥ २३॥ मुग्गलगिरिम्मि सुकोसलेन वग्धीकओवसग्गेण ।
पत्तं परमं ठाणं कित्तिधरेण वि परं नाणं ॥ २४ ॥ काउं गुणरयणतवं अट्ठ उ अक्खोहसागरप्पमुहा । विष्हुसुआ संपत्ता सिद्धिं इक्कारसंगधरा ॥ २५ ॥
(२४१.)
अवचूरिः ।
श्रेष्ठो ? अन्यतीर्थिकस्य पराभवं दृष्ट्वा भवभयात् निर्विण्णः । अवसन्नः । पुनः कथम्भूतः कार्तिकश्रेष्ठी ? द्वादशाङ्गवित् द्वादशसमपर्याय:पालितव्रतः सौधर्मसुरपतिः - इन्द्रो जातः || २२-२३ ॥
सुकोशलेन मुनिना मग्रिल्लगिरौ - चित्रकूटपर्वते परमं पदं मोक्षस्थानं प्राप्तम् । कथम्भूतेन सुकोशलेन ! व्याघ्रीकृतोपसर्गेण । कीर्तिधरेणापि तत्पित्रा वरं ज्ञानं केवलज्ञानं प्राप्तम् ॥ २४ ॥
अष्टौ अक्षोभ्यसागरप्रमुखा वृष्णिसुताः सिद्धिं सम्प्राप्ताः । किं कृत्वा ? गुणरत्नतपः कृत्वा । कथम्भूता अष्टौ अक्षोभाद्याः ? एकादशाङ्गधराः ॥२५॥
अर्थ. કાર્તિક શ્રેણી ખાર વરસ પાલિત દીક્ષા હૂં તઉ સૌધર્માં દેવલેાક સુરપતિ– ઈંદ્ર હઉ ॥૨૩॥
સુકેાસતિ મહાત્મા મગ્રિલગિરિઇ ચિત્રઉડિ પ તે પરમસ્થાનક-માક્ષ પામિä, કિસિ છઇ સુકેારાય ઋષીશ્વર ? વાષિણીઈ કૃત-કીધઇ ઉપસર્ગ છઈ, અનઈ કીર્તિ રિઇ-તે સુકાશલનઈ પિતાઇ વર-પ્રધાન કેવલજ્ઞાન પામિä ॥૨૪॥
આઠ અક્ષેાભ્યસાગર વૃષ્ણિસુત-અંધકવૃષ્ણિરાયના સુત–બેટા સિદ્ધિ”— મુક્તિ” પ્રહતા. કિસિä કરીનઇ ? ગુણરત્ન ઇસિÛ નામિઈં તપ કરીનઈ. કિસા થઈ તે આઈ? ઇગ્યાર અંગ ધર ઈં. ૫૨પા

Page #421

( २८२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष--
तं वंदे रहनेमि चउरो वच्छरसयाइं जस्स गिहे।
जो वरिसं छउमत्थो पंचसए केवली जाओ ॥ २६ ॥ जालि-मयालि-उवयालि–पुरीससेणे य वारिसेणे य।
पज्जुन्न-संब-अनिरुद्ध-सच्चे नेमी य दढनेमी ॥२७॥ पन्नासं पन्नासं भज्जाओ चईय बारसंगधरा ।
सोलससमपज्जाया सिद्धा सित्तुंजए दसवि ॥२८॥
अवचूरिः। अहं तं रथनेमि वन्दे । यस्य चत्वारि वर्षशतानि गृहवासेऽ. भवन् । यो वर्ष छमस्थो जातः, यः पञ्च वर्षशतानि केवली जातः॥ ॥ २६ ॥
जालिः । मयालिः २ उपजालि: ३ पुरिषसेनः ४ वारिषेण: ५ प्रद्युम्नः ६ शाम्बः ७ अनिरुद्धः ८ सत्यनेमिः ९ दृढनेमिः १० एतेदशापि पञ्चाशत् पश्चाशत् भार्या: त्यक्त्वा प्रव्रजिताः । कथम्भूता एते दश ? द्वादशाङ्गधारिणः ॥ २७ ॥
पुनः कथम्भूता दश ? द्वादशसमपर्याया-द्वादशवर्षपालितव्रताः। पुनः कथम्भूता दश ? दशापि शत्रुञ्जये सिद्धाः ॥ २८ ॥
अथ. હું તે રથમ વીશ્વર વાંદઉં. જે રહનેમિઈ ચારિસઈ વરિસ ગૃહસ્થ વાસિ હયિાં, જે રહનેમિ વર્ષ જાણ એક વરિસ છઘસ્થ હઊઉ. અનઈ જે પાંચસઈ વરિશ કેવળજ્ઞાની હઉઉ. પારકા
___ नति, भयाति, Surfe, पुरिससेन, पारिसेन, प्रधुम्न, शाम, मानરૂદ્ધ, સત્યનેમિ, દૃઢનેમિ, એ દશ પંચાસ પંચાસ કલત્ર છાંડી દીક્ષા લીધી. કિસા છઈ એ દઈ દ્વાદશાંગ ધરઈ છઈ. ચહદપૂર્વધર છઈ. પારકા
વળ કિસા છઈ તે દશ ઇ? બાર વરિત પાળી દીક્ષા છઈ, વલી કિસા છઈ દશ? શ્રી શત્રુંજય પર્વતિ સિદ્ધા–મુક્તિ ગિયા. ૨૮

Page #422

MANAVAAN
सूरिविनिर्मितः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (२८३ ) बत्तीसपुरंधिवई देवइपुत्ता अणीयजसपमुहा।
छप्पिय नेमिसुसीसा चतुदसपुव्वी गया सिद्धिं ॥ २९॥ जो गेविज्जाउ चुओ आयाओ तह कुले विसालम्मि ।
तं देवईअवच्चं गजसुकुमालं नमंसामि ॥ ३० ॥ वन्दामि नेमिसीसं वयदिणगहिओगराइवरपडिमं ।
सोमिलकयउवसग्गं पत्तं पणमामि अपवग्गं ॥ ३१ ॥
अवचूरिः। अनीकयशःप्रमुखाः षडपि देवकीपुत्राः श्रीनेमिसुशिष्याः चतुर्दशपूर्विणः सिद्धिं गताः ॥ कथम्भूताः षडपि ? द्वात्रिंशत् पुरन्ध्रीपतयः-गृहवासे द्वात्रिंशभापतयः ॥ २९ ॥
अहं गजसुकुमालं नेमिशिष्यं वन्दे । कथम्भूतं गजसुकुमालम् ? व्रतदिने एव गहिता वरा एकरात्रिप्रतिमा-कायोत्सर्गविशेषा तम् । पुनः कथम्भूतं गजसुकुमालम् ? सोमिलकृतोपसर्ग शिवं प्राप्तम्॥३०॥
अर्थ.
' અનીશ પ્રમુખ શ્રીદેવકીના છઈ પુત્ર, શ્રીનેમિનાથના સુશિષ્ય હુંતા. ચઉદપૂર્વધર હુઈ મુક્તિ ગિયા, કિસીઆ કઈ ? ગૃહસ્થવાસિ બત્રીસ કલત્રના પતિ છઈ. પુર ઘી-કલત્ર કહીઈ રહ્યા
હું ગજસુકમાલ શ્રી નેમિનાથનઉ શિષ્ય વાંદઉં, કિસિહ ઈ ગજ સુકમાલ? જીનઈ વ્રતઈ દિહાડઈ ગૃહીત–લીધી વર–પ્રધાન પ્રતિમા-કાઉસગ વિશેષ છઈ, વલી કિસિઉ થઈ ગયસુકુમાલ.? સોમિલભક્ટિ–સસરઇ કૃતઉપસર્ગ હતઉ સિદ્ધિ ગિઉં છઇ ૩૦

Page #423

( २८४ ) जैनस्तानासन्दोहे [श्रीधर्मयो जो वासुदेवपुरओ पसंसिओ दुक्करं करेउ त्ति।
सिरिनेमिजिणवरेणं तं ढंढणरिसिं नमसामि ॥ ३२ ॥ इब्भकुलबालियाओ सुपरिचत्ताओ जेण बत्तीसं। __जस्स य निक्खमणमहं दसारकुलनंदणो कासी ॥३३॥ जो पुरिससहस्सजुओ पव्वइओ नेमिपायमूलम्मि । सो थावच्चापुत्तो चउदसपुवी सिवं पत्तो ॥ ३४ ॥
अवचूरिः। अह तं ढंढणऋषि नमस्करोमि । यः ढण्ढणऋषिः वासुदेवपुरतः-अग्रतः श्रीनेमिजिनवरेण दुष्करं करोतीति प्रशंसितः-व्याख्यातः ।। ३२ ॥
येन इभ्यकुलबालिका:-व्यवहारिणां बालिकाः परिणीताः, सुष्टु -अतिशयेन द्वात्रिंशत्सङ्ख्याः परित्यक्ताः, यस्य निक्रमणमहोत्सव दीक्षामहोत्सवं दशारकुलनन्दनो-वासुदेवोऽकार्षीत् ॥ ३३ ॥ ___यः पुरुषसहस्रयुतः श्रीनेमिनाथपादमूले प्रव्रजितः श्रीनेमिनाथ पादमूले प्रव्रजित:.स थावच्चापुत्रः-थावच्चा:-सार्थवाहपत्नी तस्याः पुत्रः चतुर्दशपूर्वी सिद्धिं गतः ॥३४॥
अथ હું તે ઢંઢણકુમાર કષી નમસ્કર, જે ઢંઢણ ઋષીશ્વર વાસુદેવ આગવિ શ્રી નેમિજિનવરંકિઈ દુરકર કરઈ ઇતિ-ઇસિઉ–પ્રસસિ–વખાણીઉં, ॥ ३२ ॥
જિઈ ધનવંત વ્યવહારીયા તણી બાલિકા પરિણી બત્રીસ સમકાલ છાંડી, જેહ તણુઉ દક્ષામહોત્સવ દશારકુનંદનિ–વાસુદેવુિં કીધ૩. ૩૩
જે સહપુરૂષ સહિત શ્રી નેમિનાથ તણઈ પાયમૂવિ દીક્ષા લીધી, થાવ સાર્થવાહની કલત્ર તેહની બેટ, ચઉદ પૂર્વધર હંત સિદ્ધિ ગિ
11 ३४ ।

Page #424

सूरिविरचितः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः
सहसजुओ तस्सीसो चउदसपुव्वी सुओ गओ सिद्धिं । इकारसंग सुअसीस सेलओ तहय पंचसए ॥ ३६॥ जो उपरक्कमइ तवं छिन्नं लहं च देहममाणंतो ।
सिद्धिं वियरयमल सेलगपुत्तं तयं नमिमो ॥ ३७ ॥ असुरसुरपन्नगिंदा जं तं पडिमागयं नमसंति । उज्जितसेलसिहरे तं सिरसा सारणं वंदे ॥ ३८॥
बारसभिक्खूपडिमा जेण ण चत्ता महाणुभावेण ।
'वारससया नियमेणं अट्ठमच्छद्वाणि जो कासी ॥३९॥
( २८५ )
तं खवियपेमदोसं वंदे जरमरणसोगमुत्तिणं । अचलसुहसागरगयं निव्वाणमणुत्तरं पत्तं ॥ ४० ॥
अवचूरिः ।
तच्छिष्यः तस्य - थावश्चापुत्रस्य शिष्यः शुकः सहस्रशिष्ययुतः चतुर्दशपूर्वधरः सिद्धिं गतः । तथा शुकस्य शिष्यः शैलकः सिद्धिं गतः। कथम्भूतः सैलक: ? एकादशाङ्गी । पुनः कथम्भूतः शैलकः ? पञ्चशत शिष्यसहितः ॥३६॥
अर्थ..
તે થાવચ્ચા પુત્ર તણ શિષ્ય શુક્ર ઇસિઇ નામિ†, સહસ્રશિષ્ય પરિવરિš, ચહદપૂર્વધર સિદ્ધિઇંગિઉ, તેહ શુકન શિષ્ય શેક તથા–તિમ સિદ્ધિઇ ગિક, ક્રિસિલ' છઈ તે શેલક ? ઇચ્ચાર અંગ ધરઈ છઇ, વલી ક્રિસિલ છઈ તે સેવક? પાંચસÛ શિષ્ય સહિત છઇ !! ૩૬ ॥

Page #425

( २८६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष- .
सुच्चा जिणिंदवयणं सच्चं सोअंति पणिओ हरिणा ।
किं सच्चं ति पवुत्तो चिंतंतो जाइसरणाओ ॥ ४१॥ संबुद्धो जो पढमं अज्झयणं सच्चमेव पण्णवइ ।
कच्छूल्लनारयरिसिं तं वंदे सुगइमणुपत्तं ॥४२॥ नारयरिसिपामुक्खे वीसं सिरिनेमिनाहतित्थम्मि । ___ पण्णरस पासतित्थे दस सिरिवीरस्स तित्थम्मि ॥४३॥ पत्तेयबुद्धसाहू नमिमो जे भासिउं सिवं पत्ता ।
पणयालीसं रिसिभासियाइं अज्झयणपवराई ॥ ४४॥
अवचूरिः । अहं तं कच्छूलनारदऋषि वन्दे । यो जिनेन्द्रवचनं 'सत्यं शौचम्' इति श्रुत्वा हरिणा-वासुदेवेन किं सत्यं इति पृष्टः ? उत्त. रमलब्धवान् सन् चिन्ताप्रपञ्चितः सन् जातिस्मरणप्राप्तः सन् प्रबुद्धः केवलज्ञानमयो जातः । पुनर्यः सत्यमेवाध्ययनं प्रज्ञप्तवान् । कथम्भूतं नारदम् ? सद्गति प्राप्तम् ॥ १-४२ ॥
म
.
હું તે કચ્છલ ઇસિઈ નામિઈ નારદઋષિ વાંદ૯, જે નારદ જિદ્રન વચન “સત્ય શોચ” ઈતિ સાંભલી, વાસુદેવિઈ કિસિ સત્ય ઈસિઈ પૂછિઇ ઉત્તર અણપામતઉ ચિંતાપ્રપંચિત-ઊહાપોહ કરતી જાતિસ્મરણ પામિક હત તત્કાલ પ્રબુદ્ધ હુઉ-કેવલજ્ઞાન સંયુક્ત હુઉ, અનઈ વલી છણુઈ પતિલઉ સત્ય છ ઇસિઈ અધ્યયન પ્રરૂપિઉં, કિસિઉ છઈ નારદ ? સુગતિ-મુગતિ તીણુઇ પહુ તક છઈ છે ૪૧૪ર છે

Page #426

सूरिप्रणीतः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
पहरिज्जतो दुज्जोहणेण तह पंडवेहि थुब्वंतो । समसत्तुमित्तभावो दमदंतमहामुनी जयउ ॥ ४५ ॥ जलणाउ मिसी त्ति भणतो जंभएहि उक्खित्तो । सिरिकूयवायरमुणी रामसुओ जयउ सिद्धिगओ ॥४६॥
अवचूरिः ।
नारदऋषिप्रमुखा विंशतिः प्रत्येकबुद्धाः श्रीनेमिमाथतीर्थेऽभवन् एवं पञ्चदश प्रत्येकबुद्धाः श्रीपार्श्वनाथतीर्थे, दश प्रत्येकबुद्धाः श्रीमहावीरतीर्थेऽभवन् । वयं तान् पञ्चचत्वारिंशत् प्रत्येकबुद्धान् ऋषीन् नमामः । ये साधवः पञ्चचत्वारिंशद् ऋषिभाषितानि अध्ययनानि भाषित्वा शिवं मोक्षं प्राप्ताः ॥ ४३-४४ ॥
स दमदन्तमहाऋषिर्जयतु । यो दमदन्तः दुर्योधनेन प्रहार्यमाण तथा पाण्डवैः स्तूयमानः समशत्रु मित्रभावो जातः ॥ ४५ ॥
स रामसुतः कुब्जवारकमुनिर्जयतु । यो द्वारिकाया दाघे ज्वलनात् अहं नेमिशिष्यः इति भणन् जृम्भकदेवैः उत्क्षिप्तः - उत्पाटित: नेमिसमीपं समवसरणे मुक्तः प्रव्रजितश्च । कथम्भूतः मुनिः ? सिद्धि गतः ॥४६॥ अर्थ.
( २८७ )
નારદ ઋષિપ્રમુખ વીસ પ્રત્યેકબુદ્ધ શ્રીનેમિનાથનઇં તીથિ હઁ, પંદર પ્રત્યેકબુદ્ધ શ્રીપાર્શ્વનાથ” શાસન હૂચા, દરા પ્રત્યેકમુદ્ધ શ્રીમહાવીરનઈં શાસનિ ચા, અમ્હે તે પચિતાલીસ પ્રત્યેકબુદ્ધ ઋષીશ્વર વાંદઉં-નમસ્કરä. જે સાધુ પ`ચિતાલીસ ઋષિભાષિત અધ્યયન ભાષી–પ્રરૂપી મેાક્ષિ પુહતા. !!
४३-४४ ॥
તે દમદત ઋષીશ્વર જયવંત વત્ત, જે દમયંત દુર્યોધનઇ પ્રહરિતકપ્રહાર દીજતઉ, અનઇ પાંડવે સ્તુવીતઉ સમાત્રુમિત્રસ્વભાવ હૂંઉ ૫૪પપ્પા તે રામ-ખદેવ તણ એટઉ મુખ્યવારણુક ઇસિ નામિઇં મહાત્મા જયવંતુ વ. જે દ્વારિકા નગરીનઈં દાધિ જ્વલન આગતિ તઉ વીતક હૂં નેમિનાથન, શિષ્ય ઇસ ભણતઉ જા ભદેવે ઊપાડીઉ શ્રીનેમિનાથનઈ સમીપિ સમવસરણ મેલ્હિઉ, શ્રીનેમિનાથનઇ સમીપિ દીક્ષા લીધી, કિસિઉ
७६ महात्मा ? सिद्धिं
॥ ४९ ॥

Page #427

जैनस्तोत्रसन्दोहे
पंचवि निवपंडुसुआ चउदसपु०वी जुहिट्टिलप्पमुहा || दोमासियसंलेहणपुर्वं सित्तुंजए सिद्धा ॥ ४७ ॥ पडिबोहियप्पएसिं केसिं वंदामि गोयमसमीवे ।
( २८८ )
वियलियसंसयवग्गं अंगीकयचरमजिणमग्गं ॥ ४८ ॥ कालियपुत्तो मेहलि थेरे आणंदर क्खिए तइए ।
कासव एए य चउरो पासावच्चिज्ज मुनिपवरा ॥ ४९ ॥
[ श्रीधर्मघोष
अवचूरिः ।
पञ्चापि पाण्डुनृपसुताः युधिष्ठिरप्रमुखाः गृहितव्रताः द्विमासीसंलेषणापूर्वं शत्रुञ्जये सिद्धाः । कथम्भूताः पाण्डुसुताः चतुर्दशपूर्विणः ४७ अहं केशिकुमारं - केशिकुमारगणधरं वन्दे । कथम्भूतं केशिगणधरं ? प्रतिबोधित प्रदेशिम् । पुनः कथम्भूतम् ? गौतमसमीपे - गौतमपार्श्वे विदलितसंशयवर्ग । पुनः कथम्भूतं गणधरम् ? अङ्गीकृतचरमजिनमार्गम् ॥ ४८ ॥
कालिकापुत्रः मेखाले १ स्थविरः २ आनंदऋषिः तृतीय: काश्यपः एते चत्वारः श्रीपार्श्वनाथसन्तानिनः मुनिप्रवराः ॥ ४९ ॥
अर्थ.
પાંચઇ પાંડુરાયના પુત્ર યુધિષ્ઠિરપ્રમુખ દીક્ષા લીધી હૂંતી, ખિમસવાડા સંખેલનાપૂર્ણાંક-સાઠિ દિન અનશન પાલન પૂર્વક શત્રુજયિ તીર્થિ સિદ્ધામુક્તિ” ગિયા. કિસા છઈ પાંચઈ પાંડવ ઋષીશ્વર? ચક્રદપૂધર છઈ જા હૂં કેશિકુમાર ગણધર વાંદઉં. ક્રિસિઉ છઈ કેશીગણધર ? પ્રતિમાધિજ્ઞ પ્રદેશ રાન્ત છઈ. કિસિ છઈ કેશી ગણધર ? ગૈતમ ગણધર નઇ સમીપિ વિદલિત–નિલિક–ફેટિક સદેહ તઉ–સમૂહ છઇ. વલી કિસ્યા છઇ ગણધર ? અંગીકરિઉ ચરમજીન—શ્રીમહાવીર તેહનઉ માર્ગ ઈ! ૪૮ ૫
કાલિકાપુત્ર મેખલિ૧, થવિર ૨, આણંદ ઋષિ ત્રીજ, કાશ્યપ એ ચાન રઇ શ્રીપાર્શ્વનાથના સતાનીયા,મુનિપ્રવર-મુનિ મહાત્મા માંહિ અગ્રેસર II૪lL

Page #428

सूरिविरचितः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः ।
अकहिंसु जयजाओ सरागतवसंजमेहिं समणावि ।
कम्मावसेसपडिबंधओ अ देवा हविज्जति ॥५०॥ जं तं तिव्वचरितं पाओवगयं तु खायइ सियाली । मुग्गलसेलसिहरे वंदे कालासवेसरिसिं ॥ ५१ ॥ धम्मे दढसन्नाहो जो निच्चं मंद इव अकंपो ।
इहलोगनिप्पिवासो परलोगगवेसओ धीरो ॥५२॥
कालासवेसियसुओ आया सामाइयं ति थेराणं । वयणं सोउं पडिवन्नपंचजामो गओ सिद्धिं ॥५३॥
अवचूरिः ।
तुङ्गिकानगर्यां इति अकथयन् । इतीति किम् ! श्रमणा अपि सरागतपः- संयमैः कर्मावशेषप्रतिबन्धतः देवा भवन्ति ॥ ५० ॥
X
( २८९ )
X
X
कालस्य वैशिकसुतः प्रतिपन्नपञ्चयामः - पञ्चमहाव्रतरूपगृहीतव्रतः सन् सिद्धिं गतः । किं कृत्वा ? आत्मा एव सामायिकं इति स्थविराणां वचः श्रुत्वा ॥ ५३ ॥
x
अर्थ..
તુંગિયાનગરીઇ ઈસિä કહિઉં, ઇસિä કિસિઉં ? શ્રમણ-મહાત્મા સરાગ તપ સંચમિ કરી કર્મવિશેષના પ્રતિખ ધત દેવ હુઇ, જઇ સરાગ તપ સંચમ ન હુઇ વઉ મુક્તિઈ જાઇ.ાપના

X
X.
X
કાલ તણુક વૈશિક ઈસિઈં નામð એટ, પડિવજિન્જ ગૃહીત–લીધઉં પંચમહાવ્રત ઇસિક હતઙ સિદ્ધિં ગિઉ, કિસિઉં કરી નઇ? આત્મા જિ સામાયિક ઇસિä વિર–વડાનä વચન સાંભલી નઈં ાપકા
૧૯
X

Page #429

( २९० )
जनस्तोत्रसन्दाहे
पुक्खलवईइ विजए सामी पुंडरिगिणीइ नयरीए । दट्टूण कंडरीयस्स कम्मदुव्विलसियं घोरं ॥ ५४ ॥ सिरिपुंडरीयराया निक्खंतो काउ निम्मलं चरणं । थोवेण वि कालेणं संपत्तो जयउ सव्वट्टे ॥ ५५ ॥ वीरजिणपुव्वपियरो देवानंदा अ उसभदत्तो अ । इकारसंगविणो होऊणं सिवसुहं पत्ता ॥ ५६ ॥
अवचूरिः ।
1
पुष्कलावत्यां विजये पुण्डरीकिण्या नगर्याः स्वामी श्रीपुण्डरीकराजा निष्क्रान्तः-प्रव्रजितः । किं कृत्वा ? 'दट्ठूण' लघुभ्रातुः कण्डरीकस्य कर्मदुर्ललितं घोरं चारित्रत्यागरूपं दृष्ट्वा । कथम्भूतः पुण्डकः ? निर्मलं चारित्रं कृत्वा स्तोकेनापि कालेन सर्वार्थे गतो जयतु || ५४|५५ ॥
वीजनस्य पूर्वपतरौ देवानन्दा विदौ भूत्वा शिवसुखं प्राप्तौ ॥ ५६ ॥
[ श्रीधर्मघोष
ऋषभदत्तश्च एकादशाङ्ग
अर्थ.
પુષ્કલાવતીવિજચ પુણ્ડરીક્રિણી નગરી તણુક સ્વામી શ્રીપુંડરીક રાજા નિષ્પ્રાંત-દીક્ષા લીધી. કિસિ` કરી નઈ? લહુડઉ ભાઇ કુંડિક તેહ તણુ કુલિત–ધાર ચારિત્રત્યાગરૂપ-તપરિહારરૂપ કર્મ દેખીનઈ.ડાપ૪॥
ક્રિસિઉ છઈ પુંડરીક મુનિ ? નિર્મલ ચારિત્ર પાક્ષી ઘેાડા કાલમાંહી સર્વાર્થ સિદ્ધિઈં ગઉ ડૂત જયવંત વર્ત'. પપા

શ્રીમહાવીર દેવ તણાં પૂર્વ-પહિયાં પિતર-માવિત્ર દેવાનંદા અન ઋષભદત્ત દીક્ષા લેઇ ઈચ્ચાર અંગ તણા જાણ હોઈ મેાક્ષસુખ પામ્યા.પા

Page #430

सूरिविरचितः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (२९१ )
दट्टणं संबुद्धो रिद्धिं वसहस्स जो अरिद्धिं च । सो करकंडू राया कलिंगजणवयवई जयउ ॥ ५७ ॥ पंचालदेसअहिवो पूअमपूअं च इंदकेउस्स । दटुं विरत्तकामो पव्वइओ दोमुहनरिंदो ॥ ५८ ।। सुच्चा बहूण सदं वलयाणमसद्दहं च एगस्स । बुद्धो विदेहसामी सक्केण परिक्खिओ अ नमी ॥५९॥
अवचूरिः । स करकण्डराजा कलिङ्गजनपदपतिर्जयतु । यः करकण्डुगाकुले वृषभस्य रूपादि-लक्ष्मी पृष्ठा, वार्धके रूपादि अनार्द्ध-रूपादिहामि दृष्ट्वा संबुद्ध :-प्रतिबुद्धः ॥५७॥
एवं पश्चोलदेशाधिपतिः द्विमुखनरेन्द्रः प्रमजितः कथम्भूतः द्विमुखः ? इन्द्रकेतोश्चन्दनकुसुमादिपूजां च-अन्यत् तिर्यपतेःतिर्यक्पतितस्य-भूमौ पतितस्य पादघर्षणादि अपूजां दृष्ट्वा विर• ककामः ॥५॥
विदेहस्वामी राजा नमिः बहूनां वलयानां शब्दं श्रुत्वा एक. स्याश्रुत्वा च बुद्धः । कथम्भूतो नमिः ? शक्रेण परीक्षितः ॥५९॥
અથ
જે કરકંડુરાજા ગોકુલમાંહિ તરૂણ વૃષભ તણી રૂપણી ઋદ્ધિ દેખી, ઘડપણિ રૂ૫તણું અરિદ્ધિ-હાનિ દેખી પ્રતિબોધ પામીઓ. પછા - પાંચાલદેશ-પિલ્યપુરપાટણ તણુક સ્વામી દ્વિમુખ રાજા પ્રવ્રજિત હુઉ-દીક્ષા લીધી. કિસિક છઈ દ્વિમુખ? ઈંદ્રસ્તંભ રહઈ ચંદન પુષ્પાદિક દેખીનઈ, ભુંઈ પડિયાં પગ ઘસવાદિક અપૂજા-અવજ્ઞા દેખી વિરક્ત કામ હુઉ-વૈરાગ્યવંત હુઉ ૫૮
વિદેહ સ્વામી રાજા નમિ વલયને શબ્દ અણસાંભલી–એકનઉ શબ્દ ન હૂઈ ઇસિહં જાણું પ્રતિબંધ પામિર્ક. કિસિઉ છઈ નમિ ? શક-ઈદ્ધિ પરિખિ૩. પેલા

Page #431

जैनस्तोत्रसन्दोहे
उप्फुल्लपल्लवं विगयपल्लवं तह दट्ठूण चूअतरुं ।
गंधाररायवसभो पडिवन्नो नग्गई मग्गं ॥ ६० ॥ नयरम्मि खिइपट्टे चउरोवि परुप्परं समुल्लावं । अकरिंसु तत्थ जाओ जक्खो भत्तीइ चउवयणो ॥ ६१ ॥ पुप्फुत्तराउ चवणं पव्वज्जा तह य तेसि समकालं । पत्तेयबुद्धकेवलि सिद्धि गया एगसमएणं ॥ ६२ ॥
( २९२ )
अवचूरिः ।
गन्धारराजवृषभः नग्गय इति नाम्ना मार्ग - मोक्षमार्ग चारित्ररूपं प्रतिपन्नः । किं कृत्वा ? चूततरुं - आम्रवृक्षं उत्फुल्लपल्लवं - विकस्वरमञ्जरीकं दृष्ट्वा, तथा विगतपल्लवं - पल्लवरहितं सहकारं दृष्ट्वा ॥६०॥
[ श्रीधर्मघोष
क्षितिप्रतिष्ठितनगरे पुरबहिः स्थचतुर्द्वारयक्षचैत्ये चतुर्दिग्भ्य आगताः चत्वारोऽपि मिलिताः परस्परं समुल्लापं अकार्षुः, तेषां निरीहत्वं दृष्ट्वा भक्त्या यक्षश्चतुर्मुखो जातः ॥ ६१ ॥
तत्र
तेषां चतुर्णां दशम- प्राणत देवलोकात् - पुष्पोत्तरविमानात्
अर्थ.
ગધારદેશ તણઉ રાજા, રાજવૃષભ રાય માંહિ અગ્રેસર નગ્ગય ઇસિદ નામિઇ મેાક્ષ મા–ચારિત્રરૂપે પરિવજિજઉ. ક્રિસિઉ કરી નઇ ? ચુતતઃઆંખ ફુલ્લ–વિકસ્વરપધ્રુવ-મજરી ઇસિઉ દેખી, અનઇ વિગત–ગિયાં
પધ્રુવ-પલ્લવ રહિત સહકાર દેખી નઇ ૫૬મા
ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગäિ નગર ખાાિર ચતુર્દ્વાર યક્ષનઇ પ્રાસાદ્ધિં ચિહ્ િિસ થકી આવ્યા–મિલ્યા પર્સ્પરિઇ સમુલ્લાપ-વિચાર વાત કીધી ૫૬૧ા તેહે ચિહ્ નઈં દશમાદેવલાત પુષ્પાત્તર વિમાનતઉ
સમકાલ

Page #432

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
वीरजिणकहियसत्तमपुढवीसव्वट्टसिद्धिगजोगो । नंदउ पसन्नचंदो तक्कालं केवलं पत्तो ॥ ६३ ॥
पिउतावसउवगरणं पमज्जयंतस्स केवलं नाणं । उप्पन्नं जस्स कए वक्कलचीरिस्स तस्स नमो ॥ ६४ ॥ जं चेव य जाणामि तं चेव न वत्ति भणिय पव्वइओ । अइमुत्तरिसी सिरिवीर अंतिए चरमदेहधरो ॥ ६५ ॥
( २९३ )
अवचूरिः ।
समकालं च्यवनम् । तथैव तेषां समकालं प्रव्रज्या, प्रत्येकबुद्धा: सन्तः, एकस्मिन् समये सिद्धिं गताः ॥ ६२ ॥
स प्रसन्नचन्द्रो जयतु । यो वीरजिनकथित सप्तम पृथ्वी-सर्वाथसिद्धिगतियोग्यः सन् क्षपकश्रेण्या तत्कालं केवलज्ञानं प्राप्तः ॥६३॥
तस्मै amaratरिणे नमः । जगति - विश्व यस्य- वल्कलचीरिण: पितृतापसोपकरणं वल्कलादि वस्त्राञ्चलेन प्रमार्जयतो गृहवेषेऽपि केवलज्ञानं उत्पन्नम् ॥ ६४॥
अतिमुक्तक ऋषिः । यदेव जानामि इति भणन् जननीजनअर्थ. ચવન હુઉં, તથા–તિમ જિઈ તેહનઇ સમકાલ પ્રવ્રજ્યા દીક્ષા પ્રત્યેક યુદ્ધ હાઇ એકઈં જિ સમઇં ચ્ચાર સિ–િમુક્તિ” ગ્યા. ॥૬॥
તે પ્રસન્નચ ઋષિ જયવંત વ, જે પ્રસન્નદ્ર શ્રીમહાવીર કહી સાતમી નરક–પૃથ્વી અન” સર્વાર્થ સિદ્ધિ ગતિ યાગ્ન ઇસિઉદ્ભૂત ક્ષેપક શ્રેણિતઉ તત્કાલ કેવલજ્ઞાન પામિઉ. ૫૬૩૫

તેહ વલ્કલ ચીરીનઇ નમસ્કાર હુ. જે વલ્કલચીરીનઈં જગ—વિશ્વ *માંહિ પિતા તાપસ તણાં ઉપકરણ-વાકલાં વસ્ત્રાંચતિ પડિલેહતાં ગૃહસ્થ નઇ વેષિ થકાં કેવલજ્ઞાન ઉપનä ।।૬૪॥
અઇમુત્ત ઋષીશ્વર રાચનઉ એટઉ આઠ વરસનઉ પ્રાપ્તપ્રતિઐાધ હું તદ્ઉ

Page #433

२९४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
कुमरं सत्थवाहहुं मंतिं मिंढं च जो उपव्वावे । संबुद्धो गीईए तं वंदे खुड्डयं कुमरं ।। ६६ ।। धन्नो सो लोहजो खंतिखमो पवरलोहसरिवण्णो । जस्स जिणो पत्ताओ इच्छ पाणीहिं भुत्तुं जे ॥ ६७॥
अवचूरिः ।
काभ्यां किं जानासि ? किं न जानासि ? इति पृष्टः सन् मृत्युं जानामि परं कदा भविष्यति इति न जानामि इति भणित्वा जननीजनकयोरनुमत्या श्रीवीरस्यान्ति के प्रव्राजितः । कथम्भूतः अतिमुक्तकः? चरमदेहधरः ||६५॥
अहं तं क्षुल्लककुमारं वन्दे । यः पूर्वै गुरु-उपाध्याय - प्रवर्तिनी - मातृभि: द्वादश वर्षाणि याचयित्वा रक्षितोऽपि निर्गतः सन् गीतिकया - एकया गाथया सम्बुद्धः सन् कुमारं सार्थवावधूं, मन्त्रिणं मिंढं एतान् चतुरः प्रबुद्धान् प्राव्राजयत् ॥६६॥
स लौहित्यमुनिर्धन्यः कथम्भूतः लौहित्यमुनिः ? क्षान्त्या
अर्थ.
"
जं जाणउ तं न जाणउ ' ईसि लागत भावित्रे पूछिउ हूतर मृत्यु જાણઉં હુસિઇ પણિ ન જાણ કRsિઈં હ્રસિઇ, ઇસિરૂં ભણી માવિત્ર મનાવી શ્રીમહાવીર નઈં સમીપિ દીક્ષા લીધી. કિસિ છઇ અમુત્ત ? છૈડુલિ દેહ ધરઈ છઈ-તદ્ભવ મેાક્ષગામી છે. ૬પા
હું તે ક્ષુલ્લક કુમાર મહાત્મા વાંદઉં, જે પહિલ દીક્ષા લીધા પૂઇિં ગુરૂએ, ઉપાધ્યાયે પ્રવર્તિનીએ, માઇ બાર બાર વરસ માંગી રાખઉ થિક નિસરિ, નર્તિકી તણી ગીતિકાં એક” ગાથાĚ પ્રતિ સ`ખુઝિક હતઉં, भार, सार्थवाहवहू, प्रधान, પુતાર એ ચારઇ પ્રતિબુદ્ધ હતા દીક્ષા લીધી ૬૬ા
તે લૌહિત્ય મુનિ ધન્ય, કિસિ ઇ લૌહિત્ય મુનિ ! ક્ષમા ઇન્જિ કરી

Page #434

सूरिविरचितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
जो कम्मसेस अविहं छिंदिउं निरवसेसं । सिद्धिवसहिमुवगओ तमहं लोहं नम॑सासि ॥ ६८ ॥ जे गराइयाए चउदस अहिआसिया उ उवसग्गा । वोसचत्तदेहं तमहं वंदे समणभदं ॥ ६९ ॥ भोगे य रज्जतो धम्मं सोऊण वद्धमाणस्स । सो समणो पव्वइओ सुपइट्ठरिसिं नम॑सामि ॥ ७० ॥ जो वागरिऊण वीरेण सिंहनिक्कीलिए तवोकम्मे । उस्सप्पिणीइ भरहे अपच्छिमो सत्तितं वंदे ॥ ७१ ॥ धणकणगरयणपउरो जेण य संसारभमणभीएण । मुक्को कुटुंबवासो तं सिरसा सुब्वयं वंदे ॥ ७२ ॥ aण कयं सामण्णं छम्मासे झाणसंजमरएणं ।
तं मुणिमुदारकत्तिं गोभद्दरिसिं नम॑सामि ॥७३॥
अवचूरिः ।
एव सहते - क्षमते इति क्षान्तिक्षमः पुनः कथम्भूतः लौहित्यमुनिः ? जिन :- श्रीमहावीरः पाणिभ्यां
प्रवरलोह सदृशवर्णः यस्य पात्रात्
"
भोक्तुं इच्छति ॥ ६७ ॥
X
X

,
( २९५ )
X
अर्थ.
· ક્ષમત–સહિત છઈ, વલી કિસિ છઇ મુનિ? પ્રવરલેાહુ તેહ સરીષક દેહન વર્ણ ઐતલઈ શામ-કાલ વર્ણ છઇ. જેહના પત્રતઉ જિન-શ્રીમહાવીર પાણિ-હાથે કરી જિમવા-આહાર કરવા વાંઈ કૃણા
X

Page #435

(२९६)
मनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मयोग
वारित्तपुरे जायं सोहम्मवडंसिया च पत्ताणं । . . . सिद्धि विहूयरयमलं चारित्तरिसिं नमसामि ॥ ७४ ॥ छट्टेणं छम्मासे सहित्तु अक्कोसताडणाईणि । अजुणमालागारो खवित्तु परिनिव्वुओ कम्मे ॥ ७५ ॥ माहणमहिलं सपयं सगब्भ विच्छित्तु पत्तवेरग्गो । घोरागारं च तवं काउं सिद्धो दढप्पहारी ॥ ७६ ॥ जाइसरं रायसुअं खंतिजुअं कूरगड्डुअं वंदे । चउरोऽवि तहा खवगे पंचवि सिवमयलमणुपत्ते ॥ ७७ ॥
__ अवचूरिः।
अर्जुनो नाम आरामिकः षण्मासान् यावत् षष्ठेन तपसा लोकानां आक्रोशताडनादीनि सहित्वा कर्माणि क्षिप्त्वा परिनिर्वृतःमुक्तिं गतः ॥७५॥
x . x . x x: दृढप्रहारः ब्राह्मणं प्राह्मणी सभर्तृको सगी छिरवा घोराकार : अतिधोरं तपः कृत्वा सिद्धः-मुक् िगतः ॥७६॥ ___अहं जातिस्मरणसहितं राजसुतं क्षमायुक्तं कूरगड्ढुक बन्दे ।
सथ. અજુન માલાગારી છ માસ જાણે છઠ્ઠ તપિઈ લેક તણાં આક્રોશ વચન-દુષ્ટ વચન અનઈ તાડના મહારાદિક સહીનઈ કમ ક્ષપી પરિનિવૃત્તિમુક્તિ ગિલ ૭પા - દઢપ્રહાર બ્રાહ્મણ મહિલા સ્ત્રી-બ્રાહ્મણ ભર્તાર સહિત સર્ગભા છેદીહણી ઘરાકાર-અતિહિં ઘોર તપ કરી સિદ્ધિ-મુક્તિ ગિલ છે કદા
હું જાતિસ્મરણ સહિત રાજપુત ક્ષમાયુક્ત ઈસિઉં કૂરગડુઉ મહાત્મા

Page #436

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
कोडिन्न दिन्नसेवाल - नामए पंचपंचसयकलिए ।
पडिबुद्धे गोयमदंसणेण पणमामि सिद्धे य ॥ ७८ ॥
एगस्स रवीरभोयणहेऊ नाणस्सया मुणेयव्वा । बीयरस य परिसाए दिट्ठाए जिणम्मि तइअस्स ॥ ७९ ॥
( २९७ )
अवचूरिः ।
तथा चतुरोऽपि क्षपकान् साधून् वन्दे । कथम्भूतान् पञ्चापि मुनीन् ? अचलं शिवं प्राप्तान् ॥७७॥
कोडिन्नदिन्नसेयालिनामानः अहं प्रणमामि । कथम्भूतान् एतान् ? पञ्चपञ्चशततपस्विकलितान् । पुनः कथम्भूतान् ? गौतमदर्शनेन प्रतिबुद्धान् । पुनः कथम्भूतान् ! सिद्धान् ॥ ७८ ॥
एकस्य ज्ञानोत्पादः क्षीरभोजन हेतुर्ज्ञातव्यः, द्वितीयस्य परिषदिं दृष्टायां ज्ञानोत्पादे हेतुर्ज्ञातव्यः, तृतीयस्य जिने दृष्टे केवलज्ञानो• स्पादहेतुः ॥७९॥ .
अर्थ.
વાંદઉં, તિમ સ્ચારઇ ક્ષપક મહાત્મા વાંદઉં. કિસ્સા છઈં પાંચઇ મહાત્મા ? અચલ–નિશ્ચલ શિવ-મેાક્ષ પામ્યા છઈ ।।૭।
કોડિન્ન દિન્ન સેવાલ સિઈં નામિઈં ચિહ્ નઈં હું પ્રણમઉં, ક્રિયા છઇ એ ત્રિન્હઇ ? (ચ્ચારઈ ?) પાંચસઇ તપસ્વીએ પરિવરિચા છઇ, વલી ક્રિસ્ચા છઇ ? શ્રી ગૈાતમ તઈ દનિ પ્રતિબુદ્ધ ઇ-પ્રતિખાધ પામ્યા છઇ, વલી કિસ્સા છછ ? સિદ્ધ છઇ-મુક્તિઇ પુહતા છઈં નાના

એકનઇ જ્ઞાન ઉપજાવિવાન ક્ષીર ભેજન હેતુ જાણિવ, ખીજાનÛ પરિષદા દીડીઇં–સમાસણ દીઠઇ કેવળજ્ઞાનનઉ હેતુ જાણિવઉ, ત્રીજાનઈં શ્રી જીન મહાવીર દીઠઈ કેવલજ્ઞાન નઉ હેતુ-કારણ જાણિવ ાસા

Page #437

(२९८ ).
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष
विप्पडिवडियविभंगो संबुद्धो वीरनाहवयणेणं । ... सिवरायरिसी इक्कारसंगवी जयउ सिद्धिगओ ॥ ८० ॥ चउसद्धि करिसहस्सा चउसदि सअददंतअटुसिरा । दंते य एगमेगे पुक्खरिणीओ अ अट्ठ ॥ ८१ ॥ अट्ठलक्खपत्ताई तासु पउमाइ हुंति पत्तेयं । पत्ते पत्ते बत्तीसपत्तनाडयविही दिव्वो ॥ ८२ ।।
अवचूरिः । शिवराजऋषिर्जयतु, कथम्भूतः ? श्रीमहावीरवचनेन सम्बुद्धःप्रतिबोधं प्राप्तः, पुनः कथम्भूतः? तदनन्तरं विप्रतिपतितविभाः, पुनः कथम्भूतः शिवराजऋषिः ? एकादशाङ्गवित् सिद्धिं गतः ॥८॥
चतुःषष्टिकरिसहस्राः, कथम्भूताः ? चतुःषष्टिरष्टगणाङ्कशिरसः, कथम्भूतानि मुखानि ? अष्टाष्टदन्तानि एकैकस्मिन् दन्ते अष्टौ पुष्करिण्यः ॥८॥
पुष्करिणीषु अष्टौ अष्टौ पद्मानि भवन्ति, कथम्भूतानि पमानि? प्रत्येकं प्रत्येकं लक्षपत्राणि, पत्रे पत्रे द्वात्रिंशदबद्धनाटकविधिः, कथम्भूतो नाटकविधिः? दिव्यः-देवकृतः ॥४२॥
अ. શિવરાજ ઋષિ જયવંત વર્તઉં, કિસિક છઈ શિવરાજ ઋષિ ? શ્રીમહાવીરનઈ વચનિ પ્રતિબોધ પામિલ છઈ, તિવાર પૂઠિઇ-પ્રતિબોધ પામ્યા પૂઠિઈ વિશેષિઈ પ્રતિપતિત–પડિવજિઉં વિલંગ જ્ઞાન છઈવલી કિસિઉ છઈ ? ઇગ્યાર અંગ ભણી-જાણ સિદ્ધિ ગિઉ છે
ચસિદ્ધિ સહસ્ર કરિ-હાથીચાઈ કીધા, કિસ્યા છઈ તે હસ્તી ? ચહેસઠ્ઠી આઠ ગણું જેતલા હુઈ તેતલઈ ઇલેક હાથીયાનઈ મુખ, ચસિદ્ધિ આઠ ગણું કી જઈ તઉ પાંચસઈ બારોત્તર હુઈ, એતલઈ ઇકેકા હાથીયાનઈ પાંચ સઈ બારેત્તર મુખ જાણિયાં, કિસ્યા છઈ મુખ? આઠ આઠ દંતસલ છઈ, ઈકે કઈ દંતસલિ આઠ પુષ્કરિણ–વાવી. ૮
ઇકેકી પુષ્કરિણાઈ આઠ આઠ કમલ, કિસ્યા છઈ પદ્મ? પ્રત્યેક-જુઈ

Page #438

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
एगेगकण्णियाए पासायवर्डिसिओ अ पइपउमं । अग्गमहिसीहिं सद्धिं उवगिज्जइ सो तयं सक्को ॥ ८३ ॥ एयारिसइड्रीए विलग्गमेरावणम्मि
दट्टु
हरिं ।
राया दसन्नभदो निक्खंतो पुण्णसपइण्णो ॥ ८४ ॥ रायगिम्मि पुरवरे सम्मदिट्ठी कयाइ हिंडतो ।
संपत्तो तस्स घरे सुवणगारस्स पावस्स ॥ ८५ ॥
अवचूरिः ।
प्रतिपद्मं-कमलं कमलं प्रति कर्णिकार्या कर्णिकाय एकैकः प्रासादावतंसकः प्रधानप्रासादः, तत्र प्रासादे प्रासादे अग्रमहिषीभिः सार्द्धं देवैः शक्रे - इन्द्रे उपगीयमाने ॥८३॥
( २९९ )
एतादृशऋद्धया ऐरावणे गजे विलग्नं-आरूढं हरि-इन्द्रं दृष्ट्वा राजा दशार्णभद्रः निष्क्रान्तः, कथम्भूतो राजा ? पूर्णस्वप्रतिज्ञः ॥ ८४ ॥ × × × तं मेतार्थ - मेतार्यऋषिं अहं नमस्करोमि । यो नव
अर्थ.
લાખ લાખ પાંખુડીમચ છઇ, પત્રિ—પાનિ પાનેિં બત્રિસબદ્ધ નાટકવિધિ, કિસિ છઇ નાટકવિધિ ? દુિગ્ધ-દેવતાકૃત છંઈ ાા

तंत्र
પ્રતિપદ્મ-ક્રમલ કમલ પ્રતિક્ષ્ણ કર્ણિકાં એક પ્રધાન પ્રાસાદ તેહે પ્રાસાદિ અગ્રમહિષી-ઇંદ્રાણી સહિત દેવે-શફ્રે-ઈન્દ્રિ" ગાઈતઈ રા ઇસી રિદ્ધિઇ ઐરાવણિ ગજેદ્રિ ઇંદ્ર આરૂઢ-ચઢિઙ દેખી દશાણું ભદ્ર રાજા નિષ્પ્રાંત–દીક્ષા લીધી. કિસિ છઈરાન ? પૂરી સ્વ-આપણી
પ્રતિજ્ઞા છઈ ૫૮૪ના
X
X
X
X
તે મેતા ઋષીશ્વરનઇ હું નમકરઉ, જે મેતાર્યાં અપરાધિક ફ્રેંચ પક્ષિક સેનારનઇં ચા લગઈ ન કહિઉ, ક્રિસિઉ છઇ મૈતા ? નિજ-આ

Page #439

( ३०० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
निष्फोडियाणि दुन्निवि सीसावेढेण जस्स अच्छीणि । नय संजमा चलिओ मेयज्जो मंदरगिरि व्व ॥ ८६ ॥ नवपुव्वी जो कुंचगमवराहिणमवि दाइ नाइक्खे | तं नियजियनिरविक्खं नमामि मेअज्ज अंतगडं ॥ ८७ ॥ अभिरूढो वंसग्गे मुणिपवरे दट्टु केवलं पत्तो ।
जो गिहिवेसधरो विहु तमिलापुत्तं नम॑सामि ॥ ८८ ॥ उवसमविवेगसंवरपयचिंतणवज्जदलियपावगिरी ।
सोदुवसग्गं पत्तो चिलाइ पुत्तो सहस्सारे ॥ ८९ ॥
[ श्रीधर्मघोष
अवचूरिः ।
पूर्वज्ञाता अपराधिनमपि क्रौञ्चं सुवर्णकारस्य दयया नाचरव्यौ | कथम्भूतं मेतार्थम् ? निजजीवितनिरपेक्षम् । पुनः कथम्भूतम् ? अन्तकृतम् ॥८७॥
अहं तं इलापुत्रं नमस्करोमि । यो गृहस्थवेषधरोऽपि वंशाग्रे अभिरूढः सन् मुनिप्रवरं दृष्ट्वा केवलज्ञानं प्राप्तः ॥८८॥
चिलातीपुत्रः सहस्रारनामानं अष्टमदेवलोकं प्राप्तः, कथम्भूतः ?
अर्थ.
પણા જીવિતન" વિષર્ણ નિરપક્ષ-વાંારહિત છઇ. વલી કિસિઉ છઈ મૈતાય ? અંતગડ કેવલી છઇ ૫૮૭માં
હૂં તે ઇલાપુત્ર નમસ્કરઉં, જે ગૃહસ્થનઉ વેષ ધરતઉ વાંસનઈ અગ્નિ ચડિયાં દ્યૂતાં મુનિપ્રવર દેખા-મુનીશ્વર દેખા કેવળજ્ઞાન પામિઉ તા
ચિલાતીપુત્ર સહસ્રાર દેવલેાક-આઠમઉ દેવલાક પામિ, ક્રિસિઉ છઈ ચિલાતી પુત્ર ? ઉપશમ-વિવેક-સ્વર પદચિ’તન તેહુજ ભણવારૂપ વા તીઇ

Page #440

सूरित्रणीतः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (३०१ )
चालणगंठि व भयवं समंतओ सो कओ य कीडाहिं। घोरं सरीरवियणं तहवि हु अहिसासए धीरो ॥ ९० ॥ अड्ढाइज्जेहि राइंदिएहिं पत्तं चिलाइपुत्तेणं । देविंदामरभवणं अच्छरगणसंकुलं रम्मं ।। ९१ ॥ दट्ठण समणमणहं सरित्तु जाइं भवविरत्तमणो । अणुचरियं मियचरियं मुक्खं पत्तो मियापुत्तो ॥ ९२ ॥ सुच्चा बहुपंडिय एगपंडिओ दटुमिच्छइ तुमं ति। जाइं सरित्तु बुद्धो सिद्धो तह इंदनागमुणी ॥ ९३ ॥
अवचूरिः। उपशमविवेकसंवरपदचिन्तनवज्रदलितपापगिरिः । किं कृत्वा ? उपसर्गान् सहित्वा ॥४९॥
मृगापुत्रः मृगवत् एकाकित्वेन वनादौ अनुचर्य-मासिकानशनेन मोक्ष प्राप्तः, कथम्भूतः ? अनघं-निःपापं श्रमणं दृष्टा जाति स्मृत्वापूर्वभवं स्मृत्वा भवविरक्तमनाः चारित्रं जग्राह ॥१२॥
तथा इन्द्रनागमुनिः सिद्धः । यः इन्द्रनागमुनिः इति श्रुत्वा
मथ.
દલિત-દલિલ ચૂર્ણ કીધઉ પાપરૂપિલ ગિરિ પર્વત છઈ. કિસિઉં કરી નઈ ? ઉપસર્ગ કીડીનઉ સહીનઇ ૮૯
મૃગાપુત્ર મૃગ-હિરણની પરિઈ વનિ એકાઉ હંઇ માસ દિન અનશન પાલી મોક્ષ પામિર્ક. કિસિઉ છ મૃગાપુત્ર ? અનધ–નિઃપાપ શ્રમણમહાત્મા દેખી જાતિસ્મરણ પામિઉ ભવ-સંસારનઈ વિષઈ વિરમિઉ હતe દીક્ષા લીધી. I૯૨
તથા–તિમ ઈન્દ્રનાગ ઈસિઈ નામિઈ મુનિ-મહાત્મા સિદ્ધઉં, જે

Page #441

( ३०२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष
अम्हाणमणाउट्टी जावज्जीवं ति सोउ मुणिवयणं । चिंतंतो धम्मरुई जाओ पत्तेअबुद्धजई ॥ ९४ ॥ पुक्खलवईए पुंडरीगिणीइ राया अहेसि महपउमो । चउदसपुवी संलेहणाएँ पत्तो महासुक्के ॥ ९५ ॥
-- अवचूरिः। जाति स्मृत्वा बुद्धः । इतीति किम् ? हे बहुपण्डित ! एकपण्डितः त्वां दृष्टुं इच्छति ॥९३॥
धर्मरुचिस्तापसः इति मुनिवचनं मनसि . स्मरन् प्रत्येकबुद्धो जातः इतीति किम् ? अस्माकं यावज्नीवमनाकुट्टिः ॥९॥
पुष्कलावत्यां विजये पुण्डरोकिण्यां नगर्या महापद्मो राजा आसीत् । स राजा प्राप्तवत: चतुर्दशपूर्वधरः सन् संलेखनयाऽनशनेन महाशुक्र-सप्तमदेवलोके प्राप्तः ॥९५।।
.. . मथ. ઈન્દ્રનાગ મુનિ સિવું વચન સાંભલી જાતિસ્મરણ ઉપનઈ પ્રતિબંધ પામિલે, ઈસિહં કિસીં? હે બહુ પંડિત તુજ નઈ એક૫હિત જેવા -વાછઈ ૯૩
ધર્મરૂચિ તાપસ મુનિ-મહાત્મા તણુઉં ઈસિવું વચન સાંભલી મનમાંહિ થાતઉ–ચિંતવતઉ ડૂતઉ પ્રત્યેકબુદ્ધ હૂઉ, ઈસિë કિસિ ? અહારઈ જાવજીવ અનાકુટ્ટ ૯૪
પુષ્કલાવતી વિચિ, પુંડરીકિઈ નગરીઈ મહાપ સિઈ નામિઈ શા હુઆ, જે રાજા પ્રાપ્ત-પામિઉં વ્રત ઈસિહ હૂત ચઉદપૂર્વધર હૂતી અનશનિ કરિ મહાશુક્રિ–સાતમઈ દેવલોકિ પુહતઉ પાં

Page #442

सूरिविनिर्मितः]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
(३०३ )
तत्तो तेयलिपुत्तो वयणेणं पुट्टिलाइ जाइसरो । केवलनाणी भासइ तेअलिनामं सुअज्झयणं । ९६ ॥ जियसत्तू पडिबुद्धो सुबुद्धिवयणेण उदयनायम्मि । ते दोवि समणसीहा सिद्धा इक्कारसंगधरा ॥ ९७ ॥ उववण्णो जो अणज्जेसु दट्ठमसभस्स समजडिं पडिमं । पव्वइओ जेण पुणो चरणावरणे उइन्नम्मि ॥ ९८ ॥
अवचूरिः। ततः-तस्मात् शुक्रदेवलोकात् च्युतः, तेतलीपुत्रः पुट्टिलायावचनेन जातजातिस्मरणः प्रतिबुद्धः गृहीतवतः केवलज्ञानी जातः । तेतलीपुत्रत्वात्, तुः-पुनः । प्रधानं तेतलीनाम अध्ययनं भाषते॥९६॥ - सुबुद्धिप्रधानवचनेम यो जितशत्रुराना प्रतिबुद्धः, कथम्भूतः ? उनकदृष्टान्ते मूलतस्तत्सम्बन्ध ज्ञात्वा तत्त्वतः । तौ द्वावपि श्रमणवृषभौ एकादशाङ्गधरौ सिद्धौ ॥१७॥
आर्द्रकुमारः अनार्यदेशेषु उत्पन्नः समजटा-जटासहितां ऋषभस्य
मथ. તેહ સાતમા દેવલોક થકી અવિક તેતલીપુત્ર હક, તેટલીપુત્ર પિટ્ટિલા તણુઈ વચનિ કરિ જાતિસ્મરણ પામિલ, પ્રતિબુદ્ધ હૃત દીક્ષા લઈ કેવલજ્ઞાન પામિઉ. તેતલીના પુત્ર તઉ તિવાર પુઠીઇ પ્રધાન-રૂડઉ તેતલી ઈસિઈ નામિઈ અચયન ભાષઈ ૯૬
સુબુદ્ધિ પ્રધાન તેહને વચનિ કરી જિતશત્રુરાજા પ્રતિબંધ પામિલે, કિસિક છઈ રાજા? ઉદક-પાણી તણુઈ દષ્ટાંતિ મૂલત તેહનું સંબંધ જાણી નઈ જ્ઞાત-જાણિઉ તત્ત્વ-પરમાર્થ છઈ તિવાર પુઠી રાજા પ્રધાનિ બિહુ દીક્ષા લીધી તે બિહુઈ શ્રમણવૃષભ ઇગ્યાર અંગધર હતા સિદ્ધા–મુક્તિ ચાલા - આદ્રકુમાર અનાર્ય દેશમાં ઉપને અનઈ જટાસહિત શ્રી ઋષભદેવની

Page #443

( ३०४) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघाप
अप्पावि मोइओ अ भावबंधणा दव्वबंधणाउ करी । लद्धजओ परतित्थिएसु सो अद्दरिसी सिवं पत्तो ॥ ९९ ॥ न दुकरं वारणपासमोयणं गयस्स मत्तस्स वणम्मि राया !। जहा उ चत्ता बालएण तंतुणो तं दुक्करं मे पडिभाइ मोयणं१०० नालंदाए अद्धतेरस कुलकोडीकयनिवासाए । पुच्छिय गोयमसामिय सावयवयपञ्चक्खाणविहिं ॥ १०१ ॥
अवचूरिः। प्रतिमां दृष्ट्वा प्रबुद्धः-प्रबजितः । येन आर्द्रकुमारेण पुनः चरणावरणे कर्मणि उदीर्णे-उदयं प्राप्ते दीक्षा मुक्ता ॥१८॥
पुनर्येन आत्मा भवबन्धनाद मोचितः । येन द्रव्यबन्धनात् करी मोचितः स आईऋषिः परतीर्थेषु लब्धजयः शिवं प्राप्तः ॥१९॥
__ हे राजन् ! श्रेणिक ! धने-वनमध्ये मदोन्मत्तस्य गजस्य वारणपाशमोचनं न दुष्करं मे प्रतिभाति यथा बालकेन तम्तवो वेष्टिताः तेषां मोचनं मे-मम हृदये सुदुष्करं प्रतिभाति ॥१०॥ . नालन्दायां गौतमेन स्वामिना श्रावकव्रतप्रत्याख्यानविधि पृष्टः, कथम्भूतायाम् १ अर्द्धत्रयोदशकुलकोटीकृतवासायाम् ॥ १०१ ॥
सथ.
પ્રતિમા દેખી પ્રતિબંધ પામિઉ હુતઉ દીક્ષા લીધી, જિઈ આદ્રકુમારિd પુન –વલી ચારિત્રાવરણીય કર્મ ઉદચિ આવિ હતઈ દીક્ષા મેલહીલ૮૫
જિણઇ પુનઃ–વલી ક્ષીણુકર્મ થિઈ આત્મા ભાવબંધનતઉ મેલાવિક દીક્ષા લીધી, અનઈ જઈ દ્રવ્યબંધનત કરી-હાથિક મેહ્યાવિહ તે આર્તકુમાર વીશ્વર પરતીથી લધજય હુઉ શિવમોક્ષિ પહત પાલ્લા
હે શ્રેણિક રાજન ? વનમાંહિ મદોન્મદ હાથીયા તણું બંધમેચન તે મેલાવિવઉં કર નહી, યથા-જિમ બાલકઈ તાંતણું વિટયા તે મેહ્યાવિયા તે કર માહરઈ હીરઇ દીવઈ ૧૯ાા
નાલંદા પાડી ગૌતમસ્વામિઈ શ્રી મહાવીર શ્રાવક વ્રત–પ્રત્યાખ્યાન

Page #444

सूरिप्रणोतः]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
(३०५)
जो चरमजिणसमीवे पडिवन्नो पंचजामियं धम्मं । पेढालपुत्तमुदयं तं वंदे मुणियसयलनयं ॥ १०२ ॥ आसी सुरसाणिज्जा सीलं रूवं च जस्स जयपयडं । तं निक्खंतं वंदे सिद्धिं पत्तं सुजायरिसिं ॥ १०३ ॥ खंतिखमं उग्गतवं दुक्करतवतेयनाणसंपन्नं । किन्नरगणेहि महियं सुदंसणरिसिं नमसामि ॥ १०४॥
अवचूरिः। तं पेढालपुत्रं उदकं मुनि वन्दे । य उदकमुनिः चरमजिनसमोपे-श्रोवीरान्तिके चतुर्यामं धर्मं त्यक्त्वा पञ्चयामिकं-पञ्चमहाव्रतरूपं धर्म प्रतिपन्नः । कथम्भूतो मुनित (ज्ञात) सकलनयः ॥१०२॥
तं सुजातनामानं ऋषि निष्क्रान्तं वन्दे । यस्य ऋषेः सुरसानिध्यात् शीलं च-अन्यत् रूपं जगतः प्रकटं आसीत् । कथम्भूतं ऋषिम् ? सिद्धि प्राप्तम् ॥१०३॥
मथ. વિધિ પૂછિક, કસી છઈ નાલંદા પાલડી? તેરમાં કુલ કોડિનઉં અર્ધ-સાડા બાર કુલ કોડ કૃત-કીધઉ નિવાસ છ–સાઢાબાર કુલ કેડી વસઈ થઈ. ૧૦ના
તે પેઢાલ તણુઉં પુત્ર ઉદક ઇસિઈ નામિઈ મુનિ-મહાત્મા વાંદઉં. જે ઉદક મુનિ શ્રી મહાવીરનઈ સમીપિ ચારિ મહાવ્રતરૂપ ધર્મ ત્યજી પંચ મહાવ્રતરૂપ ધર્મ પડિવજિક, કિસિઉ છઈ મુનિ? મુનિત-જાણિઉ સકલસઘલઉઈ નય-ફાય છઈ ૧૦રા
તે સુજાત નામા ઋષિ દીક્ષાધર હૂતક વાંદઉં, જે મહાત્મા ઋષિ તણાં શીલ અનઈ રૂ૫ દેવતાના સાનિધ્યતઉ જગવિશ્રુત-પ્રગટ હુઆ. કિસિ ७४ * ? सिद्धि-भुति IS ७४. ॥१०॥
२०

Page #445

( ३०६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्म घोष
गिहिणोवि सीलकणयं निव्वडियं जस्स वसणकसवट्टे तं नमिमो सिवपत्तं सुदंसणमुर्णि महासत्तं ॥ १०५ ॥ जीवाणुववायपवेसणाई पुच्छित्त बीरजिणपासे । गिहित्तु पंचजामे गंगेओ जयउ सिद्धिगओ ॥ १०६॥ इक्कारसंगधारी सीसो वीरस्स मासिएण गओ । सोहम्मे जिणपालियनामा सिन्झिस्सइ विदेहे ॥ १०७ ॥
अवचूरिः ।
तं सुदर्शनमृषिं महासत्वं नमामः, यस्य सुदर्शनस्य गृहिणोऽपि सतः शोलकनकं व्यसनकषपट्टे निर्व्यूढम् । कथम्भूतं सुदर्शनमुनिम् ? शिवप्राप्तम् ||१०५ ||
स गाङ्गेयनामा मुनिः पञ्चयामं - पञ्चमहाव्रतरूपं व्रतं गृहीत्वा सिद्धिं गतो जयतु । किं कृत्वा ? श्रीमहावीर जिनपार्श्वे जीवानां निगोदादिषु प्रपात, तथा जीवानामव्यवहारराशौ वा अथवा | चतुर्गतिषु कथं प्रवेशना इत्यादि पृष्ट्वा ॥ १०६ ॥
जिनपालितनामा मुनिः श्रीमहावीरस्य शिष्यः एकादशाङ्गधरः retary: सौधर्मे गतः महाविदेहे सेत्स्यति ॥ १०७ ॥
अर्थ.
તે સુદર્શન મુનિ મહાસત્વવત નમું. જેહ સુંદૃર્શીન તણ` ગૃહસ્થઈ થિકાં શીલ રૂપીક સુવણૅ વ્યસન કષ્ટ સંકટ રૂપિણીð કસુટીર્દી નિહિ – કસિ પુહત. સિદ્ધિ-મુક્તિઇ ગિ છઈ ૧૦પા
તે ગાંગેય નામા મુનિ પંચમહાવ્રતરૂપ વ્રત લેઇ સિધ્દિ ગિઉ જયવંતુ વઉ. ક્રિસિલું કરી નઇ ? શ્રીમહાવીરનઈં સમીપ જીવતણુક નિગેાટ્ટાટ્ટિક સ્થાનકે ઉપવા` અનð-તથા-તિમ અવ્યવહાર રાશિ તુ વ્યવહાર રાશિદ અથવા ચિ ુ' ગતિ માંહિ પઇસિવ§' ઇત્યાદિક પૂછી નઇ ૧૦૬ના
જીનપાલિત નામિ” મહાત્મા શ્રીમહાવીરનઉ શિષ્ય ઇચ્ચાર અનધર

Page #446

सूरिविनिर्मितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (३०७)
तीयद्धाए चंपाइ सोमपत्तीइ जस्स कडुतुंबं । दाउं नागसिरीए उवज्जिओणंतसंसारो ॥ १०८ ॥ सोधम्मघोससीसो तं भुच्चा मासखमणपारणए । धम्मरुई संपत्तो विमाणपवरम्मि सव्वट्टे ॥ १०९ ॥ पालिय मंसनियमं विज्जेहिं पभणिओवि गेलन्ने । पव्वइओ सिद्धिपुरि संपत्तो जयउ जिणदेवो ॥ ११० ॥
__अवचरिः । तीताद्धायो-अतीतकाले चम्पानगयों यया सोमदेवपत्न्यानागश्रिया अनन्तः संसार उपाजितः । किं कृत्वा ? यस्य धर्मरुचिमुनेः कटुकतुम्बकं दत्वा ॥१०॥
स धर्मरुचिमुनिः-धर्मघोषसूरिशिष्यः सर्वार्थसिद्धिः इति नाम्नि प्रवरे विमाने सम्प्राप्तः, किं कृत्वा ? तं कटुकतुम्बकं मासक्षपणपारणके भुक्त्वा ॥१०९॥ __स जिनदेवो जयतु, यो जिनदेवः ग्लानस्वे वैद्यैः अत्यन्तंप्रकृष्टेन भणितोऽपि मांसनियम पालयित्वा प्रव्रजित: च-अन्यत् सिद्धिं गतः ॥११॥
દ્રતઉ માસ ઉપવાસ કરી સૌધર્મઇ દેવલોકિ ગિઈ, તે દેવલોક્ત ચિવિ મહાવિદેહ ક્ષેત્રિ સિરિઝસિઈ–મુક્તિ જાઈસિક ૧૦૭
અતીતકાલિં–આગવઈ કુણઈ કાલિ ચંપા નઈ સોમદેવ તણી પત્ની નાગશ્રીઈ અનંત સંસાર ઉપાર્જિs, કિસિ૬ કરી નઈ? જેહ ધર્મરૂચિ મુનિનઈ કઉં તંબુ દેઇ નઇ ૧૧૦૮
તે ધર્મરૂચિ મહાત્મા શ્રીધર્મષસૂરિનઉ શિષ્ય સર્વાર્થ સિદ્ધિ સિઈ નામિઈ પ્રવર-ગુરૂઈ વિમાનિ પુત, કિસિ કરી, તે કઉં તૂ બડઉં મસિંખમણ નઈ પારણઈ આહારી નઈ ૧૦૯
તે જિનદેવ શ્રાદ્ધ જયવ તુ વર્ત ઉ, જે જિનદેવ ગ્લાનવિ-મંદવાડ આવિ વધે અતિહિંઇ કહી હૂત માંસનક નીમ પાવી દીક્ષાધર વ્હઉ, ચઅનઈ સિદ્ધિઇ ગિઉ ૧૬માં

