Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcamagaNaharabhayavaMsirisuhammasAmiviraiyaM biiyaM aMgaM zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 1 // sUyagaDaMgasuttaM siribhaddabAhusAminimmiyanijjuttijuyaM puvvAyariyaviraiyacuNNivibhUsiyaM ca bIo suyakkhaMdho batAsamudAra samatAsAgarapanyAsapadmavijayapuNyasmRtau * prerakAH . * saMzodhakaH sampAdakazca . paramapUjya-vairAgyadezanAdakSa-AcAryadeva paramapUjya-sImandharajinopAsakazrImadvijaya-hemacandrasUrIzvarAH / AcAryadeva-zrImadvijaya-hemacandrasUrIzvarANAM . prakAzakaH . ziSyANuH muniratnabodhivijayaH / zrIjinazAsanaArAdhanATUsTa: - mumbaI yAma 19 prAcI // 1 //
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga prAptisthAnam cUrNiH // 2 // zrIjinazAsanaArAdhanATrasTaH dukAna kra. 6, badrikezvara sosAyaTI, marIna DrAiva 'i' roDa, netAjI subhASa roDa, mumbaI-2 ___ phona : 022-22818420, 22818390 AvRttiH prathamA pratayaH 125 prakAzanasaMvatsaraH - vI.saM. 2539, vi.saM. 2069, i.sa. 2013 etadgranthasvAmitvaM zrIjainazvetAmbaramUrtipUjakasaGkasyaiva / etadgranthapaThanapAThanAdhikArI kRtayogodvahano gurvanujJAtaH zramaNa eva / mudraka : bharata grAphiksa, nyu mArkeTa, pAMjarApola, rilIpha roDa, amadAvAda-1. Ph. : 079-22134176, Mob. : 9925020106, e-mail : bharatgraphics1@gmail.com // 2 //
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 3 // * divyakRpA . siddhAntamahodadhi-saccAritracUDAmaNi-suvizAlagacchasarjaka pa.pU.AcAryadevazrImadvijayapremasUrIzvarAH nyAyavizArada-varddhamAnataponidhi-gacchAdhipati samatAsAgara-saMyamasamarpaNAdiguNagaNAlaGkatapa.pU.AcAryadevazrImadvijayabhuvanabhAnusUrIzvarAH pa.pU.pannyAsapravara zrIpadmavijayagaNivarAH * AjJAprasAdaH . siddhAntadivAkara-gItArthagacchAdhipatipa.pU.AcAryadevazrImadvijayajayaghoSasUrIzvarAH * preraNApIyUSam . vairAgyadezanAdakSa-zrIsImandharajinopAsakapa.pU.AcAryadevazrImadvijayahemacandrasUrIzvarAH varddhamAnataponidhi pa. pU. AcAryadevazrImadvijayakalyANabodhisUrIzvarAH // 3 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ aho sukRtam zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 4 // etadgrantharatnasya prakAzane jJAnanidhidravyApaNena sahAyIbhUta: samatAsAgara-paramapUjya-AcAryadeva-zrImadvijayarAjendrasUrIzvarANAmAjJAvartinI-pravartinI-zrIvasantaprabhAzrI-ziSyA-sAdhvIzrIcAritravardhanAzrI-sAdhvIzrIjyotivardhanAzrI-preraNayA nipANI-karNATakasthaH zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saGghaH __zrIsaGghasya sukRtaM bhUri bhUri anumodayAmaH zrutasahayAtrI svarA (sulasA) darzanabhAi zelata (gAMdhInagaravAstavya-mahetA-sUryakAMta-bhAryA-suzIlAbenazrAvikAyA pradauhitrI) // 4 // mAtRzrI campAbena cImanalAla vakhArIyA parivAra, ilola, sAbarakAMThA (prerakaH munirAjazrIratnabodhivijayaH)
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ CONSISRO zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // sUripremASTakam // racayitA - paMnyAsaH kalyANabodhivijayagaNiH (vasantatilakA) zrIdAnasUrivaraziSyamatallikA sa, gItArthasArthasupatipraNatAghripadmaH / siddhAntavArivaravArinidhirmaharSiH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 1 // cAritracandanasugandhizarIrazAlI, svAdhyAyasaMyamatapo'pratimaikamUrtiH / maunaprakarSaparidiSTamahAvidehaH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 2 // karmAkhyazAstranipuNo hyanuhIrasUri, vizvAdbhutapravarasaMyatagacchakartA / jainendrazAsanamahatkuzalaughakalpaH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 3 // // 5 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 6 // darzasya rAtrisadRze kalikAlamadhye, premAmRtena vilasatparipUrNacandraH / lokottarAsvanitadarzitasArvakakSaH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 4 // vairAgyanIrajaladhi-rnikaTasthasiddhiH, saMsAratAraNatarI zamasaukhyazAlI / svargApavargaphaladaH kalakalpavRkSaH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 5 // aidaMyugInasamaye'pi mahAcaritraH kandarpadarpaharaNaH paripUrNazIlaH / manye karAlakalikAlajavItarAgaH, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 6 // atyantaniHspRhamanaH kRtadabhrarAgaH, santoSakesarividIrNavilobhanAgaH / kalyANabodhimacalaM pratijanma dadyAt, zrIpremasUriravatAdbhavarAganAgAt // 7 // kvA'haM bhavadguNasamudratalaM yiyAsuH, nA'haM bhavatstutikRte'smi samarthabuddhiH / nA'haM bhavatpunitapAdarajo'pyare ! 'smi, kalyANabodhiphaladAtRtaro ! nato'smi // 8 // // 6 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 7 // // suuribhuvnbhaanvssttkm|| racayitA - paMnyAsaH zrIkalyANabodhivijayagaNiH (vasantatilakA) sajjJAnadIptijananaikasahastrabhAno ! saddarzanocchrayavidhau paramAdrisAno ! duSkarmabhasmakaraNaikamanaHkRzAno ! bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 1 // yo varddhamAnatapasAmativarddhamAna - bhAvena bhAvaripubhiH pratiyudhyamAnaH / krucchadmalobharahito galitAbhimAno, bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 2 // tejaH paraM paramateja ito samasti, durdRSTibhittadamicaMdani cAmidRSTiH / bhUtA'pi zailamanasAM nayane'zruvRSTiH,bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 3 // // 7 //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 8 // tubhyaM namo bhavikapaGkajabodhabhAno ! tubhyaM namo duritapaGkavizoSabhAno ! tubhyaM namo nibiDamohatamohabhAno ! bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 4 // zIlairmahAnasi guro ! gurutAprakarSa ! pApeSvapi prakRtadRSTipiyUSavarSa ! vRttyaikapUtaparizuddhavacovimarza ! bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 5 // kallolakRdvarakRpA bhavato vibhAti, dedIpyate lasadanarghyaguNAkaro'ntaH / gambhIratA'tijaladhe ! nayanimnagAdhe ! bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 6 // sImAnamatra na gatA na hi sA kalA'sti, prakrAntadiksuguNasaurabhabhAgguro'si / dRSTAzca doSaripavo dazamIdazAyAM, bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 7 // tvadpAdapadmabhramareNa deva ! zrIhemacandroktikRtA sadaiva / bhAno ! nuto'sItyatibhaktibhAvAt tvatsaMsmRtisAzrusasambhrameNa // 8 // ( indravajrA ) 112 11
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga prakAzakIyam cUrNiH // 9 // sAnandaM prakAzayAmazcaturdazapUrvadhara zrIbhadrabAhusvAminirmitaniyuktiyutaM pUrvAcAryaviracitacUrNivibhUSitaM zrIsUtrakRtAGgasUtrasya dvitIyaM zrutaskandham / purA vaikramIye 1998 saMvatsare ratalAmasthazrIRSabhadevajIkezarImalajIzvetAmbarasaMsthayA AgamoddhArakazrImadAnandasAgarasUrisampAditA zrIsUtrakRtAGgasUtrasya cUrNiH prkaashitaa| tataH zrIsUtrakRtAGgasUtraprathamazrutaskandhasya cUrNi: vaikramIye 2031 abde AgamaprabhAkaramunirAjazrIpuNyavijayaiH saMzodhitA sampAditA ca prAkRtaTeksTasosAyaTInAmasaMsthayA prakAzitA ca / / adhunA zrIsUtrakRtAGgasUtradvitIyazrutaskandhasya cUNiH paramapUjya-vairAgyadezanAdakSa-AcAryadeva-zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarANAM kRpayA tacchiSyaratna-munirAja zrIratnabodhivijayenA'nekahastalikhitapratisAhAyyena saMzodhitA sampAditA ca / tatazcAdyedaM grantharatnaM prakAzyate / munirAjazrIjambUvijayasaMzodhitasampAditaM zrIsUtrakRtAGgasUtramUlaM vaikramIya 2037 varSe zrImahAvIrajainavidyAlayena prakAzitam / / // 9 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 10 // tasmAdvitIyaH zrutaskandho'tra gRhItaH / panyAsazrIcandrasAgaragaNivarasaMzodhitasampAditA zrIsUtrakRtAGgasUtraniyukti: vaikramIya 2006 varSe mumbApurIsthazrIgoDIjI| pArzvanAthajainaderAsarapeDhIsaMsthayA prakAzitA / tasyA dvitIya zrutaskandhaniyuktiratropayuktA / puna:prakAzanapuNyAvasare'smin pUrvasaMzodhakAn pUrvasampAdakAn pUrvaprakAzakAMzca kRtajJabhAvena smarAmo dhanyavAdAMzca prayacchAmaH / paJcazatAdhikaprAcInazAstrasamuddhArapreraka-guNamUrti-AcAryadeva-zrImadvijaya-hemacandrasUrIzvarANAM zubhapreraNayA samatAsAgarapanyAsapravara zrIpadmavijayagaNivarANAM puNyasmRtau zrIjinazAsanaArAdhanATrasTagrathitAyAM prAcInazrutasamuddhArapadmamAlAyAM prakAzita ekasaptatitamaM padmamidaM zrIzramaNasaGghAya saharSaM samarpayati - zrIjinazAsanaArAdhanATUsTaH / // 10 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ *: jJAnameva budhAH prAhuH, karmaNAM tApanAttapaH ** zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 11 // zAsanapatizrImanmahAvIraprabhuNA kaivalyaratnAptyanantaramekAdaza viprAH pravrAjya gaNadhararUpeNa sthApitAH / bhagavatA tebhya 'upannei vA vigamei vA dhuvei vA' itisvarUpA tripadI pradattA / tasyAstairantarmuhUrttamAtreNArdhamAgadhyA bhASayA dvAdazAGgI vircitaa| dvAdaza aGgAni evaM jJeyAni - (1) AcArAGgasUtram, (2) sUtrakRtAGgasUtram, (3) sthAnAGgasUtram, (4) samavAyAGgasUtram, (5) vyAkhyAprajJaptyaGgasUtram, (6) jJAtAdharmakathAGgasUtram, (7) upAsakadazAGgasUtram, (8) antakRddazAGgasUtram, (9) anuttaraupapAtikadazAGgasUtram, (10) praznavyAkaraNasUtram, (11) vipAkasUtram, (12) dRSTivAdazca / ekAdazAnAM gaNadharANAM dvAdazAGgya: sUtrarUpeNa bhinnA artharUpeNA'bhinnAH / paJcamagaNabhRcchrImatsudharmasvAmipraNItA dvAdazAGgI paJcamArake pravRttA / kAlakrameNa | dRSTivAdo vyavacchinnaH / adhunaikAdazAGgAnyupalabhyante / tatra dvitIyamaGgaM zrImatsUtrakRtAGgasUtram / tasya zAstrIyaparimANaM SaTvizatsahasrapadAni / sampratyupalabhyamAnasya zrIsUtrakRtAGgasUtrasya parimANamekaviMzatizatAnuSTabvRttAni / zrIsUtrakRtAGgasUtre dvau zrutaskandhau staH / tatra prathamaH zrutaskandhaH SoDazAdhyayanAtmako | dvitIyazca zrutaskandhaH saptAdhyayanAtmakaH / dvitIya zrutaskandhavattisaptAdhyayanAnyevaMnAmAni - pauNDarIkAdhyayanam, kriyAsthAnAdhyayanam, | AhAraparijJAdhyayanam, pratyAkhyAnakriyAdhyayanam, anAcAra zrutAdhyayanam, ArdrakIyAdhyayanam, nAlandIyAdhyayanaJca / // 11 //
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturdazapUrvavicchImadbhadrabAhusvAmibhi: sUtrakRtAGgasUtrasya niyuktirgumphitA / prAkRtabhASAnibaddhAyAmasyAM niyuktau nikSepasArAdaya: zrIsUtrakRtAGgapratipAditAH / iyaM niyuktiH paJcAdhikadvizatazlokapramitA / tatra prathamazrutaskandhaniyuktirekacatvAriMzadadhikazatazlokapramitA cUrNiH dvitIya zrutaskandhaniyuktizca catuHSaSTizlokapramitA / // 12 // ajJAtanAmadheyaiH pUrvAcAyaH zrIsUtrakRtAsUtraniyuktyoH saMskRtamizritaprAkRtabhASAnibaddhA cUrvyAkhyA prathamA vyAkhyA prnniitaa| tasyAH parimANamekAdazasahasrAnuSTubvRtAni / tasyAM prathamazrutaskandhasya prAya: sarvANi padAni vyAkhyAtAni / dvitIyazrutaskandhasya cUNiranekasthaleSvatIva saGkSiptA / zrIsUtrakRtAGgasUtraniyuktyozcUNiH zrIjinadAsagaNivayaviraciteti bahuzrutakiMvadantI / zrIzIlAGkAcAryairdazamazatAbdyAM zrIsUtrakRtAGgasUtraniyuktyoH saMskRtabhASAnibaddhA vRttiviracitA / vaikramIya 1583 varSe - hemavimalasUriziSyaharSakulagaNibhiH zrIsUtrakRtAGgasUtrasya dIpikA dRbdhA / vaikramIya 1599 varSe upAdhyAyabhuvanasomaziSyopAdhyAya sAdhuraGgaH zrIsUtrakRtAGgasUtrasya dvitIyA dIpikA dRbdhA / [ vaikramIya 1998 abde ratalAmasthazrIRSabhadevajIkezarImalajIzvetAmbarasaMsthayA AgamoddhArakazrImadAnandasAgarasUrisampAditA zrIsUtrakRtAGgacUrNiH prakAzitA / tata AgamaprabhAkara-munirAjazrI-puNyavijayairanekahastalikhitapratisAhAyyena sA saMzodhitA / tasyAH prathamazrutaskandhaparyanto bhAgaH prAkRtaTeksTasosAyaTIsaMsthayA vaikramIya 2031 varSe prakAzitaH / zrIsUtrakRtAGgasUtradvitIya zrutaskandhasya saMzodhitA cUrNiradyAvadhi aprakAzitA''sIt / munirAjazrIpuNyavijayasaMzodhitA zrIsUtrakRtAGgasUtradvitIya zrutaskandhacUNirmayA // 12 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 13 // | na prAptA / tato'nekahastalikhitapratisAhAyyena mayA zrIsUtrakRtAGgasUtradvitIya zrutaskandhacUNi: saMzodhita / mayA svakSayopazamAnusAreNA syAzcUrNeH saMzodhanArthaM prayatitam / tathApyanekasthaleSu kadAcitsampUrNA saMzuddhirna jAtA syAt / tatra bahuzrutaividvadbhirasyAH | saMzodhanArthaM prayatanIyam / yatra yatra cUrNigata: pATho mamA'zuddho'bhAt zuddhazca pATho mayA nopalabdhastatra tatra sa pATho mayA [] | iti cihnamadhye prakSipta: / mayA sambhAvito nUtana: pATho mayA ( ) iti cihnamadhye nyastaH / asyAcuNe: saMzodhane upayuktAnAM hastalikhitapratInAM paricaya evaM jJeyaH - (1) A sajJakeyaM pratiH pattanasthazrIvADipArzvanAthajainajJAnAlayasatkA / asyAM lekhanasaMvatsaro nopalabhyate / B sajhakeyaM pratiH pattanasthazrIhemacandrAcAryajJAnAlayasatkA / asyAM lekhanasaMvatsaro nopalabhyate / C saJakeyaM tADapatrIyA hastalikhitapratiH rAjanagarastha-zrIlAlabhAidalapatabhAibhAratIyasaMskRtividyAmandirasatkA likhitA vi.saM. 1491 varSe / D saJakeyaM pratiH pattanasthazrIhemacandrAcAryajJAnAlayasatkA likhitA vi.saM. 1538 varSe / (5) F saJjakeyaM pratiH pattanasthazrIhemacandrAcAryajJAnAlayasatkA likhitA vi.saM. 1494 varSe / (6) F saJakeyaM pratiH pUNesthabhANDArakarainsTITyUTasatkA / asyAM lekhanasaMvatsaro nopalabhyate / (7) G saJakeyaM pratiH pUNesthabhANDArakarainsTITyUTasatkA / asyAM lekhanasaMvatsaro nopalabhyate / SM830 // 13 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) saJjakeyaM pratiH pattanasthahemacandrAcAryajJAnAlayasatkA likhitA vi.saM. 1466 varSe / zrIsUtrakRtAGga- (9) / saJakeyaM pratiH pattanasthazrImodIjainajJAnAlayasatkA / asyAM lekhanasaMvatsaro nopalabhyate / cUrNi: (10) J saJakeyaM prati: mudritasUtrakRtAGgasUtracUrNeH prakAzitA ratalAmastha-zrIRSabhadevajIkezarImalajIzvetAmbarasaMsthayA vi.saM. // 14 // 1998 varSe / zrIsUtrakRtAGgasUtradvitIyazrutaskandhagatasaptAdhyayanAnAM viSayA itthaM jJeyA: - prathamamadhyayanaM pauNDarIkam- atra zramaNabhagavanmahAvIreNa puNDarIkarUpakeNa nRpamuddhartukAmAnAM paJcAnAM tIthikAnAM svarUpaM | pratipAditam / tatra prathamAstajjIvataccharIravAdinaH, dvitIyAH paJcabhUtavAdinaH, tRtIyA IzvarakAraNikAH, caturthA niyatIvAdinaH, | paJcamAzcAnekAntavAdino jainabhikSavaH / tatrA''dyAzcatvAraH svayaM kAmabhogeSu saktA nRpamuddhartuM nA'zaknuvan / jainabhikSavastu svayaM kAmabhogeSvasaktAH santo nRpamuddhRtavantaH / dvitIyamadhyayanaM kriyAsthAnam - atra trayodaza kriyAsthAnAni varNitAni, tadyathA - (1) arthadaNDaH, (2) anarthadaNDaH, | (3) hiMsAdaNDaH, (4) akasmAddaNDaH, (5) dRSTiviparyAsadaNDaH, (6) mRSAvAdapratyayikadaNDaH, (7) adattAdAnapratyayikadaNDaH, RI (8) AdhyAtmikadaNDaH, (9) mAnapratyayikadaNDaH, (10) mitradoSapratyayikadaNDaH, (11) mAyApratyayikadaNDaH, (12) | lobhapratyayikadaNDaH, (13) IryApratyayikadaNDazca / AdyAnAM dvAdazAnAM kriyAsthAnAnAM phalaM saMsAraH / trayodazasya kriyAsthAnasya // 14 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 15 // phalaM mokSaH / ato mumukSuNA dvAdaza kriyAsthAnAni tyaktavyAni trayodazaM kriyAsthAnaJcAsevanIyamityupadiSTam / tRtIyamadhyayanamAhAraparijJA atra SaNNAM jIvanikAyAnAmAhAraprakArA varNitA: / AhAraguptena satA saMyamAnuSThAneSu prayatanIyamityante upadiSTam / caturthamadhyayanaM pratyAkhyAnakriyA apratyAkhyAtahiMsAdipApaH hiMsAdipApAnyakurvANo'pi pApakarmANi badhnAti / ato hiMsAdipApAni pratyAkhyAtavyAni / iti yuktyudAharaNairatra pratipAditam / paJcamamadhyayanamanAcArazrutam atrA''cArAnanAcArAMzca pratipAdyA'nAcAratyAgena tAttvikamanagAratvaM bhavatIti prakhyApitam / SaSThamadhyayanamArdrakIyam - atrA''rdrakumArasya gozAlaka - bauddhabhikSu brahmavrati- tridaNDi-hastitApasaiH saha jAto vAdo varNitaH / saptamamadhyayanaM nAlandIyam nAlandAsamIpe pArzvanAthasantAnIyodakamuneH zrIgautamasvAminA saha jAto vAdo'tra varNitaH / paJcamamadhyayanamanuSTubvRttamayam, SaSThamadhyayanamupajAtivRttamayam / zeSANyadhyayanAni gadyamayAni / dvitIya zrutaskandhagatAnyadhyayanAni prathama zrutaskandhagatAdhyayanApekSayA mahAntIti tAni mahAdhyayanAnItyapyucyante / - - cUrNikAreNA'nekasthaleSu viSamapadAnyeva vyAkhyAtAni / anekasthaleSu tairnAgArjunIyavAcanAsatkAH pAThabhedA api pradarzitAH / anekasthaleSu taiH zAstrapAThAnyapyullikhitAni / vRttidIpikAbhyAM jJAtumazakyA anekapadArthAcarNyA jJAyante / cUrNikAreNA'nekasthaleSu rahasyArthA apyAvirbhAvitA: / anekasthaleSu taiH pANinIyadhAtupAThasatkasUtrANyapi nyastAni / te zobhanA vaiyAkaraNA apyAsan / / / 15 / /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 16 // zrIsUtrakRtAGgadvitIyazrutaskandhacUrNeH saMzodhane upayuktAH sarvA hastalikhitajheroksapratayo mayA shriijinshaasnaaraadhnaattrsttskaashaatpraaptaaH| zrIjinazAsanaArAdhanATrasTasya sarvajJAnAlayAnAJca vyavasthApakebhyo dhanyavAda dadAmi / paramapUjya-vairAgyadezanAdakSa gurudeva-AcAryadeva-zrImadvijaya-hemacandrasUrIzvarANAM kRpayaiva mayA'sya grantharatnasya saMzodhanaM kRtam / atra prasaGge gurudevAnkRtajJabhAvena vande / asya grantharatnasya saMzodhane sampAdane ca matimAndyAdyA kAcit kSatirjAtA syAttatkRte kSamA yAce bahuzrutAMzca tatsaMzuddhyai prArthaye / asya grantharatnasya paThanenA'dhikArisAdhavo rahasyArthAjJAtvA zIghraM nirvANamApnuvantvityabhilapati - vi.saM. 2068 dvi.bhA. zuklA gAndhInagaraH 8 vAtsalyanidhi-AcAryadeva-zrImadvijaya hemacandrasUrIzvarANAM ziSyANuH muniratnabodhivijayaH / | // 16 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 17 // * sukRta anumodanA (zrI jinazAsana sukRta mukhya AdhArastaMbha) (1) zrI nayanabAlA bAbubhAI jarIvAlA parivAra ha. lInAbena caMdrakumArabhAI jarIvAlA - muMbaI (2) zrI bhULIbena aMbAlAla zAha parivAra ha. ramAbena puMDarIkabhAI zAha, khaMbhAta - muMbaI (3) zrI nayanabAlA bAbubhAI jarIvAlA parivAra ha. zobhanAbena manIzabhAI jarIvAlA - muMbaI (4) zrI sAyarakaMvara yAdavasiMhajI koThArI parivAra ha. mInAbena vinayacandra koThArI (5) zrI hasamukhabhAI kesarIcaMda cUDagara - inTAsa, amadAvAda (6) zeThazrI kAMtilAla lallabhAI jhaverI parivAra (zrI jinazAsana sukRta AdhArastaMbha ) (1) zrI kamaLAbena kAMtilAla zAha parivAra ha. bInAbena kautibhAI zAha (ghATakopara-sAMdhANo) (2) zrI jAgRtibena kauzikabhAI bAvIsI, DAlInI jayakumAra mahetA, mheMka (preraka : pU.A. hemacaMdrasUrIzvarajI ma.) // 17 //
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 18 // zrI zrutoddhAra mukhya AdhArastaMbha muMbaI (1) zrI mATuMgA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha (2) zrI aThavAlAInsa zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha ane zrI phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata - (3) zrI govAliyA Tenka jaina saMgha muMbaI (4) zrI navajIvana zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha - muMbaI (5) zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA tathA zrI jaina zreyaskara maMDala - mahesANA (6) zrI dAdara jaina pauSadhazAlA TrasTa saMcAlita OM zrI dAdara ArAdhanA bhavana jaina zve. mU. tapA. saMgha (7) zrI muluMDa ve.mU. pU. jaina saMgha, muMbaI (preraka pa.pU. A. zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma. ) (1) zrI ke.pI. saMghavI ceriTebala TrasTa (2) zrI hemacandrAcArya jaina jJAna maMdira, (3) zrI manapharA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina zrI zrutoddhAra AdhArastaMbha saMcAlita zrI pAvApurI tIrthadhAma evaM jIvamaitrIdhAma pATaNa saMgha -manapharA (preraka : pa.pU. gacchAdhipati A. zrImadvijaya kalAprabhasUrIzvarajI mahArAjA) // 18 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 19 // (4) naDiyAda zrI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha - naDiyAda (5) zrI bAbubhAI sI. jarIvAlA ceriTebala TrasTa ha. zrI AdinAtha jaina saMgha, nijhAmapurA, vaDodarA (6) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha jaina saMgha, zrI jayAlakSmI ArAdhanA bhavana, ghATakopara (IsTa), muMbaI Sal (7) zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha. sAyana (ziva) maMbaI zrI riddhi-siddhi vardhamAna hAITsa zve.mU.jaina saMgha, bhAyakhAlA, muMbaI (preraka : pa.pU. munizrI jinapremavi. ma.sA.) (9) zrI AdinAtha sosAyaTI jaina Tempala TrasTa, pUnA (preraka : pa.pU.paM. aparAjita vi. gaNivarya) (10) zrI mulunDa zve.mU. tapAgaccha samAja, muMbaI (preraka : pa.pU.paM. hiraNyabodhivi. ma.sA., pa.pU. munizrI hemadarzanavi. ma.sA.) (11) zrI vikrolI saMbhavanAtha jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, vikrolI (IsTa), muMbaI (preraka : pa.pU.munizrI yazakalyANavi. ma.sA., pa.pU.munizrI tIrthapremavi. ma.sA.) (12) zrI vizvanaMdIkara jaina saMgha, bhagavAna nagarano Tekaro, amadAvAda (preraka : pa.pU.A.zrImadvijaya jagaccaMdrasUrIzvarajI ma.sA.) | (13) zrI AdIzvarajI mahArAja maMdira TrasTa, zrI dazA osavAla sirohIyA sAtha goTIvAlA dhaDA, pUnA (preraka : pa.pU. tapasvIratna munizrI abhayaratnavi. ma.sA.) (14) zrI goDI pArzvanAthajI Tempala TrasTa, pUnA (preraka : pa.pU.A. zrImadvijaya kalyANabodhisUrIzvarajI ma.sA.) // 19 //
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 20 // (15) zrI kasturadhAma, pAnItANA, pU.A. zrI hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA.nI AcAryapadavI nimitte (preraka : pa.pU.paM. zrI vajrasena di. gaNivarya) (16) zrI zAhIbAga giradharanagara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, amadAvAda (preraka : pa.pU.A. zrImadvijaya kalyANabodhisUri ma.sA.) (17) zrI kasturadhAma-pAlItANA (preraka - pa.pU.paM. zrI bhadraMkaravijayajIziSya -AcArya zrIkuMdakuMdasUriziSya-pa.pU.paM. zrI vajrasenavijayajI ma.sA.) (18) zrI sAbaramatI zvetAMbara mUrti. jaina saMgha, rAmanagara, amadAvAda (preraka : pa.pU.A. zrI kalyANabodhisUri ma.sA.) (19) zrI gAMdhInagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha (preraka : pa.pU. munirAjazrI abhayaratnavijayajI ma.sA., pa.pU. munirAjazrI ratnabodhivijayajI ma.sA., pa.pU. munirAjazrI muktipremavijayajI ma.sA.) (zrI zAsana sukRta rajatastaMbha) (1) zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAI ceriTebala TrasTa, navaraMgapurA, amadAvAda. haste : zrI zreNikabhAI kastUrabhAI // 20 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaH zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 21 // adhyayanam pRSTha kra. paDhamaM ajjhayaNaM 'poMDarIyaM'. bIyaM ajjhayaNaM 'kiriyAThANaM' ....... taiyaM ajjhayaNaM 'AhArapariNA' cautthaM ajjhayaNaM 'paccakkhANakiriyA' ... paMcamaM ajjhayaNaM 'aNAyArasutaM .............. chaTuM ajjhayaNaM 'addaijja' ...... sattamaM ajjhayaNaM 'jAlaMdahajja'... 92-194 195-238 239-268 269-297 298-314 375-430 // 21 //
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 1 // siribhaddabAhusAminimmiyanijjuttijuyaM puvAyariyaviraiyacuNNivibhUsiyaM sUyagaDaMgasuttaM bIo suyakkhaMdho paDhamaM ajjhayaNaM 'poMDarIyaM' (cU0) gAhAsolasagANaMtaraM mahajjhayaNA, gAhAsolasagAiM khuDDalagAI, mahajjhayaNAI imAiM, mahattarAI mahaMti ajjhayaNAI, ahavA mahaMti ca tAiM ajjhayaNAiM ca mhjjhynnaaii| mahaM NikkhivitavvaM ajjhayaNaM c| mahaM chavvihaM - // 1 // | 1. mahajjhayaNa-G|2. mahattariyAI-JI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 2 // (ni0 ) NAmaM ThavaNA davie khette kAle taheva bhAve ya / eso khalu mahaMtaMmi nikkhevo chavviho hoti // 142 // (cU0 ) NAmaThavaNAo gayAo / davvamahaM sacittAiM / sacittaM orAliAI / orAliyaM mahAmacchasarIraM | jo aNasAhassiyaM, veuvviyaM joyaNasayasAhassiaM, teAkammAI logaMtA logNto| sacittamahaM ilikAgatyA kevailisamuddhAto vA / acittamahaM lokavyApI acittmhkkhNdho| missiMyaM tasseva macchasarIrassa dese uvacite dese avacite / khettamahaM AgAsaM, jai vA khettamahaM jahA ihaM jambuddIve mahAvidehaM / kAlamahaM savvaddhA / bhAvamahaM odaio bhAvo bahvAzrayatvAd sarvvasaMsAriSu vidyata iti kRtvA mahAn bhavati / kAlatovi so cceva tiviho- aNAdIo apajjavasito sacittaabhavasiddhiassa, aNAdio sarpajjavasito bhavasiddhiassa, sAdIo sapajjavasito Neraiyassa, sAdiraparyavasAnastu nAsti / khaie kevalaNANe, Na tatrAzrayamahattvaM kintu sAdiaparyavasitatvAt kAlao mahaM 1. urAliAI - A, D, E,GH II 2. kevalisamugdhAo - J / 3. misiyaM - AJE HI 4. udaio - A, C, E,GH, I, J 15. sapajjavasio - J6. mahaM, khauvasamiovi - A, B | dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 2 //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam khio| khaovasamiovi AzrayavahutvAdeva mahaM, sa ca indriyAdiH / kAlato ThANaM ekekaM paDucca sAI spjjvsito| pariNAmiassa sarvajIvAjIvAzrayatvAcca savvaM mahat / odaio yadyapi pudgalAzrayI tathApi na sarvapudgalAzrayI, kevalamevamanantapaesiANaM khaMdhANaM aNaMtatae sarIramaNavAyApAogesu vaTTA tti kAmaM appataro pAraNAmiyAo bhAvAo // 142 / / vuttaM mahaM / idANi ajjhayaNAiM / ajjhayaNaMpiNAmAichavvihaM - (ni0)NAmaM ThavaNA davie khette kAle taheva bhAve y| __eso khalu ajjhayaNe nikkhevo chavviho hoti // 143 // (cU0) davve pttypotthylihi| khette jaMbuddIvapaNNatI dIvasAgarapaNNattI, jaMmi vA khette / kAle caMdasUrapaNNattIo, jaMmi vA kaale| bhAvajjhayaNaM Agamato jANao uvautto, NoAgamao imAI // 143 / / // 3 // 1. udaio-A,B.C.E.GH.LJ | 2. utta-113 imAI mahaMtI ajjhynnaanni-|
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 4 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam mahatAajjhayaNANaM piMDattho vaNNio samAseNaM / itto ikkikkaM puNa ajjhayaNaM vaNNaissAmi // tattha ya ajjhayaNaM poMDarIyaM paDhamaM / tassa cattAri aNuogaddArANi uvakkamAdINi parUveUNa 'puvvANupuvvIe paDhamaM pacchANupuvvIe0' 'etAe sattagacchagatAe seDhIe0', NAme khaovasamiabhAvaNAme samoarai, pamANe jIvaguNappamANe, tatthavi loguttarie Agame kAliyasuyaparimANasaMkhAe, vattavvatAe ussaNNaM savvajjhayaNA ssmyvttvvtaae| atthAhigAro poMDarIauvamAe / / jattha jattha samotarati tattha tattha samotaritaM / NAmaNipphaNNe poNddriiaN| tassaTTaviho Nikkhevo (ni0) NAmaM ThavaNA davie khette kAle ya gnnnnsNtthaanne| bhAve ya aTThame khalu Nikkhevo puMDarIyassa // 144 // (cU0)'NAmaM ThavaNA davie0' gAhA // 144 / / // 5 // 1. tattha ajjhayaNaM-FI
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 5 // dvitIyazrutaskanye prathamamadhyayanam davve sacittAditiviho - (ni0) jo jIvo bhavio khaluvavajjiukAmo ya puMDarIyaMmi / so davvapuMDarIo bhAvaMmi vijANao bhaNio // 145 // (cU0)'jo jIvo bhaviokhalu0' gAhA poMNDarIamiti yadyat zvetaM padmam // 145 // (ni0) egabhavie ya baddhAue ya abhimuhiyanAmagoe y| ete tinnivi desA davvaMmi ya poMDarIyassa // 146 // (cU0)'egabhavie ya baddhAue ya0' gAhA // 146 / / NaragavajjAsu gaisu jo jIvo pahANo so puMDarIo bhaNNai, taM jahA -
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 6 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (ni0) tericchiyA maNussA devagaNA ceva hoMti je pavarA / te hoMti puMDarIyA sesA puNa kaMDarIyA u||147|| (cU0) tericchiyA maNussA0' gAhA // 147 / / tiricchaesu tAva - (ni0)jalayara thalayara khayarA je pavarA ceva hoMti kaMtA ya / je a sabhAve'NumayA te hoMti puMDarIyA u||148|| (cU0)'jalayara thalayarA khayarA0' gaahaa| jalacaresu macchAdI je pahANavaNNAdijuttA / thalacaresu siMghAdyA ye ca vnnnnruuvaadijuttaa| parisappesu phaNamaNirUvAdiguNajuttA / ura:parisapeSu sarpaH / bhuaparisappesu maMDugAdI darisaNato rUvato ya pasatthA / khayaresu daMsaNarUvasarAipasatthA haMsamayUrakokilAI // 148 // - 1. jalacarathalacarakhacArigesu-A,B,C,D.E.EGH,II 2. thalayara-niryuktau / 3. siMhAdyA-C | 4. phnnimnniruuvaadigunnjuttaa-1| 5. srpaa:-J| // 6 //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 7 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam maNussesu - (ni0) arihaMta cakkavaTTI cAraNa vijjAharA dasArA ya / je anne iDvimaMtA te hoMti poMDarIyA u||149|| (cU0) 'arahaMta cakkavaTTI0' gAhA // 149 / / devesu (ni0) bhavaNavaivANamaMtarajotisavemANiyANa devANaM / je tesiM pavarA khalu te hoMti puMDarIyA u||150|| (cU0)'bhavaNavai0' gAhA / evamAdI savvesi etesiM pahANA te poMDarIyA vuttA sacittadavvapoMDarIyA // 150|| // 7 // 1. arihaMta-mudritaniryuktau /
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 8 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (ni0) kaMsANaM dUsANaM maNimottiyasilapavAlamAdINaM / je a acittA pavarA te hoMti poMDarIyA u||151|| (cU0) kaMsANaM dUsANaM0' gaahaa| missaga (sa)cittANaM pahANANaM desA uvacitA avaciyA, ahavA samosaritA ujjalAlaMkAravibhUsiyA arahaMtacakkavaTTimAdI // 151|| kSetrapoMDarIA - (ni0) jAI khettAI khalu suhANubhAvAI hoMti logaMmi / devakurumAdiyAiM tAI khettAI pavarAI // 152 // (cU0) khettAI jAiM khalu0' gAhA // 152 // // 8 // 1. 'jAiM khettAI khalu' - mudritaniryuktau /
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 9 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam kAlapoMDarIA - (ni0) jIvA bhavadvitIe kAyaThitIe ya hoMti je pavarA / te hoMti poMDarIyA avasesA kaMDarIyA u||153|| (cU0) jIvA bhavadvitIe.' gaahaa| bhavaTTitIe devA aNuttarovavAiyA, kAyadvitIe maNussA suhakammasamAyArA satta bhavaggahaNANi sattaTTha bhavANi vA, tadbhave mokkhaM prAptasya sapta, aprAptasyASTo, maNussesu aNupariaTTituM asaMkhejjavAsAuesu uvavajjaMti, tato devalogaM / tirikkhajoNiesu vA je pataNukammA // 153 // (ni0) gaNaNAe rajjU khalu saMThANaM ceva hoMti cauraMsaM / eyAI poMDarIgAiM hoMti sesAI iyarAiM // 154 // (cU0) parikkamma rajju rAsI vavahAre tahA kalAsavaNNe y|poggl jAvaM tAvaM ghaNe ya ghaNavagga // 9 // 1. sutte-A.B.C,D.E.EGH.II 2. taha-C|3. tAve-A.B.C.DEEGH,II 4. tahavavagga-A.B.C.DEEGII
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: 11 20 11 vaggeya // 1 // ' ( vivarIyA kaMDarIA // 154 // bhAvapoMDarIe - ) gaNitavizeSAH sarve / tattha rajjugagaNitaM poMDarIyaM / saMThANe cauraMsaM saMThANaM poMDarIyaM / etesiM (ni0 ) odaie uvasamie khaie ya tahA khaovasamie a / pariNAmasannivAe je pavarA tevi te ceva // 155 // (cU0 ) 'odaie uvasamie0' gAhA / odaie bhAve pahANe aNuttarovavAiyA titthagarasarIraM vA, uvasamie uvasantamohaNijjA, khaie kevalaNANiNo, khaovasamie caudasapuvvI paramohI vipulamaI, pAriNAmie bhavasiddhIA / uktA bhAvapoMDarIA / zeSAH kaMDarIyA ye apradhAnAH // 155 // (ni0 ) ahavAvi nANadaMsaNacarittaviNae taheva ajjhappe / varAhoMti muNI te pavarA puMDarIyA u // 156 // 1. udayiovasamie - A, B, C, D, E,EGH, I dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 10 //
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 11 // (cU0 ) ' ahaMvAvi NANa0 ' gaahaa| NANe maiNANappahANA je uppattiAimaijuttA, sute caMudasapuvvI, ohiNANe paramohI, maNapajjavanANe viulamaI, savvesi vA kevalaM / daMsaNe khaaie| carittevi khAie / viNae abbhuTThANAdiviNayajutto jo aNAsaMsI / ajjhappe prmsukkjjhaaii| uktA poMDarIyA // 156 // (ni0 ) etthaM puNa ahigAro vaNassatikAyapuMDarIeNaM / bhAvaMmi a samaNeNaM ajjhayaNe puMDarIaMmi // 157 // (cU0 ) `etthaM puNa ahigAro davvapoMDarIeNa0 ' gAhA / tatthavi sacittadavvegiMdiavaNassaikAiajalaruhapa umavarapoMDarIeNAhigAro, bhAvaMmi a samaNeNaM / kayareNaM samaNeNaM ? jo so khAiaNANadaMsaNacarittaviya'jjhappajutto // 157 / / vRttANikkhevaNijjattI / idANi suttaphAsiaNijjattI aNuccArite ceva su [tti] (tte) appA va kAsai vA u vuccai - 1. ahavA NANe - A, B, C, D, E,FGH.I 2. caudasapuvvA A,B,C,D,E.EGH.I 3. 'etthaM puNa ahigAro vaNassatikAyapuMDarIeNaM' mudritaniryuktau 4. [] cihnAntargata: pATho'zuddho bhAti / () cihnahyantargata: pATho mayA prakSiptaH / sa ca zuddhaH smbhvti| evamagre'pi jJeyam / dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 11 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 12 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (ni0) uvamA ya puMDarIe tasseva ya uvacaeNa nijjuttii| adhigAro puNa bhaNio jiNovadeseNa siddhitti // 158 // (cU0) uvamA ya poMDarIe0' gAhA / vaNNAiguNovacaeNa tassa NipphattI, ahavA mUlAitadaMgovacaeNa / eyassa | diTuMtassa ko uvasaMhAro? jiNovadeseNa siddhitti ahigAro // 158 // syAt kathaM siddhi gacchanti ? ucyate - (ni0) suramaNuyatiriyaniraovaMge maNuyA pahU carittammi / avi ya mahAjaNaneyatti cakkavaTTimi adhigAro // 159 // (cU0) suramaNua0' gAhA / uvagA NAma asaMjayA jIvA cauNhaM gaINaM uvagA bhavaMti / pabhU caritteNa uvagA carittaM, teNa vA sijjhai / te ime maNussA ceva / maNussesu adhigAro / te ceva mahAjaNaNetAro bhavaMti AzrayaNIyA 1. 158 tamaniyuktigAthAyA: prabhRti 164 tamaniyuktigAthAparyantAH sapta niyuktigAthA: zIlAGkAcAryeNa svakRtasUtrakRtAGgavRttAvadhyayanaparyante vivRtAH / // 12 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 13 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam ityarthaH / tesu viseseNa raayaanno| tesu vi suviseseNa cakravartinaH / taMmi gAhite prAyeNa sarvo loko grAhito bhvti| uttamaprahatA mArgAH sukhamitaro janaH prapadyate // 159 / / kiJcAnyat - (ni0) avi ya hu bhAriyakammA niyamA ukkassanirayaThitigAmI / te'vi ha jiNovadeseNa teNeva bhaveNa sijhaMti // 160 // (cU0) 'avi hu bhAriyakammA0' gAhA / ukkosakAlaTThitIpaogevi NeraiAuge NivvattIe Aue saMbaddha jinopadezAt saMbohiM lar3e kei teNeva bhaveNa sijhaMti / te a baMdhamokkhA paDupavAhagA / te a maNuehiM ahiyAro // 16 // sA ya pokkharaNI durogAhA / kahaM ? - // 13 // 1. tesu viseseNa-A,B,D.E,EGH,IJI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 14 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (ni0) jalamAlakaddamAlaM bahuvihivalligahaNaM ca pukkhariNi / jaMghAhi va bAhAhi va nAvAhi va taM duravagAhaM // 161 // (cU0) 'jalamAlakaddamAla0' gAhA / jalamagAhaM kaddamovi agAho, kalaMbuAvallimAIu vallIo, paumiNi uppalasaMcchaNNA, jaMghAhiM vA bAhAhiM vA // 16 / / (ni0) paumaM ullaMghettuM oyaramANassa hoi vaavttii| kiM natthi se uvAo jeNullaMghejja avivanno // 162 // vijjA va devakammaM ahavA AgAsiyA viuvvnnyaa| paumaM ullaMghettuM na esa iNamo jiNakkhAo // 163 // // 14 // 1. pukkhariNi-mudritaniryuktau /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 15 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam suddhappaogavijjA siddhA ujiNassa jANaNA vijjaa| bhaviyajaNapoMDarIyA u jAe siddhigatimuveMti // 164 // (cU0) vijjA kevalaNANavijjA // 162 / / // 163 / / // 164 / / suttANugame suttaM uccAreyavvaM askhalitAdi0 - (mU0) suyaM me AusaMteNa bhagavatA evamakkhAyaM-iha khalu poMDarIe NAmaM ajjhayaNe, tassa NaM ayamadve paNNatte-se jahANAmae pokkharaNI siyA bahuudagA bahuseyA bahupukkhalA laddhaTThA puMDarIgiNI pAsAdiyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA / tIse NaM pukkharaNIe tattha tattha dese tahiM tahiM bahave paumavarapoMDariyA buiyA aNupuvvaTThiyA UsiyA ruilA vaNNamaMtA gaMdhamaMtA rasamaMtA phAsamaMtA pAsAdIyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA / tIse NaM pukkharaNIe bahumajjhadesabhAe ege mahaM paumavarapoMDarIe buie aNupuvvaTThie Usite ruile // 15 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 16 // vaNNamaMte gaMdhamaMte rasamaMte phAsamaMte pAsAdIe darisaNie abhirUve pddiruuve| dvitIyasavvAvaMti ca NaM tIse pukkharaNIe tattha tattha dese tahiM tahiM bahave paumavarapuMDarIyA buiyA annupuvvtttthitaa| zrutaskandhe jAva paDirUvA / savvAvaMti ca NaM tIse pukkharaNIe bahumajjhadesabhAge ege mahaM paumavarapoMDarIe baite prathamaaNupuvvaTThite jAva paDirUve / (sUtra 638) madhyayanam aha purise puratthimAto disAto Agamma taM pukkharaNIM tIse pukkharaNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM egaM| | paumavarapoMDarIyaM aNupuvaTThitaM UsiyaM jAva paDirUvaM / tae NaM se purise evaM vadAsI-ahamaMsi purise khettaNNe kusale paMDite viyatte medhAvI abAle maggatthe maggavidU maggassa gatiparakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM unnikkhessAmi tti kaTTa iti vaccA se purise | abhikkame taM pukkharaNiM, jAva jAvaM ca NaM abhikkame tAva tAvaM ca NaM mahaMte udae, mahaMte see, pahINe tIraM, appatte paumavarapoMDarIyaM,No havvAe No pArAe, aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visaNNe paDhame purisjjaae| // 16 // (sUtra 639)
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 17 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (cU0) suaMme AusaMteNa0' ityAdi / zrutaM mayA AusaMteNetyatra catvAraH prakArAH / ihaM khu asmin pravacane | sUagaDassa vA vitIe sutakhaMdhe, poMDarIeNa uvamA, ata: puNDarIkAdhyayanaM AdANapadeNa vA poMDarIaM / 'se jahANAmae pokkharaNI' pokkharaM NAma paumaM, puSkarANyasyAM santIti puSkaraNI, 'siA', 'bahUdagA' AtIrabharitA, sIdanti tasminniti svedaH paGka ityarthaH, puSkariNyartha upalabdho yayA sA laddhatthA, kazcArthaH ? prasannodakA puSkarAdijalajovasobhitA puSkarante visae, visesiAI poMDarIAI tasyAM santIti 'poMDerIgiNI', taireva svaguNaiH / / cakSuSmatAM manasaH prasAdaM janayatIti prAsAdikA, 'daTThavvA' darisaNijjA, abhimatarUpA'bhirUpA, pratItarUpA prtiruupaa| 'tattha tattha 'tti jAva jalaM paMko a, 'deze deze tadekadezaH, tahiM tahiM jattha egaM tattha aNNANivi, aNupuvviTThitA | paGkAduttIrya jalamatikramya sthitA, ussitA jalatalA dUramatikramya ussitA, roca[-]te cakSuSaH, sundiro varNa eSAM zveto'stIti varNavantaH, gandhaH surabhiH, jattha gaMdho tassa rasovi, phAso tvadaH komalaH, vaNNamaMtAdigrahaNAt 1. tasyA:-A,B,C,D.E.F.GH,I | 2. puMDarIgiNI-mUle / 3. mUle tu 'dese' iti pAThaH / 4. mUle tu 'aNupuvaTThiyA' iti pAThaH, kvacit 'aNupubuTThiyA' ityapi pAThaH / 5. phAsoM chada:-C.GI, // 17 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 18 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam nAtikAntavayAH, ajaDharA ityarthaH / 'tIse (NaM) pokkhariNIe bahumajjhadesabhAe ege mahaM paume' pradhAnatvaM gRhItaM, 'aNupuvvaTTie' jAva 'pddiruuve'| 'savvAvaMti ca NaM tIse pokkhariNIe te bahavo0', 'savvAvaMti'tti sarvANyeva mRNAlanAlapatrakesarakarNikAkiJjalkairupetAni, aNupuvveNa pattAiM jahA jahA aMto tahA (tahA) ussitANi jAva paDirUvANi, ahavA savvAvaMti' savvANi ceva paumavarapoMDarIyANi, 'aNupuvvaTThitANi' jAva pddiruuvaaiN|' 'savvAvaMti ca NaM ege paumavarapoMDarIe' jAva 'paDirUve,' vuttA pokhariNI / etatprayojanaM tu 'aha purise puratthimAo disAe0 tIre ThiccA0' evaM vadAsI AtmasambhAvitatvAt ahamasmi puruSaH dezajJaH kAlajJaH kSetrajJaH, | dezo yena yathA'vatIryate, kAlaH divaso, kuzalo dakSaH plavane utpatane ca utpATane ca, paNDitaH upAyajJaH tarituM grahItuM punaruttarituM ca, 'viatte' vayasA vyaktaH ASoDazakaH, 'medhAvitti AzugrahaNadhAraNasampannaH abAlo'vuddho vA vyaktabuddhirvA, egaTThitAI vA savvAiM eyAI, tesu 2 kajjesu adhikAritvAt, 'magaMgaNe'tti, 'maggavidU' jeNa uttarijjai, 'maggassa gatiAgatijJo' jeNa vA kAleNa gammai uttaraNaM vA, 'parakkammaNNa' tarituM jANai, ahamiti 1. mUle tu 'paumavarapoMDarIe' iti pAThaH / 2. 'tattha tattha dese tahiM tahiM bahave' iti mUle pAThaH / 3. 'tIse pukkharaNIe bahumajjhadesabhAge ege mahaM paumavarapoMDarIe' iti muule| 4. pokkharaNIe-AT5. 'disAto'-mUle / 6. 'khettaNNe kusale paMDite'-mUle / 7. adhikAratvAt- A.B.D.EEGH,I | 8. maggatthe-mUle / 9. gtiprkkmnnnnuu-muule| // 18 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 19 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam ahamekaH etatpauNDarIkaM samarthaH utpATayituM ca, 'uNNekkessaM' uppADessaM, iti vaccA' vaittA, abhimuhaM parakkame abhiparAkamet, yAvat abhikame(t) tAvat mahaMte udae AgAhe, seto-paMko sovi AgAho ceva, Na viNA paMkeNa paumANi saMbhavaMti, jAva jAva parisaMte, jAva jAva sete pAdaM chubhai tAva tAva khuppai udaye siggo hatthe pAdevi chubhaMto ahiataraM khuppati, pahINe tIrAo bhRzaM hInaH prahINaH, tIraM avagata ityarthaH, apatte paumavarapoMDarIyaM 'No havvAe' siggo Na tarati paccuttariuM parakUlaM vA gaMtuM poMDarIyasamIvaM vA ullaMghettuM, nivRttA kathA troTane, 'aMtarA' udakatalamatikramya visaNNe tti sete khutte paDhame purise // 638 // // 639 // __(mU0) ahAvare docce purisajjAe / aha purise dakkhiNAto disAto Agamma taM pukkhariNIM tIse pukkhariNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM egaM paumavarapoMDarIyaM aNupuvvadruitaM jAva paDirUvaM, taM ca ettha egaM | purisajAtaM pAsati pahINaM tIraM, apattaM paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe, aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visnnnnN| // 19 // 1. unnikkhessAmi-mUle / 2. purisajjAe-mUle /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 20 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam tae NaM se purise taM purisaM evaM vadAsI-aho NaM ime purise akheyaNNe akusale apaMDite aviyatte amehAvI bAle No maggatthe No maggaviU No maggassa gatiparakkamaNNU jaM NaM esa purise 'kheyanne kusale jAva paumavarapoMDarIyaM unnikkhessAmi', No ya khalu etaM paumavarapoMDarIyaM evaM unnikkheyavvaM jahA NaM esa purise mnne| ahamaMsi purise kheyaNNe kusale paMDie viyatte mehAvI abAle maggatthe maggaviU maggassa gatiparakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM unnikkhissAmi tti kaTTa iti vaccA se purise abhikkame taM pukkharaNiM, jAva | jAvaM ca NaM abhikkame tAva tAvaM ca NaM mahaMte udae mahaMte see, pahINe tIraM, appatte paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe, aMtarA seyaMsi visaNNe docce purisajAte / ( sUtra 640) | ahAvare tacce purisajAte / aha purise paccatthimAo disAo Agamma taM pukkharaNiM tIse pukkhariNIe - tIre ThiccA pAsati taM mahaM egaM paumavarapuMDarIyaM aNupuvvaTThiyaM jAva paDirUvaM, te tattha doNNi purisjjaate| pAsati pahINe tIraM, appatte paumavarapoMDarIyaM, No havvAe No pArAe, jAva seyaMsi nisaNNe / // 20 //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 21 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam tate NaM se purise evaM vadAsI-aho NaM ime purisA akhettannA akusalA apaMDiyA aviyattA amehAvI bAlA No maggatthA No maggaviU No maggassa gatiparakkamaNNU, jaM NaM ete purisA evaM maNNe 'amhetaM paumavarapoMDarIyaM uNNikkhessAmo', No ya khalu eyaM paumavarapoMDarIyaM evaM uNNikkhetavvaM jahA NaM ee purisA mnnnne| ahamaMsi purise khettanne kasale paMDite viyatte mehAvI abAle maggatthe maggaviU maggassa gatiparakkamaNNU, | ahameyaM paumavarapoMDarIyaM uNNikkhessAmi iti vaccA se purise abhikkame taM pukkharaNiM, jAva jAvaM ca NaM abhikkame tAva tAvaM ca NaM mahaMte udae mahaMte see jAva aMtarA seyaMsi nisaNNe tacce purisajAe / (sUtra 641) ahAvare cautthe purisjaae| aha purise uttarAto disAto Agamma taM pukkharaNiM tIse pukkharaNIe tIre ThiccA pAsati egaM paumavarapoMDarIyaM aNupuvaTThitaM jAva paDirUvaM / te tattha tiNNi purisajAte pAsati pahINe tIraM appatte jAva seyaMsi nisnnnne| // 21 //
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 22 // tate NaM se purise evaM vadAsI-aho NaM ime purisA akhettaNNA jAva No maggassa gatiparakkamaNNU, dvitIyajaNNaM ete purisA evaM maNNe-amhetaM paumavarapoMDarIyaM uNNikkhissAmo / No khalu eyaM paumavarapoMDarIyaM zrutaskandhe evaM uNNikkheyavvaM jahA NaM ete purisA mnnnne| prathamaahamaMsi purise kheyaNNe jAva maggassa gatiparakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM uNNikkhissAmi madhyayanam iti vaccA se purise abhikkame taM pukkharaNiM, jAva jAvaM ca NaM abhikkame tAva tAvaM ca NaM mahaMte udae mahaMte sete jAva visaNNe cautthe purisjaae|(suutr 642) (cU0)'ahAvare docce0' / evaM cattArivi / // 640 // // 641 / / // 642 / / (mU0) aha bhikkhU lUhe tIraTThI kheyaNNe kusale paMDite viyatte mehAvI abAle maggatthe maggavidU maggassa gatiparakkamaNNU annatarIo disAo aNudisAo vA Agamma taM pukkharaNIM tIse pukkharaNIe tIre ThiccA pAsati taM mahaM egaM paumavarapoMDarIyaM jAva paDirUvaM, te ya cattAri purisajAte pAsati pahINe tiirN| // 22 // appatte jAva aMtarA pokkharaNIe seyaMsi visaNNe / tate NaM se bhikkhU evaM vadAsI-aho NaM ime purisaa|
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 23 // akhettaNNA jAva No maggassa gatiparakkamaNNU jaM NaM ete purisA evaM manne 'amheyaM paumavarapoMDarIyaM unnikkhissAmo', No ya khalu eyaM paumavarapoMDarIyaM evaM unnikkhetavvaM jahA NaM ete purisA manne, ahamaMsI bhikkhU lUhe tIraTThI kheyaNNe jAva maggassa gatiparakkamaNNU, ahameyaM paumavarapoMDarIyaM unnikkhissAmi tti kaTTu iti vaccA se bhikkhU No abhikkame taM pukkharaNiM, tIse pukkharaNIe tIre ThiccA saddaM kujjA - uppatAhi khalu bho paumavarapoMDarIyA ! uppatAhi khalu bho paumavarapoMDarIyA ! aha se uppatite paumavarapoMDarIe / (sUtra 643 ) (cU0 ) ' aha bhikkhU lUhe0 ' / rAgadveSarahitaH, tau hi snehabhUtau, tAbhyAM karmAdatte, jahA hatuppitagattassa, rukkhae reNU Na lagai laggA vA papphoDitA paDai, evaM vItarAgassavi kammaM Na bajjhati saMparAiaM / ittaraM baMdhai jAva sajogI, ajogissa taMpi Na bajjhai, ''saMsAratIraTThI khettaNNe' vratasamitikaSAyANAM savvaThANapadANi saMjamovAe samotAreyavvAI, aNNatario disAo Nka, aNudisA aggeyAdI, samotAraM vA paDucca aNNatarIo paNNavagadisAo 1. tIraTThI-mUle / 2. savvadANApadANi - A.B.C.D.E.E.GH.II 3. disA - A,B,C,D.E.F.GH,II 4. eka = 4, evamagre'pi jJeyam / dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 23 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 24 // dasappagArAo, bhAvadisAo vA atttthaarspgaaraao| pAsati te cattAri prahINe tIraM'No hvvaae.'| etehiM purisehiM evaM dvitIya| evaM NAtA vayaM etaM poMDarIyaM uNNekkhessAmo, na cAyamupAyA uttarIyaM pokkhrinniie| evaM uppaaddetvvN| ayaM tu vizeSaH / zrutaskandhe "ahamaMsi khettaNNe' jAva'uNNikkhessAmi' iti vaccA No abhikkameti, tIse pokkhariNIe tIre ThiccA sadaM / prathama| kujjA uppadAhi khalu bho pau~mavara 2 / aha se uppatite // 643 / / madhyayanam (mU0) kiTTite NAte samaNAuso ! aDhe puNa se jANitavve bhavati / bhaMte ! tti samaNaM bhagavaM mahAvIraM niggaMthA ya niggaMthIo ya vaMdaMti namasaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsI-kiTTite nAe samaNAuso ! aTuM| | puNa se Na jANAmo, samaNAuso ! tti samaNe bhagavaM mahAvIre te ya bahave niggaMthA ya niggaMthIo ya| AmaMtittA evaM vadAsI-haMtA samaNAuso ! AikkhAmi vibhAvemi kiTTemi pavedemi saaTuM saheuM sanimittaM | bhujjo bhujjo uvadaMsemi / (sUtra 644) | (cU0) kiTTite' vaNNite kathite ityarthaH / kimarthaM puSkariNIdRSTAntaH kRtaH? artho'sya maryAdayA jJAtavyaH / // 24 // 1. ahamaMsi bhikkhU lUhe tIraTThI kheyaNNe-mUle / 2. paramavarapoMDarIyA-mUle / 3. uppatite pumvrpoNddriie-muule|
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 25 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam bhaMte !' tti 'Amantrya anyo'nyaM samaNA samaNe vadaMti / kiTTitaM NAyaM-diTuMto / se kiTTite bhagavatA, amhe puNa se aNupasaMhAritassa aTuMNa aayaannaamo| bhagavAn AyuSman ! zramaNa ! ityAmantrya uvAca / haMteti saMpreSe pRSTo'haM bhavadbhiH, ahaM tvAkhyAmi 'AikkhAmi bibheyAmi kiTTemi pavedayAmi', aTuM ayameva puSkariNyarthaH yadarthamupanyastaH, sahetumiti hetuH nAsti jIvaH zarIrAdUrdhvaM varNAdirahitatvAditi evamAdi hetuH, kiM kAraNaM hetudRSTAntAvuktAvityarthaH? | yathA te puruSA aprAptaprArthitA vipannA evaM vakSyamANA annautthiyA apAragA saMsArasya abhipretasya vA'rthasyetyupasaMhArakAraNaM || athavA sarvajJAnAM nirarthikA vAk na bhavatIti saaTuM / evaM hetukAraNe api| athavA saha heuNA shech| evaM kAraNevi / athavA svo hetuH svahetuH / evaM kaarnnNpi| sat prazaMsAstibhAvayoH, zobhano'rthaH sadarthaH, saddhetuH satkAraNaM vA / athavA nimittaM heturupadezaH pramANaM kAraNamityanarthAntaram // 644 / / (mU0) se bemi-loyaM ca khalu mae appAhaTTa samaNAuso ! sA pukkharaNI buitA, kammaM ca khalu mae appAhaTTa samaNAuso ! se udae buite, kAmabhogA ya khalu mae appAhaTTa samaNAuso ! se see buite, jaNa1. AmantraNe-C / 2. vibhAvemi-mUle / 3. pavedemi-mUle / 4. sanimittaM-mUle / // 25 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 26 // | jANavayaM ca khalu mae appAhaTTa samaNAuso ! te bahave paumavarapuMDarIyA bur3atA, rAyANaM ca khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! se ege mahaM paumavarapoMDarIe bur3ate, annautthiyA ya khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! te cattAri purisajAtA bur3atA, dhammaM ca khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! se bhikkhU buite, dhammatitthaM ca khalu mae | appAhaTTu samaNAuso ! se tIre buie, dhammakahaM ca khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! se sadde bur3ate, nevvANaM ca khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! se uppAte bur3ate, evameyaM ca khalu mae appAhaTTu samaNAuso ! se evameyaM buitaM / ( sUtra 645 ) ( cU0 ) 'logaM ca khalu mae appAhaTTa0 / ' mae logo aTThaviho, yathA ghaTAtmA paTAtmA evaM lokAtmA, taM hRdi AhRtya mayA sA puSkariNI buitA / athavA AtmanA jJAtvA mayA puSkariNI diTTaMto buito, nAnyataH zrutvetyarthaH / karma udagaM, kAmabhogA seo, karmodayAddhi kAmasaGgo bhavati, kAmasaGgAcca punaH karmma, karmmato janma / poMDarIyANi porajaNavayA, vaDDapoMDarIyaM rAyA, aNNautthiyA te phurisA, dhammo bhikkhU, dhammakahA saddo, NevvANaM uppato 1. NivvANaM J / dvitIya zrutaskandhe prathama madhyayanam / / 26 / /
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 27 // sarvasmAtsaMsArAduttIrya lokAgre sthAnam / evaM ca khalu mae NirvANArthaM buitaM / tAva saMkheveNa pokkhariNIdiTTaMto samotArito / idANi vitthArijjai, uktaM hi - 'puvvabhaNitaM 'tu0' ( ) ||645 // I ( mU0 ) iha khalu pAINaM vA paDINaM vA udINaM vA dAhiNaM vA saMti egatiyA maNussA bhavaMti aNupuvveNa logaM taM uvavannA, taM jahA-AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hussamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA 'vege durUvA vege / tesiM ca NaM mahaM ege rAyA bhavati mahAhimavaMtamalayamaMdaramahiMdasAre accaMtavisuddharAyakulavaMsappasUte niraMtararAyalakkhaNavirAtiyaMgamaMge bahujaNabahumANapUtite savvaguNasamiddhe khattie mudie muddhAbhisitte mAuMpiuMsujAe dayappatte sImaMkare sImaMdhare khemaMkare khemaMdhare maNuside jaNavadapiyA jaNavadapurohite seukare keukare Narapavare purisavare purisasIhe purisaAsIvise purisavarapoMDarIe purisavaragaMdhahatthI aDDe ditte vitte vitthiNNaviulabhavaNa - sayaNA -''saNajANa - vAhaNAi bahudhaNa - bahujAtarUva-rayae AogapaogasaMpatte vicchaDDiyapaurabhattapANe bahudAsI 1. hi J dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 27 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 28 // zrutaskandhe prathamamadhyayanam dAsa-go-mahisa-gavelagappabhUte paDipuNNakosakoTThAgArAuhadhare balavaM dubbalapaccAmitte ohayakaMTakaM | nihayakaMTakaM maliyakaMTakaM uddhiyakaMTakaM akaMTayaM ohayasattU nihayasattU maliyasattU uddhiyasattU nijjiyasattU parAiyasattU vavagayadubbhikkhamAribhayavippamukkaM rAyavaNNao jahA uvavAie jAva pasaMtaDiMbaDamaraM rajjaM pasAsemANe viharati / (sUtra 646) (cU0) iha khalu pAiNaM vA0 ek0|' iha maNussaloge paNNavagaM paDucca 'saMti'-vijjaMte 'egatiyA' Na savve, abhigihItamicchAdiTThINo bhavaMti, upalakSaNatvAdanabhigRhItA api / ke te? AryA api khettaadiaayriyaa| | tavvairittA aNAriyA / ikkikkA uccAgoA NiccAgoA / jaccAtiehiM mataTThANehiM juttA uccAgotA / tehiM viNA | nniiaagoaa| prAMzava: kAyavantaH / vAmanaku[bja](bjA) husvvNto| ekkekkA puNo suvarNA vege avadAtAH zyAmA vA |vaNNamaMtA, kAlA piMgalA vA duvvaNNA / athavA kAlA api snigdhacchAyAvantastejasvinazca suvarNAH, avadAtA api pharusacchaviNo duvvaNNA, uktaM hi-'cakSuHsnehena saubhAgyaM, dantasnehena bhojanam / tvaksnehe paramaM saukhyaM, nakhasnehe 1. paaiinnN-muule| // 28 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam dhanAdikam // 1 // ' suvaNNA NAmege surUve bhaMgA / ikkikkA surUvadurUvA, ahInapaMciMdiyA nAtithUrA nAtikRzAzca surUpA, itare durUpA, ye vA cakSuSo rocante te surUvA, iyare duruuvaa| tesiM rAyA bhavati / mahaMtagrahaNaM mahAhimavaMto, sakko ceva malayo vuccati, maMdaro sumerU, mahiMdo sakko, tattha himavaMtamalayA paccakkho diTuMto, maMdaramahiMdA prokkho| sAraM sthairya parvatAnAM auSadhiratnasaMpacca, mahendrasyApi gAmbhIryaizvaryavibhavAkulaprasUtatvAdamaryAdAM na karoti / accaMtavizuddhapUrvakamapi tasya asaGkINNA varNAH / lakSaNasaMpanno cirajIvI nirupahataM ca tasya rAjyaM bhavati / "mAtuMpituMsujAtaM' jahicchite maNorahe pUrayati / dayAlU dANazIlo vA dayappatto / sImA maryAdAkAraH / kSemaM | prckraadinirodho| seU-pAlI yathA setuM nAtivartante Apa evaM tatkRtAM maryAdAM nAtivarttante bhRtyAH / keturnAma dhvajaH, ketubhUtaH svakulasya / AsIviso jahA dRSTamAtrameva mArayati evaM avakAriNo ridUNo a Azu mArayati, vaggho abhIsadaDhaggAhI ya / poMDarIyaM pradhAnaM / gaMdhahatthI jahA sesA hatthI gaMdheNa Nassati evaM tassa sattU / balU sArIraM caturaMgaM ca / paccamittA sAmaMtA kaMTakA sAmaMtadAIA takkarA, DiMbaM sacakkaM-rajjakkhobhAdI paracakkaM-parabalaM // 646 / / // 29 // | 1. surUvA durUvA-J / 2. durUpA, ahavA ckssusso-|| 3. tesiM ca NaM maha ege rAyA bhavati mUle / 4. dhairyaishvry.......| 5. maatuNpitusujaae-muule|
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 30 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (mU0) tassa NaM raNo parisA bhavati-uggA uggaputtA bhogA bhogaputtA ikkhAgA ikkhAgaputtA nAyA nAyaputtA koravvA koravvaputtA bhaTTA bhaTTaputtA mAhaNA mAhaNaputtA lecchaI lecchaiputtA pasatthAro pasatthaputtA seNAvatI seNAvatiputtA / tesiM ca NaM egatie saDDI bhavati, kAmaM taM samaNA ya mAhaNA ya pahAreMsu gamaNAe, tattha'nnatareNaM dhammeNaM paNNattAro vayameteNaM dhammeNaM paNNavaissAmo, se evamAyANaha bhayaMtAro jahA me esa | dhamme suyakkhAte supaNNatte bhavati / (sUtra 647) (cU0) parisatIti prisaa| 'uggA bhogA rAiNNa khattiyA saMgaho bhave cauhA / ArakkhiguruvayaMsA sesA je khattiyA te u||289||'(titthogaalipinnyN) bhaTTA johA / na tAvadbhaTatvamaprAptavayastvAt kurvanti te bhttttputraaH| evaM sarvatra / lekhakAH dharmapAThakA rakSakAdyAH / prazastAni kurvantIti prazastAro / lecchavikulaM lipsAjIviNo vA vaNijjAdI / mAhaNA baMbhaNA / jesiM aNNe vaNiyA vavaharaMti te iDDimaMtavaNiyA iti ibbhA, Aha hi'anuzravaNaputrAbhyAM0' ityAdi / tesiM ca NaM egatie saDDI bhavai' dharmazuzrUSurvA dharmajighRkSurvA / kAmamavadhRtArthe, 1. mUle tu 'bhaTTA bhaTTaputtA mAhaNA mAhaNaputtA lecchaI lecchaiputtA pasatthAro pasatthaputtA seNAvatI seNAvatiputtA' iti pAThaH / // 30 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 31 // | avadhRtameva hi AzrayaNIyaM AzrIyate praphullasaro vA pattovagAdijutto vA vaNasaMDo / kamu icchAyAM vA kAmayamANA / taM grAhayiSyAmaH sasamayaM parasamayaM ityevaM 'samaNA' pAsaMDI 'mAhaNA' gihatthA 'pahAreMsu' pattheti 'tatthaNNatareNa' | nAsmadIyena vayamanena svapraNItena dharmeNa paNNavaissAmo / ta evaM sampradhArya tadantikaM gatvAha' se ' AmantraNe / atyarthaM | jANadha yadvakSyAmaH / bhayAt trAyanti iti bhayatrAtAraH / te tu rAjAnaH / ugrAdyAzca tadbhUtA: 'jahA me se dhamme' mama eSa | pratyakSaH / suTu akkhAte supaNNatte / kataro ? logAyatadhammo / teSAM AtmA vidyate na tu zarIrAdarthAntaraM, zarIramevAtmA / tatparimANaM - (mU0) taM jahA - uDDuM pAdatalA ahe kesaggamatthayA tiriyaM tayapariyaMte jIve, esa Ayapajjave kasiNe, esa jIve jIvati, esa mae No jIvati, sarIre caramANe carati, viNaTThammi ya No carati, etaMtaM jIvitaM bhavati, AdahaNAe parehiM Nijjati, agaNijhAmite sarIre kavotavaNNANi aTThINi bhavaMti, AsaMdIpaMcamA | purisA gAmaM paccAgacchaMti / evaM asato asaMvijjamANe / ( sUtra 648 ) 1. esa- mUle / dvitIya zrutaskandhe prathamamadhyayanam // 31 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 32 // zrutaskandhe prathamamadhyayanam (cU0) ur3e pAdatalA adhe kesaggA tiriyaM tayA etAvAneva jIvati-sadA vijjati / pajjavo prkaaro| kasiNaMkRtsnaM shriirmaatmaa| 'jIve jIvai' tti sarIre jIvati avyaGge zarIre jIvati zarIrAdanAntarameva jIvitaM, tadvinAze jIvavinAzaH, vAtapittazleSmaNazca zarIraM triviSTambhasUtravat vardhate, teSAmekatarAbhAve zarIrAbhAvaH, tadabhAve caatmaabhaavH| | etAvaMtaM jIvitaM yAvaccharIramavikalaM, Aha hi-'etAvAneva paramAtmA0', tacca vigataM zarIraM AdahaNaM parehiM Nijjai, AhRtya yasmin suhRdo dahati taM AdahaNaM-zmazAnaM, parehiM cauhiM purisehiM Nijjai / agaNijjhAmie, kAvoto paarevo| AsanaM dadAtItyAsaMdI, dhArA cattAri gAmaM paccenti, maMcagaMpi pANA ANeti / yadi punarAtmA vidyate tena zarIre chidyamAne bhidyamAne dahyamAne vA nissaran upalabhyeta, vRkSavinAze zakunivat, ityevaM zarIrAdUrdhvamasataH zarIre dAhe'pi sati chede vA na doSaH parAtmiko'sti / avidyamAno jIvo ahavA zarIrAdUrdhvamavidyamAnaH // 648 // (mU0) jesi taM suyakkhAyaM bhavati-anno bhavati jIvo annaM sarIraM' tamhA te evaM no vippaDivedetiayamAuso ! AtA dIhe ti vA husse ti vA parimaMDale ti vA vaTTe ti vA taMse ti vA cauraMse ti vA chalaMse ti 1. ahe kesaggamatthayA tiriyaM tayapariyaMte-mUle / 2. paccAgacchanti-mUle / 3. ANehi-A,B,C,DEEGH,II // 32 //
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 33 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam vA aTuMse ti vA Ayate ti vA kiNhe ti vA NIle ti vA lohite ti vA hAlidde ti vA sukkile ti vA | subbhigaMdhe ti vA dubbhigaMdhe ti vA titte ti vA kaDue ti vA kasAe ti vA aMbile ti vA mahare ti vA kakkhaDe ti vA maue ti vA garue ti vA lahue ti vA site ti vA usiNe ti vA Niddhe ti vA lukkhe ti vaa| evamasato asaMvijjamANe |(suutr 649) / ma (cU0)'jesiM taM suakkhAyaM0 / ' kimAkhyAtaM? yathA 'aNNo jIvo aNNaM zarIraM' tasmAdapyevA(?) | suakkhAtaM / No vividhaM pavediti / 'ayamAuso ! AyA dIhe ti vA', yadi zarIrAdarthAntaramAtmA syAt tena tasya | zarIravat saMsthAnaM varNagandharasasparzA upalabhyeran, na copalabhyante / iha yadasti zarIrAdarthAntararUpaM dIhaM vA hussaM vA jAva aTuMsaM vA, kaNhe tti jAva lukkhe tti vA / evaM tAvaccharIrAdanyo nAsti // 649 / / kahaM? - (mU0) jesiM taM suyakkhAyaM bhavati 'anno jIvo annaM sarIraM,' tamhA te No evaM uvalabhaMti (1) se jahAnAmae kei purise kosIto asiM abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA-ayamAuso ! asI, 1. anno bhavati jIvo....mUle / 2. dohe ti vA hasse ti vA-mUle / 3. aTThase ti vA Ayate ti vA kiNhe ti vaa-muule| // 33 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 34 // ayaM kosIe, evameva Natthi kei abhinivvaTTittANaM uvadaMseti-ayamAuso ! AtA, ayaM sarIre / ( 2 ) se jahANAmae kei purise muMjAo isIyaM abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA - ayamAuso ! muMjo, ayaM isIyA, evAmeva natthi keti uvadaMsettAro ayamAuso ! AtA, idaM sarIraM / ayaM ( 3 ) se jahANAmae keti purise maMsAo aTThi abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA - ayamAuso ! maMse, aTThI, evAmeva natthi keti uvadaMsettAro - ayamAuso ! AyA, idaM sarIraM / (4) se jahAnAmae keti purise karatalAo AmalakaM abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA - ayamAuso ! karatale, ayaM Amalae, evAmeva Natthi keti uvadaMsettAro - ayamAuso ! AyA, idaM sarIraM / ( 5 ) se jahAnAmae kei purise dahIo NavaNIyaM abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA - ayamAuso ! navanItaM, ayaM udasI, evAmeva natthi keti uvadaMsettAro jAva sarIraM / (6) se jahAnAmae keti purise tilehiMto tellaM abhinivvaTTettANaM uvadaMsejjA - ayamAuso ! telle, ayaM dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 34 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 35 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam piNNAe, evAmeva jAva sarIraM / (7) se jahAnAmae kei purise ukkhUto khotarasaM abhinivvaTTittANaM uvadaMsejjA-ayamAuso ! khotarase, ayaM coe, evameva jAva sarIraM / (8) se jahAnAmae kei purise araNIto aggi abhinivvadRttANaM uvadaMsejjA-ayamAuso ! araNI, ayaM aggI, evAmeva jAva sarIraM / evaM asato asNvijjmaanne| jesiM taM sayakkhAtaM bhavati taM0-'anno jIvo annaM sarIraM' tamhA taM micchA / (sUtra 650) (cU0) se jahANAmae kei purise kosio asiM' ityevamAdibhirdRSTAntaiH zarIradAhe sati chede vA ko doSaH parAtmiko'sti ? avidyamAne jIve / athavA zarIrAdUrdhvamavidyamAno jesiM taM suakkhAtaM / kimAkhyAtaM? yathA'nyo jIvo'nyaccharIraM / tamhA taM micchA / / 650 / / yasmAccaivaM tasmAt - // 35 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 36 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (mU0) se haMtA haNaha khaNaha chaNaha dahaha payaha AluMpaha vilupaha sahasakkAreha viparAmusaha, etAva tAva jIve, Natthi paraloe, te No evaM vippaDivedeti, taM0 kiriyA i vA akiriyA i vA sukkaDe ti vA dukkaDe |ti vA kallANe ti vA pAvae ti vA sAhU ti vA asAhU ti vA siddhI ti vA asiddhI ti vA nirae ti vA anirae ti vA / evaM te virUvarUvehi kammasamAraMbhehiM virUvarUvAiM kAmabhogAiM samAraMbhaMti bhoynnaae| (sUtra 651) (cU0) se haMtA haNadha payadha0 / ' uktaJca-'lala modata sAdhu zobhane0!' tAvaM te jIvA na bhavaMti / Natthi pare loe| te evaMvAdiNo No vippaDivediti-vividhaM pravedayanti vipravedayanti / 'kiriAi vA akiriyAi vaa|' yadyAtmA mRtaH paralokaM gacchet sakriyaH / kriyA karmabandha ityanarthAntaram / ye cAkriyAvAdinaH tesu sukaDadukkaDavivAgo Na bhavati / sukaDANaM kallANaphalavivAgo, sukaDakArI ca sAhU, dukkaDakArI asAdhU, sukRtakalyANAcca sAdhoH siddhirbhavati, viparyayavadasiddhiH, asiddhassa dukkaDakArissa itarassa Nirayo / teSAmete evaM prakArAH svakarmajanitAH | 1. se haMtA haNaha khaNaha chaNaha dahaha payaha - mUle / 2. uktaM hi-piba modata-J / 3. prloe-muule|
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 37 // | sukRtAdyAH phalavipAkA na bhavanti / ta evaM saMsAraM svakarmavihitaM azraddadhAnAH virUvarUvehiM kammasamAraMbhehiM prANavadhAH, athavA svayaM parehiM ubhayathA virUvarUvAI saddAINi kAmabhogAI samArabhaMti arjayanti rakSayanti / 'bhuja pAlanAbhyavahArayoH (pANinIyadhAtupAThaH rudhAdi 17 ) ' iti, bhojanArthaM bhojanAyaiva // 651 // (mU0 ) evaM pege pAgabbhiyA nikkhamma mAmagaM dhammaM paNNaveMti taM saddahamANA taM pattiyamANA taM roemANA sAdhu suyakkhAte samaNe ti vA mAhaNe ti vA kAmaM khalu Auso ! tumaM pUyayAmo, taM jahA - asaNeNa vA | pANeNa vA khAimeNa vA sAimeNa vA vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA, tatthege pUyaNAe samAuTTisu, tatthege pUyaNAe nigAmaiMsu / ( sUtra 652 ) (cU0 ) 'evaM 'ege pAgabbhi Ni[ka]( kkha ) mma' prAgalbhIti dhRSTAH, aNNaM jIvaM aNNaM zarIraM, jAtismaraNathaNAbhilAsAdiehiM diTThatehiM ettha viditaM anyatvaM darisijjamANaM asaddahamANA, tathApi dhRSTAH NillajjA 'mAmagaM dhammaM paNNavayaMti' / kathamiti ? yathA nAnya: zarIrAdAtmeti / 'taM saddahamANA taM pattiamANA' / sAdhu 1. pege pAgabbhiyA nikkhamma mUle / 2. pnnnnveNti-muule| 3. pattiyamANA taM roemANA sAdhu suyakkhAte mUle / dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 37 //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 38 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam akkhAtA AkhyAtItyAkhyAtA / kAmaM 'kamu icchAyAM' 'icchAmi devANuppiyA ! jaM tume amhANaM tajjIvatassarIrako pakkho akkhAto, iharahA vayaM paralogabhaeNa hiMsAdINi suhasAhaNANi pariharamANA dukkhitA aasii| saMpati NissaMkitaM pavattissAmo / iharahA hi majjaM maMsaM pariharAmo uvavAsaM karemo NiratthayaM ceva / asmAcca kAraNAt vayaM bhavatAM / | pratyupakAraM kurmaH / AyuSman ! pUjayAmaH / ' keNa?, asaNeNa vA eka va[tthaM] (ttheNa)vA eka / 'tattha (ege)| pUjaNAe aauttttisu|' etehiM ceva asaNAIhiM sayaNAsaNavasahIhiM vA / 'tattha ege (pUyaNAe) NikAmaiMsu / ' | NikAmaM NAma pajjattaM / ta evaM tAva puvvaM jehiM samaNamAhaNehiM gAhitA te te pUenti // 652 // (mU0) puvvAmeva tesiM NAyaM bhavati-samaNA bhavissAmo aNagArA akiMcaNA aputtA apasU paradattabhoiNo bhikkhuNo pAvaM kammaMNo karissAmo samuhAe te appaNA appaDivirayA bhavaMti,sayamAiyaMti | | anne vi AdiyAti annaM pi AtiyaMtaM samaNujANaMti, evAmeva te itthikAmabhogehiM mucchiyA giddhA gaDhitA ajjhovavannA luddhA rAgadosattA, te No appANaM samucchedeti, no paraM samucchedeti, no aNNAiM pANAI 1. tatthege pUyaNAe samAuTTisu-mUle / 2. tatthege pUyaNAe NikAmaiMsu muule| // 38 //
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 39 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam bhUtAI jIvAiM sattAI samucchedeMti, pahINA puvvasaMyogaM, AyariyaM maggaM asaMpattA, iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visaNNA, iti paDhame purisajjAte tajjIva-tassarIrie Ahite |(suutr 653) (cU0) syAd buddhiH, yadi nAsti paralogo ki te pavvaitA? ucyate, tesiM logAyatiyANaM pAsaMDo ceva Natthi, te puNa aNNesi kesi gerualiMgamAINa sacchaMdamatikappiaM dhammaM sotuM bhaNaMti-'tesiM aMtie pavvaituM samaNA bhavissAmo, aNagArA jAva pAvaM kammaM No krissaamo|' evaM sampradhArya tadantike pravrajitA lokAyataM ADhattA paDhituM sotuM ca pacchA siM taM ceva rucitaM / athavA lokapaGktinimittaM mukhamAtrapASaNDamAzritya vicariSyAmaH, | pudgalasAtiputravat / kiJca-caragAdiliGgamAzrayanti, lokapaGktinimittaM ca pracchAdayantyAtmAnaM pavvayAmo, pavvaituM samaNA bhavissAmo aNagArA jAva pAvakammaMNo karissAmo, pavvaiyAvi ya santA tameva vAdaM vadaMti yathA vayaM aNagArA akiMcaNA jAva pAvakammaMNo karissAmo, uktaJca-atItesarahasyaM0'( ) ityaadi| evaM te kukuDApASaNDamAzritya emeva pacanapAcanamAdiesu hiMsAisu pAvakammesu appaNA appaDiviratA sayamAiyaMti, jaM vaMtaM agArAiM sacittakammAI 1. puccAmeva tesiM NAyaM bhavati-samaNA.........mUle / 2. mudgalAsAtiputravat - A / // 39 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 40 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam hiraNNAdI (Adi)yaMti parehi ya adattamAdiyaMti, aNNehi ya adattamAdiyAvaMti, AdiyaMte samaNujANaMti / sAtAbahulA ajitadiA jahA payaNAdINi tivihakaraNeNAdiaMti evameva itthikAmA pavaNA tesu itthikAIesu kAmesu mucchitaa| jahA mucchito (Na) kiMcaNa jANai evaM te mucchitA iva na tatra doSAn pazyanti / gRddhAstadabhilASiNaH / granthitA baddhA na tebhyo'pasarpanti / ajjhovavAto tIvrAbhinivezaH / 'kAmasya vittaM ca vapurvayazceti mUlam' iti kRtvA kAmasAdhaneSvapi lubdhA teSu tAsu ca raktAstatpratyanIkabhUteSu dviSTAH, manasi cakrurupakAraM kRtvA / tAbhyAmeva rAgadveSAbhyAM | | bAdhitamanastvA[dadhANA] (d No) appANaM samucchediti / kutaH? kAmabhogatRSNApaGkAt, parAstacchiSyAH, tavvairittAI | No aNNAI pANAI eka samucchediti, ahavA tesiM logAitigANaM saMsAro ceva Natthi, kiM puNa mokkho? tena na yuktaM vaktuM [to] (No) appANaM samucchediti ? ucyate, keNApi prakAreNAsadbhAvanenetyarthaH / sa samucchedo nAma vinAzaH | abhAvakaraNamityarthaH / ta evaM vipralampanto'pyAtmanaH abhAvaM kartumasamarthAH / kathaM ? nanUktaM-'jAtismaraNAt stanAbhilASAt pUrvAparagamanAgamanAdityevamAdibhiH sarIrAdanyo jIvaH / ' te evaM mahAmohamohitAH 'pahINA // 40 // 1. vipralambhanto.....J1
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 41 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam | puvvasaMjogaM'-gRhAvAsaM NAtisaMyogaM vA, Ario samaNANa dhammo saMsArI vA jIvA iti zraddhAnaM jaha bhaTTAraehiM bhaNito | sadbhUto'nyo'mUrtaH / iti upapradarzanArthaH / havvaM gihivAso, jahA havvipi tArarUvA na [vighnaH] (vidmaH), pAraM pravrajyA | phalaM vA pAralaukikaM vA saggo mokSo vA, 'aMtarA kAmabhogaMsi' paMkaMmi 'visaNNA' NaragAdidurgatiseyaMsi vaa| paDhame purisajjAte // 653 / / / (mU0) ahAvare docce purisajjAte paMcamahabbhUtie tti Ahijjati / iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatIyA |maNussA bhavaMti aNupuvveNaM loyaM uvavaNNA, taM jahA-AriyA vege evaM jAva durUvA vege / tesiM ca NaM mahaM| ege rAyA bhavatI mahayA0 evaM ceva NiravasesaM jAva seNAvatiputtA / tesiM ca NaM egatIe saDDI bhavati, kAmaM taM samaNA ya mAhaNA ya pahAriMsu gamaNAe / tattha'NNayareNaM dhammeNaM pannattAro vayamimeNaM dhammeNaM pannavaissAmo, se evamAyANaha bhayaMtAro ! jahA me esa dhamme suakkhAe supaNNatte bhavati / (sUtra 654) __ (cU0 ) ahAvare docce purisjaae|''ih khalu pAiNaM vA eka, saMtegatiyA luMjAva se evamAyANaha | 1. jahA-A.EJ / 2. kAmabhogesu-mUle / 3. purisajjAe-mUle / 4. pAINaM-mUle / 5. la = 5 / // 41 //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 42 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam bhayaMtAro jahA me se dhamme suakkhAte', kayare dhamme? paMcamahabbhUie // 654 // (mU0) iha khalu paMca mahabbhUtA jehiM no kajjati kiriyA ti vA akiriyA ti vA sukaDe ti vA dakkaDe ti vA kallANe ti vA pAvae ti vA sAhU ti vA asAhU ti vA siddhI ti vA asiddhI ti vA Nirae ti vA | aNirae ti vA avi yaMtaso taNamAtamavi / (sUtra 655) (cU0) 'iha khlu0|' khalviti vizeSaNe / kiM vizinaSTi? sAGkhyasiddhAnto / jehiM No kajjai kiriyAi | vA akiriyAi vaa| kriyA karma parispanda itynrthaantrm| tadviparyayaH akriyA anArambhaH avIryaM aparispanda itynrthaantrm| | suTu kaDaM sukaDaM / duTTha kaDaM dukkaDaM / sukaDameva kallANaM pApamitaraM / zobhanaM-sAdhumitaramasobhaNaM / IpsitArthaniSThAnaM siddhiH viparyayaH asiddhiH / nirvANaM vA siddhiH, asiddhiH saMsAraH / saMsAriNAM Niraetti vA aNirayaH tiryagyonamanuSyAmarAH / syAtkathaM mahAbhUtAnyacetanAni kriyAkarma kurvate ? ucyate, sattvarajastamobhiH pradhAnaguNairadhiSThitAni karma kurvate, uktaJca-'sattvaM laghu prakAzakamiSTamupaSTambhakaM balaMca rajaH / guru varaNakamalameva 1. me es-muule| // 42
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 43 // tama0 / ' ityAdi ( ) / sattvarajastamasAM sAmyAvasthA prakRtiH / prakRtiH pradhAnamavyaktamityanarthAntaram / tatra dvitIyarajobAhulyA kriyA bhavati, tamastu gurvAvaraNakaM ceti kRtvA akriyA bhavati, sattvabAhulyA(t) sukaDaM rajastamobAhulyAt / zrutaskandhe | dukkaDaM / evamanyAnyapi kalyANasAdhusiddhinarakAdINi (prazasta)aprazastAni sattvabAhulyAt rjstmo[n](bhuu)ystvaat| prathamaavi aMtazo tRNasya kubjIkaraNe'pi puruSo'nIzvaraH, guNakRtaM tu phalaM bhuGkte, uktaM hi-tasmAttatsaMyogAdacetanaM madhyayanam cetanAvadaivabhAti / liGga tvaprakRtiguNaM kartRtve ca bhavatyudAsInaH // 1 // '( ) // 655 // (mU0) taM ca paduddeseNaM puDhobhUtasamavAtaM jANejjA, taM jahA-puDhavI ege mahabbhUte, AU docce mahabbhUte, | teU tacce mahabbhUte, vAU cautthe mahabbhUte, AgAse paMcame mahabbhUte / iccete paMca mahabbhUtA aNimmitA aNimmeyA akaDA No kittimA No kaDagA aNAdiyA aNidhaNA avaMjhA apurohitA sataMtA sAsatA AyachaTThA / (sUtra 656) (cU0) taM ca padauddeseNa padAnAmuddezaH padairvA paJcabhiruddezAt vAcyasya samavAyaNaM samavAyaH / syAt-kathaM / 1.......pradhAna.....B.D / 2. aviyaMtaso taNamAtamavi mUle / 3. ....davaliMga tvakRtiguNakartRtve ca tathA karteva bhavatyudAsInaH // 1|| A.B.C,D.E.EGH.II // 43 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 44 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam samavAyaH? pradhAnatvAt, uktaM hi-'prakRtermahAn mahato'haMkAraH0' ( ) pratilomaM saMhAraH / pradhAnameva smveti|| anirmitA na kenacidIzvareNAnyena vA abhrendradhanvAdivat svayaM prAdurbhUtAH / ani[mi](meM)yA na ni[mi](meM)yA na | nirmitavyaM, yeSAM asatkAryaM teSAmabhUta eva kASThAdagnirnirmIyate mRtpiNDAcca ghaTa: paTa ityaadi| naivaM sAGkhyAnAM, kAraNe kAryasadbhAvAt / na hi kiJcinnirmitavyamiti, 'akaDA' No kaDA yathA'nyeSAmakRtakamAkAzaM evamakaDA / yathA ca ghaTaH kRtrimaH evaM noakettimA / akRtrimatvAdeva ca anAdI aNidhaNA na bhUtA na bhavaMti / tato'vandhyA na zUnyA / na teSAM kazcit svAmI pravartate ityataH apurohitA / puruSArthe tu svataH pravRttireSA, Aha hi-'vatsavivRddhinimittaM kSIrasya ythaa0|'( )athavA naivaiSAM kazcidekaM indriyANAmiva cakSuH pradhAnaM, svaviSayabalavanti hi bhUtAni / sakataMtA nAma sAsatatti svakAntabhAvaH svakataMtaM / Ayacha[8](TThA) // 656 / / (mU0) puNa ege evamAhu-sato Natthi viNAso, asato Natthi saMbhavo / etAva tAva jIvakAe, etAva tAva asthikAe, etAva tAva savvaloe, etaM muhaM logassa karaNayAe, avi yaMtaso taNamAtamavi / se kiNaM // 44 // 1. No kittimA-mUle / 2. svakaMtabhAvaH-I /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUrNi: dvitIyazrutaskandhe prathama // 45 // madhyayanam kiNAvemANe, haNaM ghAtamANe, payaM payAvemANe, avi aMtaso purisamavi vikkiNittA ghAyaittA, ettha vi zrIsUtrakRtAGga jANAhi-Natthi ettha doso / (sUtra 657) __ (cU0) puNege0 / ' uktAni bhUtAni bhUtakAraNANi ca avyaktamahadahaGkAratanmAtrANi / syAt-kimeSAM pravRttiriti ? | taducyate, puruSArthaH sa evaiSAM SaSTha yadarthaM nAtivarttate / asAvapi snnev| sattve'pi pradhAnavat zAzvataH / satazca nAsti vinAzaH paramANuvat / asataH sambhavo nAsti kharaviSANavat / Aha hi-'asadakaraNAdupAdAnA0 / ' ( ) 'etAva tAva jIvakAe'tti / kimiti ? na kazcidutpadya[ti] te vA vinazyati vA, nApi saMsarati sarvagatatvAt, kuuttsthvdvtisstthte| etAva atthi0 / ' ko'sti ? yadasti tadetAvadeva, pradhAnapuruSAvityarthaH / etAva tAva savvaloge', pradhAnapuruSAveva ca lokaH / etaM muhaM' lokaM muhaM kAraNamityarthaH, kAraNabhAva: kAraNatA 'avi aMtaso' pradhAnapuruSau vyavasya tRNAgrAdapi Plna kiJcidanyato jAyata iti prmaatmaa| kAraNAtmA tu karoti tatphalaM tu paramAtmA bhuGkte / tadyathA tatprakRtipuruSAntaraM 1. puNa ege-mUle / 2. sarvagatvAt / / 3. etAva tAva asthikAe-mUle / 4. krnnyaae-muule| // 45 //
