Book Title: Aetihasik Jain Kavya Sangraha
Author(s): Agarchand Nahta, Bhanvarlal Nahta
Publisher: Shankardas Shubhairaj Nahta Calcutta
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002600/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha sampAdaka agara canda nAhaTA bhaMvaralAla nAha 2010_05 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * OM * zrIabhaya jaina granthamAlA puSpa 8 vAMda aitihAsika jaina-kAvya saMgraha sampAdaka agaracandra nAhaTA bha~varalAla nAhaTA prakAzava zaGkaradAna zubhairAja,nAhaTA naM05-6 Arameniyana sTrITa, klkttaa| prathamAvRtti 1000] vi0 saM0 1664 [ mUlya 1) 2010_05 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ncbse Acccccebook Accessc5c5cccsesses . mudraka : vizvamitra presa 14 / 1 e, zambhU caTarjI sTrITa, klkttaa| kakakakakakakakakakakara 2010_05 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 200 AWAR zaMkaradAnajI nAhaTA (grantha prakAzaka) 2010_05 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa AANE parama sahRdaya, udAra evaM dharmaniSTha pUjya jyeSTha bhrAtAjI zrImAn dAnamalajI nAhaTA svargastha AtmAko sAdara smrpit| -zaGkaradAna nAhaTA (grantha prakAzaka) 2010_05 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkakathana jainoMkA prAcIna itihAsa astavyasta bikharA huA hai / tAmrapatra aura zilAlekhoM ke atirikta saMskRta, prAkRta aura lokabhASA ke kAvyoM meM bhI pracura itihAsasAmagrI upalabdha hotI hai, una sabako saMgrahakara prakAzita karanA nitAnta Avazyaka hai / Aryya saMskRti meM gurukA pada bahuta UMcA mAnA gayA hai unakI bhaktikA mahAtmya ati vizAla hai / dharmAcAyyakA itivRtti yA jIvanacaritra unake bhakta ziSyaguNAnuvAdarUpa kAvyoM meM likhA karate haiM, aise kAvya jainasAhitya meM hajAroM kI saMkhyA meM haiM parantu kheda hai ki zodhake abhAvase adhikAMza ( amudrita kAvya ) prAcIna jJAnabhaNDAroMmeM par3e-par3e naSTa ho rahe haiM aura adyAvadhi jaisA cAhie vaisA isa dizAmeM prayatna huA jJAta nahIM hotA / adyAvadhi prakAzita ai0 kAvyasaMgraha aitihAsika bhASA kAvyoMke saMgraharUpase adyAvadhi prakAzita grantha hamAre samakSa kevala 7 hI haiM / jinameM "aitihAsika rAsa saMgraha " nAmaka 4 bhAga aura "aitihAsika sajhAyamAlA bhA 1" zrIvijayadharmasUrijI aura unake ziSya zrI vidyAvijayajI sampAdita evaM zrI jinavijayajI sampAdita " jaina aitihAsika gurjara kAvya saMcaya " aura mohanalAla dalIcaMda desAI B. A. L. L. B. saMzodhita " jaina aitihAsika rAsamAlA" nAmase prakAzita hue haiM / 2010_05 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ inake atirikta kaI aitihAsika kAvya svatantra-grantha 1 rUpameM 2 mAsikapatroMmeM aura katipaya 3rAsa-saMgrahoMmeM bhI prakAzita hue haiN| aise rAsa abhI taka bahuta adhika pramANameM aprakAzita haiM unheM zIghra prakAzita karanA Avazyaka hai jisase aitihAsika kSetrameM nayA prakAza pdd'e| AcAryoM evaM vidvAnoMke atirikta katipaya suzrAvakoMke ai0 kAvya bhI uparokta saMgrahoMmeM prakAzita hue haiN| tIrthoke sambandhameM bhI aise anekoM kAvya upalabdha haiM jinakA saMgraha bhI munirAja zrIvidyAvijayajI sampAdita "prAcIna tIrthamAlA" aura "pATaNacaitya paripATI" Adi pustakoMmeM chapA hai evaM "jainayuga" ke aMkoMmeM bhI kaI sthAnoMko caityaparipATiyA~ aura tIrthamAlAeM prakAzita huI haiN| hamAre saMgrahameM bhI aise aprakAzita anekoM aitihAsika kAvya haiM jinheM yathAvakAza prakAzita kiyA jaaygaa| AvazyakIya spaSTIkaraNa prastuta sagrahameM adhikAMza kAvya kharataragacchoya hI haiM, isase koI yaha samajhaneko bhUla na kara baiThe ki sampAdakoMko anyagacchIya kAvya prakAzita karanA iSTa nahIM thaa| hamane tapAgacchIya khojazodhapremI vidvAn munivaryoko tapAgacchIya aprakAzita kAvya bhecaneko vijJapti bhI kI thI, para kheda hai ki kisIkI orase koI sAmagrI nahIM milii| taba yathopalabdha sAmagrIko hI prakAzita karanA pdd'aa| 1 yazovijayarAsa, kalyANasAgarasUrirAsa, devavilAsa / 2 jainayugake angkoNmeN| 3 prAcIna gUrjarakAvyasaMgrahameM, rAsa saMgrahameM / 2010_05 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III rAjapUtAnA prAnta bIkAnerameM vizeSakara kharataragacchakA hI pracAra aura prabhAva rahA hai| ataeva hameM adhikAMza kAvya isI gacchake prApta hue haiN| tapAgacchIya kAvya ekamAtra "zrIvijaya siMha sUri vijayaprakAza rAsa" upalabdha huA thA vaha aura tatpazcAt upAdhyAyajI zrIsukhasAgarajI mahArAjane pAlotAnese "zivacUlA gaNinI vijJaptigIta" bhejA thA una donoMko bhI prastuta granthameM prakAzita kara diyA hai / hamAre saMgrahameM katipaya pArzvacaMdagacchIya ai0 kAvya haiM, jinheM prakAzanArtha munivarya jagatcaMdrajI kanakacaMdrajIne nakala karalI hai ataH hamane isa saMgrahameM denA anAvazyaka smjhaa| prastuta granthameM adhikAMza kharataragacchIya bhinna-bhinna zAkhAoMke kAvyoMkA saMgraha hai, ekahI granthameM eka vipayakI pracura sAmagrI milanese itihAsa lekhakako sAmagrI juTAnemeM samaya aura parizramakI bar3I bhArI bacata hotI hai| isa vizeSatAkI ora lakSya dekara hamane adyAvadhi upalabdha sAre kharataragacchIya ai0 kAvya prastuta saMgrahameM prakAzita kara diye haiM, jisase pratyuta viSayameM yaha grantha pUrNa sahAyaka ho gayA hai| mUla pustaka chapa jAneke pazcAt zrIjinakUzalasUri kRta zrIjinacandrasUri catuHsaptatikA aura zrIsUracandragaNi kRta zrIjinasiMhasUrirAsa upalabdha hue haiM, granthake bar3e ho jAneke kAraNa unako mUla prakAzita na karake aitihAsikasAra yathAsthAna de diyA hai| saMgrahakI dRSTise aura zuddha pratiyeM mila jAnese pAThAntara bheda sahita katipaya anyatra prakAzita kAvya bhI isa granthameM prakAzita kiye haiN|* * dekheM prati-paricaya / 2010_05 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IV kaI mahatvapUrNa truTaka aura apUrNa kRtieM 1 bhI jo hameM upalabdha huI prakAzita kara dI gaI haiM, yadi kisI sajjanako unakI pUrNa pratiyAM mileM to hameM avazya sUcita kareM / ai0 kAvyoMkI pracuratA jaisalamera bhaNDArakI sUcI 2 se jJAta hotA hai ki vahAM bhI eka tru0 prati 3 meM zrIjinapatisUri, jinaballabhasUri ke apabhraMza gAhAmeM varNana, jinaprabodha munivarNana, jinakuzalasUri varNana ( prati naM0 522 meM) zeSa zrIjinapatisUri stUpakalaza ( naM0 358 ke antameM) aura zrIjinalabdhisUri gurugIta ( patra 2 naM0 1586 meM ) vidyamAna haiM, parantu adyAvadhi hameM ye upalabdha nahIM hue, sambhava hai ki kucha kRtie vehI hoM jo isa granthameM prakAzita haiM* / kharataragacchakA kAvya - sAhitya bahuta vizAla hai / apanIapanI zAkhAkA sAhitya unake zrIpUjyoMke pAsa hai AdyapakSIya 1 zrIjinarAjasUrigasa AdikI gA0 9 ( pR0 150), zrIjinadattasUri chappaya Adi anta vihIna ( pR0 373), zrIkIrtiratnasUriphAna AdikI gA0 27 ( pR0 401 ), zrIjinacandrasUriMgIta apUrNa ( pR0 101 ), vidyAsiddhigIta Adi truTaka ( pR0 214 ) / 2 jesalamera ke yativarya lakSmIcaMdajo preSita / 3 kharataragacchake AcAryoMke aitihAsika guNa varNanAtmaka kAvyoMkI anya eka mahatvapUrNa prati ajImagaMjake bhaMDAra meM thI, para kheda hai ki bahuta khojanepara bhI vaha upalabdha nahIM huI / * dekheM - "jaina sAhityano saMkSipta itihAsa" pR0 937 se 946 // - 2010_05 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pAlI), laghu AcArya, bhAvaharSI aura lakhanaU vAloMke pAsa kharataragacchakA bahutasA aitihAsika sAhitya prApta honekI sambhAvanA hai| hamAre saMgrahameM idharameM aura bhI kaI aitihAsika kAvya upalabdha hue haiM jo yathAvakAza prakaTa kiye jaayeNge| prastuta granthako upayogitA yaha grantha dRSTikoNadvayase vizeSa upayogI hai / eka to aitihAsika aura dUsarA bhASAsAhitya / katipaya sAdhAraNa kAvyoMke atirikta prAyaH sabhI kAvya aitihAsika dRSTise saMgraha kiye haiM, guNa varNanAtmaka aneka gIta, gahUliye, aSTaka prabhRti hamAre saMgrahameM hai, parantu unameMse aitihAsika kAvyoMko hI cuna cunakara prastuta saMgrahameM sthAna diyA gayA hai| adyAvadhi prakAzita saMgrahoMse bhASA sAhityakI dRSTise yaha saMgraha sarvAdhika upayogI hai; kyoMki isameM bArahavIM zatAbdIse lekara bIsavIM zatAbdI taka lagabhaga 800 varSoMke, pratyeka zatAbdIke thor3e bahuta kAvya avazya saMgrahIta haiM / * jinase bhASAvijJAnake abhyAsiyoMko zatAbdIvAra bhASAoMke atirikta kaI prAntIya bhASAoMkA bhI acchA jJAna ho sakatA hai| katipaya kAvya hindI, kaI rAjasthAnI aura kucha gujarAtI prabhRti haiN| apabhraMza bhASAke liye to yaha saMgraha vizeSa mahatvakA hI hai, kintu namUneke taurapara kucha saMskRta aura prAkRtake kAvya bhI de diye gaye haiN| kAvyakI dRSTise jinezvarasUri, jinodayasUri, jinakuzalasUri, jinapatisUri, jinarAjasUri, vijayasiMhasUri Adike rAsa, vivAhalA * zatAbdIvAra kAvyoMkA saMkSipta vargIkaraNa anya sthAnameM mudrita hai| 2010_05 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VI bar3e sundara aura alaGkArika bhASAmeM hai| jinako par3hanese prAcIna kAvyoMke sajana, sauSThava, sundara zabda-vinyAsa aura phabatI huI upamAoMke sAtha sAtha aneka zabdoMkA anubhava hotA hai| isa saMgrahameM prakAzita prAyaH sabhI kAvya samasAmayika lipibaddha pratiyoMse hI sampAdita kiye gaye haiN| isakA vizeSa spaSTIkaraNa prati-paricayameM kara diyA gayA hai| zRGkhalAmeM avyavasthAkA kAraNa ___ lagabhaga 2 // varSa pUrva jaba isa granthako chapAnA prArambha kiyA thA taba jitane kAvya hamAre pAsa the, sabako racanAkAlakI zRGkhalAnusAra hI prakAzita karanA prArambha kiyA thA, parantu usake pazcAt jyoMjyoM navIna sAmagrI milatI gaI tyoM-tyoM isameM zAmila karate gaye / ataH jaisA cAhiye kAvyoMkA anukrama ThIka na raha skaa| phira bhI hamane pIchese granthako cAra vibhAgoMmeM vibhakta kara caturtha vibhAgameM avazeSa prAcIna kAvyoMko de diyA hai / racanA samayakI apekSAse kAvya jisa zRGkhalAse sampAdana hone cAhiye unakI svatantra tAlikA de dI hai, tAki pAThakoMko zatAbdIvAra bhASAoMkA abhyAsa karanemeM sugamatA aura anukUlatA mile| aitihAsika sAra-lekhana (zAkhA vAra ) kramika paddhatise hI huA hai| prastuta granthako sarvAGga sundara aura vizeSa upayogI banAnekA bharasaka prayatna kiyA gayA hai| jo loga prAcIna rAjasthAnI aura apabhraMza bhASAse anabhijJa hoM unake liye "kaThina zabdakoza" aura zRGkhalAbaddha aitihAsikasAra de diyA hai| isake atirikta sthAna 2010_05 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VII sthAnapara prAcIna sundara citra, vizeSa nAma sUcI, aneka Avazyaka bAtoMkA spaSTIkaraNa (prati paricaya, kavi paricaya, citra paricaya Adi ) kara diyA gayA hai| azuddhiyoMkA Adhikya ___ kAvyoMko yathAzakti saMzodhana pUrvaka prakAzita karanepara bhI isa granthameM azuddhiyoMkA Adhikya hai| isakA pradhAna kAraNa adhikAMza kAvyoMkI eka-eka pratikA hI upalabdha honA hai| jinakI ekase adhika pratiyeM prApta huI haiM ve pAThAntara bhedoMke sAtha-sAtha prAyaH zuddha hI chape haiN| kheda hai ki katipaya azuddhiyAM presa doSa aura dRSTi doSase bhI raha gayI haiN| zuddhipatra pIche de diyA gayA hai, pAThakoMse anurodha hai ki usase sudhArakara pddh'eN| adhikAMza zuddhipatra jAlaurase purAtattva-vettA munirAja zrI kalyANavijayajIne banAkara bhejA thA / ataeva hama pUjyazrIke prati kRtajJatA prakaTa karate haiN| rAsa-sAra kAvyoMkA aitihAsika sAra ati saMkSipta aura sAragarbhita likhA gayA hai| pahale hamArA yaha vicAra thA ki kAvyoMke atirikta itara sAmagrIkA sampUrNa upayoga kara sAra-paricaya vistRta likhA jAya, parantu grantha bahuta bar3A ho jAneke kAraNa aisA na karake saMkSepase hI likhanA pdd'aa| ayogyatA yaha grantha kisI vidvAnake sampAdakatvameM prakaTa hotA to vizeSa 2010_05 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VIII sundara hotA, kyoMki hamAremeM etad viSayaka jJAna aura anubhavakA abhAva hai, parantu anubhavI vidvAnakA sahayoga prApta na honepara hamane apanI atyadhika sAhityaruci aura adamya utsAhase prerita ho yathAsAdhya sampAdana kiyA hai| isa kAryameM hameM kahAM taka saphalatA milI hai, yaha nirNaya vidvAna pAThakoM para hI nirbhara hai / hama vidvAna nahIM haiM, abhyAsI haiM, ataH bhUloMkA honA anivArya hai| ataeva anubhavI vidvAnoMse yogya sUcanA cAhate hue kSamA prArthanA karate haiN| prakAzanameM vilamba prastuta graMthakA "yugapradhAna jinacaMdrasUri" graMthake sAtha hI mudraNa prArambha huA thA parantu hamAre vyApArika kAryo meM vyasta rahane va anyAnya asuvidhAoMke kAraNa prakAzanameM vilamba huA hai| apane vyavasAyika kAryoM se samaya kama milanese hama isakA sampAdana manojJa aura sucAru nahIM kara ske| yadi isakI dvitIyAvRttikA abasara milA to graMthakI susampAdita vyavasthita AvRtti kI jaaygii| AbhAra pradarzana isakI prastAvanA zrIyukta hIrAlAlajI jaina M.A. L. L.B. (prophesara eDavarDa kAleja, amarAvatI) mahodayane likha bhejanekI kRpA kI hai, ataeva hama Apake vizeSa AbhArI haiN| isa granthake "kaThina zabda koSa" kA nirmANa karanemeM mAnanIya ThAkura sAheba rAmasiMhajo M. A. vizArada aura svAmI narottama dAsajIM.A.vizAradase pUrNa sahAyatA milI hai| solahavIM zatAbdIke pahaleke kAvyoMkA antima prUpha saMzodhana zrImAn paM0 haragovinda 2010_05 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IX dAsajI seTha "nyAya vyAkaraNatIrtha' ne kara denekI kRpA kI hai| zrIyukta mizrIlAlajI pAlarecA mahodayase bhI hameM saMzodhanameM pUrNa sahAyatA milI hai| zrIyukta mohanalAla dalocanda desAI B.A.L.L.B. ( vakIla hAIkorTa, bambaI ) ne bhI samaya samayapara satparAmarza dvArA sahAyatA pahuMcAI hai| isI prakAra katipaya kAvya u0 sukhasAgarajI, munivarya ratnamunijI, labdhimunijI evaM jaisalameravAle yativarya lakSmIcandajIne aura katipaya citra-blAka vijayasiMhajI nAhara, sArAbhAi navAba, muni puNyavijayajI AdikI kRpAse prApta hue haiM, etadartha una sabhI, jinake dvArA yatkiJcita bhI sahAyatA milI ho, sahAyaka pUjyoM va mitroM ke cira kRtajJa haiN| nivedakaagaracanda nAhaTA, bhaMvaralAla naahttaa| 2010_05 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyaracanAkAlakA saMkSipta zatAbdI anukrama * 12 vIMkA shessaaddh| kavi pAlha kRta kharatara paTTAvalI ( pRSTha 365 se 368 ) / 13 vIMkA zeSArddha / jinavallabhasUriguNavarNana (pRSTha 366 se 372), jinapatisUridhavala gItAdi (pRSTha 6 se 10) / 14 vIMkA pUrvAddha / jinezvarasUrirAsa (pRSTha 377 se 383), guruguNaSaTpada (pRSTha 1 se 3) / zeSAddha : jinakuzalasUrirAsa (pRSTha 15 se 18), jinapadmasUrirAsa (pRSTha 20 se 23), jinaprabhasUri-jinadevasUrigIta (pRSTha 11 se 14) / 25 vIMkA pUrvArddha / jinodayasUriguNavarNana (pRSTha 36 se 40), jinodayasUri rAsadvaya (pR0 384 se 386), jinaprabhasUri gurvAvalI (pR0 41-42) / zeSAddha : kharataraguruguNachappaya (pR0 24 se 38), kharataragacchagurvAvalI (pR0 43 se 48), kotiratnasUri phAga (pR0 401-2),bhAva* kaI kRtiyoMkA racanAkAla anumAnika hai| 2010_05 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XI prabhasUrigIta (pR0 46-50), zivacUlA vijJapti (pR0 336), begar3apaTTAvalI (pR0 312) / 16 vIMkA pUrvAddha / kSemarAjagIta (pR0 134 ) / 16 vIM kA zeSAddha jinadatta stuti (pR04 ), jinacaMdra aSTaka (pR05), kIrtiratnasUri cau0 (pR051), jinahaMsasUri gIta (pR053), kSemahaMsa kRta gurvAvalI (pR0 215 se 217 ) 17 vIM kA pUrvAddha devatilakopAdhyAya cau0 (pR0 55), bhAvaharSa gIta (pR0 135), puNyasAgara gIta (pR0 67), pUjyavAhaNa gItAdi (pR0 86, 64. 110 se 117), jayatapadaveli Adi sAdhukIrti gIta (pR0 37 se 45), kharatara gurvAvali (pR0 218 se 27), kIrtiratna sUri gIta (pR0 403 ), dayAtilaka (pR0 416), yazakuzala, karamasI gItAdi (pR0 146, 204), Adi / zeSAddhajinacaMdrasUri, jinasiMha, jinarAja, jinasAgara sUri gIta rAsAdi (pR0 58 se 132, 150 se 230, 334, 417 ), kharatara gurvAvali (pR0 228 ), pi0 khara0 paTTAvalI (pR0 316), guNaprabha sUri prabandha (pR0 423), vijayasiMha sUri rAsa (pR0 341), padmahema (pR0 42), samayasunda gIta (pR0 146), chappaya (pR0 373 Adi / 2010_05 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XII 18 voM kA pUrvAddha jinaraMga (pR0 231), jinaratnasUri (234 se 244, 418), jinacaMdasUri gIta (pR0 245), jinezvara sUri (pR0 314 ), kIrtiratna sUri chanda (pR0 407 ), jinacaMdra (pR0 430), jinadharma (pR0 335), bhAvapramoda (pR0 258), sukhasAgara (pR0 253 ), samayasundara gIta (pR0 148 ) Adi / zeSAddhajinasukha-jinaharSasUri (pR0 261 se 263 ), zivacaMdrasUri rAsa (pR0 321), jinacaMdra (pR0 337 ), kIrtiratna sUri (pR0 413) aadi| 16 vIM kA pUrvAddha devavilAsa (pR0 264 se 262), jinalAbha-jinacaMdra (pR00 263 se 266 tathA 414 se 416) jayamANikya chaMda (pR0 . 310) aadi| zeSAddha jinaharSa, jinasaubhAgya, jinamahendrasUri gIta (pR0 300 se 304 ), jJAnasAra (pR0 433 ) Adi / 2010_05 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina-kAvya saMgraha -kIprastAvanA - -** -- jaina-dharma bhAratavarSakA eka prAcInatama dharma hai / isa dharmake anuyAyiyoMne dezake jJAna-vijJAna, samAja, kalA-kauzala Adi vaiziSTyake vikAsameM bar3A bhAga liyA hai| manuSyamAtra, nahIM-nahIM prANImAtra meM paramAtmatvakI yogyatA rakhanevAlA jIva vidyamAna hai| aura pratyeka prANI, girate-uThate usI paramAtmatvakI ora agrasara ho rahA hai / isa udAra siddhAntapara isa dharmakA vizvaprema aura vizvabandhutva sthira hai / bhinna-bhinna dharmoM ke virodhI matoM aura siddhAMtoMke bIca yaha dharma apane syAdvAda nayake dvArA sAmajasya upasthita kara detA hai / yaha bhautika aura AdhyAtmika unnatimeM saba jIvoMke samAna adhikArakA pakSapAtI hai tathA sAMsArika lAbhoMke liye kalaha aura vidvaSako usane pAralaukika sukhakI zreSThatA dvArA miTAnekA prayatna kiyA hai| ___ jaina-dharmakI yaha vizeSatA kevala siddhAntoMmeM hI sImita nahIM rhii| jaina AcAryoM ne ucca-nIca, jAti-pAMtakA bheda na karake apanA udAra upadeza saba manuSyoMko sunAyA aura 'ahiMsA paramo 2010_05 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XIV dharma:' ke mantra dvArA unheM itara prANiyoMkI bhI rakSAke liye tatpara banA diyaa| syAdvAda nayakI udAratA dvArA jainiyoMne sabhIkI sahAnubhUti prApta kara lI / aneka rAjAoM aura samrAToMne isa dharmako svIkAra kiyA aura usakI udAra nItiko vyavahArameM utArakara caritArtha kara dikhAyA / inhIM kAraNoMse aneka saMkaTa Anepara bhI yaha dharma Aja bhI pratiSThita hai| kintu dukhakI bAta hai ki dhArmika vicAroMmeM udAratA aura dharma pracArameM tatparatAke liye jainI kabhI itane prasiddha the, ve hI Aja ina bAtoMmeM sabase adhika pichar3e hue haiN| vizvabharameM bandhutva aura prema sthApita karanekA dAvA rakhanevAle jainI Aja apane hI samAjake bhItara prema aura mela nahIM rakha sakate / manuSyamAtrako apanemeM milAkara mokSakA mArga dikhAnevAle jainI Aja jAta-pAMtakI taMga koThariyoM meM alaga-alaga baiTha gaye haiM, eka dUsareko apanAnA pApa samajhate haiM / anya dharmoM ke virodhoMko bhI dUra kara unameM sAmajasya upasthita karanevAle Aja eka hI siddhAntako mAnate hue bhI choTI-choTI-sI bAtoMmeM paraspara lar3a-bhir3akara apanI aparimita hAni karA rahe haiN| aisI paristhitimeM yaha svAbhAvika hai ki jaina-dharmakI kucha anupama nidhiyAM bhI dRSTike ojhala ho jAveM aura unapara kisIkA dhyAna na jAve / jainiyoMkA prAcIna sAhitya bahuta vizAla, anekAMgapUrNa ora uttama hai / darzana aura sadAcArake atirikta, itihAsakI dRSTise bhI jaina-sAhitya kama mahatvakA nahIM hai| bhAratake na jAne 2010_05 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XV kitane andhakArapUrNa aitihAsika kAloMpara jaina-kathA sAhitya, paTTAvaliyoM Adi dvArA prakAza par3atA hai| loka-pracArakI dRSTise jaina-sAhitya kabhI kisI eka hI bhASAmeM sImita nahIM rahA / bhinna-bhinna samayakI, bhinna-bhinna prAntakI bhinna-bhinna bhASAoMmeM yaha sAhitya khUba pracura pramANameM milatA hai| ardhamAgadhI, zaurasenI, mahArASTrI Adi prAkRta bhASAoMkA jaisA sajIva aura vizAla rUpa jaina-sAhityameM milatA hai vaisA anyatra nhiiN| kintu Aja svayaM jainI bhI isa bAtako acchI taraha nahIM jAnate ki unakA sAhitya kitanA mahatvapUrNa hai / usakA paThana-pAThana va parizIlana utanA nahIM ho rahA hai , jitanA honA caahiye| isa ajJAna aura upekSAke phalasvarUpa usakA adhikAMza bhAga abhItaka prakAzameM hI nahIM aayaa| ___ vartamAna saMgraha jaina-gIti kAvyakA hai| isameM saikar3oM gItasgraha haiM, jo kisI samaya kahIM-kahIM avazya lokapriya rahe haiM aura zAyada ghara-gharameM yA tIrtha-yAtrAoMke samaya gAye jAte rahe haiN| vizeSatA yaha hai ki ina gItoMkA viSaya-zRGgAra nahIM, bhakti hai; priyapreyasI-cintana nahIM, mahApuruSa-kIrti-smaraNa hai aura isaliye pApabandhakA kAraNa nahIM, puNya-nibandha hetu hai| ye gIta bhinna-bhinna sarasa manohara rAga-rAgaNiyoMke rasAsvAdake sAtha-sAtha paramArtha aura sadAcArameM manakI gatiko le jAnevAle haiN| isa saMgrahako sampAdakoMne 'aitihAsika jaina-kAvya saMgraha' nAma diyA hai, jo sarvathA sArthaka hai, kyoMki ina gItoMmeM jina satpuruSoMkA smaraNa kiyA gayA 2010_05 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XVI hai, ve saba aitihAsika haiN| jo ghaTanAyeM varNana kI gayI haiM, ve satya haiM aura hamArI aitihAsika dRSTike bhItarakI haiN| jaina guruoM aura muniyoMne samaya-samayapara jo dharma prabhAvanA kI, rAjAoM-mahArAjAoM aura samrAToMpara apane dharmakI uttamatAkI dhAka baiThAyI aura samAjake liye aneka dhArmika adhikAra prApta kiye unake ullekha ina gItoMmeM pada-padapara milate haiN| vizeSa dhyAna dene yogya ve ullekha haiM. jinameM musalamAnI bAdazAhoMpara prabhAva par3anekI bAta kahI gayI hai / udAharaNArtha jinaprabhasUrike viSayameM kahA gayA hai ki unhoMne azvapati (asapati) kutubuddInake cittako prasanna kiyA thaa| kutubuddInane unase jana-zAsanake viSayameM aneka prazna kiye the aura phira santuSTa hokara sultAnane gAMva aura hAthiyoMkI bheMTa dekara unakA sammAna karanA cAhA thA, para sUrijIne inheM svIkAra nahIM kiyA / (pRSTa 12, padya 4, 5) / ___ inhIM sUrIzvarane saMvat 1385 (IsvI san 1328 ) kI pauSa sudI 8 zanivArako dillImeM azvapati muhammada zAhase bheMTa kI thii| sultAnane inheM apane samIpa Asana diyA aura namaskAra kiyaa| inhoMne apane vyAkhyAna dvArA sultAnakA mana moha liyaa| sultAnane bhI grAma, hAthI, ghor3e va dhana tathA yatheccha vastu dekara sUrIzvarakA sammAna karanA cAhA, para unhoMne svIkAra nahIM kiyaa| sultAnane unako bar3I bhakti kI, pharamAna nikAlA aura jalUsa nikAlA tathA 'vasati' nirmANa kraaii| (pR0 13, padya 2-6) aise hI ullekha pR0 14 padya 2, va pR0 16 padya 6, 7 meM bhI haiN| 2010_05 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XVII uparyukta donoM bAdazAha khijalI vaMzakA kutubuddona mubArikazAha aura tugalaka vaMzakA muhammada tugalaka honA cAhiye / jo kramazaH san 1316 aura 1325 IsvImeM gaddIpara baiThe the| isI samayake bIca khilajI vaMzakA patana aura tugalaka vaMzakA utthAna huA thaa| sUrIzvarake prabhAvase donoM rAjavaMzoMmeM jaina-dharmakI prabhAvanA rhii| ___ eka dUsare gItameM ullekha hai ki jinadattasUrine bAdazAha sikandarazAhako apanI karAmAta dikhAI aura 500 bandiyoMko mukta karAyA (pR0 54, padya 11 aadi)| ye sambhavataH bahalola lodhIke uttarAdhikArI putra sikandarazAha lodhI the, jo san 1486 IsvImeM dillIke takhtapara baiThe aura jinhoMne pahale-pahala AgarAko rAjadhAnI bnaayaa| zrI jinacaMdrasUrike darzanakI suprasiddha mugala-samrATa akabarako bar3I abhilASA huii| unhoMne sUrIzvarako gujarAtase bar3e Agraha aura sanmAnase bulvaayaa| sUrijIne Akara unheM upadeza diyA aura samrATne unakI bar3I Ava-bhagata kii| (pR058) yaha rAsa saMvat 1628 meM ahamadAbAdameM likhA gyaa| bAdazAha salemazAha 'darasaNiyA' dIvAnapara bahuta kupita ho gaye the, taba phira inhIM sUrIzvarane gujarAtase Akara bAdazAhakA krodha zAnta karAyA aura dharmakI mahimA bddh'aaii| (pR0 81-82) ye sUrIzvara mulatAna bhI gaye aura vahAMke khAna malikane unakA bar3A satkAra kiyA (pR066, padya 4) 2010_05 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XVIII isa prakArake aneka ullekha ina gItoMmeM pAye jAte haiM, jI itihAsake liye bahuta hI upayogI haiN| ____ para isase bhI adhika mahatva isa saMgrahakA bhASAkI dRSTise hai / ina kavitAoMse hindIkI utpatti aura kramavikAsake itihAsameM bahuta bar3I sahAyatA mila sakatI hai| isameM bArahavIM-terahavIM zatAbdise lagAkara unnIsavIM sadItaka arthAt sAta-ATha sau varSa kI racanAyeM haiM, jo bhinna-bhinna samayake vyAkaraNake rUpoMpara prakAza DAlatI haiN| prAcIna hindI sAhitya abhItaka bahuta kama prakAzita huA hai / hindIkI utpatti apabhraMza bhASAse mAnI jAtI hai| isa apabhraMza bhASAkA abase bIsa varSa pUrva koI sAhitya hI upalabdha nahIM thA / jaba san 1914 meM jarmanIke suprasiddha vidvAn DA0 harmana yAkobI isa dezameM Aye, taba unhoMne isa bhASAke graMtha prApta karanekA bahuta prayatna kiyaa| sudaivase unheM eka pUrNa svatantra grantha mila gyaa| vaha thA 'bhavisattakahA' (bhaviSyadatta kathA ), jisako unhoMne bar3e parizramase sampAdita karake 1916 meM jarmanImeM hI chpaayaa| usake paThana-pAThanase hindI aura gujarAtI Adi pracalita bhASAoM ke pUrva itihAsapara bahuta kucha prakAza par3A / yahI eka svataMtra aura pUrNa grantha isa bhASAke pracArameM A sakA thA / san 1924 meM mujhe madhyaprAntIya saMskRta prAkRta aura hastalikhita granthoMkI sUcI taiyAra karaneke sambandhameM barAra prAMtAntargata kAraMjAke digambara jainazAstra bhaNDAroMko dekhanekA avasara milaa| yahAM mujhe apabhraMza bhASA ke lagabhaga eka darjana graMtha bar3e aura choTe dekhane 2010_05 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XIX ko mile, jinakA savistara varNana avataraNoM sahita maiMne usa sUcI meM diyA jo Catalogue of Sanskrit and Prakrit MSS. in C. P. & Berar ke nAma se san 1626 meM madhya prAntIya sarakAra dvArA prakAzita huI / usa paricaya se vidvat saMsAra kI dRSTi isa sAhitya kI ora vizeSa rUpase AkarSita huii| isase protsAhita hokara maiMne isa sAhityako prakAzita karane tathA aura sAhityakI khoja lagAnekA khUba prayatna kiyA / harSakA viSaya hai ki usa prayatna ke phalasvarUpa kAraMjA jaina sIrIja dvArA isa sAhityake aba taka pAMca graMtha dazavIM gyArahavIM zatAbdike bane hue uttama rIti se prakAzita ho cuke haiN| tathA jayapura, dillI, AgarA, jasavaMtanagara Adi sthAnoMke zAstrabhaNDAroMse isI apabhraMza bhASAke koI 40-50 anya graMthoMkA patA cala gayA hai / yaha sAhitya usakI dhArmika va aitihAsika sAmagrIke atirikta bhASAkI dRSTise bahuta hI mahattvapUrNa hai / yaha bhASA pracIna mAgadhI, arddhamAgadhI, zaurasenI Adi prAkRtoM tathA Adhunika hindI, gujarAtI, marAThI, baMgAlI Adi prAMtIya bhASAoM ke bIca kI kar3I hai| yaha sAhitya jainiyoMke zAstrabhaNDAroMmeM bahuta saMgRhIta hai / yathArtha meM yaha jainiyoMkI eka anupama nidhi hai, kyoMki jaina sAhityake atirikta anyatra isa bhASAke graMtha bahuta hI kama pAye jAte haiM / bhASA vijJAnake adhyetAoMko ina granthoMkA avalokana anivArya hai / para jainiyoMkA isa ora abhI taka bhI durlakSya hai / yaha sAhitya gujarAta, rAja 2010_05 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xx pUtAnA aura mAlavAmeM vizeSa rUpase pAyA jAtA hai| isameM hindI aura gujarAtI donoM bhASAoMkA pUrvarUpa guMthA huA hai| isa bhASAke adhyayanase patA cala jAtA hai ki ye donoM bhASAyeM to mUlataH eka hI haiN| prastuta saMgrahameM apabhraMzakA aura bhI vikasita rUpa pAyA jAtA hai aura usakA silasilA prAyaH vartamAna kAlakI bhASAse A jur3atA hai| ye udAharaNa DiMgala bhASAke vikAsa para bahuta prakAza DAlate haiN| bhASAkI dRSTise ina avataraNoMkA saMzodhana aura bhI adhika sAvadhAnIse ho sakatA to acchA thaa| kintu adhikAMza saMgraha zAyada eka-eka hI mUla prati parase kiye gaye haiN| aba isa graMthakI aitihAsika va bhASA sambandhI sAmagrIkA vizeSa rUpase adhyayana kiye jAnekI AvazyakatA hai / AzA hai nAhaTAjIkA yaha saMgraha eka naye patha-pradarzakakA kAma degaa| aise aise aneka saMgraha aba prakAzameM AveMge aura unake dvArA dezake itihAsa aura bhASA vikAsakA mukha ujjvala hogaa| yaha prayatna atyanta stutya hai / kiMga eDavarDa kAleja, hIrAlAla jaina amraavtii| ema0 e0, ela0 ela0 bI0, 21-4-37 prophesara Apha sNskRt| 2010_05 | Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prati paricaya prastuta granthameM prakAzita kAvyoMkI mUla pratiyAM kabakI likhI huI aura kahAMpara haiM ? isakA ullekha kaI kRtiyoMke antameM yathA sthAna mudrita ho cukA hai| avazeSa kAvyoMke pratiyoMkA paricaya isa prakAra hai :(a) 1 guruguNa SaTpada, 2 jinapati sUri dhavalagIta, 3 jinapati sUri stUpa kalaza, 4 jinakuzalasUri paTTAbhiSekarAsa, 5 jinapadmasUripaTTAbhiSekarAsa, 6 kharatara guruguNa varNana chappaya, 7 jinezvarasUri vivAhalo, 8 jinodayasUri vivAhalo, ha jinodayasUri paTTAbhiSeka rAsa, 10 jinodayasUri guNa varNana chappaya, ye kRtiyAM hamAre saMgrahakI saM0 1463 li0 zivakuJjarake svAdhyAya pustaka* (patra 521 ) kI pratise nakala kI gayI hai| (A) 1 jinapati sUriNAm gItam , 2 bhAvaprabhasUri gIta, ye do kRtiyeM hamAre saMgrahakI 16 vIM zatAbdIke pUrvArddhakI likhita pratise nakala kI gayI haiN| (i) jinaprabhasUri gIta naM0 1, 2, 3, jinadevasUri gIta aura * // 90 // saMvat 1493 varSe vaizAkha mAse prathama pakSe 8 dine some zrI bRhat kharatara gacche zrIjinabhadrasUri gurau vijayamAne zrIkItiratnasUrINAM ziSyeNa zivakuMjara muninA nija puNyArtha svAdhyAya pustikA likhitA ciraMnandatAt // zrI yoginIpure // zrI // ___ 2010_05 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXII jinaprabhasUri paramparA gurvAvalIkI mUla prati bIkAnera vRhat jJAnabhaNDArameM (15 vIM zatAbdIke pUrvArdhakI li0) hai| (I) kharatara-guru-guNa-varNana-chappayakI dvitIya prati, 17 vIM zatAbdI li0 hamAre saMgrahameM hai| (u) pR0 43 meM mudrita kharataragaccha paTTAvalokI mUla prati tatkAlIna li0, patra 1 hamAre saMgrahameM hai| yaha patra kahIM kahIM udei bhakSita hai, ataH kahIM kahIM pATha truTaka thA, use jinakRpAcandrasUri jJAnabhaNDArastha guTakAkAra pratise pUrNa kiyA gayA hai / hamAre saMgrahakA patra, sundara aura zuddha likhA huA hai| (U) devatilakopAdhyAya cau0,kSemarAjagIta; rAjasoma, amRta dharma kSamAkalyANa aSTaka-stava, jinaraMgasUri yugapradhAna pada prApti gItakI pratiyeM tatkAlIna li0 bIkAnera bRhat jJAnabhaNDArameM vidyamAna hai| (e) akabara pratibodha rAsakI prati jayacandrajIke bhaNDArameM surakSita hai| (ai) kIrtiratnasUri gIta naM02 se hai, kRpAcandrasUri jJAna bhaNDA rastha guTakAkAra pratise nakala kiye gaye haiN| (o) anya preSita pratiyoMkI nakaleM :(a) guNaprabhasUri prabandha, jinacandrasUri, jinasamudrasUri gIta (423 se 432), jaisalamerake bhaNDArase nakala kara yativarya lakSmIcandrajone bhejI hai| (b) jinahaMsasUrigIta, samayasundara kRta 36 rAgiNI garbhita 2010_05 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXIII jinacandrasUrigIta, jinamahendrasari aura gaNinI zivacUlA vijJaptigItakI nakala pAlItANese u0 sukhasAgara jIne bhejI thii| jinavallabhasUri guNavarNanakI nakala ratnamunijI, zivacandra sUrirAsakI prati labdhi munijI ( yaha prati abhI hamAre saMgrahameM hai ), ratnanidhAna kRta jinacandrasUri gItakI nakala (pR0 102), sUrata bhaNDArase paM0 kezara munijIne bhejI hai| (d) jinaharSa gItadvaya, pATaNase sAhitya premI muni yaza vijayajIse prApta hue haiN| (au) nIce likhI huI kRtiyoMke sampAdanameM bhudrita granthoMkI sahA yatA lI gayI hai| (a) devavilAsa to adhyAtma jJAnaprasAraka maNDalakI ora se prakAzita granthase hI sampAdana kiyA gayA hai| (b) palha kRta jinadattasUri stuti, apabhraMza kAvyatrayI aura gaNadhara sArddhazataka bhASAntara grantha dvayase pAThA ntara nauMdhakara prakAzita kI gaI hai| .. (c) begar3a gurvAvalI Adi (pR0 312 se 318) kI jaina zvetAmbara kA~npharensa heralDase nakala kI gaI hai| (d) pippalaka kharatara paTTAvalI, jai0 gu0 ka0 bhA0 2 aura devakula pATaka donoM granthoMse milAna kara prakAzita kI gaI hai| 2010_05 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXIV ( aM) "zrIjinodayasUri vIvAhalau" kI 4 pratiyAM prApta huI haiN| jinake samasta pAThAntara nIce likhe saMketoMse likhe gaye haiN| (a) prati--jaina aitihAsika gUrjara kAvya saJcaya (pR0 233) (b) prati prAcIna prati (saM0 1463 li0 zivakuJjara svAdhyAya pustakAt ) hamAre saMgrahameM / (c) prati-bIkAnera sTeTa lAibrerI naM0 4687 patra 3, prAcIna prati (d) prati-aitihAsika rAsa saMgraha bhA0 3 + (pR0 76) (e) prati--ke antameM nimnokta zloka likhA hai : varSe vANa muni tricandra gaNite, yeSAM prabhUNAM janiH, pakSASTe pramite vrataM gurupada paMcaika vedaikake svarga zrI caraNaM1 ca netra zivahak saMkhye babhUvAdbhutaM / te zrI sUri jinodayAH suguravaH kurvatu me maGgalam // 1 // zrIjinodayasUri paTTAbhiSeka rAsakI 2 pratiyAM(a) prati-uparokta (saM0 1463 li0) (b) prati-jaina aitihAsika gUrjara kAvya saJcaya (pR0228) zrIjinezvarasUri vIvAhalau kI 3 prateM(a) prati-uparokta ( saM0 1463 li0) (b) prati-prAcIna prati (hamAre saMgrahameM ) (c) prati--jaina aitihAsika gUrjara kAvya saJcaya (pR0 224) (aH) inake atirikta aura sabhI kAvyoMkI pratiyAM jinake antameM anya sthAnakA ullekha nahIM hai, ve saba pratiyAM hamAre saMgrahameM ( tatkAlIna likhita ) haiN| 2010_05 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra paricaya .1 -- grantha prakAzaka zrI zaMkaradAnajI pitAmaha haiM / nAhaTA - sampAdaka ke 2- kharatarapaTTAvalIH- isI saMgraha meM pR0 365 se 68 meM saM0 197071 ke li0 pratise mudrita kI gaI hai| isameM saM0 1971 li0 pratike phoTu bar3audese u0 sukhasAgarajIne bhijavAye the usameM kharatara viruda prApti sambandhI ullekhavAle patrakA bloka banavAkara prastuta saMgrahameM diyA gayA hai / kharatara viruda prApti ke praznapara yaha paTTAvalI bahuta mahatvapUrNa prakAza DAlatI hai / 3 -4 - jina vallabhasUrI aura jinadattasUrIjI ke prastuta citra, jaisalamera bhaMDArake prAcIna tAr3apatrIya pratike kASTaphalaka para citrita the, usake blAka banavAkara ( apabhraMza kAvyatrayI meM mudrita ) diye gaye haiN| 5 - jinezvarasUrijIkA citra khaMbhAtake zAMtinAtha bhaMDArakI tAr3apatrIya paryusaNAkalpa (patra 87) kI prati, joki lipi Adike dekhanese 13 vIM zatAbdI li0 pratIta hotI hai, ke AdhArase jaina citra kalpadruma (citra naM0 104 ) meM mudrita huA hai| zrI sArA bhAI navAbake saujanyase hameM isako prakAzita karane kA suavasara milA etadartha unake AbhArI haiM / ukta graMthameM isa citrakA paricaya pR0 143 meM isa prakAra diyA hai -- -- 2010_05 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXVI "prastuta citrase bIjA jinezvarasUrike jeo zrI jinapati sUrinA ziSya hatA, teono hoya ema lAge cha / zrIjinezvarasUri siMhAsana upara beThelAche teonA jamaNA hAtha mAM muhapati che ane DAbo hAtha abhaya mudrAe cha / jamaNI bAjuno teozrIno khabho khulo ch| UparanA chatanAM bhAgamAM caMdaravo bAMdhelo che siMhAsana nI pAchala eka ziSya ubho che ane teonI sanmukha eka ziSya vAcanA leto beTho cha / citranI jamaNIbAjUe eka bhakta zrAvaka be hAthanI aMjali jor3Ine gurumahArAjano upadeza sAMbhalato hoya ema lAge ch| 6-yogavidhi patra 13 kI prati (saM0 1511 li0)ke antima patrase blAka banAyA gayA hai / prazasti isa prakAra hai:- vat 1511 varSa aSAr3ha vadI 14 caturdazyAM budhe zrI kharatara gaccheza zrI zrI jinabhadra sUribhilikhitamidaM // 1 // vA0 sAdhutilaka gaNibhyo vAcanAya prasAdI kRteyaM prati / - jinacandrasUri mUrtiH-bIkAnerake RSabha jinAlayameM yugapradhAna AcAryazrIkI saM0 1686 jinarAjasUri pratiSThita mUrti hai usIkA yaha bloka haiM, lekha nakala dekheM-yuga pradhAna jina candrasUri pR0 157 / 58 / 8-jinacaMdasUri hastalipi :-sva0 bAbU pUraNacandrajI nAharake saMgraha (gulAba kumArI lAibrarI) ko naH 118 karmastavavRttikI pratise blAka banavAyA gayA hai, pustikA lekha isa prakAra hai: saMvat 1611 varSe zrI jesalamerU mahAdurge / rAula zrI 2010_05 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXVII mAladeve vijayini / zrI vRhat khrtrgcche| zrIjinamAkyisUri puraMdarANAM vineya sumatidhIreNa* lekhi svavAcanAya ||shraavnn sudi trayodazyAM / zanivAre ||shriistaat|| ||klyaannNbobhotu // cha0 // 8-jinarAja sUri-jinaraMga sUriH-yativarya zrI sUryamalajIke saMgraha (kalakatte)meM zAlibhadra caupaI patra 24 kI sacitra pratike antima patra meM yaha citra hai / lipilekhakakI prazasti isa prakAra hai saM0 1852 mi0 phAlguNa kRSNa 12 ravivAre zrI vRhatkharatara gacche upAdhyAyajI zrI vidyAdhIrajI gaNi ziSya mukhya vA0 mati kumAra ga0 / ziSya li / paM0 kistUracanda mu / prati yadyapi samakAlIna nahIM hai tobho isakI mUla AdhAra bhUta pratikA samakAlIna honA vizeSa saMbhava hai| 10--jinaharSa hastalipiH-pATaNa bhaMDArameM kavivarake racita evaM svayaM li0 stabanAdikI patra 80 kI pratike phoTu munivayaM puNya vijayajIne bheje the usIse blAka banavAkara mudrita kI gaI hai| munizrIne hameM ukta pratikI nakala karA bhejanekIbhI kRpA kI hai| 11--jJAnasAra hastalipiH-hamAre saMgrahake eka patrakA bloka banavAkara diyA gayA hai| kharatara gacchake AcAryoM evaM vidvAnoMke aura bhI bahuta citra upalabdha haiM, jinheM ho sakA to kharataragaccha itihAsameM prakaTa karanekI icchA hai| * AcArya pada prAptike pUrva muni avasthAkA nAma / dekhe yu0 jinacaMdrasUri pR0 23 / 2010_05 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha rAsa sAra suucii| nAma kharataragaccha gurvAvaliye barddhamAna sUri jinezvara sUri abhayadeva sUri jinaballabha sUri jinadatta sUri jinacandra sUri jinapati sUri jinezvara sUri jinaprabodha sUri jinacandra sUri jinakuzala sUri jinapadama sUri jinacandra sUri jinodaya sUri pRSTha nAma 1 jinarAja sUri 3 jinabhadra sUri 3 jinacandra sUri 4 jinasamudra sUri 4 guruguNaSaTapada jinahaMsa sUri 8 jinamANikya sUri 9 yu0 jinacandra sUri 10 jinasiMha sUri 11 jinarAja sUri 11 jinaratna sUri 12 jinacandra sUri 14 jinasukhasUri 15 jinabhakti sUri 15 jinalAbha sUri 2010_05 | Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma pRSTha nAma jinacandra sUri 33 candrakoTi jinaharSa sUri 34 kavivara jinaharSa jinasaubhAgya sUri 34 kavi amaravijaya maMDalAcArya va munimaNDala suguru vaMzAvalI bhASaprabha sUri zrImad devacandrajI kotirakha sUri maho0 rAjasomA u0 jayasAgara vA amRtadharma kSemarAjopAdhyAya u0 kSamAkalyANa devavilakopAdhyAya jayamANikya dayAtilaka zrImad jJAnasArajI maho0 puNyasAgara kharataragaccha AryAmaNDala u0 sAdhukIti lAvanyasiddhi maho0 samayasundara somasiddhi yazakuzala 47 vimalasiddhi karamasI 47 guruNIgIta sukhanidhAna 48. jinaprabha sUri paramparA vA0 padmahema 48 jinaprabha sUri labdhikallola 49 jinadevasUri vimalakIrti 49 begar3a kharatara zAkhA bA0 sukhasAgara 50 jinezvara sUri bA0 hIrakIrti 50 guNaprabhasUri u0 bhAvapramoda . 51 jinacandra sari 2010_05 | Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III nAma pRSTha nAma jinasamudra sUri jinacandra sUri pippalaka zAkhA jinacandra sUri jinazivacandra sUri raMgavijaya zAkhA AdyapakSIya zAkhA jinaraMga sari jinaharSa sUri maMDovarA zAkhA bhAvaharSIya zAkhA jinamahendra sUri bhAvaharSa 82 tapAgacchIya kAvyasAra jinasAgara sUri zAkhA zivacUlA gaNinI jinasAgara sUri 83 vijayasiMha sUri jinadharma sUri 90 saMkSipta kaviparicaya 2010_05 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra suucii| * pRSTha zaMkaradAnajI nAhaTA kharataragaccha paTTAvali jinaballabha sari jinadatta sari jinezvara sUri jinabhadra sUri-hastalipi 1 jinacandra sUri 3 jinacandra sUri-hastalipi 21 4 / jinarAja sUri 5 / jinaharSa-hastalipi 10 u0 kSamAkalyANa 18 jJAnasAra-hastalipi 2010_05 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra - sUcI meM parivartana citroMko prathama rAsa - sArameM denekA vicAra thA, para phira mUlameM denA ucita samajha vaisA kiyA gayA hai, tathA citroMkI saMkhyA pUrva 12 thI para phira kaI anya Avazyaka citra prApta ho jAnese 6 aura bar3hA diye gaye haiM / kula 18 citroMkI sUcI isa prakAra hai : 1. zaGkaradAnajI nAiTA-samarpaNa patrake sAmane kharataragaccha paTTAvalI- -rAsa sArake prArambhameM 3. zrI jinadattasUri 2. 4. jinabhadrasUri hastalipi 5. jinacandrasUri aura samrATa akabara 6. jinacandra sUrijIko hastalipi 7. jinacandrasUri mUrti 8. jinarAjasUri-jina raMgasUri 9. jinasakhasUri 10. jinabhaktisUri 11. kavivara jina harSa - hastalipi 12. jinalAbhasUri 13. jinaharSasari 14. kSamA kalyANa 15. jinavallabhasUri 16. jinevarasUri 17. jJAnasArajI hastalipi 18. jJAnasArajI aura ato jayaka mUla pR0 1 36 58 2010_05 59 79 150 249 252 261 293 300 308 369 377 432 433 cha citroMke bar3ha jAnese mUlya meM bhI 11) ke sthAna meM 1 // karanA par3A pustakake antameM bhI do nIce likhI bAteM aura jor3a dI gai hai:1. sampAdakoMkI sAhitya pragati pRSTa 499 abhayajaina granthamAlAkI prakAzita pustakeM 503 2. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUla kAvya-anukramaNikA / gAthA kartA 1 zrI guruguNaSaTapada 2 zrI jiNadatta sUri stuti 3 zrI jinacandra sUri aSTakam 9 puNyasAgara 4 zrI jinapati sUri dhavala gItam 20 zAha rayaNa zrImajinapati surINAM gotam 20 kavi bhattau zrI jinapati sUri stUpakalazaH 4 4 zrI jinaprabha sUri (paramparA) gItam zrI jinaprabha sUri gItam zrI jinaprabha sUrINAM gItam 10 zrI jinadeva sUriMgItam 8 jenakuzala sari paTTAbhirekarAsa 38 dharmakalaza anapaduma sUri paTTAbhiSekarAsa 29 sAramUrti taraguru guNavarNana chappaya 32-16 abhayatika yatI 'janodaya sUri guNavarNana 6 paharAja jinaprabha sUri paramparA gurvA- . valI, chappaya 14-1 ow N WWW 2010_05 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zrI yugapradhAna nirvANa rAsa 24 yugapradhAna AlajAgItam 25 zrI jinacanda sUri gItAni 16 kharataragaccha paTTAvalI 17 zrI bhAvaprabha sUri gItam 18 zrI korttirala sUri caupai 19 jinahaMsasUri gurugItam 20 zrI devatilakopAdhyAya caupai 21 maho0 zrI puNyasAgara gurugItam 6 22 zrI jinacanda sari akabara prati bodha rAsa 136 26 27 28 29 30 31 32 "" "" "" " "3 35 " 23 "" " 27 "" 33 19 gAthA 30 2 m 30 VI naM 01 11 w 7 15 18 "" ( paMcanadI sAdhana ) 33 zrI jinacanda sUri gIta naM0 9 18 15 69 10 Dha 5 5 11 30 4 m 8 15 4 karttA somakuMjara x pRSTha 43. 49 kalyANacandra 51 bhaktilAbha 53 padmamaMdira 55 harSa kula 57 labdhikalola racanA saM0 1658 je0 ba0 13 aha madAvAda samaya pramoda samayasandara kanakasoma saM0 1628 li0 svayaM 89 90 91 92 9.3 94 samaya pramoda saM0 1649 caitra 9 94 97 96 zrI sundara sAdhukIrtti guNavinaya zrI sundara samatikola padamarAja sAdhukIrtti 58 79 87 2010_05 97 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 44 34. zrIjinacandrasUri gIta naM0 10 3.5. 11 da 12 4 37 13 8 38 14 13 // 39 jinacanda sUri gotAni naM0 15 40 99 ,, 16 ( 6 rAga 36 rAgiNI gItam ) 41 zrIjinacandasUrigItAni naM0 17 42 39 " 18 ,, 19 20 (AlajA),, 21 " 46 zrIpUjya vAhaNa gItam naM0 22 47 zrI jinacanda sUri gIta naM0 45 59 53 54 "" "" " "" 39 99 99 39 "" " 39 "" "" " "" 31 79 "" 23 23 93 99 naM0 24 49 vidhi sthAnaka caupaI naM0 25 50 zrI jinacandasUri gItama naM0 26 naM0 27 51 naM0 28 52 naM0 29 naM0 30 99 "" 99 33 "" "" " 23 99 "" 39 95 39 VII gAthA 9 23 karttA labdhizekhara guNavinaya mr "" kalyANakamala apUrNa 17 ratnanidhAna 15 samaya sundara 3. 25 ," " 39 99 10 67 kuzalalAbha 4 jayasoma 9 17 3 labdhi muni 4 "" 39 svayaM li0 3 2 labdhi kallola 3 raaafnadhAna "" 2010_05 pRSTha 98 98 99 100 101 102 104 107 107 107 108 108 110 118 118 119 121 121 122 122 123 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 zrI jinacanda sUri suyaza gItanaM0 31 56 zrI jina siMha sari gItam naM0 1 57 naM0 2 58 naM0 3 59 4 60 jinasiMha sUri gItam 61 badhAvA k gItam 63 caumAsA 64 gItam 65 66 67 33 68 zrIkSemarAja upAdhyAya gItam 73 74 "" 22 "" 33 99 "" "" .. .99 "" "" "" "" "" "" 79 "" hiMDolaNA naM0 93 " 69 zrIbhAvaharSa 70 sukhanidhAna guru gItam 71 zrI sAdhukIrttijayapatAkAgI 0 naM01 72 9 ,,guruvANI mahimA 10 0 ,, gacchanAyakagIta 11 nirvANagItam 12 93 97 gahUMlI kavitta 37 VIII 59 "" 6 39 33 8 75 jaita pada veli 76 zrI sAdhukIrtti svargagamana gIta ,,,, 3 4 2 karttA 4 harSanandana 3 guNavinaya 5 samayasandara gAthA 39 34 9 samaya sandara 6 15 12 91 95 5 rAja samudra 5 harSanandana 12 " 4 kanaka " 2 guNasena 8 jalha 7 khaipati 4 devakamala 1 49 kanakasoma 10 jayanidhAna 2010_05 pRSTha 123 125 125 127 127 128 19 129 130 131 131 132 132 134 135 136 137 138 139 139 140 145 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IX 147 148 - 174 175 ~ gAthA kartA 77 zrIsamayasundaropAdhyAyagItam 1 7 harSa nandana - , , , 2 7 devIdAsa 9 , , , 3 12 rAjasoma 80 zrI yazakuzala gItam 5 mukharatana zrI jinarAja sUri rAsa 254 zrosAra __, ,, gItam (1) 8 guNa binaya 83 " ,, ,, savaiyA (2) 4 84 , , , gItam (3) 9 sahajakIrti 85 . , , , (4) 9 // 86 " " , " 7 Ananda 87 , , , ,, (6) 6 sumati vijaya 88 zrojinasAgara sUri rAsa 102 dharmakIrti , sadhaiyA ,, ,, nirvANarAsa 8 sumati vallabha DhAla gAthA ,, aSTakam (1) 8 samayasandara , avadAta 5 harSanandana gIta (2) 93 , , gIta (3) 5 , 94 , , gIta (4) 5 , 15 , , gIta (6) 6 , 96 zrI karamasI saMthArA gItama 6 soma muni (?) 177 178 - 201 0 0 0 0 2010_05 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 206 0 . gAthA kartA 12 lalita kIti 2 kuzaladhora 8 vimalaratna 6 Ananda vijaya 18 hemasiddhi 18 , 7 vidyAsiddhI 16 khemahaMsa 21 cAritra siMha 4 nayaraga 8 samayasundara 31 guNavinaya 7 rAjahaMsa 5 jJAnakuzala 214 215 218 226 97 labdhikallola suguru gItam 98 suguru vaMzAvalI 99 zrIvimala kIrti guru gItam (1) 100 . , , , (2) 101 lAvaNyasiddhi pahuttaNo gItam 102 somasiddhi sAdhvInirvANa gItam 103 guruNI gotam 104 zrI gurvAvalo phAga 105 , 2) 106 , 107 kharatara guru paTTAvalI 108 kharatara gaccha gurvAvalI (6) 109 zrIjinaraMga sUri gItam (1) 110 , , (2) 111 , , yugapradhAna ___ gItam (3) 112 zrI jinaratana sUri nirvANarAsa 113 zrIjinaratanasUri gotAni (1) 114 , , (2) 115 , , , (3) 116 , , , (4) 110 ,, ,, nirvANa (6) 227 228 m M. . 12 kamala rata 25 kamala harSa 7 rUpaharSa 7 kSemaharSa 9 , 7 kanaka siMha 9 vimalaratna 241 242 243 244 2010_05 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrIjinacandra sUri gItAni (1) 119 (2) 120 121 122 123 vAcaka amara vijaya kavitta 124 zrIjinasukha sUri gItam (1) 125 (2) 99 nirvANa (3) 95 137 138 "" "" "" " 95 "" 1, $9 67 "" (3) (4) ,, paMcanadIsA0 (5) 55 126 29 127 zrIjinabhakti sUri gItam 128 vAcanAcArya ugasAgara gItam 129 vA0 hIrakIrtti paramparA 130 131 u0 bhAvapramoda 132 jainayati guNa varNana 133 kavivara jinaharSa gItam 134 devavilAsa 135 zrIjinalA bhasUri gItAni (1) 136 (2) (3) nirvANa (4) "" 29 "" 99 39 15 99 svargagamana gItam " " XI 93 gAthA 7 1 1 6 9 2 17 12 1 23 11 8 10 8 karttA vidyAvilAsa harSacandra karamaso kalyANaharSa sumativimala dharamasI velajI dharamasI samayaharSa rAjalAbha khetI kaviyaNa 57 munimANaka devacanda vasato kSamA kalyANa 2010_05 pRSTha 245 245 246 247 248 208 249 250 251 262 253 255 256 258 260 261 264 293 294 295 296 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 jinalAbhari paTTa e jinacandra sUri gIta (1) (2) 140 141 jinaharSa sUri gotam 142 zrIjina saubhAgya sUri bhAsa 143 zrIjinamahendra sUri bhAsa (1) (2) "" 39 "" XII rw 19 144 " -145 mahopAdhyAya rAjasomASTakam 146 vAcanAcArya amRtadharmASTakam 8 147 upAdhyAya kSamAkalyANASTaka 9 148 nirvANastavaH 149 jayamANikyajIrochanda -150 jaina nyAyagrantha paThana sambandhI savaiyA "" gAthA 16 11 17 13 11 1 karttA cAritranandana 1850 vai0 608 kanakadharma mahimA haMsa rAjakaraNa rAja kSamA kalyANa 99 sevaga sarUpacanda 2010_05 pRSTha 297 298 300 301 302 303 305 307 308 309 310 311 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA pRSTha 7 XIII aitihAsika jaina kAvya saMgraha (dvitIya vibhAga) gAthA kartA pRSTha 151 begar3a kharataragaccha gurvAvalI 312 152 zrI jinezvara sUri gItam 314 153 zrI jinacandra sUri gItam 7 zrI jina samudra sari 316 154 zrI jinasamudra sUri gItam mAidAsa 317 155 pippalaka kharatara paTTAvalI 19 rAjasundara 156 zrI jina zivacandra sUri rAsa zAhalAdhA (1795) 321 157 AdyapakSIya jinacandra paTTe jina harSa sUri gIta 5 kIrativarddhana 158 zrI jinasAgara sUri gItam 8 jayakIrati 159 zrI jinadharma sUri gItam (1) 9 jJAnaharSa 336 160 , , (2) 7 , 336 161 , paTTe jinacandra sUrigItam . puNya 337 162 jinayukti sUri paTTe ,, ,, 330 Alama aitihAsika jaina kAvya saMgraha (tRtIya vibhAga) 163 zivacUlAgaNinI vijJapti 20 rAjalacchi 164 vijayasiMha sUri vijaya 213 guNavijaya 341 prakAza rAsa 339 - - - 2010_05 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XIV . 384 aitihAsika jaina kAvya saMgraha (caturtha vibhAga) gAthA kartA pRSTha 165 zrI jinadatta sUri stutiH 10 kavipalha (1170li.) tADapatrIya 365 166 zrI jinaballabha sUri guNavarNana 35 nemicandra bhAMDArI / 369 167 zrI jinadatta sUri avadAta chappaya (apUrNa) 21-34 jJAnaharSa 373 168 zrI jinezvara sUri saMyama zrI vidhAha varNana rAsa 33 somamUrti 377 169 zrI jinodaya sUri paTTAbhiSeka rAsa 37 jJAnakalasa 170 , vivAhalau 44 merunandana 171 zrIjayasAgaropAdhyAya prazasti 4 172 zrI kIrtiratnasUri phAgu (truTaka 28136 , gItam (2) 14 sAdhukIrti 403 ,, , (3) 9 lalitakIrti 175 , , (4) 12 candrakIrti utpattichaMda (1) sumatiraMga 177 , , (6) 7 jayakIrti 411 178 , , (7) 12 , 411 15 abhayavilAsa 180 , , (9) 1 181 zrIjinalAbhasUri vihArAnukrama 34 0 0 0 404 405 407 412 413 414 2010_05 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XV gAthA karttA 9 harSaballabha 11 jinacanda sUri 417 418 419 420 182 zrIjinarAja sUri gItam 183 jinaratana sUri gItam 184 dayAtilaka guru gItam 185 bA0 padmahema gItam 186 candrakIrti kavitta 187 ghimalasiddhi guruNI gItam 188 zrI guNaprabha sUri prabandha / 189 jinacanda sUri gItam 190 , , naM0 2 191 jinasamudra sUri gItam / 192 jJAnasAra avadAta dohA 422 13 sevakasundara 2 samatiraMga vivekasiddhi 61 jinezvara sUri 7 mahimasamudra 13 , 3 mahimAharSa www a da a m mmm 9 0 0 0 ~NY 0 ~ Nm 430 431 9 pAhA pariziSTa 435 193 :kaThina zabdakoSa 194 vizeSa nAmoMkI sUcI 195 zuddhAzuddhi patraka 490 2010_05 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9a2 kl 1922]K klebele of dodd oh E21201 WHEE ) Lleh Ba 2010_05 For Private & Personarose Only kl 214 LE BIBLE Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha kAvyoMkA aitihAsika sAra sudharmA prastuta granthameM prakAzita (pR0 128 se 226 meM ) kharatara gaccha gurvAdhaliyoMmeM bhagavAna mahAvIrase paTTa-paramparA isa prakAra dI gayI hai :gurvAvali naM0 2 gurvAvali naM05 gurvAvali naM02 gurvAvali naM0 5 1 varddhamAna 1 AryazAnti 11 susthita gautama 2 gautama haribhadra 12 iMdra dinna 3 sudhA zyAmAcArya 13 dinna sUri jambU 4 jambU Arya saMDilla 14 siMhagiri prabhava 5 prabhava | revatI mitra 15 vayara svAmI zayyambhava 6 zayyambhava Arya dharma 16 vajrasena yazobhadra 7 yazobhadra Arya gupta 17 caMdra sUri saMbhUti vijaya 8 saMbhUtivijaya Arya samudra 18 samaMtabhadrasUri bhadrabAhu / AryamaMgu 16 vRddhadeva sUri sthUlibhadra sthUlibhadra | Arya sohama 20 pradyotana suri AryamahAgirI haribala 21 mAnadevasRri Aryasuhasti* 10 Aryasuhasti bhadragupta 22 devendra sUri * yahAMtaka donoM gurvAvaliyoM ke nAmoMmeM sAmya hai| naM02meM bhadrabAhu aura AryamahAgirike nAma adhika hai , isakA kAraNa naM0 2 yugapradhAna paramparA aura naM0 5 guru ziSya paramparAko dRSTise racita hai| isase AgekA krama donoMmeM minna 2 hai, isakA kAraNa sambhavataH naM0 2 ke prAcIna avyavasthita paTTAvaliyoMkA anakaraNa. aura naM. 5 ke saMzodhita honekA hai| 2010_05 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha siMhagiri 23 mAnatuMga | nArgAjuna 33 raviprabha vayara svAmI 24 vIra sUri govindavAcaka 34 yazobhadra Arya rakSita 25 jayadeva sUri saMbhUtidinna 35 jinabhadra durbalikApuSya 26 devAnanda lokahita 36 haribhadra Arya naMdi ___ 27 vikramasari dUSyagaNi 37 devacanda nAgahasti 28 narasiMha sUri umAkhAti 38 nemicaMdra revaMta 26 samudra sUri jinabhadra 36 udyotana brahmadIpI 30 mAnadeva / | haribhadra saMDilla 31 bibudhaprabha | devAcArya * hemavaMta 32 jayAnanda nemicandra udyotana: udyA * yahAMtakakA krama bhinna 2 paTTAvaliyoM meM bhinna minna prakArase pAyA jAtA hai| para isake pazcAtakA krama sabhI kharatara gacchakI paTTAvaliyoM meM eka samAna hai / naM0 5 ko paTThAvalIkA (saMzodhita) krama vajasena takakA naMdisUna sthirAvalI Adi prAcIna pramANoMse pramANita hai, pIcheke kramako aitihAsika dRSTise parIkSA karanA paramAvazyaka hai purAtatvavid vidvAnoMkA hama ila bhora dhyAna AkarSita karate haiM / * yahAM takake AcAryoMkA gurvAvaliyoM meM nAmamAtra hI ullekha hai / aitihAsika paricaya nhiiN| phira bhI inake nAmoMke sAtha jo ai0 vizeSaNa diye gaye haiM, ve ye haiM:-jambUH--99 koTi dravya tyAga, saMyama grahaNa / sthUlibhadraH-kozyA pratibodhaka, mahAgirI -- jina kalpa tulanA kAraka, muhastiH --saMprati nRpake guru, zyAmAcArya:--pannavaNA kartA, vajUsenaH-16varSAyu vrata grahaNa, vRddhadevaHkumadacandra vijetA, mAnadeva:--zAnti svagha kartA,mAnatuga:-bhaktAmara, bhayahara strotrakartA, vayara svAmIH-10pUrvadhara, umAsvAti:--500 prakaraNakartA / 2010_05 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra. varddhamAna sUri (pR044) uparokta udyotana sUrijIke Apa mukhya ziSya the / Apane AbU giripara chaH mahInetaka tapasyA karake sUri mantrakI sAdhanA (zuddhi) kI, pAtAlavAsI dharaNendradeva pragaTa huA, usake sUcanAnusAra vahA~ AdijinakI vajramaya pratimA pragaTa huI / isase maMtrIzvara vimala daNDa nAyakako atizaya Ananda huA aura guruzrIke upadezase unhoMne vahAM naMdIzvara prasAdake samAna, cirasmaraNIya yazaHpuja svarUpa 'vimala vasahI' banAI / pUjya zrIke atizaya prabhAvase mithyAtvIyogo Adi hataprabhAva hue aura jaina zAsanakA jayavAda phailA, ApakA vizeSa paricaya gaNadhara sArddhazataka vRhad vRtti, paTTAvaliyoM aura yugapradhAna jinacandra sUri (pR06) meM dekhanA cAhiye / jinezvara sUri (pR044) zrI vardhamAna sUrijIke Apa suziSya the| Apane gujarAtake aNahillapATaNake bhUpati durlabharAjake sabhAmeM 84 maThapati (caityavAsI) AcAryoMko, jo ki mandiroMmeM rahA karate the, parAsta kara caityavAsakA utthApana aura vasativAsa-suvihita munimArga kA sthApana kiyA thA / nRpati durlabharAja Apake guNoMse prasanna hokara kahane lage ki:-isa kalikAlameM kaThina aura khare cAritradhAraka sAdhu Apa hI haiM / nRpatike vacanAnusAra tabhIse kharatara virudakI prasiddhi huii| vizeSa caritra sAmagrI aura grantha nirmANakI sUci dekheM :-yuga pradhAna jinacanda sUri pR0 10 2010_05 | Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha abhaya devasUri (pRSTa 45) Apa zrI jinezvara sUrijIke ziSya the| Apane 6 aMga-sUtroM para vRtti banAI aura jayatihUaNa strotrakI racanA kara staMbhanapArzvanAthajIkI pratimA prakaTa kii| zrImaMdhara svAmIne Apake guNoMkI prazaMsA kI aura dharaNenda, padmAvatI ApakI sevA karate the| vizeSa dekheM: yu0 jinacaMdrasUri pR0 12 ___ jinavallabhasUri pR0 1,46 ___ Apa abhayadevasUrajIke paTTadhara the| pinDavizuddhi prakaraNakI Apane racanA kI thI evaM bAgar3a dezameM dharma pracAra kara 10 hajAra (naye ) jainazrAvaka banAye the| citaur3ameM camuMDA devIko Apane pratibodha diyA thaa| saM0 1167 ke ASAr3ha zuklA SaSTIko cittaur3ake mahAvIra caityameM Apako devabhadra sUrijIne AcArya pada pradAna kara zrIjina abhayadeva sUrike padapara sthApita kiyA / vizeSa caritrake liye gaNa0 zA0 vRtti aura kRtiyoMke liye yugapradhAna jinacanda sUri pRSTa 12 dekhanA caahiye| jinadatta sUri (pR0 14, 46, 373) vAchiga mantrI (dhundhukA vAstavya ) kI dharmapatnI bAhar3a devIkI kukSIse saM0 1132 meM ApakA janma huaa| saM0 1141 meM dIkSA grahaNa kii| saM 1166 vai0 kR0 6 cittaur3ake vIra jinAlayameM 2010_05 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra jinavallabha sUrijI padapara devabhadrAcAryane ( pada ) sthApanA kI / ujjayanta para ambikA devIne aMbaDa (nAga deva ) zrAvakake ArAdhanu, karanepara usake hAthameM svarNAkSara likha diye aura kahA ki jo inheM par3ha sakeMge unhIMko yugapradhAna jAnanA / aMbar3a sarvatra ghUmA, para una akSaroMko koI bhI AcArya na par3ha sake / Akhira pATaNameM jinadatta sUrijIne aMbar3ake hAthapara vAsakSepakA prakSepana kara una akSaroMko ziSya dvArA par3ha sunAye, tabhIse Apa yugapradhAna birudase prasiddha hue / Apane causaTha yoginI aura bAvana vIroM ( kSetrapAla ) ko jItA thA aura bhUta -: - preta Adi to Apake nAmasmaraNa mAtrase pAsa nahIM A sakate, sUri mantrake prabhAvase dharaNendrako sAdhana kiyA thA aura eka lAkha zrAvaka zrAvikAoMko pratibodha diyA thA / vikramapurameM sarvasaMghako mAriroga nivAraNa kara abhaya dAna diyA aura RSabha jinAlaya kI pratiSThA kI / tribhuvana girike nRpati kumArapAlako pratibodha diyA |500 vyaktiyoM ko jainamuniyoMko dIkSA dii| ujjainImeM yoginI ( 64 ) cakrako dhyAnabalase pratibodhA / Aja bhI Apake camatkAra pratyakSa hai aura smaraNa mAtra se mana-vAMcchita phala pradAna karate haiM / sAMbhara (ajamera) nareza ( arNorAja ) ko jaina-dharmakA pratibodha diyA thA / Apake hasta dIkSita sAdhuoMkI saMkhyA 1500 thI ( : 46 ) / isa prakAra Apa apane mahAna vyaktitvase yazasvI jIvana dvArA cirasmIraNIya hokara saM: 1291 ke ASAr3ha zuklA 11 ko ajamera nagarameM svarga sidhAre / 2010_05 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgrahna pR0373 se 376 meM prakAzita avadAta chappayoM ke apUrNa x (Adi aMta tru0 ) honeke kAraNa varNita viSayakA spaSTIkaraNa nahIM ho sakatA / ataH anya sAdhanoMke AdhArase isa viSaya meM jo kacha jAnA gayA hai, usakA ati saMkSipta sAra yahAM diyA jAtA hai : kanaujameM sIhojI + nAmaka bhUpati rAjA rAjya karate the, eka bAra unhoMne yAtrArtha dvArikA jAnekA vicAra kara rAjyabhAra apane choTe bhAIko dekara kuMara AsathAna ( jo ki unake yaduvaMzI rANIke putra the ) evaM 500 sainikoMke sAtha prasthAna kiyA / sihAMjI jaba mAravAr3a padhAre to rANIne eka svapna dekhA / x X X idhara mAravAr3a prAntake pAlI zahara meM brAhmaNa yazodhara rAjya karate the / usa samaya kher3a nagarake guhalavaMzI rAjA mahezane - pAlIpara car3hAI kara dI, isase bhayabhrAnta ho yazodhara nagara rakSaNakA upAya socane lage ki kisI siddha puruSakI zaraNa lI jAya / parAmarza karanepara jJAta huA ki kharatara gaccha nAyaka zrI jinadatta sUrijIkA yahIM caturmAsa hai aura ve bar3e hI camatkArI haiN| unake mukhya kAryakalApa ye haiM : 6 chappayoMkI pUrNa prati kisI sajjanako kahIM prApta ho to hameM bhejane kI kRpA kareM / chappayoMkI Adi anakI saMkhyA, sambandha va pratike patrasaMkhyA ke hisAba se yaha varNana bahuta bar3A honA sambhava hai / + Adhunika itihAsakAroMke matase sauMhojIkA janma saM0 1251 kannauja se AnA 1268 aura svarga saM0 1330 hai / ataH jinadattasUrikA unake sAtha sambandha honA kahAMtaka ThIka hai, nahIM kahA jA sakatA / 2010_05 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 1:-mulatAnameM pAMca nadIke pAMco pIra Apake sevaka bane / mANibhadra yakSa evaM bAvana vIra bhI ApakI sevAmeM hAjira ., rahA karate the| 2:-multAnameM pravezotsava samaya (bhIr3ameM kucalakara ) mUgalaputra mara gayA thA , use Apane punaH jIvita kara sabako AzcaryA nvita kara diyaa| 3 :-cosaTha yoganiyoMke strI rUpa dhAraNa kara vyAkhyAnameM chalaneko Ane para unheM mantrita pAToM para baiThAkara, kIlita kara diyaa| Akhira ve gurujIse prArthanA kara mukta ho, jAte samaya 7 varadAna de gaI, jo isa prakAra haiM : (1) pratyeka grAma aura nagarameM eka zrAvaka RddhivaMta hogaa| (1) Apake nAma lenevAlepara bijalI nahIM giregii| (3) sindhu dezameM Apake zrAvakoMko vizeSa lAbha hogaa| (4) Apake nAma smaraNase bhUta-preta evaM caurAdikA bhaya, jvarAdi roga dUra hoNge| evaM zAkinI nahIM chala skegii| (5) kharatara zrAvaka prAyaH nirdhana na hogA aura kumaraNase nahIM mregaa| (6) Apake smaraNase jalase pAra utara jAyagA, pAnImeM nahIM dduubegaa| (7) bAlabrahmacAriNI sAdhvIko Rtudharma nahIM aaygaa| 2010_05 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 4 :-ujjainIke stambhameMse dhyAnabalase vidyAmantrakI pustaka grahaNa kI, usameMse svarNasiddhi Adi vidyAyeM grahaNa kara cittaur3ake bhaMDArameM sthApita kii| usa pustakako hemacandrAcArya ke kathanase kumArapAla nRpatine maMgAI, para use kholanekA ( granthake Upara ) niSedha likhA huA honepara bhI hemacandrAcAryakI bahina-sAdhvIke pustakake banDalako kholanepara ve netrahIna ho gayIM aura pustaka ur3akara jesalamerake bhaNDArameM jA girii| vahAM cosaTha yoga niyAM unakI rakSA karatI haiN| 5:-pratikramaNake samaya par3atI huI bijalIko roka dii| 6 :-vikramapurameM mRgIke upadrava honepara 'taMjayau' strotra racakara zAMti kii| vahAM mahezvarI, DAgA, luNiyA Adi 1500 zrAvakoMko pratibodha diyaa| isa prakAra gurujIkI prazaMsA sunakara unase yazodharane rAjya rakSaNa kI prArthanA kii| gurujIne uparokta siMhojIko vahAMkA rAjya dilavAkara usa rAjyakI rakSA kI, tabhIse rAThor3a, kharatara AcAryoM ko apanA guru mAnane lge| jinacandra sUri __ saM0 1167 bhAdra zuklA 8 ko rAsalakI patnI dehalNadekI kukSise Apa janme the / saM0 1203 phAlguna zuklA ha ko 6 varSakI laghuvayameM hI jinadatta sUrike samIpa dIkSA grahaNa kii| saM0 1205 vaizAkha zuklA SaSThIko vikramapurameM zrI jinadatta sUrajIne apane par3heM 2010_05 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra para sthApita kiyA thaa| kahA jAtA hai ki Apake bhAlasthalapara maNi zrI / ataH naramaNimaNDita ( bhAla sthala ) nAma (saMjJA) se ApakI sarvatra prasiddhi hai / saM0 1223 bhAdra kRSNa caturdasIko dillImeM ApakA svargavAsa huA / jinapati sUri ( pR0 6 se 10 ) marusthalake vikramapura nivAsI mAlhU yazovarddhanakI bhAryA sUhavadekI kukSise saM0 1210 caitra kRSNa aSTamIke dina ApakA janma huA thaa| ApakA janmakA zubha nAma 'narapati' rakhA gayA / saM0 1218 phAlguna kRSNa 10 ko jinacandra sUrijIke pAsa bhImapallI meM Apane dIkSA grahaNa kara sarva siddhAntoMkA adhyayana kiyA / saM0 1223 kArtika zuklA 13 babberakapurameM jayadevAcAryane zrI nicandra sUrake padapara sthApana kara ApakA nAma jinapati sUri rakhA, isake pazcAta Apane apanI advitIya medhA va pratibhAse 36 vAdoM meM antima hindU samrATa pRthvIrAja evaM jayasiMha Adike rAjyasabhAmeM vijaya prApta kI / vAdI rUpI hastiyoMke vidIrNArthaM Apa siMhake samAna the| Apane bahuta se ziSyoM ko dIkSA dii| anekoM jina vimboM Adi kI pratiSThAyeM kii| zAsana devI Apake pAdapadmoMkI sevA karatI thI aura jAlandharA devIko Apane ranjita kiyA thA / kharatara gacchakI maryAdA ( vidhi ) Apane hI suvyavasthita kI thI / 2010_05 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha __ marukoTa nivAsI bhaNDArI nemacandrajI (SaSTi zatakakartA) sadguruke zodhameM 12 varSa taka paryaTana karate hue pATaNa padhAre aura Apake sadguNoMse pratibodhako prApta hue| itanA hI nahIM, bhaNDArIjIke putrane Apake pAsa dIkSA grahaNa kI thii| vAstavameM Apa yuga-pradhAna AcArya the| isa prakAra svapara klyANa karate hue saM0 1277 ASAr3ha zuklA 10 ko pAlhaNapurameM svarga sidhAre / vahA~ saMghane stUpa bnvaayaa| jinezvara sUri (pR0 377) marusthalake ziromaNi maroTa koTa nivAsI bhaNDArI nemacandrakI bhAryA lakSmaNIkI kukSise saM0 1245 mArgazIrSa zuklA 11 ko ApakA janma huA thaa| ambikA devIke svapnAnusAra ApakA janma nAma 'ambar3a' rakhA gayA / zrI jinapati sUrijIke sadupadezase vairAgya vAsita hokara Apane apane mAtA-pitAse pravajyA grahaNa karanekI AjJA mAMgI, mAtAzrIne saMyamakI durddharatA batalAI para utkaTa vairAgyavAnako vaha asAra jJAta huI; kyoMki ApakA jJAna-garbhita vairAgya saMsArake dukhoMse vilaga honeke liye hI huA thaa| saM0 1258 caitra kRSNA 2 kher3a nagarake zAnti jinAlayameM zrI jinapati sUrajIne dIkSita kara ApakA nAma vIraprabha rakhA, Apa sarvasiddhAntoMkA avagAhana kara zrI jinapati sUrike padapara suzobhita hue / AcArya pada prAptike pazcAt Apa jinazvara sUri nAmase 2010_05 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ kAvyoMkA aitihAsika sAra / prasiddha hue / Apane aneka dezoMmeM vihAra kara bahutase bhavyAtmAoMko pratibodha diyaa| isa prakAra dharma pracAra karate hue Apa jAlora padhAre aura apane AyuSyakA anta nikaTa jAnakara apane suziSya vAcanAcArya prabodha mUrtiko apane padapara sthApita kara jinaprabodha sUri nAma sthApanA kI aura vahIM anazana ArAdhanA kara saM0 1331 ke Azvina kRSNA 6 ko svarga sidhAre / jina prabodha sUri ullekha :-gurvAvaliyoMmeM jinacandra sUri , " zrI jina kuzalasUrijI viracita 'jinacandra sUri catuHsaptatikA' prApta huI hai| grantha vistAra bhayase use pragaTa nahIM kI gayI, mAtra usakA sAra nIce diyA jAtA hai / mAravAr3a prAntameM samIyANA (sammANathaNi ) nagarake mantrI devarAjakI patnI komala devIkI ratnagarbhA kukSise saM0 1324 mArgazIrSa zuklA 4 ko ApakA janma huA thaa| ApakA janma nAma khaMbharAya rakhA gyaa| khaMbharAya kramazaH vayake sAtha-sAtha guNoMse bhI bar3hate hue jaba 6 varSake hue taba zrI jibaprabodha sUrikI dezanA zravaNakA suavasara milaa| unake upadezase pratibodha kara saM0 1332 ke jeTha zuklA 3 ko guruzrIke samIpa pravrajyA grahaNa kii| pUjya zrIne ApakA nAma "kSemakoti" rakhA / dIkSAke anantara Apane vyAkaraNa, chaMda, nATaka, siddhAnta AdikA adhyayana kara vidvatA prApta kii| 2010_05 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha vikramapura sthita mahAvIra pratimAke dhyAna balase apane AyuSyakA anta nikaTa jAnakara zrI jinaprabodhasUrijI jAvAlapura padhAre aura vahAM kSemakIrtijIko svahasta kamalase saM0 1341 vai0 zu0 3 akSaya tRtIyAko vIra caityameM bar3e mahotsavapUrvaka AcArya pada pradAna kara gacchabhAra sauMpakara jinaprabodhasUrijI svarga sidhAre / AcArya padake anantara ApakA zubha nAma jinacandrasUri prasiddha kiyA gayA / Apake rUpa lAvaNya aura guNa sacamuca sarAhanIya the / zrIkarNadeva jaitrasiMha, aura samarasiMhajI bhUpati traya ApakI sevA karanemeM apanA ahobhAgya samajhate the| Apane bimba pratiSThA, dIkSA evaM pada pradAnAdi kara anekAneka dharmaprabhAvanAkI / zatrujaya, giranAra Adi tIrthokI yAtrA kii| evaM gujarAta, sindha, mAravAr3a, savAlajhadeza, bAgar3a, dillI Adi dezoMmeM vihAra kara dharma pracAra kiyaa| saM0 1376 ke ASAr3ha zukla 6 ko rAjendra candra sUrijIko apane padapara kuzala kIrtiko sthApana karane AdikI zikSA dekara anazana ArAdhanApUrvaka svarga sidhaare| jinakuzala sUri (pR0 15 se 16) aNahilla paTaNAdhIza durlabharAja ( kI sabhAmeM caityavAsiyoMko parAsta kara ) ke samaya basatimArgaprakAzaka jinezvara sUri ( prathama ) ke paTTapara saMvegaraMgazAlAke kartA jinacandra sUri, navAMgIkRtikartA abhayadeva sUri ki jinhoMne (stambhana) pArzvanAthake prasAdase dharaNendra padmAvatI Adi devoMko sAdhita kiye, unake paTTapara saMvegIziromaNi 2010_05 | Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra 13 aura citauDastha cAmuNDA devIko pratibodha denevAle jinavallabhasUri aura unake paTTadhara yogirAja jinadatta sUri hue ki jinhoMne jJAnadhyAna ke prabhAvase yoginiyAM Adi duSTa devoMko kiMkara banA liye the / unake padapara sakala kalA sampanna jinacandra sUri aura unake paTTadharavAdiyoM rUpa gajoM ke vidAraNa meM siMha sAhaza (vAdI mAnamardana ) jinapati sUrijI hue / jinapati sUri ke jinezvara sUri unake paTTadhara jinaprabodha sUri aura unake paTTadhara jinacandra sUri hue, jinhoMne bahuta dezoM meM suvihita vihArakara tribhuvana meM prasiddhI prApta kI evaM suratANa ( samrAT ) kutabuddInako raMjita kiyA thA, unake paTTadhara jinakuzala sUri hue, jinake padasthApanAkA vRtAnta isa prakAra hai: dInoddhAraka kalpataru aura mahAn rAjya prasAdaprApta mantrI devarAjake putra jelhekI patni jayata zrI ke putraratna ki jinakA dIkSita nAma vAcanAcArya kuzalakIrtti thA, ko rAjendracandra sUrine pATaNa meM jina - canda sUrike padapara sthApita kiyA / usa samaya dillI vAstavya mahatI - yA Thakkura vijaya siMha evaM pATaNake osavAla tejapAla va unakA laghubhrAtA rUdrapAlane zrIrAjendracandra sUri aura vivekasamudropAdhyAya se pada mahotsava karanekA Adeza mAMgA aura unakI AjJA prAptakara sarvatra kuMkuMma patrIkAeM preSita kara bar3A mahotsava prArambha kiyA / saM0 1377 ke jyeSTha kRSNA ekAdazIke dina jinAlayako devavimAnake sAdRza suzobhita kara jinezvara prabhuke samakSa rAjendracandra sUrine vA0 kuzalakIrttiko jinacandra surike padapara sthApita kara 'jinakuzala 2010_05 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Parvru.vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv aitihAsika jaina kAvya saMgraha sUri' nAma sthApanA kI, usa samaya aneka dezoMke saMgha Aye the, vAjitroMke nAdase AkAzamaNDala. vyApta ho gayA thA / mahatIyANa vijaya siMhane khUba gurubhakti kI, deza-videza vikhyAta sAmalavaMzI vIradevane svadharmIvAtsalya kiyaa| usa samaya 700 sAdhu, 2400 sAdhvIyoMko tejapAla, rudrapAlane apane ghara AmaMtrita kara vastra paridhApana kiyA / aNahilla pATaNakI zobhA usa samaya bar3I darzanIya aura cittAkarSaka thii| mahotsava karanevAle tejapAlako sabhI loga bar3I utsukatAse dekha rahe the / isa prakAra yugapradhAna pada mahotsava kara sacamuca tejapAlane bar3I khyAti prApta kii| __ ApakA vizeSa paricaya kharataragaccha gurvAvalI aura paTTAvaliyoMmeM pAyA jAtA hai / ukta gurvAvalo yathAvasara hamAro orase sAnuvAda prakAzita hogii| ApakI racita "caityavaMdana kulaka vRtti" prakAzita ho cukI hai| jinapadmasUri (pR0 20 se 23) uparokta zrI jinakuzala sUrijI mahimaMDalameM vicarate hue derAvara pdhaare| vahAM vrata grahaNa, mAlAgrahaNa, padasthApana Adi aneka dharmakRtya hue|suurijiine apanA AyuSyakA anta nikaTa jJAtakara (taruNaprabha) AcA ryako apane pada (sthApana) Adi kI samasta zikSA dekara svarga sidhAre / isI samaya sindhu dezake rANu nagara vAstavya rIhaDa zrAvaka punacandake putra haripAla derAvara padhAre aura yugapradhAna pada-mahotsava karanekI AjJAke liye taruNaprabhAcAryase vinota prArthanA ko aura AjJA prApta 2010_05 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 15 kara dazoMdizAoMke saMghoMko kuMkuma-patrIyoM dvArA AmaMtrita kiye, saMgha aaye| prasiddha khImaDa kulake lakSmIdharake putra AMbAzAhakI patnIkI 'kukSi sarovarase utpanna rAjahaMsake sAdRza padmasUrijI ko saM01386 jyeSTha zuklA SaSThI somavArako dhvajA patAkA, toraNa vaMdanamAlAdise alaMkRta AdIzvara jinAlayameM nAMndisthApana vidhisaha zrI sarasvatI kaMThAbharaNa taruNa prabhAcArya (SaDAvazyaka bAlAvabodhakartA) ne jinakuzala sUrijIke padapara sthApita kara jinapadma sUri nAma prasiddha kiyaa| usa samaya cAroM ora jayajaya zabda ho rahA thaa| ramaNiyAM harSase nRtya kara rahIM thiiN| logoMke hRdayameM harSakA pAra na thaa| zAha haripAlane saMghabhakti (svAmivAtsalyAdi) evaM gurubhakti ( vastradAnAdi) ke sAtha yugapradhAna pada mahotsavaM bar3e samArohake sAtha kiyaa| pATaNa saMghane Apako (bAladhavala) kurcAla sarasvatI viruddha diyA / (pR0 47) jinacandra sUri (u0 gurvAvalimeM) jinodaya sUri (pR0 384 se 364) candragaccha aura vajrazAkhAmeM zrI abhayadevasUrijI hue unake paTTAnukramameM sarasvatI kaNThAbharaNa jinavallabha sUri, vidhimArga prakAzaka jinadattasUri, kAmadeva sAdRza rUpavAn jinacandasUri, vAdigaja kezarI jinapatti suri, bhaktajana kalpavRkSa jinezvara sUri, sakalakalA sampanna jinaprabodha sUri, bhavodadhipota jinacandra sUri, sindhudezameM vihita 2010_05 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vihAra kara jinadharma pracAraka jinakuzala sUri, suraguru avatAra jinapadma sUri, zAsana zRGgAra jinalabdhi sUrike paTTa prabhAkara tejasvI jinacandrasUri jJAnanIra varSAte hue khaMbhAte padhAre aura ( AyuSyakA anta jAna, taruNa prabha ) AcArya ko gaccha aura pada sthApanAdikI samasta zikSA dekara svarga sidhAre / isI samaya dillI vAstavya zrImAla rudrapAla, nIMbA sadharAke putra saMghavI ratanA pUniga sadaguruvaryako vandanArtha khaMbhAta Aye aura unhoMne zrI taruNaprabhAcAryako vandanakara pada mahotsavakI AjJA le lI / saM0 1415 ke ASAr3ha kRSNa 13 ko hajAroM logoMke samakSa ajitajinAlaya meM AcAryazrIne vAcanAcArya somaprabhako gacchanAyaka pada dekara jinodaya sUri nAma sthApanAkI / saMghavI ratanA, pUnAne usa samaya bar3A bhArI utsava kiyaa| logoMke jayajayAravase gagana maNDala vyApta ho gayA / vAjitra bajane lage, yAcaka loga kalarava (zora ) karane lage, kahIM sundara rAsa (khela) ho rahe the, kahIM mRdubhASiNI kulAGganAyeM maGgala gIta gA rahI thiiN| isa prakAra vaha utsava atizaya nayanAbhirAma thaa| saMghavI ratanA pUnA aura zAha vastapAlane yAcakoMko vAMchita dAna diyA, caturvidha saMghakI bar3Ibhakti aura vinayase pUjAkI, sAdharmI vAtsalyAdi satkAryoM meM apana capalA lakSmIko khule hAtha vyayakara jIvanako sArthaka banAyA, usa samaya sAlDiMga aura guNarAjane bhI yAcakoMko bahuta dAna diye / uparokta varNana jJAnakalaza kRta rAsake anusAra likhA gayA hai / 2010_05 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra merusadana kRta vivAhaleke anusAra zrIjinodayasRrikA vizeSa paricaya isa prakAra hai gUrjaradharA rUpI sundarIke hRdayapara ratnoMke hArake bhAMti pAhaNapura nagara hai| usameM vyApArI mukhya mAlhU zAkhAke (zAha rataniga kula maNDala ) rudrapAla zreSThi nivAsa karate the| saM0 13755 meM unakI bhAryA dhArala devIke kukSi sarovarase rAjahaMsake sadRza putra utpanna huaa| mAtA pitAne usakA zubha nAma samarA rakhA / candrakalAke bhAMti samarA kumara dinodina vRddhiko prApta hone lgaa| .. idhara pAlhaNapurameM kisI samaya zrI jinakuzalasUrijI kA zubhAgamana huA / dharma-premI rudrapAlane saparivAra gurujIko vandana kara dharma zravaNa kiyA / sUrijIne samarA kumarake zubha lakSaNoMko dekha (AzrcAnvita hokara ) rudrapAlako use dIkSita karanekA upadeza dekara Apa bhImapallI pdhaare| idhara mAtAke kholemeM baiThe kumarane sUrijIke pAsa dikSA kumArIse vivAha karAnekI prArthanA kii| mAtAne saMyama pAlanakI duSkaratA, usakI laghu avasthA Adi batalAkara bahuta samajhAyA, para vairAgI samarAne apanA dRr3ha nizcaya pragaTa kiyaa| ataH icchA nahIM hote hue bhI putrake atyAgrahase rudrapAlane saparivAra bhImapallI jAkara vIra jinAlayameM nAMdisthApana kara jinakuzalasUrike hastakamalase samarA kumarako saM0 1382 meM dIkSA dilaaii| kAlikAcAryake sAtha sarasvatI bahanane dIkSA grahaNa kI thI usI prakAra samarAkumarake sAtha usakI bahina kIlhUne dIkSA grahaNa kii| gurune samarekumarakA nAma 'somaprabha' rkhaa| somaprabha muni aba bar3e 2010_05 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr aitihAsika jaina kAvya saMgraha manoyogase vidyAdhyana karane lage aura samasta zAstroMke pAraMgata bane / somaprabhakI yogyatAse prasanna ho guruzrIne saM0 1406 meM jesalamerameM 'vAcanAcArya' pada pradAna kiyaa| vAcanAcAryajI suvihita bihAra karate hue dharma pracAra karane lge| isa prakAra dharmonnati karate hue somaprabhajIko saM0 1415 ASAr3ha kRSNa trayodazIko khaMbhAtameM zrI taruNaprabhAcAryane jina caMdrasUrike padapara sthApita kiye / padasthApanakA vizeSa varNana Upara A hI cukA hai| __ AcAryapada prAptake anantara zrI jinodaya sUrijIne siMdha, gujarAta, mevAr3a Adi dezoMmeM vihAra kara suvihita mArgakA pracAra kiyaa| pAMca sthAnoMmeM bar3I pratiSThAyeM kI, 24 ziSyoM 14 ziSyaNiyoMko dIkSita kiye, anekoMko saMghavI, AcArya, upAdhyAya, vAcanAcArya mahattarA Adi padase alaMkRta kiye| isa prakAra dharma prabhAvanA karate hue saM0 1432 ke bhAdra kRSNA ekAdazIko pATaNameM lokahitAcAryako zikSA dekara svarga sidhAre / saMghane Apake antakriyA sthalapara sundara stUpa banAkara bhakti pradarzita kii| jinarAja mUri u0 gurvAvaliyoMmeM jinabhadra sUri jinacandra sUri pR0 48 sAhu zAkhAke vaccharAjakI bhAryA syANIke kukSise Apa janme the| - jina samudrasUri ___u0 gurvAvaliyoMmeM 2010_05 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 16 kharatara guruguNa chappaya aura guruguNa SaTpadakA sAra pa01 se 3 evaM 24 se 40 nAma padasthApanAsaMvata mitI sthAna jinAlaya padadAtA jijavallabhaH-saM01167 ASAr3ha zuklA 6cittaur3a, mahAvIra, devabhadrasUri jinadattaH-saM0 1166 vaizAkha kRSNA 6 , , , jinacandraH--saM0 1205 baizAkha zuklA 6 vikramapura, ,, jinadattasUri jinapatiH-saM01223 kArtika zuklA 13 baberepura, jayadevasUri jinezvaraH-saM0 1278 mAha zuklA 6 jAlaura, ,, sarvadevasUri jinaprabodha-saM0 1331 Azvina (kRSNA) 5 ,, jinacandraH-saM0 1341 vaizAkha zuklA 3 ,, jinakuzala:--saM0 1377 jyeSTha kRSNA 11 pATaNa, jinapadmasUriH-saM0 1360 jyeSTha zu0 6 derAvara, jinalabdhiH-saM0 1400 ASAr3ha kRSNA 1 jinacandraH-saM0 1406 mAha zuklA 10 jaisalamera, jinodayaH-saM0 1415 ASAr3ha kRSNA 13 khaMbhAta, ajita, jinarAjaH-1433 phAlguNa kRSNA 6 pATaNa, zAMti, lokahitAcArtha jinabhadra-saM0 1475 mAha (zu0 15)bhANazalli, ajita, sAgaracaMdrAcArya anya mahatvake ullekha:-(gA 20 ) saM0 1080 pATaga durlabha sabhA caityavAsI vijaya, jinezvara sUriko kharatara viruda prApti,(gA0 21) gautamake 1500 tApasoMkA pratibodha, (higA 22)kAlikAcAryakA caturthIko payUSaNa karanA,(gA 23)meM jinadatta sUrikA yugapradhAnapada,(gA0 30)meM dazAraNabhadrakA 2010_05 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jinahaMsasUri pR053 jinahaMsa sUrijIkA sUripada mahotsava karamasiMhane eka lAkha. pIrojI kharacakara bar3e samArohase kiyA / AcArya pada prAptike anantara aneka dezoM meM vihAra karate hue Apa Agare padhAre / zrImAla DuMgarasI aura unake bhrAtA pAmadattane atizaya harSotsAhase pravezotsava bar3e dhUmadhAmase kiyA, sajAvaTa bar3I darzanIya kI gaI, logoMkI bhIr3ase mArga saMkIrNa ho gaye, pAtazAha svayaM hAthIke hode umbara khAna, vajIra ityAdi rAjyake amaladAroMke sAtha sAmane Aye, vAjina baja rahe the| zrAvikAyeM maMgalakalaza mastakapara dhAraNa kara guruzrIko motiyoMse badhA rahIM thiiN| rajata mudrA (rupaye) ke sAtha pAna (tAmbUla) diye gaye, isase bar3A yaza phailA aura dillIpati sikandara pAtazAhako yaha jAna bar3A Azcarya utpanna huaa| unhoMne sUrijIko rAjasabhA (dIvAnakhAnA) meM AmaMtrita kara karAmAta dikhAne ko kahA, kyoMki samrATake kharatara jinaprabhasUrijIke karAmAta (camatkAra) kI bAteM, pahile logoMse sunI huI thii| pUjyazrIne tapasyAke sAtha dhyAna karanA prArambha kiyA, yathAsamaya jinadattasUrijIke prasAda evaM 64 yoginIyoMke sAnidhyase kisI camatkAra vizeSase sikandara vIra candana (gA0 23) pIchekI 1 gAthAmeM saM0 1412 phA0 va 14 abhayatilakake racanAkA lekha hai, (dvi0 gA0 23) meM jinalabdhi sUriko mavalakSa gotrIya dhaNasiMhake bhAryA khetAhoke kukSise utpanna honA aura bAlyavayameM vrata lenA, likhA hai| - 2010_05 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 21 pAtazAhakA citta camatkRta kara 500 vandIjanoMko kArAvAsa ( vAkharasI) se chur3Akara mahAna suyaza prApta kiyaa| kavi bhaktilAbhane gurubhaktise prerita hokara isa yazagItakI racanA kI- vi0 Apake racita AcArAGgadIpikA (saM0 1582 bIkAnera) upalabdha hai| jinamANikya sUri (u0 gurvAvaliyoMmeM ) yugapradhAna jinacandrasUri (pR0 58 se 124 ) jinasiMha sari (pR0 225 se 133) / zrI jinacandra sUrijI evaM jinasiMha sUrijIke sambandhI gIta, rAsa Adi kAvyoMkA sarva sArAMza "yugapradhAna jinacanda sUri" meM diyA hai| ataH yahAM duharAkara granthake kalevarako bar3hAnA ucita nahIM samajhA gyaa| jinacandra sUri sambandhI do bar3e rAsa haiM, unameMse "akabarapratibodha rAsakA sAra ukta manthake chaThe, sAtaveM prakaraNameM evaM nirvANa rAsakA sAra 11, 12 veM prakaraNameM de diyA gayA hai| - zrI jinasiMha sUrijIkA aitihAsika paricaya ukta granthake pR0 174 se 182 takameM likhA gayA hai| Apake sambandhameM hameM sUracanda kRta eka rAsa abhI aura nayA upalabdha huA hai, para usameM hamAre li0 caritrake atirikta koI vizeSa navInatA nahIM, aura antha bahuta bar3hA ho jAneke kAraNa use prakAzita nahIM kiyA gyaa| sUracandra kRta rAsameM navIna bAteM ye haiM : 2010_05 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha (1) jinasiMha sUrijIke pitAkA nivAsa sthAna 'bIThAvAsa' likhA hai / (2) pATaNameM dharmasAgara kRta granthako apramANita siddha kiyaa| saMghavI somajIke saMgha saha zatruMjaya yAtrA kI / (3) inake padamahotsavapara zrImAla TAMka gotrIya rAjapAlane 1800 ghor3e dAna kiye the / ( 4 ) akabara sabhAmeM brAhmaNoMko gaMgA nadIke jalakI pavitratA evaM sUryakI mAnyatApara pratyuttara dekara, vijaya kiyA thA / jinarAja sUri ( pR0 150 se 177, 417 ) rAjasthAnameM bIkAnera eka susamRddha nagara hai, vahAM rAjA rAyasiMha jI rAjya karate the, unake mantrI karamacandajI vacchAvata the / jinhoMne saM0 1635 ke duSkAlameM satrrakAra ( dAnazAlA ) sthApita kara DolatI huI pRthvIko ( dAna dekara ) sthira kara dI thI evaM lAhaura meM jinacanda sUrijIke yuga pradhAna pada evaM jinasiMha sUrijI ke AcArya padake mahotsavapara kroDa dravya aura nava grAma, nava hAthI AdikA mahAna dAna kiyA thA / 22 usa samaya bIkAnera meM botharA kulotpanna dharmazI zAha nivAsa karate the, unakI dharmapatnIkA zubha nAma dhArala devI thA / sAMsArika bhogoMko bhogate hue dampatti sukhase kAla nirgamana karate the / hamAre saMgrahake prabandhameM Apake 7 bhAiyoMke nAma isa prakAra haiM :1 rAma, 2 gehA, 3 khetasI, 4 bhairava, 5 kezava, 6 kapUra, 7 sAtaDa, 2010_05 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 23 isa prakAra viSaya bhogoMko bhogate hue dhArala devIkI kukSimeM siMha svapna sUcita eka puNyavAna jIva avatarita huaa| - jyotiSiyoMko svapna phala pUchanepara unhoMne saubhAgyazAlI putra utpanna honekI sUcanA do| yathA samaya (garbha vRddhi honeke sAthasAtha acche-acche dohada utpanna hone lage, anukramase garbha sthiti paripUrNa honese) saM0 1647 vaisAkha sudI 7 budhavAra, chatra yoga zravaNa nakSatrameM dhAraladevIne putra janmA / ___ dazUThaNa utsavake anantara navajAta zizukA nAma khetasI rakhA gayA, vRddhimAna hote hue khetasI * kalAbhyAsa karane lagA anukramase 6 bhASA, 18 lipi, 14 vidyA, 72 kalA, 36 rAga aura cANakyAdi zAstroMkA adhyayana kara pravINa ho gyaa| isI samaya akabara bAdazAha prazaMsita jina siMha surijI bIkAnera pdhaare| loka bar3e harSita hue aura sUrijIkA dharmopadeza zravaNArtha sabhI loga Ane lage, ( apane pitAke sAtha ) khetasI kumAra bhI vyAkhyAnameM padhAre / aura dharma zravaNakara vairAgyavAsita hokara ghara Akara apanI mAtAjI se dIkSA kI anumati mAMgI / para putrakA sneha sahaja kaise chUTa sakatA thaa| mAtAne aneka prakArase samajhAyA para khetasI kumAra apane dRr3ha nizcayase vicalita nahIM hue aura saM0 1656 mArgazIrSa zuklA 13 ko jinasiMha sUrIjIke samIpa dIkSA grahaNa kii| isa samaya dharmasI zAhane dIkSAkA bar3A utsava kiyA, nava dIkSata muni aba guruzrI ke pradatta rAjasiMhake nAmase paricita hone lge| * eka paTTAvalImeM likhA hai ki Apake laghu bhrAtA bhairavane bhI Apake sAtha dIkSA lo| 2010_05 | Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya-saMgraha dIkSAke anantara sUrijI zIghra hI anyatra vihArakara gaye / rAja siMhake maNDalatapa bahana kara cukaneke samvAda pAkara zrI jinacandra sUrijIne unheM bar3I dIkSA (chedopasthApanIya) dI aura nAma rAjasamudra prasiddha kiyaa| rAjasamudra thor3e hI samayameM kuzAgra buddhibalase sUtroM ko par3hakara gItArtha ho gye| zrI jina siMha sUrijI svayaM Apako zikSA dete the, zrI jinacandra sUrajIne Apako vAcanAcArya * padase alaMkRta kiyaa| Apake prabala punyodayase ambikAdevI pratyakSa huii| jisake pratyakSa phalasvarUpa ghaMghANIke (prAcIna) lipIko Apane par3ha DAlI / jesalamerameM rAula bhImake samakSa Apane tapAgacchIyoM*ko parAsta kiye the| ____idhara samrATa jahAMgIrane mAna siMha (jina siMha sUri) se prema honese unheM nimantraNArtha, apane vajIroMko pharamAna-patrake sAtha bIkAnera bhejaa| ve bIkAnera Aye aura pharamAna patra sUrijIkI sevAmeM rakhA / saGghane par3hA to sUrijIko samrATne Amantrita kiyA jAnakara sabhI prasanna hue| samrATake AmantraNase surijI vihAra kara mer3ate padhAre / vahAM eka mahInekI avasthiti kI, phira vahAMse eka prayANa kiyA para, AyukA anta nikaTa hI A cukA thA, ataH mer3ate padhAre aura vahIM * hamAre saMgrahake prabandhameM janmakA vAra budhakI jagaha zuka aura dIkSA saM0 1657 mogasara sudI 1 bIkAnera, likhA hai| ghaNArasapada saM0 1668 AsAulameM likhA hai| . 2010_05 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 25 svayaM saMthArA uccAraNa kara saM0 1674 pauSa zuklA 13 ko prathama devaloka sidhAre / ___ saMghane ekatra ho paTTadharake yogya kauna hai isakA vicArakara rAjasamudrajIko yogya vidita kara unheM gacchanAyaka aura sUrijIke anya ziSya siddhasena muniko AcArya padase vibhUSita kiye| ye donoM jinarAja sUri aura jinasAgara sUrijIke nAmase prasiddha hue| padamahotsavapara saMghavI AsakaraNa copar3ene bahuta dravya vyaya kiyA / 1674 phAlguna zuklA 7* ko padasthApanA bar3e samArohase huii| gacchanAyaka pada prAptike anantara Apane aneka jagaha vihArakara anekAneka dharma prabhAvanAyeM kI, jinameMse kucha ye haiM :-(saM0 1675 migasara sudI 12 ko) jesalamera (lodrave) gar3hameM (bhaNasAlI thAharUkArita) sahastraphaNApArzvanAthakI pratiSThA kii| (saM0 1675 vai0 zu0 13 ka) zatrujaya para (somajI putra rupajIkArita) aSTamoddhArake 700 pratimAoMkI pratiSThA kii| bhANavaTameM bAphaNA cAMpazI kArita amIjharA pArzvanAthajIkI pratiSThAkI,mer3atemeM caupar3A asakaraNa kArita zAnti jinAlayakI (saM0 1677 je0 kR05) prtisstthaakii| ambikA devI evaM 52 vIra Apake pratyakSa the, sindhameM vihArakara (pAMca nadIke) pA~ca pIroMko Apane sAdhita kiye| ThANAMga sUtrakI viSama padArtha vRtti bnaaii| * prabandhameM upAdhyAya somavijayakA nAma bhI hai| + prabandhameM dvitIyA likhA hai| sUrimantra punamIyA hemAcAryane diyA likhA hai| 2010_05 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 aitihAsika jaina kAvya saMgraha isa prakAra zAsanakA udyota karanevAle gaccha nAyakake guNakIrtana rUpa yaha rAsa zrIsAra kavine saM0 1681 abAr3ha kRSNa 13 ko setrAvAmeM rcaa| kSemazAkhAke ratnaharSake ziSya hemakIrtine yaha prabandha bnvaayaa| gaccha nAyakake guNagAna karate samaya (varSA) bhI acchI huii| uparokta rAsa racanAke pazcAt (saM0 1686 mArgazIrSa kRSNA 4 ravivArako AgaremeM samrATa zAhajahA~se Apa mile the aura vahAM brAhmaNoMko vAdameM parAsta kiye evaM darzanI logoMke vihArakA jahAM kahIM pratiSedha thA vaha khulA karavA kara zAsanonnati kii| rAjA gajasiMhajI, sUrasiMhajI, asarapakhAna, AlamadIvAna Adine ApakI bar3I prazaMsA kii| - yaha savaiye (pR0 173 ) se spaSTa hai| gIta naM05 meM likhA hai ki mukarabakhAna ne Apake zuddha aura kaThina sAdhvAcArakI bar3I prazaMsA kii| ___ Apake racita 1 zAlibhadra cau0 2 gajasukamAla co0 3 cauvIsI 4 bIzI 5 praznottara-ratnamAlA bIzI 6 karma batIsI 7 zIla batIsI bAlAvabodha 8 guNasthAnasta aura aneka pada upalabdha haiN| naiSadhakAvya para bhI Apake 36 hajArI vRtti banAnekA ullekha hai| Dekana kAlejameM isakI do pratiyAM vidyamAna haiN|* * hamAre saMgrahake jinarAja sUri prabaMdhameM vizeSa bAteM yaha haiM :___ Apane 6 muniyoMko upAdhyAya, 41 ko vAcaka pada aura 1 sAdhvIjI ko pravartanI pada diyA, 8 bAra zatruJjayakI yAtrA kI, pATaNake saMghake sAtha gauDIpArzvanAtha, giranAra, AbU, rANakapurakI yAtrA kI, navAnagarake 2010_05 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra jinaratana sUri ( pR0 234 se 247 ) marudhara dezake seruNA grAmameM ozavAla luNiyA gotrIya tilokasI zAhakI patnI tArA devIkI* kukSise ( saM0 1670 ) meM ApakA janma huA thA / ATha varSakI laghuvayameM hI Apako vairAgya utpanna huA aura jinarAja sUrike pAsa apane bAndhava aura mAtAke sAtha ( saM0 1684 ) meM dIkSA grahaNa kii| thor3e dinoMmeM hI zAstroMkA adhyayana kara deza- videzoM meM bihAra kara bhavya janoMko pratibodha dene lage / Apake guNoMse yogyatAkA nirNaya kara jinarAja sUrijIne. ahamadAbAda bulAkara Apako upAdhyAya par3hase alaMkita kiyA / isa samaya jayamala, tejasIne bahuta-sA dravya vyaya kara utsava kiyA thA / 27 saM0 1700 meM jinarAjalUrijIkA caturmAsa pATaNa thA / unhoMne svahastase jinaratana sUrijIko pada sthApanA kI, aura aSAr3ha zukkA 6 ko ve svarga sidhAre / caturmAsa ke samaya meM dosI mAdhavAdi ne 36000 jamasAi vyaya kI, AgaremeM 16 varSakI avasthA cintAmaNi zAstrakA pUrNa adhyayana kiyA, pAlImeM pratiSThA kI, rAula kalyANadAsa aura rAya kuMvara manoharadAsa ke AmantraNase jaisalamera padhAre, saMghavI dhAharUne pravezotsava kiyA / Apake ziSya-praziSyoM kI saMkhyA 41 thI / x 1 nAhaTA the ( dekho pR0 246 meM ) * gIta naM0 5 meM tejasa haiN| dekho pR0 247 x gIta nIH 4 meM sadAmI likhA hai / 2010_05 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 _aitihAsika jaina kAvya saMgraha pATaNase vihAra kara jinaratana sUrijI pAlhaNapura padhAre, vahAM saMghane harSita ho utsava kiyaa| vahAMse svarNagirike saMghake Agrahase bahAM padhAre / zreSThipIthene pravezotsava kiyA, vahAMse marusthalameM vihAra karate saMghake Agrahase bIkAnera padhAre , nathamala veNene bahuta-sA drabya vyaya kara (praveza-) utsava kiyA, vahAMse ugra vihAra vicarate vIramapurameM (saM0 1701 ) meM saMghAgrahase caturmAsa kiyaa| caturmAsa samApta hote hI bAhar3amera (saM0 1702) meM Aye, saMghake Agrahase caturmAsa vahIM kiyA / vahAMse vihAra kara koTar3ameM(saM01703) caumAsA kiyA / caumAsA samApta honepara vahAMse jesalamerake zrAvakoMke Agrahase jaisalamera padhAre, zAha gopAne pravezotsava kiyA evaM yAcakoM ko dAna de apanI caMcala lakSmIko sArthaka kii| jesalamerake saMghakA dharmAnurAga aura Agraha savizeSa dekha AcArya zrIne cAra caturmAsa ( saM0 1704 se 1707 taka ) vahIM kiye / isake pazcAt Agare saMghake atyAgrahase vahAM pdhaare| saMgha bar3A harSita huA, mAnasiMhane begamakI AjJA prApta kara pravezotsava bar3e samArohase kiyaa| batagrahaNAdi dharmadhyAna adhikAdhika hone lge| tIna caumAsA (saM0 1708 se 1710) karaneke pazcAt cauthe caturmAsako (saM0 1711) bhI saMghane Agraha kara vahIM rkhe| vahAM azubha karmodayase asamAdhi utpanna huii| aSAr3ha zuklA 10 se to vedanA kramazaH vRddhi honese auSadhopacAra karAyA gayA, para niSphala dekha Apane apane AyuSyakA anta jJAta kara apane mukhale anazanoccAra evaM 84 lAkha jIkyoniyoMse kSamata kSamaNA kara samAdhipUrvaka zrAvaNa badI 7 somavArako 2010_05 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 26 harSalAbhako padasthApana kara svargavAsI hue / saMghameM zoka chA gayA, para bhAvopara jora bhI nahIM cala sktaa| Akhira antyeSTi kriyA bar3I dhUmase kara. dAhasthalapara sundara stUpa nirmANa kara zrAvaka saMghane zurubhaktikA Adarza paricaya diyA, bhakti smRtiko cIraMjIkta kI (jinarAja sUri zi0) mAnavijayake ziSya kamalaharNane bhI saM0 1711 zrAvaNa zuklA 11 zanivArako AgaremeM yaha nirvANa rAsa racakara gurubhakti dvArA kavitva saphala kiyaa| jinacandra sUri (pR0 245 se 248) bIkAnera nivAsI gaNadhara-copar3A gotrIya sahasamala (sahasakaraNa) kI patnI rAjala de ( supIyAra de ) ke Apa putraratna the| Apane 12 varSakI laghuvayameM vairAgyavAsita hokara jinaratna sUrike hAthase jesalamerameM dIkSA grahaNa kii| zrIsaMghane utsava kiyA, 18 varSakI vayameM (saM0 1711) jinaratna sUrijI AgaremeM the aura Apa rAjanagarameM the, vahAM) jinaratna sUrike bacanAnusAra pada prApta huA aura nAhaTA jayamala, tejasI (jinaratnapada mahotsavakartA) kI mAtA kastUrAMne padotsava kiyaa| (gIta naM02) ___ naM05 kavittase jJAta hotA hai ki Apane paMcanadI sAdhana kI thii| Apake racita kaI stavanAdi hamAre saMgrahameM haiN| saM0 1735 ASAr3ha zuklA 8 khambhAtameM Apane 20 sthAnaka tapa karanA prArambha kiyA thaa| tatkAlIna gacchake yatiyoMmeM praviSTa zithi 2010_05 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha latAko nivArtha saM0 1718 AsU sudI 10 somavAra bIkAnerameM (14 boloMkI) vyavasthA kI thI, prastuta vyavasthApana hamAre saMgrahameM hai| jinamukha sUri (pR0 246 se 251) boharA gotrIya ( pIcAnakha ) rupacanda zAhakI bhAryA ratanAde (sarupa de) kI kukSise ApakA janma huA thaa| Apane laghuvayameM dIkSA grahaNa kI thii| saM0 1762 ASAr3ha zuklA 11 ko sUratameM jinacanda sUrine Apako svahastase zrI saMgha samakSa gacchanAyaka pada pradhAna kiyA thaa| usa samaya pArakha sAmIdAsa, sUradAsane pada mahotsava bar3e dhUmase kiyA thA / rAtrijAgaraNa zrAvakasvAmIvAtsalya yati vastra paridhApanAdimeM unhoMne bahuta-sA dravya vyayakara bhakti pradarzita ko| saM0 1780 ke jyeSTha kRSNAko anazana ArAdhana kara riNImeM jinabhakti sUrajIko apane hAthase gacchanAyaka pada pradAnakara svarga sidhAre / zrI saMghane antyeSTi kriyAke sthAnapara stUpa banAyA aura usakI mAgha zuklA SaSTIko jinabhaktisUrijIne pratiSThA kI thii| Apake racita jesalamera-caityaparipATI stavanAdi evaM gadya (bhASA) meM (saM0 1767 meM pATaNameM racita ) jesalamera zrAvakoMke praznoMke uttaramaya siddhAntIya vicAra ( patra 35 jaya0 bha0) nAmaka grantha upalabdha hai| 2010_05 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra jinabhaktisUri (pR0 252) seThiyA haracandakI patnI harasukhade kI kukSise ApakA janma huA thA / Apane choTI umrameM hI cAritra lekara sadaguruko prasanna kiyA thaa| jinasukha sUrijIne Apako saM0 1776 jyeSTha kRSNA tRtIyAko riNImeM svahastase gacchanAyaka pada pradAna kiyA thaa| usa samaya riNI saMghane pada-mahotsava kiyaa| Apake racita kaI stavanAdi prApta haiN| jinalAbhari (pR0 263 se 266 evaM 414 se 416) vikramapuranivAsI bothare paMcAnanakI dharmapatnI padamA de ne Apako janma diyaa| Apane laghu vayameM jinabhakti sUrijIke pAsa dIkSA grahaNa kii| Apake guNoMse prasanna hokara sUrijIne mAMDavI baMdarameM Apako apane padapara sthApana kiyA thA / saM0 1804 bhuja, vahAMse gur3ha hokara 1805 meM jaisalamera padhAre, vahAM 1808 / 10 taka rhe| usake pIche bIkAnerameM ( 1810 se 1815 taka) 5 varSa rahakara saM0 1815 ko vahAMse bihArakara gArabadesara zaharameM (1815) comAsA kiyaa| vahAM 8 mahIne virAjaneke pazcAt (mi0 vi0 3) vihArakara thalI pradezako vaMdAte hue jaisalamerameM praveza kiyaa| vahAM (1816-17-18-19) 4 varSa avasthitIkara lodrave tIrthameM sahastraphaNA pArzvanAthajIkI yAtrA kii| vahAMse pazcimakI ora vihArakara goDIpArzvanAthakI yAtrA kara 2010_05 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha guDhe (saM0 1820 ) meM caumAsA kiyaa| caturmAsake anantara zIghra bihArakara mahevA pradezako vaMdAkara mahevemeM nAkor3e pArzvanAthakI yAtrA kI, vahAMse bihArakara jalolameM (saM0 1821 ) meM caturmAsa kiyaa| vahAMse khejaDale, khAriyA raha kara rohITha, maMDovara, jodhapura, timarI hokara mer3ate ( 1823) padhAre / vahAM 4 mahIne rahakara jaipura zahara padhAre, vaha zahara kyA thA mAno svarga hI pRthvIpara utara AyA ho, vahAM varSa dinakI bhAMti aura dina ghar3IkI bhAMti vyatIta hote the| jaipurake saMghakA atyAgraha honepara bhI pUjyazrI vahAM nahIM Thahare aura mevAr3akI ora vihArakara yaza prApta kiyaa| udayapurase 18 kosapara sthita dhUlevAmeM RSabhezakI yAtrAkara udayapura ( 1824 ) padhAreM aura vizeSa vinatIse pAlIvAlai (1825) pATa virAje nAgaura (kA saMgha) bIcameM avazya AyagA, yaha jAnate hue bhI sAcaura (apane manakI tIvra icchAse (1826) padhAre / isa samaya sUratake dhanADyoMne yogya avasara jAnakara vinatI patra bhejA aura pUjyazrI bhI usa ora bihAra karanese adhika lAbha jAna, (1827) sUrata padhAre / vahAMke zrAvakoMko prasanna kara Apa paidala vicarate hue (1826) rAjanagara pdhaare| vahAM tAlevarane bahuta uchava kiye aura 2 varSa taka rAta dina sevA kI / vahAMse zrAvaka saMghake sAtha zatrujaya giranArakI,yAtrA kara ( 1830) velAulake saMghako vNdaayaa| vahAMse mAMDavI (1831) pdhaare| vahAM anekoM koTyAdhIza aura lakSAdhipati vyApArI nivAsa karate the| samudrase unakA byApAra calatA mArgazIrSa mahinemeM bhAbagirikI yAtrA kara caturmAsa bIlAr3e (1823) rhe| 2010_05 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra thaa| unhoMne 1 varSa taka khUba dravya kiyaa| vahAMse acche mahUrtameM vihAra kara bhuja ( 1832) aaye| vahAMke saMghane bhI zreSTa bhakti kii| isa prakAra 18 varSa navIna navIna dezoMmeM vicare / kavi kahatA hai,ki aba to bIkAnera zIghra pdhaariye| anya sAdhanoMse jJAta hotA hai, ki bhujase vihAra kara 1833 kA caumAsA manarA-bandara kara saM0 1834 kA caumAsA gur3hA kiyA aura vahIM svarga sidhAre (gIta naM0 4) / ___ gahuMlI naM0 1 meM pUjyazrIke padhAranepara bIkAnerameM utsava huA, usakA varNana hai| ___ gahu~lI naM0 2 meM kavi kahatA hai ki kacchase Apa yahAM padhArate the, para jaisalamerI saMghane bIca meM hI roka liyaa| vahAMke loga bar3e muMha mIThe hote haiM, ataH pUjyazrIko lubhA liyaa| para bIkAnera aba zIghra AveM / ___ Atma-prabodha prantha ApakA racita kahA jAtA hai / Apake racita kai stavanAdi hamAre saMgrahameM haiM, aura do covIzIyeM prakAzita bhI ho cukI haiN| jinacandra sUri (pR0 267 se 266) ___ rUpacandakI bhAryA kezaradeke Apa putra the| Apane marusthalameM laghu vayameM hI dIkSA lI thI aura gur3hemeM jinalAbha surijIne svahastase Apako gacchanAyaka pada pradAna kiyA thA, usa gmaya zrIsaMghane utsava kiyA thaa| 2010_05 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ~ aitihAsika jaina kAvya saMgraha gahuMlI naM0 1 sindhu deza-hAlAM nagara sthita kanakadharmane saM0 1834 mAdhava mAsameM banAI hai| gahuMlI naM02 cAritranandanane saM0 1850 vaizAkha badI 8guruvArako bIkAnerameM banAI hai| usa samaya pUjyazrI ajImagaMjameM the, gahuMlImeM usake pUrva unake sammetazikhara, pAvApurIkI yAtrA karanekA ullekha kiyAgayA hai, evaM bIkAnera padhAraneke liye vijJapti kI gayI hai| jinaharSa sUri (pR0 300) boharA gotrIya zreSTi tilokacandakI bhAryA tArAdeke kukSise ApakA janma huA thaa| kavi mahimAhaMsane Apake bIkAnera padhAraneke samayake utsava varNanAtmaka yaha gahuMlI racI hai| gahuMlImeM bIkAnerake prasiddha devAlaya cintAmaNi aura AdIzvarajIke darzana karaneko kahA gayA hai| jinasaubhAgya sUri (pR0 301) Apa koThArI karmacandakI patnI karaNadevIkI kukSise utpanna hue the| saM0 1842 mArgazIrSa zuklA 7 guruvArako jinaharSasUrijIke pada para nRpavarya ratanasiMhajI Adike prayatnase virAjamAna hue the| usa samaya khajAnacI lAlacandane pada sthApanAkA utsava kiyA thA, aura yAcakoMko dAna diyA thaa| . hamAre saMgrahake eka patrameM likhA hai ki jinaharSasUrijIke svarga sidhAraneke pazcAt pada kisako diyA jAya, isapara vivAda huaa| jina-saubhAgya sUrijI unake dIkSita ziSya the aura 2010_05 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www . ~ ~ ~ ~ kAvyoMkA aitihAsika sAra mahendra sUrijI anya yatIke ziSya the, para jinaharSasUrijIne unheM apane pAsa rakha liyA thaa| ataH antameM yaha nirNaya kiyA gayA ki donoMke nAmakI ciTThiyAM DAla dI jA~ya, jisake nAmase ciTThI uThe use hI pada diyA jAya / yaha bAta nizcita honepaira sobhAgya sUrijI vayobRddha aura gacchake mukhya yatiyoMko leneke ke liye bIkAnera aaye| pIchese ciTThI DAlaneke nizcita dinake pUrva hI kucha yatIoM aura zrAvakoMke pakSapAtase jinamahendra sUrijIko pada de diyA gyaa| idhara Apa mukhya yatiyoMke sAtha maMDovara pahuMce aura vahAMkA vRtAnta jJAta kara bIkAnera vApisa pdhaare| yahAMke yativoM zrAvakoM aura rAjA ratnasiMhajokA pahalese hI inheM pada denekA pakSa thA, ataH de diyA gyaa| inhIM bAtoMke saMketa isa gahuMlImeM pAye jAte haiN| . __ inake pazcAt paTTadharoMkA krama isa prakAra hai : jinahaMsasUri-jinacaMdrasUri-jinakIrtisUri, inake paTTadhara jinacAritrasUrijI abhI vidyamAna hai| bhUla sudhAra jinezvarasUri (prathama) ke zi0 jinacaMdrasUrijIkA nAma chUTa gayA hai| unakA racita 'saMvega-raMgazAlA' grantha prakAzita ho cukA hai| 2010_05 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMDalAcArya aura vidvada muni maMDala bhAvaprabhasUri ( pR0 46 ) mAlhU zAkhA ke luNiga kula meM savva zAhakI bhAryA rAjalade ke Apa. putra ratna the / zrI jinarAja sUri ( prathama ) ke Apa ( dIkSita ) suziSya tathA sAgaracandrasUrijI ke paTTadhara the, Apa sAdhvAcAra kA prazaMsanIya pAlana karate the aura aneka sadguNoMke nivAsasthAna the / kIrttirana sUri ( pR0 51-52, pR0 401-413 ) osavaMzake saMkhavAla gotrameM zAha kocara bar3e prasiddha puruSa ho gaye haiM, unake santAnIya ( vaMzaja ) Apamalla aura depA hue| inameM depAke devalade nAmaka dharmapatnI thI, jisakI kukSise lakkhA, bhAdA,kelhA, delhA ye cAra putra utpanna hue / inameM delhA kuMvarakA janma: saM0 1446 meM huA thA, 14 varSakI laghu vayameM (saM0 1463 ASAr3ha vadI 11 ) meM Apane dIkSA grahaNa kI thii| zrI jinabaddha 'na sUrijIne ApakA zubha nAma 'kIrttirAja' rakhA aura zAstroMkA adhyayana bhI svayaM AcAryazrI ne karAyA / vidvAna honeke pazcAt saM0 1470 meM vAcanAcArya pada ( jinavarddhana sUrijIne) aura saM0 1480 meM upAdhyAya pada mahevemeM jinabhadra sUrijIne pradAna kiyA, ataH mAtA devaladeko bar3A harSa huA / sindhu aura pUrva dezoMkI tarapha vihAra karate. 