Page #447

( ३०८) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष
दोमासकणयकज्जं कोडीए विहु न निद्विअं जस्स । छम्मासे छउमत्थो विहरिय जो केवली जाओ ॥ १११ ॥ बलभद्दप्पमुहाणं उक्कडदासाण पंच य सयाइं । जेण पडिबोहियाइं तं कविलमहारिसिं वंदे ॥११२॥. दगुण तवोरिद्धि पडिबुद्धा माहणा पउट्ठा वि । जस्स अइसेसनिहिं हरिएसबलं तयं नमिमो ॥११३॥
__ अवचूरिः । यस्य कपिलस्य द्विमासकनककार्य कोटयापि न निष्टितम् । स कपिलो जातवैराग्यः दीक्षां गृहीत्वा षण्मासान् छद्मस्थावस्था विहृत्य केवलो जातः ॥११॥ __तं कपिलं महाऋषि वन्दे, येन कपिलेन बलभद्रप्रमुखाणां चोराणां पञ्च शतानि प्रतिबोधितानि । कथम्भूतानां चौराणां ? उत्कटदासानाम् ॥१२॥
तदानीयं-तं हरिकेशबलं वयं नमामः, यस्य मुनेः तपसः ऋद्धिं
मथ. જેહ કપિલ તણઉ બિમાસ-સુવર્ણ તણ કાર્ય કોડિહીં નીઠિ8 નહી, તે કપિલ વૈરાગ્ય ઉપનઈ દીક્ષા લેઈ છે મસવાડા છાસ્થ હતઉ વિહાર કરી કેવલજ્ઞાનિ હુઉ ૧૧
તે કપિલ મહાવીર વાંદઉં, જીણઈ-કપિલઈ બલભદ્રપ્રમુખ ચેર તણાં પાંચસઈ પ્રતિબોધિયાં. કિસા છઈ ચોર? ઉત્કટ દસ ઈસી સંજ્ઞા ७४ ॥१२॥
તિવાર તે હરિકેશબલ માહાત્મા અહે વાંદલ, જે મહાત્મા તણી

Page #448

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
पलिओ माइ चउरो भो भोत्तण परमगुम्मम्मि । छप्पिय पुब्ववियंसा इसुआपुरे समुप्पन्ना ॥ ११४ ॥ इसुआरे पुवई देवी कमलावई तस्सेव । भिगुनामाइ पुरोहिय पवरा भज्जा जसा तस्स ॥११५॥ दुन्नियपुरोहिय सुआ संजाया बोहिकारणं तेसिं । ते सव्वे पवइआ पत्ता अयरामरं ठाणं ॥ ११३॥
अबचूरिः ।
वा प्रदुष्टा अपि ब्राह्मणाः प्रतिबुद्धाः । कथम्भूतस्य यस्य ? अतिशयनिधेः ॥ ११३ ॥
षडपि पूर्ववयस्याः इषुकारपुरे समुत्पन्नाः । किं कृत्वा ? विमाने चत्वारि पत्योपमानि भोगान् भुक्त्वा ॥ ११४ ॥ इषुकारे पृथिवीपतिः च-अन्यत् देवी कमलावती तस्यैव राज्ञः भृगुनामा पुरोहितः, तस्य पुरोहितस्य जसा इति नाम्ना प्रवरा भार्या ॥ ११५ ॥
द्वौ पुरोहितसुतौ जातौ तेषां तौ प्रतिबोधकारणं जातौ, अतः सर्वे ते प्रव्रजिताः सन्तः अजरामरं स्थानं प्राप्ताः ॥ ११६ ॥
( ३०९ )
अर्थ.
ઋદ્ધિ દેખી અતિહિં દુષ્ટ હતા બ્રાહ્મણ પ્રતિષેાધ પામિયા, કિસિયા ? અતિરાય તણા નિધાન ૫૧૧૩।।
છઇ પૂર્વ-પહિલઉં મિત્ર હતા જીકારપુ–િનગરિ' ઉપના. ક્રિસિÎ કરી નઈ ? પદ્મશુવિમાનિ ચારિ પચાપમ ભાગવીનઈ ।।૧૧૪
ઇષુકાર ઇસિર્ટી નામિઇં રાજા, અનઇ કમહાવતીદેવી-પટ્ટરાણી તેજિ રાયનઈં ભૃગુ ઇસિÛ નામિઇ પુરોહિત, તેહ પુરોહિતનઇ જસા ઇસિઇનામિઇ પ્રવર-ગુરૂઇ ભાર્યા કલત્ર. ॥૧૧પા
ખિ પુરોહિત તણા બેટા હૂં, તેહ વિહૂનઈં તે પ્રતિબેાધતણુä કારણુ હૂઆ, તિવાર પૂંડીઈં તે સધવા દીક્ષા ધારી હૂંતા અજરામર-માક્ષ
સ્થાનક પામ્યા. ૫૧૧૬૫

Page #449

(३१०) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष
खत्तियमुणिणा कहियाइं जस्स चत्तारि समवसरणाइं । तह पुव्वपुरिसचरियाई संजओ सो गओ सिद्धिं ॥११७॥ सेणियपुरउज्जाणे परूविअं अवितहं अणाहत्तं । तं वंदे हयमोहं अमोहचरियं नियंठमुणिं ॥११८॥ बज्झं नीणिज्जतं दट्ठ विरत्तो भवाउ निक्खंतो । निव्वाणं संपत्तो समुद्दपालो महासत्तो ॥११९॥
अवचूरिः। स संयतो मुनिः सिद्धिं गतः । यस्य मुनें: पुरः क्षत्रियमुनिना चत्वारि समवसरणानि कथितानि। समवसरणशब्देन परदर्शनावतरणं ज्ञेयम् । तथा पूर्वपुरुषचरित्राणि कथितानि ॥११॥
तं निर्ग्रन्थनामानं मुनि वन्दे । येन मुनिना श्रेणिकस्याग्रे स्वस्य भवितथं-सत्यं अनाथत्वं प्ररूपितम् । कथम्भूतं मुनिम् ? हतमोहम् । पुनः कथम्भूतं मुनिम् ? अमोघचरितम् ॥११॥
समुद्रपाल: महासत्त्वो निर्वाणं सम्प्राप्तः। कथम्भूतः समुद्रपाल: ? कमपि नरं वध्यं-वधस्थानं नीयमानं दृष्ट्वा भवाद विरक्तः सन् निष्क्रान्तः ॥११९॥
अर्थ તે સંયત ઈસિઈ નામિઈ મહાત્મા સિદ્ધિઈ–મુક્તિઈ ગિલ. જેહ સંવત મુનિ આગતિ ક્ષત્રિયમુનિઇ ચારિ સમવસરણ–પરદર્શનાવતાર કહિયા, તથા તિમ આપણુક ચરિત્ર અનઈ પૂર્વ પુરૂષ તણાં ચરિત્ર કહિયાં. ૧૧૭
તે નિથ ઇસિઇ નામિઈ મુનિ-મહાત્મા વાંદઉં, જીણુઈ મહાત્મા શ્રેણિકરાય આગતિ સ્વ–આપણુઉ અવિતથ–સાચઉ અનાથપણુઉં પ્રરૂપિઉંકહિઉં. કિસિઉ છ૭ મુનિ હત–હણિક મોહ છઈ, વલી કિસિ કઈ મુનિ ? અમેધ–સફલ ચરિત્ર છઈ ૧૧૮
સમુદ્રપાલ ઇસિઈ નામિઈ વ્યવહારીક મહાસત્ત્વવંતુ મુક્તિઈ ગિલ, કિસિક છઈ સમુદ્રપાલ ? એક મનુષ્ય વધસ્થાનકિ વીજતહ દેખી ભવ-સંસાર તઉ વિરક્ત હતી દીક્ષા લીધી ૧૧૯

Page #450

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
जयघोसेण पडिबोहिऊण पव्वाविओ विजयघोसो । कासवत्ता ते दोवि समसीहा गया सिद्धिं ॥ १२०॥ जायं पयागतित्थं देवेहिं कयाइ जस्स महिमाए । गंगाए अंतगडं तं वंदे अण्णापुत्तं ॥१२१॥ गुट्ठीभत्ते मासस्स पारणए रोहिणी कडुतुबं । दिणं दयाइ भुत्तं धम्मरुई मुत्तिमणुपत्तो ॥ १२२ ॥
अवचूरिः ।
जयघोषेण प्रतिबोध्य विजयघोषः प्रव्राजितः, तौ द्वावपि काश्यपगोत्रौ श्रमणसिंहौ सिद्धिं गतौ ॥ १२० ॥
( ३११)
तं अन्नापुत्रं वन्दे । गङ्गायां यस्य देवैः कृतेन महिम्ना प्रयागतीर्थं जातम् । कथम्भूतं अन्निकापुत्रम् ?" अंतगड ' अन्तकृतम् ॥ १२१ ॥
धर्मरुचिमुनेः गोष्ठिकभक्ते ग्रामे मासक्षपणपारणके रोहिण्या कटुकतुम्बकं दत्तम् । च-अन्यत् । मुनिना दयया तत् कटुतुम्बकं भुक्तम् । स धर्मरुचिर्भुक्ति अनुप्राप्तः ॥ १२२ ॥
अर्थ.
જયધેાષનામા ગુરિઈં વિજયાષ પ્રતિષેાધિ દીક્ષા લીધી તે બિન્દુઇ કાશ્યપગેાત્ર શ્રમસિંહ-શ્રમણ-મહાત્મા માંહિ સિંહ સિદ્ધિ ઈ ગિયા ।।૧૨૦ના
તે અન્નિકાપુત્ર ઇંસિઈં નામિઇં આચાર્ય વાંદઉં, ગાંગામાંહિ જેહનઇ દેવતાએ મહિમા કીધઈ હૂ તઇ ગંગાનઈં કાંઠઇ પ્રયાગ તીર્થ હૂંઉ, કિસિઙ ઈં અન્નિકાપુત્ર ! અ ંતગડકેવલી છઈ।૧૨।
ગેાષ્ટિભક્તિ ગ્રામિ...ધરૂચિ મહાત્માનÛ માસખમણનઇ પારણુઈ રોહિણીઇ કહુઉં તૂ બહૂ દીધઉં, મુનિ-મહાત્માઈં ચા વગઇ તે આહાર તે ધર્મરૂચિ મુક્તિ” પુહતઉ ૫૧૨૨ા

Page #451

(३१२) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीधर्मघोष
उज्जुअ अंगे पत्तेयबुद्ध रुद्दे य कोसिज्जे। उज्झाए तब्भज्जा जयंति चउरो वि सिद्धाइं ॥१२३॥ भवियव्वं खलु सव्वं कामं विरएण एवमज्झयणं । भासित्तु देवलासुय रायरिसी सिवं पत्तो ॥१२४॥ दोरयणिपमाणतणू जहण्णओगाहणाइ जो सिद्धो । तमहं तिगुत्तिगुत्तं कुम्मापुत्तं नमसामि ॥१२५॥
अवचूरिः। . ऋजुअंगः प्रत्येकबुद्धः, रूदोकः, तथा कौशिकाचार्य उपाध्यायः । तद्भार्या एते चत्वारोऽपि सिद्धा जयन्ति ॥१२३॥
देवलासुतः राजा ऋषिः एवं अध्ययनं भाषित्वा शिवपदं प्राप्तः। किम् ? भोजनाः !-लोकाः! कामं विरतैर्भाव्यम् ॥१२॥ ___ अहं तं कूर्मापुत्रं नमामि । यः कूर्मा पुत्रः द्विरनिप्रमाणतनुः जघन्यावगाहनया सिद्धः-सिद्धि प्राप्तः ॥ कथम्भूतः कूर्मापुत्रः ? त्रिगुप्तिगुप्तः ॥१२५॥
अर्थ હે જીઅંગ પ્રત્યેકબુદ્ધ, રૂદ્રાક, તથા કૌશિક ઉપાધ્યાય અનઈ તેહ ઉપાધ્યાયની ભાર્યા એ આરઈ સિદ્ધા જયવંત વર્તઉ ર૩
દેવલાપુત્ર રાજા ઋષિ એવં–ણુઈ પ્રકાર અચચન ભાષી શિવપદમેક્ષપદ પામિલ, કિસિઉં ભાલીનઈ? બે જન !-લોકઉં! સવિહૂવિષય તણ વિરમણશીલ હેવઉ ઈસિલું ભાષીનઈ ૧૨૪
હું તે કૂર્મપુત્ર નમઉં–નમકરઉં, જે કૂર્માપુત્ર બિહસ્ત પ્રમાણુ તનુ–દેહ જઘન્ય અવગાહનાઈ સિદ્ધી–મુક્તિ ગિઉ કિસિ કઈ કૂર્માપુત્ર? ત્રિગુપ્ત ગુપ્ત છઈ ૧રપા

Page #452

सूरिविरचितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः। (३१३)
जो सासयसुहहेऊ जाओ गुरुणो वि उवसमसहावो । तं चंडरुदसीसं वंदे सेहं पि वरनाणिं ॥१२६॥ बत्तीसइ जुवइवई जो कायंदीपुरीइ पव्वइओ । छदुस्स सया पारणमुज्झियमायंबिलं तस्स ॥ १२७ ॥ वीरपसंसिअतवरूवलच्छि नवमाससुकयपरिआओ। सो धन्नो सव्वद्वे पत्तो इक्कारसंगविऊ ॥ १२८ ॥
. अवचूरिः। तं चण्डरुदशिष्यं वन्दे । यः चण्डरुदशिष्यः शाश्वतसुखहेतोगुरोः उपशमसहायो जातः । कथम्भूतम् ? शैक्षमपि वरज्ञान-केवलज्ञानं जातम् ।।१२६॥
यो धन्यः द्वात्रिंशदयुवतिपतिः काकन्दीपुर्या प्रवजितः । यस्य धन्यस्य सदा बद्धतपसः पारणके उज्झितया भिक्षया आचारलं आसीत् ॥ १२७ ॥
स धन्यः एकादशाङ्गवित् सर्वार्थे प्राप्तः । यस्य मुने : श्रीमहावीरेण तपोरूपलक्ष्मी: प्रशंसिता । कथम्भूतो मुनिः ? नवमास. : सुकृतपर्यायः ॥ १२८ ॥
अथ
તે ચંડરૂદ્ર આચાર્યનઉ શિષ્ય વાંદઉં, જે શિષ્ય શાશ્વતાં સુખ હેતનઈ ઉપશમસખાઈઉ હ9. કિસિ કઈ શિષ્ય ? શિષ્ય નિ હૂતાં વરપ્રધાન કેવલજ્ઞાન હૂ. ૧ર૬માં
જે ધન્ય મહાત્મા બત્રીસ યુવતિ-સ્ત્રી તણ પતિ–ભર્તાર હેઈ કાકંદી નગરીઈ દીક્ષા લીધી, જેહ ધન્ય મહાત્માનઈ સદાઈ છઠ્ઠ તપનઈ પારણઈ ઉજિજત-નાખીતી ભિક્ષયાઈ આંબિલ હૂકે છે ૧૨૭ છે.
તે ધન્ય ઋષિ ઇગ્યાર અંગનઉ જાણ સર્વાર્થ સિદ્ધિઇ પુહતી. જે મુનિ તણ શ્રી મહાવીર તપરૂપ તણી લક્ષ્મી પ્રશંસી, કિસિક છઈ મુનીશ્વર ? નવ મસવાડા સુકૃત-ચારિત્રતણુઉ પર્યાય-કાલ પ્રમાણુ છઈ ૧૨૮ |

Page #453

( ३१४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
सो जयउ सीलसूरि केवलनाणीण भायणिज्जाणं । दितेण भाववंदणमुवज्जियं केवलं नाणं ॥ १२९ ॥ पियदसणो मुणीणवि जो मुणिदाणप्पभावओ जाओ। वीरसुसीसो पत्तो मासं संलिहिय सोहम्मे ॥ १३० ॥ माणुस्सं सामण्णं च पप्प कप्पे सणंकुमारम्मि । उववजिस्सइ एवं बंभे सुक्के य आणयए ॥ १३१ ॥
अवचूरिः। . स शीलसूरिनामा गणधरो जयतु । येन गणधरण भागिनेयानां भाववन्दनकं ददता केवलज्ञानं उपार्जितम् । कथम्भूतानां मागिनेयानाम् ? केवलज्ञानिनाम् ॥ १२९ ।।
यो मुनिदानप्रभावतः मुनीनां प्रियदर्शनो जातः स श्रीमहावीरसुशिष्यः माससलेखनायां सौधर्म प्राप्तः ॥१३०॥
___ ततश्चुत्वा मानुष्यं श्रामण्यं च प्राप्य सनत्कुमारे कल्पे उत्पत्स्यते। एवं पुनः पुनर्मनुष्यो भूत्वा श्रामण्यं प्राप्य ब्रह्मे शुक्रे आनते च उत्पस्यते ॥१३॥
राथ.
તે શીલસૂરિ ઈસિઈ નામિઈ ગણધર જયવંત વર્તઉં, જીણુઈ શીલસૂરિઇ ચારિ ભાણેજનઈ ભાવવાંદણુઉં દેતાં કેવલજ્ઞાન ઉપાર્જિઉં, કિસિયા છઈ ચ્ચારઈ ભાણિજ ? કેવલજ્ઞાની છઈ ૧૨
જે મુનિ-મહાત્માનઈ દાનતણ પ્રભાવતી મહાત્મા રહઈ પ્રિય-વલ્લભ દર્શન હૂઉ તે શ્રી મહાવીરની સુશીષ્ય માસ દીસ સંલેખના-અનશન પાલી સૈધર્મઈ દેવલકિ પુતતક છે ૧૩૦ |
| તિહાં હતઉ ચિવી મનુષ્ય ભવ આવી શ્રમણ્ય-ચારિત્ર પામી સનકુમાર દેવલોકિ ઉપજિસિઈ, એ-ઇશુઈ પ્રકારિઈ વલી વલી મનુષ્ય હોઈ શ્રામ–ચારિત્ર્ય પામી બ્રહ્મદેવલોકિ શુકદેવલોકિ આનતિ દેવલોકિ ઉપજિસિધ ॥ १३१॥

Page #454

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
आरणए सव्वट्टे तत्तो सिज्झिस्सई विदेहे ।
तमहं सुबाहुसाहुं नमामि इक्कारसंगधरं ॥ १३२ ॥ अन्नेवि भद्दनंदिप्पमुहा नवनिवकुमारमुणिवसहा । संपत्तसुहविवागा सुबाहुगमएण नायव्वा ॥ १३३ ॥
( ३१५ )
अवचूरिः ।
एवमनुक्रमण आरणके सर्वार्थसिद्धे उत्पत्स्यते । मानुष्यं प्राप्य महाविदेहे सेत्स्यति, अहं तं सुबाहुसाधुं - सुबाहुमुनिं एकादशाङ्गधरं नमस्करोमि ॥१३२॥
भद्रनन्दिप्रमुखा नवनृपकुमाराः सुबाहुसदृशपाठेन ज्ञातव्याः । कथंभूतास्ते ? मुनिवृषभाः । पुनः कथम्भूतास्ते ? सम्प्राप्तसुखविपाकाः ॥१३३॥
वैधर्मिण रोहण श्रीवीरसमीपं समेत्य श्री वीरः इत्यादिपृष्टः
अर्थ.
એવ–ઇણિઈં પ્રકારેિંઇ ઇણુઇ અનુક્રમિŪ મનુષ્યભવ લહી દીક્ષા લઈ આરણે દેવલેાકિ સર્વાર્થ સિદ્ધિઇ ઉપજી મહાવિદેહિક્ષેત્રિ સદ્ધિઇ નઇસિઇ, તે હૂં સુબાહુ મહાત્મા ઇગ્યાર અગધર હુતક નમસ્કરä ॥ ૧૩૨ ॥
ભડુનદિ પ્રમુખ અનેરાઇ નવ નૃપ–રાયના કુમાર સુબાહુ મહાત્મા તેહની પરિઇ–તેહની ગતિ જાણિવા, જિમ સુખાહુ મનુષ્યભવ, શ્રામણ્ય સૌધર્મઇ વલી મનુષ્ય, શ્રામણ્ય, સનત્કુમાર, આરણ સર્વીસદ્ધિ એન્જિ અનુક્રમ” નવનઇ જાણિવ, કિસા છઇં તે નવઈ? મુનિ–મહાત્મા માંહિ. વૃષભ સમાન છઇં, વલી કસ્યા છઇં ? સંપ્રાપ્ત-પામિયા સુખના વિપાક
ઉચ ઇ ૫૧૩૩
વૈધર્મિક રાઈ શ્રીમહાવીરસમીપિં આવી શ્રીમહાવીર્ ! ઇત્યાદિક

Page #455

( ३१६ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
लोए व अलोए वा पुव्वि ईसाइ पुच्छिओ वीरो । रोहा ! सासयभावाण नाणुपुव्वित्ति अकर्हिसु ॥ १३४ ॥ संते व असंते वा लोए इच्चाइ पिंगलममुणिणा । पुट्टो निव्वागरणो वीरसगासम्म पव्वइओ || १३५ ॥ इक्कारसंगधारी गोयमसामिस्स पुव्वसंगइओ ।
बारस वासे बारस पडिमाओ तवं च गुणरयणं ॥ १३६ ॥
अवचूरिः ।
इत्यादि किम् ? हे श्रीमहावीर ! 'पूर्वलोको वा' इत्यादि, अथ श्रीमहावीरः एवमुत्तरमदात् हे रोहक ! शाश्वतानां भावानां आनुपूर्वीअनुक्रमो नास्ति ॥ १३४॥
तत्र स्थितेन पिङ्गलमुनिना स रोहक इत्यादि पृष्टः, इतीति किस ? हे रोहक ! लोकः सान्तः अनन्तो वा ? अस्मिन् प्रश्ने स रोहको निर्व्याकरणो - निरुत्तरो जातः सन् प्रतिबुद्धः वा - अभ्यत् श्री. वीरसमीपे प्रव्रजितः ॥ १३५ ॥
इक्कारसंग०, फासितुं०, एतयोगीथाद्वयोरेका उक्तिः
अर्थ.
पूछि, इत्याहि ठिसि ? हे श्रीमहावीर ! पूर्व-पडिव लोड छिरि मलोट ? શ્રીમહાવીઇિ એસિક ઉત્તર દીધઉં, હું રાહક! શાશ્વતા ભાવ-પટ્ટાની આનુપૂર્વી અનુક્રમ નથી, અમુક પહિલઉ અમુક પઉપજઇ એ વિચારણા नथी ॥ १३४ ॥
તિહાં રહિઈં શિકઈં પિંગલમુનિઈં તે રાહક ટેસિÎ પૂછિઉં, ઇસિä કિસિઉં ? હું રાહુક લેાક–સાંત–અંતસહિત, ઈત્યાદિક ક્રિરિ અંતરહિત? ઈત્યાદ્રિ ઇઇ પ્રશ્ચિઇ તે રાહક ઉત્તર રહિત હૂક પ્રતિખાધ પામિઉ શ્રીમહાવીરનઇ સમીપે દીક્ષા લીધી ॥૧૩પપ્પા
હૂં તે કંક મુનિવર વાંદઉં, જે ઇગ્યાર અંગધર, શ્રીગૌતમસ્વામિ નઉ

Page #456

सूरिविरचितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
फासित्तु अच्चुए जो मासं पाउवगमेण संपत्तो । सिज्झिस्सई विदेहे तं खंदगमुणिवरं वंदे ॥ १३७ ॥
चरमजिणसीस तीसयमुणी तवं छट्ठमट्ठवरिसाई । काउं मासं संलिहिय सक्कसामाणिओ जाओ ॥ १३८ ॥
( ३१७ )
अवचूरिः ।
अहं तं कस्द कमुनिवरं वन्दे । यः एकादशाङ्गधारी श्रीगौतमस्वामिनः पूर्वसङ्गतिकः, कथम्भूतः ? मासिकपादोपगमनेन अच्युतदेवलोके प्राप्तः । किं कृत्वा ? द्वादशवर्षेर्द्वादश साधुप्रतिमाः, वाअन्यत् गुणरत्नतपः स्पृष्ट्वा | विदेहे सेव्रयति ॥१३६-१३७॥
श्रीमहावीर शिष्यः तिष्यनामा मुनिः मासं संलेखनां कृत्वा शक्रसामानको जातः । किं कृत्वा ? अष्टौ वर्षाणि षष्टतपः कृत्वा पारणे आचाम्लं कृत्वा ॥ १३८ ॥
अर्थ.
પૂર્વ-પહિલઉ પરિચિ, કિસિઉ ઈ મુનીશ્વર ? માસ દિવસ પાપેાપગમન અનશન પાલી અચ્યુત દેવલેાકી પુહત, કિસિÎ કરી નઈ? મારે રિસે ખાર મહાત્માની પ્રતિમા અનઇ ગુણરત્ન સંવત્સર તપ વહીનઇ, અનઈ દેવલેાક ધૃતઉ અવીનઈ મહાવિદેહિ ક્ષેત્રિ મુક્તિð જાસિઇ ॥ ૧૩૬–૧૩૭
શ્રીમહાવીરનઉ શિષ્ય તિષ્ય ઇસિઇ નામિઇં માસ જાણુ સલેખના કરીનઈઅનશન પાલી શક્રસામાનિક સાધઇ સમાનદેવ હૂંઉ, કિસિ કરી નઇ ? આઠ રિસ છઠ્ઠું તપ પારઇ આંખિલ કરી. ૫૧૩૮।
કુરૂદત્તમુનિ માસા-પનરદિન સલેખના અનશન પાલી ઇશાને દ્ર સમાનદેવ હૂંઉ, કિસિ કરી ? મસવાડા જાણ અષ્ટમતપ આંખિવિઇ. પારણુ કરીનઇ ૫૧૩૮ના

Page #457

( ३१८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
कुरुदत्तसुओ छम्मासमट्टमायवणं पारणायामं । काउं ईसाणसमो जाओ संलिहिय मासद्धं ॥ १३९ ॥ छट्टुममासो अद्धमासं वासाई अट्ठछम्मासा । तीसग कुरुदत्ताणं तवभत्तपरिण्णपरियाओ ॥ १४० ॥ पव्वइओ जो मायासमणिओ वीरपायमूलम्मि । सो अभयकुमारमुणी पत्तो विजयं वरविमाणं ॥ १४१ ॥
अवचूरिः ।
कुरुदत्तसुतो मुनिर्मासार्धं संलिख्य संलेखनां कृत्वा ईशानेन्द्रसमो जातः । किं कृत्वा ? षण्मासान् यावत् षष्ठतपः आतप आचाम्लेन पारणं कृत्वा ॥ १३९॥
·
तिष्यकुरुदत्तमुन्योः तपः भक्तपरिज्ञा-: - प्रव्रज्या कालप्रमाणस ल्या तिष्यमुनेः अष्टौ वर्षाणि षष्ठतपः आघाम्लपारणेन माससंलेखना । कुरुदत्तमुनेः षण्मासान् व्रतं अष्टमतपः आचाम्लेन पारणं, मासाई - पञ्चदशदिनानि संलेखना ॥ १४० ॥
[ श्रीधर्मघोष
स अभयकुमारमुनिः विजयवरप्रधानं विमानं प्राप्तः, योऽमयकुमारमुनिर्ननभ्या समन्वितः श्रीवीरपादमूले प्रत्रजितः ॥ १४१ ॥
अर्थ.
તિષ્ઠ મુનિઈં અનઇ કુરૂદત્ત મુનિતણી તપ-અનશન દીક્ષાકાલ સા— તિષ્યમુનિનઈં છઙૂતપ પારણઇ આંખલ, આઠ વરસ દીક્ષા, માસ અનસન.
॥ १३५ ॥
કુરૂદત્તમુનિનઇ છમાસ દીક્ષા, અષ્ટમતપ, આંખિલઈ પારણä, પખવાડ ભક્ત પરિહાર અનરાન. ।।૧૪૦ના
તે અભયકુમાર મુનિ વિજય ઇસિઇ નામિઇં વર–પ્રધાન વિમાન પામિ, જે અભયકુમાર જનની-માતા સહિત શ્રીમહાવીર તણઈ પગ તતવ દીક્ષિઙદીક્ષા લીધી ॥૧૪॥

Page #458

सूरिविनिर्मितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः
रायवरकन्नगाओ अवगण्णिय अट्ट गहियपव्वज्जो। पुत्वभवगहणपुवं वीरण थिरीकओ धम्मे ॥१४२॥ भिक्खूपडिमा बारस फासिय गुणरयणवच्छरं च तवं । पत्तो मेहकुमारो विजये इक्कारसंगधरो ॥१४३॥ सामिस्सवयं संसत्ति चत्तवेरा सुराइसाहरिया ॥ सेयणए रयणाए उववन्ने हल्लविहल्ला ॥१४४॥
____ अवचूरिः। रायवर०, भिक्खपडिम० गाथाद्वयोरुक्तिः--
मेघकुमारमुनिः एकादशाङ्गधरः सन् विजये-विजयविमाने प्राप्तः कथम्भूतः ? अष्टौ राजवरकन्यकाः अवगणय्य-परित्यज्य गृहीतप्रधज्यः, पुनः कथम्भूतः ? व्रतविषये भग्नमनाः सन् श्रीमहावीरेण पूर्वभवकथमपूर्वकं धर्मे-चारित्रधर्मे स्थिरीकृतः किं कृत्वा ? द्वादश भिक्षुप्र. तिमाः च-अन्यत् . गुणरत्नसंवत्सरं च स्पृष्ट्वा ॥१४२-१४३ ॥
हल्लविहल्लौ सेचनकन खातिकायाः परितः क्षिप्तौ आवां श्री
अथ.
મેઘકુમાર મુનિ ઈગ્યાર અગધર ડૂત વિજય-અનુત્તવિમાનિ હતી, કિસિક છઈ મુનિ ? આઠ વર–પ્રધાન રાજા-મહાનરેંદ્ર તેહની કન્યા અવગણ– પરિહરી ગૃહીત-લીધી પ્રવજ્યા-દીક્ષા છઈ, વલી કિસિ કઈ? વ્રત તણાઈ વિષઈ ભગ્નમન હૂતઉ શ્રી મહાવીર પાછિલા ભવકથનપૂર્વક ચારિત્રધર્મનઈ વિષઈ સ્થિર કીધઉં છઈ ૧૪રા
કિસિ કરીનઈ ? બાર મહાત્માની પ્રતિમા અનઈ ગુણરત્નસંવતસર તપ: સ્પણ–વહીનઈ ૧૪૩
હલબિહલ શ્રેણિકરાયના પુત્ર સેચન કહાથી ખાઈ પી નાંખ્યા અહે

Page #459

( ३२० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
कयगुणरयणा इक्कारसंगिणो सोल वीसपरियाया । हल्लु (ते) जयंते पत्तो अवरो अवराइय विमाणे ॥ १४५ ॥
धम्मायरियापुराण चत्तजीयंपडिचीण जाणवयं । सव्वाणुभूइमेगावयार सहसारगं वंदे ॥ १४६ ॥
अवचूरिः ।
वोरसमीपे नीती - गृहीतौ । कथम्भूतौ ? त्यक्तवैरी । सेचनक: रत्न1 प्रभायां उत्पन्नः ॥ १४४ ॥
तौ हल्लविहलो क्रमेण षोडश द्वादश समपर्यायौ जयन्तविमाने प्राप्तौ । कथम्भूतो तौ ? कृतगुणरत्नसंवत्सरी एकावतारिणी एकाद शाङ्गधारिणौ ॥ १४५ ॥
तं सर्वानुभूतिं वन्दे । कथम्भूतं सर्वानुभूतिम् ? धर्माचार्यानुरागेण श्रीमहावोरे अनुक्रमेण व्यक्तजीवम् । पुनः कथम्भूतम् ? प्रती
અં
શ્રીમહાવીરના શિષ્ય ઇસિક` ખેાલતા શાસનદેવતાઈં સહરિયા શ્રીમહાવીરનઈ સમીપિ દીક્ષા લીધી. ક્રિસા છઈ ? ત્યક્ત-છાંડીયા કાણિક ઉપર વચર ઇસિયા ઈં, સેચનક હાથિક રત્નપ્રભા—પહિલી નરકપૃથ્વી” ઉપન
।। १४४ ।।
તે હાવિદ્ધ અનુક્રમિઇ સાલ વરસ, બાર વરસ પર્યાય-દીક્ષા પાલી જયંતવિમાનિ પુત્તુતા, કિસા ′ તે બે ? કૃત-કીધઉ ગુણરત્ન સંવત્સર તપ અનઇ એકાવતારી–એકવાર સ`સાર માંહિ અવતરિસિÙ ઈંગ્યાર અંગ ધરઈ
४४ ॥ १४५ ॥
હૂં તે સર્વાનુભૂતિ મહાત્મા વાંદ્ર, ક્રિસિઉ છઈ ? ધર્માચાર્ય શ્રી મહાવીરનઈ અનુરાગિ-ભક્તિ” કરીનઇ ત્યક્ત છાંડી જીવ છઇ, પશ્ચિમટ્ટિશિઈં

Page #460

सूरिविरचितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
( ३२१ )
जो तेयपरिगण्णू कासी मुणिखामणाइ तं नमिमो । कोसलजाणवयं अच्चुयंमि पत्तं सुनक्खत्तं ॥ १४७ ॥ मिंढियगामे रेवई पडिलाभियमोसहं भुवणगुरुणो । पाणिम्मि निद्वियं जेण वंदिमो तमिह सीहमुणिं ॥ १४८ ॥
अवचूरिः ।
चीनजानपदम् । कथम्भूतं मुनिम् ? एकावतारकम् सहस्रारदेवलोकंगतम् ||१४६ ||
अहं तं सुनक्षत्रं मुनिं वन्दे । यः सुनक्षत्रः तेजोलेश्यापरिगततनुः क्लिष्टतनुः कौशलजनपदे – कौशलदेशे क्षामणादिकामन्यां आराधनामकार्षीत् । कथम्भूतं - सुनक्षत्रम् ? अच्युतदेवलोके प्राप्तम्
1198011
इह विश्वे तं सिंहमुनिं वन्दे । येन सिंहमुनिना मिंटिकाग्रामे रेवत्या श्राविकया औषधं प्रतिलाभितम् भुवनगुरोः - श्री वीरस्य पाणी निष्ठितं - आनीय अर्पितम् ॥ १४८ ॥
अर्थ.
જનપદ-દેશિ ઉપનઉ છઇ, વલી કિસિઉ છઇ મહાત્મા ? એકાવતારી-સહસ્રાર દેવલેાકિ ગિઉ છઇ ૫૧૪૬।
ક્રૂ' તે સુનક્ષત્ર મહાત્મા વાંદ, જે મહાત્મા તેોલેશ્યા કિલષ્ટ-દેવ્યાસ-પીડિત દેહ હતઉ કારાદેશિ મુનિમહાત્માનðક્ષામાકિ આરાધના કીધી, ક્રિસિઉ છઈ મહાત્મા ? અચ્યુત દેવલેાકિ પુહત છઈ
ચ
॥ १४७ ॥
ઇઈં વિશ્વ તેહ સિંહ મુનિ વાંદૃ, જિઇ સિંહ મુનિઇ મિ`ઢિકાગ્રામિ રેવતી શ્રાવિકા ઐષધ પ્રતિલાભિવિહરાવિભુવનગુરૂ શ્રીમહાવીર તેહનઈ હાથિ આણી-આપિઉં ૫૧૪૮ના
૨૧

Page #461

( ३२२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
अज्जवि अट्ठिनिवेसा जेसिं अच्छेरयं व दीसंति । वैभारपव्वयवरे जमलसिलारूवसंथारे ॥ १४९ ॥ ते धन्ना सालिभद्दा अणगारा दोवि तवमहिड्डीया । मासं पाओगया पत्ता सव्वसिद्धिमि ॥ १५० ॥ चंपाओ वीयभए गंतु वीरेण दिक्खिओ जाओ । संपत्तो परमपय उदायणो चरमरायरिसी ॥ १५१ ॥
अवचूरिः ।
ययोर्धन्यशालिभद्रयोः वैभारपर्वते - गिरौ अद्यापि अस्थिनवेशा आश्चर्यमिव दृश्यन्ते । कथम्भूतौ तौ ? यमलशिलारूपसंस्तारकौ
॥ १४९ ॥
at धन्यशालिभद्र मासं पादोपगमनौ सर्वार्थसिद्धिं प्राप्तौ । कथम्भूतौ तौ ? अनगारौ । द्वावपि तपोमहर्द्धिकौ ॥ १५० ॥
[ श्रीधर्मघोष
स उदायनश्चरमराजऋषिः परमपदं - मोक्षं प्राप्तः य उदायनः श्रीमहावीरेण चम्पापुर्या वीतभवपत्तने गत्वा दीक्षितः ॥ १५१ ॥
अर्थ.
મ્રત્રા શાલિભદ્રે તણા વૈભારપતિ અજી-આજ લગઈ અસ્થિ તણા નિવેશ આશ્ચર્યની જિમ દીસÛ, ક્રિસા છઇ તે બે ? જમલી શિલારૂપ સંથારા ૪. ૫૧૪ા
તે અન્તુ શાલિભદ્ર માસ દિવસ પાપેાપગમન અનશન પાલી સર્વાં સિદ્ધિð પુહતા, કિસા છઈ છે ? અનગાર-ઋષીશ્વર તપિ કરી મહર્ષિં કમહાઋદ્ધિ સહિત ઈ ૫૧૫ના
તે કદાચન ચરમ-છેહિલઉ ઇઇ ચઉવીસ* રાજઋષીશ્વર પરમપદમેાક્ષ પામિઉં, જે ઉદાચન શ્રીમહાવીર ચંપા નગરીત વીચ ભઇ પાણ જઇ દીક્ષિક, ૫૧૫૧ા

Page #462

सूरिविरचितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (३२३ )
जस्स य अभिनिक्खमणे चोरा संवेगमागया खिप्पं । तेणं सह पव्वइआ जंबूं वंदामि अणगारं ॥ १५२ ॥ सिंहत्ता निक्खंतो सीहत्ता चेव विहरिओ भयवं । जंबू पवरमुणिवरो वरनाणचरित्तसंपन्नो ॥ १५३ ॥ जो नवजुव्वणपसरे वियलियकंदप्पदप्पमाहप्पो । सो जंबू परमरिसी अपच्छिमो केवली जाओ ॥ १५४ ॥ सिरिजंबुदंसणेणं पडिबुद्धो परिव्वुडो परिजणेणं । गुणमणिपभवो पभवो चउदसपुवी दिसउ भदं ॥ १५५ ॥
अवचूरिः।
स जम्बूः परमऋषिः अपश्चिमकेवलज्ञानी जयतु । यो जम्बूस्वामो नवयोवनप्रसरे विगलितकन्दर्पदर्पमहात्म्यः ॥१५॥
प्रभवनामा गणधरश्चतुर्दशपूर्वधरः भद्रं दिशतु । यः प्रभवः श्रीजम्बुदर्शनेन परिजनेन परिवृतः प्रतिबुद्धः। कथम्भूतः प्रभवः गुणमणिप्रभवः ॥ १५५ ॥
अथ.
જે જંબુસ્વામી પરમ ઋષીર અપશ્ચિમ હિલઉ કેવલજ્ઞાની જયવંત વર્ત, જે નવયવનનઇ પ્રસરિ વિગલિત-ગલિ કંદર્પન જૈ દર્પ તેહનઉં મહાભ્ય–પ્રભાવ છઈ ૧૫૪ . પ્રભવનામાં ગણધર ચઉદપૂર્વઘર ભદ્ર-કલ્યાણ ઉપદિશ6.
જે પ્રભવ જંબુકમારનઈ દર્શનિ પરિવાર પરિવરિ પ્રતિબંધિક–પ્રતિબોધ પામિe, કિસિક છઈ પ્રભવ? ગુણરૂપિયાં મણિ તેહનઉ પ્રભવ-ઉત્પત્તિ સ્થાનક છઈ ૧૫પા

Page #463

( ३२४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
सिज्जंभवं गणहरं जिणपडिमादंसणेण पडिबुद्धं । मणयपियरं दसकालियरस निज्जूहगं वंदे ॥ १५६ ।। चउदसपुव्विस्स नमो जसभदस्सासि जस्स दो सीसा । संभूयविजयनामा थेरे तह भदबाहू य ॥ १५७ ॥ दसकपव्ववहारा निज्जूढा जेण नवमपुव्वाओ । वंदामि भदबाहुं तमपच्छिम सयलसुयनाणिं ॥ १५८ ॥
अवचूरिः ।
अहं शय्यंभवं गणधरं वन्दे । कथम्भूतं शय्यम्भवम् ? जिनप्रतिमादर्शनेन प्रतिबुद्धम् । पुनः कथम्भूतम् ? मनकपितरम्, कथम्भूतम् ? देशवैका लिकस्य निर्व्यूहकम् ॥ १५६ ॥
पुनः
[ श्रीधर्मघोष
अहं यशोभद्रसूरेः गणधरस्य चतुर्दशपूर्विणो नमामि । यस्य यशोभद्रस्य द्वौ शिष्यौ एकः सम्भूतिविजयनामा, द्वितीयः स्थविरः भद्रबाहुः || १५७ ॥
तं भद्रबाहुं अपश्चिमसकलश्रुतज्ञानिनं वन्दे । येन भद्रबाहुना अर्थ.
હૂ શુષ્યભવ ગણધર વાંદઉં, કિસિઉ છઇ શષ્યભવ? જીન-શ્રીશાંતિનાથની પ્રતિમા દેખી પ્રતિષેાધ પામિઉ છઇ, વલી ક્રિસિઉ છઈ ? મનક ચેલાનક પિતા છઇ, વલી ક્રિસિઉ છઇ ? દશવૈકાલિક તણ કાઢણહાર ઇ, અપર–ખીન ગ્રંથતણઉ સખેપિઇ દશવૈકાલિક ગ્રંથતણ કરણહાર
६४ ॥१५६॥
હૂં ચશે।ભદ્રસૂરિ ગણધર ચઉપૂર્વધર રહઇ નમાઁ, જેહના મિ ચેલા છઇ, એક સભૂતિવિજય ઈસિÙ નામિઇ, તથા—તિમ ખીજઉ શિવર શરૂમાહુ ।૧પા
હૂ· અપશ્ચિમ-છેહિલઉ સકલ મ્રુતજ્ઞાની ભદ્રખાહુ વાંદઉં ઇ ભદ્રખાહુ

Page #464

सूरिविनिर्मितः] श्रोऋषिमण्डलस्तवः (३२५)
एक्को गुहाएँ हरिणो बीओ दिदिविसस्स सप्पस्स । तइओ वि कूवफलए कोसघरे थूलिभद्दमुणी ॥ १५९ ॥ सीहो वा सप्पो वा सरीरपीडाकरा मुणेयव्वा । नाणं वा दंसणं व चरणं वा न पच्चलं भेत्तुं ॥ १६० ॥
__ अवचूरिः। नवमपूर्वात् दश कल्पव्यवहारा नियूंढाः-निष्कासिताः ॥ १५८ ॥
एकः साधुः सिंहस्य गुहायां चतुर्मासमस्थात् । द्वितीयो दृष्टि. विषस्य विले-मुखे, तृतीयः कूपफलके, स्थूलिभद्रमुनिः कोशागृहे अस्थात् ॥ १५९ ॥
सिंहः वा सर्पः एतौ शरीरपीडाकरौ ज्ञातव्यौ, तौ द्वौ ज्ञानं वा चारित्रं भेत्तुं प्रति न अलं-न समर्थों ।। १६० ॥
अर्थ. સ્વામિઈ નવમા પૂર્વતી દશાશ્રુત સ્કંધ ૧, કલ્પ ૨, વ્યવહાર એ ત્રિનિ ગ્રંથ નિકાસયા- યા કપા-કાઢીયા ૧૫૮
એક મહાત્મા સિંહની ગુફાઈ કાઉસગ્ગ ચીંમાસિ રહિક, બીજ દૃષ્ટિવિષ સર્પ તઈ બિલ-બારણાં, ત્રીજઉ કૂયાનાં પાટિ ચઉમાસિ કાઉસગ્ગ રહિઉ, ચૂલિભદ્ર મુનિ કોશાનદ ઘરિ ચઉમાસિ રહિલ ૧૫૯
'સિંહ અથવા સર્પ એ બે શરીરઇ જિનઈ પીડાકારીયા જાણિવા, પણિ તે બે જ્ઞાન અનઇ દર્શન અનઇ ચારિત્ર ભેદિવા પ્રતિઈ અલંસમર્થ નહી. ૧૬૦

Page #465

( ३२६ )
जैनस्तोत्र सन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
न दुक्करं अंबय बितोडणं न दुक्करं सिक्खियनचियाए । तंदुक्करं तं च महाणुभावं जं सो मुणी पमयवणम्मि वुच्छे | १६१॥ निच्चं पि तस्स नमिमो कमकमलं विमलसीलकलियस्स । अइदुक्करकारयस्स सिरिथूलिभहस्स ॥ १६२ ॥ जो हावभावसिंगारसारवयणेहिं अगरूवेहिं । वालग्गंपि न चलिओ तस्स नमो थूलिभद्दस्स ॥ १६३ ॥
कोसाइ लवंतीए पुराणभोआई सहस्स भणियाइं । जो मणयंपि न खुभिओ तस्स नमो थूलिभद्दस्स ॥ १६४ ॥ जो अच्च भूअलावण्णपुण्णपुणे मज्जअंगे । दिसु नाहिखुभिओ तस्स नमो थूलिभद्दस्स ।। १६५ ॥ जो महकडक्खविक्खे तिक्खसरधोरणीहिं नो विद्धो । मेरु व्व निप्पकंपो सथूलभदो चिरं जयउ ॥ १६६ ॥ भयवं पि थूलभदो तिक्खं चंकम्मिओ न उण विच्छिन्नो । अग्गिसिहाए कच्छो वाम्मासं न विय सो दुड्डो ॥ १६७ ॥
अवचूरिः ।
भगवानपि श्रीस्थूलभद्रः तीक्ष्णच इङ्क्रमितः पुनर्न छिन: अग्निशिखायां चतुर्मासकमुषितः परं नैव दग्धः ॥ १६७ ॥
अर्थ.
ભગવ તઇ શ્રીસ્થૂલિભદ્રેઇ તીક્ષ્ણ-તીન્હાઈ શસ્રાદિક ઉપરિ ચાલિક પણિ ચરણાદિકિ કિહાંઇ છેદાણુઉ નહી. અગ્નિ શિખાઉપરિ ચક્રમાસિ રહિઉ પણ ન દાધર ॥ ૧૬૭ ||

Page #466

सूरिप्रणोतः]
श्रोऋषिमण्डलस्तवः
(३२७)
अक्खलियमरट्टकंदप्पमद्दणे लद्धजयपडागस्स । तिकालं तिविहेणं नमो नमो थूलिभद्दस्स ॥ १६८ ॥ कोसाए संसग्गी अग्गीए जो तया सुवण्णस्स । उच्छलियबहुलतेओ स थूलिभदो मुणी जयउ ॥ १६९ ॥ वंदामि चलणजुअलं मुणिणो सिरिथूलिभदसामिस्स । जो कसिणभुयंगीए पडिओ वि मुहे न निडसिओ ॥१७०॥ पणमामि अहं निच्चं पयपउमं तस्स थूलिभद्दस्स । अद्धच्छिपिच्छियाइं कोसाइ न जेण गणियाइं ॥ १७१ ।। धन्नो स थूलिभद्दो मयरद्धयकुंभिकुंभनिम्महणो । निम्महियमोहमल्लो जो गुरुणा वण्णिओ अहियं ॥ १७२ ॥ न खमो सहस्सवयणी वि वण्णिउं थूलिभदझाणग्गि । तिजयदमणो वि मयणो (जेण) खयं गओ तत्थ मयणं व १७३ पणमह भत्तिभरेणं तिकालं तिविहकरणजोएणं । सिरिथूलिभद्दपाए निहणियकंदप्पभढवाए ॥ १७४ ॥
अवचूरिः । श्रीभद्रबाहुस्वामिनः चतुरः शिष्यान् नमस्करोमि। कथम्भूतान् शिष्यान् ? चतुर्भिः रजनीयामैः शीतेन कृतोपसर्गेण कृतनिजकार्यान्
मथ. * હું ચારિ શ્રીભદ્રબાહુ સ્વામિના શિષ્ય નમસ્કાર, કિસા છઈ ચારઈ શિષ્ય ચિહુ રાત્રિને પ્રહરિ શીત-તાઢિ તણુઈ ઉપસર્ગિ–પરી સહિ કરી કૃત– કીધાં નિજ આપણાં કાર્ય છ ૧૬૮

Page #467

( ३२८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
चउरो सीसे सिरिभदबाहुणो चउहिं स्यणिजामेहिं । रायगिहे सीएणं कयनियकज्जे नम॑सामि ॥ १७५ ॥ जिणकप्पपरीकम्मं जो कासी जस्स संथवमकासी । सिट्टिघरम्मि सुहत्थी तं अज्जमहागिरिं वन्दे ॥ १७६ ॥
कोसंबी जेणं दमगो पव्वाविओ मओ जाओ । उज्जेणीए संपइ रायलुओ नंदउ सुहत्थी ।। १७७ ॥
अवचूरिः ।
अहं तं आर्यमहागिरिं वन्दे । यः श्री आर्यमहागिरिः जिनक
संस्तवमकार्षीत्
[ श्रीधर्मघोष
रूपतुलना मकार्षीत् श्रेष्ठिगृहे आर्यसुहस्तिसूरिर्यस्य
॥ १७६ ॥
स आर्यसुहस्तिर्नदतु । येन कौशof मकः प्रव्राजितः ततो मृत्वा उज्जयिन्यां स दमकः संप्रतिराजा जातः ॥ १७७ ।।
"
अर्थ.
હૂં તે આ મહાગિરિ વાંદઉં, જે આર્યાં મહાગિરિ જીનકલ્પની તુલના કીધી, શ્રેષ્ઠિતઇ ધરિ આ સુહસ્તિસૂરિઇ જેહન સસ્તવ કીધઙ
॥ ૧૭૬ ૫

તે આર્ય સુહસ્તિ ચિરકાલ નદૐ, જીઇ આ સુહસ્થિઈ કૌશાંખી નગરીઈ દ્રમક–ભિક્ષાચર દીક્ષિક તે મરી તિહાં હૂંતરી ઉજેણી નગરી સંપ્રતિ शल हूई ॥ १७७॥

Page #468

सूरिविनिर्मितः] श्रीऋषिमण्डलस्तवः (३२९)
सोऊण गुणिज्नंतं सुहत्थिणा नलिनगुम्ममज्झयणं । तक्कालं पव्वइओ चइत्तु भज्जाउ बत्तीसं ॥ १७८ ॥ तिहि जामेहि सिवाए अवच्चसहियाइ विहियउवसग्गो । साहियकज्जे नियगेहिं पूइओऽवंतिसुकुमालो ॥ १७९ ॥ निज्जूढा जेण तया पन्नवणा सव्वभावपन्नवणा । तेवीसइमो पुरिसो पवरो सो जयउ सामज्जो ॥ १८० ॥
अवचूरिः। अवन्तिसुकुमालः सुहस्सिसूरिणा नलिनीगुल्माध्ययनं गुण्यमानं श्रुत्वा द्वात्रिंशद् भार्याः त्यक्त्वा तत्कालं प्रव्रजितः ॥ १७८ ॥
अवन्तीसुकुमालः · रजन्याः त्रिभिर्यामैः साधितकार्यः सन् त्रिदशैः पूजितः नलिनीगुल्मं जगाम | कथम्भूतः ? अपत्यसहितया शिवया कृतोपसर्गः ॥१७९॥
स श्यामार्यः परम:-प्रकृष्टो जयतु । येन श्यामार्येण गुरुणा तदा-तस्मिन् प्रस्तावे प्रज्ञापना सर्वभावानां ज्ञापयित्री प्रज्ञापना
अथ. અવંતીસુકમાલ સુહસ્તિસૂરિઈ નવિનીગુલ્મ અધ્યયન ગુણીતું સાંભલી બત્રીસ ભાર્યા-કલત્ર પરિહરી–ત્યજી તત્કાલ દીક્ષા લીધી છે ૧૭૮ છે
અવંતીસુકુમાલ વિહુ રાત્રિને પ્રહરે સાધિત કાર્ય હતઉ દેવતાએ . “પુજિ નલિની ગુલ્મિ ગિઉ, કિસિઉ છઈ? અવંતિ સુકમાલ? અપત્યસહિત શિવા કૃત–કીધલ ઉપસર્ગ છઇ કે ૧૭૮ છે
શ્યામાચાર્ય પરમ-ઉત્કટુ જયવંત વર્તક, છણઈ માWિઇ તીણુઈ

Page #469

( ३३० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
पढमणुओगे कासी जिणचक्किदसारपुव्वभवे । कालगसूरी बहुअं लोगणुओगे निमित्तं च ।। १८१ ॥ अज्जसमुद्दगणहरे दुब्बलिए घिप्पए पिह् सव्वं । सुत्तत्थचरमपोरिसिसमुट्ठिए तिणि किइकम्मा ॥ १८२ ॥
अवचूरिः । निर्व्यूढा । प्रज्ञापनाग्रन्थः कृत इत्यर्थः । स श्यामार्यः त्रयोविंशतितमः पुरुषः ॥ १८०॥
कालिकसूरिः प्रथमानुयोग १ लोकानुयोग २ रूप ग्रन्थद्वयं चकार । प्रथमानुयोगे ग्रन्थे जिनवराणां चक्रवर्तिनां दशाराणां चरित्राणि पूर्वभवांश्च अकार्षीत् लोकानुयोगग्रन्थे बहु निमित्तं उक्तवान्
॥१८१॥
आर्यसमुद्रे गणधरे दुर्बल - कृशे सति साधुभिः सर्वं भक्तपानादिकं पृथक् गृह्यते । तथा सूत्रार्थचरमपौरुषीलः समुत्थिते गुरौ त्रीणि कृतिकर्माणि क्रियन्ते । एकं सूत्रपौरुषीत उत्थिते यदा
अर्थ.
કાથિ પ્રજ્ઞાપના સર્વ ભાવ જણાવતી પ્રજ્ઞાપના જીઇ કીધી,-પ્રજ્ઞાપના ગ્રંથ કીધ, ઇસિઉ અર્થાં, તે શ્યામા ત્રેવીસĐઉ પુરૂષ ! ૧૮૦ ॥
કાલિકાસૂરિઇ પ્રથમાનુયોગ અનઇ લેાકાનુયોગ એ બિ ગ્રંથ કીધા. પ્રથમાનુયોગ ગ્રંથિ જિન-તિર્થંકર, ચક્રવર્તિ દશાહ-વાસુદેવ તેહનાં ચિત્ર અનઇ પૂર્વ ભવાંતર કીધાં, લેાકાનુયાગિ બહુ-ધણä નિમિત્ત-ખાલિક
॥ १८१ ॥
આ સમુદ્રગણધર કૃશ-દુ`લ શરીર હૃતઇ સાધુ મહાત્માએ સ રાહુઇ ભક્તપાન ગુરૂÀાગ્ય તૂઉ લીજઇ, તથા સૂત્ર પોરિસ, અપોરિસી,

Page #470

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
सड्डाणगंति भंडयपमुहे दिट्टंतमेगमित्तस्स ।
मंगुस न किइकम्मं नय वीसुं धिप्पए किंपि ॥ १८३ ॥
जाइसरे सीहगिरी वरसीसा जस्स आसि मे चउरो । धणगिरिथेरे समीए वयरे तह अरिहदिने या ॥ १८४ ॥
अवचूरिः ।
पुरवः सूत्रवाचन कारयित्वा निर्विण्णा उत्तिष्ठन्ति तदा मुनेर्ये वैयावृत्तिं कुर्वन्ति । एवं अर्थपौरुष्यां चरमपौरुष्यां संस्तारकपौरुष्यां ज्ञेयम् ॥ १८२ ॥
( ३३१ )
मङ्गसूरेर्विश्वक्–पृथग् भक्तादिकं न गृह्यते कतिकर्माणि न क्रियते कथम्भूतस्य मञ्जुसूरे: ? श्राद्धानामन्ते - श्राद्धानामग्रे गन्त्री सडकप्रमुखान् दृष्टान्तान् आगमयतः - ज्ञापयतः ॥ १८३॥
जातिस्मरः सिंहगिरिरभूत्, यस्य सिंहगुरो: इमे चत्वारि बर
अर्थ.
ચરમપેાિિસ તુ ઉડે ડૂતે કૃતક`સિä કડીઇ, વીસામણાદિક સુછ્યા, એક જિવારઇ ગુરૂ સૂત્ર પેરિસિ સૂત્રવાચના કરાવી થાકા નવીના ગુરૂ ઉઇ તિવારઈ મહાત્મા વૈયાવચ્ચ-વિશ્રામણા કરઇ, ઈમ અપેારિસિઇ અનઇ ચરમ પેારિસિ–સંથારા પારિસિઇ જાણિવઉ ૫ ૧૮૨ ॥
મંગુસૂરિનઇ પૃથક્ જૂઉ` અશનાર્દિક ન લીજઇ, કૃતિક-વિશ્રામણાદિક નક્રીજઈ, કિસિઉ છઈ મગૂઆચાય ? શ્રાદ્ધ આગતિ ગંત્રી-વાહન, તણા દૃષ્ટાંત 'ક–સાંજન તણાં દૃષ્ટાંત જણાવતઉ છઈ, ચથા–જિમ દૃઢવાહિનિં સુદૃઢભાજન સંસ્કારાદિક કીધા પાખઇ ન નિહુઈ, તિમ સુદૃઢ દેહ પરિચર્ચા પાખઇ ન નિહઇ ।। ૧૮૩ ।।
જાતિસ્મરણ સહિત સિંહગિરિ સૂરિ હુમ્મા, જેહ સિંહગિરિનઇ એ

Page #471

( ३३२ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे [ श्रीधर्मघोष
सुमिणे पयपरिपुण्णपडिग्गहो जस्स हरिकिसोरेणं । सिरिवयरसमागमणे तं वंदे भद्दगुत्तगुरुं ॥ १८५ ॥ .
कन्नाछिन्नंतरद्दीववासिणो तावसा वि पव्वइआ । जस्साइसयं दट्टं तं समियं वंदिमो समियं ॥ ९८६ ॥
अवचूरिः ।
शिष्या आसन्, प्रथमो अनगिरिः १ द्वितीयः स्थविरसमितः २ तृतीयो वज्रः ३ चतुर्थस्तथा अरिहदत्तश्च ॥ १८४ ॥
यस्य भगवतः श्रीभद्रगुप्तस्य स्वप्ने श्रीवच आगमने पयः पूर्ण पतद् - ग्रहः हरिकिशोरेण पीतः अहं तं भद्रगुप्तगुरुं वन्दे ॥१८५॥
तं समितं गुरुं वयं वन्दामहे । कर्णा विकर्णा इति नदीद्वयं वर्तते । तत्र तयोर्नद्योरन्तराले द्वीपो वर्तते तत्र निवासिनस्तापसा यस्य समितस्य अतिशयं दृष्ट्वा प्रव्रजिताः ॥ १८६॥
અ
વ–પ્રધાન ચારિ શિષ્ય ટ્રૂયા, એહ માહિ મહિલક ધનગિરિ, બીજ સ્થવિર સમિત, ત્રીજઉ વજ, ચથ અરિહદત્ત ૫ ૧૮૪ ૫
વચર સ્વામિનઈ આગમનિ જેહુ ભગવંત શ્રીભગુપ્ત તણુ દૂધિ ભરિ" પડિધ સુહણા માંહિ હરિ ભણિઇ-સીહ તેહનઇ કિશાર”—આલકિર્દી પીધેલ હતું તે ભદ્રગુપ્ત ગુરૂ વાંદē ૫૧ ૮૫ ॥
સમિતગુરૂ સમિતઉ અમ્હે વાંદઉં, કણ્ણા વિકણ્ણા એ બિ નદી વÝ, તત્ર-તિહાં એ બિ નદી વિચાલી તત્ર–તિષ્ઠ દ્રીપિનિવસતા તાપસ જેહ સમિત સૂનિક અતિશય દેખી દીક્ષા લીધી ૧૮૬મા

Page #472

सूरिविनिर्मितः ]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
( ३३३ )
वेसमणस्स उ सामाणिओ चुओ वग्गवरविमाणाओ । जो तुंबवणे धणगिरीअजसुनंदासुओ जाओ ॥ १८७॥ तुंबवणसंनिवेसाउ निग्गयं पियसगासमल्लीणं । छम्मासियं छसुजुयं माऊणइ समन्नियं वंदे ॥ १८८ ॥ जो गुज्झहि बालो निमंतिओ भोयणेण वासंते । निच्छइ विणीयविणओ तं वयररिसिं नम॑सामि ॥ १८९ ॥ उज्जेणीए जो जंभगेहिं आणक्खिऊण थुअमहिओ । अक्खीणमहाणसियं सौंहगिरिपसंसियं वंदे ॥ १९० ॥ जस्स अणुण्णाइ वायगत्तेणं दसपुरम्मि नयरम्मि । देवेह का महिमा पयाणुसारिं णमंसामि ॥ १९१ ॥ जो कण्णाइ धणेण निमंतिओ जुव्वणंमि गिहिवइणा । नयरम्मि कुसुमनामे तं वयररिसिं नम॑सामि ॥ १९२॥ जेणुद्धरिया विज्जा आगासगामिणी महापरिण्णाओ । वंदामि अज्जवइरं अपच्छिमो जे सुहराणं ॥ १९३ ॥
अवचूरिः ।
वैश्रमणो - धनदस्तस्य सामानिक: सुरो बलनामा वरविमानात्च्युतः, यो वज्रस्तुम्बवने सन्निवेशे धनगिरिः आर्यासुनन्दाभार्या तयोः सुतो जातः ॥ १८७ ॥
अर्थ.
વૈશ્રમણ-ધનદ તેહન સામાનિક દેવ અલ ઇસિÙ નામિ” વર-પ્રધાન તિહાં હતઉ ચિવિ, જે વચર તુખવન સિÛ સંનિવેશ તિહાં પૂજય–ગુરૂક ધનગિરિ અનઈ તેહનઇ ભાર્યા સુનંદા તેહન બેટ હૂંઉ ૫૧૮ના

Page #473

nomwwwwwwwww
mmmmm
( ३३४ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रोधर्मघोष
भणियं आहिंडिजा जंबूद्दीवे इमाइ विज्जाए । गंतूण माणुसणगं विजाए एसमो विसओ ॥ १९४ ॥ माहेसरीउ सेसा पुरियं नीय हुयासगेहाओ । गयणयलमइवइत्ता वयरेण महाणुभावेण ॥ १९५॥ जस्सासी वेउव्विय-नहगमण-पयाणुसारिलद्धीओ। तं वंदे जाइसरं अपच्छिमं सुयहरं वयरं ॥ १९६ ॥ नाणविणयप्पहाणेहिं पंचहि सएहिं जो सुविहियाणं । पाओवगओ अप्पा तं अज्जवयरं नमसामि ॥ १९७ ॥ करुणाइ वयरसामी जं उज्झिय उत्तमट्ठमल्लीणो । आराहियं लहुं तेण खुड्डएणं पि संतेणं ॥ १९८ ॥
अवचूरिः। अहं तं अपश्चिमं श्रुतधरं जातिस्मरणसहितं श्रीववस्वामिनं चन्दे । यस्य बज्रस्वामिनः वक्रियलब्धि-नभोगमन-पदानुसारिलब्धय आसन् ॥ १९६ ॥
वज्रस्वामी करुणया क्षुल्लकं पुरान्तः त्यक्त्वा उत्तमार्थ आलीनः
अथ. હં તે અપશ્ચિમ- હિલઉ મૃતધર જાતિસ્મરણ સહિત શ્રીવયર સ્વામિ વાંદઉં, જેહ વયર સ્વામિનઈ વૈક્રિય, નભ-આકાશગમનલબ્ધિ, અનઈ પદાનુસારિણી લબ્ધિ હઈ ૧૯૬
વીરસ્વામી દયા કરી લહુડઉ ચેલ નગરમાંહિ મેહી ઉત્તમ અથ

Page #474

सूरिविनिर्मितः]
श्रीऋषिमण्डलस्तवः
(३३५ )
तस्स य सरीरपूअं जं कासी रहेहि लोगपालाओ । तेण रहावत्तगिरी अज्जवि सो विस्सुओ जाओ ॥ १९९ ॥ सोवारयम्मि नयरम्मि वयरसाहा विणिग्गया तत्तो । सिरिवयरसामिसीसं तं वन्दे वयरसेणरिसिं ॥ २०० ॥
___ अवचूरिः । अनशनं आश्रितः । च-अन्यत् तेन क्षुल्लकेनापि शान्तेन-शमितेन आत्मकार्य लघु-शीघ्रं अनशनसाधनया आराधितम् ॥१९॥
यतस्तस्य क्षुल्लकस्य शरीरपूजा लोकपालाः रथा इति रथारूढा अकार्षुः, तेन अद्यापि स रथावर्तगिरिरिति विश्रुतो जातः ॥ १९९ ।
अहं तं वज्रस्वामिशिष्यं वनसेनऋषि वन्दे । यो ' वज्रसेनो ऽमा-दुर्भिक्षे श्रीवज्रस्वामिना सोपारके प्रेषितः तस्माद् वज्रशाखा निर्गता ॥ २०० ॥
अर्थ આલિંગ્યું અનશન આશ્રિયું, અનઈ તીઈ એલઈ સમિતઈ હતઈ લધુ-શીધ્ર આપણ9 અનશન સાધના કરી આરાધિ ! ૧૯૮ છે .
જે ચેલાના શરીરની પૂજા લોકપાવિ રવિ બાંસી કીધી તીણ કારણિ અછ–આજ લગઈ તે રથાવર્ત ગિરિ ઈસઈ નામિ વિદ્યુતપ્રસિદ્ધ હe ॥ १५९ ॥
હું તે વજા સ્વામિનઉ શિષ્ય વચરસેન ઋષીર વાંદલ જે વરસેન શ્રીવજીસ્વામિઈ મહાદર્ભિષિ આવિઇ સેપારઈ પાટણિ મેકલિલ થયરશાખા વિશેષિઈ નીસરી ૨૦૦

Page #475

३३६)
जैमस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीधर्मघोष
नाऊण गहणधारणहाणि चउहा पिहीकओ जेण । अणुओगो तं देविंदवंदियं ररिकयं वंदे ॥ २०१॥ निप्फावकुडसमाणो जेण कओ अजरक्खिओ सूरी । सुत्तत्थतदुभयविऊ तं वंदे पूसमित्तगणिं ॥ २०२ ॥
अवचूरिः । अहं तं देवेन्द्रवन्दितं आर्यरक्षिते वन्दे येन, आर्यरक्षितगुरुणा ग्रहणधारणाहानि ज्ञात्वा चतुर्धाऽनुयोगः पृथक् कृतः ॥२०॥
अहं पुष्पमित्रगणिं वन्दे, येन पुष्पमित्रगणिना-पुष्पमित्रसूरिणा श्रीआयरक्षितसूरिः सूत्रं प्रति, अर्थ प्रति, तदुभयं प्रति निष्पावकुटसमानः-वल्लघटसमानः कृतः ॥२०२॥
છે તે દેવેંદ્રઇ વંદિક આર્ય રક્ષિત વાંદઉં, જીણુઈ આર્ય રક્ષિત ગુરૂઈ ગ્રહણધારણું તણું હાણી જાણી ચઉથઉ અનઇ ચિહુ પ્રકારે અનુયાગ
જુઓ કીધઉ, ઇસિઉ અર્થ આગઈ સિદ્ધાંતની એકેકી ગાથા ચિહું અર્થે વખાણની, પાછિલા ધારણા રહિત છવ જાણી ધર્મનઉ અર્થ જૂજીએ કીધe, અનઈ બીજાઇ અનુયોગ અર્થ જૂજીયા કીધા છે ૨૦૧ છે
હતે પુષ્પમિત્રગણિ પુષ્પમિત્રસૂરિ વાંદઉં, જીણુઈ પુષ્પમિત્રસૂરિજી શ્રીઆરક્ષિતસૂરિ સૂત્ર પ્રતિઈ, અર્થ પ્રતિઈ, તે બહુપતિ નિષ્પાવકુટસમાન-વલધટ સમાન કીધઉ, જિમ વાલિ ઘડઉ ભરી ઉરેવી ઘડઈ એકઈ વાલ ન રહઈ તિમ જેતલઉ સિદ્ધાંત શ્રીઆર્યરક્ષિતરિ કહઈ હૂતઉ તે સઘલ સત્ર અનઈ અર્થત છણુઈ લીધઉ ૨૦૨ છે

Page #476

सूरिविरचितः ] श्रीऋषिमण्डलस्तवः ।
गहियनवपुव्वसारो दुब्बलियापूसमित्तगणिवसभो । विज्झो अवझपाढो न खोहिओ परपवाएहिं ॥ २०३ ॥
दुभिक्खमि पणट्टो पुणरवि मेलित्तु समणसंघाओ । महुराए अणुओगो पवित्तिओ खंदिलेण तया ॥ २०४ ॥ सुत्तत्थरयणभरिये खमदममदवगुणेहि संपुणे | देवड्ढिखमासमणे कासवगुत्ते पणिवयामि ॥ २०५ ॥
( ३३७ )
अवचूरिः ।
दुर्बलिका पुष्पमित्रो गृहीतनवपूर्वसारः परप्रवादेन न क्षोभितः, विन्ध्यः अबन्ध्य पाठो जातः ॥ २०३ ॥
मथुरायां स्कन्दिलाचार्येण तदा तस्मिन् प्रस्तावे श्रमणसङ्घात् पुनरपि मेलयित्वा अनुयोगः प्रवर्त्तितः । क्व सति ? दुर्भिक्षे प्रमृष्टे सति ॥ २०४ ॥
अहं श्रीदेवर्द्धिक्षमाश्रमणान् गणधरान् काश्यपगोत्रान् प्रणिप तामि । कथम्भूतान् देवर्द्धिक्षमाश्रमणान् ? सूत्रार्थरत्नभृतान् पुन:
अर्थ.
દુર્ખલિકા પુષ્પમિત્ર આચાર્ય ગૃહીત-લીધઉ નવપૂન સાર–રહસ્ય ઇસિક ડૂત પરપ્રવાદિ-ખાદ્ધ્નઈ વાદિ ક્ષોભિē નહીં, જયવાદી હૂંઉ, વિચ अवध्य पाहूत सइब पाई हूड ॥ २०३ ॥
મથુરા નગરીઈં તીÛ સમઇ સ્ક ંદલિચાઇિ શ્રમણુસંધતઉ પુનરપિવહી સૂત્ર અર્થ સહુ મેલી અનુયાગ પ્રવર્તાવિં-વાચના આધી ચલાવી, ક્રિસિષ્ઠ હતઈં ? ક્રુભિક્ષ નાઈ હૂંતઇ-લિઇ દૂતઇ ૫ ૨૦૪ ૫