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 46 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam jaaniite| 'sa kiNaM kinnaavimaanno|' jo kiNAkiNAveti ca so'nukto'pi jJAyate, anumodate'pi / karaNakAraNAI puNo bhAriyatarAI teNa tAI gahitAI / uktaJca-'jo khAi mANusaM mAMsaM aNNaM katto sa melleti ? 0 / ( evaM pynnghaatnnaaiNpi| etehiM puNa tihivi Nava koDIo ghitaao| 'avi aMtaso purisamavi vikkiNittA / etthavi jANadha Natthettha doso|' // 657 // (mU0) te No etaM vippaDivedeti, taM jahA-kiriyA ti vA jAva aNirae ti vA / evAmeva te virUvarUvehiM kammasamAraMbhehiM virUvarUvAiM kAmabhogAI samAraMbhaMti bhoyaNAe / evAmeva te aNAriyA vippaDivaNNA taM saddahamANA pattiyamANA jAva iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visnnnnaa| docce purisajjAe paMcamahabbhUtie ti Ahite / (sUtra 658) (cU0) te No vipddivedNti|' savve siddhate mottuM aNNattha kiriAdi vA akiriAi vA jahA saMkhasiddhate 1. se kiNaM kiNAvemANe-mUle / 2. haNaM ghAtamANe, payaM payAvemANe-mUle / 3. vikkiNittA ghaayittaa-muule| 4. jANAhi Natthi ettha-mUle / 5. vippddivedetimuule| // 46 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 47 // vuttaM tahA kiriA ti vA akiriyAi 2, teSAmuttaraM-atyantAnupalabdheH pradhAnameva nAsti / satkAryamapyekAntena naasti| kasmAt ? yasya ca bhavati upalabdheranupalabdhezca, tathA kAraNAt kAryasyAnanyatvAt, ityevamAdibhirhetubhiH dvitIya zrutaskandhe sAGkhyasiddhAntasyottaram / 'evaM tehiM virUvarUvehiM kammasamAraMbhehiM jAva bhoaNAe,' evaM pege mAmagaM dhamma prathamapaNNaveMti / AtmApyathaiSAmakartA / tathApi nirlajjA mAmagaM dhammaM paNNaveMti / yadyakartA tena paNNavaNA Na jujjate / madhyayanam buddherapyacetanatvAt ghaTasyeva prajJApanAsAmarthyaM nAstIti / tatastadupadeSTurabhAvAt / kAmaM ca khalu paralogaNimittaM te / sahAyakAH sAGkhyA teNa samaNamAhaNA puueNti| na tu pratyupakArArthaM, lokAyatikavat / jAva NikAmaiMsu / puvvAmeva tesi / NAtaM bhavati / dhammasaddhAe pavvayaMti jAva pAvakammaM No karessAmo / samuTThAe te appaNA acaraMtA uddesagAdIni AtiyaMti / evaM jAva kAmabhogaseyaMmi snnnnaa| docce purisajAte // 658 // __ (mU0) ahAvare tacce purisajjAte IsarakAraNie tti Ahijjai / iha khalu pAdINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti aNupuvveNaM loyaM uvavannA, taM jahA-AriyA vege jAva tesiM ca NaM mahaMte ege rAyA bhavati // 47 // 1. evAmeva te virUva...mUle / 2. khalu bho-C / 3. grahAvakA:-A,B,C,D.E,F.GH.II
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 48 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam jAva seNAvatiputtA / tesiM ca NaM egatIe saDDI bhavati, kAmaM taM samaNA ya mAhaNA ya pahAriMsugamaNAe jAva jahA me esa dhamme suakkhAe supaNNatte bhavati / (sUtra 659) iha khalu dhammA purisAdIyA purisottariyA purisappaNIyA purisapajjoitA purisaabhisamaNNAgatA purisameva abhibhUya ciTuMti / / A [1] se jahAnAmae gaMDe siyA sarIre jAte sarIre vuDDhe sarIre abhisamaNNAgate sarIrameva abhibhUya ciTThati evAmeva dhammA vi purisAdIyA jAva purisameva abhibhUya ciTuMti / | [2] se jahANAmae araI siyA sarIre jAyA sarIre abhisaMvuDDA sarIre abhisamaNNAgatA sarIrameva abhibhUya ciTThati evAmeva dhammA purisAdIyA jAva purisameva abhibhUya ciTuMti / __ [3] se jahANAmae vammie siyA puDhavIjAte puDhavIsaMvuDDhe puDhavIabhisamaNNAgate puDhavImeva abhibhUya | ciTThati evameva dhammA vi purisAdIyA jAva abhibhUya ciTThati / // 48 //
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 49 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam [4] se jahANAmae rukkhe siyA puDhavIjAte puDhavisaMvuDDhe puDhaviabhisamaNNAgate puDhavimeva abhibhUya ciTThati evAmeva dhammA vi purisAiyA jAva abhibhUya ciTThati / [5] se jahAnAmae pukkharaNI siyA puDhavijAtA jAva puDhavimeva abhibhUya ciTThati evAmeva dhammA vi purisAdIyA jAva purisameva abhibhUya ciTuMti / [6]se jahANAmae udagapokkhale siyA udagajAe jAva udagameva abhibhUya ciTThati evAmeva dhammA vi jAva purisameva abhibhUya ciTThati / / [7] se jahANAmae udagabubbue siyA udagajAe jAva udagameva abhibhUya ciTThati evameva dhammA vi purisAIyA jAva purisameva abhibhUya ciTuMti / ( sUtra 660) __ (cU0) ahAvare tacce purise issrkaarnnie|' idha hi purisAiyA dhammA-svabhAvAH / jIvAnAmajIvAnAM // 49 // 1. purisajjAte iisrkaarnnie-muule|
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 50 // | ca / tatra jIvadharmmA janmavyAdhijarArogazokasukhaduHkhajIvitamaraNAdyAH / ajIvadharmmA api mUrtimatAmamUrttimatAJca dravyANAm / mUrttimatAM tAvat varNagandharasasparzAH / amUrttimatAM AkAzadikkAlAdInAm / dizyanta iti dizaH / | parAparatvAdi kAlasya / zabdaguNamAkAzam / kataraH puruSo yo'sau paramezvaraH viSNurIzvaro vA ? Aha hi - 'puruSa: karmaNAM karttA0 / ' ( ), tathA cAhu: 'IzvarAt sampravarttate0 / ' ( ) apare hyAhu:-' ekA mUrttiH tridhA jAtA0 / ' ( ) ityataH purussaadiiyaa| 'puruSapraNItAH puruSeNa praNIyamAnAstAn prakArAnApadyante kSIravat / puruSottamIyAH na strI na napuMso, puruSa: pradhAnaH, puruSeNa pradarzitAH pradyotitAH, yathA pradIpenAdityena vA ghaTaH / puruSeNAbhisamanvAgatAH | puruSeNa Abhimukhyena aNugatA sarvagatatvAt mRNAlatantuvat, na puruSamudasya varttante, layakAle'pi puruSamevAdhitiSThanti | jalommivat, Aha hi - 'jaha salilaMmi taraMgA0 / ' ( ) dRSTAnta: jahA gaNDe zarIre jAe vuDDhe jAva abhibhUya ciTThai / yathA taM samanAdibhiH kriyAvizeSaiH samitaM sarIrameva abhibhUya ciTThai evAmeva dharmmA issarAIyA0 / evaM sApi // 659|| ||660|| 1. purisottariyA parisappaNIyA purisapajjoitA.... mUle / 2. evAmeva dhammA vi purisAdiyA- mUle / dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 50 //
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpatrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (mU0) jaMpi ya imaM samaNANaM NiggaMthANaM uddiTuM viyaMjiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM, taM jahA-AyAro | jAva diTThivAto, savvameyaM micchA,Na etaM tahitaM,Na eyaM AhattahitaM / imaM saccaM, imaM tahitaM, imaM AhattahitaM, te evaM saNNaM kuvvaMti, te evaM saNNaM saMThaveMti, te evaM saNNaM sovaTThavayaMti, tamevaM te tajjAtiyaM dukkhaM NAtiuTRti sauNI paMjaraM jahA / (sUtra 661) (cU0) jaM pi ya imaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM, taM jahA-AyAro jAva diTThIvAo, savvametaM micchA, | anIzvarapraNItatvAt / [ye](te) hi IzvaraM na pratipadyante / tata: svacchandavikalpitAni zAstrANi prathayante / vayaM | tIrthakarA iti mUDhAnAM vaco, 'sadasatoravizeSAd yadRcchopalabdherunmattavad' asatyaM, asatyatvAt atathIyaM atathyamityarthaH / yathAtathyaM AhattadhiyaM / ekArthavAcakAni vA padAni zakrendravat vyaJjanaviziSTAni / imaM saccaM imaM | IzvarakAraNIyaM darisaNaM saccaM ahattadhiyaM / ta evaM mohA: mohitAH savvakuvvaM kurvanti, kAuM tattheva ThaveMti / suTu ThaveMti, tesiM evaM mohamohitANaM mohA purassaro rAgo bhavati / tassicchAbhAvato tadvidviSTeSu ca dveSaH / 1. jaM pi ya imaM samaNANaM NiggaMthANaM uddiTTuM viyaMjiyaM duvAlasaMga-mUle / 2. savvaM-J, saNNaM-mUle / // 51 //
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 52 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam | rAgadveSamohAzca karmabandhahetavaH / karmaNaH saMsAro taduHkhaM ca / tenocyate-tameva te tajjAtIyaM duHkhaM nAtivartante sauNaM | paMjaraM jahA // 661 // (mU0) te No[ etaM ] vippaDivedeti taM jahA-kiriyA i vA jAva aNirae ti vA evAmeva te virUvarUvehiM kammasamAraMbhehiM virUvarUvAiM kAmabhogAI samArabhittA bhoyaNAe evAmeva te aNAriyA vippaDivaNNA, taM saddahamANA jAva iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visaNNA / tacce purisajjAte issarakAraNie tti Ahite / (sUtra 662) (cU0) te No vippddivedeti0|' IzvaraM muktvA anyataH kiriyA i vA kareti dhammeNatti ya vaado| iha khalu duve purisajAtA kiriyANaM akiriyANaM ca hetuH evaM Izvarasyopari bharaM choDhuM virUvarUvehi bhaNaMti, 'yasya buddhirna lipyeta, hatvA sarvamidaM jagat |aakaashmiv paGkena, na sa pApena lipyate // 1 // ' ( ) ete'pi prlogkNkhii| dharmabuddhyA IzvaraM bhaktyA pUjayanti jAva visnnnnaa| tacce purisajAte // 662 / / | 1. sauNI-mUle / 2. purisajjAte issarakAraNie tti aahite-muule| // 52 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 53 // (mU0 ) ahAvare cautthe purisajAte NiyativAtie ti Ahijjati / iha khalu pAINaM vA 4 taheva jAva | seNAvatiputtA vA, tesiM ca NaM egatie saDDI bhavati, kAmaM taM samaNA ya mAhaNA ya saMpahAriMsu gamaNAe jAva jahA me esa dhamme suakkhAte supaNNatte bhavati / (sUtra 663 ) (cU0 ) 'ahAvare cautthe0 / ' 'NitiyA jAva jahA jahA me esa dhamme suakkhAe / ' kayare dhamme ? NitiyAvAde // 663 // (mU0 ) iha khalu duve purisA bhavaMti - ege purise kiriyamAikkhati, ege purise NokiriyamAikkhati / je ya purise kiriyamAikkhar3a, je ya purise NokiriyamAikkhar3a, do vi te purisA tullA egaTThA kAraNamAvannA / bAle puNa evaM vippaDivedeti kAraNamAvanne, taM0 - jo'hamaMsI dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA | tippAmi vA piDDAmi vA paritappAmi vA ahaM tamakAsI, paro vA jaM dukkhati vA soyai vA jUrai vA tippar3a 1. cautthe purisajAte NiyativAtie ..... jAva jahA me esa dhamme suakkhAte supaNNatte bhavati-mUle / dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 53 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 54 // vA piDa ( DDa ) i vA paritappar3a vA paro etamakAsi, evaM se bAle sakAraNaM vA parakAraNaM vA evaM vippaDivedeti kAraNamAvanne / medhAvI puNa evaM vippaDivedeti kAraNamAvanne- ahamaMsi dukkhAmi vA soyAmi vAjUrAma vA tippa vA piDA (DDA ) mi vA paritappAmi vA No ahametamakAsi paro vA jaM dukkhati vA jAva paritappati vA no paro eyamakAsi / evaM se mehAvI sakAraNaM vA parakAraNaM vA evaM vippaDivedeti kAraNamAvanne / ( sUtra 664 ) (cU0 ) iha khalu duve purisaMjAtA- ege purise kiriyAmakkhAti / kiriyA karma parispanda ityarthaH / kasyAsau kiriyA ? puruSasya / puruSa eva gamanAdiSu kriyAsu svato anusandhAya pravarttate, nAnyena codyate niyatyA IzvareNa vA Aha hi - 'puruSaH karmaNAM karttA0 / ' 'eke NokiriyAmAekkhati / na puruSaH karttA / niyatistu karmaNAM kiriA / niyativasena puruSo gamanAdiSu kriyAsu pravarttate / evaM bhaNatApi 'te do'vi purisA tullA' NiyativaseNa / tatra niyativAdI AtmIyaM darzanaM samarthayannidamAha - yaH khalu manyate 'ahaM karomi' iti asAvapi niyatyA eva kAryate / 1. purisA bhavaMti-mUle / 2. kiriyAikkhati mUle / 3. ege purise NokiriyamAikkhati mUle / 4. do vi te purisA tullA - mUle / dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 54 //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 55 / / 'ahaM karomI' ti, tadAyattatvAccarAcarasya / atra caiva yatra 2 medhAvIgrahaNaM tatra 2 niyativAdinaH parAmarSaH / ego maNNati - ahaM karomi, bitIo maNNai-NiyatI karei / egaTThA, kataro'rthaH ? - karaNArtha: kArakArthaH ityarthaH / "tattha puNa bAle evaM paDivajjaMti kAraNamAvanne, A haMmahaM (hamaM ) si duHkhAmi vA / ' bAdhanAlakSaNaM duHkhaM zArIram / zoko iSTadArApatyAdiviprayogAdiH / zoka: mAnasaH / zArIreNa mAnasena vA duHkhena / zArIreNa jIryati / jhUrAmi tribhi: kAyavAGmanobhiH [tasyAmiti ] | tippAmi bAhyairabhyantaraizca duHkhavizeSaiH ubhayathApi pIDayAmi / savvato tappAmi paritappAmi etatsarvaM duHkhodayaM karma ahamakArSam / paro vA yaM duHkhati vA soyati vA jAva paritappati vA paro eta[mA] (makA) sI nezvaro niyatirveti / evaM khalu sakAraNaM parakAraNaM evaM vippaDivedeMti kAraNamAvaNNA / 'medhAvI evaM vippaDivedei, jaM khalu duHkhAmi jAva paritappAmi vA No etamahamakAsi / ' kintu NiyatI karei / na cAkRtaM phalamastItyataH NiyatI kareti / jati puruso karejja tena sarvamIpsitaM kuryAt / na cedamastIti tato niyatI karei / niyatiH kArikA / paro'pi khalu jaM duHkhati vA0 No paro etamakAsI / NiyatIe 1. niyativAdinA - J, 2. bAle puNa evaM vippaDivedeti kAraNamAvatre, taM0 jo'hamaMsI dukkhAmi vaa.....muule| 3. jN-muule| 4. evaM se bAle sakAraNaM parakAraNaM vA evaM vippaDivedeti kAraNamAvatre muule| 5. medhAvI puNa evaM vippaDivedeti kAraNamAvatre ahamaMsi dukkhAmi vA .......No ahametamakAsi muule| 6. paro vA jaM dukkhati muule| dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam / / 55 / /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 56 // | taM kRtaM / evaM khalu se[saM] (sa)kAraNaM // 664 / / dvitIya(mU0) se bemi-pAINaM vA 4 je tasathAvarA pANA te evaM saMghAyamAvajjaMti, te evaM pariyAgamAvajjaMti, zrutaskandhe | te evaM vivegamAvajjaMti, te evaM vihANamAgacchaMti, te evaM saMgaiyaMti, uvehAe No eyaM vippaDivedeti, taMtra prathama| jahA-kiriyA ti vA jAvaNirae ti vA aNirae ti vA / evaM te virUvarUvehiM kammasamAraMbhehiM virUvarUvAI madhyayanam kAmabhogAiM samArabhaMti bhoyaNAe / evAmeva te aNAriyA vippaDivaNNA taM saddahamANA jAva iti te No havvAe No pArAe, aMtarA kAmabhogesu visaNNA / cautthe purisajAte NiyaivAie tti Ahie / (sUtra 665) (cU0) evaM vippaDivedeti-iha khalu pAiNaM vA eka je tasA thAvarA pANA te evaM saMghAtamAgacchaMti / keNa saMghAyamAgacchaMti? sarIreNa, parijAtabAlakaumArayauvanamadhyamasthavirAntaH paryAyabhedaH pariagaH pariAgaH, ta evaMvidheNeva zarIreNa bAlAdipajjave vivego pRthakkaraNamityarthaH / ta evaMvidhA vidhividhAnaM, taccaivaM-saMghAtapariyAgavi[vA] (ve)gA 1. se bemi pAiNaM...-mUle / 2. tasathAvarA-mUle / 3. sNghaaymaavjjNti-muule| 4. paribAla.......A,B,C,D.E,FGH.II
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 57 // vidhAnaM, svakRtaM vA karma vidhAnaM janmajarArogazokamaraNAni vA / narakatiryakmanuSyadeveSu uttmaadhmmdhymvishessaaH|| vizeSeNAha-indrasAmAnikatrAyastriMzatpAriSadyAtmarakSalokapAlAnIkaprakIrNakAbhiyogyakilbiSikAzca vidhAnaM, tiryakSu dvitIya zrutaskandhe caikendriyAdayaH, paNNavaNApade jahA maNussesu saMmucchimA gabbhavakkaMtiA ya / te evaM sNgtiaNuveNti| nityakAlasaMgatA prathamahi puruSeNa niyatiH, yathA rUpaM sparzena, agnirauSNyena, athavA Apo dravA asthairyavatI ca, yathA goH dakSiNaviSANaM - madhyayanam savveNa, evaM savve jIvA NiyatIe NiccaM kAlaM saMgatA / tatkRtAni vidhAnAni prApnuvanti / upekssnnmupehaa| niyatiH / karoti / puriso uvekkhae [va] sAGkhyapuruSavat / evaM upekSA hi NiyatIvAdaH / evaM tAvajjIvaNissitA NiyatI vuttaa| idANi ajIvaNissitA, taM jadhA-ta evaM saMghAtamAgacchaMti paramANvAdayaH / abhrendradhanvAdikAnAM vA sNghaatpriyaagN| tesiM dovnnnnaadipjjyaa| vivegaH tesiM ceva saMghAtANaM bhedo vaNNAdivivego ya / vidhANaM tesiM bhedaH prakAra iti / tesipi NiyatIkataH / ta evaM saMgatiyaM tesiM ajIvANaM / NiyatI ceva NiccaM saMgatA jAva saMghAtAINi karei / evaM uvekkhAhi pazyetyarthaH / te No vipaDivedaMti kiriyA ti vA NiyaMtImaMtareNaM Natthi aNNato akiriyA i vA jAva // 57 // stra 1. saMgaiyaMti-mUle / 2. savvajIvA-B.GII 3. vipaDivedeti muule|
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / / 58 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam aNirae ti vA samAuddeti sabhAvao eva, Na puNa jahA logAyatiyA kArUpakAraNimittaM jAva seyaMsi visaNNA | // 665 / / (mU0) icte cattAri purisajAtA NANApannA NANAchaMdA NANAsIlA NANAdiTThI NANAruI NANAraMbhA / NANajjhavasANasaMjuttA pahINapuvvasaMjogA AriyaM maggaM asaMpattA, iti te No havvAe No pArAe, aMtarA | kAmabhogesu visaNNA / (sUtra 666) (cU0) ete ceva cattAri purisajAtA NANApaNNA sUkSmasUkSmataramandabuddhyAdayaH, NANAvaNNA vA brAhmaNAdayaH, | jAtikRtA varNAH, zArIrA vA kRSNazyAmAdayaH / chando'bhiprAyo'bhilASa ityarthaH / anyasya anydroc[ti](te)| 'aNNassa piyA chAsI0' gAhA ( ) / jahA dohalae ceva, mahilANaM NANAvihA dohalA uppajjati jahA | malsiAmissa mAtuM mehakumArassa ya / NANAsIlA dAruNabhadrasIlA / NANAdiTThI ete ceva cattAri logAyatigAdayo, | egaggahaNe gahaNaM tiNNi vA tesaTThAiM paavaatiystaaii| NANAraMbhA asimasikisivANijjAdayo AraMbhA aNNoNNaM 1. NANAdiTThI NANAruI nnaannaarNbhaa-muule| // 58 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 59 // kareMti / NANAajjhavasANA tIvramandamadhyAdhyavasAnAH / savve'pi pahINapuvva (saMjo) gaM 'AyariyA maggaM aMtarA kAmabhogesu visannA / uktAH paJca yathAbhavAste'pi kilApavargato aNNautthiyA / saMpati bhikkhU vuccai jo so poMDarIyamuppADeti // 666 // (mU0) se bemi pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taM jahA AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege hassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege / tesiM ca NaM khettavatthUNi pariggahiyANi bhavaMti, taM jahA - appayarA vA bhujjatarA vA / tesiM ca NaM jaNajANavayAiM pariggahiyAiM bhavaMti, taM jahA - appayarA vA bhujjayarA vA / tahappakArehiM kulehiM Agamma abhibhUya ege bhikkhAyariyAe samuTThitA, sato vA vi ege NAyao ya uvakaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTThitA, asato vA vi ege nAyao ya uvakaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTThitA / (sUtra 667 ) (cU0 ) ' se bemi0 / ' bhikSorupoddhAtaM vivakSuH so'haM bravImi, 'pAiNaM vA0' paNNavagadisAo bhAvadisAo 1. AriyaM muule| - dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 59 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 60 // gahitAo / 'saMtegatiyA maNussA,' santi-vidyante, taM jahA- AyariyA vege jAva durUvA vege / aNAriyAvi | pavvayaMti, jahA addayo vakSyamANaH / NIyAgottAvi jahA hriesblo| husvavanto jahA atimutto vAmaNA vaa| duvaNNarUvesudha dvitIya zrutaskandhe so ceva hariesabalo, aNNo vA jo koi duvvaNNarUvo / saMpataMpi NiyAgotavajjA pavvAvijjaMti / aNNadeze vA prathamahariesavajjA, durUvaduvaNNA puNa avyaMgasarIrA / sadosAvi pavvAvijjati, tesiM ceva khettavatthuvibhAsA / appAi0' madhyayanam | duggatataNahArAdInAM / bhUyo bAhulye, idaM ca bhUyaH idaM ca bhUyaH idamanayorbhUyastaraM, alpebhyaH bahutarANi, bhujjatare vegesiM, tadyathA-kuMTubiyarAjamaMDaliyamahAmaMDaliyabaladevavAsudevA cakkavaTTI ya, Na ya jahakkama bhujjataro / 'tesiM ca NaM jaNajANavatAiM0 / ' jana: sarva eva prajAH, janapadasyaitAni jAnapadAni grAmanagarakheTakarbaTAdIni, athavA janaH prajAstatpratigRhItAni dvipadacatuSpadAdIni jAnapadAni / tahappagArehito bhikkhU bhANitavvo jato pavvaito uccaNIyamajjhimehito kulehito / kazcitkecidvA sAdhusamIpamAgamya dhamma soccA taM saddahamANA, abhibhUya, kiM ? parIsahovasagge, bhikkhAyariyAe smutttthitaa| dukkhaM bhikkhaM aTituM, uktaM hi-'piMDavAtapaviTThassa, paanniidupp0|( ) // 60 // 1. AriyA-mUle / 2. appayarA vaa-muule|
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskanthe prathamamadhyayanam tathA uktaM 'caraNakaraNassa sAro bhikkhAyariyA0 / '( ) saMmaM uTThitA samuTThitA / 'satovi ege NAtayo', puvvAvarasaMsaTThA NAtayo / kAmabhogovakArI uvakaraNaM, tANi ceva khettavatthuhiraNNasuvaNNAdINi ca // 667 // (mU0) je te sato vA asato vA NAyao ya uvakaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuTTitA puvvAmeva tehiMNAtaM bhavati, taM jahA-iha khalu purise aNNamaNNaM mamaTThAe evaM vippaDivedeti, taM jahA-khettaM me, vatthaM me, hiraNNaM me, suvaNNaM me, dhaNaM me, dhaNNaM me, kaMsaM me, dUsaM me, vipula-dhaNa-kaNaga-rayaNamaNi-mottiya-saMkha-sila-ppavAla-ratta-rayaNa-saMtasAra-sAvateyaM me, saddA me, rUvA me, gaMdhA me, rasA me, | phAsA me, ete khalu me kAmabhogA, ahamavi etesiM / (sUtra 668) (ca0) je te satI vA asatI vaa|' satitti atthi se NAtayo jahA bharahassa, asatitti Natthi se nnaatyo| ahavA nAsya nAtAH santi aNAtayo-aNAtagA se Natthi, kiMtu aNNesi u paricintagA bhiccaa| atthi uvakaraNaM / / 1. sato vA vi-mUle / 2. je te sato vA asato vA NAyao ya uvakaraNaM ca vippajahAya-mUle / 3. nAtI-J, tAtA:-F, tataH-11 4. asthi-J15. aNNe miuA.B.C.D.E.FGHII // 61 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 62 // uvakaraNaM cA [va] (nupa) karaNaM ca / upakarotItyupakaraNaM ghaTapaTazakaTAdi / nAsya upakaraNaM vidyate anupakaraNaH / athavA nopakAraM karotItyanupakaraNaM yathA chidrabudhnatvAt ghaTa: jIrNatvAtpaTaH / evamanyAnyapyupakaraNAni ekAGgavikalAni yAni yathA svaM svaM kAryaM na sAdhayanti tAnyanupakAritvAdanupakaraNam / samuTThitA / syAt kattha samuTThitA ? dhamme pavvajjAe ya samuTThitA / kathaM samuTThitA ?' puvvameva tehiM NAtaM bhavati' puvvaM dhammaM surNeti pacchA jANaMti / evaM sotuM NAtaM bhavati / 'iha khalu purise aNNamaNNaM mama aTThAe' aNNaM ca aNNaM ca aNNamaNNaM, anekaprakAramityarthaH, anyaccAnyacca aNNamaNNaM / evamavadhAraNe vividhaM pravedayanti vippaDivedayanti / kimiti vijjA ? taM jahA khe[ yaNNe] taM me jAva saddAme, kAraNe kAryavadupacArAt, tADakatoDakAtojjaAtasamutthA saddA, evaM sarveSu kAmaguNeSu vibhASA / ete mamAhINA ahamavi eesi svAmI // 668 // (mU0) se mehAvI puvvAmeva appaNA evaM samabhijANejjA, taM jahA - iha khalu mama aNNayare dukkhe rogAyaMke samuppajjejjA aNiTTe akaMte appie asubhe amaNuNNe amaNAme dukkhe No suhe, se haMtA bhayaMtAro 1. nopkrotiitynupkrnnN-1| 2. samuTThitA puvvameva..... / 3. puvvAmeva muule| 4. mmtttthaae-muule| 5. vippddivedeti-muule| dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 62 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 63 // zrutaskandhe prathamamadhyayanam kAmabhogA ! imaM mama aNNataraM dukkhaM rogAyakaM pariyAiyaha aNiTuM akaMtaM appiyaM asubhaM amaNuNNaM dvitIyaamaNAmaM dukkhaM No suhaM, nAhaM dukkhAmi vA soyAmi vA jUrAmi vA tippAmi vA piDDAmi vA paritappAmi vA, imAo me aNNatarAto dukkhAto rogAyaMkAto paDimoyaha aNiTThAto akaMtAto appiyAo asuhAo / amaNunnAo amaNAmAo dukkhAo No suhAto / evAmeva no laddhapuvvaM bhavati / (sUtra 669) (cU0) 'medhAvI puvvameva / ' kimiti samabhijANejjA ? ete khalu kAmabhogA mama aTThAe ajjijjaMti - parivaDDijjaMti parivArijjaMti, na caikAntena sukhAya bhavanti / kathamiti ? iha khalu mama aNNatare rogAtaMke puNa vibhAsA, / so puNa vAtio vA pettiasiMbhiyasaMNivAiya / 'iSu icchAyAm / ' (pA.dhA. tudAdi 71 ) na iSTo aniSTaH / akamanIyaH akAntaH / na prItikaraH apriyaH / na zubha: azubhaH azobhana ityarthaH / sarvva evAzubho vyAdhiH kuSThAdizca vishesstH| manasA jJAyate manojJaH / manaso mataH manAmaH / dukkhe No [saho] (suhe) / dIrghakAlasthAyI rogaH sajjoghAtI AtaMkaH / ivi ahaM / teNa rogAtaGkeNAbhibhUya te kAmabhoge bhaNejja-'se haMtA0 / ' haMta sNpresse| bhayAtrAyanta iti bhayaMtAro / imaM 1. se mehAvI puvvAmeva-mUle / 2. aNNayare dukkhe rogAyaka-mUle / // 63 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 64 // | dukkhaM pariAiyaMtu / etaM mama arjanarakSaNAdisamutthaM bhavannimittameva dukkhaM samutthitaM mAM bAdhate / taM bhavanta evaitaM | pratyApibantu / syAd acetanatvAtkAmabhogAnAM AmantraNaM na vidyate ? tata ucyate, zukazArikAmayUrAzvAdInAM AmantraNamiSTaM, taM jahA - 'akataNNaosi tuMDiya !0' ( ) tathA ca ' bho ! haMsa ! nirmalanadIpulinArdA0 / ' ( ) ) ityevam / teSAM putrebhyo'pi priyatarANAM tathA ca "bohittha ! te yataH kAntAM spRSTAmapi spRzya0 / ( kAmabhogAnAM purastAdrudadbhirapi na labdhapUrvaM bhavati vA NaM // 669 // ( mU0 ) iha khalu kAmabhogA No tANAe vA saraNAe vA, purise vA egatA puvi kAmabhoge vippajahati, | kAmabhogA vA egatA puvvi purisaM vippajahaMti, anne khalu kAmabhogA anno ahamaMsi, se kimaMga puNa vayaM annamannehiM kAmabhogehiM mucchAmo ? iti saMkhAe NaM vayaM kAmabhoge vippajahissAmo / (sUtra 670 ) ( cU0 ) jamhA evaM tamhA kAmabhogA tannimittehiM tu dukkhehiM aNNaNimittehiM vA vijjUvaDataDitaghAtAdIhiM, | No tANAe vA / na cAtyantaM bhavati / kahaM ? puriso vegatA puvviM kAmabhoge vippahejja, jahA saMyogavippayoge, 1. zUkazArikAmayUrAdInAM - A, B, C, D, E, F,GH, I / 2. pulinAdi - J / 3. bohica - A, B, C, D, E, F,GH, I / 4. vA egtaa-muule| dvitIya zrutaskandhe prathama madhyayanam // 64 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 65 // kAmabhogA vA purisaM puvvi vippajahAya / taM ceva paMDumadhuravANiyaputtaM / jamhA te NaccaMtiyA bhavaMti Na cevegNtiyaa| rogitAdInAM jahA kaalsoyriymi| tamhA evaM NaccA 'aNNe khalu kAmabhogA' jAva'aNNamaNNehiM mucchaamo|' dvitIya zrutaskandhe iti saMkhAe jJAtvetyarthaH / vayaM kAmabhoge saMbujjhituM vippjhissaamo| vuttA kAmabhogA // 670 // prathama(mU0) se mehAvI jANejjA bAhiragametaM, iNameva uvaNItatarAgaM, taM jahA-mAtA me, pitA me, bhAyA madhyayanam me, bhajjA me, bhagiNI me, puttA me, dhUtA me, nattA me, suNhA me, pesA me, suhI me, sayaNa-saMgaMtha-saMdhutA / me, ete khalu me NAyao, ahamavi etesiM / (sUtra 671) (cU0 ) se medhAvI jANejjA bAhiragametaM / ' ete ca upa sAmIppe NI prApaNe, AsannataramityarthaH / taM jahAmAtA me' jAva 'saMthatA me|' ete mama ahamavi etersi| kathamiti? mamaiSa pitA ahamasya putraH / bhAryA patiH | evamanyeSvapi yathAsambhavaM vibhASA // 671 // (mU0) se mehAvI puvvAmeva appaNA evaM samabhijANejjA-iha khalu mama aNNatare dukkhe rogAtaMke 1. viSpajahAyai-|| 2. annamannehi kAmabhogehi mucchAmo-mUle / // 65 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: prathamamadhyayanam samuppajjejjA aNiDhe jAva dukkhe no suhe, se haMtA bhayaMtAro NAyao imaM mama'NNataraM dukkhaM rogAyaMkaM pariAdiyadha aNiTuMjAva no suhaM, mA haM dukkhAmi vA jAva paritappAmi vA, imAto maM annayarAto dukkhAto dvitIya zrutaskandhe rogAyaMkAto paDimoeha aNiTThAo jAva no suhAto / evAmeva No laddhapuvvaM bhavati / ( sUtra 672) / (cU0) se medhAvI puvvameva appaNA evaM smbhijaannijjaa|' iha khalu mama anyatare duHkhe rogAtaGke jaav| / No subhe // 672 // ___ (mU0) tesiM vA vi bhayaMtArANaM mama NAyayANaM aNNayare dukkhe rogAtaMke samuppajjejjA aNiDhe jAva no suhe, se haMtA ahametesiM bhayaMtArANaM NAyayANaM imaM aNNataraM dukkhaM rogAtaMkaM pariyAiyAmi aNiTuMjAva No suhaM, mA me dukkhaMtu vA jAva paritappaMtu vA, imAo NaM aNNatarAto dukkhAto rogAtaMkAto parimoemi aNiTThAto jAva no suhAto / evAmeva No laddhapuvvaM bhavati / (sUtra 673) (cU0) 'tesiM vA mama bhayaMtArANAM' jAva 'evAmeva No laddhapuvvaM bhavati / ' // 673 / / | 1. puvvAmeva-mUle / 2. vA vi-mUle / // 66 //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 67 // prathama (mU0) aNNassa dukkhaM aNNo no pariyAiyati, anneNa kaDaM kammaM anno no paDisaMvedeti, patteyaM dvitIyajAyati, patteyaM marai, patteyaM cayati, patteyaM uvavajjati, patteyaM jhaMjhA, patteyaM saNNA, patteyaM maNNA, evaM zrutaskandhe viNNU, vedaNA, iti khalu NAtisaMyogA No tANAe vA No saraNAe vA, puriso vA egatA puci NAtisaMyoge vippajahati, nAtisaMyogA vA egatA paTviM parisaM vippajahaMti, anne khala NAtisaMyogA anno ahamaMsi, se| madhyayanam kimaMga puNa vayaM annamannehiM NAtisaMyogehiM mucchAmo ? iti saMkhAe NaM vayaM NAtisaMjoge vippajahissAmo |(suutr 674) __ (cU0) aNNassa dukkhaM No aNNo priaatiyti||' aNNeNa kaDaM No aNNo saMvedayati dukkhaM / dukkhaM tA NiyamA kRtaM, kRtaM duHkhaM vA syAt sukhaM vA / ahavA dukkhodayamapi kRtaM yAvannodIryate na bAdhyata ityarthaH tAvat kRtameva nAkRtam / yasmAdevaM tasmAdanyena kRtaM anyo na pratisaMvedayati / tamhA patteyaM jAti, patteyaM marati, // 67 // 1. aNNo no pariyAiyati-mUle / 2. kaDaM kammaM anno no paDisaMvedeti-mUle / 3. jaayti-muule|
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUrNiH dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 68 // patteyaM tyajati, upapadyate, jhaMjhA-kalaho, saMjAnAtIti saMjJA[tAM], vijJameva, vedyata iti vedanA, iti khalu evaM ityevaM zrIsUtrakRtAGga | NAtisaMyogA No tANAe vA saraNAe vA, puriso vegatA puvvi NAtisaMjoge vippajahati, jahA bharaho, purisaM vA egatA - NAtisaMyogA vippajahaMti, jaha aTTaNaM // 674 / / (mU0) se mehAvI jANejjA bAhiragametaM, iNameva uvaNIyatarAgaM, taM jahA-hatthA me, pAyA me, bAhA me, UrU me, sIsaM me, udaraM me, sIlaM me, AuM me, balaM me, vaNNo me, tayA me, chAyA me, soyaM me, cakhaM me, ghANaM me, jibbhA me, phAsA me, mamAti / jaMsi vayAto parijUrati taM jahA-AUo balAo vaNNAo tatAo chAtAo sotAo jAva phAsAo,susaMdhItA saMdhI visaMdhI bhavati, valitaraMge gAte bhavati, kiNhA kesA palitA bhavaMti, taM jahA-jaM pi ya imaM sarIragaM urAlaM AhArovaciyaM etaM pi ya me aNupuvveNaM - vippajahiyavvaM bhavissati / ( sUtra 675) (cU0) bAhirae tAva esa saMjoge, ime uvnniittrie| kimiti? zarIraM ceva, tadavayavA hastAdayaH, yathA mama 1. patteyaM saNNA, patteyaM maNNA, evaM viSNU, vedaNA-mUle / 2. adUNaM-A,B,C,D.E.FGH.II // 68 //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmatalakomalau lakSaNopacitau hastau tathA kasyAnyasya ? 'imau karikarAkArau, bhujau paramparajutau / pradAnto zrIsUtrakRtAGga dvitIyacUrNiH gosahasrANAM, jIvitAntakaraH karaH // 1 // ' pAdA me kummaNibhA / Ayu me diihN| niravadhRtaM ca balaM urasaM buddhibalaM / zrutaskandhe // 69 // ca / vaNNo avadAtAdI / tvak snigdhA / chAyA prabhA / varNacchAyayoH ko vizeSaH ? varNaH anapAyI, chAyA tu prathamauttamapurisamanapAyinI, zeSANAM bhavati ca na bhavati ca / 'analAnilasalilasamudbhavA buddhiH paJcadhA smRtA chAyA madhyayanam ra azubhazubhadA trikaarylkssnnaa|' athavA avarNanIye'pi mamIkAro bhavati / zarIre zarIrAvayaveSu vA saDaMtaMpi koi Necchai / |cchetuM / jati Na chavijjati Na jIvati / sappagoNasakhaitAINaM saDai Na ca sakketi pariccaituM / evaM acchINi vizAlarattuppaladhavalAI / diTThI me bliyaa| ujjutuMgAyatA nnaasaa| jibbhAvi taNuiA visdaa| phAso kkkddmuo|| | itthINaM vipriito| evamanye'pi daMtoTakavolabhumagaNiDAlagalakhaMdhaurapaTTikaDijANujaMghAdI, mamAti-mamIyate, jArisaM mama sarIraM sarIrAvayavA vA tArisA kassa? se evaM mamIyamANo jassi paDhame majjhime pacchime vA vaye mamAti tassi |ca vayAto jhUrati / kathaM? paDhame tAva vaye parijhUramANo majjhimo bhavati / majjhimevi parijhUramANo pacchimo bhavati, // 69 // 1. parapuraMjato-A,B,C,D.E.EGH,II 2. uttima.....J|3.trikAyalakSaNam-A.C| 4. paricaituM-E|
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 70 // madhyayanam evamekaikasmin vayasi parijhUramANo anyAM vayo'vasthAM prApnoti / jahA vayato'sau parijhUrati tathA balatovi, jaM dvitIyapaDhamavayassa Natthi, saNaMkumAradiTuMto, uktaJca - 'paNNAsagassa cakkhU prijhuurti0|'( )parijhUramANe tu vayasi zrutaskandhe susaMdhitA saMdhI visaMdhIbhavati / suNigUDhasAmuggaNimuggasaMThitA pAyA ukkaDasaMThitA hArusaMghAtadhariNijjA bhavaMti / prathamavalitaraMge gaate| kiNhA kesA pliyaa| jaMpi imaM sarIraM tadapi parAyattaM / Na viNA AdhAreNa / tenocyate-AhAropa[ca](ci)yaM / / viNA AhAreNa sussati marayati ya / satApi ca AhAreNa kAlopakeNa Ni Na maNuNNeNa pajjatteNa padijjamANeNa - aNapavvIe jAva tIsavarisANi var3itaM tAva taMpi avaditaM vA gameUNaM / jaMpi Niruvakkama AusaM bhavati taMpi aNapavvIe parihAti, taM jahA-'paNNAsagassa cakkhU haayti0|'( )athavA samae 2 AvIciyamaraNeNa maramANo 2 | jIrNazakaTavat patati // 675 / / (mU0) evaM saMkhAe se bhikkhU bhikkhAyariyAe samuTTite duhato logaM jANejjA, taM jahA-jIvA ceva ajIvA ceva, tasA ceva thAvarA ceva / (sUtra 676 ) | 1. vayo se-E,GI, 2. dharaNijjA-CI // 70 //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 71 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (cU0) evaM zarIraM aNiccaM adhuvaM saMkhAya bhikkhuu| pavvajjapurekkhaDe bhikkhU ceva vvhaariynnyss| NicchayaNayassa bhikkhu ceva bhikkhAyariyasamuTTite / Na bhikkhAyariyaM viNA prANA, prANAnvinA na jJAnAdIni, tena bhikkhAyariyagrahaNaM / 'dahato logNjaannijjaa|' kiMdahato? taM jahA-'jIvA ceva ajIvA ceva' jadatthi loe, ahiMsApAlanArthaM / jIvA duvidhA, taM jahA0 // 676 // imaM ca aNNaM jANejjA (mU0)[1] iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegatiyA samaNamAhaNA sAraMbhA sapariggahA, je ime tasathAvarA pANA te sayaM samAraMbhaMti, aNNeNa vi samAraMbhAveMti, aNNaM pi samAraMbhaMtaM smnnujaannNti|| _[2] iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA saMtegatiyA samaNamAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA, je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA te sayaM ceva parigiNhaMti, aNNeNa vi parigiNhAveMti, aNNaM pi parigiNhataM samaNujANaMti / [3] iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegatiyA samaNA mAhaNA vi sAraMbhA sapariggahA. ahaM // 71 //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 72 // khala aNAraMbhe apariggahe / je khala gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegatiyA samaNamAhaNA vi sAraMbhA| sapariggahA, etesiM ceva nissAe baMbhaceraM carissAmo, kassa NaM taM heuM ? jahA puvvaM tahA avaraM, jahA avaraM dvitIya zrutaskandhe tahA puvvaM / aMjU cete aNuvarayA aNuvaTThitA puNaravi tArisagA ceva / (sUtra 677) prathama(cU0) 'iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA / ' AraMbho pacaNapAcaNAdihiMsApravRttiH / pariggaho madhyayanam khettavatthuhiraNNAdI / saMtegatiyA samaNA paMca / mAhaNA dvijA / Aha-NaNu gAratthagahaNeNa dvijAtayo gahitA ? | ucyate-kecididvajA gharadAraM payahiUNa loiAI titthatavovaNAI AhiMDaMti migacAriyAdI caraMti. smnnovaasgaa| | vA / te tu aviratatvAt 'je ime tasathAvarA pANA' te kei saI payaNapAyaNAdisu vaTTamANA samAraMbhaMti, aNNehiM | samAraMbhAveMti, uddesiyabhoyaNA puNa aNNe samArabhaMte samaNujANaMti / kiJcAnyat, je ime kAmabhogA saddarUvA kAmA gaMdharasaphAsA bhogA / tadupakAriSu dravyeSu kAmabhogopacAraM kRtvA'padizyante / te[siM] (saI) parigiNhaMti | vaNiyakarisAdayo issarapurisA parigeNhAveMti parigiNhante ya samaNujANaMti / evaM samaNamAhaNesu vibhaasaa| tivihaM| 1. dvijAtayo gahitAo-EJI // 72 //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 73 // tiviheNa sAraMbhe sapAvae NAtuM gAratthe samaNamAhaNe ya, saMsArabhayA ahaM khalu aNAraMbhe apariggahe bhavissAmi / syAda buddhi:-aNAraMbho apariggaho ya kathaM zarIraM dhArayiSyati ? ucyate, je khalu gAratthA sAraMbhA / saMtegatiyA samaNA davvAraMbhaM prati jai NAma kei aNAraMbhA aparigrahA bhAvAraMbhaM prati asaMyatatvAt sAraMbhA sapariggahA ceva / tattha je te davvAraMbhaM prati sAraMbhA sapariggahA bhikkhugamAdI te ceva NissAe AhArovahisejjAdI jAyamANA baMbhaceraM va sissAmo cAritramityarthaH / 'kassa NaM taM hetuM ?' kasmAddhetoH bhavAMstAnutsRjya tAnevAzrayati ? ucyate, 'jahA puvvaM tahA avaraM' athAvaraM tahA puvvaM / Aha-juttaM, gihatthe NissAe Na juttaM, kiM vA tesiM atthi jaM dAhaMti ? ucyate, puvvaM pege sAraMbhA sapariggahA eva AsI, idANipi pavvaitA saMtA pacamANagA gAmAdipariggaheNa ya sapariggahA / jevi duggatA AsI tevi kAmAdINi sevaMti, kevalaM tehiM phaNihA paricattA, kNktto| uktaJca jassAraMbho ya ghrvaaspaayoggN0|' ) aMjU vetA rijubhAveNa'Nuvarato bhAvikaM dhammamanupasthitAH, puNaravi tArisagA asaMjatA ceva asaMjatatvAtsaMsAriNaH // 677 / / (mU0) je khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA, saMtegatiyA samaNamAhaNA sAraMbhA sapariggahA, duhato // 73 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGa cUrNiH // 74 // zrutaskandhe madhyayanam pAvAI iti saMkhAe dohiM vi aMtehiM adissamANe iti bhikkhU rIejjA / se bemi-pAINaM vA 4 / evaM se | dvitIyapariNNAtakamme, evaM se viveyakamme, evaM se viyaMtakArae bhavatIti makkhAtaM / ( sUtra 678) (cU0) je khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA0 / ' pAsaMDatthAvi sAraMbhA, duhatovi te dovi te / athavA puTvi prathamapacchA ya / ahavA sayaM parehi ya / (granthAgraM-8000) ahavA rAgeNa doseNa ya / iti saMkhAe jnyaatvaa| dohiM aMtehiM / adissamANehiM / ' to gAratthAvRtte pAsaMDavRtte 'iti bhikkhU riiejjti|' iti parisamAptau upapradarzane vA, bhikkhU / |rIejjai / tattha paNNavagadisaM paDucca 'se bemi pAINaM vA eka / ' evaM duvidhAe pariNNAe pariNNAtakamme, parijJAtakarmatvAt vyapetakarmA abandhaka ityarthaH / abandhakatvAt pUrvopacitakarmaNaH viyaMtikArae / antaM | karotyevamAkhyAtaM bhagavatA // 678 // kathaM antaM karotIti? atrocyate (mU0)tattha khalu bhagavatA chajjIvaNikAyA heU paNNattA,taM jahA-puDhavikAyiyA jAva tskaayiyaa| 1. duhato pAvAI iti saMkhAe-mUle / 2. dohiMvi aMtehiM adissamANe iti-mUle / 3. roejjA-mUle / 4. viveyakamme-mUle / 5. viyNtkaare-muule| // 74 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 75 / / se jahAnAmae mama assAyaM daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA lelUNa vA kavAleNa vA AuDijjamANassa vA hammamANassa vA tajjijjamANassa vA tADijjamANassa vA paritAvijjamANassa vA kilAmijjamANassa vA uddavijjamANassa vA jAva lomukkhaNaNamAtamavi hiMsAkaraM dukkhaM bhayaM paDisaMvedemi, iccevaM jANa savve pANA jAva sattA daMDeNa vA jAva kavAleNa vA AuDijjamANA vA hammamANA vA tajjijjamANA vA tADijjamANA vA pariyAvijjamANA vA kilAmijjamANA vA uddavijjamANA vA jAva lomukkhaNaNamAtamavi hiMsAkaraM dukkhaM bhayaM paDisaMvedeti / evaM NaccA savve pANA jAva savve sattA Na haMtavvA, Na ajjAveyavvA, Na parighettavvA, na paritAveyavvA Na uddaveyavvA / ( sUtra 679 ) (cU0 ) 'tattha bhagavatA chajjIvaNikAya0 / uktaM ca- 'puvvabhaNitaM tu jaM bhaNati tattha0 / ' ( ) te kahaM rakkhitavvA ? aMtodhammeNa / kahaM aMtodhammaM bhavati ? se jahANAmae mama assAtaM daNDeNa AuDijjamANassa / AuDijjai khIlao / jahA sIse hammai khIlago tahA sakaNNe AuDijjati, hammati / tajjaNaM vAyAe / AuDijjati 1. tattha khalu bhagavatA chjjiivnnikaayaa-muule| 2. vAyaNAe muule| 2 dvitIya zrutaskandhe prathama madhyayanam / / 75 / /
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 76 // hamai tAlijjai egaTThA / desi vA Asajja aNNamaNNattha vuccati / jahA oyaNo kUro bhattaM dadAti / eka evArthaH aNNaNNadhA'bhilaveti / evamAhananakriyAyAM kei AuDatti bhaNaMti, kei hammatitti bhaNaMti, kei tAlintitti bhaNaMti, dvitIya zrutaskandhe | kei puNa tihivi pagArehiM / nAtigADhaM dukkhaM paritAvaNA, jeNa vA maraNasaMdehe Na bhavati / kilAvaNaM puNa mucchaa| prathamamucchakaraNaM jAva lomukkhnnnn| lUyate lunanti vA tamiti lomaM / dukkhAvijjaMto aMgAI akkhivaMto hiMsaMti kroti|| madhyayanam | iccevaM jANa savve pANA jAva dukkhaM paDisaMvedeti / evaM aMtodhammeNa jANittA savve pANA Na haMtavvA // 679 // ____ Aha-kimayaM dharmo vardhamAnasvAminaiva praNItaH Ahosvit vRSabhAdyairapi tIrthakarairanyaizca tataH pareNAtikAntaiH ? | kimiti ? jamuttaM savve pANA0 / evaM ziSyeNa codite AcAryavAkyaM___(mU0) se bemi-je ya atItA je ya paDuppaNNA je ya AgamessA arahaMtA bhagavaMtA savve te evamAikkhaMti, evaM bhAseMti, evaM paNNaveMti, evaM parUveMti-savve pANA jAva savve sattA Na haMtavvA, Na ajjAveyavvA, Na, parighetavvA, Na paritAveyavvA, Na uddaveyavvA, esa dhamme dhuve Nitie sAsate, samecca logaM khetannehiM / pvedite| (sUtra 680) // 76 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 77 // (cU0) se bemi0 / ' je atItA aNaMtA je a paDuppannA sAmprataM vardhamAnasvAmikAle paNNarasasu kammabhUmIsu je AgamessA aNaMtA arahaMtA bhagavaMto savve te evamAkhyAtavantaH evamAkhyAsyanti arthataH / atItAnAgatakAlagrahaNaM dvitIya zrutaskandhe / sUtreNa tu vartamAnakAlo gRhItaH / sarve te evamAikkhaMti / AkArakathanaM AkhyAnaM / yathA 'avaloaNaM disANaM / ' prathamanatvevamAkAreNa bhagavanto arahantaH dhammamAikkhaMti, kintu bhASayA AkhyAnti / bhASamANA api bhRzaM jJApayanti prajJApayanti | madhyayanam || bhRzaM rUpayanti prarUpayanti / syAdvAdato vA rUpayanti / uktaM hi-'nAnAmArgapragamamahatI0 / '( ) kiM taM / prarUpayanti ? savve pANA Na haMtavvA / 'hana hiMsAgatyoH' (pA.dhA. adAdi 2) / AjJApanaM prasahyAbhiyogaH tadyathA kuru yAhItyevaM / 'Na paritAveyavvA, Na uddaveyavvA, esa dhamme dhuve|' dhruvaH nityaM tiSThati sarvakarmabhUmiSu / nitio | nityaH / zazvadbhavatIti zAzvataH / egaTThAI vA / / 680 // ___ (mU0) evaM se bhikkhU virate pANAtivAtAto jAva virate pariggahAto / No daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA, No aMjaNaM, No vamaNaM, No dhUmaM taM (No dhUmaNettaM ) pi Avie / (sUtra 681) 1. savve pANA jAva savve sattA na haMtavvA-mUle / 2. Na ajjAveyavvA Na prighettvvaa-muule| // 77 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 78 // (cU0 ) evaM maMtA aMtodhammeNa se bhikkhU virate pANAtivAyAo jAva pariggahAo / tatparipAlanArthameva uttaraguNevi rakkha / taM jahA - No daMtavaNeNaM daMte dhovejjA gilANo agilANo vA vibhUsAvaDie / AyA vA No aMjaNaM gilANo vA rogA paDikkamaM No vamaNavireyaNaM vA kujjA, (No) dhUvarNetamavi dhUmaM pivvati kAsAdipratighAtArtham // 681|| (mU0) se bhikkhU akirie alUsae akohe amANe amAe alobhe uvasaMte parinivvuDe / No AsaMsaM purato karejjA - imeNa me diveNa vA sueNa vA mueNa vA viNNAeNa vA imeNa vA sucariya-tava-niyamabaMbhaceravAseNaM imeNa vA jAyAmAtAvuttieNaM dhammeNaM ito cute peccA deve siyA, kAmabhogA vasavattI, siddhe vA adukkhamasubhe, ettha vi siyA, ettha vi No siyA / ( sUtra 682 ) (0) evaM mUlaguNottaraguNesu susaMvRtAtmA' se bhikkhU akirie0 / ' nAsya kriyA vidyate so'yamakarmmabandhaka ityartha: / 'lUSa hiMsAyAM / ' (pA.dhA. bhvAdi 678) ahiMsaka ityarthaH / akasAyANaM NevvANaMti kA akohe jAva 1. daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA- mUle / 2. No vamaNaM No dhUmaM mUle / 3. No dhUmaM taM pi Avie-mUle / 4. kAuM-CI dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam 1192 11
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi // 79 // alobhe / sa evaM mUlaguNauttaraguNasaMvuDo bhavati jati kasAyagrahaM karei / kasAito puNa mUlaguNe uttaraguNe ya khippaM | aticarati / jo puNa akoho jAva alobho so ceva uvasaMto bhavati / sakasAyI aNuvasaMto ceva / pariNivvuDotti | jahA unhodagaM uNhANaM samANaM pariNivvuDetti vuccai / evaM kasAyovi usiNo / taduvasame parinivvuDe vuccati / evaM tAva ihaloiesu virato / athavA pAraloiyA kAmabhogA kimAsaMsitavvA ? Neti ucyate, paraloiesu kAmabhogesu 'No 'AsaMsA purato' kAuM viharejjA / kathamiti ? 'imeNa me diveNa vA / ' diTTha dhammaphalamiheva, taM jahAAmosahI vipposahI akkhINamahANasiA cAraNaviuvviNiDDhipattANi / paraloe saggaM sukulapaccAyAdimAdI / sutaM addakkhANaesu dhammilabaMbhadattAdI / 'mana jJAne / ' (pA.dhA. divAdi 70) mutaM sayameva jAtIssaraNAdiehiM / tehiM | ceva diTThasutamutehiM vividhaM visiddhaM vA NAtaM viNNAtaM, imeNa vA 'sucaritatavaNiyama0 / ' suTTu caritaM sucaritaM / tavo bArasavidho / niyamo iMdiyanoiMdiya0 / brahmaNazcaraNaM baMbhaceraM cAritramityarthaH / 'imeNa vA jAtAmAtAvuttieNa dhammeNa' yAtrA mAtrA yasya vRttiH sa bhavati yAtrAmAtrAvRttikaH, yAtrA nAma mokSayAtrA / mAtrA'lpaparimANA yA 1. AsaMsaM purato karejjA - muule| I dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 79 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 80 // | vRttirAhArAdI, uktaJca - ' yAtrAmAtrAzano bhikSuH, parizuddhamalAzayaH / viviktaniyatAcAraH, smRtidoSairna bAdhyate // 1 // ' ( ) ito cuto deve siyA / 'kAmakAmI 'ti yAnIpsitAn kAmAn kAmayate tAn labhate / vasavatti ti vase iMdiyANi jassa ciTThati / kAmakAmIvasavattigahaNeNa aTThavidhaM loiyaM issariyaM sUitaM / taM jahA aNimA laghimA mahimA prAptiH prAkAmyaM IzitvaM vazitvaM yatrakAmAvasAyitvam, 'siddhe vA adukkhamazubhe 'tti / ete ceva aTThavidhA siddhA / te icchAe suhaM vA dukkhaM vA bhavati / 'etthavi siyA etthavi No siya'tti / erisao bhavAmi / erisamiti erisao devo bhavAmi, erisao vA puriso, itthirUvaissariuvavedo vA / erisayA ca me saddAdayo visayA bhvNtu| evamAdiAsaMsappayogaM purato kAuM No viharejjA // 682 // / (mU0) se bhikkhU saddehiM amucchie, rUvehiM amucchie, gaMdhehiM amucchie, rasehiM amucchie, phAsehiM / amucchie, virae kohAo mANAo mAyAo lobhAo pejjAo dosAo kalahAo abbhakkhANAo pesuNNAo paraparivAyAto aratIratIo mAyAmosAo micchAdaMsaNasallAo, iti se mahatA AdANAto 1. cute peccA deve - mUle / 2. kaambhogaa-muule| dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 80 //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 81 // uvasaMte uvaTThite paDivirate / (sUtra 683) dvitIya(cU0) sa evaM bhikkhU saddehiM amucchito jAva phAsehiM / virato kohAto jAva micchAdasaNasallAo / jahA zrutaskandhe | amucchito saddAdiesu visaesu subhesu, asubhesuvi aduDhe / virato kohAtotti Niggahaparo / NikkhINA savvaso | prathamaceva, uttaraguNA ete je muttA amucchitetti / 'iti se mahatA aadaannaato|' itiH parisamAptau upapradarzane vA / kss| madhyayanam AdANaM? kohAdI eka, athavA AraMbho payaNAdI pariggaho vA sacittAdI kAmabhogA saNNAtagA sarIraM vA / mahaMti| mahaMtaM etaM kammAdANaM / saddANaM amucchite'dveSo vA / yathA'gniH kSINendhana uvasaMto Na Dahati / uvasaMto mokkhaM tu / | dhammamuTThito upasRtya uprto| hiMsAdikarmasu AyariyasagAse vA aviratiprativirato paDivirato // 683|| ___(mU0) se bhikkhUje ime tasa-thAvarA pANA bhavaMti te No sayaM samArabhati, No va'NNehiM samArabhAveti, aNNe samArabhaMte vi na samaNujANai, iti se mahatA AdANAto uvasaMte uvaTTite paDivirate / (sUtra 684) // 81 // | 1. se bhikkhU saddehi.....phAsehiM amucchie, virae kohaao.....micchaadsnnsllaao-muule| 2. saddA NaMdi amucchite....A.B.C.D.E.EGH.II
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUrNiH madhyayanam (cU0) se bhikkhU bhavati, je ime tasathAvarA viSayArtham / acintyatvAdupadezakatvAcca pUrvaM ca tasA upAttA, te zrIsUtrakRtAGgamA dvitIyaviSayArthaM Na saI samArabhati pacai yogatrikakaraNatrikeNa / ahiMsA gatA // 684|| zrutaskandhe // 82 // (mU0 ) se bhikkhU je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA te No sayaM parigiNhati, nevaNNeNa / prathama parigiNhAveti, aNNaM parigiNhaMtaM piNa samaNujANai, iti se mahayA AdANAto uvasaMte uvaTThite pddivirte|| (sUtra 685) (cU0) se bhikkhU je ime sacittA acittA mIsA saddA rUvA kAmA gaMdharasaphAsA bhogaa| sacittA dupdaadii| dupadesu saddAdI itthIpurisagItahasitabhaNitasaddA koilasuyamayaNasalAgAhaMsANa vA / (rUvaM) etesiM ceva aNNesi / cAlaMkitaaNalaMkitANaM maNuANaM tiriyANaM ca haMsamayUrANAM / rutasaMpaNNe NAmege No rUvasaMpaNNe0 catubbhaMgo / cauppadasaddA hayahesitahatthigulugulAIyaM vsbhddhkkitaadii| rUvaM etesiM ceva aNNesiM c| apayasaddA pAsavaNapavAdAdI / vAteriyANa vA sAlINaM rukkhANaM taNANaM vA acittANaM / 'tesi NaM bhaMte ! taNANaM maNINa ya kerIsae sadde 1. No sayaM-mUle / 2. se bhikkhU je ime kAmabhogA sacittA vA acittA vA te No....mUle / 3. bhnniti-E| // 82 //
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 83 // | kiNNaravare 'tyAdi vibhAsA / vINAdINaM vA mIsANaMpi bhAsitavvA, sadde veNusaddo rUve alaMkitANaM / vuttA kA[me](mA) / bhogA sacittA gaMdhA dupadANaM padmocchvAsA maNuA, raso tattheva, phAso itthINaM, cauppade vi dANagaMdho, rasovi tattheva, phAso AsapaTThAdINaM / rasesu pupphaphalANaM ca rso| acitte gaMdho katthUriyAdINaM gaMdhadavvANaM vA saMjoimANaM asaMjoimANaM | vA, rase sakkarAdINaM, phAse haMsatUlAdINaM / ete kAmabhoge yogatrikakaraNatrikeNa Neva sayaM parigiNhejjA 3 // 685 // (mU0) se bhikkhU jaMpi ya imaM saMparAiyaM kammaM kajjai No taM sayaM kareti, neva'nneNaM kAraveti, annaM pi kareMtaM NANujANati, iti se mahatA AdANAto uvasaMte uvaTThite paDivirate / ( sUtra 686 ) (cU0 ) ' se bhikkhU jaM imaM saMparAiyaM kammaM kajjai / ' samparAe bhavaM saMparAIyaM saMpareMti vA jeNa tAsu tAsu | gatisu saMparAiyaM / avarakSaNAdiSu na kRtamAtraM saMvedyate / tacca tatpradoSanihnavamAtsaryAntarAyAsAtanopaghAtairbadhyate jAva antarAyaM / te karmmahetavaH nApi svayaM karoti 3 ||687|| (mU0) se bhikkhU jaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuddissa pANAiM 1. kiNNaravarityAdi - E / 2. No sayaM parigiNhati muule| 3. jaMpi ya imaM muule| dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 83 //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 84 // bhUyAiM jIvAI sattAI samAraMbha samuddissa kItaM pAmiccaM acchejjaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTTadesiyaM cetiyaM sitA taM No sayaM bhuMjai, No va'nneNaM bhuMjAveti, annaM pi bhuMjaMtaM Na samaNujANai, iti se mahatA AdANAto uvasaMte uvaTThite paDivirate se bhikkhU / ( sUtra 687) ___ (cU0) se bhikkhU jaM puNa jANejjA asaNaM vA 4 / ' AhAro idANiM yasmAduktaM 'nAzarIrazcaret dharma, nAzarIrastapazcaret / tasmAtsarvaprayatnena, karttavyaM deharakSaNam // 1 // '( ) uktaJca 'dhammaM NaM caramANassa | paMca NissAThANA paNNattA ityAdi / ' ( ) kaNThyam // 687 / / __(mU0) aha puNevaM jANejjA, taM0-vijjati tesiM parakkame jassaTThAte cetitaM siyA, taM jahA-appaNo se, puttANaM, dhUyANaM, suNhANaM, dhAINaM, NAINaM, rAINaM, dAsANaM, dAsINaM, kammakarANaM, kammakarINaM, | AdesAe, puDho paheNAe, sAmAsAe, pAtarAsAe, saNNidhisaMNicae kajjati ihamegesiM mANavANaM bhoynnaae| | tattha bhikkhU parakaDa-paraNiTThitaM uggamuppAyaNesaNAsuddhaM satthAtItaM satthapariNAmitaM avihisitaM esiyaM vesiyaM sAmudANiyaM paNNamasaNaM kAraNaTThA pamANajuttaM akkhovaMjaNavaNalevaNabhUyaM saMjamajAtAmAtAvuttiyaM // 84 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 85 // zrutaskandhe bilamiva pannagabhUteNaM appANeNaM AhAraM AhArejjA, taM jahA-annaM annakAle, pANaM pANakAle, vatthaM / dvitIyavatthakAle, leNaM leNakAle, sayaNaM sayaNakAle / ( sUtra 688) / (cU0) aha puNevaM jANejjA vijjati tesiM parakkame0 / ' hiMsAdipravRttiH parAkramaH prakaraNamityarthaH, prathamaAtaparaubhayaparAkramaH svabhAvaH dharmaH jassa aTThAe appaNo parassa ya bhaMgA 4 / cetitaM kRtaM kariSyamANaM vA / madhyayanam tatkimarthaM ? ucyate-appaNo se puttAINaM bhojaNAetti / 'bhuja pAlanAbhyavahArayoH / ' (pA.dhA. rudhAdi 17) yatpAlanIyaM abhyavaharaNIyaM ca vastrAbharaNAdi AhArazca / evaM tassa saaTThAe NiTThite / tattha bhikkhU parakaDaparaNiTTitaM tassa kaDaM tassa NiTThitaM bhaMgA 4 / uggamoppAdaNAe 16 (-16) esaNA 10 / satthA, 'zasu hiMsAyAm / ' (pA.dhA. | bhvAdi 728) zasati teneti zastraM-agnyAdi, sattheNa jhAmitaM jIvabhAvAt / satthAdItaM sattheNa ajIvabhAvapariNamitaM | jIvitA vA pAraNAmitaM vaNNAdIhiM / avahisitaM uggamadosAdI, taM esaNijjaM esiyaM vesiyaM na dUtyAdi / ahavA jahA vesIyANi rUpAdi joeti taMpi sAmudANiyaM / etatprajJasyAsaNaM piNDakappiyassetyarthaH / ahavA paNNaggaha(Ne)NaM 1. jANejjA taM0 vijjti-muule|
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 86 // kusaNaM gheppeti asaNaggahaNA [udANo avabavabAdi] (odaNo avayavAdI) vA / kAraNaTThA vedaNAdI / pamANaM battIsaM / bilamiva jahA bile paNNao pavisati Na ya taM bilaM AsAtemitti kAuM sammilAveti taDAI / jahA vA kiMci bile chubbhati Na taM bilaM saMmilAveMti AsAdenti vA / paNNautti jahA paNNao kiMci maMDukkAdi aNAsArdito grasati / bhUteNa tulleNaM / evaM sAdhUvi No vAmAto haNuvAto dAhiNaM haNuvAtaM dAhiNao vA vAmaM / aNNaM aNNakAle / kAlo | duvidho-gahaNakAlo paribhogakAlo y| 'chuhito bhikkhAvelAe0 / ' ( ) 'akAle carasi0 / ' (da.vai.164) tisito pANaM pivati / puvvaM va bhuMjati majjhe pANagaM pibati / vatthaM jammi kAle paribhujjati uduvAsesu vA / vAse vAsattANaM / sIte vA leNaM / layati lIyate'sminniti leNaM sejjA gahitA jahA ya sotavvaM / paDimApaDivaNNae Na viNaNa viNA vi sejjAe vasati susANAdisu uDubaddhe / vAsAratte sejjaM uvalIyati / sesA NiccaM sejjaM syNti| 'sayaNaM sayaNakAle 'tti saMthArasejjA gahitA / jeNa ya vihiNA suppati // 688 // (mU0) se bhikkhU mAtaNe aNNataraM disaM vA aNudisaM vA paDivaNNe dhammaM Aikkhe vibhae kiTTe 1. bhuMjeti - I / 2. vAsAsu - J dvitIyazrutaskandhe prathama madhyayanam // 86 //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga- cUrNi: 1129 11 uvaTThitesuM vA aNuvaTThitesu vA sussUsamANesu pavedae saMtiviratiM uvasamaM nivvANaM soyaviyaM ajjaviyaM | maddaviyaM lAghaviyaM aNativAtiyaM savvesiM pANANaM savvesiM bhUtANaM jAva sattANaM aNuvIi kiTTae dhammaM / (sUtra 689 ) (0) se bhikkhU mAtrajJaH AhArovadhisayaNasvAdhyAyadhyAnAdInAM mAtrAM jAnAtIti, aNNataraM disaM vA rIyamANe | Aikkhejja dhammamAikkhe jahA dhute // 689 // (mU0) se bhikkhU dhammaM kiTTamANe No annassa heuM dhammaM AikkhejjA, No pANassa heuM dhammaM AikkhejjA, No vatthassa heDaM dhammaM AikkhejjA, No leNassa heDaM dhammaM AikkhejjA, No sayaNassa heuM dhammaM AikkhejjA, | No annesiM virUvarUvANaM kAmabhogANaM heuM dhammamAikkhejjA, agilAe dhammamAikkhijjA, gaNNattha kammaNijjaraTThatAe dhammaM AikkhejjA / ( sUtra 690 ) (cU0) se bhikkhU dhammaM kahemANo No aNNassa hetuM pANavatthaleNasayaNa0 No aNNesiM virUvarUvANaM dvitIya zrutaskandhe prathama madhyayanam // 87 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 88 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam | pUyAsakkArasaddarUvagaMdhAdikAmabhogANaM, NaNNattha dhammaM NijjaraTThatAe // 690 // __ (mU0) iha khalu tassa bhikkhussa aMtiyaM dhammaM soccA Nisamma uTThAya vIrA assi dhamme samuTThitA, je te tassa bhikkhussa aMtiyaM dhamma soccA Nisamma sammaM uTThANeNaM uTThAya vIrA assi dhamme samuTThitA, te evaM savvovagatA, te evaM savvovaratA, te evaM savvovasaMtA, te evaM savvattAe parinivvuDatti bemi / (sUtra 691) (cU0) iti khalu hetuM / evaM NiruvadhaM NirAsaMsaM dhammaM / tassa bhikkhussa aMtiyaM jo so uDDhadisamAgato tIraTThI | tassa aMtie dhamma soccA taM saddahamANA uTThAe dhIrA assi dhamme suTThitA / te evaM savvovagatA sarvAtmanA uvagatA ityarthaH / bAhireNa abhitarakaraNeNa ya AcAryasamIpaM gatvA upetya saMtA, sarvato savvameva saMtA, uNhodagaM vA usiNaM hoUNa pacchA kameNa sarvAtmatayA NivvuDA pariNivvuDA // 691 // ___(mU0) evaM se bhikkhU dhammaTThI dhammavidU niyAgapaDivaNNe, se jaheyaM butiyaM, aduvA patte paumavarapoMDarIyaM | aduvA apatte paumavarapoMDarIyaM / (sUtra 392) 1. kammaNijjaraTThatAe dhamma AikkhejjA-mUle / 2. iha khalu tassa-mUle / 3. uTThAya vIrA assi dhamme samuTThitA, je te tassa bhikkhussa aMtiyaM dharma | soccA Nisamma samma uTThANeNaM uTThAya vIrA assi dhamme samuTThitA, te evaM.......mUle / 4. te evaM savvovaratA, te evaM svvovsNtaa-muule| // 88 //
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 89 // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam (cU0) evaM so bhikkhU dhammaTTI0 / ' se bemi pAINaM vA 6 / etto AraMbheUNa jAva pariNivvuDe bemitti, evamavadhAraNe se iti sa bhikkhU evaMguNajAIo dhammeNa vA jassa aTTho [3](2) / dharmaM vA vettIti dhammaviduH / NiyAgaM NANAdI 3 carittaM vA / se jahA se taM buiyaM ti se iti nirdezaH / yena prakAreNa ythaa| jaM ettha ajjhayaNe kiMci vuttaM taM savvaM buitaM / aduvA patte poMDarIyaM taM savvaM buitaM kevalaNANaM jahA patte tahA vuttaM, aduvA apatte aNNautthiyA taMpi - vuttaM // 692 // | (mU0) evaM se bhikkhU pariNNAtakamme pariNNAyasaMge pariNNAyagihavAse uvasaMte samite sahie sadA jate / seyaM vayaNijje taM jahA-samaNe ti vA mAhaNe ti vA khaMte ti vA daMte ti vA gutte ti vA mutte ti vA isI ti vA muNI ti vA katI ti vA vidU ti vA bhikkhU ti vA lUhe ti vA tIraTThI ti vA caraNakaraNapAravidu tti bemi / ( sUtra 693) // bitiyasuyakkhaMdhassa poMDarIyaM paDhamaM ajjhayaNaM sammattaM // | 1. se-mUle / 2. mUle nAsti / 3. me-B.I. se jaheyaM butiyaM-mUle / 4. paumavarapoMDarIyaM-mUle / // 89 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 90 // (0) ' evaM se bhikkhU0 / ' kataro ? jo tiNNi NANAdINi uppADeti so vatto, sa eva pariNNAyakamme bhavati / duvidhA pariNNAe pAvAI kammAI jassa prinnnnaataaiiN| evameva tu bAhirabbhantaresu vatthusu rAgadosAdilakkhaNo saMgo / gRhaM samRddhaM sakuDDakavADAdilakkhaNaM kalatramitraputrAdI / eyaMpi duvidhAeM pariNNAe pariNNAtaM / kodhAdiuvasaMte / etehiM tihiM kammasaMgehiM gihivAsehiM asajjamANe 'uvasaMte bhavati / riyAdisamito NANAdisahito sadA savvakAlaM jatetti jatejjAhi jA jatiyA jato (?) ahavA ko uvasaMto ? jo samito / ko samito ? NANAdisahito / ko sahito ? jo sadA jatetti / setti Nise sa evaMguNajAtIyo vaktavyaH / tassevaMguNajAtIyassa bhikkhussa indrazakrapurandaravat nAmAni bhavaMti / tadyathA-samaNetti vA mAhaNetti vA sarvANi / 'zramu tapasi khede ca / ' (pA.dhA. divAdi 98 ) zramaNA / athavA to samaNo0 / brahma aNatIti brAhmaNaH, athavA mAhaNA Na haNatIti 2 / khamatIti | khaMto / daMto indriyaNoindriya0 iti / tribhirguptaH / bAhyAbhyantaragranthamuktatvAt mukta[tvAttIti](:), mokSaM RSiyAtItyarthaH / karotIti kratuH yajJaH, 'yatI prayatne / ' (pA.dhA. bhvAdi 30 ) yatata iti yati: / 'vida jJAne / ' 1. uvasaMtA - I / 2. seyaM muule| 3. muNI ti vA katI ti vA vidUti vA mUle / dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 90 //
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 91 // (pA.dhA. adAdi 54 ) vidvAn viduH muNitaM gamitamityeko'rthaH / munatIti muniH / bhikSaNazIlo bhikSuH / rAgadveSavimuktatvAt lUhe / saMsAratIreNa jassa aTTho sa bhavati tIraTThI / caranti taditi caraNaM vratAbhyupagamaM kurvantIti / | taditi karaNaM paDilehaNAdI / pAramantagamanamityeko'rthaH / caraNakaraNapAraM vidantIti caraNakaraNapAravidutti bemi / evaM bravImi tIrthakaravacanAt / ajjasuhammo jaMbuNAmassa kaheti // 693 // pauNDarIkAdhyayanaM samAptam // 1. samAptamiti - C | sammattaM - GI svabhAvalAbhasaMskAra - kAraNaM jJAnamiSyate / dhyAndhyamAtramatastvanyat, tathA coktaM mahAtmanA // vAdAMzca prativAdAMzca vadanto'nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti, tilapIlakavad gatau // dvitIyazrutaskandhe prathamamadhyayanam // 91 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 92 // bIyaM ajjhaNaM 'kiriyAThANaM' (cU0 ) kiriyaTThANassa abhisaMbaMdho-evaM teNa caraNakaraNapArageNa viduNA bhikkhuNA kammANaM khavaNaTThamabbhuTThiteNa kammabaMdhaNadvANANi vajjetavvANi tavvivarItANi ya mokkhabandhaTThANANi aasetvvaati| esa sNbNdho| ahavA te aNNautthiyA kahaM saMsAraM aNupariyaTTaMti ? kammaNA, te kammabaMdhaM bajjhati imehiM bArasahiM kiriyaTThANehiM mucvaMti terasameNaM / eteNAbhisaMbaMdheNaM kiriyadvANaM NAma ajjhayaNaM AgataM / tassa cattAri aNuogaddArA vaNNetavvA / ahigAro puNAI se baMdhe taha baMdhamokkhe a / Aha-astu tAva mokkheNAdhikAro, bandhena kiM prayojanaM ? ucyate - nAbandhe mokkho bhavatIti ato bandhenApyadhikAro bhavati / tacca kriyAsthAnaM kriyAvatsveva bhavati nAkriyAvatsu / te ca kriyAvantaH kecid badhyante | kecinmucyante / teNa imassa ajjhayaNassa baMdheNAhigAro baMdhamokkheNa ya / vRtta adhikAro / idANi NAmaNipphaNNe kiriyAThANaM / kiriyAo NikkhiviyavvAo ThANaM ca / (ni0 ) kiriyAo bhaNiyAo kiriyAThANaMti teNa ajjhayaNaM / ahigAro puNa bhaNio baMdhe taha mokkhamagge ya // 165 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 92 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 93 // (cU0) kiriyAo puvvbhnnitaao| kattha bhaNitAo? paDikkamaNae paDikkamAmi paMcahiM kiriyaahiN|' // 165 // dvitIyakiriA NikkhivitavvA NAmAdi - zrutaskandhe (ni0) davve kiriejaNayA ya payoguvAyakaraNijjasamudANe / dvitIyairiyAvahasaMmatte sammAmicchA ya micchatte // 166 // madhyayanam (cU0) 'davve kiriejnnyaa0|' gAhA / jIvassa ajIvassa vA jA kiriyA sA dvvkiriyaa| ez2a kmpne|' (pA.dhA. bhvAdi 179) / ejate ityarthaH / ejanaM kampanaM gamanaM kriyetyanarthAntaram / tatra jIvanodanA karmaNA gurutvAt vizrasAyogAdvA yA gatiH sA savvA anupayoga iti kRtvA dravyakriyA / dravyajIvasyeha prayatnapUrvakatve'pi sati yA paraprayogAdanupayogAdvA ISadapi kampanaM apyakSNonimeSamAtramapi sA dvvkiriyaa| bhAvakiriyA tu payogupAyakaraNijjasamudANe / iriyAvadhasammatte micchatte sammamicchatte / payogo tividho maNappayogAdI 3 / nAsphuradbhirmanodravyairAtmano yogo bhavatIti maNappayogA kiriyA / evaM vAkkAyadravyairapi / uktaM hi 'geNhar3a ya kAieNaM0 / ' ( ) kAyakiriyA gamaNAdI / // 93 // 1. karmaNo-C / 2. '......saMmate sammAmicchA ya micchatte' iti mudritaniyuktI pAThaH /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 94 // uvAyakiriyA dravyaM yenopAyena kriyte| yathA paTaM vemanalikAMchaNiturivilekhanAdibhiH paTasAdhanopAyaiH zikSitaprayatnapUrvakaM | paTakAra: karoti, evaM ghaTAdiSvapi Ayojyam / karaNaM NAma yadyenopAyena karaNIyaM dravyaM tattenaiva kriyate nAnyathA / | karaNe hitaM karaNIyAnmRtpiNDAt ghaTaH kriyate nAkaraNIyAt uSadagdhAcchakyate pASANasikatAbhyo vA / samudANakiriyA | NAma samityekIbhAve jaM kammaM payogagahItaM taM pasiDApaUNa samudayasamutthaM puTThaNidhattaNikAcitaM sthityupAyApekSaM karoti sA samudANakiriyA / uktaM hi - 'kammaM jogaNimittaM bajjhati0 / ' ( ) sAya puNa samudANakiriyA asaMjatassa saMjatAsaMjatassA'ppamattasaMjatassavi jAva sakasAyayA tAva kIrati / iriyAvadhiyA puNa chaumatthavItarAgassa | kevaliyamsa jAva sajogitti tAva kIrati / kiriyATThANaM puNa ekkaM ceva sayogI / sammattakiriyA NAma jAvatiyAo | sammadiTThI kammapayaDIo baMdhati, prAyeNa apasatthAo Na baMdhati / idANi micchadiTThI savvAsi kammapagaDINaM micchAdiTThIo | | baMdhao hoi AhAragatitthagarattaM ca mottUNaM / sammAmicchadiTThI idANi jAo kammapagaDIo baMdhati [ye] (ya) na baMdhati ya tAo vibhAsitavvAo / taM jahA - sammAmicchaddiTThI micchattaM paMcagaM AhAragaM titthakara vibhAsA / 'NiddANiddA | payalApayalA thINaddhi Na baMdhatu evaM tu0 / ' ( ) evamAdi // 166 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 94 //
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 95 // idANi ThANaM (ni0) nAmaM ThavaNA davie khette'ddhA uDDa uvaratI vshii| saMjamapaggahajohe acalagaNaNa saMdhaNA bhAve // 167 // (cU0) NAmaM ThavaNA davie vi khettaddhA0 / ' gAhA / jahA logavijaye bhANitAo kiriyAo TThANaM ca | / 167 / / ettha katarAhi katareNa vA TThANeNaM adhikAro? tata ucyate (ni0) samudANiyANiha tao saMmapautte ya bhAvaThANami / kiriyAhiM purisa pAvAie u savve parikkhejjA // 168 // (cU0) samudANiyANihaNayogAdvA( ? ) / ' samudANakiriyAhiM adhikAro idhaM NidhaNayo (?) adhigAro 1. davie khette'ddhaa-muule| // 95 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 96 // zrutaskandhe sammapayutteNa ThANeNa / Aha-kiM iriyAvahiyAkiriyAe No adhikAro? ucyate, sA sammapayutte TANe vaTTamANassa dvitIyabhavatyeva, tAI puNa sammapayuttAiM bhAvaThANAiM viratI saMjamaTThANaM logottariyo pariggaho pasatthabhAvasaMdhaNA ya tti / etesu vaTTamANo iriyAvahiyAbaMdhao vA abandhao hojjA / jo puNa appasatthesu bhAvaTThANesu vadRti so NiyamA / dvitIya| pAyogiyaM vA sAmudANiyaM vA saMparAiyaM vA baMdhati / arthApattizcAtra draSTavyA / samudANIyagrahaNAt iriyAvahiyAvi madhyayanam ghitaa| pasatthabhAvaTThANagahaNA apasatthaTThANamavi gahitaM / etAhiM puNa kiriyAhiM kiM kajjati ? ucyate, kiriyAhiM | purisA pAvAtiyAo savve parikkhijjA, taM jahA-dhammeti loyANugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya / tathA ca se bhavati | mahecche mahAraMbhe / tahA dhammapakkhevi NAtao uvakaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samudruttA iti vakSyati / tattha | dhammiyA dhammiTThA se jahANAmae aNagArA bhagavanto tidhA pAvAtiyA parikkhijjaMti maMDalabAhiM TThitA agaNikAyapAtI | y| NijjuttI samattA // 168|| ___suttANugame suttamuccAretavvaM // 96 // stra 1. samudAyiyaM-B,G|2. oyANu.....A,B,C,D.EEGH.II
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 97 / / (mU0) sutaM me AusaMteNaM bhagavatA evamakkhAtaM - iha khalu kiriyAThANe NAma ajjhayaNe, tassa NaM ayamaTThe-iha khalu saMjUheNaM duve ThANA evamAhijjaMti, taM jahA-dhamme ceva adhamme ceva, uvasaMte ceva aNuvasaMte ceva / tattha NaM je se paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge tassa NaM ayamaTThe-iha khalu pAINaM vA 4 saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahA - AriyA vege aNAriyA vege, uccAgotA vege NIyAgotA vege, kAyamaMtA vege hrassamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege durUvA vege 1 tesiM ca NaM imaM etArUvaM daMDasamAdANaM saMpehAe, taM jahA-Neraiesu tirikkhajoNiesu mANusesu devesu | yAvanne tahappagArA pANA viSNU veyaNaM vedeMti tesiM pi ya NaM imAI terasa kiriyAThANAiM bhavatIti akkhAtAI, taM jahA - aTThAdaMDe 1 aNaTThAdaMDe 2 hiMsAdaMDe 3 akamhAdaMDe 4 diTThivipariyAsiyAdaMDe 5 mosavattie 6 | adinnAdANavattie 7 ajjhatthie 8 mANavattie 9 mittadosavattie 10 mAyAvattie 11 lobhavattie 12 iriyAvahie 13 / ( sUtra 694 ) (cU0) 'sutaM me AusaMteNaM bhagavatA0 / ' iha khalu (saM) jUheNaM duve | saMjUhaH saGkSepaH samAsa ityanarthAntaram / dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 97 //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 98 // ye te kriyAvantaH te savvevi etesu dosu ThANesu vaTuMti, taM jahA-dhamme adhamme ca uvasame aNuvasame / dharma dvitIyaevopazamaH upazama eva ca dharmaH / ubhayAvadhAraNaM kriyate / athavA upazamAddharmo bhavatIti tena dharmagrahaNe kRte'pi / zrutaskandhe upazamagrahaNaM kriyate / evaM adharme anupazame ca vibhASA / acitatvAt pUrvaM dharmasyopazamasya ca grahaNaM kRtam / dvitIyaitarathA hi pUrvamadharmo'nupazamazca bhavati pacchA dhammaM uvasamaM ca paDivajjati / teNa ete do ceva pakkhA bhavaMti, madhyayanam taM jahA-dhammapakkho adhammapakkho ya / ta[ssa] (ttha) paDhamassa TThANassa adhammapakkhassa vibhaMgo vibhAga ityarthaH / / iha ca khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA' jAva [su du )rUvA vege|' tatra ghAto hiMsA mAraNaM daNDaH adharma itynrthaantrm| tesiM puNa savvesiM adhammapakkhe vaTTamANANaM imetArUvaM daMDasamAdANaM saMpehAe jatheha saaprdhss| daMDaH kriyate evaM adhammapakkhe aNuvasame ya vaTTamANassa daMDassa samAdANaM grahaNamityarthaH / 'saMpehAe 'tti samaM pehAe daTTaNaM, taM jahA-Neraiesu tirikkha0 maNussesu devagatIe ya etAvaM tAvA''pANAdikAtuM jAva vemANiesutti / / maNussANaM daMDasamAdANaM samIkSituM Aha-yadi maNussANaM caugatisu daMDasamAdANaM sesANaM NeraiyatiriyadevANaM tersi // 98 // 1. esu-G| 2. upazamasya kriyate grhnnN-J| 3. dharmapakkho adhapakkho y-G| 4. iha khalu........-mUle / 5. tesiM ca NaM imaM etArUvaM daMDasamAdANaM sNpehaaemuule|
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 99 // NAma kiriyATThANesu vaTTamANANaM daMDo Natthi ? ucyate, asti / kathaM ? 'je yAvaNNe tahappagArA / ' aNNe | maNuavajjAsu tisu gatisu / prakAra iti sAdRzye zarIrendriyAdi / NeraiyadevANaM [pa] (pANyAdilakSaNatvAt zarIrasAdRzyamasti / tirikkhajoNiyA tu orAlikazarIrasAdRzyaM indriyasAdRzyam / 'vinnU vedaNaM vedinti / '' viNNU' saJjJAnagrahaNaM indriyANAJca / tAni keSAJcit sagalANi / iMdiyaNimittaM ceva vedaNaM vedeMti / uktaM hi - 'bhavapaccaiyaM dehaM0 // ' ( uu ) gAhAo tiNNi / ahavA vinnU vedeMti ya bhaMgA 4 / saNNiNo vedaNaM vijANaMti ya verdaiti y| siddhA vijANaMti Na vedanti / asaNNiNo Na jANaMti vedaMti / ajIvA na jANaMti Na vedanti / ettha puNa paDhamatatiehiM | bhaMgehiM ahigAro | bitiyacautthA avatthU / ' "tesi pi yAiM 'ti jahA maNussANaM tadhA tesiMpi terasa kiriyAThANAI bhavanti akkhAtAI, taM jahA - atthAdaMDe jAva iriyAvahiyAe // 694 // (mU0 ) paDhame daMDasamAdANe aTThAdaMDavattie tti Ahijjati, se jahAnAmae kei purise AtaheuM vA | NAiheDaM vA agAraheDaM vA parivAraheDaM vA mittaheuM vA NAgaheDaM vA bhUtaheDaM vA jakkhaheuM vA taM daMDaM tasathAvarehiM 1. puNNA...... - A,B,C,D,E, EGH, I 2. vedayaMti - G / 3. vedeMti - B, C I 4. tesi pi ya NaM imaaii-muule| dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 99 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 100 // pANehiM sayameva Nisirati, aNNeNa vi NisirAveti, aNNaM pi NisiraMtaM samaNujANati, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje ti Ahijjati, paDhame daMDasamAdANe aTThAdaMDavattie tti Ahite / ( sUtra 695) (cU0) tattha paDhame daMDasamAdANe aTThAdANe Ahijjati0 |'tti AkhyAta ityarthaH / se jahANAmae kei purise AtahetuM vaa|' AtahetuMti AtmArthaM / NAtahetuMti puttadArAdINaM atttthaae| agArahetuti gharassa khaMbhe iTTakAdI vA | kroti| pariyArotti daasbhtgcaarbhttttaashtthimaadiprivaaro| ahavA gharasseva vADimAdiparivAraM karoti / evamAdINi aTThAe daMDaM / tasathAvarehiM pANehiM taM ca sayameva Nisirati / tase tAva aNNe ahiuMjati, aNNe vAheti, aNNe maMsAdINaM aTAe uddavei / thAvarevi aNNe vAheti a aNNe chiMdati aNNe taccheti aNNe AhArahetaM khAti vaa| evaM aNNehivi kaarveNti| kIraMtaMpi samaNujANAti / yogatrikakaraNatrikeNa vibhaasaa| evaM khalu tassa tappattiyaM tatpratikaM sAvadyakarma / paDhame daMDasamAdANe 1 // 695 // __ (mU0)[1]ahAvare docce daMDasamAdANe aNaTThAdaMDavattie tti Ahijjati, se jahAnAmae kei purise 1. paDhame daMDasamAdANe aTThAdaMDavattie tti Ahijjati-mUle / 2. parivAraheuM vaa-muule| // 100 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 101 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam | je ime tasA pANA bhavaMti te No accAe No ajiNAe No maMsAe No soNiyAe evaM hiyayAe pittAe vasAe picchAe pucchAe vAlAe siMgAe visANAe daMtAe dADhAe NahAe hAruNIe aTThIe aTThirmijAe, No hisiMsu me tti, No hiMsaMti me tti, No hiMsissaMti me tti, No puttaposaNayAe No pasuposaNayAe No agAraparivUhaNatAe No samaNamAhaNavattiyaheDaM, No tassa sarIragassa kiMci vi pariyAdittA bhavati, se haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA uddavaittA ujjhiuM bAle verassa AbhAgI bhavati, anntttthaadNdde| [2] se jahANAmae kei purise je ime thAvarA pANA bhavaMti, taM jahA-ikkaDA i vA kaDhiNA i vA jaMtugA i vA paragA i vA morakA i vA taNA i vA kusA i vA kuccakkA i vA pavvagA ti vA palAlae i vA, te No puttaposaNayAe No pasuposaNayAe No agAraposaNayAe No samaNamAhaNaposaNayAe, No tassa sarIragassa kiMci vi pariyAdittA bhavati, se haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA uddavaittA ujjhiuM bAle verassa AbhAgI bhavati, aNaTThAdaMDe / __[3] se jahANAmae kei purise kacchaMsi vA dahaMsi vA dagaMsi vA daviyaMsi vA valayaMsi vA NUmaMsi vA // 101 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 102 // madhyayanam gahaNaMsi vA gahaNaviduggaMsi vA vaNaMsi vA vaNaviduggaMsi vA taNAiM Usaviya Usaviya sayameva agaNikAyaM Nisirati, aNNeNa vi agaNikAyaM NisirAveti, aNNaM pi agaNikAyaM NisiraMtaM samaNujANati, dvitIya zrutaskandhe aNaTThAdaMDe, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, docce daMDasamAdANe aNaTThAdaMDavattie tti dvitIyaAhite / (sUtra 696) | (cU0) ahAvare docce aNatthadaMDetti se jahANAmae kei purise je ime tasathAvarA pANA te No / accAe0 / ' arcayanti tAmiti arcA-zarIram / tasya mAryamANasya zarIramupayujyate yathA mRgaM eNaM haNaMti / evaM 'No aiNAe'tti aiNaM NAma carma taM vagghadIvagAdINaM / evaM jAva No aTTha](TThi)miMjAetti / hisiMsu me tti eteNa mama pitA aNNo vA koi mArito jahA kttviriyaavraahaa|'( ) gAhA / so mamaM ceva aNNaM vA mArehitti jahA dasArehiM jarAsiMdho hiMsissatitti / gabbhatthaM vA bAlaM vA mAreti jahA kaMso devaiputte / No puttaposaNaM mArayitvA | putrAdInAM mAMsAni daasyti| pasuposaNatAe'tti gavAM gavAtrAya AsahatthINavi odaNamaMsAdINi diiyte| agAra[hittUNaheNa] / // 102 // | 1. daMDasamAdANe aNaTThAdaMDavattie tti Ahijjati-mUle / 2. tasA pANA bhvNti-muule|