2010_05 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra hue Apa jaisalamera pdhaareN| vahAM gacchanAyaka jinabhadra sUrijIne yogya jAnakara saM0 1467 mAgha zuklA 10 ko AcArya pada pradAna kiyA aura "kIrtiratna sUri" ke nAmase prasiddhi kii| usa samaya aApake bhrAtA lakkhA aura kelhAne vistArase pada mahotsava kiyA / ____saM0 1525 vaizAkha badI 5 ko 25 dinakI anazana ArAdhanA kara samAdhi pUrvaka vIramapurameM Apa svarga sidhAre / jisa samaya ApakA svargavAsa huA, Apake atizayase vahAMke vIra jinAlayameM devoMne dIpaka kiye aura mandirake daravAje banda ho gaye / vahAM pUrva dizAmeM saMghane stUpa banavAyA jo aba bhI vidyamAna hai| vIramapura, maheveke atirikta jodhapura, AbU Adi sthAnoMmeM bhI ApakI caraNapAdukAeM sthApita kI gyiiN| jayakIrti aura abhaivilAsa kRta gIta naM078 se jJAta hotA hai ki saM0 1876 vaizAkha ( ASAr3ha) kRSNA 10 ko gar3Ale (nAla-bIkAnerase 4 kosa ) meM ApakA prAsAda banavAyA gayA thaa| gIta naM05 (sumatiraMga kRta chaMda) aura naM08 meM kucha navIna bAtoMke sAtha vistArase varNana haiM jinakA sAra yaha hai: jAlaMdhara dezake saMkhavAlI nagarImeM kocara zAha nivAsa karate the, unake do bhAryAyeM thIM, jinameM laghu patnIke rolU nAmaka putra huA, use eka dina arddharAtrike samaya kAle sarpane DaMka mArA / viSase acetana honese kuTambIjana use dahanArtha, smazAna le gaye, isI samaya kharatara gacchanAyaka jinezvarasUrijI vahIM the unhoMne apane Atmabalase use nirviSa kara diyA / rolU saceta ho 2010_05 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ghara AyA, kuTambameM Ananda chA gayA aura kocara zAha tabhI se ( saM0 1313 ) kharatara gacchAnuyAyI zrAvaka ho gaye aura unhoMne jinezvarasUrijIke hastakamala se jinAlayakI pratiSThA krvaaii| isake bAda kocara zAha koraTemeM jA base vahAM unake kulaguru (pUrvake gurU, anya gacchIya ) ke punaH apane gacchameM Aneke liye bahuta " anurodha karanepara bhI Apa vicalita na hue / -- vahAM sattUkAra- dAnAdi zubha kRtya karate hue AnandapUrvaka rahane lage / rolUke Apamalla aura depamalla nAmaka do putra hue| inameM depamallakI bhAryA devaladekI kukSise 1 lakkhA, 2 bhAdA, 3 kelho, 4 delhA ye 4 putra utpanna hue / inameM lakkhoko lakSmIne prasanna ho 7 pIr3hiyoMtaka rahanekA varadAna diyA aura ve vIsalapura meM rahane lage bhAdA jaisalamera, kelhA mahevA rahane lagA aura cauthe laghu putra delhekA vRtAMta yaha hai:- saM0 1446 meM ApakA janma huA, 13 varSakI avasthAmeM vivAha karaneke liye Apa barAta lekara rAdraha jAne lge| mArga meM khImajathalake samIpa jAna ( barAta ) ThaharI vahAM eka khejar3IkA vRkSa thA use dekhakara eka rAjapUtane kahA ki isa vRkSake Uparase jo barachI nikAla degA maiM usase apanI putrIkA pANigrahaNa kara dUMgA / delhe kumArake izArese unake sevaka (nAI ne rAjapUtake kathanAnusAra kara dikhAyA para isa kAryako karanemeM adhika parizrama laganese usakA prANAnta ho gayA, isa ghaTanAse + *anya pramANoMmeM isakA kAraNa aura hI pAyA jAtA hai para una sabakA vicAra svataMtra nibaMdha meM kareMge / 2010_05 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra. 36 delha-kumArako vairAgya utpanna ho gayA aura (kharatara) zrI kSemakIrtijIko vaMdanAkara ( apane ) dIkSA grahaNa karaneke bhAva prakaTa kiye / evaM unake kathanAnusAra jinavarddhana sUrijIke pAsa saM0 1463 meM dIkSA grahaNa kI, dIkSA grahaNa karaneke anantara Apane zAstroMkA adhyayana kara gItArthatA prApta kii| saM0 1470 meM ApakI yogyatA dekhakara jinavarddhanasUrijIne Apako vAcaka pada pradAna kiyaa| ___ idhara jaisalamerake jinAlayase kSetrapAlake sthAnAntara karaneke kAraNa jinavarddhanasUrijIse gacchabheda huA aura unakI zAkhA pIpaliyA nAmase prasiddha huI, nAlhene jinabhadra sUrijIko sthApita kiyA jinavarddhana sUrijIne kIrtirAjajI (delhakumAra) ko apane pAsa bulAyA, para Apako arddharAtrike samaya vIra (devatA) ne kahA ki unakA AyuSya to mAtra 6 mahInekA hI hai aura jinabhadra sUrijIkI bhAvI unnati hone vAlI hai| isase Apane jinavarddhana sUrijIke pAsa na jAkara cAra caturmAsa mahevemeM hI kiye / isake pazcAt jinabhadra sUrijIke bulAnepara Apa unake pAsa padhAre / unhoMne saM0 1480 meM Apako pAThaka pada pradAna kiyA / zAha lakkhA aura kelhA mahevese jaisalamera Aye aura gacchanAyakako AmaMtrita kara unhoMne saM0 1467 meM kIrtirAjajIko sUri pada dilvaayaa| lakkhA aura kelhAne pracura dravya vyaya kara, mahotsava kiyA / lakkhe kelhene zaMkhezvara, giranAra, gauDIpArzvanAtha aura soraTha (zatrujaya Adi) ke caityAlayoMkI yAtrA kI, sarvatra lAhiNa kI evaM AcArya zrIko cAturmAsa kraayaa| kIrti 2010_05 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ratna sUrijIke 51 ziSya the, saM0 1525 bai0 zu0 5 ko ApakA svargavAsa huaa| Apane apane kuTambiyoMko 7 zikSAyeM dI jo isa prakAra haiM:-1 mAlavA, thaTTA, siMdha aura saMkhavAlI nagarI na jAnA, 2 gacchabhedameM zAmila na honA, 3 pATabhakta honA, 4 dIkSA na lenA, 5 koraTe aura jaisalamerameM dehare banavAnA, 6 jahAM baso, nagarake caurAhese dAhinI ora basanA 7....... .............. / Apake racita 'neminAtha kAvya' prakAzita hai evaM aura bhI kaI stavanAdi upalabdha haiM / ApakI zAkhAmeM abhI jinakRpAcandra sUrijI evaM kaI yatigaNa vidyamAna haiN| u0 jayasAgara (pR0 400) ujayaMta zikhara para narapAla saMghapatine 'lakSmI tilaka' nAmaka vihAra banAnA prArambha kiyA, taba ambA devI, zrI devI Apake pratyakSa huI aura sarasA pArzva jinAlayameM zrIzeSa, padmAktI saha pratyakSa huA thaa| medapATa-dezavartI nAgadrahake navakhaNDA-pAvacaityAlaya meM zrI sarasvatI devI Apa para prasanna huI thii| zrI jinakuzala sUrijI Adi devatA bhI Apa para prasanna the, Apane pUrva meM rAjagRha nagara ( udaMDa) vihArAdi, uttarameM nagarakoTTAdi, pazcimameM nAgadraha Adi kI rAja sabhAoMmeM vAdivRndoMko parAsta kara vijaya prApta kI thI Apane saMdehadolAvalI vRti, pRthvIcandra caritra, parvaratnAvalI, RSabha stava, bhAvArivAraNa * vRtti evaM saMskRta prAkRtake hajAroM 2010_05 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra stavanAdi banAye / anekoM zrAvakoMko saMghaSati banAye aura aneka ziSyoMko par3hAkara vidvAna banAye / vi0 Apake zikSAguru zrI minarAja sUrijI aura vidyAguru minavarddhana sUrijI the| saM0 1475 ke lagabhaga jinabhadra sUrajIne Apako upAdhyAya pada diyA thaa| Apane anekoM dezoMmeM vihAra kiyA aura anekoM kRtiyAM racI thIM, jinameM mukhya ye haiM : (1) parvaratnAvalI kathA (1478 pATaNa, gA0 321) (2) vijJapti triveNI (saM0 1484 sindhu deza mallikavAhaNapurase pATaNa -sUrijIko preSita), (3) pRthvIcandra caritra (saM0 1503 pralhAdanapura zi0 satyarucikI prArthanAse racita), (4) saMdehadolAvalI laghuvRti saM0 1465, (5-6-7) gurupAratantra vRtti, upasargahara, bhAvArivAraNavRtti (8) bhASAmeM-vayarasvAmI rAsa (gA0 36 saM0 1460) (6), kuzala sUri cau0 (1481 mallikavAhaNapura) aura saMskRta bhASAke stavanAdi (saM0 1503 li0 patra 12 jaya0 bhaM0) bhI anekoM upalabdha haiN| Apake ziSya paramparAdike liye dekheM :--vijJapti triveNI, jainasAhityanosaMkSiptaitihAsa aura yugapradhAna-jinacandra mUri (pR0 203), jainastrotrasandoha bhA0 2 / prastuta granthake pR0 13 meM mudrita kharatara paTTAvalI bhI Apake Adezase racita hai| kSemarAjopAdhyAya (pR0 134) chAjahar3a gotrIya zAha lIlAkI patnI lIlAdevIke Apa putra the| 2010_05 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha saM0 1516 meM gaccha nAyaka jinacandra sUrijIne Apako dikSA dI thii| bA0 somadhvajake Apa suziSya the aura unhoMne hI Apako vidyAdhyayana karAyA thaa| Apake racita sAhityakI saMkSipta sUcI isa prakAra hai :-- . (1) upadeza saptatikA (saM0 1547 hisArakoTa vAstavya zrImAlI paTu parpaTa dodAke Agrahase racita, jainadharma prasAraka sabhAse prkaashit)| (2) ikSukAra cau0 gA0 50 (65) hamAre saMgrahameM naM0 250 (3) zrAvaka vidhi cau0 gA0 70 ( saM0 1546) hamAre saMgrahameM naM0 764 / (4) pArzvanAtha rAsa (gA0 25) 5 zrImaMdharastavana, jIrAvalAsta0, pArzva 108 nAma stotra, varakANAsta0, jJAnapaMcamIsta0, vIrasta0, samavasaraNa stavana, uttarAdhyanana sajhAyAdi upalabdha haiN| saM0 1566 Azvina su0 2 ko inake pAsa koTar3A vAstavya maM0 lolA zrAvakane vrata grahaNa kiye the, jisakI: noMdha 1 guTakemeM hai| anya sAdhanoMse ApakI paramparA isa prakAra jJAta hotI hai : (1) jinakuzala sUri, (2) vinayaprabha (3) vijaya tilaka . (4) kSemakIrti ( inhoMne jIrAvalA pArzvanAthake prasAda 110 ziSya kiye ) inake nAmase kSema zAkhA prasiddha huI, (5) kSemahaMsa, (6) somadhvajajIke (7) Apa ziSya the| Apake mukhya 3 ziSya the, jinameMse pramodamANikya zi0 jayasoma aura unake zi0 guNavinayake liye dekheM yugapradhAna jinacandra sUri (pR0 167) 2010_05 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra devatilakopAdhyAya [ pR0 55 ] bharatakSetrake ayodhyA - bAhar3a giri nAmaka prasiddha sthAnameM ozavAla vaMzIya bhaNazAlI gotrake zAha karamacanda nivAsa karate the aura unakI suhANAde nAmaka patnIse ApakA janma huA thA / jyotiSIne ApakA janma nAma 'dedo' rakhA / dedA kumara anukramase bar3e hone lage aura 8 varSa kI vayameM saM0 1541 meM dIkSA grahaNa kI evaM siddhAntoMkA adhyayana kara saM0 1562 meM upAdhyAya padase vibhUSita hue / saM0 1603 mArgazIrSa zuklA 5 ko jaisalamera meM anazana ArAdhanApUrvaka ApakI sadgati huI / agni saMskAra ke sthalapara ApakA stUpa banAyA gayA, jo ki bar3A prabhAvazAlI aura rogAdi duHkhoMko vinAza karanevAlA hai / 43 saM0 1583-85 meM Apane do zilAlekha - prazastiyeM racI thI, dekheM jai0 le0 saM0 naM0 2154/55 Apake likhita evaM saMzodhita anekoM pratiyAM bIkAnerake kaI bhaNDAroMmeM vidyamAna haiM / Apake hastAkSara bar3e sundara aura suvAcya the / Apake suziSya harSa prabha zi0 hIrakalazakRta kRtiyoMke liye dekheM yu0 jinacandra sUri caritra pR0 206 evaM Apake zi0 vijayarAja zi0 padmamandirakRta pravacanasAroddhAra vAlAvabodha ( saM0 2651 ) zrI pUjyajIke saMgrahameM upalabdha hai / 2010_05 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rrrrrrrrrrrrrrrrrrr aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI devatilakopAdhyAyajIkI guruparamparA isa prakAra thii| sAgara candra sUri (15 vI) zi0 mahimarAja zi0 dayAsAgarajI kezi0 jJAnamandirajIke Apa suziSya the| mahimarAjake zi0 somasundarakI paramparAmeM sukhanidhAna hue, jinakA paricaya Age likhA jAyagA / dayAtilakajI [pR0 416] Apa uparokta kSemarAjopAdhyAyajIke ziSya the / Apake pitAkA nAma vacchAzAha aura mAtAkA vAlhAdevI thaa| Apa nava-vidha parigrahake tyAgI aura nirmala paMcamahAvratoMke pAlanemeM zUravIra the| mahopAdhyAya puNyasAgara [pR0 57 ] udayasiMhajIkI bhAryA uttama de ne Apako janma diyA thaa| zrIjinahaMsa sUrijIne svahastakamalase Apako dIkSA dI thii| Apa samartha vidvAna aura gItArtha the| Apake evaM Apake ziSya padmarAja kRta kRtiyoM Adi kA paricaya yugapradhAna jinacaMdra sUri pranthake pRSTa 186 meM diyA gayA hai| upAdhyAya sAdhukIrtijI [pR0 137 ] ozavAla vaMzIya saciMtI gotrake zAha vastigakI patnI khemaladeke Apa putra the| dayAkalazajIke ziSya amaramANikyajIke Apa 2010_05 | Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra . suziSya the| Apa bar3e vidvAna the| saM0 1625 mi0 50 12 AgaremeM akabara sabhAmeM tapAgacchavAloMko poSahakI carcAmeM niruttara kiyA thA aura vidvAnoMne ApakI bar3I prazaMsAkI thI, saMskRtameM ApakA bhASaNa bar3A manohara hotA thaa| saM0 1632 mAdhava (vaizAkha) zuklA 15 ko jinacandra sUrijIne. Apako upAdhyAya pada pradAna kiyA thA aura aneka sthAnoM meM vihAra kara aneka bhavyAtmAoMko Apane sanmArgagAmI banAyA thA / saM0 1646 meM ApakA zubhAgamana jAlora huA, vahAM mAha kRSNa pakSameM AyuSyakI alpatAko jJAtakara anazana ucAraNa pUrvaka ArAdhanA kI aura caturdazIko svarga sidhAre / Apake punIta guNoMkI smRtimeM vahAM stUpa nirmANa karAyA gayA use anekAneka jana. samudAya vandana karatA hai| ___ saM0 1625 ke zAstrArtha vijayakA vizeSa vRtAMta Apake satIrthaM kanaka soma kRta jayatapadavelimeM vistArase hai| sarala aura virodhI honese isakA sAra yahAM nahIM diyA gayA, jijJAsuoMko mUla veli par3ha lenI caahiye| ___ Apake evaM Apake ziSya praziSyoMke kRtiyoMkI sUcI yuka jinacandra sUri granthake pR0 162 meM dI gayI hai| ApakI paramparAme kavivara dharmavardhana acche kavi ho gaye haiM, jinakA paricaya "rAjasthAna" patra (varSa 2 aMka 2) meM vistArase diyA gayA hai| mahopAdhyAya samayasundara (pR0 146 se 148) poravAr3a jJAtIya rUpazI zAhakI bhAryA lIlAdekI kukSise 2010_05 .. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 aitihAsika jaina kAvya saMgraha sAcaurameM ApakA janma huA thA / navayauvanAvasthAmeM yu0 jinacanda sUrijI hastakamalase Apa dIkSita hue the / zrI sakalacandrajIke Apa ziSya the aura tarka vyAkaraNa evaM jainAgamoMkA uccatama abhyAsa kara (gItArthatA - ) pAMDitya prApta kiyA thA / samrATa akabarako eka pada (rAjA no dadate saukhyam) camatkRta 8 lAkha artha batalAkara ke ( raJjita) kiyA thA / vidvad samAja aura zrI saMghameM ApakI asAdhAraNa khyAti thI / lAhaura meM jinacandra sUrijIne Apako vAcaka pada pradAna kiyA thA / Apake mahatvapUrNa kAryakalApa ye haiM: (1) jaisalamerake rAvala bhImako prasanna kara mayaNoM dvArA mAre jAnevAle sAMDA - jIvoMko chur3AyA thA / (2) zItapura ( siddhapura) meM makhanUma mahamada zekhako pratibodha dekara pAMca nadIke ( jalacara ) jIvoM - vizeSatayA gAyoMkI rakSAkA paTaha bajavAnekA prazaMsanIya kArya kiyA thA (3) maMDovarAdhipatiko raJjita kara meDatemeM bAje bajavAne dvArA zAsana prabhAvanA kI thI / (4) paropakArArtha anekoM granthoM - bhASA kAvyoMkI ( vRttiyeM, gIta, chanda) pracura pramANameM racanA kI thI / (5) gacchake sabhI muniyoMko (gaccha) pahirAmaNI kI thI / (6) saM0 1661 meM kriyA - uddhArakara kaThina sAdhvAcAra pAlanakA Adarza upasthita kiyA thA / (7) ApakA ziSya - parivAra bar3A vizAla aura vidvAn thA / vAdI harSaH nandana jase Apake udbhaTa vidvAna ziSya the / zrI jinasiMha 2010_05 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arnavimun kAvyoMkA aitihAsika sAra 47 sRrijIne laveremeM Apako upAdhyAya pada pradAna kiyA thaa| saM0 1702 ke caitra zuklA trayodazIko ahamadAbAdameM anazana ArAdhanApUrvaka Apa svarga sidhAre / Apake vistRta kRti-kalApakI saMkSipta sUcI yu0 jinacandra sUri pranthake pR0 168 meM dI gayI hai| yaza kuzala (pR0 146) .. zrI kanakasomajIke Apa ziSya the| hamAre saMgrahake (anya) gIta dvayase jJAta hotA hai ki hAjIkhAnar3ere (siMdha) meM ApakA svargavAsa huA thA / vahAM ApakA smRti maMdira hai Apake ziSya bhuvanasoma zi0 rAjasAgarake gItAnusAra Apa bar3e camatkArI the aura Apake parace (camatkAra) pratyakSa aura prasiddha haiN| rAjasAgarane saM0 1756 phAlguna zuklA 11 ko vahAMkI yAtrA kI / Apake gurU kanakasomajIkA paricaya dekheM:-yuga0 jinacanda sUri pR0 164 / karamasI (pR0 204) ApakI janmabhUmi jesalamera hai| Apake pitAkA nAma cAMpA zAha, mAtAkA cAMpala de aura gotra copar3A thaa| Apa bar3e tapasvI the| 250 bele ( cha? bhakta yAne 2 upavAsa) aura nivI AmbilAdi to anekoM kiye the| baizAkha zuklA 7 ko Apane saMthArA kiyA thA aura ApakA gaccha kharatara thaa| 2010_05 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha sukhanidhAna ( pR0 236 ) Apa huMbaDa gotrIya aura zrI samayakalazajoke suziSya the / Apake likhita anekoM pratiyAM hamAre saMgrahameM haiM, jinase jJAta hotA. hai ki Apa sAgaracandrasUri - santAnIya the / ApakI paramparA ke nAma ye haiM: - (1) sAgaracandrasUri, (2) vA0 mahimarAja, (3) vA0 somasundara, (4) vA0 sAdhulAbha, (5) vA0 cArudharma, (6) vA0 samayakalazajIke Apa ziSya the / Apake ziSya guNasenajIke racita bhI kaI stavanAdi upalabdha haiM aura unake ziSya yazolAbhajI to acche kavi ho gaye haiN| unake likhita aura racita anekoM kRtiyAM hamAre saMgrahameM haiM / vizeSa paricaya yathAvakAza svatantra lekhameM diyA jAyagA / vAcanAcArya padmama ( pR0 420 ) Apa golchA gotrIya colagazAhakI patnI cAMgAdekI kukSise avatarita hue the| Apako laghuvayameM yugapradhAna zrIjinacandrasUrijIne apane kara-kamaloMse dIkSita kara zrI0 tilakakamalajIke ziSya banAe / 37 varSa paryyanta nirmala cAritra - ratnakA pAlana karate hue saM0 1661. meM vAlasIsara padhAre, cAturmAsa vahIMpara kiyA / jJAnabalase apanA anta samaya nikaTa jAnakara vizeSa rUpase ArAdhanA aura pabhvaparameSTikA dhyAna karate hue chaH praharakA anazana vrata pAlanakara mitI bhAdrava kRSNA 15 ko madhyAhnake samaya svargalokako prayANa kara ge| 48 2010_05 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra lakillola ( pR0 206 ) 46 .7 1 zrIkIrtiratnasUra zAkhAke vimalaraMgajIke Apa ziSya the / Apa zrImAlI lAr3aNazAhakI patnI lADimadeke putra the / saM0 1681 meM gacchapatike Adezase Apa bhuja pdhaare| vahAM kArtika kRSNA SaSTIko anazana ArAdhanApUrvaka ApakA svargavAsa huA / zAha pIthA - hAthIrAmasiMha mAMDaNa Adi bhuja nagarake bhaktivAna zrAvakoMke udyamase pUrva dizA kI ora ApakI caraNapAdukAeM mArgazIrSa kRSNA 7 ko sthApita kI gayI / ApakA vizeSa paricaya yu0 jinacandrasUri pR0 206 meM diyA gayA hai / vimalakorti ( pR0 208 ) hubar3a gotrIya zrIcandazAhako patnI gavarAdevI ApakI janmadAtR thI / Apane saM0 1654 mAha zuklA 7 ko sAdhusundaropAdhyAyake pAsa dIkSA grahaNa kii| zrIjinarAjasUrijIne Apako vAcaka padase alaMkRta kiyA thA / saM0 1662 meM ( mulatANa caturmAsa Aye ) kirahora - sindha meM Apa svarga sidhAre / ApakI kRtiyoMkI sUcI yugapradhAna jinacandrasUri pR0 163 meM dI gaI hai / saM0 1676 mi0 su0 6 jinarAjasUrijIke upadezase bA0 vimalakIrtijIke pAsa zrAvikA pemAne 12 vrata grahaNa kiye / 4 2010_05 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha vAcanAcArya sukhasAgara ( pR0 253 ) vAcanAcAryajI sAdhvAcAra kI kaThina kriyAoMko pAlana karanemeM bar3A yatna karate the / saM0 1725 meM gacchanAyaka ke Adezase aura stambha tIrthakI yAtrAke liye khambhAtameM caturmAsa kiyA / caturmAsa sAnanda pUrNa huA / sarva nara-nArI Apake vacanakalAse prasanna the / caturmAsa anantara jJAnabalase apanA AyuSya alpa jJAtakara anazana ArAdhanA pUrvaka mArgazIrSa kRSNA 14 somavArako svarga sidhAre / usa samaya Apa sAvacetI ke sAtha utarAdhyayana sUtrakA zravaNa kara rahe the, zrAvaka samudAya Apake sanmukha baiThA thA / svargaprApti ke pazcAt vahAM ApakI pAdukAaiM sthApita kI gaI / vA0 hIrakIrti 50 ( pR0 256 ) yuga0 zrIjinacandrasUrike ziSya vA0 tilakakamala zi0padmahemake ziSya dAnarAja, nilayasundara, harSarAjAdi the / inameM dAnarAjajIke ziSya hIrakIrti golachA gotrIya the / saM0 1726 meM jodhapurameM ApakA caturmAsa thaa| vahIM zrAvaNa zuklA 14 ko 84 lAkha jIvAyoniyoMse kSamatakSAmaNAkI, do praharake aNazaNa ArAdhanApUrvaka ApakA svargavAsa huA / ApakI smRtimeM isI saMvatameM mAgha kRSNA 13 somavArako (1) padmama, (2) dAnarAja, (3) nilayasundara, (4) harSa rAjakI pAdukAoMke sAtha ApakI pAdukAeM bhI sthApita kI gaI / 2010_05 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra ApakI paramparAdike viSayameM yugapradhAna jinacandrasUri grantha (pR0 173) dekhanA cAhiye / . u0 bhAvapramoda (pR0 258) 'zrIjinarAjasUri (dvitIya) ke zi0 bhAvavijayake ziSya bhAvavinayajIke Apa suziSya the / bAlyAvasthAmeM hI Apane cAritrakA grahaNa kiyA thaa| zrIjinaratnasUrijIne Apake vimalamatikI prazaMsA kI thI aura unake paTTadhara zrIjinacandrasUrijI to Apako (vidvatAdi guNoMke kAraNa ) apane sAtha hI rakhate the| Apa bar3e prabhAvazAlI aura upAdhyAya padase alaMkRta the| saM0 1744 mAgha kRSNA 5 guruvArake pichale prahara, anazana (bhavacarima-pacakkhANa ) dvArA samAdhipUrvaka Apa svarga sidhAre / ____ Apake zi0 bhAvasAgara racita saptapadArthI vRti (1730 bhA0 su0 benAtaTa, patra 37 ) kRpAcandra sUri bhaM0 (baM0 naM0 46 naM0 611) meM upalabdha hai| caMdrakIrti (pR0 421) saM0 1707 poSa kRSNa 1 ko bilAr3emeM ApakA anazana ArAdhana saha svargavAsa huaa| yaha kavitta Apake zi0 sumatiraMgane racA hai , jo ki acche kavi the / dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 206, 315 . kavivara jinaharSa - (pR0 261) kharatara gacchIya zAntiharSajIke ziSya kavivara jinaharSa aTThA 2010_05 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 aitihAsika jaina kAvya saMgraha . rahavIM zatAbdIke suprasiddha kavi the| Apane maMda-buddhiyoMke lAbhArtha zatrujaya-mahAtmya jaise anekoM vizAla graMthoMkI bhASA caupAi racakara bahuta upagAra kiyA / Apa sAdhvAcAra pAlanemeM sadA udyama karate rahate the, aura Apake vrata niyama antima avasthA taka khar3ita the| Apake anekAneka sadguNoMmeM 1 gacchamamatvakA tyAga (jisake udAharaNa svarUpa satyavijaya panyAsa rAsa prakAzita hI hai)2 jana samudAya anuvRttikA tyAga 3 RjutA 4 rAga dveSakA upazama Adi mukhya hai| Apa rAsa caupAI Adi bhASA kAvyoMke nirmANa karanemeM apramatta raha, jJAnakA bar3A vistAra karate rahate the| ___ Apake gacchamamatva parityAgake sadaguNase tapAgacchIya vRddhivijayajIne Apake vyAdhi utpanna honeke samayase bar3I sevA-bhakti aura vaiyAvaccakI thI aura antima ArAdhanA bhI unhoMne hI karAi thii| pATaNameM Apa bahuta varSoM taka rahe the, ApakA svargavAsa bhI vahIM huA, zrAvakoMne aMta-kriyA ( mAMDavI racanAdi) bar3I bhaktise kii| Apake vizAla kRtiyoM noMdha jai0 gu0 ka0 bhA0 2 meM dekhanI cAhiye / usake atirikta aura bhI kai rAsa Adi hameM upalabdha haiM, unameM mukhya ye haiM:-1 mRgAputracau0(1515 mA0va0 10 satyapura) (2) kusama zrI rAsa (1717 mi0 13) (3) yazodhara rAsa (1547 vai0 su0 8 pATaNa) (4) kanakAvatI rAsa (apUrNa) 5 zrImatIrAsa ( 1761 :mA0 su0 10 pATaNa, DhAla 14, rAmalAlajI yatikA saMgraha ) aura stavana sajJAyAdi aneka upalabdha hai| 2010_05 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra kavi amaravijaya (pR0 248) .. Apa vAcaka udaya tilaka (jinacaMdrasUrizi0) ke ziSya the| Apa acche vidvAna aura sukavi the, Apake racita kRtiyoMkI saMkSipta noMdha isa prakAra hai : 1 rAtri bhojana cau0 (saM0 1787 dvi0 bhA0 su0 1 bu0 nApAsara, zAMtivijaya Agraha) 2 sumaMgalArAsa (pramAda viSaye) saM0 1771 RturAya pUrNatithi / 3 kAlAzabelI cau0 ( 1767 AkhAtIja, rAjapura 4 dharmadatta cau0 ( 1803 dhanaterasa rAhasara, patra 66) 5 sudarzanaseTha cau0 ( 1768 mA0 su0 5 nApAsara ) 6 metArAja cau0 (1786 zrA0 su0 13 sarasA) jaya0 bhaM0 7 sukamAla cau0 (bRhat jJAnabhaMDAra-bIkAnera) 8 samyakkha 67 bolasajhAya (saM0 1800) jaya0 bhaM0 6 arihaMta 12 guNastavana (1765) gA0 13 jaya0 bhaM0 10 siddhAcala stavana ( 1766 ) gA0 15 jaya0 bhaM0 11 supratiSTha cau0 ( 1764 mi0 maroTa) jai0 gu0 kavio bhA02 pR0582 __ 12 kezI cau0 ( 1806 vijayadazamI gArabadesara ) rAmalAla jI sNgrh| . 13 muMcha mAkhaDa kathA patra 6 (saM0 1775 vijayadazamI) hamAre saMgrahameM naM0 228 / 2010_05 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI amara vijayajIke zi0 lakSmIcanda kRta subodhinIvaidyakAdi grantha upalabdha hai aura dvi0zi0 u0 jJAnabarddhana zi0 kuzalakalyANa zi0 dayAmerukRta brahmasena cau0 ( saM0 1880 jeTha su0 1 bu, bhAvanagara ) upalabdha hai| ApakI paramparAmeM yativarya jayacaMdajI abhI vidyamAna hai| suguruvaMzAvalI (pR0 207) jinabhadra-jinacandra, jinasamudra-jinahaMsasUrijIke paTTadhara jinamANikyasUrijI the| unake pArakhavaMzIya vA0 kalyANadhIra nAmaka ziSya the| unake bhaNazAlI gotrIya vA0 kalyANa lAbha aura kalyANalAbhake u0 kuzalalAbha nAmaka vidvAna ziSya the| inakA vizeSa paricaya yu0 jinacandrasUri pR0 164 meM dekhanA cAhiye / zrImada devacandrajI (pR0 264) bIkAnera nagarake samIpavartI eka ramaNIya grAma thA, vahAM luNiyA zAha tulasIdAsajI nivAsa karate the, unake dhanavAi nAmaka zIlavatI patnI thii| eka samaya kharatara vA0 rAjasAgarajI vahAM padhAre / dampatine bhAvase unheM vaMdanA kI aura dhanabAine jo ki usa samaya garbhavatI thI, kahA ki yadi mere putra hogA to Apako vaharA duuNgii|grbh dinoM-dina bar3hane lagA, uttama garbhake prabhAvase asAdhAraNa svapna aura uttama dauhada utpanna hone lage / isI samaya vahAM jinacandra sUrijI kA zubhAgamana huA isa samaya dhana bAike eka putra to vidyamAna 2010_05 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nary kAvyoMkA aitihAsika sAra thA aura garbhavatI thii| lakSaNoMse guruzrIne unake phira bhI putra hone kA nizcaya kiyA aura "isa dvitIya putrako hameM denA" kahA, para dhanabAI vAcakazrIko isase pUrva hI vacana de cukI thii| saM0 1746 meM putra utpanna huA, garbhake samaya svapnameM indra Adi devoM dvArA meru parvatapara prabhukA snAtra mahotsava kiye jAnekA dRzya dekhA thaa| usIke smRti sUcaka navajAta bAlakakA zubha nAma. 'devacandra' rakhA / anukramase vRddhi pAte hue jaba vaha bAlaka 8 varSakA huA, usa samaya vA0 rAjasAgarajIkA phira vahIM zubhAgamana huA dampatti (dhanabAi) ne apane vacanAnusAra apane honahAra bAlakako muru zrIke samarpaNa kara diyA / guru zrIne zubha muhUrta dekha saM0 1556 * meM laghu dIkSA do| yathAsamaya jinacandra sUrijIke pAsa bar3I dIkSA dilAI gaI, sUrijIne nava dIkSita munikA nAma 'rAjavimala' rkhaa| rAjasAgarajIne prasanna hokara Apako sarasvatI mantra pradAna kiyA, zrIdevacandrajIne benAtaTa ( bilAr3A ) grAmake bhUmigrahameM rahakara usa kA sAdhana kiyA, devI sarasvatI Apapara prasanna huI jisake phala svarUpa thor3e hI samayameM Apa gItArtha ho gye|| ___ guruzrIne svaparamatake sabhI Avazyaka aura upayogI zAstra par3hAkara Apake pratibhAmeM abhivRddhi kii| una zAstroMmeM ullekhanIya ye haiM -SaDAvazyakAdi jaina Agama, vyAkaraNa, paJcakalpa, naiSadha, nATaka, jyotiSa, 18 koSa, kaumudImahAbhASya, manoramA, piGgala, svarodaya, tatvArtha, Avazyaka bRhadavRtti, hemacandrasUri, haribhadrasUri aura yazovijayajI kRta grantha samUha, 6 karma grantha, karma prakRti ityAdi / 2010_05 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha saM0 1774 meM vAcaka rAjasAgara aura 1775 meM upAdhyAya jJAnadharmajI svarga sidhAre / maroTameM devacandajIne vimaladAsajI kI putrI mAijI, amAijIke liye 'AgamasAra' grantha banAyA / saM0 1777 meM Apa gujarAta-pATaNa padhAre, vahAM tatvajJAnamaya syAdavAda yukta Apake vyAkhyAna zravaNArtha anekoM loga Ane lage / isI samaya zrImAlI jJAtIya nagaraseTha tejasI dosIne jo ki pUrNimA gacchIya zrAvaka the, apane guru zrIbhAvaprabhasUri ( jinake pAsa vizAla grantha bhaNDAra thA, aura anekoM ziSya par3hate the) ke upadeza se sahastrakUTa jinAlaya nirmANa karAyA thaa| eka bAra devacandra jI ukta nagara seTha jIke ghara padhAre aura unase sahastrakUTake 1000jinoMke nAma Apane apane guruzrIse zravaNa kiye hoMge ? pUchA / zreSThine camatkRta hokara pratyuttara diyA ki bhagavan ! nahIM sune / isI avasarapara jJAnavimala sUrijI padhAre / zraSTine unheM vandana kara sahastrakUTake 1000 nAma puuche| unhoMne nAma va ullekha-sthAna phira kabhI vatalAnekA kahakara zreSThikI jijJAsA zAnti kI / anyadA pATaNa - sAhIpolake caumukha vAr3I pArzvanAthajIke mandirameM sataraha bhedI pUjA par3hAI gaI usameM zrIdevacandrajI aura jJAnavimala sUrijI bhI sammilita hue / isI samaya seTha bhI darzanArtha vahAM padhAre aura mUrijIko dekha phira pUrva jijJAsA jAgRta huI, ataH sUrijIko sahasrakUTa jina ke nAmoMkI pRcchA kI, unhoMne uttara meM 'prAya: sahastrakUTa jina nAmoMkI nAsti ( viccheda ) jJAta hotI hai, sambhava hai koI zAstrameM ho, kahA' / ina bacanoMko zravaNa kara devacandrajIne unase kahA 56 2010_05 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra 57 ki Apa to zreSTha vidvAna kahalAte haiM phira aise ayathArtha kaise kahate haiM, aura aise bacanoMse zrAvakoko pratIti bhI kaise ho sakatI hai / yaha sunakara jJAnavimalasUrijI kucha tar3akakara bole:- tuma marusthalake vAsI ho, zAstrake rahasyako kyA jAno ! jisane zAstroMkA abhyAsa kiyA hai, vahI jAna sakatA hai / isI samaya zreSThine kahA, sUrijI mujhe isa bAtakA nirNaya karanA hai / taba sUrijIne devacandrajIse kahA ki tumheM vyarthakA vivAda pasanda jJAta hotA hai | ( mAravAr3I kahAvata "beMvatI lar3Ai mola lebe") anyathA yadi tumheM sahastrakUTa ke nAma jJAta ho to batalAo / devacandrajIne ziSyakI ora dekhA, taba vinayI ziSya manarupajIne rajoharaNase sahastrakUTa ke nAmoMkA patra nikAlakara guruzrIke hAthameM diyA | jJAnavimalasUrijIne use par3hakara AzcaryAnvita ho devacandra jIse pUchA ki Apake guruzrIkA nAma zubha nAma kyA hai ? uttaraH- upAdhyAyarAjasAgarajI / taba sUrijIne kahA, ApakI paramparA ( gharAnA) to vidU paramparA hai, taba bhalA Apa vidvAna kaise nahIM hoMge, ityAdi mRduvAkyoM dvArA bahumAna kiyA / zreSThi tejasIkA manoratha pUrNa huA, sahastrakUTa nAmoMkI devacandrajIne prasiddhi kI / pratiSThAdi aneka utsava hue / isake bAda devacandrajIne parigrahakA sarvathA parityAga kara kriyAuddhAra kiyaa| saM0 1777 meM Apa ahamadAbAda padhAre, nAgaurI sarAya meM avasthiti kI / ApakI adhyAtma rasamaya dezanA zravaNa kara zrotAoMko apUrva AlhAda utpanna huA / zrImad devacaMdrajI 2010_05 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 aitihAsika jaina kAvya saMgraha bhagavatI sUtrake gambhIra rahasyoMko udghATana karane lge| Apake upadezase mANikalAlajI dUr3hiyene mUrti pUjA svIkAra kI, itanA ho nahIM unhoMne navIna caitya karAke guruzrIke hAthase pratiSThA bhI krvaaii| zrImadne zAntinAtha polake bhUmigRhameM sahastraphaNAdi anekoM bimboM kI pratiSThA kI, ina pratiSThAdi kAryoMmeM pracura dravya kharca kiyA gayA aura jaina dharmakI mahatI mahimA huii| ____saM0 1776 meM Apane khambhAtameM caumAsA kara aneka bhavyoMko pratibodha diyaa| vyAkhyAnameM Apane zatruJjaya tIrthakI mahimA batalAI, isase zrAvakoMne zatrujayapara kArakhAnA sthApita kara navIna caitya aura jIrNoddhAra karavAnA Arambha kiyaa| saM0 1781-82-83 meM kArIgaroMne vahAM citrakArI AdikA bar3A hI sundara kAma kiyA / ( vahAMse vihAra kara) rAjanagara Aye, cAturmAsake liye sUratakI vizeSa AgrahapUrvaka vinatI honese Apa sUrata padhAre / saM0 178586-87 meM pAlItAne evaM zatrujaMyameM vadhuzAha kArita caityoMkI devacandrajIne pratiSThA kI aura punaH rAjanagara Akara saM0 1788 kA caturmAsa vahAM kiyA / isa samaya vAcaka dIpacaMdajIke vyAdhi utpanna huI aura ASAr3ha zuklA 2 ko ve svarga sidhAre / tapAgacchIya vinayI vivekavijayajIko Apa vidyAdhyayana karAne lage aura unhoMne bhI ApakI vaiyAvacca-sevA-bhakti kara guru-kRpA prApta kii| ___ ahamadAbAdameM zAha ANandarAmajI jo ki ratana bhaMDArIke agrezvarI the, guruzrIse nitya dharma-carcA kiyA karate the aura guruzrIke jJAnakI garimAse camatkRta ho unhoMne ratana bhaMDArIke Age Apa 2010_05 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 56 kI prazaMsA kI, ki marusthalIke jJAnI sAdhu padhAre haiN| unake bacanoMse ratnasiMha bhI Apako baMdanArtha padhAre aura guruzrose jJAna sudhAkA sevana kara bar3e prasanna hue| devacandrajIke upadezase ratana bhaMDArI nitya jina pUjanAdi karane lage, evaM vahAM bimba pratiSThA, 17 bhedI pUjA Adi anekAneka dharmakRtya huA karate, unameM bhI bhaMDArIjI sammilita hone lge| eka bAra rAjanagarameM mRgIkA upadrava huA, taba bhaMDArIjIne use nivAraNArtha guruzrIse vinayapUrvaka vijJapti kii| Apane zAsana prabhAvanAdi lAbha jAnakara jaina maMtrAnnAyase use nivAraNa kara manuSyoM kA kaSTa dUra kiyaa| isase jina-zAsana aura devacandrajIkI sarvatra savizeSa prazaMsA hone lgii| ___ isI samaya raNakujI bahuta senA lekara ratnabhaMDArIse yuddha karane aaye| bhaMDArIjI tatkAla gurujIke pAsa Aye, kyoMki unheM guruzrIkA pUrA vizvAsa thA, ve apane sahAyaka aura sarvasva ekamAtra Apako hI mAnate the| ataH guruzrIse nivedana kiyA ki sainya bahuta AyA hai, yuddhameM vijaya aba Apake hI hAtha hai| guruzrIne AzvAsana dekara jainamantrAmnAyakA prayoga kiyA, ataH yuddha meM raNakujI hAre aura bhaMDArIjIkI vijaya huii| dholakA bAstavya zreSThi jayacaMdane puruSotama yogIko guruzrIke caraNa kamaloMmeM namana karAyA / guruzrIne yogIke mithyAtva zalyako nivAraNakara use jainazAsanAnurAgI bnaayaa| saM0 1765 pAlItAne aura 1766-67 meM navAnagarameM caturmAsa kiyaa| vahAM Apane DhuDhakoMke 2010_05 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ToloMko vijaya kara navAnagarake caityoMkI pUjA, jise Dhur3hakoMne bandha karA dI thI punaH saJcAlita kii| paradharI grAmake ThAkurako Apane pratibodha diyA aura ve guru AjJAmeM calane lge| phira pAlItAnA aura punaH navAnagara caturmAsa kara 1802-3 meM rANAbAbameM pdhaare| vahAMke adhipatike bhaMgadara rogako naSTa kiyA, ataH vaha bhI ApakA bhakta ho gyaa| . saM0 1804 meM bhAvanagara padhAre, vahAM mehatA ThAkurasI kaTTara Dhur3hakAnuyAyI the, unheM pratibodha diyA evaM vahAMke ThAkurako bhI jainamatAnurAgI bnaayaa| saM0 1804 meM pAlItAneke mRgI upadravako bhI Apane naSTa kiyA / saM0 1805 meM lIbar3I padhAre aura vahAMke zrAvaka Doso boharA, zAha dhArasI, zAha jayacanda, jeThA, rahIkapAsI Adiko vidyAdhyayana karAyA / lIbar3I, dhrAgaMdA, cUr3A ina tIna gAvoMmeM 3 pratiSThAeM kii| dhrAgaMdAmeM pratiSThAke samaya sukhAnandajI Apase mile the| ____ Apake upadezase saM0 1808 meM gujarAtase zatrujaMya saGgha nikalA / girirAjapara bar3e utsava hue| vahutase dravyakA savyaya huaa| saM0 1808-6 kA caturmAsa gujarAtameM kiyA / 1810 meM kacarAzAhane zatrujaMyakA saGgha nikAlA, zrIdevacandrajI bhI usake sAtha padhAre the| zAha motoyA aura lAlacanda jaina dharma meM pravINa aura dAnezvarI the| zatruJjayapara guru zrIne pratiSThAyeM kii| zAha kacarA, kIkAne 60 hajAra rupaye vyaya kiye| saM0 1811 meM lIbar3ImeM pratiSThA kI / bar3havANake dur3haka zrAvakoM 2010_05 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 61 ko pratibodha dekara mUrtipUjaka bnaayeN| unhoMne sundara caitya nirmANa karAye aura unameM anekAneka pUjAyeM hone lgiiN| ___zrI devacandrajIke pAsa vicakSaNa ziSya manarUpajI, vAdIvijetA vijayacandrajI (evaM anya gacchIya sAdhu bhI Apake pAsa vidyAdhyayana karate the) evaM manarupajIke vaktujo aura rAyacaMdajI nAmaka ziSyadvaya rahate the, evaM guru AjJAmeM rahakara guruzrIkI sevAbhakti kiyA karate the| saM0 1812 meM zrImada devacandrajI rAjanagara padhAre , vahAM gacchanAyaka zrIpUjyajIko Amantrita kara unake dvArA zrAvaka samudAyane bar3e utsavase Apako bAcaka padase alaMkRta kiyaa| bA0 zrI devacandajIkI dezanA amRtake samAna thii| Apa haribhadrasUri, yazovijayajIke evaM digambara gomaTTasArAdi tatva-jJAnake pranthoMkA upadeza dete the, zrotAoMkI upasthita dinoMdina bar3hane lgii| zrImadne mulatANa, bIkAnera Adi sthAnoM meM caturmAsa kiye evaM anekoM naye granthoMkI racanA kI, jinameM dezanAsAra, nayacakra, jJAnasAra aSTaka-TIkA karmagrantha TIkA, Adi makhya haiN| isa prakAra zAsana udyota karate hue rAjanagarake dosI bAr3emeM Apa virAja rahe the, usa samaya akasmAt vAyu kopase vamanAdikI vyAdhi utpanna huI / zrImadne apanA AyuSya nikaTa jJAtakara vinayI ziSya manarupajI aura unake vidyamAna suziSya zrI rAyacandrajI (rUpacandajI) evaM dvitIya ziSya vAdI vijayacandajI unake ziSya dvaya sabhAcaMda aura vivekacaMdrako yogya zikSA deke uttarAdhyayana, dazavai 2010_05 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha kAlikAdi sUtra zravaNa karate hue AtmArAdhanA kara saM0 1812 bhAdra kRSNa amAvasyAko eka prahara rAtri jAnepara svargavAsI hue| sabhI gacchake zrAvakoMne milakara bar3e utsavake sAtha Apake pavitra dehakA agni-saMskAra kiyA, gurubhaktimeM bahuta dravya vyaya kiyA gyaa| zrImadke kArya aura Atma-jAgRtiko dekhakara kavi kahatA hai ki Apako mokSa sannikaTa hai| 7-8 bhavoMke pazcAt to avazya hI siddhigatiko prApta kareMge / Apake svargagamanake samAcAroM se deza videzameM zoka chA gyaa| kavike kathanAnusAra Apake mastaka meM maNi thI, vaha dahana samaya uchala kara pRthvImeM samA gii| kisI ke hAtha nahIM aaii| zrAvaka saMghane stUpa banAkara ApakI pAduoMkI sthApanA kii| Apake ziSya manarupajI bhI guru virahase Akula ho thor3e hI dinoMmeM Apase svargameM jA mile / abhI (rAsaracanAke samayameM) bhI rAyacandrajI yogyatAnusAra vyAkhyAnAdi dekara dharma pracAra karate haiN| unhoMne apane gurukI prazaMsA svayaM karane se atizayokti AdikA sambhava dekha prastuta rAsa racaneke liye kavise kahA aura kavine saM0 1825 ke Azvina zuklA 8 ravivArako yaha 'devavilAsa rAsa', bnaayaa| ApakI kRtiyoM zrImad devacandra bhA0 1-2 meM prakAzita hai| unake atiriktake liye dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 186 aura 311 / 2010_05 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra mahopAdhyAya rAjasoma (pR0 305) 16 vIM zatAbdIke suprasiddha vidvAna kSamAkalyANajIke Apa vidyAguru the, ataH unhoMne Apake guNa-garbhita yaha aSTaka banAyA hai| prastuta aSTakameM guNoMkI prazaMsAke atirikta itivRtta kucha bhI nahIM hai| ____ anya sAdhanoMke AdhArase ApakA jJAtavya paricaya isa prakAra hai-Apake racita (1) jJAna paMcamI pUjA saM0 (2) siddhAcalastavana saM0 1767 phA0va07 (3) navakaravAlI 108 guNastavana Adi upalabdha haiM, aura Apake li0 kaI pratiyeM bhI prApta haiN| ___ Apa kSemakIrti zAkhAke vidvAna the, paramparAkA nAmAnukrama isa prakAra hai :___ (1) jina kuzala sUri (2) vinaya prabha (3) u0 vijaya tilaka (4) u9 kSemakIrti (5) taporatna (6) tejarAja (7) vA0 bhuvanakIrti (8) harSa kuMjara () vA0 labdhimaMDaNa (10) u0 lakSmIkIrti 11 somaharSa ( guru bhrAtA, prasiddha vidvAna lakSmIvallabha ) 12 vA0 lakSmI samudra (13) kapUra priyajIke 14 zi0 Apa the| ApakI paramparAmeM (15) vA0 tatva klabha (16) prItivilAsa (17) paM0 dharma sundara (18) vA0 lAbha samudra (16) munisiMha (20) amRta raMga ( abIracanda ) hue, joki saM0 1671 meM svarga sidhAre / vA0 amRta dharma (pR0 307) upAdhyAya kSamAkalyANajIke Apa guruvarya the, ataH pAThakajIne 2010_05 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha apane gurujIkI bhakti sUcaka isa aSTakakI racanA kI hai| isakA aitihAsika sAra isa prakAra hai :____ kaccha dezameM upakeza vaMzakI vRddha zAkhAmeM ApakA janma huA thA, zrI jinabhaktisUrijIke ziSya prItasAgarajI ( jinalAbha surike satIrtha-guru bhrAtA) ke Apa ziSya the| Apane zatrujayAditIrthoM kI yAtrA thI evaM siddhAMtoMkA yogovahana kiyA thaa| saMvegeragase ApakI AtmA otaprota thI (isIse Apane parigrahakA tyAga kara diyA thA) / pUrva dezameM Apake upadezase svarNadaMDadhvaja kalazavAle jinAlaya nirmANa hue the| aneka bhavyAtmAoMko pratibodha dete hue Apa jaisalamera padhAre, aura vahIM saM0 1851 mAgha zuklA 8 ko samAdhise Apako mRtyu huii| sthAnAMga sUtrake anusAra ApakI AtmA mukhase nirgata honeke kAraNa, Apa devagatiko prApta hue jJAta hote haiN| Apa Apa vAcanAcArya padase vibhUSita the| vizeSa paricaya u0 kSamAkalyANajIke svataMtra caritrameM diyA jAyagA / u0 kSamAkalyANa (pR0 308) gurubhakta ziSyane Apake paralokavAsI honepara virahAtmaka aura guNavarNanAtmaka isa aSTaka aura stavako racA hai| stavakA aiti-, hAsika sAra yahI hai, ki saM0 1873 pauSa kRSNA 14 ko bIkAnerameM' Apa svarga sidhAre the| 16 vIM zatAbdIke kharatara vidvAnoM meM Apa agragaNya the| ApakA ai0 caritra hama svataMtra pustakAkAra prakAzita karanevAle haiM, ataH yahAM vizeSa nahIM likhA gayA / 2010_05 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra u0 jayamANikya (pR0 310) yati harakhacandajIke ziSya jIvaNadAsajIke Apa suziSya the| 16 vIM zatAbdIke pUrvArdhameM ApakI acchI khyAti tho| sevaka svarUpacandane chaMdameM saM0 1825 vaisAkhake zuklA 6 ko Apane (!) jinacaityakI pratiSThA karavAI, usakA ullekha kiyA hai| Apake sundaradAsa, vastapAla, dopacanda arajunAdi kaI ziSya the, ApakA bAlyAvasthAkA nAma 'ghamaDA' thA / Apa kIrtiratna sUri zAkhAke the| ___ hamAre saMgrahameM Apake (saM0 1855 migasara vadI 3 bIkAnerameM) jIvarAzi kSamApanAko TIpa hai / ataH yathA saMbhava isake kucha dinoM bAda hI bokAnerameM ApakA svargavAsa huA hogaa| Apako diye hue Adezapatra aura anya yatiyoMke diye hue anekoM patra hamAre saMgrahameM haiN| zrImad jJAnasAra jI (pR0433) jaigalevAsa vAstavya sAMDa jJAtIya udaicandajIkI patnI jIvaNadene saM0 1801 meM Apako janma diyA thA, saM0 1812 bIkAnerameM zrI jinalAbha sUrijIke ziSya rAyacanda ( ratnarAja ) jIke Apa ziSya hue / bIkAnera nareza sUratasiMhajI Apake parama bhakta the / rAjA ratnasiMhajI bhI Apako bar3I zraddhAkI dRSTise dekhate the| Apake sadAsukhajI nAmaka suziSya the| Apa mastayogI, uttamakavi aura rAjamAnya mahApuruSa the| Apake racita samasta granthoMkI hamane nakaleM kara lI hai jise vistRta aitihAsika jIvana caritrake sAtha yathAvakAza prakAzita kareMge / 2010_05 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharataragaccha AryAmaNDala lAvaNya siddhI (pR0 210) vIkarAja zAhakI patnI gujaradekI Apa putrI thiiN| pahutaNI ratnasiddhikI Apa paTTadhara thIM, sAdhvAcArako sucArurUpase pAlana karatI huI yu0 jinacandrasUrijIke Adezase Apa bIkAnera padhArI aura vahIM anazana ArAdhanA kara saM0 1662 meM svarga sidhArI / vahAM Apake smRtimeM dhuMbha ( stUpa) banAyA gyaa| hemasiddhi sAdhvIne yaha guNagarbhita gIta banAyA hai / somasiddhi (pR0 212) nAhara gotrIya narapAlakI patnI siMghAdekI Apa putrI thI, ApakA janma nAma 'saMgArI' thA, yauvanAvasthA Anepara pitAzrIne botharA jeThAzAhake putra rAjasIse ApakA pANigrahaNa kara diyA / 18 varSakI avasthAmeM dharma-upadezake zravaNa karate hue Apako vairAgya utpanna huA aura zvAsa-zvasurase anumati le dIkSA grahaNa kii| dIkSita honepara ApakA nAma 'somasiddhi' rakhA gayA, Apane AryA lAvanyasiddhike samIpa sUtra-siddhAntoMkA adhyayana kiyA thA aura unane Apako apane padapara sthApita kI thii| zatrujaya Adi tIrtho kI Apane yAtrA kI thii| zrAvaNa kRSNA 14 vRhaspativArako anazanakara Apa svarga 2010_05 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra sidhArI / pahuttaNI (saMbhavataH ApakI padastha) hemasiddhine ApaikI smRtimeM yaha gIta bnaayaa| guruNI vimalasiddhi (pR0 422) Apa mulatAna nivAso mAlhU gotrIya zAha jayatasIkI patnI jugatAde kI putrI-ratna thiiN| laghuvayameM brahmacarya vratake dhAraka apane pitRvya gopAzAhake prayatnase pratibodha pAkara Apane sAdhvI zrI lAvaNyasiddhike samIpa pravrajyA svIkAra kI thI / nirmala cAritrako pAlana kara anazana karate hue bIkAnerameM svarga sidhArI / upAdhyAya zrIlalitakIrtijIne stUpake andara Apake sundara caraNoMkI sthApanA kara pratiSThA kii| sAdhvI vivekasiddhine yaha gIta rcaa| guruNI gIta (pR0 214) AdikI 1 // gAthA nahIM milanese AryAzrIkA nAma ajJAta hai| sAuMsukhA gotrIya karmacandakI ye putrI thiiN| zrI jinasiMha -sUrijIne Apako pahutaNI pada diyA thA aura saM0 1666 bhAdrakRSNa 2 ko vidyAsiddhi sAdhvIne yaha guruNIgIta banAyA hai| MARA KINAN 2010_05 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara gaccha zAkhAyeM jinaprabhasUri paramparA (pR0 11, 13, 14, 41, 42,) vIra-sudharma-jambU-prabhava-zayyaMbhadra yazobhadra-AryasaMbhUti-bhadrabAhu sthUlibhadra-AryamahAgiri-AryasuhastI-zAMtisUri-haribhadrasUri saMDillasUri-Aryasamudra,-AryamaMgU-Aryadharma-bhadragupta-vajrasvAmI-AryarakSita-Aryanandi-AryanAgahasti-revaMta-khaNDila-himavanta nAgArjuna-govinda-bhUtadinna lohaditya-dUSyasUri-umAsvAtivAcaka-jinabhadrasUri-haribhadrasUri-devasari-nemicandrasUri-udyotanasUri-varddhamAnasUri-jinezvarasUri-jinacandrasUri-abhayadevasuri-jinavallabhasUri-jinadattasUri- jinacandrasUri-jinapatisUri-jinezvarasUri-yahAM taka to anukrama sAdRza hI hai| isake pazcAt jinezvarasUrike paTTadhara jinasiMhasUri-jinaprabhasUri jinadevasUri-jinamerusUri (pR011) anukramase unake paTTadhara jinahitasUri takakA nAma AtA hai (pR042) inameM jinaprabhasUri jinadevasUrikA vizeSa paricaya gItoMmeM isa prakAra hai : jinaprabhasmRri jinaprabhasUrijIne mahammada patizAhako dillImeM apane guNa samUhase raMjita kiyaa| ___ aTThAhI, aSTamI caturthIko samrATa unheM sabhAmeM Amantrita karate the, kutubuddIna bhI Apake darzanase bar3e prasanna hue the| patizAha mahammada zAha Apase dillI meM saM0 1385 pauSa zuklA 8 2010_05 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra / 66 zanivArako mile the, suratrANane Adarasahita namanakara Apako apane pAsa biThAyA, aura unake mRdu bhASaNoMse prasanna hokara hAthI, ghor3e, rAja, dhana, deza grAmAdi jo kucha icchA ho, leneke liye vinatI karane lagrA / para sAdhvAcArake viparIta honese Apane kisI bhI vastuke lenese inakAra kara diyaa| Apake nirIhatAkI sulatAnane bar3I prazaMsAkI aura vastrAdise pUjA kI / apane hAthakI nizAnI (mohara chApa) vAlA pharamAna dekara navIna vasati-upAzraya banavA diyA aura apane paTTahasti (jisapara bAdazAha svayaM baiThatA hai) para Arohana karAke mIra mAlikoMse sAtha poSadha-zAlA bar3e utsavake sAtha phuNcaayaa| vAjina bAjate aura yuvatiyAMke nRtya karate hue bar3e utsavase pUjyazrI vasatImeM padhAre / padmAvatI devIke sAnidhyase ApakI dhavala kIrti dazodiza vyApta ho gii| Apa bar3e camatkArI aura prabhAvaka AcArya the| Apake camatkAroM meM 1 AkAzase kulaha (TopI-ghar3A) ko oghe (rajoharaNa) ke dvArA nIce lAnA 2 mahiSa (bhaiMsa) ke mukhase vAda karanA 3 patizAhake sAtha bar3a (baTa ) vRkSako calAnA 4 zatrujayake rAyaNa vRkSase dugdha barasAnA 5 dorar3ese mudrikA pragaTa karanA 6 jina pratimAse bacana bulavAne Adi mukhya haiN| Apake viSayameM svatantra nibandha (lA0 ma0 gAMdhI likhita) prakAzita honevAlA hai use, aura jainastotra sandoha bhA0 2prastAvanA pR044 se 52 evaM hI0 rasika0 sampAdita grantha dekhanA cAhiye / 2010_05 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha A jinadevasUri (pR0 14) jinaprabhasUrijIke paTTapara Apa sUryake samAna tejasvI the| mer3ha maMDala-dillImeM Apake bacanAmRtase mahammada zAhane kannANApura (kanyAyanIya) maMDaNa vIra prabhuko zubhalagnameM sthApita kiyA thaa| jJAnavijJAna, kalA-kauzalake Apa bhaNDAra the evaM lakSaNa, chanda, nATaka Adike Apa vettA the| kuladhara (zAha ) ke kulameM vIraNI nAmaka nAri-ratnake kukSise ApakA janma huvA thA, jinasiMhasUrijIke pAsa Apane dIkSA grahaNa kI thii| Apake pIcheke AcAryokI nAmAvalIkA patA (16 vIM zatAbdIke pUrvArddha takakA) hamAre saMgrahake eka patra evaM grantha prazastiyoM se lagA hai| jisakA vivaraNa isa prakAra hai :___ jinaprabhasUri--jinadevasUri-paTTadharadvaya 1 jinamerusUri 2 jinacandrasUri, inameM jinamerusUrike paTTadhara-jinahitasUri--jinasarvasUri-jinacandrasUri-jinasamudrasUri-jinatilakasUri (saM0 1511)-jinarAjasUri-jinacaMdrasUri (saM0 1585)-paTTadharadvaya 1 jinamerusUri aura 2 jinabhadrasUri--(saM0 1600) jinabhAnusUri (saM0 1641) 2010_05 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra begar3a kharatarazAkhA ( pR0 312 se 318 ) gurvAvalImeM jinalabdhisUri paTTadhara jinacandrasUri taka krama eka samAna hI hai, jinacandrasUrike paTTApara bhaTThAraka zAkhAkI ora jinarAjasUri paTTadhara hue| ve mAlhU gotrIya the, isIse begar3a gacchavAle unakI paramparAko mAlhUzAkhA kahate hai / udhara dvitIya paTTadhara jinezvarasUri hue, jo isa zAkhAke Adi puruSa haiN| jinezvarasUrijI AdikA vizeSa paricaya gItoMmeM isa prakAra hai - jinezvarasUrijI chAjahar3a gotrIya jhAMjhaNake Apa putra the, ApakI mAtAkA nAma jhabaku thA, aura begar3a viruddhase ApakI prasiddha thI / mAlU gotrIya guru bhrAtA ke mAnako cUrNa kara apane guru zrI jinacandrasUrikA pATa Apane liyA / Apane vArAhI trirAyako ArAdhanA kiyA thA aura dharaNendra bhI Apake pratyakSa thA, aNahilavADe (pATaNa) meM khAnakA paracA pUrNa kara mahAjana banda ( bandiyoM ) ko chur3AyA thA / rAjanagara meM vihAra kara mahammada bAdazAhako pratibodha diyA thA aura usane ApakA padasthApanA mahotsava kiyA thA / Apake bhrAtAne 500 ghor3oMkA (Apake darzanapara) dAna kiyA aura 1 karor3a dravya vyaya kiyA thA isase mahammada zAhane harSita ho " begar3A " viruddha pradAna kiyA thA, ( yA usane kahA Apake zrAvaka bhI begar3a aura Apa bhI begar3a haiM ) / eka bAra Apa sAcora padhAre, begar3a aura thUlaga donoM gotra paraspara mile, ( vahAM ) rADadrahase lakhamIsiMha mantrone saGgha sahita Akara guru zrI ko vandana kiyA / 2010_05 71 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 aitihAsika jaina kAvya saMgraha lakSmIsiMhane bharama nAmaka apane putrako guruzrIko vaharAyA aura cAra caumAse vahI rkkhe| saM0 1430 meM saMthArA kara zaktipura (jodhapura) meM Apa svarga padhAreM aura vahA~ ApakA stUpa (thumbha) banAyA gayA, vaha bar3A camatkArI hai, hajAroM manuSya vahAM darzanArtha Ate haiN| svargagamana pazcAta bhI Apane tilokasI zAhako 6 putriyoM ke Upara (pazcAt) 1 putra dekara usake vaMzakI vRddhi kI / pauSa zuklA 13 ko jinasamudrasUrine stUpakI yAtrAkara yaha gIta bnaayaa| guNaprabha sUri prabandha (pR0 423) guNaprabhasUri prabandha aura hamAre saMgrahakI paTTAvalIke anusAra zrI jinezvarasUrijIkA paTTAnukrama isa prakAra hai : 1-zrI jinazekharasUri 2-zrI jinadharmasUri 3-zrI jinacandrasUri 4-zrI jinamerusUri 5-zrI guNaprabhasUri hue| inakA vizeSa paricaya isa prakAra hai :. saM0 1572 meM zrI jinamerusUrijIkA svargavAsa ho jAnepara maNDalAcArya zrI jayasiMhasUrine bhaTTAraka padapara sthApita karaneke lie chAjahar3a gotrIya vyaktikI gaveSaNA kii| antameM jUThila zAkhA ke maMtrI bhodevaruke buddhizAlI putra nagarAja zrAvakakI gRhiNI gaNapati zAhakI putrI nAgiladeke putra vaccharAjane dharmakA lAbha jAnakara apane putra bhojako samarpaNa kiyaa| unakA janma saM0 1565 (zAke 1431) migasara zuklA 4 guruvArake rAtrimeM uttarASAr3hA nakSatra, RSiyoga, karka lAna, gaNa vargameM huA, saM0 1575meM sUrijIne 2010_05 | Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra dIkSA dI / dIkSita honeke anantara bhojakumAra guruzrIse vidyAbhyAsa karate hue saMyama mArga meM vizeSa rUpase pravRta hue / ___ idhara jodhapurameM rAThaura rAjA gaMgarAja rAjya karate the, vahAM kAjahar3a gotrIya gAMgAvata rAjasiMha, sattA, pattA, netAgara Adi nivAsa karate the / sattAke putra dulhaNa aura sahajapAla the, sahajapAla ke putra mAnasiMha, pRthvIrAja, suratANa the| jinakI mAtAkA nAma kastUrade thaa| suratANakI bhAryA lIlAdekI kukSise jeta, pratApa aura cAMpasiMha tIna putra utpanna hue the| uparokta kuTumbane vicArakara gaMga narezase ( netAgarane ) prArthanA kI, ki hama logoMko guru mahArAjake mahotsava karaneke lie AjJA pradAna kareM / nRpavaryakA Adeza pAkara deza-videzameM cAroM tarapha AmantraNa patrikA bhejI gaI, bahuta jagahakA saMgha ekatra huA aura khUba utsavapUrvaka saM0 1582 phAlguna zu0 4 zrIjinamerusUrike paTTapara zrI jinaguNaprabha sUrijIko sthApita kiyA gayA / unheM bar3a gacchIya zrIpuNyaprabha sUrine sUri maMtra diyA saMghane gaMgarAyako sanmAnita kiyA aura rAjAne bhI saMgha aura pUjyazrIko bahumAna diyaa| ___ saM0 1585 meM sUrivaryAne saMghake sAtha tIrthAdhirAja siddhAcala jIkI yAtrA kI, jodhapurameM bahutase bhavyoMko pratibodha diyA / isa prakAra kramazaH 12 caturmAsa honeke pazcAta jezalamerake zrAvaka devapAla, sadAraMga, jIyA, vastA, rAyamalla, zrIraMga, chuTA, bhojA Adi saMghane ekatra hokara guru darzanakI utkaMThAse pAMca pradhAna puruSoM ke sAtha vInati-patra bhejA, unake vizeSa Agrahase sUrijI vihArakara jaisalamera 2010_05 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 aitihAsika jaina kAvya saMgraha Aye, saM0 1587 ASAr3ha badI 13 ko samArohake sAtha pura praveza kara pauSadhazAlAmeM padhAre / vyAkhyAnAdi dharma kRtya hone lge| saM0 1564 meM rAula zrI lUNakarNane jalake abhAvameM apanI prajAko mahAna kaSTa pAte dekhakara duSkAlakI sambhAvanAse gacchanAyakako varSA honeke upAya karanekI namra vijJapti kii| rAulajIkI prArthanA se sUrijIne upAzrayameM aSTama tapa pUrvaka maMtra sAdhanA prArambha kI, usake prabhAvase meghamAlI devane ghanaghora varSA varSAi, jisase bhAdavA sudi 1 ko prathama praharameM sAre tAlAva-jalAzaya bhara gae / sukAla ho jAnese logoMke dilameM paramAnaMda chA gayA, sUri mahArAjakI sarvatra bhUri-bhUri prazaMsA huI, rAulajIne guru mahArAjake upadezase vaNika vandiyoMko mukta kara diyA aura paMca zabda, vAjina Adike bajavAte hue bar3e samAroha pUrvaka upAzrayameM pahuMcAye / - isa prakAra sUrijIne zAsanakI bar3I prabhAvanAkI thI, saM0 1655 meM jJAnabalase apane AyuSyakA anta nikaTa jAnakara rAdhA (vaizAkha) kRSNA 8 ko tIna AhArake tyAgarUpa anazana grahaNa kiyA, ekAdazIko saMghake samakSa pratyAkhyAnAdi kara DAbhake saMthArepara saMlekhanA kara dI, zatru aura mitrapara samabhAva rakhate hue, arhantAdi padoMkA dhyAya karate hue, 15 dinakI saMlekhanA pUrNakara vaizAkha sudi ko 10 varSa 5 mAsa aura 5 dinakA AyuSya pUrNa kara svarga sidhAre / zrI jinezvara sUrijo ne inakA prabandha bnaayaa| jinacandrasUri (pR0 430, 316) zrI guNaprabhasUrijIke ziSya zrI jinezvara sUrijIke paTTadhara zrI jinacandrasUri hue jinakA paricaya isa prakAra hai| 2010_05 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra - bIkAnera nivAsI bAphaNA gotrIya rUpajI zAhakI bhAryA rUpAde kI kukSise ApakA janma huA thA, ApakA janma nAma vIrajI thA, laghu vayameM samatA rasameM layalIna dekhakara jaisalamerameM zrI jinezvara sUri jIne Apako dIkSitakara, vIra vijaya abhidhAna diyaa| Apapar3ha-likha khUba vidvAna aura pratApI hue, Apako zrIjinezvara sUrijIne svayaM apane paTTapara sthApita kiye| jaina zAsanakI prabhAvanAkarake saM0 1713 poSa mAsakI 11 bhRguvArako anazana pUrvaka Apasvarga sidhAre / mahimAsamudrajIne Apake do gIta race, anya eka gItameM samudrasurijIne Apake sAcora padhAranepara utsava huA, usakA saMkSipta varNana kiyA hai| jinasamudrasUri (pR0 317, 432) . Apa zrIzrImAla hararAjakI bhAryA lakhamAdevIke putra the, zrI jinacandrasUrijIke paTTapara sthApita honeke pazcAta Apa sUrata aura sAMsa nagarameM padhAre, jinakA varNana mAIdAsa aura mahimAharSake gItameM hai / sUratameM chattarAja zAhane mahotsava Adi kiyA thaa| jinasamudrasUrike pazcAta paTTadharoMke nAma ye haiM :-jinasundara sUri-jinaudayasUri--jinacandrasUri-jinezvarasuri (saM0 1861) inake paTTadharakA nAma nahIM miltaa| antima AcArya jinakSemacaMdra sUri saM0 1602 meM svarga sidhAre / pippalaka zAkhA (pR0316) gurvAvalI* meM jinarAjasUri (prathama )taka to krama eka-sA hI *gurvAvalImeM navIna jJAtavya yaha hai ki:-jina barddhamAna sUrijIne zrI 2010_05 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 aitihAsika jaina kAvya saMgraha hai| unake paTTadhara jinavarddhanasUrijIse yaha zAkhA bhinna huI thI, unake paTTadhara AcAryoMkA nAmAnukrama isa prakAra hai : jinavarddhana sUri--jinacandrasUri-jina sAgara suri-(jinhoMne 84 pratiSThAyeM kI thIM aura unakA dhuMbha ahamadAbAdameM prasiddha hai)| jina sundara sUri-jinaharSasUri-jinacandra sUri-jinazIla sUri-jinakIrtisUri-jinasiMhasUri-jinacandrasUri (saM01666 vidyamAna ) takakA rAjasundarane ullekha kiyA hai hamAre saMgraha kI paTTAvalI Adise isa zAkhAke paJcAnuvartI paTTadharoMkA anukrama yaha jJAta hotA hai:-jinaratnasUri-jinavaddhamAnasUri-jinadharma sUri-jinacandra sUri-( apara nAma zivacandra sUri ) inameM jinaratna sUrike pIcheke nAma prastuta zivacandra sUri rAsameM bhI pAye jAte haiN| aba rAsake anusAra jina (ziva) candra sUrijIkA vizeSa paricaya nIce diyA jAtA hai : jina zivacandrasUri 4 . (pR0 321). marudhara dezake bhinnamAla nagarameM ajItasiMha bhUpatike rAjyameM osavAla rAMkA gotrIya zAha padamasI rahate the| unakI dharmapatnIkA nAma padamA thaa| usake zubha muhUrtameM eka putra utpanna huA, aura maMdhara svAmIse sUri maMtra saMzodhana kraayaa| zrImaMdhara svAmIne AcAryoMke nAmakI AdimeM jina vizeSaNa lagAnekI sUcanA dI, isIse paTTadhara AcAryo ne nAma ke Age jina vizeSaNa diyA jAtA hai| xgRhe 13 sAdhuparyAya 13 gaccha nAyaka 18 isa prakAra kula 44 gharSa kA AyuSya paayaa| 2010_05 | Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoM kA aitihAsika sAra usakA nAma zivacanda rakhA gyaa| kuMvara dinoMdina vRddhi prApta hone lagA aura jaba usakI avasthA 13 varSakI huI, usa samaya usI nagarameM gacchanAyaka jinadharmasUrikA zubhAgamana huA / saMghane pravezo satva kiyA, aura aneka loga guruzrIke vyAkhyAnameM nitya Ane lage / sUrijIke vyAkhyAna zravaNArtha padamasI aura zivacanda kumAra bhIjAne lage aura saMsArakI anityatAke upadezase kumArako vairAgya utpanna ho gayA, yAvat mAtA pitAke pAsa Agraha pUrvaka anumati lekara saM0 1763 meM guru zrIkepAsa dIkSA grahaNa kii| mAsakalpake paripUrNa ho jAnese sUrijI navadIkSita zivacandrake sAtha bihAra kara gaye / jJAnAvarNI karmake kSayopazamase navadIkSita munine vyAkaraNa, nyAya, tarka aura Agama granthoM kA zIghra adhyayana kara vidvatA prApta kii| jinadharma sUrijI udayapura padhAre aura vahAM zArIrika vedanA utpanna honese AyuSyakI pUrNAhutikA samaya jJAtakara saM0 1776 vaisAkha zuklA 7 kA zivacandajIko gacchanAyaka pada dekara (vahIM) svarga sidhaare| AcAryapadakA nAma niyamAnusAra jinacandrasUri rakhA gyaa| usa samaya (rANA saMgrAma rAjye ) udayapurake zrAvaka dosI bhIkhA suta kuzalene pada mahotsava kiyA aura paharAvaNI, yAcakoMko dAna Adi kAryoMmeM vahutasA dravyakA vyaya kara suyaza prApta kiyA / AcArya pada prAptike pazcAt Apane, ziSya harisAgarake Agrahase vahIM catumAsa kiyA, dharbhaprabhAvanA acchI huii| caumAsA pUrNa hone para Apane gujarAtakI ora vihAra kara diyaa| saM0 1778 meM (gacchanAyakake) pariprahakA tyAgakara vizeSa vairAgya bhAvase kriyoddhAra kiyA aura 2010_05 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 aitihAsika jaina kAvya saMgraha Atma guNoMkI sAdhanA karate hue bhavyoMko upadeza pradAna Adi dvArA svapara hita sAdhanameM tatpara hue| gujarAtameM vicarate hue zatrujaya tIrtha padhAre aura vahAM 4 mahIne kI avasthita kara haha yAtrAeM kii| vahAMse giranArameM nemanAthakI yAtrAkara jUnAgar3hakI yAtrA karate hue khaMbhAta padhAre, vahAMkI yAtrA kara caturmAsa bhI vahIM kiyaa| vahAM dharama-dhyAna savizeSa huaa| vahAMse mAravAr3akI ora vihArakara AbU tIrthakI yAtrA karake tIrthAdhirAja sammetazikhara padhAre / vahAM vIza tIrthaMkaroMke nirvANa sthAnoM ko yAtrA karake, vicarate hue banArasameM pArzvanAthajI kI yaatraako| rAstemeM pAvApurI, campApurI, rAjagrahI, vaibhAragirikI bhI saMghake sAtha yAtrAkI aura hastinApurameM zAnti, kunthu aura arinAthaprabhu kI yAtrA kara dillI padhAre, vahAM caturmAsa karake vihAra karate hue punaH gujarAtameM padArpaNa kiyaa| vahAM bhaNazAlI kapUrake pAsa eka catumAMsa kiyA aura paMcamAGga bhagavatIsUtrakA vyAkhyAna dene lage, iti upadrava dUrakara suyaza prApta kiyaa| jJAna-bhakti aura dharma prabhAvanA acchI huI, zatrujayatIrthakI yAtrA kI, yAtrAkI bhAvanA punaH utpanna honase rAjanagarase vihArakara zatrujaya aura giranAthatIrthakI yAtrAkara dIvabaMdarameM caumAse rhe| vahAMse phira zatrujayakI yAtrA karake ghoghArabaMdara, bhAvanagara AdikI yAtrA karate hue bhI 1764 ke mAha mahInemeM khambhAta padhAre / vahAMke guNAnurAgI zrAvakoMne ApakA atizaya bahumAna kiyA, unake upakArArtha Apa bhI dharmadezanA dene lge| isI samaya kisI duSTa prakRti puruSane vahAMke yavanAdhipake samakSa 2010_05 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kAvyoMkA aitihAsika sAra. 76 koI cugalI khAI, ataH usane apane sevakoMko AcAryajIke pAsa bheje| rAjya sevakoMne pUjyazrIko bulAkara "Apake pAsa dhana hai vaha hameM deveM" kahA, para sUrijI to bahuta pahalehI parigrahakA sarvathA tyAga kara cuke the, ataH spaSTa zabdoMmeM pratyuttara diyA ki bhAI hamAre pAsa to bhagavat nAma smaraNake atirikta koI dhana mAla nahIM hai, para ve artha lobhI bhalA kaba mAnane vAle the| unhoMne sUrijIko taMga karanA zurU kiyA / itanAhI nahIM rAjyasattAke balapara aMdhe hokara yavanAdhipatine sUrijIkI khAla utAranekI AjJA de dii| sUrijIne yaha saba apane pUrva saMcita azubha karmoke udayakA hI phala hai, vicArakara maraNAnta kaSTa denevAle duSToMpara tanika bhI krodha nahIM kiyaa| dhanya hai ! aise samabhAvI ucca Atma-sAdhaka mahApuruSoMko !! rAtrike samaya duSTa yavanane krodhita hokara bar3e duHkha dene Arambha kiye / mArmika sthAnoMmeM bar3e joroMse mArane (daMDa-prahAra karane) lagA aura usa pApISTane itanemeM hI na rukakara surijIke hAtha pairake jIvita nakhoMko utAra asahya vedanA utpanna kii| vedanA kramazaH bar3hane lagI aura maraNAnta avasthA A pahuMcI, para una mahApuruSane samabhAva ke nirmala sarovarameM paiTha AtmaramaNatAmeM talInnatA kara dii| apane pUrvake khaMdaga-gajasukamAla-ikdanta Adi mahApuruSoMke caritroMkA smRti citra apane AMkhoMke sAmane khar3Akara pudgala aura AtmAke bhinnatva vicArarUpa, bheda jJAnase usa asahya vedanAkA anubhava karane lge| yaha vRtAMta jJAta hote hI prAtaHkAla zrAvakagaNa sUrijIke pAsa Aye, taba yavana bhI sarijIkA dhairya dekha aura apanI sArI duSTavRtti 2010_05 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ norani aitihAsika jaina kAvya saMgraha kI itizrI honese ukatA gyaa| aura zrAvakoMko unheM apane sthAna le jAneko kahA / rUpA boharA unheM apane ghara laayaa| nagarameM sarvatra hAhAkAra maca gyaa| isa samaya nAya (nyAya !) sAgarajIne sUrijIkA antima samaya jJAtakara uttarAdhyayana Adi sUtroMkA zravaNa karAke anazana ArAdhanA krvaaii| zrAvakoMne yathAzakti caturtha vrata, harita tyAga, 12 vratAdi ke yathAzakti niyama liye / AcAryajIne gacchakI zikSA apane ziSya hIrasAgarako dekara, saM0 1764 baizAkha 6 kavivAra siddhayoga ke prathama praharameM jinezvarakA dhyAna karate isa nazvara dehakA parityAgakara (prAyaH ) devake divya rUpako dhAraNa kiyaa| zrAvakoMne utsavake sAtha anta kriyA kI, aura rUpA boharene vahAM stUpa kraayaa| isI taraha rAjanagarake bahirAmapurameM bhI stUpa banavAyA gyaa| hIrasAgarake Agrahase kaDuAmatI zAha lAdhAne saM0 1765 ke Azvina zuklA 5 bRhaspativArako rAjanagarameM isa rAsakI racanA kii| 2010_05 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra AdyapakSIya zAkhA jinaharSasUri ( pR0 333 ) Adya pakSIya kharatara zAkhA ( bheda ) saM0 1566 meM jinadeva sUrijI se nirgata huI thii| hameM prApta paTTAvalIke anusAra ina zAkhA kI paTTa - paramparA isa prakAra hai : jinavarddhanasUri - jinacandrasUri - jinasamudrasUri - paTTadhara jina devasUri ( isa zAkhA Adi puruSa ) jinasiMhasUri - jinacandrasUri ( paMcAyaNa bhaTTAraka) ke ziSya jinaharSasUrijI the / gItake anusAra Apa dosI vaMzake bhAdAjIkI bhAryA bhagatAdeke putra the / anya sAdhanoMse ApakA vizeSa vRttAnta nimnokta jJAta huA hai:saM0 1663 meM jaitAraNameM jinacandrasUrikA svargavAsa huA / bhaMDArI gotrIya nArAyaNane pada mahotsavakara Apako unake paTTapara sthApita kiye, jetAraNameM Apane hAthIko kIlita kiyA, jisakA vRttAnta isa prakAra hai : - saM0 1712 varSe kharatara gaccha vRddhAAcArya kSemadhAr3a zAkhA paMcAyaNa bhaTTAraka re pATa sAMprata vijayamAna bha0 zrIjinaharSasUri jI sojata zahara meM hAthI kIlyo, tapA gaccha huMtI bola upara ANyoM iMNa bAtaro sojata zahara sigalo sAkSIbhUta the / hAthI re ThikAne aje sagir3o pUjIje chai koTavAlI cotarA kane mAMDI bicameM x x x ( inake ziSya sumatizakRta kAlikAcArya kathA bAlAvabodha patra 14, yativarya sUryyamalajI ke saMgrahameM ) / 6 2010_05 81 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 1725 caitra kRSNA 11 ko jetAraNameM ApakA svargavAsa huA / inake pazcAtake paTTadharoMkA krama yaha hai :- 1 jinalabdhi- jinamANikyajinacandra - jinodaya - jinasaMbhava - jinadharma - jinacandra - jinakIrti - jina buddhivallabha-jinakSamAratnasUrike paTTadhara jinacandrasUrijI pAlImeM abhI vidyamAna haiN| 82 bhAvaharSIya zAkhA bhAvaharSajI upAdhyAya ( pR0 135 ) zAha kor3AkI patnI kor3amadeke Apa putra the / zrIkulatilaka ke Apa suziSya the / saMyamake pratipAlanameM Apa vizeSa sAvadhAna rahA karate the, aura sarasvatI devIne prasanna hokara Apako zubhAzISa dI thI / mAha zuklA 10 ko jaisalamera meM gacchanAyaka jinamANikyasUrijIne ( saM0 1563 aura 1612 ke madhya meM ) Apako upAdhyAya pada diyA thA / anya sAdhanoMse jJAta hotA hai ki Apa sAgaracandrasUri zAkhA ke vA0 sAdhucandra ke ziSya kulatilakajIke ziSya the / Apa svayaM acche kavi the| Apake racita stavanAdi bahutase milate haiN| saM0 1606 meM Apane u0 kanakatilakAdike sAtha kaThina kriyA- udvAra kiyA. thA / Apake hemasAra Adi kaI vidvAn aura kavi ziSya the, Apake dvArA kharatara gaccha meM 7 vAM gaccha bheda huA / aura Apake nAmase vaha zAkhA bhAvaharSIya kahalAI / bAlotaremeM isa zAkhAkI gaddI aba bhI vidyamAna hai| Apake zAkhAkI paTTa paramparA isa prakAra 2010_05 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAraM hai :-bhAvaharSasUri-jinatilaka-jinodaya-jinacandra-jinasamudra-jinaratna-jinapramoda-jinacandra--jinasukha---jinakSamAjinapadma-jinacandra-jinaphatendrasUri hue, ApakI zAkhAmeM abhI yativarya nemicandrajI vAlotaremeM vidyamAna hai| vizeSa vicAra kharatara gaccha itihAsameM kreNge| jinasAgara sUri zAkhA [ laghu AcArya] jinasAgarasUri (pR0 178-203-334) marudhara jaMgala dezake bIkAnera nagarameM rAjA rAyasiMhajI rAjya karate the| usa nagarameM botharA gotrIya zAha bacchA nivAsa karate the, unakI bhAryA mRgAdekI kukSise saM0 1652 kArtika zuklA 14 ravivArako azvina nakSatrameM ApakA janma huA thaa| Apa java garbhameM avatarita hue the, taba mAtAko rakta cola ratnAvalIkA svapna AyA thA, usIke anusAra ApakA nAma "colA" rakkhA gayA, para lADa ( atizaya prema ) ke nAma sAmalase hI ApakI prasiddhi huii| ekabAra zrIjinasiMhasUrijIkA vahAM zubhAgamana huA aura unake upadezase sAmala kumArako vairAgya utpanna huaa| usane apanI mAtuzrIse dIkSAkI anumati maaNgii| isapara mAtAne bhI sAtha hI dIkSA lenekA nizcaya prakaTa kiyaa| idhara zrI jinasiMha sUrijI vihArakara amarasara pdhaare| taba vahAM jAkara sAmalakumAra ne apane bar3e bhAI vikrama aura mAtAke sAtha saM0 1661 mAha sudI 2010_05 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 7 ko sUrijIse dIkSA grahaNa kI* / usa samaya amarasarake zrImAlI thAnasiMhane dIkSA mahotsava kiyA / - navadIkSita munike sAtha jinasiMhasUrijI prAmAnu-grAma vihAra karate hue rAjanagara pdhaare| vahAM yugapradhAna zrI jinacandrasUrijI ko vaMdanA kI, sUrijIne navadIkSita sAMmala muniko (mAMDalake tapa bahana kara liye, jJAtakara) bar3I dIkSA dekara nAma sthApanA "siddhasena" kii| isake pazcAta siddhasena muni Agamake upadhAna (tapAdi) vahana karane lage aura bIkAnerameM chaH mAsI tapa kiyaa| vinaya sahita AgamAdikA adhyayana karane lge| yugapradhAna pUjyazrI Apake guNoMse bar3e prasanna the| kavivara samayasundarake suprasiddha ziSya vAdI harSanandanane Apako vidyAdhyayana bar3e manoyogase kraayaa| __ isa prakAra vidyAdhyayana aura saMyama pAlana karate hue zrI jinasiMhasUrijIke sAtha saMghavI AsakaraNake saMgha saha zatrujayatIrthakI yAtrA kii| bahAMse vihArakara khaMbhAta, ahamadAbAda, pATaNa hote hue vaDalImeM jinadattasUrijIkI yAtrA kii| vahAMse vihArakara sirohI pdhaare| vahAMke rAjA rAjasiMhane bahuta sammAna kiyA aura saMghane pravezotsava kiyaa| vahAMse jAlora, khaMDapa, drUNAr3A hote hue ghaMghANI ke prAcIna jina bimboMke darzana kara bIkAnera pdhaare| zA0 bAgha malane pravezotsava kiyaa| jinasiMhasurijIne caturmAsa vahIM kiyA / isI caturmAsake samaya unheM samrAT salemane mevar3e dUta bhejakara Amantrita * nirvANa rAsameM mRgAdekA dIkSita nAma mANikyamAlA aura vIkekA nAma viveka kalyANa likhaa| 2010_05 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra kiye / samrATkI vijJaptike anusAra bahAMse vihArakara ve mer3ate padhAre, vahAM zArIrika vyAdhi utpanna honese ArAdhanA pUrvaka svarga sidhAre / __isa prakAra jinasiMhasUrijIkI acAnaka mRtyu honese saMghako bar3A zoka huaa| para kAlake Age kara bhI kyA sakate the, Akhira zoka nirvatana karake saMghane rAjasI (rAja samudra) jI ko bhaTTAraka (gaccha nAyaka) pada aura siddhasena ( sAmala ) jIko *AcArya padase alaMkRta kiye| ___ saMghapati (copar3A) AsakaraNa, amIpAla, kapUracanda, RSabhadAsa aura sUradAsane pada mahotsava bar3e samArohase kiyaa| (pUnamIyA gacchIya)hemasUrijIne sUrimaMtra dekara saM01674 phAlguna zuklA ko zubha muhUrtameM jinarAjasUri aura jinasAgarasUri nAma sthApanA kii| ___AcArya pada prAptike anantara Apane mer3atese bihAra kara rANakapura, varakANA, timarI ( pArzvanAthajIkI), osiyAM aura ghaMdhANIkI yAtrAkara caturmAsa mer3ate kiyaa| vahAMse jaisalamera pdhaare| vahAM rAula kalyANa aura zrIsaMghane vaMdana kiyA aura bhaNasAlI jIvarAjane (praveza) utsava kiyaa| vahAM zrIsaMghako 11 aMgoMkA zravaNa kraayaa| zAha kuzalene mizrI sahita rupayoMkI lAhaNa kii| vahAMse saMghake sAtha lodravA pdhaare| (bhaNasAlI ) zrImala suta thAharuzAhane svAmI-vAtsalyAdimeM pracura dravya vyaya kiyaa| vahAMse AcArya jinasAgarasUri phalavadhI padhAre / jhAbaka mAnene pravezotsava kiyA aura * nirvANa rAsa gA0 9 aura japakoti kRta gotake kathanAnusAra Apako AcArya pada, yuga pradhAna jinacandrasUrijIke vacanAnusAra milA thaa| 2010_05 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha yAcakoMko dAna diyA / saMghane bar3I bhakti kI / vahAMse vihArakara karajaI padhAre, vahAM saMghane bhaktise vaMdanA kii| isa prakAra bihAra karate hue bIkAnera padhAre, vahAM pAsANIne saMghake sAtha pravezotsava kiyA evaM (maMtrIzvara karmacandake putra ) bhAgacandake putra manoharadAsa Adi sAmahIyemeM pdhaare| bIkAnerase bihArakara (lUnakaraNa ) sara caturmAsa kara jAlayasara padhAre / vahAM maMtrI bhagavantadAsane bar3e utsavake sAtha pUjyazrIko vaMdana kiyA, vahAMse DIDavANeke saMghako vaMdAte hue surapura evaM mAlapura Aye, vahAM bhI dharma-dhyAna savizeSa huA / isa prakAra vihAra karate hue bIlAImeM caumAsA kiyaa| vahAMke kaTAriye zrAvaka kharatara gaccha ke ananya anurAgI the, unhoMne utsava kiyaa| bIlAr3ese bihAra kara mer3ate Aye vahAM golachA rAyamalake putra amIpAlake bhrAtA netasiMha bhrAtRputra-rAjasiMhane bar3e samArohase nAndi sthApana kara vratoccAraNa kiye, zrIphala nAlerAdike sAtha rupayoMkI lAhaNa ( prabhAvanA) ko / vahAMke rekhAuta zrImala, vIradAsa mAMDaNa, tejA, rIhar3a darar3Ane bhI dhArmika kAryoMmeM bahutasA dravyakA sadavyaya kiyA / AcArya zrI vahAMse vihArakara rANapura aura kumbhalamerake jinAlayoMko vaMdana kara mevAr3a pradeza hote hue udayapura padhAre / vahAMke rAjA karaNane ApakA sammAna kiyaa| aura maMtrIzvara karmacandra putra lakSmIcandrake putra rAmacanda aura rughanAthake sAtha ajAyabadene vandana kiyaa| vahAMse vihAra kara svarNagiri padhAre, vahAM saMghane bar3A utsava kiyaa| sAcora saMghane evaM hAthIzAhane bahuta Agraha kara caturmAsa sAcorameM kraayaa| 2010_05 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra isa prakAra uparokta sAre varNanAtmaka isa rAsako kavi dharmakIrti (yu0 jinacandrasUri upAdhyAya dharmanidhAnake zi0) ne sa0 1681 ke pauSa kRSNA 5 ko bnaayaa| 7 uparokta rAsa racaneke pazcAt saM0 1686 meM gaccha nAyaka jinarAjasUri aura AcArya jinasAgarasUrike kisI ajJAta kAraNa vizeSase manomAlinya yA vaimanasya* utpanna huaa| ___phalasvarUpa donoMkI zAkhAyeM (ziSyaparivAra Adi) bhinna 2 ho gii| aura tabhIse jinarAjasUrijIkI paramparA bhaTTArakIyA evaM jinasAgarasUrijIkI paramparA AcArajIyA nAmase prasiddha hui, jo Aja bhI unhIM nAmoMse prakhyAta hai| zAkhA bheda hone para jinasAgarasUrijIke pakSameM kaunase vidvAna aura kahAMkA saMgha AjJAnuyAyI rhaa| isakA varNana nirvANa rAsameM isa prakAra hai :__zrIjinasAgarajIke AjJAnuvartI sAdhu saMghameM upAdhyAya samayasundarajI ( kI sampUrNa ziSya paramparA), puNya-pradhAnAdi yugapradhAna jinacandrasUrijIke sabhI ziSya, aura zrAvaka samudAyameM ahamadAbAda, bIkAnera, pATaNa, khambhAta, multAna, jaisalamerake saMgha nAyaka saMkhavAlAdi, mer3ateke golache, Agareke ozavAla, bIlAske saMghavI kaTAriye evaM jayatAraNa, jAlaura, paciyAkha, pAlhanapura, bhujja, sUrata, dillI, lAhora, luNakaraNasara, sindha prAntoMmeM maroTa, thaTTA, DerA, mAravADameM phalodhI, pokaraNa Adike (ozavAla-acche 2 *jayakIrtike gItake anusAra yaha kAraNa ahamadAbAdameM huA thaa| 2010_05 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 aitihAsika jaina kAvya saMgraha padAdhikArI) the|* unameMse mukhya zrAvakoMke dharmakRtya isa prakAra hai : karamasI zAha saMvatsarIko mahammadI (mudrA ) dete aura unake putra lAlacanda pratyeka varSa saMvatsarIko saMghameM zrIphaloMkI prabhAvanA kiyA karate the| lAlacandakI vidyamAna mAtA dhanAdene pUThiyeke upara ke khaNDakI pITaNIko samarAi ( jIrNoddhArita kI) aura usakI bhAryA kapUradene jo ki ugrasenakI mAtA thI, dharmakAryoM meM pracura dravya vyaya kiyaa| zAha zAntidAsane bhrAtA kapUracandake sAtha AcAryazrIko svarNake veliye diye the, evaM 2 // hajAra rupayoMkA kharca kara suyaza prApta kiyA thaa| unakI mAtA mAnabAine upAzrayake 1 khaNDakI pITaNI karA dI thI aura pratyeka varSa ASAr3ha caturmAsIke poSadhopavAsI zrAvakoMko poSaNa karanekA vacana diyA thaa| __ zAhamanajIke dIptamAna kuTumbameM zAha udayakaraNa, hAthI, jeThamala aura somajI mukhya the / unameM hAthIzAhane torAyabandI-chor3a kA viruda prApta kiyA thaa| unake suputra panajI bhI suyazake pAtra the| mUlajI, saMghajI putra vIrajI evaM parIkha sonapAla sUrajIne 24 pAkSikoMko bhojana karAyA thA / AcArya zrIkI AjJAmeM parIkha candramANa, lAlU, *samayasundarajI kRta aSTakameM Apake AjJAnuyAyioMkI sUcI maiM inake atirikta bhaTanera, mevAr3a, jodhapura, nAgaura, bIramapura, sAcora, kirahora, siddhapura, mahAjana, riNI, sAMgAnera, mAlapura, sarasA, dhIMgoTaka, bharuca, rAdhanapura vArANapara Adike saMghoMke bhI nAma bhI Ate haiN| 2010_05 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra amarasI zAha, saMghavI kacaramalla, parIkha akhA, bAchar3A devakaNa, zAha guNarAjake putra rAyacanda gulAlacanda, isa prakAra rAjanagarakA prazaMsanIya saMgha thA aura dharmakRtya karanemeM khaMbhAtake bhaNDazAlI baMdhukA putra RSabhadAsa bhI ullekhanIya thA / harSanandanake gItAnusAra mukarabakhAna ( nabAba ) bhI Apako sanmAna detA thaa| isa prakAra AcArya zrIkA parivAra udayavanta thA, gItArtha ziSyoMko AcAryazrIne yathAyogya vAcaka upAdhyAyAdi pada pradAna kiye the aura apane padapara svahastase ahamadAbAdameM jinadharmasUrijIko (prathama pachevar3I or3hAkara) sthApana kiyA / usa samaya bhaNazAlI badhUkI bhAryA vimalAde, bhaNazAlI sadhuAkI patnI sahijalade (jisane pUrva bhI zatrujaya saMgha nikAlA aura bahutase dharmakRtya kiye the) aura zrA0 devakIne padamahotsava bar3e samArohase kiyaa| __ pada sthApanAke anantara jinasAgarasUrike rogotpati honeke kAraNa Apane baizAkha zuklA 3 ko ziSyAdiko gacchakI zikhAmaNa de, gaccha bhAra chor3A / baizAkha sudI 8 ko anazana uccAraNa kiyaa| usa samaya Apake pAsa upAdhyAya rAjasoma, rAjasAra, sumatigaNi, dayAkuzala vAcaka, dharmamaMdira, samayanidhAna, jJAnadharma, sumatiballabha Adi the| saM01716 jeSTa kRSNA3zukravArako Apasvarga sidhAre aura hAthIzAhane agni saMskArAdi anta-kriyA dhUmase kii| isake pazcAt saMghane ekatra hokara gAyeM, pAr3e, bakarIye Adi jIvoMkI 200) rupaye kharcA kara rakSA kI aura zAnti jinAlayameM devavandana kara zokakA parityAga kiyaa| 2010_05 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha uparokta ( varNana vAle ) rAsakI racanA sumativallabhane ( sumatisamudra ziSya ke sAtha ) saM 1720 zrAvaNa zuklA 15 ko kii| AcArya zrI ke racita vIzI evaM stavanAdi upalabdha hai / jinadharmasUri ( pR0 335-36 ) Apa bhaNazAlI gotrIya ( riNamalla ) kI patnI mRgAdeke putra the / pada sthApanAkA ullekha Upara AhI cakA hai / jJAnaharSa ke gItAnusAra Apa bIkAnera padhAre, usa samaya giradharazAhane pravezotsava bar3e samArohase kiyA thA / vizeSa jJAtavya dekheM: - kharataragacchapaTTAvalI saMgraha | 60 jinacandrasUri ( pR0 337 ) Apa jinadharmasUrijIke paTTadhara the / buharA vaMzIya sAMvalazAha Apake pitA aura sAhibade ApakI mAtA thI / vizeSa jJAtavya dekheMkharataragacchapaTTAvalIsaMgraha | jinayukti sUri paTTadhara jinacandrasUri ( pR0 337-38 ) uparokta jinacandrasUrike ( pazcAt paTTAvalIke anusAra ) paTTadhara jinavijayasUrike paTTadhara jinakIrtisUrike paTTadhara jinayuktisUrijI hue, unake paTTadhara Apa the| rIhar3a gotrIya zA0 bhAgacandakI bhAryA yazodAkI kukSise Apa avatarita hue| bIlAr3e caturmAsake samaya kavi Alamane yaha gIta racA thA / gItameM pravezotsava ke samayakI bhaktikA saMkSipta varNana hai / 2010_05 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra jinacaMdrasUrijIke paTTadhara jinaudaya - jinahema - jinasiddhasUrike paTTadhara jinacaMdrasUri abhI vidyamAna haiN| vizeSa jJAtavya dekheM :( kharataragacchapaTTAvalIsaMgraha ) / raMgavijayazAkhA jinaraMgasUri 61 ( pR0 231-33 ) zrIjinarAjasUri (dvi0 ) ke Apa ziSya the / zrImAlI, sindhUr3a gotrIya sAMkarasiMhakI bhAryA sindUradekI kukSise ApakA janma huA thaa| saM0 1678 phAlguna kRSNA 7 ko jaisalamera meM Apane dIkSA lI thI, dIkSitAvasthAkA nAma raMgavijaya rakhA gayA / zrIjinarAjasUrijI ne Apako upAdhyAya pada diyA thA jJAnakuzalakRta gIta aura jinarAjasUri gIta naM0 6 meM Apako yuvarAja padase saMbodhana kiyA gayA hai joki mahatvakA hai / kamalaratnake gItAnusAra pAtizAha ( zAhajahAM ! ) ne ApakI parIkSAkI thI aura 7 sUboMmeM ( inakA ) vacana pramANa karanekA pharamAna diyA thA / usake pATavIputra dArAsako sulatANane Apako 'yugapradhAna ' padakA nisANa diyA thA / sindhur3a nemIdAsa - paMcAyaNane pravezotsava ( zAhI nisANake sAtha ! ) bar3e samArohase kiyA, sarva mahAjana saMghako nArakI prabhAvanA dI gaI / saM0 1710 mAlapuremeM mahotsavake sAtha 'yugapradhAna ' pada-sthApana huA thA / Apake racita anekoM stavanAdi upalabdha haiM / unameM se kaI dillI se ( 1 choTA se granthameM ) yatirAmapAlajIne prakAzita kiye haiM / 2010_05 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 __ aitihAsika jaina kAvya saMgraha Apake racita kRtiyoMmeM 1-saubhAgyapaMcamI cau0,2-navatatvabAlA (zrAvikA kanakAdevIke liye racita zrIpUjajI saM0 naM0 411), 3-bahuttarI Adi mukhya haiN| Apake li0 eka prati ajImagaMja bhaMDArameM hai| __ jinaraMgasUrijIke paTTadhara AcAryoMkI nAmAvalIkA krama isa prakAra hai :-jinaraMgasUri-jinacaMdrasUri-jinavimalasUri-jinalalitasUri-jinaakSayasUri-jinacaMdrasUri-jinanandivarddhanasUri-jinajayazekharasUri-jinakalyANasUri-jinacaMdrasUrijIke paTTadhara jinaratnasUri saM0. 1662 bai0 va0 15 ko lakhanaUmeM svarga sidhAre / isa zAkhAkI gaddI lakhanaUmeM hai| maMDovarA zAkhA jinamahendrasUri (pR 302 se 304 ) zAha rughanAthakI patnI sundarA devIkI kukSise ApakA janma huA thA, zrIjinaharSasUrijIke Apa paTTadhara the| gItameM kavi rAjakaraNane pUjyazrIke marudeza padhArane para jo harSa huA aura pravazotsavakI bhakti kI gaI, usakA mundara citra aMkita kiyA hai| gahuMlI naM0 1meM udayapura narezane Apako vahAM padhAraneke liye vinatI svarUpa paravAnA bhejane aura mer3ate, amberagar3ha,bIkAnera jaisalamera saMghakI bhI vijJaptiye jAnekA sUcita kiyA hai / evaM kavine apanI orase eka bAra jodhapura padhAranekI vinatI kI hai / __ Apake caritrake viSayameM vizeSa vicAra phira kabhI kreNge| Apake paTTadhara jinamuktisUrijIke paTTadhara jinacaMdrasUrijI abhI jayapura meM viha mAna haiN| unake paTTadhara yuvarAja dharaNendrasUri vicarate haiN| ___ 2010_05 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAgacchIyakAvyasAra zivacalA gaNinI ( pR0 336 ) poravAr3a gehAkI patnI vilhaNadekI kukSise jinakIrtisUri utpanna hue, unakI bahina pravartinI rAjalakSmI thii| ___saM0 1463 baizAkha kRSNA 14 ko mevAr3ake devalavAr3emeM zivacUlA sAdhvIko mahattarA pada diyA gayA, usa samaya mahAdeva saMdhavIne mahotsava kiyA, somasundarasUrine vAsakSepa diyaa| ratnazekharako vAcaka pada diyA gayA / aura bhI panyAsa gaNIza sthApita kie evaM dIkSA mahotsava hue| yAcakoMko dAna diyA gayA, patAkAoMse nagara sajAyA gayA aura vAjina bajane lge| zrIvijayasiMhamUri (pR0 341 se 364) kavi guNavijayane sarva prathama sirohI maNDaNa AdinAtha, osavAloMke jinAlayameM zrIhIravijayasUri pratiSThita zrIajitanAtha, zivapurIke svAmI zAntinAtha, jIrAulA tIrthapati pArzvanAtha, baMbhaNavAr3a va vIravAr3ake maNDana zrImahAbIra evaM sarasvatI aura guru zrIkamalavijayake caraNoMmeM namaskAra karake zrIhIravijayasUrike paTTadhara jesiMghajI (vijayasenasUri ) ke paTTAdhIza vijayadevasUrike ziSya vijayasiMhasarike vijayaprakAza rAsakI racanA prArambhakI haiM, jinheM vijayadevasUrine apane paTTadhara sthApita kiyA thaa| 2010_05 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI AdinAtha ke putra marudevake basAyA huA maru nAmaka deza hai jahAM Iti, bhIti, anIti, corI-cakArI aura DakAyatIkA nAmonizAna bhI nahIM hai, bar3e-bar3e vyApArI nivAsa karate haiM aura berokaToka satrAkAra khola rakhe haiM / rAjA loga bhI dharmiSTha haiM, paramezvara kI pUjA karAte haiM, jIvoMkA "amAri" niyama palAte haiM evaM zikAra bhI nahIM khelate / vahAMke subhaTa zUra-vIra, lambI mUMchoMvAle haiM unake hAMtha meM kRpANI camakato hai, vyApArI prasanna vadana rahate haiM aura gharagharameM subhikSa sukAla hai / jisa prakAra mAravAr3a moTA deza hai vaise vahAMke koza bhI lambe haiM, nivAsI bhadra prakRtike haiM manameM roSa nahIM rakhate, kamarameM kaTArI bAMdhate haiN| baNika loga bhI jabare yoddhA haiM hathiyAra dhAraNa kiye rahate haiM / raNabhUmimeM paira pIchA nahIM pherate svadharmiyoMko dharmameM sthira karate haiM / niSkapaTa vRddhAeM bhI lambA ghUMghaTa rakhatI haiM, sAdagI jIvana aura rasoImeM rAbakI pradhAnatA hai, vidhavAeM bhI hAthameM cUr3iyAM rakhatI haiN| vAhaNameM UMThakI pradhAnatA hai, pathika loga jahAM thakate haiM vahI vizrAma lete haiM parantu corIkA bhaya nahIM hai / zatruoMse abhedya mAravAr3a ke ye 6 koTa haiM :- 1 maNDovara ( jodhapura ) 2 AbU 3 jAlora 4 bAhar3amera 5 pArakara 6 jaisalamera 7 koTar3A 8 ajamera 6 puSkara yA phalaudI / 64 dhanya hai maMDovara deza jahAM maMDobarA pArzvanAtha aura phalavaddhi pArzvanAthakA tIrtha hai, kavi kahatA hai ki unake darzanoMse maiM saphala aura sanAtha ho gayA / 2010_05 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyoMkA aitihAsika sAra 65. ___ maru maMDalameM yazazvI mer3atA nagara hai isakI utpattike liye yaha lokakathA prasiddha hai ki jaise jainazAsanameM bharatAdi cakravartI hue vaise zivazAsanameM mAndhAtA nAmaka prathama cakrI huA usakI mAtAkA dehAnta hI jAnese vaha indrakI dekharekhameM bar3A hokara mahApratApI cakravartI huA usakA AyuSya kor3A kor3I varSoMkA thaa| usake liye kRta yugameM indrane rAjya sthApanA karake mer3atA nagara bsaayaa| ___ mer3atA nagara ati samRddhizAlI thA, sarovarAdikA varNana kavine rAsameM acchA kiyA hai| nikaTavartI phalavaddhiM pArzvanAthakA tIrtha mahAmahimAzAlI hai, poSa dasamIko melemeM jahAM eka lAkha janatAH ekatra hotI hai-dUra-dUra dezoMse yAtrI Ate haiN| ____ usa mer3atemeM osavAla jAtike corar3iyA gotrIya zAha mAMDaNa kA putra nathamala nivAsa karatA thA, usakI patnIkA nAma nAyakade thaa| usake gharameM lakSmIkA nivAsa thA sAmagrI bharapUra thI, (usakI) dAdI phulAM dharma kAryoM meM dhanakA acchA sadupayoga kiyA karatI thii| nathamalake 1 jeso 2 keso 3 karmacanda 4 kapUracanda aura 5 paMcAyaNa nAmaka pAMca putra the, pAMco putroMmeM tRtIya karmacanda hamAre caritra nAyaka haiM unakA janma vi0 saM0 1644 (zaka 1506 ) phAlguna zuklA 2 ravivArako uttarabhadrapadAke caturtha caraNa aura rAjayogameM huA thaa| ___ ekabAra rAtrimeM seTha nathamala sukha zayyApara soye hue the, jAgRta hokara saMsArake sukhoMke milanekA kAraNa vicAra karate hue vairAgya vAsita hokara sugurukA saMyoga prApta honepara kRta pApoMkI-AloyaNA lenekA vicAra kiyA / daivayogase tapA-gacchake zrIkamalavijayajI ma0 2010_05 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 . aitihAsika jaina kAvya saMgraha 55 ThANoMse vicarate hue mer3atA padhAre, unake samakSa zreSThine Akara AloyaNA lenekI icchA pragaTa karanepara munivarane gacchanAyakase AloyaNA lenekI rAya dI parantu Akhira nathamalajIkA atyAgraha dekhakara 21 aSTama tapa aura bahutase bele aura upavAsoMkI AloyaNA dii| ____ AloyaNAke anantara vizeSa vairAgya vAsita hokara apanI strI nAyakade aura bhrAtA suratANako bhI mahAvrata leneke lie upadeza dekara, dokSAkA parAmarza kiyA, sabake sAtha2 karmacanda AdiputroMne bhI svIkRti dii| seThane gacchanAyakake milanepara dIkSA lenA nizcita kiyaa| ___ isI avasarapara lAhorameM do cAturmAsa karake vijayasenasUri mer3atA padhAre / nAthU zAha pAMco putroMke sAtha guruzrIko vandanArtha aayaa| zubha lakSaNavAle karmacandako dekhakara gacchanAyakane socA ki agara yaha caritra le, to bar3A vicakSaNa hogaa| guruzrIne nAthU zAhase kahA ki abhI hama hIravijayasUrijIke darzanArtha jA rahe haiM tuma yathAvasara karmacandrAdike sAtha A jAnA, aisA kahakara mer3atAse sAdar3I, paryuSaNAke pAraNepara rANakapura, varakANA tIrthakI yAtrA karate hue jAlora padhAre vahAM kamalavijayajIne unheM vandanA kI, bIjovAkA saMgha bhI aayaa| vahAMse vihArakara zrI vijayasenasUri sirohI hokara pATaNa padhAre aura hIravijayasUrijIkA nirvANa huA jAnakara vahIM tthhre| . . __idhara mer3atemeM karmacanda Adi dIkSAkI taiyAriyAM karane lage, bahutase dharmakRtyoMko karate hue jesA aura paJcAyaNako gRha bhAra saMbhalAkara 1 nAthU 2 suratANa 3 karmacandra 4 kesA 5 kapUracandra 2010_05 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nxnrmmmmm kAvyoMkA aitihAsika sAra (6 nAyakade) 6 vyaktiyoMne saM0 1652 mAgha (zuklA) 2 ko pATaNameM vijayasenasUrike pAsa dIkSA grahaNa kii| unake dIkSAke nAma isa prakAra rakhe gae-nA) = nemavijaya, suratANa-sUravijaya, karmacandra = kanakavijaya, kezA kIrtivijaya, kapUracandra = kuMvaravijaya, inameM kanakavijayako suyogya samajhakara vijayasenasUrine khaziSya vijayadevasUriko sauMpa diyA, unhoMne inako vidyAdhyayana karAyA, zrIvijayasenasUrine ahamadAbAdameM saM0 1670 meM paMDitapada se vibhUSita kiyaa| vIsA aura vadAne mahotsava kiyaa| khaMbhAtameM zrIvijayasenasUrikA svargavAsa ho jAnese unake paTTadhara vijayadevasUri hue, unhoMne saM0 1673 meM pATaNameM caumAsA kiyA, poSa vadI 6 ko lAlI zrAvikAne inake hAthase pratiSThA karavAI, isI samaya kanakavijayako upAdhyAya pada bhI diyA gyaa| samrATa jahAMgIra vijayadevasUrise mANDavagar3hameM mile aura prasanna hokara "mahAtapA" pada diyaa| vijayadevasUrine gurjara dezameM vihAra karate hue zrI zatrujayakI yAtrA kI, usake pazcAt do caumAse dIvameM karake giranArakI yAtrA kara navAnagara padhAre, vahAM saMghane. 2000) jAmI vyayakara sAmhelA kiyaa| tatpazcAt unhoMne punaH zatrujayakI yAtrAkara khaMbhAta cAturmAsa kiyA, vahAM tIna pratiSThAoMmeM caudaha hajAra kharca hue| vahAMse mAgha zuklA 6 ko sAvalI padhAre / 3 mAsa taka mauna rahe, vahAM sonI ratanajIne amAri pAlana karAI, usa samaya u0 kanakavijayajI hI vyAkhyAna dete the| gurune bahutase cha? aThThamAdi kie aura ve AMbila karake pUrvadizikI ora dhyAna 2010_05 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha kiyA karate the / sUri maMtrake ArAdhanase vaizAkhameM svapna meM devane kanakavijayajIko pada sthApanakA nirdeza kiyA, usake bAda pUjya sAvalI aura IDara pdhaare| vahAM do caumAse kiye, prAsAda pratiSThA huii| usake bAda rAjanagara cAturmAsa karake eka cAturmAsa bIbIpura meM kiyA / cAturmAsake anantara sIrohIke paMjAvata tejapAla aura rAya akhairAjake poravAr3a-maMtrI tejapAlane guru vandanA kI, guruzrI punaH zrI siddhAcalajIkI yAtrAkara kamIpura padhAre / tejapAla ne pArasparika jhagar3A miTAkara mela kara lenekI vijJapti kI unhoMne bhI svIkAra kara samajhautekA patra likhA, AcArya vijayAnandasUri u0 nandivijaya vA0 dhanavijaya, dharmavijaya Adine vijayadevasUrikI punaH AjJA zirodhArya kI, tejapAla pUjyazrIko sirohI padhAranekI vijJaptikara vApisa A gayA / pUjyazrI rAjanagarase vihArakara IDara Aye, vahAM tapAgacchIya saMghake Agraha se zrI u0 kanakavijayajIko vai0 zu0 6 somavArako puSpa nakSatra ke dina sUripada dekara svapaTTa para sthApana kiyA / usa samaya IDara saMgha mukhya sonapAla, somacandra, surajIke putra sArdUla, sahasamala, sundara, sahajU, somA, dhanajI manajI, indujI aura amIcaMda, rAjanagara ke saMghavI kamalasiMha, ahamadapurake pArakha belAke putra vApasI, pArakha devajI, sUrajI, thAnasiMha, rAyasiMha, sA0bhAmA, tolA, caturbhuja, siMha, jAgA, jasu, jeThA - jo guruzrIke bhAI the, koThArI vaccharAja, rahIA, karmasiMha, dharmasI, tejapAla, akhayarAja maMtrI samaratha maM0 lakhU bhImajI, bhAmA, bhojA, phar3iyA mAlajI bhANajI lakhA cauthiyA, gAMdhI vIrajI, meghajI 2010_05 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha vvvvvv vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvi kAvyoMkA aitihAsika sAra sA0 vIrajI, devakaraNa, pArakha jassU, bhANajI, sUrajI, tejapAla ityAdi IDarakA saMgha sammilita huA isI prakAra dyAkr3a aura ahimanagarakA saMgha evaM sAvalIkA saMgha padamasI, cAMdasI Adi ekatra hue, sA0 nAkara putra sahajUne caturvidha saMghake sAtha pada pradAnake liye tapAgaccha nAyakako evaM u0 dharmavijaya vA0 lAvaNyavijaya vA0 cAritravijaya paM0 kuzalavijaya ina cAroMko bulAyA gyaa| padasthApanAke anantara kanakavijayakA nAma vijayasiMhasUri rakhA gayA, paM0 kIrtivijaya, lAvaNyavijayako vAcakapada aura anya 8 sAdhuoMko paMDita pada diyA gyaa| isa utsavameM sahajUne pAMca hajAra mahammadI vyaya kiye, IDara nareza kalyANamala prasanna hue| jyeSTha mAsameM bimba pratiSThA huI, zAha raiyAne utsava kiyA, dUsare yakSameM amarAutane suyaza liyA, pArakha devajIke ghara pUjyazrIne pratiSThA kI, isa prakAra saM0 1681meM bar3e hI Anandotsava hue| rAya kalyANane donoM AcAryoM ko IDarameM caumAseke lie rkhaa| sIrohIke zAha tejapAlakI vijJaptise caitra mAsameM sUrijI AbU padhAre, saM0 mehAjala dosI, jodhA sanmukha aae| AbUkI yaatraakii| babhaNavAr3ake vIra pramukI yAtrA kara cAturmAsArtha sIrohI padhAre / mA0 tejapAlAdine bahutase sukRta kiye / isI samaya vijayAdazamI saM0 1683 ko yaha vijayaprakAza rAsa kamalavijayake ziSya vidyAvijayake ziSya guNavijayane rcaa| aitihAsika sajhAyamAlA bhA0 1 pR0 27 ( sajhAya naM0 34 lAlakuzalakRta ) meM kaI bAtoMkA antara va vizeSatAeM haiN| 2010_05 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 1 putroMke nAmameM 5 veM paMcAyaNake sthAnameM prathama jeThAkA nAma hai| 2 pAMcahI vyaktiyoMke dIkSA lenekA likhA hai, suratANa-sUravijaya kA ullekha nahIM hai| nAyakadekA dIkSA nAma nayazrI likhA hai, evaM dIkSA saM0 1654 likhA hai| vizeSa-saM0 1684 pauSa zukla 6 budhavAra jAlorake maMtrI jayamalane guNAnujJAkA nandimahotsava karAyA, usa samaya jasasAgara ke ziSya jayasAgarako aura vijayasiMhasUrike bhAI kIrti vijayako vAcaka pada diyaa| AcArya vijayasiMhasurine rANA jagatasiMhako pratibodha diyA, mer3atemeM AgarA nivAsI bAdazAhake mukhya vyavahArI hIrAcaMdakI bhAryA manIne inake hAthase pratiSThA karAI, isI prakAra kisanagar3hameM rAThaura rUpasiMhake mahAmantrI rAyasiMhake Agrahase cAtumAMsa kara pratiSThA kii| saM0 1706 asAr3ha sudi 2 ahamadAbAdake navInapurAmeM unakA svargavAsa huaa| 2010_05 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kaviparicaya akSarAnukramase kaviyoM ke nAmoMkI sUcI abhayatilaka (30) jinapatisUri paTTadhara jinezvarasUrike ziSya the, Apake racita 1 saM0 1312 pAlaNapurameM hemacaMdrasUrikRta hRyAzraya ( 20 sarga) kAvyavRtti 2 nyAyAlaGkAra Tippana (paMcaprastha nyAyatarka vyAkhyA ) 3 vIrarAsa (saM0 1317) vizeSa paricaya dekheM :-jainayuga varSa 2 pR0 156 lA0 bha0 kA lekha / 1 abhaivilAsa (413) zrIpAlacaritra kartA jayakIrtijIke ziSya pratApasaubhAgyajIke Apa ziSya the| ApakI paramparAmeM abhI kRpAcaMdrasUri vidyamAna haiN| 2 Ananda (177 ) / 3 Anandavijaya (206) / 4 Alama ( 338) kavivara samayasundarakI paramparAmeM AsakaraNajIke ziSya the, Apa acche kavi the, Apake racita 1 mauna ekAdazI cau0 ( 1814 makasUdAbAda) 2 samyaktva kaumudI cau0 3 jIvavicArastavana Adi upalabdha haiN| 2010_05 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 5 kanaka ( 134 ) Apa sambhavataH u0 kSemarAjajIke ziSya the, ApakA pUrA nAma 'kanakatilaka' hogaa| 6 kalyANakamala (100) dekheM :-yugapradhAna jinacandasRri pR0 172 / 7 kalyANacaMdra (52) kIrtiratnasUrijIke ziSya the| saM0 1517 meM sUrijIse Apane AcArAMgakI vAcanA lI jisakI prati je0 bha0 meM (naM0 2) aba bhI vidyamAna haiN| 8 kalyANaharSa (247) 6 kavidAsa (174) 10 kavIyaNa (263-262) / 11 kanakasiMha ( 243) zivanidhAna ziSya, dekheM yu0 ji0 sU0 pR0 313 / 12 kamalaratna ( 233) dekheM yu0 ji0 sU0 pR0 315 / 13 kamalaharSa ( 240 ) zrIjinarAjasUri ziSya mAnavijayajI ke Apa ziSya the, Apake racita :-1 pAMDavarAsa (1728 A0 va0 2 ra0 mer3atA) 2 dhanA cau0 ( 1725 A0 su06 sojata) 3 aMjanA cau0 (1733 bhA0 su0 2) 4 rAtri bhojana cau0, (1750 mi0 lUNakaraNasara) 5 AdinAtha caur3hA0 6 dazavaikAlika sajhAyeM ityAdi upalabdha haiN| 14 kanakadharma (266 ) / 15 kanakasoma (10-144 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 164 16 karamasI (247) 2010_05 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kaviparicaya 103 17 kIrtivarddhana ( 333 ) jinaharSa ( AdyapakSI ) sUrijIke ziSya dayAratna ( kApara heDArAsa karttA 1665 ) ke Apa ziSya the, Apake racita sadayavachasAvaliMgA cau0 (1667 vijayadazamI ) prApta hai / .y 18 kuzaladhIra ( 207 ) dekheM yugapradhAna jinacaMdrasUri pR0 164 / ,, 166 / 16 kuzalalAbha ( 117 ),, 20 khaipati ( 138 ) 21 khemahaMsa ( 217 ) kSemakIrti ( zAkhAke Adi puruSa ) jIke ziSya the, ApakI racita meghadUta dIpikA upalabdha hai| jayasoma, guNavinaya ApahIkI paramparAmeM the / 22 khemaharSa (242-43) Apake racita kaI stavana hamAre saMgrahameM haiN| "" "" 23 guNavijaya ( 364 ) Apake racita 1 vijayaprazasti kAvyake antima 5 sargamUla aura samagragranthapara TIkA 2 kalpa | kalpalatA TIkA 3 sAtasau bIsa jina sta0 Adi upalabdha haiN| 24 guNavinaya ( 63-66-100-125-172-230) dekheM' yu0 jinacaMdrasUri pR0 200 / 25 guNasena (136) sAgaracaMdrasUri zAkhAke vA0 sukhanidhAnajI ke Apa ziSya the Apake racita kaI stavana hamAre saMgrahameM haiM / Apake yazolAbha nAmaka ziSya the jo acche kavi the / 26 cAritranaMdana ( 267 ) / 27 cAritrasiMha ( 225 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 167 // 2010_05 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nawwamr 104 aitihAsika jaina kAvya saMgraha .. 28 candrakIrti (406) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 208 / ... 6 jayakIrti (334) kavivara samayasundarajIke zi0 vAdI harSanaMdanajIke ziSya the| ___30 jayakIrti dvi0 (411-12) Apa kIrtiratnasUri zAkhAke amaravimala zi0 amRta sundarajIke ziSya the, Apake racita 1 zrIpAla cAritra ( 1868 jesalamera) 2 caitrIpUnama vyAkhyAna Adi upalabdha haiN| 31 jayanidhAna (145) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 206 / 32 jayasoma (118) dekheM yu0 , pR0 167 / 33 jalha (138) / 34 jinacandrasUri (418) usI granthameM rAsasAra pR0 266 35 jinasamudrasUri (315-16) dekheM isI granthameM rAsasAra pR0755 36 jinezvarasUri (430) begar3a guNaprabhasUri zi0 37 devakamala (136 ) inakA nAma jaitapadabelimeM AtA hai ataH sAdhukIrtijIke guru-bhrAtA honA sambhava hai| 38 devacaMda (264) / 36 devIdAsa (147) / 40 dharmakalaza (16) / 41 dharmakIrti ( 186 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 183 / 42 dharmasI (250-52) dekheM rAjasthAna patra varSa 2 aMka 2 meM pra. merA lekh| / 43 nayaraMga ( 226 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 165 / 2010_05 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kaviparicaya 105 44 nemicaMda bhaMDArI ( 372 ) paSTIzataka karttA, jinapati ziSya jinezvarasUri ke pitA / 45 puNyasAgara (5) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 188 / 46 puNya ( 337 ) yathAsambhava Apa samayasundarajIke paramparAmeM ( kavivara vinayacaMdra ke praguru ) hoMge aura pUrA nAma (puNyacaMda zi0 ) puNyavilAsa hogA / 47 padamarAja ( 17 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 160 / 48 padmamandira (56 ) Apake racita 1 pravacanasAroddhAra bAlA0 ( 1563 ) upalabdha hai / 46 paharAja ( 40 ) 50 palha (368 ) inakA nAmollekha carcarI TIkA ( apabhraMza kAvyatrayI pR0 12 ) meM AtA hai, Apa digambara bhakta aura ( jina dattasUrike) abhinavaprabuddha zrAddha the, likhA hai / 51 bhattara ( 6 ) / 52 bhaktilAbha (54) u0 jayasAgarajI ke zi0 ratnacaMdrajIke Apa suziSya the, Apake racita 1 kalpAMtaravAcya 2 laghujAtaka kArikATIkA (1571 vikramapura ) 3 jIrAvalA pArzvasta 0 saMskRta stotra pa0 3, 4 sImaMdharastavanAdi upalabdha haiN| Apake zi0 cArucaMdrajI kRta 1 uttama kumAracaritra 2 ratisAra cau0 3 haribala cau0 ( 1581 A0 su0 3 ) 4 naMdanamaNiyArasandhi ( 1587 ) Adi upalabdha haiM ApakI paramparAmeM zrIbalabhopAdhyAya ho gaye haiM, dekheM yu0 caritra pR0 203 | 53 mahimA samudra ( 431 - 32) begar3azAkhA 2010_05 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 54 mahimaharSa ( 432 ) begar3a zAkhA, acche kavi the / 55 mahimAhaMsa ( 300 ) 56 mAidAsa ( 318 ) 57 mANaka ( 264 ) 58 mAdhava ( 336 ) 56 merunandana ( 366 ) jinodayasUri Apake dIkSAguru the / Apake racita ajitazAntistavanAdi upalabdha hai / 60 rayaNazAha ( 7 ) 61 ratnanidhAna (103 - 123) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 104 62 rAjakaraNa ( 303 - 304 ) 63 rAjalachI ( 340 ) 64 rAjalAbha ( 255-257 ) dekheM yu0 jinacaMdrasUri pR0 173 65 rAjasamudra ( 132 ) AcArya padake anantara nAma jinarAjasUri, dekheM isI granthameM rAsasAra pR0 22 66 rAjasundara ( 320 ) prazastise spaSTa hai ki Apa ( jinasiMhapaTTe ) pippalaka jinacandrasUrijIke ziSya the / 67 rAjasoma ( 146 ) kavivara samayasundarajIke zi0 harSanandana zi0 jayakIrttijIke ziSya the / Apake racita zrAvakArAdhanA ( bhASA) 2 kalpasUtra ( 14 svapna ) vyAkhyAna ( saM0 1706 zrA0 su0 6 jesalamera, jinasAgarasUri zi0 jasavIra paTha0) 3 iriyAvihI mithyAduSkRtasta0 bAlA0 4 phArasI sta0 Adi upalabdha hai / 68 rAjahaMsa ( 231 ) 2010_05 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kaviparicaya 107 66 rUpaharSa (241) Apa rAjavijayajIke ziSya the| 70 labdhikallola(78-121-122)dekheM yu0jinacandrasUri pR0206 71 labdhizekhara (68) 72 lalitakIrti (207-405) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0206 73 lAdhazAha (321) kaDuAmatI (kaDuvA-khImo-vIro-jIvarAja tejapAla-ratanapAla-jinAsa-teja-kalyANa-laghujI thobhaNazi0 ) the| Apake racita, 1 jambUrAsa (1764kA0 su0 2 guru sohIgAma) 2 sUrata caitya paripATI (1763 miva ba0 10 gu0 sUrata) 3 pRthvIcandraguNasAgara caritrabAlA0 ( 1807 mi0 su05 ravi0 rAdhaNapura) prApta hai| ___ 74 vasato ( 265) Apake racit 1 lodravAsta0 ( 1817 mi0 va 5 ra0) 2 vIzasthAnaka sta0 gA0 16, 3 rAtribhojana sajhAya, 4 pArzvanAtha stavanAdi upalabdha hai| 75 vimalaratna ( 208) 76 vidyAvilAsa ( 245) Apake racita kaI saMskRta aSTaka Adi hamAre saMgrahameM hai| 77 vidyAsiddhi (214) 78 belajI ( 251) 76 zrIsAra (61-64) dekheM yugapradhAna jinacandasUri pR0 207 80 zrIsundara ( 171) , pR0 172 81 samayapramoda (86-66) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 172 82 samayasundara (88-106-7-8-6-26-27-28-26-31 ___ 2010_05 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 200-227) dekheM uparokta pR0 167 aura rAsasAra pR0 45 / 83 samayaharSa ( 254) 84 sahajakIrti ( 175-76 ) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 206 85 sAramUrti ( 23) .86 sAdhukIti(62-67-404)dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 162 87 sukharatna (146) 88 sumatikAllola (64) pR0 105 86 sumativalabha (198) 10 sumativijaya (177 ) 61 sumati vimala ( 250) . 12 sumatiraMga (410-421 ) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 315 .... 63 vivekasiddhi (422) 64 somakuMjara (48) Apa u0 jayasAgarajIke vidvAna ziSya the| vijJaptitriveNI pR0 61 se 63) meM Apake racita kaI alaMkArika padya bhI pAye jAte haiN| 65 somamUrti ( 387 ) jinapatisUri zi0 jinezvarasUrijIke Apa suziSya the aura u0 abhayatilakajIke Apa satIrtha the| dekheM jainayuga varSa 2 pR0 164 / 66 harSakula (57) maho0-puNyasAgarajIke ziSya the, ullekha yu0 jinacandrasUri pR0 160 17 harSacanda ( 246) rUpaharSa zi0, Apake racita anya eka gahu~lI bhI saMgrahameM hai| . 2010_05 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta kaviparicaya - 106 18 harSanandana(124-32-33-146-201-203)dekheM yu-pR0 171 66 harSavallabha (417 ) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 185. 