Book Title: Pruthvichandra Ane Gunsagar Athva 21 Bhavno Sneh Sambandh
Author(s): Manilal Nyalchand Shah
Publisher: Nagardas Pragjibhai Mehta
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034589/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda zAsanasamrATa AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvarajI sadgurUbhye namaH paDita zrIrUpavijayajIkRta pRthvIcaMdra ane guNasAgara athavA ekavIza bhavanA sneha sabaMdha lekhaka maNIlAla nyAlaca'da zAha. prakAzakaH mahetA nAgaradAsa prAgajIbhAi De. DAzIvADAnI poLa-amadAvAda. vIra saMvata 2467 AvRtti pahelI-1000 vikramasavata 1997 mudraka : hIrAlAla devacaMda zAha, zAradA mudrAlaya, pAnakAra nAkA jImmAmada sAme, amadAvAda. grantha svAmitvanA tamAma hakka prakAzakane svAdhIna che. traNa rUpiyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA pariccheda naMbara bhavanaMbara viSaya paricacheda 1 he bhava pahele. zaMkharAjA ane kalAvatI rANI. , bhava bIje, deva bhavamAM - saudharmakalpa devadevI. pariccheda 2 je bhava trIjo. kamalasena rAjA ane guNasenA rANI. bhava che. pAMcamA devaloke mitra deva thayA. pariccheda ka je bhava pAMcame. devasiMha rAjA ane kanaka suMdarIrANI. bhava 6 ke. maha zukra devaloke mitra deva thayA. pariccheda 4the bhavasAtamo. devaratha rAjA ane ratnAvalIrANuM. - bhava AThame. Anata devaloke mitra thayA. pariccheda 5 mo bhava navame. pUrNacaMdrarAjA ane puSpa suMdarI rANI , bhava dazamo. AraNa devaloke mitra deva thayA. pariccheda 6mo bhava agIyAramo. gharasena rAjA ane muktAvalIrANuM. , bhava bArame. prathama raiveyake mitra deva thayA. pariccheda 7mo bhava terame. padyottara rAjA ane hariga vidyAdhareMdra thayA. , bhava caudame. maMdhyama greveye ke mitra deva thayA. : pariccheda 8mo bhava paMdarame. girisuMdara rAjA ane ratnasAra yuvarAja bhAI thayA. , bhava soLamo. navamA grevayeke mitra deva thayA. pariccheda 9mo bhava sattarama. kanakasuMdara rAjA ane jayasuMdara yuvarAja baMne bhAI thayA. , bhava aDhAramo. vijya vimAne deva thayA. pariccheda 1 me bhava ogaNIsamo. kusumAyudharAjA ane kusumaketu pitAputra thayA. | bhava vIsamo. sarvArtha siddhi mahAvimAnamAM devathayA. pariccheda 11 me bhava ekavIza. pRthvIcaMda rAjA ane guNasAgara zreSThI thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra darzana zrI rUpavijayajI gaNivara paMcama gaNadhara sudharmAsvAmI pachI carama kevalI ja bhusvAmI temanI pATe AvyA. keTalAya yuga pradhAna ane sUrIzvarAe e pATane zAbhAvI, anukrame 58 mI pATe zrIhIravijayasUrIzvarajI thayA. temanI pachI vijayasena sUrIzvarajI thayA, temanI pADhe vijayadevasUrijI thayA. temanI pachI 61 mI pATe zrI vijayasihasUrijI thayA. kahevAya che ke temane bAvana ziSyA hatA temAMthI sattara ziSyA tA bhAratInuM varadAna pAmelA evA vAda vivAdamAM nipUNa hatA. e badhAya ziSyAmAM zrImAna satyavijayajI Adya aMte mukhya hatA. cauda varSanI umaramAM emanI dIkSA vijayasiMhasUrijInA haste thaI hatI. bhavAMtaranA kSayApazama sArA hovAthI bhaNI gaNI vidvAnane paNa mAnavA Agya thayA. e samaye yationA zithilAcAra vRddhi pAmatA hAvAthI gurUgmAjJA meLavI emaNe (satya vijayajIe ) kriyA uddhAra karyAM. zrI vijayaprabhasUrie savata 1729 mAM sAjatamAM emane panyAsa pada Apyu chaThTha ThThamanI tapasyA karanArA e mahAmunie khuba sahana karIne paNa zuddha mA pravartAvceA. saMvata 1956 nA poSa sudI12nA rAje panyAsajI phAla dharma pAmyA te emanI pATe zrImAna karavijayajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA, teo pATaNavADAnA rahIza hatA. temaNe paNa cauda varSanI vaye saMvata 1723 mAM dIkSA lIdhelI ne te pachI saM 1975 mAM svarge gayA. temanI pATe kSamAvijayajI thayA temanI pachI jInavijayajI, temanI pachI uttamavijayajI ne temanI pachI zrImAna padmavijayajI thayA. paMDitazrI padmavijayajI amUdAvAdanA rahIza hatA, saM. 19ra mAM janma dhAraNa karI saM. 1805 mAM dIkSA lIdhI. saM. 1810 mAM vijayadharmasUrijIe rAdhanapuramAM temane paMDitapada ApeluM hatuM. te 1892 mAM svarga gayA. emanA ziSya zrImAna rUpavijayajI gaNivara thayA emanA jIvana saMbaMdhI khAsa hakIkata jANavAmAM nathI chatAM teo vidvAnane mAnavA gya, kriyApAtra, tapasvI temaja jaina zAsananA AbhUSaNarUpa hatA, emanI aneka kRtio-pUjA vagere jovAya che teozrI A pRthvIcaMdraguNasAgara kAvyanA racayitA che. pUrvAcArye raceluM tene uddhAra karI Adhunika alpabuddhivALA ne upUyogI thAya tevuM saraLa gadya temaja padyabhASAmAM banAvI saMvRta 1882nI sAlamAM temaNe amadAvAdamAM-rAjanagaramAM pUrNa karyuM tapagacchathI pATa paraMparAe zrI vijayajIneMdrasUrijInI pATe navIna-bALa surya jevA vijaya dinedrasUrijInA samayamAM saMvata 1882nA zrAvaNa sudI paMcamInA divase temaNe rAjanagaramAM A graMthanI pUrNatA karI-saMpUrNa karyo ne saM. 1905mAM pite (zrI rUpavijayajI) svarge gayA. lekhaka akSaya tRtIyA 17 3 maNIlAla nyAlacaMda zAha dahegAma. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana jaina sAhityanuM sarjana evA prakAranuM hovuM joIe ke jenA mananapUrvaka vAMcanathI vAMcanAra upara e vastutatvanI chAyA paDe, temaja vAMcanAre eka vakhata vAMcavuM zarU karyuM ke enA rasanI jamAvaTamAM AkarSAyelA ene pUrNa karavAnI tallinatA rahe. sAhityanI vastumAM sUneka prakAranI bhAvanA hoya che. temAMya vastuta: jaina sAhityanI bhAvanA te evA prakAranI ja hoya che ke tethI vAMcakanI dharma bhAvanA avazya piSAya che. e sAhityanI asarathI vAMcakanuM mana aneka prakAranA palaTA le che enA hRdayanA AMdolanamAM te aneka tophAna jagAve che. AjanA jaDavAdanA jamAnAmAM yuvakenI bhAvanA saMsAranA aneka AkarSaNamAM lebhAI saMkucita thaI jAya che e bAhA AkarSaNemAM ja jIvananuM sarvasva mAnI tyAMthI AgaLa vadhatAM enA kadama aTakI jAya che. pachI to A bhavanA raMgarAgamAM muMjhAI parabhavanA hita mATe kaMIka karavAnI bhAvanA mRtaprAya thaI jAya che. kAraNake A bhava mIThA to parabhava keNe dIThA! AjanA yuvakanI AvI saMkucita bhAvanAmAM tophAna jagAvavA mATe AvA jaina sAhityanI prasiddhinI. khuba khuba atyAre jarUra che, ema ame mAnIye chIe, AjanA yugamAM sAhitya to aneka pragaTa thAya che ne evA sAhityane uttejanArAonIya Aje kAMI khAmI nathI. jaina sAhityanA nAma heThaLa paNa Aje evAM sAhitya pragaTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che ke je pragaTa rIte jaina siddhAMtane kalaMka samAna che. AjanAM sAhitya sarjana je jainasiddhAMtane mAnya na hoya te evA sAhityanI racanA pAchaLa bhalene Aja samAja pUNya pAthare paNa e kAMi sAhitya sevA na kahevAya. AjanA aprAmANika sAhitya samAjane jANe Atmatatva bhUlAvI jaDavAdamAM ja muMjhavI dIdhela hoya ane emanI e saMkucita jaDabhAvanAne ja uttejato hoya evAM sAhityane jaina siddhAMta kadi apanAvI zake nahi, jatasiddhAMta AjanA eja sAhityane apanAvI zake ke je sAhitya AjanA yuvakanI manobhUmimAM enI jaDa bhAvanA sAme tophAna jagAve, juga juga paryatathI jAmelI enI e sAMsArIka bhAvanAne hacamacAvI navIna vicAraNi jagAve ne Aja paryata ene saMsArasa parivartanapaNAne pAme, vastutatvanI oLakhANa karAve, sAco rAha batAvI enI bhUlanuM bhAna karAve, dharmanI dizA sujhADe. Adhunika paMDita zrIrUpavijaya mahArAje raceluM A kathAnaka jo ke khuba prAcIna che, kaMI junAga pahelAMnuM A kathAnaka nathI chatAMya AjanA jugane anukULa thAya tevI rIte paMDitazrIe AlekheluM che je khacita pathara samAna kalejAvALAne paNa hacamacAvanArUM che game tevA hiMsaka ke pApInA hRdayamAM paNa eka vakhata to jarUra are. rATI jagAvanArU che. - zaMkharAjA ane kalAvatI rANInA bhavathI A caritra kartAe zarU karyuM che te pachI uttarottara ekavIzamA bhavamAM pRthvIcaMdra ane guNasAgarane gRhasthapaNAmAM ja kevalajJAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unna thAya che. tyAM lagI bhavobhava emanuM cAritrArAdhana emabA mananA ucca vicAre bhAvanAo kame karI kevI zuddha thatI jAya che. saMsAramAM rahyA cho paSNa emanI modazA kevI nileSapaNe va che ke jethI rAjyamukha bhAgavatAM chatAM paNa emAM Asakti thatI nathI zake samaya AvatAM suNanI mAphaka tene tajI de che ane ekavIzamA bhavamAM to emanI bhAvanA chellI parAkASTAe pahoMcI jAya che ke jenAthI temane kaivalyadazA pragaTe che. A caritranI aMdara vairAgyathI bharelI rasathI paripUrNatAvALI aneka avAMtara kathAo Ave che je vAMcanArane narI ekAMte hita karanArI ja hoya che jyAM A navIna sAhitya jarUra AjanA jamAnAmAM khubaja upacigI thaI paDaze. vikramacaritra jyAre akhaMDita rasadhArAne jALavI rAkhe che tyAre A purUSanA hRdayamAM vairAgyabhAvanAne janmAve che. muktine sAco rAha batAve che. paMDitazrI rUpavijayajIe A graMtha racIne AjanA samAja upara khuba khuba upakAra kare che A aNumola graMtha pragaTa karI prakAzana karavAnuM mahAbhArata kAma kAMI jevuM tevuM nathI. tethI ja prakAzaka zrInAgaradAsabhAinI A sAhitya sevAnAM mUlya to aNamola che. siddhAntanI daSTie racAeluM A kathAnaka ja jaina samAja apanAve to ja lekhaka ane prakAzane prayAsa stutya gaNAya. prakAzakanI sAhitya sevAne uttejana maLe, ne AvAM kaI navIna sAhitya paNa pragaTa thaI zake! paMDitajI rUpavijayajI gaNivaranA A caritranuM mAtra ame to temanI bhAvanA sAcavI rAkhI bhASAMtara karyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. navalakathAnA svarUpamAM vAMcakane rasa jaLavAI rahe tevI rIte AlekhavA prayatna karyo che, matikalpanA ke kAlpanika vastunI meLavaNI karI ame amAruM DahApaNa calAvyuM nathI. pustaka moTuM thavAnA bhayathI ame vizeSa varNana karyuM nathI. te jaina samAja jarUra A sAhityanI kadara kare paNa durjananI mAphaka doSa jovAnI daSTi na rAkhe eja vinaMti. lekhaka . saMvata 197 akSaya tRtIyA dahegAma zAha maNIlAla nyAlacaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 8 hIM zrI pArzvanAthAya nama: pRthvIcaMdra ane guNasAgara ' yAne ekavIza bhavane snehasaMbaMdha pariccheda 1 le. zaMkha ane kalAvatI. saccidAnaMdasaMpUrNa, sarvajJa vizvapAvakaM / saMkhezvarapurottaMsaM, pArzvanAthaM namAmyaham // 1 // bhAvArtha-saMpUrNa darzana jJAna ane Atma AnaMdathI bharelA, sarvajJa, vizvane pAvana karanArA, ane zrIsaMkhezvara puranA bhUSaNarUpa purisAdAnI evA zrI pArzvanAthane nAmakAra karuM chuM, jaya! jaya! mahArAjA zaMkharAjane jaya thAo, zaMkhapura narezvara Apa mahArAja vijaya pAmo, ApanuM rAja avicaLa tapa, sukha, saubhAgya ane rAjarUddhie Apa vRddhi pAme, baLa, buddhi, kaLA, kauzalya dina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara pratidana ApanAM vistAra pAmo.pratihArI rAjasabhAmAM zaMkharAjanI birUdAvalI belate pitAnuM mastaka namAvI zaMkharAjanI AjJAnI rAha joto ubho rahyo. "kema zuM arajI karavAnI che?" rAjAe dvArapAlane pUchayuM, mahArAja ! gaja zreSThIne kumAra datta ApanA darzana karavAne AvelA che. ApanI zI AjJA che ? patihArIe araja gujarI, "AvavA de." rAjAe AjJA ApI. dakSiNArdha bhAratanA madhyakhaMDamAM zrImaMgala nAme dezane viSe zaMkhapura nagara AveluM che. e zaMkhapura nagaranA yuvarAja zaMkhakumAra rAjyAbhiSeka thayA pachI vacamAM keTalAka samaya pasAra thaI gayo, guNavAna, kAMtimAna, baLavAna ane buddhimAna zekharAjane yuvAnIno mada chatAM ahaMkAra nathI, baLavAna chatAM je dujane thakI sajananuM rakSaNa karavAmAM potAnA baLane upayoga kare che, navIna yauvana ane navIna aspRdayavALa chatAM je pararamaNIothI parAbhukha che e zaMkharAja e davasa sabhA bharIne beTho che tenI AgaLa pratihArI rAjAnI AbAdinA guNagAna karate hAtha joDI stavanA kare che tyAMthI A vArtA AgaLa vadhe che. pratihArIne Adeza pAmI harakhAte haiye ne ubharAte hadaye dattazeTha rAjAnI sabhAmAM praveza karatA zaMkharAjanI sanmukha amulya bheTa mukI be hAtha joDI ubhe raho. nAnA datta zeThanA hRdayamAM Aje harakha samAto nahoto. enI AMkhe amRtanA jANe meha varasAvatI hoya, pitAnA annadAtA rAjAnuM hita karavAnI ja jenAmAM tamannA rahelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza lavanA snehasa baMdha hAya, eka niSThAthI jenA hRdayamAM raMga bharAyA hoya, evA rAjyabhakta A nAnA zeThanA hRdayamAM atyAre kacI vicArazreNi ramI rahI haro e teA jJAnI jANe. mahArAja zakha narezvara ! Apa kuzaLa tA cheAM ne ! ApanI amara kIrtti dezaparadezamAM paNa me" sAMbhaLI che. ApanAM yogAna paradezamAM paNa kANu nathI gAtuM? ApanuM rAja teja amara tA, avicaLa raheA. datta kuMzaLatA pUchI. 3 "AhA ! dattakumAra ! Aje mahu divase kAMI cha Aje ghaNe divase rAjasabhAmAM AvelA dattarone joI navAi pAmelA zakharAja AlyA "hA ! mahArAja ! ghaNe divase tA kharA ! kAraNake huM paradeza gayA hatA tyAMthI hajI teA gaI kAle ja ApanA nagaramAM AvyAM, Aje ApanI sevAmAM hAjara thayA." paradeza gayA hatA, zA mATe paradeza gayA hatA, zu pitAthI risAine paradeza gayA hatA ke bIjA koi kAraNe paradeza gayA hatA ?" rAjendra ! paradeza gayA hatA te pitAthI risAIne nahI paNa dhana kamAvA mATe gayA hatA." dattazeThe rAjAnA mananu` samAdhAna karyuM. paNa dattanI vANI sAMbhaLI za'kharAja Azcarya pAmyA. emanuM mana dattanI vANI sAMbhaLavA chatAM DAmADAla thayuM. dhana kamAyA ? tAre ghera zu' dhananI khAmI hatI te tAre dhana kamAvA paradeza javAnI jarUra paDI ? ke dhanaleAbhI tArA pitAnA AdezathI tAre dhana mATe paradeza javAnI jarUra paDI ?" rAjAnI vAta sAMbhaLI dattazeThe rAjAnu' ana manAvA mAMDayuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthvIcaMdra ane guNasAgara -- je ke dhana kamAvA paradeza javuM e vyavahArika pharaja che chatAMya bhAgyavazAta kadAca gharamAM puSkaLa dhana hoya toya zuM ? vaLI paradeza javAmAM te aneka phAyadA che mahArAja 9 tame vANIyA-vaNIka mahAjana bolavAmAM baMdhAo to nahi ja! haze javAde e vAta. tArA pitA gajazreSTi vagere tAruM kuMTuMba majAmAM te che ne ? bApu! ApanA pasAye badhu kuTuMba sukha zAMtimAM che, ApanA rAjyamAM amane azAMti kyAMthI hAya !" "nagaranA vyavahArI janemAM gajazreSTi meTA zAhukAra ane rAjyamAnya che, bApu! sAmA mANasanuM mana joI ene anukULa pratikuLa vAta karavAmAM gajazreSTi bahaspati sarakhA che. sArA nagaramAM e pratiSThita che, datta zreSTi paNa emanA ja putrane?" sumati maMtrIe rAjAne uddezIne kahyuM, "tamAruM kathana barAbara che maMtrIzvara ! zuravIratA jema kSatrIya kuLamAM paraMparA cAlI Ave che tevI rIte vAkpaTutA vaNuka kuLamAM, teo bahu dIrgha dRSTi hoya che, dhanADhayamAM agresara chatAM dattazreSTi dhana kamAvA paradeza jAya che ane puSkaLa dhana kamAvI lAve che, kema kharU? kubera-- bhaMDArInIya spardhA karavI che zuM ? "are! kuberabhaMDArInI spardhA kare evA chatAMya ASADhI meghanA jevA teo gaMbhira paNa cheemanA bhaMDAre bharapUra chatAM emanA peTanuM pANIya hAlatuM nathI. dhana jIravavAnI tAkAta temanI ajaba che, mahArAja !? sumati maMtrIe kahyuM. deva! pitAnI lakSmI hovA chatAM buddhimAna putra paradezagamana karI vyApAra vaDe potAnuM bhAgya ajamAve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa badha samajAya che. paradezagamana karavAthI aneka prakAranI bhASA che. aneka mANasAnA samAgama thAya che. caturAI Ave che. navIna kaLAonA abhyAsa thAya che. mAtApitAnI chAyAmAM rahI pitAnI lakSmInA bhAga karanArA temaja lakSmI upAjaeNna karavAnI vidyAne nahI jANanArA kuLadIpakA kuvAnA deDakAnI mAphaka sArAsArane kAMI jANatA nathI." tyAre teA tu paNa have tArA pitA jevA hAMzIyAra thayAne ? dezAvarathI kyAre AvyA ? kAMI dhana kamAvI lAnyA ke khAlI AbyA ?" deva ! ApanA puNyapasAyathI hajI gaIkAle ja AngeA chuM. mArA bhAgya anusAre dhana paNa lAgye chu", kumAra ! tu' paNa paradeza jate hoMzIyAra te thayA che. dezAvaramAM teM kyAM kyAM musApharI karI. ? tane zuM zuM anubhava thayA ? kAMIka navIna Azcaya joyu" hAya tA kahe cha narendre ! aneka karIyANAnI pADIyA bharIne sAnI sAthe ghaNAM gAma, nagara ane zaherAne jotA ne vyApAra karatA huM devazAlapura nagare gayA. tyAM kAyama rahIne byApAra karavA lAgyA, puSkaLa dhana meLavI gaIkAle ja hajI ALyA chu" dattakumAre pAtAnI musApharIne lagatI hakIkata rAjAne kahI sabhaLAvI. ane vajranA aMta mAM chupA veluM eka citrapaTa bahAra kADhI rAjAnA hAthamAM Apyu rAjAnI najara citrapaTa jotAM ja eka dhyAna thaI gai. AhA ! A kaI devInuM citra haze ? zuM pAtAla nyA ke devAMganA ? zuM vidhAdhara kanyA ke nAgakanyA? zu enAM netra ! zu' enuM vadana ! zI enI suratA ! zu* mAhakatA ! agApAMga paNa adbhUta ja !" A manAhara citramAM rahelI bALAnA sau yane atRpta nayane nihALatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjA manamAM aneka prakAranA vicAra karato be datta! A kaI devInI chabI che? kaI cAlAka-catura citrakAre Ane AlekhI che kharuM ?' * deva! A kAMI devInI chabI nathI paNa manuSya che dattane javAba sAMbhaLI rAjA.tAjuba thaye .. zuM A manuSya kanyA che? manuSyamAM te AvuM athAga rUpa saMbhavI zake? deva ke vidyAdharomAM ja e saMbhavI zake deva ke vidyAdhara to zuM paNa manuSyamAMya e svarUpa saMbhavI zake. ema ! to kahe A bALa keNa che? A bALA mArI bhaginI che. tArI bhaginI? vaNika kanyA ? "nA, rAjakanyA." - rAjakanyA? te pachI A bALA tArI bhaginI. zI rIte heI zake? zaMkharAjAe e bheda jANavA mATe, dattakumAe prazna karyo. rAjA A bharatAdhanA madhyakhaMDamAM AvelA zaMkhapuranagarane zaMkharAja hato. pitAnuM rAjya. male hajI adhika samaya thayo nathI. e navIna yauvanavALo, moTA bhAgyavALane saubhAgyane nidhAna zaMkharAjA nyAyathI prajAnuM pAlana karato hato. zaTha ane, dujanene zikSA karI sajajanenuM sanmAna karato hato. prajapAlaka ane nyAyaparAyaNa hovAthI lekenI bhakti rAjA upara khuba hatI. zaMkharAjAnA praznanA uttaramAM dattakumAra che , "deva! A rAjabALa mArI dharmabhaginI zI rIte te Apa sAMbhaLo. pitAnI AjJA meLavIne dhana kamAvA temaja dezATana karavA huM eka moTA sAthenI sAthe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ekavIza bhavane snehasaMbaMdha nikaLe. eka eka navIna zaherane jotAM ame devazAla dezanI lagabhaga pahoMcI gayA. ghoDesvAra thayelA huM amArA sArthanI AgaLa cAla ne mArganuM zeAdhana karato hato. eka samaye sArthanI AgaLa cAlatA meM dUrathI eka cheDe svArane jamIna upara paDela je, kaMika saMbhramathI huM tenI pAse AvyuM to eka navajavAna svarUpavAna asvAra mArgamAM mRtyune bheTavAne taiyArI karato mucchita sthitimAM paDelo je, ene azva najIkamAM maraNa pAmele paDela hato, tarataja azva uparathI utarI hue navajavAna pAse gayo kaMika AzA jevuM jaNAtAM meM jalasiMcana karyuM, bIjI sAravAra karI. mArI zuzruSAthI navacetana pAmele e javAna bhAnamAM Avye-sAvadha thaye, sAvadhAna thaI beThe thayo, meM e zuM purUSane pUchayuM: he suMdara! tame koNa che ? AvA kaSTane tame zI rIte pAmyA - , - "he paropakArI! huM devazAlapura nagarathI A azva upara ArUDha thaIne nikaLyA hatA, paNa viparIta zikSA pAmela azva mane laine dUra nikaLI gaye, Akhare huM ane adha bane zramita thaI gayA. pariNAme A azva paDIne marI gaye huM maravAnI taiyArImAM hato paNa te bhAta! te mane navajIvana ApI tAre dharma bajAjo... . - "ame paNa devazAlapura tarapha jaIe chIe, tethI tamAre me amAre mArga eka hevAthI ApaNe sAthe jaIzu, mitra! tame moTA bhAgyavALA jaNAe cho, jarA khAnapAna karIne svastha thAo pachI ApaNe AgaLa vadhIye." sAthe paNa pachavADethI AvI paho. meM tarataja zitalajalanuM pAna karAvI medaka vagerethI bheAjana karAvI e mitrane svastha karyo. sukhAsanamAM besADI ame bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara vAto karatA AgaLa cAlyA. vAgha, varU ane siMhanI garjanAothI bhayaMkara e jagala ame pasAra karyuM bIjA divase vanamAM ame aneka hAthI, ghoDA, rathathI paravArelA kaTI subhaTo halamalI rahelA joyA, "zuM A te amane luMTavA AvelA che ke amArI sAthe yuddha karavA ?" amArA subhaTe paNa taiyAra thayA. ' te daramiyAna e subhaTomAMne eka ghoDesvAra mArA ghoDA pAse AvI mane kahevA lAgyuM, "bhaya pAmaze nahI, paNa azvathI harAyelA eka ghoDesvArane tame joyA? mArI sAthe vAta karatA e ghoDesvAranI najara sukhAsanamAM beThelA e suMdara navajavAna tarapha paDI. tarataja AnaMdamAM AvI jaI "jayasenakumArane jaya thAo !" e ghoSaNA dUra rahelA aneka subhAe jhIlI lIdhI. te aneka subhaTe amArI tarapha dhasI AvyA. teo jayasena kumArane suikhAsanamAM beThelA purUSane namyA. pachavADethI vijayarAjA paNa AvyA. jayasenakumAra sukhAsanathI utarI pitAne namyo. subhAe paNa garjanA karI, "vijayarAjAnA putra jayasenakumAra ghaNuM che." - A banAvathI huM to tAjuba thaI gaye mArI tAjubI daramiyAna jayasenakumAre pitAnI ApavItI TUMkamAM kahI saMbhaLAvI mArI tarapha aMgulI nirdeza karI rAjAne kahyuM. "pitAjI! azva uparathI jamIna upara paDelA ane mUcchita thayelA mane A paropakArIe sAravAra karI bacAvyo jayasena kumAranI vANI sAMbhaLI vijayarAja mArI pAse AvI mane AliMgI bolyA, "kumAra! tuM paNa mAre jayasena kumAra jevuM che. tAre upakAra kAMI je te che? mArI hakIkata jANI rAjA ane rAjakumAra jayasena Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhatrane snehasaMbadha mane laine peAtAnA parivAra sAthe nagaramAM cAlyA gayA. amAro sA paNa subhaTAnI sAthe devazAlapura nagare. ALyeA. mAre ane jayasena kumArane tyArathI gADha mitratA thaI. are ame eka bhAI jevA thaI gayA. huM rAjamahelamAM rahetA ne yasena kumAranI sAthe khAtA, sItA, te sukhamAM mAro samaya pasAra karatA hatA. jayasena kumArane eka nAnI ena hatI. te sakalakaLAne jANanArI, ane svarUpavatI hatI. e mALAnu nAma kalAvatI. dhruva ! jene Apa A chamImAM jIA che ! je mArI dharmanI mena che. yauvana vayane pAmelI A bALAne joI rAjA rANIne ciMtA thai, enA sabaMdha mATe aneka ThekANe rAjAe tapAsa karI paNa kyAMya enuM mana mAnyu nahI. rAjakumArInI ciMtAe ciMtAtura thayelA rAjAe mane kahyuM. vrutta ! A tArI mhenanA vivAha tuM ja kara ene mATe cAgya sthAna tuM ja zAdhI kADha." "ApanuM vacana mane pramANa che. " vijayarAjAnu vacana me' aMgIkAra karyuM, kalAvatInA svarUpanuM A citrapaTa meM taiyAra karyuM. jevuM te khALAnuM svarUpa che tevuM te! me mArI matima datAthI AlekhAyu* nathI. e citrapaTa taiyAra karI rAjArANIne AdhI vAta samajAvI huM tyAMthI ravAne, thayA, te gaI kAle AvI pahoMcyA te Aje ApanI sevAmAM hAjara thayA. hRttakumAre e citrapaTane lagatI pAtAnI hakIkata TuMkamAM kahI batAvI. dattanI A vAta sAMbhaLI rAjA Azcarya pAmatA te vAra'vAra citrapaTane jotAM AlyA. vAha ! manuSya kanyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pRthvIcaMdra ane guNasAgara chatAM zu enu addabhUta svarUpa ! jANe sAkSAt devI ! hamaNAM mAlaze ke zuM !" "tha ! Apa jevA purUSAttamane pAmIne jarUra e devI thAo. ApanI vANI satya thA. " e badhu* zI rIte bane ? dattakumAra ! A bALa mane zI rIte male ?" zakharAjAe adhirA thaine pUchyuM. dhruva ! zA mATe na male ? Apane ja ceAgya A kanyA che. peAtAnA guNavAna ane parAkramI svAmIne cheDI A kanyA ratna bIjAne te koNa Ape? Apaja ene cAmya che deva !" hRttanI vANI sAMbhaLI rAjAne satASa thayA. dattanI vANInA paramArtha samajanArA zaMkharAjAnA pradhAnA eka ekathI adhika hatA. mahArAja ! kRpAnAtha! A dattakumAra tA amArA karatAMya adhika che. ame tA ahIMyA rahyA rahyA svAmInu kAryo karIe chIe tyAre A dattakumAra tA . paradezamAM z2ane svAmInu kArya kare che." matisAgara matrIe rAjAne kahyuM, "je bIjAnuM ahita karIne pAtAne svArtha sAthe che te te adhama kahevAya che. temaja je pAtAnu ane pArakuM bannenuM hita sAdhe che te madhyama purUSA kahevAya che. paNa uttama jana tA te ja kahevAya ke je pAtAnA svAnA sega ApIne anya jananu bhalu kare che. A dattakumAra paNa 'evA paropakArI ane uttama jana che ke jemaNe mahArAjanu` kA` sahelAithI siddhe karyuM" sumati matrI elyA - jagatamAM e "sAmAnya bAbata che ke nIce purUSA vidhInA bhaya kalpI laIna kAryanA Ara bha karatA nathI. madhyama purUSA kAryanA Arabha tA kare paNa vacamAM aneka viko ADe AvatAM kAne paDatuM mukI hai che, tyAre 'datta 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa ba dha 11 jevA uttama purUSA tA eka kArya hAthamAM lIdhu ke tene pAra pADe ja siddhi vacamAM aneka muzkelIo Ave chatAM tenI darakAra karatA nathI, te suzImatAnA sAmanA karIne paNa kAryane pAra pADe che." susmRddhi matrI elyA, rAjama trIo pAtAnA aneka madhura vacanAthI rAjAnA utsAhane vadhAratA hatA. temaja dattane hAtha dharelu kA pAra pADavA uttejana ApatA hatA. rAjamaMtrIonI vANI sAMbhaLI dattakumAra melyA. vAha! se' tA rAjAne chI jovA sArU ja mAtra ApI che emAM tA Apa badhA Ava balA teA pakaDa galA e vAta vALu kema kare che ? AgaLa zuM karavu. e tA mahArAja devane yAgya lAge tema kare, " dattakumAre paNa vineAdamAM TApasI pUrI. A AjanA vArtAlApamAM jatA evA samayanI paNa khabara na paDavAthI pratihArIe rAjadarabArane samaya nivena karavAthI rAjAe sabhA visarjana karI. e citrapaTanA dhyAnamAM ane A bALA kalAvatInA sau mAM mehamugdha thayele rAjA sabhA visarjana karyAM pachI paNa zu kare ! virahAnalanA sa'tApathI tapelA rAjAne kyAMya cena paDayuM nahI, koI viSayamAM mana lAgyuM nahI. zakharAjAe sAna karyuM, sevA-pUjA karI, bhAjana karyuM, paNa enuM citta hatu? kalAvatInA saudaya mAM! enI pelI divya maneAhara chammImAM. ', e kalAnidhi kalAvatInA vicAra karatA "zakharAjA bAjananA kAryAMthI paravArI palaMga upara paDyo, paNa manA hara ramaNInAM mehANathI viddha thayelA rAjAne nidrA paNa zI rIte Ave. eka vicAra pure na thAya tyAM bIje Ave. hA ! hA! priyA ! priyA ! lAyatI ! tane prApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karavA mATe mAre zuM karavu? ane jo vidhie mane pAMkhA ApI hota to uDIne jhaTa tArA darzana karata, athavA tA kAI evI camatkArika vidyA mArI pAse heAta tA tane prApta karavAmAM e vidyA sahAya karata. priyA ! tuM dUra chatAM mArA hRdayane khALe che. mAre je tArA jevI priyA nathI teA jagatamAM AvuM sAmrAjya chatAM kAMI nathI. te ja purUSane dhanya che ke je A priyAnA pati thaze. priyA na evI nirakhI are me, priyA na evI rIjhavI are me; priyA na evI ura lIdhI re me', vasata kelI na kIdhI ane me pariccheda 2 jo lAvatI tIra lagA gALI lagA, lagA kharachIke zrAva, nayanAM kIsIkA mata lagA, jIsakA nahi upAya dattakumAre kalAvatInuM citra rAjAne batAvyA pachI e divasanAM vhANAM vahI gayAM. e banneya divasA zakharAjAnA ciMtAturapaNe gayA. khAna, pAna ke vidvAnAnI gAptimAM paNa za"kharAjAne cena paDatuM nahi, matrIo aneka prakAranI kathA vArtA karatA, rAjAnA dilane rijhavavAnA aneka prayatna karatA chatAM rAjA e citrapaTanI mAlAne -bhUlI zakatA nahi. e dagdha hRdayane ThAravA aneka zItApa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 13 cAra thatA hatA. e hRdayane gama bhUlavavA mATe, manane bIjI dizAmAM vALavA mATe aneka prayatna thatA hatA, chatAM rAjAnA hRdayanI smRtine te bAhya upacAro bhUlAvI zakatA nahi, rAjA mATe| ni:zvAsa mUkatA, mAlAnA darzana mATe Akula vyAkula thaI jatA, paNa emAM bIjo upAya paNa zuM ! utAvaLe kAMI AMbA pAkI zake? dhIrajanAM phaLa ja mIThAM hAI zake. prAta:kALe rAjA rAjasabhAmAM beThA hatA, matrIo aneka prakAranI vineAda vANIthI rAjAne prasanna karI rahyA hatA. te daramiyAna rAjAnA carapurUSAmAMnA eka purUSa rAjAsabhAmAM dhasI AvI rAjAne namaskAra karI elyA. kRpAnAtha ! gajama thai gayA, kAika rAjA peAtAnA saphaLa sainya sahita ApaNI hadamAM praveza karI ApaNA nagara tarapha dhasI Ave che. zastrAstrathI saniSaddha tenA aneka dhoDesvAro ApaNI raiyatane raMjADatA na jANe ke teo zuM karavA mAge che? have Apane je cAgya lAge te kare. " e carapurUSa atyaMta zrapita thayelA hatA, zvAseAzvAsa paNa te muzkelIe laI zakatA hatA, aneka dhADavArAne dUrathI peAtAnI hadamAM praveza karatA ane peAtAnA nagara tarapha dhasI AvatA joi ajAyaba thatA te zakharAjAne khabara ApavA vegathI dhasI AvelA hatA teNe parANe parANe rAjAne e samAcAra kahI saMbhaLAvyA hatA. carapurUSanI vAta sAMbhaLI rAjA ane ma`trIe ajAyama thaI gayA. ApaNe kAinI sAthe vera virAdha nathI chatAM acAnaka A zu' ? kANu duzmana atyAre maravAne taiyAra thayA che! sutelA siMhane jagADI tenuM mAna mardana karavAne kANa taiyAra thayA che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara zakharAjAe carapurUSane vidAya karI turata ja raNabherI vagaDAvI rAjasabhA visarjana karI rAjA paNa duzmananI khabara levAne zastrathI sajja thavA zastrAgAramAM cAlyA gayA. raNabherI-bha'bhAnA nAdathI Akhuya sakhapura nagara khaLabhaLI gayu, vAyune vege vAta sArAya nagaramAM prasarI gaI. nagaranI ahAra kempamAM lazkara paNa taiyAra thaI gayu nAnA mADhA adhikArIo, lazkarI nAyakA zastrAsathI sanna thaI rAjamahAlaya AgaLa rAjAnA hukamanI rAha jotA paraspara vAtA karavA lAgyA. sArAya nagaramAM laDAinuM vAtAvaraNa joi nagaramAM naranArIe AkuLa vyAkuLa thai gayAM. are ! akALe A zu utpAta ? sa grAma khelavAmAM prItivALA rAjA zastrAsathI sanibahu thaine AvI pahoMcatAM adhikArIAe salAmI ApI. rAjAe AvatA zatru tarapha kuca karavAnI te mArgomAMja tenI khabara levAnI senApatine AjJA ApI. akALe ulkApAta joine dattakumAra paNa tyAM sahasA AvI pahoMcI rAjAne namyA. kRpAnAtha! A akALe zu tAphAna ? deva ! A madhe! zuM khaLabhaLATa ?" "are datta! tute nagaramAM rahe che ke jagalamAM ! zatrunuM daLa ApaNI nagarIne bhAMgavA ApaNI hadamAM pe che te tutA kAMI jANatA nathI, amArA sAmatA, senApatio, subhaTA have tenI barAbara khabara leze, raiyatane ra jADavAnuM phaLa tene vyAja sAthe Apo." zakharAjAnI vAta sAMbhaLI dattakumAra khaDakhaDATa hasI 14 . paDayA. dhruva ! jarA dhIraja dharA. evA te kANa e mAthAnA che ke nAhaka sutelA siMhane jagADe? e sainya ApaNA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa madha 15 zatrunuM nathI paNa mitranuM che, e laDavA nathI Avatu' paNa !" "paNa zuM? zatru nathI tA koNa che? te... kema jANyu ke e sainya mitranuM che, kheAla ! jhaTa meTala !" adhIra ane laDavAne Atura thayelA rAjAne zAMta karatA datta melyA" mahArAja ! jemanI sAme Apa ane ApanA subhaTa raNe caDayA che te sainya te| mahArAjA kumAra jayasenanuM che, je citrapaTa me Apane ApeluM hatu, je citrapaTanI kanyAne meLavavA Apa Atura thayA che e mArI dharmAbhiganInA bhAI jayasena padhAryA che." dattakumAranI vAta sAMbhaLI rAjAnA manamAM akasmAta parivartana thaI gayuM, ratA utsAha ekadama maDha paDI gayA", zuM tu' kharU kahe che ?" dhruva ! asatya ekalI Apane ThagavAnu` mArU te gaLyu ? parAkramI ane tejasvI evA jayasena kumArane svayaMvara mATe vijayarAje kanyAnI sAthe ApanA nagara tarapha mekalyA che mATe emanuM svAgata kare cha "e badhuM tu kema jANe ? " zakharAjAe pUchyu huM na jANu. te bIje kANa jANe deva ! amArI e maMtraNA hatI. mArI pachI e divasamAM temane nikaLavAnu hatu. amArI pachyADeja e jayasena kumAra AvavAnA hatA, emanA mAlelA dUta mArI pAse AgaLathI AvI gayA che Apu " vAha ! datta ! te paNa khUba karI he!! mane te e saMbadhI vAteya na karI ? ema kema ?" smita pharakAvatAM rAjA bAlyA ne kucanA hukama aTakAvI dIdhA. deva ! evAta te samaye karavA jevI na hatI. joke amArI ma*traNA cAsa hatI chatAM paNa vAta karyA pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara. kadAca huM khoTa paDI jAu. mATe saMpUrNa nakkI thayA sivAya e vAta ApanI AgaLa kema thAya ? dattakumAre khulAso karyo.. "tuya jabare tyAre ! nakAmo be divasa mane tapA >> zaMbarAjAe potAnAM vastrAbharaNa ane suvarNanI jIbha dattakumArane bheTa ApI. "teM kSaNamAM ke raMga palaTAvI dIdho, zuM tuM zuM karI dIdhuM nahI banavA jega te pnAvI dIdhuM" rAjAe kahyuM. 'deva ! vidhi baLavAna che. huM to eka nimitta mAtra chuM ApanA bhAgye ja e jora karyuM che meM te phakata jIbha calAvIne ja mAruM kAma karyuM che. dattanI namrabharI vANathI rAjA saMteSa pAmyo. mahArAja ! dattakumAra ghaNA gaMbhIra che emanA hRdayane pAra brahmA paNa zI rIte pAmI zake? e mahAnubhAva bola bolIne sArUM lagADavA karatAM ete kArya siddha karavAvALA che. svAmInI AgaLa madhura madhura bhASaNa karI svAmIne rAjI rAkhavA karatAM svAmInA parokSa guNenuM anuvAdana karanArA sevake ja uttama sevake che. ,, atisAgara maMtrI vacamAM bolyo. ane datta paNa bolavAmAM to kRpaNa jaNAya che paNa kArya sAdhavAmAM ekyA che. mahArAja ? mane lAge che ke ApanA guNe saMbhaLAvIne kanyAne ApanI tarapha rAgiNibanAvI haze. tethI ja vijayarAje jayasena kumAra sAthe kanyAne ApanI tarapha svayaMvara mATe mokalI haze, dattakumAre paNa AgaLa AvI ne citrapaTa batAvA pUrvaka jema Apane anurAgI karyA tevI rIte ja te ? sumati maMtrI dattakumAra tarapha jato ne hAsya karato . "A-/ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 17 panuM A adabhUta kArya karanAranI Ape barAbara khabara levI kema kharUne dattakumAra?" "tame maMtrIo paNa bahu jabarA! brahaspati sarakhA tame je pakSa vAta bane che te jeelAnI mAphaka pratyakSa kahI saMbhaLAvo cho, nahi dekhyA ke sAMbhaLyA chatAM Ape yathArtha vAta kahI saMbhaLAvI. e jevI tevI vAta che kaI? dattakamAra maMtrInI buddhinAM vakhANa karatAM bolyo. badhA eka bIjAnA guNane jenArA hatA. "kharekhara datta ghaNA gaMbhira manavALe che. tema ja maMtrI! tame paNa surAcArya jevA buddhimAna che, mATe tame have yuddha nivArIne jayasenakumAranA svAgata mATe je ucita hoya te kare, maMtrIone jayasenakumAranuM svAgata karavA temaja temanA subhaTa vagerenI vyavasthA karavAnuM pharamAvI rAjA rAjamahelamAM gayA, rAjAnA harSane pAra na hatuM, Ajano divasa ene mana apUrva hato. be divasa thayAM priyA kalAvatIne meLavavA mATe rAjA aneka upAya ciMtavate paNa tene kAMI sujhatuM nahi. Aje aNadhAryo banAva banavAthI rAjAne te avarNanIya harSa hatuM, ullAsa hate. dUra rahelI priya vastu Aje cAlI calAvI kadama AgaLa sukI paDatI hatI, bhAgyanI te balihArI kAMI ! ISTa vastunI prApti mATe mAnavI AkAza pAtALa eka karI nAkhe che, aneka dhamapachADA karavA chatAMya bhAgyarahIna mAnavIne uparathI juttA paDe che. mahenata barabAda jAya che ne hAthanAM karyA haiye vAge che, chatAM ISTa vastunuM darzana paNa thatuM nathI, tapta ane tAje Dala thatAMya abhilaSita vastunI prApti dUra ja rahe che. kavacita bhAgyavAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pRthvIcaMdra ane guNasAgara paNa ISTa vastunI prApti mATe phanA thavAnA vakhata Ave che, kAraNa ke puNyanI emAM jarUra khAmI rahelI hAya che. anAvAMcchita vastune AkarSavAmAM jo koI paNa sAma dharAvatu hAya tA eka puNya ja e puSpa tA. dha karavAthI thai zake, sAdhu ane zrAvaka dharma AcaranArA bhavya AtmaonA bhAgyamAM te zuM khAmI hAya ! bhAvathI ArASita karelA dharma prANIne zuM nathI ApatA ? muktinI varALane paherAvanAra e dhanAM AtA prAsagika phaLa che. kAraNa ke je ApaNe kareluM che te jarUra game tyAre paNa ApaNate ja malavAnuM che. prANI sukha meLavavA mATe, jagatanA AkarSaka padArtho meLavavA mATe jeTalA prayatna kare che tethI arthAya prayatna te mArAdhavA mATe karatA hoya te temanAM viSama kAryo paNa sahelAI ane saraLatAthI siddha kema na thai zake ?, rAjAnI AjJA pramANe rAjamaMtrIe dattakumArane sAthe laine maMgala vAdinI sAthe aneka asvArAne hAthIothI AAlatA jayakumAranA sanmAnAthe tenI sAme gayA. jayasenakumAra ane maMtrI mArgamAM maLyA, beDhayA, kuzaLavamAna pUchyA, dattakumAre jayasenakumArane sarve hakIkavA kahI sabhaLAvI. magalavAditronA madhurA ravezanuM pAna karatA sarve zakhapura nagarInA udyAnamAM AvI pahoMcyA. nagarInI ahAra rAjavATikAmAM jvasena ane kalAvatIne utAro ApI patrIoe temanI sarabharA karI sulaya temaja anya adhikArIone AsapAsa utAravAnI sagavaDa karI, aneka tabu ubhA karI dIdhA, aneka nAnAM mAM mArA atyAre jAgRta thai gayAM. mAnavIonA phelAhathI tAra tu halamathI rahyu. temanA khAnapAna, Ana ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasa badha 19 vyavasthA thaI gaI, mahemAnAnA Ana vinAda mATe aneka prakAranI nATaka racanA, gAna, tAna thayAM. e AtamAM emanA divasa kSaNavAramAM pasAra thaI gayA. kevuMke putyu kareluM hAya tyAre AvA mahemAnA Ave, enI vyavasthAmAM zuM kAMi khAmI Ave . zakhanA jevI ujvaLa kAMtivALI zakhapura nagarIte paNa zaNagAravAmAM zI khAmI rahe. cAka, cauDha, bajAra ane dukAnAnI lAine lAIna dhvajA patAkAothI suzAbhita thaI gRi. rAjadaramAra temaja rAjamArga varSo patAkA tAraNa jevI bIjI aneka kArigarIthI asakadAra banAvavAmAM AvyA, maMtrIoe rAjasevaka pAse eka divasamAM sArAya zaMkhapura nagarane maneAhara svarga nagarI-alakApurI jevI anAvI dIdhI. bhAgyavAna purUSAnAM kArya mAtra vacana dvArAe ja siddha thAya che. bIje divase mahAmahotsavapUrvaka rAjama trIo jayasena kumArane hAthI upara besADI nagaramAM teDI lAvyA. aneAhara vAditronA nAda guMjI rahyA che. saubhAgyavatIe adhurAM ma'galamaya gIta gAi rahI che, aneka nAgarika jatA jayasenakumArane jovAne rAjamArga kIDIonI mAphaka ubharAI rahyA che. nagaranI evI aneka vagaranI bhavyatAne nihALatA jayasenakumAra rAjasabhAmAM AvyA. siMhAsana ArUDha thayelA kAmadeva jevI kAMtivALA zaMkharAjAne namI rAjA AgaLa bheTachu mUkI jayasenakumAra be hAtha joDI rAjAne namyA. zakharAjA siMhAsanathI nIce utarI jayasenakumArane bheTayA, banne paraspara maLyA. rAjAe pAtAnA siMhAsana upara jayasena kumArane pAtAnI sAthe besADyu raMgAranI sAthe AvelA emanA maMtrIo, sulA vagerena Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. pRthvIcaMdra ane guNasAgara yogya sthAnake besADyA. nagarInI addabhUta zebhAne jotA rAjasabhAmAM AvelA hatA. rAjasabhAnI divya racanAne joI hemAne paNa chakka thaI gayA chatA maMtrIonI kuzaLatAnI tArIpha karavA lAgyA. satkAra vidhi pUrNa thayA pachI jayasenakumArane maMtrI ubhe thaI hAtha joDI che. "kRpAnAtha ! ApanI ujavala kIrti sAMbhaLIne dUra rahyA chatAM paNa amArA svAmI ApanI upara prasanna thayA che. dUra rahelA chatA ApanI tarapha te ekaniSTha satyasneha dharAve che. jethI pitAne prANa thakI paNa adhika priya evI rAjakanyA amArI sAthe mokalI che. he deva ! manohara divasa jevarAvI Apa enI sAthe pANigrahaNa kare ne amane pharajamAMthI mukta kare. jayasenakumAranA maMtrInI vANI rAjAne anukULa hatI. ghare beThAM gaMgA AvatI hatI, vagara prayAse kalpavRkSa phaLIbhUta thatu hatuM. anAyAse strIratna potAne prApta thatuM hatuM. rAjAnA harSamAM have zuM khAmI rahe? "dUra rahelA ane guNa rahita evA mArA upara vijayarAjanI ATalI badhI kRpA che e emanI sajanatA che, mArA moTA bhAgye ja jayasena jevA maherabAno mArUM AMgaNuM pAvana karI rahyA che, tethI ja mane lAge che ke mAruM bhAgya hajI jAgata che. vijayarAja jevA vaDerAoe mArI pAse je mAgaNI karI che te mAgaNIne nakAranAra huM te keNa mAtra! mArA jevA tuccha mANase vaDIlonI evI vANune kaI paNa avagaNI zake nahi, maMtrIjI ! phalane denArI kalpavalI jevI vANune anAdara keNa karI zake? rAjAe potAnI ladhutA pragaTa karatAM maMtrInI vinaMti mAnya karI,.. 4 "badhe! mahArAjAnA saMbaMdhamAM tame mane kahetA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 21 paNa ethI ya vizeSa Aje mane khAtarI thaI rAjA chatAM zuM emanI bolavAnI caturAI, saraLapaNuM, vinaya, namratA, uddhatAinuM te nAma nahi, amRta sarakhI madhurI vANI, e alaukika che. jayasenakumAra dattane uddezIne bolyo, rAjAnI rItabhAta temaja namratA joI jayasena prasanna thayo hato - "mahApurUSane svabhAva ja eve che vRkSe jema adhika phalatAM nIce name che, aneka nadInALAMnA athAga jaLane saMgama thavA chatAM sAgara chalakAto nathI. temAM moTA purUSo pitAnI moTAI kyAre paNa choDatA nathI. rAjakumAra !? -jayasenakumArane maMtrI kumArane potAnA svAmIne udezIne ' jayasenakumAra paNa prasannatAthI mastaka luNAvato zaMkharAjA tarapha najara karato bolyo " deva! Aje tamane jevAthI mArA netro saphala thayAM, amRtathI paNa adhika vANI sAMbhaLavA vaDe mArA kaNe saphaLa thayA ne zakhapurI ane A rAjamahelamAM AvavAthI mArI kAyA saphala thaI rAjana ! tamane vizeSa te zuM kahe ? ane devazAlapuranA rAjakuLamAM vizALa rAjakuTuMba chatAM rAjabALA kalAvatI paNa mahArAjanA guNemAM ja anurAgiNI banelI che. jayasenakumArane maMtrI che. e badhAya mahArAjanA adabhUta bhAgyane ja pratApa che." dattakumAre pAdapUrti karI vANI vilAsamAM keTalAka samaya pasAra thayo . . . ; rAjatiSIone bolAvI lagnane zubha divasa nakkI karI svAgata karavA pUrvaka jayasenakumArane emane utAre ravAnA karyA. rAjasabhA paNa visarjana karI te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 pRthvIthadra ane guNusAgara pachInA eka divase moTA mahesavapUrvaka zakharAjA ane rAjabALA lAvatInAM dhAmadhumathI lagna thaI gayAM. kanyAdAnamAM jayasenakumAre vijayarAje je je vastuo hAthI, ghAMDA, ratha, vastrAbharaNa, jara jhaverAta, dAsa, dAsI vagere ApelI hatI te karatAMya vadhAre ApI dIdhuM. zaMkharAjAnA AgrahathI keTalAka samaya zakAi rAjAnI AjJA meLavI jayasenakumAra pAtAnA parivAra sahita potAnA nagara devazAlapura tarapha cAlyA gayA. punyavata manuMAne jagatamAM zuM zuM nathI maLatuM! je vastuo dUra che, du:khe karIne meLavI zakAMya tevI che. prayatna karavA chatAM paNa asAdhyuM. che, tevI du:sAdhya vastuo paNa punya hAya tA taratamAM ja malI zake che. e jANyA pachI evA kANa pramAdI hoya ke punya karavAmAM pAchI pAnI kare ? punyaprakRti bAMdhavA mATenAM je je kAraNA hAya tenI jarUra ArAdhanA kare. ghanA game te aMganuM ArAdhana karI punyanA bhaMDAra bhare pariccheda 3 . zrIdanAM jAdu dharmAnamanantaM syAt, sabaikAmAtha dharmataH / labhyate dharmato mokSaH, tenokto dharma uttamaH // bhAvAya jagatamAM dharma karavAthI dhAvaNa dhananI prAMti thAya che, mananI sarve abhilASA ane bhAga upabhAganI vastu paNa dharma thakI ja prApta thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha uttamamAM uttama mAkSajanya sukha paNa dharmanA prabhAvathI maLI zake che te.. A kSaNIka sukhA maLe emAM te zu? mATe ja jagatamAM dharmane uttama kahelA che. "sauMdaryAMnAM jAya jagatamAM addabhUta tA kho !" rAjarANI padmarANI kalAvatI eka dIvase madhyAhna samaye snAna karI mAtra eka vajra lera peAtAnA nAga pAza samA kezakalApane Amatema nacAvatI risA bhuvanamAM peAtAnA divya saudaryane nirakhatI elI. jenAM aMgAmAMgA mAhara ghATIlAM temaja navIna cotrananA AverAthI adbhuta hatAM. pahelIja najare pralAbhana karanArAM tAnAM khullo 66 cA teja jotI manamAM vicArI rahI hatI, vAha! vidhie zu adbhuta rUpa sarjyuM che! A rUpamAM bhaya siMhAne vaza karanAra purUSa divAnA ane che- pAgala ane che, aneka jAdu karatAM jagatamAM rUpa saunAM jAdu da bhuta che, e saune moTA camarabadhIo paNa mastaka namAve che te kAMi taddana geravyAjI teA nathI. jo sIomAM Avu. ArkTika saudaryAM naheAta tA te kadi samA~ purUSA para pAtAnA prabhAva pADI zakta nahI. A mAhInI paNa jagatamAM kaI jevI tevI nathI. Aha ! rUpa etA adabhuta " manamAM saunAM vakhANa karatI mAlA kalAvatI atyAre ArisA bhuvanamAM ekAMtamAM pAtAnA kezalApa samAratI, vicAramAM te AssiAmAM peAtAnA saudaryane jotI ekAgra hatI. acAnaka enA manamAM vicAra sphuryAM ne enuM caMdranuM vadana jarIka pharaphsa, vana upara AchuM smita patharAyu", ane kadAca atyAre e Ave te !" saheja AstethI e zabda e maneAhara cadravadanamAMthI sarakI gayA. e navajavAna zarIranA romarAya vikavara thayAM, hRdayamAM aneka Ma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhAveza utpanna thayA ne cAlyA gayA. haiyAmAM akathya ullAsa thayA. yauvananA tharAya thanathanI rahyo, saudarya phATa phATa thavA lAgyuM, e snAnathI zuddha thayelI navADhA kalAvatInA vadana upara strItvanA bhAve jAgRta thayA ke zuM? e ArisAmAM pAtAnA vadanane animeSa nayane jotI kalAvatIe tarataja eka pratibiMba-vadana joyu' ane camakI. are AtA e...have zuM? kayAM jAuM ? saMtAi jAuM ? lAvatI gabharAI gai peAtAnA kezakalApane Ama tema nacAvatI haraNInI mAphaka kudAkuda karatI karatI eka khuNAmAM satAi gai-bharAi gai. AvanAra purUSa bIjo te kANa hAya, ? etA rAtadivasa enA rUpanu' pAna karanAra zakharAja pAte ja hatA. priyAnA darzananA adhiza rAjA priyAnuM darzana karavArIjhavavA atyAre veLAe paNa hAjara thayA hatA. premI Azakane priyAnA dhyAna sivAya bIjI cu* dhyAna hAI zake? enA hRdayamAM te priyAnuM ja sthAna hAI zake. : 2 za'kharAja priyAnA sauMdaryane nirakhatA maTTha TTha DagalAM bharatA manamAM athya ramaNIya mu jhavaNane anubhavatA e saMtAyelI priyAnA sanmukha hAjara thayA. dRSTithI e sarvAMga suMdara agopAMganA sauMdaryuM-lAlityanuM pAna karavA lAgyA, K vAha ! saMtAI jatAM tA sArU AvaDe che he?" rAjA hasyA. navAMDhA kalAvatI zaramanI mArI nIcethI UMce mastaka paNa zI rIte karI zake ? lajjA e teA navADhA nArIonu uttamamAM uttama bhUSaNa kahevAya. zaramathI pRthvI mA Ape teA jANe pesI jAu, zuM karU ? e gabharU nArIne atyAre hiMmata Ape tevu kANa hatu ? pRthvI paNa mArga ApavAta atyAre navarI naheAtI. meAta paNa atyAre tA maMdamaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 25 hasI rahyuM hatuM - enI mazkarI karatuM hatuM. garIba bicArI bAlA! saMtAI javuM hoya te mArA hRdayamAM saMtAI jAne? jarI uce to ? mArI sAme to je pRthvI kAMI mArga ApavAne atyAre navarI nathI kalA ! e yauvana amRtanuM dRSTithI pAna karatA rAjAnAM netro hasI rahyAM-nRtya karavA lAgyAM. e rUpanA jAduthI zaMkharAjanuM mastaka DolA- yamAna thavA lAgyuM, e zaramane Aga pUrNa thatAM have kAMIka hiMmata dhAraNa karI bAlA-navoDhA nArI kalAvatI belI. "sInI khAnagImAM Ama ekadama praveza kare e sArA mANasanuM lakSaNa na kahevAya. ceranI mAphaka gupacupa dAkhala thavuM e te kyAMnI rIta?" : "duniyAmAM AvI cArI keNa nathI karatuM ? moTa bhAgya hoya tyAre ja AvI corI karavAnI taka maLe che 'AlA !.. "zuM coravA AvyA cho? A mahAlayamAMthI game te vastu upADI cAlatA thAo, ATalI badhI kimatI vastuo paDI che temAM tamane kacI game che? e zabdono uccAra karatI kalA hasI. enA manamAM hRdayamAM zuMya thatuM * haze e to e pote ja jANe, "mane te A vastu game che kalA? rAjAe aMgulI nirdeza karI kahyuM ne AstethI, pitAnA sukamaLa hAthe enuM mastaka ucuM karI potAnI sAme sthira karyuM"mane zuM game che te tuM samajIne kalA ane eka bIjAne daSTithI divAnAM karatAM hasyAM. . "nA" kalAe mastaka dhuNAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara "e..ma? hajI paNa tene samaja paDatI nathI le samajAvuM?) AstethI tenA vadana pAse pitAnuM vadana laI ja eka are A zuM? cerIne uparathI sarajerI bAlA kalAvatI jarA dUra khasI gaI-zaramAI gaI, "are emAM ATale badhe reSa? tamArI rajAthI huM game te cIja lau toya koI vAMdho ? vAha ! A to. ajaba vAMdho !,. zekharAja kalAvatInA pAse gayo ane maMdamaMda adhara. ne jurAvo che . reSa na karaze kalA-devI !' bane pati pAse mahAna hatAM. addabhUta vyaktitva hAthanArAM hatAM. eka bIjAnI zakti tapotAnA pramA-. NamAM khuba hatI, e jyAre kasoTI karavAno samaya Avaze tyAre khabara. zaMkharAja bahAdUra, vIrAno vIra ne samayane jANa hatA. tyAre kalAvatI satIomAM paNa zreSTha hatI. enA prabaLa satI AgaLa sajAnuM vyaktitva pas. gauNa thai jatuM. e satItva sivAya kalAvatImAM ane ucita ja paNa aneka guNa hatA. temaja uttarottara lAvIkAlamAM paNa bane ujAta padavI prApta kasnAra uma: AmAo hatA, paNa tyAre zuM ? atyAre te samaya ja ghava, je karmodaya tevI ja pravRtti jevA sage te ja vartAva ke amAruM kaI? emane Adhina thayelA mAnavenI mAphaka saMkharAja paNa A nave priyA kalAvatIne nihALato madai6 jatA adhIve khAto e, bAlA !kharekhara rAmAvAre e ja zAhane huM vaza thaI zakyo chuM. jAcA saudarya pataMganI mAphaka muMjhAI rahyo chuM, tyAre te paNa hAtha nathI priye , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha te haiyuM ThekANe rAkhe; keI cArI jaze to?" kalA jarAka hasI. enA nayanamAM atyAre addabhUta jadu hatuM e dunA jore baLavAna mAnavI paNa atyAre to sthira thaI gayo hato, - have cerAvAmAM bAkI zuM rahyuM che ke, tArA bhAI dakti jyArathI tAre citrapaTa batAvyuM tyArathI ja haiyuM te. huM dAvamAM hArI beTho chuM. have zuM thAya? e dare bahu kharAba kAma karyuM che. citrapaTa batAvI tamane herAna karyA che evAne to zikSA ja karavI joIe, kema kharuM ne ?' "hA, zikSA te jarUra karavI joIe, paNa dilane nahi. tyAre ne ?" mAre kAyA thoranAne !' e ma ! tyAre to phasAyA emAM zaka zuM ? corane zikSA thavI ja joIe? tamAre nyAya te vicitra prakArano kahevAya ? ne e zikSA paNa atyAre ja karI hoya te?". lethI ja rAjabhAmAMthI atyAre AvyA haze? "hA, barAbara che. tyAre te paNa pharAyA have te ! AnA ? zakhapuramAM AvyA te divasathI >> nA! atyAre to mane javAyo, mRgalInI mAphaka chaDI jatI pauvanA kalAvatIne sakhaje ekadama potAnA ane hAthe majabuta pakaDI. hatI. pelAmA ane hAthamAM ene ramADate hiMDoLa. upara beTho. pitAnI pAse besADI enA vALa pitAnI. guvatI haLavA lAgyuM. pitAne hAthe ene Avaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ane vastra paherAvavA lAgya, vAre vAre enA suMdara zarIra para potAnA hAthane sparza karatAM rAjA tRpti ja pAmata nahI, kalAnA sukhane mATe rAjA zuM na karatA? priyAnuM kArya pite jAte ja karate, priyAnI sAthe ja khAte, pIto ane vArtAlApamAM to samaya paNa jaNAto nahi samaya upara samaya javA chatAM priyAthI dUra thavAnuM ene pAlavatuM nahi. priyAnA vadanane jete tyAre ja rAjAnuM haiyuM haratuM hatuM evAM jAduI AkarSaNa ema sahelAIthI keInAMya dUra thayAM che ke? priyAnI sAthe vividha prakAre sukhane bhAgavato rAjA rAjakAryamAM paNa maMda utsAhavALo thayo. maMtrIone rAjakArya bhaLAvI dIdhuM. bIje keipaNa ThekANe javuM AvavuM ya rAjAe choDI dIdhuM. evI aneka upAdhione cheDI rAjA kalAvatI sAthe ja samaya vitADato hato. khAna, pAna,gAnatAna, snAna e sarve kaMI kalAvatI sAthe hoya teja emAM AnaMda jaNAtA hatA. kalA sivAya sarva kaI rAjAne nirasa -nirmAlya hatuM. jyAM ane tyAM rAjAne kalAvatI ja dekhAtI hatI. sukSma svarUpe enI divya pratimA enI najara samakSa taravaratI hatI. kalAvatInA premamAM mazagula thayelA zakharAjane atyAre prajAnI ke rAjyanI kaMI paDI nahotI. rAjyamAM navAjunI zI bane che tenI paNa sajAne paravA nahotI, evuM anerU snehabaMdhana rAjAne baMdhAyeluM che ke eka kSaNa paNa kalAvatIne na jue te ene kaMI kaMI manamAM thaI jatuM hatuM. vizeSa zuM? atyAre te kalAvatI e. eka ja mahAna hatI. enI sAthenAM bhegavAtAM sukha eja ene mana sarvasva hatuM. enA madhura zabdanuM zravaNa e rAjAne mana uccamAM ucca saMgIta hatuM. ahoniza ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha joIne ja rAjA pitAnI daSTinuM phala meLavato hatokalAvatIne meLavIne jagatamAM potAne zuM nathI malyuM ? manuSyanA sukhanI parAkASTAe pahoMcelA e mAnavIne manamAM thatuM ke AvuM sukha keIne haze vAra? kalA jevI rUpa ane guNasaMpanna nArA jagatamAM haze ke ? anupama bhegone bhagavatI kalAvatInI nagarInI nArIo paNa IrSyA karavA lAgI. keTalIka samaju ramaNIo enA saubhAganI prazaMsA karavA lAgI. keTalIka pitAne kalA jevuM saubhAgya, bhegavaibhava, aizvaryA male e khAtara, dharma karavA tatpara banI. sArAya nagaramAM enA bhAgyanAM vakhANa thavA lAgyAM. paMcaviSayajanya sukhane bhegavanArAM A rAjA rANInA bhAgyamAM te zI khAmI hoya! pratidivasa vividha sukho bhegavatAM temane keTalAka kALa cAlyo gayo jenI e daMpatine khabara paNa paDI nahI. sukha ane duHkha e vastuoja eka bIjAthI ulaTI rIte. che. du:khamAM alpa samaya paNa dIrghakAla jevo lAge che tyAre sukhamAM dIrghakALa paNa alpa thaI jAya che; sukhamAM jema devatAone potAnA jatA evA kALanI khabara paDatI nathI. tevI ja rIte cArekorathI sukhamAM paDelA mAnavIo paNa devatAnI mAphaka jatA evA kALane jANatA paNa nathI , manuSyane durlabha evA bhegene bhegavatAM kalAvatIe eka suMdara bhAgyavAna garbha dhAraNa karyo. enI pratIti tarIke sukhe zayanAgAramAM pahelI kalAvatIne eka suMdara svama AvyuM. svamamAM kalAvatIe rAtrInA carama prahare kSIradadhi jalathI bharelo suvarNa kaLaza jo, e manahara kaLazanA gaLAmAM puSpamALAo guMthelI hatI. suMdara citra vicitra kamaLathI e kaLazanuM mukha DhaMkAyeluM hatuM. evA e. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. pRthvIcaMdra ane guNasAgara kaLazane jotAM prabhAtanA maMgalamaya vAritranA nAdee tene jAgrata karI. "Aha ! kevuM manohara svama9) harSanA AvezavALI kalAvatIe zaMkharAjane e vana nivedana karyuM. "prANeza ! e manahara svaninuM kuLa zuM ? priye! rAjyadhurAne dhAraNa karavAmAM samartha e parAkramI putra thaze! tamArA manoratha saphaLa thaze." ApanuM vacana satya thAo. kalAvatIe rAjAnuM vacana aMgIkAra karyuM. manamAM atiharSa pAmI. gane nirvAha karatAM kalAvatI zAstranI rIti pramANe gane piSavA lAgI. garbhane piSaNa male tevuM bhajana karatI, auSadha paNa pItI hatI. garbhane rakSaNa mATe pitAne hAthe jaDIbuTIo bAMdhavA lAgI. ISTa devatAnI ArAdhanA karavA lAgI, garbhanA rakSaNa mATe aneka upAya karatI samaya nirgamana karavA lAgI. evI rIte nava mAsa vyatIta thayA tyAre prathama prasuti picahe thavI joIe e vIti hevAthI vijayarAje rAjasevakane malelA, te sevake zakhapuramAM dattanA makAne AvI gayA. rAjasabhAmAM bIje divase javAno nirNaya thavAthI te divase temaNe parizrama utAravA vizrAMti lIdhI, paNa kalAvatIne khabara paDatAM tarata ja dattane makAne deDI AvI. kuTuMbanA samAcAra pUchI bhAIe mokaleluM leNuM laI rAjamahelamAM pAchI pharI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa dha pariccheda 4 thA 31 raMgamAM bhaga 66 kyA kare cAhane vAleAkA bharAMsA kAI, jagatame kIsIkA hAtA nahI kAi. nizA samaye nizAnAthanA AbhamAM jhagajhagATa hovA chatAM rAjamahelamAM aneka dIpazikhA avakArane bhagADI rahI hatI, aneka pa'cara`gI dIpadmAthI rAjamahelanI ma zAbhA jaNAtI hatI, mATA mADhA rAjamArgo temaja aneka nAnA meDhA rAkhapuranA rastA dvIpakAnA tejathI dIvasatuja bhAna karAvatA hatA. aneka dhanADhaconA prAsAdA temaja moTA moTA rAjyAdhikArIonA mahAlayA paNa dIpakAnI nyAtathI jhagajhagI rahyA hatA temanI samRddhine sUcavatI dhvajAo-paMcara'gI patAkAo havAmAM nRtya karI rahI hatI. rAjamahelanA eka maneAhara ane vizALa khaMDamAM paTTarANI kalAvatI peAtAnI sakhIo sAthe atyAre Aka pramAdamAM vakhata pasAra karatI aneka prakAranI vArtA karI rahI hatI. AvatI kAle agara teA eka be divasamAM lAvatI pita gRhe javAnu hovAthI tenu mana krAM AnaMdamAM hatu. mAtApitA temaja bhAine maLavAnA sama manI AturatAthI rAha jotu hatu. atyAre tA duzmane AphanI jarAka jevaDI jhAMkhIya kyAMya jaNAtI na hatI. svamAyAMya AnI jhAMkhI kyAMthI heya ! sakhI ! jo A mAjImadha jevA manahara che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 3ra pRthvIcaMdra ane guNasAgara mArA prANathI paNa adhika priya A AbhUSaNane mokalanArane huM kyAre joIza?" kalAvatI ADIavaLI vAtathI paravArI potAnA bane nAjuka hAtha para dhAraNa karelAM bAjubaMdhane vAraMvAra jotI harSa pAmatI bolI. enA haiyAmAM harSanI avadhI na hatI. AMkho harSathI hasI rahI hatI. mAtApitAne malavAnA utsAhamAM enAM marAya vikasvara thayAM hatAM. Aje enuM mana AnaMdanA mahIsAgaramAM DolAyamAna thaI rahyuM hatuM bahena! have adhirAM thAo nahi, thoDAja divasamAM tame tamArA priyajananAM darzana karaze, khuzI thaze, priyajanane melApa paNa bhAgya vagara kAMI ochoja thAya che? tamo to moTAM bhAgyavALAM che, nazIbadAra cho." sakhIe kalAvatInuM mana prasanna thAya tevI rIte kemala bhASAmAM jaNAvyuM ne e sakhInA vacanathI kalAvatI paNa rAjI thai gaIatyAre eno utsAha paNa akhaMDita ne saMpUrNa hato AnaMdanA AvezathI enA manarUpa AkAzamAM aneka nAnI moTI harSanI vAdaLI AvatI ne verAI-vikharAI jatI. kAraNake saMpUrNa rIte sukhI ane samRddha mANasenI sRSTi hamezAM garIo karatAM nirALIja hoya che, hA! sakhI tArI vAta satya che. A bAjubaMdha, jovAthI jANe pratyakSa e pote ja mArI sAme ubhe heyA ema jANI huM khuzI thAu chuM. mArI upara keTalo badhe ene sneha che? jagatamAM Avo sneha kyAMya haze ke?" harSAvezamAM atyAre kalAvatI zuM bolI rahI che tenuM paNa bhAna nahotu! temAMya moTA mANasanA prasaMge hamezAM anerAja hoya che. svataMtra ane beparavA mANasane mAlavAmAM ke cAlavAmAM koInI paravAha nathI hotI. keInI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 33 - - -- - dAkSiNyatAmAM temane gabharAvAnuM ke vicAra karavAnuM paNa hetuM nathI. tamArI vAta satya che bahena, jagatamAM sneha e te moTAmAM moTuM addabhUta vazIkaraNa che. jema melInA madhurA nAdane vaza thayelo sApa mRtyunIya paravA nahI * karatAM thaMbhIta thaI jAya che tevI ja rIte Apa paNa snehanA vazathI atyAre kevAM DAmADola thaI rahyAM che? dUra chatAM paNa snehanuM AkarSaNa anerUja hoya che. caMdranAM dUrathAya darzana karIne kumudinI zuM nathI khIlI uThatI?" : nirdoSapaNe kalAvatI ane sakhInI thatI vAtacita akasmAta AvI caDelA rAjAe guptapaNe ubhA rahIne sAMbhaLI ane mahIsAgaranA tophAnamAM nAvaDInI jema rAjAnuM mana cagaDoLe caDhayuM, kalAvatInA hAtha para rahelA bAjubaMdhane joI rAjAe vicAra karyo. oho! A bAjubaMdha keNe mokalyA haze tenI uparanA snehanI A vAta kare che? AnA haiyAmAM ATalo badho sneha kenA tarapha ubharAI jAya che? vAha! zuM AvuM strInuM hRdaya? huM jyAre enA mATe mArI mathuM chuM tyAre A to koI bIjA uparaja ovArI jAya che? vAha! duniyA vAha! vidhAtA! zuM sInI abhinayakaLA che! bAlavAnA judA ne cAvavAnAya judA ! A te sI ke rAkSasI ? devI ke dAnavI! je nArI potAnA vizvAsu patine chetarI jArI vijArI rame ene pAra brahmA paNa zI rIte pAmI zake?" zaMkharAjanA zaMkAzIla thayelA manamAM aneka kALI vAdaLI AvIne pasAra thaI gaI, kSaNa pahe lAMnI prANavalabhA priyA kalAvatI mATe enuM sAzaMka mane aneka prakAre hemavALuM thavA lAgyuM. mAnavInA capaLa ane vicArenA vinimaya karatAM zuM vAra lAge? - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjanA manamAM vahemanu" vamaLa evI rIte gu caLu vaLI gayuM ke e zaMkAnI tapAsa ke cAkasAI karavA jeTaluM dhai paNa te dharI zakyA nahi. vahemanA jALAmAM jhakaLa vakaLa thatAM ja rAjAe ekadama kalAnipuNa lAvatInA pheMsalA karI nAMkhavAnA vicAra karyo. "hA dhik! A duSTA nArInA vizvAsa karI enA mithyA mAhamAM huM phasAyA, enA priyatamane jo huM... atyAre jou* tA hamaNAMja ene ubhA ne ubhA cIrI nAkhuM athavA tA A adhama nArIne tA svagamAM mAkalI dau, A pApiNI teA mArI zaMkha jevI zuddha ane ujjaLa za'khapurIne lajavaze. have eka divasa paNa e mArA mahelamAM rahI zakaze nahi, enA karmane cAgya ene avazya zikSA thavIja joie" AkuLavyAkuLa thayelA rAjAna atyAre kANa sArI salAha Ape ? rAja teja, sattA, azvaya ane yauvananA madathI chakI gayeluM mana zAMta karavAne ke dhIraja khamavAne zaktimAna nahAtuM, atyAre tA taDa ane phaDa sivAya koi rastAja nahAtA, sAhasika kA karyA pachI pAchaLathI enAM mAThAM kula bhale bhogavavAM paDe paNa atyAre tA basa emaja, hRdayamAM kaiMka nizcaya karI zakharAja gupacupa pAchA pharyAM. pAtAnA ekAMta zayanagRhamAM AvI ArAma jhulA Upara paDayA. manane zAMta pADavA aneka prayatna karyA paNa koI rIte e uddhRta mana zAMti pAmyuM nahi, manane bhUlavavA aneka dvIpamALAnA raMga beraMgI prakAza tarapha najara pheravI temAM manane parAvyu paNa manamAM je vyAkuLatA halamalI rahI hatI temAM ja te uchALA mAryA karatu hatu, palaga upara pADhI nidrAdhina thavAnA vicAra karyAM, pala'gamAM zakharAja Amatema ALeADhavA lAgyA. chatAM nidrAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 35 atyAre te veraNa banI gaI hatI. prAta:kALa sudhI dhIraja dharavA jeTalI sahanazIlatA paNa mana batAvI zakyuM nahI, mananI vyAkuLatAthI rAjA Akhare kAMika nizcaya karI uTha divAnakhAnAmAM AvI madharAtanA jhAMkhA paDatA dipakene sateja kya. eka lAMbI khurazI-beThakapara rAjA kAMIka vicAra karato beThe, tyAM rahelA paheragIrane hAka mArI AvI mAjama rAte paheragIra manamAM aneka gaDa bhAMga karate zaMkharAja sAme kurniza bajAvI ubhe raho... jA bhaTTane bolAvI lAva, rAjAne hukama sAMbhaLI paheragIra salAma bharI cAlyo gayo. rAjAnuM mana pAchuM tophAnamAM jholAM khAvA lAgyuM. "are zuM e duSThAne mArI naMkhAvuM? ke ene jaMgalamAM hiMsaka jAnavaronA khorAka mATe choDI dau? zuM karuM? A mahAna pApa have zaMkhapuramAM to naja joIe !" e vicAramAM ekacittavALA rAjAne bhaTTa sAme hAtha joDIne ubhe rahyAnI paNa khabara paDI nahi, rAjAnI najare jyAre bhada upara paDI tyAre vicAramAMthI ekadama sAvadha thaIne be "je ! prAta:kALe sUryodaya thatAM paTTarANI kalAvatIne rathamAM besADI bhayaMkara jaMgalamAM laI jaI choDI mUka, je emAM jarA paNa gaphalata thaze to tene kuTuMba sahita marAvI nAkhIza. bhaTTane e pramANe hukama phiramAvI zaMkharAja tyAMthI potAnA zayanagRhatarapha cAlyo gayo. rAjaAjJA sAMbhaLI bhaTTa manamAM aneka vicAra karate tyAMthI pitAnA ghera gaye. rAtrI hajI vizeSa hevAthI eNe ravA mAMDayuM, prAta:kALa thatAM vahela vahelo nityakarmathI piravArI ratha taiyAra karI paTarANI kalAvatInA mahela AgaLa khaDo karyo. be hAtha joDI mastaka namAvata bhadra paTarANIne kahevA lAgyA. mAtAjI ! mahArAja upavanamAM padhAryA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L pRthvIcaMdra ane guNasAgara che, Aja AkhA divasa tyAM AnaMdamAM gALavAnA hAvAthI mane Apane teDavA mATe mAkalyA che. ratha taiyAra che Apa rathamAM bIrAjo eTalI ja vAra che," bhaTTanI vANI sAMbhaLI kalAvatI manamAM khuzI thai, eNe sArAM vastra paherIbahAra javA mATe taiyArI karI. vAha ! mahArAjanI mArI upara zuM akhaMDa prIti che ? rAjA mArI vagara jarAya rahI zakatA nathI jethI udyAnamAM paNa mane teDAvI che. patinA Ave apUrva prema meLavavA mATe jagatamAM huM meDhI bhAgyazALI chuM." kalAvatI manamAM aneka prakAranA vicAra karI mahelanA pagathIyAM utarI AstethI rathamAM beThI. paTTarANIne rathamAM esADI bhaTTe rathane haMkAryAM. zaMkhapuranA daravAjA cheADI ratha jaMgalane mArge cAlyA. pANIdAra azvo bhaTTanA abhigAyane jANatA jaMgalane mAge vasyA jatA hatA. zakhapuranA bAhya udyAnA DI ratha jaMgalamArge jatA joI kalAvatI AbhI thai gaI, tenuM jamaNuM netra kukavA lAgyu, ane manamAM gabharAmaNa thavA lAgI. "are ! tuM mane kyAM lai jAya che ? mahArAja kyAM rahelA che ?" dhruvI ! hajI ghaNe dUra ApaNe javAnuM che. arere ! eTalAmAM mahArAja tA ghaNe dUra nikaLI gayA jo!" bhaTTe pANIpamA azvonI lagAma mUkI dIdhI, andho havAmAM uDatA hAya tema zIghragatie ratha cAlavA lAgyA. jamaNuM.. taitra pharavAthI kalAvatIne haiyAmAM dhrAsA paDyo. zu bhaTTe A badhuM sAcu' mele che! mahArAja kAI divasa ATalA khaMdhA dUra jaMgala tarapha jatA nathIne Aje gayA e te ajAyaba !! kaMi samajAtuM na hovAthI mana akaLAyuM. zarIra madhu ecena khanI gayuM e mane ha 36 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasabhadha caMdravadana paNa plAna thaI gayuM; bhAvInA aneka vicAro kalAvatInA manamAM AvI gayA. eka pachI eka vicArAnI paraMparA manamAM gaDamathala karavA lAgI. madhyAhna thayA chatAMya hajI mahArAjanA mukAma jaNAtA na hatA. dhIre dhIre sUrya paNa pazcima dizA tarapha sidhAvI -jatA hatA. chatAMya kyAMya ThekANuM nahatuM zakhapurathI thaze krUra nikaLI javA chatAM paNa hajI bhayaMkara jagala AveluM na hAvAthI rathane bhaTTe purapATa kADAve jatA. bIjI tarapha sUrya paNa nArAja thaine pAtAnA prakAza saMgharI levAnI taiyArI karI rahyo hatA.. jANe A kAryathI nArAja thayA ke zuM? kalAvatI have dhairya dharI zakI nahI. ati sahanazIla hovA chatAM paNa have te hiMmata hArI gai, A purUSa mane kyAM lai jaze ? sAMja paDavAnI taiyArI hatI, chatAMya hajI jaMgalane mAge anyone dADAve jatA joi akaLAine elI "are duSTa tu mane chetare che ke zuM ? A tA bhaya kare jaMgala Avatu jAya che. mahArAja te ahI kyAMthI hAya? nathI teA udyAna ke nathI nAnA kAlAhula ke andhonA haNahaNATa" mela ! A badhuM zuM che? sAcu kahe ? gussAthI lAlacALa kalAvatI anI gaI, : ' 30 ' 4 bhaTTa have bharaja galamAM AvI paheoMcyA hatA. kalAvatI rAjArANIne krobAyamAna joi pAte paNa thatharI rahyo hatA. jene mATe atyAra sudhI jarA paNa aSavAda sAMbhaLavAmAM AvyA nathI evI A mahAsatI zrApa Apaze te nirdoSa mAryAM jaiza ema vicArI anyone cAbhAvI ratha uparathI utarI paDyo. mAtAjI ! mahAdevI! kSamA . huM niraparAdhI chuM. rAjAnA hukama A pApI peTane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - 38 pRthvIcaMdra ane guNasAgara khAtara nAmarajI chatAMya bajAva paDe che. zuM karU! bhaTTanI vAta sAMbhaLI kalAvatI camakI gaI eno jusso narama paDyo, sArathI uparathI ene krodha osarI gaye. bhaTTanI AjIjI jaI ene dayA AvI, * "rAjAe tane zuM evo hukama karyo hateA ke mane jagalamAM choDI devI ?" - "hA mAtAjI! mahArAja zaMkhapurapatine e hukama che ke tamane jaMgalamAM tajI devAM, devI mAre e aparAdha kSamA kare.) "kAraNa?" kalAvatIe ajAyaba thatAM pUchayuM, kAraNa to huMya nathI jANato : "eha! zuM vidhAtA Aje veraNa thaI?) kalAvatI khijAIne rathamAMthI utarI paDI. cAre tarapha ghora jaMgala' hatuM. divasa asta thayo hato. aMdhakAramAM Agamana zara. thavAnI taiyArImAM hatA. kalAvatIne atyAre manamAM akazya vedanA thatI hatI, kalAvatInI vedanA joI bhaTTa bolyA, che "hA! dhiga dhiga vidhi tane dhikkAra thAo, nahi.' karavA gya evuM akArya teM mArI pAse karAvyuM, he devI ? ha pApI chuM, nirdaya-nirmAeluM mAruM nAma Aje meM sArthaka karyuM. A satI nArIne jaMgalamAM choDI huM pApI adhama have nagara tarapha jAu chuM, devI! mArA pApa tame. kSamaje, hiMsaka prANIothI bharacaka A ghora jaMgalamAM atyAre to tamAre dharma, tamAruM zIla tamArU rakSaNa karaze. karelA dharma AvA saMkaTanA samayamAM ja tamane sahAya. karosArathI gadagada kaMThe potAnI niMdA karata ne raDato! kalAvatIne jaMgalamAM devane bhase choDI nagara tarapha cAha gaye thathI utarI eka vRkSa taLe beThelI ekAkI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha kalAvatI hRdayamAM bephATa amuMjhaNa thavAthI mUcchita thaI gaI vananI madhurIne maMdamaMda pavananI laherothI gheDI vAre kalAvatI jAgrata thaine dhImethI beThI thaI to tenI najara eka rAkSasI jevI, hAthamAM kattika laIne ubhelI bhayaMkara caMDAlaNa upara paDI. rAjAe mokalelI e caMDAlaNInI bhayaMkara DAkaNa jevI AkRti joine ja rANI bhayathI thIjI gaI. kema Dare che zuM ? tArA divaso have bharAI gayA che e samajI tuM?" tuM koNa che? ane kema AvI che. jema tema karI parANe hiMmata lAvI kalAvatI belI, ha kema AvI chuM te je tane batAvuM, A karNikAthI bAjubaMdhavALA tArA A banne hAtha davA AvI chuM samajI ke pApiNI?" bhayaMkara aTTahAsya karatI e manuSya rAkSasI belI. mArA hAtha davAmAM tane zuM lAbha ?" kalAvatI nizvAsa nAkhatI belI. lAbha! rAjAjIne hukama bajAvuM e lAbha. jANatI nathI rAjA tArI upara rahyo che te ?" ne tarata ja adhIra evI caMDAlaNIe AbhUSaNa yukta kalAvatInA banne hAtha chedI nAkhyA ne aTTahAsya karatI rAjAjIne e hAtha arpaNa karavA nagara tarapha gAlI gaI mAnavI na jANe ke, amArU zuM thavAnuM che, * na jANyuM jAnakI nAthe savAre zuM thavAnuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ya zIla prabhAva avaLI gati che daivanI, rakhe patio kAya, AraMbhyA yuMhI rahe, avara aciMtyA haiAya. hA mAtA ! hA pitA! hA bhAI ! tame karyAM che ? are sU paNa jenuM vadana jovAne samartha na heAtA te atyAre vanavagaDAmAM hiMsaka pazunA khArAka mATe jIvI rahI che. hA! deva ! tane dhikkAra thAo ! are ! A mArAM kyAM pApa udaya AvyAM ! -hA ! priyatama ! tame A vagara vicAryuM zu karyuM ? mane niraparAdhIne Ama jaMgalamAM pazunA khArAka mATe cheDI dIdhI e zu tame sArUM' karyuM ! are jarIka teA tapAsa karavI hatI ?, lagAra tA vicAra karavA hatA ?, mArI nirdoSatA, jyAre sAkhIta thaze tyAre tamane keTalA pazcAttApa thaze". ekalI aTulI paDelI rAjarANI klAvatInA hAtha e caDhAlaNI e chedI nAkhyA pachI te du:khanI mArI elAna thai gai. vidhAtAe e rIte bhavAMtaranuM karaja bharapAI karyuM chatAM enu sa nAza karavAne te taiyAra nahAtA mRtyu paNa enu' vitavya haravAmAM atyAre tA ALasu khanI gayuM hatu', jethI pRthvImAtAnA khALe paDelI kalAvatI vananA madada vAyuthI karIne pAchI bhAnamAM AvI, te vilApa karavA lAgI. vanamAM bhayabhIta galInI mAphaka cAre tarapha pAtAnI vizALa ane tejavALI AkhA pheravatI hatI. AkAzamAM udaya pAmelAM tAralAAnAM jutha cadranA prakAzamAM DubI javAthI AchAM najare paDatAM hatAM, kavacita vanacara vAnI bhayaMkara ganA : pRthvIcaMdra ane guNasAgara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha karNanA paDadAne dhamadhamAvI detI hatI. AvA bhayaMkara jagalamAM enA dhama sivAya enuM rakSaNa kaNa kare tema hatuM ? are mANasane mAthe Aphata AvI paDe che tyAre cAhanA badhA dUra thaI jAya che, ne karelAM karma svayameva . potAne ja bhegavavAM paDe che, parabhave kaMI paNa evI adhama karaNI karI haze jenuM A phaLa malyuM. prANathI adhika vahAlA patie paNa verInI garaja sArI. are A mArI AbhUSaNa yukta manahara bahu latA atyAre to khaMDita thaI gaI. banne hAtha mArA ThuMThA thaI gayA. have zuM karuM? A duHkha kene kahuM. rUdana ane vilApa karatI du:khanI mArI kalAvatI have mAtra mRtyunI ja rAha jotI jaLa vagaranI mAchalInI jema dukhathI taraphaDavA lAgI hastanI vedanAe ene AkuLavyAkuLa karI hatI. paNa zuM kare? vidhinI ajaba karAmatamAM mAnavInI buddhi kyAM sudhI cAlI zake? te pUrA divasa hovAthI garbhanI sthiti paNa paripatra thaI gaI hatI, tethI AvA AphatanA prasaMge ene bIjI prasavajanya vedanA paNa utpanna thaI "hA ! deva ! tuM paNa barAbara tAre badale laI le. durjananI mAphaka keluM daiva, paNa eka dukha jyAM pUrNa thatuM nathI tyAM bIju taiyAra kare che. hAya! tAre paNa samaya che. jagatamAM samayanI balihArI che. prasavanI vedanAthI kalAvatI tyAMthI ghasa DAtI prasaDAnI AgaLa cAlI. najIkamAM ja ghughavATa karatI paDachaDa ane pracaMDa kAyAvALI zayAma sarUpA siMdhu nadInA kinArA najIka AvI, jyAM nAnAM nAnAM jhADavAonA juthanAM jutha AvI rahelAM hatAM. e juthanA Atara prada zAmAM AvatA tyAM paNa kalAvatIne keTalIka vedanA thaI, e kaTane sahana karyA vagara koI chUTako nahoto, kAraNa ke enI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNusAgara sArasabhALa karanAra kAi enI pAse naheAtuM. pANInI mAgaNI karatAM dudhanu' pAna karanArane atyAre khuza khabara pUchanAra paNa kAi nahAtuM, seMkaDA dAsa dAsIe para hukama karanArI atyAre te jaMgalamAM mRtyunA kheALAmAM hatI, devanI dayA upara jIvatI hatI. rAja amRtanA jevuM bhAjana karanArane atyAre te najIvA antanA paNa phAMphAM hatA, kudarata jyAre rUDe che tyAre game tevA mAnavIne paNa e khAnA kharAba karI nAkhe che paNa tene kANa jItI zake che ? 