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 103 // (parivUhaNatAeM) vA agAraM gRhaM taM bRhayanti iSTakakASThAdibhirvarddhayantItyarthaH / No samaNamAha [ hiM ] (Nahe) tuM / samaNANaM caragAdINaM paMcaNhaM bhattamAvasadhaM vA kareti / evaM mAhaNANavi / savvattha vA sarIrAdINi kiMvipanti / se haMtA chettA jAva uddaveDaM ujjhituM bAle verassa AbhAgI bhavati / thAvarANi vi imekkaDAdINaM emeva / jahA paMthaM vaccaMto rukkhassa | pattaM chettUNaM chaDDei, laTThIe vA moDaMto pANAI vaccati, kuhADiM vA AyudhaM vA rukkhakhaMdhesu rukkhaDAlesu vA NivADeMto vaccati / se bAle na kiMcI tatto pattaM vA pupphaM vA phalaM vA AjIvati, kevalameva veraM-kammaM tassAbhAgI bhavati, | aNadaMDe / se jadhANAmae kei purise kacchaMsi vA jAva pavvataduggaMsi vA taNANi-seDiyabhaMgiyAdINi tANi puNa sukkhANi ussaviya 2 jAva Na davovAvatutti ? agaNikAyaM Nisarati 3, yogatrikakaraNatrika 3 / evaM khalu tassa 'tappattiyaMti sAvajjetti / docce daMDasamAdANe 2 ||696 // ( mU0 ) ahAvare tacce daMDasamAdANe hiMsAdaMDavattie tti Ahijjati / se jahANAmae kei purise mamaM vA mami vA annaM vA anniM vA hiMsiMsu vA hiMsai vA hiMsissai vA taM daMDaM tasa - thAvarehiM pANehiM sayameva 1. uddavaittA - mUle / 2. mANAI - A, B, D 3. tassa bhAgI - G / 4. aNaTThAdaMDe mUle / 5. tappattiyaM sAvajje ti Ahijjati-mUle / dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 103 //
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 104 // Nisirati, aNNeNa vi NisirAveti, annaM pi NisiraMtaM samaNujANati, hiMsAdaMDe, evaM khalu tassa tappattiyaM dvitIyasAvajje tti Ahijjai, tacce daMDasamAdANe hiMsAdaMDavattie tti Ahite / ( sUtra 697) zrutaskandhe (cU0) ahAvare tacce daMDasamAdANe0 / ' hiMsA[3] (va)ttietti adhijjti| 'se jahANAmae kei purise|' dvitIyase iti nirdeze / yena prakAreNa yathA / nAma parokSastavAdiSu / kei aNiddiTThaNiddeso kIratI / mamaM ti mAmeva mIyate / madhyayanam taM[traM] tadIyaM putraM bhrAtaraM vA duhitaraM vA / aNNaM NAma aNiellayaM / aNi veti aNielliyaM / jahA kuppisappeNa khaito amato aNosaho marati / teNa ca so sappo gahito / teNa ciMtitaM-ahaM tAva khaio mato ya, mA esa jIvaMto aNNaMpi logaM khAhitti teNa mAremi / evaM so aNNassa aTThAe taM sappaM mAreti / athavA anya iti paraH parAkyaH | aNNiyaM hiMsiMsuti / eteNa koi mama mArato Asi / hiMsaMti udyatAyudhaH / evaM jadhA suraayaadii| hisissatitti jahA AsagrIvo tiviTTha mA me mAresatitti mAritumicchati, rAyANe vA'ddANAe khuDalae ceva mAreMti / evaM mamaM vA aNNaM vA aNi vA ekkekaM hiMsiMsu hiMsatitti trikAlo bhASitavyaH / tasesu dupadacatuSpadaapadAdiSu jAva thAvaresu // 104 // | 1. hiNsaadNddvttietti-muule| 2. kappisoppeNa-A,B,C,D.E.E.GH,II 3. amacco-JI
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 105 // | hiMsiMsutti rukkhasAliyaM ajANato AvaDato roseNa chiMdati / uktaM hi ' etto ki kaTThataraM jaM mU0 / ' ( hiMsatitti rukkhasAlaM paDataM aNAgataM ceva AyudheNa chiMdati / hiMsatitti dabbhasUimAdIkaMTae maleti / yathA vA zAkyabhikSuH palaM patraM chinnaM vA, yogatrikakaraNatrikeNa Nisirati / tacce daMDasamAdANe 3 ||697|| (mU0 ) [ 1 ] ahAvare cautthe daMDasamAdANe akasmAddaMDavattie tti Ahijjati, se jahANAmae ke purise kacchaMsi vA jAva vaNaviduggaMsi vA miyavittie miyasaMkappe miyapaNihANe miyavahAe gaMtA ete miya | tti kAuM annayarassa miyassa vadhAe usuM AyAmettA NaM NisirejjA, se miyaM vahissAmitti kaTTu tittiraM vA vaTTagaM vA caDagaM vA lAvagaM vA kavotagaM vA kaviM vA kaviMjalaM vA vidhittA bhavati, iti khalu se aNNassa aTThAe aNNaM phusai, akasmAddaMDe / [2] se hANAmae kei purise sAlINi vA vIhINi vA koddavANi vA kaMgUNi vA paragANi vA | rAlANi vA NilijjamANe annayarassa taNassa vahAe satthaM NisirejjA, se sAmagaM mayaNagaM mukuMdagaM | vIhirUsitaM kAlesutaM taNaM chiMdissAmi tti kaTTu sAliM vA vIhiM vA koddavaM vA kaMguM vA paragaM vA rAlayaM vA dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 105 //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 106 // | chiMdittA bhavai, iti khalu se annassa aTThAe annaM phusati, akasmAt daMDe, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje | tti Ahijjati, cautthe daMDasamAdANe akasmAt daMDavattie tti Ahite / ( sUtra 698 ) 1 (cU0 )' 'ahAvare cautthe akamhAvattietti Ahijjai0 / ' akasmAt nAma hetvarthA paJcamI akasmAt / se jahANAmae kei [tA] (jA) va pavvataviduggaMsi vA / migavuttIe mRgA eva yasya vRttiH / saGkalpo nAmAbhiprAyaH mRgAn | mArayiSyAmIti kRtvA gRhAnnirgacchati, tadevAsya praNidhAnaM buddhirabhiprAya ityanarthAntaram / athavA praNidhAnaM vItaM saMgamAdIhiM appANaM Niventi, uktaM hi - 'vItaM sayaNo saraNo0 / ' ( ) ' migavadhAe gaMtA' ete migAtti kaTTu jAva Nisirati se migaM vassAmi tti kaTTu / tittaraMti vA jAva kavijalaM vA vidhittA bhavai / jahA mRgaM tahA aNNaM dupadacatuSpadaM sirIsivaM vA vidhittA bhavati / iti khalu se aNNassa aTThAe jAva se jadhANAmae kei purise sAlimAtI NilijjamANetti NiddemANe annataraM annatarassa hatthaM nisirati / satthaM vA asigamAdI / se samAgame vA madaNakAle sugaMdhI taNajAtisAlimAI chiMdittA bhavati / 'iti ( khalu) se aNNassa aTThAe aNNaM phusati' 1. ahAvare cautthe daMDasamAdANe akasmAddaMDavattie tti Ahijjai-mUle / 2. vaNaviduggaMsi vA miyavittie-mUle / 3. vadhissAmi mUle / 4. tittiraM vA muule| dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 106 //
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 107 // / phusati NAma chiMdati / athavA phusati phusamANo ceva dukkhaM uppAdeti, kiM puNa chijjamANe ? cautthe daMDe 4 // 698 // dvitIya(mU0)[1] ahAvare paMcame daMDasamAdANe diTThIvippariyAsiyAdaMDe tti Ahijjati, se jahANAmae kei / zrutaskandhe purise mAIhiM vA piIhiM vA bhAtIhiM vA bhagiNIhiM vA bhajjAhiM vA puttehiM vA dhUtAhiM vA suNhAhiM vA saddhi / dvitIyasaMvasamANe mittaM amittamiti mannamANe mitte hayapuvve bhavati, ditttthiivisspriyaasiyaadNdde| madhyayanam [2] se jahA vA kei purise gAmaghAyaMsi vA NagaraghAyaMsi vA kheDa0 kabbaDa0 maDaMbaghAtaMsi vA doNamuhaghAyaMsi vA paTTaNaghAyaMsi vA AsamaghAtaMsi vA sannivesaghAyaMsi vA nigamaghAyaMsi vA rAyahANighAyaMsi vA ateNaM teNamiti mannamANe ateNe hayapuvve bhavai, diTThIvipariyAsiyAdaMDe, evaM khalu tassa tappattiyaM / sAvajje tti Ahijjati, paMcame daMDasamAdANe diTThIvippariyAsiyAdaMDe tti Ahite / ( sUtra 699) (cU0) ahAvare paMcame daMDe0 / ' se jahANAmae kei purise mAdIhiM vA pitIhiM vA, nityamAtmani guruSu // 107 // 1. ahAvare paMcame daMDasamAdANe....mUle / 2. maaiihi-muule|
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 108 // ca bahuvacanam' ahavA mAIhiMti mAtisavattINIo mAtusiyAto pitussitAo gihitAo, pitIhiMti pitRvyAdayaH dvitIyapitavayaMsA vA / sesANi bhAtimAdINi / mittaM amittaMti ggahaNA ete ceva pavvahidA mAyAdIyA gahitA. tesiM egataraM / / zrutaskandhe vA, rAto vA khaNNakhaNau tti kAuM gharaM atitaM vA nitaM vA mittaM vA amittamiti / mitte vadhitapuvvetti / sAMdRSTakaM - ditIya| kriyate / atthi kei vadhitapuvve bhavati / ajANato dRSTeviparyAsaH / diTThivippariyAsiyA / se jadhA kei purise madhyayanam Ri gAmaghAtaMsi vA rAto vA viyAlaMsi vA divasato vA tAvadbhrAntalocanaH ateNaM teNaMti ateNe hatapuvve bhavati / AsaNNe vA asimaadinno| jati diTThIvipajjAso Na hoto Na maarNto| tassa taM sAvajjetti paMcamA kiriyA / daNDo ghAta ityanarthAntaram / sa tu parAzrayaM daNDaM samAdiyati ebhiriti daMDasamAdANe / idANi prAyeNa AtmAzrayANi / Na ca ekAntena tesu parassa vavarovaNaM bhavati, tadhAvi kammabaMdho bhavati tti kAuM kiriyATThANANi vuccaMti / AdillAiM puNa| kiriyATrANattevi sati daMDasamAdANe tti vi sati daMDasamAdANA vaccaMti 5 // 699 // | (mU0) ahAvare cha? kiriyAThANe mosavattie tti Ahijjati, se jahAnAmae kei purise AyaheuM vA // 108 // nAyaheuM vA agAraheuM vA parivAraheuM vA sayameva musaM vayati, aNNeNa vi musaM vadAveti, musaM vayaMtaM pi
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 109 // aNNaM samaNujANati, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, chaTe kiriyATANe mosavattie tti Ahite / (sUtra 700) (cU0) ahAvare chaTe kiriyaTThANe mosavattietti0 / ' se jahANAmae mosavattie AtahetuM vA sahetuM vA sahoDhovi koi coro gahito avalavati NAhaM corotti / NAyahetuMti putto vA se aNNo vA se koi Na esa coro No pAradArio dAsabhattagAdIparivAro / saI musaM / aNNeNaM ti mosovadesaM karei evaM tuma bhaNejjAsi / kUDasakkhI vA kareti / aNNaM vA aNujANaMti taM ceva, bhaNati-suTTha tujjhehiM avalattaM / yogatrikakaraNatrikeNa 3 sAvajjeti cha? | kiri[e](yA0) 6 // 700|| (mU0) ahAvare sattame kiriyAThANe adiNNAdANavattie tti Ahijjati, se jahANAmae kei purise AyaheuM vA jAva parivAraheDaM vA sayameva adiNNaM Adiyati, aNNeNa vi adiNNaM AdiyAveti, adiNNaM AdiyaMtaM aNNaM samaNajANati, evaM khala tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, sattame kiriyAThANe | 1. kiriyaatttthaanne-muule| // 109 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ri adiNNAdANavattie tti Ahite / (sUtra 701) zrIsUtrakRtAGga dvitIyacUrNiH | (cU0) ahAvare sattame kiriyAThANe adinnAdANavattietti0 / ' se jadhANAmae AtahetuM ahame tuM] (taM) zrutaskandhe // 110 // haritaM [issAmi] pari jissAmi iti evaMNeti / agAraparivArahetuM vA harati / yogatrikakaraNatrikeNa sAvajjetti sattame dvitIyakiri0 7 // 701 // madhyayanam | (mU0) ahAvare aTThame kiriyAThANe ajjhatthie tti Ahijjati, se jahANAmae kei purise, se Natthi / NaM kei kiMci visaMvAdeti, sayameva hINe dINe duDhe dummaNe ohayamaNasaMkappe ciMtAsogasAgarasaMpaviTe karatalapalhatthamuhe aTTanjhANovagate bhUmigatadiTThIe jhiyAti, tassa NaM ajjhatthiyA asaMsaiyA cattAri ThANA evamAhijjaMti, taM0-kohe mANe mAyA lobhe, ajjhatthameva koha-mANa-mAyA-lohA, evaM khalu tss| tappattiyaM sAvajje ti Ahijjati, aTThame kiriyAThANe ajjhathie tti Ahite / (sUtra 702) | (cU0) ahAvare aTThame ajjhathie / ' se jadhA0 kei purise Natthi NaM visaMvAdeti / yo hi yadvivakSuzcikIrSurvA // 110 // 1. ahAvare aTThame kiriyAThANe ajjhatthie tti Ahijjati, se.....-mUle /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 111 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam ditsurvA kasyacit kiJcit sa yadA anyena apadizyate evaM kuru brUhi vA asaMvAdehi / sa evaM visaMvAdito saMto - dijjaMto puNa koi russati koi tussati / Na evaM koi visaMvAdeti / sayameva ajjhatthi[eta] (yatte)Na hINe dINe / athavA samityekIbhAve samyagvAdaH / visaMvAdaH kSepaH prapaJcaH, anyad vA kiJcidapriyaM vacanaM, kAmamapriyamuktasya kopaH / sa evaM (a)visaMvAditovi akasmAdeva hINetti hINe sarIrAto oyAto chAyAto vapUuvacayAto, dINo NAma akRpaNo'pi san kRpaNavat saMhRto'vatiSThate / duTThotti akRtApakArasyApi praduSyate / duSTamanAH iSTaviSayaprArthanAbhimukhaM hi manaH tadalAbhe apahataM bhavati, abhihatamityarthaH / manasA ca saGkalpaH manaHsaGkalpa: cintA jAva [jjhaM](jhi)(yA)ti tassa NaM AtmAnamadhikRtya vartate AdhyAtmikA adhyAtme saMzritAH ajjhatthasaMsaiyA / athavA muktasaMsayameva samAnadIrghatve kRte ajjhatthiyA asaMsaiyA, ahavA saMzayaH ajJAne bhaye ca / saMzayaM kurvantIti saMzayitA / kasAehiM kaSAyAvRttamatirna kiJcijjAnIte, bhayaM cAsya iha paratra ca bhavati / cattAri, taM jadhA-krodhaM 4 / appaNo kujjhati / agammaM vA gaMtuM / vAyA duruttaraM vA kAtuM appaNo ceva russati / ruTTo ohatamaNasaMkappo // 111 // 1. assavAdehi-A,B,C,D.EE.GH,II 2. krodhe-muule|
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 112 / / | ajjhatthameva kohamANA / sisso pucchati - ete kodhAdI ajjhatthA jAtA kiM ajjhatthaM bhavati ? uppatimANaM bhAvANaM ubhayathA dRSTatvAtsaMzaya: / tatra tAvat tantubhyaH paTo jAta: na tantupratyAkhyAnAya bhavati / golomAvilomabhyo dUrvA | jAtA kAraNavilakSaNA bhavati / evamadhyAtmA krodhAdyA jAtA kimadhyAtmaM bhavati paTavatsvakAraNAdananyatve Ahozci(d) dUrvA yathA svakAraNebhyo'nyA / evamadhyAtmaM kaSAyA adhyAtmavyatiriktA vA bhavantIti saMdeha: ? ucyatekaSAyAstAvanniyamAdadhyAtmaM (adhyAtmaM) tu syAt kaSAyAH syAdanyat khadiravanaspativat ca / kathaM ? yenAkaSAyasyApi adhyAtmaM bhavatIti / kathaM ? 'kAe vidu ajjhappaM' akaSAyasyApi kAyavAGmanoyogA bhavantIti kRtvA / tenAdhyAtmaM bhajyate iti / nirAzrayakaSAyavato hi kaSAyiNazca / evaM khalu tassa tappattiyaM0 aTThame kovapattietti Ahite 8 // 702 // ( mU0 ) ahAvare Navame kiriyAThANe mANavattie tti Ahijjai, se jahANAmae kei purise jAtimadeNa | vA kulamadeNa vA balamadeNa vA rUvamaeNa vA tavamaeNa vA suyamadeNa vA lAbhamadeNa vA issariyamadeNa vA 1. ajjhathie- mUle / dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 112 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 113 // paNNAmadeNa vA annatareNa vA madaTThANeNaM matte samANe paraM hIleti niMdati khisati garahati paribhavai / avamaNNeti, ittarie ayamaMsi appANaM samukkase, dehA cue kammabitie avase payAti, taM jahA-gabbhAto dvitIya zrutaskandhe | gabbhaM, jammAto jammaM, mArAto mAraM, NaragAo NaragaM, caMDe thaddhe cavale mANI yAvi bhavati, evaM khalu tss| dvitIyatappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, Navame kiriyAThANe mANavattie tti Ahite / (sUtra 703) madhyayanam __ (cU0) ahAvareNavame kiriyANe maannvttiettiH|' se jadhA kei purise jAtimaeNa vA ahaM jAtyAdiviziSTaH | asaGkIrNavarNa uttamajAtIyatA'nyeSvapi vibhASA, 'aNNatareNa mateNaM'ti, Natthi etehito aTThahito madaTThANehito / - aNNaM mayaTThANaM / carittaM atthi / kiMtu saMjogA kAyavvA, taM jadhA-jAyamayamatte NAmege (Nokulamayamatte kulamayamatte NAmege No jAimayamatte.) jAtimadamattevi kalamadamattevi ege, No jAtimadamatte No kalamadamatte sovi avatthaM / AdillA | tiNNi bhaMgA gheppaMti / evaMjAtIe sesAvi padA bhayitavvA / dugasaMjogo gato / tigatigasaMjogo ego jAtimadamattovi | kulamadamattovi balamadamattovi / evaM caukkagapaMcagachakkagasattagaaTThagasaMjogA kAyavvA buddhivibhaveNa jAva // 113 // | 1. kiriyAThANe-mUle / 2. jahANAmae-mUle / 3. madaTThANeNaM mUle / 4. aThehito-B,DI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 114 // paraM hilati / paro NAma yo jAtyAdihIna: atulyajAtIyastaM hIlayati lajjAveti / evaM jAva aNissaraM durgataM / hiilyti| nindito nAma parajAtyAdinyUnasamutthaH Atmasamuttho manastApa: / jahA imo varAo hINajAtio duggatao | vetti / mA merisao koi kulo [bho] (ho)jjA / jovi keNai madeNa visiTTho taMpi NaM jiMdati / savvagaM NAma mehito| | so balio rUvio a tathAvi dujAtIotti kAt zmazAnasumanA iva varmyaH / evaM savve saMjogA bhaannitvvaa| garahA NAma paresiM pAgaDIkaraNaM, esa dujjAtIo caMDAlo Dubo cammArAdi vaa| paribhavo NAma Atmano jAtyAdimadAvaSTambhAt taddhIneSu pareSu avajJAM karoti, vRddheSvapi anabhyutthAnaM nyUnamAsanaM asakkAritAhArAdipradAnamityAdi / ittario alpapratyayaH / itvaramityalpataro'yamasmAt jAtyAdibhiH asmAdahaM jAtyAdibhirmahattara iti / appANaM viukkasei | vividhaM viziSTaM vA AtmAnaM viukkasatIti appANaM viukkasse / so puNa kiM jANai varAo? etAni jAtyAdIni madasthAnAni ihaiva bhavanti nAnyatreti / athavA balarUpatapaHzrutalAbhaizvaryebhya ihApi kadAcid bhrazyate, kiM punaH paratra? tadyadi atyantaM jAtimadAdIni bhavanti to kiM ttha majjitavvaM? ito puNa dehato cuto kammavitio avaso pyaati| | 1. hIleti-mUle / 2. niMdati khisati garahati-mUle / 3. samukkase-mUle / 4. dehA cue kammabitie avase payAti-mUle / 114 //
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 115 // | tAsu tAsu uccaniyatAsu gatisu upapadyata ityarthaH / raMganaTa iva, so ceva rAyA bhavati, so ceva rAyA bhavittA so cceva dAsaH, so cceva itthIvi, ko vA tassa mANo? evaM jIvovi egatA khttio| athavA yatra paravazatA tatra ko mAnaH? sa ca karmavazena evaM gabbhAto gabbhaM gabbhAto agabhaM agabbhAo gabbhaM agabbhAto agabhaM, maNussapaMceMdiyANaM gabbho sesANaM agabbho / 'jammAto jammaM' evaM ekkbhNgo| 'NaragAo NaragaM' catubbhaMgo / yAvatsvakarmavazAdeva sukhI | | bhavati duHkhI vA / mRtazca karmabhireva zobhanAmazobhanAM gati nIyate, uktaM hi-'AkaDaNaM karma, karmaNaM vikaDDati0' ( ) iti / etadabhAve utkarSApakarSoM ko nAma ? jo puNa mAnI tassa avamANitassa roso bhavati / tenocyate'caMDe thddhe|' caMDo kodhItyarthaH / jAtyAdidharmastabdhaH / avamANito NiyamA russati / ruTTho'pi mANaMpi karoti / tena krodhamAnayonityamanyo'nyasAcivyatA / cavale nAma agaMbhIre / muhatteNa avamANito russati tharathareti akkosati / | jAtyAdibhirAtmAnaM prazaMsati mAnI yAvi bhavati / cazabdaH pUraNe / apiH smbhaavne| mANI avamANito caMDo cavalo ca bhavati / evaM tassa mANadosA sAvajje ti / Navame kiriyATANe 9 // 703 / / pr||115 // | 1. etadbhAve-11
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 116 // (mU0 ) ahAvare dasame kiriyAThANe mittadosavattie tti Ahijjati, se jahANAmae kei purise | mAtIhiM vA pitIhiM vA bhAIhiM vA bhagiNIhiM vA bhajjAhiM vA puttehiM vA dhUyAhiM vA suNhAhiM vA saddhi saMvasamANe tesiM annataraMsi ahAlahugaMsi avarAhaMsi sayameva garuyaM daMDaM vatteti, taM jahA- sItodagaviyaDaMsi vA kArya obolittA bhavati, usiNodagaviyaDeNa vA kArya osiMcittA bhavati, agaNikAeNa vA kAyaM uDDahittA bhavati, jotteNa vA vetteNa vA NetteNa vA tayAi vA kaseNa vA chivAe vA layAe vA pAsAiM uddAttA bhavati, daMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA lelUNa vA kavAleNa vA kArya AuTTittA bhavati, tahappakAre purisajAte saMvasamANe dummaNA bhavaMti, pavasamANe sumaNA bhavaMti, tahappakAre purisajAte daMDapAsI daMDagurue daMDapurakkhaDe ahie imaMsi logaMsi ahite paraMsi logaMsi saMjalaNe kohaNe piTThimaMsi | yAvi bhavati, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, dasame kiriyAThANe mittadosavattie tti Ahite / (sUtra 704 ) dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 116 //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 117 // ( cU0 )' `ahAvare dasame mittadosavattietti Ahie / se jahANAmae kei purise mAtIhiM vA pitIhiM vA' jAva 'suhAhiM vA' saMvasamANe tesiM aNNataretti (avarAdha) vAie vA, avarAdhavAie tAva akkoso vA paccUsaro | vA pratIpabhaNanaM saMdiTTho vA bhaNati vadhamittaM vA vagghAdiAu vAkareti hikAreti vA dhikkAreti vA kAraNa hattheNa vA saMghaTTettA uvakaraNe vA kamhiyI bhiNNe vA evamAdi lahusao-alpa ityarthaH / sItodage vA kArya uvalettA bhavati | hemaMtarAtIsu / usiNodagaviyaDeNa vA kAyaM ussicittA bhavati / viyaDagrahaNA usiNatelleNa vA usiNakaMjieNa vA / agaNikAeNa vA ummueNa vA tattaloheNa vA kArya uDDahittA bhavati / kaDaeNa vA veDhetuM palIveti / so ceva kaDaggatti vuccati / Aha - 'hiMsAstravA kezava ! mAyayA vA, viSeNa govinda ! divAgninA vA chijjati sesao kso|' ( ) sesaM kaMThyaM / uddAletitti cammAI laMbAveti / daMDotti lauDao | aTThitti kopparaM / | tena khIlaM deti / aMguTTaMgulitalasaMghAto mutttthii| lelU leDuo lolAvayati prahAreNeti lelU / kavAlaM vNskpprmityrthH| 1. ahAvare dasame kiriyAThANe mittadosavattie tti Ahijjati mUle / 2. suhAhi vA saddhi saMvasamANe mUle / 3. aNNataraMsi-mUle / 4. vagghAhiAu-C / 5. uddAlettA - mUle / dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 117 //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 118 // 'kuTuyatIti AuTTeti / tadhappagAre purise saMvasamANe duhitA bhvNti| ta eva yathA mAjara proSite mUSikAdI satthA suhaM | suheNa viharaMti evaM taMmi pavasite vIsatthA ghareviyA pADivesiyA vA NAgaragA gAmellagA vA, savvo vA jANavato | vIsattho svakarmmadharmmAnuSThAyI bhavati / tadhappagAre 'daMDagaruo 'tti vadhati vAraMbhati vA savvassaharaNaM vA karei hatthacchinnAtI va kareti NivvisayaM vA kareti / 'daMDapurakkhaDe 'tti vA daNDaM puraskRtya rAyA ayoillA egaTThAveti, | AuillagAvi daNDameva puraskRtya karaNe Nivesenti / savvAlie vavaharaMti, appaNo ceva ahite assa logaMmi / kathaM ? kiMcI daMDeti so NaM mAreti, ahavA puttaM aNNaM vA se NiellagaM mArei vA avaharati vA aNNaM vA kiMcI appiyaM kareti tassa gharaM vA se Dahati sassANi vA catuppadaM vA se kiMcI goNaM vA assaM vA hatthi vA ghUreti | avahareti vA 2 / aha te paralogaMmi evamAdiehiM pAvehiM kammehiM subahuM pAvaM kammaM kalikalusaM samajjiNittA | NaragatirikkhajoNIsu vA subahuM kAlaM sArIramANasAI paccaNubhavaMti / saMjalaNetti saMjalati yathA'gniH, | bhasmopadhAyItvAnuyogAdevaM so'pi lahusaevi avarAdhe khaNe 2 saMjalatIti sNjlnno| paraM ca saMjAlayati dukkhasamuttheNa 1. kuddddytiiti-J|, 2. tahappakAre purisajAte saMvasamANe dummaNA bhavaMti - mUle / 3. daMDagurue-mUle / 4. ahie imaMsi logaMsi-mUle / dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 118 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 119 // roseNa, saMjalaNa eva ya kodhaNo vuccati, egaTThitA dovi, paraM ca avagArasamuttheNa dukkhuppAdeNa kopayati, evaM tAva | uraMureNa sayaM karoti kAravei vaa| aNNo puNo sayaM asamattho ruTThovi saMto parassa dukkhaM uppAetuM pacchA se rAyakule dvitIya zrutaskandhe vA aNNattha vA paTThImaMsaM khAyati copanayatItyarthaH / pRSThimAMsaM khAdatIti pitttthimNsio| evaM tAva adhAlahUsae avarAdhe dvitIyajo erisaM daMDaM vattayati so mahaMte avarAdhe dAruNataraM daMDaM vatteti / kahaM ? puttadArasseva yathoktAni daMDasthApanAni / madhyayanam zItodakAdIni avi roseNa sayaM karoti vA kAraveti vA / evaM puNa keyI dosavattiyaM aTThamaM kiriyaTThANaM bhANituM pacchA hai| bhaNaMti paradosavattiyaM NavamaM kiriyANaM pacchA mANavattiyaM dasamaM kiriyavANaM / evaM khalu tassa sAvajjetti dasame kiriyaTThANe // 704 // | (mU0) ahAvare ekkArasame kiriyAThANe mAyAvattie tti Ahijjati, je ime bhavaMti-gUDhAyArA matamokAsiyA ulUgapattalahuyA pavvayaguruyA, te AriyA vi saMtA aNAriyAo bhAsAo viujjaMti, annahA | saMtaM appANaM annahA mannaMti, annaM paTTA annaM vAgareMti, annaM AikkhiyavvaM annaM AikkhaMti / se jahANAmae // 119 // 1. piTThimaMsi-mUle / 2. tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati dasame kiriyAThANe....mUle /
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 120 // kei purise aMtosalle taM sallaM No sayaM NIharati, No anneNa NIharAveti, No paDividdhaMseti, evAmeva / dvitIyaniNhaveti, aviuTTamANe aMto aMto riyAti, evAmeva mAI mAyaM kaTTa No Aloeti No paDikkamati No | zrutaskandhe jiMdati No garahati No viuti No visohati No akaraNayAe abbhuTThati No ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM / dvitIyapaDivajjati,mAyI assi loe paccAyADa,mAyI paraMsiloe paccAyAti, niMdaM gahAya pasaMsate, Niccarati, madhyayanam Na niyamRti, Nisiriya daMDaM chAeti, mAyI asamAhaDasuhalese yAvi bhavati, evaM khalu tassa tappattiyaM / sAvajje tti Ahijjai, ekkArasame kiriyAThANe mAyAvattie tti Ahite / ( sUtra 705) (cU0) se je ime bhavaMti gUDhAyArA 'guhU saMvaraNe' (pA.dhA. bhvAdi 921) gUDho AcAro jesiM te gUDhAyArA, yathA galagata soddhilacAro vA NANAvidhehiM uvAehiM vIsaMbhaM jaNayituM pacchA musaMti vA mAreMti vA, jadhA pajjoeNa | abhayo dAsIhiM hraavito| tamo timiramandhakAra ityanarthAntaram, yathA naktaJcarAH pakSiNaH rattiM caraMti adRzyamAnAH kenacit evaM tevi corapAradAriyA tamasi kAyaceSTAM kurvantIti tmokaaiyaa| ulUgapattalahuetti ulukA:-pakSiNaH, 120 // | 1. haaraavito-D| 2. tamokAsiyA-mUle / 3. uluugpttlhuyaa-muule|
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 121 // pAtyate'nenAtmAnamiti patraM picchamityarthaH, jahA taM ulugapattaM taNueNAvi vAteNa cAlijjati vA ucchillijjati vA / dvitIyaukkhippati vA evaM lahugadhammo jeNakeNai laMceNa guruevi kajje ucchillijjati / pavvatagaruetti jahA pavvato | zrutaskandhe | gADhAvagADhabaddhamUlo saMvaTTagavAteNAvi Na sakketi cAleuM vA ummUleuM vA evaM so'pi mAyAvI musAvao jatthANeNa dvitIyalaMbo gahito jaM vA asaMteNavi abhiyogeNa viNAsetukAmo tattha aNNehiM abbhatthijjamANo vA avi pAdapaDaNehiM / madhyayanam Na sakkati ucchalletuM / AriyAvi saMtA aNAriyAhi viuMTaMti / AyariyA khettAriyAdI, AriyabhAsAhiM gaccha bhaNa bhuMja evamAdiehiM / ete cevattha kalAdatAlAcaracorAdI AtmIyaparibhASAchammaehi bhaNaMti / mA paro jANIhIti / / ajANato suhaM vNcijji| aNNaM puTThA AmrAn pRSTaH kovi cArAn kathayati / evaM koi soddhilAe gAvIo paMthe hiraMto kuDhiehiM NAhaM corotti [vi] (va)damANo gahito / rAulaM nIto / kAraNiehiM pucchio bhaNati-NAhaM coro, pahiotti / amugattha paTThito / kadhavi samAvattIe gAvINaM piTThato saMpattametto ceva gahito / adhavA kassai kiMcI | | AsiADitaM / pacchA so taM coraM kiMcI bhaNati-avassaM etaM amageNa hitaM bhavissati / so ya taM jANaMtovi jadhA teNa // 121 // 1. ucchallijjati-J32. ucchllijjti-J| 3. pavvayaguruyA-mUle / 4. musAvAI-J15. aNAriyAo bhAsAo viujjti-muule|
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi : // 122 // hitaMti bhaNai - amugeNa hitaM aNNeNa vA evamAdi aNNaM vAgareti / aNNahA saMtaM appANaM aNNadhA daMsetitti / jahA galAgarttA NANAvihehiM pAsaMDavesehiM aparaM vaMceti / evaM cArigAvi cAreMti, aNNadhA Aikkhati / jahA puTTho keNai kosi tumaM ? moDheragAto Agato bhavAn ? so bhaNati - NAhaM moDheragAto / bhvdgraamaadaayaato| vikkaMto vA pucchai koti ajjo ! UNaM bhaNati / kiNaMto adhiyaMto / evaM kUDakarisAvaNaM ccheyaM kUDagaMti / se jahA vA kei purise aMtosalle mA me dukkhAvijjihitti kaMTaM No sayaM NIharati vijjeNa aNNeNa vA Na NIharAveti / No palividdhaM aNNeNaM ti nAnyena | kenacit osaNa koseti / keNai vA puTThe dubbalo ? Na eteNa esa vaNe pauNatitti / mA sasallo ajjavi hojjA pacchA evmevNti| jahA se sayaM No uddharati evameva aNNeNavi puTTho vedaNAbhIto Natthi sallotti [gi] (Ni) nnhaai| aviuTTamANetti pareNa puTTho apuTTho vA aNAloemANo / tenAntargatena duHkhena pollarukkho viva antargatadAvAgninA aMto aMto jjhosiyAti / evaM ettha NaM pAradArigAdiviraheNaM tappaMti / alabbhamANo pollarukkho viva antargatapAtaka: aMto aMto jhiyAti, Aha hi - 'taM mitramantargatamUDhamanmathaM0 / ' ( ) eSa dRSTAnto'yamarthopanaya:-evameva mAyI mAyAM kaTTu coro vA acoro aNNo 1. AikkhitavvaM ti - GII 2. jahANAmae mUle / dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 122 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 123 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam | vA pucchijjaMtovi No Aloeti / louttariovi kiMci mUlaguNAticAraM vA uttaraguNAticAraM vA kaTTa No Aloeti / / AlocanA AkhyAnaM / pratIpaM kramaNaM pratikramaNaM / nindA AtmasantApe / garahA paresi vA / tasmAt sthAnAt nirvarttanaM viuTTaNaM No AdhA[va]rihaM / jaM jassa avarAhassa aNurUvaM pAyacchittaM loge vede vA / loke tAvat agamyaM gatvA | amadyapo vA madyaM pItvA, Nivvisao vA, mAMsaM va khAittA mANavadhammakovitANaM uvaDheti jAva pacchittaM / vede vi kiJcit | aticAraM palaMDubhakkhaNAdi kRtvA madyaM vA pItvA sadyaH patati maaNsen0|'( ) adhyApakAnAmAlocayati | jAva pacchitaM / samaye vi svAmnAyaviruddhaM kRtvA sayANaM sayANaM gurUNaM Aloeti / loguttarevi evaM ceva No AdhAridhaM / mAyI assi loye maNussaloe, jo tAva gRhastho mAyI so kadAI ussaNNavAdo so vA imaM logaM Na ceva labhati, paraloge NaragatirikkhajoNiesu A[ppaNo] (Ne)gaso paccAyAti / jai koi ussaNNadoSatvAt assi ceva loge paccAyAti, devalogaMpi No labhati, kuto mokkho ? aNAloie apaDikkaMto vA sammadiTThI jAva No sijjhati / paraloe| paccAyAti, devaloka ityarthaH / kiM puNa? sa evaM mAyI / niMdAgarahA niMdanIyA mithyA / uktaM hi-'amAyameva 1. No appaNo aaloeti-muule| // 123 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 124 // | sevte|'( )mAyI ca nindyate lokena ityarthaH / AtmAnaM prazaMsatIti, sevitA ca mae asuddhaM vaMceti appaNo tussati, dvitIyaAha hi-'yenApatrapate sAdhurasAdhustena tussyti|'( )Nigarati yadA mAyinA paro vaMcito bhavati tadA labdhapasaro zrutaskandhe adhiyaM caratIti NiyaratIti, No NiyaTTati-na nivarttate tasmAt prasaGgAt / uktaM hi-'karotyAdau tAvat / '( ) dvitIyaNisiriyadaMDo nAma haraNe mAhaNANaM vA taM kAtuM chAdeti, Na karemitti, aNNassa vA uvariM chubhati / mAyI asamAhaDalesse | madhyayanam heTThillAo tiNNi asamAhaDalessAo, samyagbhiH triyogairAtmanyAhatA asamAhaDAo, uvarillAo tiNNi susamAhaDAo, | evaM khalu tassa mAyissa asamAhaDalesassa sAvajjetti Ahite / ekkArasamaM kiriyaTThANaM 11 / / 705 // (mU0) ahAvare bArasame kiriyAThANe lobhavattie tti Ahijjati, taM jahA-je ime bhavaMti AraNiyA / AvasahiyA gAmaMtiyA kaNhuIrAhassiyA, No bahusaMjayA, No bahupaDivirayA savvapANa-bhUta-jIva-sattehiM, te appaNA saccAmosAiM evaM viuMjaMti-ahaM Na haMtavvo anne haMtavvA, ahaMNa ajjAvetavvo anne ajjAveyavvA, ahaM Na parighettavvo anne parighettavvA, ahaM Na paritAveyavvo anne paritAveyavvA, ahaM Na uddaveyavvo anne 1. Niccarati-mUle / 2. Na-mUle / 3. asamAhaDasuhalesse-mUle / // 124 //
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddaveyavvA, evAmeva te itthikAmehiM mucchiyA giddhA gaDhitA garahitA ajjhovavaNNA jAva vAsAiM caupaMcamAI zrIsUtrakRtAGga dvitIyachaddasamAiM appayaro vA bhujjayaro vA bhuMjittu bhogabhogAiM kAlamAse kAlaM kiccA annataresu aasuriesu| cUrNiH zrutaskandhe // 125 // | kibbisiesa ThANesa uvavattAro bhavaMti, tato vippamaccamANA bhajjo bhajjo elamayattAe tamayattAe dvitIyajAimUyattAe paccAyaMti, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjati, duvAlasame kiriyAThANe madhyayanam lobhavattie tti Ahite / iccetAI duvAlasa kiriyAThANAI davieNaM samaNeNaM vA mAhaNeNaM vA samma / suparijANiyavvAiM bhavaMti / ( sUtra 706) Ra (cU0) adhAvare duvaalsme|' etANi prAyeNa gRhasthAnAM gatAni ekkArasa kiriyaatttthaannaanni| imaM puNa pAsaMDatthANaM bArasamaM kiriyA0 / tenocyate-'je ime bhavaMti AraNNiyA / ' araNNesu vasaMtItyAraNNiyA tAvasA, te puNa kei rukkhamUlesu vasaMti / kei udaesu / Avasadhesu vsNtiityaavsdhigaa| antikamabhyAse grAmasya grAmayorvA grAmANAM vA aMtie vasaMtIti [grAmANiyaM] (grAma)tiyA, grAmamupajIvantItyarthaH / kaNhuyirahassiratti, 'raha tyAge' (pA.dhA. // 125 // 1. bArasame-mUle / 2. knnhuiiraahssiyaa-muule|
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 126 / / | bhvAdi 732), kiJcidrahasyaM eSAM bhavati yathA homaM mantrAzca AraNyagaM vA ityAdi sarve vedaa| eSAM rahasyaM yenAbrAhmaNAya na dIyate / 'No bahusaMjatA' No bahaesa jIvesa saMjatA / paMcidie jIve Na mAreMti / egidiyamUlakandAdiudayaM dvitIya zrutaskandhe agaNikAyaM ca vadheti / saMyamo nAma yatnaH / viratI veramaNaM jahA mae amuo Na haMtavvotti / pacchA tesiM ceva jesu virato dvitIyatesu jataNaM kareti, mA te mAressAmitti, athavA saMjamo viratI egaTThA / savvapANa jAva sattehiM / te appaNo saccAmosAiMsa madhyayanam pakhaMjaMti / saccaM mosaM kataM, taM jadhA-ahaM na haMtavvo aNNe haMtavvA / brAhmaNA na hantavyAH / brAhmaNaghAtakasya hi na santi / lokAH / zUdro hantavyaH / zUdraM mArayitvA prANAyAma japeta vihamitikAM(?) vA kuryAt kiJcidvA dadyAt / anasthikAnAM sattvAnAM zakaTabharaM mArayitvA brAhmaNaM bhojayet / haNaNaM-piTTaNaM / AjJApanaM amugaM kuru amugaM dehi cetyevamAdi / | paritAvaNaM-dukkhAvaNaM, parighettavvaMti dAsamAdI parigeNhati / uddavaNaM-mAraNaM / jahA'tivAtAto aNiyattA tadhA | musAvAdAdiNNa0 3 / jadhA etesu AsavadAresu aNiyattA / emeva itthikaamesu| aNNe saddAdayo kaamaa| tehi savvehito vi itthikAmA bhAriyA, uktaJca -'mUlameyamahammassa0 / ' ( da.vai.225) Aha ca-'ziznodarakRte pArtha0 / ' ( ) // 126 // 1. evaM viuMjaMti-mUle / 2. ahaM Na parighettavyo anne parighettavvA, ahaM Na paritAveyavvo anne pritaaveyvvaa-muule|
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 127 // adhavA itthiyAsu saddAdayo paMcavi kAmA vijjate iti / uktaM ca-'puSphaphalANaMca rso0|'( ) mucchitA giddhA dvitIyajAva ajjhovavaNNA jAva vAsAiM catuHpaMca / catuHpaMcagrahaNaM chasatta jAva chaddasamAI majjhimo kAlo ghito| pareNa zrutaskandhe kamhA Na gahito jAva vIsa tIsa sayaMti vA? ucyate, ete prAyeNa aNNautthiyA bhuktabhogA avaccopAdAnAI kAUNaM dvitIyapavvayaMti, bhogapivAsAe vA bhoge kiccA haraMti jIvaMti tti gatavayA jAva avaccAI uppAdeti / thovaMtiyaM tAva ceva / madhyayanam se vayo bhavati / Aha hi - 'yA gatiH kleshdgdhaanaaN0|( ) tena cata:paMcagrahaNaM / uktaM ca-'so ghoraraNamahA ( ) evaM tAva tesiM therapavvaitANaM esa kAlo ussaggeNa bhnnito| pacchA satteNa cev'vdisti|| etasmAd yathoddiSTAt appataro vA bhujjataro vA / ekaM vA do vA tiNNi vA vAsAiM ghitaaii| bhujjataro bhavati dasaNhaM pareNa jAva sataM baalpvvitaannN| jahA sugala(su)tassa, jaNo NAsi jANA jA to (?) evaM tAva te pavvaitA aNiyattabhogA, yathA zAstroktAH, AdhAkammaM AhAro AvasadhasayaNAcchAdaNasnAnagandhamAlyAdibhogA bhuMjaMti / ta evaM aNiyattakAmA kAlamAse kAlaM kiccA aNNataresu Asuriesu kibvisiesu jesu sUro Natthi TThANesu, tANi puNa / adhe loe sUro Natthi, tattha bhavaNavaivANamaMtarA devA tesUvavajjaMti / kivvisaM kalusaM kalmaSaM paapmitynrthaantrm| // 127 //
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 128 // kivvisabahulA kidivasiyA, tatovi kibvisiyAto vimuccamANA jai kidhavi aNaMtaraM paraMparaM vA mANussaM labbhaMti tadhavi dvitIya'elamUyattAe', elao jahA bubbueti evaMvidhA tassa bhAsA bhavati / tamokAiyattAe'tti jAtyandho bhavati bAlaMdho zrutaskandhe vaa| evaM khalu tassa0 duvAlasamo 12 / iccetANi duvAlasakiri0 saMsAriyANi prAyeNa mithyAdarzanamAzritya / davio dvitIyarAgadosavippamukko samaNetti vA mAhaNetti vA egttuN| sammaM paDilehitavvANi bhavaMti, jJAtvA na karttavyAnItyarthaH // 706 // madhyayanam __(mU0 ) ahAvare terasame kiriyAThANe iriyAvahie tti Ahijjati, ihakhalu attattAe saMvuDassa anngaarss| iriyAsamiyassa bhAsAsamiyassa esaNAsamiyassa AyANabhaMDamattaNikkhevaNAsamiyassa uccAra-pAsavaNakhela-siMghANa-jallapAriTThAvaNiyAsamiyassa maNasamiyassa vaisamiyassa kAyasamiyassa maNaguttassa vaiguttassa kAyaguttassa guttassa guttidiyassa guttabaMbhacArissa AuttaM gacchamANassa AuttaM ciTThamANassa AuttaM NisIyamANassa AuttaM tuyaTTamANassa AuttaM bhuMjamANassa AuttaM bhAsamANassa AuttaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM geNhamANassa vA NikkhivamANassa vA jAva cakkhupamhaNivAtamavi asthi vemAyA suhumA kiriyA 1. vippamuccamANA bhujjo bhujjo-mUle / 2. tamUyattAe jAimUyattAe-mUle / 3. iccetAI-mUle / 4. suparijANiyavvAI-mUle / // 128 //
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam - iriyAvahiyA nAmaM kajjati, sA paDhamasamae baddhA puTThA, bitIyasamae veditA, tatiyasamae NijjiNNA, sA zrIsUtrakRtAGga baddhA puTThA udIriyA vediyA NijjiNNA seyakAle akammaM cAvi bhavati, evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje cUrNi: // 129 // tti Ahijjati, terasame kiriyAThANe iriyAvahie tti Ahite / se bemi-je ya atItA je ya paDuppannA je ya AgamissA arahaMtA bhagavaMtA savve te etAI ceva terasa kiriyAThANAiM bhAsiMsu vA bhAsaMti vA bhAsissaMti vA paNNaviMsu vA paNNaveMti vA paNNavissaMti vA, evaM ceva terasamaM kiriyAThANaM seviMsu vA sevaMti vA sevissaMti vA / (sUtra 707) (cU0) 'ahAvare terasame kiriyaTThANe IriyAvahietti aahie|' IraNaM-IryA, IryAyAH pathazca, tatra jAtaM iiryaapthikm| tat katra bhavati? ucyate-'ihakhala' iheti iha pravacane khalu vizeSaNe, nAnyatra bhavati / kasya badhyate? attattAe AtmabhAvaH AtmatvaM / Aha-sarva evAyaM loka AtmArthaM pravartate? ucyate, yenAtmano nizcayenAhitaM bhavati / taddhyanAtmavatAM karma azobhanazcAtmA anAtmaiva lokenApadizyate / yo hi durvihito bhavati sa anAtmaivApadizyate / | 1. kiriyAThANe-mUle / 2. Ahijjati-mUle / 3. azobhanAtmA -DI // 129 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 130 // Aha hi - 'anAtmanA veSa durAtmavRttiH 0 / ( ) yasya ca nityo jIvastasyAtmArthA pravRttirayuktA / yeSAM cAtmA'nityaH karmaphalaM ca bhuGkte, teSAmanyaH karoti anyaH pratisaMvedayate / indriyAnindriyasaMvuDe aNagAraH / IriyAsamiyassa jAva uccAra0 maNasamitassa vai0 kAya0 / samyagyogapravRttiH samitiritikRtvA aTTha samiio gahitAo / 'maNoguttassa 'ikAyaguttassa 'tti tiNi guttIo gahitAo, ete puNa tiNNivi kAyavAyamaNo samyak pravarttamAnasya samitIo bhavaMti / trayo'pi yogAH 'samyagyoganigraho guptiH ' ( tattvArtha0 9 / 4 ) iti kRtvA guptayo bhavaMti / punarguptigrahaNaM etAvAn guptigocaraH, nAtaH paraM guptiranyA'pi dRzyate / 'guttabaMbhacArissa'tti jassa NavahiM baMbhaceraguttIhiM guttaM baMbhaceraM bhavati so guttabaMbhacArI / 'AuttaM'ti Niccameva saMjame uvayutto, mA me suhumA virAhaNA hojjatti apramatta ityarthaH, bAhirato vA tassa ANaNaM kareti, mANasya ANavamANasya koSThasya vA tasya prANanaM kurvataH pANanamAnassa, ciTThamANassa NisIyamANassa tuaTTamANassa vA AuttaM vatthaM NikkhivamANassa vA paDilehetuM pamajjitumityarthaH, jAva cakSuH pamhaM yAvatparimANAvadhAraNayoH, pazyatIti cakSuH, cakSuSaH pakSmANi akSiromANItyarthaH, 'NivAtamavitti ummesaNimesaM karemANe ityuktaM bhavati / evamAdI aNNovi koi suhumovi gAyasaMcAro bhavati, taM jadhA - jAva jIvo sajogI tAva | 1. vaiguttassa kaayguttss-muule| dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 130 //
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhyayanam Niccalo Na sakkei houM, uktaJca-'kevalI NaM bhaMte ! assi samayaMsi jesu AgAsapadesesu 0 / ' ( ) savvo / zrIsUtrakRtAGga dvitIyaAlAvago bhANitavyo / evaM sajogikevalINo suhumA gattAdisaMcArA bhavaMti / kammayasarIrANugato ya jIvo tattamiva | cUrNiH zrutaskandhe ca ukhAsthamudakaM pariyattati, teNa kevaliNo asthi suhamA gAtrasaMcArA / viSamA mAtrA vemAtA kadAciccharIrasya dvitIya| mahatI kriyA bhavati sthAnagamanAdi kadAcit ussAsaNissAsasuhumaMgasaMcAlAdI appA bhvti| sa punarmahatyAmalpAyAM vA ceSTAyAM tulyo bhavati / kAlato dravyopacayatazca, kAlatastAvat sA paDhamasamae bajjhamANA ceva puTThA bhavati, na tu PAHI saMparAIyasseva joganimittaM gahaNaM jiive| ajjhattaM bajjhamANaM ceva parasparataH puSTaM bhavati, saMzliSTamityarthaH / bajjhamANaM ceva udijjati / bitie samae vedijjati / tatie samae nnijjrijji| prakRtisthityanubhAvapradezakramazca vaktavyo'tra / tassa pagaDibaMdho vedaNijja / ThitIe dusamayaThitisamayiyaM, padesato bAdaraM thullA poggalA, aNubhAvato subhANubhAvaM, paraM sAtaM aNuttarovavAtigasuhAto, pradezato bahupradezaM, athirabaMdhaM, uktaM ca-'appaM bAdaramauaM0 / '( ) appaM ThitIe, bAdaraM padesehiM, aNubhAvato mauaNubhAvaM, bahupadesato, sukkillaM vaNNato, sugaMdhaM gaMdhao, phAsato mauaM, // 131 // | 1. dusamayatisamayiyaM-A,B,C,D.E,EGH,II 2. shubhannubhaavN-J|
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 132 // | maMdalevaM thullakuDDulevavat, mahavvayaM bahuaM egasamaeNa aveti, sAtAbahulaM aNuttarANavi tArisaM sAtaM Natthi, baMdho phusaNA ya atthi / saMparAiyasseva baddhapuTThaNidhattaNikAyaNA ya Natthi / 'seyakAle akammaM cAvi bhavati / ' 'seyakAlo' tti esso kAlo / 'setti Niddese / se IriyAvadhiyAe kamme akAlo / tassa doNhaM samayANaM pareNaM akammaM vAvi bhavati, | cazabdo'dhikavacanAdiSu, tathA vedanaM paDucca akarmma / tItabhAvapaNNavaNaM paDucca kammaM guDaghaTadRSTAnto / duvidhA | kammasarIrA baddhellA ya mukkellA ya / mukkellae paDucca kammaM / evaM cagrahaNena saMbhAvanAsaddeNa ca labbhati / evaM khalu tassa | asAvajjeti Ahijjati / evaM tAva vItarAgassa / je puNa sarAgasaMjatA tesiM saMparAiyA / te puNa jAI etAI IriyAvahiyavajjAiM bArasa kiriyANAI tesu vaTTaMtitti kAuM te tattha'NuvvattA / tesiM pramAdakaSAyayoganimitto saMparAiyabaMdho hoi / jattha pramAda[ta]: tattha kaSAyA ya jogA ya NiyamA joge puNa puvvillA bhjitaa| pamAdapaccaiyo NAtidIhakAlaTThitIo hoti / tato kasAyapaccaiyo vA UNataro aMtomuhuttio vA aTThasaMvacchario vaa| jo puNa kasAyavirahiteNa jogeNa bajjhati so IriyAvahio / heTThillA puNa sAvajjA ceva bArasa kiriyaTTANAiM bhavaMti / paMcapaccaio vA cauppaccaio vA evaM 1. tassa tappattiyaM sAvajje ti-mUle / dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 132 //
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 133 // | sarAgasaMyatassa baMdho, (vItarAgasaMjatassa) asAvajjo ceva / etAiM puNa terasa vaddhamANasAmiNA vuttAI tahA kimaNNehiM | vuttAiM ? AgamessI vA bhaNitirhiti ? ucyate-' se bemi je atItA 3' etAiM terasa kiriyaTThANAiM pagAsiMsu vA 3 | jahA jaMbuddIve duve sUriyA tullaM ujjoveMti, yathA vA tulyasnehopAdAnAtpradIpAstulyaM prakAzayanti, vItarAgatvAt sarvajJatvAcca | tulyamevArhanto bhagavanta: tItAnAgatasaMpatA bhAsiMsu vA 3 ||707|| dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam ( mU0 ) aduttaraM ca NaM purisavijayavibhaMgamAikkhissAmi / iha khalu nANApaNNANaM nANAchaMdANaM nANAsIlANaM nANAdiTThINaM nANAruINaM nANAraMbhANaM nANAjjhavasANasaMjuttANaM nANAvihaM pAvasuyajjhayaNaM | evaM bhavati, taM jahA - bhommaM uppAyaM suviNaM aMtalikkhaM aMgaM saralakkhaNaM vaMjaNaM itthilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaM goNalakkhaNaM miMDhalakkhaNaM kukkaDalakkhaNaM tittiralakkhaNaM vaTTagalakkhaNaM lAvagalakkhaNaM cakkalakkhaNaM chattalakkhaNaM cammalakkhaNaM daMDalakkhaNaM asilakkhaNaM maNilakkhaNaM kAgiNilakkhaNaM subhagAkaraM dubbhagAkaraM gabbhakaraM mohaNakaraM AhavvaNi pAgasAsaNi davvahomaM khattiyavijjaM // 133 // 1. je ya atiitaa.........muule|
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 134 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam caMdacariyaM sUracariyaM sukkacariyaM bahassaicariyaM ukkApAyaM disIdAhaM miyacakkaM vAyasaparimaMDalaM paMsuvuddhiM | kesavuddhiM maMsavuDhei ruhiravuddhiM vetAliM adbhavetAliM osovaNi tAlugghADaNiM sovAgiM sAbariM dAmiliM kAliMgi| goriM gaMdhAriM ovataNi uppataNi jaMbhaNi thaMbhaNi lesaNiM AmayakaraNiM visallakaraNiM pakkamaNiM aMtaddhANiM | AyamaNiM evamAdiAo vijjAo annassa heuM pauMjaMti, pANassa heuM pauMjaMti, vatthassa heuM pauMjaMti, leNassa heuM pauMjaMti, sayaNassa heuM pauMjaMti, annesi vA virUvarUvANaM kAmabhogANa heuM pauMjaMti, tericchaM te | vijjaM sevaMti, aNAriyA vippaDivannA te kAlamAse kAlaM kiccA aNNatarAI AsuriyAI kibbisiyAI ThANAI uvavattAro bhavaMti, tato vi vippamuccamANA bhujjo elamUyatAe tamaaMdhayAe paccAyati / (sUtra 708) (cU0) aduttaraM ca NaM0 / ' tebhyaH kriyAsthAnebhyaH atha uttaraM aduttaraM / yathA vaidyasaMhitAnAM uttaraM jaM mUlasaMhitAsu zlokasthAnanidAnazArIracikitsAkalpeSu ca yathopadiSTaM taduttaro'bhidhIyate, rAmAyaNachandopaditamAdINaMpi uttaraM asthi, | evamihApi terasasu kiriyaTThANesu jaM vuttaM adhammavakkassa aNuvasamapuvvakaM uttaraM uveti / vijayo nAma maargnnaa| vividho // 134 //
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 135 / / viziSTo vA vibhAgo vibhaGgaH / taM purisajAtavibhaMgaM AikkhissAmi / kesiM so vibhaMgo ? ucyateNANApaNNANaM, nAnA'rthAntaratve, prajJAyate anayeti prajJA, sA ya uttamAdhamA paNNA, loke dRSTatvAt, chaTThANapaDitA vA paNNA / chando'bhilASa ityanarthAntaram, koi uccacchando bhavati koi NI acchaMdo bhavati, uttamAdhamaprakRtirityarthaH / ucce NAmege 'uccacchande ucce NAmege0 bhaMgA cattAri / 'NANAsIlANaM' susIlo dussIlo iti / sukhabhAvabhadrA suzIlA / ' NANAdidvINaM' tinni tisadvANi pAvAtiyasayANi diTThINaM' NANAruyINaM' AhAravihArasayaNAsanAcchAdanA| bharaNayAnavAhanagItavAditrAdiSu aNNamaNNassa ruccati / 'NANAraMbhANaM' kRSipAzupAlyapANikavipaNizilpa| karmmasevAdiSu NANAraMbho jAva NANAjjhavasANasaMjuttA ( NaM ) ' zubhAzubhAdhyavasAnAni tIvramandamadhyamAni / ihalokapaDibaddhANaM paralogaNippivAsANaM visayatisiyANaM iNaM NANAvidhaM pAvasuttapasaMgaM vaNNaissAmi, taM jadhA'bhommaM uppAyaM0 / ' ( ) itthilakkhaNaM jahA sAti taNuI tti tanvI / purisalakkhaNaMti mAnonmAnapramANAni yathA 'tvaci bhogAH sukhaM mAMse0 / ' ( ) hinoti hIyate hayaH tasya mAnonmAnapramANavarNajAtyAdilakSaNam / gacchatIti 1. uccacchando - A / 2. paNika-B,C | 3. saMjuttAu - AJI dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam / / 135 / /
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 136 / / 1 gajaH, tasya lakSaNaM 'sattaMgapatiTThite0 ' ( ) tti vnnnno| goNamAnonmAnapramANavapurvarNasvarAdilakSaNam / evaM ceva jAva logotti / cakkacchattassa daNDamaNikAkiNi0 cakkavaTTissa, tassa lakkhaNaM sAraprabhAdINA lakSaNAni / etAni svamUrtiniSpannAni lakSaNAni / idANi vijJAnaM takkammaM vuccati, taM jadhA - subhagaM dubhagaM dubhagaM subhagaM kareti vijjAe / gabbho jeNa saMbhavati / mohaM mehuNe vAjIkaraNaM / atharvaNA vedamantrA hidayauDDiyapakkhaMsadoSaiH / pAkAn zAstIti pAkazAsanaH indrastasyendrajAlavidyA / davvAI ghayamadhutaMdulAdIni davvANi tehiM homaM kareti davvahomaM / evaM savvavijjAkammaM / khattiyANaM vijjA khattavijjA / isatthaM dhaNuvedAdI / tattha vijjAo jadhA astrazastrANi / idANi jotisaM vuccati, taM jadhA - caMdacaritaM varNasaMsthAnapramANaprabhAnakSatrayogarAhugrahagrahaNAdi candracaritaM / sUryasya varNaprabhArAhugrahanakSatrayogAdi / sukkacaritaM sukkacAro paDhame hoti subhikkhaM0 / ' ( ) bahassatI saMvaccharaTThAI ekvekkaM rAsi variseNa carati / tattha kesuyI saMvaccharesu subho kesuI asubho kesuI majjhimo / ukkAvAyA disAdAhA vA yathA-' attheyA vAruNA mAhindA tejasA satthaggibuhA bhAvA divvAyavAdIyA / ' ( ) evaM vAruNamAhiMdAvi 1. lAvagalakkhaNaM- mUle / 2. mohaNakaraM mUle / 3. indrasyendrajAlaM vidyA - A, B, C, D, E, F,GH, I / 4. paDhamo - AI 4 dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 136 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 137 // dvitIya bhANitavvA, mRgA hariNA zugAlAdaya AraNyA / tersi rutaM / darisaNaM grAmanagarapravezAdi / jadhA-'khemA vAmA ghAteti, dvitIyadAhiNA vAyasANaM pNtii|sruddaaiN parimaMDalatti, kAkAI uDakA dhaI kareMti / '( ) paMsuvuTThi jAva ruhiravuTThitti, zrutaskandhe | kaNThyam / puNo vijjAto vetAlI daMDo ututi disaakaalaadisittttho| addhavetAlI ya veDDato jAti, pacchA pucchijjati, subhAsubhaM tolati / kavADaM maMteNa vihADeti jahA pabhavo / sovAI mAyaMgavijjA / savarI savarANaM sabarabhAsAe vA / madhyayanam dAmilI damilabhAsAe / kAliMgI gaurI gaMdhArI kaMThoktA / jAe uppatati sayaM aNNaM vA uppatAveti sA uppaadnnii| jAe abhimaMtito NivaDati sayaM aNNaM vA NivaDAveti sA nnivddnnii| jAte vijRmbhati jAe kaMpAveti pAsAdaM rukkhaM purisaMvA | sA jaMbhiNI / jAe thaMbhijjati sA thaMbhaNI jadhA vairADae ajjuNeNa koravA thaMbhitA / jAe jaMghA urugA ya lesijjaMti / AsaNe vA tattheva lAijjati sA lesnnii| Amayo NAma vAdhI jaragAdI graho vA lAeti AmayaMkaraNI / sallaM paviTuM NIharAveti sA puNa vijjA osadhI vA, jadhA so vANarajUhavatI0 / adisso jAe bhavati sA aMtaddhANI aMjaNaM vA / evamAdiAo vijjAmaMtaM joge ya sAvajje ya aNNassa hetuM jAva sayaNassa hetuM / aNNesiM vA vividhAiM // 137 // | 1. ovataNi, uppataNi-mUle / 2. jaMbhaNi-mUle / 3. AmayakaraNI-mUle / 4. AyamaNi evamAdiAo-mUle /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 138 // - visiTThAI rUvAI sesitAiM virUvarUvAI synnaasnncchaadnnvtthaalNkaaraadiinntttthaa| adhavA samAseNa saddAdINaM paMcaNhaM visayANaM payuMjaMti / te puNa pAsaMDatthA gihatthA vA / je tAva pAsaMDatthA pauMjaMti tiricchaM te / tiricchaM nAma ananulomamityarthaH / jadhA galae ar3agaM adriM vA kaTuM vA laggaM Na NINeti evaM te jaivi mokkhakaMkhiyA tadhAvi Na - mokkhaM gacchaMti / te aNAriyA / jaivi khettAriyA tahAvi NANadaMsaNacarittAiM paDucca aNAriyA / kAlamAse kAlaM kiccA aNNataresu vA jAva elamUattAe paccAyati / pAsaMDatthA / je puNa gihatthA ete lakkhaNavijjAmaMte pauMjaMti t| tiriccha nAma ananukUlaM, te jadhAkammA NiciTThA u cattAri vi gacchaMti / / 708 / / evaM tAva aNuvasamayapuvvopAesu pAsaMDatthANaM adhammapakkho bhnnito| idANi ceva adhammapakkhe gRhastho pAeNa vuccti| (mU0) se egatio AyaheuM vA NAyaheuM vA agAraheuM vA parivAraheuM vA nAyagaM vA sahavAsiyaM vA - NissAe aduvA aNugAmie 1, aduvA uvacarae 2, aduvA pADipahie 3, aduvA saMdhicchedae 4, aduvA gaMThicchedae 5, aduvA urabbhie 6, aduvA sovarie 7, aduvA vAgurie 8, aduvA sAuNie 9, aduvA macchie 10, aduvA gopAlae 11, aduvA goghAyae 12, aduvA soNaie 13, aduvA sovaNiyaMtie 14 / // 138 //
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 139 // se egatio aNugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya tameva aNugamiyANugamiya haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA | uddavaittA AhAraM AhAreti, iti se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati 1 / se egatio uvacaragabhAvaM paDisaMdhAya tameva uvacarita 2 haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA uddavaittA AhAraM AhAreti, iti se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati 2 / se egatio pADipahiyabhAvaM paDisaMdhAya tameva paDipahe ThiccA haMtA chettA bhettA luMpaittA viluMpaittA | uddavaittA AhAraM AhAreti, iti se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati 3 / se egatio saMdhicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva saMdhiM chettA bhettA jAva iti se mahatA pAvehiM kammehiM | attANaM uvakkhAittA bhavati 4 / se egatio gaMThicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva gaMThiM chettA bhettA jAva iti se mahayA pAvehiM kammehiM appANaM uvakkhAittA bhavati 5 / dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 139 //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 140 // se egatio urabbhayabhAvaM paDisaMdhAya urabdhaM vA aNNataraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 6 / eso abhilAvo savvattha / se egatio soyariyabhAvaM paDisaMdhAya mahisaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 7 / se egatio vAguriyabhAvaM paDisaMdhAya migaM vA aNNataraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 8 / gatio sAuNayabhAvaM paDisaMdhAya sauNi vA aNNataraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 9 / se egatio macchiyabhAvaM paDisaMdhAya macchaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhA bhavati 10 / Coscescc0000066666666ch dvitIya zrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 140 //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 141 // se egatio goghAtagabhAvaM paDisaMdhAya goNaM vA aNNataraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 11 / se egatio gopAlagabhAvaM paDisaMdhAya tameva goNaM vA parijaviya parijaviya haMtA jAva uvakkhAittA | bhavati 12 / se egatio sovaNiyabhAvaM paDisaMdhAya suNagaM vA annayaraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati 13 / se egatio sovaNiyaMtiyabhAvaM paDisaMdhAya maNussaM vA annayaraM vA tasaM pANaM haMtA AhAreti, iti se mahatA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati 14 / ( sUtra 709) (cU0) 'so egatio0' ( ) tti koi NisaMso AtahetuM vA jAva parivArahetuM vA aNNaM vA kiMcI 141 // |1. se egatio-mUle / 2. parivAraheuM vA nAyagaM vA sahavAsiyaM vA NissAe aduvA annugaamie-muule|
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH zrutaskandhe // 142 // NiellagaM NissAetti vittijjagaM so ya asamattho giNhituM, Aha hi-'vivAdazca vivAhazca, tRtIyaM gRhakarma ca / dvitIyanazakyamasahAyena, niHsartumadhanena vA // 1 // '( ) sahavAsotti saahvaaso| so puNa vAso eso ekkagAmillAo va kiM kareMti ? aduvA aNugAmio aduvA uvacarae jAva sovAgaNietti / sUcanAtsUtramitikRtvA evaM etANi dvitIya saMkheveNa suttAI vuttAI / etesiM idANi sutteNa ceva vittI bhaNNati, jadhA da(sa)vetAlie, cattAri viNayasamAdhiTThANA madhyayanam - uccAretuM pacchA ekkekkassa vibhAsA, jadhA vA ukkhittaNAe saMghADetti uccAreUNa padANi pacchA ekkamekkassa ajjhayaNaM hai| vuccati, diTThivAte suttANi bhANiUNa pacchA savvo ceva diTThivAto, tesi vittie / tesiM suttapadANaM sutteNa ceva vRttirbhavati / jadhA egadie ANugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya-anugacchatItyAnugAmikaH so paDicaritu atthi etss| kiMcI hatthae / pacchA soddhilAe patthio ahamiti kAuM glaagto'nyo vA taM aNuvAgacchati maggeNa / sovi ciMteti-eteNa ahaM gcchaami| pacchA vollevollehi visaMbheUNa guvilae dese glgto karati vajjhiyaM kharagaM / doraM gale choDhuM egakheveNa ceva pADeti / aNusuttamattio pAhAre / sAvekkhaM khaluMgAdisu / NiravekkhaM gIvAe aNNattha vA hRdi| 1. aNugAmie-mUle / 2. sovaNiyaMtie-mUle / 3. se egatio-mUle / // 142 //
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 143 // madhyayanam - se haMtA paDipahAya dutA veyaNagaM, khaluMgAdisu chidittA hatthA chettA bhiMdittA sIsaM lauDapahAreNa, poTTe vA bhallaeNa, dvitIyauddAvettA mArettu 'luplu chedane' (pA.dhA. tudAdi 151) lupati, jadhA vilutte satthe gAmo ya AhAretitti / evaMprakArA zrutaskandhe | tattha AhAravRttiH droheNetyarthaH / Na vA so aNNaM kiMci karassaNaM vA AhAraNimittaM karei iti / so itItyupadarzane / dvitIya| mahadbhirmahatA bahupadesiehiM cirakAladvitIehi ya pAvehiM aTThahi kammehiM AtmAnaM upa sAmIpye AG maryAdAbhividhyoH | 'khyA prakathane' (pA.dhA. adAdi 50) AbrUvannapi svayameva upetya AkhyAtItyarthaH, yathA'hamevaMkarmA / tenaiva mahatA | droheNa pApena karmaNeti vaktavye eke anekAdezAducyate-pAvehiM kammehiM aTThahiM bajjhati / atrAha-ekasmin prANavadhe / kathamaSTavidhaM karma badhyata iti ? ucyate, yathA SaTpadAthike, jAva atttthhivi| se egatio uvacaragabhAvaM pddisNdhaay| | upetya caratItyupacarakaH / bhaMDio bhaMDetuM musAveti jA uvakkhAittA bhavati / paDipaMthio paDipadheNa soddhilAe ega hatA chettA bhattA jAva uvkkhaaittaannN| gaMThichedao lohamaeNa samuggaeNaM rUvagANaM poTTaliyaM karinti chidinti / urabbho NAma // 143 // 1. chettA bhettA luMpaittA vilupaittA uddavaittA-mUle / 2. krisnnN-1| 3. mUle-'saMdhicchedagabhAvaM, gaMThicchedagabhArga, urambhiyabhAvaM, soyariyabhAvaM, vAguriyabhAvaM, sAuNiyabhAvaM, macchiyabhAvaM, goghAtagabhAvaM, gopAlagabhAvaM, sovaNiyabhAvaM, sovaNiyaMtiyabhAva' iti kramaH /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 144 // UraNao / taM vuttamAlo vA mAreti aNNataro va taso pANotti / tassAlaMbhe chagalAdI / vAguriotti vAho vagguraM kareti / AheDettA vA rAyAdiNo mie varAe vaggurAe veDhetuM mAreMti / aNNataraM tasaM miasUkararojjhavagghAtie tattha mAreti / sauNA moratittirAdiaNNatarA pANA / tattha tassa vAhittae aNNaM kiMcI mArenti grAmyamAraNyaM vA savvaM, |jadhA cakkavAI mAritA / macchagaM jAleNa galeNa vA, aNNataraM vA tahappagArAdI / se (e)gatio goghAtagabbhAvaM paDisaMdhAya goNaM mAreti / tasyAlAbhe mahiSamelagaM vA / kei puNa bhaNaMti-soariyabhAvaMti mahisaM, aNNataro tavvatiritto gonnaadii| soNaio AgAsapANaM DuMbo ya / aNNataraMti tadalAbhe khADailAu mAreMti / sovAgaNiyantiotti suNae pcNtii| sovAgA NiyAdhikye, aMtesu (gA)mAdINaM vasaMtIti aMtiyA jadhA pccNtiyaa| evaM sovAgovi / adhiyaM ti jo NiyaMtio so puNa sovAgehintovi aMtiyataro bhavati, rahita ityarthaH / jo puNa purisaM mAreti gollavisae brAhmaNaghAtaka iva purisaghAtaovi garahijjati, gharato ya Niggacchati / uktA vRttiH / / 709 / / (mU0) se egatio parisAmajjhAto uThThittA ahameyaM haMchAmi tti kaTTa tittiraM vA vaTTagaM vA lAvagaM vA kavoyagaM vA kaviM vA kavijalaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA jAva uvakkhAittA bhavati / // 144 //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 145 // se egatio keNai AdANeNaM viruddhe samANe aduvA khaladANeNaM aduvA surAthAlaeNaM gAhAvatINaM vA gAhAvaiputtANa vA sayameva agaNikAeNaM sassAI jhAmeti, aNNeNa vi agaNikAeNaM sassAiMjhAmAveti, agaNikAeNaM sassAiM jhAmaMtaM pi aNNaM samaNujANati, iti se mahatA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhvti| se egatio keNai AyANeNaM viruddhe samANe aduvA khaladANeNaM aduvA surAthAlaeNaM gAhAvatINa vA gAhAvaiputtANa vA uTTANa vA goNANa vA ghoDagANa vA gaddabhANa vA sayameva ghUrAo kappeti, aNNeNa vi kappAveti, kappaMtaM pi aNNaM samaNujANati, iti se mahayA jAva bhavati / se egatio keNai AdANeNaM viruddhe samANe aduvA khaladANeNaM aduvA surAthAlaeNaM gAhAvatINaM vA gAhAvatiputtANaM vA usAlAo vA goNasAlAovA ghoDagasAlAo vA gaddabhasAlAo vA kaMTagaboMdiyAe paDipehittA sayameva agaNikAeNaM jhAmeti, aNNeNa vi jhAmAveti, jhAmeMtaM pi annaM samaNujANai, iti se mahayA jAva bhavati / // 145 //
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 146 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam se egatio keNai AyANeNaM viruddha samANe aduvA khaladANeNaM aduvA surAthAlaeNaM gAhAvatINaM vA | gAhAvaiputtANaM vA kuMDalaM vA guNaM vA maNiM vA mottiyaM vA sayameva avaharati, anneNa vi avaharAveti, | avaharaMtaM pi annaM samaNujANati, iti se mahayA jAva bhavati / se egaio keNai AdANeNaM viruddhe samANe aduvA khaladANeNaM aduvA surAthAlaeNaM samaNANa vA mAhaNANa vA chattagaM vA daMDagaM vA bhaMDagaM vA mattagaM vA laTTigaM vA bhisigaM vA celagaM vA cilimiligaM vA cammagaM vA cammacchedaNagaM vA cammakosaM vA sayameva avaharati jAva samaNujANati iti se mahayA jAva uvakkhAittA bhavati / se egatio No vitigiMchai, taM0-gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA sayameva agaNikAeNaM osahIo jhAmeti jAva aNNaM pi jhAmeMtaM samaNujANati iti se mahayA jAva bhvti| se egatio No vitigichati, taM0-gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA uTTANa vA goNANa vA ghoDagANa | vA gaddabhANa vA sayameva ghUrAo kappeti, aNNeNa vi kappAveti, aNNaM pi kaptaM samaNujANati / // 146 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 147 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam se egatio No vitigichati, taM0-gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA uTTasAlAo vA jAva gaddabhasAlAo vA kaMTakaboMdiyAe paDipehittA sayameva agaNikAeNaM jhAmeti jAva samaNujANati / se egatio No vitigichati, [taM0-] gAhAvatINa vA gAhAvatiputtANa vA koNDalaM vA jAva mottiyaM vA sayameva avaharati jAva samaNujANati / se egatio No vitigichati, [taM0-] samaNANa vA mAhaNANa vA daMDagaM vA jAva cammacchedaNagaM vA sayameva avaharati jAva samaNujANati, iti se mahatA jAva uvakkhAittA bhavati / se egatio samaNaM vA mAhaNaM vA dissA NANAvidhehiM pAvakammehiM attANaM uvakkhAittA bhavati, aduvA NaM accharAe apphAlettA bhavati, aduvA NaM pharusaM vadittA bhavati, kAleNa vi se aNupaviTThassa asaNaM vA pANaM vA jAva No davAvettA bhavati, je ime bhavaMti voNNamaMtA bhArokkaMtA alasagA vasalagA kimaNagA samaNagA pavvayaMtI te iNameva jIvitaM dhijjIvitaM saMpaDibUhaMti, nAiM te pAraloiya]ssa aTThassa | kiMci vi silissaMti, te dukkhaMti te soyaMti te jUraMti te tippaMti te piTTA9)ti te paritappaMti te dukkhaNa // 147 //
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 148 // soyaNa-jUraNa-tippaNa-piTTAi)Na-paritappaNa-vaha-baMdhaNaparikilesAto apaDiviratA bhavaMti, te mahatA zrIsUtrakRtAGga dvitIyaAraMbheNaM te mahayA samAraMbheNaM te mahatA AraMbhasamAraMbheNaM virUvarUvehiM pAvakammakiccehiM urAlAI mANussagAI | cUrNi: zrutaskandhe | bhogabhogAiM bhuMjitAro bhavaMti, taM jahA-annaM annakAle, pANaM pANakAle, vatthaM vatthakAle, leNaM leNakAle, dvitIya| sayaNaM sayaNakAle, sapuvvAvaraM ca NaM hAte katabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte sirasA pahAte madhyayanam R kaMThamAlakaDe AviddhamaNisuvaNNe kappitamAlAmaulI paDibaddhasarIre vagghAriyasoNisuttagamalladAmakalAve / ahatavatthaparihite caMdaNokkhittagAyasarIre mahati mahAliyAe kUDAgArasAlAe mahatimahAlayaMsi sIhAsaNaMsi / itthIgummasaMparivuDe savvarAtieNaM joiNA jhiyAyamANeNaM mahatAhatanaTTa-gIta-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya| ghaNa-muiMgapaDuppavAitaraveNaM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharati, tassa NaM egmvi| ANavemANassa jAva cattAri paMca jaNA avuttA ceva abbhuDheMti, bhaNa devANuppiyA ! kiM karemo ? kiM / Aharemo ? kiM uvaNemo ? kiM Avi Tuvemo ! kiM bhe hiyaicchitaM ? kiM bhe Asagassa sadai ? tameva pAsittA // 148 // | aNAriyA evaM vadaMti-deve khalu ayaM purise, devasiNAe khalu ayaM purise, uvajIvaNijje khalu ayaM purise, |
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 149 // dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam aNNe vi NaM uvajIvaMti, tameva pAsittA AriyA vadaMti-abhikkaMtakUrakamme khalu ayaM purise atidhunne atiAtarakkhe dAhiNagAmie neraie kaNhapakkhie AgamissANaM dullabhabohie yAvi bhvissi| ___icceyassa ThANassa udvitA vege abhigijhaMti, aNuTThitA vege abhigijhaMti, abhijhaMjhAurA abhigijhaMti, esa ThANe aNArie akevale appaDipuNNe aNeAue asaMsuddhe asallagattaNe asiddhimagge amuttimagge anivvANamagge aNijjANamagge asavvadukkhapahINamagge egaMtamicche asAhU / esa khalu / paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhite / (sUtra 710) (cU0) idANiM se egatio parisamajjhAto udvettA ahametaM haMcchAmi / ko viseso puvvuttehito? ucyate, to koI pacchaNNaM kareti, imo puNa aNNamAdINa kAro NissaMko kaDaNimittaM vA maMsaM vA khAittukAmo, hatthattho vA, adhammapakkhe vA vaNNijjamANe jAvatiyA drohakArakA te kei samAseNa uddissaMti / ete puNa savve avaraddhakuddhA | vuttA, ime aNNe virodhitA vuccaMti / 'se egatio keNai AdANeNa / ' AdIyata ityAdAnaM grahaNamityarthaH / tatkasya keSAM vA AdAnaM? zabdAdInAM viSayANAm / sadde tAva AkuTTo nindito keNai pacchA ruTo bhavati, rUvesu ya // 149 //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 150 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam vasaNA diTuM bhikkhukAdIvi russaMti, gaMdharase udAharaNaM sautrameva / khalakedANaM khalabhikkhaM tadUNaM diNNaM Na diNNaM vA / teNa viruddho / suraMthAlagatti thAlageNa surA pijjati / tattha paDivADIe AveDhussa vAro Na diNNo uTThavitto vA teNa | viruddho / jaM te logaM bhaNati-vAraviruddho / 'gAhAvatINa vA gAhAvatIputtANa vA / ' sayameva visassA ekkA AlUNANi pagaraNatthANi, ummaggeNa jhAmeti, aNNeNa vA jhAmAveti, jhAmitAI aNujANati suTTa tume jhAmitAiti / evaM phAsevi, Ahato bharito vA keNai asuiNA kheleNaM uccidveNa vA / se egatio ghUrA kappei / sAlAto Dahati / kiMcI kuMDalasuvaNNetti, jAiM NAitANi mehalAdINi tANi gahitANi / mottie haaraadii| evaM tAva gihANa citto| imo | aNNo pAsaMDatthANa diTThirAgeNaM vAde vA parAitto sayameva tersi aNNaM kiMcI Natthi jaM atthi taM avaharati / taM jadhA| daMDagaM vA bhaMDagaM vA jAva paricchedanagaM vA / sayameva avaharati jAva sAdijjati / evaM tA virAdhiyA gtaa| ime aNNe avirAhitA vuccaMti-so egatio vitigicchadi, neti pratiSedhe, vitigicchA NAma vimarzo mImAMsA ityarthaH / na vimarzati na mImAMsaiti / iha paraloke vA doSo'sti nAstIti vA / gAhAvaINa vA sayameva agaNikAeNaM sassAtI // 150 // 1.suraathaalennN-muule|
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 151 // | jhAmei / aNNeNa vA jAva samaNANa vA daMDaM avaharittae / ete tAva asaMvRttA uktAH / sAgassa NirAgassa vA dvitIya| gihatthapAsaMDatthesu ya dahaNacheyaNApahAravRttA iti / idANiM dRSTiviruddhA AgADhamicchadiTTikA vuccaM zrutaskandhe samaNaM vA mAhaNaM vA gAmaM gharaM vA atIto vA aNNattha vA katthai dullabhaM daMsaNaM avasauNaMti maNNamANo Asurutte ruTe | dvitIyaaduvA NaM accharAe majjhiyAre roseNa vA jAva bhnnnnti| accharA NAma cppuddiyaa| kiM jJApakaM? tIhiM accharANivAtehiM madhyayanam tisattakhutto / egAe accharAe apphoDetitti / bhiguDIkuMcitaniDAlA phiTTaphiTTa bhaNaMti / aduvA NaM pharusaM bhnnNti|| kAlevi sejjati / bhikkhAkAle No davAvejjA / jovi deti taMpi vArei / evaM ca NaM vadati-je ime 'dhaNNA | dhUyate'neneti dhuNNaM-kammaM taNakaTThahAragAdI, karmahatA azubhairvA prAgupacitaiH pApakarmabhirhatA pvvyNti| bhArakkaMtatti hai| | kuTumbabhareNa akaMtA, Na taraMti kuTumba tiposetuM to pavvaitA aalssiyaa| 'vasala'tti vRSalAH, trivargapraticArakA zUdrA / ityataH kRpaNAH pASaNDamAzritAH / ta evaM dRSTayaH asadvRttAH saddharmapratyanIkAH iNameva dhijjIvitaM dhik kutsAyAM azobhanaM jIvitaM dhijjIvitaM ihalaukikam / 'vRha vRddhau / ' (pA.dhA. bhvAdi 736) saMpaDibRhayaMti // 15 // 151 // 1. se egatio-mUle / 2. Asurutto-mUle / 3. voNNamaMtA-mUle / 4. bhArokaMtA-mUle / 5. vasalagA-mUle /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 152 / / | saMpaDibUhati na paralaukikaM kiMcivi atthaM / 'zliSa AliGgane / ' (pA.dhA. divAdi 80 ) na zliSyanti na sAdhayantItyarthaH ihalokaparo / 'dukkhaMti' dukkhehiM saMjoeMti dukkhaMti jAva pritpyNti| te etesiM sAdhUNaM dukkhaNAto soaNAto jAva | paritAvaNAto appaDiviratA bhavaMti / te puNa keI iDDimaMtA bhavaMti rAyAdiNo keyI aNiDDimaMtA / iDDimaMte tAva bhaNati - te mahatA AraMbheNaM gharaNimittaM ceva tAva iSTakApAkAdiSvArambho bhavati jAva tasakAyo vadhijjati AhAranimittaM tittiravaTTagacchgalamahisasUgarAdiSu / puDhavidagaagaNivaNassaikAiyA vadhijjaMti / uktaJca - 'taNakaTugomaya-nissitA0 / ' ( ) samattaM chaNhaM kAyANaM AraMbhasamAraMbhe virUvarUvehiM pAvakiccehiM aNNaM daMDaMti aNNaM baMdhaMti aNNaM ruMdhati kAraNAveMti savvassaharaNaM kareMti / evamAdIhiM pAvakammehiM dhaNaM uvajjiNittA / baMdhaNANulomatA vibhattibhedAtti / kAtuM kiM kariMti ? viDalA mANusA0 jAva bhattAro bhuMjitAro bhavaMti, kimiti te bhuMjaMte ? ucyate, aNNaM aNNakAle, sAyaM pAyaM ca, pANaM udagaM majjaM ca / NhAtasamAladdhANaM vtthkaalo| leNaM gabbhagharANi / mohaNakAle sayaNAsaNANitti / yo vA yasyAbhISTaH kAlavibhAgaH / krIDA cezvarANAM vidyate so puvvo puvvaNhe avaraNhe pahAte katabalikamme accaNiyaM kareMti 1. AraMbhasamAraMbheNaM - mUle / 2. pAvakammakiccehiM muule| 3. bhogabhogAI bhuMjitAro bhavaMti - mUle / dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam / / 152 / /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH kuladevatAdINaM kAuM / AsIbbhayajohAro, loNAdINi ca DahaMti, maMgalANi siddhatthayAharIyAlayAdINi se kareMti, - suvaNNamAdINi ca chivaMti / pAyacchittaM dussuviNagapaDighAtaNimittaM dhIyArANaM deMti / sirasi pahAte sirahANAdINi, dvitIya zrutaskandhe sasIso NhAti / AviddhamaNicUDAmaNiH sovi suvaNNeNa heTThA paDibajjhati, suvaNNAbharaNesu prAyeNa maNIo vijjNti|| dvitIyakappitaM ghaDitaM, mAlA nakkhattamAlAdI, maulI mauDo, so puNa kamalamukulasaMvutto maulI vuccati, tihiM siharaehiM / madhyayanam mauDo vuccati, caturasIhiM tiriiddN| vagghAriyaM laMbitaM, jJApakaM AsattovasattavagghAriyasoNi kddii0|'( ) soNisuttagaM kaDisuttakaM / mAlijjati / mallaM siradAmagaMDAdI / kalAvotti kalAcI / kaDAiM kuMbhalagAdINi / / pavvatakUDANibhA pAsAde sattatale vA / mahau ceva mhto| akkhANabaddhaM gijjati / jaha NADagaM pavaMco vA / talaNaM | tAlaH / ghaNaM lattagAdI NiruttaM vA, ghaNA vA mehA, mehAravetyarthaH / uraalaaiN-uraalaaiN| asyate aneneti AsyakaM-mukhaM tameva krIDantaM / 'aNAriya'tti aNNANi micchAdiTThI acaritrI devo'yaM puriso, Na maNusso Naraloke jAto vasatitti vA teNa Naradevo / 'devasiNAe'tti snAtakaH zreSThadevatve vasati indratulyaH / jalajovasobhita iva saro, // 15 // 1..........hryaaliyaadiinni-A| 2. deve khalu ayaM purise-mUle /
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: zrutaskandhe // 154 // madhyayanam sapupphaphalo vA vaNasaMDo tadarthibhiH uvajIvaNijjo / aNNevi bahvAzraye ye hyAzritA aparibhUtA bhavaMti / tadevaM nnaannaadiaayriyaa| abhimukhaM krAntaM / kUrAdINi hiMsAdINi / abhidhUNe dhUyate'nena tAsu tAsu gatiSu vAtAiddha iva dvitIyareNU, dhUNe kammaMtetti, tehiM hiMsAdIhiM kammehiM / appANaM rakkhatIti aayrkkho| 'dAhiNagAmie'tti je atikrUrakammA | dvitIyabhavasiddhiyAvi te prAyeNa dakkhillesu Naraesa vA maNussadevesu ya uvavajjati / jassa bhavasiddhIyassa avaDDo poggalapariyaTTo seso acchati saMsArassa so sukkapakkhio / adhie kaNhapakkhie / abhavasiddhiyA savve / kaNhapakkhiyA / AgamessANaM titthagarANaM titthe / NaragAto uvvaTTo samANo jai kahavi mANussaM labhati tatthavi / dullahabodhie yAvi bhavaMti / etassa TThANassa issariyaTThANassa / uTThitA NAma pavvajjAsamuTThANeNa samuTThiyA / pare | paasNddiyaa| tamhA abhijjhA lobho prArthanetyanarthAntaram / aNuTThitA gihI eva / asavvadukkhapahINamagge egaMtamicchetti / egaMtamicchAdiTThI pariggahI / asobhe NAma asAdhU / paDhamassa adhammapakkhassa vibhaMge Ahite // 710 // ___(mU0) ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjati-iha khalu pAINaM vA paDINaM 1. atidhune-mUle / 2. paDhamassa ThANassa-mUle / 3. evmaahite-muule| sthaa||154||
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 155 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam vA udINaM vA dAhiNaM vA saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-AriyA vege aNAriyA vege, uccAgoyA vege NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege, hussamaMtA vege, suvaNNA vege duvaNNA vege, surUvA vege, durUvA vege, tesiM ca NaM khettavatthUNi pariggahiyANi bhavaMti, eso AlAvago tahA Netavvo jahA poMDarIe jAva savvovasaMtA savvattAe parinivvuDa tti bemi / esa ThANe Arie kevale jAva savvadukkhappahINamagge egaMtasamme sAhU, doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhite / ( sUtra 711) (cU0 ) ahAvare doccassa dhammapakkhassa evamAhijjati / ' evaM tAva adhammapakkho vutto / chAyAtapavat | zItoSNavat jIvitamaraNavat sukhaduHkhavadvA / tatprasiddhaye idamucyate-'se bemi pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti / taM jadhA-AyariyA vege|' tesiM ca NaM khettavatthUNi so ceva poMDarIyagamao jAva 'savvadukkhAe parinivvuDetti bemi / ' 'esa ThANe Arie kevale' 'jAva sAdhU / ' 'doccassa ThANassa vibhaMge evmaahie|' // 711 // 1. doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge-mUle / 2. iha khalu pAINaM vaa-muule| 3. AriyA-mUle / 4. savvattAe-mUle / 5. ThANassa dhmmpkkhss-muule| 5 // 155 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 156 // (mU0) ahAvare taccassa ThANassa missagassa vibhaMge evamAhijjati-je ime bhavaMti AraNNiyA | gAmaNiyaMtiyA kaNhuirAhassitA jAva tato vippamuccamANA bhujjo elamUyattAe tamUyattAe paccAyaMti, | esa ThANe aNArie akevale jAva asavvadukkhapahINamagge egaMtamicche asAhU, esa khalu taccassa ThANassa | | missagassa vibhaMge evamAhite / (sUtra 712) __ (cU0) ahAvare taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evmaahijjti|' adhammapakkheNa dhammapakkhe saMjutto / mIsagapakkho bhavati / tatra tvadharmo bhUyAniti kRtvA adharmapakSa eva bhavati, riNadeze varSanipAtavat, abhinave vA pittodaye / zarkarAkSIrapAnavat, azubharasabhAvite vA dravye kssiirprpaatvt| evaM tAvanmithyAdarzanopahatAntarAtmAnaH yadyapi kiJcidviramante | tathApi mithyAdarzanabhUyastvAt aviratibhUyastvAcca dharmAnanubandhAcca adharmapakSa eva bhavati / jAva 'elamU[ la ya)ttAe paccAyaMti, esa ThANe aNArie' jAva 'asAdhU, esa khalu taccassa mIsagassa adhammapakkhassa vibhaMge aahite|' // 712 / / 1. taccassa ThANassa misagassa vibhaMge evmaahite-muule| // 156 //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 157 / / ( mU0 ) ahAvare paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjati - iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA | maNussA bhavaMti mahicchA mahAraMbhA mahApariggahA adhammiyA adhammANuyA adhammiTThA adhammakkhAI | adhammapAyajIviNo adhammapaloiNo adhammalajjaNA adhammasIlasamudAyArA adhammeNa ceva vittiM kappemANA | viharati / haNa chiMda bhiMda vigattagA lohitapANI caMDA ruddA khuddA sAhasiyA ukkaMcaNa-vaMcaNa-mAyA| NiyaDi - kUDa - kavaDa - sAtisaMpaogabahulA dussIlA duvvatA duppaDiyANaMdA asAdhU savvAto pANAtivAyAo | appaDivirayA jAvajjIvAe jAva savvAto pariggahAto appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAto kohAto jAva micchAdaMsaNasallAto appaDivirayA, savvAto pahANummaddaNavaNNaga- vilevaNa - sadda-pharisa - rasa- rUva| gaMdha-mallAlaMkArAto appaDiviratA jAvajjIvAe, savvAto sagaDa - raha jANa - jugga- gilli - thilli - sIya| saMdamANiyA-sayaNA -''saNa - jANa - vAhaNa - bhoga-bhoyaNapavittharavihIto appaDivirayA jAvajjIvAe, | savvAto kayavikkaya-mAsa - 'ddhamAsa-rUvagasaMvavahArAo appaDiviratA jAvajjIvAe, savvAto | hiraNNasuvaNNa-dhaNa-dhaNNa- maNi- mottiya saMkha - sila-ppavAlAo appaDivirayA, savvAto kUDatula dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam / / 157 / /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 158 / / kUDamANAo appaDivirayA, savvAto AraMbhasamAraMbhAto appaDivirayA savvAto karaNa-kArAvaNAto | appaDivirayA jAvajjIvAe, savvAto payaNa-payAvaNAto appaDivirayA, savvAto kuTTaNa-piTTaNa-tajjaNa| tAlaNa-vaha-baMdhaparikilesAto appaDiviratA jAvajjIvAe, je yAva'NNe tahappagArA sAvajjA abohiyA | kammatA parapANaparitAvaNakarA je aNAriehiM kajjaMti tato vi appaDiviratA jAvajjIvAe / se jahANAmae kei purise kalama - masUra - tila - mugga-mAsa- NipphAva-kulattha-AlisaMdagapalimaMthagamAdiehiM ayate kUre micchAdaMDaM pauMjati, evameva tahappagAre purisajAte tittira- vaTTaga-lAvagakavota-kaviMjala-miya-mahisa - varAha-gAha - goha - kumma - sirIsivamAdiehiM ayate kUre micchAdaMDaM pauMjati / jAviya se bAhiriyA parisA bhavati, taM jahA- dAse ti vA pese ti vA bhayae ti vA bhAille ti vA | kammakarae ti vA bhogapurise ti vA tesiM pi ya NaM annayaraMsi ahAlahusagaMsi avarAhaMsi sayameva garuyaM daMDaM nivvattei, taM jahA - imaM daMDeha, imaM muMDeha, imaM tajjeha, imaM tAleha, imaM aMduyabaMdhaNaM kareha, imaM niyalabaMdhaNaM kareha, imaM haDibaMdhaNaM kareha, imaM cAragabaMdhaNaM kareha, imaM niyalajuyalasaMkoDiyamoDiyaM kareha, imaM hatthacchiNNayaM dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam / / 158 / /