"
હૂં શ્રી દેવદ્િગણિ ક્ષમાશ્રમણ ગણધર કારચપગેાત્ર નમકરઉં કિસાછઇ દેવદ્િગણિ ? સૂત્ર અનઈ સૂત્રનઉ અ તેહુ જ રત્ન તીઇ ભરિયા
૨૨

Page #477

( ३३८ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ श्रीधर्मघोष
फग्गुसिरिसमणि - नायल सावय - सच्च सिरिसावियाधुणियं । ओसप्पिणीइ चरिमं वंदे दुप्पसहं मुणिवसहं ॥ २०६ ॥ ए ए अन्ने विरिसी तीए असे अ वट्टमाणे अ । भरहेरवयविदेहे पणमामि सयावि तिविहेणं ॥ २०७ ॥
अवचूरिः ।
कथम्भूतान् ? सूत्रार्थरत्नभृतान् पुनः कथम्भूतान् देवर्द्धिक्षमाश्रमणान् ? क्षमदममार्दवगुणेः सम्पूर्णान् ॥ २०५ ॥
अहं दुःप्रसन्नं मुनिवृषभं वन्दे । कथम्भूतं दुःप्रसन्नम् ? फल्गुश्रीश्रमणी - साध्वी, नाइल श्रावक - सत्यश्री श्राविका एभिः स्तुतम् | पुनः कथम्भूतम् ? अवसर्पिण्यां चरमं गणधरम् ॥ २०६॥
एतान् पूर्वकथितान् ऋषीन् अन्यांश्च ऋषोन् अतीतान् भविब्यान् वर्तमानान् ऋषीन् भरतैश्वत विदेहेषु सदापि त्रिविधेन दन्दे
॥ २०७ ॥
અ
ઇં ? ક્ષમા દમ-પાંચઇ ઇન્દ્રિય તણું ઉચ, માઈવ-મૃદ્ભુતા ઇત્યાદિક ગુણે डरी संपूर्ण - पूरा छ ॥ २०५ ॥
હૂં. દુપ્પસહુ આચાર્ય ‘ મુનિષભ '–મુનિ–મહાત્મા માંહિ (ચારિત્ર ભારનઇ )-વિષŪ વૃષભ ઈંસિઽ વાંદૃ, કિસિ છઇ દુ:પ્પસહુ આચાય ? झल्गुनी - श्रभाणी - साध्वी महासती, नासि श्राव, सत्यश्रीश्राविडा, खेडे સ્તુવીત છઈ, વલી ક્રિસિલ છઉ ? ઇઈ અવસર્પિણ-પડતઇ કાલિ છેહિલક
घर छ । २०९ ॥
એ પૂર્વ-પહિલઉં કહિયા ઋષીશ્વર, અને રાઇ ઋષીશ્વર, અતીત જે હ્રયા, ભવિષ્ય જે હૂંસિÛ, વમાન છેષ્ઠ ઋષીશ્વર ભરતક્ષેત્રિ, અરવતક્ષેત્રિ મહાવિદેહે ક્ષેત્રિ તે સધવાઈ ઋષીશ્વર સદાઇ ત્રિધા શુદ્ધઈ વાંદઉ ૫ ૨૦૭ ॥

Page #478

सूरिविरचितम् ]
ऋषिमण्डलस्तवः
( ३३९ )
अज्जा वि भि - सुन्दरि - राइमई चंदणापमुक्खाओ । कालत वि जाओ ता ओ य नमामि भावेणं ॥ २०८ ॥ जो पढइ गुणइ निसुणइ इणमो गुणसंथवं महरिसीणं । सिरिधम्मघोसमहं काउं सो लहइ सिद्धिसुहं ॥ २०९ ॥ इति ऋषिमण्डलस्तवः । ग्रन्थानं २५९ श्लोकसङ्ख्या ॥ संवत् १६९८ बर्षे फाल्गुनासितप्रतिपदादिने रखौ वासरे लिपीकृतं गणि न्यानविमलेन स्ववाचनाय । यादृशं पुस्तकं दृष्टं तादृशं लिखितं मया । यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥ श्रेयोऽस्तु । कल्याणमस्तु ॥
अवचूरिः
ब्राह्मी- सुन्दरी - राजिमती - चन्दनाप्रमुखाः कालत्रिकेऽपि या आर्या-साध्यो ज्ञाताः ताश्व भावेन ननामि ॥ २०८ ॥
य इदं महर्षीणां गुणस्तवं पठति, गण्यति, श्रृणोति स श्री. धर्मघोषं अनघं कृत्वा - धर्मस्य उद्घोषणं अनघं - निः पापं कृत्वा, यद्वा धर्मघोषगुरुं अनघं - निःपापं कृत्वा सिद्धिसुखं लभते ॥ २०९ ॥
અ
ब्राह्मी, सुंदरी, शबभती, यहनमासा, प्रमुख त्रिगुट डाले ने મહાસતી હઇ તે સધલીઈ ભાવનાઈં નમઉં !! ૨૦૮ ॥
જે જીવ-પુરૂષ સ્ત્રી એ મહાઋષિ તણ ગુણસંસ્તવ-ગુણવર્ણન ભઈ, સાંભલઇ, તે ધર્માંતણા ઉત્-પ્રાયવિઈં ધેાષિઉ' અનધ-નિઃપાપ સાચઉં કરી અથવા ખીજઈ અસ્થિ શ્રીધર્માંધાષ ગુરૂ અનધ-નિ:પાપ કરી મુક્તિસિદ્ધિ તણાં સુખ લહુઈ !! ૨૦૯ ॥

Page #479

( ३४० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[ १०६ ] श्रीमेरुनंदनोपाध्यायविरचितं श्री सीमन्धरजिनस्तवनम् ।
[ श्रीमेरुनन्दनो
अतिरसहरिसरसेण विहसियलोयणमणवयणु । fe भाविनियसामि सिरिसीमंधरु जिणरयणु ॥ १ ॥ जो कप्पूरदले हिं निम्म निम्मलु जिणभवणु । जो नियपायबलेर्हि हारावर चंचल पवणु ॥ २ ॥ ससहरकिरण करेण धरवि जो य हिंडइ गयणि । अह नियसत्तिवसेण करइ दिवस फेडिवि स्यणि ॥ ३ ॥ विहु सो व समत्थु न हु तुह गुणगणसंकलणि । कवणमत्त नीसत्तु हूउं मूरषसिरि मउडमणि ॥ ४ ॥ तहवि हू भत्तिभरेण तर लिउ विरचिसु संथवणु । जिणि कारण जिणभत्ति वंछिउं साहइ नवि कवणु ? ||५|| भास - तं जंबुयदीवह मंडणउ गिरिवरमेरुपवित्त

ततसु निवसइ जो पुब्वदिसि महाविदेहु सुखित्तु । ततसु विसिट्ठ अट्ठमविजउ पुक्खलवइ इय नामि त तहं विहरइ किरि भुवणगुरो सिरि सीमंधर सामि || ६ || तणवण्णत पंचसयधणुहपमाणसरीरु
त चउतीस अइसयसहिउ सायर जेम गंभीरु ।
तपइदिणु पयपंक लुलियचउविहदेव निकाउ तण्ण a जे पिक्खहिं नयणि सीमंधरु जिणराउ ||७||

Page #480

-पाध्यायविरचितम् ] श्रीसीमन्धरजिनस्तवनम् (३४१)
त (कु)लहलहंतु पागार तउ वरतोरणु चउबारु त सुरजोयणपिहुलत्तण ए उंचउं वलयाकारु । त मणिकंचणघणुरुप्पमउ समवसरणु अइचारु त सुरसंधिहि मिलि निम्मविउ कलसदंडधयसारु ॥ ८ ॥ त तसु अंतरि रयणिहिं घडिउ सिंहासणु झलकंतु । त पायपीढु तसु तलि विमलो मणि निम्मिउ दिप्पंतु । त तह सीमंधरु जिणपवरो पउमासणउवविट्ठ त सहसकिरण जिम उदयगिरि पुण्ण ति जेहिं सुदिट्ठ ॥९॥ त बार गुणउ जिणदेहतउ किउ असोगतरु तुंगु त कुसुमवुट्ठि चामरढलणु छत्तत्तउ सिरि चंगु । त भामंडलु दिणयरुसरिसो अंबरि भेरिनिनाउ त गज्जइ किरि जिणु भंजि करि मोहरायभडवाउ ॥१०॥ त रणउणंतकिंकिणिरयणि ऊगगमंत सुविमाण त सपरिवारसुररमणिगणि लवणिमरूवनिहाण । त बहुलभत्तिउल्लसियहिय दसदिसि घणु पसरंत . त समवसरणि आवई सयल सामिय गुण गायंत ॥११॥ त मणहरगणहरसाहुजण साहुणि गयरयलेव त वासुदेव जुगबाहुमुह माणवदाणवदेव । त गयंगामिणि कामिणि मिलिय इणपरि उत्तम वंस . . त समवसरणि पविसंति सवि जेम सरोवरि हंस ॥१२॥

Page #481

( ३४२ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [श्रीमेरुनन्दनो
घातातत्थ पिक्खहिं तत्थ पिक्खहिं तयणु चउवयणु चउरूव चउगइहरणु चउविहेहिं अमरेहिं वंदिउ सिरिकेबललच्छिवरो । . कंतकंति तियलोयनंदिउ सिरि सीमंधरु तिजयगुरु वरु पंचंगपणामि । पुण पुण पणमिउं रंगभरि चिदुइ नियनिय ठामि ॥१३॥
मासअह घणूए चउविहधम्ममम्मपयासणि सुहकरणि जोयणए गामिणि वाणि तिहुयणमणसंसयहरणि । जिणवर ए महुरसरेण विहसियकोमलमुहकमलो सुललिउ ए करइ वषाणु नवरसो सुंदरो अइविमलो ॥१४॥ निम्मल ए गंगतरंगचंगु पणासियसयलतमु भवदव ए संभवदाह फेडणअमियपवाहसमु । सामिय ए तणउ वषाणु जिम जिम गाजइ मेह जिम तिम तिम ए भवियण चित्त नाचइ फरफर मोर जिम ॥१५॥ मुणिवर ए सावयधम्मपयडणु विहडणु भूरिभय सायर ए रूपसंसारतारणु कारणु परमपय । धन धन ए ते नरनारि सिरिसीमंधर जिणवयणु मेल्हई ए नहु हियडाह जे दालिदिय जिम रयणु ॥१६॥ घातामुत्ति पुरवर मुत्तिपुरवरसरणि वरतरणि पणतीसइं अइसयलसियविसमसोगदोहग्गवारिणि

Page #482

-पाध्यायविरचितम् ] श्रीसीमन्धरजिनस्तवनम् (३४३) देवासुरतिरियगणमणुयलोयभासाणुकारिणि एवंविहवक्खाणझुणि सामि विसज्जइ जाम सज्जइ सुरसुंदरि मिलवि जिणगुणकित्तणि ताम ॥१७॥
भास
जय जिणवर ! ससहरहारिवयण !
जय कोमलकमलविसालन्यण !। जय सरसअमियरससरिसवयण !
जय महिममहियह देवरयण ! ॥१८॥ जय विउलमिउलक्खणनिहाण !
दीहरकरपल्लवमलियमाण ! । मणवंछियपायवरायपाय !
लवणिमभरभंजियमयगराय ! ॥१९॥ जय मोहनरिंदगइंदसीह ! ___ नीराग ! निरंजण ! जिण ! निरीह ! । गुरुदुरियतिमिरभरहरणदीह ! .तियलोयसिरोमणिलद्धलीह ! ॥२०॥ विलसंतअणंतगुणाण ठाण !
संवच्छरमिच्छियदिन्नदाग !। भवसिंधुतरणतारणसमत्थु !
पडियहं आलंबणु देहु हत्थु ॥२१॥ अइउत्तमखत्तियवंसजाय !
सिवसुंदरिसुक्खनिबद्धराय ! ।

Page #483

vvvvvvvv
(३४४) जैनस्तोत्रसन्दोहे [कर्तृनामकरुणारससायरपुण्णचंद !
सीमंधर ! सामिय ! नंद नंद ॥२२॥ भासअइघणुपरउवयारपरायणु नागचरणदसणगुणभायणु । जिणवरआणविहागपरेसु पुंडरगिरिपुरिपमुहपुरेसु ॥२३॥ सुररइएसु ठवंतु नवेसु पायकमलु कंचणकमलेसु । चउविहसुविहिसंघपरिवारो सिरिसीमंधरु करइ विहारो ॥२४॥ नमिरसुरतरुवरसिहरिसमुच्चउ धयवडु लहलहइ अइउच्चउ । धम्मचक्कु गयणंगणि सोहइ इणिगुणि जिणु महिमंडलु मोहइ॥२५॥ चउगइ रायभवभमणु निरोहइ गामि नयरि भवियण पडिबोहइ । तारायणि ससहर जिम राजइ केसरि जिम जिणेसर गाजइ॥२६॥ भास
आज हुयउं सुविहाणु आजु पवित्तु मुहुत्तुमहो । जं नियमणरंगेण राससबंधि संथुणिउ पहो ॥२७॥ रोमंचिउ महु देहु हियडउं हरिसिहिं उल्लसइ । नयणे लद्धु विकासु जं सजिउ जिणकित्तणए ॥२८॥ जिम महुयरु वणराइ रायहंसु जिम सरु विमलो । मेहागमु जिम मोरु झायइ हुं तिम पयकमलो ॥२९॥ दीणु हीणु अन्नाणु माणविवजिउ विनवउं । हिव तिम करिसु पसाउ छुट्टउं जेम दुहाउ हउं ॥३०॥

Page #484

रहितम्] सरस्वतीस्तोत्रम् (३५) इय भत्तिसत्तिभरण निम्मिउं सत्थसंथवगोयरो
अक्खीणधारिम 'मेरुनंदणु' मुत्तिसरिसीमंधरो । सग्गाइकामियचित्तकामियकप्पपायवु जंगमो
महु झाणगाणगुणाणुराइण देउ नियपयसंगमो ॥३१॥
[१०७] अष्टोत्तरशतनामगर्भितं श्रीसरस्वतीस्तोत्रम् ।
धिषणा धीर्मतिर्मेधा वाग् विभावा सरस्वती ।
गीर्वाणी भारती भाषा ब्राह्मणी मागधिप्रिया ॥ १ ॥ सर्वेश्वरी महागौरी शाङ्करी भक्तवत्सला ।
रौद्री चाण्डालिनी चण्डा भैरवी वैष्णवी जया ॥ २ ॥ गायत्री च चतुर्बाहुः कौमारी परमेश्वरी ।
देवमाताऽक्षया चैव नित्या त्रिपुरभैरवी ॥ ३ ॥ त्रैलोक्यस्वामिनी देवी माङ्का कारुण्यसूत्रिणी ।
शूलिनी पद्मिनी रौद्री लक्ष्मी पङ्कजवासिनी ॥ ४ ॥ चामुण्डा खेचरी शान्ता हुङ्कारा चन्द्रशेखरी । वाराहा विजयाऽन्तर्द्धा की ही सुरेश्वरी ॥ ५ ॥

Page #485

( ३४६ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे [कर्तृनामचन्द्रानना जगद्धात्री वीणाम्बुजकरद्वया।
सुभगा सर्वगा स्वाहा जमिणी स्तम्भिनीश्वरा ॥ ६ ॥ काली कापालिनी कौली विज्ञा रात्री त्रिलोचना ।
पुस्तकव्यग्रहस्ता च योगिन्यमितविक्रमा ॥ ७ ॥ सर्वसिद्धिकरी सन्ध्या खङ्गिनी कामरूपिणी ।
सर्वसत्वहिता प्रज्ञा शिवा शुक्ता मनोरमा ॥ ८ ॥ माङ्गल्यरुचिराकारा धन्या काननवासिनो। ,
अज्ञाननाशिनी जैनी अज्ञाननिशिभास्करी ॥ ९ ॥ अज्ञानजनमाता त्वमज्ञानोदधिशोषिणी ।
ज्ञानदा नर्मदा गङ्गा शीता वागीश्वरी धृतिः ॥१०॥ ऐकारमस्तका प्रीतिः हीकारवदना हुतिः ।
क्लीकारहृदया शक्तिरष्टबीजा निरक्षरा ॥ ११ ॥ निरामया जगत्स्था निःप्रपञ्चा चञ्चला चला ।
निरुत्पन्ना समुत्पन्ना अनन्ता गगनोपमा ॥ १२॥ पठन्त्यमूनि नामानि अष्टोत्तरशतानि यः । ___वत्सं धेनुरिवायाति तस्मिन् देवी सरस्वती ॥ १३ ॥ त्रिकालं च शुचीभूत्वा अष्टमासान् निरन्तरम् ।
पृथिव्यां तस्य सम्भ्राम्यत्यानन्दकवयो यशः ॥ १४ ॥ द्रुहिणवदनपभे राजहंसीव शुभ्रा
सकलकलुषवल्लीकन्दकुद्दालकल्पा ।

Page #486

रहितः] वैराट्यादेवीस्तवः ( ३४७)
अमरशतनताचिः कामधेनुः कवीनां दहतु कमलहस्ता भारती कल्मषं नः ॥ १५ ॥
[ १०८ ] वैरोटयादेवीस्तवः ।
नमिऊण पासनाहं असुरिंदसुरिंदवंदिरं देवं ।
वइरुटाए थुत्तं अहयं समरामि भत्तीए ॥ १ ॥ जा धरणोरगदइआ देवी पउमावई य वइरुट्टा । सप्पसहस्सेहि जुआ देवा किर किंकरा जाया ॥ २ ॥ नागिणि नागारूढा नागकरा नागभूसियसरीरा। ___ नागेहिं सिरमाला नागमुहा सा जए जयउ ॥ ३ ॥ धरणिंदपढमपत्ती वइट्टानाम नागिणी विज्जा ।
सप्पकरंडगहत्था सप्पाभरणा य जा निच्च ॥ ४॥ ... वासुगि १ अणंत २ तक्खग ३ कंकोलय नाम ४ पउम ५
महपउमा ६। ... संखकुलि ७ ससिनामा ८ अट्ठ कुलाइं च धारेइ ॥ ५ ॥
विछिअ-कन्न-सिआली–कंकाही-गोरसप्प सप्पे अ। ___ मोहे उंदुर चित्ती किक्किंडूअ हिंडु अ वसे अ॥६॥

Page #487

(३४८)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[कर्तृनाम
वंतर-गोणस जाई सत्तवडा अहिवडा य परडा य । ___ भमरसिराहि धिरोलिय घिरोलियाणं च नासेइ ॥७॥ हुंकारंतं च विसं अविसट्ट विसट्टपल्लवे चरइ ।
पारस नाम श्री ही पउमावइ धरणराएणं ॥ ८॥ सप्प ! विसप्प सरीसव ! धरणिं गच्छाहि जाहि रे तुरिअं ।
जंभिणि थंभिणि बंधणि मोहणि हुं फुटकारेणं ॥ ९॥ जो पढइ जो अ निसुणइ वइरुट्टामंतसंथवं पुरिसो।
तस्सासेसविसाई कायं न फुसंति भत्तिजुत्तस्स ॥१०॥ घयगुलखीरविमिस्सं महुरं पउरं च जो बलिं देइ ।
साहूण भत्तपाणं वइरुट्टा तं परिक्खेइ ॥ ११ ॥ इअ धरणोरगदइआ अन्नेहि वि निअकुलेहि विउलेहिं ।
देवी करेउ रक्खं वइरुट्टा भविअलोअस्स ॥१२॥ नोगिणि नागलोइ वइरुट्टा सरावी जो तसु नाम लेइ तसु असुहनिवारी
अजाणंदिलेण संदिटुं एहिं थंडिलिनाहिवसेवं ॥ १३ ॥ अहववसेवं नाहिउ सेवं जाहि जाहि आसीविसमंडल ! ।
नागिणिपुत्तह एह कहिजउ एह आण म न लंघिजउ॥१४॥ जीवउ नागिणि नागलोउ अहव अलंजरवाउ ।
जिणि अणाह सणाह किउ नेउरि छुटउ पाउ ॥१५ ॥

Page #488

विरहितः ] श्रीवैराट्यदेवीस्तवः। (३४९) दिसि बंधउ अह दिसि बंधउ बंधउ नह पायालु ।
अम्हि अरिहंत दिक्करा वोलउ खंधिहि जालु ॥ १६ ॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ। तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु पनगा उँ ठः ठः ठः
स्वाहा । एवं ॥१७॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु भूअगा ॥ १८ ॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु रक्खगा . ॥ १९॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु जाइणी ॥ २० ॥ देवदेवस्स जं. छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु साइणी ॥ २१ ॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु डाइणी ॥ २२ ॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु चोरगा ॥ २३ ॥ - देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु बालगा ॥ २४ ।।

Page #489

( ३५० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे
देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ । तेण छाएम अप्पाणं मा मे हिंसंतु हिंसगा ||२५||
देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु मूसगा ॥ २६॥ देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु मुग्गला ॥ २७ ॥ 'देवदेवस्स जं छत्तं तस्स छत्तस्स जो झओ ।
तेण छाएमि अप्पाणं मा मे हिंसंतु गुज्झगा ॥ २८ ॥ पास सामि जो नमइ तिसंझं हल्लिसहि जम्मवि जाइ अवझं । कमठमहासुरक उवसग्गं झाडिअकोवं वंशं हंसं ॥ २८ ॥
[ अज्ञातकर्तृ
मुहि चंद हियइ जिणु मत्थइ पारिसनाथ । इणि मुद्दिहिं मुद्दिउ को फेडणइ समत्थ ? || ३०॥
1
उर मुद्रि सिरि मुद्रि पाय मुद्र ।.......... इणि मुद्रि मुद्रिउ हिंडइ चारि समुद्र || ३१ ॥
संखिहि तूरिहि आहविअ सामिअ ! दिन्निअमुद्र । एअ दुलंघी कोइ न लंघइ पारसनत्थि मुद्र ॥ ३२॥ इति वैरोट्यास्तवः ।

Page #490

नामकम् ]
श्रीपवीजन स्तवनम्
[ १०९ ]
स्तम्भपुरावतंस
श्रीपार्श्वजिनस्तवनम् ।
रमाकरो यो जगतो रमाकरो रुगावलीनां हरणे रुगावली । सदैव तं पार्श्वजिनं सदैवतं समाहितं नौमि हतासमाहितम् ॥१॥
( ३५१ )
सुखावली नारिभवा सुखावली रजद्वयं ते पदनीरजद्वयम् । सुभावतो वृत्तिसमैः सुभावतो महामहिम्नां भवनं महामहि ॥२॥ सुवर्णतेजोनिया सुवर्ण ते प्रभूतया कान्तनखप्रभूतया । पदारविन्दं रुचि सम्पदा रविं सदानवं द्वेष्टि सदा सदानवम् ||३||
•
कुलं भवग्रीष्मसमाकुलं भवन्मुखं विशान्तिं शरणोन्मुखं विशाम् । सुधाम योगीश ! यथा सुधामयोऽभयानकः प्रीणयतीभनायकः || ४ | नतो महातायक ! विघ्नतो महाननारतं तावकमाननारतम् । रमासमासेवितनारमासदालिनीव नन्देन मृणालिनी वनम् ॥५॥

दरं हरन्तं समसुन्दरं हरं मनोभवे त्वं शिवकामनो भवे । भ्रमन्नवापं मनसो भ्रमं नवा शयाधुनानं शुभगाशयाऽधुना ॥ ६ ॥ इत्थं श्रीस्तम्भन पुरवरे x x x x

Page #491

जैनस्तोवसन्दोहे
[११० ]
श्रीगिरनारमंडन - नेमिजिनस्तवनम् ।
( ३५२ )
श्रीउजयन्तशैलेशतुङ्ग श्रृङ्गविभूषण !
श्रीमन्नेमिजिनाधीश ! जयश्रीकलमंदिर ! ॥ १ ॥
दृष्टः पुण्येन येन त्वं दुर्लभोऽपि मया भवे । दर्शनेन स्वकीयेन तत् पुषाण ममाधुना || २ || कन्दर्पमत्तमातङ्गघातसिंहोपमाय ते ।
नमोऽस्तु जगदानन्दकारिणेऽघनिवारिणे ॥ ३ ॥ त्वं माता त्वं पिता देव ! त्वं त्राता जगदीश ! मे । भवाम्भोधौ पतन्तं मां पाहि पाहि कृपानिधे ! ॥ ४ ॥ सृतं देवतया देव ! सृतं मानुषिकैः सुखैः । श्रीनेमे ! सततं मेऽस्तु सुलभं तव दर्शनम् ॥ ५ ॥

[ कर्तृनाम

Page #492

विरहितम् ]
श्रीयुग। दिजिनस्तवनम् ।
[ १११ ] श्रीशुभसुन्दरगणिमणीतः यन्त्रमन्त्रभेषजादिगर्भितः
श्रीयुगादिदेवस्तवः ।

जय सुरअसुर नरिंदविंदवंदि अपयपंकय !
जय देउलापुरवयंस ! सेवयकय संपय ! | किंपुणुभूअ सुमंततंति तुह जगआणंदण !
श्रुत्त करि बहुभत्तित्त मरुदेवीनंदण ! ॥ १ ॥ हरदह अंचलरत्तवायरुअनासणतप्पर !
सूईभाइणि नीरजोगि कोइलवरवीर । डाइणि साइणि खित्तवाल नरसोसिअसारा
कालमंति झत्ति हुंति आरुग्गसरीरा ॥ २ ॥ अवचूरिः । कियदनुभूतमन्त्रयन्त्रैः स्तोत्रं करिष्ये ॥ १ ॥
66
ॐ नमो कोइलवीर ! अंचलवाय छिन्नउ, कोइलवीर ! रत्तवाय छिन्नउ, कोइल्लवीर ! हलिद्रउ छिन्नउ इणि मंत्रि न जाइ तु श्रीअजयपाल चक्रवर्त्ति वहुनी साडी चूकइ
"C
अनेन मन्त्रेण सूचीद्वयं करसम्पुटे लात्वा ३०८ नीरेण प्रक्षाल्य भाजने । तद्भाजनं च गुरुकथितस्थाने स्थाप्यं हरिद्रवायनिवृत्तिः । अञ्चलवाये पुनर्दर्भेण उञ्ज्यते । ॐ नमो कालुआ काल ! श्रीमहादेव तणउं प्रजाल, पंगि कोरु माथइ झाल, लिउ नाम फेडउं ठाम बाप ! वीरकालू ! तोरी शक्ति फुरु मोरी चाड सरु पूर्व दश सहस्राणि गुणयित्वा रक्तचन्दनगुग्गुल कष्णवीरपुष्पैः १०८ होमं कृत्वा रक्तचन्दनेन इमं मन्त्रं विलिख्य कण्ठे ध्रियते शेषं गुरुगम्यम् । शाकिन्यादिदोषनाशः ॥ २॥
""
23
99
( ३५३ )

Page #493

( ३५४ )
जैनस्तोत्रत्रसन्दोहे |
बिन्दुं नवपइसद्विजंति तह भैरवमंतिइं कणयपुप्फमंतेवि धाणि पागडि हुअ जंतिअ । अवचूरिः ।
“ॐ नमो माहामाया बाळकुंआरी, करई सेत सणगार । सुवर्णपा - लखि बइठी करइ सार | ला देवदत्त मनुं चितवइ तेहनई करइ : संहार संतोष स्वाहा ह्री ठः " अनेन मन्त्रेण अभिमन्त्र्य एतद् यन्त्रं दीयते ।
३ ९ १५ १६
२०
२१ २
१३
१९
२५
५
६
१२
ॐ नमो सेत्री सात्री सिद्धवडि कुण कुण छइ ? च्यारि वीर, कुण कुंण ? नारसिंह, चतुर्भुज, त्रैलोक्यडंबर, कालभैरव तेहनी हाक वाजीं एकवीसमई ब्रह्माण्ड गाजी, चेडऊ मार करइ, पइसार करइ, हिनं पइसइंतु हांस लिई, नाभिकमल पइमरंतु परमहंस लिई, धूणइ धूणावइ, न धूणइ तु श्रीभैरवनी आज्ञा फुरइ इrt मंत्रि कणवीर पुष्प २१ वार २१ अभिमंत्री नासिकाई प्राण लेवराविदं दोष प्रगट हुई बोलई । दोष टालवा भणी धूप लखिइं छई
१०
१७
११ २३ ४
४
३
८

९
""
१
२
गुग्गल, गोरोचन, सरिसव, राई, हिंग, मीठ, मिरी, सुंठ, निगुडि पान, लिंबपत्र, सर्पकांचली, धूसऊ, ईश्वरनी माल, हनुमाननी माल, रविवार गृहीत गादह लींड, चहूवटानी धूलि, वंशलोचन, जाना कुकसा मार्जारनी विष्ठा, श्वाननी विष्टा, वांसनी गांठ, सममात्रा एकत्र करी श्रीपञ्चाङ्गुलीनई, मन्त्रइं रविवारई
१०८ वार अभिमंत्रीइं दिन ३ त्रिकाल धूणी दिजइं सर्वदोष छांडी जाई ॥
6 ू
२२
६
१४
१
१८
७
२४
[ श्रीशुभसुन्दर
८

Page #494

गणिप्रणितः]
श्रीयुगादिदेवस्तवः।
(३५५)
पंचंगुलि अभिमंतिऊण धूणिइ साइणी
दोष देलुल्लादेवदेव ! तुह नामिण तक्खणि ॥३॥ युग्मम् । तक्खणि चाविणिदेविमंति जह गंठिअरोगा असुरचउक्खरि गली मली पुण तत्थ विलग्गा ।
__ अवचूरिः । " ॐ नमो भैरवाय शाकिन्यादिरूपं आकर्षय आकर्षय दर्शय दर्शय स्वाहा ” वार २१ नीरे तैले क्षिप्ते दोषज्ञानमिदमनुक्तमपि ॥ ३ ॥ ___ अनुक्तमपि परीक्षार्थ लिख्यते
“ ॐ ह्रीं ह्री हहाहिहीहुहू हेहैहोहोहहः हंसः परमहंसः स्वाहा" वार २१ पाणी अभिमंत्री पाइइं ।
जइ जीवी हुइं तु पेटि रहइ नहि तु न रहई सहि । अथ प्रतिकाराः-" ॐ नमो स्वर्गथी आवी चाविण हाथी काती वलि सलिथलि बहुविलि लाई अंगुठइ दीधइ जाइ बिहु घराइ” १०८ वार भणिवा वस्त्रमानेड्यते ग्रन्थिर्याति । सचीरिकं वारि एभिरक्षरैर्वारिमध्ये क्षिप्ते रोगिणः पाय्यते ग्रन्धिर्यात्येव । गुलिकाभ्राष्टकारककडहिल्लाऽधो मृदं एवं सम्मील्य ग्रन्थिस्थाने लेपः क्रियते ग्रन्थिर्याति ।।
“ॐ नमो भगवते पार्श्वनाथाय विश्वचिन्तामणीयते श्रीधरणेन्द्रपद्मावतीसहिताय अट्टे मटे क्षुद्रविघट्टे क्षुद्रान् स्तम्भय स्तम्भय स्वाहा ॥अनेन मन्त्रेण वार १०८ वार चन्दनमभिमन्त्र्य मध्ये दीयते तत्र लेपः क्रियते ग्रन्थिर्याति ।
(एतन्मन्त्रविदर्भितः श्रीपार्श्वजिनस्तवो यथाॐ नमो भगवते श्रीपार्श्वनाथाय ह्रीजुषे । धरणेन्द्रपद्मावतीसहिताय सदा श्रिये
अट्टे महे तथा क्षुद्रविघट्टे क्षुद्रमेव हि । . . क्षुद्रान् स्तम्भय स्तम्भय स्वाहान्तैरेभिरक्षरैः
पद्ममष्टदलोपेतं मायाकं जिनलाञ्छितम् । पद्ममध्यान्तरालेषु पत्रोपरि यथाक्रमम्

Page #495

जैनस्तोत्र सन्दोहे |
तिहुअणमंतभिमंतिऊण चंदणलेवेण य
नाइ तह तुह देव ! देवसमरियपयपंकय ! ॥४॥ अइघणदाढा दंतपंतिवेयणविहुरीकयलोअलक्खसुहकरणपवणसत्तक्खरसंपय ! |
(३५६)
अति नित्तह हंति तं न रविकूकडडुंबह
अवचूरिः ।
अष्टा तथैवाट विन्यस्याक्षरमण्डलम् । तथाष्टशतजापेन ज्वरमेकान्तरादिकम् रिपु-चोर - महिपाल - शाकिनी - भूत-स्तम्भवाम् । अरण्य - पशुजां भीतिं हन्ति बद्धं भुजादिषु पुष्पमालां जपित्वा च मन्त्रेणाष्टशतेन च । प्रक्षिप्ता पात्रकण्ठेषु भूतादीन् स्तम्भयेद् ध्रुवम् गुग्गुलस्य गुटींनां च शतमष्टोत्तरं हुतम् । दुष्टमुच्चारयेत् सद्यः शान्ति च कुरुते गृहे देवस्याजितसिंहस्य नीलवर्णस्य संस्तवात् । लभन्ते श्रेयसीं सिद्धिं कवयो वाञ्छितैः सह श्रीअश्वसेनपदपङ्कजभास्करस्य पद्मावतीधरणराजनिषेवितस्य । वामाङ्गजस्य पदसंस्तवनालभन्ते
तह तुह नामिण टलइ नाह ! तक्खणि जप्पंतह ॥५॥

[ श्रीशुभसुन्दर
|| 8 ||
३
+६
१३
॥ ५ ॥
॥ ६ ॥
॥ ७ ॥
भव्याः श्रियं सुभगतामपि वाञ्छितानि ॥ ९ ॥
अनुक्तमिदमक्षरं वारत्रयं ताम्बूलदले श्रीखंडेन लिख्यते, रविवारे विंटी कृत्वा कनिष्ठांतरेण कृत्वा ग्रन्थिर्याति ॥ ४ ॥ “ ॐ समयलूणी " अनेन सप्तवारं सूचीशकलमभिमन्त्र्य भित्त्यादौ क्षिप्यते दंतपीडा याति । "सूर्यबकूकडउ एक भाणइं जीमइं आंखि रोग टलइ।" अनेन बार २१ उज्यते नेत्रपीडा याति ॥५॥
|| 2 11
१
६
लिखित्वा
४
६
९
३
S
S

Page #496

गणिप्रणितः] श्रीयुगादिदेवस्तवः । (३५७) रविदिण सोवणदेविमंति कुसमुद्विभिमंतिय
छिंदिय छिंदिय सत्तवार रंघिणि जह जंति अ । तिणि तेल मेलेवि तुल्ल मारिअ जण बाणि हिं
मंतिअ तह पुण आदिनाह ! निसुणिअ तुह वाणिहिं ॥६॥ नवमीदिण गुरुदिन्नपवर हाहू नवमंतिइं
त्रिगडू टंकणखार गयगवल्ली गद झत्तिइं । सैंधव हरडिलुद्दवचाहिंगू जह नासइ
विसहरविष तह आदिदेव ! तुह नामिइ नासइ ॥७॥
अवचूरिः । "ॐ सर्गद्वारे तिहां छइ मांडवी कटमांडवी सोवन्नाची भिराडी रूपाची कुहाडी अमुकातणी रांघिणी तोडि घालि बडइ वेगि जः जः जः रांघिणी बडइ वेगि जः बापुसुवर्णदेव्याकी शक्ति फुरइ " गोमयगुंहलिकायां पादौ धारयित्वा दर्भमुष्टयावार ७ उंजित्वा तीक्ष्णकुठारिकयाऽप्रतोऽग्रतो वार ७ दर्भः छिद्यते रवी रांघिणी. निवर्तते ॥ एरंडितैल, तिल तैल, सरसवतैल, समभाग मेलिजे, बाण कुणहनई लागुं हुइ तेणई बाणइ ते तैल अभिमंत्री तिहां खरड कीजइ रांघिणिर्याति । अभिमंत्रण मन्त्र ए जाणिवो ॥ ६ ॥ 'हाहू नबहितनु स्सेफातनुरक्तनयः हसकेनी तई नस्म स्वाहा' रजोहरणेन २१ ऊंज्यते विषधरविषं यात्येव । वृश्चिकादीनामपि । सुंठि, पीपरि, मिरी, टंकणखार, धूंसउ ए सघलां समभागे मेली जिहां डंक हूई तिहां दीजई अथवा दसमई दुआरिं गदचारिइं सर्पविषं याति । सैंधव, हरडई, लोद्र, दक्षिणी हिंग, वज ए समभागि मेली पुरुष मूत्रिई, अथवा व्याघ्रमूत्रइं नास दीजइ सर्पविष जाइ, अनुक्तमपीदम् । कविष्टवटिका पानीयेन डके दीयते खजूरकविषं यात्येव ॥ ७ ॥

Page #497

(३५८) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीशुभसुन्दर- .
रक्खसदंडमनाममंति जर जाइ दुरुत्तर __ पाछूतंतिइ रत्ति जह चेव सउत्तर । ईसरनेत्त भुअंगवल्लि वायसमल रक्खणि __ तीयजरं तेणेक सत्तमिरि अंजणि नित्तणि ॥८॥ तुलछीदलनवमिरिअयोगि एगंतर नासइ
पुण पूगीफलभंगराजि नवि आयइ पासइ । सीसकवेअण दूरि जंति धवली एकक्खरि
तह तुह कामिअकामकुंभ ! पयतलि जगभित्तरि ॥९॥ 'ॐ नमो जूनलिअजारि ' इअ मंत पहाविई मीणइ मीणिअ टोर होइ नीरोगि सहावइ ।
अवरिः ।। "ॐ रत्नमध्यस्थितो द्योतदंडमो नाम राक्षसः ।
तस्यैकाहिकद्वयाहिक-त्र्याहिक-चतुर्यक-विषमज्वरं विकटज्वरं, वेलाज्वरं तेन बन्धेन बन्धामि येन वासुदेवेन बलिबद्धः रक्ष रक्ष महाबल स्वाहा” २१ वार जापः ३, ३, वार एकैक गांठि बान्धिइ ७ गांठि देइ पछई त्रिणि वार कही दोरु बांधिइ काकेऽनुत्थितेषु ज्वरगृहीतेन गुरोराहानं काये, पाछउ राउल! राउल ! । गुरुभेणति कउण छइ ? स कथयति गुरु गोसामि ! एकांतरादि । गुरुर्वक्ति ज्या, ज्या, इति पश्चाद् ज्वरगृ. हीतेन गम्यते । पश्चादनवलोकनपूर्व दिवसोदयं (ज्वरवेलां ) यावदमिलनं च । अडागरपत्रत्रयवीटिकां कृत्वा चूर्णकस्थाने द्विकसकृत् क्षिप्त्वादीपा. लिकादिने दीयते तृतीयज्वरो यात्येव । रवौ कृतद्वयकैकटंक विष्टां सप्त मरिचानि समील्य गुटिकांजनेन तृतीयज्वरो याति ॥ ८ ॥
तुलसीपत्र ३ मरीच ९ भक्षणे वेलाज्वरो याति । पक्कपूगीफलखण्डभक्षणे भंगरापत्रभक्षणे वाऽपि ज्वरनाशः। खटिकया भाले ५। ९।७ ए. तल्लिखने सीसका यान्ति ॥ ९ ॥ ॐ नमो जूनली जारिमालि मूल प्रसरंति अमीअ झरती राम सीता एहवी प्रीति जाइ रे विसट्टि"

Page #498

गणिप्रणितः] श्रीयुगादिदेवस्तवः । (३५९)
ईलीमंतभिमंतिऊण चाउलजलपानइं __ हरिसा जंति तिसंझि बीअगुणणेणं मानइं ॥१०॥ 'ॐ नमो हनुमंत ' मंति बरहल्लि पणासइ
गोल्हामूलिई कंठमाल तह चीरिअ पासइं। आमल आरण तुल्ल भागि गयमुत्तिं भाविइं नासइ कस तुह पायकमलि सेवइ निअभाविइं ॥११॥
अवचूरिः । इणइ मंत्रि २१ वामकर्णे कथ्यते मीणक उत्तरति । ॐ नमो ईअले पीअले हेमवंतनिवासिनी निजजलगंधा वसरिसगंधा नासा हरिया वाता हरिसा होता कृष्णा होता नंदिका सिणगारी सुभटकरा मोरो पीठ जो न प्रकाशइ चतुर्बाह्मण प्रधात कालकालो महाकाल: पत्राणि ह्रां ह्री फुट फुट् स्वाहा” वार २१ जलचुलुक ३ मंत्री पीयते हरिषा यांति । 'ॐ नमो ईली तेली नीली हेमपंथनिवारिणी नाका हरिसा वाता हरिषा कृष्णा नर धोंधका मोरी विद्या न प्रकाशइ चतुर्ब्राह्मणघातक कालि ! २ महाकालि! व्यंतरि ! स्वाहा" मोरी विद्या प्रकाशइ ते कुलि हरिस नही' २१ गुणयेत् त्रिसंध्या, हरिषा यांति ॥ १० ॥
__" ॐ नमो ब्रह्मा कुपुत्र काटंत कुटंत तरकु हनुमंत लंक छोडी पदो लंक जाइ, माणस छोडी भंडिआ खाइ खाइ" एनं मंत्रं भणित्वा उदरोपरि विंगणं मुक्त्वा ७ चीयते सप्तवारं पश्चात् यथेष्टं चीयते बरहलं याति । शेषं गुरुगम्यम् ॥ गोल्हामूलं संघृष्य दीयते मध्ये लेपश्च कंठमाला याति । 'ॐ नमो जत्ता विचित्ता सर्वरोगविसंभविपत्ता समरंती सुह संति करंता हठइ रोग मूल सवि टालंती, तिहुयणमेहल सुनि करंती झंझावाइ तक्खणि जाइ नामेण न जाइ तु विसविसणं' चीरिकायामयं मन्त्रो लिखित्वा गले बन्धनीयं कंठमाला याति ॥ आमलां काचां आणी कलिया काढी सूकवीई, वाटी चालीई, आरणां छाणानी राख बाली नान्ही सूक्ष्म कीजइ सममात्रा ए बे वानां एकठां कीजइ, गजमूत्र भावना २१ तदभावे मानवमूत्र, पश्चात्तेनौषधेन नासो दीयते कसरोगा याति ॥११॥

Page #499

(३६०)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
[श्रीशुभसुन्दर
गवरिमंति घणपीड टळइ कारणि अभिमंतिअ
घट्टितक्किपयपउर हवइ रविदिणं भोअंतिअ । कनकबीअपूइकन्न सुणह विसबेग विणासइ
भीनमहादेविमंति झत्ति ण वाउ पणासइ ॥१२॥ कणयरिमणसिलअक्कामूलकुंकुमगोरोअणगोली निम्मिय तिलयजोअ जणमाणसमोहण ।
अवचूरिः। " ॐ नमो गवरी कति इक पास महादेवनई दोरडा जाप गंठि अंचलि पीड महादेव पासि महादेव करि करि कलकली जाए गठि अंचलि गली " अडीआ छाणानी राख वार ७ अभिमंत्र्य स्त्री पोहिं अंचल चंपाविइं राखसि-यदि तस्या दक्षिणस्तदात्मीयवामाञ्चलोपरि रक्षा ध्रियते । यदि तस्या वामस्तदात्मीयदक्षिणः पीडा याति । “ॐ कारणि प्रसव ठः ठः ठः स्वाहा ” वार २१ अभिमन्त्रि घसि छासि सीरामण दीइं रविावरि, स्तन्यमायाति निश्चयेन । कनकबीजान्येकैकवृद्ध्या ५० दिनानि यावत्तदन्वेकैकहान्या ५० दिनैः सर्वाणि मुच्यन्ते एतावताऽलर्कश्वा शृगालविषं याति। वन्ध्याककर्कोटिका ढंके दीयते । उत्तुंग तोरण सर्व-कुंकूडलंगोर ढालइ महादेवना हइ कसण ढलि जाइ बलि छिनु मुसल छिनु काखबिलाइ छिर्नु ऊगत छिर्नु पाठु छिर्नु भामर छिर्नु काला होडी छिर्नु वाय छिनुं गड छिर्नु गुंबड छिनुं चोरासीसो दोष छिर्नु अष्टोत्तरसो व्याधि छिनि २ भाग महादेव मंत्रण विष्णुचक्रेण रुद्रहस्तेन छिनि २ पालिकया उज्यते ॥ १२ ॥
कुंकुम-गोरोचन-कणयरी-मणसिल-श्वेतार्कमूलानि समभागेन सम्मील्य गुटिकां कृत्वा मेळयातवेलायां १०८ वर्द्धमानविद्ययाभिमंत्र्य तिलकं क्रियते राजवश्यम् । ऋजुमत्स्रीडूचकसिचयकज्जलकारिकार्थकादि माही घाली गुटिका करी पतिभक्षणे पतिवश्यम् । गोरोचन टांक २ पोटली बांधी ऋतुसमये द्वारे त्रिदिनी यावत् स्थाप्यते । नीतिकालं विमुच्य तदन्वन्य

Page #500

गणिप्रणितः ]
श्रीयुगादिदेवस्तवः |
धम्मि नारिअ सूईवत्थकज्जलसंयोगिईं पश्वस जइ विहु दुट्ठ चित्त कावालिपयोगि
चउवडिमंति अ वाविसत्तकक्करि लहु विक्कय होसो दोलकनंदकुट्टि लिहिऊणय वालय । अवचूरिः ।
वस्त्रेण बध्वा वर्तयित्वा गुर्वभिमन्त्रितवासादि क्षिप्त्वा लपनश्रीमध्ये पतिभक्षणे पतिवश्यम् । अनुक्तमिदम् ॥ श्वेतदुर्वावचाकुष्टं मांसी तगरमेव च । एष कापालिको योगो नरनारीवशंकरः ॥ स्त्रीणां शिरसि दातव्यः पुरुषाणां तु पानतः ( पादयोः ) | अदासो दासतां याति यावज्जीवं न संशयः ॥ षट्पदीयम् ॥ दंताभ्यां गृहीत्वा मस्तकोपरि उच्छाल्य स्मशानघटसत्कपाधरी ठिक्कारिका चूर्णमध्ये क्षेप्याः स्तोकाः उपराठी ठिकरिका मर्दयित्वा छटा क्षिप्यते विप्रयोगः परस्परम् ॥ १३ ॥ “ ॐ नमो अरहंताणं ॐ नमो सिद्धाणं, ॐ नमो अणंतसिद्धाणं सिद्धयोगधराणं सव्वेसिं विज्जाहरपुत्ताणं कथंजलि इमं विज्जा हिरायं पउंजामि इमं मे विज्जा सिज्ज | अरे कालु बाल कालि तुं सरवर रेआवत्तो चोवडि स्वाहा वापीपानीयहा रिदंडगसत्ककर्कर ७ रवौ अनेन मंत्रेणाभिमंत्र्य क्रयाणोपरि मुच्यते ततः शीघ्रं विक्रयो भवति । लाभश्च ।
""
८
६
१४
४
त्ययः 11
१५
३
९
५

२ ७
१२
११
८
१
हो सो
ल
१० १३
खे कृत्वा इद
मेव द्वितीयं यंत्रं कागदे लिखित्वा नन्दप्रमिततन्तुभिर्दवरकं कृत्वा वालुकोपर बध्यते तदुपशमः । दृष्टप्रॐ नमो ब्राह्मणनुं रक्त क्षत्रियनुं रक चंडालं
(6
दो
ल ल
क क क
( ३६१ )
॥ १३ ॥
इदं यंत्रं लिखि
त्वा वालुको मध्यलकारं तन्मु

Page #501

( ३६२)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
[श्रीशुमसुन्दर
wwwra
चच्चरि धूलिभिमंतिऊण जह सामिणि मंतिणि ..
खग्गपहारविआर जंति तह तुहं जिण! नामिणि ॥१४॥ ॐ तवीवरमंतलद्धजवकक्खणसुद्धी
नरगोसामी मंत पत्त घड विसहरलद्धी । गोलाइ अ महदिव्वभीइनिन्नासणतप्पर
अज्जुणमंतपहावि हुज्ज तुह जिण ! नामक्खर ॥१५॥ सिरिवरकुक्करि खित्तवाल बलमंत भयंकरदुद कढिणहिअवेरवग्ग खय जंति अ तकर ।
अवचूरिः। रक्त पावइ पच पचइ पीडा करइ तु स्वामी देवतानी आज्ञा छइ" ६४ चच्चर धूलिमभिमंत्र्य खड्गप्रहारं विकाश्य भ्रियते शस्त्राघातोपशमः ॥१४॥
“ॐ नमो तवी चक्री चडी श्रीमहादेव भरडानइं कन्हई गह चीखली थांभाविकादची घा मुद्रिकादि कथ्यते परं ताप्याकरो न लगति तथा क्रियते आस्ये पुनः पुनर्भण्यते दिव्यस्तम्भः। “ॐ नमो कालो कूकडो थालि उघाडह भाज स्वामी छडी चडवडइ आरडइ चुंहक्या जाइ पराणा डाचु फाडइ तुगोस्वामीनी आण" १३ भणिवा घटे करः क्षिप्यते फूत्करोति, न परं दशति । “ॐ नमो अर्जुन काठइ अर्जुन प्रज्वलइ कंठरुंधा भारसोवन्न भिराडी व्यंतरी चीखला कादवी सर्पतणी वीस कोहली खाइ " इणि मंत्रि बावन्नपल तैल थंभउ बावन्नपल लोह थे, श्रीकमल ओल्हाइ फुरउ श्रीदातारनी आज्ञा ॥" अंबर महिअल सो पायारु, झंपा मन्दिर करी झाल । पत्रपूतक हनुमंत वीर सती सीता देखइ अग्नि बलइ अग्नि पग्नि तुं पायसे जेही महं पाणी ७ सर्वदिव्यस्तम्भः ॥ १५ ॥ - “ॐ नमो क्करा क्षेत्रपाल कणयरीवर्ण रुद्र विकराल, अम्ह सिउ करइ आलमाल, तेह सिरि उठइ ब्रह्मजाल, अम्ह सिउ करइ ते मरइ प्रभु

Page #502

AAAAAAAAone
गणिप्रणितः] श्रीयुगादिदेवस्तवः। (३६३) अटुत्तर सय लूणखंड हणुमंतिभिमंतिअ
हवणि समय अरिजुंतु जाय तुह नाह ! सरंतिअ ॥१६॥ गवरीपुत्तयमंतजोगि तह मूसगपंती
रविदिण दूरि पलाइ झत्ति तिवलदि खायंती । अंजणिनंदणमंति लग्गि तक्खिणि पुण गच्छह हर हरमंतिण वुट्टिहाणि वच्छह जण इच्छह ॥१७॥
अवचूरिः। तोरी आज्ञा फुरइ " चच्चररजो रिपुवाम ७ पदधूली श्मशानभूतिं सम्मील्य श्यामांशुके पोडलिका अनुभूतनिम्बे बन्धः । अर्युच्चाटः ॥ “ ॐ लंका महिधर हरइ हणुओ इम भणइ हुं बिहुं तस माणसह जो जलि होम करेइ स्थाले लवणखंडे नारीनाम लिखित्वा उपरि जलेन भाजनमापूर्य १०८ लवणखण्डानि करे कृत्वा एनं लोकं भणित्वा शत्रुनाम मनसि संचित्य होमः क्रियते द्विषत्सानुकूलो भवति । दृष्टप्रत्ययः ॥ १६ ॥
“ गवरीपुत्त विनायक वाहण, तसु चंडिआ मूसे साहण । अलुपटपाटि, एह भुई छोडी अवर भूई काटि ॥" अनया गाथया ६४ अभिमंत्र्य तिलपट्टी मूषकागमनस्थाने रवी मुच्यते तदुपद्रवो न भवति । “ॐ नमो हनुमंताय अंजणापुत्र बालब्रह्मचारित्रणाय काचा लागि छिन्नि २ कट्टय २ स्वाहा ॥" वार २१ तैलमभिमंत्र्य जले मुक्त्वा चीर्यते । लागिचीरणमन्त्रः "ॐ हरहुंहः हृतांशुके १०८ । यत्सत्यं त्रिषु लोकेषु० " ॐ सच्चं भासइ • अरिहा सच्चं भासेइ केवली भयवं । एएण सच्चवाएण एअं निमित्तं मा विभचरउ स्वाहा' वार ७ “ ॐ ह्री" वस्त्रप्रान्ते लिखित्वा अनेनैव मन्त्रेण अक्षरद्वयरूपेणाभिमन्त्र्यते वस्त्रम् ॥ १७ ॥

Page #503

(३६४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीशुभसुन्दर
नयर याहिण चिरनिवास सप्पह निव्वासण आधामंतयसत्थ जोअ पेटूचीसारण ।
|६४|
मीटुं राउलमंत सत्थि सुहपसवह कारण
तर तुह सामि ! नामजाण संसारह तारण ॥ १८ ॥ जुअलम् ॥
पारसपीपलसुंठिनागकेसरवद्धारह
संदेसरि हरधरणिपत्त आसंदिअखंडह ।
दारू हलदह एगवन्नितंबाघयलेहणि
सूइअ भूआ वच्छसेणि पावइ निरुकारणि ॥ १९ ॥
अवचूरिः ।
<<
"6
४१२३२२४४ ४५ १९१८४८
ॐ पंचमी देवो यस्य गृहं न त्यजति तस्य गृहे रक्षार्थ रवौ प्रामं प्रदक्षिणापूर्व चतुष्ककानि यानि समागच्छन्ति तेषां धूलिर्गृह्यते तया छिद्यते स्वसौधं पश्चात् स प्रयाति ॥ नमो आघा माघा पाघा कहि खरकाटउ खरकरपटउ खर न विष आधारि ॐ ठः ठः स्वाहा ।। " २१ वार कटा४९ १५ १४५२ ५३ ११ १२५६ रिकया चूरिमकमत्रिमंत्र्य पद्मासनोपविष्टस्य पुंसो दीयते पेटूची स्थाने समाजाति ॥ " मीउउं राउल मीठउ तेल, नीकल पोइआ माघा पेल " १०८ छुरिकया तैलमभिमंत्र्य तदुदरे पृष्ठे वस्त्रप्रान्ते अभिमन्त्रयते अभ्यंगे सुखप्रसवः ॥ १८ ॥ संदेसरानां पान तुलसीपान नागकेशर १२ टांक पारसपींपल फल १२ टां आसंधि १२ टां खांड टां १२ वृद्धदारु टां. १२ सुंठि टां. १२ दारुहलद्र टां. १२ एकवर्णगायना घीसिउ अवलेही कीजइ टां. ३ प्रमाण अपत्यप्राप्ति हुई, ऋतुस्नानानन्तरं प्रारभ्यते ॥ १९ ॥
८ ५८ ५९ ५ ४६२ ६३ | १
| ६१ ६० ६
९.५५५४ १२ १३५१५० १६
१७४७४६ २० २१ ४३ ४२ २४ ४० २६ २७ ३७ ३६ ३० ३१ ३३ ३२३४ ३५२९२८ ३८ ३९२५
)

Page #504

गणिप्रणितः ]
श्रीयुगादिदेवस्तवः |
विहिकयविम्हि अमंततंत महरोगपणासण
हिमवंत मंतिहि नीरपाण तह सूलनिवारण |
उत्तरवारुणिमूल देव ! कज्जलनित्तंजणि
दातरि संठावणे अत्तणि वस तुह कित्तणि ॥ २० ॥
अवचूरिः ।
ॐ ह्रीं ऐं को नमः एषा ब्राह्मी पञ्चांगुली ।
६४४ | ३७ |४२
७१ ६४|५९ ८ १ ६६ ६८ ७० ६७ ७२६५ ४ ९
३ ५ ७ ३९ ४१ ४३
२ ४० ४५ ३८
१४२५३ ४६ ५१
२६ १९ २४ | ४४ २१ ३३२' | ४१४३ | ४८ ५२ २२ २७ ०४० ३८ ४९ ५४ | ४७ ३५ २८ ३३ ८० ७३ ७८ १७ १० १५ ३० ३२ ३४ ७५ ७७ ७९ १२ १४ १६ ॥३१/३६/२९ २६ | ८१७४१३ १८११ |
सिद्धचकयन्त्रस्तु पञ्चमो ज्ञेयः । यन्त्रचतुष्कम् ।
ॐ हिमवतस्योत्तरे पार्श्वे अर्श्वकर्णी महाद्रुमः । तत्रैव शूलमुत्पन्नं तत्रैव निधनं गतं स्वाहा । अनेन उंजनम् । कालापानीयादि क्रियते रोगनिवृत्तिः ॥ अनया गाथया २१ वार पानीयमभिमंत्र्य पाय्यते शूलं याति ॥ उत्तरवारुणीमूलं जिनप्रतिष्ठाञ्जनमे -- कत्र मीलयित्वा नेत्राञ्जने दंष्ट्रामध्यस्थापने च नृपवश्यम् ॥ २० ॥
( ३६५ )
v
ॐ ह्रीँ श्रीँ कीर्तिमुखमन्दिरे स्वाहा ॥ एनं मन्त्रं वार २१ जप्त्वा आस्योपरि हस्तो वाह्यते ।
“ॐ नमो इन्द्रानि अग्नि वज्राग्नि बन्धामि बद्धोऽसि वैश्वानर !. कांजिक-
मा चल मा क्रम ठः ठः ठः स्वाहा || वार २१ अथवा ७ मिभमंत्रय धारावटी दीयते अग्निस्तम्भः ॥

Page #505

जैनस्तोत्रसन्दोहे
ॐ नमो इंदग्गि मंति पुण पासह मंतिण अभिमंतिअ सोवीरनीर पसमइ जह वन्हिण ।.
अरिहदहक्खरिजाव होइ लच्छी कुलमंदिर
पायपसाइ तुह जिणंद ! नरवंछियसुंदर ! ॥ २१ ॥ पण जंती वक्खालनीर अंबिल इकवीसा
निअकुलवंतरदोस दमइ तक्खणि निस्सेसा । 'मुहमंदिर ' अभिमंतिऊण मुहमंदिरे मंति सयल सहाजणरंजणिक्क वयणुक्करसत्तिई ॥ २२ ॥ अटुत्तरसयगयणजड्डी बिल्लीतरुकंटय
खित्तिभिमंतिय वार सत्त नालयधु असंगय । अवचूरिः ।
८८
ॐ नमो भगवते श्रीपार्श्वनाथाय ज्वल २ प्रज्वल २ महाग्नि स्तम्भय २ स्वाहा ।। ॐ क्रौ ठः ठः धारा दीयते आगि उल्हाइ ॥
स्वाहा |
वार २१ अभिमंत्र्य
२१ ॥
( ३६६ )
66
""
ॐ ह्रीं यं रं लं वं अहं हंसः जिनार्चनसमये १०८ जापे लक्ष्मीप्राप्तिर्भवति । ॐ ह्रीँ श्री कीर्तिमुखमन्दिरे स्वाहा ।। " ॐ ह्री एँ क्लीँ महालक्ष्म्यै नमः स्वाहा ॥ लक्ष्मीप्राप्तिर्भवति ॥ २२ ॥
""
दिनप्रति वार १०८ जापेन
खेजडी कांटा १०८, बीलीना कांटा १०८, एक त्र कृत्वा मन्त्रेण सप्तवारमभिमन्त्र्य करवडामुखं मुद्द्रीयते, नालुअधूमो गुह्ये यथा याति तथा क्रियते । अभिमन्त्रणमन्त्रोऽयम् -
[ भीशुभसुन्दर
ॐ नमो खोडिया क्षेत्रपाल ! हाथि कपाल बाबर केश गलइं रुंडमाल अहूसार मोहतणा आभरण, वज्रांगि बेसण निश्वास आसण,

Page #506

गणिप्रणितः ]
श्रीयुगादिदेवस्तवः |
तह अडसय कणवीर पुष्फि निअठाणा जलणिईं
तह सगवार पहे गिम्मि जायइ तुह झाणि ॥ २३ ॥
अवचूरिः ।
कलिकलिंत चालइ, फेस्कार मेल्हि आवंतु, किसी परि जाणइ, गाजंति गडगडत, मेघजिम धडकंति, वीज जिम झबकंति, गात्र भिरडंति भीडंति, हाड गूड करडंति, शोषंति, मूआ मडां चबडंति, चाटंति, बाढंति, चउद भवन फोडंति, गिरिशिखर त्रोडन्ति, कोपिं ज्वाला प्रज्वलंति, कानं कुण्डल झिगमिगंति, कांति झबकंति, सात समुद्र सोसंति, चूचक्र चालंति, बहु दोष निग्रहति, चालि हो स्वामी ! खोडिया खेत्रपाल ! ईश्वर जगन्नाथ तणा पुत्र क्षण वार एक तिहां हुंता चालि उज्जेणीनगरी अहूठ पीठ हरि, सिद्धदेवी सिद्धवड, सिद्धखेत्र, तिहां हुं तु उभी चाविलि चालंति, घुघरि वाजंति, अरहठ माला पावडी पाडंति, शाकिनी शीहारी तणा गर्भ गालंति, भोगा मारंति, बाप वीर वीराधि वीर हाकिउ वली प्रसंशिओ, बोलि लाइउ, लागि चलाविउ, चालि ८४ दोषनिग्रह, मनपवनवेगिं चालि दुष्ट दोष जाणि पाताल, घालि उलकरि, छिदम करि, जाण करि, विन्नाण करि, वेध करि, अपवेध करि, चाचरि जइ, मंडल जइ घालि, रूप परावर्त करि हासि, रोइ, छल जोइ, छिदम जोइ, डाकिनी बोधि, शाकिनी बांधि, मोगू बांधि, मोगी भूत बंधि, बांधि करि तोरा पाय तलिं घालि बाप प्रचंड वीर खोडिया खेत्रपालनी शक्ति फुरइ ||
(३६७ )
प्रथम १०८ होमः पश्चाद् वार २१ कणयरी, २१ गुग्गलक गोली २१ उडद तेल चोपडी कृष्णचतुर्दशीदिनेऽभिधानं गृहीत्वा पात्राग्रे होमः । चदशी सात लइ होमः क्रियते क्षेत्रपालादयो यांति ।
तथा १०८ कणवीर :रविदिने उपरि रहो मुंकाविरं ते सर्व पाकमध्ये क्षिप्यते दोषनाशः | १०० कूपवारि-धोबीनुं वारि, चर्मकारनुं वारि, कुंभारनुं वारि, सिराणियानुं वारि सूत्रधारनुं वारि, एभिः स्नानं कार्यते दोषनाशः ॥ २३ ॥

Page #507

(३६८ )
अवण रविकणयकंदि कंथेरीकंदय एगवन्नगोखीरपाणिकामिणिसि सुसंपय । वरपंडुरखुरसाणरई जडजोगिहिं सत्तह
नेमिपबंधह होइ नाह ! तह तुह गुणथुत्तह ॥ २४॥ इत्थं भेषजयन्त्रतन्त्रकलितैः सन्मन्त्ररत्नैश्वितां
कृत्वा श्रीमुनिसुन्दरस्तुत ! नुर्ति देल्लुल्लनेतस्तव । लक्ष्मीसागरनामधेय ! करुणाम्भोधे ! युगादिप्रभो ! दुस्थोऽहं शुभसुन्दराङ्घ्रियुगली सेवासुखं प्रार्थये ॥२५॥ इतिश्री युगादिदेवस्तोत्रं संपूर्णम् । मु. रूपसागरलिखितम् ॥
इत्थं •
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
अवचूरीः ।
श्वेतार्क मूल, श्वेतरिंगणी मूल, कंथेरी मूल, एकवर्णगोदुग्धेन घर्ष - यित्वा पाने अपत्यप्राप्तिः । श्वेत खुरसाणीआमूलं पार्श्वे स्थितं धारबन्धं करोति ॥
66
,"

[ श्रीशुभसुन्दर
सुगमम् ॥ २५ ॥
इतिश्रीआदिदेवस्तवस्यावचूरिः ॥ उपाध्यायश्रीभानुचन्द्रगणिशिष्यभक्तिचन्द्रगणिना लिखिता ॥

Page #508

विरहितम्] श्रीमल्लिजिनस्तवनम् । ( ३६९)
[ ११२ ] पञ्चकल्याणककलितैकविंशतिस्थानगर्भितं
श्रीमल्लिजिनस्तवनम् । पणयजणकप्पवल्लिं नियठाणविराजमाणसिवपल्लिं ।
कित्तियजियधवलमल्लिं थुणामि भावेण जिणमल्लिं ॥१॥ घात-सायरतित्तीसयठिइपमाण जिणु चविउ जयंतविमाणठाण ।
दीवाइमजंबुयदीवनामि भरहे मिथिलापुरि पवरगामि ॥२॥ . अवयरिय कुम्भनरिंदलच्छि गुणतुल्लपभावइदेविकुच्छि। .. फागुणसियचउत्थि जिणाहिराज पयपंकयविलुलियदेवराज ॥ जिणमाया पिक्खइ दह चियारि गयपमुह सुमिण वरगिहमझारि ।
अवयरियउ जाणिय जिणवरिंदु विहसियतणुलोयणआणणिंदु ॥ जिण गभिहि ऊणय नव य मास पालिय तिहि नाणिहि घणपयास । सिएगारसि मग्गसिरम्मि मासि जायउ जिणु अस्सणिमेसरासि ॥५॥ चलियासण जाणवि जिणह जम्मु दिसिकुमरिय निम्मइ निययकम्मु । जिण सविधिहिं सुविधिहि गुणह गातु निम्मइ हरिसिहि किरि अभिय पातु।। जाणवि जिणजम्मणु ओहिनाणि सुरगिरि सुर आवइ पवरठाणि । तित्थोदइ ण्हवइ मणह रंगि पूइवि जिणु गाइहि विविहभंगि ॥ ७ ॥ जम्मोच्छवु निम्मइ कुम्भराउ मग्गणजण पामइ घणपसाउ । पुरि घिरि घिरि मंगल गाइ बाल मणरंगिहि भंगिहि बहु विसाल ॥ पूवभवकम्मह समणुसारि संजाउ जिणेसर पवरनारि । संठाविउ नामिहि देवु मल्लि कुम्भंकिय नालसु देहवल्लि ॥. ९ ॥

Page #509

( ३७० )
जैनस्तोत्रसन्दोहें
[ कर्तृणाम
सुरगिरि जिम वाधइ कप्पवल्लि दिणि दिणि तिम जिणवरु गुणंहि मल्लि । कमि जोवणलच्छि विरायमाणुः पणवीसधणसियदेहमाणु ॥१०॥
कुमरन्तणि वरिससयं करेवि पाणिग्गह उच्छवि परिहरेवि । विनत्तउ लोयंतियहि देवि तित्थेसरु वरसियदाणु देवि ॥११॥ सिएगारसि मग्गसिस्स्स स्सामि अटूमतवि विसहियउ जम्मठामि । वररायपुरिस लिहि, सयहि जुत्त फवज्जिउ जिणवर सुपवित्त ॥ छउमत्थ दिनेमा चाउनाणु असोयतले उबवन्नु नामः । अट्टम अंतिहि जिणु विस्ससेण पाराविउ स्वीरिहि सुहरिषेण ॥१३॥ अडवीय गणहरु मुणिमणीण चालीस सहस्र तह कस्मणीण । पणपण सहस्स य साहुणीण परिवारिहि सोहइ जिणधुरीण ॥॥१४॥ वहरु देवि कुबेर जातु संसेविय जिणपथकप्परुक्खु । चउबल सहसवरणिहि विसालि पणपण्ण सहस्स सकाउ पालि || सम्मेयसिहरि जिणु मासिएण फागुणसियबारसि सुहृदिणेण । अरसिद्धिहि कोङि सहस्स सिट्टु मुणि पंच सबहिं संजु सिद्ध जय विडियकम्मकठोरजाल ! जय परिणीयअविहडसिद्धिचाल ! । नीराण ! निरंजण ! गुणनिवास ! संपाइयसेवयवछिवास ! ॥ १७ ॥ इच्चैवं नमिरासुरेसरसुराधीसावलो से हरे
माणिक्कोज्जलकतकंतिनिवहे नीरायमागक्कमो । जो संखित्तचरित्तकित्तणतया विण्णत्तओ भावओ
सो मी मुणिरायसंधुगुणो दिज्जासु बोहिं सया ॥ १८ ॥

*

Page #510

विहितम् ]
नन्दीश्वरद्वीपस्तोत्रम्।
( ३७१)
[ ११३]
नंदीश्वरद्वीपस्तोत्रम्।
वंदिय नंदियलोयं जिणविसरं विमलकेवलालोयं । नंदीसरचेइयसंथवेण थोसामि तं चेव ॥ १ ॥ जोयणकोडिसय तिस? चउरसी लक्खवलयविक्खंभो । अंदमदीवो नंदोसरु त्ति सइविलसिरसुरोहो ॥२॥ तत्थ हु मज्झे चउरो दिसासु अंजणगिरी धवलवण्णा । जोवण सहस्स चुलसीइ सूसिया सहस्समवमाढा ॥३॥ भूमितले दससहसा चउणंघइसबसहस्समुवरितले। . पिहुला अडवीसं सतिगं व दसंसो उ खयवुढी ॥ ४ ॥ पुवदिसि देवरमणो निच्चुजोओ य दाहिणदिसाए ॥ अवरदिसाए उ सयंपभ-रमणिज्जो उत्तरे पासे ॥ ५ ॥ अंजणगाण चउदिसि जोयणलक्खंमि लक्खविखंभा । पुक्खरिणीओं सहस्सव्वेहा निम्मच्छसबछजला ॥ ६ ॥ नंदिसेण अमोहा य मोतुमा या ३ सुदंसणा' । नंदुत्तरा य नंदा सुनंदा नंदिवद्धणाः ॥ ७ ॥ भद्दा विसाला कुमुया बारसी पुंडरीमिमी । विजया य वैजयंती जयंती अपराजिया ॥ ८ ॥ पुव्वा य कमा नाना पुक्खरिणीणं तओ य पंचसए । गंतूण लक्खदीहा वणसंडा पंचसयपिहुला ॥ ९ ॥ पुवेण असोगवणं दाहिणओ ताण सत्तिवण्णिवणं । चंपगवणमवणुत्तरेणु सन्वाणुभूअवर्ण ॥ १० ॥