42 keTalAka samaya e vedanA cAlyA ja karI. jANe hamaNAM ja mRtyu Avaze ke zuM evI kAramI pIDA sahana karatAM kalAvatIe eka suMdara mAlakane janma ApyA. canA prakAzamAM caMdranA jevu* maneAhara bALakanuM vanakamaLa joI mAtA jarA ha` pAmI. vaLI enA mukha upara viSAdanI chAyA pharI gaI. are ! are ! jagalamAM janmanAra A bALakanuM bhAgya kevuM haze ! enI sAravAra karavA mATe mAre hAtha paNa nathI. kAi dAsIya nathI. vadhAmaNI ApanAra paNa atyAre kAI nathI. hA ! A bALakanA varSApana mahA-tsava paNa kANa kare A suMdara mAlakanA janma pachI kalAvatInI ciMtAmAM vaLI vadhArA thayA. jo ke ALakanA janmatA ha`hAvA chatAM atyAranI vartamAna paristhitie ene muMjhavI nAkhI. temAMya pAtAne hAtha nahI hovAthI e muzkelImAM vadhAro thayA. peAte ekalI hatItyAre tA jIvananI ene kAMi paravA nAtI. A bhayaMkara jaMgalamAM mRtyu bhalene atyAre AvIne bheTa, mRtyu sAthe bheTavA e taiyAra hatI. kemake dharmIMjanAne mRtyunA bhaya jarAya hAtA nathI. ane jJAnIe tA ! emanI tA vAte thI karIye ? etA jIvata mRtyumAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ' www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasaMdha 43 samaSTivALA thai jAya che. jagatamAM jJAnIonA jIvananI tA alihArI che, .. ALakanA janma thayA pachI kalAvatInA jIvanamAM pari vartana thayuM, bALakanA mAhe enA jIvanamAM mamatvabhAva jAgRta thayA. pAtAnA ane khALakanA jIvana mATe ene ciMtA thavA lAgI. are ! AvA bhayaMkara ja galamAM amArUM zuM thaze ? are putra ! tu bhale AbyA ! dI AyuSyavALA thA ! mAThA bhAgyavALA thA !" vAravAra e. bALaputranA sudara vadanane nirakhatI peAtAnuM vAtsalya matAvatI hatI. paNa vidhie kalAvatInA eTalA AnaMda paNa - jhuMTavI lIdhA. e capaLa mALaka mAtAnI gAimAM paDelA ne kudakA mAratA ramatA hatA e daramiyAna vIjaLInA kaDAkA bhaDAkA. thAya ane meghanI gheAra garjanAthI jaMgalamAM rahelA ekAkI mAnavInuM haiyu jema ekadama bhayagrasta thAya tema khALaka bhayagrasta thaI mAtAnI gAimAMthI nIce paDI gagaDatA siMdhunA jaLa pradeza tarapha cAlyA gayA ane kalAvatI bebAkaLI manI gaI, pAtAne hAtha paNa nahAtA ke e bALakane jhaTa . upADI le! are Ate rana ApIne nadI mAtA ene peAtAnA udaramAM samAvI leze ke zuM ? hA ! hA! dhik ! dhik ! vidhi A zuM karavA beThI ? are duSTa vidhi ! ATalI badhI pRthvI paDI che, aneka pApImAM pApI mAnavA jagatamAM vidyamAna che chatAM tuM mAre keDe kema paDayu ! ane eka garIma rAMka amaLAnI pAchaLa ! tutA maratAne mAre che. mahAdUra. purUSo tA . jagatamAM kAMI maratAne pATuya mAratA nathI. zaraNe AvelAne macAvI le che. ne tu tA kharekhara vicitra che. tArI nakaTAnI te kAMI hada che? navagajanA * ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat . www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara namaskAra tane ! bAlakanI pachavADe ja dhasaDAtI AgaLa dhasI. potAne hAtha nahI hovAthI nadInA tIra pradeza pAse AvelA bALakane potAnA be caraNe vacce rAkhI rokI lIdhe paNa have te zI rIte ? ne have je te caraNemAMthI bALaka khasI jAya to siMdhunAM uDAM jaLa sivAya bIju sthAna nahotuM; zuM kare! kenI madada mAge? "he nadI mAtA ! he siMdhu devI! tame pracaMDa zaktizALI che. huM tamArA caraNomAM namuM chuM. dIna, anAtha ane dukhinI evI mArA upara tame dayA kare. mArA bALakanuM rakSaNa kare rUdana karatI kalAvatInI araja sAMbhamaLavAnI nadI devIne paNa atyAre kyAM navarAza hatI? Aphata Ave che tyAre cArekorathI dhamAla karatI Ave che. duHkhamAM bhAga paDAvavAne keNu Ave che. sukhamAM ja sau keI bhAga paDAve che e jagatano niyama che. du:khamAM atyAre e - satInI kasoTI barAbara deva karI rahyuM hatuM. suvarNane agnimAM zuM tapAvuM nathI paDatu? caMdra ane sUrya jevA samartha zaktizALIne paNa sahuthI kavacita prasAvuM paDe che tyAre A to eka du:khI abaLA, temAMya hAtha vinAnI "are jagatamAM je zIla jayavaMtuM heya, zAsanadeve paNa je zIlane mAnatA hoya, zIla tarapha temane " bhaktibhAva heya, e jagatamAM pavitra ane alaukika gaNatuM ziyala je meM pavitraddhapaNe pALyuM hoya, ane mArA ziyala kalaMka rahita hAtha to he devI!he nadI mAtAo bAbAlakanA rakSaNano upAya kare che? A karatI e satInA taraphaDATa ane zIlAnA prabhAvathI siM; devInuM siMhAsana pAyamAna thayuMsaMghamazI devI ekadama tatkALa satI kalAvatI AgaLa hAra thaI. enA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 45 ja - - - - - kapAelA hAthane badale navIna bAhulatA paNa AbhUSaNayukta pragaTa thai. satI kalAvatI potAnI bahulatA ane devIne nihALI khuzI thatAM devInI stuti karI. he devI! tame jaya pAme ! he nirdoSa ane pavitra mAtA! tamAruM kalyANa thAo. mArA jevI dIna, du:khI ane anAtha abaLAonuM teja rakSaNa karanArI che, jIvita ApanArI che." satI! du:khamAM dhIraja rAkhaje. bhavAMtaranuM tAruM mahAna pApakarma have nAmazeSa thaI gayuM che. sau sAruM thaze. hajI tAre A putra sahita ghaNe kAla rAjasamRddhi bhegavavAnI che. hiMmata rAkhaje devI tarataja adazya thaI gaI potAnA banne kamala hAthAvaDe bALakane teDI laI kalA-. vatI nadInA kAMThethI dUra eka vRkSa nIce AvIne beThI. manamAM aneka vicAra thatA hatA, vicArene aMge saMtApa hato, vyAkuLatAya hatI. "are! pUrve je meM zramaNIdharma svIkAryo hota to mAre A ApadA kyAMthI Avata? jemanAM manamaMdira kAma pizAcanI vyAkuLatA rahita che, jeo zIla dharmathI suzobhita che temaja jInezvaranA Agamono abhyAsa karavAmAMja je pitAne kAla nirgamana kare che evA zramaNa zramaNa vagarane mAre namaskAra thAo. pitAnA pApanI niMdA karatI kalAvatI DusakAM bharatI vatana prANIoneya raDAvavA lAgI. kalpAMta bharelI e gojArI rAtrI paNa pUrNa thai gaI prAta:kALano sUryodaya thayo, prabhAtanAM paMkhI. potapotAnI bhASAmAM kilakilATa karatAM madhura gAnane AraMbha karatAM hovAthI vanapradeza paNa ramaNIya lAgavA. mAMDyo. e kudaratanI lIlA jovAmAM. kalAvatI pitAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara du:kha jarA visarI gaI jANe ke rAtrInI sAthe enuM du:kha paNa pUrNa thayuM ke zuM ! prAta:kALe sUryodaya thatAM siMdhu nadInA jaLamAM snAna karavAne AvatA eka tApasanI najara bhAgyege A vanadevI kalAvatI upara paDI, "are ! A zuM! A te kaI - vanadevI ke vidyAdharI! potAnA bALakane laIne krIDA karavA AvanArI A nAgAMganA ke kRpAMganA! A keNa haze? kaI divasa nahi ne Aje A dazya jevAthI cakita thayelo te dhIre dhIre kalAvatI pAse Avyo. vicitra vezavALA A purUSane joI kalAvatInuM mana zaMkAzIla thayuM, chatAM diva upara bharoso rAkhIne bhAvIne vicAra karatI sAvadha thaI gaI, "bahena ! A bhayaMkara jagalamAM tame zuM bhUlAM paDyAM che? ke akasmAta AvI caDyAM che? gabharAze nahi dhIrajathI kahe e tApasapurUSanI madhura vANuM sAMbhaLI kalAvatIne hiMmata AvI. * "bhAI! huM eka du:kha ane durbhAgyanA yoge jagaulamAM AvelI anAtha strI chuM. janazUnya A jaMgalamAM tame kyAMthI ?" ahIM najIkamAM amAre tApasane Azrama che tyAM amArA kulagurU tamAruM svAgata karaze, emanA dharmopadezathI tamAruM du:kha dUra thaze, mATe cAle. tamane gurUjI sAre mArga dekhADaze." - tApasanAM vacana sAMbhaLI kalAvatI potAnA bALakane laI tApasanI sAthe cAlI. tapovanamAM AvelI kalAvatIe kulagurUne namI praNAma karyA temanI AgaLa hAtha joDI beThI. kulagurUe kuzalavArtA pUchI. "vatsa! A bhayaMkara araNyamAM ekAkI kyAMthI ?" . . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha S kulagurUnA javAbamAM kalAvatI potAnuM du:kha sAMbharI AvavAthI raDI paDI. kalAvatInA rUdanathI kulagurUe ene vizeSa na pUchatAM AzvAsana ApyuM vatsa! saMsAramAM sukha du:kha e to pApa ane puNyarU5 vRkSanAM phaLa che. pote je kaMI pApa agara puNya karelAM hoya che tenAM phaLa kAlAMtare jIvane bhegavavAM paDe che. potAnI karelI burAI agara bhalAInAM phaLa bhogavatAM "harSa ke zeka zuM karuM? tAruM saMpUrNa lakSaNayukta zarIra, gaMbhIra vANI temaja vizALa ne jotA tuM kaI kulIna ane moTA bhAgyavALI chuM, tAruM kalyANa thaze mATe jarI dhIraja dhAraNa karI sukhethI thoDo samaya amArA AzramamAM rahI tArA A bhAgyavaMta bALakanuM pAlana kara, amArA tApasIonA samudAyamAM tane ThIka paDaze, to tApasIonA samudAyamAM rahI yathAzakti dharmane Acara ke jethI tAruM bhaviSyamAM sArUM thaze." kulagurUnI vANI sAMbhaLI kalAvatIne sArA bhaviSyanI AzA thavAthI eNe gurUnI vANI aMgIkAra karI. tapasvInIonI madhyamAM rahI chatI kalAvatI bAlakanuM pAlana karatI pitAne kAla vyatIta karavA lAgI. pazcAttApa... sahasAvidadhIta na kriyA 'mavivekaH paramApadAM pdm| vRNute hi vimRzyakAriNaM guNalubdhAH svayameva saMpadaH // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 - - - - 48 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhAvArtha-vicAra karyA vagara kaI paNa kArya karavuM nahi. ekadama keIpaNa kArya karI nAkhavAthI pAchaLathI moTI Aphatane karanArU thAya che. lAMbe vicAra karIne kArya karavAthI emAM vijaya male che. lakSmI prApta thAya che. prAta:kALe zaMkharAja manamAM aneka vicAra karato siMhAsana upara beThelo hate bhavya AkRtivALo chatAM atyAre enA manamaMdiramAM vicAranI aneka AchI vAdaLI pasAra thaI rahI hatI. potAnA kAryanA pariNAmanI te utsutAthI rAha joI rahyo hato, pote jANe moTe InsApha karI raho hoya, duSTa kAma karanArane tene yogya zikSA karI naryo saMtoSa anubhavI rahyo hoya tema zAMta citte jANe keInA AgamananI rAha jotA hoya evA rAjAnA vadana upara udAsInatAnI jarA lAni hatI. e daramiyAna pelI caMDAlaNI mahArAjanI AjJA melavIne tyAM hAjara thaI. caMDAlaNIe mahArAjane namaskAra karI bAjubaMdhavALA e kemaLa nAjuka latA samA banne hAtha zaMkharAjanI samakSa ju karyA. potAnI najara samakSa raju thayelI e nAjuka AhalatAne rAjA nihALI rahyo-eka dayAne joI rahyo. eka divasa A bAhulattA e nAjuka dehalatAne kevI zAbhAvI rahI hatImArA hAtha vaDe A mAhane hu mAhato hate ATalI rAjya samRddhi chatAM vipula sattA ane sAhyabI chatAM AzakanAM AbhUSaNa paheravAnuM mana thayuM, mane te rahI rahIne ja atyAre bhAna thayuM. sIenI kuTi latAne pAra brahmA paNa khare pAmI zakatA nathI tyAM mArA jevAnuM zuM gajuM? mahArAja zaMkhapurapatine viyAA pahelA jANI temaja emanA vadana upara aneka bhinnabhinna prakAranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha vicAra vAdaLIo pasAra thatI jANI caMDAlaNI te bhayanI mArI tyAMthI cha pAMca gaNI gaI. rakhene rAjA kopAyamAna thaIne pitAnuM ja sarva nAza karI na nAkhemeya kene vizvAsa che ?" eka dhyAne jotAM acAnaka rAjAnI najara bAjubaMdha upara rahelA "jayasena e akSara tarapha gaI jayasena e akSara joIne-khAtarI karIne rAjA cAM. akasmAta jANe vijaLIne AMcako lAgyo ke zuM ? varasAdanA, vijaLInA vAyunA ane dharatIkaMpanA akasmAto jyAre bane che tyAre A dharatI upara Azcarya janaka pheraphAra thAya che. paraMtu eka satIomAM ziremaNi nArIne kalaMkita banAvI bhayaMkara zikSA karI devAnI bhUla samajAya che, tyAre te e mAnavInI buddhinAM devALAM dekhAI Ave che. itihAsano pravAha paNa tyAre to badalAI jAya che ane tethI garbhavatI satI sAdhvI sItAjIne vanavagaDAmAM ekAkI rakhaDatI mUkanAra rAmanA kRtyane Aje paNa kaI vakhANatuM nathI, jayasena te kalAnA bhAInuM nAma! zuM kalAvatInA piyarathI keI AvyuM che ke? manamAM vicArI rAjAe gajaSTine tyAM paheragIra mokalIne gajazeThane lAvyA. rAjAnA hRdayamAM te daramiyAna aneka ulkApAta macI rahyA. dharatIkaMpanI mAphaka enuM majabuta zarIra kaMpAyamAna thavA lAgyuM, rAjA AkuLavyAkuLa thaI gayA "are jarA paNa tapAsa karyA vagara ekadama meM A zu helI jagAvI? gajazeTha mahArAjanI samakSa tarataja hAjara thayA ene jotAMja rAjA thatharAte bolyo, "bola? bela? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == = 50 pRthvIcaMdra ane guNasAgara devazAlapurathI keI AvyuM che?" 'hA, mahArAja ! devIne teDavA sArU rAjAe potAnA sevakane mokalyA che. te mAre ghera rahelA che paNa avasara nahI malavAthI hajI ApanA darzane AvyA nathI. gajazeThanI vAta sAMbhaLI rAjAnA haiyAmAM dhrAsake paDayo. e rAjasevakane tarataja pitAnI pAse bolAvyA. devazAlapuranA rAjasevake rAjA AgaLa hAtha joDI ubhA rahyA. mahArAja ! Apane jaya thAo." : "rAjAe devImATe kAMi mokalAvyuM che vArU?" rAjA'e rAjAsevakane pUchavuM zarU karyuM. hA, rAjana ! Apane mATe temaja devI mATe amUlya vaso AbhUSaNe vagere keTalIka kimatI vastuo moklI che" e badhI kayAM che? ahIM hAjara karo narezvara ! keTalAMka devInAM vastrAbharaNa to ame parama divase AvyA tyAre sAMjanA devI mAtApitAnA kula samAcAra jANavAne zeThane ghera AvelAM hatAM te laI gayAM che. emane paheravA mATe jayasena kumAre kImatI hIrA mANeka jaDelA bAjubaMdha karAvelA hatA te paNa devI letAM gayAM che." e bAjubaMdha tame oLakhI zake che ? kema nahi? mahArAja ! jayasena mahArAje ghaNA snehathI potAnI bahena mATe hIrA, maNi vagere rothI jaDAvelA e bAjubaMdha bahu ja kImatI che." rAjasevakenI vANI sAMbhaLI rAjAe jayasenanA nAmavALA te bAjubaMdha sevakone batAvyA. suvarNanA thALamAM rahelA te bAjubaMdhane joI sevake bolI uThyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha "ihA, mahArAja! Apa juo, upara jayasena kumAranuM nAma che te. rAjAnI AMkhe aMdhArAM AvyAM, pitAnA akAryathI jaDa jevo banI gayelo rAjA mUcchita thaI gaye, siMhAsanathI jamIna upara paDI gaye, bebhAna banI gayA. rAjamahelamAM hAhAkAra thaI rahyo, rAjasevake doDAdoDa karI rahyA. rAjarANIo, maMtrIo vagere badhA prAsAdamAM bhegA thaI gayA. aneka zIta upacAra karIne maMtrIe rAjAne sAvadhAna karyA, - sAvadha thayela rAjA badhA tarapha najara karate manamAM akathya atula vedanAne anubhavato hoya tema vilApa karavA lAge. "are! zA mATe mane sAvadha karyo ? are! are ! ke huM duSTa ! kevo huM ajJAnI? ke huM mukha! ke huM utAvaLI? ke huM nirdayamAM ziramaNi! are! adhama evA meM A zuM kArya karya! dave mane ke bhUlAvyo? vilApa karate rAjA pharI bebhAna thaI gaye "have mane nirAte maravA de, ' maMtrIoe rAjAne pharIne sAvadha karyo. "svAmI! A zuM? zuM hakIkata che e to kahe? akALe Aje Apane A zuM thAya che? ATalI badhI vyAkuLatA zI?" rAjAe gupta rIte karAvelI kalAvatInI durdazA maMtrI Adi keI paNa jANatuM na hovAthI rAjAnA A valepAtanuM kAraNa bIjAo zI rIte samajI zake? - "maMtrIvara! zuM kahuM? mArUM zaMkha nAma Aje sArthaka thayuM. Aja sudhI huM nAme zaMkha hato have to arthathI paNa mAruM kArya jyAre tame sAMbhaLaze tyAre mArI upara zuMkaze. khacIta leke paNa mArA nAmane pUrepUre durUSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pura pRthvIca Mdra ane guNasAgara cAMga karaze, kahero ke tu' tA zakha jevA che.. lapADazakha che. buddhi vagaranA che, vicAra vagaranA ne utAvaLIyA che, mahA mUkha zakhabhArathI che." paNa mahArAja ! Ape evuM zuM akArya karyuM che ke Apane ATalA badhA pazcAttApa thAya che." rAjAnA mAlavAmAM kaMi samaja nahI paDavAthI matrIe pUchyu rAjAe kahyuM, "mArUM akA tamAre jovuM che ?" ema kahI rAjAe bIjA suvarNanA thALa upara DhAMkelA TuvAla uSADI dUra pheMkI dIdhA. badhAe zuM joyuM? maneAhara nAjuka kANI sudhI kapAyelA banne hAtha! are ! A zuM? badhAnA mukhamAMthI arerATI vadhuTI gai. A kAnA hAtha? devIne te| kuzala che ne mahArAja !' ma`trIe pUchyu e daivInAja hAtha ! me pApIe-durAtmAe AsanaprabhutA ane doSa rahita evI devIne mithyA kalaMkanI za'kAe marAvI nAkhI. arere ! meM bahuja bhuMDu kAma karyuM ! caMDAlathI paNa hIssuM kAma karyuM. kArya karI have kAM jA? zuM karU! hA ! duSTa vidhi! yApi! teM mArI pAse AvuM a kA karAvI kyA bhavanuM A vera vALyu? eka nirdoSa mahA satInuM mAre hAthe karapINa khuna karAvyu' hA ! hA ! hatAza ! "rAjA vilApa karavA lAgyA, karelA kRtyanA thaI zake teTalA pazcAttApa karavA lAgyA. zakharAjA dhigatA hRdaye hAthanI muThThIo vIkhatA te pAMcAne karaDatA gussAthI e muzAbhita divAnakhAnAmAM Amatema AMTA mAravA lAgyA" hA ! eka rAjA thaI mAre hAthe kevuM adhAra kAma thayuM; hAya! hai! deva! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pas ekavIza bhavane snehasaMbaMdha pazcAttApathI dhage che, hRdaya A mAruM, narA kheranA aMgAre, dhage hRdaya A mAruM; marAvI priyAne, lohIthI raMgyuM aMga mAruM, kapAvI nAjukalatAne karyuM meM karma A kALuM." rAjAnA A akAryathI badhA AbhA thaI gayA. eka bIjAnA meM jevA lAgyA, vAta nagaramAM pANImAM tela bIdunI jema prasarI gaI. rANI varga paNa vilApa karavA lAge, badhe hAhAkAra thaI gayo. kSaNa pahelAne AnaMda sukAI gayo. cArekora zoka saMtApa DhaLAI rahA, maMtrIo, gajazeTha ane sevake paNa eka bIjanAM meM takAsatA zuM elavuM tenA vicAramAM paDI gayA. bIjItarapha rAjAnA pazcAsApane pAra nahato, "mahArAja ? have zuM thAya? zAMta thAo zAMta thAo." pitAnI jAtane tiraskAranI najare jete rAjA pazcAtApanI AgamAM jalI rahyo hato. hajAre vIMchInA DaMkhanI vedanA anubhavI rahyo hato, sItkAra upara sItkAra karI rahyo hate. hA! hA ! "lohInA DAghA, hajI sukAyA nathI pApanAM kAmo are! visarAyAM nathI; retI kakaLatI priyAne, kaMgAla kIdhI rakhaDatI, mahelAtamAM vasanArane, kIdhI gharoghara bhaTakatI." pazcAttApa rUpI kI rAjAnuM hRdaya ketarI rahyo hato, pitAnA akAryathI eka AMkhe zrAvaNa ne bIjI AMkhe bhAdare vahevaDAvato rAjA codhAra AMsuDAM pADI rahyo hato. are bagaDelI bAjI have zI rIte sudharI zake? kuNI kumaLI khilelI kemaLa latAne meM pApIe bALI bhasma karI nAkhI. mArAM e navaprasUti bALakanuM zuM thayuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 - pRthvIcaMdra ane guNasAgara haze ! are e mArI priyAnuM moM mane koNa batAve! enuM manahara hasamukhu vadana huM kyAre nihALIza ! e akSata aMgopAMgavAlI priyA mane koI batAve? e nirdoSa priyAne saMtApI-du:khI karI huM hajI jIvuM chuM? are hRdaya! tuM phATI jA, phATI jA, bhuMDa kAma karatAM leza paNa vicAra, nahi karanAra he niSphara ! nirdaya! have tane jIvatAM lAja nathI AvatI ? priyAne marAvI nAkhI have duniyAne zuM mAM batAvavA tuM jIve che ?, viNasI jA, kuTIjA." dubhAvI je satI nArI, jIvyA te zuM muA te zuM ? nirdoSa prajAne saMtApI, jIvyA te zuM muA te zuM ?, karI jArI vyabhicArI, jIvyA te zuM muA to zuM ? - rIbAvI je bhalI nArI, jIvyA to zuM muA te zuM ? mAre have te A mahAna pApanuM prAyazcitta karavuM joIe, nirdoSa ane pavitra priyAne marAvI nAkhI kayA sukhane mATe mAre jIvavuM joIe? maMtrIzvara! nagaranI bahAra tame kASTa ekatra karI cahe taiyAra karAve, jemAM ar mArA pApI dehane jalAvo ? basa! eja nizcaya maMtrIzvara jema bane tema ceha tAkIde taiyAra karAve." kSata upara kSAranI jema kASTabhakSaNanI vAta sArAya - nagaramAM prasarI gai. badhIya nagarI halamalI gaI. rANIe karUNa rUdana karavA lAgI. maMtrIo aneka rIte rAjAne samajAvavA lAgyA, moTA moTA rAjapurUSa, nagaranA mahAjana rAjAne vinavavA lAgyA. rAjA mahela AgavI aneka mAnavInAM jutha ubharAvA lAgyAM, zeksAgaramAM DubelA badhAya raDI rahyA hatA, nagaranI nArIo paNa vilApa karatI, dhAra AMsuDAM pADI rahI hatI. e bhayaMkara divase mAtA e pitAnAM bALakane paNa dhavaDAvavAM choDI dIdhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha 5 rAjAne jIvatA rAkhavA mATe aneka prayatnA thavA lAgyA. aneka loko araja karavA lAgyA. "are narezvara ! tame eka tA mahAna akArya karyuM, have vaLI bIjI ethIya mahAna akArya karI zA mATe dAjhelA upara agArA nAkhavAnI icchA karo che ? sa'sAramAM bhIrU prANIonA Apa AdhAra che, Apa ja jyAre dhIratA cheADI dezeA tyAre amArA badhAnI zI gati ? bAlaka paNa gharane khALIne ajavALuM karatA nathI. Apa jarA tA vicAra karo ? dha mATe imArata phANa teADI pADe ?", matrIonI aneka prakAranI AjIjI chatAM zakharAja azva upara svArthane nagaranI bahAra baLI bharavAne cAlyeA. e maLatA jIgaramAM kAinI AjIjI ThaMDuM jaLa reDI zakI nahI. dhagadhagatA hRdayavALA rAjA pAtAnA nizcayamAM aDaga hatA. tenA pazcAttApathI dhagadhagatA haiyAnA Aveza rokavAne kAI samartha thayu nahI. rAjA agni bhakSaNa karavAne naMdanavanamAM AbyA jANI aneka janAM rUdana karavA lAgyA, nagaranI khAnadAna ane uccakuTuMbanI nArIo chAtI kUTatI rUdana karavA lAgI, rAjAnI pAchaLa maMtrI vargo, mahAjana temaja rAjyAdhikArI purUSA AvI paheocyA rAjAnA nizcayane koi rIte pheravavA joIe paNa kai rIte ? koinI zIkhAmaNa ke vinatinI asara rAjAne thai nahI ane rAjAe jayAre cehamAM baLI maravAnI taiyArI karavA mAMDI tyAre bIjo koI upAya nahI cAlavAthI gaja zeThe rate raDate vinaMti karI. "svAmI ! ahI' najIkamAM jInezvara bhagavAnanA prAsAda che te Apa prathama vItarAga bhagavAnanI puSpa vagerethI pUjA karI cA" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara parabhavanuM bhAtu sAthe Avatu jANI rAjAe te zeThanuM vacana mAnya karyuM, raDe bhAve snAna karI puSpAdithI nezvaranI mahAna bhakti karI te pachI najIkamAM rahelA amita teja nAmanA jJAnI munIzvara pAse gajazeTha rAjAne laI gaye, rAjAe gurUne vaMdana karyuM, jJAnI gurUe rAjAnI muzkelI jANI upadeza Ape. janma, jarA ane mRtyuthI bharapura A saMsArasAgara rega, zeka, Adhi, vyAdhi ane upAdhithI bharela che. temAM devatA, nArakI, manuSya ane tiryaMca e cAre yAtimAM bamaNa karatA prANIo anaMta dukha bhogave che. kodha, mAna, mAyA ane lobharapI cAre sapethI DasAyelA prANIo saMsAramAM aneka prakAranA vicitra kilakilATa karI rahyA che. krodha e AtmAne adhogati laI janAre bhayaMkara durguNa che. krodhane vaza thayelA prANuo he rAjana! tArI mAphaka kyA anarthane nathI karatA? dIdhAdhIna para Aleka ane paralokamAM du:khane ja bhajanArA thAya che. e bhayaMkara krodha sarSathI DasAlo pagharAjA kAMi ochA anathane pAmyo nathI. " e padmarAjA keNu? ane zI rIte anarthane pAmyo?rAjA zaMkha bhUpatie gurUmahArAjane pUchyuM kASTabhakSaNa mATe taiyAra thayelA rAjAne gajazeThe eka rIte vilaMba karAvavA mATe vacamAM jInapUjana ane gurU vaMdana e be mahAna prasaMge ubhA karyA. e banne prasaMge zAjanA dhagadhagatA haiyAne AzvAsanarUpa hevAthI rAjA e masaMge ujavI levA taiyAra thaye, janapUjana karI gurUvAno lAbha lIdho, gurU vaMdanane lAbha letAM parabhavanA sArA bhAgyodaye upadeza sAMbhaLavAnI taka maLI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 57 ane temAMya pAchI sAMbhaLavAnI jIjJAsA jAgRta thai pApatA udbhaya chatAM du:khamAM paNa mahAna purUSanuM puNya guptapaNe koi ajaba rIte kAma kare che. rAjAnI AturatA jANI gurU mahArAje kahyuM, "rAjana! e padmarAjAnuM kathAnaka paNa tAre sAMbhaLavA jevuM che, tArA nimitta karIne A badhI padmAne paNa e kathAnaka sAMbhaLavAthI lAbha thaze, 7 padmarAjA koho pIiM paNAsera, mANo vijayanAsaNo / mAyA mittANi nAsei, loho savvaviNAsaNo // 6 // bhAvA--jagatamAM krodha prItinA nAza kare che, mAna vinayanA nAza kare che, mAyA mitratAnA nAza kare che, tyAre lAbha sarvanAza kare che. pUrva padmapura nagaramAM lakSmIne priya, nyAyaparAyaNa padma nAme rAjA hatA. eka divase rAjayArikAe pharavA jatA rAjAe vaNazeThanI addabhUta lAvaNyavatI ane sakhIo sAthe krIDA karatI kanyAne joi. aMta:puramAM aneka rANIo hAvA chatAM padmarAja e kanyAnA sauMdaryAM. upara divAnA thaI gayA-mAgaNI karI paraNI gayA. paraNIne rAjakAryanA vyavasAyane age kahA ke kanyAnA durbhAgye kahA rAjA kanyAne bhUlI gayA. aneka varSonAM vhANAM vahI gayA pachI rAjAe pharI e mArge jatAM e kanyA prauDha yuvatIne joI. sudara vajra ane AbhUSaNa - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rahita mAtra sAdA pASAmAM hovA chatAM paNa AkarSaNa thavAthI rAjAe maMtrIne pUchyuM "A yuvatI koNa che?'.' pUrve Ape paraNIne tajI dIdhelI vaNazeThanI kanyA ane ApanI dharmapatnI che ? maMtrInI vAta sAMbhaLI rAjAne pazcAttApa thaye "are! AvI kulIna strIne paraNIne meM tajI dIdhI te sArUM karyuM nahi." rAjAe e strIne potAnA aMta:puramAM teDAvI, rAjakAryathI paravArI nizA samaye rAjA vahelA vahelA navI patnInA mahele gayo, navIna navoDhA patnIne jotAM rAjAe kahyuM. "priye! paraNIne meM tane tajI dIdhI e mAro a5rAdha mApha karaje. rAjAnI lAgaNI jANI rANI bolI. mahArAja ! emAM Apane zuM doSa? mArA parabhavanAM pApa, ke jethI mane ApanA darzanano lAbha maLyo nahi. pitAnA deSane janArI rANIne jANI rAjA manamAM khuzI tha. e navoDhA nArIe paraNyA pachInI pahelI rAtrI Aje ja rAjA sAthe sukhamAM vyatIta karI. rAjAe zaramane mukAvI eTale ratikalAmAM praviNa e nArIe zaramane tajI kAmakalAnI aneka kuzaLatAo batAvI-pragaTa karI. rAjAne khuba rachata karyo. pApane lIdhe jagatamAM kaI vakhate guNa paNa doSane mATe thAya che e niyamane anusarIne kAmakaLAmAM A nArInI apUrva caturAI jANI rAjAnA manamAM saheja zaMkA thaI AvI. "bhega vilAsa bhegavyA vagara bhalA A strI AvuM kauzalya zI rIte jANI zake ? nakkI A nArI jArI vijArI ramanArI che. zaMkAne vaza thayelA rAjAe tarata ja mArI nAMkhavAne vicAra karyo, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha pa9 - - - - -- - -- - paNa strI avadhyA hovAthI ene jagalamAM rakhaDatI mukI devI jethI te ApoApa mRtyune pAmI jaze. rAjAone zuM ? vicAra thayo ke tarata ja ene amala, maMtrIne belAvI rAjAe tarata ja pitAnI hakIkata kahIne e rANIne hiMsaka prANIone zikAra thavA jagalamAM choDI devAne hukama karyo. samayane jANanAra maMtrIe atyAre rAjAne kaMi paNa zikhAmaNa na ApatAM temanI vAta kabula karI dIdhI. navI rANIne jaMgalamAM choDavAne bahAne laI gaye ne pitAnA mahelanA bheMyarAmAM guptapaNe chupAvI dIdhI. e raDatI nArIne dhIraja ApI, buddhinidhAna maMtrI rAjA pAse Avyo potAnA manane bhAra have halake thaye hevAthI rAjA khuzamIjAjamAM maMtrIo ane sabhAsado sAthe vArtAlApa karI rahyA hatA, maMtrIe paNa avicArI rAjAnuM zalya dUra thAya tevI eka ramuja bharI kathA kahevA vicAra karyo mahArAja ! ApaNA nagaramAM eka AzcaryakArI banAva banyo che te ApanA jANavAmAM AvyuM ke ? maMtrIe zarUAta karI, kahI saMbhaLAve te vAra, zI navAInI e vAta che?" rAjA sahita anya sabhAsado paNa maMtrInI vArtA sAMbhaLavAne adhIrA thayA. ApaNuM nagaramAM dhanya nAme eka zreNI hato. tene zrImatI nAmanI bhAryAthI cAra putro thayA, dhana, dhanada, dharma ane soma, e cAre putrane paraNAvI zeThe potAnA dhaMdhAmAM pAraMgata karyA. eka divasa dhanya zeTha bImAra thayA, e bImArIe bhayaMkara rUpa dhAraNa karyuM, zeThane maraNakAla samIpe AvyA, tyAre sagAMsaMbaMdhI vagere badhAM bhegAM thayAM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara temanA AgrahathI zeThe putrone zikhAmaNa dIdhI." tame cAre bhAI saMpIne raheje, nAnA moTAnI maryAdA sAcavIne raheze to kalezane saMbhava nahI rahe chatAMya je judA thAo to A khaMDanI cAre dizAe (khuNe) cAra kaLaza dATelA che te tamAre anukrame laI levA. te pachI dhanyazeTha mRtyu pAmI gayA, temanI uttara kriyA karI keTalAka samaya teo saMpIne rahyA paNa strIonI khaTapaTe temane judA karyA cAre khuNethI temaNe kalaza kADhI lIdhA. dhananA kIzamAMthI dhuLa nikaLI, dhanadanA kaLazamAMthI hADakAM nIkaLyAM, dharmanA kalazamAMthI zAhI nikaLI tyAre temanA kaLazamAMthI suvarNa mahero nikaLI. sema te rAjI rAjI thaI gayo. paNa pelA traNe jhaMkhavANA phIkA paDI gayA. A apUrva banAvathI sagAM saMbaMdhI paNa bhegAM thaI gayAM, eka bIjA vAdavivAda karavA lAgyA, paNa soma potAnAmAMthI bhAga ApavA rAjI nahato jethI sagAM saMbaMdhI paNa temanA 'vivAdano niveDo lAvI zakyA nahI. badhA vicAra karavA lAgyAM enA pitA DAhyA chatAM A traNe moTA bhAIene ke gerainsApha karyo?" traNe meTA bhAIo paNa pitAne oLadevA lAgyA. are! ApaNuM pitAe nAnA bhAine badhuM ApI ApapaNane mArI nAkhyA. tyAre nAnA bhAIe kAMI na ApyuM, emane insApha keIe na karyo?" rAjAe vacamAM maMtrIne pUchayuM, cha mAsa sudhI teo rAjakacerImAM InsApha karAvA AvyA chatAM nyAya nahI malavAthI nirAza thaIne cAre bhAI paradeza gayA, mArgamAM kaI eka gAmamAM teo jaI caDyA. gAmanA cAre-cakale beThelA vRddha pazupAle temane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha - - - joyA. pazupAla gAmane paTela ane paMDita hato teNe A. cArene paradezI jANI pUchyuM. kayAMthI Ave che kyAM jAo cho ?' pazupAlanI vANI sAMbhaLI cAre bAMdhe tenI pAse AvyA, namIne potAnI hakIkta vRddha pazupAlane temaNe kahI saMbhaLAvI. temanI hakIkata sAMbhaLI pazupAla bolya. "pu! tamArA pitA vidvAna ane DAhyA che temaNe tamArA cArenuM hita kareluM che ema lAge che." zI rIte? he pUjya! to amane samajAve? amAre vivAda nivAre e musApharIthI kaMTALelA cAre bAMdha bolyA, "putro! tamArA pitA vicakSaNa hovAthI mane lAge che ke je putrane je yogya hatu teja tene ApeluM che. meTAnA kaLazamAM dhULa nikaLavAthI e putrane jamIna jAyagA khetIvADI badhuM ApI dIdhuM che. bIjAnA kaLazamAM hADakAM nikaLyAM tenI matalaba e ke tene gAya, bheMsa, baLada, gheDA vagere ApeluM che ema samajavuM. trIjAne zAhI ApavAthI dukAnane vyavasAya, khAtAM, patarAM, dastAvejo, rAjasevA vagere jeno nibhAva lakhavA uparaja cAle che te badhuM ene soMpI dIdhuM, ane ceAthe je bAlaka ane mAne che tene keIpaNa vyavasAyanI ajJatAne lIdhe gharanI suvarNa mahAre eTale rokaDa rakama ApI che. A satya InsApha che, chatAM emAM have jene adhiku yA ochuM bhAge AvatuM hoya temaNe pitapotAnA bhAgamAM AvatI vastuonI kImata gaNI saravALo kare eTale tarataja khabara paDI jaze. chatAM capaLa lakSmInA mATe tame DAhA thaIne aMdaraaMdara jhADaze nahi." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara pazupAlanI vANI sAMbhaLI cAre manamAM rAjI thayA. cAre samajyA ke pitAe insApha kharAkhara karyo che. cArenA bhAgamAM lagabhaga DhAlata paNa sarakhIja Ave che jethI manamAM rAjI thaI pazupAlanA pagamAM paDayA. peAtAnA vivAda bhAgavAthI enA bahu bahu AbhAra mAnyA temaja meTA traNe bhAIoe nAnA bhAine je viDambanA karI hatI tenI kSamA mAgI. badhA haLImaLI eka thaI pazupAlanI rajA laI pAtAne ghera AvyA. khuzI thayA chatA cAre aMAe varSApana maheAtsava karyo. dara matrInI A vArtA sAMbhaLI sarve sabhyAe AnadathI mastaka dhuNAvavA mAMDathAM, rAjA paNa pazupAlanI insApha karavAnI cAlAkIthI cita thayA te pazupAle adhu zI rIte jANyu haze? chatAMya lAyana pazupAle pAtAnI hoMzIyArIthI cArenA vivAda bhAgI nyAya karI dIdhA tema priyA paNa zAstrajJa hAvAthI kAmazAsranI nipuNatAne lIdhe kAmakalAthI mane rajIta kare teA e sa`bhavata che, nAhaka enA upara za'kA lAvI me' ene jaMgalamAM hiMsaka jAnavaranA zikAra banAvI dIdhI." rAjA padma pazcAttApanI AgamAM jalI rahyo. maMtrIe rAjAnA hRdaya palaTA pArakhyA zAka sAgaramAM magna thayelA rAjA maravA mATe taiyAra thaI gayA. huM maMtrI! me mahA pApakarma karyu che. kAmazAstrane jANanArI nirdoSa ane pavitra sIratnane meM marAvI nAkhI. pitAnA ghera mukhamAM rahelI e zuddha priyAne meM... du:khanA mahIsAgaramAM dhakelI dIdhI. hA ! hA ! mArAM pApa ! amApa che mATe have prANAne dhAravA huM samartha nathI. agninI cahu khaDakAva jemAM maLIne huM pApanuM prAyazcita karIza." rAjAne kharekharA pazcAttApa thatA jANI, tavIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ekavIza bhavana nehasaMbaMdha maMtrIe rAjAne khAnagImAM kahyuM svAmina! Apa dhIraja dhiro! ApanI priyA hajI hayAta che. Apa pazcAttApa na kare." - rAjAnI AjJAthI maMtrIe nIzAne samaye gupta sthAnike rakSaNa karelI rAjapatnIne rAjA samakSa raju karI, e priyAne sAkSAta joI rAjA maMtrIne bheTI paDyo "vayasya! tuM mAre khare mitra che! mArI priyAnuM rakSaNa karI te Aje mane navajIvana ApyuM. mAruM jIvana bacAvyuM, maMtrIne satkAra, sanmAna karI rAjAe tene khyAla karI dIdho ne e priyAmAM vizeSa anurakta thaze ane rAjA sukhamAM kALa nirgamana karavA lAgyo. "e padmarAjAnI mAphaka tuM paNa strIne tyAga karI have mRtyu sAthe bheTavAne taiyAra thayo che kema kharuMne? paNa dhamajanee bIjAnA nAzanI jema pitAno nAza na kare. jagatamAM AtmaghAta-ApaghAta samAna mahAna pApa bIju keI nathI, mATe AtmaghAtaja je kare che te pachI enA karatAM sarva duHkhane nAza karanAra ane sugama evo Ata dharma kema na Acaravo? - jJAnI muni amitatejane upadeza sAMbhaLavA chatAMya rAjAnA manane vicAra kAMI badalAye nahi. "bhagavAna ! du:kha dAvAnalathI baLelA mArA jevAnI vAta ja zI karavI ? Apa mane dharmarUpI zaMkhela Apo ! jethI bhavAMtaramAM mArA AtmAnI zubha gati thAya." rAjana ! mohane Adhina thayelA tuM hajI mRtyune Icache che zuM? padmarAjAnI mAphaka jIvato nara bhadrA pAmaze, ene vicAra? jarA te dhIraja dhara ?' | svAmina! dhIraja te zI rIte rahe? meM pApIe marAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhAkhelI priyA kAMI pAchI mane male tema che rAInA bhAva rAte vahI gayA! meM pApIe hAtha AveluM ciMtAmaNiratna samudramAM pheMkI dIdhuM. have zuM thAya ? rAjAne pazcAttApa joI gurU bolyA, "rAjana! du:khathI huM muMjhAI gayo che paNa dhIraja dharavAthI badhuMya sArUM thazedharmanA prabhAvathI tAruM sArUM thaze, kAraNake nirAzAmAM amara AzA chupAI che. te mATe kapilanuM AkhyAna sAMbhaLa, eka bhula karI tenA upara bIjI bhula karanAra kapilanI mAphaka anartha karanAra nathI. >> kapila brAhmaNa suyaNANa niddhaNataM, kuNai kula baaliyaannvihv| . icchRNaniSphalataM, ghiratthu buddhiM payAvaiNo // 1 // . bhAvArtha-paMDita ane guNavAna purUSane nirdhana banAvyA, kulavAna putrIone vidhavApaNu ane zeraDIne phala vagaranI karanAra prajApati(brahmA)nI buddhine dhikkAra thAo." pUrvakAlane viSe gaMgA nadIne kinAre rahelA keIka saMnivezamAM khaTa karmamAM tatpara ane dIvasamAM traNavAra snAna karanAra kapila nAme brAhmaNa rahetA hatA. zaucakriyAmAM tatpara evo te brAhmaNa apavitra thavAnA DarathI gherathI bahAra paNa kavacitaja nikaLato hato ke mANasa jarA aDI jAya to snAna karato, kutara, bIlADAno jarA sparza thAya toya nAhI nAkhato, gAya bheMsa kutarAM bIlADAM Adi jAnavaranA karelAM mutra ke viSTA oLaMgavI paDe ke emAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha bhUle cuke paga paDI jAya teya nAhI nAkhate divasa bharamAM te jANe keTalIya vAra nAhI nAMkhato haze. evA te zaucamAM custa kapilanA manamAM zauca saMbaMdhI aneka vicAre AvatA hatA. "gAya, bheMsa kutarAM bIlADAM Adi aneka pazuoe rAtadivasa viSTA ane mutra karelAM evA apavitra mArgamAM cAlanAra brAhmaNano zaucadharma zI rIte rahe? temaja je bhUmi upara sArAya varSa daramiyAna aneka pazuoe viSTA ane mutra karelAM hoya, te bhUminI e apavitratA varSAkAle varasAdathI dhevAine badhI nadI ke talAvamAM taNAI jAya che e nadI ke taLAvamAM snAna karanAre brAhmaNa zI rIte pavitra thAya? satya vAta to e che ke zaucadharma pALanArane zaucadharma vastImAM rahevAthI sacavAtuM nathI. manu. dhya ane pazuthI rahita samudranI madhyamAM kaI dvIpa heya to tyAM rahevAthI zaucadharma barAbara pALI zakAya. aneka vicArothI ane pitAne zaucadharma barAbara nahI paLavAthI dubhAto te kapila duHkhe du:khe kAla vyatIta karato hato. ekadA keI nAvikanA mukhathI eNe sAMbhaLyuM ke "samudranI madhyamAM zeraDInA vADhathI bharapura abhaya nAme dvIpa che. manuSya ane pazuthI rahita e dvIpamAM zaucadharma barAbara pALI zakAya, khalAsInI A prakAranI vANI sAMbhaLI kapile abhayadvIpa javAnI taiyArI karI : sagAM saMbaMdhI ane snehIjanoe aneka rIte samajAvavA chatAM keInuM vacana nahI svIkAratAM sarvane snehano tyAga karIne kapiva vahANumAM besI abhayadvIpa cAlyA tAvike paNa abhayadvIpamAM kapilane mukI dIdho, janazunya abhayadvIpamAM ekAkI kapila vAvaDIonA pANIthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAja traNavAra snAna karatA ne IkSanu bhakSaNa karI saMdhyA karatA hatA. keTalAka divasa jatAM rAja IkSanuM bhakSaNa karavAthI pAtAnA dAMtathI i-zeraDIne chelavA jatAM enA ane hATha phATI javA lAgyA. jethI acAnaka kapilanA manamAM vicAra sphuryAM. "A sRSTinA racanAra prajApatibrahmA buddhi vagaranA tA kharA ja. dareka nAnA moTA vRkSone kuLa sarajyAM tema zeraDIne phala banAvyAM hAta teA kevuM sArU ? jo ke ApaNA dezamAM tA zeraDIne phala AvatAM nathI paNa ahIMyAM A dvIpanA mahimAthI kadAca phaLa AvatAM haze kharAM ! ema vicAratA kapila cAre kAra bhramaNa karatA zeraDInAM kula zAdhavA lAgyA. pUrve vahANanA bhAMgavAthI tyAM AvI caDelA koIka vaNIkanI sUryanI garamIthI sukAI gayelI viSTAne joi te kapIla zeraDInA phUlanI bhrAMtithI cAkhavA lAgyA, esvAda chatAM te AkhA baMdha karI parANe parANe khAi gayA. ane pachItA te sukAi gayelI pAtAnI viSTA paNa seraDInA phUlanI bhramaNAe khAI javA lAgyA. zaucamAM tritratA mAnanArA acinI gartAmAM gabaDI paDayo. ane bhAna paNa na rahyuM ke pAte zu karI rahyo hatA. brahmAnI bhUlA zodhanArAne lAgyuM ke pAte vyAjabI karI rahyo che. eka divase pelA vaNIka acAnaka kapilane bheTI gayA, manuSyanA sahavAsathI dUra rahelAne ghaNA divase . A dvIpamAM manuSyane jovAthI sneha thayA. are bhAi ! tame zarIranA nibhAva zI rIte karo che ? kapile pUchyuM sukhI tA ne? majhA che ne ?" zeraDInuM bhakSaNa karIne " pelA vaNI ke uttara ApyA. "zaraDInAM phUla tame khAtA nathI ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha enAM phala vaLI kevAM hoya ! vaNaka Azcarya pA kema tame joyAM nathI. cAlo batAvuM? ja batAve che? Azcarya pAmela vaNIka brAhmaNanI pUThe cAlyo pitAnAM mAnelAM phala kapile batAvavAthI vaNIka kapilanI beTI bhramaNAthI bahu du:khI thayA. "arere ! A bicAro kapila ajJAnathI viSTAne phala mAnI beThe che, A phala tame cAkhyAM che vArU vaNake AturatAthI hA! ghaNI vAra 9) abhimAnathI saMtoSapUrvaka kapile javAba Apyo. "e svAdamAM kevAM lAge che?vaNaka tenI mUrkhatA para jarI ha . pahela vahelAM te kharAba lAgelAM paNa have dhIre dhIre ThIka mAphaka AvatAM jAya che he?" kapila brAhmaNanI mUrkhAI upara vaNIka ho. - "keTalA divasathI A phala khAo cho ?" lagabhaga eka mAsa thayo! kapila abhimAnacUrvaka bo . ne kapilanI vANI sAMbhaLI vaNIka bo. kapila ! tu bhIMta bhUlI gayo che. eka evA pApane mArge tuM caDI gayo che te tuM samajaze nahi, tAre zauca dharma sAcavavA jatAM tuM azucinuM bhakSaNa karavAnI hade pahoMcI gayo che tuM pAdanuM rakSaNa karavA jatAM lAkaDIthI mastaka phaDI rahyo che. jarA mAtra azucithI bhaya pAmela tuM azucithI bacavAne ahiM Avyo paNa ahIM te azucinuM bhakSaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karavAmAM pAchuM pharIneya joyuM nathI. je bhayathI tu nA hato te bhaya to tArI AgaLa ja AvI gayo te tuM jANI paNa zakyo nahi. zeraDIne phala nathI detAM e sarva sAdhAraNa bAbata che. bALaka paNa jANI zake evI vAtanI te azraddhA karIne viSTAnuM bhakSaNa karI tArA AtmAne - apavitra karyo tamArI vAta barAbara nathI. manuSya rahita dvIpamAM viSTA kyAMthI ?" tuM ane huM bane to chIe ne? ApaNe viSTA paNa karIe chIe ke nahi tene te jarI vicAra kara te to kaThINa che ne AviSTA to DhIlI pAcI hoya che ghaNA divasa thavAthI temaja sUryanI garamIthI te sukAIne kaThINa thaI jAya.. vaNIkanI vANIthI tatvane samajela kapila mithyAabhimAnane choDI mAthuM kuTavA lAgya, vilApa karato pitAnA kRtyanI niMdA karavA lAgyo "mane dhikkAra thAo. meM A zuM karyuM? are ! dudeva!te mArI upara zu julama : karyo che. AvI krura mazkarI karI mArI bUrI dazA karIzuM tu rAjI thayo? hA ! hA! vidhAtA ! te kyA bhavanuM vera vAryuM? traNavAra snAna karI saMdhyA karanAra mArA jevA sarvottama narazreSTha brAhmaNanI te A hAlata karI! sagAM saMbaMdhInA snehane choDIne zauca dharma sAcavavA AvA. ekAMta sthaLamAM Avyo toe duSTa vidhie ahIyAM mArI pAse azucinuM bhakSaNa karAvI mane nApAka banAvyA hA! hA, dhigujAti kapilane vilApa karate jANI vaNIka che, mitra? have je thayuM te thayuM. te tArA hAthe bhUla karIne pachI tu devane doSa kema Ape che? jANI bujha, irAdApUrvaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - = = ekavIza bhavane snehasaMbaMdha pote aparAdha karIne pachI niraparAdhI deva upara kepa karo e te kayAMne nyAya? kapila ! jagatamAM paNa evo mAnavI svabhAva ja che ke kaI paNa kArya sAruM thayuM hoya to tene jaza pote laI le che ane je bagaDI jAya ke emAMthI koI utpAta thAya te tenA doSano Topalo manuSya deva upara nAkhe che. e te kAMI nyAya ? hA ! hA! paNa A mArUM kRtya to akSamya che. kyAM jAu? zuM karuM? zaucadharmathI pavitra evA mArI A dazA ! kevI bUrI dazA ?" kapila pazcAttApa karavA lAgyo. paNa e tArA zauca dharmane tuM hajIya mAne che? bAhya zaucathI je pavitra thavAtuM heya-pApa rahita thavAtuM hoya te nadI ke talAvamAM mAchalAM ke deDakAM ghaNuMya hAya che. tArA vicAra mujaba to e siddhAM mokSamAM pahoMcavAM joIe kema bane? kutarAM bilADAMya nadImAM ghaNIvAra snAna kare che. e snAna mAtrathI zarIranI aMdara raheluM ne AtmAne vaLageluM pApa jatuM nathI. pApane kADhavA mATe to mananI zaucatA (zuddhatA) vacananI zaucatA (satyavacana)ne kAyAnI zaucatA (brahmacarya) joIe. bAhya snAna te ahaMkAra temaja rAgAdikane vadhAranAruM che kapila !? : are! are ! tamArI vAta have samajAya che. bAhA zaucamAM jema jema vadhAre custa thato gayo tema tema huM azucinI bhAre khAImAM uthalI paDyo have mAruM zuM thaze ? huM pavitra paNa zI rIte thai zakIza." dhiNa jAti kapilanI AMkho have barAbara udhaDI gaI hatI. badhuMya raMdhAyA pachI have DahApaNa AvyuM hatuM, sagAM saMbaMdhIoe tane samajAvyo toya tuM samaja nahI. emane snehane tyAga karI ahI AvyuM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zaucanA marmI tuM barAbara samajI zakyA nahI. je zaucanuM rakSaNa karavA tu" zarIrane navarAvI sApha rAkhatA hatA, ane snAna karavAthI pavitra thayeluM mAnatA hatA paNa zarIra tA aMdara azucithIja bhareluM che. hADa, mAMsa, rUdhira, Adi aneka apavitra vastuothI bharelAne pavitra mAnavAmAM te kAMI ochI bhUla karI nathI ! aMtaraMga krodhAdika zatruone jItavAne to mananI zuddhatA joie, pavitra vicAro joie. A dhyAna ane raudradhyAnane dUra karI manane dharmadhyAnamAM joDavuM joie. snAna khicArU zu karI zake? e tA mAnavInA pApane vadhArI zake !" vaNIkanAM vacana sAMbhaLI pilanA gava osarI gayA, kAyAmAM kalyANa mAnanArAnA have hradaya palaTA thayA. jo kapila ! vastutAe azuci tA ApaNAM pApukaryuM che teja azuci che ane puNya karaNI teja pavitratAzuci eTale zuddhi che, paNa pANIthI zuddhatA niraka che, sarve prANIone viSe dayAbhAva, mana, vacana ane kAyAthI IMvicAne kAbumAM rAkhavI, ane pApa vicArathI dUra rahevuM krodhAdikanA nigraha karavA ethI adhika zuci zrIjI kI che vAr? zAstramAM kahyuM che ke kuvAnA pANIthI snAna karavuM. adhama che, nadInA vahetA pANIthI snAna karavuM madhyama kahyuM che, vAva ane talAvamAM snAna karavAnI tA zAstrakArA sApha nA pADe che paNa vajrathI gaLelA evA pavitra jaLathI peAtAne ghera snAna karavuM te uttama che. ane temAMya devAe~na mATe ke evA keAI dharma kAryo nimitte snAna karavuM te uttamAttama snAna kaheluM che. bAkI teA ghaNA jaLathI snAna karavA chatAM paNa bAhyUmalanIya kharAkhara zuddhi thatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa kha dha 71 nathI. tA pachI pApamaLa teA zI rIte dUra thai zake ? dharmanA athIjanA tA bAhya zuddhi karatAM AtmAne zuddha karavA tarapha vadhAre dhyAna Ape. temAMya amuka prasaMgAmAM tA mAhya azuci paNa manuSyane apavitra banAvI zakatI nathI, mATI deva yAtrA ke maheAtsaveAmAM,meLAmAM, vivAhakA mAM, rAjadarzana karavA jatAM, citta saMbhramayukta heya tyAre, ke saMgrAmamAM, ane rAjamArgomAM spardhAspa mAnavIne apavitra karatA nathI." "bhAi! tame zuca azucinA bhedanuM prakaraNa ThIka spaSTa karyuM, tamArI A dharma carcAe mArA hRdayamAM ghaNI sArI asara karI paNa te ghaNI meDI thai, pahelethI A samajAyu haiAta tA huM eka mahA pAtakamAMthI bacI jAta ", haze! gaI tithinA brAhmaNa paNa vicAra na kare ! jo pavitra kANu che e paNa jarA samajI le! pRthvInI aMdara raheluM pANI pavitra kahevAya che, pativratA strIya pavitra kahevAya che, temaja prajAnuM kalyANa karanArA rAjA pavitra kahevAya che, ane je brahmacArI che te sadAya pavitra gaNAya che, kSamA, zubhavicAra ane niLatAthI mana pavitra gaNAya che. sAcu beAlavAthI vacana pavitra gaNAya che. temaja brahmacarya Adi kAyAnA zuddha vyavahArathI zarIra snAna karyA vagara paNa zuddha thAya che vaLI je parastrI ane paradravya ane pArakI IrSyA karavAthI dUra rahe che te vagarasnAne paNa pavitra che. paraMtu jenuM citta haMmezAM pApa vyApAra agara teA bIjAnuM bhurU citavavAmAMja rakta rahelu che, te citta ja azucimaya che. je jIThuM elI rAta divasa bIjAne chetarI rahyo che tenuMja mukha azucivALu` che. temaja jIvajJAtAdika pApa karIne je duSTa kAryo karI rahyo che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara teja azuci kAyAvALA samajavo, mATe e pramANe zuci azucine samaja, have cAla ApaNe dezamAM jaIe tyAM jJAnIne samAgama prApta karI he kapila ! tuM tArA pApanuM prAryAzcata karIne zuddha thA? prAyazcita levAnI icchAvALo kapila vaNIkanI sAthe yathAsamaye vahANano saMjoga prApta thatAM svadezamAM Avyo. banne potapotAnA kuTuMbIjanene malyA. kapila paNa e mithyAdAgrahano tyAga karI paMDitoe ApeluM prAyazcita AcarIne zuddha thayo ne sarva darzana sAmAnya dharmane yathAzaktie AvavA lAgyo. - amitateja gurUrAja kapilanuM AkhyAna saMbhaLAvatA rAjAne samajAvavA lAgyA ke "he rAjana! jevI rIte A kapila brAhmaNa jarA paNa azucinA sparza mAtrathI bhaya pAmanAre chatAM azucinuM bhakSaNa karavA lAgI gayo tema tuM paNa dukhanA bhayathI je apamRtyu aMgIkAra karIzaAtmaghAta karIza to moTA du:khanA bhArane pAmIza, jarA te vicAra kara, du:kha zA kAraNe Ave che? pUrve mahAna pApa kareluM hoya e pApathIja duHkha Ave che, prANIvadha Adi mahAna kAryathI mahAna pApa upArjita thAya che. e paraprANIvadha karatAMya AtmaghAtane adhika pApanuM kAraNa kaheluM che. mATe mRtyune vicAra choDIne du:khano nAza karanAra dharmanuM tuM ArAdhana kara ". gurUnA upadezathI rAjAnA hRdayamAM kaMIka zAMti thaI ane pUchyuM ke "bhagavAna ! e tyAga karelI ane kapAyelA hAthavALI mArI patnI atyAre kyAM haze? e mane have malaze ke! ane malaze te kyAre ? "rAjana ! dhIraja ghara, eka divasa pachI tuM saMpUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha * 3 aMgopAMgavALI, putra sahita tArI patnIne malIza. tenI sAthe ghaNA kALa sudhI rAjya samRddhi jogavI putrane rAja- gAdIe besADI patnI sahita rAjapATa chADIne tuM dIkSA grahaNa karIza" gurUnI vANI sAMbhaLI svastha thayelA rAjAe naMdanavanamAMja paDAva nAkhyo. patnIne lIdhA sivAya nagaramAM nahI javAnI pratijJAvALA rAjAe rAtrI paNa naMdanavanamAMja vyatIta karI malApa. naMdanavamAM sukhe sUtelA zekharAjane gurUnA upadezathI - svastha citta thavAthI niMdrA AvI gaI. duHkhamAM paNa mahAna purUSanuM puNya jAgrataja hoya che. gurUe rAjAnuM bhAvI kathana kahIne zAMta karyo. temaja A bhAvI kathanane sUcavanArUM ne priyajanane melApa karAvanAra eka apUrva svapna rAjAne AvyuM. moTA bhAgyane jaNAvanAra e svapnamAM rAjAe zuM joyuM ? "kaMIka phalavALI latA kalpavRkSane lAgelI te kiMIkanA chedavAthI bhumi upara paDI gai. te pAchI phaLavALI thaI ne kalpavRkSane lAgI gaI. " . e maMgalamaya svapna joine rAjA jAgRta thaye jAgrata thaye tyAre prAta:kALa thavAnI taiyArI thatI hatI. udayAcala tarapha thavAnI taiyArImAM paDelA sUryarAje potAnA arUNa sArathIne ravAne karI dIdho hato. je sUryanA AgamananI vadhAmaNI ApI rahyo hato. alpa samayamAM phaladAyI thanArA A svapnAne rAjAe gurU AgaLa nivedana karyuM. gurUe rAjAne e svapnAne paramArtha samajAvyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjana ! je tame parANune tyAga karyo. te kalpalatA chedAI bhUmipara paDelI samajavI. e lattA phaLavALI thaI eTale rANI putravatI samajavI ne kalpavRkSa ne pAchI vaLagIgaI eTale tamane paTTarANI Aje maLavI joIe. cothA prahare temAMya pareDhamAM AveluM svapna te divase ja phaLane ApanAruM thAya che mATe Aje tamane putra sahita kalAvatI malaze !" gurUnI vANI sAMbhaLI rAjA ghaNe khuzI thaye pitAne AnaMda pragaTa karato te bola" bhagavAna ! ApanA. prabhAvathI mAruM sAraMja thaze, sUrine vaMdana karI zaMkharAja naMdanavanamAM potAne utAre sthAnake Avyo. rAjAe vicAra karI dattane potAnI sanmukha bolAvI AjJA karI. "mitra! je ke lajajAthI huM tane kahevAne asamartha chuM, durbuddhivALA meM tArI dharmabhaginInuM ghaNuM anartha karyuM che, mArA e pApane bhUlI jaitu zIdhra gatie bhadane sAthe laI tapAsa karI tArI bahenane teDI lAva ! anyathA gurUe AzvAsana ApyA chatAM e je nahi maLe te avazya huM AvatI kAle kASTabhakSaNa karIza. mATe game tema karI ene samajAvIne he datta! tuM moTA mAna sahita tene teDI lAva, " "jevI AzA deva !" date rAjAnuM vacana aMgIkAra karyuM. prAta:kALamAMja dattaSi bhaTTa temaja bIjA cheDA parivAra sAthe mArate ghaDe bhakanA batAvelA mArge jagala tarapha ravAne thaye, bhaTe bhayaMkara jaMgalamAM kalAvatIne choDI hatI tyAM AvI pahoMcyA, jaMgalamAM cAre bAjue teo zodha karavA lAgyA eTalAmAM kASTa vINI rahelA tApasa upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaba dha dattanI najara paDI. hathI khuzI thayelA datta tApasane jotAMja tenI pAse AvI pUchavA lAgyA. huM tapasvI ! tame A jagalamAM putravALI agara teA najIka prasavavALI kAI srIne joi ?" 75 A teja tAsa hatA ke jenA A tarapha AvavAnA rAjanA abhyAsa hatA ne je kalAvatIne tApasanA AzramamAM teDI gayA hatA, kalAvatInA du:khanI vAtA jANatA hAvAthI tApasa A dhADedhArAne joi vicAramAM paDyo. nakkI e garIba varAkI upara A leAkeA ta utAraze." gabharAyelA tApasane joI datta mAlyA khelA elA ! e sI kyAM che? joi hAya tA jI atAvA 95 AgevAna rAjapurUSanA javAba sAMbhaLI hImata dhAraNa karatA te tapasvI elyA. are e rAMka varAkI uparathI rAjAnA kApa hajI dUra thayA nathI zuM? vagaDAmAM ekAkI rajhaLatI sukI hAtha kapAvI nAkhyA . teya rAjA dharAyA. nathI zuM ?" samAcAra malavAthI temaja daivI hajI jIvatI che ema. jANI rAjI thatA datta-e rAjapurUSa khelyA. "are bhAI ! tArI vAta jo ke satya che chatAM atyAre tA mAjI badhI. palAi gai che. AjanI sAMja sudhImAM rAjA jo devIne nahI jIe te pazcAttApathI jalatA rAjA kAbhakSaNa karaze mATe amane jhaTa e bhAgyavatInAM darzana karAvA ?" dattanI vANI sAMbhaLI sama"bhramita thayelA te badhAMne tAsAzramamAM teDI lAvyeA. datta vagere tApasa AzramamAM kulapatine namyA. TuMkANamAM kulapatine daivI saMbadhI sarve hakIkata kahI sabhaLAvI. dattanI vAta sAMbhaLI kulagurUe tarataja tApasIenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mamAMthI kalAvatIne teDAvI. kulagurUnI pAse AvelI kalAvatI datta vagerene joine pUnu du:kha sAMbhaLI AvavAthI raDI paDI, kAraNake hRdayamAM chupAyeluM-bhulAyeluM du:kha paNa peAtAnA svajanane jovAthI tAjI thAya che. kalAvatInA rUdanathI datta paNa raDavA lAgyA chatAM dhIraja dharI datta kalAvatIne kahevA lAgyA." bhagini ! A eka duSTa kA pariNAma hatA ane te tamArA karelA tame bhAgavyA, rAjAjI tA emAM nimitta mAtra hatA. mATe evI daivanI AtamAM tamAre kheda na karavA ! kAraNake prANIone A jagatamAM je sukha ke du:kha prApta thAya che emAM bIjAe tA phakta nimittabhUta che bAkI tA kharU kAraNa zubhAzubha karma viSAkaja che. saMsAramAM evA ka viSAkathIja zatru mitra thAya che tyAre svajana paNa duzmananI garaja sAre che ane te tame jAte anubhavyu che joyu che. he devI! tame jevuM dArUNa du:kha bhogavyuM che tevuM atyAre tamArA viyeAge rAjA bhAgathI rahyA che malake tamArAthI anaMtagaNa, atyAre tA pazcAttApathI pIDAtA tamArA viyAge rAjA agnimAM baLI maravAnI taiyArI karI rahyA che, tamane jovAne AkuLa vyAkuLa thayelA rAjA tamane jo sAMja sudhImAM nahI jIe te jarUra agnimAM baLI maro mATe emane jIvatA rAkhavA hoya teA ratha upara besI cAlA, rAjAne bacAvAma dattanI vANI sAMbhaLI bebAkaLI banelI kalAvatI " patinA DhASane avaguNane bhUlI jaI patine malavAne utsuka thai. kAraNake pativratA sIe pAtAnA pati bhalA hAya ke bhuMDA, paNa tenA ja hitane karanArI hoya che. kulapatine namaskAra karI tApasa ane tapasvinIonI rajA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha laI haLImaLI peAtAnA khALa putranI sAthe rathamAM besI, zaMkhapura tarapha cAlI, datta vagere sarve rAjAne malavAne utsuka thayelA zIdhragatie za'khapuranA mArga kApavA lAgyA. sUrya astAcala tarapha vegathI dhase jatA hatA sArA ya divasanA parizramathI kaMTALelA sUrya sadhyAnA sAnerI ragamAM DubI gayA hatA DhoDAdoDa karatI AchI pAtaLI vAdaLIo judAjudA abhinayAne batAvatI hasI rahI hatI. sUnA sArathI arUNa paNa peAtAnA svAmInI pa7vADe nAzI javAnI taiyArI karatA hatA, saMdhyAnI vALanI chAyA prakAzane AvarI rahI hatI. chatAM hajI AturatAthI lAvatInI pratIkSA karanAra rAjanI utsukatA vadhe jattI hatI, are zuM? jJAnInuM vacana kadApi mithyA thAya ? na kare nArAyaNa ke kalAvatI kadAca na Ave tA AvatI kAlanI uya pAmatI prabhAtakAle tA jarUra agni sAtheja mAre dAstI karavI paDaze." e vicAramAM caDelA rAjAnI vicArazreNi adhavaca sarakI gaI ne kalAvatInA ratha naMdanavanamAM AvelA rAjAe joyA. datta vagere AvIne mahArAjane namyA. AnaMnI vadhAmaNa ApI mahArAjane harSita karyAM. rAjA tyAM sabhA sthAnamAM AvyA. matrI, sAmata, mahAjana vagerene rAjA lakAte haiye malyA, mahArAjanA haiyAmAM harSI hatA, badhAMnA haiyAmAM harSI samAtA nahAtA, nadanavana atyAra sudhI smazAna jevuM zUnyakAra hatu. te have kalAvatInA AvyA pachI nadanavana samu ramaNIya anI gayuM, aneka pacara'gI dIpikAnA prakAza adhakAranA nAza karatA jhagajhagI rahyo ma'galamaya vAMditrAnAnAdathI moTA mahAtsava thaI rahyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 08. www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 78 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sabhAsthAnamAM rAjA maMtrI, sAmatane malI bheTI DIvAre potAnA nivAsasthAne Avyo. aneka dIpikAethI jhagajhagI rahelA tejamAM kalAvatInuM pavitra mukhAraviMda joyuM, e mukhAviMdane jevAne paNa asamartha e rAjA maMdamaMda DagalAM bharato kalAvatInI pAse Avyo krodhathI adhovadanavALI kalAvatIe rAjAnI sAme dRSTi paNa karI nahirAjAe potAnA hAthe enuM gauravadana uMcu karI pitAnI sAme sthira karyuM. "priye ! jarA mArI sAme to je ? nirbhAgiNI evI mArI stuti karavAthI zuM ? rAjana ! nirbhAgI ane nirgaNi to huM chuM ke jeNe tArA jevI satImAM ziramaNi nArIne viDaMbanA pamADI-du:khI karI e mAruM avicArI kRtya kSamA karaze "svAmina ! emAM tamAre zuM doSa, tamArAmAM prItivALI mAre kAMI paNa doSa na hovA chatAM tame mArI karthanA karI e mArA karmane ja doSa haze, anyathA bIjuM zuM hoI zake?" kalAvatIe potAnA karmane deSa jaNAvI rAjAnuM mana zAMta karyuM patimAM eka bhaktivALI kulavaMtI nArIo patinA chatA doSane paNa na jotAM pitAnA karmane ja doSa kADhI AtmaniMdA kare che te teM satya karI batAvyuM. "haze! e vAta javAdo. rAjA gunhegArane to ugra zikSA paNa kare! paNa kahe to kharA ke tame mane mArA kyA aparAdhanI zikSA karI? kalAvatIne prazna sAMbhaLI rAjA jhaMkhavANo paDI gaye. je vAte rAjAnA hRdayamAM zaMkA janmAvI hatI te bAbata kahevAne paNa asamartha rAjA vicAramAM paDI gayo priye! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha jo ke vaDa ane umarAnA vRkSane phala hetAM nathIne vaMjula ( ) vRkSane paNa phala hatAM nathI tevI rIte tArAmAM deSane saMbhava nathI chatAMya mArI mUrkhatAthI tArAmAM doSanI kalpanA karIne tArI kadarthanA karI" rAjAe potAnI badhI hakIkta kalAvatIne kahI saMbhaLAvI. kalAvatIe paNa potAnI bInA rAjAne kahI saMbhaLAvI. priye! tArA zIlanA prabhAvathI tArI Aphata dUra thaI. yAvata caMdradivAkarI tArI nAmanA thaI. tAruM nAma te jagatamAM amara thaI gayuM te sAthe mAruM A kalaMkaA avicArI kRtya paNa ajarAmara thaI gayuM ke tArA guNagAna karaze mArI niMdA karaze. tArI zIlasannAha gAthAe mArI kalaMka gAthAnA rAsaDA gAze." rAjAe kalAvatInA mananuM samAdhAna karatAM potAnI niMdA karavA mAMDI. "e avicArI kRtyanuM prAyazcita kayAratuMya thaI gayuM hatuM, paNa ahIM najIkamAM rahelA jJAnI gurU mahArAje upadeza ApI mane dharmamAM sthira karyo tArA punaH melApanI bhaviSyavANu saMbhaLAvI mAre saMzaya. dara karyo." rAjAnI vAta sAMbhaLIne kalAvatI belI. svAmina! ApaNe banne duHkha ane vijogamAMthI puna: sukha ane samAgamanAM amRta samAna madhura phala cAkhIe chIe te A bAlakanA puNyane ja prabhAva che paNa mane e jJAnI gurU mahArAjanAM darzana karA! jemanAM darzana karI huM pApamukta thAuM, prAta:kAle ApaNe sAthe vaMdana karavA jaizuM." sneha saMlApamAM ne kaMIka nikAnA ArAmamAM banI rAtrI kSaNavAramAM purI thaI, prAta:kAle sUrya udaya thatAM prAta:kRtyathI paravArI parivAra sahita rAjA ane rANI gura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIca' ane guNasAgara mahArAjane namaskAra karavA AvyAM. gurU mahArAjane vAMdI temanI AgaLa beThA, temanI sAthe AvelA maMtrI, sAma'ta temaja bIjA rAjyAdhikArI purUSA, anya mahAjana varga, prajJAvarga temaja strIvarga cAgya Asane beThA, pachI gurU mahArAje zIla dharmanA mAhAtmyanuM varNana karavA mAMDayu. ' zIla e prANIonuM apUrva dhana che. Apatti, du:kha ane dAridrane nAza karavAmAM zIla mahAna che. durbhAgyAdika DhASAnA nAza karI zIla icchitane apAve che. vAgha, varU, siMha ane hAthI Adi hiMsaka prANIonA bhayaneA nAza kare che. jaLa, agni, DAkinI ane zAkinInA DaranA nAza karI sukhasa pA prApta karAvI svarga ane yAvat meAkSanI lakSmIne apAve che evA pratyakSa prabhAvavALu' zIla jagatamAM vijayavaMta che. he bhavyajanA ! e zIlanuM mAhAtmya tame pratyakSapaNe joyuM che. zIlanA prabhAve kalAvatInA kapAyela hAtha navapallava thaI enAM du:kha dUra thayAM che. satI kalAvatInuM nAma enA zIla prabhAvathI bhruga juga paryaMta kAyama raheze evA zIlane pALavAnA tame udyama karo. 80 zIlathI vibhUSita thayelA naranArIone samyakttvatA guNa Ave tA emanA beDA pAra ! samyakatva azubha karmAnAM kSaya thakI utpanna thAyache azubha karmonA AvaraNa vaDe DhaMkAcelA samyakatva guNa jayAre AtmAmAM pragaTa thAyache tyAre AtmAnI badhI pariNati karI jAya che sa`sAranA svarUpamAM rakta thayelA AtmA samyakatvanA pragaDha thayA pachI muktinA lakSyavALA thaI jAya che AtmAmAM e samyakatva guNu utpanna thavA bahu dulhabha che. sa'sAramAM puNyanA prabhAvathI svaga ke manuSyanA divya bhAgA malI zake che. aneka prakAranI vidyA prApta thai zake che paNa samyakatvanI prApti tA bhavasthiti pari Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 81 pAka thayA vagara thatI nathI. e samyakatvanA prabhAvathI deva gurU ane dharmatatva jANavAnI abhilASA jAgrata thAya che prANIone e traNe tatvAnI meTAbhAgye ja prApti thAya che jarArUpI rAkSasInA pajAmAM jayAM lagI sapaDAyelA nathI, mRtyu e hajI sa` nAzanI taiyArI karI nathI, tyAMsudhImAM e traNe tatvanuM ArAdhana karI manuSya bhava sale karaze. kAraNake... ahAta gai thADI rahI, cetana aba te ceta, kALa uMdarA kAtare, uttama AyuSya kheta," rAga dveSa kaSAya, mAhu ane mithyAtvanA nAza karanAra, ADe karmane dugdha karanAra, leAkAleAkane prakAza karanAra kevalajJAne karIne sahita, bhayarahita, Ayudha, zastra, astrathI rahita, zApa ane anugrahathI vata, kAma, mAhu nidrA, tA, bhUkha, tarasa, hAsya, krIDAdvi dASAthI rahita, e aDhAra dASA rahita te devatatva kahevAya. sarve prANIone hitakArI, guNagrAhI, satyaprarUpaka, satyabhASI, zIlavAna, parigraha rahita, zatru ane mitra, lAhu ane kAMcana, strI ane tRNa, sukha ane du:kha e badhAmAM madhyasthavRttivALA gurUo, jInezvaranI AjJAnA ArAdhaka kahevAya che. temaja bhikSA mAtrathI AjIvikA calAvatAra, naka ane cAMdIne tRNavat gaNanAra, pApanA leza paNa paricayathI dUra rahenAra, chatrIza guNAne dhAraNa karanAra sArA cAritrayAna, sva ane para zAstranA jANanAra, jItegharanA mArganA prarUpaka, sAdhunA sattAvIza guNe karIne cukta evA gurU ArAdhavA yAgya jANavA, jInezvara bhagavAne dhama e prakAranA kahyo che-sAdhu ma ane zrAvakadharma, paca mahAvratanuM pAlana karavuM ane rAtrI OM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthvIcaMdra ane guNasAgara janane tyAga karavo temaja pAMca samiti ane traNa musi pALavI e sAdhuno dharma jANa. samyaka mULa bAra vratanuM pAlana karavuM e zrAvakane dharma, e rIte sAdhu ane zrAvaka dharma jInezvara bhagavAne kahelo che. e pramANe devatatva, gurUtatva ane dharmatatvane jANanAra athavA te e traNa tatvo upara zraddhA karanArA samyakatI kahevAya che. te sivAya jJAna, darzana ne cAritra rUpI je mokSamArga tenI je zraddhA te paNa samyakatva kahevAya, jInabhASita dharmanuM mUla samyakava kahevAya, - ciMtAmaNIratna, kAmadhenu ane kalpavRkSathI adhika prabhA vavALA samyakatva ratnanI jInezvara bhagavAne paNa mukata kaThe prazaMsA kare che, evA samyakatvapUrvaka aAvakanA dharmane he bhavya ja ! tame ArAdho, tamArA AtmAne bhava sAgathI tAre jJAnI gurUrAja amita tejanI dharma vANI sAMbhaLIne rAjA sahita sarve parSada prasanna thaI gaI mithyAtvanI gAMTha jenI bhedAI gaI che e rAjA mithyAtvathI rahita thaye, chatAM gurUne kahevA lAgyA, "he pratye ! aMdhakArane nAza karanArI, mahadayanuM kAraNa ratnatrayI Apa vakhANuM te vivekI janee acuka AdaravA yogya che, paraMtu priyA ane apatyamAM ehavAlA evA mArAthI saMsAra duskAjaya che, mATe mane samyakatvapUrvaka zrAvakano dharma Apo." - zaMkharAjanI vANI sAMbhaLIne gurUe rAjAne samyakatva atha zrAvakene dharma ucarAvyorAjAnI sAthe sANI kathAvatIe paNa zrAvikA dharma grahaNa karyuM. temane dharmamAM sthira karIne gurU tyAMthI anyatra vihAra karI gayA. rAjA rANI pAnA sthAnake naMdanavanamAM AvyAM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekaLaza bhavane nehasaMbaMdha 83 10 zakharAja. "saMpata gaI te sAMpaDe, gayAM vaLe che vahANa, gayAM na jobana sAMpaDe, gayA na Ave prANa." A kSaNabhaMgura jagatamAM prANIo kSaNamAM harSa ghelAM thAya che te kSaNamAM sAgaramAM DubI jAya che, zaMkhapura nagara be divasathI zekasAgaramAM DUbakI mArI rahyuM hatuM. eka tarapha rAjA mRtyu mATe taiyAra thaI gayo hato, bIjI tarapha jaMgalamAM taraphaDatI lAvatI mRtyune pokArI na rahI hatI. temaja enA bAlaka mATe lekanA manamAM aneka saMkalpa vikalpa thayA karatA hatA. e badhAya saMjogo Aje pAchA palaTAI gayA ne jeNanA zIlane prabhAva Aje te nagaranAM naranArIo rasapUrvaka gAI rahyAM che putra sahita kalAvatI naMdanavanamAM AvI gaI che ne rAjA saNI kalAvatI ane bALa putra sahita moTI dhAmadhumathI Aje nagara praveza karaze e AnaMdadAyaka samAcAra prAtaH kALamAM ja sArAya zaMkhapura nagaramAM prasarI gayA kSaNamAtramAM zaMkhapura nagaranI zebhA pUrva banI gaI. kSaNa pahelAnI mazAna ane zobhA hita zaMkhapurI have cetanavaMtI banI gaI, kekANe ThekANe maMgala vAdi vAgavA lAgyAM. leke AnaMdathI nRtya karavA lAgyA ke saMgItanI dhUna choDavA lAgyA, nagarInI spaNIo pota potAnA mahelamAM rAsaDA levA lAgI, kAma dho chADIne loke potAnA ghara AMgaNAM zastravA lAgyA, te raNe caMduvA ane patAkAothI mAtApitAnA makAnanI zobhA vadhAravAmAM loko harIphAI karavA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjamArgo bIjA dhorI rastAo dhvajA-patAkAothI suzobhita thaI gayA, moTA moTA daravAjAo ane nAnA daravAjAo toraNe ane patAkAothI zaNagArAI gayA. manahara ghugharIonA nAdo rAjArANIne AvakAra ApavA lAgyAM, strI ke purUSa, bAlaka ke vRddha, amIra ke garIba piotapotAnI saMpata pramANe navIna vastrAbhUSaNa sajI praveza mahotsavamAM javAne utAvaLa karI rahyAM hatAM. Aje lokone nagarajano harSa upara harSa ubharAI jato hato rAjA-zaMkhapura narezvara zaMkharAja gajarAjanI aMbADI upara ArUDha thaIne yathAsamaye nagaramAM praveza karI rahyA hatA. apUrva zIla mAhAsya pAmIne akSata aMgopAMgavALI kalAvatI du:kharUpI mahAsAgarathI pAra utarI gayelI Aje madonmatta gajarAjanA madajaLane zAMta karatI rAjAnI sAthe nagaramAM praveza karI rahI hatI. pitAne bhAvI rAjA pelo bAlakumAra paNa rAjArANunI sAthe nagarImAM praveza karatA gajarAjanI vizALa pITha para ramI rahyo hato. nagaramAM praveza karatA rAjArANane utsAha apUrva hate maMtrIo, rAjyAdhikArIo, mahAjanethI e sAmaiyA-varacheDA ThATha khuba damAmadAra hate aneka maMgalamaya vAdivonA gherA nAde kalAvatInA zIla mAhAbhyanI suvAsane nabhemaMDalamAM phelAvI rahyA ke zuM ? lakenA harSane Aveza apUrva hato, - zekharAje apUrva mahatsava pUrvaka nagaramAM praveza karI pitAnA rAjamahAlayamAM praveza karyo. rAjAe dIna du:khI ane garIbajanone anna, vastra ane dravyanA dAnathI nyAla karI nAkhyA. bIradAvalI bolanArA bhATa cAraNa kavione inAma ApI sateSa pamADyA. e apUrva utsAhamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaba dha 5 divAnAne paNa mukta karyAM,ne bAra divasa paryaMta nagaramAM mATeA utsava karyo. vyApAra, rAjagAra adha karAvIne adhAyanagaranA naranArIoe rAjarase bhAjana karI gAna tAna te ramata gamatamAM divase nimana karyo. rAjAe evI rIte putrane janmAtsava karIne sArAya nagaranA zAkasAgaranA nAza karI nAkhyA. e khAla rAjakumAranuM nAma pUrNa kalaza svane anusAre rAkhyuM, sagAM, snehI te AprajAne paNa teDI AAjana jamADI dAna ane mAnathI Anati karyA. sukhadu:khanA anubhavathI rIDhA thayelA rAjA nyAyapUrvaka rAjya karavA lAgyA. ne zrAvakanA dharmanuM ArAdhana karatA pAte paNa Ara vratAne upayAgapUrvaka pAlavA lAgyA. temAMya ziyalavratamAM tA banne rAjArANIe gurUnA yAga meLavIne brahmacaryavrata aMgIkAra karI lIdhuM, chatAM banne khuba snehapUrvaka rAjakumAranuM pAlana karavA lAgyA, vAravAra gurUnA upadeza zravaNa karI rAjA dUSaNa rahita zrAvakadharmane pALatA hatA. e sukhazAMtinA samayamAM peAtAnA rAjyazAsanakAlamAM aneka navIna jInamadira adhAvyA, aneka jINuM caityAnA temaNe uddhAra karAvyA, navIna jInezvara bhagavAnanI pratimAo taiyAra karAvI gurUmahArAja pAse vidhipUrvaka jInAlayeAmAM pratiSThita karAvI. mATA maheAtsavA pUrvaka jInapUjAe racAvI. gurU mahArAja sAdhu sAdhvInAne namana, stavana, vaMdana, khAna, pAna,svAmi, -zayyA, zAstra, vastra, pAtra Adi dharmapakaraNa vaheArAthI temanI bhakti karI. temaja dIna, du:khI ane garIma zrAvakone dhana ApIne uddhAra karyAM, temane karanA eprajAmAMthI mukta karyA. jInezvaranA dharmonuM gaurava vadhAratA e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 pRthvIcadra ane guNasAgara sajA dharmanI niMdA karanArAone zIkSA karavA lAgyA. e rIte zrAvakadhanuM pAlana karatAM ghaNA kALa sukhamAM vyatIta karyAM. devatAnI mAphka sukhI thavA jatAkAlane paNa jANatA nathI. rAjaputra pUrNa kalaza paNa zastra ane zAstranA abhyAsa karI ramaNIjanane vallabha evI maneAhara yuvAvasthAne pAmyA. kAmadevanA avatAra samA pUrNa kalaza yuvarAjapadane zAbhAvatA rAjakA mAM paNa hAMziyAra thayA. jInezvaranA bhakta, temaja deva, gurU ane dharmanI bhakti karanAra zakharAjane rAjya bhAgavatAM anukrame prauDha avasthA AvI. e yuvAnInA ramaNIya divase pasAra thaI gayA, nAganI pheNa samA kALA bhramara samAna zyAma mastakanA kreTA paNa ujavaLatAne dhAraNa karavA lAgyA. rAtAnA mastakanA keza, dADhI, mucchanA keza eka pachI eka ujvaLatAne dhAraNa karatA joi sauMsAra uparathI vairAgyavALA e rAjAnI AMkha uDI gaI. rAtrinA caturtha prahara samaye acAnaka jAgrata thayelA rAjAnA manamAM vairAgyanI