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 159 // | kareha, imaM pAyacchiNNayaM kareha, imaM kaNNacchiNNayaM kareha, sIsa-muhacchiNNayaM kareha, imaM nakka- uTThacchiNNayaM | kareha, vegaccha [cchiNNayaM kareha, ] hiyayuppADiyayaM kareha, imaM NayaNuSpADiyayaM kareha, [ imaM ] dasaNuppADiyayaM | kareha, imaM vasaNuppADiyayaM kareha, jibbhuppADiyayaM kareha, olaMbitayaM kareha, ullaMbiyayaM kareha, ghaMsiyaM | kareha, gholiyaM kareha, sUlAi ayaM kareha, sUlAbhiNNayaM kareha, khAravattiyaM kareha, vabbhavattiyaM kareha, dabbhavattiyaM kareha, sIhapucchiyagaM kareha, vasahapucchiyagaM kaDaggidaDDUyaM kAgaNimaMsakhAvitayaM bhattapANaniruddhayaM [ kareha, ] | imaM jAvajjIvaM vahabaMdhaNaM kareha, imaM aNNatareNaM asubheNaM kumAreNaM mAreha | jAviya se abhitariyA parisA bhavati, taM jahA mAtA tI vA pitA tI vA bhAyA tI vA bhagiNI ti | vA bhajjA ti vA puttA i vA dhUtA i vA suNhA ti vA, tesiM pi ya NaM annayaraMsi ahAlahusagaMsi avarAhaMsi sayameva garuyaM daMDaM Nivatteti, sIodagaviyaDaMsi obolettA bhavati jahA mittadosavattie jAva ahite | paraMsi logaMsi, te dukkhaMti soyaMti jUraMti tippaMti piDuMti paritapyaMti te dukkhaNa-soyaNa-jUraNa-tippaNa| piTTa (DDa ) Na-paritappaNa - vaha baMdhaNaparikilesAto apaDivirayA bhavaMti / dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam / / 159 / /
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 160 // madhyayanam ___ evAmeva te itthikAmehiM mucchiyA giddhA gaDhitA ajjhovavannA jAva vAsAiM caupaMcamAiM chaddasamAI vA dvitIyaappataro vA bhujjataro vA kAlaM bhuMjittu bhogabhogAiM pasavittA verAyataNAI saMciNittA bahUNi kUrANi / zrutaskandhe kammAiM ussaNNaM saMbhArakaDeNa kammuNA se jahANAmae ayagole ti vA selagole ti vA udagaMsi pakkhitte / dvitIyasamANe udagatalamativatittA ahe dharaNitalapaiTThANe bhavati, evAmeva tahappagAre purisajAte vajjabahule / dhunnabahule paMkabahule verabahule appattiyabahule daMbhabahule NiyaDibahule sAibahule ayasabahule ussaNNaM / tasapANaghAtI kAlamAse kAlaM kiccA dharaNitalamativatittA ahe NaragatalapatiTThANe bhavati / teNaMNaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThitA NiccaMdhakAratamasA vavagayagaha-caMda-sUranakkhatta-jotisapahA meda-vasA-maMsa-ruhira-pUyapaDalacikkhallalittANulevaNatalA asuI vIsA paramadubbhigaMdhA kAUagaNivaNNAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA NaragA, asubhA Naraesu vedaNAo, no ceva NaM naraesu neraiyA NiddAyaMti vA payalAyaMti vA sAyaM vA ratiM vA dhitiM vA matiM vA uvalabhaMti, te NaM tattha ujjalaM // 160 // vipulaM pagADhaM kaDuyaM kakkasaM caMDaM dukkhaM duggaM tivvaM durahiyAsaM NirayavedaNaM paccaNubhavamANA vihrNti|
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 161 // se jahANAmate rukkhe siyA pavvatagge jAte mUle chinne agge garue jato ninnaM jato visamaMjato duggaM tato dvitIyapavaDati, evAmeva tahappagAre purisajAte gabbhAto gabbhaM, jammAto jammaM, mArAo mAraM, NaragAto NaragaM, zrutaskandhe | dukkhAto dukkhaM, dAhiNagAmie Neraie kaNhapakkhie AgamissANaM dullabhabohie yAvi bhavati, esa ThANe dvitIya| aNArie akevale jAva asavvadukkhappahINamagge egaMtamicche asAhU / paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa madhyayanam |vibhaMge evamAhite / ( sUtra 713) / (cU0) ahAvare paDhamassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjati / ' athAha-dRSTaprayojanAnAmaprayogaH? | - ucyate, kAmaM dRSTaprayojanAnAmaprayogaH, kintu yadatra nApadiSTaM tadihocyate / adhammapakkhe dhammapakkhe mIsao ya, uktaM | hi-'puvvabhaNitaM tu0|' ( ) iha vizeSopalambho draSTavyaH / kathaM ? sa evAdharmo bahuprakAraH apadizyate / tatkAraNaM / kAryaM vA / adharmaphalaM narako esatti / tatra ca pASaNDamizrA adhArmikA uktA iha gRhasthA eva prAyeNocyante / adhArmikANi karmANi pralokayantItyataH adhammapaloiNo, ralayoraikyamiti / tatraiva cAmikeSu karmasu rajyanta iti 1. paDhamassa ThANassa adhamma......-mUle / // 161 //
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUrNiH zrutaskandhe // 162 // dvitIyamadhyayanam | adharmapalajjanA 'je rattae se lattae' jJApakatvAt / adharmasamudAyArA[t] adharmavittitti kaMThaM, vRttyarthameva ca 'haNa chind|' haNati kasalatAdIhiM / chindati kaNNaNAsoTThasIsAdINi / (bhiMdati) siispottttaaii| (vi)kattati bjjhe| caMDA / raudrA AsurA raudrANi hiMsAdIni karmANi kareMti raudrAH / kSudro NAma asajjanasahAvo so'pi Na muMcati / / asamIkSitakArI saahssio| Na ca mAremANassa vikkatIyamANassa, NIlIrAgasseva NIlIe / evaM tassa mahisamAdI | sattANi / lohiyalittA pANitti lohitapANI / uktaM ca kuca kuJca kauttilye|' (pA.dhA. bhvAdi 184,185) ud[udbhAvordhvabhAveSu] (udbhavordhvabhAveSacchedaneSu) ISat kuJcanaM utkuJcanaM, jadhA koi kiMcI mUlAI bhajjati tattha | koi mAnonmAnavicakSaNaH tiSThati / so jANati mA savvaM chijjataM imaM daTuM Aikkhissati etassa, rAule vA - kahehitti / to utkaMceUNa acchati jAva so velei / 'vaJca pralambhane / ' (pA.dhA. curAdi 170 ) vaMcanaM jadhA abhayo dhammacchaleNa vaMcito pajjotassa saMtiyAhiM gaNiArhi, mRgo'pi gIteNa vaMcijjati, adhikA kRtini atyupacAra ityarthaH / yathApravRttasyopacArAt tasya nivRttiH, tathA atyupacAro'pi duSTalakSaNameva / jadhA kattio seTThI // 162 // | 1. adhammeNa ceva vitti........mUle / 2. vigattagA lohitapANI caMDA ruddhA khuddA sAhassiyA ukkNcnn-muule|
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 163 // | rAyANaeNa atyupacAreNa ghito| jaM aliyaagalacaMculadhammajjhayasIlaseTThilakkhehiM vIsaMbhakaraNamadhikacchalehiM taM beMti Niga[TTi] (Di)tti / dezabhASAdiviparyayakaraNaM kapaTa, jadhA AsADhabhUtiNA AyariyovajjhAyasaMghADaillagANa dvitIya zrutaskandhe appaNo ya cattAri modagA NikkAlitA / kUDakavaDamevaM lokasiddhatvAcca yathA kUTakArSApaNaM kUTamANamiti / dvitIya| sAtipayogabahulA zobhAvizeSaH sAtizayaH nyUnaguNAnubhAvasya dravyasya yaH sAtizayeNa dravyeNa saha saMyogaH kriyate madhyayanam so sAtisaMpayogo, aguNavatazca guNAnuzaMsanaM guNavatIti, Aha ca-'so hoti sAtijogo, davvaM jaM uvahitaM'NNadavvesu / dosaguNA vayaNesu ya, atthavisaMvAdaNaM kuNai // 1 // '( ) ete puNa utkaJcaNAdayaH savve mAyAyAH paryAyazabdA yathendrazabdasya zakrapurandaravacchabdAH, yadyapi kriyAviziSTAH tathApi nendrazabdaM vytiricynte| evaM yadyapi kriyAnimitto-17 'bhidhAnabhedaH utkaJcanAdInAM tathApi na mAyAmatiricyante / evaM jIvAgnisUryacandramasAM abhidhAnabhedenArthabhedaH / / dussIlA duvvatA duSTaM zIlaM yeSAM te bhavanti duSTazIlAH / parijitAvi khippaM visaMvadanti / duraNuNeyA dAruNasvabhAvA ityarthaH / duSTAni vratAni yeSAM te bhavanti duvvatA, yathA yajJadIkSitAnAM ziromuNDanaM aNhANayaM dabbhasayaNaM ca evamAdIni // 163 // 1. vissy-F|
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 164 // vratAni tathApi ca chagalAdIni sattANi ghAtayanti, Aha hi-'SaT zatAni niyujyante0 / ' ( ) 'TuNadi samRddhau / ' (pA.dhA. bhvAdi 54) tasyAnando bhavati kazcidanyena, yastu pratyAnandaM karoti pratipUjAmityarthaH, sa tu garvAt kRtaghnatvAdvA nainaM pratyAnandati duppaDiyANaMdo bhavati, Aha hi-'upakartumazaktiSThA, narAH pUrvopakAriNAm / doSamutpAdya gacchanti, madgUnAmiva vaaysaaH||1||' ( ) savvAo pANAivAyAo'tti jevi loga(ga)rahitA - baMbhaNapurisavadhAdipANAipAtAtovi apaDiviratA / evaM musAvAtA kUDasakkhiyAdI, teNasahavAsateNAdInyAsAvahArA itthibAlateNAdI vA, mehuNe agammagamaNAdI, pariggahe joNiposagAdI / savvAto kodhAto jAva micchAdasaNaM / savvAo NhANammadaNa0 kAmaM pavvabbhaMgito vAmahijjati pacchA NhAti. tathAvi savvato NhANammahaNaeNa ummahijjati teNa abbhaMgaNaMgaM gahitaM / vaNNao kuMkumAdI kasAyA ya / vilevaNaM caMdaNAdI / saddAdI paMca visayA / tehiMto apddivirtaa| mallaM gaMthimaM agaMthimaM vA esa ceva alaMkAro aNNovi vtthaalNkaaraadii| savvAo AraMbhasamAraMbhAotti vibhAsA / savvato karaNakAraNa0 karaNaM sayaM etesiM ceva jadhAdiTTANaM pANAtivAdAdINaM aNNesiM ca sAvajjANaM // 164 // 1. kaaraavnnaato-muule|
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUrNiH zrutaskandhe // 165 // dvitIyamadhyayanam kArAvaNANumaNNehiM issarAdINaM, payaNapAyaNaMti mAMsAdI / IssarA aNNehiM pAyeMti / savvAto koTTaNaM koi caraNaM | ahimaraNaM vA ghettu palaM 2 koTTeti / piTTeti ya ciMcalatAkasavettalatAlauDAdIhiM / tajjei pAtAdIhiM / tAleti talapahArA / khIlapaNhimAdIhiM esa vadho mAreMti vaa| baMdhati va nnNglaadiihiN| etehiM ceva parikilesaM kareti / aNNehi a karadaMDAdIhiM kilesehiM kilesei / paraM je Ava'NNe tahappagArA kettiyA vuccaMti ? gograhaNabaMdigahaNAuddohaNA | | gAmavadhagAmaghAtamahAsamarasaMgAmAdIhiM / sAvajjA abodhikarA / kammajogA kammaMtA / iha paratra vA pareSAM prANA:| Ayu:prANAdayaH pareSAM prANAn paritAveMti / dRSTAntaH kriyate nirdayatve teSAM / se jahANAmae keyI purise kalamamasUra | lUNaMto vA maleMto vA musaleNa vA ukkhale korseto raMdheto vA Na tesu dayaM karei / ajae ayate / kUro nighRNaH / | micchAdaMDetti annnnviruddhkuddho| evameva tahappagAraM tittirAdiesu Niravekkho Niddayo / micchAdaMDe pauMjaMti / jA vi se tattha bAhiriyA parisA bhavati taM jahA-dAse ti vA adAso dAsavat tesu tesu pesaNesu NiyujjaMti / pesA ulaggAdI / bhattaovi vittIe gheppati / bhaaillo| kammakArakA je logaM uvajIvaMtitti ghrkmmpaannaayvaahaadiihiN| | 1. kuTTaNa-mUle / 2. cNpk....-J| 3. eehi-F| 4. tahappagAre-mUle / 5. micchAdaMDa-mUle / 6. kmmkre-muule|
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 166 // madhyayanam / te'vi rAule veTThi kArAvijjaMti / tesipi ya NaM aNNataraMsi lahuo lahusao kAyI ANattiyA Na katA tattha ruTTho dvitIya| gurumapravAhyam / imaM daMDedha kaMThaM prAyeNa / NigalabaMdhaNo / haDibaMdhaNAdiNA vicAraM Na kareti, jahA mAlavANa padosA zrutaskandhe | vA 2 sapahAhitti jUAmaMkuNapisuAdIhiM / jattha baddho cArijjati so caaro| aNNo puNa cArae char3e Nigalehi dvitIya- dohiM tihiM vA sattahiM vA NigalajoehiM bajjhati / saMkoDitamoDito NAma jo hatthesu a pAdesu a galae bajjhati / / cArae aNNattha vA so jamalaNigalasaMkoDitamoDito / imaM hatthacchiNNaM kareha / ekko vA do vA hatthA chijjaMti / / | evaM pAdAvi / corAdINaM kaNNaNakkaoDhe cAritadUtANaM viruddharajjasaMcAriNAM ca chijjaMti / itthINaM ca sIsaM, ahimarAcariyANaM mukho majhe chijjati asimaadiihiN| vegacchao khaMdhe AraMtUNa baMbhasuttaeNa chijjaMti / jIvaMtasseva / hiyae uppADeMti purohitAdI jAva jibbhA olaMbijjaMti kUve pavvataNadItaDimAdisu vA / ullaMbijjaMti rukkhi / jIvento mAretuM vA / sUlAitao sUlAe poijjati avANe sUlaM choDhuNa muheNa NikkAlijjati / sUlabhiNNo majjhe sUlAe bhijjati / sattheNaM kappetuM loNakhArAdIhiM siMcaMti / vaddhA avakappijjaMti / pAradAriyA sIhapucchijjaMti / 1. niyalajuyalasaMkoDiyamoDiyaM-mUle / 2. hatthachiNNayaM-mUle / 3. purvo-F| 4. vemaccharao-B1 5. vbbhvttiyN-muule| // 166 //
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 167 // | sIho sIhIe samaM tAva laggao acchati jAva tthAmigANaM doNhavi kaDUtANaM chiNNaNettA bhavaMti / evaM kassai pattagA chettuM appaNae muhe chubbhaMti / kaDaeNa veDhituM palivijjaMti kddggidddddo| kAgaNimaMsaM kAgaNimettAiM se sAiM maMsAiM dvitIya zrutaskandhe kappetuM khAvijjati / aNNatareNaMti jeNa aNNe Na bhaNitA suNigakuMbhipAgAdi kutsitA mArAH kumArAH, evaM tAva dvitIya| bAhirapurisANaM daMDaM kareti / 'jA vi se abhitaraparisA bhavati, taM jahA- mAtAti vA0 / ' tesipi AhAlahuetti / madhyayanam vayaNaM vA Na kataM uvakkharo koi NAsio hArito bhinno vA / imaMsi udaeNa siMcaha jahA mittadosavattie jAva ahite | | paraloyaMsi / evaM tAva bAhiraparisAe vA abbhaMtaraparisAe vA te dukkheMti jAva paritAveMti / dukkhAto jAva, apaDiviratA bhavaMti / te puNa kiM Nu evaM kareMti ? / kAmavasagA, te ya kAmA pharisAdiNo parisA rAyA te ya / itthimAdiNo / tata ucyate-'evAmeva te itthIkAmabhogesu mucchitA' jAva vAsAiM jituM bhogA pavisituM / verANa[mayaM] (mAya)taNaM kammaM cev| bahUNi aTTakammANi subahukAladvitIyAI / 'ussaNNaM'ti aNekaso ekkekaM pAvAyataNaM jadhAdilai hiMsAdI Ayarati / saMbhAro NAma gurugattaNaM gahitaM / 'se jdhaannaame|' ayaM hi pAtrIkRtaM tarati, // 167 // 1. vi ya-mUle / 2. mAtA tI-mUle / 3. dukkhaMti-mUle / 4. paritappaMti-mUle / 5. itthikAmehi-mUle / 6. psvittaa-mle|
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 168 // silA vA vitthiNNattaNeNa cirassa NibbuDati, golao puNa khippaM NibuDati, evAmeva tadhappagAraM / vajjabahule 'pAve vajje vere0 / ' gAdhA ( ), ayasotti etehiM ceva jahuddidvehiM ukkaMcaNavaMcaNAdIhiM sAhavAsadrohAdIhiM agammagamaNehi ya ayaso hoti / jesiM ca tAI vaMcaNaharaNakaNNachedaNamAraNAdikaraNAdI tesiM appiyaM hoti / kAlamAse, 'NiccaMdhakAra0 / ' ( ) anandhamapyandhIkurvantIti / aNNovi NAma aMdhakAro bhavatIti / appagAsesu | gabbhagharovaragAdIsu / te puNa jaccaMdhasseva / mehacchaNNakAladdharatta iva tamasA ujjotakarAbhAvAcca / tamasAto vA / | jyotakarA jyotiSkA evocyante / 'vvgtghcNd0|' ( ) paropparaM ca chindittANaM sarIrAvayavehiM medavasA kAo kiNha agaNi0 lohe dhammamANe kAliyA aggijAlA Ninti tAriso tesiM vaNNo / phAsA ya usiNavedaNANaM kakkhaDaphAsA / se jahANAmae kei asipatteti vA / dukkhaM adhiyAsijjati durdhiyaasaa| asubhA nnrgaa| asubhA darisaNeNa saddagaMdhaphariseNa vA / vedaNAovi asubhaa| No ceva NiddAti vaa| NiddA [e](ca) suhitassa hoti, nidrA |ca vissAvaNA iti kRtvA, teNa Natthi / taM ujjalaM jAva vedaMti / esa tAva ayagolosilAgoladi,to // 168 // 1. NihAyaMti-mUle / 2. viharati-mUle /
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 169 // madhyayanam / gurugapa[ga]DaNatthAkaro / imo aNNo rukkhadidruto sigghapaDaNatthaM kIrati-'se jadhANAmae keyI rukkhe siyA dvitIyapavvayagge jAte / ' evAmeva kAlasamae sigdhaM NaraesUvavajjati / tato uvvaTTe gabbhavakkaMtiesu tiriyamaNuesu zrutaskandhe kammabhUmagasaMkhejjavAsAuesu uvvjjti| tato bhujjo gabbhAto gabbhaM jAva NaragAo NaragaM dAhiNagAmie jAva dullabhabodhie dvitIyaetassa ThANassa / esa ThANe aNArie / paDhamassa TThANassa adhammapakkhassa vibhaMge Ahite // 713 // (mU0) ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjai-iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA / maNussA bhavaMti, taM jahA-aNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANugA dhammiTThA jAva dhammeNaM ceva vittiM / kappemANA viharaMti, susIlA suvvatA suppaDiyANaMdA susAhU savvAto pANAtivAyAto paDiviratA jAvajjIvAe jAva je yAva'NNe tahappagArA sAvajjA abohiyA kammaMtA parapANaparitAvaNakarA kajjaMti tato vi paDiviratA jaavjjiivaae| se jahAnAmae aNagArA bhagavaMto iriyAsamitA bhAsAsamitA esaNAsamitA AyANabhaMDamattaNikkhevaNA1. jadhANAmae rukkhe-muule| // 169 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 170 // zrutaskandhe dvitIyamadhyayanam samitA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANa-jallapAriTThAvaNiyAsamitA maNasamitA vaisamitA kAyasamitA hai| maNaguttA vaiguttA kAyaguttA guttA gutidiyA guttabaMbhacArI akohA amANA amAyA alobhA saMtA | pasaMtA uvasaMtA pariNivvuDA aNAsavA agaMthA chinnasotA niruvalevA kaMsapAI va mukkatoyA, saMkho iva |NiraMjaNA, jIvo iva appaDihayagatI, gagaNatalaM pi va nirAlaMbaNA, vAu iva apaDibaddhA, sAradasalilaM va suddhahiyayA, pukkharapattaM va niruvalevA, kummo iva gutiMdiyA, vihaga iva vippamukkA, khaggivisANaM va egajAyA, bhAraMDapakkhI va appamattA, kuMjaro iva soMDIrA, vasabho iva jAtatthAmA, sIho iva duddharisA, maMdaroiva appakaMpA,sAgaro iva gaMbhIrA, caMdo iva somalesA, sUro iva dittateyA, jaccakaNagaM va jAtarUvA, vasuMdharA iva savvaphAsavisahA, suhutahuyAsaNo viva teyasA jlNtaa| ___Natthi NaM tesiM bhagavaMtANaM katthai paDibaMdhe bhavati, se ya paDibaMdhe cauvvihe paNNatte, taM jahA-aMDae ti vA poyae i vA uggA hi)e ti vA paggahA hi)e ti vA, jaNNaM jaNNaM disaM icchaMti taNNaM taNNaM disaM appaDibaddhA suibbhUyA lahabbhUyA aNuppaggaMthA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti / // 170 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 171 // tesiM NaM bhagavaMtANaM imA etArUvA jAyAmAyAvittI hotthA, taM jahA-cautthe bhatte, chaTe bhatte, aTThame | dvitIyabhatte, dasame bhatte, duvAlasame bhatte, coddasame bhatte, addhamAsie bhatte, mAsie bhatte, domAsie bhatte, zrutaskandhe | temAsie bhatte, caummAsie bhatte, paMcamAsie bhatte, chammAsie bhatte, aduttaraM ca NaM ukkhittacaragA dvitIyaNikkhittacaragA ukkhittaNikkhittacaragA aMtacaragA paMtacaragA lUhacaragA samudANacaragA saMsaTTacaragA madhyayanam asaMsaTThacaragA tajjAtasaMsaTThacaragA diTThalAbhiyA adiTThalAbhiyA puTThalAbhiyA apuTThalAbhiyA bhikkhalAbhiyA / abhikkhalAbhiyA aNNAtacaragA annagilAtacaragA ovaNihitA saMkhAdattiyA parimitapiMDavAtiyA suddhesaNiyA aMtAhArA paMtAhArA arasAhArA virasAhArA lUhAhArA tucchAhArA aMtajIvI paMtajIvI purimaDDiyA AyaMbiliyA nivvigatiyA amajja-maMsAsiNo No NiyAmarasabhoI ThANAdItA paDimaTThAdI NesajjiyA / | vIrAsaNiyA daMDAyatiyA lagaMDasAINo AyAvagA avAuDA akaMDuyA aNihA dhutkes-mNsu-rom-nhaa| savvagAyapaDikammavippamukkA ciTuMti / // 171 // teNaM eteNaM vihAreNaM viharamANA bahuiM vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti, bahUIvAsAiM sAmaNNapariyAgaM
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 172 // pAuNittA AbAhaMsi uppaNNaMsi vA aNuppaNNaMsi vA bahUI bhattAI paccakkhAiMti, [ bahUI bhattAiM] dvitIyapaccakkhittA bahUI bhattAiM aNasaNAe chedeti, bahUNi [ bhattAiM] aNasaNAe chedettA jassaTTAe kIrati | zrutaskandhe naggabhAve muMDabhAve aNhANage adaMtavaNage achattae aNovAhaNae bhUmisejjA phalagasejjA kaTThasejjA, dvitIyakesaloe baMbhaceravAse paragharapavese laddhAvaladdha-mANAvamANaNAo hIlaNAo niMdaNAo khisaNAo madhyayanam garahaNAo tajjaNAo tAlaNAo uccAvayA gAmakaMTagA bAvIsaM parIsahovasaggA ahiyAsijjaMti tmttuN| ArAheMti, tamaTuMArAhittA caramehiM ussAsanissAsehiM aNaMtaM aNuttaraM nivvAghAtaM nirAvaraNaM kasiNaM paDipuNNaM / kevalavaraNANa-daMsaNaM samuppADeMti, samuppADittA tato pacchA sijhaMti bujhaMti muccaMti parinivvAyaMti / savvadukkhANaM aMtaM kareMti, egaccA puNa ege gaMtAro bhavaMti, avare puNa puvvakammAvaseseNaM kAlamAse / kAlaM kiccA aNNataresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti, taM jahA-mahiDDiesu mahajjutiesu mahAparakkamesu mahAjasesu mahabbalesu mahANubhAvesu mahAsokkhesu, te NaM tattha devA bhavaMti mahiDDiyA mahajjutiyA jAva mahAsukkhA hAravirAitavacchA kaDagatuDitathaMbhitabhuyA saM( aM? )gayakuMDalamaTTagaMDatalakaNNapIDhadhArI // 172 //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 173 // vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulimauDA kallANagapavaravatthaparihitA kallANagapavaramallANulevaNadharA bhAsaraboMdI palaMbavaNamAlAdharA divveNaM rUveNaM divveNaM vaNNeNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMghAeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divvAe jutIe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAo ujjovemANA pabhAsemANA gatikalANA ThitikallANA AgamessabhaddayA vi bhavaMti, esa ThANe Arie jAva savvadukkhappahINamagge egaMtasamme sAdhU / doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhite / ( sUtra 714) __ (cU0) 'ahAvare doccassa TThANassa dhammapakkhassa vibhaMge Ahijjati / ' 'iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti, aNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammiTThA jAva viharaMti / ' susIlA suvvatA ukkaMcaNapaDiviratA jAvajjIvAe savvAto pANAtivAtAto paDiviratA jAvajjIvAe je AvaNNe tahappagArA / uktA viratiprakArAH / ke ca te viratAH? ucyate. se jahANAmae ker3a parise aNagArA IriyAsamitA jAva suhata0, 1. evamAhijjati-mUle / 2. taM jahA-aNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANugA dhammiTThA......mUle / 3. se jahANAmae aNagArA bhagavaMto iriyaasmitaa-muule| // 173 //
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 174 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam tthi tesiM jAva vippamukkA, tesi NaM bhagavaMtANaM eteNaM vihAreNaM viharaMtANaM jAtAmAtAvittI hotthA / ' yAtrAmAtrA yayA sAdhyate / akkhovaMjaNavaNANulevaNabhUtA, athavA arcayanti tAmityarcA-zarIraM, ekkA jesiM gajjhA zarIraccA / 'gatikallANA' kallANagatIdevatthaM tatthavi aNuttarovavAtiesu vemANiesu vA / indrasAmAnikatrAyastriMzallokapAlapariSadAtmarakSaprakIrNakeSu na tvaabhiyogykilbissikkaandrpikessu| TThitikallANe'tti ukkosiyA TThitI ajahaNNamaNukkosA vaa| 'Agamesibhadde 'ti AgamesabhavagrahaNe sijhNti| 'eMsa TThANe Arie / esa khalu doccassa TThANassa dhammapakkhassa vibhaMge aahite|' // 714 // __(mU0 ) ahAvare taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evamAhijjati-iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-appicchA appAraMbhA appariggahA dhammiyA dhammANuyA jAva dhammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti susIlA suvvayA suppaDiyANaMdA sAhU, egaccAto pANAtivAyAto paDiviratA // 174 // 1. Natthi NaM tesiM-mUle / 2. te NaM eteNaM vihAreNaM viharamANA bahUI vAsAI-mUle / 3. AgamessabhaddayA-mUle / 4. esa ThANe Arie jAva savvadukkhappahINamagge stra egaMtasamme sAdhU / doccassa ThANassa........- mUle / 5. evamAhite-mUle /
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 175 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam jAvajjIvAe egaccAto appaDiviratA, jAva je yAva'NNe tahappakArA sAvajjA abohiyA kammaMtA parapANaparitAvaNakarA kajjaMti tato vi egaccAto paDiviratA egaccAto appddivirtaa| se jahANAmae samaNovAsagA bhavaMti abhigayajIvA-'jIvA uvaladdhapuNNa-pAvA Asava-saMvara-veyaNaNijjara-kiriyA-'hikaraNa-baMdha-mokkhakusalA asahijjadevA-'sura-nAga-suvaNNa-jakkha-rakkhasakinnara-kiMpurisa-garula-gaMdhavva-mahoragAdIehiM devagaNehiM niggaMthAto pAvayaNAto aNatikkamaNijjA iNamo niggaMthe pAvayaNe nissaMkitA nikkaMkhitA nivvitigiMchA laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA | abhigataTThA advimiMjapemmANurAgarattA 'ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aTe, ayaM paramaTe, sese aNa?' UsitaphalihA avaMgutaduvArA aciyattaMteuragharapavesA cAuddasaTThamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANA samaNe niggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbalapAyapuMchaNeNaM osahabhesajjeNaM pIDha-phalaga-sejjAsaMthAraeNaM paDilAbhemANA bahUhiMsIlavvata-guNa-veramaNapaccakkhANa-posahovavAsehiM ahApariggahitehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANA viharaMti / // 175 //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 176 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam teNaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA bahUI vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAuNaMti, pAuNittA AbAdhaMsi uppaNNaMsi vA aNuppaNNaMsi vA bahUI bhattAI paccakkhAiMti, bahUI bhattAI paccakkhAittA bahUI bhattAI | aNasaNAe chedeti, bahUI bhattAiM aNasaNAe chedettA AloiyapaDikkaMtA samAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaresudevaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti,taM jahA-mahiDDiesu mahajjutiesujAva mahAsukkhesu, sesaM taheva jAva esa ThANe Arie jAva egaMtasamme sAhU / taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evmaahie| (sUtra 715) ___ (cU0) ahAvare taccassa dhammapakkhassa mIsagassa vibhNge|' dhammo bahuo adhammo thovotti kaauN| teNa adhammamIsaovi esa pakkho aMtato dhammapakkhe ceva NivaDati / ko diTuMto? jahA NadIe kei purisA NhAyaMti, keDa pottAI soyaMti. keDa asaINivi mahAI pakkhAleMti. gomAhisakaM ca chagaNamattassaggaM kareMti. tadhAvi taM udagaM bahugattaNeNa Na virasIbhavati, kalusIkataMpi khippaM pasIdati / jahA tu bahueNa sItodaeNa thovaM usiNodagaM sItIkajjati, 1. taccassa ThANassa dhammapakkhassa mIsagassa.......male / // 176 //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 177 // | evaM sAvagANaM bahuNA saMjameNaM thovo asaMjamo khavijjati, uktaJca-'sammadiTTI jIvo0 |'(shraavkprtikrmnnsuutrm dvitIya36) taMpi ya jaMpi ya saMpadI vakSyamANamapi ca / te bahuarA jIvA jesu sAvagassa paccakkhAyaM bhavati / te a ime, zrutaskandhe taM jadhA-'pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA appicchA appAraMbhA appariggahA dhammayA' jAva vittiM kappemANA dvitIyasusIlAegAto pANAivAyAo paDiviratA jAvajjIvAe egaccAto apddivirtaa|' egidiesu apaDivirayA / madhyayanam jAva 'jeAvaNNe tdhppgaaraa|' tato vi ega(ccA)to tatto vime 'se jadhANAmae samaNovAsagA bhavaMti / ' upAsanti tattvajJAnArthamityupAsakAH, adhigatajIvAjIvAH / abhigamaupalambhakuzalAdayaH zabdAH jJAnArthAH anyAnyena tvabhidhAnenAbhidhIyamAnaH bodha: manaHprasAdamutpAdayati / kiriyaM ti vA kammaM ti vA egttuN| adhikriyata iti adhikaraNaM jIvamajIvaM ca / kriyAhikaraNeNa ya kammaM bajhaMti tti vaccai / kushlaa| jeNa baMdho mokkhijjati so bndhmokkho| | asaMhajjA asaMharaNijjA, jadhA vAtehiM merU, na tu jadhA vAtapaDAgANi sakkaM ti vippariNAvetuM, - devehivi, kiM puNa mANusehiM ? aNatikkamaNijjatti jadhA kassai susIlassa gurU aNatikkamaNijje evaM tesiM | 1. spriivkssymaannmpi-1| 2. appapariggahA-mUle / 3. dhammiyA-mUle / 4. egaccAto-mUle / 5. asahijjadevA........mUle / // 177 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi / / 178 / / arahaMtA sAdhuNo sIlAI vA aNatikkamaNijjAI / NissaMkitAI / te puNa kiha atikkamijjati ? saMkAdIhiM dosehiM, ata evocyate NissaMkitA NikkaMkhiyAdI / lddhtttthaa| jadhA koi atthatthI taM jadhA taM apajjatthaM atthaM laddhuM tuTTho bhavati evaM te'vi jiNavayaNaladdhaTThA eva tuTThA, gRhItapravacanArthA ye te bhavaMti / pucchituM 2 gahito pucchitaTThA / vinizcito nirNIta:, aTThamiMja 0 aTThiyAiMpi bhAvetuM jAva miMjatti majjA vuccati / jassa rogeNa tayaM AdikAuM jAva majjA bhAvitA so duvvikiccho bhavati evaM te AmajjA iva bhAvitA / yathA so parivAyago gihe bhikkhaM hiMDato jA jA se mahilA ruccati taM taM vijjAe abhijoetuM ekkAe guhAe choDhuM vijjAvAtiyo harati tti kAuM paDiyarAvito / | puriso ya bhattagaMdhAdI parigeNento paMtholiAhitiyAe paDiyarituM tehiM pavisituM jujjhato mArito / tAo a mahilAo jA jassa sA tassa dinnA / sA ya ikkA ibbhamahilA abhijoitiyA patiM Necchai / jANagA pucchitA bhaNaMti-jati se | parivvAyagaaTThINi ghasituM khIreNa dijjaMti tIse apecchaMtIe, to, navari tehiM tissa apekkhaMtassa ghasituM 2 khIreNa | saha koDhettuM paaitaa| jadhA 2 pAijjati tadhA 2 taMmi purise pemmaM Arubhati / savvesu ghaTThesu pItesu ya jahA parivvAe aNuratA AsI tathA aNurattA / jahA sA tammi parivvAe advisesevi Na virajjati evaM sAvao'vi cetiesu sAdhUsu dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam / / 178 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 179 // a aNuratto jaivi kiMcI liMgatthaM vA pAsatthaM vA udgrAhaM kareMtaM pAsati tadhavi purisadosotti kAtuM Navi pavayaNAto dvitIyavirajjati / uvamA, ekadezena dRSTAnta iti kRtvA / jadhA sA taMmi parivvAyage rattA evaM pavayaNANurAgo so zrutaskandhe / amiMjapemmANurAgaratto jativi keNai vipariNAmijjai pavayaNAto-kiM tujhe ettha dilRti? tadhAvi bhaNati bhaNaMtaM dvitIya'ayamAuso ! he AyuSman ! NiggaMthe pAvayaNe aTe sesetti tiNi tisaTThAiM pAvAiyasayAiM aNaTe / ' madhyayanam jassavi kassavi dhammaM kadheti taMpi bhaNaMti-'ayamAuso ! jAva aDhe sese anntte| teNa giNha / ' 'ussitaphala avNgutdu0|'( ) kiM kAraNaM ? pihitubbhiNNe kavADetti Na vaTTai ugghADe kavADe vA pelletuM, uktaM ca - 'kavADaM, No paNollejjA0 / '( ) pavisaMto NiyaMto a logo mA NiccaM saMcArAdi(NA) virAhehitti / teNa Niccameva / phalihaM ussAettuM aggadAraM koTThagapamuhe a kavADaM vihAretuM avvaMguyadAraM acchaMti / 'ciyttghrNteur0|'( ) ghare aNiDimaMtANaM jaivi itthiAo acchaMti tatthavi Na careti, jAva eso ThAti tatthesaNaM sodheti / kassai mahiDDiyassa aMtepuraM bhavati / taMpi teNa aNuNNAtA pavisituM bhAveti / eSa tAvat darzanasaMpaduktA / idANiM 4 // 179 // 1. aciyttNteurghrpvesaa-muule| 2. raso titti tatthesaNaM.........G|
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 180 // zIlasampatprasiddhaye idamapadizyate 'cAuddasaTThamuTThipuNNamAsie' pavvaM mAsassa aTThamI pakkhassa uddiTThA-amAvasA, - punnimA iti candramAH pUrNamAsaH syAt seyaM pUrNimA / 'paDipuNNaM posahaM'ti-AhAraposahAdI 4 / posahio pAraNaM / dvitIya zrutaskandhe avassaM sAdhUNa bhikkhaM dAUNa pAreti, tenocyate-'samaNe NiggaMthe phAsuesaNijja asaNaM vA 4 paDi0' dvitIyavAsAratte pIDhaphalage paDilAbhemANo viharati / idANi savvo sAvagadhammo samANijjati- bahasIlavvata0 sIlAI madhyayanam / satta sikkhAvayAiM (vatAiM) annuvvtaaii| [viharaM] veramaNaM saddAdivisaesu jadhAsattIe veramaNaM kareti / athavA vati / tti vA veramaNaMti vA egaTuM pcckkhaannN| uttaraguNe diNe 2 puvvaNhe'varaNhe / posahaM sarIrasakkArabaMbhaceraavAvAro vaa| tiviho AhArapariccAo uvvaaso| appANaM bhAvemANA aNNesiM ca sAdhudhammaM sAvagadhammaM ca kahemANA ekkArasa uvAsagapaDimAo phAsemANA viharaMti / idANi saMNikAso kIrati / jamhA abhigatajIvAjIvA uvaladdhapuNNa0 jAva mokkhakusalA tamhA asaMhajjA devAsurAdisu aNatikkamijjA ya pvynnaato| jamhA asaMhajjA tamhA NIsaMkitAdI / jAva abhigataTThA / athavA gatipratyAgatilakSaNaM kriyate-jamhA NissaMkitAdI tamhA asaMhajjA / jamhA asaMhajjA // 180 // 1. cAuddasaTThamuTThipuNNamAsiNIsu-mUle / 2. bahurhi sIlavvata....mUla /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH zrutaskandhe // 181 // tamhA nnissNkitaadii| evaM jamhA NissaMkitAdI tamhA nnikkNkhitaa| ekkekaM padaM char3atehiM ekkekkavAraM bhaNaMtehiM jAva dvitIyajamhA abhigataTThA tamhA aTThimiMjA jAva rattA (jamhA aTThimiMjA jAva rattA) tamhA pareNa puTThA va apuTThA vA vadaMti'ayamAuso ! NiggaMthe pAvayaNe aDhesese anntte|' jamhA ya evaM pratipadyante tamhA ussitaphalihA jAva pavesA / dvitIya| jamhA evaM tamhA cAuddasaTThamIsu / tamhA pAraNae samaNe NiggaMthe0 / te NaM etArUveNaM vihAreNaM viharamANA bahUNi | madhyayanam vAsANi prApnuvanti-pAuNaMti / pAuNittA prApya / idANiM avacchimaM saMlehaNA vuccati-[a](A)bAdhaMsi atyarthaM / bAdhA [a] (A)bAdhA jarA rogo vaa| sAdhusamIve vA AloiyapaDikaMtA sAdhuliMgaM ghettuM saMthAragasamaNA dabbhasaMthAragatA | savvAsaMsavippamukkA bahUNi bhattANika kAlamAse kAlaM kiccA aNNataresu devesu devamahaDDiesu uvavattAro0 / te NaM tattha mahaDDiyA hAravi0 gatikallANA ThitikallANA jAva bAvIsaM sAgarovamAI, AgamissabhaddA egagabbhavasadhIyA carittaM prApya sidhyanti, ukkoseNa vA aTThabhavaggahaNANi gaMtuM sijhaMti / esa TANe kallANe paraMparaeNaM suhavivAgotti kAUNaM Ayarie kevale / tatra ta(cca)ssa mIsagassa dhammapakkhassa Ahite // 715 / / // 181 // 1. aarie-muule|
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 182 // evaM bhaNitA adhammapakkhA, tappaDipakkhA ya dhammapakkhA, ubhayasaMjogeNa ya mIsapakkhA / tesiM savvesiM idANi saMkheveNaM paDisamANaNaM kIrati-je te adhammapakkhassitA dhammapakkhassitA mIsagapakkhasitA ya te savve'vi bAlA dvitIya zrutaskandhe paMDitA bAlapaMDitA ya bhavaMti / ke tetti ? sutteNa ceva vakkhANaM dvitIya__(mU0) aviratiM paDucca bAle Ahijjati, viratiM paDucca paMDite Ahijjati, viratAviratiM paDucca madhyayanam bAlapaMDite Ahijjai, tattha NaM jA sA savvato aviratI esa ThANe AraMbhaTThANe aNArie jAva asavvadukkhappahINamagge egaMtamicche asAhU, tattha tattha NaM jA sA savvato viratI esa ThANe aNAraMbhaTThANe, | esa ThANe Arie jAva savvadukkhappahINamagge egaMtasamme sAhU, tattha NaM jA sA savvato viratAviratI esa ThANe AraMbhANAraMbhaTThANe, esa ThANe Arie jAva savvadukkhappahINamagge egaMtasamma sAhU / (sUtra 716 ) | __ (cU0) aviratiM paDucca bAle ya, viratiM paDucca paMDite ya, viratAviratiM paDucca bAlapaMDite ya / tattha jA sA | savvato aviratI esa TThANe AraMbhaTThANe / AraMbho asaMjamo aviratitti vA egaTThA / tattha jA sA viratI esa TANe aNAraMbhaTThANe saMyamasthAnamityarthaH / tattha jA sA avirataviratI esa DhANe AraMbhANAraMbhaTThANe / jeNa aparimiyaM / // 182 //
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 183 // zrutaskandhe dvitIyamadhyayanam bajjhati teNa AraMbhaTANe / Nicchayasaha ti kAuM titthagarovadeso ya / teNArie kevale / evaM tAva so bahavidho adhammapakkho dhammapakkho mIsagapakkho ya tisu TANesu aviratIe saMkhevituM samotArito yathA 'ajIrNe'bhojanamAtreyaH0 / ' ( ) evameSa saGkSapaH // 716 / / ___ punarapi saGkSipyamAnaH dosu TThANesu samotarati yadapadizyate (mU0 ) evAmeva samaNugammamANA samaNugAhijjamANA imehiM ceva dohi ThANehiM samoyaraMti, taM jahAdhamme ceva adhamme ceva, uvasaMte ceva aNuvasaMte ceva / tattha NaM je se paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa | vibhaMge evamAhite, tassa NaM imAiM tiNNi tevaDhAiM pAvAiyasatAiM bhavaMtIti akkhAtAI,taM jahA-kiriyAvAdINaM akiriyAvAdINaM aNNANiyavAdINaM veNaiyavAdINaM, te vi nivvANamAhaMsu, te vi palimokkhamAhaMsu, te vi lavaMti sAvagA, te vi lavaMti sAvaittAro / (sUtra 717) (ca0) evaM samaNugammamANA0 / ' samyaggamanArthA dhAtavo jJAnArthA iti kRtvA samyaganugamyamAnAH // 183 // | 1. evaamev-muule|
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 184 // samyaganucintyamAnA ityarthaH / 'samaNugAhijjamANa'tti anu pazcAdbhAve, yadA grAhitaH kazcit tAnevArthAnanyAn / dvitIyagrAhayati tadA te'rthAH karma sampadyate tadA ucyate te'rthAH samanu[gamma] (gAhijja)mANA / imehiM dohiM ThANehi zrutaskandhe pavvaddiTrehiM samotaraMti, taM jadhA-dhamme ya adhamme ya uvasaMte ya aNuvasaMte y| tattha NaM je se paDhamassa adhammapakkhassa dvitIyavibhaMge evamAhite tasya prAdezakAni kAraNAni ca imAiM tiNNi tistttthaaii| Adau tAvadasIlA pAvAtiyA, zAstAra madhyayanam ityarthaH / taddhi zAstuM bhRzaM vadantIti prAvAdukAH / teNa samAseNa causu TThANesu samo0 kiriyAvAdI akiriyAvAdI | veNaiyavAdI aNNANiyavAdI / Aha-kimarthametAni tiNNi tisaTThANi pravRttAni ? ucyate-yathaiva vayaM | karmakSapaNArthamutthitAH siddhiM prArthayamAnAH evaM te'vi svacchandavikalpaiH saMsArAbhAvaM klezAbhAvaM vecchantyato'padizyate'te'viNevvANamAhaMsu, te'vi plimokkhmaahNsu|' tatra yeSAM tAvadAtmA nAsti keciccAsatprakAreNa karmasantati / necchaMti te bandhAbhAve kevalameva karmasantaterucchedAt nirvANamicchanti, Aha hi-'karma cAsti0 / ' ( | karturabhAve ko badhyate mucyate vA ?, kevalamupAdAnakSayAt pradIpavat tailvryupaadaankssyaannirvaati| evaM // 184 // 1. nnivvaannmaahNsu-muule|
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 15 // zrutaskandhe karmopAdAnakSayAdanAgatAnapapattezca santaterabhAvo bhavati, santatyabhAva eva ca nivvANaM, Aha ca-'ayodhanagatasyevA ( ) yeSAmAtmA vidyate sAGkhyAdInAM te'vi apalimokkhaM, savvo mokkho pddimokkho| Aha hi-'prakRtivikAravimokSo dvitIyamokSaH / ' ( ) kasya ? kSetrajJasya vidyamAnasya / vidyamAnaiva ca prakRtivikArairjJAnAnmokSo bhavati / api ca dvitiiy'apraaptaanaamupyogH|'( ) vaizeSikAnAmapi vidyamAna eva SaDaracako mucyate / evamanye'pi svacchandavikalpaiH / / madhyayanam saMsArAbhAvamicchanto'pi na mucyante / Aha-jati saMsArAto na muccaMti Na vA moeMti kiM khalu logo te saraNaM pavajjati ? | - ucyate, micchttaannubhaavNti| tevilavaMti saavgaa|' kuuttpnnygraahvt| te'visaavittaaro|' AzravantaM AzruvANamityarthaH / / yaH zuzruSan zrAvayati sa zrAvaitAro bhavati / evaM tAva AditIrthakarAH kapilAdayaH sAvae lavaMti / tacchiSyAzca / pAramparyeNa mithyAdarzanAnubhAvAdeva tevi vilavaMti sAvaMti sAvaittAro yAvadadyApi viSayAnukUlaM dhamma desamANA, uktaM hi - bhavabIja0 / '( )jaha 'gntumshknuvnnuvaas0|'( ) tathA 'niravagrahamukta: / '( ) tathA bahuehi / - abhisaMpaNNaM / Aha-kathaM tAni tiNNi sayANi tisaTThANi micchAvAdINi ? ucyate, yena hiMsAmupadizanti / Na hu teNa / - mokkho bhavati / te tAvat avatthu cev| jevi mokkhavAdI ahammaM pasaMsaMti mokkhassa paDhamagaMti, yathA sAGkhyAnAM paJca
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 186 / / yamA: zAkyAnAmapi daza kuzalAH karmapathAH, tatrAhiMsA mAnyA / na cAhiMsA teSAM gariyo dharmmasAdhanam / kathaM ? sAGkhyAnAM tAvajjJAnAdeva mokSa: / Aha hi - ' evaM bhAsA0 / ' ( ) vaizeSikAnAmapi abhiSecanopavAsa| brahmacaryagurukulavAsavAnaprasthadAnayajJAdinakSatramantrakAlaniyamA dRSTAH / tatra hiMsaiva vaidikAnAM garIyasI yasmAt yajJopadezAt / uktaM hi 'dhruvaM prANivadho yajJe0 / ' ( ) zAkyAnAmapi satyaM garIyo dharmmasAdhanam / kathaM ? ko'pi bhikkhuehiM bhaNito- sikkhAvataM geNha / teNa musAvAdavajjAI gahiAI / te ghettuM ca bhaMjati / bhaMjaMto vutto-kIsa bhaMjasi ? so bhaNati musAvAdaveramaNaM maeNa ga (hI) tN| tae NaM savvaM aliyaM ceva / evaM tesiM ahiMsA vaNadhA guruiM amhaM tu ahiMsA sIlaMgA / | kathaM kRtvA ? dRptaklRptatvAditi hetuH / te ceva pAvAdiyA appANumANeNa diTTaMto kIrati // 717 // (mU0 ) te savve pAvAiyA AdikarA dhammANaM nANApaNNA nANAchaMdA nANAsIlA nANAdiTThI nANAruI | nANAraMbhA nANAjjhavasANasaMjuttA egaM mahaM maMDalibaMdhaM kiccA savve egao ciTThati, purise ya sAgaNiyANaM |iMgAlANaM pAtiM bahupaDipuNNaM ayomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya te savve pAvAie Aigare dhammANaM nANApaNe 1. ........ jJAnAdereva - FI dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam / / 186 //
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 187 // zrutaskandhe jAva nANAjjhavasANasaMjutte evaM vadAsI-haMbho pAvAiyA AdiyarA dhammANaM NANApaNNA jAva'jjhavasANa dvitIyasaMjuttA ! imaM tA tubbhe sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAti bahupaDipuNNaM gahAya muhuttagaM muhuttagaM pANiNA dhareha, No ya husaMDAsagaM saMsAriyaM kujjA, No ya huaggithaMbhaNiyaM kujjA, No ya hu sAhammiyaveyAvaDiyaM kujjA, dvitIyaNo ya hu paradhammiyaveyAvaDiyaM kujjA, ujjuyA NiyAgapaDivannA amAyaM kuvvamANA pANiM pasAreha, iti madhyayanam vaccA se purise tesiM pAvAdiyANaM taM sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAtiM bahupaDipuNNaM aomateNaM saMDAsateNaM / gahAya pANiMsu Nisarati, tate NaM te pAvAdiyA AdigarA dhammANaM nANApannA jAva nANAjjhavasANasaMjuttA | pANiM paDisAhareMti, tate NaM se purise te savve pAvAdie Adigare dhammANaM jAva nANAjhavasANasaMjutte evaM vadAsI-haM bho pAvAdiyA AdiyarA dhammANaM jAva NANAjjhavasANasaMjuttA ! kamhA NaM tubbhe pANi paDisAharaha? pANI no DajhejjA, daDDe kiM bhavissai ? dukkhaM, dukkhaM ti maNNamANA paDisAharaha, esa tulA, esa pamANe, esa samosaraNe, patteyaM tulA, patteyaM pamANe, patteyaM samosaraNe / (sUtra 718) (cU0) te savve pAvAdiyA0 / ' pravadanazIlA: prA0 AdikarA dhammANaM / asabbhAvapaTThavaNAe etesiM titthagarANaM // 187 //
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 188 // dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam tacchAsanapratipannA vA / 'NANApaNNA' jAva 'NANAraMbhA / ' adhAbhAvena keNai kAraNeNa dhammaparikkhaNaTThANA vAreNa aNNamaNNAI dhammasAdhanAiM dhaariyaaiN| bhaNamANA ahiMsamavamaNNamANA aNijjaeNa ceva karaNaeNa ahetukAmeNa | egaTThA melettuM bhaNitA, maMDalibaMdhaM kAuM TThAdha, jadhA doNNi bAhAo AkuMcitAo, aggahatthehiM mellitAo yathA / bhavaMti / loe u vaDhaM maMDalaMti vuccati / maMDalabAhAI maMDalabAhA / evaM tesiM maMDaliAe jadhA pariesaNAe tava NivesitA / ete vicinteti kUro labbhatitti uvaviTThA jAva puriso sAgaNiyANaM iMgAlANaM hilihilentANaM pAti, pacaMti tasyAmiti pAtrI-kaMsiyA lohamayI tAmramayI vA / sA chubhaMtehiM ceva aMgArehi taliNattaNeNa aggitullatalA | | bhavati / taM ayomaeNa saMDAsaeNa gahAya jeNeva te pAvAiyA teNeva uvAgacchati / te pAvAtie evaM vadAsI-haMbho pAvAdiyA ! AdikarA dhammANaM imaM sAgaNiM pAti muhattaM 2 / vIpsA ekkakkaM bhaNati / muhuttamettaM dhareha / No saMDAsaeNa | ghettuM aNNassa hatthe dAtavvaM / paviTThitA No aggithaMbhaNavijjAe, AdiccamaMtehiM aggI thaMbhijjai / sAdhammiyaveyAvaDiyaM pAsaMDiyassa thaMbheti / parapAsaMDitassavi paricaeNa thaMbhei / ujjukaDA davvujugA ujjugA / paDivADie ThitA // 188 // 1. mNddlbNdhN-|| 2. aggahattheNa hi-C,F |
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 189 // bhavujjugatti / NiyagaM 2 dhamma paDivaNNA satyalopenetyarthaH / amAyaM kuvvamANA / vakSyati mAyA aggithaMbhaNAdI, dvitIyaNikAyaNaM paDivaNNA NikAyapaDivaNNA sahasAvitA ityarthaH / savahehiM paMca mahApAtagA gobNbhnnrisibhruunngaamaadiihiN| zrutaskandhe evaM tAva titthagarA tassIsA ceva mhaapaatgaahiN| savadhA svasamayasiddhyA ca svatIrthakarANAM pAesu / iti vaccA dvitIyaevaM NikAetuM tesiM pAvAtiyANaM taM pAti saiMgAlaM saMDAseNa Nisarati / nAgArjunIyAstu 'aomaeNa saMDAsaeNa madhyayanam gahAya iMgAle Nisarati / ' tate NaM te pAvAtiyA AdikarA dhammANaM mA DajjhIhAmotti kAuM pANiM paDisAharaMti / tate | NaM se purise te pAvAtie evaM vadAsI-haMbho pAvAdiyA ! AdikarA kamhA pANiM No pasAredha? te bhaNaMti-pANI, Dajjhejja / so bhaNati-jiNavayaNAkovidA ! pANimi daDDe kiM bhavati ? te bhItA bhaNaMti-dukkhaM bhavati / | so paDibhaNai-imaM dukkhaM bhvti| jati a dukkhaM maNNamANA pANiM Na psaareh| NaNu attANumANeNa ceva esa tultti|| samabhArA jahA Na katto 2 Namati / evaM jadhA tujhaM dukkhaM Na piyaM evaM savvajIvANaM dukkhamaNiTuM, pamANamiti tajjheva | pamANaM, sAkSiNa ityarthaH, [jaha] (Na hi) kassai suhamaNiTuM, dukkhaM vA piyaM, uktaM hi-'vastrAdibhizcediha nAbhaviSyata. // 189 // pracchAditaH kAyamalabhramo'yaM / tvameva sAkSI sahajAtarUpe, yadyatra rAgapraNayo'bhaviSyat // 1 //
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 190 // savvesi jIvANaM ettha suhadukkhe tulle samyak avasaraNamiti tulyo'rthaH / Na katthai suhamaddaM / patteyaM tulA / ekaikaM prati pratyekaM / pratyekamapi ekkekssa jIvassa tulA / sukhapriyANAM duHkhodveginAJca / tadheva ekkekkamANaM samosaraNaM ca | kIrati // 718|| eSa dRSTAnta: / ayamarthopanayaH - (mU0 ) tattha NaM je te samaNA mAhaNA evamAikkhaMti jAvevaM parUveMti-'savve pANA jAva sattA haMtavvA | ajjAvetavvA parighettavvA paritAveyavvA kilAmetavvA uddavetavvA, ' te AgaMtuM cheyAe, te AgaMtuM bheyAe, te | AgaMtuM jAti-jarA-maraNa - joNijammaNa- saMsAra - puNabbhava-gabbhavAsa-bhavapavaMcakalaMkalIbhAgiNo bhavissaMti, te bahUNaM daMDaNANaM bahUNaM muMDaNANaM tajjaNANaM tAlaNANaM aMdubaMdhaNANaM jAva gholaNANaM mAimaraNANaM pitimaraNANaM bhAimaraNANaM bhagiNImaraNANaM bhajjAmaraNANaM puttamaraNANaM dhUyamaraNANaM | | suNhAmaraNANaM dAriddANaM dohaggANaM appiyasaMvAsANaM piyavippaogANaM bahUNaM dukkhadomaNasANaM AbhAgiNo | bhavissaMti, aNAdiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuMratasaMsArakaMtAraM bhujjo bhujjo aNupariyaTTissaMti te dvitIya zrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 190 //
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 191 // no sijjhissaMti no bujjhissaMti jAva no savvadukkhANaM aMtaM karissaMti, esa tulA, esa pamANe, esa dvitIyasamosaraNe, patteyaM tulA, patteyaM pamANe, patteyaM samosaraNe / (sUtra 719) zrutaskandhe / (cU0) tattha je te samaNA etaM suhadukkhaM tullaM, attaparagati tullamajANaMtA bhaNaMti-savve pANA 4 haMtavvA0 / dvitIyauddavetavvA / kahaM ca NaM bhaMte ! haMtavvA ? ucyate-uddesikAdianujJAnAt tehiM savvehiM pANA 4 haMtavvA uddavetavvA di madhyayanam aNuNNAtA bhavaMti, uktaM hi vahaNaM tasathAvarANaM0 tamhA uddesiyaMNa bhuMje0 / ' (da.vai.464) athaissaamevauddeshikaadi| anumanyamAnAnAM ca ko doSaH ? ucyate, anirmokSaH / amucyamAnAzca cAturaMte saMsArakaMtAre AgacchaMti chedAe / yathA | grAmAya gacchati / evaM AgantavaH / desacchedo hatthacchedAdI / savvacchedo sIsAdI / jAva kalaMkalibhAvabhAgiyo / bhvissNti| kiJcAnyat-bahUNaM da[tu] (Da)NANaM jAva AbhAgI bhavissaMti / aNAdIyaM ca NaM jAva aNupariyaTTissaMti / te No sijjhissaMti / esa tulA / je puNa attovameNa savvajIvehiM tullA suhadukkhatulaNatti / tahA mANaM samosaraNaM / patteyaM tulA 3 // 719 // |1. kalaMkalIbhAgiNo-mUle / 2. aabhaaginno-muule|
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 992 // ( mU0 ) tattha NaM je te samaNa-mAhaNA evaM AikkhaMti jAva parUrveti savve pANA savve bhUyA savve | jIvA savve sattA Na haMtavvA Na ajjAveyavvA Na parighettavvA Na uddaveyavvA, te No AgaMtuM cheyAe, te No AgaMtuM bheyAe, te No AgaMtuM jAi-jarA-maraNa - joNijammaNa- saMsAra- puNabbhava-gabbhavAsa| bhavapavaMcakalaMkalIbhAgiNo bhavissaMti, te No bahUNaM daMDaNANaM jAva No bahUNaM dukkhadomaNasANaM AbhAgiNo bhavissaMti, aNAtiyaM ca NaM aNavayaggaM dIhamaddhaM cAuraMtaM saMsArakaMtAraM bhujjo bhujjo No aNupariyaTTissaMti, | te sijjhissaMti jAva savvadukkhANaM aMtaM karissaMti / ( sUtra 720 ) (cU0 ) evaM maNNamANA tattha je te samaNamAhaNA evamAikkhaMti savve pANA na haMtavvA taccArhatA / evaM | uddezikAdivivajjiNo 'te No AgaMtuM cchedAe / ' taM ceva paDilomaM jAva savvadukkhANa aMtaM karessiti // 720 // bhaNiyANi kiriyadvANANi, ettha puNa paDimANaNaM kIrati - iriyAvahiyAvajjA bArasa kiriyATThANA adhammapakkhe'Nuvasame samotArijjaMti / teNa vuccati dvitIyazrutaskandhe dvitIya madhyayanam // 192 //
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe dvitIyamadhyayanam // 193 // (mU0) iccetehiM bArasahi kiriyAThANehiM vaTTamANA jIvA no sijhisu [no] bujhisu jAva no savvadukkhANaM aMtaM kareMsu vA kareMti vA karissaMti vA / etammi ceva terasame kiriyAThANe vaTTamANA jIvA | sijjhisu bujhisu muccisu pariNivvAiMsu savvadukkhANaM aMtaM kariMsu vA kareMti vA karissaMti vA / evaM se bhikkhU AtaTThI Atahite Atagutte AyajogI Ataparakkame Ayarakkhite AyANukaMpae AyaniSpheDae | AyANameva paDisAharejjAsi tti bemi / ( sUtra 721) ||kiriyaatthaannN bitiyaM ajjhayaNaM sammattaM / / (cU0) iccetesu bArasasu kiriyAThANesu vaTTamANA jiivaa|' atItakAle No[vi] si[jhaMti](jhisu), saMpayaM kAle No sijhaMti, evaM aNAgate No sijjhissaMti / terasame [kiM]puNa kiriyATThANe vaTTamANA jIvA sijhisu | vA 3 / evaM so bhikkhU jo poMDarIe vutto kiriyATThANavajjao adhammapakkhaaNuvasamavajjao ya kiriyaTThANasevI dhammapakkhaTTito uvasaMto AyaTI jo appANaM rakkhati jato AyA bhavati AtmavAn / loke'pi codyate arakkhaMto 1. iccetehiM bArasahi kiriyaatthaannehi-muule| // 193 //
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 194 // zrutaskandhe dvitIyamadhyayanam anAtmavAn / adhavA appaeNa se aTTho aaytttthii| appaNo hito iha parattha ya loe / corAdI dosuvi loesu appaNo ahito, appaguttA Na parapaccaeNa logapaMttiNimittaM Atmanaiva saMjamajoe ga~jati, Na parapaccayaTuM / sayameva parakkamaMti / kei puNa bhaNaMti-'IzvarAtsampravarteta, nivarteta tathezvarAt / sarvabhAvAstathAbhAvAH, puruSaH sthAsnurna vidyate // 1 // '( ) 'sarve bhAvA tathAbhAvAH' etacca AyaparakkamagahaNeNa parihRtaM bhavati / evaM prakRtikAlasvabhAvAnAmapi AtaparakkamagahaNeNa paDisedho kato bhavati / appANaM rakkhaMto Ayarakkhato bhavati / AtANurakkhito vA anu pazcAdbhAve kiriyATThANaseviNo teNa adhammaphalodugadukkheNa saMpayutte kaMpijjamANe daTuM jassevaM kaMpo bhavati sa aataannukNpe| paramAtmAnaM cA'nukampamANaH / Atmana hyaatmaanmnukmpte| tadanukampate tdnugrhaat| AtaNippheDae attANaM saMsAracAragA NippheDeti / attANaM NANAdIhiM guNehiM NippheDaMti AtaNippheDae / 'attANameva paDisAharejjAsitti bemi|' kiriyATThANehito paDisAharati 2 ttA akiriyaTThANe ThAvei // 721 // // iti dvitIyazrutaskandhe dvitIyAdhyayanaM kriyAsthAnaM samAptam // 1. aayrkkhite-muule|
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 195 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam taiyaM ajjhayaNaM AhArapariNA' (cU0) ajjhayaNAbhisambandho-teNa bhikkhuNA kammakkhayasamuTThiteNa bArasakiriyaTThANavivajjaeNa | terasamakiriyaTThANAseviNA AhAragutteNa bhavitavyam, vakSyati-'AhAragutte samite sahie sadA jaejjAsi tti bemi / ' (sUtra 747) jo phAsugAhAro so AhAragutto bhavati / tatra ucyate-keyI jIvA sacittAhArA keyI acittAhArAtti / ko vA kimAhAreti ? eteNAbhisaMbaMdheNa tatiyamajjhayaNamAyAtaM AhArapariNNA / phAsugAhAro so AhAragutto bhavati / cattAri aNuogadArA / puvvANupuvvIe tatiyaM, pacchANupuvvIe paMcamaM, aNANupuvvIe 'egAdisattagacchagatA0 / ' jAva3 / NAmaNipphaNNe aahaarprinnnnaa| AhAro Nikkhivitavvo pariNNA y| AhAraNikkhevo paMcadhA (ni0) nAmaM ThavaNA davie khette bhAve ya hoti boddhvvo| eso khalu AhAre nikkhevo hoi paMcaviho // 169 // // 195 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 196 // (cU0 ) 'NAmaM ThavaNA' gAhA / 'eso khalu0 / ' // 169 // (ni0) davve saccittAdI khette nagarassa jaNavao hoi / bhAvAhAro tiviho oe lome ya pakkheve // 170 // (cU0 ) 'davve saccitta0 / ' gAdhA / davvANi AhAreti davvAhAro / so tividho- sacittAdI 3 | sacitto chavvidho- puDhavijo puDhavikAIyAdI / puDhavI loNamAdI api karddamapiNDAnAm / AukkAo sacitto [zo ] (bho) mmatalAgAdI aMtarikkho ya / teukAo sacitto AhAro iTTagApAgAdisu / mahaMtesu a aggiTThANesu a aggimUsagA saMmucchaMti / te taM ceva sacittaM aggimAhAreMti / sesA maNUsAdayo Na taraMti jalamANaM sacittaM aggimAhAretuM / uktaM hi - 'eko nAsti avaktavyasyAgneranAsthAnamitravat / ' lomAhAro puNa tesiM hoti [ha] (he) maMte sItevi tAveMtANaM / so puNa jo aggIto prakAzaH pratApaH so sacitto tti vA acitto tti vA / sacittaM te puNa niyamA AhAreMti jIvA / 1.......... sthAnA.......C | 2. AhAreMti / jeNa..... GI dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 196 //
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 197 // jeNa sIteNa khuNakhuNaMto addhamataovi AsAsati / jadhA mucchito pANieNa / vAukkAo lomAhAro sIyalaeNa vAteNa appAijjati / vaNassatI kandamUlAdI / tasA maMDakke jIvaMte ceva sappA gassaMti / maNUsAvi kei chuhAitA jIvaMtiyA ceva mNddukkliyaa| evaM acitto mIsao avi bhAsitavvo / [Neviri ] ( NavaraM) aggI acitto bhaNitavvo / atha 'bhaMte! utaNe odaNa kummAse0 / ( ) bhaNito davvAhAro tiviho / khettAhAro jo jassa nagarassa AhAro bhogo nagarovabhogaH / AhAryata ityAhAraH visao AhArotti vuccati, jadhA 'madhurAhAro kheDAhAro yasmAdvApyaste hotvanAdi0 / ' ( ) idANi bhAvAhAro / tesiM ceva sacittAcittamIsagANaM davvANaM je vaNNAiNo te buddhIe vIsuM 2 kAUNa AhArijjamANA bhAvAhAro bhavati / tatthavi kaDukasAyaMbilamadhurarasA hi jibbhidiyavisayo kAUNa prAyeNa gheppaMti / uktaM hi rAibhatte 'bhAvato titte vA jAva madhure vA / ' itare'pi cAnuSaGgeNa / uktaM hi 'jaDDo jaM vA taM0 / ' ( ) mRduvizadabASpADhyazcaudanaH prazasyate, zItodano na prazasyate, zItodakaM tu prazasyate / evaM tAvadbhAvAhAro dravyAzraya uktaH / idANi jo AhAreti AhArao tamAzritya bhAva ucyate savvo AhArento udaiyassa bhAvassa udaeNa AhAreti / kayarassa udaiyassa ? veaNijjassa kammassa udaeNaM, paMceva ANupuvvIe / jamhA vuttaM T 1. ca-CI dvitIyazrutaskandhe tRtIya madhyayanam // 197 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 198 / / 'cauhiM ThANehiM AhArasaNNA samuppajjati, taMjadhA - omakoTThatAe chudhAvedaNijjassa kammassa udaeNaM matIe tadaTThovaogeNaM / ' ( ) jamhA udayikasya kSadvedanIyasya karmaNaH udayAt AhAreti / kevalI (Na) vi audayikapAriNAmikau bhAvau iti, tamhA siddho bhaavaahaaro| bhAvAhAro tividho-oe lome a pakkheve // 170 // eesiM tihavi ekkAe ceva gAthAe saMkhevavakkhANaM / taM0 (ni0 ) sarIreNoyAhAro 'tayAi phAseNa lomaAhAro / 'pakkhevo jaM sarIrassa pajjattIe, pajjattao vA AhAreti // 171 // (cU0 ) so oyAhAro // 171 // etassa vakkhANaM purillAe gAthAe puvvaddheNa(ni0 ) oyAhArA jIvA savve apajjattagA muNeyavvA / pajjattagA ya lome pakkheve hoi ( hoMti) nAyavvA // 172 // 1. tayAya - mudritaniryuktau / 2. pakkhevAhAro puNa kAvalio hoi nAyavvo - mudritaniryuktau / dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 198 //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 199 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam (cU0) taM0-'oyAhArA jIvA savve0 / ' gAhA / AhAragA appajattagA / ojotti sarIraM ojAhArAsarIrAhArA / katare? savve aahaargaa| je AhAreMti te aahaargaa| te puNa 'ttttellsNpaannpkkhev0|'( ) iha sarIrapajjattIe pajjattagA vA pajjappamANA vA / sarIrapajjattI puNa AhArapajjattIe pajjappamANasseva / svvbNdhe| ADhaviya jAva sarIrapajjattIe pajjatto / jai sarIrapajjattagassa vi oyAhAro hoti kiM vuccati oyAhArA jIvA | savve AhAragA apajjattagA ? ucyate, iMdiyaANupANubhAsamaNapajjattIhi appajjattA / vuttaM oyAhAravakkhANaM / idANi lomAhArassa bhavati / tayAi phAseNa ya lomAhArotti / etassa gAhApAdassa purillIyagAdhAe pacchimaddheNa vakkhANaM-'pajjattagA tu lome pakkheve hoi bhayitavvA / ' katarIe pajjattIe ADhavetuM ? tattha tayA gheppati, phAsiMdiyamityarthaH / jaM uNhAbhitatto chAyaM gaMtUNa chAyApoggalehiM Asasati savvagAtalomakUvANupaviTehiM, AsAsati zItavAteNa vAukkhevagAdivAteNa vA, Asasati NhAyaMto vA, evamAdi lomAhArotti / gabbhevi lomAhAro ceva / jeNa| pakkhevAhAra iva AhArijjato AhAro, tena cakSuSmatA anyena Na dIsaMti teNa lovAhAraH, lopa iva lopa adarzanamityarthaH / 1. pajjattagA ya lome pakkheve hoi(hoti) nAyavvA / - mudritaniryuktau / // 199 //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 200 // dvitIyazrutaskandhe tRtIya madhyayanam |je adIsaMtA corA haraMti te lovAhArA vuccaMti / eso puNa lovAhAro Niccameva bhavati AbhogaNivvattito vA | aNAbhogANivvattito vA, pakkhevAhAro puNa bhaijjati / kA bhayaNA? kadAtI AhArai-jadhA uttarAkurA aTThameNa bhattakAleNa pakkhevamAhAramAharaMti / saMkhejjagavAsAuANaM anniyo| tayAi phAseNaMti vuttaM / / 172 / / idANi pakkhevagAhArassa vakkhANaM / tenocyate (ni0) eMgidiyaNAragANaM devANaM ceva Natthi pkkhevo| sesANaM pakkhevo saMsAratthANa jIvANaM // 173 // (cU0) sesANegidiyavajjANaM orAliyasarIrINaM jesiM jibhidiyamatthi te pakkhevAhArA / eke tvAcAryA etadeva | | trividhaM AhAraM anyathA bruvate, taM jadhA-pakkhevAhAraH oyAhAraH lovAhAra iti / tatra yo jihvendriyeno[bha] (pa)labhyate / thUrasarIre prakSipyate so pkkhevaahaaro| yo ghrANadarzanazravaNairupalabhyate dhAtau pariNAmyate ojaahaaro| yaH sparzenopalabhyate | dhAtau vA pariNAmyate sa lovAhAraH / vRtto aahaaro| 1. egidiyadevANaM neraiyANaM ca-mudritaniryuktau / // 200 //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 201 // a[ppA] (NA)hAragA ya idANi vattavvayA, je jattiyaM vA kAlaM aNAhAragA bhavaMti / kAlaM tAva bhaNati (ni0 ) ekvaM ca do va samae tiNNi va samae muhuttamaddhaM vA / 'sAdImaNAdiNidhaNaM vA kAlamaNAhAragA jIvA // 174 // ( cU0 ) vutto kAlo gAthAsiddha eva // 174 // idANi aNAhAragAvuccati, te duvidhA - chaumatthA kevalI ya / tattha chaumatthA aNAhAragA (ni0 ) ekkaM ca do va samae kevaliparivajjitA aNAhArA / maMthaMma doNNi loge ya pUrite tinni samayA tu // 175 // (cU0 ) 'egaM ca do va samae0 / ' ti viggahagatIe / kevalI aNAhArA duvidhA-siddhakevalI aNAhArA bhavatthakevaliaNAhArA / (bhavatthakevaliaNAhArA) duvidhA, taM jadhA - sayogi0 ayogI0 / sayogibhavatthakevali1. sAdIyamanihaNaM puNa - mudritaniryuktau / dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 201 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 202 // | aNAhArA samugghAtagatA / te puNa maMthaMmi donnnni| maMthaM pUreMto loe bhavati taie samae, NiyaTTaMto paMcamasamae, logaM pUreti cautthasamapatti tisuvi aNAhAro // 175 // idANi ajogibhavatthakevaliaNAhArao (ni0 ) aMtomuhuttamaddhaM selesIe bhave aNAhArA / sAdIyamanihaNaM puNa siddhA ya'NahAragA hoMti // 176 // ( cU0 ) gAthAsiddho ceva, aMtomuhuttaM / siddhakevaliaNAhAraovi gAthAsiddho, sAdIyayA aNidhaNo siddhaaNAhAro / / 176 / / (ni0 ) joeNa kammaeNaM AhAretI anaMtaraM jIvo / teNa paraM mIseNaM jAva sarIrassa niSpattI // 177 // (cU0 ) uvavajjamANA ceva savvabaMdhe kammagajogeNaM AhArenti / tao mIseNa jAva orAliyasarIrapajjattIe dvitIya zrutaskandhe tRtIya madhyayanam // 202 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 203 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam pajjatto bhavati / pacchA orAliyasarIreNa ceva AhAreti / evaM veuvviyaM / AhAragasarIreNaM puNa NiyamA AhArago ceva / vutto AhAro // 177 // idANi pariNA (ni0) NAmaM ThavaNaparinnA davve bhAve ya hoi nAyavvA / davvaparinnA tivihA bhAvaparinnA bhave duvihA // 178 // (cU0)jadhA stthprinnnnaae| bhaNitA nnikkhevnnijjuttii||178|| suttANugame suttaM (mU0) suyaM me AusaMteNaM bhagavatA evamakkhAtaM-iha khalu AhArapariNNA NAma ajjhayaNe, tassa NaM, ayamaDhe-iha khalu pAINaM vA 4 savvAto savvAvaMti logaMsi cattAri bIyakAyA evamAhijjaMti, taM jahAaggabIyA mUlabIyA porabIyA khaMdhabIyA / (sUtra 722) // 20 3 //
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / 204 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam (cU0) suaMme AusaMteNaM0 |''ih khalu AhArapariNA0 / tassa NaM ayamadve-iha khalu pAINaM vA 4 / ' | paNNavagadisAo paDucca / 'savvAo'tti savvAovi disAo uDDe adho a gahitAo / 'savvAvaMti 'tti savvasaMkheveNa / cattAri bIjakAyA, bIjameva kAyo bIjaprakAra ityarthaH, taM jadhA-aggabIyA aggabIjANi jesi, jesiM tilamAdINaM, sAlikalamaatasimAdIyAvi taNA aggabIjA, jesi vA aggalatA ruppaMti parohaMti ya te aggbiijaa| mUlabIjA vA allagamAdI / poru ucchugamAdI / khaMdhabIjA sallaimAdI / bhadaMtanAgArjunIyAstu 'vaNassaikAtiyANaM paMcavidhA bIjavakkaMtI evamAhijjati, taM jadhA-aggamUlaporukkhaMdhabIjaruhA chaTThAvi egatiyA saMmucchimA bIyA jaayte|' jadhA u[ddA] (sA)vaNe vuDhe samANe NANAvidhANi haritANi saMmucchaMti, paumINIo vA navae talAe saMmucchaMti, purANevi katthayI puvvaM Na hotuM pacchA saMmucchaMti, uktaM hi - 'padme raajhNsaashc0|'( ) // 722 // (mU0)[1] tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM iha egatiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA puDhavivakkamA tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA kammovagA kammaNiyANeNaM tatthavakamma( vakkamA) praNANAvihajoNiyAsu puDhavIsu rukkhattAe viudbhRti / te jIvA tAsiM NANAvihajoNiyANaM puDhavINaM // 204 //
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 205 // siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM AusarIraM teusarIraM vAusarIraM vaNassatisarIraM nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIraM, acittaM kuvvaMti, parividdhatthaM taM sarIragaM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM dvitIya zrutaskandhe sArUvikaDaM saMtaM savvappaNatAe AhAre(reM? )ti / avare vi ya NaM tesiM puDhavijoNiyANaM rukkhANaM sarIrA tRtIyanANAvaNNA nANAgaMdhA nANArasA nANAphAsA nANAsaMThANasaMThiyA nANAvihasarIrapoggalaviuvvitA te madhyayanam jIvA kammovavaNNagA bhavaMtIti makkhAyaM / __[2] ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA tajjoNiyA / tassaMbhavA tavakkamA kammovagA kammanidANeNaM tatthavakkamA puDhavijoNiehiM rukkhehiM rukkhattAe viudbhRti te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavIsarIraM AusarIraM, teusarIraM vAusarIraM vaNassaisarIraM,NANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti, parividdhatthaM taM sarIragaM puvvAhAriyaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM savvappaNAe AhAraM AhAreMti / avare vi ya / 205 // NaM tesiM rukkhajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA nANAvaNNA nANAgaMdhA nANArasA nANAphAsA
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 206 // nANAsaMThANasaMThiyA nANAvihasarIrapoggalaviuvvitA, te jIvA kammovavannA bhavaMtIti makkhAyaM / dvitIya[3] ahAvaraM purakkhAyaM ihegatiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA tajjoNiyA zrutaskandhe tassaMbhavA tavvakkammA(mA) kammovagA kammanidANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiesu rukkhesu rukkhttaae| tRtIyaviu,ti, te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti,te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM Au0 madhyayanam teu0 vAu0 vaNassatisarIraM, nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti parividdhatthaM taM sarIragaM puvvAhAritaM tayAhAriyaM vipariNayaM sArUvikaDaM saMtaM / avare vi ya NaM tesiM rukkhajoNiyANaM rukkhANaM sarIrA NANAvaNNA jAva te jIvA kammovavaNNagA bhavaMtIti makkhAyaM / / [4] ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA tajjoNiyA , tassaMbhavA tavakkamA kammovagA kammanidANeNaM tatthavakkammA( mA) rukkhajoNiesurukkhesumUlattAe kNdttaae| khaMdhattAe tayattAe sAlattAe pavAlattAe pattattAe pupphattAe phalattAe bIyattAe viudbhRti, te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaMrukkhANaM siNehamAhAreMti,te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM Au0 teu0 vAu0 vaNassati0, 206 //
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 207 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam | nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIraM acittaM kuvvaMti, parividdhatthaM taM sarIragaM jAva sArUvikaDaM saMtaM, avare vi ya NaM tesiM rukkhajoNiyANaM mUlANaM kaMdANaM khaMdhANaM tayANaM sAlANaM pavAlANaM jAva bIyANaM sarIrA nANAvaNNA nANAgaMdhA jAva nANAvihasarIrapoggalaviuvviyA, te jIvA kammovavaNNagA bhavaMtIti makkhAyaM / (sUtra 723) (cU0) tesiM ca NaM adhAbIjeNaM0 / ti yadyasya bIjaM tatra tadeva prasUyate yathA zAlibIje zAlyaGkaro jAyate, na kodravAdayaH / a[thavA] (thA)'vakAzena jaM jattha khette jAyate, yathA sumajjite kedArapallave prAvRTkAle zAlirjAyate pASANopari nopyate na vA upto'pi jAyate / athavA bhUmyambukAlAkAzasaMyogo gRhyate [thavA] (thAva)kAzagrahaNena 'egatiyA' ege Na savve, jehi vaNassatikAyatte vi sati rukkhAuaMNibaddhaM Na sesaauaN| sesA u puDhavijoNiyA, | pRthvI yoniryeSAM / utpattiH AdhAraH prasUtiryonirityarthaH / 'yu mizraNe' (pA.dhA. adAdi 23) yautIti yoni:, | yonimizrabhAvamApadyanta ityarthaH, karmakasarIraM vA / jIvo vRkSabhAvapuraskRta(ta)yA ca prasUtikSamAbhUmimantareNa na prasUyate |1. sumjjikedaarpllve-G| 2. kSmA-G| // 207 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi // 208 // so puDhavijoNiyo bhavati, jadhA jalaM viNA jalajaM na jAyate / jattha jassa joNI so tattheva saMbhavati | paGkajavat bIjAGkuravadvA, uktaJca-'kusumapuropte bIje mathurAyAM nAGkuraH samudbhavati / yatraiva tasya bIjaM, tatraivotpadyate prasavaH // 1 // ' ( ) na ca yathA praticandrakasya dikSu samudbhavaH sa caikatra dRzyate, pratimukhasya vA''darzake pratibhAgo dRzyate / eta[eva ta]duktaM bhavati-yA hi yatra yasya yoniH sa tatraiva sambhavati / 'puDhavivakkama 'tti / kesiMcI | AlAvago ceva esa Natthi / jesiMpi atthi tesiMpi uktArthe eva / tassa grahaNena tadhAvi viseso vuccati, jadhA taMtujoNio paDo taMtumaya ityarthaH / kAraNAntaritaH kriyamANastantuSveva bhavati, na dezAntarAdabhyAhriyate vA / vRkSastvevaM na caivaM, kathamiti ? ucyate - koi sAmalapuDhavikAIe purekkhaDo puDhavikAyasarIraM vippajahAya taMmi ceva deze | sazarIre aNNesu vA tatsannikRSTapuDhavikkAyiesu rukkhattAe viuTTati / tattha kAyAntarasaGkramo gheppati / aNNo puNa dezAMtarAto sakAyAto vA parakAyAto vA Agamma rukkhattAe vakkamati / 'tajjoNiyA tassaM[ bhA ( bha ) vA tavvakkama 'tti taM ceva (jo) Niyameti, jadhA jA jassa joNI so tammi ceva saMbhavati / NaNNattha yathA pASANAt suvarNaM jAyate, na sarvasmAt pASANAt jAyata iti / evaM puDhavijoNio puDhavisaMbhavo puDhavivakkamo ya Na savvAo puDhavIo jAyate / dvitIyazrutaskandhe tRtIya madhyayanam // 208 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam kathaM puNa bhUmIya ussarille pattharovari vA No jAyate ? tajjoNiyagahaNeNa tu savvametaM pariharitavvaM bhavati / zrIsUtrakRtAGga 'kammovagA' kammajogA bhavati / jo jassa jogo bhavati so tassa uvajogo vuccati, yathA rUpavAneSa dAra | cUrNiH / 209 // uvajIvaye, so rUveNa kuleNa zIleNa ya tIse evaMguNajAtIyAe dAriyAe dArikA ceva dArakA, sA'vi etassa | uvayimA / evaM tehiM tamvidhAI kammAiM katAI rukkhAuaNivvattagAI jesiM rukkhANa Nedha uvaikkaM bhavati / tadhA bhaMDagamadhye kiMci jaM Nijjarai taM uvaikkaM siNehassa vA tellassa vA ghayassa vA 3 / maramANaM aNovaikkaM tadhA | ADhagapramANo ghaTaH ADhagapramANasyaiva meyasya dravyasyetarasya vA uvayogo / patrapuSpaphalAdilakSaNavyatiriktAnAM Na taMsi annnnpuddhvikkaaiyaadishriirennovyogo| kammaNidANatti NiyANaM hetuH kAraNamityanarthAntaram vAtikasya hi vyAdheH vAtaladravyAhAra eva NidANaM / evaM pittiyasiMbhiyANaMpi pettiyasiMbhaNidANaM / yathA na nirnidAno vyAdhirutpadyate evaM karmanidAnamantareNa na zarIrotpattirbhavatItyata ucyate-'kammaNidANeNa ttthvkkm|' kataraM kammaM? rukkhaNAmAgottaM | tassodaeNaM, 'NANAvidhajoNiyAsu,' puDhavIti tAsipi puDhavINaM sacittasaMvRttamizrAzcaikazaH tathAprakArA yoniH, daNANAvidhAnaM ca aNNesiM puDhavikkAiyAdINaM chaNhaM kAyANaM joNI / 'viuTuMti'tti, viviyoge, viziSya pRthivIkArya || 209 //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 210 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam | vRkSatvamabhisamprApya vartante viuda'ti / 'te jIvA tAsiM0 siNehaM' te jIvatti je puDhavikAIesu uvavaNNA tAsiMti jAsu oyAbhUtAsUvavaNNA aviddhatthajoNiyAsu uvvnnnnaa| siNeho NAma sarIrasAro taM ApibaMti / Na ya egaMteNa ceva taM vatthu viddhaMseMti / ko diTuMto? jadhA aMgattho jIvo mAtugAtumhaMpi AhAreti / Na ya mAtuM kiMcivi pIlaM janayati / strIpuMso vA parasparagAtrasaMsparzAt puSTirbhavati na ca tayoH pIDA bhavati / tathA aMbassa ya Nibassa ya / NiMbAvayavA aMbamaNupavisittUNa dUsenti, Na ya Nibassa pIDA bhavati, jeNa vardhate NibaH / eso'vi vaNassaikAyiko rukkho tAsiM puDhavINaM siNehamAvei Na ya tesiM pIDaM jaNayati, parivaDhto kadAyI pIDaM jaNayati asamAnavaNNagandharasasparzAt / evaM uvavajjamANANa AhAro bhavati / to parivaDDamANA puNa parivuDDA ya te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva sarIrasannikRSTaM AukkAyaMpi aMtalikkhaM bhomaM vA / bhomaM bhUmIto ubbhidiya jAto / pANitaM jaM tagaM ceva bhUmitthaM vahaMtamavahaMtagaM vA / teU chArAdI / vAU bhUmikhallagato vA AgAsato vA / vaNassatI paropparaM mUlA saMsattA / jahA. aMbassa, taha kAu gokarisamANusapurisAdI / nAgArjunIyAstu-avaraM ca NaM asaMbaddhaM puDhavisarIraM jAva NANAvidhANaM | tasathAvarANaM acittaM kuvvaMti / jaM tAva puvvaviuTuM ceva jIveNaM jIvasahagataM AhArattAe geNhaMti, taMpi jadA sarIrattAe // 210 //
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsvakRtAGga bhUrNiH // 11 // pariNAmeti tadA acetanIkaroti / kathaM vA aNNeNa jIveNa pariggahitaM tAva aNNasarIrattAe Na pariNameti ? jadA | | puNa paricattaM bhavati / jeNeva jIveNa sarIragaM NivvattitamAsI tadA aNNo jIvo AhAreti / 'parividdhatthaM 'ti / dvitIya zrutaskandhe | prAktanena jIvena muktam / 'puvvAhAri( yaM) ti, taM sarIragaM jaM so vaNassaikAio puDhavisarIragaM AhAreti taMpi tehiM / tRtIyajIvehi 'AhAragayA pANA' iti kAUNa ceva NivvatitaM / ata etaduktaM bhvti-puvvaahaaritmevaanyairjiivairaahaaryte|| madhyayanam |'tayA''hAriyaM 'tti je egidiyA ete tayAe ceva AhAreMti phAsidieNetyarthaH / jesipi jibbhidiyamatthi tesiMpi | puvvaM phAsidieNa spRSTvA pazcAt / jihvendriyamapyasti? ucyate, yasmAt jihvA sparza gRhNAti, agninA anAsvAdanIyena | | spRSTA dahyante, evamanyadapi dantauSThatAlvAdi sparza vetti / na ca tatra kiJcidanyadAsvAdayati / 'vipariNataM 'ti | puDhavikAiyattaNaM mottUNaM vividhaiH prakAraiH tameva vRkSatvaM pariNatam / 'sArUvikaDaM 'ti samAnarUvakaDaM sArUvikaDaM vRkSatvena pariNAmitamityarthaH / 'savvappaNattAe AhArenti / ' nAgArjunIyAstu evaM sampratipannA:-avaraM ca NaM, kataraM? saMbaddhamasaMbaddha vA / jo puDhavikAiyasarIrehiM tasyApi nirbhogasaMzleSa ityarthaH / tesiM tappaDhamatAe siNehamAhArayati / asaMbaddhaM puNa jaM pAsatto puDhavisarIraM vA / te puNa paNNattIAlAvagAvi bhaNaMti / tesiM purANavaNNaguNe // 211 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 212 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam gaMdharase0 / 'avarevi ynnN0|' katare avare vA Na vA? NAvare, jaM uvavajjaMteNa gahitaM avaziSTaM mUlAdibhyaH / jadhA gabbhavakkaMtieNa jAva paMca pilagAo iMdiyANi vA Nivvatteti tAva / avaziSTA evameva niSekAdayaH / evaM tevi rukkhajIvA jAva mUlAdINi Nivvattenti tAva No avaraM bhavati, AdizarIramityarthaH / mUlakandAdI jAva bIjaM tAva | avarAI vuccaMti anyAnItyarthaH / 'NANAvaNNa'tti, nAnArthAntaratvena vaNNatti paMcavidhA, taM jadhA-kiNhA nIlA 5 khadiraziMzapAdI, 'NANAsarIra 'tti NANAvidhebhyaH zarIrebhyaH pudgalAnAhAratvena gRhItvA AtmazarIrANi vividhaM kurvanti vikurvanti / athavA NANAvidhasarIrA NANAvidhapudgalA vikurvantitti / alpazarIrasthUlazarIrAzca tadhA surUvadurUvAthirasaMghataNA dubbalasaMghayaNA ityarthaH / aprakAzavadaprakAzAcca rasavIryavibhAgatazca bhedA bahavo vibhAvayitavyAH / vividhapudgalA vikurvitA te jIvA iti / keSAJcidajIvAH vAnaspatyAH tatpratiSedhArthamucyate-'te jIvA kmmo0|' kadhaM jIvA? spRSTAkuJcanAtsaMrohAGkurAt aapdaahaarkaacc| kammovavaNNa'tti vaNassatiNAmassa kammassodaeNa, na tvIzvarasRSTAH adRSTena vA uvakaraNadravyANi vetyAdi / esa tAva puDhavijoNio rukkho vutto / str||212 // 1. nnaannaavihsriirpogglviuvvit-muule|
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 213 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam | idANiM taMmi ceva puDhavijoNie rukkhe aNNo rukkhattAe vakkamati-'athAvaraM purakkhAyaM0 / ' athetyanantare athAvaraM | pUrvamAkhyAtaM purakkhAtaM / gaNadharo sIsANaM akkhAti / titthagareNa akkhAtaM purakkhAtaMti / adhavA adhAvare | pu[ra](Na)kkhAtaMti athetyanantarye punrvishessnne| AG maryAdAbhividhyoH 'khyA prakathane'(pA.dhA. adAdi 50) / punaH AkhyAyate / ghoSavatsvaraparataH khyAdeze kRte punarAkhyAtaM bhavati / tasseva rukkhassa kiJcidanyadAkhyAtam / 'idhegatiyA sattA rukkhajoNiyA / ' katare tti ? puDhavijoNiesu rukkhesu jo ete AdijIvA puDhavijoNiesu rukkhesu rukkhattAe vakkaMtA tesu ceva avibhinnesu mUlAditvena tameva rukkhaM paribaMhayamANA 'rukkhattAe viudbhRti|' sesaM tathaiva jAva bhavatitti makkhAtaM / kiM taM purA akkhAtaM punarvA AkhyAtaM? esa tAva rukkho avisiTTho vutto / paDhamo puDhavijoNio rukkho| bitio puDhavijoNiyarukkhajoNio rukkho tannizrayotpadyate / tatio rukkhajoNio rukkho| yaduktaM bhavati-yo'sAvAdyanizrayotpannaH tasyaiva nizrayA jAtaH / atra ca anavasthA na nodniiyaa| tRtIya eva | vakSaprakAre sarveSAmevAntarbhAvAt / ete tinni suttdNddgaa| caturthastu tRtIyavRkSamUlAdinivezapratipAdakaH / evamavyAkulena // 213 // 1. caturthastRtIya-GI