Page #511

दारा सोलटटव पिता
( ३७२) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [कर्तृनाम
पल्लसमा जोअणदससहस्स पिहला सहस्समोगाढा । __ चउसद्विसहस्सुच्चा फलिहमया पुक्खरिणमज्झे ॥११॥ सोलसदहिमुहगिरिणो अंजण दहिमुहनगोवरितलेसु ।
जोयणसयदीह तयद्धवित्थडा दुगसयरिमुच्चा ॥१२॥ बहुविविहरूवरूवगविचित्तविच्छित्तिभत्तिसयकलिया।
पत्तेयं जिणभवणा तोरणझयमंगलाइजुया देवासुरनागसुवण्णनामगा नामसरसुरा रक्खा ।
पिहुप्पवेसाइ चउरोसिं . ' ॥१४॥ पइदारं कलासाई मुहुमंडवपिच्छमंडपक्खाडा।
मणिपीढथूम पडिमा चियतरुझयपुक्खरिणिओ य ॥१५॥ अटुच्च सोलसाई पिहुला मणिपीढिया जिणहरं तो।
तदुवरि देवच्छंदा रयणमया साहियपमाणा ॥१६॥ तत्थुसभवद्धमाणय-चंदाणण-वारिसेण-नामाणं ।
सासय जिणपडिमाणं पलियंकनिसण्णदुसयं ॥१७॥ पइपडिमपुरो दो दो नागपडिमजक्खभूअकुंडधरा।
दहओ दो चमरधरा पिढे छत्तधरपडिमेगा ॥१८॥ तह घंटा वंदण घड भिंगारायरिसयाइ सुपइट्ठा।
पुप्फाइणेगचंगिरि पडिलच्छत्तासणा एय ॥१९॥ इअ सुत्तवुत्तमाए सुय दुपुक्खरिणि अंतरे दो दो।
रइकरग नगावत्तीसमेसु पुव्वंव जिणभवणा ॥२०॥

Page #512

विरहितम् ]
दुःषमासङ्घस्तोत्रम् |
( ३७३ )
वंदे - मंत- अभिधुणंत - पूयंत इंत - जंतेहिं । खयरसुरेहि य रहिआ पुण्णि तिहिमहामह करेहिं ॥ २१ ॥
॥२२॥
॥२३॥
तय जोयणदहसुच्चा विक्खंभायामसमदस सहस्सुच्चा | झल्लरिनिभा रइकरा रयणमया विदिसिदीवंते सि चउह दिसासुं जोयलक्खमि जंबुदीवसमा । अ रायहाणीसु सक्कीसाणग्गमहिसीणं विमलमणिसालवणयाण ताण मज्झे पुढो जिणाययणा । निणपडिमा पुग्वमिवेह अणुवमा परमरमणिज्जा ॥ २४ ॥ इय वीसं बावण्णं य जिणहरे गिरिसिरेसु संधुणिमो । इंदाण रायहाणीसु बत्तीसं सोलसय वंदे
॥२५॥
[ ११४ ] सर्वजिनचतुर्विधदुः षमासङ्घस्तोत्रम् ।
वंदित सिरि उहाइ जिण वट्टमाण चउवीस । आणायकालति विहरमाण जिण वीस दुरिअविहंडन पुंडरीअ - गोयमपमुह नमामि ।
चउदस सय बावन्नजुअ जिणगणहर सिवगामि उसभसेण अइमुत्तमुह वंदउ लक्खडवीस |
सहसड चित्तचरितजुअ जिणकरदिक्खिन सीस ॥३॥ भीचंद बालवर जिणसमणी नमी भव्व ! |
लक्ख च चत्त छ चत सहसा चउ सय सव्व

॥१॥
॥२॥
11811

Page #513

सेयंसाणंदप्पमुह साश्य क्यसंजुत्त।
समस्ह मणि गणपण्ण लक्ख सहस तिपण्ण समत्त ॥५॥ सावि सुभद्दा सुलसमुख एनकोडी चउलक्ख । __ नवनवई सहसा तिसय सह थुणइ गुणदक्ख ॥६॥.. तेवीसुदय जुगप्पवरगुरु दस सहरूस चउजुत्त ।
निच्च नमठ सुहमपमुह दुष्पसहंत सुचित्त ॥७॥ नमि सूरी जुपावरसम अंच य अरइ अराय । ___ सोलस सहस लमखेगदस क्षत्तिय सावथ राय ॥८॥
सहस बउत्तम आयरिय कोडिलक्ख षणपन्न । ... कोडिसहस तह कोडिसय पंच सपन्न सुपन्न कोडिलक्ख सतरस सहस नब सुसाहु भवभी।
कोडि सउ इगवीस इग लक्ख सहस सट्ठी अ ॥१०॥ समणी कोडि सहस्स दस नव सय कोडी बार।
सहस छतीस छप्पन्न लक्ख दूसय गुणप्रचार ॥११॥ सोल लक्ख कोडी सहस तिण्णि तिण्णि सय कोडि।
सावय सतरस कोडि लख चुलसी नमि कर जोडि ॥१२॥ कोडि लक्ख पणतीस थुणि सड बाणवई सहस्स ।
दूसम सावि अ बारहि अ कोड़ि बत्तीस अ संस ॥१३॥ इअ चउविह संघ रंग तरंगं जो समरइ सुह भावठिउ ।
जिणनाह पणीयं जिण नमणीअं चउगइदुह सो हाण जिउ

Page #514

विरहितः ]
(३७५ )
श्रीविविधत्तीर्थस्तुतयः।
[११५ ] श्रीविविधतीर्थस्तुतयः।
महंति जे भावजुआ तिसंझं जिणिंदरायं गयरायदोस । लीलाइ ते मुत्तिसिरीविवाहं करंति भावारिनिवारणेण ॥१॥ जइ अस्थि सिद्धित्थिसुहे मणो ता उसहाइ वीरंतजिणे थुणेह। हेमिंदुनीलंजणरत्तवण्णे नित्थिण्णवित्थिण्णभवण्णवे अ ॥२॥ सदी अ लक्खा गुणनऊ अ कोडी भवणेसु कोडीण सयाई तेर। असंखया जोइवणेसु बिंबे नमेह भत्तिब्भरनिन्भरंगा ॥३॥ नई-वास-वेअड-वक्खार-कुण्ड-गयदंत-मेरु-दहमाइठाणे । बिंबाइ वंदे तिरिअं तिलक्खा सहसेगनउआ सयतिण्णि वीसं ॥४॥ पडिमाण कोडीण सयं च एगं बावनकोडी चउनउअ लक्खा । चउचत्त सहसाइं सयाइ सत्ता सद्धा विमाणेसु नमामि उढें ॥५॥ सव्वग्गकोडी पनरस्सयाई दुचत्त कोडी अडवण्ण लक्खा । छत्तीस सहस्सा असीआइ निच्चं बिंबाइ वंदे भुवणत्तयंमि ॥६॥ नंदीसरे अट्ठमए सुदीवे निच्चेसु वावन्नजिणालएसु। सिरिवद्धमाणोसहवारिसेणचंदाणणक्खे पणमामि नाहे ॥७॥ निम्मावियम्मी भरहेण रण्णा भत्तोइ अट्ठावयनामसित्थे । वण्णप्पमाणंकमणुन्न बिंबे रिसहाइ चउवीसजिणे थुणामि ॥८॥ अजिआइवी जिणचन्दनाहा सिवं गया जत्थ निसिद्धभत्ता। ... सुषब्बकयथूभगणाभिनंदो नंदउ स सम्मेअगिरी सयावि ॥९॥

Page #515

( ३७६) जैनस्तोत्रसन्दोहे। कितनामजयउ चिरं तं भुवर्णमि तित्थं सित्तुंजयं सव्वभिहापहाणं । . . . जहि संथुओ आइजिणो जणाणं दुहा महाणंदसिरिं करेइ ॥१०॥ वयनाणसिद्धिप्पमुहूसवेहिं जं पाविश्र नेमिजिणेसरस्स । तं भव्वजीवा सिवसुक्खहेउं झाएह उज्जितगिरि सुतित्थं ॥११॥ . जंबूविदेहम्मि नमामि सीमंधरं च जुगर्मिधरनामधेयं । बाहुं सुबाहुं च चउप्पयारं पयासयंतं भवियाण धम्मं ॥१२॥ चंदाणणं सूरपहं सुजायं वसहाणणं वजहरं विसालं। अणंतविरिअं च सयप्पहं च वंदे जिणे धाइअसंडि अट्ट ॥१३॥ नेमिप्पहं ईसरचंदबाहुं महभद्ददेवासणदेवकित्तिं । अजेअविरिअं च भुअंगनाहं थुणे जिणे अवि पुक्खरद्धे ॥१४॥ वंदे सयं सत्तरिसंजुभं च उक्किटुकाले जिणनायगाणं । विदेहभरहेरवयाभिहाणं दसपंचकम्मावणिमंडणाणं ॥१५॥ गयसंपयाणा गयलोगनाह जिणाण चऊबीसितिगं सरण्णं । चारित्तसईसणनाणरूवरयणाण हेउं हिअए धरेमि ॥१६॥ चउग्गईदुक्खनिवाररूवं धम्मं दिसंतं चउरूवएणं । जिणं जियाणं वरपाडिहेरं सुरेहि रइओसरणम्मि सेवे ॥१७॥ तित्थाइभेएण परंपराए सिद्धा य जे कम्मखएणणंता। सिरिपुंडरीअप्पमुहा मुणी ते अणोवमं सिद्धिसुहं दिसंतु ॥१८॥ दिणमासनक्खत्तगहाइएहिं जं तुल्लयं सवजिणाण निचं । नं नारायाणंपि सुहप्पयंतं जिगिंदकल्लाणगपंचगं धुणे ॥१९॥

Page #516

विरहिताः ] श्रीविविधतीर्थस्तुतयः। ( ३७७ ) सिरिआइनाहं मणलोअणाणमाणंदयारिं भुवत्तयस्स । सोहग्गसारं सिरिनेमिनाहं नमामि तित्थेसरि अब्बुअम्मि ॥२०॥ उत्तुंगपासायवडिंसरूवं कुमाररण्णो किर मुत्तपुण्णं । सिरिअजिअसामी पयसुप्पवित्तं तित्थं जयउ तारणदुग्गयंमि ॥२१॥ नाभेयदेवं सिरिसंतिनाहं नेमिं जिणं पासजिणं च वीरं। अणंतनाणाइगुणाण ठाणं सरेमि आरासणनयरतित्थे ॥२२॥ निच्चोअएणं उइआणि निच्चोनिच्चाणि तित्थेसु जयम्मि जाई । जिणिंदबिबाणि नयाणि ताणि हरंतु मे मोहमहंधयारं ॥२३॥ नमंसई जो जिणविंदमेवं लद्रूण सो बोहिसुजाणवत्तं । *भवं भवं भूरिकिलेसजालं तरिउं सुहेणं सिवदीवमेइ ॥२४॥ भत्तीइ नामागिइदव्वभावजिणा थुआगंतगुणाभिरामा। नराण तारंतु भवोअहीओ बोहिप्पयाणा जगबंधवा य ॥२५॥ जो अत्थओ वीरजिणेण वुत्तो अणुग्गहत्थं गणहारिबद्धो। जो आगमो तत्तपयत्थदंसी हवउ जियाणं जयदीवउ व्व ॥२६॥ विग्धोवसंतिं च समाहिदाणं कुणंतु देवा जिणपायभत्ता । सम्मत्तचित्ता जिणचंदआणारयाण धम्मावसम्मि सम्मं ॥२७॥ दुवीसबत्तीसदसिदिएहिं मेरुम्मि जम्मस्स कओभिसेओ । नेमिस्स जीए सुअपंचमीए तवेण तं नाणकए निसेवे ॥२८॥
.
* एतदन्त्यपद्यत्रयेण समं पठयते तदा स्तुतयो भवन्ति ।

Page #517

(२७८)
मस्लोवो |
[ १६ ] श्रीमन्त्रअधिराजस्तोत्रम् |
सर्वातिशयसम्पूर्णान् ध्यात्वा सर्वजिनाधिपान् । पञ्चवर्णान् पश्ञ्चरूपविषय द्रुमकुञ्जरान् चतुगांत्राँश्चतुर्वकाँश्चतुर्विंशतिसञ्ज्ञितान् । जैन सर्वाङ्गेषु रक्षां कुर्बे दुःखौघनाशिनीम् शिरो मे वृषभः पातु भालं श्री अजितः प्रभुः ।
पातां मे श्रीजिनौ नेत्रे शम्भवश्चाभिनन्दनः सुमतिः सुसीमजन्मा च श्रवणौ मम रक्षताम् ।
सुपार्श्वो रक्षतु घ्राणं मुखं चन्द्रप्रभः प्रभुः रसनां सुविधिः पातु कण्ठं श्रीशीतलो जिनः । स्कन्धं श्रेयांसः श्रीवासुपूज्यश्च विमलो भुजौ
अनन्तश्रीधर्मनाथ सतां मे करपल्लवौ
शान्तिर्मे हृदयं रक्षेन्मध्यं नाभिं च कुन्थ्वरौ मल्लि कटी सत्किनी (?) च रक्षतान्मुनिसुव्रतः । नमिर्जानुद्वयं पायान्नेमिर्जाद्वयं पुनः
श्रीपार्श्वो वर्द्धमानश्च रक्षतान्मे पदद्वयम् । चतुर्विंशतिरूपोऽव्यादर्हन्मे सकलं वपुः
एतां जिनबलोपेतां रक्षां यः सुकृती पठेत् । स चिरायुः सुखी पुत्री निर्व्याधिर्विजयी भवेत्

॥१॥
રા
॥३॥
॥४॥
श्री
॥६॥
॥७॥
11211
11811

Page #518

चिरहितम् ]
श्रीमन्याधिराजस्तोत्रम् |
पातालभूतलव्योमचारिणश्छद्मकारिणः ।
न द्रष्टुमपि शक्तास्तं रक्षितं जिननामभिः जिनेति जिनभद्रेति जिनचन्द्रेति वा स्मरन् । नरो न लुप्यते पापैर्भुक्तिं मुक्तिं च विन्दते जगजैत्रैकमन्त्रेण जिननाम्नैव रक्षितम् ।
W
ॐ ह्री प्रमुखास्तस्य स्युर्मनीषितसिद्धयः स्वप्ने जैनरक्षामिह प्रभुः ।
यचैनां
( ३७९ )
लिखित्वा धारयेद्यस्तु करस्थाः सर्वसिद्धयः ॥१२॥
वज्रपञ्जरनामेदं यो जैनकवचं पठेत् ।
॥१३॥
अव्याहताङ्गः सर्वत्र लभते जयमङ्गलम् ललाटे दक्षिणस्कन्धे वामस्कन्धे करेऽपि च । वामकक्षौ वामकट्यां जानौ पदतलेऽपि च नाभौ गुह्ये दक्षिणां हि —तले दक्षिणजानुके ।
कटी कक्षे हस्ततले स्तनेषु दक्षिणेषु च वामस्तने चेति मन्त्रवर्णान् सप्तदश स्मरेत् ।
॥१०॥

॥११॥
॥१४॥
॥१६॥
दृष्टवान्
जिनेन्द्राख्य गुरुः प्रातः प्रबुद्धस्तां तथाऽलिखत् ॥१७॥
७ ७
ॐ ॐ ह्रा ही हूँ है ह्रौं हूँ इः यः क्षः फुट् स्वाहा ए ऐ॥
॥१५॥
अस्य स्तोत्रस्य मन्त्रम् | मन्त्राधिराजाक्षरवर्णयुक्तं तेषां जिनाङ्गेषु निवेशितांङ्गी (?) । वक्ष्ये यथा तत् प्रथमं च तत्र ओमक्षरं नीलरुचिं ललाटे ॥१८॥ ॐ दक्षिणा पुनरेव शोणं वामांसकं हूँ। भज पञ्चवर्णम् । सिन्दूरभं ही स्मर वामहस्ते
ँ
धूम्रवर्णं भण वामकुक्षौ ॥१९॥

Page #519

- ( ३८० )
जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीयशोविजय
हूँः कृष्णवर्णं कटिवामदेशे यः सव्यजानुस्थितधूम्रवर्णम् । क्षंः पीतमं पादतले च वामे हीः पञ्चवर्णं पुनरेव नाभौ ॥२०॥ हूँ: धूम्रवर्णं कथयन्ति गुह्ये फट्द्व्यञ्जनं पादतले ऽपसव्यः । फूः दक्षिणे जानुनि धूम्रवर्ण हः दक्षिणायां च कटौ नु कृष्णम् स्वा कृष्णभं दक्षिणकुक्षिलक्षं हा दक्षिणे हस्ततले विनीलम् । एस्फाटिकं दक्षिणवक्षसोऽन्ते ऐ वामवक्षोऽन्तगतं सितांशु ॥ २२ ॥ इति दशाक्षराणि साक्षान्निवेश्य पुरस्तु जैनमूर्ती ।
ध्यायति विजया जया स भवति नित्यं वशीकृतार्थसिद्धिः॥२३॥ इह हि भवति तुष्टो यस्य मन्त्राधिराजः
स भवति भुवि विद्वान् खेचरश्चक्रवर्ती ।
सदतिशयसमृद्धः सर्वकल्याणतुष्टो धृतिरतिमतिकीर्तिश्रीपतिध्येयसत्वम्
॥ इति मन्त्राधिराजस्तोत्रम् ॥
[ ११७ ] बाचक श्रीयशोविजयविरचितं श्रीशङ्खे श्वरपार्श्वजिनस्तोत्रम् |
अनन्तविज्ञानमपास्तदोषं महेन्द्रमान्यं महनीयवाचम् | गृहं महिनां महसां निधानं शङखेश्वरं पार्श्वजिनं स्तवीमि ॥१॥ महानुभावस्य जनुर्जनुष्मतां गुणस्तवैरेव दधाति हृद्यताम् । घनं वनं कान्तवसन्तसम्पदा पिकीरवैरेव समृद्धमीक्ष्यते

॥२४॥
॥२॥

Page #520

वाचकविरचितम् ] श्रीशलेश्वरपार्श्वजिनस्तोत्रम् । ( ३८१ ) अवर्ण्यसंवर्णनकश्मलाविलः स्वकार्यरक्तस्य कवेगिरां रसः । गुणस्तवैर्देव ! तवातिनिर्मलो भवत्यवश्यं कतकोत्करोपमैः ॥३॥ गुणास्त्वदीया अमिता इति स्तुता-वुदासते देव ! न धीधना जनाः। मणिष्वनन्तेषु महोदधेरहो न किं प्रवृत्तेरुपलम्भसम्भवः ? ॥४॥ भवद्गुणैरेव न चेदवेष्टयं स्वयं गिरं चित्रकवल्लिमुच्चकैः। तदा न किं दुर्जनवायसैरसौ क्षणाद् विशीर्येत निसर्गभीषणैः ॥५॥ न जानते नाथ ! यथा पथःस्थितिं प्रगल्भमानाश्च नृपानुपासते। श्रियं लभन्ते च विशृङ्खलाः खला इतीदमुच्चैः कलिकालचेष्टितम् ॥६॥ अमीषु तीर्थेश ! खलेषु यत् पटुर्भवद्भुजिष्यस्तदिहासि कारणम् । हविर्भुजां हेतिषु यन्न दह्यते करः परस्तत्र गुणो महामणेः ॥७॥ कलौ जलौघे बहुपङ्कसङ्करे गुणबजे मजति सजनार्जिते । प्रभो! वरीवर्ति शरीरधारिणां तरीव निस्तारकरी तव स्तुतिः ॥८॥ खलैः किमेतैः कलिकाललालितैर्विपश्चितां नाथ ! यदि प्रसीदसि । पराक्रमः कस्तमसां महीयसां तनोति भासं महसां पतिर्यदि ॥९॥ अमूढलक्ष्यत्वमिहेश ! दुर्जने न सम्यगन्धाविव तत्त्वचालनम् । कथा नु कोलाहलतां विगाहते ततः कथं नाथ ! बुधः प्रवर्तताम् ॥१० यथा पथा यात्युपमृद्य कण्टकान् जनो मनोऽभीहितबद्धलालसः । त्वदाज्ञया देव ! निहत्य दुर्जनान् तथा विधेयैव कथा विपश्चिता॥११ संवादसारा भवदागमा यजगच्चमत्कारकराः स्फुरन्ति । उच्छृङ्खलानां नियतं खलानां मुखे मषीलेपमहोत्सवोऽसौ। ॥१२॥ भवन्तमुत्सृज्य विलीनरागं परं भजन्ते स्वहितार्थिनो ये। तेषां वयं देव ! सचेतनानां विमो विशेषं किमचेतनेभ्यः ॥१३॥

Page #521

( ३८२ )
जनोस।
[ श्रीयशीविजय
मोहावृतानामपि शाखपाठोह हा महानर्थकरः परेषाम् । गैलुब्धस्य हि लुब्धकेभ्यो वधाय नूनं हरिणस्य कर्णौ ॥१४॥ समोदमो दानमधीतिनिष्ठा वृथव सर्वं तव भक्तिहीनम् । 'भावक्रियां नैव कविप्रबन्धो रसं विना यच्छति चारुबन्धः ॥१५॥ अन्तर्मुहूर्तं विहितं तपोऽपि त्वदाज्ञया देव । तमस्तृणेति । विना तु तां हन्त ! युगान्तराणि कथापि न क्लेशकृतां शिवस्य ॥१६ अज्ञानजं बन्धनमङ्गभाजां ज्ञानं विना देव! कथं व्यपैति । अधर्मजं जाड्यमुपैति नाशं न धर्मरश्मेहिं विना प्रतापम् ॥१७॥ न ज्ञानमात्रादपि कार्यसिद्धि विना चरित्रं भवदागमेऽस्ति । अपीक्षमाणः पदवों न पङ्गुर्विना गतिं हन्ता ! पुरं प्रयाति ॥ १८ ॥ संसारसिन्धाविह नास्ति किञ्चिदालम्बनं देव ! विना त्वदाज्ञाम् । तया विहीनाः परकटलीना हहा महामोहहताः पतन्ति ॥१९॥ महोषधी जन्मजरामयानां महार्गला दुर्गतिमन्दिरस्य । खानिः सुखानां कृतकर्महानिराज्ञा त्वदीयास्ति' जिनेन्द्रचन्द्र !॥२०॥ रागं च कोषं च न नाथ ! घरसे स्तुत्यस्तुतीनां च फलं प्रदत्ते । 'लोकोत्तरं किञ्चिदिदं त्वदीयं शीलं समाशीलितविश्वलीलम् ॥२१॥ त्वद्भ्यानबद्धादरमानसस्य त्वद्योगमुद्राभिनिविष्टबुद्धेः ।
तवोपदेशे निरतस्थ शश्वत् कदा भविष्यन्ति शमोत्सवा में ||२२|| अकुर्वतः सम्प्रति लब्धबोधिं समीहमानस्य परां च' बोधिम् । न साम्प्रतं किचन साम्प्रतं तर दयस्य दीनं परमार्थहीनम् ||२३|| निर्वेदमुख्यं च भवम्समेन नाथन्ति नाथं यतयो न चान्यम् । • सुधार्थमुचैर्विबुधाः सुधांशुं नाथन्ति नान्यं ग्रहमप्युदारम्
॥२४॥

Page #522

वाचकविरचितम्] श्रीशलेश्वरपायजिनस्तोत्रम्। ( ३८३)
त्वत्तो न तीर्थेश ! परः कृपालमत्तः कृपापात्रमपीह नान्यः । अतोऽस्ति योग्योऽवसरः कृपाया ब्रुके किमन्यजगदीशितारम् ॥२५॥ अथास्ति चेदेष जनः समन्तुस्तथाप्यहो! ते किमुपेक्षणीयः ।। सकण्टक किं न सरोजखण्डमुन्मीलयत्यंशुभिरंशुमालये २६॥ कृपावत न स्वकृतोपकारे सदोषनिदोषविचारणास्ति। समं पनः सिञ्चति काननेषु निम्बं चा चूतं च धनाभिरद्भिः ॥२७॥ मुखं प्रसन्न हसितेन्दुबिम्ब नेत्रे कृपा जितक्मपत्रे । पासवस्था च तनुः प्रशान्ता न योगमुद्रापि तवाप्युताः ॥२८॥ त्वद्योगमुद्रामपि वीक्षमाणाः प्रशान्तवैराः पुरुषा भवन्ति । विशिष्य वक्तुं कथमीश्महे तत् तवान्तरङ्ग प्रशमप्रभावम् ॥२९॥ मूर्तिस्तव स्फूर्तिमती जनातिविध्वंसिनी कामितचित्रवल्ली । विश्वत्रथीनेत्रचकोरकाणां तनोति शीतांशुरुचां विलासम् ॥ ३० ॥ फणामणीनां घृणिभिर्भुवीश ! मूर्तिस्तवाभाति विनीलकान्तिः । उद्भिन्नरक्ताभिनवप्रवालप्ररोहमिश्रेव कलिन्दकन्या ॥ ३१ ॥ तवेश! मौलो रुचिराः स्फुरन्ति फणाः फणीन्द्रप्रवस्स्य सप्त । तमोभरं सप्तजगज्जनानां धृता निहन्तुं किमु सप्त दीपाः ॥३२॥ बन्मौलिविस्फारफणामणीनां भाभिर्विनिर्यत्तिमिरासुः दिक्षु । स्वकान्तिकीर्तिप्रशमात् प्रदीपाः शिखामिषात् खेदमिकोगिरन्ति । ध्यामामले सप्तभयेन्धनानि हुतानि तीवाभयभावनामिः । इतीव किं शंसितुमीश ! दधे मौलौ त्वया सप्तफणी जनेभ्यः ॥३४॥
१ विना त्वरज्ञामपि।

Page #523

(३८४)
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीयशोविजय
अष्टापि सिद्धीर्युगपत् प्रदातुं किमष्ट मूर्तीस्त्वमिहानतामाम् । सप्तस्फुरदीप्तफणामणीनां क्रोडेषु सक्रान्ततनुर्दधासि ॥ ३५ ॥ यद्येकनालानि समुल्लसेयुः सरोवरे कोकनदानि सप्त । तदोपमीयेत तवेश ! मौलौ तैरुच्चकैः सप्तफणी प्रदीप्रा ॥३६॥ . भवेषु तीर्थेश ! चतुर्षु सारं मानुष्यकं यत्र तवास्ति सेवा । श्लाघ्यो हि शैलेषु सुमेरुरेव यत्राप्यते कल्पमहीरुहश्रीः ॥ ३७ ॥ नृजन्म दुःखैकगृहं मुनीन्द्रः प्रशस्यते त्वत्पदसेवयैव । सौरभ्यलोभात् सुधियः फणीन्द्ररप्यावृतं चन्दनमाद्रियन्ते ॥३८॥ अवाप्य मानुष्यकमप्युदारं न येन तेने तव देव ! सेवा । उपस्थिते तेन फले सुरन्द्रोः करार्पणालस्यमकारि मोहात् ॥३९॥ जनुर्मनुष्यस्य दिवः शतेन क्रोणामि चेन्नास्मि तदाप्यविज्ञः । यत्र त्वदाज्ञाप्रतिपत्तिपुण्यादमुत्र तज्जैत्रमहोदयाप्तिः ॥ ४० ॥ स्तोमैः सुमानां तव देव ! पूजा पूज्यत्वहेतुर्जगतां जनानाम् । भवत्तनौ स्नात्रजलाभिषेक: साक्षादयं पुण्यसुरद्रुसेकः ॥ ४१ ॥ गुणैस्त्वदीयैर्ग्रथितां स्तुतिस्रजं स्वयं च ये कण्ठगतां वितन्वते । अभङ्गसौभाग्यवशीकृता इव श्रियो वरीतुं परितो भ्रमन्त्यमुम् ।। विनोदवत् त्वन्नुतिगोचरं मनो धनोत्सवे मन्नयने त्वदीक्षिणी । त्वविनम्रो मम मौलिरालयः श्रियः प्रियस्त्वज्जपविस्तरःकरः ॥४३॥ त्वदास्यसंवीक्षणशर्मवञ्चिते नयोज्झितानां नयने निरर्थके । भवत्कथाकर्णनरागहीनयोर्न भारतोऽन्यत् फलमस्ति कर्णयोः ॥४४॥ पुष्पाणि पाणिर्न ललौ यदीयस्त्वदीयपूजाविधये प्रमादात् । अमुष्य दूरे भवदुःखहानिर्भाग्योज्झितस्येव सुवर्णखानिः ॥४५॥

Page #524

वाचकविरचितम् ] श्रीशलेश्वरपार्श्वजिनस्तोत्रम् । ( ३८५ ) भूयासमिन्द्राय॑ ! भवद्भुजिष्यस्तव क्रमाम्भोजमधुव्रतः स्याम् । वहेय मौलौ परमां त्वदाज्ञां स्तवे भवेयं तव सावधानः ॥ ४६ ॥ त्वमीशिताहं तव सेवकश्चेत् ततः परा का पदवी विशिष्टा । समेधमानेऽत्र हि सन्निकर्षे पुरन्दरर्द्विः प्रथते पुरस्तात् ॥ ४७ ।। परेषु दोषास्त्वयि देव ! सद्गुणा मिथोऽवलेपादिव नित्यमासते । स्फुरन्ति नेन्दावपतन्द्रचन्द्रिकास्तमोभरा वा किमु सिंहिकासुते ॥४८ विशङ्कमङ्के दधते विलासिनीविशिष्टमिच्छन्ति च देवतायशः । परे तदेते ज्वलता हविर्भुजा वितन्वते तापसमापनार्थिताम् ॥४९॥ कुदृष्टिभिर्देवतैया श्रितेषु वा परेषु दोषोऽस्ति न नाम कश्चन । न मूढरूप्यभ्रमभाजनेष्वपि प्रवर्तते रङ्गगणेषु दुष्टता ॥ ५० ॥ सरागता चेज्जिनदेवमाश्रयेत् तमस्तदा तिग्मरुचं पराभवेत् । विरागता वा यदि तं न संश्रयेत् तदा प्रकाशोऽपि न भानुमालिनम्। गवां विलासस्तव देव ! भास्वतस्तमोभरं घ्नन्ति भुवि प्रसृत्वरम् । अशेषदोषोपशमैकवृत्तयः प्रकाशमन्तः परमं प्रकुर्वते ॥ ५२ ॥ इदं महच्चित्रमहीनजातिजोऽप्युदप्रभोगप्रसरात् पराङ्मुखः । जनार्दनायोगकृतप्रसिद्धिभाग् न वैनतेयश्रियमातनोऽसि न ॥५३॥ जिनाऽसहायेन विनिर्जितQधा विना जिगीषां च विना रणोत्सवम् । त्वया जितं यद् द्विषतां कदम्बकं जगज्जनानन्दकरं न किन्नु तत् ।।
. . १ सिंहिकासुते-राहो । २ तापस्य समापना-पूर्तिः तस्याः अर्थितां -प्रार्थितां परे हविर्भुजा वितन्वते । ३ देवबुद्धया । ४ नास्ति सहाया यस्य तेन असहायेन । ५ निजता क्रुत्-क्रोधो येन तेन त्वया । २५

Page #525

( ३८६ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीयशोविजयउपेक्षमाणोऽप्युपकृत्य कृत्यविज्जगत्त्रयीं यद् दुरिताददीधरः । परः सहस्रा अपि हन्त ! तत्परे यशो न शोधुं निरताः प्रतारकाः ५५ हरेः समीपे हरिणा यदासते स्फुरन्ति नागाः पुरतो गरुत्मतः । अयं प्रभावस्तव कोऽप्यनुत्तरो विपश्चितां चेतसि हर्षवर्षदः ॥५६॥ अलौकिकी योगसमृद्धिरुच्चकैरलौकिक रूपमलौकिकं वचः । न लौकिकं किञ्चन ते समीक्ष्यते तथापि लोकत्वधिया हताः परे । विनैव दानं तंतदानकीर्तये विना च शास्त्राध्ययनं विपश्चिते । विनानुरागं भवते कृपावते जगज्जनानन्दकृते नमो नमः ॥ ५८ ॥ स्मरापहस्याप्यभवस्य विस्फुरत्सुदर्शनस्याप्यजनार्दनस्यच । न नाभिजातस्य तवातिदुर्वचं स्वरूपमुच्चैः कमलाश्रयस्य ॥५९॥ चतुर्मुखोऽङ्गीकृतसर्वमङ्गलो विराजसे यन्नरकान्तकारणम् । विरञ्चिगौरीशमुकुन्दसज्ञिता सुरत्रयी तत् त्वयि किंन लीयते ॥६०॥ वृथा कथासौ परदोषघोषणैस्तव स्तुतिर्विश्वजनातिशायिनः । *प्रसिद्धिहीनादनपेक्ष्य तुल्यतां भवेदलीकातिशयान्न वर्णना ॥६१॥ अलं कलकैर्भणितैः परेषां निजैर्गुणै रेव तवास्ति शोभा । महोभैरैरेव तव प्रसिद्धिः पतङ्गनिन्दानिकरैः किमस्य ? ॥ ६२ ॥
१ दुरिताद् उद्धरणरूपं तद् यशः शोशुं लब्धं ( रोएं ) दूरीकर्तु वा परे सहस्राणि तीर्थिकाः प्रतारका न निरताः-तत्परा भवन्ति ॥ २ विस्तृता-महतो वा कीर्तिर्यस्य तस्मै ॥ ३ चतुर्दिङ्मुखः ब्रह्मा वा । नरकाख्यस्य गतेर्विनाशकः महादेवश्च । किं न लीयते ? अपि तु सा त्रयी त्वयि अन्तर्भवति । ४ प्रसिद्धिहीनात् पदार्थात् तुल्यतामपेक्ष्य वर्णना भवेत् ।

Page #526

Munaww
वाचकविरचितम् ] श्रीशद्धेश्वरपार्श्वजिनस्तोत्रम् । ( ३८७ ) कृतप्रेसर्पद्रथचक्रचूर्णितक्षमारजःकैतवपापचूर्णनैः ।
अनारतं त्वं जिन ! सङ्घनायकैरुपास्यते (से) मङ्गलनादसादरैः ॥६३॥ स्त्रियः प्रियध्वानमुपेत्य तन्वते तथा पुरस्ते जिन ! सङ्घसङ्गताः । यथा तदाकर्णनजातविस्मया भवन्ति सर्वाः स्तिमिताः सुरप्रियाः ॥ प्रियस्वनैः सङ्घजनैस्त्वदालयप्रदक्षिणादानपरायणैर्धनैः । महान्तरीपं परितः प्रसत्वरा अनुक्रियन्ते जलधेर्महोर्मयः ॥ ६५ ॥ मृदङ्गवेणुध्वनिभिर्विसत्वरैः समुच्छलत्पश्चममूर्छनाभरैः । अनारतं सङ्घवृते त्वदालये शिवश्रियो नृत्यविधिविजृम्भते ॥६६॥ जगज्जनानन्दन ! चन्दनद्रवैस्त्वदङ्गमभ्यर्च्य ससान्द्रकुङ्कुमैः । कथं भजन्ते भुवि सङ्घमानवाः समग्रतापप्रशमेन निर्वृतिम् ? ॥६७॥ अवेक्ष्य धूमं तव चैत्यमूर्धनि प्रसर्पिकृष्णागुरुधूपसम्भवम् । समुन्नमन्मेघधिया कलापिनामुदेत्य विश्रान्तमकाण्डताण्डवम् ॥६॥ वनं यथा पुष्पभरेग पावनं ग्रहेंब्रजै; गगनं प्रकाशिभिः । तथा सदा सङ्घजनैरलङ्कृतैर्विराजते त्वद्भवनं श्रिया धनम् ॥६९।। प्रसारयेत् कः पुरतः स्वपाणी कल्पद्रुमस्य त्वयि दानशौण्डे ? । काष्ठत्वसंसर्गजदोषजास्य श्रुता हि लीनालिमिषात् कुकीर्तिः ॥७॥
.१ कृतं प्रसर्पत्-चलत् रथस्य चक्रं तेन चूर्णितक्षमारजः तस्य मिषात् पापस्य चुणनं यैस्तैः सङ्घनायकैः । २ प्रियगीतानि स्त्रियः तथा तन्वते यथा तानि श्रुत्वा सुरप्रियाः स्तिमिताः स्तब्धा मुग्धा वा भवन्ति । ३ घनैः प्रियस्वनैः सङ्कजनैर्महान्तरीपं-द्वीपं इव त्वां जलधेः प्रसृत्वरा ऊर्मयोऽनुक्रियन्ते । ४ यथा ग्रहसमूहस्तारादिभिः व्योम तथा श्रिया-शोभया घनं पूरितं त्वद्भवनं विराजते ॥

Page #527

जैनस्तोत्रसन्दोहे |
( ३८८ )
[ श्रीयशोविजय
॥७४॥
लब्ध्वा भवन्तं विदितं वदान्यं याचेत चिन्तामणिमादृतः कः ? | विधोरिवान महस्विनोऽपि पाषाणभावेन दितं यशोऽस्य ॥ ७१ ॥ अभ्यर्थनीयाऽपि न कामधेनुः प्रसद्य सद्यो ददति त्वयीश ! | इयं पशुर्नाकिमनोधिनोतु पयोभैरैरेव न दानकीर्त्या ॥७२॥ न पाटवं कामघटस्य दाने भिदेलिमस्योपलतः क्षणेन । सदा प्रदानोत्सवकान्तकीर्तिं विहाय तत्त्वां सजतीह को वा ? ॥ ७३ ॥ त्वत्तः प्रसीदन्ति हि कामधेनुकल्पद्रुचिन्तामणिकामकुम्भाः । त्वदप्रसत्तौ च तदप्रसत्तिरिति त्वमेवासि बुधैर्निषेव्यः काय प्रयासेन निषेव्यमाणाश्चिरं नृपाः स्वल्पकृपा भवन्ति । भवांस्तु भक्त्यैव तनोति सर्वमनोरथान् इत्यखिलातिशायी ॥ ७५ ॥ स्वर्गापवर्गार्पणसावधानं त्वां याचते वैषयिकं सुखं कः ? | कल्पद्रुमं को बदरीफलानि याचेत वा चेतनया विहीनः त्वदीयसेवा विहिता शिवार्थं ददाति भोगानपि चानुषङ्गात् । कृषीबलाः शस्यकृते प्रवृत्ताः पलालजालं त्वनुषङ्गसङ्गि ॥७७॥ सितोपला त्वद्वचसा विनिर्जिता तृणं गृहीत्वा वदने पलायिता । क्षणादसङ्कुच्यत हारहूरया ततस्त्र (त्र) पानिर्गतकान्तिपूरया ॥७८॥ रसैर्गिरस्ते नवभिर्मनोरमाः सुधासु दृष्टा बहुधापि षड् रसाः । अतोऽनयोः कः समभावमुच्चरेद् वरेण्यहीनोपमितिर्विडम्बना ॥७९॥ तृणैकजात्येषु यदपसारता विचक्षणैरिक्षुषु दिक्षु गीयते । समग्रसारा तव भारती ततः कथं तदौपम्यकथाप्रथाऽसहा ॥८०॥ भवद्वचःपानकृतां न नाकिनां सुरद्रुमाणां फलभोगनिष्ठता । द्विधाप्यमीषां न ततः प्रवर्तते फलैस्त्रपाभिश्व न भारनम्रता ॥ ८१ ॥
॥७६॥

Page #528

वाचकविरचितम् ] श्रीशङ्खेश्वरपार्श्वजिनस्तोत्रम् | ( ३८९ )
॥८२॥
प्रकाममन्त:करणेषु देहिनां वितन्वती धर्मसमृद्धिमुच्चकैः । चिरं हरन्ती बहु पङ्करं सरस्वती ते प्रथते जगद्धिता स्फुरन्ति सर्वे तव दर्शने नयाः पृथग् नयेषु प्रथते न तत् पुनः । कणा न राशौ किमु कुर्वते स्थितिं कणेषु राशिस्तु पृथग् न वर्तते ॥ स्वतः प्रवृत्तैर्जिन ! दर्शनस्य ते मतान्तरैश्चेत् क्रियते पराक्रिया । तदा स्फुलिङ्गैमहतो हविर्भुजः कथं न तेजः प्रसरत् पिधीयते ॥ ८४ ॥ स्फुरन्नयावर्तमभङ्गभङ्गतरङ्गमुद्यत्पदरत्नपूर्णम् !
॥८५॥
॥८६॥
महानुयोगहूदिनीनिपातं भजामि ते शासनरत्नराशिम् तवोपदेशं समवाप्य यस्माद् विलीनमोहाः सुखिनो भवामः । नित्यं तमोराहुसुदर्शनाय नमोऽस्तु तस्मै तव दर्शनाय न नाम हिंसाकलुषत्वमुच्चैः श्रुतं न चानाप्तविनिर्मितत्वम् । परिग्रहो नो नियमोज्झितानामतो न दोषस्तव दर्शनेऽस्ति ॥ ८७॥ 'महाजनो येन गतः स पन्था' इति प्रसिद्धं वचनं मुनीनाम् । महाजनत्वं च महाव्रतानामतस्तदिष्टं हि हितं मतं ते 11 26 11 समप्रवेदोपगमो न केषुचित् कचित् त्वसौ बुद्धसुतेऽपि वृत्तिमान् । अशेषतात्पर्यमति प्रसञ्जकं ततोऽपुनर्बन्धकतैव शिष्टता ॥ ८९ ॥ न वासनायाः परिपाकमन्तरा नृणां जडे तादृशतेति सौगताः । न कापिलास्तु प्रकृतेरधिक्रियाक्षयं तथा भव्यतयेति ते गिरः ॥ ९० ॥ इहापुनर्बन्धकभावमन्तरा बिभर्ति वागी तव कर्णशूलताम् । विना किमारोग्यमतिं ज्वरोदये न याति मिष्टान्नततिर्विषात्मताम् ॥ ९१ ॥ शास्त्राणि हिंसाद्यभिधायकानि यदि प्रमाणत्वकथां भजन्ते । हविर्भुजः किं न तदातितीव्राः पीयूषसाधर्म्यमवाप्नुवन्ति ॥ ९२ ॥

Page #529

( ३९०)
जैनस्तोत्रसन्दोहे
[श्रीयशोविजय
विधाय मूर्धानमधस्तपस्यया किमुच्चमन्त्रव्रतशीलशीलनैः । श्रुतं न शङ्केश्वरनाम विश्रुतं किमत्र विद्याव्रजबीजमुज्ज्वलम् ॥९३॥ मदाम्बुलुभ्यद्भमरारवेण प्रवृद्धरोषं गिरितुङ्गकायम् । अश्रान्तमान्दोलितकर्णतालं प्रोन्मूलयन्तं विपिनं विशालम् ॥९॥ करप्रहारैः कुलिशानुकारैः सन्त्रासयन्तं बहुवन्यजन्तून् । अभ्यापतन्तं द्विरदं निरीक्ष्य भियं जनास्त्वच्छरणा न यान्ति ॥९५॥.
द्वाभ्यां युग्मम् ॥ विदीर्णदन्तिबजकुम्भपीठव्यक्तक्षरद्रक्तरसप्रसक्तम् । गिरिप्रतिध्वानकरैः प्रणादैविध्वंसयन्तं करिणां विनोदम् ॥९६॥ अतुच्छपुच्छस्वनवारबिभ्यद्वराहमातङ्गचमूरुयूथम् । मृगारिमुवीक्ष्य न शङ्कते ते नाम स्मरन् नाथ ! नरो नितान्तम्॥९॥
द्वाभ्यां युग्मम् । तमालहिन्तालरसालतालविशालसालबजदाहधूमैः । दिशः समस्ता मलिना वितन्वन् दहन्निवानं प्रसृतैः स्फुलिङ्गैः।।९८॥ मिथो मिलज्जालजटालमूर्तिर्दवानलो वायुजवात् करालः । त्वदीयनामस्मरणैकमन्त्राद् जलायते विश्वजनाभिवन्द्य ! ॥९९॥
युग्मम् ॥ स्फुरत्फणाडम्बरभीमकायः फूत्कारभारैरुदयविषायः। उल्लालयन क्रूरकृतान्तदंष्ट्राद्वयाभजिह्वायुगलं प्रकोपात् ॥१०॥ पापाणुभिः किं घटितः पयोदश्यामः फणीन्द्रस्तव नाममन्त्रात् । भृशं विशंकं व्रजतां समीपे न भीतिलेशं तनुते नराणाम् ॥१०॥
युग्मम् ॥

Page #530

वाचकविरचितम् ] श्रीशङ्खश्वरपार्श्वजिनस्तवनम् ( ३९१ )
भटासिभिन्नद्विपकुम्भनिर्यन्मुक्ताफलैस्तारकिताभ्रदेशे । धनुर्विमुक्तस्तव काण्डवृन्दैः प्रदर्शिताकाण्डतडिद्विलासे ॥१०२॥ रणाङ्गणे धीरमृगारिनादैः पलायमानाखिलभीरुलोके । जयं लभन्ते मनुजास्त्वदीयपदाब्ज सेवाप्रथितप्रसादाः || १०३ ॥ युग्मम् ॥
उत्तालभूयः पवमानवेगादुल्लोलकल्लोलसहस्रभीष्मे । समुच्छलत्कच्छपनक्रचक्रसङ्घट्टना भगुरयानपात्रे ॥ १०४ ॥
पतन्महाशैलशिलारवेण गलत्प्रमीलीकृतपद्मनाभे । श्रियं लभन्ते भवतः प्रभावात् सांयात्रिका वीतभियः पयोधौ ॥ १०५॥
युग्मम् ॥
जलोदरा दत्तदरा न जातु ज्वराः प्रशान्तप्रसरा भवन्ति । न पुष्टतां कुष्टरुजः प्रमेहा विदीर्णदेहा न समुद्भव ( वह)न्ति ॥ १०६॥ भगन्दरः प्राणहरः कथं स्यात् क्षणाद् व्रणानां क्षयमेति पीडा । ब्रूमः किमन्यत् तव नाममन्त्राद् रुजः समस्ता अपि यान्ति नाशम् युग्मम् ॥
आपादकण्ठार्पितशृङ्खलौघा वणैर्विशीर्णाः प्रतिगात्र देशम् । व्यथावशेन क्षणमप्यशक्ता उच्छासमुल्लासयितुं समन्तात् ॥ १०८ ॥ दशामवाप्ता भृशशोचनीयां विमुक्तरागा निजजीवितेऽपि । नरा जपन्तस्तव नाममन्त्रं क्षणाद् गलबन्धभया भवन्ति ॥ १०९ ॥
युग्मम् ॥

Page #531

(३९२)
जनस्तात्रसन्द
याविजय-.
इत्यष्टभीतिदलनप्रथितप्रभावं
नित्यावबोधभरबुद्धसमग्रभावम् । विश्वातिशायिगुणरत्नसमूहधाम ! .
__त्वामेव देव ! वयमीश्वरमाश्रयामः ॥११०॥ जिन ! कृपाढ्य ! भवन्तमयं जनस्त्रिजगतीजनवत्सल ! याचते। प्रतिभवं भवतो भवतात् कृपारसमये समये परमा रतिः॥१११॥ प्रणम्रहरिमण्डलीमुकुटनीलरत्नत्विषां
स्वकीयदशनत्विषामपि मिथः प्रसङ्गोत्सवे । सृजन्निव कलिन्दजा सुरतरङ्गिणीसङ्गमं
__भवान् भवतु भूतये भवभृतां भवत्सेविनाम् ॥११२।। इति जिनपतिर्भूयो भक्त्या स्तुतः शमिनामिन
स्त्रिदशहरिणीगीतस्फीतस्फुरद्गुणमण्डलः । प्रणमदमरस्तोमः कुर्याज्जगजनवाञ्छित
प्रणयनपटुः पार्श्वः पूर्णी यशोविजयश्रियम् ॥११३॥
[ ११८ ] श्रीशमीनपार्श्वस्तोत्रम् ।
....
॥१॥

Page #532

वाचकविरचितम् ] श्रीशमीनपार्श्वस्तोत्रम् ।
कल्पद्रुमोद्य फलितो लेभे चिन्तामणिर्मया । प्राप्तः कामघटः सद्यो यज्जातं तव दर्शनम् ॥२॥ क्षीयते सकलं पापं दर्शनेन जिनेश ! ते ।
तृण्या प्रलीयते किं न ज्वलितेन हविर्भुजा ? ॥३॥ मूर्त्तिः स्फूर्तिमती भाति प्रत्यक्षा तव कामधुक् ।
सम्पूरयन्ती भविनां सर्वै चेतः समीहितम् ॥ ४ ॥ लोचने लोचने ह्येते ये त्वन्मूर्तिविलोकिनी ।
यद् ध्यायति त्वां सततं मानसं मानसं च तत् ॥५॥ सती वाणी च सा वाणी या त्वन्नुतिविधायिनी ।
arat त्वत्पाद मौलिमौलिः स एव हि ॥ ६॥ मुखस्फूर्ति तवोद्वीक्ष्य ज्योस्नामिव विसृत्वरीम् ।
मुखानि कैरवाणीव हसन्ति नियतं सताम् ॥ ७ ॥ घटी पटीयसी सैव तद् गलदवृजिनं दिनम् ।
समयोऽसौ रसमयो यत्र त्वद्दर्शनं भवेत् ॥ ८ ॥ श्रीशमीनाभिधः पार्श्वः पार्श्वयक्षनिषेवितः ।
इति स्तुतो वितनुतां यशोविजयसम्पदम् ॥ ९ ॥
( ३९३ )
[ ११९ ] श्रीगोडीपार्श्वस्तवनम् ।
१
स्मरः स्मारं स्मारं भवदवथुमुच्चैर्भवरिपोः पुरस्ते चेदास्ते तदपि लभते तां बत दशाम् ।

॥ ६ ॥

Page #533

( ३९४ )
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
[ श्रीयशोविजय
रिपुर्वा मित्रं वा द्वयमपि समं हन्त ! सुकृतो-ज्झितानां किं ब्रमो जगति गतिरेषास्ति विदिता ॥ ७ ॥ दृशां प्रान्तैः कान्तैर्नहि वितनुषे स्नेहघटनां प्रसिद्धस्ते हस्ते न खलु कलितोऽनुग्रहविधिः । भवान् दाता चिन्तामणिरिव समाराधनकृतामिदं मत्वा सत्वा दधति तव धर्मे दृढरतिम् स सेवाहेवाकैः श्रित इह परैर्यः शुभकृते
नियन्ता हन्तायं सजति गृहिर्णी गाढमुरसा । भवेदस्मात् कस्मात् फलमनुचितारम्भरभसालतावृद्धिर्न स्याद् दवदहनतो जातु जगति ॥ ९॥ प्रदीपं विद्यानां प्रशमभवनं कर्मलवनं
महामोहद्रोहप्रसरदवदाने (ते) न विदितम् । स्फुटानेकोद्देशं शुचिपदनिवेशं जिन ! तवो
पदेशं निःक्लेशं जगदधिप ! सेवे शिवकृते ॥ १० ॥ अगण्यैः पुण्यैश्चेत् तव चरणपङ्केरुहरजः
शुचिश्लोका लोकाः शिरसि रसिका देव ! दधते । तदा पृष्ठाकृष्टा धृतधृतिरमीषां कृतधिया
मविश्रान्तं कान्तं त्यजति न निशान्तं जलधिजा ॥११॥
उदारं यस्तारं तव समुदयत्पूषविलसन्मयूषे प्रत्यूषे जिनप ! जपति स्तोत्रमनिशम् ।
१ मुद्रण पुस्तिकाया विनिष्टे पत्रे विशीर्ण पद्यपञ्चकम् ॥

॥ ८ ॥

Page #534

वाचकविरचितम् ] श्रीगोडीपार्श्वजिनस्तोत्रम्। ( ३९५ ) प्रसर्पदानाम्भःसुभगकरटानां करटिनां
घटा तस्य द्वारि स्फुरति सुभटानामपि न किम् ? ॥१२॥ . महालोभक्षोभव्यसनरसिकं चेतसि यदि
स्फुरेद् वारं वारं कृतभवनिकारं त्वदभिधम् । तमोहासादासादितततविकासाय मुनये
तदा मायाकाया न खलु निखिला द्रुह्यति निशा ॥१३॥ स्थलीषु प्रभ्रष्टान् शिवपथपथः सङ्घभविनो
विना त्वामन्यः कः पथि नयति दीपानुकृतिभिः । प्रभावादुद्भूतस्तव शुचिरितः कीर्तिनिकरः
करोत्यच्छं स्वेच्छं कलिमलिनमन्हाय भुवनम् ॥ १४ ॥ विलोलैः कल्लोलैर्जवनपवनैर्दुर्दिनशता
हतोद्योतैः पोतैनिकटविकटोद्यज्जलचरैः ।। जनानां भीतानां त्वयि परिणता भक्तिरवना (नौ)
जगद्वन्धो ! सिन्धोर्नयति विलयं कष्टमखिलम् ॥ १५ ॥ अटव्यामेकाकी नतनिखिलनाकीश ! पतितो
वृतायां कीनाशैरयि ! (रिव)हरिकरिव्याघ्रनिकरः । जनस्तत्पूतात्मा भवन इव भीतिं न लभते
मनश्चेत् त्वन्नामस्मरणकरणोत्कं वितनुते ॥ १६ ॥ जपन्तस्त्वन्नाम प्रतिदशमि मन्त्राक्षरमयं
दशानामाशानां श्रियमुपलभन्ते कृतधियः । दशाप्याचाम्लैस्तु त्रिदशतरवः सन्निदधते - कृतैः किं वा न स्याद् दशनिरयवासार्तिविलयः ॥ १७ ॥

Page #535

( ३९६ )
जैन स्तोत्रसन्दोहे |
स्रजं भक्त्या जन्तुर्घनसुमनसां सौरभमय न यः कण्ठे धत्ते तव भवभयार्तिक्षयकृतः । कथं प्रत्याभ्येत्य त्रिदशतरुपुष्पस्रजमहो
शुभायत्तां धत्तां त्रिदशतरुणी तस्य हृदये ! ॥ १८ ॥ पिता त्वं बन्धुस्त्वं त्वमिह नयनं त्वं मम गतिस्त्वमेवासि त्राता त्वमसि च नियन्ता नतनृपः । भजे नान्यं त्वत्तो जगति भगवन् ! दैवतधिया दयस्वातः प्रीतः प्रतिदिनमनन्त स्तुतिसृजम् ॥ १९ ॥ जगज्जैत्रैविस्तव गुणगणैयों निजमनः
[ श्रीयशोविजय
स्थिरीकृत्याकृत्याद् भृशमुपरतो ध्यायति यतिः । इहाप्यस्योदेति प्रशमलसदन्तः करणिकासमप्रेमस्थेमप्रसरजयिनी मोक्षकणिका फणैः पृथ्वीं पृथ्वीं कथमिह फर्णीद्रः सुमृदुभिर्हरिन्नागा रागात् कथमतिभरक्लान्ततनवः ।
क्व कूर्मो वा धत्तां निभृततनुरेको जलचरः
पटुर्धर्मः शर्मप्रभव ! तव तां धर्तुमखिलाम् ॥ २१ ॥ ज्वलन् ज्वालाजालैर्ज्वलनजनितैर्देव ! भवता
बहिः कृष्टः काष्ठात् कमउहठपूरैः सह दितात् । नमस्कारैः स्फारैर्दलितदुरितः सद्गुणफणी
किमद्यापि प्रापि प्रथितयशसा नेन्द्रपदवीम् ॥ २२ ॥
- महारम्भा दम्भाः शठकमठपञ्चाग्निजनितास्त्वया दीर्णाः शीर्णाखिलदुरितकौतूहलकृता ।

॥ २० ॥

Page #536

वाचकविरचितम् ] श्रीगोडीपार्श्वजिनस्तवनम्। ( ३९७ ) किमाश्चर्यं वयं तदिह निहताः किं न रविणा
विनायासं व्यासं रजनिषु गता ध्वान्तनिकराः ॥ २३ ॥ ज्वलत्काष्ठक्रोडात् फणिपतिसमाकर्षणभवं __ यशः कर्षत्युच्चैस्तव परयशःकारणगुणात् । इदं चित्रं काष्ठाद् बहिरपसृताज्जातमहितो
न यत् स्पष्टं काष्ठापसरणरसं हन्त ! वहति ॥२४ ॥ द्विषत्तापव्यापप्रथनपटुभिर्मोहमथनैः
प्रतापरीक्रान्तस्तव न कमठः कान्तिमधृत । महोभिः सूरस्य प्रथितरुचिपूरस्य दलित___ द्युतिस्तोमः सोमः श्रयति किमु शोभालवमपि ? ॥ २५ ॥ विलासः पद्मानां भवति तमसामप्युपशमः
प्रलीयन्ते दोषा व्रजति भवपङ्कोऽपि विलयम् । प्रकाशः प्रोन्मीलेत् तव जिन ! जगज्जित्वरगुण !
प्रतापानां भानोरिव जगदभिव्याप्तिसमये ॥२६॥ किमु स्पष्टैः कष्टैः किमु परिणतैरासनशतैः __ प्रयोगा योगानां नहि भववियोगाय पटवः । त्वदाज्ञा चेदेका शिरसि न विवेकादुपहृता
विना वीर्य कार्य न भवति नृणां भेषजगणैः ॥२७॥ नराः शीर्षे शेषामिव तव विशेषार्थविदुषः
शतै राज्ञामाज्ञामिह दधति ये देव ! महिताम् । · अविश्रामैस्तेषामहमहमिकायातनृपति
प्रणामरुद्दामैः समुदयति कीर्तिर्दिशि दिशि ॥२८॥

Page #537

( ३९८ ) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [ श्रीयशोविजय
जगत्स्वामी चामीकररजतरत्नोपरचितै_ विशालैस्त्वं सालैः परमरमणीयद्युतिरसि । तव ब्रूते भूतेः समवसरणश्माप्यतिशयं । .. ध्वजव्याजभ्राजत्सरसरसनादुन्दुभिरवैः ॥२९॥ सभायामायाताः सुरनरतिरश्चां तव गणाः
स्फुटाटोपं कोपं न दधति न पीडामपि मिथः । न भीतिं नानीतिं त्वदतिशयतः केवलमिमे
सकर्णाः कर्णाभ्यां गिरमिह पिबन्ति प्रतिकलम् ॥ ३०॥ गिरः पायं पायं तव गलदपायं किमभवन्
सुधापाने जाने नियतमलसा एव विबुधाः ।। तदक्षुद्रा मुद्रा सितमहसि पीयूषनिलये
निजायत्ता दत्ता जठरविलुठल्लक्ष्ममिषतः ॥३१॥ तनीयानप्युच्चैर्न पटुरशनीया परिभवः
पिपासापि कापि स्फुरति न भवद्गीःश्रवणतः । भवेत् साक्षाद् द्राक्षारसरसिकता हन्त ! बहुधा
सुधास्वादः सद्यः किमु समुदयेन्नाधिवसुधम् ॥ ३२ ॥ ब्रुवाणैर्गिर्वाणैर्जिन ! सितकरं कीर्तिनिकरं
तव प्रत्नै रत्नैर्सटिति घटिता धर्मपरिषत् । अमन्दा मन्दारद्रुमकुसुमसौरभ्यसुभगा
न किं चित्ते धत्ते भुवनभविनां मेदुरमुदम् ? ॥३३ ॥ 'अशोक'स्ते श्लोकश्रवणजनितोऽयं जयति किं
शिरो धुन्वन् भूयश्चपलदलदम्भादतिमुदः ।

Page #538

वाचकविरचितम्] श्रीगोडीपार्श्वजिनस्तवनम् । ( ३९९ ) समस्तोदस्तोद्यदुरितपटलस्य प्रतिभुवः
शिवश्रीलाभस्य प्रथितगुणरत्नव्रजभुवः ॥३४ ॥ जगद्भानोर्जानोः सममसमसौरभ्यकलितं
पुरः के वा देवास्तव न दधते 'पुष्पनिकरम्' । प्रसर्पत्कन्दर्पस्मयमथनमुक्ताश्रव ! भवत्
प्रभावादस्यापि व्रजति नियतं बन्धनमधः ॥ ३५ ॥ गलद्रोधं बोधं निजनिजगिरा श्रोतृनिकरा __ लभन्ते हन्तेह त्वदुदित'गिरा' नात्तभिदया। इमां ते योगड़ि न खलु कुशलाः स्पर्द्धितुमहो ! ___ परे धाम कामद् गगनमिव सूर्यस्य शलभाः ॥३६ ॥ मुखेन्दुज्योत्स्नेव स्फुटतनुलसत्कान्तियमुना__ प्रशंसा हंसाली किमु किमुत पुण्यर्द्धिरखिला ? । स्मितश्रीः किं लक्ष्म्याः किमुत परमध्यानघटना
प्रभो ! त्वन्मौलिस्था विलसति सिता 'चामरततिः' ॥३७॥ न किं देवाः सेवां विदधति 'मृगेन्द्रासन' जुष___ स्तव प्रौढाम्भोदप्रतिमवपुषः पुण्यजनुषः । प्रदेशे स्वर्णादेः कचन रुचिरे नन्दनवने
प्रियङ्गोः सङ्गोत्काः किमु न सततं षट्पदगणाः ॥३८॥ अभून्नेन्दुर्भूयःप्रभविभुमुखीभूय न सुखी
तमोग्रासोल्लासस्तदिह ननु मय्येव पतितः । इदं मत्वां सत्वात् किमु तव रविौलिमधुना
श्रितो नेतश्चेतःसुखजनन 'भामण्डल' मिषात् ॥ ३९ ॥

Page #539

(४००) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीयशोविजयस्फुरस्कैवल्यश्रीपरिणयनदिव्योत्सवमिव
त्रिलोकीलुण्टाकस्मरजयरमाताण्डवमिव । सदा धामस्थामप्रसरमिव शंसन्नतितरां
तवाकाशेऽकस्मात् स्फुरति पुरतो ' दुन्दुभिरवः । ॥४०॥ परं चिन्हं विश्वत्रितयजयदिव्यव्यवसितेः
कृतव्यापत्तापत्रयविलयसौभाग्यनिलयः । धृतं हस्तैः शस्तैत्रिदशपतिभिः प्रेमतरलै
भवन्मौलौ 'छत्रत्रय' मतितरां भाति भगवन् ! ॥४१॥ विलासो नारीणामिह खलु पराभूतिरुदिता
प्रसिद्धा चान्येषां तव च परमोहव्यवसितिः । इदं सर्वं साम्यं तदपि तव तैर्नैव तुलनां
सहर्ष भाषन्ते परमकवयः कौतुकमदः ॥ ४२ ॥ अपारव्यापारव्यसनरसनिर्माणविलय
स्थितिक्रीडाव्रीडा न खलु तव विश्वे विलसति । न कोपं नारोपं न मदमदिरोन्मादमनिशं __न मोहं न द्रोहं कलयसि निषेभ्योऽसि जगतः ॥ ४३ ॥ भवेद् भूतावेशः परतनुनिवेशः कथमहो!
परेषां संक्लेशः स्फुरति हि महामोहवशतः । न चेदेवं देवं यदि चपलयेनमरचना
विलीना दीनासौ तदिह भुवनेऽधीरिमकथा ॥ ४४ ॥ त्वदौपम्यं रम्यं यदि हतधियो ! हन्त ! ददते
परेषामुल्लेखात् प्रकृतहितदानस्य जगति ।

Page #540

वाचकविरचितम् ] श्रीगोडीपार्श्वजिनस्तवनम् । ( ४०१ )
न किं ते भाषन्ते विषतरुपु कल्पद्रुतुलनां
प्रलापाः पापानां सपदि मदिरापानजनिताः ॥ ४५ ॥ निशाभ्यः प्रत्यूषे विफलबदरीभ्यः सुरतरौ
विषेभ्यः पीयूषे चुलुकसलिलेभ्यो जलनिधौ । गिरिभ्यः स्वर्णाद्रौ करिणि हरिणेभ्यः खलु यथा तथान्येभ्यो नाथ ! त्वयि गुणसमृद्धेरतिशयः मुखं ते निस्तन्द्रं जितसकलचंद्र विजयते
कृपापात्रे नेत्रे हसितकजपत्रे विलसतः । त्वदङ्को वामाक्षीपरिचयकलङ्कज्झित इति
प्रभो ! मूर्तिस्फूर्तिस्तव शमरसोल्लासजननी तरी संसाराब्धेर्भुवनभविनां निर्वृतिकरी
सदा सद्यः प्रोद्यत्सुकृतशतपीयूषलहरी | जरीजृम्भड्डम्भत्रिदशमणिकांतिस्मयहरी
वरीवर्ति स्फूर्तिर्गतभव ! भवन्मूर्तिनिलया इमां मूर्तिस्फूर्ति तव जिन ! समुद्वीक्ष्य सुदृशां
सुधाभिः स्वच्छंदं स्नपितमिव वृंदं ननु दृशाम्। दृष्टीनां दृष्टिर्भवति विषदिग्धेव किमतो
विना घूकं प्रीतिर्जगति निखिले किं न तरणे : ? ॥४९॥ इमां मूर्ति स्फूर्ति तत्र जिन ! गतापायपटलं
नृणां द्रष्टुं स्पष्टं सततमनिमेषत्वमुचितम् । न देवत्वे ज्यायो विषयकलुषं केवलमदो निमेषं निःशेषं विफलयतु वा ध्यानशुभदृकू

॥४६॥
1180 11
॥ ४८ ॥
1140 11

Page #541

जनस्तोत्रसन्दोहे |
भवद्ध्यानस्नानप्रकृतिसुभगं मे सुहृदयं पवित्रा चित्रा मे तव गरिमनुत्या भवतु गीः । प्रणामैः सच्छास्तव भवतु कायश्च सततं
त्वदेकस्वामित्वं समुदितविवेकं विजयताम् अनत्वख्यातिं वहसि महसा पीनसुषमां
क्षमां विद् भूयः फणमणिवृणिध्वस्ततिमिरः । तथाप्येतच्चित्रं क्षणमपि न कृ (तृ) ष्णाश्रयणकृत् न वाधो निर्बाध वसतिमितसिद्धिर्वितमुषे ॥ ५२ ॥ पोषा दोषास्त्वयि गुणगंगा: क्लृप्तशरणा गतक्षोभा शोभा हृदयमपि लोभादुपरतन् । त्विषां पात्रं गात्रं वदनमतिलावण्यसदनं
( ४०२ )
तवाक्षुद्रा मुद्रामृतरसकिरः पर्षद गिरः विना बाणैर्विश्वं जितमिह गुणैरेव भवता
विना रागं चित्तं भुवनभविनां रञ्जितमपि । विना मोहं मुग्धः श्रित बुधविनाङ्गीकृतशिवो
[ श्रीयशोविजय
विरूपाक्षाकारं विगलितविकारं विजयसे गुणास्ते स्पर्द्धन्ते प्रसृमरशरच्चंद्रनिकरान्
कथं व्यक्तं रक्तं भवति हृदयं तैर्भभृताम् । कठोरं चेतस्ते यदपि कुलिशाद् घोरनियमे
कथं विश्वे विश्वेश्वर ! कृपाकोमलमदः मुनीनां ध्यानाब्धौ तव मुखविधोर्दर्शनरसात् तरङ्गैरिङ्गद्भिः प्रशमरससंज्ञैः प्रसृमरैः ।

॥ ५१ ॥
॥ ५३ ॥
॥ ५४ ॥
॥ ५५ ॥

Page #542

वाचकविरचितम् ] श्रीगोडी पार्श्वजिनस्तवनम् । ( ४०३ )
भृशं फेनायन्ते हतमदनसेना गुणगणाः तवोच्चैः कैलाशद्यतिमदभिदायां सुनिपुणाः
गुणास्ते ते हंसा त्रिजगदवतंसायित ! चिरं भजंते ये ध्यानामृतरसभृतं मानसमदः । भिदां तन्वन्त्येते बत परयशोमौक्तिकगणैः
कृताहाराः स्फारा न किमु पयसोर्दोषगुणयोः ॥ ५७ ॥
9
....