paraMparA vRddhi pAmavA lAgI. A apAra sa'sArasAgaramAM zarIra ane mana sabaMdhInAM aneka du:khAthI Akula vyAkuLa thayelA prANI jItezvara bhagavAne kahelI ra0tracI rUpI nAva vagara saMsAranA pAne zI rIte pAmI zake ? cArAthI lAkha jIvayAnimAM ratnatraya rUpI dhasAmagrI narabhavamAMja prANI meLavI zake che. e narabhava paNa prANIne mahApuNyAnuyAge ja malI zake che. zuM dhyate durlabha manuSyabhava kadAca maLyA ane be dha zravaNa na maLyu. tAya nakAmuM, dharma zravaNa karyAM chatAM je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha dharmanuM ArAdhana karAya nahI te manuSyapaNuM pAmyAnI sArthakatA zI? saMsAramAM te rAjya, lakSmI, sI, putra, ane pari vArAdikane meha tyAjya hoya che. yuvAnI, sukha, samRddhi jalataraMganI mAphaka vinazvara hovA chatAM emAMthI chanI Asakti chuTatI nathI. rAjya, ezvarya e durgatine ApanAre che. viSaya piAkanA phala samAna uparathIja ramaNIya che. te paraMparAe jenAthI du:khanIja prApti thavAnI che evA A saMsArano tyAga karI zIvasukhane AkhA saMyamalakSmIne aMgIkAra karuM teja mAro manuSyabhava saphala thAya. e vairAgyanI bhAvanAmAM rAjAnI rAtri pUrNa thaI ne prAta:kALa thaje. paTarANI kalAvatIne rAjAe potAno abhiprAya pUcho, rAjAno abhiprAya jANI kalAvatI khuza thaI gaI. mahArAja ! e vicAra Apane avasarane mya che. bhege paNa ApaNe ghaNAkAla bhegavyA, rAjyasAhyabIya bhecavI, rAjyane gya putra paNa thaze, mATe putrane rAjya pATe sthApI ApaNe cAritra levuM teja eka yogya avasara atyAre che. kalAvatInA vacanathI rAjAnA utsAhane paNa vadhAro thaze. maMtrIone bolAvI temanI saMmati meLavI zubha mUhurtI rAjAe pUrNakalazane rAjyAbhiSeka karyo. pUrNakalazane rAjyagAdIe besADI rAjyanI saMpUrNa javAbadArI tene soMpI dIdhI, te samaye naMdanavananA udyAnapAlake AvIne rAjAne vadhAmaNi ApI, "mahArAja! ghaNA ziSyanA parivAravALA amitateja gurUrAja padhAryA che. udyAnapAlakanI madhurI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 = pRthvIcaMdra ane guNasAgara vANI sAMbhaLIne rAjAe tene nyAla karI dIdho. avasarane yogya gurUmahArAjanuM AvAgamane jANIne rAjA bahu khuzI tha, mahA ADaMbarapUrvaka parivAra sahita saMyamanI bhAvanAvALo rAjA priyA sAthe gurUmahArAjane vaMdana karavAne naMdanavanamAM Avyo. pAMca abhigama sAcavIne gurUne namaskAra-vaMdanA karI maMtrI sAmaMta Adi parivAra sahita rAjAe samayane ucita evI gurUnI dezanA zravaNa karI, rAjArANInI saMyama bhAvanAne jJAnathI jANanAra gurU avasarane ucita karavAnuM na bhUle. - dezanAne aMte rAjAe prazna karyo. "bhagavana! kalA dhatI devIe pUrva bhavane vize evuM zuM duSkRta kareluM ke * niraparAdhI evI e devInI banne bhUjAo meM chedI naMkhAvIjha - rAjAnA praznanA javAbamAM jJAnavAna e gurU mahArAja bolyA. "rAjana ! pUrve mahAvideha kSetramAM mahekapura nagarane viSe naravikrama nAme rAjA hato. tenI patrarANI lIlAvatIne sucanA nAme putrI thaI. anukrame te bALa kAmadevane kIDA karavAne krIDAgraha samAna yauvana vayamAM AvI. eka divase rAjA sabhA bharIne beThe hatA tyAre keIka paradezI purUSe rAjasabhAmAM AvIne eka popaTa rAjA AgaLa bheTa dharyo, ne e pipaTanA guNonuM varNana karI rAjAne khuzI karyoe popaTe paNa aneka subhASitabloka vaDe rAjAne raMjIta karyo. popaTanA guNethI prasanna thayelA rAjAe te purUSane khuba dhana ApIne vidAya karyo rAjA naravikame e popaTa potAnI priya rAjakumArI sulocanAne arpaNa karyo. pipaTanI caturAIthI rAjI thayelI rAjakumArIe suvarNanuM pIMjara taiyAra karAvyuM te prakSa, dADamanAM bIja, aMjIra, AmraphaLa vagere svAdiSTa phaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha tene khavarAvavA lAgI. dudha ane sAkara vaDe yukta pANI pIvarAvatI e e popaTa rAjabALAne prANathI paNa adhika priya thaI paDyo. e popaTa vagara ene cena paDatuM nahi, ghaNIkavAra potAnA khoLAmAM besADI pipaTane ramAhatI hatI, popaTa paNa aneka navIna loka saMbhaLAvI kumArIne rAjI karatuM hatuM, eka divase sulocanA potAnI sakhIonI sAthe pipaTane laIne kusumAkara nAmanA vanamAM AvI, e kusumAkara udyAnamAM jInezvara bhagavAnanuM caitya jeI bahu ja khuzI thaI jInamaMdiramAM praveza karI rAjabALAe zrI sImaMdhara svAmInI ati AnaMdapUrvaka stuti karI. te samaye pelo popaTa paNa jInezvaranA biMbane joI vicAra karavA lAgyo. "meM kyAMka AvuM joyuM che. pUrvanI bhUlAI gayelI yAdazaktine tAcha karate heya tema khuba ekAgratA pUrvaka vicAra karatAM popaTane jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrvanA bhavane pratyakSa jonAra e jAtismaraNa jJAnathI pipaTe zuM joyuM ? " "eha! pAchaLanA bhavamAM aneka zAstrone bhaNAvI temaja bhaNAvavAmAM sAvadhAna paMDitane vize ziremaNi evo huM sAdhu hatuM. paraMtu pustaka ane upadhi saMgraha karavAmAM tatpara rahI saMyamanI zuddha kriyAmAM zithila thaye, e bhavamAM evI rIte kaMIka vratanI virAdhanA ane kaMika mAyAne Acarato tyAMthI kALa karIne A bhavamAM huM zuka'paNe utpanna thaye. pUrva bhavamAM huM jJAnI hovAthI A bhavamAM zukanI yonImAM paNa mane jJAna thayuM. paNa hA ! dhirA! jJAnarUpI dIpaka mArA hAthamAM pragaTa rahelo chatAM mehathI aMdha banIne pustaka ane upadhimAM muMjhAIne saMya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara marUpI dhana hArI gayo. chatAM Aje tirtha bhAvamAM paNa mane trijagata svAmI jInezvara bhagavAnuM darzana thayuM eTaluM mAruM puNya hajI jAgrata che te have he bhagavana! tamAre darzana karyA vagara huM bhejanane grahaNa karIza nahi." popaTa e pramANe manamAM vicAra karI svayameva nizcaya karyotiryacabhavanA parAdhInapaNAnI pite niMdA karavA lAgyo. sucanA paNa jInezvara bhagavAnane namI stuti karI. popaTanuM pAMjaruM laine pitAnA sthAne cAlI gaI. bIje divase rAjakumArIe pAMjarAmAMthI kADhIne zukane mATe svAdiSTa phaLa khAvA mATe taiyAra karyA. te daramiyAna name. arihaMtANuM bolato pipaTa AkAzamAM uDI gayo, te jInezvarane namavAne bAhA udhAnamAM cAlyA gaye tyAM bhaktipUrvaka jInezvarane namIne phala AhAra karato udyAnamAM ramavA lAgyo, parAdhInapaNathI mukta thayelA e paMkhInA AnaMdamAM atyAre zI kamInA hatI ? popaTanA uDI javAne rAjabALA AThaMda karatI khuba vilApa karavA lAgI. rAjabALAnI zAMti mATe rAjAe buddhimAna subhAne mokalI kusumAkara udyAnamAM e popaTane pakaDI maMgAvyA. pakaDAyelA e pipaTane rAjAe rAjabALAne Apo. rAjabALAe popaTane pakaDIne krodhathI enI pAMkhe chedI nAkhI. "mane chetarIne nAzI javAnuM phala tu bhagava,have tArAthI kyAMya javAze nahi samajeema kahIne kArAgAranI mAphaka popaTane pAMjarAmAM pUrI dIdhe. pipaTa paNa manamAM pazcAttApa karato vicAra karavA lAge. hAya! dhiga! AvI parAdhInatAne dhikkAra thAo." piMjarAmAM paDelo popaTa du:khI thaye chatAM vicAra ane pazcAttApa karavA lAgyuM. "are! bhavAMtaramAM svA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ekavIza bhavane nehasaMbaMdha - - - - --- dhina-svataMtra havA chatAM pramAdapaNe paMcamahAvrata dUSita kya tenuM ja A phala che. athavA to AnAthI adhikavibanA AgAmI bhavamAM e paMcavratane malIna karavAthI huM sahana karIza. vaLI A bhavamAM paNa have huM jInezvara, bhagavAnanuM darzana karI zakIza nahi, paMjaramAM pUrAyela. popaTa A pramANe adhikAdhika pazcAttApa karavA lAgyA. hA ! aihika zeka karavAthI zuM ? he AtmA ! zekane. tyAga kara, zekathI aneka prakAre karma baMdhana thAya che mATe have jInadazana vinA mAre khAvuM kaze nahi ne chanadarzane have thaze nahi jethI mAre anazana karavuM ThIka che.'' ema vicArI e vairyavAna ane zAnI pipaTe anazana aMgIkAra karyuM, paMca parameSimaMtrane smaraNa karavA lAge, e navakAranA dhyAnamAM anukrame pAMca divasa vyatIta karI anazananA prabhAve saudharmakalpamAM mahAna deva thaye sulocanA paNa e zukanA du:khathI duHkhita thayelI zukanI pahAvADe anazana aMgIkAra karI mRtyu pAmI. e devanI devIpaNe utpanna thaI tyAM banne viSayasukhane bhogavatAM devabhava saphala karavA lAgyAM. devabhavanuM AyuSya pUrNa thatAM e deva saudharma devalokamAMthI eNvIne tuM zaMkharAja thayo ane sulocanA je devI thayelI te tyAMthI vIne kalAvatI thaI parabhavamAM tArI pAMkhe chedI nAkhI te rane badale A bhavamAM te tenA baMne hAtha chedI nAkhyA." gurUnA mukhathI potAnA parabhava saMbaMdhI vRttAMtane jANI vairAgyane adhika bhAvatAM te rAjA rANIe dIkSAnI prArthanA karI, "he bhagavana! A bhavanATakamAMthI uddhAra. karanArI amane dIkSA Ape." "tamAre jevAM jJAnavAnane ema karavuM te yukta che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 pRthvIcaMdra ane guNasAgara 'he rAjana! tame te zUravIra cho mATe sArA kAryamAM DhIla na karavI. gurUmahArAje anumati ApI. - ' pUrNakalaza rAjAe dIkSA mahotsava kare che evA zaMkharAja ane kalAvatIe gurUmahArAjanI pAse zubhamuha dIkSA grahaNa karI. gurUmahArAja sAthe tyAMthI vihAra karI gayo, grahaNa ane Asevana zikSAthI zikSita rAjarSie sArI rIte zratane abhyAsa karyo ne zAstrane pAragAmI thayA. krodhane tyAga karI kSamA guNane dhAraNa karatA paripahane sahana karavA lAgyA. upasargane samaye paNa ugane nahi pAmatAM pitAnA sAdhupaNAmAM apramattapaNe rahevA lAgyA, parabhavanI saMyama virAdhanAne yAda karatA te A bhavamAM sAvadhAnapUrvaka cAritranI ArAdhanA karavA lAgyA, jIvadayAnI rakSA mATe gamanAgamana paNa yatnA pUrvaka karatA hatA. yatnA pUrvaka bolatA hatA, yatanA pUrvaka besatA hatA. AhAra vihAra paNa yatanA pUrvaka karatA hatAsAdhupaNAmAM sarva kaMI teo yatanApUrvaka karatA hatA. evI rIte rUDIpere sAdhupaNAnI samAcArInuM ArAdhana karatAM zaMkharAjarSine keTaloka kAla cAlyA gaye. dIrghakAla paryaMta cAritranI ArAdhanA karIne aMta samaye zaMkharAjarSie dravya ane bhAva saMlekhanA pUrvaka anazana aMgIkAra karyuM. pitAnA pApakarmonI niMdA karatA ne zubhakaraNIne anumodatA zaMkharAjarSie paMcaparameSTinA dhyAnamAM kALa karIne pahelA saudharma devalokamAM padma vimA"nane viSe pAMca palyopamanA AyuSyavALA devapaNe utpanna thayA. kalAvatI sAdhavI paNa saMyamanuM niraticArapaNe ArAdhana karI aMte anazana aMgIkAra karI kAla karIne saudharma devalokane viSe padma vimAnamAM utpanna thayelA eja zaMkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvaza bhavane nehasaMbaMdha devanI devI thaI pahelA saudharma kalpamAM batrIzalAkha vimAne che. dareka vimAne ekaeka citya che. dareka caityamAM 180 pratimAjI hoya che. sAta hAthanA zarIra pramANavALAM ane manuSyanI peThe viSayasukha bhegavanArA divya dehadhArI e devadevI svarganAM anupama sukhane bhegavavA lAgyAM, sevaka devadevInAM karelAM gAyana ane nRtyane jovA lAgyAM, avasare tyAM rahelA zAzvatA jInaprAsAdane viSe pUjAne karatA teo devabhava saphaLa karavA lAgyA, mana phAve tyAre te naMdIzvara dvIpe jAya, manaphAve tyAre merUparvata upara jaI krIDA kare, manaphAve tyAre aSTApade jaI jInezvarane vAMde, mana phAve tyAre naMdanavanamAM jAya. evI rIte pAMca pAyama sudhI e devadevIe pitAne kAla kevalasukhamAM ja nirgamana karyo. devabhavanAM e ramaNIya sukho, e ramaNIya bhegavilAsanI vipula sAmagrIoe vApikAe udyAnamAM vividha prakAre krIDA karatA ane bhinnabhinna zarIra vaDe vividha prakAranA bhega sukhane bhegavatA jatA evA kAlane paNa teo jANatA nathIje cAritranI ArAdhanA karavAthI prAMte mokSanuM anupama sukha maLavAnuM che tyAM AvAM paudagalIka sukha acAnaka male enI to vAta ja zI? paMcamakAlamAM paNa evA cAritranI niMdA karanArA temaja cAritra Aje kyAM che? evuM bolanAra cho ajJAna rUpI aMdhakAramAM ja rakhaDI rahyA che, pitAnA pApanA bhArane teo vadhArI rahyA che e sivAya sAdhuonA vidyamAnaguNone na jotAM achatA dene jonArA teo bIjuM zuM karI zake ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 94 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pariccheda 2 jo kamalasena ane guNusenA 1 kamalasena. svarganA DhukaDA samra pAtanapuranagara jagatabharamAM ati svaccha ane pracaMDa zahera gaNAtuM hatuM, nagaranA UMcA minArAo temaja kIllAnA burajo AkAza sAthe vAtA karI rahyA hatA. mAyA mA AlizAna ane bhavya prAsAdAthI amarAvatInI zAbhA jhaMkhavAI jatI hatI, e tanapuranA mahArAja zatruMjaye samagra zatruone chatI prajAnuM nyAyathI rakSaNa karIne pAtAnu nAma sArthaka kareluM hatu, zuddha ziyalane pAlana karanArI vasaMtasenA nAme paTTarANI sAthe deva samAna sukhane anubhavatA zatruMjaya rAjA jatA evA samayane paNa jANatA nahi. devatAo paNa IrSyA kare evuM e sukha jANe zacI ane zacIpatinuM haze ke zIva ane pAtInuM sukha haze? rAjya ane ramaNInAM sukhAmAM mazagula banelA e narapati ! baLa, buddhi, sAhasa ane parAkrama uparaja mustAka rahenAra e naranAthanA sukhamAM atyAre zI uNapa hatI? ane jo kAMI paNa uNapa hatI tA mAtra eka rAjagAdI saMbhArI zake tevA rAjakumAranI. jagatamAM je pUrNa bhAgya laine janmelA che temanA manArathA sala thAya che, bharatAmAM haMmezAM bharatIja thayA kare che. puNyazALIne eka pachI eka mAMgalya prasagA prApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha yA ja kare che. AvA bhAgyazALIne tyAM deve paNa khuda avatAra dhAraNa kare te emAM Azcarya jevuM zuM che! are! khuda devane ja emanI ciMtA karavI paDe to emAM navAI zI? - paTTaNI vasaMtasenAe yathA samaye garbha dhAraNa karyo saudharma savalakamAM devabhavanAM sukha bhogavIne zaMkharAjAne chava tyAMthI evI vasaMtasenAnA garbhamAM utpanna thaye, e sArA garbhanA prabhAvathI jIvadayA paLAvavI, sAdharmika vAtsalya karavuM, dIna, du:khI ane anAthAne chUTe hAthe dAna vuiM, bhATacAraNane saMtoSa pamADa vagere dehada usatra thayA te badhA rAjAe pUrNa karyA. te divase svamAmAM para rANIe sukhe sUtAM sUtAM kamalathI paripUrNa sarovara joyuM have garbhane sArI rIte piSaNa karatAM paTTarANI vasaMtasenAe yathAsamaye putrane janma Ape vadhAmaNi ApanAra mumukhIdAsInuM daridra rajAe dUra karI dIdhuM, sagAM, saMbaMdhI Adi sarvane AmaMtrI bhejanathI saMtoSa mAkyA rAjAe meTe janma mahotsava karyo ne svaprane anusAre rAjakumAranuM nAma pADyuM kamalasena - rAjAnA vaMzarUpI nAmaMDalamAM dvitIyAnA caMdranI mAphaka vRddhi pAmato kamalasena sakala zastra ane zAstranI kaLAmAM pAragAmI thA, navIna yauvana vayane prApta thaye ramaNIjanane vallabha e manahara yauvanavayanAM enAM teja, kAMti, enA vadananI pratibhA, enI rUAbabharI gati, lAvaNyathI nisaratI enI sukumAratA e badhAM jANe devapaNAmAMthI sAthe lAvyo hoya, ne jANe bIjo deva kumAra pRthvI para Ave ke zuM ! ' - puSpanI khilelI kalInI mAphaka yauvanamAM viharavA chatAM e vairAgI hatA, aneka mada bharelI navIna andu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 96, pRthvIcaMdra ane guNasAgara dayavALI yuvatIonA netra kaTAkSathI paNa je ghavAte nahI, puranI ramaNIya kAMtivALI ramaNIyane hAvabhAvomAM paNa je lobhAta nahi. temaja nRtya, gAna, saMgIta Adi aneka kutuhalomAM paNa je AkarSA nahi, evo vikAra rahita kamalasena parabhavanA sukRtanA abhyAsathI yauvana chatAM Idhine damana karanAra, Dagale ne pagale jIvadayA pALavAnI kALajI rAkhanAra, muninI mAphaka satya bolara nAra temaja jarUra puratuM ja bolanAra vivekI thaye, kAraNa ke bhegakuLamAM upanna thayo hoya ke rAjyakuLamAM, paNa bhavAMtaranA sAre yA mAThA saMskAre jhaLakyA vinA rahe nahi, vasaMtaRtue potAnA anerA AbhUSaNathI duniyAnI lIlAne ramaNIya banAvI hatI. udyAnamAM aneka vRkSa, latAe lacIpacI potAnI zobhA vadhArI rahI hatI vividha prakAranI lattAo puSpanA bhArathI jhukI paDelI. ne rajakaNane kaNIyAthI vananA vAyune sugaMdhita karatI rasika mAnavInAM dila bahelAvI rahI hatI. e vasaMtanI zebhAmAM mahAlavAne mitroe kamalasenane preraNA karI.. kamalasena mitranA Agrahane vaza thaI vasaMtane rAga jevAne naMdanavanamAM game tyAM mitro kamalasenane prasanna karavAne aneka prakAre kriIDA karavA lAgyA. udyAnanA AkarSaNamAM, lobhAyelA mitra majA mANatA AgaLa nikaLI gayA, daramiyAna kamalasene kaMIka rUdana jevuM sAMbharyuM, "AhA! pRthvI nirnAthA thaI gaI e zabda sAMbhaLIne kamalasena camake pitAjI nyAyathI prajAne pALe chate A keNa du:khI sI pikAre che?' eNe tapAsa karI paNa kAMI jaNAyuM nahi. guMjArava karatA bramarAnA zabdamAM mArI e bhramaNA thaI haze ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa adha ema vicArI cittane bIjI bAju pheravyu chatAM e traNavAra e zabdo saMbhaLAyA, kaiMka nizcaya karI kamalamena zabdAnusAre AgaLa cAlyA. tA devamadiramAM praveza karatI eka strIne joi te paNa devamaMdiramAM AvyA, devama"gniramAM praveza karI pelI strIne kamalasena prazna kare tyAM ta Azcaya ! kamalamenanA jotA jotA devamaMdira AkAzamAM cAlavA lAgyuM, kSaNa mAtramAM keTaleka dUra jai ramaNIya vanapradezamAM utarI bhUmi upara sthira thayuM: vismaya pAmeleA kamalasena vicAra kare te pahelA te pelI strI aMdaranA bhAgamAMthI bahAra AvI melI. he svAmi ! tamArU kalyANa thAo. kuzaLa teA chene? A Asana upara bIrAjo !" he kalyANI ! tu kANu che? te A badhu indrajALa jevuM zuM che? kumAre ajAyabIthI pUchyuM", he prANeza ! A badhu tamAre mATe karyuM che. mArU nAma agalakSmI che. huM A nagaranI prakhyAta nAyikA chuM, AjasudhI anAtha hatI paNa tamane svAmI karIne huM sanAthA thaI chuM." agalakSmInA uttara sAMbhaLI malasena camakayA. kara "are! A tu phulane malIna karanAra vacana zu' melI ? anAtha ane du:khIjanAnuM pAlana karavAthI huM temanA nAtha chuM paNa parastrInA grahaNavaDe nahi, " e aMgalakSmInA kAlAvAlA chatAM tenA tiraskAra karIne malasena devamaMdiramAMthI ahAra nikaLI gayeA. are ! jo tu tane pAtAne baLavAna ne sukhI mAnatA hAya tA mArI sAme Ava !" ahAra jatA malasene cAnaka lAge tevA zabdo sAMbhaLyA. 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 98 pRthvIcaMdra ane guNasAgara "oha! svataMtra vihArI A vanarAjane rokanAre tu keNa?" kamalasena ga. - "svataMtra vihArI vanarAja?" karaDAkIthI te purUSa bolyo, "jo tuM vanarAja he te mArA prahArane sahana kara" bhayaMkararUpane dhAraNa karato kRtAMta same te purUSa hAthamAM mugaLane nacAvato kamalasena samakSa hAjara thaye. , e bhayaMkara purUSane pitAnA jAjvalyamAna ane teja vI netrothI karaDe kamalasena bolyo "AvI jA, pahele tuM ghA kara, " "pahelo ghA tuM kara. aTTahAsya karato rAkSasa bolyA, nirdoSa upara huM kadApi prahAra karatA nathI. pitAnA khagane je kamalasena be, kamalasenanA satya ane hiMmatathI prasanna thayelA te purUSa potAnI bhayaMkaratA saMhArI saumya manahararUpa dhAraNa karatAM bolyA "kumAra! tuja agalakSmIne yogya che ! satyazALI che, "ane tame keNa?" prasanna thatA kumAra kamalasena bo . vizAla evI caMpAnagarIne adhiSThAyaka huM deva chuM. kumAra! pelI prauDha nAyikA, devakulanuM AkAzamAM gamana, pelo bhayaMkara aTTahAsya karatA rAkSasa e badhIya mArI mAyA tArI parIkSA mATe hatI, mATe tuM e kSamA kara, caMpAnA adhiSThAyaka deve khulAso karyo. e khulAsAthI kumAra vicAramAM paDe. "A badhu tamAre karavAnI jarUra "te tamane have alpa samayamAM ja khabara paDaze, A caMpAnuM rAjya ane rAjyasutA tamane varaze, ema kahI deva adazya thaI gayo. devadarzana pachI kumAra kamalasena tyAMthI AgaLa cAlyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha ne zukana paNa sArA thayA. ghara choDIne vana jAya toya puNyavAnene zuM ? eka adanA gulAmanI mAphaka daiva ja emanI ciMtA na kare to jAya paNa kayAM? - najIkamAM ja aneka nAnA moTA vRkSarAjIthI suzebhita, kamalAe karIne paripUrNa svaccha jaLathI bhareluM sarevara joyuM ane jarI snAna karI parizrama utAravAnI marajI thaI, jaLakIDA karI kumAra bahAra nikaLe to manehara sAjathI suzobhita azvanI lagAma pakaDIne ubhelA eka purUSa upara tenI daSTi paDI. pitAnI upara daSTi paDatAM te purUSa bolyo, "he svAmina! A azva upara Apa bese.) tuM keNa che? ne mane kyAM laI javA Icche che? "caMpAnagarInA guNasena rAjA ahIMthI najIka naMdanavanamAM krIDA karavAne AvelA che, Apa tyAM AvIne caMpAnarezanA mahemAna thAo. > e purUSanI vAta sAMbhaLI kumAra adhArUDha thaine cAnaMdanavanamAM azokavRkSanI nIce beThelA guNasena rAjA ane mativardhana maMtrIe kumAranuM svAgata karyuM, aneka vArtAlApa thayA, samayanA jANa maMtrIe rathamAM besADIne kumArane caMpAnagarImAM praveza karAvyo. guNasanarAja pitAnA mahelamAM gayA ne kumArane maMtrI potAnA AvAse teDI lAvya, khAna, pAna ane sevA bhaktithI kumAra pitAnuM ghara paNa visarI gayo. kSaNanI jema divasa 3, SS RSS vahI gayo ne nizA AvI pahoMcI. ' trine samaye puSpanI zayA samAna sukumAla zayAmAM sutelA kumAra pAse mativardhana maMtrI Avyo, ekAMtane samaya meLavI lo, "rAjakumAra ! Aja varSothI amAruM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 pRthvIcaMdra ane guNasAgara citta agnimAM rahelA kAjInI mAphaka prajaLI rahyAM che te tamArA darzanarUpI jaLathI zAMta thayAM. kAraNa ke udAra bhAvanAzALI purUSA hamezAM paropakAra karavAnA svabhAvavALA hoya che. mATe he rAjakumAra ! tame A aMgadezanI rAjalakSmIne graheNa karI amArA svAmInA manAratha pU karo. cha mativanama'trInI vANI sAMbhaLI kumAra ka'Ika Azcaya pAmyA. matrin ! gusena jevA tamAre navayuvAna rAjA chatAM tame navA rAjAnI icchA karI che e khuba navAi bhareluM che, jarA spaSTatAthI kahe ? zuM hakIkata che te ? AturatApUrvaka aMdaranA bheda jANavAne IcchatA rAjakumAranI icchA tRpta karatA matrI elyA. rAjakumAra ! A nagaramAM zrIketu nAme rAjA hatA, vaijaya'tI nAme paTTarANI hatI, rAjAnA cittane anusaranArI hatI. nyAyathI prajAnuM pAlana karatA e dharmaparAyaNa rAjA pAtAnA kAla sukhamAM vyatIta karatA hatA. eka divase rAjasabhAmAM vividha vArtAlApa thatAM eka jaNe prazna karyAM. ApaNA nagaramAM sukhImAM sukhI koNa ?" bhAgyavatAmAM muguTamaNi tulya vinayadhara nAme vyavahArIyA ApaNA nagaramAM devatAne paNa irSyA Ave tevuM sukha bheAgave che". phAika bhaTTerAje javAba ApyA. "zuM rAjAthI ya vadhAre ?" koIe zakA karI. hA! vadhAre !" e bhaTTa niDarapaNe eklyA. bhadanarAja kAmadeva samAna e zeTha rUpalAvaNyavALA che. kuberabhaMDArInI mAphaka enA dhanabhaDAra bharelA che, temaja devAMganAonA tiraskAra kare tevI ane zeThanA paDatA eTala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasa adha 101 jhIlI lenArI cAra priyAe che je hararAja zeThanA cittane anusaranArI-AjJAMkita che." "vaNIka strInI prazaMsA karavA jatAM tame devInI niMdA na kare. " "are bhAi! niMdA stutine emAM savAla ja nathI. AtA jagata prasiddha vAta che ane teya ApaNA nagaranI, khAtarI karI tyAne, e vAtacita eTalethI aTakI gaI, paNa daivayoge e vAtacIta rAjAnA manane bhramita karatI gai. e cAre cuvatIo upara rAjA Asakta thayA, jagatamAM eka vastune jovAmAM eTalI badhI Asakti nathI thatI ke e vastunI prazasA sAMbhaLavAthI thAya che tyArathI amArA e dha vAna rAjA adhamI aAcI banI gayA. parastrIonI prazaMsA mAtrathI parAbhava pAmelA e rAjA aheAniza durdhyAna karavA lAgyA e vaNIka ramaNIAne vaza karavAnA upAya ciMtavavA lAgyA. lAkA mAtAnI niMdA kare nahi te e cAre ramaNIe pAtAne AdhIna thAya evA zu upAya ? e sIAnA viraha 'agnithI satI thayelA rAjA rAjakAjamAM paNa udAsa vRttivALeA thai gayA. kAmAgnithI dRzya thayA chatA peAtAnA nirmALa kuLane malIna karavAne paNa taiyAra thayA. ghuvaDa tA. rAtrie adha hoya che. paNa phrAmAMdha tA divasa ane rAtrie paNa adha hoya che. 2 capApatinI kathA. parInA ragathI raMgAyelA A vyabhicArI rAjA vinayadharane phasAvavAnA vicAra karavA lAgyA. te sivAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 pRthvIcaMdra ane guNasAgare cAre ramaNIone potAnA aMta:puramAM lAvI zakAya nahi rAjA prajAne pAlaka kahevAI eja prajAne bhakSaka zI rIte thai zake? kaI paNa kAraNa vagara, vagara guhAe nirdoSane zI rIte daMDI zake? lekene jaNAvavA pUratuM paNa vinayaMdharane gunhegAra te banAvavuM joIe. sattA, artha ane kAmathI aMdha thayelA rAjAonI buddhi jyAre vikRta thaI jAya che tyAre ja nyAya anyAya, pApa puNyane ke bhAvIne kaMi paNa vicAra karyA vagara pApAMdhakAramAM DubI jaI te badhA jIvanakramane pheravI nAkhe che ne ItihAsanA kamane Udha vALI nAkhe che. kAraNa ke bhAvI ja emanuM aMdhakArathI bhareluM hoya tyAM bIjuM thAya paNa zuM? - rAjAnA kahevAthI purohite vinamaMdhara sAthe kapaTa maitrI karI vinayaMdhara sAthe khAna, pAna, vArtAlApanA prasaMga pADIne snehanI gAMDa majabUta banAvI, eka divase nirdoSa vinayadhara pAse pure hite bhojapatra upara kaIka lakhAvyuM paNa nirmAlya gaNIne vinayaMdhare phagAvI dIdhuM. e nirmA lyagaNAtA bhejapatrane AstethI vinayaMdharathI gupta rIte purohite potAnA khIssAmAM TheravI dIdhuM ne rAjAnI pAse. AvIne temanA hAthamAM dharI dIdhuM. rAjasabhAmAM beThelA rAjAe vidvAnanI sAme e japatra dharI emAMnA lakhANane vAMcI saMbhaLAvavAnI AjJA karI, paMDitAe vAMcI vicArI rAjAne kahyuM. "mahArAja! Ate vinayaMdharanuM lakhANa che, A Apane kyAMthI malyuM che) "mArA aMtaHpuramAMthI A kAgaLa pakaDAve che. zuM vinayadharanAmAM paNa kAmarUpI pizAca bharAya che? mane. kaho to kharA emAM zuM lakhyuM che te ?" rAjAe kahyuM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha . 103 , "he priye ! he mRgAkSi! tArA vize virahAnalathI baLI rahelA mArI cAra praharanI rAtri sahasarAtri paryata lAMbI thaI." paMDita zlokane bhAvArtha kahI saMbhaLAvyuM. rAjA krodhathI lAlacALa banI gaye. oha! vinayaMdhara! ane te mArA aMta:puramAM ? A zo utpAta ?" rAjAe nATaka bhajavavA mAMDayuM. , "rAjana ! vinayaMdhara pavitra ane zIlavratane upAsaka dhamIomAM ziromaNi che. enAmAM A doSa saMbhavI zake ja nahi, suvarNamAM zyAmatA kadi hoI zake? dUdhamAM pirA na hoI zake. keIka durjana manuSyanuM A kAvataruM jaNAya che. mAna sarovarane viSe rahelo haMsalo muktAphaLane ja cAre care, rAjana !' aneka sabhya ane maMtrIonI zikhAmaNa nahi gaNakAratAM rAjAe keTavAlane hukama karyo. "jAo? e durAcArI vyabhicArI vinayaMdharane pakaDI kArAgrahamAM pUrIlo! enAM makAnone sIla karI ne tenI strIone aMta:puramAM cekI paherA nIce rAkherAjAne hukama sAMbhaLI tIranI mAphaka keTavAla potAnA subha sAthe chuTa. badhI caMpAnagarImAM hAhAkAra vartI rahyo, vinayaMdhara jevA pavitra purUSa upara Aphata utarelI joI nagarajane kalpAMta karavA lAgyA, are avicArI rAjAe A zuM utpAta karyo, rAjAne hukama bajAvI keTavAla rAjAnI sanmukha AvIne nao, vinayaMdharane makAne sIla karIne vinayadhara ane enI cAre strIone keTavAle rAjAnI samakSa hAjara karI, e cAre ramaNIone joI rAjA haSa ghelo thaI gaye vAha!devAMganAone paNa lajAve evI A ramaNIe khacita mAreja egya che. huM jarUra emane manAvI laIza. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ' rAjAe vinayaMdharane kArAgrahamAM pUryo ne cAre strIene aMtapuramAM mokalI dIdhI. rAjAe vinayaMdharane pakSa karanAra nAgarika janene kahyuM ke "he leke ! je vinayaMdhara zuddha hoya to te divya kare to choDI dau " tiraskAra karI rAjAe nAgarikene vidAya karyA, ne sabhAnuM kAma pUrNa karI aMta:puramAM cAlyo gaye, ' aMta:puramAM rahelI e cAre satI sAdhavI strIonI rAjAe khAna, pAna, vastra vagere mATe sArI vyavasthA karI, khuzAmata karI, paNa e cAree khAna, pAna, sarve tajI dIdhuM, navakAramaMtranuM smaraNa karatI te jInezvaranuM dhyAna karavA lAgI. nizA samaye rAjAnI dAsIoe emanuM mana rAjA tarapha vALavAnA aneka prayatna karyA chatAM tenI koI asara thaI nahi ne dAsIone tiraskAra karI kADhI mUkI. - madananA kAjaLathI lIMpAyelA zyAmasvarUpa rAjAe rAtri taraphaDatAM taraphaDatAM pUrNa karI, dAsIoe nirAzAnA samAcAra kahyA chatAM paNa nirlajja ane naphaTa e rAjA prAta:kALe suMdara vastrothI sajja thaI e cAre ramaNanI pAse Avyo paNa e cAremAMthI keIe rAjAnI sAme joyuM nahi, ke bolAvyo paNa nahi. dIpakanI tamAM jalI rahelA pataMgIyAnI mAphaka rAjA emanAM sauMdaryamAM mugdha thayo chata vikArathI emane nihALato kuceSTA karavA lAgyo. nirlaja vacanane bolato e satIone herAna karavA lAge, tyAM to Azcarya! sArI AlamamAM mane hara gaNAtI e yuvatIo ekadama kadarUpI ane beDela banI gai. rUpamAM divAne banele rAjA ekadama cAka. "oha A zuM!) rAjAe pitAnI AMkho coLIne najara karI to meTA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 105 lAMbA dAMtavALI, uMTanA jevA eANa vALI, vAMkI cukI nAsikAvALI, gALI jevA peTavALI, beDala e zyAma mUtione joI rAjA gabharAya. "are! meM pUrve joyeluM sauMdarya kayAM? ne A kurUpatA kyAM? paTTarANu vaijyavaMtI paNa rAjAnA durAcArane jANIne tyAM AvI pahoMcI rAjAnI A ceSTA joI nibharsanA karI. "are durAcArI ! mR5 kanyAne tyAga karI AvI adhama sImAM lebhAI gayA, mane lAge che ke have tamAre dI pharI gaye " lajA pAmelA rAjAe e cAre strIone pitAnA paMjAmAMthI mukta karI ne vinayaMdharane paNa choDI mUkyA. e cAre rAjamahelanI bahAra nIkaLI ke tarataja mULa svarUpamAM AvI gaI. A Azcarya joI rAjA khuba ajAyaba thayo. satInA tejathI bhaya pAmI enAM gharabAra mAlamilkata badhuM emane soMpI dIdhuM. satIonA pratyakSa camatkArathI bhaya pAmelo rAjA meTI vimAsaNamAM paDyo, rakhene pitAnA upara kAMI Aphata na utare ! eka divase caMpAnagarInA pAdare jJAnI sUrasena gurU padhAryA. parajana sahita rAjAe gurUne vaMdana karI dharma dezanA sAMbhaLI. dezanA pachI ghaNA vakhatathI manamAM rahele saMzaya rAjAe gurUne pUcho, "bhagavAna ! A vinayaMdhara zreSTie zuM puNya kareluM ke jethI AvI mahAna rUpavatI satIomAM ziromaNi cAra strIone bharathAra thaye? e tyAre surUpavAna chatAM kurUpavAna mArA jevAmAM AvI te pAchI mULa svarUpamAM AvI gaI. e badhuM spaSTatA pUrvaka Apa kahe ?" rAjAnI zaMkAnuM samAdhAna karavA gurUe vinayaMdharane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106. pRthvIcaMdra ane guNasAgara pUrvabhava kaheve zarU karyo. te badhA nagaranA lake, ane cAre priyA sahita vinayaMdhara AturatA pUrvaka sAMbhaLavA lAgyA, - "he rAjana ! e badhAmAM karma ekaja kAraNa che te tuM sAvadhAnatA pUrvaka sAMbhaLa! prAcIna kALane viSe gajapura nagaramAM vicAradhavala rAjA hatA. te nagaramAM vaitAlika nAme udAra bhAvanAvALA ane paropakAra karavAmAM sika dhanika raheto hato. dararoja te vaitAlika potAne ghera taiyAra karelA bhejanamAMthI kaI atithine jamADIne pachI pote jamato hato. dAna ane bIjAnuM bhaluM karavAnI vRttivALA te vaitAlike eka divase te utsarpiNamAM utpanna thayelA navamA jInezvarane gajapuranI bahAra hiMduka nAmanA udyAnamAM kAusa dhyAne joyA. nezvaranI bhavya mudrA jai vaitAlika khuzI thaye chato emanI stuti karavA lAgyo, bhaktithI emane vaMdanA karavA lAgyo. aMtaranA bhAva pUrvaka stuti karatA e vaitAlike pitAnA AtmAne anaMta pApanA malathI pavitra karyo, bhavitavyatAnA yoge mahAna lAbha meLavI te pitAne sthAne gaye. . - daivayoge te bhagavAna paNa AhAra samaye pharatA pharatA vaitAlikane ghera AvIne ubhA rahyA, sAkSAta kalpavRkSane anAyAse potAnA AMgaNe AveluM jANI vaitAlikanA harSanI to vAta ja zI ? khuba khuba bhagavAnanI stuti karI manahara svAdiSTa evA miSTAnnathI bhagavAnane pratilAzita karyA, jInezvarane dAna devAthI tuSTamAna thayelA devatAo paNa dAnane vakhANavA lAgyAM ne tyAM paMcadivya pragaTa thayAM, jInezvarane dAnanuM pratyakSa phala joI vaitAlika samakti dhArI zuddha zrAvaka tha, dAnanA prabhAvathI vaitAlika anukrame prathama devaloke devatA tha, devAMganAo sAthe vividha krIDAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 107 karato te deva Ayu:kSaye tyAMthI cyavIne A caMpAnagarInA ratnasAra zreSThIne tyAM putrapaNe utpanna thayo, mAtApitAe enuM vinayaMdhara nAma pADayuM. te ja vinayaMdhara A pate" nezvarane dAna devAnA prabhAvathI vinayaMdhara AvuM apUrva saubhAgya pAmyo che. jenA saubhAgyanI tArA jevAne paNa IrSyA thAya che. enA prabaLa bhAgyanA be tuM rAjA chatAM enuM apriya karavAne zaktivAna nathI. e badheya bhagavAnane dAna ApyAne mahimA che. are A phala te eka prAsaMgika phala che devatA ane manuSyanAM bhega sukho e to mukti janArA AtmAne mATe saMsAranA e visAmA che bAkI te dAnanuM kharekhara phala to zIva vadhunI varamALa dhAraNa karavI eja che. e uttamadAnanA prabhAvathI. saubhAgya, Adi aneka guNa vinayaMdharane prApta thayelA che. eka daivaja jenI ciMtA kare che evA vinayaMdharanAM vizeSa te zuM vakhANa karIye?' - sUrie vinayaMdharanuM kathAnaka pUrNa karyuM. enI camatkArika kathA sAMbhaLI badhA AnaMda pAmyA. rAjA paNa vinayaMdharanuM caritra sAMbhaLI khuzI thaze. have vinayaMdharanI cAre patnIonI pUrvabhavanI kathA gurUe kahevI zarU karI.. ratisuMdarI. thAya pralaya pRthvItaNe, siMha kadi khaDa khAya pazcima sUrya uge kadi, satI zaraNa na thAya A bharatakSetramAM sAketapura nAme nagara hatuM. tyAM. zatruonI lakSmIne pitAnA caraNe taLe dabAvanAra narakezarI rAjA hatuM, tene kamalasuMdarI nAme rANIthakI rati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 pRthvIcaMdra ane guNasAgara suMdarI nAme kanyA thaI. narakezarI rAjAne zrI datta nAme buddhinidhAna maMtrI hato, sumitra nAme vyavahArI nagara zeTha ane sughoSa nAme purohita hato, maMtrIne lakSmaNa nAme priyA thakI buddhisuMdarI nAme putrI thaI, nagarazeThane lakSmI nAme patnIthakI RddhisuMdarI nAme putrI thaI ane purohitane lalitAnAme strIthakI guNasuMdarI nAme putrI thaI rAjakumArI ratisuMdarI egya vayanI thatAM pAThazALAmAM bhaNavAne mATe jevA lAgI te samaye tenI samAna vayavAlI buddhisuMdarI, RddhisuMdarI ane guNasuMdarI paNa e lekhazALAmAM abhyAsa karavA AvI, pachI te samAna vayanI ne sarakhA sauMdaryavALI e cAre bALAone paraspara maitrI thaI, sAthe rame, sAthe jame ane sAthe abhyAsa karatI e cAre bALAo sneha saMbaMdhathI eka bIjAne ghera javA AvavA lAgI. eka divase dvisuMdarIne tyAM A traNe bALa sakhIo vArtAvida karatI hatI te daramiyAna zeThane tyAM AvelI keI pavitra ane saumya veSane dhAraNa karanArI sAvIne joI sakhIoe pUchyuM "ddhi! A niSkalaMka ane pavitra AryA keNa che?" "dharmane upadeza karanAra amArA dharmanAM e pavitra guNazrI nAme AryA che. dvisuMdarIe khulAso karyo ane jarAka hasI. emanI saumya AkRtija emanA guNene jaNAve che. ApaNe emane vAMdI, kaMika zikhAmaNa paNa sAMbhachIe." rAjabALa ratisuMdarI bolI, jarUra! emane je vade che name che temane dhanya che. bhakti vaDe karIne je emane stave che te dhanyatara che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 109 emane dharmopadeza zravaNa karI je zakti anusAra pALe che te ati dhanyatara che bena ?' RddhisuMdarInI vANI sAMbhaLIne badhI ubhI thaine e pravattinInI pAse AvI vaMdana karyuM. pravattinIe paNa e cArene hitakArI e dharmopadeza ApI emanA AtmAne uddhAra karyo. sAdavIjIno dharmopadeza sAMbhaLI e cAre benapaNI khuzI thaI chatI rAjakumArI bolI. "he bhagavati! cAritra dharma tame lIlAmAtramAM pALI zake che paNa amAre mATe te merUnA sarakho athavA to tethIya adhika che kAraNake uttama vRSabha ja gADAnA bhArane vahana kare che. navA apaLAyelA vAcharaDAo nahi, mATe amArI upara karUNA karIne amane zrAvaka dharma Ape ke jethI amAruM kalyANa thAya. rAjakumArInuM vacana sAMbhaLI pravattinIe e cArene deva, gurU ane dharmanuM rahasya samajAvI samakitavaMta banAvyAM ane te pachI emane parapurUSanA tyAgarUpa ziyalavrata ucarAvyuM, sArI rIte ziyalane mahimA samajAvyo game tevI muzIbatamAM ke viSama saMyogomAM paNa ziyalane sAcavavAnI bhalAmaNa karI pravattinI pitAne sthAne cAlyAM gayAM, e cAre sakhIoe paNa e niyamane aMgIkAra karI RddhisuMdarInI rajA laI traNe sAhelIo potapitAne makAne cAlI gaI, te pachI DAka vasaMtanA vAyarA vahI gayA, ne ratisuMdarI pUrNa yauvananI kaLAe pahoMcI gaI enI yuvAnI ane sauMdaryanI suvAsa dezadeza prasarI gaI. eka divase naMdapuranA adhipati caMdra rAjAe ratisuMdarInI rU5 rAzinI khyAti sAMbhaLI, ene varavAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 110 pRthvIcaMdra ane guNasAgara Atura teNe pAtAnA dUta narakezarI rAjAnI pAse mAkalyA dUtanI vANI sAMbhaLI narakezarI rAjA khuzI thayA te narakezarI rAjAe ratisu karIne peAtAnA pradhAna purUSA sAthe nadapura mAkalI ApI. svayaMvarA AvelI ratisu darIma cadrarAjA mATA mahotsavapUrNAMka paraNyA. e rIte ratisu rIte meLavI ca`drarAjAe pAtAnA manAratha pUrNa karyA. eka divase cadrarAjA rAjAsabhAmAM beThA hatA te daramiyAna kudezanA mahedrasiMha rAjAnA dUta rAjasabhAmAM praveza karIne cadrarAjAne kahevA lAgyA rAjana! amArA rAjAe tamane kahevarAncu che ke tamAre ne amAre vaza para parAthI sneha saMbadha vRddhi pAmatA cAlyA Ave che e snehane atyAre paNa game tevA sayAgAmAM tamAre nibhAvavA joie. e snehanI parIkSA mATe tamAre kAI viSamamAM viSama kAryo mane kahevuM, je kArya karIne huM e snehamAM vadhAro karIza, tamArA premane vadhArIza, evIja rIte mArA snehane vadhAravA mATe tame tamArI navIna parabelI navADhA ratisu darIne mokalI ApeA cha dUtanI niDaravANI sAMbhaLI rAjA sahita sabhA diga thaI gaI. "tArA rAjAnI prIti vadhAravAnI rIta tA nyArI che bhAI! tArA rAjAe bIjI kAI kA pharamAvyu heta tA huM tArA svAmInA manAratha pUrNa karata, paNa eka garIbamAM garIba mANasa paNa zrI teA ApI zakatA nathI. samajyA " cadrarAjAe dUtane pratyuttara ApyA. candre rAjAnA javAba sAMbhaLavA chatAM jANe mATI paDitAinA ghamaDa karatA ane cakarAjAnuM hita enA haiyAmAMthI nitarI rahyuM hoya tema pAtAnA svAmInA aizcarya thI garviSTa thayelA te elyA, "tamArIe navIna patnImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 111 amArA svAmI ghaNAja prItivALA thaI gayA che tenA viyoge pitAnuM rAjakArya paNa saMbhArI zakatA nathI mATe he rAjana! khoTe mamatva karI tamArU rAjapATa gumAvaze nahi, eka khIlIne mATe prAsAda toDI pADavAnI mahenata koNa kare? mATe amArA devane e devI ApIne tame vRddhi pAme... >> - dUtanA vacanathI kIdhAMdha thayelA rAjAe dUtane dhakkA mArI bahAra kADhI mukAvyo, apamAna pAmelo dUta gussAthI dhamadhamato pitAne deza cAlyo gayo. rAjA mahendrasiMhane caMdrarAjAnA apamAnanI vAto kahIne khuba uzakeryo mahendrasiMha dUtanI vANI sAMbhaLIne caturaMgI senA sahita pRthvIne dhamadhamAvate caMdrasiMhanA simADe AvI pahe, caMdrasiMha paNa pitAnA lazkara sAthe mahekasiMhanA sAme Avye, banne lazkaro sAmasAme khuba jesathI laDyAM. yuddhamAM chaLa ane baLathI mahendrasiMha caMdrasiMhane ghAyala karIne pakaDI lIdho. teNe potAnA lazkara mApharate naMdapurI luMTAvI dIdhI ne ratisuMdarIne rAjamahelamAMthI pakaDI maMgAvI. potAnuM abhiSTa siddha thavAthI mahendrasiMhe caMdrasiMhane baMdIkhAnAthI mukta karI enuM rAjya soMpI dIdhuM ne pote potAne deza cAlyo gayo. tyAM eka vizALa prAsAdamAM ratisuMdarIne rAkhI. ratisuMdarInA sauMdaryamAM divAna banelo rAjA mahekasiMha rUvAbadAra vastrAbhUSaNathI sajaja thaIne ratisuMdarI pAse AvyA. "priye ! tArA svarUpamAM Azaka thayelA meM zuM nathI karyuM ? yuddhamAM hajAre mANasano nAza karAvI nAkhe. caMdrasiMha rAjAne yuddhamAM jItI laI eka keDIne banAvI dIdho enI rAjya lakSmI luMTI lIdhI e badhuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 112 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tAre mATe, tane svAdhina karavA mATe, tArA jevI suMdarI prApta karI tArA samAgama sukhathI A baLatA jIgarane tRpta karavA mATe, tArA jevI priyAne meLavI sukhI thavA mATe, rAjAnAM taloha samAna vacana sAMbhaLI ratisuMdarI vicAramAM paDI. "are! A mArA rU5 lAvaNyane dhikkAra thAo, e rUpamAM lubdha banIne A pApI rAjAe keTalo badho anartha karyo? hajAre uttama purUSone mArA nimitte nAza karI nAkhe, mArA patine A dujhe parAbhava pamADI du:khI karyA, mane ahIM pakaDI lAvya, AvA viSaya samaye huM mArA ziyalanuM rakSaNa zI rIte karIza? chatAMya game te bhoge paNa mArA ziyalanuM huM rakSaNa karIza. hAlamAM te kAla vilaMba karavA de; jJAnIe joyuM haze tema thaze." "rAjana ! tamArA sarakhA uttama purUne parastrImAM rakta thavuM te yogya nathI. potAnI strImAM saMtoSa mAnI je purUSa parastrIthI parogamukha thayelA che temane ja dhanya che, narakamAM janArA purUja parastrInI abhilASA kare che rAjana ! e tAro upadeza hAlamAM rahevA de. hAlamAM to mArI paTTarANI banI tuM kurUdezanI mahArANuM thA, rAjyalakSmIne bhegavanArI thA! mArA jalatA jIgarane zAMta karanArI thA! priye ! mAre adhirA ane usuka manane jema bane tema tAkIde zAMta karatRpta kara." rAjAnI AturatA ane utsukatA joI ratisuMdarI kaMpI uThI. "mahArAja ! dhiraja ghareutAvaLe kAMI AMbA pAkatA nathI. samatAnAM phala mIThAM ja hoya che. pahelA Apane eka prArthanA karuM chuM te svikAraze?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 113 ane te tArI prArthanA zI che priye? are tuM kahe te mAruM mastaka utArI hAjara karuM, tuM kahe te badhI karadezanI rAjyalakSmI tArA caraNamAM hAjara kara, bola? tAre hakama huM zI rIte adA karUM ? parastrInA rUpa lAvaNyarUpI dIpakamAM jaLI rahelA pataMgIyAnI jevA pAmara purUSe e sivAya bIju kahe paNa zuM! - "rAjana ! cAturmAsa paryata mAruM vrata pUrNa thavA de! tyAM sudhI zIlabhaMganI yAcanA karaze nahimArA mahelamAM Avaze ya nahi. ratisuMdarInA A dhaDAkAthI rAjAnuM hRdaya ghavAyuM "are e zI rIte bane? chatAM bhale e tArI prArthanA huM mAnya rAkhuM chuM. ema kahI rAjA thavAte hRdaye cAlyA gaye, atyAre te enA manane abhilASa manamAM ja rahI gaye. chae vigayo tyAga karI ratisuMdarIe AcArlI tapa karavA mAMDayuM, ne temAMya eka dhAnyathI nibhAvIne; cAturmAsa pUrNa thatAM to zarIra hADa, mAMsa ane cAmaDI bhara banAvI dIdhuM. e sauMdaryamAMthI teja, gaurava, chaTA badhuMya uDI gayuM ne vadananI kAMtiya karamAI gaI. e virUpa ratisuMdarIne eka divase akasmAta rAjAe joI enI narI varavI ne bibhatsa kAMti joI rAjA enA mahelamAM Avyo priye ! A zuM ? aneka dAsa dAsIne parivAra tArI sevAmAM hAjara chatAM, managamatAM svAdiSTa miSTAnna tArA caraNamAM ALoTatAM chatAM tArI A sthiti kema? kayA dukhe tArI A sthiti thaI che vAra? - "he deva! huM hAlamAM eka mahAna vrata karuM , e kalezakArI ane durassaha vratathI huM durbala thaI chuM. ratie Thare leje javAba Ape Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tAre te vaLI atyAre vrata kevuM? pharadezanI padarANI thaIne tuM jagatane Azcarya kare evAM adabhUta manuSyasaMbaMdhI sukhone bhogava! sukha bhegavavAnA divasemAM atyAre te tAre vairAgya 2 vaLI?" rAjAe kahyuM, "hADa mAMsathI bharelo A deha te ja vairAgyanuM kAraNa che mahArAja ! game tevuM zabhAyukta hovA chatAM A zarIra pApanuM ja ghara che. AvA nirguNa ane doSanA maMdirarUpa A zarIrane jovA mAtrathI paNa Apa jevA guNADhaya purUSe muMjhAI jAya che. uttama puranA cittane paNa je bhamAvI nAkhe evA A pApIpiMDa upara vaLI moha za? rati belI. ratisuMdarInI vairAgyamaya vANI paNa magarola pASANanI mAphaka rAjAne kAMI paNa asara karI zakI nahi, "kAte! have tuM tAre tapa pUrNa kara ne mAre abhilASa paNa tuM pUrNa kara. puSpanI nAjuka khIlela kaLI atyAre karamAyela chatAM kevI tejasvI ane AkarSaka che?" rAjA cAlyo gaye rAjA enA tapanI pUrNatAnI rAha jevA lAge. anukrame ratisuMdarIne tapa pUrNa thaye te pachI eka divase rAjA ratisuMdarInA mahele Avyo. "priye! kamalanI suvAsathI AkarSAyela bhramaranI mAphaka huM paNa tArAmAM lubdha thayo chuM. tArA viyogarUpI dAvAnalathI pIDAI rahyo chuM." rAjAe potAnI manevedanA jAhera karI pAraNAmAM snigdha ane mane harabhajana karavA chatAM atyAre mArA zarIramAM saMskRti nathI, mArUM mastaka bhame che. peTamAM zuLa Ave che. zarIranI saMdhInA bhAge tuTI rahyA che ke tame te hajI mArI AvI hAlatamAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 115 - - - - vilAsanI ja vAta karyA kare che e navAinI vAta che! "dIpakanA tejamAM aMjAyela pataMgIyu bIje kayAM jaI zake? kamalanI suvAsamAM lebhAyela bhramaranI bIjI gati paNa zI? tArA jevI jagatamohinI priyA svAdhIna hovA chatAM have dhIraja paNa zI rIte rahe?" rAjAnI AturatA vadhI rAjAne khuba durAgraha jANI ratisuMdarIe rAjAthI guptapaNe madanaphaLa mukhamAM mukI dIdhuM te pachI rAjAnI pAse AvI vAta karatAM ne rAjAne samajAvatAM rAjAnI AgaLa vamana karyuM. potAnuM e ucchiSTa bhojana karIne bahAra vI kADheluM rAjAne batAvatI ratisuMdarI belI. deva! dehanuM A svarUpa juo? Apa je sauMdaryamAM muMjhAI gayA che. enAM A mUlya? pavitra vastuo paNa peTanA saMbaMdhathI apavitra-azucimaya thaI jAya che. uttama jane azucinuM bhakSaNa karatA nathI, Apa te bAlathI ca bAla che ke A vamelAnuM bhajana karavA Iccho cho.) ratisuMdarIne kaTAkSa sAMbhaLI rAjA camaka "are! zuM huM rAMka chuM! zuM huM jaDa chuM ke vamana kareluM khAuM?" rAjA bolyA, are mUDhamANasa paNa samajI zake tevI dIvA jevI vAta Apa kema samajatA nathI? je parastrI che te vamelA AhAra jevI che. bIjA purUSe bhogavelI strI e te vamelA AhAra jevI ja gaNAya, tenI sAthe tame e vamelA AhArane grahaNa karavA iccho cho e naphe dIvA jevuM satya kema samajAtuM nathI rAjana !" e badhIya tArI vAta satya che. paNa rAgI doSane jete nathI, tema A aMgamAM Azaka thayelo huM eka mAtra taneja joI rahyo chuM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 pRthvIcaMdra ane guNasAgara "Apa mArA kyA aMgamAM Asakta thayA cho?" A je tArAM haraNInA jevAM capaLa ane tejasvI ne ja kevA AkarSaka che? enI addabhUta zobhAnAM tArI AgaLa huM zAM vakhANa karyuM?" ema? mArAM A ne tamane bahu game che ? kaMika irAdA pUrvaka ratisuMdarI bolI. enAM vizAla nayane camakI rahyAM. e nayanemAM apUrva teja uDI rahyuM hA priye ! mUDha rAjAnA kAmuka haiyAnA dAhajavarane bhUjAvavA have apUrva balidAnanI ene jarUra lAgI. kaMika nizcaya karI ratisuMdarI ubhI thaI. A pApI rAjAnA sakaMjAmAM potAnuM zIla rahI zakaze nahi. pachI to zIlanA mUlya AgaLa potAnA dehane tuccha gaNatI ratisuMdarIe tIrNa charI lAvIne potAnAM bane netro chedI rAjAnI AgaLa dharyA, " "Apane A netra priya hoya to le. " netro arpaNa karatI rati bolI. netra vagaranI aMdha thayelI ratisuMdarInuM A sAhasa jene rAjA mahendrasiMhane madana-kAmavara osarI gayeA banelo te phATI AMkhe e vigatanetrA ratisuMdarIne jevA lAgyo "AhA ! tane ane mane du:khakArIevuM A te zuM karyuM? are ! sAhasa vRttivALI ! A te bahuja viparIta kAma karyuM." "mahArAja ! tamane ane mane Aleka ane paralekamAM hitakArI evuM A kAma meM karyuM che. auSadha kaDavuM hoya che to te ja rogane nAza karI zarIrane nirogI banAve che. tema parastrInA samAgamathI mAnahAni, dhananAza ane jIvitano nAza thAya che, ne parabhavamAM du:kha dAridra, daurbhAgya, kSaya, kuSTa ane bhagaMdara Adi rega. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane nehasaMbaMdha 117 utpanna thAya che. parastrInuM AliMgana karanArane narakamAM dhagadhagatA loha sthaMbhane AliMgana karavuM paDe che ne tiryaMca conimAM khasI karAvavI, zIta, tApa sahana karavA, bhUkha : tarasa temaja paravazatAnAM dukha ati kalezakArI hoya che, AvA du:kharUpI rogothI mArA A auSadharUpa kArya vaDe ApaNe bane chuTI gayAM, mArA A kAryathI tamAruM ne mArUM bannenuM lakamAM hita thaze, parastrInA gamanathI tamAruM durgati gamana paNa have aTakI jaze rAjana! ratisuMdarInI kAmadevanA tApane nAza karanArI dezanA sAMbhaLI rAjA ThaMDAgAra thaI gaye. enA sAhasathI jenI buddhi ApoApa sAnamAM AvI gaI che e rAjA pitAnA ; mastakane kaMpAvato bolyo, "Aha! samayane jANanArI tu eka mahAna satI cho, satImAM muguTamaNi samAna tArA jevI mahAna satInuM mArA jevA pApIne darzana paNa kayAMthI heya? he sAdhvI ! mArA aparAdhane tuM kSamA kara, mAre have zuM karavuM tenI mane AjJA kara ? " satInI kSamA mAgato rAjA be hAtha joDI potAnA ; aparAdha khamAvavA lAgyuM. rAjAnI zuddha bhAvanA jANI ratisuMdarI bolI, "rAjana ! AjathI parastrIne tame tyAga karo ke jethI tamAre bhava bhramaNa karavuM paDe nahi, - "AjathI mAre parastrIne tyAga che! pazcAttApanI agnimAM dagdha thatA rAjAe e pramANe caturtha vratane aMgIkAra karyuM ne ratisuMdarIne potAnA gurU sthAne sthApana karI sanmAna vadhAryuM chatAMya e aMdha ratisuMdarIne joI rAjA vAraMvAra vilApa-zeka karavA lAge, rAjyakAryane tyAga karI e pazcAttApanA pAvakamAM jalavA lAgyA. e "oha! A satI sAdhI sInuM meM pApIe kevuM anartha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karyuM? enA saMsAranuM-are e ramaNIya enI sRSTinuM meM satyAnAza vALI nAkhyuM. enI AMkhanuM balidAna lIdhuM, hA ! mArAM pApa ! aizvarya ane yauvananA madamAM A satInA sukhane meM nAza karI nAkhe." rAjA mahekasiMhane pazcAtApanI bhaThThImAM baLI marato jANI satIe kAusagga dhyAne rahI zAsanadevIne yAda karI paMcaparameSThInA dhyAnamAM tatpara evI apUrva zIla mAhAmyavALI ratisuMdarInA zIla mAhAsyathI zAsanadevI pragaTa thaI "he zIlarUpa apUrva vaibhavavALI ! tuM jayavaMta rahe ! he satIyomAM ziromaNi ! tAruM kalyANa thAo. he rAjAne pratibaMdha karanArI! tArI sarve abhilASA pUrNa thAo. >> devIe karelI stutinI sAtheja satInAM vizALa ne pragaTa thayAM. rAjA vagere satIne mahimA jANI Azcarya pAmyA. devI te adazya thaI gaI, paNa satIne mahimA jagatamAM gavAI rahyo, apUrva netra vALI ne saMpUrNa aMgopAMgavALI sulakSaNA ratisuMdarIne joI rAjA vagere sarve khuzI thayA, rAjAe satInI khuba stuti karI. dAna, mAna, mRgAra, vastra ane AbhUSaNathI satIne satkAra karI potAnA aparAdhanI kSamA mAgI. satI ratisuMdarIne potAnA vizvAsapAtra pradhAna sAthe patine ghera naMdapura nagare mekalI dIdhI. caMdrasiMha rAjAne pradhAnane mukhe rAjAe zuM kahevaDAvyuM ? caMdrasiMha! tame mAre sahodara baMdhu jevA cho. yuddhanA medAnamAM meM tamane chetarIne jItI lIdhA te mAre aparAdha tame khama, A ratisuMdarI mArI dharmabhaginI che. mArI dharmagurU chezAsanadevIe je satInI rakSA karelI che, evI e mahAsatI satIomAM muguTa maNi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 119 samAna che, leza paNa kalaMkanI zaMkA tamAre karavI nahi jagatamAM eka mAtra tamane ja dhanya che ke jenA grahane viSe sAkSAta lakSmInI mAphaka A mahAsatI vilAsa kare che mahendrasiMhanA pradhAna purUSo sAthe ratisuMdarI naMdara nagaranA rAjadarabAramAM AvI mahendrasiMhanA pradhAnoe rAjA caMdrasiMhane namI rAjAne pUrvokta saMdeza kahI saMbhaLA. caMdrasiMha rAjA pradhAnanA kathanathI camatkAra pAmelA kRza ratisuMdarIne joI rAjI thayo ne rAjapurUSanuM sanmAna karI temane vidAya karyo. ratisuMdarI paNa rAjyalakSmInAM sukha bhegavA Aya: kSaye anukrame prathama kalpamAM devI thaI buddhisuMdarI. sAketapura nagaranA maMtrInI tanayA buddhisuMdarI rUpa, lAvaNya ane kaLA kauzalyayukta evI yuvAna avasthAmAM AvI tyAre enA pitAe susImA nagarInA sukIrti rAjAnA maMtrI sAthe paraNAvI. buddhisuMdarI paraNIne sAsare AvI sukhapUrvaka pitAno samaya vyatIta karatI. kAraNa kemaMtrInI putrI ane maMtrInI patnInA bhAgyamAM khAmIya zI? chatAMya emanA bhAgyamAM paNa kvacita khAmI jovAmAM Ave che. vidhinI kuzaLatAmAMya evI anerI bhUla thaI jAya che ne evA sukhI mANase para paNa du:khanI vAdaLI avAI jAya che. eka divase rAyavADI jatA rAjA sukIrtie buddhisuMdarIne potAnA mahelanI agAsI upara sakhIo sAthe krIDA karatI joI ane rAjA camake. aneka rAjaputrIono svAmI chatA maMtrI patnIne joI enA ': ', ' te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarU5 ! ) 120 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sauMdaryamAM Azaka thayo, enA rU5thI paravaza banele rAjA maMtrI patnIne pitAnI patnI banAvavAnI abhilASA karavA lAgyA. "Aha! jagatane AzcaryakArI zuM enuM "rAjA sukIrti manamAM aneka tarkavitarka karate rAjamahelamAM Avyo paNa ene kayAMya cena paDayuM nahi, nizAne samaye hoMzIyAra dAsIne buddhisuMdarI pAse mokalI. dAsIe buddhisuMdarI pAse AvI aneka prakAre vAta karIne buddhine samajAvavAnA aneka prayatna karI joyA, - buddhisuMdarIe te dAsInI nirbhanA karIne kADhI mUkI, apamAnita dAsInI vAta sAMbhaLI gusse thayelA rAjAe maMtrI upara Aropa mUkI sI sahita pakaDI maMgAvya, kAma pizAcathI jakaDAyela manuSyane hitAhitanuM bhAna hetuM nathI. eka sAmAnya mANasa paNa parastrImAM lubdha thayo chato aneka prakAranAM akArya karavA acakAto nathI to pachI A te rAjA, ' rAjAe maMtrIne kArAgrahamAM pUryo ne buddhisuMdarIne aMta:puramAM mokalI dIdhI. rAtrine samaye rAjA jyAre pitAnI abhilASA pUrNa karavAne buddhisuMdarI pAse AvyA - tyAre ziyala maMgathI bhaya pAmelI buddhi A nararAkSasa thakI zIlarakSaNane upAya ciMtavatI vicAramAM paDI gaI kema! dAsInI nirbharsanA ne mArI AjJAne bhaMga karI te satIomAM ziromaNi banI ke zuM ? dAsInuM vacana mAnya karyuM hota to A ApadA kyAMthI heta? kAraNa ke samajAvavAthI kAma thatuM hoya te kaI baLajabarI kare nahi." ane tethI tame amArA kuTuMbanI pAyamAlI karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 ekavIza bhavana nehasaMbaMdha nAkhI, amArI khIlelI navapallava vADI vikherI nAkhI, mArA karatAM to tamArA aMta:puramAM rANIo kayAM ochI rUpavatI che? mArAmAM tame-eka adanA hIna jAtimAM tame zuM adhIka joyuM ke jethI amArI khAnA kharAbI karI nAkhI rAjA?" buddhisuMdarI bolI, tArAmAM zuM nathI? devAMganAone lajAve tevuM saudarya, lAlitya, kaLA, abhinaya sarve kaMI tArAmAM che te aMtapuranI rANIomAM nathI. tArI dAsI thavAneya lAyaka nathI. suMdarI" rAjAe premane ubhare khAlI karavA mAMDyo. e tamArI maTI jamaNuM che rAjA! uttama purUSa kadi hInajAtimAM lapaTAtA nathI, rAjahaMsa metIne cAre mUdI bIjAnI tarapha najara sarakhI ya kare che zuM ? moTA gajekonA madanuM mardana karanAra kezarIsiMha kadApi tRNane aDakato nathI rAjana ! buddhisuMdarIe rAjAne samajAvavA mAMDyo. - "ane chatAMya rAjAne game te rANI. rAjAonI pasaMdagI jenI upara utarI enAM to bhAgyeja pharI jAya, moTuM bhAgya hoya tyAreja rAjAnI maherabAnI thAya samajI? rAjAnI rahema najarathI tuM rAjyarANuM thAya emAM khoTuMya zuM ? samaja ke tAre to Aje amInA meha varasyA che ke jethI rAja tAre AdhIna thayA che." "tamAre zuM eja nizcaya che mahArAja ?? hA! tArA lAvaNya AgaLa rAjalakSmIne hisAba paNa zu ? to mAre niyama pUrNa thAya tyAM lagI A5 rAha juo. buddhisuMdarIe kALa vilaMba karavAne upAya -zodhI kADhayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 pRthvIcaMdra ane guNasAgara - rAjAe buddhisuMdarInI vAta ghavAyelA jIgare mAnya karI-ene rAjI karI. rAjA potAnA aMtaHpuramAM gaye, maMtrIne patnI sahita kArAgrahamAM pUravAthI nagarImAM hAhAkAra thayo mahAjanavarga AvIne rAjAne samajAvavA lAge bIjA paNa maMtrI vageree rAjAne samajAvyo. mahArAja! e maMtrI nirdoSa ane niSkalaMka hevAthI Ape tapAsa karyA vagara ene pakaDI jelamAM pUryo te sAruM karyuM nathI. Apa ene choDI mUke." rAjAne ghaNo samajAvyuM maMtrIonA samajAvavAthI temaja lokonA AgrahathI rAjAe prajAne rAjI karavA mATe maMtrIne kArAgrahamAMthI mukta karI, enAM gharabAra ane svAdhIna karyA paNa buddhisuMdarIne choDI nahirAjAnI dAnata ke samajI gayA, prajA game tevI toya sattAdhArI rAjAne zuM karI zake? - buddhisuMdarInA chuTakArA mATe rAjAe tene uddezIne kahyuM, "je maMtrI potAnI nirdoSatA mATe kAMI paNa divya kare te huM enI patnIne choDI dau" rAjAnI A hakIkata sAMbhaLI sarve dubhAtA hRdaye pitapatAne sthAnake cAlyA gayA. leke te samajAvI zake zikhAmaNanA be zabda kahI zake paNa e sAthe virodha karI Atane kaI na netarI zake buddhisuMdarI paNa kaI kaI vakhate rAjA Avato tyAre vinodanI be vAte saMbhaLAvI rAjAne rAjI karatI hatI, te daramiyAna buddhisuMdarIe potAnI ja Abehuba nakala jevI mASa piMDanI eka manahara putalI taiyAra karI. rUpa, raMga, chaTA, vastrAbhUSaNathI zaNagArI AkarSaka banAvI, pitAnI badhI ya kaLA, caturAI e putalI banAvavA pAchaLa kharcI nAkhI. jyAre te taiyAra thaI gaI tyArapachInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 123 eka divase rAjA jyAre buddhisuMdarInI pAse Avyo tyAre rAjAne e putaLI batAvI, e manahara kAmasvarUpe mUrtine joI rAjA chaka thaI gayo AhA! zI suMdara kArigarI! A to AbehUba tuMja ) "mArA karatAMya rUparaMgamAM vadhe tevI che ke nahi rAjA?" "bezaka, jarUra." rAjAe anumati ApI. Apa rAta divasa ene Apane aMta:puramAM rAkho, ene joIne Apa khuzI thAva ne mane A baMdhIkhAnAmAMthI mukta karo." buddhi bolI, aM ha! e to nahi " "rAjA kaTANuM moM karIne bolyo." mArA karatAM A adhIka che, rAjana ! enAthI Apa rAjI thaze mArAthI nahi." buddhie dalIla karI kAraNa?" AturatAthI rAjA che . "A madanathI bharelI che. madanavatI che ne huM te madanarahita chuM." buddhisuMdarIe ema kahIne e putaLI rAjAnI AgaLa pheMkI, jamIna upara pachaDAvAthI e bhAgI gayelI virUpa thayelI putaLImAMthI durgadhane phelAvatA aneka azuci padArtho nikaLI paDyA. rAjA e dudha na sahevAthI cAra DagalAM pAchaLa haTI gaye. priye! A zuM ? bAlaka paNa na kare evuM niMdya te A zuM karyuM ?' "rAjana ! mArA hAthe ghaDelI A putaLI mArA karatAM paNa adhika hatI. huM te enAthI hIna chuM, jaLa ane agnithI AnI zuddhi te thaI zakaze paNa suvarNa ane ratnanA saMskArathI ya mArI zuddhi nahi thAya !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara e tArI bhramaNA che priye ! karyAM tu' ane kayAM A jaDa durgaMdha bharelI putaLI! kanaka ane kathIra kri samAna thai zake?" rAjA! tame paMDita thaI bhIMta bhUlyA che. A uparathI rUparaga bharyA bhabhakALadha zarIranI aMdara hADa, mAMsa, rUdhira sivAya bIjuM zuM che? maLa, mUtra ane vidyArthI bharelA A gaMdA phlevaramAM rAcI narakanAM dvAra zA mATe khakhaDAvA che? mAMsamAM Asakta mAchalAnI mAphaka svalpa mAtra sparzaindriyanA sukhamAM rakta khanI merUthI ya adhika tiryaMca ane naragatinAM du:khanI abhilASA - zA mATe karo che ? durgatine ApanArI evI paradArAne je purUSa sevatA nathI te ApadArUpa sAgaranI pAra tarI jAya che, eTaluM ja nahI balke sasAranI uttama saMpattine pAme che, parasI ke parapurUSane AliMgana karavA mAtrathI narakAgninI dhagadhagatI jvALAmAM dugdha thavAnuM na hota tA tamArA jevA sajjana purUSanA sa`ga kone sukhakArI na thAya ?" "purUSone A sauMsAramAM bhAga tA mAtra apakAlanA pramANamAM hoya che tyAre enA phala tarIke du:kha bhogavavAnAM tA narakane vize palyApama ane sAgaropama sudhI hoya che he rAjana! tame tamArA aMta:puranI sau da zAlinI ramaNIyA karatAM mArAmAM zu' adhika joyu` che ke e sAgaropama sudhInAM du:kha bhAgavavA taiyAra thayA che.. prajAjana jo gunho kare tA tame ahIyAMja zikSA karI che paNa tamArA gunhAnI zIkSA tamAre narakamAM jaIne avazya bhAgavavI paDaze. rAjana! mATe A khATA kadAmaha mUkI nyAya mArge cAleA cha bAlaka jalamAM paDelA cakranA aneka pratibiMbane 124 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 12w. joI jema caMdra eka chatAM aneka mAne che tema mala, mutra ane viSTAthI bharelI badhI strIo sarakhI hovA chatAM kAmIne uparanA rU5 rAga ane TApaTIpathI judIjudI bhAse che, jJAnI ane uttama jana te strIne maLamUtranI kAyA ja mAne che, e zuddha vAte moTA bhAgye ja samajAya che. rAjana !? bhavitavyatAnA yoge A dhITha rAjAnA pASANa hRdayamAM upadezarUpI amIjharaNAnuM nirmaLa nIra nItaravAthI enuM hRdaya bhIMjAyuM, hRdayanI bhAvanA pharI gaI, pApI vicAre badalAI gayA. viSayarUpI kIDA magajamAM saLavaLato hato. te ApoApa naSTa thaI gayo ene kALajvara ThagAra thaI gayo rAjA pazcAttApa karato bolyo, "satI! tArI vANI satya che sAkarathIya mIThI tArI vANI sAMbhaLI mArI. mohanidrA nAza pAmI gaI mArI lolupatA ApoApa naSTa thaI gaI. mArAM viveka cakSu Aja khulI gayAM, parastrImAM laMpaTa banele huM aghora narakamAM DubI jAta paNa te mane e ghora narakanA aMdhakAramAM paDato bacAvyo. tArA jevI dharma denArI mahA bhAgya geja maLe che, kahe, have mAre zuM karavuM ?" pazcAttApathI baLatA rAjAne sanmArge Avelo jANI buddhisuMdarI parama AnaMda pAmI. mahArAja! tamArA jevA uttama narane parastrIne tyAga kare eja yogya che jethI A lokamAM tamArI kIrti vadhe ne paralokamAM paNa sukha, saubhAgya ane samRddhi Adi svarganI saMpadA prApta thAya. buddhisuMdarInuM vacana nirmaLa mananA rAjAe svI-- kArI parastrI tyAgane niyama grahaNa karyo. rAjAe buddhisuMdarIne khamAvI potAnA aparAdhanI mAphI mAgI. dAna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 pRthvocaMdra ane guNasAgara mAnathI ene satkAra karyo vastrAbhUSaNa, alaMkArAdika ApIne rAjAe dharma bhaginInI mAphaka buddhisuMdarIne pitAnA mahelamAMthI vidAya karI. rAjAe maMtrIne bolAvIne ene satkAra karI maMtrIne hedo arpaNa karyo, buddhisuMdarInA kAryathI camatkRta thayelo maMtrI paNa pariNAma sAruM AveluM joI rAjI thaye satI buddhisuMdarInI sArAya nagaramAM khyAti thai. gulAbanI suvAsathI maMdamaMda vAyunI laharIo sArAya udyAnane suvAsIta banAvI de che, tema guNIjanonI khyAti paNa samayane anusarIne sArA nagaramAM prasaratAM vAra lAgatI nathI. dIrghakAla paryaMta buddhisuMdarI saMsAranAM sukha jogavI prAMte pahelA saudharmakalpamAM devI tarIke unna thaI RddhisuMdarI. sAketapuranI ramaNIya bajAre apUrva zobhAne dhAraNa karI rahyA che, dezaparadezanA vyApArIo vyApArane mATe Ave che, lAkhenI uthalapAthala karI jAya che. evAja kaI vyApAra nimitte tAmraliptI nagarIthI Avelo sudharmA nAme vaNIka bajAramAM pitAnA saMbaMdhInI peDhI upara beThelo hato. zeTha sAthe vyApAra saMbaMdhI vAta karato pitAne anubhava varNavI rahyo hato. tyAM acAnaka e mArge jatAM keIka vyakti upara enI najara ceTI ne tyAMja karI gaI. pitAnI cAra pAMca sakhIo sAthe rUpasuMdarI RddhisuMdarI atyAre hAsya vinoda karatI tyAMthI cAlI jatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha 127 hatI te daramiyAna rUddhisuMdarI ane sudharmanI najara eka bIjA tarapha AkarSAI - sakhIonI mIThI mazkarIthI muMjhAyelI rUddhisuMdarI pitAne makAne cAlI gaI. jatAM jatAMya sudharma tarapha daSTi karatAM sudharmane chIMka AvavAthI namo neMkAya e zabda tenA mukhathI nikaLela dvisuMdarIe sAMbhaLyo. e surUpa vyavahArIyAne janadharma-pitAne sAdharmika samajI vizeSa rAjI thaI sakhIoe A vAta RddhinA mAtApitAne samajAvI devAthI enA pitAe sudharmanA kula, vyavahAranI khAtarI karI, sudharma paNa RddhisuMdarIne jotAM enA svarUparUpI dIpakanA tejamAM pataMgIyAnI mAphaka vivaza thaI gaye, e svarUpanizAmAMja cakacura thaI gayo, e suMdarInA dhyAnamAM bIjA vyApAranA vicAre ya bhUlI gaye, "vidhie kurasade ghaDelI zuM e dehalatA! e sauMdaryanI suvAsa hajI paNa jIgaramAMthI bhusAtI nathI. jagatamAM e bALAne je pati thaze te ekaja dhanyavAdane pAtra che. A jIvanamAM je e manahara bALa na maLe te kAMI nathI, te jIvana eLe gayuM samajavuM. are! A bALa mane zI rIte maLe? sumivazeTha pAse RddhisuMdarInAM aneka mAgA AvavA lAgyAM paNa zeThanI daSTi keinA para karatI nahi. ghaNe bhAge te pite jainadharmAnurAgI hevAthI putrI mithyAvIne-paradhamane tyAM jaI dharmabhedanA kAraNe duHkhI thAya tethI anya dharmane te ghasIne sApha nA pADatA temaja bIjA keI kAraNe paNa zeThanI pasaMdagI utaratI nahi, dvisuMdarInuM sudharma tarapha AkarSaNa jANIne zeThe sudharmanA saMbaMdhamAM khAtarI karI lIdhI. jainadhamI temaja rUpa ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 pRthvIcaMdra ane guNasAgara guNe te peAtAnI putrIne cAgya heAvAthI zeThe pAtAnI putrIte zubha muhUrte tenI sAthe paraNAvI dIdhI. bhAgyazALI sudharmane prAnA karyA vagara anAyAse RddhisuMdarI prApta thavAthI lAke tenA bhAgyanI prAsA karavA lAgyA. pAte dharmanI prazaMsA karavA lAgyA. ke apUrva ciMtAmaNi sarakhA jainadharmanA prabhAvathI A maneAhara bALAnA vinA prayAse pAte svAmI thayA hatA. lagna pachI keTalAka samaya sudhama sAketapuramAM rahIne pachI sasarAnI rajA meLavI pAtAne nagara tAmraliptIe priyAnI sAthe cAlyA gayA. tyAM banne jaNA evA premathI rahevA lAgyAM ke jeo kSaNamAtra paNa jatAM paDatAM nahi. zarIra judu chatAM premathI eka abhinna evAM tenA sasAra sukha bhAgavatAM keTalAka kAla cAlyA gayA. dhana kamAvA mATe sudharma aneka vastuonAM vahANa bharIne priyAnI sAthe samudranI musApharIe cAlyA, samudramAM musApharI karatAM temaNe akasmAta sAgarane khaLabhaLatA joyA, pracaMDa vAyuthI sAgaranAM mAjA AkAza paryaMta uchaLavA lAgyAM. pracaMDa tAphAnavALA sAgarane joI nAvikA paNa gabharAyA, vahANA sthira karavA prayatna karyA paNa sAgaranI chALA sAthe vahANa ahIM tahIM' athaDAvA lAgyAM te badhAMya jIvananI AzA cheADI pAtapAtAnA iSTa devane sabhAravA lAgyA. sudharma ane Rddhimu darIe teA badhI mAhuja jALa chADI sAgArI aNasana karI dIdhuM. Akhare e bhayaMkara tAphAnI sAgaranI cheLAe vahAte bhAgI nAkhyuM, mAla, carU, bALa, vahANanA nAyikA, nAkara, cAkara vagerece sAgaramAM ja samAdhi lIdhI, sAgaranAM mAjAmAM DubADuba karatAM sudha ane RddhikarInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = == = ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 129 bhAgyamAM bIjAonI mAphaka sAgara samAdhi lakhAI nahotI puSyAnugathI temanA hAthamAM eka vizALa pATIyuM AvyuM. saMsAranAM keTalAMka sukhadu:khanI havA temanA bhAgyamAM sarjAyela hovAthI mRtyu bIjAonI mAphaka temane jhaDapI zakyuM nahi. banne jaNAM e pATIyAnuM avalaMbana pAmIne samudramAM taNAtAM taNAtAM cAra pAMca dIvase jaMgalamAM samudranA mojathI dhakelAtAM kinAre AvI pahoMcyAM. samudranI AphatamAMthI sahisalAmata kinAre AvI javAthI teo banne khuzI thayAM ne jaMgalamAMthI prANuka phalAdika lAvIne nirvAha karatAM bIjA ke vahANanI AzAe tyAM kinArA upara rahevA lAgyA. dUra samudramAM jatA vahANavuM dhyAna kheMcAya evI rIte temaNe eka udgha nizAna karyuM. pitAne lIdhe pitAnI prANAdhika priyAne du:khI thatI jaI sudharma che. priye! tane sAthe lAvIne meM pApIe moTI muzkelImAM mukI dIdhI." "sukhadu:kha e te pUrvakarmanA vipAkanAM phala che. svAmina ! mATe evI daivakRta bAbatamAM Ape harSazeka na karavo. dharmanA marmane jANanArA tamArA jevA jJAtApurUSe to karmanA marmane samajI vizeSa karIne kheda na karavo joIe." bIjA vahANanI rAha jotA keTaloka samaya temane pasAra thaye, eka divase sAgaramAMthI pasAra thatA kaI vahANanA nAvikee kinArA upara rahela peluM nizAna jovAthI tarApA upara eka be nAvikane besADI te tarapha mokalyA. pelA purUSe kinAre AvIne kahevA lAgyA, "A vahANane mAlika sulocana sArthavAha jabudvipa tarapha jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pRthvIcaMdra ane guNasAgara che. tamArI tyAM javAnI IcchA hoya to cAle." * te purUSanI vANI sAMbhaLIne banne jaNa emanI sAthe tarApA upara besIne pelA moTA vahANa pAse AvI pahoMcyAM sulocanazeDe sudharmane satkAra karI enI AgatA svAgatA karI. vahANa AgaLa cAlavA mAMDayuM. anukrame sulecana sArthavAha ane sudhamane gADha maitrI thaI. te daramiyAna sArthavAhane dhisuMdarInA rUpane nize caDyo krisuMdarIne hAtha karavAnI sArthavAhane tAlAvelI lAgI e suMdarInA mehamAM mugdha thayele bIjuM ciMtaveya zuM? vidhie kevI kAkaDI banAvI che ene? A rUpagarvitA nArI premathI mArA dehane AliMgana na Ape te mAruM yauvana, dhana ane rUpa sarve nakAmuM samajavuM, paNa e bane zI rIte? jyAM sudhI potAne pati enI sAthe hoya tyAM lagI e mArA jevAnI icchAya zI rIte kare? madhurA AmraphaLa choDIne lIMbaDAnI IcchA keI nA kare, chatAMya keIpaNa upAye hAthamAM AvelI A taka javA na devAya." sucana nAma chatAM kulacanavALe te sArthavAha manamAM aneka duSTa saMkalpa vikalpa karate yogya samayanI rAha jovA lAgyA. eka rAtrIe vahANamAM badhAya jyAre bhara nidrAmAM hatA te samayane lAbha eNe lIdho. laghuzaMkAne bahAne te ubhe thaye sudharmanI pAse Avye bharanidrAmAM paDelA sudharmane AstethI upADI samudranA agAdha jalamAM dhakelI daI potAne sthAne AvIne sUI gaye, aMdhakAramAM kALuM kRtya karI nizcita thaI gaye, prAta:kALe rUddhisuMdarI potAnA patine nahI jovAthI haiyAM mAthAM kuTatI kalpAMta karavA lAgI. vahANamAM kyAMya patto lAgyo nahi. tyAre nokara cAkaramAM hAhAkAra thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMdha 131 rahyo. suleAcana sAvAha paNa mitra mitra karatA pAkAra karavA lAgyA. mitranA nAme uMcethI rUdana karatA sAvAha Akhare thAkayA. e abhinaya puro karI hiMsu darIne AzvAsana ApavA lAgyA. huM sudarI ! gai gujarI bhUlI jA. have huM zu karIza ? mArU zuM thaze ? evI ciMtA karIza nahI. mArUM ghara tArU pAtAnuMja jANaje, tArU peAtAnuM samajI mArA gharamAM tu' sukhethI rAja kare. A mArUM yauvana, dhana vaibhava e badhuM huM tArA caraNamAM hAjara kara chuM. huM' pAte paNa AjathI tArA dAsa chuM." pApamuddhi sulAcananI vANI sAMbhaLIne RddhidarI manamAM vicAra karavA lAgI. Aha ! A pApInuMja madhu kArasthAna che. mArA rUpamAM lAbhAine A duSTa mArA patinA zcAta karyAM lAge che. kAraNake kApizAcathI grahAyelAne sArA khATAnuM bhAna kyAMthI hoya ? tethI huM paNa have mArA ziyalanA rakSaNa mATe sAgaramAM hemAi jAuM, svAmi vinA mAre jIvIne paNa zuM karavuM ? pati vagaranI kulavAna strIAne maraNa e eja zaraNa che" pApamuddhi yuleAcananA paMjAmAMthI chuTavAne rUddhi sAgarasamAdhinA vicAra karavA lAgI, atyAre ene dilAso ApanAra kAi nahAtu, adhAya sulAcananA mANasA hatA. pAte ekAkI zIlanuM rakSaNa zI rIte karI zakaze, jethI maraNa eja zreSTa che, ema samajI sAgaramAM apApAta karavAne taiyAra thaI. vaLI enI vicArANi palaTAi gai. jaina zAsanamAM bhAla maraNa niSedheluM che. jIvatA jIva pharIne paNa kalyANane pAme che, parantu kAmInA hAtha nIce rahI huM zIlanuM rakSaNa zI rIte karIza ? A sAga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 132 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ramAMthI huM je salAmata keI zaheramAM jAu to te ke sAvIne vega pAmI saMyamane AcarIza, mATe eTale samaya kAla vilaMba karIne A pApIne bhAvuM to kema?" | manamAM vicAra karIne Rddhi bolI "he sArthavAha! atyAre patinA maraNathI mArUM citta asvastha che. sAga rane pAra pAmyA pachI koI zaheramAM javA pachI samayane ucita huM karIza" rUddhisuMdaranI AzApAzathI baMdhAyelo. sArthavAha eTale samaya dhIraja dharIne rahyo "mArA kabajAmAM rahelI A garIba varAkI have kyAM jaze ? ' mANasa zuM vicAra kare che? bhAvI zuM hoya che? mAnavInA vicAra ane bhAvInuM vidhAna bhAgyeja eka bIjAne anukULa hoya che. sulocananA pApathI samudra devatA. ke pAyamAna thayA hoya, vAyu ke hAya tema bhayaMkaravAyu ukatra thaye ne sAgare paNa mAjhA mukavA mAMDI. e uchaLatAM mojAonA mArAthI vahANa bhAMgIne bhuke thaI gayuM. bhAgyavazAta RddhisuMdarInA hAthamAM eka pATIyuM AvI gayuM e pATIyAnA avalaMbanathI samudrane taratI samudranA kAMThe AvI pahocI. tyAM pATIyAnuM avalaMbana pAmIne samudra tarI gayele eno pati puNyAnugathI mele. banne eka bIjAne joIne khuzI thayAM, ekabIjAnuM vRttAMta - e kahI saMbhaLAvyuM, ane potAnI upara apakAra karanAra sulocana sArthavAhanI ApadA sAMbhaLIne dharmazreNI manamAM du:kha pAme. kAraNake sajjana purU apakArI upara paNa upakAra karanArA hoya che, athavA te emane svabhAvaja e hoya che ke te duzamananuM bhaluM ciMtave. "he priye! arihaMta ane gaNadhara bhagavAna Adika mahApurUSone dhanya che ke jemanI nizrAmAM rahelA pApI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 133 E che paNa azubha bhAvanAne choDe che. tyAre ApaNA samAgamamAM Avelo A sArthavAha enuM pAmavAnuM te dUra rahyuM balake pApa pariNAmavALe thaI adhika du:khI thaye! sAgaranA kAMThA upara pharatAM devadevI samAna A yugalane tyAM najIka rahelA gAmane ThAkora sAgara sahela karavA Avela teNe joyuM. kaI divasa nahi ne A jaMgalamAM A zuM ? zuM jaLadevatA pitAnI devI sAthe krIDA karavA Avela haze ke pitAnI vidyAdharI sAthe ramavA Avela keIvidyAdhara haze! vicAra karatAM e ThAkara pAse Avyo tyAre ene khAtarI thaI ke A keI uttama kuLanAM manuSyastrIpurUSa che. ThAkare madhura vacane tenuM bahu svAgata-sanmAna karyuM. pitAnA gAmamAM laI jaI temane rahevA mATe eka sagavaDavALuM sAruM makAna ApyuM. ThAkarenI sahAya meLavI vyApAravaDe ghana pedA karata ne dharmasAdhana karate te sukhapUrvaka ThAkaranI chAyAmAM rahevA lAge samudramAM Dabato ne mAchalAMne zikAra thato pele pApI sulocana sArthavAha bhAgyayoge kASTane AdhAra pAmIne kaSTathI samudranA kAMThe AvyuM. samudrathI bahAra nikaLIne te jaMgalamAM bhramaNa karato keIka pallImAM gayo paNa kAMI khAvAnuM prApta thayuM nahI. bhukhanI pIDAthI vyAkula thayelo te marelAM jAnavaranA kalevaramAMthI gIdhapakSInI mAphaka cuMTIghuMTIne mAMsanA locA khAvA lAgyo. e mAMsa pAcana na thavAthI ajIrNa thayuM. vAraMvAra vamana thavA lAgyuM ne temAMthI kuchIne rega pedA thayo ghamIjanane vAta karIne je kAmI purUSe potAnI pApI abhilASA pUrNa karavAnI IcchA rAkhe che te sulecananI mAphaka du:khadu:khI thaI jAya che. du:kha ane durbhAgyathI pIDA pAmato sulocana bhaTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tA bhaTakatA anukrame sudharma vALA gAmamAM AvI paheoMcyA. jyAMtyAM bhIkha mAgatA te rakhaDatA hatA, tyAre jaLa bharavA gayelI RddhisuMdarInI najara enI upara paDI, ene eLakhavAthI te suMdarIe pati pAse AvIne vAta karI. sudharma sulAcanane pAtAne dhera teDI lAvI AgatAsvAgatA karI, davAdArUthI enA roga nAza karyAM ne prathamanA jeva nirogI DhahavALA thayA. game tevA duna paNa upakAra taLe dakhAyelA zu kare ! temAMya suleAcana tA kulavAna hatA. jaivavazAt RddhinuM karIne jotAM enI buddhi karI ne e bhAna bhUlyA, bhUlathI anatha karI nAkhyo, e pApanuM phala ene ahIyAMja mahyu', te manuSya na sahana karI zake tevI narakayAtanA bhAgavI. jenuM burU kareluM tenAja Azraya nIce AvyA chatAM bUrAinA badalA bhalAI karIne ApyA. tenI jAta mATe puSkaLa kharca karIne apakAranA badalA upakArathI ApyA e upakAra kAMi jevA tevA nahAtA. lajjAnA bhArathI dhAmukha thayelA mulAcana keTalA hisAba kare, are vidhAtAe jagatamAM sajjana ane caMdana paropakArane mATeja sabhyo che. paropakAra karavAnA svabhAvavALA e bannemAMya sajjana tA kAI anerI prabhA pADe che. sajjana game tevA dunanA paNa hradayapalaTA karAve che. meM emanu burU karavAmAM zI kamInA rAkhI che, chatAM e manne mArA upara kevAM ananya upakAra karanArA che. are! sArU' sukha emane zI rIte batAvuM! samudramAM huM marI gayA hAMta tA kevuM sArU ! jIvatA chatAM paNa Aje huM emane jovAya samatha nathI." e lajjAthI avanata mukhavALAne sudha madhuravANIthI zikhAmaNa ApavA lAgyA. are bhAi ! tame ATalA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhayanA rastesa adha 135 badhA zAkamagna kema che? zu kuMTubanA virahu yAda Ave che ke dhananAzanI pIDA sAle che, athavA hajI paNa zarIramAM kai vyAdhi rahI gayA che zu? kahA tA enA aDhA upAya karIye ? kAraNa ke grISmavumAM sUkAi gayelAM nadI ane sara" vara varasAdanA pravAhathI pAchAM AbAda thAya che. zrI thayelA bIjanA caMdramA paNa dhIredhIre vRddhi pAmIne pari pUrNa thAya che. jagatamAM jIvAne teA pApa karavAthI duHkha male che ne puNya karavAthI sukha prApta thAya che, te evI khAmatamAM khe... ke AnaMda na karatAM mukhanA abhilASI purUSAe haMmezAM dharmane ArAdhavA joie. anaMta janma maraNanA du:khanA kAraNe pApanA tyAga karavo joie." sudhamanI madhuravANIthIlAcananI AMkhAnAM puDala ughaDI gayAM. "sakhe ! tamArA jevA dharmIne meM samudramAM nAkhIne tamArI je viDa banA karI che, te adyApi mArA hRdayane mALe che. A mahAsatInI kadanA karavAmAM me' zI uNapa rAkhI che ? e pApanu kula mane ahIyAMja prApta thayu evA A pApIne yamarAjAe paNa cheDI dIdhA. paNa huM mitra! jyAMsudhI huM jIvIza tyAM lagI tArA upakArane sa`bhAratA huM pazcAttApanI bhaThThImAM maLIza. e narI dIvA jevI satya vAta che." suleAcananI vAta sAMbhaLI krisuMdarI melI"suleAcana ! tamane dhanya che ke karelA pApanA tamane ATalA mA pazcAttApa thAya che. kAraNake pArSIe teA pAya karIne ulaTA rAjI thAya che, jyAre sajjanA pApakA thI dUra bhAge che. ahIyAM tA ajJAnathI thai gayelA A pApamAM tamAro zu' dASa gaNAya ? AMdhaLA mANasa kuvAmAM paDI jAya emAM DhASa kAne devA ! mATe huM satpurUSa ! AjathI pApanA tyAga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 136 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karI dharmane Acara, viSanuM bhakSaNa sArUM, agnimAM praveza kara teya sAre paNa ikiyenA viSayone AdhIna banI pApAcAra seve te sAruM nathI. kAraNa ke sparza Idriyane AdhIna banIne gajarAja baMdhanane pAme che. mAchaluM bhramara pataMgIyuM ane mRgaluM e badhAM mAtra eka eka ikiyanA viSayane AdhIna banIne mRtyune AdhIna banI jAya che, to pachI pAMca IdriyonA viSayane vaza paDelA mAnavInI to vAtaja zI! - RddhisuMdarInI vANI sAMbhaLIne sucana sAvadhAna thaI gayo, enAM jJAnalocana jAgrata thaI gayAM. "he suMdarI! tuja mArI bena che, mAtA kahe ke dharmAcArya kahe atyAre te tuja mAre gurU samAna che, bela have mAre zuM karavuM? - "AjathI paravArIne tyAga karI zIlarUpI AbhUpaNathI suzobhita thAo." suMdarInuM vacana aMgIkAra karI sulocane cothuM aNuvrata aMgIkAra karyuM. potAnA aparAdhane vAraMvAra khamAvata te pitAnA nagara tarapha cAlyo gayo. 