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 214 // zrutaskandhe tRtIyamadhyayanam cetasA paryAlocya sUtradaNDakAH anyatrApi netavyAH / evamanayaiva bhaGgyA ajjhoruheNa cattAri daNDakAH / sAdhAraNAnAmeka eva daNDakaH / teSu ye'nye utpadyante teSAM vibhASAbhAvaH / rukkhehiM rukkhajoNie / malehiM jAva haritehiMvi tiNNi / atra dvitIyatRtIyAvekamevetikRtvA caturthasUtradaNDakAbhAvaH / apkAyikAnAM caturtho'tra zeSeSu daNDakaH / agnikAyikAnAM caturtho AvAkAdiSu mUSakAH / idANiM so ceva viseso mUlAdiNA dasavidheNa viseseNa visesijjai, zarIravat / yathA zarIramaviziSTaM tadeva pANyAdibhivizeSairviziSyate, vanavadvA grAmagRhavadvA viSayavadvA / evaM rukkhetti aviziSTovakkamo vutto / so puNa visesijjai mUlattAe / mUlaM nAma mUliyA / jahiM mUliyA paiTThiyAo, bhUmyantargata eva sa kandaH, kandasyovari khandho tayA challI savvarukkhasarIrANi, sAlesuvi hoi khaMdhAto, sAlA aGkarA ityarthaH, pravAlehito pattA, | pattaMtaresu [phalANi] (pupphANi), pupphehiMto phalANi, phalehiMto bIjANi0 // 723 / / (mU0)[1]ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA rukkhajoNiyA rukkhasaMbhavA rukkhavakkamA tajjoNiyA tassaMbhavA tavakkamA kammovagA kammanidANeNaM tatthavakkamA rukkhajoNiehirukkhehiMajjhoruhitAte viudbhRti, te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaM rukkhANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva sArUvikaDaM // 214 //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH zrutaskandhe // 215 // |saMtaM, avare vi ya NaM tesiM rukkhajoNiyANaM ajjhoruhANaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAyaM / dvitIya[2] ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA ajjhoruhajoNiyA ajjhoruhasaMbhavA jAva kammanidANeNaM / tatthavakkamA rukkhajoNiesu ajjhoruhesu ajjhoruhattAe viudbhRti, te jIvA tesiM rukkhajoNiyANaM tRtIyaajjhoruhANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva sArUvikaDaM saMtaM, avare viya NaM tesiM| madhyayanam |ajjhoruhajoNiyANaM ajjhoruhANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / / | [3] ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA ajjhoruhajoNiyA ajjhoruhasaMbhavA jAva kammanidANeNaM tatthavakkamA ajjhoruhajoNiesu ajjhoruhesu ajjhoruhittAe viudbhRti, te jIvA tesiM ajjhoruhajoNiyANaM ajjhoruhANaM siNehamAhAreMti, [ te jIvA AhAreMti] puDhavisarIraM jAva sArUvikaDaM saMtaM, avare vi ya NaM | tesiM ajjhoruhajoNiyANaM [ ajjhoruhANaM] sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / [4] ahAvaraM purakkhAyaM-ihegaiyA sattA ajjhoruhajoNiyA ajjhoruhasaMbhavA jAva kammanidANeNaM | tatthavakkamA ajjhoruhajoNiesu ajjhoruhesu mUlattAe jAva bIyattAe viuTuMti, te jIvA tesiM
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 216 / / | ajjhoruhajoNiyANaM ajjhoruhANaM siNehamAhAreMti jAva avare vi ya NaM tesiM ajjhoruhajoNiyANaM mUlANaM jAva bIyANaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAyaM / ( sUtra 724 ) ( mU0 ) [ 1 ] ahAvaraM purakkhAtaM ihegatiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA jAva NANAvihajoNiyAsu puDhavIsu taNattAe viuTTaMti, te jIvA tesiM nANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti jAva te jIvA kammovavannA bhavatIti makkhAyaM / [ 2 ] evaM puDhavijoNiesu taNesu taNattAe viuTTaMti jAva makkhAyaM / [ 3 ] evaM taNajoNiesu taNesu taNattAe viuTTaMti jAva makkhAyaM / [ 4 ] evaM taNajoNiesu taNesu mUlattAe jAva bIyattAe viuTTaMti, te jIvA jAva evamakkhAyaM / (sUtra 725) evaM osahINa vi cattAri AlAvagA [ 4 ] / ( sUtra 726 ) evaM hariyANa vi cattAri AlAvagA [ 4 ] / ( sUtra 727 ) dvitIya zrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 216 //
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 217 // ahAvaraM purakkhAyaM - ihegatiyA sattA puDhavijoNiyA puDhavisaMbhavA jAva kammaniyANeNaM tatthavakkamA | nANAvihajoNiyAsu puDhavIsu AyattAe vAyattAe kAyattAe kuhaNattAe kaMdukattAe uvvehaliyattAe | nivvehaliyattAe sachattAe sajjhattAe chattagattAe vAsANiyattAe kUrattAe viuTTaMti, te jIvA tesiM | nANAvihajoNiyANaM puDhavINaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM | tesiM puDhavijoNiyANaM AyANaM jAva kurANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAtaM, ekko ceva AlAvago [1], sesA tiNi natthi / (sUtra 728 ) ahAvaraM purakkhAtaM - ihegatiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA jAva kammaniyANeNaM tatthavakkamA | NANAvihajoNiesu udayasu rukkhattAe viuTTaMti, te jIvA tesiM NANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM rukkhANaM | sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAyaM, jahA puDhavijoNiyANaM rukkhANaM cattAri gamA [ 4 ] ajjhoruhANa va taheva [ 4 ], taNANaM osahINaM hariyANaM cattAri AlAvagA bhANiyavvA ekvekve [ 4, 4, 4 ] / ( sUtra 729 ) dvitIyazrutaskandhe tRtIya madhyayanam / / 217 / /
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 218 // ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA udagajoNiyA udagasaMbhavA jAva kammaNiyANeNaM tatthavakkamA NANAvihajoNiesu udaesu udagattAe avagattAe paNagattAe sevAlattAe kalaMbugattAe haDhattAe kaseruyattAe kaccha0 bhANiyattAe uppalattAe paumattAe kumudattAe naliNattAe subhaga0 sogaMdhiyattAe poNddriy0| | mahApoMDariya0sayapatta0sahassapatta0evaM kalhAra0kokaNata0 araviMdattAetAmarasattAe bhisa0 bhisamuNAla. | pukkhalattAe pukkhalatthibhagattAe viuMTTati, te jIvA tesiM nANAvihajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti, tejIvA AhAreMti puDhavisarIraMjAvasaMtaM, avare viyaNaMtesiM udagajoNiyANaM udagANaM jAva pakkhalasthibhagANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM, ekko ceva AlAvago [1] / (sUtra 730) [1]ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA tehiM ceva puDhavijoNiehiMrukkhehiM, rukkhajoNiehiM rukkhehi, rukkhajoNiehiM mUlehiM jAva bIehiM[3],rukkhajoNiehiM ajjhoruhehiM, ajjhoruhajoNiehiM ajjhoruhehiM, ajjhoruhajoNiehiMmUlehiM jAva bIehi[3], puDhavijoNiehiM taNehiM, taNajoNiehiMtaNehiM, taNajoNiehiM mUlehiM jAva bIehiM [3], evaM osahIhiM tiNNi AlAvagA [3], evaM hariehiM vi tiNNi AlAvagA
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 219 // [3], puDhavijoNiehiM AehiM kAehiM jAva kUrehiM [1], udagajoNiehiM rukkhehiM, rukkhajoNiehiM dvitIyarukkhehi, rukkhajoNiehiM mUlehiM jAva bIehiM[3], evaM ajjhoruhehiM vi tiNNi[3], taNehiM vi tiNNi zrutaskandhe | AlAvagA [3], osahIhi vi tiNNi [3], haritehiM vi tiNNi [3], udagajoNiehiM udaehiM avaehiM| tRtIya| jAva pukkhalatthibhaehiM [1] tasapANattAe viuddhRti / / madhyayanam [2] te jIvA tesiM puDhavijoNiyANaM udagajoNiyANaM rukkhajoNiyANaM ajjhoruhajoNiyANaM taNajoNiyANaM osahijoNiyANaM hiyajoNiyANaM rukkhANaM ajjhoruhANaM taNANaM osahINaM hariyANaM mUlANaM jAva bIyANaM AyANaM kAyANaM jAva kurANaM udagANaM avagANaM jAva pukkhalasthibhagANaM siNehamAhAreti / te / | jIvA AhAreMti puDhavisarIraMjAva saMtaM, avare viyaNaMtesiMrukkhajoNiyANaM ajjhoruhajoNiyANaMtaNajoNiyANaM | osahijoNiyANaM hariyajoNiyANaM mUlajoNiyANaM kaMdajoNiyANaM jAva bIyajoNiyANaM AyajoNiyANaM kAyajoNiyANaM jAva kUrajoNiyANaM udagajoNiyANaM avagajoNiyANaM jAva pukkhalatthibhagajoNiyANaM // 21 |tasapANANaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAyaM / (sUtra 731)
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 220 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam (cU0) ahAvaraM purakkhAyaM ihegtiyaa0|'rukkhjonniesurukkhesu ajjhaaruhttaae| ruhaM(bIja )janmani / ' (pA.dhA. bhvAdi 884) ahiyaM AruhaMtiti ajjhAyArohA / rukkhassa uvariM anno rukkho pgto| latAvallirukkhagaMti / so puNa pippalo vA aNNo vA koyI rukkho| aNNassa uvariM jaato| evaM taNaosahihariesu cattAri aalaavgaa| bhANitavvA / kuhaNesu ikko ceva / savvesiM kAyANaM puDhavI mUlAhAro tti kAuNaM teNa pudiva puDhavisaMbhavA bhnnitaa| idANi AusaMbhavA vuccaMti / evaM tAva ete vaNassaikAiyA / logovi saMpaDivajjati jIvaM ti jeNa suhapaNNavaNijja tti kAUNa paDhamaM bhaNitA / sesA egidiyA puDhavikAIyAdayo cattAri dusaddahaNijja tti kAUNa pacchA vuccaMti / vaNassaikAiyANaMtaraM tu tasakAo / so puNa NeraIo tirikkhajoNio maNuo devetti / tattha neraiyA egaMteNa appaccakkhatti kAUNa Na bhaNNaMti / te punaranumAnagrAhyAH / teNa Na bhaNNaMti / tesiM AhAro dhi AnumAnika iti | kRtvA nApadizyate / sa tu egaMtAsubho ojasA na prakSepAhAraH / devA api sAmprataM prAyeNAnumAnikA eva / tesu vi egaMtato AhAro ojasA maNabhakkhaNeNa ya / so puNa AbhogaNivvattito aNAbhogaNivvattito ya / jadhA paNNattIe / // 220 / 1. ajjhoruhitaate-muule|
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 221 // aNAbhogeNa aNusamatigo / AbhogeNaM jaha0 cautthaM ukkosa0 tettIsAe vAsasahassehiM atthato ceva vuccati ||724|| ||725|| ||726|| ||727|| ||728|| || 729|| ||730|| ||731|| iha sutte vaNassatikAiyANaMtaraM mnnussaa| se tirikkhajoNietti sacittataratti kAuM paDhamaM vuccati / (mU0 ) ahAvaraM purakkhAyaM - NANAvihANaM maNussANaM, taM jahA- kammabhUmagANaM akammabhUmagANaM aMtaradIvagANaM AriyANaM milakkhUNaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvakAseNaM itthIe purisassa ya kammakaDAe | joNIe ettha NaM mehuNavattie nAmaM saMyoge samuppajjati, te duhato vi siNehaM saMciNaMti, saMciNittA tattha NaM jIvA itthittAe purisattAe NapuMsagattAe viutti, te jIvA mAtuoyaM pitusukkaM taM tadubhayaM saMsaTTaM kalusaM kibbisaM tappaDhamayAe AhAramAhAreMti, tato pacchA jaM se mAtA NANAvihAo rasavihIo( vigaIo) AhAramAhAreti tato egadeseNaM oyamAhAreMti, aNupuvveNaM vuDDA palipAgamaNucinnA tato kAyAto | abhinivvaTTamANA itthi pegatA jaNayaMti purisaM vegatA jaNayaMti NapuMsagaM pegatA jaNayaMti, te jIvA DaharA samANA mAtuM khIraM sappi AhAreMti, aNupuvveNaM vuDDhA oyaNaM kummAsaM tasa thAvare ya pANe, te jIvA dvitIya zrutaskandhe tRtIya madhyayanam / / 221 / /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 222 // AhAreMti puDhavisarIraM jAva sArUvikaDaM saMtaM, avare vi ya NaM tesiM NANAvihANaM maNussANaM kammabhUmagANaM dvitIyaakammabhUmagANaM aMtaradIvagANaM AriyANaM milakkhUNaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAyaM |(suutr 732) zrutaskandhe (cU0) adhAvaraM NANAvidhANaM mnnussaannN|''aariyaannN milakkhUNaM' tesiM ahAbIjaM, maNussabIjameva / tRtIyahi maNussassa prAdurbhaviSyata: bIjaM bhavati / taM tu zukra zoNitaM ca / taM puNa ubhayamapi yadA aviddhatthaM bhavati / madhyayanam atAvakAsetti joNi gahitA aviddhatthA / ettha caubbhaMgo-bIjaM niruvahataM joNI NiruvahatA bIjaM NiruvahataM joNI uvahatA0 / evaM sattakoTThA itthi tti kAUNaM aMtodarassa athAvakAso bhavati / itthIe purisassa ya strIpuruSasaMyoga uttarAdharAraNisaMyogavat saMsparzakarma, Aha hi - 'cakraM cakreNa sampIDya, nirmathya jghnaarnnii0|( )karma karoti iti karmakarA, karmasamarthA vA kammakaDA, aviddhatthA ityarthaH, vidhvaMsate tu-paJcapaJcAzikA nArI, saptasaptatikaH | pumAn / ettha puNa mehuNaM mehuNabhAvo maithunakarma vA maithunaM / maithunapratyayikaH mehuNavattIo / annnnovi| | AliMgaNAvatAsaNasaMjogo aNaMgakIDA ca asthi / natvasau gaNyate garbhotpattau / 'te duhatovi sinnehN|' siNeho nAma | 4 // 222 // | 1. adhAvaraM purakkhAyaM-mUle, aadhaavrN-G|
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 223 // anyo'nyagAtrasaMsparzaH, tadyathA AhArasya AhAritasya rasazoNitamAMsamedo'sthimajjAzukrAnto bhavati, puruSo nAryA | upajAtaH, sa yadA puruSasnehaH zukrAnto nAryodaramanupravizya nAryojasA saha saMyujyate tadA so siNeho kSIrodakavat aNNamaNNaM saMciNati, gRhNAtItyarthaH / 'tattha jIve'tti tasmin tatthamaNuppavidve siNehe svakarmanivartitasvaliGgA 'itthittAe puM0 napuM0 viuda'ti / ' mAtuMuyaM soNiyaM pituH zukraM / tato pacchA jaM se mAtA NANAvidhAo rasavigaikSIranIrAdiAu Nava vigaIo, jovi odaNAdI avigatiAhAro bhavati sopi prAktanabhAvAdyadA vigato bhavati sazarIratvena pariNAmito bhavati tadA AhAryate, uktaM hi-egidiyazarIrANi lomamAhAreMti / ' egadesotti tassa phalabeMTasarisIrasaharaNIe yathotpalanAlena puruSA ApibantyApaH / aNupuvveNaM viudbhRti 'sattAha kalalaM bhvti0|'( ) garbhaparipAkaM puNa aNucaritaM prApyetyarthaH / tato kAyAto abhiNivaTTamANAI itthiM vegatA janayati | AtmA na ko ve(ttI)tyarthaH / svakarmavihitameva teSAM janmani kathaM maNussaNAmassa kammassa udaeNaM? na kevalaM taM tu duge mAtApitarau samanugRhItaH, vizeSatastu mAtA, ata etaduktaM bhavati / 'itthi vegayA jaNayaMti' ekadA nAma 1. tattha NaM jiive-muule| // 223 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 224 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam kadAcit striyaM kadAcitpuruSaM kadAcid garbhagata eva marati / tena na janito bhavati / te jIvA DaharA khIraM sappi, khIraM mAtuH stanyaM, sappiH ghataM vA NavaNItaM vA / sesaM kaNThyam / evaM tAva gabbhavakkaMtiyamaNussA bhaNitA jadhA jAyaMti | AhArayati / idANi saMmucchimamaNussANaM avasaro patto, so a uvariM purataH saMbhave hi vuccissati // 732 / / idANi paMciMdiyatirikkhajoNiyA bhaNNanti / tatthavi paDhamaM jalayarA (mU0) ahAvaraM purakkhAyaM-NANAvihANaM jalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-macchANaM jAva suMsumArANaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya kamma0 taheva jAva tato egadeseNaM | oyamAhAreMti, aNupuvveNaM vuDDA palipAgamaNuciNNA tato kAyAto abhinivvaTTamANA aMDaM pegatA jaNayaMti, | poyaM vegatA jaNayaMti, se aMDe ubbhijjamANe itthi pegayA jaNayaMti purisaM pegayA jaNayaMti napuMsagaM pegyaa| jaNayaMti, te jIvA DaharA samANA AusiNehamAhAreMti aNupuvveNaM vuDDA vaNassatikAyaM tasa-thAvare ya pANe, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM NANAvihANaM jalacarapaMciMdiya|tirikkhajoNiyANaM macchANaM jAva suMsumArANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / (sUtra 733) // 220
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 225 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam (cU0) athAvaraMNANAvidhANaM jlyraannN|' macchA ka[cchAbha](cchabhA)[ta](te)sI athavA jeNa itthIe | ya purisassa ya kammakaDAe joNIe ettha NaM mehuNaM siNehaM / te jIvA DaharA samANA AusiNehamAhAreMti / ' kaAukAo ceva / athavA mAtrA ojasA ceva AukkAyamAhAreMti, Na tu pakkheveNaM / teNeva te pussaMti parivarlDati ya jadhA khIrAhArANaM khIreNeva vuDDANaM aNusamayikA vuDDI muhattayA divsdevsiyaa| vaNassatikAiyANaM sevAlahariyAdI tasathAvare yatti tato macche ceva khAyaMti, Aha hi-'asti matsyastimirnAma, asti matsyastimiGgilaH / | timitimiGgilo'pyasti, tirmigilagilo rAghava ! // 1 // ' te jIvA puDhavikAIyaM kaddamamaTTiyaM khAyaMti AuM tisitA ya pibaMti / khudhiyA macchaM pANiullaM gassaMti / agaNIudagAdivAtaMpi lihaMti / vaNassai vutto, tasakAyo jalacaro ceva magarA ya // 733 / / cauppadamANusseya ugaDDheti (mU0) ahAvaraM purakkhAtaM-nANAvihANaM cauppayathalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA1. ahAvaraM purakkhAyaM NANAvihANaM jalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM- muule| / / / 225 //
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 226 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam egakhurANaM dukhurANaM gaMDIpadANaM saNapphayANaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya kamma0 jAva mehuNapattie nAmaM saMjoge samuppajjati, te duhato siNehaM [ saMciNaMti, saMciNittA] tattha NaM jIvA itthittAe purisattAe jAva viudbhRti, te jIvA mAuM oyaM piuM sukkaM evaM jahA maNussANaM jAva itthi pegatA jaNayaMti purisaM pi napuMsagaM pi, te jIvA DaharA samANA mAtuM khIraM sampi AhAreMti aNupuvveNaM vuDDA | vaNassatikAyaM tasathAvare ya pANe, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avarevi yaNaM tesiMNANAvihANaM cauppayathalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM egakhurANaM jAva saNapphayANaM sarIrA nANAvaNNA jaavmkkhaayN| (sUtra 734) ahAvaraM purakkhAtaM-nANAvihANaM uraparisappathalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-ahINaM ayagarANaM AsAliyANaM mahoragANaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisa0 jAva ettha NaM - mehuNa0 etaM ceva, nANattaM aMDaM pegatA jaNayaMti, poyaM pegatA jaNayaMti, se aMDe ubbhijjamANe itthi pegatA jaNayaMti purisaM pi napuMsagaM pi, te jIvA DaharA samANA vAukAyamAhAreMti aNupuvveNaM vuDDA vaNassatikAyaM // 226 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 7 // tasa-thAvare ya pANe, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAvasaMtaM, avarevi yaNaM tesiMNANAvihANaM uraparisappathalacaratirikkhapaMciMdiya0 ahINaM jAva mahoragANaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAtaM / (sUtra 735) ahAvaraM parakkhAyaM-nANAvihANaM bhuyaparisappathalacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-gohANaM naulANaM sehANaM saraDANaM sallANaM sarathANaM khorANaM gharakoiliyANaM vissaMbharANaM mUsagANaM maMgusANaM payalAiyANaM virAliyANaM johANaM cAuppAiyANaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe purisassa ya jahA uraparisappANaM tahA bhANiyavvaM jAva sArUvikaDaM saMtaM, avare vi ya NaM tesiM nANAvihANaM bhayaparisappapaMciMdiyathalayaratirikkhANaM taM0 gohANaM jAva makkhAtaM / (sUtra 736) ahAvaraM purakkhAtaM-NANAvihANaM khahacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM, taM jahA-cammapakkhINaM lomapakkhINaM samuggapakkhINaM vitatapakkhINaM, tesiM ca NaM ahAbIeNaM ahAvagAseNaM itthIe jahA uraparisappANaM, nANattaM te jIvA DaharagA samANA mAuMgAusiNaM AhAreMti aNupuvveNaM vuDDA vaNassatikAyaM tasa-thAvare ya pANe, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM nANAvihANaM // 221
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 228 // khahacarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM cammapakkhINaM jAva makkhAtaM / (sUtra 737) dvitIya(cU0) NANAvidhatasapANa jAva pcciyaa| adhAvare cauppadANaM egakhurANaM etesiM atttth| Navari Natthi AhAre | zrutaskandhe NANattaM / jIvA DaharAti / sA pakkhiNI tANi aMDagANi saeNa kAyeNa pelliUNa'cchati, evaM gAtumhAe phusati, sarIraM tRtIyaca Nivvatteti / taM puNa aMDajaMkaNaM ceva bhavati pacchA sarIraM jAyate / vaggulamAdI cammapakkhI potayA / etesiM puNa madhyayanam | maNuyANaM paMciMdiyatirikkhajoNiyANa ya savvesipi duvidho AhAro bhANitavvo, taM jadhA-AbhogaNivvattito yama aNAbhogaNivvattiyo ya / vutto paMciMdiyatirikkhajoNiyANAhAro // 734 // // 735 / / // 736 // // 737 / / idANi vigaliMdiyA je tesiM tirikkhajoNiyAhAro vuccati (mU0) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA nANAvihajoNiyA nANAvihasaMbhavA nANAvihavakkamA tajjoNiyA tassaMbhavA tavvakkamA kammovagA kammanidANeNaM tatthavakkamA nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA aNusUyattAe viuTuMti, te jIvA tesiM nANAvihANaM tasathAvarANaM 228 // 1. ahAvaraM purakkhAtaM-nANAvihANaM.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 229 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam pANANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi yaNaM tesiM tasa-thAvarajoNiyANaM |aNusUyANaM sarIrA nANAvaNNA jAvamakkhAtaM / evaM duruuvsNbhvttaae|evN khurudugttaae|ahaavrN purakkhAyaM-ihegaiyA sattA nANAviha0 jAva kamma0 khurudugattAe vakkamati / (sUtra 738) a (cU0) 'ahAvaraM0 ihegatiyA0 / ' kammaNiyANeNa tatthavakkama NANAvidhANaM tasathAvarANaM / tasA tirikkhajoNiyamaNUsA orAliyasarIragatA / teU vAUvi tasA ceva / thAvarA puDhavI aNusUyaMtA / aNusUyaMtA NAma zarIramanusRtya jAyante / tadeva cAnusRtya jAyante / taM jadhA-sacittesu jadhA jUyAo likkhAo seyavato chappadA ya | maMkuNA puNa mANusasarIrovajIviNo mAnuSazarIrAzrayAdeva jAyante, zarIropabhujyamAneSu paryaGkAdiSu, na tvanyatra / gorUpAnAmapi zarIreSu yUkAdayo bhavanti gokIDA y| acittesuvi etesu avvAvaNNesu jUvAdayo saMbhavaMti / acittIbhUtesu tu kRmikAH saMbhavaMti / evaM beMdiyA(Na) teiMdiyA(Na) cauridiyANaMpi sarIresu aNusittA jAyaMte jadhA vicchigassa | uvariM bahavo vicchigA saMbhavaMti / acittIbhUtesu ya kimikAdayo jAyaMte / ukkAe sacitte mUsagA saMbhavaMti, jehiM sth||229||
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 230 // dvitIyazrutaskandhe tRtIya madhyayanam aggipANAdivatthANi aggisojjhANa ceva kIrati / jattha aggI tattha vAtovi atthi / je vA vAukkAe nissAe AgAse saMbhavaMti / vuttA tasathAvarA / idANi tattha puDhavimanusRtya beiMdiyA kallugAdayo sambhavanti teiMdiyA kuMthupippIlikAdayo caturiMdiyA pataMgA, varisAratte bhUmi paDilehaMto uTheti salabhAdayaH / AukkAe pUtaragAdayo / vaNassatikAe paNagabhamarAdayo / acittesuvi etesu jAyaMte / te jIvA tesiM NANAvidhANaM tasathAvarANaM pANANaM| sarIresu sacittesu a acitte(su) a beiMdiyA sattA durUvattAe viuTuMti / durUvA NAma muttapurisAdI sarIrAvayavA / tattha sacittesu maNussANa tAva poTTesu samigA gaMDolagA koTThAo a saMbhavaMti saMjAyante / bAhipi Niggatesuvi uccArapAsavaNAdisu kimigA sammucchaMti / acittesuvi gorUvakaDevaresu ya / udarAntazaH kRmyAdayaH sammUrcchanti / | tirikkhajoNiyANaMpi sacitte udarAntazaH ujjhesu kimiyA saMbhavaMti / udarAto viNiggatesu ujjhesu chagaNesu ya kimigA saMmucchaMti / bhaNitA durUvasaMbhavA / idANi khuragA vuccaMti-'athAvaraM0 idhegatiyA0 NANAvidhA jAva kammakhurudugattAe vkkmNti|' khurudugA NAma jIvaMtANa ceva gomahisAdINaM cammassa aMto saMmucchaMti, pacchA te khAyaMto // 230 // 1. paDihito-G|
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 231 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam 2 camma bhettUNa uTuMti / pacchA te teNeva muheNa lohitaM NIharaMti / acittesuvi ete gavAdisarIresu saMmucchaMti abhinnvmddesu| thAvarANavi rukkhANa aMto saMmucchaMti / acittANa vijjughaNA te jIvA / tersi NANAvidhANaM ||738 / / idANi tirikkhajoNiyANa adhikAre ceva vaTTamANA egidiyA ceva vuccaMti / tatthavi puvvaM AukAIA (mU) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA nANAvihajoNiyA jAva kammanidANeNaM tatthavakkamA nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesuvA acittesuvA, taM sarIragaMvAtasaMsiddhaM vAtasaMgahitaM vA vAtaparigataM u8 vAtesu uDDabhAgI bhavai ahe vAtesu ahebhAgI bhavai tiriyaM vAesu tiriyabhAgI bhavai, taM jahA-osA himae mahiyA karae harataNue suddhodae / te jIvA tesiM nANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti, [te jIvA AhAreMti ] puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM tasa-thAvarajoNiyANaM osANaM jAva suddhodagANaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAtaM / (sUtra 739) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA udagajoNiyA jAva kammaniyANeNaM tatthavakkamA tasa-thAvarajoNiesa // 231 //
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 232 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam | udaesu udagattAe viudbhRti,te jIvA tesiM tasa-thAvarajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti,te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM tasa-thAvarajoNiyANaM udagANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAyaM / (sUtra 740) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA udagajoNiyANaM jAva kammanidANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu udaesu udagattAe viuTuMti, te jIvA tesiM udagajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM udagANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAtaM / (sUtra 741) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA udagajoNiyA jAva kammanidANeNaM tatthavakkamA udagajoNiesu udagesu udagattAe viudbhRti, te jIvA tesiM udagajoNiyANaM udagANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM udagajoNiyANaM sarIrA nANAvaNNA jAva makkhAtaM / / (sUtra 742) // 232 //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 233 // (cU0 ) ' adhAvaraM0 ihegatiyA sattA0 / ' jAva 'sAvakkamA / ' NANAvidhesu tasathAvaresu 'egAdeso kIrati 'taM sarIragaM / ' kataraM sarIragaM ? jaM taM AukkAIyasarIragaM bhavissati / ' vAtasaMsiddhaM 'ti vAujoNio AukkAIo, uktaM hi - 'abbhe vAte0 / ' tamAlassa vAteNa gabbhA saMmucchaMti / vAtasaMgahitA saMciTTheti saMmucchimA puNa sattA AukkAiyattAe | | pariNamantItyarthaH / UrdhvaM bhajanti yo hi bhUmyantare AukkAo saMmucchati, baadrhrtnnugaadii| se uDDuM vAtehiM puDhavihito ukkhitto jo AgAse samucchito, adhobhAge vAtehiM pADijjati, dhArAhiM karagattAe vA puNo pariNato pADiti / 'tiriyabhAge 'tti jadA tiriyaM bhavaM tiricchaM Neti No pADeti / sa tu saMmucchito gurutvAdvAtaM puNa janayati / tadvidhAnAni tu, taM jadhA - oso himaM jAva suddhodae / sesaM taha ceva AlAvagA 4 / savvehiM kAehiMto duradhigamA puDhavitti kAUNa teNa pacchA vuccissai ||739|| ||740|| || 741|| || 742 // (mU0 ) ahAvaraM purakkhAtaM - ihegatiyA sattA nANAvihajoNiyA jAva kammaniyANeNaM tatthavakkamA | NANAvihANaM tasa - thAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA agaNikAyattAe viuTTaMti, te 1. egAdeso - G / 2. vAtasaMsiddhaM muule| dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 233 //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 234 // jIvA tesiM NANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva dvitIyasaMtaM, avare vi ya NaM tesiM tasa-thAvarajoNiyANaM agaNINaM sarIrA NANAvaNNA jAva makkhAtaM / sesA zrutaskandhe | tiNNi AlAvagA jahA udagANaM / (sUtra 743) tRtIya___ (cU0) ahAvaraM0 ihegatiyA agaNijoNiyA NANAvihANaM tasathAvarANaM / ' saMcittesu a acittesu / madhyayanam a| sacittesu tAva hatthINaM jujhaMtANaM daMtakhaDakhaDAsu agaNI saMmucchati / mahisANa ya jujhaMtANaM siMgesu aggI | saMmucchati / acetaNANavi advigANavi / evaM beiMdiyANavi / tahA NaM aTThiesa jadhA saMbhavati bhANitavvaM / thAvarANaM acetaNANaM pattharANaM AgAse AvaDatANaM aggI saMmucchati / acetaNANaM uttarAdharAraNijoeNa aggI saMmucchati / tavvidhANANi tu iMgAle jAle0 / cattAri AlAvagA / / 743 / / (mU0) ahAvaraM purakkhAyaM-ihegatiyA sattA nANAvihajoNiyA jAva kammaNidANeNaM tatthavakkamA 1. ahAvaraM purakkhAtaM ihegatiyA sattA nANAvihajoNiyA.... NANAvihANaM tasathAvarANaM....agaNikAyattAe viuti-mUle / 2. sacittesu vA acittesu vA // 234 // muule|
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam // 235 // NANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesu vA vAukvAyattAe viudbhRti, jahA agaNINaM tahA bhANiyavvA cattAri gamA / (sUtra 744) (cU0) athAvarANaM NANAvidhA tasathAvarANaM vAujoNINaM, NANAvidhANaM tasathAvarANaM / ' Na viNA vAukkAeNa teuAe saMmucchatitti kAUNa jattha ceva sacitte acitte vA agaNikAo saMmucchati, evaM cattAri AlAvagA bhaannitvvaa| idANiM puDhavI - (mU0) ahAvaraM purakkhAtaM-ihegatiyA sattA NANAvihajoNiyA jAva kammanidANeNaM tatthavakkamA NANAvihANaM tasa-thAvarANaM pANANaM sarIresu sacittesu vA acittesuvA puDhavittAe sakkarattAe vAluyattAe, imAo gAhAo aNugaMtavvAo // 235 // 1. ahAvaraM purakkhAyaM........NANAvihANaM tasathAvarANaM.........vAukkAyattAe viuti -muule|
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 236 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam puDhavI ya sakkarA vAlugA ya uvale silA ya loNUse / aya tauya taMba sIsaga ruppa suvaNNe ya vaire ya // 1 // hariyAle hiMgulae maNosilA sAsagaMjaNa pavAle / abbhapaDala'bbhavAluya bAdarakAe maNivihANA // 2 // gomejjae ya ruyae aMke phalihe ya lohiyakkhe y| maragaya masAragalle bhuyamoyaga iMdaNIle ya // 3 // caMdaNa geruya haMsagabbha pulae sogaMdhie ya bodhavve / caMdappabha verulie jalakaMte sUrakaMte ya // 4 // etAo etesubhANiyavvAo gAhAsu(gAhAo) jAva sUrakaMtattAe viuTuMti, te jIvA tesiMNANAvidhANaM tasa-thAvarANaM pANANaM siNehamAhAreMti, te jIvA AhAreMti puDhavisarIraM jAva saMtaM, avare vi ya NaM tesiM // 236 //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 237 // zrutaskandhe tRtIyamadhyayanam tasa-thAvarajoNiyANaM puDhavINaM jAva sUrakaMtANaM sarIrANANAvaNNA jAva makkhAtaM, sesA tiNNi AlAvagA jahA udagANaM / (sUtra 745) (cU0)NANAvidhANaM tasathAvarANaM sacittesu ya acittesu vaa| sappANaM matthae maNI jAyati / hatthINavi muttiyA mathaes / sapmANa ya macchANa ya udaresu / maNussANavi muttskkraao| acittANaM riNagokalevare chagaNagAdINi loNattAe pariNamaMti / thAvarANaM sacittesu vaMsapavvaMgesu mottiyAo jAyaMti / acittANivi lavaNAgarAdisu kaTThamAdI | loNattAe prinnmNti| agaNIviddhANIMgAlAdI(Ni) loNIhoti / evaM cattAri AlAvagA 4/ idANi savvasamAso (mu0) ahAvaraM purakkhAtaM-savve pANA savve bhUtA savve jIvA savve sattA nANAvihajoNiyA nANAvihasaMbhavA nANAvihavakkamA sarIrajoNiyA sarIrasaMbhavA sarIravakkamA sarIrAhArA kammovagA kammanidANA kammagatiyA kammaThitiyA kammuNA ceva vippariyAsurveti / (sUtra 746) 1. vaa-muule| // 23
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 238 // dvitIyazrutaskandhe tRtIyamadhyayanam (cU0) idhegatiyA sattA NANAvidhajoNiyA NANAvidhasaMbhavA je puDhavIkAiyA puDhavijoNiyA jadhA saNhapuDhavIe sa[kkAra] (kkarA) pattharA saMmucchaMti pravAlakAyaskAntAdayaH / AujoNiyA sarIrameva jonnii| puDhavI'puDhavIe / evaM sesANavi / zarIrANyevAhArayati / kammaNA gaIo gacchaMti 4 nniryaadii| kammuNA TThitI ukkosamajjhima(jahaNiyA), kammuNA vippariyAdI vipjjaaso| jadhA maNasso raIo hoti / maNussakhettA NeraiyakhettaM gacchaMti / (maNussa)kAlANeraiyakAlaM gacchaMti / maNussagatibhAvA devagatibhAvaM gacchati // 746 / / (mU0) sevamAyANaha, sevamAyANittA AhAragutte samite sahite sadA jae tti bemi / (sUtra 747) ||aahaarprinnnnaa tatiyaM ajjhayaNaM samattaM // (cU0)AjANadha aguttassAhAre narakAdiH, vipryaaso| tasmAt guptaH gavesaNA gahaNe0 ghAsesaNAsamite NANAdI 3 / sadA nityakAlaM yAvadAyuHzeSaM nirvANaM vA gacchati / gato annugmo| idANi NayA-jANaNA'NAyaMmi ginnhitvve0|' 'savvesipi NayA0 / ' // 747|| AhArapariNNA sammattA / 1. nANAvihasaMbhavA nANAvihavakkamA sriirjonniyaa.......muule| // 23
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi // 239 // cautthaM ajjhayaNaM 'paccakkhANakiriyA' (cU0 ) evamAhAraguptasya sataH pApaM karmma na badhyate, (na) apratyAkhyAtasya ityarthaH / tenAdhyayanaM [a] paccakkhANakiriyA NAma / anuyogadvAraprakramaH, NAmaNipphaNNe a paccakkhANakiriyApadaTThANaM / (ni0 ) NAmaM ThavaNA davie aiccha paDisehae ya bhAve ya / eso paccakkhANassa chavviho hoi Nikkhevo // 179 // (cU0 ) ' NAmaM ThavaNA gAthA0 / ' davvapaccakkhANaMti davveNa vA paccakkhANaM davvabhUto vA paccakkhati / tatra dravyasya dravyayoH dravyANAM vA paccakkhANaM / jo jaM sacittaM vA acittaM vA davvaM paccakkhati taM davvaM / taM sAdhUNa (sA) va [ga] (gA) Na ya / sAdhUNa sacittAdisavvadavvANi jAvajjIvAe paccakkhAtAI, sAvagovi ya koI jAvajjIvAe AkkAyajaM savvaM sacittaM kandamUlaphalAni paccakkhAti / koi sacittaM AukkAyaM vajjei / acittaM majjamaMsAdI I 1. ........... kariyapadaTThANaM- J / dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam // 239 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 240 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam jAvajjIvAe paccakkhAtAI / koI vigatIovi savvAto jAvajjIvAe paccakkhAti / yadi diNaM vA koi savvAto paccakkhati / koi mahAvigativajjANaM AgAraM karei / sAvagAvi kevi jAvajjIvAe majjamaMsANi vajjati / davveNa paccakkhANaM jadhA rajoharaNeNa hatthagateNa paccakkhAti, davvahetuM vA paccakkhAi jadhA dhammillassa, davvabhUto vA jo | aNuvayutto / gataM davvapaccakkhANaM / atittha samaNa atittha baMbhaNatti paDisedha eva, jadhA koi keNai jAito kiMcI bhaNati-Na demitti| bhAvapaccakkhANaM duvidhaM (ni0) mUlaguNesu ya pagayaM paccakkhANe ihaM adhiigaaro| __ hojja hu tappaccaiyA appaccakkhANakiriyA u||180|| (cU0) mUlaguNauttaraguNa / ' mUle savvaM desaM ca uttaraguNe savvaM desaM ca vibhAsA / gataM paccakkhANaM / // 240 // 1. mUlaguNesu ya pagayaM-mudritaniryuktau / 2. mUle savvaM desaM ca vibhAsA-A,C,GI
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 241 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam idANi kiriyaa| sA jadhA kiriyaTThANe / bhAvapaccakkha(Ne)NAdhikAro bhAvakiriyAe payogakiriyAe samudANakiriyAe ya / tassa rakkhaNaTThA bhAvapratyAkhyAnaM, tadiha varNyate / kahaM hojja hu tappaiyaM apratyAkhyAnitvaM apaccakkhA[NaM](Na)kiriyAsu vaTTamANassa? apratyAkhyAninazca kiyA karmetyanAntaramiti kRtvA avazyameva karmabandho bhavati, tataH saMsAro duHkhAni ca ityarthaH / apratyAkhyAnaM varjayitvA pratyAkhyAne prayatitavyam / NAmaNapphaNNo gto| suttAlAve suttaM uccAretavvaM (mU0) suyaM me AusaMteNaM bhagavatA evamakkhAtaM-iha khalu paccakkhANakiriyA nAmajjhayaNe, tassaNaM ayamadve-AyA apaccakkhANI yAvi bhavati, AyA akiriyAkusale yAvi bhavati, AyA micchAsaMThie yAvi bhavati, AyA egaMtadaMDe yAvi bhavati, AyA egaMtabAle yAvi bhavati, AyA egaMtasutte yAvi bhavati, AyA aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakke yAvi bhavati, AyA appaDihayaapaccakkhAyapAvakamme yAvi bhavati / esa khalu bhagavatA akkhAte asaMjate avirate appaDihayapaccakkhAyapAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte / se bAle aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakke suviNamavi Na passati, pAve // 241 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 242 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam se kamme kajjati / (sUtra 748) (cU0)'sutaM me AusaMteNaM bhgvtaa0|' iha khalu (e)tasyAdhyayanasyAyamarthaH-tatra pratyAkhyAninaH AtmanaH paccakkhANaM bhavati tadadhikRtyocyate-'AtA(a)paccakkhANI yAvi bhvti|' AtmagrahaNaM Atmana eva pratyAkhyAnaM bhavati, na ghttaadiinaam| katarasyAtmanaH? yasyApratyAkhyAnakriyA kriyata iti vAkyazeSaH / jassa tAva savve sAvajjajogA paccakkhAtA tasya sarvasAvadyayogapratyAkhyAnakriyA kriyate / yasyApi dezapratyAkhyAnaM tasyApi ye na pratyAkhyAtAH sAvajjayogA tatpratyayikaH kazrivo bhavati / pratyAkhyAtebhyo na bhavati / ko puNa so apaccakkhANI ? jo (a)kiriyaa[a]kuslo| dharmArthakAmArtha] (tha) mokSArthaM vA kriyamANaM karma kriyA bhavati / tadviparItA tu azobhanA kriyA akriyA bhvti| akriyAsu kuzalaH, Aha hi-'anartheSu ca kaushlyN0|' athavA na kriyAkuzala: akriyAkuzalaH, ajAnaka ityarthaH / ghaTAtma vA saH / akuzalazabdasya nAnyapratiSedhaH / 'AtA micchAsaMThite yAvi | bhavati / ' mithyApratipattiH mithyAdhyavasAya: micchAsaMsthitirityarthaH / tattve atattvAbhinivezaH / sA micchaasNdvitii| | evaM dharmasAdhusatyapAtrAdiSvapi yojyam / evaM tAvaddarzanaM prati mithyAsaMsthitiruktA / AcAraM prati coro acorattaNaM |
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 243 // bhAveti, mAyI ujjuttaNaM bhAveti, jadhA udAyimArao, asitamuddao vA / 'egaMtadaMDe 'tti na kasyacidapi daNDaM na pAtayati / piturapi kato tasya na mriseti| 'etaMgabAlo 'tti Niccameva iDhesu visaesu aNiDhesu adohi rAgadoserhiti dvitIya zrutaskandhe Agalijjai bAlaH, kAryAkAryAnabhijJatvAdvA mUDho bAlaH itynrthaantrm| 'egaMtasutteti yathA''dyasvApasuptaH zabdAdInAM / caturthaviSayANAM sannikRSTAnAmapyupalabdhA na bhavati evaM so hitAhitakAryAnabhijJatvAt hiMsAdisu karmasu prvrttte| ekAntagrahaNaM madhyayanam paNDitabAlapaNDitanivRttyartham / AtA [sa](a)vicAra0, vicaraNaM vicAraH, vicaranti yasya kAyavAGmanAMsi sa bhavati savicAramaNavayasakAyavakke / tatra manovicAraH idaM cintyaM idaM manasA'prakRtyaM, vAgvicArastu idaM vAcyamidaM na | vAcyaM, kAyavicAro'pi itthaM mayA na karttavyaM itthaM ca karttavyamiti / (a)vicAramaNavayasakAyavakko sa tu na kiJcit kuzalamakuzalaM vA manasA cintayati, vAcA na bruvate, kAyena sthANuriva nizceSTastiSThati / tasyApi tAvatkarma badhyate, kimaMga puNa savicAramaNavayakAyavakkassa? Aha-punarvAkyagrahaNaM punaruktam ? ucyate, ekakAlaM kadAcidvA yugapat yogitvAt evaM sUktaM bhavati, uktaM ca-'kAe bahuajjhappaM sarIravAyA0 / ' ( ) 'AtA // 243 // 1. egaMtabAle-mUle / 2. hiMsAdisu prvrtte-|| 3. tatkarma-11
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam appaDihatapaccakkhAtapAvakamme yAvi bhavati / ' paDihataM paccakkhAtaM paDisedhitaM nivaaritmityrthH| Na zrIsUtrakRtAGga | paDihatapaccakkhAtapAvakammo apaDihatapaccakkhAtapAvakammo / Aha-punaruktaM, prAguktaM AtA apaccakkhANI yAvi cUrNiH // 244 // | bhavati, idAnImavi cApadizyate apaDihatAdI ? yaccApratyAkhyAnI na pratyAkhyAti taducyate, kiM [ci](ca) tad ? hiMsAdi pApakarma, tadasyApratyAkhyAtaM apaDihatapaccakkhAtaM / 'esa khalu' eSa iti yaH uktaH apaccakkhANI Na tu | | desasavvapaccakkhANI vA, sa eva ca asaMjato avirato ya / [ko] (yo) asaMyato avirato apaDihatapaccakkhAtapAvakammo sa eva ca ekaMtadaMDo / evaM jAva egaMtasutte / 'esa bAle 'tti bAle | 'aviyAramaNavayasakAyavakke 'tti adhikaraNesu apaDihatapaccakkhAta0 / 'suviNamavi Na passati 'tti kesi svapnAntikaM karma cayaM na gacchatIti, asmAkaM tu svapnAntikaM karma aviratapratyayAdvadhyate / se a puNa asaMjate - avirate jAva avicAra0 vakke apyekaM svapnamapi na pazyati yatra prANavadhAdikarma kuryAt tadhAvi ya se pAve kamme | kajjati badhyate ityarthaH / sthApanApakSaH // 748 / / 1. se baale-muule| // 244 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 245 / / dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam (mU0) tattha codae paNNavarga evaM vadAsi-asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM asaMtiyAe vatIe pAviyAe asaMtaeNaM kAraNaM pAvaeNaM ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakkassa suviNamavi apassato pAve kamme no kjjti| kassa NaM taM heuM ? codaga evaM bravIti-aNNayareNaM maNeNaM pAvaeNaM maNavattie pAve kamme kajjati, aNNayarIe vatIe pAviyAe vaivattie pAve kamme kajjati, aNNayareNaM kAeNaM pAvaeNaM kAyavattie pAve kamme kajjai / haNaMtassa samaNakkhassa saviyAramaNa-vayasa-kAya-vakkassa suviNamavi pAsao evaMguNajAtIyassa pAve kamme kajjati / puNaravi codaga evaM bravIti-tattha NaM je te evamAhaMsu 'asaMtaeNaM |maNeNaM pAvaeNaM asaMtiyAe vatIe pAviyAe asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakkassa suviNamavi apassato pAve kamme kajjati',je te evamAhaMsa micchA te evamAhaMsu / (sUtra 749) // 245 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 246 // zrutaskandhe caturthamadhyayanam (cU0) tattha codae paNNavarga evaM vadaMtaM vyaasii|' kAmaM sadbhiH manovAkkAyayogairAzravahetubhiH karma badhyate iti yuktametat, yatpunarucyate-'asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM asaMtaeNaM0 / ' asaMtA avidyamAnena amanaskatvAdvikalendriyANAM saJjinAM tu aprayujyamAnena manasA, egidiyANa vAyA Natthi jesipi atthi tesipi aprayujyamAnayA vAcA, kAyaH sarveSAmapyasti, tribhirapi yogai ravicArajAvavakka(ssa)su[tti](vi) Namavi apassato' hiMsAdipAvakamme No kujjati, dRSTAntaH AkAzam / yathA''kAzamamanaskatvAnnizceSTatvAcca karmaNA na badhyate evaM tasyApi bandho na yuktaH / kassa NaM taM hetuM ? kasmAddhetorityarthaH, atha kasmAddhetoH karma na badhyate? ucyate-ayogitvAt / iha hi aNNatareNaM maNeNaM pAvaeNaM aNNataragrahaNAttIvramandamadhyamAnAM manasAM grahaNaM veditavyam / teSAM manasA hiMsAdIni vastUni / manaHpratyayikaM manasA / evaM vaIe kAyeNa aNNatareNaM / haNaMtasamanaskasya ca (a)niruddhavicAramanaHprayuktamanovAkkAyakarmiNa ityarthaH / apyekaM svapnaM pazyataH evaMguNajAtIyasya guNAbhinivezaH // 246 // 1. evaM vayAsI-mUle / 2. asaMtiyAe-mUle / 3. kajjati mUle / 4. teSAM tu-B |
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / / 247 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam kriyate / athavA bandhaM prati guNa evAsau bhavati yena badhyate karma / yuktametat / 'tattha iccevamAhaMsu evamAkhyAnti, asaMtaeNaM maNeNaM evaM vaIe kAeNaM ahaNaMtassa amaNakkhassa avicAra jAva suviNamavi apAsato pAve kamme kajjati / jo te evamAhaMsa micchA te evamAhaMsu [vaa]|' codakapakSaH // 749 / / __(mU0) tattha gpaNNavage codagaM evaM vadAsI-jaM mae puvvuttaM 'asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM asaMtiyAe | vatIe pAviyAe asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakkassa suviNamavi apassAto pAve kamme kjjti|' taM sammaM / kassa NaM taM heuM ? AcArya Aha-tattha khalu bhagavatA chajjIvanikAyA he.U paNNattA, taM jahA-puDhavikAiyA jAva tasakAiyA / iccetehiM chahiM jIvanikAehiM AyA appaDihayapaccakkhAyapAvakamme niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe,taM jahA-pANAivAe jAva pariggahe, kohe jAva micchAdaM.saNasalle / AcArya Aha-tattha khalu bhagavatA vahae diTuMte paNNatte / se jahAnAmae vahae 1. tattha NaM je te evamAhaMsu-mUle / 2. micchN-|| ||247 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 248 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam siyA gAhAvatissa vA gAhAvatiputtassa vA raNo vA rAyapurisassa vA khaNaM nidAe pavisissAmi khaNaM lakhUNa vahessAmi pahAremANe / se kiM nu hu nAma se vahae tassa vA gAhAvatissa tassa vA gAhAvatiputtassa | tassa vA raNNo tassa vA rAyapurisassa khaNaM nidAe pavisissAmi khaNaM lakSNa vahessAmi pahAremANe diyA vArAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe bhavati ? evaM viyAgaremANe samiyAe viyAgare coyae-haMtA bhavati / AcArya Aha-jahA se vahae tassa vA gAhAvatissa tassa vA gAhAvatiputtassa tassa vA raNNo tassa vA rAyapurisassa khaNaM NidAe pavisissAmi khaNaM lakSNa vahessAmIti pahAremANe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe, evAmeva bAle vi savvesiM pANANaM jAva sattANaM diyA vA rAto vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe,taM0 pANAivAtejAva micchaadNsnnslle| evaM khalu bhagavatA akkhAe assaMjate avirate appaDihayapaccakkhAyapAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte yAvi bhavati, se bAle aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakke suviNamaviNa passati, pAve | || 248 //
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 249 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam ya se kamme kajjati / jahA se vahae tassa vA gAhAvatissa jAva tassa vA rAyapurisassa patteyaM patteyaM citta samAdAe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe bhavati, evAmeva bAle savvesiM pANANaM jAva savvesiM sattANaM patteyaM patteyaM citta samAdAe diyA vA rAto vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite jAva cittadaMDe bhavai / (sUtra 750) (cU0) evaM vadaMtaM codagaM paNNavage evaM vadAsI-'jaM mayA puvvuttaM / ' syAt kimuktaM? 'asaMtaeNa maNeNa pAvaeNaM jAva pAve kamme kajjati / ' tatsamyak na mithyetyarthaH / 'kassa NaM taM hetuM' kasmAddhetorityarthaH ? tattha chajjIvanikAyA hetuM, na vyApAdayitavyAH, iti heturupadezapramANaM, 'taM jadhA-puDhavikAiyA jAva tasA / ' iccetehiM chahiM jIvanikAehiM kadAcidapi na tasya avadhakacittamutpadyate / anutpadyamAne ca avadhakacitte tasya (a)pratyAkhyAninaH tesu AtA apaDihataapaccakkhAtapAvakammo / apaDihataapaccakkhAtapAvakarmatvAdeva cAsya 'NiccaM pasaDha' jAva daMDe / NiccaM savvakAlaM / bhRzaM zaThaM prazaThaM / satataM nirantaramityarthaH / vividho // 249 // 1. mae-mUle / 2. tasakAiyA-mUle / 3. ......... kmme-muule|
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 250 // zrutaskandhe caturtha madhyayanam - atipaatH| atizabdasya lopaM kRtvA viyopAte iti bhavati / tena vyApAtacittadaMDe / taM jadhA-'pANAtivAte / ' vartamAnasyeti vAkyazeSaH / tatra prANA chakkAyA puDhavAdI / evaM musAvAde'vi apaDihataapaccakkhAtapAvakarmatvAt, evaM NiccaM pasaDhaaliyabhAsaNacittadaMDe / adiNNAdANevi NiccaM pasaDhaparasvaharaNacittadaMDe / medhuNe NiccaM devAdimehuNAsevaNapasaDhacittadaNDe na kiMcI divyAdimaithunaM pariharatItyarthaH / sarvaparigrahaNapasaDhacittadaNDe na kiJcinna parigRhNAtItyarthaH / kohe Na Na kassa russai appeva mAtApitroH putrasya vA / evaM sesesu vibhaasaa| micchAdasaNaM prati tamhA te ceva micchatte pasaDhacittadaMDe saMsAramocakavaidikalokAyatilokazrutyAdibhiH bhAvitAntarAtmA na zakyate tasmAdasadgrahAnmocayitum / syAdeSA buddhiH-akurvataH prANAtipAtaM kathaM tatpratyayikaM karma badhyata iti pratijJA / sa | eva ca pUrvoktaH apaDihatapaccakkhAtapApakarmatvAditihetuH nidarzanam-tattha khalu vadhae diTuMte / 'se jadhANAmae |vadhae gAhAvatissa vA jAva rAyapurisassa vA / ' koi tAva pitiavirodhevi puttaM vA mAreti, koi puttavirodhe pitaraM mAreti, koi bevi te mArei, aNNaM kiMcI akkosavadhadaMDAvaNAdidukkhaM uppAtayati / evaM rAjA rAyapurisANavi vibhAsA / sa tu apakRte vA anapakRte vA vadhakhaNaM NidAetti-appaNo khaNaM matvA sAmpratamakSaNiko'haM karSaNena | // 250 //
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam tAvatkaromi putravivAhaM vA rogatigicchaM vetyAdi pazcAdvadhayiSyAmi 'khaNaM laddhaM 'ti yAvattasya chidraM labbhaMtassa zrIsUtrakRtAGga khaNo / evaM cattAri bhNgaa| nAgArjunIyA appaNo akkhaNattAe tassa vA purisassa vA chidraM alabbhamANe No vaheti / cUrNiH // 251 // taM jadA me khaNo bhavissati, tassa vA purisassa chidraM labhissAmi tadA me purise avassaM vadhetavve bhavissati / evaM - maNaM 'pahAremANe 'tti evaM manaH pradhArayan saGkalpayannityarthaH / diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vaa| sutte kathaM P. paThyata iti cet ? nanu supto'pi svapnaM kila pazyan tamevAmitraM ghAtayati, tadbhayAdvA apaiti, taM vA'mitraM na pazyan | taM bhayAdanudhAvati / kiJcAnyat-pratyAkhyAne ca AcArAd anAcAratazca pratyAkhyAtAH / uktaH sakSepaH / catvAro vaNijaH dRSTAntaH, mitra evAmitrabhUtaH amitro bhavatItyarthaH / micchA saMtiSThaMtassa 'micchAsaMThie / ' yadyapi | kiJcidutthAnAsanapradAnAdivinayaM visrambhahetuM pUrvopacArAdvA kasyacitprayuGkte tathApi duSTavraNa ivAntarduSTatvAdasau | asadbhAvopacArAt iti kRtvA mithyAsaMThito ceva bhavati / NiccaM pasaDhaM jadhA vIraNastambaH / sa tu aNNo'NNa| gatamUlo dukkhaM uvveDhetuM / evaM tassavi so vadhapariNAmo vairADhukkhaM uvveDhetuM, mAreUNavi Na uvasamati, jadhA rAmo // 251 // 1. maNo-11
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUrNiH zrutaskandhe caturtha // 252 // madhyayanam kattavIriyaM pitivadhaveriyaM mAreUNavi aNuvasaMtavege satta vArA NikkhattiyapuDhavi kAsI, Aha hi-'aparAdhasamena karmaNA, na pumAnprItimupaiti zaktimAn / adhikAM kuru( te) vairayAtanAM, dviSajjAtamazeSamuddharet // 1 // ' ( ) eSa dRSTAntaH / atho evameva bAlevi savvesiM pANANa jAva sattANaM aviratatvAt amittabhUte micchAsaMThite / NiccaM viuvAte apratyAkhyAtatvAt prANAtipAtasya tatpratikena karmaNA [jassa] diyA vA rAto vA jAva jAgaramANe vA badhyate / yathA tasya rAjAdighAtakasya anupazamite vaire ghAtakatvaM na nivarttate evamasyApi apratyAkhyAninaH sarvaprANibhyo vairaM na nivarttate / anivvatte ca vaire prANavadhapratyayikena karmaNA sambadhyata eveti / uktaH upasaMhAraH / nigamanasyAvasaraH / 'pratijJAhetvoH punarvacane nigamanam / ' ( ) itikRtvocyate-tasmAdapaDihatapaccakkhAyapApakarmatvAt tasya akurvato'pi prANAtipAtaM tatpratyayikaM karma badhyata iti / paJcAvayavamuktam / evaM musAvAdAdIsuvi yojayitavyaM jAva micchaadsnnslle| ikkekkettha pNcaavyvN| esa khalu bhagavatA akkhAo asaMjate avirate apaDihata jAva pAvakamme / evaM paNNavageNa vadhagadiTuMte upasaMhRte codaka Aha-jadhA se vadhake tassa vA gAdhAvatissa jAva // 252 // 1.jAgaramANo-11
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 253 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam purisassa patteyaM patteyaM vIpsA / ekkekkaM prati pratyekaM / ko'rthaH? yena tasyApakRtaM tasminneva tasya vadhakacittamutpadyate nAnyatra, anyaM hyasau vadhakaH prAptamapi tatsambandhinaM putramapi na mArayati / sa hi tasminneva kRtAgasi vairiNi tadvadhakacittaM manasA samAdAya gRhItvA ityarthaH / amuktavairaH diyA vA rAto vA jAva jAgaramANe vA amittamicchAsaMThite jAva | cittadaMDe evAmeva bAle / evamavadhAraNe / evamasau bAlaH savvesiM pANANaM / kimiti vAkyazeSaH / patteyaM cittaM samAdAya kataraM cittaM samAdAya?, vadhakacittamityarthaH / diyA vA jAgaramANe vA amitrabhUte, micchAsaM0 NiccaM jAva | daMDe bhavati / / 750 // (mU0) codaka:-No iNadve samaDhe / iha khalu bahave pANA je imeNaM sarIrasamussaeNaM No diTTA vA ne suyA vA nAbhimatA vA viNNAyA vA jesiM No patteyaM patteyaM citta samAdAe diyA vA rAto vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUte micchAsaMThite niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe, taM0-pANAtivAe jAva micchAdasaNasalle / (sUtra 751) // 253 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 254 // dvitIyazrutaskandhe caturtha madhyayanam (ca0) so ceva codao pucchiUNa evaM pacchA bhaNati, 'No 'tti / syAdvaddhi:-kathaM na bhavati? pacchA so ceva | codao bhaNati-idha khalu imeNa (sarIra)samussaeNa zarIraM cakSurAdInAM indriyANAM manasazcAdhiSThAnaM / imeneti mdiiyen| | paNNavarga vA bhaNati-tvadIyena cakSuSA / tadIyena cakSuSA na diTThA puvvA sUkSmatvAtsannikRSTA api, sthUlamUrtayastu | viprakRSTatvAnna dRzyante / tasmAnno dRSTA, zrotreNa na zrutA, manasA na [su](m)taa| ebhireva tribhiH cakSuHzrotramanobhiryathAviSayaM | dRSTazruta[su](ma)tairapi vijJAtA na bhavanti / jamhA ya te teNa Na diTThA vA sutA vA viNNAyA vA aNavakAriNo anupayujyamAnAzca ityataH tasya tesu No patteyaM diyA vA jAva jAgaramANe vA amitta jAva daMDe / kathaM bhaviSyati iti paDiseho aNuvattai ceva // 751 // (mU0) AcArya Aha-tattha khalu bhagavatA duve diTuMtA paNNattA, taM0-sannidiTuMte ya asaNNidiTuMte y|| [1]se kitaM saNNidiTuMte? saNNidiTuMte je ime saNNipaMciMdiyA pajjattagA etesiMNaM chjjiivnikaae| | paDucca taM0-puDhavikAyaM jAva tasakAyaM, se egatio puDhavikAeNa kiccaM kareti vi kAraveti vi / tassa NaM evaM bhavati-evaM khalu ahaM puDhavikAeNaM kiccaM karemi vi kAravemi vi, No ceva NaM se evaM bhavati // 254 //
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 255 // zrutaskandhe caturtha madhyayanam imeNa vA imeNa vA, se ya teNaM puDhavikAeNaM kiccaM karei vA kAravei vA, se ya tAto puDhavikAyAto asaMjayaavirayaapaDihayapaccakkhAyapAvakamme yAvi bhavati, evaM jAva tasakAyAto tti bhANiyavvaM / se 4 egatio chahiMjIvanikAehiM kiccaM kareti vikAraveti vi, tassaNaM evaM bhavati-evaM khalu chahiMjIvanikAehiM kiccaM karemi vi kAravemi vi, No ceva NaM se evaM bhavati-imehiM vA imehiM vA, se ya tehiM chahiM jIvanikAehiM jAva kAraveti vi, se ya tehiM chahiM jIvanikAehiM asaMjayaavirayaapaDihayapaccakkhAyapAvakamme, taM0pANAtivAte jAva micchAdasaNasalle, esa khalu bhagavatA akkhAte asaMjate avirate apaDihayapaccakkhAya| pAvakamme suviNamavi apassato pAve ya kamme se kajjati, se taM saNNidiTuMte / [2] se kiM taM asaNNidiTuMte ? asaNNidiTuMte je ime asaNNiNo pANA, taM0-puDhavikAiyA jAva vaNassatikAiyA chaTThA vegatiyA tasA pANA, jesiMNo takkA ti vA saNNA ti vA paNNA i vA maNo ti vA vaI ti vA sayaM vA karaNAe aNNehiM vA kAravettae kareMtaM vA samaNujANittae te vi NaM bAlA savvesiM | pANANaM jAva savvesiM sattANaM diyA vA rAto vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUtA micchAsaMThitA niccaM / / 255 //
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 256 / / pasaDhaviovAtacittadaMDA, taM0 - pANAtivAte jAva micchAdaMsaNasalle, iccevaM jANa, No ceva maNo No ceva vaI pANANaM jAva sattANaM dukkhaNatAe soyaNatAe jUraNatAe tippaNatA piTTaNatAe paritappaNatAe te dukkhaNa-soyaNa jAva paritappaNa-vaha- baMdhaNaparikilesAo appaDiviratA bhavaMti / iti khalu te asaNNiNo vi saMtA ahonisaM pANAtivAte uvakkhAijjaMti jAva ahonisaM pariggahe uvakkhAijjati jAva micchAdaMsaNasalle uvakkhAijjati / (sUtra 752 ) (cU0 ) evaM codaeNa vutte paNNavato bhaNati-jaivi tassa apaccakkhANiyassa aNavakAresu aNuvajujjamANesu yataH sannikRSTesu viprakRSTesu vadhacittaM Na uppajjati tadhAvi so tesu aviratipratyayAdamuktavairo bhavati / 'tattha bhagavatA duvidhA diTThatA paNNattA, taM jadhA-saMnidiTTaMte ya asaMnidiTTaMte ya / ' saJjJA asyAstIti saJjJI / na saNNI asaNNI, saJjJI dRSTAntaH kriyate saNNidiTTaMte / je ime saMNipaMceMdiyA paMcahiMvi pajjattIhiM pajjattagA etesiM chajjIvanikAe paDucca vuccati / kAyaggahaNaM ete chajjIvanikAyA ArabhyaMte, yAM pratItya, api vairiNo vairaM prasUyate 1. duve-muule| dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam // 256 //
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi : / / 257 / / aviratasya / 'se egaio 'tti codao vuccati / tumaM vA aNNaM vA koi iha puDhavikAeNa / puDhavitti sarvA eva pRthivI aviziSTA, tadvizeSAstu lelusilopalalavaNAdayaH / kRtyante tena tasmiMstasmAd tadveti / teneti silaM vA leluM vA khivai, lavaNeNa vaMjaNaM lavaNayati / tasminniti caGkramaNAdi karoti / tasmAditi mRtpiNDAt ghaTAdi karoti / taditi tadeva mRdddddvyaM bhakSayati / evaM tAvatsvayaM karoti / aNNeNa vA kAraveti tehiM ceva cauhiM pagArehiM tena tasmiMstasmAttadveti / 'No ceva NaM tassa evaM bhavati imeNa vatti, taM jahA kaNhamatiAe vA 5 jAva se jA AvaDati / AsaNNe vA dUre vA / kaNhA vA jAva paNagamattiyAto / etayA kiccaM liMpaNaabbhukkhaNaNasoyAdI karoti, aNNeNa vA / jati viya se egavaNNAe kajjaM tadhAvi se samANavaNNavarNatve sati aNNeNa vA guNAntareNa tulyaguNA / No evaM bhavati amugAya vA 2 sthAnAdIni kariSyAmi / jattha se samAvaDati tattha ciTThaNaM NisIyaNaM vA uccArAdivosiraNaM vA / sa evaM to puDhavikAyAto savvAto ceva apaDihatapaccakkhAtapAvakamme yAvi bhavati / se ege Au0 NhANapiyaNase aNabhaMDovagaraNadhuvaNAdI, jaivi viseso bhavati svAdUdakAdiSu tathApi samAsvAdAvizeSo bhavati / tekAeNavi payaNavipAcaNaprakAzAdi syAt dhAtuvAdiko mAhiSacchagaNAdivizeSastathApi mahiSIchagaNesu dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam / / 257 / /
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 258 / / aviseso / evaM aggikammiyAdINaM khadirAMgArAdiSu visese'vi samANesu khAdiraMgAlesu aviseso| evaM vAukkAeNavi vidhUvaNavIyaNAdisu, dhuvaNanAvAgamaNAdisu vaNassatikAeNaM, kaMdAdisamANe vibhAsA, tasakAeNaM betiMdiyAdI samANAsamANe vibhAsA / tadupayogastu yAnavAhana AjJApanamAMsAdyupayogAdi / se egatio chahiM jIvanikAehiM kiccaM | kareti kAra0 2 / 'chahiM jIvaNikAehiM ti saMyogasuttaM dusaMyogeNa tigacauppaMcachasaMyogA vibhAsitavvA / tattha | chayoge davvaggiNidarisaNaM / jadhA koi vaNadavaM vijjhavemANo dhUliM tattha chubhati, pANiyaMpi, agaNIvi patidavvaM | deti, vAtaMpi vAhavikkhobhaNAdIhiM, vaNassatI rukkhasAhulimAdIhiM, tasA vi tesu ceva kAesu saMsitA sunnigauvayigAdiNo godhaM vA pucchaM ghettUNa tAe sameti / Na puNAI se evaM bhavati imeNaM vA imeNa vatti / | dugasaMyogeNa vA jAva chakkAyasaMyogeNa vA, NiccaM kareMtivi 2 / Na katAi uvaramati / se ya tehi jIve0 asaMjate jAva kamme, taM jadhA - pANAtivAte / evaM musAvAte'vi Na tassa evaM bhavati idaM mayA vaktavyamanRtaM idaM no vattavvamiti / se ya tato musAvAtAo tivihaM tiviheNa asaMjate0 / adiNNAdANaM idaM mayA ghettavvaM imaM Na ghettavvaM amugassa Na / methuNaM ime sevi ime Na / pariggahe imaM ghettavvaM imaM Na / kodhe imassa rusitavvaM imassa Na / evaM jAva paraparivAte vibhAsA / dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam / / 258 / /
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi / / 259 / / micchAdaMsaNe imaM vA tattvamiti zeSamatattvamiti / syAdvicAraNA Na bhavati, abhiggahe tu micchAdaMsaNe tu yattenAbhigRhItaM tattasya tattvaM pratibhAsate / sesesu aNabhiggahiesu Na tassa evaM bhavati imaM tattvamimamatattvamiti / esa khalu akkhAte asaMjata / tasyAkurvato'pi hiMsAdINi pApAni aviratatvAtkarmAjasramAsravatyeveti siddhAnto / se taM saNNitti diTTaMto se kiM taM asannidiTTaMte ? asaNNidiTTaMte saJjInAmasaJjInAM manaH sadravyatayA tadabhAvAdasya tIvrAtIvrAdhyavasAyakRto vizeSa: prasuptamattamUcchitetaravaditi vijJeyaH / je ime asaNNiNo taM jadhA - puDhavikA0 [jadhA] (jAva) chaTThA vegatiyA tasA pANA / te tu beiMdiyA jAva saMmucchimapaMceMdiyatirikkhajoNiyA saMmucchimamaNussA ya / jesiM Natthi takkA i vA jAva vaI ti vA / teSAM hi manaH sadravyatAyA abhAvAt prasuptAnAmiva paTuvijJAnaM na bhavati / tadabhAve caiSAM tarkAdIni na sambhavanti / tarko mImAMsA vimarza ityanarthAntaram / yathA saJjinaH sthANupuruSavizeSA - (na) bhijJA mandaprakAze sthANupuruSocite deze tarkayanti kimayaM sthANuH ? puruSa ? iti / evamasaJjJinAM UrdhvamAtrAlocanA tarkA na bhavati sthANuH puruSo veti / saJjJAnaM saJjJA pUrvadRSTe'rthe uttarakAlamAlocanA / sa evAyamartha iti pratyabhijJAnaM 1. khalu bhagavatA akkhAte muule| dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam / / 259 / /
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 260 // zrutaskandhe caturthamadhyayanam prajJAnaM prajJA, bhRzaM jJA prajJA / avyabhicAriNItyarthaH / mananaM mana: matirityarthaH / sA cAvagrahAdiH / vayatIti vAk jihvendriyagalabilAstitvAdyadyapi vAg vidyate dvIndriyAdInAM trasAnAM tathApyeSAM pApaM hiMsAdi karomi kArayAmi | vetyadhyavasAyo nAsti anadhyavasAyapUrvikA ca vAk avAgeva mantavyA, sadasatoravizeSAt yadRcchopalabdherunmattasuptamattapralApavat ghuNAkSaravadvA / svayaM pApakaraNAya aNNehiM vA kAravettae / yadyapi na kArayanti na kurvanti svayaM 'te vi NaM balA, savvesipi pANANaM 4 / ' aviratatvAt 'diyA vA rAto' vA jAva 'amittabhUtA micchA0 NiccaM pasaDha' jAva 'daMDA'ti / [te] pANAivAtaM jadhA tathA musAvAde'vi, jadhA mUo abrUvaH vibrUvatvAcca kammuNo Na musAvAtA virato bhavati / ete'vi a [sA]sattA avyakticikicikAzabdaM karemANA musAvAtAto na viratA bhavaMti / apyevaM sacinAM vaacyaavaacyvishesso'sti| teSAM tu tadabhAvAt sarvameva micchA bhavati / adattamapi teSAmidamasmadIyaM parAjyamiti vicAraNA'sambhavAt adattAdAnaM sarvaM steyaM bhavati / yadyapi kiMcI kASThAhArakAdi mamIkurvantI tathApi tatteSAM kena (cinna) dattamityadattAdAnaM bhavati / maithunamapi makSikAdIni napuMsakavedaM vedayaMti / // 260 // 1. pArAjyamiti-B.CI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 261 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam AhAryeSu ca dravyeSu parigrahaH / krodho'pyeSAM asti, na tu tiivrH| jAva mAyAmosotti vibhaasaa| micchattaM aNabhigahitaM / 'iccevaM jANa / No ceva maNo No ceva vyii|' pApaM kartuM kArayituM vA savvesiM pANANaM 4 / kataresiM sattANaM asaNNINaM dukkhaNatAetti dukkhaavnnaae| paritAvaNaM mAraNaM vA dukkhavaNaM vA / svajanadhanaviprayogo zokaH / jIraNaM jUraNaM svajanavibhavAnAmaprAptau prAptiviprayogena / trINyapi kAyavAGmanoyogAn tApayati tippAvaNA / sarvatastApayati paritApayati, bahirantazcetyarthaH / asaNNI saNNimAdI / maccho macchaM maNUso vA khajjamANassa jaM dukkhaM tato so dukkhAvaNAto apaDivirate, chAto vi dukkhatovi dukkhaveti dukkhAveti vA tadbAndhavAnAM ca tasminnaSTe mRte vA zoko bhavatItyato zocAvanAdaviratA / jhUreMti jesiM bandhuviprayogaM karoti je vA tadbhakSitA Na jIvaMti Na maraMti te jhUraMti / tribhistApayanti tAneva bhakSamANAnparitApayanti ca, tadvAndhavAzca / asaMNiNovi te saMNiNo iva te dukkhAveMti jAva paritAveMti / jai vi maNo natthi tovi maNavajjehiM dohiM tAveti / sogovi tesiM pucchato bhavati / iccevaM tassa asaNNINa saNNINa vA dukkhaNa0 jAva paritAvaNAto apaDiviratA / vadhastADaNaM mAraNaM vA siMgakhurAdIhiM vadhaM // 261 // 1. mcchito-J|
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 262 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam visaMtANa gaviyAo / etehiM ceva vahabaMdhaNAdIhiM prikilesenti| jamhA ya evaM tamhA tehiMto dukkhavaNAhito apaDiviratA bhavaMti / iti khalu te asaNNiNo vi saNiNa dukkhAviti kimaMgaM puNa saNNissa? ahaM NissaM NiccakAlaM pANAtivAte uvakkhAvijaMti, uvakkhAvijjaMti NAma akkhAijjaMti kairAkhyAyante bandhamokSavidbhistIrthakaraiH NiccaM musAvAde uva jAva micchAdasaNasa[NNe] (lle) uva0 / uktaM asaNNisaNNidRSTAntadvayaM kimanena sAdhyate ? saNNiNo ya ahaNaMtA amaNaMtA ya aviratatvAd badhyate / tathA cAvabhASitaM ca je maNeNa NivvattaNaM nikSepAdhikaraNaM NikkhiviNo saMjoyaNa NisaraNaMti adhikaraNaM NivvattitaM avasaTuM ca // 742 / / sa teNa paraMparabhavagatovi annubjjhti| tajjJApanArthamidaM sUtraM (mU0) savvajoNiyA vi khalu sattA saNNiNo hoccA asaNNiNo hoMti, asaNNiNo hoccA saNNiNo hoMti, hojja saNNI aduvA asaNNI, tattha se aviviMciyA avidhUNiyA asamucchiyA aNaNutAviyA saNNikAyAo saNNikAyaM saMkamaMti 1,saNNikAyAo vA asaNNikAyaM saMkamaMti 2,asaNNikAyAo 1. ahonisaM-mUle / 2. sNjoynni-E| // 262 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 263 // vA saNNikAyaM saMkamaMti3, asaNNikAyAo vA asaNNikAyaM saMkamaMti 4 / dvitIya__je ete saNNI vA asaNNI vA savve te micchAyArA niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDA, taM0-pANAtivAte haiN| zrutaskandhe | jAva micchAdaMsaNasalle / evaM khalu bhagavatA akkhAte asaMjae avirae appaDihayapaccakkhAyapAvakamme caturthasakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte, se bAle aviyAramaNa-vayasa-kAya-vakke , suvinnmvi| madhyayanam apAsao pAve ya se kamme kajjati / ( sUtra 753) (cU0) savvajoNiyAvi khalu sttaa|' kAmaM sarvayonigrahaNAdiha Na ca prayogayogA kAyavvA / iha khaluzabdo vizeSa(yoni)grahaNAtkAyagrahaNaM mantavyam / kAyAdhikArazcAnuvarttata eveti / tattha paMca kAyA tasakAyavajjA NiyamA asaNNI, tasAvi beiMdiyA teiMdiyA cauriMdiyA paMciMdiyatiriyamaNussA ya saMmucchimA asnnnnii| je saMmucchimehito uvavajjaMti Neraiyadevesu te'vi jAva apajjattagA tAva asaNNI cev| saNNI hoccA asaNNI hoti, asaNNIha saNNI |jdhaa| bhavigA abhavigA ya nisargataH siddhAH / na evaM kazcit saMjJI vA (asaMjJI vA) jIva: nisargasiddhaH / tatra // 263 // bhUyiSThajJAnAvaraNIyakarmodayAdasaJjitvam / tatkSayopazamAtsajitvam / 'pUrvaM yaccAcitaM dvayoH' ( ) iti tena
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 264 / / saJjJinaH pUrvam, tatpratipakSAttu punaH pratiSedhaH kriyate na saMjJI / tatra saJjJinAmasaJjJinAM vA''khyAyate itareSu nivRttAH kathA: / tena saJjJinaH AdAvabhidhIyante / yatrApi trasathAvarA tatrApi surAsuravadvyapadezAdevaM kramo bhavati, jahA jAgaramANo puriso svapiti nidrodayAt nidrAkSayAcca punaH pratibudhyate pratibuddhazca punaH svapiti / evaM saJjJitvaM | jIvAnAM naimittikaM na naisaggikamiti boddhavyam / yasmAccaiSAM kAyAnAM na nisargo'sti saJjJitvamasaJjJitvaM vA tasmAdanyo'nyasaGkramatvamaviruddhaM / aviruddhe ca tasmin gatipratyAgatilakSaNaM yuktaM, yato'padizyate hojja saNNI aduvA asaNNI / tattha te avi (vi) ciyA 'vicir pRthagbhAve' (pA.dhA. rudhAdi 5) avivicya vivicya jJAnAvaraNIyAdikarmma pRthakkRtvetyarthaH / vivitte'pi avizodhitaM bhavati yadutsRSTaM UDhanokhAvat, jadhA Neraio sAvaseseNa | ceva kammeNa uvvaTTiya padaNuvedaNesu tirikkhajoNiesu uvavajjati / devAvi prAyeNa suhaTThANesu cevuvavajjaMti, uktaM hi'kavitvamArogyamatIva medhA0' ( ) avidhUNiya jadhA dhUlipoTTalagaM pariTThaveUNa vatthaM puNo dhoveMti, kaMbalI vA pIleuM puNo pupphoDijjati evaM savve vidhute puNo taccheSaM vizodhayet / asamucchiyaMti 'chidir dvaidhIkaraNe' (pA.dhA. rudhAdi 3) asamucchinnariNavat / ahavA 'sRj visarge' (pA.dhA. tudAdi 134 ) anutsRSTaM dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam // 264 //
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUNiH zrutaskandhe caturtha // 265 // madhyayanam | mitrakalatravat / aNaNutApI yo tehiM hiMsAdIhiM AsavadArehiM taM pAvaM uvacitaM tAI kAUNa NANutappati, 'hA ! duTTha kayaM'ti / ahavA savvANi egtttthiyaanni| akkhavetuM puDhavikAiyANa cittagANi kammANi je ya tasA asaNNI saNNI vA tannirvarttakAni ca nAmAdIni karmANi tAIpi avi0 jAva aNaNutAviya taiH svakarmakRtaiH karmabhiH anuviddhAH saNNikAyAto vA taNNeraiyadevagabbhavakkaMtiyatiriyamaNusattavibhattAtu sesA a saNNI, taM saNNikAyaM saMkamaMti 4 bhaMgA / je saNNI vA asaNNIvI vA jadhA ege gAmanagarAI vA anyo'nyasaGkrAnte gatyApratyAgatalakSaNAnuvartinaH / asajinaH sacino vA dRSTAntadvayenopasaMhRtAH teSAM sarveSAM marSaNamadhunA sarve te micchAcArA apratyAkhyAtatvAt / kathaM ? sarvakaTukavipAkaM sucaritamapi punarasya mithyAdRSTeH / idAnaM caritArthasyApi sUtrasya nigamanArthaM punarAmantraNaM | kriyate, apaccakkhANitvAt savvajIvesu NiccaM pasaDha jAva daNDe sarvAzravadvAreSu / tAni caitAni, taMjadhA-pANAtivAte | | jAva micchAdasaNasalle / evaM khalu bhagavatA akkhAte / ' codagaM paNNavago evaM bhaNati yaduktavAnasi Adau ahaNaMtassa aNakkhassa pAvakamme No kajjati, tadetat 'evaM khalu' evamavadhAraNe yathaitadA''dAvuktaM vadhakadRSTAntena // 265 // 1. je ete saNNI .......muule|
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 266 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam saNNiasaNNidiTuMtehiM dohiM evamasAvapyapratyAkhyAnI 'asaMjate avirate jAva suviNamaviNa pAsati pAve ya se kamme kjjti|' evamupapAdite apratyAkhyAnI avirata ityarthaH, sa cAvirato hiMsA[dyAH] (dyaiH) teNa pANAtivAteNaM | jAva prigghe| krodhe jAva lobhetti kasAyA gahitA / pejjA dosetti kaSAyApekSAveva rAgadveSau gRhItau / kalaha jAva aviratitti NokasAyA gahitA, te ya etesu ceva padesu pANavadhAdisu smotaaretvvaa| mithyAdarzanAviratipramAdakaSAyayogAH | paJca bandhahetavo etesu padesu vibhAsitavvA / uktamapratyAkhyAnaM tena tu (a)pratyAkhyAnena apratyAkhyAnavataH kriyA, | bhavati karmabandha ityarthaH / tadvipAkastu zArIramAnasAo dukkhAo vedaNAo, taM jadhA-ujjalAtiujjalA jAva | durdhiyaasaa| je puNa saMjataviratapaDihatapaccakkhAtapAvakammA bhavaMti [tassa] (tesiM) kiriyA Na bhavati, karmabandha | ityarthaH / tadbhavA(n) narakAdiSu nopapadyate // 753 / / evaM so codao (a)paccakkhANakiriyAphalavivAgaM suNettA bhIto tattha jAva saMjAtabhao paNNavagaM vaMdittA evaM | pucchati| 1. apaaso-muule| 266 //
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 267 // dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam (mU0) codaka:-se kiM kuvvaM kiM kAravaM kahaM saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme bhavati? AcArya Aha-tattha khalu bhagavatA chajjIvaNikAyAyA heU paNNattA, taM jahA-puDhavikAiyA jAva tasakAiyA, se jahAnAmae mama assAtaM DaMDeNa vA aTThINa vA muTThINa vA lelUNa vA kavAleNa vA AtoDijjamANassa vA jAva uddavijjamANassa vA jAva lomukkhaNaNamAtamavi vihiMsakkAraM dukkhaM bhayaM paDisaMvedemi, iccevaM jANa savve pANA jAva savve sattA daMDeNa vA jAva kavAleNa vA AtoDijjamANA vA hammamANA vA tajjijjamANA vA tAlijjamANA vA jAva uddavijjamANA vA jAva lomukkhaNaNamAtamavi vihiMsakkAraM dukkhaM bhayaM paDisaMvedeti, evaM NaccA savve pANA jAva savve sattA Na haMtavvA jAva Na uddaveyavvA, esa dhamme dhuve Nitie sAsate samecca logaM khettaNNehiM pavedite / evaM se bhikkhU virate pANAtivAtAto jAva micchAdaMsaNasallAto / se bhikkhUNo daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA, no aMjaNaM, No vamaNaM, No dhUvaNittiM pi Aite / se bhikkhU akirie alUsae akohe amANe jAva alobhe uvasaMte parinivvuDe / esa khalu bhagavatA akkhAte | saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme akirie saMvuDe egaMtapaMDite yAvi bhavati tti bemi / (sUtra 754) // paccakkhANakiriyA NAma cautthamajjhayaNaM samattaM / / // 267 //
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe caturthamadhyayanam // 268 // (cU0) se kiM kuvvaM kAravaM (saM)jatavirata jAva kamme bhavati / ' sotti so'haM kimiti pariprazne / kiM kuvvaM, vrataM tavo dharmaM niyamaM zIlaM saMyama vA saMjataviraya jAva kammo bhavati / jeNa muccejja savvadukkhANaM / ki kAravaMti kimanyaM kArayanti, ziSyAcAryasambandho darzitaH, dharmakathAsambandha ityarthaH / AcAryo bravIti-tattha khalu bhagavatA kAyA hetU paNNattA, jahA vepaccakkhANissa saMsArassa te heuM chajjIvanikAyA te ceva hetU mokkhAya / tattha nivRttasya punaH AgaMtuM suhadukkhatulaNaM NAtuM bhikkhU virato pANAtivAtAto jAva sllaato| taheva prANAtipAtAdyA mithyAdarzanAvasAnAH saMsArahetavo, viparItA mokSahetavo bhavanti, uktaM hi -'yathAprakArA yAvantaH0' (siddhasenIya dvAtriMzikAH 20-7) / tenocyate-'evaM se bhikkhUvirate pANAtivAtAto jAva sallAto,se bhikkhu akiriyAe | jAva sNvudde|' jaM pucchitaM suhammA kathaM saMjato bhavati? tadevamAkhyAtaM-'evaM khalu bhagavatA akkhAte saMjate jAva |saMvuDe, egaMtapaMDite yAvi bhavatitti bemi / ' / ||[a]pcckkhaannkiriyaa samattA // 1. se kiM kuvvaM ki kAravaM kahaM saMjayavirayapaDihayapaccakkhAyapAvakamme bhavati? - mUle / 2. akirie muule| // 268 //
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 269 / / paMcamaM ajjhayaNaM' aNAyArasutaM' evaM pasihayapaccakkhAyapAvakammassa AyAro bhavati / etena AyArasutaM ajjhayaNaM, paDipakkheNaM aNAyArasutaM, padadvayaM / AcAro Nikkhivitavvo / ikkikke caukkaNikkhevo (ni0 ) NAmaMThavaNAyAre davve bhAve ya hoti nAyavvo / emeva ya sutassA nikkhevo cauviho hoti // 181 // (cU0 ) 'NAmaM0' gAthA / 'AyAre Nikkhevo cakkao0 / ' (uttarAdhyayananiyukti: 486 ) gAhA / | AyArassa jahA khuDDiyAcArae / sutassa jahA viNayasute // 181 // (ni0 ) AyArasuyaM bhaNiyaM vajjeyavvA sayA aNAyArA / abahusussa hu hojjaM virAhaNA ittha jaiyavvaM // 182 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 269 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 270 // (cU0) AyArasutaM bhaNiyaM0' gaahaa| AcAro yatra varNyate zrute tadidaM AcAra shrutm| tasya AcAra zrutasya nakAreNa pratiSedhaH kriyate / na AcArazrutam anAcArazrutam / anAcAra iha varNyate ityato anAcArazrutam / anAcArAzca varjayata: AcAra eva bhavati, mArgavipazcitpathikadRSTAntasAmarthyAt / yathA mArgavipazcitpathikaH unmArga varjayet, nApathagAmI bhavati, na conmArgadoSairyujyate, evamanAcAraM varjayan AcAravAn bhavati, na cAnAcAradoSairyujyate / te tu anAcAre abahussuto Na jANati teNa kAraNeNa AcArasutaM bhaNati / 'vajjetavvA sadA aNAyArA abhussut0|' gAthA // 182 / / (ni0) eyassa u paDiseho ihamajjhayaNami hoti naayvvo| ___ to aNagArasuyaMti ya hoI nAmaM tu eyassa // 183 // 'etassa paDisehe0' katarassa? etassa jo ajjhanuvvissati teNa aNAcArasutaM NAmeNa hoti ajjhynnN| so puNa pAvio idha aNAcAro vaNijjati / gato NAmaNipphaNNo // 183 // suttAlAvagaNipphaNNo1. etassa u paDiseho-mUle / // 270 //
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 271 // (mU0) AdAya baMbhaceraM ca, AsupaNNe imaM vayiM / dvitIyaassi dhamme aNAyAraM, nAyarejja kayAi vi ||1||(suutr 755) zrutaskandhe (cU0) 'baMbhaceraM AdAya0 / ' gRhItvA AcArotti vA''caraNaMti vA saMvarotti vA saMjamotti vA baMbhaceraMti vA paJcamaegaTuM / 'AsupaNNe' Asu prajJA yasya bhavati, kevalI tIrthakara eva / tasya vaktavyavyApAra: 'tIrthapravarttanaphalaM madhyayanam yatproktaM0 |'(tttvaarthaadhigmsuutrkaarikaa 9)anye tu kevalino dharmopadezaM prati bhajanIyAH / imaM varyi'ti imAM | ca vakSyamANAM vAcakau[ktaM](ktAM) vA(cam) / katarAM vAcaM? asmin dharme aNAcAre NAcArejja / assi tAvake dharme na anAcAraH karttavya ityarthaH / anAcAravatIM vAcaM na brUyAt kadAciditi, ahani rAtrau ca sarvAvasthAsu / te tu yathA laukikAnAM 'na dharmayuktaM vacanaM hinasti / ' // 1 // tatra 'samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH' (tattvArthA0 1-1) iti kRtvA samyagdarzanAcAra eva tAvadAdAvucyate - pi||271 // 1. AdAya baMbhaceraM ca-mUle, zI.TI. / 2. aNAyAraM nnaayrejj-muule|
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 272 / / ( mU0 ) aNAdIyaM pariNNAya, aNavadagge ti vA puNo / sAsatamasAsate yAvi, iti diTThi na dhArae // 2 // ( sUtra 756 ) (cU0 ) 'anAdIyaM pari0 / ' nAsya Adividyata ityanAdi, anavadaggamityaparyavasAnaM cAsti / tadanityamiti paratantrI brUte / sadakAraNavannityamiti kaNAdAH, sAGkhyAnAmapyahetu sannityaM, tadevamanAdyaviparyavasAnaM ca zAzvataM caikeSAM, zAkyAH punastadviparItaM brUte sarvamAdimad navadaggaM ca ghaTavadazAzvatamityarthaH / tadevaM paratantrA kecitzAzvatavAdina ityataH 'sAsatamasAsate yAvi iti diTThi Na dhAraye' ityevaM dRSTiM darzanaM na dhArayet hRdi manasi // 2 // doSaH kintu Alambeta caitat - = (mU0 ) etehiM dohiM ThANehiM, vavahAro Na vijjatI / etehiM dohiM ThANehiM, aNAyAraM tu jANae // 3 // ( sUtra 757 ) ( cU0 )' etehiM dohiM ThANehiM0 ' vividho viziSTo vA avahAro vyavahAraH / anupadeza: amArgaH anItiravyavahAra dvitIyazrutaskandhe paJcama madhyayanam / / 272 / /