....
....
....
विधिः कारं कारं गणयति नु रेखास्तव गुणान् सुधाबिन्दोरिन्दोर्वियति विततास्तारकमिषाः । प्रतिश्यामायामान् व्रजति न विलासोऽस्य निधनं ततो रिक्ते चन्द्रे. पुनरपि निधत्तेऽमृतभरम् महो राहोर्नाहोम लिनमलिपङ्क्तिश्च धवला
बलाकामाकारा द्विकवृकपिकानामनुसृताः । न शैलाः कैलाशा इव किमभवन्नञ्जनमुखा
भृशं विश्वं विश्वं शिसयति भवत्कीर्तिनिकरे ॥ ६४ ॥ यशोभिस्तेऽशोभि त्रिजगदतिशुभ्रैर्भृशमित
स्तिथिः सा का राका तिथिरिह न या हन्त ! भवति । कुहूर्नाम्नैवातः पिकवदनमातत्यशरणं
श्रिता साक्षादेषा परवदनवेषा विलसति यशोदुग्धाम्भोधौ भवति तब मीनाकृति नभो ध्रुवं स्फारास्तारा जलकणतुलामीश ! दधते ।
१ अतः परं विशीर्णानि पद्यानि पञ्च ।
॥५६॥
॥ ६३ ॥
॥ ६५ ॥

Page #543

(४०४) जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीयशोषिजयकिमावर्तः श्वभ्रं गिरिशगिरिगौरीशशशभृत्
त्रिपिण्डी डिण्डीरद्युतिमुपगता नास्ति किमिह ॥ ६६ ॥ प्रयोगेऽस्मिन् विश्वे प्रसरति भवत्कोतिरनिशं
रसैस्तुङ्गा गङ्गा गिरिशगिरिशीतांशुविशदा । परेषां निःशेषा जिनवर ! कुकीर्तिश्च यमुना
घनाम्भोदश्यामा ननु महसहस्रापतदिह ॥ ६७ ॥'
....
कथा का ते ख्यातेः कृतविपुलसातेश्वर ! भवत्
प्रभावादन्येषामपि भवति नो कूटघटना । न कः प्राणी वाणीरसहृतजगन्मानसतृषं
श्रयेत त्वां नाथं दलितधनमायामृषमतः ॥ ९४ ॥ भवान् चक्री कर्मव्रजविकटवैताढ्यघटितं
कपाटं ग्रन्थ्याख्यं सुपरिणतिदण्डाद् विघटयन् । प्रतीर्योद्यवीर्यो जयति सकलासद्ग्रहजलं
प्रपूर्णेच्छम्लेच्छवजसदृशमिथ्यात्वविजयात् ॥ ९५ ॥ मता देवाः सुभ्रूस्तनजघनसेवासु रसिका
महादम्भारम्भाः प्रकृतिपिशुनास्तेऽपि गुरवः । दयाहीनो धर्मः श्रुतिविदितपीनोदय इति
प्रवृद्धं मिथ्यात्वं सुसमयघरट्रैर्दलितवान् ॥९६ ॥ परं देव ! त्वत्तो न खलु गणयामि क्षणमपि
त्वदादिष्टादिष्टाद् गुरुमपि पथः प्रच्युतमिह । १ इतः परं त्रुटितमस्ति त्रिनवति लोकपर्यन्तम् ।

Page #544

वाचकविरचितम् ] श्रीगोडीपार्श्वजिनस्तवनम् । (४०५)
सहे नान्यं धर्म नृपसदसि जल्पव्रजमहे ___ महेश ! त्वं तस्मान्मयि कुरु दयां शश्वदुदयाम् ॥९७॥ भयं सर्वं याति क्षयमुदयति श्रीः प्रतिदिनं
विलीयंते रोगा लसति शुभयोगादपि सुखम् । महाविद्यामूलं सततमनुकूलं त्रिभुवना
भिराम ! त्वन्नाम स्मरणपदवीमृच्छति यदि ॥ ९८ ॥ नमदमर्त्यकिरीटमणिप्रभापटलपाटलपादनखत्विषे ।। गलितदोषवचोधुतपाप्मने शुभवते भवते भगवन् ! नमः ॥९९॥ सुरतरुः फलितो मम साम्प्रतं विगलतोऽपि च दुष्कृतसञ्चयः । सुरमणी रमणीयभवन्नुतेः करतले रतलेपहरालठत् ॥१०॥ दिशति कार्मणमीश ! शिवश्रियः प्रियसमागमहेतुरनुत्तरः । विजयते विहितोत्कटसङ्कटव्युपरमा परमा तव संस्तुतिः ॥१०१॥ तव मतं यदि लब्धमिदं मया किमपरं भगवन्नवशिष्यते ? । सुरमणौ करशालिनि किं धनं स्थितमुदीतमुदीश ! पराङ्मुखम् ॥ सर्पत्कंदर्पसर्पस्मयमथनमहामंत्रकल्पेऽवकल्पे
प्रत्यक्षे कल्पवृक्षे परमशुभनिधौ सत्तमोहे तमोहे । निर्वाणानंदकंदे त्वयि भुवनरवौ पावना भावना भा
ध्वस्तध्वांते समग्रा भवतु भवतुदे सङ्गता मे गतामे ॥१०॥ प्रसीद सद्यो भगवन् ! अवयं हरस्व पुण्यानि पुषाण भर्तः !। स्मर्तव्यतामेति न कश्चिदन्यस्त्वमेव मे देव ! निषेवणीयः ॥१०४॥ हरिदंतिसरीसृपानलप्रधनाम्भोनिधिबंधरोगजाः । न भियः प्रसरंति देहिनां तव नामस्मरणं प्रकुर्वताम् ॥ १०५॥

Page #545

(४०६)
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
चिदानंदनित्यंदवंदारुशक्रस्फुरन्मौलिमंदारमालारजोभिः । पिशङ्गौ भृशं गौरकीर्तेस्तवाघी गलल्लोभशोभाभिराम ! स्मरामः ॥ बहुधात्र सुधारुचिरैर्वचनैर्भवता भवतापभरः शमितः। अमितप्रसरद्गुणरत्ननिधे ! शरणं चरणौ तव तेन भजे ॥१०७॥ इति प्रथितविक्रमः क्रमनमन्मरुन्मण्डली
किरीटमणिदर्पणप्रतिफलन्मुखेन्दुः शुभः । जगज्जनसमीहितप्रणयनैककल्पद्रुमो
यशोविजयसम्पदं प्रवितनोतु वामाङ्गजः ॥ १०८ ॥
..
.
D.
MARATE

Page #546

त्वर्यताम् ! !
त्वर्यताम्
[१]
श्रीभैरवपद्मावती कल्पः ।
( ४०७ )
अपूर्वी लाभः ।
सर्वेषां जैनसाहित्य प्रियाणां मन्त्रयन्त्रादिगवेषिणां तु विशेषेणोपयोगी श्रीबिन्दुषेणसन्दृब्ध विवरणोपेतो दशाधिकारविभूषितो यन्त्राणां पञ्चविंशत्या समलङ्कृतः श्रीमल्लिषेणविरचितः श्री भैरवपद्मावतीकल्पो मुद्राप्यतेऽधुनास्माभिः ।
अस्याधिकारास्त्वेम् —
१ साधकलक्षणम् ।
२ सकलीकरणक्रिया मन्त्राणि च ।
३ देव्यर्चनाक्रमः – अत्र हि सप्रसङ्ग मन्त्राणां सिद्धसाध्य - मुसिद्ध - शत्रुभेदचतुष्टयं विस्तरेण व्यावर्णितमास्ते ।
४ यन्त्राधिकारः - इह १ जगद्वशीकरण २ आकर्षण ३ मारण ४ विद्वेषण ५ स्तम्भन ६ मोहन ७ उच्चाटण ८ विद्वेषण९ वशीकरण १० सर्वोपद्रवहारिरक्षा ११ भेदन १२ दुष्ट निग्रह - करणसज्ञितानि द्वादश यन्त्राणि यथाविधि सचित्रं प्रदर्शितानि
विद्यन्ते ।

Page #547

( ४०८ )
५ स्तम्भनाधिकारः । ६ स्त्र्याकर्षणम् । ७ वश्याधिकारः ।
८ निमित्ताधिकारः - अत्रच जीवन-मरण गर्भागर्भ - दीपअङ्गुष्ठ - दर्पणनिमित्तादीनां प्रयोगाणामुल्लेखः । ९ वश्यतन्त्राधिकारः ।
१० गारुडम् — इह हि नागादीनां विषसङ्क्रामण- नागावेशविषहरण - नागसहागमन - विषभक्षणादिनिरूपणमस्ति । परिशिष्टे
षडध्यायमयो व्याख्यासहितोऽन्यः श्रीपद्मावतीकल्पः, द्वादश यन्त्राणि, यन्त्रोद्धारः, पद्मावतीपूजाविधिः, पद्मावती - वृद्धपूजनम्, श्रीजिनप्रभसूरिप्रणीता पद्मावतीचतुष्पदिका, रक्तपद्मावतीकल्पः, पुनः प्रकारान्तरेण पद्मावती पूजनम्, द्वारोद्धारः, मायाबीजसाधनम्, 'अट्टे मट्टे' आम्नायः ।
एवंविधविबुधमनोविनोददायि विविधसामग्र्या समलङ्कृतोऽयं ग्रन्थः सर्वैरपि महाशयैः सङ्गृह्य त्वरया न्यासीकर्तव्य एव स्वसङ्ग्रहे । नो चेदनन्तरं वेतनाधिक्येनापि दुःप्रापे भविष्यतितरां मानसे पश्चातापः । वेतनम् रूप्यकसप्तकम्

प्राप्तिस्थलम् । साराभाइ मणीलाल. नवाब, ठे० नागजी भुदरनी पोळ मु० अमदावाद

Page #548

अकारायनुक्रमे गृहीतग्रन्थाना नाम, मुद्रितस्थलं सज्ञा च।
प्रन्थनाम.
मुद्रितस्थानम्. आरमानन्दप्रकाश(मासिक)
श्रीजैनआत्मानन्दसभा भावनगर ऐन्द्रस्तुतिः सटीका यशोवि०कृता काव्यमाला ( सप्तमगुच्छकः)
· निर्णयसागर प्रेस. मुंबाई काव्यसंग्रहे ( भ कामरपादपूर्तिरूपः ) प्रथमभाग:
ओगमोदयसमितिः सुरत
द्वितीयविभागः चमत्कारि साक्यूरिस्तोत्रसंग्रहः
(क्षान्तिवि. प्रकाशितः) चतुर्विंशतिका बप्पभष्टिसूरिकृता
आगमोदयसमितिः सुरत चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः ( शीलरत्नसूरिकृता)
श्री जैन आत्मानन्द सभा (भावनगर) चतुर्विंशतिजिनानन्दस्तुतिः ( मेरुवि• कृता साक्चूरिः) दे. ला. पु. फंड. सुरत. जिनेन्द्रनमस्कारादिसंग्रहः
भातृचन्द्र ग्रन्थमाला अमदावाद (पु. ३१) १० जैनस्तोत्ररत्नाकरः
(नि. सा. प्रेस मुंबाई) जनस्तोत्रसमुच्चयः चतुरविजयसम्पादितः . .
१२ जनस्तोत्रसन्दोहस्य
प्रथमभागः ( सा. म. नवाब अमदावाद) १३

Page #549

"
"3
जैन श्वेताम्बर कोन्फरन्स हेरल्ड ( मासिक )
द्वात्रिंशिकाय
नित्यस्मरणजैन स्तोत्रादिसंग्रहः पञ्चप्रतिक्रमणसूत्राणि ( अञ्चललीय)
"
प्रकरण रत्नाकरस्य
"
""
>>
""
प्राचीन जैन स्तोत्रसंग्रहः
"
प्रथमभागः
द्वितीयभागः तृतीयभागः चतुर्थभागः
'वीतरागस्तवः सटीक : हेमचन्द्राचार्यकृतः
शत्रुजय कल्प विगेरेनो संग्रह
शोभनस्तुत्यादिः श्रीरत्नसारे
* द्वितीयभागः
श्रीजैन श्वेताम्बर कोन्फरन्स
आत्मवल्लभसिरीझू ( नं. ५ ) सस्तीवांचनमाळा
जामनगर
( आग्रा )
( लोहावट )
भीमसी माणेक मुंबई
""
,,
در
"
साध्वी हीरश्रीजी
दे. ला. पु. फेड. सुरत
१५
१६
१७
१८
१९
सुरत
अञ्चल गच्छीय रत्न सागरसूरिः
""
२०
२१
२२
२४
२५
२.७
२८
( पद्ममुतिः ) प्रथमो विभागः द्वितीयो विभागः
* वरिवर्ति मुद्रणालय ( प्रेस ) योग्याऽस्य प्रतिकृतिः ( कॉपी ), साधनप्राप्तौ प्रकटीचिकीर्षा यथावसरम्
.२९
३०
२
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #550

३३
स्तुतिचतुर्विंशतिका शोभनमुनिकृता भाषान्तर-धनपालवृत्तिः आगमोदवसमितिः ( सुरत )
. , टीकाचतुष्कोपेता स्तुतिसंग्रहः
श्रीयशोविजयजैनपाठशाळा ( महेसाणा ) स्तोत्ररत्नाकरस्य प्रथमविभागः
द्वितीयविभागः स्तोत्रसंग्रहे प्रथमविभागः
(बनारस) ... द्वितीयविभागः
अकाराद्यनुक्रमः।
जिनसहननामस्तोत्रम् विनय वि. कृत नमस्ते समस्तेप्सितार्थ पार्श्वनाथमहिम्नः स्तोत्रम्
रघुनाथयतिकृतम् जेण परूवियमेयं महावीरस्तवनम् ( अल्पबहुत्वर्मितं सटीक )
वीरशासन प्रेस अमदावाद
मुद्रितं पुरा काश्याम् १३ समयसुन्दरगणिः
आत्मानन्दसभा ( भावनगर ) २४ धर्मघोषसूरिः ,, १३ ,
थुणिमो केवलिवत्थं समवसरणस्तवः ( सटीकः) देविन्दनयं विजा. श्रीयोनिस्तवः ( सावचूरिकः )

Page #551

क - परिशिष्टम् । अद्यावधि प्रसिद्धिमागतानां स्तुतिस्तोत्रादीनां अकाराद्यनुक्रमः ।
प्रतीकम्
अकम्पसम्पल्लवली ० A ( द्वा०३) अगम्यमध्यात्मविदा ० अजारपार्श्व स्तुति• अजिअं जियसव्वभयं अठ्ठावीसवियपं
अतिरसहरिसरसेण
अतिविपुलकृपा • B (नि. स्तु. २३)
अद्याभवत् सफलता • अधियदुपनमन्तो.
A द्वात्रिंशिकात्रय्याम् ।
TANKSTEL CORE
अ ३९
स्तोत्राभिधानम् महावीर जिन स्तुतिद्वात्रिंशिका अयोगव्यवच्छेदद्वात्रिशिका
अजारपार्श्वस्तवनम्
अजितशान्तिस्तवनम्
ज्ञानस्तोत्रम्
सीमन्धरजिनस्तवनम् (अप. )
पार्श्वजिनस्तुतिः
B
अद्याष्टकम् फलवद्विपार्श्वस्तवः
पद्यसंख्या
कर्तृनाम
३२ जयशेखरसूरिः श्रीहेमचन्द्राचार्यः
३२
५ पद्मसागरः
४०
६
३१
૪
१०
१२
निर्नामक स्तुतिचतुर्विंशतिकायाम् ।
नन्दित्रेणमुनिः
निर्नामकम् मेरुनन्दनोपाध्यायः
निर्नामका
निर्नामकम्
जिनप्रभसूरिः
१६
१२
१३
१८
२५
80
जैनस्तोत्रसन्दोहे

Page #552

'अनन्तकान्तिप्रकरेण • C (क्ष०चै०८) अनन्तदर्शनज्ञान • D (सा. ३) अनन्तविज्ञानमतीत •
अनवरतममर•
अनाद्येयमनाधार० (सा. १० ) अनाधेयं मुक्तिः अनास्पद ! मनो० (सा. २) अनाहूतसहायस्त्वं E (वी. १३) अपापदमलंघन F ( शो ० १३)
अभयीकृतभीति० G ( ब ० स्तु०४)
अभिनवानि सुखानि ०
चन्द्रप्रभचैत्यवन्दनम्
साधारण जिन स्तवः
अन्ययोगव्यवच्छेदद्वात्रिंशिका
जिनस्तवः (केवलाक्षरमयः)
साधारणजिनस्तवः
सिद्धविंशिका स्तोत्रम्
साधारण जिनस्तवः
वीत. १३ प्रकाश:विमलजिनस्तुतिः
अभिनन्दनस्तुतिः
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
सम्भवस्तुतिः चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
""
३ क्षमाकल्याणः
१६
रामचन्द्रसूरिः हेमचन्द्राचार्यः
३२
नमिजिनचैत्यवन्दनं
४
९ भावदेवसूरिः
१६ रामचन्द्रसूरिः
२० दलपतिरायः
१६
रामचन्द्रसूरिः
८
हेमचन्द्राचार्यः
शोभनमुनिः २३,३,२८-३१,३२
बप्पभट्टिः
४
46
२६ जयशेखरसूरिः
४
निर्नामका
१३ रत्नशेखरसूरिः
८
निर्नामकम्
११ ऋषिवर्द्धनः
१३
३
१३
१३
१२
१३
२६
७/२८
अभिष्टुमः सम्भव ० अमरगिरिगरीयो. अमरनररायमहिए
अमानमहिमान० H(ऋ०चै० २१)
C क्षमा कल्याणकृतचैत्यवन्दनचतुर्विंशतिकायाम् । D षोडशकसाधारणजिनस्तवेषु I वीतरागस्तवे | F शोभनस्तुतौ । G बप्पभट्टिसूरिकृतस्तुतिचतुर्विंशतिकायाम् । H ऋषिवर्द्धनकृतचैत्यवंदनचतुर्विंशतिकायाम् ।
१४
१२
१२
१३
१८
अकाराद्यनुक्रमः ।
ދ

Page #553

२८
.
mr
W
r
2
"
अमृतममस० (शी. चै. १०) शीतलजिनचैत्यवंदनम् ५ शीलरत्नसूरिः अम्भोधिवीचिचय.
घोघामण्डनपार्श्वजिनस्तवः १६ ज्ञानसागरसूरिः अरस्य प्रव्रज्या० एकादशीस्तुतिः
४ जिनचन्द्रः (?) अरिहाण नमो पूअं
नवकारस्तवनम् ( अर्हणास्तोत्रम् ) ३७ निर्नामकम् । अर्बुदगिरिवरभूषण+ ( अ० ४ ) अर्बुदमण्डनऋषभस्तवनम् ९ सोमसुन्दरसूरिः अर्बुदादौ युगधीशं ऋषभजिनस्तवनम्
५ निर्नामकम् अर्हस्त्रभृतिपदानां०
नवपदस्तवनम् (गेयमय) १५ चन्द्रसूरिः अर्हते देवदेवाय (सा. ४) . साधारणजिनस्तवः
१६ रामचन्द्रसूरिः अईस्तनोतु स श्रेयः नन्दीस्तुतिः सटीका
४ गुणसौभाग्यगणिः अहन्नामापि कर्णाभ्यां
अर्हन्नामसहस्रसमुच्चयः
११७ हेमचन्द्राचार्यः । अल्लालाहि तुराहं
ऋषभजिनस्तवनम् (पारसी) ११ जिनप्रभसूरिः अशरणशरण. (केवलाक्षरमय) नमस्कारचतुष्टयम्
४ निर्नामकम् असमशमनिवास
श्रीमहावीरस्तवनम्
२५ जिनप्रभसूरिः अस्याभूद् व्रतघाति० *(ऐ. १६) शान्तिजिनस्तुतिः
४ यशोवि. अस्तु श्रीनाभि०(१० दिगपालश्लेषः) ऋषभजिनस्तवनम्
११ जिनप्रभसूरिः
आ २६ आदिजिनं वन्दे गुण
आदिजिनस्तवनम् $शीलरत्नकतचैत्यवंदमचर्विंशतिकायाम् । + अस्मच्छब्दनवस्तव्याम् । * ऐन्द्रस्तुतौ।
- ० mm mm
M -
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
-
-
१२-२४
६ यशोवि.

Page #554

आनननापित आदिनाथं महीनाथं आदीश्वरं स्वस्ति आदीश्वरं स्वाति आदो नेमिजिन नौमि आद्यन्ताक्षर संलिख्य
भयः श्रीऋषभः
आयईताधिपति आधे पदे मध्यतरे
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् आदिजिन स्तवनम्
""
सावचूरि : आदिजिनस्तवनम् सावचूरिकम्
चतुर्विंशतिजिनस्तोत्रम् ऋषिमण्डलस्तवनम्
÷ जिनानन्दस्तुतौ ।
अष्टापदस्तवनम्
शत्रुञ्जयस्तुतिः सिद्धचक्रप्रथमपदस्तुतिः गिरनारचैत्यपरिपाटीस्तवनम् युगादिजिन स्तवनम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् कर हेट कपार्श्वजिनस्तवनम् जेसलमेरुपार्श्वजिनस्तवनम् साधारणजिनस्तवः
आनन्दकन्दं आनन्ददुमकन्दली आनन्दनम्रसुरनायक • आनन्दमन्दकुमुदा० आनन्दमन्दवनपल्लव • आनन्दमर्हतः पादा० (सा. ५ )
आनन्दमन्दिरमुपैमि (जि०स्तु० १) ऋषभजिनस्तुतिः
आनन्दमेन्दुरसुरेश्वर •
वर्द्धमानदेवस्तवनम्
२४
१४
२५ जिनप्रभसूरि : ५. निर्नामकम् चारित्रसुन्दरगणिः २१ चारित्रसुन्दरगणि:
१२
१४
૧૪
९ जयतिलक सूरिशिष्यः शिवनिधान. १४ ९६ गौतमस्वामी (?) १७-२० - २५
४
निर्नामकम्
१०
निर्नामका
१८
१८
१२
१२
४
४
""
१८ कीर्तिरत्नसूरिः
११
निर्नामकम् चारित्ररत्नगणिः
२९
५. कीर्तिरत्न सूरिः
२५
जिनसमुद्रसूरिः
१६
रामचन्द्रसूरिः
४
मेरुविजयः
१३ जयकेशरसूरिः
१३।१४
१०।१२
१४
१३
९
१४
अकाराद्यनुक्रमः ।

Page #555

आनन्दं यः परं प्राप०+ (जि० स्तो०२०) साधारणजिनस्तोत्रम्
आनन्दसुन्दर •
आनन्दानम्र ०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ऋषभजिनस्तुतिः साधारणजिनस्तुतिः सटीका
आम्बारायण सेलडी ० x आराधयन्तु भविका ०
पञ्चमीस्तुतिः
आराध्य श्रीजिना ०
नन्दीश्वरकल्पः
आर्तनामोदरे
आस्ते समस्त •
इक्ष्वाकुवंशोद्भव •
इन्द्रेभाश्व० इन्द्रोपेन्द्र पुनर्नवा
ईसादिसुरासुर •
उत्कृष्टकाले विजयेष्व०
कलिकुण्डपार्श्वस्तवनम्
जिनद्वात्रिंशिका ( उपमाभिः)
इ ३
सेरीस मण्डनलोडनपार्श्वस्तवनम् जिनस्तवः (हरिशब्दार्थगर्भित )
नेमिजिनस्तवनम्
ई १
श्रुतज्ञाननमस्कारः
उ८
सहस्रकूटस्तोत्रम्
+ जिनस्तोत्ररत्न कोषे x भोज्यादिनामगर्भिता ।
३६ २९
४ निर्नामका.
१२ साधुराजगणिः
४ निर्नामका
४८
१०
३२
७
मुनिसुन्दरसूरिः निर्नामकम्
४
जिनप्रभसूरिः
वादिदेवसूरिः
रामचन्द्रसूरिः
पार्श्वचन्द्रसूरिः विशालराज्जः
१०
५ निर्नामकम्
निर्नामकम्
३७
१२
१२
३६
१८
२२
१३
१३
१०
१४
२८
२७
जैनस्तोत्र सन्दोहे |

Page #556

उत्तमचेतन० (क्ष०चै०२०) उत्पन्नकेवलचिर्त (अ०३)
उद्यत्फणा मुकुट ०
उपसर्गहरस्तवः
उपास्महे जिनेन्द्रस्य ० (सा. ६)
उल्हासिंक्कमनक्ख •
उवसग्गहरं ०
ऋषभजिन ! भवन्तं ऋषभनम्रगति० ऋषभ ! नम्रसुरासुर ० ऋषभनाथ ! भनाथ० ऋषभदेवमनन्त •
एकातपत्रामिव
एनांसि यानि जगति (जि० स्तु १२) एकादशी पुण्यतमेति०
मुनिसुव्रतचैत्यवन्दनम् वीरजिन स्तवनम् नवपल्लवपार्श्वजिनस्तवनम्
पार्श्वनाथस्तवनम्
साधारणजिनस्तवः
अजितशान्तिस्तवः
पार्श्वनाथस्तोत्रम् ।
ऋ ५
ऋषभजिनस्तवनम् चतुर्विंशतिजिन स्तवनम्
33
"
चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः
ए ३ भक्त्यतिशयद्वात्रिंशिका
वासुपूज्यस्तुतिः एकादशीस्तुतिः
* * एतच्चिन्हाङ्कितानां निश्चयो न, साधनाभावात् ।
क्षमाकल्याणः
९ सोमसुन्दरसूरिः
५ लक्ष्मीलाभः
५ भद्रबाहुस्वामी
१६
रामचन्द्रसूरिः
१७. जिनवल्लभसूरिः
२१
निर्नामकम्
अपूर्णम्
२९ धर्मसागरः
२६ जिनप्रभसूरिः
३१
जिनेश्वरसूरिः
**
**
३२ रामचचन्द्रसूरिः
४
मेरुविजयगणिः
निर्नामका
४
३६
१४
११
१३
**
२०
१४
१४
१२।२४
१३
**
९
१८
अकाराद्यनुक्रमः ।

Page #557

ऍ ५ शंखेश्वरपार्श्वस्तवनम् परमज्योतिः पञ्चविंशतिका
ऐन्द्रोद्योगसुरङ्गसङ्ग •
नेमिनाथस्तवनम्
ऐन्द्रवातनतो यथार्थ० ( ऐ. स्तु० १) ऋषभजिनस्तुतिः
श्रीमन्त्ररूपे ०
शारदाष्टकम्
ऐकारस्मृतिसावधान • ऐन्द्रं तत्परमं ज्योंतिः
ओकारः सकल• ॐ चन्द्रप्रभ ! प्रभाधीश ० ॐ नत्वा जिनमण्डली ०
ॐ नमः पार्श्वनाथाय ० ॐ नमस्त्रिजगद्दवन्दित• ॐनमस्त्रिजगन्नेतुः ॐ नमो देवदेवाय
ॐ नमो भगवते श्री०
ॐ नमोऽर्हते परमात्मने
ॐ ह्रीं अर्ह अद्भ्यो • ॐ ह्रीं भईन्मुखाम्भोज •
ओ ११
युगादिजिनस्तवनम्
चन्द्रप्रभस्तवनम् (महामन्त्रगर्भितम् ) ५
श्रीपार्श्वसप्ततीर्थस्तवनम्
शङ्खश्वर-पार्श्वजिनस्तवनम्
>>
९
२५ यशोवि०
९
शक्रस्तवः
जिनपरस्तोत्रम् शारदास्तुतिः
४
निर्नामकम्
८
कमलविजयः
यशोवि०
निर्नामकम्
२५ सोमसुन्दरसूरिः निंर्नामकम्
१४ सङ्घविजयः
५
निर्नामकम्
शारदाष्टकम्
९
गौतमस्तोत्रम् ( मन्त्रगर्भितम् ) ९ श्रीपार्श्वनाथस्तोत्रम्
१४
९ अजित सिंह सूरि : (3)
गद्यम् सिद्धसेनदिवाकरः
२३
१२
जिनप्रभसूरिः
जिनप्रभसूरिः मेरुतुङ्गसूरिः
१२
२
१४
१२
१४
१४
**
२५
१३
१४
१४.
२०
कमलप्रभाचार्यः ११/२०,२५,२९
निर्नामका
१०
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #558

कनककान्तिधनुः ०
कमलवलपनं तव० करोतु नो मल्लि० ( ब० १९ ) कलकलशशरादि • कलमरालविहङ्गम०
कला काचित् कान्ता
कला भवन्तं सकला ०
कलितमोदमनन्त० (: ऐ. स्तु. १४ ) कल्पद्रुचिन्तामणि० (अ० ६) कल्याणकमला ० ( ऋ. चै. १३)
कल्याणकदिन +
यु. ३ )
कल्याणकारण ०
कल्याणकारं कमनीय०
कल्याणकोटी ० ( शी. चै. १७) कल्याणगेहं गुणरत्न ०
+ युष्मच्छन्दनवस्तव्याम् ।
क. ४५
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् मिस्तुतिः
मल्लिजिनस्तुतिः श्रीमहावीरजिन स्तवनम्
शारदास्तोत्रम्
शारदाष्टकम्
सर्वजिनस्तवः
अनन्तजिनस्तुतिः
साधारणजिनस्तवः
विमलजिन चैत्यवन्दनम्
साधारण जिन स्तवनम् जाउरमण्डनशान्तिजिन स्तवनम्
श्रीमगसीपार्श्वस्तोत्रम् कुन्थुनाथ चैत्यवन्दनम् दादापार्श्वनाथाष्टकम्
२९ जिनप्रभसूरिः ४ निर्नामका
૪ बप्पभट्टिः
१४ निर्नामकम्
बप्पभट्टिः
१३
९ मुनिसुन्दरसूरि :
११
देवसुन्दरसूरि : यशोवि०
४
६ सोमसुन्दरसूरिः
९
ऋषिवर्द्धनः
५
१५
५
९
सोमसुन्दरसूरिः
निर्नामकम्
कल्याणविजयः
शीलरत्नसूरिः
कल्याणसागरसूरिः
३।२२
३६
७१२८
१४
२०१७/३६
१३.
२
३.६
१८
३६
१२
१४
२२
अकाराद्यनुक्रमः ।
११

Page #559

कल्याणधामकरणं कल्याणमन्दिरमिमं कल्याणमन्दिरमुदार०
wwwx
३६.
३६ ३।११।२० ३५, ३६
"
वीरजिनस्तवनम्(भोज्यादिगर्भितम्)१८ मानतुझसूरिः
जैनधर्मवरस्तवनम् ४५ भावप्रभसूरिः वीरजिनस्तुतिः (पादपूर्तिः) ४ निर्नामका पार्वजिनस्तवनम् ४४ सिद्धसेनदिवाकरः .. महावीरजिनस्तवनम् ११ पार्श्वचन्द्रगणिः सीमन्धरस्तवाष्टकम् ९ शीलरत्नसूरिः शीतलजिनचैत्यवन्दनम् ३ क्षमाकल्याणः चतुर्विंशतिजिनस्तवः २४ निर्नामकः वीरस्तवः (विविधच्छन्दो०) २५ जिनप्रभसूरिः पार्श्वनाथस्तवनम्
१६ धर्मसूरिः सम्भवजिनस्तवनम् ११ कल्याणसागरसूरिः पार्श्वनाथस्तवः १७ जिनप्रभसूरिः सेरीसपार्श्वनाथाष्टकम् ९ कल्याणसागरसूरिः पञ्चपरमेष्ठिस्तवनम् १३ जिनप्रभसूरिः चिन्तामणिपार्श्वस्तोत्रम् ११ जिनपतिसूरिः (१) चिन्तामणिकल्पः ७५ धर्मघोषः कुडुमरोलापार्श्वस्तवनम्
कल्याणमालामणि कल्याणलता० कल्याणाकर० (क्ष. चै. १०) कल्याणैः पञ्चभिः कंसारिक्रमनिर्य० कस्तूरीतिलकं० कामं नमोऽस्तु सतत का मे वामेय ! शक्तिः कामोधकर्तारमशेषदेवा० . किं कप्पत्तरु० किं कर्पूरमय किञ्चिद् गुरूणां वदना० कुमरोलाभिधं पार्श्व
२८ १४ ३१२२ १३।१८
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
२२
३-२४ __२२ __ २५

Page #560

कुन्थुनाथमभितो ० * (क. स्तु. १७) कुम्भसमुद्भव (क्ष चै. १९ ) कुर्वन्तमुरुप्रभं जिनं, (ब. स्तु. ५) कुशलकानन पुष्टि ० ( शी. चै. २) कुसुमधनुषा ० ( शो. स्तु. ११)
कुसुमबाणचमूभि० (ब. २) कृतनति कृतवान् यो ० ( शो. कृत्वाष्टमङ्गलिक०
७)
कुन्थुनाथस्तुति: मल्लिजिन चैत्यवन्दनम्
केवलज्ञानिनं निर्वाणिनं
क्षमाभृतेऽर्हते तस्मै (सा. ११) क्षीणापायोsपि ० (सा. १३)
सुमतिजिनस्तुतिः अजितजिनचैत्यवन्दनम्
श्रेयांसजिन स्तुतिः
अजितजिनस्तुतिः सुपार्श्वजिनस्तुतिः
अष्टमीस्तुतिः
ऋषभजिनस्तवः
कृपया प्रकटी ( यु. ४ )
के केवलज्ञानि जिनं ० : (हा. २) हारावलीचित्रस्तवः
त्रिंशचतुर्विंशतिकास्तवनं
साधारण जिनस्तवः
"
४ कल्याण सागरसूरिः
क्षमाकल्याणः
४
५
४ शोभनमुनिः
૪ बप्पभट्टिः
४ शोभनमुनिः ४ निर्नामका
बप्पभट्टिः
शीलरत्न सूरिः
७
१४
१३२
१६
१६
सोमसुन्दरसूरिः
जयतिलकसूरिः
देवेन्द्रसूरिः
रामचन्द्रसूरिः
""
१८
२८
७/२८
८
२३।३।२८।३१।३२
ख १
ख्याताख्यातामस ! त्वा०
पञ्चजिनस्तुतिः ( यमकमया ) ८ शीलशेखरसूरिः
* कल्याणसागरसूरिकृतस्तुतिचतुर्विंशतिकायाम् । चतुर्विंशतिजिन हारावली चित्रस्तवचतुष्टये ।
७]२८
३,२३,२८,३१,३२
१८
३६
३५
१३
१३
१३
३२
अकाराद्यनुक्रमः ।
१३

Page #561

गयकलह गयकलह
गयराये गयराय
गरीयो गुणश्रेण्यरीणं •
गायन्निवालि० ( त्री. ५ ) गाहाजुअलेण गुणपुङ्गव ! गौतम
गुणाभिनन्दा ०
गुणौघमन्दिर० (शी चै. ४)
गुरुतरहरिविष्टर • गोडिपुरप्रभुपार्श्व ० गोडीग्रामे स्तम्भने गौतमान्वयपवित्र !
घणवण्णं चिह्नडिय०
ग १३
महावीरस्तवः (सावचूरि :)
जिनस्तवः
वीरस्तवनम् गौतमस्तवनम्
गुणराजिमनोहर० (शी चै. ९) सुविधिजिन चैत्यवन्दनम्
चउक्कसाथपंडिमल्ळु ·
१० निर्नामकः
८
शिवश्रीतिलकः
पञ्चजिनस्तवनम् (हारचित्रम् ) २३ कुलमण्डनसूरिः
वीत० ५ प्रकाश :
हेमचन्द्राचार्यः
??
घ १
मुनिसुव्रत ९ भवस्तवः
च १४
९.
४ पादलिप्तसूरिः
अभिनन्दनस्तवनम् अभिनन्दन चैत्यवन्दनम् चतुर्मुखश्रीयुगादिदेवस्तवः गोडिपुरपार्श्वनाथस्तवनम् १७ कल्याणसागरसूरिः
६
शतेश्वरपार्श्वस्तवनम्
५.
निर्नामकम्
गौतमस्तुतिः
गुणसागरः
पार्श्वजिनस्तुतिः
५ गुणसागरः
५. शीलरत्नसूरिः
४
समन्तभद्रः
शीलरत्नसूरिः
निर्नामकः
धर्मघोषसूरिः
निर्नामका
३५
ގ ގ
३५
१४
२६
**
१२
८
१२
८
१४
२२
१०
१२
१३
१४
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #562

चत्तारिअ ०
चत्तारिअ विवरणम्
च्युत्वा यों दशमादि० (नि. स्तु. ८) वीरजिनस्तुतिः चन्द्र चारुयशा० (ऋ० चै०८ ) चन्द्रप्रभं जिनवरं ( क. स्तु. ८ ) चन्द्रादित्यमराल० ( सारङ्गशब्दार्थ ० )
चन्द्रोपलप्रवर० (शी० चै० ८)
चरणकमलं श्री०
चिक्षेपोर्जितराजकं ( शो० २२)
चित्रैः स्तवीमि०
चित्रैः स्तोष्ये जिनं० चिदानन्दलीलारसा • चिरपरिचितलक्ष्मी (ब. २२) चिरपरिचिता गाढ ० (क्ष. चै. ११) चिररुचिररुचस्ते०
जइज्जा समणे
जगज्जैत्रा गुणास्त्रात (वी. १५) जगति जडिमभाजि
चन्द्रप्रभचैत्यवन्दनम्
चन्द्रप्रभस्तुतिः महावीर जिन स्तवनम्
चन्द्रप्रभचैत्यवंदनम् पार्श्वनाथस्तवनम्
नेमिजिनस्तुतिः
वरकाणापार्श्व स्तुतिः
वीरजिन स्तवनम्
ऋषभस्तुतिः नेमिजिनस्तुतिः श्रीपार्श्वचैत्यवन्दनम्
महावीर जिनस्तुतिः
ज ८४
महावीर जिन स्तवनम्
पञ्चदशः प्रकाशः
चतुर्विंशतिजिन स्तवनम्
१५ देवेन्द्रसूरिः
निर्नामका
४
ऋषिवर्द्धनः
९.
४ कल्याणसागरसूरिः
१९ गुणविजयः
५.
शीलरत्नसूरिः
१०
४
११
२७ जिनप्रभसूरिः उ० मेघराजः
५.
४
बप्पभट्टिः
४
क्षमाकल्याणः
निर्नामका
१४
१८
गुणवि० शिष्य मानवि० १२
शोभन मुनिः २३ । ३ । २८ । ३११३२ हंसराजगणि:
१०
१२।२२
१०
७/२८
२८
१४
२२ अभयदेवसूरिः
९. हेमचन्द्राचार्यः
सागरचन्द्रः
१८
१८
३७
८
१३
२६
१४
अकाराद्यनुक्रमः ।
१५

Page #563

जगन्ति तीर्थनाथस्य० (सा. ६) जगत्रयीजीवन (शी० चै० १६) जगद्गुरूं जगद्देवं
जगद्गुरुं नमस्कृत्य
जननमृत्युजरा ० जनेन येन क्रियते जनयतु कपिकेतो .
जम्मपवित्तिय०
जय जय कुन्धु० (क्ष० चै०१०)
जय जय जगदा०
जय जय जयजण •
जय जय जिणिंद ० जय जय तिहुयण
जय जंतुऋप्पपायव ०
जयति जङ्गमकल्प ०
जयति जयति चन्द्रः
जयति भुजगराज ०
साधारणजिनस्तवः शान्तिजिन चैत्यवन्दनम्
चिन्तामणिपार्श्वस्तोत्रम्
ग्रहशान्तिस्तोत्रम्
शारदास्तोत्रम्
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
अभिनन्दनस्तुतिः
गौतमस्तोत्रम् कुन्थुजिनचैत्यवन्दनम् महावीरस्तोत्रम्
साधारणजिनस्तवनम् (प्रथमस्वरमयं )
पार्श्वनाथस्तवनम् तीर्थमालास्तवनम्
ऋषभपञ्चाशिका
साधारणजिनस्तवः
पार्श्वनाथस्तवनम्
पार्श्वजिनस्तोत्रम्
१६ रामचन्द्रसूरिः
५ शीलरत्नसूरिः ३२ जिनपतिसूरिः
९] भद्रबाहुस्वामी ११/२०/२५।२९।३०
१० मलकीर्तिः
२७ सोमप्रभसूरिः ४ निर्नामका
२५ जिनप्रभसूरिः
क्षमा कल्याणः
लक्ष्मीसागरप्रशिष्यः
७
सोमदेवः
मुनिचन्द्रसूरिः
धर्मघवा सूर:
महेन्द्रसूरिः
५०
धनपाल:
९ कनकप्रभसूरिः
११
कल्याणसागरसूरिः ९ चिल्हणकविः
९
१११
१३
८
१४
५
१४
२८
१३
२८
१४
१२
१३
१८, ३०
२२
१६
जैनस्तोत्रसन्दोहे
1

Page #564

जयति शीतल० (ऐ० स्तु. १०) शीतलजिनस्तुतिः
४ यशोवि० जयति शीतल० (शो०१०) शीतलजिनस्तुतिः
२ शोभनमुनिः ३/२३/३१/३२/२८ , जयति सुव्रत. (ब. २०) मुनिसुव्रतजिनस्तुतिः
४ बप्पभष्टिः ७२८ जय तिहुयण
स्तम्भनपार्श्वस्तोत्रम्
३० अभयदेवसूरिः ११/२० जय देवाधिदेव ! त्वं
ऋषभजिनस्तवनम्
८ देवेन्द्रसूरिः
१३ जय देवाधिदेवाऽऽधि
युगादिजिनस्तवनम् जयन्ति पादा जिन०
वीतरागस्तवनम्
१६ जिनप्रभसूरिः जयपयडपयावं
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
२७ निर्नामकम् , जय प्रभो ! त्वं
नवखण्डपार्श्वस्तवनम् ८ रत्नशेखरसूरिः जय महायस जय०
स्तम्भनपार्श्वनाथनमस्कारः १ निर्नामकः जयवन्तमनन्त० (क्ष०चै०७) सुपार्श्वजिनचैत्यवन्दनम्
३ क्षमाकल्याणः जय वृषभजिना०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
२८ धर्मघोषसूरिः १२/३४ जय शरदशकल.
अरनाथस्तवनम् ( केवलाक्षरमयम् ) १४ जिनसुन्दरसूरिः जय श्रियं ज्ञान० (जि. स्तो. १) २४ जिनाशिर्वादस्तोत्रम् २७ मुनिसुन्दरसूरिः जयश्रियं प्राप्य ( , २) शत्रुञ्जयमण्डनादिजिनस्तोत्रम् २७ जयश्रियं यः० ( , १५) महावीरस्तोत्रम् (केवलाक्षरमयम् ) २९ जयश्रियं विश्वजितं ( , . ३) गिरिनारिमण्डननेमिस्तवनम् ३३ जयश्रियं सर्वरिपून ( , ७) जीरापल्लीपार्श्वस्तोत्रम् ३३
अकाराद्यनुक्रमः।

Page #565

'जयश्रियाढ्यो
(
जयश्रिया द्वैधरिपू. (
जयश्रियां धाम०
"
जयश्रियां हेतुरमर्त्य • जयश्रिये शाश्वत ( जय श्रीऋषभ ! श्रेयः
""
२२ )
१९ )
जयश्रिया प्राप्तसुख ( जयश्रिया मोहरिपो ( जयश्रियां सेवधि ( २१ )
१८ )
"
"
55
""
जयश्रीनिलयं यस्य
जयश्रीनेतारं ०
जय श्रीमन्नाभिप्रभव ! (जि. स्तो. १०)
जयश्रीमन्दिरे सिद्ध० (
९) १२ )
(
जय श्रीमन्नागहद ० जयश्रीर्गर्भगे ० जयश्रीविलाशालयं ० (
(
""
""
५)
२३ )
""
जयश्री जिनकल्याण ०
साधारणजिनस्तवनम्
जयश्रीदायकं विश्व ० ( जि. स्तो. १७) जिनपतिमहार्थद्वात्रिंशिका
( १६ )
,
"
वृद्धनगर - ऋषभस्तोत्रम्
देउलवाडा •
साधारणजिनस्तवनम्
११)
१४ )
"
प्रल्हादन ० पार्श्वजिनस्तवनम्
सीमन्धरस्वामिस्तोत्रम्
गौतमस्तोत्रम्
साधारणजिनस्तवः
कल्याणकस्तोत्रम्
पञ्चतीर्थङ्करस्तुतिः
२७
२६
६
२६
२५
२५
२४
>>
२५
""
६ जिनसुन्दरसूरिः
,,
55
९ मुनिसुन्दरसूरिः
६
३२
"
>>
""
>>
""
"
२८
जिनमण्डनगणि:
वर्द्धमानजिनस्तोत्रम् चतुर्विंशतिजिनस्तवऩम् इलादुर्ग • ऋषभदेवस्तवनम् सिद्धपुरस्थ० वर्द्धमानस्तोत्रम् नागहदपार्श्वजिनस्तोत्रम्
२५ मुनिसुन्दरसूरिः
'२५
२४
अजितजिन स्तोत्रम्
२५
मङ्गलशब्दार्थ - महावीरस्तोत्रम् २४
""
".
""
w
३६
२८
३७
३७
३७
३७
३७
१४
**
३७
३७
१२
३७
३७
३७.
३७
१४
१८
जैनस्तीत्रसन्दोहे |

Page #566

जयश्रीसर्वसिद्धार्थ. .. श्रीवीरस्तवनम्
९ धर्मघोषसूरिः जयश्रीसङ्गिनः पृथ्व्यां (जि. स्तो. ४) सोपारक-ऋषभदेवस्तोत्रम् २५ मुनिसुन्दरसूरिः
जयश्रीः संश्रयेद्० (, १३) फलवर्द्धिपार्श्वस्तोत्रम् २४ , - जय श्रीस्तम्भनाधीश०( , ८) स्तम्भनपार्श्वस्तोत्रम् २५ ,
जय सुर असुर (मंत्रादिगर्भितः) देउलवाडा० युगादिजिनस्तवः २५ शुभसुन्दरः जयाजितजिनाधीशः ( ऋ. चै. २) अजितजिनचैत्यवन्दनम् ९ ऋषिवर्द्धनः जसु सासणदेवि० (मन्त्रादिगर्भितम्) स्तम्भनपार्श्वस्तवनम् ३६ अभयदेवसूरिः
(पूर्णकलशकृतवृत्तियुतम्) जस्सासी चवणं०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
२८ धर्मनिधानः जातनृपमुत्थितानल.
ऋषभजिनस्तवनम् ८ रामचन्द्रसूरिः जिनं निरस्तवृजिनं
साधारणजिनस्तवनम् ७ सोमसुन्दरसूरिः जिनर्षभ! प्रीणित०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ११ , जिनपतिरमलोऽयं० (क. स्तु. १०) शीतलजिनस्तुतिः
४ कल्याणसा
१८ जिनपते ! द्रुतमिन्द्रिय०
सर्वजिनस्तवः
९ निर्नामकम् १०/१३ जिनं प्रणौमीह (क.१२)
वासुपूज्यस्तुतिः
४ कल्याणसागरसूरिः १८ जिनमुनिसुव्रतः० ( शो. २०) मुनिसुव्रतजिनस्तुतिः ४ शोभनमुनिः ३।२३।२८।३१।३२ जिनं यशः प्रतापास्त. चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् ३९ धर्मघोषसूरिः
१३ जिनराजमहं मरुदेवि०
ऋषभदेवस्तवः
२३ लक्ष्मीकल्लोलः
अकाराद्यनुक्रमः।
२४

Page #567

२
. : . . .
२० ।
१२.
*
जिनवरं प्रणमाम्यभि० (क. ४) अभिनन्दनस्तुतिः ४ कल्याणसागरसूरिः जिनवर ! भजन (ऐ० स्तु. ११) श्रेयांसजिनस्तुतिः
यशोवि. जिनवरोऽरविभु० ( क. स्तु. १८) अरजिनस्तुतिः ।
कल्याणसागरसूरिः जिन ! श्रीनाभिजात ! त्वां
चतुर्विशतिजिनस्तवनम् ११ सोमतिलकसूरिः जिनाधिपं तं ( क. स्तु. १९) मल्लिजिनस्तुतिः
कल्याणसागरसूरिः जिनेश्वरं सम्भव० ( क. स्तु. ३) सम्भवजिनस्तुतिः
कल्याणसागरसूरिः जीरिकापुरिपति जीरापल्लीपार्श्वस्तवनम्
जिनप्रभसूरिः जे भत्तिजुत्ता जिण. सिद्धचक्रस्तुतिः
निर्नामका जोयणगमद्धमागह.
पञ्चत्रिंशद्वाणीगुणस्तवनम् १६ धर्मघोषसूरिः ज्ञात्वा प्रश्नं तदर्थ सिद्धचक्रस्तुतिः
विजयलक्ष्मीसूरि; ज्ञानोदकन्दं ( हे. १२)x
वासुपूज्यस्तवनम्
५ हेमविजयः
त ३० तं जयउ जए तित्थं स्मरणास्तवः
२६ जिनदत्तसूरिः तत्त्वानि तत्त्वानि चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् · २८ जिनप्रभसूरिः तपोऽकूपारपारीणं (ऋ. चै. ७) सुपार्श्वजिनचैत्यवन्दनम् ९ ऋषिवर्द्धनः तमजितमभिनौमि० (शो. २) अजितजिनस्तुतिः ४ शोभनमुनिः ३।२८।३१।३२।२३ तमालनीलच्छवि० ___पार्श्वनाथस्तवः
७ जिनपद्ममुनिः ~ जिनस्तवनचतुर्विंशतिकायाम् ।
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
१८

Page #568

तव गुणकणनुत्यां तव चेतसि वर्तेऽहं० (वी. १९) तव जिनवर ! तस्य ० ( ऐं. २४)
तव मुनिसुव्रत० ( ऐ. २०) तवाभिवृद्धिं ( शो. ९)
तिजयप्पहुत्त • तिथिक्रमाज्जिनेन्द्राणां तिसलासिद्धत्थसुअ
तीर्थकरं तं किल० (क. स्तु. २४) वर्धमानजिनस्तुतिः
तीर्थकराणां प्रभवादि०
पञ्चमीस्तुतिः
एकादशीस्तुतिः
८) चन्द्रप्रभस्तुतिः
चन्द्रप्रभस्तुतिः
वीतरागाष्टकम्
तीर्थाधिपानां च्यवना० तुभ्यं चन्द्रप्रभ ! भव० (ऐं. तुभ्यं चन्द्रप्रभ ! ( शो. ८)
तुभ्यं नमः समय ०
वीरजिनस्तवनम् एकोनविंशः प्रकाशः वीरजिन स्तुतिः
त्रिभुवननि०
त्रैलोक्यलोक ०
मुनिसुव्रतस्तुतिः
सुविधिजिनस्तुतिः तिजयप्पहुत्तस्तवनम् कल्याणरकस्तोत्रम्
वीर २७ भवस्तवनम्
जिनस्तुतिः
ऋषभजिन स्तवनम्
त्वत्सेवानिरतांस्त्वद०
साधारण जनस्तोत्रम्
त्वन्मतामृतपानोत्था ० ( वी. १६) षोडशः प्रकाशः
१२ जयचन्द्रसूरिः
८
हेमचन्द्राचार्यः
यशोवि०
४
४
४
१४
३२
१०
४
४
४
""
शोभनमुनिः
*
२०
९
आशराजः (?) धर्मघोषसूरिः
कल्याण सागरः
निर्नामका
"
४
यशोवि०
४ शोभनमुनिः
८
कल्याण सागरसूरिः
१०
समयराजः
५ उदयसागरः
हरिभद्रसूरिः
हेमचन्द्राचार्यः
१४
२६
३।२३।२८।३१।३२
११।२०।१९।२५
१४
१३
१८
१८
१८
२
२३।३।२८।३१।३२
८
**
१२
१३
२६
अकाराद्यनुक्रमः ।
२१

Page #569

( ऐ. ४)
त्वमभिनन्दन ! त्वमशुभान्यभि० ( शो. ४)
त्वमसि सद्गुण ० त्वयि लसद् गुण ० त्वं येनाक्षतधीरिमा ० ( ऐ. २२) नेमिजिनस्तुतिः
त्वं सम्भवः सम्भव ० त्वां विनुत्य महिम०
थोसामि जिणवरिंदे
अभिनन्दनस्तुतिः अभिनन्दनस्तुतिः सत्यपुरीय महावीरस्तवनं साधारणजिनस्तवः
दाद
सम्भवजिन स्तवनम् पार्श्वजिनप्रातिहार्यस्तवनम्
दिवादिवा देव विदेव •
दिव्यगुणधारकं ( क्ष. चै. १८)
दिश सुखमखिलं नः (हे . १ ) दुष्कर्मवारणविदारण०
थ
३४ अतिशयस्तवनम्
दद्याच्छ्रीशान्तिदेवो.
दधातु मे धर्मजिने ० ( क. स्तु १५.) धर्मजिनस्तुतिः
दर्शनं देवदेवस्य •
द. २२
शान्तिस्तुतिः
शान्तिजिनस्तवनम्
४ यशोवि०.
४ शोभन मुनिः २५ कल्याणसागरसूरिः
१४
४
.* *
यशोवि ०
५ समन्तभद्रः
१० जिनप्रभसूरिः
नमस्कारस्तोत्रम् चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः अरजिनचैत्यवन्दनं
ऋषभजिनस्तुतिः
वीरस्तुतिः (कल्याणमन्दिरपादपूर्तिः)
३|२८||३१।३२।२३
१३ निर्नामक्रम्
१ निर्नामका
१९ कल्याणसागरसूरिः
४
कल्याणसागरसूरिः निर्नामकम्
सत्यसागरः
८
**
क्षमा कल्याणः
५ हेमविजयः
४
निर्नामका
२२
**
२
१२
५।२२
१३
१२
२.२
१८
२५,२९
**
२८
१२
३७
૨૨
जैनस्तोत्रसन्दोहे
I

Page #570

१३ १३ २२ ३६
दृष्टान्तभूमिः ... जिनस्तुतिद्वात्रिंशिका देवगन्धर्व०
अम्बिकास्तवः देववर्माङ्गज
पार्श्वजिनस्तोत्रम् देवस्तनोतु हरितोत्पल. मुनिसुव्रतदेवस्तवः देवाधिदेवं कृतपार्श्व०
रावणपार्श्वनाथस्तोत्रम् देवाः प्रभो ! यं
साधारणजिनस्तवनम् (सटीक) देवेन्द्रवन्दितान् भावि० भाविचतुर्विंशतिजिनस्तवः देवेन्द्रवृन्दपरिषेवित० (जि.स्तु.२२) नेमिजिनस्तुतिः देवैर्यस्तुष्टुवे तुष्टैः
चन्द्रप्रभजिनस्तुतिः देहविषा निर्जित. (हे. १७) कुन्थुजिनस्तवः । दोसावहारदक्खो
पार्श्वलघुस्तवः (९ ग्रह लेषगर्भितः) देंद्रेकिधपमप.
पार्श्वजिनस्तुतिः द्वितीये पदे पूर्वदि. सिद्धचक्रद्वितीयपदस्तुतिः द्वीपेऽत्र सीमन्धर०
विहरमाणस्तुतिः
ध. ६ धरणोरगेन्द्र
पार्श्वजिनस्तवनम् धर्माधर्मों बिना नाऽङ्ग (वी.७) सप्तमः प्रकाशः धर्माध्यक्ष धर्म० (नि. स्तु. १५) धर्मजिनस्तुतिः
३२ रामचन्द्रसूरिः
८ जिनेश्वरसूरिः २० जिनेश्वराचार्यः २४ रामचन्द्रसूरिः ९ कल्याणसागरसूरिः ९ जयानन्दसूरिः १४ धर्मघोषसूरिः ४ मेरुविजयः ४ जिनप्रभसूरिः ५ हेमविजयः १० जिनप्रभसूरिः ४ जिनकुशलसूरिः ४ निर्नामका ४ निर्नामका
अकाराद्यनुक्रमः।
१३१२९
२९

३९ वादिदेवसूरिः ८ हेमचन्द्राचार्यः ४ निर्नामका

Page #571

धर्मार्थकामात्म
धर्मोद्यमारामलसद्० (शी. चै. १५) धिषणा धीर्मतिर्मेधा
नतनाकिनिकाय ० नतसुरेन्द्र जिनेन्द्र०
नत्वा गुरुभ्यः श्रुत•
त्वाद विधिना ० नत्वा नत्वापवर्ग ० ( ब०२४) नत्वा सर्वपदाम्बुज ० नत्वोपासितचरणं
न परं नाम मृद्वेव (वी. १८)
नमतामितकामित•
नमदमरशिरोरुह० ( शो. २४)
नमद्देवनागेन्द्र ०
नमन्नराधीश ० (हे. ५ )
नमस्ते शारदादेवि
नमस्ते समस्त सता •
अर्थान्तरन्यासद्वात्रिंशिका धर्मजिनचैत्यवन्दनम्
सरस्वती १०८ नाम स्तोत्रम्
न. ६८
देवपत्तननिवासिजिनस्तवः चतुर्विंशतिजिनस्तोत्रम् सिद्धान्तागमस्तवः (सावचूरिः) चतुर्विंशतिजिनभवस्तवनम् वीरजिन स्तुतिः महावीरस्तवनम् पार्श्वस्तवः (मन्त्रमयः)
अष्टादशः प्रकाशः वरकाणापार्श्वस्तवनम्
वीरजिनस्तुतिः चिन्तामणिपार्श्वस्तवनम्
सुमतिजिनस्तवनम्
शारदास्तवनम् जिनसहस्रनामलघुस्तोत्रम्
३२ रामचन्द्रसूरिः
५ १५
७ विजयप्रभसूरिः
९ रविप्रभसूरिः
४६
जिनप्रभसूरिः
गुणविजयः
बप्पभट्टिः
निर्मामकम्
११
कविकुलप्रभः
१० हेमचन्द्राचार्यः
९
२७
४
शीलरत्न सूरिः निर्नामकम्
७
४
१३
८
५।१३
१३
१४।२५।२८
३।२४
३७
७१२८
१४
१३
२६
१२
गुणरत्नसूरिः शोभनमुनिः २३।३।२८।३१।३२
७
निर्नामकम्
५ हेमविजयः
१०
निर्नामकम्
१४९
१०।१२
१२
५।१३।१८
विनयविजयगणि: (वी. शा.),
२४
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #572

नमस्त्रिलोकनाथाय
जिनसहस्रनामलघुस्तोत्रम् नम नमदमरसदमरस० (ऐ. ५) सुमतिजिनस्तुतिः नमः श्रीधर्म० (शो० १५) धर्मजिनस्तुतिः नमामि जिन ! पार्श्व ते (ब०२३) पार्श्वजिनस्तुतिः नमामि तस्मै ह्यजिताय०(क.स्तु.२) अजितजिनस्तुतिः नमामि श्रीपार्श्व
कलिकुण्डपावेस्तवनम् नमाम्यहं
अजितजिनस्तुतिः नमिऊण जिणं अंगाण द्वादशाङ्गीपदप्रमाणकुलकम् नमिऊण पणयसुरगण. भयहरस्तोत्रम् नमिऊण पासनाहं
वरोट्यास्तवः नमिऊण जिणं पास नमिरासुरसुर०
पार्श्वजिनस्तवनम् नमीश ! निर्मलात्म०(क्ष.चै.२१) नमिजिनचैत्यवन्दनम् नमीशस्याहं० (क. ल्दु. २१) नमिजिनस्तुतिः नमो भुवनशेखरं (ब. स्तु. ३) शम्भवजिनस्तुतिः नमो महसेननरेन्द्र० . चन्द्रप्रभस्वामिस्तवनम् (६ भाषा) नमो निलून० (सा. ७) साधारणजिनस्तवः नमोऽस्तु वर्द्धमानाय वर्द्धमानजिनस्तुतिः (सावचूरिः)
४१ भद्रबाहुस्वामी ४ यशोवि० ४ शोभनमुनिः ३।२३।२८।३१।३२ ४ बप्पभट्टिः
७२८ ४ कल्याणसागरसूरिः १८ १० मुनिचन्द्रसूरिः ४ निर्नामका
१२ २१ जिनभद्रसूरिः
१३ २४ मान
११/२०१२९ ३३ निर्नामकम् ३२ निर्नामकम्
१३.१७ २२ जिनवल्लभसूरिः ३ क्षमाकल्याणः
२८ ४ कल्याणसागरसूरिः १८ ४ बप्पभट्टिः
७१२८ १३ जिनप्रभसूरिः
२२ १६ रामचन्द्रसूरिः ३ निर्नामका
अकाराद्यनुक्रमः।
१३
१३
२५

WW
man

Page #573

ammum
१३ १३ ७१२८
नमो हतरणायते० (ऐ. १३) विमलजिनस्तुतिः
४ यशोवि० नम्नाखण्डलमौलि. सर्वजिनस्तवनम्
८ धर्मघोषसूरिः नम्नाखिलाखण्डल. साधारणजिनस्तवनम्
३३ कुमारपाल: नम्नामरेश्वरकिरीट. नमस्कारस्तवनम्
५ निर्नामकम् नमेन्द्रमण्डलमणी. शत्रुञ्जयचैत्यपरिपाटी
२६ निर्नामका नमेन्द्रमौलिगलितो० (ब.स्तु.) ऋषभजिनस्तुतिः
४ बप्पभट्टिः नमेन्द्रमौलीप्रपतत्प० वीरस्तुतिः (संसार० पादपूर्तिः) ४ निर्नामका ननोत्तमाङ्गसुरनायक०(नि.स्तु.३) सम्भवजिनस्तुतिः नयगमभंगपहाणा आज्ञास्तवः
११ जिनप्रभसूरिः नयनानन्दनं० नेमिजिनचैत्यवन्दनम्
९ ऋषिवर्द्धनः नरपतिजितशत्रो० (नि. स्तु. २) अजितजिनस्तुतिः
४ निर्मामका नरेन्द्रनाभिनन्दनं युगादिजिनाष्टकम्
८ भुवनभानुः नवमश्रमणपवर०
द्वीपमन्दिर० नवमजिनस्तवनम् ( एकस्वरमये) ८ गुणविजयः नवहत्थं नीलाहं पार्श्व१०भवस्तवनम्
९ धर्मघोषसूरिः नवीनमेघगर्जिता० (नि. स्तु. १६) शान्तिजिनस्तुतिः
४ निर्नामका नवीमि सत्स्वान्त० (हे. ६) पद्मप्रभस्तवनम्
५ हेमविजयः नाभिनामनरनाथ
युगादिजिनस्तवनम् (प्रथमस्वरमयं) १३ हेमहंसगणिः नाभिमरुदेवितणयं ऋषभ १३ भवस्तवनम्
९ धर्मघोषसूरिः
जैनस्तोत्रसन्दोहे।

Page #574

नाभेयं संम्भवं तं
पञ्चकल्याणकस्तुतिः निघ्नन् परीषह० (वी. ११) एकादशः प्रकाशः निजमहिम विजित० (ब. स्तु.१३) विमलजिनस्तुतिः नित्ये श्रीभुवनाधि० मङ्गलस्तोत्रम् निरवधि रुचिरज्ञानं
ऋषभदेवस्तवनम् ( ८ भाषामयम् ) निरेति गदवल्लरी० (ब. १४) अनन्तजिनस्तुतिः निर्भिन्नशत्रुभवभय० (शो. ३) शम्भवजिनस्तुतिः निर्वाणमिन्दुयशसा (जि. स्तु.९) सुविधिजिनस्तुतिः निलिम्पलोकायित० पञ्चकल्याणकस्तवनम् निःशेषसत्वपरिपालन०(जि.स्तु.४) अभिनन्दनस्तुतिः निस्तीर्णविस्तीर्ण
वीरस्तवनम् ( लक्षणप्रयोगमयं ) निहन्ति पापोपचयं (नि. स्तु.१८) अरनाथस्तुतिः नुदस्तनु प्रविकिर० ( शो. २० ) मुनिसुव्रतजिनस्तुतिः नुवामि मेघ०
सुमतिजिनस्तुतिः नृपतिकुम्भसुवंश० (नि. स्तु. १९) मल्लिजिनस्तुतिः नेमिं नाथ
नेमिस्तुतिः (द्वयक्षरपदमया ) नेमि राइमइजुअं
नेमिनाथ ९ भवस्तवः नेमिः समाहितधियां - नेमिजिनस्तवनम् नेमिनाथचरणाम्बुजो० . नेमिनाथस्तुतिः
४ निर्नामका ८ हेमचन्द्राचार्यः २६ ४ बप्पभट्टिः ७२८ १६ धर्मसूरिः १२ ४० जिनप्रभसूरिः २२ ४ बप्पभट्टिः २८ ४शोभनमुनिः ३।२८।३१।३२।२३, ४ मेरुविजयः ८ जिनप्रभसूरिः ४ मेरुविजयः १७ जिनप्रभसूरिः
४ निर्नामका १८ ४ शोभनमुनिः३।२८।३१।३२।२३ ८ सागरर्षिः ४ निर्नामका
१८ ४ निर्नामका
१२ ७ धर्मघोषसूरिः १३ २४ विजयसिंहाचार्यः १३ ॥ ४ कल्याणसागरसूरिः ८१ १
अकाराद्यनुक्रमः।

Page #575

न
५ हेमविजयः
srx »
४ निर्नामका
२८ १२
प. ७१ प३हास्याय० (हे. २३) पार्श्वजिनस्तवनम् पङ्क्तिर्नराणां (, २२) नेमिजिनस्तवनम् पञ्चम्यां भुवि०
पर्युषणास्तुतिः पञ्चानन्तकसुप्रपञ्च०
पञ्चमीस्तुतिः पटिष्ठाष्टकर्मद्वि०
वीरस्तुतिः पट्टाभ्यासादरैः (वी. १२) द्वादशः प्रकाशः पढमो नरेसराणं
चतुर्विंशतिजिनस्तवः पद्मप्रभेश ! तव० (ऐ. ६) पद्मप्रभस्तुतिः पणयजणकप्पवल्लिं
पञ्चकल्याणकमयं मल्लिजिनस्तवनम् पदे श्रीसिद्धचक्रस्य.
पञ्चमपदस्तुतिः पथि मथितदुरन्त०
सम्भवजिनस्तुतिः पद्मप्रभो जिन० (क. स्तु. ६) पद्मप्रभस्तुतिः पद्मप्रभः प्रतिदिनं
पद्मप्रभस्तुतिः पद्मरागप्रभः पद्म० (ऋ. चै. ६) पद्मप्रभचैत्यवन्दनम् पद्मा दुरापा तव० (हा. ३) हारावलीतृतीयस्तवः पद्मा सुकुक्षि० (क. स्तु. २०) मुनिसुव्रतस्तुतिः पयोजपाणिं वृषभं (हे. १) ऋषभजिनस्तवनम्
४ गुणसागरः ८ हेमचन्द्राचार्यः २६ २७ निर्नामकम् १३
४ यशोवि. १८ निर्नामकम् १४ ४ निर्नामका १८ ४ ,
२८ ४ कल्याणसागरसूरिः १८ ४ निर्नामका ९ ऋषिवर्धनः १८ १४ जयतिलकसूरिः ३५: है ४ कल्याणसागरसूरिः १८. है ५ हेमविजयः .. १२ १ .
जैनस्तोत्रसन्दोहे।

Page #576

परामात्मस्वरूपाय (ऋ. चै. १) ऋषभचैत्यवन्दनम् परमात्मा परं ज्योतिः . परमात्मपञ्चविंशतिका परमेष्ठिनमस्कारं
वज्रपञ्जर ( आत्मरक्षा ) स्तोत्रम् परसमयतिमिरतरणिं
वीरस्तुतिः पद्मोल्लासे पटुत्वं (ऐ. १२) वासुपूज्यस्तुतिः पराक्रमेणेव परा० . महावीरपञ्चकल्याणकस्तवनं पवित्रचरितं. (ऋ. चै. २०) मुनिसुव्रतचैत्यवन्दनम् .. पहेलु पणमिय देव ऋषभजिनस्तवनम् (अप०) पादद्वयीदलित० (शो. ६) पद्मप्रभस्तुतिः पादपीठलुठन्मूलि (वी. २०) विंशः प्रकाशः पादारविन्दमकरन्द० पार्श्वनाथभक्तामरस्तवः पापायां पुरि चारु० दीपमालिका (वीर) स्तुतिः पायात् पार्श्वः पयोद० पार्श्वनाथस्तोत्रम् पायात् पार्श्वस्त्रिभुवन० प्रसादद्वात्रिंशिका पारावारसमान० (६ भाषा) नेमिजिनस्तवनम् पार्श्व प्रभुं शश्वद० . पार्श्वजिनस्तवनम् पार्श्वनाथमनघं० पार्श्वः श्रियेऽस्तु०
वामेयस्तवनम्
९ ऋषिवर्धनः
१८ २५ यशोविजयः __८ निर्नामकम् १५।१७।२५ ४ निर्नामका
१९ ४ यशोवि. * ३६ जिनप्रभसूरिः २२ ___ ९ ऋषिवर्द्धनः २९ विजयतिलकाचार्थः १४ ४ शोभनमुनिः३।२८।३१।३२।२३३ ९ हेमचन्द्राचार्यः २६ ४५ विनयलाभः ४ निर्नामका ९ जिनवल्लभसूरिः १३ ३२ रामचन्द्रसूरिः ७ सोमसुन्दरसूरिः १२ ८ जिनप्रभसूरिः २२
अकाराद्यनुक्रमः।
२८
१३
**

१७ रत्नशेखरसूरिः

Page #577

१८ १८
६ सोमसुन्दरसूरिः
४ कल्याणसागरसूरिः १५० कल्याणसागरसूरिः ४ मेरुविजयः ४ मेरुविजयः १० वस्तुपाल: ४ निर्नामका
१८
१८
पार्श्वसुपार्शभिख्यौ पार्श्वसुपार्श्वस्तवः पार्श्वस्तीर्थ० (क. स्तु. २३) पार्श्वनाथस्तुतिः पार्श्वनाथो जिनः
पाव १००८ नामस्तोत्रम् पीठे पदो लुठति (जि. स्तु. १८) अरजिनस्तुतिः पीडागमो न परिजे० (,, १०) शीतलजिनस्तुतिः पुण्ये गिरीशशिरसि. अम्बिकास्तवनम् पुण्यातिचारु०
(सिद्धचक्रनवपदस्तुतिः) पूज्यं सदा नव०
सिद्धचक्रस्तुतिपयं पूज्यः श्रीवासुपूज्यः० (शो. १२) वासुपूज्यस्तुतिः पूज्यार्चितश्चतुर० (जि. स्तु. ८) चन्द्रप्रभस्तुतिः पूर्णचन्द्रकमनीय० (क्ष. चै. १२) वासुपूज्यजिनचैत्यवन्दनम् पूर्णानन्दमयं
शत्रुञ्जयतीर्थस्तोत्रम् पूर्व पामरपुङ्गवेन
पार्श्वनाथस्तोत्रम् पृथ्वीतनूजार्च्य०
गौतमस्तुतिः प्रज्ञावतां तनु (जि. स्तु. १४) अनन्तजिनस्तुतिः प्रणमामि सदा०
पार्श्वजिनस्तवः प्रणम्यादिजिनं प्राणी
चतुर्विशतिजिनस्तुतिः प्रणवहृदि यदीयं.
कुरुकुल्लास्तवनम्
जैनस्वोसन्दोहे।
४ शोभनमुनिः३।२८।३१।३२।२३ ४ मेरुविजयः ३ क्षमाकल्याण: २८ १० निर्नामकम् - २५,२८ ११ धर्मघोषसूरिः १३ १ निर्नामका . ४ मेरुविजयः ** **
. ** २८ जिनप्रभसूरिः २२ ९ वादिदेवसूरिः

Page #578

:

प्रमुदितमुदित०
पार्श्वजिनस्तवनम् प्रतिष्ठितं तमः पारे
पञ्चपरमेष्ठिस्तवनम् प्रबोधशेवंधे ! (ऋ. चे. ९) सुविधिजिनचैत्यवन्दनम् प्रभावप्राभव० ( , २३) पार्श्वजिनचैत्यवन्दनम् प्रभु जीरिकापल्लि.
जीरापल्लिपार्श्वस्तवनम् प्रभुः प्रदद्यान्मुनि०
जिनसिंहसूरिस्तवनम् प्रमुदितमुदित०
पार्श्वजिनस्तवनम् प्रवर्धमानातिशय (ऋ. चै. २४) वर्धमानजिनचैत्यवन्दनम् प्रशस्तविज्ञानधरं (नि. स्तु. ८) चन्द्रप्रभजिनस्तुतिः प्रशस्तपद्माकरवत्सुवृत्तः (शी. चै. ६) पद्मप्रभचैत्यवन्दनम् प्रशान्तं दर्शनं यस्य
महादेवस्तोत्रम् प्रहरतु हरिपीठं.
पद्मप्रभस्तुतिः - प्रातरेव समुत्थाय
साधारणजिनस्तवनम् प्रातः सदा संस्मर०
शाश्वतजिनस्तुतिः (पार्थनारूपा) प्रतिहार्यकलिता०
जिनस्तुतिः प्रियमदाद् भुवि०
नेमिजिनस्तवनम् प्रियड्गुस्फटिकस्वर्ण० (वी. २) द्वितीयः प्रकाशः प्रोच्चैः प्रभावः प्रसरीसरीति करहेटकपार्श्वस्तवनम्
७ निर्नामकम् ३३ जिनप्रभसूरिः ११ ऋषिवर्धनः ९ ऋषिवर्धनः ४५ महेन्द्रसूरिः १३ जिनप्रभसूरिः
७ पार्श्वचन्द्रसूरिः १० ११ ऋषिवर्द्धनः
४ निर्नामका ५ शीलरत्नसूरिः ४४ हेमचन्द्रसूरिः
४ निर्नामका १३ चन्द्रप्रभसूरिः १३ ४ निर्नामका ६ पार्श्वचन्द्रसूरिः १०।१३ २६ रविसागरः ८ हेमचन्द्राचार्यः २६ ५ निर्नामकम्
* .
अकाराद्यनुक्रमः।

Page #579

फलवर्द्धिपुरी संस्थं
बालत्तणं मि
ब्रह्माद्वैतप्रवर० (शी. चै. २२)
फ. १
पार्श्वस्तवनम् (विविधच्छन्दोनामगर्भितं) १३ पार्श्वचन्द्रसूरिः
भक्त्या शशाङ्कध्वज ० (हे. ८)
भक्त्या सर्वजिन श्रेणि०
भत्तिभर मिर भत्तिब्भर अमर०
ब. २
ऋषभजिन स्तवनम् नेमिजिनचैत्यवन्दनम्
भ ३४.
नेमिभक्तामरं
ऋषभजिनस्तुतिः भक्तामरस्तोत्रम्
सरस्वतीभक्तामरं
भक्तामरत्वदुपसेवन ० भक्तामर प्रणतमौलि०
भक्तामरप्रणत०
भक्तामरभ्रमर ०
भक्तामरेशगुरुगीत •
भक्तिर्व्रजेन विहिता
पार्श्वस्तवः
भक्तिव्यक्ति (६ भाषा) भक्त्या निर्जरनायकैः (नि. स्तु. १७) कुन्थुजिनस्तुतिः
चन्द्रप्रभस्तवनम्
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
श्रीसूरीन्द्रभक्तामरम्
सुमतिजिनस्तुतिः
ऋषिमण्डलस्तवः परमेष्ठिस्तवनम्
२१
निर्नामकम्
५ शीलरत्नसूरिः
४४ भावप्रभसूरिः
४
निर्नामका
४४
मानतुङ्गसूरिः
४४ धर्मसिंहसूरिः
४५ चतुरविजयः
४ मेरुविजयः
६ सोमसुन्दरसूरिः
४
निर्नामका
५ हेमविजयः
२६ श्रीपाल कविः
२०९ धर्मघोषसूरिः
३५ मानतुङ्गसूरिः
१०
१०
८
४।३४
४।३६
११।२०
५।३४
१४
९
१२
१८
१२
.१३
१-४
३२
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #580

२
भयत्रियामा ० ( है. ९ ) भवद्गुणानां ० भवतु मम मनः ( शो. १७)
भवदवभयतो ० ( क. स्तु. १४)
भवपङ्कप्रतज्जन्तु • भवभयपरिभिन्नं० (नि. स्तु.
भवार्णवेऽहं भगव० ( भविकाम्बुजभासन • भवोद्भवतृषा (ब. स्तु. ८)
भव्यः श्रावणिके०
""
भव्याङ्गिवारिज ० ( जि. स्तु.
भव्याः पुण्यं रामगुण ०
भव्या ! भजध्वम०
सुविधिजिनस्तवनम् अपन्हुतिद्वात्रिशिका
कुन्थुनाथस्तुतिः अनन्तजिनस्तुतिः सीमन्धर - युगन्धरजिनस्तवः
५) सुमतिजिनस्तुतिः
६) पद्मप्रभजिनस्तुतिः
पार्श्वजिनस्तवनम्
चन्द्रप्रभस्तुतिः पर्युषणास्तुतिः
६) पद्मप्रभस्तुतिः विंशतिस्थानकतपः स्तुतिः सिद्धचक्रस्तुतिः
भव्याम्भोजविबोधनैक० (शो. १) ऋषभजिनस्तुतिः भव्याशयो यः (हे. १५) धर्मजिनस्तवनम् भव्यैः कथञ्चिदति० (ब. स्तु. १६) शान्तिजिनस्तुतिः भावारिवारण०
महावीरस्तोत्रम् (समसं. प्रा . )
भास्वज्ञानं शुद्धा ० (क्ष. चै. १५) धर्मजिनचैत्यवन्दनं
५ हेमविजयः
३२ रामचन्द्रसूरिः
४
४
९
४
४
१०
४
४
४
४
"
शोभन मुनिः २३ । ३ ।२८।३१।३२
कल्याणसागरसूरिः सोमसुन्दरसूरि : निर्नामका
कल्याण सागरसूरिः
बप्पभट्टिः
निर्नामका
- १२
मेरुविजयः
निर्नामका
१३
१८
३६
१८
१८
२२
७/२८
१८
९
१८
१८
४
""
४ शोभनमुनिः २३।३।२८।३१।३२
५ हेमविजयः
४
बप्पभट्टिः
३० जिनवल्लभसूरिः
क्षमाकल्याणः
१२
७/२८
३
२८
अकाराद्यनुक्रमः ।
سه
AU

Page #581

भुवनमोहनरूप० भुवने जयवन्त० (नि. स्तु. ७)
भूयिष्ठतुष्टिं ( है . ११) भो भो भव्याः !
मङ्गलावलिनदी ० ( शी. चै. ५) मत्प्रसत्तेस्त्वत्प्रसाद ० ( वी. १०) मदमदनरहि० ( शो. स्तुं. ५) मनसि मनसिजेशं मनुजजिनमजन्या० मनोऽहि
मनोवच: कायचेष्टा (वी. १४ ) मनो हरन्तं जगतो. मन्त्राधिराजाक्षर ० मन्दारदाममकरन्द०
महंति जे भतिजुआ महसेणलक्खणसुअं महसेन महीपुरन्दर •
सुपार्श्वजिनस्तवः सुपार्श्वस्तुतिः
श्रेयांसजिन स्तवनम् बृहच्छान्तिस्तवनम्
म ३६ सुमतिजिनचैत्यवन्दनम्
दशमः प्रकाशः
सुमतिजिनस्तुतिः अजितजिनस्तुतिः
सुमतिजिनस्तुतिः
स्तम्भन पार्श्वस्तवनम्
चतुर्दशः प्रकाशः ऋषभजिनस्तोत्रम् मन्त्राधिराजस्तवनम् अर्बुद गिरि कल्पः विविधतीर्थस्तुतयः
चन्द्रप्रभ ७ भवस्तवनम् चन्द्रप्रभस्तुतिः
६ निर्नामकः
४
निर्नामका
हेमविजयः
१४
१८
५
१२
५० वादिवैतालशान्तिसूरि : ( ? ) ११
५ शीलरत्न सूरिः
८ हेमचन्द्राचार्यः
४ शोभनमुनिः ३ । २८।३१।३२।२३
४ निर्नामका
४
११ पार्श्व चन्द्रसूरिः
८ हेमचन्द्राचार्यः ११ माणिक्यसुन्दरसूरिः
६ रामविजयगणिः
"
२७ मुनिसुन्दरसूरिः
२८ धर्मसूरिः
६
धर्मघोषसूरिः ४ निर्नामका
८
२६
२८
२८
१०
२६
w v 2 * x ☹ z.
१८
१७
**
१४
१३
३४
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #582

महानन्ददुग्धो
महानन्द महानन्द ० महानन्दशुद्धाश्रितं महाप्रातिहार्यश्रिया महाभाग्यं सौभाग्य
महामो व्यामोह० (श्री. चै. २१) महायोगिराजीमनो०
महिनः पारं ते
महीमण्डणं पुण महेमोच्चारुहारा
महेमहं सुव्रत
महोदयं प्रवितनु० ( ऐ. स्तु. १९) मां कुन्थुनाथ ! ० ( जि. स्तु. १७) मानवदानवदैवत० (शी. चै. १८) मानेनानून ० माला मालानबाहु ० ( शो. स्तु. २३) मिथ्यादृशां युगा० (वी. ४) मुखश्रिया तर्जित० (हे. २)
द्याणामण्डनवीरजिन स्तवनम्
चैत्यपरिपाटीस्तवनम्
महावीरस्तवनम्
पावकदुर्ग • सम्भवजिनस्तवनम्
कुल्पाक० ऋषभस्तवः नमिजिनचैत्यवन्दनम्
विरमगाम - शान्तिजिन स्तवनम्
आदिजिनमहिम्नः स्तोत्रम्
सीमन्धर जिनस्तुतिः
महावीरस्तवनम्
मुनिसुव्रत स्तवः
मल्लिजिनस्तुतिः
कुन्थुजिन स्तुतिः
अरजिनचैत्यवन्दनम्
नेमिजिनस्तवनम्
पार्श्वजिनस्तुतिः
चतुर्थः प्रकाशः अजितजिनस्तवनम्
९ निर्नामकम्
४१ विनयविजयः
७ बालचन्द्रः
१६
९ भुवन सुन्दरसूरिः भुवनसुन्दसूरिः ५ शीलरत्न सूरिः
१४ सोमसुन्दसूरिः ३८ रत्नशेखरसूरिः
४ निर्नामका
.
निर्नामकम्
** जयशेखरसूरिः
४ यशोवि०
४ मेरुविजयः
१२
१४
१०।१२
१४
१४
८
१४
* 2 w ~ 2
२२
३३
१४
**
५ शीलरत्नसूरिः
९ शालिसूरिः
१२।३५
४ शोभनमुनिः ३ । २८|३१|३२|२३
१४ हेमचन्द्राचार्यः
५ हेमविजयः
२६
१२
अकाराद्यनुक्रमः ।
३५

Page #583

मुदा मारुदेवं
मुनिततिरपि यं ( ऐ. स्तु. २)
मुनीनां दुस्तक्यः
मैत्रीप्रमोदकारुण्य० (सा. षो. १५)
मौनोवीं व्यहृत
यः कामितार्थान्
यतो यान्ति क्षिप्रं (ऐ. स्तु. २१ )
युगादिजिनस्तवः ( हारबद्धः)
अजितजिनस्तुतिः सिद्धविंशिकास्तोत्रम् साधारणजिनस्तवः अर्हदादिस्तवनम्
य: ३९
वासुपूज्यजिनस्तुतिः नमिजिनस्तुतिः चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
नवमः प्रकाशः
यत्राखिलश्री०
यत्राल्पेनापि कालेन (वी. ९) यथावस्थितबोधस्य (सा. षो. १०) यदगमत् परशैल.
साधारणजिनस्तवः
गौतमस्तुतिः (सावचूरिः )
यदनिमना देव०
वीरजिनस्तुतिः
यदिह जिन ! सुपार्श्व ! (ऐ. स्तु. ७) सुपार्श्वजिनस्तुतिः
व्यतिरेकद्वात्रिंशिका
यदिह देवकदम्बकतः यदीयं प्रभाते स्फुर० यदुकुलतिलकः
यद् गुणस्तवने नालं. (यु. ९)
गौतमस्तुतिः श्रीनेमिजिनस्तवः
साधारणजिनस्तवः
२३ उदयधर्मः
४ यशोवि०
२० दलपतिरायः
१६ रामचन्द्रसूरिः
८
चंद्रप्रभसूरिः
४ निर्नामक ।
४ यशोवि०
२७ सोमप्रभसूरिः
८ हेमचन्द्राचार्यः
१.६ रामचन्द्रसूरिः
४ रविसागरः
४ निर्नामका
४ यशोवि०
३२. रामचन्द्रसूरिः
४ गुणसागरः.
२४ रामचन्द्रसूरिः
९ सोमसुन्दरसूरिः
१४.
२
१२
m
२४
१८
२
१२
२६
१.३
९
२८
२
१२
AU
m
जैनस्तोत्र सन्दोहे |

Page #584

यद्ददर्शन मप्राप्ता •
यद्भक्त्यासक्त० (क्ष. चै. ३)
यन्नामापि समा० यः परात्मा परं ज्योति: ( वी . १ ) यः प्राकू सार्थपतिः
यशसा सकलेन्दुमण्डलं (शी. चै. १३)
यं प्रास्तवीदतिशया ० ( जि. स्तु. ७)
यमुपेत्य मुदा धृतव्रताः
यं सन्ततमक्षमालाप ०
कायस्थितिस्तवनम् सम्भवजिन चैत्यवन्दनम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
प्रथमः प्रकाशः
२४ जिनभवस्तवनम् विमलजिन चैत्यवन्दनं सुपार्श्वजिनस्तुतिः सिद्धचक्रचतुर्थपदस्तुतिः
चतुर्विंशतिजिनस्तवः (श्लेषमयः)
श्रीमहावीरकलशः (अप० )
यस्तेजोऽस्वी यस्ते श्री ऋषभ०
चतुर्विंशतिजिनस्तवः
यः स्तौति शान्तिजिन ० ( जि. स्तु. १६) शान्तिजिनस्तुतिः
यस्य ज्ञानदयासिन्धो ०
यस्य प्रभावात्०
यस्य भव्यात्मनो दिव्य० (क्ष. चै.
यस्यातनोद्देवतति० ऐ. स्तु. ९)
यस्यामरा न विदधुः
यस्यांघ्रिपद्मं समु० (नि. स्तु. ४)
शङ्खश्वरपार्श्वस्तुतिः (सटीका ) अजितजिनस्तवनम् १४) अनन्तजिन चैत्यवन्दनम्
सुविधिजिनस्तुतिः
चन्द्रप्रभस्तवनम् अभिनन्दनस्तुतिः
१३ निर्नामकम्
३ क्षमा कल्याणः
२६ कविकुलप्रभः
९ हेमचन्द्राचार्यः
२७ सोमसुम्दरसूरिः ५ शीलरत्नसूरि :
४ मेरुविजयः
४ निर्नामका
२७
३० जिनग्रभसूरिः धर्मघोषसूरिः २९ चारित्ररत्नगणिः
४ मेरुविजयः
५ निर्नामका
५ समन्तभद्रः
३ क्षमाकल्याणः
४ यशोवि०
५ निर्नामकम् ४ निर्नामका
१४
२८
१२
२६
१२
८
९
१८
१३
१३
१३
९
2
३५
१२
२८
२
१२
१८
अकाराद्यनुक्रमः ।
३७

Page #585

यस्यां सुराधिपतयो० यः स्वामी कारुण्यात्० या दुर्लभा भवभूता. युगादिदेवाय युगादि० युगादिपुरुषेन्द्राय० येषामीश ! युगादीश! यो देवमा० यो मुक्तिलक्ष्मी० यो रैवताख्यगिरि० (जि. स्तु. २२)
अष्टमीस्तुतिः शान्तिनाथस्तुतिः (टीका-भावप्रभस्य) ४ ललितप्रभः सम्भवजिनस्तुतिः
४ निर्नामका युगादिदेवद्वात्रिंशिका ३३ रामचन्द्रसूरिः ऋषभजिनस्तुतिः
४ निर्नामका आदिजिनस्तवः
५ निर्नामकः फलवर्द्धिपार्श्वजिनस्तवनम् ११ पार्श्वचन्द्रसूरिः पार्श्वजिनस्तवनम्
८ मलकचन्द्रः नेमिजिनस्तुतिः
४ मेरुविजयः
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
रत्नत्रयीनिदानाय (सा. षो. १४) रत्नत्रयोपदेष्टारं (ऋ. चै.) स्त्नं सुपार्श्वजिन० रचितकरपुट. रमाकरो यो जगतो राजते श्रीमती देवता राजन्त्या नवपद्म (शो. स्तु. १६) राज्यवृिद्धि
साधारणजिनस्तवः साधारणजिनचैत्यवन्दनम् सुपार्श्वजिनस्तुतिः चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् स्तम्भनपार्श्वस्तवः सरस्वतीस्तवनम् शान्तिजिनस्तुतिः वीरभक्तामरस्तोत्रम् (पादपूर्तिः)
१६ रामचन्द्रसूरिः ११ ऋषिवर्द्धनः ४ कल्याणसागरसूरिः .
निर्नामकम् ६ निर्नामकम्

४ शोभनमुनिः ३।२८।३१।३२।२३ ४४ धर्मवर्द्धनगणिः (स्वोपज्ञा) ४/३४

Page #586

रिसहाइ जिणवरिंदे
८ धर्मघोषसूरिः

रोरारेरां रीरीर० रुचिराजीरुचिराजी० रैवताचलशृङ्गारं. रोगशोकादिभिदोषैः .
निकाचिततीर्थकृनामकर्मणां जिनानां भवत्रयीस्तवनम् - अरजिनस्तोत्रम् (एकाक्षरचित्र) वीरस्तुतिः (यमकमया ) नेमिजिनस्तवनम् शान्त्युद्घोषणास्तोत्रम्
४ निर्नामकम् ४ रविसागरः ६ सोमसुन्दरसूरिः १० निर्नामकम्
wwmanawwwwwww
१०३६
लक्ष्मीनिदानं गुरुकर्मः लक्ष्मीर्महस्तुत्य० लसच्चारुकल्याण लावण्यगेहं. लावण्यपुण्यवपुषि (वी. ६) लोकान्तिकनाकिवरा. (अ. ६) लोकालोकविलोक. लोके पदैरप्रतिमैः लोचनानन्दविस्तारि (शी. चै.. ३)
अकाराद्यनुक्रमः।
२२
षष्ठः प्रकाशः
पार्श्वलघुस्तवः (सटीकः) ७ क्षमाकल्याणः पार्श्वजिनाष्टकम्(अवचूरिः-मुनिशेखरस्य)९ पद्मप्रभदेवः स्तम्भनपार्श्वस्तवनम्
७ वत्सराजः सूर्यपुरीयस्तम्भनापार्वाष्टकम् ९ कल्याणसागरसूरिः
१२ हेमचन्द्राचार्यः साधारणजिनस्तवः
१० सोमसुन्दरसूरिः कल्पाकमण्डनयुगादिदेवस्तवः १३ जयचन्द्रगणिः सिद्धचक्रसप्तमपदस्तुतिः . ४ निर्नामका सम्भवजिनचैत्यवन्दनम् ५ शीलरत्नसूरिः
व ७० सर्वजिनदुःषमसङ्घस्तोत्रम् १४ निर्नामकम्
वंदिय नंदिय०

Page #587

वंदिs सिरिउसहाइ
नन्दीश्वरद्वीपस्तोत्रम्
वन्देऽभिनन्दनजिनं
अभिनन्दनस्तुतिः
वन्दे तं नृपतिसुमित्र० (नि. स्तु. १९) मक्लिजिनस्तुतिः
वन्दे भर जिणंदे
द्वासप्ततिजिनस्तोत्रम्
पार्श्वजिंमस्तवनम्
वन्दे वामातनय० वन्देऽहं शान्तिजिनं
शान्तिजिनस्तवनम्
वन्देऽहं शीतलाख्यं (मि. स्तु. १०) शीतल जिनस्तुतिः
वयवद्धमाणविज्जा
वरधर्मकीर्तिविद्या ० वरमन्त्रधर्मकीर्तित० वरमुत्तियहारसुतारगणं
वरसं वरसं वरसं
वरेण्यगुणवारिधि० (क्ष. चै. २४)
वर्णेन तुल्यरुचि ० ( ब. स्तु. ६) वर्द्धमान ! जिनाधीश ! वर्द्धमानं स्तुमः सर्वनय० वसुपूज्यराजकुल० (शी. चै. १२) वसुविरोक •
वर्द्धमानविद्या
गिरनारतीर्थकल्पः
पार्श्वनाथमालामन्त्रस्तवः
आदिजिनस्तुतिः
पार्श्वनाथस्तवः (सटीकः )
वीरजिनचैत्यवन्दनम्
पद्मप्रभस्तुतिः
वीरजिनस्तोत्रम् (क्रियागुतं)
नवकर्णिका ( वीरस्तवः )
वासुपूज्यत्वनन्दनम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
२५
४
निर्नामका
"
१३ निर्मामकम्
६ नयविमल:
६ नयविमल:
४ निर्नामका
१७ जिमप्रभसूरिः
३२ धर्मघोषसूरिः १३ धर्मघोषसूरि :
४ निर्धामका
७ शिवसुन्दरः
३ क्षमा कल्याणः
•४ बप्पभट्टिः
१३ निर्मामकम्
२३ विनयविनयः
५ शीलरत्नसूरिः
२५ वत्सराजः
१४
१२
१८
१३
***
१८
**
४
१४
१८
३५
२८
७/२८
१९४
३६
98
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #588

वाक् सुधाशीतलं० (ऋ. चै. १०) वाग्देवतां वागूविभव वाग्देवते भक्तिभतां •
वामेयं मरुदेश •
वासये हृदयावासे (ऋ. चै. १२) वासवानत ! देवेन
बिघ्नप्रातविवर्त० (शी. चै. २३)
विघ्नवातलताने मि०
बिजयते वृषभः
विजयाजितशत्रुनन्दनं विदधतमखिलानां
विदितावदात ० (शी. चै. २०)
विदेहाख्येषु क्षेत्रेषु
विद्यानां जन्मकन्दः (षड्भाषा)
विद्रुमपद्मोपल० विधेहि शान्ते० (हे. १६) विध्वस्ताखिल•
शीतलजिनचैत्यवन्दमम् चतुर्विंशत्तिजिनस्तवनम् (श्लेषमयं)
शारदास्तवनम् गोडीपार्श्वस्तवनम्
वासुपूज्य जिन चैत्यवन्दनम्
शान्तिजिनस्तवनम् (सावचूरि) पार्श्वजिनचैत्यवन्दनम् शयनसमयस्मरणीयस्तोत्रम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
(विविधयमकमयम् )
तारण दुर्गमण्डना जितजिनस्तवनम् चन्द्रप्रभजिनस्तुतिः
मुनिसुव्रत चत्यवन्दनम्
विहस्मान जिनस्तुतिः
वीरजिन स्तवनम्
पद्मप्रभस्तुतिः
शान्तिस्तवनम् पार्श्वदेवस्तवनम्
११ ऋषिवर्द्धनः
३० हेमविजयः
१३ जिनप्रभसूरिः
११ कल्याणसागरसूरिः
९ ऋषिवर्द्धनः
५ शुभशीलगणिः
५ शीलरत्नसूरिः ४ निर्नामकम्
२५ भुवनसुन्दरसूरिः
८ लक्ष्मीसागरप्रशिष्यः
४ निर्नामका
५ शीलरत्नसूरिः
૪
७
""
सोमसुन्दरसूरिः
८ सागरर्षिः
५ हेमविजयः
९ धर्मघोषसूरिः
१८
१४
२२
२२
१८
2 6 2 2 2
१४
८
२७
१४
20 28
१४
२८
८
१८
१२
१०
१२
१३
अकाराद्यनुक्रमः ।
વર

Page #589

विनतवासव ० विपदां शमनं (ब. स्तु. २१ ) विपुलनिर्मल० (क्ष. चै. १६) विपुलमङ्गलमण्डल ० विबुधमानवमानस विबुधादिराजैर्न •
०
विभाति यद् भास्तरुणा • विभो ! न नाभेय ०
विमलकेवलकेलि.
विमलकोमलकोक० ( ब. स्तु. ९) विमलनाथजिन: (क. स्तु. १३) विमलितबहुतमस ० ( ब. स्तु. ११) विवेककनकाचलो० (शी. चै. १४)
विशदगुणविचित्रं •
विशदशारदसोम ० (क्ष. चै. ४)
विशाललोचन ०
विशुद्धविज्ञानभृतां ० ( क्ष. चै. २२) विश्वश्रयैकदर्शन०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् नमिजिनस्तुतिः
शान्तिजिनचैत्यवन्दनम्
नवखण्डपार्श्वस्तवनम्
महुरपार्श्वजिनाष्टकम् कलिकुण्डपार्श्वस्तवनम्
पार्श्वस्तवनम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
नेमिजिनस्तवनम्
सुविधिजिनस्तुतिः
विमलजिनस्तुतिः
श्रेयांसजिनस्तुतिः अनन्तजिनचैत्यवन्दनम् पार्श्वजिनस्तुतिः
अभिनन्दनजिनचैत्यवन्दनम् वीरस्तुतिः (प्राभातिका) नेमिजिनचैत्यवन्दनम्
जिनस्तवः (सं. प्रा. )
२८ मुनिशेखरः ४ बप्पभट्टिः
३ क्षमाकल्याणः
२६ आनन्दमाणिक्यः
१० कल्याणसागरसूरिः
९
""
९ सोमसुन्दरसूरिः
२८
**
६ निर्नामकम्
४ बप्पभट्टिः
४ कल्याणसागरसूरिः
४
बप्पभट्टिः
५ शीलरत्नसूरिः ४ निर्नामका
३ क्षमाकल्याणः
३ निर्नामका
३ क्षमाकल्याण:
९ धर्मघोषसूरिः
१२
७/२८
२८
१४
२२
२२
**
**
१४
७/२८
१८
७/३८
८
१०
२८
३३.
२८.
ર
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #590

विश्वव्यापियशःप्रभाव ० विश्वश्रीद्धरजश्छदे ० विश्वाभिवन्द्य !० (क्ष. चै. ९) विश्वे श्रीसिद्धचक्रस्य विश्वेश्वरं मथित०
सिद्धचक्राष्टमपदस्तुतिः अजितजिनस्तवनम्
विश्वेश्वरं विश्व०
अन्तरीक्षपार्श्वाष्टकम्
विहरति भुवि यस्मिन् (ब. स्तु. १०) शीतलजिनस्तुतिः
वीरजिणभुवण ०
वीरं देवं नित्यं वन्दे ०
वीरं विनाशितारिष्टं
वृषभ तुल्यगतिं
वृषश्ववद्वृषभं० वैराग्यरङ्गसुतरङ्ग ० (नि. स्तु. २२)
व्यधित साधित०
व्यमुचच्चक्रवर्ति ० ब्याप्तानन्तसमस्त ०
पार्श्वजिन स्तवनम् वीरस्तवनम् ( चित्रमयं )
सुविधिजिनचैत्यवन्दनम्
शक्रः सहस्रनयनो ०
दुःषः माकालस्तवनम् वीरस्तुतिः (द्वयक्षरपदमया)
""
शीतलजिनाष्टकम् चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् नेमिजिनस्तुतिः
जिन स्तवनम् ( यमकमयम्)
अरजिनस्तुतिः पठितसिद्धसारस्वतस्तवनम्
श. १२१
अजितशान्तिस्तवः
२३ जिन सुन्दरसूरिः २१ जिनप्रभसूरिः
३ क्षमाकल्याण: ४ निर्नामका
३१ जिनप्रभसूरिः ९ कल्याण सागरसूरिः
४ बप्पभट्टिः
२६ धर्मघोषसूरिः ४ निर्नामका
४
९ यतिमलूकचन्द्रः
१ निर्नामकम् ४ निर्नामका
33
३६
१२
२८
१८
९1१२
२२
७।२८
१३
२८
१८
२२
१४
१८
१३
१०
सोमप्रभसूरः
४ शोभनमुनि: ३।२३।२८।३१।३२ ९ निर्नामकम्
१५ जिनदत्तसूरिः
१४
१३
अकाराद्यनुक्रमः ।
४३

Page #591

३२ निर्नामका ४ यशोवि. ४ निर्नामका
शत्रुञ्जयक्षोणिधर।
शत्रुञ्जयद्वात्रिशिका शम्भव ! सुखद . (ऐ. स्तु. ३) शम्भवजिनस्तुतिः शमदमोत्तम
जेसलमेरुपार्श्वजिनस्तुतिः शरत्पूर्णचन्द्रावद तैः
विमलजिनस्तुतिः शर्म प्रयच्छ सुशर्म०
जयराजपल्लीस्थपार्श्वस्तवनम् शश्वच्छासनवैरि
जयराजपुरीस्थपार्श्वस्तवः शान्ताकारं सकल उखदं०(नि.स्तु.११)श्रेयांसजिनस्तुतिः शान्तानाम्रोकरक्षा
श्रीपार्श्वनाथलधुस्तवः शान्ति शान्तिनिशान्तं. लघुशान्तिस्तवनम् शान्तो वेषः शसुख० साधारणजिनस्तवनम् शालिव्रताम्भो० हे. २१) नमिजिनस्तवनम् शिवपूःस्यन्दनं० (ऋ. चै, ४) अभिनन्दमजिनचैत्यवन्दनम् शिवरमावरमा० .
आदिजिनस्तवनम् शुक्लच्यानसुधा
पञ्चतीथींस्तवनम् शुभभावानतः स्तमि०
सर्वज्ञस्तोत्रम् ( सटीकम् ) शुभशुभसागर
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् शृक्षारयन्तं गिरि
गिरिनारस्थनेमिजिनद्वात्रिंशिका शैकिंवः शकेतु
ज्ञानपञ्चमीस्तुतिः (श्रीनिमिःपादपूर्तिः)
११ विजयशेखरः १७ सिद्धान्तरुचिः ४ निर्नामका ५ शिवसुन्दरसूरिः १९ मानदेवसूरिः ९ अप्पभटिसूरिः ५ हेमविजयः ९ ऋषिवर्द्धनः ९ दीपविजयः
निर्मामकम् १० सोमतिलकसूरिः __७ आनन्द्रचन्द्रः ३२ जयशेखरसूरिः ४. निर्नामका
जैनस्तोत्रसन्दाह।

१० १६ ई ३६ ।
।

Page #592

३ क्षमाकल्याण: २६ रविसागरः ३२ देवप्रभसूरिः ३१ भुवनसुन्दरसूरिः
९ मलकचन्द्रः २६ सोमदेवः ३५ वीरदेवमुनिः ३४ भुवनसुन्दरसूरिः ९ ऋषिवर्द्धनः
श्रयामि तं जिनं० (क्ष. चै. २३) पार्श्वजिनचैत्यवन्दनम् श्रियमदाद् भुवि०
नेमिजिनस्तवनम् श्रियं वीरेंशस्य.
महावीरद्वात्रिंशिका श्रियः क्रीडागेहं.
पार्श्वजिनस्तवनम् श्रियः सन्ततः कारक पार्श्वनाथस्तवनम् श्रियः श्रीमन्नाभि०
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् श्रियां परं धाम
महावीरस्तोत्रम् (महावीरयमकमयम् ) श्रियोऽभिवृद्धिं विजयो० जीराउलीपार्श्वस्तवनम् श्रीअनन्तजिना० (ऋ. चै. १४) अनन्तजिनचैत्यवन्दनम्। श्रीअर ! श्रीकर !( ;, १८) अरजिनचैत्यवन्दनम् श्रीअर्बुदादिमुकुट
पा दिजिनस्तवः (व्यर्थः ) श्रीअश्वसेनस्तनयो० पार्श्वनाथस्तवनम् (यमकमयं) श्रीआदिनाथं नत. ऋषभजिनस्तवनं श्रीआदिनाथं प्रणमामि(क.स्तु.१) , स्तुतिः श्रीइन्द्रभूतिं वसुभूति गौतमाष्टकम् श्रीइन्द्रभूतिगणभृत्० गौतमस्तुतिः श्रीउज्जयन्तशैलेशे० गिरनारस्तवनम् श्रीउज्जयन्ताचल गिरनारजिनद्वात्रिंशिका
अकाराद्यनुक्रमः।
१४
५ रत्नशेखरसूरिः ९ रविसागरः १७ सुमतिकल्लोल: ४ कल्याणसोगरसूरिः । १८ ९ देवानन्दसूरिः ३६।३० ४ रविसागरः
** ५ निर्नामकम्
१४
~

है

Page #593

श्री ऋषभवर्द्धमानौ युग (अ. ५) ऋषभवीरस्तवः
श्रीऋषभवर्द्धमानौ
ऋषभवर्द्धमानस्तवनम्
श्री ऋषभवर्द्धमानौ चन्द्रा ० ( अ. ७) शाश्वतजिनस्तवः
श्रीकरं कष्टहर्तारं •
श्री कुङ्कुणाख्यविषय०
श्री कुन्थुनाथ ! ते (ऋ. चै. १७)
श्री कुम्भभूपाल (हे. १९) श्रीगोडीप्रभुपार्श्व श्रीचक्रे ! चक्रभीमे ०
श्रीचारूपपुरप्रधान ० श्रीजिनर्षभ ! भवन्त ० श्रीणां पदं सपदि ०
श्रीणां प्रीणातु दानैः श्रीतीर्थराजः पदपद्म• श्रीत्रैशलेयः (हे. २) श्रीदेवार्य विश्वे वर्य
लोढनपार्श्वनाथस्तवनम् ऋषभजिनस्तुतिः कुन्थुजिन चैत्यवन्दनम्
मल्लिजिनस्तवनम्
गोडीपार्श्वस्तवनम् (गेयमयम्)
चक्रेश्वरीस्तोत्रम् चारूपमण्डनपार्श्वस्तवनम्
चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः जीराउलीपार्श्वस्तवः
ऋषभस्तवनं ( ६ भाषा ) साधारणजिनस्तुतिः ( चतुरर्धा )
वीरजिन स्तवनम् नीरजिनस्तुतिः
श्रीधर्मनाथ ! दानादि० (ऋ. चै. १५) श्रीधर्मजिनचैत्यवन्दनम् श्रीधर्म ! तव कल्पद्रु० ( ऐ. स्तु. १५) धर्मजिनस्तुतिः
१० सोमसुन्दरसूरिः
९
लक्ष्मीसागरप्रशिष्यः
सोमसुन्दरसूरिः
कल्याणसागरः
निर्नामका
९
ऋषिवर्द्धनः
५ हेमविजयः
९
१३
૪
१७
शुभसागरः
८ निर्नामकम्
१८
२९
३२
"
जिनसुन्दरसूरिः
भुवनसुन्दरसूरिः
७
सोमसुन्दरसूरिः
१ सोमतिलकसूरिः
५ हेमविजयः
४
निर्नामका
११
४
ऋषिवर्द्धनः
यशोवि०
३६.
१४
३६
१८
१२
१८
१२
१४
१२
१४
१२
१४
१२
९
१२
१८
१८
કર્
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #594

।

श्रीनाभिनन्दन ! जनेषु एकादशसन्धाना स्तुतिः ( सटीका) १ विजयदानसूरिशिष्यः ६ श्रीनाभिराजतनयं (नि. स्तु. ५) ऋषभजिनस्तुतिः
४ निर्नामका श्रीनाभिसम्भव० पञ्चतीर्थीस्तवनम्
११ रामचन्द्रः श्रीनाभिसूनो ! जिन० (हा. १) हारावलीस्तवः प्रथमः
जयतिलकसूरिः श्रीनाभिसूनो ! वस. आदिदेवस्तुतिः
४ निर्नामका श्रीनाभेय ! जिनेश ! त्वं चतुर्विंशतिजिनस्तवनम्
३० जिनपतिसूरिः श्रीनाभेयं. नमनाकि नाभेयजिनस्तवः
१३ नयप्रभः श्रीनाभेयं योगिध्येयं ऋषभजिनस्तुतिः
४ निर्नामका श्रीभेनायं विधुमधु० जीराउलापार्श्वस्तवनम्
१३ निर्नामकम् श्रीनामेयोपमानो० चतुर्विशतिजिनस्तवनम्
२५ धर्मशेखरसूरिः श्रीनेमिः पञ्चरूप०
ज्ञानपञ्चमीस्तुतिः (टीका कनककुशलस्य) ४ निर्नामका श्रीनेमिस्वामिनं नौमि. नेमिनाथस्तवनम्
१५ कल्याणविजयः श्रीनेमीश शमीनेश्री. नेमिजिनस्तवनम् (गतप्रत्यागतं) ६ शुभशीलगणिः श्रीपार्श्वनाथं तमहं
पार्श्वजिनस्तवः ( समस्यामयः ) १३ श्रीपार्श्वनाथ ! भवतो पार्श्वनाथस्तोत्रम्
१० आल्हादमन्त्री श्रोपार्श्वनाथः स्वगुणैः हरिशब्दार्थगर्भितं पार्श्वजिनस्तवनम् १० नयचन्द्रसूरिः
१४ श्रीपार्श्वः पातु वो मन्त्राधिराज ( पार्श्व ) स्तोत्रम् ३३ निर्नामकम् ११1१७२० श्रीपार्श्वपादानत. पार्श्वजिनस्तवनम्
८ जिनप्रभसूरिः
२२ श्रीपार्श्व भावतः स्तौमि
अकाराद्यनुक्रमः।
08

१४

Page #595

१०
श्रीपार्श्वयक्षपतिना० (जि. स्तु. २३) पार्श्वजिमस्तुतिः श्रीपार्श्व ! विश्व० पार्श्वजिनस्तवनम् श्रीपुण्डरीकाचलमौलि. शत्रुञ्जयस्थादिजिनद्वात्रिंशिका श्रीप्रतिष्ठितनरनाथ० (शी.चै. ७) सुपार्श्वजिनचैत्यवन्दनम् श्रीमागनेमिर्षभाषे०
एकादशीस्तुतिः (क्षमाकल्याणटीका) श्रीमञ्चम्पक० (नवरसगर्भित) ऋषभनेमिस्तवनम् श्रीमत्पार्श्वः पयोद.
पार्श्वजिनस्तोत्रम् श्रीमत्पार्श्वजिनेश्वरस्य गोडीपार्श्वस्तवनम् श्रीमत्पार्श्व जिनेन्द्र० पार्श्वजिनस्तवनम् श्रीमत्स्तम्भन
( हारस्तवः ) श्रीमन्त मगधेषु गौवर० गौतमस्तोत्रम् .. श्रीमन्तमर्हन्त०
सीमन्धरजिनस्तधनम् श्रीमते वासुपूज्याय (ब. स्तु. १२) वासुपूज्यजिनस्तुतिः श्रीमद्गीर्वाणचक०
पद्मावतीस्तोत्रम् श्रीमद्देवेन्द्रवृन्दा०
कलिकुण्डपार्श्वस्तवनम् (समन्त्र) श्रीमद्बम्भणवाड
महावीरस्तवनम् श्रीमद् बुगादिजिन
कपर्दियक्षस्तुतिः श्रीमद् खतकाभिधान० नेमिजिनस्तक्नम्
४ मेरुविजयः ३३ सूरप्रभः । ३२ जयशेखरसूरिः ५ शीलरत्नसूरिः ४ निर्नामका २५ भुवनसुन्दरसूरिः ९ जिनवल्लभसूरिः ३ निनामकम् ७ निनामकम् ** चन्द्रशेखरः २१ जिनप्रभसूरिः २५ जिनसुन्दरसूरिः
४ बप्पमष्टिः २७ निर्नामकम्
८ निर्नामकम् __ ९ रत्नसारगणिः १० निर्नामकम् ..
**
३।२२
७।२८ . १४
१४. १४ १४ १४
wwwar

Page #596

श्रीमलसज्ज्ञान. (हे. १३) विमलजिनस्तवनम् श्रीमक्लिजन्मव्रत.
कल्याणकस्तुतिः श्रीमल्लिनाथ ! शमथ० (जि.स्तु.१९) मल्लिजिनस्तुतिः श्रीमल्लिमल्लिकामोद० (ऋ.चै.१९) , चैत्यवन्दनम् श्रीमद्वीर ! •
महावीरस्तवन (३२ दलकमल) श्रीमन् धर्म ! श्रय० साधारणजिनस्तवः (सावरिः) श्रीमन्नाभिकुलादित्य. सर्वजिननमस्कारः श्रीमन्माणिक्यदेव!
कुल्पाकमण्डनयुगादिजिनस्तवनम् श्रीमरुदेवीतनुजन्मानं
आदिजिनस्तवनम् श्रीमहासेन०
चन्द्रप्रभस्तवनम् श्रीमानाधजिनः श्रियं चतुर्विंशतिजिनस्तक्नम् श्रीमान् पार्श्वप्रभु
महीशानस्थंपार्श्वस्तवनम् श्रीमान् शान्तिजिनः शान्तिनाथस्तवनम् (६ भाषा) श्रीदेवेंद्रनरेंद्रमौलि
परागशब्दनिबद्धं साधारणस्तवनम् श्रीपाच भावतः स्तौमि० श्रीपार्श्वनाथस्तवनम् श्रीपार्श्वः श्रेयसे भूयाद् श्रीपार्श्वजिनस्तवनम् श्रीरैवताचलशिरो० नेमिनाथस्तवनम् श्रीवर्द्धमानगुण.
वर्द्धमानस्तवनम्
५ हेमपिनाया ७ सोमसुन्दरसूरिः ४ मेरुविजयः ११ ऋषिवर्द्धनः " सोमतिलकसूरिः ८ सोमप्रभाचार्यः ३१ निर्नामकः २५ भुवनसुन्दरसूरिः
६ विनयविजयः ९ हरिचन्द्रः २८ जिनसुन्दरसूरिः २५ रत्लशैखरसूरिशिष्यः
. सोमसुन्दरसूरिः २७ लक्ष्मीकल्लोल: ९ जिनप्रभसूरिः ४४ जिनप्रभसूरिः १२ निर्नामकम् ५ गुणसामरः
अकारानुक्रमः।

Page #597

1
श्रीवर्द्धमान परि०
श्रीवर्द्धमान ! भगवान् ० श्रीवर्द्धमानमनघं ० (अ. ९) श्रीवर्द्धमानः सुरव० श्रीवर्द्धमानशिष्याग्रणि० श्रीवर्द्धमानं ह्यभि श्रीवर्द्धमानाजित०
श्रीवर्द्धमानाप्त०
श्रीवसुभूतितनूजं • श्रीवामेयं विधु० श्रीविजयदेवसूरीश • श्रीविमल गिरेस्तीर्था • श्रीवीतराग! विगत ०
श्रीवीतराग ! भगवन् ! श्रीशतेश्वरपुरवर • श्रीशत्रुञ्जयमुख्यतीर्थ • श्रीशत्रुञ्जयशैलभासुर० श्रीशत्रुजयशैलराज•
वर्द्धमान जिनस्तवनम्
"
सुरासुरविज्ञप्तिरूपवीरस्तवः वर्द्धमान जिनस्तवनम् गौतमस्वामिस्तुतिः (सावचूरिः) महावीरस्तवनम् (छत्रबद्ध) षट्सन्धाना स्तुतिः (सटीका )
वर्द्धमानजिनस्तुतिः
चतुर्विंशतिजिन स्तवनम् पार्श्वनाथस्तवनम्
विजयप्रभसूरिस्वाध्यायः
१३ जिनप्रभसूरिः रविसागरः
११
९ सोमसुन्दरसूरिः
९
जिनप्रभसूरिः
निर्नामका
धर्मसुन्दरः
विजयदानसूरिशिष्यः
१०
१५
१
१
निर्नामका
ब्रह्मर्षिः
११
१३ लक्ष्मीसागरसूरिः
७
यशोवि०
भारती
गिरनारकल्पः
२३
९
सोमप्रभाचार्यः
साधारण जिनस्तव: ( यमक्रमयः) पुद्गलसंख्या (साधारण जिन ) स्तवनम् ११. निर्नामकम् पार्श्वजिनस्तवनम् (सटी कं)
१०
शत्रुञ्जयादितीर्थस्तुतिः
शत्रुञ्जयस्तवनम्
पुण्डरीकगणधरस्तवनम्
पार्श्वचन्द्रः
निर्नामका
४
२१
भुवनसुन्दरसूरिः
११ लक्ष्मीसागरसूरिः
२३.
१४
३.६
२२
१४
१४
१२
१०
१४
२
१४
३६
१०.
१९
१४
३६.
५०
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #598

श्रीशत्रुञ्जयशैलेश • श्रीशांतिनाथ भगवान्
श्रीसम्भवविभो ! (ऋ. चै. ३)
(हे. ३)
श्रीसम्भवः सम्भव ० श्रीसर्वज्ञं ज्योतीरूपं०
शत्रुञ्जयमण्डनयुगादिजिनस्तवनम् ३२ पुण्यरत्नः
२० जिनप्रभसूरिः
४५ लक्ष्मीविमल:
४ कल्याणसागरः
श्रीशान्तिमङ्गि समवाप० श्रीशान्तिर्विदधातु ० श्रीशान्ते ! कृतभीशान्ते ! (ऋ. चै. १६) शान्तिजिन चैत्यवन्दनम्
११ ऋषिवर्द्धनः
श्रीशैवेयममेय •
नेमिजिनस्तवनम् (सर्वतोभद्रं)
१३ महीसागरोपाध्यायः
ज्ञानपञ्चमीस्तवनम्
२४
सोमतिलकसूरिः
श्रीशैवेयं यादव ० श्रीशैवेयं शिवश्री श्रीश्रीपुराभिध० श्रीसङ्घेवरसाकर
नेमिजिनस्तवनं (विविधछन्दोमयं ) ४५ सोमतिलकसूरिः
१६ श्रीजिनपतिसूरिः
जिनसागर :
श्रीसर्वज्ञ ! समग्र ० श्रीसंवरक्षोणिपतेः (हे. ४) श्रीसिद्धचक्रस्य पदे तृतीये
श्रीसिद्धचक्रस्य मनोऽभि०
श्रीसिद्धाचल०
श्रीशांतिजिनस्तवनम्
शान्तिभक्ताभरम्
शान्तिजिनस्तुतिः
अन्तरीक्षपार्श्वस्तवनम्
राणपुरस्थयुगादिजिनस्तवः (भोज्यादि ) ११
सम्भवजिनचैत्यवन्दनम् सम्भवजिनस्तवनम् पार्श्वजिनस्तुतिः
सीमन्धरजिनस्तवनम् अभिनन्दनजिनस्तवनम्
सिद्धचक्रतृतीयपदस्तुतिः षष्ठपदस्तुतिः
""
ऋषभस्तवनम्
९
५
४
४
२७
५ हेमविजयः
निर्नामका
४
ऋषिवर्द्धनः
हेमविजयः
निर्नामका
१२
जिनहर्षगणिः
"
ललितकीर्तिशिष्यः
१४
२४
५
१८
१८
१४
१३
१४
१४
१४
१८
१२
२८
V x x V V 2
१४
१२
१८
१८
१२
अकाराद्यनुक्रमः ।
५१

Page #599

श्रीसिद्धार्थकुलाम्बर• श्रीसिद्धार्थनरेन्द्र० श्रीसिद्धार्थनरेन्द्र वंश कमला • श्रीसिंहसेननृप ० (नि. स्तु. १४) श्रीसुव्रत ! भ्राजि. (हे. २०)
श्रीसेढीतटिनीतटे ०
श्रीसोपारक०
श्रीसोपारकपत्तना • श्रीस्तम्भनं पार्श्वजिनं श्रीहरिकुलहीराकर
श्रुत्वा श्रद्धाय०
श्रेयसां पद०
श्रेयः शालः सहःशाली श्रेयः श्रियं प्राप विमुच्य० श्रेयः श्रियां मङ्गल०
श्रमःश्रियां मङ्गल० (पादमूर्तिः) श्रेयः श्रीणां नमतां० श्रेयः श्रीणां निधानं ०
वीरजिनस्तवनम्
वीरस्तोत्रम् ( पञ्चकल्याण करूपम् )
वीरनिर्वाणकल्याणकस्तवः अनन्तजिनस्तुतिः
मुनिसुव्रतजिनस्तवनम् स्तम्भनपार्श्वचैत्यवन्दनम्
९ विवयविजयः
१२
१९
४
५
हेमविजयः
२ निर्नामकम्
निर्नामकम्
सोपारकजिनस्तवनम् (विविधच्छन्दः) ३२
ऋषभजिनस्तुतिः स्तम्भनकपार्श्वनाथस्तवनम्
नेमिजिनस्तवनम् ( क्रियागुप्तम् )
आत्मनिन्दाष्टकम्
युगादिदेवस्तवनम्
वर्द्धमानजिनस्तव: (निर्वर्ण्यः सटीक : ) ८ सूरचन्द्रः वीर (१३ क्रियास्थानगर्भ) स्तवनम् ३२ ' विनयविजयोपा •
रत्नाकरपञ्चविंशतिका (सटीका )
२५ रत्नाकरसूरिः
निर्नामका
पार्श्वजिनस्तुतिः अर्बुदमण्डनयुगादिजिनस्तवनम् सीमन्धरजिन स्तवनम्
જ
११
२०
सोमतिलकसूरिः
जिनप्रभसूरिः
निर्नामका
१०
६
,"
जिनसोमसूरिः
जिनप्रभसूरिः
जिनप्रभसूरिः निर्नामकम्
२५ लक्ष्मीसागरसूरिः १९ सहज़मण्डनगणिः
३।१२
३।२२
१५
१२
१.८
१२
१२
१४
२२
२५
१४।२४
३५
१
३३.
३६.
१४
५२
जैनस्तोत्रसन्दोहे |

Page #600

श्रेयःश्री श्रेणये० ऋ. चै. ११) श्रेयांसजिनचैत्यवन्दनम्
" ऋषिवद्धनः श्रेयःश्रेणिनिदानं०
अर्बुदालङ्कारऋषभदेवस्तवनम् २५ मुनिसुन्दरसूरिः श्रेयांसनाथं प्रणमामि(क.स्तु.११) श्रेयांसजिनस्तुतिः
४ कल्याणसागरसूरिः श्रेयांसवप्ता जननी विहरमाणजिनपञ्चजल्पस्तवनम् २२ आनन्दविमलसूरिः श्रेयांस ! सर्वविदमङ्गि० (जि.स्तु.११)श्रेयांसजिनस्तुति:
४ मेरुविजयः श्रेयांसि विधाणयितार० साधारणजिनस्तुतिः
६ जिनसुन्दरसूरिः श्रेयोऽभिवृद्धिं विजया० जीराउलापार्श्वस्तवनम् ३४ भुवनसुन्दरसूरिः श्रेयो दधानं कमला. पार्श्वजिनस्तवनम् (संसार• पादपूर्तिः)१७ निर्नामकम् । श्रेयोमयं ही
फलवर्द्धिपार्श्वस्तोत्रम् (सटीक) ७ सूरचन्द्रः । श्रेयोमूलानुकूला (शी. चै. १४) वीरजिनचैत्यवन्दनम्
५ शीलरत्नसूरिः श्रेयोलतापल्लवनैक. ऋषभस्तवः
७ जिनसुन्दरसूरिः श्रेयोलक्ष्मीराज० (शी. चै. ११) श्रेयांसजिनचैत्यवन्दनम् ५ शीलरत्नसूरिः श्रीस्तम्भनं पार्श्वजिनं __ स्तम्भनपार्श्वस्तवनम् ११ लक्ष्मीसागरप्रशिष्यः जिनसोमसूरिः१४
स. १११ सकलकमलदल
ऋषभजिनस्तवनम् (प्रथमस्वरमयम् ) ६ चतुरविजयः सकलकुशलवल्ली
शान्तिजिनस्तुतिः (पादपूर्तिः) ४ निर्नामका सकलदेवनरेश्वर०
शान्तिनाथस्तोत्रम् १३ कुशलसागरः सकलदेवमानव. परमेष्ठिस्तवनम्
७ रामचन्द्रः
अकाराधनुक्रमः।

Page #601

सकलमङ्गल.
संकलधौतसहासन० (शो, १४) अनन्तजिनस्तुतिः सकलनाकिनिकाय०
चतुर्विंशतिजिनस्तवः सकलभविकचेतः
गोडीपार्श्वप्रभुस्तवनम् सकलमङ्गल..
शीतलजिनस्तवनम्
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् सकलमङ्गलवृद्धि
सरस्वतीस्तवः सकलवाञ्छित.
पार्श्वजिनस्तवनम् सकलविमलमङ्गल.
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् सकलविश्वसुसम्मददे.. द्वितीयास्तुतिः
सिद्धाचलमण्डनऋषभस्तवनम् सकलसुखनिवहदानाय० अजितशान्तिस्तवः (सावरिः) सकलसुखसमृद्धि० (क्ष. चै. २) अजितजिनचैत्यवन्दनम् सकलसुरेश्वर०
जिनस्तुतिपश्चाशिका सकलसमयोप० (सा. १) साधारणजिनस्तवः सकलागमतत्त्व.
नमिजिनस्तुतिः सकलार्थसिद्धिसाधन
ऋषभवीरस्तवनम् सकलाहत्प्रतिष्ठान
सकलाई सजन्मानमजन्मानं ( सा. १२) साधारणजिनस्तवः
.. ४ 'शोभनमुनिः३।२३।२८।३१।३२ २५ सोमसुन्दरसूरिः ९ विद्यासागरसूरिः ५ निर्नामकम् २७ देवरत्नसूरिः ११ निर्नामकः ९ निर्नामकम् ५. आनन्दचन्द्रः ४ निर्नामका ७ जयचन्द्रगणिः १७ जयशेखरसूरिः । १४
३ क्षमाकल्याणः २८ . ५३ महिमेरुः १६ रामचन्द्रसूरिः ४. निर्नामका
१८ ३९ सकलचन्द्रोपाध्यायः २३ २८. हेमचन्द्राचार्यः १५ १६ रामचन्द्रसूरिः १३
सकलशारद
जैनस्तोत्रसन्दोहै।

Page #602

स जयति जिनकुन्थु० (ऐ १७) कुन्थुजिनस्तुतिः
४ यशोवि. सततमतिलसन्त्या . सुपार्श्वजिनस्तुतिः
४ निर्नामका संतिकरं संतिजिणं.. शान्तिकरस्तवनम्
१३ मुनिसुन्दरसूरिः सत्वेषु मैत्री गुणिषुः परमात्मद्वात्रिंशिका
३२ रामचन्द्रसूरिः सत्वस्यैकान्तनित्यत्वे (वी. ८) अष्टमः प्रकाशः
१३ हेमचन्द्राचार्यः सदा चिदानन्द.
युगादिजिनस्तवनम् (सरस्वतीयमक) २९ जिनमाणिक्यमणिः सदा योगसात्म्या . महावीरद्वात्रिंशिका
३२ सिद्धसेनसूरिः सदा वासना पासना पार्श्वदेवस्तवनम् ( साक्चूरि) १३ जयकीर्तिसूरिः सदोदितानन्द शान्तिद्वात्रिंशिका
. ३२ रामचन्द्रसूरिः सद्भक्त्यानत० (क्ष. चै. १) ऋषभजिनचैत्यवन्दनम्
३ क्षमाकल्याणः सद्भावभासुरसुरासुर० भारतीस्तवः
३३ रत्नवर्द्धनः सधुक्तिमुक्तितरुणी० (जि. स्तु. २) अजितजिनस्तुतिः
४ मेरुविजयः सद्धर्म ! धर्म ! भवतु( , १५) धर्मजिनस्तुतिः सन्नमत्रिदश०
महावीरस्तवनम् (३२ दलकमलं) १८ उदयधर्मः सद्भक्त्या देवलोके तीर्थवन्दना
१० कल्याणसागरः समवसरणभूमौ (ब. स्तु. १५) धर्मजिनस्तुतिः
४ बप्पभट्टिः समस्तकल्याणनिधान० . शलेश्वरपार्श्वस्तोत्रम्
१० मुनिचन्द्रसूरिः समुद्रभूपाल.
नेमिजिन (पञ्चमी) स्तुतिः ४ निर्नामका
अकाराद्यनुक्रमः।
७१२८
१४

Page #603

समुहमद्भक्तिसुरा० श्रीनेमिजिनस्तोत्रम्
" ऋषिवर्द्धनः समुल्लसनूमल्लि० (शी. चै. १९) मल्लिजिनचैत्यवन्दनम्
५ श्रीलरलसूरिः सम्पूर्णशीतयुति० सरस्वतीस्तोत्रम्
९ दानविजयः सम्म नमिऊण जिणे० पञ्चकल्याणकस्तोत्रम्
२६ जिनवल्लभसूरिः सम्यगवस्तुप्रत्यय० नमस्कारस्तुतिः
९ रामचन्द्रः सयलाहिवाहिजलहर० फलवर्द्धिपार्श्वस्तवनम्
१२ जिनप्रभसूरिः सरति सरति चेतः सर्वजिनसाधारणस्तवः
११ नरचन्द्रसूरिः सरभसनृत्यत्०
श्रीवीरस्तवः (सं० प्रा०) १० धनपालकविः सरस्वतिं नमस्यामि० सरस्वतीस्तोत्रम्
७ निर्नामकम् सर्वज्ञसवोमरराज साधारणजिनस्तवः
८ जिनसुन्दरसूरिः सर्वाभिमुख्यतो नाथ (वी. ३) तृतीयः प्रकाशः
१५ हेमचन्द्राचार्यः संसारजिएसु जहा. जीवविचारस्तवनम्
४० धर्मघोषसूरिः संसारदावानल.
वीरस्तुतिः (टीका ज्ञानविमलसूरिकृता) ४ हरिभद्रसूरिः संसारसारं शैवश्री० साधारणजिनस्तवनम्
८ अमरचन्द्रसूरिः संसारेऽस्मिन् (क्ष. चै. १३) विमलजिनचैत्यवन्दनम्
३ क्षमाकल्याणः सहसा महसा सहसा० साधारणजिनस्तुतिः
४ निर्नामका सा सर्वदा पुण्यतमा० द्वितीयास्तुतिः
४ निर्नामका सार्वान् सर्वान्० (खु. ५) साधारणजिनस्तवः
८ सोमसुन्दरसूरिः
जैनस्तोत्रसन्दोहे।

३६ है

Page #604

सिग्धमवहस्ड विग्धं सिद्धं हृदयनिरुद्धं • सिद्धाचलश्रीललना •
सिद्धार्थवंशभवने ० ( जि. स्तु. २४) वीरजिनस्तुतिः
सिद्धो वर्णसमाम्नायः
सिरिउ सहवद्धमाणं • सिरि रिसहअजिय
सिरि रिसहनाह
**
**
३०
पार्श्वस्तवनम् (अजितशान्तिसमानं ) श्रीसिद्धाचलमण्डन श्रीऋषभजिन स्तवनम् १४
( यमकमयं )
""
सिरिविस्ससेण अइरा ० सिंहासने गत ० ( जि. स्तु. सीमन्तिनीमिव पतिः ( सीमन्धरः पूर्वविदेह० (हा. ४) सीमन्धरं स्तौमि० सीमन्धराधीश ०
सुखकारण०
सुपार्श्व ! तीर्थनायक •
ऋषभजिनस्तवनम् (सावचूरि) कलापकव्याकरणसन्धिगर्भितम्
शाश्वतचैत्यस्तवनम्
अजितशान्तिस्तवः (मन्त्रगर्भितः)
आदिदेवस्तवः
शान्तिनाथ १२ भवस्तोत्रम् १३) विमलजिनस्तुतिः २०) मुनिसुव्रतजिनस्तुतिः
हारावलीचतुर्थस्तवः विहरमान जिनचैत्यवन्दनम् पाश्र्श्वलघुस्तवः (सटीकः)
आदिजिनस्तवनम्
सुपार्श्वजिनस्तुतिः
सकलचन्द्रः
कुशलसागरः
४ मेरुविजयः
२३ निर्नामकम्
२३
निर्नामकम्
२४
देवेन्द्रसूरिः
१७ धर्मघोषसूरिः
९ देवेन्द्रसूरिः
धर्मघोष सूरिः
मेरुविजन्यः
१०
४
४
""
१४ जयतिलकसूरिः ३ निर्नामकम्
क्षमाकल्याणः
८ पार्श्वचन्द्रः ४ निर्माणका
२९
१.२
१४
१४
२३
१२।१३
13
१३
१३
३५
३५
अकाराद्यनुक्रमः ।

Page #605

सुमते सुमते
सुमतिजिनस्तुतिः सुमतेऽसुमता० (ऋ, चै. ५) सुमतिजिनचैत्यवन्दनम् सुरअसुरखयरमहियं
जिनस्तोत्रम् (आभाणगर्भितं) सुरकिनरनाग०
चतुर्विंशतिजिनचैत्यवंदनम् सुरदानवमर्त्यः
पार्श्वजिनाष्टकम् सुरासुराधिनाथ० (जि. स्तु. २२) नेमिजिनस्तुतिः सुरासुराधीश्वररत्न.
ऋषभजिनस्तवनम् (९ रसमयं) सुरासुराधीश्वर०
जीरापल्लीपार्श्वस्तवनम् सुरासुरेन्द्रौ निस्तन्द्रौ० (अ. २) साधारणजिनस्तवः सुरासुरैर्वन्दित.
महावीरजिनस्तवनम् सुरास्तु सम्मील्य.
समवसरणस्तुतिः सुलभमरिशतानां
अनङ्गदुर्जयाष्टकम् सुवर्णवर्ण लयमध्य० श्रीमायाबीजस्तोत्रम् सुवर्णवणों हरिणा० (क्ष. चैः ५) सुमतिजिनचैत्यवन्दनम् सुविधिनाथजिनं
सुविधिजिनस्तवनम् सुविधिरवधिरेन.
सुविधिजिनस्तुतिः सुहगुत्ते सुहगुत्ते
चतुर्विंशतिजिनस्तवनम् सूर्येन्द् सविमानौ० (म. ८) सूर्यन्दुक्लप्तस्तुतिरूपः वोरस्तवः
४ निर्नामका ९ ऋषिवर्धनः ३३ निर्नामकम्
५ निर्नामकम् - १०. उत्तमसागरशिष्यः
४ निर्नामका ११ गुणसमृद्धः ८. निर्नामकम् ८ सोमसुन्दरसुरिः । २४ मिर्नामकम् : ४ निर्नामका ८ विनयचन्द्रः १६ महोदयविजयः .३ क्षमाकल्याणः .
६ कल्याणसागरसूरिः ४ निर्नामका २६ निर्नामकम् ९ सोमसुन्दरसूरिः .
जैनस्तोत्रसन्दोहै।
१४ २८ ..

३६

Page #606

१४
सेढीतटस्तम्भनका. पार्श्वजिनस्तवनम्
' ९ जयचन्द्रसूरिः
१० जयचन्द्रसूरिः सेतुं भवाब्धौ० (हे. ५) . सुपार्श्वजिनस्तवनम्
५ हेमविजयः सोऽपास्तमोह. (हे. १०) शीतलजिनस्तवनम्
५ हेमविजयः सोल्लासं चारुचामीकर० सम्मेतशिखरस्तवः
८ कल्याणकुशलगणिः सौधे सौधे रसे स्वैः (ऐ. २३) पार्श्वजिनस्तुतिः
४ यशोवि० स्तवीमि तं पार्श्वजिनं . स्तम्भनपार्श्वस्तवनम् (श्रृंखलाबध्धं) ८ तरुणप्रभः स्तुततं येन निर्वृत्त्या (ब. स्तु. १८) अरजिनस्तुतिः
४ बप्पभट्टिः
७१२८ स्तुवे पार्श्व जिनाधीशं पार्श्वजिनस्तवः
६ सोमसुन्दरसूरिः । ___३६ स्तुवे विभो ! त्वां०. (हे. १८) अरजिनस्तवनम्
५ हेमविजयः स्तुवे श्रीस्तम्भनाम्भोज० स्तम्भनपार्श्वजिनस्तवः
५ निर्नामकम्
१४ स्तौमि जिनेशानवतः
कल्याणकस्तवनम् - २५ कल्याणविजयः १४ स्नातस्याप्रतिमस्य० वीरस्तुतिः ( सटीका)
४ बालचन्द्रसूरिः स्फुरत्केवलज्ञान०
स्तम्भनपार्श्वजिनस्तवनम् २५ देवसुन्दरसूरिः स्फुरद्विद्यत्कान्ते ! (शो. २१) नमिजिनस्तुतिः
४ शोभनमुनिः३।२३।२८।३१।३२ स्फूर्जद्भक्तिनतेन्द्र०
वीरस्तुतिः (स्नातस्या०पादपूर्तिः) ४ निर्नामका स्मयोद्धुरक्ष्माधर० (हे. १४) अनन्तजिनस्तवनम्
५ हेमविजयः स्मृतिनिर्मितजिन० अजितशान्तिस्तवः
६ सोमसुन्दरसूरिः स्रस्ताशर्मा वृत० . साधारणजिनस्तुतिः(एक द्रिबहुवचनतुल्या) ४ धर्मघोषसूरिः
१२
अकाराद्यनुक्रमः।
१४
१२
mr
P

*

Page #607

१३
१२
१३.१८
स्वकृतं दुष्कृतं गर्हन् (वी. १७) सप्तदशः प्रकाशः
८ हेमचन्दाचार्यः स्वयंभुवं भुवो० (सा. ८) साधारणजिनस्तवः
१६ रामचन्द्रसूरिः स्वयम्भुवा भूत. ऋषभजिनस्तवनम्
५ समन्तभद्रः स्वर्णाटाग्रसहस्र० गौतमस्वामिस्तवनम्
१४ वज्रस्वामी (१) स्वःश्रियं श्रीमदहन्तः पञ्चपरमेष्ठिमन्त्रस्तवनम्
५ जिनप्रभसरिः स्वःश्रेयससरसीरुह.
वीरस्तवनम् (पश्चर्मपरिहाररूप) २६ , स्वस्तिश्री परिषेव्य. वीरजिनस्तोत्रम्
२८ विजयसागरगणिः स्वस्तिश्रीसुखदान्.
चतुर्विंशतिजिनस्तुतिः (३४ अतिशय) २८ लुम्पकज्ञानचन्द्रः
- गर्भिता स्वातन्त्र्यश्रीपवित्राय० (सा. १६) साधारणजिनस्तवः
• १.६ रामचन्द्रसूरि स्वामिनमान्नर० पार्श्वजिमस्तक्नम्
१६ निर्नामकम् स्वामी माणिक्यदेव. माणिक्यस्वामीस्तवनम्
१८ कल्यागसागरसूरिः
१३
जैसस्तोमसदोहे।
१२
२८
४ बप्पभट्टिः -४ यशोवि.
४ निर्नामका
..
हन्तुं महामोहतमो० (ब. स्तु. १५) कुन्थुजिनस्तुतिः हरन्तं संस्तवीम्यहं (ऐ. १८) अरजिनस्तुतिः हर्षनतासुरनिर्जर०
पार्श्वजिनस्तुतिः हिमगिरितनयेश.
शान्तिजिनस्तुतिः हृदयकमलमध्ये० (नि. स्तु. ९) सुविधिजिनस्तुतिः होमरोदरवानमौ०
गर्भस्तोत्रम्
:
४ निर्नामका
३.