100 sevakasundara (420) 101 hemasiddhi (211-13) 102 kSamAkalyANa (266-306-7 ) dekheM isI granthameM rAsasAra pR0 64 103 jJAnakalaza (326) 104 jJAnakuzala (232) 105 jJAnaharSa (335-378) dekheM yu0 jinacandrasUri pR0 305 kaviyoMke nAmake Age prastuta saMgraha (mUla) ke pRSThoMkI saMkhyA dI gaI hai| kai kavi ekahI nAmase ekahI samayameM kai ho gaye haiM ataH saMdigdha paricaya denA ucita nahIM jJAta huA / 2010_05 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2010_05 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2010_05 pragaTa prabhAvI yogIndra yugapradhAnajI jinadatta sarijI (jaisalamera bhANDAgArIyaprAcIna tADapatrIya pratike kASThaphalakapara citrita) Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / aham // aitihAsika jaina kAvya saMgraha // zrI guru guNa paTapada // jiNavallaha-pamuhANaM, sugurUNaM jo paDhei vara-kappaM / maMgala-dIvaMmi kae, so pAvai maMgalaM vimalaM // 1 // igyAraha sai saTThasatta samahiya saMvachari / ___ AsADhai siya chaTTi cittakauTaMmi pavarapuri / mahAvIra jiNabhavaNiTThiya saMThiu jiNavallaha / jiNi ujjoyau caMdu gacha paMDiya jiNavalaha / guru takka kanva nADaya pamuha, vijjA vAsa pasiddha dhara / pariharavi Avi vihi payar3a kai, puhavi pasaMsijai suparapari // 1 // igyAraha guNahattarai kisaNa vaisAkha chaTTi dinni| cittaur3aha vara nayari saMghu miliyau ANaMdiNi / vaddhamANa jiNabhavaNibhayau tahi ghaNau mahochavu / / devabhahi saMThiyau sUri jiNadatta sunichavu / Ayasa puNati sUri bhicha, jima jhANa nANa saMtuTTha maNa / jiNadatta sUri pahu sura guravi, thuNavi na sakkauM tumha guNa // 2 // ajjavi jasu jasa pasaru mahi chahakhaMDa dharattihi / ... ajjavi jasu guNa niyarU thuNahi paMDiya bahu bhattihi / ajjavi sumarijjaMtu vigdhattu avaharai pavittaNa / nAma grahaNi kuNaMti jasu ajjavi bhaviyaNa diNa / 2010_05 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avvv~ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ajjavi ju devu loi TThiyau, saMgha maNachiu dei phalu / jiNadatta sUri pahu suragurUvi, dhammu payAsiu jiNa amalu // 3 // abhayadANu jiNi dinu sayala saMghaha vikkmpuri|| kiya payaTTha jiNa usabha bhuvaNi bahuviha uchabu bhari / jiNi paDibohau kumarapAlu naravaya tihuyaNa giri / paMcasatta muNi nemi jeNi vAriu desaNa kari / ujjeNI vakku joiNi taNauM, jiNi paDibohau jhANa bli| jiNadatta sUri pahu suraguravi, huyau na hoi sai itthu kali // 4 // bAraha paMcuttarai dhavala vaisAkha chaTTi diNi / sai jiNadatta muNiMda Thaviu jinacaMdu paTTi tahi (? jiNi) / / vikkamapuri jiNa vIra bhuvaNi vAdiya maNu mohai / gaNaharu jema suhama sAmi bhaviyaNa diNa bohai / jiNacanda sUri jasu candu sama, ajjavi ujjoyaiu gayaNu jiNi / .............................................. / / 5 / / bAraha sai tevIsa samai kattiya siya terasi / baberepuri Thaviu sUri jiNapatti mahA risi // maMtuM dinu jayadeva sUri sUrahi supavittiNa, atthANu pahuvirAyaha taNau jiNi raMjavi jayapattu liyu| kharaharaya sahi jagi payaDiu, juga pahANu pahuvippayau / / 6 / / bAraaThThahatarai mAha siya chaTTi bhaNijjai / jiNesara sUri paisarai saMghu sayalu viviha sajjai / 2010_05 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guru guNa SaTapada sUrimaMtu siri savvaevasUrahi jasu dinau / . jAlaurahi jiNavIra bhuvaNi bahu ucchava (kI) nau // kaMsAla tAla jhalari paDaha, veNa vaMsu raliyAmaNau / supaDhaMti bhaTTa suMmahi gahira, jaya jaya sadda suhAvaNau ||nnaa jiNavallaha jiNadatta sUri jiNacaMdu ju jiNavai / tuya suvvai AsIsa diti jiNesarasUri muNivai / uyahi jAma jalu rahai gayaNi jAma maha diNesaru / tAma payAsiu sUri dhaMmu jugapavaru jiNesaru / / vihi saMghu sa naMdau diNagadigu, vIra titthu thiru hou dhara / pUjanti maNoraha sayala tahi, kavvaTTha paDhaMti nAri nara // 8 // [iti SaTa padam] 2010_05 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ||shrii jiNadattasUri stuti / / SRA PU siri suyadevi pasAu kare, guru zrIjiNadatta suri| * vannisu kharatara gaNa gayaNi, sUri jema guNa pUri // 1 // saMvata igyAraha varasi, batIsai jasu jamma / vAchiga maMtrI pitA jaNaNi, bAha (Da) devi suramma // 2 // igatAlai jiNavaya gahiya, guNahuttarai jasu pATa / vaisAkhai vadi chaTTi diNi, paya paNamI sura ghATa // 3 // aMbaDa sAvaya kara lihiya, sovana akhara aMbi / juga pahANa jagi payaDiyau e, siri sohama paDibiMba // 4 // jiNa cosaThi jogiNI jitiya, khittavAla bAvanna / DAiNi sAiNi vibhUsIya, pahuvai nAma na anna / / 5 / / sUri maMtra bali kara sahiya, sAhiya jiNa dharaNiMda / ___sAvaya saviya lakha iga, paDibohiya jaNa vRnda // 6 // ari kari kesarI duTThadala, cauviha deva nikAya / ANa na lopi koi jagi, jasu paNamai nararAya / / 7 / / saMvata bAraha igyAra samai, ajayamerupura ThANa / igyArasi AsAr3ha sudi, saggipatta suha jhANi / / 8 // zrI jiNavalaha sUri pae, zrIjiNadatta muNiMdu / . vigdha haraNa maGgalakaraNa, karau puNya ANaMdu // 6 // 2010_05 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri aSTakam zrI puNyasAgara kRta // zrIjinacandrasUri aSTakam // zrIjinadatta surindapaya, zrIjinacandra muNinda / naya (?) ra maNi maMDita bhAla yasa, kusala kumuda vaNacaMda || 1|| saMvata siva sattANavayaM, saddaTThami sudi jammu / rAsala tAta sumAtu jasu, delhaNa devi sudhamma // 2 // saMvata bAra tirottaraya, phAguNa navami vizuddha / paMca mahavvaya bhari dhariya, bAlattaNi paDibuddha // 3 // bAraha sai paMcotarai e, vaizAkhAha sudi chaTThi | thApi vikamapura nayari, jiNadatta sUri supaTTi // 4 // tevisa bhAdrava kasiNi, cavadasi suha pariNAmi / surapuri pattau muNipavara, zrI joyaNipura ThAmi // 5 // suha guru pUjA jaha karai e, nAsaya tAsu kilesa / roga soga Arati Talai e, milai lacchi suvizeSa || 6 || nAma maMtra je mukha japai e, maNu taNu suddhi tisa~jha | manavaMchita savi tasu huvaI, kajjAraMbha ajha // 7 // jAsu sujasu jagi jhigamigai e, caMdujjala nikalaMka / prabhu pratApa guNa vipphurai. harai Damara ari saMka / / 8 / / iya zrIjinacandrasUri guru, saMdhiNiu guNi punna / zrI " puNyasAgara" vInavai, sahaguru hou suprasanna // 6 // iti zrI jinacandrasUri mahAprabhAvIka aSTakaM saMpUrNam / (gulAbakumArI lAyabrerIke guTakA naM0 125 se uddhRta) 2010_05 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha wwwarwww zAha rayaNa kRta zrIjinApatisUri dhavala gItam vIra jiNesara namai suresara, tasa paha paNamiya paya kamale / yugavara jinapati sUri guNa gAiso, bhattibhara harasihi maniramale // 1 // tihuaNa tAraNa siva sukha kAraNa, vaMchiya pUraNa klptro| vidhana viNAsaNa pAva paNAsaNa, durita timira bhara sahasa karo // 2 // puhavi pasiddhau sUri sUrizvara, zama dama saMyama siri tilau e| iNi kalikAlahi eha jo jugapavara, jiNavai sUri mahimA nilau e||3|| atthi marumaNDale nayara vikkamapure, jasovarddhanu jagi jANii e| tAsuvara gehiNI sUhava deviya, jAsu vara putta vakhANii e // 4 // vika (ma) saMvacchare bAra dahotare, caitra dhuri AThami jo jAIyau e| nayara nara nAri naya(va?)raMga bhari gAyo, jasovaradhanu badhAviyau / / 5 / / tiNi suha divasahi niya maNi raMgahi, ucchava kariya nava naviya pare / nirupama "narapati" nAmu tasu kinjae, Rmi krami bAdhai tAta ghre||6|| bAra aDhAra e vIra jiNAlae, phAguNa badi dasamiya pavare / varIya saMjama sirIya bhImapallIpure, nandi vara Thaviya jiNacaMdasUre // 7 // aha sayala sAra siddhAMta avagAhae, sajaNamaNa nayaNa ANaMdaNau e| nANa guNa caraNa guNa payAsae, cau viha saMgha sohAmaNau e // 8 // 2010_05 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinapatisUri dhavalagItam bAra trevIsae nayari babberae, kAtiya sudI dina terasIe / zrI jiNacandasUri pATi saMThAviu, zrIjayadeva sUri AyarIe // 6 // guruya nAmeNa jinapati sUri udayau, candra kulaMbara candalau e| viharae sayala desaMmi guNa bhariu,samai saroraha (? vara) haMsalau e||10|| pekhi kiri rUva lAvanna guNa AyAra, jaNa jaNa jaMpae mani dharI e| siri mAlhUya kule kamala divAyara, vAdIya gaya ghaDa kesarI e // 11 // pAmIu jetru chatIsa vivAdihi, jayasiMha pahaviya paraSada (i) e| bohiya puhaviya pamuha narindaha, jAsu vayaNi jiNa Adara(i)e // 12 // dIkhiya bahu sIsa payaTThiya bahu biba, thApiya rIti kharatara taNI e| jAsu paya paNamae sAsaNA devi, devi jAlaMdharA raMjivI e // 13 // aha marukoTahi nemucanda nivasae,(guru)guru dekhi manu nvigm(i)e| jAsu mani nivasae kharau jiNa dhammu, kharau AcAri guru mani gama (i) e // 14 // tAyaNu sopuri(pure) nayari gAmAgare, guru 2 ci(vi?) riya jovai apAre bhamiyau bAraha varisa bhaNDAriya, suguru dekhatau samaya sAre // 15 // aha avara vAsare paTTaNe puravare, zrIyajinapatisUri pekhi kare / tau mani mAniya sayaNajaNa ANiya, AdirIyau guru harisa bhare / 16 // tAsu aMgola muniyapaya jogi, jANiya sayahatthi dIkhi kre|| tayaNa jiNa sAsaNa pabhAva payaDaMtau, pahutau pAlhaNapura nayare // 17 // sulalita vANi vakhANu karaMtau, bhaviya bohaMtau viviha pare / sAha(?hU)sAvaya jaNa jassa sevA karai, seva sAraisura supari pre||18|| annaM digaMtare bAra satahotare, mAsa asADhi jiNa aNasarI e| manna suha jhANahi siya dasamI divasahi, pahutau sUri amarApurI e|16 ehu zrI jiNapati sUri guru jugapavaru, sAha "rayaNa" ima saMthuNai e / samarai je nara nAri niraMtara, tahA ghara navinidhi saMpaja(i) e // 20 // 2010_05 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha kavi bhattau kRta zrImajinapatisUrINAM gIta vIra jiNesara namIu suresara, tasa paha paNamiya paya kamale / yugavara jinapatisUri guNa maMDana, guNa gaNa gAiso mani ramale / 1 / tihuaNa tAraNa siva suha kAraNa, vaMchiya pUraNa klptro| vidhana viNAzana pAva paNAzana, durita timira na(?bha)ra sahasa kro|2 kAma dhenottama kAma kumbhopama, pUraNa jeme cintArayaNa / zrIya jiNa zAsaNi nava nava raMgihi, atula prabhAva pragaTIyakaraNa // 3 // tihuaNa raMjaNa bhava duha bhaMjaNa, dasaNa nANa cArittajutto / sakala jiNAgama sohaga sundara, abhinavau goyama udyvNto|4| puhavi prasiddhau sUri sUrIsara, candra kulaMbara candalau e| kamala nayaNa maMgala kula kAraNa, gaGgajala tAsu jasu niramala u e / 5 / iNi kalikAlihiM avaru navi suNIie, sirimAlhUya kule siratilau e sohama vaMsihi vayaraha sAkhihiM, jiNavaie sUri mahimA nilau e / 6 / avara vara vAsuri punya bhara bhAsure, mUla nakSatri cauthai ju saaro| thugaI sura namaI nara caraNa cUr3AmaNi, jAyau putru naravaya kumAro / ' nara vara nAriya ghari ghare gAyau, jasovaraddhanu badhAvIu e| tasa gharaNIya mANava mana haraNIya, uchava garUa karAvIu e| 8 / desi muramuNDale nayari vikama pure, jaso varaddhanu jagi jANIu e| sUhavadeviya uyari Upannau, tihUyaNa sayali vakhANIu e / / / vikama saMvatsare bAra dahotare, caitra bahula AThami (AThami ! ) pavare / 2010_05 | Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImajinapatisUriNAM gItam salahIya jaya "narapati"iNi nAmihi, kramikrami vAdhai e tAtaghare // 10 // bAra ar3hAraha e vora jigAlae, phAguNa dhuri dasamIya pavare / varIya saMjamasire bhImapallIya pure, nAMdi Thaviya jiNacandasUre / 11 / paDhaya jiNAgama pamuha bijAvaloya, darasaNi tribhuvanu mohIU e| kamala dalAvala deha sukomala, guNamaNi mandira sohIU e / 12 / rUva kalA gaNa guNa rayaNAyara, tihUaNa nayaNa aannNdyNto| mahIyale sohai e bhavika jana mohai e, cAlai e moha timara hrNto|13 bAra tevIsai e nayari baberaie, kAtika sudi diNa terasI e / jANIya jayadeva sUrihiM thApiya, tihuaNa jaNa maNa ulhasI e / 14 / siri jiNacandaha taNaya supATihi, uvasama rasa bhara pUrIyau e / suvahIya cAru vihAra karataMu, ajayamere nayari sammosariu e / 15 / pAmIu jetu chatrIsa vivAdihiM, jayasiMha puhavIya paraSadai e / bohiya puhaviya pamuha nariMdaha, nisuNIya vayaNi jiNa dhrammu karai e|16| dIkhiya bahuzIsa payaTThiya bahuviha biMba, thApIya rIti kharatara taNoe / prabha paya bevai e nisi dina sevai e, devI jAlaMdhara raMjivI.e / 17 / sulalita vANi vakhANa karaMtau, dhavala asADha satahattarai e| mana suha jhANihiM dasamiya divasiMhiM, pahutau sUri amarA purI e / 18 / caraNa kamala naravara sura sevai, maGgala keli nivAsa hue| thUmaha rayaNa pAlaNapure nayarihiM, tihuaNa purai e Asa hu e|16| lINau kamalehi bhamara jima "bhattau", pAya kamala paNamiya kahai / samarai e je nara nAri niraMtara, tihAM ghare riddhi navanihi lahai e|20| iti zrImajinapati sUrINAM gItam / 2010_05 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrIjinapati sUri stUpha kalaza: janitabhuvanatoSaM ramyasamyaktvapoSaM, ghaTitakaluSamoSaM snAtramatyastadoSam / prabhujinapatisureH prINitaprAjyasUre yaMpagatamalagAtraiH sUyate puNyapAtraiH // 1 // kanakakalazapUraiH kAntinidhUtasUraiH kalakamalapidhAnaiH puSpamAlApradhAnaiH / jinapatiyatimUle majjanaM sajjanAnAM, janayati bhavanodaM vizvavizvapramodam / / 2 // zrImatprahlAdanapuravare pronnatastUparatne, sphUrjanmUrti jinapatiguru ratnasAnojanaMdA / kSIre nIre snapaya sutarAM bhavyalokA azokAH, preyaH zreyaH zriyamanupamA yena ramyAM labhadhve // 3 // iti jinapatisUrigautamaH zrIsudharmA, prabhuyugavarajambUsvAmivatsapratApaH / mathitakupathadarpo majjitaH sajjitazrIH, sakalakalazarAdhyA pAtu saMghAya lakSmIH // 4 // ||iti zrIjinapatisUrINAM stUpakalazaH / / 2010_05 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinaprabhasUri gItam // zrIjinaprabhasUri gItam // 7 11 kharatara gacchi varddhamAna- sUri, jiNesara sUri guro / abhayadevasUri jiNavalaha, sUri jiNadatta juga pavaro // 1 // suguru paraMpara thuNahu tumhi, bhaviyahu bhatti bhari / siddhi ramaNi jima varai sayaMvara nava naviya pari || AMcalI jiNacandasUri jiNapatisUri, jigesa tu (?) guNanidhAnu / tadaNukrami upanale suguru, jiNasiMgha sUri jugapradhAnu ||2|| tAsu pATi udayagiri udaya le, jiNaprabhasUri bhANu / bhavi kamala paDivohaNu, michata timira haraNu // 3 // rAu mahaMmada sAhi jiNi, niya guNi raMjiyauM / meDhamaMDala dilliya puri, jiNa dharamu prakaTu kiuM // 4 // tasu gacha ghura dharaNu bhayala, jiNadevasUri sUrirAu / tiNi thApiDa jiNamerusari, namahu jasu manai rAu // 5 // gItu pavItu jo gAyae, suguru paraMparaha | sayala samIhi sijhahiM, puhavihiM tasu naraha // 6 // 2010_05 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 aitihAsika jaina kAvya saMgraha W # zrIjinaphmasUri gItam // ke salahau DhIlI nayaru hai, ke varanau vakhANU e / jinaprabhasUri jaga salahIjai, jiNi raMjiu surutANU // 1 // calu sakhi vaMdaNa jAha guNa, garuvau jinaprabhasUri / raliyai tasu guNa gAhiM rAya raMjaNu paMDiya tilau | AMcalI / Agamu siddhaMtu purANu vakhANis, paDivohaha savvaloi e / jiNaprabhasUri guru sArikhau ho, viralA dIsau koi e // 2 // AThAhI ATha mihi carathI, teDAvai suritANu e / puha situ mukha jiNaprabha sUri caliyaDa, jimi sasi iMduvimANie ||3 "asapati" "kutuvadonu" mani raMjiu, dITheli jiNaprabha sUrI e / ekaMti hi mana sAsau pUchai, rAya maNoraha pUrI e // 4 // -gAma bhUriya paTolA gaja vala, tUThau dei suritANU e / jiNaprabhasUri guru kaMpinaI chai, tihuaNi amaliya mANU e || 5|| Dhola damAmA aru nIsANA, gahirA vAjai tUrA e / iNapari jiNaprabhasUri guru Avai, saMgha maNoraha pUrA e // 6 // 2010_05 * Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaprabhasUrINAM gItam 13 zrIjinaprabhasUrINA gItam / udaya le kharatara gacha gayaNi, abhinavau sahasa kro| sirI jiNaprabhusUri gaNaharo, jaMgama kalpataro // 1 // vahu bhavika jana jiNavAzaNa, vaNa nava vsNto| chatIsa guNa saMjUtto vAiya mayagala dalaNa sIho |aaNclii| tera paMcAsiyai posa sudi AThami, saNihi vaaro| bheTiu asapate "mahamado", suguri DhIliya nayare / / 2 // ApuNu pAsa baisArae, namivi Adari nrindo| abhinava kavitu bakhANivi, rAya rakhai munniNdo||3|| harakhitu dei rAya gaya turaya, dhaNa kaNaya desa gaamaa| bhaNai anevi je cAha ho, te tuha diu imA // 4 // lei Nahu kiMpi jiNaprabhasUri, muNivaro ati niriiho| ___zrImukhi salahiu pAtasAhi, viviha pari muNi siiho||5|| pUjivi suguru vastrAdikahi, karivi sahithi nisANu / dei phuramANu anu kAravAi, nava vasati rAya sujANu // 6 // pATa hathi cADivi jugapavaru, jiNadeva sUri smeto| __ mokalai rAu posAla hai vahu, malika pari karIto ||nnaa vAjahi paMca savuda gahira sari, nAcahi taruNa nAri / iMdu jama gaiMdasahi tu, guru Avai vasatihiM majhAre / / 8 / / dhamma dhura dhavala saMghavai sayala, jAcaka jana diti dAnu / .. saMgha saMjUta bahu bhagati bhari, namahiM guru guNanidhAna / / 6 / / sAnidhi paumiNi devi ima, jagi juga jyvnto| naMdau jiNaprabhasUri guru, saMjama siri taNau kaMto // 10 // 2010_05 | Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha // zrIjiNadevasUri gIta / / nirupama guNa gaNa maNi nidhAna saMjami pradhAnu / suguru jiNaprabhasUri paTa udayagiri udayale navala bhANu // 1 // vaMdahu bhaviya ho suguru jiNadevasUri Dhilliya vara nayari desaNau amiyarasi varisae muNivaru jaNu ghaNu Unaviu / AMcalI / / jehi kannANApura maMDaNu sAmiuM vIra jiNu / mahamada rAi samappiuMthApiu subha lagani subha divasi // 2 // nANi vinnANI kalA kusale vidyA vali ajeu / lakhaNa chaMda nATaka pramANa vakhANae Agami guNa ameu // 3 // dhanu kula dharu jasu kuli upanuM ihu muNi rayaNu / dhanu vIriNi ramaNi cUDAmaNi jiNi guru uri dhariu // 4 // dhaNu jisiMgha sUri dikhiyAu dhanu caMdra gachu / dhanu jiNaprabhasUri nija guru jiNi nija pATihi thApiyau // 5 // hali sakhe ghaNau sohAvaNiya raliyAvaNiya / / desaNa jiNadevasUri muNirAya ha jANau~ nitu suNau / / 6 / / mahi maMDali dharamu samudharae jiNa zAsaNihiM / ___aNudiNa prabhAvana karai gaNadharo, avayariu vayairasAmi // 7 // vAdiya mayagala dalaNa sIho vimala sIla dharu / chatrIsa guNadhara guNa kaliu ciru jayau jiNadeva sUri guru / / 8 / / // iti zrI AcAryANAM gIta padAni // 2010_05 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinakuzalasUri paTTAbhiSeka rAsa zrIdharmakalazamuni kRta silnyjuhaalhi ghaagh haa L n geet IRAMAYRANSKINEAAZINMa R sa 3 WUN sayala kuzala kallANa vallI, ghaNu saMti jiNesaru / paNameviNu jiNacaMdasUri, goyamasamu gaNaharu / nANa ma hoya hi guNa nihANa, guru guNa gAe su| pATa ThavaNu jina kuzalasUri, vara rAsu bhaNesu // 1 / / Asi jiNesara sUri paDhamu, aNahilapura paTTaNi / vasahi magga payaDeNa, rAu raMjiu "dullaha" jiNi / tAsu paTTi jiNacaMdasUri, guNamaNi rohaNa sama / vihiya jeNa saMvega-raMga-sAlA mAlovama // 2 // abhayadeva nava aMga vittikara, pAsu pasAyaNu / paumaevi dharaNiMda pamuha, sura sAhiya sAsaNu / tau jiNavallabhasUri taraNi, saMvegi siromaNi / saMbohiya cittaur3i teNi, cAmuMDA paumaNi // 3 // jogirAu jiNadattasUri, udiyau sahasakaru / ___ nANa jhANa joiNiya duTTha deviya kiMkaru karu / rUvavaMtu paccakkhu mayaNu, jaNa nayaNANaMdU / 2010_05 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha sayala kalA saMpuna vaMdu, jiNacanda muNiMdu // 4 // vAi karaDi kesari kisoru, jiNapatti jaIsU / puNavi jiNesara sUri siddha, AraMbhiya sIsu / sayala zuddha siddhaMta salila, sAyara appArU / jiNapaboha sUri bhaviya kamala, saviyA gaNadhArU / / 5 / / tayaNaM taru goyamaha sAmi, sama laddhi samiddhiu / bahuya desi suvihiya vihAri, tihuaNi supasiddhau / "kutabadIna" suratANa rAu, raMjiu sa maNoharu / ___ jagi payaDau jiNacaMdasUri, sUrihi sira seharu // 6 // // ghAtaH // caMda kula nihi caMda kula nihi, tavai jima bhANu / nANa kiraNa ujjoya karu, bhaviya kamala paDiboha kAraNu / kuggaha gaha macchinna paha, koha loha tamahara paNAsaNu / mahi maMDali acchariya dharo, jiNa raMjiu suratANu / sUri rAu so saggahi gayau, jANiu niya niravANu // 7 // ta aha Dilliya pura vara nayari, jiNicaMdasUri gaNadhAru / ta jayavallaha gaNi teDiyau, maMtu kiyau suvicAru / ta vijayasIha Thakkara pavaro, mahaMtiyANa kuli sAru / tau nAmu ThAmi (mu)tasu appiyau, tau golai(goyama)sauM gnndhaaru|| ta gujjaradhara maMDaNau, aNahilavADau nAma / . ta miliya saMghu samudAu tahi, mahatiyANa abhirAmu // 6 // ta usavAla kula maMDaNau, tejapAla tahi sAhu / ta lahu baMdhava rUdai sahiu, guru sAhammi pasAu // 10 // 2010_05 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinakuzalasUripaTTAbhiSeka rAsa 17 tA guru rAjendracandasUri, AcArija vara rAu / suya samudda muNivara rayaNu, viveusamudda uvajhAu // 11 // saMgha sayala guru vinavae, tejapAlu suvisesu / pATa mahocchava kAravisu, diyai suguru Aesu // 12 // ta saMgha vayaNi ANaMdiyau, jAlhaNa taNau malhAra / ___ ta desa disaMtara pAThavae, kuMkautI suvicAru // 13 // suNiu uchavu aNahilla pure, sudhanavaMta suha geha / ta sayala saMgha tikkhaNi miliya, pAvasi jima ghaNa meha // 14 // kaMTha TThiu golaya sahiu, guru ANA saMjuttu / ___ vAyavaMtu vAhar3a taNau, vijayasIhu saMpattu / / 15 / / ta paisArau saMghaha kiyau, vajahi vajaMtehi / jima rAmahi avaDA nayari, Dhakka bukka pamuhehi // 16 / / dINa duhiya kiri kappataro, rAya pasAya mhNtu|| ta dhamma mahAdhara dhuri dhavalo, devarAja pavara maMtri / / 17 / / ta tasu naMdaNu jelhA gharaNi, jayatasirI bakhANi / ta kusalakIrati tahi kuli tilaku, ghaNa guNa rayaNaha khANi // 18 // terahasaya satahattarai kinnaMga (?kRSNa) igArasi jiTTa / sura vimANu kiri maMDiyau, naMdi bhuvaNi jiNi dihi // 16 // ta rAjendracandrasUri, jiNacandasUrihi sIsu / ___ ta kuzalakIrati pATahi Thaviu, maNahara vANArisa // 20 // nAma Thaviyau jiNakuzalasUri, vajjiya naMdiya tUra / ___ ta saMdhu sayalu ANaMdiyau, maNaha maNoraha pUra / / 21 // 2010_05 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . aitihAsika jaina kAvya saMgraha ghAtaH-sayala saMghaha sayala saMghaha keli AvAsu / aNahilapura vara nayara gujarAta dhara mukhaha mNddnnu| desa disaMtari tahi miliya, sayala saMgha varisaMta jima ghnnu| pATa dhurandhara saMThaviu, miliya milAvai bhUri / / ___ saMgha mahochavu kArAvai, vajjaMtai ghaNatUri // 22 // ta Adahie AdijiNida bharahu, nemi jima nArAyaNu / ____ pAsaha e jima dharaNiMdu, jima seNiya guru vIra jiNu / tiNa pari e suha guru bhatti, mahatiyANi pari salahiya e| paDivanae tahi paripunna, vijayasIhu jagi jasa liyai e||23|| saMghavai e sAmala vaMzi, desi videsahi jANiya e| ghaNa jima e ghaNu varisaMtu, vIradeva vakhANiya e / kAraie jImaNavAra, sAhamiya vachalla vara / saMghaha e kappaDa vAra, guruyabhatti guru pUja kara // 24 // dosaI e ahiNava bAta, pATaNi darisaNa saMkha hUya / sUrihi esau sau-sAta sAhu, sAhuNi cauvIsa-saya / sadaI e sau tejapAli ghari, teDiu pahirAviyai / jai saI e dUsamakAli, candrahi nAmauM lihAviyai // 25 // ghara ghari e maMgala cAra, punna kalasa ghara ghari Thaviya / ghara ghari e vaMdara vAla, ghari ghari gUDI Ubhaviya // 26 // vanjiya e tUra gaMbhIra, aMbarU vahiriu paDiramaNa / nAcahi e abaliya bAla, raJjiya sura dhavalA ravehiM // 27 // aNahili e pura maMjhAri, nara nArI jovaNa miliya / kisau su tejau sAhu, jasu evaDau uchava raliya // 28 // 2010_05 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayala saMgha su zrojinakuzalasUri paTTAbhiSeka rAsa 'puNaravie puNavi so sAhu, saMgha sayali sammANiya e| A gaI e ucchava sAru, siri canda kuli jagi jANiya e // 26 // iNa pari e teDavi saMghu, pATa mahochavu kAraviu / jiNa garUe nava nava bhaMgi, sayala biMva su samuddhariu // 30 // 'ghAtaH-dhavala maMgala dhavala maMgala kalayalArave / vajjata ghaNa tUra vara mahura sahi nacai puraMdhiya / vasudhArahi vara saMti nara kevi mehu jema manahi raMjiya / ThAmi ThAmi kallola jhuNi, mahA mahochavu moya / jugapahANa payasaMThavaNi, pUriya maggaNa loya // 31 // sayala saMgha suvihANa, jiNa sAsaNa ujjoya kro|| __ koha loha maya moha, pAva paMka vidhaMsiyaro // 32 // udayAcala jima bhANu, bhaviya kamala paDiboha kro| tima jiNacaMda sUri pATi, udayau siri jiNa kusala guro||33|| jima ugai ravi biMbi bi, haraSuhoi paMthi aha kuli / jaNa maNa nayaNANaMdu, tima dIThai guru muha kamali // 34 // aNahilapura maMjhAri, ahiNava guru desaNa karai / nANa nIru varisaMtu, pAva paMku jima ghaNu harai // 35 // tA mahi-maMDali meru, gayaNaMgaNi jA ravi tapae / siri jiNakuzala muNiMdu, jiNa-sAsaNi tA ciru jayau // 36 // naMdau vihi samudAu, tejapAlu sAvaya pvro| sAhamiya sAdhAru, dasa disi pasariu kitti bharo / / 37 / / guNi goyama guru esu, paDhahi suNahi je saMthuNahi / amarAura tahi vAsu, dhammiya "dhammakalasu" bhaNai / / 38 / / noha maya moha boha kro|lguro||3 ____ 2010_05 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha kavi sAramUrti muni kRta zrIjinapadmasUri paTTAbhiSeka rAsA surataru risaha jiNiMda pAya, anusara suyadevI / suguru rAya jiNacandasUri, guru caraNa namevI // amiya sarisu jiNapadama sUri, paya ThavaNaha rAsU / savaNaMjala tumhi piyau bhaviya, lahu siddhihi tAsU // 1 // vIra tittha bhara dharaNa dhIra, sohamma gaNiMdu / jaMbUsvAmI taha pabhava-sUri, jiNa nayaNANaMdu / sijjaMbhava jasabhaDu, anja saMbhUya divAyarU / . bhahabAhu siri thUlabhadra, guNamaNi rayaNAyarU / / 2 / / iNi anukrami udayau vaddhamANu, puNu jiNesara suurii| tAsu sIsa jiNacanda sUri, ajiya guNa bhUrI // pAsu payAsiu abhaya sUri, thaMbhaNapuri mNddnnu| . jiNavalaha sUri pAvarora, dukhAcala khaMDaNu / / 3 / / tau jiNadatta jaIsunAmi, uvasagga paNAsai / - rUvavaMtu jiNacanda sUri, sAvaya AsAsaya // vAI gaya kaMThIra sarisu, jiNapatti jaIsarU / sUri jiNesara juga pahANu, guru siddhAesu // 4 // jiNapaboha paDiboha taraNi, bhaviyA gaNadhArU / 2010_05 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinapadmasUri paTTAbhiSeka rAsa 21 rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr nirUvama jiNacanda sUri, saMgha maNa vaMchiya kArU / udayau tasu paTTi sayala kalA, saMpattu mayaMkU / sUri mauDa cUDAvayaMsu, jiNa kuzala murNidu // 5 // mahi maNDala viharantu supari, Ayau derAuri / tattha vihiya vaya gahaNa mAla, paya ThavaNa viviha pri| niya AU pajjaMtu suguru, jiNakusalu muNei / niya paya sikha samagga, supari Ayariha dei // 6 // ||dhttaa // . jema dinamaNi jema dinamaNi, dharaNi payaDeya / tava teya dippaMta tema sUri mauDu, jiNakuzala gaNaharU / daDha chaMda lakhaNa sahiu, pAva rora michatta tama harU / canda gaccha ujjoya karu, mahi maMDali muNi raau| __ aNudiNu so nara namau tumhi, jo tihupati vakhAu // 7 // siMdhu desi rANu nayare, kaMcaNa rayaNa nihANu / tahi rIhaDu sAvaya huuM, punacandu canda samANu // 8 // tasu naMdaNu uchava dhavalo, vihi saMghaha saMjuttu / sAhu rAya haripAla varo, derAuri saMpattu // 6 / / siri taruNappahu Ayariu, nANa caraNa AdhAru / su pahucandi puNa vinnavae, kara jor3avi haripAlu // 10 // paya ThavaNuchava jugavaraha, kArAvisu bahu rNgi| tAma suguru Aisu diyae, nisuNavi harisiu aMgi // 11 / / kuMkuvatriya pATa ThavaNa, dasa disi saMgha hresu| sayala saMghu mili Aviyau, chari karai pavesu / / 12 / / 2010_05 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 aitihAsika jaina kAvya saMgraha puhavi payaDu khImaDa kulahi, lakhamIdharu suvicAru / tasu nandaNa AMbau pavaro, dINa duhiya sAdhAru // 13 // tAsu dharaNi kIkI uyare, rAyahuMsu avayariu / ta padamasUri kula kamalu rave, bahu guNa vidyA bhariu // 14 // vikama niva saMvachariNa, teraha sai naU ehiM / jiTThi mAsi siya chaTTi tahi, suha diNi sasivArehiM // 15 / / Adi jiNesara vara bhuvaNi, Thaviya nandi suvisAla / dhaya paDAga toraNa kaliya, caudisi vaMduravAla // 16 / / siri taruNappaha sUri varo, sarasai kaMThAbharaNu / suguru vayaNi paTTahi Thaviu, padamasUri ti muNirayaNu // 17 // jugapahANu jiNapadama sUre, nAmu Thaviu supavitta / ANaMdiya sura nara ramaNi, jaya jayakAra karaMti // 18 // // dhattA / miliu dasadisi miliu dasa disi, saMgha apArU / derAuri vara nayari tura saddi gajjaMti aMbaru naccaMtiya vara ramaNi ThAmi ThAmi pikhaNaya sundara paya ThavaNuchavi jugavaraha vihasiu maggaNa lou jaya jaya sahu samuchaliu tihuaNi huyau pamou / 16 / / dhannu suvAsaru Aju, dhannu esu muhutta varo / abhinava punama candu, mahimaMDali udayau suguru // 20 // tihuyaNi jaya jaya kArU, pUriu mahiyalu tUra rave / ghaNu varisai vasudhAra, nara nAriya ai viviha pare // 21 // 2010_05 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... zrI jinapadmasUri paTTAbhiSeka rAsa saMgha mahima guru pUya, guruyANaMdahi kAravae / sAhammiya ghaNa raMgi, sammANai nava naviya pare // 22 // vara vatthAbharaNeNa, pUriya maggaNa dINa jaNa / dhavalai bhuvaNu jaseNa, supari sAhu haripAlu jiima // 23 // nAcai avalIya bAla, paMca sabada bAjahi supare / ghari ghari maMgalacAra, ghari ghari gUDiya Ubhaviya // 24 // udayau kali akalaMku, pATa tilaku jiNakuzala sUre / jiNa sAsaNi mAyaMDU. jayavantau jiNapadama sUre // 25 // jima tArAyaNi candu, sahasa nayaNa uttimu suraha / ciMtAmaNi rayaNAha, 'tima suhaguru guruyau guNaha // 26 // navarasa desaNa vANi, savaNaMjali je nara piyahi / maNuya jammu saMsAri, sahalau kiu itthu kali tihi // 27 // jAma gayaNa sasi sUra, dharaNi jAma thiru meru giri| vihi saMghaha saMjattu, tAma jayau jiNapadama sUre // 28 // ihu paya ThavaNaha rAsu, bhAva bhagati je nara diyahi / tAha hoi siva vAsa, "sAramutti" muNi ima bhaNai // 26 // // iti zrIjinapadmasUri pahAbhiSeka rAsa // 2010_05 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 aitihAsika jaina-kAvya-saMgraha mm kharatara guruguNA varNana chavaya so guru suguru ju chaviha jIva appaNa sama jANai / so guru suguru ju saccarUva siddhaMta vakhANai / so guru suguru ju sIla dhamma nimmala paripAlai / so guru suguru judavva saMga visama sama bhaNi TAlai / so veva suguru jo mUla guNa, uttara guNa jaiNA karai / . guNavaMta suguru bho bhaviyaNaha, para tArai appaNa tarai // 1 // dhamma sudhamma pahANa jattha nahu jIva hnnijji| dhamma sudhamma pahANa jattha nahu kUr3a bhaNijjai / dhamma sudhamma pahANa jattha nahu corI kijjai / dhamma sudhamma pahANa jattha paratthI na ramijjai / so dhamma ramma jo guNa sahiya, dAna sIla tava bhAva mau / bho bhaviya loya tumhi para kariya, narabhava Alima nIgamau // 2 // siri vaddhamANa titthe jugavara, sohamma sAmi vaMsaMmi / suvihiya cUDAmaNi muNigo, kharatara guruNo thuNassAmi // 3 // siri ujjoyaNa baddhamANa siri sUri jinnesr| siri jinacaMda-muNiMda? tilau siri abhaya gaNesara / 1 nilau 2010_05 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guruguNa barNana chappaya jiNavallaha jiNadatta sUri jiNacanda namijjai / jiNavaya jiNesara jiNapraboha jiNacaMda dhuNijjai / jiNakuzala sUri jiNaparama guru, jiNaladvI jiNacaMda guru / jiudaya paTTi jiNarAjavara, saMpaya siri jiNa bhaddaguru ||4|| agyAraha sai satasai jiNavallaha pada diu / igyAraha guNahattarai tahai jiNadatta pasiddhau / bAraha paMcaggalai tahavi jiNacanda muNIsaru | bArai tevIsai sahiya jiNapatti jaIsaru | jogIsa jiNesara sUri guru, bAraha aThahattara varasi / jirpatroha gacchAha vai, teraha igatIsA varasi / / 5 / / teraha igatAlA varasi paTTa jiNacandahu ladvau / terahasya sattahattarai sahiya jiNakuzala pasiddhau / teraha nayA ema jANi jiNapaDama gaNIsaru / laddha nAma jinalabaddha sUri cahadaya saya vachari / jiNacanda sUri gacchaha tilaDa, caudaha saya chaDottarai / jiudayasUri udayavaMta pahu, saya cauudaha panarottarai || 6 || agyAraha satasaThai jeNa vallaha pada diddharaM / AsAr3ha siya chaTThi cittakoTahi supasiddhau / kisaNa chaTTi vaisAkha igyAraha guNahattari / sUri rAu jiNadatta Thaviya cittaur3aha uppari / 25 2 va 3 labadhi, 4 sUri / 2010_05 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 aitihAsika jaina kAvya saMgraha jiNacandasUri vaisAkhayai, suddha chaTThi vikamapurahi / ___ jayavaMta huu jiNa sAsaNahi, saya bAraha paMcattarahi / / 7 / / bavverai jiNapattisUri bAraha tevIsai / kattiya siya terasihi paTTa jayavaMtau diisi| mAha chaTTi jAlauri suddhatahi Thaviya jinnesr| bAraha aThahattarai rupa lAvanna maNohara / / jiNapaboha sUri Asoja paMcami, jAlauraya bhayau / ikatIsa varasi anutara sai, paTTa taru iNi pari layau // 8 // teraha saya igatAla suguru jiNacanda suNijjaya / - vayasAkhaha siya tIya nayari jAlauri thuNajjaya / / teraha saya sattahattarai sUri jiNakusala pasiddhau / jiTTa kasiNa igyArasahi paTu aNahilapuri diddhau / / jiNapadamasUri tehara (raha) navai. jiTTha mAsi ucchava bhayau / ___ taha suddha chaThi derAurahi, sayala saMgha ANaMdayau / / 9 / / saya caudaha jiNa labadhi sUri paTTahi supasiddhau / AsAr3haha vadi paDavi tahavi paTTAgama kiddhau // tAsu paTTi ihu suguru Thaviya caudaha saya chaDottari / jesalameraha mAha dasami suddhai suha vAsari / / nara nAri tAha maMgala karai, jiNa sAsaNi uchava bhayau / jiNacanda sUri parivAra sauM, sayala saMgha aNudiNu jayau // 10 // khaMbha nayari majhAri cauda panarotara varasahi / diyai maMtu Ayariya iMda ANaMdiya saggahi / / 2010_05 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappaya . ajitanAtha vara bhavaNa naMdi maMDiya guru vatthiri / sayala saMgha bahu pari miliya raliya pUriya manabhiMtari / jiNa kuzala sUri sIsaha tilau, jiNacandaha paTuddharaNu / jiNacaMdasUri bhaviyaha namau, sayala saMgha vaMchiya karaNu ||1shaa guNa gaNa veya mayaMka varasi phagguNa vadi cha?hi / aNahilapuri vari naMdi Thaviya saMtIsara diTThihi / / siri loyaAyariya maMtu appiya sumuhuttahi / / siri jiNaudaya muNiMda paTTa, uddhariya dharittahi / / chatIsa guNAvali parivariya, canda gaccha ujjoya karu / jiNarAjasUri guru jagi jayau, sayala saMgha ANaMdayaru // 12 // paNa saga veya mayaMka' varasi mAhaha chaNa vaasri| bhANusalli vara nayari ajiyanAhaha jiNa maMdiri / / naMdi Thaviya vitthAri suguru sAgaracanda gaNahari / sUri maMtu jasu diddha' kiddha maMgalu vivahu ppari // jiNarAjasUri paTTaha tilau, jiNasAsaNa ujjoykru| ___ jA canda sUri tA jagi jayau, siri jiNabhaha muNiMda varu // 13 // maMta majhi navakAra sAra nANaha dhuri kevala / deva majhi arihanta savva phullaha dhuri uppalu // rukha majhi vara kapparukha saMghaha dhuri muNivara / __ pakhi majhi jima rAjahaMsa pavvaya dhuri maMdira / jiNarAjasUri paTuddharaNa, bhaviya loya paDibohayara / tima sayala sUri cUDArayaNa, jiNabhaddappahu juga pavara // 14 // 1 pubdhaya 2 diTTa 3 vivaha 2010_05 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAANNAPRA 28 aitihAsika jaina kAvya saMgraha maMgala siri arihanta deva, maMgala siri siddhaha / maMgala siri jugapavara sUri, maMgala uvajhAyaha / / maMgala suvihiya savva sAhu, maMgala jiNadhammaha / - maGgalu viharai savva saGgha, maGgala sannANaha // suyaevi hoi maGgalu amalu, maGgalu jiNa sAsaNa suraha / vara sIsaha jiNavaya suha guruha, maGgala sUri jiNesaraha / / 15 / / mAlhU sAkha siMgAra sAha rataniga kulmNddnnu| jhUdAuta sukha saMsi puhavi dhAralade naMdaNu // caudaha saya panaretirai kasiNa AsAr3haha terasi / paTTa mahocchava kiyar3a sAha ratanAgara varasi / / kharataraha gacchi ujjoya karu, jiNacanda sUri paTu dharaNu / jiNaudaya sUri naMdau supahu, vihisaMghaha maGgala karaNu // 16 // jima jalaharaMmi mora jihA vasaMtami kokilA huMtI / sUrauggamaNe kamalu taha bhaviyA tuha AgamaNe // jima jalahara AgamaNi mora' harasiya maNa naccai / jima diNiyara uggamaNi kamala vaNasiri siri vikasai / / sasihara saMgama jema sayala sAyarU jala vikasai / jima vasaMti mahiyali haMsaMti koyala mai maccai // tima sUri nAu jinaudaya guru, paTTAhiva rasi (?vi) ukkasiya / jinarAjasUri gurudaMsaNahi bhaviya nayaNa maNa ulhasiya // 17 // 1 dehalai 2010_05 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappaya vAsiga uppari dharaNi dharaNi uppari jima girivara / girivara uppari meha mehu uppari ravi sasihara // sasihara uppari tiyasa tiyasa uppari jima sura vara / iMduppari navagIya gIya uppari paMcuttara // savvaTThasiddhi tasu uppari, jima tasu uppari mukkha hali / tima sUri jiNesara jugapavara, sUrahiM uppari ittha kali // 18 // kusala bar3o saMsAra, kusala sajjaNa jaNa caahi| kusalai maigala vAri lachi kusalahi ghari Avai / kusalahi ghaNa varasaMti kusali dhaNa dhana ravannau / kusalahi ghoDa'ghaTTi kusali pahiriya suvannau // erisau nAma suha guru taNau, kusalahi jaga raliyAmaNau / jiNa kusala sUri nAma grahaNi, ghari ghari hoi vadhAmaNau // 16 // dasa saya cauvIsehi nayari paTTaNi annhilpuri| hUyau vAda suvihataha ceivAsI sauM bahu pari // dullabha naravai sabhA samukhi jiNa helai jittu| cittavAsa utthappiya desa gujjaraha vadittau / suvihitta gachi kharatara viruda, dullabha naravai tahi diyai / siri vaddhamANa paTTaha tilau, jiNesara sUri guru gahagahai // 20 // ravi kiraNehU valaggi caDiya aTThAvaya tityahi / niya 2 vanna pamANa biMba vaMdiya jiNa bhattihi / 1 suppari 2 ghoDAthaTTa 3 kari 2010_05 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 aitihAsika jaina kAvya saMgraha panaraha saya tApasa paboha dikhiya jiNa sattihi / pArAvai iga patti savva khIraha ghiya khaMDahi // akhINa mahANasi laTThivara, goima sAmiya guNa tilau / jasu nAmiNa sijjhai kajja savi, sojhAyau tihuyaNa tilau // 21 // so jayau jeNa vahiyaM paMcami (ghAu) cautthipajUsaraNa / . pakha caudasi jAyA nammaviyA kaalkaairiyo| kAlikasUri muNiMda jayau tihuaNa maNa raMjaNa / ujjeNo gadabhilla rAya mUlaha nikaMdaNa / / sarasai sAhuNi kajji siMgha laMchaNa jiNi rakhiya / sohammAivaIda sayala Aukhau akhiya // marahaTThadesi payaThANapuri, sAlavAhaNa avrohpr| so kAligasUri saMghaha jayau, cautthi pajUsaraNa vihiya dhari // 22 // jiNadatta naMdau supahu jo bhArahami jugpvro| aMbAevi pasAyA, vinnAu nAgadeveNa // 1 // nAgadeva vara sAvaeNa ujjita' caDeviNu / puchiya jugavara aMba evi uvavAsa kare viNu / / tasura satti tuTThAya tIya, kari akhari likhiyaa| bhaNiu javAIya pamha saya 4, jugapavara sudhammiya // bhamiUNa pahavi aNahillapuri, jugapahANa tiNi jANiyau / jiNadattasUri naMdau supahu, ambAevi vakhANiyau // 23 / / gaha dhammo deva sisI phuggaNa kannAya ca (u)dasI divase / paMDiya vajayANaMdo nijjaNiya "abhayatilakeNa" / / 1 // 1 ujita caMdeSiNu 2 tAsu 3 saghAiya 4 seya 2010_05 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappatha ~rnirmmmmmmmmmmmmwar pANi taNai vivAdi rajja jayasiMgha nariMdaha / ___ujjeNI vara nayari bhuvaNi pahu saMtI jiNaMdaha / jiNavalama jiNadatta sUri jiNacanda jaIsaru / raMjiya jiNavaya sUri dharaha siri sUri jiNesara // tA ? unhauM sIyalu jayaha jalu, phAsUya thappiya vivahappari / ninjiNiu vijayANaMda ti(li:)hi, abhayatilaki caupaTTi dhri||24|| rayaNi ramana ramaNi pavesu nhavaNu nahu, nisahi jiNesara naM dina dosA samaya bali na savvariya visaruha / nahu jAmaNahi pavaTTharatti rahu bhamai nabhamaNaha / nahu vihAri vakhANu jatta tugI bhari samaNaha / / bhaviyaNahu jahinai ttiya avahi, taha suyaMmi dhuyaraya karau / taru mohaM mUla mUlaNa gayaha, jiNavallaha paya aNusarau // 25 / / jiNadatta suri maMgala maMgalu, jiNacandrasUri rAyassa / jiNavaya sUri jiNesara, maMgalu taha vaddhamANassa // 1 // vaddhamANa ghaNaguNanihANa maMgalu kali amilaha / suguru jiNesara sUri vasahi payaDaNa dhuri dhavalaha / maMgalu pahu jiNacanda abhayadevaha jiNavallaha / __ maMgalu guru jiNadatta sUri maMgalu jiNacandaha / / jiNapatti sUri maMgalu amalu, jAsa sujasa pasariya dharaha / cauviha susaMgha saMrulha kavi, maMgala sUri jiNesaraha / / 26 / / kahasa candra nimmalaha kahasa tArAyaNa nimmala / kahasa supavitta kahasa bagulau aya ujjala / / 2010_05 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 aitihA saka jaina kAvya saMgraha kahasa nIra surasarIya kahasa vAhaloya pavittiya / padamarAga kaha guruya kahasa pariya raMgiya / / jiNapadama sUri paTu paTudhara, amiya vANi desaNa varisa / tuDi kara sujIha kinagali paDisi, jinalabdha sUri gnnhrsrsu||27|| ene beri khajUri jatai siriviDi kari bhakhiya / ena aMba ambaliya dakha dADima jaM cakhiya / ena jaMba jaMbUyaha sayala pippala jaM asiyaha / ___ baDaArU ya ubarana eya eya pasara jabasiya / / paumappaha nAriMga naha su nayanimala komala mahUya / jiNapatti sUri nAliyara iha, arari kora vaMca bhaMjeya tuya / / 28 / / jima nasi sohai caMda jema kajalu tarulachahi / haMsa jema suravarahi purisa sohai jima lachihi / kaMca' jima hIrehi jema kula sohai puttahi / ramaNi jema bhattAra rAu sohai sAmaMtai / sura nAha jema sohai suraha, jagi sohai jiNadhamma bharu / Ayariya majhi siMhAsaNahi, tima sohai jiNacanda guru // 26 // dasaNabhadda naranAha vIra Agami ANaMdiya / pabhaNai vaMdisu tema jema keNAvi na vaMdiya / raha sajiya gaya guDiya turiya pavariya palANiya / / sukhAsaNa saya paMca vaDavi calla dhitihi rANiya / / bahu chatta camara paravAri sauM, jAma sapatta samosaraNi / tAma iMda tasu maNu maNavi, ayarAvai Adasai maNi // 30 // 2010_05 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappaya iMda vayaNi gaya guDira sahasa causahi veuvviya / ___bAruttara saya paMca tIha ikkakaha muha kiya / muhi muhi kiya aDa daMta daMtahi daMtahi aDa vAviya / vAvi vAvi aDa kamala kamali dala lakhu lakha na(?nA)viya / / battAsa baddha nADaya ghaDa, patti patti naccai raliya / iyasiya riddhi pikhevi kara, dasaNabhaha mau gau(?ya) galiya // 31 / / dasaNabhadda ciMteya ahaha mai sukiya na kiddhau / tau mani dhari saMvegi jhatti taNi saMyamu lidau / voru pAsi su ja jAi jAmi muNirAu baiThThau / tAma bhatti surarAya namiya so guNahi garahiu / / bhaNaya iMdu taya jatu muNihu, uhAriya nibhaMta mi| jaM karau vinANa ANaga thuNi, mai ni hoi saMjama kimai // 32 / / // dUsarI pratikI vizeSa gAthAe~ // amaru ta jiNavaru gira ta meru nisiyaru tadasAsaNu, taru ta amarataru dhana ta dhanu mahatA paMcANaNu / gaDha ta laMka visahara ta sesu gaha guruya ta divAyaru, ___avala ta drUyamaNi nai ta gaMga jala bahula ta sAyaru / jiNabhuvaNa ta naMdIsara bhaNau, tuMgattaNi ttApari gayaNu, ___puNi rAuta jagi jiNapatti guru sUri maur3a cUr3ArayaNu // 17 / / jima taru suratarU mahi rayaNa majhihiM ciMtAmaNi, gheNu majhi jima kAmadheNu gaha majhi divAmaNi / 2010_05 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha uDagaNa saUhiM vaMdu iMdu jima saggi pasiddhau, giravara majhihiM meru rAu jima raha nirattau / tima eha bhUri sUrihiM pavaru jiNapabohasUri sIsavaru, jiNacaMdasUri bhaviyahu namahu, pahavi pasiddhau jugapavaru / / 18 / / jiNa sAsaNa vara raji caMda gachihiM samaraMgaNi, varaNa turaMgami caDavi khaMtikkhara khaggu gaheviNu / jiNa ANA sirisiraku sIli saMnAhu susajiu, paMca mahavvaya rAya sabala muNipatti agaMjiu / erarisau suhaDu jinakusala sUri, pikheviNa rahariyataNu / aNabhiDiu muDiu muNipaya paDiu mayaNamANu milhevi puNa // 16 // uttara disi bhaddavai mAsi jima gajjai jalaharu, jima hatthI gaDayaDai jema kinnari saru maNaharu / sAyaru jima kallola karai jima sIha guMjArai, jima phulliya sahayAra sihari koila TahakArai / saghosa ghaMTa jiNa jammakkhaNi, vajjatiya jima tratrahai, jiNapadama sUri siddhaMta tima, vakhANaMtau gahagahai / / 21 // jima antara goika duddhi aMtaru maNi suramaNi, jima aMtaru surataru palAsa jima jaMbuya kesari / jima aMtaru baga rAyahaMsa jima dIvaya diNayara, jima aMtarU go kAmadheNa jima aMta(ru) suresara, jiNapadama sUri tima (a)nnaguru, evaDa aMtarU bhaviya muNi / kharataraha gachi muNavara tilau ithu jIha kima sakau thuNi / / 22 / / 2010_05 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappaya navalakha kuli ghaNasohanaMdaNu suprasiddhau, khetAhi aiya kukhi jAu bahu guNaha samiddhau / bAlakAli nijjaNavi moha saMjama siri rattau, goyama cariya payAsa karaNu iNi kAli niruttau / jiNa padama sUri paTaTuddharaNa, vayarasAha unnati karu | jinalabadhisUri bhaviyahu namahu, caMdagachi muNi jugapavaru ||23|| udaya vaDau saMsAri udaya suravara nara naMdaya, udaya kitahu gaha gayaNi udaya sahasakara vaMdaya / udaya lagI savi kajja rajja sijhaMta pramANai, udau anupama acala udaya vali vali vakhANai / dhana dhaNaya putta pariyaNa sayala, udaya (la) gI jaisa vittharai / jiNaudaya sUri iNi kAriNarhi, udau sayala saMghai karai ||24|| jima ciMtAmaNi rayaNa majhi uttama salahijjai, jima kaNayAcala giriha majhi kiri dhurahi Thavijjai / jima gaMgAjala jalai majhi supavitta bhaNijjai, jima soha gaha vatthu majhi sasaharu vannijjai / jima taruha majhi vaMchitta karu, surataru mahimA mahamahai / jima sUri majhi jiNabhaddasUri, jugapahANa guru gahagahai ||27|| jiNi ummUliya mohajAla suvisAla payaMDihi, jiNi sujANi kivANi mayaNu kiu khaMDo khaMDihi / 35 jasu agAi mai koha loha bhaDa kimihi na maMDihi, 2010_05 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha gaya jima jiNi bhava rukkha bhagga tava suMDA daMDihi / so gachanAha jiNabhadaguru, vaMchiya pUraNa kappatarU, / kallANa valli navadhAra dharu, vasaha majhi jayavaMta ciru // 28 // jiNi diNi dullabha sabhA sakhara kharatara je tiNa diNi, paDibohiya cAmuNDa phuDavi kharatara je tiNi diNi / jiNIya vAda chaTThamai mAsi phuDa kharatara tiNidiNi, . ... ..... . .. raMjiya naravaMma nariMda jihiM, dhAranayara syuM naravarA ! jiNabhadrasUri te tujha savi, akhila khoNi kharatara kharA // 31 // vezAkhi (Si) kA madAMti sAMkhya sogata naiyAyaka, mImAMsaka mukha mukharavAdi guru garva nivAraka / utsUtrAvidhi mArga varga dezaka yati vrajA, karaTi ghaTAMkuza kula vizAla saudhokala sudhvaja / jana nayana sudhAkara rucirakara, madana mahIdhara kulizadhara, jaya sUri mukuTa gata kapaTa bhaTa, guru jiNabhadda yugapavara // 32 // sayala garUya guNa gaNa gaNiMda gaNa sIsa maur3a maNi, niya vayaNihiM para vAdi nidhar3ai sutkkhnni| savi AcAra vicAra sAra vihimagga payAsai, / bhaviya jaNa maNa vimala kamala ravi jema payAsai / puri nayari desi gAmAgarahi, viharatau so hoi suguru / so jayau jiNesara sAsaNihi, zrIjiNabhadra muNiMdavaru / / 33 / / 2010_05 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2010_05 mAdhyampa vAmAnAvapani nAmAnimavinavAsAkatAnavidhanAzramAsaMghaspAni sAmAgyamAma maNaM dAnAsan kAraNAnaJcadava guNapaka vipigaMlAgArUnaNagayammadavalapakArikhamAmamaNagaNanagaMjAtajAmiAmAmAradamAmamalaTAnAmaMdigdariNAma yurunalavAcAvayAnamAAmAgramAmamAgadA35bAkAAamRdayupajAvadiepadhyAnAulAmANamahinAyarunalavabhAmamapAla dAbAvanaSyanAnA3mammaraNIpAlApAunnamivapAvayalAudinanavAmAna kimAna umAmAradamAsamagANaMdAna MMSImAravayamadimadamA'gayAvayamiAgumanApAyadAnanamamuktAramavatAhamamamavamaraNaMpalamAnApA3amdiyarayadarANamimaki nApa'rikAmAMghAyanamnamirakSakaparikavaDAparinivArAzanaradamAmamaNaMdAnaumAlapAnazyasAmpazyasadimaTakAsammamAMkAramipAva mAma madAnaMdakAvadhiprAmANanAnimitkAramikAumamagArAdyAyanaviniyamAvanaNagurumUrimAnaNAnimianimAna DAnasamAmAtamA mamadAsamapannAkAraNAnimikrasamApadAna gumbAsamatapasviviyanimiGamamAyazataniSadyAmAhatAsamavasarazurucanivArA zazikalAkArAgumamATohiNadhAmAnamamimikA pAnemIyAnapanApalagAvalApavaMdagavadhiyadAkSiNakannamayurUpaparAgapamaMnayakAmA SarAmAnanamAAmAgyamAmamaNAdAnagasis nAkAraNa vidyArakasamApahAtamagurumirika mahAvaniyAcagaMdhakara mAyAdhizAdAmAmAvinAkAyalamaremnas nayamImA stamAmamadAnAnAmaharAkAnagumvAmivijJAnAta samajAdAviyanAmakarAnAnimijAnimantamamamIsamma bhavizilA UtyupatrakAvaNajAyanikAyuruvAlamAaamaamsin kAraNa kAmImAnadAmantrIpariyAsvavAnaM dimAzyamAekApakApAmAdAvAdadatitiAyurUniyanimidyAparavaniyAmAmAyanA MaRIgurUvismaramAMkAmAmammamAbhagamanamapamaresia:zAvikAAgarikAdyanAratirAmamahinA mAtoyAmiAapanAyA mamarAsadAkArajJAnadAmanAramayadAkasansyacAryAya nAvAma mAnavAmayapadAnArarwarranAlayo emaldezakamadhyamAlAvibhyamatadAnakadAnAnanavaniAdAthikAnamAvikakAdApaniyAsamayapapanAalaba timilamoreare raalaannavarakhakaralAmadivAnA ||snaan maMgavASADhadi436pAbukSatrIkanagAjinamAnanimi vaaomaadhunilkgnninyaavaacnaaysaasiikothtiH|| zAsana prabhAvaka zrI jinabhadra sUrijIkI hastalipi (saM0 1511 li. yogavidhikA antima patra) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru guNa varNana chappaya tAma timira dhari phurai jAma diNayaru nahu uggai / tAM macagala mayamatta jAma kasarIya na laggai / tAma ciDAM cigacigaM jAM na siMcAMNau dudyui| - tAM gajai ghaNu gayaNi jAma nahu pavaNa phurakkA / tima sayala vAdi niya niya gharihi, tAMma gavya pavvai car3aI / jinabhadra sUri suha guru taNIya, hathu na jAM kannihiM paDaI // 34 // ghara pura nayara nivAsi jeya niya gantra pyaasii| bolAvaMtA bahuya biruda nahu kiMpi vimaasii| pahuvi payau pamANa lakhaNa vara vkhaannii| ___ vAdi vivAda vinodi saMka niya citta na yaannii| erisa ji kevi bhuvaNihi bhalaI, vAdI mayaMgala guyddiN| jinabhadra sUri kesari DarihiM ta dhujjavi dharaNihiM par3aI // 35 / / nAga kumara nAnAha suranAhA jeNa tihuyaNi jinnA / tihuyaNa sallaviruddo viva khAu esa bhUvalae 1 bhUvalayaMmi pasiddha siddha jo saMkaru bhaNiyau / gorI payatali ruliya soya iNi vANihi haNiyau / dAnava mAnava asura mari helai jo liddhau / so nArAyaNa sola sahasa gopI vasi kiddhau / hiva eha adhika bhaDi vAulau, na muNiloyahaM kalihiM / jiNabhadrasUri iNi kAraNihi, mayaNa mallu jittau balihiM // 36 // 2010_05 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha durghaTa ghaTanA ghaTita kuTila kapaTAgama sUtkaTa / . vAvATotkaTa karaTi karaTa pATana siMhodabhaTa / na viTa laMpaTa mukta nikaTa vina tAri bhaTa sphaTa, hATaka suthaTa kirITa koTi ghRsTa krama nakha tara jaTa, visTapa vAMchita kAmaghaTa vighaDita duSTa ghaTa prakaTa jinabhadra sUri guruvara kikaTa, sitapaTasiromukuTa // 30 // // iti samastadeva guru SaTpadAni // UI SHA 2010_05 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAdayasUri guNa varNana 36 // paharAja kavi kRta // # jinodayasUri guNa varNana RE kiNi guNi sovavitavaNaM, siddhihikA bhaMti tumha ho munni| saMsAra pheri DahaNaM, dikhA bAlANae gahaNaM // 1 // bAlattaNi vaya gahaNa supuNi muNivara saMbhAliyau / aTTha kamma nijaNavi gamaNa dugga gai TAliyau / / uggu tavaNu jiNa tavau vitu saMmatahi rahiu / / saMjama pharisu pahANu mayaNa samaraMgaNi bahiu / jiNaudaya sUri puya paya namahi, ti nara mukti ramaNI ramai / "paharAja" bhaNai tui vinnauM, ajau bhavaNu kiNi guNi tvhi||1|| lIlayati siddhi pAvahi je nara paNamati erisA suguru / muNivaraha vitta kaliu nahu mannai anna tiyassa // 1 // muNivara manumaya kaliu bhatti jiNavaraha manAvai avara taruNi nahu gamai siddhiramaNi iha bhAvai / karai tavaNi bahu bhaMgi raMgi Agama vakhANai / abuha jIva bohaMta leta subhatthaha nANaya / / jiNaudaya sUri gacchAhavai, mukha maggi dhori supaha / "paharAja" bhagai supasAu kari, siva mAraga dikhAla mahu / / 2 / / * suguru ziva magga jUya kiya kalA visAraha maMsa bhakhaNa pariharau surA siuM bheu nivaari| vesana rakha kau paMgha pAu pAradahi aNaMtau / 2010_05 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha corI ma kari ayANa rakhi duggaya jiu jaMtau // para ramaNi milhi sattaya vasaNi, jIva daya dRDha saMgrahayau / jiNaudayasUri suhaguru namahu, siddhi ramaNi lIlai lahau / / 3 / / suguru siddhi ima bhaNai kitti tUya taNI thuNijjai / suguru deva ima bhaNaya lIha gaNahara tuya dijjaya / suguru suviha gaNa vitti acalu tuya nAmahi laggau / ___ tuhata paDhai siddhaMta suguru jinabhatti vilaggau / / jiNa udaya sUri jaga jugapavara, tuya guNa vanauM sahasi phaNi / erasau suguru ho bhaviyaNaha, kahaya siddhi NanbhantamaNi // 4 // kavaNi kavaNi guNi thuNauM kavaNi kiNi bheya vakhANau / thUlabhada tuha sIla labdhi goyama tuha jANau / pAva paMka mau maliu daliu kandappa niruttau / tuha munivara siri tilau bhaviya kappayaru pahattau / / jiNaudayasUri maNahara rayaNa, suguru paTTadhara uddharaNu / "pahurAja" bhaNai imajANi kari, phala manavaMchiu suha karaNu // 5 / / phala manavaMchiu hoi ji kivi tui nAma payAsaya / tujha nAma suNi suguru rora dArida paNAsai / nAmagahaNi tuya taNaya sayala zrAvaya ussAsahi / ............. // jiNaudayasUri gaNahara rayaNu, suguru paTTadhara uddharaNu / "pahurAja" bhaNai ima jANi kari, sayala saMgha maMgalu karaNu // 6 // 2010_05 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinaprabhasUri paramparA TETTE zrIjinaprabhasari paramparA gubalI vaMde suhaMma sAmi, jaMbU sAmi ca pabhavasUriM ca / sijjabhava jasabhadaM, ajjasaMbhUyaM tahA vaMde // 1 // taha bhadda vAhu sAmi ca, thUlabhadaMjai jiNavariTTha / ajja mahairi sUriM, ajja suhatthica vadAmi // 2 // taha saMti sUri haribhadda sUriM, saMDilla sUri jugapavaraM / ajja samuhaM taha ajja maMgu, ajja dhamma ahaM vaMde // 3 // bhaddaguttaM caM varaM ca, ajjarakhiya muNivaraM / / . ajja naMdi ca vaMdAmi, ajja nAgahatthi tahA // 4 // revaya khaMDilla himavaMta, nAga ujjoya sUriNo vNde| ___ govinda bhUidinne, lohacciya dUsa sUrIu // 5 // umAsAivAyage vaMde, vaMde jiNabhada sUriNo / haribhadda sUriNo vaMde, vaMdehiM devasUripi / / 6 / / taha nemicandasUri, ujjoyaNa sUri panjiiNo vaMde / taha vaddhamANa sUriM, sUri siri jiNesaraM vaMde // 7 // jiNacanda abhayasUsUri, sUri jiNa vallahaM tahA vaMde / jiNadattaM jiNacaMdaM, jiNavaiya jiNesaraM vaMde // 8 // 2010_05 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha saMjama sarasai niruyaMsu, suNINa titthabhara ca (dha) raNaM / suguru gaNahararayaNaM, vaMde jiNasiMha sUrimahaM // 6 // jiNapaha sUri muNiMdo, payaDiya nIsesa tihaUyaNANaMdo | saMpai jiNavara siri, vaddhamANa titthaM pabhAvei ||10|| siri jiNapaha sUrINaM, paTTami paTTi oguNa gariTTho / jayai jiNadeva sUrI, niya pannA vijaya sUrasUrI ||11|| jiNadeva sUri pahodaya, giri cUDAvibhUsaNe bhANU / jiNa meru sUri suguru, jayau jae sayala vijjanihiM // 12 // jiNahita sUri muNiMdo, tappajeraviya kumuyavaNa caMdo / maNakarikuma vihaDaNa, duddharapaMcANaNo jaya // 13 // suguru paraMparA gAhA, kulaya miNajo paDhei paJcase / so lahai maNovaMchiya, siddhiM savvaMpibhavvajaNe || 14 || // zrIjinaprabhasUri chappaya // 1 gayaNa thakI jiNa kulaha ANi oghai uttArI / 42 2 3 kiyo mahiSa syuM vAda suNyau nagarI navabArI // 4 pAtisAha raMjiyau sAthi var3a vRkSa calAyau / zatruMjaya rAiNa sarisa, varisa duddhai jhar3a lyAyau // jiNa dorar3ai mudrikA prakaTa kIya, jina pratimA bulliya vayaNa / jiNaprabhasUri kharatara sugacchi, bharatakSetra maMDiya rayaNa // 1 // // iti gurAvalI gAthA kulakaM samAptam // 1 nAMkhi, 2 mukha, 3 nayara pikkhai, 4 dillIpati suratANa pUThi 5 sihari | 2010_05 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharataragaccha paTTAvalI kharataragaccha paTTAkalI prathama zrI(dhavala) rAga dhana' dhana jiNa (zAsana?) pAtaga nagazana, tribhuvana garuauM gahagahae / jAsu taNau jasuvAu gaMgAjala, niramala mahiyale mahamaha e // 1 // zrIvayarasvAmI guru anukrami cihu dise, caMdrakula caupaTa jANiie / gaccha caurAsIya mAhi ati garuau, kharataragaccha vakkhANiie / / 2 / / chaMdaHvakhANiyai giri mAMhi garuau, jema meru mhiidhro| maNi mAhi girUyau jema suramaNi, jema graha gaNi dinnyro|| jima deva dAnava mAhi garua, gajjae amresro| tima sayala gacchaha mAMhi garuau, rAjagaccha su kharataro // 3 / / rAga dezAkhaH-. kharataragacchahiM kharau vavahAra, kharau AcAra muni Acarai e| kharau siddhAMta vakhANei suhaguru, kharau vidhi mAraga vAparai e // 4 // tasu gaccha4 maNDaNa pApa vihaMDaNa, je huA suvihita siromaNi e| zrI jayasAgara guru upadesihiM, gAisu kharatara gaccha dhaNI e // 5 // 1 zrIjinazAsana 2 tAsu 3 gahagahae 4 kubhavaupaTa 6 gaDha 2010_05 | Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 aitihAsika jaina kAvya saMgraha chaMdaHguru gaccha dhaNI haMu harakhi gAisu, prathama haribhada sUri guro| tasu vaMsi krami udayau muNIsara, devasUri sugaNaharo / / siri nemicanda muNiMda suMdara, pATa tasu ujjayAla e / siri sUri ujjoyaNa jaIsara, pAva paMka pakhAlae // 6 // rAgadezAkha chAyA Abuya Upari mAsa cha sIma, sAdhiu sUrimaMtra lei (ya) nIma / pAyAlaha pahutau dharaNiMdo, pragaTiyo vanamaya AdijiNaMdo // 7 // mithyAtI je jogo (ya) jaDiyA, suhaguru atisai te sahanaDiyA / jiNazAsana hUu jayavAu,' vimala tagai mani ANaMda jAu / / 8 // vimala suvasahoya vimali karAvI (ya), jasu uvaesihiM (ya) tribhuvani bhAvo / jANi ki naMdIsara parasAdo, paratakhi deula misi jasavAdo // 6 // // chaMdaH // jasuvAu jasu uvaesi lIdhau, vimalavara maMtIsare / ___ kAraviya nirupama vimala vasahI, garuagiri AbU sire / / siri sUri maMtra prabhAva pragaTiya, suvihita magga divaayro| siri vadvamANa muNiMda naMdau, sayala guNa rayaNAyaro // 10 // ||raag rAjavalabhaH // gUjara desihiM jANiyai, pATaNa aNahilapura nAmI e| rAja karai gajapati tihAM siri, dullaha naravai nAmI e // 11 / / caurAsI maThapati tihAM, AcArija chai tiNi kAli e| jigavara maMdiri te vasai, ika suvihita munivara TAli e // 12 // 1 vaad| 2010_05 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara gaccha paTTAvalI 45 rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrram suvihita nai maThapati huu, ga (?rA)yaMgaNi vasihi vivAdU e| sUri jiNesari pAmiu, jaga dekhata jaya jayavAdU e // 13 / / dasasaya cauvIsahiM gae, uthApiu ceiyavAsU e / zrIjinazAsani thApiu vasatihi, suvihita muni(vara)vAsU e // 14 // gurU guNi raMjiu ima bhaNai zrI mukhi dullaha naranAhU e / iNi kalikAlihi kharaharA, cAritradhara ehaji sAhU e // 15 / / ||chndH // kharaharA cAritradhara guru, ehu viruda prakAsiu / ___ uthappiya ciyavAsa suvihiya, saMgha vasahi nivAsiu / rajaiu jiNi rAu dulaha, jayau sUri jinnesro| tasu pATi siri jiNacanda gaNahara, bhaviya loa dinnesro||16|| ||raag dhanyAzrIH // zrIjina zAsana udhariuMe, nava aMgae taNai vakhAni, zrI abhayadevasUrijugapavaro pragaTiU ethaMbhaNa pAsa, zrIjayatihuaNi jeNe guro // 17 // // chandaH // guru garua kharatara gacchi udayaDa, abhayadeva gnnesro| jasu pAyava vaMdai deviM padamAvato, dharaNa surevaro / / niya vayaNa sImaMdhara jiNesara, jAsu guNa kakkhANa e| kima mu sarIkhau mUr3ha te guru, varaNavI jagi jANa e // 18 // 1 uvariyapiyavAsa 2 vaha / 2010_05 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. aitihAsika jaina kAvya saMgraha jANiyai suvihita siromaNi e| tasu taNa e pATi siMgAra, puha vihiM "piMDavizuddhi" kro| iNi jugI e eka jogiMda, zrIjinavallabha sUri guro // 16 // chaMdaHguru guNa taNau bhaMDAra gaNahara, sayala saMyama bhara dhro| . vAgaDI desi vakhANi jiNadhrama, dasasahasa zrAvaka kro| cItrauDa Upari devi cAmuMDa, prasiddha jiNi pratibodhiyA / tiNi sUri jiNa vallaha jaIsari, kavaNa loya na mohiyA // 20 // zrIjinadatta sUri guru namau e / ambikA e devi Adesi, jANiyai cihuM juge juga pradhAna / sayaMbharI e rAya Dai jehi, dIdhau zrojinadharma dAna // 21 // chaMdaHjinadharma dAnihi panarasaya muni, dIkhiyA jiNa nija kare / vakhANa suNivA deva Avai, seva sArai bahu pare / / causaTThi yogiNI nAmi devI, jAsu ANa na laMgha e| tasu guru taNai supasAi naMdau, ehu kharatara saMgha e // 22 // zrIjinacaMda sUri nara rayaNa / naramaNI e jAsu nilADi, jhalahalai jema gayaNahi dinnNdo| tasu taNai e pATi pracaMDa, zrIsUrijinapati sUriiMdo // 23 // 2010_05 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara gaccha paTTAvalI chaMdaHsira suriMinda muNiMda jinapati, zrIjina zAsani gajja e| chatrI vAdai jayapatAkA, viruda jasu jagi chajja e|| "ahaMsi(ji)ri jiNesara sUri vaMdau, jiNa praboha muniisro| kalikAla kevali viruda gaNahara, tayaNu jiNacaMda sUri guro // 24 // rAga dhanyAzrI bhAsa:sAhelIe nayari derauri surataru, suguru vara zrIjinakuzala sure| sAhelI e thUbhihiM praNamai tasupaya, bhaviyajana2 bhagati UgaMti sUre / sAhelI e toha taNe jAihi dohaga, duria dAlida duhasayala duure| sAhelIe tIha taNai maMdira vilasai, saMpati saya varasu bhari pUre // 25 // .. chaMdaHbhari pUri Avai sayala saMpaya, bhaviya loyaha nitu ghare / je thUmi zrI jinakusala suha guru, paya namai derAure / tasu pATi siri jiNapadama gaNahara, namau puhavi prasiddhau / "kUrcAli sarasatI" viruda pATaNi jAsu saMghahiM diddhau // 26 / / sAhelI e iNigacchi labdhihi goyama gaha gahai zrIjinalabdhi sUre / sAhelI e candra gacche pUnimacanda jima soha e zrIjinacaMda sUre / / sAhelI e zrIsaMgha udayakara caMdau nadena zrIjinaudaya sUre / sAhelI e suri puraMdara suMdara guruau zrIjinarAja sUre / / 2 / / 1 jainapati 2 je 2010_05 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha sAhelI e nitu navatatva vakhANa e jANa e sayala siddhAnta sAro / sAhelI e magahara rUpi anopama saMjama niramala guNa bhaMDAro / sAhelI e goyama jaMbu ki abhinavaDa abhinava thUlabhadda vayara guri / sAhelI e saMpai praNamau gacchapati zrIjinabhadrasUri juga pavaro |28| sAhusAkhaha tilau bacharAja sAha malhAro | 1 syANIya kukhaMhi avayariu chAjai kharatara gaccha bhAro / sAhelI e saMpaya paNamau gacchapati zrIjinacandra sUri yugapavaro / daMsaNi bhaviyaNa mohae sohai sUri guNarayaNa dharo // 26 // chaMda: 48 jugavara taNA guNarayaNa pUrI garua eha gurAvalI / zrIsaMgha bhAvihiM sAMbhalI tI mana taNI pUrau ralI // ArAdhatau vidhi kharatara saM ima bhaNai bhagatihi somakuMjara jAma caMda diNaMda ||30|| iti zrI vidhipakSAlaMkAra zrIkharatara guruNA gurvAvalI samAptA // ..... ......... 1 ....... 1 noTa: - zrIjinakRpAcandra sUri jJAnabhaNDArasya guTake meM 29 vIM gAthA atirikta milI hai / & jJAta hotA hai usa pratike likhane ke samaya jinacandrasUri vidya mAna hoMge ataH yaha 1 gAthA usImeM vRddhi kara dI hai / 1 caMdai gaNadhara garUyau 2010_05 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhAvaprabhasUri gItam zrIbhAvaprabhasUri gItam samaravi suhaguru pAya ahe, ja(su) darasaNi manu ulsai e / thuNIya muNivara rAya ahe, kaliyuge jasu mahimA vasai e // 1 // niramala niya jasa pUri ahe, candana vana jima mahimahai e / zrIya bhAvaprabhasUri ahe, zrIyakharataragache gahagahai e // 2 // amiya samANIya vANi Ahe, navarasa desaNa jo karai e / samaya viveka sujANa Ahe, samakita rayaNa so mani dharaie || 3 || paMca mahavvadhAra Ahe, paMca viSaya pari gaMjaNU e / 46 pAlaya paMca AcAra ahe, paMcami (dhyAtva) bhaMjaNUM e // 4 // bhaMjaNu moha nariMdo ahe, mayaNu mahAbhaDo vasi kIu e / vasa kI kohu gayaMdo ahe, mAnu paMcAnanu vana (sa?) kIDa e // 5 // camakIu daliu kaSAya Ahe, lobha bhujaMgamu nirujaNiu e / nijaNi ari rAgAya Ahe, sayala surA sure sevIyau e // 6 // . sevai jasu paya sAdha Ahe, paMkaya mahUara ruNa uNai e / dhana dhanu je naranAri ahe, nita nitu prabhu guNa gaNa thuNai e // 7 // maMgala lachi vilAsa ahe, pUrai e vaMchiya suhakarU e / niruvama uvasama vAsa ahe, raMjaNa bhaviaNa muNivarU e // 8 // nava rasa desaNa vANi ahe, ghaNa jima g2Ajai e guhira sare / mayaNa davAnala vAri ahe, nAgihiM jali varisai sukhare // 6 // viharas suvihI yAcAra ahe, kAsa kusuma jasu niramalau e / 4 2010_05 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha mAlhUa sAkha vizAla ahe,lUNiga kuli mahiyali tilau e||10|| lavadhirhi goyama sAmi ahe, sIyalihiM sAdhu sudarazanu e| savvar3a sAha malhAra ahe, rAjala deviya naMdana e // 1 // niramala guNa bhaMDAro ahe, zrIya jinarAjasUre zIsa varo / saMvama siri uri hAro ahe, sAgaracandrasUre pATu dhro||12|| sumattaNu-surataru tema ahe, sukRta raso bhari pUrIu e| guNamaNi rayaNihiM jema ahe, lavaNima maMjari aMkUrIu e // 13 // diNiyara jima savikAso ahe, jasaM kIyaratiguNa vistriie| jagi jayavaMtau sUre ahe, pUrava gura savi uddharI e||14|| uddhariya dhIrima me(ru) giri jima, candragachi mukha mNddnno| paMca samatihiM trihuM gupiti gupatau, durita bhavabhaya khNddnno| siri Airiya muvara kAMti diNiyara, bhavika kamala svikaasnno| jayavaMtu zrIya guru bhAvaprabhasUri, jAma sasi gayaNaMgaNo // 15 // // iti zrImadAcAryANAM gItam / / zrIrAgi DhAla // cha / 2010_05 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkIrtiratnasUri caupai zrIkalyANacandragaNi kRta siihilhi agh RA OPARSHPAPERIMENa ANTIPS r ma sarasati sarasa vayaNa de devi, jima guru guNa boliu saMkhevi / pIjai amoya rasAyaNa biMdu, tahavi sarIrii hui guNa vRnda / 1 // mahi maMDaNa payaDau dhaNa riddhi, nayara mahevau nara bahu buddhi / osavaMza ati ghaNa tiNi ThANa, vasai muraddama jima dhaNadANa / 2 / tahi zrI saMkhavAla guNavaMta, udayavaMta sAkhA dhanavaMta / kocara sAha taNai saMtAna, Apamalla depA bahu mAni // 3 // sIlihi sItA rupai raMbha, dAna dei na karai mani daMbha / / depa gharaNI devalade nAri, putta rayaNa tiNi janmA cyAri // 4 // lakhau bhAdau sAha suraMga, kelhau delhau baMdhava caMga / / dhanada jema dhanavaMta aneka, dharmakAji jasu ati saviveka // 5 // caudaha guNapacAsaha jammu, dikhiu delha tresai raMmu // zrIjinavarddhana sUrihi zAstra, kIrtirAi sIkhaviya supAtra // 6 // hiva vANArIya pada sattarai, pAThaka pada asIyai udharai / / tayaNaMtari Ayariha maMtu, jogi jANi guri dIdhau maMtu ||nnii lakhau kelhau karai vistAri, uchava jesalamera maMjhAri / / . zrIjinabhadrasUri sattANavai, kiyA zrI kIrtirayaNa sUrivai / / 8 / / vAdo maiMgala tA gar3a ar3ai, jAM guru kesari dRSTi nava car3ai / java kiri amha guru bolai bola, vAdI mUkai mAMna niTola // 6 // 2010_05 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jahi mastaki guru niyakaru Thavai, tai ghari navaniddhi saMpada havai / suha guru jeha bhaNAvai sIsa, te paMDita hui visvA vIsa // 10 // jihAM jihAM guNavaMtA rahai, tihAM zrAvaka ridhihi gahagahai // gAma nagara te avicala khema, labadhivaMta jaNijaha ema // 11 // panaraha paNavIsai varasaMmi, vaisAkhA vadidiNa paMcami / / paMcavIsa diNa aNasaNa pAli, saragi pahuMtA pAva pakhAli // 12 // ravijima jhagamagi jhigamiga karai, navai teja tanu aNasaNa dharai / atisaya jima titthaMkarataNA, guru anubhavi huyA atighaNA / / 13 / / suha guru aNasaNa sIdhauM jAMma, vIra vihAre devihi tAma / jhala halaMta dIvo puNa kIdha, jaDiya kimADihi loka prasiddhi // 14 // jima udayAcali ugau bhANu, timapUrava disi pragaTa pramANu / thApiu thUbha sunizcalajANa, zrI vIramapura uttama ThANi / / 15 / / zrIkharatara gaNi suratara rAya, jahi siri kirtirayaNa sUri pAya / ArAhau bhaviyaNaikacitti, te maNa vaMchita pAmai jhatti // 16 // cintAmaNi jima pUrai Asa, pUjai je mani dhariya ullAsa / tiNi kAraNi guru caraNa trikAla, sevai nara nAri bhUpAla // 17 // zrI kIrtiratana sUri caupai, prahauThI je nizcala thi| bhaNai guNai tihi kAja saraMti, "kalyANacandra"gaNi bhagatibhaNaMti // 18 // // iti zrIkIrtiratnasUri caupai / / saM0 1637 varSe zAke 1582 pra. jyeSTha mAse zuklapakSe gheSTA tithau guruvaasre| zrImahimAvatI madhye zrIvRhatkharatara gacche zrIjina candrasUri vijayarAjye saMkhavAla gotrIya saMghabhAra dhurandhara sAhakelhAtatputrasA0 dhannA tatputrasA0 varasiMgha tatputra sA0 kuvarA tatputra sA0 navvA tatputra sA0 suratANa tatputrasA0 khetasIha bhAtR sAha cAMpazI pustikA karApitA putra putrAdi ciranaMdyAt / zubhaM bhavatu / / [zrIpUjyajIke saMgrahastha guTakAke pR0 42 se] 2010_05 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinahaMsasUri guru gItam zrIbhaktilAbhopAdhyAya kRta * zrIjinahaMsasUri gurugItam / / mer UT sarasati mati diu amha atighaNI, sarasa sukomala vANi zrImanjinahaMsasUrigurugAisiuM, mana lINau guNa jANi ||1||sr0 ati ghaNIyadiyau mati deva sarasati, suguru vaMdaNa jAIi / 'prahauThi zrIjinahaMsasUri guru, bhAva bhagatihi gAIi // 2 // pATa utsava lAkha vecI (pirojI) kara, karamasiMha karAvae / guru ThAmi ThAmi vihAra karatA, AgarA jaba Avae // 3 // taba harakhiu DuMgarasI ghaNo, baMdhava valI pAmadatta / zrImAla catura nara jANiyai, kharatara guruguNa ratta / / 4 / / taba harakhiu DuMgarasI karAvai, suguru paisArA taNI / bahu pareM sajAI sahu sugajyo, vAta e che ati ghaNI // 5 // 'pAkharayA hAthI pAdasAha, suguru sAmho saMcarai / guru pAya heThai kathIpAnai, paTolA bahu pAtharai // 6 / / pAtasAha sAhamo Aviu, uMbara khAna vajIra / loka miliyA pAra na jANiyai, morai kAca kapUra ||nnaa AvIyA sAhamA pAdasAha sabe vAjA vAjae / jeNa saraNAi jallarisaMkha vAjai, sasaria aMbara gAjae // 8 // moti vadhAvai gIta gAvai, puNya kalasa dharai sire / siMgArasArA saba nArI karai, ucchava. ghara ghare // 6 // 2010_05 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha rupaTakA sahita taMbola diyai, veMciu vitta apAra / ima paisAro vistAra kIyo, varatiau jaya jayakAra // 10 // taMbola didhau sujasa lIdhau, isI bAta ghaNI sunnii| zrIsikandara bAdazAha, vaDai dillInau dhaNo // 11 // jisI jinaprabhasUri kirAmati, pAdazAhe jaNiyai / ethI sahu lokamAMhI, ghaj ghaj vakhANIyai // 12 // dIvAna mAMhe teDAviyA, kIdhI pUcha bahuta / dekhADI kirAmatI ApaNi, guruyA guru guNavaMta // 13 / / dIvAna mAMhe ghora tapa nai, jApa suguru mana dharai / jinadattasUri pasAyai causaThi, yoginI sAnidha karai // 14 // zrIsikaMdara citta mAniyau, kirAmata kAi khii| pAMcasai baMdI bAkharasI, choDavyA iNa guru sahI // 15 // baMdi choDi viruda moTau huyau, tapa japa zIla pramANi guru moTA karama taNA dhaNI, jANiuM iNau ihanANi // 16 // baMdi choDi moTau virudalAdhara, bAdazAhe parakhiyA / zrIpAsanAha jiNaMda tuTThau, saMgha sakalai harakhIyA // 17 // zrIbhaktilAbha uvajhAya bolai, bhagati ANI ati ghnnii| zrIjiNahaMsasUri cirakAla jIvau, gaccha kharatara siradhaNI // 18 // iti guru gItam 2010_05 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI devatilakopAdhyAya caupaI zrI padmamandira kavi kRta zrI devatilakopAdhyAya caupaI / / niFHOS SA - - -- pAsa jiNesara paya namuM, nirupama kamalA kaMda / suguruthurNatA pAmiyai, avihaDa sukha ANaMda // 1 // bhArahavAsa ajodhyA ThAma, bAhaDa giri bahudhaNa abhirAma / cavadahasai cammAla prasiddha, nivasai loka ghaNA susamRddha // 2 // osavAla bhaNasAlI vaMza, niramala ubhaya pakSa / ___ karamacaMda suhakarama nivAsa, tasughari janamyA guNaha nivaas||3|| tAsu gharaNi sohaNa jANiyai, sIla sIta upama ANIyai / panarahasai tetrIsai vAsa, tasu ghari janamyA guNaha nivAsa // 4 // dIdhau josI dedo nAma, anukrami vAdhai guNa abhirAma / rAmati ramatau ati sukamAla, mAi tAi mana mohai bAla / / 5 / / igatAlai saMjama Adari, pApa joga sagalA pariharI / bhaNIya sayala siddhAMtAM sAra, chAsaThai pada layo udAra // 6 // zrIdevatilaka pAThaka gahagahai, mahiyali mahimA sahuko kahai / desa videze karI vihAra, bhaviyaNa nai kIdhA upagAra // 7 // IsanayaNa nabharasa sasi vAsa, seya paMcamo migasara mAsa / kari aNazaNa ArAhaNa ThANa, pAmyau animiSa taNau vimANa || 2010_05 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jesalameru dhuMbha jANiyai, pragaTa prabhAva puhavi mANIyai / darasaNa dIThai ati uchAha, samaraNi savi TAlai dukhadAha / / 6 / / khAsa sAsa jara pamuhaja roga, nAma liyai navi Ae sog| / adhika pratApa salahiyai Aja, jo praNamai tasusArai kAja ||10|| thAla visAla thApanA karI, niramala nevaja Agali dharI / kesari candana pUja rasAla, viracI cADhai kusamaha mAla // 11 // mRgamada meli agara ghanasAra, bhoga UgAhau atihi udAra / ___ kari sAthiyau akhaMDa taMdu lai, suguNagAna kIjai tiha valai // 12 // citta taNI sahi ciMtA Talai, manaha manoratha tatakhiNa phalai / kharataragaNagayaNihi sasi samau, bhAvikaloka karijor3I nm||13|| guru zrIdevatilaka uvajhAya, praNamyai bAdhai suha samavAya / ari kari kesari visahara cora, samaryau asiva nivArai ghora // 15 // e caupaI sadA je guNai, uThi prabhAti suguru guNa thuNai / kahai "padamamaMdira" manazuddhi, tasuthAe sukha saMpati riddhi / / 15 / / 2010_05 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpuNyasAgara guru gItam muni harSakula kRta maho0 zrIpuNyasAgara guru gIta rAga:---sUhava zrIjagaguru paya vaMdIyai, sArada taNai pasAyajo / __ paMcaiMdriya jiNi vazikIya, te gAisu muNirAyajI // 1 // mana zuddhi bhaviyaNa bhAviyai zrIpuNyasAgara uvajhAu jii| __ pAlai zIla sudRr3ha sadA, mana vaMchita sukhadAu jI / vimala vadana jasu dIpatau, jima pUnama nau caMda jI / madhura amRta rasa pIvatA, thAi paramANanda jI ||mn||2|| dasa vidhi sAdhu dharama dharai, upazama rasa bhaNDArI jI kSamA khar3aga kari jina haNyau, helai madana vikAro jI ||3||mn|| jJAna kriyA guNi sohatau jasu, paNamai naravara rAu jii| nAmaI nava nidhi saMpajai, sevai munivara pAu jI ||4||m0|| dhana uttama de uri dharayau, udayasiMha kuli dinakAra jii| jina zAsana mAMhi paragar3au, suvihita gaccha siNagAra jI ||5||m0|| zrIjinahaMsa sUrisarai sai hathi dIkhiya zIsa jI / haraSI "haraSa kula" ima bhaNai, guru pratapau kor3i varIsa jI ||6||m0|| ---* 2010_05 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha shlii jiltruhi r' nimm haa dohA :-rAga asAvarI jinavara jaga guru mana dhari, goyama guru paNamesu / ___sarasvatI sadguru sAnidhai, zrI guru rAsa racesu // 1 // bAta suNI jima jana mukhai, te tima kahisa jagIsa / adhiko ocho jo huvai, kopa(ya?) karo mata rIsa // 2 // mahAvIra pATaI pragaTa, zrI sohama gaNadhAra / tAsa pATi causaTThimai, gaccha kharatara jayakAra // 3 // saMvata sola bArottarai, jaisalameru maMjhAra / zrI jina mANika sUri ne, thApiu pATa udAra // 4 // mAniyo rAula mAla de, guNa girUo gaNadhAra / mahIyali jasu yaza niramalo, koya na lopai kAra // 5 // teji tapai jima dinamaNi, zrI jinacandra sUrIza / surapati narapati mAnavI, seva karai niza doza / / yugapradhAna jagi suratarU, sUri ziromaNi eh| zrI jina zAsani siratilau, zIla sunimmala deha // 7 // pUraba pATaNa pAmiyo, kharatara viruda abhaMga / saMvata sola satotare, ujavAlai gurU raMgi // 8 // sAdhu vihAre viharatAM, AyA guru gujarAti / karai caumAso pATaNe, ucchava adhika vikhyAta / / 6 / / 2010_05 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuga pradhAna jinacandrasUrijI aura samrATa akabara aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2010_05 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha - 2010_05 trasulagajiezvazyANi diyazsAyAsAyegayaranenAchisatizrutInAMdayAcarimate yogiguNavAnakakSamavilAgevaTodazazkRtInA metAmanupAtrikevasatrikazyazakamara deyakastara saganAmakarmazinanAmakarmaznotrapAvaMDyAsAtAsAtayArikatarabvedAra eghavAnarakAnuvAdinAcaramasamayehAdazAsananiraaNuziviraNAbArasazcaramasamayAmmirara vinAyanAmivida vidiyAnamahatasAdhavAcaghavAnarakApUvAvinAdharamasamayechAda tATAmadAspatA:pakatI zapivA sikiMgatAtavIranamatAkiMviziSTacArAvivAda tAkampasdala vistA sa vata16zvIzrIjasalamerumadAgArAila elavAdApAvAzrIdavavarayAbAzrIjinamANikAripunaMdarAviniyAmAdhAra svadAyAvAladizyAdA poshnivaa||shriistraan|| kalA bolaa| br|| yugapradhAna jinacandra sUrijIko hastalipi (saM0 1611 li0 karma stava bRttikA antima panna) Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri akabara - pratibodha rAsa cAli rAga sAmerI 11 20 11 ucchava adhika vikhyAta, mahIyali moTA avadAta | pAThaka vAcaka parivAra, jUthAdhipati jayakAra iNi avasara vAtaja moTI, mata jANau ko nara khoTI / kumati je kIdhau grantha, te duragati kerau paMtha // 11 // haThavAda ghaNA tiNa kIdhA, saMgha pATaNa nai jasalodhA / 56 kumati nau mor3iu mAMna, jaga mAMhi badhArita vAMna // 12 // pekhI hari sAraMga trAsara, guru nAmai kumati nAsai / pUjya pATaNa jaya pada pAyau, motIr3e nAri badhAyau || 13 || gAmAgara puri viharaMtA, gurU ahamadAbAda pahuMtA / tihAM saMgha caturvidha vaMdai, guru darasaNa kari cira naMdai || 14 || ucchava ADambara kIdhaDa, dhana kharacI lAhau lIghau / guru jAMNI lAbha ananta, caumAsi karai guNavanta / / 15 / / caumAsi taNai parabhAti, suha guru pahuMtA khaMbhAti / caumAsi karai gururAja, zrI saMgha taNai hitakAja // 16 // kharatara gaccha gayaNa diNaMda, abhayAdima deva muNiMda / pragaTyA jiNa thaMbhaNa pAsa, jAgai atisai jasavAsa // 17 // zrI jinacanda sUrinda, bheTacau prabhu pAsa jiNanda | zrI jina kuzala surIsa, vaMdayA mana dhari jagIsa // 18 // hiva ahamadAvAda suramma, jogInAtha sAha sudhamma / zatruMjaya bhaTeNaraMgi, teDyA guru vegi suvaMga // 16 // 2010_05 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha melI sahusaMgha guru sAthi, paraghala kharacai nijaAthi / ___ cAlyA bheTaNa girirAja, saMghapati somajI siratAja // 20 // rAga malhAra dohA pUrva pacchima uttarai, dakSiNa cahuM disi jANi / saMgha cAliu zaija bhaNI, pragaTI mahIyali vAMNi / / 21 // 'vikramapura maNDovarau, sindhu jesalamera / sIrohI jAlora nau, soraThi cAMpAnera // 22 // saMgha aneka tihAM AviyA, bheTaNa vimala girinda / lokataNI saMkhyA nahIM, sAthi guru jiNacanda // 23 // 'cora carar3a ari bhaya haNo, vaMdI Adi jiNaMda / kuzale nija ghara AviyA, sAnidha zrI jinacaMda // 24 / / pUjya caumAso sUratai, pahuMtA varSA kAli / saMgha sakala harSita thayau, phalo manoratha mAli / / 25 / / valI caumAso guru kIyau, ahamadAvAdi rasAla / __ avara caumAso pATaNe, kIdho muni bhUpAla // 26 // anukrami AvyA khambhapuri, bheTaNa pAsa jiNaMda / saMgha karai Adara ghaNau, karau caumAsi muNiMda / / 27 / / rAga dhanyAzro0 DhAlaulAlAnI hiva vikramapura ThAma, rAjA rAyasiMha nAma / karmacanda tasu paradhAna, sAcau buddhinidhAna / / 28 / / osa mahA vaMza hIra, vacchAvata bar3a vIra / dAnai karaNa samAna, teji tapaya jima bhAMNa // 26 / / 2010_05 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri akabara - pratibodha rAsa sundara sakala sobhAgI, kharatara gaccha guru rAgI / bar3e bhAgI balavanta, laghu baMdhava jasavanta // 30 // zreNika abhaya kumAra, tAsu taNai avatAra | muhato mativanta kahiya, tasu guNa pAra na lahiyai / / 31 / pisuNa taNai paga phera, muMkI vIkama nayara / lAhori jaIya ucchAhi, sevyo zrI pAtizAha // 32 // moTara bhUpati akabara, kauNa karai tasu sarabhara / cihuM khaNDa varatiya ANa, sevai nara rAya rAMNa // 33 // ari gaMjaNa bhaMjana siMha, mahIyali jasu jasa sIha / dharama karama guNa jAMNa, sAcau e suratANa // 34 // buddhi mahodadhi jANI, zrIjI nija mani ANI / 61 karmacanda ter3Iya pAsi, rAkhai mana ulAsi // 35 // mAna mahuta tasu doghau, mantri siromaNi kIdhau / karmacanda zAhi suM prIta, cAlai uttama roti // 36 // mIra malaka khojA khAMna, dIjai rAya rANA mAMna / milIyA sakala dIvAMNi, sAhiba bolai mukha vANi / / 37 / / muMhatA kAhi tujha marma, deva kavaNa gurU dharma | / bhaMjara mujha mana bhranti, nija mani kariya ekanti / / 38 / / rAga soraThI dohA valata muhata vinava, suNi sAhaba mujha bAta / deva dayA para jIva ne, te arihaMta vikhyAta // 36 // 2010_05 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 - aitihAsika jaina kAvya saMgraha kroya mAna mAyA tajI, nahIM jasu lobha lagAra / upazama rasa meM jhIlatA, te mujha guru aNagAra // 40 // zatru mitra doya sArikhA, dAna zIyala tapa bhAva / jIva jatana jihAM kIjiya, dharmaha jANi svabhAva / / 41 / / maI jANyA haI bahuta guru, kuga' terai guru pIra / ___ mantri bhaNai sAhiba suNau, hama kharatara guru dhIra // 42 / / jinadatta sUri pragaTa hai, zrI jina kuzala muNinda / tasu anukrami hai sugaNa nara, zrIjinacanda suriMda / / 43 / / rUpai mayaNa harAviu, nirupama sundara deha / ___sakala vidyAnidhi Agaru, guNa gaNa rayaNa sumeha / / 44 // -saMbhali akabara harakhiyau, kahAM hai te guru Aja / rAjanagara chaI sAMpratai, sAMbhali tu mahArAja // 45 // rAga dhanyA zrI bAta suNI e pAtizAha, harakhiyau hIyai apAra / hukama kiyo mahutA bhaNI, teDi guru lAya ma vAra // 46 // mata vAra lAvai suguru teDaNa, bheji merA AdamI / aradAsa ika sAhiba Agai, karai muhatau sira namI / / 47 / / aba dhUpa gADhi pAva caliya, pravahaNa kucha baise nhiiN| gujarAti guru hai DIli giruA, Avina sakai abshii||48|| valatau kahai muhatA bhaNI, ter3au usakA sIsa / dui jaNa guru nai mukIyA, hita karI vizvA vIsa // 46 / / hitakari maMkyA vegi duijaNa, mAnasiMha ihAM bhejIya / jima zAhi akabara tAsu darasaNi, dekhi niyamana raMjIya // 50 // _ 2010_05 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri akabara - pratibodha rAsa mahimarAja vAcaka sAtaThANe, mukIyA lAhora bhaNI / muni vega pahuMtA zAhi pAsai, dekhi harakhiu naramaNI // 47 // sAhi pUchai vAcaka prataI, kaba Avai guru soya / jiNa dIThai mana raMjIya, jAsa namai bahuloya || loya praNamai jAsu payatali, jagatraguru hai o bar3A / taba zAhi akabara sugaru ter3aNa, vegi muMkai mevar3A || ca mAsi nayaDI abahI Avai, cAlavau navi guru taNau / taba kahi akabara suNo maMtrI, lAbha dyauMgau tasu ghaNau // 48 // patazAhi jaNa aviyA, suha guru ter3aNa kAji / bahu 63 raMjasa kucha te navi karai, gaha gahIyau gaccharAja // gaccharAja darasaNi vega dekhi, heji hiyar3au hrIMsa e / ati harpa ANo sAhi jaNate, vAra vAra salIsa e // suratANa zrIjI maMtrIjI, lekha tumha paThAviyA / hiva mujha jAvau tihAM sahI, tiNavAra miliyau saMgha saghalo, sira nAmI te jaNa kahai guru kuM, zAhi maMtrI bolAviyA // 46 // suha guru kAgala bAMciyA, nija mana karai vicAra | saMgha miliu tina bAra // vaisa mana Aloca e / caumAsa AvI deza alagaDa, suguru kahau kima pahuMca e // samajhAvi zrIsaMgha khaMbhapura thI, suguru nija mana dRr3ha sahI / munivega cAlyA zuddha navamI, lAbha vara kAraNa lahI ||50|| rAga sAmerI dUhAH sundara zakuna huA bahu, ketA kahuM tasa nAma / mana manoratha jiNa phalai, sIjhai vaMchita kAma // 51 // 2010_05 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ aitihAsika jaina kAvya saMgraha vaMdo vaulAvI valai, harakhai saMgha rasAla / ____bhAgyabalI jiNacaMda guru, jANai bAla gopAla // 52 / / terasi pUjya padhAriyA, amadAbAda maMjhAra / paisArau kari jasa lIyau, saMgha malyo suvicAra // 53 // hiva caumAso Aviyara, kima hui sAdhu vihAra / guru Alocai saMgha suM, nAvai bAta vicAra // 54 // . tiNa avasari phuramANi vali, AvyA doya apAra / ___ghaNuM 2 muhatai likhyo, mata lAvau tihAM vAra // 55 / / . varSA kAraNa mata giNau, loka taNau apavAda / nizcaya vahilA Avajyo, jima thAi jasavAda // 56 / / guru kAraNa jAMNI karI, hosyai lAbha asaMkha / saMgha kahai hiva jAyavau, koya karau mata kaMkha // 57 / / DhAlaHgaur3I (niMbIyAnI) (AMkaDI) parama sobhAgI sahaguru vaMdiyai, zrIjinacaMda sUrindo jii| mAna dIyai jasa akabara bhUpati, caraNa namai naravRndo jI // 58 // saMgha vaMdAvI gurujI pAMgurayA, AyA mhesANe gAmo jii| sidhapura pahuMtA kharatara gaccha ghaNI, sAha vano tiNa ThAmo jI // guru ADaMbara paisAro kiyau, kharaciu garatha apAro jii| ___ saMgha pATaNa nau vegi padhAriyau, guruvaMdana adhikArI jI // 56 // pujya pAlhaNa puri pahuMtA zubha dinai, saMgha sakala ucchAho jii| , saMgha pATaNa nau guru vAMdI valiu, lAhiNa karilyai lAho jI // 6 // 2010_05 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandrasUri akabara-pratibodha rAsa 65 mahura badhAu Aviu sivapuri, harakhiu saMgha sujANo jii| pAlhaNapura zrIpUjya padhAriyA, jANiu rAva suratANo jI ||61||p0 saMgha ter3I ne rAvajI ima bhaNai, ApuM chu asavAro jii| , teDi Avau vegi munivaru, mata lAvau tumha vAro jI / / 6 / / zrIsaMgha rAya jaNa pAlhaNapuri jai, teDI Avai raMgo jii| gAmAgara pura suhaguru viharatA, kahatA dharma sucaMgo jI // 63 / / rAga dezAkha DhAla (ikavIsa DhAliyAnI) sIrohI re AvAjau guru no lahI, nara-nArI re Avai sAmhA umhii| hari kara ratha re pAyaka bahulA vistarai, koNI(ka) jima re guru vaMdana saMgha saMcarai / / saMcarai vara nIsAMNa nejA, madhura mAdala baja e| paMca zabda jhalari saMkha susvara jANi aMbara gaja e|| bhara bharai bherI vali napherI, suhava sira ghaTakija e| sura asura nara vara nAri kinnara, dekhi darasaNa raMja e // 6 // vara sUhava re pUThi thakI guNa gAvatI, bhari thAlI re muktAphala vadhAvatI / jaya 2svara re kaviyaNa jaNa mukha ucarai, varanayarI re mAhe ima guru saMcarai saMcarai zrAvaka sAdhu sAthai, Adi jina abhinNdiyaa| sovanagiri zrIsaMgha Avau, ucchava kara guru vNdiyaa| __rAya zrIsulatANa AvI, vaMdi guru paya vInavai / mujha kRpA kojai bola dIjai, karau pajusaNa hivai // 65 // guru jANi re Agraha rAjA saMgha nau, pajusaNare karai pUjya saMghazubha manau / aTThAhI re pAlI jIva dayA kharI, jinamaMdira re pUjai zrAvaka hitkrii| 2010_05 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha hitakariya kahai guru suNau narapati, jIva hiMsA TAlIyai // kiNa parva pUnima diddha maMi tujha, abhaya avicala pAlIyai / ___ guru saMgha zrIjAvAlapura naI vegi pahuMtA pAraNai / / ati ucchava kiyau sAha vannai sujasa lIdho tiNi khiNai // 66 // maMtrI karmacanda re kari aradAsa susAhinai / phuramANA re mukyA dui jaNa pUjya ne // caumAsau re. pUrau kariya pdhaarjo| paNa kiNa ika re pachai vAra ma lgaaijo| ma lagAr3ijo tihAM bAra kAi, jahati jANI ati ghaNI // pAraNai pUjya vihAra kodhau, jAyavA lAhura bhnnii| zrIsaMgha cauviha suguru sAthai, pAtizAhI jaNa valI / / gAMdharva bhojaka bhATa cAraNa milA guNiyana mana ralI // 6 // hiva dechare gAma sarANau jANiyai, bhamarANI re khAMDaparaMgi vakhANiyai, saMgha AvI re vikramapura no umhii| guru vaMdyAre mahAjana majalai gahagahI // gahi gahIya lAhiNa saMgha kIdhI nayara druNADai gyo| __ zrIsaMgha jesalameru no tihAM vaMdo guru harakhita thayo / rohITha nairai ucchava bahu kari, pUjya jI padharAviyA / sAha thirai merai sujasa lAdhA, dAna bahu davarAviyA / / 68 // saMgha moTau re, jodhapurau tihAM AvIyau, kari lAhiNa re zAsani zobha car3hAviyo / vrata cothau re, nAMdI karI cihuM uccyoN| 2010_05 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri akabara - pratibodha rAsa tithi bArasa re, muMko ThAkura jasa varyo / 'jasa varyo saMghai nayara pAlI, ADaMbara guru maMDiyau / pUjya vAMdiyA tihAM nAMdi mAMDI, dAni dAlidra khaMDiyau / lAMbiyAM grAmaI lAbha jANo, sUri sojhita nirakhiyA / jinarAja maMdira dekhI sundara, vaMdi zrAvaka harakhiyA // 66 // ates re, Ananda pUjya padhAroe / paisArau re, pragaTa kIyau kaTTArIe / jaitAraNi re, Ave bAjA vAjiyA | guru vedI re, dAna balai saMgha gAjiyA || gAjiyau jinacaMdrasUri gacchapati, vIra zAsani e bar3o / kalikAla gotama svAmi samavar3a, nahIMya ko e jevar3au / viharatA munivara vegi Avai, nayara moTara mer3atai / parasarai AyA nayara kere, kahai saMgha muMhatA pratai // 70 // // rAga gauDI dhanyA zrI // karmacanda kula sAgare, udayA suta doya canda / " bhAgacanda maMtrIsara bAMdhava likhamIcanda | hayagaya raha pAyaka, melI bahu jana vRnda / kari sabala divAjaDa, vaMdai zrI jinacanda // 71 // paMca zabdau jhalari, bAjai Dhola nIsAMNa / bhaviyaNa jaNa gAvai, guru guNa madhuri vANa / tihAM milIyo mahAjana, dIjai phophala dAMna / sundarI sukalINI, sUkSva karai guNa gAna // 72 // 67 2010_05 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha | gaja Dambara sabalai, pUjya padhAryA jAma / mantrI lAhiNa kIdhI, kharacI bahulA dAma / yAcaka jana poSyA, jaga meM rAkhyo nAma / dhana dhana te mAnava, karai jau uttama kAma // 73 / / vrata nandi mahotsava, lAbha adhika tiNa ThANa / tatakhiNa pAtazAhi, AvyA le phuramANa / cAlyA saMgha sAthai, pahuMtA phalavadhi ThANi / zrI pAsa jiNesara, iMdyA tribhuvana bhANi // 74 / / hiva nagara nAgorau raI AyA zrI gaccharAja / vAjina bahu haya gaya melo zrI saGgha sAja || Avi pada vaMdI karai hama uttama Aja / jau pUjya padhAryA tara sariyA saba kAja ||7|| mantrIsara vAMdai mehai mana nai raGga / __ paisAro sArau kIdho ati uccharaGga / guru darasaNa dekhi badhiyo harSa klol| / mahIyali jasa vyApiu Apiu vara taMbola / / 76 / / guru Agama tatakhiNa pragaTiyo punya paDUra / saMgha bIkAnerau Aviu saMgha sanUra / triNasaI sijavAlA pravahaNa saI vali cyAra / dhana kharacai bhaviyaNa, bhAvai vara nara nAri // 77 / / anukrama par3ihArai, rAjuladesara gAmi / - rasa raMga rINIpura, pahuMtA kharatara svAmi / 2010_05 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N AVNA zrIjinacandrasUri akabara-pratibodha gasa saMgha ucchava maMDai ADaMbara abhiraam| . saMgha Aviyo vaMdaNa, mahima tagau tiNa ThAma // 78 / / kharacI dhana aracI zrI jinarAya vihAra / guru vANi suNi citta harakhiu saMgha apAra / saMgha vaMdo valIyau, pahuMtar3a mahima maMjhAra / pATaNasarasai vali, kasUra huyau jayakAra // 6 // lAhura mahAjana vaMdana guru sujgiis| sanamukha te Aviu cAlI kosa cAlIsa ! AyA hApANai zrIjinacanda suuriish| nara nArI payatali seva karai nisadIsa // 8 // rAga gaur3I dUhAHvegi badhAu Aviyau, kIyau maMtrIsara jAMNa / .. krama 2 pUjya padhAriyA, hApANai ahiThANa / / 8 / / dodhI rasanA hema nI, kara kaMkaNa ke kAMNa / dAnii dAlida khaMDiyau, tAsu dIyau bahumAna / / 8 / / pUjya padhAyAM jAMNa kari, melI saba saMghAta / pahuMtA zrI guru vAMdivA, saphala karai nija Atha / / 83 / / ter3I Derai AMNa kari, kahai sAha naI mntros| je tumha suguru bolAviyA, te AvyA surIsa ||84 // akabara valato ima bhaNai, ter3au te gaNadhAra / darasaNa tasu kau cAhiye, jima hui haraSa apAra / / 85 / / 2010_05 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha rAga gaur3A bAlUDAnIHpaMDita moTA sAtha munivara jayasoma, kanakasoma vidyA varU e| mahimarAja ratnanidhAna vAcaka, - guNavinaya samayasundara zobhA dharU e // 86 // ima munivara ikatIsa guru jI parivaryA, . jJAna kriyA guNa zobhatA e| saMgha caturvidha sAtha yAcaka guNI jaNa, jaya jaya vANI bolatA e // 8 // pahuMtA guru dIvAMNa dekhI akabara, Avai sAmhA umahI e|| vaMdI guru nA pAya mAMhi padhAriyA, saiMhathi guru nau kara grahI e||88|| pahuMtA daur3o mAMhi, suhaguru sAha jo / dharamavAta raMge karai e| ciMte zrIjI dekhI e. guru sevatAM,, . pApa tApa dUrai harai e||89| gacchapati ye upadeza, akabara Agali madhura svara vANI karI e / je nara mArai jIva te dukha duragati, - pAmai pAtaka AcarI e 080|| 2010_05 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri akabara-pratibodha rAsa bolai kUr3a bahuta te nara madhyama, iNa parabhavi dukha lahai e! corI karama caNDAla cihuM gati rolavai, parama puruSa te ima kahai e // 11 // para ramaNi rasa raMgi sevai je nara, . duragati dukha pAvai vahI e| lobha lagI dukhahoya jANau bhUpati, sukha saMtoSa havai sahI e // 2 // paMcai Azrava e taje nara saMvarai, bhavasAyara helAM tarai e| pAmai sukha ananta nara vai surapada, kumArapAla taNI parai e // 6 // ima sAMbhali guru vANi raMjiu narapati, ___zrI guru ne Adara karai e / dhaNa kaMcana vara kor3i kApar3a bahu pari, guru Agai akabara dharai e // 14 // liu Tuka ihu tumha sAmi jo kucha cAhiye, suguru kahai hama kyA karAM e| dekhi guru niralobha raMjiu akabara, bolai e guru aNusarAM e||15|| zrIpujya zrIjI doya AvyA bAhiri, suNau divANI kAjIyo e| 2010_05 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha dharama dhuraMdhara dhIra girao guNanidhi, jaina dharma ko rAjIyo e // 6 // ||raag dhnyaashrii|| saphala Rddhi dhana saMpadA, kAyama hama dina Aja / guru dekhI sAhi harakhiyo, jima kekI dhana gAja // 17 // ghaNI bhuI cAlI kari, AyA aba hama pAsi / pahuMco tuma nija thAnake, saMghamani pUrI Asa // 18 // vAjiba hayagaya amha taNA, muMhatA le parivAra / pUjya upAsarai pahuMcavau, kari ADambara sAra / / 6 / / balatau gurujI ima bhaNai, sAMbhali tUM mahArAya / hama dovAja kyA karAM, sAcau punya sakhAya / / 10 / / Agraha ati akabara karI, mhelai savi parivAra / ucchava adhika upAsarai, Avai guru suvicAra // 101 / / rAga AzAvarI:haya gaya pAyaka bahupari Agai, vAjai guhira nisANa / dhavala maMgala dyai sUhava raMgai, milIyA nara rAya rANa // 2 // bhAva dharIne bhaviyaNa bheTau, zrIjinacandasUrinda / mana sudhi mAnita sAhi akabara, praNamai jAsa narinda re / bh0||aaN|| zrI saGgha cauviha suguru sAthai, maMtrIzvara karmacanda / paisAro zAha parabata kIdhau, ANimana ANaMda re // 3 / bhAva0 / / ucchava adhika upAzraya AvyA, zrI guru dyai upadeza / amIya samANi vAMNi sugaMtA, bhAjai sayala kilesa re ||4||bhaa0|| 2010_05 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri akabara-pratibodha rAsa bhari mugatAphala thAla manohara, sUhava suguru badhAvai / yAcaka harSai guru guNa gAMtA, dAna mAna taba pAvai re / / 5 / / bhA0 phAguNa sudi bArasa dina pahuMtA, lAhura nayara maMjhAri / ' manavaMchita sahukerA phalIyA, varatyA jaya jayakAra re ||6||bhaa0|| dina prati zrIjI muMvali milatAM, vAdhiu adhika sneh| guru nI sUrati dekhi akabara, kahai jaga dhana dhana eha re // 7 // bhA0 kai krodhI ke lobho kUr3e, ke mani dharai gumAna / SaT darazana maI nayaNa nihAle, nahIM koi eha samAna re ||bhA0 hukama kIyau guru kuM zAhi akabara, daur3hI mahula padhArau / zrI jinadharma suNAvI mujha kuM, duramati dUrai vArau re ||6|bhaa0 dharama vAta (2) gai nita karatA, raMjiu zrI pAtizAhi / lAbha adhika huM tuma kuM Aposa, suNi mani huyau ucchAhi re / / 10 / / rAgaH-dhanyAzrI / DhAlaH suNi suNi jaMbU nI anya divasa vali nija ulaTa bharaI, mahurasau aikaja guru Age dhri| ima dharai zrI guru Agali tihA~ akabara bhUpati / gururAja jaMpai suNau naravara navi grahai e dhana jati / e vANi sambhali zAhi haraSyo, dhanya dhana e munivarU / niralobha niramama moha varajita rUpi raMjita naravarU // 11 // taba te Apiu dhana muMhatAbhaNI, dharama suthAnika kharacau e gaNI / egaNIya kharacau punya saMcau kIyau hukama muMhatA bhaNI / dharama ThAmi dIdhau sujasa lIdhau kdhI mahimA jaga ghnnii| 2010_05 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ima caitrI pUnama divasa sAMtika, sAhi hukama muMhatai koyu| jinarAja jinacaMdasUri vaMdI, dAna yAcaka nai dIyau // 12 // saja karI senA desa sAdhana bhaNI, kAsmIra Upara car3hoyau nara maNI / guru bhaNoya Agraha karIya ter3ayA, mAnasiMha muni paravaryA / saMcaryA sAthai rAya rAMNA, umbarA te guNabharyA / / vali mora milaka bahu khAna khoja, sAthi karmacanda mNtrvo| saba sena vATaI vahai suvadhai, nyAya calavai sUtravI / / 13 / / zrI guru vAMNi zrIjI nitu suNai, dharma mUrti e dhana dhana suha bhaNai / zubha dinai ripu bala heli bhaMjI, nayara zrIpuri UtarI / ammAri tihAM dina ATha pAlI deza sAdhI jyvrii| Aviyau bhUpati nayara lAhura, guhira vAjA bAjiyA / gaccharAja jinacaMdasUri dekhI, dukha dUrai bhAjIyA / / 14 / / jinacandasUri guru zrIjI suM Avi milI, . ekAntai guNa goThi karai ralI / / guNa goThi karanAM citta dharatAM suNivi jinadattasUri carI! ___ harakhiyau akabara suguru upari prathama saI mukha hitakarI / jugapradhAna padavo diddhaguru kuM, vividha vAjA baajiyaa| bahu dAna mAnai guNaha gAnai, saMgha savi mana gAjiyA / / 15 / / gacchapati prati bahu bhUpati vInavai / suNi aradAsa hamAro. tuM hivai / / 2010_05 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri akabara-pratibodha rAsa aradAsa pramu avadhAri merI, maMtri zrIjo kahai vlii| __ mahimarAja ne prabhu pATi thApau, eha mujha mana chai ralo // guNanidhi ratnanidhAna gaNinaI, supada pAThaka ApIyai / .... zubha lagana velA divasa lei, vegi inakuM thApiyai // 16 // narapati vAMNI zrIguru sAMbhalI, kahai maMi mAnI bAtaja e bhalI / e bAta mAMnI suguru vANI, lagana zobhana vAsaraI / __mAMDiyau ucchava maMtri karmacanda, meli mahAjana bhurii|| pAtizAhi saimukha nAma thApiu, siMha sama mana bhAviyA / jinasiMha sUri suguru thApyA, sUhavi raMga badhAviyA // 17 // AcAraja pada zrI guru Apiu, saMgha caturvidha sAkhai thApiyau / vyApIu niramala sujasa mahIyali, sayala zrIsaMgha sukhakarU / cirakAla jinacaMdasUri jinasiMha, tapau jihAM jagi dinakarU // jayasoma ratnanidhAna pATha (ka), doya vAcaka thaapiyaa| guNavinaya sundara, samayasundara, suguru tasu pada ApIyA // 18 // dhapa mapa dho dhoM mAdala bAjiyA, tava tasu nAdai ambara gAjiyA / bAjiyA tAla kaMsAla tivalI, bheri vINA bhRgalI / ati harSa mAcai pAtra nAcai, bhagati bhAminI savi milo| motIyAM thAla bharevi ulaTi, vAra vAra badhAvatI / ika rAsa bhAsa ulAsi deto, madhura svara guNa gAvatI / / 16 // 2010_05 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha karmacanda paragaTa pada ThavaNo kIyo, saMgha bhagati kari sayaNa saMtoSIyau / saMtoSiyA jAcaka dAna de, kiddha koDi pasAu e / saMgrAma maMtrI taNau nandana, karai nija mani bhAu e / / nava grAma gaiMvara diddha anukrami, raMga dhari mantrI vlii| mAMgatA azva pradhAna ApyA, pAMcasai te savi milI // 20 // 'iza pari lAhuri ucchava ati ghaNA, kIdhA zrI saMgha raMgi badhAvaNA / ima copaDA zAkha zRGgAra guNanidhi, sAha cAMpA kula tilau / ___dhana mAta cAMpala dei kahIya, jAsu nandana guNa nilau / / vidhi veda rasa zazi mAsa phAguna, zukla bIja sohaamnnii| thApI zrI jinasiMha sUri, gurudyau saMgha badhAmaNI // 21 / / rAga-dhanyAzrI DhAla-(jIrAvala maNDaNa sAmo lahisa jI) avihaDilAhuri nayara badhAmaNAjI, bAjyA guhira nisAMNa / puri puri jI (2) maMtrI badhAU mokalyAjI / / 22 / / harSa dharI zrIjI zrIguru bhaNI jI, bagasai divasa susAta / varatai jI (2) ANa hamArI, jAM lagai jI / / 23 / / mAsa asAr3ha aThAi pAlavI jI, Adara adhika amaarii| ___ saghalai jI (2) likhi phuramANa su pAThavIjI / / 24 / / varasa divasa, lagi jalacara mUkiyAjI, khaMbhanagara ahiThANi / / guru nai jI (2) zrIjI lAbha dIyau ghaNaujI / / 25 / / 2010_05 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri akabara-pratibodha rAsa 77. dyai AsIsa dunI mahi maMDalaijo, pratipai koDi varIsa / e gurujI (2) jiNa jagijIva chur3AviyA jo // 26 / / . raag-dhnyaashrii| DhAla:- (kanaka kamala pagalA Thavai e) pragaTa pratApI paragaDo e, sUri baDo jiNacanda / kumati savi dure TalyA e, sundara sohaga kanda / / 27 / / sadA suhaguru namoe, dRi akabara jasu mAMna / sadA0 / aaNknnii| jinadattasUri jaga jAgatau e, garune sAnidhakAra / sa0 / zrIjinakuzala sUrIzvarU e, vaMchita phala dAtAra ||s0|| 28 / / / rIhar3a vaMzai caMdalau e, zrIvanta zAha malhAra / s0| sirIyAde uri haMsalau e, mANikasUri paTadhAra |s0|| 26 / / guru ne lAbha huyA ghaNAM e, hosyai avara ananta / sa0 / dharama mahAvidhi vistarai e, jihAM viharai guNavaMta / / s0||30|| akabara samavar3i rAjIyau e, avara na koI jAMNa |s0| gacchapati mAMhi guNanilau e, sUri var3au suratANa / / s0|31|| kaviyaga kahai guNa ketalAe, jasu guNa saMkha na pAra / sa0 / jiraMjIvau guru naravarU e, jina zAsana AdhAra ||s0||32|| jihAM lagI mahIyali sura girIe, gayaNa tapai zazi sUra |s0 jinacanda ri tihAM lagai, pratapau pUnya paDUra ||33||s| 3 -- 2010_05 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha vasu yuga rasa zazi baccharai e, jeTha vadi terasa jAMNi sakA zAMti jinesara sAnidhai e, rAsa car3iu paramANi ||34||s0|| Agraha ati zrI saMgha nai e, ahamadAbAda maMjhAri |s| rAsa racyo raliyAmaNau e, bhaviyaNa jaNa sukhakAra ||35||s0|| par3hai gu(su)Nai guru guNa rasI e, pUjai tAsa jagIsa |s| __ kara jor3I kaviyaNa kahai, vimala raMga muni sIsa ||36||s0|| iti zrI yugapradhAna jinacandra sUrIzvara rAsa samAptA miti / likhitaM labdhikallola munibhiH zrI stambha tIrthe, paM0 lakSmIpramoda muni vAcyamAnaM ciraM naMdyAt yAvaJcandra divaakrau| zrIrastu / 2010_05 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha yugapradhAna jinacandrasUrijI kI mUtti ( bIkAnera ke RSabha jinAlaya meM saM0 1686 pratiSThita mUrtti ) 2010_05 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yuga-pradhAna nirvANa rAsa 6 * kavi samayapramoda kRta * // zrIyugamakAna nirmANa rAsa dohA rAga (AsAvarI) guNanidhAna guru pAya nami, vAga vANi anusAra (aadhaari)| yugapradhAna nirvANa nI, mahimA kaheisuM vicAra // 1 // yugapradhAna jaMgama yati, giruA guNe gambhIra / zrI jinacanda surindavara, dhuri dhorI dhrama dhIra // 2 // saMvata panara paMcANUyai, rIhar3a kuli avatAra / __ zrIvanta siriyA de dharyau, suta suratANa kumAra // 3 // saMvata sola car3ottarai, zrI jinamANika sUri / sai hathi saMyama Adaryau, moTai mahata paDUri // 4 // mahipati jesalameru nai, thApyA rAula mAla / saMvata sola bArottarai, zatru taNai sira sAla / / 5 / / DhAla (1) rAga jayatasiri (karajor3I Agala rahI ehanI DhAla) Aja badhAvau saMgha maI, dina dina badhate' vAnai re / pUjya pratApa bAdhai ghaNau, duzmana kIdhA kAnai re // 6 // A0 1 gautama 2 devonaha 3 bAdhai 4 badhai 2010_05 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha suvihita pada ujavAliyau, pUjya pariharai parigraha mAyA re| ugra vihArai viharatAM, pUjya gurjara khaMDai AyA re // 7 // riSimatIyAM suM tihAM thayau, ati jhUThI pothI vAdo re / pujya vakhata bala kumatiyAM, paragaTa gAlyau nAdau re / / 8 / / 0| pUjya taNI mahimA suNI, sanmAnyA akabara zAhai re / __yugapradhAna pada Apiyau, saha lAhaura ucchAhai re // 6 / / aa0|| kor3i savA dhana kharaciyau, maMtri kramacandajI bhUpAlai re / AcArija pada tihAM thayau, saMvata sola ar3atAlai re ||10||aa0|| saMvata solasai bAvanai, pujya paMca nadI (sindhu) sAdhI re| jita kAso jaya pAmiyau, kari gotama jyu sidhi vAdhI re |11|aa0|| rAjA rANA maMDalo, etau Ai nameM nija bhAvai re / zrIjinacaMdasUrisaru, pujya suzabda nita 2 pAvai re ||12||aa0| saMi hathi kari je dIkhiyA, pUjya zIza taNA parivAro re / __ te Agama nai arthe bharyA, moTI padavIdhara suvicAro re |13|aa0 jogI, soma, zivA samA , pUjya kodhA saMghavI sAcA re / e avadAta suguru taNA, jANi mANika horA jAcA re |14||aa05 1 isa rAsako 3 pratiyeM hamAre pAsa haiM jinameM aisA hI likhA hai| mudrita, 'gaNadhara sArdha zataka" meM bhI isI prakAra hai| kintu paTTAvali Adi meM sarvatra saM0 1649 hI likhA hai| 2 Apa taNai 3 vali 2010_05 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yuga-pradhAna nirvANa rAsa || dohA soraThI // mahA muNIzvara mukuTa maNi, darasaNiyAM dIvAMNa / cyAri asI gacchi seharo, zAsaNa nau suratAMNa // 15 // 81 8 atizaya Agara Adi lagi, jhUTha kahuM tara nema / jima akabara sanamAniu, tima vali zAhi salema // 16 // DhAla (jatanI ) pAtisAhi salema sadoSa, kiyau darasaNiyAM suM kopa / e kAmaNagArA kAmI, darabAra thI dUri harAmI ||17|| ekana kuM pAga baMdhAvara, ekana kuM nAAsa aNAva / ekana kuM dezavaTau jaMgala dIjai, ekana kuM pakhAlI kIjai ||18|| e zAhi hukuma sAMbhaliyA, tasu kopa (kaupa) thakI khalabhaliyA / jajamAna milI saMyatanA, darahAla karai guru jatanA // 16 // ke nAsi hII pUMThi par3IyA, kei maivAsai jai car3hIyA / ke jaMgala jAI baiThA, kei daur3i guphA mAMhiM (jAi) paiThA ||20|| je nAsata yavane jhalyA, te ANi bhAkhasI ghAlyA / pANI nai annaja pAlyA, vayarIr3A vayara suM sAlyA ||21|| ima sAMbhali zazana hIlA, jiNacaMda surIza suzIlA / gujarAti dharA thI padhArai, jina zAzana vAna vadhArai ||22|| ati Asati vali guru cAlI, asurAM bhaya dUrai pAlI / ugrasenapurai paucAi, pujya zAhi taNai darabAra ||23|| 4 kathaM 1 kA 2 hiMdu 6 2010_05 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha pujya dekhi dIdAraI miliyA, pAtizAha tagA kopa galIyA / gujarAti dharA kyuM Ae, pAnizAhi guru batalAe // 24 // pAtizAhi kuM deNa Azoza, hama Ae zAhi jaga.za / kAhe pAyA duHkha zarIra, jAo jaukha karau guru pIra / / 25 / / eka zAhi hukuma jau pAvAM, baMdiyar3AM baMdi chur3AvAM / patizAhi khayarAta karIjaI, darazaNiyAM pUru (dUbau) dIjaI / / 26 / / patizAhi huMtau je jUThau, pUjyabhAga balai ati tuutthu| - jAu vicarau deza hamAre, tumha phiratAM koi na vArai / / 27 / / dhana dhana kharataragaccha rAyA, darzaniyAM daNDa chuddaayaa| pUjya suyaza kari jagi chAyA, phiri sahari meDatai AyA // 28 // dUhA (dhanyAsiri) zrAvaka zrAvikA bahu parai, bhagati karai savizeSa / ANa bahai gururAja nI, gautama samavar3a dekhi // 26 // dharamAcArija dharma guru, dharama taNau aadhaar| hiva caumAsau jihAM karai, te nisuNau suvicAra // 30 / / DhAla (rAga-dhavala dhanyAsirI, cintAmaNipAsapUjiya) deza maMDovara dIpatau, tihAM bIlAr3A nAmau re / nagara vasai vivahAriyA, sukha saMpada abhirAmau re / / 31 / / de0 // dhorI dhavala jisA tihAM, kharatara saMgha pradhAno re / kula dIpaka kaTAriyA, jihAM ghari bahu dhana dhAno re ||32||de0|| 1 baMdha, 2 daMda, 3 zrAvI, 4 jihA~ rahai, 5 sahuramatai / 2010_05 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yuga-pradhAna nirvANa rAsa paMca milI AlociyA, ihAM pUjya karai comAso re / __ janma jIvita saphalau huvai, sayaNAM pUjai Asau re // 33 // 0 // ima milI saMgha tihAM thakI, Avai pujya didArai re / mahimA badhArai mer3atai, pUjya vandI janma samArai re ||34||de0|| yugavara guru paudhArIyai, saMgha karai aradAso re / nayara bilAr3ai raMga suM, pUjyajo karau caumAso re ||35||de0|| ima suNi pUjya padhAriyA, bilAr3ai raMgarola re / saMgha mahotsava mAMDiyau, dIjai turata taMbola re // 36 // de0 // dohA ( rAga gauDI) pUjya caumAso Aviyau, zrI saMgha harSa utsAha / vividha karai parabhAvanA, lye lakSmI nau lAha // 37 / / pUjya diyai nitya dezanA, zrIsaMgha suNai vakhANa / . pAkhI posahitA jimai, dhana jIvita supramANa / / 38 // vidhi suM tapa siddhAnta nA, sAdhu vahai upadhAna / pUjya pajUsaNa paDikamai, jaMgama yugahapradhAna // 39 // saMvata solesittarai, AsU mAsa udAra / sura saMpada suha guru varI, te kahisuM adhikAra / / 40 // (DhAla bhAvanA rI caMdaliyAnI) nANe (na) nihAlai ho pUjya jo Aukha u re, ter3I saMgha pradhAna / jugavara Apai ho rUr3I sokhar3o re, suNijyo "punny-prdhaan"||41||naa0|| 1gahaDa, 2 ro - 2010_05 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 aitihAsika jaina kAvya saMgraha guru kula vAsai ho vasijyo celaDAM re, mata lopau guru kaar| sAra anai vali saMyama pAlijyo re, sUdhau sAdhu AcAra ||42||naa0|| saMgha sahu nai dharmalAbha kAgalai re, likhijyau deza videza / gacchAdhurA jinasiMhasUrinirvAhisya re,karijyo tsuaadesh||4aanaa0|| sAdhu bhaNI ima sIkha cai pUjajI re, arihanta siddha susAkhi / saMimukha aNasaNa pUjya jo uccarai re, AsU pahile pAkhi ||44||naa0|| jIva caurAsi lakha (rAzi) khAminai re, kaJcana tRNa sama ninda / mamatA nai vali mAyA mosau pariharI re, imanija pApa nikaMda ||45||naa0|| vayara kumAra jima aNasaNa ujalau re, pAlo pahura ciyAra / sukha ne samAdhe dhyAnai dharama nai re, pahuMcai saraga majhAra ||4aanaa0|| indra taNo tihAM apachara olagai re, seva karai sura vRnda / sAdhu taNau dharma sUdhau pAliyau re, tiNa phaliyA te ANaMda ||47||naa0|| dohA (rAga gaur3I) gaMgodaka pAvana jalai, pUjya pakhAlI aNg| covA candana aragajA, saMgha lagAvai raMga // 48 // bAjA bAjai jana milai, pAra vihUNA pAtra / sura nara Avai dekhavA, pUjya taNau zubha gAtra // 46 // veza vaNAvI sAdhu nau, dhUpi sayala zarIra / baisAr3I pAlakhiyai, upari bahuta abIra / / 50 / / DhAla rAga-gaur3o (zreNika mani acarija thayau ehanI) hAhAkAra jagatra huyau, moTo puruSa asamAnau re| bar3a vakhatI vizrAmiyau, dIvai jiu bUjhANau re / / 51 / / ____ 2010_05 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yuga-pradhAna nirvANa rAsa pujya pujya mukhi uccarai, nayaNi nIra navi mAyai re 1 sahaguru so ((sA) lai sAMbharai, hiyaDuM tila tila thAyai re || 52 || pUjya0 // saMgha sAdhu ima vilavilai, hA ! kharatara gacchi caMda re / hA ! jiNazAsaNa sAmiyAM, hA ! paratApa diNaMdau re || 53|| pUjya0|| hA ! sundara sukha sAgara, hA! moTima bhaMDArau re / hA ! rIhar3a kula seharau, hA ! giruvA gaNadhAra re || 54 || pUjya 0 || hA ! marajAda mahodadhi, hA ! zaraNAgata pAla re / hA ! dharaNIdhara dhIramA, hA ! narapati sama bhAla re / / 55 / / pUjya 0 / / bahu vana sohai bhUmikA, vANagaMgA nai tIra re / ArogI kisaNAgarai, bAjAi surabhi samIra re / / puu0|| 56 // bAvannA caMdana ThavI, surahA tela nI dhAra re / ghRta vizvAnara tara pinai, kIdhau tanu saMskAra re || puu0|| 57 // vezvAnara kehanau sagaDa, paNi atisaya saMyoga / navi dAjhI pujya muMhapatti, dekhai saghalA loga re // puu0|| 58 // puruSa ratna virahai karI, sAthi maravau na thAvai re / zAntinAtha samaraNa karI, saMgha sahu ghara Avai re || puu0|| 56 // DhAla: 85 rAga - dhanyAsirI ( suvicArI ho prANI nija mana thira kari joya ) suvicArI ho pUjyajI, tumha binu ghar3I re chaH mAsa / darasaNa dikhAr3au ApaNau ho, sevaka pUjai Aza || 60|| suvi0 2010_05 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ekarasau paudhAriyai ho, dIjai darazaNa rsaal| saMgha umAhu ati ghaNau ho, vaMdana caraNa trikAla ||6kssaa suvi0 vAlhesara raliyAmaNA ho, je jagi sAcA mIta / viNa thI pAMgarau pUjyajI re, mo mani e paratIta // 62 / suvi0 iNi bhavi bhave bhavAntarai ho, tuM sAhiba siratAja / mAtu pitA tuM devatA ho, tuM giruA gaccharAja // 6 // suvika pUjya caraNa nita caracatAM ho, vandata vaMchita joi| __alia vidhana alagA Tarai ho, pagi 2 saMpata hoi // 64|| suvi0 zAMtinAtha supasAulai ho, jinadatta kuzala sUrinda / tima jugavara guru sAnidhai ho, saMgha sayala ANaMda / / 65 / / suvi0 mIThA guNa zrIpUjya nA ho, jehavI sAkara drAkha / raMcaka kUr3a ihA ta(na?) hI ho, candA sUrija sAkha // 66 // suvi0 tAsu pATi mahimAgaru ho, sohaga surataru kanda / sUrya jema caDhatI kalA ho, zrI jinasiMha surIda // 6 // suvi0 ho yugavara, nAmai jaya jaya kAra / vaMza badhAvai copar3A ho, dina dina adhikau vAna / pATodhara puhavI tilau ho, cira nandau zrImAn / / 68 // suvi0 yugavara guru guNa gAMvatAM ho, nava nava raMga vinoda / eha 1 AsyA phalai ho, jaMpai "samayapramoda" // 66 // suvi0 // iti yugapradhAna jinacanda sUri nirvANamidaM / 1 dUsarI hastalikhita pratimeM rur3aI hai| 2010_05 | Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugapradhAna AlajA gotam 87 / yugavAna AlajA gItam // AsU mAsa vali AvIyau, pUjyanI, Ayau dIvAlI parva pU0 / kAtI caumAsau AvIyau, pUra AyA avasara sarva // 1 // tumhe Avau re zriyAde kA naMdana, tume binu ghar3iya na jAya puu0| tumhe bina alajI jAya pUjya0 // tumhe0|| zAhi salema valI uMbarA, pU0 saMbhArai sahu koi / __ dharma suNAvau Avinai pU0, jIva dayA lAbha hoI ||tu||2|| zrAvaka AyA vAMdivA pU0, osavAla nai zrImAla / darazaNa ghau ika vAra kau, pU0 vANi suNAvau vizAla ||tu0||3|| bAjauTha mAMDyau basaNai, pU0 kamalI mAMDI sughATa / vakhANa nI velA thai pU0, zrIsaMgha joyai vATa aapuu0||tu||4|| zrAvikA mili AvI sahu, pU0 vAMdaNa be kara jodd'| vaMdAvI dharmalAbha dyau pU0, jima pahuMcai mana kor3i // 0 // // 5 // zrAvikA upadhAna sahu vahai pU0, mAMDyau naMdi maMDANa / mAla pahirAvau AvinaipU0, jima huvai janma pramAga puu||tu||6|| abhigraha vAMdaNa upari pUjya0, kIdhA huMtA nara nAra / te pahuMcAvau tehanA, pU0 vaMdAvau eka vAra ||puu0||tu0||7|| parava pajUsaNa vahi gayA pUja jI, lekha vAnchai sahu koya / mana mAnyA Adeza dyau, pU0 ziSya sukhI jima hoy||0||tu0||8|| 2010_05 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 m aitihAsika jaina kAvya saMgraha tuma sarikhau saMsArameM pU0, dekheM nahiM ko dIdAra / nayanA tRpti pAmai nahIM, pU0 saMbhArU sau vAra ||puugaatu||6|| mujha milavA alajau ghaNau pUjya0, tumhe to akala alakSa / supani meM Avi vaMdAvajyo, pU0 huM jANisi paratakSi ||puucaatu0||10|| yugapradhAna jagi jAgatau, pU0 zrI jinacanda muNiMda / sAnidhi karijyo saMgha ne, pU0 samayasuMdara ANaMda ||puuchaatu0||11|| // iti zrI jinacandra sUrIzvarANAM AlajA gItaM // sa0 1666 varSe zrI samayasuM(da)ra mahopAdhyAya tacchiSyamukhya zrI vAcanAcArya zrImahimAsamudra *gaNi tacchiSya paM0 vidyAvijaya gaNi ziSya paM0 vIrapAlenAlekhi // 1 // (patra 4 hamAre saMgrahameM ) x pAThaka zrI samayasundarajIgaNi ne inake Agrahase saM0 1667 meM "zrAvakArAdhanA" banAI jisako antya prazasti isa prakAra hai :ArAdhanAM sugama saMskRta vArtikAbhyAM, cakra kramAt samayasuMdara AdareNa / uccAbhidhAna nagare mahimAsamudra ziSyAgraheNa muni SaDarasa candra varSe // 2010_05 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri gItAni // zrIjinacandrasUri gItAni mana dharoya sAsaNa mAi, tuM mujhakari supasAu, mana vacana dRr3ha karikAya, cidAnaMda suM layalAya, ___ gAivA zrI gacharAu, mujha upajyau bahu bhAu // 1 // dhana dhana kharatara gaccha maMDaNa, zrIjinacaMdrasUri paya vaMdaNa / tter| mAravAr3i desa udAra, jihAM dharama ko vistAra / tihAM khetasara maMjhAri, osavaMza kau siNagAra / sigvaMta sAha udAra, tasu sirIya devI nAra // dhana0 // 2 // sukha vilasatAM dina dinna, puNyavaMta garabha upanna / nava mAsa jihAM paDipunna, janamIyA putra ratanna / tihAM kharacIyA bahu dhanna, saba loka kahai dhana dhanna ||dhn0||3|| nAma thApanA sulatANa, nitu nitu car3hate vAna / jaga mAhe amalI mAna, sUrija teja samAna / ___ matimaMta saba guNa jANa, rUpa raMjavai rAyarANa // dhana0 // 4 // tihAM viharatA mANikasUri, AviyA ANaMda pUri / desaNA diddha sanUrI, nisuNai bhaviyaNa bhUri / pUraba puNya paDUri, mohanI karma kari cUri ||dhn0 // 5 // 2010_05 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 aitihAsika jana kAvya saMgraha sulatANa manahi vicAra, leivA saMyama bhAra / suNi mAta nija parivAra, yahu athira saba saMsAra / anumati yo suvicAra, hama hAMhiMge aNagAra || dhana0 / / 6 / / suNita tUM sukamAla, tero nava yovana sura sAla | yahu madana- ati asarAla, kyA jANahI tUM bAla / ApaNa mati saMbhAla, taba pIchai cAritrapAla || dhana0 // 7 // aba nisuNi morI mAta, e choDi jUThI bAta / cAritra kau vyAghAta, nahu kIjai kahi tAta / saMjamma lei vikhyAta, lai ju nIkI bhA~ti // dhana0 // 8 // bhaNiyA ima igyAraha aMga, mana mAMhe ANi raMga | guru bhAli atihi uttaMga, guru rUpi vijita anaMga | paravAdi vAda abhaMga, guru vacana gaMga taraMga // dhana0 // 6 // solasai saMvata bAra, jinamANikasUri paTadhAra / jiNi sUri mantra ucAra, pAmIyo puNya avatAra / sirivaMta zAha malhAra, saba loka mAnai kAra / / dhana0 / / 10 / sukhakarau zrIjiNacaMda, saba sAdhu kere vRnda / jAM lagi ravi dhru canda, tAM laga tUM cirananda | kahai kanakasoma muNiMda, karau saMgha kUM ANaMda // dhana0 // 11 // / / saM0 1628 varSe paM0 kanakasomaivilekhi | ( 2 ) rAga - malhAra bhairI bhalai Aja pUjya padhArai, viharatA guru sAdhu vihArai // bha0 / jugavara zrIjina zAsana jAgai, mahiyala moTai bhAga sobhAgai || bh01|| 2010_05 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandrasUri gItAni 11 sUrimantra guru sAnidha sodhiu, pAtimAhi akabara pratibodhiu bh0| saba dunIyA mAMhe kIdhI bhalAi, haphataha roja amAri palAI ||bhaa2|| paratikha paMce pora ArAdhI, saMgha utya kAji paMcanadI sAdhI / bha0 / nANI amRta vakhANa suNAvai, sUtra siddhAMta nA arathi jnnaavim||3 balihArI mhArA pUjajI ne vayage, balihArI aNiyAle nayaNe bh0| zrIvanta-nandana sakala sanUAi, udayavanta guru adhika pdduuraamaa4|| ? .............. ................. ..........."bha0 zrIjinamANikasUri paTadhArI, vAcaka zrIsundara sukhakArI ||m|5|| e merau sAjaNIyau sakhi sundara soi, jo mujha bAta jaNAvai re / kiNi vATar3iyai merau pUjya padhArai, zrIguru sabahi suhAvai re / guru sabahi suhAvai, jiNi puri Avai, tiNipuri soha car3hAvai / guru sobhAgI, guru vidhi Ago, puNya udaya sa car3hAvai / gaccharAu guNI jinacanda muNI, jaNa kAra na lopai koi| ___ AvAjau guru kau jo jAMNai, merau sAjaNa soi // 1 // e jima maigalIyau vaNa vIjha vinodo, jima ghana darasaNa morA re / ___ ravi daMsaNiyai koka muraMgI, darasaNa canda cakorA re / jima canda cakorA re, tema aghorA dekhi darasaNa toraa| __ hita saMtoSai puNyai poSai, ati haraSita mana morA / niradandI zrIjinacandra padhArau, vegai hoi pramodI / tumhi dekhi sahu jaNa jima vIjhAvaNa, maigaloyau suvinodI // 2 // ___ 2010_05 For Private &Personal Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 aitihAsika jaina kAvya saMgraha e guru jovaNIyai vidhi mAragi lINau iNiguri lohana mAyAre / kasi kaMcaNIyai jema parIkhA, dina dini vAna savAyA re / nitu vAna savAyA moha na mAyA, manmatha ANa manAyA / pada sohAyA komala kAyA, zrI kharatara gaccha rAyA / laya lAgI raMgIrasi jiu ramatau, ali makaraMdai pINau / bhAga balI guNi vaya jovaNi, jo vidhi mAraga loNau // 3 // e mani ANadiyai sAdhu kIrati, bolai e guru zIla udArA re / guru sahava de kUkhi marAlA, zrIvanta sAha malhArA re| siri vaMta malhArA zrIjayakArA, rIhaDakuli siMNagArA / jaga AdhArA nitu avikArA, mANikasUri paTadhArA / / caurAsI gaNa mahi gaNI nihAlyA, koi nahIM iNi tolA / ciranaMdau jiNacanda munIzvara, sAdhukIrti ima bolai / / 4 // rAga-dezAkha zrIjinacandrasUri guru vaMdau, sulalita vANi karai re vakhAna / yugapradhAna jina zAsani sohaI, akabara zAhu dIyai bahumAna / / 1!! gujara maMDalateM bolAye, saMtana mukhi suni jasu guNagAna / bahuta paDUri suguru pAudhArai, vakhata yogi lAhora suthAna ||2||shriior aratha vicAra pUchi saba vidha vidha, rIjhe akabara sAhi sujAna / bahuta 2 darasani mai dekhe, kauna kahuM yA suguru samAna ||shrii0||3|| bhAga sobhAga adhika yA guru kau, sUrati pAka amRta smvaani| pesa karai akabara aNamAMgye, sabadunIyAM mahi abhayAdAna |shrii0|4| 2010_05 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 namn zrIjinacandrasUri gItAni zrojinamANikasUri paTodhara, rohar3a vaMzi car3hAvata vAMna / kahai guNavinaya pUjajo pratapau, kharataragaccha udyaaclbhaan|shrii05|| rAga-sAraMga sarasati sAmigI vinavU, mAMgu eka pasAya / skhiirii| ulaTa ANI gAimuM, zrIkharatara gaccharAya / sa0 // 1 // zrIciNacanda sUrizvarU, kali gautama avatAra / s0| sUri siromaNi guNa bhayo, sakala kalA bhaMDAra ||shrii0|| 2 // osavaMza siri seharau, rohar3a kuli siNagAra / sa0 / siriyAde uri janmoyA, zrIvaMta zAha malhAra ||shrii0|| 3 // zrIjinazAsana paragar3au, vaDa kharataragaccha Isa / sa0 / __nara nArI nita jehanau, nAma japai nizahIsa ||shrii0||4|| zrIjinamANikasUri nai, pATai pragaTyau bhANa / sa0 / rAya rANA muni maMDalI, mAnai moTA jANa / / zrI0 // 5 // sobhAgI mahimAnilau, mahiyala mohanaveli / sa0 / abajhajIva pratibujhAi, vANi sudhArama reli ||shrii0||6|| jaga sagale jasa pAmIyau, pratibodhI pAnizAha / s0| khaMbhAina dadhi mAchalI, rAkhI adhika ucchAha / shrii0||7|| ATha divasa ASAr3ha ke, aTThAhI niradhAri / s0| saba dunIyAM mAMhi sAsato, pAlAvI amAri // zrI0 // 8 // zIla sulakSaNa sohatau, sundara sAhapa dhIra / s0| suvidhi supari kari sAdhIyA, paMcanadI paMcapIra ||shrii0||6|| 2010_05 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 aitihAsika jaina kAvya saMgraha sUdhau mAraga upadisI, pAya lagADyA lAkha / sa0 / darasaNa jJAna kriyA dhara, savigaccha pUrai sAkha ||shrii0||10|| saI hathi akabara thApiyA, sahaguru yugahapradhAna / sa0 / zrIsundara prabhu cirajayau, dina dina car3hatai vAna ||shrii0||11|| zrI akabara bahumAna, kIdhalau yugapradhAna / karmacanda buddhinidhAna / mIra malika khojA khAna, kAjImulA paradhAna / payanamai kari guNagAna, dina car3hate vAna / / 1 / / saba dina mujha mana khaMti ghaNI, zriya jiNacanda sUriseva tnno| aaN| mAravAr3a gujara baMga, mevAr3a sindhu kaliMga / mAlava apUrava aMga, pUrava sudesa tilNg| saba desa mili manaraMga, gAvai suguru guNa cNg| jima ketaki vanabhRGga, tima suguru suM mujha raGga ||2||sb|| kali gautamA avatAra, taji moha madana vikAra / niramAya nirahaMkAra, dhana dhanna e anngaar| mANikyasUri paTadhAra, ati rUpa vayara kumAra / zrIvaMta zAha malhAra, 'sumatikalAla sukhakAra // 3 ||sb0|| akabara bhUpati mAnIyA, tiNa mAnai sahu loi / jinacandasUri surIzvara, vandai vaMchita hoi / vaMdatA vaMchita hoi ahanisi, dekhatAM cita hIMsa e| __ zrIpUjya jinacandasUri samavar3i avara koi na dIsae / sampati kAraka, dukhanivAraka dharmadhAraka mhaavrtii| mana bhAva ANI lAbha jANo, namai akabara bhUpatI / / 1 / / 2010_05 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri gItAni 65 asurAM guru pratibodhIu, dAkhI dharama vicAra / zAsana soha caDhAvIyo, mANikasUri paTTadhAra // paTTadhAra mANikasUri nai e, rIhar3a vaMsai dina mnnii| zrIvaMta zrIyAdevI naMdana, suvihita sAdhu siromaNI // guNarayaNa rohaNa bhaviya mohana, kamma sohaNa vrata lou| suvicAra sAra udAra bhAvai asurAM guru pratibodhIyau // 2 // ehavo guru vaMdyo nahIM iNi jagi te akayatha / ___ akabara zrImukha ima kahai, kharatara gaccha maNimatha / / maNimatha kharatara gaccha kerau, abhinaverau surataru / mana taNA kAmita sayala pUrai, rupa jema purandaru // jasu taNai darasaNi durita nAsai, riddhi vAsai ghara shii| ima kahai akabara teha akayatha, jeNi guru vaMdyo nahIM // 3 // yugapradhAna padavI bhalI, Apai akabara rAja / saimukha harakhai ima kahai, e guru saba siratAja / siratAja saba gaccha eha sahaguru, karai bagasIsa ima valI, gujarAta khabhAyata maMdari karau nirabhaya maachlii| vardhamAna sAmi taNai zAsani, karI unnati ima rlii| Apai akabara adhika haraNe, yugapradhAna padavI bhalI // 4 // jAM lagi ambara ravi zazi, jAM sura zaila nadIsa / tAM naMdau e rAjiyo, mAnai ANa naresa // jasu ANa mAnai rAva rANA, bhAva bahu hiyaDai dharI / nanda budhirasa zazi varasi caitraha navami tihi ati guNa bharI / 2010_05 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ima vimala cittai bhagai bhattai, samayapramoda samullaso / yugapravara jinacandrasUri vaMdo, jAma ambara ravi zazi // 5 // (8) // paMca nadI sAdhana gIta // vikkama (pura) nayare zrI saMgha haraSiyo eha nI DhAla / zrI gauyama gaNadhara praNamI karI ANI uraTa aGga / guru guNa gAvaNa mujha mana gaha gahai, thAyai ati uccharaGga // 1 // dhana zrIjinazAsana salahiyai, kharatara gaccha siNagAra / ___yugapradhAna jinacanda jatIsaru, guru goyama avatAra ||2||dh0|| lAbhapure jinadharma suNAvinai, bujhagyo pAtisAha / zrI guru paMcanadI pati sAdhivA, koyA manahi uchAha ||3||dhn|| saMgha sAthi mulatANa padhAriyA, paisAryo savizeSa / dekha haraNyA savi jana paya namai, khAna malika tima sekhaadhin0|| ThAmi ThAmi hukumai zrI zAhinai, kahatAM dharma vicAra / __ abhayadAna mahiyala varatAvanAM, saMgha udaya jayakAra / / 5 / / 10 / / AyA paMcanadI taTa pattaNai, candrabele abhidhAna / __ AMbila aThThama tapa guru AdarI, baiThA nizcala dhyAna ||6||dhn0|| solasaya bAvanai vaccharai, puSpa sahita ravivAra / mAhadhavala bArasa tithi niramalo, zubha mahUrata tiNi vAra ||aaadh0|| ber3I baisI pahutAM jihAM milai, paMcanadI bhara nIra / adharati nizcala nAva tihAM rahI, dhyAna dharai guru dhIra ||8||dhn0|| 2010_05 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandrasUri gItAni zIla satta tapa japa pUjA vasa, mANibhadra pramukha sumanna / ____ yakSa sahu jinadattasUri sAnidhai, teha thayA suprasanna ||dhn0|| prahasami gurujI pattaNi aviyA, vAjyA jetra nisANa / ThAma 2 nA saMgha milyA ghaNA, Apai dAna sujANa ||10||dhn0|| dhIravAr3a vaMse paragar3A, nAniga suta rAjapAla / saparivAra tihAM bahu dhana kharacina, lIdho yaza suvizAla ||1shaadhn0|| tihAM thI uccanagara guru AviyA, vaMdyA zAnti jiNaMda / derAvara praNamyA jaga dopatA, zrIjinakuzala murNida ||1shaadhn0 hiva tihAM thI mAraga vici AvatAM, sundara dhuMbha niveza / ... pada paMkaja jinamANikasUrinA, bheTyA tiNe pradeza ||13||dh0|| navahara pAsa juhArI padhAriyA, jesalameru maMjhAra / phAgana sudI bIjai sahu haraSoyA, rAula saMgha apAra ||14||dhn0|| zrIjinacaMda yatIzvara guNanilo, pratapo yuga pradhAna / 'padmarAja' ima pabhaNai mana rasai. dina dina vadhatai vAna ||15|dhn0|| banI he sahagurukI ThakurAI zrIjinacandrasUri guru vaMdo, jo kucha ho caturAI ||shaabnii|| sakala sanUra hukama saba mAnati tai jinha kuM phurmaaii| aru kachu doSa nahIM dila aMtari, timi sabahoM manilAI ||2||bnii0|| mANikasUri pATa mahimA varo, lai jina syuM vitaNAi / jhigamiga jyoti sugarukI jAgI, 'sAdhukIrati' sukhdaai||shaabnii0|| 2010_05 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha (10) rAga malhAra pUjya AvAja sAMbhalau sahie, harakhyA sagalAloka / morau mana piNa ulasyau sahie, jima hari daMsaNa koka || 1 | iNa re suguru jI jaga mAMhi jasa paDahau bajAiyau // 0 // pahiluM akabara mAnIyA sahIe, e guru hIrA khANi / yugapradhAna pada tiNa diyau sahie, paya lAgai rAyarANi // 2 // iNa0 || gaccha aneka maI joiyA sahie, tuma sama avara na koI / 68 helai mayaNa vasI kIyau sahie, zIlai thUlabhadra joi ||3||iNa0 anukrama zrIguru viharatA sahIe, AvyA pATaNa mAMhi / 'mAsa prabhu tihAM karai sahIe, mana ANI ucchAha || 4 ||30|| lekha Ayau AgarA thako sahIe, jANo sagalo bAta / sAhi salema ko pas car3hayai sahoe, kumato bAMdhyA rAti ||5|| i0 || mAsokari pAMguryA sahIe karatA desa vihAra / ugrasenapura AviyA sahIe, varatyA jaya jayakAra || 6 || 30 // zrIpAtizAha bolAviyA sahIe, jaMgama jugahapradhAna / dharama marama kahi bUjhavyau sahIe, turata dIyA phuramAna ||7|| i0 || jiNa zAsana ujavAliyau sahIe, sAha zrIvaMta kula canda | sAdhu vihAra mugatA kIyA sahIe, kharatara pati jiNacanda ||8||iNa siriyA de uri haMsalau sahIe, tejai dIpai bhANa / " labdhizekhara " muni ima bhaNai sahIe, sevaka ApaNa jANi // 6 // iNa0 // ( 11 ) rAula zrI bhIma ima kahai jI, jAdava vaMsi vadIta re // pUja jI // (padhAro jesalameru nai jI, prIti gharI nija citta re ||raa0|| 1 || 2010_05 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUrigItAni vakhata baDA gujarAti nA jI, pUja padhAryA jetha re| dhana dhana loka sahuvali re, jeha vasai chai tetha re ||2||raa0|| pUja taNai je zrImukhar3a jI, nisuNai amRta vANi re| __seva karai guru nI zAzvatI re, tehano janma pramANi re ||3||raa0 divasa ghaNA vici vaulIyA jI, AvaNa kerI Asa re / huMsi achai mAharai hiyai jI, ihAM jai karau caumAsi re |4||raa0|| zrI jesalagiri saMgha nI jo, adhika achai mana koDi re / gurujI caraNai lAgivA, re trikaraNa zuddha kara joDi re ||5||aaraa|| sAdhu nI saMgati jau milai re, tau pUjai mana nI Asa re / ciMtAmaNi kari jau caDhayai re, tau citta thAi ullAsa re ||dhaaraa0|| mujha mana harakha ghaNau achai jI, tumha milavA nuM Aja re / tumha AvyAM savi sAdhyasyAM re, adhika dharama taNA kAja re paaraa|| ihAM vilamba navi kIjiyai jI, zrI kharatara gaNadhAra re / zrI jinacandra guNabhaNai re, "guNavinaya" gaNi sukhakAra re ||8||raa0|| (svayaMlikhita-patra 1 hamAre saMgraha meM ) (12) rAga-sAmerI suguru kai darasana kai blihaarii| zrI kharataragaccha jaMgama surataru, jinacandasUri sukhakArI ||1||su0|| akabara zAhi harakha kari konau, yugapradhAna padadhArI / . khaMbhAyata mai zAhi hukama taI, jalacara jIva ubArI ||2||su0|| sAta divasa jini saba jIvana kI, hiMsA dUra nivArI / deza dezi pharamAna paThAe, saba jaga ku upagArI ||3||su0|| 2010_05 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jinamANikasUri pATa prabhAkara, kali gautama avatArI / kahai "guNavinaya" sakala guNa suMdara, gAvata saba nara-nArI // 4 // 0 // ( kavi ke hastalikhita patra se uddhRta ) (13) rAga-dhanyAsirI mArUNo suguru merai ciri jIvau causAla / khambhAyata dariyA kI macchalI, bolata bola rasAla shaasu0|| bhAga hamArai tihAM jAvata hai, lAbhapurai bhaya TAla / zrIjI kuM aisI araja karejyo, jalacara kuM pratipAla ||2||su0|| eha araja nisuNI pUjyAM tai, raMjyu vara bhUpAla ! hukama kari nai chApa paThAi, harakhyA bAla gopAla |||3||su0| yugapradhAna jinacanda yatIsara, chai jasu nAma vizAla / zAhi akabara tasu pharamAi, tiNi jhAr3AyAlA jAla ||4||su0 nizabhari nIMda abai Avata hai, maraNa taNu bhaya TAla / jaya jaya jaya AzIsa diyata hai, mili jIvana kI mAla ||5||su0|| dhana dhana dhora humAUM kuM nandana, jIvata dAna dayAla / ___dhana dhana zrIkharataragaccha nAyaka, SaTakAyA rakhavAla ||su0|| dhana mantrI karmacanda vachAvata, udyama kIu darahAla / ____ sAhiba nai sAcai suprasAdai, alIya vinna saba TAli ||nnaasu|| dhana te saMgha iNai je avasara, paraghala kharacai mAla / tasu "kalyANa kamala" no saMpada, Apada na huvai bAla ||su0. 