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 273 // ityanarthAntaram / kathaM ? ekAntena ca zAzvatavAdino na vyavahAriNaH / [na tu]ye hi sarve sarvatra sarvathA sarvakAlaM ca dvitIyanityami[tyeke] (ti) bruvate teSAM saMsArAbhAvAt tadabhAve prAgeva mokSAbhAvaH / azAzvatavAdinAmapi sarveSAM sarvatra sarvakAlaM | zrutaskandhe cAnityamiti bruvatAM kSaNabhaGgitvAtsaMsArAbhAvastadabhAve ca prAgeva mokSAbhAvaH / bandhamokSArthazcAyaM prayAsaH / kiJcAnyat paJcama'suhadukkhasaMpayogo egaMtucchetammi ya0' (sammatisUtram 18) / yatazcaitau zAzvatAzAzvatagrAhAvekAntena na / madhyayanam vyavahAramavatarata ityataH 'etehiM dohiM ThANehiM aNAcAraM vijANAhi' samyagdarzanavirAdhanetyarthaH / tadabhAve ca | prAgeva jJAnacAritrayorapyabhAvaH syAt / kathaM pratipattavyaM kathaM ca vyavahAro bhavati? ucyate-sadasatkAryatvAt tatpratiSedhaH agulIyakadRSTAntaH, yathA suvarNaM suvarNatvenAvasthitameva kAraNAntarataH agulIyakatvenotpadyate, tadvinAze ca suvarNasyAnivRttiH / astvevaM jIvo jIvatvenAvasthita eva nAmakarmapratyayAnnArakAdibhAvanotpadyate, nArakA(di)vigamAcca / manuSyatvenotpadyate, jIvadravyaM tu nArakakAle manuSyakAle cAvasthitam / ghaTapaTAdiSvapyAyojyam / syAdAkAzAdiSUtpAdavigamau na vidyete ? tatrApyuttaraM-AkAzAditiNhaM parapaccayato / atrAha-nanu zAkyadRSTirevama // 273 // 1. tu jANae-mUle / 2. ............nrkaadi-C|
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 274 / / vyaktavacanA ? ucyate, teSAM hi pudgalo nityAnityatvaM pratyavacanIyaH asmAkaM tu nityAnityAH sarvabhAvA iti vAcyametat-utpAdavigamadhrauvyaparyAyasaMgahaM / 'kRtsnaM zrIvardhamAnasya vardhamAnasya zAsanaM 0 ' ( sammatisUtram 20 - 1 ) / evaM sarvabhAvA manyamAnA ucyamAnA (vA) vyavahAramavataraMti, vyavahArAda[na] petaM ca manyamAnamucyamAnaM vA AcAraM vijahijjA || 3 || ayamanyo darzanAcAraH (mU0) samucchijjihiMti satthAro, savve pANA aNelisA / gaMThIgA va bhavissaMti, sAsayaM ti ca No vade // 4 // ( sUtra 758 ) (cU0) 'vocchijjissaMti satthAro0 / ' yasya kilApavargo'sti na cAsti navasattvotpAda: tasyAnantatvAtkAlasya satthArovi tAva vocchijjissaMti tIrthakarA ityarthaH, kimaMga puNa je aNNasissaya parivArA 1. samucchijjihiti-mUle / dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam / / 274 / /
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 275 / / mokkhaM gacchaMti ? Aha-' hitvA dezanAmatItaH kAlaH kimahaM svAntadviguNaM0 / ' nanUktaM 'deviMdacakkavaTTittaNAiM0' ( dhyAnazataka 9, indriyaparAjayazataka 16, sambodhaprakaraNa 1319, puSpamAlA 9 )' gAthA / arNelisaM ti asadRzA - akSINaklezapRthagjanena / gaThiyA bhavissaMti, granthi na zaktA bhettuM gaMThiyasattvA iti vAkyAdhyAhAraH / syAdbravIti-bhavyeSu siddheSu abhavyAH sthAsyanti, yataH saMsAro na parihAsyati, tathApi [na] mokSAbhAva iti doSa:, avazyaM ca saMsAramokSAviti dvandvasiddhyA bhavitavyaM, sukhaduHkhavat sItoSNavadvetyAdi / atha mA bhUtsaMsAra iti tena apavarga eva | nAstIti mantavyaM vaktavyaM vA / tadhAvi sAsayaMti No vade / mA bhUtsaMsArAbhAva iti doSa: / athavA bhaNati sapakkhacodao savve bhavasiddhiyA jIvA sijjhissaMti tadhAvi bhavasiddhiyavirahio logo bhavissati / adha Na savve sijjhissaMti No NAma bhavasiddhiH / evaM sAsatitti vA asAsatitti vA No vade // 4 // 1. alisA muule| (mU0) eehiM dohiM ThANehiM, vavahAro Na vijjaI / eehiM dohiM ThANehiM, aNAyAraM tu jANaI // 5 // ( sUtra 759 ) dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam / / 275 / /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 276 / / (cU0) 'etehiM dohiM ThANehiM vavahAro0 / ' imANi doNNi dvANANi - vocchijjissaMti bhaviyA adho | vocchijjissaMti, No NAma bhaviyA, athavA sesA savve gaMThiyA bhavissaMti, tadhAvi etehiM dohiM ThANehiM vavahArAdItyatazca | darzanaM na bhavati / etehiM dohiM ThANehiM aNAyAraM vijANAhi / kataraM anAcAraM ? darzanAnAcAraM / syAt kathaM mantavyaM vaktavyaM vA ? 'jayantIti ! je jahANAmae savvAgAsaseDhI0 / ' evaM mantavyaM, pareNa vA puTTheNa vaktavyam / ukto darzanAcAra AcArasyeti ||5|| idAnIM cAritraM prati zraddhAnamucyate (mU0) je keti khuDDagA pANA, aduvA saMti mahAlayA / sarisaM tehiM veraM ti asarisaM ti ya No vade // 6 // ( sUtra 760 ) (cU0 ) 'je kei khuDDayA pANA0 / ' indriyANi prati khuDDagA savve egeMdiyA beiMdiyA kramavRddhirjAva paJcendriyA / atha zarIraM prati kuMthumAdI khuDDagA hatthimAdI mahAlayA / saMti-vidyante sarvalokapratyakSA AlayaH zarIraM, mahAnAlayo 1. tu jANaI- muule| dvitIya zrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 276 //
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 277 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam yeSAM te mahAlayAH, tA~zca jighAMsuryadi kazcitpRcchet ArjavatvAd durvidagdho vA-sarisaMtesi vera kammaM te mAremANassa / kiM sariso kammabaMdho bhavatitti? // 6 // tattha ko vavahAro? ucyate (mU0) etehiM dohiM ThANehiM, vavahAro Na vijjtii| etehiM dohiM ThANehiM, aNAyAraM tu jANae ||7||(suutr 761) (cU0) 'etehiM dohiM ThANehiM / ' kathaM na vidyate ? jati bhaNati-sariso kammabaMdho to mahAlayA paricattA / itarathA te thUlatti kAUNa adhamabhIrU logaravabhIrU ya te pariharati khuDDulae ya kuMthumAdi egidie vahaMto Na loe / garahijjai / so evaM ciMtei khuDDalae vA mahallae vA savvattha samo pANAtivAtotti NissaMkito ghAteti / etehiM dohiM / ThANehiM vavahAraM samaM bruvatA mahAlayAghAta'nujJA, viSamaM bruvatA khuDDalaghAtAnujJA bhavati, tena dharmasaGkaTametat, na kazcijjAnAno dharmasaGkaTamanupravizet / atra dUSagaNikSamAzramaNaziSyA bhaTTiyAcAryA evaM bruvate-atra nistuSameva vAkyamato avacanIyavAda iti / sa tu taireva punarvizeSitaH, yathA zAkyAnAM nityAnityAvevetyavacanIyaH pudgalaH, asmAkaM tu // 277 //
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 278 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam viziSTaM avaktavyam, kathaM na vaktavyaM ? tulyo'tulyo vA ghAte bandha iti tRtIyamavaktavyam / / 7 / / anyamatyA AcAraM prati pRcchA (mU0) ahAkaDAI bhuMjaMti, aNNamaNNe sakammuNA / uvalitte ti jANejjA, aNuvalitte ti vA puNo ||8||(suutr 762) (cU0) aMdhAkammaM c0|' AdhAya karma sAdhu manasyAdhAya prakaraNamityarthaH / anyo'nya iti vIpsA, anya | iti asaMyataH tasmAdanyaH saMyataH tasyAnyasyAdhAya karma kartuH karmalepena kiM lipyate no lipyata iti praznaH? |8|| ucyate - (mU0) etehiM dohiM ThANehi, vavahAro Na vijjtii| etehiM dohi ThANehiM, aNAyAraM tu jANae ||9||(suutr 763) // 278 // 1. ahAkaDAI bhuNjNti-muule|
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ (cU0)'eehiM dohiM ThANehiM0 / ' kathaM vavahAro'nAcArazca ? ucyate, yadi bravIti atthi kammovalevo tti zrIsUtrakRtAGga dvitIyacUrNiH PekAntena tena dravyakSetrakAlabhAvavyatikrAntAH sAdhavaH parityaktAH / syAdata uvalittetti, jati deMtovi bajjhati nanUktaM zrutaskandhe // 279 / / 'tihiM ThANehiMjIvA appAuattAe kammaM bNdhNti|( ) teNaM kiM mama appavadhAe ceva AdhAkammeNa diNNeNa? paJcama madhyayanam yena dAtA badhyate, alpAyuSkaM ca karmopacIyate / kiJca-akRtAbhyAgatadoSaM caivaM kazcidapi pazyannevaM manyeta / tena uvalittetti na vaktavyam / adha bhaNati-Navi aNNo aMgAre kddddti0|'( ) evaM nAnyasya karmaNA anyo yujyate, tena mRgadRSTAntena dAtavyameva ca iti / atra doSaH jo deti so pAvaM kammaM kAtuM kAtuM jIvovaghAtaM karei iti / prictto| je'vi pANe vadheti te'vi paricattA / tadevaM dharmasaGkaTamitikRtvA'nyo'nyasya karmaNA uvalitto anuvalitto | vetyucyamAnaM vyavahAraM nAvatarati egaMteNaM / kiJcAnyat-'ye ya dANaM psNsNti0|'(suutrkRtaaNgsuutrm 515) tadvatovi je NiseveMti // 9 // || 279 // ayamanyo darzanaM prati vAgAcAraH, tadyathA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 280 // (mU0) jamidaM urAlamAhAraM, kammagaM ca tameva ya / dvitIyasavvattha vIriyaM atthi, Natthi savvattha vIriyaM ||10||(suutr 764) zrutaskandhe (mU0) etehiM dohiM ThANehiM, vavahAro Na vijjtii| paJcamaetehiM dohiM ThANehiM, aNAyAraM tu jANae // 11 // (sUtra 765) madhyayanam (cU0)'jamidaM oraalm|' iti / yat iti anirdiSTasya nirdezaH / idamiti sarvvaloke pratyakSaM, AhArakamapi keSAJcitpratyakSameva, vaikriyamapi pratyakSameva, taijasakArmaNe pratyakSajJAninAM pratyakSe, ekasmizcaudArike sAdhite zeSANyapi sAdhitAni bhaviSyanti / ziSyaH pRcchati etadaudArikaM zarIraM kAmaM kArmakazarIrAnniSpannaM tatkimanayorekatvamutAho / anyatvaM? kutaH saMzaya iti cet ? ubhayathA dRSTatvAtkAryakAraNayoriha tantupaTayorayugapatsiddhidRSTA, tantava eva kAraNAntarataH abhinnadezaM paTaM nivartayanti, Adarza tvAdarzAdRzyasaMyogA sadRzacchAyopalabdhe sati kAryakAraNayoH sambandhe bhinnadezatA dRSTA ityato naH saMzayaH, ki kArmakazarIramaudArikaM bhinnadezamArabhate pratibimbavat utAbhinnadezaM svaa||280|| | tantupaTavaditi ? tata ucyate, ekAzrayatvAnna pratibimbavadbhinadezaM, [tantusamudainaurvA] tantusamuhai: paTavat syAd, uktaM
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 281 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam hi-'jale tisstthti|'( ) Aha astu tAvattantupaTavadabhinnadezaH kAryakAraNasambandhaH kArmakaaudArikakAyayoH, | tatkimekatvamanayorutAnyatvaM iti? ucyate, sadasatkAryatvAt ghaTavadetatsyAt, uktaM ca-'Natthi puDhavIsiTTho ghddo0|' (vizeSAvazyakabhASyam 2104) tti / evaM na kArmakazarIraM pratyAkhyAyaudArikaM bhavatIti ekatvaM siddhamanayoH / / sUkSmasthUramUrtimattvAcAkSuSatvAnnirupabhogasopabhogatvAcca suSTha anyatvamityevaM sadasatkArmakaudArikayorekatvAnyatvaM prati / bhajanA, vaikriyAhArakayorapi / taijasamapi kammakAto Nipphajjati / tatthavi bhajanA iccevaM ekAntena tu ekatvamanyatvaM vA bruvato vAganAcAro bhavati, teNa 'etehiM (dohiM) ThANehiM0 / ' pacchimaddhasiloeNa bitijjiyA pucchA 'savvattha vIriyaM atthi0|' yathA kAryakAraNayorvaktavyAvaktavyatoktA evaM krtRkrtvyyorpi| kimetat sarvaM? sarvakArye kiM kartuH sAmarthyamasti uta nAstIti pRcchA ? ucyate, zikSArthapUrvamazikSApUrvakaM ca keSu(cit) kartuH sAmarthyamasti kecinnAsti / tatra zikSApUrvakaM ghaTAdiSvasti sAmarthya azikSApUrvakaM gamanAdAnabhojanAdyAsu kriyAsu / na caivaM sAmarthyamasti, uktaM hi-'chahiM ThANehiM jIvassa natthi uDhANei vaa0|' ( ) // 10 // // 11 // // 281 //
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 282 / / logaM vA alogaM vA evamavacanIyavAdaH prasakta iti kRtvA sAmpratamapavAdaH kriyte| na sarvatrAvacanIyavAdo bhavati, taM jadhA (mU0 ) Natthi loe aloe vA, NevaM saNNaM nivesae / atha loe aloe vA, evaM saNNaM nivesa // 12 // ( sUtra 766 ) (cU0 ) ' Natthi loe aloe vA0 / ' pratyakSa eva dRzyate jIvAjIvasamudAyo lokaH / sa kathaM nAstIti saMjJA hRdi niveza [ iti ] (yet) vyavahAro vA vaktavyo / yaccAsti loka iti lokaviruddhaM caivaM pratiSedhazca / kathaM pratiSedhako'sti apratiSedhyo loko nAsti ? sa hi lokAntargato vA na vA ? yadi lokAntargato yathA bhavAnasti kimevaM loko na bhaviSyati ? uta lokabahirbhUto vA ? nanu lokasyAstitvaM siddhaM yasya bhavAn bahirvarttate, vaktRvacanavAcyavizeSAcca na kazcit pratiSedhayati lokAstitvam alokasyApi sukhaduHkhazItoSNajIvitamaraNachAyAtapavat dvandvasiddhistasmAnnaivaM saJjJA manasi nivezayet / kintu 'atthi loe aloe vA0 / ' atrApi bhajanIyaM asti sadbhAve, adiTTho lokaH, atthi vA sadbhAvA, diTTho Natthi, tahAvi lokaviruddhamitikRtvA bhajanAvAdo nocyate // 12 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam / / 282 / /
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 283 // jIvAjIvasamudAyo loka iti kRtvocyate - (mU0) Natthi jIvA ajIvA vA, NevaM saNNaM nivese| asthi jIvA ajIvA vA, evaM saNNaM nivesae ||13||(suutr 767) (cU0) ('Natthi jiivaa0|') nAsti jIvAjIvA, nArakAdyA jIvA ajIvA dharmA(dhA)kAzapudgalAH / atrApi bhajanA, asadbhAve Aditu tathApyAzvAso, na ca duHkhabhIrutA naighRNyaM ca jIveSviti kRtvA nApadizyate / avadhAraNenocyate ''asthi jIvo ajIvo vA' // 13 / / jIvadravyasiddhau tadguNAvasaro yata ucyate (mU0) Nasthi dhamme adhamme vA, NevaM saNNaM nivese|| atthi dhamme adhamme vA, evaM saNNaM nivesae // 14 // (sUtra 768) (cU0) Natthi dhmmo0|' tadeva naighRNyaM, na vAbhyupagamo bhavati / dharmato hi abhyudayaniHzreyasayoH siddhiriti 1. asthi jIvA ajIvA vA-mUle / 2. dhmme-muule| // 283 //
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 284 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam kRtvAbhyupagamyate dhArmikasya / sa cennAsti kastAnanusapaita? tena tIrthocchedaH / adhArmikeSu karmasu pravartate nAstyadharma iti kRtvA'to doSasaGkaTam / na vaktavyaM nAsti dharma: adharmo vA, vaktavyaM tu 'atthi dhamme adhamme vaa|' // 14 // (mU0) Natthi baMdhe va mokkhe vA, NevaM saNNaM nivese| asthi baMdhe va mokkhe vA, evaM saNNaM nivesae ||15||(suutr 769) (cU0)('Natthi baMdhe v0|') dharmAdharmAnantaraM bandhamokSau bhavataH / adharmazca kAraNaM bandhasya / dharmastu sarAgadharmo vItarAgadharmazca / tatra sarAgadharmaH svargAya, vItarAgadharmastu mokSAya / te tu prAyeNa vitRlikA lokAyatAdyA dharmAdharmoM bandhamokSau ca necchanti / ekaikatrAnAzvAsaH abhyupagamanirdayadoSAzca vAcyAH / dharmAdharmabandhamokSAstitvavAdAstu ta eva viparItAH suguNA bhavaMti // 15 // ukto bandhastadvikalpAstu puNyaM pApaM ca / ato bandhamokSAnantaraM - (mU0) Natthi puNNe va pAve vA, NevaM saNNaM nivese| atthi puNNe va pAve vA, evaM saNNaM nivesae ||16||(suutr 770) // 284 //
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 285 / / (cU0 ) ' Natthi puNNe va pAve vA0 / ' tattha puNNaM NavavidhaM / puNNaM suhAdI, adhavA poggalakammaM ca subhagAdyA: / atrApAyA - Natthi puNNaMti kAuM puNNaMtaNAI logo Na sevissai taM puNNassa tathA hetuM // 16 // puNyapApayorAgama: hetuH prabhavaH prasUtirAtravamityanarthAntaramiti kRtvA te puNyapApAnantaraM (mU0 ) Natthi Asave saMvare vA, NevaM saNNaM nivesae / asthi Asave saMvare vA, evaM saNNaM nivesae // 17 // ( sUtra 771 ) veyaNA nijjarA vA, NevaM saNNaM nivesae / atha veNA nijjarA vA, evaM saNNaM nivesa // 18 // ( sUtra 772 ) natthi kiriyA akiriyA vA, NevaM saNNaM nivesae / atthi kiriyA akiriyA vA, evaM saNNaM nivesa // 19 // (sUtra 773 ) dvitIyazrutaskandhe paJcama madhyayanam / / 285 / /
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 286 // (cU0 ) ' Natthi Asave0 / ' Asavo saMvarakriyA vA / Natthi kiriyatti akiriyAvAdiNo bhAMti / kecittu brUvate - sarvamutpadyate ghaTavat, yaccotpadyate tatsarvaM kriyAvad ghaTavadevetyataH akiriyA Natthi / tata ubhayamatApanodArthaM 'natthi kiriyA akiriyA vA0 / " atthi kiriyA akiriyA vA0 / ' tatra jIvapudgalAvavasthitau ca kriyAvantau, dharmAdharmAkAzAni niSkriyANi // 17 // // 18 // // 19 // prAgabhihita AsravaH, tadbhedAstu ato (mU0 ) natthi kohe va mANe vA, NevaM saNNaM nivesae / (cU0 ) ' Natthi kohe va mANe vA0 / ' dRzyante hi yathAsvaM krodhAdikaSAyAbhibhUtA vadhavairapravRttAH tatkathaM kaSAyA na bhaviSyanti ? // 20 // - atha kohe va mANe vA, evaM saNNaM nivesa // 20 // ( sUtra 774 ) dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 286 //
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 287 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam (mU0) natthi mAyA va lobhe vA, NevaM saNNaM nivese| ___ asthi mAyA va lobhe vA, evaM saNNaM nivesae ||21||(suutr 775) Natthi pejje va dose vA, NevaM saNNaM nivese| asthi pejje va dose vA, evaM saNNaM nivesae // 22 // (sUtra 776) (cU0) 'Natthi mAyA va lobhe vA0 / ' ayamanyakaSAyasakSepa eva / 'natthi pejje va0 / ' prItiH pemaM vA pejjaM / tadviparItaM doSaH // 21 // // 22 // etehiM ceva kasAehiM pejjadosehiM vA saMsAro vA cAurato Nivvattijjati / teNa - (mU0) Natthi cAuraMte saMsAre, NevaM saNNaM nivese| atthi cAurate saMsAre, evaM saNNaM nivesae // 23 // (sUtra 777) sp||287||
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 288 // (cU0 ) ' Natthi cAuraMto saMsAro0 / ' cattAri aMtA jassa sa bhavati cAuraMta: / tattha tirikkhajoNiyamaNussA paccakkhatti kAuMNa vuccati, Natthi ya maNuyo, NeraiyajuvalayaM jadhA sesANaM NeraiyapajjattANa, NeraiyapajjatA aNumANagijjhA | teNa Na vuccati // 23 // (mU0 ) Natthi devo va devI vA, NevaM saNNaM nivesa / asthi devo va devI vA, evaM saNNaM nivesa // 24 // ( sUtra 778 ) (cU0 ) 'Natthi 'de0 devI vA0 atthi devo va devI vA0 | siddhA ||24|| devAnaMtaraM - ( mU0 ) natthi siddhI asiddhI vA, NevaM saNNaM nivesae / atha siddhI asiddhI vA, evaM saNNaM nivesa // 25 // ( sUtra 779 ) 1. cAuraMte saMsAre mUle / 2. devo va devI vaa-muule| dvitIyazrutaskandhe paJcama madhyayanam / / 288 //
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 289 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam (cU0) Natthi siddhI va'siddhI vA0 / ' kecid bruvate mokSopAyo Natthi / teNa vuccaMti, 'Natthi siddhA siddhI vA' // 25 // jai koi bhaNejjA sakkaputto u'jale jIvA thale jIva'tti kAuM jIvabahuttA ahiMsAbhAvAcca - (mU0) natthi siddhI niyaM ThANaM, NevaM saNNaM nivesae / asthi siddhI niyaM ThANaM, evaM saNNaM nivesae ||26||(suutr 780) (cU0)'Natthi siddhI niyaM ThANaM0 / ' tatpratiSedhArthamucyate-atthi siddhI jIvabahutve'pi / kathamiti cet ? | taducyate 'jalamajjhe jadhA nnaavaa0|'( ) // 26|| (mU0) natthi sAhU asAhU vA, NevaM saNNaM nivesae / asthi sAhU asAhU vA, evaM saNNaM nivesae // 27 // (sUtra 781) // 289 // 1. siddhI asiddhI vaa-muule|
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 290 // (cU0)'Natthi sAdhU asAdhU vA0 / ' NevvANasAdhagA ahiMsAdihetU sAdhayaMtIti sAdhU / tatkecid bravateviNAvi jIvabahutve naiva zakyate mokSaH sAdhayituM, kasmAd ? yatazcalaM manaH, avinayavanti calAni cendriyANi, tANi ca na sukhaM niggahItuM, aniggahItesu ca kathaM mokSaH syAt ? uktaM hi 'caMcala hi manaH paarth0|'( ) yasmAdevaM tasmAnnAsti sAdhuH, sAdhvabhAvAcca tatpratipakSabhUtasya prAgevAsAdhorabhAva iti, taducyate-'atthi sAdhU asaadhuu0|' kathaM sAhU bhavati? ucyate, NANI kammasakkho, visayANa aNaNubhavaNaM, adhavA sAdhureva sAdhuH saMyata ityarthaH, vivarIto asAdhU // 27 // (mU0) natthi kallANe pAve vA, NevaM saNNaM nivesae / asthi kalANe pAve vA, evaM saNNaM nivesae ||28||(suutr 782) __ (cU0) 'Natthi kallANe tti0|' yatheSTArthaphalasamprAptiH kalyANaM / zAkyA bruvate-sarvanimittamanAtmakavacanAta kalyANameva na vidyate kvacit / pAvaM kadhaM Natthi? sarvamIzvaravikAra iti kRtvA / kutra pApaM necchaMti? prlokike| 1. asAdhU vaa-muule| // 290 //
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 291 // zAkyAstu kalyANamevaikaM necchaMti / teSAM ta evAnAzvAsAdayo doSA abhidheyAH / vayaM tu 'asthi kallANe pAve vaa0|' | kathaM kallANaM? kallANaphalavivAgadarzanAt, pratyakSato hi kalyANapApaphalavipAkA dRshynte| rogitArogitasuhitaduHkhitAdiSu / dvitIya zrutaskandhe | suhavivAgadudhavivAgAiM ettha NidarisaNaM // 28 // paJcamaukto dRSTiM pratyAnAcAra AcArazca / ayamanyo dRSTyanAcAraH, pApakAni karmANi karoti vedayati ceti, atraikAntena esa -7 madhyayanam (mU0) kalANe pAvae vA vi, vavahAro Na vijjii| jaM veraM taM na jANaMti, samaNA bAlapaMDiyA // 29 // (sUtra 783) (cU0) kallANe pAva [u] (e) tti0 / ' purise bhaNNamANe vavahAro tti vijjati / tatra [vA] (pA)va |kssrnne'| kadhaM kallANakArI Na bhavatyekAntena ? ucyate, sAtaM cetyAdi kallANaM / etesiM sesANi ya eteNa kAraNeNa | pAvaM, jAva suhumasaMparAiyabaMdhao so AumohaNijjavajjAo cha kammapayaDIo baMdhamANo NANAvaraNijjaaMtarAiyAI | baMdhati, tAo jAo subhAo prAyeNa suhaM baMdhati, tadhAvi ekAntena kalyANakArI na bhavati / atha vedanAM prati // 291 // aNuttarovavAtiyAvi kiMci azubhaM NANAvaraNijjaM vedeti, jeNa tesiM Na savvaM NANAvaraNIjjaM khINaM / evaM badhamANo NANAvaraNijya suha baMdhati, tadhAvi ekA aNuttarovavAtiyAvi ki
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 292 // darisaNAvaraNijjaMpi aMtarAiyaMpi / maNussesuvi titthagarovi sIuNhAdINi asAtANi vedeti, teNa jati so khINakasAyo Na pAvaM baMdhati, tAva vedeti nAmagottaM asAtaM ca, teNa egaMtakallANe Na vattavvo, egaMtapAvo vA baMdhaM prati / NaNu adhesattamAu baMdhao egaMtapAvo micchAdiTThI paramakaNhalesso ukkosasaMkiliTTha[Ni] pariNAmo ucyate ? jadivi so baMdhaM prati etAva | tahAvi kadAcit sAtAvedao hujjA, uccAgodo subhaNAmodayo vA, NiyamA paMcidio uttamasaMghayaNo y| evaM egaMtapAvovi na vyavahAramavatarati / yasmAccaivaM tasmAdekAnte nirdezavyavahAro Na vijjati, vavahArAyedaM ca maNNamANamucyamAnaM vA vairaM prasUte, karmaNa eva ca vairAkhyA, uktaM hi - 'pAve vajje vere 0 / ( ) dRSTaM hi lokaviruddhamucyamAnaM vairAya, uktaM hi'jJAtA yathA0 / ' ( ) ato'nyathA lAghavavairaM, tathA cauktaM- 'jIhe jANa pamANaM je me0 / ' ( ) evaM tu sUkSmaM | jJeyam / kudRSTayaH zramaNA api tAvanna jAnante zAkyAdayaH kimu gRhasthAzca bAlA ? mUlA eva ajAnakA ityarthaH / yadyapi te svazAstraparazAstravizAradAH lokena paNDitA ityapadizyante tathApi te na paNDitA iti bAlA eva pratyavaseyAH / ayamanyaH avAcyasaMgrahaH ekenaiva zlokenAbhidhIyate - dvitIya zrutaskandhe paJcamamadhyayanam // 292 //
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 293 // (mU0) asesaM akkhayaM vA vi, savvadukkhe tti vA punno| dvitIyavajjhA pANA na vajjha tti, iti vAyaM na nIsare ||30||(suutr 784) zrutaskandhe (cU0) asesaM akkhayaM vAvi0 / ' azeSaM kRtsnaM sampUrNaM sarvamityanarthAntaram / tena sarvamukte azeSamuktameva paJcama| bhavati / sarvo grAmo AyAta iti avAcyametat ekAntena / kathaM?, jIvAjIvasamudAyo hi grAmaH sa kathaM sarva aayaasyti|| madhyayanam azeSo vA odano tvayA mayA bhukta ityavyavahAraH / tatra hi sikthAdayaH sikthaikadezAvayavA odanagandhazca vidyata eva / | yadyapi azeSA sikthA bhuttA aNNattha vA pakkhittA tadhAvi gaMdho'sti / na cApadravyo gandho bhavati / evaM ceva jai bhaNati-dehi dehi bhuMja bhuMja vA ajjavi akkhayo kuro acchati / na hi kRtakAnAM dravyAnAM akSayatA vidyate teNa Na savvamakkhayaM vattavvaM / nanu saMsAraH kathaM? uktaM hi so savvakAladukkho, ucyate, paNNavaNAmaggo'yaM jeNa vuccati to savvakAladukkho, idharadhA suhaMpi asthi dukkhNpi| nanUktaM sAdaM ca, vedaNijjaM, tathA vedaNijjaM sAtaM ca navapadArthAH / tattha paNNavaNaM paDucca tatthio padattho-suhodayaM, kiM puNNaM puvvammijjati pAvaM pacchA mijjati? egamegaMteNaM sarvaduHkhamucyamAnaM vavahAraM nAvatarati / vajjhA pANA Na vajjhatti sarvaloke viruddhametat vajjhA pANAti maNasAvi Na sammataM kimuta vAcA vaktuM // 293 // kammuNA vA kartuM ? adha astu tAvanna vakti vadhyAH prANinaH, adha avajjhA kathaM na vAcyaM? nanvetadapi lokaviruddhameva /
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 294 // zrutaskandhe kathaM ahiMsakaH svayaM na ca vakSyati avadhyAH prANA iti ? ucyate, satyametad svayaM kriyate tadanyasyApyapadizyate, kintu yadi kazcit siMhamRgamArjArAdikSudrajantUn jighAMsubrUyAt-bho sAdho! kimetAn kSudrajantUn ghAtayAmi uta muJcAmIti / tatra na dvitIyavaktavyaM muJca muJceti, te hi muktA anekAnAM ghAtAya bhaviSyanti / evaM cauramacchabaddhavadhAdayo na vaktavyA muJca ghAtayeti vA, paJcamaAha ca - 'grasatyeko mu0|'( ) avyApAra eSa sAdhoH / tena vyavahArapakSe nAvatarati, yasmAcca vyavahArapakSAtikrAntA madhyayanam evamprakArA vAktasmAditi vAcaMNa nnisire| evaM tAva logo jaMbhaNati 'asesaM akkhayaMti vA' taM tadhA Na vattavvaM // 30 // ucyate kiJcidanyathA, jadhA kiM? (ma0) dIsaMti samiyAcArA, bhikkhuNo sAhujIviNo / ee micchovajIvi tti, iti diDhei na dhArae ||31||(suutr 785) (cU0) 'dIsaMti0 / ' NihuappaNo svazAstroktena vidhAnena nibhRtaH AtmA yeSAM te bhavanti nibhRtAtmAnaH yugaMtarapadiTThiNo paripUtapANiyapAyiNo moyiNo NagaNiNo vivittekAsanaseviNo dhyAyina ityevamAdi na naikRtyaM / // 294 // 1. smiyaacaaraa-muule|
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 295 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam | bhikkhAmettavittiNo 'sAdhujIviNo 'tti Na kassai uvagedheNa jIvaMti kakkakuhagakusayAvajjiNo / evaM vatte te micchA paDivajjatitti / evaM diDhei na dhArejja / pareNa puTTho Na evaM bhaNejjA-ete varAgA bAlatavassiNo savvaM micchA kareMti, | lokaviruddhaM ca / taM bhaNaMtassa te loe gADharuTThIbhUtA, pacchA logo mA bhaNihititti ete madIye satthiyA guNadveSiNaH avidu russaMti Na ya uvasamaMti / te'vi ya jAva gevejjA tAva uvavajjati to kadhaM egaMteNaM evaM vuccati-savvametaM NiratthagaM kilissaMti / NiccapuTTho vA bhaNati aNAgADhamicchAdiTThIsu-etevi kiMcidadhelogaphaligaM Nivvattenti // 31 // ayamaNNo annautthiyagihatthANaM dANaM pratyavyavahAraH (mU0) dakkhiNAe paDilaMbho, asthi natthi tti vA punno| Na viyAgarejja mehAvI, saMtimaggaM ca vUhae // 32 // (sUtra 786) (cU0) 'dakkhiNAe patilaMbho0 / ' dAnaM deMti dIyate vA dakSiNA / dakSiNA pratilambho / dakSiNAyAH pratilambhaH / athavA dakSiNAyA lambhito dakSiNAlambhastayA vA lambhitaH sa pratilambhaH pratimAnavat jo mAnito vA 1. pddilNbho-muule| // 295 //
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 296 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam RS bhavati / evaM pratikArapratyupakArapratyapakArapratipUjAdiSvAyojyaM / sa kiM pAtre vA'pAtre vA pratilAbhite ? tato paDilAbho atthi Natthi pucchijjati bhaNati-ekAnto nAsti / tattha dosA-jArisaMvA vacanIyaM tAriseNeva phaleNa hotavvaM / teNa adhammiyassa kassai iTuM dANaM diNNaM / teNavi NAma iTeNa phaleNa hotavvaM / pAtre vA aMtaM paMtaM diNNaM / teNAvi NAma aMtaphaleNa hotavvaM / evamanekAntaH / patte tu iTThamaNiTuM vA saDAe aNuparodhI dijjamANaM mahapphalaM bhavati / apatte tu | iTTamaNiTuM vA dattaM vadhAya / tathAvi Na vArijjati aMtarAiyadosotti kAUNa / tathA'nujJAyate dehitti majjAraposagAdiTuMteNa mA adhigaraNaM bhavissati / teNa asaMjatagihatthANaM annautthiyANa dehitti / kiMca-ittha puNNaM Na vA puNNaMti Na viyAgarejja / medhAvI jai puNa bhaNati-kiM pattaM jassa mae dAtavyaM? kathaM vA kiM vA'sya phalamiti ? tadA'sya kathyate yo dAtA yaM deyaM / evametAnyavyAkRtavastUni yathA yeSu sthAneSu vaktavyAni tathoktAni avaktavyAnyapyanyeSu sthAneSu, yathA , ca vaktavyAni tathApyuktam / etena lakSaNenAnyAnyapi tathAvaktavyAnyavaktavyAni ca vijJeyAni / ato'tiprasaktaM lakSaNamiti kRtvocyate / evaM sarvatraiva tadvikalpaM kariSyati tenoddhAraH kriyate ekAntenaiva 'santimaggaM ca vUhae' zamanaM-zAnti: maggemArgaH jeNa kadhiteNa uvasamaMti sattANi zAsanavRddhizca bhavati tathA kathayati, so puNa saMtimaggo dhammaM kadhaMtehiM pAvAveMtehiM 1. vaktavyAvaktavyAni-C // 296 //
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 297 // dvitIyazrutaskandhe paJcamamadhyayanam saMgiNhaMtehiM uvagiNhatehiM vRMhito bhavati, uktaJca-'prAvacanI dhrmkthii|'( ) ettha Natthi bhayaNA / egaMtena caivaM | tathA tathA kadhetavvaM kAtavvaM ca jadhA jadhA saMtimaggo hijjati // 32 // (mU0) iccetehiM ThANehiM, jiNadiTehiM sNje| dhArayaMte u appANaM, AmokkhAe parivvaejjAsi // 33 // tti bemi ||(suutr 787) ||annaayaarsuyN sammattaM // ||pnycmaadhyynN samAptam / / (cU0)'icceehiM tu TANehiM0 / ' katarAiM ThANAiM? jANi aNAdIyaM pariNNAdIyaM, pariNNAdINi avahAraM | NAvatarati / jAI atthi loe vA aloe vA vavahAraM uvacarati / tesu savvesu saMjate teriyamANesu appANaM kadhaM appANaM vArayati / avaccAI bhaNati / evaM dhArito appA kiyaMtaM kAlaM? AmokkhAe jAva Na muccai savvadukkhesu asmAdvA, zarIrakAt / pari samaMtA vaejjAsi mokkhAya parivvaejjAsi tti bemi // 33 // ||anaacaarshrutaakhyN paMcamamadhyayanaM samattaM // 1. iccetehiM tthaannehi-muule| 4 // 297 //
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi / / 298 / / chTuM ajjhayaNaM' addaijjaM ' (cU0 ) anAcAra zrutamuktaM / yathA kena varjitA anAcArA: AcArazca [bhAvato ] (sevito) taducyate - jadhA addaeNa / esa ajjhayaNasaMbaMdho, NAmaNipphaNNe addaijjaM / addaM NikkhivitavvaM (ni0 ) nAmaMThavaNAaddaM davvaddaM ceva hoi bhAvaddaM / eso khalu addassa u nikkhevo cauviho hoi // 184 // (cU0 ) ' 'NAmahaM ThavaNAddaM0 / ' gAthA / NAmaddaM jadhA siMgaberassa Ardrakamiti nAma, tathA nnksstrmaa[dh](rdraa)| ThavaNaddaM cittakaMmAdisu ArdrakaM likhitaM, ArdrAnakSatraM likhitaM // 184 // (ni0) udagaddaM sAraddaM chaviyadda vasadda tahA silesadaM / eyaM davvaddaM khalu bhAveNaM hoi rAgaddaM // 185 // 1. nAmaMThavaNA ahaM mudritaniryuktau / dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam / / 298 //
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 299 // (cU0)'udagaI sAraiM0 / ' gAthA / udakAI yathA udakADhU~ gAtraM / kevi haritayA sukkaM tayAe ya abbhantare jaM paMDaragaM sa sAro, paNNANe Niyase ajjavi prItyAH eva ullollo acchati / chavitti tayA yathA'yaM puruSaH snigdhatvaco Najjai / se makkhitAI aNgaaii| Aha hi-tvaci bhogAH sukhaM maaNse0|'( ) silesaI jahA koi khaMso vittto| samANo pacchA sileseNa makkhijjati, pacchA Nijjati / galititti / evamAdidravyAo dravyAH jadhA udagaM sileso ya ete dovi sayaM ciya addA aNNaMpi ArdIkurvanti / sAradaM chaviyaddA puNa kevalaM sayamevA''rdrA / bhAvadaM rAgadaM logaM | bhaNati / ArdrasaMtAno devadattaH snehavAnityarthaH / Nehatuppitagattassa reNu / uparucittaM ca tavvihamadaM / iha tu AIkanAmnA puruSeNAdhikAraH / tatrApyanvarthAzrayaNameveti kRtvA tatprayojanamuktameva bhavati // 185 / / dravyabhAvArdrakavizeSAstu punarucyante / tatthaddao tividho (ni0) egabhaviyabaddhAue ya abhimuhae ya nAmagoe ya / ete tinni pagArA davvadde hoMti nAyavvA // 186 // // 299 //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi : // 300 // (cU0 ) "egabhavio baddhAuo0 / ' gAthA / addAo NAmagottaM vedeMto tato samuTThitA gAthA / zRGgaberAdInAmArdrakasaMjJA tathApi tebhyo nAdhyayanamidaM samutpannaM tasmAttairnAdhikAraH / jo ceva so addAbhidhANo sAdhU tenAtrAdhikAraH / e[ta](ttha) addakauppattI bhaNitavvA / tato samuTThitamiNaM / sA ya imA gAthA - (ni0 ) addapure addasuto nAmeNaM addaotti aNagAro / tatto samuTThiyamiNaM ajjhayaNaM aijjati // 187 // 1. egabhaviyabaddhAue ya-mUle / kAmaM duvAsaMgaM jiNavayaNaM sAsayaM mahAbhAgaM / savvajjhayaNAiM tahA savvakkharasaNNivAyA ya // 188 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 300 //
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 301 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam tahavi ya koI attho uppajjati tammi taMmi smyNmi| puvvabhaNio aNumato a hoi isibhAsiesu jahA // 189 // ajjaddaeNa gosAlabhikkhubaMbhavatItidaMDINaM / jaha hatthitAvasANaM kahiyaM iNamo tahA vucchaM // 190 // gAme vasaMtapurae sAmaito gharaNisahito nikkhNto| bhikkhAyariyAdiTThA ohAsiyabhattavehAsaM // 19 // saMvegasamAvanno mAI bhattaM caittu diyloe| caiUNaM addapure addasuo addao jAo // 192 // pItI ya doNha dUo pucchaNamabhayassa paDhave so'vi / teNAvi sammaddiTTitti hojja paDimA rahaMmi gayA // 193 // // 301 //
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 302 // zrutaskanthe SaSTha madhyayanam daTuM saMbuddho rakkhio ya AsANa vAhaNa plaato| pavvAvaMto gharito rajjaM na kareti ko anno? // 194 // agaNito nikkhaMto viharai paDimAi dArigA vario / suvaNNavasuhArAo ranno kahaNaM ca devIe // 195 // taM neha pitA tIse pucchaNa kahaNaM ca varaNa dovAre / jANAhi pAyabiMbaM AgamaNaM kahaNa niggamaNaM // 196 // paDimAgatassamIve sapparIvArA abhikkha paDivayaNaM / bhogA sutA Na pucchaNa sutabaMdha puNNe ya niggamaNaM // 197 // rAyagihAgama corA rAyabhayA kahaNa tesi dikkhA ya / gosAlabhikkhubaMbhI tidaMDiyA tAvasehiM saha vAdo // 198 // praa||302||
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 303 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam vAde parAiittA savveviya saraNamabbhuvagatA te / ahagasahiyA savve jiNavIrasagAse nikkhaMtA // 199 // (cU0) jaNavate khitipatiTThikaM NAma gAmo / tahiM savve u parivasaMti / so sNsaarbhyuvviggo| dhammaghosANa | aMtie pavvaito saha bhAriAe / so viharati sAdhUhi saha / itarIvi ajjiyAhiM saha / tAI katA eganagare | samosaritAI / teNa sA bhikkhaM hiMDamANI diTThA / so tahiM ajjhovavaNNo / teNa saMghADigo vuccati-esA mama kAraNA pddibhNjjaavijju| NeNa ciMtitaM akajjaM eaMNa uvekkhitavvaM / teNa bhaNati-ahaM ca kataM ca mae / so evaM bhaNiuM gato pavvaitiyApaDissayaM / teNa mahattariyAe siTTo sa ullAvo / pacchA mahattariyatAe sA bhaNiyA-ajje ! appavisayaM vaccAhi / tAe bhaNNati-ahaM oliyA kahiM jAmi / so puriso / so u dUraM aNNadesaMpi vaccejjA / ahaM bhattaM | paccakkhAmIti / evaMti bhaNaMti / itareNa vi tassa AgaMtUNa kadhijjati-jadhA imaM samosaraNaM dukkaDaM / tattha milhihaamo| itaradhA Na sakkati / so acchati divasaM gaNeto / itarIevi te divase AsaNNatti kAUNaM vehANasaM kataM / tehiM AyariyANaM NiveditaM / jadhA pavvaitigA kaalgtaa| itarassa sottUNa addhitI jAtA, aho kaTuM akajja, mahaccaeNaM // 303 //
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 304 // tavassiNI kAlagayA / teNavi bhattaM paccakkhAtaM / sA kAlagayA samANI devaloesu uvavaNNA / tAo devalAgAo dvitIyacutA saMtI mecchavisae addagavaMse addagassa raNNo dhAraNIe devIe kucchisi puttattAe vakkaMtA / tIse NavaNhaM mAsANaM zrutaskandhe dArao jAto / tassa NAmaM kIrati addao / itaro'vi kAlaM kAUNa devaloesu uvavaNNo / tao cuo vasaMtapure SaSTha madhyayanam Nagare siTThikule dAriyA jaayaa| itaro'vi juvvaNattho jaao| aNNatA katAI so addao rAyA seNiyassa raNNo dUtaM / visjjeti| teNa kumAreNa pucchijjati-kahiM vaccasi? teNa vuccati-AyariyavisayaM seNiyassa raNNo sagAsaM / so tujhaM pitiyavayaMsao hoti / teNa vuccai tassa atthi koi putto Natthi ? teNa vuccai atthi / kumAro viciMte(i te)Na saha mittatA hotu / so tassa pAhuDaM visajjeti / evaM abhayassa uvaNetavvaM / so dUto taM geNhituM rAyagihaM nagaraM aagto| seNiyassa raNNo savvaM appAhaNiyaM akkhAtiyaM / itaraM divasaM abhayassa Dhukko / abhayakumArassa taM pAhuDaM | uvaNeti / bhaNio ya-jadhA addakumAro aMjaliM karei / teNa pAhuDaM paDicchitaM / dUto ya skkaario| abhao'vi // 304 // | pariNAmitAe buddhIe pariNAmeUNa so bhavasiddhIo jo mae saddhI pIti karei / evaM saMkappeUNa teNa paDimA
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 305 // karijjai / taM maMjUsAe choDhuM acchati / so dUto aNNatAvi Apucchai / teNa tassa maMjUsAe appitA / bhaNio ya / dvitIyajadhA kumAro bhaNNai-'etaM maMjUsaM rahasse ugghADejjAsi / mA mahAyaNamajjhe / jadhA Na koi pecchei / ' zrutaskandhe bahupAhuDaM pesati / so dUo paraM NagaraM pddigo| addassa raNNo seNiyapesavitaM pAhuDaM uvaNeti / addeNa sakkAretUNa sssstthpddivisjjio| kumArassa muulNgo| abhayapesavitaM pAhuDaM uvaNeti appAhaNiyaM ca akkhAti / teNavi sakkAreUNa madhyayanam paDivisajjito / itaro'vi taM gaheUNa uvariM bhUmi dUrUhittA jaNavirahiyaM karettA maMjUsaM ugghADeti / so peccheti usabhasAmissa samajaDiM pddimN| tassa IhApohamaggaNagavesaNaM kareMtassa, 'kahiM mae eyArisaM rUvaM diTuM?' cintemANassa jAisaraNaM uppaNNaM / aho mama abhaeNa NAhakiccaM kayaM / rahassigataM ca kAUNa paribhogaM ucitaM Na pari jati / tAhe raNNA kadhitaM-jahA kumArassa jappabhiti AyariyavisayAto pAhuDaM ANItaM tappabhiI jahocitaM paribhogaM na paribhuMjati / | rAyAe ciMtitaM-NaTTho kumAro bhavati / bajjhatu / tassa aNNehiM Aikkhijjai / teNa cintitaM-jai kidhai bajjhAmi to naTuM kajjaM bhavati / savvadhAvi jahocitaM bhogaM bhuMjAmi / raNNA sutaM pari jati / tassagAiM paMcaNhaM kumArAmaccasattANaM | // 305 // 1. karijjae-CI
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 306 // paMca puttasatAI aNNavi diNNAI / bhaNiA-jai kumAro Nassati to savve viNAsemi / te taM kumAraM AdareNaM | dvitIyarakkhaMti / kumAreNovAyo citito / AsavAhaNiyAe NiggacchAmi / evaM vissAseNa palAto AsaM visajjeUNa / zrutaskanthe devatAe ya bhaNitaM-sauvasaggaM / itare'vi pavisittA aDavIe coriyaM karitA acchaMti / itaro'vi NAo ekkArasami SaSThasAvagapaDima paDivajjittA Agato vasaMtaparaMNagaraM / AtaveMtassa pADiheraM kataM devtaae| tassa AtAveMtassa dArikAo madhyayanam adUrasAmaMte ramaMti / tAe seTThIdhUtie so patI gheppati / evaM so tahiM AtAveMto acchati tAe dAriyAe bhaNNati-aho mama patI AlasiMto / devatAe addhaterasahiraNNakoDio paaddiyaao| rAyA uchito ghettuM / sappA udveti / devatAe / bhaNitaM-etaM tIse dAriyAe / pituNA saMgovitaM / so'vi pavAto / sA seTThidhUtA aNNehiM varijjati / tIe mAtApituM / bhaNai kativArA kaNNA dijjati / tehi bhaNNai ekkassa / diNNA jassetaM dhaNaM bhuMja(dha) / tuma jANasi kahiM so? Natthi / NavaraM pAe jANAmi / tAhe sA tAhi bhikkhA davAvijjati / jati patiM jANasi to geNhejjAsi / itro| bArasaNhaM varisANaM aagto| so tIe pAehiM NAto / tassa pacchAto visajjitA / to ciMtiyaM-uDDAho / pddibhggo| // 306 // tassa tahiM putto jaato| bArasaNhaM varisANaM so tahiM Apucchati / sA tahiM prunniyaa| so dArao bhaNati-kiM karttasi?
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 307 // pitA te pavvaitukAmo to suhaM jIvissAmi / soUNa putteNa veDhitumAraddho / teNavi ciMtitaM-jaiehiM taMtUhi veDheti tattigANi varisANi acchAmi / teNa bArasahiM veDhito / tAdhe bArasa varisANi [pu] (a)cchito / puNNehiM pvvito| | tAe aDavIe voleti jIe tAI paMcasatAI / tehi gahIto paccabhiNNAto ya / paMcavi sayAI pavvaitAI / so jAti titthagaramUlaM / so rAyagihaM NagaraM pvisNto| gosAleNa samaM vaato| buddhena samaM vaado| dhijjAtiehiM parivvAehiM | tAvasehiM / savve paDihaMtuM sAmipAdamUlaM jAti / tassa vaccaMtassa'havA arichUDhau so hatthI addagaM pecchiUNa evaM ciMteti-addagassa teyapabhAveNa muMcAmi / tassa ya teyappabhAveNa baMdhaNANi chiNNANi / hatthI NaTTho // 186-199 // addao bhaNati (ni0) Na dukkaraM vAraNapAsamoyaNaM, gayassa mattassa vaNaMmi rAyaM ! / jahA uvattAvalieNa taMtuNA, sudukkaraM me paDihAi moyaNaM // 200 // (cU0)'Na dukkaraM vAraNapAsamoyaNaM0 / ' // 200 / / dh||307||
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 308 // gato NAmaNipphaNNo / suttAlAvagaNipphaNNe suttamuccAretavvaM ( mU0 ) purAkaDaM adda ! imaM suNeha, egaMtacArI samaNe purAsI / bhikkhuNavattA aNege, AikkhateNhaM puDho vitthareNaM // 1 // ( sUtra 787 ) (cU0 ) purekarDa adda ! imaM0 / ' tatastamArdrakaM rAjaputraM pratyekabuddhaM bhagavatpAdamUlaM gacchamANaM gosAla Aha'purekaDaM adda ! imaM suNehi / ' sarvairapi tIrthakaraiH kRtaM purekaDaM / Ardraka iti ArdrakasyAmantraNaM he Ardraka rAjaputra ! imaM yadvakSyAmastacchRNu / 'egaMtacArI samaNe purAsI / ' so'yaM varddhamAnaH yatsakAzaM bhavAn gacchati samagrAkAze pUrvamekAntacArI AsIt / tadekAntaM dravye bhAve ca / dravyaikAnta ArAmodyAnasuNNagharAdINi / etesu egaMtesu carati egaMtacArI purA Asi tti / esa mae saddhiM lAbhAlAbhasuhadukkhAI aNubhavitavvAiM / tattha bhAvaNAThANamoNAsaNAdIhiM uggehiM tavacaraNehiM Nibbhatthito samANo dukkaraM erisA cariyA jAvajjIvAe dhAretavvatti kAuM mAmavahAya bahavo bhikkhuNo bhavadvidhAM prANAdamAtrAhAryAM muMDeti, piMDeti ya, muMDettA ya 2 tehi bahUhiM paraMsatebhyaH ehi sAmprataM 1. purAkaDaM - mUle / 2. suNeha-mUle / 3. AikkhateNhaM-mUle / dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam // 308 //
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 309 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam Aikkhai puvvAvaraNhaM / AdAvaNabhikkhucariyAdikAyakilese Niyattacitto' puDhe 'tti pRthaka paunaHpanyena jo jdhaa| uvasamati tassa tadhA parikaheMto aparitaMto gAmaNagarAI AhiMDati / 'vitthareNaM'ti anekaiH paryAyairvara kila eSa sarva iti lokotpattiH / yatto pattiyaMtu pavattayaMto / evaM pUAgAravapariyArahetuM kadheti hiMDati ya gAmANugAmaM // 1 // ityasmAtkAraNAt__ (mU0) sA''jIviyA paTTaviyA'thireNaM, sabhAgato gaNato bhikkhumajjhe / AikkhamANo bahujaNNamatthaM, na saMdhayAtI avareNa puvvaM ||2||(suutr 789) (cU0) 'sA''jIviyA paTTaviyA0 / ' itarathA hi egANiyaM viharaMtaM Na koi pUei, Na vA abhigacchati / | athiradhammA athiro| kadhamasthira iti cet ? yadA so egaMtacArI bhUtvA sabhe'ti gRhAkhyAnaArAmagato vA vRkSamUlAzrito | gRhaM saraNamityarthaH / tyaktvA gRhaM kiM punaH gRhapravezanatA? gaNaH samUhaH, gaNamadhye AkhyAti, naikakasya / bhikSumadhye | 1. puddho-muule|
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 310 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam sadevamaNuAsurAe parisAe parivuDo / janAya hitaM janyaM bahujanAya bahujanyaM taM cArthaM kathayati, na sUtraM / 'Na' - saMdhAyati'tti na saMdhiti, avaraM NAma jenimaMtaM sAmpratIyaM vRttaM-ratnazilApaTTaH siMhAsanaM chatraM cAmaraM / adhavA'azokavRkSaH sarapuSpavRSTi-divyo dhvanizzAmaramAsanaM ca / bhAmaNDalaM dandabhirAtapatraM, satprAtihAya jinezvarANAm' ( ) anena devendradurlabhenApi vibhUtivRttena yatpUrvaM vRttaM egaMtacArittaM tadanyo'nyavyAghAtAnna | saM(dhe)ti // 2 // kiMca (mU0) egaMtameva aduvA vi iNhi, do va'NNamaNNaM na sameMti jamhA / puTviM ca iNhi ca aNAgataM vA, egaMtameva paDisaMdhayAti // 3 // (sUtra 790) (ghU0) 'egaMtameva aduvAvi ehi / ' yadi ekAntacAritvaM zobhanametadevAtyantaM karttavyamabhaviSyat, uta manyase idaM mahAparivAravRttaM sAdhu tadidamAdAvevAcaraNIyamAsIt, to kiM bArasamadhiyAI varisAI kilesito? 1. saMdhayAti-mUle / 2. iNiha-mUle / 310 //
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 311 // tadyasmAdidaM sAmpratIyaM vRttaM paurANaM ca do'vi aNNo'NNaM Na samenti na tulye bhavata ityarthaH, tasmAdasau pUrvAparavyAhatavAdI kArI ca nAbhigamanIyo'sti / evaM gozAlenokto bhagavAnArdrakaH pratyekabuddhaH tadvAkyamavajJAyeva prahasyaivaM Aha ca-bho gozAla ! sa hi bhagavAn varddhamAnaH ''puvvi vA pacchA vA' 'puvvi' chaumatthakAle 'pacchatti NANe samuppaNNe 'aNAgataM ' jAvajjIvAe tesu tesu vi kAlesu bhagavAn 'egaMtameva paDisaMdhA (ya) tI 'ti vaktavye granthAnulomyAtsukhamukhoccAraNAdvRttabandhAnuvRttezca pa (Di) saMdhayAti ||3|| syAtkimarthaM kathayati ? - (mU0 ) samecca logaM tasa - thAvarANaM, khemaMkare samaNe mAhaNe vA / AikkhamANo vi sahassamajjhe, egaMtayaM sArayati tahacce // 4 // ( sUtra 791 ) (cU0 ) ' samecca logaM0 / ' samyak jJAtvetyarthaH / tasANaM thAvarANaM jIvANaM khemaM sayaM kareti, avadhamityarthaH, aNNevi jIve aNNesiM ca jIvANaM khemaM kAukAmo kadheti / samaNetti vA mAhaNetti vA egamaTThe / sa evaM 1. puvvi ca iNhi c-muule| dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 311 //
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 312 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam 'AikkhamANo'vi' api padArthAdiSu janasahasrayoH janasahasrANAM vA madhye / ekabhAvaH ekatvaM / sarterdhAtoH sAri ityevaM kRte sRjati kazcidityevaM vigRhya sArayatIti bhavati ekatvaM gamayati / kathaM nAma bhavyA: ekatvaM bhajeyuH, pravrajyAmityarthaH / rAgadveSavipramuktaM hi ekkaM tassa va[llulo](tthuto) / AtmAnamapi ca egaMtamevaM sArayatIti / rAgadveSaprahINatvAjjaNamajjhavi vasaMto, tathA coktaM 'kAmakrodhAnnirjitya0 / '( ) syAt tadetadekatvAvasthitasya kRtArthasya ca kiM paropadezena?, taducyate karmakSayArthaM, Aha hi'yttcchubhNtiirthkrtvnaam|'( ) tIrthakarasvAbhAvyAt veti, uktaM hi-'tatsvAbhAvyAdeva0 / ' (tatvArthAdhigamasUtrakArikA 10) 'tahacce 'ti arcA nAma lezyA, so ya zukkaleso ceva, na rAgadosAbhibhUta iva saMkiliTThalesAo pariNamati / adhavA accaMti sarIraM, sIhAsaNe AviTThovi dhamma kaheMto Na puSphavatthagaMdhAdIhiM alaMkArehiM tadhA arca eva nirbhUSa ityarthaH, nirdoSatvAcca // 4 // (mU0) dhammaM kaheMtassa uNatthi doso, khaMtassa daMtassa jiteMdiyassa / ___ bhAsAya dose ya vivajjagassa, guNe ya bhAsAya Nisevagassa ||5||(suutr 792) 1. shssmjhe-muule| // 312 / /
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 313 // (cU0) 'dhammaM kadhetassa u Natthi doso0 / ' kSAntigrahaNaM yativi kovi duvviyaDDabuddhI codeti na vA | kathyamAnaM pariyacchati tatthavi Na russati / 'daMto'tti kasAyadaMto / 'jitidio'tti iMdiyadaMto / pRthaguccAraNA dvitIya zrutaskanthe iMdiyaNoiMdiyadaMtaviseso darisito / kakkasakaTugaNiTarasAvajjA ya bhAsAdosA, hitamitadezakAlAdi bhAsAguNe, SaSTha| Aha hi - 'diTuM mitaM asNdiddhN0| (dazavaikAlikasUtram 383) // 5 // madhyayanam syAdasau bhASAdoSaguNajJo bhagavAn kimAkhyAti? ucyate(mU0) mahavvate paMca aNuvvate ya, taheva paMcAsava saMvare y| viratiM iha ssAmaNiyammi paNNe, lavAvasakkI samaNe tti bemi // 6 // (sUtra 793) (cU0) 'mahavvate paMca aNuvvate ya0 / ' sAdhUNa mahavvate / sAvagANaM aNuvvate / mahavvatavivarItA eva prANavadhAdayaH paJcAstravA bhavanti / 'saMvara' iti iMdiyANa / 'virati'tti mahAvratavato iMdriyasaMvatasya sato viratirbhavati / adhavA asaMjamA viratiH / 'ihe'ti iha pravacane loke vA / zramaNabhAvaM zrAmaNIyaM / prajJAnavAn prajJo / Akhyannapi / ||313 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 314 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam vAkyazeSaH / 'lavaM' karma tato'vasakkati lavAvasarkI, na vAcikena karmaNA mAnaseNa vA yujyata ityarthaH / samaNo bhagavAneva evaM bravImi / svayamapi bhagavaM paMcamahavvatagutto iMdiyasaMvuDo ya virato ya |annnnesipi tameva dhamma deseti gAheti // 1 // '( ) yasmAta bravISi vayamapi vratamantaH indriyasaMvRttA viratAzca / yadi ca manyase | zItodakapAyitvAd bIyAdikandabhojanAta uddiTubhojanAt strIviSayopasevanAcca kimasmAkamasAdhutvam ? tatredaM kAraNaM zRNu-asmAkamAjIvakAnAmayaM kRtAntaH // 6 // ___ ka iti ced ? ucyate (mU0) sIodagaM sevau bIyakAyaM, AhAya kammaM taha itthiyaao| egaMtacArissiha amha dhamme, tavassiNo No'hisameti pAvaM // 7 // (sUtra 794) (cU0) 'sIodagaM sevau0 / ' sItamasatthovahataM sItameva jalaM / bIjaM jassa, ko esa bhavati ? savvo ceva vaNassatI gahito, AtmanyAdhAya kRtaM AdhAkarma, itthiyAo ya / amhe etAiM paDisevAmotti teNa asaMjatetti / 314 //
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 315 // tattha suNu kAraNaM AtavaghammaparitAvitA sItodakeNa appaaijjaamo| kandamUlAdINi AdhAkammaM ca zarIrasAdhAraNa?meva dvitiiypddisevaamo| na cAnyakRtena karmaNA'nyo badhyate / prANAnugrahAcca AdhAkAnujJA / evaM kRtAdInyapi asmAnAdhAya zrutaskandhe kRtAni kalpante / itthiyAovi Asevijjati manaso yatsamAdhimutpAdayanti / sevyamAnAstu uccAraprasravaNa SaSThanisargadRSTAntasAmarthyAt manaHsamAdhimutpAdayanti / tato dhyAnAdyazeSAH kriyAvizeSAH svasthacittaiH sukhamAsevyante / madhyayanam parAnugrahAcca sevyAH, Aha hi-'sukhAni dattvA labhate sukhAni0 / '( ) jaMpi ya etehiM sItodagAdihiM / itthIpajjavasANehiM kammaM uvavajjititti yadi manyase, taMpi egaMtacArIsu egaMte ujjANAdisu caraMti egNtcaarii| idhaI | AjIvakadhamme jamhA NaM AtAvaNamoNatthANAsaNaanasanAsnAnAkAdIhiM ghorANi etehiM ceva egaMtavattAdIhiM guNehiM khavijaMti / jati ya vayaM sItodagAdidosovacitaM kammaM Na sakkemo khavituM to aNegabhavasahassasamajjitaM kammaM kadhaM | khavissAmo? teNa 'appeNa bahumesejja'( ) sItodagAdisevA aNussitA / tadevamAdidosesu adoSadarzitvAdehi | Agaccha / / 7 / / | / / 315 // evaM gosAlenokte Aha
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 396 // (mU0) sItodagaM vA taha bIyakAyaM, AhAya kammaM taha itthiyAo / eyAiM jANaM paDisevamANA, agAriNo assamaNA bhavaMti // 8 // ( sUtra 795 ) siyA ya bIodaga itthiyAo, paDisevamANA samaNA bhavaMti / agAriNovi samaNA bhavaMtu, sevaMti jaM te vi tahappagAraM // 9 // ( sUtra 796 ) (cU0 ) ' sItodagaM vA tadha bIa0 / ' iha sItodagaM bIjakAyaM AdhAkammaM itthiyAo ya sevamANAvi vayaM samaNA homo yaduktaM tvayA tena samAnavRttatvAt agAriNo samaNA bhavaMti tvanmatena / tevi hi sItodagAdINi sevNti| tena prakAreNa | tadhA tevi tahappagAraM vRttaM kurvantItyanyathA vA kA pratyAsA ? atha manyase samAnavRtte vayameva zramaNA na gRhasthA: paMcikAtra ca yojayitavyA // 8 // // 9 // kiJcAnyat - (mU0 ) je yAvi bIodagabhoti bhikkhU, bhikkhaM vihaM jAyati jIviyaTThI / te NAtisaMjogamavi ppahAya, kAovagA'NaMtakarA bhavaMti // 10 // ( sUtra 797 ) dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam // 396 //
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 317 // I (cU0) 'je yAvi sItodagameva (bIodagabhoti) bhikkhU0 / ' koi NAmitthIo pariharati lokaravabhIto bAlo vRddho vA / na dharmayogyo vA strIvarjamapi sItodagabhojI nAma bhikkhU bhikSAM ca iha tAvake siddhAnte jIvitAdhAnanimittaM jIvitaTThatA evamprakArA / NAtINa saMjogo NAtisaMjogo pUrvAparasaMbaMdhAdI / api padArthAdiSu / NAtisaMyogamiti duppajjahaNijjaM / mumukSavo'pi saMta: kAyaM zarIraM kAyopakA eva bhavaMti, anantaM kurvantItyanantakarAH karmaNAM saMsArasya bhavasya duHkhAnAmevetyarthaH / evamukto Ardrakena gozAla jAdhe aNNaM uttaraM na tarati tAdhe aNNautthie bitijjae geNhati dubbalo vA kaDacchADIe // 10 // (mU0 ) imaM vayaM tu tuma pAukuvvaM, pAvAiNo garahasi savva eva / pAvAiNo u puDho kiTTayaMtA, sayaM sayaM diTThi kareMti pAuM // 11 // (sUtra 798 ) (cU0 ) ' evaM vAI tumaM ( imaM vayaM tu tumaM )0 / ' etAM etatprakArAM / prAduH prakAzane, prakAzaM kurvantItyarthaH / kadhaM ? bhaNati sItodakAyaM AdhAkammAI itthiAu ya sevamANA asamaNA bhavaMti kAyovagA, kAyovagatvAcca nAMtakarA | bhavaMti / tena zAkyAH sarve sItodagabIjakAyaAdhAkammAI sevaMti abaMbhamavi preSyagopasuvargANAM, sAGkhyAstu dvitIya zrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 317 //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 318 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam 'prAptAnAmupabhoga' iti vacanAt / evaM vAcaH prAduHkurvanti / pravadanazIlAH prAvAdukAH / tAn garahasi Atmotsekena / na cotsekaH zivAya / Ardraka Aha-nanu pAvAdino'pi puDho, tevi hi pAvAdiyA puDhotti AtmIyaM pakSaM kIrtayanto varNayantaH svAM svAM dRSTiM kurvanti-kareMti prAduH prakAzayantIti / / 11 / / (mU) te aNNamaNNassa vi garahamANA, akkhaMti u samaNA mAhaNA ya / sato ya atthI asato ya NatthI, garahAmo diTuiMNa garahAmo kiMci ||12||(suutr 799) (cU0) 'aNNamaNNassa tu te (te aNNamaNNassa vi) 0 / ' iti prAgupadiSTAH prAvAdukAH anyazcAnyazca aNNamaNNaM aNNamaNNassa vividhaM viziSTaM vA garahamANAH kudRSTimAcaraMti / vAkyAdhyAhAraH AkhyAnti parazAstradoSAMzca Avi:kurvate / zramaNAzca brAhmaNAzca kimAkhyAnti / 'sato ya asthi asato ya0' svamAtmIyapravacanamityarthaH / tasmAt svataH zreyo'sti nirvANamityarthaH / parasmAtparataH anyasmAtpravacanAdityarthaH nAstIti nAsti niHzreyasaM vA nirvANamityarthaH / evaM te sarve ahamiti vyavasthitAH svapakSasiddhimicchanti parapakSasya cAsiddhi, uktaJca-'jahiM jassa jaM vavasitaM0 / '( ) vayamapi svapakSamevAvalambyAparAM zAkyAM dRSTiM garahAmaH / tAn na tu kiMci garahAmo // 318 //
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 319 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam yathA tvaM pApadRSTiH mithyAdRSTiH mUDho mUrkhaH ajAnako veti / / 12 / / (mU0) Na kiMci rUveNa'bhidhArayAmo, saM diTrimaggaM tu karemo pAuM / magge ime kiTTite Ariehi, aNuttare sappurisehiM aMjU ||13||(suutr 800) (cU0) kiJcidrUpena rUvamiti yathA loko lokaM kasmiMzcidaparAdhe Akrozati kANaH kubjaH koDhI veti / jAtyA veti caNDAlakarma karoti / naivaM kiJcidrUpeNa tridaNDika duSTa parivrAjaka! idaM te durdRSTaM zAsanaM, tena mUrkhakapilena | kiM dRSTaM yena kartA kSetrajJaH, ghaTaM ca karomItyasaMdhiM karoti / kumbhakAro'kurvan kathaM kumbhakAraH / kurvan kumbhakAro bhavati / evaM na bmo| vItarAgopadezAdyeSAmeSA dRSTirakarttAtmA nirlepazca teSAM ghaTaM sAdhayAmIti mRtpiNDadaNDAdyupAdAnakriyaiva na yujyate / nirlepasya ca zaucakriyA vA kiM kriyate? kathaM cAsya kevalajJAnaM notpadyate zuddhasya ? yataH zAkyA api no rUpataH pratyakSamityarthaH / he kaSAyakaNTha zAkyAka zAkyaputra kathamidaM te dRSTaM sukhamasti cenna ca sukhI tadhA skandhAH / na ca kilissatAM / kiJca syAt yeSAmeSA dRSTiH sukhamasti cena ca sukhI, ta eva doSAH abhimukhaM dhArayAmo abhidhArayAmaH, vAcaM bemItyarthaH, kintu svAM dRSTiM saM di4i karemo kurmaH prAduH prakAzamityarthaH, tadyathA // 319 //
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 320 / / jIvaM prati sadbhUto'nyo mUrto'styAtmeti / yasya punarvAdinaH nAstyAtmA tasya jAtismaraNAdIni na vidyante, dAnadamAdhyayanakriyAzca na yuktAH, na tu brUmaH zAkyA anye vA nAstikavAdinaH / he mUrkhA ! yadyAtmA nAsti tenA'sau zuddhodanaputro vRddho nAsti, vaktRvacanavAcyAvizeSAtki kena kasmai vopadiSTamiti / nanu mattonmattapralApaH / evamanyatrApi | pravAdiSvAyojyaM / ityevaM dRSTiM garahAmo, na tu kiJcidvAdinAM saMmukhaM brUmo'dhikamAsva / mUrkhadRSTimithyAdRSTirveti evaM | svadRSTau prAduHkriyamANAyAM tiNNi tisaTThAI diTThisatAI parUvijjati / micchattaM ti kAuM tesu diTThI na kaayvvaa| syAt kiM tatprAduHkriyate ? 'magge ime kiTTite AriehiM' samyagdarzanAdimArgaH kIrtitaH AkhyAtaH NANAriyAdIhiM / nAsyottaro'nyo mArgo vidyate zobhanapuruSasarvajJatvAttathAkAritvAcca aMjU kaDujjao na pUrvAparavyAhataH zAkyasyeva, yathA jJAnamutpannaM, ArdrakaM ca rAjaputraM mRtaM na jJAtavAn / / 13 / / syAdevaM kiM niSThuraM spaSTaM nAbhidhIyate, tvaM mUryo vA kudRSTirveti? taducyate, mA bhUttasya mAnasaM duHkhaM syAtki vA niSThuramucyamAnasya manoduHkhAcchArIramapi syAd hRdayarogAdi / teNa // 320 //
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 321 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam (mU0) urdU ahe ya tiriyaM disAsu, tasA ya je thAvara je ya paannaa| __ bhUyAbhisaMkAe duguMchamANA, No garahati vusimaM kiMci loe // 14 // (sUtra 801) (cU0)'uDUM ahe ya0 / ' paNNavagadisAo gahitAo / je thAvarA tasA pANA bhUtAbhisaMkAe, saMkA bhaye aNNANe ca, ihaM tu bhaye / vusiyaM vusimaM vutto| Na kiMci garahati jiMdati vA sa loe savvaloetti trailokye pAsaMDaloke| vA // 14 // evaM nirloThite vAde AjIvikagururAha-yadyasAvevaM gururvItarAgo'nuttaramArgopadezako'nuttaramArgopadezakatvAtsatpuruSaH sarvajJazcAtha kiM yathA vayaM AgaMtAgArAdisu Na vasati? sunu NUNaM - (mU0) AgaMtAgAre ArAmAgAre, samaNe ubhIte Na uveti vAsaM / dakkhA hu saMtI bahave maNUsA, UNAtirittA ya lavAlavA ya // 15 // (sUtra 802) (cU0) 'AgaMtA( gA)re ArAmAgAre / ' Agatya 2 yasminnarAstiSThanti tadidaM sabhA prapetyAdi / ArAme // 321 //
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 322 // AgAraM 2 samaNo so ceva jo titthagaro / 'bhIto Na uveti vAsaM / ' kasya bhIta: ? ucyate-' dakkhA hu' dakkhA nAma | anekazAstravizAradAH sAGkhyAdayaH kiMcidUNA Na kecidatiriktA jattha UNA atiriktA vA tattha samAdhI atthi / 'rapa lapa vyaktAyAM vAci' (pA.dhA. bhvAdi 402, 403 ) lapAlapa iti vIpsA bhRzaM lapA lapAlapA jadhA davAdavAhi turita turitaM vA gaccha gaccha vA uktaM hi - ' davadavassa0 / ' ( ) adhAvapiyaM evaM vaDavaDAhi karehi kIsevaM lavalavesi ? // 15 // ta eva dakSA: punarucyante (mU0 ) mehAviNo sikkhiya buddhimaMtA, suttehi atthehi ya nicchayaNNU / pucchi mANe aNagAra ege, iti saMkamANo Na uveti tattha // 16 // ( sUtra 803 ) ( cU0 ) medhAviNo grahaNadhAraNAsamarthAH / zikSitA aNegANi vyAkaraNasAGkhyavizeSikabauddhAjIvakanyAyAdIni zAstrANi / buddhirutpattikAdyA tatra vinizcayajJA iti / niravadyAni sUtrANi jAnante paThanti ca gAdyanyUnakAni / tAni svAparopApatAni / arthaM cAnekaprakAraM jAnante bhASante ca vizAradAH jAnakA ev| te caivaM jAnakA bahujanasannipAteSu 1. bhIte mUle / dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 322 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 323 // vasaMtaM pucchisu, mA (Ne) aNagArA zAkyadIvakAdyAH pRSTavanta: / 'pucchisu 'tti / NUNaM katthai, so bahujaNasamAgame | sabhAdiAvAse Avasito saMto tehiM pucchitavvo anirvahanto tadbhayAnmAnaM pucchissaMti / anivvahaMto ya mahAjaNamajjhe lajjAvito hosu paribhUto a ajANaotti, 'iti' evaM ' saMkamANe' bIhamANe ityarthaH / 'Na uveti tattha' suNNagharajiNNujjANagihesu paMDitajaNeNa surabhigaMdhesu AvAseti, Aha ca-'pAeNa khINadavvA0 / ' ityAdi / sabhayatvAt na vItarAgo na ca sarvajJa iti / kiJcAnyat katthati dUraMpi gaMtuM kathayati / kANi ya gAmaNagarANi Na ceva gacchati / kANi ya voleuMpi kadheti / na ca vItarAgasya vaiSamyaM yujyate / sa hi parjanya iva sarvatra samakArI, Aha ca, ' 'vidyAvinayasampanne, brAhmaNe0 / ' ( ) ||16|| (mU0) nAkAmakiccA Na ya bAlakiccA, rAyAbhiogeNa kuto bhaeNaM / viyAgarejjA pasiNaM na vAvi, sakAmakicceNiha AriyANaM // 17 // ( sUtra 804 ) 1. aNagAra - muule| 2. saMkamANo muule| 3. vidyAvinayasampanne, brAhmaNe gavi hastini / zuni caiva zvapAke ca paNDitAH samadarzinaH || 15 / 43 // - iti adhyAtmasAre pAThaH / dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 323 //
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 324 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0)'NAkAmakiccA0 / 'kamu icchAyAM' karaNIyaM kRtyaM akAmaM kRtyaM karoti akAmakiccaM / tatra | vAdakAmaH kathayati bAlavat manyamAno'pi nApi parAnurodhAt na gauravAd vA / na bAlakiccaMti na balAtkArAd / isvadIrghate vivakSAnulomyAt / balakicceti vaktavye bakArasya dIrghatve kRte NAma bAlakiccA bhavati / jadhA balaM Na Na vA rAyAbhiyogeNaM / kutastadidaM bhayaM jitabhayasya? syAtkathaM vyAkaroti? taducyate, ebhirakAmakRtyAdidoSaivipramuktaH vividhaM viziSTamanyebhyo bAlAdibhyo vAkareti vidhayA kareti / pucchaMti tamiti praznaH puTTho apuTTho vA / jeNa apuTTho karaNAiMpi asthi / jadhA 'cirasaMsiTTo si me gotamA ! 0' AyAti ThANANi ya // 17 // atha bravISi kiM vItarAgassa dhammadesaNAe? kathaM vA gaMtuM katheti? tatthavi anniymo| katthayi gaMtuM kadheti / majjhimaM gaMtuM tappaDhamatAe gaNadharA saMbodhitA / tattha gaMtuM kadheti / taM vaMdaNavattIyAdihiM AgatANaM devANaM pAeNa paMti ceva / tenocyate - (mU0) gaMtA va tatthA aduvA agaMtA, viyAgarejjA smiyaa''supnnnne| aNAriyA daMsaNato parittA, iti saMkamANo Na uveti tattha ||18||(suutr 805) // 324 //
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 325 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) gaMtA va ttth0|' vRttaM / pasiNaM praznaH prajAvat paNNe jANati dhuvaM paDivajjissaMti tattha gaMtuM kadheti / jevi souM eMti tesi pi TThANaTThito ceva kadhayati / [Na] jANati jaM juttaM / jattha Na koi paDivajjati tattha Na vaccati, amuuddhlkssytvaat| ThANatthoviNa kadheti jattha Na koi paDivajjati / kiM bhaNasi? jai so evaM vItarAgo savvaNNU kathayato kIsa aNArie dese gaMtuM Na saMbodhayati? tata ucyate-aNAriyA je desA sagajavaNAdI dRSTidarzanaM parittA iti parittadarzanA | (na) dIrghadarzanA na dIrghasaMsAradarzinastadapAyadarzino vA / ihalokamevaikaM pazyanti / ko jANati paralogo? ziznodaraparAyaNAH na ete dharmaM prati pazyanta iti zaGkamAna ityarthaH, zaMkAzabdo jJAnArtha eva tadubhaye mantavyaH, Aha hi-'zaGke praharSamatula0 ( )jeviya AriyadezeSu aNAriyadeseNa aparittA gAmA NagarA ya tatthaviNa vaccai, Na tesiM kdhyti| tadevaM bhagavaMto | dese tArisaevi aNAriyatulle Na etthaM dhammaM koi paDivajjaitti / na tu bhayAdbhagavatAM / sadevAsurAe parisAe, vAde aparAyitANaM tiNNi vAdI sa ceva tesiM ceva / bhavadvidhAH parapAsaMDatitthagarApi na zaknuvantyuttaraM dAuM, kiM tarhi tacchiSyA / alabdhaniSThAH prasabhamiddhAH tiSThantu tAva // 18 // evamukta Ardrakena gozAlaH punarAha-astu tAva jattha jattha paDivajjati dhammaM tattha tattha gamaNaM kadhaNaM ca // 325 //
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 326 // (mU0 ) paNNaM jahA vaNie udayaTThI, Ayassa heDaM pagareti saMgaM / samaNe nAyaputte, icceva me hoti matI viyakkA // 19 // ( sUtra 806 ) (cU0 ) vaNiyatullo so NAso paNNaM jadhA / paNNaMti tamiti paNNagaM gaNimadharImAdi / udao lAbhao / udayassa | aTThAe Ayassa hetuM / etItyAyo lAbha ityarthaH / 'SaJja saMge' (pA.dhA. bhvAdi 1012 ) SaJjanaM saktirvA saMga: / jattha lAbhao tattha vaNiyA bhaMDaM ghettUNa vaccaMti / evaM NAma tujjhavi titthagaro jattha lAbhao tattha vaccati katheti vA ityato bravImi 'tatovame' / iti evaM iccevaM hoti mama tkkaa| tarkA mati mImAMsA vA // 19 // ityukto gozAlena rAjasUnurAha - astIyaM ekadesopamA jadhA lAbhagaTThI vaNio vavaharati evaM bhagavaM lAbhaTThI tavaM ca saMjamaM ca karei / tassa ke guNA bhavaMti ? taducyate (mU0) navaM na kujjA vihuNe purANaM, ciccA'maI tAyati sAha evaM / etAvayA baMbhavati tti vutte, tassodayaTThI samaNe tti bemi // 20 // (sUtra 807 ) dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 326 //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 327 // (cU0) 'NavaM Na kujjA0 / ' jato tAva kammakhavaNaTThA udvitassa NavaM Na bajjhati teNa saMjamaM kareti, jeNa vidhuNijjai purANagaM pAvaM teNa tavaM krei| ceccA chaDretuM asobhaNamati amati / aNNahetuM vA pUjApariyArahetuM vA Na dvitIya zrutaskandhe kadheti / tIrNovi parAn 'tAyatI 'ti trAyati / syAd dharmakathAyAM kaH prastAvaH saMjamasya tapaso vA yad bravISi 'NavaM SaSThaNa kujjA vihuNe purANaM?' taducyate-NANaM sikkhati NANaM guNeti NANI NavaM Na baMdheti / kiMca-[Na] (so) ya khalu, madhyayanam nnaannprinnto| teNa sNvRto| saMvara eva saMvarastathAvi annataro dhammakadhAvasANo paMcavidho sjjhaao| iccevaM dhammakathAevi | saMvaraTThANaM uttaro'sti tenocyate-'NavaMNa kujjA vihue|' etAvatA baMbhaceraM / etadeva tad brahmaNaH padaM, brahmapadaM vA, | brahmavrataM vA / kimiti cet brahmeti caritaM duvidhaM tavacaraNaM saMjamajogo taM uvetaH / udaio lAbhao saMjamassa tavassa vA, uktaM hi-'udaiga pkkhevN0|'( ) udaeNa jassa aTTho bhavati / samaNo bhagavAneva / evaM bravImi udAharaNaikadezaM bravImi, na tu sarvaM sAdharmyamasti bhagavato vaNijjehiM // 20 // kadhaM ? - | // 327 // 1. NANaM guNeti NANeNa kuNai kiccAI NANI NavaM Na baMdheti-JI
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 328 // (mU0) samArabhaMte vaNiyA bhUyagAmaM, pariggahaM ceva mamAyamINA / te NAtisaMjogamavippahAya, Ayassa heuM pakareMti saMgaM ||21||(suutr 808) (cU0) samArabhaMte hi vnniyaa0|' samArabhaMte krayavikrayabhaMDasagaDavAhaNapayaNapayAvaNAdIhiM AraMbhaMtA samArabhaMti chakkAyabhUtagrAmaM / parigraho dupadaM cauppadaM dhaNaM dhaNNahiraNNasuvaNNAdI taM evaM mamAyamINA rakkhaMtA NaTThaviNaTuM ca soaMtA uvaNijjaMtA ya subahuM pAvakammaM kalikalusaM tu evaM vRttaa| sa evaM kammasamAcAro ya NAtisaMjogo, taM abhiggahAya tersi | appaNo ya atttthaae| Ayahetuti AyalAbhao lAbhaTThAe ee NAisaMjogA tassaTThAetti vuttaM hoti / bhRzaM kareMti prakareMti | sakti [sayaM](saMgaM) // 21 // kiJcAnyat-te hi vaNijA(mU0) vittesiNo mehuNasaMpagADhA, te bhoyaNaTThA vaNiyA vayaMti / vayaM tu kAmesu ajjhovavannA, aNAriyA pemarasesu giddhA // 22 // (sUtra 809) | 1. samArabhaMte vaNiyA-mUle / 2. NAtisaMjogamavippahAya-mUle / 3. Ayassa heuN-muule| // 328 //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 329 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (0) vittesiNo / ' vittaM hiraNNasuvaNNavittaM esati gaNo, mithunabhAvo maithunaM, saMpragADhA 2 samastaM gADhAH sampragADhAH, bhujyata iti bhojanaM azanAdI / vrajanti / bhojanaM azanAdi, vrajanti dizaH sakSepArthaM te vnnijaa| vittaM kimarthameSamANA dizo vrajanti ? ucyate, maithunArthaM bhojanArthaM veti, Aha hi - 'ziznodarakRte pArtha!'( ) viraktAH strIkAmebhyo jitajihvendriyAzca / vayaM tu turvizeSaNe viraktA: anyatIrthebhyaH, kiM punahibhyaH / ta evaM itthikAmesu | vittAdi(su) bhoyaNe rasesu a ajjhovavaNNA vaNiyA, jadhA rasesu tathA sesesuvi visaesu saddAtisu, adhavA rasa iti sukhasya AkhyA, Aha hi-'AsvAde zIghrabhAve c0|'( ) tathA cAha-'viSayA vinivarttante, nirAhArasya dehinH0|'( ) rasavarja, rasesu gRddhati sukhesu giddhA ityarthaH / / 22 / / itazca sAmAnyavRttaM bhavatAM vaNijAM, katham ? - (mU0) AraMbhayaM ceva pariggahaM ca, aviussiyA Nissiya aaydNddaa| tesiM ca se udae jaM vayAsI, cauraMtaNaMtAya duhAya Neha ||23||(suutr 810) // 329 // | 1. tusatiM gaNo-B.CI
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / / 330 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) 'AraMbhagaM ceva pari0 / ' Arambho, krayasakaTabharAdInAM pacanapAcanacchedanAdInAM ca hiMsAdvArANAM / / parigraho mamIkAraH dhanadhAnyAdisaMrakSaNaM ca / parigrahArthameva cArambhaH kriyate tamArambhaM parigrahaM ca aviyosiyA NAma | avosiriGa / NissitA taMmi AraMbhe pariggahe vA / puvvAparasaMbaMdhe ca NissitA, Atmana iti jIvAn daNDayati bandhavadhaparitAvaNoddavaNAdIhiM taduHkhotpAdanAdvA AtmAnaM daNDayati saMsAre / kiJcAnyat 'tesiM ca se udae' tesiM vaNiyANaM so udaio' tti so lAbhao cAuraMtamaNaMtasaMsArAya bhavati, Na tu iha dhammakadhArajjalAbho puNa cAuraMtasaMsAravippamokkhAya // 23|| kiJcAnyat - (mU0) NegaMta NaccaMtiya udaye se, vayaMti te do viguNodayaMmi / se udae sAtimaNaMtapatte tamudayaM sAhati tAi NAtI ||24||(suutr 811) (cU0) 'NegaMta NaccaMtiya0 / ' savvesi vaNiyANa udao Na egaMtio hoi, kayAi chedao hoti, kadAi 1. aviussiyA-mUle / 2. se udae-mUle / // 330 //
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 331 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam lAbhao / jativi lAbhao tovi aggicorAdisAmaNNattaNeNa ya jaM khajjai dijjai teNa aNaccaMtio vadaMtitti, jujjai, ete do pagArA aNegaMtiya, adhavA vipada avAryA, do'vi pagArA aNudae ceva, na lAbha ityarthaH / tadviparItastu |NijjarA udayo, yata ucyate se udae se NijjarA lAbhaH, mokSagatasya sAdiaNaMtatvaM aNaMtaprApte / 'aNaMtapatte taM udayaM / ' lAbhaka ityarthaH / sAhati-AkhyAti silAhati vA prazaMsatItyarthaH / NAtIti jJAtikulIyaH / trAyatIti traatii| sa caikaH ekAntikatvAdAtyantikatvAcca paramalAbhaka iti / tadevaM vaNigbhyaH bhagavantaM sumahadbhivizeSairviziSTaM santaM yatnaiH samAnIkaroSi taM punarayuktaM // 24 // katarvizeSayanti? NaNu je samArambhAdibhiH paJcabhivizeSairAkhyAtAH, ime cAnye vizeSAH, tadyathA(mU0) ahiMsayaM savvapayANukaMpI, dhamme ThitaM kmmvivegheddN| tamAyadaMDehiM samAyaraMtA, abohie te paDirUvameyaM // 25 // (sUtra 812) (cU0) ahiMsakaM0 / ' ahiMsako bhagavAn / te hiMsakA / savvasattANukaMpI ca bhagavaM / te NiraNukaMpA / 1. ahiNsyN-muule| dhaa||331||
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 332 // dasavidhe dhamme TThito bhagavaM / te tu vnnijjaa| kimatthaM dhamme sthita iti cet ? kmmvimokkhnntttthaate| punaH karmavimokSArthaM dvitIyaabhyutthitA / (te) dhanArthaM tUtthitAH / tadevaM aNegaguNasahasropetaM / 'AtadaMDe 'tti AtmAnaM daNDayaMti jIvovaghAtitvAt, zrutaskandhe samAcaraMti iti samaM AcaraMtA samAcaraMtA / tulyaM kurvanta ityarthaH / samAnayaMto vA samAnaM kurvanta ityarthaH / etaddhi tavasa SaSThaghoramajJAnaM ceti / tamevaM pratihatya nirvacano'yamiti kRtvA cAjIvakaguruM gozAlaM bhagavantameva prati yayau / tathAkena / madhyayanam gozAlamavadhIritaM mattvA dvAbhyAM kAraNAbhyAM tuSTAH zAkyaputrIyA bhikSavaH / kathamiti cet ? yadeSa asmAkaM pratyakSato'nena | nigRhItaH, yaccAsmAkamidAnIM zlAghya bahuparivAro rAjaputro'smAkamAyAsyatIti / ataH guNazIlamudyAnaM bhagavatsamIpaM | prayAtasya saMbahulA bhUtvA buddhasiddhAntaM grAhayiSyAma iti purastAtsthitvA''ha 'bho ! bho ! bhavya mahAsattva ArdrakarAjaputra ! svAgataM te / kuta Agamyate? kva ca yAsIti?' [sa] (tena) 'bhagavatsamIpaM yAmi' ityukte bhikSukAste tamUcuH-idamapi tAvadasya siddhAntaM zRNu, zrutvA ca sampratipadya(sva) paNDitavedanIyo hyasmatsiddhAntaH sUkSmazca cittmuultvaaddhrmsy| tadeva ca niyantavyam / kiM kAyena kASThabhUtena vRthA tApitena? Aha hi - 'mnHplvnggmaa0|'( )tathA coktaM-'citte // 332 / / 1. smaayrNtaa-muule|
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : // 333 // tAyitavye0 / ' ( ) ityevaM cittamUlo dharmma:, adharmo'pi cittamUla eva // 25 // syAt kathamadharmazcittamUla: ? ucyate - (mU0 ) piNNAgapiMDImavi viddha sUle, keI paejjA purise ime tti / alAuyaM vAvi kumArae tti, sa lappatI pANavaheNa amhaM // 26 // (sUtra 813 ) (cU0 ) ' piNNAgapiMDI0 / ' jati koti Asannavero verio jo bAlarUvAI Na muyati so te verie mAretuM | ceDarUvAiMpi mAremitti vavasito / suvvaMti ya kei veriyA je gabbhevi virgitaMti mahiliyANaM / mA ete vaddhamANA sattuNo horhiti / tattha samAvattIe khalapiMDI pallaMkae potteNa ohADittA mandaprakAze gRhaikadeze vA so teNa tivvaverAbhibhUteNa esa dAraotti kAUNa satti kuMto vA sattI vA tisUlaM vA evaM viddhaM ciMteti - kadAyi esa amammaviddho jIvejjA, pacchA tadheva sUlaprotaM aggimmi payati / evameva alAuaM adIrgha pallaMkae vA bhUmIe vA pAogaM vA ApAudagaM vA mandaprakAze esa tesiM veriyANaM kumAraotti payati sUle viddhuM aveddhuM vA / sa praduSTacittatvAt lippati prANivadheNa ahaNaMtovi sattaM ' amhaM 'ti amhaM siddhaMte / evaM tAvadakuzalacittaprAmANyAdakurvannapi prANAtipAtaM dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam // 333 //
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 334 // prANaghAtaphalena sNyujyte| ayamanyaH kuzalacittaprAmANyAt kurvannapi prANAtipAtaM tatphalaM na saMyujyate, yatrAyaM pAThaH(mU0) ahavA vi vibhrUNa milakkhu sUle, pinnAgabuddhIe NaraM paejjA / kumAragaM vA vi alAue tti, na lippatI pANavaheNa amhaM / / 27 // (sUtra 814) (cU0) adhavAvi viddhaNa milakkha suule0|' athetyAnantarye vA vibhASAdiSu 'milakkhu'tti aNAriyA | adhavA Arievi je milakkhukammANi kareMti / sa evaM mecchopi bhUtvA kSudhAtaH piMDAMgapiMDIyamiti kRtvA puruSamapi zUleNa veLU agaNikAye paejjA khAittukAmo / kumAragaM vAvi alAuabuddhIe pauletuM khAissAmi tti pejjaa| Na lippati pAvavadheNa amhaM / evaM tAvadasmAkaM apacetanakRtaprANAtipAte nAsti (doSaH) / yadyapi ca bhavAnanyo vA kazcinmanyate anapAye apAyadarzI yathA bhavaMto mAMsAzina iti tatrApyanabhisaMdhitvAdevAsmAkaM trikaraNazuddhaM mAMsaM bhakSayatAM nAsti doSaH // 27 // 1. milakkhu-mUle / 2. pinnaag....muule| // 334 //
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 335 // kathaM ? iha hi (mU0 ) purisaM va veddhUNa kumArakaM vA, sUlaMmi keI pae jAtatee / piNNAyapiMDI satimAruhettA, buddhANa taM kappati pAraNAe // 28 // ( sUtra 815 ) (cU0) 'purisaM paveddhUNa0 / ' jai koi ajANato purisaM veddhuM kuMteNa vA sUleNa vA aprakAzAvasthitaM kumArakaM vA bAlamityuktaM / etaM gilANabhikkhussa chinnabhattassa dubbhikkhAdisu jAtateye paituM piMDIyamiti paulitaM sugaMdhaM suhaM khAissaMti satI buddhiH tasyAM kalpati / 'buddhANaM 'ti nityamAtmani guruSu ca bahuvacanaM / buddhassavi tAva kappati kimu ye tacchiSyAH ? atha buddhasyApatyAni bauddhAni tesi NaM kappati pAraNae bhojanAyetyuktaM bhavati / sarvAvasthAsu acittattaM karmmacayaM na gacchati / avijJAnopacitaM IryApathikaM svapnAntikaM cetyasmAkaM karmmacayaM na gacchati / evaM tAvacchIlamUlo dharmma uktaH ||28|| athedAnIM dAnamUla: dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 335 //
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 336 // (mU0) siNAyagANaM tu duve sahasse, je bhoyae Nitie bhikkhugANaM / puNakhaMdhaM sumahajjaNittA, bhavaMti Aropya mahaMtasattA // 29 // ( sUtra 816 ) (cU0) 'siNAyagANaM0 / ' strAdvAsu dhUtaguNesu yuktA / etesiM evaMguNajAyiyANaM abhigatatayA ghAtasya [nAM] doNNi sahasse bhikkhuyANaM bhojAveti samAMsaguDadADimeneSTena bhattena / te puNNakhaMdhasaMskAra nAma paJcaskaMdhA / sa trividhaH puNyA apuNyAstaM nijA iti te taM AroppaM, te hi prakSINakalmaSaprAyAH catuHprakArA AropyA devAH / te bhavantyAkAzopakAH vijJAnopakAH akiMcaNIkAH No saNNiNo No asaNNiNo daataarH| sarvottamAM devagatiM gacchantItyarthaH / | mahatAM iti prAdhAnye mahAzabdaH / adhavA''rdrakasyA''mantraNaM kriyate he mahAsattva ! ityartha: / tadevamiha sa bhagavatA buddhena dAnamUlo zIlamUlazca dharmaH praNItaH / tadehi samAgaccha bauddhasiddhAntaM pratipadyasva // 29 // ityevaM bauddhabhikSukairukta Ardrako'nAdarayAvyAkulayA dRSTyA tAn dRSTvoktavAn- bho zAkya ! yadbrUSe jo piNNAgaM purisabuddhIe sUle vidhati pacati vA jAnate ya alAuaM vA kumArabuddhIe kira lippati pANavadheNa akuzalacitto 1. snAtAsudhadazasta - B, C | 2. vividhaH 1 / dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 336 //
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUrNiH zrutaskandhe // 337 // SaSThamadhyayanam aNNo puNa pANava,pi kareMto payaMto pANe kuzalena cittena muccati pANAtipAtAto, tatra brUmaH (mU0) ajogarUvaM iha saMjayANaM, pAvaM tu pANANa pasajjha kaauN| abohie doNha vi taM asAhu, vayaMti je yAvi paDissuNaMti ||30||(suutr 817) (cU0) ayogyarUpam / iha na yogyamayogyaM / rUpamiti svabhAvetyucyate / yathA kazcitkenacit roSitaH pratyapakAracikIrSurantargataM bhAvamAvi:kurvan bhrUkuTiM karoti rUkSAM kharAM vA dRSTiM nipAtayati, uktaM hi-'ruTThassa kharA | ditttthii0|'( ) gAdhA / evaM svabhAve rUpazabdaM nivezya ucyate ayogyarUpaM krUrasvabhAvamityarthaH / zirastuNDamuNDanaM kRtvA pravrajito'hamiti liGgAnurUpAM ceSTAM yujyate, Aha hi - 'vayaM sakarmaNo'rthasya0 / '( ) tenocyateayogyametat pravrajitarUpasya ahiMsArthamutthitasyeheti ihAsmAkaM pravacane / ahiMsArthakaM hastyAdisaMyatAnAM vA pAvaM tu / turvizeSaNe hiMsaiva sarvapApebhyaH pApIyasI / prANAH pRthivyAdayaH / prasahyeti krauryAdvalAdAkramya / tubbhevi ya pravrajitAH zirastuNDamuNDanaM kRtvA kaSAyavAsasa: strIveSadhAriNaH saMyatA vayamiti sampratipannAH / teNa tubbhevi ayogyarUpaM pApaM hiMsAdibalA: je tubbhe saMpaDivajjaha, maNusAdI prasahya asamIkSya / kathaM vayaM prANino mArayAmaH // 337 //