'sudharmo paNa tyAM rahIne nyAyathI ghaNuM dhana upArjana karI te gAmamAM potAnI kIrtirUpI suvAsa phelAvI keTalAka samaya pachI pitAnI priyA sAthe sudharma paNa tAmralimI nagarImAM AvyuM. potAnA kulAcArane pALata dharmakAryamAM prItivALo thayo e dvisuMdarI paNa zrAvikApaNAnA kulAcArane pALatI anukrame Ayu: kSaye prathama devaleke devIpaNumAM utpanna thaI kaSTamAM paNa zIlanI rakSA karanArane jagatamAM zuM nathI maLatuM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha -- - - - guNasuMdarI. navayauvana vayamAM AvelI kumArikA guNasuMdarInuM lAvaNya khuba AkarSaka banI gayuM hatuM. jANe nutyadevIsAkSAta nRtya karavAne raMgabhUmi upara utarI paDyAM heya, evI enI ajaba cAla sau koInA dilane lobhAvI rahI hatI. ene madhura ane tAlabaddha nUpura raNakAra, nAjuka garadanano maroDa ne gajagAminInI mAphaka enI chaTA enA lAvaNyane adabhUta rIte zobhAvatAM hatAM. e anupama guNasuMdarI nAma pramANe guNavALI paNa hatI. navIna abhyadayavALI chatAM uzrRMkhalake svacchedI nahotI, abhimAnI ke uddhata nahatI paNa vinayavAna, gaMbhira temaja samayanI jANakAra e bALA dharmarasikA zIlanA AbhUpaNavALI hatI. suSa purohitanI A tanayA para ekadivase tenIja jJAtinA vedarUcinI najara paDI, moralInA madhurA nAde jema maNIdhara DAlAyamAna thAya, dIpakanI kAMtine joI pataMgIyu jema hAlahavAla thAya tema vedarUci kAmanI pIDAthI AkuLa vyAkuLa thaI gaye maMgathI sthabhita thayelA nAganI mAphaka jaDavata banI gayelo vedarUci enI upara coMTelI pitAnI daSTine paNa kheMcI zakyuM nahI. sakhIo sAthe kIDA karatI bALA najarathI dUra gaI chatAM enI daSTi te e pramANe ja sthira thaI gaI. enA mitroe ene samajAvI enA ghera pahoMcADyo paNa hRdayazunya banela vedarUci guNasuMdarInA rUpane bhUlI zakaze nahi. vAraMvAra e bALAnA sauMdaryanuM smaraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- 138 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karato ne enA viyoganI pIDAne bhegavate te du:khI du:khI thaI gayo. zAMtinA zitaLatAnA aneka upacAra karavA. chatAMya vedarUcinuM du:kha ochuM thayuM nahi, tyAre enA mitro, mAraphate sarve hakIkta jANuM ene pitA dazarmA brAhmaNa putranA du:khathI du:khI thaIne sughoSa purohita pAse AvyA. teNe potAnA putrane mATe guNasuMdarInI mAgaNuM karI vedazarmAnI vAta sAMbhaLI sughoSa purahita bolya. paMDitajI! ApanI vAta to ghaNI majehanI che paNa jarAka asura thaI gayuM. zrAvastI nagaranA rAjapurohitanA putra puNyazarmAne meM guNIne arpaNa karelI che, tenI sAthe vivAha karelo hovAthI have e bIjAne ApI zakAya nahI. moTAonuM vacana anyathA thaI zake che ke kema ? * samaju ane jANakAra vedazama sudhaSa purohitanI vAta sAMbhaLI nirAza thaI cAlyo gaye, paNa vedarUci guNasuMdarIne bhUlI zakyo nahi. jema jema e bhUlavAne prayatna kare tema tema vedarUci kAmathI adhika saMtapta rahevA lAgyo, enA mAtA pitAe guNasuMdarI karatAM rUpaguNamAM adhika kanyAo sAthe pANigrahaNa karI ApavAnI tatparatA dekhADI paNa guNasuMdarImAM rakta thayele vedarUci kaI paNa samaye nahi, eNe aneka vazIkaraNanA, mohinine mAro sAdhyA, devatAonI upAsanA karI. mAnatA karI chatAM na to guNasuMdarI malI ke na to devatA prasanna thayA. puNya vagara jagatamAM zuM kAMi malI zake che? yathA samaye guNasuMdarIne puNyazALI puNyazarmA paraNIga, vidhipUrvaka e guNasuMdarIne grahaNa karI puNyazarmA potAne nagara paNa cAlyo gaye puNyavAnane jagatamAM zuM nathI malatuM ? pApIne ja jagatanI vastuo mATe taraphaDavuM pAsanA karanA mahine kaNa samAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehaMsa ma dha 139 paDe che, are ! kAmanI duzreSTatA tA jIA ke je parAdhIna ane du La vastu hAya che.tenI pAchaLa mAnavI divAnA banI jAya che te svAdhIna ane sulabha vastuonI tA paravAha paNa karatA nathI jagatanI A kevI vicitratA! : e guNiyala guNasuMdarIne puNyazamAM zrAvastI lai jatAM vedacitA dArU pIdhelA matta gajarAjanI mAphaka unmatta banI gayA. kA akAmAM mUDha thayelA vedaci dhaturA pIdhA hAya tenI mAphaka chakI gayA. mAtApitAe samajAvavA chatAM te mUkha peAtAnuM bharyuM ghara cheADI, ijjata, AbarUne tilAMjali ApI guNasuMdarI pAchaLa zrAvastI cAlyA gayeA. kAmamAM adha thayelA purUSAne e sivAya bIjI sake paNa zuM ? zrAvastI jatAM rastAmAM parvatanI kadarAmAM cAra leAkeAnI pallI joI guNasuMdarI melavavAnI AzAe e duSTa pallImAM rahI pallIpatinI sevA karavA lAgyA. aneka sAhasika kAryo karIne teNe padhdhIpatinI prIti sapAdana karI lIdhI. ekdA vedarUcinA kahevAthI pallIpatie zrAvastImAM puNyazarmAne makAne trADa pADavA mATe herUe mUkyA. herUAnI bAtamIne anusAre rAtrIne samaye pallIpatie puNyazarmAne ghera dhADa pADI, bhillu leAkeAe enA makAnamAMthI badhu luMTIne pelA veci guNasuMdarIne upADI cAlatA thayA. e rIte dhADathI malele mAla uThAvIne zighratAthI teo badhA pallImAM paheAMcI gayA. pachItA jANe rAjA ! pallImAM guNasuMdarIne sArI rIte rAkhatA vedarUci enA mAna sanmAnamAM ke khAnapAnamAM uNapa AvavA DhatA nahi, ane prasanna karavA mATe aneka vAtA kahI. ', Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 pRthvIcaMdra ane guNasAgara saMbhaLAvatuM hatuM. eka divase khuzI thayelI guNasuMdarIne te vADe kahyuM, "he bhadre ! tArA guNAe mArUM citta harI ' lIdhuM che. te have mane pAchuM Apa. e citta vagara te saMjJA rahita huM marelA jevo chuM, tuM te dharmane jANanArI ne popakArI temaja dayAvatI che tethI mArI upara have kRpA kara? tuM jo ke dUra hatI te paNa khAtAM ke pItAM, sutAM ke besatAM, jAgatAM ke niMdrAmAM huM tane ja jotA hatA, tane meLavavA mATe huM Abha jamIna eka karI rahyo hato! , e brAhmaNanI karNane apriya vANI sAMbhaLI guNasuMdarI belI.. tame keNa cho? meM tamane kyAMya joyA nathI. chatAM tame kahe che ke te mArUM citta harI lIdhuM e Azcarya * guNasuMdarInA javAbamAM vedarUcie pitAnI karma kathA kahI saMbhaLAvI. enI kathA sAMbhaLI guNasuMdarI vicAramAM paDI, "are! are ! mArAmAM A khuba rAgavAna thaye jaNAya che. AvA anArya ane kusthAnamAM A mArA zIlane huM zI rIte rAkhIza? zaraNa rahita ane ekAkI mAruM zuM thaze? paNa game te bhege huM mArA zIlane rAkhI pravattinIe ApelA vratane khaMDita karIza nahI. hajI A kaMika guNavAna jaNAya che ke prArthanA karIne mArI yAcanA kare che. bAkI te pApI ane uddhata purU to baLAtkAra karavAmAM ja zarA hoya che. to Ane pratibadhI mArUM zIla rAkhuM. Ane samajAvavA mATe mAre kadAca mAyA kapaTa paNa karavuM paDaze je ke kauTilya vivekI purUSe na karavuM joIe chatAMya dharmathI e zIla rakSavA te paNa karavuM guNasuMdarI khuba vicAra karIne bolI. "he suMdara ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasaMdha 141. tamArA mArI upara AvA rAga hatA chatAM tame mane jaNAnyuya nahi, jo mane jaNAvyu hAta tA najIkamAM rahelA tamane mUkIne huM videzI sAthe parata nahi. kAraNa ke pAsamAM ja ladAyaka AmravRkSane cheDI dUra rahelA keraDAnA vRkSanI kANa icchA kare ! ApaNAM mannenAM nirmaLa phaLa . hAvAthI ApaNe sapUrNa sukhI thAta. badhuMya sArU' thAta. paNa have zuM ? atyAre te| ApaNA saMbadha leAkamAM niMdA pAtra thAya ne paraleAkamAM dutine ApanAza thAya. mATe he dhIra! e badhI mAmatanA vicAra kara. je sajjana . hAya che te gabhIra ane vicArazIla heAya che guNasu darInI madhurI madhamAkha samAna vANI sAMbhaLI e vADava (brAhmaNa ) vicAramAM paDayA. ahA ! A mAre viSe rAgavALI che me je pUrva ane mArA mananA abhiprAya jaNAvyA hota tA badhuya sArUM thAta, te atyAre ATalA badhA prayAsa mAre karavA paData nahi, tema chatAMya paNa have ene cheADI kema devAya ? kSadhita kadi mAM AgaLa paDelA bhAjana thALa pAchA ThelI zake ke ?" vicAra karIne te brAhmaNa melyA. huM mu`darI ! tArU kzana jo ke satya che chatAM tArA vinA huM have jIvIza nahi, mArU jIvana atyAre tAre AdhIna che. bhale kuLane kalaMka lAge, jagatamAM mArI niMdA thavAnI hA teA bhale thAo, ahIMthI siddhA durgatimAM tArA samAgamathI javAtuM hAya tA huM taiyAra chuM. paNa mArA jalatA jIgarane tA zAMta kara. e vADavanI agAra samI vANI sAMbhaLI guNasuMdarI vicAramAM paDI gaI. zarIranA bhAge zIlapAlavAnA nizcaya karI guNasu'darI elI, "jo tu' mArA saMgamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sukhane ja abhilASI heya ne e khAtara ja jIvatA hoya te mAre paNa tAruM hita karavuM joIe. paNa hAlamAM cAra mAsa paryata meM maMtrasiddhine mATe brahmacarya pAmyuM che. je maMtra siddha thavAthI tArUM ne mAruM kalyANa thAze, mAre ane vidhavApaNuM ane putranI utpatti thaze." guNasuMdarInuM vacana e brAhmaNe ghaNA AnaMdapUrvaka aMgIkAra karyuM" "vAha! zuM mArA hitanI karanArI che?" guNasuMdarIe paNa atyAre kALavilaMba karavAnuM ucita mAnyuM e dhigajAti brAhmaNanA gharamAM rahelI guNasuMdarI enA gharanuM badhuM kAma karatI ne sArI rasavati karIne brAhma"Nane jamADavA lAgI. thoDA divasamAM guNasuMdarIe brAhAaNano khuba vizvAsa saMpAdana karyo, jethI brAhmaNanA dIlamAM thayuM ke "AhA! zuM mArA para prItivALI che? kAjalanI kaMgAla keTaDImAM rahIne e kSudra brAhmaNanI sevA karatI guNiyala guNasuMdarI AyaMbilanuM tapa karIne potAnI kAyAne damavA lAgI. snAna, zRMgAdi dareka zebhA tajI dIdhI, evI rIte guNasuMdarIne cAra cAra mAsanI avadhinAM vahANAM vahI gayAM chelle divase rAtrInA guNasuMdarI pikAra karavA lAgI, haiyAM, mAthAM kuTatI bUmo mAravA lAgI. enA A citkAra ne cillAvavAthI vedarUci gabharAI gayuM. "zuM che? zuM che? "are! zaLanI vyAdhithI huM marI jAu chuM. peTanI pIDA tarapha aMgulI nirdeza karatI bolI. brAhmaNe maNimaMtra Adi aneka upacAra karavA chatAM e suMdarI bhUmi para - ALoTatI leTavA lAgI, prAta:kALe gRhakArya karavA chatAMya AkaMda karavA lAgI. "are suMdara ! tArA grahane 5 huM na hevAthI durbhAgyavALI chuM, zuM karuM? peTanI pIDA to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha ' 143 paDe che te uparAMta mArA mastake vedanA thAya che. mArA aMgopAMga bhaDake baLe che. mArA zarIranI saMdhIo tuTI rahI che. kayAM jAu! zuM karuM? are! mane svAmInA vicaganuM du:kha nathI paNa tArA upara mArAthI kAMI upakAra thaye nahi e du:kha mane adhIka pIDa che mArA mATe dukha sahana karavA chatAM tane kAMI phalamahyuM nahi. mRgale jema dUrathI mRgajaLa joIne doDe che paNa Akhare nirAza thAya, paNa emAM tuM zuM kare? meM parabhavamAM mArA sukhane mATe keTalAne du:khI karyA haze, kiIne kuDAM ALa dIdhAM haze. pArakAM dhana ceryA haze temaja parastrI upara baLAtkAra karyA haze. te mArA pApa atyAre mane udaya AvyAM che suMdara! atyAre vagaraagnie paNa huM banI jAu chuM-marI jAu chuM, du:kha sahana karavAne azakta evI mane tuM kASTanI citA khaDakAvI baLI maravAnI rajA Apa." | he bhadra! adhIrI na thA! mArA prANanA bhege paNa -huM tAre roga dUra karIza. bhAgyayoge tene A dukha prApta thayuM che paNa tuM have zrAvastI jA! tyAM vaidyanI auSadhithI tAre rega dUra thaze." . "tyAM have huM zI rIte jAu? leke mane zuM kahe ? mAre svAmI mane gharamAM zI rIte rAkhe? purUSa te hamezAM IrSAvALA hoya che mATe have te tuM ja vicAra kara ke mAre maraNa vagara bIjA kenuM zaraNa che atyAre??? guNasuMdarInAM vacana sAMbhaLI brAhmaNa gaLagaLo thayo. "are! tAruM du:kha huM jevAne asamartha chuM. bhaDabhaDatI bhayaMkara agni jvAlAne huM zI rIte joI zakuM? mATe tuM tAre khuzIthI tArA nagaramAM jA, tane tArA gAme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 pRthvIcaMdra ane guNasAgara javAmAM huM sahAya karIza, kAraNake jIvatara salAmata hI tA kAle sau sArAM vAnAM thaze." huM sAmya ! jema tamane sukha paDe tema karo cha guNasu darIne rathamAM besADIne vedarUci zrAvastInI sImAe AbhyA, nagaranI samIpe AvIne malyA. hai subhage! tuM tArA patine ghera jA, huM paNa have mArA nagara tarapha jaIza." teDhIjanI vANI sAMbhaLI guNasuMdarI elI, have bIjI vAtathI sa. AjathI tuM mAro bhAi che mATe sukhethI ni:zaMkapaNe mArI sAthe mArA nagaramAM cAla. enanI sAthe AvavAmAM zu` bhAine lA hAya ?" bhAvInA vicAra karatA vedarUci rathane hAMkatAM nagarImAM puNyazarmAne makAne pahoMccA puNyazarmA pAtAnI patnIne joi khuzI thA. he nAtha ! bhillalAke dhAtu pADIne mane lai gayelA te A Adhave mane temanA pujAmAMthI cheDAvI, mATe enuM bahumAna kare. " priyAnu vacana sAMbhaLI rAjI thayelA puNyAmAM AlyA. huM suMdara ! kAgaDAnA TALAmAM huMsanI mAphaka tamAre bhIlanA sahavAsamAM rahevuM cAgya nathI. mATe sukhethI ahI raheA, ahIyAM rahetAM tamane kAMi nyUnatA raheze nahI." puNyazarmAnAM madhurAM vacanathI adhika lajjAtura thayelA vedarUci manamAM vicAra karavA lAgyA. kAyalanA zabda mAphaka zI enA vacananI madhuratA ! kAmadeva jevA tA A svarUpavAna che. samudranI mAphaka gabhIra ane kevA umadA dilAvara dilanA che! A bhAgyavAnanuM. meM vagara kAraNe ana karyuM. are! mArAmAM te enAmAM keTaluM aMtara? kyAM enI sajjanatA ne kyAM mArI dunatA? dunanI mAphaka bIlADA lAlupatAthI dudhanI bharelI DhANIne bhAgatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snesa adha 141 nathI zuM! A guNiyala guNasu darI AvA nararatnane cheADIte mArA jevA adhama nara sAthe rame kharI? rAja'sI tA mAnasarovaramAM rahelA kamalaneja seve lIMbaDAne nahi, kuDA upAye karIne paNa eNe pAtAnu zIla pALyu te mANa AtmAnA narakamAMthI uddhAra karyAM. have AjathI A mahAsatInA zIlane sa'bhAratA kadApi huM AvA aparAdha karIza nahi," upakAranA bhArathI namra thayelA vedarUcita avasare abhyAga. uddanathI snAna vagere karAvI khAnapAnathI tuma karyA. nizA samaye sArI rUpALI suvALI makhamalanI sukha zayyAmAM pADhADavo. zarama ane lajjAthI nAzI javAnI icchAvALA vedarUci madhyarAtrIne samaye zayyAmAMthI uThI gurupa cAlavAnI taiyArI karavA lAgyA chatAM nasIba AgaLanu AgaLa ! akasmAt eka sAthe ene daza dIdhA ne pAkAra karatA tyAM DhagalA thaI paDayo, puNyazarmA vagere parivAra ekaThA thaI gayA. dIpakanA prakAzamAM sarpane nAzI jatAM puchyuMzarmAe joyA, tarataja nagaramAMthI aneka maMtra taMtranA jANakArAne bAlAvyA. gADIone khelAvyA paNa emanI mahenata nyu gaI te veDhacinI vAcA paNa baMdha thaI gai ne bebhAna thaI gayA. Akhare badhA nAsIpAsa thai cAlyA gayA. zu karIye evu mAta AvyuM. e mhAne " have vedarUci mRtyunI rAha joi rahyo hatA, ne puNyazarmA nirAza hatAza thai gayA. prAta:kALanA sUrye peAtAnA ratha have DI mukyA hatA, bebhAna yeca A jagatanI chellAmAM chellI havA khAI rahyo hatA viSanA tIvra Akra maNathI tenA chellA zvAseAzvAsa cAlI rahyA hatA potAnA 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthvIcaMdra ane guNasAgara snehIne sarpadaMzathI mRtyu pAmatA joI puNyazarmA kaMpI ulyo, "basa thaI rahyuM have khela khalAsa" : ekAeka kAMika nizcaya karI guNasuMdarI hAthamAM jaLanI aMjalI laI tyAM hAjara thaI sarvenI samakSa te niDarapaNe bolI, "he zAsanadeva! mArU zIla je niSkalaMka heya te A sarSaviSa utarI jaje." e pramANe belatI guNasuMdarIe traNavAra jaLa laIne potAnA hAthathI ene siMcana karyuM. badhAnA Azcarya vacce vedarUci sAjotAje bhUmi uparathI beTho thaI gayo jANe nidrAmAMthI jAgrata thaye heAya tema AjubAju joto ajAyaba thaI gayuM. eNe zuM joyuM? leke dhUpa, dIpa, mane puSpathI A mahAsatInI pUjA karI rahyA hatA. "he mahAsatI ! tuM cire jIva! jaya pAma, samaja na paDavAthI vedarUcinA pUchavAthI badhAe khulAso karyo, je sAMbhaLIne vedarUci cakti thaI gaye e mahAsatIne vakhANa karato bolyo he bahena! huM zuM karI paradA rAgamanane tyAga karI mArA ane tArA upara upakAra kara " guNasuMdarInA vacanathI teNe e vrata aMgIkAra karyuM, pachI te guNasuMdarIne potAnAM pApa khamAvI te pitAne sthAne gayo. guNasuMdarI paNa kALe karIne AyakSa prathama kalpamAM devIpaNe uptanna thaI, paradezamAM baDA baDAI ne kare, baDA na hIrA mulAse nA kahe, lAkha hamArA mola. e ratisuMdarI, buddhisuMdarI, krisuMdarI ane guNasuMdarI jIvanane tRNavata gaNIne zIlane pALI anukrame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha 147 svargamAM ratisuMdara nAmanA vimAnamAM vISaNe-unna thaI. tyAM devabhavanAM anupama sukha bhegavI A caMpAnagarImAM kAMcanazeThane tyAM vasuMdharA nAmanI sIthI ratisuMdarIne janma thaye tenuM nAma tAra, kuberazeThane tyAM pavanI nAme sIthI buddhisuMdarIne janma thayo tenuM nAma zrImatI, tharaNazeThane tyAM lakSmI nAme strIthI trAddhisuMdarIne janma thayo tenuM nAma vinayavatI ane puNyasAra zeThane tyAM vasuzrI nAme strIthakI upanna thayelI guNasuMdarInuM nAma devI ! sarevaramAM jema rAjamarAlI zebhe tema e dhanahathonA kuLane bhAvatI zAstrakaLAne abhyAsa karI jena 'dharmathI suvAsita thayelI anukrame te yauvana vayamAM AvI. * tIrthaMkara bhagavAnane parabhavamAM ApelA dAnanA prabhAve vinayaMdhara zeThane e cAre bALAe paraNI. samakita ane bAra vratane zobhAvatI e cAre bALAonA puNyane yogya vinayaMdhara hato, kAraNake vidhi paNa sarakhesarakhAMne melApa karAvI Ape che parabhavanA abhyAsathI A bhavamAM paNa teo dharmamAM prItivALAM thaIne prANune bhege zIla pAlavAmAM sAvadhAna che. he rAjana! devatAnI sahAyavALAM . ane dharmarasika evAM emane je vizva kare che te satvara nAza pAme che. te te badhuM najaronajara joyuM che. surUpavAna chatAM zAsanadevIe emanuM svarUpa bibhatsa banAvI emanI rakSA karI ne kSaNavAramAM pAchuM mULa svarUpa thaI gayuM e badhoya emanA zIlane prabhAva ! A e zIlavatIonA huMkAra mAtrathI game tevA mahAvidyAvAna nara paNa baLI bhasma thaI jAya, paNa samyakrama prabhAvathI dayApUrNa hRdayavALI e strIoe te du:kha ApavA chatAM lagAra paNa tArUM mAThuM ciMtavyuM nathI, jaI emanI udAra bhAvane? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jJAnI gurUnI vANI sAMbhaLI rAja zrI ketu (capapati)nAM mithyAtva paDala dUra thatAM enAM jJAna ne khulI gayAM. "he bhagavana ! emanAM jIvitane dhanya che ke jemanAM vRttAMta paNa ekAMte hitakArI ane manohara che, huM te. pAparasika, satIne saMtApanAra, mahAna durAcArI chuM chatAMya mAruM puNya jAgrata che ke Apane dharmopadeza sAMbhaLavAne huM lAgyavAna thayo chuM. he bhagavana ! AjathI e durthara zIlazata mAre che. yAvata jIvana paryata mAre e vrata maMjura che." vinayadhara zeTha hAtha joDI . "he bhagavana! ApanA dharmopadezathI amAre sAMsArika meha naSTa thayeamane cAritraratra ApIne amAre uddhAra kare ! "tamAre mATe te yogya che mATe sArA kAryamAM vilaMba kara nahi" gurUe anumati ApI. gurUne vAdIne sarve potapotAne sthAne gayA vinayaMdhara zeTha cAre priyAe sAthe dIkSAnI taiyArI karavA lAgyA. A apUrva avasara joI zrI ketunI dIkSAnI bhAvanA paNa vRddhi pAmI. maMtrIoe samajAvavA chatAM enI uttama bhAvanAne vega aTakI zakaze nahi. chamAsanA garbhavALI paTTarANu vaijayavatIne rAjagAdI upara abhiSeka karI rAjAe paNa vinayaMdharanI sAthe dIkSA grahaNa karI. rAjA, vinayaMdhara, enI cAre priyAo temaja bIjA keTalAka bhAvika purUSanI e pramANe dIkSA thaIne jayajayakAra vartI rahyo. pachI to gurU mahArAja parivAra sAthe vihAra karI gayA. garbhanuM pAlana karatAM vaijayavaMtI rANIne eka putrIne prasava thaye putrInA janmathI dukhI thayelI rANIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa ma dha 1 turataja maMtrIne khabara mAkalAvI. vidhinI vicitratAne ciMtavatA ma`trIe putrInI vAta geApavIne tarataja rAjyamAM putra janmanI vadhAmaNi jAhera karIne gupta rIte e kanyAne ucheravA mAMDI. purUSanAM vajra dhAraNa karAvI zasa ane zAstranI yAgya tAlima apAvatAM anukrame te yauvanavayamAM AvavAthI paTTarANI ciMtAtura thayAM. A purUSarUpe rahelI kanyAne have paraNAvavI joie. maMtrIe puratA vicAra karI eka prabhAvika yakSanuM ArAdhana karavAthI capAnA adhiSThAyaka yakSa prasanna thaine eklyA. trIje divase pAtanapura nagaranA rAjakumAra kamalasenane capAnagarInI bahAranA sarovarane kAMThe lAvIne sukI Iza te A mALAne mATe cogya vara che. caMpAnI rAjyalakSmInA svAmI paNa teja caro, A bALAnA para vanA bhattva paNa eja hatA." e yakSanA AdezathI tamArA para rAgavALI e rAja ALA sAthe huM maMtrI mativana tamArI rAha jotA e udyAnamAM azAkavRkSanI chAyAmAM beThA hatA. te pachInuM vRttAMta Apa jANeA che." maMtrI mativata rAjakumAra malasena AgaLa caMpApatinI kathA erIte samApta karI. rAjakumAre paNa maMtrInuM vacana adeggIkAra karyuM. Aja sudhI rAjakumAranA vezvamAM rahelI rAjakumArI guNasenA zubha muhurte ane zubha divase mATA AkharapUrvaka kamalasenanI sAthe paraNI gai. e nimitte mATA vardhIpana maheAtsava thayA. te sAthe malasenanA caMpAnI gAdIe sajyAbhiSeka paNa thaI gayA. rAjakumAra malasena mahArAja kamalasena thayA. capAnagarInA aMgadezanA bhAgya vidhAtA thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjya ane ramaNInAM sukha jogavatA mahArAja kamalasena sukhamAM potAne kAla nirgamana karatA hatA. te daramiyAna vatsa dezanA adhipati samarasiMhane eka vAcALa dUta eka divase caMpAnI rAjasabhAmAM hAjara thaIne mahArAja kamalasenane kahevA lAgyuM. "rAjana! vaMzaparaMparAthI AvelI rAjalakSmI paNa du:khathI bhegavAya che to tame A na dhaNIyAtI rAjyalakSmI sukhethI zI rIte bhegavaze? tamAre rAjya gavavuM hoya to amArI AjJA mAne, athavA rAjya choDI palAyana thaI jAva ke sAme yuddha Ape; e sivAya ceAthe upAya nathI, pRthvI kAMI rAjA vagaranI nathI samajyA? : dUtanI vANI sAMbhaLI manamAM kepa dhAraNa karavA chatAM hasIne be. "jA! tArA e siMha nAmadhArI rAjAne yuddhanA medAne mekala! huM paNa enI sAme AvuM chuM. kaheje ke ApaNA bane nyAya tyAM thaze ?' - dUta kAMI bolavA jato hato paNa kAMI na bolavA detAM gaLe pakaDIne sabhAmAMthI kADhI muko. apamAnathI dhamadhamato dUta cAle gaye. : banne lazkare pachI to sAmasAme goThavAI gayAM. mahAsAgara samI e pracaMDa senAnA raktapAtanI bhItithI dayALu hRdayavALA kamalasenanuM hRdaya kapyuM, "A ha! A ghamaMDI ane abhimAnI rAjAnI IrSyAvRttithI lAkho mANasone kSaya thaI jaze, enA karatAM to ame banne ja laDIye te kevuM sArUM ... kamalasene pitAne abhiprAya dUta dvArA samarasiMha rAjAne jaNAvyuM. potAne baLavAne mAnanAra samarasiMhe te vAta jhaTa svIkArI lIdhI. samarasiMha paNa nAma pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 15 guNavALe hate. prauDha vayane chatAM potAnA baLathI te jagatane tRNa mAtra gaNanAro hato. tyAM A bALaka kamalasenane ene zuM hisAba ! siMhanI mAphaka garjanA karatA banne raNe caDyA. banne eka bIjAnA ghAne sukAvatA eka bIjA para ghA karavAnI taka zodhavA lAgyA. potapotAnAM aneka Ayudha ekabIjA sAme pheMkavA lAgyA, bhAlA, mugala, pharasI, talavAra vagereno upayoga karatA zatrune thakavavA lAgyA. pUrvanA verane saMbhArI jANe DAro laDatA hoya ema laDatA Akhare zasrAnsathI paravArI teo hAthohAthanI laDAI upara AvI gayA. banne zUravIre potAnA adabhUta parAkramane paricaya karAvatA hatA, kSaNamAM kumArane chata dekhAtI te kSaNamAM samasihanI, " akasmAta samarasiMhane ghA lAgavAthI te raNabhUmi upara mUcchita thaIne paDyo, enA lazkaramAM hAhAkAra thayo. rAjA kamalasene zastrane pheMkI daI jhaTa e rAjAnuM mastaka potAnA khoLAmAM laI lIdhuM, zItala jaLa maMgAvI siMcana karI bIjA paNa aneka upacAra karI samarasiMhane sAvadhAna karyo. hiMmata ApatAM kamalasena be9, he rAjana ! tame nAmathI jevA samarasiMha che tevA kAryathI paNa che, mATe kheda na kare. prasanna thAo ne pharIne zasagrahaNa karo | kamalasena rAjAnI vANI sAMbhaLI samarasiMha vicAramAM paDyo. " he! zuM enI gaMbhIratA, zuM enuM parAkrama, zI enI khAnadAnI? kaI rAjavaMzI uttama nara jaNAya che. vRddha thavA chatAM mArI lAbha vRtti kyAM! bAlaka chatAM enI vinayazIlatA kyAM have to mAre A bhegAsakti cheDIne gAbhyAsa karavo eja kalyANakArI che. ema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vicArI samarasiMha ehyA. huM parAkramI! yuddhamAM hArI gayelA evA mArI sAthe tAre laDavuM cAgya nathI. jethI mArI ATha kanyAo ane vatsadezanI rAjyalakSmIne tu: grahaNa kara 22 samarasiMhanI vANI sAMbhaLI camatkAra pAmelA kumAra AlyA. "ApanuM rAjya Apaja bhAgavA. mAre ApanI rAjyalakSmI joitI nathI mahArAja !" "huM tA have paralAkane viSe hitakArI evuM uttama cAritra grahaNa karIza." ema kahI samarasiMha yuddhabhUmi para ja dIkSA levAne taiyAra thayA. malasena rRpanA samajAvavA chatAM e mahA mAnIe vairAgyathI sudharmAMcA pAse dIkSA grahaNa karI jethI samarasiMhanA sAmatarAjAoe alasenane pAtAnI rAjyadhAnImAM lAvI AThe kanyAo paraNAvI vasaMdezanI gAdInA abhiSeka karyAM. anne rAjya lakSmInA adhIzvara kamalasena ca'pAnagarImAM rahIne zAsana karavA lAgyA. eka divase pAtAnapurathI zatruMjayarAjAnA dUta AvIne kamalasena rAjAne namyA. pitA taraphathI dUtane AvelA jANI siMhAsanArUDha thayelA malasena nRpatie pitAnA kuzala samAcAra pUchyA. rAjAnA praznanA javAbamAM svaccha kRta khelyA. he svAmina! sata Apa kAMi paNa kAraNa pitAne jaNAvyA gayA. pAchaLathI cAre tarapha zAdha karatA lAgavAthI nagaranA leAkeA hAhAkAra AvyA. kSaNa pahelAMnA badhA Ana gayA. rAjA paNa du:khI du:khI thaI gayA. tamArA viyoge AzayavALe te yAtrAmAM gayelA sivAya cAlyA ApanA patto na karatA rAjA pAse zAkamAM palaTAi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 153 tamAre mAtA pitA je du:kha bhegave che tenuM varNana karavAne ke zaktimAna nathI. evA du:khamAM samaya vyatIta karatI hAlamAM tamArA guNenuM varNana keIka vaitAlikanA mukhethI sAMbhaLI kaMIka svAdhya pAmelA rAjAe mane ApI pAse mokalyo che mATe he deva! ApanA darzanathI have Apa mAtApitAne rAjI kare ?" - dUtanI vANI sAMbhaLI rAjA vicAramAM paDayA"ahA! mAtApitAne mArI upara gADha sneha che ke jethI ATale dIrghakAla javA chatAMya teo mane bhUlyA nathI. huM to rAjya ane ramaNImAM mAtApitAne bhUlI gayo chuM chatAM have mAre tyAM jaIne mAtApitAnA manane harSa pamADe joie. rAjAe vicAra karI mativardhana maMtrIne rAjya upara adhiSita karI potAnA vatana javAnI moTA ADaMbara pUrvaka taiyArI karI, aneka hAthI, ghoDA, ratha, pAyadaLarU5 caturaMgI senA tathA potAnI priyAo sahita kamalasene prasthAna karyuM, mArgamAM aneka rAjAonA bheMTaNane svIkArate temanI mahemAnagatine svAda cAkhata kamalasena pitanapuranA mArge cAlyo, aneka nagara, zaheranA lethI jevAte, dIna ane du:khI janenA du:khane dUra karo, jInamaMdiramAM pUjAne racAvato temaja jIrNa evA jana prAsAdano uddhAra karato rAjA, jaina zAsananI prabhAvanA vadhArato hato. rAjA kamalasena caturaMgI senA sahita prayANa karatA anukrame pitanapuranA sImADe AvI pahoMcyAe digavijayI putranA Agamanane vRttAMta jANuM mAtA pitAnA harSane kAMI pAra na rahyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sArUya patanapura rAjakumAranI apUrva ddhi jevAne ulaTayuM. nagarane zaNagAravAmAM buddhimAnee potAnI buddhi khacI nAkhI, rAjakumAranA praveza mahotsava mATe moTI dhAmadhuma thavAM lAgI. rAjamArgo, nAnAmoTA rastAo toraNe ane pacaraMgI vAvaTAothI zobhavA lAgyA, aneka prakAre mAMgalika vAdi vAgavA lAgyAM. evA moTA mahAsavapUrva kamalasena nRpa potanapuramAM praveza karI pitAnA caraNane viSe nA, zreSTha zuM? sAmrAjaya ke saMyama ?" pakAtpanaM mRdaH svarNa, navanItaM ca takrataH / ratnaM yathopalAtsAraM, nRtvAd dharmArjana tathA // 1 // bhAvArtha...A jagatamAM sArabhUta zuM che? jema kAdavamAM utpanna thayeluM kamala sArabhUta che, jemAM mATImAMthI utpanna thayeluM suvarNa sArabhUta che, chAsamAMthI nikaLeluM mAkhaNa jema sArabhUta che, ane pattharanI jAtimAM jema ratna sArabhUta che tevI rIte manuSya janmamAM dharma upArjana kare te sArabhUta che, - digavijayI putra kamalasenane pitAe snehathI AliMgana karyuM. samRddhi sahita putrane joIne e pitAnA vAtsalyanI sImA rahetI nathI. AkhAya nagaranA naranArIonA AnaMdanI to vAta ja zI ? aneka saubhAgyavaMtIoe kaTAkSa pUrvaka joyelo e rAjakumAra kanasena Aje te kaI judo ja hato. rAjamahelamAM pitAne namyA pachI mAtAneya naye, putranA vigathI du:khI thatI mAtA jANe pitAnuM du:kha bahAra kADhatI hoya tevI rIte harSAzrane vahevaDAvatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha oNlI "vatsa! tuM amane mukIne jato rahyo paNa tArA javA chatAM tArA vize paNa ameM jIvIe chIe te ame vajamAphaka kaThora haiyAnAM chIe tethI ja Aje amArA meTA paNa tAro melApa tha. re putra ! vaDalAnI zAkhA-- onI peThe tuM rAjya ddhi, putra, kalatra sahita vRddhi pAma, jaya pAma! pitAnI mAtAnI AziSa meLavI bIjI mAtAone paNa name te pachI pradhAnAdika sarvene malI bheTI kuza latAM pUchI. vRddhajane saMtoSa pAmyA. rAjasabhAmAM rAjAe kamalasenane pUchayuM, "he putra ahIMthI nikaLI gayA pachI tane A badhI sAhebI zI rIte malI te sarve spaSTatApUrvaka kahe ?' ' - vaDIlanuM vacana alaMdhya jANI kamalasene pitAnI hakIkata badhI kahI saMbhaLAvI, malasenanI hakIkata sAMbhaLI badhA saMbhe Azcarya pAmyA. kumAranI vAta sAMbhaLI zatruMjaya rAjA paNa mastakane kaMpAvato bole aho! AzcaryanI vAta che. juo to kharA? jagatamAM kalpavRkSa, kAmadhenu ane ciMtAmaNithI ya adhika mahimAvALo dharma jayavaMto varte che, ke jenA prabhAvathI manuSyapaNuMe sarve samAna hovA chatAM dharmathI manuSya ke mahAna banI zake che. prANIne dharmanA prabhAvathI zuM nathI malatuM ? niSkalaMka ane ucca kuLamAM janma, akhaMDita dIrgha Ayu Sya, ezvarya, bhUjAbaLa, zarIre nigIpaNuM, aparimita lakSmI, anupama bhego, yaza ane kIrti, e badhuMya dharma thakI male che, evA kalyANakArI dharmathI jagatamAM ke mahAna che? evA dharmane upArjana karavAmAM ALasu mAre have A rAjyapiMjaramAM pUrAI rahevuM zuM yogya che?" jagatamAM vaoN , maNithI A ane samAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ------- rAjAe tarataja jayativiMda purUSane bolAvI sArAmAM sArUM muhUrta jovarAvyuM, uttama muhUrtane viSe rAjAe maMtrIone kumArano rAjyAbhiSeka karavAnI AjJA karI. TA maheso maMDAyA. pitanapure ekavAra pharIne pAchI svarganI zebhA dhAraNa karI, navIna vastrAbhUSaNothI sajaja thayelA nAgarike mejamajAha ane AnaMdamAM samaya pasAra karavA lAgyA, bAlakathI vRddha paryata ane 2kathI rAya paryaMta save zu sI ke zuM purUSa badhAnA majazekha pUrA karavA mATe nagaramAM aneka sthaLe nATathagrahe, kIDA, ramato, gAna, tAna ane saMgItanA dekhAve rAjya taraphathI cejavAmAM AvyA hatA. zubha muhurta rAjA ane maMtrIoe kumAra kamalasenane rAjyAbhiSeka karI dIdho. kumArakamalasena pitanapuranA narapati kamalasena thayA, traNatraNa mahArAjyanA - svAmI thayA, zakuMjayarAjAe have kamarUpa zatruone jItavA mATe zIladharaguranI pAse cAritrarUpI ratnane grahaNa karyuM. moha mAyArUpI saMsAranI badIne tyAga karyo. e mahAmuni - rAjarSi jJAna, dhyAna ane tapazcaryAthI aSTa karmane nAza karI kevalajJAna prApta karI zIvapurI nagarIne viSe gayA, ajarAmara sukhanA bhoktA thayA. mahArAja kamalasena nyAyathI pRthvInuM pAlana karatA navIna caMdramAnI mAphaka potAnA pratApane vadhAratA devatAnI mAphaka pitAne kAla sukhamAM vyatIta karatA hatA, jainazAsananI zobhAne vadhAratA ne sAmrAjyalakSmIne bhogavatAM mane ghaNe samaya bhAgamAM cAlyA gayA. te daramiyAna mahArAja kamalasenane vaTavRkSanI mAphaka aneka putra pautrAdika carivAra thaye. emanI yuvAvasthA vijaLInA jhabakArAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 157 mAphaka pasAra thai gaI. palita je dUra hato te mAthA upara svAra thaI gayo. e bhogae sAmrAjya lakSmIne bhogavIne mahArAja thAkI gayA, are vRkSanAM eka divasanAM navapallava pAMdaDAMya kALe karIne virAgatAne dhAraNa kare che te pachI manuSya jevo manuSya jJAnavAna thaIneya je vairAgya na pAme to e tRNathakI paNa halake samaja, jagata upara grISma rUtune paMjo pharI vaLe. zuM rAya ke zuM raMka badhAya tApanI vyathAthI. AkuLavyAkuLa thaI gayA. leke upavanomAM zuM ke udyAtemAM zuM zitalatA prApta karavAne talAvamAM zuM ke hejamAM paDI rahetA toya tApanI vyathA temanI ochI thatI nahi. emanI prArthanA sAMbhaLavAne megharAjAya navarA na hatA, pravedathI rebajheba thayelA leke evA lAMbA divasomAM kare paNa zuM ? makAnamAM ke bahAra kyAMya zAMti nahotI e grISmarUtunA lAMbA divaseya pUrNa thaI gayA ne te pachI varSArUtu AvI, jaLathI bharelI aneka navIna vAdaLIo AkAza maMDalamAM doDadhAma karavA lAgI. sUryanA tIvra tApane badale. sAreya divasa ghanaghora samAna rahevA lAgyA. sUryanAM te darzane dUrlabha hatAM. pralayanA meghanI mAphaka cAdhAre varSAda tuTI paDyo e meghanI garjanAthI lokenAM haiyAM dhabakavA blAgyAM, vijaLInA kaDAkA bhaDAkA thavA lAgyA, evA meghanI dhArAthI leke rAjI thayA, medhe paNa varasAvavAmAM kAMi maNA rAkhI nahi, pRthvI jaLamaya banI gaI, nadInALAM jaLathI ubharAI javA lAgyAM, nadIoe pitAnI mAjhA mukavA mAMDI. kAMThA para rahelA vRkSone bhAgI nAkhatI - pitanapuranI tophAnI nadInAM pANI samudranI peThe AkA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zamAM uchaLatAM adhA nagaranA janAne bhaya pamADI rahyAM hatAM. e nadInA praca'Da pravAhamAM aneka jhADanAM jhA taNAi jatAM hatAM aneka manuScA mAtanA DAcAmAM hAmAane cAlyAM jatA hatA. hiMsaka veAnA levarA pravAhanA zvAdhamAM khecAI jatAM hatAM. e ativRSTithI teAkAnI nadInAM pUra jovAne rAjA gajArUDha thaIne prajA amAtyAdikanI sAthe AvyA. e tophAnI nadInAM tophAna vRddhi pAmatAM hAvAthI lAkA tA bhayathI nAsa bhAga karavA lAgyA. e vadhatAM jatAM nadInAM pANI kaututa bharI najare rAjA nihALI rahyo hatA jaLanI sAthe mastI karanArA tArAo paNa AvA tophAnI jaLamAM praveza karavAne hiMmatavAna nahAtA thatA. rAjA pAchA pharyA. te evAM e pralaya samA nadInAM pracaMDa pUra paNa bIje divase te osarI gayAM. . bIje divase nadIne potAnA mULa svarUpamAM zAMta ane madamaMdagatie vahI jatI rAjAe joI. atyAre keTalAka leAkeA jaLa sAthe mastI karatA krIDA karI rahyA hatA. nagaranI nArIo pANInAM beDAM bharI pAtapAtAne makAne jai rahI hatI. e gaIkAlanuM te AjanuM nadInuM vaicitrya joI rAjAnI vicArazreNi palaTAI gai AhA! A uddhRta nadInI mAphaka mANasa paNa khuba samRddhi, azva ane sattAne pAmI anekane satApa karanArA thAya che. aizvarya ane yauvananI A dhImAM ane ne pIDA karavAmAM pAchuvALIne te jotA nathI. e aizva, sattArUpa bAhya parigrahanA tyAga karI peAtAnA AtmaguNAmAMja je ramaNa kare che te bIjAne sukhakArI thAya che. ane je rAjAe peAtAnI sattA ane parAkramanA pratApe aneka rAjAone tAbedAra banAve che, raNasa"grAmamAM aneka verI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 159 gaNane nAza karI puSkaLa samRddhi prApta kare che aneka prAsAdA banAvI rAjI thAya che, tene paNa zayana mATe phakta ekaja palaMganI jarUra paDe che. ratha, hAthI ke azva paNa mAtra ekaja upabhegamAM Ave che vastra, AbhUSaNa vagere puSkaLa pramANamAM hovA chatAM e badhIya sAmagrI upabhegamAM AvatI nathI. amuka pramANa jeTalI ja te bhegavavAnI hoya che teya te meLaveja jAya che, e lebhane te kAMI thAbha che? : aneka AraMbha samAraMbha karIne AtmA meLave che chatAM e badhIya sAhebI te pitAnA upabhegane badale bIjAoja bhegave che ajJAnathI mUDha thayelA A pAmara jIvanI ajJAnatAnIya kAMI hada! eja purUne dhanya che ke jemaNe A pApa samRddhine vivekapUrvaka samajIne tyAga karyo che. mahArAja kamalasenanI vairAgya bhAvanA vRddhi pAmI emanI bega lAlasA, viSayavAsanA, mehamamatA adhIya have ThaMDI paDI gaI, maMtrIo vagerenI salAha laI , paTTarANI guNasenAnA putra suSeNane rAjyapade sthApana karyo. rAjyanI e moTI javAbadArIthI pite mukta thayA - zrIzIlaMdharasUrinA ziSya zrIsaMyamasiMha gurU pAka dezanA sAMbhaLI vadhatA pariNAmanI dhArAe guNasenA Adi parivAra sahita rAjAe cAritra grahaNa karyuM rAjarSi cha, aThThama vagerenI tapasyA karatA ne kAyAne damatA hatA, uparAMta sAvadhAnapaNe niraticAre cAritra pAlatAM teo munionI nitya vaiyAvacca karavA lAgyA. e pramANe cAritranuM ArAdhana karI kamalasena rAjarSi pAMcamA devaleke daza sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA, guNasenA sAthvI paNa kALa karIne te devalokamAM unna thaI tyAM bane mitradeva thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara pariccheda 3 jo devasi'ha ane nakasu darI. 1 pAMcamA bhavamAM. zUrasena dezanI rAjyAnI mithilA nagarInA ramazIya rAjya mahelA pAtAnI yaza kalagIthI AkAzagaNata rANAvatA hAyane zu? e mithilAnA sau nA te nabAmaDaLa jANe jhaLahaLI rahyuM hAya zuM! evI bhavya ane tejasvI imAratA gagana sAthe gela karI rahI hatI, e maneAhara mithilAnA ramya rAjamahelamAM rAjarANI suktAvalI atyAre rAjya lakSmInA sapUrNa bhAgApalAgA hAjarAhajIra chatAM udAsa hatI, ecena hatI, e mRganayana cakSu cita azrubiMduone gIrAvI hatI hatI. pAtAnA DAma hasta upara huDapacIne TakAvI tenA upara mastakanA bhAra jhIMkI detI gamagIna ne ciMtAtura hatI, sapUrNa sukhasAhebImAM garaka thayelA mAnavIneya bhAgyamAM khAmI teA avazya hoya che kAraNake temaneya eka abhilASA pUrNa thai tyAM bIjI navIna icchA taiyAraja hAya che. AzAonA te kAMi aMta che! rAjasabhAmAMthI aMta:puramAM AvelA megha mahIpati makarANIne Aje udAsa ane gamagIna joI vicAramAM paDhathI bhAgavilAsanI ATalI badhI sAmagrI heAvA chatA rANIne evA te kayA mukhanI uNapa che ke jethI AlI adhI Aja nArAja thai gai che" rAjAe pUchyuM. dhruvI ! Aje A badhu... zuM che? tamArA manamAM zu du:kha che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasaba dha 191 tamArI dareka abhilASA pUrNa karavA chatAM evI kacI icchA adhUrI rahI gai che ke jethI vadana upara ATalI adhI glAni chavAi rahI che ?" rAjAnI vANI sAMbhaLI rANI gadagada kare ane pADatI melI. he deva ! rAjakA mAM vyagra thayelA Apane e vAta kahevAthI zuM thAya ? jagatamAM te eja sIene dhanya che ke jeonA utsa'gamAM nAnakaDA khAlaka krIDA karatA hAya, e putra rahita mAre have jIvitanuM paNa kAma zuM?" priye ! evI daivAdhIna vastuomAM huI zeAka zu? parAkramane AdhIna heAya tA ane meLavatAM vAre na lAge ? mATe evI AvratAmAM zAka na karatAM dhairyanuM avala ana dhAraNa kare. je thAya te joyA kare. " svAmina ! tamArI vAta kAMI gaLe utare tevI kharAghara nathI. maNi, maMtra, taMtra ane devanA prabhAva aciMtya hAya che. temanI sevA, pUjA, arcA karavAthI mAnavInA manArathA siddha thAya che. Apa e AkhatA dhyAnamAM cA tA ApanI kAmanA kema apUrNa rahe ?? daivI tArI abhilASA pUrNa karIza. viSAdano tyAga karI dhIraja dhara." rAjA manamAM kaIkanizcaya karI rANIne AzvAsana ApatAM AvyA. maNi maMtranA ArAdhana karatAM kAika devanuM ArAdhana karU tA zIvratAthI kArya pUrNa thAya? ema nizcaya karI kALI caturdazInI rAtrIe hAthamAM talavArane dhAraNa kassA zvA zmazAna bhUmimAM cAlyA gayA. pAtAnA bhUla avAje vanadevatAone sabhaLAvatA khelyA. huM dhruvatAe! sAMbhaLe ? huM" mArA dehamAM raheluM mAMsa tamane ANu karIza madalAmAM mane eka putra Ape cha 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 pRthvIcaMdra ane guNasAgara s rAjAnA zabdo sAMbhaLI keIka bhUta AkAzamAM rahIne bolyo, "he rAjA! mAMsathI putra prApti na thAya, mastaka Ape to kadAcita thAya te thAya." jo ema hoya to mastaka le?" ema kahI rAjAe mastakanI veNI pakaDIne bIjA hAthanI talavAra garadana upara jhIMkI. - enA sAhasathI prasanna thayela devatA ene hAtha pakaDI bolyA, "sabUra! e sAhasika vIra! sabUra! tAre putra jarUra thaze ! "je putra jarUra thaze te pachI enAM mUlya A mastakathI vasUla kara?" rAjAnAM vacana sAMbhaLI deva prasanna thaIne bolyo, "narezvara! sAhasa eja enAM mUlya kahevAya mastaka nahi." devatAnA varadAnathI rAjA paNa khuzI thaze ne pitAnI talavAra myAna karI, rAjAnI pratIti mATe deva bole, Aje rAtrIe tamArI rANI svamAmAM utsage khelatA kesarInA baccAne joI jAgRta thaze." ema kahI devatA adazya thaI gayo ne rAjA potAnA makAne AvyuM. te divasanI nizA samaye zaMkharAjAne jIva pAMcamA bhavane viSe mukatAvaLI paTTarANInI kukSine viSe chIpamAM motInI mAphaka brahmadeva lokamAMthI auvIne ukhanna thaye te samaye sukhe sutelI rANIe potAnA usaMgamAM siMhanA baccAne khelate je svama joine jAgelI raNue rAjanI pAse AvI potAnuM svama kahI saMbhaLAvyuM. rAjAe devanI vANI yAda karIne kahyuM "tamAre siMha samAna parAkramI putra thaze." rAjAnAM vacanathI harSa pAmelI paTTarANI muktAvalI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 163 garbhanuM sArI rIte piSaNa karavA lAgI. pUrNa samaye sArA muhurtane yoge rANIe putrane janma AperAjAe moTo varyApana mahotsava karyo. bArame divase rajAe putranuM nAma devasiMha rAkhyuM. rAjyamAM AnaMda utsava vartAI rahyo ne prajA taraphathI aneka vadhAmaNAM thayAM. - rAjakumAra vRddhi pAmato zastra ane zAstranI kaLAmAM nipuNa thayo. manohara evI yuvAvasthAmAM gAna, tAna ane saMgIta vizArada purUSathI stuti karAte devakumAranI mAphaka zobhato rAjakumAra navIna tArUNya avasthAne zobhAvavA lAgyuM. guNasenAne jIva paMcama svargathI AyakSa vizAlA nagarImAM jItazatru nAme rAjAnI kanakamaMjarI rANIthakI kanyApaNe upanna thayo. enuM nAma kanakasuMdarI. kaLAne abhyAsa karatI ne vRddhi pAmatI navIna yauvanane AMgaNe AvelI kanakasuMdarIne pUrvanA saMskArathI viSaya tarapha prIti ja nahotI jaNAtI. samayane jANanArI sakhIo aneka prakAranI rasika vArtAlApa karatI chatAM rAjabALA kanakasuMdarIne te sakhIone rasellAsa sAMbhaLAya gAma nahi purUSanuM nAma paNa jeNIne sAMbhaLavuM gamatuM nahi te pachI vivAha mATenI te vAta ja zI? rAjabALAnI virakta bhAvanAthI rAjArANI ciMtAtura thayAM. rAjAe maMtrIne ene upAya pUcho, "he maMtrIna! A bALAnI vivAha tarapha rUci jAgrata karavAne zuM karavuM?" rAjAne ciMtAtura joI maMtrI bolyA, "mahArAja! A bALAe kadAca pUrva bhavane viSe kaI uttama devakumAra jevA purUSa sAthe sneha saMbaMdha bAMdho haze jethI enuM mana e purUSa sivAya bIje kyAMya AkarSAze nahi." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNusAgara paNa enA pUrva bhavanA patinI ApaNane zI rIte khabara paDe ! ApaNe ene zI rIte zASI zakIya ke jethI teo bannenA meLApa thAya ?" rAjAnI vAta sAMbhaLI maMtrI vicAramAM paDyo. mahArAja! eka rastA che. " 164 C "zA?"rAjAe AturatAthI maMtrInI sAme joi pUchyu dezadezanA rAjakumAronAM citro taiyAra karAvI rAjamArIne batAve. e rAjakumArAmAM jo enA bhavAMtaranA pati kAI haraze teA ene jotAMja rAjakumArI turataja prema dhAraNa karaze." maMtrInI dalIla rAjAnA hRdayamAM utarI gaI. rAjAe citrakArone kheAlAvI rAjakumAronI chatrIo AlekhI lAvavAne dezaparadeza vAne karyAM. temaNe aneka rAjakumAronAM citrapaTa rAjAnI AgaLa hAjara karyA. rAjAe e dareka citrapaTA rAjakumArIne jovA mATe mAkalAvyAM, rAjakumArIe badhAM citrapaTA upalaka dRSTie joine raMthIja haDaselI dIdhAM ane koinI tarapha enuM AkarSaNa thayuM nahi. daramiyAna eka divase mithilAnagarIthI AvelA citrakAranu' citreluM tyAMnA rAjakumAra devasiMhanu. citrapa rAjakumArInA hAthamAM paDayuM. rAjakumArInI najara e citrapaTa jotAMja sthira thai gaI, ahA! zu enu saurya ! A te devakumAra ke rAjakumAra !" devakumAra nahiM rAjakumAra." sakhIe hasI paDI. kayAMnA rAjakumAra ?" kaIka kSobha pAmelI kanakasudarI elI. mithilAnagarInA " eka sakhI hasI. "je khALAnA e pati thaze te mALAnA saubhAgyamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha 165 sukhamAM zuM khAmI haze ?" rAjakumArI citrapaTanA svarUpane khetI enI prazasA karavA lAgI. jarAya nahi, rAjamALA ! tArA bhAgya adbhUta che." mArAM zI rIte? zuM mane e prApta thaI zake ke ?" zA mATe nahi ?" sakhIe rAjakumArIne kahyuM, "A citrapate jotAM sIe tA mAha pAme paNa purUSAya Ane jotAM ekAgra thai jAya te emAM Azcarya zu? rAjasabhAmAM rAjA vagere badhAya A rUpane joi stabdha thai gayA hatA, A svarUpa AgaLa badhI sabhA nisteja thai gai, jhAMkhI thai" "sakhI! tu" prazaMsA kare che tevAja A rAjakumAra e malake tethIya vadhAre. mArA jevI te A uttama naranI prApti zI rIte thai zake ?" kanakasuMdarInAM vacana sAMbhaLI eka catura sakhI melI, isakhI ! A purUSane yogya evuM eka navuM sau bhareluM tArU svarUpa citrapaTamAM Alekha cha rAjakumArIe pAtAnu... sau Abehuba rIte citrapuTamAM AlekhI dIdhuM, rAjakumArInI citrakaLAnI prAsA karatI sakhIoe e citrapaTa rAjAnI samakSa hAjara karyuM. sAthe sAthe rAjakumArInI abhilASA paNa vyakta karI dIdhI. rAjakumArInA abhiprAyane jANI rAjA khuzI thayA, e lAvaNyanA bhaMDAra samAna rAjakumArInuM citra joi peAtAnA pradhAna purUSone vivAha mATe mithilAnagarI tarapha ravAne karI dIdhA. teoe mithilAnagarImAM megharAjAnI sabhAmAM AvI rAjAne prArthanA karIne nasu darI rAjakumAra devasiMhane ApI. megharAjAe e pradhAna purUSAnI vinati svIkArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjakumAra devasiMhane pitAnI caturaMgI senA sahita pitAnA pradhAna purUSo sAthe vizALa tarapha meka avichina prayANa karate devasiMha anukrame vizAlA nagarIe AvI pahece. jItazatru rAjAe pitAnA bhAvI jAmAtAnuM sAmaiyuM karI temane satkAra karyo ne utAro vagere mATe yogya goThavaNa karI. nirdhAra karelA eka zubha divase banne varavadhunAM meTI dhAmadhumapUrvaka lagna thaI gayAM, vizAlAnagarImAM AnaMda utsava vartAI rahyo. e vivAha utsavanI samApti pachI keTalAka divasa sudhI zvasuranA AgrahathI devasiMha kumAra vizAlAnagarImAM rahyA. ekadA brahaspati sarakhA jJAnI evA suragurU nAme sUrIzvara vizALAnA udyAnamAM padhAryA, sarva saMtApane haranArI, ne bhavya jinene pratibodha karanArI temanI dezanA sAMbhaLavAne purajana sahita rAjA chatazatru, ane priyA sahita devasiMha kumAra sarve AvyA. gurU mahArAjane vAMdI temanI AgaLa pitApitAne gya sthAnake beThA, sUrIzvare madhura davanithI dharmopadeza Ape "he bhavya ! A saMsAra kArAgraha samAna che tenI duHkhe karIne bhedI zakAya evI kaSAyarUpI divAla che. rAgadveSarUpI enAM kamADa-daravAjA che. e kArAgAramAM ajJAnarUpI aMdhakAra khIcokhIca bhareluM che. saMsArI jI e kArAgrahamAM pUrAyelA kedI jevA che e kedIo kuTuMbarUpI gADha baMdhanathI baMdhAyelA che, iSTa, aniSTa, saMyoga ane vijoga roga, zekarUpa zudra jaMtuo prANuone pIDA karI rahyA che. karmonA sArA mAThAM phalane jogavatA prANIo trAhItrAhI pokArI rahyA che. je karmo ne vRddhonI dayA nathI AvatI, temaja bALakane paNa jeo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasabhadha 167 cheDatA nathI, nirdhanane paNa satAve che te dhanavAnane paNa "are cAre gatimAM evI koi paNa viTa'aNA nathI ke jIvAe paravazapaNe anatIvAra na bhAgavI hAya. evA A du:khada saMsAramAM tamArA jevA buddhimAnA je thavAnuM haze te thaze' ema mAnIne niza'kapaNe rAce, mArca, te cAgya nathI, Aphata Ave te pahelAMja DAhyA purUSAe jAgI javuM joie manuSyabhava pAmIne tene yAgya kAravai karI manuSyabhavane saphaLa banAvavA joie, dharmanuM ArAdhana karIne ApadAono nAza karI A leka ane paraleAkamAM sukha sapatti melavavI. meAkSa paNa e dharmArAdhanavaDeja lakhyuM thaI zake che. jInezvaranI sevA karavAthI temanI AjJAnuM ArAdhana karavAthI paNa dhama sAdhI zakAya che. are ! pa vRkSa samAna phaLane ApavAvALI jInezvaranI sevA vene zu' zu' nathI ApatI ? ra jInendra pUjAnuM phala vyastava ane bhAvastava e anne prakAre jItezvaranI AjJAnuM ArAdhana thai zake che bhAvastavanA samyak prakAjenA ArAdhanathI prANI ATha bhavasudhImAM avazya saMsAra thakI mukAI jAya che e bhAvastavanA ArAdhaka pacamahA vrata dhArI, paMca samiti ane traNa guptirUpa aSTa pravacana mAtAnA dhAraka, kSamAdika daza prakAranA sAdhunA dharmavaDe vibhUSita, upasarga, parisaMhane sahana karanArA sAdhuAja hAi zake. janma, jarA ane maraNathI rahita, zAka, sa tApa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 168 pRthvIcaMdra ane guNasAgara Adhi, vyAdhi ane upAdhithI rahita evA anaMta mekSasukhanI je tamAre jarUra hoya to tame jInezvara bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana kare bhAvatavathI janAjJAnuM pAlana karI purUSArtha pheravI zIghatAe muktinA sukha meLave. bhAvastava ArAdhavAne azakta che to pachI dravyastava, " cAritra dharmanI abhilASAe samakitapUrvaka paMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvratanuM pAlana kare, janamaMdira baMdhAve, pratimAo padharA, prati divase vividha prakAre jInezvaranI pUjAo racA, mahApUjA racAo, supAtrane viSe dAna ApI tamArI lakSmIne sapiga kare e prakAre gRhastha dharmanuM ArAdhana karI manahara AzayavALA prANIo saMsArane kSINa karI nAkhI, devabhavanAM sukhane bhegavI anukrame zIvalakSmIne paNa bhagave che. je bhavya cha zubhAzayapUrvaka jInamaMdira baMdhAve che te ladhutAthI bhavasAgara tarI jAya che jIrNoddhArane karAvanArA uttama purU gADha pApothI mUkAI jAya che, temaja jInezvaranI pratimA bharAvanArA bhavya jI rega, zeka, bhava, Adhi vyAdhithI rahita thaIne alpa samayamAM utkRSTa evI siddhi ramaNIne vare che. jeo arihaMta bhagavAnanI pratiSThA karAve che temanI svargane viSe paNa apUrva pratiSThA heya che manuSyamAM temanAM duHkha dAridra ane darbhAgya nAza pAmI jAya che are! bhAvathI karAyelI bhagavAnanI pratiSThA prANIonI kaI abhilASAne pUrNa nathI karatI? gRhasthanI lakSmI dharmakAryamAM, chana bhavana ke pratiSThAdika kAryamAM vaparAtI uttama phalane ApanArI thAya che anyathA lakSmI te durgatimAM laI janArI thAya, mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 169 ane mA vAparva AkhI dharma sukhanA artha janoe potAnI lakSmI sArA kAryomAM vApa ravI joIe. evI rIte vidhipUrvaka karela dravyastava ja bhAvastavanuM kAraNabhUta bane, sAta ATha bhavamAM te janadharma prAptinA phalarUpa svarga ane manuSyamAM zAtA vedanIyane anubhavate zivasaMpadAra pAme che. are! vidhipUrvaka ArAdhana karanAranI A te vAta che, bAkI te anAga dekhAdekhIye dharmanuM ArAdhana karanAra, jInevaranI pUjA karanAra zukayugalanI mAphaka paNa paraMparAe kalyANane pAme che. mATe he bhavya jene! yutidharma ane gRhastha dharma sivAya trIjo upAya saMsAra kArAgrahathI chuTavAne nathI, ema jANyA chatAM vilaMba karo tamAre ucita nathI. kAraNake prANIone dharmanI sAmagrI maLavI durlabha che. corAsI lAkha yonImAM bhAmaNa karatA jIvane manuSya janma pAmavo te durlabha che temAMya dharmanI sAmagrI te laghukama jIvane ja prApta thAya che evI durlabha sAmagrIne pAmIne kaNa pramAda kare?" gurUmahArAjanI amRtamaya dezanA sAMbhaLIne keTalAka jIvoe karmanA ladhupaNAthI tarataja dIkSA grahaNa karI, keTalAka azaktoe dezavirati dharma aMgIkAra karyo. keTalAke samakita grahaNa karyuM. devasiMhakumAre paMca aNuvrata grahaNa karIne pUchayuM. "bhagavAna ! dravyastava karavAvaDe zukagugalanI kalyANa prApti kevI rIte thaI te A sabhAnA bodhane mATe Apa kRpA karIne kahe ?" - kumAra devasiMhano prazna sAMbhaLI bhavyajanenA hitane mATe gurU mahArAje zukyugalanuM kathAnaka kahevuM zarU karyuM. A dakSiNAI bharatamAM vaitADhaya parvatanI samIpe siddhi kara nAmanuM ramaNIya udyAna AveluM che, sadAkALa phaLane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. pRthvIcaMdra ane guNasAgara ApanArAM evAM aneka vRkSa, lattAo maMjarIo, puSpo ane phaLothI lacI gayelA e vananI apUrva zAbhAthI nabhomaMDalamAM tArAgaNanI jema te vidvAnI prazaMsAne pAmeluM hatuM. jyAM kinnaranAM mithuno harahameza kIDA karI rahyAM che ke kilAe pitAnAM madhura gAnathI kinnara mithuna nanA AnaMdamAM vRddhi karI rahI che ane bhamarAnAM juthe pitAnA guMjArathI maMtranA pATha bhaNI rahyA che ke zuM ! evAM lAgRhomAM krIDA karavAne devamithunane ArSatAM heya zuM! svarganA TukaDA samA e ramaNIya vanakhaMDamAM vidyAdharoe nirbhelA janamaMDapamAM svapIka upara padharAga maNiratnathI racAyelI ahaMta bhagavAnanI pratimA hatI. vidyA sAdhavAne mATe AvatA aneka vidyAdhara vidyAdharIthI pUjAtA e bhagavAna kalpavRkSa samAna amogha phalane ApanArA hatA, te vanamAM jana caityanI samIpe rahelA eka vizALa AmravRkSa upara paraspara gADha snehavALuM eka zuka yugala rahetuM hatuM. tiryaMca nimAM hovA chatAM saraLa pariNAmI, laghukama, ane mAThA pariNAmathI rahita e kIra yugala dararoja vidyAdharothI e bhagavAnane pUjAtA joIne bhadraka pariNAmI thayuM hatuM. hararejanA e nirakSaNathI temane paNa e bhagavAna tarapha amaMda AnaMda thavA lAgyo. kAraNake game tevA sthAna vizeSamAM hovA chatAMya bhAvi kalyANanI prAptivALA uttama ne ajJAnapaNAmAM paNa uttama padArtha upara zuM prIti nathI thatI? tyAre gurU karmI jI jJAnavAna hovA chatAM paNa uttama vastu tarapha anAdaravALA hoya che e naryuM dIpaka jevuM satya ke nathI jANatuM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 171 arihaMta bhagavAnanA biMbane joIne jeone aprIti thAya che temanA bhAre kamapaNAnI ame zuM vAta karIye? tethIja sujJa purUSe ahana biMba temaja temanA liMga (veSa) ne joIne vera virodhane tyAga karavo joIe. mithyAtvarUpI aMdhakArane nAza thaine jyAre samaktirUpa sUryane AtmAmAM prakAza thAya che tyAre ja deva gurU ane dharma Adi uttama padArtha upara AtmAne avazya prIti thAya che. je samaktinI prApti jJAnIoe durlabhamAM durlabha varNavI che. ziva sapAnanuM prathama pagathIyuM e samati, suMdara bhAvanI paraMparAthI vRddhi pAmatA pariNAme eka divase e kIra yugalane bhagavAnane pUjavAno vicAra tha, bhAvi kalyANuvALA ne je zakya che, vidyAdhara rahita bhagavAnane ekAkI joIne AmravRkSanI maMjarIo lAvI ekadA e zukazuMkIe bhAvathI ullAsa pAmatAM e bhagavAnane pUjyA, bhagavAnanA caraNa, karNa ane mastakane sahakAra maMjarIthI zaNagAryA ane bhAvanA-prArthanA karI jyAre jyAre ekAMta avasara malato tyAre te samayane lAbha e zukazukI letAM ne jInezvarane sahakAramaMjarIthI ane vananA puSpothI arcatAM, e zubhabhAva ane zubhakAryane pariNAme e bae tiryaMca nAmakarmane nAza karI zAtAvedanIya sahita manuSyanuM Ayu bAMdhyuM. anAgapaNe karelI paNa jInapUjA prANIne zuM nathI ApatI ? jabudvIpanA mahAvideha kSetramAM ramaNIya nAme vijayane vize zrImaMdapura nagaranA narazekhara rAjAnI kIrtimatI rANInI kukSine vize pilo zuka kola karIne putrapaNe utpanna thayo. te samaye uttama garbhanA prabhAvathI raNue svamAmAM sUryamaMDala sarakhuM tejasvI kuMDala joyuM. svama I rANI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 172 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jAgI ne svamAnI vAta rAjAne kahI saMbhaLAvI. vicAravAna rAjAe kahyuM, "devI! moTA rAjyane dhaNuM e tAre bhAgyavAna putra thaze." rAjAnAM karNamadhura vacana sAMbhaLIne harSa pAmelI rANI garbhanuM sArI rIte piSaNa karavA lAgI. anukrame zubha muhurta rANIe putrane janma Ape. tenI mAlanikSepananA sthAnamAMthI bahu mUlyavAna ratnane carU nikaLe. e ratnano nidhi joine rAjA vagere sarve bAlarAjakumAranA bhAgyanI prazaMsA karavA lAgyA. putrajanmane mATe utsava karI rAjAe rAjakumAranuM nAma "nidhikuMDala" rAkhyuM. bALacaMdramAnI kAMtine dhAraNa karato nidhikuMDala anukame cauvanavayanA AMgaNe AvIne ubhe, e ramaNIya yauvanavaya, aizvarya, vaibhava, kurAI surUpa ramaNIjanane samAgama chatAMya nidhi kuMDala muninI mAphaka rUpavatI ramaNI tarapha daSTi paNa karato nahi, bhAgyavazata: svayaMvarA AvelI moTA moTA rAjAonI bhAgyavatI kanyAo tarapha paNa vItarAganI mAphaka najara karate nahi, gajenA madanuM mardana karavAnI tAkAta chatAM, dhanurdhArIomAM agraNI chatAM parAyA jIvane leza paNa duHkha thAya tevuM kArya karate nahi, viSanI mAphaka te mAMsa ane dArUthI dUra rahetA hatA. evA aneka guNethI alaMkRta thayelo te kumAra mAtApitAne AnaMda Apato mitronI sAthe kriIDA karato aneka navIna kalAo vaDe vRddhi pAmavA lAgyA, " , zukI paNa bhaka bhAve tyAMthI maraNa pAmIne teja vijayamAM vijayAvatI nagarIne viSe ratnacuDa rAjAnI suvaprA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 173 paTTarANa thakI sArA svamathI sUcita putrIpaNe utpanna thaI rAjAe tenuM nAma rAkhyuM puraMdaryazA ! purajarayazAe anukrame kAmuka janane mohaka evA yauvanavayamAM praveza karyo. suvarNa samAna kAMtivALI, manahara caMdramukhI bALA purajarayazA sakhIonI sAthe krIDA karatI hatI. yauvanarUpI ramaNIya vanamAM vihAra karatI chatAM yauvanane yogya hAva, bhAva ke ceSTAo teNune gamatI nahi. sakhIenA caMgAra rasanI kathA sAMbhaLavAnAya akhADA karatI hatI, temaja anya jananI krIDA ke ceSTA athavA temanAM kutuhala tarapha najara sarakhI paNa karatI nahi. are vilAsI sIe sAthe bhASaNa paNa karatI nahi. zAMta sudhArasamAM lIna bALA puraMdarayazA sakhIo sAtheya nirdoSa kIDA karatI hatI. ahaMta bhagavAnanA kahelA dharmamAM sAvadhAna manavALI bALAne potAnA vivAhanI vAteya gamatI nahi, raNuM suvA pitAnI kanyA puraMdarayazAne purUSanA samAgamathI rahita, ne vairAgya tarapha vaLelI, sakhIonA mukhathI sAMbhaLIne ciMtAtura thaI, teNIe rAjAne kahyuM, "he svAmina ! Apa rAjakAjanA vyavasAyamAM kuTuMba vyavasAya taddana bhUlI gayA chojarA Apa ApanI kanyA tarapha khyAla to kare, hA ! enA sagapaNa mATe vicAra karavAne che zuM ! paNa pahelAM ene zuM vicAra che te to jANI le." rAjAe kahyuM "ene vicAra? ene vicAra to ciMtA karAve tevo che. mahArAja huM !' rAjA vicAramAM paDyo, jarA spaSTatAthI. kahe zI hakIkata che ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pRthvIcaMdra ane guNasAgara "are deva! zuM vAta kahuM? ene to vivAhanI vAteya gamatI nathI, te pachI lagna te e kareja zAnI!" rANIne dhaDAke sAMbhaLI rAjA ciMtAtura thayo. "ene svayaMvara karIye, aneka rAjakumAre svayaMvaramAM Avaze. putrIne keIka te pasaMda paDazeja, "lagna tarapha enI abhirUci jAgrata na thAya te pachI svayaMvara paNa zA kAmano ?' "Ika che to mane vicAra karavA gho." rAjAe vAtane TakI karI bIje divase rAjasabhAmAM rAjAe maMtrIonI sanmukha e vicAra raju karyo "he maMtrIna ! tArUNya avasthA prApta thayA chatAM rAjakanyA vivAhane icchatI nathI te e mATe zuM upAya kare ?" "he svAmina! yauvana vayamAM to anaMganA raMgo aneka prakAre jovAya che yauvanamAM AvelA dareka prANIne anaMga deva aneka raMgathI raMgyA vagara raheto nathI niHsatva ane pApI jI upara enI jAdUI asara khubaja joradAra hoya che kiMtu mahAtmAjanene te bicAre rAMka zuM karI zake che maMtrI matisAgare vicAra karIne kahyuM. . to zuM rAjaputrI lagna nahi kare tyAre? lagna nahi kare te zuM dIkSA leze ? deva ! eka rasto che. e nirvikArI bALAne paNa kadAca ene parabhavane pati bhale ne enI sAthe e lagnathI joDAye kharI ? "paNa enA patine ApaNe zI rIte oLakhI zakIye? "ApaNe oLakhavAnI jarUra nathI." tyAre ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa ba dha e peAteja ALakhI leze. " zI rIte ?" 