2010_05 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri gItAni 101 (14) apUrNa sarasa vacana samsati supasAyai, gAisu zrI gururAya rI maai| yugapradhAna jinacanda yatIzvara, sura nara seve pAya ro maaii|| kaliyuga kalpavRkSa avatariyo, sevaka jana sukhakAra rI mAI // / / jina zAsana jinacanda taNo yaza, pratapai puhavi majhAra rI maaii| prahasama nita nita zrIguru praNamo, zrIkharatara gaNadhAra ro mAI // 2 // saMvata panara pacANuM varSe, rIhar3a kula manu bhANa rI mAI / zrIvaMta zAha gRhaNI siriyAde, janamyA zrI "suratANa" rI mAI // 3 // saMvata sola car3otara barase, lIdho saMyama bhAra rI mAI / jinamANikyasUri saiM hAthai dikSA, ziSyaratna suvicArarI mAI ||4||k0 laghu vaya buddhi vinANe jANyo, zrutasAgara nau sAra rI mAI / abhinava vayara kumara avatArai, sakala kalA bhaMDAra rI mAI ||5||k0|| vakhata saMyoge sola bArottara, jezalamera maMjhAra rI mAI / pAmyo sUrIzvara pada prakaTayo, zrIsaMgha jaya 2 kAra ro mAI ||6||k0 ugra vihAra Adaryo zrIguru, kaThina kriyAuddhAra rI mAI / cAritra pAtra mahaMta munIzvara, ratnatraya AdhAra rI mAI ||nnaak0|| satarottara varSe pATaNa meM, adhika badhArI mAma rI mAI / cyAra asI gaccha sAkhai kharatara, viruda dIpAyau tAma rI mAI ||8||k0 hathagAura saurIpura nAmai, tIratha vimalagiriMda rI mAI / AbUgar3ha giranAra sikhara tihAM, praNamyA zrIjinacandarI mAI ||6||k0 ArAsaNa tAraMgai tIratha, rANapurai gururAja rI maaii| varakANA saMkhezvara grAme, praNamyA zrI jinarAjarI mAI // 10 // 0 // 2010_05 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 aitihAsika jaina kAvya saMgraha avara tIrtha paNa zrIguru bheTyA, pratibodhyo pAtisAha rI mAI / akabara adhiko Asati nirakhI, dIdhau mauTau lAha rI mAI / / 11 / / khambhAyata no khAr3I kerA, rAkhyA jIva aneka rI maaii| barasa eka laga zrI guru vacane, pAmyo parama vivekarI mAI ||12||k0 sAta divasa lagi nija ANA meM, varatAvI amAri rI maaii| akabara avara apUrva kArija, kIdhA guru upakArarI mAI // 13 // 0 // paMcanadI pati paratikha sAdhyA, mANabhadra vikhyAta rI mAI / ....................................... || (15) zrI gurujI gota yugavara zrI jinacandajI, jagi jinazAsani canda re / prahasami uThI pUjiyai, kAmita surataru kaMda re ||1"jug0|| saMvati panara paMcANuyai, zrIvaMta sAha malhAra re| ___mAta siriyAdevi janamIyau, rIhar3a kula siNagAra re |raajug0 saMvata sola ciDottarai, jANI jiNi athira saMsAra re / hAthi jinamANikasUri nai, saMgrAu saMyama bhAra re ||3||jug0|| vayarakumAra taNI parai, laghuvai buddhi bhaMDAra re / . gurukula vAsa vasi pAmiyau, pravacana sAgara pAra re |4|jug0. saMvata sola bArotarai, jesalameru majhAri re| bhAgya bali sUri padavI lahI, harakhiyA savi nara nAri re |5|jug0| kaThiNa kriyA jiNa uddhari, mAMDiyau ugra vihAra re / - sUri jiNavallabha sArikhau, caraNa karaNa guNadhAra re dAjuga 2010_05 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri gItAni Aanam pATaNa sola satarotarai, cyAri asI gaccha sAkhi re| kharatara viruda dIpAviyau, Agama akSara dAkhi re // 7 // juga0 // saurIpura hathiNAure, vimaligiri gar3ha girinAra re| tAraGga arbudi tIrathai, yAtra kari bahu vAri re // 8 // jug0|| akabara zAhi guru parikhoyau, kasavaTi kaMcaNa jema re / pUjyanI madhura desaNa suNI, raMjiyau sAhi salema re // // jug0|| sAta divasa varatAviyau, mAMhi duniyA abhayadAna re| paMca nadI pati sAdhiyA, vAdhiyau ati ghaNau vAna re ||10||jug0|| rAjanagara pratiSThA karI, sabala maMDANa gururAi re| saMghavI somajI lachinau, lAha liyai tiNi ThAi re ||1shaajug0|| suprasanna jehanai mastakai, guru dharai dakSiNa pANi re / teha ghari kelikamalA karai, mukhavasai avira(la) vANi re ||12||jug0|| darasanI jina mugatA karI, sola sittara vAsi re / ___aviyA nagara bilAr3ae, suguru rahyA caumAsi re ||13||jug0|| divasa Asu vadi bIjanai, uccarI aNazaNa sAra re / surapuri suguru sidhAriyA, sura karai jaya jayakAra re ||14||jug0|| nAma samaraNi navanidhi milai, savi phalai saMghanI Asa re / Adhi nai vyAdhi dUrai Talai, saMpajai lIla vilAsa re ||15||jug0|| kezara candana kusuma suM, caracatAM sahaguru pAya re / puna saMtAna paraghala huvai, dina dina teja savAya re ||16||jug0|| zrIjinacandasUrIsarU, cira jayau jugahapradhAna re| iNapari guru guNa saMthuNai, pAThaka 'ratnanidhAna' re ||1nnaajug0|| (zrI jinadattasUri jJAna bhaMDAra-sUratastha hasta likhata granthAt preSaka panyAsa kezaramunijI) // iti zrI gurujI gItaM // 2010_05 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 aitihAsika jaina kAvya saMgraha (16) // 6 rAga 36 rAgiNI garbhit gIta // kIjai occhava santAM suguru kerau (1) sulalita vayaNa suNa sakhi merau (2) kahaurI saMdesa kharA guru AvatiyA (3) tiNavelA ulasI merI chAtiyA (4) // 1 // AerI sakhi zrIvaMtamalhArA, kharatara gaccha shRnggaarhaaraa| e AMkar3I (5) aisA raMga vadhAvana kIjai (6) guru abhirAma girA amRta pIjai. (7) aise suguru kuM nitya ulagaurI (8) sundara zarIrA gacchapati aurI / / 6 // A0 // 2 // du:kha ke dAra suguru tuma hau rI (10) gAuM guNa guru kedArA gaurI (11) soraThagiri kI jAtrA karaNakaM ApaNarI guru pAya parau (12) bhAgyaphalyo occhava lokaNarao (13) // 3 // tuM kRpApara daulati de mohi hu~ tero bhagata hu rI (14) gurujI tuM upara jIva rAkhI rahuMrI (15) ihu sayanI guru merA brahmacArI (16) hu~ caraNa lAguM Dara Damara vArI (17) A0 // 4 // 2010_05 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandrasUri gItAni aho niketa naTanarAiNa kai Agai aisai nRtya karata guruke rAgai (18) aise zuddha nATaka hotA gAvata suMdarI veNu vINA muraja vAjata dhumara ghugharI (16) // 5 // rAsa madhu mAdhavai deti raMbhA, suguru gAyati vAyaMti bhaMbhA (20) tejapuja jimase bheiravI, jugapradhAna guru pekhau bhvi(21)aa||6|| sabahi Thaura varI jayatasirI ( 22 ) guruke guNa gAvata gujarI (23) mAruNi nArI milI saba gAvata sundara rUpa sobhAgI re (24) Aja sakhi punya disA mero jAgI (25) // 7 // torI bhakti muja mana mAM vasI rI ( 26) sAhi akabara mAnai jasu bAbaravaMsI (27) guruke vaMdaNI tarasaisiMdhuyA (28) iyA sArI gurukI mUratiyA (26) A0 // 8 // gurujI tuMhiMjakRpAla bhUpAla kalAnidhi tuhija sabahi siratAja(30) Avai e rItai gaccharAja (31) / saMkarA bharaNa lAMchana jina suprasanna jinacaMdasUri gurukuMnatikaru (32) // 6 // terI suratakI balihArI, tuM pUrava Asa hamArI, tuM jaga surataru e (33) guru praNamairI suranara kinnara dhoraNI re manavaMchita pUraNa suramaNI re (34) // 10 // 2010_05 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 aitihAsika jana kAvya saMgraha mAlavA gauDamizrI amRta thai vacana mIThe guru tere hai tAthai (35) karau vaMdaNA gurukuM trikAlai harau paMca pramAda re (36) ____sabaikuM kalyANa sukha suguru prasAda re (37) A0 / / 11 / / bahu parabhAti vau uchava sAra (38) paMcamahAvrata dhara guru udAra (36) hu~ AdesakAra prabhuterA, jugapradhAna jinacanda munisarA, tuM prabhu sAhiba merA (40) // 12 // durita me vArau gurujI sukha karau re zrIsaGgha purau AzA nAma tumArai navanidhi saMpajai re lAbhai lola vilAsa (41) // 13 // dhanyAsarI rAgamAlA racI udAra, chaH rAga chanose bhASA bheda vicAra, solasai bAvana vijaya dasamI dine suraguruvAra, thaMbhaNa pAsa pasAyaI traMbAvatI majAra (2) dha0) // 14 // jugapradhAna jinacanda sUrIMda sArA . cira jayau jinasiMghasUri saparivAra (3 dha0) sakalacanda muNIsara sIsa unnatikAra, "samayasundara" sadA sukha apAra (gha) // 15 // iti zrIyugapradhAna jinacandasUrIgAM rAgamAlA sampUrNA, kRtA ca0. samayasundaragaNinA likhitA saM0 1652 varSe kArtika zudi 4 dine zrI staMbhatIrtha nagare / 2010_05 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandra sUri gItAni 107 (17) rAgaH-AsAvarI pUjyajI tumha caraNe meruu mana lINau, jyu madhukara araviMda / mohana beli sabai mana mohiyau, pekhata paramANaMda re ||1||puujy0|| sulalita vANi vakhANa suNAvati, zravati sudhA makaraMda re / bhavika bhavodadhi tAraNa berI, janamana kumadanI caMdare / / 2 / / pUjya0 // rIhaDa vaMza saroja divAkara, sAha zrIvaMta kau naMda re / "samayasundara"kahai tuM cirapratape,zrIjiNacanda muNiMda re ||3||pujy0|| (18) AsAvarI bhale rI mAI zrI jinacandrasUri aae| zrIjina dharma marama bUjhaNa kU, akabara zAhi bulAe // 1 // sadguru vANI suNi zAhi akabara, paramANaMda mani pAe / haphataharoja amAri pAlana kuM, likhi phuramAna paThAe // 2 // zro kharatara gaccha unnati kInI, durajana dUra pulAe / _ "samayasundara" kahai zrIjinacandasUri saba janake mana bhAe // 3 // (19) AsAvarI suguru cira pratape tu kor3ei vriis| khaMbhAyata bandara mAchalar3o, saba mili deta AzIsa // 1 // su0. dhana dhana zrI kharataragaccha nAyaka, amRtavANi varIsa / zAhi akabara hamakuM rAkhaNakuM, jAsu karI bakazIsa // 2 // likhi phuramANa paThAvata sabahI, dhana karmacandra maMtrIza / "samayasundara" prabhu parama kRpA kari, pUrau manahi jagIza // 3 // ____ 2010_05 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha ( 20 ) zrI kharataragaccha rAjIyau re mANika sUri paTadhAro re / sundara sAdhu siromaNI re, vinayavaMta parivAro // 1 // vinayavaMta parivAra tumhArau, bhAga phalyau sakhI Aja hamAro / 108 e candrAlau chai ati sArau, zrIpUjyajI tumhe vegi padhAro // 1 // jiNacandasUrijI re, tumha jaga mohaNa veli / suNajyo vInatI re, AvaDa AmhArai disi, girUA gacchapatire || vATa jovatAM AvIyA re harakhyA sahu nara-nAro | saMgha sahu ucchava karai re ghari 2 maMgalAcAro gharighari maMgalavAro re gorI, suguru badhAvaDa bahinI morI / e candrAulaDa sAMbhalajyorI, huM balihArI pUjajI torI // 2 // zrI0 amRta sarikhA bolar3A re, sAMbhalato sukha thAjyo / zrIpujya darasaNa dekhatAM re, aliya vighana savi jAjyo || aliya vidhana sahu jAyai re dUrai, zrIpUjya vAMdu ugamate sUrai / e candrAlau gAMu hajUrai, tau mujha Asa pUlai savi nUrai || 3 || jiNadIThA mana ulasai re nayaNe amIya jharaMti | te gurunA guNa gAvatAM re, vaMchita kAja saraMti // chita kAja saraMti sadAi, zrIjiNacandasUri vAMdau mAI / e candrAlA bhAsa mahaMgAI, prIti "samayasundara" manipAI || 4 || zrI ( 21 ) janacandasUri AlIjA gIta rAgaH - AsyAsiMdhUDo thira akabara tuM thApIyaDa, yuga pradhAna jaga joi / zrIjinacandasUri sArikha, sAri0 kalimeM na dIsaha koya // 1 // 2010_05 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri gItAni 106 umAha dharI nai tAtajI hu~ Aviyaure, ho ekarasau tuM Avi / manakA manoratha sahu phali mAharA re,ho darasaNi mohi dikhAu / / 2 / / jinazAsani rAkhyau jiNai, Dolatau ddmddol| samajhAyau zrI pAtisAha, sadaguru khATayau taI subola / uu0||3|| Alejo milavA ati ghaNau, Ayau sindha thI eth|| nagara gAma sahu nirakhIyA, kaho kyuM na dIsai pUjya ketha |u0 // 4 // zAhi salema sahu aMbarA, bhIma sUra bhUpAla / cItArai tuM nai cAha suM, ho pUjyajI padhArau kirapAla / U / / 5 / / bAbA Adima bAhubali, vora gauyama jyuM vilApa / - melau na sarajyau mAharau mA0, te tau rahyo pachatApa / uumaa016|| sAha baDau ho somajI gakhyau karmacanda raaj| akabara iMdrapuri ANIyau ho, Astika vAdI guru Aja / umA0/71 mUyai kahai te mUr3hanara, jIvai jiNacandasUri / __ jaga jaMpai jasa jehanau, jeha0 ho puhavi kIrata paDari |uumaa085 caturvidha saMgha cItArasyai, jAM jIvisai tAM sIma / vIsAryA kima visarai,visa0 ho nirmala tapa japa nIma |uumaa06| pATi tumhArai pragaTIyau, zrI jiNasiMha sUrIsa / ziSya nivAjyA tai sahu , taiM0 re jatIyAM pUrI jagIsa |uumaa010|| samayasundara kRta apUrNa-prApta 2010_05 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi kuzala lAbha kRta " zrIpUjya kAhaNaha tim / / Erin - rAga-AsAvarI pahilo praNamuM prathamajiNa, AdinAtha arihaMta / nAbhi narezvara kulatilaka, Apai sukha anaMta // 1 // cakravartI je pAMcamo, saraNAgata sAdhAri / zAMti karaNa jina solamo, zAntinAtha sukhakAra // 2 // bahmacAro sira mukaTamaNi, yAdava vaMza jiNiMda / ___neminAtha bhAvai namuM, ANI mana ANaMda // 3 // zrI khaMbhAyata maMDaNo, praNamuM thaMbhaNa pAsa / eka manA ArAdhatAM, pUrai jana nI Asa // 4 // zAsananAyaka samarIyaI, varddhamAna vara vIra / .. tIrthakara cauvosamo, sovana varNa zarIra // 5 // cyAri tIrthakara zAzvatA, viharamANa jina vIza / triNa cauvIzI jina taNA, nAma japUM nizadIsa // 6 // zrIgautamagaNadhara sadhara, namisuM labdhinidhAna / kevalikamalA kari vazai, mahimA meru samAna // 7 // samarU zAsanadevatA, praNamuM sadaguru pAya / tAsu prasAde mAisyu, zrI kharataragaccha rAya // 8 // 2010_05 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pUjya vAhaNa gItam satara bheda saMyama dharai, giruA guNa chatIsa / adhikI utkRSTI kriyA, dhyAna dharai nisadIsa // 6 // sUyagaDAMga sUtre kahyA, vIra stava adhikAra / bhava samudra tAraNa taraNa, vAhaNa jima vistAra // 10 // A bhava sAgara sArikhaM, sukha dukha aMta na pAra / sadaguru vAhaNa nI parai, utArai bhavapAra / / 11 // DhAla:-sAmarI bhavasAgara samudra samAna, rAga dveSa vi neU dhANa ? / ... __ mamatA tRSNA jala pUra, mithyAta magara ati krUra / / 12 / / mojA UMcA abhimAna, viSayAdika vAyu samAna / saMsAra samudra maMjhAri, jIva bhabhyA anaMta vAri // 13 // hiva puNya taNai saMyoga, pAmyo sahaguru no yogA bhavasAgara tAraNahAra, jina dharma taNau AdhAra // 14 // bAhaNa nI pari nistArai, jIva durgati paDito vArai / ___ kAlari jali kihAMna chIpai, para vAdI koi na jIpai / / 15 / / ihanai tophAna na lAgai, sukhi vAyu vahai vairAgai / jala thala savihuM upagArai, bhaviyaNa jaNa helAM tArai // 16 // DhAla:-husenI dhanyAsirI zrIjinarAya nIpAiyau e, vAhaNa samuM jinadharma, bhavika janatAravA e // 17 // 2010_05 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 aitihAsika jaina kAvya saMgraha tArai 2 zrIvaMta zAha no nandana vAhaNa taNI parai / tArai 2 siriyAde no suta ki, vAhaNa silA matI e| tArai 2 zrIpUjya susAdhu, zrIkharataragaccha gacchapatti e // aaN0|| avihar3a vAhaNa e sahI e, savihuM sukha vyApAra / dharma dhana dAyakU e // 18 // tArai tArai zrI samakita ati nirmalo e| ___pahalau te payaThANa, sumati sUtredhoM e // 16 // tA0 guNa chatIsa sohAmaNA e| vihu disi bAMka maMDANa, sukRta dala malivA e||20|| tA0 kUyA dhuMbha cAritra taNau e / jayaNA joDI saMdhi, sabala saDha tapa taNau e / / 21 / / tA0 zola DabU so sobhato e| le mata suguru vakhANa, dayA guNa dorar3o e / / 22 / / tArai tArai kalamI te zuddhI kriyAe, puNya karaNI paMtAMsa, saMtoSa jalai bharyAu re // 23 // tA0 dazavidha dharma veDUM gavI e| saMvara teha janA rakhi mAsari chatraDI e // 24 // tA0 satara bheda saMyama taNA e, __te AulA apAra / saMvega suM paMjarI e // 25 // tA0 AjhA nAlu aNI smoe| paMca samiti para vAMNa, kIrcidhaja jaha lahai e // 26 // tA0 vijai vAraha bhaavnaae| (dA) hAMDA zubha pariNAma, nAgara navatattva taNAe // 27 // 2010_05 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro pUjya vAhaNa gotam 113 . .. tA0 karUNA kolai lepIu e, jJAna nirupama nora / jholau samarasa bharyoe // 28 // tA0 zAsana nAyaka hU (krU) yaue, mAlima zrI gururAja / karANi munivarue // 26 / / tA0 jina bhASita mAraga vahai e, vAjinanAda sijhAya / susAdhu khalAsIyAe // 30 // tArai 2 e mAraga jinadharma taNaue, ko Dolai nahIM lagAra / sadA sukhiyAM karaie // 31 // tA0 mala (cA ?) vArI te kAThoyA e, kumatI cora honora / sahu bhaya TAlatAe // 32 // tA0 puNya kriyANe pUrIyA e, bahurati vastu aneka / sujasa pAkhara kharIe // 33 // tA0 kaSAya DUMgara jAlAie, vahata u dhyAna pravAha / silAmati AvIyoe // 34!! DhAla-rAmagirI:dharmamAraga upadezatA, karatA 2 vidhai vihAra re| . __ AvyAjo nagara traMbAvato, zrI saMgha harSa apAra re // 35 // pUjya AvyA te AsA phalI, zrI kharataragaccha gaNadhAra re / zrI jinacandasUri vAMdoyai, sAthai 2 sAdhu parivAra re ||36||puu0|| Agama sUtra arthe bharyA, sukRta kriyANa te sAra re| cAritra vakhAri ati bhalI(yAM), vrata pacakhANa vistAra re // 37 // 2010_05 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vasta apUrva vahurivA, milyA 2 bhavika nara-nAra re / vinaya kari pUjya nai vInavai, Apau 2 vastu udAra re ||38||puu0|| moTA 2 zrAvaka zrAvikA, karai maMDANa aneka re / mahotsava adhika prabhAvanA, jANai 2 vinaya viveka re ||36||puu0|| jJAna darazaNa cAritra taNA, amolaka ratna mahaMta re / puNya vyApAri Avi milyA, bahuratAM lAbha ananta re ||40||puu0|| dAna guNa motIya nirmalA, paMca AcAra te pAMca re / ..daza pacakhANa te kaharabau, agara te zItala vAca re ||4shaapuu0|| sUpha te saddahaNA kharI, suguru sevA sikalAta re| pota surAsura posahA, makamala pravacana mAta re ||42||puu0|| hIra peTI mahotsava ghaNA, i bhrA (trA ?) mI te sUtranI sAkha re / bhAva(jAca)parivAra liya ati bhalo, nivRti te kisamisa dAkha re|43puu| zrIphala zrIguru dezaNA, vIza thAnika kamakhAba re / nAMdi uchava malIyAgarau, pUjyanI bhagati gulAba re // 44 // 0 / / deza virati te kacakaDau, colI(la) yAM te upadhAna re / dAMta(na)? zIlAMgaratha ujalau, rAtI jagu teha kaMtANa re ||45||puu0|| zItala sukaDi bhAvanA, snAtra tekapUra barAsa re / katIphau kalyANika jANIyai, kaMsa baNyo saha upavAsa re ||46||puu0|| mAsakhamaNa masajhAre samuM (bhalu), lArIte lAkha navakAra re / sUtra nA bheda horA kharA, ucita nudAna dInAra re ||4nnaapuu0|| pAkhara kamaNa barIyA bisai, lavaMga o(u)lo vizvA(saya)vIsa re| nAma AloyaNa vADIyA, chaTha tapa bisaya guNatIsare ||48||puu0|| 2010_05 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pUjya vAhaNa gItam saMsAra tAraNa du kAMvalI, cautho vrata teha dastAra re / akhoDa AMbila nima jANatrI, kala (i) ya veyAvaccasAra re ||46 | | 0 | aThama tapa te Toka (pa) rAM, aThAhI te seva khajUra re / .i ; samavasaraNa tapate mirI, sopArI sAmAyika lAhiNa mAla pahirAvaNI, uttama kriyANa te joi re / pUra 115 re || 50 || || parakhIya vasta je saMpar3I, lAkha asaMkhita hoi re || 51 // 50 // zrI guru zAsaNa devatA, vAhaNa nA rakhavAla re / bhagati bhI sAnidha karai, phalai manoratha mAla ||22|| 50 // rAgaH - kedAra gaur3I 2010_05 dina 2 mahotsava ati ghaNA, zrasaMgha bhagati suhAi | mana zuddhi zrIguru sevayai, jiNi sevyai zivasukha pAi ||53|| pU0|| bhavika jana vaMdau sahaguru pAya, zrI kharatara gaccharAya || AM0|| pramu pATie cavIsamai, zrIpUjya jinacandasUri / udyotakArI abhinavo, udayo punya aMkUra // 54 // bha0 || -zAha (zrAvaka) bhaMDArI vIrajI, sAha rAkA nai gururAga / varddhamAnazAha vinayai ghaNo, zAha nAgajI adhika sobhAga || 55 ||20|| zAha vachA zAha padamaso, devajIne jaitazAha | zrAvaka harakhA (ghA) hIrajo, bhANarjI adhikau ucchAha ||56 ||0|| bhaMDArI mADaNa nai bhagati ghaNI, zAha jAbaDane ghaNA bhAva / zAha manuAne zAha sahajIyA, bhaMDArI amIra adhika achAha re || 57 // timilai zrAvaka zrAvikA, saMbhalai pUjya vakhANa / hIyaDa UlaTai ulasai, ema jIvyo janma pramANa ||58 | | 0 | Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 aitihAsika jaina kAvya saMgraha Agraha dekhI zrI saMghano, pUjyajI rahyA caumAsa / dharmano mArga upadisai, ima pahuMto mananI Aza ||56||bh0|| pratimApratiSTA thApanA, dIkSA dIyai gururAja / ima saphala nara bhava tehano, je karai sukRta nA kAja re ||60bh0 rAga :-guDa malhAra Avyo mAsa asAr3ha jhabUke dAminI re / jovai 2 prIyaDA vATa sakomala kAminI re / / cAtaka madhurai sAdiki proU 2 ucarai re / varasai ghaNa varasAta sajala saravara bharai re||6|| iNa avasari zrIpUjya mahA moTA jato re| zrAvaka nA sukha heta AyA traMbAvatI re / jovau 2 ama guru roti pratIti vadhai valo re|| ___ dikSAramaNI sAtha ramai mananI ralI re ||61||aaN0|| saMvega sudhArasanIra sabala saravara bharyA re| paMca mahAvrata mitra saMjogai saMcaryA re| upazama pAli utaMga taraMga vairAganA re / sumati gupti vara nAri saMjoga saubhAgyanA re // 6 // pravacana vacana vistAra aratha tamvara ghagA re / kokila kAminI gIta gAyai pro guru taNA re| gAjai 2 gagana gaMbhIra zrI pUjyano dezanA re / bhaviyaNa mora cakora thAyai zubha vAsanA re // 13 // ___ 2010_05 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI y pUjya vAhaNa gItam "sadA guru dhyAna snAna lahari zotala vahai re / kIrtti sujasa visAla sakala jaga maha mahai re / - sAte khetra suThAma subaha nopajai re / zrI guru pAya prasAda sadA sukha saMpajai re // 64 // sAmagrI saMyoga sudharma sahui suNai re ! phalIyA puNya vyApAra AcAra suhAmaNA re / 2 puNya sugAla havaMti milyA zrI pUjyajI re / vAhaNa AvyA kheti bara vAi hara ? ramajI re || 65 || jihAM 2 zrIguru ANa, pravarte jiha kigai re / dina 2 adhika jagIsa jo thAijyoM tiha kiNai re / jyAM laga meru girinda gayaNi tArA ghaNA re / tAM lagi avicala rAja karau, guru amha taNA re || 66 || paratA pUraNa pAsa jiNesara thaMbhaNaDa ra / zrIguru nA guNa jJAnaharSa bhaviyaNa bhaNau re || " kuzalalAbha " kara joDi zrIguru paya namai re / 117 zrI pUjya vAhaNa gIta suNatAM mana ramai re || 67 || 2010_05 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 aitihAsika jaina kAvya saMgraha guru gIta naM0 23 sabha (ba?) namai cakravartI jinacandasUri, catura (vidha)saMgha caturaMga sena saji, vAre vighana ari dUri / nava tata navanidhAna jina pAe, Agama gaMgA kUri / cavada vidyA guNa ratana saMga kari, nIkau nIlavaTa nUri ||1||s0|| paMca mahAvrata mahala (Na?)zramaNa guNa, hai daravAra hari / darasaNa jJAna caraNa triNha toratha, sAdhi sakati ari cUri ||2||s| marudhara gUjara soraTha mAlatra, pUraba siMdha saMpUri / / SaTakhaNDa sAdhi parama guru sAnidhi, ghure sujasa ke tUri ||3||s0|| niramala vaMsa udaya phuni pAe, darasana aMgi aMkUri / muni"jayasoma"badati jaya 2 dhuni, suguru sakati bharapUri ||4||s0|| jayaprApti gIta (24) rAga :dekhau mAI AsA merai manakI, saphala phalIre ulaTi aMgi na mAi / sujasa jasu desaMtarai, navakhaMDi dIpAyau nAma re / mAma moTI mahi maMDale, sava jana kAi praNAma re ||1||jiitu0|| .. zrIkharataragaccha rAjIyau, zrIjinacaMdra murNidare / ____ mAna moDyo kumati taNau, tribhuvana huo ANaMda re // 2 // pATaNi bhUpa durlabha mukhe, barasa dasasaiasI mAni re / sUri gaNa pamuha tihAM caurAso, mar3hapati jIpIAsANi re||3||jiitu0|| divasa zubha thAna paMcAsarai, karIya paraNAma visAra re / sUri jigezvara pAmoyo, kharatara viruddha udAra re ||4||jot u0|| 2010_05 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandrasUri gItAni 116 mmmmmmmmmmmmm saMvata sola satarottarai, pATaNa nayara majhAra re| melI darasaNa sahu saMmata, grantha nI sAkhi sAdhAra re ||5||jiitu0|| pUrva biruda ujavAliyau, sAkhi dAkhai sahu loka re| teja kharatara sahaguru taNau, RSimatI te thayau phokare ||aajotu0|| rigamatI (RSimatI) je hu~tau 'kaMkalI' volato Ala paMpAla re / ___ khaSTa kodhau kharatara gure, jANai bAla gopAla re ||nnaajiitu0|| nilavaTa nUra atisau ghaNau, kharatara soha sama joDi re / jaMbu karigamatA je bhiDai, jaya kima pAmai soi re ||8||jiitu0|| mANikasUri pATai tapai, rihaDa kula siNagAra re / zrIjinacanda sUri guNadhA nilau, sevaka jana sukhakAra re ||jii0 (25) vidhi sthAnaka caupii| garuvau gaccha kharatara taNau, jehanai guru zrIjinadattasUri / - bhadrasUri bhAgyai bharyo, praNamantA hoi ANaMda pUri ki // 1 // sUri ziromaNi cirajayau, zrIjinacandrasUri gaNadhAri / kumati dala jiNa bhAMjiyau, vo jaga mAMhiM jaya 2 kAra ki // 2 // bAlapaNai cArita liyau, vidyA buddhi vinaya bhaMDAra / __ avidhi paMtha jiNa pariharI, dhArai paMca mahAvrata dhAra ki // 3 // guNa chattIsa sadA dharai, kalikAlai goyama avatAra / sahu gaccha mAhe sira dhaNI, rupe mayaNa manAyau hAra ki // 4 // sUri "jinezvara" jagatilau, tAsu pATA'bhaya deva vikhyAta / vRtti navAMgi jiNai karI, teto kharatara pragaTAvadAta ki // 5 // 2010_05 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrIseDhI taTanI taTai, pragaTa kiyaDa jiNa thaMbhaNa pAsa ! kuSTa gamAr3ayau dehano, te kharatara gaccha pUrai Asa ki ||6|| saMvata sola sattotara (1617), aNahila pATaNa nagara majhAra / zrIguru pahuMtA vicaratA, sahu bhaviyaNa mana harSa apAra ||7|| keI kumati kalaMkiyA, bolai sUtra aratha viparIta / nija guru bhASita olavai, tihAM kaNi zrIguru pAmyau jIta ki ||8|| kaMkAlI mahI mUlagI, paMDita taNau vahai abhimAna / sAgara chItara sama thayo, jihi udayau kharatara guru bhAni ki // 6 // pATaNa mAMhi paMcAsarau, pADA pAkhali je pozAla / paula deI paizI rahyau, je mukhi lAvata Ala paMpAla ki ||10|| gaccha caurAsI melavI, paMca zAstra nI sAkhi udAra / jItya kharatara rAjiyau, e sahuko jANai saMsAra ki ||11|| zruti udhAr3A paurasI, bahu par3ipunA kahaMtAM doSa / mRSAvAda ima bolatA, bIjau vrata kima pAmai poSa ki || 12 || ghaNA divasa nA bAkulA, mAMDA gorasa lodhA vIra / vidhivAdai sAdhu liyA, ThAmi 2 e dIkhai hIra ki ||13|| vardhamAna jina vA (pA?) raNe, lodhA vAsI zuddha AdhA (hA ?) ra / saMghaTTA tehanA tumheM, TAlo chau e kavaNa AcAra ki || 14 || parva cAri posaha taNA, bolai sUtra aratha nai bhAkhi / parva para posaha karau, tehanI navi dIsai kiha sAkhi ki ||15|| sAtavIsa jhAjherar3A, ima pUchaivA chai bahu bola | te sUdhI pari sardI, bhava bhrAmaka kAMi (ga) vAo niTola ki ||16|| 2010_05 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandrasUri gItAni rosa rosa hama mani nahIM, eka jobha kima karauM vakhANa / zrojinakuzala sUrindra nai, samaraNi lAbhai kor3i kalyANa ki ||17|| gahuMlo naM0 (26) rAgaH - gUjarI / aba mai pAyau saba guNajAMNa / sAhi akavara kahai e suhaguru, jinazAsana sulatANa || ava0 || AMkaNI / / yatIya satI maI bahuta nihAle, nahIM ko eha samAna / 121 ke krodhI ke lobho kUr3A. kei mana dharai gumAna || 1 || ava0|| gurunI vANi sugI avanipatI, vUjhayau dyai sanmAna | desa videza jIU hiMsyA dalI, bhejI nija kuramAna ||2|| aba 0|| zrIjinamANika sUri paTodhara, kharataragaccha rAjAna | cirajIvo jinacaMda yatIzvara, kahai muni "labdhi " sujAna // 3 // av8|| gahuMlI naM0 (27) rAgaH - gUjarI / duniyA cAhai dau sulatAna / ika narapati ika yatipati sundara, jAne hai rahamAna || du0|| AMkaNI / / rAya rANA bhU arijana sAdhI, varatAvo nija ANa / barjara baMsa humAU naMdana, akabara sAhi sujAMga || 1 ||0|| vidhi patha hIlaka durajana janake, gAlI maha abhimAna / zrIvaMta suta saba sUri siromaNI, jaga mAMhi "jugapradhAna " ||2||du0|| siMhAsana hukuma sunAvati, kau navi khaMData ANa / mira 'malaka' bahu unakuM sevati, inakuM muni rAjAna || 3 || du0 || 2010_05 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ika chatra siru bari mathADaMbara, dhArati dauU samAna / kahati"labdhi"jinacaMda dharAdhara, pratipo jahA~ doU bhAna ||bhaa0 du0|| gahuMlI naM0 (28) rAgaH-dhavala dhnyaashrii| noko nIkaurI jinazAsani e guru nIko / yugapradhAna jagi jaMgama ehI,doyau jasuakabara Tho(To?) kurii||ji0|aaNk rAja kAja (Aja) hama sundara, saphala bhayau aba nIko / sAhi akabara kahai ju mokuM, darasaNa thayo gurujI kaurI ||1||ji0|| mohana rUpa suguru baDabhAgI, lahyau mAna zrIjIu ko| je guru upara mada macchara dharatAM, huu mukha tihA phokau ro||2||ji0|| zrIguru nAmi durati hari bhAjai, nAda sugo jiu sIha ko| sAra (ha?)zrIvaMta sutana cira jIvau, sAhitra "labdhi" munI ko / / 3 / / gahuMlI naM0 (29) raagH-sortthii| Aja ucharaMga ANaMda aMgi upanau, Aja gaccha rAja nA guNa thuNojai / gAma puri pATaNai raMgi vadhAvaNA, navanavA uchava saMgha kIjai / Aja0||Aot hukama zrI sAhi nai paMca nadi sAdhinai, - udaya kIyau saMghano savAyau / saMghapati somajI, suNau mujha binatI, soya jiNacaMda guru Aja Ayo ||1||aa0|| 2010_05 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinacandra sUri gItAni. 1233 sAhi pratibodhatA paMca nadI sAdhatAM, sujasamai jAsa jagi bhera vAgI / "labdhikalola" muni kahai (kahati) guru gAvatAM, Aja mujha parama mani prIta jAgI ||2||aa|| (30) gahu~lo suguru merau kAmita kaamgvii| __manazudra sAhI akabara donI, yugaprathAna padavI ||1||su0|| sakala nisAkara maMDala samasari, dIpati vadana chavi / mahimaMDala mai mahimA jAkI, dina prati navInavI ||2||su0|| jinamANika sUri pATi udayagiri, zrIjinacaMdra ravI / pekhata hI harakhata bhayau mana mai, "ratna nidhAna" kavI ||3||su0|| (31) suyaza gIta ||raag:-dhnyaashrii // namo sUri jiNacanda dAdA sadAdIpatau, ___jIpatau durajaNa jaNa vizeSa / riddhi navaniddhi sukhasiddhi dAyaka sahI, pAdukA prahasamai uThi dekha // 1 // namo0 // sadhavaTa moTikau bola khATayau kharau, zAhi salema jasakodha sevA / gaccha caurAsI nA munivara rAkhiyA, ___sAkhIyA sUrijacanda devA // 2 // namo0 // 2010_05 | Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 aitihAsika jana kAvya saMgraha bhAga sobhAga vairAga guNa AgalA, jIvatA kaliyugi jIva jANyau / antalagi Atama dharama kArija(ka)rI, svarga pahutAM pachI sura vakhANyau // 3 // namo0 // kharatara sevakAM suratarU sArikhau, kaSTa saMkaTa savi dUra kAjai / "harSanaMdana" kahai catuvidha zrIsaMgha, dina dina daulati ema dIjai // 4 // namo0 // AKA INTMA 2010_05 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI jina siMhasUra gItAni // rAgaH--belAula ( 1 ) zubha dina Aja badhAi, dhavala maMgala gAvo mAi / zrIjinasiMhasUri AcAraja, dIpai bahuta savAi ||1|| zubha0 // zAhi hukama zrIjinacandrasUri guru, sahathi dIna baDAi / maMtrIzvara karmacaMdra mahocchava, konau tabahu banAi ||2||shu0|| pAtizAha akabara jAkuM mAnata, jAnata saba lokAi | kahai 'guNavinaya' suguru cirajIvau, zrIsaMgha kuM sukhadAi ||3||shu0|| (2) rAgaH - mevADau zrI gautama guru pAyanamI, gAu~ zrI gaccharAja zrIjinasiMgha sUrIsaru, pUravai vaMchita kAja // pUrabar3a vaMchita kAja sahaguru, sobhAgI guNa sohai e munirAya mohana veli ne pare, bhavika jana mana moha e| cAritrapAtra kaThora kiriyA, dharamakAraja udyamI, gaccharAjanA guNagAisyuM jI, guru lAhora padhAriyA, teDAvyA karmacaMda | zrI gautama guru panI ||1|| zrI akabara ne sahaguru milyA, pAmyA paramANaMda | pAmIyA paramAnaMda tatakSaNa, hukama diu uTho ne kiyo / 2010_05 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha atyaMta Adara mAna gurune, pAdazAha akabara diyau / dharma goSThi karatAM dayA dharatA, hiMsA doSa nivaariyaa| ANaMda varatyA huA occhava, guru lAhora padhAriyA // 2 // zrIakabara Agraha karI, kAzmIra kiyo re vihAra, zrIpura nagarasohAmaNuM ,tihAM varatAvI amAra // amAra varatI sarva dharatI, huo jayajayakAra e, guru sIta tApa(nA) parIsaha, sahyA vividha prakAra e| -mahAlAbha jANI harakha ANI, dhIrapaNuM hiyaDe dharI, kAzmIra deza vihAra kodho, zrIakabara Agraha karI (3) zrI akabara cita raMjiyo, pUjyane karai aradAsa / AcArija mAnasiMgha karau, ama mana paramaullAsa amha mana Aja ulAsa adhikau, phAguNa zudI bIjai mudA / saihatthi jinacaMdasUrI dodhI, AcArija pada saMpadA / karamacaMda maMtrIsara mahotsava, ADaMbara moTo kiyo / gururAjanA............ ............ // 4 // guNa dekhi giruA, varIsa saha guru, cApaDAM caDatI kalA / cAMpazI sAha malhAra cAMpala. devi mAtA tana ilA, pAdasAha akabarasAhi parakhyo, zrIjinasiMgha sUri cirajayau / AsIsa pabhaNai "samayasundara", saMgha sahu harakhita thayau // 5 // iti zrIjinasiMhasUrINAM jakaDI gItaM samAptam 2010_05 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasiMhasUri gItAni (3) guru gItam Aja mere mana ko Aza phalI / zrIjinasiMhasUri mukha dekhata, Arati dUra TalI // 1 // zrIjinacaMdrasUri sahatthai, caturvidha saMgha milI / zAhi hukama AcAraja padavI, dIdhI adhika bhalI // 2 // - koDi varisa maMtrI zrIkaramacaMdra, utsava karata ralI / " samaya sundara" guruke padapaMkaja, lIno jema alI ||3|| (4) jinasiMhasUri hIDolaNa gItaM 127 sarazvati sAmaNi vInavuM, Apajyo eka pasAya | zrIAcArya guNa gAi, hIDolaNA re AnaMda aMgina mAya || 1 || hI 0 || vAMdas zrIjinasiMhasUri, hI0 praha ugamata (la) i sUri | hI0 | mujha mana AnaMda pUri, hI0 darasaNa pAtika dUri ||0|| munirAya mohaNa belar3I, mahiyala mahimA Aja / caMda jina car3hatI kalA hIM0 zrIsaMgha pUravai Asa ||2|| sobhAgI mahimA nilaDa, nilavaTa dIpai nUra / naranAri pAya kamala namai, ho0 pragaTyo puNyapaDUra ||3||hI0|| copar3A vaMzai paragaDa, cAMpasI zAha malhAra | hI0 mAta cAMpala de uri dharyA, hI0 pragaTayau puNya prakAra || 4 || hI 0 || caurAsI gaccha sira tilaDa, jinasiMhasUri sUrIsa / cirajaya caturvidha saMgha suM, hI0 'samayasundara' yaha AsIsa ||5|| hI 0 ****:* 2010_05 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 aitihAsika jaina kAvya saMgraha (2) jinasiMhasari gahuMlI cAlau sahelI sahaguru vAMdivAjo, sakhi mujha mani vAMdivAno kodd're| zrojinasiMhasUri AvIyAjo, sakhA karUM praNAma kara jor3a re ||caa0 mAta cAMpalade uri dharyAjo, sakho cAMpaso zAha malhAra re / manamohana mahimA nilaujo, sakhI copar3A sAkha zRGgAra re |raacaa0 vairAgai vrata AdaryojI, sakhI peca mahAvrata dhAra re'| sakala kalAgama sohatAjI, sakho labdhi vidyA bhaMDAra re ||3||caa0|| zrI akabara Agraha karijI, sakhI kAsmora kiyau vihAra re / sAdhu AcArai sAhi raMjIyaure, sakho tihAM varatAvi amaarire|4aacaar zrIjinacaMdrasUri thApoyaujI, sakhI AcArija nija paTadhAra re| saMgha sayala AsyA phalI, sakhI kharatara gaccha jayakAra re |5caa0 naMdi mahocchava maMDoyaujI, sakhi karmacaMdra maMtrIsa re| nayara lAhora vita bAvaraijo, sakho kaviyaNa koDi varIsa re |6caa gurujI mAnyA re moTe ThAkurejo, sakhI gurujI mAnyA akbrsaahire| gurujI mAnyA re moTe uMbarejo, sakhI jasu za tribhuvanamAMhi re |caa mujha mana mohyo gurujI tuma guNejo, sakhi jima madhukara sahakAra re / gurujI tuma darasaNa nayaNe nirakhatAMjI, sakhI mujhamani harSaapAra re|8| cira pratapai guru rAjIyaujI, sakho zrIjinasiMghasUrIsa re| 'samayasuMdara' ima vinavaijI, sakho pUrau mAharai manahIM jagIsa rehAcA badhAvA (6) Aja raMga badhAmaNAM, motIyaDe cauka pUrAvau re / zrIAcArija AviyA, zrIjinasiMhasUri vadhAvau re ||1||aa0|| 2010_05 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasiMhasUri gItAni jugapradhAna jagi jANIyai, zrIjinacaMdasUri muNiMda re / sahathi pATai thApIyA, guru pratapai teja dimaMda re ||2||0| sura nara kinnara haraSIyA, guru sulalita vANi vakhANai re / pAtizAhi pratibodhiyaDa, zrI akabara sAhi sujANa re || 3|| A0|| balihArI guru vaNayaDe ? (vayaNaDe ) balihArI guru mukhacanda re / balihArI guru nayaNaDe, pekhahAMta paramANaMda re ||4||0|| dhana cAMpala de kUkhar3I, dhana cAMpasI sAha udAra re / puraSa ratna jihAM upanA, zrI copar3A sAkha zrRGgAra re ||5|| A0|| zrI kharatara gaccha rAjiyaDa, jinazAsana mAhi dIvau re / "samayasuMdara" kahai guru meraDa, zrIjinasiMghasUri cira jIvau re || 6A0 iti zrI zrI zrI AcArya jinasiMhasUri gItam // zrI harSanandana muninA lipIkRtam // -*** ( 7 ) 126 Aja kuM dhana dina merau / punya dazA pragaTI aba merI, pekhatu guru mukha terau || 1 | A0 // zrI janasiMhasUra hi (2) mere jIu meM, supanai maI nahIMya anero / kumudinI canda jisau tuma lInau, dUra tuhI tumha nerau || 2 || A0 / tumhArai darasaNa AnaMda (mopai) upajatI, nayana ko prema naverau | "samayasundara" kahai saba kuM valabha, jIu tuM tina thai adhikera | | 30 2010_05 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 aitihAsika jaina kAvya saMgraha (8) caumAsA giit| zrAvaNa mAsa sohAmaNo, mahiyala barase meho jii| bApIyar3Are piu 2 karai, amha mani sugurU saneho jI / / ama mana suguru saneha pragaTyo, medinI harayAliyAM / guru jIva jayaNA jugati pAlai, bahai nIra paraNAliyAM / / sudha kSetra samakita bIja vAvai, saMgha AnaMda ati ghaNo / jinasiMgha sUri karau caumAsau, zrAvaNa mAsa sohAmaNo // 1 // bhalai Ayau bhAdavau, nIra bharyA nIvANo jii| guhira bhora dhvani gAjatA, sahaguru karihI bakhANo jo|| vakhANa kalpasiddhAMta vAMcai, bhaviya rAcai mordd'aa| ati sarasa desaNa suNI haraSai, jema caMda cakorar3A / / goraDI maMgala gIta gAvai, kaMTha kokila abhinavau / jinasiMhasUri muNiMda gAtAM, bhalai re Avyo bhAdavau // 2 // AsU Asa sahu phalI, niramala saravara nIro jii| sahaguru upazama rasa bharyA, sAyara jema gaMbhIro jI / / gaMbhIra sAyara jema sahaguru, sakala guNa maNi sohe| ati rUpa suMdara muni puraMdara, bhaviya jaNa maNa mohae / / guru caMdrano pari jharai amRta, pUjatAM pUrai rlii| sevatAM jinasiMdha sUri saha guru, AsU mAsa AsA phalI // 3 // kAtI guru caDhatI kalA, pratapai teja diNaMdo jo| dharatIyai re dhAna nIpanAM, jana mani paramANaMdo jI / / jana mani paramANaMda pragaTyo, dharama dhyAna thayA ghaNA // 2010_05 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 zrojinasiMhasUri gItAni bali paraba divAlI mahotsava, ralIya raMga badhAmaNA / / caumAsa cyAre mAsa jinasiMgha, sUri saMpada AgalA / vInavai vAcaka "samaya sundara", kAtI guru car3hatI kalA // 4 // (9) gahuMlo AcArija tume mana mohiyo, tume jagi mohana veli / sundara rUpa suhAmaNo, bacana sudhArasa keli // 1 ||aa0|| rAya rANA saba mohiyA, mohyo akabara sAha re / nara nArI rA mana mohiyA, mahimA mahiyala mAMha re // 2||aa0|| kAmaNa mohana navi karau, sudhA dIso cho sAdhu re / mohanagArA guNa tuma taNA, e paramAratha sAdha re // 3 ||aa0|| guNa dekhI rAce sahuko, avaguNa rAce na koya re / hAra sahuko hiyaDa dharai, neura pAya tali hoya re // 4 ||aa0|| guNavaMta re guru amhataNA, jinasiMhasUri gururAja re / jJAna kriyA guNa nirmalA, "samaya sundara" saratAja re // 5 ||aa0|| (10) guruvANI mahimA gIta guru vANI (jaga) sagalau mohIyau, sAcA mohaNa velo jii| sAMbhalatA sahunai sukha saMpajai, jANi amI rasa relo jo guru0|| bAbana caMdana taI ati sItalI, niramala gaMga taraMgo jii| 'pApa pakhAlai bhaviyaNa jaNa taNA, lAgo mujha mana raMgo jI |2|guru0|| ____ 2010_05 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vacana cAturI guru pratibUjhavI, sAhi "salema" nariMdo jii| abhayadAna nau paDaho bajAviyau, zrojinasiMha sUriMdo jI |3|guru0|| copar3A vaMzai sobha car3hAvatau, cAMpasI zAha mallAro jii| ___ paravAdI gaja bhaMjaNa kesarI, Agama artha bhaMDAro jo |4|guru0|| yugapradhAna saiMhAthai thApiyA. akabara zAhi hajUro jii| 'rAjasamudra' manaraMgai ucarai, pratapau jAM sasi sUro jI |5|guru0|| (11) gacchapati pada prApti gIta zrIjinasiMhasUri pATai bahaThA, zrIsaMgha AvyA (jhA?) mAna re / kharataragacchapati sAhI (padavI) pAi, vAdhyau dina dina vAna // 1 // mAI aisA sadaguru vaMdIyai, jaMgama jugahapUradhAna re / ___ koDi dIvAlI rAja karau jyu, dhruvatArA asamAna re |raamaa0|| sUrimaMtra sira chatra virAjai, kSamA mugaTa pradhAna re / sumati gupati dui cAmara boMjai, siMhAsaNa dharmadhyAna re |3|maa0|| zrIsaMgha re yugapradhAna padavI lahI, AyA "makurabakhAna" re / __sAjaNa maNa ciMtyA huA, malyA durajaNa mANa re |4|maa0|| zrIsaMgha raMga karai ati ucchava, dIdhA bahulA dAna re / daza dizi kIrti kaviyaNa bolai, 'haraSanandana' guNagAna re |5|maaii|| / (12) |nirvaann gItaM // DhAla:-niMdalarI . meDatai nagari padhAroyA, zrIjinasiMha sujANa ho / pUmajI0 / posa vadi terasa nisi bharai, pAmyau pada niravAMNa ho |1|puujjii0|| 2010_05 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasiMhasUri gItAni 133 tuma pauDhayAM mAhare kima sarai, pauDaNa nI nahI vAra ho |puujjii0|| nayaNa nihAlau neha suM, baiThau sahU parivAra ho / AMkaNI0 / / dIrgha noMda nivArIyai, dharma tagai prastAva ho / pUjajo0 // rAi prAyacchita sAcavau, paDikamaNau zubha bhAva ho // 2 // 0 // jhAlara bAjI deharai, vAjau saMkha paDUra ho / taravara paMkhI jAgIyA, jAgau suguru sanUra ho ||shaapuu0|| prahaphATI pagaDau thayau, hIyau piNa phADaNa hAra ho / bolAyAM bolai nahoM, kai rUThau karatAra ho ||4||puu0|| samarai sagalA uMbarA, "mukuravakhAna" nabAba ho ||puu0|| ___ kAgala desa videza nA, vAMcI karai (u?) jabAba ho ||5||puu0|| lahuDA celA lADilA, mI(vi?)nati karai vizeSa ho ||puu0|| pATI paravADi dIjIyai, muhaDai sAmau dekha ho ||6||puu0|| 'e pAtisAhI mevaDau, Ubho karaI aradAsa ho ||puu0|| eka ghar3I paDadma nahIM, cAlau zrI jo pAsa ho ||7||puu0|| AvI vAMdivA zrAvikA, osavAla zrImAla ho // 0 // yathAsamAdhi kahai karau, eka vakhANa rasAla ho // 8 // 0 // bolaNahArau cali gayau, rahyA bolAvaNa hAra ho ||puu0|| ___ Apa savAratha sIjhavyau, pAmyau suraloka sAra ho ||dhaapuu0|| mauna grAu manacitavI, kIdhau koi Aloca ho ||puu0|| sagalA ziSya navAjIyA, bhAgau mUla thI soca ho ||10||puu0|| pATa tumhArai pratapIyau, zrIjinarAja sanUra ho ||puu0|| AcArija adhikI kalA, zrIjinasAgara sUri ho ||puu0||11|| bhavi 2 thAjyo vaMdanA, zrIjinasiMha sUriMda ho |puu0|| sAnidha karajyo sarvadA, 'harapanandana' ANaMda ho ||12||puu0|| - _ 2010_05 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI kSemarAja upAdhyAya nAtaM sarasati kari supasAu ho, gAi su suhaguru rAuho / gAisu suha guru saphala surataru, gachi kharatara suhkro| mahiyalai mahimAvaMta muNivara, bAlapaNi saMjama dhro| siddhAnta sAra vicAra sAgara, suguNamaNi vyraagro| jayavaMta zrI uvajhAya khemarAja, gAisu sahI e suha guro // 1 // bhaviyaNa jaNa paDi bohai ho, chAjahaDaha kuli sohai ho / chAjahaDa kuli avatarIya suhagurU, sAha lIlA nndnno| bara nAri lolAdevo uyaraI, pApa tApaha cndnno| dikhIyA zrI jinacandrasUri guri, saMvata panara solettarai / sIkhaviya suparaiM somadhaja guri, bhaviyaNa, (jaNa) saMzaya harai // 2 // upasama rasaha bhaMDArU he, saMjamasiri ura hArU e| saMjama siri ura hAra sohai, pUrava RSi samavaDi dharai / navatatta navarasa sarasa desaNa, moha mAyA pariharai / jiNaANa dharai hIyaDai, paMca pamAya nivArae / uvajhAya zrI khemarAja suhaguru, cavada vidyAdhArae // 3 // kanaka bhaNai siranAmI he, mai navanidhi siddhi pAmI he / ___pAmIya suhaguru taNIya sevA, sayala siddhi suhAmaNI / cAule cauka pUrevi suhava, vadhAvau vara kaaminnii| dIpaMta dinamaNI samau tejai bhabiyajaNa tumhi vaMdau / udivaMtA zrI uvajhAya khemarAja, 'kanaka' bhaNai ciranaMdau / / 4 / / guru gotaM (varddha0 bha0 guTakA se ) 17 vIM sadI lika - - 2010_05 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro bhAvaharSa upAdhyAya gItam zrI bhASaharSa upAdhyAya gatiM zro sarasati mati diu ghaNI, suhaguru karau pasAya / haraSa karI huM vIna, zrIbhAvaharSa ubajhAya // 1 // zrI bhAvaharSa uvajhAyavara, pratapau koDi varIsa / / tUThI sarasati devatA, haraSi dIyai AsIsa // 2 // tuDi karInai kima tolI(ya)i, dhIra gambhIra guNehi / meru mahAsAgara mahI, adhikA te guru dehi // 3 // dina dini saMjami saMcaDaI sAyara jima sita ! pAkhi / tapa japa khapa tehavo karai, jisI na lAbhai lAkhi // 4 // surutaru jima sohAmaNA, mana vaMchita dAtAra / harSa Rddhi sukha saMpadA, taru zrAvaNa jaladhAra // 5 // rAga :-soraThI jaladhara jiuM jagatra jIvADai, mana parama prIti padi caaddi| desaNa rasa sarasa dikhADai, dukha dahanati dUri gamADai // 6 // zrAvaka cAtaka uchAha, mora jIma zrI saMgha sAha / saravara te bhaviyaNa zravaNa, vANI rasi bhariyai vivaNa // 7 // Ugai tihAM sukRta aMkUra, Talai mithyA bhara tamala (timira?)pUra / saMtApa pApa hui cUra, jinazAsana bimavaNau nUra // 8 // zrI bhAvaharSa uvajhAya, te jalihara kahiyai nyAya / upasama rasi pUrita kAya, sohai saMsAri sachAya // 6 // 2010_05 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha dahA:-zrIjina mANikasUri guru, dIghau pada uvajhAya / jesalamerai mAhi sudi, dasami namau tasu pAya // 10 // suguru pAya pramoda namIyai, dukha duragati dUrai gamIyai / bhava sAgari bhimi na bhamIyai, sukha saMpati sarisA ramIyai // 11 // kharataragachi pUnima canda, guru dIThai mani ANaMda / sevaMtA surataru kaMda, raMjai guru vacani nariMda // 12 // sAha koDA naMdana dhanna, koDima de uyari ratanna / 'kulatilaka' suguru cA sIsa, uvajhAya sadA sujagIsa // 13 // zrI bhAvaharSa hitakArI, sudhau bhuni paMtha vicaarii| paMca samiti gupati guNadhArI, viharai guru doSa nivArI // 14|| zrI bhAvaharSa ubajhAyA, cirajIvau munivara raayaa| maI harakhai suhaguru gAyA, mujha hIyaDai adhika suhAyA / / 15 / / (saMgrahastha patra 1 tatkAlIna li0 racita) sukhanidhAna gurugItam rAga dhanyAzrI suguru ke paNamo bhaviyaNa pAyA, zrIsamayakalaza guru pATi prabhAkara, sukhanidhAna gaNirAyA / 1 / huMvaDa vaMsa vikSAta suNIjai, dhai sukha sampati dhyaayaa| guNasena vadati suguru sevAtaI, dina 2 teja svaayaa|2| * 1 saM0 1685 caitrAdi 3 dine zukravAre paM0 guNasena likhotaM RSideva ratana vAcanArtha ( zrIpUjyajI saMgraha hayaguTakese ) 2010_05 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAdhu kIrti jayapatAkA giitm| FESSETTE Or A LA // jayapatAkA gIta // solahasai paMcavIsai samai, Agarai nayari vizeSa re / posahakI caracA thakI, kharatara sujasa nI rekha re / 1 / kharatara jaita pada pAmIyau, sAdhukIrti jaya sAra re / sAhi akavara kAu zrImukhaI, paNDita eha udArare / kharaH "buddhisAgara" taNI buddhi gai, bhAkhIyau ati avicAra re / SaSTa thayA tapA RSimatI, kharatare lahayau jayakAra re|2| saMskRta tapalo na bolIyau, thayA khisANa apAra re| catura akabara mukha paMDite, karI sAgara budhi hAra re / 3 / khara0 tarka vyAkarNa par3hayau nahIM, marama e suNyau akhaNDa e| malama sAgara budhi UghaDayau, jANIyau azuci nau piMDa re |4|kh0 gaMgadAsi sAha dhodhU taNai, mor3Iyau kumata nau mANa re| ___ bacana patizAha e boliyau, buddhi sAgara ajANa re / 5 / khara0 pItali mAMhi thI nIkalI, ahavA raGga pataGgare / RSimatI sahu achai ehavA, sAgara buddhi taNai bhaMga re / 6 / khara0 hukama kari pAtizAhai dIyA, bheri damAma nIsANa re / gAjatai bAjatai AvIyA, kharatara sujasa vakhANa re / 7 / khara0 2010_05 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrIjinacandrasUri sAnidhai, "dayA kalaza" guru sIsa re / " sAdhukoti" jagi jayata chaI, kahai kavi "jalha" jagIsa re | 8|khara0 // iti zrI sAdhukIrati guru jayapatAkA gItaM / ( 2 ) 138 saMvat dasa saya asIyai pATaNai, cI ( caitya ) vAsI malimANo jI / kharatara viruda lahau durlabha mukhai, sUri jiNesara jANore / 1 / jaya pADayau (pAmyo ?) kharatara puri Agarai, sAdhukIrtti bahu nUre jI / posaha parva dinai jiNa thApIyau, akabara sAhi hajare re |2| jaya Agarai puri migasari dhuri bArasI, solapaMcavIsa varIsa jI / pUrava biruda sahI ujavAliyara, sAdhukIrtti sujagIzo re | 3|ja0 cyAri varaNa kharatara (kuM) jaya (jaya) kari, jANai bAla-gopAlajI / bUThA vATa baTAU sahu kahara, kumatI sira paMca tAlojI |4| jaya kubuddhi SaSTa thayau tara viNa sahI, nIlaja anai "IF taskara jima dui bheri bajAvinai, Avyau rayaNI ThAmajI |5|ja0 cAmala meghadAsa netasI, le akavara phuramANo jI / paMca zabda bajAvI jaya lahayau, kharatara koyau maMDANo jI | chAna zrI jinadatta kuzalasUri sAnidhai, uttama puNya prakAro jo / kara joDI nai' khaipati" vInavai, kharatara jaya-jayakArojI 19 ja iti zrI jayapatAkA gItaM / / zrI / zrA0 bharahI paThanArtha // ( patra 1 zrIpujajI saM0 ) 2010_05 ...... Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAdhukIrti suyaza gItam 136 (3) gahu~lI rAga-asAvarI vANi rasAla amRta rasa sArikhI, moThyA bhaviyaNa loi jii| ___ sUtra siddhaMta artha sUdhA kahai, suNatAM savi sukha hoi jI / / 1 / / sahaguru sAdhukIrti nitu vandIyai, upazama rasa bhaMDAro jii| zIla sudRr3ha saMjama guNa AgalA,sayala saMgha sukhakAro jI |s| paMca sumati traNa gupti bhalo parai, pAlai niratIcAro jii| je nara-nArI paya sevA karai, duttara tarai saMsAro jI ||2||s0| vastiga nandana guru car3hatI kalA, osavaMza siMgAro jii| dhana khemala de jiNi uyarai dharyA,saciMtI kuli avatAro jI |3s0 darasaNi navanidhi sukha sampati milai, dayAkalaza guru siisojii| "devakamala' muni kara joDI bhaNai, pUravau manaha jagIso jii|4|s0. ||sN0 1625 varSe zrAvaNasudi 10 AgarA nagare jinacandasUri rAjye haMsakIrti likhitaM zrAvikA sAhibI paThanArtha // patra 1 zrIpujajIke saMgrahameM / ( anAthI, pArzva gItasaha ) (4) kavitta sAdhukIrti sAdhu agasti jiso, saba sAgarako nAda utAryo / patizAha akabarake darabAra jItau jiNavAda kumati vidAryo / pIyau jiNa tiNa caruvAra bhaDAra dIyau laghu nIti vigAryo / sakucyau addha sAgara mAji gayo, garaba ika hAni bhaja gaccha nikAryo / 2010_05 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 aitihAsika jaina kAvya saMgraha marva kaki kanakasoma kRta jaitapad veli sarasati sAmaNI vInavu, mujha de amRta vANi / mUla thako kharatara taNA, karisyuM viruda bakhANi // 1 // zrAvaka AvI milI suNo, manadhari ati ANaMda / citta viSavAda na ko dharau~, sAcauM kahai muniMda // 2 // solahasaya paMcIsai samaI, vAcaka dayA munIsa / / caumAsi AyA AgarI, bahu pari kari sujagIsa // 3 // 'ratanacanda" vagharAga gaNi, paNDita "saadhukiirti'| "hIraraMga" guNa Agalo, jJAtA 'devakIratti" // 4 // tapa kari "haMsakorta" bhalo, "kanakasoma" jasavaMta / ___"puNyavimala" mani dhyAna dhari, "devakamala" budhivaMta / / 5 / / "jJAnakuzala" jJAtA catura, "yazakuzala" hi jasa liMddha / ___ "raMgakuzala" ati raMga karI, "ilAnaMda" suprasiddha // 6 // vairAge cAritra lIyo, "kIratti(vi)mala" sUjANa / var3a jima sAkhA vistarau, dina 2 car3hate bAna / / 7 / / cAli-nitu dina 2 caDatai vAna, zrI saMgha dIyai bahumAna / tapale caracA uThAi, zrAvakane bAta suNAi // 8 // mo sarikho paMDita joi, nahI majhi Agarai koi / tiNi garva iso mana kIdhauM, buddhisAgara apayaza lIdho / / 6 / / 2010_05 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi kanakasoma kRta jaitapada veli zrAvaka Agai ima bolaI, amha gAthArasa (tha ?) kuNa kholai / zrAvaka kahai garva na kIjai, pUchI paMDita samajhIjai ||10|| saMghavI satIdAsa ku. pUchaI, tumha guru koi ihAM chai ! saMghavI gAjI naI bhAkhaI, sAdhukIrtti chai ima dAkhaI // 11 // likhi kAgada tithi ika dInhauM, zrAvaka vacane na patInauM / posaha tihi eka prakAra, bhrami bhUlau te avicAra ||12|| sAdhukIrtti tatva vicAryoM, tatvAratha mAMhi saMbhAryo / 141 pauSadha chaI doi prakAra, bUjhyo nahIM sahI gamAra // 13 // tihAM likhata doSa dasa dITThA, tapalA taba thayA nikITThA / milI padmasuMdara naI AkhaDaM, gaccha tryAsIkI pata rAkhauM || 14 || dUhA - padama suMdara ima boliyauM, vaMdana nAyaDaM kAMi / svAratha paDIo ApaNaI, taraM Ayo iNa ThAMi // 15 // hiva aparAdha khamaDaM tumheM, paDayo barAMsau eha / hiva saraNe tuma AviyA, kAMi dikhADau chaiha ||16|| tapale ne saMtoSou, piNi sAMkyauM mana mAMhi / sAdhukIrtti jihAM Avisyai, tihAM huM AvisuM nAMhi // 17 // suNI bAta kharatara kharI saMgha milyo saba AI / gAla bajAI RSimatI, hiva DhIlA tumha kAMI ||18|| cAli - DhIlA hiva hamhe na hosyAM, RSimatIyanakI pata khosyAM / kharatare tejasI volAyo bahu ANaMda suM te Avyo // 16 // paMca mili bAta patoThI, paragacchI huA vasITThI / cauthAna ki caracA thApoM, te ghara likhi anai amha ApaDaM ||20|| 2010_05 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 . aitihAsika jaina kAvya saMgraha tapalA riSa tuM socAvaI, ihAM padmasuMdara nahIM AvaI / karisyAM pAtisAha hajUra, kharatara ghari vAjyA tUra // 21 // migasara badI chaTTha prabhAtaI, miliA pAtisAha saMghAtaI / vAimalla bolAyauM pichANI, sAhi bAta sahu gudarANI // 23 // ANaMdai kharatara mAlhaI, kavirAja kaI kI AhavAlaI / nija 2 thAnaka savi AyA, vihANaI kavirAja bulAyA // 23 // aniruddha mahAde mizra, miliyA tiha bhaTTa sahazra / sAdhukIrti saMskRta bhAkhar3a, budhisAgara syuM syuM dAkhaI // 24 // paMDita kahai mUDha gamAra, tero nAma chai buddhi kuThAra / poSaha caracA dina paMca, sAcauM kharatara pakSa saMca // 25 / / kavirAjaI nirNaya kIyauM, jUThauM buddhi kutthaar| ___ sAhi pAsi jAI kahU. poSaha parva vicAra // 26 / / padmasundara ima ciMtavaI, iNi hANaI mo hAni / sAhi pAsa jAi kahaiM, dyo hama jIvIdAna // 27 // migasara vadI bArasa dine, gayA sAhi AvAsi / kharatara pUThai devaguru, tapA gayA saba nAsi // 28 // sAhi hajUra bolAviA, zvetAmbara ka nyAya / huM karisa tatakhiNa kharau, teDyA paNDita rAya // 26 / / DhAla hiva teDyA paMDita rAyaI, kavirAja sabhA bolaayii| ___ sAdhukIrti saMskRta bolaI,khiratara kahi kehanai tole // 30 // 2010_05 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi kanakasomakRta jaita pada veli sAhi sugata dIyai sAbAsi, kharatara mani adhika ulhAsa / buddhisAgara kachu na jANaIM, sAhi sAdhukIrtti kuM bakhANai ||31|| paMDita sabha (ba? bhA?) bolaI ema, nirNaya kIdho chai jema / kharatara gaccha kauM pakSa sAca, tapalA pakhi koi na rAcau ||32|| mUr3ha paMDita sama kima hoi, pAtisAha vicAryo joi / taba padmasuMdara bolAyaDa, luki rahyo sabhA mAMhi nAvyo ||33|| capa poSa thApyo, kharatara kuM jayapada Apyo / gajabajIyA kharatara loka, RSimatI thayA saba phoka ||34|| viNa hukama bheri hu (du ?) iM vAvaI, tapA rAti dIvI le AvaI / pAtisAha suNI e bAta, tapalAuM karauM nipAta ||35|| cAimala meghaI chor3AyA, mAna bhaMga karI kar3havAyA | tapalA kahaI sara bhari kIjaI, duri (i?) bheri hukama inda dIjaI ||36|| dUhAH-- kharatara manahi vicArIyo, eha bAta kima hoi / 143 jItI vAjI hArIyaI, karauM parAkramakoi ||37|| ghodhU cAimalla netasI, meghau pArasa sAha / nemidAsa dhaNarAja sahajasiMgha, gaMgadAsa bhoja agAha ||38|| zrIcaMda zrIvaccha amarasI, daragaha parabata vakhANa / chAjamala gar3hamala bhArahU reDauM sAmIdAsa sujANa // 36 // atara ( ? ) rI tihi milyA, mahevacA saMSavAla / zrAvaka sabha (ba?) teDAvIyA, mahima ke koTIvAla ||40|| 2010_05 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha cAli: mili pahutAvI cApasi, baTTI chaI jihAM AvAsi / Adara taha adhi ( ka ?) uMdIdhauM, guru maMtri citta vasi kIdharaM // 41 // cAmala meghai vAta banAi, akabara re tihAM lIyA bulAi / 144 paravata nemIdAsa hajUra, dojaI bAjA hukama paDUra ||42 || aulomA pAtisAhi tUTTuDaM, sahAthi thApi lIDaM pUThaI / sabha bAjA jaita bajAvauM, apaNAM poraha kuM badhAvau~ ||43|| khojA chaDIdAra paTTAyA, kharatara sAcA jasa pAyA / bheri maddala Dhola nIsANA, vAjyA caDhyo vola pramANa ||44 || saMgha meli milya ANaMdaI, guru sohai zrIsaMgha vRndaI / bAjAra AgaraI kerai, paisArauM kIdhauM bhaleraI // 45 // kharatarai jaita pada pAyo, mAgata jana sahu abulAyaDaM / paMca varaNa va bAi aneka, pahirAyA saMdhi viveka ||46 || hAya tapalo sahu jANaI, kharatara kaM loka vakhANaI / sAkhI bhaTTa chaI iNa bAtaI, kharatara parava zuddha vikhyAte ||47 // jinadatta kuzala sAniddhaI, jinabhadrasUri vaMza vRddhaIM / jinacaMdrasUri suprasAdai, kharatare jItauM iNa vAda // 48 // dayA "amara mANikya" guru sIsa, sAdhukIrtti lahI jagIsa / muni "kanakasoma" ima AkhaI, caDhaviha zrIsaMghakI sAkha || 4 || ( tatkAlIna likhita patra 3 saMgraha meM ) **** 2010_05 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsAdhukItti svargagamana gItam jayanidhAna kRta sAdhukIrti guru svargagamana gatim sukhakaraNa zrIzAMti jiNesarU, samarI pravacana bacanae jii| sohaNa suhaguru gAIe, ni..............................."nabhAe jI ||shaa catura siromaNi bhAvaI vaMdIyai, 'zrIsAdhukIrati' uvajhAyo jii| prahasami bhaviyaNa kAmita suratarU, kharataragaccha gururAyojI // 0 // saMvata sola batosai suha dinai, 'zrIjinacaMdrasUriMdo' jI / mAdhava mAsaI sudi punama thApiyA, pAThaka pada ANaMdo jI // 20 // su kula 'saciMtI' zrIguru upanA, 'khemalade' uri haMso jii| 'vastapAla' pitA jasu jANiye, munijana mahiM avataMso jI // 3 // 0 // nANa caraNa guNa sayala kalA dharU, jaza parimala suvisAlo jii| 'amaramANikya' guru pATaI dIpatA, aThami zazidala bhAlo jii|4aacaa gAma nayara puri viharI mahIyalaI, paDivohI jaNavRndo jii| sola chayAlai AyA saMvatai, puri 'jAlora' murNido jI // 5 // 0 // mAha bahula pakhi aNasaNa uccari, ANI niya mana ThAmo jii| ......" // 6 // 0 // Au pUrI caudasi dina bhalai, pahutA taba suraloka jii| dhuMbha apUrva kiyau guNa (ru?)taNau, praNamIjai bahuloka jI ||nnaac|| iNa kalikAle zrIguru je namai, bhAva dharI naranArI jii| samakita nirmala hui vali tehanaI, dhana kaNa suta sukhakArI jI caac0|| dhana dhana 'sAdhukIrti' raliyAmaNA, sabahI nAma suhAe jii| pAya kamala juga nitu tasa praNamatAM, ghari ghari maMgala thAe jii||c0| ulaTa ANI sahaguru gAiyA, vAcaka 'rAyacaMdra' sIsi jI / AsA pUraNa suramaNi suragavI, 'jayanidhAna' suha dIsi jI ||10||c0|| 2010_05 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vAdI harSanandanakRta zrI samayasudara upAdhyAyAnAM gItam ( 1 ) rAga ( mArUNI ) sAca 'sAvore' sadguru janamiyA re, 'rUpasIjIrA' naMda / navayauvana bhara saMyama saMgrahyojI, sahatha 'zrIjinacaMda ' // 1 // bhale re virAjyo upAdhyAya dezameM re, 'samayasundara' saradAra | adhika pratApI va jima vistare re, ziSya zAkhA parivAra || bhale || 2 | cavadai vidyA ApaNa abhyasI re, paNDita rAya paDUra / chor3AyA sAMDA mayaNe mAratA re, rAula 'bhIma' hajUra || bhale ||3|| 'lAhAure' 'akabara' raMjiyo re, ATha lAkha aratha dikhAr3a / vAcaka padavI paNa pAmI tihAM re, paragar3a vaMza 'poravAr3a' || bhale 0||4|| sindhu vihAre lAbha liyaDa ghaNo re, raMjI 'makhanUma' sekha | pAMce nadiyAM jIvadayA bharI re, rAkhI dhenu vizeSa || bhale 0 ||5|| pahirAyA pUrA munivara gaccha nA re, praName bhUpati pAya / bajar3AvyA vAjA tAjA mer3atA re, raMjI maMDovara rAya ||bhale0 || 6 || vAlho lAge caturvidha saMgha ne re, 'sakalacaMda' gaNi zIza / 'harSanaMdana' sujagIza || bhale 0 ||7|| bar3avakhatI vAdI sadA re, 2010_05 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samayasundara upAdhyAyAnAM gItam 147 kavi devIdAsa kRta (2) rAgaH-AsAvarI sindhur3o "samayasundara' vANArasa vaMdiye, sulalita vANi vakhANo jI / rAya raMjaNa gItAratha guNanilo jo,mahimA merU samANo jI |s0||1|| aratha karI 'akabara' mana rIjhavyo, bali kahUbIjI bAto jii| "jesalamera'sAMDA jIvachor3AvyA, rAvala kari raliAto jii|s||2|| 'zItapura' mAMheM jiNa samajhAviyo, 'makhanUma' mahamada sekho jii| jIvadayA parA paDaha pherAviyo,rAkhI cihuMkhaMDa rekho jI ||saashaa dar3a divAne sagale dIpatA, saMgha ghaNo sobhAgo jii| mAne moTA rANA rAjiyA, vaNArIsa baDabhAgo jI ||s0||4|| sadguru sigalo gaccha pahirAviyo, loka mAMhe yaza lIdho jii| "harSanandana' sarakhA ziSya jehane, 'vAdo' viruda prasiddho jii||s0||5|| janmabhUmi 'sAcore jehanI, vaMza 'poravAr3a' vikhyAto jii| mAtu 'lIlAde' 'rUpasI' janamiyA, ehavA guru avadAto jii|s0||6|| (zrI) 'jinacandasUri' saMihathe dIkhiyA, 'sakalacanda' guru zIzo jii| 'samayasuMdara' guru cira pratapai sadA, cai 'devIdAsa' AsIso jI||sANA // iti zrIsamayamuMdaropAyAyAnAM gItadvayaM // [ hamAre saMgrahameM tatkAlIna li0 prati, patra 1 se ] 2010_05 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 aitihAsika jaina kAvya saMgraha rAjasoma kRta mahopAdhyAya samayasandarajI tim (3) // DhAla haaNjrnii|| navakhaMDameM jasu nAma paMDita giruAho, tarka vyAkarNa bhnnyaa| artha kiyA abhirAma padaekaNarAho, ATha lAkha AkarA // 1 // sAdhu bar3o e mahanta 'akabara' zAhe ho, jeha vkhaanniiyo| 'samayasundara' bhAgyavaMta pAtizAha pU(tU)Thoho,thApali ima khyore||2|| jIvadayA jazalIdha rAula raMjI ho, 'bhIma' 'jeshlgiri'| karaNo uttama kIdha 'sAMDA' chor3AyA ho, dezameM mAratA / / 3 / / 'siddhapura' mAMhe zekha 'mahammada' moTo ho, jiNa prtivodhiiyo| sindhu deza mAMhe vizeSa 'gAyAM' choDAvI ho, turake mAratI // 4 // sakhara vastra paTakUla gaccha paharAyo, kharatara gruaddo| bacanakalA anukUla prabaMdha dekhI ho, zAstra kIdhAghaNAM / / 5 / / para upagAra nimitti kodho sagalo ho,dhana-dhana ima khe| gIta chaMda bahu vRtti kaliyuga mAhe ho, jiNe zAko kiyo // 6 // jugapradhAna 'jinacanda' svayaMhasta vAcaka ho, pada 'lAhore' diyo| 'zrIjinasiMhasUriMda' zahara 'lavere' ho, pAThaka pada kIyo // 7 // Agama artha agAha sammukha sAco ho, jeNe prrupiiyo| giruo guru gajagAha parivAra pUro ho, jehano paragar3o / / 8 // kIdho kriyAuddhAra saMvata sole ho, ikkANu same / gautamane aNuhAra paMcAcAra pAle ho, ghaNu valI khapa kare // 6 // ____ 2010_05 For Private &Personal Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samaya sundaropAdhyAyAnAM gItam araNa kari aNagAra saMvata satare ho, saya biDottare / 'ahamadAbAda' majhAra paraloka pahuMcA ho, caitra zudi terase // 20 // bAdIgaja dala sIMha pATa prabhAkara ho, pratape tehane / 'haraSanandana' aNavIha paNDita mAMhI ho, lIha kADhI jiNe // 11 // pragaTa jAsu parivAra bhAgyavanta moTo ho, vAcaka jANIye / dina-dina jaya-jayakAra jaga jiraMjIvo ho,' rAjasoma' ima kahe || 12||* [ iti mahopAdhyAya samayasundarajI gItaM ] -> 146 // zrIyazakuzala suguru gItam // // rAga kAphI // 'zrI yazakuzala' munIsara (nAguNa) gAvo tumha sukhakArI / sahu janane sukhasAtAdAyaka, vighna viDAraNa hArI || 1 || 20 || ThAma ThAma mahimA sadgurunI, jANe loka lugAi / tima vali iNa deze savizeSai, kahatAM nAvai kAI ||2||20|| bhara dariyAvai samaraNa karatAM, hAthe kara UbArai / dhyAna dharai ika mana je sAcau, tehanA kAraja sArai || 3 ||20|| 'kanakasoma' pATe udayAcala, zrI 'yazakuzala' muNinda / dina dina adhiko sAhiba sohe, jima graha mAhiM caMda ||4||20|| mahira karI nai dIjai darizana, jojai sevaka sAra / 'sukharatana' kahai kara jor3I nai, bhavi bhavi tUM hI AdhAra || 5 ||20|| * yaha gIta bAhar3amera ke yati zrI nemicandrajIse prApta huA hai / etada unheM dhanyavAda dete haiM / 2010_05 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavivara zrIsAra kRta zrI jinarAjasUrirAsa [ racanA samaya saM0 1681] --***-- ............."toraNa cNg| dIThAM sagalA dukha harai, thAyai ati ucharaMga // 1 // merii| ati sakhara suMdara ati bhalI, sohaI ghaNI dhramasAla / jiha AvI vyavahAriyA, dharama karai suvisAla // 10 // merI0 / vana vAga vAr3I ati ghaNI, tihAM ramai loka chayala / sohai nagara suhAmaNau, bhogI karai sayala // 11 // merii| 'rAyasiMgha' rAya karAviyau, 'navau koTa' amalI mANa / kacamahale kari sobhatau, kehau karUM vakhANa // 12 // merii| hiva rAja pAlai raMga setI, rAjA tihAM 'rAyasiMgha' / ___ kyarI mRgalA bhAMgivAM, e sAdUlosiMgha // 13 // merii| pratipayau 'rAThor3A' kulaI, sevakAM pUrai Asa / - paTTarANI sAthai sadA, vilasahi bhogavilAsa // 14 // merI0 / tehanai 'muhatau' malahapatau, paradukha kATanahAra / 'karmacanda' nAmai dipatau, buddhaI abhayakumAra // 15 / / merI0 / DolatI 'rAkhI' jeNa pRthvI, diyA dAna apAra / 'paiMtrIsaI' mAMhi mAMDiyau, sagalai sattUkAra // 16 // merii| 2010_05 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha.. jinarAja sUrijI-jina raMgasUrijI (zAlibhadra caupaikI pratise) 2010_05 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAjasUri rAsa 151 'koDi' dravya dIdhA yAcakAM, 'lAhora' nayara ucchAha / zrI 'jinacanda' yugavara kIyA, pattagariyau 'patizAhi' // 17 // merii| ___'nava' gAma nai 'nava' hAthIyA, tihAM diyA dravya aneka / zrI jinasiMhasUriMda' nai, AcArija saviveka // 18 // merii| 'rAyasiMgha' rAjA rAja pAlai, maMtravI tihi 'karmacaMda' / sahU ko loka sukhai basai, dina-dina adhika ANaMda ||16||merii0|| dUhA- vasai tihAM vyavahAriu, sobhAgo siradAra / dharma dhurandhara 'dharmasI', vohitha kula siNagAra // 1 // dukhiyAM nau pIhara sadA, dharmI nai dhanavaMta / ____ kula maMDaNa mahimA nilau, guNarAgI guNavanta / / 2 / / patibhaktA nai guNavatI, zIyalavatI variyAma / manahara nAro tehanai, 'dhAralade' iNi nAma // 3 // bhaNi jANai causaThi kalA, rUpaijItI rNbh| ehavI nAri ko nahi, adUbhUta rUpa acambha // 4 // dogaMdaka suranI paraDa, sahI sagalA saMjoga / ___ nija prItama sAthai sadA, vilasai nava-nava bhoga // 5 // DhAla vIjI-mAMhakA joganA na kahijyore aradAsa / e jaati| uttama gRha mAMhi (e) kadA re, pauThi 'dhArala' devi / prItamajI / pau0 jhabakai motI jhubakA re, sukha sajyA nita meva // prI0 su0|1| prItamajI bolai amRta vANi, prItamajI bolai koyala vANi / prItamajI tuM merau sulatANa, prItamajI tuM to catura sujANa / 2010_05 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 aitihAsika jaina kAvya saMgraha prItamajI diThau svapna udAra, prItamajI kahau nai tAsu vicaar| prItamajI the paNDita siradAra // AMkaNI0 // covA candana aragajA re, kasatUri ghanasAra / prI0 kstuuri0| cihuM dizi parimala mahamahai re, indra bhuvana AkAra ||prii0 indr||2 damaNA pADala ketakI re, jAi juhI suvizAla / prI0 / jaa0| phUla tihAM mahakai ghaNA re, tima phulAMrI mAla // priiti0|3|prii0bo| dahadizI dIvA jhalahalai re, candrUaDA cusaal| prI0 cN0| bhItai cItara bhikhyA bhalA re, vArU vannaramAla / / prI0 vaa014| prI0 manahara motI jAliyAM re, karai kalI ujAsa / prI0 ka0 / punya pakhai kima pAmIyai re, ehavA sakhara AvAsa / prii0e015/prii0| 'dhAralade' pauDhi tihAM re, koi na lopai lIha / prI0 ko0 / kiuM sUtI kiuM jAgatI re, dIThai suhaNe sIha / / prI0 dii0|6| prI0 suhaNau dekhI suhAmaNauM re, pAmai harakha apAra / prI0 pA0 / svapna taNau phala pUchivA re, vInavIyau bharatAra / / prI0 vi0 // 7 // prI0 amRta samo vANi suNIre, jAgyA 'dharamasI' sAha / prI0 jA0 / puNyayoga jANe milI re, sAkara dUdhahi mAhi // prI0 sA0 ||8prii0| dhari ANaMda isau kahai re, sakharau lahayau supanna / prI0 sa0 / sUravIra vidyAnilau re, huisyai putra ratana // prI0 hu0| prI0 / kuladIpaka bohittharAM re, anti husyai rAjAMna / prI0 aM0 / siMha taNI pari sAhasI re, thAsyai putra pradhAna // pro0 thA0 |10pii0| garabhakAla pUrau husye re, sAta divasa nava mAsa / prI0 saa0| putra manohara janamisyai re, phalisyai mana nI Asa ||prii0 m0|11prii0 2010_05 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa 153 hIyaDai harakha thayau ghaNaure, suNiyau supana vicAra / prI0 su0 / tahatti karI uThi tadAre, pahuMtI bhuvana maMjhAra prI0pa0 ||12||prii0vii0 dahA-ghari (bhuvana?) AvI ima ciMtavai, ajesIma bahu rAta / dharama jAgari jAgatAM, prakaTANau parabhAta // 1 // je bhaNiyA bahuttari-kalA, bhaNiyA veda purANa / prahaugai ghara teDiyA, josI jyotiSa jAMNa // 2 // 'zrIdhara' 'dharaNIdhara' sahI, josI 'vitthtthldaas'| ___ paharI khIrodaka dhotIyA,AvyA mana ullAsi // 3 // saMtoSyA josI kahai, supana taNau phala eha / - kuladIpaka suta hoisyai, kUDa kahAM tau nema // 4 // ima phala supana taNau suNI, kiyA ucchava asamAna / sanamAnyA josI sahu, diyA anargala dAna // 5 // DhAlatojI:-mani meghakumara pachatAvI / / e jAti / hiva dojaha dAna aneka, pariyaNa mAMhe badhyau viveka / suraloka thakI sura caviyau, dhAralade uri avatariu // 1 // badhivA lAgau parivAra, mAtA harakhi tiNavAra / rAjA piNa ghai sanmAna, tiga dina thI vadhiyau vAna / / 2 // ima garabha badhai sukhadAi, tasu mahimA kahayi na jAi / mAsa trIjai dohalA pAvai, mAtA mani ghaNuM suhAvai / / 3 // jANai candra pAna karojai, bhari dhuMTa amirasa pIjai / ... vali dAna anargala dIjai, lakhamI ro lAho lIjai // 4 // jinavaranI kIjai jAtra, ghari teDI pokhaM pAtra / kharacIjai dhana asamAna, chor3AvU bandIvAna // 5 // 2010_05 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 aitihAsika jaina kAvya saMgraha suNiya zrI jinavara vANi, mana lAgI amiya samANi / dhyAu zrI arihanta deva, kIjai sahagurukI seva // 6 // karma roga gamevA osau, kIjai paDikramaNau posau / manazuddhi dhyAvu navakAra, dukhiyAM nai karU upagAra / / 7 / / vana vAga jai ucharaMga, prItama suM kIjai raMga | manamAnyA varasai meha, tau phalai manoratha eha // 8 // 'vimalAcala' nai 'giranAra', 'sammetasikhara' siradAra | tAla: bheTU 'AbU' sukhakArI, pUjA karu 'satara' - prakArI // 6 // -jA 'khAjA' lApasI AhI, vali lADu lAkhaNasAhI | parasuM khurasANi mevA, kIjai sAhamInI sevA // 10 // dhana kharacI nAma likhAvu', 'sAta kSetre' vitta vAvuM / tima dukhita dona sAdhArU, iNi pari ApaDa nisatArU ||11|| ima DohalA pAmai jeha, 'dharamasI' zAha pUrai teha | uttama nara garabhai Ayau, mAtA piNa AnaMda pAyau / / 12 / / jaba pApI garabhai Avas tau mAta khihAlA khAvai / kai Thikari nA khAi khaNDa, kaI khAyai bhIMta lavaMDa // 13 // etau garabha sadA sukamAla, phali mAta manoratha mAla / guNavanta hui e Agai tina sahako pAye lAgai // 14 // mAtA mani ghaNau saneha, sukha desyai nandana eha / khAu khAu navi khAyai, ima kAla sukhe kari jAyai ||15|| dita sAta anai nava mAsa, pUrau thayau garabhAvAsa / phala phUle dahadizI phaliyAM, mAtA mana hui raGgaraliyAM ||16|| GP 2010_05 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAjasUri rAsa ati zItala vAjai vAya, dukhiyAMnai piNa sukha thAya / guNavanta puruSa jaba jAyai, taba sagalau jaga sukha paayi||17|| muMha mAgyA varasai meha, loke 2 nivaDa saneha / - sagalai jagi huyau sugAla, guNagAvai bAlagopAla // 18 // ima ucchava suM adharAta, sukhasajyA sUtI mAta / 'dhAralade' nandana jAyau, sUrija jima teja savAyau // 16 // dUhAH-vaisAkhA sudi (sAtamA !) dina,solahasaya saItAla / __ zravaNa nakSatra suhAmaNau, budhavAra (i) suvizAla / / 1 / / paMca uMca graha AviyA, chatra joga sukhakAra / zubhavelA suta janmayiu, varatyau jaya-jayakAra // 2 // candra anai sUrija thakI, suta nau adhikau tej| ratnapuMja jimi dIpatau, sohai mAtA seja // 3 // DhAla cauthI, vadhAvArI :dAsI Avi daur3ati e, jiNa (hAM ?) chai 'dharamasI' zAha / vadhAi putranI e-dIdhI mana umAha // 1 // phalI AsA sahU e, jAyau putra ratana / phali0 / kIjai koDi jatana0 phalI0, 'dharamasI' sAha dhana dhanna0 ||phlo0|| udayau pUraba punya, phalI AsyA sahU e / AM0 / suta dIThai dukha vIsaryA e, vAjai tAla kaMsAla / / damAmA duDavaDI e, vAjai vanara mAla | // 2 // phalI0 // vAjai thAlI ati bhalI e, bAjai jogI Dhola | havai ucchava ghaNAe, gItAM ga ramajhola // 3 // phalI0 / 2010_05 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 aitihAsika jaina kAvya saMgraha kuMkuM hAthAM dIjIyai e, sUhava dhai AsIsa / kumara dharamasI taNaue, jIvau koDi varIsa // 4 // phalI0 / galie phUla vichAiyA e, nATaka paDai btriis| ___ kumara bhalai janamiyau e, harakha ghaNau nisadIsa ||5||phlii0 / janma mahochava ima karai e, kharacai paraghala dAma / sajala jaladhara parai e, na giNai ThAma kuThAma ||6||phlii0|| yAcaka jaya-jaya ucarai, sagA lahai sanamAna / . sayaNa saMtoSiyA e, sakhiyAM karai guNagAna / / 7 / / phlii| hiva dina dasamai Aviyai e, karai dasU ThuNa prema / sagA sahi nihatarai e, asuci utArai ema // 8 ||phlii0 / satara bhakSa bhojana bhalA e, sAli dAli ghRta ghola / ... sahU saMtoSiyA e, upari sarasa taMbola // // phalI0 / ema jamADi jugatasuM e, diyA nAlera sadrUpa / ___ bhalau sahako bhaNai e, uchava kiyau anUpa // 10 // phalI0 / dhana 'dhAralade' mAyaDI e, dhanna 2 'dharamasI' sAha / kiyau ucchava bhalau e, liyai lakhamIrau lAha / / 11 // phalI0 / dUhA:-kari ucchava raliyAmaNau, putra taNau mukha joya / __ zrI khetasI nAmau diyaDa, dIThAM daulati hoya / / 1 / / sahako loka isau kahai, sayaNAM taNai samakkha (kSa ) / _ 'dharamasI' sAha prataI hUyau, paramesara paratakkha / / 2 // kuladIpaka suta janamiyau, karisyai kula uddhAra / iNi nandana jAyA pachai, udaya huau saMsAra // 3 // 2010_05 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aamanarwww raamanaananarrrrram zrIjinarAjasUri rAsa vakhata balaI ima jANiyai, zAstra taNai bali nyAya / sahako rANA rAjavI, paDisyai ehanai pAya // 4 // page padama jhalakai bhalau, lakhaNa aMgi batrIsa / ___kai gaDhapati kai gacchapati' huisyai vizvAvIsa !! 5 / / DhAla 5-suguNa sanehI mere lAlA / iNa jAti / bIja taNau jima bAdhai canda, tima bAdhai 'dhAralade' nanda / mAta pitA umahai ANaMda, devaloka nau jima mAkanda // 2 // mAtA suta nai le dhavarAvai, beTA-beTA kahiya bulAvai / unhau nIra lei nhavarAvai, ima mAtA mani ANaMda pAvai // 2 // Au merA nandana godi khilAvU, baMgU laTu tuMnai aNAvU / ___kelavi kAjala ghAlai akhiyAM, kholai le khelAvai sakhiyAM // 3 // kAMni aDaganiyA pAi panhaiyAM, ghamakai pagi ghUghariyAM vaniyAM / caMdalau kari vAgau pahirAvai, sirikasabIkI pAga banAvai // 4 // kaiyaI mAtA kaMThai lAgaI, kaiyai loTai mAtA aagii| kaiyai ghaDA nA pANI Dohai, kaiyai hasi mAtA mana mohai / / 5 / / kaiyai dUdhanI dohaNI Dholai, kaiyai hIcai caDhi hIDolai / kaiyai jhAlai mAkhaNa taratau, kaiyai chipai mAtA thI ddrtu||6|| kaiyai mA nau kaMcUau tANai, kaiyai kAMdhai caDhiya palANai / kaiyai hasi mA sAmhau jovai, kaiyaiM rUsaNa mAMDI rovai ||nnaa dekhI kuMvara kahai ima mAtA, iNi suta dIThAM thAyai saataa| mati ko pApI najari lagAvai, gulI kAMThilau galai baMdhAvai / / 8 // mAU 2 kahatau pAsai Avai, kAMi pUta mAM ema bulAvai / prema najari mA~ sAmhI melai, dUdha mAMhi jANe sAkara bhelai // 4 // 2010_05 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 aitihAsika jaina kAvya saMgraha maNamaNA bolai bola amola, pahirayau vAgo rAtau cola / aMgi zRGgAra karAvai sola, mAtA sUima karai raMgarola // 10 // pherai cakaraDI mAtA prerai, bAlUDA balihArI terai / baMgU laTTa pherai caMgA, hAthai goTA lyai paMcaraMgA // 11 // uMcau upADai le bAMhaDiyAM, mAtA kahai Au merA nAnhaDiyAM / hAthe ghAlai sovana kaDiyAM, gUMthI dyai phalanI daDiyAM // 12 // mai solahI pAsA sAraI, ramai paMceTe vividha prakArai / bIjA bAlaka sahako hArai, jIpai kumara bhAgya aNusArai // 13 / / ima ucchava suM nava-nava kelai, 'dhAralade' rau dhoTau khelai / rUpai mayaNa taNau avatAra, sAta varasa nau thayau kumAra // 14 // buddhaI vIjau vayara (abhaya?) kumAra, Avai sahu suNiyau ika vAra / mAta pitA ciMtai ulhAsai, kumara bhaNAvau paMDita pAsai // 15 // dUhA:-putra bhaNaivA mAMDiyai, paNDita gurunai paay| vidyAAvI tehanai, sarasati mAta pasAya / / 1 // bhalI parai AvI bhale, siddho anai samAna / "cANAika" Avai bhalA, nItizAstra asamAna // 2 // teha kalA koi nahIM, zAstra nahIM vali teha / vidyA te dIsai nahIM, kumara nai nAvai jeha // 3 // kalA 'bahuttari' puraSanI, jANai rAga 'chatIsa' / kalA dekhi sahu ko kahai, jIvo koDivarIsa // 4 // "Sar3a bhASA" bhASai bhalI, "cavadaha vidyA" lAdha / likhai 'aThAraha lipI' sadA, sigale guNe agAdha / / 5 // 2010_05 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrIjinarAja sUri rAsa DhAla saMdhinI chaTo-paNamiya pAsa jiNesara keraa| innjaati| kumara hivai jovana vaya Ayau, dina dina dipai teja savAyau / garuau yaza tihubhavaNe gAyau, dhana dhana ,dhAralade' u(da)ra jAyau / / 1 / / sUrija jima tejai kari sohai, meha taNI pari mahiyala mohi| 'krisaNa' taNo para sUra sadAi, dAnai 'karaNa' thakI adhikAi // 2 // rUpai 'manamatha nau mada gAlyau, kAma krodha viSayArasa TAlyau // 3 // sAyara jima sohai gaMbhIra, meru mahIdhara nI pari dhIra / kalpavRkSa jima icchA pUrai, ciMtAmaNI jima ciMtA cUrai // 4 // 'vikramAditya' jisau upagArI, ahanisi sevaka nai sukhakArI / pAMca 'paMDava' jima balavaMta, sIha taNI pari sAhasavaMta / / 5 / / nayana kamala nI pari aNiyAlI, sohai adhara jANai prvaalii| karai hAtha suM laTakA maTakA, bolai vacana amI rA gaTakA / / 6 / / kAyA sohai kaMcaNa varaNI, sohai hAthe sakhara smrnnii| lakhatavaMto mohaNa beli, haMsa harAvai gajagetigelI ||nnaa mastaka suMdara tilaka virAjai, darasaNa dIThA bhAvaThi bhAjai / pahirai nita 2 navaraM vAgau, tegadAra mAMhe adhikau tAgau // 8 // rAyarANA sahuko dyai mAna, dharamadhyAna karivA sAvadhAna / na karai paranindA paraghAta, kehA kehA kahUM avadAta // 6 // dekhi dina dina adhika pratApaiM, vAkAM vayarI tharathara kaaNpi| mahIyali sigale bolai pUrau, iNapari vicarai kumara sanUrau // 10 // hiva iNi avasara zrI 'bIkANaI', 'akavara' jehanai Apa vakhANai / kharataragaccha mAMhe prabala paDUra, AvyA guru 'shriijinsiNh'suur||11|| 2010_05 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 aitihAsika jaina kAvya saMgraha suvihata sAdhu taNai parivAraI, de upadeza bhavika nistAraI / vicarai mahiyala upa vihArai, Apa tarai lokAM nai tArai // 12 // huvai sabala tihAM paisArai, jinazAsani ro vAna badhArai / kalikAlai gautama avatArai, pUjajI 'bIkAnayara' padhArai // 13 // harakhita huA sahUko loka, jima ravi daMsaNi thAyai koka / bar3A bar3A zrAvaka suNai azeSa, pUjajI ehavau dyai upadeza // 14 // dohA :-e sAyara gAjai bhalau, athavA gAjai meha / vANI sAMbhalatAM thakAM, ehavau thayau saMdeha // 1 // poSai 'nava rasa' paragar3A, karai 'rAga chatIsa' / ___ sarasa vakhANa suNI karo, saha ko dhai AsIsa // 2 // DhAla sAtamI :-meghamuni kAMi DamaDolaire / iNajAti / sahako zrAvaka sAMbhalaijI, loka suNai lakha gAna / "khetasI" kumara padhAriyAjI, iNapari suNai vakhANa // 1 // bhavikajana dharama sakhAi re, jIvanai sukhadAi re / kIjai citta lAi re, bhavikajana dharama sakhAi re ||aaNknnii0|| sadagurunI saMgati lahIjI, lAdhau Arija kheta / mAnava bhava lAdhau bhalaujI, ceta sakai tau ceta // 2 // bhvik0|| iNa jagi sarava azvAzataujI, hIyai bicArI joya / ima jAMNire prANiyAjI, mamatA mAM karau koya ||3||bhvik0|| mAyA mohyA mAnavIjI, dhana saMcai dina rAti / vayarI jama pUThai vahaiMjI, jIva na jANai ghAta ||4||bhvik0|| daza dRSTaMte dohilaujI, lAdhau nara bhava sAra / tihAM paNi puNyai pAmiyaIjI, uttama kula avatAra ||5||bhvik0|| 2010_05 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa 161 batrIsa lAkha vimAna nau jI, sAhiba chai je indra / te paNi zrAvaka kula sadA, vaMchai dhari ANaMda ||6||bhvik0|| varajIjai zrAvaka kulaIjI, anaMtakAya batrIsa / madhu mAkhaNa varajai sadAjI, tima abhakSa bAvIsa ||nnaabhvik0| sAmAyika le TAlayaijI, trIsa anai dui doSa / __ paraniMdA navi kIjiyaijI, mana dhariyai saMtoSa ||8||bhvik0|| ika dina dikSA pAlIyaijI, ANI bhAva pradhAna / tau sivapura nA sukha lahaijI, nizcaya deva vimAna paamvik0|| iNi jagi saraba azAzvatojI, svAratha nau sahu koya / nija svAratha aNapUjataijI, suta phirI vayarI hoya ||10||bhvik0|| ciMtAmaNI suratarU samaujI, jinavara bhASita dharma / __ jau mana zuddhaI kIjiyaijI, tau trUTai sahI karma ||11||bhvik0|| dohA:-khetasI kumaraI saMbhalyau, jinasiMha sUri bakhANa / vANI manamAMhe vasI, miThTho amiya samANa // 1 // karajor3I ehavau kahai, ANi harakha apAra / tumha upadezai jANiyau, mai saMsAra asAra // 2 // tiNi kAraNa mujhanai hivai, dIjai saMjamabhAra / ___ kRpA kari mo uparai, iNi bhavithI nistAra // 3 // valatau guru iNi pari kahai, makarau e pratibaMdha / mAta pitA pUchau jai, karau dharama sambandha // 4 // DhAla AThamI:-mAMhake deha raMgIlI cUnarI-iNajAti / aho guru vAMdI nai uThiyau, Avyau mAtA nai pAsa ho| * kara joDinai iNi pari kahai, ANI mana mAMhi ulAsa ho // 1 // 2010_05 | Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 aitihAsika jaina kAvya saMgraha monai anumati dIjai. mAtajI, huM leisa saMjamabhAra ho / jagi svAratha nau sahu ko sagau, milIyochai e parivAra ho||2||mo0|| sahaguru nI desaNa suNI, mana mAMhi dharI anurAga ho| hiva iNibhavathI mana ubhagau, mujha nai Avyau. vayarAgaho ||3||mo0|| aho desa videza phirI karI, khATIjai parighala Athi ho| paNi paralokai jAtAM thakAM, to nAvai prANI sAthi ho ||4||mo0|| aho iNabhavi parabhavi jIvanai, sukha kAraNa zrIjinadharma ho| jiNathI sukha sampati sampajai, kIjai tehija karma ho ||5||mo| aho DAbha aNi-jala jehavau, jehavau caJcala naya (haya?) vega ho / mAtA athira tisau e Aukhau, ANyau ima jANi saMvega ho||6||mo| aho iNi jagi ko kehanau nahIM, parijana nai vali parivAra ho / bhagavantarau bhAkhyau jIvanai, ika dharma achai AdhAra ho ||nnaamo0|| aho jIva taNai pUThai vahai, sara sAndhyai bayarI kAla ho / tiNa kAraNa karasuM mAtajI, pANI AvyA pahalai pAla ho // 8 // mo0|| aho e sukha bhogavatAM chatAM, dukha thAya pachai asamAna ho| te sonau kethau kIjiyai, je pahirayau toDai kAna ho // 6 // mo0| aho jeha baDA sukhiyA achai, vali husyai sukhiyA jeha ho / te sahu ko puNya pasAulai, ihAM koI nahIM sandeha ho / / 10 / / mo0 / bhedANI dharamai karI, mAtA mujha sAte dhAta ho| munivara nau mAraga mAMharai, hiyaDai vasiyau dinarAta ho // 11 mo0 / dohA :-putra vayaNa ima sambhalI, saMjama mati suvizAla / murchAGgata mAtA thai, par3I dharaNI tatkAla / / 1 / / 2010_05 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wimmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm zrIjinarAja sUri rAsa gaMgodaka suM chAMTinai, bIMjhyA zItala vAya / sAvadhAna hui tadA, iNi pari jampai mAya // 2 // tuM nAnhaDiyau mAharai, tuM mujha jIvanaprANa / eka ghar3I piNa dina samI, torai viraha sujANa / / 3 / / tuM sukamAla sohAmaNa3, dohilau saMjama bhAra / bola vicArI boliyai, saMjama dukkarakAra // 4 // tana dhana yauvana lahI karI, vilasau navanava bhoga / vali vali lahatAM dohilA, ehavA bhoga saMjoga / / 5 / / veli (9):-lahI ehavA bhoja saMjoga, vilasIjai navanavabhoga / tuM "vohitharA" kula dIvau, tiNi koDi varasa cirajIvau // 1 // suta tuM sukamAla sadAi, tuM sigalAnai sukhadAi / jiNavara bhAsita le dokSA, tuM kiNI pari mAMgisI bhikSA // 2 // tu paMDita catura sujANa, tuM bolai amRta-vANi / tuja guNa gAvai sahu koi, tuja sarikhau purisa na koi // 3 // dohA :-sAMmalatAM piNa dohilI, suta saMjamanI bAta / zrAvaka dharama samAcarau, tuM sukamAla sugAta // 1 / / veliM:-suta tuM sukamAla sugAta, mata kahijo saMjama bAta / iNi garuai saMjama bhArai, vicarevau khaiDAM dhArai // 1 // bahulA munivara Agei, cUkA chai cArita lei / / tiNI bAta isI mata kahijo, DokarapaNi cArita lejyo / / 2 / / iNi jovanavaya tu Ayau, tuM nandana puNyai pAyau / ghaNA dukhita dIna sadhArau, 'bohitha kula' vAna vadhArau // 3 // 2010_05 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 aitihAsika jaina kAvya saMgraha dohA :-vacana ehavau sAMbhali, iNi pari kahai kumaar| ___ kAyara kApurisAM bhaNI, duhilau saMjama bhAra // 1 // veli:-mAtA duhilau saMjama bhAra, je kAyara havai nara-nAri - jo sUra vIra saradAra, tiNanai syu dukkarakAra / / 1 / / gAthA:-tA(u)tUM gomerugirii,myrhro(saayro)taavhoiduttaaro| tA visamA kajagai, jAva na dhIrA pavajjati // 1 // veli:-je kula nA jAyA hovai, te kulavaTi sAmhau jovai / ' tiNa kAraNa DhIla na kIjai, mAtAjI anumati dIjai // 2 // dohA:-saMjama upara jANiyau, suta nau nivaDa saneha / / hiva jima jAMNo tima karau, dodhI anumati eha // 1 // veli :--hiva dIdhI anumati eha, saMyama suM nivaDa saneha / / dikSA nau ucchava kIjai, muMha mAMgyA dhana kharacIjai / / 1 / / dhari raGga 'dharamasI' zAha, ima ucchava karai ucchAha / dhari maMgala vAjina vAjai, tiNi nAdai ambara gAjai // 2 // bAjai bhuMgala nai bherI, bAjai navaraMga napherI / ___ bAjai Dhola damAmA tAlI, guNa gAvai abalAbAlI // 3 // bAjai sundara saraNAi, suNatAM zravaNe sukhadAi / bAjai jhalari nA jhaNakAra, par3ai mAdala nA doMkAra // 4 // bAjai rAya giDagiDI raMga, vidha vidha bAjai mukha cNg| gandharva bajAvai vINA, suNai loka sahu tihAM lINA ||5|| bAjai trivalI tAla kaMsAla, gIta gAvai bAla-gopAla - AlApai rAga chattIsa, ima uccha (va) thAya jagIsa / / 6 / / 2010_05 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinarAja sUri rAsa 165 dohA :-uSNodaka suM kumara nai, bhalau karAyau snAna / aGgi zRGgAra kIyA sahu, vaNiyau veSa pradhAna // 1 // veli:-hiva vaNiyau veza pradhAna, gaMgodaka suM kIyA snAMna / motIyaDe kumara badhAyau, AbharaNe aMga baNAyau / / 1 // mastaki bhalau mukuTa virAjai, doi kAnai kuNDala chAjai / bihuM bAMhe baharakhA khaMdha, kari sohai bAjUbandha / / 2 / / ura vara motina kau hAra, pAi ghughariyA ghamakAra azva upari thayau asavAra, yAcaka karai jayajayakAra // 3 // tAjAM nejAM gayaNai sohai, varanolai ima mnmohi| ........."||4|| dohA:-hiva guru pAsai Aviyai, milIyA mANasa thaatt| kumara taNau jasa ucarai, 'cAraNa' 'bhojiga' 'bhATa' / / 1 / / veli:-hiva 'cAraNa' 'bhojigabhATa',"dharamasI'zAha karai gahagATa "khetasI" guru pAyai lAgai, guru vAMdI baiThau Agai // 1 // ima pabhaNai "dharamasI" zAha, e kumara baDau gaja gAha / pUjajI hiva kRpA karojai, e mAhari thApaNa lIjai // 2 // hiva kumara suNe bAlUr3A, le dikSA calije ruudd'aa| gurujIno kahyo karejo, sUdhau saMjama. paalejo|| 3 // jima dIpai 'bohitha' vaMza, tima karijo suta avtNsh| krodhAdika vayarI dATe, mahiyalI bahulau jasa khATe // 4 // tujanai kisI sIkha sIkhAMvA, syuM dAMta nai jIbha bhalAvAM / jima sahuko kahai dhana dhanna, tima karijyo putra ratanna // 5 // 2010_05 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Muv 166 etihAsika jaina kAvya-saMgraha dohA :-solahasaya chapanna' maI, saMvachara sukhkaar| 'migasara sudI terasi' dInai, lodhau saMjama bhAra // 1 // mANaka motI mAla sahu, haya gaya ratha parivAra / chaMDI saMjama Adaryo, jANyo athira saMsAra // 2 // de dikSA nAmau kIyau, 'rAjasiMha' aNagAra / hiva 'zrIjinasiMhasUri' guru, karai anetha vihAra // 3 // veli:-hiba karai anetha vihAra, 'rAjasiMha' huo aNagAra / lIdhara paMca mahAvrata bhAra, SaTa jIva nau rAkhaNahAra // 1 // paMca sumati bhalI pari pAlai, viSayArasa dUraI TAlai / kAi dharama daza parakArai, pATodhara vAna vadhArai // 2 // graNA sevana dui zikSA, sIkhI saMjama nI rikssaa| maMDali tapa vahA jANi, 'zrIjinacandasUri' vinANI // 3 // dIdhI dIkSA bar3ai viruda, nAmau dIyau 'rAjasamudra' / hiva zAstra bhaNyAM asamAna, te giNatAM nAvai gAna // 4 // upadhAna bUhA mana raMga, 'uttarAdhyana' nai 'AcAraMga' / tapa kalapa taNau Aruhau, chammAsI tapa piNa bahau // 5 // vayasaI bahu paMDita Agai, luli luli sahi pAye lAgai / ima loka kahai guNarAgI, jayau 'rAjasamudra' saubhAgI // 6 // dohA :-Avai 'AThe vyAkaraNa' 'aTThAraha-nAmamAla' / 'chae-tarka' bhaNiA bhalA, 'rAga chatrIsa' rasAla // 1 // bhalai melI bhaNiyA vali, 'Agama paiMtAlIsa' / / saImukha zrI 'jinasiMha' guru, sIkhi dIyai nizadIsa ||2|| 2010_05 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa . . 167 mahiyali vAdi baDa bar3A, tAtA (tAM laga?) garaba vahati / jAM lagi 'rAjasamudra' gaNi, garuA navi bullati // 3 // moTai munivara mahiyalai, 'rAjasamudra' aNagAra / je je vidyA joiyai, tiNi nahu lAbhai pAra // 4 // 'vAcanAcArija' pada dIyau, 'zrIjinacaMdra sUriMda' / pATodhara pratipau sadA, raliya raMga ANaMda / / 5 // vaDa vakhatI suprasanna vadana, jAgyo puNya aMkUra / paratakhI devI 'ambikA', hui hAjarA hajUra // 6 // paratakhi paratau diTha e, 'ambA' nai AdhAra / lipi bAMcI 'ghaMghANIyai', jANai saha saMsAra / / 7 / / 'jesalameru' duraMga gar3hi, rAula 'bhIma' hajUra / __ vAdaI 'tapA' harAviyA, vidyA prabala paDUra // 8 // ima aneka vidyA balai, khATayA baDA birudda / vidyAvaMta baDau jato, sohai 'rAjasamudra' // 6 // DhAla dasamI-ulAlA jAti / hiva zrI zAhi 'salema', 'mAnasiMgha' sUdhari prema / .... vaDa vaDA sAhasa dhIra, mUMkai apaNA vajIra // 1 // tumha 'vIkANai' jAvau, 'mAnasiMghajo' * bulAvau / ika bera 'mAnasiMgha' Avai, tau mujha mana (ati) sukha pAvai // 2 // te 'vIkANai' AyA, praNamai 'mAnasiMgha' paayaa| dIdhA mana mahirANa, 'patisAhI-phuramANa' // 3 // 2010_05 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha miliyaDa saMgha sujANa, vAcyA te phuramANa / teDAvA (yA ? ) 'patisAha', sahu ko dharai ucchAha // 4 // hiva zrI 'jinasiMgha sUra', sAhasavaMta sanUra / ciMtai ema ulhAsai, jAivau 'pati sAha' pAsai || 5 || 'bIkAnera' thI caliyA, manaha manoratha phaliyA / sAdhu taNai parivArai, 'meDatai' nayari padhArai // 6 // zrAvaka loka pradhAna, ucchava huA asamAna / zrI gacchanAyaka Ayau, sigale AnaMda pAyau || 7 | tihAM rahyA mAsa eka dina 2 ghadhatai viveka / calivA udyama kIdhau, 'eka - payANau' dIdhau // 8 // kAla dharama tihAM bheTai, likhata lekha kuNa meTai | 'zrI jinasiMgha' gururAyA, pAchA 'meDatai' AyA // 6 // saI mukhi lIdhaDa saMthArau, kIdhau saphala jamAro / zuddha manai gahagahatA, 'pahilai devaloka' pahutA // 10 // saMvata 'sola cittarai', 'poSasudi 'terasa' varatai / soga karai sahi loka, pUja pahuMtA paraloka // / 11 // hiva dehI saMsakAra, kIdhau loka AcAra / bIjai dina dhari prema, loka vimAsai ema / / 12 / / Agama guNe agAdha, milIyA baDa bar3A sAdha / saMgha milyau gajathATa, kuNanai dIjiyai pATa // 13 // taba bolyA sahI loga, 'rAjasamudra' pATa joga / dIjai ehanai pATa, jima thAyai gahagATa / / 14 / / 2010_05 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa 166 'cavadaha vidyA' nidhAna, munivara mAMhi pradhAna / eha havai gacchaisara, tau tUThau paramesara // 15 / / sAyara jema gaMbhIra, meru mahIdhara dhIra / dIThAM dAlida jAyai, vAMdyA navanidhi thAyai / / 16 / / 'rAjasamudra' havai rAjA, 'siddhasena' havai yuvarAjA / tau kharataragaccha sohai, saMgha taNA mana mohai / / 17 / / dohA-ima Aloca kari hivai, uThai zrIsaMgha jAma / 'AsakaraNa' Avai tisai, 'saMghavI' pada abhirAma // 1 // kuladIpaka zrI 'copar3A', bar3a jehai vistAra / lakhamI ro lAhau lIyai, saMgha mAhe siradAra // 2 // zrI saMgha Agali ima kahai, e morI aradAsa / 'pada ThavaNo' karivA taNau, yo Adeza ulAsa // 3 // ima anumati le saMghanI, dharai citta ucchrNg| pada ThavaNau saMghavI karai, ANI ulaTa aMga // 4 // saMvata 'solacihuttaraI', somavAra siratAja / 'phAguNasudi' 'sAtama' dinai, thApyA zrI jinarAja / / 5 / / bhaTTAraka sohai bhalau, 'zrI jinarAja sUriMda' / pratipau tAlagi mahiyalai, jAM lagidhra ravi caMda // 6 // saIhatha 'zrI jinarAja' guru, thApyA prabala paDUra / AcArija car3hatI kalA, 'zrI jinasAgarasUri' // 7 // sUrija jima sohai sadA, 'zrI ji(na?)rAja suriNd| zrI 'jinasAgara' sUri guru, pratapai pUnima caMda // 8 // 2010_05 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha hiva zrI 'jinarAja sUrizvaru', mahiyala karai vihAra / thAyai ucchava ati ghaNA, varatyau jaya jayakAra // 6 // 'jesalamera' duraMga gar3hi, 'sahasaphaNau-zrIpAsa' / thApyau zrI jinarAja guru, samaryA pUrai Asa // 10 // zrI 'vimalAcala' upagi, je AThamau uddhAra / kIdhI tehanI thApanA, jANai sahu saMsAra / / 11 // paratikha pAsa 'amIjharau' thApyau 'bhANavaTa' mAMhi / ima avadAta kilA kahU, moTau guru gajagAha // 12 // paratikha devI 'ambikA', paratikhi 'bAvana bIra' / 'paMcanadI' sAdhI jiNai, sAdhyA 'pAMca pIra' // 13 // zrI kharataragaccha seharau, mahiyali sujasa pradhAna / pratapai zrI 'jinarAja' guru, dina 2 badhatai vAna // 14 // DhAla igyArahamI-Ayo AyaurI samaraMtA dAdA Ayau / gAyau gAyaurI jinarAjasUri guru gAyau / 'zrI jinasiMha sUri' pATodhara, pratapai teja savAyaurI |ji01aa0 pUraba pazcima dakSiNa uttara, cihuM disI sujasa suhAyau / raMgI raMgIlI chayala chabIlI, motI (ya) vegi badhAyaurI ||2||ji0|| dhana dhana 'dharmasI' zAha no naMdana, dhana 'dhAralade' jAyau / tU sAhiba maiM terausevaka, tujha cala(ra?)Ne citta lAyaurI ji0| 'siMdhu' dela vihAra karonai, 'pAMca pora' vara lyaayu| udaya havai tiNi desai adhikau, jiNi dizi pUja gavAyaurI |4|ji| zrI 'ThANAMga' nI vRti karinai, viSamau aratha batAyau / sUri maMtradhArI paraupagArI, iMdu nau bIjau bhAyaurI ||5||jin|| 2010_05 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinarAja sUri rAsa saha ko zrAvaka raMjI 'nava khaMDa', nija nAmau varatAyau / vidyAvaMta baDau gaccha nAyaka, sahako pAya lagAyaMurI || 6 || jina0 || sohai zahara sadA 'setrAvara ' 'marudhara' mAMhi malhAyau | saMvata 'sola ikyAsI', varasai, eha prabaMdha baNAyaurI || 7 || jina0 // 'AsAr3hA badi terasi' divasai, suraguru vAra kahAyau ! zrI gacchanAyaka guNa gAvatAM, 'meha piNa sabalau Ayau 'rI ||8|| ji0|| 'ratnaharSa' vAcaka mana mohai, 'khema' vaMza dIpAyala / 'hemakIrti' munivara mana haraSai, eha prabaMdha karAyaurI || || jina0 // zrI 'jinarAjasUri' guru surataru, maha nija citti basAyau / muni "zrIsAra" sAhiba sukhadAi, manavAMchita phala pAyaDarI || 10 | ji0 / iti zrI kharataragacchAdhirAja sakala sAdhusamAja vRMda vaMdita pAdapadma nichadma sadaneka maMgalasadma zrI jinarAjasUri sUrizvarANAM prabaMdha zubha baMdha baMdhurataro likhitoyaM zrI kAlU grAme || zubhaM bhUyAt paThaka pAThakanA marAThamanasAM // zrAvikA puNyaprabhAvikA dhArAM paThanArtha // zrI prathama dUhA 21, prathama DhAla gAthA 16 dUhA 5, bIjI DhAla gAthA 12 dUhA, 5 tojI DhAla gAH 16 duhA 3, cauthI DhAlagA: 11 hA 5, pAMcamI DhAla gAthA 15 dUhA 5, chaThThI DhAla gAthA 14 dUhA 2, saptamI DhAla gAthA 11 dUhA 4, AThamI DhAla gAthA 11 dUhA 5, navamI DhAla gAthA 37 dUhA 6, dazamI DhAlagAthA 17 dUhA 14, igAramI DhAlagAthA 10 sarva gAthA 254, sarva zloka 324 sarva DhAla 11, (patra 2 se 6, pratyeka patra meM 15 lAineM sundara akSara, jJAnabhaMDAra, dAnasAgara baMDala naM0 13 tatkAlIna li0 ) ka 2010_05 171 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm aitihAsika jaina kAvya-saMgraha // zrI jinarAja sari gItam // 'zrI jinarAja sUrIzvara' gaccha dhaNI, dhuri sAdhu nau parivAra / grAmAnugrAmai viharatA sakhi, varasatA he desaNa jala dhAra / / 1 / / kaiyai suguru padhA risyaijI, iNa nayarai he sakhi puNya paDUra / sUhavi motI badhAri (vi?) sye jI / / aaN|| jehanai vaMsai bar3abar3A, gacchapati huA niradoSa / devatA jihanI sAkhi sakhi, tiNa muM he kuNa karai mana roSa // 2 // 'zrI abhayadevasUri' jihAM huA, sakhi nava aMga vivaraNakAra / causaThi yogiNI jiNa jItalI, 'jinadattasUri' he jihAM sukhakAra // 3 // jehanI mahimA nau nahIM sakhi, pAra eha nihAla / "zrI jinakuzala sUrIzvaru' sakhi, dIpai he iNi jagi causAla ||4||k0 patizAhi akabara bUjhabyau, jiNi amRta vANi suNAvi / "zrIjinacandrasUrIzvara' huau sakhi, iNi gacchi he jaga adhika prabhAva ||5||k0 'lAhori' dIdhI jehanai, guNa dekhi Apa hajUra / zrIyugapradhAna padavI bhalI sakhi, chAnau he rahe kima jagi sUra // 6 // ka0 tehanai pATai pragaTiyau sakhi, 'zrI jinasiMhasurinda' / tasu pATi paratakhi thappiyau sakhi, e guru sohaganau kanda // 7 // ka0 nirmalai vaMza(i) Upanau, vajU svAmi zAkhi zRGgAra / zrI'guNavinaya' sadguru isau sakhi, cAhivA he mujha harSa apArAka0 2010_05 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 zrIjinarAja sUri savaiyA (2) zrI jinarAjasUri svaiyaa| 'jinadatta' (sUra) ara 'kuzala' sUri muniMda baMchita dAyaka jAkuM hAjarA hajUra ju / cArita pAta (vikhyAta) jIte (hai) moha mithyAta aura jo azubha karma kiye jina dUra ju 'jiNasiMgha sUra' pATa sohai munivara thATa bhaNata sujANa rAya vidyA bharapUra ju / nachattana (nakSatra?) mAMjha jaise rAjata nichatapati, sUrina maiM rAje aise 'jinarAja sUra' ju // 1 // jaise bIca vAraNa(?)ke gaMgake taraMga mAno, koTa sukhadAyaka bhavika sukha saajkii| gagana anA..."nakI brahma veda vicarata / saba rasa sarasa sabala rIjha kaajkii| gAjata gaMbhora a (gha?) na dhAra sudha khIra baMda, zravaNa suNata dhuna (dhvani?) aina megha gAja kii| 'jinasiMdha sUra' pATa vidhanA so ghar3I (ya) ghATa, __ amRta pravAha vAMnI(NI?) sUra 'jinarAja' kI / 2 / 'sAhijahAM' pAtizAha prabala pratApa jAko, ati hI karUra nUra ko na saradAkhI (?)hai| 'asI cau gacha' saba thaharAye jAke bhaya, aiso jora cakatau huvau na kou bhAkhI hai| 2010_05 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha zrIya 'jinasiMgha' pATa milyeu sAhi sanamukha, ___ 'dharamasI' naMdana sakala jaga sAkhI hai| kahai 'kavidAsa' SaTdarazana ubArai, zAsanakI Teka 'jiNarAja sUri' rAkhI hai / 3 / 'Aga' takhata Aye sabahIke mana bhAye, vividha vadhAye saMgha sakala uchAha kuN| rAjA 'gajasaMgha' 'sUrasaMgha' 'asarapakhAna', 'Alama' 'dIvAna' sadA suguru sarAha kuN| kahai 'kavidAsa' jiNasiMgha pATa sUra teja, agama sugama kIne zAsana suThAha kuM / 'migasara bahu (vadi?)cotha' 'ravivAra' zubha dina, mile 'jinarAja' 'zAhijahAM' patizAha kuN|4| - - // zrI gacchAdhIza jinarAjasUri guru gItam // (3) // DhAla alabelyAnI jAti mAhe // --***--- Aja saphala surataru phalyau re lAla, Aja saphala thayau dIsa / sukhadAi gaccha-nAyaka bheTyo bhalere lAla, 'zrojinarAja sUrIza' ||shaasu. sobhAgI savi sUri maI lAla, samatA lIna zarIra / su0| dinakara nI pari dopatau re lAla, dharaNIdhara vara (pari?)dhIra |su||2|| tUThI jehanai 'aMbikA re lAla, avicala dodho vAca / su0 / lipi bAMcI 'ghaMghANiyaI' re lAla, sahuko mAnai sAca su0||3||so0|| 2010_05 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa 175 rAula 'bhIma' sabhA bhalI re lAla, 'jesalamera' majhAra / su0 / paravAdI jItA jiyai re lAla, pAmyau jaya-jayakAra / su0||4||so0 'zrI jinavallabha' sAMbhalyau re lAla, kaThina kriyA pratipAla / su0 / iNa jagi paratakhi pekhiyai re lAla, 'zrIjinarAja'kRpAla |su0||5||so0 pratipai puNya parAkramai re lAla, mAnai sahuko ANa / su0 / pizuna thayA sahu pAdharA re lAla, dUraI taji abhimAna |su0||6||so0 maIgala jima guru mAlhatau re lAla, moTA sAthi muNiMda / su0| jana mana mohai cAlatAM re lAla, pAmai paramANaMda / su0||nnaa so0|| krodha tajyau kAyA thakI re lAla, dUri kiyau ahaGkAra / su0| mAyAnai mAnai nahIM re lAla, lobha na citta ligAra / su0||8|| so0|| zrI saMgha sobha badhAratau re lAla zrIjinarAja munIza / su0| pratipau guru mahimaMDalai re lAla, 'sahajakIrati' AzIsa |suhaaso0 // iti zrI gacchAdhIza guru gItam // (4) // DhAla, bahinonI jAti mAMhi // gacchapati sadA garuyar3a nilau, paMca sumati gupati dayAla / suvihita ziromaNi sAcilau, paMca mahAvrata pAla / / 1 / / sadguru vaMdiyai, 'shriijingjsurind'| darazana adhikaAgaMda, jaMgama surataru kanda / / AMkaNI saMghapati ziromaNi saMghavI, zrI 'AmakaraNa' mahanta / pada uvaNau jihanau kiyau, kharacI dhana bahu bhAMti / / 2 / / s0|| 2010_05 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha pahirAviyau nija gaccha sahue, adhikI karaNI kIdha / 'zrIjinasiMha' paTodharu, jaga mAMheM asa lIdha // 3 // s0|| 'bohittha' vaMzai vAdhatau, zrI 'dharmazI' dhana dhanna / 'dhAralade' dharaNI paraI, jAyau putra ratanna // 4 // s0|| jasu dekhi sAdhupaNau bhalau, harakhi diyau bahumAna / sAbAsi tumha karaNI bhalI, kahai zrI 'mukarabakhAna' ||5||s0|| zrI saMgha karai badhAmaNA, jasu dekhi karaNI sAra / ___ guNavaMta sagale hI lahai, pUjA vividha prakAra // 6 // s0|| jiNa mAMhi bahu guNa sUrinA, dekhiyai prakaTa pramANa / varaNavo hu~ navi sakU, jasu vidyA taNau gAna // 7 // sa0|| zrI gaccha kharatara cirajayau, jihAM ehavA gaccharAya / sIha anai vali pAkharyau, kahu kima jIpaNau jAya // 8 // s0|| jihAM lage meru mahIdharu, jihAM lagai zazi dinakAra / __ pratipau tihAM lagi gacchadhaNI, 'sahajakIrati' sukhakAra s0|| zrI jinarAjasUri guru rAjai, siri jaina taNau chatra chAjai / sadguru pratapau jii| dina-dina teja savAyo, bhavika loka mani bhaayu|| 1 // shrii0|| gajagati gelai cAlai, paJca mahAbata pAlai / s0| shrii|| munivara muni paravArai, kumati kadAgraha vArai // 2 // sAzrInA zrIjinasiMha sUri pATai, pUjya sohai muni (vara)thATai |s| shrii|| mahimA meru samAnai, dina-dina car3hatai vAnai / / 3 / / sa0 / shrii| 2010_05 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinarAja sUri rAsa 'dharamasI' zAha malhAra, uri 'dhAralade' avatAra / sa0 / zrI0 rUpai vairakumAra, vidyA taNau bhaNDAra // 4 // sa0 / zrI0 vAda karI 'jesANai', jasa lIdhau sahuko jANai / sa0 zrI0 pAsa varai jiNa jANI, lipi bAMcI 'ghaMghANI' // 5 // s0| zrI0 bolai amRta vANI, suranara kai mana bhANI / sa0 / zrI0 / sulalita kariya vakhANa, rIjhaviyA rAyarANa / / 6 // sa0 / zrI0 'bohittharA' vaMsai dIvau, kor3i varasa cirajIvau ||saashrii0 jAM lagi sUraja canda, 'Ananda'prabhu cirananda // 7 // sa0 zrI0 AvaujI mAharai pUja iNi desar3aire, cItArai zrI 'karaNa' nareza re / cItArai naranAri nresh| mujha mukha thI paMthIr3A vInave re, jAI jiNa chai pUja tiNa deza re // 1 // tIna pradikSaNa tU dei karIre, zrI jI re tuM lAge pAya re / vali yuvarAjA 'raMgavijai' bhaNI re,itarau karije vIra pasAya re||2||aa0 jasu darazani dIThai tana Ulasai re,meru taNI para pUjajI dhIra re / mihara kari pUja mAharai desar3ai re,Avau puhapAM(?) kerA vIra re // 3 // saMvegyAM mAMhe sira seharau re, kali mai gautama nai avatAra re / jaMgama tIratha tAraka jagatamaI re,jiNa jItau vali madana vikaarre||4|| pUjajI je kima mujha nai vIsarai re, jiNasuM dharama taNau mujha rAgare / te guru vIsAyI navi vIsarai re, jehanau sAcau jasa sobhAga re // 5 // 'zrI jinarAjasUrIsara' gaccha dhaNI re, mAnI majhanI e aradAsa re / 'sumativijaya' kahi caturvidha saMghanI re pUjajI saphala karau hiva Aza // 6 // A0 --xxx-- 12 2010_05 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi dharmakorti kRta # zrI jinasAgara sUri rAsa dUhA:-zrI 'thaMbhaNapura' nau dhaNI, paNamI pAsa jiNaMda / zrI 'jinasAgara sUri' nA, guNa gAvaM ANadi // 1 // sarasati mati mujha niramalI, Apau kariya pasAya / AcAraja guNa gAMvatAM, avihaDa vara dyo mAya / / 2 // vIra jiNiMda paramparA, 'udyotana' 'varddhamAna' / / sUri 'jiNezvara' pATavI, 'jinacandra' sUri guNajANa // 3 // 'abhayadeva' 'valabha' guru, pATai zrI 'jinadatta' / 'jinacaMda sUrIsara' jayau, sUrisara 'jinapatti' / / 4 / / 'jiNesara sUri' 'prabodha' guru, 'caMdra sUri' siratAja / 'kuzalasUri' guru bheTatAM, Apai lakhamI rAja // 5 // 'padamasUri' tejai adhika, 'labadhi sUri' 'jincNd'| pATi 'jinodaya' tasu paTai, zrI 'jinagaja' muNiMda / / 6 / / 'jinabhadra' zrI 'jinacaMda' paTi, 'jinasamudra' 'jinahaMsa' / nAmai nava nidhi saMpajai, dhana dhana 'copaDa' vaMza // 7 // manavaMchita sukha puravai, 'mANika sUri' munniNd| 'rIhaDa' vaMzai garajIyau, yuga pradhAna 'jiNacaMda' // 8 // 2010_05 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasAgarasUri rAsa 176 zrI 'akabara' pratibodhIyo, vacane amRta dhAra / zrI 'kharatara' gaccharAja nI, kIrati samudrA~ pAra / / 6 // 'yugapradhAna' pada ApIyo, 'akabara' sAhi sujANa / nija hAthi zrI 'jinasiMha' nai, padavo dIdha pradhAna // 10 // tiNa avasara bahu bhAva suM, dei 'savA koDi' dAna / 'vacchAvata' vita vAvarai, 'karmacaMda' maMtri pradhAna // 11 // yugavara 'jaMbU' jehavau, rUpai 'vaar-kumaar'| __ 'paMca nadI' sAdhI jiNai, zubha lagana zubha vAra // 12 // saMvata 'sola guNahattaraI', bUjhavi sAhi 'salema' / 'jinazAsani mugatau' karyo, 'kharatara' gaccha mai khema / 13 / tAsu pATi 'jinasiMha' guru, tAsu zIsa siratAja / _ 'rAjasamudra' 'siddhasenajo', darasaNi sIjhai kAja // 14 // yugavara zrI 'jinasiMha' nai, pATai zrI 'jinraaj'| _ 'jinasAgarasUri' pATavI, AcArija tasu kAja // 15 // kavaNa pitA kuNa mAta tasu, janama nagara abhihANa / kuNa nagarai pada thApanA, 'dharamakIrati' kahai vANi / / 16 / / DhAla:- timarIraha 'jaMbU' dIpaha thAla samANa, 'lakha joyaNa jehano parimANa / 'dakSiNa' 'bharataI' Arija desa, 'marudhari' 'jaMgali' desa nivesa // 17 // tihAM kaNi rAjai 'rAyasiMgha' rAja, 'bIkAnayara' vasai zubhakAja / ThAma ThAma sohai haTa serI, vAjina vAjai gAvai gorI // 18 // 2010_05 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 aitihAsika jaina kAvya saMgraha nagara mAMhi bahulA vyavahArI (vyApArI), dAnazIla tapa bhAvi udaarii| vasai tihAM puNyai bahu vita, sAha 'vachA' nAmai thira citta // 16 // rAga :-raamgirii| dohA-rayaNI sohai caMda se, dinakara sohai dIsa / tima 'vachA' 'bohitha' kulai, pUrau manaha jagIsa // 20 // ___ DhAla:-pAchalI tAsu gharaNi 'miragA de' satI, rUpai raMbhA nu jIpati / 'causaThi' kalA taNI je jANa, mukhi bolai sA amRta vANi // 21 // priya suM prema dharai mani ghaNau, 'dasaratha' suta jima 'sItA' suNau / caMdra cakora manai jima prIti, pAlai pativrata dharama nI rIti // 22 // pAMce iMdrI viSaya saMyoga, nita nita navalA vahuvidha bhoga / nava yauvana kAyA mada macI, iMdra saMghAtai jANe sacI // 23 // rAgaH- AsAvarI dahA-sukhabhari sUtI suMdari, pekhi supana madha rAti / ___ ragata cola ratnAvalI, priu nai kahai e bAta // 24 // suNI bacana nija nAri nA, megha ghaTA jima mora / harakha bhaNai suta tAharai, thAsai catura cakora / / 25 / / hAla-Asa phalI mAiDI mana morI, kUkhai kumara nidhAna re| ___ manavaMchita DohalAM savi pUrai, pAmai adhikau mAna re |26|aa0| saMvata 'sola bAvannA' varaSaI, 'kAtI sudo' 'ravivAra' re| 'vaudasi'ne dini asiNi rikhai(nakSatrai?),janama thayo sukhkaar||27. 