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 338 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam | mArApayAmo vA? taducyate-no maMtA va akuzaleNa citteNa piNNAgapiMDI khoDI vA purisotti kAuM alAuyaM aNNaM vA tao sAliphalaM kumArako'yamiti prANAtipAtena / yujyate iti ajJAnadoSAnna brUmaH / yattu piNNAgabuddhIe purisNpi| viddhamANo mAremANo vA kumAragaM vA alAuabuddhIe Na lippati pANavadheNa amhaM siddhAnta iti vAkyazeSaH / 'abodhie doNhavi' abodhiH-ajJAnaM teNa yadi ajJAnAt mucyate prANavadhAttenAjJAnaM zreya iti kRtvA / kiM punarucyateavidyApratyayAH saMskArAH / sarvasamyagdRSTiprasaGgazcaivaM prasajyate / viratAvirativizeSaNazcaivaM sati / anyathA vA kA pratyAzA? nirdayatA vAvi kRtA / kadhaM ? idharahAvi tAva logo dukkheNa ahiMsatvaM kAryate / tubbhe ya bhaNadha mArento | kuzalacittena ahiMsao bhavati / tadevaM prakAraM vo vacaH 'asAdhu' azobhanaM / 'doNhavi'tti tubbhe ya je ya paDisuNaMti ajjhAvaM Na ya haMtuMpi aNutappati / te pricttaa| haMtuM vIsatthA hohiMti / Aha ca - 'kecit zUnyaM / naSTAH0 / '( ) // 30 // yadi ca ajJAnamadoSAya tena vaidikAnAmapi paramAtmake zreyobuddhyA chakkAe ghAtayatAM na doSo'sti, saMsAramocakAnAM // 338 // 1. svayaM-B.CI
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 339 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam ca kIDaM ghAtayAmIti / kiM bhaNadha? tubbhaMpi evaM rocati jadhA asaMciMteMto kammabandho Natthi? ityatra brUmaH (mU0 ) uDe ahe ya tiriyaM disAsu, viNNAya liMgaM tasa-thAvarANaM / bhUyAbhisaMkAe duguMchamANe, vade karejjA va kuo viha'tthI // 31 // (sUtra 818) (cU0) uDDamadhe ya jaMti cattArivi disAo ghitaao| paNNavagaM paDucca / vividhaM viziSTaM vA jJAtvA vijJAya / lInamarthaM gamayatIti liGgaM / vasantIti trasAH / tiSThantIti sthAvarAH / tesa tasathAvares / kiM ca liGgameSAM? | ucyate-uvayogo liGgaM lakSaNamityarthaH, Aha hi-'nimittaM heturapadezaH0 / ' ( ) yathA agnAvauSNyaM sAMsiddhikaliGgamevamAtmanAM trasAnAM sthAvarANAM ca sAMsiddhikaliGgaM yena jJAyate AtmanA''tmeti / sa copayogaH sparzAdiSvindriyeSu sukhaduHkhopalabdhirityarthaH / tacca sarvaprANabhRtAM samAnaM liGga, sukhaM priyamapriyaM duHkham / tadevaM attANumANeNaM 'bhUtAbhisaMkAe( i )duguMchamANe' katA bhUtAI saMkaMti tasathAvarAiM dukkhAto / taM ca dukkhaM savvo BAI // 339 // | 1. uDDhe ahe ya tiriya-mUle / 2. tsthaavraannN-muule|
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 340 // dvitIyazrutaskandhe SaSTha| madhyayanam duguMchati / tasmAdudvijata ityarthaH / evaM jANamANe vadejja mAreMto muccati / doso Natthi / karejja vA NissaMko pramAdaM / aNNANeNa doso Natthi / kuta etad vaktuM kartuM vA iha pravacane'sti ? // 31 // kiJca (mU0) purise tti viNNatti Na evamasthi, aNArie se purise tahA hu| __ ko saMbhavo ? pinnagapiMDiyAe, vAyA vi esA vuDyA asaccA ||32||(suutr 819) (cU0) purisetti vinnAttu0 / ' jaM vA bhaNasi puriso'yamiti kRtvA piNNAgapiMDI alAuaM vA kumAragati kAuM akuzalacitto vidhamANo adoso vijJAno viNNutti, etaM jadhA hiMsakatve cintijjamANaM Na yujjati, aNArio vA se puriso bhaNNati, alAuaM vA kumArabuddhie viNNittu, ajJAnena asya drohaH saMpadyate, evamajJAnena caiva purisaM| piNNAgapiMDabuddhIe kumAragaM vA alAuyabuddhIe vivAteto kiMca Na bajjhissati / kiMca-'ko saMbhavo?' piNNAgaTThatAe // 340 // 3. vinnnntti-muule|
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 341 // saMbhavaNaM / saMbhUtaM vA saMbhavaH / kaH puruSe sacetane piNNAgabuddhimutpAdayiSyati? niHsRSTasuptasya ca nodvarttanaparivartanAdyAH | dvitIya| kriyA bhavanti tena saMbhavo'sti piNDAgapiNDapuruSasya / tata ucyate-naitadevaM, yata evaM piNNAgapiNDe puruSasya kASThe vA - zrutaskandhe vastrAcchAdite upapattiriti / ata evaM kimasAvevametadubhayaM jAnamAno nissaMkaM kareti ? kimayaM puruSaH SaSTha| syAtpiNNAgapiNDIkASThaM veti syAditi / atha sambhave vidyamAne niHzaGkaprahArI paThyate nirmImAMsa ityarthaH / evameva madhyayanam yo'pyasau kuzalacittena puruSaM piNNAgapiNDIbuddhyA ghAtayati tasyApyubhayasambhavatvAt yukto vimarzaH-kimayaM puruSaH / syAt uta piNNAgapiNDI? evaM kumAre'pi AlAbukaM syAtkumAraH syAditi ? jamhA ya evaM sambhavo dilo tamhAra tahappagArA Natthi / kumAreMtassa dosotti 'vAyA vi buiti 'tti vuttA asatyA azobhanA, adhavA satya iti saMyamaH | asatya iti saMyamavAdItyarthaH, nizcayasya niranukampA sadrohetyAdi, kimaMga puNa kammuNA? // 32 // kiJcAnyat | // 341 // 1. pinnnnaag-1| 2. vAyA vi esA vuiyaa-muule|
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 342 // SaSTha (mU0) vAyAbhiogeNa jayA vahejjA, No tArisaM vAyamudAharejjA / dvitIyaaTThANameyaM vayaNaM guNANaM, je dikkhite bUya murAlametaM ||33||(suutr 820) zrutaskandhe (cU0) vaayaabhiyogen|' ucyate iti vAcA, vAyAe vi abhiyogo abhimukho yogaH abhiyogaH vaagbhiyogH|| evamuktaM bhavati-[havejjati havati] (vahejjatti vahati) saMyama iti vAkyazeSaH kaH piNDArthaH ? savarNA yadA madhyayanam vAcAbhiyogeNa [hayati](vahati) saMyama, jadhA bhaNadha mAreMto adosotti 'Na tArisaMvAyamudAharejjA' sadrohamityarthaH / aTThANametaM kuzalA vadanti-yathA kaNTakAgraM sthalaM va salilasyAsthAnaM evaM tubbhaMpi imaM vayaNaM, ajJAnadoSo'stIti / ahiMsakAdInAM guNAnAmasthAnaM anavakAzabhAjanamiti / jo vitthareNa dikkhito mokkhatthaM gRddhi niHsRtya zirastuNDamuNDanaM / kRtvA brUyAt 'urAla'miti, urAlametatsthUlaM hiMsakatvAt adikkhitassavi, kiM puNa dikkhitassa ? evaM asaJcintitakarmabandho na bhavatIti ajJAnaM zreyasaM sarvasamyagdRSTiprasaGgazceti, vaidikAH saMsAramocakAzca nirdoSAH | // 33 // // 342 // evaM bhagavanmatena zAkyaM hetayitvA''rdrako nirmukhIbhUtvA prapaJcamAha -
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 343 // (mU0) laddhe ahaDhe aho eva tubbhe, jIvANubhAge suviciMtie ya / puvvaM samudaM avaraM ca puDhe, oloie pANitale Thite vA ||34||(suutr 821) / (cU0) laddhe aTe aho evaM tubbhaM0 / ' labdhaH praapto| yadyajJAnaM zreyastataH kiM jJAnAdhigamaH kriyate? kuto esa tubbhehiM aTTho laddho jeNa ajANaMtA savvato muccati bAlamattonmattApramattAdayaH / aho dainyavismayAdiSu / dainyaM tAvat jadhA koyi kaMci digmUDhaM uppaheNa aDataM daTuM bhaNati-aho imo varAo kiliTTho kilissati / evaM tubbhe ummaggapaDivannA mohaM kilissadha / sAsUyeti vismaye, ayaM zobhano aho siddhAnto yatrAcintitaM karma cayaM na gacchati / kAryakArIsamatA evaM // 34 // aho ayaM - (mU0) jIvANubhAgaM suviciMtayaMtA, AhAriyA aNNavihIe sohI / na viyAgare channapaopajIvI, eso'Nudhammo iha saMjayANaM // 35 // (sUtra 822) 1. eva tubbhe-muule| // 343 //
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 344 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) jIvANubhAgo suciNtio0|' kazcaiSAM anubhAgastanusukhapriyatA duHkhodvigitA / kimuktaM bhavati? | evaM jIvANubhAgo suttio bhavati / yaduta sarvasattvAnAmAtmopamAnena na kiJcidduHkhamuppAdeti aho bhavato jJAnaM gurorbhavatAM candraguptikeva zrI: puvvasamuddapuTThA vizAlA ityarthaH / ahozabdaH sarvatrAnuvarttate aho vacastena guruNA / karatala ivAmalakaM sarvaloko'valokitaH, jJAta ityarthaH / kimuktamucyata iti cet yenAjJAnaM zreya iti / syAdeSa bhavatAM| kiM cintitaH karmabandho bhavatyAhosvidacintito mokSo veti / ata ucyate- adhArIyA annavidhIe sodhI' mokSa ityarthaH / syAtkataro'nyo vidhiryenAryA zodhimicchanti? tata ucyate, nApi saJcintitaM karma badhyata iti siddhAntaH / kiM tarhi? asmAkaM pramattasya karma bdhyte| apramattasya mucyate / cApramattaH zudhyata ityarthaH / evaM shodhiraahuraacaaryaaH| 'Na viyAgare' Na vAkareMti / 'chada apavAraNe' (pA.dhA. curAdi 403) chadyate sma channaM chatramaprakAzamadarzanamanupalabdhirityanarthAntaram / padaM ceSTitaM / chantrapadena uvajIvitadharmA chnnpdopjiivii| kadhaM? ajANassa baMdho Natthi tadhA Na viAgare chaNNapadopajIvI / paThyate ca 'Navi jAgare chaNaNapadopajIvI' 'chaNa hiMsAyAM' ( ) 1. suviciMtayaMtA-mUle / 2. aadhaariiyaa-muule| // 344 //
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 345 // chaNaNameva padaM chaNaNapadaM tato vAgarejjA / jadhA ajANaMtassa kammabaMdho Natthi, te evaM zrotRRNAM nirdayAdayo doSAH / syAtkiM vyAkaretavyaM kathaM vA na ? ucyate, jadhA chaNaNaM na hoti jIvANaM / ajJAnakRte tu baMdho Natthi ucyamAnena pramAdaM | kariSyati / teNa chaNaNaM anujJAtaM bhavati / tadeSa piNDArtha:- jadhA chaNNapadopajIviNo chaNaNapadopajIviNo vA vAkareMtIti vAkyazeSaH, tadhA Na viyAgarejja / ayaM idAnIM ArSo'rthaH / jIvANubhAgaM anucintayato viyAgare achaNNapadopajIvI / ekArAtparasya lope kRte chaNNapadopajIvI bhavati / acintite karmmabandho nAsti Na ca sAdhu viyAgare / achaNNapadopajIvI 'eso'Nudhammo' anu pazcAdbhAve'nudharmmastIrthakarAcIrNo'yamupacaryate iti anudharmmastIrthakarAnudhammiNaH sAdhava, iheti iha pravacane saMjatANaM evaM sIlaM, na ghaTate bhavatAM / jo'vi a tujjhaM asIlamaMtANaM deti so'vi apyevaM badhyate, Na mucyate // 35 // jaM bhaNasi (mU0 ) siNAyagANaM tu duve sahasse, je bhoyae nitie bhikkhuyANaM / asaMjae lohiyapANi se U, NigacchatI garahamiheva loe // 36 // ( sUtra 823 ) dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 345 //
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 346 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) siNAtagANaM tu duve sahasse0 / ' vRttaM / siNAtagA suddhA dvAdazadhUtaguNacAriNo bhikSavaH / sahasragrahaNaM jevi do'vi sahasse bhuMjAveti sovi tAva Na muccati, kiM puNa jo ekkaM vA do vA tiNNI vA? ete NiccaM diNe diNe asaMjate lohitArdrapANi sadyaghAtItyuktaM bhavati / garhA-nindA ityarthaH / jJAnAdyA AryA AryANAM dharmaH ajjaH / jati loke bhikSukANAM ca garahito dharmaH ajANamANANaM, iha hiMsAnujJAnAt apAtradAyakatti kaatuNgrhito| sAvadhaM chakkAyavadheNa, ajatANaM apAtreSu ca dijjamANaM, karmabandhAya bhavati / itazca tubbhe apAtrANi dakSiNAyA ityarthaH / jeNa maMsaM khAyadha bha(Nadha) Natthi ettha doso| ahavA zIlaM tujhaM dUsitaM dANaMpi Na kujjati // 36 / / itazca zIlaM nAsti / jaM bhaNadha - (mU0) thUlaM urabbhaM iha mAriyANaM, uddiTThabhattaM ca pkppittaa| taM loNatelleNa uvakkhaDettA, sapippalIyaM pakareMti maMsaM // 37 // (sUtra 824) (cU0) thUlaM urbbhN0|' 'thUlo'tti mahAkAyo upacitamAMsazceha loke zAkyadharme ca mAredha / yathA zAkyA 1. maariyaannN-muule| 1 // 346 //
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 347 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam uddisituM bhikSusaMghaM prakalpayaMta / keNa sAdheti ? taM loNatellapippalyAdIni veSaNANi gRhItAni hiMgukucchaMbharAdIni cA'nyAni / tamevamAdIhiM vesaNehiM bhikkhuTTAe pakareMti // 37 // (mU0) taM bhuMjamANA pisitaM pabhUtaM, na uvalippAmo vayaM raeNaM / iccevamAhaMsu aNajjadhammA, aNAriyA bAla rasesu giddhA ||38||(suutr 825) (cU0) taM bhuNjmaannaa0|' pizitamiti mAMsaM prabhUtamAkaNThAya bahuprakAraM vaa| apyevaM diNe diNe Neva lippAmo vayaM / kasmAt ? trikaraNazuddhatvAt / iccevamasmAkaM AhaMsu buddhA te naH pramANamityatastatprAmANyAdbhakSayAmaH / taducyate'iccevamAhaMsu annjj0|' buddho vA aNNe va je kei evamakkhAtavantaH sAmprataM AikkhaMti vA mAMsama-doSamiti, sarve te aNAriyA bAlA mUDhA rasesu / rasazabdo vA sukhe bhavati, suhesu visaesu, suhe giddhA // 38 // (mU0) je yAvi bhuMjaMti tahappagAraM, sevaMti te paavmjaannmaannaa| maNaM na eyaM kusalA kareMti, vAyA vi esA buitA tu micchA ||39||(suutr 826) // 347 //
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 348 // (cU0 ) 'je yAvi bhuMjaMti0 / ' vRttaM / je ya buddhA vA abuddhA vA putramAMsopamaM mAMsaM pradoSaMti kAtuM bhuMjaMti, cazabdAdupadizanti mAMsamadoSamiti, sevaMti te pAvamajANamANA, hiMsAdI upArjayantItyarthaH / adhavA te mAMsAsiNAM NiraNukaMpaM jIvesu buddhasaJjJakaM pAvaM sevaMti / taddoSamajAnamAnAH / adhavA jaM teNaM maMsakhANeNa pAvaM bajjhati taM ca tumaM pAvaM ajANamANo jadhA ettha vadhANumANAgataM ghaNaM cikkaNaM pAvaM bajjhati / teNa khaNaM Na / evaM kuzalA vadaMti taMmi sAde suddhe, mAMsabhakSaNopadesaeNa evaM tacchamANA kuvvaMti bhuktimItyarthaH mAMsabhakSaNe / vA athavA maNaM Na etaM suddhaM, kuzalA jANakA / 'mana jJAne' (pA.dhA.divAdi 70) maNaMpi (na) kuvvaMti jJAtaputrIyA, vatIti esA maMsamadosaMti buiyA asaccA, kimu kammuNA karttuM ? ||39|| syAduddiSTaM bhaktaM ucyate - 1. vaayaa-muule| (mU0 ) savvesi jIvANa dayaTTayAe, sAvajjadosaM parivajjayaMtA / tassaMkiNo isiNo nAyaputtA, uddiTTabhattaM parivajjayaMti // 40 // (sUtra 827 ) dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam / / 348 //
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 349 // (cU0 ) `savvepi0 / ' pANA pRthivyAdayaH / te saNNivAya Nikkhippa | daMDo mAraNaM / sahAvajjeNa sAvajjaM pacanapAcanAnumodanAni / yo vA'nyena prakAreNa daMbhanavAhanamAraNA daNDaM sAvajjaM dosaM parivajjayantA / 'tassaMkiNo' vA, 'zaMka jJAne ajJAne bhaye ca / ' ( ) jJAne tAvatkaM jAnamAna: uddizya kRtadoSaM taM gRhNIyAt, ajJAne saMki kaMkhito vitikiMchAsamAvaNNo saMkamANo / bhae 'AhAkammaNNaM bhaMte! bhuMjamANe kiM baMdhaMti kiM pagareMti ?' ucyate, 'aTTakammapagaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNita0 / evaMvidhA saMkA jesiM te bhavaMti tassaMkiNo / isiNo / NAtaputtA NAtassa puttA // 40 // - 1. savvesi-mUle / (mU0) bhUtAbhisaMkAe duguMchamANA, savvesi pANANamihAyadaMDaM / tamhA Na bhuMjaMti tahappakAraM, eso'Nudhammo iha saMjayANaM // 41 // ( sUtra 828 ) dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam // 349 //
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) bhUtAbhisaMkAe duguMchamANA0 / ' jamhA bhUte bhavati bhavissati tamhA 'bhUte'ti / saMkA bhaye jJAne ajJAne ca pUrvoktA / iha tu bhae draSTavyA / tacca maraNabhayameva / mAremANo hi iha paratra ca saMkate bibhyata ityarthaH / iha tAvatprativairasya saMkate baMdhavadharohadaMDaNANaM ca / paraloe NaragAdibhayassa, uktaJca-'jo khalu jIvaM uddaveti esa khala parabhave tehiM vA aNNehiM vA jIvehiM uddvijjti|'( ) ihaloke tu bhyenn| 'savvesu pANesu'tti pANA - egidiyAdiyA AyuHpANAdI / No vA tivAtayati nikSipyate / evaM samaNuNNAte / 'tamhA Na bhuMjaMti' tasmAdvA'numatyakAraNAt ihaparalokApAyadarzanAcca na bhuMjaMti 'tadhappagAraM' anyadapi jaM sAdhuM uddizya taM kRtaM / 'eso'Nudhammo' jadhA loe aNurAyANo dhammA, uktaJca-'yadyadAcarate zreSTha: / '( ) tathA 'deze 2 dAruNe vA sive vaa0|'( )evmihaapi| anu pazcAdbhAve iti kRtvA tIrthakaragaNadharehi varjitamuddezitaM, tadanu tacchiSyAH api pariharanti / athavA aNuH sUkSma ityarthaH / sUkSmo dharmo bhagavatA praNItaH / stokenApyaticAreNa bAdhyate zirISapuSpamiva tadanutApena / saMyatA: sAdhavaH // 41 // | 1. savvesi paannaann........muule| // 350 //
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 351 // (mU0) niggaMthadhammammi imA samAhI, assi suThiccA aNihe carejjA / dvitIyabuddhe muNI sIlaguNovavete, iccatthataM pAuNatI silogaM // 42 // (sUtra 829) zrutaskandhe 0) 'NiggaMthadhammANa / ' NiggaMthassa dhamma eva yeSAM dharmaH teNa bhavaMti NiggaMthadharmANa / athavA SaSThaNiggaMtho bhagavAneva / uktaM hi 'gaMthA atIta abhaye annbhuutenn|'( )NiggaMtheNa tullo dhammo jesiM te bhvNti| madhyayanam |nniggNthdhrmaannH| tatsahadharmANa ityarthaH / imA iti pratyakSIkAraNe / samA AdhiH samAdhiH manaHsamAdhAnamityarthaH / adhavA maNassa hi iheva samAdhI bhavati, dvandvAbhAvAt, paramasamAdhI ya mokSo, ye punaH pacanapAcanaratA ArambhapravRttAzca / / teSAmanekAgrIbhAvaH, kutaH samAdhiH? uktaM hi-'snAnAdyA dehsNskaaraa:0|'( )samaNe bhagavaM mahAvIre iti khalu se bhagavaM mahAvIre samantAt prApnoti, mokSamityarthaH / itararthaH ityarthatA / zlokaM ca prApnoti / zloka kthne|' zloko nAma zlAghA / kathaM zlAghyate? ihaiva tAvat urAlA kittivaNNasaddasilogA parivuaMti iti khalu samaNe 3 / / parattaMmi siddhe buddhe / tadhA vA 'Navi asthi mANusANaM0 / ' (titthogAlipainnayaM 1247) paratra ca zlokaM H // 351 // 1. niggaMthadhammammi mUle / 2. zlAghu kathane-B | 'zlAghR kathane' pA.dhA. svAdi 115 /
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 352 // prApnoti, shlaaghaamityrthH| yastu abuddho'zIlaguNopapetaH pacanapAcanAdyArambhapravRttaH sAtAbahulasnAnAdizarIrasaMskAragrAmAdiparigrahaM vA priyApriyaprAptI asamAdhiyuktaH ihaiva nindyo bhavati, yathA 'grAmakSetragRhAdInAM / ' ( dvitIya zrutaskandhe tathA''huH-'yathA'pare sngkthikaa0|'( ) bhAvabuddhastu tacchiSyAzca zlAghyA bhavanti naivAsti rAjarAjasya SaSTha| ttsu0|' (prazamaratiH 128) sa evaM tAn zAkyAn saprapaJcaM nihatya bhagavantameva pratipattimAn Urdhva jvaladbhi- madhyayanam dhigjAtibhiH parivAryApadizyate-bho bho Ardraka rAjaputra ! mA taavdgcch| idaM tAvadasmAkaM vedasiddhaM zRNu, tadyathA Adisarge kila viSNornAbhyAM samutpannaM padmaM vai kesarAkulaM / tasmin brahmA samutpannastena sRSTamidaM jagat / sa mukhato | brahmaNo'sRjat / tataH zUdrAMstrivargaparicArakAn / kSatriyAMstu ekameva varNaM paricaranti / tata eva ca zreyo'vApnuvanti, yasmAccaivaM tasmAd brahmottaraM jagat / tadevaM trayANAmapi varNAnAM brAhmaNA eva pUjyatamAH, Aha ca-'brAhmaNa eva / jaayte|'( ) te ca dravyakSetrakAlabhAvopadhAnazuddhena dAnena pUjanIyAH / tatra dravyopadhAnazuddhena gohiraNyasuvarNadhanAdIni deyAni / kSetrazuddhamapi svagRhAbhyAgatasyAnAviSkRtakriyasya sukhAsanAsInasya / athavA kSetrazuddhaM puSkarAdiSu yA kSetreSu dIyate kSetramidaM vikhyAtam / kAlazuddhamapi darzapUrNimA'mAvAsyAsu, tathA anyeSu ca sarveSu parvasviti, tathA
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 353 // SaSTha cAha-'anupoSya trirAtrANi, tIrthANyanadhigamya ca / adattvA kAJcanaM gAzca, daridrastena jAyate // 1 // '( ) dvitIyabhAvopadhAnazuddhamapi lokapratyupakArAdibhya anuddizya yaddIyate tadbhAvopadhAnazuddham / adhavA bhAvastu pAtramityarthaH / zrutaskandhe pAtrazuddhameva hi zuddhimutpAdayati / Aha ca, 'ahanyahani dAtavyaM0 / '( ) // 42 // madhyayanam tatra pAtrazuddhimadhikRtyocyate(mU0) siNAyagANaM tu duve sahasse, je bhoyae Nitie mAhaNANaM / te puNNakhaMdhaM sumaha'jjiNittA, bhavaMti devA iti veyavAo // 43 // (sUtra 830) (cU0) 'siNAtagANaM tu duve sahasse0 / ' snAtakAH zuddhAtmAnaH / yajanAdiSu SaTkarmaniratAH / adhavA snAtakA iti vedapArakAH pravaktAraH, Aha ca-samamabrAhmaNe dAnaM0 / '( ) te yadAtmAnaM pAtrIkRtya kevalaM parAnugrahArthameva parigRhNanti tadA dAtAramAtmAnaM ca tArayanti / tatparimANaM duve sahasse / te puNa egadiNeNa bahuehiM vA Sal // 353 // 1. samaM na brAhmaNe-J1
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 354 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam diNehiM doNNi sahassA pUriti jo bhojayatIti / bndhaanulomyaadbhojye| nitiye 'tti diNe dinne| NekaMtiyaM vA NitiyaM | ege aNege vA bhojAveti sadakSiNe vA jape ya pauNDarIkAdI vA yajJaM yajate / tatphalaprasiddhaye tvapadizyate / te puNNakhadhaM sumaha'jjiNittA' te iti te prAgupadiSTAH dravyopadhAnazuddhairdAnaiH snAtakabrAhmaNapUjayitAraH / punAtIti | | puNyam / skandhagrahaNAt sumahatpuNyopacayaM samyagupArjayitvA / paratra brahmendraprajApativiSNulakSAdiSu devA bhavantIti | pradarzanArthaH / yathA tAvatparasamaye kriyAvad guNavad samavAyikAraNamiti dravyalakSaNaM, samaye'pi iccetehi chhiN| jIvanikAehiM / vedAnAM vAdo vedavAdo / veda eva hi paraM pramANaM, Aha hi-'vedA pramANaM / ' ( ) evaM trayI vartamAnamAzrItya, rAjyaM gatvA rAjyAbhiSekaM prApya iSTebhya snAtakebhyaH brAhmaNebhyaH gohiraNyAdIni dAnAnyajasraM prayacchasva, Aha ca-'yAn yAn kAmAn brAhmaNebhyo dadAti tAMstAn kAmAn yajAna upbhungkte|' yajJAMzca bhUhiraNyadakSiNAM yajasva, Aha ca-'jaittA viule jnnnne0|'( ) tadevaM zreyaH samavApsyati / tatkathaM ? yadA hyetAni yathoddiSTAni dharmasAdhanAni abhyudayikaM dharmamuddizya karoti tadA svargamavApnoti, yadA tvapavargamuddizya dharmasAdhaneSu varttate tadA apavargamavApnoti / tadevaM svargApavargaphalaM vedAnAM dharmaM prtipdysv| kiM tai(r)naiH saMyamapurassaraistapobhiH apArthakairAcIrNaiH ? // 354 //
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 355 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam tAnevaM jAtyAdimadoddhatAnsaMsAramocakatulyadharmAn bhagavAnArdraka uvAca-yad brUta jAtizuddhA SaTkarmaniratAzca zIlamantareNApi snAtakA bAhmaNA bhavanti, kadhaM? vyAdhakopAkhyAnAt, Aha hi-'sapta vyAdhA dshaarnnessu|'( )tathA ca sadyaH patati |maaNsen|'( )kinycaanyt-vrnnprmaannke0|'( )adhavA paJcabhirimaiH kAraNairbrAhmaNatvaM na ghaTate, tadyathA-'jIvA jAtistathA dehH0| ( ) evaM ca zlokAH / kiJcAnyat vidyaacrnnsNpnne0|'( )tathA cAhuH 'najAtirduSyate / | rAjan / '( ) na ca hiMsrAn bhojayamAnasya svargo'pavargo vA bhavati, tatrodAharaNaM sautrameva // 43 // (mU0) siNAyagANaM tu duve sahasse, je bhoyae Nitie kulAlayANaM / se gacchati loluvasaMpagADhe, tivvAbhitAvI NaragAbhisevI // 44 // (sUtra 831) (cU0) siNAtagANaM tu duve sahasse / ' snAtakA grAmyA AraNyA vA biDAlamUSakAdimAMsAzinaH kIlAlAhArA , vA syuH / te snAtakatve sati kSudArtAH parimANaMtA ca dve sahasre Nitie Nicce-diNe diNe ekkadiNeNa vA do sahassANi adhigANi vA / kutsitaM rauti lIyate vA (kulAlAH) mArjArA / 'se gacchati loluasNpgaaddho|' evaM hi sapApo 1. loluvsNpgaaddhe-muule| // 355 //
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 356 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam lolupaH svAbhAvikaiH zItoSNAdibhiH parasparodIritaiH saMkliSTAsurodIritaizca duHkhairbhUmigatA abhUmigatA vA lolupyante lolAvijjaMte vA bhRzaM gADhaM saMpragADhaM tIvram / evaM zItAdyAH svAbhAvikAH parakRtA vA tIvrAnubhAvA yeSu anu pazcAdbhAve jehiM aNNe sattA duHkhehiM tAvitA te pacchA duHkhamanubhavantItyanubhAvaH Naraka: uktaH / paThyate catIvrAbhitAvI, tivvaM abhitAveti je viti tato'dhiko abhitAvo jesu Naraesu te tivvAbhitAvA NarakA tIvramityeko'rthaH / seveti jadhA so kulalabhojI NaragaM gacchati evaM jaNNikA te varAte mAremANA, ye cAnye pApake tRNakASThagomayAzritA saMsvedasitA mahIsitA ceva kRSNAdiSu ca karmasu vartamAnA bahUn jIvAn ghAtayanti te ca viSayopabhogadRSTAntasAmarthyAddhisAmeva prajJApayanti bruvanti ca, 'AtatAyinamAyAtaM, api vedAntagaM raNe / ahatvA brahmahA bhAve vA, hatvA pApAtpramucyate // 1 // '( ) tathA ca zUdraM hatvA prANAyAma japet, vihassatikaM vA kuryAt, yatkiJcidvA | dadyAt / tathA anasthIkAnAM zakaTabhAraM mArayitvA brAhmaNaM bhojayet / '( ) evaM te hiMsakaM dharmaM dezaMto jadhA kuralA kulalaposagA ya Narae vaccaMti evaM tevi dvijA hiMsakatvAt kulAlA eva narakaM vaccaMti / jevi tesiM diti tevi kurlposgaa| iha saha tehiM NaragaM vaccaMti // 44 // // 356 //
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 357 // ta evaM - (mU0) dayAvaraM dhamma duguMchamANe, vahAvahaM dhamma psNsmaanne| egaM pi je bhoyayatI asIla, Nivo( Nidho) NisaM jAti kato'surehiM ? ||45||(suutr 832) (cU0)'dayAvaraM dhammaM dUsemANA0 / ' dayA parA jassa bhavati dayAparaH, damo vA dayA vA varA jassa sa bhavati dayAvaraH, taM duguMchaMti / yaH kila AtatAyinamAyAntaM na ghAtayati so NaragaM gacchati / vadhAvaro dhammo vadhAparaH vadhAditi paMcamI, vadhAddhi paro dharmaH / kathaM? Aha hi-'hatvA svarge mhiiyti|'( ) tathA cAha-'api tasya kule jaayaasddo0|( )Na u tamevaM vadhAvadhaM pasaMsamANA / 'egaMpi jo bhojayatI kuzIlaM / ' pragrAhakasya grahaNaM kRtaM bhavati / yatrAyaM pAThaH-'dayAvaraM dhamma duguMchamANo vadhAvadhaM dhamma pasaMsamANA / egaMpi0 / ' athavA dAtA parigRhyate / dAyAvaraM dhammaM duguMchamANA, vadhAvadhaM dhammaM pasaMsamANA / evamprakAro dAtA egapi bhojayati kuzIlaM, ki // 357 // 1. dhamma duguMchamANe-mUle / 2. vahAvahaM-mUle / 3. je-mUle / 4. asIla-mUle /
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 358 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam puNa jo bahue ? kutsitazIla: kuzIlaH hiMsAdyAzravadvArapravRtto hiMsakadharmopadezako / aNidho NidhaM NAma adhaH osisaM adhikAram / duruttaraM narakamiti vAkyazeSaH / antakAla iti maraNakAlaH / tAnevaM brahmavatinaH pratihatya | bhagavAnArdrako bhagavantameva prati prAtiSThat // 45 // __ athainaM vidaM tridaNDakuNDIya jAva pavittagihatthagatA parivrAjakAH parivArya ubhayapakSAviruddhAbhirAzIbhirdaNDamANA evamUcuH (mU0) duhato vi dhammammi samuTThiyAmo, assi suThiccA taha esakAlaM / AyArasIle vuie( )ha nANe, Na saMparAyaMsi visesamatthi ||46||(suutr 833) (cU0) bho bho Ardraka rAjaputra ! idaM tAvadasmAkaM siddhAntaM zRNu, tadyathA-tamaH khalvidamagre AsIt, avyaktamityarthaH / tasmAdavyaktAnmahadahaGkAratanmAtrendriyabhUtAnAM prAdurbhAvaH, Aha hi-'prakRtermahAMstato'haGkArastasmAdgaNazca SoDazakaH / tasmAdapi SoDazakAtpaJcabhyaH paJca bhUtAni // 1 // '( ) ityetaccaturviMzakaM // 358 //
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 359 // I kSetram / paJcaviMzatitamaH puruSaH / tatra na kiJcidutpadyate vinazyati vA / kintu kevalamabhivyajyate tamasi pradIpena | ghaTa: yathA, bhUmideze dvigAdAdvA mUlodagAdInyabhivyajyante / evaM prabhavaH / saMhArakAle ca yadyasmAdutpannaM tattatraiva lIyate ityataH satkAryam / bhavatAmapi ca dravyArthatayA nityA: 'sarvve bhAvAH / ityataH satkAryaparigrahaH eva yathA'smAkam / | svarUpaM caitanyaM puruSasya nai: zreyasike mokSe ityarthaH / na tvabhyudayike iSTaviSayaprItiprAdurbhAvAtmake anaikAntike ca / sa cAyaM niyamalakSaNo dharmmaH / tatra paJca yamAH ahiMsAdayo bhavatAmapi paJca mahAvratAni paJcayamo dharmo / niyamo'pi | paJcaprakAra evendriyaniyama: / ' assiM suTThicca 'tti yathA bhavanto'smin svadharme yamaniyamalakSaNe evaM svavasthitAH | evaM vayamapi sve dharme yamaniyamalakSaNe sthitAH / na 'kalkakuhakAjIvanArthaM lokapratyayArthaM vA / 'ai~ssakAlaM'ti jaavjjiivaae| evaM tAvadAvayoravizeSaH / kiJca - AcArazIlaM 2 / tatrAcAraH yathA bhavatAM yugamAtrAntaradRSTitvaM evamasmAkamapi, yathA rajoharaNaM pramArjanArthaM evamasmAkamapi kesarikA, yathA vaco vAkyamiti evamasmAkamapi maunaM nAtyuccairbhASaNaM vA, adhavA zIlaM bhadramRdusvabhAvatA Akrauryamamatsaro vA / buitaM vRttaM / jJAnamupadeza AcAraH zIlaM 1. sarvvabhAvA: -C | 2. phalgukalka...J / 3. esakAlaM muule| dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 359 //
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 360 // yasya jJAnasya tadidamAcArazIlam / adhavA jJAnamiti bhavatAmapi jJAnamiSTaM dvAdazAGgaM gaNipiTakaM kevalaM ca, ihApi SaSTitantraM kevalajJAnaM ca 'aviparyayAdvisuddhaM kevalajJAnamutpadyate' ( ) jJAnaM adhavA caitanyamityarthaH / tacca pUrvvamuktaM bhavatAmapi caitanyAt ananya AtmA / tadevaM sarvamaviziSTaM 'Na 'saMparAe (ya) visesamatthi' cazabda: samuccayArthaH / kiM samuccinoti ? pUrvoktakAraNAni 'duhatovi dhammaMmi samuTThitAmo' yathA eteSvavizeSaH evaM saMparAitovi / saMparItyasminniti samparAyaH sa ca saMsAraH bhavatAmapi saMsaratyAtmA asmAkamapi kAraNAtmA saMsarati, Aha hi - 'saMsarati0 / ' ( ) vedayan muJcan sarvathaivAvizeSaH / kasmAt ? paramAtmanaH saMsAritvAt // 46 // uktaM hi (mU0 ) avvattarUvaM purisaM mahaMtaM, saNAtaNaM akkhayamavvayaM ca / savvesu bhUtesu vi savvato so, caMdo vva tArAhiM samattarUvo // 47 // (sUtra 834 ) 1. saMparAyaMsi-mUle / dvitIya zrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 360 //
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 361 // (cU0 ) "avyaktarUpaM purisaM mahaMtaM0 / ' avyaktaM rUpaM yasya sa bhavatyavyaktarUpaH / paJca tanmAtrANi buddhirmano'haGkAra iti puraM / adhavA se zarIraM puraM tasmin pure zayata iti puruSa: / 'mahAnta' iti sarvagataH / sarvayA vA prakRtyA gataH / sanAtanaH purAtana ityarthaH / Aha hi - 'ajo nityaH zAzvato yo na kSIyate ghaTavat0 / ' ( ) ityata: (a) kkhato- 'nainaM chindanti zastrANi gatiprajanakAntyAzanakhAdaneSu0 / ' ( ) akSayo'pi kazcidvyayati paramANuvat / paramANurvyayati vigacchatItyarthaH, Aha hi - 'acchedyo 'yamabhedyo 'yaM / ' ( ) se savvapANesu sa sarvvagato'sau sarvaprANA: karaNAtmanaH / adhavA AyurindriyazarIrabuddhiprANAH / 'se' iti tasyAtmano nirdeza: / sarvvata iti sarvAsu dikSu sarvvakAlaM ca nityamityarthaH, Aha hi - 'sarvaM sarvatra sarvakAlaM ca0 / ' ( ) nitya ityeko viziSyate / sarvakAraNAtmanAmanyaH / yathA candramAH sarvagrahanakSatratArAbhyo varNapramANasaMsthAnalakSmalakSmIprabhAkAntisaumyatAdibhirvizeSairviziSyate evamasAvapi paramAtmA kAraNAtmabhyo viziSyate / sAGkhyaprakriyAvAdaH / athavA | vaidikAnAmayaM siddhAnta: 'avvattarUvaM purisaM mahaMtaM / ' teSAmeka eva paramAtmA, zeSAstu tatprabhavAH, Aha hi - 1. avvattarUvaM - mUle / 2. savvesu bhUtesu vi savvato so-muule| dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 361 //
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 362 // |'yasmAtparaM nAparamasti kiJcit / '( ) sa eva ca sanAtano'kSayo avyayazca pUrvavat / 'savvesu pANesu' | kataro? te ucyate-yathAhi mahA[mala](megha)vipramuktatvAt bhUritejasA''dityabimbAdrazmayaH sarvato nissaranti, niHsRtya ca tameva punaH pravizanti, na ca tasyAbAdhAM kurvanti / evaM sarvAtmanastasmAtrikAlAvasthitAtkUTasthAnissaranti niHsRtya ca tAni svakarmavihitAni zarIrANi nivartayitvA sukhaduHkhAdi cAnubhUya punaH punastameva paramAtmAnaM pravizanti / / | etacca sUtraM sAGkhyavaidikayostulyaM, [vyAkhyAnato'neke] (sAGkhyAnAmaneke) paramAtmAno, vaidikAnAM tu eka eva, sAGkhyavaidikayoH prakriyAvAdaH // 47 / / dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam taduttaraM tu yadi sarvagata AtmA sAGkhyAnAM - (mU0) evaM na mijjati na saMsaraMti, na mAhaNA khattiya vesa pessaa| kIDA ya pakkhI ya sirIsivA ya, narA ya savve taha devalogA ||48||(suutr 835 // 362 //
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 363 // (cU0) 'evaM na mriyanti na saMsaraMti0 / ' 'mRG prANatyAge' (pA.dhA. tudAdi 123) asarvagatasya hi dvitIyaprANatyAgo yujyate, yathA-devadattaH svagRhaM tyaktvA anyatra gacchati / na caivaM sarvagatasya zarIrAdiprANatyAgo yujyate / zrutaskandhe asarvagatasyaiva saMsAro ghaTate devdttvdev| sarvagatasya tu na kiJcidaprAptaM yatra gacchatItyataH saMsAro na ghttte| kiJca-'Na SaSThabaMbhaNe khattiya vesa pesA' tatra brahmaNo'patyAni bRhanmanastvAdvA brAhmaNAH, kSatAttrAyantIti kSatriyAH, kalAdibhirvizanti / madhyayanam | lokamiti vaizyAH, preSyantIti preSyAH / ityete cAturvaNrNA na, sarvagatatvAdAtmanaH / kathaM ? yAvanto hi | prANazarIreNAtmIyasvAtmanaH pradezAH spRSTAstAvanto'nyeSAmapyAtmanAM pradezAH spRSTAH / tatra kathamavasIyate yathA , tu[lye](lyame)vAtmanaH zarIraM tanuH zeSANAmityapasiddhAntaH malladAsIvat / yathA malladAsI sarveSAM mallAnAM sAmAnyA evaM brAhmaNazarIramapi sarveSAM kSatriyaviTchUdrANAM sAmAnyamiti / yathA brAhmaNaM zarIraM tathA kSatriyavicchUdrazarIrANyapi sarvAtmanAM | samAnItyatazcAturvarNaM na ghaTate / kiJca'kIDA (ya) pakkhI (ya) sarIsivA (ya)' sarvagatatve sati ayaM kIDo'yaM na kIDa iti na ghttte| tadeva brAhmaNazarIravatsamAnaH sarvaH / evaM pakkhI vaa| sarpantIti sarpaH / naraH / athavA devalokeSu fal|363 // 1. mijjati mUle / 2. Na mAhaNA khattiya vesa pessaa-muule|
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 364 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam bhavA devalaukikA amarA ityarthaH / etadeva cottaraM ekaatmkvaadivaidikaanaaN| kiJca-ekAtmakatve ca sati pitRputrAdiriti | vArtA na ghttte| tatsarvajJaprAmANyAtsAGkhyajJAnaprAmANyAt / brahmApi ca kila sarvajJaH / tena coktaM-'yasmAtparaM nAparamasti kiJcit / ' tatkathaM kevalajJAnadRSTamanRtaM bhaviSyati iti? ucyate-naiva te kevalino bhavanti / kathaM? antatvAdarzitvAt / | sUtraM tvadRSTamiti? ucyate, nanUktamevaM'na mijjati Na saMsarati' vaidikAnAmapi ekAtmakatve ca ye kevalajJAnena lokamajJAtvA jahA vahAdIbhistIrthaM pravarttayanti teSAM kathaM vAkyaM pramANaM syAditi ? // 48 // atha sUtram(mU0) loyaM ajANittiha kevaleNaM, kaheMti je dhmmmjaannmaannaa| nAseMti appANa paraM ca NaTThA, saMsAra ghorammi aNorapAre // 49 // (sUtra 836) (cU0) lokaM ajANittiha kevlennN0|' loko nAma dravyakSetrakAlabhAvAnAM yathAvasthitiH / taM lokamajJAtvA tena yena dharma kathayanti ajANamANA NAsaMti appANaM paraM ca NaTThA jadhA andho dezako'dhvAnaM appANaM paraM ca NAseti evaM tevi // 49 // // 364 //
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam (mU0) loyaM vijANaMtiha kevaleNaM, puNNeNa NANeNa smaahijuttaa| zrIsUtrakRtAGga dhamma samattaM ca kaheMti je u, tAreMti appANa paraM ca tiNNA ||50||(suutr 837) cUrNiH / // 365 // (cU0) je puNa lokaM vijANAti ca kevaleNaM-kevalajJAnena puNNe'ti puNNeNa 'nANeNa' jJAnena dhammaM samattaM ca kadhaMta jeti' samasto nAma sarvairvacanIyadoSaivimuktaH / jadhA desio jANao adisAmUDho Naro khemaM akuDimaM / maggaM avatAreUNa jahicchaM desaM sammaM vA Nayati, evaM tevi kevalaNANeNa bhagavanto titthagarA appANaM paraM ca | saMsArasamuddamahAkAntArAto tAreti // 50 // sarvagatatve satyAtmani - (mU0) je garahitaM ThANamihAvasaMti, je yAvi loe crnnovveyaa| udAhaDaM taM tu samaM matIe, ahAuso vippariyAsameva ||51||(suutr 838) // 365 // | 1. puNNeNa-mUle / 2. kaheMti je u-mUle /
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 366 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (cU0) 'je garahiyaM ThANamihAvasaMti0 / ' garahitaM-nindyaM jAtitaH kulatazca / nanu jAtitazcANDAlA karmatazcANDAlatve'pi sati] (satyapi) ye saukArikAzca / sthAnaM vRttaM karmetyanarthAntaram Avasanti uvajIvanti / caraNaM vRttaM maryAdetyanarthAntaram / caraNeNaM uvaveti / tadapi jo jAtito vRttatazca / jAtito mithyAdRSTilokasammato brAhmaNaH parivrAjya vrajitaH / etadubhayamapi bhavanmate naiva udAharanti (na) hi udAharaNaM bhavati / athArthApattiH etadApadyate sarvagatatve sati sarvAtmanAM samateti / samatA samaM tulyamityarthaH tulyAhRtadravyavat / satietti buddhIe / evaMprakArAe sarvagata Atmeti, satIe tti vA matIe tti vA egaTuM / 'adhAuse vippariyAsameva' atha ityAnantarye, sarvagatatve sati sarvAtmanA nikRSTotkRSTayoH samatA ityarthaH / 'Ause'tti he AyuSmantaH ! vidviyoge viparIto Aso viparyAsaH / / viparIta ityarthaH / kathaM ? sarvagatatvena cedAnIM nikRSTotkRSTAnAM sAmyaM bhaviSyati / adhavA saMvidadhigamo jJAnaM bhAva / ityanarthAntaramitikRtvA viparItabhAvameva sarvagatagrAha ityarthaH / athavA vivajjAsa iti mattonmattapralApavadityuktaM bhavati / tAvaccaitatsyAt sarvagatatve sati sarvAtmanAM nikRSTotkRSTAnAM tulyatA tulyateva ca sarvagatamityanyathA vA kA // 366 // 1. mtiie-muule|
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 367 // dvitIyazrutaskandhe madhyayanam | pratyAzA? etadevottaramekAtmavAdinAmiti // 51 / / evaM sAGkhyAnnirloThya bhagavantameva pratitiSThantamArdrakaM kecidatidIrghazmazrunakharomANo jaTAmukuTadIptaziraso dhanuSpANayo hastitApasAkhyAH parivAryocuH-bho bho ! kSatriyakumAra Ardraka! tiSTha tAvadISattaraM imAmasmAkaM siddhAntoditAM / puSkaracaryAM zRNu / zrutvA rocayiSyasi yAsyasi vaa| tata ISad vyavasthite rAjaputre paJcazatapuruSaparivAro hastitApasAnAM vRddhatamastamuvAca / vayaM hi dvAdazAgrAt abhyudayArthinaH mumukSavo hastitApasA vA iti vAcyA mahAjanena / te ca vayaM | paramakAruNikAH sattveSu / vane hi vasatAM mUlaskandhovaghAta AhArArthaH sumahAdoSa iti matvA teNa - (mU0) saMvacchareNAvi ya egamegaM, bANeNa mAreu mahAgayaM tu| sesANa jIvANa dayaTTayAe, vAsaM vayaM vitti pakappayAmo // 52 // (sUtra 839) (cU0) saMvacchareNAvi ya egamegaM0 / ' saMvasanti tasminniti saMvatsaraH / ekaikamiti vIpsA ekkakke mAse ekekkaM / 'bANeNa' sareNa visalitteNa vA mamaM ghaMti mAretuM mahAgajaMti gacchati garjati vA gajaH mahAkAyaM mahAgajaM mattaM | // 367 //
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : / / 368 / / majjamANaM gNdhaa| sesANaM jIvANaM seyatthi vijjA / vaNassatikAiyamUlapatrapuSpaphalapravAlAGkurAdyA vAnaspatyA sthAvarA jaGgamAzca mRgAdyA: / dayAnimittaM mAMsamAsvAdya svAM vRttiM parikalpayAmaH / khaMDokhaMDi kAtuM same bhAgesu kavallUraM paUleUNaM khAyAmo, evamegeNa jIvaghAteNa subahu jIve rkkhaamo| je puNa vaNatAvasA bahUNi kandaphalANi ghAteMti te diNeNa gAmaghAtaM kareMti / na cAzarIro dhamrmmo bhavatItyataH alpena vyayena bahu rakSAmaH vaNijavat / jaMpi tadarthaM kiJcitpApaM bhavati tadapi AtAvaNovavAsajApabrahmacaryaiH kSapayAmaH / vizvAmitreNApyuktaM- 'zakyaM karttuM jIvatA dharmma pApaM0 / ' ( ) NaNu ca tumhe caMkamaNAdI kAussaggeNa sodhadha, ayaM cAsmAkaM smRtivihita eva hastitApasa dharmastamenaM pratipadyasva Agaccha // 52 // tAnevaM bruvANAn Ardraka Aha (mU0) saMvacchareNAvi ya egamegaM, pANaM haNaMtA aNiyattadosA / sANa jIvANa vahe Na laggA, siyA ya thovaM gihiNo vi tamhA // 53 // ( sUtra 840 ) dvitIyazrutaskandhe SaSTha madhyayanam // 368 //
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 369 // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam (0) 'saMvacchareNAvi ya0 / ' kataraM prANinaM ? hastinaM / sA hiMsA / tato aNiyattA aNiyattadosA jibhidiyadosAto ya / kiJcAnyat-jA sA jighAMsA sA raudratA / kathaM? hastitti paraM maggamANA maMsalolupA / ata eva hetuu hiMsA ekkA ceva NaragapajjantA / kiMvA sesANa jIvANaM? jaM ca bhaNadha-'sesANa jIvANa dayaTThatAe'tti taM Na bhavati / so hatthI viddho upphiDaMto vaNassatikAe harate gucchagummalatAdIe pelleti taNAtI mahaMte rukkhe ca | bhaMjati / kuMthupippIlikAdie ya jAva paMcidie pelleti / je ya maMsaM payaMtA suMThIe cullIsu vA aggimaMtheNa vdhe| uktaJca-'taNakaTThagomayasitA saMsedasidA mahissitA cev0|'( ) evaM sesANa jIvANa laggadha paannaativaate| siyA yathaivaM syAdetat sarvamapi taM sadha hatthivadheNa / je ya aNNe ya paDato mAreti pAge ya Dajjhati / sarvametaM thovamucyate / gihiNovi te bahujIve je Na mAreti / kadhaM? telokaM sarvaM jIvehiM otaprotaM / so ya gihI tiriyaloe vasati / uDDaloe adholoe ya Na mAreti / evaM jAva jaMbuddIve bharadhe magadhAe saNagare / tattha vi se khette vaa| evaM sovi | | nAma dhArmikaH // 53 // kiJca - // 369 //
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 370 // zrutaskandhe SaSThamadhyayanam (mU0) saMvacchareNAvi ya egamegaM, pANaM haNaMte samaNavvate tu| AyAhite se purise aNajje, na tArisA kevaliNo bhavaMti ||54||(suutr 841) (cU0) saMvatsare prANaM hastinam / zramaNavratAni ahiMsAdIni tAni kilAsya hastitApasasya zramaNavratAni santIti shrmnnvrtii| turvishessnne| kiJca mArayati ca, kasyedaM hAsyaM na syAt ? 'AtAhite' AtmanaH ahito ya evaM parUvate Ayarati ca / so naTTho aNNaMpiNAseti / jadhA so disAmUDho aNNe ya desie NAseti / aNArio daMsaNAto carittAovi | prAgeva jJAnataH / Na tArisaM dhammaM hiMsakaM kevaliNo bhaNaMti kareMti vA / kiM brUte ? brahmA kevalI / tena tadupadiSTaM hastitApasavratam / taducyate-Na tArisA kevaliNo bhavaMti kareMti vA je hiMsagaM dhammaM paNNaveMti / tiNNotti sA jeNa No tiNNA atiNNA tAsu ca / so naTTho aNNaMpi NAseti jadhA hANikatANi / evaM bruvadbhiH saMsAramocakavaidikAdInAM | pakSasiddhiH prasAdhitA bhavatItyanyathA vA kA pratyAzA? ityevaM tA~stApasAn pratihatya bhagavatsamavasaraNameva prati prtisstthte| tattha ya AraNNo hastI Navagraho AlANakhaMbhe baddho saNNI / taM jaNasadaM suNeti, jadhA eso addao rAyarisiputto | 1. smnnvvtesu-muule| // 370 //
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUrNiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam RNiyaAlANANi bhaMjiUNa titthagarasamIvaM paiTTho, paratitthie paDihaNiUNa, loeNa abhithuvvamANo puSphaMjalihatthaeNa zrIsUtrakRtAGga accijjamANo vaMdijjamANo Niravekkho hatapaccatthipakkho vaccati / aho dhaNNo sapuNNo ya / taM jati ahaMpi etassa pabhAveNaM imAto baMdhaNAto mucceja to NaM vaMdejja NamaMsejja vaMdittA NamaMsittA NiyagavaNaM pAviUNa saMjUheNAgamma bahUhi // 371 // loTTaehi ya 2 bahUhiM kalabhehiM hatthIhi ya 2 bahUhiM ujjharaehi jAva sacchaMdasuhaM viharejjA / evaM ciMtitametteva taDataDassa baMdhaNAI chiNNAI, chiNNabaMdhaNo Usitahattho bhagavaMtamAkarirSiteNa sNptthito| pacchA loeNa bhIteNa kalakalo kao, | 'ho ho aho! AIkarAjaputro imiNA duTThahatthiNA mArijjati tti kaauunn|' iccevaM bhANiUNa bhayasaMbhaMto savvato samaMtA vipplaaito| tate NaM so vaNahatthI bhattisaMbhamo Nabhaggahattho NiccalakaNNakaolo viNayaNauttimaMgo dharaNitalaNimmitagajadaMto AIkarAjaputrasya pAdesu nnivddito| manasA ceva iNamabravIt-'bhadraM te bho AIkarAyarisi! yathA'bhilaSitAn : manorathAn prApnuhi, baMdhanAdvipramukta' ityevaM manasA uktvA yatheSTaM vanaM prAptavAn / tatsumahAntaM prabhAvaM dRSTvA lokasyAtIva tapassu savismayA bhaktirbabhUva / etAe eva velAe seNio rAyA bhaTTArakapAdasamIvaM vaMdiuM patthito jaNakalakalaM soUNa 'kimetaM'ti pucchati / gahitatthehi ya se mahAmattehi ya bhiccehi ya paurehi ya kadhitaM, jadhA so savvalakkhaNasaMpaNNo | | AraNNo hatthI cAriM pANiyaM ca aNabhilasamANo Ardrakasya rAyarisissa tavappabhAveNa baMdhaNAI chidiUNa addayaM 371 //
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : / / 372 / / rAyarisiM vaMdiUNa palAto / pacchA so seNiyarAyA taM soUNa avimhayaM addayaM rAyaputtaM vaMdiUNa NamaMsittA evaM vadAsI - aho bhagavaM dukkarANi tapAMsi mahAnubhAvAni ca / kathaM ? 'tapasA tapyate pApaM, taptaM ca pravilIyate / | devalokavimAnAni, rAjyAnyapsarasaH striyaH // 1 // vinyastAni hi puNyAni yeSAM mUlyaM tapomayaM / ' ( > atha sAMdRSTikaM tapaHphalam / tataH seNio bravIti, 'NaNu bhavata eva duSkarANAM tapasAM prabhAvAdasau vanahastI AyasAni | zRGkhalabandhanAni zastrairapi tIkSNairduzchedyAni chittvA yatheSTaM vanaM prayAta:, ityaho dukkaram / ' Ardraka uvAca- 'aho | seNiya ! Na dukkaraM vAraNapAsamoaNaM, gayassa mattassa vaNammi rAyaM / jadhA ucattAvalitteNa taMtuNA, sudukkaraM me paDihAti moyaNaM // 1 // ' ityevamuktvA bhagavatsamIpaM prApyArdrakaH tANi paMca sissasatANi bhagavataH ziSyatayA pradadau / bhagavAnapi ca tAn pravrAjya tasyaiva tAn ziSyAnanujJAtavAn // 54 // (mU0 ) buddhassa ANAe imaM samAhiM, assi suThiccA tiviheNa tAtI / tariuM samuddaM va mahAbhavoghaM, AyANavaM dhammamudAharejjAsi // 55 // tti bemi / ( sUtra 842 ) // addaijjaM samattaM // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 372 //
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 373 // (cU0 ) 'buddhassa ANAe imaM samAdhi0 / ' kato sa buddho ? nanu bhagavAneva varddhamAnaH / Aha-ajjavi so tAva bhaTTAragaMNa pecchati to kadhaM tassa ANAe vaTTati ? ucyate nanUpadiSTAni mahAdhyayanAni / anAgataM ceva teNa bhaTTArakeNa NAtaM jadhA Ardrako nAma tatsamIpaM eMto aNNautthie uvvihiti / vRtto ya samANo etANi erisANi uttarANi dAhititti teNa bhagavatA bhAsitaM / gaNadharehiM tu suttIkataM / uktaJca - 'aNAgato bhAsiyaM NikAyeti kiMci atikkataM0] / ' ( ) evamiNaM / athavA pratyekabuddho so, teNa puvvaM ete atthA AgamitA, teNa tesiM aNNautthiyANaM tamuttaraM dei / iccevamesA bhagavato puvvatitthagarANaM ca samAdhI vutto tividho daMsaNAdI / tattha viseseNa daMsaNasamAdhiNA adhigAro, jeNa micchadiTThIsu paDihatesu saMmattaM thiraM hoti / sati ya saMmatte NANacarittAiMpi hoMti / asmin samAdhau trividhe'pi suSThu sthitvA tividhepi maNasA vayasA kAyasA / maNasA tAvat Na micchadiTThIe sa maNNati tiNNi tisaTTANi pAvAdiyasatANi jesiM etesiM paMcaNhaM gahaNeNa savvesiMpi gahaNaM kataM bhavati / te savve asabbhAvatthite maNNati / vAyAeva paDihaNati / kAyeNavi tesiM abbhuTThANAtI vA aho sanmArgAvasthitAH yUyamiti hastaparivarttanAdibhiH dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 373 //
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: 11398 11 kSepaistAnnirAsatkaroti / evaM aNNAiMpi sAGkhyavaizeSikabauddhAdIni tividheNa karaNeNa garahati / iccetAni tiNNi | tisadvANi kuppAvayaNiyasatANi micchAdaMsaNasamudaM tarittA / micchAdaMsaNasamuddaohamiti jalaM / micchAdaMsaNohaM tasmin / mithyAdarzanasamudbhavo bhavatIti kAraNe kAryavadupacAro / mahAbhavogho mahA~zcAsau bhavaughazca mahAbhavaughaH mahaMto vA bhavaugho mahAbhavaugho yathA mithyAdarzanaughaM tarittA saMmatte dvAti / evaM annANaughaM bhavakAraNaM ti kAUNa taM tarati / acarittoghaM saMvaraNAvArUDho taria 'AdANavaM 'ti AdIyata ityAdAnam / etAnyeva jJAnadarzanacAritrANi AdAnam / | mumukSo: [ka] (dha)mmaM udA (ha) rejjA kathayetyAdi / uktaM- 'aTThite Na Thaveti paraM0 / ' ( ) tathA coktaM'guNasuTThitassa vayaNaM0 / ' ( ) iti bravImIti ajjasudhammo jaMbusAmiM bhaNati / iti udAharejjAsitti sudhamrmmo, paropadezAccaivaM bravImi // 55 // // ArdrakaM ArdrakIyaM samAptam // AzAyAH ye dAsA-ste dAsAH sarvalokasya / AzA dAsI yeSAM teSAM dAsAyate lokaH // dvitIyazrutaskandhe SaSThamadhyayanam // 374 //
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 375 // sattamaM ajjhayaNaM NAlaMdaijja' dvitIyasAmprataM laMdaijjaM / tassa sNbNdho| adha [A](aNA)yArasuttaM vuttaM / imaM sAvagasuttaM yatrAkSepaparihAraiH zrAvakA zrutaskandhe varNyante / adhavA prAyeNa AyAre suyagaDe ya heTThA sAdhusuttAI vuttAI, idha tu sAvagadharmaadhigAro / kathaM saavyss| saptama madhyayanam sAdhU thUlaM pANAtivAtaM paccakkhAyamANo suhumaM NANujANati ? adhavA chaThe aNNautthiyaehiM saha vAto, iha tu 'satitthiehiM / sUtrasyApi sUtreNa 'AdANavaM dhammaM udaahrejjaa|' so ya dhammo dudhA-sAdhudhammo agihIdhammo a| sAdhudhammo paMcamachaThesu vutto / idha tu sAvagadhammo / ityuktaH sambandhaH / NAmaNipphaNNe NAlaMdaijjaM NAlaijja, | NAlaMdA, Agauranazceti / Aha ca-'gataM na gamyate tAvadagataM naiva gamyate / gatAgatavinirmuktaM, gamyamAnaM tu gamyate / '( ) tamevAyaM / akAraH vartamAnamevArthaM pratiSedhayati, yathA'ghaTaH / mAkAraH kriyAniSedhakaH, yathA mA , | gcch| mA kurvIta / Aha ca-'mA kAryuH karmAnucite praaN0|'( ) mA gIta tiSThataM, anyordhvajAtidharmAt svAtmAnaM vadhata shaatrvaa|' ( ) nokArastu videzaM pratiSedhayati / sa ca triSvapi kAleSu, yathA no ahamevaM | // 375 // 1. nnaalNdyjj-F| 2. dhrm-G|3. aNNautthiehi-F1 4. satitthiehi-F15. gihadhammo-EI|
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga dvitIya cUrNiH zrutaskandhe // 376 // saptamamadhyayanam kRtavAn no karomi no kariSyAmi / tadupayogastu no sadA''sIt / idAnIM nakArastrikAlaviSayI, nAhamevaM kRtavAn na karomi na kariSyAmi, Aha hi-'nAgnistRpyati kaasstthaanaaN0|( ) ukto nakAraH / idAnIM alaMzabdasya vyAkhyA / atra gAthA (ni0) NAmaalaM ThavaNaalaM davvaalaM ceva hoi bhAvaalaM / eso alasaiMmi u nikkhevo cauviho hoi||201|| (cU0) 'NAmaalaM0 / ' alaM paryAptibhUSaNavAraNeSu / atra gAthA - (ni0) pajjattIbhAve khalu paDhamo bIo bhave alNkaare| tatito u paDisehe alasaddo hoi nAyavvo // 202 // // 376 // 1.paNAmAla-FI
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 377 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam (cU0) paMjjattIbhAvo paDhamo bitiyo ya bhave alaMkAre0 / ' paryAptau tAvat alaM devadatto yajJadattAya, alaM kevalajJAnaM sarvabhAvopalabdhau, alaM ca zrutajJAnaM upalabdhau / vibhAvane ca uktaM ca-'dravyAstikanayArUDhaH, paryAyodyatakArmukaH / yuktisannAhavAn vAdI, kuvAdibhyo bhavatyalaM // 1 // '( )vibhUSaNe'pi, alaGkAraiH alaGkRtA strI, vardhamAnena alaGkRtaM nabhazcandramasA, uktaJca-'bhavatastvalameva sNstven|'( ) vAraNe'pi alaM, alaM tavetehiM, alaM prANAtipAtena yata ihAmutra cApAyAH, uktaJca-'alaM kutIyariha paryupAsitairalaM | vitarkAkulakAhalairmataiH / alaM ca me kAmaguNainiSevitairbhayaGkarA ye hi paratra ceha ca // 1 // '( ) atra | pratiSedhAlaMzabdenAdhikAraH // 202 / / atra gAdhA - (ni0) paDisehaNagArassA itthisaddeNa ceva alasaddo / rAyagihe nayaraMmI nAlaMdA hoi bAhiriyA // 203 // 1. pajjattIbhAve khalu paDhamo bIo bhave alNkaare| - mudritaniryuktau / // 377 //
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 378 // (cU0)'paDisehaNagArassA itthisaddeNa cava alasaddo0 / ' strIliGgametat / rAyagihe NagaraMmi Na alaM taNNivAsiNaM deti vibhavaM sukhAdyAzca ityato nnaalNdaa| bahirnagarasya bAhirikA / nAlaMdAyAM bhavaM naalNdijjN| atra gAdhA (ni0) nAlaMdAe samive maNorahe bhAsi iMdabhUiNA u| ajjhayaNaM udagassa ueyaM nAlaMdaijjaMtu // 204 // (cU0) 'NAlaMdAe samIve0 / ' // 204 / / (ni0) pAsAvaccijjo pucchiyAio ajjagoyama udago / sAvagapucchA dhamma souM kahiyaMmi uvasaMtA // 205 // (0)'paasaavccijje0|' pazyatIti pArzvaH tIrthakaraH / pAsassa avaccaM pAsAvaccaM / nAsau pArzvasvAminA 1. itthisaddeNa alaMsaddo-FI 2 // 378 //
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 379 // pravrAjitaH, kintu pAramparyeNa pArzvApatyasyApatyaM pAsAvaccijjaM / sa bhagavaM gotamaM pAsAvaccijjo pucchitAio ajja gotamaM udao, jadhA tubbhaM sAvagANaM viruddhaM paccakkhANaM / pucchA gato uvammaM coraggahaNavimokkhaNatA / tathA ca - iha khalu gAhAvatI vA gAhAvatIputtA vA dhammasavaNavattiyAe pajjuvAsejjA jAva sacceva se jIve jassa puvvi daNDe aNikkhitte idANiM Nikkhitte / evaM pariyAgAvi / tadhA dIhAua appAua samAuatti / evamAiyAI uvammAI sotu uvasaMto // 205 // suttAgame suttamuccAretavvaM (mU0) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nagare hotthA, riddhitthimitasamiddhe jAva paDirUve / tassa NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA uttarapuratthime disIbhAe, ettha NaM nAlaMdA nAmaM bAhiriyA hotthA agabhavaNasayasanniviTThA jAva paDirUvA / ( sUtra 843 ) (cU0 ) 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM0 / ' atItAnAgatavarttamAnastrividhaH kAlaH / teneti ca tRtIyA dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam / / 379 / /
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 380 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam karaNakArakam / tena yadAtItena kAleNa rAjagRhasya samprayogo'bhUt / samayagrahaNaM tu kAlaikadeze, yasmin samaye gotamo pucchito sa vyAvahArikaH, naizcayiko'pi tadantargata eva, jadhA kajjamANo kaDo evaM pucchijjamANo vibuddho atra samayo gRhItaH / sesA tu No pucchaasmyaa| ettha NayamaggaNA kAyavvA / rAjJo gRhaM rAjagRhaM / pAsAdIyaM0 / tasya rAjagahasya bahiyA NAlaMdA addhaterasa kulakoDIo0 // 843 // (mU0) tattha NaM nAlaMdAe bAhiriyAe lee nAma gAhAvatI hotthA, ar3e ditte vitta vitthiNNavipula| bhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudhaNa-bahujAtarUvarajate AogapaogasaMpautte vicchaDDitapaurabhattapANe bahudAsI-dAsa-go-mahisa-gavelagappabhUte bahujaNassa aparibhUte yAvi hotthA / se NaM lee gAhAvatI samaNovAsae yAvi hotthA abhigatajIvA'jIve jAva viharati / (sUtra 844) (cU0) tattha lee NAma gAhAvaI / lee NAma saMjJA / gRhasya patiH gRhapatiH / hosuM hotthA / ADhyaH Adityo vA ADhyaH / dIptimAn dIptacitto nAma tuSTaH / paryAptadhanavAn 'vicchiNNaviulabhavanasayaNAsaNA jANa)vAhaNAiNNe' vistIrNAni AyAmato vistaratazca / kAni tAni? bhvnshynaasnaani| viulAni bahUni / 'pula mahattve'(pA.dhA.bhvAdi ||380 //
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 381 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam 28 866) vizeSeNa pulAni vipulAni / kAni tAni ? yAnAni vAhanAni 'yathAsaGkhyamanudezaH samAnAnAm' (pANinIya vyAkaraNam 1/3/10) iti kRtvA taivistIrNaiH bhavanazayanAsanairvipulaizca yAnavAhanairAkIrNa upabhogataH samprApta ityarthaH / dhanaM kRtAkRtaM / athavA dhanagrahaNena vaiDUryAdIni ratnAni parigRhyante, dhanadhAnya iti ca kRtvA zAlyAdIni dhAnyAni / 'bahujAtarUparayate' kaNThyametat / Ayujyata iti Ayogo vRddhikAprayogaH (vyApAraH) | | ityarthaH / athavA Ayogasyaiva prayogaH / dvandvo vA samAsaH / tAbhyAM saMyuktaH / vividhaM viziSTaM vA chaDDitaM vicchaDDitaM dIyamAnaM bhujyamAnaM vA bhuktazeSaM ca / 'bahudAsIdAsa0 / ' kaNThyametat / bahujana iti uttamAdhamamadhyamo janastasya | jAtikulaizvaryavRttairaparibhUto mAnyaH pUjya ityarthaH / se NaM lee samaNovAsae hotthA, jAva viharati // 844 // (mU0) tassa NaM leyassa gAhAvatissa nAlaMdAe bAhiriyAe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe ettha NaM | | sesadaviyA nAma udagasAlA hotthA aNegakhaMbhasayasanniviTThA pAsAdIyA jAva paDirUvA |tiise NaM sesadaviyAe udagasAlAe uttarapurasthime disIbhAe, ettha NaM hatthijAme nAmaM vaNasaMDe hotthA kiNhe, vaNNao vnnsNddss| (sUtra 845) | // 381 //
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 382 // madhyayanam (cU0) tassa NaM leyassa gAhAvatissa NAlaMdAe bAhiriyAe bahitA uttarapuracchime disibhAge ettha dvitIyaNaM leyassa gAhAvatissa hathiNAyAme NAmaM vaNasaMDe hotthA, kiNhe kinnhchaaye0|' prAyeNa hi vRkSANAM madhyame zrutaskandhe vayasi pattANi kiNhANi bhavanti / tesiM kiNhANaM chAyA kinnhchaayaa| phaliyattaNeNa AdityarazmivAraNAt kRSNo saptapabhavati / bAlyAdakrAntAni parNAni zItalAni bhavanti / yauvane tAnyeva kisalayamatikrAntAni raktatAM ca ISaddharitAlAbhAni pANDUni haritAnItyapadizyante / haritAnAM chAyA haritacchAyA / eta eva kRSNanIlaharitA varNA yathAsvaM sve sve varNe | atyarthamutkaTA bhavanti snigdhAzca, teNa Niddho / 'ghaNakaDitaDicchAya'tti anyo'nyazAkhAprazAkhAnupravezA(t) |ghaNakaDitaDichAe / 'ramme mahAmegha0' iti jalabhAraNAme prAvRDmeghaH / (nikurambaH) samUhaH saMghAta itynrthaantrm|| mUlAnyeSAM bahUni dUrAvagADhAni ca santIti mUlavantaH / evaM shessaannypi| 'Niddhaddhara0' yadyapi pANDuraM jIrNatvAdacAkSuSyaM tathApyacchedyatvAnnirupabhogatvAcca vRkSANAM kAlenaiva pANDurA bhavantIti prazaMsA / evaM jAva pAsAdIyA / 'tassa NaM bahudesamajjhabhAe lehassa gAhAvatIssa sesadaviyA NAma' tassa NavagaM gharaM / tattha jaM sesaM gRhopayojyaM | // 382 // 1. mUle tvidaM sUtramanyathA dRzyate /
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 383 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam kASTheSTakAlohAdi / tena kRtA / kecid bruvate-gRhopayojyAt dravyAt yaccheSaM tena kRtaa| udakazAlA udakapravAho suhaM hotthA // 845 // (mU0) tassi ca NaM gihapadesaMsi bhagavaM gotame viharati, bhagavaM ca NaM ahe ArAmaMsi / ahe NaM udae peDhAlaputte pAsAvaccijje niyaMThe metajje gotteNaM jeNeva bhagavaM gotame teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA bhagavaM gotamaM evaM vadAsI - AusaMto goyamA ! atthi khalu me kei padese pucchiyavve, taM ca me Auso ! | ahAdarisiyameva viyaagrehi|svaayN bhagavaM gotame udayaM peDhAlaputtaM evaM vadAsI-aviyAiM Auso ! soccA nisamma jANissAmo / (sUtra 846) | (cU0) 'taMsi ca NaM gihapadesaMsi0 / ' tatthovvaragauvaTThANiyapANiyagharANi padesA / tatthaNNatare padese bhagavaM gotame viharati / kathaM dvito? kathaM viharati ? ucyate, Na caMkramaNAdilakSaNo vihAro gRhItaH, kintu uddhaMjANuadhosirajhANakoTTovagate, viseseNa vA karmarajo haratIti viharati / kathaM sAvao? kathaM prapA? ucyate, 1. tamsi-mUle / 2. tattthovvaragauvaTThANigapANiya....DI // 383 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 34 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam prAg zrAvakatvAt kRtA / sAmprataM nirupabhogitvAdalpasAgArikI / ata eva bhagavAn gautamaH atrAvasthitaH / bhagavaM ca NaM adhe ArAmaMsi Agatya ramante yasmin ityArAmaH / ahe vA ArAmasya, gRhaM adho adhaH / tattha bhagavAn vardhamAnasAmI TThito sesA ya sAdhavo tattha tattha deulesu sabhAsu TThitA / aha udae peDhAlaputte pAsAvaccijje nigganthe nirgrantho / kilAyaM bhagavaM varddhamAnasvAmI bhavati na bhavatIti ? dukkhaM hi bhagavAn ayaM jJAsyata iti gautamasAmIpyamAgatya bhagavaM gautamaM evamAha-asthi khalu me Ause0 !' pradizyate iti pradezaH / pravacanasya prazna ityarthaH / tathA mamApi, vyAkarAhi / evaM puDhe udaeNaM peDhAlaputteNaM savAyaM zobhanavAk savAyA / azobhanA tu 'aliyamuvaghAtajaNaNaM' ityAdi / athavA nirvahaNasAmarthyAt zobhanavAk / soccA jANissati / kiMci suvvate Na saMmate, kiMci suvvate vi saMmate vi, bitiyacautthA bhaMgA suNNA / tadevaM brUhi-yadi zrutvA jJAsyAmaH tato vakSyAmaH, na cet jJAsyAmo bhagavantaM prakSyAma ityarthaH / / 846 / / bhagavatA gautamenokte1. Agatya yasmin rmnte-D| 2. 'atthi khalu me kei padese pucchiyavve, taM ca me Auso....' mUle / 3. vyaakrohi-D| 4. pRcchAmaha-DI // 384 //
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi : / / 385 / / (mU0 ) [ 1 ] savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM evaM vadAsI - AusaMto gotamA ! atthi khalu kumAraputtiyA nAma samaNA niggaMthA tubbhAgaM pavayaNaM pavayamANA gAhAvatiM samaNovAsagaM evaM paccakkhAveMtinannattha abhijoeNaM gAhAvatIcoraggahaNavimokkhaNayAe tasehiM pANehiM NihAya daMDaM / evaNhaM paccakkhaMtANaM dupaccakkhAyaM bhavati, evaNhaM paccakkhAvemANANaM dupaccakkhAviyaM bhavai / evaM te paraM paccakkhAvemANA atiyaraMti sayaM paiNNaM, kassa NaM taM heuM ? saMsAriyA khalu pANA, thAvarA vi pANA tasattAe paccAyaMti, tasAvi pANA thAvarattAe paccAyaMti, thAvarakAyAto viSpamuccamANA tasakAyaMsi uvavajjaMti, tasakAyAto vippamuccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjaMti, tesiM ca NaM thAvarakAyaMsi uvavaNNANaM ThANameyaM dhattaM / [ 2 ] evaNhaM paccakkhaMtANaM supaccakkhAtaM bhavati, evaNhaM paccakkhAvemANANaM supaccakkhAviyaM bhavati, evaM te paraM paccakkhAvemANA NAtiyaraMti sayaM patiNNaM, NaNNattha abhiogeNaM gAhAvatIcoraggahaNavimokkhaNatA tasabhUtehiM pANehiM NihAya daMDaM / evameva sati bhAsAparakkame vijjamANe je te kohA vA | lobhA vA paraM paccakkhAveMti, ayaM pi No dese kiM No NeAue bhavati, aviyAI Auso goyamA ! tubbhaM dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 385 / /
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 386 // - dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam pi evaM etaM royati ? (sUtra 847) (cU0)'savAyaM udae peDhAlaputte ya evaM vyaasii0|' savAyaMti na mithyAhimAnAt pUyAvimatyA, kevalaM tattvopalambhAt / asthi khalu gautama ! kammArauttiyA NAma0 / ' karma karotIti karmakAraH / sajJaiSA zilpI vaa| karmakArasya putrAH karmakAraputrAH / karmakAraputrANAmapatyAni karmakArIyaputrA / samaNe uvAsantIti smnnovaasgaa| tubbhAgaMti yuSmAkaM pravacanam / sattvodito vA vacanaM pravacanam / gAhAvatI samaNovAsae / 'evaM pcckkhaaveNti| syAtkathaM mayA zrutaM? tAvatkasAdhusamIpaM gatena vA, vasatA te vA matsamIpAgatA mate tu sma iti / kathaM vA te pratyAkhyAnamityuktam / evamAha-'NaNNattha abhijoeNaM' anyatreti parivarjanArthaH / abhiyujyata ityabhiyogaH, taM jadhA-rAyAbhiogeNaM gaNAbhi0 balAbhi0 / rAyAbhi0 jadhA varuNo NAga[mattu] (Nattu)o rAyAbhiyogAt saMgrAmaM kRtavAn, aNNo vA koyi rAyavittovajIvI saGgrAme parAhanyate / evaM gaNAbhiyogevi mallagaNAdI / jadhA rAyAbhiyogo tadhA hiMsravyAghramAdijIvitAntakarAnnivArayet, nAzarIrasya dharmo bhavatItyataH / tatrApi rAyAbhiyogavadraSTavyaM / AkAra eva 1. savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM gotamaM evaM vadAsI-mUle / 2. pUyAvimayaiH-B.C.II 3. asthi khalu kummaaputtiyaa-muule| // 386 //
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya cUrNiH zrutaskandhe saptamamadhyayanam ca etAvAn bhavati / je paccakkhAo ceva rAyAbhiyogAdI AgAraM karoti / jadhA sa himAdiabhibhUto palAyaMto tase zrIsUtrakRtAGga pelleti / syAt kathaM tassa pANesu NikkhivAvaMtassa Ayariyassa egidiyavadhANuNNA Na bhavati ? ucyte||387|| 'coraggahaNa(vi)mokkhaNayAe'tti udAharaNaM-egaMmi Nagare raNNA tuTTeNa aMtepurassa rati sacchaMdapayAro diNNo / NAgarehivi rAyANuvattIe / varise varise taddivasaM mahilAcAro'NuNNAto ya / patte ca taddiNe raNNA ghosAvitaM-jo P puriso atIti tassa daMDo saariiro| te ca Niti / ciTThesu bAresu tAo rAyANio NagaramahilAo ya sacchaMdaM suhaM ratti abhiramaMti / tattha kadAyi egassa vANiyassa cha puttA sAvaNe vavahAramANA atIva kayavikkaye vaTTamANA atthalobhI saya jahicchitaM paNiyaM vikkemANA tAva dvitA jAva sUro atthNto| mahilAo ya AhiMDiUNa pvvttaao| te ya bhItA tami ceva sAvaNe NilukkA / vatte mahilAcAre sUcakehiM raNNo kahitA / vajjhA ANattA / pitA ya tesi savvapagatIhiM samaM viNNaveti / daNDaM demi / muadha mama putte / rAyA atIva vaDijjamANo bhaNati-ekaM te jeTTaputtaM muAmi / so bhaNati-savve muadha / itaro bhaNati-jeTTaputtaM te muAmi / itare Na muAmittikaTTa / taM mottuM sesA virasamANassa 1. Nikkhivitassa-B.CI // 387 //
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 388 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam ghAteti / evaM sAdhUvi sAvagaM bhaNati-chasu jIvaNikAesu Nikkhiva dNddN| so Necchati / ityataH coragrahaNamokkhaNaTThatAe sAdhuNA sesA kAyA aNuNNAtA Na bhavaMti / syAt kathaM caurAste svagRhe tiSThantaH? ucyate, rAjJA na teSAM anujJAtastasyAM rAtrau nagare vAsa ityataH / adhavA seTThiputtA raNNA kamhi ya Ayoe Nie NiuttA / tehiM a kiMci tattha avahitaM / / tatrApi taM ceva / jAijjamANo rAyA cirANugatotti kAUNa ekkaM visajjeti / udae Aha-tasehiM beiNdiyaadiihiN|| 'Nidhaya'tti dhAkArasya husvatve kRte nidhaya bhavati, nikSipyetyarthaH / evaM tesiM sAdhUNaM paccakkhaMtANaM savvagatibhAvitvAt / trasAnAM duppaccakkhAtaM bhvti| tathA ca-na jAtitrasaH kazcijjIvo'sti, trasAnAmasarvakAlatvAt / tathA pratyAcakSANAnAM zrAvakANAmapyasarvakAlatvAdeva trasANAM duppaccakkhAtaM bhavati / 'evaM te paraM paccakkhAvemANa'tti / para iti, sAdhUnAM tAvatparaH zrAvakaH / aticaraMti sayaM patiNNaM, atItya caraMti atItya vartanta ityarthaH / kataraM? patiNNaM ca yathA vayaM trasebhyo viratA ityarthaH / yadi hi atyantatrasAH syuH trasakAyo mottuM aNNattha aNNattha Na uvavajjejja ityarthaH / zrAvakAnAmaticAreyuH svAM pratijJAM / jamhA ya te sAdhuNo jANaMti Natthi koyi accaMtatasAti / so hi ya // 388 // 1. nnihaay-muule|
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 389 // | paccakkhAventA dhijjAditA bhavaMti zrAvakAH / mRSAvAdavAditvAccAticaranti svAM mRSAvAdaveramaNapratijJAM / zrAvakasyApi sAdhU paccakkhaMtao paro / teNa pareNa appaNo paccakkhAvemANA asarvakAlatvAt trasAnAM aticaranti svAM pratijJAM / dvitIya zrutaskandhe yathA vayaM trasebhyo viratA iti| appANaM sAdhuM ca paccakkhAyaMtayaM visNvaadynti| 'kassaNaM taM hetuM' ti kasmAddhetorityuktaM / saptamabhavati / saMsAritvAtsarvajIvAnAmiti hetuH khalviti vishessnne| kiM vizinaSTi? na kazcitsaMsArI jIvo'sti jo hi| madhyayanam | tAsu tAsu gatisu na saMsarati / thAvarAvi triprakArA: triprakAreSveva trsessuuppdynte| vasA api triprakArAH triprakAreSveva | sthAvareSUpapadyante / thAvarA pANA vippamuccamANA keyi thAvarA / thAvarattA ye kAlaM kiccA tasakAyaMsi uvvjjejj| | tato sAvagassa taM thAvaraTThANaM aghattaM bhavati, jato sAvageNa tasANaM paccakkhAtaMti, ghAtanIyaM ghAtyaM vA ghattaM / docceva etaaii| saMsArijIvaTThANAI, tasaTThANaM thAvaraTThANaM ca / taM ca tasaTThANaM sAvagassa sthUlatvAt prANAtipAtasya | tIvrAdhyavasAyotpAdakatvAllokagarahitatvAcca aghattaM / sthAvaraTThANaM punastaireva kAraNaiH saha tejovAyubhyAM dhattaM / dRSTAnto | nAgarakavadhanivRttivat, yathA kazcid brUyAt mayA nAgarako na hantavya iti, sa ca yadA taM nAgarakaM grAmagataM hanyAt tadA 1 // 389 // tatki pratyAkhyAnaM na bhagnaM bhavati? jo tase paccakkhAti mae Na mAretavvatti so jatA te thAvaragatatti tadA kiM taM
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 390 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam | paccakkhANaM Na bhagnaM bhavati? syAccetkathaM supratyAkhyApitaM bhavati sAdhoH kathaM ca supratyAkhyAtaM bhavati zrAvakasya? udao Aha-tata ucyate, tersi sAdhUNaM paccakkhAyaMtANaM evaM paccakkhAyamANANaM supaccakkhAtaM hojjA sAvagANavi tehiM sAdhUhiM paccakkhAveMtANaM evaM supaccakkhAtaM hojjA / evaM te paraM paccakkhAvemANA / parazabdo hi ubhygraahii| | paccAikkhaMtassa hi paccakkhAvemANo paro / paccakkhAveMtassavi paccakkhAio paro / ityuvAca, yathApi parazabdaH nAticaranti svAM svAM pratijJAM, NaNNattha abhijoeNaMti / tihi gAhAvatitti yAvanna vratAni tAvad gRhapatItyucyate gRhItAnuvratastu zrAvakaH upAsako vaa| 'tasabhUtehiM pANehiti RjusUtrAdArabhya sarva eva uparimA NayA naizcayikA te tu vartamAnamevArthaM pratipadyante na tvatItAnAgate ityato naizcayikanayamadhikRtyocyate trasatvaM bhUtaM yeSAM trasabhUtAH, | vartamAnamityarthaH, na tvanAgataM ghRtaghaTadRSTAntasAmarthyAcca te bhavanti trasabhUtAH / tehi tasabhUtehiM paccakkhaMtassa sAdhussa aliyavayaNaveramaNaM Na bhaggaM bhavati, paccakkhAveMtassa ya sAvagassa sthUlagapANAtipAtaveramaNaM Na bhaggaM bhavati / ko dRSTAntaH ? kSIravigatipratyAkhyAne dadhipAnavat, yathA kSIravigatipratyAkhyAyinaH sasvaramapi dadhi pibataH pratyAkhyAnaM 1......saamrthyaat-F| // 390 //
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 391 / / dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam na bhajyate, evaM trasabhUtA mayA sattvA na hantavyA iti sthAvarAnapi hiMsato'pi na pratyAkhyAnAticAro bhavati / evaM tasabhUte paccAikkhiuM sAvagassa thAvaresu trasatvaM nAstIti kRtvA sthAvarAn hiMsato'pi na trasaprANAtipAtAticAro bhavati / evaM sati bhAsAparakkame vijjamANe bhAsAparakkame NAma vAgviSayavizeSaH / syAt ko vizeSaH ? nanu / bhAsAbhidhAnabhUtazabdena saGgrahItamityayaM vizeSo vijjamANo / ko hi NAma avisesitaM paccakkhAi ? kodheNa, mANo'pi kodhANugato ceva dhUmAgnivat, lobheNa sAvagA jAtA saMtA amhaM asaNAdI dAhinti / dezo nAma upadezaH dRSTiA upadezaH / apiH padArthAdiSu / ummaggadesaNA ya bhavati, Na ya taM paccakkhANaM sujjhati / mokkhaM NayaNazIlo yaauo| aviyAiM jAva royai / / 847 / / gautamo bhagavAnAha (mU0) savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vadAsI-no khalu Auso udagA ! amhaM eyaM evaM royati, je te samaNA vA mAhaNA vA evamAikkhaMti jAva parUveMti no khalu te samaNA vA niggaMthA vA bhAsaM 1. roci-F|
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 392 // bhAsaMti, aNutAviyaM khalu te bhAsaM bhAsaMti, abbhAikkhaMti khalu te samaNe samaNovAsae, jehiM vi annehiN| | pANehiM bhUehiM jIvehiM sattehiM saMjamayaMti tANi vi te abbhAikkhaMti, kassa NaM taM hetuM ? saMsAriyA khalu pANA, tasA vi pANA thAvarattAe paccAyaMti, thAvarA vi pANA tasattAe paccAyaMti, tasakAyAo vippamuccamANA thAvarakAyaMsi uvavajjaMti, thAvarakAyAo vippamuccamANA tasakAyaMsi uvavajjaMti, tesiM ca NaM tasakAyaMsi uvavannANaM ThANameyaM aghattaM / (sUtra 848) / (cU0) No khalu Auso0 !' peDhAlasya tatkathaM na rocate ? unmArgavarjanavat, ko NAma sacetaNo jANamANo ujjuyaM khemaM AsaNNaM gamaNaM ca paMthaM mottUNa tavvivarIteNa paMtheNa vaccejjA? ko vA jANaMto NivvisaM bhoaNaM mottUNa savisaM bhuMjejjA ? samaNA ceva mAhaNA, tatpuruSaH samAsaH / athavA mAhaNA zrAvakA / evaM AikkhaMti jAva paNNaveMti- No khalu samaNe0' samaNehiM tulyA samaNA asmacchramaNaistulyA ityevamAkhyAnti / aNugAmiyaM khalu jAe aNugacchanti saMsAraM sA aNugAmiyA bhavati / abhUtodbhAvanaM abhyAkhyAnaM bhavati, nihnavo vA saMyatavat, jo 1. no khalu te samaNA. mUle / // 392 //
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 393 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam asaMyataM saMyataM bravIti so abhyAkhyAto bhavati, saMyataM vA asaMjataM bhaNati sovi abbhakkhAto bhavati, uktaM 'hi'je NaM bhaMte ! paraM asNtennN0|' () appagaMpi abbhAikkhaMti je paccakkhAvidhi ajANaMti, amhe pcckkhaann|vidhijaanngaa| te samaNetti te AyariyA sissANaM samaNANaM uvadisaMti jadhA sAvagANa evaM Na evaM pcckkhaavejjaah| jehiMvi aNNehiM pANehiM jAva sattehi saMjamaMti tevi, syAt katyare'nye prANA egidie0 paMcidie / tattha vaNassatikAe NidarisaNaM / jadhA keNai vaNassatikAyasamAraMbhassa paccakkhAtaM AIchedasyetyarthaH / tattha NAma teNa vaNassatibhUtassa paccakkhAtaM / kiM kAraNaM? sovi saMsArI kadAyi puDhavikAesu uvavajjati teNa taM puDhavikAiyaM vadhaMteNa tubbhaMcaeNaM paccakkhANaM bhaggaM bhavati / atha bhUtazabdamaMtareNaMpi vaNassaitti samAraMbhapaccakkhANaM sujjhti| kastraseSvaparitoSaH / athavA jehivi aNNehi Taka(6) paccAikkhaMti tevi te abbhAikkhaMti / kathaM tarhi ? atra hi pratyAkhyeyA gRhyante, na tu paccakkhaMtao paccakkhAveMtao vA kathaM te abbhAikkhitA bhavaMti ? jeNa tesu bhUtazabdaH prayujyate / bhUtazabdo hi yAM tAM gatiM gatvA aupamye vA tadarthe vA / aupamye tAvat so devalokabhUte'ntepure gato, tadarthe tu sItIbhUto 1. c-F| 2. vrdhetenn-F| 3. bhuutshbdmNtrennaapi-F| 4. .....ntepuravaragato-EG | // 393 //
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 394 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam pariNivvuto / aupamye tAvanna ghaTate / kiM kAraNaM? Natthi aNNo koyi tasakAyo, jadhA devaloke devaDDI / tatra zabdAdiguNopetatvAddevalokabhUtaM aMtepuraM varaM / evaM tova Natthi koi atasao jeNa tasA tasabhUtA vuccejjA / tAdarthe'pi na ghttte| kathaM ? jAtyabhedAt yathA udakaM abhinnAyAmudakajAtau azItaM zItIbhavati, zItaM vA azItIbhavati / kimevaM trasastrasatvenAvigata eva san trasIbhavati, trasIbhUtazca punastrasIbhavati? yasmAccaivaM tasmAdbhUtazabdo hoDha eva, hoDhazcAbhyAkhyAnamityato ye'pi pratyAkhyeyA te'pi abbhAikkhaMti / kathaM ? jo hi sAdhu sAdhubhUtaM bhaNejjA teNa so abbhakkhAto, kathaM NAma so sAdhU sAdhubhUto puNa asAdhU sAdhUbhUtaM bhaNaMto taM sAdhumabbhAikkhaMti, kassa NaM taM hetuM ? kasmAddhetoH abbhakkhA hoti, jeNa tasathAvarANaM pANANaM aNNoNNaM saMkamaNaM aviruddhaM / satyapyavirodhe tasesu uvavaNNANaM thAvarANaM taM tasaTThANaM aghattaM aghAtanIyamityarthaH, arthataH prAptaM tasANaM thAvaresUvavaNNANaM ThANametaM ghattaM, tadapi aNaTThAe aghattaM, aTThAe ghattaM, zeSaM kaNThyam / jaM ca bhaNasi NAgarao mae Na ghAtetavvotti taM gAmaMpi gataM yo ghAteti teNa paccakkhANaM bhaggaM bhavati, evaM tasA mae Na ghAtetavvatti so ya thAvarettittAe gate ghAteMto tasathAvareNa // 394 // 1.tA-GI
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 395 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam puTTho / jai puNa tasabhUto bhaNejja to muNcejjaa| tadayuktaM / kathaM? NicchayaNae paDucca NagaraTThito NAgarao tIrthakAkavat / evaM so mae taso Na ghAtetavvotti tasyAmeva jAtau vartamAno na ghAtyaH, thAvaragato puNa Na ceva taso bhavatItyato | tasaTThANaM aghattaM // 848 // (mU0) savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM evaM vadAsI-kayare khalu AusaMto gotamA ! tubbhe vayaha tasapANA tasA AumaNNahA? savAyaM bhagavaM gotame udayaM peDhAlaputtaM evaM vadAsI-AusaMto udagA ! je tubbhe vayaha tasabhUtA pANA tasabhUtA pANA te vayaM vayAmo tasA pANA tasA pANA, je vayaM vayAmo tasA pANA tasA pANA te tubbhe vayaha tasabhUtA pANA tasabhUtA pANA, ete saMti duve ThANA tullA egaTThA, kimAuso ! ime bhe suppaNIyatarAe bhavati tasabhUtA pANA tasabhUtA pANA, ime bhe duppaNIyatarAe bhavati-tasA pANA tasA pANA? bho egamAuso ! paDikosaha, ekkaM abhiNaMdaha, ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati |(suutr 849) (cU0) udao savAyaM ude|' Na roseNa paDiNiveseNa vA, obhAvaNaTThatA vA na kevalaM, kiM tu kusalaM 1. savAyaM ude-muule| sthaa||395 //