175 dareka rAjakumAronAM citra lAvIne matAvA, enI 'dara jo kAI enA parabhavanA pita haze teA tenI upara e diSTa karaze." ratnacUDa rAjAe aneka citrakArone judAjudA dezamAM ravAne karyAM, prati divasa aneka rAjakumAronI pratikRti (bI) rAjAnI pAse AvavA lAgI. e dareka citrA rAjabALAne batAvavA chatAM rAjamALAe kAinAya tarapha dhyAna Apyu. nahi. eka divase rAjAnI pAse eka manA hara citrapaTa Avyu jene joine rAjA sahita badhA duga thai gayA. e citra rAjabALAne atAvyu. e citrane jotAM rAjabALAnI dRSTi harI. animeSa nayane tenI tarapha joi rahI. enA rAmarAya vikasvara thayAM. AhA ! kevuM manAhara rUpa che? sakhI! A phANa uttama nara haze, jene joine huM khuza thAuM chuM, " rAjabALAnI IcchA sakhIe rAjAnI AgaLa praHzita karI. rAjakumArInI abhilASA jANI rAjAe e citrapaTa lAvanArane pUchyuM, "citrakAra! kahe, A citrapaTa kayA rAjakumAranuM che? enA AcAra vicAra ane svabhAvanuM varNana kare che rAjAnA pUchavAthI te citrakAro eyA, dhruva ! zrImadarapuranagaranA narazekhara rAjAnA A rAjakumAra, nivikala enuM nAma. yauvana vaya, dhana, vaibhava, kurAi, aizvarya, parAkrama, buddhi ane aneka kaLAonA bhaMDAra, temaja dhIra vIra, gaMbhiratAdika aneka guNe karIne vibhUSita, sadAcAravAna hovA chatAya enAmAM ekaja mAtra DhASa che ke je svayaMvarA AvelI kanyAonI sAme najara paNa karatA nathI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 pRthvIcaMdra ane guNasAgara e citrakAranI vANI sAMbhaLI rAjAe maMtrI sAme joyuM. maMtrInA kahevAthI rAjAe puraMdarayazAnuM yathArtha svajaya citrapaTa upara AlekhAvI belavAmAM catura evA nipuNa purU sAthe e citrapaTa zrImaMdarapuranagara tarapha narazekhara rAjA pAse mokalyuM. saMdhyA samaye e purUSa zrImaMdarapura AvI pahocyA ne narazekhara rAjAne malyA. e citrane joI rAjA khuzI thayA, ne e purUSane utArA mATe vyavasthA karAvI ArAma mATe temane rajA ApI. rAjA narazekhara paNa rAjakumAranI virakta bhAvanAthI ciMtAtura raheto hato. svayaMvara AvelI kanyAo sAthe pANigrahaNa karavA mATe rAjAe kumArane ghaNA samajAvyo paNa vairAgyavAna e kumAre e rAjakanyAo tarapha daSTi mAtra karIne joIe nahi, tyAre A puraMdarayAnuM citrapaTa joIne rAjakumAranuM mana AkarSAze zuM? puraMdara,zA. "vAha! kevuM adabhUta sauMdarya! AvuM jagata mehanIyarUpa te meM Ajeja joyuM ? A te gAMdharva kanyA ke nAgakanyA, vidyAdharabALA ke devabALA ! zuM manuSyamAM te AvuM sauMdarya saMbhavI zake?" devatAone krIDA karavAne vadanavana samAna ramaNIya udyAnamAM pharatA eka navajavAnanI najara suvarNanAM sopAnavALI ramaNIya vAvaDInA kAMThe thayelI bALA upara paDI, e daSTi tyAMja sthira thaI gaI zIkha rUtunA tApathI kaleza pAmelo mAnavI vRkSanI chAyAte joI lalacAya tema A navajavAnanI najara paDatAM pa va joyelI vastumAM enuM citta lubdha thaI gayuM. yuvaka tyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 177 ja thaMbhI gayejema lohacuMbaka lahAne AkarSe tenI mAphaka rUpane jAduthI AkarSAI maMdamaMda DagalAM bharate te e lALAnI najIka Avyo. bALAe manamohaka navajavAnane joI zaramAI gaI. "keNu che e?" bALA! zaramAiza nahi e to huM," navajavAna kaMThamAM mAdhuryatAne dhAraNa karato mRdu bhASAe be ' e prabhAvazALI nararatnanA manahara vadanane joI lajajAtura thayelI bALA kAMI paNa bolI zakI nahi premathI nitaratAM enAM vizALa cakSao zaramathI nIce namI jatAM hatAM. lajajAnAM AvaraNa enA manahara mukhane bolatAM aTakAvatAM hatAM. haiyuM bolavAnI AturatA gharAvatuM. e purUSanA premanI jhaMkhanA karatI bALA bele paNa zuM? - "bALA! tuM A vAvaDImAMthI-pAtAlamAMthI vihAra karavA AvelI nAgakanyA che ke svargamAMthI AvelI devakanyA che? bela te kharI ? javAbamAM e bALA kAMi paNa bolI zakI nahi, e navajavAna adhIre thaI gaye jANe potAnI mAlikInI cIja hoya tema enI pAse AvI ene keLanA garbhathIya sukemala manahara hAtha pakaDyo "kema kaI muMgAvrata lIdhuM che?" nizAne caturtha prahara pUrNa thavAnI taiyArImAM hato prAta:kALanA maMgalamaya vAdinA madhura zabdothI nizcita naranArI jAgrata thatAM hatAM, rAjadvAre baMdijane prAta:kALanAM madhura stotre bhaNI rahyA hatA, e madhurA tetronA zabadoe svapra sRSTimAM prema vihAra karatA A navajavAnane jAgrata karyo. e navajavAna te zrImaMdarapuranA rAjA narazekharane kumAra nidhikaDala. - 1 bebAkaLe gabharAthI AkuLavyAkuLa thayela 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara - - - - - nidhi kuMDala cAre tarapha najara karavA lAge e ramaNIya naMdanavana kayAM? e manohara vAvaDI kyAM? e addabhUta lAvazyavALI pAtAla kanyA kyAM? gAMDAnI mAphaka rAjamahelamAM cArekora jevA lAge doDAdoDa karavA lAge paNa e svamasuMdarI te hAthamAM AvelI narI sarI gaI ke zuM ? e svama suMdarInA adazya thavAthI vyAkuLa thayelA rAjakumAre pAtaLI netaranI soTIthI e baMdIjanene jhuDavA pADavA "duSTo! mArI priyA kyAM gaI?" vyAkuLa rAjakumArane kaMI paNa cena paDayuM nahi "are ! e bALa keNa haze? meM nAme pUchayuM nahi, e kaMi bolIya nahi, hAya vidhi! vidhi) kumAra nidhikaMDala ciMtAtura thaI gayo potAnA AvAsamAM muThIyo vALI jussAmAM ne jussAmAM Amatema AMTA mArate ve kaMIka vicArate. rAjakumAranA mitre AvI pahocyA. rAjakumArane prasanna karavAne emaNe aneka prayatna karyo. chatAM rojanI mAphaka dAjakumAra na to hase ke na to sIdho javAba Ape. "mitro! rAjakumAranuM kaMIka guma thayuM che. tapAsa kare eka catura mitra rAjakumAranuM mana vatIne bolyo, barAbara che! tArUM caturanAma vyAjabI che. zodhI Apa mAruM je guma thayuM che te." rAjakumAra ba . "kacI jagAe guma thayuM che? zuM guma thayuM che. AN kahe eTale ame tyAM tapAsa karIe." e mitre vizeSa jANavAnA AzayathI kumArane pUchayuM. "mi! svamasuMdarI, AhA! jANe ke traNeya suMdarI. zuM enuM svarUpa! e manamohaka adabhUta lAvaNa thI tyAMja !. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehusa adha 10 "rAjakumAra ! enuM nAma, gAma, ThekANu tA kahe e tA huMya nathI jANatA, Aja sudhI me... ene kyAMya joi nathI. enA jevuM lAvaNya paNa joyu* nathI." nirAza thatA khinnavadane rAjakumAra khelyA. kumAranI hakIkatathI mitro paNa ciMtAtura thayA,badhAya vicAramAM paDyA ke have karavuM zuM e svasu darIte zAdhavIya zI rIte. " . eciMtAtura rAjakumAra ane tenA mitro samakSa eka rAjasevaka AvIne ubho rahyo. rAjakumAra ! ranacUDa rAjAnA sevaka ApanAM darzana karavAnI rajA mAge che. rAjAe emane ApanI pAse mADhyA che. Apane kaMika adbhUta batAvavA mAge che." rAjasevakanI vANIsAMbhaLI kumAre anumati ApI. ratnacuDa rAjAnA sevakoe rAjakumAranI pAse AvI namaskAra karI peluM adbhUta lAvaNya yukta citra rAjakumAranA hAthamAM mukyuM. e citrane jotAMja vihavaLatA yukta netravALA kumAra khelyA. eja ! eja ! svapra : sudarI, mitro !" kumAra ! A tA koI devInuM citra jaNAya che. svapna jhamAM Apane koi vInAM darzana thayA lAge che ke zuM?" citrapaTane jotAM mitroe abhiprAya ApyA. "A kaNa devInuM citra che ?" rAjakumAre mitronI saMmatithI AgaMtuka rAjasevakAne pUchyuM, enA mitroe paNa devInI vAta jANavAne kAna saravA karyAM. svAmina ! A kAMI daivInuM citra nathI. paNa vInA sauMdaryAMnuM haraNa karIne vidhAtAe eka manuSyakanyA nirmANa karI che tenuM A citra che, " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara "manuSya kanyA ?" rAjakumAra tAjI. thayA. "kAnI A kanyA 33 vijyAvatI nareza ratnacUDa narapatinI A kuMvarI, enu" nAma pura'dayA !" ratnacUDanA rAjasevakAmAMthI eka catura purUSa vicAra karIne khelyA. 180 rAjasevakAnA vacanathI satASa pAmI harSIta rAjakumAre eka lAkha dInAra (rokaDanANu) ApIne emane vidAya karyAM. rAjakumAra nidhikRDala ekAgratAthI e citrapaTanI mALA puradayazAne jotA khAlyA, "mitrA ! svamAMthI sarI gayelI mArI svaxsuMdarI A. " rAjakumAre pAtAnI svanI hakIkata kahI sabhaLAvI. rAjakumAranI hakIkata sAMbhaLI mitrA vicAramAM paDayA. rAjakumArane A bALAnAM svAmAM darzana thAya che. eja mALA citrapaTamAM AlekhAI chatI rAjakumAra pAse Ave che nakkI emAM daivanA kaIka saketa che. rAjakumAra! amane teA lAge che ke nakkI kAI devIe tamane svAmAM e mALAnAM darzana karAvI mulAkAta karAvI che tamArA bhAgyamAM e mALA cAkkasapaNe lakhAi che." mitrAnI hakIkata sAMbhaLI nizvikuMDala hasIne melyA. "mane paNa A mALA iSTa che." e vairAgyavAna kumAranuM mana A mALAmAM rakta thayeluM jANI khuzI thayelA rAjAe maMtrIo sAthe maMtraNA karI eka maMtrIne parivAra sahIta vijyAvatInagarIe meAkalyA te matrI vijyAvatImAM AvI rAjAne malI puraMdaryazA sAthe nidhikuMDalatuM lagna nakkI karI sUdU jovarAvyuM lagna samaya nakkI karI ma`trIe tyAMthI zrImaMdarapura AvI peAtAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 181 rAjAne sarve hakIkata kahI saMbhaLAvI. rAjAe kumAranA prayANa mATe muhUrta jevarAvyuM. eka sArA muhUrta rAjAe nidhiphaDala kumArane hAthI, DA, ratha, pAyadaLa vagere subhaTa temaja uttama kaLAkuzaLa maMtrIo sAthe vijyAvatInA mArge ravAne karyo. akhaMDita prayANa karatA nidhiphaDala kumAra mahA araNyamAM Avyo te samaye daivayoge kumArane azva samudAyathI vikhuTA paDI anyatra cAlyA gaye, azvathI harAyela kumAra ekAkIpaNe vanamAM bhaTakate nizA samaye jAgratapaNe vanamAM samaya vyatIta karavA lAgyo. e bhayaMkara araNyamAM madhyarAtrIne samaye jAgrata rahelA te nidhikaMDala kumAre rUdana karatI keika strIne zabda sAMbhaLe "A bhayaMkara jaMgalamAM strInuM rUdana ! nakkI e to kaI pApI rAkSasanuM kArastAna, jevA to de." du:khI strInA rUdanathI duHkhI thayela kumAra zabdane anusAre e rUdana karatI strInI najIka AvI pahoMce. daSTi mArgamAM rahe tevI rIte guptapaNe kumAra enI cikitsA jevA lAgyo, sAMbhaLavA lAge. agninI jvALAo vanane prakAzita karI rahI hatI, evA agnikuMDanI samIpe snAna karAvelI, raktacaMdananA lepavALI, rAtAkaNeranI mALAne gaLAmAM dhAraNa karelI, suMdara svarUpavAna kumArIkAne kApAlike maMDalamAM ubhI rAkhelI hatI, jegI hAthamAM mastakane chedana karavAvALI kartikAne laIne tenI pAse ubhe chata, devInI stuti karatA hate "he bhagavati! he trizula dhArINI! he devI! A bALArUpa baline grahaNa karI gIe bALA tarapha pharIne chellAM chellAM kahyuM, bahai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kalyANI! tuM have tArA STa devanuM smaraNa kara. tAre kAinuM zaraNa sabhAravuM hoya teA yAda kara. tArA vitanA aMta have hAtha veMtamAMja che mALA !" "are yAgI! mArI AvI durAvasthAmAM huM kAne saMbhALuM ? zaraNa karavAne yogya tArA jevA cAgI paNa bhakSaka thAya che chatAMya ma jagatanA jyene hitakArI bhagavAna vItarAganuM mAre zaraNa hA. te bIjI vaDIlajanAe ApelA ne me manathI varelA nararazekhara rAjAnA putra nidhikR'Dala kumAranuM mAre zaraNa heA. " pracchannapaNe rahelA nidhikuMDala kumAre pAtAnuM nAma sAMbhaLyuM Ahe ! A bALA mArU' nAma zI rIte jANe ! A mALAne A nararAkSasanA paMjAmAMthI have tA mAre acAvavI joie." rAjakumAra mALAne bacAvavA mATe taiyAra thai gayA. ceAgIe devInA lidAna mATe peAtAnI kannikAvALA hAtha uMcA karyAM. ALA! hoMzIyAra cha khabaradAra !" mama"da DagalAM bharatAM yAgInA pAchaLa AvelA kumAre eka phALa mArI kArttikavALeA yAgInA hAtha pakaDI lIdhA. yAgI A Akasmika anAvathI camakI gayA ane AvA bhayaMkara araNyamAM A purUSa kyAMthI ?" duSTa ! pApi ! A bALAne haNIne zuM... tuM tAre pAtAnA nAza cAhe che?" kumAre trADa pADI. agninI jvALAonA tejamAM enA prabhAvazALI cahero joi cAMgI sthaMbhI gayA. enAM parAkrama, sAhasa ane samayasucakatA joi yogI daMga thai gayA. "are uttama ! tu' mArA kAryoMmAM vidhI nA kara. pUrve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa kha dha 183 meM bhaktithI jvAlinI devInI ArAdhanA karI hatI. mA atrIsa lakSaNavALI mALAnA bhAgathI mArI vidhi pUrNa thatAM mArI vidyAsiddha thaze tArU' paNa kAma thaze." kApAlike A navajavAnane samajAvavA prayatna karyA. "are mUDha ! pApI ! ceAgInA veSa dhAraNa karavA chatAMya caDAlathI paNa adhika kukate teA cheADatA nathI, AvA pApa karatAM tu' lajjA kema pAmatA nathI! AvA tuccha kAthI tArA vratanA tuM nAza nA karuM, jIvatA ghAta karavA e mahA pApa che evuM zuM tu... nathI jANatA ? AvA pApa karmAMthI vidyA siddha zI rIte thaze ?" kumAre jIvadayAna upadeza ApI kApAlikane pratidha pamADaco bhaya ane prItine dhAraNa karatA kApAlika khelyA. he sAhasika ! he narottama! te mate narakamAM paDatA acAnceA. gurU pAse jaine A pApanuM have huM prAyazcita karIza. vijyAvatInA svAmInI A kanyA me harI che A kanyA tame tenA pitAne Apajo." kumArane kanyA arpaNa karIne yAgI cAlyA gayA. 4 nidhikuMDala. A kanyA kANu haze? mArU nAma te zI rIte jANI zake ? zuM A kanyA pAteja purayazA haze tyAre !" kApAlikanA cAlyA gayA pachI kumAra vicAramAM paDayo pAtAnA sazaya dUra karavAne teNe mALAne pUchyuM. bALA ! tArUM nAma zuM? te nidhikRDalanuM nAma yAda karyuM te tuM tene kyAMthI jANe? zuM tu tene oLakhe che ke33 kumAranA prazna sAMbhaLI mALA vicAramAM paDI. A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 pRthvIcaMdra ane guNasAgara purUSanI vANI sAMbhaLIne mane mahAna AnaMda thAya che, ene jevA mAtrathI paNa mArA zarIranAM marAya vikasvara thAya che kaMIkaMI bhAvanA haiyAmAM hAlI uThe che mATe jarUra Aja mArA pati haze, nahitara bIjA purUSamAM mAruM mana kadApi rame nahi." - "he sujJa! mAre itihAsa nagarImAM gayA pachI tamane kahIza. manamAM kaMika vicAra karI bALA puraMdarayazA bolI, "paNa Apa A bhayaMkara araNyamAM zI rIte AvI caDyA te vAta kaho? ApanA zarIre kuzalatA che ne ? he sucane! tArA mukharUpI caMdanuM darzana karIne mAre AnaMda rU5 samudra Aje vRddhi pAmyo. mane lAge che ke tArA puNyathI prerAyelo huM mArA parivArathI vikhuTe paDIne akasmAta ahIM AvI caDayo chuM." kumAre potAnI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. e rIte vAtacitamAM temanI nizA kSaNamAtramAM vyatIta thaI gaI prAta:kALa thatAM te pagalAne anusAra sainya AvI pahocyuM ne kumArano jayajayakAra karyo. kumAra ane kumArikAne joI badhA khuzI thayA. AgaLa cAlatAM sukhapUrvaka anukrame teo vijayAvatI nagarIe AvI pahoMcyA. ratacaDa rAjAe rAjakumAra tathA tenA parivAranuM sanmAna karyuM, puraMdarayAnI hakIkata jANuM rAjA potAnA bhAvI jAmAtA upara adhika prasanna thae zubha muhUrta moTI dhAmadhumapUrvaka banAM lagna thaI gayAM.. - keTalAka divasa pachI racUDa rAjAnI rajA laI nidhikuMDala pitAnI priyA ane parivAra sAthe pitAnA nagare A pitAe kumArane praveza mahotsava karyo. nidhi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasatra dha 185 kuMDala pitAnI chAyAmAM devatAnI mAphaka sukha bhogavatA potAnA kAla vyatIta karatA:hatA, sukhamAM manuSyA devatAnI mAphaka jatA kAlane paNa jANatA nathI. ekadA narazekhara rAjA zatrunI sAme yuddhe caDayA. tyAM zatru sAthe yuddha karatAM rAjAne kAramA ghA lAgyA, e ghAnI pIDAthI rAjA tarazekhara AyuSya pUrNa karIne paraleAka sidhAvI gayA. pitAnA maraNathI rAjakumAra du:khI du:khI thaI gayA. rAjya ane bhAgathI virakta thai gayA. "are are ! lakSmI, vita, yauvana, parivAra adhu anitya che. je kAle heAya che te Aje nathI hAtuM, je Aje che te kAle nathI hAtu bhegA e tA rogAne karanArA che. sacAga che tyAM eka divase viyeAga AvavAnA che. sasAranI evI kSaNabhaMgura mAmatamAM prANIne sukha te kyAMthI hoya ? he jIva! sasAranA evA kayA sukhamAM tu' rAcI mAcIne Ana mAnI rahyo che ke peAtAne amara mAnIne saMsAranA sAhamAM lapaTAi rahyo che ? paNa are mUDha ! tu eTaluya nathI jANatA ke--janma, jarA ane mRtyu, roga, zAka ane saMtApa pratidvivasa tArA nAza karI rahyA che. mAtApitAne viSe je sneha che te paNa du:khadAcI che. A te badhuM pakhInA meLA jevuM che. rAtrIe ekatra thayelAM pa`khIA prAta:kALe vRkSa uparathI jema bhinna bhinna mArge uDI jAya che temaja mAtApitAki parivArapaNa mRtyu pachI kacIkacI gatimAM cAlyA jAya che te ApaNe zI rIte jANIe ? are A du:khamaya sasAramAM mAtA marIne priyA thAya che ne priyA te bIjA janmamAM mAtA thAya che. putra te pitA thAya che te pitA putrapaNAne pAme che. zatru hAya. che te bhAI thAya che.tyAre bhAI kvacit zatrupaNe utpanna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zAya che, evA svarUpavALA A bhayaMkara saMsAramAM rahelA puAmara prANIonI mehadazA tA jIe !" A duniyAmAM kuTuMba sneha / svapnanA sarakhA athavA IMdrajALanA jevA che. kAraNa ke prema vallabha ane jenA vagara eka kSaNa bhara paNa rahI zakAtu nathI evA parama prANAdhikane paNa mRtyu jotAM jotAM harI jAya che. kAyamanA vijoga thai jAya che. e du:khanI vAta zuM karIye ?" pitAnA mRtyuthI zAgrasta nidhikuMDala kumAratA keTalAka kAla vyatIta thayeA pitAnuM sAmrAjya bhogavavA chatAMya jene rAjya ke bhAganA AnaMda nathI. sa`sAranuM e anitya svarUpa jenA haiyAmAMthI khasI zakatuM nathI. evA prANIne saMsAramAM bhAganI madhyamAM rahevA chatAMya kyAMthI sukha hoya ? anyadA jagatajIvanA parama kalyANane karatA, abhayadAnane daiyAmAM pravINa zrImana ana'tavIya tIrthaMkara bhaga vAna tyAM samavasaryo, devatAoe samavasaraNanI racanA karI. e samavasaraNamAM rahela . mAre pAnI AgaLa bhagavAna dezanA devA lAgyA. peAtAnI dezanAthI aneka bhavyajanAne pratidha karavA lAgyA. e vadhAmaNi vanapAlake AvIne rAjA nidhiSNuDalane ApI. huM mahArAja ! tamArA puNya prabhAvathI prerAine bhagavAna ana tavIM tIrthaMkara padhAryA che-samavasaryA che." vanapAlakanI vadhAmaNi sAMbhaLI rAjAe khuzI thaine pAritASika (InAma) ApIne tenuM dAridra dUra karyuM, zAne dUra karI aMta:pura sahita temaja maMtrI, sAmata ane senApati mAdi caturaMga senA sAthe bhagavAnane vAMDhavAne rAjA meTA A bharapUka cAlyA. samavasaraNa joine rAja cinhanA tyAga karI traNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 187 pradakSiNApUrvaka jInezvarane namIne pote potAne gyasthAnake beThe. bIje parivAra paNa pAtapitAne yogya sthAnake beThe. bhagavAne rAjAnA upakArane mATe dezanA devI zarU karI, ke "A pArAvAra rahita saMsAramAM prANuo corAsI lAkha jIvanimAM paribhramaNa kare che. emane manuSyabhava prApta tha bahu ja durlabha che e manuSyabhava daza. duSTote paNa durlabha kahyo che. evA durlabha manuSyabhava pAmIne paNa je mANasa saMsAramAM rAcI mAcIne hArI jAya, dharmakarma vagara e lAkheNu manuSya jIvana nakAmu jAya te pachI e dohyala narabhava karIne zI rIte prApta thAya? manuSyabhavamAM manuSyapaNAe sarve samAna hovA chatAM ucca, nIca, garIba tavaMgara, amIra phakIra, raMka ane rAjA e badho taphAvata potapotAnA karmane laIne saMsAramAM jovAya che. keTalAka dhamIjane AtmahitamAM magna hoya che. tyAre keTalAka pApakAryamAM racyApacyA AnaMda mAnI rahyA che. manuSyabhavamAM paNa AryakSetramAM utpanna thanArane dharmanI sAmagrI prApta thavAne saMbhava rahe che, anAryane nahi uttama jAti, uttama deza, dIrdhAyuSya, nigIpaNuM, zreSTha buddhi ane puNyAnubaMdhI puNyathI maLelI saMpatti e badhIya eka ekathI durlabha vastuo moTA puNyAnugathI ja melI zake che, e sAmagrIne meLavI jeo eno sadu upayoga karI Atmahita sAdhe che. teo ja bhavasAgara tarI jAya che. A du:khathI bharelA narabhavane pAmIne manuSya saddaupayoga kare to ja bAjI jItI jAya che nahitara manuSyapaNu pAmyAnI sArthakatA paNa zI? nArakImAM narakanA cha sadAkAla du:khamAM pitAne kAla vyatIta kare che tiryaMcAne paNa bhUkha, tarasa, paravazatA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tApa, TADha vagerenuM apAra du:kha hAya che te manuSya jevA manuSyamAM paNa du:kha kayAM AchuM che? prathama tA garbhAvAsanAM duHkha kAMi jevAM tevAM nathI. te pachI bacapaNanuM malInapaNa... dhuLa viSTAdikathI lepAvuM vagere, cuvAvasthAmAM viSehAdrikanu duHkha, roga, zAka, sa'tApa temaja Adhi,byAdhi ane upAdhinI aneka pIDAe prANIne gaLe vaLagelI hAya che. ane vRddhAvasthA te dekhItI rIte narI pIDA rUpa ja che evA manuSya bhavamAM paNa prANIne kyAMthI sukha hoya ??? bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI rAjA nidhikuDala jItetharane namIne pAtAnI nagarImAM gayA. sArA muhUtaeN putrane rAjya upara sthApana karI sAte kSetramAM dhanane vApaNuM. patnI sahita rAjAe karmanA nAza karanArI bhagavAna samIpe dIkSA grahaNa karI. dIkSAne sArI rIte ArAdhIne Ayu:kSaye banne jaNa prathama sudha daivalAkamAM suramithunapaNe utpanna thayAM devadevIpaNe utpanna thaine detrabhavanAM vividha prakAranAM sukhA bhAgavavA lAgyAM. kaSTathI ArAdhana karelA sacamanu' satyaphala tA mAkSaprApti che, mekSe javA mATe devabhava tA visAmArUpa che. 5 lalitAMga. mahA kaccha vijayane viSe vijaya nAmanA nagaramAM mahAsena rAjAnI caMdrA nAme paTTarANI hatI. vividha upA ceAthI putranI abhilASAvALAM temane tyAM pAMca pacApamanuM Ayu pUrNa karIne nidhiqaDalanA puNyavAta jIva putra paNe utpanna thayA. putra janmathI harSIta thayelA rAjA mahAsena Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 189 moTe janmamahotsava karI rAjakumAranuM lalitAMga nAma pADayuM, yogya vaye kalAne zikhate rAjakumAra ramaNIjanane vallabha naMdanavane samAna yauvanavayanA AMgaNe AvyA. mitranI madhyamAM zobhato lalitAMga navIna yauvanavALe chatAM vikAra rahita hato, aizvarya saMpanna chatAM ahaMkAra vagarane ne baLavAna chatAM bIjAne parama AnaMdanuM kAraNa hate lalitAMga nAma pramANenA guNAvALe kharekhara manehara aMgopAMgavALe bhAgyavAna hatA te ja viSayane viSe parama bhUSaNa nagaranA rAjA puNaketunI ratnamALA nAme devI thakI puraMdarayazAno jIva putrI paNe utpanna thaI. enuM nAma unmAdayaMtI. unmAdayaMtI anukrame bhaNuM gaNuM yauvana vayane pAmI, yuvAna chatAM viSayathI parAbhukha te bALAne viSayanA keI paNa sAdhana tarapha prIti thatI nahi, - kumArIne vairAgI jANune mAtAe kahyuM "vatsa ! vara vagara kanyA zobhatI nathI. te tuM jANatI nathI ke mAtA! je cAre kalAmAM hoMzIyAra nara haze tene huM paraNIza." kanyAe mAtAnA mananuM samAdhAna karatAM kahyuM, - "e cAra kalA karI che te kahe te vAre ? jyotiSa kalA, nabhegAmI vimAna racavAnI kaLA, rAdhAvedha kalA ane viSathI-gArUDI maMtra kalA, e cAre kalAmAM niSNAta narene huM varIza kumArInI e pratijJA jANIne paTarANIe rAjAne vAta karI. rAjAe evA varanI parIkSA mATe svayaMvaranI racanA karI. deza dezAMtarathI rAjakumArene teDAvyA aneka rAjakumAro potapotAnA parivAra sAthe paramabhUSaNa nagaramAM ekatra thayA. rAjAe temanuM sanmAna karI satkAryA... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthvIcaMdra ane guNasAgara muhUrtane divase sarva rAjakumAre maNiratna jaDIta svayaMvara maMDa5mAM pota potAnA Asane birAjyA. svayaM vara maMDapanI madhyamAM rAdhAe karIne yukta staSNanI racanA karI hatI. lalitAga kumAra paNa tyAM hAjara hatAteNe sarvenI ajAyabI vacce rAdhAvedhanI sAdhanA karI. lali tAMgane joI bhavAMtaranA snehathI rAjakumArI atyaMta saMtuSTa thayelI harSa pAmI. rAjakumArI manathI lalitAMgane varI cakI, lalitAMga sAthenA lagna upAyane ciMtavatI manamAM kaMika zeca karavA lAgI rAjabALAne jevA mAtrathI kAmAtura thayela keIka becara mohanImathI yudhdha karate rAjabALAne harAne cAlyo gayo. kSaNavAramAM badhu vyavasthita thatAM rAjakumArI adazya thayelI jaNAI rAjA vagere parivAra hAhAkAra karavA lAge badhA rAjakumAre ekatra thaI rAjakumArInI zodha mATe vicAra karavA lAgyA. temane uddezIne rAjA bolyA, "he rAjakumAre! kaI duSTa vidyAdhara rAjakumArIne harI gayo che ne harSa sthAne atyAre viSAda chavAI rahyo che kiMtu je baLavAna purUSa te vidyAdhara pAsethI mArI kanyAne pAchI lAvaze tene huM mArI kanyA ApIza to te mATe tame sau tamArI zakti pramANe udyama kare ? rAjAnI uddaSaNA sAMbhaLIne potAnI baLavAna bhUjAone jete lalitAga be- are! keI e purUSa che ke mane te duSTa kyAM che te batAve ?" - lalitAMga kumAranI vAta sAMbhaLIne eka bIjo rAjakamAra bolyA, "jotiSa lagnanA baLathI te huM jANI zakuM chuM ke rAjakumArIne laine te vidyAdhara khuba dUra jate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snesa badha 191 rahyo che. tenu sthAnaka paNa huM. jANuM chuM te kaheA tema batAvuM. paNa mane tyAM kAI lai jAya tA batAvI zakAya", e rAjakumAranI vAta sAMbhaLI kAika trIjA rAjakumAre pAtAnI vidyAzakti vaDe AkAzagAmI visAva taiyAra karyuM, e vimAnamAM lalitAgAdi kumAre krodhathI dhamadhamatA pAttAnA AyudhA sahita besIne cAlyA. pelA nimitta kahenAra rAjakumAranI vANIne anusAre te pelA duSTa vidyAdharanI samIpe AvI pahecyA. dhanurdhArI lalitAMga e vidyAdharane joi gajamAM. mare duSTa ! paramAMsa grahaNa karIne te' tArU khaga nAma sAka ka che. vidyAdhara thaine chalathI tu paraMdArA harIne nAzI gayA. tArI jAtane tu' lajAvI gayA. siMha nAma dhArI chatAM tu ziyALa jevA raka thai gayA", lalitAMganAM vacanane nahi sahana karatA vidyAdhara hRdayamAM amane dhAraNa karatA dukhyAne eka bAjue mukI lalitAMganI sAme AvI yuddha karavA lAgyA. anne bhayaMkara yuddha karavA lAgyA, yuddhamAM tIkSNa ra vaDe karIne lalitAge te vidyAdharane mArI nAkhyo. vidyA dharane mArIne udamAdayatI pAse AvyA tA teNIne marelI joI badhA vicAramAM paDayA. cikitsA karatAM sanA dazathI sUcchita thayelI nizcaya karIne gArUDI maMtranA jANu eka rAjakumAre siddha gArUDI vidyAvaDekarIne sajIvana karI. rAjabALAne vimAnamAM besADI sarve rAjakumAre rAjAnI pAse AvyA, rAjakumArI enA pitAne svAdhIna karI temaNe pAtapAtAnI parAkrama gAthA kahI sa'bhaLAvI. e cAre rAjakumAra rAjabALAne paraNavAne Atura thayA chatA paraspara vivAda karavA lAgyA, rAjA paNa ciMtALura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 pRthvIcaMdra ane guNasAgara thayA chatA emanA vivAdane nivArI zakyA nahi. e cAre kanyA mATe hakadAra hatA. lalitAMge vidyAdharane mArI nAMkhyA hatA. bIjAe jyAtiSya lagnathI vidyAdharane matAnyeA hatA. trIjAe vimAna racIne badhAne vidyAdhara pAse laI javAmAM sahAya karI hatI te cAthA mRta rAjakumArIne sajIvana karanAra hatA. e cAre rAjakumAra samAna rUpavALA, mahAsAmatanA kumAra, baLavAna ane kanyA meLavavAmAM dRDha pratijJAvALA hovAthI rAjA viSAdamAM paDI gayA. jethI traNa apamAna karI ene kanyA ApavAnI rAjAnI hiMmata cAlI nahi. athavA tA A cAremAMthI A kanyAne ceAgya vara kANu haraze te paNa jaNAyuM nahi. kanyAnI. pratijJA cAre jaNe pUrNa karelI hAvAthI ekene kanyA ApI zakAI nahI. tyAre matrI vagere badhA emanA vivAdane DhALavA asama thayA chatA bahuja du:khI thayA. A hakIkata sAMbhaLI rAjabALA manamAM du:khane dhAraNa karatI vicAra karavA lAgI. " ahe| ! A mArA rUpane dhikkAra thAe. je rUpamAM lAbhAi A cAre uttama nararatnA paraspara vivAdane karatA phleza kare che. jo ke mArU ana lalitAMga tarapha AkarSAyelu' che chatAM mArA durbhAgyathI huM temane melavI zakuM tema nathI. ne pitAjI paNa du:khI thayA chatA vivAdane bhAgI zakatA nathI. evA mArA vitane dhikkAra che. A ApattimAMthI chuTavAne maraNa sivAya anya kAI upAya nathI. joke AtmaghAta karavA niSiddha che, chatAM kavacit zuddha paNa che." rAjakumArIe A du:khamAMthI chuTavAne pitAne vinati karI." pitAjI!'Apa viSAda na karo, Apa mane kASTa zakSaNa karavAnI rajA Ape ke jethI A ApattimAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 193 huM mukta thAuM ne mArA mRtyuthI rAjakumAre ApoApa kaleza karatA viramaze-patapatAne vatana cAlyA jaze. - rAjakumArInI vAta sAMbhaLI rAjAe subuddhimaMtrInI sanmukha joyuM. "are maMtrI! vipada sAgaramAM DubI jatAM evA mArI tuM kema upekSA kare che? maMtrI to te ja kahevAya ke je viSamakAryane paNa sarakhAM karI nAkhe, muzkelImAMthI paNa mArga kADhe. >> du:khathI pIDAtA rAjAne joI maMtrI bole, "mahArAja ! rAjabALA bhale kASTa bhakSaNa kare Apa anumati Ape." are! tuM bhAnamAM che ne? A tuM zuM bole che?" rAjA phATI AMkhe maMtrI sAme joI rahyo. deva ! huM satya kahuM chuM, pariNAma evuM suMdara Avaze ke jethI kanyA ane varane sukha thaze. temaja ApaNI ApadA paNa bALAnA A kAryathI nAza pAmI jaze." . rAjAe nagaranI bahAra caMdanakASTanI citA racAvI taiyAra karAvI. rAjabALA paNa snAna karI pavitra thaI citAmAM baLI maravAne tyAM AvI. rAjA ane maMtrI vagere parivAra bhego thaI gayo badhA zekasAgaramAM magna thaI gayAM subuddhi maMtrIe pelA cAre rAjakumArane tyAM bolAvI madhura vANIthI kahyuM, "tame cAre samAna rUpaguNavALA rAjakumAre amAre mAnya che. tethI traNanuM apamAna karIne ekane ame rAjaputrI zI rIte ApIe ? mATe A kanyAne agnimAM baLI maravAnI tame rajA Apo, tamAre paNa e bAbatane zeka na kare chatAMya tamArAmAM je kanyA upara gADha prItivALo heya te kanyAnI sAthe 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 pRthvIcaMdra ane guNasAgara baLI maravA taiyAra thAya to emAM amArI anumati che. bhale e baMne jaNa agnibhakSaNa kare. maMtrInI vANI sAMbhaLI cAre rAjakumAre vicAramAM paDyA. "ahe! A maMtrInuM buddhibala te jue? amAre vivAda e buddhizALIe ApoApa bhAgI nAkhe. teya amAruM mAna paNa khaMDita karyA vagara." rAjakumAre e dubhAtA hRdaye rAjabALAne anumati ApI. rAjakumArI e paNa yAcakane dAna ApIne citAmAM praveza karyo. cAre bAjuethI agni prajvalita thaye dhumADAthI cAre kera aMdhakAra chavAI rahyo. enI sAthe kASTa bhakSaNa karavAnI rAjakumAromAMthI keInI himmata cAlI nahi paNa lalitAMga AkuLa vyAkuLa chatAM "anAtha evI mArI priyAne zuM agni bALI nAkhaze ? enA vagara mAre jIvitanuM paNa zuM prajana che?' ema vicArato citAmAM paDavAne taiyAra thaye, maMtrI, sAmaMtAdike vAryA chatAM te ekadama ciMtAmAM kUdI paDayobadhAne vismaya pamADato lalitAga e dhumADAthI ghanaghera citAmAM baLI maravAne priyAne sAthIdAra thaye. "are! are! Apa A zuM kare che? mArA jevI eka tuccha strInI khAtara Apa jevA nararatnane akALe maraNa na ghaTe rAjakumAra lalitAMgane ciMtAmAM paDato joi snehallAsapUrvaka rAjabALA bolI, citAmAM e bannenI cArekera agninI javALAo saLagI rahI hatI. dhumADAthI AkAza ghanaghora chavAI gayuM hatuM, evA bhayaMkara mRtyunI paravAha karyA vagara lalitAMga priyAne javAba ApavA lAgyA, te daramiyAna eka banAva banyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa ma dha 195 citAnI nIcenA bhoMyarAmAM maMtrIe cheDelA purUSAe bhAMyarAnAM dvAra ughADI citAnA kAne AvAM pAchAM karI agni sparze te pahelAM e bannene jhaTa a`dara kheMcI lai bhoMyarAnAM dvAra adha karI dIdhA jethI agni temane spazI zakI niha. e purUSAe e banne srI purUSane lei bhAMyarAnI vATe bahAra AvI matrIzanA makAnamAM hAjara karyAM. maMtrI akSata agavALAM e bannene joi khuzI thayA. te rAta temane pAtAnA makAnamAM chupAvI dIdhAM. ciMtA tA bhaDabhaDATa saLagavA lAgI. e agnijvA LAe AkAzane spatI cAlI jatI hatI. rAjakumAra lalitAMganuM sAhasa joi badhA vismaya pAmyA chatA citAnI jvALAne jovA paNa asamartha sarve vividha vArtAlApa karatA cAlyA gayA. rAjakumAro paNa zAkamagna thayelA tyAMthI cAlyA gayA. rAjA vagere parivAra paNa putrInA maraNathI zAkAtura thayA chatA nagarane viSe cAlyA gayA pachI tA citAnI rAkha paNa rAkhamAM malI gai. 6 lagna. rAjakumArInA mRtyunA zAkathI udAsa rAjA prAta:kALe rAjasabhAmAM beThelA che paNa tenA vadana upara gamaginI-plAni chavAi gai hatI. rAjAnA zAkane bhulAvavA mATe maMtrIe aneka prakAranA rasamaya vArtAlApA karI rahyA hatA. paNa rAjAnA zAka dUra thatA nahAtA, sabhAmAM paNa lAke lalitAMganA sAhasane varNavI rahyA hatA.matrIA ane rAjA paNa tAjI thaI gayA hatA ke lalitAMge khuba vaphAdArI dekhADI. lalitAMga jevA patnIsneha kenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pRthvIcaMdra ane guNasAgara haze zuM! zuM enuM sAhasa! ke ene AtmavizvAsa! ke ene sneha "maMtrI! tame kahetA hatA ke pariNAma sAruM Avaze tamArUM sArU pariNAma te Aja ke bIjuM ? nAhaka narI be uttama jInI hatyA karAvI nAkhI!" udAsa vadane rAjA maMtrIne kaMika Thapake Apato hoya te Dhabe be, "mane lAge che ke hajI paNa ethI sAruM pariNAma Avaze rAjana !" maMtrI subuddhi muchamAM hasatA bolyA pitAnI kAravAinI keIne khabara nahatI. rAjAe citA taiyAra karAvI paNa maMtrIe joyarU taiyAra karAvI bacAvanI je taiyArI karI hatI tenI maMtrI sivAya keine mAluma nahatI. badhAya samajyA ke A banne juvAna AtmA saMsAranI meja joyA vagara A phAnI duniyA choDI cAlyA gayA hatA hajI ethI ya sArU rAjAnI AMkha camakI. " hajI keIne bhAga levAno bAkI che zuM ? "nA mahArAja, Apa jarI dhiraja rAkho, prathama pelA traNe rAjakumAre have zuM karavA mAge che te to jANue." maMtrIe kahyuM, hA! bolAve." rAjAe paheregIrAne AjJA karI, rAjAnI AjJAthI e traNe rAjakumAra rAjAnI sabhAmAM AvIne hAjara thayA. rAjAe temane prazna pUche, tenA javAbamAM rAjakumAre bolyA. "mahArAja! ame have amArA deza javAnI taiyArI karI rahyA chIe, Ajane Aja ame ahIMthI cAlyA javA mAgIe chIe." "tamArA jevA zANA ane samaju rAjakumArane te ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMdha 197 ceAgya che. kAraNa ke have tamAro insApha patI gayA che. rAjakumArI agnimAM baLIne bhasma thaI gaI ne tame tamArA jIva vhAlA gaNI tamArA haka tame jatA karyAM che," matrI subuddhie rAjakumArone dilAsA ApatAM muddAnI vAta karI. rAjakumArI teA maLI bhasma thaI gaI, have hunA kAMi savAlaja rahetA nathI. trIjI !" rAjakumArAmAMthI eka jaNa AlyA. chatAMya e te tame paNa kabula karazA ke lalitAMge jIvane jokhamamAM nAkhI peAtAnuM alidAna ApI dvIdhu. sAhasathI eNe peAtAnA haka sAbIta karyA kema kharUne ?" huka sAbIta thayA ke na thayA, ethI zuM ? huka sAbita karavA jatAM eNe pAtAnA jAna khAyA. A bhavamAM have e kayAM pAche AvavAnA che ane kadAca Ave te ye zu" rAjakumAra hasyA. 1 "rAjakumAra ! mAtA ke kadAca devatAnI sahAyathI pAchA Ave tA ?" maMtrInI AMkha hasIne rAjakumArone prazna karyo. Ave te e bhale enA haka bhAgave, emAM amAre zu!" rAjakumAra samajatA hatA ke pAtAnI sagI AMkhe agnimAM ahI marelAM joyelAM kaDhi pAchAM AvyAM nathI Avazeya nahi. mAtra A te maMtrInI vAcaturatA hatI. "te tamArI vAta nyAya purasara che, kadAca mAneA ke ane devatAnI sahAyathI ahIyAM hAjara thAya te lali tAMgaja rAjakumArIne ceAgya gaNAya." maMtrInI vAta rAjakumAroe paNa agIkAra karatAM kahyuM, "maMtrIzvara ! zu tamArAmAM evI keAI zakti che ke e agnithI maLelAne tame jIvatAM ahIM hAjara karo !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara hA, kema nahi? zuM tamAre e Azcarya jovuM che." ma`trIe eka purUSane isArata karI. jotA jaie tyAre, jo e banne jIvatAM hAjara thAya tA . ameya emanAM lagnanA hrAvA letA jaIe." rAjakumAra jANatA hatA ke maMtrI ThaMDA paheAranI hAMkI rahyo che kAraNa ke je ghaTanA banavI asabhavita che te manuSya anAvI zake tevI tenI tAkAta hAtI nathI. matrI kAMtA gAMDA thaI gayA che athavA te mAtra kRtuhala karI rahyo che. ane nakAmA kAlakSepa karI rahyo che. e vAtacita daramiyAna lalitAMga ane rAjakumArI rAjasabhAmAM AvIne hAjara thayAM. badhA ajAyabIthI Dhaga thaI gayA phATI AMkhe joI rahyA. rAjA tA A banAvathI khuzI khuzI thai gayA. 198 akasmAta AkAzamAM moTA kaDAkA thAya ane bhara araNyamAM rahelA khINa mAnavInuM haiyuM dhaDake tenI mAphaka rAjakumAronAM hRdaya dhaDakayAM, asabhavita ghaTanA banelI pAtAnI sagI AMkhAe joI. are ! A te svagna che ke AyA ? zuM A satya che! potAnI AMkho cALI khuma dhArI dhArIne jovA lAgyA. A zI rIte banyuM? kAle agnimAM dugdha thayelA A AkhAe joyelA te satya ke A satya !" rAjakumAro mATA vimAsaNamAM paDathA. rAjakumAra! lalitAMga ane rAjakumArIne tame jIA che te satya che. A kAMi mArI mAyA ke IMjAla nathI." maMtrIe khulAsA karyAM. rAjakumArA paNa ajAyaba thayA. rAjakumArIne sAkSAta hAjara-jIvatI jAgatI joI paNa have teoe pAtAnA haka gumAvyA hovAthI vAvivAdanA ata AvI gayA hatA eTale upAya zuM? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == === = = = == ==== === = = 19 = - - - - - ekvIza bhavano snehasaMbaMdha rAjakumAre! A badhuM tamArI parIkSA mATe hatuM. tamArA cArenA vivAdane aMta keIpaNa rIte na AvavAthI tamArA cAremAMthI rAjabALA mATe yogya nara keNa che tenI A agni parIkSA hatI. jemAM tame traNe hArI gayA cho, rAjakumAra lalitAMga rAjabALa mATe yogya sAbita thayA che. subuddhi maMtrIe rAjakumAre AgaLa khulAso karyo. je sAMbhaLI rAjasabhA paNa maMtrInI buddhinI tArIpha karavA lAgI, maMtrIe paNa agni parIkSAmAMthI bannene zI rIte bacAvI levAmAM AvyAM te hakIkata kahI saMbhaLAvI, maMtrInI hakIkata sAMbhaLI rAjakumAranA mananuM paNa samAdhAna thaI gayuM. rAjAe moTA ADaMbara pUrvaka lalitAMga ane rAjakumArInAM lagna karI dIdhAM pelA traNe rAjakumAre e vivAha utsavamAM bhAga laIne potapotAne vatana cAlyA gayA. rAjakumAra lalitAMga zvasuranA AgrahathI tyAM rahyA, keTalAka divasa pachI lalitAMga sAsusasarAnI-rAjAnI AjJA meLavI pitAne vatana javAne taiyAra thayo, rAjAe paNa lalitAMgane Agraha jANuM putrIne sAsare vaLAvI, karakarIyAvaramAM khuba hAthI ghoDA ratha pAyadaLa ane jarajhaverAta, vastrAbhUSaNa ApI putrInI manokAmanA pUrNa karI eka sArA divase rAjakumAra lalitAMga pitAnI priyA temaja parivAra sAthe potAne vatana javAne ravAnA thayo, rAjAe potAnA putrane parivAra sahita Avela jANuM ene mATe praveza mahotsava karyo. nagaranAM naranArIo kumAranI vadhunAM darzana karI vakhANa karavA lAgyAM. nagaramAM aneka sthaLe lekethI satkAra karatA ane pUjAte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjakumAra priyA sahita rAjamahelamAM AvI pahoMcyuM ane pitAne no, - ghaNe divase putrane kuzalakSema Avela joI rAjA khuzI thato putrane bheTayo. pitAne namIne lalitAMga potAnI mAtAne namyuM. sane malI bheTI potAnA AvAse AvyA. priyA unmAdayaMtI sAthe paMca vidha sukhane bhegavato sukhamAM kAla nirgamana karavA lAgyo. anyadA rAjAe putrane yogya jANI enA rAjyAbhiSekanI maMtrIone AjJA karI, jyotiSIne bolAvI zubhamuhUrta jovarAvyuM - e rAjyAbhiSeka nimitte nagaramAM moTe paTTa mahesava thayo. leke AnaMdamAM masta rahevA lAgyAM, zeka saMtApa badhAM adazya thaI gayAM ne zubha divase lalitAgane rAjyAbhiSeka thaI gayo kumAra lalitAMga narapati lalitAMga thaye, rAjAe rAjyanI javAbadArIthI mukta thaI Atmahita sAdhyuM. rAjA lalitAMga paNa nyAyathI prajAnuM pAlana karatA pitAne kAla sukhamAM vyatIta karavA lAge vairAgya. arthAnAmarjane duHkha-marjitAnAM ca rakSaNe / Aye duHkhaM vyaye duHkhaM, dhigartho'narthamAjanam // 1 // bhAvArtha-dhana upArjana karavAmAM duHkha raheluM che. rakSaNa karavAmAM paNa aneka ciMtAo rahelI che. dhananA AvavAmAM temaja nAza pAmavAmAM dukha raheluM che evA anarthane karanAra dhanane dhikkAra thAo, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 201 zaradarUtunAdivase suSTinA sauMdaryanI zobhAmAM vadhAre karI rahyA che. vaSArUtunuM ghanaghora AkAza atyAre svaccha ane nirmaLa dekhAya che. AkAzamAM kavacita vAdaLIo aneka svarUpane dhAraNa karatI pAchI vikharAI jAya che. zarada rUAne sUrya paNa potAnA prakAzathI jagatane AnaMda ApI rahyo che e zarada rUtunI moja mANatA mAnavIene mana to evuM hatuM ke A bhava mIThA to parabhava keNe dIThA. e zaradaratanA eka divase lalitAMganupa pitAnI priyA sAthe vividha krIDA karate gekhamAM beTho hato. samaya sAMjano hevAthI AkAzamAM aneka paMcaraMgI vAdaLa ekaThAM maLIne vikharAI jatAM hatAM. navIna navIna svarUpane dhAraNa. karI vikharAI jatAM e vAdaLane kAMI vAra lAgatI nahatI. rAjAe akasmAta AkAza tarapha daSTi karI te vAdaLathI banelo paMcavarNavALa manahara prAsAda najare paDayo jANe uttama ane kaLAnipuNa kArIgarane banAvelo hoya! evA manahara prAsAdane joI rAjA khuzI thayo. rAjA vAdaLathI banelA prAsAdanA sauMdaryane eka citta joI rahyo. - kSaNavAra pachI jyAre rAjAnI najara prAsAda upara paDI ke te mahelanAM vAdaLa dhIre dhIre vikharAvA lAgyAM, e paMcavarNayukta prAsAda chedAI zIrNavizIrNa-chinnabhinna thaI gayo ne rAjA camakyo "priye! AkAzamAM rahelA prAsAdane jevAmAM paNa vidhie viddha karyuM. zI rIte?" paTarANI ke je rAjAnI vAtamAM rasa letI hatI te belI. "zuM kahe devI! zarada rUtunA vAdaLanI capaLatA to je? sAre ane manahara AkRtivALe annaprAsAda paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 pRthvIcaMdra ane guNasAgara eka kSaNamAM vAyuthI vikharAi gayA-naSTa thaI gayA. khene dhAraNa karatA rAjA elyA vAdaLanA e teA evA svabhAva ja che ke ekAM maLIne kSaNamAM vikharAi jAya." rANIe rAjAnA mananuM samAdhAna karyuM. ane evIja A duniyAnI vastuo dhana, yauvana, vaibhava, aizvarya ane jIvita badhuya eka dina naSTa thaI javAnuM kema kharUne ? meATA parAkramathI meLavelI A lakSmI paNa nAza pAmI javAnI, athavA to ene choDIne ApaNeya jatA rahevAnuMja ne?" Ayu pUrNa thatAM rahI zakatu nathI deva !" A sa'sAramAM kai pNa kSaNavAre "tArI vAta satya che devI! yauvana, lakSmI, vita adhu kamalapatra para rahelA jaLa biMdunI mAphaka capaLa che, vidyutanA jhamakArAnI mAphaka kSaNamAM nAza pAmI javAvALuM che chatAM paNa manuScA palAka sAdhavAmAM utsAha dhAraNa karatA nathI. e AchI navAibharI vAta che?" A lAkanA mukhamAM magna thayelA mAnavIne parabhavanI kAMI paDI nathI, mAnavI kuTuba parivArAdikanI upAdhimAMthI mukta thAya tyAre paraleAkane saMbhAre ne?" huM mulAcane! mAhamAM muMjhAyela manuSya kAMi dekhI zakatA nathI. paNa A prAsAdanI mAphka anitya AyuSya purU thatAM hAthI, azva, ratha ane pAyadaLAdi caturaga aLanA jotAM jotAM mRtyu mAnavIne harI le che tyAre e zu karI zake che ?" paravaza paDelA mAnavI zuM kare? enA je tyAM upAya cAle tA mRtyune paNa chetaravAne taiyAra thAya ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 203 chatAM svAdhInapaNe mAnavI dharmanI sAmagrI meLavavAnA prayAsa karato nathI e tenI mUDhatA ochI che kAMI?" kuTuMba parivAramAM muMjhAyela purUSa bacapaNamAM mAta pitAnA lADamAM ne kIDA karavAmAM kALa vyatIta kare che. madanane vadhAranArI tArUNya avasthA ramaNIjananA vilAsamAM ne vRddhAvasthA to dharmArAdhana karavAmAM nakAmI hovAthI putrAdikanuM mukha joine parAdhInapaNe pasAra kare che. manuSyanA jIvanane A sAmAnya krama hoya che bAkI te viralAja dharmArAdhana karI Atmahita sAdhI jAya che. svAmi !" haze gametema A asAra kAyAmAM kAMI sAra nathI, sapta dhAtuthI pivAyela azucimaya A zarIrane DAhyA purUSa dharmArAdhanavaDe saddaupayoga kare che kAraNake zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzAdika bhege te paramArthathI rogane ja karanArA che. A navayauvana zarIra, khAna, pAna, vastra, AbharaNAdika to kSaNabhaMgura che je prabhAte dekhAya che te madhyAnha jovAtA nathI. je madhyAnha jovAya che te rAtrIe dekhAtA nathI ne rAtrIe dekhAya che te kAle dekhAtA nathI, jyAM janma, jaze ane mRtyu manuSyanI pAchaLa ja lAgelAM che evA A bhayaMkara saMsAramAM mAnavIne sukha kyAMthI hoya? A asAra saMsAramAM manarUpI mRgale zAMtarUpI sudhArasanA pAnane tyAga karI tRSNA tarUNI tarapha doDAdoDa karI rahyo che. to priye ! AvA asAra ane kSaNabhaMgura bhegethI have saryuM." rAjA lalitAge pitAnI IcchA vyakta karI. svAmi ! Apane vicAra egya che. ApaNe bhegA paNa ghaNA bhegavyA, have Atmahita tarapha paNa ApaNe khyAla ApaNe joIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjArANIe e vairAgyathI bharelA hadaya vaDe divasa pasAra karyo. bIjA divasanA prabhAte udhAnapAlake vadhAmaNi ApI, "he deva ! Apa jaya pAmo, vijaya pAmo, lakSmI, saubhAgya ane aizvaryathI Apa vRddhi pAme ApanI nagarInA udyAnamAM jInezvara bhagavAna padhAryA che, devatAoe samavasaraNanI racanA karelI che, temAM birAjelA bhagavAna bhavya jIvone dharma saMbhaLAvI rahyA che." udyAnapAlakanI vadhAmaNi sAMbhaLI rAjA khuzI thaI ga, eka lakSa dInAra udyAnapAlakane InAma ApIne aMtaHpura sahita rAjA jInezvarane vaMdana karavAne cAle. samavasaraNa daSTigocara thatAM paMca abhigama sAcavI rAjacihano tyAga karI rAjA samavasaraNamAM Avyo. vidhipUrvaka jInezvarane vAMdI pitAne gya sthAnake besI bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA lAgyo, jInezvaranI vANIne sAMbhaLI rAjA mehane parAjaya karI priyA sahita nagaramAM Avyo. rAjAe maMtrIone bolAvI potAnA putranI rAjyAbhiSeka mATe taiyArI karavA hukama Ape. muhUrta jovarAvI maMtrIoe badhI taiyArI karI, zubha muhUrta rAjAe pitAnA putrane rAjyAbhiSeka karyo, nagaramAM AnaMdamaMgala vartAirA. rAjyanI jokhamadArI dUra karI rAjA lalitAge potAnI priyA unmAdayaMtI sAthe jInezvaranI pAse dIkSA grahaNa karI. pAMca samiti ane traNa guptithI gupta evA te - lalitAMga rAjarSi bAra prakAranA tapane AcaratA niraticAra paNe saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA, - niraticArapaNe saMyamane pALI prAte samAdhipUrvaka kAla karI IzAna devalokane viSe pAMca pApamanA AyuSya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 205. devapaNe utpanna thayA, unmAdayaMtI sAdhvI paNa saMlekhanA pUrvaka samAdhithI kola karIne teja devanI devI paNa utpanna thaI. izAna devalomAM aThThAvIza lAkha vimAne rahelAM che. temane zAsaka IzAne be sAgarepamathI adhika AyuMvALe ane sAta hAthanA zarIrane dhAraNa karanAre pracaMDa. zaktizAlI che. vimAnamAM dareka vimAne eka eka jIna caitya hoya chedareka cityamAM ekasoeMzI ina pratimA zAsvatApaNe rahelAM che. tyAM paNa jInezvaranI bhakti karatA ne viharamAna jInezvarane vaMdana, namana karato te deva potAnI devI sAthe sukhamAM kAla vyatIta karavA lAgyo; vaikiya labdhi vaDe bhinna bhinna zarIranI racanA karato te vividha bhegene bhAgavata hato. devatAonAM rUpa, emanAM saubhAgya, emanI apUrva ddhi amApa, akhuTa hoya che. enI vRddhi samRddhinI ApaNe zI kalpanA karI zakIye. emane rahevAnAM vimAne paNa maNirathI jaDelAM hoya che; ratnathI nimita e vimAnanA stha hoya che e badhuMya divyazaktivALuM ane zAzvata hoya che. vaikriya zarIrathI bhege bhegavata temane kaMI juganA juga vahI jAya che chatAM temanA bheganI samApti thatI nathI. temanA phakta eka nATakamAM paNa seMkaDo varSo vahI jAya che teo mana cAhe tevAM rUpa dhAraNa karI bhAga bhogavI zake che. evA e divya zaktine dhAraNa karanArAnA sukhonI keTalI vyAkhyA karIye? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pRthvIcaMdra ane guNasAgara - - - - - vidyAdhara bAlA. ' A ja buddhIpanA sukaccha vijayamAM vizvapurI nagarInA rAjA surateja narapatinI puSpAvatI nAme paTTarANI hatI, tenI kukSine viSe lalitAMga devane chava tyAMthI cavIne putrapaNe utpanna thayo. janmatsava karIne mAtApitAe e bALakanuM nAma pADayuM devasena, zastra ane zAstrakaLAne pAragAmI thaIne devasena ramaNuya ane madanane mahAlavAne pigya evI yauvana vayamAM Avyo chatAMya mane hara lalanAenA kaTAkSa bANathI viMdhA nahi. unmAdayaMtIne jIva devI bhavamAMthI AyuSya pUrNa thatAM teja vijayane viSe vaitADhaya parvatanI dakSiNa zreNimAM surasuMdara nAme nagarane ravikaraNa rAjA hato tenI ravikAnA nAme priyA thakI putrI paNe utpanna thaI tenuM nAma caMdrakAMtA, caMdrakAMtA sInI cAsaTha kaLAmAM nipuNa thaI yauvanavayamAM AvI, chatAM ene purUSanuM nAme gamatuM nahi, to lagnanI te vAta ja zI? sakhIo devakumAra samAna parAkramI vidyAdharone parAkramanAM tenI AgaLa varNana karatI hatI. paNa sAMbhaLavA jeTalIya tatparatA te batAvatI nahi, caMdrakAMtAnA viratapaNAthI enA mAtA pitAne ciMtA thaI anyadA caMdrakAMtA pitAnI sAhelIo sAthe krIDA karavAne parvatanA zikhara upara AvI, tyAM acAnaka kinnara yugalathI tAla baddha gavAtuM mane hara gIta sAMbhaLyuM. e apUrva gItamAM devasena kumAranA rUpa, guNanuM varNana sAMbha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasa dha 207 LatA e vidyAdhara mALA pUbhavanA snehuMthI devasena tarapha rAgavALI thaI, devasenanuM nAma sAMbhaLatAM teNIne Ana thayA, teNInAM rAmarAya vikasvara thayAM. caMdrakAMtAnI preraNAthI tenI priyakarI nAme sakhI kinnaranA yugala pAse AvIne pUchyA lAgI. addha gAyanamAM tame jenI kIrtti gAthAnI kalagInuM varNana karyuM te devasena koNa ?" A tAlamanAhara caza priyaMkarInI jIjJAsAne tRpta karatAM te naranArI (kinnara mithuna ) khelyAM. "tane zI vAta karU enA guNAnI; guNA e evI eka Aka ka vastu che ke devatA hA ke manuSya, paNa tenA guNAnuM guNAnurAgI evA paMDita purUSA varNana kare che, e sahaja che. ame pRthvInA saunu nirakSaNa karatAM anukrame vizvapurI nagarInA bAhyodyAnamAM AvyAM tyAM ame dhruvakumAra jevA devasena kumAra dAna vaDe karIne yAkAne ha pamADatA joyA. te buddhinidhAna mAnI purUSAne mAna ApIne temanA satkAra karIne khuzI karatA hatA mitrAne madhurA vacane karIne hIta karatA evA devasenanA rUpathI lajjA pAmIne aMga ja je kAmadeva te ana gapaNAne prApta thayA. enI saumyatAnI harIphAi karavA jatAM caMdra lakita thayA. temaja tenA jevA pratApI thavAne sUrya hajAra hAtha karyA tA paNa tenI barAbarI karI zakayA nahi. jenI buddhithI jItAI gayelA brahaspati, zukra ane budha A lAkathI dUra jatA rahyA. kiM mahunA? ame enu vizeSa te zuM varNana karIye ?" ityAdi devasena kumAranA guNAnu varNana karatuM te kinnara mithuna tyAMthI cAlyuM gayuM. e kinnarayugalanI vAta sAMbhaLI priyaMkara sakhI caMdrakAMtA pAse AvIne teNIne kahevA lAgI. huM svA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mini ! cAlA have ApaNe ApaNA nagaramAM jaie. ApaNane ahI AvyAne ghaNA samaya thavAthI mAtApitA ciMtA karatAM haze" sakhInA vacanathI cakAMtA pAtAnA nagaramAM AvI. cadrakAMtAnuM mana devasenakumAramAM sa'lagna thavAthI priya kara sakhIe e vAta enI mAtAne kahI saMbhaLAvI. eka samartha zaktizALI vidyAdhara narezanI duhitA sAmAnya. alpazaktivALA bhUcarane paraNe te vAta caMdrakAMtAnA mAMdhavAne gamI nahi. teo pAtAnI bhaginInA manane anya dizAmAM vALavAnA prayatna karavA lAgyA. caMdrA ! hujI tu` nAdAna che. vidyAdhara ane manubyamAM rahela AsamAna jamIna jeTalA taphAvata samajavAnI tane vAra che, bAkI teA kayAM zaktisapanna vadyAdhara ne kayAM ni:sarva manuSya, vidyAdharA svataMtra rIte mana phAve tyAM satra jaI zake che. kSaNamAM aSTApada upara te kSaNamAM naMdanavanamAM, koi samaye nadIzvara dvIpamAM tA koi samaye merU parvatanA ramaNIya upavanamAM, devatAnI mAka vidyAdharo pAtAnA manArathA vidyA vaDe karIne siddha kare che. vidyA vaDe karIne game tyAre game tevuM svarUpa dhAraNa karIne game tyAM jaI zake che. yAcakAne icchita dAna Ape che. evA askhalita pratApavALA bhAgyavAna vidyAdharo karyAM ne vidhAtAe nararUpe kIDA jevA laDelA manuScA karyAM ? dIna, anAtha, garIma ane rAMkanI mAphaka vAra vAra parAbhavane pAmanArA ane bya manoratha vALA pAmara manuSyanI sarakhAmaNI vidyAdharA sAthe zu kaDhi thaI zake ?", . jeo kabhUmimAM vihAra karatA arihaMta bhagavAnane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 209; vAMdavAne samartha nathI, mohane nAza karanArI temanI dezanA paNa sAMbhaLavAne jeo zaktivAna nathI evA bhUcArI manuSyanuM baLa, buddhi, rUpa ane vijJAna vidyAdharanI pAse samudranI AgaLa khAbocIyAnA jevuM che. vidyAre lIlA mAtramAM jemane parAbhava karI zake che. jemanI pAsethI game tevI vastune paNa jotAM jotAM harI zake che evA samartha vidyAdharane tyAga karI tane pRthvInA kIDA jevA manuSya tarapha zuM joIne prIti thAya che? - pitAnA baMdhuonI ane svajananI zikhAmaNane haiyAmAM dhAraNa karatI caMdrakAMtA belI. potAnI stuti ane pArakI niMdA eto rAgadveSAnA pariNAmathI thaI zake paratu madhyastha purUSe to vicAra kare te mAluma paDe ke vidyAdhara ane manuSyapaNAmAM nubhavanA samApaNA thakI lagabhaga sarakhu ja che. janma, jarA, mRtyu ane regAdika bhAve jema manuSya-bhUcArIne vaLagelA che tema vidyAdharane paNa vaLagelA che. tame ema kaheze ke vidyAre AkAzagAmI hovAthI game tyAM jaI zake che to AkAzane viSe to paMkhIo paNa uDIne game tyAM jaI zake che. rUpa parAvartana naTa leke paNa Abehuba rIte karI zake che, mATe vidvAna purUSa prApta thayelI vastune garva karatA nathI. vidyAdharo jyAre vidyAnA baLathI zatrune jItI zake che. tyAre bhUcara manuSya potAnA bAhubilathI duzamanane mAre che. mATe madhyastha thaIne vicAra karo ke manuSya ane vidyAdharamAM keNa vakhANavA yogya che te manuSyamAM je vidyAdharanI jAti uttama manAtI heta to arihaMta, cakravartI, baladeva ane vAsudeva tamArI -uttama jAtimAM kema upanna thatA nathI? are bhUcara-mana 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 pRthvIcaMdra ane guNusAgara mAM unni thaine teo tamArA jevA parAkramI vidyAdharAne paNa vaza kare che te samaye tamArI vidyA kayAM jatI rahe che? cadrakAMtAnI yuktiyukta vANI sAMbhaLI enA bhAIo vagere mauna thai gayA. vidyAdhararAT ravikiraNe paNa jANyu ke dhruvasenakumAra vagara A kanyA anyane paraNaze nahi. parabhavanA snehathI te enAmAM rAgavALI thaI che paNa devasenanA A kanyA upara rAga kevA che tenI parIkSA karavI joie. ravikiraNa vidyAdhararAje eka kanyAnA samAna svarUpavALu* citrapaTa taiyAra karI vizvapurInagarIne viSe rAjA pAse mAkahyu, e citrapaTane jotAMja rAjakumAra e kanyAmAM gADha rAgavALA thai gayA. rAjA ravikiraNe pAtAnI putrI sAthe caMDALanuM svarUpa dhAraNa karI gAMdhava banI vINAne vagADatA rAjAnI sabhAmAM AbyA tenA madhura gAyanathI devasena kumAra vagara adhI sabhA khuzI thaI gaI, devasena kumAra teA e ca'DAlanI sAthe AvelI caMDAla putrIne jovAmAMja lIna thai gayA hatA. vAravAra e caMDAlIne jovA chatAM atRpta hRdayavALA devasena rAjasabhAnA apavAdane paNa na gaNakAratAM e ca'DAlIne phATI AMkhe joi rahyo. aneka vakhata gAyana karatA e caMDAlanA gAyananI ane kAMi paravA nahotI. ane darakAra hatI pelI caMDAlanI kumArikAnI khecara paNa kumAranI prItinI parIkSA karIne cAlyA gayA. pachI vivAhanI sAmagrI taiyAra karIne ravikiraNa pAtAnA parivAra sAthe vizvapuranA udyAnamAM AvyuM ane rAjAne paNa vadhAmiNa mAkalI. surateja rAjAe paNa vivAhanI taiyArI karI vidyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza sanA snehasa adha 211 dharanuM sanmAna karyuM, aneA satkAra karI nagaranI bahAra emanA sthAna mATe rAjAe vyavasthA karI. eka sArA mutta dhruvasena ane cakAMtAnA vivAha mATA ADaMbara pUMka thai gayA. vidyAdhara mATe pAtAnI putrIne kanyAdAnamAM puSkaLa jarajhaverAta, vastrAbharaNa vagere divya vastu ApI. vidyAdhara ravikiraNa keTalAka divasa pachI surateja rAjAnI rajA lai pAtAnA parivAra sAthe pAtAnI rAjadhAnI vaitADhaya tarapha cAlyA gayA ne tyAMthI divya bAgAne peAtAnI putrI mATe dararAja mAkalavA lAgyA. 9 devasena pratidivasa caisura taraphathI AvatA divya bhegAne bhAgavatA devasena kumAra devatAnI mAphaka sukhamAM kALa vyatita karatA hatA lAko caMdrakAMtA ane dhruvasena kumAranA bhAgAnI prazaMsA karavA lAgyAM. manuSya bhavanAM addabhUta sukhAne temanA aizvarya jagatamAM emanA utkRSTa bhAgyanI sUcanA karatAM hatAM, kAraNake puNyazALI manuSyAne prayAsa karavAnI kAMI jarUra paDatI nathI khUda vidhAtAja nAjaranI mAphaka enI sevAmAM hAjara rahI enA bhAgyane Agya vastu melavI devAnI tajavIja kare che. dhruvasenanA pitA surateja narapatie paNa gurU mahArAjanI dha dezanA sAMbhaLI devasena kumArane pAtAnuM moDhu rAjya arpaNa karI dIdhu, te vizuddha pariNAmanI dhArAe cAritrarUpI ratna aMgIkAra karI Atma kalyANa sAdhI lIdhuM. prajAnuM nyAyathI pAlana karatA devasena narapati dunAne zikSA karI sajjanAnuM rakSaNa karatAM dharmathI prajAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rakSA karatA hatA, dharmapUrvaka artha ane kAmanI sAdhanA karatA rAjA devasena anupama bhegone paNa bhegavatA hatA nyAyathI rAjya karatAM devasena narapatine caMdrakAMtA paTTarANIthI eka putrane janma thaye enuM nAma zurasena, " e divya kAMtivALA zurasenavaDe sUryanA udayathI jema pUrva dizA zebhI rahe tevI rIte mahAdevI caMdrakAMtA paNa zebhI rahI hatI. bALa caMdramAnI mAphaka anukrame vRddhine pAmate rasena zastra ane zAstranI kaLAmAM praviNa thayo, navayuvAna thaye. dararoja caMdrakAMtAnA pitA vidyAdhararAja ravikiraNa taraphathI divya bhege Avye jatA hatA, manuSyanA bhege uparAMta vidyAdharanA divya bhegone bhegavatAM A sukhI yugalane paNa eka divasa vigha AvyuM. vidyAdhararAja ravikiraNa cittanI vyAkSipratAthI potAnI putrIne divyabhegA mokalI zako nahi, pitA taraphathI eka divasa e bhegenI prApti na thavAthI caMdrakAMtAnA manamAM aneka uthalapAthalA thaI gaI. e divya bheganA rojanA abhyAsathI eka divasa e divya bheganI vastuonuM sthAna sAdhAraNa vastuoe levAthI caMdrakAMtAne badhu nirasa lAgyuM. enA manamAM kaMI kaMi vicAra AvI gayA. "AhA! Aje pitAe kAMI nA mokalyuM, zuM Aje e mane bhUlI gayA! zuM mArI uparakopAyamAna thayA ! athavA te zuM mArI upara niHzaneha vALA thayA ?) agnithI dagdha thayelI mAlatInI latAnI mAphaka caMdrakAMtA zyAmavadanavALI thaI gaI himathI baLI gayelI kamalinI mAphaka enA vadana para khuba glAnI patharAI gaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasabha dha he svAmini ! zAka nA karo. bIjAnI ApelI vastuothI haMmezAM sukha rahetu... nathI. mATe evA lAbhAlAbhamAM DAhyA purUSA hu zAka karatA nathI. evI apamAna janaka parAzA rAkhavAmAM phAyadA paNa zA! tethI sajjana purUSA sASane dhAraNa karI game tevI avasthAmAM paNa peAtAne sukhI mAne che." sakhIe dilAsA ApyA. 213 sakhInI vAta sAMbhaLIne caMdrakAMtA kahevA lAgI. huM sakhI! pArakI AzA sadAya nirAzA! para AzA upara jIvananu je avalaMbana che te parAbhavanuM sthAnaka che, je zabdAdika kAmabhAge bIjA pAsethI prAnA karIne bhAgavavA icche che te pace driyanA parAdhinapaNAthakI nizcayapaNe parAbhava pAme che. e bhAgAne bhAgavyA chatAM paNa prANIo tRptine pAmatA nathI. teA pachI bhogavyA chatAM evA bhAgAnuM abhimAna paNa zuM ! jarUra A badhA mAhunA vilAsA mAtraja che. mATe huM teA have svAdhIna evI pratravyAneja aMgIkAra karIza, parAdhIna evA A kAma bhAgeAthI saryuM. " cakatAnAM vairAgyayukta vacana sAMbhaLIne sakhIo enA caraNamAM namaskAra karatAM khAlI. huM mahAdevI ! pRthvI upara devasena bhupALa rAjya kare che te Apane kAMI parAdhIna nathI. mATe AvuM hasavAyeAgya belavuM tamane yAgya nathI." "are ! A saMsAranuM sukha meM joyu, snehIjanAnA snehu paNa joyA. mukhe madhurAM paNa pariNAme kaMpAkanA phUlasamAna kaDavA vipAkavALAM A bhavasukhamAM sajjanA jANyA pachI kAMI lubdha thatA nathI. kAraNake dharmanA tyAga karIne je viSayAnI abhilASA kare che te amRtanA tyAga karIne viSanuMja bhakSaNa kare che. kahyuM che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 1 www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 pRthvIcaMdra ane guNasAgara yatnena pApAni samAcaraMti, dharma prasaMgAdapi nAcaraMti / Azcaryametaddhi manuSyaloke, kSIraM parityajya viSa pibaMti // bhAvArtha-rAtadivasa manuSya ni:zaMkapaNe saMsAranAM pApakArya karI rahyo che. chatAM parvatIthie paNa dharmamAM leza paNa udyama karato nathI, manuSya lekanuM e Azcarya kAMi e che ke dUdhane tyAga karIne te viSanuM pAna karI rahyA che. mATe he sakhIo ! parama zAMtinuM sthAna evuM muniNNuMja sukhadAyI che. saMsAranA sukhamAM lubdha thaIne e paramasukhathI huM ThagAI gaI chuM, viSa, kuTuMba, parivAra e te badhAM durgatinAM kAraNabhUta che mATe mAre te have zramaNIdharma kalyANarUpa thAo, e daramiyAna pratihArIe AvIne kahyuM, "he mahAdevI! mahArAja zrImukhe kahevarAvyuM che ke zrI vijayanAmA tIrthaMkarane vaMdana karavAne huM jAu chuM ne tame paNa varAthI Avo!! pratihArInA vacana sAMbhaLI tene puSkaLa dAnathI rAjI karI vastrAlaMkAra dhAraNa karI rANI rAjA sAthe jInezvarane vAMdavAne cAlI. samavasaraNamAM vidhipUrvaka jInezvarane namI vAMdI yogya sthAnake beThAM, bhagavAne dezanA devI zarU karI he bhavyo! A bhayaMkara saMsAra samudramAM du:kha e sAgara samAna che tyAre sukha sAgaranA biMdu samAna che. naragatimAM pApane karanArA nArakIo zIta ane uSNa vedanA temaja zastranA ghA, taptAlukA ane zAlmali vRkSanA patrAdikathI thatI bhayaMkara vedanA sahana karI rahyA che nitya daza prakAranI vedanA nArakIo bhegavI rahyA che. eka ekathI anaMtaguNuvedanA bhegavatA temane tyAM keinuM zaraNa nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 ekvIza bhavane snehasaMbaMdha tiryaMcagatimAM zIta, uSNa, bhUkha, tarasa, baMdhana, bhAravahana Adi aneka prakAranAM temane duHkha sahana karavAM paDe che. e duHkha ApaNe najare paNa joI zakIe chIe. devatAone paNa IrSyA, viSAda, krodha, lobhAdika dezevaDe karIne aneka viTaMbaNAo bhogavavI paDe che. alpa rUddhivALAo mahardhikanI bhAga sAmagrI temaja temanI uttama devAMganAo joI IrSyAthI baLI jAya che. vaLI maraNa avasare temane adhika du:kha thAya che, e devatAonA bhAga, samRddhi, sAhyabI choDIne javAnA vicAra mAtrathI paNa devatAo kaMpI uThe che pachI aMtakAlanA samaye te temanA duHkhanI vAtaja zI? manuSyamAM paNa janma, jarA ane mRtyunA du:kha uparAMta, daurbhAgya, dAridra rega, zeka, viyoga Adi aneka du:khe rahelAM che, mATe he bho! A bhayaMkara du:khathI chuTavAne tame avinAzI ane nirAbAdha evI muktinI sAdhanA kare. ane e muktinI sAdhanA mATe tame jaina dharmane viSe AdaravALA thAo." bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI devasena nUpe nagaramAM , jaI zUrasenane rAjyagAdI para sthApana karI jInamaMdira ramAM aSTAlphikA mahatsava karyo, sAte kSetramAM puSkaLa dhanane vyaya karI dIna, anAtha ane garIba janene Te hAthe dAna ApI sAdharmikane sateSI parigrahane tyAga karI devI caMdrakAMtA sAthe jInezvaranI pAse dIkSA grahaNa karI, viSaya vikArane tyAga karI dazavidha samAcArIpUrvaka sattara prakAranA saMyamanuM ArAdhana karavA lAgyA. bAra prakAranA tapane karatA devasena rAjarSi samatA rasane jhIlatA sAdhunA guNethI zobhavA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara siddhAMtanA ucca tatvane jANatA rAjarSi bhaNI gaNI ne zAstranA pAragAmI thayA, te apramattapaNe cAritranuM ArAdhana karatA karmarUpI malathI AtmAne zuddha karavA lAgyA. bAra prakAranA tapane tapatA rAjarSi pAparUpa karmAMne mALIne bhasma karavA lAgyA. sasAranI mAha mAyAnA tyAga karI eka muktimAMja lakSya rAkhI te niraticArapaNe cAritranI ArAdhanA karatA hatA, e rIte keTalAka varSa paryaMta temaNe sayamanI ArAdhanA karI. 216 prAte devasena rAjarSie salekhanA pUrvaka ArAdhanA karI. anazana a`gIkAra karyuM sukRtyanI anumaiAdanA ane duSkRtyanI niMdA karatA teo pApanI AlecanA karavA lAgyA. manamAM jInezvaranu dhyAna dharatA teA eka siddhonA dhyAnamAMja layalIna thai gayA. anazana vratamAMzubha dhyAnamAM rahelA rAjarSiM devasena kAla karIne pacamaDhevalAkabrahmadevalAkane viSe brahame paNe upanna thayA. daza sAgarApamanA AyuSyavALA devasena rAjarSi naranAtha pachI suranAtha thayA. caMdrakAMtA paNa te devalAkane viSe daza sAgare - pamanA AyuSyavALA deva thayA, tyAM pUnAsa'skArathI anne mitrA thayA. 