2010_05 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasAgarasUri rAsa 181 nita nita kumara bAdhai bahu lakkhaNi, surataru nau jima kaMda re / nayaNI anopama nilavaTa sohaI, vadana pUnama nau caMda re // 28 // sahua sajana bhagatAvI bhagataI, meli bahu parivAra re / _ 'colau' nAma diyau mana raMgaI, supana taNaI anusAri re // 26 // sahia samANa mili mAta pAsai, sAha 'vacharAja' kuli dIva re / 'sAmala' nAma dhari hularAvaI, mukhi bolai cirajIva re // 30 // rAgaH- mAru dohA-ramai kumara nija harakhasuM, mAta 'mRgA de' putra / gajagati gelai cAlatau, kulamaMDaNa adabhUta / / 31 / / mIThA bolai bolaDA, kAya kanaka nai vAna / bAlaka 'batrIsa lakhaNo', mAta pitA dyai mAna // 32 // DhAla:-pAchalI mAiDI manoratha pUrai, sundara suMkhar3I Apai re / bar3A vacana navi lopIyai, mana sudhi sIkha samApai re // 33 // AsA bAMdhI mAir3I, sevai surataru jemo re / posai kumara nai bahu parai, 'zAlibhadra' jima premo re // 34 // Iga avasari tihAM AvIyA, 'jinasiMha sUri' sujANo re| zrI saMgha vaMdai bhAvasuM, uchava adhika maMDANo re // 35 / / mAta 'mRgAde' suta sahU, nisuNai aratha vicAro re / mana mai vairAga upano, jAMNI athira saMsAro // 36 / / dohA-'gajasukamAla' jima 'megha muni', 'aimato tiNa kAle / 'sAmala' te karaNI karai, jANai bAla gopAla / / 37 // 2010_05 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 aitihAsika jena kAvya saMgraha DhAla :-kedArA gauDI sAMbhalI vacana sahaguru kerA, jovAdika navatatva bhalerA / upazama rasa dha(bha?)ra kAyakalesI, saMjama sevA buddhi nivesI // 38 // mAta pAse jai kumara sobhAgI, pabhaNai saMjami lIu mnraagii| anumati mohi dIyau morI mAi, navi kojai cAritra aMtarAi // 36 // mAta bhaNai vacha sAMbhali sAcuM, iNa vacanai putra hu~ navi rAcuM / loha caNA mayaNa dAMti cabAyai, tehathI saMjama kaThina kahAyai / / 40 // kumara bhaNai mAtA kiM sUre paracArai, kAyara hui te hIyaDuM hArai / saMjama levA bAta kahevI, mai piNa nizcai dikSA levI / / 41 // rAga:-desAkha / dohA :-baDabhAi 'bikrama' sahita, 'mAta' bhaNai mu(tu?)jhasAthi / ____ karisuM AtmArAdhanA, 'jinasiMha sUri' guru hAthi // 42 // dUdha mAMhi sAkara milI, pItAM ANaMda hoi| vacana suNi nija mAtanA, harakhau kumara mani soi // 43 // 'vikramapura' thI anukamai, sadaguru karai (a) vihAra / 'amarasaraI' paudhAriyA, 'zrIjinasiMha' udAra // 44 // sAmAika posau karai, paDikamaNau guru pAsi / saMjama levA kAraNai, kumara manai ulAsi // 45 // zrI amarasara' saMgha tihI, harakhita thayau apAra / vAjina bAjai navanavA, varanaulAM suprakAra / / 46 / / 'zrImAla' vaMzi suhAmaNau, 'thAnasiMha' thira citta / saMjama uchava kAraNai, kharacai tihAM bahu vitta // 47 // ___ 2010_05 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwmarimmwww jinasAgara sUri rAsa saMvata 'sola ikasaThai' 'mAha' mAsi subha mAsi / mAta sahita dikSA lIyai, pahutI mana nI Asi // 48 // tihAthI cArita lei nai, sadaguru sAthi vihAra / / vidyA sIkhai ati ghaNI, dharatA harSa apAra // 46 // anukrami desa vaMdAvatAM, AyA 'jinasiMha' raayaa| _ 'rAjanagara' 'jinacaMda' ne, lAgai jugavara pAyA // 50 // pAMca samitI tIna gupti je, pAlai pravacana mAta / cha jIvanI rakSA karai, na kara i para nI tAti // 51 / / sAmAcAri sUtra aratha, jANai sarava prkaar|| _ 'satAvIsa' guNe karI, sohai 'sAmala' sAra // 52 // tapa vahA mAMDali taNA, vaDa dikhA tihAM dIdha / 'zrIjinacaMdra sUri' saiMhathai, 'siddhasena' muni kIdha // 53 / / bUhA upadhAna ulaTai, Agama nA vali joga / 'cha mAsI' 'vikramapuraI' sariyA sakala saMyoga // 54 // suguru bhaNAvai cAha suM, uttama vacana vilAsa / yugapradhAna bahu hita dharai, pahuMcai vaMchita Asa / / 5 / / caupai :-pabhaNai zAstra siddhAMta vicAra,muNivara siddhasena siradA ra guru nau vinaya sAcavai bhalau, 'siddhasena' vidyA guNa nilau // 56 / / 'aMga igyAraha' 'bAra-upaMga', 'payannA-dasa bhaNai mana cNg| 'cha cheda' grantha mUla sUtraha 'cyAri', 'nandI', anai 'anuyogaduAra' // 5 // 2010_05 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'vadaha' vidyA taNa nihANa, sadguru uttama karai vakhANa / udayavaMta avasara nau jANa, nija guru taNai je mAnai ANa || 58 // khamAvaMta mAMhe pahalI lIha, sohai guru pAsai nisadIha / dasa vidha jAtIdharama nau dhaNI, tapa japa saMyama karuNA ghaNI // 56 // yAtra karI 'saitruja' taNI, sAthai 'jinasiMha sUri' dinamaNI / saMghavI 'AsakaraNa' vikhyAta, saMgha karAvI kAria jAta ||60|| 'khaMbhAta' nai 'amadAbAda', 'pATaNa' mAMhi ghaNau jasavAda / 'vaDalI' vaMdayA 'jinadattasUri', bheTyA pAtaka jAyai dUra ||61 || iNi anukrama 'jinasiMha sUri', 'sIrohIyai' guru sabala paDUri / karia paisArau vaMdai saMgha, rAjA mAna diyai 'rAjasiMha' ||62 || 'jAlaurai' Avai gaccharAja, vAjitra bAjai bahuta divAja / zrIsaMgha suM vaMdai kAminI, rUpai jIti sura bhAminI // 63 // 'khaMDapa' naI 'dra NADA heva, 'dhaMghANI' bheTayA bahu deva / anukrama mana mai dharia UlAsi, AvyA 'bIkAnera' caumAsi ||64 // 'vAghama' paisAro karai, nIsANai aMbara tharaharai | kIdhA nejAM poli pAgAra, vasati AyAM zrIgaNadhAra ||65 || Anandai caumAsau karI (i), AyA 'mevaDA' bahu hita dharI / teDAvara zrIzAhi 'salema', 'meDatA' AyA kusale khema ||66|| # rAga:- vairADI tiNi avasara 'jiNasiMha' nau, paravasi thayau sarIra / devagatai chUTA nahI, puraSa baDA bahu mIra ||67 || dUhA 2010_05 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasAgarasUri rAsa * 185 avasara jANI tiNa samai, zrIsaMgha kahai vicAri / __ bolai sadaguru cita dharI, vaDa vakhatI siradAra // 68 // aNazaga ArAdhana karI, pahuMtA guru sura log| vAjiba bAjai tihAM ghaNA, mAMDavI taNai saMjogi // 66 // soga nivArI thApIyA, sakhara mahurata lIdha / bhaTTAraka guru 'rAjasI', 'sAmala' AcAraja kIdha / 70 // 'AsakaraNa' 'amIpAla' vali, 'kapUracanda' suvilAsa / pada ThavaNau karai raMga suM, 'RSabhadAsa' 'sUradAsa' // 7 // rAga:-AsAvarI taba siNagAryA poli pagArA, taMbU uMcA khacIyAM / mastaka upari motI jhubai,vahIMcai bhArai lacIyAM / / teha talai baiThA bahu loga, bhUmi bhAga nahiM maag| eka eka nai velhai melhai, tila paDivA nahIM lAga // 72 / / sabalI nAMdi maMDAi tihAM kaNi, vAjiva vividha prakAra / sUrI maMtra Apyau tiNa avasari, 'hemasUri' gaNadhAra / / zrI 'jinarAja' sUrizvara nAmai, sAdhu taNA siNagAra / bAlapaNai sUri pada ApI, suMpyau gaccha nau bhAra // 73 / / tehija nAMdi AcArija padavI, 'zrI jinarAja' samopai / : mana suddhai sUri maMtra ja dei, 'jinasAgara sUri' thApai / saji siNagArane kAmiNI Avai, bhari bhari motina thala / / sovana phUli badhAvai sadaguru, gAvai gIta dhamAla / / 74 / / 2010_05 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha saMvata 'sola cauhattari' varasai, 'phAguNa sudi' 'sanivAra' / zubha velA subha mahUrata jogai, 'sAtami' divasa apAra / / saMgha sahu harakhita thai vaMdai, dhai bahulau bahumAna / 'AsakaraNa' saMghavI tiNa avasari, Apai vAMchita dAna // 75|| bhaTTAraka 'jinarAjasUri', vartamAna gaNadhAra / pATai 'jinasAgara' varU, AcArija adhikAra / / 7 / / DhAla :-tehija vihiria 'rANapuraI' 'varakANai', 'timiri' bheTyA pAsa / ____ 'oisa' 'ghaMghANI' yAtra karInai, 'meDataI' karia caumAsa / tihAthI ucchava kIdha 'jesANai', 'bhaNasAlI' 'jIvarAja' / 'rAula' 'kalyANa' suM zrI saMgha vaMdai, sIdhA sagalA kAja / / 77 // amRta vANi suNai tihAM zrIsaMgha, baMcyA igyAraha aMga / mizrI sahita rupaiA lAhai, sAha 'kusalA' mana raMga / / ladrupurai pAudhArai sadaguru, zrIsaMgha sAthai Avai / sAhamokchala kagi sAha 'thAharu', 'zrImala' suta vitta vAvai // 78 / / tihAthI vihAra kari 'jinasAgara', AcAraja hitakAra / ___ 'phalavaddhIyai' Avai tatakhiNa, thAvai bahua prakAra // ulaTa dharia tihAM kaNi vAMdai, zrIsaMgha dyai bahumAna / paisArau kari 'jhAbaka' 'mAnai', dIdhau yAcaka dAna // 76 / / zrIkharatara gaccha soha caDAvai, tihAthI karia vihAra / 'karaNuMai' AyA bahu raMgai, saMgha vaMdai gaNadhAra / 2010_05 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasAgara sUri rAsa 187 bIkAnayara vaMdIi pahuMcai, 'zrIjinasAgara suuri'| ___ 'pAsaNIe' karayu paisArau, raMgai bahuta paDUri // 8 // rAga:-sAmerI pAsANI bahu vita bAvai, paisArau sAmhI Avai / __'solaha siNagAre' sArI, siri(zrI?) kalaza dhari bahu nArI // 81 / / siri 'bhAgacaMda' suta Avai, 'maNuharadAsa' nija dAvai / vali saMgha sahaguru vaMdai, zrIkharataragaccha ciranaMdai / / 82 // tihAM vAjai Dhola nIsANa, saMkha jhAlaranau maMDANa / bahu uchavi vasatai AyAM, zrIsaMgha taNai manibhAyA // 8 // suhava milI niuMchaNa kIjai, nija janma taNau phala liijii| taMbola bhalI para dIdhA, mana vaMchina kArija sIdhA // 84|| . rAga :-dhanyAzrI 'vikramapura' thI saMcarI e, 'sara' mAMhi karia caumAsa / dina dina raMga vadhAmaNAe pUrai mananIAsa // 0 // vadhAvau sadaguru e, jinasAgarasUri'vadhAvau |aakhrtrgcchpdduuraav0|| tihAM zrI gai AviyAe, 'jAlayasara' sukhavAsa |v0| ucchava suguru vAMdiAe, maMtrI 'bhagavaMta dAsa // 85 // 0 // vicariya tihAM thI bhAvasu e, 'DIDavANau' vaMdAvi / / v0|| 'surapura' saMgha suhAmaNau, bheTai bahulai bhAvi / v0||86|| 'mAlapuraI' mahimA thai e, lodhau lAbha vizeSa // v0|| zrI saMgha vaMdai. cAha suM, prahasami nayaNe pekhi / / v0||87|| 2010_05 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 aitihAsika jana kAvya-saMgraha nayara 'bIlADaI' cita dharI e, catura karai caumAsa / / v0|| - ucchava karai 'kaTAriA' e, pAkhI pAraNa khAsa / / va / / 88 / / anukrami sadaguru pAMgurai e, 'medanItaTaha' nihAlI // 20 // 'rAyamala' suta jagi parigaDaue, 'golavachA' 'amIpAla' // 86 // 3 // baMdhava jehanai ati bhalaue, vaDa vakhatI 'netasIha' // v0|| bahu parivArai dIpatAe, bhAtrIjau 'rAjasIha' / va0 / / 10 / / sabalI nadii Adaryo e, vrata uccAra savera // v0|| rUpaie lAhaNa karie, taMbolai nAlera // v0|| 61 / / 'rekhAuta' vitta vAvarai e, 'sIrImAla' 'vIradAsa' ||v0 // ___ 'mADaNa' 'tejA' raMgasuM e, 'rIhaDa' 'daraDA' khAsa / / va0 / / 62 / / suMdara guru sohAmaNau e, bhAvai kIjai seva / / va0 // tihAthI viharI anukrami e, vaMdyA 'rANapura' deva // va0 / / 63 / / 'kuMbhalamerai' jina thuNI e, 'mevADai' guNagAMna / / v0|| ___ 'udayapura' nau rAjIyau e, rANau 'karaNa' dyai mAna // 14 // 0 / / 'lakhamIcaMda' suta paragaDAe, 'rAmacaMda' 'raghunAtha' / / va0 / / _ citta dhari vaMdai prahasamaie, 'ajAibade' suta sAthi ||65||v0|| sAdhu vihArai paga bharai e, 'sonagiraI' ahiThANa / / va0 // zrI saMgha ucchava nita karai e, avazara nau je jANa / / 6 / / 'sAcAra' saMgha sahu milI e, Agraha he 'hAthisAha' // va0 // / caumAsai guru rAkhIyAe, 'jinasAgara' gajagAha / / 67 / / va0 / / vartamAna gaccharAjajI e, 'jinasAgara sUri' sukhakAra // 0 // 'zrI jinasAgara' cirajayaue, AcArija pada dhAra ||68||v0|| 2010_05 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anwar zrIjinasAgara sUri rAsa yugavara kharatara gaccha dhaNIe, 'jinacaMda sUri' gururAya // 20 // zIsa siromaNI atibhalAe, 'dharamanidhAna' uvajhAya // 6 // 0 // tAsa zIsa ati raMgasu e, 'dharamakIrati' guNa gAi / / v0|| saMvata 'solaikyAsIyaie, 'posa vadi' 'paMcami bhAi // 100 / / 'zrI jinasAgarasUri' nau e, rAsa racyu sukhakaMda / v0|| suNatAM navanidha saMpajai e, gAtAM paramANaMda // 101 / / v0|| tAM pratapau guru mahiyalai, jAM gaganai dinaIsa / / va0 / / "dharamakIrati" gaNi ima kahai e, pUre sakala jagIsa ||102||v0 iti bhaTTAraka jinasAgara sUriNAm rAsa (bIkAnera sTeTa lAyabrerImeM patra 4) zrIjinasAgara sUri savaiyA dhurA desa marudharA zahara 'bIkANa' sadAi, 'bohitha' hare viruda ita vasai 'vachau' vrdaai| 'mRgA mAMta' moTimma, supana sUcita suta sundara, 'ATha' varSa adhikAra kalA abhyAsa kulodhara / vairAga joga mAM ramatai, lakhamI tajI koDe lakhe, sUrIsa zrI 'jinasAgara' suguru, upama isaDe Arakhe // 1 // yugapradhAna 'jinasiMha' vaMsa 'copaDA' visekhai, zrAvaka 'akabara' zAhi lIdha dharmalAbha alekhai / saihatha teNa guru pAsi, sukRta kari mAtA saMgai, 'amarasaraI' Unati Ae manaraMgi agai / / 2010_05 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 aitihAsika jaina kAvya saMgraha saMgrahyo sAdhu mAraga sarasa, pUraNa guNa pUraNa pakhe, sUrIsa zrI 'jinasAgara' suguru, upama isaDe Arakhe // 2 // vinaya viveka vicAra vANi sarasatI virAjai, 'vidyA cavada' nidhAna, sujasa jagi vAjA vAjai / viSama vANi viSavAda, viSayarasa aMgi na bAdhai, vakhatavaMta vara vibudha vAna dina prati vAdhai / / vAjaNI thATa vAdI viSai, pari pari pUgau pArakhe / sUrIsa zrI 'jinasAgara' suguru, upama isaDe Arakhe // 3 // uchava raMga badhAi divAvata, suMdara maMgala gIta suhAvata, motIna thAla visAla bhari bhari, bhAminI bhAvasaM Api badhAvata / gaccha nAyaka lAyaka lAkha guNI, guNa gAvata vaMchita te phala pAvata / zrI 'jinasAgarasuri' vairAgara, nAgara raMgi dekhyau guruAvata // 4 // pragaTa sobhAga sAga vikaTa vairAga mAga, rAga huM kau lAga doSa dUri hora hIyau hai / tatu tuma dRr3hadhAra amRta jJAna AhAra ___ kaThina kriyA prakAra kAma ju vahIyauhai / lalita lalATa nUra, tapati pratApa sUra, 'sAgara' suriMda guru gautama kahAyau hai / / 5 / / savAyA chai ( uparokta bikAnera sTeTa lAyabrerI kI prati meM, tatkAlIna li0) --x*x-- ___ 2010_05 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi sumativallabha kRta zrI jinasAgara sUri nirvANAsa dahA:-samaru sarasati sAminI, avirala vANi de mAta / guNa gAisuM gaccharAja nA, 'sAgara sUri' vikhyAta // 1 // sahara 'bIkANo' ati sarasa, lakhimI lAho leta / 'osa vaMza' maMi paragar3A, 'bohitharA' virudeta // 2 // 'baccharAja' ghari bhArajA, 'miraghA de' suta doi / 'bIko' nai 'sAmala' sukho, avicala jor3I joi // 3 // zrI 'jinasiMgha surIza' nI, sAMbhali dezana sAra / mAta sahita bAndhava binhe, saMja (ma) lai sukhakAra / / 4 / / 'mANikamAlA' mAvar3I, 'vinayakalyANa' vizeSa / ___ 'siddhasena' ima trihuM taNA, nAma dIkSA nA dekhi / / 5 / / 'vAdI rAya' bhaNAviyA, 'harSanaMdana' kari citta / __ 'cavadaha' vidyA sIkhavI, sUtra artha saMyukta // 6 // sUdho saMyama pAlatAM, vidyA nau abhyaas| karatAM gItAratha thayA, puNyAi parakAsa / / 7 / / 'siddhasena' abhinava thayo, 'siddhasena' avatAra / bIjA celA bApar3A, 'sAMmaliu' siradAra / / 8 / / zrI 'jinacaMda surIza' nau, vacana vicArI em| AcArija pada thApanA, kIdhI kahisyuM nema / / 6 / / 2010_05 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha DhAla 1 (purandaranI caupAinI) 'marudhara' desi majhAra 'mer3ato' sahara bhlorii| ___'AsakaraNa' 'osavAla', 'copar3A' vaMza tilorI / / 1 // pada ThavaNo kari pUjya, avasara eha lahI rii| . kharace dravya aneka, sukRta ThAma sahI rI // 2 // sUri maMtra lahyo zuddha, sahaguru teNi same rii| zrI 'jinasAgara sUri' indriya pAMca dame rI // 3 // moTo sAdhu mahanta, karaNI kaThina kare rii| zrI 'jinasiMha' ke pATa, kharatara gaccha kharerI // 4 // pAli paMca AcAra, tAraNa taraNa tarI rii| paMca sumati pratipAla, khapa saMyama ko kharI rI // 5 // pRthivI kariya pavitra, sAthi sAdhu bhalA rii| apratibaddha vihAra, dina dina adhika kalA rI // 6 // 'caurAsI gaccha' mAhi, jAkI zobha bhalI rii| __ caturvidha saMgha sanUra, saMpada gaccha milI rI // 7 // DhAla 2 (manar3o mAnyo re gaur3I pAsajI re) manaDu re mohayu mAharu pUjajI re, zrI 'jinasAgara suuri'| bar3a bhAgI bhaTTAraka e bhalA jI, dina dina gaccha paDUri // 1 // sakhara gItAratha sAdhu bhalA bhalAjI, mAnai mAnai pUjya nI ANa / 'samayasundara' jo pAThaka paragar3AjI, pAThaka 'puNya pradhAna' re // 2 // ___ 2010_05 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasAgara sUri rAsa 163 'jinacandra sUri nA' ziSya mAne sahujI, bar3A bar3A zrAvaka tema / dhanavaMta dhIMgA pUjya taNai pakhaijI, bar3abhAgI guru ema ||3||m0 saMgha udayavanta 'ahamadAbAda' nau jI, 'bIkAnera' vizeSa / 'pATaNa' nai 'khaMbhAita' zrAvaka dIpatAjI, mulatANI'rAkhI rekhAma0 'jesalamerI' zrAvaka pUjya nA paragaDAjI, saMghanAyaka 'saMkhavAla' / 'mer3atA' maI golavacchA' gaha gahaijI, 'AgarA meM 'osavAla' ||5||m0 'bIlAr3A' maI saMghavI 'kaTAriyA' jI, 'jaitAraNi' 'jaalor'| 'paciyAkha'pAlhaNapura"bhujja"sUrata'maiMjI, dillI' nai 'lAhorAma0 'lUNakaraNasara' 'ucca' 'maroTa' maI jI, nagara 'thaTA' mAMhi tema / 'DerA' meM sAmagrI sAbatI jI 'phalabadhI' 'pokaraNa' em||7|| ma0 'sAgarasUri' nA Avaka sahu sukhIjI, adhikArI 'osavAla' / deza pradeze zrAvaka dIpatAjI, mara khaMcaNa bhUpAla // 8 // ma0 DhAla 3 (kar3akhAnI) 'karamasI' zAha saMvatsarI pokhinai, 'mahamada' dii ati sujaza leve / suputra 'lAlacanda'hara varasa saMvatsarI,pokhi ne saMgharnu zrIphala deve|||| dhanya ho dhanya 'sAgaraha sUrinda' guru, jehano gaccha dope svaayo| bar3a bar3A zrAvaka paragar3A navakhaMDe,pUjya nau suyaza trihuMloka gaayo||2|| zAha 'lAlacanda' nI, dhanya bar3I mAvar3I,je vidyamAna 'dhanAde' kahIjai / 'pUThIyA' uparA khaMDano 'pITaNI', sakhara samarAvinai lAbha liij||3|| bahua 'kapUra de' jehano jANa, suputra 'ugrasena' nI jeha maataa|| kharacavai AgalA gaccha nA kAma nai,dharma nA rAgiyA adhika daataa||4|| 13 2010_05 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya-saMgraha sAha'zAntidAsa' sahodara 'kapUracanda' suM, veliyA hema nA jeha Apai / 'sahasa doya rUpiyA pAca zata' AgalA, kharacine sujaza nija suthira thApai ||5|| 164 mAta 'mAnabAI I' khaMDa ika pITaNI, karIya upAsarai ( meM ) sujaza lIdhA / varasa nA varasa AsAr3ha comAsa nA, posItA pokhivA bola kIdhA // 6 // zAha 'manajI' taNo kuTuMba ati dIpato, cihuM khaMDe caMda nAmo caDhAyo / zAha 'udekaraNa' 'hAthI' kharo 'hAthiyo', jeThamala 'somajI' tima savAyo || || dharama karaNI kareM' zAha hAthI' adhika, rAya' bandI' chor3ano virUDa rAkhe / jIva pratipAla upagAra sahu nai karai, suputra' panajI' bhalA sujasa dAkhai // 8 // 'mUlajI saMghajI ' putra 'vIrajI, 'parokha' sonapAla' 'sUrajI' bakhANo / pAkhIyAM'vIsa nai cyAri' jImAr3ine, puNya nau vAharu je kahANI ||6|| 'parIkha' candrabhANa'lAlU' sadA dopatA, 'amarasI' zAha siratAja jANo / 'saMghavI' 'kacaramalla parIkha' akhai adhika, bAchar3A 'devakarNa' tima vakhANau // 10 // sAha 'guNarAjanA' suputra ati salahII, 'rAyacanda gulAlacanda ' sAha dAkho / ema zrIsaMgha udayavaMta' rAjanagara 'no, bhala bhalA zrAvaka ema Akho // 11 tema 'khaMbhAitI' saMgha nAyaka bar3o, 'bhaMDazAlI' 'badhU' sutana kahI / bar3a bar3I dharama karaNI ghaNI je karI, lAkha mojAM' RSabhadAsa ' lahie || 12 || dohA- zrI 'jinasAgarasUri' no, udayavanta parivAra / velA gItAratha sahu, pAlai pakSa AcAra // 1 // 2010_05 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasAgara sUri rAsa 165 yathA yoga jANI karI, pAThaka vAcaka kIdha / ___ zrI 'jinadharma'sUrIzane, gaccha bhAra ima dIdha // 2 // DhAla 3 ika dina dAsI dauDatI, . Avai kRSNa nai pAse re / / ehanI / / 'ahamadAvAda' mai ApaNai, seMhathi saMgha hajUra re / prathama oDhAr3I pachevar3I, zrI jinasAgarasUra' re / / 1 // avasara lAkhINo lahI, kharace dravya aneka re| . 'bhaNasAlI 'badhU' bhArijA, 'vimalA de' suviveka re // 2 // valatuM pada thApana karo, sUra mantra guru dIdha re / / zrI jinadharma sUrIzvaru', nAma thASanA ima kIdha re // 3 // saMghavaNi 'sahajalade' tihAM, lyai likhamI no lAha re / pada ThavaNo karai paragar3o, kahai loka vAha-vAha re // 4 // pahilA paNi sukRta jike, kIdhA aneka prakAra re| .... zatrujaya saMgha karAviu, kharacI dravya hajAra re // 5 // zrI 'jinasAgarasUri' jI, sahaguru sAthe lIdha re / pATaMbarane pAMbharI, jAcaka jana ne dIdha re // 6 // 'bhaNasAlI sadhuA' gharaNi, te 'sahijala de' eha re| pada ThavaNi je 'pUjya' nai, kharacI nai jasa leha re / / 7 / / DhAla 4 (kapUra huve ati Ujalo re) avasara jANI ApaNau re, Agala thI aNagAra | . jiNa thI ziva sukha pAmiiM re, te sAMbhali aMga igyAra // 1 // 2010_05 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 aitihAsika jaina kAvya saMgraha suguru jo dhanya-dhanya tuma avatAra, e mANasa bhava nusAra / / AMkaNI / / AnupUravI ehavI re, upazamyo pUraba rog| zrI saMgha 'ahamadAbAda' no re, gItAratha saMyoga // 2 // 'AkhAtIja' nai dyAhar3i re, ziSyAdika nai sAra / sIkhAmaNi sahaguru di(ya)I re, guru gaccha nuM vyavahAra / / 3 / / cArita pherI Ucari re, gaccha bhAra sahu chodd'i| ___uttama mAraga Adari re, azubha karma dala tor3i // 4 // 'sudi AThama vaisAkha' no re, aNasaNa 'no uccAra / zrIsaMgha nI sAkhi karai re,trividhi-trividha vivihAra / / 5 / / pAse gItAratha yati re, zrI 'rAjasoma' uvajhAya / 'rAjasAra' pAThaka bhalA jI, 'sumatijI' gaNi nI sahAya / / 6 / / 'dayAkuzala' vAcaka vali re, 'dharmamandira' muni ema / ___'samayanidhAna' vAcaka varu re, 'jJAnadharma' muni tema // 7 // "sumativallabha" sAvadhAna sure, ATha puhara sIma tema / zAha 'hAthI' dharma hAthiyo re, nijarAvi guru ema // 8 // DhAla (5) biNajArAnI morA sahagurujo, tumheM karajyo zaraNA cyAra / sahagurujI karajyoH arihanta siddha susAdhuno mo0 kevali bhASita dharma, e phala narabhava lAdha no / / 1 / / mo0. jIva 'curAso' lAkha, trikaraNa zuddha khamAvijyo / mo0| pApa aThAraha thAna, parihari arihanta dhyAvajyo // 2 // mo0. ____ 2010_05 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasAgara sUri nirvANa rAsa 167 parihari sagalA doSa, bitAlIsa AhAra nA / mo0 jina dharma eka AdhAra, TAli duHkha saMsAra nA / / 3 / / mo0 e saMsAra asAra, svAratha no sahuko sgo| mo0| athira kuTumba parivAra, dharma jAgariyA tuma jago // 4 // mo0 athira chai putra kalatra, athira mAla ghara parigraho / mo0 / athira vibhava adhikAra, athira kAyA timi e kaho // 5 / / mo0 tumheM bhAvajyo bhAvana bAra, mana samAdhi mAMhi rAkhajyo / mo0 / athira mAta nai tAta, athira ziSyAdika nai bhAkhajyo / / 6 / / mo0 jIvata hAtha maI jAi, rAkhI ko na sakai sahI / mo0| ___ jehavo saMdhyA vAna, tehavI saMpada e kahI / / 7 // mo0 ekalo Avai jIva, jAI ekalo praanniyo| mo0 / puNya pApa doi sAtha, bhagavaMta ema bakhANiyo / / 8 / mo0 bAla maraNa karI jIva, ThAmi ThAmi huo dukhI |mo0| paMDita maraNa e jAgi, jiNa thI jIva huvai sukhI rAdhAmo0 ima bhAvanA ekAMta bhAva, arihanta dharma ArAdhatA |mo0| puMhatA saraga majhAri, Atama kArija sAdhatA ||10||mo0|| dohA :--'satara(i) sai ugaNIsa' maI, mAsa 'jeTha badi tIja' / ___ 'zukra' 'sAgarasUri' jI, saraga nA pAmyA cIja // 1 // DhAla 6-kAyA kAminI vI vai re lAla, ehanI / avasara lAkhINo lahIre, sAha hAthI sarva jANa |mere puujjii| mahimA moTI ima karai re lAla, pUjya taNai nirvANa / / 1 / / yAsai rahi nijarAviyAre, dina 'igyAraha' sIma / me0|| suMsa sabada vrata Akhar3I re lAla, nAnA vidhi nA nIma ||2||me0 2010_05 | Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 aitihAsika jaina kAvya saMgraha wwvvvv covA caMdana aragajA re, sahaguru taNai sarIra / me0 / kari aracA pahirAviyA re lAla, pAMbharI pATU cIra ||me0||3|| deva vimAna jisI karo re, mAMDavo ati zrIkAra / me0| bAje gAje bAjate re lAla, kari nIharaNa vicAra ||me0||4|| vayaraci sUkar3i agara suM re lAla, kastUrI ghanasAra / me0 / __ dahana dIi ghRta sIMcatA re lAla, zrI pUjya - tiNavAra ||me|5|| jIva chur3AvI (ve?)jugati muM re, zrI saMgha bhelo hoi / me0 / 'gAyAM' 'pADA' 'bAkarI' re lAla, rUpaiyA zata 'doii||me0||6|| 'zAntinAtha' nai deharai re lAla, vAMdI deva vizeSa / me0 / - vacana sAMbhali vItarAga nA re lAla, maMkI soga azeSa melANA (hAla 8) dhanyAzro-kuMvara bhalai AviyA ehanI / zrI 'jinasAgara sUri jI e, pATi prabhAkara tema / suguru bhale gAiyai, zrI jinadharma surIsarue, jayavaMtA jaga ema // 1 // desa pradeze viharatA e, bhavika jIva pratiboha / s0| udayavaMta gaccha jehano e, mahiyala moTo soha // sa0 / / 2 // guNa gAtAM saguru tagA e, pUjyai mana nI khAMti / s0| mana vaMchita sahu nA phali e, bhAMji mana nI bhrAMti / / sa0 // 3 // saMvata 'satara vIsottaraI' e, 'sumativallabha' e rAsa / s0| - 'zrAvaNasudi punama' dini e, kIdho manaha ullAsa // sa0 / / 4 / / zrI 'jinadharma surIza' no e, mAthi chai mujha hAtha / sa0 / 'sumativallabha' muni ima kahai e, 'sumatisamudra' ziSya sAtha |s05|| // iti zrInirvANarAsa saMpUrNama // ( hamAre saMgraha meM, tatkAlIna li0) 2010_05 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasAgarasUri aSTakam zrI jinasAgarasUri aSTakam ( 1 ) zrI majjezala merudurga nagare, zrI vikrame gurjare / thaTTAyAM bhaTanera medinitaTe, zrI medapATe sphuTam // zrI jAvAlapure ca yodhanagare, zrI nAgapuryA punaH / zrImallAbhapure ca vIramapure, zrI satyapuryAmapi // 1 // mUlatrANa pure maroTTa nagare, derAure, puggale / zrI ucce kirahora siddhanagare, dhIMgoTake saMbale // zrI lAhorapure mahAjana riNI, zrI AgarAkhye pure / " sAMgAnerapure suparva sarasi zrI mAlapuryA punaH // 2 // zrI matpattana nAmni rAjanagare, zrI sthaMbhatIrthe stathA / dvIpe zrI bhRgukaccha vRddhanagare, saurASTake sarvataH / zrI vArANapUre ca rAdhanapUre, zrI gurjare mAlave / .... // 3 // 166 sarvatra prasarI sarIti satataM saubhAgyamAbAlyataH / vairAgyaM vizadA matiH subhagatA, bhAgyAdhikatvaM bhRzam / naipuNyaM ca kRtajJatA sujanatA, yeSAM yazovAdatA / sUri zrI jinasAgarA vijayino, bhUyAsurete cirama ||4|| AcAryAH zatazazca saMti zatazo, gaccheSu nAmnAM param / tvaM tvAcArya padArthayuga yugavaraH, praur3haH pratApAkaraH / / 2010_05 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 aitihAsika jana kAvya-saMgraha bhavyAnAM bhava sAgara prataraNe, potAyamAno bhuvi / zrI macchrI jinasAgaraH sukhakaraH, sarvatra zobhA karaH ||5|| saumyazrI himadIdhi tau sura gurau, buddhi rddharAyAM kSamA / tejaH zrI staraNau paropakRti dhIH, zrI vikrame bhUpato // siddhi gaurakhanAtha yogini bahu, labhazca lambodare / ra saMtyevaM vividhAzrayA guNa gaNAH sarve zritA tvAM prabho // 6 // zrI bohittha kulAMbudhi pravilasatprAleya roci prabhA / " bhAsvanmAtR mRgAMsu kukSi sarasi zrI rAjahaMsopamAH // zrI makrima vAsi vizva viditAH, zrI vastarAjAM gajAH / saMtu zrI jinasAgarA, kharatare, gacche ciraMjIvinaH // 7 // itthaM kAvya kadambakaM pravarakaM, muktApuraH prAbhRtam / vijJapta samayAdisundara gaNirbhaktyA vidhattebhRzam // yuSmatprauDhatama pratApa tapano, dedIpyatAM satvaraH / yUyaM pUrayata sva bhakta yatinAM zIghraM manovAMchitam // 8 // ( bikAnera sTeTa lAyabrerI ) 2010_05 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinasAgara sUri avadAta gIta 201 // jinasAgarasUri avadAta gIta // dhUrau paNDita pUchIyau re, bhAmiNi Apa sabhAvare / josIr3A / ' Akho TIpaNo dekhine, mAMDi lagana upAya re / / 1 / / jo0 "zrIjinasAgarasUrijI' re, Aja kAla kiNa gAma re / jo0 / mo mana vAMdaNa umahyo re, suNi avadAta nai nAma re / jo| _ 'zrIjinasAgarasUrijI re lo0 / A0 / "zrIjinakuzala' yatIzvarai re lo, supana dikhADyo sAca re / jo0 janma thakI yaza vistaryo re, nikalaMka kAcha nai vAca re / 2 / jo0 rAula 'bhIma' naresarai re lo, nirakhI guru mukha nUra / jo0| __ kesara candana caracI nai re, pAmisi padavI paDUra re / 3 / jo0 udaya dikhADayo 'ambikA' re lo,zrI jinazAsana deva re / jo0 yugapradhAna 'jinacandanI re lo,karai kRpA nita meva re / 4 / jo0 mana mAnyA vaMchita phalyA re, pUjya padhAryA Apa re / jo0|| 'harSanandana' kahai sarvadA re lo, vAdhau adhika pratApa re / 5 / jo0 gAma nagara pura viharatA pUjajI, 'shriijinsaagrsuuri'| kaThina kriyA khapa Adaro, pUjajI, pUhavi sujasa paDUri // 1 // pUjajI padhArau sUrajI 'meDataI' re, zrAvaka ati aviveka / zrAvaka citArai dina prati cAha suM, thApai lAbha aneka / zrIsaMgha zrIsaMgha vAMdI ho, harakhita thAisyai / A0 2010_05 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 . aitihAsika jana kAvya-saMgraha kharatara gaccha zobhA dIyau, pUjajI bohithare varadAna / sAhiba 'mukurabakhAnajI,' pUjajI paga lAge dyai mAna / / 2||puu0|| rUpa kalA paNDita kalA, pU0 vacana kalA guNa dekha / rAya rANI mAnai ghaNu, pUjajI thAi mAhe vizeSa // 3 ||pu0|| kAmaNa mohana navi karo pU0 loka sahu vasi thAya / e paramAtma prochavau, pU0 pUrva punya pasAya // 4 ||puu0|| citta cAhatAM AviyA, pU0 zrIsaMgha mAnI vacana / raMga mahocchava dina pratai, 'harapanandana' kahai dhana // 5 ||puu0|| // jAti phuulddaanii|| zrI saMgha Aja vadhAvaNI, hiva Aja adhika ucharaMgo re / AcAraja pada pAmiyau, 'jinasAgarasUri' sucaMgo re / / 1 ||shrii0|| kharataragaccha unnati thai, hiva kIdhA anupama kAmo re|| durajaNa muhaDA sAmalA, hiva sAjaNa bAdhI mAmo re ||2||shrii|| dhana pitA 'vaccharAja' jo 'mRgA' piNa mAtA dhano re| vaMza dhana 'bohitharA', jihAM uttama putra ratano re // 3 // zrI vAjA bAjyA rUyar3A, vali tAna mAna sanmAno / / sUhava gAvai sohalau, tihAM yAcaka pAmai dAno re // 4 // zrI0 nayaNa salUNA pUjajI, hiva huM balihArI nAmai re / __ mohanagArA mAnavI. hiva haraSanandana'sukha pAmai re / / 5 / / zrI0 2010_05 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinasAgarasUri avadAta gIta 203 catura mANasa citta ulasai re, dekhI pUja sarupa re / ho puujjii|| nAnhIvaya guNa moTakA re, upajai bhAva anUpa re // 1 // e paramArtha prIchajyo re| mAna sarovara lahuDore, rAjahaMsa sevai tIra re / lavaNAgara moTau dhaNuM re, paMthI na cAkhai nIra re // 2 // caMdA kere cAMdaNe, sahuko baisai pAsa re / sUra (sUrya!) tapai jo Akaro, jAvai sahuko nAsi re // 3 // uMco lAMbo ati ghaNau, saralau piMDa khajara re / nAnhI keli kahAvato, chAyA phala bharapUra re // 4 // moTA maigala mada jharai, vilasai tA gara (laga?) raaj| sIhaNi kero chAvaDore, gAjai nahI vana mAMjha 5 // nAnhA moTA kyuM nahoM, guNa avaguNa baMdhANa / 'jiNasAgara sUri' cira jayau re, harSanandana' guNa jANa // 6 // RSIRSAR PRO 2010_05 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI karamasI saMthArA gItam / sadaguru caraNa namI karI, gAisu zrIRSirAi / _ 'karamasIha' karaNI karo, sAMbhalIyai cittu lAi / / cittu lAi saMbhalIyai carita, nija bhAvasyuM cArita liyu| dhana vaMza 'kUkar3a copar3A' nau, suyaza pragaTa jiNai kiyau / / tapa karI kAyA prathama zodhI, vigaya SaT rasa prihrii| ___'karamasI' supari kiyau saMthArau, suguru caraNa namI karI // 1 // rItai guru kula vAsa nI, mani ANI sNveg| jANI kAyA kAramI, kari nizcala mana eka / / mana eka nizcala karI Apai, anna samuMkhai pariharyau / __ AhAra trividha trividha saMyogai guru mukhai aNasaNa varyau / / ArAdhanA kari saMgha khAmaNa, dharI vividha ulhAsa nii| 'karamasI' tiNi vidhi kiyau saMthArau, rIti gurukula-vAsa nI // 2 // caDyau saMthArai tiNi parai, jiNi vidhi pUraba sAdhu / ___ karama bhAMjivA siMha huvau, bhalai 'karamasI' sAdhu / / 'karamasI' sAdhu bhalai dIpAyau, gaccha kharatara saMghanai / parabhAvanA ammAri varato, ucchava hoI dina dinai // siddhAnta gItAratha suNAvai, sAdhu veyAvaca karai / dhana karma karamaTa tiya khapAvai, caDyau saMthArai tiNi parai / / 3 / / 2010_05 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI karamasI saMthArA gItam janma 'jesANaI' jehanau, 'cAMpA zAha' malhAra / 'cAMpaladevi' uri dharyau, 'osavaMza' nau siNagAra / / 'osavaMza' nau siNagAra e muni, dukara karaNo jiNi karI / anneka jAmana maraNa huMtI, chaTau aNasaNa uccarI / / 'karamasI' muni mana kIrayau karar3au neha nANyau dehanau / ___mana madana karaDai kSetra jItyau, janma 'jesANaI' jeha nu||4|| jehanI prazaMsA sura karai, mAnava keho mAtra / - soma munIzvara ima kahai, dhana dhana eha supAtra / dhanaM eha pAtra susAdhu sundara, paratakhi muni paMcama arai / dhana janma jIviya jANi ehanau, paragacchI mahimA karai / / mAsa kI saMlekhaNa kari nai, adhika dina vIsa Uparai / ___e amara jaga maI huau iNi pari, prazaMsA sura nara kr|5 'vaisAkhaI' saMtoSasyuM, 'sAtami badi' uccAra / kiyau saMthArau karamasI, kali maiM dhana aNagAra // aNagAra dhannA zAlibhadra jima, tapa aneka jiNai kiyA / 'sai aDhI belA nivI AMbila' karI jiNa aNasaNa liyA / / cAritra paMce varasa pAlI, su lyaulAI mokSa syuM / ANaMda kharatara gaccha vAdhyau, vaisAkhai saMtoSa syu||6|| // iti gItam // --***- - 2010_05 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 aitihAsika jena kAvya saMgraha kavi lalitakIrti kRta zrI labdhikallola suguru gItam / / guru 'labdhikallola' muNinda jayau, jANe pUrava disi ravi udyu| mana cintita kArija siddhi thayau, duHkha dohaga duraI Aja gayau / / 'solai sai ikyAsI' vara varasai, bhaviyaNa lokaNa dekhaNa harasai / gacchapati AdezaI 'bhuja' AyA, caumAsa rahyA zrI saMgha bhAyA // 2 // "kAtI badi chaTTi' aNasaNa sIdho, mAnava bhava saphala jiNe kiidho| le parabhava nA saMbala bahulA, pahuMtA sura sudharasa(?) bhuvana vahilA // 3 // AvI surapati narapati nirakhai. 'magasara badi sAtama' bahu harakhai / pagalA thApyA caDhatai divasai, nirakho tana vayana nayana vikazai // 4 // thira thAna bhalo 'bhujja' maI sohai, sura nara kinnara nA mana mohai / sadguru paratikha paratA pUrai, sahu saMkaTa vikaTa vighana cUrai / / 5 / / 'zrImAlI' kula kairava caMdA, sAha 'lADaNa' 'lADima' de naMdA / daulati dAyaka surataru kaMdA, praNamai pada paMkaja nara vRndA // 6 // zrI 'koratiratana sUrIza' taNI, zAkhA maI adbhuta deva maNI / vAcaka 'labdhikallola' gaNI, dina prati pratapau jima divasa maNI // 7 // gaNi 'vimalaraMga' pATai chAjai, abhinava dinakara jima jagi rAjai / jasu nAmai aliya vidhana bhAjai, jasu atizaya kari mahiyali gaaji| mana zuddhaI kIjai guru sevA, ati mIThI dIThI jima mevA / nija guru pada seva karaNa hevA, dina prati vAMchai jima gaja-revA // 6 2010_05 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mannnnnnnnnnnnnnnnnnn zrIlabdhikalola suguru gItam tumha deza dezantari kAMi bhamau, guru seva thakI dAlidra gamau / / Iti anoti kunIti damau, ghara baiThA likhamo pAmi ramau // 10 // sAha 'pIthaI' 'hAthI' 'rAyasiMghaI', 'mAMDaNa' AdaI kari 'bhuja' saMghai / udyama kari dhuMbha taNau raMgai, thApyA pUraba dizi mana saMgai / / 11 / / mija sevaka nai darasaNa Apai, pagi pagi sAnidha kari duHkha kaapi| gaNi 'lalita kIrti' caDhatai dAvai, vaMdai guru caraNa adhika dAvai / 12 / // iti guru gItam // suguru vaMzAvalI bhaTTAraka 'jinabhadra' kharau, gaccha nAyaka khrtr|| tasu paTTahi 'jinacanda' sUri, tapa teja divAkara / / sahaguru zrI jinasamudra', tAsu paTTahiM zruta sAgara / tasu paTTahiM budhimaMta sUri 'jinahaMsa' sUrIzvara // abhinavau indra rUpai adhika, saMjama ramaNo sira tilau / gacchapati tAsa paTTahi guhira, 'jinamANika' mahimA nilau / / 1 / / pArikha' vaMza prasiddha, jugati jinadharma suM jorii| kahu tasu paTTi 'kalyANadhIra', vAcaka dharma dhorI // bhaNazAlI' kula bhANa zIsa, tasu paTTahi surataru / vAcaka zrI kalyANalAbha' vANI anupama varU / yAThaka 'kuzaladhIra' tAsu sisu, vadai ema vaMzAvalI / guru bhagata ziSya guru guNa yahI saphala karau rasanAvalI // 2 // (P. C. guTakA naM060) - - - 2010_05 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 aitihAsika jaina kAvya saMgraha AnnivvvvM // zrIvimalakIrti guru gItam // praha UThI nita praNamiyai ho, 'vimalakIrti' gaNi cNd| / teja pratApe dIpatA ho, praNamai sahu nara vRnda / / 1 / / bhavika jana vaMdiyai ho, nAme pApa pulAya // bha0 // AMkaNI / / kharataragaccha meM zobhatA ho, sarva kalA guNa jANa / jehanai mukhi bhAratI vasai ho, jANai jJAna vijJAna / / 2 // bh0|| 'hubaI' gotre paragar3au ho, 'zrIcaMda' zAha malhAra / mAta 'gavarA' janamiyA ho, zubha mUrati(mahUrata) sukhakAra ||3||bh0|| saMvat 'solaha cauppaNaI' ho, lIdhI dIkSA sAra / ___ 'mAha sudi sAtama' dinai ho, pAlai niraticAra // 4 // bha0 / / 'sAdhusundara' pAThaka bhalA ho, sakala kalA pravINa / saiMhatha dIkSA jeNa dIdhI ho, dhyAna dayA juNa lINa ||5||bh0|| caurAsI gaccha seharo ho, zrI 'jinarAja surind'| vAcaka pada saIhatha diyo ho, seva karai jana vRnda // 6 // 0 // 'solahasai bANU' samai ho, zrI 'kirahora' suThAma / ArAdhana aNasaNa karI ho, pahuMtA svarga sudhAma / / 7 / / bha0 / / 'vimalakIrti' guru nAma thI ho, jAyai pAtaka duur| 'vimalaratna' guru sevatAM ho, pratape puNya paDUra / / 8 / / bha0 / / 2010_05 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwcome zrI vimalakIrtti guru gItam (2) rAga - dhanyAzrI // 206 vAcaka 'vimalakIrti' gururAyA, praNamo bhaviyaNa pAyA ve / darazana dekhi navanidhi thAi, sukha saMpati lIla sadAi be || 1|| bA0 saMvata 'sola caupannA' varase, catura cAritra gahai haraSai be / 'sAdhusundara' tasu guru suvadItA, vAdI gaja mada jItA be || 2 || ba tAsu ziSya guru kamala diNandA, bhavika cakora citta caMdA be| saubhAgya savAi be || 3 || vA0 // anukrama 'vAcaka' padavI pAi, guru mUla cakka 'mulatANa' kahAvai, tihAM caumAsai Avai be / dAna puNya ( tihA~ ) adhikA thAvai, zrI saMgha vadhatai dAvai be || 4 || vaa0|| sindhu nagara 'kahirorai' AyA, lakha caurAsI khamAyA be| aNasaNa pAlI svarga sidhAyA, gIta jJAna bahu gAyA be ||5|| vA0|| ziSya zAkhA pratapatra ravi caMdA, jAM lagi meru dha caMdA be / 'ANaMda vijaya' ima guNa gAvai, car3hatI daDalati pAvai be || 6 || vA 14 2010_05 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 aitihAsika jana kAvya-saMgraha sAdhvI hemasiddhi kRta ||laavnnysiddhi pahutaNI giitm|| rAga :-soraTha dahA:-Adi jiNesara paya namI, samarI sarasati mAta / guNa gAisuguruNI taNA, tribhuvana mAMhi vikhyAta // 1 // veli DhAla:-je tribhuvana mAhi vikhyAta, 'lAvanasiddhi' guNa avadAta ___ 'bIkarAja' sAhakI dhIyA, vairAgai cAritra lIyA // 2 // 'gUjara de' mAtA ratanna, sahU loka kahai dhana dhanna / zIlAdika guNa kari sItA, sahu dunIyA mAMhi vadotA // 3 // jiNa mAyA moha nivAryA, bhaviyaNa bhava-jalanidhi tAryA / sUdhA paMca mahAvrata pAlai, triNha gupti sadA rakhavAlai / / 4 / / dahA:-ar3hAra sahasa zIlaMgadhara, TAlai sagalA dosa / sundara saMjama pAlatI, na karai mAyA mosa // 5 // na karai tihAM mAyA mosa, vali nija ghaTa nANai rosa / dhana dhana te zrAvaka zrAvI, guruNI nai praName AvI / / 6 // mIThI tihAM amIya samANI, sundara gurugI nI vaannii| ___ suNi suNi bUjhai bhavi loka, dinakara daMsaNi jima koka / / 7 / / pahutaNI 'ratnasiddhi' pATai, dina prati jasa kIrati khATai / navanidha hui guruNI naI nAmai, manavaMchita bhavIyaNa pAmai // 8 // 2010_05 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvaNyasiddhi pahutaNI gItam dUhA:-aMga upAMga sahu taNA, jANai aratha vicAra / zrI 'lAvaNyasiddhi' pahutaNI, vidyA guNa bhaMDAra / / 6 / / saba vidyA guNa bhaMDAra, mahimaMDali karai vihaar| tapa kari kAyA ujavAlai, 'caMdanabAlA' iNi kAle // 10 // "jinacaMda' suguru Adesa, paramANa karai suvizeSa / anukrami 'vikramapuri' AvI, nija aMta samaya parabhAvI // 11 // savi jIvaha rAsi khamAvI, uttama bhAvanA mana bhAvI / aNazaNa Adariyau raMgai, sura va(pra?)Namai dharamahu saMgai // 12 // dUhA:-samakita sUdhau pAlatI, karatI saraNA cyAri / iNa pari saMthAro kIyau, mAyA moha nivAri // 13 // mAyA moha nivArI, karai saMgha prabhAvana sArI / vAjai paMca zabda tihAM bherI, nIsANa ghuraMti napherI // 14 // apachara AratIya utAri, jina zAsana mahima badhArI / jinavara no dhyAna dharatI, navakAra vidhai samaraMtI // 15 // dUhAH-saMvata 'solahasai bAsaThi', pahutI saraga maMjhAri / jaya jaya rava sura gaNa karai, dhana guruNo avatAra // 16 // dhana dhana guruNI avatAra, bhaviyaNa jana nai sukhakAra / thira thAna 'vikramapuri' dhuMbha, dekhi mani dharai acaMbha // 17 // paratA pUraNa mana kerI, kalpataru thI adhikerii| 'hemasiddhi' bhagati guNa gAvai, te sukha saMpati nitu pAvai // 18 // (tatkAlona li0 hamAre saMgraha meM ) 2010_05 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvs. RAJA 212 aitihAsika jaina kAvya saMgraha pahutaNI hemasiddhi kRta somasiddhi(sAdhvI)nirvANa giitm| rAga:-malhAra sarasa vacana mujha Apijyo, sArada kari supasAyo re / sahaguraNI guNa gAisuM, mana dhari adhika umAho re // 1 // sobhAgiNa guruNI vaMdIyai, bhAva dharI vizeSo re |so0| AMkar3I / gItAratha guruNI jANIyai, guNavaMtI suvicAro re| karUNA rasa pUrI sadA, saba jana kuM sukhakAro re ||2||so. zIlai sItA rUyaDI, somai caMdra samAno re| ugra vihArai tapa karai, mahimA sahita pradhAno re ||3||so|| 'nAhara' kula mAMhi caMdalau, 'narapAla' ju guNa ThAmo re / tehanI nArI jANiyai, zIla karI abhirAmo re ||4||so0|| 'siMghA de' guNa AgalI, tAsa putrI guNavaMto re| rUpa karI ati zobhatI, 'saMgArI' nAma kahaMtore ||5||so0|| yovana vaya jaba AvIyau, pitA mana mAhi ciMtai re / 'botharA' vaMze dIpatau, 'jeTha zAha' suhAvai re // 6 // so0 // tAsa putra 'rAjasI' kahIjai, paraNAvai mana raMgo re| varaSa aDhAra huA jebha(ta?)lai, upadeza suNI mana caMgo re ||nnaaso0|| vairAga upanau tehanai, anumati mAMgI temo re / sAsu zvasarA ima kahai, hujyo tUjha nai khemo re // 8||so0|| 2010_05 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somasiddhi (sAdhvI) nirvANa gItam 213 cAritra pAlatAM dohilau, sukumAla ju tujha deho re / mata kahijyo kAMi tumha valI, mujha cAritra Upara neho re ||6||so0 ucchava mahotsava kIdhA ghaNA, dIkSA lIdhI sAro re / lAvaNyasiddhi' kanhai rahai, sUtra artha nA lyai vicAro re ||10||so0 'somasiddhi' nAma ju thApIyau, guNe karI nidhAno re / ApaNai pada thApo sahI, cAritra pAlai pradhAno re ||11||so0|| 'saiMtruja' pramukha yAtrA karI, tima vali tIrtha udaarore| kIdhI bhAvai sadA sahI, tapa upamA sAro re // 12 ||so0|| 'zrAvaNa vadi caudasi' dInai, 'vRhaspativAra' pradhAno re| aNasaNa lIdhau bhAvasaM, saba kalA guNa nidhAno re |13|so| deva thAnaka pahuMtA sahI, zrI guruNI guNavaMto re| guruNI AsyA pUrI karau, mujha mana ghaNI khaMto re ||14||so0|| viralA pAlai nehaDau, tuMma su (to?) prANa AdhAro re| tumha binA hu~ kyuMkara rahuM, dukhIyA tuM sAdhAro re |15|so0| morA nai vali dAdurAM, bAbIhA nai meho re. cakavA ciMtavata rahai, caMdA upari neho re / / 16 // so0 // dukhoyAM dukha bhAMjIyai, tumha binA avara na koi re / sahaguruNI guNa gAvIyai, vAMdau dina dina soi re // 17 ||so0|| caMdra sUraja upamA, dIjai ( adhika ) ANaMdo re / pahutoNI 'hemasiddhi' ima bhaNai, dejyo paramANaMdo re ||18||so0|| // iti nirvANa gItam / / (tatkAlIna li0 hamAre saMgrahameM) 2010_05 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha sAdhvI vidyA siddhi kRta // guruNI gItas // ---**- - ............ ....... kari AgalI, sumati gupati bhaMDAra // pra0 // 2 // gotraja 'sAusakhA' jANiyai, 'karamacaMda' sAha malhAra / ____bhAva adhika pariNAmai AdayoM lIdhau saMjama bhAra pr0||3|| jaNatI (jANItI ?) gacha mAhe pahutaNI, kriyA pAtra suvicAra / __ ahanisa japatAM nAma suhAmaNau, sukha saMpati sukhakAra / 4 / pra0 zrI jinasiMha sUrIsara' ApIyau, "pahutaNI' pada suvizAla / tapa japa saMjama ruDI pari rAkhatI, jima mAtA nai bAla pr0|| sAdhvI mAhi siromaNi sAdhvI, bhaNiya guNiya sujANa / . rAti divasa je samaraNa karai, praNamai catura sujANa / 6 / pra0 / / 'solahasai niANU' barasa maI, 'bhAdrava bIja' apAra / . ima bolai 'vidyAsiddhi' sAdhvI, saMpati huvau sukhakAra // 0 // 7 // (saM0 1666 bhA0 0 3 li0) 2010_05 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurvAvalI phAga (1) zrI gurvAvalI phAga 215 praNamati kevala lacchi varaM, caDavIsamaDa jiNaMdo / gAisu 'kharatara' juga pavara, ANisu mani ANaMdo ||1|| ahe pahilau jugavara jagi jayau e, zrI 'sohamasAmi' / vIra jiNaMdaha taNai pATi, so zivapura gAmI // moha mahAbhaDa taNau mANa, heli niradalIyau / 'jaMbUsvAmI' susvAmi sAla, kevalasiri kalIyau ||2|| suyakevali siri 'prabhavasUri', 'sijjaMbhava' gaNahara / dasa pUrvadhara 'varasvAmi', tayaNukkami muNivara // tasu vaMzi diyara jisaue, tava teya phurantu / siri 'ujjoyaNasUri' bhUri, guNa gaNahiM vadIta // 3 // 'AbUyagiri' sihari jeNa, tapa kIyau chammAsI / payar3Ikaya siri sUri maMtra, tasu mahima payAsI // 'paumAvai' 'dharaNinda' jAsu, paya ka (ya) mala namaMsiya / naMdauso sira 'vaddhamANa', muNi loya pasaMsiya ||4|| bhAsa 'aNahilapura ' mar3hapatti (jIpI) jeNa, thApI muNivara vAso / rAyaMgaNa 'dullaha' tAI, pAmI viruda payAso // 5 // ahe 'kharatara viruda' payAsu jA (su), dIghau causAlo / nirmala saMyama guNahi jAsu, raMjiya bhUpAlo // 2010_05 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vAriya ceiyavAsa vAsa, thApiya muNivara keru / sUri 'jiNesara' gururAya, dIpai adhikeru / / 6 / / 'zrIjiNacaMda' muNinda caMda, jima sohai sappaha / vivariya jeNa navaMga caMga, payaDI thaMmaNa pahu / / niya vayaNihi guNa kahai jAsu, sImaMdhara jiNavara / - salahijjai siri 'abhayadeva',so sUri purandara / / 7 / / 'bAgar3iyA' 'dasa sa(ha)sa' sAra. sAvai paDibohiya / citror3I' 'cAmaMDa' caMDa, jasu darasaNi mohiya // 'piNDavisoho' vicAra sAra, payaraNa nimmAviya / 'jiNaballaha' so jANIyai e, jaNa nayaNa suhAviya / / 8 / / bhAsa 'aMbA' evi payAsa kari, jANI jugahapahANo / 'nAgadevi (va?)' jo muNipavara vANI amiya samAgo / / 6 / / ahe amI samANa vakhANa jAsu, suNivA su(ra) Avai / . causaThi jogaNi jAsu nAmi, nahu taNu (kiNi?) saMtAvai / / jugavara zrI 'jiNadattasUri', mahiyali jaanniijii| nirmala maNi dIpaMti bhAla, 'jiNacaMda' namijjai // 10 // rAjasabhA chatIsa vAda, kiyau jai jai kaaro| - 'baberaka' pada ThavaNa jAsu, suprasiddha apAro / sahaguru zrI jinapattisUri', gAjai alavesara / sUri 'jiNesara' 'jiNapaboha', 'jiNacaMda' jaIsara / / 11 / / 2010_05 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 zrI gurvAvalI phAgaH caMpaka jima vaNarAya mAMhi, parimala bhari mahakai / kastUrI ghanasAra kamala, kevar3au vahakkai / / tima sohai 'jinakuzala sUri', mahimA guNa maNahara / tayaNaMtari 'jinapadmasUri', jiNazAsaNi gaNahara // 12 // bhAsa labadhivanta 'jinalabadhi' guru, pATihiM siri 'jiNacaMdo' / udaya karaNa jiNa udayavaMta, zrI jiNarAja'muNindo // 13 / / ahe zrI jinarAja' muNinda pATi, gayaNaMgaNi caMdo / kharataragaNa siMgAra hAra, jaNa nayaNANaMdo / / sAyara jima gaMbhIra dhIra, Agama saMpanna / sahiguru zrI jinabhadrasUri', kali goyama mannau // 14 // tasu pATi jiNacaMda sUri', jinasamudra suurindo| tasu pATihiM 'jinahaMsa sUri', kiri pUnama cando // zrI jinamANika sUri' tAsu, pATihi guNa bhariyau / ciraM jIvau agi vijayavanta, saMghahi parivariyau / / 15 / / 'jamaMDali acala merU, diNayara dopaMtau / girau kharatara saMgha eha, tAM jagi jayavaMtau // vANArasi siri 'khemahaMsa', gaNivara supasAi ! khelAkhelI phAga baMdhi, sahaguru guNa bhAbai / / 16 / / // iti gurAvalI phAga saMpUrNA / / 2010_05 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 aitihAsika jaina kAvya saMgraha cAritrasiMha kRta (2) gurvAvalI siva sukhakara re, pAsa jiNesara paya namau, goyama guru re, caraNa kamala madhukara ramau / kavi jananI re, diu mujha zubha mati niramalI, raMgi gAisure, suvihita gaccha gurAvalI // suvihita gaccha gurAvalI kira, jema bhaviyaNa gAiyai / bahu siddhi riddhi nidhAna uttama, heli sivapura pAiyai / je nANa darzana caraNa ujjala, 'caudasayavAvana' balI / gaNadhAra savitaM bhAvi vaMdo, eha nirmala mani ralI ||1|| siva ramaNI re, vara siri vIra jiNesaru, guNa gaNa nidhi re,' goyama' svAmI gaNaharu | upagArI re sukhakArI bhaviyaNa taNai, ika johA re, tehanAM guNa kahu kima thuNai || kima thuNai tehanA guNa mahodadhi, kabahi pAra na pAvae / jisu madhura dhvani kara deva dAnava, kinnarI guNa gAvae // jasu nAma jihvA jharai amRta, paDhama maMgala kAraNo, so vIra jinavara paDhama gaNadhara, jayo dukha nivAraNo ||2|| 'gacchAdhipa' re, 'sohama' sAmI guNa nilo, tasu pATahi re 'jaMbU sAmI' jaga tilo / vara kaMcaNa re, koTi 'navANUM' pariharI, subha bhAvai re, paraNI jiha saMyama sirI // 2010_05 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ - ~ zrI gurvAvalI naM0 2 216 saMyamazrI jihi heli paraNI, caraNa karaNa su dhaaro| maya aThTha vAraNa mAna gaMjaNa, bhaviya duttara taaro| sobhAga sundara suguNa mandira, mukti kamalA kAminI / jiha nAtha pAmI atalene? chai, bhaiya zubha guNa gAminI ||shaa tadanantara re, 'prabhava svAmi' zrutakevalI, siva paddhati re, bhaviyaha bhAkhI ati bhalI / 'sijaMbhava' re, sAmI guNa gaNadhAra e, mithyA mata re, pApa timira bhara vAra e|| vAra e kumata kusaMga dUSaNa, bhAva bheya divaayro| 'jasabhadda' gaNahara nANa daMsaNa, caraNa guNagaNa saayro| 'saMbhUtivijaya' pradhAna munipatI, prabala kalimala khaMDaNo / zrI 'bhadrabAhu' subAhu saMjama, jaina zAsana mNddnno||4|| zrI 'thUlibhadra' re, vAma kAmabhaDa bhaMjaNo, upasama rasa re, sAgara muni gaNa rNjnno| jasu uttama re, sujasa paDaha jagi vAja e, . ati niramala re, zIla sabala dala gAja e / / gAjae dukkara suvidhi-kArI, jAsu guNa pUrI mhii| ravi cakka tali vara sIla subha vali, jeha sama sarikho nahI / pratibodhi kozyA madhura vayaNihi, kiddha uttama sAviyA / so brahmacArI sukRta-dhArI, bhAvi praNamo bhAviyA // 5 // tasu anukrami re, 'ajjamahAgiri' jagi jayo, jiNakappaha re, tulaNAkArI so bhayau / 2010_05 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha mmmmmmmmmmmmmmm tasu savinaya re, 'aja suhathI' jANiye, 'saMprati' nRpa re, sAvaya jAsu vakhANiyai / / vakhANiye jagi jAsu uttama, labdhi mahimA ati ghnnii| zrI 'ajasaMtI' thivara kahiyai, tAsu pATTihi gaccha dhnno| 'haribhadra' Arija sumati vAsita, 'sAma aja' munniisro| 'pannavaNa suta' uddhAra kArI, jayo so jagi jugvro||6|| hiva Arijare,'saMDila'nAma jaisaru,zrI revata re mitra'muNiMda juggesaru / dharmAgira re dharmAcArija sohae,vara saMjama re sIla suguNa jaga moha e / moha e ratanatraya vibhUSita, 'ajagutta' muNIsarA, guNa rayaNa rohaNa bhaviya mohaNa, 'ajasamudda' gaNIsarA / sira 'ajjamaMgu' sudhamma payaDaNa, pavara diNayara dIpa e| siri 'ajja sohama' thavira haribala, moha kuJjara jIpa e // 7 // guNa sAgara re, 'bhadragupta' muni nAyago, bhaviyaNa jaNa re, samakita surataru daaygo| 'sIMhagiri' guru re, aMtevAsI rAja e, jA Isara re, desa pUrava-dhara chAja e // chAja e vAlA mayaNamAlA, ruva daMsaNi navi clyo| vara kaNaya koDi heli choDI, mayaNa maya bhaDa jiNi malyau 1 siri 'vayara svAmI' siddhi dhAmI, phaliya siva suha aagmo| nikalaMka cAritra dhavala nirmala, siMgha juga pavarAgamo // 8 // zrI Arija re, 'rakSita' jiNamaya bhAsa e, nava pUrava re, sAdhika zubha mati vAsae / 2010_05 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrI gurvAvalI naM02 221 durbalikApakSa pradhAna digesaru, zrI 'Arijanandi' muNiMda gaNesarU / / gaNesarU sira 'nAgahatthI' mAna mAyA cUraNo, 'revaMta' gaNadhara 'brahmadIpI' sUri vaMchiya puurnno| 'saMDila' jaivara parama suhakara, 'hemavaMta' mahA muNI / sira 'nAgaajjuNa' nAma vAcaka, amiya sama sundara jhUNI // 6 // 'zrIgovinda re vAcaka padavI hiva lahai, ___sama dama khama re, caraNa karaNa bhara nirvhi| zruta jala nidhi re, 'dinnasaMbhUI' vAyago, 'lokaha hita' re, sahuguru zubha mati vaaygo|| vAyago bhAsai hiyai vAsai, 'dUSyagaNi' jagi nirmlaa| vara caraNa khaMtI gupti muttI, nANa nizcaya ujalA // zrI 'umAsvAti' sunAma vAcaka, pravara upasama rtidhro| 'paMcasaya' payaraNa parama viyaraNa, pasamarai sui guNadharo // 10 // hiva 'jinabhadra' re, kSamAsamaNa nAmai gaNI, zrI haribhadra' re sUrIsara jagi dinamaNI / / aMgIkRta re, jina mata 'deva suuriishvr'| zrI 'nemicandra' re, sUrirAya durayaha hruu|| duriya haru sukhakaru suvihita, sUri 'udyotana' guro, zrI sUrimaMtra prabhAva prakaTita, 'varddhamAna' guNAkaro / / duha kumata chedI suvidhi vedI, micchatama tama diNayaro, jiNadhamma daMsI ati jasaMsI, bhaviya kayaravasa saharo. // 11 2010_05 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 aitihAsika jaina kAvya saMgraha je suhaguru re, ugra vihAre viharatA, 'aNahillapura' re pATaNi pahutA viharatA // ciyavAsI, re mahimA khaMDaNa tiha kiyau, 'durlabha' nRpa re 'kharatara' viruda tihAM doyau / tiha diyau kharatara viruda uttama, nAma jaga mAMhi vistarai, Adarai jinamata bhAvi bhaviyaNa, suvidhi mAraga vistarai / / ciyavAso mayagala sabala dala chala, kesarI pada pAva e, zrI 'jainaIzvara sUri' suvihita, sujasa reha rahAvae // 12 // "hiva suvihatare, cakra catura cintAmaNI, mithyAbhara re, timira vihaMDana dinamaNI / / jina prabacana re, vacana vilAsa rasAlae, vana madhukara re, ati saMvega rasAlae / 'saMvegaraMga visAla sAlA', nAma prakaraNa jiha karo, bhava pApa paMka pakhAli niramala, nIra saMjama tapa dharayo / 'jinacaMdra sUri' navAMga vivaraNa, rayaNa kosa payAsa(e)No, zrI 'abhayadeva' muNiMda dinapati, parama guNa gaNa bhAsaNo // 13 // hiva tapa japa re, jJAna dhyAna guNa ujalA, ___ Atama jaya re, caraNu sudhArasu nirmlaa| 'jinavallabha' re, subihita mAraga dAkha e, _ vidhi thApaka re, kumati usUtra vi dAkha e / / dAkha e gaMga taraMga suvacana, avidhi taru bhaMjaNa karI, saMvega raMga taraMga sAgara, navala Agala gunnsrii| tasu pATi zrI 'jinadatta sUri' guru, 'yugapradhAna' suhaayro| 2010_05 | Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurvAvalI naM0 2 223 cAritra cUDAmaNi samujjala, 'jainacandra' suuriisro||14|| sAsu pATihi re, vAlai caMda ki caMdaNo, zrI 'jinapati' re, sUrIsara jagi mNddnno| 'jinaIzvara' re 'jinaprabodha' sUrIsaru, nava sunda(ra)re, zrI 'jinacandra' sudhA karU / zrI 'jainacandra' sudhAkarU jala, kuzala kamalA kArago, 'jinakuzala sUri' suriMda saMkaTa, dukha dohaga vaargo| "jinapadama' sUri vilAsa avicala, pauma Atama thApa e| 'jinalabdhi' labdhi nidhAna 'jinacandra', sUri subha mati Apa e // 15 // 'udayAcala re, udaya 'jinodaya' suhaguru, sukhadAyI re, zrI 'jinarAja' kalAdharu / bhadraMkara re, zrI 'jinabhadra' muNosaru, 'caMdrAyaNa' re, 'candasUri' guru gaNaharU / gaNadhAra moha vikAra virahita, 'jinasamudra' yatIzvaru / .. 'jinahaMsa sUrIsara' sumaMgala, karaNa duha dAlida harU / zrI 'jainamANika' suguNa mANika, khIrasAgara anupamo, jaya sukhakArI dukhahArI, kappataru vara jaMgamo // 16 // zrI 'sohama' re, svAmi ne anukrama bhayo, tesaThamai re, pATai e jugavara jayo / sUrIsara re, zrI 'jinacandra' susoha e, kyarAgI e, upasama dhara mana moha e / 2010_05 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwwwwwwww 224 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha moha e bhaviyaNa jaNaha mAnasa, eha parama jagIsaru, vara dhyAna sumati nidhAna sundara, navala 'karuNA rasa bharu / paNa viSaya viSama vikAra gaMjaNa, bhAva bhaDa bhaya jIpa e| so suvidhacArI zIladhArI, jaina zAsana dIpa e // 17 // gaMbhIrima re, upamA sAgara guru taNI, kima pAvai re jiha taI mahimA ati ghnnii| maha mUlika re, ratnatraya jiha jANIyai, ___sama dama rasa re niramala nIra vakhANiyai / / / vakhANiyai jiha sabala saMyama, raMga laharI gahagahai, . sudhyAna vaDavAnala suguNa maya, nadI pUra jihAM bhai| eka iha acarija bhayau hama mani, suNahu kaviyaNa ima kahai / ___ 'jinacaMdasUri' surinda paTatara, kahau jalanidhi kima lahai // 18 // iha suhaguru re, guNa gaNa varNana kima sake, bahu Agama re, pAThI tau puNi te thkai| iha kAraNi re, zrI guru sama ko kima tulai, kiha pItali re, kaMcana sama sari kima mulai / / kima mulai rayaNI dina samANI, bahuya saravara sAgarA, ___ nakSatra sasahara sUra kAtara, ukhara bhU rayaNAgarA, sobhAga raMga suraMga caMgima, caraNa guNa gaNa niramalA, 'jinacandra sUri' pratApa avicala, dina dinai car3hatI kalA // 16 // 'Dhili' maMDali re, 'rustaka' nagara sohAmaNo, tihA zrI saMgha re, sohai ati rliyaamnno| 2010_05 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurvAvalo naM0 2-3 225 UmAho re, nivasai guru daMsaNa taNo, mana mahi jima re, cAtaka ghana tima ati ghaNo / ati ghaNo bhAva ulhAsa ucchava, sadhana dhana so avasaro, ___sA dhanna velA su dhana melA, jattha dIsai suhaguro / je bhAvi vaMdai teha nandai, dukha chandai bahu parai, saMgrahai samakita zuddha sovana, suguru ucchava je karai // 20 // mana mohana re, guNa rohaNa dharaNI dharu, pUrva RSi re, ujavAlai jagadIsaru / cira pratapo re, zrI 'jinacaMdra' yatIsaru, jAM dinakara re, sasahara sura vara bhUdharu // sura bhUdhara jAM lagai avicala, khIrasAgara mahiyalai, jayavanta guru gacchapati gaNadhara. prakaTa tejai iNi kalai / 'matibhadra' vAcaka sosa 'cAritra,-siMha' gaNi ima jaMpa e / guru nAma suNatAM bhAvi bhaNatAM, hoi siva sukha saMpa e // 21 // gurvAvalI naM03 DhAla-gItA chanda nii| . bhArati bhagavati re, tuM vasi mukha kaje merai, sahaguru surataru re, gAisuM sujasa naverai / sahaguru gAisuM suvihita yati pati, siri 'udyotanasUri' varo / tasu pATa purandara sohaga sundara, 'varddhamAnasUri' yuga prvro| 'aNahilapura' 'durlabha' rAya aMgaNi, jiNi maThapata paNa jItau / kriyA kaThora 'jinezvarasUra' ti, 'kharatara' viruda vadItau / / 1 / / 2010_05 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 aitihAsika jaina kAvya saMgraha www vidhi su viracita re, jiNi 'saMvegaraMgazAlA' / guru 'jinacanda sUri' re, teja taraNi suvishaalaa| suvizAla suthaMbhaNa pAsa prakAzaka, nava aMga vivaraNa karaNa n(v?)ro| __ zrI 'abhayadeva sUri' vara tasu pATai, zrI jinavalabha sUri' guro|| 'aMbikA devI' desita yugavara, 'jinadatta sUri' adiinno| ___ naramaNi maMDita 'jinacaMda' padi, 'jinapati' sUri pravINo // 2 // 'nemicanda' nandana re, sUri 'jinesara' sArA, sUri siromaNi re jina prabodha udaaraa| suvicAra udArA 'jinacandasUri', 'jinakuzala sUri' 'jinapadma' muNI zrI 'jinalabdhi sUri' 'jiNacanda', 'suguru jiNodaya' sUri muNo / 'jinarAja' munipa (ti) 'jinabhadra' yatIsara, zrI 'jiNacanda sUri' 'jinasamudra' vsii| zrI 'jinahaMsa sUri' muni puMgava zrI 'jinamANika sUri' zazI // 3 / / tasu padi parigaDau re, guNa maNi rohaNa sohi| 'rIhaDa' kulatilau re, sakala sujana mana mohai / mohai vacana vilAsa amRta rasa, 'zrIvaMta' sAha jnetaa| 'siriyAde' uri ratna amUlaka, zrI kharatara gaccha netA 4 "nayaraMga" bhaNai visada vidhi vedI, saMgha sahita nirdNdii| zrI 'jinacanda' sUri sUrIzvara, cira nandau ANandI / / 4 / / 2010_05 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharatara guru paTTAvalI naM0 4 kavivara samayasundara kRta (4) kharatara guru paTTAvalI praNamI vIra jiNesara deva, sArai suranara kinnara seva / zrI 'kharatara' guru paTTAvalI, nAma mAtra prabhaNuM mana ralI // 1 // udayau zrI 'udyotana' sUri, 'varddhamAna' vidyA bhara pUri / sUri 'jiNesara' suritaru samo,zrI'jinacanda sUrIzvara'namai // 2 // abhayadeva sUri sukhakAra, zrI 'jinavallabha' kiriyA sAra / yugapradhAna 'jinadatta sUriMda', naramaNi maMDita zrI 'jinacaMda' // 3 // zrI 'jiNapati' sUrizvara' rAya, sUri jigesara praNa, pAya / 'jinaprabodha' guru samarUM sadA, zrI 'jinacanda' munIzvara mudA // 4 // kuzala karaNa zrI 'kuzala' muNiMda, zrI 'jinapadama sUri' sukhakaMda / labdhivaMta zrI 'labdhi' sUrIsa, zrI 'jinacaMda namuM nisadIsa // 5 // sUri 'jinodaya' udayaubhANa, zrI 'jinarAja' namuM suvihaann|| zrI 'jinabhadra' sUrIzvara bhalau, zrI 'jinacaMda sakala guNa nilau / / 6 / / zrI 'jinasamudra sUri' gacchapatI, zrI 'jinahaMsa' sUrizvara ytii| 'jinamANakasUri' pATe thayau, zrI 'jinacaMda sUrizvara jayo // 7 // e cauvIse kharatara pATa, je samarai nara nArI thATa / te pAmai manavaMchita koDi, 'samayamaMdara' pabhaNai karajoDI ||8|| iti zrI kharatara 24 guru paTTAvalI samAptA likhitAca paM0 samayasuMdareNa / / sundara bar3e bar3e akSaroM meM likhita / ( jaya0 bhaM0 naM0 25 guTakA) 2010_05 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 aitihAsika jaina kAvya saMgraha A/ V - -- - kavivara guNavinaya kRta (5) kharataragaccha guvAMvalI praNamaM pahilI zrI 'varddhamAna', bIjo zrI gautama' zubha vAna / __ bIjo zrI 'sudharama' gaNadhAra, cotho 'jaMbU' svAmi vicAra ||shaa paMcama zrI 'prabhava' prabhu thuguM, zrI 'zayaMbhava' chaTho bhaNuM / ___ 'yazobhadra' sattama gaNadhAra, zrI 'saMbhUtivijaya' sukhakAra // 2 // 'kosA' vezyA vaza navi paDayo, 'thUlabhadra' mujha manameM cddhyo| dazama 'suhastisUri' udAra, 'saMyati' nRpa pratibodhanahAra // 3 // zrI 'susthita' muni igyAramo, 'indradinna' bArama nitu nmo| terama 'dinnasUri' dopato, 'sIMhagirI' sura guru jIpato / / 4 / / panarama narama vANi jehanI, rUpa kalA sohai dehnii| dasa pUrva dhara dhorI jisyo, 'vayarisvAmi' mujha hIyaDe vasyo // 5 // solama laghuvaya jiNa vrata lIdha , 'vajrasena' svAmi suprasiddha / __ satarama 'candasUri' muNi canda, 'sAmantabhadra sUri' sukhakanda / / 6 / / 'devasUri' pragamuM supavitta, 'kumadracandra'vAde jiNa jitta / vIsamo zrI 'pradyotanasUri',jagi udyota kiyo jiNi bhUri // 7 // saprabhAva 'zAMtistava' kAri, 'mAnadeva' guru mahimA dhaarii| zrI devendrasUri'guNa nilau, siva paha jiNa dekhADyo bhalo / / 8 / / 'bhaktAmara' 'bhayahara' hita dharI, stavana kIyo jiNa karuNA krii| te zrI 'mAnatuMgasUrIza', 'vIrasuri' rAje nisadIsa // 6 // 2010_05 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 kharataragaccha gurvAvaloM DhAla-zrI 'jayadevasUrIsaru', paMcavIsama prabha jANi re| 'devAnanda' vakhANiyai, chAvosama mani ANI re // 10||e0 ehavA sadaguru gAiye, mana zuddhi karIya trikAlo re / ___ saMyama saravari jhIlatA, SaTakAyA pratipAlo re // 11 // e0 'vikramasUri' divAkarU, tasu pATi 'narasiMha sUri' re / zrI 'samudra sUrIzvaru', mahakai sujasa kapUra re // 12 // e0 'mAnadeva' trIsama huyo, zrI 'vibudhaprabhasUri' re / 'jayAnanda' batrIsamo, rAjai suguNa paDUri re // 13 / / e0 zrI raviprabha' ravi sArakho, tejai kari 'matimadra' re / 'yazobhadra' cautrIsamo, paitrIsama 'jinibhadra re // 14 // e0 zrI 'haribhadra' chatrIsamo, saitrIsama 'devacandra' re| ___ 'nemicandra' aDatrIsamo, udayo jANi diNanda re // 15 // e0 DhAla:-zrI 'udyotana munivaru, zrI varddhamAna mahanto re| 'vimala' daNDanAyaka jiNe, pratibodhyo jayavanto re // 16 // yugapradhAna guru jANivA / / "kharatara' viruda jiNai layo, 'durlabha' rAja nI sAkhai re| sUri 'jiNesara' jagi jayo, kIrati savi jasu bhAkhai re ||17||yu zrI 'jinacandra' yatIsaru, 'abhayadeva' gaNadhAro re| nava aMga vivaraNa jiNi kIyA, jiNa zAsana siNagAro re||18||yu DhAla:-cAmuMDA jiNi bUjhavI, zrutasAgara tasu pATai re| zrI 'jinavalabha' guru thayA, mahIyala moTai thATai re // 16 // yu0|| jItI causaTha yoginI, jiNi zrI jinadattasUri' re| nAma grahaNa tehano koyau,vikaTa saMkaTa savi cUrai re ||20||yu|| 2010_05 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya-saMgraha zrI 'jinacandra sUrIsara' sAMbhalo, naramaNi maNDita bhaalojii| tehanai pATai zrI jinapati'thayA,sakala sAdhu bhUpAla jii||21||dhn0|| dhana dhana zrIkharatara gaccha cirajayo, jihAM ehavA munirAjo re / zuddha kriyA Agama meM je kahI, te bhAkhai siva kAjo jI |22|dhn| sUri 'jigesara' sarasvati mukha vasai, jasu mahimA no nivAso jii| 'jinaprabodha' pratibodhana je karai,amRta vacana vilAsojI ||23||dhn0 'zrIjinacandra' yatIsara tehathI, zrIjinakuzala' prdhaanojii| jasu atizaya kari tribhuvana pUriyo,kuNa huvai eha smaanojii||24||dh 'bAla dhavala sarasvatI' virudai karI, lAdhI jiNa vikhyAto jii|| 'padama sUrIsara' tasu pATai thayo, labadhi sUri subahoto jo ||25||dhn zrI 'jinacandra' 'jinodaya' yatIvaru, dhIrama dhara 'jinarAyo' jii| zrI 'jinabhadra' thayo suvihita dhaNI, bhavasAgara vara pAjo jI ||26||dh 'jinacandra' 'samudra' sUrIsara sArikho,kuNa huvai raSi guNa pUri jii| zrI 'jinahaMsa' munIsara mAnoyai, zro 'jinamANika' sUri jI // 27 // pAtisAhi akavara pratibodhIyo, amara paDaha jagi diddho jii| paMcanadI jiNi sAdhI sAhasai, candra dhavala jasa siddhojI // 28 // 'yugapradhAna' pada sAhai jasu doyo, zrI 'jinacanda' suuriNdo| ubArI 'khaMbhAyata' mAchalI, cirajayo jAM ravi cando jI ||26||dhn vIra thakI anukrami paTTai huA, je je zrI gaccha dhAro jii| nAma grahI te prabhaNyA ehanA, kuNa pAmai guNa pAro jI ||30||dhn0|| 'jesalameru' vibhUSaNa 'pAsa' jI, suprasAdai abhirAmo jii| zrI 'jayasoma' suguru sosaimudA, 'guNavinaya'gaNi zubha kAmo jii||31|| // iti // 2010_05 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinaraMgasUri gItAni 231 zrI jinaraMgasUri gItAni / / ta // DhAla-haMsalA gItanI jAti // manamohana mahimA nilau, zrI raMgavijaya uvajhAyana re / ___ sevata surataru sama var3ai, sabahi kai mani bhAya na re ||shaam0|| saMvata 'sola aThahattaraI', jesalameru maMjhAri na re / phAguNa badi sattami dinai, saMyama lyai zubha vAra na re ||2||m0|| anupama rUpa kalA nilA, jJAnacaraNa AdhAra na re| bhaviyaNa nara prati bUjhavai, parihara viSaya vikAra na re // 3 // 0 // nija gaccha unnati kAraNai, zrI jinarAja surinda na re / pAThaka pada dIdhau vidhai, praNamai muni nA vRnda na re // 4 // ma0|| kumati mataMgaja kesaro, mahimAgara mativanta na re / mAnai moTA mahipatI, mahimA meru mahanta na re // 5 // 0 // 'siMdhur3a vaMza dinesarU, 'sAMkarazAha' malhAra na re / _ 'sindUra de' ura haMsalau, 'kharataragaccha' siNagAra na ||6||aamaa bar3a zAkhA jima vistarau, pratapau jA ravi canda na re| . "rAjahaMsa' gaNi vInavai, dejyo parama ANaMdana re ||nnaam0|| // itizro pAThaka gotam , kRtaM paM0 rAjahaMsa gaNinA / / 2010_05 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha kharatara gaccha yuvarAjiyau, thApyau zrI jinarAja na re / pAThaka raMgavijaya jayau, saba gacchapati siratAja na re // 1 // bhaviyaNa vAMdau bhAvasya, jima pAyau sukha sAra na re / rUpa kalA guNa Agalau, nirmala sujasa bhaMDAra na re // 2 // bha0 sarasa sukomala desanA, mohai sahUya saMsAra na re| kUr3a kapaTa hIyai nahIM, sahuko nai hitakAra na re // 3 // bh0|| hoDi karai guru nI jike, te jAyai draha bor3i na re / sukha pAyai te sAsatA,je seva karai kara jor3i na re // 4 // bh0|| guru guNa gAvai mana sUdhai, nAma japai nizi doza na re| _ 'jJAnakuzala' kahai tehanI, pUjai manaha jagIza na re // 5 // bh0|| // yugapradhAna pada gItam // 'jinarAjasUri' pATodharU, dasacyAra vidyA jANa / vacana sudhArasa varasatau, mAnai sahuko ANa // 1 // morI sahI e vAMdonI, jinaraMga, ANI manameM raMga / vANI gaMga taraMga / mo0 pAtizAha parakhyo jehane, dIdho kari phuramANa / sAta sove (subA ?) mAharo, karajyo vacana pramANa // 2 // mo0|| tasu putra dIpe pATavI, 'dArA' sa ko sulatANa / yugapradhAna padavI taNo, kari dIdho nisANa // 3 / / mo0|| 2010_05 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jina raMgasUri gItaM 'nemIdAsa' 'sauMdhaDa' jANIjai, 'zrImAlI' jAti sujANa / mA (sA?)ha paMcAyaNa ati bhalau, guru rAgI guNa jANa ||4 |mo0 || paisAro bhalibhAMti suM, kIyo nirUANa re kAja / hAthI siNagAryA bhalA, ghor3A mukhamalI sAja || 5 ||mo0|| vAjA bajAyA tarA (?), nejA vaNAyA tUra / dAna dei yAcaka bhaNi, dAdAjI re hajUra || 6 || mo0|| zrIpUja AyA upAsare, zrI saMgha sagale sAtha | mana raMga mahAjana lokameM, nAlera dIdhA hAthi ||7|| mo0 || sUhava badhAvai motIyai, guhalI gAvai gIta / kei uvAre kApar3A, rAkhe kula rI rIta ||8|| mo0|| saMvata 'sataradAhotare', zrI saMgha AnaMda ANa 'yugapradhAna ' pada thApIyA, 'mAlapure' maMDANa ||6|| mo0|| vAdI taNA mada jIpatau mahimA taNo bhaMDAra / 233 dUra kIyA durajana jiNai, kharatara gacha siNagAra ||10|| mo0|| 'dhana mAta jasa 'siMdUra de', dhana pitA 'sAMkarasIha' / dhana gotra 'siMdhuDa' paragaDo, dhana morI e jIha || 11 || mo0 || 'kamalaratna' ima vInave, mujha Aja adhika AnaMda / cirajIvo guru ai sahI, jAMlagi dhru ravi canda || 15 || mo0|| 2010_05 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 aitihAsika jaina kAvya saMgraha // zrI kamalaharSa kavi kRta // zrIjinaratanasUri nirvANa rAsa sarasati sAmaNi caraNa kamala namI, hIyar3ai suguru dhrevi| zrI 'jinaratana sUrIsara' guru taNA, guNa gAUM saMkhevi // 1 // _ 'zrIjinaratanasUrIsara' samariye / / mahiyala moTau 'marudhara' desa mai, 'zubha seruNA' gAma / dhUnA(dhanI?)loka vasai sukhIyAM jihAM,dharamI ati abhirAma ||shrii0|| vasai tihAM vara zAha 'tilokasI', cAvau catura sujANa / 'osavAla' vaMze unnati karU, jugati karai vakhAMNa // 3 ||shrii0|| tAsu gharaNi 'tArA de' (dI) patI, sIlavatI sucaMga / rUpavanta zobhA meM Agalo, sarasa sukomala aGga // 4 ||shrii0|| ratana amolakha jiNai janamiyo, kula maNDaNa kula bhANa / mAta-pitA bandhava sahu harakhiyA, jANai rANo rANa // 5 ||shrii0|| 'ATha varasa' nai mana mAhi upano, laghu vaya piNa vairAga / mAyA mamatA sagalI chAMDine, dina 2 car3hatai bAna (bhAga?) ||6shrii|| zrI 'jinarAja sUrizvaru' guru kanhai, ANI mana ANanda / nija 'bAMdhava' 'mAtA' tIne milI, lodhI dIkha muNiMda / / 7 ||shrii0|| zAstra aneka bhaNyA thoDai dinai, buddhi taNai vistAra / cauda varasa nai saMyama Adaryo, saphala giNI avatAra / / 8||shrii0|| 2010_05 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaratanasUri nirvANa rAsa 235 nija upadesai bhaviyaNa bUjhavai, karai aneka bihaar| pAla (i) mana sudhai munivara bhalau, cAritra niratIcAra / / 6 ||shrii0|| guNa aneka suNI zrI pujajI, teDAvi nija pAsa / 'ahamadAbAda' nagara mAMhe Apiyau, 'pAThika pada' ulhAsa ||10shrii0|| jugate bhalipara 'jayamala' 'tejasI', avasara lahI ekanta / ANaMda suM ucchava kIdhau tihAM, kharacyau dhana dhari khaMta ||11||shrii0|| 'pATaNa' nagaraI pUjya padhAriyA, catura rahyA caumAsa / sUtra siddhAMta aneka suNAvatAM, sahu nI pUrai Asa / / 11 / / shrii0|| saMvata 'satarai saya' varasai bhalai, zrI 'jinarAja suuris'| .. saiMhatha ratana sUrosara'thApIyA,mani dhari adhika jagIsa ||13||shrii0|| 'aSAr3hA sudi navamI' zubha dinai, thira nija pATai thApi / zrI 'jinarAja' saragi padhAriyA, trividhi samAvi pApa ||14||shrii0|| zrI 'jinaratana' taNI mAnI sahu, desa pradezai ANa / ThAmi 2 siMghai teDAvIyA, gaNitA janma pramANa // 15 // zrI0 // DhAla:-tUgIyA gira zikhara sohai, ehnii| caumAsi pAraNa karI sadaguru, kIyo tethI vihAra re / AviyA 'pAlhaNapurai' pUjajI, kIyau ucchava sAra re // 1 // Aja dhana 'jinaratana' vAMdyA, gayA pAtaka dUra re| ... zrIsaMgha sagalau mani harakhyau, prakaTa puNya paDUra re / / 2 / / aa0|| 'sovanagirI' zrI saMgha Agrahi, AvIyA gaNadhAra re / paisAra ucchava sabala kIdhara, sITha (seTha?) pIthai' sAra re ||shaaaa0|| 2010_05 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 aitihAsika jaina kAvya saMgraha saMgha nai vAMdivi suparai, pUjyajI paTadhAra re / vicaratA 'marudhara' desa mAMhe, sAdhu nai parivAra re / / 4 / / A0|| saMgha Agraha AviyA hiva, pUjya 'bIkAnera' re / 'nathamala' 'veNaI' ucchava kIdhau, kharacIyo dhana Dhera re ||5||aa0|| upadesa nija pratibodha zrAvaka, karatA upra vihAra re| 'vIramapuraI' caumAsa AvyA, saMgha Agraha sAra re / / 6 / / aa0|| caumAsa pAraNa AviyA hiva, 'bAhaDamera' sujANa re / caumAsa rAkhyA saMgha milakara, pUjyajI paramANa re // 7 // aal| tihAM thI vicarI 'koTaDaI' maha, catura karI caumAsa re| . pAraNai 'jesalameru' zrAvaka, teDIyA ulhAsa re / / 8 / A0|| paisAra ucchava 'gopa' kIdho, lIyau lakhamI sAha re / yAcakAM bahulau dAna doghau, mana dharI ucchAha re / / 6 / / aa0|| saMgha Agraha cyAri kIdhA, pUjajI caumAsa re| dhana-dhana'jesalameri'zrAvaka,loka maya (nai?)sAbAsa re||10||aa0|| 'AgarA' nai saMgha Agraha, ghaNA kIdha vizeSa re / . 'AgaraI' gaccharAja AvyA, zrAvikAM mana dekha re // 1 0 // hukama 'begama' taNau pAmI, 'mAnasiMha' mahirANa re / paisAra ucchava adhika kIyau, melIyA rAyarANa re / / 12 |aa.. harakhIyA mana mAMhi sahu zrAvika, varatIyA jayakAra re / yAcakAM vAMchita dAna doghau, prabala punya prakAra re // 13 / / aa0|| tapa niyama vrata pacakhAMNa karatAM, dhAratAM dharma dhyAna re / nija guNe sagale zrAvakAM mana, raMjIyA asamAna re ||14||aa0|| 2010_05 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaratanasUri nirvANa rAsa caumAsa cAvI tina kIdhI, pUjajI parasiddha re / caumAsa cauthI vale rAkhyA, saMgha Agraha kiddha re // 15 // aa0|| dina dina car3hatau sujasa mahiyala, guNa adhikai gaccharAja re / duttara dukhasAyara paDatAM, jagata jANe jihAja re / / 16 / A0|| karajoDI ima vinabu ehanI DhAla:iNa vidhi ima rahatAM thakAM, pUjajI nai hoDolai asamAdhi / kAraNa jogai upanI, karame piNa ho hiva avasAra lAdha // 1 // tumha viNa pUjajI kima sarai / 'ASAr3hA sudi dasama' thI, vapu bAdhI ho vedana vikarAla / dhyAna eka arihanta no, mani rAkhai ho chAMDI jaMjAla // 2 // tu0|| vairAgai mana vAliyau, navi kIdhA ho oSadha upacAra / saMvegI sira seharo, 'caurAsI' ho gaccha maI zrIkAra / / 3 // tu0|| alpa Aukho jANInai, potAnau ho pUjajI tiNa vAra / saImukha aNazaNa Adaryo, savi chaMDI ho pAtaka AcAra // 4 // tu|| krodha lobha mAyA tajI, tajIyA bali ho AThe mada moha / pApasthAnaka savi parihA, jagamAMhi ho ati baMdhatI soha ||5||tu0|| mana vacana kAyAiM karI, vali lAgA ho vrata nA dUSaNa jeha / te AloyAM ApaNA, gaccha nAyaka ho giruA guNa geha // 6 // tu0|| saraNa cyAre uccarI, ArAdhI ho sUdhA guru deva / kalamala pApa pakhAlinai, SaT jIvana ho pAlI nita meva / / 7 // tu0|| jIva aneka choDAviyA, yAcaka milI ho dhana kharacI ananta / dukhIyAM dAna diyau ghaNo,dhana 2dhana ho muni loka kahanta ||8tu0|| 2010_05 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 aitihAsika jaima kAvya saMgraha saMvata 'satarai saya bhalai, igyAre' ho 'zrAvaNi badi saar| 'somavAra' 'sAtama' dinai, sobhAgI ho pahale pahara maMjhAra ||6||tu0!! 'caurAsI' lakha jIvanai, khamAvI ho Aloi pApa / 'haraSalAbha'nai harakhasyuM nija pATai ho avicala thira thApa ||10||tu0|| niramala cita navakAra nau, mukhi kahatAM ho dharatA subhadhyAna / zrIpUjyajI saMvegI ho, pahuMtA amara vimAna // 11 // tu0|| kare anopama kokahI, mAMhoM mukhamala ho bar3a sUpha vichAya / coyA candana aragajA, kastUro ho kesara caracAya // 12 // tu0|| vidhi vidhi vAjina vAjatA, vaisArI ho jANe deva vimAna / hayavara gayavara hIsatAM, sahu lokahu (ho)karatA guNa gAna ||13||tu0|| DhAla-vAlhesara mujha vInatI goDIcA rAya ehnii| baiTho AmaNa dumaNo sobhAgI,e tAharau parivAra ho / sobhAgI0 / paradeso jimi chAMDine so0, jaiye kima gaNadhAra ho / so0|1| darasaNa dyo guru mAharAM so0, sahu zrAvaka zrAvikA / so0 / jovai tumacI vATa ho / so0 / e velA nahIM DhIla nI so0, sundara rUpa sughATa ho / so0 / 2 / velA thai vakhANanI so0, milIyA sahu rAyarAMNa ho / so0|| AvI vaiso pUThIyai so0, vAra ma lyAvo jANa ho / so0 / 3 / AvI vaiThA ekaThA so0, paMDita pUchaNa kAja ho| so0| vegau uttara dyau tumheM so0, garuA zrI gaccharAja ho / so7 / 4 / eka velI suvicAra nai, bolau bola rasAla ho / so0|| vATa jovai jima meha nI so0, ubhA vAla gopAla ho / so0|5| 2010_05 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ....... . ~ ~~ ~ ~ ~ virovom zrIjinaratanasUri nirvANa rAsa 236 itanA divasa lagai huMtI so0, mana maI sahu nai Asa ho / so0 / taI tau bhUla tikA karI so0, cAlyA choDI nirAsa ho / so0|6| ziSya sahu bolAvI nai so0, pherayau mAthai hAtha ho0 / so0 / te velA syuM vIsarI so0, kari bIjA nau hAtha ho / so017 AvaNa avadhi na kahI so0, nANyau mana mai neha ho / so0| anavai (?) jema vicArI nai so0, chanameM dIdhI cheha ho |so||8|| caumAsu piNa jANi nai so0, saMka na ANI kAMiM ho so adhavicai ma makI karI so0, kuNa kahu chAMDo jAi ho |soh| deva vimAne mohIyau so0, pUThI khabari na kodha ho / so0| ihAM to lobha na ko huMto so0, tihAM lobhai cita dIdha ho |so0|10| Alasa kiNa hI bAta nau so0,navi huMtau tila mAta ho / so0 / ___doSa tumhArau ko nahIM so0....." .... ... // 1 // mana thI bhAvana mUMkatau so0, eka samai piNa ema ho / so0 / te piNa bhAva visAriyau so0,bIjA suMdhare prema ho0 ||so0|12| pala bhara (piNa) sarato nahIM so0, pUja pakhai nisadIsa ho / so0 / ___ jamabArokima jAisyai so0, mahi moTA jagadIsa ho |so0|13| khiNa 2 maI guNa saMbharai so0, ATha pohara dina rAti ho / so0 / kuNa Agali kahi dAkhavU so0,tehanI vIgata bAta ho |so0|14| vIsAryA nivi vIsarai so0, sadaguru nA guNa gAma ho / so0 / samarai sahu sAcai manai so0, nita nita lei nAma ho |so0|15| paratikha iga paMcama arai so0,sUri sakala siratAja ho / so0| tujha sarikhau jaga ko nahIM so0,vairAgI munirAja ho |so0|16| 2010_05 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 aitihAsika jaina kAvya saMgraha gacchapati to Agai huA so0, hosyai vali chai jeha ho |so| piNa to sama saMsAra mai so0,navi dIsai guNa geha ho |so017 vakhatAvara vidyAnilau so0, sUtra siddhAMta pravINa ho / so0| kaliyuga mAhe juvatAM so0, adhiko dharama dhurINa ho |so0|18| taI tau tAharau niravAhIyau so0, janama lagaiya samAna ho so0| zaihaNa paNa vrata Adaryo so0,pAlyau sIha samAna ho |so0|19| tribhuvana mai tAharI kSamA so0, sArAhai saMsAra ho0 / so0| ____ kali mAMhe ika tuM hUo so0, niralobho gaNadhAra ho |so0|20|| mahiyala mai yaza tAharo so0, kahatAM nAve pAra ho / so0| guNa adhikA gaccharAja nA so0, ketA karU vakhANa ho |so021|| rAsa sarasa ima Adisyau so0, pUjya taNa niravANa ho |so0| bhAva ghaNai paramoda su so0, karajyo khema kalyANa ho |so0|22| 'zrAvaNa sudi igyArasai' so0, thira zubha thAvara vAra ho / so0 / 'mAnavijaya' sIsa ima bhaNai so0, kamalaharaSa'sukhakAra ho |so0|23| ati jayavaMtau 'AgaraI' so0, kharatara saMgha sukhakAra ho / so0| sukha saMpata dejyo sadA so0,dhari mana zuddha vicAra ho |so0|24| bhaNatAM guNatAM bhAvasyu so0, rAsa sarasa ika citta so0 / navanidhi siddhi mahimAM badhai so0,thA(ya)i janma pavitra ho |so0|25 // iti zrI zrI jinaratanasUri nirvANa rAsa samAptam / / saM0 1711 varSe kArtika sudi 7 dine soma vAsare likhataM pATaNa madhye mAnajI karamasI kasya likhataM // sAdhvI vidyAsiddhi sAdhvIsamayasiddhi paThanArtha / patra 3 .. . (bIkAnera vRhad-jJAnabhaMDAra ) 2010_05 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaratanasUri gItAni 241 www zrI jinaratanasUri gItAni kAla anantAnanta ehanI DhAla'zrI jinaratna sUrIza', pUja vAMdevA ho mujha mana chai shii| dekhaNa tujha dIdAra, Avai caturvidha ho zrIsaMgha sAmau umahI // 1 // guruyA zrI gaccharAjA, kharatara gaccha maI...'pUja dIpai sdaa|| pratapai adhika paDUra, jiNa mukha dIThai ho sukha hovai mudA // 2 // 'luNiyA' vaMza vikhyAta, sAha 'tilokasI' ho kula sira saherau / 'tejala' devi malhAra, haMsa taNI pari ho sahaguru avatayaMu // 3 // 'pATaNa' nayara prasiddha, zrI 'jinarAjaI' ho saI hathi thApIyau / saMvegI siradAra, adhikau jANI ho guru pada Apiyau / / 4 // mukha jisau pUnimacaMda, vANi sudhArasa ho nija mukha varasatau / karatau ugra vihAra, bhavya jovAnai ho nita pratibodhatau // 5 // tAharo tribhuvana mAhi, mastaka ANaja ho mana sUdhI dharai / yugavara vIra jiNanda, teha taNI pari ho utkRSTI karai / / 6 // (praNa) mai bhaviyaNa loka, tujha mukha dekhyAM ho pApa sabe TalyA / 'rAjavijaya' guru ziSya, 'rUpaharSa' bhaNi ho vaMchita mujha phalyA // 7 // (2) rAgaH-DhAla-nAyakArI zrI gaccha nAyaka seviyai re, 'zrI jinaratana' sUriMda re / sugurujii| pUjya nai vadhAvau motiyA re lAla, ANI mana ANaMda re |sugurujii|| 2010_05 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 aitihAsika jaina kAvya saMgraha Avau tumha iNa desa mai re lAla0 / A0 / 'luNiyA' vaMsai lakhapatI re, tilokasI' sAha malhAra re |su0|| 'tArAde' uri haMsalau re lAla, kAmagavI anuhAra re / su0|2| Aga zrI 'jinarAja sUrIsaraI' re, saiMhatha dodhau pATa re / s0| vaDa vakhatI vairAgIyau re lAla, kali gautama nau ghATa re |s03|aa| zIlai kari thUlabhadra samau re, rUpai vaira kumAra re |s| pAlai paMca mahAvrata re lAla, lobha tau nahIya ligAra re |s04|| vANI sudhArasa varasatau re, sajala jalada anuhAra re / s0| Agama sUtra aratha bharayau re lAla, zrI kharatara gaNadhAra re |s|aa. zrI saMgha haraSa achai ghaNau re, baMdivA tumhArA pAya re / sa0 / tujha mukha kamala nihAlivA re lAla, cAha dharai rANArAya re |s06| "jinarAja' pATai cira jayau re, sUhava dhai AsIsa re / sa0 / 'khemaharaSa' muni ima bhaNai re, lAla jIvau koDi varIsa resa0A (3) rAga:-malhAra, DhAla va dalorI 'zrI jinaratana' sUriMdA, dIpai mukha pUnima cNdaa| sahaguru vaMdaDa ve // 1 // 'luNIyA' vaMsa virAjai, dina 2 e adhika divAjai / sa012 'pATaNa' maI pada pAyau, saba zrAvaka jana mana bhAyau / s0|3| 'tilokasI' zAha malhArA, 'tArA de' uri avatArA / s0|4| guNe gautama gaNadhArA, guru rUpai vairakumArA / sa0 / 5 / zIlai tau thUlabhadra sohai, chatrIsa guNe mana mohai / s0|6| Agama aratha bhaMDArA, jiNa zAsaNa mai siNagArA / s0|7| 2010_05 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaratanasUri gItAni 243 vANI sudhArasa varasai, suNivA kuM jana mana tarasai / s0|8| ima 'khemaharaSa guNa bolai, pUjyajI ke koi na tolai / s0|9| kirahorameM zrAvikA rajI paThanArtha kavike svayaM likhita patra 3 saMgrahameM) (4) DhAla-popaTa paMkhiyAnI suNa re paMthiyA kaba Avai gaccharAja, saphala vihANau Aja / sariyA vaMchita kAja, bheTyA zrI gaccharAja / suNi re paMthiyA kaba (Avai) gaccharAja / aaNknnii| ubhI jovU vATaDI, Ai kahai koI mujhjha / sovana jIbha vadhAmaNI, dekheM paMtho ho tujha / 1 / su0 / sumati gupati dharatA thakA, pAlai zuddha AcAra / kiriyA AcaratA thakA, sAthai bahu aNagAra / 2 / su0 / 'luNoyA gotrai dIpatA, sAha tilokasI jANi / 'tArAde' jananI bhalI, suta janamyA guga khAni / 3 / su0 / bhAvai saMjama Adaryau, jananI suta sukhakAji / jiNavara bhASita mAragai, dIkhyA zrA 'jinarAja' / 4 / su0 / saMvata 'satarahisai' bhalai, mAsa 'ASAr3ha' pramANa / zro 'jinarAjaI' thApiyA, sukalai 'saptami' jANi / 5 / su0 / gAmAgara pura viharatA, jaladhara nI pari jANi / bhaviyaNa nai paDibodhatA, bheTau UAta bhANa / 6 / su0 / 'kanakasiMha' gaNivara kahai, dina dina yUM aasiis| zrI jinaratana suriMdajI, pratapau koDi varIsa / 7 / su0 / iti zrI guru gItam ( patra 1 hamAre saMgrahameM tatkAlIna li0) ____ 2010_05 For Private &Personal Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 aitihAsika jaina kAvya saMgraha www.nxnwwwana nirvANa gotam (8) DhAla-popaTa paMkhIyA jAti 'zrI jinaratana' sUrIsaro, laghu vaya saMyama dhAra / udyata vihAra saMcaryA, 'ugrasena pura' siNagAra / / 1 / / suhaguru pUjya jI, mukhi bolau ika bAta / prItama sahagurU, kAMi nisaneha apAra / vallabha pUjyajI tuM mujha prANa AdhAra / jIvaNa pUjyajI tuma viNa kavaNa AdhAra // AMkaNI / / dhana pitA 'tilokasI', 'tejalade' ura dhAra / jiNai ehavau putra janamIyau, sayala jIva sukhakAra // 2 // 'zrAvaNa badi sAtima' dinai, kIdha ( aNazaNa ) uccAra / cauvihAra sudha bhAvasyuM, pAlyau niratIcAra // 3 // zrAvaka zrAvai vAMdivA, osavAla anai zrImAla / darasaNa dIThAM sukha huvai, nAvai Ala jaMjAla // 4 // cyAra prahara lagi tihAM dharI, choDyAja rAga na (i) dvess| sahu jIvasutihAM khAmaNai, pAmyA svaga nA sukha / / 5 / / AMsu jala causara vahai, choDyA kesa kalApa / deha pachADai bhUmisyuM, ziSya kare re vilApa / / 6 / / hiva parva pajUsaNa AvIyA, dharama kahau mana koddi| zrI saMgha jovai vATaDI, vAMdaNi upari koDi // 7 // tumha sarikhA saMsAra mai, dekhyA nahIM dIdAra / locana tRpati pAmai nahIM, jubuM huM sauvAra ||8||shu0 mI0 / / yuga pradhAna zrI pUjyajI, zrI 'jinaratana' suriNd| sayala saMghanai sukhakarU, 'vimalaratana' ANaMda / / 6 / / (paM0 mAnajI li0 patra 1 se) 2010_05 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinaratanasUri gItAni 245 // jina ratnasUri paTTadhara jinacandrasUri gItAni // 'zrI jinacanda sUrosarU' re, gaccha nAyaka guNa jANa re / sobhaagii| mahiyala maI mahimA ghaNI re lAla, jANai rANo rANa re so0||1||shrii0 sundara rUpa suhAmaNo re, bakhatAvara bar3a bhAga re / so0|| 'bAra varasa' nai Upanau re lAla,laghuvai mani vaha rAga re so0||2||shrii zrI 'jinaratna' sUrIsara Apiyau re, saI hatha saMyama bhAra re ||so|| zrI saMghai ucchava kiyau re lAla, 'jesalamera' majhAra re so0 ||3||shrii gautama jima guNa gahagahai re, sAha 'sahasamala' nanda re / so0 / 'gaNadhara gotai' guga nilo re lAla,darasaNa paramAnanda re / so||4||shrii zrI 'jinaratna sUrIsaraI' re, dIdhau avicala pATa re / so0 / vadhatai varasa 'aDhAra' mai re lAla, sevai munivara thATa re |so||5||shrii 'sindUra de' suta cira jayau re lAla, gaccha kharatara siNagAra re |so| zItala canda taNI parai re lAla, saMvego siradAra re / so0 ||6||shro0 zrI 'jinaratna' paTodharU re, sahuno pUrai Asa re / so0 / dhara mana harSa UmAhalau re lAla, pabhagai :vidyAvilAsa' re|so0||7||shrii // iti zrI vartamAna zrI jinacandra sUri gItam // // sAdhvI ratnamAlA vAcanArtham / / zrI jinacanda' sUrIzvara vaMdIyaiM re, garUyau gachapati guNamaNi geha re| mohanagArI mUrati tAharI re, ghaDoya vidhAtA saIhathi eha re / 1|shrii0 badani kamala sarasati vAsau kIyo re, aDa siddhi Avi rahI jasu hAthi re / 2010_05 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 aitihAsika jaina kAvya saMgraha kara dAhiNa sira thApai jehanai re,te nara pAmai vaMchita Athi re |2|shrii0 Iti upadrava ko na huvai kihAM re, jihAM kiNi vicarai zrI gacharAja re| ghari 2 maMgala hovai navanavA re, jAvai bhAvaThi sagalI bhAja re ||shrii0 dhana-dhana zrAvaka nai vali zrAvikA re, bhAvai Avi suNai upadesa re / pAmI dharamalAbha guru AsikAre,zAtA sukhanau jANi nivesa re|4|shrii0 jotAM nayaNe bIjA gacchapati re, te nAvai jugavara tAharI joDi re| khajUyA koDi milaI jau ekaThAre,taukima thAyai sUrija hoDi re|5|shrii0 zrI jinaratana' Adesai AviyA re, raMgai 'rAjanagara' caumAsa re| vayaNe* saguru taNe padavI lahI re,cihu dizi pragaTyau puNya prakAza re / 6 / 'nAhaTA'vaMzai'jaimala"tejasI re,deva gurU bhagatI mAtA tAsa re|| harakhaI 'kasatUrAM' uchava karI re, zobhA vadhArI jagamaI khAsa re|7|shriid kula ujavAlaka 'gaNadhara' gotamai re, sahasa karaNa' supIyAra de' naMda re| suprasanna hui jovai jiNa sAmuMhau re, tehanA jAvai dohaga daMda re / 8 / dhra zazi gira avicala jAMlagai re, tAM lagi pratapau gacchAdhIza re / vAcaka rUpaharaSa'supasAule re, haraSacanda' pabhaNai adhika jagIsa reh| - iti zrI guru gItam (saM0 1730 AsU vadi 8 bIkAnere li0 patra 2 hamAre saMgrahameM) joho paMthI kahi saMdesaDau, jIho pUjya jI nai pAi lAgi / jiiho| guru darasaNa tU dekhatAM jIho, jAgasyai turA bhAgi / 1 / *mAnajIkRta gItameM bhI sahamukha (i)zrIpUjajI re, amRta ehavI vANi / pATai ehanau thApajyo re, karajyo vacana pramANa / 4 / me| 2010_05 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinaratnasUri paTTadhara jina candrasUri gItAni catura nara vaMdu zrI ' jinacandra' jIho amRta zrAvaNI desa nA, jIho sAMbhalatA dukha jAya / jIho ti kAraNa tUM jAI nai. joho karejyo vacana pramANa | 2|jI0 // k 247 vacana pramAMNa kIdhA huMtA jI, ghara mAhi navi nidhi thAi / jI0 / guru praNamyAM sukha saMpajai, jIho kumati kadAgraha jAi / 3 / jI0 'bIkAnayara ' jANIyai re, jI0 bahu ridhinau bhaMDAra | jI0 / tiNagAma mAMhi dIpatau jI, 'sahasakaraNa' sukhakAra / 4 / jI0 / 'rAjalade' kukhi upanaDa jI ho, nAmai 'zrI jinacandra' / jIho / vairAgi tiNi vrata lIya, mani dhari adhika AnaMda | 5 | jI0 / vidyA suraguru sArikhaDa jI ho, rUpai vairakumAra / zrI ' jinaratna' pATai sahI, bahu sukhanau dAtAra / 6 / va0 / jI0 / cira jIvau gacha rAjIyau, kharatara gacha nau indra / jI0 / paNDita 'karamasI' ima kahai jI, 'pratapaDa jAM ravi candra | ( 4 ) suguru badhAvau sUhava motiyAM, zrI 'jiNacaMda' muNinda / sakala kalA kari zobhatA, jANa ki pUnama canda // 1 // su0 // laghu vaya saMyama jiNa lIyaDa, sUtra aratha nau jANa / pUja pada pAyau jiNa paragar3a, pUrava puNya pramANa // 2 // 0 // 'zrI jinaratna sUri' sai hathaI, zrI saMgha taNai samakSa / pAithApyA he prema suM, mati manta jANi nai mukhya // 3 // su0 // 'copar3A' vaMzai cira jayaDa, 'sahisU' zAha sutana / mAta 'supiyAre' janamiya, sahuko kahai dhana dhanna // 4 // 0 // zrI 'jina kuzala sUri' sAnidhai pratipau koDi varIsa / baghata dAvai guru badho, 'kalyANaharSa' dyai AzIsa // 5 // su0 // 2010_05 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 aitihAsika jaina kAvya saMgraha Mah ( 5 ) paMcanadI sAdhana kavitta uchalatI jala akala bola, kallola chilNto| valatI valatI vela jhAga atthAga jhilNtii| bhamareTe bhayabhIta bhabhakatI taTe bhiDaMtI / paDatI juDatI pavana ja anama jaDa utheMDatI / japa jApa Apa paratApa japa, sUri maMtra sAnidha sabala / 'jinaratana' pATa 'jiNacanda' jugata, 'paMca nadI' sAdhI prabala / 1 / / kavitta paMcanadI sAdhI tiNa samaya ro ( 18 vIM zatAbdI li0) bAcaka amaravijaya guNa varNana kavitta sAca zIla saMtoSa, sAdhu lachana skjaaii| baraSata amRta bacana, vipula vidyA varadAI / 'udayatilaka' guru Apa, haraSa suM dIyo bodha hita / punya thAna nija parasi, caupaDai kIyo vimala citta / sajjana subhAva sukha muM sadA, zAstra heta bUjhe sakala / vAcaka vadAM vakhataita vara, 'amarasiMha' tujha yaza acala / / 1 / / (jayacandajI ke bhaNDArastha uparokta patra se) 2010_05 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI jinasukhasUrijI (bAbU vijaya siMhajo nAharake saujanyase) 2010_05 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinasukha sUri gItam 246 jina sukhasUri gItam. --**--- (1) DhAla:-rasoyAnI sahu mili sUhava Avau mana ralI, gAvo guru gaccharAya / sobhaagii| vidhi suM vaMdau 'jinasukha sUri' nai, jasupraNamyA sukha thAya |so0|1|s "baharA' gotra virAjai ati bhalA, 'rUpacaMda' zAha malhAra / so0 / "ratanAde' mAtA ura upanau, kharataragacha siNagAra / 2 / so0 shu0| zrI 'jinacaMdra' sUrIsara saiMhathai, thApyA avicala pATa / so0 / "sUrata' vidara zrI saMgha nI sAkhai, suvihita muni jana thATa ||so0 cArita laghuvaya mAhe Adarayau, tapa japa subahu lIna / so0 / Agama aratha vicAra samuda samau, vidyA cauda pravINa 4||sonA sobhAgI guNa rAgo ati ghaj, vaDa vakhatI guNa khANi / so0 / kaThina kriyA suvihita gacha sAcavai, mIThI amRta vANi ||5||so0|| soma paNai kari caMda suhAmaNA, pratapai teja diNaMda / so0 / rUpa kalA kari adhika virAjatau, mohai bhaviyaNa vRnda ||6||so|| sUri guNe chattIse zobhatA, vaDa vakhatI vaDa mAna / so0| loka mahAjana mAne vaDa vaDA, rAu rANA sulatAna ||||soshu| dina 2 vadhato daulati suvaghau, kIrati desa pradeza / so0 / sujasa cihuM khaMDa cAvau visatarau, ANa adhika suvizeSa / 8 shu0| 2010_05 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 aitihAsika jaina kAvya saMgraha saMgha manoratha pUraNa surataru, 'jina sukhasUri' mahaMta / so0 / iNapari 'sumativimala' asIsa dyai, pUravai mananI re khaMti / shu0|| // iti zrI ' jinasukha sUri' gItam, zrAvikA jagIjI vAcanArtha // ( tatkAlIna li0 patra 2 hamAre saMgrahase ) ( 2 ) udaya thayo dhana dhana dina Ajano, pragaTya puNya paDUro jI / vaMdyA AcArija car3hatI kalA, nAme 'jinasukha sUro' jI ||30||1 'sUrata' zahare ho jinacaMda sUrijI, Apyo ApaNo pATo jI / mahotsava gAjai bAjai mAMDiyA, gItAMrA gahagATo jI // u0 // 2 'pArikha' zAha bhalA puNyAtamA, 'sAmIdAsa' 'suradAsojI' / pada ThavaNo kIdho mana prema suM, vitta kharacyA suvilAso jI ||30||3|| rUr3I vidha kIdhA rAtIjugA, sAhamI vatsala sAro jI / paTTakUle kIdhI pahirAmaNI, sahu saMgha nai zrIkAro jI // 30 // 4 // saMvata 'satarai bAsaThe' samai, ucchava bahu 'AsADho' jI / 'sudi igyArasa ' pada mahotsava sajyo, caMda kalA jasa cADho jI / / 5. 'sahilecA ' 'bahurA' jagi salahiye, 'pIco' nakha parasaMso jI / mAta pitA 'rUpacaMda' 'sarUpade', tehanai kula avataMso jI || u0 ||6|| pratapo ehu ghaNA juga gacchapati, zrI 'jinasukha surindo' jI / zro 'dharamasI' karUM zrI saMgha nai, sadA adhika karo AnaMdo jI |0/7 2010_05 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinasukhasUri nirvANa gItam 251 jinasukhasUri nirvANa gItam DhAla-jhabakaDAnI sahIyAM cAlau guru vAMdivA, saji kari sola siMgAra / sahelI bhAva suM kesara bharIya kacolaDI, mahi melI dhanasAra |s01|| 'sataraisai asoya' samai, 'jeTha kisana' jaga jANa / sa0 / aNazaNa kari ArAdhanA, pAmyau pada niravAMNa / s0|2| 'jinacanda sUri' pATodharU, 'zrI jinasukha sUrinda' / s0| darasaNa daulati saMpajai, praNamyAM paramANaMda / s0|3| par3ha thApyau nija hAtha suM, 'zrI jinabhakti' sUrIsa / s0| kharacai saMgha dhana khAMti suM, iha kahai AsIsa / s0|4| 'riNI' nagara ralIyAmaNo, zrAvaka sahu vidhi jANa / sa0 / desa pradezai dIpatA, mana moTeM mahirANa / sa0 / 5 / thuma taNI thira thApanA, moTa karai mahirANa / s0| haraSa ghaNai saMgha hetu suM, Asata adhikI ANa / s0|6| 'mAha zukala cha?' nai dine, zubha mahUrata somavAra / sa0 / 'zrI jinabhakti' pratiSThiyA, harakhyA sahU nara nAra / sa017 sahIya sahelI savi milI, pahira paTambara cIra / s0| guNa gAvau gacharAya nA, meru taNI pare dhIra / s0|8| nAmai navanidhi saMpajai, AratI alagI thAya / s0| kara jor3I 'velajI' kahai, luli 2 lAge pAMya // sahelI bhAva suN06|| 2010_05 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 aitihAsika jaina kAvya saMgraha jinabhAktasUri gItam DhAla:-ASADhai bhairUM Avai e deshii| "jinabhakti' jatIsara vaMdau, caDhatI kalA dopati caMdaure / ji0| kharatara gaccha nAyaka rAjai, chatrIsa guNe kari chAje re / 1 / jina0 / zro 'jiNasukha sUri' sanAthai, dIdhau pada ApaNe hAthe re / ji0| zrI 'riNIpura' saMgha savAyau, mahochava kIdho mana bhAyo re / 2 ji0 / 'seThIyA' se sukhadAI, zrI jina dharma sobha savAI re / ji0 / 'haricanda' pitA dharmadhIrau, 'harisukhade' udarai hIrau re / 3 / ji0 / laghuvaya jiNa cArita lodhau, sadguru nai suprasanna kIdhI re / ji0|| vidyA jasu hui varadAi, punyai guru padavI pAI re / 4 / ji0 / pragaTayau jaza desa pradesai, varate AjJA suvisesai re / ji0 / vAMTai sahu desa badhAi, kharatara gacchapati sukhadAI / 5 / jinaH / saMvata 'satarai uguNyAsI, jeSTa vadi trIja' puNya prakAsI re| ji0| sahu sujasa riNI saMgha sAdhyA, ima kahai 'dharmasI' upAdhyA re / 6 ji0 LAN 2010_05 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jalajinatAkatarinI zrI jinabhaktisUrijI (bAbU vijaya siMhajI nAharake saujanyase) ____ 2010_05 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcanAcArya sukhasAgara gItam 253. ||vaacnaacaary sukhasAgara giitm|| rAga -kar3akhArI vAcanAcArya 'sukhasAgara' vaMdiyai, . suguNa sobhAga jasu jagi svaayo| aGga uccharaGga dhari nAri nara nita namai, ___ kaThina kiriyA karaNa ili kahAyo // 1 // vaa0|| pUjya Adeza vali 'thaMbhaNo' vAMdivA, nayari 'khaMbhAitai' adhika sukha vAsa / saMgha nI ANa supramANa kari paDikamyA, catura cita caMga saM carama caumAsa ||2||vaa0|| kariya caumAsa ati khAza AgaMda sUM, nija vacana raMjavyA sakala nara nArI / jJAna paramANa nija Ayu tuccha jANina, . sAdhu vrata sAcavai valiya saMbhAri // 3 // vaa0|| prathama porasi anai baliya (saM0 1725) 'migasara', taNI kasiNa cavadasa' anai 'soma' (zubha) vAra / UMco caDhU ehavau kyaNa mukha suM kahyo, UMca gati jANanA eha AcAra // 4 // vaa0|| kariya aNataNa anai valiya ArAdhanA, sakala jIva rAzi zubha cita khamAvI / mana vacana kAya e trikaraNa zuddha suM, bhAva dhari bhAvanA bAra bhAvI / / 5 // vA0 / / 2010_05 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 aitihAsika jaina kAvya saMgraha eka mana bhajana bhagavaMta nau karatahiM, suNatahiM uttarAdhyayana vaanni| sAvaceta Apa zrI saMgha baiThA thakAM, svarga gati lahiya puNyavanta prANI // 6 // vA0 / / vAdiyAM gaMjaNo sakala jaNa raMjaNo, pragaTa ghaTa jJAna bahu ANa puuro| duHkha dAlidra hari sukha saMpati karai, suprasanna sevakAM hui sanUro // 7 // vA0 // bhAga bar3a bheTayai rAga mana lAi nai, gAi nai suguNa zobhA bdd'aaii| kuMkame kesara pUjatAM pAdukA adhika, dhari Rddhi nava niddhi AI / / 8 // vA0 / / saMgha sukhadAya mana lAya sukha sAgarA, nAgarA nita namai zIsa nAmI / gaNi 'samayaharSa' nita suguru guNa gAvatAM siddhi nava niddhi bahu vRddhi pAmI / / 6 / / vA0 // // iti guru gItam / / 2010_05 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 hIrakIrti paramparA hIrakIrti paramparA // kavitta // 'padamahema' guru pravara, sadA sevaka sukha Apai / 'dAnarAja' dila sAca, sevatAM saMkaTa kApai // "nilaya sundara' vAcaka suguru, sAhiba sukhkaarii| ___ harSarAja' guNavanta, 'hIrakIrati' hitakArI / pAMce suguru pAMca meru sama, paMcAnuttaranI pre| dIjiyai sukha saMtAna riddhi, 'rAjalAma' vInati kare // 1 // vAcaka pravara 'rAma jo', bar3o munivara vakhatAvara / nAmai navanidhi hoi, 'rAjaharSa' guNa Agara // paNDita catura pravINa, jugati jANana jorAvara / ____ 'tilaka padma 'dAnagaja,' 'hIrakIrati' pATodhara // ima Rddha vRddhi ANaMda karau, sukha santati dyau saMpadA / 'rAjalAma' kahai guru jI hujyo, sevaka nuM suprasanna sadA // 2 // / saMvat 1750 varSe mitI mAgha sudi 5 dine / // zrI gurubhyo namaH // 2010_05 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vA0 hIrakIrti svargagamana gItam zrI 'horakorati' vAcaka praNamo, sura maNi surataru suradhena smo| ariyaNa dukha dohaga dUri gamai, ghari navanidhi likhamo raMga ramai // 1 // sukha saMpati dAyaka upagArI, sevaka jana nai sAnidha kArI / labadhai guru goyama gaNadhArI, nita dhyAna dharU huM blihaarii| 2 / guru caraNa karaNa bahma vrata pAlai. tapa japa kari azubha karama ttaali| pUrava munivara mAraga cAlai, nija deva suguru mani saMbhAlai / 3 / zrI 'golavachA' vaMsai dIpai, tejai kari dinakara nai jopai / mahiyala maMDala mahimA jAgai, sevaka luli pAye lAgai / 4 / siddhaMta aratha guNa bhaMDAra, cha(va) kAya vachala prati hitkaar| sumitI ajava madava sAra, muttI saMjama tapa niradhAra / 5 / aNadIdhau na lIyai sAca badai, AkiMcana (daza) vidha sIla havai / AhAra taNA dUSaNa TAlai, vaitAlIsa suddhi kriyA pAlai / 6 / zAkhA jagaguru jinacanda taNai, mahimA jasa vAsa saMsAra thunni| gaNi 'dAnarAja' pATai udayo, vAcaka vara 'hIrakIrati jayo / 7 // saMvata 'satarai guNatosa' samai, rahiyA caumAsau aMta samaya / 'zrAvaNa sudi caudasa' jodhANaI' jJAnai kari AUkho jANai / 8 // corAsI yoni khamAvi sahU , lakha pApa aThAra Aloya bhuu| apanai mukha aNazaNa AdarIyo, nija cittameM dhyAna dharama dharIyo / 4 / navakAra mahAmaMtra saMbhAlI, gati asubha karama dUre TAlI / aNazaNa pahura bi ArAdhI, suha jhAMNai sura padavI lAdhI / 10 / 2010_05 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA0 hIrakIrti svarga gamana gItam 257 satarai 'guNatIsai' 'mAha' mAsai, 'terasa' divasai mana ulhAsai / 'vadi' mahurata zazi subha vAra, paMgalA 'thApyA' jayajaya kAra / 11 / zrI 'padamahema' vAcaka pravarU, zrI 'dAnarAja' sohAga karU / zrI 'nilayasuMdara' 'haraSarAja' mudA, praNamo zrI 'hIrakIrati' sadA // 12 // pAMcai gurunA pagalA sohai, (paMca) paramesara jima mana mohai / samaryA sevaka darasaNa dIjai, sukha saMtati udai unnati kIjai / 13 / pAMce guruNA pUjyAM ! pagalA, dukha Arati roga ! Talai sagalA / ghari baiThAM Ai milai kamalA, guru tUThAM thoka sahU sabalA / 14 / paya pUjo guru hiya bhAva karI, kesara candana su citta dharI / sadaguru supasAyai raMgaralI, lahe putra kalatra samRddha valI / 15 / dina dina ANaMda sumati dAtA, guru caraNe ahanisa je raataa| manavaMchita pUraNa kAmagavo, sevaka sukhadAyaka adhika chavI / 16 / sAcau sAhiba tuhija mero, huM khijamatagAra bhagata tero| supasAyai guru nava niha saMpa(ja)i, gaNi 'rAjalAbha' sevaka jaMpai / 17 // // iti shrii|| . . 