Page #608

ख-परिशिष्टम् । मुनिचतुरविजयप्रणीता.
छन्दोनामगर्भिता श्रीवर्द्धमानषत्रिंशिका ।
श्रेयः श्रीनिलयं पयोधरधाराशुद्धविराट्छदच्छविम् । छन्दोभिर्विविधैर्जिनेश्वरं श्रीवीरं स्तुतिगोचरं नये ॥१॥ चम्पकमाला तेऽतिविशाला मुक्तिवधूटीसङ्गमशाला। कण्ठतटस्था हे जिन ! वर्या पर्षदि हर्ष कस्य न कुर्यात् ? ॥२॥ पमोल्लासी सततमुदितो मार्गोन्मार्गप्रकटनपटुः । ध्वान्तवातं रविरिव रयाद् हंसीश ! त्वं भवितनुमताम् ॥३॥ विधीयमाने जननोत्सवे ते सुरैः पदाङ्गुष्ठहतोऽपि नाथ ! । उपेन्द्रवज्रायुधजातभीतिरिव क्षणं स्वर्णगिरिश्चकम्पे ॥४॥ स्याद्वादिदुर्वादिशतैरधृष्यं तीर्थेश ! ते शासनमस्तदोषम् । मिथ्यात्वपृथ्वीधरघातनाय दीपेन्द्रवज्रायुधतां बिभर्ति ॥ ५ ॥ अनन्यसौगन्ध्यरसैकलीनो नानालताभ्रान्तिविखिनचेताः । त्यक्तोर्पजातिभ्रमणः षडकिस्त्वदलिपनं श्रयते स्म देव ! ॥६॥ १ शुद्धविराट् छन्दः, लक्षणं-म्सौ ज्गौ शुद्धविराडिदं मतम् । २ चम्पकमाला-, , चम्पकमाला चेद् भमसाद् गः । ३ हंसीच्छन्दः, लक्षणं-ज्ञेया हंसी मभनगयुता । ४ उपेन्द्रवज्रा जतजा गुरू चेत्. ५ स्यादिन्द्रवज्रा यदि तौ जगौ गः । ६ अनन्तरोदीरितलक्ष्मभाजौ पादौ यदीयावुपजातयस्ताः ।

Page #609

जैनस्तोत्रसन्दोहे। [चतुरविजयये भक्त्यात्तभ्रमरविलसितास्त्वत्पादाब्जे जिनप! भविजनाः। तेषां कण्ठे विकिरति सलयं मुक्तिस्त्री सक् प्रमुदितहृदया ॥७॥ उत्फुल्लस्रक्शालिनी ते जिनेन्द्र ! मूर्तिस्तप्तस्वर्णरोचिर्वरेण्या । नक्षत्रालीभागिव स्वर्गिशैलो हर्षोत्कर्षायाहहासङ्गिनोऽपि ॥८॥ देव ! तेऽध्वनि जनप्रतिबोधप्रस्थितस्य तरवोऽपि नदन्ति । भङ्गकोकिलमयूरनिनादैः स्वागतानि विहितप्रणिपाता: ॥९॥ चक्रिकेशवसुरासुरेशितुस्तं श्रियोऽपरिमिताश्च वृण्वते । वाजिवारणरथोद्धा द्रुतं देव ! योऽर्चति तव क्रमाम्बुजम् ॥१०॥ वाद्यगणेन सुकोमलकण्ठ्यो जातमुदो धधोंकृतिपूर्वम् । जन्ममहे जिन ! देववधूट्योऽकार्परलं तव सद्गुणगानम् ॥११॥ मदनकषायभवातिविखिनैस्तव पदतामरंसं भविजीवैः । त्रिभुवनपूज्य ! नितान्तमुदारं हृदि निदधे सलयं निन ! शान्त्यै॥१२॥ शिवललनाया भविकविवाह इव वरमाला ह्यतिरमणीया । विलसति कण्ठे कुसुमविचित्रा चरमजिन ! स्रक् सुरनिहिता ते ॥१३॥ भक्तिभरेण प्रमुदितहृदया ऽव्याहतनृत्या सततमनुदिनम् । . सद्गुणराजी भवदवदवयं गायति नेतस्तव सुरललना ॥ १४ ॥
१ म्भौ लौ गः स्याद् भ्रमरविलसिता । २ शालिन्युक्ता म्भौ नगौ गोऽब्धिलोकैः । ३ स्वागतेति रनभाद् गुरुयुग्मम् । ४ रानराविह रथोद्धता लगौ । ५ दोधकवृत्तमिदं भभभाद् गौः । ६ तदकथि तामरसं नजजैर्यः । ७ नयनययुक्ता कुसुमविचित्रा। ८ चेद् भतनैः सो भवति च ललना।

Page #610

मुनिप्रणीता ]
वर्द्धमानषटूत्रिंशिका ।
स्याद्वादिनी सकलभावबन्धुरा तिर्यङ्मनुष्यसुरबोधनक्षमा । वाणी तवेश! हरतेऽङ्गिशंसयानायोजनं सुललितार्धमागधी ॥१५॥ स्रग्विणी मण्डली देव | देवासुराप्रेसराणां नमन्मौलिरिद्धादरा । प्रोल्लसद्भूषणोद्भासितस्वर्धरा पादपीठेऽलुठत् तेऽखिला भासुरा ॥ १६ ॥ भवारण्यसञ्चारिणामङ्गभाजां भवन्नाममन्त्रस्मृतौ तत्पराणाम् । त्रिलोकीश ! नेतनांहो भुजङ्गप्रयातं कदाचिन्न ही भीतये स्यात् ॥ १७ ॥ नरेन्द्रवंशस्थमुदारचेतसं विधूतदोषं च समस्तलक्षणम् । भवन्तमासाद्य शिवाङ्गना पतिं मतान्तरीयान् स्पृहयत्यपीश ! नो॥ १८ ॥ जिनसूर ! भवोर्जितगाढतमो दलयन् प्रतिबोधितभव्यकजः । नृसुरेन्द्रनतोऽट ककुब्विदितः प्रकटीकृतमोक्षपथो हृदि मे ॥ १९ ॥ द्रुतविलम्बितमन्थरयानया चकितया सुरदानवयोषिता। जिनपते ! त्वमशंसि जितस्मरः सुरगिरौ जननस्नपनक्षणे ॥ २० ॥ प्रमिताक्षरापि जिन ! ते त्रिपदी लघुरप्यहो प्रवरबीजसमा । समपीफलद् गणभृदात्मवने परितृप्तिभाग् जगदभूदखिलम् ॥२१॥ विश्वं परिभ्रम्य विषिण्णचेतसः स्थानान्तराभावत एव सद्गुणाः । सिद्धार्थ ! सिद्धार्थशुभाभिधानकपृथ्वीन्द्रवंशाभरण ! स्थितास्त्वयि ॥२२॥
१ झेया बुधैर्नु ललिता तभौ जरौ । २ रैवतुर्भिर्युता त्रग्विणी सम्मता । ३ भुजङ्गप्रयातं भवेद् यैश्चतुर्भिः । ४ जतौ तु वंशस्थमुदीरितं जरो । ५ इह तोटकमम्बुधिरैः प्रथितम् । ६ द्रुतविलम्बितमाह नभौ भरो । ७ प्रमिताक्षरा सजससैरुदिता । ८ स्यादिन्द्रवंशा ततजैरसंयुतैः ।

६३

Page #611

जैमस्तोत्र सन्दोहे | [ चतुरविजयपद्मोदयेन कुवलयप्रबोधकृत् शान्ता विचित्रमनुदिनं प्रदोषहत् । मूर्तिर्जिनेश्वर ! तव दीप्रभोवती चण्डद्युतेरिव हरते तमो घृणिः ॥ २३ ॥ सद्बोधा निखिलजनप्रहर्षिणीश ! वाणी वर्ण्यनयसुधा प्रवर्षिणी ते । माहात्म्याच्छिवललनीपकर्षिणी नंः शं दिश्यादपरमतैरधर्षणीया ॥ २४ ॥ सवृत्तपुच्छलतिका नयकेशराढ्या दानादिधर्मचतुरङ्घ्रि (मेयशक्तिः । मिथ्यात्वदुर्धर करीन्द्रमदापहारे सिंहोद्वैता विजयते जिन ! भारती ते ||२५|| अमलकमलमालामालिनी ते जिनेंद्र ! त्रिभुवनजनचेतोहारिणी ध्वस्तदोषा ।'
जयति विजितरागद्वेषमोहप्रपश्चा सकलसुखनिदानं मूर्त्तिरुत्फुल्लनेत्रा कामक्रीडासक्तो ऽप्युद्यत्पापव्यापस्ते भक्त्या
Sप्रत्याख्यानो राज्यश्रीभुक् श्रद्धाशाली सच्चेताः । तीर्थेशत्वं नामाऽबध्नात् त्रैलोक्याच्यं सद्विम्बि
सुरपतिर्वैाणिनी कुचरमापहारिकुम्भैः स्नपनमकारि यैरमृतसागराम्बुपूर्णैः ।
१ प्राज्ञैर्मता तभसजगैः प्रभावती ।
२ म्नौ जौ गस्त्रिदशयतिः प्रहर्षिणीयम् । ३ सिंहोद्धता भवति चेत् तभजा जगौ गः । ४ ननमयययुतेयं मालिनी भोगिलोकैः । ५ कामक्रीडा पञ्च स्युर्मा यस्यां वेदत्रिच्छेदा ।
६ नजभजरैः सदा भवति वाणिनी गयुक्तैः ।

सारो भूपः श्रीसिद्धार्थक्ष्माभुगूवंशाकाशार्क ! ॥ २७ ॥
॥ २६ ॥

Page #612

मुनिप्रणोता] वर्द्धमानट्त्रिंशिका। तव जननक्षणे सुरगिरौ विशुद्धभावैः
__ स्वयमपि तैरधीश ! विबुधैरवापि शुद्धिः ॥ २८ ॥ प्रयाति भवति प्रभो ! सुरभवाद् विदेहोदरं
नितान्तमभितः श्रियो ववृधिरेऽयि पृथ्वीपतेः । व्यधत्त जिन ! वर्द्धमान इति तेऽभिधां ते न स
ह्यतुच्छतरमुन्महोत्सवविधि विधायामलम् ॥२९॥ विशुद्धे सिद्धार्थक्षितिपतिकुलेऽपाकृततमा
विराजिष्णुर्भासोदयशिखरिणीवेश ! तरणिः । तिरस्कुर्वन् दोषाकरमुदयमागास्ततमहा
जगच्चक्षुर्वीर ! त्रिभुवनगतार्थान् प्रकटयन् ॥३०॥ अमरहैरिणीनेत्रा देव ! स्फुरन्मणिकाञ्चना
__ भरणरुचिरा चेतो जहे न ते स्वकटाक्षितैः । प्रलयपवनैः क्षुब्धाशेषक्षमाम्बुधिभूधरै
स्त्रिदशशिखरिप्रस्थः क्षोभं प्रयाति कदापि किम्? ॥३१॥ आधिव्याधिव्यथितहृदया विस्मृतस्वस्वभावा
मन्दाक्रान्ता भविजनततिः पापकर्मामयेन । नानादोषप्रशमनकृता दायिना पुण्यपुष्टिं
शान्ति भेजे जिनवर ! भवन्नाममन्त्रौषधेन ॥ ३२ ॥ १ जसौ जसयला वसुग्रहयतिश्च पृथ्वी गुरुः । २ रसै रुदैछिन्ना यमनसभला गः शिखरिणी। ३ रसयुगहयैम्सौं स्लौ गो यदा हरिणी तदा । ४ मन्दाक्रान्ता मभनततगा गो यतिवेदषभिः ।

Page #613

जैनस्तोत्रसन्दोहे। [चतुरविजयचरम जिनपते ! हिमांशुप्रभाकुन्दरूप्याचल____ तुहिनशिखरिदिग्गजेन्द्रेश्वरक्षीरपाथोनिधीन् । त्रिदशवरवधूसमूहैः सदा गीयमानं मुदा
त्रिभुवनवलये तवाद्यावधि स्पर्द्धते सद्यशः ॥ ३३ ॥ .. नानाव्याधिगणो न चाब्धिरनलो न क्षुद्रदेवासुर
बातो नीचमहीपतिर्न सबलः प्रत्यर्थिसार्थोऽपि नो। भीत्यै स्यात्करिवल्गितं न भविनः शाईलविक्रीडितं
त्वन्नामामलमन्त्रसंस्मृतिकृतो देवार्य ! हे चेतसि ॥ ३४ ॥ विश्वेऽस्मिन् पुत्रपिण्डानसुवत शतशो नार्यस्त्रिशलया
नान्या त्वादृक्षमन्यं तनयमजनयत् काचित् सुवदैना। आशाः सर्वाः समन्ताद् दधति च सततं भानि प्रतिहत
ध्वान्तं प्राच्येव सूते जिन ! जनमहितं भासामधिपतिम्॥३' इत्थं ते त्रैशलेय ! स्तवनमविकलं शृण्वतोऽधीयतो वा
नानाच्छन्दोऽवबद्धं चतुरभविजनस्येदमग्यूं त्रिसन्ध्यम् । देवी सिद्धायिकाख्या मृगपतिगमना स्रग्धरा नीलवर्णा
मातङ्गो यक्षराट् च द्विरदकृतगतिः श्यामरुग रातु सौख्यम्॥३६१
१. नवनिधिविरतिर्मता रैश्चतुर्भिश्च नाभ्यां प्रभा । २. सूर्याश्वैर्मसजस्तताः सगुरवः शार्दूलविक्रीडितम् । ३. जैया सप्ताश्वषभिर्मरभनययुता म्लौ गः सुवदना । ४. नन्नैर्यानां त्रयेण त्रिमुनियतियुता स्रग्धरा कीर्तितेयम् ।।

Page #614

Sonawanemanna
ram-
www
मुनिप्रणोता] वर्द्धमानशिका ।
ग-परिशिष्टम् । श्रीभद्रबाहुस्वामिप्रणीतं उपसर्गहरस्तोत्रम् ।
उवसग्गहरं पासं पासं वंदामि कम्मघणमुक्कं । विसहरविसनिन्नासं मंगलकल्लाण आवासं ॥ १ ॥
श्रीचन्द्राचार्यकृता लघुत्तिः ।
श्रीपार्श्वनाथाय नमः। नमस्कृत्य परं ब्रह्म सर्वयोगिनमस्कृतम् ।
उपसर्गहरस्तोत्रं विवृणोमि समासतः ।। ‘उवसग्गहरं ' इत्यादि,
उपसर्गहरं पाच-पार्श्वयक्षं पार्श्वनाथं च। भगवन्तं किंविशिष्टम् ? कर्मघनमुक्तम् , मङ्गलकल्याण आवासम् , विषधरविषनिर्नाशं च। इत्यक्ष : रार्थः। वन्दे इति क्रियापदम् ।।
अधुना वृद्धसम्प्रदायः
प्रणवबीजगर्भ देवदत्तनामालिख्य बहिश्चतुर्दले पद्म प्रत्येकं पार्श्वनाथ इत्येकैकमक्षरं दत्वा दलाये हर हर इत्यक्षरद्वयं न्यसेत् , बाये हहा हि ही हु हू हे है हो हो हं हः इत्यक्षरैः सर्वतो वेष्टयेत् । ततस्त्रिगुणमायाबीजेन वेष्टयेत् । इत्येकं यन्त्रम् ॥ १ ॥ : तथा वंकाराक्षरोदरे नामाक्षरं दत्वा शेषं पूर्वयन्त्रवन् न्यसेत् । जगबल्लभकरं प्रथमं यन्त्रम् । सौभाग्यकरं द्वितीयं यन्त्रम् ॥ २ ॥
तथा मायाबीजगहें नाम कृत्वा बहिश्चतुर्वपि दलेषु पार्श्वनाथ इत्यक्षराणि प्रत्येक स्थापयेत् । तद्वहिः हर हर इत्यक्षरैर्निरन्तरं पूरयेत् । बाये च हहा इत्याद्यक्षराणि द्वादश देयात् । ततोऽपि बहिः अकारादिक्षकारपर्यन्तैर्मातृकाक्षरैर्वेष्टयेत् । ततस्त्रिगुणमायाबीजेन वेष्टयम् ।
इति लक्ष्मीवृद्धिकरं तृतीयम् ॥ ३ ॥

Page #615

जैनस्तोत्रसन्दोहे |
लघुवृत्तिः ।
तथा हुंकारं नामगर्भं कृत्वा पूर्वोक्तरीत्या शेषं कार्यम् ।
૬૮
[ श्रीभद्रबाहु
भूतादिनिग्रहकरं यन्त्रं चतुर्थम् ॥ ४ ॥
तथा प्रथमं हुं ततो देवदत्तस्ततः क्षं दत्वा पार्श्वनाथ, हर हर पूर्ववत् ततः वकारेण संवेष्टय बाह्ये षोडशस्वरसंयुतं षोडशदलं पद्मं कृत्वा ततस्त्रिगुणमाया बीजेन वेष्टयेत् ।
॥ इतिज्वर निग्रहकरं पञ्चमं यन्त्रम् ॥ ५ ॥ तथा प्रथमं वं ततो नाम हूँ दत्वा बहिरष्टदलेषु ॐपार्श्वनाथाय स्वाहा इति दत्वा शेषं पूर्ववत् कार्यम्, ततस्त्रिगुणमायाबीजेन वेष्टयेत् । इति शाकिनीनिग्रहकरं षष्ठं यन्त्रम् ॥ ६ ॥,
तथा हुँकारगर्भ नाम कृत्वा बाह्ये हूँकारेण वेष्टयेत् ततोऽपि ॐ पार्श्वनाथाय स्वाहा इत्यक्षरैर्वेष्टयेत् ततस्त्रिगुणमायाबीजेन वेष्टयेत् ॥
विषमविषनिग्रहकरं यन्त्रं सप्तमम् ॥ ७ ॥
अमीषां सप्तानामपि यन्त्राणां कुङ्कुमगोरोचनाभ्यां भूर्यपत्रे स्वरूपं लिखित्वा कुमारीकर्तितसूत्रेण संवेष्ट्य वामभुजधारणेन जगद्वाल्लभ्यलक्ष्मीवृद्धिभूतादिनिग्रहकर ज्वरशाकिनी निग्रहविषमविषनिग्रहादि यथासङ्ख्यं भवति ॥
ॐ ह्रीं श्री हर हर स्वाहा । प्रथमं दिनत्रयं त्रिसन्ध्यमष्टोत्तरशतं जपेत् पार्श्वनाथप्रभोरग्रे मन्त्रः सिध्यति । सर्वयन्त्रेष्वयमेव पूजामन्त्रः ॥ ॐ ग्यू त्रिशूलमुद्रया प्रां श्रीं मू मौं ग्रः हहा छिन्द छिन्द भिन्द भिन्द विदारय विदारय वम्र्न्यू ब्रां वीं ब्रू ब्रौं ः इहा ताडय ताडय फ्ल्यूँ घ्रां श्रीं घूँ घ्रौघ्रः ग्रंग्रं हुं फुट् इम्यू ह्रां ही हूँ हाँ ह हः हहाः ये ये ज्वल ज्वल प्रज्वल प्रज्वल ॐ नमो भगवते पार्श्वनाथाय चण्डक्रोधाय सप्तपणाविभूषिताय क्षं सुं सम्र्व्यं वज्रासित्रिशूलं धारय इदं भूतं हन हन दह दह पच पच त्रास त्रास खः खः खाहि खाहि मन्त्रराज आज्ञापयति स्वाहा । पार्श्वयक्षमन्त्रः ।
ु
3
तथा ॐ ग्म्यूँ रर रारा हाहा औँ काँ हाँ क्षी क्ली ब्यूँ द्रां ट्री पार्श्वयक्षिणि ! ज्वल ज्वल प्रज्वल प्रज्वल दह दह पच पच इदं भूतं निर्धाटय धूमा

Page #616

स्वामिप्रणीतम्] उपसर्गहरस्तोत्रम् । द्वितीयगाथा
विसहफुलिंगमंतं कंठे धारेइ जो सया मणुओ। तस्स ग्गहरोगमारीदुद्वजरा जंति उवसामं ॥ २ ॥
लघुवृत्तिः । न्धकारिणि ! ज्वलनशिखे ! हुं हुं फुट ३ मातृदूतिकासहिते ! पार्श्वयक्षिणी आज्ञापयति स्वाहा । पार्श्वयक्षिणीमन्त्रः ॥
इति मन्त्रद्वयमुपोषितेन प्रचुरयोगपूर्व साध्य भूततिथौ यावदष्टोत्तरशतं ततः सिद्धयति ॥
___ इति दोषनिग्रहः ॥ तथा फर्ग्य नामगर्भितं लिखिखा बाह्ये हर्म्य इत्यक्षरेण सर्वतो वेष्टयेत् ततो बहिः षोडशस्वरर्वेष्टयेत् , तद्वहिरष्टसु दलेषु क्य॑ म्यूँ हम्यं वयं क्ष्च्यू झh पल्यू कम्य इत्यक्षराणि देयानि । पुनरपि बहिरष्टपत्रेषु ब्रह्माणी, कुमारी, इन्द्राणी, माहेश्वरी, वैष्णवी, वाराही, चामुण्डी गणपतिनामानि प्रणवपूर्वाणि नमोऽन्तानि न्यस्यानि । तथा बाह्येषु च पूर्वोक्तयक्षयक्षिणीमन्त्राभ्यां वेष्टयेत् । तदुपरि ककारादिहपर्यन्तमातृकावणेवेष्टयेत् तद्वाद्ये मायाबीजेन त्रिधा वेष्टयेत् ।
इत्येवं यन्त्रम् । ___ इदं यन्त्रं कुङ्कमगोरोचनया लिखितं ॐ क्रौ ह्री क्षी क्ली ब्लू द्रा द्रों ज्वालामालिनी नमः ॥ इत्यनेन मन्त्रेण अष्टोत्तरशतपुष्पैः पूजयेत् । सर्वविषमविषक्षुद्रोपद्रवनिर्नाशं विधत्ते ॥
॥ इति प्रथमगाथामन्त्रयन्त्राणि ॥
‘विसहरफुल्लिंग०' इत्यादि ।
यान्ति उपशामम् । के ? प्रहरोगमारीदुष्टज्वरादयः । यः. किम् ? यो विषधरफुलिङ्गमन्त्रं कण्ठे धारयति । सदा मनुजस्तस्य इत्यक्षरार्थः ।

Page #617

७०
जैनस्तोत्रसन्दोहे।
[श्रीभद्रबाहु
लघुवृत्तिः । अधुना सम्प्रदायः
प्रथमवृत्तवलयमध्ये हूँकारनामसहितं आलिख्य बहिरष्टदलं पद्म चालिख्य ॐ पार्श्वनाथाय ह्रीं नमः इति दलेषु अक्षराणि प्रत्येकं न्यसेत् , प्रत्येकं तद्बाह्ये चतुर्दलेषु ॐ ब्रह्मणे नमः, ॐ धरणेन्द्राय नमः, ॐ नागाय नमः, ॐ पद्मावत्यै नमः, लिखित्वा बाह्ये षोडशभिः स्वरैरावेष्टय ततो बहिरष्टाम्बुजं कृत्वा ॐ ह्री श्री १ नमिऊण २ पास ३ विसहर ४ वसह ५ जिण ६ फुलिंग ७ ही नमः इति मन्त्रराजं न्यसेत् । पुनरष्टदलमालिख्य ॐ नमो अरिहंताणं ह्रीं नमः, ॐ नमो सव्वसिद्धाणं ह्रीं नमः, ॐ नमो आयरियागं ही नमः, ॐ नमो उवज्झायाणं ह्री नमः । ॐ नमो लोए सव्वसाहूणं ह्रीं नमः, ॐ ज्ञानाय ह्रीं नमः, ॐ दर्शनाय ही नमः, ॐ चारित्राय ह्रीं नमः, इति प्रतिदलं लिखित्वा ततः पुनरपि षोडशपत्राणि ॐ रोहिण्यै नमः, ॐ प्रज्ञप्त्यै नमः, ॐ वज्रशृङ्खलायै नमः, ॐ वज्राङ्कश्य नमः,ॐ अप्रतिचक्रायै नमः, ॐ पुरुषदत्तायै नमः, ॐ काल्यै नमः, ॐ महाकाल्यै नमः, ॐ गौय नमः, ॐ गान्धाय नमः, ॐ सर्वास्त्रमहाज्वालायै नमः, ॐ मानव्यै नमः, ॐ वैरुट्यायै नमः,ॐ अच्छुप्तायै नमः, ॐमानस्यै नमः, ॐ महामानस्यै नमः, इति प्रतिदलं लिखेत् । ततोऽप्यष्टदलपद्म नागाधिपतिनामानि ततो बहिश्चतुर्विंशतिदलं लिखित्वा जिनजनन्यः सर्वाः ॐकारपूर्वाः नमःपर्यन्ताः, ॐ मरुदेव्यै नमः इत्यादिरीत्या नाम प्रत्येक सञ्चार्य लेख्याः । ततः पुनरपि षोडशदले पछे दले दले प्रत्येकं ॐ इन्द्राय नमः, ॐ जयायै नमः ॐ अग्नये नमः, ॐ अजितायै नमः, ॐ यमाय नमः, ॐ अपराजितायै नमः, ॐ जंभायै नमः, ॐ वरुणाय नमः, ॐ मोहायै नमः, ॐ वायवे नमः, ॐ वीरायै नमः, ॐ कुबेराय नमः, बेराय नमः, ॐ नाराण्यै नमः । ॐ ईशानाय नमः । ॐ विजयायै नमः, इति लिखेत्। ततो बहिरष्टसु पत्रेषु-ॐ आदित्याय नमः, ॐ सोमाय नमः, ॐ मङ्गलाय नमः, ॐ यावत् राहवे केतवे नमः इति प्रतिपत्रं न्यसेत् ।

Page #618

स्वामिप्रणीतम् ]
उपसर्गहरस्तोत्रम् । -
लघुवृत्तिः । बहिश्च त्रिगुणमायाक्षरेण वेष्टय महेन्द्रमण्डलं चतुरस्रं वज्राङ्कितं ललक्षक्षि इत्यक्षरयुगलक लितं तन्मध्ये चक्र स्थाप्यम् , इदं बृहच्चक्राभिधानं चक्र गुरुपरम्परागतं गुरुमुखाज ज्ञात्वा कुमादिसुरभिद्रव्यैर्भूर्य वा आलिख्य बहिश्चक्रस्य दक्षिणे पार्श्व यक्षप्रतिमाम् , वामे पार्श्वयक्षिणीप्रतिमामालिख्य त्रिसन्ध्यं जात्यादिकुसुमैरभ्यर्च्य शौचरक्षापूर्व सकलं कृत्वा नाशाग्रन्यस्तदृक्द्वन्द्वः सदा ध्यायेत् सर्वसम्पदादि करोति । मूलमन्त्रश्च ध्येयः । स चायम् ।
ऐं ह्रीश्री क्ली को श्री ख्लौ ख्ली ही नमः । अथवा-ॐ ह्रीं श्री अह्न नमिऊण इत्यादि वा मन्त्रद्वयं जपेत् ।
ॐ नमो भगवओ अरहओ पासस्स सिज्जउ मे भगवई महाविज्जा, उग्गे उग्गजसे पासे पासे सुपासे पासमालिणी ठः ठः स्वाहा ।
एआए विज्जाए चउत्थेण साहणं, पासनाहस्स जम्मनक्खत्तं च जोइअव्वं । अत्तरसहस्सजावेण सिज्जइ। तओ एआए जविआए गामाइसु धूयबलिकम्मं कायव्वं । मारिरोगभयं हरिऊण सुइजंपयं करेइ । चंदसेणखमासमणवयणाओ चक्रोत्तीर्णा प्रस्तावात् कथिता ॥
॥ इति बृहच्चक्रविधिः ॥ प्रथम देवकुलमिदम् ॥ अधुना द्वितीयं चिन्तामणिचक्रनामकमभिधीयते--
गुरूपदेशतः स्वमनीषिकया प्रथमं धरणेन्द्रं धृतातपत्रं पार्श्वनाथप्रभुबिम्ब स्थाप्य अधो ह्रीकारबीजं दत्त्वा बाह्ये चतुर्दलेषु पार्श्वनाथनाम्नः एकैकमक्षरं दापयेत् । तद्बहरिष्टकोणदलेषु आलिख्य ॐ क्यूं ब्रह्मणे नमः । ॐपल्यू धरणेन्द्राय नमः, ॐन्यू नागाय नमः ॐफ्ल्यू पद्मावत्यै नमः, इति दिक्कोणेषु लिखेत् । बाह्ये ही ॐ ह्रः देव ! त्रायस त्रायस ॐ ह्री वी सं यः ३ क्षिप ॐ स्वाहा । ह्रीं क्षौ नमः । इति मन्त्रेण वेष्टयेत् । ततः षोडशदलेषु कमलेषु षोडश स्वरान् संस्थाप्य ततः पुनरपि कमलमष्टदलं कृत्वा दलेषु ॐ नमो अरिहंताणं ह्री नमः इत्यादीनि ॐ

Page #619

जैनस्तोत्रसन्दोहे |
लघुवृत्तिः ।
चारित्राय ह्रीँ नमः पर्यन्तानि पूर्वोक्तरीत्या स्थाप्यानि । तत उवसग्गहरं पासं इति सकलगाथया वेष्टयेत् ।
७२
ततो अनन्तकुलिका - वासुकि- शङ्खपाल - तक्षक - कर्कोटक -पद्म-महापद्मान्तामि अष्टागाधिपनामानि ॐकारपूर्वाणि नमः शब्दान्तानि अष्टदलकमलमध्येषु संस्थाप्य ततो विसहरफुलिंग इत्यादिगाथया वेष्ट्य तद्बहिः षोडशशु दलेषु षोडश विद्यादेवीनामानि संलिख्य पुनरपि बाह्ये चतुर्विशतिदलेषु तीर्थकरजननीनामानि पूर्वोक्तक्रमेणालिख्य पुनरप्यष्टच्छदाम्बुजैः अष्टौ दिक्पालनामानि ततः चिटुउ दूरे मंतो इति सकलगाथया वेष्टः कार्यः
[ श्रीभद्रबाहु
"
ततः पुनरप्यष्टदलकमलम् तेषु आदित्य जया १ सौम अजिता २ मङ्गल अपराजिता ३ बुध जंभा ४ बृहस्पति मोहा ५ शुक्र गौरी ६ शनि गान्धारी ७ राहु केतु विजया ८ इति नामानि नमोऽन्तानि दलेषु संस्थाप्य ततः ॐ वम्माएवि ! सपुत्ति ! सवाहणि ! सपरिकरि ! श्वेतवस्त्राभरणभूषिते ! अत्र मण्डले आगच्छ आगच्छ स्वस्थाने तिष्ठ तिष्ठ स्वाहा । तुह सम्मत्ते द्वे इति गाथया वेष्टयेत्, त्रिगुणमायाबीजेन वेष्टयिल्ला इदं चक्रं पृथ्वीमण्डले पूर्वयुक्तिप्रतिपादिते स्थापयेत् । इति चिन्तामणिचक्रस्थापनविधिः ।
इदं चक्रं कुङ्कुमगोरोचनाप्रभृतिसुरभिद्रव्यैस्तानभाजने भूर्ये पत्रे वा संलि - ख्य श्वेतवस्त्र-श्वेताभरण - श्वेतमाला - विलेपन- जुषा पुंसा एकान्तशुचिप्रदेशे ध्यानावेशपूर्व त्रिकालमष्टोत्तरशतं प्रधानं अम्लानश्वेतसुगन्धपुष्पैः पूज्यमानं सर्वामयप्रशमनं सर्वदुष्टभयहरं कीर्त्तियशः सुभगतासम्पादनं सम्पत्करं चिन्तातीतार्थसाधकं भवत्यशंसयम् ।
अथवा रक्षाविषये कुङ्कुमादिद्रव्यैर्भूर्ये लिखितं कण्ठे धृतं सुगन्धिपुष्पसहनजप्तं नृपवन्हितस्कर शाकिनीप्रभृति क्षुद्रोपद्रवं निवारयति । पूजामन्त्रः पूर्वकथित एवात्रापि ज्ञेयः ।
॥ इति चिन्तामणिचक्रसमाप्तौ द्वितीयागाथापि समाप्ता ॥

1

Page #620

७३
व्याख्या
स्वामिप्रणीतम्] उपसर्गहरस्तोत्रम्। अथ तृतीयागाथामाह
चिटुउ दूरे मंतो तुज्झ पणामो वि बहुफलो होइ । नरतिरिएसु वि जीवा पावंति न दुक्खदोहग्गं ॥ ३ ॥
लघुवृत्तिः । __'चिट्रउ दूरे मंतो' गाथा । ' तिष्ठतु ' आस्ताम् , कोऽसौ ? मन्त्रः। यतो युष्माकं प्रणामोऽपि बहुफलश्चैव । यस्मान्नरेषु तिर्यक्षु च जीवा न प्राप्नुवन्ति दुःखदौर्गत्यमित्यक्षरार्थः । वृद्धसम्प्रदायश्वायम्
हीकारे देवदत्तनामालिख्य बहिरिष्टदलपद्मपत्रेषु ह्रीकार एव दातव्यः, उपरि च ईकारेण त्रिगुणेन वेष्टनीयम् ।
एतद् यन्नं कुड्कुमगोरोचनादिसुरभिद्रव्यैलिखितं 'ओ ही हूँ नमो अरिहंताणं हं नमः, अनेन मन्त्रण अष्टोत्तरसहनश्वेतपुष्पैरर्चितं पञ्चरत्नगर्भ कुमारीसूत्रप्रथितं नारीकण्ठे वामभुजे वा धृतं वन्ध्याशब्दापहं भवति । ___तथा मायाबीजगर्भ नाम कृत्वा बहिरष्टदलेषु हं हूँ ही हूँ प्रत्येक दापयेत् । ॐ ह्रीं श्री इत्यक्षराणि प्रत्येकं न्यस्य ह्रींकारेण त्रिगुणेन संवेष्टय पूर्वमन्त्रेणार्चितं मृतवत्सानारीणामपत्यप्राणदायकं भवति ।
तथा म्ल्यूमध्ये नाम दत्त्वा बहिरष्टदलपत्रेषु हं हूँ हूँ प्रत्येक दापयेत् , उपरि श्रीकारेण त्रिधा वेष्टयेत् पूर्वोक्तमन्त्रेणाभ्यर्च्य स्त्रीणां कण्ठे बाहो वा धारयेत् । अस्य प्रभावतः काकवन्ध्यापि प्रसूते । ___ तथा ॐकारेण देवदत्तनामालिख्य बाह्ये षोडशस्वरैरावेष्टय उपरि च ॐ ह्रीं ऐ. क्षी चामुण्डे ! स्वाहा इत्यक्षरैर्वलयं पूरयित्वा उपरि च हीकारेण वेष्टयेत् ।
इदमपि यन्त्रं कुङ्कुमादिभिः सुरभिद्रव्यैलिखितं बालानां ग्रहपीडां निवारयति । केषांचित् भूतादिभयं निषेधयति ।

Page #621

بوو
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीभद्रबाहुअधुना चतुर्थगाथामाह
तुह सम्मत्ते लद्वे चिंतामणिकप्पपायवब्भहिए। पावंति अविग्घेणं जीवा अयरामरं ठाणं ॥
लघुवृत्तिः। तथा ॐ ह्री श्री इत्यक्षरत्रयान्तरितं नाम कृत्वा बाह्ये षोडशपत्राम्बुजमालिख्य पत्रेषु ह्री श्री प्रत्येकमक्षरद्वयं दातव्यम् , उपरि वा क्षिप ॐ स्वाहा इति मन्त्रेण सर्वतो वेष्टयेत् , ततस्त्रिगुणमायाबीजेनावेष्टनीयमिति।।
___ इदमपि पूर्वोक्तमन्त्रयुक्त्यार्चितं दुर्भगानां सौभाग्यं करोति। अपस्मारादिपीडां निवारयति । परं गुरुपादपूजापूर्व सर्वत्रापि प्रवृत्तिः कार्या । अन्यथा सिद्धिर्न भवति । क्रमलोपाच्च ध्रुवमसिद्धिरेवेति पादलिप्तगुरोर्वचः इति तृतीयगाथार्थः ॥ ३ ॥ 'तुह सम्मत्ते० ' व्याख्या
प्राप्नुवन्ति अविघ्नेन जीवा अजरामरं स्थानम् । क सति? तव सम्यक्त्वे चिन्तामणिकल्पपादपाभ्यधिके लब्धे सति । इति गाथार्थः । अत्रापि सम्प्रदायः कथ्यते
आदौ पार्श्वनाथं परिकल्प्य दक्षिणे धरणेन्द्रं वामे पद्मावती परिकल्प्य उपरि ब्रह्माणं अधो नागनामानि कल्पयित्वा वलयं दत्वा तदुपरि अष्टदलाम्बुजं प्रत्येकं नमिऊण १ पास २ विसहर ३ वसह ४ जिण ५ फुलिंग ६ ह्री ७ नमः ८ आलिख्य बाह्य च षोडश विद्यादेवीनाम एकैकस्वरसहितं षोडशदलकमलमालिख्य उपरि चतुर्विशतिदलकमलं मरुदेवी-विजया-सेनाइत्यादिनामसहितमालिख्य ह्रीकारेण वेष्टय ग्रहदिक्पालाभिधानान्वितं कल्पयित्वा सुरभिद्रव्यैरालिख्य सुरभिपुष्पैनिरन्तरं नियमतः पूजनीयम् । लघुदेवकुलमिदम् । सर्वार्थसाधकं भवति । पूजामन्त्रः पूर्वोक्त एव गुरुमुखाज्ज्ञातव्यः । गुरुपादपूजा प्रचुरभोगः कार्यः ।।
इति चतुर्थगाथार्थः ॥ ४ ॥

Page #622

स्वामिप्रणीतम् ] उपसर्गहरस्तोत्रम् |
इदानीं स्तुतेरुपसंहारमाह
इसंधुओ महास ! भत्तिब्भरनिब्भरेण हियएण । तादेव ! दिज्ज बोहिं भवे भवे पास ! जिणचंद ! ॥ ५ ॥
लघुवृत्तिः ।
७५
'इय संधुओ' व्याख्या
इति संस्तुतो महायशः ! भक्तिभरनिर्भरेण हृदयेन । यस्मादेवं तस्मादेव ददासि त्वमेव ममेत्यध्याहार्यम् । 'बोधि ' सम्यक्त्वं भवे भवे हे पार्श्व ! जिनचन्द्र ! इत्यक्षरार्थः ।
अत्रापि गुरुपारतंत्र्यागतः सम्प्रदायः प्रोच्यते
प्रथमं वं झं हं दत्त क्षि इति नाम दत्वा बहिरष्टकारसम्पुटं कृत्वा तद्बहिः षोडश स्वरैर्वेष्टयित्वा तदुपरि अष्टदलाम्बुजं विधाय दलेषु प्रत्येकं ॐ पार्श्वनाथाय ह्रीं श्रीं स्वाहा इत्यालिख्य पुनरपि कमलं द्वादश३लं कृत्वा दलं दलं प्रति हर हर इत्यक्षरद्वयं न्यसेत्, बाह्ये वाँ व हंस इत्यक्षरे - टयेत् । बाह्ये कारसम्पुटं, उपरि च एकारसम्पुटं परिकल्प्य बहिःवकारेण त्रिधा वेष्टयेत् ।
इदं यन्त्रं कुङ्कुमचन्दनकर्पूरगोरोचनादिसुरभिद्रव्यैर्भूर्ये समालिख्य ॐ कुं वं ह्वापथति (?) श्वाँ क्ष्वी हंसः स्वाहा । अनेन मन्त्रेण पूजयेत् श्वेतपुष्पैरष्टोत्तरशतसङ्ख्यैर्दिनत्रयं यावत् । शान्तिकपौष्टिक भूतप्रेतशाकिनीज्वरादिभयं नाशयति । रक्षाप्रयोगे (उं) जने कुमारीकर्तितसूत्रेण वेष्ट्य बा धारणीयम् । सर्वत्रापि रक्षा भवति ॥
अधुना कतिचिन्मन्त्राः प्रतिपाद्यन्ते बृहद्वृत्तिकथिताः
v e
ॐ म्यू वं हं ओं को क्षी हाँ क्लाँ ब्लू दूँ हाँ ज्वालामालिनि ! झंकारिणि ! विषं निर्विषं कुरु कुरु स्थावरविषं जङ्गमं जाठरं

Page #623

जैनस्तोत्रसन्दोहे |
लघुवृत्तिः ।
योगजं अपहर अपहर मण्डकं अमृतेन सिञ्चय २ उत्थापय २ दण्डेनाक्रम्य विषमविषं ठः ठः ठः स्वाहा ।
पुरुषमानं दण्डं सप्ताभिमन्त्रितं कृत्वा सर्वसन्धिषु डङ्किनस्त्रिस्ताडयेत् उत्थापयति। तथा-ॐ क्रोँ प्रो मृ ठः ३ इत्यनेन मन्त्रेण जलधारा या मुत्थापयति ।
ऐं ह्रीं श्रीं इति मन्त्रं लक्षमेकं जपेत् पुरं क्षोभयति रक्तपुष्पैः ।
,,
9
ॐ ह्रीं श्रीं क्लीं कलिकुण्डस्वामिने नमः एष सर्वार्थसाधको नित्यजा
पाद् भवति ।
७६
तथा–७ नमो भगवते पार्श्वनाथाय क्षेमङ्कराय हाँ नमः । क्षेमरो मन्त्रः ।
उपसर्गहरस्तोत्रं विवृतं सङक्षेपतो गुरुमुखेन । विज्ञाय किमपि तत्त्वं विद्याप्रवादाभित्रप्रन्धात् ॥ इत्युपसर्गहरस्तोत्र लघुवृत्तिः चन्द्राचार्यकृता समाप्ता ॥

[ श्रीभद्रबाहु

Page #624

Page #625

પાટણના શીતલનાથના મંદિરમાં આવેલી પદ્માવતીની પ્રાચીન મૂર્તિ

Page #626

७७
घ परिशिष्टम् । श्रीपार्श्वदेवगणिविरचितवृत्तिविभूषितं श्रीपद्मावत्यष्टकम् ।
श्रीधर्ममूर्तिमरिगुरुभ्यो नमः प्राणिपत्य जिनं देवं श्रीपाच पुरुषोत्तमम् ।
पावत्यष्टकस्याहं वृत्तिं वक्ष्थे समासतः ॥ १॥ ननु किमिति भवद्भिर्मुनिभिः सद्भिः पद्मावत्यष्टकस्य वृत्तिर्विधीयते ? साऽविरतिः अतः कथं तस्याः सम्बन्धिनोऽष्टकस्य भवतां मुनीनां सतां वृत्तिः कर्तुं युज्यते ? । अत्रोत्तरमनुत्तरं वितरामः-यतः सा हि भगवतः सर्वज्ञस्य तीर्थकस्य सर्वोपद्रवरक्षणप्रवणस्य सकलकल्याणहेतोः श्रीपार्श्वनाथस्य शासनरक्षणकारिणी सर्वसत्वभयरक्षणपरायणा अवितथसम्यग्दर्शनयुक्ता जिनमन्दिररक्षाप्रवर्तिनी सर्वस्यापि त्रिभुवनोदरविवरवर्तिनो लोकस्य मानसानन्दविधायिनी अष्टचत्वारिंशत्सहस्रपरिवारसमन्विता एकावतारा श्रीपार्श्वनाथस्य चरणारविन्दसमराधिनी अतः कथमीदृशायाः पद्मावत्याः सम्बन्धिनोऽष्टकस्य वृत्तिं कुर्वतामस्माकं दूषणजालमारोप्यते वावदकेन भवता ? तस्मानात्र दोषः। . अथैवं वदिष्यति जञ्जपूकः सन् भवान् यदुत किमिति पूर्वाचार्यप्रणीतस्यास्य मन्त्रस्तोत्रस्य वृत्तिः क्रियते यतो भवतां प्रयोजनाभावात् ? अत्रोच्यते-प्रयोजनं हि त्रिविधम् प्रतिपादयन्ति परवादिकुञ्जरविदारणमृगेन्द्राः सहृदयाः, स्वप्रयोजनम् , परप्रयोजनम् , उभयप्रयोजनं च । तत्र स्वप्रयोजनं नववृत्तप्रमाणस्य लोकप्रसिद्धस्य अस्य मन्त्रस्तोत्रस्यार्थस्मरणलक्षणं विद्यते एव । तथा परप्रयोजनमपि विद्यत एव यतस्ते केचिद् भविष्यन्ति मन्दतमाः पाठका येषामस्या अपि वृत्तेः सकाशाद् बोधो भविष्यति । अत एव उभयप्रयोजनमपि सम्भवत्येव । तस्माद् वृत्तिकरणेऽस्माकं प्रयोजनं विद्यत एव ।

Page #627

७८
जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ पार्श्वदेवगैणि
तत्राद्यं वृत्तमाह
श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्यमाणिक्यमालाज्योतिज्वीला करालस्फुरितमुकुरिकाघृष्टपादारविन्दे ! | व्याघ्रोरोल्कासहस्र ज्वलदनलशिखालोलपाशाङ्कुशाढये !
७७
6
ॐ क्रो ह्री मन्त्ररूपे ! क्षपितकलिमले ! रक्ष मां देवि ! पद्मे ! | रक्ष - पालय ! हे देवि ! पद्मावति ! शासनदेवि ! । कम् ? 'मां ? स्तुतिकर्तारम् । कीदृशे देवि ! ? श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्यमाणिक्यमाला ज्योतिर्ज्वालाकरालस्फुरितमुकुरिकाघृष्टपादारविन्दे ! ' श्रीर्विद्यते येषां ते श्रीमन्तः, श्रीमन्तो गीर्वाणाः श्रीमद्गीर्वाणा:, तेषां चक्रं श्रीमद्गीर्वाणचक्रम्, स्फुटानि च तानि मुकुटानि च स्फुटमुकुटानि, श्रीमद्गीर्वा णचक्रे स्फुटमुकुटानि श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटानि । तटे भवा तटी, तेषां मुकुटानां तटी श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटी । दिव्यानि - प्रधानानि माणिक्यानि, दिव्यमाणिक्यानि तेषां दिव्यमाणिक्यानां माला दिव्यमाणिक्यमाला, तासां श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुट मुकुटतटीनां दिव्यमाणिक्यमाला श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्यमाणिक्यमाला, तस्या ज्योतिः - तेजः, तस्य ज्वाला श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्य माणिक्यमालाज्योतिर्ज्याला, तया करालं । स्फुरिता मुकुरिका स्फुरितमुकुरिका, श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्यमाणिक्यमालाज्योतिज्वाला करालस्फुरितमुकुरिका । पादावेवाऽरविन्दे घृष्टा चासौ पादारविन्दा च घृष्टपादारविन्दा, श्रीमद्गीर्वाणचक्रस्फुटमुकुटतटीदिव्यमाणिक्य मालाज्योतिर्ज्याला करालस्फुरितमुकुरिकाघृष्टपादारविन्दे ! त्रिदशनिकुरम्बस्ल ? चलकिरीटपर्यस्तप्रधान रत्नमालादीप्तिशिखारौद्रस्पूर्ण्यमानमुकुरिकया घर्षितचरणेन्दीवर ! पुनरपि कीदृशे ? व्याप्नोरोल्कासहस्रज्वलदनलशिखालोलपाशाङ्कुशाढये ! ' व्याघ्रोरोश्च ता उल्काश्च व्याघ्रो• रोल्काः तासां सहस्राणि व्याघ्रोरोल्कासहस्राणि । ज्वलंश्चासावनलश्च ज्वलदनल:, तस्य शिखा ज्वलदनलशिखा, व्याघोरोल्कासहस्त्राणि च ज्वलदनलशिखा च, पाशश्च अङ्कुशं च पाशाङ्कुशे, लोले च ते पाशाङ्कुशे च लोलपाशाङ्कुशे, ते च, व्याघ्रोरोहका सहस्रज्जलदनलशिखालोलपाशाङ्कुशाः, तैः आढ्या व्याघ्रोरोल्का

Page #628

७९
रचितवृत्तियुतम्] पद्मावत्यष्टकम् । सहस्रज्वलदनलशिखालोलपाशाङ्कशाढ्या, तस्याः सम्बोधनं क्रियते व्याघ्रोरोल्कासहस्रज्वलदनलशिखालोलपाशाङ्कुशाढये !-तमापतनज्वालासहस्रदेदीप्यमानानलज्वालाचञ्चलपाशकरिकलभकुम्भविदारणप्रहरणे ! इत्यर्थः । पुनः 'ॐ को ह्री मन्त्ररूपे !' ॐ च को च ही च ॐ को ह्री, ॐ को ह्रीं एवंरूपो य एव मन्त्रः ॐ को ही मन्त्रः, तत्स्वरूपे ! ॐ को ह्री मन्त्ररूपे प्रतीते!। पुनरपि कीदृशे ! 'क्षपितकलिमले !' क्षपितः कलिमलो यया सा तस्याः सम्बोधनं हे क्षपितकलिमले !-विघटितपापमले ! । अस्य भावनामाह श्रीकार नामगर्भ तस्य बाये षोडशदलेषु लक्ष्मीबीजमालिख्य निरन्तरं ध्यानमानं पिङ्गलादिद्रव्यैः सौभाग्यं भवति ।
द्वितीयः प्रकार:-षट्कोणं अस्य चक्रमध्ये ऐकारस्य नामगर्भितस्य बाधे क्लीकारं दातव्यम् । बहिरपि सौ संलिख्य कोणेषु ॐ क्ली क्ल्ह्री हा ही ही संलिख्य मायाबीजं त्रिविधमायावेष्टय निरन्तरं स्मर्यमाणे काव्यशक्तिर्भवति ।
अथ तृतीय प्रकारः
षट्कोणं चक्रमध्ये ऐं क्लीं ह्रौ नाममध्ये, ततः कोणेषु ॐ ह्रीं क्ली द्रवे नमः, ॐ ह्रीं क्ली द्रावे नमः, ओ ह्री धंदे नमः, औं ही द्रवे नमः,
ॐ ह्रीं द्रवे नमः, ॐ ह्री दावे नमः, ओ ही पद्मिनी नाम आलिख्य 'बहिरष्टदलेषु मायाबीजं दातव्यम् । बाह्येषु षोडशदलेषु कामाक्षरबीजं दातव्यम् , बाह्येषु ह्रौं संलिख्य बहिरष्टदलाने मायाबीजं संलिख्य मध्येषु
ॐ ॐ को हो जयाय नमः, विजयाय नमः, अजिताय नमः, अपराजिताय नमः, जयन्ती नमः, विजयन्ती नमः, भद्रायै नमः, ओ हा जो ह्रा शान्तायै नमः आलिख्य बाह्ये मायाबीजं त्रिगुणं वेष्ट्य माहेन्द्रचक्राङ्कितं चतु:कोणेषु लकारं लेख्यम् । ... इदं चक्रं कुङ्कुमगोरोचनादिसुगन्धि द्रव्यैर्भूर्जपत्रे संलिख्यं सा मूलविद्या॥ ___ ॐ आ का ही धरणेन्द्राय ह्रीं पद्मावतीसहिताय को है ही फुट् स्वाहा श्वेतपुष्पैः पञ्चाशत्सहस्रप्रमाणानि एकान्तस्थाने मौनेन जापेन दशांशहोमेन

Page #629

८०
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
[ पार्श्वदेवगण
• सिद्धिर्भवति । करजापलक्षेण निरन्तरं ध्यायमानेन आरोग्यबुद्धिलाभः । सर्वकार्याणां सिद्धिर्भवति । सुगमम् ॥
इदानीं प्रथमवृत्तानन्तरं मालामन्त्रमनेकप्रकारं सप्रपञ्चमाहभित्त्वा पातालमूलं चलचलचलिते ! व्याललीलाकराले ! विद्युद्दण्डप्रचण्डप्रहरणसहिते ! सद्द्भुजैस्तर्जयन्ती । दैत्येन्द्रं क्रूरदंष्ट्राकटकटघटितस्पष्टभीमा हासे ! मायाजीमूतमालाकुहरितगमने ! रक्ष मां देवि ! पद्मे ! ॥२॥
८
व्याल
हे देवि ! पद्मावति ! शासनदेवि ! रक्ष पालय, कम् ? 'माम् ' स्तुतिकर्तारम् कीदृशे देवि ! ' चलचलचलिते ! ' चलचलचलितं यस्याः सा चलचलचलिता, तस्याः सम्वोधनं चलचलचलिते ! चञ्चलगमने ! इत्यर्थः किं कृत्वा ? ' भित्त्वा ' विदारयित्वा किम् ? ' पातालमूलम् ' पातालस्य मूलं पातालमूलम् - असुरभवनमूलमित्यर्थः । पुनरपि कीदृशे ? लीलाकराले ! ' व्यालानां लीला व्याललीला, तया कराला, व्याललीलाकराला, तस्याः सम्बोधनं व्याललीलाकराले ! - काकोदर क्रीडारौद्रे ! इत्यर्थः । पुनरपि कथम्भूते ? विद्युद्दण्डप्रचण्डप्रहरणसहिते !' विद्युतो दण्डो विद्युद्दण्डः, तद्वत् प्रचण्डं विद्युद्दण्डप्रचण्डम्, विद्युदण्डप्रचण्डं च तत् प्रहरणं च विद्युद्दण्डप्रचण्डप्रहरणं तेन सहिता विद्युद्दण्डप्रचण्ड प्रहरणसहिता, तस्याः सम्बोधनं क्रियते विद्युद्दण्डप्रचण्डप्रहरणसहिते ! - सौदामिनोलकुटसमर्थायुधयुक्ते ! इत्यर्थः । तया ' तर्जयन्ती ' ताडयन्ती । कम् ? ' दैत्येन्द्रम् ' दानवेन्द्रम्, कैः ? ' सद्भुजैः शोभनदोर्दण्डैः । पुनरपि कीदृशे ? क्रूरर्दंष्ट्राकटकटघटितस्पष्टभीमाट्टहासे !' क्रूरा चासौ दंष्ट्रा च क्रूरदंष्ट्रा तस्याः करकटः शब्दविशेषः क्रूरदंष्ट्रा कटकटः क्रूरदंष्ट्राकटकटेन घटितः क्रूर दंष्ट्रा कटकटघटितः, स्पष्टश्चासौ भीमश्च स्पष्टभीभः क्रूरदंष्ट्राकटकटघटितेन स्पष्टभीमो हासो यस्याः सा क्रूरदंष्ट्राकटकटघटितस्पष्टभीमादृहासा, तस्याः सम्बोधनं क्रूरदंष्ट्राकटकटघटितस्पष्टभीमाट्टहासे ! । मायाशब्देन
"
"

"
,

Page #630

रचितवृत्तियुतम् ]
पद्मावत्यष्टकम् ।
सर्व
(
हाँकारबीजमुच्यते, हीकारना मगर्भ, तस्य बाह्येषु षोडशदलेषु मायाबीजं संलिख्य धारयेत् । मायाशब्देन मायाबीजमुच्यते, सप्त लक्षाणि जपेत्, कार्यसिद्धिर्भवति । पुनरपि कीदृशे ? मायाजीमूतमाला कुहरितगगने ! माया एव जीमूताः मायाजीमूताः तेषां माला मायाजीमूतमाला, तया कुहरितं गगनं यया सा मायाजीमूतमालाकुहरितगगना, तस्याः सम्बोधनं क्रियते मायाजीमूतमालाकुहरितगगने ! - हीकारजलधर निकुरम्बगर्जिताम्बरे ! इत्यर्थः ॥
इदानीं मायानामगर्भितस्य बहिरष्टपत्रेषु ह्रीकारं दातव्यम् । एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जपत्रे लिखिखा हस्ते बद्ध्वा सर्वजनप्रियो भवति॥१॥ मायाबीजं नामगर्भितस्य बहिरष्टपत्रेषु हाँकारं दातव्यम्, कुङ्कुम गोरोचनया भूर्जपत्रे लिखित्वा धारयेत् । बालानां शान्तिकरी रक्षा ॥२॥
८१
एतद्
यथा, मायानाविद्धं एतद्बहिरष्टदलेषु मायाबीजं दातव्यम्, यन्त्रं कुङ्कुममोरोचनया भूर्जपत्रे सुगन्धिद्रव्यैः संलिख्य बाहौ धारणीयं सौभाग्यं करोति ॥ ३ ॥
ॐ नमो भगवति ! पद्मावति ! सूक्ष्मपद्मधारिणी पद्मसंस्थिता देवी प्रचण्डदोर्दण्डख ण्डितरिपुचक्रे ! किन्नर - किंपुरुष - गरुड - गन्धर्वयक्षराक्षस - भूतप्रेत-पिशाच-महोरग-सिद्ध-नाग - मनुजपूजिते ! विद्याधरसेविते ! हाँ हाँ पद्मावति ! स्वाहा ।
एतन्मत्रेण सर्षपमभिमन्त्रयेदेकविंशतिवारान् वामहस्तेन बन्धनीयम्, सर्वज्वरं नाशयति, भूतशाकिनीज्वरं नाशयति ॥
ॐ नमो भगवती पद्मावती अक्षिकुक्षीमण्डनी उज्जयन्तवासिनी पूर्वद्वारं . बन्धामि, आग्नेयद्वारं बन्धामि, दक्षिणद्वारं बन्धामि नैर्ऋतद्वारं बन्धामि, पश्चिमद्वारं बन्धामि, वायव्यद्वारं बन्धामि, उत्तरद्वारं बन्धामि, ईशानद्वारं बन्धामि, अधोद्वारं बन्धामि ऊर्ध्वद्वारं बन्धामि, वक्त्रं बन्धामि,
९

Page #631

जैनस्तोत्रसन्दोहे।
[पार्श्वदेवगणि
सर्वग्रहान् बन्धामि, आत्मरक्षा पररक्षा भूतरक्षा पिशाचरक्षा, शाकिनीरक्षा, चोरं बन्धामि यः ठः ठः ठः स्वाहा । सर्वकर्मकरी नामबिद्या ज्वर-' विनाशीनि भवति ॥ .
ॐ ह्री ही इवी क्ली क्ली लाह्वा पल (1) श्री पद्मावती आगच्छ आगच्छ स्वाहा । एतां विद्यामष्टोत्तरसहनं श्वेतपुष्पैरष्टोत्तरशतं जप्य पार्श्वनाथचैत्ये जापेन सिद्धिर्भवति ॥
ॐ नमश्चण्डिकायै ॐ चामुण्डे ! उच्छिष्टचण्डालिनी अमुकस्य हृदयं भित्त्वा मम हृदये प्रवेशय स्वाहा । ॐ उच्छिष्टचण्डालिनीए अमुकस्य हृदयं पीत्वा मम हृदयं प्रविश तत्क्षणादानय स्वाहा ।
ॐ चामुण्डे ! अमुकस्य हृदयं पिबामि ॐ चामुंण्डिनि ! स्वाहा । सित्थयपडिमं काउं संपुण्ण तिअदुओण तावेह ।
पच्छा राययहोमे सव्वरसेणं वा स कुण ॥ मन्त्रः ॥ ___ॐ उत्तममातङ्गिनी अप्पइ विस्सेपई कित्तिए पइ पुतलग्गि चण्डाली स्वाहा । हुँ हाँ हूँ हः । एकान्तरज्वरमन्त्रः ।। ताम्बूलेन सह देयः ।
ॐ ह्रीं ॐ नागाकर्षणम् ॐ ग: गः, ठः ठः गतिबन्धः ह्री ह्री हैं हः ॐ देवु. २ मुखबन्धः, ॐ ह्रीं फुट को छिः २ नीठः ३ कुण्डलीकरणम् । ॐ लो ३ ललाटघटप्रवेशः, ॐ यः विसर्जनीयम् । होठ कण्ठ जिह्वा मुख मखीलउं, (मणु खिलउं) तालुउं खिल्लउं, जिह्वा खिछउं ताल हं गरुड वहुः चंचु रहि रे ठः ठः महाकाली योगकाली कुयोगमहुँ सिद्धि सिद्धउ एहु सप्पमुहिबन्ध ॐ ठः ठः ॥ सर्पमन्त्रः ॥
भूरिसी भूतधात्री विविधचूर्णैरलकृता स्वाहा । भूमी (त)शुद्धिः । डाकिनीमन्त्रः ॥
ॐ नमो भगवते पार्श्वनाथाय सर्वशाकिनी योगिनीनां मण्डलमध्ये प्रवेशय २ आवेशय २ सर्वशाकिनी द्विषत्वेन सर्षपास्तारय स्वाहा ॥ ॥ सर्षपतारणमन्त्रः ॥
१ हृदयं प्रविशये इति पाठान्तरम् ।

Page #632

रचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् ।
८३ ॐ नमो सुप्रीवाय ह्री खटाङ्गत्रिशूलडमरहस्ते तिसतीक्ष्णकराले वटेलानलकपोलेलुञ्चितकेशकलापे वरदे अमृतशिरलाले गण्डे सर्वडाकिनीनां वशङ्कराय सर्वमन्त्रछिन्दिनीलये आगच्छ भगवति! त्रिशूलं लोलय २ इअरा डाकिनि चल २ ही ह्री ३ घः घुः चाटु(?) स्वाहा ॥ शाकिनीनां निग्रहमन्त्रः । न चलइ किलकिलइ फेत्कारइ मण्डलि असिद्धि हइ निवारह देसि भमइ आउसि पइसई हालशूलि माइ रक्तसीपुत्त पसम नरकसी । डाकिनीमन्त्रः ।
ॐ हं सं व क्ष कमलवयूँ ब्लू मा ह्रौ | हुँ फुद ॐ स्वो दे को शाकिनीनां निग्रहं कुरु २ हुं फुट् । अश्वगन्धा-यवद्रव-सर्षपकार्पासिकानि अभिमन्त्र्य वस्तुनि आच्छोट्यते उखलमूसलवर्तिनां चाला गरुडैः सिन्दुरैस्ताडयेत् । शाकिनी प्रकटीभवति । तं पात्रं मोचयति । शाकिनीमन्त्रः ।
किलेह मूलं तन्दुलोदकेन गलयित्वा पात्रस्य तिलक क्रियते शाकिनीस्तम्भो भवति।
अतः परं प्रवक्ष्यामि, योगनीक्षोभमुत्तमम् । विन्यास मन्त्रसंसिद्धं सिद्धसंधैः प्रपूजितम् ॥
ॐ सुप्रीवाय हुते वानराय स्वाहा । शाकिनीनां नाशाप्रमुद्रां युं युं बन्धः ॥ _ ॐ नमो भगवते श्रीसुप्रोवाय सर्वशाकिनीनां प्रमर्दनाय हिलि२ मिलि२ वानराय स्वाहा ॥ डाकिनीदिशाबन्धः ॥ पुत्ररक्षा, वप्रवश्यम् ॥
___ ॐ नमः सुप्रीवाय भो भो मत्तमातङ्गिनी स्वाहा ॥ मुद्रिकामन्त्रः। चक्रमुद्रा प्रेषितव्या, गृहीतस्य मुद्रादर्शनादेव प्रहो निर्गच्छति । - ॐ नमः सुग्रीवाय नमश्चामुण्डे ! तद्विकालो ग्रहविशति हन २ भन्न मोटयर रोषिणी देवी सुस्वप स्वाहा । प्रोच्छदने विद्या ॥ ___ ॐ नमः सुग्रीवाय परमसिद्धिसर्वशाकिनीनां प्रमर्दनाय कुट्ट २ आकर्षय २ वामदेवे २ प्रेतान् दह मम हिलि रहि २ ग्रस प्रस २ हूं फुटू २ प्रसि २ शुलं शूलचण्डाय नो विज्जानी महन २ प्रचण्डसुप्रीवो ज्ञापयति स्वाहा। सर्वकर्मकरो मन्त्रः ।

Page #633

जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीपार्श्वदेवगणि___नमो सुप्रीवाय वार्षिकसौम्यवचनाय गौरीमुखी देवी शूलिनी हूं २ चामुण्डे ! स्वाहा ॥
अनया विद्यया सकलं परिजप्य कणवीरलताः सप्ताभिमन्त्रिताः कृत्वा उखलमुसले ताडयेत् यथा यथा ताडयति तथा तथा योगिनी भूतास्ताडिता भवन्ति । प्रताडनविद्या । अवशतको जापः ॥ __ॐकारनामगर्भितो वहिरश्चतुर्दलमध्ये ॐ मुनिसुव्रताय संलिख्य बहिः हर २ वेश्य बहिः कगादिशकारपर्यन्तं वेष्ट्यम् , मायाबीज त्रिधा वेष्ट्यम् , यथा द्वितीयं चंकारं नामगर्भितस्य बहिरष्चतुर्दलं वकारं दातव्यम् बहिरष्टपत्रेषु रकारं देयम् , तृतीयं मायाबीजं नामगर्भितो बहिरष्टार्द्ध चकारं देयम् , बहिरगारेषु माया देया ।
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे संलिख्य दुष्टवश्योपसगों दाघमुपशमयति ।
ही नामगर्भितं क्षं वेष्टयं बाह्ये मायात्रिधा वेष्ट्य बहिरष्टार्द्ध क्षं ही » ही संलिख्य विदिगरेषु देवदत्तं देयम् ।
द्वितीयम्
नामगर्भितो बहिः स्वरावेष्टयं बाह्ये ॐ ह्रीं चामुण्डा स्वाहा । वेष्ट्य बाह्यं वलयं पूरयेत् ।
एतद् यन्त्रद्वयं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे संलिख्य सूत्रेणावेष्ट्य बाहो धारणीयम् । प्रथम यन्त्रं बन्ध्यायां गुर्विणी च मृतवत्सा तद् धारयेत् । काकवन्ध्या प्रसवति । सर्वभूतपिशाचप्रभृतीनां रक्षा । बालप्रहरक्षणे रक्षा भवति ॥
मायागर्भ नामगर्भितो बहिरष्टषत्रेषु रं देयम् । यथा रक्षा । द्वितीयप्रकारः
मायाबीजं नामगर्भितो बहिरटार्द्ध मायावीज देयम् । यथा । तृतीयम

Page #634

पद्मावत्यष्टकम् |
८५
ह्रीँ श्री देवदत्तं ह्रीँ श्री संलिख्य बाह्ये षोडशार्द्ध ह्रीँ श्रीँ संलि
रचितवृत्तियुतम् ]
बाह्ये षोडशार्द्ध हाँ श्रीँ दे ।
एतद् यन्त्रत्रयं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे संलिख्य कुमारीसूत्रेण बाहौ धारणीयं बालानां शान्तिरक्षा भवति । सर्वजनप्रियः । दुर्भगस्त्रीणां सौभाग्यं भवति ।
क्षजहसममलवर्यू मिदं पिण्डाक्षराणि मध्ये नामगर्भिते संलिख्य कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे लिखेत्, बाहौ धारणीयम् । वश्यो भवति ।
षट्कोणचक्रमध्ये मायानामगर्भितकोणेषु ह्रीँ यं संलिखेत् बाह्ये ही ६ देयम् ।
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया सरावसम्पुटमध्ये ग्रक्षिप्य स्वीकृता ( ? ) निस्थाप्यं । वश्यो भवति ।
मायाश्रीनामगर्भितो बहिर्मायावेष्टयं, बहिरटार्द्धमायादेयम् ।
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनादिसुगन्धद्रव्यैर्भूर्जे लिखेत् वस्त्रे कण्ठे हबा धारणीयम् । आयुवृद्धि अपमृत्युनाशरक्षा, ज्वरभूतपिशाचस्कन्धअपस्मार - प्रगृहीतस्य बन्दितस्य तत्क्षणादेव शुभं भवति ॥
9
मायात्रिधावेष्टयं ॐ हाँ ही हूँ हो ह क्षः यः । षट्कोणम् । ॐकारं नामविदर्भिते तत्कोणेषु हूँ ॐ २ हूँ ४ बाह्ये ही ही स्वाहा । एतद् यन्त्रं नागवल्लया पत्रेषु चूर्णेन लिखेत्, सप्ताभिमन्त्रितं एतत् दीयते । वेलाज्वरं नाशयति ।
6
• अथवा – बाह्ये ही ॐ ।
शुभद्रव्यैर्भूर्जे संलिख्य बाहौ धारणीयं नित्यज्वरादीन् नाशयति । मायाबीजं नामगर्भितं बर्हिवकारवेष्टितं, बहिरष्टाद्धे श्रीदेवदत्त

6
हाँ
संलिख्य माया त्रिधा वेष्टयम् ॥
एतद् यन्त्रं गोरोचनया भूर्जे विलिखेत् । कण्ठे हस्ते वा दुव चोरभयं न भवति । अमोघविद्यां करोति ॥

Page #635

जैनस्तोत्रसन्दोहे । [ श्रीपार्श्वदेवगण
ह्रीँ संदेव हाँसं नामगर्भितो बहिश्चतुर्दलं ह्रीँ क्षा सलिख्यम् । एतद् यन्त्र गोरोचनयाsनामिकारक्तेन भूर्जे संलिख्य एरण्डनलिकायां प्रक्षिप्यं राज्यमहत्तमप्रभृतीनां वश्यं भवति ।
कौलिक प्रयोगः ।
८६
ही नगरं नृपं क्षोभयति
नामगर्भितो बहिः ठकारद्वयं वेष्टयं, बाह्ये षोडशार्द्धे मायाबीजं देयम्, बाह्ये मायया त्रिष्टयम् ।
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनादि शुभद्रव्यैर्भूर्जे लिखेत्, कुसुम्भरक्तसूत्रेण वेष्ट्य रक्तकणवीरपुष्पैरष्टोत्तरशतानि जापे क्रियमाणे पुरुषपुरक्षोभो भवति । नामाक्षराणि नित्यं जपेत् नृपं पुरं ग्रामं च क्षोभयति ।
षट्कोणमध्ये यन्नामगर्भितो बाह्ये हम्ल्यू सम्पुटस्थं कोणेषु रं देयम् ज्वलनसहितम् ।
एतद् यन्त्रं श्मशानाङ्गारकपित्थेन श्मशानकर्पटे लिखेत् । श्मशाने निखनेत् सद्य उच्चाटयन्ति । अनेन मन्त्रेण सप्ताभिमन्त्रितं कृत्वा निखनेत् ।
७
ॐ ह्रीं ह्रीं हूँ हाँ फुट् वः नामग० हाँ नामगर्भितो ठवेष्ठयं बहिरष्टदलं राँ रँ रौं रौँ हैँ रः संलिख्य वायसरुधिरेण यस्य नाम लिखेत् स महाज्वरेण गृह्यते ।
षट्कोणमध्ये यन्नामगर्भितो कोणेषु यं ६ बाह्ये निरन्तरं संपूर्यते । एतद् यन्त्रं विषेण श्मशानाङ्गारेण कनकरसेन पादपांशुना सह भूर्ये यस्य नाम आलिखेत् प्रेतवने निर्जितम् ॐकारवेष्टयं बहिरष्टाद्वै यं देयम् ।
एतद् यन्त्रं विषकनकरसेन ध्वजाग्रपटे नाम यस्य लिखित्वा श्मशाने निखनेत् । उच्चाटयति ।
यस्य नाममध्ये हम्र्यू सम्पुटस्थं बहिश्चतुर्दलं यं देयम् । एतद् यन्त्रं श्मशानाङ्गारेण निम्वपत्ररसेन ध्वजकर्पटे लिखित्वा ध्वजाग्रे बध्वा उच्चाटयति ।

Page #636

रचितवृत्तियुतम् ]
पद्मावत्यष्टकम् ।
८७
कारं नाम आग्नेयमण्डलं कोणेषु रंदेयम् निरन्तरं यः देयम्, स्वस्तिकामाता । भूषितम् ।
इदं यन्त्रं बिभीतकरसेन नामा लिख्य खरमूत्रे स्थापिते सय उच्चाटयति । देवदत्त ! प्रसीद ह्राँकारं वारत्रयं तु वेष्टयम् ।
एतद् यन्त्रं तालपत्रकंटकेनालिख्य कुम्भमध्ये स्थाप्यम् कुम्भ च सनंद्यते ।
मायाबीजं नाम त्रिविधं नामगर्मितो बहिरष्टा माया देयम्
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे संलिख्य बाहौ धारणीयम् । प्रहभूतपिशाच डाकिनीराक्षसप्रभृतीनां पीडा न भवति ।
मायाबीजं नामगर्भितं षविषां प्रमाणं अग्रे वज्राङ्कितं दिक्षु लकारं वौषट् मध्येषु ह्रींकारं प्रत्येकं लिखेत् !
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जपत्रे वा नामालिख्य बाहौ धारणीयम्, भूतप्रेतपिशाचडाकिनीत्रासकंप ब्रद्धाही (?) उपशामयति । सिद्धोपदेशः ।
मायाबीजं नामगर्भितो त्रिविधावेष्ट्य सिकतामयीं प्रतिमां कृत्वा लिखेत् ऊषयेत् स्थाप्य मदनकण्टकेन विद्ध्वा सर्वाङ्गं तु त्रिकटुकेन लोहशलाकार्या हारो बद्ध्वा अङ्गारे स्थापयेत् तथाऽऽकर्षयति ॥
इदानीं प्रहरणमनेकप्रकारं सप्रपञ्चमाह - कूज कोदण्डकाण्डोड्डमरविधुरित क्रूरघोरोपसर्ग दिव्यं वज्रातपत्रं प्रगुणमणिरणत्किङ्किणीक्वाणरम्यम् । भावद वैर्यदण्डं मदनविजयिनो बिभ्रती पार्श्वभर्तुः
सा देवी पद्महस्ता विघटयतु महाडामरं मामकीनम् ॥ ३ ॥
विघटयतु - विनाशयतु ! कासौ कर्त्री ? ! देवी पद्मावती ! किं तत् कर्मतापन्नम् ? ' महाडामरम् ' महाविघ्नम् । कथंभूतम् ? ' मामकीनम् ' मदीयम् । कीदृशी देवी ? 'पद्महस्ता' पद्मकरा । किं कुर्वती ? ' बिभ्रती धारयन्ती । किं कर्मतापन्नम् ? 'वज्रातपत्रम्' वज्रं च आतपत्रं च वज्रात