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / / 396 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam gaveSitvAt / katare tubbhe vadadha tasapANA Tka kNttho| 'savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vayAsI-je tubbhe vayadha tasabhUtA pANA tasabhUtA pANA te vayaM vadAmo tasA pANA tasA pANA' ete tasA vijjate / tasA ya tasabhUtA ya, yadyapyeka: bhUtazabdo'dhikaH tasyApyarthaH bhavato na bhavatItyato tulyaa| ekAzrayatvAt egaTThA / sukhaM sukhoccAraNAt / sUpanItatarApyevaM upanIyatarA / tasA paannaa| arthamupanayatItyupanItaM bhavati / kiM sukhataraM tasabhUtAbhidhAnena / / attho vaNNijjati ? gamyata ityarthaH / tasAbhidhAnena sukhataraM uvaNijjati, bhUtasaddo puNa aupamye tadarthe ca varttate / / tadarthe tAvat jamhA bhUto bhavati bhavissati tamhA bhUte / athavA sItIbhUte pariNivvuDe ya, tamhA usiNe usiNabhUte | jAte Avi hotthA / aupamye'pi sa devalokabhUte / sa evaM dvidhA bhUtazabdo varttate / apyevaM saMmohaM janayati na tu | niNNayaM / kathaM ? na hi kazcittrasatulyo'nyaH kAyo'sti jeNa tasabhUtA vaccejja / parizeSAt tAdarthya eva ghttte| tAdarthe'pi ca bhUtazabdamantareNApi sa evArthaH / kruzyati pari samantAt 'kruza AhvAne' (pA.dhA.bhvAdi 881) niMdadha Akrozata ityarthaH / nayanazIlo neyAuo mokSaM nayatItyarthaH, abhimukhaM naMdadha prazaMsata ityarthaH / ayaMpi bhe // 396 // 1. AusaMto udagA ! je tubbhe vayaha tasabhUtA pANA tasabhUtA pANA te vayaM vayAmo tasA pANA tasA paannaa-muule|
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam deshe| darzanaM dRSTiA deza: upadezo mArgaH / svasiddhAntakhyApanArthamityarthaH / kiJcAnyat-jaM tubbhe bhaNaha tasabhUehiM zrIsUtrakRtAGga-stra pANehiM Nikkhippa daMDaMti taM samayaviruddhaM // 849 / / cUrNiH // 397 // kahaM? - (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA maNussA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati-no khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA agArAto aNagAriyaM pavvaittae, vayaM NaM aNupuvveNaM guttassa lisissAmo, te evaM saMkhaM sAveMti, te evaM saMkhaM ThavayaMti, te evaM saMkhaM sovaTThAvayaMti-nannattha abhijoeNaM gAhAvatIcoraggahaNavimokkhaNayAe tasehiM pANehiM nihAya daMDaM, taM pi tesiM kusalameva bhavati / (sUtra 850) (ca0) bhagavaM ca udAhu saMti egatiyA purisA bhavanti / ' gabbhavakkaMtiyA saMkhejjavAsAuyA AyariyA vuttapuvvatti atItakAlo ghito| egaggahaNeNa vaTTamANovi gahito aNAgatovi / atItaggahaNaM tu anAdisiddhamArga // 397 // 1. bhagavaM ca NaM udAhu saMtegatiyA maNussA bhvNti-muule|
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam sthApanArthaM / 'gupU rakSaNe' (pA.dhA.bhvAdi 395) tasya gotraM bhavati, uktaM hi-'Na Nivvahe mantapadeNa gottN|' zrIsUtrakRtAGga EC )saMyamamityarthaH / aNupuvveNaM ti anuvratAnukramaH / athavA thovathovaM saMjamamANo jAva egArasa samaNovAsagapaDimA / cUrNiH // 398 // evaM aNupuvvIe 'mANussakhettajAti0'( ) adhavA 'aTThaNhaM pgddiinnN0|'(viNshtrvishikaaH 105) athavA 'savaNeNANe ya vinnnnaanne0|'(bhgvtiisuutrm 21, sthAnAGgasUtram 13) saMkhaM sAveMti / kiM? koyi ekkaM aNuvataM koyi doNNi tiNNi jAva paMca evaM uttaraguNesu vibhAsA / nAgArjunIyAstu evaM appANaM saMkasAveMti / 'kasa gatau'(pA.dhA.bhvAdi 885) tasminneva gRhIdharme samyak AtmAnaM kasAveMti saMkasAveMti, na pravrajatItyarthaH / tANi puNa | vatANi evaM gehaMti NaNNattha abhijoeNaM jAva adhAkusalameva / jadhA sAdhUNaM savvato viratI evaM tesipi / jadhA ityupamAne, yakArasya vyaJjanalope kRte akAre avaziSTe bhavati / ahAkusalameva bhavati / kiM jJApakaM? tato pacchA tassa | adhAlahUsae NAma paTThavetavve siyaa| jesu puNa so paccakkhANaM kareti te tasathAvarA // 850 / / syAt kathaM taso thAvaro vA bhavati? ucyate(mU0) tasA vi vuccaMti tasA tasasaMbhArakaDeNa kammuNA, NAmaM ca NaM abbhuvagataM bhavati, tasAuyaM ca sv||398||
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 399 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam NaM palikkhINaM bhavati, tasakAyadvitIyA te tato AuyaM vippajahaMti,te tao AuyaM vippajahittA thAvarattAe paccAyati / thAvarA vi vuccaMti thAvarA thAvarasaMbhArakaDeNaM kammuNA, NAmaM ca NaM abbhuvagataM bhavati, thAvarAuMca NaM palikkhINaM bhavati, thAvarakAyadvitIyA te tato AugaM vippajahaMti, te tato AugaM vippajahittA bhujjo paraloiyattAe paccAyaMti, te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te cirdvitiiyaa|| (sUtra 851) (cU0)'tasAvi vuccNti0|' tasA tasatti sajJA / sA ca duvidhA, goNI pAribhASikI ca vibhASitavyA / iyaM tu na pAribhASikI indragopakavat, goNI bhAskaravat / tatkathaM tasasaMbhArakaDeNa tasA NAma? NAmasamAraMbho NAmatrasatvAt trsessuuppdyte| kimuktaM bhavati? jaivi tehiM thAvarANAmakarma baddhaM taM ca lahuM tathAvi thAvaresu Na uvavajjaMti, uktaM hi'yadgurusaMpaccAsannaM0 / ' trasantIti trasA goNIsajJA / jati puNa tasA vaccejjA teNa tasabhUtaNAmaM NAmakarma vuccejja / no codyate, teNa tasA ceva abbhuvagataMti / loge loguttare ca tasA ceva abhyupagamyante, na tu tasabhUtA / udaga AhakecciraM tasA vuccaMti ? jAva tasAuaM apalikkhINaM, ukkoseNaM jAva tettIsaM sAgarovamANi / nAgArjunIyAstu // 399 //
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUrNiH // 400 // saptama 'AuaM ca NaM palikkhINaM bhavati tasakAyaTThitIe vA te tato AuaM vippajahittA tiNhaM thAvarANaM aNNataresUvavajjaMti, thAvarAvi vuccaMti saMbhArakaDeNa / ' udijjamAne udIrNe ityarthaH / NAmaM ca NaM tadheva dvitIya zrutaskandhe apalikkhINe do AdesA / 'te tato AuaM vippajahittA' logotti / te tasA te pANAvi / api padArthAdiSu / / pANAvi bhUtA jAva sattAvi / evaM tANaM cattAri NAmANi aviziSTAni tasesu thAvaresu vaTuMti / idaM tu viziSTaM tasA madhyayanam vuccNti| 'mahAkAya'tti / prAdhAnyenAhigataM tIrthakaravaikriyA''hArakazarIrANi pratItya bahutvaM vaikiyaM pratItya yojanazatasahasram / ciradvitIyaM tettIsaM sAgarovamAI // 851 / / | (mU0)savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyama evaM vadAsI-AusaMto gotamA ! natthi NaM se kei pariyAe jaNNaM samaNovAsagassa egapANAtivAyavirae vi daMDe nikkhitte, kassa NaM taM hetuM ? saMsAriyA khalu pANA, thAvarA vi pANA tasattAe paccAyaMti, tasA vi pANA thAvarattAe paccAyaMti, thAvarakAyAto vippamuccamANA savve tasakAyaMsi uvavajjaMti, tasakAyAto vippamuccamANA savve thAvarakAyaMsi uvavajjaMti, tesiM ca NaM // 400 / / thAvarakAyaMsi uvavannANaM ThANameyaM ghattaM / (sUtra 852)
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 401 // (cU0) 'saMvAyaM udae bhagavaM gotamaM0 / ' AusaMto ! gotamA ! natthi se keyi jAva savvapANehiM se daMDo Nikkhitto / syAt ko hetuH ? ucyate- 'saMsAriyA khalu' khalu vizeSaNe / saMsAriyA eva saMsarati / Na tu siddhA ityarthaH / aviruddhaH saMkrama iti kRtvA / savvevi tasA thAvarakAe uvavaNNA / tesiM ca savvesiM tasapANANaM sthAvaresUvavaNNANaM ThANameyaM ghattaM jaM tasapANA eva savve tasA thAvarA hojjA, thAvarA vA tasA hojjatti / tato sAvao katare te tasA jesu saMjato hojjA ? ||852 // ( mU0 ) savAyaM bhagavaM goyame udagaM peDhAlaputtaM evaM vadAsI - No khalu Auso ! asmAkaM vattavvaeNaM, tubbhaM ceva aNuppavAdeNaM asthi NaM se pariyAe jaMmi samaNovAsagassa savvapANehiM savvabhUtehiM savvajIvehiM savvasattehiM daMDe nikkhitte, kassa NaM taM hetuM ? saMsAriyA khalu pANA, tasA vi pANA thAvarattAe paccAyaMti, thAvarA vi pANA tasattAe paccAyaMti, tasakAyAto vippamuccamANA savve thAvarakAyaMsi uvavajjaMti, thAvarakAyAo vippamuccamANA savve tasakAyaMsi uvavajjaMti, tesiM ca NaM tasakAyaMsi uvavannANaM ThANameyaM 1. savAyaM udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM- muule| dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 401 //
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 402 // zrutaskandhe saptamamadhyayanam / aghattaM, te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTThiiyA, te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati, te appatarAgA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavati, iti se mahayA tasakAyAo uvasaMtassa uvaTThiyassa paDivirayassa jaNNaM tubbhe vA anno vA evaM vadaha-Natthi | NaM se kei pariyAe jammi samaNovAsagassa egapANAe vi daMDe Nikkhitte, ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / (sUtra 853) (cU0) 'savAyaM bhagavaM gotame udayaM peddhaalputtN0|' No khalu amha vattavvaeNa asmAkaM vaktavyaM / kiM uttaramatra ? nimittAbhAve naimittikAbhAva iti kRtvA pradIpaprakAzavat / tAvakaM pravAdamanusRtya vAdo'nupravAdaH, anusRtya yo'nyaH pravAdaH, jadhA 'puDhavIAujaleNa ya aggidhaNeNaM taNeNa ya bhUiTeM / kajjaM jaNo kareti | atthatthI dhammakAme y||1||'() evaM uvavattIe Najjati / jai savve thAvarA tasesu uvavajjejjA jesu ya sAvaeNa Nikkhitto daMDo, pacchA sAvagassa tesu thAvaresu tasIbhUtesu ThANametaM aghattaM / katare thAvarA jesu sAvao daMDaM Na 1. khalu Auso asmaakN-muule| // 402 //
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 403 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam | Nikkhivati ? jJApakaM piyamANAvi hu udayaM ruveMti / udagaM apkAevi puNNAe / adhavA appagaMtavvayaM saMsAriNo pANA tasA thAvaresu uvavajjaMti, thAvarAvi tasesu / evaM amhaM vattavvagaM tujjhevi aNuvadadha / jai evaM sammaM muNadha se egatiyA, Na savvesi, thAvarANaM tasesUvavaNNANaM ThANameyaM aghattaM / te pANAvi vuccaMti te appatarA te bahutarA jAva No NeAue / / 853 / / (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-niyaMThA khalu pucchiyavvA, AusaMto niyaMThA ! iha khalu saMtegatiyA maNussA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati-je ime muMDA bhavittA agArAto aNagAriyaM pavvaiyA esiM ca NaM AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, je ime agAramAvasaMti etesi NaM AmaraNaMtAe daMDe No Nikkhitte, keI ca NaM samaNA jAva vAsAiM caupaMcamAiM chaddasamAiM appataro vA bhujjataro vA desaM dUtijjittA agAraM vaejjA ? haMtA vejjaa| tassa NaM taM gAratthaM vahamANassa se paccakkhANe bhagge bhavati? Neti / evAmeva samaNovAsagassa vi tasehiM pANehiM daMDe Nikkhitte, thAvarehiM pANehiM daMDe no Nikkhitte, tassa NaM taM thAvarakAyaM vahemANassa se paccakkhANe No bhagge bhavati, se evamAyANaha NiyaMThA !, sevamAyANiyavvaM / (sUtra 854) // 403 //
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 404 // (cU0)'iha khalu saMtegatiyA maNussA0 / ' saMkhejjavAsAuyA kammabhUmagA AyariyA asaavgaa| daMsaNasAvagA vuttapuvvA / tividho kAlo gahito, je ime muMDA etesu imo AG maryAdAyAM jAvajjIvAe uktaM bhavati / tesiM ca agArINaM kei pvvitaa| pacchA so te jaivi puvvi aghakAriNo tadhAvi Na uddaveMti / kadAi te uppavvaejjA pacchA paccakkhANI jaivi uddaveti vareNa aNNeNa vA keNai kAraNeNa tadhAvi tassa taM paccakkhANaM Na bhajjati / ukto dRSTAntaH / ayamarthopanayaH-evameva samaNovAsagassavi thAvaresu pANesu daMDo Nikkhitto / te ya thAvarA kAlaM kAUNa tasesu uvavajjaMti / pacchA so tameva Na mAreti, jadhA so paccakkhANI pavvaitaM saMtaM Na mAreti uppavvaitaM mAreti evaM sAvao'vi tasaM tasIbhUtaM na mArei, puNaravi thAvarIbhUtaM mAremANovi Na apaccakkhANIti / se evamAjANadhatti uvasaMhAro gahito / evaM ca jJAyamAne ca sammaM NANaM paDivaNNaM bhvti| evaM tAva jesu paccakkhANaM kareti teSu karmabhUteSu vidhiruktaH / idAnIM pratyAkhyAnino gRhyante / te ca pUrvamapratyAkhyAnIbhUtvA pazcAtpratyAkhyAnti, pacchA puNaravi apaccakkhANaM bhavati // 854 / / taM jadhA // 404 //
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 405 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu niyaMThA khalu pucchiyavvA-AusaMto niyaMThA ! iha khalu gAhAvatI vA gAhAvatiputto vA tahappagArehiM kulehiM Agamma dhammasavaNavattiyaM uvasaMkamajjA?, haMtA, uvsNkmjjaa| tesiM ca NaM tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve?, haMtA Aikkhiyavve, kiM te tahappagAraM dhamma soccA nisamma evaM vadejjA-iNameva niggaMthaM pAvayaNaM saccaM aNuttaraM kevaliyaM paDipuNNaM NeyAuyaM saMsuddhaM sallakattaNaM | siddhimaggaM muttimaggaM nijjANamaggaM nivvANamaggaM avitahamavisaMdhi savvadukkhappahINamaggaM, etthaM ThiyA jIvA sijhaMti bujhaMti muccaMti pariNivvAyaMti savvadukkhANaM aMtaM kareMti, tamANAe tahA gacchAmo thaa| | ciTThAmo tahA nisIyAmo tahA tuyaTTAmo tahA bhuMjAmo tahA bhAsAmo taha'bbhuTThAmo tahA uTThAe uDheittA pANANaM jAva sattANaM saMjameNaM saMjamAmo tti vadejjA? haMtA vadejjA / kiM te tahappagArA kappaMti pavvAvittae ? haMtA kappaMti / kiM te tahappagArA kappaMti muMDAvettae? haMtA kappaMti / kiM te tahappagArA kappaMti sikkhAvettae ? | haMtA kappaMti / kiMte tahappagArA kappaMti uvaTThAvettae ? haMtA kppNti|kiNte tahappagArA kappaMti sikkhAvettae? haMtA kappaMti / kiM te tahappagArA kappaMti uvadyAvettae? haMtA kappaMti / tesiM ca NaM tahappagArANaM savvapANehiM // 405 //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH / // 406 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam | jAva savvasattehiM daMDe Nikkhitte ? haMtA Nikkhitte / se NaM etArUveNaM vihAreNaM viharamANA jAva vAsAiM cauppaMcamAiM chaddasamANi vA appataro vA bhujjataro vA desaM dUijjittA agAraM vaejjA ? haMtA vejjaa|tss NaM savvapANehiM jAva savvasattehiM daMDe Nikkhitte ? Neti / sejjese jIve jassa pareNaM savvapANehiM jAva savvasattehiM daMDe No Nikkhitte, sejjese jIve jassa AreNaM savvapANehiM jAva savvasattehiM daMDe Nikkhitte, sejjese jIve jassa idANiM savvapANehiM jAva savvasattehiM daMDe No Nikkhitte bhavati, pareNaM assaMjae AreNaM saMjate, iyANiM assaMjate, assaMjayassa NaM savvapANehiMjAva savvasattehiM daMDe No Nikkhitte bhavati, se evamAyANaha NiyaMThA !, se evamAyANitavvaM / (sUtra 855) (cU0) 'bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu / ' gAhAvatI tadhappagArehiM kulehiM AriehiM bhojjiehi pvvaavnnaariyaa| zeSaM knntthym| azubho vyAdhiH / kuSThAdistu vizeSataH / manasA jJAyate mano'manaH sa nAtaH dukkhe No | suhe jaivi ahaM teNa rogAntakeNa abhibhUto baMdhave bhaNejjA, haMta sampreSaNe, bhayAttrAyaMtIti trAtAro imaM dukkhaM 1. mUle tvidaM sUtramanyathA dRzyate / 2. NiyaNAe idha khalu-DI
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 407 // | pari0 etaM mama 'arjanarakSaNAdisamutthaM bhavannimittameva dukkhamutthitaM mA bAdhate, tadbhavaMta eva pratyApibantu / syAd | acetanatvAt, kAmabhogAnAmAmantraNam / ukto agAraH / dRSTAnta ucyate / syAtki pRthaksUtrIkaraNaM ? ucyate, daMDaNikkhevo vutto biti tu daMDe Nikkhitte saMbhujatikAmo drisito| adhavA samaNovAsagA adhikRtA / tesiM ca No kappati aNNautthiyA vA annautthiyadevatANi vA / sAdhuNA te dUrato vajjetavvatti kAUNaM te uTThitevi Na paccakkhAvessati |ityataH pRthaksUtrIkaraNam // 855 // (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu pucchitavvA - AusaMto NiyaMThA ! iha khalu parivvAyA vA parivvAiyAo vA annayarehiMto titthAyayaNehiMto Agamma dhammasavaNavattiyaM uvasaMkamejjA ? haMtA uvasaMkamejjA / kiM tesiM tahappagArANaM dhamme Aikkhiyavve ? haMtA Aikkhiyavve / taM ceva jAva uvadvAvettae / kiM te tahappagArA kappaMti saMbhujjittae ? haMtA kappaMti / te NaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA taheva jAva | vaejjA / te NaM tahappagArA kappaMti saMbhujjittae ? no tiNaTThe samaTThe, sejjese jIve je pareNaM no kappati 1. arjanarakkhaNAdisamuttha- GI dvitIyazrutaskandhe saptama madhyayanam // 407 //
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 408 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam | saMbhujjittae, seje(jje)se jIve je AreNaM kappati saMbhujjittae, seje(jje)se jIve je idANiM No kappati saMbhujjittae, pareNaM assamaNe, AreNaM samaNe, idANiM assamaNe, assamaNeNaM saddhi No kappati samaNANaM NiggaMthANaM saMbhujjittae, sevamAyANaha NiyaMThA !, se evamAyANitavvaM / (sUtra 856) (cU0) NiyaMThA pucchitavvatti / te ceva pAsAvaccijjA NiyaMThA pucchijjaMti tubbhaMpi kiM purisaM mataM udAhu NAvi? adhavA pucchijjaMti tubbhaMpi kiM dAAntiko'rtho dRSTAntena sAdhyate, na tu pratijJAmAtrAdeva siddhiH AjJAmAtrAditi cet ? sarvasya sarvasiddhiriti parizeSAt dRSTAntasiddhiriti / tatra dRSTAntaH / iha khalu pariyAgA caragAdayaH pariyAiyAo tesiM ceva yathAsvaM pravrajitAH striyaH / yathA carikA bhikSuNItyAdi / aNNautthiyAiM titthaaytnnaaii| te ceva pAsaMDiyA caragAdayaH / te puNa kei caragesu ceva vaccaMti, keyi aNNe caragataccaNNiyAdI vuttA jesu paccakkhAti saavo| je ya paccakkhAyaMtA sAvagA AgAriNo pariyAigA ya / / 856 / / ___idANi jaM vuttaM Natthi NaM se kei pariyAe jeNa samaNovAsagassa egapANAevi daMDe Nikkhitte savvapANehiM se daMDe | aNikkhitte, tattha vuccati te duvidhA sAvagA sAbhiggahA ya nirabhiggahA ya, sAbhiggahe paDucca vuccati - // 408 //
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 409 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA samaNovAsagA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati-No| khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA agArAto aNagAriyaM pavvaittae, vayaM NaM cAuddasaTThamuddiThThapuNNamAsiNIsu | paDipuNNaM posadhaM sammaM aNupAlemANA viharissAmo, thUlagaM pANAtivAyaM paccAikkhissAmo, evaM thUlagaM musAvAdaM thUlagaM adiNNAdANaM thUlagaM mehuNaM thUlagaM pariggahaM paccAikkhissAmo, icchAparimANaM karissAmo, duvihaM tiviheNaM, mA khalu mama aTThAe kiMci vi kareha vA kArAveha vA, tattha vi paccAikkhissAmo, te abhoccA apeccA asiNAittA AsaMdipeDhiyAo paccorubhittA, te tahA kAlagatA kiM vattavvaM siyA ? sammaM kAlagata tti vattavvaM sima / te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te ciraTThiiyA, ke bahutaragA pANA jehiMsamaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati, te appayarAgA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavati, iti se mahayAo0 jaNNaM tubbhe vayaha taM ceva jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / (sUtra 857) // 409 //
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 410 // (cU0) bhagavaM ca NaM0 / ' bhagavaM titthagaro cazabdena ziSyA ye cAnye tIrthakarAH / saMtegatiyA samaNovAsagA jesi / ca NaM No khalu vayaM pavvaittae / vayaM NaM cAuddasaTThamuddicha / paDipuNNaMti caturvidhaM / thUlagaM pANAtipAtaM paccakkhAissAmo dvitIya zrutaskandhe jAva thUlagaM pariggahaM / so caturvidhaM posahito NiyamA sAmAiyakaDo ceva hoti / sAmAiyakaDo ya bhaNati-mA khalu / saptamamameTTAe kiMci raMdhaNapayaNaNhANummaddaNavilevaNAdI karedha / maheliyaM aNNaM vA bhaNati-kAravehitti issaramaheliyA madhyayanam dAsINa mahANasiyANa vA saMdesagaM deti / tattha vi pavissAmotti / evaM pagAre saMdesae dAtavve / adhavA yadanyat sAmAiyakaDeNa karttavyaM tatthavi paccakkhANaM karissAmo te| abhojjatti apeyatti AhAraposaho ghito| asiNAiMtitti sarIrasakkAraposadho / AsaMdapaliyaM0 dabbhasaMthAragato sakkAraposaho ceva / sAtAsokkhANubandho ya susiraM ca / je puNa te tadhA posadhiyA kAlaM karejja AsukkAragelaNNeNa sUlAdiNA ahiDakkA ya NaNu posadhakaraNeNa ceva daMDaNikkhevo / evaM savvaposadhe vijjaNIvAtAdieNa vA vagghAdINA vA kuDDapaDaNeNa vA te kiMti? vattavvA saMmaM kAlagatA, na bAlamaraNenetyarthaH / / nAgArjunIyAstu sAmAiyakaDetti kAuM savvaM pANAtivAtaM paccakkhAikkhissAmo taddivasaM, uktaM hi-'sAmAiyaMmi tu // 410 // 1. ziSyAn-D,II 2. mama aTThAe-DI 3. pccaaikkhissaamo-F|
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 411 // madhyayanam |kte|' (AvazyakaniyuktiH 801) yatazcaivaM teNa jaM bhaNitaM Natthi NaM se keyi pariyAe jeNa samaNovAsagassa dvitIya| egapANAe vi daNDe Nikkhitte / NaNu posadhakaraNeNa ceva daMDaNikkhevo evaM savvaposadhe desaposadhevi desadaMDaNikkhevo, zrutaskandhe uktaJca-'jatto jatto nniytti0|'( ) evaM tAva sAbhiggahA vuccaMti // 857 / / saptama___(mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA samaNovAsagA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati, No / | khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA agArAo jAva pavvaittae, No khalu vayaM saMcAemo cAuddasaTThamuddiTTha puNNamAsiNIsu jAva aNupAlemANA viharittae, vayaM NaM apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNAjhUsaNAjhUsiyA | bhattapANapaDiyAikkhiyA kAlaM aNavakaMkhamANA viharissAmo, savvaM pANAtivAyaM paccAikkhissAmo jAva savvaM pariggahaM paccAikkhissAmo tivihaM tiviheNaM,mA khalu mama aTThAe kiMci vi jAva AsaMdipeDhiyAo | paccoruhittA te tahA kAlagayA kiM vattavvaM siyA? samaNA kAlagatA iti vattavvaM siyA / te pANA vi vuccaMti jAva ayaM pi bhe dese no neyAue bhavati / (sUtra 858) // 411 //
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 412 / / (cU0 ) 'bhagavaM ca NaM udAhu saMtegatiyA samaNovAsagA bhavaMti tesiM ca NaM evaM0 / ' No khalu muMDA bhavittANo khalu vayaM aNuvvatAI mUlaguNe aNupAlettae / No khalu uttaraguNe / cAuddasaTThamIsu posadhaM / aNu0 vayaNNaM | sammaddaMsaNasArA / apacchimamAraNaMtiyA'NavakaMkhamANotti / mA ya hu ciMtejjAsi jIvAmi / varaM savvaM pANAtivAtaM paccakkhAissAmi // 858 / / vRttA cauhiM AlAvaehiM paccakkhAiNo / idANi jesu paccakkhAti te puNo vuccati (mU0 ) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA maNussA bhavaMti mahicchA mahAraMbhA mahApariggahA ahammiyA jAva duppaDiyANaMdA jAva savvAto pariggahAto appaDiviratA jAvajjIvAe, jehiM samaNovAsagassa AdAsa AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tato AugaM vippajahaMti, te caittA bhujjo sagamAdAe duggar3agAmiNo bhavaMti, te pANA vi vucchaMti, te tasA vi vuccaMti, te mahAkAyA, te cirar3iyA, te bahutaragA pANA jehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati, te appayaragA pANA jehiM samaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavati, 1. mUle tvidaM sUtramanyathA dRzyate / dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 412 //
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 413 // AdANaso itI se mahatAu0 jaNaM tubbhe vayaha jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / (sUtra 859) (cU0) bhagavaM ca NaM0 / ' saMtegatiyA maNussA mahAraMbhA mahApariggahA adhammiyA savvAto pANAtipAtAto apaDiviratA jAva prigghaato| 'AdANaso'tti kammaNo AdANaM jAva karmAdANaM, prakArA hiMsAdyA, tesu AmaraNaMtAe daMDe aNikkhitte / 'sagamAdAe'tti svakarmA AdAya durgatigAmiNotti NirayadurgatiM gacchaMti / te pANAvi vuccaMti tasAvi vuccaMti jAva NeyAue / jai savve tase mariuM thAvare uvavajjejja tovi tubbhaccayaM vayaNaM Na gejhaM hojjA, jeNa| puNa kei tasA tasesu ceva uvavajjaMti teNa aNegaMto aNegaMtiyA vA pramANaM // 859 // (mU0) bhagavaM ca NaM uyAhu-saMtegatiyA maNussA bhavaMti aNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANuA jAva savvAo pariggahAto paDivirayA jAvajjIvAe jehiM samaNovAsagassa AdANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tato AugaM vippajahaMti, te tato bhujjo sagamAdAe soggatigAmiNo bhavaMti, te pANA vi vuccaMti jAva No NeyAue bhavati / (sUtra 860) (cU0) bhagavaM ca NaM udAhu saMtegatiyA mnnussaa0|' apariggadhA adhammiyA jAva sagamAdAe soggaimAyAe // 41 3 //
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 414 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam soggaigAmiNo deveSUtpadyante devagati gacchantItyarthaH / te pANAi0 // 860 // (ma0) bhagavaM ca NaM udAha saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taM jahA-appicchA appAraMbhA appapariggahA dhammiyA dhammANuyA jAva egaccAto pariggahAto appaDivirayA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA bhujjo sagamAdAe soggatigAmiNo bhavaMti, te pANA vi vuccaMti jAva No NeyAue bhavati / ( sUtra 861) / (cU0) 'bhagavaM ca NaM0 / ' saMtegatiyA maNussA appAraMbhA appapariggahA jAva egaccAo pANAivAyAo paDiviratA egaccAo apaDiviratA te u sAvagA / je samaNovAsagassa AdANaso daMDe Nikkhitte tato AusaM sagamAdAe soggaigAmiNo deveSUpapadyante / ukkosaM jAva accuo kappo / te pANAvi vuccaMti // 861 // (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taM0-AraNiyA AvasahiyA gAmaNiyaMtiyA kaNhuirahassiyA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte, No bahusaMjayA No bahupaDiviratA pANa-bhUta-jIva-sattehi, te appaNA saccAmosAiM evaM vippaDive-ti-ahaMNa haMtavve aNNe // 414 //
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 415 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam haMtavvA jAva kAlamAse kAlaM kiccA aNNayarAiM AsuriyAI kibbisAiM jAva uvavattAro havaMti, tato vippamuccamANA bhujjo elamUyattAe tamorUvattAe paccAyaMti, te pANA vi vuccaMti jAva No NeyAue bhavati / (sUtra 862) (cU0) bhagavaM ca NaM0 / ' saMtegaiA paccAyaMti te pANA idha ya parattha ya tasattaM No vippajahaMtIti kaTTa tesu sAvagassa supaccakkhAtaM bhavati / jamhA ya Na savve tasA thAvaresu uvavajaMti, tamhA aNegaMto, naikAntikazca hetuH | ahetureva // 862 // (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA pANA dIhAuyA jehiMsamaNovAsagassa AyANaso jAva Nikkhitte, te pacchAmeva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyaMti, te pANA vi vuccaMti, [ te ] tasA vi [vuccaMti ], te mahAkAyA, te ciradvitIyA, te dIhAuyA, te bahutaragA (pANA) jehiM samaNovAsagassa AyANa( so) jAva No NeyAue bhavati / (sUtra 863) bhagavaM ca NaM [ udAhu-] saMtegatiyA pANA samAuA jehiM samaNovAsagassa AyANaso [ jAva // 415 //
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 416 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam |Nikkhitte ], te samameva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyaMti, te pANA vi [ vuccaMti ], te tasA [[vi vuccaMti], te mahAkAyA, te samAuyA, te bahutara[gA] jAva No NeyAue bhavati / (sUtra 864) bhagavaM ca NaM [ udAhu-] saMtegatiA pANA appAuyA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe DaMDe (jAva Nikkhitte), te puvvAmeva kAlaM kareMti, karettA pAraloiyattAe paccAyaMti, te pANA (vi vuccaMti), te tasA (vi vuccaMti),te mahA( kAyA),te appAuyA,te bahutaragA pANA jehiMsamaNovAsagassa | paccakkhAyaM bhavati, te appA jehiMsamaNovAsagassa apaccakkhAyaM bhavati, itI se mahayA jAva No NeAue (bhvti)|(suutr 865) (cU0) 'bhagavaM ca0 / ' saMtegatiyA pANA dIhAuyA / kayare pANA? tasA / tatthavi nArakadevA avajjhatti / jativi avajjhA tadhavi sAvao tesu paccakkhai / sesatirikkhajoNiyA beiMdiyA jAva pciNdiytirikkhmnnussaa|| etesu davvapANAtivAdo bhavati / bhAvapANAtivAto tu causuvi gatisu / maNussatiriyA puNa dIhAuyA NiruvakkamAuA uttarakurumAdINaM avi davvapANAtivAto Natthi / dhammacaraNaM paDucca dIhAUA vA appAUA vA / sesesuvi // 416 //
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 417 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam susamakAlesu ussaNNaM NiruvakkamAUA / dosu dussamakAlesu cauTThANapaDitA / idha tu caraNakAle ceva sAvago bhavati / tehiM dIhAuehiM sAvao puvvAmeva kAlaM kareti / te ya dIhAUyA tasattaM No vippajahati / tesu sAvagassa | supaccakkhAtaM bhavati / samAuesu vi supaccakkhAtaM bhavati / kathaM ? bho tehiM samAuA cceva kAlaM kareti / te ya tasesu vA aNNattha vA uvavajjati jAvajjIvaM paccakkhANaMti tasesu viratA ceva hoMti / teNa puNa appAuA tasA te | puvvAmeva samaNovAsagAto kAlaM kareMti / tattha jai tasesu uvavajjati tesu paccakkhAtaM ceva, adhavi jaM sthAvaresu / | tasattaM tesu AsI tato so'virato ceva / dRSTAntaH sa eva kssiirprtyaakhyaayii| tadeva kSIraM ddhibhuutNpi| supratyAkhyAtaM bhavati // 863 / / / / 864 // // 865 / / idANi disivataM desAvagAsiyaM ca paDucca vuccai - (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-saMtegatiyA samaNovAsagA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttapuvvaM bhavati-No | khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA jAva pavvaittae, No khalu vayaM saMcAemo cAuddasaTThamuddiTThapuNNamAsiNIsu 1. diihaauhi-F| / 417 //
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 418 // saptama paDipuNNaM posadhaM aNupAlettae No khalu vayaM saMcAemo apacchima jAva viharittae, vayaM NaM sAmAiyaM dvitIyadesAvakAsiyaM puratthA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM ettAva tAva savvapANehiMjAva savvasattehiM daMDe Nikkhitte / zrutaskandhe | savvapANa-bhUya-jIva-sattehiM khemaMkare ahamaMsi / | [1] tattha AreNaM je tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte te madhyayanam tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavai, te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMtI, te mahAkAyA, te ciradvitIyA jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / [2] tattha AreNaM je tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso jAva daMDe Nikkhitte te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte / aNaTThAe daMDe Nikkhitte tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe daMDe | Nikkhitte, te pANA vi vuccaMti, te tasA vi vuccaMti, te ciradviiyA jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue // 418 //
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam // 419 // bhavati / - [3] tattha je te AreNaM tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha pareNaM je tasa-thAvarapANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso |AmaraNaMtAe (daMDe Nikkhitte) tesu paccAyaMti, tehiMsamaNovAsagassa supaccakkhAtaM bhavati, te pANA vi | jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / [4] tattha je te AreNaM thAvarA pANA jehiMsamaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTTAe Nikkhitte te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM je tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte tesu paccAyaMti, tehiMsamaNovAsagassa supaccakkhAtaM bhavati,te pANA vi jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / | [5] tattha je te AreNaM thAvarA pANA jehiMsamaNovAsagassa aTTAe daMDe aNikkhitte aNaTTAe Nikkhitte, | te tato AuMvippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM ceva je thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe // 419 //
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: / / 420 // aNikkhitte aNaTTAe Nikkhitte tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati te pANA vi jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / [ 6 ] tattha je te AreNaM thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa aTThAe daMDe aNikkhitte aNaTThAe Nikkhitte te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha pareNaM ceva je tasa thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte tesu paccAyaMti tesu samaNovAsagassa supaccakkhAtaM bhavati, te pANA vi jAva ayaM pi bhedese No NeyAue bhavati / [ 7 ] tattha je te pareNaM tasa thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso (AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte) te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM je tasA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso [ AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte ] tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati, te pANA vi jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / [8] tattha je te pareNaM tasa thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso [ AmaraNaMtAe daMDe dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam / / 420 / /
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 421 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam | Nikkhitte] te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA tattha AreNaM je thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa aTTAe daMDe aNikkhitte aNaTTAe daMDe Nikkhitte tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa (supaccakkhAyaM | bhavati), te pANA vi jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhvti|| [9]tattha jete pareNaM tasathAvarA pANA jehiMsamaNovAsagassa AyANaso (AmaraNaMtAe daMDe Nikkhitte) te tato AuM vippajahaMti, vippajahittA te tattha pareNaM ceva je tasa-thAvarA pANA jehiM samaNovAsagassa AyANaso AmaraNaMtAe (daMDe Nikkhitte) tesu paccAyaMti, tehiM samaNovAsagassa supaccakkhAyaM bhavati, te pANA vi jAva ayaM pi bhe dese No NeyAue bhavati / (sUtra 866) | (cU0) bhagavaM ca( NaM) udAhu0 / ' evaM vuttapuvvaM bhavati-No khalu vayaM saMcAemo muMDA bhavittA0 / No khalu | cAudda0 / No khalu apacchima0 / vayaM pavvadivasesu vA diyA rAto vA0 sAmAiyadesAvagA0 purao kAuM puraskRtvA | pAiNaM khemaM payacchAmo abhayaM / taM caMkramaNAdi kurvato na bhavati / khemaM karotIti khemaMkaraH / tattha AreNaM0' pareNaM | jAvatie kkhitte disivataM desAvagAsiyaM vA kataM, Nava bhaMgA navasUtradaNDakAH / iha zrAvakena paJca yojanAni kila // 421 //
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 422 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam desAvagAsikaM gRhItaM / tatra ceyaM bhAvanA- paJcabhyo yojanebhyo Arato ye trasAH prANinasteSAM pratyAkhyAnaM karoti / tatra sapaJcayojanAbhyantare ke'pi trasAH te sthAnatraye utpadyante / tatra prathamaM tAvatpaJcayojanebhyaH antaravartiSu traseSvAzrayaH prathamasUtradaNDakaH / tathA'sAveva trasaH paJcayojanebhya uttaravattiSu sthAvareSUtpadyate dvitIyaH / tathA'sAveva paJcayojanavartI sthAvaraH paJcabhyo yojanebhyo ye pareNa vartante trasasthAvarAsteSUtpadyate tRtIyaH / idAnIM ye te paJcabhyo yojanebhyaH pareNa varttante trasasthAvarAste paJcayojanAbhyantaravartiSu traseSUtpadyante prathamaH / tathA ta eva paJcayojanabahirvatino trasasthAvarAH paJcayojanAbhyantaravattiSu sthAvareSUtpadyante dvitIyaH / tathA ta eva paJcayojanabahirvatiSveva utpadyante tRtIyaH / ete ca sarve | militA nava bhavanti / ayaM bhAvArtha:-paJcayojanAbhyantaravartiSu traseSu sUtradaNDa(ka)trayam / evaM paMcayojanAbhyantaravartiSu sthAvareSu sUtradaNDakatrayam / tathA ca paJcayojanabahirvattino ye trasA: sthAvarAsteSu sUtradaNDakatrayaM / atra ca ye te paJca(yojana)bahirvattino trasA: sthAvarAste parihAramaGgIkRtyaikAkArA eva / jaMpi disivataM Na saMkhittaM bhavati taMpi diNe diNe desAvagAsieNaM saMkhivai / jaNNa divasaM saMkhittaM taM rattiM saMkhivaMti / aTThA NAma kRSyAdikarmasu je tase A // 422 // 1. paJcabhyo Arata:-11
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 423 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam virAdheti / athavA AtaTThAe paraTThAe ubhayaTThAe vA / aNaTThA NAma bhamaMto jujhaMto khudaMto vA virAdheti // 866 / / (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-Na etaM bhUyaM Na etaM bhavvaMNa etaM bhavissaMjaNNaM tasA pANA vocchijjissaMti thAvarA pANA bhavissaMti, thAvarA pANA vocchijjissaMti tasA pANA bhavissaMti, avvocchiNNehiM tasathAvarehiM pANehiMjaNNaM tubbhe vA aNNo vA evaM vadaha-Natthi NaM se kei pariyAe jAva No NeyAue bhavati / / (sUtra 867) (cU0) jaM ca vuttaM jadhA savve tasA thAvarA hoMti teNa taM ThANaM ghattaMti kAuM kathaM sAvao viratiM karissati? Na taM bhUtaM vA bhavvaM vA jaNNaM savvathAvarA tasIhohinti / ye e(e) Na ghAeti sAvao te NaM virate bhaviSyatItyatra bamo-bhagavaM ca NaM Na etaM bhUtaM vA bhavvaM vA / evaM so udao aNagAro jAdhe bhagavatA gotameNa bahUhi hetUhi Niruttaro kato tAdhe aMto hitaeNaM 'evametaM'ti paDivajjamANo bAhiraM ceTuMNa payuMjati / jadhA 'evametaM' jaM tubbhe / vIratteNa doNhikko acchati // 867 / / // 423 //
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 424 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam (mU0) bhagavaM ca NaM udAha-AusaMto udagA ! je khala samaNaM vA mAhaNaM vA paribhAsati me tti maNNati AgamettA NANaM AgamettA daMsaNaM AgamettA carittaM pAvANaM kammANaM akaraNayAe se khalu paralogapalimaMthattAe ciTTai, je khalu samaNaM vA mAhaNaM vA No paribhAsati me tti maNNati AgamettA NANaM AgamettA daMsaNaM AgamettA carittaM pAvANaM kammANaM akaraNayAe se khalu paralogavisuddhIe ciTThati / (sUtra 868) (cU0) tato NaM bhagavaM gotame udagaM evaM vadAsI-Auso ! udagA jeNaM samaNaM vA mAhaNaM vA sammaM paNNavemANaM vA sammaM NaM 'paribhAsati metti'-paribhavati mannati / evaM buddhyA gRhNAti mithyAdhyavasAyena / adhavA pari samantAt | | me-mama paribhASate / kathaM nAma esa etaM aTuM geNhejjA evaM manyase / sa ca tasmai AyahitAya NANadaMsaNacarittajuttaM | maggaM paribhASate / sa ca taM paribhAsijjamANaM AgamittA jJAtvetyarthaH / NANaM sutaNANaM prApya vA AgamittA / daMsaNaM samyagdarzanaM prApya / AgameNaM carittaM labdhvA prApya ityarthaH / pAvANi hiMsAdIni / adhavA aTTha kammapagaDIo ghitaao| sa khalu evaMkA paraloaMdavvabhAve plimNtho| viggho vkkhoddo| mokkhaM Na gacchati / nAgArjunIyAstu / | jo khalu samaNaM vA hIlamANo paripAsati / hI-lajjAyAM / heDyamANaH paribhAsati manasAvi / tatra vayasA tassisa / / 424 //
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi : / / 425 // brUte / aTThe bhAsijjamANe yadi satyametanmanasA gRhNAti tathAvi bAhirakaraNeNaM vAyAe Na pasaMsati yathA sAdhu sAdhviti / | kAyeNavi nAGgulisphoTanAdibhiH prazaMsati / manasA nAsya netravaktraprasAdo bhavati / adhavA vAyAe helayati vindhatIti tadA kAraNa haste vikSipati manasA netravaktraprasAdo na bhavati AgamettANaM 2 bhAvANaM jANaNattAe AgamettA daMsaNaM bhAvANaM daMsaNattAe AgamettA caritaM NAyANaM pAvANaM akaraNatA / se khalu paraloe apalimaMthattAe ciTThati / prazastamidAnIM no khalu samaNo vA mAhaNo vA paribhAsati sattimiti maNNati tribhirapi kAyavAGmanobhirnindati sAdhu suSThu vA aGgulisphoTanAdibhi: prazaMsati manasA netravaktraprasAdena / 'paralogavisuddhi 'tti mokkhaM Agamesibhadro devesu uvavajjati // 868 // evaM pRSTo bhagavatA gotameNaM - ( mU0 ) tate NaM se udage peDhAlaputte bhagavaM goyamaM aNADhAyamINe jAmeva disaM pAubbhUte tAmeva disaM saMpahArettha gamaNAe / ( sUtra 869 ) 1. aGgulisphoTAdibhi: - EGI dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam / / 425 / /
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 426 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam (cU0)'tate NaM se udae0 jaamev0|' syAt kiM kAraNaM aNADhAyamANo prasthito, jato Na jANAmi kiM bhagavaM gotameNaM bhaNNihiti? ___ (mU0) bhagavaM ca NaM udAhu-AusaMto udagA ! je khalu tahAbhUtassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM soccA nisamma appaNo ceva suhumAe paDilehAe aNuttaraM joyakkhemapayaM | laMbhite samANe so vi tAva taM ADhAti parijANati vaMdati namaMsati sakkArei sammANei kallANaM maMgalaM devayaM cetiyaM pajjuvAsati / (sUtra 870) (cU0) tate NaM bhagavaM gotame udagaM evaM vayAsI-Auso udagA jo khalu tadhArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi0 soccA appaNo ceva suhumA appaNo ceva Atmani gatA AtmagatA sUkSmA antagatA, nAnye / jJAyate ananyatulyaM anuttaram / yogAnAM kSemaM nirapAyaM labhittA prApittA / adhavA 'sUkSmA paDileha' tti / kiM eso 1426 // 1. AusaMto-mUle / 2. thaabhuutss-muule|
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 427 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam jANati chiNNasaMzayaH / so vi tAva taM vaMdati jAva pjjuvaasti|' arthato'yamAdizyate / ityukto bhagavaM udagAhavaMdiyavve jAva pajjuvAsiyavve / gotamAha-jai evaM jANasi kiM Na vaMdasi? // 870 / / ityukto gautamena tataH sa udagaH peDhAlaputto bhagavaM gautamaM evaM vadAsI - (mU0)tate NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM evaM vadAsi-etesiNaM bhaMte ! padANaM puvvi aNNANayAe asavaNayAe abohIe aNabhigameNaM adiTThANaM asuyANaM amuyANaM aviNNAyANaM aNigUDhANaM avvogaDANaM avvocchiNNANaM aNisaTThANaM aNijUDhANaM aNuvadhAriyANaM eyamaTuM No saddahitaM No pattiyaM No roiyaM, etesi NaM bhaMte ! padANaM ehi jANayAe savaNayAe bohIe jAva uvadhAriyANaM eyamaTuM saddahAmi pattiyAmi roemi evameyaM jahA NaM tubbhe vadaha / (sUtra 871) | tate NaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputtaM evaM vadAsI-saddahAhi NaM ajjo ! pattiyAhi NaM ajjo ! roehi saNaM ajjo ! evameyaM jahA NaM amhe vadAmo / (sUtra 872) - 1. ayaM pATho mUle na dRzyate / 2. ayamapi pATho mUle na dRzyate / 3. peddhaalputro-F| // 427 //
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 428 // dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam tate NaM se udae peDhAlaputte bhagavaM goyamaM evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbhaM aMtie cAujjAmAto dhammAto paMcamahavvatiyaM sapaDikkamaNaM dhammaM uvasaMpajjittANaM viharittae / (sUtra 873) taeNaM bhagavaM gotame udayaM peDhAlaputtaM gahAya jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA tae NaM se udae peDhAlaputte samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareti, tikkhutto AyAhiNaM | payAhiNaM karettA vaMdati namaMsati, vaMdittA namaMsittA evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbhaM aMtiyaM cAujjAmAto dhammAto paMcamahavvatiyaM sapaDikkamaNaM dhammaM uvasaMpajjittANaM viharittae / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / tate NaM se udae peDhAlaputte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie cAujjAmAto dhammAto paMcamahavvatiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjittANaM viharati tti bemi / (sUtra 874) // 428 //
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 429 / / // nAlaMdaijjaM sammattaM // // samattA mahajjhayaNA // // samatto sUyagaDabIyasuyakhaMdho // // samattaM bIyaM sUyagaDaMgaM // (cU0 ) etesi NaM bhaMte! padANaM katarAI jAI ettha na saddahaNadevuttANi, madIyapakSasya tAnItyarthaH / aNNANatA0 evama No saddahitaM / etesi NaM iyANi jANaNatAe etamaTThe saddahAmi jadha sUtreti NeyavvaM savvamiti // 871|| ||872 // ||873 || ||874 // namaH sarvajJadevAya vigatamohAya / samAptaM cedaM cUrNitaH sUtrakRtAbhidhAnaM dvitIyamaGgamiti / bhadraM bhavatu zrIjinazAsanAya / sUyagaDaMgacUrNi: samAptA / (granthAgraM 11,000) ' 1. ettha na saddahaNedavattANi-G / 2. sarvavide vIrAya vigatamohAya - F / 3. 9897 akSa, 27-B | dvitIyazrutaskandhe saptamamadhyayanam / / 429 //
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 430 // OLL siribhaddabAhusAminimmiyanijjuttijuyassa puvvAyariyaviraiyacuNNivibhUsiyassI sUyagaDaMgasuttassa bIo suyakkhaMdho samatto // 430 //
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 431 // atha prazastiH (zArdUlavikrIDItam) pAdAGguSThasucAlitAmaragiri-hastAstadevasmayaH, jihvakhaNDitazakrasaMzayacayo, vAGnaSTahAlAhalaH / sarvAGgINamahopasargadakRpA-netrAmbudattAJjaliH, dADhAdAritadivyayutsamavatAt-zrIvardhamAno jinaH // 1 // (upajAtiH) zrIgautamasvAmi-sudharmadeva jambUprabhu-zrIprabhavapramukhyA: / surIzapUjApadasUridevA, bhavantu te zrIguravaH prasannAH // 2 // (vasantatilakA) etanmaharSizucipaTTaparamparAjAn-AnandasUrikamalAbhidhasUripAdAn / saMvignasantatisadIzapadAn praNamya, zrIvIradAnacaraNAMzca gurUn staviSye // 3 // zrIdAnasUrivaraziSyamatallikA sa, zrIpremasUribhagavAn kSamayA kSamAbhaH / siddhAntavArivaravArinidhiH punAtu, cAritracandanasugandhizarIrazAlI // 4 // // 431 //
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 432 // (zArdUlavikrIDitam) pratyagratrizatarSisantatisarit-sraSTA kSamAbhRdmahAn, gItArthapravaro vara zrutayutaH sarvAgamAnAM gRham / takeM tarkavizuddhabuddhivibhavaH so'bhUt svakIye'pyaho, gacche saMyamazuddhitatparamatiH prajJAvatAmagraNIH // 5 // tatkAlInakaragrahagrahavidhA-vabde hyabhUd vaikrame, tithyArAdhanakAraNena karuNo bhedastapAgacchajaH / kAruNyaikarasena tena guruNA satpaTTakAdAtmano, baDhezena nivAritaH khakarakhau-SThe piNDavADApure // 6 // (vasantatilakA) tatpaTTabhRd bhuvanabhAnvabhidhazca sUriH, zrIvardhamAnatapasAM nidhirugrazIlaH / nyAye vizArada itIha jagatprasiddho, jAto'tivAkpatimati-matimaccharaNyaH // 7 // tasyAdyaziSyalaghubandhurathAbjabandhu-tejAstapa:zrutasamarpaNatejasA saH / pannyAsapadmavijayo gaNirAT zriye'stu, kSAntyekasAyakavidIrNamahopasargaH // 8 // sarvAdhikazramaNasArthapatirmatIzaH, pAtA catuHzatamitarSigaNasya zasyaH / gacchAdhinAthapadabhRjjayaghoSasUriH, 'siddhAntasUrya' - yazasA jayatIha coccaiH // 9 // // 432 //
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 433 // sadbuddhinIradhivibodhanabaddhakakSo, vairAgyadezanavidhau paripUrNadakSaH / sImandharaprabhukRpAparapAtramastu, zrIhemacandrabhagavAn satataM prasannaH // 10 // kAruNyakamrAlayAnAM mahanIyamukhyAnAM mahomAlinAM lokopakAracaturANAM vairAgyadezanAdakSAcAryadeva-zrImadvijayahemacandrasUrIzvarANAM sadupadezena zrIjinazAsana-ArAdhanATrasTa-vihite zrutasamuddhArakAryAnvaye prakAzitamidaM grantharatnaM zrutabhaktitaH / samatAsAgarapanyAsazrIpadmavijayapuNyasmRtI tasamuddhArapAna (71)))) 4H - // 433 // ekasaptatiH mi yy'm
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH zrutasamuddhAraka // 434 // | 1) bhANabAi nAnajI gaDA, muMbai. (pa. pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUri ma. sA.nA upadezathI) zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda. zrI zAMtinagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pa. pU. tapasamrATa AcAryadeva zrImadvijayahimAMzusUri ma. sA.nI preraNAthI) zrI zrIpALanagara jaina upAzraya TrasTa, vAlakezvara, muMbai. (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya rAmacaMdrasUri ma.sA.nI divyakRpA tathA pU. AcAryadeva zrImadvijaya mitrAnaMdasU. ma.sA.nI preraNAthI) 5) zrI lAvaNya sosAyaTI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pa. pU. paMnyAsajI zrI kulacaMdravijayajI gaNivaryanI preraNAthI) // 434 //
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 435 // nayanabAlA bAbubhAi sI. jarIvAlA hA. caMdrakumAra, manISa, kalpaneza (pa. pU. munirAjazrI kalyANabodhi vijayajI ma. sA.nI preraNAthI) kezarabena ratanacaMda koThArI hA. lalitabhAi (pa. pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAthI) zrI zvetAMbara mUrtipUjaka tapAgacchIya jaina pauSadhazAlA TrasTa, dAdara, muMbai. (pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMta zrIhemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI) 9) zrI muluMDa zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, muluMDa, muMbai. (pa.pU. AcAryadeva zrIhemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA.nI preraNAthI) 10) zrI sAMtAkrujha zvetAM. mUrti. tapAgaccha saMgha, sAMtAkrujha, muMbai. (pa.pU. AcAryadeva zrIhemacaMdrasUri ma. sA.nI preraNAthI) 11) zrIdevakaraNa mUlajIbhAi jaina derAsara peDhI, malADa (vesTa), muMbai. (pa. pU. munirAja zrI saMyamabodhivi. ma. sA.nI preraNAthI) 12) saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa, khaMbhAta. // 435 //
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 436 // (pUjya sAdhvIzrI vasaMtaprabhAzrIjI ma., pUjya sAdhvIzrI svayaMprabhAzrIjI ma. tathA pU. sAdhvIzrI divyayazAzrIjI ma.nI preraNAthI mULIbenanI ArAdhanAnI anumodanArthe) 13) bAbu amIcaMda pannAlAla AdIzvara jaina Tempala cerITebala TrasTa, vAlakezvara, muMbai-6. (pU. munirAjazrI akSayabodhivijayajI ma.sA., pU. munirAjazrI mahAbodhivijayajI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI hiraNyabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) | 14) zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha, muMbai. (pU. munirAjazrI hemadarzana vi.ma. tathA pU. munirAjazrI ramyaghoSa vi.ma.nI preraNAthI) | 15) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, maMgala pArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda. (pa. pU. AcAryadeva zrIrUcakacaMdrasUri ma.nI preraNAthI) 16) zrI pArzvanAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, sAMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbai. (pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 17) zrI navajIvana sosAyaTI jaina saMgha, bombe senTrala, muMbai. (pU. munirAjazrI akSayabodhi vi. ma.nI preraNAthI) // 436 //
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 437 // |18) zrI kalyANajI saubhAgacaMdajI jaina peDhI, piMDavADA. (siddhAMtamahodadhi sva. A. zrImadvijayapremasUrIzvarajI ma. sA.nA saMyamanI anumodanArthe) zrI ghATakopara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, ghATakopara (vesTa), muMbai. (vairAgyadezanAdakSa pU. A. zrIhemacaMdrasUri ma. | sA.nI preraNAthI) zrI AMbAvADI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pU. munirAjazrI kalyANabodhi vijayajI ma.nI preraNAthI) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, vAsaNA, amadAvAda. (pU. AcAryazrI nararatnasUri ma.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pUjya tapasvIratna AcAryazrI himAMzusUrIzvarajI ma. sA.nI preraNAthI) 22) zrI premavardhaka ArAdhaka samiti, dharaNidhara derAsara, pAlaDI, amadAvAda. (pU. gaNivarya zrIakSayabodhivijayajI ma.nI preraNAthI) 23) zrI mahAvIra jaina zvetA. mUrtipUjaka saMgha, zeTha kezavalAla mULacaMda jaina upAzraya, pAlaDI, amadAvAda. (pa. pU. AcAryazrI rAjendrasUri mahArAja sA.nI preraNAthI) // 437 //
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // / 438 // 24) zrI mATuMgA jaina zvetAM. mUrtipUjaka tapagaccha saMgha enDa ceriTIjha, mATuMgA, muMbaI. 25) zrI jIvita mahAvIrasvAmI jaina saMgha, nAMdiyA (rAjasthAna) ( pU. gaNivarya zrI akSayabodhivi. ma.sA. tathA munirAja zrI mahAbodhivi. ma. sA. nI preraNAthI) 26) zrI vizA ozavAla tapAgaccha jaina saMgha, khaMbhAta. (vairAgyadezanAdakSa pa. pU. AcAryadevazrI hemacaMdrasUri ma. sA. nI preraNAthI) 27) zrI vimala sosAyaTI ArAdhaka jaina saMgha, bANagaMgA, vAlakezvara muMbaI - 400 007. 28) zrI pAlitANA cAturmAsa ArAdhanA samiti (pa. pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImadvijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA.nA saM. 2053nA pAlitANA madhye cAturmAsa prasaMge jJAnanidhimAMthI) 29) zrIsImaMdharajina ArAdhaka TrasTa, emaralDa epArTamenTa, aMdherI (i), muMbaI (munirAja zrI netrAnaMdavijayajI ma. sA. nI preraNAthI) 30) zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, jainanagara, amadAvAda. (pa.pU. munirAja zrI saMyamabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) // 438 //
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 439 // 31) zrIkRSNanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, saijapura, amadAvAda. (pa.pU.AcAryadeva zrImadvijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma. sA.nA kRSNanagara madhye saMvata 2052nA cAturmAsa nimitte pa. pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 32) zrI bAbubhAi sI. jarIvAlA TrasTa, nijhAmapurA, vaDodarA-2. (pa. pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 33) zrI goDI pArzvanAthajI Tempala TrasTa, punA. (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI mahAbodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 34) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zvetAMbara maMdira TrasTa, bhavAnI peTha, punA. (pU. munirAja zrI anaMtabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 35) zrI rAMdera roDa jaina saMgha, surata. (pU.paM. zrI akSayabodhi vijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 36) zrI zvetAMbara mUrtipUjaka tapAgaccha dAdara jaina pauSadhazAlA TrasTa, ArAdhanA bhavana, dAdara, muMbai. (munirAjazrI aparAjitavijayajI ma. sA.nI preraNAthI) // 439 //
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 440 // 37) zrI javAharanagara jaina zvetA. mUrti. saMgha, goregAva, muMbai. (pU. A. zrI rAjendrasUri ma. sA.nI preraNAthI) 38) zrI kanyAzALA jaina upAzraya, khaMbhAta. (pa.pU. sA. zrI raMjanazrIjI ma. sA., pU. pra. sA. zrI iMdra zrIjI ma. sA.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pa. pU. sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma. sA., pa. pU. sA.zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. sA. tathA pa.pU. sAdhvIjI zrI svayaMprabhAzrIjI ma. sA.nI preraNAthI) |39) zrI mATuMgA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka tapAgaccha saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbai. (pa. pU. paMnyAsapravara zrI jayasuMdaravijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 40) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, 60 phuTa roDa, ghATakopara (IsTa) (pU. paM. zrI varabodhivijayajI gaNivaryanI preraNAthI) 41) zrI AdinAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, navasArI. (pa.pU.A. zrI guNaratnasUri ma.nA ziSya pU. paMnyAsajI zrI puNyaratnavijayajI gaNivarya tathA pU.paM. yazoratnavijayajI gaNivaryanI preraNAthI) 42) zrI koimbatura jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, koimbatura. // 440 //
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 441 // 43 ) zrI paMkaja sosAyaTI jaina saMgha TrasTa, pAlaDI, amadAvAda. (pa. pU. A. zrI bhuvanabhAnusUri ma. sA.nI gurumUrti pratiSThA prasaMge thayela AcArya - paMnyAsa-gaNi padArohaNa, dIkSA vagere nimitte thayela jJAnanidhimAMthI.) 44) zrI mahAvIrasvAmI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka derAsara, pAvApurI, khetavADI, muMbaI. ( pU. munirAja zrI rAjapAlavijayajI ma.sA. tathA pU.paM. zrI akSayabodhivi. ma. sA.nI preraNAthI) 45) jagadguru zrI hIrasUrIzvarajI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha TrasTa, malADa (pUrva), muMbaI. 46) zrI pArzvanAtha zvetAM mUrtipUjaka jaina saMgha, sAMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI. ( pa. pU. munirAja zrI kalyANabodhivijayajI ma. sA. nI saMghamAM thayela gaNi padavInI anumodanArthe) 47) zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zvetAM mUrtipUjaka saMgha, jainanagara, amadAvAda ( pU. munirAja zrI satyasuMdara vi. ma. sA.nI preraNAthI) 48) ratanabena velajI gAlA parivAra, muluMDa, muMbaI. (preraka-pU. munirAja zrI ratnabodhivijayajI ma. sA. ) 49) zrI marIna DrAiva jaina ArAdhaka TrasTa, muMbaI. 50) zrI sahasraphaNA pArzvanAtha jaina derAsara upAzraya TrasTa, bAbulanAtha, muMbaI. (preraka-munirAja zrI sattvabhUSaNavijayajI ma. ) // 441 //
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 442 // |51) zrI govAlIyA TeMka jaina saMgha muMbai. (preraka : pU. gaNivaryazrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA.) 52) zrI vimalanAtha jaina derAsara ArAdhaka saMgha, bANagaMgA, muMbai. 53) zrI vADilAla sArAbhAi derAsara TrasTa prArthanA samAja, muMbaI (preraka : munirAjazrI rAjapAlavijayajI tathA paMnyAsa zrIakSayabodhivijayajI gaNivara.) 54) zrI prinsesa sTrITa, luhAracAla jaina saMgha. (prerakaH pU. gaNivaryazrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA.) | 55) zrI dharmazAMti cerITebala TrasTa, kAMdivalI (IsTa), muMbaI. (preraka-munirAjazrI rAjapAlavijayajI tathA paM.zrI akSayabodhivijayajI gaNivara) 56) sA. zrI sUryayazAzrIjI tathA sA. zrI suzIlayazAzrIjInA pArlA (I) kRSNakuMjamAM thayela comAsAnI AvakamAMthI. |57) zrI premavardhaka devAsa zve. mUrtipUjaka jaina saMgha, devAsa, amadAvAda (preraka-pU.AcAryazrI hemacaMdrasUrijI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI kalyANabodhivijayajI ma.) |58) zrI pArzvanAtha jaina saMgha, samAroDa, vaDodarA (preraka-paMnyAsapravara zrI kalyANabodhi vijayajI gaNivarya) 59) zrI munisuvratasvAmI jaina derAsara TrasTa-kolhApura (preraka-pU.munirAjazrI premasuMdaravijayajI ma.) // 442 //
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 443 // 60) zrI dharmanAtha po. he. jainanagara zve. mU. pU. saMgha, amadAvAda (preraka - pa. pU. paMnyAsapravara zrI puNyaratnavijayajI gaNi) 61) zrI dipaka jayoti jaina saMgha, kAlAcokI, parela, muMbaI (preraka - pU.paM. zrI bhuvanasuMdaravijayajI gaNivarya tathA pU.paM. zrI guNasuMdaravijayajI gaNivarya) 62) zrI padmamaNi jaina zvetAMbara tIrtha peDhI - pAbala, punA (pa. pU. paMnyAsajI zrI kalyANabodhivijayajI gaNinI vardhamAna tapanI so oLInI anumodanArthe pa. pU. paMnyAsa zrIvizvakalyANavijayajI gaNivaryanI preraNAthI) 63) OMkArasUrIzvarajI ArAdhanA bhuvana - surata (preraka-A. guNaratnasUri ma. nA ziSya munirAjazrI jinezaratnavijayajI ma.) |64) zrI goDI pArzvanAtha jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, nAyaDu kolonI, ghATakopara(IsTa), muMbaI. | 65) zrI AdIzvara zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, goregAva-muMbai. 66) zrI AdIzvara zvetAMbara TrasTa, sAlema(preraka-pa.pU. gacchAdhipati A.zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.) 67) zrI govAliyA TeMka jaina saMgha, muMbaI. 68) zrI vilepArlA zve. mU.pU. jaina saMgha enDa cerITIjha, vilepArlA (pUrva), muMbaI. 69) zrI nenasI kolonI jaina zve. mU. pU. saMgha, borIvalI (vesTa), muMbaI. // 443 //
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGgacUrNi: // 444 // 70) mAtuzrI ratanabena narasI monajI sAvalA parivAra (pU. paM. zrI kalyANabodhivijayajInA ziSya munirAja zrI bhaktivardhanavijayajI ma. sA. tathA pU. sAdhvIjI zrI jayazIlAzrIjI ma. nA saMsArI suputra rAjananI puNyasmRti nimitte ha : suputro navInabhAi, cunIlAla, dilIpa, hiteza) 71) zrI sImaMdhara jina ArAdhaka TrasTa, emaralDa epArTamenTa, aMdherI (i.) muMbaI ( pa. pU. paMnyAsapravara zrI kalyANabodhivijayajI ma. sA.nI preraNAthI) 72) zrI dharmavardhaka zve. mU. pU. jaina saMgha, kArTara roDa naM. 1, borIvalI (pa. pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMta zrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA paMnyAsapravara zrI kalyANabodhi vijayajI gaNivaryanI preraNAthI) 73) zrI umarA jaina saMghanI zrAvikAo (jJAnanidhimAMthI) (preraka : pa.pU. munirAja zrI jinezaratnavijayajI ma.sA.) 74) zrI kezariyA AdinAtha jaina saMgha, jhADolI, rAja. (preraka : pa.pU. mu. zrI merUcaMdra vi. ma. tathA paM. zrI hiraNyabodhi vi. ga.) 75) zrI dharmazAMti cerITebala TrasTa, kAMdIvalI, muMbaI (preraka : pa.pU. munirAja zrI hemadarzanavi. ma. ) 76) zrI jaina zve. mU. sudhArAkhAtA peDhI, mahesANA. / / 444 //
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 445 // 77) zrI vikrolI saMbhavanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, vikrolI (I), muMbaInI ArAdhaka baheno taraphathI (jJAnanidhimAthI) 78) zrI ke.pI. saMghavI cerITebala TrasTa, surata, muMbaI. (preraka . pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcArya bha. zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA, tathA paMnyAsapravara zrI kalyANabodhi vijayajI gaNivarya) 79) zAha jesiMgalAla mohanalAla AseDAvAlAnA smaraNArthe ha. prakAzacaMdra je. zAha (AphikAvALA) (preraka : paM. kalyANabodhi vi. gaNivara) 80) zeTha kanaiyAlAla bheramalajI cerITebala TrasTa, caMdanabALA, vAlakezvara, muMbaI. 81) zrI navA DIsA zve.mU.pU. jaina saMgha (banAsakAMThA) zrI pAlanapura jaina mitra maMDaLa saMgha, banAsakAMThA (preraka - pR. paMnyAsapravara kalyANabodhi vijayajI gaNivarya.) 83) zrI uMjhA jaina mahAjana (preraka-pU. paMnyAsapravara zrI aparAjitavijayajI gaNivarya tathA pU. munirAja zrI hemadarzanavi. ma.) 84) zrI sImaMdhara jaina derAsara, emaralDa epArTamenTa, aMdherI (pUrva), muMbaI. (preraka - pU.sA. zrI svayaMprabhAzrIjInA ziSyA pU.sA. zrI tattvaprajJAzrIjI Adi) | 85) zrI bApunagara zve. mU. jaina saMgha, amadAvAda. // 445 //
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 446 // 90) K 86) zrI zephAlI jaina saMgha, amadAvAda. zAntAbena maNilAla ghelAbhAI parIkha upAzraya, sAbaramatI, amadAvAda. (preraka- sA. zrI suvarNaprabhAzrIjI ma. tathA sA.zrI ratnatrayAzrIjI ma.) zrI ADesara vizA zrImALI jaina derAvAsI saMgha (preraka - A. zrI kalAprabhasUrIzvarajI ma.sA.) 89) zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA evaM zrI zreyaskara maMDala, mahesANA. zrI tapAgaccha sAgaragaccha ANaMdajI kalyANajI peDhI, viramagAma (preraka : A. zrI kalyANabodhisUrIzvarajI ma.) 91) zrI mahAvIra zve. mUrtipUjaka jaina saMgha, vijayanagara, nAraNapurA, amadAvAda 92) zrI sImaMdharasvAmi jaina saMgha, aMdherI (pUrva) (preraka : sA. zrI svayaMprabhAzrIjI ma.) zrI cakAlA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha (preraka : A. zrI kalyANabodhisUrIzvarajI ma.) zrI aThavAlAInsa zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha tathA zrI phUlacanda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata |95) zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha saMgha-saMsthAna, byAvara (rAjasthAna) (preraka : A. zrI puNyaratnasUrIzvarajI ma.sA.) 96) pAlanapuranivAsI maMjUlAbena rasikalAla zeTha (hAla muMbaI). (preraka : A. zrI kalyANabodhisUrIzvarajI ma.) // 446 //
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ |97) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zve.mU.jaina saMgha, padmAvatI epArTamenTa, nAlAsopArA (I). (preraka - pa.pU.A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.) shriisuutrkRtaaii| |98) zrI RSabha prakAzabhAI gAlA, sAMghANI esTeTa, ghATakopara (ve.), (preraka : pa.pU.A. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha ArAdhaka TrasTa, pukharAja rAyacaMda ArAdhanA bhavana, sAbaramatI (pa.pU. vyAkhyAnavAcaspati A.de. zrImadvijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA.nA upakAronI smRtimA) 100) zrI kuMdanapura jaina saMgha, kuMdanapura - rAjasthAna, ha. zrI zAMtilAlajI muthA. cUrNi: // 447 // 447 //
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 448 // padya prAcInazrutasamuddhArapadmamAlAyAM prakAzitA granthAH prakAzaka : zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa grantha mUlakartA TIkAkAra aGgacUlikA (bhAga-1) pUrvAcArya pU.A. kalyANabodhisUri aGgacUlikA (bhAga-2) pUrvAcArya pU.A. kalyANabodhisUri adhyAtmakalpadrumaH zrI munisuMdarasUri upA. dhanavijayagaNi, upA. ratnacaMdragaNi 147 adhyAtmasAraH maho. yazovijayajI gaNi pU. gaMbhIra vijayajI anuyogadvArasUtram (bhAga-1) sthavira bhagavanta cUrNi-pU. jinadAsagaNimahattara, TIkA-pU.A. haribhadrasUri, maladhAri hemacandrasUri anuyogadvArasUtram (bhAga-2) sthavira bhagavanta cUrNi-pU. jinadAsagaNimahattara, TIkA-pU.A. haribhadrasUri, maladhAri hemacandrasUrisTa |138 | anekAntavyavasthAprakaraNam maho. yazovijayajI gaNi
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama padma mUlakartA zrIsUtrakRtAGga TIkAkAra pU.A, abhayadevasUrIzvarajI cUrNiH // 449 // 156 pU.A. jinacaMdrasUri 129 grantha antakRddazAGgam-anuttaropa zrI sudharmasvAmI pAtikadazAGgam-vipAkasUtram aSTakaprakaraNam zrI haribhadrasUri ma. aSTasahasrItAtparyavivaraNam maho. yazovijaya ma. AcArAGgadIpikA bhAga-1 zrI sudharmasvAmI AcArAGgasUtram (prathamaH zrutaskandhaH)| zrI sudharmasvAmI AcArAGgasUtram (dvitIyazrutaskandhaH) zrI sudharmasvAmI Avazyakaniyukti: bhAga-1 zrI bhadrabAhusvAmI Avazyakaniyukti: bhAga-2 zrI bhadrabAhusvAmI Avazyakaniyukti: bhAga-3 zrI bhadrabAhusvAmI Avazyakaniyukti: bhAga-4 zrI bhadrabAhusvAmI AvazyakaniyuktidIpikA bhAga-1 zrI bhadrabAhusvAmI pU.A, ajitadevasUrIzvarajI pU. zIlAGkAcArya pU. zIlAGkAcArya pU.A. haribhadrasUrIzvarajI pU.A. haribhadrasUrIzvarajI pR.A. haribhadrasUrIzvarajI pU.A. haribhadrasUrIzvarajI pU.A. mANikyazekharasUri // 449 //
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA zrIsUtrakRtAGga cUrNi: // 450 // grantha mUlakartA AvazyakaniyuktidIpikA bhAga-2 | zrI bhadrabAhusvAmI AvazyakaniyuktidIpikA bhAga-3 zrI bhadrabAhusvAmI AvazyakasUtram (bhAga-1) zrI sudharmasvAmI AvazyakasUtram (bhAga-2) zrI sudharmasvAmI AvazyakasUtram (bhAga-3) zrI sudharmasvAmI uttarAdhyayanasUtram bhAga-1 sthavira bhagavanta uttarAdhyayanasUtram bhAga-1 sthavira bhagavanta uttarAdhyayanasUtram bhAga-2 sthavira bhagavanta uttarAdhyayanasUtram bhAga-2 sthavira bhagavanta uttarAdhyayanasUtram bhAga-3 sthavira bhagavanta uttarAdhyayanasUtram bhAga-3 sthavira bhagavanta upadezapadamahAgrantha: bhAga-1 zrI haribhadrasUri TIkAkAra pU.A. mANikyazekharasUri pU.A. mANikyazekharasUri pU.A. malayagirijI pU.A. malayagirijI | pU.A. malayagirijI pU. bhAvavijayajI vAdivetAla zAntisUrIzvarajI pU. bhAvavijayajI vAdivetAla zAntisUrIzvarajI pU. bhAvavijayajI vAdivetAla zAntisUrIzvarajI pR.A. municaMdrasUri // 450 //
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama padma grantha zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 451 // 142 mUlakartA zrI haribhadrasUri zrI dharmadAsagaNi maho. yazovijaya ma. zrI somadharmagaNi munizrI jayaghoSa-dharmAnaMdahemacaMdravijayajI TIkAkAra pU.A. municaMdrasUri pU. siddharSigaNi svopajJa Mmm saM. muni ratnabodhivijayajI upadezapadamahAgranthaH bhAga-2 upadezamAlA upadezarahasyam upadezasaptatikA upazamanAkaraNa bhAga-2, kSapakazreNiarthAdhikAraH pazcimaskandhaarthAdhikArazca upAsakadazAGgasUtram RSibhASitasUtram bhAga-1 RSibhASitasUtram bhAga-2 oghaniyuktiH aupapAtikasUtram zrI sudharmasvAmI pratyekabuddha maharSio pratyekabuddha maharSio zrI bhadrabAhusvAmI sthavira bhagavanta pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU.A. kalyANabodhisUri pU.A. kalyANabodhisUri pU. droNAcAryajI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI // 451 //
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ padya grantha zrIsUtrakRtAGga cUrNiH TIkAkAra upA. vinayavijayajI pU. kSamAkalyANagaNi // 452 // 34 | kalpasUtram gautamIyakAvyam caMdrakevalicaritram caMdraprajJaptiH (bhAga-1) caMdraprajJapti: (bhAga-2) jambUdvIpaprajJaptiH bhAga-1 jambUdvIpaprajJaptiH bhAga-2 jambUdvIpasaGgrahaNI + saMsAradAvAnalastutiH jambUsvAmI caritram jayAnaMdakevalIcaritram jIvAjIvAbhigamasUtram bhAga-1 mUlakartA zrI bhadrabAhusvAmI zrI rUpacandragaNi zrI siddharSi sthavira bhagavaMta sthavira bhagavaMta sthavira bhagavanta sthavira bhagavanta zrI haribhadrasUri ma. pU. malayagirijI pU. malayagirijI maho. zAnticaMdrajI maho. zAnticaMdrajI pU.A. prabhAnandasUri ma., pA.A. jJAnavimalasUri ma. zrI jayazekharasUri ma. zrI padmavijayagaNi zrI sudharmasvAmI s // 452 // pU.A. abhayadevasUrIzvarajI
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlakatA zrIsUtrakRtAGga cUNiH // 453 // 123 krama | padma grantha 52 | 4 | jIvAjIvAbhigamasUtram bhAga-2 6 jJAtAdharmakathAGgasUtram tattvArthasUtram 118 tattvArthasUtram (prathamo'dhyAyaH) dazavaikAlikasUtram dazavaikAlikasUtram dvAtriMzat dvAtriMzikA (pUrvArdha:) dvAtriMzat dvAtriMzikA (uttarArdha:) dharmabinduprakaraNam 127 | dharmasaGgraha: bhAga-1 dharmasaGgraha bhAga-2 153 | dharmasaGgrahaNiH zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI zrI umAsvAti ma. zrI umAsvAti ma. zrI zayyaMbhavasUrIzvarajI zrI zayyaMbhavasUrIzvarajI maho. yazovijayajI maho. yazovijayajI zrI haribhadrasUri ma. upA. mAnavijaya ma. upA. mAnavijaya ma. zrI haribhadrasUri TIkAkAra pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU.A. haribhadrasUri ma. maho. yazovijaya ma. pU.A. hIrabhadrasUrIzvarajI upA. samayasuMdaragaNi maho. yazovijayajI ma. maho. yazovijayajI ma. pU.A. municandrasUri ma. svopajJa svopajJa pU.A. malayagirijI 128 / 453 //
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 454 // TIkAkAra pU.A. malayagirijI cU.pU. jinadAsagaNi, TI.pU. haribhadrasUri saM.pU. tattvAnaMda vi.ma. saM.pU. tattvAnaMda vi.ma. grantha nandIsUtram nandIsUtram (cUrNi:) nandIsUtram (mUlam) namaskArasvAdhyAyaH (prAkRta) namaskArasvAdhyAya: (saMskRta) nayarahasyam mArgaparizuddhiH nayopadezaH nirayAvalikA neminirvANaH nyAyapravezaH nyAyAlokaH paMcavastukaprakaraNam mUlakartA zrI devavAcakagaNi zrI devavAcakagaNi zrI devavAcakagaNi pUrvAcAryo pUrvAcAryo maho. yazovijaya ma. maho. yazovijaya ma. sthavira bhagavanta kavi vAgbhaTTa bauddhAcArya diGnAga maho. yazovijayajI ma. zrI haribhadrasUri svopajJa pU. candrasUrIzvarajI saM. kAzInAtha zarmA, zivadatta zarmA pU.A. haribhadrasUrIzvarajI ma. // 454 // svopajJa
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNi: / / 455 / / krama padma grantha 76 162 paumacariyaM ( bhAga - 1 ) 163 77 paumacariyaM (bhAga-2) 78 164 paumacariyaM (bhAga-3) 79 68 paJcanirgranthI+prajJApanAtRtIyapadasaGgrahaNI zrI abhayadevasUri 80 paJcasaGgrahaH ( bhAga - 1 ) zrI candramaharSi 81 paJcasaGgrahaH (bhAga - 2) zrI candramaharSi 82 83 84 85 33 86 8 87 45 165 166 126 139 5 paJcAzakaprakaraNam pariNAmamAlA piNDaniryuktiH prakIrNakasUtrANi mUlakartA prajJApanAsUtram bhAga - 1 prajJApanAsUtram bhAga - 1 zrI vimalasUri zrI vimalasUri zrI vimalasUri zrI haribhadrasUri ma. zrI siddharSigaNi zrI bhadrabAhu pUrvAcAryo zrI zyAmAcArya zrI zyAmAcArya TIkAkAra I|| pU. A. abhayadevasUri svopajJa, pU. A. malayagirijI svopajJa, pU. A. malayagirijI pU. A. abhayadevasUri ma. pU. A. malayagirijI pU. A. malayagirijI pU. A. haribhadrasUri - // 455 / /
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 456 // 122 | padma grantha prajJApanAsUtram bhAga-2 46 - prajJApanAsUtram bhAga-2 136 pratimAzatakam pramANamImAMsA pravrajyAvidhAnakulakam prazamaratiprakaraNam 51 praznavyAkaraNam praznavyAkaraNasUtram bhavabhAvanA bhAga-1 bhavabhAvanA bhAga-2 mahAvIracariyam 101 yogazAstram bhAga-1 102 yogazAstram bhAga-2 155 mUlakartA TIkAkAra zrI zyAmAcArya pU.A. malayagirijI zrI zyAmAcArya pU.A. haribhadrasUri maho. yazovijaya ma. svopajJa kalikAlasarvajJa hemacandrasUrIzvarajI | svopajJa pUrvAcArya pU.A. pradyumnasUri zrI umAsvAti ma. pU.A. haribhadrasUri ma. zrI sudharmasvAmI pU.A. jJAnavimalasUri zrI sudharmasvAmI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI maladhAri hemacandrasUri maladhAri hemacandrasUri zrI nemicandrasUri kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI | kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI | kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI 134 135 158 // 456 //
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ padA zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 457 // grantha | 103 | yogazAstram bhAga-3 | 17 | rAjapraznIyasUtram lalitavistarA-hiMsASTakam lokaprakAzaH bhAga-1 lokaprakAza: bhAga-2 lokaprakAzaH bhAga-3 lokaprakAzaH bhAga-4 vargacUlikA vyAkhyAprajJaptisUtram bhAga-1 vyAkhyAprajJaptisUtram bhAga-2 vyAkhyAprajJaptisUtram bhAga-3 zAMtasudhArasa: zrAvakadharmavidhiprakaraNam mUlakartA TIkAkAra kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI | kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrIzvarajI sthavira bhagavanta pU.A. malayagirijI zrI haribhadrasUri ma. upA. vinayavijayajI upA. vinayavijayajI upA. vinayavijayajI upA. vinayavijayajI pUrvAcArya pU.A. kalyANabodhisUri sudharmasvAmI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI sudharmasvAmI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI sudharmasvAmI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI zrI vinayavijayajI pU. gaMbhIravijayajI zrI haribhadrasUri ma. pU.A. mAnadevasUri ma. // 457 //
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama TIkAkAra pU.A. yazobhadrasUri ma., maho. yazovijaya ma. zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 458 // grantha mUlakartA 120 SoDazakaprakaraNam zrI haribhadrasUri ma. saptatikAbhASyam zrI abhayadevasUri ma. samarAiccakahA (bhAga-1) zrI haribhadrasUri ma. samarAiccakahA (bhAga-2) zrI haribhadrasUri ma. samavAyAGgasUtram zrI sudharmasvAmI samyaktvasaptatiH zrI haribhadrasUri ma. sAmAcArI-ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI | maho. yazovijaya ma, siddhaprAbhRtam pUrvAcArya sUtrakRtAGgacUrNiH zrI sudharmasvAmI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU. saMghatilakAcArya ma. sUtrakRtAGgadIpikA (bhAga-1) sUtrakRtAGgadIpikA (bhAga-2) | 39 | sUtrakRtAGgadIpikA (bhAga-2) zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI niyuktiH - zrIbhadrabAhusvAminaH, cUrNikAraH - pUrvAcAryaH pU. sAdhuraGgagaNi pU. sAdhuraGgagaNi pU. harSakulagaNi | // 458 //
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ padya zrIsUtrakRtAGga cUrNiH // 459 // grantha 61 | sUtrakRtAGgam (bhAga-1) sUtrakRtAGgam (bhAga-2) sUryaprajJaptiH senaprazna: | sthAnAGgadIpikA (bhAga-1) sthAnAGgasUtram bhAga-1 sthAnAGgasUtram bhAga-2 | sthAnAGgasUtram bhAga-3 hAribhadrIyAvazyakavRttiTippanakam 154 hIraprazna: hemaprakAzamahAvyAkaraNam bhAga-1 105 hemaprakAzamahAvyAkaraNam bhAga-2 mUlakartA zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI sthavira bhagavanta zrI senasUri ma. zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI zrI sudharmasvAmI zrI malayagirijI zrI hIrasUri ma. upA. vinayavijayajI upA. vinayavijayajI TIkAkAra pU. zIlAGkAcArya pU. zIlAGkAcArya pU.A. malayagirijI saGkalana-paM.zubhavijayagaNi ma. pU. nagarSigaNi pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI pU.A. abhayadevasUrIzvarajI saGkalana-pU.kIrtivijayagaNi ma. upA. vinayavijayajI ma. upA. vinayavijayajI ma. // 459 //