4 2010_05 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha upA0 bhAvapramoda svargagamana gItam 258 naM0 1 jisa bhAva jogI jatI joga tatta jAMNatau, vaiNa vakhANato amRta vANi / sAjhIyau tisau avasANa 2 sidha, jaMpeM arihaMti mani aMti jANI // 1 // vyAkaraNa tarka siddhaMta vedanta rI, jIha vadatau sadA bheda juo / bhAva ziSa 'bhAva paramoda' co bhAva suddha, huM to Achau tisau maraNa huA | 2|| chai corAsIye na chai koi Iye guNi, zravaNa sunIyo na ko ema sIdho / ( bhAvaparamoda) jima mukhA bhagavaMta bhaNai, lIyAM jasa lAha svargaloka lIdho ||3|| varasa 'juga veda muni iMda 1744 'guru' 'mAha vadi', bAta akhiyAta juga sAta bacisI / baDa pAThaka tabhI ghaNI mahimA vasu, rAta dina vaDA kavi pAta ravisI ||4|| naM0 2 kar3akhA meM biradevakhANI jai jI 'bhAvaparamoda' kula ro bhANa / jaga mAMhi jANije jI, paradhAna puruSa pramANa / Teka paradhAna sujasa nidhAna pragaDa, vA mukhi vAna / asamAna mAna gumAMna amalI, mAMNa dIyaNa su dAna | UdhAM nAthaNA naDaNa anaDAM, pUjatai nija prAMNa / dIpato sarava guNa jANa dIpa, kharatarai dIvAMNa || 1 || bi0 // 2010_05 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u0 bhAva pramoda svarga gamana gItam 256 vyAkaraNa veda purANa vadatau, sakala jaina siddhanta / brahmajJAna Atama dharama vitta, upadhAna joga vidhanta / Agama peMtAlIsa arathe, kathe kAMi na kaaNnn| pAThaka padavI dhAra pRthi(vi) meM, ehavai ahinANa // 2 // bi0 // thUlabhadra nArada jisau dhIrama, sIla satta sarupa / "jinaratana' sUri paDUri jainU, ikhai buddhi anUpa / tima 'caMda' rai piNa chaMdi calatau, vaDima AgevANa / / pATa pati chatrapati pAva pUjeM, rIjhavai rAvarANa // 3 // vi0|| "jinarAja sUri' jihAja jina dharama, bhaTTAraka munibhUpa / ziSya tAsa 'bhAvavije' samo bhrama, gaccha corAsI rUpa / 'bhAva vinaya' tiNarai pATa bhaNijai, vaDima guNa vakhAMNa / etalAM vaMsa rAjahaMsa opama, salahijai suvihANa // 4 // vi0|| bAMcato vANi vakhAMNi avirala, amRta dhArA ema / nava navA nava rasa vacana nirupama, jalaharAM dhvani jem| jasa sujasa paMkaja vAsa pasarI, prathvI rai parimANa / ravi caMda nai dhra (va) meru rahisI, sujasa rA sahinAMNa / / 5 / / vi0 / / jiNa bAla vaya brahma cAra cAritra, loyo jatI vrata yog| vaya taruNa paNa mana meM na vaMchayA, bhalA vaMchita bhog| . tata paMca sAbata nema jata sata, vAca rudra brahmAMNa / mukIyo nahoM arihaMta mukhaM hUM, aMta rai avasANa // 6 // vi0|| ArAdhanA sIdhaMta ucara, zuddha saraNA cyaar| mani krodha kapaTa mithyAtamaM ke , lobha nahIMya ligaar| 2010_05 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 aitihAsika jaina kAvya saMgraha nahIM koi baira virodha kiNasu, moha nahIM atimAMNa / paraloka iMdrApuri pahoto, pacakhi bhava (paca)khANa / / 7 / / vi0|| saMvata 'sataraise camAle', 'mAha vadi' guruvAra / 'paMcami' titha vali pahura pichalai, sIkha mati kari sAra / bhari vIkha lAMbI carama bhava cavI, devatA jima DAMNa / tapa japa cai paratApa para-bhavi, pahuMcasyai niravANa // 8 // vi0 / / iti zrI bhAvapramodopAdhyAyanAmaMtyAvasthAyAmupari aSTakaM saMpUrNa / (kRpAcaMdra sUri jJAna bhaMDArastha guTakese ), * jainayatI guNa varNana * kei to samasta nyAya granthameM durasta dekhe, phArasImeM rasta gusta pUrI chatrapatI hai / kista karai tapako prazasta dharai yoga dhyAna, hasta ke vilokavai kuM sAmudrika matI hai / pUja ke gRhastake vastrake ju grAhaka haiM, custa hai kalAmeM, hasta karAmAta chatI hai / 'khetaso' kahata SaTdarzanameM khabaradAra, jainameM jabardasta aise masta 'jatI' haiM / ( 18 vIM zatAbdI li0 patra jaya0 bha0) 2010_05 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha THESEAR Maigad MAHARASHTRA PERSONAKS S ERIES kavivara jinaharSajIkI hastalipi (kavike svayaM racita stavanAdi saMgrahakI pratikA madhya patra) 2010_05 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavivara jinaharSa gItam 261 V '- - ' kavivara jinaharSa gItam / // dohA // sarasati caraNa namI karI, gAsyuM zrI RSirAya / zrI 'jinaharaSa' moTo yati, samaya anusAra kahivAya / / 1 / / maMda matone je thayo, upagArI siradAra / sarasa joDikalA karI, karyo jJAna vistAra // 2 // upagArI jagi ehavA, guNavaMtA vrata dhAra / tehanA guNa gAtAM thakAM, hui saphala avatAra // 3 // vADI te guDAM gAmanI // dezI // zrI jinaharaSa munIzvara gAIye, pAIyai vaMchita siiddh| dusama kAla mAMhiM paNi dIpatI, kiriyA zuddho kIdha // 1 / / zrIji0 // zuddha kriyA mAraga abhyAsatA, tajatA mAyAre mosa / rosa dharai nahI kehasyuM munIvarU, suMdara cittaI nahI sosa ||2||shriiji0|| paMca mahAvrata pAlai premasyu, na dharai dveSa na raag| kapaTa lapeTa capeTA pariharai, niramala mana maiM vairAga ||3||shrii|| sarala guNe dUri haTha jehaneM, jJAne zaThatA (ra) duuri| mamatA mAna nahI mani jehane, samatA sAdhu nuM nUra ||4||shrii|| 2010_05 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 aitihAsika jena kAvya saMgraha maMdamatI ne zAstra vaMcAvatA, ApatA jJAna no paMtha / joDikalA mAMhi mana rAkhato, niralobhI nigraMtha ||5||shrii|| zatrujayamahAtama Adi bhalA, tehanA kIdhA re rAsa / jina stuti chaMda chappayA caupaI, kIdhA bhala bhalA bhAsa ||6||shrii|| nija zakati ima jJAna vistArIyu, apramatta guNanA nivAsa / IyA sumati munivara cAlatA, bhASAsumati syu bhASa ||nnaashrii|| eSagAsumati AhAraI citta dharayu, nahI kihAMI pratibaMdha / nirIha paNai mana lUkhU jehanu, nahI ko kalezano dhaMdha ||||shrii|| gacchano mamatva nahI paNa jehaneM, ruDA nispRha vaMta / zAMto dAMta guNe alaMkaru, zobhAgI satyavaMta ||6||shrii|| zrIjinaharaSa munIzvara baMdIi, gItAratha guNavaMta / gaccha curAsII jANai jehane, mAnai sahu jana saMta // 1 // paMcAcAra AcAraI cAlatA, nava vidha brahmacaryadhAra / AvazyakAdika karaNI udyamaI, karatA zakati vistAri / / 2 / / Aja kAlinAre kapaTI thayA, mAMDI DAka DamAla / nija para Atamane dhUtAratA, ehavo na dharayore cAla / / 3 / / Aja to jJAna abhyAsa adhikacha, kiriyA tihAM aNagAra te 'jinaharaSa' mAMhi guNa pAmIi, niMdai teha gamAra // 4 // Apa matI ajJAna kriyA karI, trA(da?)DUkai jima sAMDa / huM gItAratha ima mukha bhAkhatA, khulanu thAire SAMDa / / 5 / / 2010_05 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavivara jinaharSa gItam kAmini kAMcana tajavAM sohilAM, sohalu tajavu geha / paNi jana anuvRtti tajavI dohalI, 'jinaharaI' tajI teha || 6 || zrIsAhAyaka paNi subha AvI malyA, zrI' vRddhi vijaya' aNagAra | vyAdhi upannaire sevA bahu karI, pUraNa puNya avatAra // 7 // ArAdhanA karAvas sAdhunai, jina AjJA paramANa | lakha curAsIre yoni jova mAvatAM, dhyAtA rUDuMkha dhyAna || || paMca parameSTIre cittai dhyAitAM, gayA svarge munirAya / mAMDavI kIdhore ruDI zrAvake, niharaNa kAma karAya || || 'pATaNa' mAMhire dhana e munivaru, vicaryA kAla vizeSa / akhaMDapaNe vrata aMta samai tAI, dharatA subha mati rekha ||10|| dhana 'jinaharaSa' nAma suhAmaNu, dhana 2 e munirAya / nAma suhAvai nispRha sAdhanu', 'kavIyaNa' ima guNagAya // 11 // 2010_05 263 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 wrrrrrrrrrrrrror aitihAsika jaina kAvya saMgraha * kaviyaNa kRta * deva vilaas| (devacaMdrajI mahArAjano rAsa) sukRta premarAjI vane,-prollAsana cihaMsa ; te tema ri(hR?)daye akSatA, 'AdinAtha avataMsa // 1 // 'kuru' dezeM karuNAnidhi, utpanna 'zrIjinazAnti', zAMti thai savi janapade, kArtasvara jasa kAnti // 2 // brahmacArocUDAmaNi, yogIzvarameM caMda , tAraka rAjulanArino, praNamu 'nemijiNaMda' // 3 // yazanAmika kRtya tAharu, purIsAdANI birudda, vAmAkula vaDabhAgIyo, 'pArasanAtha' marada // 4 // jinazAsanano bhUpati, 'varddhamAna' jinabhANa, ___ dUSama paMcama Arake, sakala pravarte ANa // 5 // paMca parameSThi jinavarA, praNamu huM triNakAla, anya ekonaviMzati jinA, tasa praNamaM suvizAla // 6 // sarasatI va(ra)satI mukhakaje, 'mAgha' kavine sAdhya, 'kAlidAsa' mUrakha prate, kIyo kavi kIdhA padya // 7 // 'mallavAdI' tuja sAMnidhe, jItyA bauddha aneka, tuja darisaNe pada labdhinI, utpanna thai viveka / / 8 // 2010_05 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa tima mAtAnA sahAyyathI, gAjI marda 'devacaMdra', 'devavilAsa' racuM bhalaM, kharataragacchaM diNaMda // 6 // koi devANupriya kahe, e stavanA kare kima, syA ? guNa joi varaNave, iyaM ? bole jima tima // 10 // paMcamakAle 'devacaMda' nA, guNa dAkhivaneM yatra, yathArthapaNe (kaho ) muja prateM, to satya mAnu atra // 11 // sAMbhali mUDhaziromaNi, achatA guNa kahe jeha, prazaMsa kima kovida kare, guNa kahuM sAMbhali teha // 12 // paMcamakAle 'devacaMdrajI ', gaMdhahasti je tulya, prabhAvaka zrI vIrano thayo adhunA bahumUlya // 13 // ratnAkara siMdhu sadRza, caturvidha saMgha jina bhUpa, kahI gayA te satya che, sAMbhala tAsa rurUpa // 14 // DhAla - kapura hoye ati ujaluMre e dezI / zrI devacaMdrajInA guNa kahuMre, sAMbhala ! catura sujANa / ghaTatA guNanI prarUpaNAre, kahevAne sAvadhAnare / bhavikA sAMbhalo mUkI prasAda | TaMka / // 1 // prathama guNe satya jalpanAre 1, bIje guNe vuddhimAna / cIje guNe jJAnavaMtatAre3, cothe zAstrameM dhyAnare 4 | bhavikA0 | sAM0 // 2 // paMcama guNe niHkapaTatAre5, guNa chaThu nahI krodha6 / saMjala no te jAMNIyere, nahI anaMtA nI yodhare | bhavi0|| sAM0 ||3|| ahaMkAra nahI guNa sAtamere, 7 AThame sUtranI vyakti 8 / jIvadravyanI prarUpaNAre jANe tehanI yuktire // bha0 // sAM0 // 4 // , 2010_05 265 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 aitihAsika jaina kAvya saMgraha sakala Agama hRdaye ramyAre, tehanA bhAMgA jeha / 'karmagraMtha' 'kammapayaDI' nA re, svapnamA arthanA neha re / bhAsAM0 5 / navameM sakala te zAstranA re, 6 pAraMgAmI pujya / .. alaMkAra kaumudI bhASyaje re, aSTAdaza koza nA guhyare |bh0| saaN0|6| sakala bhASAmeM pravINatAre, piMgala kRta zeSa nAga / kAvyAdika naiSadha bhalA re, svarodaya zAstre athAga re / bha0 / sAM0 17 // jotiSa siddhAnta ziromaNi re, nyAyazAstre pravINa / sAhitya zAstre surataru re, svaparazAstre lINa re / bha0 / saaN0|8|| dazame guNe dAnezvarI re, 10 dInane kare upagAra / ekAdaze vidyAtaNI re, 11 dAnazAlAno pyAra re / bha0 / saaN0|6| gacha corAsI munivaru re, levA Ave vidyAdAna / nAkAro nahI mukhathakI re, naya upanAM vidhAna re / bha0 / sAM0 / 10 / apara mithyAtvI jIvaDAre, tehanI vidyAno posa / apUrva zAstranI vAcanA re, detAM na kare sosa re / bha0 / saaN0| 11 / vidyAdAnathI adhikatA re, nahI koi avara te dAna / na kare pramAda bhaNAvatAre, vyasana nA nahI tophAna re / bha0 saaN0|12| pustaka saMcaya dvAdaza guNe re, 12 jIrNane kare nUtana / svagaNameM apara gaNe re, pratiSTAdhAraka jana re / bha0 / sAM0 / 13 / vAcaka padavI trayodaza guNe re, 13 caudame vAdIjIta, 14 / panarame jehanA upadezathIre, 15 caityanUta(na)no proti |bh0| sAM0 // 14 // solame vacanAtizayatho re, 16 dravya (kha)racAvyo dharmathAna / saptadaze rAjendra pAya nasyo re, AjJA mAne pradhAnare / bha0 / sAM0 115 // 2010_05 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 267 mAri upadrava TAlIo re, aSTAdaze guNe jeha 18 deza deze guNa kIrtinI re, pravartta vikhyAtanuM geha re / bh0| saaN0| 16 // ekonaviMzati guNagaNe re, AjAnabAhu devacaMdra 16 / kriyA uddhAra vIsame guNe re, avadhi jANe surendra re / bha0 |saaN0 117 // jima zeSanAgane ziramaNi re, tehanA guNa che ananta / tima devacaMdra maNi maMjure,(mastakere)ekavIsa guNa mahaMta bhaasaaN0|18| prabhAvika puruSa Age thayAre, adhunA tehane tulya / e guNa bAvIsa sthUlatAre, sUkSma guNa bahumUlya re / bha0 / sAM0 / 16 / paDhama DhAla e guNataNI re, kaviyaNe bhAkhI jeha / alpabhavI hasye te saddahere, ehavA purisa thoDA jagarehare |bh0saaN0|20 prathala DhAla e guNataNI, kaviyaNa bhAkhI jeha, vipakSIne jANavA, manameM jANe teh| // 1 // guNato sarvatra pragaTa cha, deza videza vikhyAta , kaviyaNanI adhikAitA, syuM ? ehame che vAta / // 2 // kaviyaNa kahe eka jIbhateM, kima guNavarNana jAya, sAgarameM pANI ghaNo, gAgarameM (na) samAya // 3 // valI koi bhavi puchasye, kavaNa jJAti kuNa jAti, mAtapitA kihAM ehanAM, te saMbhalAvo bhAMti // 4 // deza kihAM kihAM janmabhU, kuMNa gurunA e ziSya, kuNa zrIpUjya vAre huvA, bhalI ulaTe lIdhi dIkSa / / 5 / / ___ 2010_05 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vidyAvizArada kihAM thayA, kima sarasvatI prasanna, kahAM sAdhanA kIdhI bhalI, suNatAM citta prasanna // 6 // devacandranA vacanathI, kima kharacANo dravya, kima bhUpati pAye namyA, te virataMta kahu bhavya // 7 // sarva guNa gaNanI vAratA, bhASe kaviyaNa jeha, sAMbhalajo bhavijana tume, pAvana thAye deha // 8 // dezI hamIrAnI / thAlI AkAre thira bhalo, jaMbudvIpa vidIta | vivekI / teha bharatakSetra ramyatA, Araja deza supratIta || vi0 // 1 // bhaviyaNa bhAva dharI suNo // vi0 // marusthala deza lihAM sundaru, teha meM 'vikAnera' daMga || vi0 // tehane nikaTa eka ramyatA, grAma ache subha caMga // vi0 // 2 // thA0 // riddhivaMta mahAjana ghaNA, riddhekarI samRddha; 11 fao 11 amArIzabdanI ghoSaNA, sukhIA jana subuddhi || vi0 // 3 // thA0 // 'ozavaMze' jJAti jANIye, 'luMNIyo' gotra sujAta // vi0 // sAha zrI 'tulasIdAsanI', dharmabuddhi vikhyAta / / vi0 // 4 // thA0 // 'tulasIdAsa' nI bhAryA, 'dhanabAI' punyavaMta | vivekI / zIla AcAre sobhatI, satyavaktA kSamAvaMta || vi0 // 5 // thA0 // yathAzakti kraya vikrayatA, vyavahAranu je dhAma // vi0 // dampatI prItiparamparA, dharme kharace dAma || vi0 // 6 // thA0 // suvihitagacchameM jAmalI, vAcakameM ziradAra ||vi0 // 'vAcaka 'rAjasAgara' sudhI, jaina kAjI manohAra || vi0 || 7 ||thA || 2010_05 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 266 anukrame guru tihAM AvIyA, vAMdavA dampati tAma || vi0 // 'dhanabAI' zrI gurune kahe, suNo guru suguNarnu dhAma // vi0|| 8||thaa| putra hasye jeha mAhare, voharAvIsa dharI bhAva ||vi0 / / yathArtha vayaNa nI jalpanA, suguruye jANyo prastAva // vi0||thaa0|| vihAra kare guru tihAM thakI, garbha vadhe dina dina / / 0 // zubhayoge zubhamuhUrate, supana layu eka dina / vi0 / / 10 / / thA0 / / zayyAmeM sutAM thakAM, kiMcit jAgRta niMda // vi0|| meru parvata upare, milI causaTha indra / vi0 / / jina paDimAno ochava kare, miloyA deva nA vRnda ||vi0 11 1thA01. arcA karatA prabhutaNI, ehabu supane dITha / / vi0 / / aurAvaNa para besone, detA sahUne dAna / vi0 / / 12 / / thA0 / / ehavusupana te dekhone, thayA jAprata tatkAla || vi0|| aruNodaya thayo takSiNe, manameM thayo ujamAla / / vi0 // 13 // thaa0|| uttama supana je dekhIu, paNa prAkRtane pAsa // vi0 // kahevumujane navi ghaTe, je bole teha phale Asa // vi0 ||14aathaa0|| dRSTAMta ihAM 'mUladeva no, supana laDhyu hatuM candra // vi0 // mukhakajameM pravezatAM, te thayo narano indra // vi0 // 15 // thA0 // jaTila eke te caMdramA, mukhameM karato praveza | vi0|| mUrakhane phala puchatAM, bhojana rahayusuviveka / / vi0 // 16 // thA0 // yAdRza tAdRza Agale, supana taNo avadAta // vi0|| kahe (te)ne pazcAttApa upaje, e zAstre vikhyAta / vi0 / 17 / thaa| 2010_05 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha anukrame vihAra karatAthakA, 'zrI jinacaMda' suuriish| vi0|| teha gAme padhAroyA, jehanI prabala jgiis| |vi0 / 18 thaa| vidhisyu vAMde daMpati, 'dhanabAI' kahe tAsa / |vi0 / hasta jUo svAmI mujataNo, Agala sukhanuM dhaam(vaas?)|vi0| 16thA0 eka putra vidyamAna che, anya sagarbhA dITha / |vi| zrutajJAne jANIo, putra dujo haze iSTa / |vi0 / 20 thaa| e bIjA putrane ama dejyo, paNa vAcakane dIdhu vacana / vi0 / bIjI DhAlameM kavi kahe, mana mAM(nyA) nAnu manna / vi0| 21thaa| dUhA:-soraThA daMpatI zrI gurupAsa, karajoDI kare vinatI, tuma upara vizvAsa, yathArtha kaho zrIsvAmIjI / / 1 / / supanAdhyAyanA grantha, kADyA gurue tatkhiNe, satya bole nigrantha, lAbhAnulAbha te joine / / 2 / / zrI guru zira dhuNAvIyuM, camatkRti thai citta , . sAmAnya ghara e supana syuM ? paNa ihAM ehavi thIti / / 3 / / he devANupriya ! sAMbhalo, supana taNo je artha , zAstra anusAre huM kahUM, navi bolu ame vyartha // 4 // dezI-manamohanAM jinarAyA tuma dharaNIme gajapatidITho, te to zAstre kahyo garIThore / kaMvara thAsye lADakaDo, hAre supanaprabhAva thAsyere / gaja para besIne dAna, vali anamiSa seve vidhaanre| 1 kuN0| 2010_05 | Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 271 doya kAraNa che e supane, deve jo prabhAve e tp(m?)nere| kuM0 chatrapati thAye e putra ke, patrapati dharmanuM suutrre| kuNbhaa2|| jo rAja rAjesarI thAsye, sarvadezano Iza ilAsa / kuM0 jo patrapati- pada pAme, to deza vihAra suThAmere / kuN0||3|| guru taba te jANo gajarAja, tepari besaseM shirtaajre| kuM devatArUpa jana cAkarIye, siMha bAlakane valI pAkharIyere / kuN0||4|| dAna desye te vidyAdAna, buddhi abhayadAna nidaanre| kuM0 jina ochava karatA indra, dIrcha vRndAraka vRndare / kuN||5|| jinazAsanano hosye thaMbha, vidyAno hosye sara kuNbh| kuM0 caitya nyutana paDimA thApana, tejasvImeM tapanano tApanare / kuN||6|| daMpati kahe munirAja, sAMbhalatA na dharasyo laajre| kuM krodhabhAva na ANasyo citta, putra tejasvimeM Adityare / kuN0||7|| tuma rAMka taNe ghara ratna, rahesye nahI karasye ytnre| kuM0 daMpati manamAMhi ciMte, dhArya che voharAvAnuM nimittre| kuN0||8|| saMvata sattara (46)chetAlA varaNe, janmyo te putra cha(che?) hrssere| kaM0 guNa niSpanna te nAma nidhAna, 'devacaMdra' abhidhaanre| ku0||6|| varasa thayA te putrane ATha, dhAre te vijJAnanA paatthre| kuM. kaviyaNa bhAkhI trIjI DhAla, Agala vAta rasAlare / kuN0||10|| dahA anukrame vihAra karatA thakA, AvyA pAThaka tatra, 'rAjasAgara ziromaNi', arbhaka prasavyo yatra // 1 // 2010_05 Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 aitihAsika jaina kAvya saMgraha guru dekhI harSita thayA, vahurAvyo putra ratana, dharmalAbha guru tava dIye, karajo putra jatana // 2 // vAcaka zrI rAjasAgaru', kovidameM ziratAja, dina ketalAeka gayA pachI, mana ciMtyu zubhakAja // 3 // dIkSA devI ziSyane, subha mahurata joi josa, subha cIghaDIe dekhIne, to thAye saMtoSa // 4 // saMgha sakalane teDIne, dIkSAnI kahI vAta, vacana pramANa kare tihAM, ulasyAM sahUnAM gAtra // 5 // zubha ochava mahochave, dIkSA dIye gururAya, . saMvata 'chapane' jANoye, laghu dIkSA dIye gururAya // 6 // zrI 'jinacaMdasUrIzvare', vaDI dIkSA dIye sAra, 'rAjavimala' abhidhA dIu, zrIjIno ghaNo pyAra // 7 // 'rAjasAgarajI'ye hitadharI, sarasvatIkero maMtra, Apu ziSya 'devacaMda ne', manameM kIdho taMtra / / 8 / / gAma 'belADu' jANIye, 'veNAtaTa' subharamya. bhUmigRhameM rAkhIne, sAdhana kare tAratamya // 6 // thai prasanna sarasvatI, rasanAne kIyo vAsa, bhaNavAno udyama kare, zrI gurusAhAjya ulAsa // 1 // dezI-vArI mhArA sAhibA devacaMdra aNagArane ho lAla, subha zAstra taNA abhyAsare, dekhIne Thare loyaNA / prathama SaDAvazyaka bhaNe hoM lola,ke(te?)pachI jainazailIno vaasre| de||1|| 2010_05 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 273 sUtra siddhAnta bhaNAvIyA ho0, vIrajinajoe bhAkhyA jehare / de0 svamArgameM poSaka thayA ho0, TAle mithyAmatanuM gehare / 2 de0 anyadarzananA zAstrano ho0, bhaNavAne karatA udyamare / de0 vaiyAkaraNa paMcakAvyanA ho, artha kare karAve sugamyare / 3 de0 naiSadha nATaka jyotiSa zikhe ho0, aSTAdaza joyA kossre| de0 kaumudI mahAbhASya manoramA ho0, piMgala svarodaya toSare / 4 de0. bhAkhA (bhASya ?) grantha je kaThiNatA ho0, tatvAratha AvazyakabRhadvRtti ho| de0. 'hemAcArya'kRta zAstranAre, ho0, 'haribhadra' 'jasa' kRta grantha cittre|5de0. SaTkarmagrantha avagAhatA ho0, kammapayaDoye prakRti sNbNdhre| de0. ityAdika zAstre bhalA ho0, jaina AmnAye kIdha sugaMdhare / 6 de0. sakalazAstre lAyaka thayA ho0, jehane thayumai sui jnyaanre| de0. saMvat satara cumotare (1774) ho0,vAcaka 'rAjasAgara' devlokre|7 de0. saMvat satara paMcotare (1775) ho0, pAThaka jJAnadhara(ma) devalokare / maraTa '(maroTa?)' grAme guruye bhalo holA0, 'AgamasAra' kIdho pranthare / 'vimaladAsa' putrI doya bhalI ho0, mAijI' 'amAijI' zubha puSpare |8de0. doya putrIne kAraNe ho, kIdho grantha te aagmsaarre| de0. saMvat satara sItotare (1777) ho,gujarAta AvyA devacaMdare / / de. pATaNa mAMhi padhArIyA hoga, vyAkhyAne mile janavRndare / 10 de0. kaviyaNa kahe cothI DhAlameM ho0, kajho eha virataMta prsiddhre| de0. Agala have bhavi sAMbhalore ho0, dharmakaraNInI vRddhire / 11 de0 ___ 2010_05 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 aitihAsika jaina kAvya saMgraha dUhA pATaNameM devacaMdajI, jainAgamanI vANi, vAMcI bhavIjana Agale, syAdvAda yukta vakhANa // 1 // "zrImAlI' kulaseharo, nagarazeTha vikhyAta, rAya rANA jasa AjJA kare, pramANa sarve vAta // 2 // nAme 'tejasI' 'dosIjI', dhana samRddhe pUra, zrAvaka 'pUrNimAgaccha' no,-jainadharamarnu nUra // 3 // kovidameM agresarI, zrI 'bhAvaprabhasUri', pustakano saMpradAya bahula, chAtra bhaNyA jihAM bhUri // 4 // te gurunA upadezathI, bharAvyo sahasakUTa, 'tejasI' 'dosIne' ghare, Rddhi samRddha asUTa // 5 // te seTha 'tejasI' ghare, 'devacaMdra' munirAja, tava tihAM zeTha pratye kahe, he devANupriya tAja // 6 // sahasakUTanA sahasa jina, tehanA je abhidhAna, guru mukhe tame dhAryA hasye, ke have dhArasyo kAna // 7 // mIThe vayaNe guru kahe, sAMbhalIyuM tava seTha, svAmI hu~ jANuM nahIM, camatkRti thai draDha / / 8 / / ehave avasare tihAM hatA, saMvegI ziradAra, 'jJAnavimala sUrijI', tihAM gayA zeTha udAra / / 6 / / vidhisyuM vAMdI puchIyuM, saha(sa)kUTa sahasranAma, AgameM thI pRthakatA, nikAso subhadhAma / / 10 // 2010_05 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 275 mmrrrrrrrm 'jJAnavimalamUri' kahe, sahasakUTanAM nAma, avasare prAye jaNAvasyuM, kahesyuM nAma ne ThAma // 11 / / sakalazAstra upayogatA, tihAM upayoga na koi, Agama kuMcI jANavI, te to viralA koi // 12 // e dezI:-mAharI sahIre smaannii| eka dina zrI 'pATaNa' majhAra, 'syAhAnI poliM' udAra re / sahasajinano rasIyo, 'devacandra' vayage ulasIyo re // 1s0|| Teka / / te poliM comukhavADI pAsa, sahunI pUre Asa re ||s0||1|| satarabhedI pUjA racANI, prabhu guNanI stavanA macANI re |s| 'jJAnavimala sUri' pUjAmeM AvyA, zrAvakane mana bhAvyA re ||s0 2 // tihAM valI yAtrAye 'devacandra', AvyA bahujanane vRnda re |s| prabhune praNAma karIne beThA, prabhudhyAna dhare te garIThA re ||s0 3 / / ehave tihAM zaTha darzana karavA, saMsAra samudrane taravAre sA prazna kare zeTha 'jJAnavimalane', sahasakUTa nAma amalanere ||s04|| bahu dina thayA tuma avalokana karatAM, ima dharmanAM kArya kima saratArAsa0 prAye sahasakUTanA nAmanI nAsti, kadAci koi zAstra astire |s0 5 / jJAnasamasera taNA jhalakArA, devacandra bolyA teNivArare |s| zrIjI tume mRSA kima bolo, cittathI vAta te bolore (kholore)|s06|| prabhu mandirameM yathArthanI vyakti, kima upaje zrAvaka bhaktire |s|. tume kovidameM kahevAo zreSTha, ayathArtha kaho te nessttre| ||s07|| 2010_05 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 aitihAsika jaina kAvya saMgraha tava 'jJAnavimalajI' kI bolyA, tume zAstra Agama navI kholyAre / tame to marusthalIyAnA vAsI, tume vAkya bolone vimAsIre || sa08|| zAstra abhyAsa karyo hoya jehane, pUchoye vAkya te tehare | sa0| tume eha vArttAmAM nahI gamya, ame kahIye te tuma nisamyere | || sa06 // ima paraspara vAda karatAM, taba zeTha bolyA harSa bharamAre | sa0| zrIjI tame ayathArthaM na bolo, eha bAtano karavo nicolore || sa010 // 'jJAnavimala' kahe suNo 'devacaMda', tumane carcAno upachaMdare | sa0| jo tume bolo cho to tume lAvo, sahasakUTa jina nAma saMbhalAvore // 11 // taba 'devacaMda' kahe suguru pasAya, satya yukti have na khasAyare | sa0| tava 'devacaMdajI' ziSyane sAhamuM, joi lAvo sahasajinanuM nAmure || sa012 | suvinIta sUlakSane vidvAna, gurubhaktimAMhI nidhAnare | sa0| 'manarupajI' rajoharaNatho, patra Ape gurujIne tatrare / ||s013|| 'jJAnavimalasUri' tava vAMcI, eha 'khaDa ( ra?) tare' mAro phAMcIre |sa0| satkulaguruno eha cha ziSya, jehanI jagamAMhi che abhikhyare // sa0 14 // zAstramayAdaye sahasanAma, sAkhayukta te nAma suThAmare | sa0| | sa0 15 | mauna rahane puche jJAna, tume kehanA ziSya nivAnare 'upAdhyAya' rAjasAgarajonA ziSya, miMThI vANI jehavI ikSure (sa0 / namratA guNa karI bole jJAna, 'devacaMdra' ne ApyA mAnare / sa0 16/ tuma vAcakato jainanA kAjI, tume jainanA thaMbha cho gAjIre / sa0| Adi ghara che te ( ta ?) mAru bhavya, tume paNa kima na hoye kavyare / sa017/ iNipare paraspara yukti milIyA, zeTha 'tejasI'nA kAraja phalIyAre / sahasakUTanAM nAma aprasasti (ddhi ?) devacaMdre kIdhA prasastire / (prasiddhi) 2010_05 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 277 pratiSTA tihAM kIdhI bhavya, occhava kIdhA navanavyare / sa0 / "kriyAudhAra' kIdho 'devacaMdra', kADyA pApa parigrahaphaMdare |s0 16 / DhAla kahI e pAMcamI ruDI, e vAta na jANasyo kUDore / sa0 / kaviyaNa kahe Agala saMbaMdha, valI sonune sugaMdhare |s0 20 / dohaa| kriyA uddhAra 'devacaMdajI', kIdho manathI jeha, . e parigraha savi kArimo, aMte duHkhanu geha // 1 // nava naMda nI nava DuMgarI, kIdho sovanarAzi, sAthe koi AvI nahIM, jUThI dharavI Asi // 2 // dhana dhana zrI 'zAlibhadrajI', dhana dhana dhanno sujAta, agaNita Rddhine pariharI, e kAMi thoDI vAta // 3 // batrIsa koTisovanataNI, 'dhanno' kAkaMdI jeha,. mUkI zrI jina 'vIranI', dIkSA lIdhI neha // 4 // devacaMda manameM ciMtave, huM pAmara manamAhi, mUrchA dharUM te phoka savi, satya prabhu mAraga bAMhi (mAMhi ?) / / 5 // saMvata 'satarasatyAsIye', AvyA 'amadAbAda,' loka sahu tihA vAMdavA, AvyA mana AlhAda // 6 // 'nAgorIsarA(ya)' jihAM ache, tihAM ThavIyA munirAja, nirlobhI niSkapaTatA, sakala sAdhuziratAja // 7 // sAdhu zrI 'devacaMdajI', syAdavAdano yukti, jIvadravyanA bhAvane, dekhADe te vyakti // 8 // 2010_05 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 aitihAsika jaina kAvya saMgraha tehave dezanA sAMbhalo, zrAvaka zrAvikA jeha / vANI jala ASADha sama, varase dhvani ghana geha pApasthAna aDhAra che, te mUko & II bhavijanna, jinavare bhASyAM je ache, te suNIye eka manna // 10 // DhAla - alagI rahenI. e dezI vIra jiNesara mukhathI prakAse, pApasthAna aDhAra, tehathI dUra raho bhavi prANI, mu (su ?) Noye AgAra aNagAra // 1 // jinavara kahejI, kahejI, 2 jinavara kahejI / Teka / pApathAnika pahila tume jANo, jIvahiMsA navi karIye, beMdrI teMndra coridrI paMcaMdrI, vadha mAM mana navI dharIye // 2 // ji0 // ekeMdriyAdika anaMtakAyAdika, tehanA karo pacakhANa, ekeMdrIya to saMsAri nI karaNI, anumodanA navi ANa || 3 || jinA aNagArI ne sarvanI jayaNA, paTakAyAnA trAtA " upajAve bahu sAtA / / 4 / / ji0 // mAre kima navi hoya, " koi jIvane duHkha navi deve, mari katA dukha upaje sahu ne rudradhyAne narakagati pAmyo, brahmadatta cakravatti joya // 5 // ji0 // mRSAvAda pApa thAnika bIjuM, juThu navI bolIje vaira vikhAdeM (viSavAde) mRkhA bacana bole, patIyAro kima kIje // 6 jA jhuTha bolyAthI 'vasu' bhUpatinuM, siMhAsana bhui~ paDIyuM, kAla karIne duragati pohato, jhuThu miMThu lAge janane, AgArI aNagAra mukhathI, jhuTha vayaNa te jaDIyuM // 7 // ji0 // kaDuyAM phala che teha, jhuTha na bolasyo reha // 8 // ji0 // 2010_05 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa trIjuM thAnika kahe jinavarajI nAma adattAdAna, aNadIdhI vastunI jayaNA, dharavAno karo sthAna // 6 // ji0 // corI vyasane duragati pAme, tehano koi na sAkhI, dravya khAtAM nRpa jo jANe, jima bhojanamAM mAkhI // / 10 ji0 // tRNa AcyuM kalpe sAdhune, navi le adattAdAna, cora taNo valI saMga na kIje, ima kahe jina vardhamAna || 11 ji0|| pApasthAnaka cothuM bhavi jANo, brahmacarya manamAM dhAro, rUparvata rAmA dekhIne, mana navi kIje vikAro / / 12 / / ji0 // viSayI nara rAmAe rAce, te duHkha pAme narake, loha putalI dhakhAve aMgane, AliMgAve dharake // 13 // ja0 // viSavallI sadRza che lalanA, tehano saMga na kIje, 276. manamAM kapaTa capaTa kare janane, zubha prANI kima rIjhe // 14 // ji0 // rAvaNa muMja Ade dei bhUpA, nArI thI viguANA, sItA sudarzana sola satInA, jagame jasa gavANA || 15 || ji0 // strIsaMge nava lAkha haNAi, jIvataNI bahurAzi, brahmacarya cokhuM citta na dhare to, pAme narakano vAsa || 16 || ji0 // pAMca thAnika parigrahanuM, karIye tehano pramANa, granthI nahI te nigrantha kahIye, niHdravye muni sujANa // 17 // ji0|| krodha mAna mAyA lobha jANo, rAga dveSa kalaha na kIje, abhyAkhyAna paizuna rati varjo, arati paraparivAda na lIje / 18 ji0 pApathAnaka aDhAramuM bhAkhuM, mithyAtvazalya navi dharIye, sattare thI e bhAre kahIye, midhyAtve kema tarIye // 16 // ji0 // 2010_05 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha mithyAtvazalya kADhIne prANI, samakitamAMhi bhalIye, jinavara bhASita vacana sa ( ra) dahIye, bhava bhava pherA TalIe ||20|| ji0|| naigama saMgraha Ade dei, saptanayanI (ne?) (sapta) bhaMgI, tehanI racanA karatA gurujI, apavAdane utsaMgI || 21 || ji0|| cyAra nikhepe sUtra vAcanA, nAma dravya ThavaNa bhAva, kumati ThavaNAdikane vekhe, kima nikSepa jamAva || 22 || ji0 // jIva ajIva puNya pApa Ade dei, 'zrI navatattvanI' vAcA, bheda bheda karIne bhavine, samajAve artha te sAcA || 23 || ji0 // guNaThANAM caturdaza kahIye, mithyA sAsa ( svAda ? ) na mIsse 1 e Adi prakRtiyo badhI, karmagranthatho lahIsye || 24 // ja0 || 'dezanA vANI devacaMdra bhAkhe, bhaviyaNane hitakArI, chaThI DhAla e kavi bhAkhI, suguru malyA upagArI || 25 || ji0|| 280 dUhA bhagavai sUtranI vAcanA, sAMbhale jananA bRnda, vANI miThI piyuSa sama, bhAkhe zrI devacaMda // 1 // 'mANikalAlajo' jAlimI, DhuMDhakano mana pAsa, tehane gurue bujhavyo, TAlI mithyAtvanI kA ( vA ? ) sa / / 2 / / nau (nU ?) tana caitya karAvIne, paDImA thApI tAsi (AvA) sa, devacaMda upadezathI, ochava huyA ulAsa // 3 // zrI 'zAMtinAthanI pola' meM, bhUmigRhameM biMba, sahasaphaNA Ade dei, sahasakoDa jinabiMba // 4 // 2010_05 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 281 tehanI pratiSThA tihAM karI, dhana kharacANAM pUra, jainadharama prakAsIyo, dina dina caDhate nUra // 5 // saMvata satara ogagIsa (egnyAaiMzo?) 1776 meM, cAturmAsa khaMbhAta, tihAMnA bhavine bujhavyA, jehanA (bahu) avadAta // 6 // DhAla-rasIyAnI dezI zrI devacaMdra munoMdra te jaina no, staMbha sadRza thayo satya / sujJAnI, dezanA meM zrI 'zatrujaya' tIrthano, mahimA prakAze nitya / su0 / tIrtha mahimA zatrujayanI suNo // 1 // zrI siddhAcala mahimA moTakI, zrI RSabha jiNaMdanI vaannii| su0 / mukti gamanana tIratha e ache, sAsvata tIrtha pramANa |su0 / 2 tIrathA duHkhama Aro paMcamo jina kahyo, ekavisati sahasa varSa / su0 / bAra yojana zrI zatrujayagiri, ehanuM kaMNa kahe rahasya // 3 // tI0 // kAMkare kAMkare sAdhu siddha thayA, bharate kIyore uddhAra // su0|| 'karmAzA (ha)' Ade dei jANIe, sola uddhAra udAra // 4 // tI0 // tIrtha mAhAtmyanI prarUpaNA guru taNI, sAMbhale zrAvakajanna / su0 / siddhAcala upara navanavA caityanI, jIrNoddhAra kare sudinna |su05 tI0 kArakhAno tihAM siddhAcala upare, maMDAvyo mahAjanna / su0 / . dravya kharacAye agaNita giri upare, ulasita thAyere tanna |su0|6 tI0 saMvata sattara(1781)ekAsIye, byAsIye tryAsIye kArIgare kaam| su0 citrakAra sudhAnAM kAma te, dRSad ujvalatAre nAma ||su0||nnaa tI0 // phirIne zrI guru 'rAjanagare' bhalAM, tihAM bhavine upadeza / su0| vinato 'surati' baMdira nI bhalI, comAsAnIre vizeSa |su0| 8 |tii0 2010_05 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI 'devacaMdajI' 'surati' baMdire, kIdhA bhavine upagAra / su0 / 'paMcAsiye' 'chayAsIye' 'satyAsIye', jANIye buddhitaNA je bhaMDAra |su0aaii 'pAlItANe' pratiSThA karI bhalI, kharacyo dravya bharapUra / su0 / 'vadhusAye' caitya 'zatrujaya'upare, pratiSTA devacaMda'nI bhUri |su010|tii| punarapi zrI guru 'rAjanagara' pratye, AvyA comAsu re sAra / su0 / saMvata 'sattara(88)aThyAsIya'mAMhi, paMDita mAMhi zaradAra su0111tI0 vAcaka zrI dIpacaMdajI' pratye, upa(ra)nI vyAdhinI (?)byAdhI / su0 / 'AsAr3ha' sudi vIja dIne te jANIye, puhatA svarga pradhAna |su0112tii| 'tapagaccha' mAMhe vinota vicakSaNa, zrI 'vivekavijaya' munIMdra / su0| bhagavA udyama karatA vinayI ghaguM, udyame bhaNAve 'devacaMdra' |su0|13|to0 gurusadRza mana jANe 'vivekanI', khijamatimeM nisadinna / su0 / vinayAdika guNa zrI guru dekhIne, 'vivekajI' upara manna |su014tii| 'amadAvAda'me ekasame bhalo, 'ANaMdarAma' sAha zreSTa / su0 / 'ratanabhaMDArI' nA agresvarI, jehanA manaseMre iSTa / su0 / 15 |tii| zrIgurune valI 'ANaMdarAma' ne, carcA thAyare nitya / su0 / carcAe te jItyo gurujIe, 'AgaMdanI' gurupari prIti |su016 tii0| 'kaviyaNa' bhAkhI sAtamI DhAla e, paMcama ArAremAMhi / su0 / ehavA puruSa thoDA prabhumArganA, prakAza karavAne uchAMhiM / su017tIal dUhA zAhA zrI 'ANaMdarAmajI', gurunI gurutA dekhi, bhaMDArI 'ratnasiMgha' Agale, prasaMzA karI suvizeSa // 1 // 2010_05 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 283 guru jJAnI ziromaNi, jinadharme vRSabha samAna, _ 'marusthala' thI ihAM AvIA, sakalavidyAnu nidhAna // 2 // 'ratanasiMha' guru vAMdavA, Avyo Alaya tAsa, naya upanaya saMbhalAvIne, mana prasanna karya tAsa // 2 // dezI:-dhana dhana zrI RSirAya anAthI pUjA aracA 'ratana bhaMDArI', karatA zrIjinavaranIre / zrI 'devacaMdrajI'nA upadezathI, zivamaMdiranI nisaraNIre // 1 // dhana dhana e gururAyane vayaNe, jinazAsana diipaavyore| paMcama Are uttamakaraNI, gujarAtino so (su?) bo namAbyore / Tekara biMba pratiSTA bahulI thAye, sattara bhedI puujaare| bhaMDArIjI lAho letA, e guru sama nahI dUjAre ||dhn0 // 3 // vidhi yoge te 'rAjanagara meM, mRgI upadrava vyaapyore| gurune bhaMDArI sarva vyabahArI, araja karI sIsa namAvyore ||dhn0|4 svAmI upadrava 'rAjanagara meM, thayo che sarva duHkha kAre / tuma beThA ame kehane kahIye, tume cho duHkhanA hAre / ||dhn0 15 // jainamArganA maMtra yaMtrAdika, karIne khIlA gADyAre / mRgI upadrava nATho duri, lokanA duHkha nsaaddyaare| ||dhn0 // 6 // jinazAsanano udaya te karatA, duHkhama Are 'devacaMda / prazaMsA saghale zAzana kerI, TAlyo duHkhano daMdare / dhana017 ehave same 'raNakuMjI' AvyA, bahulaM sainya leinere|| yuddha karavA 'bhaMDArI' sAthe, Avyo nagAru deinere / ||dhn08| 'ratanasiMgha' bhaMDArI takSiNa, Avyo zrI guru paasere|| kAMi karaNo dala bahotaja Ayo, meM chAM thAMke visvAsere / ||dhn0 / / / yA 2010_05 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 aitihAsika jaina kAvya saMgraha phikara mata karo 'bhaMDArIjI', prabhujI Acho karasyere / jIta vAda thAharo aba hosye, karaNo pAra utarasyere ||dhn010 camatkAra zrI jina AmnAyano, gurujIye te dIdhore / phateha karIne Ajyo vahilA, thAMko kAraja sIdhore ||dhn0|11| 'ratanasaMghajI' sainya leine, yuddha karavAne sAMhamore / 'raNakuMjI' sAthe topakhAne, cAlyo na kare khAmore ||dhn0|12| paraspare yuddhe 'raNakuMjI' hAryo, thaI bhaMDArI nI jItare / e sarva 'devacaMdra' gurupasAye, hemAcArya kumArapAla protare ||dhn0|13| 'dholakA' vAsI seTha 'jayacaMde', 'purisotama' yogiire| gurune lAvI pAyo lagADyo, jainadharmano bhogIre ||dhn014| yogiMdra eka gira 'purusottama'ne, (no?) mithyAtva zalyane kaatthyore| bujhavine jinadharma mArgamAM, zrutiye mana tasa vAlyore ||dhn0|15| 'paMcA[i' 'pAlItANe' AvyA, 'cha-ye' 'sattA'ye' 'navAnagare re / 'DhuMDhaka' TolA 'devacaMdre' jItyAM, caitya cAlyAM sarva jhagarere ||dhn0|16 'navAnagare' caitya je moTA, DhuDhake je hatA lopyAre / arcA pUjA nivAraNa kIdhI, te saghalA phirI thApyAre ||dhn017 'paradharI' gAma meM ThAkura bujhavyo, gurunI AjJA maanere| 'kaviyaNe' AThamI DhAla te ruDI, e vAta na jANo kuDire dhn0|18| dohaa| punarapi pAlItANe' guru, punarapi 'nutana' nana mAMhi / saMvata (1802-3) aDhAra 'doya' 'triNamA', 'rANAvAva' uchAMhiM // 1 // 2010_05 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 285 ~~~~~~~~ tatranA adhIzane, roga bhagaMdara jeha / TAlyo tatrtiNa gurujiiM, guru upara bahu neha // 2 // saMvata 'aSTAdaza cyAra' meM, bhAvanagara' majhAra / metA 'ThAkurasI' bhalo, duDhakano bahu pAsa / (pyAra ? ) // 3 // zrI 'devacaMdre' bujhavI, zubhamArgino bAsa, tatranA ThAkura taNI, mata kIdhI jaina pAsa // 4 // saMvata 'aSTAdaza cyAra me, 'pAlItANo' gAma / mRgI TAlI gurujIye, zrIgurujIne nAma / saMvata 'aSTAdaza' 'paMca' 'SaSTha'meM, 'loMbaDI' gAma udAra / ___ 'Doso vohoro' sAhA 'dhArasI', anya zrAvaka manohAra // 6 // sAhA zrI 'jayacaMda' jANoye, sAhA 'jeThA' buddhivaMta / 'raho kapAsI' Adi dei, bhaNAvyA guruiM taMta // 7 // guruI sahu pratibodhIyA, jainadharmameM satya / guru upagAra na vIsAratA, dharme kharce vitta / / 8 / / 'liMbaDI' 'dhrAgaMdrA' gAma e, anya 'cuDA' valI gAma; pratiSThA triNa thai bibanI, dravya kharacyA abhirAma / / 6 / / 'dhAMgadre' jinabiMbanI, thai pratiSThAsAra, 'sukhAnaMdajI' tihAM malyA, 'devacaMdra'no pyAra // 10 // dezI:- lalanAnI che|| saMvata 'aDhArane AThameM', gujarAtithI kADyo saMgha llnaa| zrIgurunA guru upadezathI, zatrujayano abhaMga // la0 // 1 // 2010_05 Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 aitihAsika jena kAvya saMgraha guruvayaNAM te sadaho |ttek|| giri upara uchava thayA, kharacyAM bahulAM dravya / pUjA aracA bahuvidhi, anumode te bhavya // la0 // 2 guru0|| ubhI soraTha jAnarA, karatA te bhavijanna / la0 / "aSTAdaza' 'nava' 'dazameM', zrI gujarAti comAsa / la0 // 3 guru0 // saMvata 'daza aSTAdaze', 'kacarAsAhAjII' saMgha / la0 / zrI zatrujaya tIrthano, sAthe padhAryA devacandra / / la0 // 4 guru0|| sAha 'motIyA' 'lAlacaMda', jANIi jainamAragameM pravINa / la / zrAvikA avala te bhaktimAM, dAnezvarImA nahIM khINa ||l0 // 5 guru0|| ...."" // 6 // saMghameM zrI 'devacandajI', anya vyavahArIyA sAtha / la0 / zrI 'zatrujaya' giri AvIyA, levA dharmanuM pAtha / / la0 // 7 guru0|| pratiSThA jinabiMbano, gurujiI kidhI tatra / la0 / sAThI sahastra dravya kharacIyo, guru vacaneM te yatra // l0||8 guru0|| saMvata 'aDhAra igyAra'meM, pratiSThA 'loMbaDI' madhya / la / "vaDhavANe' zrAvaka DhuMDhakI, bujhavyA kharacI ruddhi // la0 // 6 guru0|| caitya karAvyAM suMdara, jina arcAnA ThATha / la / prabhAvika puruSa 'devacandrajI', dhanya ehanI mAta ||l0 // 10 guru0 ziSya suvinIta pAse bhalA, zrI 'manarupa' jI dakSa / la0 / vijayacanda' buddhiye prabalatA, nyAya zAstranA pakSa l0|11 guru0|| vAdI aneka te jItIyA, gaccha corAsInA sAdha / la0 / bhaNe tarkavAdI bhalo, . zrI 'devacandrano' hAtha ||l0 // 12 guru0|| 2010_05 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 287 'manarupajI' nA ziSya douM, 'vaktujI' 'rAyacanda' / l0| gurubhakti AjJA dhare, sevAmeM sukhakanda // la0 // 13 guru0 // saMvata 'aDhAra nA bArameM', guru AvyA 'rAjadraMga' / la0 / rAchanAyakane teDAvIA, mahochava kIdhA abhaMga / / la0 // 14 guru0|| "vAcakapada' 'devacanda'ne, gachapati deve sAra / la / mahAjane dravya kharacyo bahu, eha saMbaMdha udAra ||l0 // 15 guru0|| navamI DhAla sohAmaNI, kaviyaNa bhAkhI eha / la0 / eka jIbhe guNa varNatAM, kahitAM nAve cheha / / la0 // 16 guru0 // ||duuhaa // vAcaka zrI 'devacandrajI', dezanA pIyUSa samAna; __ jIva dravyanA bhedasyuM, naya upanaya pradhAna // 1 // aMtha bhalA 'haribhadra' nA, vAcaka 'jasa' kRta jeha; 'gomaTasAra' 'digaMbaro', vAcanA kare hita neha // 2 // "mulatAne' 'devacandrajI', valI anya 'vIkAnera'; comAsAM guru tihAM karI, jJAnataNI samasera // 3 // navAgrantha jhene karyA, TIkA sahita teha yukta; 'desanAsAra' 'nayacakra', zubha 'jJAnasAra'nI bhakti // 4 / / 'aSTakaTIkA' yuktithI, 'karmagraMtha' valI jeha; tehanI TIkA Adi dei, grantha karyA bahuneha // 5 // 'rAjanagare' 'devacandajI', 'dosIvADA' mAMhi; thokA loka vyAkhyAnameM, sAMbhalatA uchAhiM // 6 // 2010_05 Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ekadina bAyuprakopathI, vamanAdikanI byAdhi, ___akasmAta utpanna thai, zarIre thai asamAdhi // 7 // zAstra maraNa dou kahyAM, paMDita maraNa che jeha, bAla maraNa to dusaro, uttama paNDita mRtyu beha // 8 // tava zarIrani kSIkSaNA, (kSoNatA?) zithila thayAM aMgopAMga, , buddhi karIne jAMNIiM, anitya padAratharaMga / / 6 / / pudgala to anityatA, anAdino svabhAva, mUrakha tepari raMga dhare, paNDita dhare vibhAva / / 10 / / nija ziSyone teDIne, de zikSA hitakAra, . muja avasthA kSINa che, e pudgala vyavahAra // 11 // DhAla:--niMdalaDI bairaNa huya rahI, e dezI ziSya ziromaNI jANII, 'manarUpajI' ho vAcaka guNavaMta, catura cANAkya ziromaNi, guru upara bahu bhaktivaMta, dhana dhana e guru vaMdIe // 1 // dhanya ehanI caturAine, guru beThAM ho zrAvaka kare seva, ___ padakaja seve jehanA, AjJA mAne ho nita nita meva // 20 // vinayI vicakSaNe paNDite,guNAlaMkRta ho jehanu bhayuM gAtra, zrIguru manameM ciMtaveM, mujha 'manarUpa' ho ziSya ghaNu supAtra / 3 / dha0 / 'manarUpa' ziSya vidyamAnatA, 'rAyacaMdajI' ho dujalA pUjya, gurusevAmeM vinayI ghaj, vidyAnA ho jeha jANe guhya / 4 / 30 / zrI 'rUpacaMda' ziSya suzIlatA, 'vijayacaMdajI' ho pAThaka guNayukta, vidyA bhare hasti malapato, meghadhvani sama ho udghoSaNA chaMda, dvitIya ziSya 'vijayacaMdajI', tarkavAde ho jItyA vAdIvRnda / 5 dhi0|| 2010_05 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva vilAsa 284 tasa sIsa doya susIlatA, pUjya pUjA ho 'sabhAcaMda' 'viveka', guruno prema ziSya upare, guru vidyamAne ho vAdI kIyA bheka ||dh0|| zikSA deve upAdhyAyajI, sarvaziSyane ho kahe dhArI prema , samayAnusAre vicarajyo, pApabuddhi ho navi dharasyo vema // 70 // paga pramANe soDi tANajyo, zrI saMghanI ho dhArajyo tame ANa , vahijyo sUrinI AjJA, sUtra zAstre ho tume dharajyo jJAna // 8 // tUja samaratha cho muja puThe, mujha ciMtA ho nAsti lavalesa , saparivAra e tAhare khole che, ho mukyA suvizeSa // 40 // tava 'manarUpa' jI guru pratye, kahe vANI ho joDI hAtha , gurujI tUme vaDabhAgIyA, pAmara ame ho paNa zira tuma hAtha // 10 // sakala ziSya bhelA karI, gurujoye ho sahune thApyo hAtha / prayANa avasthA ama taNI, vANI kehavI ho jehavo gaMgApAtha // 1110 / / dazavaikAlika uttarAdhyayananAM, adhyayanane sAMbhale gururAya / yathArtha sarva mana jANatA, arihaMtanoho dhyAna dhare cittalAya // 12 // saMvata 'aDhAra bArame', 'bhAdrapada' mAse ho 'amAvasyA' dina , prahara eka rajanI jAtAM, devagati lahe 'devacaMdra' dhana dhanya // 130| moTe ADaMbare mAMDavI, corAso gacchanA ho zrAvaka malyA vRnda, agara caMdane kASTe bhalI, citA racitA ho mahAjana sukhakaMda // 1430 // pratipadAe dahana dIyuM, guru pUThI dravya ghaNo kharacaMta , tithiyo jamADi baholatA, jANe aSADho ho ghane karo varasaMta // 1530 // e devacaMdranA vayaNathI, dravya kharacyA ho agaNIta subhaThAma , dhA dhana kharacAiyuM, ehavA gurunA ho kIdhA guNagrAma ||16dh0|| 16 2010_05 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 aitihAsika jaina kAvya saMgraha dazamI DhAla sohAmaNI, nAma dharIyaM ho gAyo devavilAsa / Asanna siddhi je thayA, koika bhave hosye muktino vAsa / 17 dha0 sAta ATha bhava ehavA, jo dharaseM eha jIva , bhAva bAlyakAla vidhvaMsanA, dharma yovanameM sadIva // 1 // anumAne karI jANIye, dravyathako vizeSa , sAta ATha bhava ulaMghIne, ziva kamalAne pekha / / 2 / / prabhu mAraga vistAravA, dravya bhAvathI zuddha , vizva AlhAdakArI thayo, jinavANInI buddha // 3 // zrI jinabiMbanI thApanA, karavA nija subuddhi , cyAra nikSepA yuktasyuM, syAdvAda bhAkhe zuddha // 4 // eka pAie sAce sakala, tasa cAle karAmAta , gAjI marda e jainano, mithyAtvI kIyA mahAta // 5 // rAgaH-dhanAzrI pAMmI te pratibodha e dezI zrI devacaMdra RSirAya svargere (2) pahotA te subha dhyAnathIre / / sUraya (sUrya?)caMdra ne iMdra avadhire (2) dekhI mana ciMte ehava're / 2 / jinazAsanano thaMbha devacaMdare (2) amarapurImeM avatAre / deza dezamA vAta pohotIre (2) sAMbhalI bhavi vilakhA thayAre / 4 / kalpatarusama eha devacaMdare (2) sarikhA puruSa thoDA hasyere / 5 / mastakeM maNi hatI jeha gurunere (2) dahana samaya uchalI paDIre / 6 / te gai pRthvI madhya koinere (2) hAthe te Avo nahIre 17 // mahAjana ziSya samudAya bhelA thaire(2)stupa karAvyo gurutaNIre / 8 / 2010_05 Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . . . . . ... .. . . . deva vilAsa 261 pratiSTA karI tatra pAdukAre (2) pUjA prabhAvanA bahu vidhire / ketale dina vAcaka 'manarUpa' re 2) svarga gati gurune milyAre 10 'ramyacaMda' ziSya nidhAna gurunAre (2) viraha khamyo jAye nahIre // 11 // mana ciMte 'rAyacaMda' e savire (2) anityatA zrI guruye kahyore / 12 / palyopama purava Ayu te paNa re (2) pUrAM thayAM zAstre kahyAre / 13 / A paNa prAkRta jIva juThAre (2) sneha dharavo te mUr3hatAre 14 / titthayara gaNadhara jeha surapatire (2) cakkI kesavarAma ehanere // 15 // kRtAMte saMhAryA sarva kA gaNanAre (2) iyara jananI jANavIre / 16 / ima mana ciMtI rAyacaMda gurunIre () stavanA nAmano mana dharere / 17 guru sarakho nahI iSTha dIvore (2) gurui jJAna dekhADIyure / 18 / guru puThe 'rAyacaMda' paddhatire (2) calave vyAkhyAnanI saMpadAre / 16 / guru jehavI kihAMthI buddhi gurunAre (2) jJAna biMdu kiMcita sprshtaare| jainazailImA pravINa rAyacaMdra' re (2) gurupasAye tAdRza thayAre / 21 // manamAM nahI zaMkleza koithIre (2) bAgavAda koithI navi karere // 22 // suvihitamArgano jANa 'rAyacaMda' re (2) zIlAdika guNa saMgrahyore / 23 / ATha mAM mohanIkarma vratameM re (2) cothu vrata jIta dohilaMre / 24 / zIla taNere prabhAva saMkaTa (savi)Tale (2) nAse takSiNa e thakIre / 25 / janamA jehano sobhAgya akSayare (2) riddhi vRddhi aNagaNitatAre / 26 / eka dina zrI 'rAyacaMda' kavinere(2)kahe ama guru stavanA kagere // 27 // ame jo karIyeM stava eha aNaghaTere (2) svakIrti karavI ayogyatAre te mATe kahayuM tumha stavanAre (2) tuma buddhi pramANe yojanAre 26 / "kaviyaNe' 'devavilAsa' kodho (2) mana harSita ullasyore 130 / 2010_05 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 aitihAsika jaina kAvya saMgraha kIdho 'devavilAsa' zubhadinere (2) jayapatAkA vistarI re| 31 saMvata 1825 aDhAra pacIsa Asosudire (2) aSTamI' ravivAre racyore stokameM devavilAsa kodhore (2) kiMcit guNa grahIne stabyore / 33 boholo che adhikAra jotAre (2) graMtha thAye moTo ghnnore| 34 bhaNasye 'devavilAsa' sAMbhalere (2) tasa ghare kamalA vistrere| 35 kalasa zrI 'vIra' jinavara 'sohama' gaNadhara, 'jaMbu' munivara anukrame, 'kharataragaccha' udyotakAraka, zrI 'jinadatta' sUrayopame / tAsa pATa 'jinakuzala' sUri, 'jinacaMdra' (1) sUri tasapaTe , 'yugapradhAna' no biruda jehano, nAmathI duHkRta kaTe // 1 // gaccha staMbhaka upAdhyAyajI, 'puNyapradhAna' (2) pradhAnatA , sumati dhArI 'sumati' (3) pAThaka, 'sAdhuraMga'(4) vAcaka bhRtA / zrI 'rAjasAgara' (5) upAdhyAyajI, 'jJAnadharma' (6) pAThaka thayA , sukRtI 'dIpacaMda' (7) pAThaka5, 'devacaMdra' (8) pAThaka jaya jayA / / 2 / / 'manarUpa' vAcaka (6) 'vijayacaMdajI', pAThakano pada bhAgyatA , 'manarUpa' padakaja merugirivara, 'rAyacaMda' (10) ravi udgtaa| sujJAnatAyeM vinayavaMte, buddhi yukti suraguru , caMdra sUra dhru tAra tAraka, raho avicala jayakaru // 3 // iti zrI devacaMdrajIno nirvANa rAsa saMpUrNa 2010_05 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (bAba vijaya siMhajI nAharake saujanyase ) AAREETROO zrI jinalAbhasarijI aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2010_05 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinalAbha sUri gItAni 263 ||shrii jinalAbha sUri gItAni // DhAla-UMcI-nIcI saravarIyairI pAla, edesI lahakameM / Aja suhAvo jI dIha, Aja nai badhAvojI amha ghara AMgaNaijI / aMga umAho jo Aja, sahaguru he AyA ANanda ati ghagai jI // 1 // Avo he sahiyara sAtha, saji saji he sola zRGgAra suhaamnnaajii| jaMgama tIratha eha, vaMdana kIjai ho chIjai dukha ghaNA jI // 2 // dhana dhana soija deza, dhana dhana gAma nayara te jANiyai jii| jihAM vicarai gaccha rANa, bhANa pratApI he sujasa vakhANiyai jI // 3 // dhana 'paMcAiNa' tAta, dhana 'padamA de' ho mAta mahItalai jii| 'bohittha vaMza' vikhyAta, kula ujavAlaNa pUja jI iNa kalaiM jI // 4 // savi siNagAryA he hATa, proli racAI ho cyAru phAvatI jii| vadai sakoi jIha, zrI jina-zAsana mahimA dIpatI jI / / 5 / / milIyA he mahAjana loka, ucchava maMDyo ho ati ADambare jii| de mana vaMchita dAna, yAcakajana dhana dhana jasa uccarai jI // 6 // gorI gAvai jI gIta, pharahara gayaNaMgaNi dhaja pharaharai jii| kotila vali gana vAji, khuriya karatA ho Agala saMcarai jo // 7 // dundubhi Dhola damAma, jhalari bhuMgala bhera napherIyAM jii| bAjai vAjiba sAra, phalaI bichAI ho 'vIkapura' seriyA jI // 8 // hIra anai vali cIra, mANika motI ho vArIjai chatA jii| patharIjai paTakUla, munipati Avai ho gaja gati malapatA jI / / 6 / / 2010_05 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 aitihAsika jaina kAvya saMgraha pUja padhAryA he pATa amiya samANI ho vANI upadiseM jI / suNi suNi zravaNa saheja bahu nara nArI he hiyar3au ullasai jI ||10| jAM zazi sAyara sUra jAM dhura meru mahIdhara thira rahai jI / zrI 'jinalAbha' sUgeza, tAM cira pratapo ho muni'mANaka' kahai jI // 12 // ( 2 ) eka sandeza paMthI mAharo, jAineM vInavije karajor3a / garuA pUjajIho mahira karona gacchati Avijai, vAMdaNarau mhAMne kor3a ||0||1| vahilA padhAro 'thalavaTa' dezameM, zrI saMgha jovai thAMrI vATa | 0 | Dhola na kIjai ho pUja iNa vAta rI, sAthai munivara thATa ||0||2|| 'kaccha' dharA suM ho pUjya padhAri nai, nAisakyA iNa ThAi | ga0 mhe paNa jANyo jiNa thAnai rAkhiyA, vicahI meM vilamAi ||0||3| 'jesalamerA' zrAvaka joine, pUtra rahyA lobhAi |0| * muMha mIThAM suM manar3o mohiyo jI, dUjA nAve dAi ||0||4|| mhAM to kAgala sAhibA jI mokalyA, likha likha araja acheha | Tol tau piNa pAchau jA ( ba ) ba na Aviyo, pUja kharA nisaneha || g0nnaa5|| manameM UmAho gacchapati chai ghaNuM, suNivA thAMharI vANi | g0| nAma tumhINo khiNa nahIM vIsaru, vaMdAvau hita ANi // 6 // pAToghara mAnIjai mAharI vInati, zrI kharatara gaccha Iza | g0| 'bIkANai' caumAso kIjiye, zrI 'jinalAbha' sUrIza ||0|| araja amhINI pUjya avadhArijyo, sUrIsara siri iMda | ga0 | bekara jor3I trikaraNa bhAva suM, vaMdai muni 'devacaMda ' // 0 // 8 // // iti zrI pUjyajArI bhAsa sampUrNam // likhitaM paM0 jIvana0 choTai syAlA madhye koThAriyAM re khaNa madhye || zubhaM bhavatu, kalyANa mastu // 2010_05 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro jinalAbha sUri gItAni 265 mm jiNa zAsana ziNagArA, vaMdo kharatara gaNadhAra he / sahiyAM sadguru vega badhAvo / sadguru vega badhAvo, mila maGgala bhAsa malhAvA he ||s0||1|| dhana dhana 'mArU' deza, dhana thalavaTa mAMDala veza he ||s0|| dhana 'paMcAiNa' tAta, dhana dhana padamAde' mAta he ||sgaa2|| 'bohittha' vaMza savAyo, jihAM puruSa ratna e jAyo he ||s0|| 'mAMDavo' nagara majhAra, hoya radyA jaya jayakAra he ||smaa3|| ghuraya nisANe chAI, bAMTa zrI saMgha badhAI he ||s0|| gorI maMgala gAveM motyAM, bhara thAla badhAveM he ||s0||4|| zrI 'jinabhakti' surindA, pATa thApyA jANai indA he ||s0|| nilavaTa caDhatai nUra, jANe Ugo abhinava sUra he ||s0||5|| laghu vaya cArita lonau, guNa dekhI guru pada dInau he ||s0|| sadguru huMtI savAyau, jiNa kharatara gaccha dIpAyo he ||s0||6|| pUrabalI puNyAi, eto moTI padavI pAi hai |s0|| paMca mahAvrata dhAro, thAro rahaNorI balihArI he |saath| rUpe deva kumAra, eto labadhi taNA bhaNDAra he / sa0 / pAlai paMcAcAra, guru gotama rai avatAra he / sa0 // 8 // ............... / mITho sadaguru vANI, sAMbhalatA citta samANI he / sa0 / / 6 / / 'zrI jina lAbha' surinda, pratapo jima sUrija caMda he |s| cita dhari adhika jagoza, ima 'vasato' de AzIsa he ||s0 // 10 // - -** ---- 2010_05 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 aitihAsika jaina kAvya saMgraha (4) * zrI jinalAbha sUri nirvANa gItam * DhAla-Adi jiNiMda mayA karo ehnii| deza sakala sira saubhatau, thalavaTa suthira sujANo re / jihAM vikramapura' paragaDau, tihAM pragaTyA muni bhANo re| 1 // guNavantA guru vaMdoyai / AMkar3I0 / sumatI zAha 'paMcAyaNa', 'padamAdevI' nandA re| 'vohitha' vaMza vibhUSaNa, lAla amola amaMdA re / 2 gu0| zrI 'jinamakti' sUrIsaru, zrI kharatara gacharAyA re / ___ tAsu saMyoge Adaryo, saMjama zobha savAyA re / 3 / gu0 / aratha sahita sadaguru dIyau, 'lakSmIlAma' sunAmo re / varasa 'aDhAra cauDottarai', pAmyau pAmyau pada abhirAmo re|4| zrI 'jinalAbha' sUrIsarU gachanAyaka guNarAgI re| paMcama kAle paragar3A, zrutadhara sIma sobhAgI re / 5 / gu0| deza videze vicaratA, bahu bhaviyaNa pratibodhI re| sakala kaluSatA TAlatA, Atama dharama virodhI re|6| gu0, nagara "guDhe' guru AvIyA, 'cautIsai' caumAsai re| tihAM nija samaya prakAzane, pahuMtA sura AvAsai re / 7 / gu0| caraNa kamalakI thApanA, atisayavaMta virAjai re| dAsa 'kSamAkalyANa' nau, vaMdana huo zubha kAjai re / 8 / gu0 / iti zrI jinalAbha sUri sadaguru sijhAya (patra 1 tatkAlIna, saMgrahameM) 2010_05 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinalAbha sUri paTTadhara jinacandra sUri gItAni 267 ||jinlaabhsuuri paTTadhara jinacandrasUri gIta // DhAla-Aja ro sujJAnI svAmI jora vaNyo rAja / "jinacaMdra sUri' guru vaMdiyai jI rAja, baMdiya baMdiya vaMdiya jI rAjaji0 sahu gacchapati sira seharojI rAja, kharatara gaccha siNagAra mhaaraaraaj| zrI 'jinalAbha' paTodharUjI rAja, 'osa vaMza' avatAra mh|1|ji0| laghu vaya saMyama AdaryojI rAja, 'marudhara' deza majhAra / mhaaraa| anukrama guru pada pAmiyAjI rAja, sUtra siddhaMta AdhAra |mhaaN02|ji0 deza ghaNA vandAvatAMjI rAja, gayA 'pUrva ke deza' / mhaaN0| 'sameta zikhara' 'pAvApurI' jI rAja, kInI jAtra azeSa mhAM ||ji0| caumAso kInau tihAM jo rAja, 'ajImagaMja' majhAra mhaaN| bhavya jana kuM pratibodhatAjI rAja, moToje nagara udAra mhaa0ji04| Acaraja pada zobhatA jo rAja, chattIsa guNa abhirAma / mhaaN| sumata pAMca kuM pAlatA jI rAja, tIna gupatikA dhAma mhaaN|ji015|| cha kAya kA pIhara bhalAjI rAja, sAta mahAbhaya vAra / mhAM0 / ATha pramAda mahAbalo jI rAja, dUra kiyA suvicAra / mhAM |ji0|6|| zrAvaka 'vIkAnera' kA jo rAja, vInati karai vAro vAra / mhAM / pUja jI ihAM padhAriyeM jI rAja, mahara karI gaNadhAra / mhAM ||ji07|| 'bacchAvata' kula dIpatAjI rAja, 'rUpacaMda' jI ko naMda / mhAM0 / 'kesara' kUkhe UpanAnI rAja, rAja karo dhruva caMda / mhAM ||ji08|| varasa 'aThAra pacAsa' meM jI rAja, 'vada vaisAkha' majhAra / mhAM0 / 'cAritra naMdana' vInavai jI rAja, 'AThama' tithi 'guruvAra' mhaaNji09| 2010_05 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla: mhAro sahiyAM ho amara badhAvo gaja motiyAM mhAMga pUjajI ho, zrI 'jinacandra sUri' rAjiyAM, kharatara gaccharAbhANa / mhArA pUjajI ho, dina dina tuma caDhatI kalA, pratapojI kor3i kalyANa zrI 'jinacandra' sUri padadharU / AMkaNI // 1 // mhAM0 dhana dhana dhana velA ghar3I, dhana sAyata supramANa / darasaNa sadara ru nirakhasyAM. suNamyAM mukha nI vANa ||2||mhaaN||shriikaa mhAM0 pUraba naiM puNye pAmiyau, zrI sadguru nau pATa / zIla guNe kari zobhatA, baratAve dharma vATa ||3||mhaaN0||shrii0|| 'osa vaMza' ati dIpatau, 'bacchAvata' vali gotra / pitA 'rUpacaMda' guNanilo, mAta 'kesarade' putra / / 4 / / mhAM / / zrI / / mhAM0 marudhara deza suhAmaNo, 'guDhA nagara' mjhaar| mhAM0 zrI 'jinalAbha' saiMhatha diyau, sUri maMtra gaNadhAra |mhaaNlaashrii|| mhAM0 saMgha sakala utsava kiyo, varatyo jaya jayakAra / mhAM0 sUhava badhAvai gaja motiyAM, saji saji sola zvaGgAra mhaaN0||6|| mhAM0 caMda caMda caDhatI kalA, vakhata vilaMda gacchagaja / mhAM0 gautama jyu guNanidha sahI, pratapo avicala rAja ||mhaaN0shrii||7|| mhAM0 vANi sudhArasa varasatAM, harakhai bhavi jana mora / / mhAM0 dharmaguru dai dharma desanA, nAsai karama kaThora ||mhaaN0||shrii0||8|| mhAM0 vartamAna guru vicaratA, 'zrI jinacandra sUrIza' / mhAM0 darzana dekhaNa alajayo, pUro manaha jagIza mhaaN0||shriimaa 2010_05 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinalAbha sUri paTTadhara jinacandra sUri gItAni 264 mhAM0 'sindhu deza' meM dIpatau, hAlAM nagara' nimeva / mhAM0 zuddha mana zrAvaka zrAvikA, deva suguru karai seva ||mhaaN||shrii010 mhA0 dhana dhana grAma nagara jike, jihAM vicarai gaccharANa / mhAM0 dhana zrAvaka ne zrAvikA, zrI mukha saMbhalai vANa ||mhaaN0|shrii0|11 mhAM0 amha mana harakha ghaNo acha, sadguru suNavA vANa / mhAM0 sAdhu samakSe parivaryA, Avo zrI gaccharANa ||mhaaN0||shrii012|| mhAM0 zrImukha kamala nihAravA, amha mana chai bahu Aza / mhAM0 zrI sadaguru hiva pUrajo, Avejo caumAsa ||mhaaN0||shrii013|| dhana dina te saphalo ghar3o, mukha nI suNasyAM vANa / mhAM0 sadguru sevA sArasyAM, jIvata janma pramANa ||mhaaN0||shrii0||14|| mhAM0 saMvata 'aDhAra cautIsa' meM, 'mAdhava' mAsa majhAra / mhAM0 vartamAna sadguru taNA, guNa gAyAM nistAra ||mhaaN0|15||shrii0|| ima bahuvidha vInati karI, avadhAro gaccharAya / mhAM0 "kanakadharma' kahaiM baMdaNA,avadhAro mhaaraay||mhaaN0||16||shrii0|| PARA 2010_05 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha jinaharSasUri gItam DhAla :-jAti sohilAnI pahirI posAkhAM sakhiyAM pAMgurI re, sundara saji siNagAra / giruAjI gacchapati AyA ikar3Are, dekhaNa harSa apAra // 2 // cAlo he sahelI pUjajI nai vAMdasyAM he, 'zrIjinaharSa' sUrindra / caMda paTodhara gaccha caurAsiyAM he, dIpata jemadiNanda ||2||caa0|| pUjya sAmelai zrAvaka zrAvikA he, haya gaya bahu parivAra / siNagAryA sArA rUr3I parai he, mAraga hATa bAjAra ||shaacaa|| kautuka dekhaNa bahu bhelA thayA he, anya matI piNa loka / darzana dekhata sahu rAjI thayA he, ravi darzana jima koka ||4||caa0|| cahala ghaNI 'bIkANaire cohaTai he, loka milyA lakha kodd'| aMga UmAho pUjajo nai vAM davA he, lAga rahyo mana kor3a ||5||caa0|| utsava dekhI mana harSita thayo he, rathavyAM cyotaraNiMda (?) zAstra yathokta guNekara olakhthAre, eto dharama narendra ||6||caa 'boharA' gotra jagatameM dopatA he, seTha 'tiloka canda' dhanna / dhana mAtAye 'tArAde' janamiyAre, anupama putra ratanna ||aacaa0|| bhAve vadhAvo mANaka motiyAM he, de de pradikSaNa tIna / bAre Avarta pUjajIne vAMdaNA he, krodhAdeka hoya chIna ||8||caa0|| pUja padhAro 'bIkANe' re pUThiye he, bAMco sUtra vakhANa / bhAva badhAro............ ...... he jyaM hoya parama kalyANa ||dhaacaa0|| vAMdo deva 'bokANai' dIpanA he, pUjo cintAmaNi pAya / AdIsara bAbo nita bheTiye he, jyu tRSaNA dUra nasAya ||1||caa| sajjana badhajyo pUja padhAratA he, durjana hovo re vidhvaMza / rAja karo pUja dhra laga zAzvato he, vinavai 'mhimaahNs'||11||caa0|| 2010_05 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI jinaharSasUrijI (bAba vijaya siMhajI nAharake saujanyase) ____ 2010_05 For Private &Personal Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 zrIjina saubhAgya sUri bhAsa zrIjina saubhAgyasUri bhaas| DhAla-ghor3I to Ai thAMrA desameM ehanI dezI 'karaNA de' kUkhe UpanA, sadgurujI pitA 'karamacaMda' (vi)khyAta ho / gaccha nAyaka 'saubhAgyasUri' ho sadgurujI A0 // 1 // zrI jinaharSa' pATodharu sadgurujI, zrI jinasaubhAgya' sUra ho||2||gk cIThI ghAtaNa cAlIyA sadgurujI, the vacanAM rAM sUra ho ||g0||3|| uvAM to kUr3a kapaTa kiyo sadgurujI,the kUr3akapaTa suM huvA dUra ho||g04 'bIkAnera' padhArajyo sadgurujI, thAMsaM kaula kiyo 'rtnesh'ho|g05 thAMkA puNya thAMke khanai sadgurujI, puNya prabala jaga mAMhi ho|g0||6|| 'bIkAnera' padhAriyA sadgurujI, thAMsuM ekAMta kiyA 'rataneza' ho||g07. bhalAi virAjo pAriyai sadgurujI, the mhArA gurudeva ho |g0||8|| takhata diyo guru vacana thI sadgurujI, zrIsaMgha mila rataneza' ho||g06 nobatakhAnA bAjiyA sadgurujI, bAjyA maGgala tUra ho |g0||10|| gotra 'khajAnacI' dIpatA sadgurujI, 'lAlacaMda' budhavAna ho|g0||11|| mahocchava kIno ati bhalo sadgurujI, dono aDhalaka dAna ho|g012|| kor3a varasa lagai pAlajyo sadgurujI, bar3a kharatara gaccha rAja ho|g013 'koThArI' baMza dIpAvajyo sadgurujI, jyAM laMga sUraja caMda ho ||g14 bIjAnai vAdAM nahIM sadgurujI, the mhArA gaccharAja ho ||g0||15|| saMvat 'aDhArai bANave' sadgurujI, 'sudasAtama' guruvAra' ho|g||16|| 'migasara' pATa virAjiyA sadgurujI, khUba thayA gahagATa ho||g0||17|| // iti zrI bhAsa sampUrNam // 2010_05 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrIjina mahendrasUri bhAsa / (1) DhAla-Aja nau hajArI Dholo paahunno| vAri jAUM pUja mhArI vInati,suNajo adhike cAva |suguru mhArA ho| mhAM diza the karajyo mayA, dharo padma sakomala pAva ||su0||1|| pUjajI padhAro mhArA deshmeN|| lAyajyojI munivara lAjarA, sUratavaMta sajyota ghaNa jANItA guNa ghaNA, dila rajaNa cai syota ||sunaa2|| vAdala taMbU caMpA bAgameM, mheto khar3A kiyA iNa khAta |sun dhUpa par3e dharatI tapai, gacchapati gorai gAta |su0||3|| rAja sabhAmeM rAjatA, nita nita caDhate nUra |su0|| gAvai yaza yAcaka ghaNA, hindUpati Apa hajUra ||su0||4|| likha 'paravAno' mokale, thAnai 'udayApura' nau 'rANa' |sun kaI dinAM rau kor3a chai mhAne, bheTaNa 'kharasara' bhANa ||su0||5|| hAthIr3A to meluM rANe rAvarA, oThor3A saja siNagAra |su0| paga paga melu pUjajIne pAlakhI, paga paga ratha asavAra ||su0||6|| mohya reyAjI 'marudhara' mer3ate', adhikA gar3ha 'ambera' |su0|| "bIkANerI Ai pUjajI nai vonati, jhAlA de 'jeslmer|su0|||| lula lula lesAM thArA vAraNA, thAre paga paga karatAM peza |su0|| ekarasyuM mhAre Aijyo theto, dekhonI 'jodhANe' ro desh!|su||8|| 2010_05 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina mahendrasUri bhAsa 303 pATodhara pAMva padhAriyA, sUrIzvara miratAja su0| gaharo gumAnI jJAnI gacchapati, mhArI mAnI araja mhaaraaj||suhaa jAlama 'kharatara' rAjavI guru, sAco gaccha siNagAra |su0 bhalake he sahiyAM caMpo bhAlameM, maiM to dITho ajaba dIdAra ||su0||10|| sUraja gaccha caurAsiyA, thAnai bhalAi kahai bar3a bhAga |su0| Aja savAi abhimAnameM, mhAro rIjhayo mana ghaNo rAga ||su0||11|| amIya rasAyana Aparo, mIThI vANa muNinda |su0|| takhata tape jinaharSa rai, zrI 'jinamahendra' surinda ||su0||12|| dilabhara darzana dekhanai, saphala karai saMsAra |su0| "rAjakaraNa' nitarAjare, pAya lAgai harSa apAra ||su0||13|| Aja badhAI Aviyo mhAre, mArU deza majhAra ho raaj| dIdhI badhAI dauDanai mhAre, pUjajI Apa padhAro ho rAja / / Aja badhAvo he sakhI, gaharo gacchapati gaja motIr3e ho raaj||1 A0 mAMgI dUbadhAvaNI tone, pathor3A lAkha pasAva ho raaj| vale saMgha jotAM bATar3I, the to AvI Aja suNAya ho raajaa||a0|| ghaNa thaTa hariyA bAgameM, eto bhalahalIyo jaza bhANa ho raaj| Avo he sahelI Ape nirakhasyAM, eto kharataragaccha rorANaho raaj||3aa0 ....................... / dhavala maGgala karaNa DholameM aito jaMgI Dhola ghurAyA ho rAja ||aa0||4|| 2010_05 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha pura paisAre padhAriyA, eto pUjajI pauSadha zAlA ho raaj| gahamAtI ati ghaNo Ato, kUhaka rahI karanAla ho rAja |A0||5|| bhAbhala bholI bhAmaNI, eto gaurAGgI caDhI gokha ho rAja / darzana sadguru dekhavA, eto jhAMkha rahIya jharokha ho rAja |aa0||6|| bhAMbhala naiNA bhAlIyo, eto gacchaSati guNa ro gAr3hA ho rAja / pAlai cArita nirmalo, eto lAika caurAsyAM ro lADo ho raajaa||aa07. ratipati rUpe rIjhiyA, eto naranArI nA thATa ho rAja / zIla ziromaNi seharo, pratapo jinaharSa pATa ho rAja ||aa0||8|| 'sundarA' devI janmiyo, lAkhINo naga lAla ho raaj| suta 'rughanAtha' zAharau, gAhe doyaNa gaja DhAla ho rAja // 0 // 9 // rahaNI karaNI rAjarI, Ato mhAre manar3e mAnI ho raaj| khIra sAyara bhArI kSamA, to gautama jehar3A jJAnI ho rAjAA010. cirajIvo rAjasa karo, zrI jinamahendra' sUrindra ho raaj| 'rAja'sadAi rAjanai, eto isar3I dai AzIsa ho rAja ||aa0||11|| // iti bhAsa sampUrNam / AKSama PA 2010_05 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAya rAjasomASTakam 305 mahopAdhyAya rAjasomASTakam zreyaskAri satAM yadAzu caritaM, sAmodamAkarNitaM / . karNAbhyAM satataM mataM matibhRtAM, sadbhUta bhAvAnvitam / / bibhrANAstadananta kAMti kalitAH kAruNya lIlAzritAH / zrImatpAThaka rAjasomaguravaste saMtu modapradAH // 1 // yeSAM cAru mukhodgatAH sulalitA vAco nizamyollasa dra.paM vIkSya punaH pramoda janakaM lAvaNya lolAgRham / / prAptAnaMda kadaMbakena manasA svasya zrutInAM dazA maSTAnAMca vinirmitaM phala yutAM mene dhruvaM zAzvataH // 2 // cittaM sarva suparvaNAmapi vizadvAcaspaterbhASitaM / mAdhuryeNa tirazcakAra sahasA nAdInavaM yadvacaH // zAstrAsaktadhiyAM sadaiva sudhiyAM cetazcamatkArakRt / durvAdi dviradaugha darpa dalane zArdUla vikrIDitam ||3||shaa0 chNd|| prApta pradoSodayamaMkagarbhitaM ? caMdra dadhaccAru tayaikamambaram / Amoda saMdoha manArata mata caitanya bhAjAM vitanoti cetasi (yaditizeSaH) // 4 // saMbhAvyate tanmadhuraM nirAzravaM nityodara tadvitayaM virAjate / zrIrAjasomottama nAma vizrute yatrAspade kiM khalu tasya varNanam / / 5 / / vaMde samayAvayavAnavadyatAM vIkSyAnurakta riva pezalaguNaiH / hitvAmitho dveSamalaMkRta sthitIna yogIndra vaMzAhitalakSaNAngurUn // 6 // indravaMzAvRttam // 20 2010_05 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vizada guNa nidhAnaM sAdhuvarga pradhAnaM / kRta kumata pidhAnaM satkRtau sAvadhAnam / / dhRtirucira vidhAnaM, sarva vidyA dadhAnaM / gurumanagha vidhAnaM prApyataM sannidhAnam // 7 // padmabaMdha // praNamata gurubhaktyA bhaktalokA vizuddha rati nibhRta yazobhiH zobhamAnaM vimAnam / / vijita nikhila lokodAma kAmasya jetuH / sphuTa zubha mati mAlA mAlinI yasya vRttiH ||8||yugm|| mAlinIkRttam / / itthaM zrIrAjasomAkhyA mahopapada pAThakAH / saMstutAH saMtu cihAna kSamAHkalyANakAMkSiNAm // 6 // iti vidyAgurUNAmaSTakam / paM0 rAyacaMdrajidUharSacaMdra jitkRte'STaka midaM likhitaM paM0 khusyAlacaMdreNa ( patra 1 mahimA0 baM0 naM0 74) 2010_05 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcanAcArya amRta dharmASTakam 307 vAcanAcArya-amRta dharmASTakam / zrIvAcanAcAryapada pratiSThA gaNIzvarA bhUgguiNairgariSThAH / satya pratijJAmRtadharma saMjJAH jayantu te sadguravo guNajJAH // 1 // gaNAdhipa zrojinabhaktisUri, praziSya saMghAta suvizrutAnAm / yeSAM janiH zrImati vRddhazAkhe ukeza vaMze'jani kachadeze // 2 // bhaTTAraka zrI jinalAbha sUrayaH zrIyukta prItyAdima sAgarAzca ye / Asana satIrthyAH kila tadvineyatAmavApya yaH prAptamaniMditaM padam / / 3 / / zatrujayAgruttama tIrthayAtrayA siddhAMtayogoDhahanena hAriNA / saMvega raMgAhata cetasA punaH pavitritaM yanijajanma jIvitam // 4 // jinendra caitya prakaro manoramo vareNya hemnaH kalazaivirAjitaH / vyadhApi(yi?) saMghena ca pUrva maMDale yeSAM hiteSAmupadezataH sphuTam / / 5 / / prabhUtajaMtUna pratibodhya ye punaH svargagatA jesalamerusatpure / samAdhinA caMdra zarASTabhUmite saMvatsare mAgha sitASTamI tithau // 6 // sthAnAGga sUtrokta vaconusArAdvijJAyate devagatistuyeSAm / yato mukhAdAtma vinimobhUtsAkSAttu vijJAnabhRto vidaMti // 7 // evaM vidhAH zrIguruvaH sunirbharaM kRpAparAH sarvajaneSu sAmpratam / kSamAdi kalyANa gaNiM prati svayaM pramAdakRdrAg dadatu svadarzanam / / 8 // iti zrImadamRtadharma gurUNAmaSTakam / 2010_05 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 aitihAsika jaina kAvya saMgraha upAdhyAya kSamA kalyANASTakam / cidabdhaH pArajJaH sphuradamala paGka ruha mukho, mudAnaMta dhyAyI muni gaNavaro mArazamanaH / sadA siddhAMtArtha prakaTana paro vApati samaH, kSamAkalyANo'sau nayanamRtigAmI bhavatu me // 1 // guro tavAMghridarzanaM madIya mAnase mude / bhavedyathaiva kekinAM girau payoda lokanam // 2 // mahokalAyadIyagAM nipIya karNa sNputtaiH| bhavaMti modasaMyutAH janAH suzarma bhAginaH // 3 // tapaH puMja yujo'jasraM dhyAna saMmagna cetasaH / kSamAkalyANa sannAmno gurUnvande gurudhu tIn // 4 // guru jJAnapradaM naumi saddharmAcAra cNcurN| ___ yadakSi karuNA dRSTaiH pUto'dharmI bhavatvaraM / / 5 / / virAmaM vipadAM zazvatsmaratAM bhUmi maNDale / vandAru nara mandAramupAse guru patkajaM // 6 / / moha mAsthatsadA senyohRdvAk saMhananairmayA / yoyaM gAMyeyaM varNAbhaH saujanyAda vanauciraM // 7 // kAma moha rAga roSa duSTa dAva vAridasya / darzanaM janAghahAri astume supAThakasya / / 8 / / 2010_05 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha - upAdhyAya kSamAkalyANajI (zrIharisAgarasUrijIkI kRpAse prApta) 2010_05 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya kSamA kalyANASTakam 306 yadvANI mudamAtanoti kRtinAM, pUtAtmanAM nityazaH / saddhIvRSazAkhinaH surasarinnIrArjunA santataM // yogArUr3ha munIdra mAnasa saro vAsaM vidhAya sthitA / tAM pItvA jaladAmbu cAtaka ivahRnme yathAhRSyati // 6 // * paraloka gatAnAM zrI gurUNAM stavaH * sarva zAstrArtha vakta NAM, gurUNAM guru tejasAm / kSamA kalyANa sAdhUnAM, virahome samAgataH // 1 // tenAhaM duHkhitoja'straM vicarAmi mhiitle| __ saMsmRtya tadroigurvI, dhairyya mAdAya saMsthitaH // 2 // vIkAnera pure ramye, cAturvarNya vibhUSite / kSamAkalyANa vidvAMso, jJAna dIprAstapakhinaH // 3 // agnyadri kari bhU varSe, (1873) pauSa mAsAdime dle*| caturdazo dina prAMte suraloka gatiMgatAH ||4||yugmN / / vandehaM zrIgurUnnityaM bhakti namraNa varmaNA / madupakAra kRtAH zreNyaH smaryante satataM mayA // 5 // gRha pavitrI kurume dayAlo, guro sadApAda srojnyaasaiH| lunohi jADya manasisthita vai, saMskAravatyA ca girA sadAtvaM zrIHstAta satAM sadA // 6 // * kRSNa (bhavya) catudazI prAMte / 2010_05 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 aitihAsika jaina kAvya saMgraha sevaka sarUpacandaro kahyo upAdhyAya jayamANikyajIro chaMda ------ - - -- dohA sarasa sabudha diye zAradA, suMDAlA sprsaah(d?)| guNa gAuM 'ghamaDo' jatI, budha samapo varadAha // 1 // caitya prasAda ciNAviyA, kara jiNa idhakA kodd'| cahuM kuMTAM laga nAma caDha, huve na kiNa suM hoDa / / 2 / / jaina dharama dhArayA jugata, sAjhaNa zIla sanAha / 'harakhacaMda' pATa 'jIvaNa jI' huvA, siMgha sahu karai sarAha / 3 / kharatara baMza opama kharA, bAMce sakA bakhANa / paNa dhArI 'jIvaNadAsa' paTa, sAco 'ghamaMDa' supramANa // 4 // // chaMda jAti romakaMda // paNa dhArIya 'jIvaNadAsa' taNe paTa, thATa ghaNe 'ghamar3eza' jatI / sarasata sakata ukata samApaNa, nIta pata dIyaNa sumata nItI / / jasa vANa sacAMNa sacANa sahavAcai, paradeza praveza kIrata ketii| nara nAra ucchAva karai vho nArada, vArada jyuM idhakAra bhatI // 10 // saMvat 'aDhAra varasa pacIsa hI'. mAsa 'vaizAkha suda chaTha' motii| paravANa vAkhANa pataSThA ho purataH, pekha rahe dasa desa patI / / nIrakha parakha karai vahu nAIka, vAika par3he kavarAva batI / / pa0 / / 2010_05 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya jayamANikyajIro chaMda pUjA aracA maMDa pATa paTaMbara, bAjata jhAlara saMkha vatI / parAnI aimasa koI payapai, nyAta kahai dhana dhana nItI // bar3avA rasa ko sAra vakhANau, jasa jora huvo cahuM kuMTa jetI // pa0 // kara koDa sahoDa karai kava korata, dhyAna dharai ko gyAna dhratI / dI dAna ghaNA sanamAna sadatAhI, puja jaNesura IdhakAra kare joNavAra sujANe, ANa na koINa // kavitta // kharataragaccha jasa khaTaNa, pATa ujavAla bar3e prava (Na ? ) / 'harakhacaMda' harA heta, varA 'jIvaNa' jI vATaNa // 'sundaradAsa' sapUta, vale 'vastapAla' vakhANuM / 311 'dIpacaMda ' dariyAva opamA 'arajana' jANuM // 'jIvaNadAsa' puTha khaTaNa sujasa, var3a zAkhA jima vistarau / paravAra puta 'ghamaDeza' ro, ravi jitarau avicala rahau ||1|| // zrI // u0 // zrI jayamANikya jIrau e kavitta chai / pAi vatI // IDha inI // pa0 // // jaina- nyAya grantha paThana sambandhI savaiyA || syAda vAda meM (jaya ?) patAkA 'nayacakra' 'naiM (naya ? ) rahasya' 'paMca astikA yaM' 'ratnaAkarAvatArikAM' | kaThina 'prameya kaula mArataMDa' 'sammati' saM, 'nyAya kusumAJjali' ju 'tarakarahasyadIpI (kA)', 'aSTasahastrI' vAdi gajakI vidArikA / kei 'kiraNAvalI' se tarka zAstra jaina mAMjhi, 'syAdavAda - maMjarI' vicAra yukti dhArikA / 2010_05 kahA naiyAyikAdi paDho zAstra pArakA || 1 // Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 aitihAsika jaina kAvya saMgraha * aitihAsika jaina kAvya saMgraha * dvitIya vibhAga (kharataragacchako zAkhAoM sambandhI aitihAsika kAvya ) vegaDa kharataragaccha gurvAvalI paNamiya vIra jiNaMda caMda, kaya sukaya pveso| ___ kharatara surataru gaccha svaccha, gaNahara pbhnneso| tasu paya paMkaya bhamara sama, rasaji goyama gaNahara / tiNi anukrami siri nemicaMda muNi, muNiguNa muNihara // 1 // siri 'udyotana' 'varddhamAna', siri sUri 'jinnesr'| thaMbhaNapura siri 'abhayadeva', payaDiya paramesara / 'jiNavallaha' 'jinadatta' sUri, 'jiNacaMda' muNIsara / 'jiNapati' sUri pasAya vAsa, pahu sUri 'jiNesara' // 2 // bhavabhaya bhaMjaNa 'jiNaprabodha', sUrihiM supasaMsiya / Agama chaMda pramANa jANa, tapa teu divAyara / siri 'jina kuzala' muNiMda caMda, dhorima guNa sAyara ||ii|| bhAva(Tha)-bhaMjaNa kappa rukkha, 'jina padma' muNIsara / saba siddhi buddhi samiddhi vRddhi, "jiNaladdhi' jaisara / pApa tApa saMtApa tApa, malayAnila Agara / sUri ziromaNi rAjahaMsa, 'jiNacaMda' guNAgara / / 4 / / 2010_05 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vegaDa kharataragaccha gurvAvalI 313 bohiya zrAvaka lAkha sAkha, siva mukha sukha dAyaka / mahiyali mahimAmANa jANa tolai nahu nAyaka / 'jhaMjhaNa' putta pavitra citta, kittihiM kali gNjnn| sUri 'jiNesara' sUri rAu, rAyaha maNa raMjaNa // 5 // 'bhIma' naresara rAja kAja, bhAjana ai suMdara / vegaDa naMdana caMda kuMda, jasu mahimA mNdr| siri 'jinazekhara suri' bhUri, pai namai naresara / kAma koha ari bhaMga saMga jaMgama alavesara // 6 // saMpai navanidha vihita hetu, viharai muhi mNddli| .. thApai jiNavara dhamna kamma, juttau muNi mNddli| jAM gayaNaMgaNi 'caMda sUri', pratapaI cira kAla / tAM laga siri 'jiNadhamma sUri', naMdau suvizAla // 7 // 4 2010_05 Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 aitihAsika jaina kAvya saMgraha // zrI jinezvara sUri gIta // sUri siromaNi guNa nilo, guru goyama avatAra ho / sadaguru tuM kaliyuga surataru samo, vAMchita pUraNahAra ho // 1 // sadaguru pUra manoratha saMghanA, Apo ANaMda pUra ho / sd0| vidhana nivAro vegalA, cita ciMtA cakacUra ho // sada0 // 2 // tu 'vegaDa' virude vaDo, 'chAjahaDAM' kula chAtra ho| gaccha kharatara no rAjiyo, tusiMgaDa vara gAtra ho |sd0||3|| mada cUryo 'mAlU' taNo, guru no lIdho pATa ho| sama varaNa ! lodho sahu, durajana gayA daha vATa ho |sd0||4|| ArAdhI ANaMda suM, vArAhI tri rAya ho / dharaNendra piNa paragaTa kiyo, pragaTI ati mahimAya ho |sdaa5|| parato pUryo 'khAna' no, 'aNahila vADaI' mAMhi ho / mahAjana baMda mukAvIyo, melyo saMgha uchAha ho / sdaa|| 'rAjanagara' naI pAMguryA, pratibodhyo 'mahamada' ho| pada ThavaNo paragaTa kiyo, dukha durajana gayA rada ho / sadANA sIMgaDa soMga vadhAriyA, ati UMcA asamAna ho| dhoMgaDa bhAi pAMcasaI, ghoDA dIdhA dAna ho |sd0||8|| savA koTi dhana kharacIyo, harakhyo 'mahamada zAha' ho| viruda diyo vegaDa taNo, pragaTa thayo jaga mAMhi ho ||sd0|||| 2010_05 | Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinezvarasUri gIta. guru zrA (sA?) vaka bahu vegar3A, vali vegaDa patizAha ho / viruda dharyo guru tAharo, tujha sama baDa kuNa thAya ho || sada0 || 10 zrI ' sAcaura' padhArIyA, muM (puM)hatA gaccha ucharaMga ho / .' 'vegaDa' 'thUlaga' gotra be, mAMho mAMhi suraMga ho || sada0|| 11|| 'rohI' thI AvIyA, 'lakhamasIha' maMtrIsa ho / saMgha sahita guru vaMdIyA, pahuMtI manaha jagIsa ho || sada0 ||12|| 'bharama' putra virAvIyo, rAkhaNa kula nI rIta ho ! cyAra caumAsA rAkhIyA, pAlI dharma nI prIta ho || sada0 || 13|| 'saMvata 'cauda zrIsA' samai, guru saMthAro kIdha ho / saraga thayo 'sakatIpurai', vegaDa dhana jasa lIdha ho || sada0 ||14|| pATe thApyo 'bharama' neM, kara adhiko gahagATa ho / 315 thaMbha maMDAvyo tAhiro, jA 'josA (dhA?)Na' rI vATa ho || s0||15|| loka khalaka Ave ghaNA, dAdA tujha dIvANa ho0 / je je AsyA ciMtavai, te te car3hai pramANa ho || sada0 || 16 || paTa putrI upara diyo, 'tilokasI' nai putra ho / pUryo parato mana taNo, rAkhyo ghara no sUtra ho ||sada0||17|| tUM 'jhAjhaNa' suta guNa nilo, 'jhabaku' mAta malhAra ho / 'jiNacaMdra' sUri pATai dinakaru, gaccha vegaDa siMNagAra ho / sada0 || 18|| sa (ha) guru 'jiNesara sUrajI', araja eka avadhAra ho / sadaguru udaya karejyo saMgha maI, bahu dhana suta parivAra ho / sada0|16| 'posa sudi terasa' nai dinaI, yAtrA kIdhI udAra ho / zrI 'jinasamudra' sariMda naI, karajyo jayajayakAra ho / sada0.20 // 2010_05 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 . aitihAsika jena kAvya saMgraha ||shrii jinacaMdra sUri gIta // rAga:-mArU Aja phalyo mhAraI AMbalore, paratakha surataru jANa / kAmadhenu AvI ghare re, Aja bhale suvihANa / padhAryA pUjyajI re| zrI 'jiNacaMda sUriMda' padhAryA pUjajI re / zrI caMda kulAMbara caMda padhAryA, zrI kharatara gaccha nariMda |puu0||1|| zrI vegaDa gaccha iMda padhAryA pUjyajI re / Dhola damAmA vAjIyA re, vAjyA bhera nisAMNa / , sumati jana haraSita thayA re, kumati paDyo bhaMDANa // pa0 // 2 // ghari ghari gUDI Uchalai re, talIyA toraNa baar| pAkhaMDI kAMnaI kIyA re, vegaDa gaccha jayakAra gaccha khrtrjuu|3. sUhava badhAvo motIyai re, bhara bhara thAla vizAla / khoTA kUDa kadAgrahI re, te nAThA tatkAla | p0|| 4 // vaDaI nagara 'sAcora' maI re, zrI pUja ugyo bhANa / tArAM jyu jhAkhAM thayA re, khoTA a(u)ra ajANa / / pa0 // 5 // pATi virAjyA pUjajIre, sulalita vANa (vkhaann)| azuddha prarUpaka mayalaDA re, tyAMnA galoyAM mAMNa / / pa0 // 6 // 'bAphaNA' gotra kalA nilore, zAha 'rUpasI' no nNd| "zrI jina samudra" kahai pUjyajI re, pratapo jyu ravicaMda |p017 2010_05 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinasamudrasUri gItam 317 // jinasamudra sUri gItam // DhAla-kaDakhau, rAga guMDha rAmagiri soraTha aragajo sudhana dina Aja jina samudra sUriMda Ayo, sUriMda aayo| vaDo gaccharAja siratAja vara baDa vakhata, takhata 'sUreta' maI ati suhAyo // 1 // AvIyaI pUjya ANaMda huA adhika, indri piNa turata darasaNa dikhAyo / azubha dAladra taNI dUra Arati TalI, sakala saMpada milI sujasa pAyo / // 2 // udaya udayarAja tana sakala kIdho udaya, vAna vegaDa gachai ati vadhAyo / jAMcakAM dAna dIdhA bhalI jugata suM, sapta kSetre vali suvitta vAyo // 3 // sabala sAmho saje sa guru nija ANIyA, zAha 'chatarAja' manamai umAyo / gehaNI sakala haraSai karI gaha gahI, vividha maNi motIyA suM bdhaayo||4|| 2010_05 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 aitihAsika jaina kAvya saMgraha pUja pada ThavaNa saMgha pUja para bhAvanA, kare nija vaMza 'chAjahaDa' subhAyo / gaMga guNa datta rAjaDa jisA kRta karI, caMda laga sujasa nAmo caDhAyo / // 5 ||su0|| chahAM varaNAM dIyaI dAna dAnI chato, kaliyugai karaNa sAco kahAyo / saguru 'jinasamudra sUriMda' gautama jisau, ___ dharamavaMtai kharaI cita dhyAyo // 6 // catura jiNa catura vidha saMgha pahirAvIyA, jagatra maI sujasa paDaho bjaayo| mUla dharma mUla pakha cita maI dhAratA, jaina zAsana taNo jaya jagAyo / / 7 / / gure 'jinasamudra sUriMda' sAco guru, - zAha 'chatrarAja' seThai savAyo / vihma vaDa zAkha dhrau jema vAdho sadA, guNIya "mAidAsa" ima sujasa gAyo saasu0|| SOM 2010_05 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurupaTTAvalI caupai 316 kharataragaccha pippalaka zAkhA // guru paTTAvalI cupi|| samaru sarasati gautama pAya, praNamuM sahiguru khagtara rAya / jasu nAmaI hoyai saMpadA, samaraMtA bhAvai ApadA / / 1 / / pahilA praNa, 'udyotana' sUri, bIjA varddhamAna' punya pUri / kari upavAsa ArAhi devI, sUri maMtra Apyo tasu hevi rA. vahiramANa 'zrImaMdhara' svAmi, sodhAvi Avyau zira nAmi / gautama prataI vIraiM upadisyau, sUri maMtra sudhau jina kAu // 3 // zrI 'sImaMdhara' kahai devatA, dhuri jina nAma dejyo thApatAM / tAsa paTTi 'jinezvara sUri', nAmaiM dukha valI jAi dUri // 4 // 'pATaNa' nayara 'dullabha' rAya yadA, vAda hUo maDhapati syuM tdaa| saMvata 'dasa asIyai' valI, kharatara viruda dIyai maniralI ||5|| cauthai paTTi 'jinacaMda sUriMda', 'abhayadeva' paMcamai muNiMda / ___ navaMgi vRti pAsa thaMbhaNau, pragaTayau roga gayuM tanu taNau // 6 // zrI 'jinavallabha' chaThUi jANI, kriyAvaMta guNa adhika vakhANI / zrI 'jinadatta sUri' sAtamau, cosaThi yogaNI jasu paya namai // 7 // vAvana vIra nado vali paMca, mANabhadra syuM thApI saMca / __ vyaMtara bIja manAvI AMNa, dhuMbha 'ajameru' sohai jima bhANa ||8| zrI 'jinacaMdra sUri' AThamai, naramaNi dhAraka 'dillI' tapai / tAsa zIsa 'jinapati' sUriMda, navamai paTTi namuM sukhakaMda // 6 // 'jina prabodha 'jinezvara sUri', zrI 'jinacaMdra sUri' yaza pUri / vaMdu zrI 'jinakuzala' muNiMda, kAmakuMbha surataru maNikaMda // 10 // 2010_05 | Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'caudasamai 'jinapadma sUrisa', 'labdhi sUri' 'jinacaMda' muNIza | satara ( sa ) mai 'jinodaya' sUri, zrI 'jinarAja sUri' guNa bhUri | 11 | pATi prabhAkara mukuTa samAna, zrI 'jinavarddhana sUri' sujANa / zIlai sudarasaNa jaMbU kumAra, jasu mahimA navi lAbhai pAra || 12 || zrI 'jinacaMda sUri' vIsamai, samatA samara ( sa ) iMdrI damai / vaMdo zrI 'jinasAgara sUri', jAsa pasAi vighana savi dUri ||12|| caurAsI pratiSThA kIddha, 'ahamadAbAda' thUbha suprasiddha / tAsu padai 'jinasuMdara sUri', zrI 'jinaharSa sUri suya pUri ||14| paMcavIsa mai 'jinacaMdra sUriMda', teja kari nai jANai caMda | zrI ' jinazIla sUri' bhAvai namo, saMkaTa vikaTa thakI upasamau || 15|| zrI ' jinakItti' sUri surIza, jaga thalau jasu karai prazaMsa / zrI 'jinasiMha' sUri tasu paTTai bhaNuM, dhana Avai samaraMtA ghaNuM // 16 // varttamAna vaMdo gurupAya, zrI 'jinacaMda' sUrisara rAya / jina zAsana udayau e bhANa, vAdI bhaMjaNa siMha samANa ||17| - kharatara guru paTTAvalI, kodhI caupai mana nI ralI / ogaNatrIza e gurunA nAma, leto manavaMchita thAye kAma ||18|| praha uThI naranArI jeha, bhaNai guNai riddhi pAmai teha | 'rAjasuMdara' munivara ima bhAi, saMgha sahu nai ANaMda karai || || iti zrI guru paTTAvalI caupai samApta // zra0 kIllAi paThanArthe // mo0 da0 de0 // yaha paTTAvalI zrI jinacaMdake ziSya paM0 rAjasuMdarane devakula pATana meM saM0 1666 vaizAkha vadi 6 soma zra0 thobhaNade ke liye likhI hai| (devakulapATaka tRtIyAvRtti pR0 16) 2010_05 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina zivacanda sUri rAsa 321 zAha lAdhA kRta zrI jina zivacaMda sUri rAsa (racanA saMvata 1765 Azvina zukla paMcamI, rAjanagara ) dUhA :zAsana nAyaka samarIye, zrI 'varddhamAna' jinacaMda / praNamuM tehanA pada yugala, jima lahuM parimANaMda // 1 // 'gautama' pramukha je munivarA, zrI (sohama) gaNarAya / 'jaMbU' 'prabhavA' pramukhane, praNamaMtA sukha thAya // 2 // zrI vIra paTodhara paramaguru, yugapradhAna munirAya / yAvat 'dupasaha sUro' lageM, praNa, tehanA pAya / / 3 / / tAsa paraMpara jANIye, suvihita gaccha sirdaar| 'jinadatta' ne 'jinakuzala' jI, sUri huvA sukhakAra // 4 // tasa pada anukrame jAMNIye, 'jina varddhamAna suriNd| 'jina dharma sUrI' pATodharU, 'jinacaMda sUrI' muNiMda / / 5 / / 'sivacaMda sUri' jANIye, deza pradeza (pAThA0 prasiddha) che nAma / kharataragaccha sira seharo, saMvegI guNadhAma // 6 // tasa guNa gaNa nI varNanA, dhura thI utpati sAra / nAma ThAma kahI dAkhavU, te suNajyo nara nAri // 7 // 2010_05 | Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla (1) -- zreNika mana acaraja thayo / e dezI / marudhara deza manoharU, nagara tihAM 'bhinamAlo' re / rAjA rAja kare tihAM, 'ajita siMgha' bhUpAlo re maru0 || 1|| gar3ha mar3ha maMdira zobhatA, vana vAr3I ArAmo re / sukhIyA loka vase tihAM, kare gharamA nA kAmo re || maru0||2|| teha nagara mAMhe vase, sAha 'padamasI' nAmo re / 'oza (bAla) vaMza' sAkhA baDI, 'zaMkA' gotra abhirAmo re || mru0||3|| tasa gharaNI 'padamA ' satI, zrAvikA catura sujANo re / suta prazravyo zubha yoga (ti) thI, 'sivacaMda' nAma pramANo re | maru0 |4| kumara vadhe dina dina pratai, seThajI hRdaya vimAse re / pUtra nisAle mokalUM, adhyApaka ne pAse re / / maru0 // 5 // bhaNI guNI proDhA (pAThA0 moTA ) thayAM, bole madhurI bhASo re / saMsArika sukha bhoganA, kumara neM nahIM abhilASo re | maru0 |6| iNe avazara guru vicaratA, tiNahIja nagarImeM AvyA re / zrI ' jinadharma sUriMda' jI, zrAvaka jana mana bhAvyA re | maru0|7| paisAro mahochava karI, nagara mAMhe padharAve re | zrAvaka zrAvikA tihAM milI, gIta jJAna guNa gAve re | mrutt| dhana dhana te dina Aja no, dhana te velA jANo re / jeNe dina sadaguru vAMdIyai, kIjiye janma pramANo re | maru0 |hA dUhA - thira cita jANI paraSadA, gurUjI dIye upadeza / jIvAjIva svarUpa nA, bhAkhyA sakala vizeSa // 1 // 2010_05 Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jina zivacanda sUri rAsa 323 vANI zrI jinarAja nI mIThI amIya samANa / dIdhI sadaguru dezanA, rIjhyA catura sujANa // 2 // zAha 'padamaso' kuMare, dharma suNI tiNi vaar|| vayarAgeM cita vAsIyo, jANI athira saMsAra / / 3 / / kumara kahe zrI guru prate, karajor3I manohAra / dIkSA Apo mujha bhaNI, utAro bhavapAra // 4 // jima sukha devANupriye, tima kIje suvicAra / anumata lei kumarajI, have lese saMyama bhAra // 5 // DhAla bIjI-jI re jI re svAmI samosaryA0 / e dezI0 / anumati dyo mujha tAtajI, lesaM saMjama bhAro re / e saMsAra asAra mAM, sAra dharama sukhakAro re / anu0|1| vacana sugI nija putra nAM, mAta pitA dukha pAve re / saMyama chai vacha dohilaM, su hoya nAma dharAve re / anu0|2| ati Agraha anumati dIyai, mAta pitA mana pAkhai re / ___ uchava suM vrata Adare, saMgha caturavidha sAkhai re / anu0 / 3 / saMvata 'satara bahasaThe', lIye dIkSA mana bhAve re| _ 'tera varasa' nA kumara paNe, naranAri guNa gAvai re / anu0 / 4 / mana vaca kAyA vaza karI, raMge cAritra lIdho re / pAle vrata niramala paNe, manaha manoratha sodho re / anu0 / 5 / mAsakalpa tihAM kiNa rahI, zrI pUjya kIdho vihAro re / gAma nagara pratibodhatA, karatA bhavi upagAro re / anu0 / 6 / kumara bhaNe ati ulaTa, guru pAsai mana khAMta re|| jJAnAvaraNI kSaya upazame, bhaNIyA sUtra siddhAnto re / anu0 / 7 / 2010_05 | Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vyAkaraNa nAmamAlA bhaNyA, vali bhaNyA kAvya nA grantho re / nyAya tarka savi sIkhIyA, dharatA sAdhuno paMthore / anu0|| 8 // gItAratha gaNadhara thayA, lAyaka catura sujANo re|| kyarAgeM mana bhAvatA, pAle zrI guru ANo re / anu0 / / / dahA-pATa yoga jANI karI, zrI guru kare vicAra / ___ pada A' 'sivacaMda'ne, to hoya jaya jayakAra // 1 // nija samaya jANo karI, zrI guru kIdha vihAra / 'udayapure' pAudhArIyA, ucchava thayA apAra / / 2 / / nija dehe bAdhA lahI, samaya (pAThA0 saMyameM) thayA sAvadhAna / aNazaNa ArAdhana karo, pAmyAM deva vimAna / / 3 / / saMvata 'satara chahottare', 'vaizAkha' mAsa majhAra / 'sudi sAtama' zubha yoge tihAM, ApuM (pyu) pada zrIkAra // 4 // zrI 'jinadharma sUriMda' ne, pATe pragaTyo bhANa / zrI 'jinacaMda sUrIzvarU', pratape puNya pramANa / / 5 / / DhAla 3-nIMdalaDI vayaraNa hui rahI / e deshii0| bhAve ho bhaviyaNa sAMbhalo, 'sivacaMdajI'no ho (bhalo) rAsa rasAlake / je nita gAve bhAva suM, tasa bAdhe ho ghara maMgala mAlake // 1 // . avazara lAho lIjiye / AMkaNI0 / zrAvaka 'udayApura' taNA, pada mahochatra ho karavA mana raMga ke| samaya lahI nija guru taNo, dhana kharace ho dharame dRr3ha raMga ke |a012|| 'dosI bhikSusuta tiNe (same) kare, vInati ho kuzala saMgha emake / re hare zrIgurU no avasara kIhAM, amo karasuM ho pada mahochava premke|3|| 2010_05 Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jina zivacanda sUri rAsa 325 saMvata 'satara chIutare', mAsa 'mAdhava ho sudi sAtama' sArake / rANA saMgrAma' nArAjya meM, kare uchava ho zrAvakatiNa vAra ke a014| zrI saMgha bhagati kare ati bhalo, bahu vidhanA ho mIThA pkvaanke| zAla dAla ghRta ghola suM, valI Ape ho bahu phophala pAnake a05| paherAmaNI mana moda suM, 'kuzale' 'joye ho kIdhA gahagATa ke| jasa lIdho jagameM dhaNo, saMtoSIyA ho valI cAraNa bhATa ke a06| zrI 'jinacaMda' sUrIzvarU, nitya dIpe ho jeso abhinava sUra ke| vayarAgI tyAgI ghaNu, sobhAgI ho sajjana guNe pUra ke / a0| 7 / tihAM ziSya 'hIrasAgara' kIyo, ati Agraha ho tihAM rahyA caumaaske| zrI guru dIye dharma dezanA, suNatAM hoye ho sukha parama ulAsake |a08 dharama udyota thayA ghaNA, kare zrAvikA ho tapa vrata pacakhAMNa ke| saMgha bhagati parabhAvanA, thayA uchava ho lahyA parama kalyANa ke a06| dohA-cArtumAsa pUraNa thaye, vihAra kare guru rAya / ___ 'gurjara deza' pAudhAriyA, uchava adhikA thAya / 1 / saMvata 'satara aThotare' ko kriyA uddhAra / ___ vayarAge mana vAsIyau, kIdho gacha parihAra / 2 / Atama sAdhana sAdhatA, detA bhavi upadeza / karatA yAtrA jiNaMdanI, vicare deza videza / 3 / jasa nAmI 'sivacaMda' jI, cAvU cihuM khaMDa nAma / ... saMvegI sira seharo, kIdhA utama kAma / 4 / 2010_05 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla (4):-nayarI ayodhyA tho saMcaryA e desho| gujjara dezathI padhArIyAe, yAtra karaNa mana laay| manoratha saviphalyA e, __'zatrujaya' giravara bhaNI e, bheTavA Adi jina pAya, mano0 / 1 / cAra mAsa jhAjherar3A e, rahyA 'vimala gira' pAsa / mno0| navyANu yAtrA karI e, pohotI mana taNI Asa |mno0|2| tihAM thI 'giranAre' jai e, bheTIyA nemi jiNaMda / 'junegar3ha' yAtrA karI e, sUrI zrI 'jinacaMda' / ma0 / 3 . gAmANugAme viharatA e, AvIyA nayara 'khaMbhAta' / ma / comAsuM tihAM kiNa rahyA e, yAtrA karI bhalI bhAMti |m|4| caracA dharma taNI kare e, arace jinavara deva / ma0 / samajhU zrAvaka zrAvikA e, dharama suNe nitya meva |m0|5| tapa pacakhANa ghagA thayA e, upano haraSa apAra / ma0 / tihAM thI vicaratA AvIyA e, 'ahamadAbAda' majhAra |m06| bimba pratiSThA ghaNI thai (pAThA0 karI) e, valI thayA jaina vihAra ma te savi guru upadeza thI e, samajhyA bahu nara nAri |m071 tihAM thI 'mAruvADa' deza mAM e, kIdhI 'abuda' yAtra / ma0 / sameta sikhara' bhaNI saMcaryA e, karatA niramala gAtra |m0185 kalyANaka jina vIsanA e, vIse TuMke tema (pAThA0 tAsa) / ma0 / __ yAtrA karI mana moda suM, bAdhyo ati ghaNo prema / ma0 / / / dohA-'sametasikhara' nI yAtarA, kIdhI adhika uchAha / zrI pArzvanAtha jina bheTIyA, nagaro 'baNArasI' mAMha // 1 // 2010_05 Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jina zivacanda sUri rAsa 'pAvApurI' meM pAudhAroyA, jihAM zrI vIra nirvANa / 'caMpApurI' mAMhe vAMdIyA, zrI vAsapUjya jinabhANa / 2 // 'rAjagrahI' vaibhAragiri, yAtrA karI saMgha sAtha / 'hathINApura' jina vAMdIyA, zAMti kuMthu aranAtha / 3 / 'di(da)lI' caumAsuM rahI, karatA yAtra vizeSa / vihAra karatAM punarapi, AvyA valI 'gurjara deza' / 4 / DhAla (6):-pATodhara pATIye padhAro / e deshii| jina yAtrA karI guru AvyA, zrAvaka zrAvikA mana bhAvyA / paTodhara vAMdoye gurUrAyA, jasa pragame raannaaraayaa| p0|1 / aaN0| 'bhaNasAlo' 'kapUra' ne pAse, tihAM 'sivacaMda' jI caumAse / ptto0| jasa praNameM rANA rAyA, paTodhara vAMdIce gururaayaa| aaNknnii0| dezanA dIye madhurI vANI, suNatAM sukha lahai bhavi prANI / paTo0 / bAMce 'bhagavatI' sUtra vakhANe, samajhyA tihAM jANa sujANa / p0|2| jJAna bhagati thai ati sArI, jina vacana kI jAUM balihArI p0|| malI zrAvikA jina guNa gAbe, bharI motI e thAla badhAve / 10 / / 3 / gahuMlI kare gurUjI ne Age, zuddha bodha bIja phala maaNge| pa0 / zrAvaka kare dharma nI caracA, jihAM jina pada nI thAye aracA p04| nava kalpe kIdho vihAra, zuddha dharama taNA dAtAra / pa0 / Iti upadrava dUreM kIdho, 'sikcaMdajI' ye yaza lIdho / pa0 / 5 / punarapi mana mAMhe vicAre, karUM yAtrA siddhAcala sAra / pa0 / 'rAjanagara' thI kIdho vihAra, karI yAtrA seTheja' 'giranAra' / p016|| ____ 2010_05 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha tihAM thI rahyA 'dIve' comAsuM, jehanuM dharameM cita vAsuM |p0| punarapi 'siddhAcala' Ave, gira pharasyA mana ne bhAve / p0|7| thaI yAtrA jinezvara kerI, gurU mugati ramaNI kIdhI nerii| pa0 / jinaguNa nirakhyA nitya herI, TAlI bhava bhramaNa nI pherii| pa0 / 8 / 'ghoghe' bandira jina vAMdI, karo karama taNI gati mNdii|p0| 'bhAvanagare' deva juhAryA, dukha dAlidra re nivAryA / pa0 / / / dohaa| saMvata 'satara corANuM', 'mAha' mAsa sukhakAra / 'bhAvanagara' thI AvIyA, nayara 'khambhAta' maMjhAra // 1 // guru guNarAgI zrAvake, dIdho Adara mAMna / gurujI dIye dharma dezanA, tAtvika sudhA samAna // 2 // dveSa karI (pAThA0 dhari) koi duSTa nara, kumati durbhavI jeha / yavanAdhipa Agala jai, duSTa vacana kahe teha // 3 // suNIya vacana nara mokalyA, gurune teDI tAma / yavana kaheM ama ApIye, tuma pAse chai dAma // 4 // dAma ame rAkhU nahIM, rAkhu bhagavaMta nAma / kopyo yavanAdhipa kahai, khIMco ehanI cAma // 5 // pUrava vayara saMyoga thI, yavana kare ati jora / dhyAna dhare arihaMta nu, na kare mukha thI sora // 6 // saMcita karma vipAkanAM, udayAgata avadhAra / - sahe parisaha zivacandajo', te suNajo naranAra // 7 // DhAla (6):-bebe munivara viharaNa pAMguryAjI / edezI0 / 'jinacanda sUrI' mana mAMhe cintavere, have tuM rakhe thAya kAyara jIvare / 2010_05 | Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 / // / / / / / / / zrI jina zivacanda sUri rAsa eha thI naraga nigoda mAMhe ghaNIre, teMto vedana sahI sadIvare // 1 // dhana dhana munI sama bhAve rahyA re, teha nI jaiye nitya balihAra re / duHkara parIsaha je ahiyAsane re, te munI pAmyA bhava no paardh2|| 'khaMdhaga' munInA je ziSya pAMcasaire, pAlaka pApIyeM dIdhA duHkhare / 'ghANI ghAlI munIvara polIyAre, te muni(praNamyA)avicala sukha re||dhnaa3 'gajasukamAla' munI mahAkAlameM re, smasAne rahIyA kaausggjo| 'somala sasare' zIsa prajAliyojI, te muni praNamyA ( pAThA0 pAmyA) sukha apavarga jo // 10 // 4 // 'sukozala' munivara saMbhArIyejo, jehanA jIvita janma pramANa re / bAghaNe aMga vidArya sAdhunuMjI, parisaha sahI pahuMtA niravANa ho||5|| 'damadanta' rAjaRSi kAusaga rahmAjI, kaurava kaTaka haNe iMTAla jo| parisaha sahI zuddha dhyAne sAdhujI re, te paNa mugate gayA tatakAla jo // 0 // 6 // 'khaMdhaga' RSine khAla utAratAMjI, kaThIna ahIyAse parisaha sAdhu jo / te munI dhyAne karma khapAvInejI, pAmyA zivapada sukha nirabAdha jo // 0 // 7 // ityAdika munivara saMbhAratAjI, dharatA nijapada niramala dhyAna jo| jaDa cetana nI bhAve bhinnatAjI, vedaka cetanatA sama jJAna jo||dh08|| tatvaramaNa nija vAsita vAsanAjI, jJAnAdika trika zuddha jo / jaDatA nA guNa jaDameM rAkhatAjI, jehanI Agama naigama buddhjodh0||6|| pudagala AppA (thappA) lakSaNe jI, pudgala paricaya kIno bhinna jo / anta samaya ehavI AtmadazAjI, je rAkhe te prANI dhanna jodh010|| 2010_05 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 aitihAsika jaina kAvya saMgraha kopAtura yavane rajanI same jI, dIdhA dukha aneka prakAra jo / tohe paNa na calyA nija dhyAna thI jI, sahetA nADI daMDa prahAra jo|11 hasta caraNa nA nakha dure kIyA jI, vyApI vedana teNa aneka jo| hAryo yavana mahAduSTAtmA jI, jo rAkhI pUrava munI nI Teka jo dha012 jima jima vedana vyApe ati ghaNojI, tima sama vede AtamarAma jo| ima je munivara sama(tA) bhAve rame jI, tehane hojyo nita paraNAma jo dUhA:--prAta samaya zrAvaka sugI, pAse AvyA jAma / yavana kahai jhAMkho thai, le jAu nija dhAma / 11 'rUpA voharA' ne ghare, teDI lAvyA taam| hAhAkAra nagare thayo, duSTa nA mukha thayA syAma / 2 / / 'nAyasAgara' nIjhAmatA, nIrakhi pariNiti zAMti / uttarAdhyana Ade bahu, saMbhalAve siddhAMta // 3 // sakala jIva khamAvinai, saraNA kodhA cyAra / salya nivArI mana thakI, pacakhyA cAre ahAra / 4 / aNazaNa ArAdhana karI, car3ate mana pariNAma / samatAvaMta dhIraja guNe, sAdhyaM Atama kAma 55 co, vrata koi Adare, koi nIlavaNa parihAra / __agaDI nIma kei ucare, kei zrAvaka vrata bAra 6 // saMgha mukhya 'sivacanda' jo, vacana kahe suprasiddha / 'hIrasAgara' ne gacha taNI, bhalI bhalAmaNa dIdha 17 // saMvata 'satara corANuyeM', vaizAkha mAsa majhAra / SaSThi dina kavivAra tihAM, siddha yoga sukhakAra / 8 / 2010_05 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina zivacandrasUri rAsa prathama pohora mAMhe tihAM, dharatA jinanuM dhyAna | kAla karI prAyeM catura pAmyA deva vimAna || DhAla 7 :-mAi dhana sampanna e, dhanajIvI torI Aja / e dezI0 / dhana dhIraja dRr3hatA, dhana dhana sama pariNAma / jeNe parisaha sahI ne, rAkhyuM jaga mAMhai nAma // 1 // balihArI torI buddhi ne, balahAri tuma jJAna / jeNe Atama bhAve, ArAdhyaM zubha dhyAna balihArI tuma kula ne, balihArI tuma vaMza | zAsana ajuAlI, ajuyAlyo nija haMsa ||3|| guru kumara paNe rahyA, tera varasa ghara vAsa / ziSya vinaya paNeM rahyA, tera varasa gurU pAsa // gacchanAyaka padavI, bhogavI, varasa aDhAra / Ayu pUraNa pAlI, varasa cumAlIsa sAra dhana dhana 'zivacandajI', dhana dhana tujha avatAra | ima thoke thoke, guNa gAve nara nAra / kare zrAvaka malI tihAM, mAMDavI moTe maMDANa / kaMcanamaya kalase, jANeM amara vimANa tihAM jovA maloyA hindu malecha apAra / jaya jaya nandA kahe, lIye DaMDA rasa sAra | valI agara ukheve, sovana phUleM vadhAve / 331 gAya dhavala maMgala, dIye Dhola taNA DhamakAra || ||2|| sukaDane agara suM, kIdho dehI saMskAra | 11811 bhera bhUgala sAthai, saraNAi raNakAra ||6|| // 5 // 2010_05 ima uchava thAte, vana mAMhe lei Ave || nirabANa mahochatra, iNi pare kIdho udAra ||7|| Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 VAA- - aitihAsika jaina kAvya saMgraha puraSottama pUro, sUro sayala viveka / - jeNe gacha ajuyAlI, rAkhI dharmanI Teka // tihAM thUbha karAvI, zrAvake uchava kiidho| . valI pagalA bharAvI, 'rUpe vohare' jasa lIdho // 8 // tima 'rAjanagara' meM, dhuMbha karI ati saar| tihAM thANyA pagalA, 'bahirAmapura' maMjhAra / / ati uchava thAye, bhagati kare nara nAra / ima gurUguNa gAveM, tasa ghara jaya jayakAra / / ati Agraha kIdho, 'hIrasAgare' hita ANI / karI rAsanI racanA, sAte DhAla pramANa / / "karUyA mati' gachapati, sAhajI 'lAdho' kavirAya / tiNe rAsa racyo e, suNata bhaNata sukhathAya // 10 // kalaza:ima rAsa kIdho sujasa lIdho, Adi anta yathA sunnii| 'zivacandrajI' gachapati kero, bhAvajo bhavi guNamaNI / / saMvata 'satareseM paMcA"', 'Aso' mAsa sohaamnno| - 'sudi paMcamI' suragurU vAre, e racyo rAsa ralIyAmaNo / / niravAMNa bhAva ulAsa sArthe, 'rAjanagara' mAMhi kiiyu| kahe zAhajI 'lAdho' 'hIra' Agraha thI, rAsa eha karI diiyu||1|| iti zrI zivacandajI no rAsa samApta ||ch|| pa05 ni0 ma0 lA0 // prati naM0 2 puSpikA lekha sambat 1840 nA Asu badi 4 dine zrI bhujanagara madhye likhate / gAthA 105 likhataM devacanda gaNinAM likhataM zrIvRhatkharataragacche khema zAkhAyAM zrIkacchadeze zrIzAMti prasAdAt vAcyamAna hetave / meru mahIdhara jAM lage jAM laga ugata sUra, tAM laga e pothI sadA rahe jo e sukha pUra // zrI rastu / kalyANamastu // zrI zrI (patra 6 aMjArase vidvada munivarya labdhi muni jo dvArA prApta) 2010_05 Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinacandra sUri paTTadhara zrIjinaharSasUri gItam AdyapakSIya ( kharataragacchIya ) AcAryazAkhA jinacaMda sUri paTTadhara zrI jinaharSa sUri gItam 333 sakhi dekhyau he supanau maI Aja, zrI gaccharAja padhAriyA / sakhi sagalAM he sAdhAM siratAja, zrI 'jinaharakha' sUrizvaru // 1 // sakhi cAlau he karanI gaja geli, Dhela taNI para DhalakatI / khimhAMkA sadguru mohanaveli, vANi amIrasa upadisai ||2|| sakhi sajatI he solaha zrRMgAra, oDhI suraMgI cUnar3I / sakhi zIsaha ghara kalaza udAra, motyAM thAla badhAmaNau ! | 3 || sakhi jugavara cavada vidyA rA jANa, jANI tala sArai jagai | sakhi mAnai he sahu rAjA rANa, pATai zrI 'jiNacaMda' kai || 4 ||| sakhi dIpai 'dosI' vaMza diNanda, 'bhagatAde' uyarai dharyA 1 sakhi jIvau 'bhAdAjI' rau nada, 'kIratavarddhana' ima kahai ||5|| 2010_05 Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 aitihAsika jaina kAvya saMgraha - ~ ~ - ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ __ laghu AcArya zAkhA // zrI jinasAgara sUri gItam // zrI saMgha karai aradAsa ho ,bekara jor3I ApaNai bhAvasuM ho / puunjii| pUre mananI Asa ho, ekarasau vaMdAvau Avinai ho / / pU0 // 1 / / taI jANyau athira saMsAra ho, saMyama mAraga 'laghuvaya' Adaryo ho |puu. Agama nau bhaNDAra ho, jANa pravINa kriyA nI khapa karai ho |puu0|2| tuM sAdhu ziromaNi dekhiho, pATa taNai jogi 'jinacaMda sUri' khyoho| taI rAkhI jagabhaI rekha ho, pATa baisatAM upasama Adaryo ho |puu0||3|| e kAla taNau parabhAva ho, guNa karatAM piNa avaguNa Upajai ho |puuch| dUdha bhajai viSa bhAva ho, viSadhara mukha khiNa mAMhi jAtAM samoho |puu04 nagara 'ahamadAbAda' ho, doSI mANasa doSa dikhADiyo ho / pU0 / dharama taNai parasAda ho, nikalaGka kanaka taNI pari tUM thayo ho |puu05| thArau sabalo jasa sobhAga ho, cihu~ khaMDa kIrati pasarI cauguNI ho| tumha upari adhiko rAga ho, catura vicakSaNa dharamI mANasAM ho |puu06|| je becai maNikA kAca ho, te sI kImata jANe pAcinI ho / puu| kadAgrahI mithyA vAca ho, kuguru na chaMDai suguru na Adarai ho |puu017) tUM zIlavanta nirlobha ho, zrI 'jinasAgara sUri' suguru taNI ho |puu0 "jayakorati' karai suzobha ho, avicala merutaNI paripratapajyo ho / 8 / 2010_05 Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjina sAgara sUri gItam ||shrii jinadharma sUri gItam // 1 DhAla :-sohilAnI AyA zrI guru rAya, zrI kharatara gaccha rAjiyA / zrI 'jina dharma surinda', maGgala vAjA bAjiyA // 1 // pesAre maMDANa, 'giradhara' zAha ucchava karai / ____ 'bIkAnera' majhAra, iNa vidha pUja jI paga dharai / / 2 / / zrI 'saMgha' sAmho jAi, ANI mana ullaTa ghnne| luli luli vAMdai pAya, so dina te lekhai giNe / / 3 / / sira dhara pUraNa kuMbha, sUhava Avai mlptii| bhara bhara motI thAla, badhAve guru gacchapatI // 4 // paga paga huve gahagATa, ghara ghara raMga badhAmaNA / jhAlara rA jhaNakAra, saMkha zabda sohAmaNA // 5 // kIdhI prola uttaGga, nara nArI mana mohanI / nAnA vighi nAga, tiNa kara dosai sohatI // 6 // siNagAryA saba hATa UMcI guDI phrhri| _dUdhe bUDhA meha, yAcaka jaNa yaza uccarai // 7 // prathama jiNesara bheTi, AyA pUja upaasre| . sAMbhali guru upadeza, sahuko pahuMtA nija ghare / / 8 / / sohalAnI e DhAla, mila mila gAve gordd'ii| 'jJAna harSa' kahai ema0, saphala phalo Aza morar3I // 6 // 2010_05 Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 2 DhAla : - bichuAno mahira karo mujha Uparai, guruA zrI gaNadhAra re lAla / 'bhaNazAlI' kula seharo, mAta 'miragA' sukhakAra re lAla || 1||m0|| sundara sUrati tAharI, dIThAM Avai dAya re lAla / madhukara mohyo mAlatI, avarana ko suhAya re lAla || 2 || ma0 // sUra guNe kari sohatA, SaT jIva nA pratipAla re lAla / rUpe vayara taNI pare, kali gautama avatAra re lAla || 3 || ma0 // sAdhu saMghAte parivaryA, jihAM vicarai zrI gurU rAya re lAla / sukha sampati ANanda havai, varate jaya jaya kAra re lAla ||4||ma0 || zrI ' jinasAgara sUri' jI, saI hatha thApyA pATa re lAla / zrI 'jina dharma sUrIzvaru', dina dina havai gahagATa re lAla ||5||0|| 'rAjanagara' raliyAmaNo, pada mahochava kIyo sAra re lAla / 'vimalA de' ne 'devakI', guNa gaNa maNi AdhAra re lAla || 6 || ma0 // gaccha caurAsI nirakhiyA, kuNa kareM e guru hoDa re lAla / 'jJAnaharSa' ziSya vInavai, 'mAdhava' ve kara jor3a re lAla || 7 || ma0 // 2010_05 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinadharmasUri paTTadhara jinacandra sUri gItam 337 jinadharmasUri paTTadhara jinacaMdrasUri gItam / 1-dezI darajaNarA gotarI // suNi sahiyara mujha bAtar3I, tujha nai kahuM hita ANI / he bahinI / AcAraja gaccha rAyanI, suNivA jaiyai vANi / he bahinI // 1 // sUratar3I mana mohI rahyau // AMkar3I / / sahaguru besI pATiyai, vAce sUtra siddhanta / he bahinI / mohana gArI muMhapatti, sundara mukha sohanta / he bahi nI // 2 // gahUMlI sadguru Agalai, kariyai navanavI bhAMti / he bhinii| suguru badhAvAM motIye, mana mAMhi dhari khAMti / he bahinI // 3 // baisI mana vihaso karI, sAMbhalAM sarasa bakhANa / he bahinI / __ bhAva bheda sUdhA kahai, paNDita catura sujANa / he bahinI // 4 // sAdhu taNI rahaNo rahai, pAlai zuddha AcAra / he bahinI / sUri guNe kari zobhato, zrI kharatara gaNadhAra / he bahinI // 5 // 'buharA' vaMza virAjato, 'sAMvala' zAha suvikhyAta / he bahinI / ratana alika ura dharyo, 'sAhibade' jasu mAtA / he bahinI / / 6 // zrI jinadharmasUri' pATavI, zrI 'jinacandrasUrIza' / he bhinii| avicala rAja pAlo sadA, pabhaNai 'puNya' AzIsa / he bahinI // 7 // likhitaM sambat 1776 varSa vaisAkha sudI 12 bhaume / jina yukti sUri paTTadhara jinacaMdra sUri gItam / pUjajI padhAryA mArU dezameM, dUdhAMbUThAjI meha / guNavantA ho gcchpti| zrosaMgha vAMde ho adhika ucchAha suM, mana dhari dharma saneha // 1 // 22 2010_05 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 aitihAsika jaina kAvya saMgraha guNavantA ho gacchapati, zrIjinacandra sUrI sukhakarU / / AMkaDo // mili milI Avo he sakhara saheliyAM, bhari motiyar3e thAla |gu0|| vAMdaNa jAsyAM he kharatara gaccha dhaNI, jIva dayA pratipAla ||2||gu0|| saMgha sAmhele ho sAmhA saMcarai, mana dhari adhika ANanda |gu0| bAjA bAjai ho gAjai ambarai, gacchapati nA guNa vRnda ||3||gu0|| guNiyaNa gAve ho guNa pUjajo taNA, bole mukha jai jai bola |gu0|| kIrati thAMrI ho gaMgAjala jisI, dasa dizi karai kallola ||4||gu0|| paga paga kIje ho harakhaM gUMhalI, dIjai vaMchita dAna |gu0| sUhava gAvai ho maGgala sohalA, gDi. dhUM dhUM ghure nisANa // 5 // gu0|| nara nArI nA ho parikara bahu milai, vaMdaNa bhaNI vizeSa |gu0|| Aya virAjyA ho pUjajI pATiye, ye dharmarA upadeza ||6||gunnaa navarasa sarasa sudhArasa varasatI, garajatI jalada samAna |gu0 suNatAM lAgai ho zravaNa suhAmaNo, isI mhArai pUjajIrI vANa ||7||gu0|| nita nita navalA ho harakha badhAmaNA, pUrava puNya pramANa |gu0|| jiNa dizi deze ho pUjya samosare, tiNa diza nave nighAna ||8||gu0|| paMcAcAra ho pUjya sadA dharai, pUjya sumati gupati sohanta |gu0|| guNa chattIse ho aMga virAjatA, pUja bhavijana mana mohanta ||6||gu0|| cada jyuM dIse ho nita caDhatI kalA, 'jina yukti sUmi' jI re pATa |gu0|| zrI gauyama jima bahu labdhe bharyA, sohe munivara thATa ||10||gu0|| dhana 'bIlAr3A' ho saMgha sarAhiye, pUja rahyA comAsa |gu0|| jina zAsana nI ho thaI prabhAvanA, saphala phalI sahu Aza // 11 // // mAta "jasodA" ho nandana jANiye, 'bhAgacanda' suta suvicAra (gu0| yugapradhAna ho jagameM avataryA, gotra 'rIhar3a' siNagAra |gu0 pUja pratapo ho jA ravi candramA, ho pUja jovo kor3a barIsa gu0| ima nija manameM ho harakha dharI ghaNo, 'Alama' ce asIsa ||13||gu0|| // iti zrI pUjyajI gItam // 2010_05 Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zitracUlA gaNinI vijJapti aitihAsika jaina kAvya saMgraha tRtIya vibhAga ( tapAgacchIya aitihAsika kAvya saMcaya ) || zivacalA gaNinI vijJapti // TAR 336 zAsanadeva te mana dharie, cauvIsa jina paya aNusarIe / goyamasvAmi pasAyalue, ameM gA (isi zrI guruNI vivAhalue // 1 // 'prAgaha' vaMza siMgArue, 'gehA' gaNa guNaha bhaMDArue / dAnihiM mAnihiM udArue, jasu jaMpaya jaya jayakArue || 2 || tasu gharaNI 'vilhaNa de' mati e, sadAcAra saMpanna zIyalavatI e / jiNahi jAyA vayarAgaru e, strI rayaNahiM guNa maNi AgarUe // 3 // kuMara guNaha bhaMDArue, 'jinakIrati sUri' sA vIrue / 'rAjalacchi ' bahana tasu nAmue, loha pavataNi karu paNAmue ||4|| 'sivacUlA' sati siMgArue, jasu visvara jagi udArue / rupa lAvaNya manoharue, tapa tejihiM pAva timira harue ||5 // cAritra pAtra guru jANie, zrI gacchaha bhAra dhuri ANIe / tiNe avasara zrI saMgha