Page #637

जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीपार्श्वदेवगण
पत्रम् । कस्य ? पार्श्वभर्तुः । पार्श्वाभिधानयक्षस्य । पुनरपि कं कर्मतापन्नम् ? ' कूजत्कोदण्ड काण्डोड्डमरविधुरितकूरघोरोपसर्गम्' कोदण्डश्च काuser कोदण्डकाण्डौ, कूजन्तौ कोदण्डकाण्डौ कूजत्कोदण्डकाण्डौ, तयोरुडुमरः कूजत्कोदण्डकाण्डोड्डमरः क्रूरश्च घोरश्च क्रूरघोरौ, क्रूरघोरौ उपसर्गों यस्यासौ क्रूरघोरोपसर्गः, कूजत्कोदण्ड काण्डोड्डमरेण विधुरितः क्रूरघोरोपसर्गः, कूजत्कोदण्डकाण्डोड्डमरविधुरितकूरघोरोपसर्गः तम् कूजकोडकाण्डोमरविधुरितक्रूरघोरोपसर्गम् 1 गदाधनुर्बाणो डुमर विधुरितदुष्टरौद्रविघ्नम् । न केवलं, बिभ्राणा किं तत् ? 'वज्रातपत्रम्' । कीदृशम् ? ' दि-: 'व्यम्' प्रधानम् । तथा बिभ्राणा, किं तत् ? 'भास्वद्वैडूर्यदण्डम् ' भास्वान्प्रभापुजसहितो वैडूर्यदण्डो येनासौ भास्वद्वैडूर्यदण्डः, तं भास्वद्वैडूर्यदण्डम् देदिप्यमान रत्न विशेषमे तल्लगुडम् । कीदृशम् ? प्रगुणमणिरणत्किङ्किणीक्वाणर-म्यम् ' प्रगुणाश्च ते मणयश्च प्रगुणमणयः, रणन्त्यश्च ताः किङ्किण्यश्च रणकिङ्किण्यः, प्रगुणमणीनां रणत्किङ्किण्यः, प्रगुणमणिरणत्किङ्किण्यः, प्रगुणमणिरणत्किङ्किणीनां क्वाणः प्रगुणमणिरणत्किङ्किणीक्काण:, तेन रम्यम् प्रगुणमणिरणत्किङ्किणीक्काणरम्यम्, विशिष्टरत्ननिर्मितक्षुद्रघण्टिकारावरमणीयम् । कीदृशस्य पार्श्वभर्तुः ? 'मदन विजयिनः ' कामजयिनः ।
भावनामाह—हाँ धनु महाधनुं सर्वधनुं देवि ! पद्मावति ! सर्वेषां दुष्टचौराणां आयुधं बन्ध २ दृष्टिं बन्ध २ मुखस्तम्भं कुरु २ स्वाहा । एषा विद्या मार्गभये सप्तवारानभिमन्त्र्य पन्थे धनुरालिखेत् चोरभयं न भवति ॥
८८
ॐ नमो धरणेन्द्राय खड्ड विद्याधराय चल २ खनं गृह्ण २ स्वाहा । अष्टोत्तरसहस्रं करजापो पुष्पाणि वा दिनत्रय सिद्धिः । खड्ग स्तम्भनमन्त्रः ।
ॐ कुबेर ! अमुकं चोरं गृह्ण २ स्थापितं दर्शय आगच्छ स्वाहा । भस्मना कटोरकं पूयित्वा पूजयेत् । चोरं गृह्णापयति । पूर्वसेवा दशसहस्राणि जपेत् । ततः सिद्धो भवति ॥
इदानीमनेकप्रकारं शस्त्रं प्रतिपाद्य अधुना देवकुलरक्षास्तम्भनमोहनो - चाटन विद्वेषणबशीकरणभूतशाकिनी देवीनामभिधानानि
मन्त्राणि
विद्याश्व
सप्रपञ्चमाह

Page #638

रचितवृत्तियुतम्]
पद्मावत्यष्टकम् ।
भृङ्गी काली कराली परिजनसहिते ! चण्डि ! चामुण्डि ! नित्ये ! क्षा क्षी यूँ क्षौं क्षणार्द्धक्षतरिपुनिवहे ! ही महामन्त्रवश्ये ! । ॐ ही ही , भङ्गसङ्गभ्रकुटिपुटतटत्रासितोदामदैत्ये !
ताँ स्री तूं सौ प्रचण्डे! स्तुतिशतमुखरे ! रक्ष मां देवि ! पद्मे !॥४॥
रक्ष-पालय ! देवि ! पद्मे !-पद्मावति ! । कम् ? ' माम् ' स्तुतिकर्तारम् , कीदृशे ? 'स्तुतिशतमुखरे!' स्तुतयः-श्रीपार्श्वनाथसम्बन्धिन्यः तासां शतानि तैर्मुखरा-वाचाटा, तस्याः सम्बोधनं स्तुतिशतमुखरे ! कीदृशे ? 'भृङ्गीकालीकरालीपरिजनसहिते !' भृङ्गी च काली च करालो च भृङ्गीकालीकराली , भृङ्गीकालीकरालीलक्षणः परिजनः तेन सहिता, तस्याः सम्बोधनं भृङ्गीकालीकरालीपरिजनसहिते ! । पुनः कीदृशे ? — चण्डिचामुण्डिनित्ये !' चण्डिश्च चामुण्डिश्च चण्डिचामुण्डी, चण्डिचामुण्डिभ्यां नित्ये ! -युक्ते ! चण्डिचामुण्डियुक्ते ! लोकप्रतीते ! ' पुनः कीदृशे ? क्षा चक्षी च च क्षौ च साक्षीतक्षौ एतैरक्षरैः, क्षणस्यार्द्ध क्षणार्द्ध तेन क्षणार्धन क्षता-हता रिपूणां निवहाः-समूहा यया सा तस्याः सम्बोधनं क्षा क्षी दूं क्षौ क्षणार्द्धक्षतरिपुनिवहे ! । पुनः कीदृशे ? ह्रीमहामन्त्रवश्ये !' हीलक्षणो यो महामन्त्रस्तस्माद् वश्या ह्रीमहामन्त्रवश्या, तस्याः सम्बोधनं ह्रीमहामन्त्रवश्ये ! नरनारीप्रभृतयः । पुनरपि कीदृशे ? ॐ ह्रीं ह्रीं घंभङ्गसङ्गभ्रकुटिपुटतटत्रासितोद्दामदैत्ये ! ।' ॐ धूं धूं धूं लक्षणो बृभङ्गः, ॐ ही घंभङ्गस्य सङ्गः, ॐ ही भङ्गसङ्ग !, ॐ ह्राँभङ्गसङ्गस्य भृकुटिः ॐ हो बृभङ्गसङ्गभृकुटिः, ॐ ह्रीभङ्गसङ्गभृकुटेः पुटतटः ॐ ह्री भृभङ्गसङ्गभृकुटिपुटतटः, त्रासिता उद्दामा दैत्या यया सा, तस्याः सम्बोधनं ॐ ही घूभङ्गसभृकुटिपुटतटत्रासितोद्दामदैत्ये ! -विकटकटाक्षोच्चाटितदुष्टासुरे ! । पुनरपि
१ डा झी झौ इति पाठान्तरे ।

Page #639

जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीपार्श्वदेवगणिकीदृशे ? 'साँस्रीसस्रोप्रचण्डे ! ' नां च सी च च सौ च एतैः प्रचण्डा, सा तथोक्ता, तस्याः सम्बोधनं मां शीघ्र प्रचण्डे !समर्थ इत्यर्थः ॥
___ अस्य भावनामाह- इदानी देवगृहयन्त्रत्रयम् । तद्यथा - यम्यूँ नामगर्भितस्य वा यूं वाक्यूँ वा संलिख्य बाये हम्ल्यू वेष्ट्यम् । पुनरपि बाटे षोडश स्वरान् पूरयेत् । बहिरष्टदलेषु क्यूँ क्यू टयूं बळ टळ घयू भल्यू म्लयूं सर्वाणि पिण्डाक्षराणि संलिख्य बहिरष्टदलेषु ॐ मृङ्गी नमः, ॐ कालीनमः, ॐ कराली नमः, ॐ चण्डि ! नमः, ॐ जम्भायै नमः, ॐ चामुण्डायै नमः, ॐ अजितायै नमः, बाह्ये मायाबीजं त्रिधावेष्ट्यम् , पृथ्वीमण्डलं चतुष्कोणेषु क्षिकारं वज्राङ्कितं एतत् क्रमेण चक्रं कुङ्कुमगोरोचनया कर्पूरादिसुगन्धद्रव्यैभूर्जपत्रे लिखित्वा कुमारीसूत्रेणावेष्ट्य बाहौ धारणीयम् सर्वभयरक्षा भवति ॥
अथवा एतद् यन्त्रं श्रीखण्डकपूसदिना संलिख्य श्वेतपुष्परष्टोत्तरशतं पूजयेत् षण्मासं यावत् । लक्ष्मीः, सौभाग्यम् , संवकार्य सिद्धयति ॥ ___ॐ नमो भगवते पार्श्वनाथाय धरणेन्द्रसहिताय पद्मावतीसहिताय सर्वलोकहृदयानन्दकारिणी भृङ्गीदेवी सर्वसिद्धविद्या बुधाइणी कालिका सर्वविद्या मन्त्रयन्त्रमुद्रास्फोटनी कराली सर्वपरद्रव्ययोगचूर्णमथनी सर्वविषप्रमर्दिनी देवि ! अजितायाः स्वकृतं विद्यामन्त्रतन्त्रयोगचूर्णरक्षणा जम्भा परसन्यमर्दनी नमो दानन्द (2) रोगनाशिनी सकलत्रिभुवनानन्दकारिणी भृङ्गी देवी सर्वसिद्धा विद्या बुधाइणी महामोहिनी। त्रैलोक्यसंहारिणी चामुंडा ई नमो भगवती पद्मावती सर्वग्रहनिवारिणी फुट २ कंप २ शीघ्र चालय २ बाहुं चालय २ गात्रं चालय २ पादं चालय २ सर्वाङ्गं चालय २ लालय २ धुन ३ कम्पय २ कम्पावय २ सर्वदुष्टं विनाशय सर्वरोगं विनाशय जये विजये अजिते अपराजिते जम्भे मोहे अजिते ही २ हन २ दह २ पच २ धम २ चल २ चालय २ आक
१-२ झाँ श्रीअँझो ३ धनु

Page #640

H
रचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् । र्षय २ आकम्पय २ विकम्पय २ क्षय क्षा क्षी + क्षौ क्षः हुं फुट् ३ निग्रह ताडय २ कमलवयूँ ना ली हूँ क्रौ क्षः २ हः २ सः २ घः २ सः २ भ्यू हुं २ घर पर २ हुं फुट ३ शङ्खमुद्रया धर प्यूं पुर हुं फुट् कठोरमुद्रया मारय र ग्राहय २ व्यं हर स्वस्तिकमुद्रा ताडय २ रम्यं पय॑ २ पर २ प्रज्वल २ प्रज्वालय २ धम २ धूमान्धकारिणी रा २ प्रा २ क्ली हः वः २ नन्द्यावर्तमुद्रया त्रासय २ भमलव! शङ्खचक्रमुद्रया छिन्द २ भिन्द २ म्ल्यू गः त्रिशूलमुद्रया छेदय २ भेदय २ यूं धः मुशलमुद्रया ताडय २ परविद्यां छेदय २ परमन्त्रं भेदय २ धमलवयू धम २ बन्धय २ मोचय २ हलमुद्रया बय २ वः २ पं कुरु २ व→ प्राप्रीप्रौप्रः समुद्रे मज्ज मज्ज छमलवयू. ड्रा छी छौ छः मन्त्राणि छेदय छेदय । परसैन्यमुच्चाटय उच्चाटय । पररक्षां क्षः क्षः क्षः १ ३ फुट । परसैन्यं विध्वंसय विध्वंसय । मारय मारय । दारय दारय । विदारय विदारय, गतिं स्तम्भय स्तम्भय, 'भयं ना धौ धौ | भ्रः श्रवय श्रवय, श्रावय श्रावय यम्यं यः प्रेषय २ पं छेक्य २ द्वेषय २ विद्वेषय विद्वेषय, स्म्य स्रौ स्रावय सावय मम रक्षा रक्ष रक्ष, परमन्त्रं क्षोभय क्षोभय । छेद छेद, छेदय २, भेद २, भेदय २, सर्वयन्त्रं स्फोटय, २ मं २, म्यं ना भ्री , धौ भ्रः जामय २, स्तम्भय २, दुःखय २, खाय २, मयं ब्रा ब्रौ , ब्रौ ब्रः हा, ग्रीवां भञ्जय २, मोहय २, म्यूँ ना त्री , त्रौ त्रः त्रासय २, नाशय २, क्षोभय २, सर्वाङ्ग शोभय २, चल चल, चालय २, भ्रम २, भ्रामय २, धूनय २, कम्पय २, आकम्पय २, भयं स्तम्भय २, गमनं स्तम्भय २, सर्वभूतं प्रमर्दय २, सर्वदिशि बन्धय २, सर्वविघ्नं च्छेदय २, निकृन्तय २, सर्व दुष्टान् निग्राहय २, सर्वयन्त्राणि स्फोटय २, सर्वश्रृङ्खलान् त्रोटय २, मोटय २, सबंदुष्टानाकर्षय २, हमलव' हैं। ह्रीं हूँ ह्रौ हः शान्ति कुरु
!!!

Page #641

९२
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीपार्श्वदेवगणि
२, तुष्टिं कुरु २, स्वस्ति कुरु २, ॐ आ क्रौ ह्रीं ह्रौ पद्मावति ! आगच्छ २, सर्वभयं मम रक्ष २, सर्वसिद्धिं कुरु २, सर्वरोग नाशय २, किन्नर-किंपुरुष-गरुड-गन्धर्व ८ कुष्माण्डिनी-डाकिनी-बन्धं सरय २, सर्वशाकिनी मर्दय २ संयोगिनीगणं चूर्णय २ नृत्य २, गाय २, कल २, किलि २, हिलि २, मिलि २, सुलु २, मुलु २, कुलु २, कुरु २, अस्माकं वरदे ! पद्मावति ! हन २, दह २,पच २, सुदर्शनचक्रेण छिन्द २, ह्रीं क्लीं ह्रीं हाँ हाँस हँ अब हुँ प्री प्ली श्री श्री श्री हाँ २ प्रां २, प्री २, ३ २, पद्मावती धरणेन्द्र आज्ञापयति स्वाहा ।
एष मन्त्रः पठितसिद्धः, निरन्तरं स्मर्यमाणेम भूतग्रहब्रह्मब्रह्मराक्षसवेतालप्रभृतिशाकिनोज्वररोगचोरारिमारिनिग्रहव्याघ्रव्यालसर्पवृश्चिकमूषकलूतपादकण्ठशिरोरोगान् नाशयति ।
ॐ मृङ्गिरेटी किरेटी जंभय२ क्ली पय २ घृतटकं स्वाहा ।
ॐ नमो भगवति काली महाकाली चांडाली अमुकस्य रुधिरं पिब २ सहृदयं भित्त्वा हिलि २ चांडालिनी मातंगिनी स्वाहा।
ॐ नमो भगवती काली महाकाली रुद्रकाली नमोऽस्तु हन २ दह २ छिंद २ छेदय भेदय २, त्रिशुलेन हुंहः २ स्वाहा । विद्यात्रयं सप्त वारानभिमन्त्र्य तद्दीयते शूलं नाशयति ।
ॐ नमो भगवती कराली महाकराली । ॐ ह्रीनमो महामोह २ सम्मोहनीयमहाविद्ये ! जम्भय २ स्तंभय २ मोहय २ मूर्छय २ क्लेदय २ आकर्षय २ पातय २ हुं नरेशं मोहनी ऐ द्री त्री हौ आगच्छ कराली स्वाहा।
एषा विद्या निरन्तरं द्वादश सहस्राणि करजापे सिद्धिर्भवति। मोहनीविद्या।
आँक्राँही अजिते आगच्छ ह्री स्वाहा । ॐ नमो जम्भे मोहे थंभे थंभिनी स्वाहा । ॐ नमो भगवति गङ्गादेवी कालिकादेवी आह्वानम् । ॐ महामोहे स्वाहा।

Page #642

रचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् ।
___ ॐनमो चंडिकाह्ये योगवाहि योग प्रवर्तय२ महामोहय योगमुखी योगेश्वरी महायोगे महामाये चारु चारुणी महाहरिहरभूतप्रिये स्वस्वार्थनृणातिसूयं जिह्वाने सर्वलोकानां वश २ कुरु २ दर्शय साधय स्वाहा ।
हस्ताकर्षणी नदीह्रदतडागे वा आकाशे चन्द्रमण्डले वा, खड़े दीपशिखायां वा अंगुष्ठे दर्पणे तथा । स्वप्ने खड़े तथा देवी अवतार्य शुभाशुभम् । एषा आकर्षणी विद्या । .
ॐ नमो चण्डिकायै यागं वाहि २ इयं वा ।
ॐ नमो चण्डवम्रपाणये महायक्षसेनाधिपतये वज्रकोपाय दंष्ट्रोत्कटभैरवाय । तद्यथा
ॐ नमो अमृतकुण्डली अमुकं खाहि २ ज्वल २ तृष्ण २ बन्ध २ गज २ सर्वविघ्नौघविनाशकाय महागणपति ! अमुकस्य जीवहराय स्वाहा । शत्रुप्रेक्षणमन्त्रः।
____ॐ नमो भगवति ! रक्तचामुण्डे ! मत्प्रजापाले कट २ आकर्षय २ ममोपरिचितं भवेत् फलं पुष्पं यस्य हस्ते ददामि स शीघ्रमागच्छतु स्वाहा ।
__वश्याकर्षणं वज्रपाणिमन्त्रेण विशेषणं क्रियते तस्य सहस्रजापः कराभ्यां शतपुष्पार्णा सिद्धिर्भवति। : प्रथमं तावत् करन्यासः
ॐ ठः ठः कराभ्यां साधनीयम् । पश्चात्तेन अंगुलिना प्रत्येकं शोधनं कार्यम् । तदनन्तरं क्षं पादाभ्यां स्वाहा । क्षां हृदये स्वाहा । क्षी शीर्षे स्वाहा। क्षं ज्वलितशिखायै स्वाहा वौषट् । क्षौ कवचाय वषट् । हुं क्षु बाहुभ्यां स्वाहा । झै स्कन्धाभ्यां स्वाहा । : नेत्राय वषट् । क्षौ कर्णाय वषट् । क्ष नेत्राय स्वाहा । क्षः अस्त्राय स्वाहा । हदु दश दिशानां रक्षां करोति । ..
ॐ हीं बाहुबलिं लम्बबाहुं क्षा क्षा क्षौ : क्षं उर्ध्वपुजं कुरु २ शुभाशुभं कथय स्वाहा।

Page #643

९४
जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीपार्श्वदेवगण
एतन्मन्त्रं करजापेन दशसहस्राणि सिद्धिर्भवति ।
ॐ कटविकट कटे कटि धारिणि ठः ठः २ मोहय २ स्तम्भय २ वादिमुखं प्रतिवादिमुखं कीलय २ पूरय २ भवेत् अमुकस्य जयम् ।
एषा विद्या व्यवहारकाले स्मर्यमाणा वादिमुखं स्तम्भयति । विजयं प्रयच्छति । अवश्य प्लक्षे सदा कण्टकारी वृक्षाणां अष्टसहस्रं जपेत्ततः सिद्धिर्भवति । कण्टकारी महाविद्या ।
परिस्फुटवादिनि ! भञ्ज
शल्यमुखं प्रतिशल्यमुखं
अधुना नाम त्रिमूर्त्तिमध्ये षट्सु दिक्षु कौ विदिक्षु च क्ली बहिर्बहिः पुटं कोष्ठे ऽष्टौ जम्भे मोहे समा लिखेत् । मोहेऽपि एतदृष्टाप्रान्त ब्रह्माकारमास्थितः ।
ॐ ब्लै धात्रे वषट् फुट् बाह्य क्षितिमण्डलम् । अष्टावर्तलञ्छनं चतुः कोणेषु लकारमालिख्य फलके भूर्यपत्रे वा लिखित्वा कुङ्कुमादिभिः पूजयेत् यः सदा यन्त्र तस्य वश्यं जगत् सर्वम् ।
ँ
ॐ ह्रीँ क्लीँ जंभे ! मोहे ! अमुकं वश्यं कुरु २ एतद् वश्ययन्त्रम् ॐ रमलवर्य ररवर सहाः हाँ आँ को क्षी क्ली ब्लू हा ही पद्ममालिनि ! ज्वल २ प्रज्वल २ हन २ दह २ पच २ इदं भूतं निर्धाटय २ धूम्रधूमान्ध कारिणि ! ज्वलनशिखे ! फुट् २ यः ३ समीहितार्थान् हितां ज्वालामालिनी आज्ञापयति स्वाहा ।
मन्त्रेण वेष्टयेत् इदं पिण्डं ललाटे व्याधि दग्नि (?) भूतं सर्वाङ्गे भूतं ज्वरं ग्रहदोषशाकिनीप्रभृतीन् नाशयति ।

ॐ नमो भगवते ! पशुपतये नमो नमोऽधिपतये नमो रुद्राय ध्वंस २ खगरावण ! चल २ विहर २ सर २ नृप २ स्फोटय २ श्मशान भस्मनार्चितशरीराय घंटा कपालमालाधराय व्याघ्रचर्मपरिधानाय शशाङ्काङ्कितशेखराय कृष्णसर्पयज्ञोपवीताय चल २ चला चल २ अनिवर्तिकपिलिनि ! हन २ भूतप्रेतं त्रासय २ ही मण्डलमध्ये कट २ वश्यं कुरु२ ममानम्न (?) प्रवेशय
ँ

Page #644

रचितवृत्तियुतम् ]
पद्मावत्यष्टकम् ।
९५
२ आवह प्रचण्ड धारासि ! देवि ! रुद्रो आपेक्षय महाविद्या रुद्रो आज्ञापयति ठः ठः ठः स्वाहा । भूतमन्त्रः ।
इदानीं योगिनीचक्रानन्तरं कन्दर्पचक्रं सप्रपञ्चमाहचञ्चत्काञ्चीकलापे ! स्तनतटविलुठत्तारहारावली के ! प्रोत्फुल्लत्पारिजातद्रुमकुसुभमहामञ्जरीपूज्यपादे ! |
w
हा ही क्ली ँ समेतैर्भुवनवशकरी क्षोभिणि द्राविणीत्वं
.
आ इँ ओ पद्महस्ते ! कुरु कुरु घटने रक्ष मां देवि ! पद्मे ! ॥ ५ ॥ रक्ष - पालय, कम् ? मां- स्तुतिकर्तारम् कीदृशी ? चश्चत्काञ्चीकलापे ! ' चञ्चत् - देदीप्यमानः काञ्चयाः कलापः काञ्चीकलापो - मेखलादाम यस्याः सा तस्याः सम्बोधनम् ' चञ्चत्काञ्चीकलापे !'
<
C
"
पुनरपि कीदृशे ?
'स्तनतटविलुटत्तार हारावलीके ! ' स्तनतटे विलुठन्ती हारावलीपङ्क्तिर्यस्याः सा तस्याः सम्बोधनम् स्तनतटविलुठत्तार हारावलीके ! | 'प्रोत्फुल्लत्पारिजात द्रुमकुसुममहामञ्जरीपूज्यपादे ! । प्रोत्फुल्लद्भिः – विकसद्भिः पारिजातद्रुमाणां - देवतरूणां कुसुमैः- पुष्पैः उपलक्षिताभिः महामञ्जरीमिः पूज्यौ पादौ यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं प्रोत्फुलत्पारिजात द्रुमकुसुममहामञ्जरीपूज्यपादे ! | पुनरपि कीदृशे ? भुवनवशकरी क्षोभिणी द्राविणी त्वम् ' त्रैलोक्यवश्यताविधायिनी, चालयन्तीअनं मोहयन्ती द्रावयन्ती नपयन्ती ( ? ) ।
,

पुनरपि कीदृशे ? तारा - समुज्ज्वला
पुनरपि कीदृशे ? ' हाँ हाँ हाँ ह्रः समेतैः ह्रा च ह्री च क्लौ च ब्लू च एतैः समेतानि तैः हाँ हूँ क्ली ब्लू समेतैः । एतावत्येतानि बीजाक्षराणि ।
1
भावनामाह
८
क्लीँ प्लाँ नामगर्भितस्य बाह्येषु कोणेषु हा ह्रीँ क्लब्स: दातव्यम् ।
• अथवा द्वितीयः प्रकारः - आग्नेयमण्डले ऐङ्कारं नामगर्भितस्य लक्षकोणेषु रेफ स्वस्तिका ज्वाला दातव्या । बहिः षोडशस्वरैर्वेष्टनीयम्, बहिरष्टदलेषु कामिनीरञ्जिनी स्वाहा । ॐ ह्रीँ आ कक्ष हीँ क्ली ब्लू

Page #645

९६
हाँ ह्री देवदत्ताभगं द्रावय
पयति स्वाहा ।
जेनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीपार्श्वदेवगण
२ मम वश्यमानय २ पद्मावती आज्ञा
अस्य वामपादपांशुर्गृहीतव्या पुष्पं कामकरे मासेन दक्षिणे निजे करे लिखेत् वामकरे पीडयेत् करं निभवति ।
अधुना
ॐ चले चलचित्ते चपले मातङ्गी रेतो मुञ्च २ स्वाहा ।
ॐ नमो कामदेवाय महानुभावाय कामसिरि असुरि २ स्वाहा । अनेन मन्त्रेण रक्तकणवीरं अष्टोत्तरवारमभिमन्त्रितं कृत्वा ताम्बूलं दन्तकाष्टं पुष्पं फलं वा २१ वारं परिजप्य यस्मै दीयते स वश्यो भवति । अनेन मन्त्रेण रक्तकणवीरं अष्टोत्तरशतं अभिमन्त्रितं कृत्वा स्त्रियः अप्रतो भ्रामयेत् सा क्षरति ।
ॐ नमो भगमालिनि भगावहे चल २ सर. २ ।
अनेन मन्त्रेण ७ वारानभिमन्त्र्य वामहस्तं स्त्रिया भगस्योपरि दद्यात् साक्षरति ।
पूर्वसेवा ८ सहस्त्राणि जपेत् । तद्दशांशेनाशोककुसुमैहोंमः । पुनः कीदृशीं ? आँ हूँ आँ पद्महस्ते ! ' आंच इंच ओं च ते तथोक्तानि ते नाम बीजाक्षराणि । भावनामाह - हुंकारं नामगर्भितस्य बाह्ये क्षकारं दातव्यं बाह्ये वकारं वेष्ट्य बाह्ये षोडश स्वराणि वेष्ट्य बाह्ये षोडशदलेषु क्षाँ जँ हैं वा रँ का आँखा लाँ चा ॐ औँ साँ काँ सीया: संलिख्य दलााग्रे ॐ । पूरयेत् । मायाबीजं त्रिगुणं वेष्ट्य बहिर्भुजङ्गद्वयं मस्तके गंधः हृदये इं वां संलिख्य एतद् यन्त्रं कुङ्कुमादिसुगन्धद्रव्यैर्भूर्ये संलिख्य बाहौ धारणीयं सर्वभयरक्षा भवति ॥ पद्मसदृशौ हस्तौ यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं पद्महस्ते ! ' कमलपाणे ! कुरु २ नीलफलकं सर्वम् । शेषं सुगमम् ।
"
विषतत्त्वं --- स्मरविषयं प्रतिपाद्य अधुना विषहरण सौभाग्यं अपुत्रायाः
पुत्रजन्मसंसूचकं यन्त्रमाह

Page #646

रचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् ।
लीलाव्यालोलनीलोत्पलदलनयने ! प्रज्वलद्वाडवाग्नित्रुट्यज्ज्वालास्फुलिङ्गस्फुरदरुणकणोदग्रवज्राग्रहस्ते ! | ड्रा हूँ हूँ हूँ हरन्ती हरहरहरहुंकारभोमैकनादे !
♡
पद्मे ! पद्मासनस्थे ! अपनय दुरितं देवि ! देवेन्द्रवन्द्ये ! ॥ ६ ॥
व्यपनय - स्फेटय, किं तत् ? ' दुरितं ' विघ्नम् । कीदृशे ? ' लीलाव्यालोलनीलोत्पलदलनयने !' लीलया व्यालोल लीलाव्यालोलम्, नीलोत्पलस्य दलं नीलोत्पलदलम्, लीलाव्यालोलं च तत् नीलोत्पलदलं च लीला न्यालोलनीलोत्पलदलं तत्सदृशे नयने- नेत्रे यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं लीलाव्यालोलनीलोत्पलदलनयने ! क्रीडाशोभमानेन्दीवरनयने ! । पुनः कीदृशे ? ‘प्रज्वलद्वाडवाग्नित्रुटयज्ज्वाला स्फुलिङ्गस्फुरदरुणकणोदप्रवज्राग्रहस्ते !" वाडवस्य अग्निः वाडवाग्निः प्रज्वलंश्चासौ वाडवाग्निश्च प्रज्वलद्वाडवाग्निः त्रुटयन्ती चासौ ज्वाला च त्रुट्यज्ज्वाला, प्रज्वलद्वाडवाग्नेस्त्रुट्यज्ज्वाला प्रज्वलद्वाडवाग्नित्रुट्यज्ज्वाला, तस्याः स्फुलिङ्गाः तेषां स्फुरन्तश्च च अरुणकणाश्च तैरुदग्रं - प्रचण्डं यद् वज्रं तदमं हस्ते यस्याः सा प्रज्वलद्वाडवाग्नित्रुट्यज्ज्वालास्फुलिङ्गस्फुरदरुणकणोदग्रवज्राग्रहस्ता, तस्याः सम्बोधनं प्रज्वलद्वाडवाग्नित्रुट्यज्ज्वालास्फुलिङ्गस्फुरदरुणकणोदग्रवज्राग्रहस्ते ! जाज्वल्यमानवाडवज्वलनज्वालाकलापसमानशतकोटिविभूषितहस्ताग्रे ! । पुनरपि कीदृशे ? रहरहरहुंकारभीमैकनादे ! । हाँ हाँ हाँ
9
C
हाँ
च हरन्ती च हरहर हरहुंकारं च हाँ ही हँ हाँ हरन्ती हरहरहरहुंकाराः तैः भीमो - भीषणं एकः - अद्वितीयो नादो यस्याः सा, सम्बोधनं हाँ० । सर्वायेतान्यक्षराणि मालामन्त्रयन्त्राणि सूचयन्ति । तद्यथा - ॐ नमो भगवति ! अवलोकितपद्मिनि ! हाँ हँ ह्री हँ ह्रः वराङ्गिनि ! चिन्तितपदार्थसाधिनि !
ँ
ू
दुष्टलोकोच्चाटिनि ! सर्वभूतवशङ्करी आँ को ही पद्मावति ! स्वाहा । ॐ नमो भगवति ! पद्मावति ! सप्तफणाविभूषिता चतुर्दशदंष्ट्राकराला
29

Page #647

www~
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [पार्श्वदेवगणिच नर २ रम २ फुरु २ एकाहिकं द्वयाहिकं त्र्याहिकं चातुर्थिकं ज्वरं अर्धमासिकं संवत्सरज्वरं पिशाचज्वरं वेलाज्वरं मूर्तज्वरं सर्वज्वरं विषमज्वरं प्रेतज्वरं भूतज्वरं ग्रहज्वरं राक्षसग्रहज्वरं महाज्वरं रेवतीज्वरं ग्रहज्वरं दुर्गाग्रहज्वरं किङ्किणीग्रहज्वरं त्रासय २ नाशय २ छेदय २ भेदय २ हन २ दह २ पच २ क्षोभय २ पार्श्वचन्द्र आज्ञापयति ।
ॐ ह्रीं ह्री पद्मावति ! आगच्छ २ ही हूँ स्वाहा।
सर्वभयरक्षिणीविद्यामन्त्रद्वयमेतत् । अभ्यस्यते ज्वरनाशो भवति । हरन्ती-नाशयन्ती । अस्य भावना
ऐं ह्रीं क्लीं ब्लें आँ को श्री ब्लाँ म्लो ग्लै सर्बाङ्गसुन्दरी क्षोभि २ क्षोभय २ सर्वाङ्गं त्रासय २ हुं फट् स्वाहा ।
एषा विद्या निरन्तरं ध्यायमाना दुष्टरोग नाशयति । हरहर इति साधना
माया बीजं नामगर्भितस्य बहिश्चतुर्दलेषु पार्श्वनाथं संलिख्य वाह्ये हर २ वेष्टयं बहिः ह हा हि ही हु हु हे है हो हो हं हः, बहिः ककारादिक्षकारपयेन्ता मातृका लिख्यते, बहिर्भुजगपदा दातव्याः । एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जे संलिख्य कुमारीसूत्रेण वेष्टव्यं निजभुजे धारयेत् यः पुरुषः स स्वजनवल्लभो । भवति । श्रीमान् ।
अपुत्रा लभते पुत्रं निन्दवो जीवितप्रजाः ।
यन्त्रधारणमात्रेण दुर्भगा सुभगा भवेत् ॥ प्रभवति विषं न भूतं सन्निहितं पेटकाश्च भूताश्च । संस्मरणादस्य सत्यं पापमपि नाशमुपयाति ॥ द्वितीयम्
हुंकारं नामगर्भितस्य बहिः धुंकारं वेष्टयं बाटे षोडशदले रमध्येषु स्वरा दातव्याः । बाह्ये षोडशपत्रेषु ऐ हाँ हाँ हाँ क्ली क्षः प्लूं प्ली हाँ ही हूँ हौं हः ठः आलिख्य बाह्यदलाने ॐकारं ह्रीकारं दातव्यम् ।

Page #648

९९
रचितवृत्तियुतम् ]
पद्मावत्यष्टकम् ।
एतद् यन्त्रं कुङ्कुमगोरोचनया भूर्जपत्रे संलिख्य कुमारीसूत्रेण वेष्टय बाहौ धारणीयम्, सर्पविष - ज्वलन - दाघज्वर - भूतशाकिनी प्रभृतिरक्षा भवति हुङ्कारम्। यन्त्रमुच्यते । ' भीमैकनादे ! ' महाघोरे ! प्रतीतनादे ! प्रल्हादे (?) पुनः कीदृशी ? पद्म ! - पद्मावती देवी इति सम्बन्धः । पुनरपि कीदृशे ? ' पद्मासनस्थे ! ' पद्म-आसने तिष्ठति या सा पद्मासनस्था, तस्याः सम्बोधनं पद्मासनस्थे । ? पङ्केरुहासनस्थे ! । पुनरपि कीदृशे ? देवेन्द्रवन्द्ये ! ' देवेन्द्रैवन्द्या देवेन्द्रवन्द्या, तस्याः सम्बोधनं देवेन्द्रवन्द्ये
""
इदानीं शान्तिक- पौष्टिक - तुष्टिक - यन्त्रं विषहरयन्त्रं मन्त्रं सप्रपञ्चमाहकोपं वं झं सहंसः कुवलयकलितोद्दामलीलाप्रबन्धे ! हृा ह्री हूँ: पक्षबीजैः शशिकरधवले ! प्रक्षरत्क्षीरगौर ! | व्यालव्याबद्ध कूटे ! प्रबलबलमहाकालकूटं हरन्ती हाहा हुंकारनादे ! कृतकरमुकुलं रक्ष मां देवि ! पद्मे ! ॥ रक्ष - पालय । कम् ? माम् । कासौ कर्त्री ? पद्मावती । कीदृशम् ? कृतकरमुकुलम् विहितपाणिकमलमीलनम् । कीदृशम् ? को पं वं झ सहसः ' कोपं च वं च झंच कोपं वंझं सह
"
हंसेन वर्तते यः सह॑सः ।
A
तत्राद्यपदस्य भावनामाह
ॐ को पँ वँ झैँ हंसः । वस मन्त्रः ।
ॐ क्षाँ स हूँ ह्रीँ स्वाँ सनौँ हँस: चक्रमुद्रया प्रयुञ्जीत । पुनः कथम्भूते ? कुवलयकलितोद्दामलीलाप्रबन्धे ! ' कुवलयं - पृथ्वीवलयं, अथवा कुवलयैःनीलोत्पलैः कृत्वा कलितः उद्दामः-स्फारो लीला प्रबन्धः - क्रीडा समूहो यस्याः सा, तस्याः सम्बोधनं ' कुवलयकलितोद्दामलीला प्रबन्धे !
तस्या मन्त्रः - ॐ कुकुवलयहसः । कुसुममन्त्रः । पुनरपि कथम्भूते ? शशिकरधत्रले ! ' शशिनः कराः शशिकराः तद्वत् धवला शशिकरधवला, तस्याः ● सम्बोधनं शशिकरधवले ! शुधांशुकिरणावदाते ! । हाँ कृत्वा ह्वाँ ह्वाँ ह्रः पक्षिबीजै: हाँ च ह्रीँ चहूँ पक्षिश्च ह्वाँ ह्रीँ ह्रः पक्षयः

今
"

Page #649

जैनस्तोत्र सन्होहे |
१००
एतदेव बीजं, ह्रां ह्रीं ह्रः पक्षिबीजं तैः ह्वाँ ह्वाँ ह्रः पक्षिबीजैः । अस्य पदस्योपलक्षणत्वाच्चक्रं सूचयति । तद्यथा
[ श्रीपार्श्वदेवगणि
ल वहुः पाक्षिनामगर्भितस्य वेष्ट्यम्, वह्निः षोडशदलमध्ये अकारादिक्षकारपर्यन्तानि संलिख्य बहिः ठकारवेष्ट्यम्, बहिर्द्वादशदलेषु ह हा हि ही हुहू हे है हो हौं हं हः, बहिर्हकारद्वयं संपुटस्थम् । बहिःझाँ क्ष्वी हंसः वेष्टयेत् । पुनस्तद्बाह्य एकारद्वयं सम्पुटस्थम् । पुनर्बाह्ये मायाबीजं त्रिगुणं वेष्ट्यम् । मन्त्रमिदम् । एतद् वक्ष्यमाणयन्त्रद्वयम् पूर्वीतस्यास्यैव यन्त्रस्य । तद्यथा
का खागा घाँ चाँ छाँ हाँ क्ली नमः । गरुडध्वजो नाम मन्त्रः । करजापसहस्त्रेण सिद्धिर्भवति ।
क्षिप ॐ स्वाहा । नीरमभिमन्त्रयेत् २१ वारं, पश्चात् तत् पातव्यम्, अजीर्णविषं नाशयति ।
हु हु है हो हौ हं हः । अनेन मन्त्रेण उदकमभिमन्त्रय श्रोत्राणि ताडयेत् । अभिषिञ्चयेत् निर्विषो भवति ।
ऋ व ूः, पश्चिवः स्वीं, हंसमन्त्रमाराधयेत् श्वेताक्षः श्वेतपुष्पैर्वा श्रीखण्डादिभिः सुगन्धद्रव्यैः शरावसम्पुटे संलिख्य शान्ति - तुष्टि - पुष्टिर्भवति । एतज्जलं पूर्णे घटे क्षिपेत् शीतज्वरं दाघज्वरं नाशयति । ग्रहपीडां निवारयति । सर्वदोषान् प्रभवति । द्रष्टप्रत्ययमिदम् ।
पुनरपि कीदृशे ? 'प्रक्षरत्क्षीरगौरे !' प्रक्षरच्च तत् क्षीरं च तद्वत् गौरा तस्याः सम्बोधनं प्रक्षरत्क्षीरगौरे ! प्रक्षरदुग्धपाण्डुरे ! ।
ॐकारैर्विमुक्तिकारैः सरहंसः अमृतहंसः ।
ॐ कोपं वं झं हंसः ठः स्वाहा । सर्वविषोञ्जनमन्त्रः ।

पुनरपि कीदृशे ? 'व्यालव्याबद्धकूटे ! ' दन्दशूकबद्धाम्रेड ! | ॐ कुरु २ कुलेण उपरि मेरु तलि बिंब उपडु मंत्र गरुडाहि

Page #650

रचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् ।
१०१ हाहंसः पक्षि यः ३ । कोपं वं हं सहंसः । ॐ स्वाहा हा हा हंसः पक्षिः पक्षि मन्त्रः
तथा किं कुर्वती ? हरन्ती। कम् ? 'प्रबलबलमहाकालकूट' प्रबलं बलं यस्यासौ, प्रबलबलचासौ महाकालकूटश्च तत् । 'हा हा हूंकारनादे !' हाहा हुंकाररूपो नादो यस्याः सा, तस्याः सम्बोधनं हाहा हुंकारनादे ! । हा हा इति दैत्यनाशः । हुंकारशब्देन परविद्याच्छेदः सूच्यते । नादे हाँ महाकूटमित्यस्य भावनामाह
सं स्वी क्ष्वी हंसः पक्षिपः प्लवय प्लावय २ विषं हर स्वाहा ।
ऋकारं नाम गर्भितो नंकारं वेष्ट्यम् । पुनरपि बाह्ये क्षकारं वेष्टय ठकारं वेष्ट्यम् । पुनरपि बाह्ये वलयारमध्ये षोडशस्वरैर्वेष्टव्यम् ।
वलयारबाट द्वादशदलेषु मध्ये ह हा हि ही हु हू हे है हो हो हं हः दातव्यम् । बाह्ये हकारसम्पुटं दातव्यम् । तस्य बाह्ये वलयारमध्ये वं झं हंसः पूरयेत् वकारद्वयसम्पुटस्थम् ।
ॐ नमो भगवती पद्मावती ॐ स्वाहा । पक्षिहंसः यः विषं हरय २ प्लावय २ विषं हर २ स्वाहा । एतन्मन्त्रं निरन्तरं कर्णजापेन विषं नाशयति ।
हकारं नामगर्भितस्य बाहो हंसः । वारत्रयं वेष्ट्य हा मस्तके, हा अष्टाङ्गन्यासः ४ तथा बाह्ये हंसः हंस वार ३ लिखेत् ।
स्वकीय मण्डलं स्थाप्यम् । यथा
ॐ क्षा सा हूँ क्षी क्ष्वी हसौ हंसः । विषहरणमन्त्रः । हुंकारं नामंगर्भितं, ॐकारं सम्पुटस्थम् , वज्राष्टभिन्नं वज्रम् । ॐकार लिखेत् । वकारपर्यन्ते लकारमालिखेत् । सर्वेषामपि ।
अथवा-हुंकारं नामगर्भितस्य बाह्ये ॐकारद्वयं सम्पुटस्थं तस्य बाह्ये स्वरा वेष्टयाः। दिशि विदिशि वज्राष्टभिन्नं वज्राग्रे । - ॐछकारं मध्ये सकारं सर्वत्र वज्रेषु द्रष्टव्यम् । तद्यन्त्रं शुभद्रव्यैः

Page #651

१०२
जैनस्तोत्रसन्दोहे | [ श्रीपार्श्वदेवगण
कांश्यपात्रे दर्भाग्रेण यन्त्रमा लिखेत् । यथा श्वेतपुष्यैरष्टोत्तरशतप्रमाणं जापः क्रियतेऽनेन परविद्या - मन्त्र - यन्त्र - रक्षा छेदनं करोति ।
अधुना दार्वोक्तव्यम् (?) । कंसपात्रेषु सुगन्धद्रव्यैः हुंकारं नामगर्भितस्य बाह्ये षोडशस्वरावेष्टितस्य वाह्ये ॐकारं वेष्टय बहिः ॐ कलिकुण्डस्वाहा लिखेत् । तस्यैव यन्त्रस्य श्वेतपुष्पैरष्टोत्तरसहस्रप्रमाणैरक्षतैर्ब लिधूपदीपप्रभृतिभिः गृहीतस्य पूर्वोक्तकंसपात्रं पानीयेन प्रक्षालयेत् तत् पानीयं च भूतादिगृहीतं रोगाक्रान्तं चुलुकत्रिकं पाययेत् । सर्वग्रहरोगनिर्मुक्तो भवित । इदानीं परविद्याच्छेदानन्तरं चतुःप्रकारं देवकुलमाह -
प्रातर्बालार्करश्मिच्छुरितघनमहासान्द्र सिन्दूर धूलीसन्ध्यारागारुणाङ्गी त्रिदशवरवधूवन्द्यपादारविन्दे ! | चञ्चच्चण्डासिधाराप्रहतरिपुकुले ! कुण्डलोद्धृष्टगल्ले ! श्रीँ श्री श्रूं श्री स्मरन्ती मदगजगमने ! रक्ष मां देवि ! पद्मे ! ||
७
रक्ष - पालय । देवि ! पद्मावति ! । कम् ? माम् । कीदृशे ?
1
प्रातर्बालार्क रश्मिच्छुरितघनमहासान्द्र सिन्दूर धूलीसन्ध्यारागारुणाङ्गी प्रातः - प्रभाते बालो - नवोद्गतो यः अर्कस्तस्य रश्मयः - किरणाः तेषां छुरितं प्रातर्बालार्क रश्मिच्छुरितम्, घनो - बहुः, महासान्द्रो निबिडो यः सिन्दूरस्तस्यधूली घनमहासान्द्र सिन्दुरधूली, सन्ध्याया रागः सन्ध्यारागः, प्रातरश्म यश्च घनमहासान्द्रसिन्दूरधूली च सन्ध्यारागश्च ते प्रातर्बालार्क रश्मिच्छुरितघनमहासान्द्रसिन्दूर धूली सन्ध्यारागाः तद्वत् अरुणं अङ्गं यस्याः सा प्रातबलार्करमिच्छुरितघन महासान्द्रसिन्दूर धूलीसिन्ध्यारागारुणाङ्गी । पुनरपि कीदृशे ? ' त्रिदशवरवधूवन्द्यपादारविन्दे ! वराश्च ता वव्दश्च वरवध्वः, त्रिदशानां वरवध्वः त्रिदशवरवध्वः ताभिः अभिवन्द्ये पादारविन्दे यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं त्रिदशवरवधूवन्द्यपादारविन्दे ! — अमरवराङ्गनानमस्यमानचरणपङ्केरुहे ! । पुनरपि कीदृशे ? ' चञ्चञ्चण्डासिधाराप्रहतरिपु
,
८

"

Page #652

१०३
विरचितवृत्तियुतम् ] पद्मावत्यष्टकम् |
कुले !' चण्डा चासौ असिधारा च चण्डासिधारा, चञ्चन्ती चासौ चण्डासिधारा च तथा प्रहतं रिपुकुलं यया सा चञ्चच्चण्डासिधारा प्रहतरिपुकुला, तस्याः सम्वोधनं चञ्चच्चण्डासिधाराप्रहत रिपुकुले ! - देदीप्यमानप्रचण्डमण्डलाग्रधाराव्यापादितशत्रु समूहे ! । पुनरपि कीदृशे ? ' कुण्डलोद्धृष्टगल्ले !' कुण्डलाभ्यां उद्घृष्टौ गल्लौ - गण्डौ यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं कुण्डलो - दु घृष्टगल्ले !–कर्णवेष्टको घृष्यमाणगण्डस्थले ! । पुनरपि कीदृशे ? श्रीँ श्री लूँ श्राँ स्मरन्ती' श्रा च श्री च च श्रौ च तानि स्मरन्ती-ध्यायन्ती । एतेषां पञ्चाक्षराणां यन्त्रं दर्शयन्नाह -
6
कमलवयूँ नामगर्भितस्य बाह्ये लमलवयूँ वेष्टयम्, बाह्ये षोडश स्वरान् लिखेत् बहिः अष्टदलेषु कं च छ ज ढ र भ सम्लवर्यू पिण्डाक्षराणि दातव्यानि । बहिरष्टदलेषु ब्रह्माणी, कुमारी, इन्द्राणी, माहेश्वरी, वा-राही, वैष्णवी, चामुण्डा, गान्धारी । ॐकारपूर्व मन्त्रमालिख्य तद्बाह्ये समलवर्यू हा हँ हा आ क्रो क्ली द्राँ द्राँ पद्मावती श्री श्रीँ थ्रु श्रीँ श्रीँ श्रः
फट् स्वाहा ।
एषा विद्या अष्टोत्तरसहस्रप्रमाणं करजापेन क्रियमाणेन दश दिनपर्यन्ते सर्वकार्याणि सिध्यन्ति । पुनरपि कीदृशे ? 'मदगजगमने ! ' मदेनोपलक्षितो गजो मदगजः तद्वद् गमनं यस्याः सा तस्याः सम्बोधनं मदगजगमने ! ॥
साम्प्रतमुपसंहरन्नाह -
दिव्यं स्तोत्रं पवित्रं पटुतरपठतां भक्तिपूर्वं त्रिसन्ध्यं
लक्ष्मीसोभाग्यरूपं दलितकलिमलं मङ्गलं मङ्गलनाम् । पूज्यं कल्याणमान्यं जनयति सततं पार्श्वनाथप्रसादात्
देवी पद्मावतीतः प्रहसितवदना या स्तुता दानवेन्द्रैः ||
जनयति-- उत्पादयति । कासौ कर्त्री ? इयं देवी पद्मावती । कीदृशा ? 'प्रहसितवदना' प्रहृष्टानना । कस्मात् ! ' पार्श्वनाथप्रसादात् ' । या स्तुता ।

Page #653

१०४
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीमुनिचन्द्रकैः ! 'दानवेन्द्रः' दैत्यपुरुहूतैः । किं जनयति ? ' लक्ष्मीसौभाग्यरूपम्। लक्ष्मीश्च सौभाग्यं च रूपं च लक्ष्मीसौभाग्यरूपम् । कीदृशं. तत् ? 'दलितकलिमलम्' निर्दलितपापमलम् । तथा मङ्गलं जनयति । केषाम् ? 'मङ्गलानाम्' निःश्रेयसानामपि मध्ये विशिष्टं निःश्रेयसं जनयतीत्यर्थः ।
पुनरपि कथम्भूतम् ? 'पूज्यम्' । पुनरपि कीदृशम् ? 'कल्याणमान्यम्। कल्याणैर्मान्यं कल्याणमान्यम्-कुशलयुक्तम् । कथम् ? 'सततम्' निरन्तरम् । केषाम् ? ‘पटुतरपठताम् ' स्पष्टतरं भणताम्। कथम् ‘भक्तिपूर्व' भक्तिपुरस्सरम् । न केवलं भक्तिपूर्व । त्रिसन्ध्यं च । किं कर्मतापन्नम् ? 'स्तोत्रम्' स्तवनम् । कीदृशम् ? 'दिव्यम्' प्रधानम् ।, पुनरपि कीदृशम् ? 'पवित्रम्' । अर्ध्या पार्श्वदेवविरचितायां पद्मावत्यष्टकवृत्तौ यत् किमप्यवयं पतितं तत्सर्व क्षन्तव्यं देवताभिरिति ॥
वर्षाणां द्वादशभिः शतैर्गतैत्युत्तरैरियं वृत्तिः । वैशाखे सूर्यदिने समर्थिता शुक्लपञ्चम्याम् ॥ अस्या वृत्त्या अक्षरगणनातः पञ्चशतानि जातानि । द्वाविंशदक्षराणि च सदनुष्टुप्छन्दसां प्रायः ॥

Page #654

सूरिप्रणीतम् ] श्रीशङ्खश्वरपार्श्वनाथस्तवनम् । १०५
ङपरिशिष्टम्
श्रीमुनिचन्द्रसूरिप्रणीतं प्रबन्धगतं
श्रीशङ्खश्वरपार्श्वनाथस्तवनम् ।
समस्तकल्याणनिधानकोशं वामाङ्गकुदयेकमृणालहंसम् । अलङ्कृतेक्ष्वाकुविशालवंशं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥ १॥ आराधितः श्री ऋषभस्य काले विद्याधरेन्द्रेण नमीश्वरेण । पूर्वं हि वैताढ्यगिरौ जिनं तं वन्दे सदा शङ्खपुरावर्तसम् ॥२॥ यः पूजितः पन्नगनायकेन पातालभूमौ भवनाधिपेन । कालं कियन्तं जिननायकं तं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ||३|| यदा जरासन्धजयोयतेन कृष्णेन नेमीश्वरशासितेन । पातालतो बिम्बमिदं तदानीमानीय संस्थापितमेव तीर्थम् ||४|| ज्वरार्तभूतं स्वबलं विलोक्य यत्स्नात्रपीयूषजलेन सिक्तम् । सज्जीकृतं तत्क्षणमेव सर्वं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥ ५ ॥ पञ्चाशदादौ किल पञ्चयुक्ते एकादशे वर्षशते व्यतीते । निवेशितः सज्जन श्रेष्ठिनायं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥ ६ ॥ काले कलौ कामरावी प्रणष्टा चिन्तामणिः कल्पतरुश्च नष्टः । धत्ते ह्यसौ तत्प्रतिहस्तकत्वं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥ ७ ॥ प्रभूतरोगेण विनष्टदेह आराध्य यं दुर्जनशैल्यदेवः । चकार देहं मदनस्य तुल्यं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥ ८ ॥

Page #655

१०६
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
[ श्रीनयचन्द्र
राज्यार्थिनां राज्यसुखप्रदाता सुतार्थिनां सन्ततिदायको यः । नेत्रार्थिनां लोचनदोऽस्ति नित्यं वन्दे सदा शङ्खपुरावतंसम् ॥९॥ इति स्तुतः श्रीमुनिचन्द्रसूरिणा कृपाकरः शङ्खपुरावतार ! ।
प्रबन्धकादौ प्रणतासुभाजां

*
प्रयच्छ नित्यं निजपादसेवाम् ॥ १० ॥
चपरिशिष्टम् श्रीनयचन्द्रसूरिविरचितं श्रीस्तम्भनपार्श्वनाथस्तवनम् ।
सेढीतटस्तम्भनकप्रतिष्ठः श्रीपार्श्वनाथः सुगुणैर्गरिष्ठः । पायादपायादलिनीलकायः सिद्धचङ्गनासङ्घटनाभ्युपायः ॥ १ ॥ तस्याहमुच्चैर्हरिशब्दवाच्यैः स्तोत्रं नवं षोडशभिर्विधास्ये । वाचां च तत्र प्रथमं निधास्ये यथाक्रमं ताश्च तथाभिधास्ये ||२|| हयवायु जनार्दनसिंहविधूरग भेककपीन्द्रशुकार्कयमैः । घृणिपिङ्गभवाम्बुधि नीलगुणैर्हरिशब्दभवैः प्रणवीमि जिनम् ॥३॥ जय मुक्तिमहापुरमार्गहरे ! जय विघ्नघटोघननाशहरे ! । जय मन्मथकैटभघातहरे ! जय मोहमतङ्गजभङ्गहरे ! ॥ ४ ॥ जय सङ्घसमुद्रविबोधहरे ! जय सप्तफणामणिकान्तिहरे ! | जय गाढजडत्वनिषेधहरे ! जय पापलताफलपातहरे ! ॥ ५ ॥ जय मानमहीधरदारहरे ! जय योगमहासहकारहरे ! | जय भव्यजनाम्बुजबोधहरे ! जय रागरिपुप्रलयैकहरे ! ||६||

Page #656

सूरिविरचितम् ] श्रीस्तम्भनपार्श्वनाथस्तवनम् ।
जय शून्यशशिप्रतिमाप्तिहरे ! जय भीमभवाम्बुधिपारहरे ! | जय लोभसमीरणपानहरे ! जय बालपलाशफलाशहरे ! ॥ ७ ॥ प्रशमरससमुद्रः कीर्तिभारैरमुद्रः कुमतितिमिरचन्द्रः साधुसिद्धावतन्द्रः । सुगतिनगरपन्था दुःखदौर्भाग्यमन्था
घनभवदवपाथः पातु वः पार्श्वनाथः ॥ ८ ॥
इत्थं स्तम्भनमण्डन ! खण्डन ! कमठोपसर्गवर्गस्य । नयचन्द्रसूरि संस्तुत ! मार्ग ! स्वर्गापवर्गस्य ॥ ९ ॥ इति श्रीऋषिबाणाक्षिविधौ (१२५७) संवत्सरे मुदा । वादिश्रीदेवसूरीणां गच्छेविरचितः स्तवः ॥ १० ॥
छ परिशिष्टम्
श्रीधर्मघोषसूरिविरचितः श्रीपार्श्वनाथमालामन्त्रस्तवः ।
वरमन्त्र (धर्म) कीर्तितविद्यानन्दत्यपीह यन्नाम । तं नौमि नम्रपाच पार्श्व देवेन्द्रनुतपार्श्वम् ॥ १ ॥ ॐमिति नमो भगवते पार्श्वतीर्थङ्कराय भवताते । धरणेन्द्रयुजा पद्मावत्या सहिताय चैह्येहि || २ || यक्षं सयक्षणीकं राक्षसमनु राक्षसों तथा भूतम् । भूर्ती पिशाचमत्र पिशाच कुष्माण्डकुष्माण्डयौ ॥ ३ ॥ नागं नाग ज्वरकं ज्वरीमपस्मारमप्यपस्मारीम् । प्रेतं च प्रेतों ब्रह्मराक्षसं ब्रह्मराक्षसिकाम् ॥ ४॥

१०७.

Page #657

१०८
जैनस्तोत्रसन्दोहे। [श्रीधर्मघोषगन्धर्व गान्धर्वी भृङ्गरीटभृङ्गरीटिकासुभटम् ।। चामुण्डां चर्ममहाचण्डां........सप्तमातृकिकाम् ॥ ५ ॥ दुष्टमहासप्तकमातृकां महारोहिणी सरोहिणिकाम् । सूर्यग्रहं भृशं गृहिण गृहिण समहेश्वरग्रहकम् ॥ ६॥ लघु गृणि गृहिण चैकाहिकज्वरं द्वयाहिकं त्र्यप्रभवम् । दुष्टं चातुर्थिकमपि विषमज्वरमर्द्धमासभवम् ॥ ७ ॥ मासिक-सांवत्सर-वात-पित्तिक-श्लेष्मसन्निपातभवान् । एोहि शीघ्रमिह हन हन दह पच पच च्छिन्द ॥ ८ ॥ छिन्दय भिन्दय भिन्दय मारय मारय च मङ्घ भक्षय च । भक्षय शोषय शोषय प्रज्वल संसंप्रज्वलान्हाय ॥ ९ ॥ ॐ मन्तस्थं नामाग्निकुण्डगं बाह्यतोऽष्टसु दलेषु । हीमादिवर्णपूर्ण स्वाहावृतमस्यरपवो (१) दुष्टः ॥ १०॥ नागेन्द्रयुजा पद्मावत्या वेष्टितमिहाहि-भोगाभ्याम् । मुखनाशाश्वासाहितविहायसीत्यष्टदलकमले ॥ ११ ॥ ध्यायत शिवदं पाच शिवैरिव 'शिवकरैरिहाँ ही श्री । प्रेप्रो को की , फट् स्वाहेति शिवप्रमितवर्णैः ॥ १२ ॥ इति तमसोऽन्तकृतेऽस्मै नमो नमो भगवते पार्श्वनाथाय । क्षेमङ्कराय पदं ही नमतः स्वाहा भुजोऽपि स्युः ॥ १३ ॥
१ शिवैरिव शिवकरैः हाँ हाँ। श्रीफ्रेकोॐहीहू ः स्हाहेति शिवप्रमितवर्णैः ॥
इति प्रत्यन्तरे पाठः।

Page #658

सूरिविरचितः ] मालामन्त्रस्तवः।
ज परिशिष्टम् । श्रीधर्मघोषसरिविरचितं लोकान्तिकदेवस्तवनम् ।
थोसामि जिणे जेहि उ विनविया पव्वयंति जं दाउं । तज्जियकप्पियलोगंतिदेवद्वाणाइकित्तणओ ॥१॥ असंखतमेऽरुणवरुदहिम्मि जोयणसहस्सबायाला । गंतु जलोवरिमतला उप्पइओ आउतमकाओ ॥२॥ पढमं जोयणसंखिजवि वित्थडो उवरुवरिय संखिजे । महयंधयाररूवो उडू आवरिय चउकप्पो ॥३॥
अवचूरिः। थैर्देवैर्विज्ञप्ताः प्रव्रजन्ति जिनास्ते जीतकल्पाः स्थिराचारा लोकान्तिकदेवास्तत्स्थानादि कीर्तनतोऽहं जिनान् स्तोष्ये । यच्च दत्त्वा प्रव्रजन्ति जिनास्तत्कीर्तनाच्च स्तोष्ये जिनानिति ॥१॥ - लोकान्तिकदेवाः कस्मिन् विमाने व कल्पे सन्ति ?, उच्यतेजम्बूद्वीपात् तिर्यगसङ्ख्याततमेऽरुणवरसमुद्रेऽरुणवरद्वीपपर्यन्तवेदिकातो द्विचत्वारिंशद् योजनानि गत्वा तस्मिन् प्रदेशे जलोवरिमतलादुत्पत्तितः तमस्कायो अप्कायमयो महान्धकाररूपो वलयाकारः प्राप्यते ॥२॥ ____ स च प्रथमं सप्तदशयोजनशतान्येकविंशतिसमधिकानि यावत् समभित्त्याकारतयास्ति, तथा प्रथमं विष्कम्भेण सङ्ख्येययोजनविस्तरः, तदुपरि असङ्ख्येयविस्तृतः, परिक्षेपेण सर्वत्राप्यसङ्ख्येयान्येव स च तिर्यगूविस्तरानायकल्पचतुष्टयमावृत्य पञ्चमकल्पतृतीयेऽरिष्टप्रस्तरे निष्ठितः स चाधः शरावाकाराः उपरि कुक्कुटपञ्जरसंस्थानः ।

Page #659

११०
जैनस्तोत्रसन्दोहे |
बंभस्स रिट्ठपयरंमिनिट्टिओ हिट्टिमलगागारा । उवरिं कुक्कुडिपंजरसंठाणो चउदिसिं तत्थ ॥ ४ ॥
दो दो अ कण्हराई सचित्ताचित्तपुढविपरिणामा । पुव्वाइ मज्झिमादाहिणाई वज्झाफुसहिं कमसो ॥ ५ ॥
[ श्रीधर्मघोष
पुव्वावरा छलं सातं सा पुण दाहिणुत्तरा बज्झा | अभितर उरंसा सव्वा विय कण्हराईओ ॥ ६ ॥
'अस्य च महत्वमेवम -
यो देवो महर्धिको यया गत्या तिसृभिश्च पुविकाभिः २१ वारान् जम्बूद्वीपमनुपरिवृत्त्या गच्छेत् स एव देवस्तयैव गत्या षद्भिरपि मासैः सङ्ख्यातयोजनविस्तरमेव तमस्कायं व्यतिव्रजेन्नेतरं चउदिसिं तत्थ ' इति । तत्र रिष्टप्रस्तरे रिष्टविमानस्य चतुर्दिक्षु सच्चित्ताचित्तपृथ्वीविकाररूपे द्वे द्वे कृष्णराज्यौ वर्तते । अयं च तमस्कायो लोकान्तस्तथाविधस्यान्यान्धकारस्याभावाल्लोकतमिस्र इति । तथा देवानामपि तत्रोद्योताभावेनान्धकारात्मकत्वाद्देवतमिस्र: । बलवद्देवभयान्नश्यतां देवानां शरण्यभूतत्वात् तथाविधारण्यमिव देवारण्यम् । देवानां दुर्भेदत्वाच्चक्रव्यूह इवेति देवव्यूहः, देवानां भयोत्पादकत्वेन गमनविघातहेतुत्वात् परिघ इव देवपरिघः, प्रथमदर्शने 'देवानामपि क्षोभहेतुत्वात् प्रतिपक्ष इवेति देवप्रतिपक्षः, इत्यादिनामभिरुच्यते । तमस्कायान्तश्च देवादिविकुर्विता बादरा मेघा गर्जितानि विद्युतश्च भवन्ति । चन्द्रसूर्यादयस्तु न सन्ति । तत्प्रभा पुनरन्तर्गतास्ति परं तमस्कायपरिणामपरिण... सतीति ' चउदिसि तत्थ 'त्ति तत्र रिष्टाभविमानप्रस्तटे रिष्टाभवि

Page #660

सूरिविरचितम्] लोकान्तिकदेवस्तवनम् ।
जं मुत्तरायया तिरियवित्थडा पुरिमपच्छिमा दो दो । इय दाहिणुत्तरिल्ला पुव्वावर आयया चउरो ॥ ७ ॥ विक्खंभे संखिज्जा जोयण आयामओ य संखिजा । अक्खाडग संठाणा ईसाणाइसु कमा मज्झे ॥ ८ ॥ अच्ची य अच्चिमाली विरोयण पहंकरे च चंदामे ।
सूराभ सुकाभे सुप्पइट्ठ रिटे नव विमाणा ॥ ६ ॥ मानस्य चतुर्दिक्षु सच्चित्ताचित्तपृथ्वीविकाररूपे द्वे द्वे कृष्णराज्यौ वर्तते । तत्र पूर्वादिमध्यमाः कृष्णराज्यौ, दक्षिणादि बाह्याः कृष्णराजीः स्पृशन्ति । यथा पौरस्त्याभ्यन्तरा कृष्णराजी दक्षिणबाह्यान्तरा कृष्णराजी स्पृशन्ति । एवं दक्षिणाभ्यन्तरा पश्चिमबाह्यां पश्चिमाभ्यन्तरा उत्तरबायां उत्तराभ्यन्तरा पूर्वा बाह्याम् ॥ ३ । ४ । ५॥ पूर्वापरे बाह्ये कृष्णराज्यौ षडंशं दक्षिणोत्तरे बाह्ये त्र्यले अभ्यन्तराश्च सर्वा अपि चतुरस्राः ॥६॥
पौर्वपश्चिमे द्वे वे कृष्णराज्यौ याम्योत्तरायते दक्षिणोत्तरायते एवं दक्षिणोत्तराश्च पूर्वापरायताः सर्वाश्च तिर्यगूविस्तृताः ॥७॥
ताश्च विष्कम्भेण सङ्ख्यातानि आयामपरिक्षेपयो; त्वसङ्ख्यातानि योजनसहस्राणि तासां च महत्वं तमस्कायवत् । यावदर्धमासेन 'अत्यंगइयं कण्हराई बीइवइजा' ताश्च सर्वदिक्षु तुल्यचतुष्कोणा आघाटकसंस्थानाः । तासां चान्तराले ऐशान्यादिदिक्षु क्रमान्मध्ये विमानद्वयम् ॥ ८ ॥ ... अभ्यन्तरोत्तरपूर्वयोरन्तरेऽर्चिः, पूर्वयोरन्तरेऽर्चिमालिः, अभ्यन्तरे पूर्वदक्षिणयोरन्तरे वैरोचनम् , दक्षिणयोरन्तरे प्रभङ्करम् , अभ्यन्तरे दक्षिणपश्चिमयोरन्तरे चन्द्राभम् , पश्चिमयोरन्तरे सूर्याभम् , अभ्यन्तरे-पश्चिमोत्तरयोरन्तरे शुक्राभम् , उत्तरयोरन्तरे सुप्रतिष्ठाभम् , सर्वकृष्णराजीमध्ये नवमं रिष्टाभं विमानम्। इति नवविमानानि लोकान्तिकदेवानां लोकस्य-ब्रह्मलोकस्य अन्ते-समीपे भवानीतिकृत्वा एतेभ्यो विमानेभ्योऽसङ्ख्यातयोजनसहरलोकः ॥ ९ ॥

Page #661

११२
जैनस्तोत्रसन्दोहे। सारस्सयमाइच्चा वहि वरुणगद्दतोअ तुसिया य ! अव्वाबाह अगिच्चा रिटुभिहा तेसु संति सुरा ॥१०॥ दुदुदु तिसु पढोसग सयसंगहिय चउदस सहस्स चउदहिआ। सत्तुत्तर संग सहस्सा नवुत्तरा नवसया कमसो ॥११॥ अडसयराऊ तिभवाइसिवगई सम्मदिद्विणो भविया। ते वेयालियकप्पा निय निय परिवारिया इन्तु ॥१२॥ जय जय वाभिमुहा भणंति बुज्झाहि लोगनाह ! लहुं । भयवं ! तिजयहियत्थंसुहम्म तित्थं पवत्तेति ॥१३॥ तो वर वरित्ति उग्धोसिविय तिगाइसु किमिच्छिय बहुसो । उदयाइ भोयणं जा सधणममियमणुदिणं दिति ॥१४॥ तइ सुरविरइय कणगेग कोडि अडलक्ख पायरासं जा। तं कोडि तिसय अडसीयसीइ लख्खा हवइ वरिसे ॥१५॥ तो उग्गतवेणंतररिऊ तविय धम्मकित्ति जिणलच्छि । पाविंसु तिविहवीरे तिविहं तिविहेण ते नमह ॥१६॥
समाप्त
-

Page #662
. For Personal & Pavate Use Only www.janelibrary.org