10 jInapUjAnuM a Mtima phala. A bharatakSetranA madhyakhaDane viSe ramaNIya kudeza AvelA che tyAM gajapura nagaranA rAjA zrIvAhanane lakSmI nAme paTTarANInI kukSine viSe cauda svaprathI sacita devasenanA jIva brahAdevalAkamAMthI vIne manna thayA ane caMdrakAMtAnA jIva tyAMnu daza sAgaropamanuM AyuSya pU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 217, karI zrIvAhana rAjAnA buddhisAgara maMtrInI sudattA nAme priyAthakI putrapaNe upanna thaye rAjaputranuM nAma priyaMkara ane maMtrI putranuM nAma matisAgara pADayuM. - vRddhine pAmatA banne kumAre parabhavanA snehathI A bhavamAM paNa eka bIjAnA viyegane sahana nahI karatA sAthe ramatA, sAthe khAtA ne sAthe ja khelatA hatA, vidyAbhyiAsa paNa sAthe karatA ne sAthe ja rahetA hatA. kSaNabharanI judAI paNa teo sahana karI zakatA nahi. zastra zAstra ane kaLA kauzalyamAM pAvaradhA banI gayA. kime karIne sIjanene prIti karavAmAM sulabha navIna yauvanane AMgaNe AvyA. teo lalita lalanAone prArthanA karavA yogya thayA, zrIvAhana narapatie rAjakumAra priyaMkarane yauvana avasthAmAM Avela jANI aneka rAjAonI kanyAo sAthe pANigrahaNa karAvyuM. maMtrIe paNa matisAgarane aneka maMtrI putrIo sAthe paraNAvyuM. potapotAnI patnI sAthe anupama sukhane bhegavatA rAjakumAra ane maMtrIputra, jitA evA kAlane paNa jANatA nahi, jIvane sukhamAM samaya zighatAthI pasAra thaI jAya che tyAre du:khamAM... eka divase zrIvAhana narapatie gurUne upadeza zravaNa karI saMsArasAgarane asAra jANutA ane viSayane nirasa mAnatA temaja strIone narakanI dutI samAna gaNanArA temaNe rAjakumAra priyaMkarane rAjya upara sthApana karyo, deva maMdiramAM mahAna pUjAo racAvI, aSTAhanikA mahotsavapUrvaka saMsArasAgarane tAranArI dIkSAne zrIkRtasAgara gurU pAse grahaNa karI, potAnA svAmi sAthe buddhisAgara maMtrIe paNa matisAgarane maMtrIpade sthApana karI cArU evuM mokSa lakSmIne ApanA cAritra aMgIkAra karyuM. e rIte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bannee pitAnuM Atmahita karyuM, ne saMsAranI upAdhithI mukta thayA. rAjyagAdI bhegavatAM ne nyAyathI prajAnuM pAlana karatAM priyaMkara narapatinA zastrAgAramAM cakaratna upanna thayuM. e divya cakranA prabhAvathI priyaMkara narapatie SaTa khaMDa bharatane jItI lIdhuM ne priyaMkara cakravartI thayA, batrIsa hajAra muguTabaddha rAjAo emanI sevA karavA lAgyA. cesaTha hajAra ramaNIjananA priyatama svAmI thayA, cauda ratnanA svAmI evA priyaMkara cakravartI pitAnA parAkramathI upA na karelA cakravatInA manahara bhegane bhegavavA lAgyA, moTA sAmrAjyavALA ane pakhaMDanI sAhyabIvALA cakIne aneka maMtrIo hovA chatAM paNa matisAgara maMtrI samAna kaI priya nahatuM. parabhavanA sneha saMbaMdhathI A bhavamAM paNa emanA jIvanamAM priyamAM priya atisAgara hatA. ke jeTalI prIti emane potAnI ramaNuomAM ke strIratnamAM paNa nahotI, atisAgara paNa devatAnI mAphaka cakravartInI sevA karatA hatA. pitAnuM citta ane vitta agara to sarvasva. maMtrIne cakkI ja hatA. e pramANe bane gADha prItivALAne eka bIjAmAM ajaba AkarSaNane dhAraNa karanArA teo paNa A snehanuM vAstavika kAraNa samajI zaktA nahi. jethI jJAnI pAse ene khulAse meLavavAne bane Atura hatA. eka divase suprabha nAme tIrthaMkara bhagavAna gajapura nAgAsnA udyAnamAM samavasaryA, vaNa chatra, bhAmaMDala, dharma caka, siMhAsana, cAmara, duMdubhi, sura puSpavRSTi ane akakSa e AThe prItihAryathI zelatA jInezvara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa adha 219 bhavyajanAne mAre pa`dA AgaLa dezanA ApavA lAgyA. jInezvaranuM Agamana sAMbhaLIne te banne cakrI ane maMtrI pAtapAtAnA aMta:purAdika parivAra sAthe moTA ADa arapUrvaka jInezvarane vAMdavAne AvyA. samavasaraNa dRSTi gAcara thatAM rAjacinhanA tyAga karI samavasaraNamAM AvyA, jInezvarane tamI vAMdIne cAgya sthAnake beThA. huM bhukhyA! janma, jarA ane mRtyuthI du:kha pU evA A bhavA vane viSe puNyarUpa vahANamAM ArUDha thai ne tame samudrane taravAnA prayatna karo, A asAra sasAra samudramAM vidhirUpa dhIvara dArUNa du:khadAcI evA mRtyurUpI mahAjAlavaDe karIne viSAnA AkaSa NathI-cIpIyAthI samagra prANIone pakaDI le che te karmarUpI kuThAravarDa karIne temanA chedana karI nAkhe che. ajJAnI jatA tA e ne bhAgave paNa guNavAna ane samajI purUSA paNa AvA bhavasAgaramAM DubI mare che chatAM taravAnA prayatna nathI karatA e ochuM Azcarya che ? sasAramAM keTalAka dIkSAnA aI hAvA chatAM kALa vilaMba karavA jatAM emanA manArathA apUrNa rahI jAya che te du:khI du:khI thai jAya che. keTalAka jJAnIjanA sa'sAra taravAmAM kuzaLa chatAM grAharUpa kadAgrahanA vazathI pAtAlamAM DubI jAya che. keTalAka sasAra samudrane tarIne kAMThe AvyA chatA tyAMthI pramAdarUpI kADhavamAM magna thaI nIce paDe che. mATe he bhavyeA ! tame bedha pAmeA! edha pAmeA ! bhAgarUpI rAgAthI bhayaMkara A saMsAranA mAhumAM na lapaDhAva ! apramattarUpI vahANamAM ArUDha thaine A sasAra sAgaranuM ulaghana karI anaMtasukhanA dhAma muktinagarane tame pAmA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 pRthvIcaMdra ane guNasAgara suprabha jInezvaranI dezanA zravaNa karI meharUpI aMdhakArane nAza thatAM jJAnarUpI locana ughaDI gayAM che jenAM evA cakravatI belyA. he bhagavAna! ApanI vANI satya che. dharmarUpI nAva vagara saMsAra samudra tarI zakAto nathI, putra, kalatra AdinA snehathI baMdhAIne jAyeMdha paDe prANa priya ke apriya kAMI joI zakato nathI. paraMtu ApanA prasAdathI ame zuddha tatvane jANyuM, chatAM mAre ane maMtrI matisAgaranA arasaparasa gADha AkarSaNa prItinA saMbaMdhane Apa prakAza karo, ' cakravatInA praznanA javAbamAM jInezvare zukanA bhavathI te cakIne bhavasudhI e banneno parabhavane saMbaMdha kahI saMbhaLAvyuM. tame banne sarakhu puNya upArjana kareluM che ne phala paNa sarakhu bhegavyuM che, tame zukanA bhavamAM jInezvaranI pUjA karI terUpI tame bIja vAveluM te puNyarUpI vRkSa atyAre phaleluM khIleluM che ane jenuM phala to tamAre siddha gati prApta karIne levAnuM che. prabhunuM vacana sAMbhaLIne bannene jAtismaraNa jJAna thayuM. e jJAnathI emaNe bane e pitAnA pUrva bhava joyA, zAnathI vairAgya sanmukha thayelA cakI ane maMtrI ane cAritra levAne taiyAra thayA, - jInezvarane vAMdI cakI ane maMtrI potAnA parivAra sAthe nagaramAM gayA, cAritrane grahaNa karavAnI prabaLa AkAMkSAvALA cakrIe Sa khaMDanuM moTI samRddhivALuM rAjya tRNanI mAphaka gaNuM potAnA jeTha putrane soMpI dIdhuM, putra, kalatra ane nehI janonA snehanI majabuta sAMkaLa paNa taMtunI mAphaka toDI nAkhI. cesaTha hajAra strIonA ne hano tyAga karI kathIranI jema gaNI temane choDI dIdhI, temanA dIna vacana ke rUdana tarapha paNa dhyAna na ApatA cakI dIkSA levAne taiyAra thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 221 - cha khaMDanI sAhyabIne tyAga karI priyaMkara cakrIe maMtrI matisAgara sAthe bhagavAnanI pAse dIkSA aMgIkAra karI Ama rAjA ane maMtrI cAritrane pALatA tapa tejathI zebhavA lAgyA, anukrame tarUpa agnithI karmarUpI kASTane temaNe bALI bhasma karI nAkhyA. ne saMsArarUpI sAgarane pAra pAmyA. Ayu:pUrNa karI teo anaMta, avyAbAdha sukhanA bhAgavanArA thayA, e pramANe ajJAnathI kareluM kavyastava paNa paraMparAe vizeSa sukhanA heturUpa thayuM te jJAnegathI bahumAnapUrvaka zraddhArUpa amRtavaDe karIne je dravyastava karavAmAM Ave to jarUra kalyANane karanAra thAya. e pramANe gurU pAsethI dravyastava saMbaMdhI kathAne sAMbhaLI priyA sahita devasiMha kumAra dharma pAmIne potAne sthAnake gayo. gurU mahArAja paNa vihAra karI anyatra cAlyA gayAH zrAvaka dharmArAdhana. calAvibhUtiHkSaNabhaMgiyauvanaM, kRtAMtadantAntaravarti jIvitam / tathApyavajJA paralokasAdhane, aho nRNAM vismayakAri ceSTitam // bhAvArtha-lakSmI, aizvarya, ThakurAI, saMpattio e badhI capaLa che. yauvana kSaNabhaMgura che, kAlAMtare vinazvara thavAnuM che ane jIvita to yamanI be dAnI vacce raheluM che chatAMya manuSya paralokane viSe sukha karanAra dharma sAdhavAnI avajJA kare che te kharekhara emanuM ceSTita Azcarya kArI nathI zuM ! - zvasuranA nagaramAM sukhathI kAla nirgamana karato devasiMha kumAra yathAzakti dharmanAM anuSThAna karavAnuM paNuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhUlI jatA nahi, paNa mAtApitAnuM smaraNa thavAthI devasiMha kumAre svadeza tarapha javAnI taiyArI karI, rAjAnI anujJA laI mATI Rddhisiddhi ane samRddhipUrvaka vArdi trAnA madhurA nAdAthI jeNe prasthAna karyuM che evA devasiMha kumAre peAtAnA sainyanI sAthe svadezanA mArge prayANa karyuM. priyAnI sAthe grAma, nagara, ArAmAdri jotA, pallIne viSe pallIpatithI pUjAtA te mAnI rAjAthI mAna meLavatA giri, nadI, talAva, vAva AdimAM krIDA karatA, pata, nagara, zahera vageremAM jInezvaranI pUjAne racAvatA, du:khI janAne dAnathI rAjI karatA, anukrame mathurA nagarImAM AbhyA. pitAe mADhA ADa'barapUrvaka praveza maheAtsava karyAM. sakala jatAne dAna mAna daSTi ane maneAhara vANIthI satASa pamADatA devasiMha kumAra pAtAnA nagaramAM mATA ADaMbara sAthe AvyA. nagaranA naranArIothI vAra vAra jovAtA "devasiMha ghaNe samaye nagaramAM AvavAthI sarvenA hanuM kAraNa thayA ne rAjA vagere parama AnaMda pAmyA. ekadA parama bhAgyavALA daivasiMhane pAtAnI pArTa sthApana karI megharatha rAjAe vairAgyanA raMgathI gAma muninI pAse cAritra aMgIkAra karI muktinI lakSmIna meLavI lIdhI, devasiMha narapatie yuddha karyA vagara aneka durkAnta rAjAone pAtAnA pratApathI vaza karI lIdhA te nyAyathI ekacakre pRthvInuM rAjya karavA lAgyA. saMsAranAM sukha bhogavIne thAkI rahelA naranAtha devasiMha eka divasa prAta:kALe nidrAmAMthI jAgrata thayelA vicAra karavA lAgyeA A pRthvI upara je rAjAoe pAtAnA rAjapATanA tyAga karI dIkSA aMgIkAra karI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 23 temaneja eka mAtra dhanya che ane huM adhanya chuM ke jANavA chatAM virati prApta karavAne udyama karato nathI. e moharAjAne mArA upara keTalo badho prabhAva che te sacave che. pizAcInI mAphaka bheganI lAlasA mane vaLagelI che jethI adyApi dhaMture pIdhelAnI mAphaka hu emAM muMjhAI gayela chuM. duSTa kAmarUpI kirAte mAruM viveka ratna luMTI lIdhuM che. diyarUpI luMsarAoe mAruM bhAvarUpI dhana luMTavAmAM maNa rAkhI nathI. jethI duSTa cAritra mehanIya karmapa zayatAnane huM zI rIte jItI laiza? athavA to tene jItavAne upAya pUrve sUrIzvare batAvelo e dravyastava cheAdara, ke jenAthI mane bhAvastivanI prApti thAya." eka ramaNIya suprabhAte jAgrata thayelo rAjA e pramANe bhAvanA bhAvo dravyastava AdaravAne taiyAra thaze. eka prazasta muhUrta jevarAvI te sArA muddatta zuddha pRthvIne jevarAvI keTalAka sUtradhArene jInamaMdira taiyAra karavAnI AjJA karI, keTalAkane jIna pratimA taiyAra karavAne pharamAvyuM, te paNa brahmacaryane dhAraNa karate e dharma kArya tarapha apUrva utsAha dhAraNa karavA lAgyA chana prAsAda ane jIna pratimA taiyAra thatAM sArA muhUrta rAjAe gItArtha gurUnI pAse hitabiMbane vidhi vidhAna karavA pUrvaka maMdirane viSe sthApana karAvyA te nimitte mATe pratiSThA mahotsava karyo. priyA sahita rAjA e jIna prAsAdamAM traNe kAla jInapUjana karavA lAgyozarIrane ane mananAM pApane e rIte dUra karavA lAgyo, e bhavya janamaMdiramAM pArA nRtya karavA lAgyAM. gavaiyA purUSa gAyana karavA lAgyA keI. madhura zabdae vAjiMtra vagADavA lAgyA, kinnara yugale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 pRthvIcaMdra ane guNasAgara chenaguNanuM potAnAM madhura svare gAna karavA lAgyAM. rAjA kaI kaI samaye rathayAtrA karate, mahApUjAnA mahesava karata udyApana ujavato hato, je mahApUjAnA utsA aneka lekenA darzananA kAraNabhUta thatA hatA. e nimitte rAjA dAna Apato hato ke jethI leke rAjAnI jIna bhaktinAM vakhANa karatA hatA, bIjA jInamaMdiramAM paNa jIna pUjAone racAvato moTA mahensane karate potAnA samakitane zobhAvavA lAgyo, jainadharmane jagata bharamAM prasiddha karI lekene paNa dharmanA apUrva rAgI banAvyA, rAjA jainazAsananA prabhAvaka thavAthI prajA paNa jainadharmAnurAgI thaI chatI jInezvaranI bhakti karavA lAgI, sAdhuone dAna ApI potAne mAnavabhava saphala karavA lAgI. jInezvaranI pUjAmAM prIti ghAraNa karI jaina zAsanane ughAta karavA lAgI, e pramANe dravyastavapUrvaka bhAvathI jainadharmanuM ArAdhana karatAM devasiMha naspati vRddha thaI gayA. - zramaNadharmane aMgIkAra karavAnI IcchAvALA bhAva saMyamI narapati vicAra karavA lAgyA, "gRhastha dharmarUpI tarUvaranuM phala zramaNadharma to have mAre mATe te yogya che paNa zuM karuM? mAre putra hajI bAlaka che. jethI tene tyAga karavAne huM zaktivAna nathI. paraMtu hAlamAM te e bAlaka kamArane rAjya sthApanA karI huM nircApAravALo thAu, jyAre A meTa thaze tyAre huM pravajyA aMgIkAra karIza." rAjAe sarva jananI saMmatithI narasiMha kumArane rAjyAbhiSeka karyo ne zrAvakanAM paMca aNuvratane dhAraNa karatA narapati devasiMha rAjyanI upAdhithI mukta thaIne dharmanA anuSThAnanI kriyAmAM rakta thaye, vividha prakAranAM tapane karatAM rAjAe potAnI kAyA zASavI nAkhI. cAritra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha ra na hovA chatAM bhAvacAritra athavA cAritranA pariNAmane dhAraNa karatA rAjA deSarahita anazanane karIne kAladharma pAmI sAtamA mahAzukra devalokane viSe sattara sAgarepamanA AyavALe deva thaye tyAM dharmarUpI kalpavRkSanA phalane bhegavavA lAgyo. kanasuMdarI paNa rAjAnI sAthe vizuddha evA zrAvikA dharmanuM ArAdhana karI aneka prakAranAM tapane karatI zarIra kSaNa tejavALI thaI chatI maraNa pAmIne sAtamAM svarga viSe te ja vimAnamAM sattarasAgaropamanA yuvAne deva thaye pariccheda 4tho devaratha ane ratnAvalI. -(0)- sAtamA bhavamAM, praNamya parayA bhaktyA, pArzvanAthaM jinottamam / caturthasargasaMbaMdhaH procyate zuddhabhASayA // 1 // bhAvArtha--atyaMta utkRSTa bhaktivaDe karIne jInene viSe uttama evA zrI pArzvanAtha bhagavAnane praNAma karIne cethA sagane saMbaMdha zuddha gujarAtI bhASAmAM huM kahIza A jaMbudvipanA pUrvavidehane viSe sukaccha nAmanI vijayamAM surapurI sadaza ayodhyA nAme nagara AveluM . che, ke je zaheranA prAsAdanI upara madhura kilakilATa karatA 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mayure nRtya karI rahyA hatA. azvonI kharIothI AkAzamAM uDatI dhuli gajarAjenA madajalathI siMcAtI chatI AdratA dhAraNa karI rahI hatI. nagarInA ramaNIya ane vizALa ucA prAsAde nAmaMDala sAthe jANe spardhA karI rahyA heya ne zuM ! e ramaNIya ane vizALa dezane ghaNI vimalakIrti nAme rAjA, enA aMta:puranI rANIomAM priyamatI nAme paTTarANI, tenI kukSine viSe sAtamA svargathI vIne vasiMhane jIva upanna thaye, paTarANIe svamAmAM suzebhita ane zaNagArelo divya ratha jo, e svama rAjAne kahevAthI rAjAe kahyuM, "tamAre uttama, rAjabhogane khya sulakSaNavaMta putra thaze." patinA vacanathI harSa pAmelI rANI garbhanuM sArI rIte piSaNa karavA lAgI. pUrNa divase zubhagrahanA vega Avye chate rANIe putrano janma Ape rAjAe meTo janmamahotsava karyo. bArame divase svaprane anusAra rAjakumAranuM nAma rAkhyuM devaratha, devaratha rAjakumAra dvitIyAnA caMdranI mAphaka vRddhi pAmavA lAgyo yogya vayane thatAM zastra ane zAstranI kaLAne abhyAsa karI temAM nipuNa thaye suMdara AkRtivALe te rAjakumAra sarala, zAMta, saMtoSI, dayALuM, satya bhASI sajjanene priya madhura vANI bolanAra evA aneka muNAe karI guNavAna thayo. anukrame kAmadevane krIDA karavAne naMdanavana samAna yauvanavayamAM Avyo, ' . . jIvanane AnaMda ApanAruM yauvanavaya chatAM lalita lalanAo devarathane pitAnA netra kaTAkSathI moha pamADI zakI nahi, viSayothI virakta e te kumAra pitAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 227 mitrA sAthe paNa nirdoSa gASTi karatA ne sajjanAne Ana'Dha pamADatA, paropakAra karIne pAtAnA divaseA sukhamAM nyUtIta karatA hatA. tArUNya vayamAM paNa srIo tarapha arasika evA te rAjakumAra zAstronA agAdha tatvAnuM ciMtavana karatA enA AnaMdamAM ja masta banI rahyo hatA. te vijayane viSe supratiSTha nAme nagaramAM viteja nAme rAjAne tyAM vasa tasenA nAme paTTarANIne eka putrI thai kanakasuMdarInA jIva mahAzukra devalAkanAM sukha bhegavI viteja rAjAne tyAM putrIpaNe utpanna thayA. svamAmAM ratAvalI jovAthI rAjAe putrInuM vAma ratnAvalI rAkhyu ratnAvalI bhaNI gaNI yauvanavayamAM AvI. yauvanavayamAM AvelI ratnAvalInA saunI ane enA guNNAnI suvAsa dezaparadeza prasarI gai. e kamaLanI suvAsanAnA lAbhI aneka rAjakumArA taraphathI enI mAgaNI thai. chatAM viSayAthI virakta ratnAvalI tatvAnA ciMtavanamAM ja ' ramaNa karatI ane lagnanI vAta paNa karatI nahi. vivAhane yAgya thayA chatAM ratnAvalInI lagna tarapha upekSA joi rAjAe svayaMvaranI taiyArI karI. dUtA mAkalIne dezaparadezathI aneka rAjakumAre ne teDAvyA. eka catura dUtane aAdhyA vimalakIrtti rAjAnI pAse mAkalyA. te te rAjasabhAmAM praveza karI rAjAne prAnA karI. huM prabhA ! viteja rAjAe Apane vinati karI che ke Ape devaratha kumArane svayaMvaramaMDapamAM mAkalavA. A amArI rAjakanyAnI samatithI racAyelA svayaMvaramAM aneka rAjakumAronI sAthe devarathakumAra paNa bhale Ave. AvA cAgya avasara kone na rUce ? rAjakumAranA AvavAthI badhuM sArU thaze." kRtanI vANI sAMbhaLI rAjAe devarathakumArane kheAlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vIne kahyuM, "rAjakumAra ! raviteja rAjAe peAtAtAnA bhAgyanA nirNaya karavAne aneka rAjakumArone teDAvyA che. tA e svayaMvara ma'DapamAM javAne tu' paNa taiyAra thA, ke jethI bhAgyAbhAgyanA nirNaya thAya." dAkSiNyatAthI pitAnuM vacana aMgIkAra karI pAtAnI nA marajI chatAM devarathakumAre svayaMvaramAM javAnI taiyArI karI. caturaMgI senA ane subhaTAnA samudAya sAthe rAjamAre zubhamuhUrte prayANa karyuM, aneka gAma, nagara pata ane nadInALAMne jotA rAjakumAra eka aTavImAM AbhyA. e bhayaMkara araNyamAM chedAyelI pAMkhavALA pakSInI mAphaka kAi suMdara ane navajavAna purUSane dInatA dhAraNa karelA te bhUmipara paDelA rAjakumAre joyA, e bhAgyavAna nane joi rAjakumAra vicAramAM paDyo. "kevA bhAgyavAnasaubhAgyavAna che . chatAM atyAre dIna rAMkanA jevA thaI gayA che." rAjakumAra e naranI pAse AvIne khelyA. hai bhAgyavAna! tArA jevA purUSa AvI rIte ekAkI A bhucakara jagalamAM kayAMthI? AkAzamAM uchaLI vAravAra bhUmi para kema paDI jAya che ??" e rAjakumAranI vANI sAMbhaLI te purUSa khelyA. tame jo ke javAnI tvarAvALA jaNAo che. chatAM mArI gheADI vAta paNa sAMbhaLe. A vijayamAM vaitADhaya parvata upara kuMDalapura nAme nagaranA zrIdhvaja nAme vidyAdharAnA rAjA che tenA cagati nAme huM putra chuM. peAtAnA vaMzamAM cAlI AvatI vidyAthI marajI mujaba AkAzamAM gamana karatA huM cAlyA jatA hatA, te samaye vajrathI AcchAdita eka maneAhara bALAne sUcchita sthitimAM joi tenI sakhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 219 enI pAse AkraMda karI rahI hatI te mane joine khAlI. huM uttama! ahI Ava ! ahIM Ava! A gadha rAjakanyA AzIviSa sanA viSathI mUrchita thai gai che tene zighratAthI jIvitadAna ApIne sajja kara, " e sakhInAM vacana sAMbhaLI yAthI kAmala hRdayavALA me' jala magAvI mArI pAse rahelI ratnamaya mudrikAthI prakSAlita karIne e jalanA tenA zarIra upara abhiSeka karyA. te samaye tenA vAma hastamAM rahelI mudrikA me grahaNa karI. e maNiratnanA aciMtya prabhAvathI sutelA mANasa beThA thAya tema te mALA sAvadha thaI gai. para purUSane joI lajjAthI vajranA pAlavamAM peAtAnA nAjuka aMgAne chupAvatI sakhIo tarapha najara karatI kheAlI. are ! A badhu che zu' ? tamArI AMkhamAM te azru che ne tame haseA che kema ? te A maDhanAvatAra purUSa koNa che te tA kahe ?" heta ! ApaNe ahIMyAM krIDA karavAne AvelA te daramiyAna acAnaka kRSNasanA karaDavAthI tuM bebhAna anI gaI. jethI ame raDatAM hatAM paNa A uttamapurUSe tane sAvadha karavAthI ame khuzI thayAM."sakhIoe khulAse karavAthI te khALA mArI tarapha rAgadRSTithI jotI vismaya pAmatI vaLI khelI. are ! are! mArI mudrikA kyAM gai cha "are bahena ! tArI mudrikA tA tArA upakArInA hAthane zAbhAve che ne enI mudrikA tArA hAthane lajjAthI namramukhI te bALA kSaNamAM mArI tarapha tA kSaNamAM sakhIo tarapha jotI zu khelavuM tenA vicAramAM paDI gaI. te daramiyAna pratihArIe nivedana karavAthI enA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pitA gaMdharvarAja AvI pahocyA. mArI hakIkta jANI te rAjAe potAnI putrIne mArI sAthe paraNAvI dIdhI. ame bannee sukhamAM ghaNe kAla vyatIta karyo. ekadA dakSiNasamudra kinAre udyAnamAM ame krIDA karavA gayA. tyAMthI mArI priyA sAthe pAchA pharI mArA nagaramAM huM jato hato tyAre mArgamAM mArI phaIne putra sumedha nAme vidyAdhara mA mane joIne IrSyAthI baLato mArI sAme laDavAne Avyo. huM paNa tenI sAthe laDavAne taiyAra thaye devavazAta cittanI vyagratAthI vidyAnuM eka pada bhUlI gaye, jethI huM bhUmi upara paDI gaye, e mArI gaphalatane lAbha laI te mArI priyAne laI cAlyo gaye huM e bhUlelA padane ghaNu yAda karuM chuM paNa yAda na AvavAthI uDavA jatA vAraMvAra bhUmi upara paDI jAu chuM." te vidyAre potAnI vArtA e rIte TuMkANamAM kahI saMbhaLAvI. caMdragati vidyAdharanI hakIkatathI du:khI thayela devarathakumAra bolyo, "bhAI! tamArA jevA samartha purUSane che zuM upakAra karI zakuM tathApi tamArI vidyAne kalpa tamane jeTalo yAda hoya teTale bhaNI jAo." rAjakumAranI madhura vANI sAMbhaLI vidyAdhara e AkAzagAmI vidyAne kalpa potAne yAda hato teTalo bhaNI gaye. paNa emAMne chelle bhAga yAda Avyo nahi, tethI yAda hato teTale besIne aTakI gayo padAnusArI labdhithI rAjakumAra AgaLanAM pada kahI saMbhaLAvatAM be bAkIne pATha A pramANe che ke nahi? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa" dha 231 barAbara ema che. " vidyAdhara te pada sAMbhaLIne peAtAnI vidyA saMpUrNa siddha karatA khelyA. rAjakumArane paNa e vidyA siddha thaI gaI. he mitra! tamArA jevA guNavaMta purUSa citaja hoya che, mArA sArA bhAgye mane tamArUM darzana thayuM" ne mAr kArya siddha thayu, paNa mAre have mArA zatrunI khabara levA javuM joie. tethI mane ke tamane kAlakSepa pAlave tema nathI, chatAM tamArA upakAra mArI upara apAra che tenA maHlAmAM mArI pAsethI A vaikriya vidyAne grahaNa karo je pATha karavAthI ja siddha thaze." caMdragati vidyAdhara rAjaku mArane vidyA ApIne madhura vacanathI upakAra mAnatA cAlyA gayA. rAjakumAra paNa anaeN vidyAothI zAbhatA ne ati khaLavAna thayelA AgaLa cAlyA te supratiSThapura nagara AvI paheADhyA. cadragati vidyAdhara upara upakAra karavAthI enA manamAM harSI hatA. paropakArIAnA svabhAvaja evA heAya che ke jeo pArakA upara upakAra karIne rAjI thAya che. rAjamArane tA upakAra karavA jatAM e mahA vidyAnA lAbha thayA. e badhAMya pUnA sukRtanAM phaLa 2 svayaMvara. raviteja rAjAe svayaMvarane suzAbhita banAvavA mATe athAga parizrama lIdhA hatA. enA buddhisAgara matrIAe e vizALa maDapamAM rAjakumAronA Asana paNa evI khubIthI gAvelAM ke koine emAM pAtAnu' apamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . - -- 232 pRthvIcaMdra ane guNasAgara = = = = jaNAya nahi, e daramiyAna dUto dvArA aneka dezanA rAjakumAre paNa potAnA parivAra sAthe AvI gayelA hatA, temanA svAgata mATe yojelA rAjapurUSoe temane mATe vyavasthA karI hatI. A tarapha manohara devasabhA samAna svayaMvara maMDapa paNa taiyAra thaI gaye. svayaMvaranA divase rAjakumAre suzobhita vastrAlaMkArethI susajja thaIne maMDapamAM AvavA lAgyA, temane maMDapanA purUSe potapotAne gya sthAnake besADavA lAgyA, sArAya nagaramAM Aje svayaMvaranA divasane utsava hato, aneka vArdiAnA gherA nAdathI AkAza chavAI rahyuM hatuM. nagarane paNa vijA, patAkAothI suzobhita banAvyuM hatuM, nagaranA naranArI Aje kAmadhaMdhAthI paravArIne AnaMda mAMja mazagula hatAM maMDa5mAM javAne taiyArI karatA devaratha kumAranA manamAM ekAeka navIna vicAra pharyo. "are! A suMdara alaMkAra ane AbhUSaNothI rAjabALA lebhAI jaze zuM! aneka rAjakumAre potapotAnA vaibhavathI anyane AMjI nAkhatA zRMgAra sajavAmAM Aje nyUnatA rAkhaze nahi chatAMya vijJAnavatI rAjabALA badhAmAMthI mAtra ekaja varane varaze. mATe AvA svayaMvarane harSa zakaze? jenuM meru tapabaLa haze ne bhavAMtaramAM kanyA sAthe jene rUNAnuM baMdha haze te ja A badhAmAM jItI jaze-bAkI badhAne parAbhava te samAnaja gaNAze to mArA puNyanA nirNaya mATe huM paNa kAMIka kautuka karuM, devaratha kumAre pitAnI sarakhI AkRtivALA pitAnA mitrane pitAnuM pada arpaNa karI svayaMvara maMDapamAM mokalyA. vekiya labdhithI pite pitAnuM rUpa banAvI hAthamAM vINA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha 233 ne vagADatA eka gaMdhava anI gayA. hAthamAM vINAne vagADatA te virUpa gadha leAkeAne khuzI karatA nagaramAM cAlyA. anukrame te svayaMvara maMDapamAM praveza karI vINAvagADatA sanAM mana rajana karavA lAgyA. yathAsamaye sakhIonA parivAra sAthe maneAhara vajrAlaMkArathI sajja mALA ratnAvalI svayaMvara maDapamAM peAtAnA nAjIka hastakamalamAM sudara varamALane dhAraNa karatI ne madada DagalAM bharatI AvI paheAcI. zAMtinuM mAjI madhe pharI rahyuM, badhAya rAjakumAronI dRSTie rAjabALA upara paDI ne tyAMja e sauMdarya rUpa saurabhamAM sthira thaI gaI, te pAtapAtAnI kalpanA pramANe hRdayamAM enA rUpaguNanuM varNana karavA lAgyA. aneka rAjakumAronI STi pAtAnA upara samakALe paDavA chatAM paNa gabharAyA vagara dhairyathI DagalAM bharatI rAja tanayA ratnAvalI ma`DapamAM AvI, eka nipuNa dAsI rAjakumAronA rUpa, guNa ane zaktinuM varNana karatI gaI tema tema te te rAjakumArane cheDIne maDapamAM khALA AgaLa vadhatI gei rAjabALAne varavAne Atura thayelA rAjakuMvarone nirAza karatI bALA maMDapanA aneka rAjakuMvaronAM varNana sAMbhaLatI paNa kAinA tarapha enu mana AkarSAyu nahi varamALa enA hAthamAM rahI gaI. badhAya rAjakumAreAnA manamAM gamaginIne udAsInatA chavAi gai te cheka chellA Asana sudhI AvI gaI paNa enI varamALa kAinA kuMDamAM AropAI nahi, hIrA, mANeka ane ratnAnA alaMkArothI jhaLahaLI rahelA badhAya rAjakumAro ane veMtIyA jevA lAgyA haze, rUpavAna ane guNavAna rAjakumAro ene mana kADI samAna haze, pAtAnI dRSTi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kAInI upara na karavAthI eNe eka ni:zvAsa mukyA. eka vAra pharIne dRSTithI badhA rAjakumArIne nirakhI lIdhA enA pitAne bahu du:kha thayuM. zuM badhAya rAjakumAromAMthI kAi rAjakumAra kanyAne pasaMda paDaco nahi? AjanI svayaMvara sabhA tyAre zu niSphaLa thavA sarjAcelI haze ? A uddhata rAjabALA badhAya rAjakumAronA anAdara karIzu temanAM khullAM apamAna karaze ? badhAya rAjava'zIonAM apamAna karavAnuM phala ene jarUra bhAgavavuM paDaro game te eka rAjavaMzIne te ene varavuM ja paDaraze. paNa tyAMtA Azcarya ! jenAM yazAgAna kAe gAyAM nathI, je sAmAnyavezamAM hAthamAM vINAne dhAraNa karI bIjAne AnaMda upajAvI rahyo che, evA pelA gadha e mALAnI dRSTie paDyo. e uparathI sAmAnya jaNAtA javAnane jotAM enA manamAM kaMika bhAveza jAgrata thayA ne enI varamALa pachI tA enAja krUDamAM paDI TharI. koi bhayaMkara dhaDAkA thatA jema badhA stabdha thaI jAya tema rAjakumArInA A manAve badhAya rAjakumAro kSeAla pAmI digmUDha thai gayA. anAvaTI zAMtine dhAraNa karI rahelA rAjakumAro sAvadha thaIne potAnA apamAnanA badalA levAne taiyAra thaI gayA ne dhImA kAlAhala zarU thayA,zAMta devAlaya sarakhI svayaMvara sabhA raNasaMgrAmanI mAphaka khaLabhaLI uThI. kumAra devarathanA sulaTAne e banAvanI jANa thatAM sArU thayu' sArU thayu. eTalatA vijayanAM vArdiza vagADavA lAgyA. paNa rAjA ravitejanA manamAM dhrAsako paDyo. are! kanyA eka sAmAnya vINAdhArIne varI e sArU karyuM nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 235 athavA to bhavitavyatA balavAna che, chatAM A bALA eka sAmAnya purUSa sAthe te naja rame, rAjalakSmI kyAre paNa tuccha puNyavALAnI IcchA kare che zuM ? atyAre te eNe je narane pasaMda karyo tenuM mAre gaurava karavuM joIe." - raNajaMga samAvI pilA vINAdhArIne haNI nAkhavAne taiyAra thayelA rAjakumArone nivArI keTalAka DAhyA rAjavaMzI rAjAnI pAse AvI kahevA lAgyA. "rAjana ! jo tamAre A vINadhArIneja kanyA ApavAnI hatI te rAjakumArane bolAvI temanAM apamAna karavAnI jarUra nahatI, rAjavaMzIonI najara samakSa kanyA viNAdhArIne varI zakaze nahI. mATe kanyAe karelI bhUla tame sudhArI keI rAjavaMzI kanyA Ape." e rAjavaMzInAM vacana sAMbhaLIne zAMtine dhAraNa karate rAjA ravi teja che . "are, svayaMvaramAM kanyA pitAnI marajIthI game tene vare emAM bIjAnI mAnahAnI ne savAlaja kayAM che? chatAMya tamAro koi kAbumAM na raheto heya to laDavAne huM paNa taiyAra chuM." are bhAIo ! khoTA abhimAnathI uddhata banI pitAnA kuLane kalaMkita kare nahi, A sAmAnya vINAdhArI jaNAte nara keI asAmAnya nara samajI tamArAM badhA karatAM enuM puNya jvalaMta hovAthI badhAya rAjavaMzI ane bhapakAbaMdha rAjakumArane chaDI kanyAnuM citta tyAM ArjAyuM che teTaluMya nathI samajatA, A guNavAna ane kalAvAna temaja pratApI narane dveSa karI tame sAra kADhaze nahi." rAjakumAra devarathanA mitra, nakalI devarathe e laDavA. taiyAra thayelA rAjavaMzIone samajAvatAM kahyuM, baLathI pitAne uddhata ane parAkramI mAnatA sarve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjakumAra e zikhAmaNanI vAtano anAdara karI potapitAnA sainya sAthe laDavAne taiyAra thaI gayA. temanI sAme raviteja rAjA paNa potAnA sainya sAthe caDI Avyo. raviteja rAjAne yuddhe caDatA joI pelo sAmAnya vINAdhArI rAjAne nivArate bo. "mahArAja ! tame prekSaka tarIke juo ke huM emanuM raNakautuka kevI rIte pUrNa karUM chuM te." rAjAne aTakAvI sAmAnya vINAdhArI nara ratha upara ArUDha thaIne e rAjakumAranI sAme AvI yuddha karavA lAge, dhanuSya upara bANa caDhAvI eka pachI eka bANane choDato te nara dayAthI keIna rathanI davA chedI nAkhata, keInA sArathIne to keInuM dhanuSya toDI nAkhato, koInA ane te keInA hAthI agara keInA rathane nukazAna karatA e sAmAnyare badhAone muMjhavI dIdhA, zatrusenA kumAranA mArAthI astavyastapaNe nAsa bhAga karavA lAgI. vicAramAM paDelA zatruo manamAM lajajA pAmatA "are A ekale hovA chatAM ApaNane mujhave che zuM ? ane bamaNA jorathI teo yuddha karavA lAgyA. e baLavAna purUSe dayA lAvI keIne na mAratAM vidyA : vaDe karIne nAgapAzathI badhAne pratibaddha karI mUcchita karI dIdhA. yuddhanI pUrNAhuti pachI enA parAkramathI badhA Azcarya pAmyA. ravite ja rAjA paNa A naranuM parAkrama joI tAjuba thaI gaye, "A parAkramI nara keNa haze?" manamAM vicAra karate te vAraMvAra e sAmAnya viNAdhArIne jovA lAgyo, rAjAnA mananuM samAdhAna karavAne kumArane mitra che, rAjana ! zatruonA garvanuM mardana karanAra A uttama ane baLavAna purUSa ja amAre netA, temaja vimalakIrti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 237. rAjAnA putra devarathakumAra te A pAteja ! kAIpaNa hetuthI mane tenA pada upara sthApana karI rUpa parAvartana karIne te sAmAnya vINAdhArI banelA che." kumAranA mitraneA khulAsA sAMbhaLI rAjA khuzI thayA chatA khelyA. huM narottama ! tArA AvA apUrva parAkramathI ja tArU pAtAnu phUla jaNAI Ave che. tArA zauya thI amArU ajJAna rUpI adhakAra nAza pAmI gayuM, tArA jevA naravIrAthI A pRthvI ratnagarbhA kahevAya che." rAjAnI AjJAthI svayaMvaranA vidhi pUrNa thayA. mAMgalika vAtri vividha AlApa salApa pUrvaka vAgavA lAgyAM. rAjakumAre peAtAnu' mULa svarUpa dhAraNa karI nAgapAzathI badhAyela sarve kumArone mukta karyA. rAjakumAra paNa devarathanuM svarUpa jANIne kumArane khamAvI harSIta thayelA peAtAnA nagaramAM gayA. rAjAe mATI dhAmadhUma pUrvaka kumAranA parAkramathI rajIta thayelI ratnAvalInAMlagna kumAranI sAthe karI dIdhAM. svaya'varatu eka dare pariNAma sArU AveluM hovAthI rAjAnA AnaMdanA pAra rahyo nahi, leAkeA paNa pAtapAtAnI mati anusAra kAi rAjakumAranI prazaMsA karatA tA kAI rAja bALAnI karatA. eka sAmAnya vINAdhArIne varelI rAjamALA paNa bheda khulI jatAM meATA rAjavaMzI, parAkramI ane pratApI naranA kaMThamAM varamALa paDelI jANI enA AnadanI te vAtaja zI ? bhavAMtaranu' tapAmaLa zuM kAma kare che ? bhAgya jyAre sa'pUrNapaNe anukULa hoya che tyAre khATAmAMthI paNa sArU thAya che. teA pachI sAmAnya vINAdhArImAMthI moTA rAjava'zI pratApI nara ane emAM te navAi zI? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIca ane guNusAgara keTalAka divasa sudhI zvasuranA AgrahathI devarakumAra tyAM rahyo, pachI zvasuranI rajA lai pAtAnI priyA sAthe pAtAnI mAtRbhUmi tarapha javAnI taiyArI karI. mAtApitAe vaLAvelI te kanyA pitAe ApelA apU dAyo maheNu karI patinI sAthe sAsare cAlI. pitAnuM makAna cheDavAthI udAsa ane azru pADatI bALAne mArgomAM aneka prakAre enA manane varathakumAra madhura vacanathI rIjhavavAnA prayatna karatA hatA. priye! be ! jo ! A hariNa pAtAnA bALakane grahaNa karIne vegathI dhasI AvatA vAgha tarapha rASathI kevuM dhasI rahyuM che ? jaMgalanAM A vAMdarAM ApaNane joine kevAM nAsabhAga karI rahyAM che ??? 238 3 paMcaparameSThI smaraNunuM phaLa. devarathakumAra parivAra sahita pAtAne nagara AvI pahoMcyA. rAjAe praveza maheAtsava karelA che evA devaratha mADhA bharapUrvaka nagaramAM AvI pitAne namyA. rAjakumAranA mitranA mukhethI kumAranI parAkrama gAthA sAMbhaLIne rAjA rAmAMca anubhavatA khuba khuzI thayA. AkAza sAthe vArtA karatA evA prAsAdamAM nivAsasthAna ApI rAjAe rAjakumAranA sukhanI save sAmagrI temAM bharI dIdhI. ratnAvalI sAthe sukha bhogavatA kumAra tyAM devatAnI mAphaka potAnI cuvAnI sala karavA lAgyA. ekadA dha vasu nAme AcAya apeAdhyAnA udyAnamAM padhAryAM. meghanA AgamanathI mayuranI jema gurUAgamanathI ha' pAmelA rAjA parivAra sahita gurUne vAMDhavAne A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 239 keTalAka dhA che saMsa jyAre ke jAlamAM vidhi pUrvaka gurUne vAMdI temanI AgaLa dharmopadeza sAMbhaLavAne beTho. rAjAnA manabhAva vairAgyavALA jANIne sari rAjAne uddezI parSadA AgaLa dezanA devA lAgyA. - "A smazAna jevA saMsAramAM prANuo jJAnarUpI cetanAno nAza karIne mRtakanI tulya thAya che. duHkha, dAddhi ane daubhagya citAmAM prajvalitA agnisamAna che. je saMsAramAM AkuLavyAkuLa thayeluM citta dhumADAnA sarakhu che. keTalAka aparAdhI che kaSAyarUpI phUlIvaDe bhedAya che. keTalAka durAcArUpa rajuthI baMdhAyA chatAM mumatarU5 vRkSane bAtha bhIDI rahyA che. saMsAramAM keTalAka jI viSayasukha pI viSanuM pAna karI rahyA che jyAre keTalAka mohamAM muMjhAyA chatA cArAzI lAkha yonIrUpI vaMzanI jAlamAM dhakelAI jAya che. saMsArI chane pAkhaMDIrUpI keTalAya palito vaLagelA che vaLI strIo to zAkinI samAna purUSanA Atmahitane nAza karavAvALI che. evA rAgathI baMdhAyelA prANu jagatamAM zuM zuM nathI karatA? rAjakathA, bhakatakathA, kathA ane dezakathAmAM mazagula banelA jIvone dharmasthA karavAnI navarAza ja kayAM che? saMsAranA e badhAya upadravothI nahi muMjhAyelA prANI ja siddhinA kAraNarUpa evA cAritrarUpI mahA vidyAne sAdhe che, jJAnI purUSane A saMsArarUpI mazAnane viSe siddhine prApta karavA jatAM je pUrve karelI viDaMbanAo kadarthanA nathI pamADI zakatI to te zivapurImAM sukhe sukhe cAlyo : jAya che. samyaga jJAnavaMta purUSa ja zAnI thaI zake che. Asa purUSanAM vacana sAMbhaLavAthI evuM jJAna prApta thAya che. rAga dveSa rahita, ajJAna, moha ane mithyAtva rahita, prANIone hitakAraka zrI tIrthaMkaradeva ja ApurUSa kahevAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 pRthvIcaMdra ane guNasAgara che. kAraNa ke paramArthathI to rAga dveSa, ajJAnAdika daSA temanA ja kSaya thayelA che mATe he bhavya! paMcaparameSThInA smaraNa karavAmAM temaja emanI stuti karavAmAM avazya prayatnazIla thAo. je nezvaranA darzanathI paraMparAe tamAruM kalyANa thAya, e upara eka daSTAMta sAMbhaLo. A ja bukIpanA bharatakSetramAM sadgAma nAmanA gAmamAM saMgata nAme eka pAmara raheto hato. eka divase te gAmamAM AvelA sAdhuone rAtrI vyatIta karavA mATe teNe upAzraya Apa ne uparathI temanI vaiyAvacca karI sevA bhakti karI. munie e pAmarane yogya jANune pApano nAza karanArI dharmadezanA ApI. A jagatamAM prANIone dharma thakI zuM nathI malatuM ? madajharatA parvata samAna unnata gajarAja, vAyuvegavALA azvo, caraNamAM namaskAra karatA muguTabaddha sAmaMta para tio, buddhinidhAna maMtrIo, rUpa ane guNe karIne lalita lalanAo, deza, grAma, nagara, zahera yukta pRthvI maMDala temaja suvarNa ane ratnathI bharelA bharapura bhaMDAre, gAnatAna, nATaka ane moTA gaganacuMbita prAsAda temaja deva durlabha evA mane hara bhego e badhuMya dharmathI maLI zake che mATe dharmanAM evAM rUDAM phala jANIne he saMgata ! dharmanuM ArAdhana kara ke jethI A bhavamAM temaja bhavAMvaramAM tAruM sAruM thAya. munirAjane e pramANe sudhArasa samAna upadeza sAMbhaLIne zraddhAne dhAraNa karato saMgata be , "he bhagavana! mane lAge che ke Apa mArI upara ekAMta vAtsalyavaMta cho parantu anArya ane pAmara-sukha evA mane e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 241. dharma karavAnuM saubhAgya zI rIte prApta thAya ? mATe gRhasthane ucita evA mAreyeAgya mane dhama ApA che pAmaranI vANI sAMbhaLI gurUmahArAja melyA ke:-- "tAre paMcaparameSImaMtranuM traNe sadhyAe dararAja smaraNa pharavuM, bhAjana avasare, zayanakAle pavitra thaine traNa, pAMca ke AThavAra dararAja smaraNa karavuM, e pramANe munirAja pa'caparameSThI namaskAramaMtra ApIne cAlyA gayA. saMgata paNa te divasathI paMcaparameSThInuM smaraNa karavA lAgyA. pratidivasa paMcaparameSThInuM smaraNa karatA ne niSpApra jIvana gujAratA te ghaNeAkAla jIvIne aMte vizuddha bhAvathI maraNa pAmIne parameSThI matranA prabhAvathI naMdIpura nagaranA padmAnana rAjAnI kumudinI priyAthakI putrapaNe utpanna thayA. svamAmAM ratnanA samUha jovAthI mAtApitAe kuMvaranuM nAma ratnazikha pADacu', kalAthI zAbhatA ratnazikha vRddhi pAmatA anukrame yauvanavayamAM AA. puNyathI AkarSAyelI lakSmInI mAphaka kumAranAguNAthI rajIta thayelI kAzalAdhipatinI kauzalyA nAme kanyA sva varA AvelI tene mATA ADhabarapUrvaka rAjakumAra paraNyA, e rAmALA sAthe kumAra anupama bhegAne bhAgavavA lAgyA. eka divase kumudinI lIe rAjAnA mastaka uparanA zrutakeza rAjAne batAvavAthI rAjAne vairAgya utpanna thayA.. ratnazikha kumArane pAtAnI pATe sthApana karI rAjA patnIsahita vanavAsI tApasa thayA. ratnazikha ane sAmata ane matrI vaDe zAbhatA mAyA pRthvI maMDalanA zAsaka thA rAjasabhAmAM kathAvArtA vinADhamAM potAnA samaya pasAra karatA hatA. sArI sArI kathA kahenArA paDitAne dAna 16 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ; www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mAnathI te satASa pramADatA hatA. eka divase kAI kathAkAre rAjasabhAmAM rAjAnI AgaLa vIrAMgada ane sumitranuM kathAnaka zarU karyuM. vijayapura nagaranA rAjA surAMgadhna guNavAna ane bhAgyazALI vIrAMgada nAme putra hatA. pradhAnaputra sumitra sAthe ene gADha mitratA thai ekadA udyAnamAM krIDA karatAM rAjakumAre sumitrane kahyuM, "mitra ! puNyanI parIkSA karavA mATe ApaNe dezAMtara jaie. aneka kautukathI bharelI pRthvIne joie. sajjana ane dunanI paNa parIkSA karIke. kAraNa ke dhana, kIrtti, yaza, vidyA, vijJAna ane purUSA e badhuM prAya: karIne paradezamAM ja purUSane prApta thAya che", rAjakumAra vIrAMgadanI vAta sAMbhaLI sumitra khelyA. mitra! tame kahyuM te barAbara che. parantu ApaNe paradeza jaie te eka zahera ke eka rAjAnI mulAkAta laI pAchA AvIye emAM caturAi zI ? paNa aneka nagara ane zaherA joiye, seMTA vijJAnavidyAnA abhyAsa karIye, ghaNA sajAonI sevA karIye, paradezamAM aneka sthAnakonA pharIne ApaNe anubhava karIye", tArI vAta teA ThIka che paNa mAtA pitAnA tyAga karI ApaNe zI rIte jai zakIye? jo chAnAmAnA-gupacupa jatA rahIye tA emane ghaNu' du:kha thAya ane rajA laIne jaIe teA javA na de rAjaputre paradeza javA mATenI muzkelI rajI karI. "tyAre ApaNe enA kaMika upAya karIye" sumitre kahyuM. te pachI keTalAka divasa pasAra thayA ne eka divase udyAnamAM ane mitrA AnaMda gASThi karatA hatA te daramiyAna zaraNa, zaraNa pAkAratA kAIka purUSa rAjakumAranA caraNane vaLagI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 243 - - paDaze. tenI pAchaLa pakaDavAne chuTelA rAjapurU kumAra pAse AvIne bolyA, "rAjakumAra ! ene choDI ghI, A duSTa cAre sudatta zreSThIne makAnamAM khAtara pADIne khuba dhana cAryuM che ne have rAjAe ene zuLI caDAvavAne hukama karyo che temAMthI chaTakI javAne te amArA hAthamAMthI nAzI tamAre zaraNe Avelo che, mATe amane svAdhina kare ane mahArAjanI AjJAno amala karavA gho." rAjapurUnI vANI sAMbhaLI vIrAMgada be je ke A cAra che tene Azaro ApI rAjAne bhaMga karavo vyAjabI nathI chatAM A mAre zaraNe Avela hevAthI ene have tamArAthI haNI zakAze nahi. pitAne kaho ke ene choDI mUke rAjapurUe rAjakumArane nizcaya jANIne rAjA AgaLa jaI e vAta nivedita karI, AjJA bhaMga thavAthI gusse thayelA rAjAe rAjakumArane dezanikAla karyo kumAra potAnA mitranI sAthe khuzI thayo chato paradeza cAle ga, videza jatAM mArgamAM rAjakumArane puNyadayane sacavanArA aneka sArA zukana thayA be mi. zramaNasturago rAjA, mayuraH kuMjaro vRSaH / prasthAne vA praveze vA, sarvasiddhipradAyakaH // 1 // bhAvArtha-sAdhu, azva, rAjA, mayura, hAthI ane baLada paradeza gamana karanAra musApharane nagaramAMthI nikachatAM ke anya nagaramAM praveza karatAM je sAmA maLe te zukana lenAranA manovAMchita saphaLa thAya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara kanyA, gAya, zaMkha, bherI, dahI, phUla, phula, prajnmalatAM agni, azva, rAjA, hAthI, jala bharelA ghaDA, dhvajA, rAdhArI purUSa, rAMdheluM-pakAvelu anna, vaizyA, saubhAgyavatI strI Adika jo sAmA maLe teA paradeza gamana karanAra vyaktinuM maMgala thAya che. 244 zubhazakane nikaLelA vIrAMgada ane tenA mitra paradeza gamana karatAM anukrame ghaNI pRthvI ullaghana karI gayA.. zubha zakune nikaLelA hovAthI temanA manamAM jo ke utsAha hatA chatAM parizramathI kaDhALelA heAvAthI bhaya kara aDhImAM eka moTA ghaTAdAra vRkSanI chAyAmAM ArAma levAne banne jaNA beThA. rAtrI paNa tyAMja pasAra karavAnA temaNe vicAra karyAM. nizA samaye rAjakumAra vIrAMgaDha pazcimathI kaTALatA niAvaza thayA ne pradhAna putra sumitra tenI rakSA karatA jAgrata rahyo. e ghaTAdAra vaDalAnA vRkSamAM nivAsa karIne rahelA bhApuraprabha nAmanA yakSa (deva) A banne musApharanAM svarUpa ane saubhAgyathI AkarSAi prasanna thayA. avadhijJAnathI temanuM vRttAMta jANIne sumitra AgaLa pragaTa thaine melyA. he vatsa ! tame banne mArA mATA atithi che, teA hA ke tamArA bannenuM huM zuM Atithya karU ?" prasanna thayelA devatAne pratyakSa-peAtAnI samakSa pragaTa thayelA joi khuzI thatA sumitra eklyA. deva! du:khe karIne thai zake evuM tamArU dana mane thayu tethI huM mAnuM chuM ke mArA sarve manArathA sarkala thayA, kAraNake mAyA bhAgyathIja kAi viralAne devadarzana thAya che." sajjana purUSAmAM yAcanA sivAya sarve gu. heya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 245 che. sajjana purUSo anya dukhI chane uddhAra kare che paNa pote keinI paNa prArthanA karatA nathI, chatAMya devadarzana amegha hoya che, vRthA jatuM nathI, A be maNiratna tane ApuM chuM, A nIlamaNi traNa upavAsane aMte rAjyane Ape che, tyAre A raktamaNi " ThThI maMtrathI jApa karavAvaDe manavAMchita pUre che. pahelA rAjakumArane yogya che tyAre bIjo tAre yogya che. devatAnI vANI sAMbhaLI deve ApelA be maNine grahaNa kara sumitra khuzI thate ciMtavavA lAge, "pUrvepAjIta puNya manuSyane jAgrata thayuM chatu vanamAM ke game tyAM sahAya kare che chaDIdAranI mAphaka te mANasanI AgaLa ne AgaLaja cAle che. A kumArane dhanya che ke jene upakAra karavA mATe devatAo paNa pragaTa thAya che. teNe devatAnI paNa stuti karI. I ane ratna ApIne yakSa adazya thaI gaye, rAjakumAra paNa yathA samaye jAgrata thayo, prAta:kALe teo ane tyAMthI AgaLa cAlyA ne traNa divasa sudhI sumi rAjakumArane phala vagerene niSedha karIne apavAsa karAvyA ane kaI khAvA dIdhuM nahi, traNa upavAsa pachI sumitra ane rAjakumAra mahAsAlapura nagaranA udyAnamAM AvyA, tyAM peluM nIlaratna batAvIne rAjakumArane kahyuM, "he mitra! A ratnanI tame pUjA kare, ke jenA prabhAvathI tame mahArAjA thaze." ratnane joI vismita thayele rAjakumAra be he mitra! tane A kayAMthI prApta thayuM ?" - kumAra! tamArA bhAgyathI mane e prApta thayela che. ene itihAsa tamane rAjya malyA pachI kahIza pradhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 pRthvocaMdra ane guNasAgara putranI vANI sAMbhaLI rAjakumAre e nIlaratnanI pUjA karI, "A rananA prabhAvathI zI rIte rAjya prApti thaze?" ItyAdika ciMtavana karatA te Amra vRkSanI nIce beThe * pitAnA mitrane tyAM cheDI najIka latAkuMjamAM jaine sumitre puSpAdikathI pitAnA rakta ratnanI pUjA karIne snAna mATe vilepanAdika sAmagrInI yAcanA karI, tarataja NinA prabhAvathI divya aMgamardana karanArAoe pragaTa thaI telavaDe mardana karI banene snAna karAvyuM, divya strIee pragaTa thaIne te bannene managamatAM bhojana karAvyAM pachI divya tAMbula grahaNa karyA, ne maNinA prabhAvathI divya zRMgAra dhAraNa karI teo svastha thayA, te pachI aMgamardana karanArA ane divya strIo badhu adazya thaI gayuM, - have mahAzAla nagarane rAjA apUtra maraNa pAmelA hovAthI maMtrIe rAjya vyavasthA mATe vicAramAM paDayA, chevaTe paMca divyanA nirNaya para AvI temaNe paMca divya kayA, te anukrame udyAnamAM vIrAMgada kumAra pAse AvyAM, kumArane joI garjanA karatA gajarAje potAnI sUMDhamAM rahelA kalazavaDe kumArane abhiSeka karI potAnA ska kumArane besADyo. cAmara ane chatra kumAranI AjubAju zobhI rahyAM, e paMca divyanI pAchaLa rahelA maMtrI Adi rAja purUSoe jayajaya zabda pokAryA, nagaramAM praveza karavA mATe maMtrIoe namaskAra karIne kumArane prArthanA karI. e prasaMgane lAbha laI maMtrIputra sumitra potAnA mitrane rAjya prApta thayuM jANuM tyAMthI khasI gaye guptapaNe e ja nagaramAM rahIne mitranA sukhane jatAM svataMtrapaNe ja karavAne teNe vicAra karyo, ane e garabaDamAMthI nagara tarapha sarakI gaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMdha ra47 sumitrane nahi levAthI vIrAMgaDha rAjAe maMtrIone kahyuM "paNa mArA mitra mArI pAse hatA te atyAre kyAM chaTakI gayA ! maMtrI! tenI jaladI zAdha karAvA maMtrInA mAlelA sarve subhaTAe nagaramAM ane bahAra tapAsa karI paNa kyAMya na malavAthI pAchA AvI nirAzAjanaka samAcAra kahI saMbhaLAvyA. mitranA viyAgathI vyagnacittavALA rAjAe ma'trIonA AgrahathI mahesavapUrvaka nagaramAM praveza karyA, ane ma`trIAe tenA rAjyAbhiSeka karyAM. te sAthe ATha rAjakanyAene paNa paraNAvI. devAMganA samAna e rUpavatI lalanAo sAthe krIDA karatA vIrAMgaDha sukhamAM kAla nimana karatA hatA. akha'Da zAsanathI uttama rAjAnI mAphaka rAjyane pAlavA chatAM e sukhamAM paNa mitraviyAgarUpa kaTaka rAjAnA hRdayamAM aniza khaTakyA karatA hatA. mahAzAla nagaramAM mAjathI krIDA karatA sumitrane eka divasa naravairiNI ratisenA nAmanI vezyAe jocA. sneha rUpI mIThI najarathI. vAraMvAra tene jovAthI putrInI mamatA jANIne tenI vRddhamAtAe sumitrane pAtAnI pAse eTalAnyA. saumya AkRtivALA jANI teNIe paNa tenA satkAra karyAM. ratisenAnA snehapAzamAM adhAyela sumitra paNa peAtAnA samaya tyAM ja sukhamAM nimana karatA. enI dravya IcchAne pelA maNinA prabhAvathI pUravA lAgyA. kavacit guNavAna purUSo paNa nArInA kaTAkSa mANe vIMdhAyA chatA pApa mArge cAlyA jAya che. gaNikAmAM sAcA prema hotA nathI. jyAM lagI paisA hoya che tyAM sudhI ja e saMbaMdha rAkhe che. paNa guNavAnanA guNAnI ane kadara nathI. mAkhI che te du dhamaya evI viSTA upara ja ese Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pRthvIcaMdra ane guNasAgara che, caMdana upara nahi dhananI arthI evI vezyA caMDAlane paNa icche che. are keThIyA sAthe paNa je dravya lAbha thato heya to rame. vezyAnI nItine jANavA chatAM paNa sumitre keTalAka samaya ratisenAnA sahavAsamAM pasAra karyo. maNinA prabhAvathI bhUSaNa, alaMkAra vagerethI eNe kuTinInI mahA IcchAne paNa pUrNa karI. vAraMvAra e pramANe kudinInI dhanecchA pUrNa thavAthI e duSTa kuTinI vicAramAM paDI, "ahe ciMtAmaNi ratna vagara ATaluM badhuM dhana keNa ApI zake? kaI paNa upAyathI enI pAse maNi mAre paDAvI levo joIe. e pramANe duSTa kudinI anukuLa samayanI rAha jovA lAgI. - anyadA pitAnAM vastra dUra mukIne sumitra snAna karavAne beTho. te samayane lAbha laI pelI kuTinIe enAM vaDyo tapAsavA mAMDayAM, to eka vaane cheDe maNi bAMdhelo te A duSTAe chADI laI saMtADI dIdho. " kukinIe dhananI mAgaNI karavAthI sumitre ekAMtamAM jaI pelA maNinI pUjA karavA mATe tapAsa karI paNa te nahi malavAthI khinna cittavALA teNe gharanA mANasanI jaDatI levA mAMDI, tenI AvI ceSTA joI gusse thayelI pelI kaThinI sumitrane dhamakAvatI bolI. "are ! tArI pAse dhana na hoya to saryuM, amArA upara khoTA ALa nA muka e kadinInI kuTilatAthI sumitre vicAryuM. "nakkI A phijhAe ja mAre maNi harI laI taskaravidyA calAvI che. have zuM thAya? zuM rAjAnI AgaLa pharIyAda karuM? ahIMyA have A duSTA mane rahevA deze paNa nahi. mATe atyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha te ahIMthI javAmAM ja sAra che. ema vicArI te ratisenAnA makAnamAMthI nikaLI gayo. rAjAne phariyAda karavA jatAM manamAM vicAra thayo ke AvI namAlI vAta rAjAne kahevA karatAM hAlamAM paradeza javuM eja ThIka che, ema ciMtavI dezAvara cAlyA gaye are jagatamAM ajJAnane dhikkAra thAo, tenI IcchA mujaba dravya ApavA chatAM e lobhI strIe mane chetarIne maNi laI lIdho paNa enI pUjA vidhinI ene khabara na hovAthI ene kAMI lAbha thaze nahi. eka patharanA TukaDA karatAM ene koI adhika lAbha thaze nahi. have zuM upAya karuM ke jethI e duSTAne kaMika camatkAra batAvI mAre maNi hAtha karuM?) ItyAdika vicAra karato te anukrame kaI nya nagaramAM AvyuM. bahu udhAnavALA ane ramaNIya evA te nagarane joI Azcarya pAmelo sumitra nagaramAM praveza karatA rAjamaMdira tarapha cAle, manuSya rahita evA rAjamaMdiranI samI bhUmikAe manamAM Azcarya pAmate te upara caDI gayo, sAtamI bhUmie cAre tarapha najara karatAM te sumitrane sAMkaLathI baMdhAcila be hastinI devAmAM AvI. emanAM aMga mAthI vilepana karelAM hatAM, kapuranI sugaMdhathI emanAM mastaka suvAsita hatAM. ne emanI grIvAe puSpanI mALA hatI evI be kariNi yugalane joI "A zuM ? ema ciMtavatAM vaLI cAre tarapha jovA lAgyA, sAme gekhamAM eNe zvata ane kRSNa jana yukta be dAbaDIo joI, aMjana mATe saLI paNa tyAM paDelI hevAthI ene kaMIka bheda jaNAya e karabhI yugalanI AMkha jevA zubha aMjanayukata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jaNAyAthI eNe dhAryuM ke sapheda aMjananA prayoga vaDe A ane strIone karabhI karelI che. te kRSNa aMjanathI emane mULa svarUpe pragaTa thatuM haze, ema vicArI tarata ja eNe pelI saLI vaDe kRSNa aMjana emanI AMkhamAM AryuM. tarata ja te banne suMdara manuSya strIo banI gaI sumitra emane manuSya svarUpamAM joI navAI pAmate ne temanI kuzaLatA pUchato badhI hakIkta pUchavA lAgyA, A badhuM che zuM? tame keNa cho ? ne A badhuM zI rIte banyuM? sumitranA javAbamAM eka strI bolI, "he suMdara! gaMgAnadInI uttara dizAe bhadraka nAme zahera AveluM che, tyAM gaMgAditya nAme zreSTi raheto hato. tene sudhArA nAme patnI thakI ATha putro upara be putrIo avatarI, enuM nAma jayA ane bIjInuM nAma vijayA, e banne bahene jyAre yauvana vayamAM AvI, te samaye gaMgAnA taTa upara eka zarmaka nAme parivrAjaka raheto hate ziyAvAna ane zauca dharmamAM tatpara, belavAmAM hAjara javAbI, vaidaka ane nimittane jANanAra, bAhyathI udAra ane suMdara AcAravA chatAM aMtaramAM pUra pari NAmI e parivrAjakane eka divase pAraNAne mATe mArA pitAe AmaMtraNa ApyuM. parivrAjakane satkAra karI bahu mAnathI tene jamavA esADa, pitAnI AjJAthI ame bane tenI bane bAjue besIne pavana nAkhavA lAgyA, manahara evAM pakavAnna, zAka, dAlAdika bhojana chatAM amArA rUpamAM Azaka thayelo te vAraMvAra amane jete ne ni:zvAsa mUkto kaMIka ciMtavavA lAgyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 251 saMsAramAM manuSyajanma dhAraNa karI ja5 ja che ke tapa kare, dhyAna karo ke indriyanuM damana karo, paNa raMbhA samAna - A manohara bALAo sAthe je bhAga na jogavyA te badhuM vyartha A saMsAramAM sAraMgalocanA e eka ja mAtra sArabhUta che. e sAraMga lenAthI keNa kSobha nathI pAyuM ? devAMganAothI brahmA, gaMgA ane gaurI thakI mahAdeva temaja pAMganA thakI goviMda, to pachI mArA je AvI suMdara suMdarIone je calAyamAna thAya emAM navAI paNa zI?) suMdara bhejanano tyAga karIne vyagra cittavALA parivrAjakane mArA pitAe pUchayuM, "Apa zuM tatva ciM-. namAM paDI gayA, bhejana ThaMDu paDI jaze te pachI emAM majhA nahI Ave. vAraMvAra preraNA karavA chatAM e parivrAjaka bhejana karavAmAM maMda AdaravALe thaI gaye "du:khathI dadha thayelAne suMdara bhejanathI paNa zuM ? ema kahe e durbuddhi hAtha dhoIne uThI gayo. tene ekAMtamAM zreSThIe pUchayuM. "he tapasvI ! tamAre zuM du:kha che ?" zreNInI vANI sAMbhaLIne tApasa bolyo "saMsAranI mehamAyAne tyAga kare che evA amAre tamArA jevA saMga du:khadAyI che chatAM ekAMta bhakta evA tamArA jevA sajajana jananuM du:kha jevAne huM zaktimAna nathI, paNa e vAta hAlamAM tamane kahIza nahi." ema kahIne parivrAjaka pitAnA maThamAM cAlyo gaye, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karabhI yugalanI kathA - parivrAjakanA vacanathI zaMkAzIla thayelo zreSThI paNa dhIraja chADIne parivrAjakanI pUke deDa, ekAtamAM e parivrAjakane namI hAtha joDI enI stuti karate bolyo kRpA karIne Apa kahe, mAruM ahita je dekhAtuM hoya te spaSTatAthI kahe ?" "kaMI kahevAya tema nathI, eka tarapha vyAdha ane bIjI tarapha nadI nA nyAye AvI bAbatamAM mArA jevA uttama sAdhuoe paDavuM joIe nahi. tapasvInI vANIthI adhika zaMkAzIla thayelA teNe pUchayuM, "Apa jarUra mane kahe. Apa jevA mahAna purUSane bhakta hovA chatAM huM du:khI thAuM e zuM tamane ISTa che ?, "ekAMte mAre viSe bhaktivALA tane mAre kahevuM joIe, je sAMbhaLa, tArI kulakSaNavALI putrIe tArA kuLane kSaya karanArI che. e jANIne sarasa ane suMdara bhojanamAM paNa mAruM mana lAgyuM nahi tArI vAraMvAra preraNA chatAM huM bhejanane svAda paNa laI zako nahi. aphasosa 9 tyAre ene upAya ? AturatAthI zeThe pUchayuM, ene upAya to banI zake-zAMti paNa thaI zake paNa te tArAthI banI zake tema nathI. parivrAjake ene DAmADoLa banAvI dIdho, kuLanI zAMti mATe kaThINakArya paNa huM karIza Apa zAMtithI kahe.* Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 253 potAnuM kalyANa IcchanAre kulakSaNavaMta vastuo game tevI priya hoya to paNa tene tyAga kara jAIe, tArI putrIone vastrAbhUSaNathI sajaja karI peTImAM pUrIne gaMgAnA pravAhamAM vahetI muka, ke jethI tArA kuLanuM kuzaLa thAya, tApasanAM vacana svIkArI zreSThi pitAne makAne Avyo. eka divase amane bannene vastrAbhUSaNathI sajaja karI peTImAM pUrIne gaMgAnA pravAhamAM tApasanA kahevA pramANe te peTI vahetI-taratI mukI dIdhI, ne ghera jaine amAre zeka kArya karyuM A vAta jANI khuzI thayela parivrAjaka potAnA maThamAM AvI pitAnA ziSyone kahevA lAgyo, "are ziSyo! mArI bhaktithI prasanna thaIne gaMgA devIe himAlayathI mArI maMtranI siddhi mATe pUjepakaraNathI bharelI eka peTI gaMgAnA pravAhamAM taratI mUkI che. te Aje AvI poMcaze. mATe tame zidhrapaNe jaine grahaNa kare ne tene ughADyA vagara mArI pAse lAve, jo ughADaze te maMtramAM vigha thaze." parivrAjakanI vAtathI vismaya pAmelAM ziSyo maThathI dUra be gAu pramANa bhUmie cAlyA gayA gaMgAnA kAMThe AvelI e tIrthabhUmie jaine gaMgAmAM peTIne zedhatA Amatema pharavA lAgyA, daramiyAna vacamAM eka ghaTanA banI gaI. te bhadraka zaherane subhama nAme rAjA nAvamAM besIne gagA nadInI sahela karI rahyo hate teNe akasmAta A maMjuSAne jevAthI pitAnA mANaso mAraphate grahaNa karAvI nadIne kAMThe rahelA potAnA mahelamAM maMgAvI ne turataja uDAvI to adabhUta svarUpavALI amane joIne te meha pAmI gayo. pitAnA maMtrIne kahevA lAgyA, "are maMtrI! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 pRthvIcaMdra ane guNasAgara A Azcarya tA jo ?' te amArA rUpanI tArIpha karavA lAgI gayA. rAjAnI AvI vyAkuLatA chatAM du:khanI mArI ame kAMI kheAlI zakI nahi, paNa rAjAnA manAbhAva jANIne maMtrI elyA. svAmI! AvI zrRMgArathI zaNagArelI kanyAo kAraNa vagara kAI tyAga kare nahi, kAie peAtAnA svAnI siddhine mATe ga`gAmAM A banne bALAne vahetI mUkI haze, mATe A kanyAone grahaNa karI bIjI e strIone maLuSAmAM pUrI vahetI mukI dyo. " "are gaMgAne vaLI strIonuM zuM kAma? e vAnarIAne pUrI peTI vahetI sukI ghote eTale patyu" vacamAM eka jaNa AlyA. rAjAne A vicAra pasa' paDavAthI jaMgalamAMthI e vAnarIo maMgAvI maMjISAmAM sthApana karI peTI hatI tema baMdha karIne gaMgAmAM pAchI taratI mUkI dIdhI. keTalAka samayabAda maMjISA gagAnA pravAhamAM taratI AvatI e ziSyAe jovAthI gurUnI vANInI prazaMsA karatA temaNe e maMjISAne grahaNa karI. gurU pAse lAvI gurUne arpaNa karI. gurUe eka gupta eraDAmAM te peDhI mUkAvI, AjanA divasane dhanya mAnatA te parivrAjaka sU asta thayA pachI pAtAnA ziSyAne kahevA lAgyA. huM ziSyA ! tame badhA Aje mAnA dvArane tALu mArIne dUra rAtrI vyatIta karajo. kAInI brUma sAMbhaLeA te paNa tame maTha pAse AvazeA nahi, mAro maMtra siddha thayA pachI huM tamane melAvIza," ziSyA paNa gurUnuM vacana aMgIkAra karI mAne tALuM lagAvI mAthI dUra thayA. pelA parivrAjaka manamAM rAmAMca anubhavatA peTI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha samIpe AvIne be, "he bhadra! gaMgAdevIe prasanna thaIne tamArA banneno vara thavAnuM mane varadAna ApyuM che. to deva jevA mArI yAcanAne bhaMga tamAre na karavo, huM AjathI tamAre kiMkara chuM." evA maMtrane bhaNatAMpeTI ughADIne parivrAjake peTImAM pitAne hAtha nAMkhyo teTalAmAM te capaLa svabhAvavALI ane peTImAM purAI rahevAthI krodhAyamAna thayelI, temaja bhUkha ane tarasathI vyAkuLa thayelI e vAnarIoe ene valurI nAkhyo, vAnarIonA trAsathI bUme bUma pADato parivrAjaka dhamapachADA karavA lAgyuM. "are ziSyo! de ! doDe! A duSTa vAnarIoe mane phADI khAdhA-mArI nAkhyo." e pramANe vilApa karate te mUcchita thaIne bhUmi para paDI gaye tenI bhUme sAMbhULavA chatAM tenA ziSyomAMthI koI tenI pAse AvyuM nahi, e bhUmi para paDelA parivrAjakanA zarIrane cuMthatI tenA hADa mAMsanuM bhakSaNa karatI ne rUdhIranuM pAna karatI vAnarIothI rAtrInA cAre prahara vidIrNa thatA parivA"jaka maraNa pAmIne ajJAna tapathI ajJAnathI bharelA rAkSasa thayo. vAnarIo paNa tyAMthI lAga malatAM nAzI gaI, prAta:kALe ziSyo gurUne maraNa pAmelA jANI temanI uttara kiyA karatA zoka karavA lAgyA, rAkSasa thayelA parivrAjake vilaMgaNAnathI abhUma rAjAne A badho vyatikara jANuM tarataja subUma rAjAne mArI nAkhe, enA julamathI nagaranA leke nAzI gayA, paNa parabhavanA premathI ame bannene te mIThI najare jete te jyAre bahAra jAya che tyAre veta aMjanathI karIe banAve che ane Ave che tyAre kRSNajanathI Ape pragaTa kare che, The Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. pRthvIcaMdra ane guNasAgara A amArI kathA che. A rAkSasanA paMjAmAM Aja keTalAya samayathI A kedakhAnAmAM paDelAM ame herAna thai rahyAM chIe, to he sajajana ! A yamanA baMdhusamAna pANInA paMjAmAMthI amane mukta kara" e bALAe e pramANe pitAnI vAta pUrI karI, temanI vAta sAMbhaLI dayAthI kemala hRdayavALo sumitra che . te rAkSasa kayAre gaya che ne kyAre Avaze ? te rAkSasa, rAkSasadvIpamAM jAya che te be traNa divase Ave che. ahIMyAM enI marajI paDe tyAM sudhI aThavADIyuM, pakhavADIyuM rahe che ne pachI pAcho cAlo jAya che. paraMtu Aja rAtre te jarUra Avaze. mATe he suMdara! AjanI rAta tame bhoMyarAmAM raho, prabhAte tenA javA pachI ApaNane jema gya lAgaze tema karazuM." sumitrane e vicAra yogya lAgavAthI te nIce utarI bhUmigRhamAM chupAI gaye, te pahelAM vetAMjanathI te bane bALAone karabhIrUpe karI hatI tevI vyavasthA karI dIdhI. ** saMdhyA samaye rAkSasa AvI pahoMce te banne karalI yugalane mULa svarUpa dhAraNa karAvato be , "chI! chI! manuSya gaMdha ahIM kyAMthI? "ahIM manuSya kayAMthI? ame banne ja mAtra manuSya to chIe. sivAya kaI nahi, te mane sIe rAkSasane vizvAsa pamADatI belI. - temanA vacanathI vizvAsa pAmelo rAkSasa rAtrI vya rIta karIne prAta:kALe javAnI taiyArI karavA lAgyo. potAne karabhI banAve te pahelAM e banne bALAo bolI, ame ekalI ahIM bhaya pAmIe chIe mATe tamAre varANI AvavuM." rAkSasa emanuM vacana sAMbhaLI-aMgIkAra karI karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha 257 karIne cAlyA gayA. tene gayelA jANI - sumitra zighrapaNe bhUmigRhathI upara AvI e banne karabhI yugalane kRSNAMjanathI mULasvarUpe pragaTa karI. e banne mahA rUpavAna kanyAone jhaTa nIce utArI teNe bannene karabhI banAvI dIdhI, ekanI upara ratna vagere jhaverAta lAdyuM ane bIjI upara pAte kheDA, pelI khanne ajananI DabI temaja saLIo sAthe laine zIvratAthI mahAzAlapura nagara tarapha cAlyA. tene mahAzAlapura tarapha jatAM mArgomAM eka siddha purUSa maLyA, e trasiddha purUSane pAtAnI sarve hakIktathI mAhItagAra karyA. siddha purUSe enI bhInA sAMbhaLI sumitrane AzvAsana ApyuM, pachavADe rAkSasa krodhathI dhamadhamatA ne pRthvIne kA vatA tyAM AvI paheAA, e bhayakara rAkSasane joi sumitra tA nAsI gayA paNa pelA siddha purUSe maMtra vidyAthI e baLavAna rAkSasane thaMbhAvI dIdhA. maMtranI apUrva zaktithI rAkSasanA mada gaLI gaye, maMtrasiddha purUSane namaskAra karatA khelyA. huM mahuA bhAga! mane mukta kara. maLavAna evA amArAthI paNa maMtrazakti adhika baLavAna che te meM Ajeja jANyu !" A sumitra sAthenA vairanA tyAga kara!" e siddha purUSe rAkSasane hAkATatAM kahyuM, tame kahezeA tema karIza, paNa A mArI e priyAe baMne pAchI apAve.. " rAkSase kahyuM, ,, are adhama! A parastrI tAre zu' kAmanI che? pUrve paNa e strIonA lAbhathI tuM akALa maraNa pAmI palitarAkSasa thayA che mATe have tA edha pAmI temanA tyAga 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kara siddha purUSanA vacanathI bedha pAmelA rAkSase tenuM vacana aMgIkAra karyuM, pachI to sumitrane khamAvI banne strIo ane dalita tene arpaNa karI pitAne sthAnake cAlyo gayo. sumitra paNa siddha purUSane upakAra mAnato ne enA guNene yAda karatAM mahAzAlapuranagaramAM Avyo tyAM bhADe makAna rAkhI banne priyAo sAthe sukha bhegavate AnaMdamAM kAla nirgamana karavA lAge melApa, mahAzAlapuramAM vRddha akAe maNinI corI karyA pachI gupacupa samayavartIne sumitra te nikaLI gaye, sumitranA jatA rahevAnI khabarathI akkA te rAjI thaI gaI hatI. "ThIka thayuM te TADhA pANIe khasa gaI." sumitranA javAthI ratisenA to du:khI du:khI thaI gaI, teNIe te khAnapAna tajI dIdhAM, snAna karavuM, vasAlaMkAra dhAraNa karavA e paNa choDI dIdhuM. sumitra upara eka prItivALI ratisenAne traNa upavAsa thayA, eka sumitranoja jApa karatI ne tenAmAMja eka bhaktivALI ratisenAnuM mana kayAMya ramatuM nahi, ratisenAnI A sthiti joI enI mAtA kuTinI gabharANI hAya! Ama te putrI marI jaze zuM ?" manamAM valopAta karatI ratisenA pAse AvIne belI. "are putrI! tane thayuM che zuM ? A nagaramAM aneka dhanavAna ane rUpavAna navajavAne eka ekathI adhika che. tArUM rasabharyuM mana keInIya sAthe nathI ramatuM zuM ? mana gamatAM bhajana kara, ApaNe te eka dhanane ja varIye manuSyane nahi." kuTinIe ratisenAne samajAvavA mAMDI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavana nehasaMbaMdha 259 - kukinInAM vacana sAMbhaLIne sumitramAM eka niSThAvALI ratisenA belI. "aneka nadIonA saMgame karIne paNa samudra tRpti pAmato nathI, agni jema jema kASTane grahaNa kare che tema tema tenI bhUkha vRddhi pAme che. temaNe pApiNI! mArA svAmIe tane dhanathI mAlAmAla karavA chatAMya tAruM peTa bharAyuM nahi, paNa yAda rAkhaje agni mArA zarIrano bhale sparza kare kiMtu sumitrane choDIne bIje suMdaramAM suMdara gaNAte nara paNa mArA zarIrane nahi spazI zake! ratisenAne aneka rIte samajAvavA chatAM ene nizcaya aDaga jANIne kadinIe Akhare namatuM mUkIne sumitrane zodhI kADhavAnuM kabula karI pAraNuM karAvyuM. tyArathI akkI nagaranA cAre khuNe zeAdha karatI bhamavA lAgI, paNa sumitranI bhALa kAMI maLI zakI nahi, keTalAka samaya pasAra thaI gayo tyAre eka divase kuTinI bajAramAMthI jatI hatI te samIpe rathanI aMdara vastrAlaMkArathI susajaja beThelA sumitrane joI tenI pAse doDI AvI, he suMdara! he mahAbhAga! tuM Ama ekAkI amane kahyA vagara jato rahyo te sAruM karyuM nahi, mArI nirdoSa putrI tArA virahathI dukhane anubhava karatI maravA paDelI che te tuM tyAM AvIne mArI putrIne jIvitadAna Apa, are! evuM keI sthAna nathI ke jyAM ame tArI dha na karI hoya, chatAM bahArathI manahara paNa aMdarathI kaThora hRdayavALA teM amane nirdoSane tajI dIdhAM e kAMi sAruM karyuM kahevAya nahi." mAyA kapaTa bharelAM kuTinInAM vacana sAMbhaLI enA pahAvabhAva joI sumitra vicAramAM paDyo, "aho! hajI kA va varahathI mArI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 pRthvIcaMdra ane guNasAgara paNa e potAnI mAyA cheDatI nathI. potAnA pApane chupAvI pharIne paNa mane kaI AzAe ThagavA AvI haze ? paNa mAyAthI grahaNa kareluM mAruM ciMtAmaNi huM paNa mAyAvaDe karIne grahaNa karuM to ja khare e te " prati zAThayaM kuryAt" manamAM vicAra karI sumitra madhura bhASAe bolyo, are ! tame mane maLyAM te sAruM thayuM. hajI to gaIkAleja A nagaramAM Avelo chuM, paNa kAryanI vyagratAthI tamane maLavA avAyuM nathI te mApha karajo, dUradezathI huM puSkaLa dhana kamAI lAvelo tenI vyavasthA karIne banatA lagI sAMjanA AvIza, are dUra hovA chatAM eka paNa divasa tamane huM bhUlyA nathI, divase zuM ke rAtre zuM khAtAM ke pItAM paNa tamAruM smaraNa haiyAmAMthI dUra thatuM hoya to mane tamArA sama che ." * sumitranI madhura vANI sAMbhaLIne te akAe vicAryuM A mArA pApane jANato nathI tethI bhale e Ave enuM dhana vAtavAtamAM na paDAvuM to mAruM nAma akA nahi, paNa peluM ratna te huM ene ApIzaja nahi," ema vicAratI sumitrane AmaMtraNa ApI te kadinI cAlI gaI. ratisenAne paNa e harSanA samAcArathI khuzI karI ne sAyaMkALe sumitra taiyAra thaIne pelI zvetAMjananI habI grahaNa karIne ratisenAnA makAna tarapha cAlyo. ratisenA pAse AvIne ADI avaLI vAtethI teNIne khuzI karI, "jo priyA! tane kAMIka Azcarya batAvuM ! e Azcarya jevAne Atura thayelI rati senAnI AMkhamAM peluM vetajananuM aMjana karI karabhI (hAthiNI) banAvIne pitAne makAne cAlyo gayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 263 . prAta:kALe kudinIe potAnI putrIne badale hAthiNI jevAthI chAtI kuTatI mAthAM pachADavA lAgI, enA pikArathI ADozI pADozI bhegAM thaI gayAM. emanA pUchavAthI akA bolI. "A duSTA rAkSasIrUpa karabhI mArI putrIne khAI gaI, huM zuM karU? kyAM jAu?" are! tArI putrI sAthe hAlamAM keNa rahetuM hatuM? eka jaNe pUchyuM. "keIka paradezI, jenuM nAma, ghama huM kaI jANatI nathI. akkA bolI, - kuTinIne javAbamAM loke bolyA "nakI tArI putrIne kaMika aparAdhathI e paradezIe ja teNIne karabhI karelI jaNAya che to jhaTa rAjasabhAmAM pokAra pADa, nahitara e paradezI nAsI jaze." - lekanI salAhathI kukinIe vIrAMgada rAjAnI sabhAmAM phariyAda karI potAnI hakIkata kahI saMbhaLAvI. kudinInI A rasabharI kathA sAMbhaLI rAjA sahita rAjasabhA hAsya cakita banI. rAjA vicAramAM paDe. "AvI zakti dharAvanAra purUSa keNa haze! rakhene mAre mitra te na hoya! rAjAe rAjapurUSane hukama karyo, "A akA DozInI sAthe ApaNuM nagaramAM e purUSanI tapAsa kare. A DazI je purUSane batAve tene AdaramAna sahita rAjasabhAmAM hAjara kare rAjAnI AjJAthI rAjapurUSe nagaramAM bhamatA bhamatA jyAM sumitra raheto hato tyAM AvI pahoMcyA. kudinInA - atAvavAthI e purUSane samajAvIne rAjapurUe rAjasaMbhAmAM teDI lAvI rAjAnI samakSa raju karyo, rAjapurUSa sAthe dUrathI AvatA sumitrane oLakhIne rAjA ekadama siMhAsanathI uThIne e purUSane bheTI paDayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 pRthvIcaMdra ane guNasAgara he dharAja ! kuzaLa tA aa te ?" rAjA sumitrane bheTI hasIne ANyA. e hAtha joDI namaskAra karatA sumitra eklyA "devanI kRpAvaDe," mitra! A DeAzInI putrIne te karabhI zA mATe anAvI tenuM kAraNa mane vistArathI kahe," rAjAnA pUvAthI sumitra mRdu hAsya karatA khelyA. "mahArAja ! jagalamAM vanavRkSanAM pAMdaDAM te sukhethI care, te A DAzIne gAmAMtare javuM hoya te tenA upara besIne jai zake, enA bhAjananAya ane kharca nahi, tethI meM ane karabhI manAvI che. deva !" tenAM hAsyajanaka vacana sAMbhaLI dhamadhamI rahelI kurdinI kheAlI, "he dhRtta ! he jAdugara ! rAjasabhAmAM rAjAnI AgaLa tA . sAcu bela jarI, tArU` DahApaNa teA joyu, prathama mArI putrIne sajja kara, pachI tArA DahApaNanI vAta kara." rAzInI vAta sAMbhaLI sumitra eklyA. utAvaLI na cA, jarA dhIrI thA dhIrI, meDhA peTavAlIrAsabhI (gadheDI) manAvIne tane leAkeAnI viSTA carAvuM tyAreja mArU DahApaNa te tane jaNAze, samajI? hajI DAhI thaine mArA maNi pAche. Apa" sumitranI vAta sAMbhaLI rAjA bAlyA kayA maNi ?" svAmI! jenA prabhAvathI ApaNe jagalamAM mana bhAvatAM bhAjana karatA hatA. gharanI mAphaka rahetA hatA. e maNi ANe cArI lIdheA che deva !" sumitranI vAta sAMbhaLI AMkha lAlacALa karatA rAjA rAzIne DAratA gore duSTA! A vAta kharI che ? sAcu* meAlaje nahItara tArI khAnA kharAmI thai jaze." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tisenAne na sumirara mItivALI mAtAnA ekavIza bhavane nehasaMbaMdha rAjAnA roSathI bhayathI dhrujatI kuTinI sumitranA pagamAM namaskAra karatI bolI. "mane mApha kara, tAre maNi grahaNa karIne paNa mane rAjAnA bhayamAMthI mukta kara." sumitre rAjAne samajAvavAthI rAjAe ene bhaya mukta karI, DosIe maNi lAvIne sumitrane svAdhIna karyo, sumitre ratisenAne sajaja karI, ratisenA potAnI mAtAnA svarUpane jANa sumitramAM gADha prItivALI thayelI hovAthI akAe ratisenA sumitrane ApI. rAjAnA AdezathI ratisenAne meLavI sumitra AnaMda pAme. rAjAe sumitrane pitAnA mahelanI bAjue manahara ane gagana cuMbita raMgamahela nivAsa mATe Apo. traNe priyA sAthe moja kara sumitra rAjAnA prasAdathI mitramAMthI maMtrI thayA, eka divase rAjA sumitrane kahevA lAgyA, "he mitra! tane maNino lAbha zI rIte thaye? temaja mane mukIne tu kema jato rahyo? ATalo badho vakhata tuM kayAM rahyo? zuM sukhadu:kha bhogavyuM ? te tamAma vRttAMta mane kahe." rAjAnI jIjJAsA tRpta karavAne sumitre maNi saMbaMdhI temaja bIje paNa pitAne sarva vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyo, je sAMbhaLIne Azcarya pAmele rAjA bole, "jagatamAM lakSmI udyamathakI male che, pacyAhArathakI zarIra nirogI nathI rahetuM zuM ? puNyathI svarga ke apavarga paNa meleja. he prabhe! puNya vinA vyavasAya paNa photarAMnI mAphaka niSphaLa jAya che. jagatanA parama padArtha te puNya vagara nathI malI zaktA, Apane vinA udyame rAjya lakSmInI prApti thaI te paNa puNyanA udayathIja samajavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sumitre rAjAne puNyane mahimA samajAvatAM pelA zUnya nagarane pharIne vasAvavAnI vAta paNa karI dIdhI. keTaloka kAla sukhamAM vyatIta karyA pachI rAjA sumitrane laine te zUnya nagara mahApura tarapha gayo, e zUnya nagara mahApurane pharI vasAvI eka mANasane tenA kArabhAra mATe pasaMda karI potAnI ANa pravartAvI, rAjA vIrAMgada sumitra sAthe mahAzAlapura nagare AvyA, bane bhAgasukharUpI samudramAM magna thayelA pitAne kAla sukhamAM vyatIta karavA lAgyA, "ratnazikha rAjAnI sabhAmAM eka kathAkAre A pramANe pitAnI vArtA pUrI karI. khuzI thayelA rAjAe bheTa ApIne eneya khuzI karyo. ratnazikha - vIrAMgada ane sumitranI kathA sAMbhaLI Azcarya pAmele razikha rAjA temane bhAre puNyanI prazaMsA karate manamAM vicAra karavA lAgyo. "huM paNa paradezamAM jaIne mAruM bhAgya ajamAuM te ! vIrAMgadanI mAphaka mArU paNa puNya keTaluM che tenI parIkSA te karI jou" eka divase rAja ratnazikhe pitAne e paradeza gamanane abhiprAya pUrNabhadra maMtrone nivedita karyo. puNyanA phalarUpe maLeluM moTuM rAjya choDI videza gamana icchanAra rAjAnI vAta sAMbhaLIne navAi pAmela maMtrI be "deva! ApanI IcchAnI ADe keNa AvI zake tema che, chatAM paNa huM Apane kaIka vinaMti karavA icchuM chuM." maMtrIe ADakatarI rIte videzagamananI muzkelIo sUcavavI zarU karI. "videza du:khe karIne gamana karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha cogya che. Dagalene pagale vighone emAM pAra nathI. paLa meLavIne zatruo evI taka javA detA nathI. Apa sukamala kAyAvALA cho tethI bhAgyathI prApta thayeluM A rAjya he svAmI! Apa bhegAvo. pUrva puNyanA sAkSAta phala samAna - A mATe rAjya Apane malavA chatAM Apa ethI vizeSa kayA phalane I che chevAra?" maMtrIe sArI rIte samajAvavA chatAM rAjAe potAne nizcaya choDo nahi, nizA samaye ne rAtrInA caturtha prahare hAthamAM mAtra eka khagane dhAraNa karIne gupacupa rAja nagara bahAra nikaLI gaye. sArA zakanathI pretsAhita thayela ratnazikha uttara dizA tarapha cAlyA maneratharUpa rathamAM ArUDha thaine puNyarUpI sainyathI paravarelo ane saMtoSarUpa maMtrIe yukta ratnazikha aneka grAma, nagara, parvata, nadI, nALAM, vagerene joto, navIna kautukane nihALate muninI mAphaka kSamAne dhAraNa karatA, bhUkha ane tRSAne sahana karate, pRthvI upara zayana karI sukhadu:khamAM samAna vRttine dhAraNa karatA hatA. dezadezanI havAne nihALato ratnazikha anukrame bhayaMkara aTavAmAM Avyo e bhayaMkara aTavImAM te hiMmatapUrvaka keIne paNa bhaya rAkhyA sivAya AgaLa vadhe to eka bhayaMkara ane vikarALa, vicitra gajarAja eNe je, e vikarALa ne madonmatta hastI niraMkuzapaNe vananI havA bhegavato hato. te daramiyAna tenI najara sAme AvI rahelA A nara para paDI. pitAnI sAme AvatA A narane joI dhuMvApuvA thayela ne bIjAnI hAjarIne nahi sahana karanAre gajarAja krodhathI dhamadhamate e purUSane haNavAne tenI tarapha dhasya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara pitAnI sAme deDaDyA AvatA A vikarALa gajarAjane joI, e nara (ratnazikha) sAvadha thaI gaye, hastI sAthe yuddha karata ne ene bhagADIne doDAvIne thakavI nAkhatA ratnazikhe zidhrapaNe hAthIne vaza karyo. hAthI parizramita thaIne madarahita thaI gayo AkAzamAMthI manohara ane sugaMdhamaya pupanI gu thelI eka suMdara puSpamALa e vijayI ratnazikhanA kaMThamAM paDavAthI ratnazikhe uMce najara karI te IkanI. manahara asara samAna eNe vidyAdhara bALAone joI, emanA mukhethI sAMbhaLyuM. "sArU thayu, sArU thayuM" ema bolatI teNIo cAlI gaI. ratnazikha paNa e parvata samAna gajarAja upara ArUDha thaine pelI sugaMdhamaya puSpamALathI zobhato uttara dizAe cAlyo. AgaLa jatAM teNe manahara ane svaccha jaLathI bhareluM sarovara yu. e jaLamAM kIDA karavAne hAthIne chuTe mukI pate bhUmi upara kudI paDe, e jalanuM pAna karI snAnathI zramane dUra karato rAjA ratnazikha savarane kAMThe rahelA eka moTA vRkSanI nIce beTho, tenI AgaLa keTalIka yuvatIo divya vastrone laIne AvI, divya vastrone ApI tAMbulAdikavaDe rAjAne satkAra karatI te ramaNIye belI. "apUrva deva evA ApanuM svAgata che ! Apane vijaya he." huM apUrva deva kevI rIte ? " rAjAe vismaya pAmIne pUchayuM, "ghaNA kAla sudhI sevA karIye tyAre devatAo to je prasanna thayA hoya te sukhane Ape che tyAre Ape to dRSTi mAtrathI amArI sakhIne sukha ApyuM e apUrvata nahi te bIju zuM ?" eka sakhI bolI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha e strIonAM vacana sAMbhaLI rAjA bolyo, "koNa tamArI sakhI? teNIye mane kayAre joyo?" rAjAnI vAta sAMbhaLIne sakhI bolI ke he vIra! sAMbhaLo. uttara dizAne viSe vaitADhaya nAme parvata pUrva pazcima samudramAM pitAnI pAMkhane phelAvate pRthvIne jANe mAnadaMDa hoya tevI rIte rahelo che. tyAM surasaMgItapura nAme nagaramAM suraNa nAme vidyAdharane rAjA hatA, tene bhinnabhinna rANuo thakI zazivega ane suraga nAme be putra thayA. anyadA vairAgyamaya hRdayavALA sUraNe vaDIlaputra zazivegane rAjya samarpaNa karI dIkSA grahaNa karI Atma sAdhanA karI, zazivega pAsethI rAjyanI jIjJAsAvALA suvege potAnA mAmA suvegane Azraya grahaNa karI tenI madadathI sainya vaDe zaziveganA nagarane gherI lIdhuM, maMtrIenA kahevAthI rAjanagarane tyAga karI zazivega potAnA parivAra sAthe cAle gaye. A mahA aTavImAM rahelA sugiri parvata upara navIna nagaranI sthApanA karIne sainya sAthe zazivega ro, anukrame tenI caMdraprabhA nAme putrI yuvAvasthAmAM ramavA lAgI. tene joine nimittioe kahyuM, "he rAjana! je purUSa A bAlAne paraNaze tenI sahAyathI tamane rAjya malaze." nimittiyAnI vANI sAMbhaLI rAjA be, "A bALAne pati ke zuM thaze? ne e oLakhAya paNa zI rIte? sujhivapura nagaranA rAjA vasutejasane madonmatta gajarAja AlAna sthaMbhane toDI jagalamAM cAlyo jaze tene je vaza karaze te ja A bALAno pati samajaje, nimittajJa purUSe rAjAne oLakhANa ApI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 pRthvIcaMdra ane guNasAgara "Aje tame e duma hAthIne vaza karavAthI vimAnamAM rahelI e bALAe tamArA kaMThamAM puSpamALa nAkhI ne A vastrAbharaNa paNa teNIeja mokalAvyuM che. tamane jotAMja e bALA tamArA para prItivALI thayelI che." vidyAdharIe ratnazikhane vAta kahI saMbhaLAvI. te vAta daramiyAna keTalAka ghaDesvAre tyAM AvI pahoMcyA. ratnazikha pAse AvI eka ghaDesvAre namana karI pUchayuM, "madenmatta gajarAja para ArUDha thayela purUSa kayAM gaye te tame prasanna thaIne kaho, tenA zarIrane kuzala to che ne ? e purUSane prazna sAMbhaLI vidyAdharI bolI. "zuM gajendranA cArane tame pakaDavA AvyA che. vAraM?" "nA, nA, ema nahi. amArA svAmI temanA parAkamathI khuzI thayA chatA temanuM darzana cAhe che." pelo purUSa be .. "A parAkramIe ja A madanmatta hastIne vaza karyo che. emanA sivAya bIjAnuM AvuM parAkrama kayAMthI heya? tamArA svAmIne e samAcAra kahe ke jethI teo ahIM AvIne bhale jue." vidyAdharI belI. vidyAdharInI vAta sAMbhaLIne ghoDesvAroe potAnA nagaramAM jaine potAnA rAjAne e samAcAra kahyA, rAjA vasutejasa khuzI thato e purUSane pitAnA nagaramAM laI javAne te sarovarane kAMThe Avyo. vidyAdharIonA cAlyA javAthI sarevarane kAMThe rahelA ekAkI ratnazikhane te mAnapUrvaka pitAnA nagaramAM teDI lAvyo, rAjasabhAmAM yogya Asane besADI vasutejasa rAjA bolyo "he vIra! mAre ATha kanyAo che tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 269 paraNIne A mArU rAjya paNa tame grahaNa kare. saMsAranA svarUpathI bhaya pAmelo huM have saMyamane grahaNa karIza, - kumAre tenuM vacana aMgIkAra karavAthI cAra kanyAo sAthe pANigrahaNa karAvI rAjyAbhiSeka paNa karI dIdho uparathI kaMIka zikhAmaNanI vAta kahI saMbhaLAvatAM rAjA, "he kumAra! A loka ane paraloka virUddhane tyAga kara nyAyathI prajAnuM sArI rIte rakSaNa karavuM, rAjA je prajAnuM nyAyathI pAlana kare te prajA je dharma kare tene cho bhAga rAjAne male, pApI rAjA hoya te prajAnA pApane chaThTho bhAga rAjAne male mATe zaThanuM damana karIne sajajana purUnuM tAre rakSaNa karavuM. tethI he rAjana! tame prajAnuM evI rUDI rIte pAlana karajo ke te amane kadApi saMbhALa nahi" navA rAjAne sArI rIte zikhAmaNa ApI saMyama grahaNa karavAne teNe rAjAnI anumati mAgI - navA rAjAe rUDI rIte dIkSA mahotsava kare che evA vasutejasa rAjAe saddagurU pAse dIkSA grahaNa karI, nazikha rAjAe gurU pAse samakita grahaNa karI, nyAyathI prajAnuM pAlana karavA lAge zazivega rAjAe A samAcAra jANIne pitAnI kanyA caMdraprabhAne ratnazikha rAjA sAthe paraNAvI, ne eka hajAra vidyA ApI saMpUrNa zaktivAna banAvyo. A vRtAMta jANune suravegane mAmo suvega krodhathI hAthInuM rUpa karI ratnazikhAne mAravAne Avyo, - rAjAnA udyAnamAM eka vicitra hastInI vAta jANI rAjA hastIne pakaDavAne AvyuM, aneka upAyane jANanArA rajAe Akhare e gajarAjane pakaDI pADIne upara caDhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 pRthvIcaMdra ane guNasAgara beThe ke hAthIe AkAzamAM uDavA mAMDayu, gajarAjanI A ceSTA joI rAjAe vaja mukIthI enI pITha para ghA karyo, muSTinA prahArathI vyAkuLa thayelo gaja "namo: mA kahate bhUmi para paDI mUcchita thaI gaye - "are meM sAdharmikanI AzAtanA karI ema bolato ratnazikha enA mULa svarUpane jaI vyAkuLa thaI gayA. zIta jaLa ane pavanathI ene sAvadha karI ratnazikha bole "are! tane dhanya che ke du:khamAM paNa tuM jInezvara bhagavAnanA nAmane choDato nathI, bhAI! ajANatAM meM tArI AzAtanA karI che te mArA aparAdhane tuM kSamA kara." ratnazikhanA vacanathI zAMta thayelA vidyAdhara bole, he rAjana! tamAre kAMI deSa nathI, meM jevuM karyuM che tevuMja A bhavamAM mane phala prApta thayuM, mANasa ajJAnatAthI pApa kare che paNa tenA phalane jANatA nathI, kAraNake madhura dUdhanuM pAna karanAra mAra lAkaDInA bhayane jeta nathI." - "tame koNa cho ne A badhuM tamAre zA mATe karavuM paDayuM ratnazikhe pUchayuM tenA javAbamAM vidyAdhara be vidyAdharenuM aizvarya. A vaitADhaya parvata upara cakrapura nAme nagarano adhipati suvega nAme huM vidyAdhara chuM. surega mAre bhANeja thatuM hovAthI tene pakSapAta karIne zazivega vidyAdharane enA pitAe rAjya ApeluM hovA chatAM ene rAjya parathI dUra karIne meM bhANejane rAjya apAvyuM, hAlamAM meM jyAre sAMbhaLyuM ke jAmAtAnI sahAyathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 271 zazivega mArA bhANeja pAsethI rAjya grahaNa karavAne Icache che tyAre tamane mAravAnI icchAe gajanuM rUpa karIne zIghagatie tamArA udyAnamAM AvyuM paNa tame dayALue zikSA karIne paNa mane pratibadhe. kAraNake regIne vaidya ApeluM tIkhu ane kaDavuM auSadha paNa guNakArI thAya che, A viSamaya saMsArane jANyA pachI DAhyo purUSa tenI jALamAM phasAto nathI, jethI huM paNa saMyamanI abhilASAvALo hovAthI mArA rAjyane paNa tame aMgIkAra karo, jethI nirmaLa evA saMyamane huM ArAdhuM. . e daramiyAna suvega rAjAnA aneka vidyAdhara subhA AvI pahoMcyA. zazivega paNa potAnA sainya sAthe AvI pahoMcyo paNa yuddhanA bhISaNa jagane badale ahIMyAM te zAMta rasanA taraMge uchaLI rahyA hatA. rAjapATa choDIne saMyamane abhilASI suvega pharIne ratnazikhAne kahevA lAgyo "he dharmabaMdhu! rAjyane grahaNa kara, mane saMyamamAM viddha nA kara !" suveganI A vAta sAMbhaLI tenA subhaTo Azcarya pAmyA suvegane zAMta karatA ratnazikha ane zaziga bolyA, "he sAhasika! jagatamAM eka tamane ja dhanya che ke AvuM vidyAdharanA aizvaryavAbu mehaka sAmrAjya tRNanI mAphaka chADavAne tame taiyAra thayA che, chatAM hAlamAM te tame tamAruM rAjya bhego. samaya Avye saMyamane ArAdhaje kemake yauvanavayamAM indriya nigraha durjAya che. pavanathI kaMpA camAna dhvajAnA jevuM caMcaLa mana che mATe lIdhelA vratane bhaMga thAya to mahA anartha karanAra che jethI atyAre to rUDI rIte rAjyane bhega. : ratnazikhe aneka rIte suvegane samajAvavA chatAM verA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra pRthvIcaMdra ane guNasAgara thathI bharelA hRdayavALo suga vidyAdharezvara cAra evA cAritrane ja aMgIkAra karato hato. potAnA rAjyanI vyavasthA karI ratnazikha zaziganI sAthe cakapuranagare gaye. anukrame ratnazikha samasta zreNinA adhipatI thayo ne zazivega sAthe ratnazikha vizALa sukhane anubhava karavA lAge. vidyAdharonuM apUrva ezvarya ane sAmrAjya bhegavavA lAgyo. - zazivega vidyAre pitAnA bhAI suraveganI upekSA karavA chatAM pitAnuM rAjya paDAvI levA chatAM te zazira manamAM kaMI paNa ochuM lAvato nahitopaNa potAnA mAmAnA vRttAMtanI jyAre suravegane khabara paDI tyAre tenA manamAM kaMIka vicAra AvyA, e vicAramAMthI ene vairAgya che, e vairAgyaraMgathI raMgAyela suraga potAnA bhAIne mATe rAjya choDIne cAlI nIkaLyA e mahAnubhAve rUDA evA cAritrane aMgIkAra karyuM. - vidyAdharonA apUrva aizvaryane bhegavata ratnazikha enAM sukha, sAhyabI, ane saubhAgyane te kAMI pAra nA hate bhavAMtarane saMgata pAmarane e jIva, jenuM jIvana paNa muzkelI bhareluM Aje hatuM. e pAmarano jIva ratana zikhanI sukha samRddhi manuSyabhavanA sukhanI lagabhaga parAkASThAe pahoMcelI hatI. e ratnazikha pitAnA AtmAne dhanya mAnato ne samaktinI ArAdhanA karatAM pRthvImaMDala upara rahelA zAzvata jInezvaranAM cane vAMdavA lAge, sAdhuone miskAra karate, sAdharmikanI bhakti karate dIna, hIna ane garIbajanone uddhAra karate te prajAnuM sArI rIte pAlana karavA lAgyo enA rAjyamAM cerI, jArI, vijArI, luccAi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 23 vadhu aMdRzya thaI gayu, rAjyamAM gunhAonuM pramANa nAmazeSa thaI gayu. sAte kSetramAM eNe dhananA vyaya karavA mAMDayA. pratimAe bharAvI ajanazalAkAre prabhAvika manAvI ana madirAmAM pratiSThA karAvA lAgyA. snAtravidhimAM, jInapUjana, arcana temaja yAtrAvidhimAM khuba dhananA vyaya karavA lAgyA, saMghanI pUjA, zAstra lakhAvavAmAM dhananA sadupayAga karI zAsananI prabhAvanA karavA lAgyA. ratnazikha rAjAe aneka lAkha varSa pramANa vizALa sAmrAjya sukha bhogavyuM, devatAnI mAphaka sukha ane bhAgAnI rasikatAmAM ene jatA evA kAlanI paNa khabara paDatI nahi, e bhAgyazALInA rUDA bhAgyacAge sAketapura nagaranA udyAnane viSe zrIsuyaza nAmA tIrthaMkara bhagavAna samavasaryA jANI meATA ADaMbarathI tyAM japte jInezvara bhagavAnane namyA, stuti karI ucita sthAnake besI jItedharanI pApa nAza karanArI dezanA sAMbhaLavA lAgyA. huM bhaLyeA ! A sasArarUpa vanamAM sarve jIvA kamana AdhIna rahelA che pAtapAtAnA karmane anusAre teo uca nIca gatimAM cAlyA jAya che. kAI narakamAM jAya che tA kAI puNyarUpI bhAtu eka... karI devalAke jAya che kAI manuSya thAya che te| mAyA kaMDhamAM rAcelA koi tiryaMca gatimAM cAlyA jAya che, manuSya bhavamAM paNa jIvAne ka mAtAnA apUrva prabhAva batAve che kAI rAjA tema kAI raka, koI paDita tA koi mUkha, kAi zrImata teA koi garIba, kAi saubhAgyavALA tA koI durbhAgI, kAi dAtAra tA kAI kRSNa, kAi sukhI tA kAi du:khI, koI pUjanika ane che tA koi apamAna pAme che; koI rUpavAna teA kAi kadarUpI 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kAi sajjana tA kAI duna, koi madhura kaDavALA tA kAi karkaza kaDavAlA, kAI kIrttine varelA tA kAI apayazanA bhAgI, koi brAhmaNa tA kAI kSatrIya, muMgA, adhA, maherA, pazu, kANA, koDhIyA e badhA saMsAramAM kameM rAjAnA ja mAtra prabhAva che. A pArAvAra rahita sasAramAM zAstranA bAdhamAM mAha pAmelA jIvA cAre gatimAM bhamyA kare che, pAkhaDI ane dhRtta purUSo temane mithyA zAsra vacanamAM muMjhavIne durgAnirUpI kuMDamAM pADI nAkhe che. AvA sa'sArarUpI gahana araNyamAM meAkSanA mArga batAvanArA jJAnI tA mATA bhAgya yAgeja male che, mATe dharUpI bhAtu pedA karavA mATe AtmAe nira'tara udyama karavA joie. jInezvaranI dezanA rUpI amRtanI dhArAthI siMcAyelA ratnazikha nRpati olyA, "he bhagavAna! bhavAMtaramAM me evuM zuM sukRta kareluM che ke A bhavamAM mane mukha upara sukha prApta thAya che ?? ratnazikhanI vANI sAMbhaLIne jInezvara melyA. parabhavamAM tu' pAmaranA bhavamAM niraMtara gurUe ApelA paMcaparameSTI namaskAranuM smaraNa karatA hatA, e pacaparameSThI namaskAranA maraNanA prabhAve A bhavamAM huM jagatane AzcaryakArI mahAsukhane prApta thayA che-vidyAdhara thayA che. he bhAgyavAn ! navakAranA jApathI samyaktva prApta thAya che. samyaktvathI virati Ave che. virati thakI meAkSa prApta thAya che ane mAkSathakI akSayasukha male che. sa'sAranuM je utkRSTa sukha che e teA namaskAra jApanuM tAre alpa phela samajavuM, kiMtu mAkSaprApti e ja enuM sapUrNa kula che." pAtAnA bhava sAMbhaLI pramudrita thayelA rAjA ratna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha ra75 zikhe nagaramAM jaI potAnA putrane rAjyagAdI upara sthApana karyo pachI cAritra levAnI AkAMkSAvAlA ratnazikhe zrI tIrthaMkara bhagavAna samIpe saMyama svIkAryuM kSapakazreNi para ArUDha thaI karma khamAvI kevalajJAna prApta karI pRthvImaMDala para vihAra karatA aneka bhavya jIvone pratibodha karI ratnazikha mokSe gayA. - dharmavasu gurUe paMca parameSThI jApa upara ratnazikhanuM kaheluM dRSTAMta sAMbhaLIne dharmarasika vimalakIrti rAjAe devarathakumArane rAjya para sthApana karIne dIkSA grahaNa karI, potAnuM AtmakalyANa sAdhyuM, samyakatvadharmanI ArAdhanA. devarathakumAra have devaratha narapati thayArUpavatI rANI ratnAvalI sAthe vividha bhegone bhagavata rAjyanuM pAlana karavA lAgyo, samyavAna ane bAravratane dhAraNa karanAra devaratha aharniza paMcaparameSThI namaskAranA jApa japyA karato hatoe pramANe rAjyasukhano anubhava karatA ane zrAvaka dharmanuM ArAdhana karatA devaratha narapatine khuba kAla cAlyo gayo, kemake kALa kAMI keInA mATe thobhato nathI. - dharmane jANa e rAjA eka divasa vicAra karavA lAge A jagatamAM dharmanA prabhAvathI mane khuba rAjyalakSmI malI che te mAre satpAtramAM vAparIne e lakSmIne sa6payoga karavo joIe." dharmatatva ane lakSmInI anityatAne ciMtava rAjA samyakatva, aNuvrata, guNavrata ane zikSAtrata vaDe zelata ratnAvalI sAthe dharma, artha ane kAma e traNe varganI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sAdhanA karatA jainazAsananI zobhA vadhArato prabhAvanAnAM aneka kAryo karavA lAgyA, - narapatie aneka jInezvara bhagavAnanA prAsAda karAvyAaneka jInapratimAo bharAvI, samyaktvanI zuddhine mATe aneka rathayAtrAnA mahotsava karyA caturvidha saMghanI sAthe aneka vAra tIrthayAtrAo karI. sAdharmikanI bhakti karIne rAjAe aneka dIna, dukhI ane garIba jainabaMdhuonA uddhAra karyo ne zAsananI niMdA karanArA, jaina zAsananI jhiMbhAvanAmAM aMtarAya karanAra anekane nivAryA. pitAnA rAjyamAMthI sAte vyasanane nAza karAvI nAkhyo. rAjyanuM rUDI rIte pAlana karato ane dharmanI prabhAvanAnAM kArya karato rAjA pitAne pAchale kAla nigamana karate hato mahArANI ratnAvalIne dhavala nAme kumAra anukrame yauvanavayane prApta thayo tyAre rAjAne A bhava upara vairAgya pedA thaye saMsAranI anityatAnuM ciMtavana karato rAjA rAjya gAdIpara dhavalakumArane sthApana karI rAjyabhArathI cuta thaye - rAjA rAjyabhArathI mukta te thaye chatAM vIryAntarAya karmanA udayathI cAritrane grahaNa karavAne azakta hevAthI saMsAranI upAdhithI mukta rahIne ekAMte dharma sAdhana karavA lAgyo ne caturvidha saMghanI pUjA karavA lAgyo, temaja pauSadhamAM ane zAstra abhyAsamAM potAno samaya vyatIta karavA lAgyo AvazyakAdika kriyAmAM prItivALo rAjA sAdhunI samAna jIvananI maryAdAvALo thaI gaye, e dharmArAdhana karavAmAM prativALA rAjAne keTalAka samaya cAlyo gaye - tapa kahevAthI jeNe kAyAne gALI nAkhI che evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa adha 277 rAjAne ratnAvalI sAthe e rIte dharmanuM ArAdhana karatAM anukrame aMta samaya AvI pahoMcyA. aMtasamaye rAjAe ArAdhanA karI. cArAsI lAkha jIvAyAnIne khamAvavA lAgyuMA. A bhavanAM ane bhavAMtaranAM pApakarmAnI niMdA karatA te sukRtyanI anumAdanA karavA lAgyA. sasAranI anityatAnI bhAvanA bhAvatA rAjA sa`sAra ane mAkSa, janma ane maraNa, kanaka ane kathIramAM samAna madhyasthavruttivALA thaI gayA. aMtasamaye rAjA paMcaparameSTInA smaraNamAM ekacittavALA thayA thakA maraNa pAmIne Anata devalAkamAM Aga NIza sAgaropamanA AyuSyavALA uttama deva thayA. paTTarANI ratnAvalI paNa rAjAnI mAphaka zrAvikAdhanuM zuddha bhAvathI ArAdhana karI kAla karIne navamA AnatadevalAkamAM AgaNIza sAgaropamanA AyuSyavALA uttama deva thayA. bhavAMtaranA snehathI tyAM paNa mitrapaNe rahelA anna devA devabhavanAM apUrva sukha bhogavatA sukhamAM kAla nimana karavA lAgyA. navamA, dazamA, agIyAramA ane bAramA devaleAke sAmAnya rIte traNa hAthanuM zarIra hAya che ane devatAonAM AyuSya ogaNIzathI khAvIza sAgaropama sudhI hoya che. jeTalA varSanuM AyuSya teTalA hajAra varSe temane AhAranI icchA thAya che ne teTalA pakhavADIe teo zvAseAzvAsa le che, manamAM vicAra karavA vaDe te maneAhara pudagalAne grahaNa karatA AhAra kare che tethI devatAo manAbhakSI kahe. vAya che, teo zuklaleyAvALA ne samacaturasra saMsthAnavALA hoya che vaikriya zarIrane dhAraNa karanArA ane pRthvIthI cAra a'gula hamezAM uMce rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra78 pRthvIcaMdra ane guNasAgara = navamA devalekanA deve mana pravicArI hoya che eTale tyAM devIonuM gamana hetuM nathI jethI teo manavaDe karIne vyabhicAra-surata sukhanA bhegavanArA hoya che, je devInI teo icchA kare che te devI paNa potAnA sthAnake rahIne mana vaDe te devane potAne viSaya kare che-ciMtavana kare che chatAM temane anaMtagaNuM sukha thAya che. temanA eka nATakamAM asaMkhyAto kALa yAne hajAro varSa vahI jAya che evA sukhamAM teo jatA evA kALane paNa jANatA nathI, pariccheda pAme pUrNa caMdra ane puSpasuMdarI navamA bhAvamAM, sarvArthasiddhidAtAraM, trAtAraM sakalAMginAm / natvA zaMkhezvaraM pArtha, paMcamaH sarga ucyate // 1 // bhAvArtha--jagatanA sarve artha ane kAmanI siddhine ApanAra temaja bhavya ivenuM saMsAranA bhaya thakI rakSaNa karanAra zrI zaMkhezvara pArzvanAthane namaskAra karIne have pAMcama sarga-pAMca pariccheda kahevAya che. jabudvIpanA mahAvideha kSetramAM puSkala nAme sAtamI vijayane viSe zivA nAme nagarIne adhipati, siMha samAna parAkramI, ane nAma pramANe guNavALe siddhasena Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 ekvIza bhavana nehasaMbaMdha nAme rAjA hatA, e narapatine priyaMgumaMjarI nAme parANuM hatI. sukha, saubhAgya ane Rddhi siddhio karIne saMsAramAM apUrva sukhane bhegavatAM A yugalane kayA sukhanI nyUnatA hatI ? - navamA devalokamAM devatAnAM ogaNIsa sAgarepama sudhI apUrva sukha bhegAvIne thAkate puye devaratha rAjAne jIva tyAMthI Ayu kSaye evI priyaMgumaMjarInA udaramAM utpanna thaye, svamAmAM saMpUrNa caMdrane joI jAgrata thayelI rANuM nRpa samIpe jaine svamane kahevA lAgI. paTTarANInuM svama sAMbhaLI rAjA bolyA, "devI! tamAre caMdranI tulya saumya prakRtivALe putra thaze." garbhanuM sArI rIte pAlana karatI rANIne uttama garbhanA prabhAvathI sArA sArA dehada thayA te sarve rAjAe pUrNa karyA. anukrame zubhagrahanA yoge raNue putrane janma Ape, rAjAe putra janmane mahotsava karI bArame divase svapane anusAre putranuM nAma rAkhyuM pUrNacaMdra paMca dhAtrIothI lAlana pAlana karAto pUrNacaMdra yogya vayane thatAM kaLA ane kAvyane abhyAsa karatAM zAsana pAraMgAmI thaye. navIna yauvanarUpI bhAgyodayavALe thaye te navIna kaLA zIkhavAnA vyasanavALo hato paNa jugAranuM vyasana ene vaLagyuM nahatu, navIna kAvya banAvI emAMja ramyA karate hato paNa parastrInI vArtA karavAmAM lajajA dhAraNa karanAro pUrNacaMdra sajjanane madhura vacanavaDe saMtoSa ApI khalapurUSone zikSA karanAre thayo, - mRgayA, magha ane mAMsa vigere sAta vyasanathI rahita sUryanI samAna moTA pratApavALo ane rAjanItine jANa pUrNacaMdra tatvanA ciMtavanamAM pitAne samaya vyatIta karate Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 280. pRthvIcaMdra ane guNasAgara hato. navIna yauvanarUpI abhyadayavALA chatAM viSaya vikArane Adhina na banatAM deva, gurU ane mAtApitAnI bhakti karanAre thaye paTarANu mahAdevI priyaMgumaMjarIne vizALa nAme bAMdhava siMhasena rAjAne sAmaMta hato. tene jayA nAme patnI hatI. mahAdevI ratnAvalIno jIva navamA svarga mAMthI vI jayAdevInI kukSie unna thayo. svamAmAM puSpamALA jevAthI anukrame janma thayA pachI sagAMsaMbaMdhInI anumatithI putrInuM nAma rAkhyuM puSpasuMdarI, anukrame vayamAM vRddhi pAmatI puSpasuMdarI bhaNI gaNI aneka navIna kalAone abhyAsa karatI yauvanane AMgaNe AvI, e manahara aMge pAMgavALI ne suMdara rUpa rAzie zebhatI bALA navIna yauvanavayamAM adhika sauMdarya teje zobhavA lAgI bALAnA vadananI saumyatA ane sauMdaryatAthI zaramAine caMdra AkAzamaMDalamAM cAlyo gayo. e vizALa kAMtivALAM ane tejayukta locanane joI lajajIta thaIne mLa jalamAM saMtAI gayuM, bALAnA zarIranA manehara avayava ene ghATIla ane suzobhita varNa suvarNanI kAMtine paNa jhAMkhI pADI detA hatAnAganI phaNi samAna enA addabhUta zyAmasvarUpa kezakalApe bhramaranI paMktinI zyAmatAne paNa jItI lIdhI hatI. - hAthiNInA baccAnA kuMbhasthaLa samAna bALAnA stana yugala e nAjuka tanunA sauMdaryamAM asAdhAraNa vadhAre karI rahyA hatA. nitaMba kaTI pradeza bhAre ane zebhAyamAna hato evI e bALAnA sauMdaryanAM adhika te zuM varNana karIe? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha madhura bhASiNI e bALAmAM strIne ucita guNo svAbhAvika rIte rahelA hatA, saraLasvabhAvI, sthira svabhAvI temaja lajajAvaDe namramukhI evI te bALa kalAmAM kuzaLa hovA chatAM vivekI ane vinayavatI hatI. pRthvImaMDala upara vasaMtarUtunAM Agamana zarU thayAM, enA prabhAvathI udyAne navapallavita ane phAlyAM kulyAM banIne AkarSaka banI rahyAM hatAM, maMjarIothI lacI paDelA sahakAranAM vRkSanI zebhA apUrva hatI, mAdhavI Adi lattAo pupone vikasAvatI potAnI manahara ane dilakhuza suvAsathI udyAnanI havAne uttejita karI rahI hatI. kokilAonAM sumadhura gIta vasaMtanA rAgamAM apUrva sAtha ApI rahyAM hatAM. e vasaMtanA eka divase bALA puSpAne pitAnI anumatithI mAtAe sAhelIo sAthe udyAnamAM kIDA kare vAne mokalI, udyAnamAM AvIne puSponI suvAsane anubhava karatI ne paMcaraMgI puSpo sAthe gela karatI bALA udyAna-vananI zebhAne jotI AnaMda krIDA karI rahI hatI, - "sakhI puSpA! jo potAnA pati vasaMtarAjane prApta karIne A vanarAjI kevI kilakilATa khIlI rahI che? punnAgavaDe karIne A nAgavallI latA zebhe che ne e nAgavallIvaDe punnAga vRkSa kevuM zobhI rahyuM che? tevI ja rIte manahara lAvaNyavALI tArA jevI bALA pativaDe karIne zebhe." sakhIo bALA puSkAne aneka vANI vinodavaDe karIne khuza karavA lAgI. e pramANe vineda karI rahelI sakhIo sAthe bALA puSpA vananI zobhA nirakhIne latAmaMDapamAM AvI vINAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sura sAthe pitAnA kaMThane meLavatI pitAnI gIta kaLAne sArthaka karavA lAgI. - rAjakumAra pUrNa caMdra paNa e samaye vasaMtarAjanI mojano svAda levAne mitronI sAthe udyAnamAM AvelA hata udyAnanI zebhAne nirakhato ne vasaMtanI anupama lIlA joI harakhAte, mitra sAthe vineda karate e jakumAra ekAeka puSpAnI daSTie AkarSA madhura AlApapUrvaka vINAnA tArane meLavatI puSpA kumArInI daSTi acAnaka e kumAra para paDatAM parabhavanA saMbaMdhathI tyAMja sthaMbhI gaI. "are! A te vasaMtarAjano, mitra kAmadeva ke zuM ? yauvana vayava mehara aMgopAMgavALA, ne ati suMdara svarUpavALA kAmadevanA anujabaMdhu samAna pUrNacaMdra kumArane jaI parabhavanA sneha saMbaMdhathI bALA vigata cetanAvALI thaI thakI romAMcane anubhavatI, AMkhanAM popacAne saMkecI detI mUcchita thaI gaI. mehanA bANavaDe ghAyala thaIne pRthvI para DhaLI paDI. - sakhIoe zItajala ane maMdamaMda pavananI laheravaDe svastha karelI bALa puSpA sakhIne kahevA lAgI. sakhI! rUturAja vasaMtarAjanI sarakhe dilane DolAvanAra A suMdara yuvAna keNa che? zuM A te kAmadeva ke sUryadeva, athavA to saumya AkRtivAna sura ke vidyAdhara "sakhI puSpA! kAmadevanA samAna tArA sarakhI sAhelInA dilane DolAvanAra A pUrNacaMdra rAjakumAra, A kAmadeva nathI kemake te te zarIra vagarane che. sUrya paNa nathI te te bahu tApane ApanAra che. AMkhenAM popacAM sthira na hovAthI sura paNa nathI. A to vicakSaNane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa>> dha 283 capaLa nayanavALA rAjakumAra che. temaja vidyAdhara paNa nathI. te tA . khecara AkAzavihArI hAya che, tyAre A tA bhUmi vihArI rAjakumAra che !" puSpAnA javAbamAM sukhI belI. tArI vAta satya che sakhI! vidhAtAe A jagatamAM dareka uttama vastuomAMthI sArA guNa grahaNa karIne mane lAge che ke A cuvAna naranI racanA karelI che. ca'mA pAsethI saumyatA, samudra tethI gabhIratA, sa pAsethI pratApa, kubera bhaMDArI pAsethI tyAga-dyAna, iMdra pAsethI prabhutva, kAmadeva pAsethI sau, amRta pAsethI mA siMha pAsethI maLa, suragurU pAsethI caturAI ane merU pata pAsethI dhairya e guNA grahaNa karIneja vidhAtAe A naranI bhAvanA racanA karI che ke zuM?" sakhI puSpA kAmadevanA chANathI vIdhAyelI hatI e naranI tArIpha kuratI khAlI. tArU kahevuM satya che sakhI!siMhasena rAjAnA kularUpI nabhAmaMDaLamAM samAna A pUrNacaMdrakumAranA agApAMgane tu kaTAkSapUrvaka joi rahI che ke zu? temane tu' barAbara oLakhe che e tArI phAinA kumAra, '" azAkA nAmanI sakhI kaMIka mRdu hAsya karatI puSpAne kahevA lAgI. azAkAnA dhanane puSTi ApatI muddattA khAlI, sakhI ! jo ! jo! rAjakumAra ApaNane joi khamacAI gayA. emane AmaMtraNa ApI khelAva, ApaNe mAM vinAda karIye, nahitara avinaya thaze." sakhIonA vacanathI lAtura thayelI puSpAvatI melI, tamane yAgya lAge tema karo." puSpAnI anumatithI sakhIe AmatraNa karela rAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kumAra tyAM latAkuMjamAM AvIne yAgya Asane beThA puSpAkumArIne pAtAnA netra vaDe joi darzananA phalane prApta karatA rAjakumAra bALAne eka dRSTie jotA enI upara rAgavALA thayA. banne ekabIjAne jovA lAgyAM. eka sarakhI vayavALAM, rUpavALAM ane guNavALAMne parabhavanA sArA satkArathI prIti thatAM vAra lAgatI nathI, prItithI prasanna thayelA kumAra khelyA "he suMdarI ! tamAre vINA uparanA kAbu sAre| jaNAya che te mArA mananA vinene mATe kaMika gAva. " 'kumAra ! tamArA danathI kSeAbha pAmelA A amArAM mhena puSpA lajjA vaDe namra mukhavALAM have vINA uparanA potAnA kAbu jamAvI zakaze nahi, mATe have tA Apaja e vINAne ajAvI enA hRdayane AnaMda ApeA", ema kahIne muddattAe vINA rAjakumAranA hAthamAM ApI. vINAne grahaNa karI rAjakumAra pAtAnA hAthanI kAmala a'gulIene enA tAra upara pheravatA potAnA kAbu enApara jamAvavA lAgyA. sakhIonI prazaMsA sAMbhaLate chate rAjakumAre vINAnA tAranI jhaNajhaNATI sAthe peAtAnA kAmaLa kahanA sUra AlApa sa'lApapUrNAMka meLavI dIdhA, kumAranA madhurA gAnathI sakhI mastakane dhUNAvatI khUba AnaMda pAmI vINAnA maneAhara ane madhurA gAnanI mAja mANatAM badhA Ana'thI DAlI rahyAM hatAM. svargIya saMgItanA rasanI cheALA uchaLI rahI hatI. e masta AnadamAM puSpAnI dhAvamAtAe AvIne vidhna upasthita karyuM, vAha ! DIka badhAM ahIMyAM bhegAM thayAM che ?" dhAvamAtAe emanA raMgamAM bhaMga pADayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa ma dha 285 rAjakumArane namaskAra karI puSpAkumArI tarapha mAM karIne khelI. huM vatse ! tArA vinA tArI mAtA bhAjana karatI nathI mATe satvara ghera cAleA" dhAvamAtAnA vacanathI puSpA sakhIo sAthe dhara cAlI gai paNa tenuM mana tA rAjakumAranI pAse ja mUkIne gai. rAjakumAranA darzananI puna:abhilASAvALI bALA du:khe du:khe paNa peAtAnA makAna tarapha cAlI gaI. sakhIoe tenI mAtAne tenA dilanI vAta kahI sabhaLAvavAthI tenI mAtAe paNa ene AzvAsana ApyuM, enI mAtAe priyavadA nAme sakhIne badhI vAta samajAvI. priya vA puSpA pAse AvIne tene AzvAsana ApatAM elI. sakhI ! cadranI eka kalA paNa prANIene sukha Ape che. tyAre A kumAra pUrNacaMdra hAvA chatAM tane kema sukha nathI thatuM !" sakhI priyaMvadA ! Aje mArU mana kANa jANe kema bhamI rahyuM che tenA kaMika upAya batAvane ? puSpA suMdarI khAlI. he svAminI ! tane sukha karanArI eka vAta kahuM te sAMbhaLa, je sAMbhaLavAthI tArU mana prasanna thaze-zAMta thaze", priyaMvadA manamAM kAMika nizcaya karIne elI, kahe, " AturatAthI khAlA puSpA peAtAne lagatI vAta sAMbhaLavAne taiyAra thaI. gai kAle tArI phAine tArA pitAe kahyuM hatu. ke A amArI putrI pUrNacaMdrane cAgya che. khanne rUpa, guNa ane vace eka bIjAne cAgya hovAthI emanA sabadha. pU mukhavALA thaze. parantu atyAre teA ane vivAhanI vAta paNa sAMbhaLatAM nathI temaja temane anyAanya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sneha paNa sa'bhavatA nathI, teA pachI e zI rIte bane ?" vizAla sAmata pAtAnI vhena sAthe vAta karatAM jarA cAlyA. "tA teo eka bIjAne maLe ane vAtacita kare tevI vyavasthA karavI joie", vizAla sAmatanI vAta sAMbhaLIne tArI phAI priya guma'jarIe te vAta kabula karI enI prazaMsA karI. te pachI bannee eka yuktimeAjanA ghaDI kADhI te mujaba Aje udyAnamAM tamA bannenA meLApa thayA. tamArI eka bIjAnI snehanI vAta sAMbha hIne badhAM khurI thayAM chene mane lAge che ke tArI marajI harI teA vivAhAtsava jaladithI ujavAi paNa jaze", priya'vadyAnI rasabharI ne anukULa vAta sAMbhaLIne puSpA khuzI thatI eTalI. "sakhI priyaMvadA ! tu jevI nAmathI priyaMvadA che tevI athI paNa che. Aje teA te priya vAta kahIne tArUM' nAma sAIka karyuM", kumAra pUrNacaMdrane paNa tenA mitrAe A yukti sama jAvIne khuzI karyAM. bannee dhIrajathI keTalAka samaya pasAra karyAM. pachI tA rAjAe ane vizAla sAma te vivAha kAryanA Araba karyAM. muddatta jovarAvI zubha muhUrte mATA mahe savapUrvaka vizAlasAmate pAtAnI kanyA rAjakumAra pUrNa ca'ne paraNAvI dIdhI. te samaye khAna, pAna, ane gAna tAnathI Akhuya nagara rasasAgaranI laherAne anubhavavA lAgyuM. rAjakumAra puSpAsu darI-naveADhA patnI sAthe pAtAnA mahelamAM rahyo chatA devatAnI mAphaka pAMcaprakAranAM viSayasukhane bhagavavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha zrI surasuMdarasUrIzvara, - eka divase rAjasabhAmAM beThelA rAjAne vanapAlake AvIne namaskAra karI rAjanI biradAvalI bolatAM vinaMti karI. mahArAja ! Apane jaya thAo ! vijaya thAe! puSpazAla vanamAM mUrtimAna dharma hoya evA muni samudAyathI paravArelA zrI surasuMdara gurUmahArAja padhArelA che. vanapAlakanI vANuM sAMbhaLIne romAMca anubhavatA rAjAe khuba dAna ApI vanapAlakanuM dArirUpI vRkSa chedI nAkhyuM, - sUrIzvarane vAMdavAne utsuka thayele rAjA putra kalava ane strI AdikanA parivAra sAthe moTA ADaMbara pUrvaka vAMdavAne cAle. gurUnI pAse AvI namIne temanI stuti karato te dharma sAMbhaLavAne temanI AgaLa beTho. surIzvara paNa A yogya jANune dharmadezanA devA lAgyA, he bhavya! janma, jarA, mRtyu, rega, zeka ane bhayathI AkuLa vyAkuLa evI durgatine viSe pApanA phaLarU5 anaMtakAla paryaMta mahadu:kha bhogavyAM chatAM hajI paNa saMsAra tarapha udAsInatA thatI nathI, ne dharmane viSe nira ghamI thaIne saMsAramAM rAcI mAcI rahyA che. paNa have pramAdane tyAga karI yatnathI dharmanuM ArAdhana kare. kAraNake' A jagatamAM to prANuone pramAda samAna keI zatru nathI tyAre dharma samAna keI mitra nathI. . majaM viSayakasAyA, niddA, vigahA ya paMcamI bhnniyaa| ee paMca pamAyA, jIvaM pADaMti saMsAre // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 288 pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhAvArtha-magha, viSaya, kaSAya, nidrA ane visthA e pAMce pramAda chavanA bhayaMkara zatruo che. e paMca zatruo jIvane saMsAra sAgaramAM DubAvI dharma prApti thavA tA nathI, gharmIne e pAMca pramAdamAMthI koIne keI viM karavAne taiyAra hoya che. mATe e pAMce pramAda choDavA, * - jyAre pramAda jIvane saMsAramAM pADe che. tyAre dharma jIvane saMsAramAM sukhanI paraMparAne pamADI ane mokSanI kSmIne Ape che. jagatamAM utkRSTa maMgaLarUpa dharma manuSya ane suranI lakSmI temaja muktine ApavAvALo hevAthI jIvane te karavA yogya che. yatnathI te AdaravA yogya che, dharma baMdhunI mAphaka sneha rAkhe che. kalpadrumanI mAphaka vAMchitane Ape che. gurUnI mAphaka saguNamAM prIti karAvI Ape che. svAmInI mAphaka rAjyalakSmIne denAra che. pitAnI mAphaka vAtsalya rAkhe che, tyAre mAtAnI mAphaka dharma chavAnuM piSaNa kare che. evA dharmanuM sevana karavAthI ciMtAmaNi ane kalpavRkSanI dharma zuM zuM nathI Apate? ? guhane Aga lAgavA chatAM je purUSe nirAMte sUI rahe che, agAdha jalamAM DubavA chatAM je leza paNa potAnI darakAra karatA nathI, evA mUDha che saMsAramAM du:khI du:khI thavA chatAM dharmane viSe jarAya udyama karatA nathI. vaLI he bhavya jIva ! sAMbhaLe. cAra ke makAnane luMTI rahyA che temaja arimaMDala prahAra karavAne dhasI rahyuM che chatAM je vizvAsathI sAvadha thatuM nathI, evA mUrkha ja manuSyabhavamAM dharma karavAnI maLelI takane gumAvaze te pachI te taka kayAre maLaze? ' he bhavya! A saMsArarUpI bhavATavImAM mAnavIone saMpUrNa rIte dharma sAmagrI maLavI durlabha che. prathama te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekvIza bhavano snehasaMbaMdha 289 daza daSTAte dUrlabha manuSyapaNuM A corAsI lAkha chavA nImAM keTaluM badhuM durlabha che tene jarA vicAra kare ane manuSyapaNuM kadAca mahuM paNa anArya thayA to ? mATe AryakSetra malavuM kAMI sugama-saheluM nathI, AryakSetramAM jANa vizuddhakuLamAM janma tha e durlabha che. te thakI vizuddha jAtimAM janma tha e durlabha che. e badhuMya hevA chatAM je apAyuvALe heya te mATe dIrdhAyu paNa mahAbhAgyage mele che durlabha che. . dIrdhAyu thakI paNa AregyatA durlabha che te thakI paNa dharmAcAryane samAgama prANune atidurlabha che. AcAryane saMga thavA chatAMya vastutatva samajavAnI buddhi malavI durlabha che ane te thakI paNa tatvazraddhA durlabha che. temaja virati to ethIya durlabha che mATe he prANuo! pramAdano tyAga karI tame dharmane vize udyamavALA thAo, gurUmahArAjanI dezanA sAMbhaLIne rAjA vagere badhA prasanna thayA. dharmane anurAgI thayA, manahara kAMtivALA ane juvAna avasthAvALA AcAryane jeI vAraMvAra manamAM aneka vicAra karate pUrNa caMdra che. "bhagavAna ! sAmrAjya lakSmInA legane yogya athavA to keI dhanADhayane yogya ApanA dehanI AvI apUrva kAMti hovA chatAM yauvanavayamAM Apane vrata grahaNa karavA yogya zI rIte ane kyA saMjogomAM vairAgya thayo, te ApanA vairAgyanuM kAraNa kahe." rAjakumAre gurUmahArAjanA vairAgyanuM kAraNa pUchayuM. kumAra! tamArA jevA uttama narane te Dagale ne pagale saMsAramAM vairAgyanAM kAraNa jaNAya che chatAM kema pUchavuM paDe che? A jagatamAM keTalAka vizALa evI 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sAmrAjya lakSmIne bhegave che. tyAre keTalAka mahadhika amApa raddhi siddhivALA paNa jovAya che. keTalAka parataMtrarUpI daraDI sAMkaLathI baMdhAyelA temanI sevA karanArAya najare nathI jotA zuM ? . keTalAka kalpavRkSa pAsethI manavAMchita phalane meLavatA sukha ane bhegamAM prItivALA thaine ciMtA ke du:khaneya jANatA nathI tyAre keTalAkane potAnA udara bharavAne paNa sAMsA hoya che, keTalAka zreSTha ane navasuMdara yuvatIonA hAsyavilAsamAM ramatA meTA saubhAgyavALA hoya che tyAre keTalAka daubhagyathI dAjhelA zyAma mukhavALA paNa nathI hetA zuM ? - A bhavATavImAM janma, jarA, maraNa, vipatti, Adhi, vyAdhi, upAdhi, zeka, ISTane viga ane anichane saMga, kArAgraha nivAsa e badhuMya jIvane manuSyabhavamAM paNa sahana karavuM paDe che. uttama narane e badhAM zuM vairAgyanAM kAraNa nathI thatAM? chatAMya A dukhathI bharelA saMsAramAM mane vairAgya zI rIte thayuM tenuM kAraNa sAMbhaLa." gurUmahArAje pitAnuM caritra kahevA agAu sAmAnya rIte A pramANe prastAvanA karIne saMsAranuM kaMIka upalaka svarUpa samajAvI potAnuM caritra kahevuM zarU karyuM, je bhavyajananA upakAra mATe bodha mATe paNa thaI zake . gurUmahArAjanuM caritra sAMbhaLavAne rAjA, kumAra Adika sarve parivAra sAvadhAna thaye gurUe potAnuM kathana zarU karyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 21 = = sUrIzvaranI AtmakathA . A vijayamAM ratnapura nAme nagarane rahIza nAma pramANe guNavALo sudhana nAme mAtabara ane tavaMgara zeTha raheto hato. temane lakSmI nAme patnI ane surasuMdara nAme suMdara putra thaye, yauvanavayamAM e surasuMdarane enA pitAe batrIsa rUpavatI kanyAo paraNAvI. e batrIse patnInavoDhA nArIo sAthe devasamAna sukhane bhegavato te sukhamAM kALa vyatIta karato hato. anyadA enAM mAtApitA A saMsAranI musApharI purI karI cAlyAM gayAM. temanA maraNanI ciMtAthI vyAkuLa thayele surasuMdara svajana parivAranA samajAvyAthI pareparAthI cAlyA AvatA vyApAranI ciMtA karavA lAgyA. e vyApAranA vyavasAyamAM dhIre dhIre ene zAka naSTa thayo. . kAraNa ke priyajanane viyoga thavAthI ke marI jatuM nathI athavA to gharabArano tyAga karI koI sAdhu thatuM nathI e hRdayano ghA paNa dhIre dhIre ghasAIbhusAI jAya che, atyaMta rogavAna hovA chatAM paNa keTaleka kALe surasuMdara zika rahita thaI gayo, chatAM strIonA vyabhicAranI zaMkAvALo te yatnathI paNa strIonuM rakSaNa karavA lAgyo, temane temanA pitAne ghera paNa javAto nahi, temaja pitAne ghera ke anya purUSa to zuM paNa svajana saMbaMdhIone paNa AvavAnI teNe manA karI dIdhI. vadhAre kahuM? eka IrSAlupaNAthI teNe bahAra javAnuM paNa choDI dIdhuM ne kadAca javuM paDe te makAnane daravAje tALu lagAvI strIone makAnamAM pUrIne bahAra ja hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 pRthvIcaMdra ane guNasAgara evI rIte tALu daine bahAra javA chatAMya tenA manamAM aneka duSTa vikalpa thayA karatA hatA. e vikalpanA kAraNathI te mahAra paNa adhika samaya na cAlatAM jhaTa pAchA karatA hatA. kAi paNa tene ghera Avatu tene te sahana karI zakatA nahi. e surasura te huM pAte, bhikSukAe mArUM ghara pachItA tajI dIdhu ane jaina sAdhuoe te vizeSe karIne cheDayu.. chatAMya bhavitavyatA maLavAna che. eka divase kAnI vyagratAthI daravAjo badha ryA vagara huM bajAramAM gayA. maiM mArA bajAramAM gayA pachI eka munie mArA makAnamAM praveza karyA. munita joI prasanna thatI mArI sIA mAlI, AhA Aje tA ApaNA bhAgyeAdaya thayA", prasanna thayelI mArI srIoe munine besavA mATe Asana ApyuM, e munine akalpya hovA chatAM paNa e jJAnI muni bhaviSyamAM lAbha thavAnA jANIne te upara beThA temanI AjubAjI mArI srIe munine vacamAM rAkhIne beThI. muni temane dharmapideza devA lAgyA. e daramiyAna bajAramAM gayelA surasudara huM pAte kArya patAvIne jhaTa AvI pahoMcyA ne joyu tA ekAMtamAM mArI skrIAnI madhyamAM meM eka munine joyA. e rUpavAna sunine joi mane emane mATe kaMika vicAro AvI gayA. "A munine huM kacI rIte ne zI rIte zIkSA karU' ?' pracchannapaNe chupAine huM temanI ceSTA jovA lAgyA. rASathI dhamadhamI rahelA me' temane mATe aneka duSTa vicAra pharyA. "are! A zramaNa atyAre ekAMtamAM mArI sIonI madhyamAM besIne majhAka uDAve che paNa enA zarIranA AThe aMgAmAM huM pAMca pAMca lAkaDInA prahAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 296 karIza tyAre ja mArA krodhane huM zAMta karIza. chatAM paNa hAlamAM to chupAIne mane tenI ceSTA jevA de, ke e zuM kare che ' e pramANe manamAM vicAra karate huM chupAIne ubhe rahyo. munie paNa potAnI dezanA zarU karI. "he bhAgyavatI ! dhyAna daIne tame sAMbhaLe, jInezvara bhagavAne tene dharmonuM mULa dayA kaheluM che. to DAhyA janoe dayA pALavA mATe prayatna kare. jagatamAM pAkhaMDI matanA traNasene tresaTha bheda che te badhAya jIvadayAnA siddhAMtane te mAnya rAkhe che, mATe jyAM dayA che tyAM ja dharma che, jyAM dayAnuM ArAdhana thAya che tyAM tapa, japa, dAna, dhyAna ane kriyA badhuMya robhI uThe che. pUjA paNa tenI saphaLa thAya che. paNa dayA vagara karelI e sarve dharmakriyA vyartha thAya che, dayAnA prabhAvathI dIrdhAyanI prApti thAya che. saMpadA, Arogya, saubhAgya, bhega, kIrti, mati, buddhi ane dhati e badhAya dayArUpI kalpalatAnAM phaLa che. dayA e svargagamana mATe sopAna-pagathIyAM sarakhI che, dayA mekSane apAvanArI che. durgatinAM dvAra baMdha karavAne dayA argalAbhugoLa samAna che. evI dayA pAlanArane jagatamAM zuM zuM nathI malatuM ? chAnI hiMsA e prANuone kaDavA phala Ape che, jIvahiMsA karanArane sarve anartho, ApadAo, vyAdhio sulabha hoya che. hiMsaprANuo bhavAMtarane vize garbhAvasthAmAM janma thatAM ke bAlapaNamAM athavA yauvana vayamAM AvatAM ja mRtyu pAmI jAya che. teo alpajIvI thaIne bhega bhegavyA vagara cAlyA jAya che. A jagatamAM muMgA, aMdhA, baherA, bebaDA, pAMgaLA, kubaDA, kaDhIyA, jaDa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 294 pRvocaMdra ane guNasAgara regI, zeka, bhaya, sudhA, durbhaga, duHsvara e badhAMya jIvahiMsAnAM phaLa che. je prANIo hiMsA thakI virAma pAmatA nathI te ati du:khane pAme che, ne je hiMsAne tyAga kare che te sukhI thAya che. je hiMsaka hoya che, te nirdayapaNe pitAnA pitAne paNa ghAta karIne narakAdi durgatimAM cAlyA jAya che. teo zatruMjayarAjA ane zurakumAranI mAphaka duHkhane bhajanArA thAya che. - "e zakuMjaya ne zUra keNa hatA ne hiMsAthI temane zuM phaLa malyuM te kahe." strIonA pUchavAthI munie za jayarAjA ane zrerakumArapitAputranuM daSTAMta kahevuM zarU karyuM pUrve A vijayamAM vijayapura nAme nagara hatuM te nagaranA adhipati zajayarAjAne pUra ane caMdra nAme ane putro hatA, vaDIla putra gharane yuvarAjapada ApyuM ne caMdrane kAMI paNa na ApavAthI risAivideza cAle gaye.. caMdra videzamAM bhamato anukrame ratnapuranagaranA udyAnamAM AvyA tyAM eka munine joI temane namaskAra karI temanI AgaLa beThe, munie dayAdharmano upadeza Apyo. - jIvadayAne upadeza sAMbhaLI bedha pAmelA caMdde saMgrAma sivAya paMciMdriya jIvane vadhana karavAno niyama grahaNa karyo te pachI te ratnapuranagaranA rAjA jayasena narapatinI sevA karavA lAgyo, anukrame te rAjAne vizvAsu thavAthI eka divase rAjAe khAnagImAM kahyuM kuMbha nAmane sAmaMta mahA baLavAna ane abhimAnI thaI gayo che mATe gupta rIte tyAM jaIne ene mArI nAkha" rAjAnAM vacana sAMbhaLI caMdra be . " "mahArAja ! e pApa mArAthI nahI thAya, saMgrAma sivAya kaI paNa prANavadha na karavAne meM gurU pAse niyama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa ba dha 25 grahaNa karelA che." cadranAM vacanathI rAjA khuzI thayA te tene peAtAnA aMgarakSaka manAvyA. sAmatakanyA paraNAvI ane sukhI karyAM-pAtAnA putra jevA karyAM. anyadA mATTa sainya laine caMdre kuMbharAjAne paDakAryAM, abhimAnI kuMbharAjA tenI sAme AvyA, bannenA raNasaMgrAma pUrajosamAM cAlyA, e yuddhamAM cadre kuMbharAjAne paDI bAMdhI jayasena rAjAnI samakSa hAjara karyAM. rAjAe pAtAnI AjJA manAvI kuMbharAjAne cheDI dIdheA ne caDyA sArI rIte satkAra karyAM. te pachI cadrakumAra paNa sukhamAM divase pasAra karatA hatA. yuvarAjapadmathI asaMtuSTa zUrakumAra pitAne mArIne tenA rAjyanI IcchA karatA anukULa samayanI rAha jovA lAgyA. eka divase rAtrIne samaye zUrakumAre rAjAnA zayanagRhamAM ghusI jaI rAjA upara talavAra calAvI dIdhI. e dhasArAthI jAgrata thayelI rANIe bUmAbUma karavAthI cAkIdvArA DhADI AvyA. temaNe nAzI jatA khunIne paDI lIdheA. nizAsamaye ArakSakAe bAMdhelA te khunI prAta:kALe kumAra tarIke mAluma paDavAthI rAjA AgaLa vAta karI, ghAnI pIDAthI du:khI thatA rAjAe putrane dezanikAla karyo. tyAra pachI tarata ja rAjAe maMtrIonI sAthe ekamata thai. cakumAranI tapAsa karAvI, tene teDAvI rAjapATa sAMpI dIdhuM. te pachI gheADA divase rAjA vedanAthI mRtyu pAmI gayA. rAjA mRtyu pAmIne vAgha thayA. jIrakumAra pitAnA ghAta karI kalakita thayelA ane jagalamAM kukama karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 pRthvIcaMdra ane guNasAgara AvikA calAvatA hatA tene pelA vAdhe eka divase mArI nAkhyA, te marIne bhillu thayA, eka divasa te bhinna vanamAM gayA tene paNa pelA vAdhe mArI nAkhyA. e bhinnanA kuTubIoe vAghaneya mArI nAkhyA. banne maraNa pAmIne aTavImAM kalabha ane varAha thayA. pUrvanA verathI banne yuddha karavA lAgyA. temane koI zikArIe mArI nAkhyA. maraNa pAmIne anne kalabha thayA, pAtAnA rALAmAMthI bhraSTa thayelA teo banne yuddha karavA lAgyA. bhidhoe yuktithI temane pakaDI lIdhA ne caMdrarAjAne arpaNa karyAM. tyAM paNa yuddha karatA tene rAjAe mahAmuzkelIe jIdA karyAM. e samaye tyAM kevalI bhagavAna samavasaryAM, temanA upadeza sAMbhaLI rAjAe A banne hastionA vRttAMta pUchyA. kevalI bhagavAnanA mukhathI e kalabhayugalane vRttAMta jANI vairAgya pAmelA cadrarAjAe pAtAnA putrane gADhI upara besADI cAritra grahaNa karyu, zuddha cAritra pALIne te svarga gayA. pelA banne go-kalAkrodhathI dhamadhamatA maraNa pAmIne prathama narake gayA. tyAM paramAdhAmI kRtavedanA, kSetrakRtavedanA ane anyAanyakRta vedanA ghaNA kAla paryaMta bhAgavIne vAravAra aneka kucAnimAM bhramaNa karaze mATe huM zrAvikA ! hiMsAthI thatA dASA ane yAthI thatA guNAne jANI tame hiMsAnA tyAga karo. " muniyAnA upadeza ApIne viramyA. muninA upadezathI vairAgya pAmelI te strIoe paheluM sthulaprANAtipAta viramaNa aNuvrata aMgIkAra karyuM, jIva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 7. dayArUpI vratanA ArAdhavAthI meM vicAra karyo. "A munie sAruM karyuM, kAraNa ke A strIo kadAca kopAyamAna thaI jaze te paNa have mAruM aniSTa karI zakaze nahi. jethI A munine mAre dareka aMgamAM pAMca pAMca prahAra karavA hatA temAMthI eka chokarI have cAracAra prahAra karIza." mRSAvAda viramaNavrata. e munie tyArapachI AgaLa calAvyuM, "he zrAvikAo ! traNa vargane sukhakArI temaja svarga ane mokSane ApanArI satyabhASA tamAre bolavI, kAraNa ke satyavAdI sarvane priya temaja vizvAsapAtra hoya che. devatA ane dAnavo paNa enI AjJA pramANe varte che, te mAnavInI te vAtaja zI? satyavAdIne jala, agni Adi temaja bIjI divya vastuo paNa aniSTa karatI nathI. leke paNa tenA nirmala yazane cAre bAjue vistAra kare che. jevI rIte satya vacana aneka lAbhane karanArUM che tevI rIte asatya vacana niMdanIya che. juTha bolanArAne mAtA, pitA, bhAI ke mitre ke vizvAsa karatA nathI. alIka vacana belanArA cha mukhanA rogavALA, anAdeya karmavALA muMgA, duHsvaravALA thAya che. asatyabalanArAone jIhuvA chedAdi du:kha paNa sahana karavAM paDe che, vadhAre zuM kahIe amRtabhASI janakhala purUSo sarpa samAna kahyA che, mATe he vivekazAlinI! tamAre krodha, lobha, bhaya ke hAsyathI paNa kadApi juThuM bolavuM nahi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 pRthvIcaMdra ane guNasAgara satya belanAra prANI keIne paNa Thaga nathI. dhanyanI mAphaka saraLa svabhAvI thaIne sarvane vizvAsa meLave che, tyAre dharaNanI mAphaka alIkabhASI potAne ane 5rane ThagI manuSyabhava hArI jAya che. e dhanya ane dharaNa keNa hatA ? ane teoe zuM karyuM? te jarA spaSTatAthI kahe." ema sIonA pUchavAthI muni belyA A vijayanA sunaMdana nAme nagaramAM sudatta zreSThinA. dhanya ane dharaNa nAme be putro hatA. dhanya sajajana saumya prakRtivAna, satyavAdA ane priyaMvada hato tyAre gharaNa ethI. viparIta hate. bhinna bhinna svabhAvavALA hovA chatAM e bajemAM gADha sneha hato, - ekadA dharaNe vicAra karyo. "A dhanyanI Ijajata, AbarU sArI hovAthI mAre kaI bhAva pUchatuM nathI ne. e jIve che tyAM lagI mAre bhAva kaI pUchavAnuM nathI te ene upAya kare te khoTuM zuM ? ema vicAratA dharaNe mAyA vaDe karIne mIThuM mIThuM belatAM ekAMtamAM dhanyane kahyuM, "he bhAi! tuM mane prANathI paNa adhika priya che te mAre eka maratha tuM pUrNa kara, ke ApaNe paradeza jaIne pitAnI zaktithI dhana upArjana karIe, kemake dhana vagara lekamAM mAna maLatuM nathI. temAM paNa kahyuM che ke daridrI, vyAdhivALa, mUrkha, pravAsI ane parAdhIna AjIvikAvALo e pAMca jagatamAM jIvatA chatAM marelA che. vAgha ane hAthIothI bharapura vanamAM rahevuM sArU, vRkSanAM pAMdaDAM ke phala, kula khAIne rahevuM sArU, tRNanA saMthArA para zayana karavuM sArU, temaja vanamAM rahIne jhADanI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 29 chAlanAM vastra paheravAM sArAM paNa potAnA kuTuMbIjanenI madhyamAM dhanarahitapaNe rahevuM sAruM nathI. mATe he baMdha ! paradezamAM jaI ApaNe dhana upArjana karIye, kAraNa ke nirdhana ane mRtakamAM mane to kAMI taphAvata lAgato nathI. mRtakane jema keI jetu nathI tema nirdhana tarapha paNa keI najara karatuM nathI." dharaNanI A pramANenI paradezagamananI vAta sAMbhaLIne dhanya be baMdha!tArI vAta to kharI che paNa mahenata vagara dhana zI rIte maLe ??? dhanyanI vAta sAMbhaLI dharaNa be. "are baMdhu! dhana pedA karavuM e te mAre DAbA hAthanuM kAma che je para se utArI mahenata karI pedA karavAmAM vAra che paNa kedane kAna teDavo, keinI gAMTha choDavI, ke khIssA kAtaravA, khAtara pADavAM, corI karavI Adi upAya vaDe karIne dhanane ApaNe upArjana karazuM tenI vAta sAMbhaLI dhanya cAM, * "zAMta pApaM ! zAMta pApa ! A prakAranuM duSTavacana tu pharIne ne bAla. "paravaMcanaM mahA pApaM e zuM tuM bhUlI gayo ? enI vicAraNA ke e saMbaMdhI vAtacIta karavI te paNa saMtApane karanArI thAya che mATe devagurUnuM smaraNa karI e pApanuM nivAraNa kara." pitAnA kathananI viparIta asara thatI jANIne dharaNa dhanyanI vAtane aMgIkAra karI pitAnI vAtanI dizA pheravate be -"evA akAryathI dhana pedA thatuM nathI meM te phakta tArI parIkSA karavA mATe kahyuM hatuM ke e vAtamAM tu saMmatti Ape che ke nahi. paradezamAM keIka dhana vAnanI sevA karI tenI pAsethI dravya laine ApaNe vyApAra karazuM dharaNe e rIte dhanyane vizvAsa pamADI paradeza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 pRthvIcaMdra ane guNasAgara gamananI vAta kabula karAvI. te pachI eka divase mAtA pitAne kahyA vagara teo khAnagI rIte nagaramAMthI nikalI gayA, * mArgamAM jatAM dharaNe vicAra karyo. "mere bhAI kadAca pAcho ghera jAya to te sArU nahi, mATe e ghera na jAya e upAya karUM" ema ciMtavIne dharaNa bo -he bhAI ! jagatamAM manuSyane dharmo jaya che ke pApe jaya." dharaNanI vAta sAMbhaLI acaMbo pAmI dhanya bolyo, "are zuM tuM eTaluMya nathI jANato ke jagatamAM dharmo jaya ane pApe kSaya che." are Ate tame jagatanI ukti kahI che paNa tatva te tame jANatA nathI. AjakAla jaya te pApathIja thAya che dharmathI nahi, dharaNe pitAne karyo kharo karavA mAMDe. banne bhAIo e rIte vivAde caDyA tyAre dharaNe kahyuM ke, "AgaLa je gAma Ave tyAM lokone pUchI ApaNe nirNaya karIzuM paNa emAM je peTe paDe te jItanArane eka lecana Ape." dhajo te vAta kabula karI. jo ke mAre pakSa sAce che chatAM huM nAnA bhAInuM lesana laIza nahi. >> vicAra karatA teo AgaLa gayA tyAM eka gAma AvyuM. e lekee kahyuM ke, bhAI Aje te pApa thakI jaya dekhAya che dharmathI nahi." A ajJAnI ane mUrkhalakanI vANuM sAMbhaLI dharaNa rAjI thayo. bIje divase tyAMthI AgaLa jatAM temaNe mArgamAM bIjI cakSanuM paNa karIne AgaLa jatAM kaI gAma AvyuM tyAM lokone pUchayuM, te teo paNa bolyA ke " Aje te dhamI sadAya che tyAre pApInA pibAra che paMDita purUSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasaMma dha 301 vicAra zIla ane ciMtAtura hoya che tyAre mUkha sukhethI jIve che. sajjana saMtApa pAme che tyAre dulhana vilAsa kare che. dAtAra nirdhana hAya che tyAre dhanavAna kRSNu che e jagatanI vicitratA nathI teA zuM ? leAkeA kheAlyA tethIja pApanA jaya che dhanA nahi..." evI ajJAnI leAkeAnI vANI sAMbhaLI dharaNa khuba prasanna thayA ne atte AgaLa cAlyA. mAmAM dharaNa melyA huM bhAi! mArA ane netrA mane ApI de athavA tA sarata :karI nathI ema kahe, " dharaNanI naTAi prakAzavA mAMDI. tenuM vacana sAMbhaLI dhanya khelyA. 6 me zarata karelI nA zIrIte kahevAya? huM... zarata pramANe netro hArI gayA chu tA tu... tenA phAve tema upayAga kara. " pApI dharaNe AkaDAnuM dUdha AMkhamAM bharIne tenAM banne netro phADI nAkhyAM. dhanyane e rIte adha banAvI kapaTI dharaNa vilApa karavA lAgyA " are ! are ! me pASIoe A zuM karyuM? mAyA bhAine me... meTA ana karyAM, saMbaMdhIone huM zu' mAM batAvIza ?" * vilApa karatA dharaNane zAMta karatA dhanya olyA are bhAI! e badhA karmanA vilAsa che emAM tAre khedra karavA nahi, R vAtA karatA ane AgaLa cAlyA. teTalAmAM sahasA dharaNa khelyA. are bhAI ! sihu ApaNane haNavAne ghasI Ave che have zuM thaze. " / tuM zIghra nAsI jA te ApaNA kuLanuM rakSaNa kara, " dhanye ene turata nAzI javAnI preraNA karI. duSTa dharaNe dhanyanI vAtanA tarataja amala karyA. peAtAne kRta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kRtya mAnato dhanyane choDI potAnA gAma tarapha nAzI gaye, aMdha thayelo dhanya jagalamAM Ama tema bhaTakate eka moTA vRkSanI nIce AvIne beTho, ene to have rAtrI ne divasa sarakhAja hatA, te aMdha hovA chatAM tema ja dharaNe chetarIne netro haravA chatAM enA vicAre kevA? AhA mAro bhAI ekAkI kyAM gaye haze? tenuM zuM thayuM haze ?" - nAnA bhAInA kuzala mATe zeka karatA dhanyane jJAnathI jANIne vana-devatA pragaTa thaIne bolI "are dhanya ! durjana ziromaNi ane bhrAtakoha karanAra e dharaNanI ciMtAthI saryuM have ! netra rogane nAza karanArI A gurikAne grahaNa kara " guTikAne dhanyanA hAthamAM ApI devI pitAne sthAnake gaI devI gayA pachI dhanya guTikAnA aMjanane pitAnI AMkhamAM aMjana karavA lAgyo ke turataja devInA prabhAva thakI dhanya divya netro vALo thaI gayo. rAtrI tyAM vyatIta karI te devImAM bhaktivALa dhanya tyAMthI AgaLa cAlatAM anukrame subhadranagaramAM Avyo, subhadranagaramAM bhamatA dhajo paTa vAgato sAMbhaLyo, rAjapurUSe cakale cakale uSaNa karatA hatA ke, je rAjakumArInA tene sajaja karaze tene rAjA adha rAjya ane rAjakumArI paNa Apaze, dhanya e uddaghASaNa sAMbhaLI paTahane sparza karyo, pelI vInI ApelI guTikAthI rAjakumArIne divya netrovALI banAvI dIdhI. dhanyanI kRtithI ajAyaba thayelA rAjAe potAnI putrI paraNAvI rAjyane ardhabhAga ApI pitAnA sara karI dIdho. satyanA prabhAvathI Akhare paNa dhanya rAjasutA temaja rAjya meLavIne sukhI thaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha - eka divase dhanya rAjasabhAmAMthI pAchA pharate hato tyAre TIlAM TapakAM karelo eka zikSaka mAnyo. "sunaMdapurathI AvelA A viprane kaMIka dakSiNA ApI. " e bhikSuke enI AgaLa prArthanA karI | pitAnA nagarane brAhmaNa jANuM dhanya tene pitAne ghera teDI lAvya, modaka vagerethI ene tRpta karI mAtA pitAnA kuzala samAcAra pUchayA. uttama vastra ane potAnA nAmanI mudrikA ApI ene vidAya karyo. vi sunaMdapura AvIne dhanyanA mAtA pitAne dhanyane lekha ApI kuzala samAcAra kahA, dhanyanI kuzaLatA temaja rAjya prAptIthI pitAe khuzI thaI vadhApana mahesava karyo. dhanyanI kuzaLatA ane rAjya prAptIthI pAchI dharaNane ciMtA thaI " are ! evA bhayaMkara jagalamAM e jIvato rahyo ja zI rIte? rAjya lakSmI ane rAjya sutA paraNyo e to navAInI vAta! je ahIM Avaze te mArI vAta khulI paDI jaze, mATe tyAM jaI eno kaMIka upAya karavA de, mAtA pitAnI rajA laI bhAIne javAnA bahAne te dharaNa subhadranagara AvIne bhAIne mo dhanya potAnA bhAIne malavAthI ghaNe khuzI thayo dhanyanI samRddhi joI dharaNa vicAra karavA lAgyo "dharmane jaya, A jagatamAM satya che te joke dhanyanA dRSTAMtathI sAbita thayuM che. chatAM huM kaIka evuM kahyuM ke jethI enI samRddhi badhI havAmAM uDI jAya ne du:khI du:khI thaI jAya, manamAM vicArane gopavI eNe zeDe kAla pasAra karyo nagaramAM rAjA vagere sarvane dharaNa mAnita thaye, dhanya bhAi hevAthI nekara, cAkara temaja nagaranA leke paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ene mAna ApavA lAgyA. eka divase khAnagImAM rAjAne kahevA lAgyA. mahArAja ! Apa buddhimAna chatAM paNa Apane dhanya gI gaye." dharaNanI vANI sAMbhaLI vismaya thaIne sajAe abhaya. vacana ApIne dharaNane pUchayuM. "kahe satya vAta zuM che." svAmI! dhanya te caMDALano putra che. durAcArI hovAthI rAjAe ene nagara bahAra kADhI mukelo te ApanA nagaramAM AvI Apane phasAvI gaye." dharaNanI vAta sAMbhaLI rAjA camaka "gharaNa ! e vAta nagaramAM tuM keIne kahIza nahi, huM evuM karIza ke jethI dhanyanA sthAnake tane sthApanA karI mAlamAla banAvIza." rAjAnI vAta sAMbhaLI dharaNanI khuzAlIne te kaI pAra rahyo nahi. nizA samaye rAjAe dhanyane mArI nAkhavAne dhanyanA makAnamAM gupta rIte mArAe mUkyA, madhya rAtrIne samaye acAnaka dhanyanA mastakamAM vedanA thavAthI dhanyane veza paherIne dharaNa rAjasabhAmAM javAne prAta:kALe nikaLyA, tene pelA mArAoe mArI nAkhyo ne tyAMthI chapAMca gaNu gayA, bhAinA zekathI vyAkuLa thayelo dhanya zekathI nivRtti pApe nahi tyAre rAjAe enA bhAInI kuTilatAnI badhI vAta samajAvI zaka mukta karyo. dhIre dhIre zeko. tyAga karato dhanya sukhamAM kAla vyatita karavA lAgyo. eka divase vijaya kevalI bhagavAna tyAM samavasaryA. rAjAdika sarve temane vAMdavAne AvyA, temane vaMdana karI temanI dharmadezanA sAMbhaLI dhanya avasara meLavIne pUchayuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavana nehasaMbaMdha 305 "bhagavAna ! mAre bhAI niSkAraNa mArI upara dveSa karato hato tenuM kAraNa zuM? te maraNa pAmIne kayAM gayo? te Apa kahe. dhanyanA javAbamAM kevalIbhagavAna bolyA, "tuM nAma thakI je dhanya che te arthathI paNa che. satyavAdI ane janamAnya tArAmAM ne enAmAM bahu phera che. parabhavanA verathI A bhavamAM dharaNa tAre bhAI hovA chatAM zreSI thayo hato, te marIne mAtaMganI putrI thayo che. yauvanavayamAM ene caMDAla sAthe paraNAvI, te sarpa daMzathI mRtyu pAmIne hAlamAM te bebInI putrIpaNe utpanna thayo che. dudha, duHsvara, muMgI, baherI, kurUpavALI evA aneka thI bharelI atyAre che. saMsAranA svarUpathI bhaya pAmelo dhanya mastaka dhuNAvavA lAgyo. kevalI bhagavAnanI vANI sAMbhaLI vairAgya pAmelA dhanya pitAnA pada upara putrane sthApana karI dIkSA grahaNa karI devaleke gaye. paraMparAe dhanya pitAnA satyapaNAthI mokSanI lakSmIne vaze. pelo dharaNa pitAnI durbuddhithI aneka juTha ane kukarmane karatA bhavATavImAM ghaNe kAla bhamaze. mATe he dharmazIlAo ! satya ane asatyanA guNa doSa jANIne asatyane tyAga karI satyane grahaNa kare. muni bIjA vratanuM vivecana karI daSTAMtathI te strIone pratibodha karIne viramyA. e muninI dezanA sAMbhaLIne strIo ghaNI khuzI thaI chatI gurU pAse bIju aNuvrata aMgIkAra karyuM. temanI A pramANenI rUDI bhAvanAthI he kumAra! meM vicAra karyo ke "munie Ato sAruM karyuM. teo have mArAthI kaMI paN chupAvI zakaze nahi. kaMi paNa juTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 pRthvIcaMdra ane guNasAgara melIne te have mane chetarI zakaze nahi, mATe A munine mAre je dareka agamAM cAra cAra prahAra karavAnA hatA temAMthI eka eka prahAra AchA karI have huM temane pratyeka aMge traNa traNa prahAra karIza. be be prahAranA me' tyAga karyA. A pramANe vicAra karatA ane pracchannapaNe ubhelA huM have surasuMdara muni AgaLa zuM khele che ane srIo upara tenI zuM asara thAya che tenI pratIkSA karatA-vADha jotA ubhA rahyo. 5 trIjuM sthUlaadattAdAnaviramaNavrata, huM zrAvikAo ! adattAdAna sabaMdhI vyAkhyA sAMbhaLeA. DAhyA purUSa! kayAre paNa kAinuM harAmanuM dravya grahaNa karatA nathI. bhagavAne caukamane pApanuM mULakahelu che, kAi jIvane prahAra karyAM hAya tenI vedanA karatAM tenA sarvasva haraNanI vedanA tene adhika du:khI kare che, mATe khAsa kALajI rAkhIne paNa bIjAnA dravyanuM haraNa karatAM aTakavuM. A leAkamAM paNa e pApanAM phUla vadha, adhana ke kArAgrahamAM pUrAine bhAgavavAM paDe che. hAtha paganA cheH thAya che. kavacita e pApanAM phaLa zULI upara caDhIne paNa bhogavavAM paDe che. parabhavamAM dAsapaNuM, dArigha temaja tiya cagatimAM jaine paNa bhogavavA paDe che.. paradravyanA haranArA nArakImAM paNa utpanna thaine tyAM vividha prakAranI yAtanAo sahana kare che. paradravyanA tyAga karanArAnu dhana AleAkamAM paNa vRddhi pAme che. temanAM game tevAM viSamakA paNa A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 307 : vratanA mahimAthI siddha thAya che, paralokamAM anagaLa dravyanA bhaktA thaI tene puSkaLa lAbha maLe che. corInA piniyama upara siddhadatta ane kapilanuM daSTAMta bodhadAyaka che te sAMbhaLavAthI tamane lAbha thaze. zrAvikAonA pUchavAthI munie te siddhadattanuM AkhyAna kahevA mAMDyuM. A vijayamAM vizALa nAmanI nagarIne viSe mAtadatta ane vasudatta nAmanA banne vaNIka mitre alparUddhivALA ne sAmAnya AjIvikA calAvatA rahetA hatA. mAtRda trIjuM aNuvrata grahaNa kareluM hovAthI nyAyathI vyApAra karI dravya meLavate ane koine ThagavAnI vRtti rAkhato nahi, . vasudatta beTA tala, mApa vagere rAkhI eAchuM ApIne vadhAre paDAvI levAnI kuTanItine dhAraNa karate vyApAramAM khuba prapaMca sevato hato. e pApa vyApAra karavA chatAM paNa vasudattanuM dhana te vRddhi pAmyuM nahi paNa pApa to vadayuM hatuM, enI e bicArAne zI khabara hoya? anyadA te banne mitra thoDAMka karIyANAM laIne vyA'pAra karavA mATe puMDrapura nagaramAM gayA. tyAM vasuteja rAjA rAjya karato hato, tenA bhaMDAra mATe eka bhaMDArInI , jarUra hatI, paNa tene vizvAsapAtra bhaMDArI na malavAthI sArA bhaMDArInI parIkSA mATe mArgamAM eka ratnajaDIta kuMDaLa subhaTa pAse mukAvyuM ke AjubAju subhaTe chupAvI dIdhA rAjAnA bhayathI nagaranA lekee to e kuMDaLane grahaNa karyuM nahi kemake jANI joIne kaNa mUrkha hoya ke Aphatane notare? mArgamAM AvatA pelA banne mitreAe e kuMDala jevAthI vasudatanI dADhe vaLagI. "vAha! zuM majAnAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kuMDaLa che e ! lakSmI te kAMi amArI vATa ja joI rahI che ne?" phAine nahI jovAthI yamudatta kuMDala levAne dADayA. tene mAtta vAryo. mitra! A viSatulya kuMDalane laIza nahI", ene nivArI banne AgaLa cAlyA. mAtRtta vasudattane edha mATe eka dRSTAMta 'kahyuM, phAieka nagaramAM deva ane yazasa nAme e vaNIka sarakhA vyApAra karI gujarAna calAvatA hatA. deva adattAdAnanA niyamavALA hatA tyAre yaza niyama rahita hatA. eka divasa ane thADIghaNI muDI sAthe laine paradeza cAlyA. mAmAM eka kuM Dala paDeluM bannee joyu paNa niyamabhaMganA bhayathI deve tA enA sAmuya joyuM nahi. jyAre yaze e levAnA prayatna karyA. tyAre ene deve aTakAvI dIdhA dhruvanI lajjAthI yaza kuMDala na letAM AgaLa cAlyA, chatAM devathI gupta rIte te kuM Dala grahaNa karIne tenI sAthe cAlyA. yaza manamAM vicAra karavA lAgyA ke nispRha evA A devane dhanya che. jo ke e jANatA nathI chatAM A kuMDalanAM karIyANAM grahaNa karI huM A bhAga devane ApIza." te pachI kAIka nagaramAM teo pahoMcyA, tyAM kuMDala vecI ghaNuM dravya laine karIyANAM kharIdyAM, tenA vibhAga pADI jyAre devane samajaNa pADI ApavA lAgyA tA. deve te levAnI nA pADI te pAtAnI mUDInAM je AvyAM hatAM te grahaNa karI lIdhAM. te rAtanA cAnA makAnamAM dhADa paDIne karIyANA sahita badhuM luMTAi gayuM. du:khI thayelA yaza deva pAse AvIne raDavA lAgyA. tenI du:khI dazA joi deva elyA mitra ! anyAyathI meLavela padAtha mahA anathane re Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 309 nAro thAya che te tuM pratyakSa je, ne adattAdAnano niyama, grahaNa kara." devanA kahevAthI yaze paNa te niyama aMgIkAra karyo, bIje divase dUradezanA vyApArIo karIyANuM kharIdavA AvyA. e vyApAramAM devane bamaNo lAbha thayo te joIne yaza satyazrAvaka thayo, mATe he vasudatta! nyAyathI dravya meLavanAranuM kalyANa thAya che. anyAyathI nahi. "mAdatti daSTAMtapUrvaka vasudattane upadeza karyo. sArI rIte upadeza pUrvaka nivAravA chatAM vasuda e. kuMDala gupacupa upADI lIdhuM tethI pracchanna rahelA rAjapurUSAe tarataja ene pakaDI lIdhA. jethI mAtRdatta khuba du:khI thaye tyAre e rAjapurUSAe ene samajAvyuM. "uttama! tame kheda nA kare. rAjA tArI upara prasanna thaIne tane InAma Apaze tame prasanna thayA che te mArA A mitrane mukta kare. eTale mane inAma malyuM ema samajIza, vadhAre InAmanI mAre jarUra nathI. bAlyasvabhAvathI ATalo gunho vasudattane mApha karo. * mAtRdatta rAjapurUne vinaMti karI. rAjapurUSe vasudattane mukta karIne bolyA, "he mahApurUSa ! tArA vacanathI ame Ane choDI dIdho paNa tuM eka vAra rAjAnI AgaLa cAla." rAjapurUe mAtRdattane rAjAnI samakSa hAjara karI sarve hakIkata kahI saMbhaLAvI. rAjAe tenI hakIkatathI mAhitagAra thaI tenA upara prasanna thaIne potAnA bhaMDArane tene uparI-bhaMDArI-kezAdhyakSa banAvyuM. mAtRdatta pitAnA niyamamAM acaLa rahevAthI rAjAnI kRpA meLavI sukhI thaye mAtRdatta anukrame samAdhi pUrvaka mRtyu pAmIne Aja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 31. pRthvIcaMdra ane guNasAgara vijayamAM caMdAbhA nagarInA zreSThI puraMdarane tyAM putrapaNe. utpanna thaye. tenuM nAma sthApana karyuM siddhadatta, te kaLAmAM kuzala thaIne anukrame yauvanavayamAM AvyuM, vasudatta paNa kukamathI AjIvikA calAvate maraNa pAmIne keI brAhmaNanA kuLamAM utpanna thayo tenuM nAma kapila dariTI hovA chatAM kapilane enA mAtApitAe paraNAvyA tenI sAthe viSayasukha bhogavatAM tene bahu puro thayA mAtApitAnA maraNa pAmavA pachI dAridrathI du:khI thayelo kapila sInA tiraskArathI dravya upArjana karavAne cAlyo gaye, paNa pApanA udayathI tene koi lAbha thaye nahi-duHkhI duHkhI thaI gayo. pArAvAra du:khamAM bhaTakatA e kapilane eka divase keI kApAlika sAthe bheTe thaye, dhanane arthI jANIne kapilane te kApAlike kahyuM. "jo tAre dhananI ja jarUra hoya te caMdrabhA nagaranA udyAnamAM rahelI AzApUrikA devInI ArAdhanA kara, te tArI AzA saphala thaze.' - kApAlikAnAM vacana sAMbhaLI kapila caMdAbhA nagarIe AvI puSpAdikathI devInI pUjA karI dhyAna, mauna ane upavAsathI devInI ArAdhanA karavA lAgyo, traNa divasa vahI gayA tyAre rAtrIne samaye devI bolI. "tuM zA mATe ahIM beTho che? dhana mATe TuMkamAM kapila kaI divasa te kaIne kAMI ApyuM che ke tuM ghana mAge che. devInA kahevA chatAM te kapila bele. "he devI! dhana vagara A duniyAmAM jIvatara jhera samAna che mATe dhana nahI Ape te tArA dvAre huM te marIza tene nizcaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane nehasaMbaMdha 311 jANune devIe eka pustaka ApyuM. "pAMcaso rUpIyA Ape tene Apaje." ema kahI devI adazya thaI gaI. - kapila pustaka laIne badhA nagaramAM pharyo paNa keIe pAMcaso rUpIyA ApyA nahi. jethI chevaTe te pharato pharato siddhadattanA makAna AgaLa AvyA. siddhadatta e pustaka joI emAMthI prathama kaleka vAM. "prAptavyamarthi labhate manuSya enA tatvano nizcaya karI siddhadatta pAMca rUpiyA ApI dIdhA te laIne kapila pitAnA nagara tarapha cAlyo gayo paNa mArgamAM luMTArAoe mArIne enI pAsethI rUpiyA paDAvI lIdhA. nazIba be DagalAM AgaLanuM AgaLa, - rAtrIne samaye pitAe pAMca rUpiyAnI vAta jANune siddhadatta upara gusse thaI apazabda kahevA pUrvaka gharamAMthI kADhI mu. nagaranA daravAjA baMdha hovAthI daravAjA najIka keI devamaMdiramAM te sUI gaye, pitAnA hAthamAM pustaka rAkhIne te ciMtArahita thaine nivAdhina thaI gayA. puNyaja bhAgyavAnanI ciMtA kare che. siddhadatta. caMkAbhA nagarInA rAjAne eka putrI hatI. tevI ja rIte maMtrI, zreNI ane purohitane eka eka putrI thaI. e cAre ekaja zALAmAM bhaNI gaNI anukrame yauvanavayamAM AvI, cAre sahIpaNa hovAthI ghaNokhare vakhata te sAtheja pasAra karatI hatI. yauvanavayamAM AvelI e cAre bALAo vicAra karavA lAgI. "pitA ApaNane jude jude paraNAvaze tyAre ApaNe eka bIjAne viga zI rIte sahana karazuM ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vicArane aMte temaNe nirNaya karyo ke ApaNe ekaja varane varI javuM. jethI judAIne samaya Ave ja nahi varane pasaMda karavAnuM kAma rAjakumArIne samarpaNa karyuM. rAjakumArI je varane vare e varane bIjI traNe sakhIoe kabula rAkhavo, evo saMketa karI judAM paDyAM. rAjasabhAmAM AvelA keI rAjasevakanA sadAcArathI rAjakuMvarInI najara tenA upara TharI. eka divasa tene khAnagImAM rAjakuMvarIe potAnI pAse bolAvI potAnA mananI vAta tenI AgaLa kahI saMbhaLAvI, rAjakuMvarInI vAta sAMbhaLI zajasevaka ciMtAtura thayo. paNa vicAra karIne eNe rAjakuMvarInI vinaMtine kabula rAkhI nahi pitAnI vinaMti aphaLa javAthI rAjakuMvarIe dama bhIDAvyo. "lakSmI cAMllo karavA Ave che tyAre tuM kapALa dhavA jAya che. paNa mArI mAgaNI tAre kabulavI ja paDaze je nahi karIza to mArA mANaso dvArA tene marAvI nAkhIza te yAda rAkhaje." rAjakuMvarInA dama devAthI bhaya pAmelo e rAjasevaka rAjakuMvarInI vANIne Adhina thaye rAjasevake pitAnI vAta kabula karavAthI kuMvarIe amuka divasane saMketa karyo ne kahyuM ke te divase daravAjA najIka pelA devamaMdiramAM tAre rAtrIne samaye AvavuM, huM paNa vivAhanI sAmagrI laine tyAM AvI hAjara thaIza." saMketa karIne te rAjasevakane kuMvarIe vidAya karyo. rAjasevaka potAnA sthAne jaine paNa vicAra karavA lAgyo, "are ! A rAkSasInA paMjAmAM phasAyA nathI tyAM lagI ja mane sukha che, strIo to pizAcInI mAphaka chaLa karI chetaranArI che, baLavAnane paNa ghaDInA chaThThA bhAgamAM toDI nAkhe che to mAruM te zuM gaju ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa badha 313 rAta divasa ciMtA karatA rAjasevaka divasa vyatIta karatA hatA Akhare saMketanA divasa paNa AvI paheAcA tyAre teNe pAchA vicAra karyAM. "zrInI khAtara huM mArA nirmaLa kuLane kalaMkita karIza nahi, rAjA pAtAnA svAmI hAvAthI svAmIhohu karavA paNa mAre zuM vyAjabI che ?" ityAdi vicAra karI rAtrIne samaye te nagara bahAra cAlyA gayA ane sa Mketane sthaLe gayA nahi, daivayoge rAjakumArIe je samaye pelA rAjasevakane dhruvamadiramAM AvavAnA saMketa karelA te samaye te rAja sevakane badale siddhadatta edevamaMdiramAM dAkhala thaI nirAMte sui gayA. vivAhanI sAmagrI laine rAjakumArI pAtAnI sakhIo sAthe rAtrInA pahelA pahere te devakulamAM AvI pahoMcI, bharauMghamAM paDelA te purUSane rAjasevaka dhArI peAtAnA kAmala hAthanA sparzI karI jAgrata karyA,ne pAtAnA hAthe ka Na paherI gAMdhava vidhithI tenI sAthe lagna karI lIdhAM. lagnakA thI paravArIne rAjakumArI elI he svAmI! vAhana taiyAra karyuM che ke nahi ? ApaNe prAta:kALe te gusa rIte palAyana karI javAnuM che nahI teA rAjA jANe te zu thAya ?" rAjakumArInAM vacana sAMbhaLI siddhadatta bheTyA. savAranI vAta savAre, have mane nirAMte uMgha levA de" ema kahI kaMpanidrAthI siddhadatta sui gayA. paNa rAjakumArInuM mana zaMkAzIla thayuM "are A te te purUSa ke nahi." rAjakumArIe dIpaka prakaTAvIne e purUSane joyA tA, sukumAra ane maneAhara aMgavALA tene joi manamAM khuzI. I. e daramiyAna tenA mastaka pAse paDelI pustikA tarapha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 pRthvIcaMdra ane guNasAgara enI najara gai, tA . e pustakamAM eNe pelA klAkanuM prathama pAda prAptavyamartha labhate manuSya:' enA AgaLa saLIthI pAtAnI AMkhamAMthI aMjana kADhIne lakhyuM, "DhavApi taM tui na zakta" te pachI rAjakumArI pAtAnI sakhIo sAthe peAtAnA maMdire cAlI gaI. bIje prahare ma`trIputrI AvI pahoMcI. rAjakumArIe AjanA saMketa samAcAra traNe sakhIone jaNAvyA hatA. ne te saMketa mujaba cAre sakhIoe cAre prahara pAtAtAnA lagna mATe nakkI karelA heAvAthI krama mujaba bIje prahare matrIputrIe AvIne gAMdha vidhithI peAtAnuM lagna kArya ATApI lIdhu te pachI pelA pustakamAM epaH pachI vicAra' karI teNIe trIjI pada lakhyu, tasmAnna zAkA na ca vismaye me." pAtAnuM kArya samApta karI ma`trIsutA cAlI gaI, ne pachI tA trIjeprahare zreSThIsutA sakhIo sAthe AvI. STi mutAe paNa e purUSa sAthe gAMdhava vidhie lagna karI pelI pustikA najare paDatAM tenAM pAnAM pheravavA mAMDayAM te pahelAnAM traNa pAda vAMcI AgaLa cAlu' pAda vicAra karIne pAte lakhyuM. cammadIya* nahi tatpareSAm" zrlAka pUrNa karIne te cAlI gaI. caturthAM prahare purahita sutA AvI paheAMcI. teNIe A badhI hakIkata jANIne navIna klAka e pustakamAM lakhavA mATe vicAra karyAM. prathama klAkanA parAmanA khyAla karatAM eNe vicAryuM. prApta thavA yogya vastu manuSyane male che. devatA paNa temAM vighna karavAne zaktimAna nathI. temAM dIlagIra ke navAI jevuM zuM che? je amArU che te bIjAnuM zI rIte thaI zake ? " e pramANe vicAra karI purohita mALAe lakhyu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaba dha vyavasAyaM dadhAtyanye, phalamanyena bhujyate / paryAptaM vyavasAyena, pramANaM vidhireva naH // 1 // 315 bhAvA-A jagatanI vicitratA tA jIA, udyama kAI kare che tyAre kula tA kAi bIjoja laI jAya che bhAgave che, teA pachI evA udyama vaDe karIne zu? amAre tA bhAgya e ekaja pramANabhUta che. purohita ALA paNa pAtAnuM kArya samApta karIne sakhIo sAthe cAlI gai prAta:kALa thatAM cAre mALAAnI sakhIoe vicAra karyAM. " jo ApaNe ApaNI mAtAne A vAta nahi karIye tA gunhAmAM Avazu che ema vicArI sakhIAe emanI mAtAne vAta karI. mAtAe peAtapAtAnA patine e samAcAra ApI dIdhA. rAjAe vicAra karI pradhAneAne khelAvI Adeza karyo. " he ma`trIe ! deva kuLamAM rahelA e bhAgyavata purUSane mATA ADambara pUrvaka rAjamadiramAM teDI lAve. R rAjAnA hukamathI matrIe jINu deva madiramAM AvIne siddhadattanI pAse ubhA rahyA. maMgalamaya vAtri eka tarapha vAgavA lAgyAM. bIjA tarapha badI jatA jaya jaya zabda uccAra karavA lAgyA. saubhAgyavatIe magalamaya gItA gAvA lAgI. e ma'galamaya zabdAthI jAgrata thayelA siddhadattane padmahastI upara besADI mA mahesavapUrvaka nagaramAM praveza karAvI rAjamadiramAM lAvyA, leAkeAnA mukhathI puraMdara sutane jANIne rAjA bahuja khuzI thayA. siddhadattane ghara bahAra kADhayA pachI turataja enA pitAne pastAvA thavAthI AkhI rAtrI enI zAdhamAM vyatIta karI, prAta:kALe lokonA mukhethI pAtAnA putranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 pRthvIcaMdra ane guNasAgara addabhUta vAta sAMbhaLI puraMdara zeTha rAjasabhAmAM Avyo anya kanyAonAM mAtApitA paNa pitAnA jamAIne joI khuzI thayA, rAjAe cAre kanyAone vivAha Aro ne zubha muhUrta rAjAe traNa kanyAo sAthe potAnI kuMvarI. paNa siddhadattane paraNAvI dIdhI. paherAmaNImAM rAjAe pAMcaso gAma ApyAM, - maMtrI vageree paNa pitA potAnA vaibhavane anusAra karamacana avasare puSkaLa dhana ApI jamAIne saMtuSTa karyo. rAjAe ApelA mahelamAM siddhadatta cAre priyAo sAthe anupama sukhane bhegavata kAla vyatIta karavA lAge ekadA te nagaranA udyAnamAM guNazekharasUri padhAryA. rAjA vagere sarve temane vAMdavAne AvyA, cAra priyAo sAthe siddhadatta paNa gurUne vAMdavA Avyo temanA upakArane mATe gurUe dharma dezanA ApI. gurUnI dezanA sAMbhaLI pitAne pUrva bhava jANI vairAgya pAmelA siddhadatte gurU pAse dIkSA grahaNa karI, cirakAla paryata cAritrane pALI svarge gayo ne anukrame mese jaze." muninI trIjA vatanI vyAkhyA sAMbhaLIne he kumAre! mArI strIoe trIju vrata grahaNa karyuM temanA A vratathI meM paNa jANyuM ke have A strIo mArAthI gupta rIte dhanane rAkhI zakaze nahi athavA to mane ThagIne dhana grahaNa karaze nahi. jethI have munine be be prahAra karIza." munie pitAnI dezanA Agala calAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 317 cothuM parastrIgamana viramaNavrata - he suzilAo ! sarva vratamAM ziromaNi, mahA maMgalakArI, kalyANanuM karanAra evuM je zIlavata teno mahimA sAMbhaLe. A vrata te kuLavaMtI strIne zobhA rU5 che. A jIvana paryata A vAta temane ArAdhavA. yogya che manathI paNa kulavaMtIoe para purUSanI IcchA na karavI joIe, 5ra narane sarAga daSTithI je e paNa mahA pApanuM kAraNa che. A janma paryata je zuddha satI mArI che tene verI, vArI, agni, vyAgha, vaitALAdika ke paNa vipattio parAbhava pamADI zakatI nathI. satI strIo jagatamAM mAna, pUjA ane satkArane pAme che. e satI nArInA teja ane pratApa adabhUta hoya che. game tevo baLavAna ke vidyAvAna paNa satInA teja AgaLa hArI jAya che. pRthvI maMDala upara tenA ujvaLa yazanI prakhyAti sarvatra vistAra pAme che. ene jaya jaya thAya che. A lokamAM saubhAgya, sukha, saMpatti, putraprApti, ane cittanI nidghatti-zAMti teNune thAya che tyAre para lemAM satI nArI svarga, ane apavarga (mukti) nI lakSmIne pAme che. devatAo paNa zIlavratadhArIne name che. enI sevAmAM, ene sahAya karavAmAM, enI AjJA *uThAvavAmAM hAjara nAjara rahe che. jeo zIlathI bhraSTa thayelA che temanI dazA zocanIya hoya che temanI nAsikA, eNa, kara, pAdAdika Itine cheda thaI jAya che. vadha, baMdhana, dhana kSaya.Adi aneka Apa'dAo ene mATe taiyAraja hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara kuzIlA zrI parabhave kurUpavAlI, durlIMgA, vadhyA, bhagaMdaraAdi mahArAganI pIDAvALI, raMDA, kuraDA ane niMdAne pAtra thAya che, are enA utkRSTa pApanu te A bhavamAM paNa ane phala male che. kuzIla prANIone manuSya bhavamAM agApAMganuM chetAlu vagere dASA prApta thAya che, tiryaMca gatimAM vadha, dhana, tADana, tana, bhArAropaNa, kSudhA tRSA sahuna Adi aneka dASA sahana karavA paDe che naraka gatimAM paramAdhAsIe tene vajrAgnimAM pheMkI mahA vyathA upajAve che agnithI dhagadhagatI leAhanI putaLI sAthe AliMgana karAve che. ki ahunA ! du:khazIlavALAne mATe A jagatamAMnI kaI ApadA taiyAra nathI ? 