mana rulIe, vicAra joI te mani rulIe || 6 || 'mahattara' pada ucchA hue, tavakhiNa patau 'mahAde' sAhUe / vinavyA zrI gururAue, mau mani ghaNau umAhUe // 7 // kiDa pasAyo zrI saMgha milIe, AnaMdiu nAcai valI valIe / lilugra na 'vaizAkhue ' ' cauda tryANui' ti pahile pAkhIe ||8|| 'medapATa' mahotsava karoe, 'deulapurI' jaMga suvi (ci?) vistarue / Avai zrIsaMgha daha dizi taNAe, AvarA jai sAhamA ati ghaNAe // 6 // 2010_05 Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 aitihAsika jaina kAvya saMgraha maMDapa moTA maMDANAe, tihAM baisai catura sujaannue| nAcaie nirupama pAtrue, jasu jotAM gahagahai gAtrue // 10 // caurI cauhi pakhi camara Dhalaie, posAlainA dizi vistrie| maMgala dhavala mahalAvaie, zrI zavacUlA' mahattara gAyasiMe // 11 / / cyArai bhagavan ANaMdapUre, tehave vAsa khivai 'somsundrsuure'| mahattara uvajjhAya padavIe, vita vicaya 'mahA de' saMghavIe // 12 // subhAsu lakuTA ra(rA?)sue, guNa gAie 'zavacUlA' mahattarIe / 'ratnazekhara' vAcaka varue, panyAsa gaNIza ati vistarue // 13 // dIkSA mahotsava apArue, tihiM varatai jyjykaarue| paMcazabda tihAM bAjaie, tiNe nAdeM ambara gAjaie // 14 // bandiya jana jaya uccaraie, tihiM mAMgatajana dAlidda hrue| talIyA toraNa ucchalaie, tihAM gharaghara guDi vistaraie // 15 // zrIsaMgha mana pugi rulIe, guNagAi goraDI savi milie| dakSINa deva siri mahalAvaie, sAha supatra khetre dhana vAvaraie // 16 // devahiM gurubhakti yuNIe, khetra 'zAhapura' ApaNIe / darasaNasyuM guNadhArue, vastu pahirAvai atihiM apArue // 17 // zrIsaMgha paMcaMgi maDadIe, sAha 'mahAde' iNipare jasa lIe / raMjiya sayala sabhA jaNue, saMtoSiya sAhami bhagata janue // 18 // karaNI anupama te karaie, tasa kirati daha disi vistriie| mahattara nAma vizAlue, tasa upamA candanabAlae / / 19 / / dra padi tArA mRgAvatIe, sItA ya mandodarI sarasatIe / _sola satI sAnidha karaie, bhaNayavAgha (bhaNavArthI') zrIsaMgha duriyA haraie // 20 // [iti zrI jinakorti sUri mahattarA zrozavacUlA gaNi pravartino rAjalacchI gaNivijJaptikAH, zrAvikA hIrAde yogyaM] (kharatara gacchIya pravartaka munivarya sukhasAgarajose prApta ) New2bM 2010_05 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 341 kavi guNavijaya kRta vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa prathamanAtha pRthvI nago, praNamuM prathama jiNaMda / mAtA 'maru devo' taNo, nandana nayaNAnanda // 1 // "sIrohI' mukha maNDaNo, dukha no khaNDaNahAra / 'RSabhadeva' sAhiba sabala, vAMchita phala dAtAra // 2 // gajagati jinapati je dharai, gaja lAMchana nisadIsa / 'hIra vijayasUri' hAthasyuM, ve thANyo jagadIsa // 3 // 'ajitanAtha jaga jIpato, dolatIkara dodAra / 'osavaMza' nai deharai, japatAM jaya jayakAra // 4 // 'zAMti' zAMtikara solamo, parama puNya aMkUra / nagara ziromaNi 'zivapurI', sUhavi zira sindUra // 5 // 'kamaTha' kATha thI kAr3hio, jiNi alato bhujaGgida / lAkha cyuAlIsa ghara dhaNI, te kIdho 'dharaNIMda // 6 / / te dukha cintA cUraNo, pUraNa pUrai Asa / prahauThi prabhu praNamii, zrI'jIrAuli' pAsa // 7 // zAsana sAhiba sevIyai, samaratha sAhasa dhIra / 'baMbhaNavADi' maMDaNo, vIra vADa mahAvIra // 8 // vacana sudhArasa varasatI, sarasati diu mati mAya / 'kamala vijaya' guru pada kamala, praNamuM parama pasAya // 6 // 2010_05 Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 342 'hora' pATi 'jesiMgajI', pATi pragaTa jagIsa / zrI ' vijayadeva' sUrisaru, jIvo koDi varIsa ||10|| tiNi nija pATi thApIo, kumati mataMgagaja sIha / 'vijayasiMha sUrIsaru', sakala sUri sira lIha // 11 // rAsa racuM ralIyAmaNo, mani ANI ullAsa / 'vijayasiMha sUri' taNo, suNayo 'vijaya prakAza' // 12 // sAvadhAna sajjana suNo, pahilA diu dui kAna | khaMDAnI pRthvI kahI, vidyAnAM chai dAMna // 13 // DhAla :- rAga dezAkha / ar3hAra koDA koDi sAgara jeha,, yugalA dharama nivAraka jeha / 'RSabhadeva' huA guNa geha, dhanuSa paMcasai sovana deha // 14 ' AdIzvara' niM suta zata eka, 'bharatAdika' nAmiM suviveka / Apa pATa 'bharatesara' Apyo, 'bahalI deza' 'bAhUbali' thApyo // 15 // 'marata' taNA aThANuM bhAi, temAM eka 'marudeva' savAI | tiNi nija nAmi vasAvyo deza, teha bhaNI bhaNiyai 'maru deza' ||16|| Iti anIti nahIM lavaleza, dharma taNo te kahii desa / cora caraDa nI na paDai dhADi, bar3A bar3A jihAM chai vyavahArI, satrukAra karai anivArI / moTA tIratha nI jihAM sevA, motIcUra miThAi mevA || 18 || rAjA piNa jihAM dharama karAvai, paramesara nI pUjA maMDAvai / sahajiM jIva amAri palAvai, AheDA upari navi Avai ||16|| sUra subhaTa mAMTI muMchAlA, kari jhalakai karavAla karAlA / vyApArI dIsai dudAlA, ghari ghari subhitra sugAlA ||20|| 2010_05 ** / / 17 Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 343 desa moTo tima moTA kosa, bholA loka nahIM mani rosa / bolai bhASA prAhiM aTArI, kaDi bAMdhai bahu loka kaTArI // 21 // loka dharai hAthi hathiAra, vANiga paNi jhUThA jhuujhaar| raNaM viDhatAM paNi pAchA paga nApai, sAhamo sAhamaNiM nai thira thaap||22 kapaTa vihUNI bolai gADhiiM, garaDho paNi jihAM dhuMghaTa kADhai / vidhavA paNi paharai kari cUDi, rAva rasoi rAdhaI rUr3I // 23 // praho pAhuNaI sabala sajAi, rAya rANA nI pari bhuMjAi / pATabhakta manamAM nahIM droha, svAmibhakta syu adhiko moha // 24 // puNyavanta prAhiM nahi khuMTa, vAhaNa sAhaNa car3havA UMTa / jihAM thAkai tihAM lii vizrAma, cora cakhAra taNuM nahIM nAma // 25 / / loka lAkha lolAI cAlai, sonA rUpI (yA) hAthi uchAlai / dusmana nai sira devA doTa, moTA 'mArUADi' nvkottaa||26|| prathama koTa 'maMDovara' e ThAma, hava (gAM) 'jodhanayara' abhirAma / bojo 'abuda' gar3ha te jANyo, trIjo gar3ha 'jAlora' vakhANyo // 27 // cotho gaDha te 'bAhaDamera', pAMcamo 'pArakaro' nahIM pher| 'jesalimeri' chaTho koTa, jiNi lAgai nahiM baharI coTa // 28 // 'koTaDaI' sAtamo koTa vaDero, AThamo koTa kahyo 'ajmero'| koi 'puSkara' koi kahai 'phalabaddhI, navakoTI 'mArU ADi' prasiddhI // 26 dohA dhana 'maMDovara' marudharA, jihAM 'maMDovara' 'pAsa' / 'guNavijaI' kahai prabhu pUjatAM, pUrai mananI Asa // 30 // Aja saphala dina mujha hu(you, abahuM hu(ya)u sanAtha / "guNavijaya' kahai jaba mujha malyo, 'phalavadhi' 'pArasanAtha // 31 // 2010_05 Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla :-caupaai| 'marU' maNDala mAMhi 'meDatu', dAlidra dukha dUri pheDatau / tehanI kIrati jaga mAM ghagI, ehavI loka bAta maI suNI // 32 // jina zAsana mAMhi bolyA bAra, cakravartI 'bharatAdika udAra / tima ziva sAsani cakro hoi, cyAra upari adhikA validoi / / 33 / / temA dhuri 'mAMnadhAtA' bhaNyo, cakravartI te mUliM jnnyo| tava mAtA pahutI paraloka, rAjaloka saghalai tava zoka // 34 // kima e bAla vRddhi pAvasyai, iMdra kahai mujha nidhA(zrA?) vasai / __ tiNa kAraNi 'mAMnadhAtA' kaghau, cakravartI pahaliu gahagahyo / / 35 / / dAna devA ghari sAmho jAya, te moTo huu mahArAya / koDA koDi barasa tasu Aya, prajA ta{ pIhara kahavAya // 36|| kRta yuga mAM te (huyau) prasiddha, indrai rAjya thApanA kiddha / tiNiM nagara vAsyuM 'meDatuM', lIlAI lakhamI teDatuM // 37 // 'meDatuM'te 'mAnadhAtA purI', jehathI lAjI 'alkaapuri'| je mAMTai tihAM dhanapati eka, iNi nagari dhanavanta aneka // 38 // loka vAta ehavo sAMbhali, sAcyu te jANai kevlii| 'meDatA' nI mahimA ati ghaNI, tiga velA 'meDatoMA' ghaNI ||3hiiN| caupaTa cahuTAM keri olI, gar3ha mar3ha mandira moTI proli| ghari ghari ucharaMga kallola, bAjai mAdala bhugala Dhola // 40 // cihu disi sajala sarovara ghaNAM, derANI jeThANI taNAM / kuMDala saravara sohAmaj, jANe kuNDala dharaNI tape // 4 // 2010_05 Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa gAjai gayavara haya (va)ra ghaTTa, vyavahArI naNA gaja ghaTTa / ___ vanavADI opai ArAma, pAsai 'phalavadhi' tIratha ThAma // 42 / / deza deza nA Avai loka, dAdai dIThai nAsai soka / paratA pUrai 'pAsa kumAra', rAti divasa ughADA bAra // 43 / / isyuM tIratha nahIM bhUmotalaI, mANasa lAkha eka jihAM milai / posa dasamI jina janma kalyANa, 'meDatA' pAsi isyuM ahinANa // 44 // 'meDatuM' dIThai mana ulasai, devaloka te dUri vasai / 'meDatuM' dekhI laMkA khisI, pANI ANai 'vANArasI' // 45 / / zikhara baddha UMcA prAsAda, nandIzvara syuM mAMDai vAda / satarabheda pUjA maMDANa, rasiyA zrAvaka suNai bakhANa / / 4 / / mahAjana ni mani moTI dayA, rAMka Dhoka upari bahu mayA / ThAmi 2 tihAM satrukAra, tiNi nagarI nita daya dayakAra // 41 // teNiM nagari mahAjana mAM baDo, 'coraveDiyA' kula nu diivddo| 'osavAla' ati araDakamalla, sAha 'mAMDaNa' nandana 'nathamalla' // 48 // tasa ghari lakSmI vAso vasai, rUpi rati pati nai te hasai / nAthU nai ghara gaja gAmiNI, 'nAyaka de' nAmi kAminI / / 4 / / maNi mANaka moTA mAliA, sonA rUpAM nI thaaliyaaN| sAli dAli sakharAM sAlaNAM, upari ghala ghala ghI ati ghaNAM // 50 // "phulAM' dAdI dii bahu dAna, sAhamI sAhamaNi naI sanmAna / ____ sAdhu sAdhavI ghari AvaMtI, pANI no pari ghI vihati // 51 // mIThAI mevA bharapUra, coA caMdana agara kapUra / 'nAyaka de' navayauvana nAriM, 'nAthU' sukha vilasai saMsAri // 52 / / 2010_05 Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 aitihAsika jaina kAvya saMgraha puNyai pAmoM Rddhi apAra, jaga jaNa jaMpai jai jaikaar| - 'sAlibhadra' sama sukha bhogavai, sukhi samAdhi dina jogavai / / 53 'nAyaka de' naMdana dui jaNyA, sakala kalA guNa sahaji bhnnyaa| 'jesau' nai 'kesau' tisa nAma, 'dazaratha ghari jima 'lakhamaNa' 'raam'54| trIjo suta jAyau tiNa vali, mAta tAta puhatI mnrlo| - 'meDatA' mAMhi huA ANaMda, 'karmacaMda' nAmai kula caMda / / 55 // 'kapUracaMda' cothA nuM nAma, 'paMcAyaNa' te paMcama ThAma / 'nAthU nA naMdaNa guNa bharyA, jANiki pAMca pAMDava avatA / / 56 / / dohApAMDava pAMcaI mAMhi jima, vicalo suta siradAra / tima 'nAthU' naMdana viciM, 'karmacaMda' suvicAra ||5|| vikrama saMvata solasaI' upari 'cyu aaliis'| zAke 'panara navottaraI' pUrai sajana jagIsa // 58 / / ujala pakhi phAguNa taNai, boja divasi ravivAra / . uttara bhadra padA taNai, cothA caraNa majhAra / / 56 / / rAjayoga ralIyAmaNai, phAga ramai nara nAri / 'karmacaMda' kuMvara jaNyo, jagi huA jaya jayakAra / / 60|| karka lagana mUrati bhavani, tihAM guru uMcai ThAmi / . baiTho tiNi tUTho diI, guru padavI abhirAma !!61 / / trIjai rAhu su khetrIu, kanyA rAzi nivAsa / bhAI bhuja bali dIpatau, dusamana thAi dAsa // 62 / / ravi kavi budha e AThamai, kuMbhi lagana biitttth|| navamaI bhavaniM ketu kuja, pUraNa caMdra paiTTa // 63 / / 2010_05 Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 347 mekhiM zani nIcau kAu, dazamai bhavani udAra / paNi phala ucAna diI, keMdra ThAmi sukhakAra // 64 / / e zubha velA avataryo, 'karmacaMda' sukhkNd| sukhi samAdhi vAdhatuM, bIja thakI jima caMda / / 6 / / DhAla :-rAga gauDo / ika dina ima ciMtai, nAyaka de bharatAra, ___ sukha sejiM sUto, jAgyo rayaNi majhAra / maI pUrva bhava kAi, kIdhAM puNya apAra, teNiM sahI pAmyAM, sukha saghalA saMsAra / / 66 / / mujha maMdira maiDI, maNi mANaka nA hAra, nita navAM paharavA, nita navalA AhAra / nitu 2 ghara Avai, aratha garatha bhaMDAra, vali pAmyA parighala, putra kalatra parivAra // 67 // iNi bhavinavi kodhau, sUdho zrI jina dharma, viSa (ya) rasi huMsI, kIdhA koDa kukarma / 'dhanno' 'kayavanno', 'sAlibhadra' sukamAla, ___ jou dharmii tariyA, vali 'avaMti sukamAla' / / 68 / / e viSaya taNi rasi, prANI naI bahu raMga, jima nayaNa taNai rasi, dIvai paDai pataMga / rAgi kari vedhyo, bIMdhyo vANa kuraMga, ambADI pADai, kariNI mada mAtaMga // 66 // 2010_05 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 aitihAsika jaina kAvya saMgraha nmomrani khArA nai khoTA, mIThAM madhurA bhakSa, kAcA nai korAM, kaMdA mUla abhakSa / rayaNi bhoyaNa ghaNa, paradArA gama(na) kiddha, tohi tRpati nahIM mujha, jima khArai jali piddha // 70 // e jarA dhUtArI, dhoi desa videsa, viNa sAbU pANI, ujjala karasyai kesa / tiNi viNa Avyai je, maI kIdhA bahu pApa / te mujha mani jANai, jima mA jAgai bApa // 71 // koi suguru milai suM, nija pAtika AlouM, guru vANI gaMgA, pApa taNAM mala dhouu| ehavaI 'meDatA' mAM, AvyA baDa aNagAra / zrI 'kamala vijaya' guru, sakala zAstra bhaMDAra / / 72 / / sAha 'nAthU' harakhyA, nirakhI tasa dodAra, dhana 2 e munivara tapA gacha zRGgAra / jAva jIva ehani dravya sAta AhAra / mIThAi mevA, vigai paMca parihAra // 73 // e guru saMvegI, vairAgI dhana dhanna / e moTo paMDita, ThANe paMcAvanna / AvI vaMdI nai, kahI 'nAyaka de' kaMta / gurujI AloyaNa Apo, mujha ekaMta / / 74 // calatA paMDita kahai suNiM tu 'nAthUmAha', _ AloyaNa leyo, jaba vaMdau gachanAha / 2010_05 Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasaMhasUri vijayaprakAza rAsa AloyaNa nI vidhi, gItAratha samajhAi | AloyaNa kAji, vIsa varasa paDakhIjai, tima joaNa sAtasai, gItAratha zodhIjai / tiNi kAraNi tapa gacha nAyaka guru niM pAsi / diI agItArtha tu, sAmho pApa bharAi || 75 // valatu tava bolai, 'nAyakade' nu nAtha | te dUra dezAntari, chai tapagacha nA nAtha // tumheM paNi gacha mAMhi, moTA paNDita rAya / yo AloyaNa, avasari mani ullAsa ||76|| 'nAyaka de' nAyaka, taba 'kamala vijaya' guru, zAstra zAkhi saba jANI / C desyo AloyaNa, tara choDuM tumha pAya // 77 // AloyaNa dIdhI, ( manadharI) bahu jagIsa | 346 'nAtha' mati dIThI, dharma rAga raMgANI || upavAsa chaTTa bahu, aTThama tima ekavIsa // 78 // joDI dui nija pANI / taba bolai karasyuM, e pramANa tumha vANI || vali tumha pasAyaI, hu ( 4 ) u nirmala prANI | Aja thakI abhigraha, ThAmi bhAta nai pANI // 76 // AloyaNa karatAM cetyo, catura sujANa / pUchai nija nArI, tima bhAi 'suratANa' || mujha kA karI nai, lIjai saMjama joga / jehathI pAmIjai, ajarAmara sura bhoga ||80| 2010_05 Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha dohA / 'sAha 'mAMDaNa' kula jaladhi nuM, hastimala 'nathamalla' | viSama viSaya rasi navi chalyo, cokhai citta chayala ||81|| nija kuTamba teDI karI, 'nAthU' kahai niradhAra / tumhe sahu (huva) u ikamanA, lesyuM saMyama bhAra // 82 // "karmacanda' kuara pramukha, sahu kahai e bAta / amha pramANa chai tAtajI, na karU dharma vighAta || 83 || jima AloyaNa avazari, milyA suguru nikalaGka | tima havi gacha nAyaka milai, to vrata lyuM nizaGka || 84|| DhAla rAga toDI: 350 isA avasara 'lAhura' sahari kari dui vaumAsi / 'vijayasena sUri' 'meDatai', AvyA jita kAsI // " nAthU' pAMcai putra lei, guru nai bar3hAvai / 'karmacanda' mukha canda, dekhi gurujI bolAvai || 85 || gachapati jaMpati e udAra, bAlaka zubha lakSaNa / je cAritra lesyai sahI, to thAsyai vicakSaNa // 'nAthU' zAha co bhAtra, saMbhali muni nAtha / harakhyA cita mAMhi jyaM, caDhai ciMtAmaNi hAtha ||86|| guru kahai 'nAtha' sAha ! suNo, caumAsA mAMhi / 'hIrajI' darzana tai hetu, pahuMcaM udyAhiM // 'karmacandra' kuMara kuTamtra sahu, sAtha samelA / 'samaya lei tu Avayo, thAyo aha bhelA // 87 // 2010_05 Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa sIkha dei 'meDatA' thakI, 'sAdaDI' padhArai | parva paNa pAraNa, 'rANapura' johArai || jaMgama thAvara tIrtha doi, miliA 'varakAMNai' / 'jAlorau' saMgha vaMdavA, Avyo jaga jANai ||88|| 'kamala vijaya' guru tihAM caumAsi, pUjyanA paga vaMdai / 'bIjho' vAnu saMgha raMgi, nAcai nava chaMda // 'tihAM thI guru 'jesaMghajI', 'sIrohI' Avai / anukrama sAmho saMgha Avi, 'pATaNa' padharAvai // 86 // puNyavanta 'pATaNa' prasiddha, nagarI siratAja / tihAM 'hIrajI' nirvANa jANI, rahai 'tapa' gacha rAja || havai suNau je 'meDatai', huA maMDANa / cAritra letAM 'karmacandra', udayau jaga bhAMga ||6|| jImaNavAra jalebII, bahu gAma jImADai / 'nAyaka de' pati pAMti khaMti, kari moTI mAMDai // sonA rUpA nA kacola, thAlI suvizAlI / sAli DAli zuci sAlaNAM, ghala ghala ghI nAlI // 61 // dahI karambaDa ghola jhola, upari tambola / nAgaraveli sopArI pArI, yali kuMkuma rola // candana kesara chAMTaNA, mANasa lakha milIyA / 351 vAgA lAla gulAla jANi, kesUDA phaliA ||2|| milyA mahAjana mAMDavai, vaiThA bahu TolA | cAlIsAM divasAM lagai lIdhA bannaulA // 2010_05 Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 aitihAsika jena kAvya saMgraha deva taNo dhana bhakti yukti, guru guruNo teDyA / sAhamI sAhamiNI saMvibhAga, kari pAtaka pheDyA // 6 // saNagAryA saba hATa pATa, cahuTA caurAsI / ___ rUDo gUDI bahuta teja, nejA ullAsI // 'meDatIA' ma harAMNa teNi, dIdhA nIsANa / vAjai maGgala tUra pUra, paDai kumatI prANa // 14 // dhavala gIta gAI apAra, goro guNa u(o?)rii| 'karmacandra' mukhacandra dekhi, nAcaMti cakorI / / bhaDa (1) bhojiga bahu bhaTTa naTTa, bolai birudaalii| ____ laMkha maMkha khelanti khagra, kara detA tAlI // 65 // 'karmacanda' kuMara udAra, zRGgAra karAvai / tima bihu bAMdhava mAta tAta, 'suratANa' suhAvai / / mAthai mauDa visAla bhAla, kuNDala dui dopai / hiyaDai motI taNa (u) hAra, gaMgAjala jIpai // 66|| bAjU baMdhana baharakhA, kara kaMkaNa jddoaa| dIkhyA levA kAja saja, siMdhura ziri car3hiA / bolai ima guNa loka thoka, paradesI pAthU / . chatrIse varase chayadA, dhana 2 e nAthU / / 6 / / dhana 2 kuara 'karmacanda', dhana 2 e bhAi / dhana 2 zAha 'suratANa' dhana, 'nAyaka' de mAi / / bhugala bheri napherI nAda, bAjai saraNAi / eka bhaNai e 'vastupAla', e bhoja' savAi // 18 // 2010_05 Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 353 thAnaki 2 thAkaNe, dIjai je mAgai / paMca varNa dayAM bharI, vali cAlai Agai / kapaDa kIdhA koTa coTa, damAme dIdhI / 'osavAla' bhUAla dhana, ima kIrati kIdhI // 16 // yAcaka naI dhana kana kanaka dAna, dei dAlida khaMDai / ima ADambara parivaryA, AvyA vana khaMDai / triNa pradakSiNa samosaraNa, vidhisyuM guru vNdd| 'karmacaMda' sakaTuMba lei, cAritra ANaMdai // 10 // dohA:'karmacaMda' ravi Ugatai, tapa gaNa gayaNa udyot| durita timira dUri kiA, tima kumatI khadyota // 1 // 'mAMDaNa' kula maMDaNa karai, 'marumaMDali' ulAsa / __ saMvata 'solai bAvanai, bIja' divasi 'mAha' mAsa // 2 // 'jesau' thira thApI ghare, tima paMcAyaNa' putra / chatI Rddhi chAMDI liu~, chai (6) mANase cAritra // 3 // DhAla rAga dhanyAzrI:tihAM thI te muni cAlai, viSaya kaSAya nai pAlai / AvyA gUjara desa, pATaNi kIddha pravesa / / 4 / 'vijayasena' sUrirAya, praNami pAtaka jAya / te chai naI(6) dIdhI dikSA, grahaNA sevanA zikSA / / 5 / / 'nemivijaya' 'nAthU' jANa, 'sUravijaya' 'suratAMNa' / _ 'karmacanda' muni nAma, 'kanakavijaya' guNadhAma / / 6 / / 2010_05 Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'kesA' muni taNuM nAma, 'kIrtti vijaya' abhirAma / 'kapUra canda' te lahi (ya) i, 'kuMaravijaya' muni kahi (ya) i ||7|| saghalA mAM siradAra, 'kanaka vijaya' aNagAra / e moTau mahAbhAga, zrIAcAraja lAga // 8 // potAnu' paTadhArI, 'vijayadeva' gaNadhArI | tehanai te ziSya dIno, jaDiu kanaka nagIno // 6 // 'kanaka vijaya' muni celo, kalpalatA taNu velo 'vijayadevasUri' pAsi, sagalA zAstra abhyAsi // 10 // | guru nuM pAsa na mukai, vinaya bar3A no na cUkai / nAmamAlA nai vyAkaraNa, kIdhA kaMTha AbharaNa / / 11 / / jotiSa tarka vicAra, jANai aMga igyAra / 'paNDita' padavI viziSTA, 'sola sattari' pratiSThA / / 12 / / 'visA' 'vado' vitta vAvai, 'amhadAvAda' sohAvai / kharacI ati ghaNI Athi, 'vijayasena sUri' hAthi || 13 || 'jesiMga' nuM niravAMNa, 'khaMbhAiti' jaga bhANa / pATi paTodhara pUro, 'vijayadeva sUri' sUraja // 14 // 'jesiMgajI' pATa dIpai, teji sUraja jIpai / pUrai saMgha jagIsa, 'zrIvijayadeva sUrIsa' // 19 // bhalau bhaTAraka bhAvai, 'pATaNi' caumAsu Avai / sola tihutarA varSi', 'lAlI' zrAvikA harSI // 16 // praur3ha pratiSTA te maMDaI, dAni dAlida khaMDai | posa bahula chaTThi sAra, nahIM jihAM doSa aDhAra ||17|| 2010_05 Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa "zrIvijayadeva' sUriMdai, sakala saMghaji aannNdi| _ 'kanakavijaya' kavirAya, kIdhA zrI uvajhAya // 18 // ima je guru ni ArAdhai, te sukha saMpati sAdhai / vijayadeva' gaNadhAra, bhUtali karai vihAra // 19 // sAhi 'salema' udAra, karavA suguru diidaar| 'mAMDavagar3ha' guru teDyA, kumati nA mada pheDayA // 20 / / dekhI 'tapagacha nAha', khusI bhayo pAtisAha / jagaguruke paTi pUre, bar3e 'vijaya deva' sUre // 21 // zAhi 'jahAMgIrI thApai, nAma 'mahAtapA' Apai / caMike guru moTe, toDi karai tehu khoTe // 22 // guhirA nisANa gAjai, pAtizAhI bAjA baaji| milIyA 'mAlavI' saMgha, 'dakSiNI' zrAvaka saMgha // 23 // pAMbharI doi paga lAgA, kei kesari AdiI vaagaa| misarU malamala sAi, pagi paTakUla vichAi / // 24 // vITI ver3ha gAMThoDA, vali dodhA ghaNA ghodd'aa| zrAvaka zrAvikA Avai, motI thAle vadhAvai / / 25 / / loka lAkha guru pUjai, tehanA pAtika dhuujii| gurujI nai paTiM dIvau, 'vijayadeva' ciraMjIvau // 26 / / dohA 'vijaya deva' guru gAjatA, 'gUjara' dezi vihAra / anukrami karatA AviyA, 'soraTha' deza maMjhAra // 27 // 'vimalAcala' tIratha baDau, sakala tIrtha zrRMgAra / jihAM zrI'RSabha' samosaryA, pUrva navANuM vAra // 28 // 2010_05 Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha - - - .- ~ ~ ~ 'guNa vijaya' kahai zrI siddhagiri', dhyAna dharata gata pApa / ___ balavanta baiTho jihAM dhaNI, 'bAhUbali' nuM bApa // 26 / / / je nara ghari baiThA karai, zrIzacuMjaya jApa / - 'guNavijaya' kahai tehanA Talai, sahasa palyopama pApa / / 30 / / 'guNavijaya' kahai zejUMja taNI, AkhaDI moTo marma / lAkha palyopama saMciyA, Talai nikAcita karma / / 31 / / "guNavijaya' kahai 'vimalAcaliM', paMcakor3i parivAra / caitrI dina kevala lAu, 'puNDarIka' gaNadhAra // 32 // 'guNavijaya' kahai jaga mAM baDA, 'zatrujaya' 'girinaari'| ika ziri 'Adisara' cavyaGa, ika ziri 'nemi' kumAra / / 33 / / DhAla-rAga sAmerI 'zatrujaya' jinavara vaMdai, gurujI nija pApa nikNdii| . . dui 'dIva' karI comAsa, pUrI 'soraThanI' Asa // 34 // 'hIrajI' nI pari pUjANo, tihAM 'tapa gacha' kero rAMNau / 'giranAra' dekhI(duHkha) meTai, rAjali (dhi?) rAjA jina bheTai // 35 // vali 'navai nagari' guru Avai, sAmahiAM saMgha karAvai / jAmI dui sahasa vakhANI, ika sAmheli kharacANI // 36 / / tihAM thI vavi (cali?) pUjya padhArai, zatrujaya' deva juhArai / __ 'khaMbhAiti' ati ullAsi, tihAM thI AvyA caumAsai // 37 / / tihAM triNa pratiSThA sAra, rupaiA cauda hajAra / kharacyA 'khaMbhAita' mAMhi, zrIsaMgha adhika uchAhiM // 38 // 2010_05 Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa " tihAM thI Agya ullAsai, 'sAbalI' nagari 'mAha' mAsi / 'ajuAlI chaTThi' vakhANI, tIna mAsa lagai guru maunI, amAri palAvai 'sonI' / saMgha mukhya 'ratanasI' sAha, lIdho lakhamI nu lAha // 40 // 'zrI' kanaka vijaya' uvajhAya, vakhANa karai munirAya / pAlai nija guruno ANa, thAsyai te tapagacha bhANa // 41 // gurujIha vidhAnaM baiThA, pAtaka pAyAliM paiThA / -chaTTa (a) Thuma karai aneka, uvapavasa (upavAsa?) ghaNA suviveka // / 42 // afar karI dhavala dhAni, pUrava disi baisai dhyAni / pacakhANa jaNAvA mATiM, Apa akSara likhI pATi || 43 // zrAvaka tihAM agara kapUra, ugAhai parimala pUra / iNa pari AcAraya maMtra, ArAdhai pUjya pavitra // 44 // vaisAkha mAsa jaba Avai, suhiNai sura vAta jaNAvai / vAcaka niM nijapaTa Apau, gacha bhAra 'kanakajI' nai thApaDa || 45 || e vANi suNI guru harakhyA, jima zItala jala thI tarasyA / maha (ya) li bahu maMgala kIjai, guru AyA 'AkhAtIjaI' ||46 || Avai tihAM saMgha apAra, aMga pUjA nA aMbAra / 357 2010_05 // 39 // dukhaM dAlida dUrI gamAyA, yAcaka ghara subhara bharAyA ||47 // 'sAvalI' nai 'iDari' jui, prAsAda pratiSThA huI / 'rAya' dezi zobhA lodhI, guru doi caumAsI kIdhI ||48 || havai 'rAjanagari' guru Avara, caumAsuM saMgha karAvai / bIjuM 'bIbIpura' mAMhi, guru catura caumAsu cAhai ||46 || Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'pAraNi puMjAuta ' Avai, 'sIrohI' soha caDAvai / abhinava udayo 'tejapAla, prAgavaMza tilaka 'tejapAla ' // 50 // rAya 'akhayarAja' baDaha bIra, tehani ghari jeha vajIra / te zAha tihAM kiNi Avai, guruni vaMdai mani bhAvai || 51|| karai yAtra 'vimala girI' kerI, jiNi bhAjai bhavanI pherI / Avai 'kamIpura' pherI, DhamakAvara Dhola napherI // 52 // // pUjya jI nai kahai paradhAna, etaluM diu~ mujhaniM mAna / kari mela vadhAro vAno, gururAja kayuM e mAno // 53 // guru kahai amha mani nahIM khesa, TAlau tumhe sayala kilesa | tihAM likhita bhASita kari lIdhA, sAhi sahu ko niMdIdhA || 54 // e likhita thakI je cUkai, tehaniM jagadIsara mukai | mAMho mAMhi mela karAvyau, puNyai bhaMDAra bharAvyau / / 55 / / AcAraja 'vijayAdi', guru jI vAMdyA ANaMdai / zrI 'naMdIvijaya' uvajhAya, jehanu moTau bhaDavAya // 56 // // 'dhanavijaya' 'dharmavijaya' nAma, vAcaka dui ati abhirAma / ityAdika muni jaga jANyA, purNi guru caraNe ANyA ||57|| sAha kahai 'sIrohI' padhArau, bali vInati e avadhAro | 'tejapAla' sIrohI Avai, 'zrIvijaya deva' guNa gAva3 // 58 // dohA 'rAjanagara' thI vicaratA karatA saMgha kalyANa / 'yadesi guru AviyA, jihAM rAjA 'kalyANa' // 56 // 'vijayadeva sUri' vaDa vakhata, vAcaka paMca sameli / 'IDaragiri' zira 'RSabha jina', bheTayai hui raMga reli ||60|| 2010_05 Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 356 'iDaragar3ha' mukha maMDaNau, sAhiba sukha dAtAra / ___ 'guNavijaya' kahai maMgala karau, 'sumaMgalA' bharatAra / / 6 / / 'rAyadeza' raliAmaNau' 'IDaragar3ha' siradAra / ghari 2 utsava ati ghaNA, phAga ramai naranAri // 12 // DhAla-phAganI tapagachako guru rAjIyo, ramai puNyanuM phAga llnaa| paraNI samatA sundarI, jinaAMNA vara vAga / lalanAM puNya phAga guru jI ramai // 63 / / pahilaM pApa pakhAlavA, nema tapa nirmala nIra |l| cuAM caMdana cita bhalu, chAMTai cAritra cIra laapu064|| paraMparA Agama vaDau, caDhavA tuMga turaMga la0) jJAna dhyAna nejA ghaNA, lIlA lahari taraMga l065|| sakala saMgha senA milI, vAjai jaga jasa Dhola |l| ___vAcaka paMDita uMbarA, sUrA sAdhu aDola la0 / pu066|| ika dini guruni vInavai, 'tapAgacha' parivAra l0| eka amhArI vInati, avadhArau gaNadhAra la0 (pu0 / 67 // tapagacha mela tumhe karI, kIdhu uttama kAja |l| ___ havai eka ihAM thApIi, AcArija yuvarAja ||laapu068|| Aja aMbA rAyaNa phalyA, Ayau mAsa vasaMta / ___ caMpaka ketaka mAlatI, vAsaMtI vikasaMta lpu0||66|| tima amha AzA velaDI, saphala karau munirAja |l| 'kanakavijaya' vAcaka varu, karau paTodhara Aja ||laapu070|| 2010_05 Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha valatA gacha bhUpati bhagai, jou mahurata suddhi |l| AcAraya vAcaka vali, vali josI bahu buddhi laapu071|| mana mAnyu mahUrata malyuM, zakunAdika nI zAkhi li 'ajuvAlI chaTTi' ati bhalI, vaDi mAsa 'vaizAkhi' laapu072|| gurujI nai sahu vInavai, e chai divasa pavitra lA somavAra suhAmaNA, ruDu puSya nakSatra ||laapu0|03|| 'IDara'saMgha ziromaNi, 'sonapAla' 'somacanda' / __ adhikArI sA 'sUrajI', suta 'sArdUla' amaMda / / la0 pu074|| 'sahasamala' 'sundara' bhalA, 'sahajU' 'somA' joDi |l0| 'dhana jI' 'manajI' 'iMdujI', 'amIcaMda' nahi khoDi 'lApu075|| vAsI 'rAjanagara' taNA, saMghavI 'kamalasIha' / la / 'pArikha' 'ahamadapura' taNA, 'velA' suta 'cAMpasIMha' |l0|punny076| 'pArikha' 'devajI' 'sUrajI', 'thAna sIMga' 'rA(ya)sIMga' / l0| sAha 'bhAmA' 'tolhA' bhalA, sAha 'caturbhuja siMgha' |l0|punny0| 77 / 'jAgA' 'jasU 'jeThA' bhalA, bhAI guru nA hoi / la0 / _ 'koThArI' 'maMDaNa' mukhI, 'bacharAja' rahiA joi |laapunny0781 'karmasIha' nai 'dharmasI', 'tejapAla' samau na koi / l0| . 'akhayarAja' rAcA varU, maMtrI 'samaratha' soi |laapunny074 maMtri 'lakhU nai 'bhImajI', 'bhAmA' 'bhojA' joi |l0| 'phaDiA' 'mAlajI' 'bhANajI', 'lakhA' 'cothiA' doi |l0|punny080 'gAMdhI' 'vIrajI' 'meghajI', tima vali 'vorajI' sAha |l0| 'devakaraNa' 'pArikha' 'jasU', u karaDi uchAha |l0,punny081|| 2010_05 | Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa 'bhANajI' zAha 'sUrajI', tima valI 'tejapAla' l0|| __ ityAdika 'iDara' taNau, milyau saMgha suvizAla l0punny0182| 'dyAvaDa' saMgha.sahu milyo, 'ahima nagara' nuM saMgha / "'sAvalI' nuM saMgha sAmaThau, 'padamasiMha' 'cAMpasIha' |laapunny083| sAha 'nAkara' suta havi tihAM, 'sahajU' sAha udAra |l| dAni mAni Agalau, 'IDara' zobhAkAra |laapunny084| ziNagArI nija ghara ghaguM, teDyA 'tapagacha' nAtha |l| paTTa devAni kAraNiM, saMgha caturvidha sAthi laapunny0|85| iNa avasari bolaviA, 'dharmavijaya' uvajhAya la0 'lAvaNyavijaya' nAmaI vali, vArU vAcaka kahAya l0|punny0|86| vara cArita 'cAritravijaya', vAcaka kula koTIra l0| ..cothA paNDita paragaDA, 'kuzalavijaya' vajIra l0|punny087 'kanakavijaya' vAcaka tumho, teDau eNiM AvAsi l0| ... taba te cyAre malapatA, puhatA vAcaka pAsa laapunny088| UThau tumha tuThau guru, nija pada dii suviveka / la0 / .. vijayavaMta vAcaka vadai, guruni ziSya anekaalaapunny086| tumhe kahau chau te sahI, paNi tumha puNya apAra / la0 / lachi AvatI lIjII, gurujI dhai gacha bhAra lipunny060| ima guru caraNe ANiyA, mANasa dekhai thATa la01 ___'horaI' jima 'jesiMghajI', tima thApyA guru pATi l0|punny061 vAsa thAla taba ANIu, sA0 'sahajU' abhirAma |l0| / vAsa Thavai gurujI karaI, 'vijayasiMha sUri' nAma |l0|punny062 2010_05 Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'korativijaya' 'lAvaNyavijaya', vAcaka pada doi doddha / ATha vivudha pada thApIA, mayA suguru ima kIddha l0|punny063| zrIphala karI prabhAvanA, jImaNa vAra avaar| mahamUdI 'sahajU' tihAM, kharacI paMca hajAra |l0|punny064| 'kalyANamalla rAya rajiA, 'iDara nagara' majhAra |l| sA0 'sahajU' utsava karai, varatyo jayajayakAra |lpunny065|| vali jyeTha mAMhi tihAM, bimba pratiSTA eka / la0 / sA0 'rahIA' utsava karai, kharacai dravya aneka |laapunny066| bIjai pakhavADai valI, amarAuta jasa liddha l0| ___'pArikha' 'devano' nI ghari, pUjya pratiSTA kiddha lApuNya067) saMvata 'sola ikyAso(ya)i', utsava huA ANaMda |l| 'vijaya deva sUri' thApIA, 'vijayasiMha' sUriMda |laapunny068 dhavala maMgala dii kula vahU, bAjai Dhola nIsANa |l0| 'vijaya deva' guru pATavo, pragaTiu tapa gacha bhANa |l0|punny066| guru AcAraja joDalI, 'iDaragar3ha' caumAsi |l0| rAya 'kalyANaI rAkhIA, pahuMcADo mana Asi |l0|punny0|2005 dohA :ehavai 'sIra (hI)' thakI, teDai sA 'tejapAla' . 'AbU' pUjyaM padhAriiM, caitra mAsa sura sAla // 1 // teha vonati mana dharI, gurujI karai vihAra / saMgha loka bahulA milai, utsava karai apAra // 2 // sAmhA Avai 'sAhajo', 'dosI' 'jodhA' joDi / saMghavI. 'mehAjala' milI, guru pUjai kara jADi ||3|| 2010_05 Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayasiMhasUri vijayaprakAza rAsa guru upari karai lUMchaNA, sAha diiM tarala turaMga / ghaNA saMgha syuM guru karai, 'AbU' yAtrA jaMga // 4 // 'guNa vijaya' kahai jaga jasa li(ya)u, dhana 2 'vimala' nriNd| ___jiNa 'abuya' giri thApIu, 'maru devI' nuM naMda / / 5 / / 'abaMda' giri tIratha karI, 'baMbhaNavADi' vIra / suguru 'sIrohI' AviyA, jANe abhinavau'hIra' / / 6 / / caumAsuM gurujI karai, 'sIrohI' sukhaThAma / 'tejapAla' zAha pramukha sahu, saMgha karai zubha kAma // 7 // vijaya dasamI dina dIpatuM, 'vijayadeva' guru pAsa / 'vijayasiMha sUrI' taNo, gAyau 'vijaya prakAza' // 8 // rAga :-dhnyaashrii| mahAvIra jinapATi dhuraMdhara, svAmi 'sudharmA' sohaijI / 'jaMbU' 'prabhava' 'zayyaMbhava' sUrIya, 'yasobhadra' mana mohaijI / / ima anukrami 'jagacaMdra' mahAmuni, cyuMAlosami pATijI / 'tapA' viruda tasa rANai thANyu, medapATi 'AghATiM / / 6 / / tiNi tapa gaNi guNavanniM pATiM, 'devasuMdara' sukhakArIjo / paMcAsama pATiiM guru sundara, 'somasundara' gaNadhArojI / / teha thakI chapannami pATiM, 'ANaMdavimala' muNi iMdojI / 'tapAgacha' jeNi niramala kodhau, jiso Asoi caMdojI // 10 // sattAvanarmi pATi parama guru, 'vijayadAna' vairaagiijii| aTThAvanami pATi hIro, hIrajI' guru sobhAgIjI / / 2010_05 Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 aitihAsika jaina kAvya saMgraha uguNasaTTami pATi purandara, 'vijayasena' gacha dhorIjI / pATi sATThamai 'vijayadeva' guru, guNa gAvai sura gorIjo ||11|| 'hIra' 'jesaMgajI' pATa dIpAvai, 'vijayadeva sUri' soMhojI / pUjA nAma karma tapa dharmii, rAkhai tapa gacha lohojI // tasa paTa dIpaka rati patijI, eka 'vijayasiMha' sUrIsojI / ikasaThami pArTi puraSottama, pUrai saMgha jagIsojI // 12 // 'solayAsI' varSi harSi, 'sIrohI' sukha pAyaujI / 'RSabhadeva' prabhu, pAya pasAyaI, 'vijayasiMha sUri' gAyojI // " kamala vijaya' jaya maMDita paMDita, 'vidyAvijaya' guru celojI. 1 'guNavijaya' paNDita ema papaI, vAgha tapagacha velojI // 13 // iti zrIvijayasiMha sUri vijaya prakAza nAma rAsi ( saMpUrNa ) ( patra 11 zrI tatkAlIna likhita, jayacaMda bhaNDAra baM0 naH 66 ) 2010_05 Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha caturtha vibhAga ( vibhAga naM0 1 kI anupUrti ) kavi palha viracitA jesalamerabhANDAgAre tADapatrIyA kharatara paTTAvalI // zrI jinadatta sUri stutiH|| jiNa diTTaI ANaMdu1 caDai ai2 rahasu caugguNu / jiNa diI jhar3ahar3aha pAu taNu nimmala hui puNu / / jiNa diTThai suhu hoi kaTTa, puvvukkiu nAsai / jiNa diTThai hui riddhi dUri dAridu paNAsai3 / / jiNa dii hui sui4 dhammamai abuhahu kAi uikhahu5 / pahu nava phaNi maMDiu 'pAsa' jiNu 'ajayameri' kina pikkhahu6 / / 1 / / mayaNa makari dhari dhaNuhu bANa puNi paMca ma payaDahi / rUviNa7 pimma payAvi baMbha hari haru mana(ta) vinaDahi // rUu8 pimmu tA bANa mayaNa tA darisahi thaNuharu / nama(va) phaNi maMDiu sIsi jAva nahu pakkhahi jiNavaru / / 1 AnaMda, 2 aharahasa, 3 panAsai, 4 suha, 6 uha khahahu, 6 pikkhahahu, 7 bhUviNa, 8 bhUu 2010_05 Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 . aitihAsika jaina kAvya saMgraha jai par3ihasi 'pAsa' jiNiMda vasi nANavaMtaha nimmala rayaNa / na su dhaNuharu bANa na rUva10 nahi na rUya11piMmu hui haimayaNa / / 2 / / nama (va) phaNi 'pAsa' jiNiMdu gaDhiu annali ju diTThau / _ 'ajayameri' 'saMbhari12nariMdu' tA niyamaNi tuTThau / / kaMcaNamau ai13 kalasu sihari sANau rakhaviau / jaNu sutaraNi tau14 tavai tivvu (tthu) AyAsi saunnau / / jA vukkamisiNa DhakkAraviNa karu15 ubbhivi pharaharai dhaya16 / 'jiNadattasUri' dhara dhama(va)li jasi tApasiddhi sura bhuyaNi17 kaya // 3 'devasUri pahu' 'nemicaMdu' bahu guNihiM pasiddhau / 'ujjoyaNu' taha 'vaddhamANu' 'kharatara' vara laddhau / suguru 'jiNesarasari' niyami 'jiNacaMdu' susaMjami18 / 'abhayadeu' savvaMgu nANi 'jiNavallahu' Agami / / "jiNadattasUri' Thiu paTTi tahi jiNa ujjoiujiNa-vayaNu / sAvaihiM parikkhivi parivariu mulli mahagghau jiva1harayaNu // 4 // ghaNuhara dhayavaDa20 variya sAri siMgAra susajjiya / sohaggiNa guDagur3iya paMca(va)ra paDima nimajjiya // ti(ni)yar3a (rU)a tea ggaliya21 piMma paDikAra niruttiya / rai raNaraha succaliya22 garuya mANiNa ma amanniya23 / / kari kaDayaDa24 muNi mahivaihiM rahiya rUvaya saMpunna bhaya / 'jiNadattasUri sIhaha' bhayaNa mayaNa karaDi 25 ghaDa vihaDi gaya ||5|| 9 daMta, 10 bhUva, 11 bhuya, 12 saMbhAri, 13 aha, 14 tao, 15 kara ujjhivi, 16 dhara, 17 bhavaNi, 18 susaMyami, 19 jima 20 dharaya, 21 ... / Agaliya, 22 sucaliya, 23 mai anniya, 24 kaDasaDa, 25 hakara ghiyar3a, 2010_05 Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinadatta sUri stutiH tava talapha bhIsaNaha dhamma dhIrimasurima26 suvisAlaha / saMjama sira bhAsuraha dusahada (va)ya dAr3ha karAlaha || nANa nayaNa dAruNaha niyama niru27 nahara samiddhaha / 367 kamma koya (a) niTTaraha28 vimalapaha puMcha pasiddhaha || upasamaNa uyara26 dhara duvvisaha guNa guMjArava jIhaha / 'jiNadattasUri' aNusarahu paya pAvaka - raDi - ghaDa - sIhaha ||6|| jara - jala-bahula- rauddu loha -laharihi gajjaMtau / moha maccha ucchaliu kova kallola varhatau // mayamayarihi parivariDa vaMca bahu vela dusaMcaru / gavva30 garuya gaMbhIru asuha Avatta bhayaMkaru // saMsAra samuhu31 ju erisau jasu puNu pikkhivi dariyA | 'jiNadattasUri' uvaesu muNi para taraMDai33 tariyai ||7|| sAvaya kivi koyaliya kevi kharaha34 (?) riya pasiddhiya / ThAi ThAi lakkhiyai35 mUr3ha niya vitti viruddhiya // 'darahiM na kiMpi paratra36 vevisu parupparu jujjhahi / suguru kuguru maNi muNivi na kivi paTTa taru bujjhahiM // 'jiNadattasUri' jina namahi paya pauma maccu 37 (gavvu ) niyamaNi vaha hi saMsAra uyahi tari paDiya 'tinahu ' 38 taraMDai caDi tarihi ||8|| tava - saMjama - saya niyama-dhamma- kaMmiNa vAvariyau / loha - koha maya - moha tahava savvihi parihariyau | 26 sUci, 27 sanahara, 28 niTTha raha, 29 upara, 30 gaMtha, 31 samuhu, 32 suNita, 33 sutariyai, 34 kharatariya, 35 lakkhiyarhi, 36 paratta, 37 saccu, 38 jinahu 2010_05 Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha visama chaMdalakkhaNiNa sattha atthattha visAlaha / 'jiNavallaha' gurubhattivaMtu payar3au kalikAlaha / / annihi vi guNihi saMpunna taNu dIna duhiya uddharaNu dhara / _ 'jiNadattasUri' 'para palhabha(?)Nu tattavaMtu salahiyai dhara // 6 // vakkhANiyai ta parama tattu jiNa pAu paNAsai / ___ Arahiyai ta 'vIranAhu' kai 'palhu' payAsai // dhammu tu daya saMjuttu jeNa varagai pAvijjai / cAu ta aNakhaMDiyau ju baMdiNu salahijjai / / jai ThAu36 ta uttimu muNivarahavi (pavara vasahiho caura nara / tima suguru siromaNi sUrivara 'kharatara siri' 'jiNadatta' vara // 10 // 1 iti zrI paTTAvalI SaT pdaani| saMvat 1170 varSe azva yugAdya padye 11 tithau zrI maddhArAnagayIM zrI kharatara gacche vidhimArga prakAzi vasativAsi zrI jiNadatta sUrINAM ziSyeNa jinarakSita sAdhunA likhitAni / ___ 2 iti zrI paTTAvalI // saMvat 1171 varSe pattana mahAnagare zrI jayasiMha deva vijayirAjye zrI kharataragacche yogIndra yugapradhAna vasati vAsi jinadatta sUrINAM ziSyeNa brahmacaMdra gaNinA likhitA / / zubha bhavatu zrI matpArzvanAthAya namaH siddhirastu / 39 tthaai| 2010_05 Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 12 444 vidvat ziromaNi jina ballabhasUrijI ( jaisalamera bhANDAgArIya prAcIna vADapatrIya pratike kASTaphalaka para citrita ) Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinavallabha sUri guruguNa varNana 366 // zrI nemicandra bhaNDAri kRta // jina vallabha sUri guru guNavarNana ** / / 60 // paNamavi sAmi vIrajiNu, gaNahara goyamasAmi / sudharama sAmiya tulani, saraNu jugapradhAna sivagAmi // 1 // titthu raNuddha sa muNirayaNu, jugapradhAna krami pattu / jiNavallaha sUri jugapavara, jasu nimmalau carittu // 2 // tasu suhaguru guNakittaNai, surarAovi asamattho / to bhatti-bhara tara lio, kahiu kahisu hiyatthu // 3 / / kaha bhavasAyara duhapavaru, kaha pattau maNuyattu / kaha jiNavallahasUri vayAM, jANiuM smy-pvitto||4|| kaha suboha maNaullasiya, kaha suddhau sAmannu / jugasamilA nAeNa maie, pattau jiNa-vihi-tattu / / 5 / / jiNavallahasUri suhaguruhe, balikijjau surgururaay| jasu vayaNe vijANiyai, tuTTai kamma-kasAya / / 6 / / mUDhA milhahu mUDha pahu, lAgahu suddhai dhammi / jo jaNavallahasUri kahio, gacchahu jima sivagharaMmi // 7 // athIra mAya-piya-baMdhavaha, athora riddhi gihAsu / jiNavallahasUri paya namao, toDai bhava-duha-pAsu // 8 // 2010_05 Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 aitihAsika jaina kAvya saMgraha paramappaNaya na kevi guru, nimmala dhammaha huMti / savva tisa pura manniyaI, je jiNavayaNa milati // 6 // guru guru gAivi raMjiyaI, mUDhA lou ayANu | na mui jaM jiNa ANa viNu, guru hoi sattu samANu // 10 // jima saruNAIya mANusaha, koi karai ziracheo / na muNai jaM jiNa-bhAsiyao, tima kuguruha saMjoo ||11|| huMDA avasappaNi bhasama gahu, dUsama kAla kiliTTha / jiNavallahasUri bhaDDu namahu, jeNa usuttu na siTThau // 12 // jo jiha kulaguru Aiyau, tahi te bhakti karaMti / viralA joivi jiNavayaNu, jahiM guNa tahiM raccati // 13 // hAhA dUsama kAla balu, khala-vakkattaNa joi / nAmegai suvihiya taNai, mittu vi vayario hoi // 14 // tihi ceDAhi vihauM namao, sumuNiya parama uchAha / hires jiNa vihikku para, anusuddhau guNa jAha || 15 || je jiNavaru pahu holiyai, jaNu raMjiyai hayAsuM / so vi suguru paNamaMtaha, kuTTila hiyai hayAsu // 16 // mariya bhave jio vIra jiNu, ikki usutta veNu / koDAkoDi sAgara bhamio, kiM na suNahu moheNa // 17 // tava saMjama suttareNa sau, savvavi sahalau hoi / so vi usuttalaveNa sau, bhava- duha lakkhahaM dei // 18 // mAyA moha caeu jaNa, dulahauM jiNa vihi-dhammaM / jo jiNavala sUri kahio, sigghaM dei ziva-saMmuM // 16 // 2010_05 Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinavallabha sUri guruguNa varNana saMsao koi ma karahu maNi, saMsai hui micchattu / jiNavallahasUri juga pavaru, namahu su trijaga-pavitta // 20 // jaI jiNavallahasUri guru, naya diThao nayaNehiM / jugapahANau vijANiyae, nichaI guNa-cariehiM // 21 // te dhannA sukayattha narA, te saMsAra taraMti / je jiNavallahasUri taNiya, ANA sire vahati // 22 // tehiM na rogo dohaggu tahu, taha maMgala kallANu / je jiNavallahasUri thuNihi, tinni saMjha suvihANu / / 23 / / suvihiya muNi cUDA-rayaNu , jiNavallaha tuha gunnraao| ikka jIha kima saMthuNeu, bholao bhakti suhAo // 24 // saMpai te mannAmi guru, uggai uggai sUra / je jiNavallaha pau kahahi, gamai amaggau dUri // 25 // ikka jiNavallaha jANiyai, saThuvi muNiyai dhmmuN| anasuhu guru savi mAnayai, tittha jima dharai suhaMmu // 26 // iya jiNavallaha thui bhaNiya, suNiyai karai kallANu / deo bohi cauvIsa jiNa, sAsaya-sokkhu-nihANu // 27 // jiNavallaha krami jANiyai, hivamai tasu suzIsu / ___ jiNadattasUri guru jugapavaro, uddhariyau guruvaMso // 28 // tiNi niyapai puNa ThAviyao, bAlao sIMha kisoru / ___ para-mayagala-bala-dalaNu, jiNacaMdasUri muNIsaru // 26 // tasa supaTTi hiva guru jayao, jiNapati sUri munniraao| jiNamaya vihiujjoya karu, diNayara jima vikkhAo // 30 // 2010_05 Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 aitihAsika jaina kAvya saMgraha pArataMtuvihi visayasuhu, vIrajiNesara vynnu| jiNavai sUri guru hiva kahao, micchai annunna kavaNu // 31 / / dhanna taIpuravara paTTagaI, dhanna ti deza vicitta / jahiM viharai jiNavaisugurU, desaNa karai pavitta // 32 // kavaNa su hosai desaDao, kavaNa su tihi sa muhutta / jahiM baMdisu jiNavai suguru, nisuNa sudhammaha tatta // 33 // salluddhAra karesu hau, pAli sudaDDha smmtto| nemicaMda ima vinavaie, suhaguru-guNa-gaNa-ratta(to) // 34 // naMdau vihi jiNa maMdirahi, nandau vihi smudaao| naMdau jiNapattisUri guru, vihi jiNa dhamma pasAo // 35 // iti nemicaMda bhaMDAri kRta guru guNavarNana // Our 2010_05 Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinadattasUri avadAta chappaya 373 kavi jJAnaharSa kRta zrIjinadattasUri avadAta chappaya - - .........''bata jJAna rikkha thira / / 2 / / janama bhayau jAtakau, nAmadiyau cAcaka tAkau / duAdasa varasa jaba bhae, karyau rAja 'kanavaja' avAkau / / caDhe 'sIha' 'dvArikA', jAti karaNaNa kuM nizcala / ___ layau kuMyara 'AsathAna', rANI jAdukau aTTala / / rAva 'varanAtha' sAhasIka maNi, jAti cale 'sIha 'dvArikA' / __ 'jJAnaharSa' lahe paMcasai suhar3a, parabhu para dala mArakA // 22 / / assuvAra sai paMca lehu, 'sIhau' yU calle / paTTa thappi lahu anuja, suhar3a saMga rakkhe bhalle / / sabahu suM kari bhikkha,....sa 'dvArAmati' Dere / diddha 'sIha' mahArAja, supbha(bba?) mahurata sabaMre / 'AsathAna' kuMvara AsAr3ha sidhi, lehu saMga darakUca cali / 'jJAnaharSa' kahai tisa vAra bica, bhayau ikka acarijja ili // 23 // 'siMha' Ae 'marudesa', supana ika dekhyau raanii| vRkSa pAhara saba desa, hamma antari bITAnI / / vayaNa suNi 'sIha' yU, coTa vAhI hui samuhAM / divasa Ugata 'sIha' kahata, huigau kera apaNau jahAM tahAM // mama karahu rANo krodha hama, nIMda gamAvaNa heta hUya / jJAna hara vadati tisa heta kari, bhae rAva vara savva bhUya / / 24 / / 2010_05 Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 aitihAsika jaina kAvya saMgraha atra AkhyAna kavitta / 'mAruyAri' kai desi, sahira 'pallIpura' akTuM / ___ tahAM hai pura nAha, vaM(baM?)bha 'jassohara' dakkhaM / / 'kheranagara' 'maheza', 'guhila-vaMzI' hai rAjA / mAraNa 'pallInagara', caTyau so karata divAjA // tinavAra 'baMbha jassoharU', vadai kyuM hi 'pallI' rahai / ___ koU ra ANi ASAr3ha sidhi, 'jJAnaharSa' kavi yUM kahai / / 25 / / 'pallinagara' caumAsa, rahe kharatara gaccha nAyaka / / tina guru kau jasa bahuta suNyau, vipa(pra ? lokAM vAika // tAkau nAma 'jinadatta sUri', maMtra dhArI sUra vara / paMca nadI paMca pIra, sAdhi liddhau sura kau vara / / 'mANabhada' jakkha hAjara rahai, tarau kharau sevA karai / 'jJAnaharSa' kahai guru kitta bahu, pAra na sura guru nahu karai // 26 // guru pahuMce 'mulatAna', pIra paMca Ae nAma suNi / patthara pAre pIra, guru varase kaMcaNa maNi / / pIra grahe guru pAi, saMgha paisArau kInau / mUyau mugala kau pUta, jIu guru ghAle dInau / / sahu loga dekhi acarija bhae, ina gurukA avadAta bahu / 'jJAnaharSa' kahata 'jiNadatta' kI, karata deva kIrata sahu // 27 // guru karata bakhANa, dhare Age causaThi ginnii| choTese pATale, Ai baiThI tihAM jogiNi / / 2010_05 Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinadattasUri avadAta chappaya 375 causaThi tiya kai rUpa, AI guru chalavai kuN| guru yU tiNa kU chalI, lehu uTho paTalai kuM / paTTale rahe AsaNa car3he, karAmata gurukI vdd'ii| 'jJAnaharSa' kahata kara jor3i kara, rahI deva causaTha khar3I // 28 // karahu dUra pATale, guru hAre hama tumha pi| cAhIjai kachu bAta, lehu guru yU tuma hama pai / / kahai guru hama sAdhu, lobha mamatA nahIM karanA / paratikha bhai taba deva, rUpa bahu causaThi bhainAM / / vara sAta daita harakhita bhai, sahu logAM suNatAM samukha / 'jJAnaharSa' kahata avadAta yau, parasidha hai saba loka mukha // 26 // hai hai deva vara satta, nAma guru letAM bijurI / parai nahoM kisa parai, prathama ayau vara ghai sagarI / / gAma nagara maNimattha, eku huigau tumha zrAvaga / tuma zrAvaga 'sindhu' gayau, kha.Ta lyAvai vyaapaarg| vara cauthau bhUta preta jvara, Adhi vyAdhi sabahI Tarai / 'jiNadattasUri' mukhi jappatAM, 'jJAnaharSa' kavi uccarai // 30 // cora dhAr3i saMkaTTa miTati, guru nAme paJcama vara / ___ chaTThau jalahuM tarai, jau lUM mukha samarai sadagura / sAtamau vara sAdhavI, Rtu nAvai kharatara kii| ayau vara de paga parI, bAta sahu kahI kai urakI // samaratAM Ai khar3I rahai, vIra bAvanne paravarI / 'jJAnaharSa' kahata nisa niti pratai, karai nRtya causaTha surI // 31 // 2010_05 | Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'unjenI' guru gae, dekhi thAMbhau guru harakhe / ____japyau mantra kari dhyAna, liddha pothI Akarakhe / / tisa bica sovana siddha, guru bahu vidyA pAi / 'citrora' kai bhaNDAra, tahAM guru jAi rakhAi / / usa pothI kI bAta, 'kuMyarapAla' rAjA sunnii| 'jJAnaharSa' kahai 'pATaNanagara' navalakha asavArAM dhaNI ||32|| 'kuMyarapAla' jinadharma, hai zrAvaka pUnama gaccha / zrAvaka sarva bulAi, saMgha nAyaka kharatara gaccha / / guru yU kuM tuma likhau, hema midha pothI Avai / kAgada saMgha darahAla, bheja pothI maMgAvai / / guru likhyau vacana pothI parai, chora na pothI bAMcanI / . 'jJAnaharSa' kahai bhaNDAra bica, rakha kai pothI pUjanI // 33 // guru 'kuMyarapAla' kara, 'hema' nAmai AcArija / tiNa pai pothI dharI, chori bAMcau guru Arija / / kahata guru hama vatai, ayA chorI navi jAvai / / sAdhavI guru kI bhaina, chogitAM A~kha gamAvai / / pustakki ur3i bhaNDAra bica, 'jesalamerana' kai prii| _ 'jJAnaharSa' kahata tisa jAigA, rakkhai bahu causaTha surI ||34|| parakamaNai bica bIja, parata rakavI guru tttrinn| 'bipura' paro mRgI, gamI guru stotra taMjyau bhaNa / / pataraisai gRha tahAM, mahesarI DAgA lUNyA / parabodhe zrAvaka, ... ...... // 17vIM zatAbdI li0 ( isa pratikA sAtavAM madhya patra hamAre saMgrahameM ) 2010_05 Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05 aitihAsika jaina kAvya saMgraha madAyI vAyusa zrImA sIDA BURSEDEDA zrI jinezvara sUrijI Copyright Sarabhai M. Nawab. mielnajara ADSUFIOR baDArA VERLIG gaDDA ( zrI jinapati sUri ziSya ) Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinezvarasUri saMyamazrI vivAha varNana rAsa 377 kavi somamUrti gaNi kRta zrIjinezvarasUri saMyamazrI vivAha varNana raas| citAmaNi maNa1 ciMtiyatthe,2 suhiyai3 dhareviNu pAsa jiNu / jugapavaru 'jiNesarasUri' muNirAu,thuNisu hau~4 bhatti ApaNaupaguru / niya hiyai6 Thavahu vara 7motiya hAru, suguru-jiNesarasUri' cariyaM / bhaviya jaNa jeNa sA mutti vara kAmiNI, tumha varaNami ukkaaNtthiye8||2 nayaru 'marukoTu' marudesu sirivara mauDu, sohaeha rayaNa kaMcaNa pahANu / jattha vajjati naya bheri bhaMkArao,10 par3iu annassa11 hiyae dhasakko12 // // kaMta dasaNa kalA ke li AvAsu13, mahura vANI (ya) abhiyaM jhrNto| __ rehae tattha bhaNDArilo punnimA,14 caMda jima 'nemicaMdo' // 4 // sayala jaNa nayaNa ANaMda amiya-chaDA, rUva lAvaNNa sohaggacaMga15 / paNaiNI 'lakhamiNI' tAsu vakkhANi,16 . pavara guNa gaNa rayaNa ega17 khANi // 5 // - 10 maNi, 2c vi viyatthe, 3c suhiyaya, 48 huDa, 5a ApaNauM, 60 hiyaya, 7a. motiyA, motiyaM 8as, 9bsohai, 10abhakArau, 118a naya. hasa, 12bcdhrasako, 13caa tAsu, 148rAu punima, 158caMda, 160varakANi, 17b eka thANi / 2010_05 Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha bAra paJcatAla18 vikamma16 saMvacchare, maggasira suddha egArasIe20 / 'lakhamA'e vihi puttu upannu, nemicaMda kula maMDaNau [e+] // 6 // 'aMbA'e vihi sumiNau21 dinnu,22 / eu23 amhANau24 maNi25 dharivi26 + / 'aMbaDu'27 nAmu28 tasu kiyauM26 piyarehi, raMga bhari garUya-vaddhAvaNAe30 // 7 // ghAta:-atthi puhavihi asthi puhavihi nayaru 'marukoTu',31 bhaMDAriu tahi32 vasae, 'nemicaMdu' guNa rayaNa sAyaru / tasa bhattA 'lakhamiNi', pavara sIla+[vaMta] lAvanna maNahara / / taha33 uppannau puttu varo,34 rUviNi35 devkumaaruu| - 'aMbaDu' nAuM36 payaTThiyau,37 hUyau jaya jaya kArU // 8 // anni38 disaho aMbaDu kuyaru, pabhaNai36 mAyaha40 aggai dhIru / ihu saMsAru duhaha41 bhaMDAru, tA hauM42 melihasu43 atihi44 asAru45 // 6 // paraNisu saMjama46 siri varanArI, mAi mAie47 majjhu48 maNaha piyArI / 18b paMcetAla, 19b vikkara a vikama, 20b ikArasIe, 21b samiNae, 22b donu, 23bc ehu, 24b camhArau, 25 magu mini, 26bcdharevi, 27b caMbaDo, 28b nAu~, 29b kiyaDa, 30b cvaddhAvaNae / 310 garukoTa, 324 taha, + ab prati, 330 tasu upanna, 343 puttuvaru, 39a brUviNa, 36 nAmu, 37a payahiu, 38b annihi divasihi aMbaDu kumara, annidivasihuu aMbaDu kumaro, 393 pabhaNaya, 40b mAyA Agai dhIru (c roru), 413 b duha, 42a c tA hau, 433 milihasu, 443 ata, 450 asAro, 460 saMyamasiri, 470 mAe b mAi, 48b mujha, 2010_05 Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinezvarasUri saMyamazrI vivAha varNana rAsa jAsu pasAiNa vaM cheu49 sijjhae, 50 valivana saMsAraMmi par3ijjae51 // 10 // ihu nisu viNu 'aMbar3a' vayaNu, pabhaNai mAyA saMbhali lADaNa / tuhu navi52 jANai bAlau bholaDa, 376 ihu53 Rtu hoisai54 kharau55 duhela / / 11 // meru dhareviNu56 niya bhuyadaM Dihi, 57 jalahi tarevau58 appuNi bAha hi59 / hiMDevaDa asidhAra660 uya (?) ri, loha ciNA cAvetrA iNipari ||12|| tA tuhu61 rahi ghara kahiyai lAgi, jaM tuha bhAvai62 vaccha63 tu mAgi / kiMpi na bhAvai64 viNu saMjamasiri, mAi65 bhaNai jaM rUr3au66 taM kari / / 13 // ghAtaH -- bhaNai 'aMbaDu' bhaNai 'aMbaDu' ehu saMsAru / guru dukkha bharipUriyaDa, 67 mAi mAi tA vegi milhisu68 / paraNeviNu66 dikkhasiri, 70 viSiha bhaMga hau sukkha mANisu / mAi71 bhaNai dukkaru caraNu, tuhu puNi ai sukumAlu / kumara bhaNai dukkaraha72 vigu, nahu chaliya373 kalikAlu74 // 14 // 29a b vaMchio, 500 sijjhae b sIjhae, 510 par3ijjaya b par3Ijae, 524 tuha b tuhuM, 530 ehu, 14b hosa3, 0 hosae 500 kharao duhelao, 56b c dharevau, 573 bhUyadaMDahi, 584 tarevao, 194 appaNa bAhara C ApuNa bAhuhi, 600 dhArA uyari c dhArahaM uvare / 610 tu tuhuM, 620 bhASi, 639 vaMchita 640 bhAvae, 650 mAya, 66b.crUyar3auM, 67b bharipUrivaDa, 680 malhisu milhimu, 69b pariNavA, 700 dikkhasire, 710 mAya, 720 dukkara, 730 chalii, 74a kilikAlu, 2010_05 Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 aitihAsika jaina kAvya saMgraha "aMbaDu' pabhaNai mAi75 suNi, pariNisu saMjama lcchi| ikku jue puhavihi76 sahayai, jAyau 'lakhamiNi' kucchi77 // 15 / / abhinava e cAliya jAnautra, 'aMbaDu' taNai vIvAhi / appugu78 e dhammaha cakavai,76 hUyau80 jAnaha mAhi / / 16 / / Avahi Avahi raMgabhari, paMca-mahanvaya raay| gAyahi gAyahi mahura sari81, aTThaya82 pavayaNamAya ||1nnaa aDhAra83 sahasaha84 rahavaraha,85 jotriya86 tahi siilNg| cAlahi cAlahiM khaMti suha,87 vegihiM88 caMga turaMga / / 18 / / kArai kArai 'nemicaMdu',86 'bhaMDAriu' ucchAhu / vAdhai vAdhai jAna60 dekhi, 'lakhamiNi' haraSuH1 abAhu // 16 / / kusalihiha2 khemihi93 jAnautra, pahutiyaha4 'kheDa' majjhAri / ucchavu hUyauha5 ai 66pavaro, nAcai pharaphara nAri / / 20 / / 'jiNavaI sUriNa muNi7 pavaro, desaNa amiya rsenn| kAgyi jImaNavAra68 tahi, jAnaha harisa bharegaha / / 21 / / 'saMti jiNesara' vara bhuyaNi,100 mAMDiu101 naMdi suvehi / ___ varisaha bhaviya102 dANa jali, jima gayaNaMgaNi meha / / 22 / / 758 ma ya, 763 jupauvihi, 77b kukkhi , 78b appuNi. c ApuNu, 49. cakavaya, 800 hUyaya, 81a raMgabhari. 82a aTTha, 83a aTThAra. 84a sahasa, 85a rahavara, 86a jotriyA, 87b.c muha, 883 vegh| 89b nemicaMdra, 90a jAnaha, 913 harSa, 92a kuzalahi. 933 khemahi, 943 pahuto. 953 huyau, 96a pavaru, 97a pavara, b. pavari, 98b jovaNavAra, 99b bhaNo, 100a bhuvaNi-101b.c maMDiya, 2b bhAviya C. bhaviyA, 2010_05 Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrojinezvarasUri saMya zrI vivAha varNana rAsa 381 tahi agayAriya3 nIpajai,4 jhANAnali pajalaMti / tau saMvegahi5 nimmiyau, hathalevau6 sumahutti7 / / 23 / / iNi pari 'aMDu' vara kuyaru8. pariNaiha saMjama nAri / bAjaiM10 naMdIya11 tUra ghaNa12, gUDiya13 ghara ghara bAri // 24|| ghAta:-kumaru calliu kumaru calliu garuya vichodddd| pariNevA dikkhasiri,14 'kheDanayari' khemeNa pattau15 / siri 'jiNavaI' jugapavaru16 diTTha, (hu), tattha niya-maNahi17 tuTThau181 pariNai saMjamasigi16 kumaru,20 vajjahi naMdiya21 tUra / 'nemicaMdu'22 anu 'lakhamiNi'-hi, savvi23 maNohara pUra / / 25 / / 'vIrappahu'24 tasu Thaviyau25 nAmu,26 jiNa vayaNu27 amiya rasu jharaMto28 / aha sayala nANa samud du26 avagAhae, 'vIraprabhu'30 gaNi [ niya+] guru pasAe // 26 / / krami krami 'jiNavai sUrihi'31 pATu, uddhario32 ['jiNesarasUri' nAma / viharae bhaviya loyaMca paDibohae, avayariu] kiri 'goyama' gaNiMdo // 27 // 3b.c agiyAroya, 40 nIpajae, 5b.c saMvegihi, 60 hagha levau, 7b.c samuhutti, 8b kumaru, c. kumaro, 9a.c pariNai, 10a.b vAjahi, 11. naMdI, 12b.c ghaNA, 133 gUDI / 143 dikkhasire, 153 pattabho, 16bcjugapavaro, 17be maNihi, 180 tuTThao, 190 saMjamasirI, 200 kumara, 21 nandItUra, b nandiyattara, 22 be nemicaMda,23a bpachava, 24a cvIrapahu, 253 Thaviyao, 26 nAu 27b zravaNa, 28a b jhuraMto, c kiri jharato,. 290 saMmudda , 30a b vIraprabha xbprati, 313 vaya, 32a uddharigo, [24] be prati, 2010_05 Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'anasuitthi'33 jima jiNa bhavaNa34 maMDiyaM, mahiyalaM nimmiyaM ariri jehiM / siri 'vayarasAmi' jima tittha35 unnai kayA36, kaTari acchariya sucariya pahUMNaM // 28 // ghAtaH-jeNa jiNavara jeNa jiNavara bhuvaNa uttuMga / kiri bhaviyaNa vavahAriyaha, punna haTTa saMThaviya37 puri puri / jaNu duggai38 uddhariu, dhammarayaNa dANeNa bahupari / / nANa caraNa daMsaNa jubai, keli vilAsu36 pahANu40 / sAhu-rAu41 so vanniyai42, 'jiNesarasUri'43 jagi44 bhANu // 26 // siri 'jAvAlapuraMmi' ThiehiM, jahi45 niya aMta samayaM muNevi46 / niyaya47 paTTa mi saI hatthi saMThAvio, vANAriu48 'pabbohamutti'46 gaNi // 30 // siri 'jiNapabboha sUri'50 dinnu tasu nAmu, tau bhaNiu51 sayala saMghassa agge / / amha jima ehu namevau52 saMghi, jugapavaru 'jiNapabohasUri' 53 guru // 31 // 33a mahutthi, 340 bhuvaNa, 354 unnaya, 36b kaya, 67a saMTiyau, 383 duggaya uddhariya, duggaiu duuriu| 39b c vilAsa, 40b pahANa, 413 rAya, 42a vanniyaha, vaMniyai, 430 suri, 44ajaga, 45 b-c je hai, 460 muyaM muNevi, 47b niyai, 48 b vANArI, 49b pravohamUrti, . prabodhamUrti, 503 jiNa pabuha, b jiNaprabaha, jiNa prabodha, 513 bhaNi, 52b mAnevava c mAnevao, 53b jiNa prabodhaha sUri, c jiNaprabodhasUri, 2010_05 Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinezvarasUri saMyamazrI vivAha varNana rAsa 383 aNasaNu levi54 suha jhANu dharevi, ariri suhaDattu ima bhANiUNaM / [tera igatIsa Asoja55 badi chaTThi, jiNesarasUri saggaMmi' pattu // x] 'jiNesara sUri' saggaMmi saMpattu56 pUrau saMgha maNa baMchiyAI57 // 32 // ehu vIvAhalau58 je paDhai, je diyahi khelA khelI56 raMga bhare60 / tAha jiNesara sUri supasannu61, ima bhaNai bhaviya gaNi 'somamutti'62 / / 33 / / // iti zrI jinezvara sUri saMyamazrI vivAha varNana rAsa samAptaH // 543 leviNu [x] abprati, 55b Asoya 56b-c saMpattao, 57b vaMchiyAi, 58b vIvAhaDau, c vIvAhulau, 59 bic kheliya, 60 b-c bhari, 61. supasunna 62b somamUrti, c sommuttii| 2010_05 Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 385 aitihAsika jaina kAvya saMgraha // kavi jJAnakalaza kRta // zrI jinodaya sUri paTTAbhiSeka rAsa saMti karaNu siri saMtinAha, paya kamala namevI / kAsamIraha maMDaNiya1 devi, sarasati sumarevI2 / / jugavara siri 'jiNaudayasUri', guru3 guNa gAesU / pATa mahocchavaS4 rAsu raMgi, tasu hau~ pabhaNesU // 1 // candra gacchi siri vayara 5sAkhi, guNamaNi bhaMDArU / 'abhayadevu'6 guru gahagahae, garuyau7 gaNadhArU / sarasai8 kaMThAbharaNu [ta(na?)yaNa], jaNa nayaNANaMdU / 'jiNavallaha' sUri caraNa kamalu, jasu namai suriMdU / / 2 / / tAsu pATTi 'jiNadattasUri', vihi maggaha maMDaNu / ___ tau 'jiNacaMda' muNiMda rUvi, mayaNaha maya khaMDaNu / / vAIya10 mayagala11 kuMbha dalaNu, kaMThIra samANU / siri 'jiNapatti' muNiMdu12 payaDu, mahiyali jima bhANU // 3 // tasu paya kamala marAla sarisu13, bhaviyaNa jaNa surataru / suri 'jiNesara' kaTari punna, lacchI kelIharu / nimmala sayala kalA kalAva, paumiNi vaNa diNamaNi / suhaguru siri 'jiNapatroha sUri', paMDiyaha siromaNi // 4 // . 1b kasamIraha maMDaNIya, 23 samarevI, 3a gura, 43 mahocchava, 5b sAkha, 6 abhayadeva, xa prati, 7a. gurayau, 8a sara ya, 9b pATi, 10b vAiya, 11 maMgala, 12b mupiMda, 13b sUrisu / 2010_05 Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AN jinodayasUri paTTAbhiSeka rAsa 385 caMda dhavala niya kitti dhAra14, dhavaliyaha15 bNbhNdduu| tayaNa suguru 'jiNacaMdasUri', bhavajalahi taraMDU / / siMdhu desi suvihiya vihAru jiNa dhamma payAsaNu / suguru rAu 'jiNakusalasUri', jagi akhaliya sAsaNu // 5 // tAsu sIsu 'jiNapadamasUri', suraguru16 avtaaruu| na lahai sarasati devi, jAsu vidyA guNa pArU / / tayaNaMtaru vihi-saMgha, nIru-nihi17 pUnimacaMdU / jiNa sAsaNi siMgAru hAru, 'jiNalabadhi' murNidU // 6 // tAsu pATi jiNacaMdasUri tava teya phuraMtau / jalahara jima ghaNu nANa nIru, puri puri varisaMtau18 / / 'khaMbhanayari' saMpattu tattha, guru vayaNu sreii| gaccha sikkha niyapaTTa sikkha16, Ayariyaha deI // 7 // // ghAta // gaccha maMDaNu gaccha maMDaNu, sAkha siMgAru20 / jaMgamu kiri kappataru, bhaviya loya saMpatti kAraNu21 / tava saMjama nANa nihi, suguru rayaNu saMsAra tAraNa / suhaguru siri 'jiNalabadhisUri', paTTa kamala mAyaMDu22 / jhAyahu 23siri, jiNacandasUri', jo tava teya payaMDu // 8 // 14b vAra, 15b dhavaliya, 16b suragura, 17b nisamihi, 18 varasaMvaDa, 193 sikha, 20b siNagAru, 21 kAra / 22b mAyaMDU, 236 zAyaha, 2010_05 Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 aitihAsika jaina kAvya saMgraha mahi maMDali 'DhIliya nayare',24 kaMcaNa rayaNu visAlu25 / tau 'rUdapAla'26 nIba' 'sadharo', nivasai tahi 'zrImAlu' // 6 // tasunaMdaNu bahu guNa kaliu, saMghavai 'ratanau' sAhu / :... taxsayala mahocchava dhuri dhavalo, 'pUniga' mani uchAhu // 10 // suhaguru27 vaMdaNa 'khaMbhapure', dINa duhiya sAdhAru / _ 'ratanasIha' 'pUniga' sahiu, Avai saparivAra (ru) // 11 / / vaMdavi suhaguru vinnaviu, 'taruNappaha' suri raau| taxguru paya-ThavaNaha28 kAraNihi,26 tiNi lAdhau supasAu // 12 // taxpATa ThavaNi suhaguru30 taNae, Avai vihi samudAu / __ta nayara lou31 joyaNa milae, kharatara vihi jasavAu // 13 // 'AsAr3ha panarotarae, terasi pahilai pakkhi ' / tau32 naMdi Thaviya 'ajiyaha bhuvaNi', salahIjai nara slakkhi // 14 / / 'taruNappaha' suhaguru rayaNu, vANAriu suvicaar| ta Thaviu 33pATi gaNi 'somappaho',34 sayala gaccha siMgAru / / 15 / / ta dinnu nAmu 'jiNaudayasari', savaNaha amiya pavAhu35 / ta+jaya jayakAra samucchaliu, hUu36 saMghu saNAhu / / 16 / / ||ghaat // sayala mandira sayala mandira lacchi gehami / 'khambhAita'37 vara nayari,38 ajiyanAha mandirI maNohari / tahi miliu saMdhu ghaNu39 paMca, sabda40 vajjati bahupari / / 24b diliyanayaro, 25b visAla, 26b ta rUdapAla, xa prati, 27b sahagura, 28b payaThavaNA, 29a kAraNahi, 30b uhagura, 313 nayaraloya 323 / / 33b Thaviya, 34b somapaho, 31b pravAhu a xprati, 36a hUMyau, 370 khaMbhAIta, 34 nayare, 39b bagU, 40b saMbada, 2010_05 Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinodayasUri paTTAbhiSeka rAsa 'ratana' 'pUna' saMghavai, suhaguru41 taNaI pasAi / pATa mahocchavu kAravai42, hiiDai haraSu na mAi // 17 // iNi43 pari e guru Aesi, suhaguru pATihi44 saMThaviu / tihuyaNi e maMgalacAru, jaya jayakAru samucchaliu // 18 // vAjae45 naMdiya tUra, mAgaNa jaNa kaliravu karae / sIkari e taNai jhamAli,46 naMdi maMDapu jaNa maNuharae // 16 // nAcaIe nayaNa visAla, caMda bayaNi mana raMga bhre|| nava raMgie rAsu ramaMti, khelA kheliya47 suparipare // 20 // ghari gharie vandaravAla,48 gItaha jhuNi raliyAvaNiya / tahi purie huyau jasavAu, kharatara rIti suhAvaNiya // 22 // salahisu50 e vihi samudAya 'khammanayari' bahu guNa kaliu / dIsaI e dANu dIyaMtu, jaMgamu surataru kari51 phaliu / / 22 / / saMghabaI e 'ratana52 sAhu, 'vastapAla'53 'pUniga' sahiu / ghaNu jimae vaMchiya dhAra, dhanu varisansau54 gahagahiu55 // 23 / / ahiNavu e kiyau viveku, raMgihi56 jImaNavAra huya / gAIe57 manahi ANadi, pauviha saMghaha58 pUya kiya // 24 // 'tinigu' e 'pUnigu' bevi, dANu diryatau navi khisae / mANika e motiya dAni, kaNaya kApaDu56 lekhai kisae / / 25 / / 41b suhagura, 12b kAravaI, 43b iNa, 44a pATahi, 45 vajae, 46b mAli, 47b khelakhilipa,48bbaMduravAsI, 49vahuu / 50bsalAhirmu, _51b kiri, 52 a ratana, . 53b vastrapAla, 143 barasaMbara, 55a gahagahae, 563 raMgahi, 57b garUpaha, 58b saMghaha 59. kApaDa, 2010_05 Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'rata nigu' e 'pUnigu ' 60 bevi, baMdhava prItihi61 saMmiliya62 / jhAlihi63 e saMghaha bhAru, niya niya64 pUrahi mani raliya ||26|| // ghAta // sahi65 ji ucchavi tahi ji ucchavi, raNai ghaNatUra / vara maMgala dhavalu66 jhuNi, kamala nayaNi naccaMti67 rasa bhari // tahi 'sAlhigu' dhuri dhavalu68, diyai dANu 'guNarAju' bahupari / mAgaNa jaNa kalivu karai, camakiya citti suriMdu | pATa ThavaNi suhaguru66 taNae, 70 saMghi saryAli AnaMdu ||27|| saMghu sayali ANaMdu, daMsaNa nANa cAritta dharo / siri' jiNaudaya' muNiMdu, jara dIThau nayaNihi71 suguro ||28|| ghari ghari maMgala cAru, bhaviya kamala par3iboha karo / saMjamasiri uri hAru, udayau 72 suhaguru sahasakaro ||26|| 'mAlhUya' 73 sAkha siMgAru, 'rUdapAla' kula maMDaNau / 'dhAraladevi' malhAru, suhaguru bhava duha khaMDaNau ||30| jima jiNa bimva vihAri naMDhaNavaNi74 jima kaSpataro / " suragiri girihi majhAri, jima ciMtAmaNi maNi pavaro ||31|| jima dhaNi vasu bhaMDArU, phalaha mAMhi jima dhamma phalo / rAja mAhi gaja sAru, kusuma mAhi jima vara-kamalo ||32|| 600 pUniga, 610 prItahi, 620 saMmilaya, 63b jhAlahi, 640 nitu nitu, 654 taha, 663 dhavalu, 67b navaMti, 680 dhavala, 69b suhagura, 70b taNa, 71 nayaNahi / 723 udaya, 737 mAlhaya, 747 viNi, 2010_05 Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinodayasUri paTTAbhiSeka rAsa 386 jima mANasasari haMsa, bhAdrava ghaNu dANesaraha75 / jima gaha maMDali haMsu, caMda6 jema tArA-gaNaha77 // 33 // jima amarAuri indu, bhUmaMDali jima ckkdhro| ... saMghaha mAhi muNiMdu, tima sohai 'jiNaudaya' guro // 34 // navarasa desaNa vANi, ghaNu78 jima gAjai guhira sare / nANu nIra varisaMtu80, mahimaMDali viharai supare / / 35 / / naMdau vihi81 samudAu, naMdau siri 'jinnudysuure'| . naMdau 'ratanau' sAhu, saparivAra 'pUniga' sahiu82 // 36 // suhaguru guNa gAyaMtu, sayala loya vaMchiya lahae / ... ramau rAsu ihu raMgi, "jJAna-kalasa" muni ima kahae // 3 // // iti zrI jinodaya sUri paTTAbhiSeka rAsa samApta // 75b dANesarahu, 76b cAMdu, 77b tArAgaNahu, 783 ghaNa, 79a nANa, 80b varasaMtu, 81b viha, 82b sahiyau / 2010_05 Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 aitihAsika jaina kAvya saMgraha // upAdhyAya merunandana gaNi kRta // ||shrii jinodayasUri vivaahlu|| sayala maNa vaMchiya1 kAma kumbhovama, ___ pAsa paya-kamalu paNamevi bhattira / suguru 'jiNaudayasUri' karisu vIvAhalau, . sahiya UmAhalau mujjha citti / / 1 / / ikku3 jagi jugapavaru avaru niyadikkhaguru, thuNisuM hauM teNa niya 4 mai baleNa, / surabhi kiri kaMcaNaM duddha5sakara ghaNaM, saMkhu kiri bharIu gaMgAjaleNa / / 2 / / atthi 'gUjaradharA' suMdarI suMdare6, uravare rayaNa hArovamANaM / lacchi keliharaM nayaru 'palhaNapuraM' 7 surapuraM jema siddhAbhihANaM // 3 // tattha maNahAri vavahAri cUDAmaNi nivasae sAhu varu 'rUdapAlo'8 / 'dhAralA'9 gehiNI tAsu guNa rehiNI, __ramaNi guNi10 dippae jAsu bhAlo // 4 // 1a.c.d vaMchiye, 2b bhatte, 3b eku, 4b maya, 5d suTTha, 6b suMdarA, 7b palhaNaparaM, c palhuNapuraM, 8d ruhapAlo, 9d dhAralAdevI, 10 gaNi, 2010_05 Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinodayasUri vivAhala tAsu kucchI sare punna jala subbhare, 11 avayariu kumaravaru 12 rAyahaMso / 'tera paMcahuttare' sumiNa saMsUIDa, Aya 13 puttu niya kula vayaMso ||5|| kariya14 guru ucchavaM suNiya jaya jayaravaM, dinnu tasu nAmu sohagga sAraM / 'samarigo' bhamara jima ramai niya sayaNa-maNi, 15 kamalavaNi diNi rayaNi 16 bahu payAraM // 6 // loya loyaNa dale amiuM varasaMta 17 vaddhae zuddha 18 jima bIya caMdo / 361: niccu16 nava nava kalA dharai guNanimmalA, laliya lAvanna sohaggakaMdo // 7 // ghAtaH asthi ' gujjara' atthi gujjara, desu suvisAlu / jahi20 'palhaNapuru' nayaro, jalahiM jema nara rayaNi maMDiu / tarhi nitrasai sAhu - varo 21, 'rUdapAlu' guNagaNi22 akhaMDiu23 / tasu maMdira 'dhAra' uyare, upannau sukumAru / 'samara' nAmi so samara jima, vaddhai rUpi apAru24 ||8| 11b sobhare, 12b kumaravara c. kumarubaru, 13b jAiDa c. d jAyau, 14d kariu, 15 sayalagaNi d. aMgaNi, 16b boha, 17b.c.d amiya varisaMtara, 18 muTTa / 19c.d. nitta, 20b tarhi, 21b. sAvaro, 227 saNa, 237 akhaMDiya 24. d ruvi amaru, u 2010_05 Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 aitihAsika jaina kAvya saMgraha aha avara vAsare 'palhaNe-pura' vare, bhaviya jaNa kamala vaNa bohayaMto / pattu siri 'jiNa kuzalasuri' sUrovamo mahiyale moha timaraM haraMto / / 6 / / vaMdae bhatti raMgeNa ukkaMThiu 'rUdapAlo', parivAra jutto|| dhamma25 uvaesa dANeNa ANaMdae, sAdaraM sUrirAu vinnato26 // 10 // aha sayala lakkhaNaM jANi27 suviyakkhaNaM, sUri daLUNa28 'samaraM kumaarN'| bhavaya tuha naMdaNo nayaNa ANaMdaNo, pariNaoraha amha dikkhAkumAri // 11 // iya bhaNiya pattu guru 'bhImapallIpure' taM vayaNu30 rayaNa jima 'rUdapAlo' / dharivi 31 niya citti sayaNihiM Alocae, taM surUvaM32 suNaya soji bAlo // 12 // tayaNu 33 niya jaNaNi ucchaMgi nivar3evi, ____ maMDae 34 rAhar3I viviha pari 35 / bhaNai 'jiNakusalasUri' pAsi jA acchae, __ mAi pariNAvi mU36 sA kumAri 37, // 13 / / 250 dhana, 26b.c.d vitatto, 27b.c.d vANi 283 dahaNa, 29b.c.d pariNau, 30b bayaNa, 31b.d. dharavi, 32b.d saruvaM / 33b tayaNa, 34d saMkhae, 35bd pareM, 363 jANai (pariNAvi)suM, 37 kumArI, 2010_05 Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wr.rramanaanaam 'zrIjinodayasUri vivAhalauM 363 mAi bhaNai nisuNi vaccha bholima 38 dhaNo, ta navi 36 jANae 40 tAsu sAra / rUpi na rIjae mohi na bhIjae, dohilI jAlavIjai apAra / / 14 / / lobhi na rAcae mayaNi na mAcae, - kAcae citti41 sA pariharae / avara nArI avaloyaNi42 rUsae, ___ ApaNapaiM43 sayi44 sata varae / / 15 / / hasiya45 anerIya vAta viparIta, tAsu taNI chaI ghaNI saccha / sarala46 sabhAva47 salaNaDA bAla,48 kuNapari raMjisi46 kahi na vaccha / / 16 / / teNa kala kamala dala komala50hAtha, bAtha51 ma bAuli desitauM / rUpi anopama uttama vaMza52, paraNAvisu vara nAri hauM // 11 nava nava bhaMgihiM paMca payAra53, bhogivi bhoga vallaha kumAra / krami Rmi amha kuli kalasu54 caDAvi, hoji saMghAhivai55 kittisAra // 18 // iya jaNaNi vayaNa so kumaru nisuNevi, kaMThi AlaMgiuM56 bhaNai57 maai| jA 58suhaguri kahi sAji mUM mu (ma?) ni rahI, avara bhalerIya na suhAi56 / / / / 1 / / 38b bhUlima, 39 // taM, 40d. 41 vitti, 42b avaloyaNe, 43b paya, 44d rUpi, 45b isI 46b saraNa 47b sambhAva, 48 / bAlA, 49b raMjasi, 50d komalA, 51d bAma, 52d baru, 53d payArai, 540 kalasa, 55b saMghAhiba, 16b Aligiya 57b bhaNaya, 58c jAsa, 59b sahAe / 2010_05 Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 364 tara kumara nicchayaM jaNaNi jANevi, DhaNahaNa nayaNi nIraM jharaMtI / karina taM60 vaccha jaM tujjha maNa61 bhAvae, acchae62 gada gada sari bhaNaMtI ||20| // ghAta // anna vAsari anna vAsari, tammi nayaraMmi / 'jiNa kusalu' 63 muNiMda baro, mahiyalaMmi viharaMtu pattau / tahi baMdai64 bhatti bhari, 'rUdapAlu' parivAra juttau // guru pakkhavi 'samarigu'65 kumaro66 AnaMdiu67 niyacitti / bhai amha dikkhAkumari pariNAvau68 sumuhati ||21|| taMca sukyaNu taM ca suvayaNu, dharivi niyacitti / niya maMdira AviyaDa, 'rUdayAlu', sayaNihi vimAsai / taM jANi kumara varo, AgaheNa66 niya jaNaNi bhAsai || maM pariNAvi na dikkhasiri70 mAi bhaNai varanAri / kumara bhai viNu dikkhasiri avarana manaha71 majhAri ||22|| // bhAsa // aha jANe viNu 'samariMga' nicchau, 72 kArAva373 vaya sAmahaNI tau74 / 600 tara, 61 mani // maNi, 620 acchara, 63b kulaka, 64, vaMdaya, 65) samaraga, 660 kumara, 677 AnaMdiya, 68 pariNAvahu, 69b AgaddeNi, 70b dikkhasire, 710 manahaM / 727 nicchao. 74 tao. 730 kAra vithi . 2010_05 Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ war . ......... .~ ~ ~ ~ ~ ~ zrIjinodayasUri vivAhala 365 meliya75 sAjaNa76 cAlai niyapure,77 dhavala78 dhuraMdhara jotriya rahavare / / 23 / / cAlu cAlu hala sahI76 vegihiM80 sAmahi, dhArala' naMdaNa vara81 pariNaya mahi / ima pabhaNaMtiya sulaliya sundarI, gAyaI 82 mahura sari gIya83 harisa84 bhari // 24 // Rmi Rmi jAna pahU tiya,85 suhadiNi, 'bhImapalo pure'86 gura87 harasiu maNi / aha88 siri vIra jiNiMdaha maMdari, maMDiya vehali86 naMdi suvAsariha0 // 25 / / tarala 1 turaMgami caDiyau lADaNu, mAgaNa vaMchiya dANa diyai ghaNu / kolhUyaha2 aNa63 varisa 'samariga' vara, jima 'sarasaI'14 kiri 'kAliga' kumara // 26 // Aviu jiNahari varu maNaharavau, . dIkha kumAriya saha5 hathalevauha6 / 'jiNakusalasUri' guro ApuNa pai josiuha7, homai jhANAnaliha8 avirai ghiu // 27 // 758 miliya. 76d sAjaya, 77d niyapura, 788 dhavala, 790 hali sihi. 80b vegai. 81b varu. 82b gAi. c gAihi d. gAyahi, 83d, zrIya. 84b harasi, 85d pahatiya, 86b bhImapallIya, 87b guru. 88b amhihi. 89 behiki. c.d vehaki, 90b suvAsare. dedhAri 910 turala. 92kilhUya. 93) ANu. 94 / sarasa ya,95b saM0 96b hathilevao. 97b.c josiya. 98 // kAlAnali 2010_05 Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jena kAvya saMgraha 366 vAjai maMgala ttUra guhira sari diyas dhavala vara nAri viviha pari / SEE pari 'tera biyAsiya' 100 vacchari 'samarigu101 lADaNa 102 pariNai103 vaya 104 siri ||28|| // ghAta // tayaNu105 callavi tayaNu callavi, 'bhIma varapalli', sAmahaNI jAna sauM 'rUdapAlu' Aviu suvitthari106 / pariNAviu dikkhasiri, 'samarasiMhu' 107 'jiNakusala ' suhaguri / / jaya jaya ravu ghaNu8 uccha liDa, 9 uddhariu10 guru vaMsu / 'rUdapAlu' anu 'dhAralaha', nazcai jagi jasa haM su11 ||26|| dinnu 'somappaho' muNi tasu nAmu, savaNa ANaMdaNaM amiya jema12 / jima jima caraNa AcAra 13 bhari sohae, mohara dikkhasiri tema tema ||30|| par3hai jinAgama pamuha vijjAvalI, raliya 14 sevijjae guNa gaNehiM / aha Thavi15 vANAriu16 'jesalapure', 'cauda chaDuttare' 17 suhagurehiM 18 ||31|| eed iNi. 100 vihAsiyai. 1010samariMga 1027 lADaNa, 103 pariNaya. 104 va 105 tayaNa d. vayaNa. 106 vacchari / 107b samarasiMghu d. samarasiMha. cb vaNa. 9b ucchaliya. 103 uddhariyau. 117 nicchadda jar3a jagi haMsa, 120 jima / jeNa. 136. d AdhAra. 14b sevajjae. 15d Thaviya. 160 vANAriya. 177 char3hottare, 180 guraMhi. d 2010_05 Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 zrIjinodayasUri vivAhala suvihiyAcAri16 vihAru20 karataMu, vANAriu gaNi 'somappaho'21 / duviha sikkho22 sugIyatthu23 saMjAyau, gaccha guru bhAra uddharaNa24 sIho25 // 32 // tayaNu26 jiNacaMda suri' paTTi, saMThAviu27, . siri28 'taruNappaha' (A) yariyarAe26 / 'cauda panarotare'30 'khaMbhatitthe'pure, mAsa 'asAr3ha vadi tersiie'||33|| siri 'jiNaudayasUri' guruya nAmeNa, udayau bhAga sobhAga nidhi / viharae 'gUjara' 'siMdhu' 'mevAr3i ,31pamuha desesu ropai32 suvidhi // 34 // ||ghaat|| nAmu33 nimmiu nAmu nimmiu, tAsu abhirAmu / 'somappahu' muNi rayaNu34 suguru, pAsa so paDhai ahanisi / vANAriu krami (krami35 hUyau, gaccha bhAru36 dharu37 jANi guNa vasi38 / siri 'taruNappaha' Ayarie36 siri 'jiNacaMdaha' pATi / thApiu siri 'jiNaudaya', guru40 viharai munivara thATi41 // 35 // 19b.d suvihi AdhAri, 20b vihAra, 213.cd somapaho. 22a sikkha. 23b.c sugiyatya, 24b bhArU d bhArUddharaNa, 25a.c.d saho, 26b tayaNa, 27d saMtAviu, 28d sira, 29b taruNappaha Ayariya. d. taruNappahAyariSa. rAe, 30 panotare 31d sindhu mevAr3a gUMjara. 32b rovidhi| ___ 336 tAsu nimiu (2) nAmu abhirAmu. c tAsu niyau (2) mAmu abhirAmu. d bhAlu nimmita (2) mAmu abhirAmu. 34b rayaNa, 36b.d 360 bhAra, 37d dhari, 30d vaMsi, 39b Ayariya, 40d sUri, 41b thaTTi 2010_05 Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 aitihAsika jaina kAvya saMgraha paMca paiTTha42 jiNi43 sosa tevIsa, cauda sAhuNi ghaNa saMghavai raiya / Ayariya uvajjhAya vANAriya44 Thaviya, maha mahattarA pamuha payi45 // 36 // jeNa raMjiya maNA bhaNa46 paMDiya jaNA, vali bali dhUNivi47 niyasirAyaM48 / kaTari gAMbhIrimAha kaTari vaya dhIrimA, _ kaTari lAvanna sohagga jAyaM // 37 // kaTari guNa saMciyaM50 kaTari iMdiya jayaM, kaTari saMvega nivveya raMgaM / bApu desaNa kalA bApu mai nimmalA, bApu lIlA kasAyANa bhaMga // 38 // tassa51 eha52 guNa gaNaM oma tArAyaNaM, kahiu kima sakAuM53 eka jIha / pAru na54 pAmae sArayA devayA, sahasa muhi bhaNaI jai ratti55 dIha / / 3 / / // ghAta // aha aNucami aha aNukami, pattu viharaMtu / siri 'paTTaNi' sUrivaro, pavara sIsu jANevi niyamaNi / 'battIsai bhadavai56.par3hama, pakkhi ikArasI' diNi / / 423 eicha / pahA, 43b. 1.jiNa, 44b vANAriya, 46b paya d paha, 46) bhaNaya, 47 // dhUNivimiya, 48a.cd sirAI 49b-ci gambhIrimA. 503 .c saza, d sambhava, 51 tAsa 526 pahac d pahu 53b sakae 543 pAra 553. rati b rAti 16b cd bhaddavae . 2010_05 Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinodayasUri vivAhalau 366 sira 'logahiyAyari' yara57 appiya58 niya paya56 sikhma60 / . saMpattau suraloyi61 pahu, bohevA sura vakhA62 // 40 // dhanna63 so vAsaro punna bhara bhAsuro, sAji64 velA sahI amiya 65velA / jattha niya suhaguru bhAva kappatarU, bhatti gAijjae harisa helA66 // 41 // sahalu67 maNuyattaNaM tANa loyANa, lahai te sukkha saMpatti bhUri / suddha68 maNa saMThiyaM thUbha66 par3ibhaTThiyaM, jeya jhAyaMti 'jiNaudayasUri' // 42 / / ehu siri 'jiNaudayasUri' niya sAmiNo, __ kahiu maMi cariu70 ai maMda71 buddhi / amha so dikkha guru deu supasannau, 726saNa nANa4cArita suddhi // 43 / / ehu guru rAya vIvAhalau je paDhai, je suNai73 je thuNai je diyati / ubhaya logevi te lahaI74 maNavaMchiyaM, "merunaMdana"75 gaNi ima bhaNaMti // 44 // // iti zrI jinodaya suri gacchanAyaka bIvAhalau samApta / / 57b logaha Ayariya d loga Apariya 58b Apiya 59b niryAnaya d niyamaya 60bc b sikkha 61b suraloya d suraloDa 62b c d lakkha 63a d dhanu 64b sAja 65ad vela 663 hela 67b sahala d suhala 68d suhamaNi saDhiyaM 69d eti 70d variu 71b ipa 720 desaNa 73 je guNai je sugaMti cd je guNai je suNa je hiyaMti (d deyanti) 74 lahaya 75b merunandaNa / 2010_05 Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ||shriijysaagropaadhyaay prshstiH|| saMvat 1511 varSe zrI jinarAjasUri paTTAlaGkAre zrImajinabhadra sUri-paTTAlaGkAra rAjye // zrI ujjayanta zikhare, lakSmItilakAbhidho vara vihAraH / 'narapAla' saMghapatinA, yadAdi kArayitumArebhe // 1 // darzayati tadAcAmbA, zrIdevI devatAM jana samakSam / - atizaya kalpatarUNA, 'jayasAgara' vAcakendrANAm / / 2 // 'serISakAbhidhAne', prAme zrI pArzvanAtha jina bhavane / zrI zeSaH pratyakSo yeSAM padmAvatI sahitaH / / 3 / / zrI 'medapATa' deze, 'nAgaiha' nAmake zubha niveze / - navakhaNDa pArzva caitye, santuSTA zAradA yeSAm // 4 // teSAM zrI 'jina kuzala sUri' pramukha, suprasanna devatAnAm pUrva dezavarti 'rAjadraha' nagaroddaNDa vihArAdi / sthAnottara digvarti nagarakoTAdi' sthAna pazcima digvatrti valapATaka 'nAgadrahA'-diSu / rAja sabhA samakSaM nirjita pUrva bhaTTAdyaneka vAdi stNbermaannaaN| viracita 'sandeha dolAvalI vRtti' laghu 'pRthvIcandra caritra' 'paMca parvI' grantha ratnAvalI pramukha mehA vRSabhanAtha stavaH zrI 'jina vallabha sUri' kRta 'bhAvArivAraNa stava vRtti' |sNskRt prAkRta bandha stavana sahastrANAm sthApitAneka saMghapatInAM kavitva kalA nirjita sura gurUNAM pAThitAneka ziSya vargANAm ityAdi 2010_05 Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkItiratnasUri phAgu 401 // zrI kIrtiratnasUri phaagu|| na0-1 ( truTaka) khiNi vAjiba ghuma ghumai e, gayaNaMgaNa gaaji| chala chala chapala kaMsAla tAla, mahurA-ravi vAjai / / 28 // bhAsa-Avai kAmiNo gahagahiya, gAvai maGgala cAra / khelA khelai amiya rasi. hariSiu saMgha apAra / / 26 // ahe krami krami Agama veda chanda, nATaka gaNa lakSaNa / pazca varisa vijA vicAra, bhaNi hua viyakkhaNa // paNDiya muNi tiNi guri pasAu, kari "kIratirAu / vANArI (sa) padi thApiu, e so payar3a pabhAu // 30 / / nayara 'mahevaI' heva tema, jiNamaha" sUrinda / ubajhAyA rAya thApiu e, 'kIttirAya' muNinda // ghari ghari ucchava bahuya raMgi, kAmiNi jaNa gAvaI / 'haraSi' 'devala' devi tAma, mani haraSi (ma) na mAvaI // 31 // dhArai aGga igyAra sAra, suvicAra rasAla / TAlai doSa kaSAya jAya (la?), uvasama-siri mAla // jiNa zAsana je avara, bahuya siddhanta prsiddhi| te jANai savi bheya beya, vapu de piga buddhi // 32 // 2010_05 Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 aitihAsika jaina kAvya saMgraha wimmawwarnawwwmarwarmer // bhAsa // 'sindhu' deza 'pUrava' pamuha, bahu viha desa vihAra / karai suguru desaNa harasa, varisai suha phala kAra / / 33 / / ahe Rmi krami 'jesalameru' nayari, pahuMtau viharantau / "kittirAya' uvajhAya canda, tava teu phurantau / / siri 'jiNabhadrasUri' muNiya, pAtra AcArija kIdhau / moTai ulaTi 'kittirayaNasUri', nAma prasiddhau / / 34 // so siri 'kIratirayaNa sUri' bhaviyaNa par3ibohai / labadhivanta mahimAnivAsa, jiNa zAsani sohai / / kharatara gacchi surataruha jema, vaMchiya dANesara / __ vAdiya mayaMgala mANa timira, bhara nANa diNesara / / 35 / / erisa suhaguru taNau nAma, nitu manihi dharIjai / timi tima nava nihi sayala siddhi, bahu buddhi lahIjai / / e phAgu ucha raMgi ramai, je mAsa vasante / tihi maNinANa pahANa kitti, mahiyala pasarante // 36 // // iti zrI kIrti ratnasUri varANAM phAgu samAptaH / // chaH // zubhaM bhavatu zrI saMghasya / / chaH / / ||likhitN jayadhvaja gaNinA / / 439 2010_05 Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrtiratnasUri gItam 403 ||shrii kIrtiratnasUri gItam // na0-2 navanidhi cavada rayaNa Avai, tasu mandira sampati riti(ddhi?) pAvai / dRjhai kAmagavI bhAva, zrI 'kItiratna sUri' je dhyAvai // na / AM0 / / surataru aMgaNi saphala phale, sura-kuMbha siromaNI helI milai / jAgatI joti amRta saghala, dukha dArida dohaNa dUra halai // 1 / na0 / / avihaDa ullaTa uchava ghaNA, thiNa daviNa evatthaNa kAmukaNA / 'pasarai mahiyala vimala guNA, caMgai guru dhyAvo bhavika jaNA ||rnaa mahima pratIti sudhara lagaI, DAiNa sAiNa kabahu na lge| prIti suM nIti badhai trijagaI, nahu naMdi calai tasi pUThi agaI ||3n|| zrI 'saMkhavAlaha' vaMsa varai, 'depA' suta 'devala' de uyarai / dIkSA'varddhanasUri'guraI, saMjama vAsiri u(dha?)riyau dhavala dhurii||4n|| AcArija karaNI vRnaNA, jina bhuvana paya?Na pada ThavaNA / sIsa nAMdi mAlAruhaNA, guru pIra na hoi igari-saNA // 5 / na0 // mUta(la?) 'mahevai' thira ThANai, pagalA 'arabuda-giri' 'jodhaanne'| pUja karai je ikaThANai, te sadA sukhI sahuko jANe // 6 / n0|| dIpa divasa atisai sohai, sura nAda saMgIta bhuvaNa mohii| jhiga miga dIpa kalI bohai, guru jAM malIu erakAba va kohi||7n0|| pragaTa prabhAtra pratApa ta(pa,i, nara nAri namI kara jor3a japai / abalAha sA(saba?)valA dhAra dhapA, zrI kharataragaccha prabhutA sumpin| 2010_05 Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 aitihAsika jaina kAvya saMgraha dINa hINa dukhiyA saraNe, vipulA kamalA satha vara paraNai / asubha karama Arati haraNai, je lona catura sadaguru caraNe // 6 na0 kuMTaMba kalatra suta maryAdA, cAlai zubha kArija apramAdA / bhoga saMyoga sujasa vAdA, kari 'kIrtiratna' sahaguru dAdA ||10||n0|| bhAga sumAga sumati saMgai, subha desa suvAsa vase raMgai / pApa saMtApa na ke aMgai, nhAvo guru dhyAna lahari gaMgai / / 11 |nv0|| cATa ucATa udega arI, Upa (bhUta?) palIta AnIta burii| cAvati kUDa kalaMka marI, nAse tatkSaNa guru nAma karI / / 12 / na0 // bhAsa vilAsa ulhAsa sabahu, Ananda vinoda pramoda lahu / bhogavai sura samRddhi sahu, suprasanna sudRSTi suguru pahu / / 13 / nava0 / / suhaguru tha(sta?)vaNA par3hai guNai, vAcaMtA ApaNa bavaNa(vayaNa?)suNai / kuzala maMgala tasu pha(pu?)Nya thuNai, zrI 'sAdhukIrati' pAThaka pbhnni||14|| // iti zrI kItiratna sUri gItaM // na0-3 'kItiratna sUri' baMdiye, mUla mahevai thAMna / saMyamiyA sira seharo, 'saMkhavAla' kulabhANa // 1 / ko0 // saMvat 'cavade uparai, uguNapacAsai' jAsa / .. janma thayo 'dIpA' dhare, 'devala de' ulhAsa / / 2 / kI0 // 'Delha' kumara hiva nema jyuM, maMkI nija ghara vAsa / 'tesa' saMyama liyo, zrI jinavarddhana' paas||3| kii| 2010_05 Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrttiranasUri gItam 'vAcaka pada hiva 'sattare', 'asiye' pAThaka sAra / AcAraja satANaveM 'jesalamera' maMjhAra // 4 / kI0 // sura nara kinnara kAmiNI, guNa gAve suvizAla / 1 sAdhu guNe karI sohatA, hAra bice jima lAla || 5 | kI0|| pagalA 'arabuda giri' bhalA, 'jodhapure' jayakAra | 'rAjanagara ' rAje sadA, thuma sakala sukhakAra / 6 / kI0 // mAthe guru kara Thavai, te zrAvaka dhanavaMta / sIsa siddhAnta siromaNI, 'rAjasAgara' garajanta || 7 | kI | aNasaNa lei re bhAvasyuM, saMvat 'panara pacIsa ' / amara vimAne avataryA, zrI 'kIrttiratna sUrIsa' || 8 | kI0 // amIya bharai bhala loyaNe, taM mujha de dIdAra | pAThaka 'lalitakIrtti' kahai, dina prati jaya-jayakAra ||6|| na0-4 zrI 'kIrttiratna sUriMda' taNI, mahimA bAdhai jaga mAMhi ghaNI / dhari dhyAnai dhAvai bhUmi-dhaNI, mahiyala munijana sira mugaTa maNi // 1 // tejai kara jima dIpaI taraNI, sadguru sevA cintA haraNI / bhaMDAra sudhana subhara bharaNI, kamalA vimalA kAMmita kariNI // 2 // aDa vaDIyA saMkaTa uddharaNI, varadAyaka jasu zobhA varaNI / ghara pAvai nara sudhari gharaNI, prema adhikai tariNI pariNI ||3|| saba doharA dUrai saMharaNI, phoTaka na huvai dhariNI phiraNI / aga (laM?) gI aTavI thAMnaka DaraNI, sAcau tihAM guru asaraNa saraNI ||4|| sAhi saromaNi 'deva' ghare, 'devala de' janamyo uvari dharau / 2010_05 405 Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 aitihAsika jaina kAvya saMgraha saMvata 'guNapaMcAsa tarau', zrI 'saMkhavAla' kula sahasakarau // 5 // saMvata 'cavadai trayasaThi' varasai, 'AsAr3ha igyArIsa' bahu hrsai| zrI 'jinavaradhana sUri' guru pAsa, saMyama lIdho mana ulhAsaiM / / 6 / / 'sitaraI' vAcaka pada guru pAyau, 'asIyai' uvajhAyaka pada Ayau / 'satANUyaI" varasa dIyau, AcArija zrI 'jinabhadra' kIyo // 7 // 'lakhaI' 'kelhaI tihAM mana lAi, 'jesalagira' pura tihAM kiNa jAI / 'mA(ho)gha sukala dasamI' Ai, mahochava kari padavI divarAi / / 8 / / 'panarai pacavIsaI' tiNa varasai, 'AsAr3ha igyArasa' bahu harasai / aNasaNa lIdho mana nai harasai, subhagati pAMmI suravara sarasai // 6 // 'vIramapura' badhateM vAna, thApyo thira dhuMbha bhalA thAMnai / . mahIyala sahu ko nai mana mAnai, jasa sobhA jaga sagalau jAnai // 10 // samrayo sadaguru sAMnidhakArI, sakalApa sajana jana saadhaarii| naravara sura vai) vara nai naranArI, thaMbhe Ave jAtrA dhArI / / 11 / / bhUta preta Dara bhaya nAvai, jaMjAla sabe dUraI jaavii| gaNi 'candrakIrti' guru guNa gAvai, zrI 'koratiratnasUri' dhyAvai // 12 // iti guru gItaM // 2010_05 Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407 NA....nrrnhRNAA. . zrIkI tiratnasUri ( utpatti ) chanda kavi sumatiraMga kRta zrIkIrttiratna sUri (utpatti) chanda na0-5 sumati karaNa sArada sukhadAi, sAMnidha kara sevakAM sdaai| 'kIrtiratna sUrinda' kahAi. utpati tAsa kahaNa mati Ai 11 'jAlaMdhara' desaiM savi jANe, 'saMkhavAlo' nagarI sukha mAMNai / ____ 'kocara' sAha saMsAra vakhANe, dai daikAra ghara khANe dAneM // 2 // doya ghara gharaNI daulita dAvai, kAmaNi laghu suta eka kahAvai / 'rola' rIti sujasa rahAveM, pitA prema dhari kari paraNAveM // 3 // AdhI rAtai 'rolU' aGgaNa, Dasyo sApa kAlai jama ddNddnn| mUvau jAMNile cAlyA daGgaNa, sanmukha milyA kharatara gaccha' maMDaNa / 4 / 'jinezvara sUri' kahai guNa jANI, viSadhara bhakhyo loka suNi vaannii| kharatara karo jima e sahI jovai, kocara' kharatara huvo tadIvai // 5 // jahara kahara guNagai kari jAve, sAvadhAna huA sahi sukha pAvai / Apa page (rolU ) ghara Avai, kharai rAga kharatarA kahAvai / / 6 // dUhA-terai sai terottare,'kocara' kharatara kiddha / Adi prAsAda pratiSThiyo, sUri jinezvara siddha / / 7 // 'kocara' sAha 'kora' vasiyau, sattUkAra dIyai jasa rasIyo / kulagara (guru ?) Aya ghaNe hI kasoyo, kharatara viruda thakI navi khasIyo // 8 // 2010_05 Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 'rolU' suta doya kahyA rasIlA, 'Apamalla' 'depamalla' asIlA / 'depa' ghare 'devalade' vAlA, cAra suta anamyAM causAlA / / 6 / / // chanda motiyadAma / / 'lakho' tima 'bhAdo kelho' sAha, 'delho' cotho guNe agAha / 'lakhA' naiM likhamI tUThI leha, pariyA tiNa sAta taNo vara deha // 11 // 'vIsalapura' vasiyo 'lakho' vAsa, 'jesANe' 'bhAdo' karai vilaas| . ___ 'mehevai' 'kelo' moTI mAMma, cotho tiNa cArita lIdho Ama // 2 // cavadai guNa pacAsaiM' jamma, dharyo tiNa bAlaka vaya tho dhamma / terai varasai jaba huyo teha, 'rADadraha' mAgyo rAkhaNa reha // 3 // 'cavadese tesa?' cAlyA cUMpa, vivAha karaNa jaga rAkhaNa rUpa / khImaja thala ke pAsa jAna, AvI ne utarI tiNa thAMna / / 4 / / saralI eka khejar3I dekhI sora, juvAMne jAnI mAMDyo jora / iNa Upara barachI kADhe koya, paraNAvaM putrI merI toya ||5|| rajapUtai ekaNa kahiyo Ama, 'kele' nai sevaka lIdhI tAma / ulAlI varachI nAMkhI ema, tIra taNI para kAr3hI tema // 6 // AMtarai tihAM jora Ayo asamAna, paraloka gayo te chUTA prANa / 'dailahai' so dekhI mana dilagIra, nara bhava athira jyu DAbhai nIra / / 7 / / 'khemakIrati'vAMdai mana (baiTho) khAMta,bhAMgI sahu mana(ko)tana kI bhrAMta / ___sAha sagA sahunai samajhAya, "jinavarddhanasUri' pAse jAya // 8 // dIkSA taba lIdhI 'delhai Apa, purANAM toDaNa pApa santApa / mAMmAM te pArakha moTe manna, dharA sahu Akhai dhana ho dhanna // 6 // 2010_05 Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrttiratnasUri (utpatti ) chanDa igyAraha aMga paDhyA iNa rIta, gotama svAmI jyUM vIra vadIta / vArasa kIyo guru guru vAra, 'cavadaisaisattare' citta vicAra ||10|| 'jesANeM' khetarapAla ko jora, udhApI mAMDyo bAhira Thaura / AcAraja kSetrapAle mela, bhaTTAraka kAvyA gaccha thI Thela ||11|| dohA - 'nAhai' sAha nikAlane, thApyo 'jinabhadra sUri' / dosa diyau ko devatA, bhAvI miTai na dUra ||12|| 'pIMpalIyo' gaccha thApIyo, zubha belA subha vAra / 'sAhaNa' sAhrai satakarI, vAdI vAda vicAra ||13|| 'jinavarddhana sUri' jAMNa ke, ziSya sadA suvinIta / Apa disA Agraha kiyo, guru gaccha rAkhaNa rIta || 14 || AdhI rAte Adi ke, vIra kahI e bAta / 406 Akho guruno alpa, mAsa cha mAsa kahAta || 15 || 'maheve' maiM sAMmaThI, cyAra karo caumAsa / 'jinabhadrasUri' bolAviyA, Avo hamAre pAsa ||16|| anumAneM kari aTakalyo, udayavaMta gaccha eha / Abi milyA Adara sahita, pAThaka padavI deha ||17|| 'vavadese asI' varasa, pAThaka padavI pAya / 'jinabhadrasUri' 'jesalanagara', teDAvyA tihAM jAya ||18|| // chanda sArasI // lakhapati 'kho' sAha 'kelho', 'maheve' thIM AviyA / 'jesalamereM' karI vInatI, pUjya nai vidhi vaMdiyA || 'jinabhadra sUra' mayA karake, 'cavadesai satANaveM / 'kIrttiratnasUri' AvIya, dIdha padavI tiNa heve || 1 | kI0 || 2010_05 Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 aitihAsika jaina kAvya saMgraha bahu kharaca kIyA dAna dIyA, vividha lakhamI vAvarI / 'saMkhavAla' sAcA viruda khATai, dharmarAga hIye dharI // 'saitruja' saMgha karAya sAthai, saMgha sahuko bhrama dhavai // 2 kI0 // 'saMkhaisare' 'giranAra' 'gor3I', desa 'soraTha' saMcarI / citalAya caityapravADI kIdhI, lAhiNAM jihAM tihAM karI / ghara Aya ghaNA ghamaMDa setI, saMgha pUja karI lavai // 3||kii 0 || AcArajAM suM araja karine, caturamAsaka rAkhiyA / gotrajA kulaguru dUra kIdhA, bheda Agama bhAkhiyA / samajhAvIyA siddhAMta suvacana, vAMNi jAMNI amI zravai ||4| kI 'mAlavai' 'thaTTA' 'siMdha' sanamukha, 'saMkhavAla (cA) ' mata jAvajo / pATa bhagata huijyo suguru bhAkhyo, gaccha---phATa meM nAvajo / dIkSA na lejyo, saMgha pada piNa, haladra oSada (dha?) mata khavai | |5| kI0 || 'koraTai ' 'jesalamera' deharA, karAvijo guru ima bhaNai / nagara cohaTA thakI jimaNai, pAsa vasajyo dhana ghaNai / sIkha sAta mAnai sAha sahuko, sukhI hui iha parabhavai || 6|kI 0 || paMcAsa eka ziSya paMDita, 'kIratiratanasUri'naM / guru guNe gautama z2ema giNiyai, jugati sumati jagIsanai / vAsakSepa jehane sIsa upari, karai tasu dAlida gamai ||7 kI 2 || kalasa -- AUkhA nai aMtapakSa, aNasaNa pAlI nai, saMvata 'panarapacIsa ', mana vairAga vAlI nai / 'vaisAkha sudI paMcamI', suguru suraloka sidhAhe / aNa kIdhe udyota huvo, jinabhavanata mAMhe / sukhakAra sAra zRMgAra maNi, "sumatiraMga" sAnidha sadA / rakhavAla vAla gopAla kUM, vATa ghATa yadA tadA ||8|| 2010_05 Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrtiratnasUri gItam 411 .......... na0-6 sohe guru nagara 'maheve', paracA pUrai nita meve / so0 / 'saMkhavAla' kule guru rAjai, 'dopacanda' pitA ghara chAjai ho // 1 so0|| 'devala de' jasu vara mAtA, janamyA mulAkhya vikhyAtA ho / so0 // 'catradaisaya tesaTha varasai,' 'ASADha vadI' zubha divasai ho / 2 / so0| 'igyArasai', dIkSA lodhI 'jinavaradhana sUre' dIdhI ho / so0| tapa japa kara karama khapAyA, navi rAkhI kAi mAyA ho / 3 / so0| nAmai jasu nAvai rogA, sukha saMpata pAme bhogA ho / so0 / 'jinabhadra sUri' teDAyA, 'jesANa nagara' meM AvyA ho / 4 / so // 'cavadasai satANatre' varasai, suri pada dodho mana harasai ho / so0| saMvata panarese pacIse, 'vaizAkha paMcama' zubha divasai ho / 5 / so0| IsANe sadaguru pahuMtA, manameM zubha dhyAna ja dharatA ho / so0| sAiNa DAiNa vetAlA ho, bhUta preta na Ala jaMjAlA ho 6 / so sadguru guNa pAra na pAvai, munijana vara bhAvanA bhAvai ho / so0| 'jayakIti' sadA guNa vole, sadaguru guNa koi na tole ho / 7 / so na0-7 'kIti ratana' surIndA, vaMdai naranArI nA vRndA ho |sdguru mhirkro| mahira karo guru merA, huto caraNa na chor3a terA ho / sa0 / 1 / nagara 'maheve' rAje, sevatAM saba dukha bhAjai ho| s0|2| vaMchita pUraNa dAtA, nita karijo saMpati sAtA ho| 3 / sa0 / nava nava desameM sohe, pUrai paracA jana mohe ho / 4 / sa0 / 2010_05 | Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 aitihAsika jaina kAvya saMgraha caurAdika bhaya vAre, sevaka nA kArija sAre ho / s0|5| baMdhyA putra samApai, niradhanIyAM dhana saba Apai ho / 6 sa / alagA thI yAtrI Ave, dekhatAM caraNa suhAvai ho / s017| ima aneka guNadhArI, pratibodhyA nara ne nArI ho |8|s| "ar3hArese guNayAsI', 'aSAr3ha dasama' parakAso ho / s0| / gAMma 'gaDAlaya' thApyA, sevaka nA saMkaTa kApyA ho 110s| tAsu prasAda karAyo, desAM maiM sujasa savAyo ho / sa0 / 11 / 'jayakIrati' guNa gAvai, mana vaMchita pada pAvai ho |s0|12| na0-8 sadaguru caraNa namo citalAya, jiNa bheTayAM dukha dAlida jAya / Aja karo re uchAha sadaguru caraNa kamala Agai / A / nagara 'mahevai' 'dIpamalla' sAha, 'devalade' gharaNI janamyAM sunAha |aa| saMvat 'cavade guNapacAsa', 'Dela' nAma diyo zubha jAsa / A0 / yauvana vaya Avyo tiNa vAra, kInI sagAI harSa apAra / A2 jAna sajAya karI re taiyAra, calatAM AvyA 'rADadraha' vAra / A0 / tihAM ika khImasthala suvizAla, jAM bica sohe samIya rasAla / 3 / tiNa hI ThAmeM utarI jAna, raMga ralI kInA sanmAna / A0 / kiNe ika ThAkura bAhyo bola, iNa para barachI kADhe tola / A0 / 4 / devaM putrI tiNe paraNAya, aiso vacana suNyo citalAya / A0 / 'kelhai' ro sevaka uThyo tAMma, kADhI varachI chUTA prANa / A0 / 5 / Delhai' dIThau e virataMta, sadaguru vacane bhAgI bhranta / A0 / 'tesaThe' zubha saMyama lIddha, zrI 'jinavaradhana sUre' dIdha / A0 6 / 2010_05 Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kIrtiratnasUri gItam 412 nema taNI pare choDo riddha, jagameM sujasa huvo parasiddha / A0 / igyAre aMga huyA jANa, tejai karI pratape jima bhAMNa / A017 // gautama svAmI jyuM karaya vihAra, pratibodhe sahu nara ne nAra / A0 / siMghe teDAvyA 'jesalamera', sadaguru AyA sura nara ghera / A0 / 8 / "satANave' sUri padavI jAsa, zrI 'jinabhadre' dIdho vAsa / maa0| tapa japa tIratha ugra vihAra, karatAM AvyA 'maheve' vAra / A0 / / / siMgha sakala pesAro kIna, gue~ piNa sakharI dezanA dIna / A0 / saMvat 'panarese pacavIsa', vadI baizAkha paMcami zubha dIsa / aa0|10|| aNasaNa kara pahuMtAM suraloka, nara nArI saba deve dhoka / A0 / guru paracA jaga sagalai pUra, dukhiyA Ape sukha bharapUra / A0 / 11 / / viruda kahatA nAvai pAra, iNa kali meM suraguru avatAra / A0 / nagara 'maheve' malago thAna, ThAma ThAma dIpe paradhAna / A0 / 12 / 'kIrtiratanasUrI' gururAya, mahira karo jyu saMpati thAya / A0 / 'aThArese guNyAsIye' vAsa, 'di vaizAkha dasamI' paragAsa aa0113|| racyo prAsAda 'gar3Alaya' mAMhi, doya thAna sohe donUM bAMhi / A0 / suguru caraNa thApyA ghaNe prema, sujasa upAyo 'kAMtiratana' ema A014 bhalai dihADo ugyo Aja, bheTayA sadaguru sAryA kAja / A0 / 'abhaivilAsarI vinatI eha, nita prati karajo AnaMda acheha |aa0|15. vadhAro kula vela, mahira meghamAlA maMDai / _ vitta vAdala vistAra, dukha dAlida vihaMDe / dolata kara dAminI, suvAya sNcaarii| guNa garajArava kare bhare, saravara nrnaarii| bAla sugAla tatkAla kara, saMkhavAla ghara ghara sahI / 'kotiratnasUri' kIjIye, garatha aratha guNa gahagahI // 1 // 2010_05 Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI jinalAbha sUri vihArAnukrama (saM0 1815 se saM0 1833) ||dohaa|| gaccha nAyaka lAyaka guNe, sAgara jema gambhIra / nija karaNI kara niramalA, jANa gaMgA nIra // 11 // tapasI tAlAvara taNe, gacchapati kisI grj| AsaMgAyata ApaNA, iNa pari karai araja // 2 // 'pAMca barasa rahiyA prathama, dina dina vadhatai ddaann| gaccha nAyaka 'jinalAbha' guru, bar3a bakhatI 'bIkANa' // 3 // 5vANa 1candra 8basu 1zazi' varasa, sarasa bhalau zrIkAra / zubha velA 'vIkANa' su, vAru kiyau vihAra ||4|| sadhana ghare samajhU sakala, ghaNa zrAvaka jasu vAsa / guNavaMtau 'gAraba zahara', tihAM kIdhau caumAsa // 5 / / ATha mAsa tihAM thI uThe, vaMdAvI thala desh| _ 'jesANai' guru jAya nai, paragaTa kiyau praveza / / 6 / / cyAra varasa lagi cAhatUM, nita nita navala neha / ___ bar3a vakhatI zrAvaka jike, jatane rAkhai jeha // 7 // tihAM tIratha chai 'laudravau', jUnau jagahi vadIta / tihAM prabhu pArasa parasiyA, sahasaphaNA zubha rIta / / 8 / / sIkha kare tihAM thI sumana, puliyA pacchima desa / sukha vihAra AyA suguru, praNamevA pAsesa / / 6 / / 2010_05 Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinalAbhasUri vihArAnukrama 415 vidhi suM gaur3I-rAya nai, vAMdI kiyau vihaar| gacchapati cali AyA guDhe, caumAsau cita dhAra / / 10 / / rahi caumAsau raMga suM, vihalau karai vihAra / mAtI dharA mahevacI, vaMdAvI tiNa vAra / / 11 / / nagara 'mahevai' Aya nai, namivA nAkaur3au pAsa / jAye kIdha 'jalola' meM, cita cokhai caumAsa // 12 // migasarameM vali malapiyA, gaja jyUM zrI gururAja / Avai 'AbU' araciyA, jaganAyaka jinarAja / / 13 / / jasa khATai dATai pizuna, ura duyaNAM para dIdha / / __'bIlAI bahu raMga suM,catura caumAsau kIdha // 14 // "khejar3alai' nai 'khAriye', rahiyA vali 'rohiitth'| pizuna kiyA sahu pAdharA, dharameM hotA dhITha // 15 / / "maMDovara' mahimA ghaNI, 'jodhANe' rI joi / munipati AyA 'mer3ate', hita suM timarI hoi / / 16 / / cyAra mahInA caina suM, jhAjhe jatane jaar| 'jaipura' AyA jugati suM, sahira bar3e zrIkAra 17 // sahira kinAM sAge saraga, ilameM vasiyau Aya / varasa thayau vAsara jitau, vAsara ghar3I vihAya // 18 // haTha kIdhau ghaNa heta suM, piNa navi rahiyA puuj| muni-pati jAya 'mevAr3a meM, varatAyo nAmaMja // 16 // 'udayApura' huMtI alaga, kaThina aThA kosa / 'risahesa' nai raMga suM, namana kiyau niradoSa // 20 // calatA 'udayApura' vale, gahirA kara gahagATa / vInati ghaNai virAjiyA, "pAlIvAlai' pATa // 2 // aTakalatA Aso avasa, nirakha vicai 'naagaur| piNa mana basiyo pUja rai, sahira bhalo 'sAcora' // 22 // 2010_05 Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 aitihAsika jaina kAvya saMgraha tiNa varase 'sUreta' nA, asapati avasara dekha / tiDAvai sahaguru turata, lAyaka mUMkI lekha // 23 // dayA lAbha dekhI ghaNau, Upajato uNa desa / sumati gupati saMbhAlatA, pura tiNa kIdha praveza // 24 // sarasa vara juga zrAvake, karatAM nava nava kodd'| suparai sevA sAcavI, hita suM hoDA hor3a // 25 // kara rAjI zrAvaka sakala, jaga sagalai jasa khATa / _ 'rAjanagara' AyA rahaNa, vahatA pagavaTa vATa // 26 // tihAM piNa tAlevara turata, ucchava karai apAra / doya varasa lagi rAti dina, sevA kIdhI sAra // 27 // mana thira kara sAthe thaI, zrAvaka sahu parivAra / satrujanI sevA kare, guru car3hiyA giranAra // 28 // utara tihAM thI AviyA, 'velAula' vaMdAya / mahimA moTI 'mAMDavI', pUjaNa sadguru pAya // 26 // koDI-dhaja tiNa nagara meM, lakhapati taNA laMgAra / sahu zrAvaka sukhiyA jihAM, vAradhi suM vivahAra // 30 // varasa lagai tihAM vAyaryo, dhana agiNata dharma kaaj| _ cokhe dina 'bhuja' cAliyA, rAjI hue gururAja / / 31 / / 'bhuja' taNe zrAvaka bhalo, sevA kIdha svaay| ___bhAga balI jihAM saMcarai, thaTa sagalA tihAM thAya // 32 // iNa vidhi aTThArai varasa, dIna (dina dina?) nava nava desa / paraciyA zrAvaka praghala, vANI taNai vizeSa // 33 // hiva vahilA vinatI suNI, karijyo pUja prayANa / 'bIkAnera' vaMdAvijyo, sevaka apaNA jANa ||34 / / 2010_05 Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinarAjasUri gItam zrI jinarAjasUri gItam DhAla:-kapura hovai ati ujaluMe / gachapati vaMdana manaralI re, garuo guNaha gaMbhIra / 'zrIjinarAjasUrIsarU' re, savi gacha kai siri hIra re / / vaMdauzrI 'jinarAjasurIMda' / aaNknnii| zrI jinasiMghasUri' paTodharU re, unnatikAra mahaMta / cAritra caMgaI mana ramai re, sevai bhavijana saMta re / 2 / / 'jesalamera jinaMda nI re, kIdhI pratiSThA cNg| 'bhaNasAlI' 'thirU' tihAM re, dhana kharacai mana raMga re |3|vii 'rUpajI' saMghavI 'sejaI' re, AThamau kIdha uddhAra / 'marudevITuMkaI' bhalau re, caumukha Adi vihAra / 4 / 0 / moTI mAMDI mAMDaNI re, deharA proli prAkAra / sabala mahochava tihAM sajI re, pratiSThA vidhi vistAra re / 5 / 0 / cita cokhai sA(ha) 'cAMpasI' re, 'bhANavaDaI' bhala bhAva / suguru pratiSThA tihAM karI re, jasa bolai jana Avi re / 6 / / saMghapati 'AsakaraNa' sahI re, mamANImai kIdha prasAda / viMba mahochava mAMDoyA re, 'meDatA' mahA jasa-vAda rennvN0| dhana 'kharatara' gachi dopatA re, zrAvaka saba guNa jANa / ANa mAnai gacharAja nI re, te jai jANe bhANa re / 8 / / 'dharamasI' nandana dina dinai re, dIpai jima ravi caMda / 'haraSavalabha' vAcaka kahai re, Apai paramANaMda re hAvA 2010_05 Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 aitihAsika jaina kAvya saMgraha zrI jinaratanasUri gItam DhAla:-vilase Rddhi samRddhi milii| zrI 'jinaratanasUriMda' taNI, mahimA jAgai jaga mAMhi ghnnii| jasu sevA sArai svargadhaNI, mana vaMchita pUraNa deva maNI / 11 jasu nAmai na Dasai duSTaphaNI, Tali jAyai ariyaNa juDyA aNI / ahinisi je dhyAvai suguru bhaNI, tasu kIrata vAdhai sahasa guNo / 2 / niramala vrata sIla sadA dhArI, SaTa kAyA taNau rakSAkArI / _ kaliyuga maI 'gautama' avatAro,guNa gAvai sahu ko naranArI / / ghasi kesara caMdana suvicArI, phala Dhovai nevaja sopArI / vidhi je vaMdai AgArI, te lacchi taNA huvai bharatArI / 4 / jasu jamma nagara 'serUNANa', tihAM vasai 'tilokasI' sAhANaM / gotrai ati niramala lUNIyANaM, tasu ghariNI 'tArAde' vidhi jANaM // 5 // jasu uyara sarovara haMsANaM, tiNa jAyau putraratanANaM / solaha sai sattari varasANaM, punavaMta puraSa dIvANaM / / caurAsIyai cArita lIghau, gurumukha upadesa amIya pIdhau / subhakArija sataraisai kIdhau, sahaguru saiMha thi nija paTa dIdhau 19 sataraisai igyAra sahI, zrAvaNa vadi sAtami sugati lhii| paga pUjaNa Ave je umahI, guru AsyA pUrai tyAM sabahI !8 'ugrasenapuraI' sadaguru rAjai, jasu dhuMbha taNI mahimA chAjai / _ 'kharatara' zrI saMgha sadA gAjai, guru dhyAnai dukhadohaga bhAjai hA zrI 'jinarAjasUrIsa' taNau, pATodhara zrI 'jinaratana' bhaNau / mahiyala maI sujasa pratApa ghaNau, prahasami UThI nita nAma thuNau / 10 ehavA sadaguru nai je dhyAvai, cita ciMtA tAsa save jAvai / dina-dina caDhatI daulati pAvai, 'jinacaMda' sagurunA guNa gAvai / 11 // iti zrI jinaratanasUri gItaM (saMgrahameM, 63 prati naM0 13 ) 2010_05 Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dayAtilaka guru gItam 416 zrI dayAtilaka guru gItam rAga-AsAvarI sarada sasI sama suhaguru sohai, sayala sAdhu mana mohai / desanA vArida jima barasai, jana mayUra cita harasai re / / bhAva syuM bhavIyaNa jaNa paNamau, 'zrI dayAtilaka' riSarAyA / dIpaMtA tapakari diNayara jima, naravara praNamai pAyA re |shbhaa0| navavidha parigraha chaMDi bhalI pari, saMyama syu citalAyA / doSa bayAla niraMtara TAlai, manamatha ANa manAyA re / 2 / bhaa0| paMca mahAvrata raMgai pAlai, paMca pramAda nivAraI / . nitu nitu sIla rayaNa saMbhAlai, bhava sAyara thI tArai re bhA0 caraNa karaNa guNa suhaguru dhArai, ATha karama kuM vArai / krodha mAna mada tajai munIsara, munivara dharma saMbhArai |4|bhaa0| "zrI kSemarAja' pATai ati dIpai, vAdi vibudha jana jIpai / vAMNo zravaNi suhANI chAjai, kharatara gachi guru rAjai re |5|bhaa0| "vAlhAde' uri mAnasarovara, rAyahaMsa avayariyA / 'vacchA' kula maMDaNa e suhaguru,guNa gaNa rayaNe bhariyA re |6|bhaa0| pUrava muni nI rIti bhalI pari, Agama kariya vicArai / jANi karI sUdhIparie guru, guNa garuAnA dhArai re bhaa0| iti zrI guru gItaM / (patra 1 saMgrahameM) ... 2010_05 Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vA0 padamahema gItam - -*--- DhAla:-vilasai Rddhi samRddhi milI, e DhAlaH / 'padamahema' bAcaka vaidai, te bhaviyaNa dina-dina ciranaMdai / surataru sama vaDi guru kahiyai, jasu nAmai mana vaMchita lahiyai 1150 'golavachA' vaMsai chAjai, kharatara gachi suramaNi jima raaji| Agama aratha taNA jANa, pAlai jiNavara kerI ANa rApa0 laghuvaya je saMyama lINau, upasama rasa madhukara jima pINau / sumati gupati sahajai pAlai,vali doSa bayAlisa nitu TAlai 350 caraNa karaNa sattari sAra, vali dharai mahAvrata nA bhAra / dhyAna vinaya sijhAya karai, ima asubha karama mala dUri harai / 4 / 10 (zrI) jina vacanai anusArai, desana kari bhaviyaNa nara tArai / niramala zola rayaNa pAlai, pUrava muni mAraga ujavAlai / 5 / 10 / yugapradhAna 'jiNacaMda, gurU, viharai mahiyali mahimA pavarU / dhana te jiNa saya-hathi dikhyA, sIkhAvI vali saMyama sikhyA 60p0| dhana 'colaga' jasu kuli AyaDa, dhana dhana 'cAMgAde' jiNa jAyau / 'tilakakamala' guru dhanna jayau,jasu pATai dinakara jima udayau 7p0|| vrata saItIsa barisa jogai, viharI dina dina vadhatai jogai / sasi rasa kAya sasi varisai,AyA 'vAlasIsara' cita hrisi|8|10| anta samaya jANi nANai,bali kari ArAdhana suha jhANai / pahara cha aNazaNa pAlI, mAyA mamatA dUrai TAlI ||p| 2010_05 Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 421 vA0 padamahema gItam paMca parameSTi taNai dhyAnai, viruI gati migalI kari kAMnai / ammAvasi bhAdava mAsai, madhyAnai pahutAsura vAsai / 10 / 10 / bhAva bhagati guru paya pUnai, tasu AsyA raMga ralI pUjai / putra kalatra dhana parivAra, guru nAmaI dina dina jayakAra 10p0| udaya sadA unnati kIjai, paratikha darasana bhagatAM dIjai / mahiyali mahimA vistArau, sevakanai sAhiba saMbhArau / 12 / 10 / citta taNI ciMtA cUrau, sukha sampatti mana citita pUrau / "sevakasundara' ima bolai, tujha sevA surataru sama tolai / 13 / 10 / iti zrI padamahema gaNi vAcaka gItaM, maM. rekhA~ paThanArtha ||shubhN bhvtu|| candrakIrti kavita / pAmIjai paramattha attha piNa sayaNA pAvai, pAmI saba siddhi Rddhi piNa Aphe Ave / pAme sosa sakaja sakhara sukha seja sajAI, pAme teja paDUra vali bala buddhi bdd'aaii| kahi 'sumatiraMga' suNa prANiyA, grahi 2 guru guNa gAiye, zrI candrakIti' sadaguru jisA, prabhu isA kada pAiye // 1 // saMvata satare-sAta poSa badI paDivA pahalI / aNazaNa lei Apa, valI uttama mati vahilI // nagara 'bilA?' mAhi, kAMma guru apaNo kIdho / ___ gIta gAna gAvatAM, suguru no aNasaNa sIdho / zubha dhyAna jJAna samaraNa kari, sura suloka jai sNcrai| __ vadai 'sumatiraMga' hiyaDA vicai, ghaDI ghaDI guru saMbharai // 2 // 2010_05 | Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vimala siddhi guruNI gItam / guruNI guNavaMta namIjai re, jima sukha sampati pAmIjai re| dukha dohaga dUri gayIjai re, parabhavi sura sAthi ramIjai re // 1 // jasu janma hUo 'mulatANaI' re, pratibUdhA piNa tiNa ThANai re / mahimA sahu koi vakhANai re, dukkara kiriyA sahinANai re // 2 // kAkau kalimai avatArI re, 'gopo'laghuvaya brahmacArI re| tiNarai pratibodhai dikhyA re, manamAMhi dharI hita sikhyA re // 3 // 'vimala sidhi' vaDa vayarAgai re, bAlaka vaya Upasama jAgai re / 'lAvaNya sidhi' guruNI saMgai re, cArita lIdhau mana raMgai re // 4 // Agama nai aratha vicArai re, paravINa caraNa guNa dhArai re / mithyA mata dUri nivArai re, kumatI jana nai piNa DArai re // 5 // mada macchara mukI mAyA re, jiNa kIdhI niramala kAyA re| tapa japa saMjama ArAdhI re, narabhava nija kArija sAdho re // 6 // aNasaNa kari dhari suha jhANai re, pahutA parabhava 'bIkANaI' re| pagalA ati sundara sohai re, thApyA dhuMbhai mana mohai re // 7 // zrI 'lalitakIrati' uvajhAyaI re, paratiSThyA zubha velAI re| sukha sAtA paratA pUraire, sevaka nA saMkaTa cUrai re // 8 // dhana dhanna pitA jasu mAyA re, 'jayatasI' 'jugatAde' jAyA re / 'mAlhU' vaMsaya suvisAlA re, kalikAlai candanabAlA re // 9 // mana zuddhaI zrAvaka zrAvI re, vaMdai guruNI nai Avo re / tasu mandira daya dayakArA re, nitu hovai haraSa apArA re // 10 // 'vimalasidhi' guruNI mahIyai re, jasu nAmai vaMchita lahIyaire / dina prati pUjai nara nArI re, 'vivekasiddhi' sukhakArI re // 11 // __iti vimalasiddhi guruNI gItaM // smaapt| . ( patra 1 saMgrahameM) 2010_05 Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNaprabhasUri prabandha 423 dvitIya vibhAgakI anupuurti| zrI guNaprabha sUri prabandha duhA :___ manadhari sarasvatI svAminI, praNamI 'goyama' pAya / guNa gAisa sahaguru taNA, cariya 'prabandha' upAya // 1 // 'vIra' jinesara zAsane, paMcama gaNi 'sohamma' / 'jaMbU' antima kevalI, tAsa pATe atiramma // 2 // tiNa anukrame udyotakara, 'zrI udyotana suuri'| 'vardhamAna' vadhate guNe, vando ANaMda pUri // 3 // DhAla phAganI :'jinezvara' 'jinacandra' guNAgara, 'abhaya' muNInda / 'jinavalbha' 'jinadatta', yugottama name narInda // 'zrI jinacandra' 'jinapatti', 'jinesara' saMbhAri, ___'jinaprabodha' 'jinacandra'"kuzala guru', hiva sukhakAra // 4 // zrI jinapadama' vizArada, sArada kare vakhANi / 'zrI jina labdhi' labdhi gautama sama, amRtavANi // 'zrI jinacandra' 'jinesara', 'jinazekhara' 'jindhrm'| . 'zrI jinacandra' gaNAdhipa, pragaTita Agama marma // 5 // 'zrI jinameru' sUrIzvara, sAgara jema gNbhiir| saMvata panara biDatare, devagati huau dhIra // 6 // 2010_05 Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla:- aDhiyAnI : tava AcArija iMda 'zrIjesiMha muNoMda' hive vimAsiyo e / bhaTTAraka pada ThAmi, 'chAjeDAM' kuli kAma, bAlaka Apise e, gurupada thApisyAMe // 7 // zrAvaka jana suvicAra, miliyA mantrI udAra, bAlaka joiye e, parijaNa mohi ( ye )e / 'ozavaMza' zRGgAra, 'jUThila' sAkha majhAra, mantrI 'bhodevarU' ai, tasu dedAgarUe // 8 // tasu suta buddhi nidhAna, mantrI 'nagarAja' pradhAna, sAvaya jinavarU e, dharmadhurandharU e / 'nagarAja' ghariNI nAma, 'nAgalade' abhirAma 'gaNapati' sAha taNI e, putrIsahu bhaNIe // 6 // tasu uri jisyA ratanna, mantrI 'vacchAgara' dhanna, kumara 'bhojAgarU' e, catura hAM sAyarU e / mana ANI uchAha, jANI dharamaha lAha, saMgha Agala rahe e, 'vacharAja' ima kahee ||10|| - DhAla:- ulAlAnI : mahAjana sahita khamAsamaNa, 'vacharAja' karIya bimAsaNa, uttama mahUrata ANI, batIsa lakSaNo jAMNI // 11 // 'jayasiMhasUri' utsaMge, ApyA ApaNe raMge, 'bhoja' bhAI tiNavAra, haraNyA svajana apAra ||12|| 2010_05 Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNaprabhasUri prabandha 425 DhAlaH-dhavala eka gAhInI:saMvata panara paisaThe jAMNa, zAke cavade ikatrIsa sama, migasara sudi cauthI guruvAra, rAtrI gata ghaTIya igyAra janama // 13 // . pala igyAraha Upare tAsa utarASADha RSya yoga vRddhi / karka lagne gaNa varga graha yoni, janmapatrI taNI isI siddhi // 14 // DhAla:-ulAlAnI :panara paMcuhatirivarSe, vihAM mana taNe hauM / zubhadina dIdhIya dIkha, sIkhyA guru nI sIkha // 15 // dinadina bAdhae tAma, bIja kalAnidhi jAma / krame krame vidyA abhyAsa, karetasu suhaguru pAsa // 16 / / sUdho saMjama pAle, mayaNa suhaDa mada TAle / rAyahaMsa gati hAle, vayaNe amRta rasAle // 17 // DhAla:-bhamaraAlInI:'yodhanagara' raliyAmaNo, tao bha0 rAja kare 'gaMgeva' / 'rAThoDa' vaMze siri tilo, tao bha0, riddhi jiso suradeva // 18 // chAjeDa gotre vakhANiye, taobha0, gAMgAotra 'rAjasiMgha' / 'satA', 'patA' notA guru tao bha0, cothanI ANi alaMgha // 16 // cAcA devasUra'naMdanu tao bhamarAlo0, satA' putra 'dulhaNa shjpaal'| ('sahajapAla' suta guNanilo-to 'mAnasiMgha' pRthivIrAja' / 'suratANa" kasatUra de taNA to bha0 sAre uttama kAja / 'suratANa' suta tIna bhalA, to bha0 'jeta' 'pratApa' 'cAMpasIha' / mAta 'lIlAdevI' taNA, tIne sIha abIha * ) milI sakuTumba vimAsiyo to bhamarAlI0,bInavyo'gaMga mahipAla // 20 // * kinArekI nott| ___ 2010_05 Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 aitihAsika jaina kAvya saMgraha nipuNa 'netAgara' ima kahe to bha0, suNajyo zrI naranAha / gurupada maha maMDiyAM A re ! to bha0 mAMgAi tuma bolavAha || 21 // pAmI tasu Aesa lo, to bha0, cihidizi mokalI lekha / saMgha loka sahu AvIyA to bha0, yAcaka valoya vizeSa ||22|| saptakSetra vita vAvaryo to bha0, Arima kArima rIta / kIdhI vigati sohAmaNI to bha0, suhava gAve gIta ||23|| lagana divasa jaba Aviyo to bha0, 'baDagachi' 'puNyaprabhasUri' / sUri mantra guru Apiyo bha0, vAje maMgala tUra // 24 // 'jinameru sUri' pATe jayo to bha0, 'jinaguNaprabhusUri' nAma / gaccha nAyaka pada thApiyo to bha0, dina-dina adhikI mAMga ||25|| saMvat (1582) panara biyAsIe to bha0, phAguNa mAsa sucaMga / dhavala cotha guru vAsare to bha0, thApyA mana taNe raMga ||26|| saMgha pUja kari harSa to bha0, mAgaNAM dIdhA dAna / 'gaMgarAya ' bheTaNa kare to bha0, Ape te bahumAna ||27|| DhAla: - vAhaNaro : (A) saMvat panara paMcyAsiye e saMghasAthe zatruMje surayAtrA karI e / 'jodha nayare' zrApUja bhaviyaNa bUjhavere ||28|| caumAsA bAraha krameM e huA atizaya gaNanAtha AkAraNa UmahyAe / bAta kare milI ema, 'jesalameru' mantrI ghaNA e // 26 // dhana dhana vatsara mAsa, dhana dhana te dinu e / caraNa kamala gururAya taNA, jiNa dina bheTasu e / nAme hue nava niddhi, bhaya saba meTIsu e // 30 // thAse janama sukayattha, sugurunI desaNA e / suNatAM sUtra vicAra, nahIM kIje manAM e // 31 // 2010_05 Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNaprabha sUri prabandha 'devapAla' 'sadAraMga', 'jIyA' 'vastA' varU e / 'rAyamalla' 'zrIraMga', 'chuTA' 'bhojA' parU e| iNa pare laghu samavAya, sAkhe lekha Aviyo e| paThavAyAM 'jaNa paMca', sujasa tihAM vyApiyo e // 32 // vidhi suvaMdI pAya, suguru ne vInatI e| kari ApI kara lekha, vadati ulasI chatI e // 33 // mAnasare jima haMsa, papIhA jaladharu e| tima samare tumha nAma, daMsaNa sAvaya haru e // 34 // DhAla:-gItA chaMdanI:hive zubha dina re, gacchapati gajapati cAlatA, ... pura grAmo re vAdI gaya mada gaaltaa| marudese re 'jesalameru' mahi mAlatA, guru AyA re, paMca sumati pratipAlatA // 35 // pAlatA paMcAcAra anupama, dharma sUdho bhAsIe / ___ ASAr3ha vadi terasI guru dini, saMvat panara satyAsIe / paramaTTi vijaya suvela vAjina, gIta gAyati zrAviyA nara nAri su moTe maMDANe, poSahazAle AviyA // 36 / / nita nava nava re, sarasa sadhA desaNa ave, sevaya jaNa re vaMchiya AzA pUrave / rAya rAMNA re, tapa japa cAritra guNa stave, guru iNa parI re candra gacha ku sobhave // 30 // sobhave pUnimacanda paragaTa, vadana nAzA sura girU / navakhaMDa nAma prasiddha suNiye, teja dIpe diNayarU / kalikAla labdhi nidhAna goyama, jema mahimA maMdirU / - motIyAM thAla bharI vadhAve, sUhava raMbhA aNu sudarU // 38 // 2010_05 Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 aitihAsika jaina kAvya saMgraha DhAla :- saMvat panare caurANuMi, 'lUNakarNa' bhUpAlA re / / jala abhAve jana sIdatA, dekhI karAlA re | 36 | saMvat panara caurANu e, ( bhAgyavaMta bhUmaMDale) gacchanAyaka bolAyA re / kara joDI ne vInave vAMdI pUjajIrAya (? pAyA) re | saM0 // 40 // zrI kharataragaccha rAjiyA, tero sujasa apArU re / kRpA karo sahu jIva nI, varasAvo jaladhArU re | saM0 // 41 // moTI vAta mane manIM, dharmalAbha AzIse re / upAzraye guru AvIne, zrAvaka taNI jagIse re / saM0 // 42 // aTThama tapa maMtra sAdhanA, Asana taNe prakaMpe re / meghamAli sura AvIyo, karU kAja ima jaMpe re ||43|| kari ghaTa aMbara chAiyo, varaSi variSa ghana gAje re / I tAme camake bIjalI, jagi jasa paDaho bAje re | saM0 ||44 || sara talAva draha pUrIyA, nIra nivANa na mAI re / dharmavRkSa vadhatA huA, pApaja ghAsa sukAI re / saM0 ||45 || bhAdrava sita paDivA tithe prathama pahura sara pUryo re / suhaguru iNa tapa japa karI, kAla nizAcara cUryo re / saM // 46 // dayA dharma dIpAvavA, rAya pAsa mukAye re / baMdI vAMNika gunheM paDyo, nigaDa baMdha bhaMjAve re | saM0 ||47 || bherI napherI jhallarI, Dhola damAmA bAje re / paMca zabda jina paravaryA, gayaNi paTolA rAje re / saM // 48 // rUpavatI sUhava nArI, dhavala maMgala milI gAve re | saMkhanAda dizi pUrine, upAsare guru Ave re | saM // 46 // 2010_05 Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI guNaprabha sUri pravandha 426 DhAla:-aMga duvAlasa jAMNa, ANa mAne save,munivara moTA gachapatI e| guruguNa dhare chatrIsa,kharo kSamA guNe, vadana kamala vase sarasatI e|50| cArita caMgo deha, moha mahAbhaDa, je jaga gaMjaNa vasa kIyao e| co kaSAya mada aTTha, aMtara ari dala, khaMDI sujasa sadA lIyo e 51 // 'jaMbU' jema suzIla, 'vayara svAmI' valI, tiNa opame kaviyaNa tule e| ATha prabhAvaka sUri,jinazAsana ka(ha)yA,mahimA tamu samajaNa kliie|52 sAyaNa DAyaNa vIra vAvana, RSipati, sUri maMtra bale sAdhiyA e| pragaTyo sadagati paMtha, rudhio durgati rAhU sAhU, saMgha vAdhiyA e / 53 / DhAlA-koDI jApa ekAsaNa tapa sadA re, kari iMdro vaza paMca / sAraNAre 2 sIsa samApI gaNa mudA re // 54 // kAla jJAna ane Agama bale re, jANI jIviya aMta / khAMme re 2 corAsI lAkha prANiyA re // 55 // saMvata solase paMcAvane re, rAdha aTThami vadI (su)ra / vAre re 2 AhAra traya aNasaNa niya mane re // 56 // saMgha sAkhi pacakhANa igyArase re, AruhI DabhrA saMthAre / bhAve re 2 bharata taNI paribhAvanA re // 54 // pUjaka nindaka bihupari sama mane re, arihaMta siddha susAdha / dhyAire 2 panara divaza, jinadharma saMlekhane re / / 58 // sUtra aratha ciMtana citalAIo re, Aloiya paDikaMta / suhaguru re 2 kAlamAsa, ima paMcatu ( tva) pAiyo re // 56 // 2010_05 Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vastu:-varasa neU 2 mAsa vali paMca, paNa dina upari tihAM gaNiya / sudi naUmI vaizAha mAse prahavi, hasIya? amRta ghaTiya somvaar| suraloka vAse jaya 2 kAra karaMti jaNa, guNa gAve sura nAri / _ 'zrIjinaguNaprabhusUri' guru, sayala saMgha suhakAra // 6 // ima gaccha nAyaka kalA guNagaNa rayaNa rohaNa bhuudhro| saMthAra cAroM taMgavAraNa, khaMdhavAsa sa covro| "zrIjinameru sUrIMdra' pATe, 'jinaguNaprabhu sUri' guro| tasu dhavala 'jinesara sUri' jaMpe, Rddhi-vRddhi zubhaMkaro // 61 / / , jinaguNadhavAsa sa colI tamu dhavala zrI jinacandrasUri gItam 'DhAla:-sakala bhavika jina sAMbhalo re / 'marudhara' deze maMDaNo re, zrIpura 'bokAnera' / 'rUpajI zAha'vase tihAM re, dhanakara jema kubera dhanakara jema kubera re sAco, 'rUpA de' tasu gharaNI vaaco| jAyo putra ratanna jiNa (jA)co, bhaviyaNa lula lula caraNe raaco| jI ho 'jiNacaMda' jI jI ho , tU jiNa sAsaNa siNagArake / giruo gacchapatI ho tUM to saMvegI siradArake / seve surapatojI / / kalpavRkSa jima vAdhato re, sarava kalA prviinn| bAlaka vaye dharmanI disA, samatA rasa lavalINa re / samatA rasa lavalINa re jANI, mAta pitA mana ullaTa aannii| gurune viharAve zubha vANI, bAta eha zrosaMgha ghaNI suhANI / 2 / matisAgara viharI karI re, 'zrI jesalamera' giri AyA / 'vIrajI' ne dekhI karI, zrIpUjya ghaNu suhaayaa| zrI pUjya ghaNu suhAyA rebhAi, seM hatha cAritra de sukhadAi / 'vIravijaya' o nAma savAi, ApaNI vidyA sayala bhaNAi / 4 / 2010_05 Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinacandrasUri gItam 431 avasara jAMNI Apiyo re, saharSa ApaNo pATa / zrIsaMgha 'jesalameru' meM re, kodho ati gahagATa / kIdho ati gahagATo re vaMDo, 'zrIjiNacandasUri' gaccha cNdo| ___ kumati nA mata dUre nikando, merutaNI pare niMdo / 5 / sobhAgI jaMbU jiso re, rUpe 'vyrkumaar'| zole thUlabhadra sArikho re, labdhe goyama avtaaro| labadhe 'goyama' avatAro re aiso, dUNakI he kesau........ / sUrake Age khajuo jesau, iNa Age sabha kumatI taiso / 6 / "zrIjinezvara sUri' ne re, pATa pragaTa bhANa / 'bAphaNA' gotra kalA nilo, gaccha 'vegar3a sulatANa / gaccha 'vegar3a' sulatANa re sAco, ora kumati kahAve kAco / ... 'mahimasamudra' guru caraNe rAco, kaviyaNa ima gurunA guNa vAMco / _naM. 2 rAga gauDI bhAvananI 'parama saMvego paragaDo re, cAvo jasa cihuM khaMDo re / cItAre vaDA chatrapatI re, nAma jape navakhaMDo re| kaho kima vIsare, te guru jugaparadhAno re / 'jinacanda sUrijI' sAdhu siromaNi jANo re / / paMca mahAbata pAlatA re, karatA ugra vihAra / bhavika jIva prativodhatA re, kUDa na kapaTa ligAro re |kaa| sUdho dharama suNAvatA re, avirala vANa vakhANa / meghataNI pare gAjato re, sAcA catura sujANo re |kaa| sudhA saMzaya bhAMjatA re, pravacana vacana pramANa / kumati mati ku khaMDatA re, dharatA nita dharmadhyAno re |kaa4| zuddha prarUpaka sAdhujI re, huMtA dharama jihAja / guNiyoMne Azraya huMtA re, lekhavatA sahu lAjo re / ka 5 / 2010_05 Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 aitihAsika jaina kAvya saMgraha nama paMDita nA pAlaka vaDA re, dono taNA AdhAra / tehane turata teDAviyA re, kodho sukiratAro re / ka / / haMsa taNI para hAlatA re, paMca sumati pratipAla / te guru sAM saiyA nahIM re, bAlataNI parikAlo re / kA candragaccha nA candramA re, gaccha 'kharatara' siNagAra / __vegaDa viruda dharaNa vaDA re, jinazAsana jayakAro re |k 11 gacchanAyaka dose ghaNA re, piNa kuNa tArA sarokha / tArAgaNa sahue milI re, kaho kima sUri sarIkho re / ka / / dhana 'rUpA de' mAvaDI re, dhana 'vAphaNAno 're' vaMza / dhana kula 'bharata' narondano re, jihAM upanA gururAya haMso re |k|10| suguru 'jinezvara sUrijI' re, thApyA jiNa nija pATa / ThAma ThAma dharma dIpavyo re, varatAcyA gaha gATo re |kaa11|| saMvat satara tirotare re, bhRgu terasa poSa mAsa / kare aNazaNa svarge gayA re, dhara jina dhyAna ulhAso re| kaa12|| 'zrI jinacadra sUrondra' nA re, guNa gAve nara nAra / tiNa ghari raMga vadhAmaNA re 'mahimasamudra' jayakAro re |k|13|| zrI jinasamudrasUri gItam rAgaH-toDI:Aja saphala avatAra / skhiirii| zrI 'jinasamudra' sUrizvaraM bheTyo 'begaDa' gaccha sinngaar| s0|1| zrI 'oza vaMza' 'zromAla' pramukha sahu zrAvakAM sirdaar| Adara sahita suguru ApyA, tiNa zrI 'sAMsa 'nagara' majhAra / 2 / 'zrI zrImAla' 'hararAja' ko naMdana * jinacandrasUri paTadhAra / 'mahimA harSa' kahe cira pratapo, jina zAsana jayakAra / 3 / * anya gItameM mAtAkA nAma lakhamAde likhA hai| 2010_05 Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha m || jagamA smaajinraayaa|deshii|vikaashvti pravi nyAzrI zrivaNyasuvilAzrAre jagajIvanAjila rAyA torAnnarAmiNAre jagajI ra ujvalA yupAMmpAtUnumo muNTakemanamohare jagutI jagakotajApare jaga 2. upaamacyA ritikoThanika zere jagaha savAmaNI kRtino ko danikaMdaure jaga 3 samatAkSarAtramavArI manala jayajayakArIra jagaH kramavArImadhArI tikArI'NTAgara jaga64 pratIta nAgatigpAtA mopaviSNanAre jagaha pratidatimuza vivAdereja vijagatrAnAjaga jAtA jJAnAdikayugaNanAdAtAre jaH vanabhArenIva dIyedhanIya guNAdhAraka khujagIre jaga 6 vA naMdanavaradAI umadhunijaramukhamAre jagajI jhona mAraka hai vyApade jinadevaranaMdere jaMgala 307 itizrIpArzvajina lipIkRtaMjJAna resA sUrativiMdarama // // zrarakka da mastayogI jJAnasArajI - hastalipi ( mUla patra hamAre saMgraha meM ) 2010_05 Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha FOREME jAdAjIlA maanaa| // nAnI kI yaha likSiA 2010_05 mastayogI jJAnasArajI va vAcaka jayakIrti jI ( mUla citra-zrojina kRpAcandrasUri jJAna bhaMDAra-bIkAnera ) Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrImad jJAnasAra avadAta dohA // vAra // 3 // udaicandra suta Upajyau, lIyo vidhAtA loca / devanarAyaNa dAkhavaM, ko ajaba gati Aloca // 1 // aDhArai ikaDotarai, chAka maila rI chAMDa / mAta jIvaNa de janamIyA, sAMDa jAta nara sAMDa || 2 || vAsa jegale paiMta suM, dovAM janama udAra / varasa bAra baulI gayA, bArautarai rI zrI jinalAbha sUrisarU, bhaTTAraka bhUpAla / bIkAneraja baMdoyai, car3hatI gati causAla // 4 // sIsa vaDAlA vaDamatI, vaDabhAgI vaDarIta / rAyacanda rAjA RSi, pragaTyo puNya pravIta // 5 // tiNa pATai iNa kali tapai, jAMNyau tho niraheja | vAyai Dambara vokharai, taruNa pasArai teja // 6 // praNameM sUratasiMha paya, milyo janama se mIMta / jJAnasAra saMsAra meM, Akhai loka adIta // 7 // sIsa sadAsukha sAharai, cali Avai caurAja / zravaNe tau meM sAMbhalyo, AMgara dIThau Aja // 8 // bAbAjI vAyaka akhai, akhai rAThauDau rAja / kharatara gura sagalA akhai, ratana akhai mahArAja // 6 // 28 2010_05 Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // iti // 2010_05 Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabda-koSa aNabhiDiu 34 sAmane nahIM huA, bhir3A nhiiN| akayatha 95 akRtArtha, niSphala 398 anukrama / akhiyAta 258 cirasthAyI | aNukkami akhINamahANasi 30 vaha zakti jisase aNasarahu 367 anusaraNa kro| bhikSAnna saikar3oM aNusarIe 339 anusaraNa / atthatha 368 artha-artha / logoMko khilAne asthi 378 asti , hai| para bhI kama na anaDaoN 258 anamra / ho jaba taka ki annali(gaDhiu)366 annala rAjAlAnevAlA svayaM kA gar3ha / bhojana na kare / animiSa 55 barAbara, ekaTaka, akhoDa 115 akharoTa agaDI 330 nahIM kiyA huA, aneriya 393 dUsarI / kaThora abhigraha / appiyau 16 arpita kiyA, agaMjiu 34 aparAjita / diyA / aghorA 91 jo ghora (vikaTa) abaliya 18 balahIna / nahIM hai| abuhahu 365 abodha / ajjavi 1 Aja bhii| abaMjha 5 abandhya ,saphala / ajuAlI 331 ujjvala / abhyAkhyAna 279 mithyA klngk| aDa 33 ATha / abhigraha 349 pratijJA / aDaganiyA 157 kAnakA AbhUSaNa abhidhA 272 nAma / vizeSa / abhinaverau 95 nayA, abhinava / aDola 359 aTala / abhihANa 179 nAma / aDhalaka dAna 301 pracura dAna / / | amaggau 371 kumArga, mithyAtva aNagAra 62,166 ghara rahita, muni amalImAna 89 nirmala mAnavAlA ___ 2010_05 Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 aitihAsika jaina kAvya saMgraha amAri 102 ahiNsaa| asarAla 90 vakra, jaharIlA amI 410 amRta / asiNi 180 azvina amIjharau 170 amRta jharanevAle asiya 32 azita, bhakSita amUlika 337 anmol| asiva 56 amaGgala ayarAvai 32 airAvata, hAthI ahinANa 345 abhijJAna, ayANa 40 ajJAna, mUrkha pahacAna, aragacA 84 aragajA nishaanii| aracA 198 pUjA ahiyAsane 329 vedate, anubhavate arari 32 arere | ahiThANa adhiSThAna arbhaka 271 bAlaka aMga 183 jaina zAstra alajayo 294 manoratha aMgola alajo 87 virahasmaraNa, aMbAr3I 347 hAthIkI aMbArI orleAnA (haudA) alia 86 alIka,apriya, aMbAevi 30 ambA devI burA / alIya 100 alIka,mithyA avagAhae 6 avagAhanakaranA 30 AyuSya avaDA 17 ayodhyA | Aukho 256, 409 AyuSya avadAta 170,269 guNa, caritra, | Aesi 387 Adeza nirmala / AkarA 148 atyanta kaThina avadhAro 299 svIkAra karo AkhaDI 316 niSedhAtmaka avayariu 22 avatAra liyA pratijJA, vrata avaroha 30 antaHpura,gherA AkhAtIjai 357 akSayatRtIyA pratibandha, Agara 8 1 ghara, nivAsa roknaa| ANa,ANA370,371 AjJA avala 33 abalA, nArI ANadiNi 1 AnandadAyaka(meM) avaharai 1 dUra karatA hai| AdezakAra 106 AjJAkArI avihar3a 178 aTala, avihata AnupUravI 196 karmakA eka bheda, asamAno 84 asamAna anukrama A Aukhau 2010_05 , Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 cakra calanA kaThina zabda-koSa 437 Apai 97 detA hai ili 253,373 pRthvIpara Ama 408 isa prakAra isaDe 190 aise AmnAya273,284 paramparA, sampra-iMTAla 329 IToMse daay| iMdA 285 iMdra Ambila 116 tapasyA,(6vigayoM kA tyAgavizeSa) Iti Ayariya 327 dhAnyAdiko 26 AcArya Arakhe hAni pahuMcAne 190 prakAra vAle cUhAdi ArA praannii| ArAhaNa 55 ArAdhana Arija 160,376 Arya IryA (mumati) 262 vivekapUrvaka Aruhara 166 car3hA AlaMgiu 393 AliGgana Ali 24 vyartha uikhahu 365 upekSA karanA AlIjA 108 premI ukeza 307 upakeza,osaAloyaNa 348 Alocana vAla AvatiyA 104 A rahe haiM ukkaMThita 392 utkaNThitahuA Avarta 300 donoM hAtha guru ukheve 331 khenA ke pairoMpara lagA uggamaNe 28 udaya honepara kara apane mastaka ucchaMgi 68,315,344 goda para lagAnekI uccharaMga utsAha, utsava ujavAlaNa 293 ujjvala karanA Asannasiddhi 290 nikaTa mokSagAmI ujjoiu 1, 366 prakAzita kiyA AsaMgAyata 414 AzrayavartI, uNai 49 usane AdhIna uttaMga 335 UcA utthapiya 29 ukhAr3A utsUtrAvidhi 26 utsUtraauraavidhi 33 eka-eka uthappiya 45 ukhAr3A 2010_05 | Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 aitihAsika jaina kAvya saMgraha erisa panala udega 404 udvega Unaviu 14 umar3anA udgatA 292 udaya hue Ubhaviya 18 UMcA kiyA jAnA udaghoSaNA 288 ghoSaNA, DhaMDhorA | UmAho 225 umaMga utsAha upadisi 94 upadezakara, kahakara | ekarasyu 302 eka bAra upadhAna 87 tapa vizeSa 37 aise upanale 11 utpanna hue eSaNAmumati 262 eSaNA samiti, upazama 62,130, nirdoSa AhAra 320,323 zAnti kA grahaNa / upasamaNa 367 upazamana uppala 27 utpala kamala | airAvaNa 264 hAthI ubarana 32 udumbara o ubhagau 162 udvigna huA, oThIDA 302 UMTa savAra ummUliya 39 unmUlita kiyA | olagai 84 sevA karatA hai uyarai333,403,22 udarameM osau 154 auSadha ulaTa 145 harSotsAha ullAsa 352,406 prasannatA ka ughaDajhAya28,56,57 1 kRta, kiyA 134,135, kaiyai 157 kaba 231,355, 1 karanepara 340,402 upAdhyAya kacakaDau 114 vastu vizeSa uvasAMga 20 upasarga kacola 351 kaTorA usabha 2 RSabha kajAraMbha 5 kaaryaarNbh| ussAsahi 40 Anandita, kaTari 398 Azcarya aura utsAhita prazaMsA bodhaka ubarA 87 umarAva avyaya kaTAriA 188 gotrakA nAma UgAhau 56 DhokanA, car3hAnA 365 kaSTa UnadhAM (thAM) 258 uddaDa kaDayaDa 366 kaDakaDI AvAja kae 2010_05 Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabda-koSa 436 mewwwam pa. kathA kaya kaNaya 387 kanaka, sonA,gehUM kApyA 412 kATe kaNayAcala 35 kanakAcala, meru | kAmagavI123,257 kAmadhenu kathIpAnai 53 vastravizeSa, guruke | kAmakuMbhopama 8 kAmakaMbhake calaneke samaya paira samAna dharaneke liye vastra kAmita 95,123 icchita bichAyA jAtA hai kAravai 387 karAtA hai kadAgrahI 316 durAgrahI kArtasvara 264 svarNa ! kappaDa 353 kapar3A kitti 385 kIti kappayaru 40 kalpataru,kalpavRkSa kinna 17 kRSNa kappataro 17 " " kivANi 32 kRpANa kappam 1 kalpa, kathA kisaNa 1 kRSNa pakSa kamalA 354 lakSmI kiMpi 367,379 kimapi, kucha 215 kRtaH kiyA kiliTu 340 kliSTa kammapayaDI266,273karma prakRti kIlai 113 kIlI karaTa 38 hAthIkA gaMDasthala kuggaha 16 kugraha, duSTa graha karaTi 38 hAthI 391 kukSi karatau 397 karatA huA 284 mithyA kuNaMti kalyANu 371 kalyANa 1 kahanA kuMkautI kavarAva 310 kavirAja 17 kaMkuma patrikA 1 kAvya 311 kone kavvaTa 3 kavitta, kAvya kedArA 104 rAga vizeSa kaSAya 353 krodha, mAna, mAyA kerau 104 kA lobha (4 saMsAra | kesUDA 351 kesUke phUla vRddhi hetu) koTIra 361 zreSTa, agraNI kasaboko 157 jar3AU, citrita / koDa 311 kautuka kahara 407 mauta koDi 87,99 koTi kaMkha 64 cintA, duvidhA koDIdhaja 416 karor3apatiH kAusagga 329 kAyotsarga kotila 293 kotala teja ghor3e kAgala 133 kAgaja | kaMcUau 157 kaMcakI kucchi kavva kuMTa 2010_05 Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 kaMThIra (va) kaMpinai kaMmiNa kaMsAla krami kriyA udhAra khATai khAMta khAna aitihAsika jana kAvya saMgraha khittavAla khisae khihAlA 384 siMha khAbho khijamati 12 kAMpakara kRtya 367 karma, 3,164 kAMsIkA vAdya vizeSa 369 calakara, kramase 277 zuddha mArgakA uddhAra khaiDa khagga khaTaNa khapAyA khamAyA 209 kSamA karavAyA khamAvinai 330 kSamA karavAkara kharaDa 379 sacA, kharA kharaharaya khaMti khaMti kkhara khamyo khATIjai kha 163 khaGga "" 352 311 prApta karanA 411 pUre kie, nAzakie 367 kharatara 380 dhyAna 34 kSAMti, teja 291 sahana karanA 162 saMcaya karanA, prApta karanA 410,416 sthApita karanA 408 dhyAna, kSAMti 53 musalamAna saradAra 284 kamI, truTi 282 khidamata sevA khoraha khetarapAla khoNi gaccha gajagAha gajagati geli gajaghATa gaNaharu gaya gayaNu garaTThi garaDhI garITho garuyaDa galiya gahagahai refor gahagATa 4 kSetrapAla 387 haTanA gauDa 106 gauDI rAgaNI gau (Da) yar3ai 37 giDagiDAnA gaurI 2010_05 154 khAdya vastu vizeSa 30 kSIra, dugdha 409 kSetrapAla 36 kSoNI, pRthvI ga 104 gaurI 286 samudAya 165 hAthiyoMkI ghaTA 159 hAthokI cAlake samAna calanA 168 hAthiyoM kA samUha 2 gaNadhara 33 gaja 2 gagana 33 gariSTha, bar3A 343 vRddhA strI 270 bar3A 175 bar3AbhArI 33 gala gayA. 340 prasanna honA 401 hokara "" 165,168, 301,315 prasannatA sUcaka zora Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gahira gahUMlI gaMjaNa gAes gAsie gAlyau giDagiDI giruA gurupasAye gulI 3 gaharA 337, 338 gehUM kI DhagalI gurugIta gUDiya gUDI goika gujarI guNanilo 97, 147 guNoMkA 49 gaMjanakaranevAlA 384 gAUMgA 340 ghaTTa (hi) ghaNatUra dharaNi "" 80 galAyA bitAyA 164 vAdyavizeSa 300 bar3A 105 rAgakA nAma guNanahANa gudarANI gupati 116,175,297 saMyamita 142 araja kI 416 karanA 297 guru prasAdase 157 najara nahIM laganeke liye bAMdhA jAtA hai kaThina zabda-koSa AvAsa 31 guNanidhAna 381 patAkA 18, 316,, gha 34 gAya auraAka 29 ThATha 388 bahutase bAje 17 grahiNI ghAtaNa ghurAyA ghure ghola cauparvI causaThi causAla cakaraDI cakkaro camakiya caMga cAraNa cArita ciyavAsa cUkA cUDAvayaMsu cUnaDI co cola covA chacheda 441 2010_05 301 DAlanA 303 bajAye 338 baje 156 kapar3e se chAnA huA dahI ca 143 4 parva tithI 180 causaTha 100 causAla, catuH zAlA cAroM ora 158 cakarI 389 cakradhara, cakravartI rAjA 388 camakA 377 acchA 165 jAti 163 cAritra 45 caityavAsa 163 bhRSTa honA vicalita honA 21] cUDAvataMza 333 vastra vizeSa 258 kA 158,180 majITha 84 sugaMdhita padArtha vizeSa cha 183 Agama 6cheda sUtra Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 aitihAsika jaina kAvya saMgraha jiNiMdu jIpada jaIsU jetra 377 chaTA, chAMTA jAlavaie 113 jalAnA chapadA 352 SaTpad, chappaya jAlavIjai 393 surakSita chayala 150,350 rasika rakhanA saMbhAchaliyai 379 chalanA lanA chaviha 24 cha prakAra jAha 370 jisake chAtiyA 104 chAtI,vakSasthala jiNavaru 366 jinavara jigavaya 25 jinapati jaiNA 24 yatanA 366 jinezvara deva jaIsara 312 yatIzvara 352 jItatA hai 16 yatIza jIha 258 jihvA jaukha 82 AnaMda, vizrAma juga pavaru 3 yuga pravara jagatra 318 jagata juga pahANa 22 yugapradhAna jagIza 82,107,410 icchA jugavara 24 yugameMzreSThauttama jattha 24 jahAM 97 jaya sUcaka jamADi 289 jimAkara joiNi 2 yoginI jampai 163, 339 kahatA hai joDalI 362 yugala, jor3I jambuya 34 gIdar3a jammakkhaNi 34 janmakSaNa jJAnAvaraNI 323 karmakA nAma, 23 janma jJAnako Ajayatasiro 105 rAgakA nAma varaNa karanevAlajayapatta 2 jayapatra jhar3ahar3a 365 giranA jhaDanA 369 jisakA jhAvoM 330 jhAMkI,AbhAsa jAinA 376 jAha jhAjheraDA 120,326 adhika, vizeSa jAgari 153 jAgaraNa jhADAyA (lA) 100 chur3AyA jAna 412 barAta jhANa 1 dhyAna jAnautra 380 barAta 385 dhyAvo jAnaha 380 barAtako jhAlara 311 jhAlara, vastra jAmaNahi 31 yAminI vizeSa (rAtri ) meM | jhAlA 302 jAti vizeSa jasu jhAyahu 2010_05 | Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabda-koSa 443 jhAlihi 388 saMbhalatA jhIlatA 62 avagAhana ka hakka,bukka 17 vAdya vizeSa ranA, nahAnA, DhakkAraviNa 366 DhakkA (vAya) garakAba honA ke rava zabdase 387 dhvani DhaNahaNa 394 jharajhara jhola 113 jholI, jholA DhalakatI 333 dhIre dhIre calatI huI TTiyau 2 sthita DhAla 60 rAgakI rIti vizeSa 272 ThaNDA honA DhIka 345 garIba ThavaNAdika 280 sthApanAdi 4 DhakaDA 300 pahuMce, pAsa nikSepAla 333 Dhelano, mayUrI (paya) ThavaNuchava21,22 padasthApanotsava Thaviu 2 sthApita kiyA taka 1 tarka Thavijjaya 36 sthApitakiyA| 368 tattvavAna jAtA hai tattha 390 vahAM, tatra Thaliya 27 sthApita karake tapalA 141 tapA gacchIya ThavIyA 277 sthApita kiyA tayaNu 395, 396 taba Thikari 154 ThIkarA tayaNaMtaru 16 tadanaMtara taraNi 366 sUrya DamaDolaire 160 caMcala honA taratau 157 tairatA huA Damara 5,104 upadrava taraMDaya 367 naukA talIyA 316 vistRta (jhAkajhamAla) 385 tapa DAMNa 260,414 teja tasapaTe 292 usake pATapara DokarapaNi 163 vRddhAvasthAmeM | taha 371 tathA 157 girAnA tahati 153 tatheti, ThIka DohalA 154,180 dohada hai aisA tattavaMtu DAkaDamAla ADambara tava Dohai 2010_05 Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 aitihAsika jaina kAvya saMgraha ta thalavaTa thayau titthu tiya tisaMjha thivara 301 usake tANajyo 289 pasAranA 295 thalI pradeza, tiDAve 416 bulAnA, marusthala AmaMtrita karanA 133 huA 369 tIrtha thAkaNe 353 ThaharAva 35 triyA, strI thApyA 332 sthApita kiyA tiyasa 29 tridaza, deva thAnaki 353 sthAnameM tilau 12,24,27 tilaka thApaNa 165 sthApaNa, dharohara tilo 192 " thApanA 89 sthApanA tighu (tyu) 366 tIvra, tIrtha, thAla 179 bar3I thAlI trisaMdhyA 220 sthivara tihuaNa 2,6 tribhuvana 371 stuti karatA hai tihuyaNi 388 tribhuvanameM thaNai 399,400 ,, ,, tuMgattaNi 33 UMcAI thuNavi 1 stuti karake 31 rAtri thaNassAmi 24 stuti karUMgA tUThI 408 prasanna huI thuNahi 1,371 stuti karate haiM tUMgIyA 235 parvatakA nAma thaNi 33 " tUra 301 bAjA thaMbha 97,207 stUpa tegadAra 159 talavAra vAlA | thUbha 320,406 " 385 teja thoka 257 kAma, bAta toraNabAra 316 dvAra 276 taDakakara 262 dar3akatA hai, daLUNa 391 dekhakara dahAr3atA hai damaNA 152 phala vizeSa trikaraNa 99,294 tIna karaNa darasaNiyAM 81 darzanI (karanA karAnA (darzana zAstrI) anumodana) (kamala) dalAvala 9 kamala dalakIpaMkti trivalI 164 tIna balaya dava 24 dravya vAdya vizeSa dasUTTaNa 156 dasoTaNa tuMgI teya traTakI bADUkai 2010_05 | Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabda-koSa 445 dAdai daMgaNu 407 jalAnA | doMkAra 164 tabalekIAvAja dasaNa 388 darzana dogaMdaka 151 devatAkI jAti dAkhavU 321 kahUM dohaggu 371 daurbhAgya 345 dAdene dohilA163,323,393 duSkara dikkhA 39 dIkSA draga 268 durga diNi 1 dina dU(?)yamaNi 33 rukmiNI divAjau 67 zobhA divAMne 147 darabAra dhakhAve 279 salagAve,jalAve. divAyara 7 divAkara, sUrya dhanadANa 51 dhana denevAlA divAyaru dhaNuharu 365,366 dhanurdhara dIThelI 12 dekhI huI dIdAra 303,348 AMkha, darzana ghammamaI 335 dharmamati dIvaMmi 1 dIpaka ghaya 22 dhvajA yavaDa dukkara 366 dhvajapaTa dhvajA dIsa 413 dina dhavarAvaha 157 laDAnA, dukkarakAra 163,164 duSkara kAraka pyAra karanA duggaya 40 durgati dhavala maMgala362,388 maMgala gAyana 4 duSTadala dhADi 377 DAkA duDavaDI 155 jaldI dhIMgaDa 314 moTe, jabaradasta 367 dustara majabUta, puSTa 164 dustAra dhIMgA 193 , 167 kilA, durga dhuyaraya 31 dhutaraja: ? 15 durlabha dhurahi 35 prathama AdimeM duvissaha 367 durviSaya dhUtArI 348 dhUrta strI dusama 261 kaThina, burA dhoka 413 sASTAMga praNAma duhelau 379 duSkara devANupriya 265,323 devAnAMpriya nagIno 354 javAhirAta dezanA 116 vyAkhyAna / nandI 183 sUtra desaNa 49,89 " namevI 384 namaskAra karake duttari dutAro duraMga 2010_05 Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha nayanimala 32 nItimeM nirmala niddhar3ai 36 parAsta karanA nayari 1 nagara nibbhaMta 33 nirdhAnta narabhava 24 manuSyabhava 16 nija naravaya 2 narapati niyumaNi 367 apane manameM navagIya 29 nava graiveyaka niyamana 62 nija mana navyANa 326 ninAnave 99 niyarU 1 nikara, samUha nahI 10 nahIM nirIho 13 anAzakta nAisakyA 294 nahIM A sake niruttau 35 nizcita nADaya 1 nATaka nilau 6,175 nilaya, ghara nANa 1,6,385 jJAna nilo 314, 316 " nANavaMta 366 jJAnI nilavaTa 181, 295 lalATa nANihi 49 jJAna rUpI nivaDa 155 ghaniSTa nAthaNA 258 nAtha DAlanA, nivesa 179 sthAna vazameM karanA niSpanna 271 sampanna 80 AvAja nisamye 276 sunakara nAnhaDiyau 163 choTA nisAle 322 pAThazAlA nAmA 166 nAma nisiyaru 33 nizAcara,rAkSasa nAriga 32 nAriMga, mIThA nisuNavi 21 sunakara nIbU nisuNevi nikAciya 356 niviDa rUpase / nihatarai 156 notaranA, AmaM bandhana trita karanA nigoda 329 ananta jIvoMkA nokara 118 acchA, bhalA eka sAdhAraNa nIgamau / 24 gamAdo zarIra vizeSa nIjhAmatA 330 pAra pahuMcAtA nigraMtha 270 parigraha rahita nIlavaNa 330 lIlotI, niccu 301 nitya hariyAlI nijaNavi 35,39 jItA jIvANo 130 nIcA sthAna nijiNiu 31,49 jItA nejA 353 bhAle niTola 51,120 vyartha nyAta 311 jJAti, jAti nAdau 393 " 2010_05 Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nhavarAvai pauma paramapavi paM maha paisaraha pakhariya pacakhyA pajUsaNa paMcaAcAra paJcaM gi paJca viSaya kaThina zabda koSa paJcANaNu paJcAsama paJcuttara 157 nahalAtA hai pa 367 padma 15 padmAdevI 32 padmaprabha pagalA 257,332,405pAdukA pacakhANa 113,326, 2 pravezake samaya 32 pAkharanA ( prakSaritaH ) 357 pratyAkhyAna 330 pratyAkhyAna kiyA 351 paNa parva 49 jJAnAcAra, darzanAcAra, caritrAcAra, tapAcAra, vIryArcAra | 340 pAMca aMga 49 pAMca indriyoMke 5 biSaya 33 paMcAnana, siMha 363 pacAsavAM 29 pAMcaanutara vimAna vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita, 5 sarvArthasiddha paccakkhu paTTataru paToru paTolA paDakhIjaI paDaha paDAga paDikamaNa paDikAra parivaNa paDImA par3ara paNAsai paNAsaNu paDipunna paDibimba paDiboha 2,19,27, patta patIThI patInau patti pantu padma 15 pratyakSa 367 upamA 176 paTTa (pada) ko dhAraNa karanevAle 53 rezamI vastra 349 pratIkSA karanA 3,318 paTaha vAjA 22 patAkA 182,133 pratikramaNa 366 pratikAra 89 pratipanna, pUrNa 4 prativimba 447 388, 402 pratibodha 10 pratiravase, pratidhvanise 280 pratimA 68,77,259 pracura ! 2010_05 20,362 nAza karatA hai 16 pranAza karane vAlA 4 prApta 141 pratiSThi 141 pratIti hui 33 bRkSake pate 369,312 pahuMcA, prApta kiyA 157 padma kamala Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 aitihAsika jaina kAbya-saMgraha parata paratra talI padharAvA 351 sthApita ka- paraNAliyAM 130 praNAlI, pararatA hai nAle pabhaI 404 kahatA hai 376 par3atI huI pabhaNeso 312 kahUMgA paratthI 24 parastrI pamuha 1,118,402 pramukha, Adi 367 paralokameM pamuhANaM 1 pamukhAnAM pakhAlI 81 pakhAlI, pAnI pamou 22 pramoda bharanevAlA payaDa 1,2,15,31, paraSada 7 pariSada 51,215,365, pari,para 414,408 bhAMti, taraha 401, prakaTa parikara 338 parivAra payaDiya 312 prakRti parikkhivi 366 pariSadi payaMDihi . 35 pAMDityase pagriha 277 dhana,vastu saJcaya payatali 37,63 padatala, paga parighala 347 khaba pariNiti 330 pravRtti payannA (dapa) 183 prakaraNa 10 parivaryA 299,336 pariveSThita, payAra 391,393 prakAra parivAra sahita payAvi 365 pratApI, prajA | pariharavi 1 chor3akara / pati parupparu 367 paraspara, a6,36 prakAzita nyonya karatA hai 413 bhAMti payAsaNu 385 prakAzana / palyopama 291 356 kAlakA pramANa karanevAlA vizeSa / palhabha(?)Nu 368 palhakavi payAsiu 2 prakAzita kiyA kahatA hai payaMDu 385 pracaNDa pavajjati 164 pravartta hote haiM paragaDA97,296,361 pradhAna, pava(ya) dvaratti 31 rAtriko pratiSThA catura, kuzala pavataNi 339 pravartinI 141 anyagachIya (padavizeSa) paraghala 100 khUba 369 pravara payAsaha pavara 2010_05 Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThina zabda-koSa 444 Paranormourna ANNANA pikkha pavarapuri 1 pravara nagarI pADala 152 pATala' pavaro 22,388 pravara pAtharai 53 vichAtA haipacaya 27 parvata pAtha 353 pathika pavittiga 1 pavitra hokara | pAvarA 415 sIdhA pasaMsijai 1 prazaMsA ko pAMbharI 195,198,350 vAtravizeSa jAtI hai pArakA 311 parAyA pasAu (ya) 4,177 prayAda, kRpA / pAva 6 pApa pasAyalu 339 prAdase pAvarora 20 bhayAnaka pApa pAsaddha . 1 prasiddha pAsu 36. pAzvanAtha 27 prabhu pAsesa 414 pArzvanAtha pahANa 24,402 pradhAna 365 dekho! pahila 278 pahalA pikvahi 1 prabhu pikvivi 367 dekhakara pahuttau 4. prabhUta, pahuMcA pivaNaya 22 prekSagaka, dRzya huA pivevi 33 dekhanA . pahutagI 214 pravattino,pada- piga 45 bho, para vizeSa | pimma 365,366 prema pahuvA 4 prabhavati, samartha pimmu hotA hai piuna 415 duSTa pahuviSpayara 2 pRthivI prasiddha pIlIyA 329 pIle (kolhUmeM pahUtiya 395 pahuMvA pola diye) pAkhara 113 palAna, haudA 1 pavitra karatAhai pAkharyau 176 saja kiyA pudagala 288 SadravyoM meM seeka pAMgarau 64,86,98, purAu 106 pUrNa karo 188,300,314 vihAra karanA 19 bahuparivAra 158 paTTa. sundara vastra yA putra, patipAToghara 166,294 padadhAraka, vAlo striya padakA uddhAraka purosAdANI 264 puruSoM meM pradhAna, pADai 347 girAtA hai / prasiddha 26 ____ 2010_05 Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha puhavi pUya paizuna paisAre puliyA. 414 cale prahaphATI 133 pau phaTI pukhukkiu 365 pUrvakRta prahasami __ 97 prabhAta samaya puchapAM 177 puSpa prarUpIyo 148 prarUpA, kahA 1 pRthvI prAhi 343 prAyaH puTho 148 pIche prola 336 pratolI, daravAjA 387 pUjA paisAro 413 praveza pharahara 293 phaharAnevAlI 279 nindA . patAkAyeM 304 praveza karAyA phAsUya 31 phAsU , prAzuka posaDa 154,182 pauSadha phaDavi 36 spaSTa, vyakta, polahA 114 pauSadha vizada / pohotI 290 pahuMco pheDyA 352 naSTa kiye| pauSadhazAlA 304 upAzraya phoka 143,277 vyartha paMthIr3A 303 pathika, yAtrI phophala 67 nAriyala paMkaya 49 paMkaja ba paMDiyA 1 paNDita baITha . 346 baiThA praghala 416 khUba bajaDAvyA 146 bajavAye prajAliyo 329 jalAyA baDa ArU 32 bar3akA phala prataI 156 tarapha baDavakhatI 146,414 bar3abhAgI pratibodhIyo 148 samajhAyA, batrIsa 157 battIsa jJAna diyA vanna ulA 351 banolA . prabhAvanA 338 jisa kAryake barAsa 114 kapUra mirmita sugandhita dravya dvArA prabhAva par3e 330 varSa prarUpaNA. 265 kathana, vaktavya baharakhA 352 bAhUkA gahanA pravarU 257 pravara bhujabandha prasanyo 322,271 paidA huA baMbha . 365 brahmA,brAhmaNa praha 320 pau, prabhAta / bAkulA 120 bAkale barIsa 2010_05 Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjU baMdhana bATaDo Maratest bAbohA bAlANae bAlUDA bAlhesara 86 pyAga bIkANa bayA boTAnI buka 6 bullati bevi bohai bohayato bohiya ho bhaNDArau bhattivaMtu bhamiga bharAvyo 352 gahanA vizeSa 303 vATa, pratIkSA, rAha, mArga 130 papIhA 213 papIhA : kaThina zabda-koSa bhalake bhaladdalIyo bhavaNiDiya 167 bolate haiM vUza 337 varSA huI cekara 294, 334 donoM hAtha lADu 39 bAlyAvasthA meM 166 ( pyAre) bAlaka 414 bIkAnera 163 dulAnA, havA DAlanA 373 veSTita ho gayA 17 vAdya vizeSa 272 bilAr3A grAma 85 bhaMDArA 368 bhaktivanta 30 bhramaNa karake 274 bharAyA bhaviyaNa hu bhalerIya bhaviyaNa 1,67,116,268,402 bhavikajana, bhavya vyakti 24,31 99. OM 393 bhalA 378 bhAryA bhajjA bhaMbhI bhAkhaso bhATa bhANa bhAMbhala bhAThi kA nAma 387 do, dono 2 bAMdhanA, zikSAdenA bhRMgalI 392 bodha (jJAna) dete hue bhairavI 7 bodha dekara bheka 310 bahu, bahuta bha bhAsuraha mil bheya 367 camakatA : 1 bhikSA bhuMgala 293,331,344 352 vAdya vizeSa bhUvalae 37 pRthivA meM 75 vAdya vizeSa 105 bhairavI rAgakA nAma 289 meMDhaka 401 bheda bhAjiga bhoyaNa bhAlima maiDI 8401 303 camake 303 camakA 1 bhavanameM sthita 2010_05 105 vAdya vizeSa 81 kaida, aMdherI koTharI 165 jAti vizeSa 298 bhAnu, sUrya : 304 pAgala, bholI 159 kaSTa, dukha ma 165,352 bhAjaka jAti 348 bhAjana ; 393 bholApana, ajJAnatA : 347 kamarA : ; Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 aitihAsika jaina kAvya saMgraha maMDae mauDa 352 maur3a, mukuTa | mahanvaya 5 mahAvrata 365 mata | mahaMmada 11 muhammada maMkha 352 citrapaTa dikhA- mahANasi 30 mahAnasa kara jIvana-nirvAha karane | . rasAI vAlA eka bhikSuka jAti mahiyali 28 mahItala para maccu. __ 367 mRtyu mahira 411 mahera, kRpA maDhati 319 mAdhIza mahirAga magachi - 2 mana vAMchita mahIyale 9 pRthvo talapara magayatu 369 manuSyatva mahura 395 madhura magamagA 15. bAlakako bhASA mahaara 49 madhukara maNimaya 95 ziromaNi | mahUya 32 madhUka,mahuvA maNu 2 mana 392 mAMDanA, maNuya 23 manuja racanA karanA madAnti 36 vedAntI, | mAkaMda 157 indra! vedAnta jJAtA mAgaNa 387 yAcaka maddala 144 tabalA. vAdya | mANiNa 366 garvase vizeSa | mAMDavai 351 maMDapameM madhumAdhavai 105 rAgiNI mAMDo 157 banAkara manabhiMtari 27 manake bhItara | mAdala 164,344 vAdya vizeSa manaralI. 346 manako uga mAyaMDa ___23 mArtaNDa, sUrya __ Anandita manase mAraNa 105 rAgakA nAma, mayagala 37 madAla, hAthI - maru yasako mayama 34 madana mAliyA 345 mahala mayaraharo 164 samudra mAlovama 15 mAlopama malapiyA 415 cale michana 11,37 mithyAtva malaipAu.. 150 calatA huA mituvi 370 mitra bhI malhAra 177 rAga vizeSa .. mithyAtvazalya 28, mithyAtva malhAru rUpI zalya mahAvaie 340 vyaya karanA | misarU 355 vastra vizeSa 2010_05 Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miThu misa mukIyo sukhadali mukyA mugaha muniMda muNivi suniyagya muraMgI muramaMDale muMhapatti muMchAlA ma mUM kI merau kaThina zabda-koSa 278 mIThA 366 mizra, yukta 259 chor3A 29 mokSa sthala 289 chor3e 370 kahatA hai mohyareyAjI yazanAmika yugavara 2, 385 munIMdra 367 kahakara 7 munikA pada 91 mRduaMgI - strI 8 maru maMDala 337 mukha vastrikA 342 mUchoMvAlA vIra 392 mujhe 416 chor3akara 104 merA 395 milakara meliya mevar3A 321,63 dUta mokalaM 322 bhejUM moTima, mo Temma 85, 189 gaurava, morau 98 merA mosa mohaNa li -261 mRSA 108 mAhanevAlo bela, manohara vela 30.2 moha rahe haiM / tha 264 yazasvI 179 yugameM pradhAna rajja raMja viyau raM jayA racvaMti raNakAra ratanAgara taralI ramajhola ramijjai ramma rathaNAgarA rayaNAyara rayaNAha raliAto ra liya ralI raha rAMka rAMdhai ra 453 2010_05 35 rAjya 366 prasanna kiyA 362 "" 377 rAga karate haiM 388 bajatA hai 331 AvAja vizeSa 28 ratnAkara, zAha kA nAma 180 ranoMkoavalI (samUha) 155 harSollAsa 24 ramaNa karanA 24 ramya 324 ratnAkara 9 gnAkara 23 gla 147 Ananda 33, 388 umaMga 116, 412 umaMga, icchA, harSa raliyAvaNiya 307 sundara, manoha raliyAmaNau 3,332, 336 sundara, ramaNIya 67, 395 ratha 271 garIba 343 gaMdhanA, pakAnA Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454. rAyassa rikSA ruDI ruNaUNai ruddhi ruliya rUr3I rUDa ruva a khvaya ruviNa rusaNa RSimatI relo rehiNI: rola aitihAsika jaina kAvya saMgraha lekha 31 rAjAke 166 rakSA 263, 284 acchI 49 maMDarAte haiM | lAika 286 Rddhi, dhana 37 rulA, par3a gayA, 366 rUpa 379 sundara, acchA 165 343 263 acchA 9, 366 rUpa "" "" acchI 366 rUpaka 365 rupase 157 rosakara 141 tapoMkA upa nAma 131 pravAha 390 rohiNI 407 nAma la 368 lakSaNoMke jJAtA 157 lakSaNa 159 lakSaNvanta lakkhafor lakhaNa lakhaNavanto laki 29, 361 lakSmI ladvivara labadhivanta 30 uttama labdhi 402 labdha ( zakti lAkhapasAva lAsast 270 pyArA lADo 304 svAmI lAhiNa 64,68,116,410 labha nikA ligAra liha va (ca) kku vakhatavanta vacha vachari baDau vatthu vadata lulalula 302, 365 jhuka jhukakara lU chaNA 363 nyauchAvara ? lekhai 387 hisAba ' loha 2 loga lokaNarao 104 lokoMkA loha na vaddha e vadhAro 352 bar3e bAMsapara khela karanevAlI naTajAti 304 lAyaka 303 eka dAnavizeSa vanabhRGga vaniyAM vannijjai 259 thor3A, kiJcita 140 liyA vizeSa ) sampanna lavaNDa 154 levar3e, dIvAlakI papar3I 2010_05 1 va 2 cakra, 190 bhAgavAna 323 putra 21,29,396 vatsara, varSa 92 lobha nahIM 359 bar3A 35 vastu 98, 44 prasiddha maMDala 391 vRddhiM pAtA hai 358 vRddha karo 94 vanakA bhramara 157 AbhUSaNa vizeSa 35 varNana kiyA jAtA hai / Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... . kaThina-zabda koSa varatai 168 vartamAna, cala vANArisa 17 banArisa, vAcaka rahI ho | vANArI(sa)401 vAcanAcArya varanolai 165 banolA ghAMdavA 269 vaMdanA karaneko varIya 6 varakara, aDI- vAMisyAM 300 vaMdanA kareMge kAra, svIkAra 37 vAda karanevAlA calaggi 29 avalambanakara, vAdAjAta | vAdIjIta 266 vAdiyoM ko pakar3akara jotanevAlA valatu 349 pratyuttarameM, vAna 92,166,358406, zobhA lauTatA huA vAMdavA 269 baMdanA karaneko vali 176, 415 phira, lauTakaravAyA 300 vaMdanA kareMge valI 257 phira vAraupaMga 183 12 upAMga vale 303 phira (AgamasUtra) vazAkhi (Si)kA 36 vaizeSika darzana | vAlIne 410 lAkara, vasahi 45 vasatI vAva 130 bonA vasITThI 141 dUra ! vAvaraha 340 vyaya karanA, vahiramANa 319 vicarane vAle upayoga karanA mahAdideha kSetra vAvariyau 367, 416 vyaya kiyA ke tIrthaGkara vAviya 33 vApI vahirau 18 baharA ho gayA vAvaM 154 vyaya karUM vahilA 416 jaldI vAsa 1 AvApa, ghara / vahurAvyo 272 vaharAyA,pradAna viguANA 279 bigoye gye| kiyA vahurivA 114 leneko,lAneko 1 vinoMko vahanti vicarevau 371 calatA hai? 163 vihAra karanA, vAi 16 vAdI calanA vijAvalIya 9 vidyAkA samUha vAika 310 kathana yogya! (prazaMsAtmaka vijA 1,401 vidyA kAvya) viTa 38 bhAMDa vAimalla 142 mAma, vAdiyoM / vittikaru 15 vRttikartA .. meM malla vitthari 27 vistArase vigyatta 2010_05 Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vinaDadi 365 viDambita cakka 36. vAya-vizeSa karatA hai vRndAraka 271 devatA vinANa 33 vijJAna | ve uciya 33 vikunA ko vinnAgI 14, 166 vijJAnI vegar3a 313,314 viruddha aura vipphurai 5 pragada honA, nAma sphugayamAna ver3ha 355 lar3AI honA, sphuTata veyAvaccasAra 115 vaiyAvRtya rUpI honaa| sevA vibhUpIya 4 vibhaSita vehali. 395 vilamba na vimA gai 168,394 vimarza karatA hai karake,zIghra vimAse 321 socakara za vinheM 310 donoM vihota 191 vihAvAlA zAzvato 300 zAzvata vivahappari 31 vividha prakArase | zIyala 62 zIla viviha 2 vi vadha 410 zravanA, giranA vivahu . 27 vi vadha TapakanA, baramanA vivAhala 339 vivAha kA zrIkAra 415 utkRSTa, uttama kAvya zratajJAne 270 zrata (zAstrIya) vizvAnara 85 vaizvAnara jJAnase viSa pada 190 kalaha, virodha visahara 56 viSadhara | SaTakAyA 100 cha zarIra, vihalo 415 zIghra SaDAvazyaka 272 sAmAyakA da vihANu 371 prabhAta cha Avazyaka kArya vihi 1 vidhi vihimagga 36 vidhimArga vihUNA .84 rahita vITI 355 veSTita kiyA saiMhatha 146 apane hAthase vIvAhalau 390 vigahalo, vaha kAvya jisameM saunnau 366 sadA unnata kisI vivAha sakarDa 1,398 sakanA, zakta kA varNana ho / sakhara 195 acchA zravai 2010_05 Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakharo samavaDi | samApai kaThina zabda-koSa 457 413 acchI saMthArau 204,316 saMstAraka sakhAi 160 mitrapanA, saMthuNiu 5 saMstava kiyA mitratA, sahA sannANaha 28 sadajJAnase yaka samakita 49,130,225,280 sagalau 406 sArA saggahi,saggi 4,26,36 svarga meM samyaktva saMkhevi samagga 21 samagra .. 51 saMkSepase saMghava samagaha 31 zramaNa 13,18 saMghapata saMghAta 142 sAthameM samaraNI 159 mAlA savAMNa 301 bAja? samarya 56 yAda kiyA saMjama 6 saMyama 94,134 samAna : 368 saMyukta, sahita samavAya saMjuttu 56 samUha saMza 412 detA hai 391 sandhyA saMThaviu 387 saMsthApita samiddhaha 367 samRddha kiyA samobhrama 259 bhrama saMThAviDa 395 " samosare 338 samavasare,padhAre saMThita 1 saMsthita sammukhai 204 sAmane saMThiyaTha saMpattu 385 pahuMcA saMtuTTha 1 saMtuSTa saMpaya 25 saMprati saTTa vi 371 suSTu, zreSTa saMvega 116 saMsArase udAsatara . 154,156 sataraha sInatA. vairAgyA satarabhedI 275 , prakArakI mokSAbhilASA, 370 satva saMvegI 177,325 savegavAle satya 368 sArtha, saMgha | sayala 6,134,332,358 sakala sadIva . 329 hamezA, sadaiva sagNA 259 zaraNa saddahaNA. 114 zraddhA . saraNAi 331,352 vAdya vizeSa sadahe 26.. 6 ko sarabhari 143 barAbarI sahi . . . 2 zabdase 394 svara sanUra, sanUrI 68, 89 dIptamAna, | sare. 389 svarase surUpa, sundara | salahiu 13 prazaMsita . satu sahi 2010_05 Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 aitihAsika jana kAvya saMgraha | sijjhai salahiyai 35,96,368,386 prazaMsA sAmhele 338 sAmelA nAmaka kI jAtI hai * kRtya, sAmane savaTThasiddhi 29 sarvArthasiddha / sAvaya 1,220 zrAvaka sAsaNa 89 zAsana (anuttaravimAno) sAhamInI 154 svadharmI banthukI salUNaMr3A 393 salone sAhammiya 23 svadhArmika savi 277 saba sAhiya 4 sAdhana kiyA savva 30 sarva sAhuNi 30 sAdhvo savvariya 31 rAtameM sijavAlA 68 pAlakhI, pAhaNa sasaharu . 35 zazadhara, caMdra vizeSa sahalau 23,370 sugama 30 siddha hojAnA sahasakUTa 274 hajAra zikhara- sijhaMta 35 siddhAMta, siddha vAlA mandira honA sahasakkara 15 sUrya, 1000 sijhAya 113 vAdhyAya kiraNavAlA siratilau 58 siramaura sahie 98 ThIka, nizcaya, | siri 32 sirameM he sakhI | sirIya 6 zrIko (saM jama rUpI sahiyara 293 sakho sahunaDiyA lakSmIko) 44 saba naSTa hue miya 1 zita, zukkhaH / sAcavaDa 133 samhAlo | siMdhuyA sAcavI 105 sindhurAga 416 samhAlI sIkhaviya 134 sikhAyA sAtA 411 kuzala sIjhai 179 siddha hotA hai sAte 117 sAtoM sIli 34 zIla sAnidha 340 sAnnidhya sIsa, sIsi 2,145 ziSya sAbU . 348 sAbuna sIha, sIho 176,397 siMha sui 365 zruti sAmAika 161 182, sAmAyika sukaDa 331 sugandhita dravya sAmi 369 svAmI vizeSa 2010_05 Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 suhu kaThina zabda-koSa sukaDi : 114 ghisA candana suraMgI 333 acche gaMgavAlI sUkhanepara surahama 51 suradrama-kalpavRkSa sukayatya 371 saphala suravara 29 uttama deva, indra sukaloNI 67 kulona, komala gAvavAlI surasAla 262 uttama sukiya 33 suta surUva 392 sarUpa sujagIza 146 sundara, icchA salatANa 89 sulatAna suNaya 392 notimAn, suvihiya 24,28,49,26 su-vihita sadAcArI municha 1 sunizcita! suhama 2 sudharmA-svAmI 189 svapna suhiNai 357 svapnameM supanAdhyAya 270 svapnAdhyAya 372 saba suparapari .. .1 acchI taraha suMkhar3I 181 mIThAI supavittiNa 2 supavitra sUrayopabha 292 sUryake samAna supasaMsiya 312 sa-prazaMsita sUrimaMtu 3 sUrimantra supasAu 257,89 su-prasAda, sahavi 341 sadhavA sadanugraha suprasa ha (da) 310 zobhana kRpAse sUhava 67,316,134 subhaga, saubhAsumati 116 iryAsamitI gyavatI Adi sogata 36 sugata, bauddha sumarijajaMta 1 smaraNa kiye sosa 261,266 aphasosa, kheda jAnepara sumarevi sohammAivahaMda 30 saudharma deva 384 yAda karake sumigata 378 svapna lokakA indra suyadevi 4 zrutadevI sohAmaNo 130 suhAvanA suragavi 145 kAmadhenu saudha 36 mahala, prAsAda suraguravi . 1 vRhaspatike stupa 290 stUpa, thUma samAna 165 se 2010_05 Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4601 aitihAsika jaina kAvya saMgraha umman hIlA 81 avahelA ? iimayaNa 366 hata madana hiliyai 370 nindA karatAhai ithalevau .. 395 pANigrahaNa huigau 375 hogA saMskAra huMsi 99 hauMsa,abhilASA iyAMsa, hayAsa 370 hatAza husenI 111 rAgakA bheda hari . 98 sUrya vizeSa harisa.. 399 harSa huMDAava pappaNi 370 huMDAvasarpiNI, hadhAlai 142 supurda ___vartamAna hIna. hAriya: 33 hAra jAnA samaya hiva 372 aba 370 se, kI apekSA hIcai 157 hIDe (para) helA 399 ucca svara haMti 2010_05 Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa kAmoMkI sU kI 184,192,199.216,222,225 aimatA 181 236,241,242,26 ,274,275 akAra 61,62 63,64,6970, 314,351,354,374,398 71,52,73,74,80,81,01,92, aniruddha 142 94,95.97,99,100,12,107, anekAnta (syAduvAda) jayapatAkA311 1.8,100,11,122,123.125, anuyogadvAra (sUtra) 183 126,128,129,13,130,137, abhayakumAra 130.39,154,146147,159, anayatilaka ... 30,31 172,179 189,230 abhaya vasUri 11,20,2431,41,45 akhaparAja __ 358,360 59,119,172.178 216,222,226 227,229312,319,366,384 ajamera 4,9,319,343,365,366, abhaya valAna 413 ajAibade 188 amaramANikya 144,145 ajinAtha 27,341,386 amarasara 182,189 ajitasiMgha amarapiMha (vijaya) : 248 ajImagaMja amaranI 13,194 ajamohama 220 ambikA ( ambA)30,46,167, apahillapura (pATaNa)15,16,17,18,19 170,174,201,216,400 26,27.29,44,47,58,59,6,64 ambera 302 90,101,103 118,119,120,138, amAijI 273 2010_05 | Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347 177 321 462 aitihAsika jaina kAvya saMgraha amIu (bhaMDArI) 11 / ANaMdavimala amIcanda 360 AdInAtha (Adima) 18,22,44 amIjhage 170 amIpAla 185,188 AdIzvara(RSabhadeva) 110,264 amRtadharma. 281,300,341,346,355,356, ayodhyA (avaDA) nagari 17,55 358,364,400 arajana AdyapakSIya avaMtI sukamAla AnaMda aSTakaTIkA 287 Apamalla 51,408 aSTasahastrI Ava ( abudigiri ) 44,101, asaraphakhAna 174 / 103,154,215,326,343,362, ahamadapura (ahamadanagara) 360,361 .363,403,405 ahamadAbAda 59,60,64,78,149, Aryagupta 220 184,192,195,196,235,246, | Ayadharma 41 270,281,282,283,287,320, AyanAgahasti 41,221 326,354 AryanaMdi 41,221 AryamahAgirI 41219 AgamasAra 273 AryamaMgU 41,220 AgarA 53,81,98,137,138, AryarakSita 41,220 140,174,193,199,236,244, Aryasamudra 41,220 418 Arya sahasti 41,219,228, AcArAGga ANaMdarAma 282 | AryasaMbhUti (saMbhUtivijaya) . ANaMdavijaya 209 20,41,219,228 A 166 282 2010_05 Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI Apakara i iMdra ArAmaNa 101 udayatilaka 218 Alama 338 | udayapura 188,302,324,415 AvazyakavRhadavRtti 273 | udayasiMha 67 174,184,185, / uyAtanasUri 24,41,44,178, 186,192,417 215,221,225,227,229312, bhAsathAMna 373 319,366,423 umAsvAti (vAcaka) 41,221 357,368,359, 360,361,362 RSabhadAsa 185,194 ilAnaMda 140 RSabhadeva dekho AdinAthaH RSimata 80,119,137, indrajo 360 141,143 indradinnA 228 o ugrasena . oisa (oziyA) 186 ugrasenapura dekho AgarA | osavAla (osavaMza, ukeza ) 16, uJcanagara 88,97,193,199 51,55,60,87,89,93,133, ujita 30,400 139,191,192,193,205, ujjayanta- dekho giranAra 234,268,297,298,307, ujjaiNa 2,30,31,376 322,341,345,353,423 uttamade 57. aM uttarAdhyayana 166,289 / aMgadeza udayakaraNa 194 | aMjAra udayacandra 433 / aMbaDa . . 2010_05 | Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 347 aba (nirava pUri (2)kA bAsthA | kamalasoha vasyAkA nAna) 378,379,380, kamalaharSa 381 kamIpura AMbaDa kayavannA karaNa (dAnI) kaMcagmala 194 karaNa (udayapurake nareza) 177,188 kacarAzAha 286 karaNAde 301 294,307 karamavanda (bhaNazAlI) 55 kaTAriyA (gotra) 82,188,193 karamada (vachAvata) 60,61,66, 130 67,72,74,75,76,80,94, kanakadharma 299 100,107,109,125,126 kanakavijaya 353,354,355,397, 127,128,150,151,179 359,361 kAmavanda(mAusukhA) , . .214 kanasiMha 243 krmvnn(kotthaar|) 301 kana rUpoma 70,90,140,149 karamacanda (cogveDIyA) 346,347, kanAgA ( kanyAnapana ) pura 14 350,351,352,353 kapUra 327 karamasiMha 53 kapUravanda 185,194,346,354 karamasI 193,240,247 karade karamaso (muni) 204,205, karma graMtha kammarayaDo 266,273 karmAzAha 281 kamaLa (tApapa) karuNa kamalagna karuyAmatI kamalavijaya 341,348,349, kalyANa (jepalamerake rAula) 186 351,364 | kalyANa (IDarake rAjA) 358,362 193 186 2010_05 Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANakamala kalyANacandra kalyANadhIra kalyANalAbha kalyANaharSa kaliGgadeza kavirA kaviyaNa kastUrAM kasaturade kasUra kAkaMdI kAlIdAsa (kavi ) kAzI kAsmIra kAntiratna kiraNAvalI kirahora kIko kItivaddhana kIti vijaya vizeSa nAmoM kI sUcI 100 kIlhUya 51,52 kutubuddIna 207 kaMthunAtha 207 kumudacandra 247 kumArapAla 94 kurudeza 174 | kulatilaka 263,282,284,290 kucarA 277 kAlikAcArya (kAlakakumara) 30, kolAha 425. kuzalalAbha 69 kuzalavijaya 264 136 52 291 | kuzalakIrti (jinakuzalasUri) 17 246 | kuzaladhIra 207 295 | kuMvaravijaya 264 | kuMbhalameru 80 kelaiDa 74,126,128,384 kesarade 413 | keso 311 kocarazAha koTakhA koTIvAla 208,209,243 kuzalA kuzalA (zAha) 22 333 | koThArI koDA 354,362 kIrttivimala 140 kIrttiratnasUri (kIrttirAja) 51, 52,206,401,402, 403, 404, 406,407,409,410,411,413 koDimare koNika (rAjA) koraTA kozA (vezyA) 320 | kaumudI mahotsava 465 395 12,16 327 228. 2010_05 2,71,284,376. 51,52,406,408,412 117 361 325 186 354 188 97 298 346,354 51,407 236,343 143 301,360 136 136 65 407,410 219,228 273 Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha kaurava 332 242, khajAnacI 329 khetasI 260 kSamAkalyANa 296,306,307, khetasI (jinarAjasUri) 156,160 308, 309 161,165 kSemakIrti 408 khetasIha kSemazAkhA khema (vaMza) 171 kSetrapAla khemalade 139,145 khemarAja 134, 419 dekhoH-kSemarAja khaipati 138 khemaharSa 301 khemahaMsa 217 kharataragaccha 2,7,9,13,24,36, khaMDilla 41,221 43,45,48,49,52,53,54,56, khaMdhaga 329 58,59,61,62,64,68,82,89, | khaMbhAta (khaMbhAyata, khaMbhapuri) 26, 93,96,99,101,104,107,108, 59,60,63,76,78,93,95,99, 110,112,113,118,119,120, 100,102,106,107,110,113, 121,124,129,132,134,137, 178,184,192,194,199,230, 138,140,142,143,144,145, 253,281,326,328,356,375, 148,170,171,179,215,222, '386,387,397 225,227,229,231,292,302, 319,332,366,368,374,386, 403, 407, 417, 418, 420, gajasiMha 174 428,432 gajasukumAla 329,181 khArIyA 415 gaDAlaya 412,413 khAMDapa 184 gaDhamala 143 khImaDa (kula) 22 gaNapati 424 khusyAlacaMdra | gaNadhara(copar3A)gonera 45,246,247 khejar3ale (dekho copar3A) kheDanagara __. 380,381 / gardabhilla (gadabhilla) 30 khetasara 89 / gavarA 208 415 2010_05 | Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 467 wr m ___ 194 gAraba (desara) zahara 414 | gola (va) chA 188,193,256, gAMgAotra 425 .420 gAMdhI (gotra) 360 / govinda 41,221 miradhara gaMgadAsi 137, 143 giranAra (ujjayaMta)101,103,154, | gaMgarAya 425,426 326,327,356,410 gaMdhahasti gujarade 210 jJAnasAra 433 guNarAju guNavijaya 343,356,359, ghoghA (bandaragAha) 363,364 ghoravADa (gotra) guNavinaya 70,75,93,99,100, 125,172,230 ghaMghANI 167,174,177,184,186 guNasena gulAlacaMda caturbhuja 360 gujarAta (gujara deza) 16,18,29, cAimalla 138,142,143,144 44,58,62,80,81,92,94,118, cANAika (nItizAstra) 158 199,273,283,285,286,325, cAmuNDA (devI) 15,36,45,216, 327,353,355,390,391,397 guDhA (nagara) 296,298,414 gehA | cAritranaMdana goDI (pArzvanAtha) . 410 cAritravijaya gautama svAmI (goima, goyama) 15, citauDa (cittakoTa) 1,15,25,46, 16,30,35,40,48,67,96,100, 216,374 109,110,119,125,160,218, cuDA (grAma) 285 228,319,321,369,381,409, catyavAsI 29,45,222 418,423 cothiyA gopa | copaDA (kRkaDa-gaNadhara) 76,86 gopo 422 128,132,189,192, 204 gommaTasAra 287 | coraveDiyA (gotra) 229 - / cAraNa 298 346 2010_05 Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aitihAsika jaina kAvya saMgraha 327 . 2,7,9,229 colI (jinasAgara sUri) 181 choTAsyAlA (laghUpAzraya !) colaga 420 (koThArIkhaNa) caugasI gaccha 43,81,92,101, 127 caMdrakIrti 406,421 jagaccaMdra sUri 363 caMdragaccha (kula) 1,16,18,21,27, jagI (zrAvikA) 250 35,43,432 jayakIrti 334,411,412 paMdanabAlA 422 jayacandrajI bhaM0 248,364 caMdraveli jayacandra (dholakAvAsI) 284,285 caMdramANa jayatazrI caMdrasUri 228 jayatalI 422 caMpApurI jayatAraNa 67,193 cAMgAde jayatihuaNa cAMpA (cAMpasI)(copar3A) 76,126, jayadevasUri 127,128,129,132 jayadhvajagaNi 402 cAMpazI (saMkhavAla) 52 jayamala 235,246 cAMpazI . 144,417 jayamANikya (dhamaDAjI) 310 cAMpasI (chAjeDa) 425 jayavallabha cApasiMha (sAbalIke) 360,361 jayasAgara 43,400 cAMpalade 76,126,127,128,129, jayasiMha 7,9,31,368 132 jayasiMhasari 424 jayasoma 70,75,118,230 cAMpAnera jayAnaMda jalha jalola! 317 chatarAja jazodA 330 chAjamala jasU chAjahaDa 314,328,134,424 jahAMgIra bAdazAha-dekho salema chuTA 426 jAgA 229 138 h sh 360 2010_05 | Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 466 17 jAlapasara 187 jinacandrasUri (4) 25,26,28, jAlahaNa 47,158,217,223,226,227, jAlaMdharA (devI) 7,9,407 230,312,315,320,385,397 jAlora (jAvAlapura, jAlaura) 3, jinacandrasUri (5) 48,134,178, * 26,66, 145,184,193,199, 207,215,223,226,227,230 343,351,382 jinacandrasUri (6) 52,58,60, jAvaDazAha 115 19,62,64,67,72,74,75,77, jinakIrtisUri (kharatara) 320 78,79,80,81,89,90,91,92, jinakIrtisUri (sapA) 339 93,94,96,97,99,100,101, jinakuzala sUri 15,17,19,21, 102,103,105,106,107,108, 23,25,26,27,29,34,47,59, 109,113,115,118,111,121, 62,86,97,121,144,172,173, 122,123,125,126,127,128, 178,201,217,223,226,227, 129,138,144,145,146,147, 230,247,292,312,319,321, 148,151,166,167,172,178, 385,392,395,396,400,423, / 183,189,191,201,211,223, jinakRpAcandra sUri bhaM0 48,260 . 225,226,227,230,293,334, 420 jinaguNaprabhasUri 426 jinacandrasari (7) 245,247, jinacandrasUri (1) 15,20,24, 248,249,250,251,259,270, 31,41,45,178,216,222,226, 272,418 (ratnapaTTe) 227,229,312,319,366,423 jinacandrasUri (8) 297,298 jinacandrasUri(2) 2,3,5,6,7, (lAbhapa?) 9,11,16,20,25,26,31,32,41, jinacandra sUri (vagaDa zekharasaripaTTe) 46,178,216,223,226,227, / 313,316,423 230,312,319,371,384,423, jinacandrasUri (barddhanapaTTe) 320 jinacandrasUri (3) 15,16,17, (pIpalaka) 19,20,21,25,26,34,47,178, jinacandrasUri (harSapaTTe) 320 216,223,226,227,230,312, ! jinacandrasUri (siMhasUripaTTe) 320 319,385,423 ! jinacandrasUri (AdyapakSIya) 333 2010_05 Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 aitihAsika jaina kAvya saMgraha jinacandrasUri (dharmapaTTe) 337 jinaprabhasUri 11,12,13,14, - sAgara surisAkhA 42,53 jinacandrasUri [yuktipaTTe] 338 , jinabhaktisUri 251,252,295, jinacandrasUri begaDa 2] 4:0,431, 296,297 432 jinabhadra (kSamAzramaNa)41,221,229 jinadattasUri 1,2,3,4,5,11,15, jinabhadra (jinabhadda) sUri 25,27, 20,25,30,31,41,46,54,62, 35,36,37,38,48,51,119, 74,86,97,114,119,172.173 / 144,178,207,217,223,229, 178,184,216,222,226,227, 230,400,401,402,406,409, 229,292,312,319,321,366, 411,413 367,368,371,375,384,423 jinamahendrasari 303,304 jinadevasuri 11,13,14,42 jinamANikyasari 58,79, 89, jinadharmasUri (vagaDa) 313,423 90,91,92,93,94,95,97,100, jinadharmasUri (sAgarasUri sAkhA) 101,102,108,109,121,123, 194,198,335,336,337, 136,178,207,217,223,226, jinadharmasUri (pippalaka) 321,322 227,230 jinapatisUri .2,3,6,7,8,9,10, jinamerusUri (vegaDa) 423,426 11,16,20,25,26,27,31,32, jinamerusUri 33,41,46,47,178,216,223, jinayuktisari 226,227,270,312,319,371, jinarakSita 368 372,380,381,384, jinaratanasUri 234,241,242 jinapadmasUri 20,22,23,25,26, 243,244,245,246,247,248, 32,34,35,47,178,217,223, 259,417 226,227,230,312,320,385, jinarAjasUri (1) 25,27,28, 423 47,50,217,223,226,227 jinaprabodhasUri 16,20,25,26, 230,320,400 29,34,47,178,216,223,226, jinarAjasUri (2) 133,169,170, 171,172,174,175,176,177, 227,230,312,319,382,384, 178,179,185,188,208, 423 232,234, 2010_05 Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AN vizeSa nAmoMkI sUcI 235,241,242,243,259,417, jinasiMhasUri (jinacandra paTTe) 75, 418 76,84,86,106,109,125, jinalabdhisUri 25,26,32,35 126,127,128,129,130,131, 47,178,217,223,226,227, .132,133,148,151,159,161, .: 230,312,320,385,423 166,168,170,172,173,174, jinalAbhasUri 293,294,295, / 176,179,181,183,182,184, 296,297,298,307,414 189,191,192,214,417 jinaballabhasUri 1,3,4,11,15,20, jinasundarasUri 320 25,31,41,46,102,175,178, jinamukhasUri 250,251,252 216,222,226,227,229,312, jinasaubhAgyasUri 301 319,366,369,370,371, jinaharSasUri 300,301,303,304 384,400,423 / ninaharSasUri (pipalaka) 320 jinavarddhanasUri 51,320,403, jinaharSasUri (AdyapakSIya) 333 404,406,408,409,411,412 jinaharSa (kavi) 261,262,263 jinazIlasUri 320 jinaIsasUri 53,54,57,178,207, jinazekharasUri 313,423 217,223,226,227,230 jinasamudrasUri (1) 178,207, jinahitasUri 217,223,226,227,230 jinezvarasUri (1) 11,15,20,24, (jinacandrapaTTe) 29,31,41,45,119,138,178, jinasamudrasUri (begar3a) 315, 216,222,225,229,227,312, 316,317,318,432 319,366,423 jinasAgarasUri (jinarAjapaTTe)133, jinezvarasUri (2) 2,11,16,20, 169,178,179,185,186,187, 25,26,27,31,41,47,178, 188,189,190,192,193,194, 216,223,226,227,230,312, 195,197,199,200,201,202, 319,377,381,382,383,384, 203,334,336 407 jinasAgarasUri (pIpalaka) 320 jinezvarasUri(begar3a)313,314,423 jinasiMhasUri . (') 320 jinezvarasUri (begar3a naM 2) 430, jinasiMhasUri(laghukharatara)11,14,42 431,432 42 2010_05 Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 294 sa 424 jinodayasUri 25,27,28,35,38, 66,199,302,343,315,403, 40,47,178,217,223,226, 404,415,425,426 * 227,230,320,386,388,389, jodhA 362 390,397,399 jaMgaladesa jIyA 427 jaMbadvIpa 268,179 jIvaNajI (pati) 310,311 aMbasvAmI 10,20.41,48,179, jIvaNade / 215,218,228,292,321,363, jIvana 423,428 jugatAde 422 junAgar3ha 326 jhaMjhaNa 313,310 juThila jhAbaka.. jeThAzAha 212,285,360 jeThamala 194 425 ThAkurasI (mehatA) jelhA ThANAMga jesalamera 193,199,205,231, 236,245,294,343,376,396, DAkiNI 230,302,307,402,404,406, DIDavANau 408,409,410,411,413,414, DUMgarasI 417,426,427,430,431 Doso (voharo) jesiMgajI 342,350,351,353, 354,361,364, (vijayasenasUri) jeso dillI-dekho dillI 346,353 jegalAvAsa DhuMDhaka 280,284,285,286 jeta 289 jaipura jaitazAha 115 tatvArtha (sUtra) 273 jIrAvalipAzrdha 341 | tapAgaccha . 137,282,349,351, jogInAtha 59,80, 355,359,363 mahAtapAH-355 jodhapura (zaktipura, yodhanagara) 257, tarkarahasyadIpikA ... :311 2010_05 | Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 473 taruNaprabhasUri 21,22,386,397 340 damayaMta 143 300 91 268 tArAde 234,241,242,243,244 / dayAkalaza 138,139 (tejalade) 300,418 sAraMga 101,102 dayAkuzala 196 timarI dayAtilaka 420 daragaha tilokacanda daraDA . 188 tilokasI 315,234,241,242, dazaratha 346 dazavakAlika 289 . 243,244,418 tilaMga dazAraNabhadra (dasaNabhadda) 32,33 tihuaNagiri dvArikA 373 tulasIdAsa dAnarAja 255,257 tejapAla 16,17,18,19,358,360, dArAsako 232 361,362,363 dillI (dillI) 11,13,14,15 188 224,319,327 tejasI (dosojI) 274,276 ___avazeSa dekho yoginIpura tejaso 141,235,246 dIpacaMdra (vA.) 282,292 dIpacandra (yati) dova 328 baMbAvatI-dekho-khaMbhAta duppasahasUri durSalikApakSa (puSya) thaTA 193,199,410, nagara durlabha 118,138,215,222,225, thalabaTa (deza) 294 229 (dullaha) . thAnasiMha 182,360 319,15,29,36,44,45 thAharU gaa thiraha (zAha) 66 dulhaNa thUlA (gotra) 'thomaNade 320 dUSyasUri 41,221 tejA tolA 311 221 66,184 wom drapadI 2010_05 Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 aitihAsika jaina kAvya saMgraha dedo 287 ,w m rum 0 www deulapurI 339 devasundara 363 55 devasUri 228,41,44,221,229, depA 51,403,404,405,408, 366,425 411,412 / devAnanda 229 delhau (Delhau) 51,404,408, devendrasUri 228 411,412, dezanAsAra 287 delhaNade dosI 324,333,362 derAura 21,22,26,47,97 dosIvADA devakamala dyAvar3a devakaraNa (pArikha) devakI devakIrti dhaNarAja devakulapATaka 320 dhanajI devacandra 265,267,268,271, dhanabAI 268,269,270 272,273,274,275,276,277, dhanavijaya 358 280,281,282,283,284,285, dhannA 52,347 286,287,289,290 dhanAde 193 devacanda (2) 294,332, (19 vIM) dhanno 277 devajI 115,360,362 dharaNIdhara 152 devatilakopAdhyAya 55,16 dharaNendra 4,15,18,44,45,215, devIdAsa 147 314, (zrIzeSa) 400 devapAla 427 dharmakalaza 15, 19 devabhadrasUri 179, 188 devaratana 136 dharmanidhAna 189 devarAja dharmamandira devalade 51,401,403,404,405, dharmavijaya 358 408,411,412 - dharmasI 360, 151, 152, 154, devavilAsa (rAsa) 265,290 155, 156, 165, 170, 156, 291,292 177. 415 1 dharmakoti 2010_05 | Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 dhodhU vizeSa nAmoMko sUcI 475 dharmasI (dharmavarddhana) 250, 252 / navakhaNDApArzva 400 dhrAgaMdrA 285 navahara (pArzva) 97 dhAralade 151, 152, 153, 155, navvA 156, 157, 170, 176, 177 navAnagara (utananagra) 284 dhAraladevI 388, 390, 395 nAkara dhArasI 285 nAkoDA (pAva) 415 dhAranagara nAgajI dhArAnagarI 368 nAgadeva 30, 216 dhArAM (zrAvikA) 171 nAgalade 137, 143 nAgadraha 400 dholakA 284 nAgArjanasari 41, 221 nAgora 68, 199, 415 nAgorI sarAya 277 nagarakoTa nAniga nagarAja 424 nAyakade 345, 346, 348, 349, nathamala 351, 352 nathamala (nAthU) 345, 348, 349, nAyasAgara 350, 353 nArAyaNa (kRSNa) nayacakra 287, 311 nAlhA zAha nayarahasya 311 nAhaTA nayaraMga nAhara (gotra) 212 nyAya kusumAMjalI nilayasundara 255, 257 narapati 6,8,9 nIMbaDa narapAla netasI 138, 143 narapAla (nAhara) | netasoha 188 naravarma (rAjA-naravaMma) narasiMhamUri nemavijaya 353 navainagara 356 nemi (mu) canda (bhaMDArI) 7, 372, navaaMgavRti 377, 378,380, 381 m 229 2010_05 | Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 nemicandrasUri nemidAsa nemIdAsa neminAtha naiyAka naiSadhakAvya paDihArA patA panajI pannavaNA padamamandira notA 425 ( netAnagara ) nandI vijaya nandIzvara aitihAsika jaina kAvya saMgraha parva ralAvalI palha 41,44,221,312, payaThANapura paradharI parvata : parvatazAha 366 143, 144 233 18, 110, 264, 356 36 273 426 358 ra pa 6. 425 194 219 55, 56 pahurAja paJcanadI pATaNa 398 dekho -- aNahilapura pAmadatta 53 pAhaNapura ( pralhAdanapura) 7, 9, 10, 64,65,193,235,390,391,392 pAlI pAlItANA pAvApurI 67, 374, 415 284, 285 297, 327 pArakara 343 pArakha 207, 194,250, 360,363 pArasa sAha 143 pArzvanAtha 300 368 31, 40 179 18,54,55,68,218, 230,264,343,365,366,400 padamarAja padamasiMha 115, 322, 323 pANDava padamasI paramasundara 141, 142, 143 piMgala (zAstra) padamahema 255, 257, 420, 421 | piMDa vizuddhi padamAde 293, 296, 296 | pIco 'padmAvatI (padimaNI devI) 13, 15 pIthai 45, 215, 384, 400 pIpalIyo gaccha 30 284 143, 144 | puNyavimala 72 namacanda pAsANI 97 pAMca pIra 91,93,103,170,374 361 | (paMcanadIpatI) puJjAuta puNya 2010_05 1 187 346 273 '46, 216 250 206, 235 409 358 33.7 140 21 Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 5,67 7,9 purasotama (jogI) 284, phalavadhI 68,343,186,193 guSkara 343 phulA 345 puNyapradhAna 83, 192, 292 / puNyaprabhasUri 426 puNyasAgara baDagachi 426 pUrNimAgaka 274 baDhavANa babera (baberai) pura pUnamagacha 2,7,9,26 pUniga 386,387,388, pRthvIcandra caritra bahalI deza 342 pRthvIrAja baharA 249,250 pRthvIrAja (chAjeDa) bahirAmapura pokaraNaH bAphamA 431,432 poravADa 146, 147 brahmacanda 368 paJcanadI 80,122,123,93,102, brahmadopi (zAkhA). 221. 103,146,170,179,230,374 pAhaDagiri paMcAiNa 293, 295, 296, bAiTa devI paJcAyaNa 233, 346, 353 | bAhaDamera . paMDava 159 bAhubali 107, 342, 356 pratApa 425 bIkAnera (vikramapura) 60, 66, 68 pradyotanasari 96, 143, 159, 160, 167, prabodhamUrti 179, 181, 183, 184, 186, prabhavasUri 2, 41, 215, 219, 189, 193, 199, 211, 235, - 228, 321, 363 246, 247, 268, 287, 293, prameya kaula mAsaNDa 311 294, 296, 297, 300, 301, prAga (vATa) vaMza 358, 339 ! 302, 309, 335, 414, 422, prItisAgara 307 bIbIpura phaDiA 360 bIlADA (bainAtaTa) 82,83,67, 357 2010_05 Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 143 258 478 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 188,103,193,272,338, bharahI (zravikA) 415,421 bhAgacanda 338 buddhisAgara 137, 140,142,143 bhAgyacandra 67,168 begama bhATa 165 bohitharA (botharA) 151, 152, bhANajI 115,360,361 163, 165, 176, 177, 180, bhANavaTa 170,471 189, 191, 200, 202, 212, bhANasallinagara 27 293, 295, 296 bhAdAjI 51,333,408 baGgadeza (pUrva) 94,118 bhAmA 360 baMbha (brAhmaNa) bhArahU baMbhaNavADa 341, 363 bhAvanagara 328,280 bhagatAde bhAvapramasUri (khara0) 49,50 bhaTanera bhAvaprabhasUri (pUnamIyAgachI) 274 bhaNazAlI 55,188, 185, 194, bhAvapramoda 195, 207, 327,336,417 bhAvArivAraNavRtti bhaNDArI 7,372,377,378 bhAvavijaya 259 380,284 bhAvaharSa 135,136 bhagavatI (sUtra) 280,327 bhinamAla 322 bhagavaMtadAsa (maMtrI) 187 bhIma (rAula) 98,109,146,167 bhaktilAbha 53,54 175,201,313 bhaktAmara bhImajI bhImapallIpura bhattau 6,9,392,395,396 bhadragupta 41,220 324 bhadrabAhu ... 20,41,219 bhujanagara 332,193,206,416 bhamarANI bhUtadinna 41,221 bhayahara 228 bhRgukaccha (bharoMca) 18,342,432 352,143 bharatakSetra 179,268 bhojA 360,427 bharama 315 / bhojaga 165 2010_05 228 bhikSu bhoja Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 474 52 madAMti 432 bhojAgarU 424 mahatiANa 16,18 bhodevarU 424 mahamada 11,13,14,148 mahAdeva (zAha) 339,340 mahAvIra dekho-vIra makurabakhAMna 132,133,202 mahima 69,143 makhanUma 156,147 mahimarAja (mAnasiMha-jinasiMhasUri) maNDovara 60,305,415,82,146 63,70,74,75,126,167, maNuhAradAsa 186 mahimAvatI matibhadra 224 mahimAsamudra 88,431,,432, 136 mahimAharSa manajI 194,360 mahimAhaMsa manarUpa (muni) 276,287,289, | mahura 288,291,292 mahevacA 143 manuara 115 mahevA 51,401,402,404,408, manoramA (grantha) 273 4 09,411,412,413,415, mallavAdI 264 mhesANA marahaTThadeza mAijI marUkoTa (maroTa) 7,193,199 mAidAsa 377,378 mAMDaNa 206,345,350,353 marudeva (bharataputra) 342 mAMDaNa (bhaMDArI) marudevI 341,342,363 mAMDavagar3ha marUmaNDala (mAravAr3a marudhara) 6,8. mAMDavI 94,118,179,192,234,273 mANaka 276,286,297,298,322,326, mANabhaTTa (pakSa) 342,344,353,373,374,377 102,31 431 mANikamAlA maroTa dekho mahakoTa mANikalAla (jAlimI) 280 mahAjana 66,199 mAdhava mahAde (mizra) 142 mAnajI 64 273 318 115 ur. 0 294 0 2010_05 | Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 363 186 480 aitihAsika jaina kAvya saMgraha mAnabAI 194 / meraha (zAha) mAnatuGgasUri - 228/ merunandana mAnadeva (sUri) 228,229 / mevAr3a (medapATa) 97,188,199, mAnadhAtA 339,363,397,400,415 mAnavijaya mehAjala mAnasiMha mehA mAnasiMha (chAjeDa) motIyA 286 mAnA maNDaNa mAla (deva rAula) mAlajI yazakuzala 187,199233, 1400,149 mAlapura yazodhara 374 mAlhU 7,28,50,422 yazobhadra mAlava (deza) 94,118,199,410 20,41,219,228, miragAde 180,181,189, 229,363 yazovarddhana 191,200,202,336 mImAMsaka yazovijaya 272, 288 (jasa) 98,110 multAna yAdavavaMza 287,209,96,192, yugapradhAna 4,46,88,83,86,92, 199,422,374 94,95,96,97,98,99,103, mUlajI 108,122,121,129,132,148, mUladeva 172,178,226,230,232,292 mRgAvatI meghajI yogiNI 2,4,15,46,14 meghadAsa (meghai) 138,143,144 yoginIpura 5,193,386 . meghamuni dekho-dillo 20 181 meDatA 67,82,83,132,168, 184,186,188,192,199, raNakujI 283,284 302,344,348,350,351, ratanau (ratanasoha) 386,387. 352, 415, 417 388,389 meDhamaNDali 11 ratanacanda 130 2010_05 | 194 m ` 360 Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratanasI ratanAde (sarUpade) rataneza (ratana siMhajI ) tararaarfar ratnabhaNDArI ratnanidhAna ratnazekhara ratnasiddhi harSa ramaNazAha raviprabha rahIAsA rahIkapAsI rAkAzAha zaMkA (gotra) rAjapAla rAjula rAjalachi rAjalade rAjaladesara rAmajI (muni) rAma vizeSa nAmoMkI sUcI rAmacanda rAjalAbha 357 rAjavijaya rAjavimala 249,250 301 311 rAjakaraNa rAjagR (ha) ha rAjanagara 62,103,183, 194, 199,314,327,332, 334,357, 358, 360, 404, 416 282, 283,284 70,75,103, 123 340 210 171 rAjasIha rAjasiMha (chAjeDa ) rAjasI 6,7 229 363 rAjasundara 285 rAjasoma 115 rAjaharSa 322 rAjahaMsa 303,304 | rAjendracandra sUri 400 rots rAjasamudra 132,166,167,168, 169,179,268,271, 272 276,292 rAjasAra 196 rAjasiMha ( sirohI nareza ) 184 rAjasiMha 185 rAudraha rANapura 481 rANAvAva rANunagara (sindha ) rAdhaNapura 241 272 188 425 31 2010_05 212 320 149,196,305 255 231 17 315,408,412 101,186,188, 351 284 150 21 199 264 339,340 50 68 256 rAyamala 17, 180, 346 rAyasiMha (rAjA) 60,160,151, 188 255,257 | rAyasiMha (zAha) rAyacanda 306,194 rAyacaMda ( munI ) 287, 288,291 292 427 179 206,360 Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 aitihAsika jaina kAvya saMgraha mmM Nwo 194 148 rUpajI 0 22 9 rUpaharSa rUpAde rAsala lakhamasIha rINIpura 68,199,251,252 lakhU rIhaDa (vaMza) 77,79,92,93,95, labdhikalola 78,123 101,102,107,119, labdhimuni 178,188,226,338,21 | labdhizekhara 98,121,122,123, rughanAtha 188,304 rUdapAla 16,18,386,388,390 lalitakIrti 207,405,422 391,392,394,396 lAlU rUpacanda 249,250, 288,297, lakera lakSmIcanda 67,188 417,430 lakSmItilaka (bihAra) rUpasI 316,146,147,330,332 lakSmodhara 242,246 lakSmIpramoda 430,432 lakSmIlAbha 296 rUstaka lAhaNa 206 rekhAM 421 lADimade 206 rekhAuta lAdhozAha 332 143 lAlacandra 193,286,301 41,220 lAvaNyavijaya 361,362 revatImitra 221 lAvaNyasiddhi 210,211,212,422 rola | lAhora (lAbhapura) 61,63,66,73 rohITha 66,415 74,76,80,92 raGgAkuzala 140 96,100,125,126, raGgavijaya 177 128,146,148,151, 172,193,199,350 lakhAu __51,406,408 lAMbiyA lakhamaNa lIbaDI 285,286 lakhamAde . 432 lIlA (de) 134,354,147 lakhamiNI 377,378,380,381 / lIlA de 425 224 188 reDarDa revaMta 2010_05 Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 483 lUNakarNa 428 41,44,178,215,221,225,229 lUNiga (kula) 50 227, 312,318,366,423 lUNiyA (gotra) 241,242,243, | vadha (bhaNazAlI) 194,195 268,418 varakANA 101, 186, 351 lokahitAcArya 27,399 varasiMghA lohacciya (hita) 41,222 vastapAla 311,387 lodravA 414,186 vastiga 139,145 laMkA vastupAla vasto (muni) vAchiga (maMtrI) vakatujI (muni) 287 vAgaDadeza vakhatAvara 255 vAghamala vacharAja vAchaDA vacharAja (chAjeDa) 424 vArANapura 199 bachA 115,180,181,189,191 bAlasIsara 420 200,202,419 / vAlhAde vachAvata 60,100,179,297,298 vAhaDa vajjayANaMda vAhaDamera vajra (vaira-vayara) (kumAra, svAmI) vikrama (vIko) 182,191 41,43,48,94,102,172,177, vikramapura ( vIkamapura) 2,5,6,8 179,205,220,228,382,428 vajrasena vikramasUri 229 vadha (cha?)rAja 140 vikramAditya vaDanagara (vRddhanagara) vijayacanda (muni) 288,292 vaDalI 184 vijayadAna sUri 363 vaNArasI __ 326,345 vaddhamANa--dekho-bIra vijayadeva sUri 342,354,355, varddhamAna zAha 358,362,363,364 vardhamAnasUri 11,20,24,29,31, vijaya siMha 9,16,17,18 Gooo MOM Mov 159 199 2010_05 | Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 vijayasiMha sUri 342,361,362, 363, 364 dekho - jesiMga vijayasiMha sUri vijayANanda vijayAnandAcArya viThaladAsa vido vidyAvijaya ( khara0 ) vidyAvijaya (tapA) vidyAvilAsa vidyAsiddhi vidhisaGgha ( vasatimArga ) vinayakalyANa vibudhaprabha sUri vimala (mantrI) vimala kIrti vimala girinda aitihAsika jaina kAvya saMgraha vimaladAsa vimalAde vimalarata vimalaraGga vimalasiddhi vilhaNade vivekavijaya viso vIkarAja vIra (varddhamAna svAmI) 18, 20, 24, 32,42,58,95,109, 110,215, 218, 227,264, 266, 277, 278, 292,312,321,341,363,369, 31 358 | vIrajI (bhaNDArI) 152 vIrajI 354 88 364 245 vIrajI (vIra vijaya ) vIradAsa vIradeva vIrapAla 214,240 | vIramapura 3 vIraprabha 191 vIrasUri 229 | vIsalapura 44,229 vRddhi vijaya 208, | begar3agaccha 60,416, dekho vegaDa (gotra ? ) zatruJjaya | vegai 273, velajI velA velAula vaizeSika vaibhAragira voharA 115, 194, 360, 430, 188, 18, 66, 406,236,62,199,. 381, 228, 408, 263, 336, 199, 208,244, 78, 206, 422, 339, 282, viveka samudra (viveusamudra ) 17, vivekasiddhi 422, 363, 354, | zatruJjaya ( vimalagiri - dekho - soraThagiri) 210, 42,59,60,101,103, 2010_05 316,431,432, 314, 315,. 236,. 251, 360, 416, 36, 327, 300,330,332, 337, za zayyambhava 28, 41, 215,219,228 Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI. 485 432, 228, 104,154,170,184,213,281, 94,95,98,102,104,107,112 285,286,307,326,327,328, 121,122,126, 355,356,358,363,416,417, zrIsAra 171, zAkaMbharI zrIsundara 91,94, zAlibhadra 277,181,346,347, zrIpura 74,126, zAlivAhaNa 30, zreNika 18,61,322, zAntinAtha 27,31,78,85,86, zrImaMdhara (viharamANa) 45,110, 97,110,145,198,264,280, 216,319, 327,341,380,384, zrIraGga 426, zAntidAsa 194, zrIzrImAla zAntistava zAntisUri (aJjazAnti) 41,220, sakalacanda 106,146,147, zAsanadevatA 110,339, sacintI (gotra) 139,145, zAhajahAM 173,174, satA zAhapura satIdAsa zivA satyapura 199, dekho, sAcora zItapura 147, (siddhapura) 148, stambhanapArzva 20,45,59,106, 110,120,178,253, zrAvakArAdhanA sthUlibhadra 20,40,41,48,49,98 zriyAde 77,89,93,95,98,102, | 219,228,431, 112,226, sadAraGga zrIcanda 143,208, sadhage zrIghara 151, sandehadolAvalI zrIpUjyajI saM0 62, sabhAcanda zrImala 186, sammati (sUtra) 311, zrImAla 53,87,133,182,198, sammeta sikhara 154,297,326, 206,233,274,432, samaratha 360, zrIvaccha 143 samudrasUri 229 zrIvanta 77,89,90,91,92,93, samayakalaza 426, 140, 386, mmd v0 o 2010_05 Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 aitihAsika jaina kAvya saMgraha 36, 199, 311 219, 275, sADUla samayanidhAna 196, sahaja 360,361,362, samayapramoda sahasakUTa 275,276, samayasiddhi 240, sahasaphaNA pArzva 169,280, samayasundara 70,71,88,106,107, sahasamala (karaNa) 360,245,247 108,109,126,127,128,129, sAMusukhA (gotra) 214 131,146,147,148,192 200, sAkarazAha 231, 233, 227, sAMkhya (mata) samayaharSa 254, sAgaracandrAcArya 27,50, samariga391,393,394,395,396, sAMgAnera syANi 48, sAcora 315,316,415,146,147, syAdavAdamaJjarI 148, syAmAcArya sAdar3I 301, syAhAnIpola 360, sara (lUNakaraNasara) 187,193, sAdhukIrti 403, sarva devasUri savvaevasuri 3, sAdhukIrti 92,97,137,138,139, savvaDa 140, 141, 142,144,145, sarasvatI (sAdhvI) 30,395, sAdhuraMga 292, sarasA 69, sAdhusundara 208,209, sarasatI 340,423, sAmala 181,185,191, sarANau sAmala (vaMza) 18, sarUpacanda (sevaga) 311, sAmIdAsa 143, 250, salema (jahAMgIra) 81,87,98,103, sAmantabhadrasUri 22.8, 109,123,132,167,179,355 sAramUrti 20, 2.3, savvaDazAha 50, sAlhigu 388, sahajakIrti 175,176, sAMvala sahajapAla 425, sAvakti sahajalade sAMsanagara 432, sahajasiMha 143, sAhaNazAha sahajIyA 115, sAhibade 50, 337, 2010_05 | Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMkI sUcI 487 54, 177 292 sAhibI 139, sundaradAsa (yati) sAhu (zAkhA) 48, sundarAdevI 304 sikandarazAha sumatikallola 90, (8!) siMghAde 212, sumatijI 196 sindUrade 231,233,245-246,247 sumatiraGga 410,421 (sudIyArade rAjalade) sumativallabha 196,197 siddhapura 64,199 sumativijaya siddhasena 169,179,183 sumativimala 250 sindha 109,118,146,148,21, sumatisamudra 198 94,299,375,397,402,410 sumatisAgara siMghaDa (vaMza) 231,233 sumaGgalA sivacUlA 339,340 suyadevi (zrutadevI ) 4,20,51,58, sivacaMdasUri 321,322,324,325, 101,384,400, zAradA, sarasvatI 327,328,330,331 suratANa (chAjeDa) 425 sivapurI 65,341 suratANa (sulatAna)52,65,79,89, siMhagirI 228,220 90,101,349,352,353 sItA 340,180,51 | suradAsa 250 sIrohI 65,184,341,351.358, surapura 187 362,363,364 / sUyagaDAMga (vIrastava) 111 sIha (rAjA) 373 | susthita 228 sukosala 329 sUrajI 360,361,194 sukharatna 149 / sUrata 60,193,249,250,282, sukhasAgara 253,340 317,415 sukhAnanda 285 sUravijaya 353 sudarzana sUrasiMha 109,174 sudharmA, suhama (svAmI) 2,4,8,20, sUhavadevI 6,8 24,41,58,215,218, 228,292, seThIyA (gotra) 252 321,363,369,423 serIsA sundara 360 | serUNA 234,418 2010_05 Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 sevakasundara senAas saugata (bauddha) sojhita somaprabha somamuni somala sonagiraha sonapAla somaku jara hera somacanda 360 somajI 194,60,80,103,109, 122 somadhvaja 134 somasiddhi somasundara sUri soraTha soraThagiri dekho sovanagiri aitihAsika jaina kAvya saMgraha 421 saMghajI 171 saMDilasUri saMpratinRpa 36 sohamma (svAmI) soiNa (devI) 67 saMbharo 188 saMvegaraGgazAlA saMkhavAlI nagarI saMkhezvara pArzva saMgArI saMgrAma (mantrI) saMgrAmasiMha (rAjA) 360,194 60,199,118,356,410 386,396,397 205 329 213 340,363 65,236 423, 55 saudharmendra (sohamma) 4,24,30 saurIpura 101,103 saMkhavAla (gotra) 51,52, 143,193, 402,404,406,410,411,413 407,410 101,410 212 76 325 ithaNAura hararAja darakhA haSa kula haraSacanda (yati ) harSacandra harSanandana ha haricanda haripAla ( sAdhurAja ) haribala haribhadrasUri (1) haribhadra sUri (2) hApANai hAlAMnagara 194 41,220 219,228 366 15,222,226 101,103,327 2010_05 432 115 57 310,311 252 252 21, 23 220 _41,220 41,44,221 124,132,133,146, 147,148,191,201,202,203 229,273, 287 306,246 harSarAja harSalAbha harSavallabha hastimala hAthI (zAha) 1994,196,188,206 255,256 238 417 350 69 299 Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa nAmoMko sUcI 486 - - hIraraMga himavaMta 41,221, hemasiddhi 211,213, hIrakIrti 265,256,257 hemasUri 185, hIrajI haMsakIrti 139,140, 140 hIrAde hIravijaya sUri 341,342,350, jJAnakalaza 389, 351,356, 361,363 / jJAnakuzala 232,140, hIrasAgara 325,330,332 jJAnadharma 196,273,292, huMbaDa 208, 136, | jJAnavimalasUri 274,275,276, hu~mAU 100, 121, hemakIrti 171, jJAnaharSa 335,336,373,374, hemacandrAcArya 273,274,376; 375, 376, M .. USA . 2010_05 Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAzuddhi-patraka nahi vaizAkhaha -- -** -- pRSTa paMkti azuddha zuddha . pRSTa paMkti azuddha 1 10 Avi avihi / 12 14 DhAla Dhola 2 2 macchiu maNicchiu 13 3 jiNaprabhu jiNaprabha 2 3 dinu dinnu 13 4 jiNavAsaNa jiNazAsaNa 2 7 vakku cakku 16 11 nihi 3 10 digaNa diNaNa 16 11 nihi nahi 5 6 sami bhaddami 17 17 kinnaga kinna 6 9 vaizAkhAha 18 13 vAra cAra 5 16 abaMjha ___ avaMjha 18 17 jaisa aisa 5 19 saMthiNita saMthuNita 19 14 biMbibi vivi 6 12 badhAviu vadhAviu 19 18 jJA jA 6 14 bAdhA vAdha 20 6 savarNajala savaNaMjali 7 22 anna 20 8 jiNa jaNa 8 17 badhAvIu vadhAvIu 20 11 anukami krami 10 11 0no janaMdA nau jinaMvA 20 17 kaNThIra kaNThIrava 10 12 kSore nIre kSIrainIH 21 1 saMghayaNa saMthavaNa 10 12 snapayasutarAM snapayatutarAM 21 8 dhattA 10 14 gautamAzrIsudharmA- 21 13 tihupati tihuyaNi gautamazrIsudharma 21 19 candi vaMdi 10 17 kalazarAdhyA kalazarAjyA 21 22 pATa ThavaNa pAThavae 11 9 0vohaNa bohaNu 11 13 mana 21 22 kuMkuvatriya kuMkumapatriya 12 11 sAsa sIsau 21 23 vacchari vitthari 12 12 kaMpi . kiMpi 22 13 dhattA pattA 0 anna 0 0 0 pattA namai 2010_05 Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Annnn Nnnnnnnnn sUri visa zuddhAzuddhi patraka 461 pRSTa paMkti azuddha zuddha pRSTa paMkti azuddha 23 12 sahalau kiu itthu 30 6 pakha pakkhI kali tiha 30 5 vahiyaM vihiyaM sahalau tihi kiTa 30 5 paMcami(ghAu) paMcamiyAo itthu kali 30 8 ujjeNa ujjeNI 30 13 jiNadatta :jiNadatta sUri 24 5 visama 30 13 supahu supahU 24 13 parakariya pakhiriya 30 14 vinnAu vinnAo 25 10 gacchAhavada gacchAhivai 30 18 saya soya 25 17 jetA jitA0 30 18 javAIya ju vAIya 25 17 igyAraha igyArahasaya 30 21 phuggaNa pharaguNa 26 1 vaisAkhayai vaisAkhyai 30 22 vajayANaMdo vijayANaMdo 26 7 Asoja Asojavadi 30 22 nijjaNiya nijjiNiya 26 8 anutara anutera 31 5 tA(?)unhauM tAunhaDaM 27 1 vatthiri vitthari 31 6 ti(li) hi livi 27 7 lopaAyariya logaha 31 7 ramanaramaNi naramaNi Ayariya 31 8 jiNesara(7vIM paMktimeMpar3ho) 27 16 sUri sUra 31 8 naM dina 28 8 jhadAuta sukhasaMsi 31 9 pavaThTha paya rUdAuta supasaMsi 31 11 avahi avihi 28 9 panaretirai panarotirai 31 22 sa sa haMsa 28 10 ratanAgaravarasi 32 3 paTTa pahu ratanA punniga ucchava rasi | 32 5 ene ena 29 6 sUrahi 32 8 baDaAruya baDayArU 28 18 aThArahavI paMktiko 32 10 vaMca caMca / solahavIM paMkti par3ho 32 11 nasi * nisi 29 14 suviha taha suvihi taha 32 20 vaDavi caDavi 30 3 tilau nilau 32 20 dhitihi vitihi 30 3 laThivara labdhivara 33 1 guDira guDiya ur urv9 9 naMdina 2010_05 Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 aitihAsika jaina kAvya saMgraha guro pRSTa paMkti azuddha zuddha / pRSTa paMkti azuddha zuddha 33 4 na(?nA)viya ThAviya 42 6 vijaya0 vijiya0 33 5 ghaDa payaDa 42 6 sUra0 sura0 33 6 battAsa 42 7 pahodaya paTTodaya 33 11 muNihu uhAriya 42 10 kuma0 muNihuu hAriya 42 11 paraMparA paraMpara0 33 12 ANaga thuNi aNege puNi 42 11 0miNa jo miNaM jo 34 1 saUhiM majhihiM 42 12 0jato jaNo 34 1 vaMdu 34 6 varaNa caraNa 47 7 derauri derAuri 34 9 erarisara erisau 47 18 nadena navIna 34 15 saghosa sughosa 48 3 guri 35 3 nijaNavi nijijaNivi 48 14 gurugA gurUNAM 35 5 paTaTuddharaNu paTuddharaNu 50 12 muvara0 suvara0 35 18 jima tima 51 6 suraddama surahuma 35 21 agAi aggai 51 9 rupai rUpa 36 12 vrajA 53 7 becI kharacI 37 13 naranAha naranAhA 53 9 pAmadatta pAsadatta 39 6 dugga duggama 53 20 sava nArI savai nArI 39 7 vitu vitta 64 5 jaNiyai jANiyaha 39 10 vinna vinnaviDaM 59 21 bhaTetA 39 20 nivArai nivArau 63 9 aviyA AviyA 40 4 tUya tuya 63 12 harpa 40 5 dijaya 64 17 ghaNo dhaNI 40 6 0vitti citti 70 1 gaur3A gaur3I 41 5 naMdi 73 14 aikaja rokaja 41 12 lohacciya lohiJcaya 76 11 vidhi nidhi 41 14 dehi vaMdehaM 77 19 ri 42 3 tihaUya0 tihuya0 / 77 19 lagai lagai e bheTatA dijai naMdi suri 2010_05 Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAzuddhi-patraka 463 zuddha sAcI (jJA !) solottarai stha AvyAu cAimalla vAja sundara suMdaro0 pRSTa paMkti azuddha zuddha | pRSTa paMkti azuddha 93 6 ciNacanda jiNacaMda 131 17 sAcA 94 17 kalAla kalola 132 8 (jhA ?) 96 1 samaya mAda samayapramoda / 134 10 soletarai 96 1 samullasA samullasI 136 21 hatha 96 18 puSpa puSya 138 14 A0 yau 104 2 garbhit garbhita 142 4 vAimalla 106 12 12(2) 143 9 vAva 108 21 janacanda jinacanda 146 2 0sudara 110 8 jiNida diNiMda / 147 18 muMdaroM 111 8 vine vite 148 7 pUcho 112 9 vihu cihu 149 6 jiraM " 20 AjhA AjJA 154 15 khihAlA 112 22 vAraha bAraha 156 12 sahU 113 1 karUNA karuNA 159 15 lakhata0 115 13 pramu prabhu " " geti 115 19 jAbaDa jAvaDa 161 2 sadA 119 8 rigamatA rigamatI 162 6 to 119 10 guNadhA guNadhI 163 9 bhoja 130 8 chItara chIlara 164 5 tUMgo " 13 ugdhADA ugghADA " 6 kajagai 121 9 dalI TAlI 170 10 paMca 123 7 prathAna pradhAna 171 12 0nichana 126 16 cApaDAM copaDAM " " sUrizvarA 127 15 jina jima | " 13 prabaMdha 128 6 peca 172 20 zRGgAra " 15 asuza jasu jaza 175 21 uvaNau 130 14 AsU Asa A mAsa 180 2 vita AsA | 181 21 kAle ciraM lihAlA sAjana sahU lakhaNa0 gati sadAjI bhoga tuMgo kajagaI paMca niHchadma sUrIzvarA0 prabandhaH zRGgAra ThavaNau vitta kAla 2010_05 Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha nI dra pRSTa paMkti azuddha zuddha | pRSTa paMkti azuddha 188 19 sAcaDAra sAcauri | 221 17 durayaha duriyaha 190 6 dina dinadina 222 9 suvihava suvihita 195 10 sUra sUri " 13 karo koM " 11 thApanA thApanA 227 6 namaH namau 197 18 0nA | " 9 sUrizvara sUrIzvara 198 22 saMpUrNabha saMpUrNam 228 8 saMvati saMprati 199 5 jAvAlapure jAvAlipure " 15 kumadra kumuda " 11 stathA tathA 230 1 zrI0 DhAla:-zrI. " 12 dvope dvIpe " 11 jinarAyo jinarAjo " 13 pure 236 11 sAha lAha " 20 prauDhaH pra0 prauDha pra0 237 6 hIDolai hoDolaha " 19 nAmnAM nAmnA " 7 avasAra avasara 200 6 tvAM 0stvAM 239 3 bAlAvI bolAvI " 10 sAgarA sAgarAH | " 8 0vicaima vicamaha 201 4 dekhine dekhine re " 8 mako mUkI " 10 nUra nUra re 240 6 sohaNapaNa sIhapaNai 202 6 paramAtma paramA 241 6 pUjya zrIpUjya 203 6 dhaj ghaNaM | " 8 saherau seharau 209 6 ba vA0 242 4se13 sa0 __ su0 212 5 adhika adhika 243 15 zrA0 zro0 218 16 madhura madhura | 244 16 svaga svarga 219 4 atale avara 253 13 jANina jANinai " 4 ne (?) chaha nechaI 254 11 pAdukA adhika pAdukA " 6 paddhati paddhati " 12 dhari adhika ghari " " jAisara jaIsara 256 9 luli luli luli 220 16 desa dasa 260 7 0pAdhyAya0 0pAdhyAyA0 221 1 durbalikApakSaH durbalikA 263 6 mAvatAM, ruDuMkha khamAvatAM, puSpa 256 2010_05 | Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAzuddhi-patraka 465 kahyo gabhitaM pRSTa paMkti azuddha zuddha | pRSTa paMkti azuddha 265 16 prasAda pramAda | 300 14 olakhthA olakhyA 267 3 AjAna AjAnu 302 8 rajaNa raMjaNa 272 6 cIghaDIe coghaDIe 303 15 pathIDA paMthIDA 273 21 kahmo 304 5 gacchaSati gacchapati 274 3 syAdvAda syAdvAda 305 8 dazA0 hazA0 275 13 zaTha zeTha 305 9 vinirmitaM vinimiti 276 11 sUlakSa sulakSa " 13 0dvi0 dvi0 278 20 jaDIyaM naDIyaM " 14 gabhitaM 281 3 ogaNIsa ogaNIsI 306 5 0bandha bandhaH 284 4 Ajyo Avajyo 307 3 saMjJAH saMjJA 284 10 pAyo pAye " 5 ukeza Ukeza 288 1 byAdhi vyAdhi " "kacha kaccha " 13 upara upara ho " 16 guruvaH guravaH 289 9 hAtha be hAtha 308 9 mahokalA mahotkalAM 289 22 dham __dharma " 14 dRSTaH dRSTaH 290 2 bhave bhave ho " " bhavatvaraM bhavatparaM 290 22 gurutaNI gurutaNo " 18 gAMgeyaM gAnya0 291 14 zaMklaza saMklaza 309 8 sAdhUnAM sAdhanAM " 14 bAgvAda vAgavAda | " 9 ja'stra ajasra " 17 Tale Talere " 12 0stapakhinaH stapasvinaH " 22 kIdho kIdhore " 18 lunohi lunIhi 295 8 radyA rahyA 311 3 jetI jato 296 12 pAmyo pAmyo pAmyo 315 1 bahu sahu 297 4 vaMdiya vaMdiya 315 12 josA (dhA?)Na jesANa 297 13 Acaraja AcAraja 316 6 pU0 298 7 sadagru sadguru 316 11 kharatarajU kharatara ja0pa0 298 15 zvaMgAra zRGgAra 324 7 jANoM jANI 300 13 vyAMco thaMbhyo 324 22 re hare / eha re pa0 2010_05 Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 aitihAsika jaina kAvya saMgraha vUThA pakSe pRSTha paMkti azuddha zuddha | pRSTa paMkti azuddha zuddha 326 6 jiNaMda jiNaMda |m| 363 15 thANyu thApyu 328 23 'jinacaMda 'zivacaMda | 363 15 AghATi AghATiMjI 329 11 rahmA rahyA / 365 15 thaNuharu dhaNaharu 329 21 ApyA (thappA) appA 365 16 pakkhahi pikkhahi 332 6 thANyA thApyA 366 15 ghaNuhara dhaNuhara 335 14 vidhi vidhi | 367 6 pAvaka-radi pAva-karaDhi 335 16 buDhA 367 13 ko yaliya kovaliya 337 15 alika amUlika " 15 vevi vevi 338 15 nighAna nidhAna 368 12 padye 338 18 cada caMda 369 5 titthuraNuddha titthuddharaNa 338 24 ho pUja " 16 patarai panarai 339 20 lilayana lio lagna 377 9 nayabheri jayabheri0 339 22 AvarA Avae 385 9 [ta (na)yaNa] tayaNu 340 4 zavacalA zivacUlA 388 15 kaSpataro kappataro 340 3 nA di nAMdi 392 9 bhavaya bhaviya ! 340 21 drapadi padi 394 3 0na taM ta 400 2 paTTAlaMkAre paTTAlaGkAra. 341 8 bre thANyo je thApyo 7 0tarUNa 0tarUNAM 341 13 bhujiGginda bhujaginda 10 'nAgaiha' 'nAgadraha' 343 3 jhUThA jUThA " 13 'rAjaha' 'rAjagRha' 343 4 viDhatAM ciDhatAM " 17 stavaH 0stava. 344 8 nidhA(zrA?)va0 niMdhAva. 403 5 halai 344 17 ghaNI . dhaNI 403 9 nahu 351 6 'bIjho'vA 0'vojhovA' 404 18 dhare ghare 352 10 khagra khiMga 405 5 thuma 353 17 pAlai bAlai 405 20 phoTaka phokaTa 356 18 padhArai padhAra 405 8 rAjasAgara rAjasabhA 361 9 bola0 bolA0 415 6 'jalola' 'jasola' 362 18 sI ra (hI) sirohI 417 17 viMba biMba 362 23 jADi joDI 473 20 durSalikApakSa durbalikApakSa , Tale thuma 2010_05 Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAzuddhi patram 467 xvvvvnirm wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwws kara pRSTa paMkti azuddha zuddha 11 17 pratibodha pratibodha prAptakara 17 1 merusadana merunandana 18 1 vidyAdhyana vidyAdhyayana 18 9 prApta prApti pR0 19 16 lokahitA- lokahitA cArtha cArya 22 22 sAtaDa sAtau 24 10 * * phuTanoTa pR0 26 pRSTa paMkti azuddha zuddha 473 24 draNADai drugAr3a 476 29 namacanda punacanda 479 25 mahakoTa mahakoTa 481 17 rAjagRha)ha,rAjagR(da)ha 482 8 lakerai laverai 485 22 zroghara zrIdhara 486 25 sAvakti sAvali 488 9 iSakula harSakula prAkkathana-prastAvanA III 11 vipaya viSaya IV 6 apabhraMza apabhraMza XVII 1 khijalI khilajI XVII 7 jinadattasUri jinahasasUri XVII 17 1628 1658 XVIII14 bhavisatta- bhavisayattaXXIII 11bhudrita mudrita sUcI-anukramaNikA II 7 rAjalomA raajsom| II 23 sari sUri v 13 sari sUri V 15 abhayatika- abhayatilaka VIII 15 rAjasamuda rAjasamudra - rAsasAra 2 22 zAntistaSa zAntistava 8 19 dehalNade delhaNade 1 14 ainacandra jinacandra 10 6klyANa kalyANa ko . AsakaraNa bAlA0 tejasIx zuklA 9x thAharu tejasI 25 13 ka 25 15 asakaraNa 26 14 bIsI 27 11 tejasI 27 15 zuklA 9 27 19 dhAharu 27 22x 27 22 tejasa 27 22 nI 27 22 sadAmI 28 22 kSamaNA 30 15 sUra 31 15 gur3ha 32 22 Aba 33 1 dravya 40 5, 7... saptamI kSAmaNA sUri guDhA AbU dravya vyaya 7 auSadhi 2010_05 Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha pRSTa paMkti azuddha zuddha pRSTa paMkti azuddha zuddha nimitta haldI 71 19 viruddha viruddha na leve 73 10 mahotsava paTTotsava 41 3 zikSA dIkSA 76 22 gharSa varSa 49 1 ladhi labdhi 77 19 harisAgara hIrasAgara 53 11 metArAja metAraja 79 18 ivadanta davadanta 53 13 samyakkha samyaktva 79 22 sarijI sUrijI 54 1 lakSmIcaMda lakSmIcaMdra 85 21 japakoti jayakIrti 54 11 kuzalalAma kuzaladhIra 906 cakA cUkA 64 6 saMvegeraga saMvega raMga 91 22 choTA choTe 66 16 zvAsa sAsa 92 17 mundara sundara 68 4 zayyaMbhadra zayyaMbhava 104 6 cAritra caritra 71 4 paTTA paTTa 107 5 lAdhazAha lAdhAzAha __ hAla hI meM "zrIjinaratnasUri nirvANarAsa' kI eka prati upalabdha huI hai-jo hamAre saMgraha (naM0 3610) meM hai| usa pratike pAThAntara yahAM likhe jAte haiM :234 9 jugati jagata 236 gAthA 4 ke bAda atirikta gAthA: 234 11 zobhA meM sobhAgai "pAlatA pAMce sumati, bhAvanA 234 15 bAna bhAga / mana bhAva re| jodhapura nau saMgha sagalau, deva235 16 tethI tihaaNthii| jhara vNdaavre||" 35 21 sITha seTha 236 1 vAMdivi vaMdAvi 239 gAthA 11 vIMkA caturthapAda: "kiNa hA ghAvI ghAta" 36 4 veNaiucchava ucchavasakhara 238 7 bar3a 236 11 sAha lAha 239 2 bhUla tikA- mUla na kA236 14 sAbAza jazavAsa / karI karo 237 21 yAcaka zrAvaka 239 6 anavai anavar3a 237 22 muni mukhi 239 18 vigata vItaga 238 6 zrIpUjyanI suvidha zrI 240 10 bakhANa vicAra pUjyajI 240 11 Adisyau upadisyau ____ 2010_05 For Private &Personal Use Only Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdakoMkI sAhitya pragati (prakAzita lekhAdikoMkI sUcI ) svatantra grantha vidhavA kartavya satI mRgAvatI yuga pradhAna jinacandra sUri aitihAsika jaina kAvya saMgraha anya granthoMmeM mUrtipUjA vicAra pallovAlagaccha paTTAvalI jina kRpAcandra sUri gahu~lo 22 gahUMlI saMgraha jina kRpAcaMdra sUri stavana 7 prakAzana sthAna abhaya jaina granthamAlA puSpa 4 , 3 99 39 "" "" "" 95 "3 99 "" "" "" "" jinarAja bhakti Adarza zrI AtmAnanda zatAbdI smAraka graMtha 29 3 39 19 pUjA saMgraha a0 jai0 gra0-pu-2 3, "" "3 95 "" stavana 4 praznottara 18-9-31 sAmayika patroMmeM bIkAnera ke jaina mandira, AtmAnaMda (gujarAMvAlA) varSa 3 aMka 11,12 a0bha0 varSa 4 aMka 1, 2 sAdA ane sarala praznottara bhAga 2 7 99 8 "" "" varSa 4 aMka 1 bha0 55 19 varSa 7 aMka 6 a0 bha0 "" bhUSaNa bhaisAha ma zrInagarakoTatIrtha vInavi bIkAnera ke jJAna mandira, osavAla navayuvaka saM0 1990 po-mA0phA0, a0bha0 mahattiyANa jAti osavAla jAti varSa 7 aGka 7 osavAla vastI patraka varSa 7 aMka 11 jaina samAja ke sAmayika vartamAna patra, osavAla navayuvaka varSa 8 aMka 1 a mantrIzvara karmacandra (yu0 jinacandrasUrise uddhata ) varSa 8 aM0 2 a0bha0 osavAla navayuvaka varSa 8 aM0 3 a0 a0 99 "" varSa 8 aM0 5 a0bha0 kalakatteke jaina pustakAlaya satI prathA aura osavAla samAja pUrvakAlIna osavAla granthakAra jaina sAhityakA prakAzana 6 lekhaka a0 bha0 a0 bha0 a0 bha0 2010_05 a0 a0 a0 bha0 a0 bha0 a0 "" ( preSita ) a0 bha0 "" "" osavAla sudhAraka varSa 2 aM0 3 a0 Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a0 a0 a0bha0 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha lekhoMko har3apa jAneko gajabakarAmAta, osa0 sudhAraka varSa 2 aM0 19 a0 mahAvIra jayantAkI sArthakatA , varSa 2 aM0 21 a0 bhramAtmaka itihAsa jaina san 1930 bha0 kavivara samayasundara sAhitya jaina, pustaka 33 aMka 23, 25 a, bha. paTTAvaliyoM meM saMzodhanakI AvazyakatA jaina pu. 33 aMka 28 alabhya granthoM kI khoja (apUrNa pra.) jaina pu0 33 aMka 40 sato vAva sambandhI eka gambhIra bhUla, jaina pu0 35 aka a0 bha0 vA0 mo0 zAhako mahatvapUrNa bhUla jaina 19 / 12 / 37 bhAnucandra caritra paricaya jainajAgRti (mAsika) a0 kavivara binayacandra jainajyoti (mAsika) saM0 1988 aMka 9 a0 bha0 pujA RSirAsa jaina jyoti saM0 1988 aMka 11 a0 bha0 jaina kaviyoM kA hIyAlI sAhitya , saM0 1989 aMka 3 a0 bha0 mahArASTrI aura pArasI bhASAmeM dostavana, jainajyoti saM0 1989 aMka 7 bha0 bAlyakAla aura dhArmika zikSA, jainajyoti (sAptAhika) saM0 1990 bha0 vicAra prakAza , varSa 1 aMka 28 a0 sthAnaka vAsI itihAsa paricaya jainadhvaja varSa 2 aka 8 a0 satI candanabAlA-AlocanA , varSa 2 aMka 14 bha0 sindha prAnta aura kharataragaccha jainadhvaja a0 bha0 praznottara 30 jainadharmaprakAza pustaka 47 aMka 11 a0 praznottara 11, 14, 14, 26 jainadharma prakAza pustaka 48 aMka 4,5,8 bha0 praznottara 20, 21 25 , ,, 49 aMka 1,4,6 a0 praznottara 27,22,11,15,15,20,8,, ,, 50 aM0 1,3,5se 9 a0 praznottara 19 ,, 51 aMka 6 a0 praznottara 31 , 53 aMka 8,9 a0 devacandrajI kRta aprakAzita stavanapada ,, ,, 49 aMka 4,8 a0 " " , , 50 aMka 4,8 " " ,, 51 aMka 6,7 a0 mastayogI jJAnasArajI kRta 4 pada ,, ,, 48 sAdhu maryAdA paTTaka . jaina satya prakAza varSa 2 aMka 3 a0 zrI mahAvIra stava ( kavitA) , varSa 2 aMka 4-5 a0 a0 a0 2010_05 Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sampAdakoMkI sAhitya pragati jaina satyaprakAza jaina granthoM kI sUcI luptaprAya do aitihAsika rAsoMkA sAra 19 ( saubhAgyavijaya aura tapA devacandra rAsakA ) yugapradhAna jinacandrasUri aura samrATa akabara do kharataragacchIya ai0 rAsokA sAra (jina siMhasUra, jinarAjasUri rAsakA ) "" 19 kocarazAhakA samaya nirNaya preSita a0 bha0 35 dUta kAvya sambandhI kucha jJAtavya bAteM, jaina siddhAntabhAskara bhA0 3ki0 120 jaina pAdapUrti kAvya sAhitya bhAga 3 kiraNa 2, 3 a0 laukA zAda aura digambara sAhitya, jaina jyotiSa aura vaidyaka grantha kyA digambara sampradAya meM kharataragaccha tapAgaccha ye ? rAjasthAnI bhASA aura jaina kadhi dharmavarddhana, rAjasthAna kavivara lakSmIvallabha 95 23 "" "" "" "" "" 33 alavara ke zilAlekhapara vizeSa prakAza vIra sandeza jinadattasUri jayantI aura hamArA kartavya tortha girirAjoMke rAste 99 59 buddhi varddhaka prazna zikSaNa sandeza zvetAmbara jaina bAlyakAla aura dhArmika zikSA kavivara vinayacandra (kRta rAjula rahanemi gIta ) ;, "" bhramAtmaka itihAsa ( jaina meM bhI ) jaina sAhityakI vartamAna dazA sindhI bhASAmeM jaina sAhitya (apUrNa pra0) phalaudhI pArzva jina stavana (vinayasomakRta) zvetAmba mithyAtvo aura apAtra haiM ? sAmpradAyikatAkA ugra viSa -dAdAjIko vInatI ( kavitA ) jaina sAhityakA mahatva ( apUrNa pra0 ) a0 95 99 aura bhI kaI lekha jaina, jaina jyoti, vIra, jaina dharma prakAza Adike sampAdakoM ko bheje hue haiM para ve aba taka prakAzita nahIM hue haiM 1 39 39 33 "" a0 bhAga 4 kiraNa 1 a0 varSa 4 ki0 2, 3 ( preSita ) varSa 2 aMka 2 a0 "" a0 varSa 1 a0 a0 99 varSa varSa 2 aMka 1 a0 barSa 3 aMka 2,3,4 a0 bhAga 4 aMka 31 a0 bhAga 4 aMka 25 bha0 varSa 2 aMka 10, 11 a0 varSa 2 aMka 12 "" "" varSa 3 aMka 2-3 a0bha0 varSa 3 aMka 4, 5 a0bha0 "; 501 33 2010_05 bhAga 5 saMkhyA 30 bha0 bhAga 6 aMka 19 a0 bhAga 6 aMka 21 a0 bhAga 6 saMkhyA 30 a0 bhAga 8 aMka 31 a0 bhAga 10 aMka 11 a0 bha0 Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha - aprakAzita viziSTa nibandhAdi sAMketika zabdAGka koSa jainetaragranthoMpara jaina TIkAe sindha prAnta aura kharataragaccha ( vistRta itivRtta ) kavivara jaTamala nAhara aura unake grantha lokAmata aura usakI mAnyatAe~ bIkAnera nareza aura jainAcArya zrIjinadattasuri caritra yokAnera jaina lekha saMgraha prAcIna tIrthamAlA saMgraha abhaya jaina pustakAlayakA prazasti saMgraha kharatara viruda prApti kharataragaccha sAhitya sUcI kharataragacchAcAryAdi pratiSThita lekha sUcI kharataragacchakI 84 nandiyeM bhUtakAlIna jaina sAmayika patroMkA itihAsa jaina pUjA sAhitya, kalpasUtra sAhitya samyak darzana, manuSyabhavakI durlabhatA kavivara lakSmIvallabha aura unakA sAhitya mastayogI jJAnasArajI aura unakA sAhitya kavivara samayasundara aura unakA sAhitya, upAdhyAya kSamAkalyANajI kavivara dharmavaddhana (sAhitya) kavivara jinaharSa (sAhitya) kavivara raghupati (sAhitya) chatIsIye 4, stavana, pada, candradUta kAvya Adi zrIkItiratna sUri, sAgaracandramUri Adi zAkhAoMkA itihAsa, aneka bhaNDAroMke sUcIpatra aura anekoM granthoMkI presa kaoNpiyAM ityAdi / 2010_05 Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazya par3hiye ! abhaya jainagranthamAlAko prakAzana zrIabhaya jainagranthamAlAko sastI, sundara aura upayogI pustakeM 503 zIghra kharIdiye !! 1 abhayarAsAra 2 pUjA saMgraha - pRSTha 464 sajildakA mUlya 1) mAtra / bhinna-bhinna vidvAna kaviyoMke racita 17 pUjAoMke sAtha kavivara samayasundara kRta caubIsI evaM stavanoMkA saMgraha / abhI mUlya ghaTAkara 1) kara diyA hai / maMgAne kI zIghratA kareM | I 5 snAtrapUjAdisaMgraha 6 jinarAja bhakti Adarza alabhya 3 satI mRgAvatI - le0 bhaMvaralAla nAhaTA | prAtaH smaraNIya satI mRgAvatIkA sarala aura rocaka bhASAmeM manohara caritra isa pustakameM bar3I hI khUbIke sAtha aGkita hai / pR0 40 mUlya =) 4 vidhavA kartavya - le0 agaracanda nAhaTA / tAr3apatrIya " vidhavA kulaka" kA sarala vistRta vivecanAtmaka bhASAntarake sAtha vidhavA bahanoMke sabhI upayogI viSayoM aura karttavyoMpara prakAza DAlA gayA hai| vidhavAoMke mArgadarzaka 68 pRSTha ke grantharatnakA mUlya =) albhya alabhya 7 yugapradhAna zra jinacandrasUri - sajilda pR0 450 sacitra mUlya 1) 1 yaha grantha hindI jaina sAhitya meM advitIya hai| kisI bhI jainAcAryakA 2010_05 jIvana caritra aba taka isa zailIse hindomeM prakaTa nahIM huA hai / isa granthakI prazaMsA bar3e-bar3e vidvAnoMne muktakaNThale kI hai / suprasiddha itihAsajJa rAyabahAdura mahAmahopAdhyAya gaurIzaMkara hIrAcanda ojhAne isapara sammati Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 aitihAsika jaina kAvya-saMgraha ~ aura vakIla mohanalAla dalIcaMda desAi bI0 e0, elaela0 bI0 ne vidvattApUrNa vistRta prastAvanA likhI hai| isakI upayogitAke viSayameM itanA hI kahanA paryApta hogA ki alpakAlameM hI 1000 pratiyoMmeM kevala 60 pratiyAM raho haiM aura isakA saMskRta kAvya nirmANa honeke sAtha sAtha isake AdhArase bambaIse 5000 gujarAtI TrekTa bhI prakAzita ho gaye haiN| aneka vidvAnoM aura patra-sampAdakoMkI saMkhyAbaddha sammatiyoMmeMse kevala "jaina jyoti" ke vidvAna sampAdaka zatAvadhAnI zrIdhIrajalAla TokarasI zAhako sammatikA kucha aMza uddhRta karate haiM "sampUrNa grantha pramANa, uktine AdhAra grantho nA avataraNo thI bharelo ch| aitihAsika grantho kevI rote racAvA joie teno A eka namUno ch| ema kahI sakAya / ane A namUno jotAM aitihAsika grantho keTalo parizrama mAMge che te spaSTa tarI Ave che x x AvA grantha nI. kImata eka rupiyo jarUra sastI lekhAya / " 8 aitihAsika jaina kAvyasaMgraha-Apake kara-kamaloMmeM vidyamAna hai| . 9 saMghapati somajI zAha-lekhaka tejamala bothraa|| ' isameM ahamadAbAda ke seTha zivA, somajIke Adarza sAhamIvacchala va dharma kAryoMkA varNana bahuta hI rocaka aura sundara zailIse aMkita hai| nikaTa bhaviSyameM hI kharataragaccha gurvAvalI anuvAda :evaM zrIjinadattamuri caritra Adi aneka aitihAsika grantha prakAzita hoNge| samApta kara 2010_05 Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_05