318 zIle karI sukha sAmrAjya pAmelI zIlasuMdarInu dRSTAMta manana karavA yAgya hovAthI te tamAre sAMbhaLavA yAgya che. munie zIla su darInI kathA kahI sabhaLAvI. A vijyamAM vijyavardhana nAme nagarane viSe vasupAla nAme zreNI, tene rumAlA nAme strI hatI, temane jInAgamane jANanArI suMdarI nAme putrI thaI, kalAmAM kuzala temaja dharmAMkAmAM prItivALI sudarI anukrame cauvana vayamAM AvI. enA pitAe aneka sundara kumArane enI yAcanA pharavA chatAM mithyAtvI heAvAthI na ApatAM subhadra nAme zreSTha putrane ApI. jethI :lAke enA bhAgyanAM vakhANa karavA lAgyA. je nirAza thayA te pAtAnI niMdrA karavA lAgyA. e nagaramAM be vipraputra ane e vaNikaputra e cAre paraspara prItivALA thaine dararoja Anada gAchI karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehaMsa adha 319 hatA. suMdarInA rUpa guNa sAMbhaLIne e cAre enI tarapha AkarSAyA. enA saMgamanI abhilASAvALA teo sArAM sArAM vajra paherIne e suMdaranA makAna AgaLathI rAja nikaLatA hatA te 'sI vagADatA hatA, gAyana karatA hatA. enA makAna AgaLa aneka ceSTAo karavApU ka suMdarInA cittane AkavAnA prayatna karI rahyA hatA. temanI AvI duSTa ceSTA jovA chatAM suMdarIe emanI tarapha jarAye dhyAna Apyu nahi ke najara sarakhIpaNa jyAre karI nahi tyAre temaNe dhanathI vaza karI kAi parivAjikAne zIkhavI suMdarI pAse mAkalI, kAraNa ke-- peAtAne zrI hAvA chatAM nIca purUSa parastrImAM lapaTa thAya che. svaccha jaLathI bhareluM sarovara chatAM kAgaDA jInA mastaka para rahelA kuMbhanA jaLanI chA karatA nathI zuM? e parivrAjikA suMdarI pAse AvI chatAM te mithyAlI hAvAthI suMdarIe tenA AdarasatkAra karyo nahi, chatAMya peAtAnA kAryamAM utsukatAvALI parivAjikA enI pAse eDI ne zikhAmaNa ApavA lAgI. sakhI! yAdha sarve dharmavALAAne mAnya che, temAMya zrAvakA te sarve jIvanI rakSA mATe ati sAvadha hAya che, koine du:khI karatA nathI, du:khIyAnu' paNa pAtAnA sarvasvanA bhAge teo rakSaNa kare che te tu paNa tAre mATe taraphaDI rahelA ane mRtyune mATe Atura thayelA temane jIvADa, emanI AzA pUrNa kara." " are kulIna strIonA kuLane kalaMka lagADanArU A tu` zu` melI. AvuM mahApApa amAre zuM cAgya che? tamArA sarakhI vratadhArIone AvuM bibhatsa kheAlavuM paNa ceAgya nathI. je prANI bIjAne pApa buddhi ApI avaLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 pRthvIcaMdra ane guNusAgara mAge kheMcI jAya che te pAtAnA AtmAne temaja bIjAne dutimAM pADe che." suMdarInI vANI sAMbhaLIne abhimAnI paritrAjikA mane dhamakAvIne cAlI gai. "are! tu' mATI satIyAmAM zirAmaNa che te have joi levAze." paritrAjikAe te purUSAne sarve hakIkata kahI saMbha LAvIne zikhAmaNa ApI ke "are! jo tamAre vitanI icchA hoya tA e suMdarInI icchA karavI cheDI do." e duSTone zikhAmaNa ApI parivrAjikA cAlI gaI chatAMya e dulita purUSAnI abhilASA tA adhika prajvalita thai. have e purUSAe koi matra siddha purUSane sAdhyA, siddhanA kahevAthI kRSNa caturdazInI rAtrIe e cAre purUSA mazAnamAM AvyA, tyAM pavitra bhUmimAM maMDalane AlekhI temAM besIne maMtranI adhiSThAyakA devInI pUjA karI vidhipUrvaka ArAdhanA karavAthI maMtrathI AkarSAyelI svI hAjara thai. tene pelA ma`trasiddha purUSe sudarIne hAjara kassA kamAvyuM.... pitAne ghera rahelI pauSadhavratavAlI sudarIne devIe siddhapurUSa pAse hAjara karatAM devI khelI "are pASI! AvA pApakA mAM mane joDI tArI zaktinA te durUSayAga karyo." ema kahIne adRzya thai gai. e siddhapurUSe pelA cAre duSTa purUSAne batAvatAM kahyuM. juo A suMdarI, ke jenI tame icchA kare che te A rahI, have tamane jema rUce tema karo. siddhapurUSanAM vacana sAMbhaLI e cAre dulita purUSo muMdarI sAthe ramavAne Atura thayelA je sudarIne prathama sparza kare te pahelA rame' evI zarata karIne doDayA. paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaadha 321 vanadevIe temane adhavaca stha'bhAvI dIdhA. e cAre kalAgArAne sthasita thayelA joI siddha bhayathI phadhavA lAgyA, AkuLavyAkuLa thayelA siddhapurUSa suMdarInA caraNamAM mastaka mUkatA khelyA. huM bhagavati ! huM cAginI! tArA A mAhAtmyane huM pAmara jANatA na heAvAthI me' A akArya kareluM che te mArA A eka aparAdhanI tuM kSamA kara. havethI Ave aparAdha huM karIza nahi, raMka evA tAre zaraNe AvelAne tu abhaya Apa," e sthitimAM prAta:kALa thayA te badhuM nagara hIleALe caDhayuM, ne loko bhegA thatA gayA, rAjA paNa khabara paDatAM maMtrI Adi parivAra sAthe tyAM AvI pahecyA. rAjAe pelA cAre sthabhita purUSAne pUchyuM. durAcArIo ! A zuM che? te satya kaheA, rAjAnA pUchavA chatAM jyAre javAba na malyA tyAre su...darIne pUchyu' zaramathI sundarI paNa kAMi javAma ApI na zakavAthI abhayavacana meLavI pelA siddhapurUSe sarve hakIkata kahI sabhaLAvI. devIe paNa te purUSane mukta karavAthI temaNe paNa te pramANe vRttAMta kahI sabhaLAvyu, temanI vAta sAMbhaLI kApAyamAna thayelA rAjA AlyA, pApIo ! mArA nagaramAM rahIne AvAM pApakakarA che ? satI strIone herAna karo che?" pachI tA e cArene kArAgrahamAM pUrI dIdhA. rAjA pelA siddhapurUSane kaMhevA lAgyA pApI ! tu phAi vakhate mArA anta:puranA paNa vinAza karIza. tane abhaya vacana ApeluM heAvAthI tane mAratA nathI paNa tuM mArA rAjyanI hada bahAra jA". rAjAe ene dezanikAla karyAM. paurajana sahita rAjA sundarInA caraNane namaskAra karatA enA pitA vasupAla zeThane kahevA lAgyA zeTha! 66 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat . www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 pRthvIcaMdra ane guNusAgara A jagatamAM eka tamaneja dhanya che ke jenA ghera AvI mahAsatI putrI che." rAjAnI vANI sAMbhaLI kRtajJa evA zeTha hAtha joDI AlyA deva! Apane ja eka A pRthvI para dhanyavAda che ke jemanA rAjyamAM AvI mahAsatI vase che." zeThanI vANIthI satASa pAmelA rAjAe tenA pitA ane patine rAjyakarathI mukta karyAM. sudarIte mahA kImatI vastrAla'kAra ApyA, moTA mahotsavapUrvaka nagara praveza karAvI tenuM zIlasuMdarI nAma jAhera karyuM. zIlanA mAhAtmyathI prasiddha thayelI zIlasu'karI cirakAlapata sukha bhogavI anukrame kAla karI svarga gai paraparAe teNe muktI lakSmI prApta karI. tyAre pelA dulita purUSAnu rAjAe sarvasva harI lai kArAgrahamAM jhIkelA, tyAM ghaNA kAla kalezane bhAgavatA mRtyu pAmIne dutimAM gayA." e pramANe zIla ane azIlanA guNa DhASa jANIne he bhA! tame zIla pAlavAmAM AdaravAlA thA munie zIlavrata upara e pramANe edha karavAthI mArI sarve zrIoe parapurUSanA niyama aMgIkAra karI cAthuM aNuvrata maheNu karyu. huM pUrNa caMdra kumAra! temanA A niyama grahaNa karavAthI huM bahuja prasanna thayA. Aja sudhI mane je vahema, zakA temaja srIonA vyabhicAranI zaMkA rahyA karatI hatI te AjathI have naSTa thavAthI huM muni upara paNa khuba prasanna thayA yAhu ! munie A dhAma te sArU karyuM. parama saMtASane anumavatA me munine pratyeka aMge ame prahAra karavAnA hatA temAMthI eka eka e karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 323 nAkhI have munine ekaekaja prahAra karIza ema ciMtavato huM AgaLa zuM bane che te jANavAne the . pAMcamu parigraha parimANa vrata. he nirmaLa zILavaMtIo! tamAre have parigrahanuM parimANa karavuM joIe. jIvane jemajema parigraha vadhe che tematema lobha, ciMtA, vyavasAya vRddhi pAme che jagatamAM eka putrIvALAne zeka duHkha-ciMtA hoya che paNa jema jema adhika putrIo hoya che tematema bamaNuM ciMtA vadhe jAya che. evI rIte hAthI, ghoDA ratha, gRha, hATa vRddhi pAme che tyAre tene lagatI ciMtA paNa vadhe che, parigrahathI rahita saMtoSane dhAraNa karanAra sAdhuone je sukha hoya che te sukha parigrahadhArI evA mahAnane paNa nathI maLI zakatuM, parigrahamAM prItivALe lobhI kAryAkAryane paNa jANatA nathI. parigrahanI khAtara aneka pApakarma karI kaleza pAme che. A bhavamAM lobhI lokeAne tiraskAra pAme che. parabhavamAM te naraka ane tiryaMcagatimAM jaine anaMta du:kha bhogave che. je parigrahanuM parimANa kare che te guNAkaranI mAphaka sukhI thAya che, ane nathI karatA te parigrahamAM rakta thaIne aneka chaLakapaTa karI pApamAM AgaLa vadhe che ne guNadharanI mAphaka duHkhI thAya che. muninI amRtamaya vANuM sAMbhaLIne mArI strIoe guNAkara ane guNadharane vRttAMta pUchavAthI munie te vRttAMta kahevuM zarU karyuM. A ja vijayane viSe jayasthaLa saMnnivezamAM vihu ane suvihu nAme be vaNika bhAIo rahetA hatA. temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 324 pRthvIcaMdra ane guNasAgara je vihu have tene vyavahAra babara na hato, lekamAM enI AbarUya nahotI. te yAcakane ghera AvavA detA nahi, sajjanane paNa kaleza karanAre hevAthI temaja te khAnapAnamAM paNa kRpaNane bhAI hatuM. mahA kaleza ane mAyA kapaTathI te dhana upArjana karate hate yAcaka-bhikSuke enI niMdA karatA hatA. svajane-sagAM saMbaMdhIo ene zAka karatA hatA. zrImaMtajane ene dhikkAratA hatA, paMDita purUSe enI hAMsI karatA hatA, chate pratye paNa te dariTInI mAphaka pitAne samaya vyatIta karate hate. bIje suvihu rUDA manavALo, saMtoSI, satpAtramAM dAnadevAnI rUcivALe, sadAcArI, madhurabhASI, vivekI, sajanI saMgata karanAra, dAnavaDe athajananA mane ratha pUranAre hate. saMpattinA pramANamAM sukhamAM pitAne samaya vyatIta karate te suvihu sajajane mAnya ho. eka divase tapane pAraNe kaI mahAtmA suvihune makAne AvyA. suvihue miSTAnna vaDe e munine pratilAbhita karyA. jethI teNe bhegA karma vALu manuSya Ayu bAMdhyuM pelA vihue hasIne mazkarI karI kahyuM, "vyApAramAM ALasu A lokonA gharamAMthI corI kare che evAne ApavAthI zuM thAya ? muninI niMdA karatAM vihune nIcagotra bAMdhyuM. ekadA keTalAka coe vihue ekAMtamAM eka vAta nivedana karI, "viha! A girinA mULamAM khuba dhana che paNa amArI pAse evI sAmagrI nathI. te tuM sahAya kara, ame tane emAMthI bhAga ApIzuM." ceranA vacanathI vihue emane sarva sAmagrI pUrI pADI, sarva sAhitya sAthe laIne kuTuMbIjanone kahI coranI sAthe rAtrIe parvatanI taLeTImAM game tyAM palAzavRkSanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaba dhae ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 325 325 - zAkhAnA mULamAM dhana hovuM joIe evo vihune abhiprAya Apyo, kAraNa ke bahavaE vA bhave dravya, ghuvaM bilavapalAza: cAree paNa tyAM tapAsa karI to mAluma paDayuM ke nIce dhana che paNa enI parIkSA karavI joIe ke tyAM kevA prakAranuM dhana che. e vRkSanA mULamAM ghA karatAM je rakta rasa nikaLe te ratno, pILo nIkaLe to suvarNa ane zvetavarNa, vALo rasa nikaLe to rUpaiyA-pu nikaLe. - zastro vaDe prahAra karatAM raktarasa joIne badhA khuzI thayA ke "ratna levAM joIe. pUjA, bali vagere karIne e nidhine cAree kADhI sarvanI samakSa hAjara karyo, ratnane Dhaga joIne badhA hakIta thayA. cAree have vihune gADa levAne mokalyo, viha gADa levAne gAmamAM gayA te samayane lAbha laIne cAre e ratnone grahaNa karI nAsI gayA. gADuM laIne Avelo vihu pitAnA sAgrItane na javAthI du:khane sAryo mUchita thaI gaye vananA zItavAyuthI sAvadha thayelo te mahA duHkhane anubhavato prAta:kALa pahelAM ghera AvyA. kaI herUe tenI A hakIkata jANIne rAjA AgaLa vAta jAhera karavAthI rAjAe vihune belAvI pUchayuM, vihue bhaya pAmIne rAjAne satya hakIkata kahI saMbhaLAvI, - corane sahAya karavAthI rAjAe tenuM dhana luMTI laI nagara bahAra kADhI mUke jethI vihu bahu du:khI thayA, vihu maraNa pAmIne pitAnA gharanA AMgaNAmAM kutaro thaye A divasa te ghara AMgaNAmAM besI raheto chatAM tene keI khAvAnuM ApatuM nahi, bhUkha ane tRSAthI maraNa pAmIne te bilADo thaye bilADAnA bhavamAM aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pApa karI leke vaDe mRtyu pAmI caMDAla thaye. ane pApakAryamAM prItivALe thaI hiMsAne karato te tyAMthI prathama nArakIe gaye, tyAM paramAdhAmI ane kSetranI vedanA sahana karavA lAgyo, suvihu nyAyathI traNe vargane sAdhana karate maraNa pAmIne uttara kurUkSetramAM uttama yugalIo thaye daza prakAranA kapa vRkSathI mane bhilASane pUrNa karatA traNa pa9pamanuM Aya pALI pahelA devaleke mahAkAMtivALA deva thayo tyAM paNa divya bhegone bhegavato, nATaka ane gItamAM kALa nirgamana karatAM eka popama Ayu vitAvI Aja vijayanA jayasthala nagaramAM padhadeva zreSThine guNAkara nAme putra thaze. kame karIne te yauvanavayamAM AvyA vihune jIva narakamAMthI nikaLIne te ja nagaramAM dhanaMjaya zeThano guNadhara nAme putra thaye. yauvanavayamAM AvatAM tene pUrvabhavanA abhyAsathI guNAkara sAthe maitrI thaI, navIna dhananI abhilASAvALA teo eka divasa udyAnamAM gayA, tyAM temaNe dharmadeva nAme munine joyA. munine namaskAra karI temaNe dhanaprAptine upAya pUchaye. tenA javAbamAM munie kahyuM, "dharmasAdhana karo jethI Aloka ane paralokamAM ApadAne tyAga karI dhana meLavaze. pApa karanArane saMpatio kayAMya paNa malatI nathI. mATe saMtoSane dhAraNa karI lobhane tyAga kare. moTe rAjAdhirAja paNa lobhane vaza thaIne duHkhI thAya che. lobhI karelpati hoya chatAM te daridrI ja che kAraNa ke chate dravya te khAte paNa nathI dAna paNa ApatuM nathI. saMtoSarUpa amRtanuM pAna karanAre game tevo hoya te paNa kaTipatithI te adhika che. so yojana dUra rahelI vastune meLavavA lobhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasama dha 327 udyama kare che tyAre satASI najIka rahelI vastumAM paNa AdaravALA thatA nathI. mATe huM subhaga ! sa`thA parignahunA tyAga karavAne zaktivAna na heA tepaNa tamAre icchAenuM piramANu te avazya karavuM, je IcchAone raktA nathI te dhana meLavavA mATe aneka prakAranA kalezane pAme che. jema jema lAbha vadhe jAya che tema tema lAbha vRddhi pAme che, mATe samanujaneAe upAdhithI bhaya pAmIne rigrahanuM pramANa karavuM. muninA upadeza sAMbhaLI prasanna thayelA guNAkare pAtAnI marajInujama parigrahanuM pramANa karyuM. zraddhA rahita evA guNadhare e badhuM mithyA mAnIne kAMi paNa vrata lIdhuM nahi, guNadharanA vicArA paNa evAja hatA. je purUSA AgaLa vadhatI evI peAtAnI icchAne roke che, ane satASane dhAraNa kare che. tene daiva kAMI paNa adhika ApatA nathI. teNe peAtAnuM bhAgya vecI khAdheluM che. A mArA mitra teA sukha che jene A munie chetaryA che" judI judI bhAvanAne dhAraNa karatA teo banne pAta peAtAne ghera gayA. anyadA peAtAnA mitrane kahyA vagara guNadhara paradezamAM dhana kamAvA gayA, tyAM tene vyApAramAM bahu lAbha thayA. vadhAre lAbha meLavavA tyAMthI dUra dezAMtare gayA tyAM paNa ane khuba lAbha thayA, tyAMthI te pAtAnA deza tarapha cAlyA ne mArgomAM bhayakara aTavI AvI. kalpAMtakALanA agni samAna bhayakara dAvAnalane joI sevakA nAzI gayA dhana ane mAlanAM bharelAM gADAM maLI gayAM, khaLA marI gayA tyAre thAkIne vitanI AzAe guNadhara paNa palAyana thai gayA. sAta divase kAIka sannivezamAM AvyA te tyAM kAi yALue ene bheAjana karAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pitAnA maThamAM Azare ApyotenI hakIkta jANIne tenI IcchA tRpta karavA mATe parvatanA mULamAM keI auSadhi batAvIne kahyuM "Ane barAbara oLakhI le ne madhyarAtrIe AvI vidhipUrvaka ene grahaNa karaje, teo banne pAchA maThamAM AvyA. nizA samaye te sAdhue guNadharane kahyuM, "he vatsa! mArI zaktithI tuM tyAM jaI vala...bhA auSadhIne vAma hAthamAM grahaNa karI gADha muThIvALIne laI Ava, paNa pAchuM pharIne jaiza nahi, ne kaMi paNa bhaya manamAM lAvIza nahi, ke je auSadhInA pratApathI tAruM dAridra dUra thaze-tuM sukhI thaIza. sAdhunAM vacana sAMbhaLI nirbhaya thaI te tyAM gaye, kahelI vidhine anusAre muThImAM auSadhIne grahaNa karI pAcho pharyo te samaye aTTahAsya karato eka rAkSasa kutkArane karato parvatanI taLeTIe Avyo e rAkSasane karkaza ane bhayaMkara zabda sAMbhaLI bhaya pAmelo te kaMIka-jarA pAchu je AgaLa cAle, paNa pelI auSadhI enI muThImAMthI adazya thaI gai. duHkhI thayela te pelA liMgI pAse AvI pitAnuM vRttAMta kahevA lAgyo. - liMgIe enuM kathana sAMbhaLI kahyuM, "vatsa! tuM sAhasika ane udyamI te jarUra che paNa tAre puNyodaya na hevAthI tArI mahenata nakAmI jAya che. balake enuM pari. NAma sAruM AvatuM nathI. te evA nakAmA udyamathI virAma pAmI saMtoSa dhAraNa karI ghera jA, nAhaka kaleza nA bhegava,>> liMgIe zikhAmaNa ApavA chatAM te pitAnA gAma tarapha na jatAM malaya sannivezamAM game tyAM kaI parivA jaka sAthe ene melApa thaya guNadharanuM vRtAMta jANune Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 329 - teNe kahyuM, "vanamAM rakta dugdhane ApanAra stuti (ra) ne je jethI tArUM dAridra nAza pAmaze. guNadhare kahyuM ke "tame sAthe cAla, ApaNe bane tenI tapAsa karIye, nizcaya karIne ane cAlyA. e zerane zeAdhatA teo AgaLa jagalamAM gayA tyAM e stuhine joI. siddhiyoga AvyA tyAre zubha divase parivrAjake e stuhine abhimaMtrI eka kuMDa banAvI emAM agni prajvalita karyo. uttama evA sugaMdhamaya kASTamAM e stuhine saptarIte guNadharanA mastaka para sthApana karI, guNadharane agnikuMDamAM hemavAne tene hAtha grahaNa karIne cAlyo. guNadharane paNa vahema AvyuM ke rakhene mane A kAyAlika agnikuMDamAM -hAme, >> - kAyAlikanA paMjAmAMthI baLavaDe chuTavAne te prayatna karavA lAgyo banne arasaparasa hoMzA te zI karatA laDatA hatA, tema karatAM teo agnikuMDa samIpa AvI pahocyA. temanI laDAI joI keI govALIyo bUmo mAravA lAgyo. tenI bUma sAMbhaLI mRgayA ramavAne nikaLela keI rAjakumAra tyAM AvI pahae. guNadhare potAnI du:kha kathA kahI saMbhaLAvavAthI rAjakumAre gusse thaI pilA kAyAlikanI nirbhatsanA karI, stuhi tenA masta5ra sthAna karI kAyAlikane agnikuMDamAM homI dIdho. je kSaNamAM suvarNa purUSa thaI gayA pachI guNadharane thoDuMka bhAta ApI visarjana karyo ne rAjakumAra e suvarNa purUSa laI potAnA sevake sAthe potAnA rAjyamAM gayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330. pRthvIcaMdra ane guNasAgara guNakara ane guNadhara rAjakumAranI sahAyathI mRtyuthI bacele guNadhara, pitAnA gAma tarapha cAlyo. mArgamAM tene keI maMtravAdI purUSa ma te bannene mitratA thai e maMtravAdIne zaktisaMpanna jANune guNadhare pitAnA du:khanI vAta tene kahI saMbhaLAvI. mitra banelA teo baMne musApharI karatA keIka saMnnivezamAM gayA. bhajanano avasara thavAthI pelA. maMtravAdIe kahyuM, "mitra ! zuM khAvAnI IcchA che? mAMtrikanI parIkSA karavAnA hetuthI guNadhara be "siMhakezarIyA modaka, paNa te A jagyAe mele zI rIte ? ) "male ! " ema kahIne e siddha purUSe kSaNavAra dhyAna karI maMtra zaktithI siMhakezarIyA modaka utpanna karyA. tenI AvI zaktithI vismaya pAmelA guNadhare tathA bIjA musApharoe e modaka aregyA. saMdhyA samaye ghIthI parIpUrNa ghebara, bIje divase kSIra e pramANe e siddha purUSa maMtrazaktithI navIna navIna miSTAna pragaTa karI. guNadharane tRpta karato hate. tenI AvI zaktithI ajAyaba thayelA guNadhare pUchayuM, he zaktIzALI! he uttama! AvI zaktio tane kayAMthI prApta thaI?" - guNadharanA javAbamAM maMtrasiddha purUSa bole. mahA dAridrathI du:khI thayelo huM bahu deza bhame tyAre kaIka maMtra zaktine jANanAra kApAlika malyo tenI khuba sevA karI meM tene prasanna karyo. mArI upara prasanna thaIne teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 331 mane A vaitALamaMtra Ape, je meM AdarathI siddha karelA hovAthI enA prabhAvathI ApaNe badhuM meLavIe chIe. enA prabhAvathI huM have ghera jaine sukhI thaIza." a anya vArtAlApa karatA teo AgaLa cAlyA. AgaLa jatAM bannenA mArga bhinna bhinna AvavAthI e mAMtrika be "A TuMke rasto tamArA nagara taraphane hovAthI have ApaNe judA paDazuM te kahe tamane zuM Apu? ' keTidhanathI paNa saMtoSa nahi pAmanAre guNadhara bolyo. mArI upara prasanna thaIne mane e vaitAlamaMtra Ape ! ) "dhArmika ane paropakArI purUSa ja ene siddha karI zake che anyathA to emAM prANasaMdeha ja rahelo che mAMtrike sArI rIte samajAvavA chatAM guNadhara e maMtranI mAgaNuM karavAthI e siddhapurUSe vidhi sahita vaitAlika maMtra ApIne potAnA vatana tarapha cAlyo gayo. guNadhara paNa tyAMthI AgaLa cAlatAM te susImA nagarIe pitAnA mAmAne ghera gayo keTaleka kALa tyAM sukhamAM vyatIta karyA pachI te maMtra sAdhavAne teNe vicAra karyo. pitAnA mAmAne saghaLI hakIkta nivedana karI kRSNa caturdazInI rAtrIe zamasAnamAM jaIne trikeNa kuMDa karI. te vividha prakAranAM hema dravyathI havana karavA lAge. dravyathI Ahuti ApI maMtrano jApa karavA lAge. zuka upadravathI te jyAre calAyamAna thaye nahi, tyAre tenI nIcenuM pRthvIcakra bhamavA lAgyuM. bhayaMkara garjanAo thavA lAgI. tethI te jarA bhaya vyAkuLa thavAthI maMtranuM ekapada bhUlI gayA ne vaitALa chaLa pAmIne bolyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara " are pApI ! AvA tuccha parAkramathI tuM mane vaza karavA mAge che? " e prakAre enI nityanA karatA te lAkaDIthI prahAra karatA hAkAyo. vaitALanA bhayathI vyAkuLa thayelA te tyAMja sUcchita thaI gayA. prabhAte enA mAmA ene peAtAnA ghera teDI lAvyA keTalAka divase te jyAre sAjo thayA tyAre guNadharanA mAmA ane jayasthaLa nagare teDI gayA. tyAM enA svajanAe ene AzvAsana ApyuM paraMtu durjana purUSAthI nidAtA te leAkeAnI hAMsIpAtra thavAthI ati lajjAtura paNe peAtAnI nidAne nahi sahana karatA gaLe phAMsAkhAI durdhyAna pUrNAMka te A sasAranI klezamaya musApharI pUrNa karI gayA. chatAMya pApIne maravAthI koI duHkhanA cheDA AvatA nathI. durdhyAnathI maraNa pAmIne guNadhara pAtAnA kRtyane anusAre narakamAM nArakIpaNe utpanna thayA. tyAM vividha prakAranI yAtanAone-pIDAone sahana karatA du:khamAM kAla nimana karavA lAgyA tyAMthI nikaLIne tiryaMca cAnImAM AvI pharI pAche narakamAM jaze. evI rIte nArakI, tiryaMca, manuSya ema devatAmAM ekAMta du:khaneja bhAgavaze. devatAmAM te kavicata sukha bhogavaro chatAM paNa A pArAvAra sasAramAM guNadhara du:kha mAtranA ja bhAktA thaze. 332 samudranI mAphka maryAdAvALA, dhanADhaya, leAkeAnI AzAne pUranAro guNAkara sasAramAM khUba pratiSThA pAmyA. guNadharanuM A pramANe akALa mRtyu jANI vizeSa vairAgyane dhAraNa karanArA guNAkara pAMcamA aNuvratane sArI rIte pALI svarga gayA krame karIne mAnne jaze, munie e dRSTAMta pUrNa karyuM, e parigraha parimANanA guNa ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 333 doSa jANIne mArI strIoe IcchAonuM parimANa karI pAMcamu aNuvrata grahaNa karyuM. mArI strIone pAMce aNuvrata ApI dharmazIlA banAvanAra A mahA muni upara meM kevI duSTa vicAraNA karI? are pelA vihUnI mAphaka mArI zI dazA thaze ??? ema ciMtavate huM pragaTa thaIne muninA caraNamAM paDayo. mAre sarva aparAdha kahIne huM temane khamAvavA lAgyA "he bhagavAna! hAsyathI paNa muni mATe duSTa vicAra, karanAra pelA viThanI mAphaka A bhava sAgaramAM DubI jAu, anaMta du:khane bhaktA thAuM te pahelAM mane e pApathI. mukta thavAne upAya batAve, " mAre pazcAttApa jANI. muni bolyA, traNa jagatane mAnya, brahmacArI ane kaSAya rahita evA sAdhu mATe A vicAra karavo e mahA pApa che, cAritra grahaNa karyA vagara A pApathI tuM mukta thaI zakIza nahi, mATe he bhAgyavAna! A saMsAranI anityatAnuM smaraNa kara. kAma bheganAM sukha durgatine ApanArAM che e zuM tuM nathI jANato? strI, putra, lakSmI, deha Adi sarve saMga anitya che. ne mRtyu vATaja joyA kare che, te kyAre pakaDaze tenI koIne khabara nathI jJAnIja e e badhuM jANI zake che. tuccha evAM sAMsArika sukhane tyAga karI ekAMta muktisukhane ApanArA saMyamane grahaNa kara, paraniMdAne tyAga kara, zamatArUpa amRta vaDe tArAM AtmAne tRpta kara, saMtoSane dhAraNa kara, krodhane dUra kara, lebhane choDa, pitAnI AtmazlAghA sAMbhaLIne emAM rAjI thA nahi ne mAyAne choDI de, mada, ALasa vagere doSone tyAga karI saMyamane aMgIkAra karavAthI te A pApakarma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 * pRthvIcaMdra ane guNasAgara rUpI pAMjarAmAMthI hamezane mATe mukta thaiza" muninI e akhaMDa vAgadhArA-dezanA sAMbhaLI che kumAra ! mArI eha nidrA nAza pAmI gaI temaja mArI viveka cakSu paNa ughaDI gaI mArI vicAra zreNine kSaNa vAramAM palaTAI jatAM vAra lAgI nahi, are, A tapavaDe karIne kRza thayelA zarIravALA mahAmunie Aje mAre AMgaNe padhArI mane zuM nathI ApyuM? mArI patnIo sahita mAre te Aje temaNe uddhAra karyo, jethI Aje mAre te manuSyarUpa kalpavRkSa mahA phalane ApanAruM thayuM. saMsArarUpI samudramAM DubI jatA mane Aje vahANa prApta thayuM jenAthI huM bhavasAgarane pAra pAmIza. sAtarAja uce rahelA zivapuranagaramAM javAne Aje mane jANe AkAzagAmI vidyA prApta thaI ke zuM? saMyamanuM dAna karanArA A mahAmunioja kharA upakArI che. e pramANe vicAra karI mArI patnIonI sAthe sahamata thaI mArI lakSmI meM sAte kSetramAM vAparI nAkhIne cAritra levAnI bhAvanAvALA meM e mahAmuninA gurU mahArAja zrIsiMhasenasUrIzvaranI pAse sarve upAdhine tyAga karI dIkSA aMgIkAra karI, jJAna dhyAnane abhyAsa karI temanA pasAyathI zubha saMyamarUpI lakSmIne pALavAvALo thaye, kemake pASANanA TukaDAne TAMkaNAvaDe karIne sArI rIte jyAre tene ghaDavAmAM Ave che tyAre te devapaNAne pAmI jagata vaMdanIya thAya che tema gurarUpI sutraghAravaDe zikSita thayele huM Aje devanI mAphaka saMyamanA prabhAvathI vaMdanIya thaye. gurUe potAnuM cAritra kahI saMbhaLAvyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 335 10 pUrNa caMdra narapati. surasuMdarasurIzvaranA vairAgyanuM kAraNa sAMbhaLI rAja sahita badhI sabhA daMga thaI gaI, temanA caritrathI vairA3nA raMgavAle narapati siMhasena gurUnI stuti karatAM che . "he bhagavana! Apaneja eka jagatamAM dhanya che ke jemanuM cAritra AzcaryakArI ne sAMbhaLanArane lAbha karanAruM che. jethI kharekhara Apaja eka puNyavAna cho, tyAgIemAM paNa Apa zreSTha che, ke jemaNe jagatane Azcarya karanArI ramA, ane ramaNIonA samuhane kSaNamAtramAM tRNanI jema tajI dIdho, Ape mokSane mArga grahaNa karI lIdho. he svAmI! mArA sarakhA satva vagaranA purUSe te viSaya ane kaSAyamAM muMjhAI gayA chatAM hajI paNa saMsAra choDavAne samartha nathI thatA, to paNa zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzAdika bhego meM ghaNA kAla paryata bhegAvyA rahevAthI have he prabhe! tamArI pAse niravagha evI tatva vidyA je saMyama tene huM grahaNa karIza. narapati gurU mahArAjane vinaMti karIne nagaramAM gaye, maMtrIo sAmaMto ane senApatione sAkSI rAkhIne pUrNa caMdra kumArane rAjyAbhiSeka karI dIdho te nimitta moTo mahotsava karyo. e rIte rAjya ciMtA putrane bhaLAvI pote rajakAryathI nivRtta thaye. pachI jInezvaranI moTI pUjAo racAvI te nimitte mATe aSTAddikA mahatsava karyo, ne zAsanane mATe prabhAva vadhArI rAjAe dIkSA mATe taiyArI karI. navA narapatie meTI dhAmadhumapUrvaka narapatinI dIkSA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 pRthvIcaMdra ane guNusAgara mahe|tsava karyo, ne siMhasena narapatie gurUnI pAse dIkSA aMgIkAra karI, gurUnI pAsethI uccarelA mahAvratane rUDIrIte pAlavA lAgyA. e prakAranI grahaNa ane Asevana zikSAte gurU pAsethI dhAraNa karatA, kaSAyAne vaza karIne zAMta prakRtivALA temaja IMdriyAnuM damana karIne viSaya vikArone vaza karanArA siMhusaina muni chuM, arjuma Adi tapasyA karatA ne jJAna dhyAnamAM prItivALA temaja sasAra ane ekSamAM samAna vRttivALA evA mahAmuni thayA. pUrNacaMdra narapati zuddha zrAvaka dharmanuM ArAdhana karatA, merUnI mAphaka sthira svabhAvavALA temaja sarvAMga rAjya lakSmIthI zAbhatA nyAyathI prajAnu pAlana karatA hatA. e nyAyI ane parAkramI rAjAnA kapUranA samUhanI mAphaka ujjavaLa yaza jagata upara vistAra pAmyA, ne zrAvakanAM aNuvratane pALavAmAM dRDha nizcayavALA jJAna ane darzananI bhakti karatA zAsananA mahimA vadhAravA lAgyA. zAsana prabhAvaka temaja zrAvaka dharmane pALavAmAM dRDha pratijJa hovA chatAM te raNavArtAmAM kAyara naheAtA, yuddhamAM zatruAnA samudAyane chatI pAtAnI kIrtti digaMta paryaMta temaNe phelAvI hatI. aNuvratanI mAphaka guNavrata ane zikSAvratane pAlavAmAM prItivALA dIna, anAtha ane rakajanAnA uddhAra karatA temaNe sIdAtA zrAvakAnA maneAratha pUrNa karI sAdhana sapanna banAvI dharmomAM sthira karyAM. e rIte zrAvakAnA uddhAra mATe rAjAe chuTe hAthe dAna ApavA mAMDayuM, jIna maMdirAmAM pUjAe racAvI, jInAlayA badhAvI pratimAe sthApana karAvI, sAte kSetramAM rAjyalakSmInA sabyasa karatA rAjA pUrNacaMdra zAsana prabhAvaka thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha parAkramavarDa meDhA zatruone paNa vaza karatA rAjA rAjya ane ramaNInA sukhavinAdAmAM jatA evA kAlane paNa jANatA nahI. bahu kALa pati rAjA rAjyasukhane bhAgavatA anukrame pauDha vayamAM AnyA. pUrNa caMdra rAjAne vIrAttaranAme putra thayA te paNa vRddhi pAmatA navIna cautrana vayamAM Avye te cuvarAja padmavI pAmyA. cAgya vayanA-kavacadhArI rAjakumArane joi rAjAe dhIredhIre tene rAjyanI javAbadArIA soMpavA mAMDI. 337 paTTarANI puSpasuMdarI paNa samyakatvapUrNAMka pAMca aNuvrata temaja guNavrata ane zikSAvratane zuddhabhAve pALatI parama zrAvikA thai. e rIte zrAvakadharmane ArAdhatAM te patipatnI sukhamAM samaya vyatIta karatAM hatAM. e daramiyAna pUrNa caMdra narapatine pAtAnA pitA siMhasena mahAmuninA mokSe gayAnA samAcAra maLyA te sasAranA raMgamAM raMgAyelA narapatinI vicArazreNi palaDhAI gai, saMsAra upara niveda pragaTa thatAM emanA manamAM vairAgyanI lahero uDavA lAgI. uttama purUSAnI bhAvanA paNa game tevA saMjogAmAM uttamaja heAya che jenI vitavyatA sArI hoya che ene game tevA saMjogAmAM paNa dharma karavAnI bhAvanA thAya che temane dharma karavAnI taka male che. e mahAmuni mArA pitAne dhanya che ke jemaNe kAmala aMgavALA chatAM mAhanA vilAsAnA tyAga karI sayamanA ne sahana karatAM duSkara kArya sAdhI lIdhuM, A bhavasAgara tarI pAra utarI gayA. tyAre huM alpasatvavALA thaI pApamAM Asakta thaI gayA. are! jarAavasthA AvI tApaNa viSaya leAlupa thaine dehArdikanI anityatAne jANavA 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- -- -- 338 pRthvIcaMdra ane guNasAgara chatAMya jaina dharmane ArAdhavAmAM pramAda karuM chuM. hA! e mArA pramAdane dhikkAra thAo." e ciMtAtura narapatinA manane zAMta karatI puSpasuMdarI bolI. he svAmI! kheda zA mATe kare che? udyama karanAranAM kArya siddha thAya che hajI bAjI hAthathI kAMI gaI nathI ni:satya nArIyeja zeka te kare che. he nAtha! satyavaMta te kAryamAM udyamavALA thAya che mATe putrane rAjya sthApana karI rAjyaciMtAthI mukta thAva, brahmacarya vratane thAvata chava sudhI pALe, zrIsurasuMdara gurU Ave tyAM sudhI saghaLe kALa dharmaArAdhanamAM nirgamana kare, ne gurUmahArAja padhAre tyAre tamArA mAratha siddha karajo." parANI puSpasuMdarInI vAta sAMbhaLI rAjA khuzI thaye, he devI! tame sAruM kahyuM, " ema kahI rAjAe rANInuM vacana mAnya karI, vIrattara rAjakumArane rAjyAsane sthApI dIdho, rAjyanI tamAma ciMtAthI paravArI sajAe upAdhithI sarvathA mukta thaI dharmamAM pitAne kAla vyatIta karavA lAge. dararoja te saMpUrNa zAMtithI eka citta jInezvaranI pUjA karavA lAgyo. sAmAyika karatA. pauSadhavratamAM prItivALA thaI akhaMDapaNe pauSadhazratane AcaravA lAgyo, zAstra adhyayana, parameSTI jAya, tatvaciMtavanamAM e zubhasamaya vyatIta karato paNa pramANuM sevana karato nahi, anityatvabhAvanA bhAvato rAjA potAnA dehanA mamatvano paNa tyAga karavA lAgyo, dAna, ziyala, tapa ane bhAva e cAre prakAranA dharmanuM ArAdhana karate rAjA dharmadhyAnamAM ja samaya pasAra karavA lAgyo. rANI paNa rAjAnI mAphaka tapathI kRza thayelI dharmakriyAmAM prItine dhAraNa karatI gurUmahArAjanA AgamananI rAha jovA lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 339 bhAvI baLavAna che. keinI AzA jagatamAM kAMI adhIya pUrI thatI nathI. gurUmahArAjanA AvAgamananI rAha jotA narapati pUrNa caMdrane anyadA atisAranI ugra vedanA thaI zarIra uparathI paNa mamatA rahita evo rAjA zarIranI ugra pIDAthI du:khane anubhavane potAno aMtakALa najika jANuM dharmabhAvanA bhAvavA lAge, "je deza, je nagara ane je bhUmine e surIzvara spazI rahyA che te deza, nagara ane bhUmine dhanya che. are e munione paNa dhanya che ke jeo mArA gurU e dharmAcAryanA pAdayanI sevA karI rahyA che, je divase huM gurUnA caraNa kamalane vAMdIza te dhanya divasa mAre kayAre Avaze? sAdhuonI uttama dinacaryA huM kyAre AcarIza? gurUnA mukhamAMthI nikaLelI amRtarasathI bharelI AgamavANI huM kyAre sAMbhaLIza? saMsArarUpI araNyamAM bhamavAthI bhayabhIta thayela, kaSAyanA zAMta thavAthI samatArUpa rasathI bharela, temaja tRNa ane maNimAM samAna vRttivALu evuM susAdhupaNuM huM kayAre karIza? A lokanA saMtApane haranArI, pAparUpI kAdavano nAza karanArI, sudhArasanA samudra samAna evI sAdhuonI jJAna goSThI purUSane uttama evA nirvatti sukhane Ape che, - dharmabhAvanAmAM eka cittavALe rAjA roganI pIDAne sahana karate zarIrano tyAga karI kAla karIne agIyAramAM AraNa devalokamAM utpanna thayo. rANuM paNa kALa karIne tyAMja utpanna thaI ane mitra deva thayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- 340 pRthvocaMdra ane guNasAgara pariccheda 6 Dho. tharasena ane muktAvalI mithilA nareza strI-zIrti-vRtti-vRddhi-ddhi-siddhi-vidhA natvA zaMkhezvaraM pArzvanAthamagre kathAM bruve // bhAvArtha-lakSmI, kIrti, dhIraja, buddhi, ddhi tathA sala manorathanI siddhine karanArA saMkhezvara pArzvanAthane namaskAra karI have kathAne AgaLano bhAga kahuM chuM. suryanI kAMti sAthe jyAre mithilA nagarInI tejasvI divAlanI kAMti eka thaI jAya che tyAre e nagarI apUrva zebhAne dhAraNa kare che. jagatabharamAM pitAnA rUpa, guNa. temaja vaibhave karIne prasiddhipaNAne pAmelI e nagarInI jAhojalAlI vRddhi pAme jatI hatI, enA vizALa ane manahara rAjamArgo, aneka gaganacuMbita vizALa imArate, jagatabharamAM khyAti pAmelAM udyogamaMdira, vizALa, suMdara, ramaNIya ane navapallava phalakulathI vikasvara thayelI lattAothI zobhatA udyA, bagicAo ane sahakAra, punnAga, rAyaNa, azeka, AsopAlava Adi vRkSe nagarInI zobhA vadhArI rahyA hatA. e mithilA nagarIne zAsaka narasiMha nAme narapati pitAnA teja ane parAkramathI mahAmaMDalanA zatru rAjAene paNa jItI narasiMha nAmane sArthaka karI rahyo hate. zIla guNekarIne zebhatI ane daSathI rahita, kalAnipuNa ane moharA guNamAlA nAme rAjAnI paTTarANI hatI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 341 aneka rANuomAM muguTamaNi tulya e pahadevI sAthe pAMce prakAranAM viSayasukhabhegavatA rAjAe kSaNanI jema ghaNakAla pasAra karyo, ekadA ekAMtamAM beThelA narapatinI AgaLa kaI carapurUSe rAjAnI birUdAvalI belatAM vinaMti karI "he deva! Apa jaya pAme ! vijaya pAma! nizA samaye nagarInuM nirIkSaNa karatAM meM je hakIkata sAMbhaLI che te Apa zravaNa karo. narasiMha rAja rAjezvara jaya pAme. eka strI bolI, te tenA javAbamAM bIjI strI kaTANuM moM karatI belI A rAjA to nAmathI narasiMha che kAryathI nahi, kAryathI te ene nara jaMbuka kahIye toya cAle. putrarUpI dhanathI rahita hevA chatAM te chatI zaktie paNa udyama karato nathI, enuM nAma narasiMha che zuM che ? A jagatamAM game teTalI ane game tevI kriyA kare paNa udeza rahita agarate maMtra vagaranI kriyA nakAmI che. kemake netra vagaranA athAga ane apAra sauMdaryane paNa upayoga ze ? temaja zIla vagaranuM paNa jema tapa nakAmuM che evI rIte putra vinAnuM vizALa kuLa paNa zA kAmanuM? e to putrathI ja e badhI zebhA che". carapurUSanI vAta sAMbhaLI rAjAe maMtrIone belAvI putranI prApti mATe upAya pUchayo, tenA javAbamAM maMtrI belyo. "he svAmina ! ApaNuM nagaramAM vicitra veSane dhAraNuM karanAre eka yogI Avyo che. te aneka maMtra taMtra ane sAmarthyavALe hevAthI Apa enI pAse putranI mAgaNI kare. leke enI zaktinAM bahu vakhANa kare che. te jananAM abhilASitane pUre che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 pRthvIcaMdra ane guNasAgaruM maMtrInI vAta sAMbhaLI narasiMha rAjAe rAjasevakene mokalI e yogIne pitAnI pAse bolAvI pUchayuM, "gIrAja ! tamArAmAM keTalI zakti che ? " rAjAnI vAta sAMbhaLI pegI meM malakAvate bo. rAjana ! pUchavAthI zuM ? Apa kaMIka kArya pharamAve. Apa kaho te pAtAlamAM rahelI nAga kanyAne ApanI sevAmAM hAjara karuM, kaho te zatruonA samudAyane ApanA caraNamAM namAvuM, duHkhe karIne meLavI zakAya evI gaja, azva, rathAdika samRddhi Apane melavI Apu. - huM eTalI badhI tamArI adbhuta zakti che te nAgendra kanyAne ahIM hAjara karo. rAjAe Azcarya pAmatAM kahyuM. yogIe kSaNamAtra dhyAna karIne hRdayamAM kaMika maMtranuM ciMtavana karatAM enA AkarSaNathI ratnAbharaNathI vibhUSita nAgendra patnI gInI AgaLa hAjara thaI "zuM AjJA che?" te bolI, rAjA tarapha aMgulI nirdeza karato yogI bolyo. A rAjAnI AjJAno amala kare, mArI nahi, nAgagana yogInI pAsethI rAjAnI AgaLa hAtha joDIne ubhI rahI ne belI, "he svAmI ! hukama kare tamArI kaI AjJAne huM amala karU? pharamAvo !" e nAgendra patnIne joI enI vANIthI Azcarya pAmato narapati bele, "bhadra ! tuM koNa che? kema AvI che? "huM nAgarAjanI patnI chuM, gIrAjanI zaktithI nAgalokamAMthI ahIM AvuM chuM. te sI bolI. yogInI apUrva zakti para vizvAsa karatA rAjAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 343 namaskAra karI te strIne rajA ApI, nAgapatnInA adazya thavA pachI rAjAe yogIne ekAMta sthaLe lAvI kahyuM, "tamArI AvI apUrva zakti Azcarya pamADe tevI che, tame jyAre AvI adabhUta zakti dharAve che to mane eka putra Apa, mArAM duHkha dUra karo. "he rAjana ! moTA mAhAmyavALA mAre e kArya zuM hisAbamAM che? samudrane pAra karanArane khAbocIyAne hisAba na hoya. kRSNa caturdazInA divase rAtrine samaye khaga hAthamAM dhAraNa karI tamAre ekalAe pivanamAM AvavuM. tyAM javAlinI devI tamane putra Apaze. bIjI paNa tamArI abhilASA pUrI karaze. temaja tamArI sahAyathI mArI upara paNa e devI prasanna thaze. yogInI vAta aMgIkAra karI rAjAe yogIne vidAya karyo. e vAta maMtrIoe jANune rAjAne kahyuM. "mahArAja! Apa ekAkI tyAM jAo e ThIka nahi evA mAyAvI yogIne vizvAsa na kare, jagatamAM che to karmAdhIna ne bhinna bhinna svabhAvavALA hoya che temAMya gIone to vizeSa karIne vizvAsa kare nahi". tema chatAM rAjAe yogInI vAta aMgIkAra karI hevAthI kRSNa caturdazInI rAtrIe saMdhyA samaye pita vanamAM (smazAnamAM) A. yogI paNa sarva sAmagrI sAthe tyAM AvI dIpaka pragaTAvI maMDala AlekhI maMtra japavA beThe, teNe devatAone bali bAkI ApI rAjAne kahyuM, "he sAhasika! dakSiNa dizAe jatAM meTuM vaDalAnuM vRkSa Ave che. enI zAkhAe eka zaba bAMdheluM che te lAvIne ahIM hAjara kara." yogInI vANI sAMbhaLI rAjA e dizA tarapha vaDalA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pRthvIcaMdra ane guNasAgara najIka AvyA. vaDalAnI zAkhA upara caDhI tenI sAthe AMdhelA mRtakanA baMdha kApI e mRtakane laI rAjA vaDanI nIce utaryAM. te daramiyAna mRtaka pharIne e zAkhAe jai vaLagyuM. rAjA pharIne vRkSa upara caDhA mRtakanA baMdha kApI mRtakanI sAthe nIce utaryAM. rAjAnA sAhasanI parIkSA karatA e mRtakanI aMdara rahelA vyaMtara khelyA. " he rAjana ! jo mArA pIche nahi cheDe tA huM... tane mArI nAkhIza. khaMDa khaMDa tArA TukaDA karI bhUtAne balidAna ApIza. " vyaMtaranA hAkoTavA chatAM rAjAe pAtAnu mauna cheDayu* nahi. vyaMtarane kaI paNa javAba na malavAthI rAjAne bhayabhIta karavA mATe hajAro bhayaMkara rUpA pragaTa karI bhayaMkara trADA pADavA lAgyA. tApaNa vyaMtaranI e bhayaMkaratA rAjAnA hradayane leza paNa spazI nahi zakavAthI rAjAnA satyathI prasanna thayelA vyaMtara khelyA. he vIra ! he dhIra ! pAtAnA kAryane pAra pADanArAAmAM tuM muguTamaNi che. tArA nizcayapaNAthI hu prasanna thayA chuM. kiMtu eka satya vAta sAMbhaLa. rAjana ! tu putranI AkAMkSAvALA chuM. chatAM prasanna thayelA A yAgI tArI AzA pUraze nahi. cAgI mAyAvI che, ne tuM sarala svabhAvI che. tArA dehanu alidAna karI yogI pAtAnI vidyA siddha karavA cAhe che. IMdrajALathI nAganArI batAvavAthI tu tA enA vizvAsu banI gayA che paNa eka duna zirAmaNi yAgI tAre tyAga karavA cAgya che. mATe e khalane vizvAsa na karatAM huM kahu' te sAMbhaLa. khaLa purUSo pAtAnA alpa kArya mATe mahAna purUSAne mAM utAre che. kADhIcA makSikAnA abhAva mATe sUryAstane zuM nathI IcchatA ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 345 mRgalAne tRNamAM, mInane jaLamAM temaja sajajana purUne saMtoSamAM prati hevA chatAM, zikArI, dhIvara ane dujane emanA niSkAraNa vairI zuM nathI thatA? prAya karIne svAmInuM mana nIca-khuzAmatakhora tarapha AkarSAya che kemake telathI dIpaka je tejasvI dekhAya che te ghIthI dekhAto nathI. nicajana paranA kAryane nAza karavAne zaktivAna che paNa kAryane sAdhavA zaktivAna nathI, muSaka kapaDAne phADavA-toDavA samaje che, jeDavAne-sAMdhavAne nahi mATe kaMTakanA sarakhA durjana te te dUrathIja tajavA. he rAjana! mArA vacanathI sAta rAtrI pachI sUryanA svamathI sucita tAre putra thaze. A gI tArA zarIrane nAza karIne potAnuM kArya siddha karaze mATe tuM tAruM khaga ene ApIza nahi. tArA khaganA pratApe mArI sahAyathI tu e yogIne jItI laiza. "e vyaMtaranAM vacana zravaNa karI rAjA mRtakanI sAthe yogI pAse AvyA. cigI mRtakane joI manamAM khuza thayo. gIe raktacaMdanano mRtakane lepa karI kaNavIranI rakta puSpanI mALA AropaNa karAvI, mRtakanI pUjA karI maMDalamAM sthApana karyA pachI rAjAne kahyuM "he nRpa ! have tamArUM khaDaga mane Ape. ke jethI kha A mRtakanA hAthamAM dhAraNa karAvuM, vyaMtaranA vacanane yAda karI rAjAe kha ApyuM nahi. gIe rAjAne ghaNuM samajAvyo chatAM jyAre rAjAe khagna na ApyuM tyAre krodhAyamAna thaIne yogI rAjAne mAravA dhasyo tyAre rAjA gIne gaLacImAMthI pakaDato bole "pApI! tArA jevA sAdhune mArI mAruM purUSArtha kalaMkIta karIza nahi. mATe mArI najarathI dUra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 pRthvIcaMdra ane guNusAgara kara " rAjAe yAgInI ( thaI tArA AtmAnuM rakSaNa ninA karI mukta karyA. bhayathI vaza thayelA yAgI rAjAne traNasa heAraNA nAmanA maNi ApIne tyAMthI rAjAne khamAvI peAtAnA sthAnake cAlyA gayA. rAjA paNa prAta:kALa thatAM tA peAtAnA rAjabhuvanamAM AvI gayA. maMtrIo vagere AgaLa rAjAe rAtrI saMbaMdhI yAgInu vRttAMta kahI sa'bhaLAvyu. rAjAnu' vRttAMta sAMbhaLI maMtrI khuzI thayA. rAjAnA Ana'-harSa nimitte nagaramAM mATA mahAtsava karyAM. nagarInA leAkeAnA AnaMdanI paNa vAta zI ! e mAyAvI cAgInA vicAra rAjAnA bhAge peAtAnI vidyA siddha karavAnA heAvAthI eNe mAyA jALa bichAvI rAjAne barAbara chaTakAmAM lIdhA hatA paNa jenu puNya jora kare che te baLavAna che tene devatAo paNa sahAya kare che Akhare tA dhamIne jaya ane pApIne kSaya e jagamAnya siddhAMta sAcAja kare che. 2 agIyAramA bhavamAM AraNa devalAmAM ekavIza sAgare pamanuM AyuSya purU' karI pUrNacaMdra rAjAnA jIva sAtamI rAtrIne aMte guNamALA paTTarANInI kukSimAM utpanna thayA mahAdevIe te samaye svAvasthAmAM saMpUrNa rItyA muzAbhita ane tejasvI ema DI joya, svama joine jAgrata thayelAM devIe prAta:kALe rAjAne pAtAnu' svamra nivedana karyuM. rAjAe vyaMtaranA vacanane anusAre kahyuM "devI ! tamAre nayanane AnaMdakArI rAjya bhArate vahana karanAra cAgya putra thaze. " rAjAnAM e apU vacana sAMbhaLI navIna meghanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 347 udaye mayurI jema parama AnaMda pAme tevI rIte harSane dhAraNa karatI mahAdevI garbhanuM sArI rIte pAlana karavA lAgI. sAtame mahine rANIne dehada utpanna thaye samagra. sainya sahita huM rAjya lIlAne anubhava karatI vanakriDA. karavA jAuM." rAjAe rANInI e abhilASA pUrNa karI. kemake snehanA vaza thakI mANasa zuM zuM nathI karatuM ? parANu guNamALA gaMdhahasti upara ArUDha thaI, maMtrIo enI Aju bAjue rahyA, sAmaMta narapatio enI sevA karavA lAgyA, ramaNIo enI stuti karavA lAgI. addabhUta dAna vaDe dIna, anAtha ane rakajanene. saMteSa pamADatI, bhATacAraNe vaDe biradAvaLI belAvAtI nagarInI bahAra rAjAnI sAthe araNyamAM vanakrIDA karavA lAgI, e samaye karUNa svare rUdana karatI keIka strIne zabda sAMbhaLI rANI bolI "he svAmIna! mane lAge che ke vidyAdharI rUdana kare che te tenI pAse jaIne kaIka upakAra karIye. kAraNake zAstra bodhane mATe, dhana dAnane mATe jIvita dharmArAdhana mATe ane paMDita purUSanuM zarIra paropakAra mATe hoya che." rANInAM vacana sAMbhaLI banne jaNa zabdane anusAre te sthaLe gayAM ke jyAM prahAranI pIDAthI AkULa vyAkuLa thayela vidyAdhara mahAvyathA anubhavI rahyo hato. tenI AgaLa divya svarUpa vidyAdharI AMkhamAMthI amRpADatI rUdana karI rahI hatI. tene joIne karUNApUrNa hRdayavALA rAjAe yogIe ApelA maNine jaLamAM prakSAlita karI e jalanA siMcana vaDe ghAvane rUjhavI devAthI prApta cetanAvALA vidyAdhara sAvadha thaI rAjAne kahevA lAgyA. "aho!' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 pRthvIcaMdra ane guNusAgara amArA bhAgyeAya che ke tamArA jevA sajjatAneA amane samAgama thayA. " " tamArA jevA satpurUSone vidhAtA puNyanA paramANuAthI manAve che, tApaNa tamArA jevA bhAgyazALIne Aphata karyAMthI ? chatAM sapatti ane vipatti mahAna purUSAne hAya che, hIna purUSane nahi, kSaya ane buddhi caMdrane hoya che agaNita evA tArAone nahi. te huM mitra! tamane A kaSTa zI rIte prApta thayuM te kahe " " rAjAnI vAta sAMbhaLI vidyAdhare pAtAnu vRttAMta kahevuM zarU karyuM. "he san ! devatAethI adhiSThita vaitADhaca paryaMtanI uttara aNimAM ratnadhapura nagarane viSe jayaMta rAjA rAjya karatA hatA tenA jayavega nAme huM putra. e ja vaitADhayanI uttara zreNInA kuMbhapura nagaranA dharnAme rAjA hatA teNe mArI mATI khenane mArA pitApAse mAgI paNa tenuM alpa AyuSa jANIne mArA pitAe kanyA ApI nahi. ane sacalapurapati ana'tavega vidyAdharane ApI. e vRttAMta jANI kApa pAmelA dhararAjA mArApitA sAme yuddha karavAne AvyeA mATu'raNayuddha thayu temAM mArA pitAe dhararAjane mArI nAkhyA. tenA putra kinnara amArA para vairane dhAraNa karatA mane zatrunA putra jANI chidrane zAdhatA te samayanI rAha jovA lAgyA. ekadA mArI priyA sAthe krIDA karavAne tamArA nagaranI samIpe A araNyamAM AvyA. ahIyA mArI priyA sAthe krIDA karatA jANI mane tIvra prahAra karIne nAzI gayA, tenA prahAranI pIDAthI huM mUrcchita thaI gayA, mArI AvI dazA joi mArI priyA du:khathI rUdana karavA lAgI. tenA rUdana bina sAMbhaLI tame AvI pahoMcyA te pachInI hakIkata tA tame jANA che.. "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa adha 349 jayavega vidyAdharanI hakIkata sAMbhaLI rAjA melyA pramAdIne athavA tA kAIne chetarIne ghA karavA e sajjananuM kAma nathI. " " haze" tamArA jevAnAM dazana thavAthI mAre tA ApadA paNa saMpadA rUpa thai. " rAjA e prakAre upakAra mAnatA vidyAdharane tenI priyA sahita pAtAnA sthAnake teDI lAbyA, tyAM temanA sArI rIte satkAra karyo. paTTarANI ane te vidyAdharIne sahIpaNAM thayAM. rAjAnI mahemAnInA svAda cAkhI vidyAdhara pAtAnI priyA sahita pAtAnA sthAnake cAlyA gayA. pUrNa samaye sArA grahanA yAga thaye chate paTTarANIe putranA janma ApyA. vadhAmaNi ApanAra ceTIne rAjAe muguTane vaIne sarve AbharaNa ApI dIdhAM. rAjAe mATA janma mahAtsava karyAM. dIna ane 2 kajAne khuba dAna dIdhAM. svane anusAre rAjAe sagAM samadhInI sAkSIe e putranuM nAma rAkhyu. zUrasena, pAtAnA mitrane tyAM putranA janma jANI jayavega vidyAdhara pAtAnI priyA sAthe tyAM AvI paheAcyA. emane joine rAjArANI paNa khUba khuzI thayAM. kumAranA addabhUta rUpathI prasanna thayelI ravikAMtA vidyAdharI peAtAnA drivya AbharaNathI ene zaNagAravA lAgI hatI rANIne kahevA lAgI. " sakhI ! koI nimittiye mane kahyuM che ke tAre prathama gale kanyA Avaze, tethI jo mAre putrIne janma thaze tA e kanyAne huM A kumAra sAthe paraNAvIza. " vidyAdharInuM vacana sAMbhaLI rANI melI. " priya sakhI ! deha mAtrathIja ApaNe judA chIe manathI nahi, mATe tane jema rUce tema karaje, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 - pRthvIcaMdra ane guNasAgara rANue paNa vidyAdharIne dAna ane mAnathI sArI rIte satkAra karyo, mAna, ane khAna, pAna Adi rAjAnA satkAra ane sanmAnathI khuzI thayelAM vidyAdhara ane vidyAdharI potAnA rAjyamAM cAlyAM gayAM, vaitADhayanA pitAnA ramaNIya nagaramAM rAjya karatA e vidyAdharane potAnI vidyAdharI sAthe bhegone bhegavatAM puSpa suMdarIne jIva agIyAramA svargathI cavI evidyAdharInI kakSAmAM kanyArUpe utpanna thayA. te samaye ravikAMtAe svapnAmAM manahara kAMtivALI motInI mALA joI. garbhanuM piSaNa karatAM e vidyAdharIne anukrame pUrNa mAse putrIne janma thA. suMdara aMgopAMgavALAte kanyAne jaI mAtA pitA khuzI thayAM, putrIne janma mahesava karI rAjAe svapnane anusAre enuM nAma rAkhyuM muktAvalI. samayane jatAM kAMI vAra lAgatI nathI. kalAno abhyAsa karatAM zurasena muktAvalI baMne anukrame yauvanavayamAM AvyA, nezvaranI pUjA ane sAdhujananI bhakita karatAM, caMdranA jevA ujvaLa yazavALA, te tIvra viSaya kaSAyathI rahita lekene darzana vaDe AnaMda ApanArAM thayAM ekadA jayavega vidyAdhara pitAnI vidyAdharanI samRddhine vistAra pitAnA parivAra sahita putrInA lagna mATe mithilA nagarIe AvI pahoMcyA. senA sahita moTA parivAravALA vidyAdharanuM rAjAe sanmAna karyuM ne emanA, utArA mATe vyavasthA karI. rAjA, maMtrIo, rAjapurUSo emanI sarabharA karavA lAgyA kumAra ane kumArInA vivAha nimitta nagarIne suzobhita karI svarga purI samAna banAvI, eka zubha divase moTA mahesavapUrvaka kumAra kumArInAM lagna thaI gayAM, karamacana samaye vidyAre bahu ratna ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 3pa1 suvarNathI keTi dravya dAna ApyuM te pachI putrIne sArI rIte zikhAmaNa ApI priyA sahita vidyAdhararAja pitAnA nagara tarapha cAlyA gayA. mAtA pitAnA vatana tarapha javAthI vidyAdharabALA muktAvalI zeka karavA lAgI. mAtA pitAne viyega ene vAraMvAra yAda AvavAthI bALA udAsa rahevA lAgI. kaMipaNa vinedanA sAdhanamAM ene AnaMda Avato nahi chatAM pUrvabhavanA snehathI rAjakumAra nAjaranI mAphaka enI AgaLa hAjara rahI enA manovinoda mATe aneka prayatna karato hato, devadurlabha nATaka batAvI enA manane rIjhavavA te prayatna karato hato. gIta, nRtya vagere aneka manahara do enA AnaMda mATe pratikSaNe enI najara samakSa hAjara rahetAM hatAM. aneka vijJAna bharyA kautuke vaDe paNa e vidyAdharatanayAne rIjhavavAnA prayatna thatA hatA. pUrvanA hane A bhavamAM aneka rIte e bALA samakSa pragaTa karato rasena enA zekane bhUlavI sukhane bhegavata kSaNanI mAphaka samayane pasAra karatA hatA. samaya jatAM vidyAdharabALA paNa mAtA pitAnA viyegane bhUlI kumAra sAthe sukhamAM samaya vyatIta karavA lAgI. - zarasenane rAjyaprApti deva samAna bhAgene bhAgavatAM teo bane jatA evA samayane paNa jANatAM nahi, eka divase sukhamAM kALanirgamana karatAM mukatAvalIe pitAnA svAmIne prazna pUche che, svAmina ! vijJAnanI vRddhi thAya ane manane AnaMda Ape Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tevA vidane mATe kaMIka prazna pUcho. muktAvalInAM vacana sAMbhaLI kumAra belyo. he kAMte! vizvanuM jIvana zuM ? sAmarthyane sUcana karanArU 5da karyuM ? temaja tArA vadananI upamA ApI zakAya evI vastu zI ? ekaja zabdamAM traNe javAba AvI javA joIe. >> patine prazna sAMbhaLI muktAvalI bolI. " kamala ke" eTale jaLa, alaM' eTale sAmarthya e banne maLI mukhanI upamA mATe zabda thayo kamala kema kharUne "svAmI ! ) barAbara che. have tameja pUcho tyAre "svargata nakSatranA jalathI chIpamAM zuM pragaTa thAya? ekSaNa zatruone haNI nAkhe zuM ! ne mArA hRdayanuM bhUSaNa zuM !" muktAvalInAM vacana sAMbhaLI kumAra bolyo" muktAvalI." muktA eTale motI chIpamAM utpanna thAya, baLI mANasa, zatruone haNI nAkhe che, temaja hRdayanuM bhUSaNa mAtAnI mALA kahevAya, puna:muktAvalIe pUchayuM. samudra thakI harine zuM maLyuM? karyuM ane puSTi kAraka nathI thatuM ? ApanA hAtha pagane kenI upamA ApI zakAya ? * * javAbamAM kumAra be "harine samudra thakI tAM kahetAM lakSmI maLI, temaja nirasa anna puSTIkAraka thatuM nathI, hAtha pagane tAmarasa kahetAM rakta kamalanI upamA ApI zakAya ? "kAmadeva koNa che? jagatane AdhAra keNa che? kamalinIne priya keNu temaja mArA manane moha pamADa nAra keNa?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 353 javAbamAM kumArabale "sura kahetAM devatA kAmadeva deva che, sUra kahetAM sUrya jagatane AdhAra che kamalinIne priya paNa sarya che. kemake sUryanA kiraNe kamalinIne vikasvara kare che. ne muktAvalIne manamohana surasena kumAra che ? e pramANe zAstranA vidamAM e nava paraNIta yugala pitAne kAla sukhamAM vyatIta karatuM hatuM. devatAnI mAphaka temane jatA evA kAlanI paNa khabara paDatI nahi. anyadA narasiMha rAjA snAna kAryathI paravArI alakAra dhAraNa karavAne ArIsA bhuvanamAM AvyA, ArIsAmAM potAnA dehanI zobhAne jotAM temane vairAgya Avye. yauvanavayamAM je zarIra majabuta, manahara heya che tenI vRddhAvasthAmAM zI dazA thAya che? bhramaranI kAMti samAna zyAma keza paNa A avasthAmAM kapAsanA jevA zveta thaI jAya che. hAthanA gaMDasthalanI mAphaka je jaMghAe yuvAnI kALamAM jaNAtI hatI te kIka jaMghA mAphaka atyAre kevI durbala thaI gaI che ? AvA anitya ane asAra zarIrane mATe meM ajJAnIe atyAra lagI bahu kaSTa bhegavyuM chatAM Atma hita karyuM nahi. are ! A dukhapUrNa saMsAramAM kAMI sukRta karyuM nahi." e rIte bhAvanA bhAvatAM narasiMha rAjane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ne vairAgyathI raMgAyelo rAjA pratyekabuddha thaye, siMhanA jevA parAkramI rAjA pachI to paMca muSTi leca karI saMyama grahaNa karavA taiyAra thaye devatAe sAdhuveSa arpaNa karavAthI e veSane dhAraNa karI narasiMhu rAjarSi gRharUpa gahavaramAMthI bahAra nikaLI pRthvI upara vihAra karatA bhavya jinene bodha karavA lAgyA, pitAnI tyAgavRttithI zeka grasta " 23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pRthvIcaMdra ane guNasAgara maMtrIoe samajAvI tene rAjyAbhiSeka karyo. rAjyasukhane anubhava karatAM surasena rAjAno bahu kALa cAlyo ga, tyAre muktAvalI paherAne caMdrasena nAme putra thaye kumAra caMdrasena paNa vRddhi pAmate kalAone pAraMgAmI thai yauvanavayamAM Avyo. pitAe tene ATha rAjakanyAo paraNAvI. tenI sAthe viSaya sukha bhegavato caMdrasena pitAnI chAyAmAM sukhamAM samaya pasAra karato hato anyadA zaratakala AvI pahoMcyo te samaye rAjA maMtrIonA kahevAthI azvonI parIkSA karavA mATe hayArUDha thaIne nagaranI bahAra ovyuM tyAM azvone deDAvI emanA guNadoSanI parIkSA karatAM madhyAhna samaya thayo, tyAre tApathI vyAkuLa thayelA rAjA tyAM vRkSanI chAyAmAM ArAma levAne mATe beTho - te samaye sUryanI sAme daSTi sthApana karI dhyAna ane tapane karatA muni upara dRSTi paDatAM rAjA tarataja e muni pAse AvIne namyo. muninI ugra tapasyA vaDe bhaktithI romAMca anubhavato rAjA stuti karavA lAgyo. stuti karI parivAra sahita rAjA hAtha joDI muninI AgaLa beThe, munie paNa dhyAna pUrNa karI rAjAne dharma dezanA ApI, he rAjana ! DAhyo mANasa roganI mAphaka bhAgamAM rakta thato nathI, asAra ane asthira bhegone reganuM mULa temaja durgatine ApanArA jANune te tajI de che. meMgeviSaya bhegakAle te madhurA hoya che paNa enAM pariNAma dArUNa bhayaMkara che. he rAjana! duHkhathI niraMtara pADA pAmatA nArakIone lega sAmagrI hotI nathI. viveka rahita pazuone paNa tathA prakAranI sAmagrIne abhAve hoya che , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 355 - manuSyamAM lega sAmagrI hovA chatAM priya vijoga, regAdi temaja alpa kALa mATenA bhAgo hoya che. devatAene paNa bhoga sAmagrI zAzvatI hotI nathI. e bhoge paMDitanA manane meha pamADI zakatA nathI te e asAra bhoge tyAga karI tamAre Atmahita sAdhI levuM muninI vANuM sAMbhaLI rAjA nagaramAM cAlyo gayo. muninA guNane nizA samaye paNa yAda karato rAjA nikA vaza thai gaye, brAhma muhUrta deva dudubhithI rAjAnI nikA nAza pAmI. munine kevaLajJAna pragaTa thayeluM jANI rAjA moTA ADaMbarathI munine vAMdavA Avyo, devatAothI mahatsava pUrvaka pUjAtA munine joi rAjA adhika harSavAna thaI kevalIne namI stuti karI che hAtha joDI muninA mukhamAMthI nikaLatA vAkyAmRtanuM pAna karavA lAge, . e samaye ke tejasvI ane jaya jaya zabda karato devapurUSa muninA caraNamAM namyo tene joIne khuzI thayelA rAjAe kevalI bhagavAnane pUchayuM, "he bhagavana ! A keNa purUSa che? ApanI upara atyaMta bhaktivALe che enuM kAraNa zuM ? 2jAne prazna sAMbhaLI kevalI bhagavAne e purUSanuM caritra parSadA AgaLa sarvanA lAbhane mATe kahevuM zarU karyuM. rAtrilejananuM phala. jema jema samyakatva zuddha thAya che tema tema devagura ane dharma upara zuddha bhaktirAga jAge che. temAMya vaLI A purUSanI bhaktinuM kAraNa he rAjana! tuM sAMbhaLa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 pRthvIcaMdra ane guNasAgara padhakhaMDa nagaramAM dhanavAna Izvara ane dhanezvara nAme be vaNika miA rahetA hatA, izvara jaina dharmamAM prIti vALA temaja rAtrIbhojananA tyAgarU5 vatavALA dharmAnurAgI hatA tyAre mithyAtvadharmathI duSita dhanezvara viparIta buddhino hevA chatAM paNa bane vacce kaMIka mitratA hatI, pratidivasa divasanA AThamA bhAge bhojana karavAmAM tatpara izvarane jANIne kadAgrahI dhanezvara dharmanI niMdA karavA lAge che ! A ajJAnI IzvaranI ceSTA to juo ! divasamAM be vAra bhojana kare che paraMtu zAstramAM sadA pavitra kaheluM naktavrata (rAtrIbhojana) kyAre paNa karatA nathI." dhanezvaranI vAta sAMbhaLI Izvara bolyA, "mitra! kadAgrahamAM sAvadhAna paNe dharmanI niMdA karI AtmAne bhava sAgaramAM DubAvanAra niviDa pApakarma vaDe tuM zA mATe baMdhAya che? buddhimAnoe te vicAra karIne pravRtti karavI joIe, alpa doSa vALAne AdarI bahu doSavALuM choDI. devuM joIe. AdanAdika alpaSa vALuM bhojana karI mahAdeSavALA mAMsAdikane tyAga karavo, paravya haraNa, ane parastrI sevana e bahu dediyA pApane paNa tyAga karI zrAvake svadravya ane svastrImAMja saMtoSa dhAraNa kare temaja rAtrI bhojana (vaktavrata)mAM te pArAvAra doSa hevAthI vivekI purUSe tene avazya tyAga kare che, - rAtrI bhojananA dene te pAra nathI jyAre guNa eka paNa nathI ane aneka jIvonI virAdhanA rAtrI bhojanamAM rahelI che. divase bhojana karavAthI tRpti na thaI te rAtrI bhojana karanArane tRpti thaze nahi, - ravi bhajana je prANI karatuM nathI tenuM jIvatara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 3pa7 adhuM tapamAM jAya che to rAtrI bhojananA doSa jANuM emAMthI nivRtta karavI e lAbhakArI che. chatAMya kadAgraha dhAraNa karI jANI joIne ADe raste dorAvuM e khubaja nukazAna karanAra thaze, pilA grAmyaputre gadheDAnuM puchaDuM pakaDI rAkhyuM to gadheDAnI lAte khAIne mahAvyathAne pAmyo tema meM kadAgraha dhAraNa karavAthI ati du:kha sahana karavuM paDe che izvaranI satyavAta sAMbhaLavA chatAM dhanezvare pitAne mamava mU nahi - e naktavratamAM prItivALo dhanezvara ArtadhyAne maraNa pAmIne vALamAM utpanna thaye tyAM maraNa pAmI pAMca vAra vAgoLano bhava pAmyo, be vAra cAmAcIDIyAmAM utpana thaye, be vAra ghuvaDanA bhavamAM, be vAra ziyALanA bhavamAM bhamI maraNa pAmI vizALApurImAM devagupta brAhmaNanI nandA nAmanI patnI thakI putra paNe utpanna thayo, te janmathIja rogI thayo eka roga maTe te bIjA be navA utpanna thAya, motanA memAna evA te putranuM nAma paNa - na pADavAthI gAmamAM rega nAme te prasiddha thaye ne viSTAmAM rahelA kIDAnI mAphaka te vRddhi pAmavA lAgyo kAraNake du:khamAM paNa divase to jAya che, anyadA zrAvakanA vratane dhAraNa karanAre izvara saMsArathI vairAgya pAmIne cAritra levAne utsuka thayA. zrI dharme varagurU pAse dIkSA grahaNa karI pRthvI upara vihAra karatAM te muni vizAlApurImAM AvyA. pakSa upavAsana dhAraNA nimitte nikaLelA te munine pelA devagupta brAhmaNe joyA temane namaskAra karI prati lAbhita karI pitAnA putranA roganuM kAraNa pUchyuM he bhAgyavAna! gocarIe jatAM vArtA karavAno paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 pRthvIcaMdra ane gusAgara amArA AcAra nathI. tApaNa tuM dharmArUpI auSadhane Acara. ema kahI muni cAlyA gayA. pAchaLathI putranI sAthe te brAhmaNa paNa e muninI pAse AvI dharUpI auSadha pUchavA lAgyA. munie tene upadeza ApatAM kahyuM, "roganI zAMtina mATe prathama roganuM kAraNa jANavu joie. e kAraNanA tyAga karavAthI temaja auSadharUpI dhanu sevana karavAthI sau sArU thaze. roganA kAraNabhUta, jIvahiMsA, asatya, cArI maithuna ane parigraha temaja rAtrIbhAjanane jANI ane cheADI devAM. pacaparameSTInA jApa, kaSAya ane IMdriyanuM damana, yathAzaktidAna, pApanI niMdA-garhA, e badhAM dhoSadha jANavA, jenA sevanathI Arogya prApta thAya che." munie vistArathI dharmAMnA svarUpanu. varNana karavAthI brAhmaNa putra sahita samakitane pAmI zrAvakanA vratane pAlanAra thayA. kramane roganuM mULa jANI dRDha zraddhAvALA temaNe dhIrajathI sahana karatAM kALa vyatIta karyAM. temanI parIkSA karavAne prathama devalAkamAMthI e devatAo vaida banIne AvyA. temaNe madha, mAMsa, mAkhaNa ane dArUthI mizrita davA khavarAvavAnA aneka prayatna karyo. chatAM teo pAtAnA nizcayathI DagyA nahi. jethI devatAoe prasanna thai e cheAkarAne nirogI karyAM. temanAM vakhANu karI devatAo peAtAnA sthAnake cAlyA gayA. tyArathI lAkamAM arAga nAmathI te prasiddha thayA. te arega dharmamAM vizeSe tatpara rahIne anukrame maraNa pAmI svarga deva thayA, te deva avadhijJAne mane dharmAcA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 359 jANI namavAne AvyA che. mane kevaLI jANIne te vizeSa karIne nRtya karatA pAtAnA ha te jaNAvavA lAgyA. izvara kevalInA vacanathI rAtrI bhAjananA aneka dASA jANI aneka lAkAe rAtrI bhAjananA tyAga karyAM. 1 sUrasenanI dIkSA zrI Izvara kevalInA upadeza sAMbhaLI vairAgyavAna temaja pelA devanA vRttAMta sAMbhaLI sa`sAMranA svarUpane vicAratA rAjA surasena e hAtha mastake lagADatAM khelyA. bhagavana! Apane dhanya che ke Ape . vyAdhithI pIDAyelA A purUSanA udghAra karyAM. A deva paNa kRtajJa che ke pAtAnA upakArI gurU upara AvI apUrva bhakti che. 'me paNa sAdhu ane zrAvaka dharmanuM vyAkhyAna sAMbhaLyu temAM yuni dharma tA ekAMte mekSa ApanAro che tyAre zrAvaka dharma svargAdi sukhane karanArA che, tA he bhagavan ! jo mArI cAmyatA hoya teA mane sayamalakSmI Ape !" da rAjAnI vAta sAMbhaLI muni elyA. rAjan ! tuM cAritra lakSmIne cAgya che te pratibaMdhanA tyAga karI sacamane grahaNa kara ! " "" gurUnI vANI sAMbhaLI rAjA nagaramAM gayA, tyAM harSoMvAna thayelA rAjA matrIo ane patnIne kahevA lAgyA. 8 jalabiMdunI mAphaka AyuSya capaLa che, saMcAgAnA aMta viyeAgamAM AvanArA che. a che te anane karanArA che. sneha paNa du:khanuM mULa che. mATe vidvAne sasAramAM prIti karavI yukta nathI. anata mukhane ApanAra mAkSa svAdhIna chatAM svama ane IMdrajAla tulya A sasAra sukhamAM kANa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rati kare che? tapathI prApta thanArAM muktInAM sukha potAne svAdhIna hovA chatAM A asAra saMsAramAM keNa rame? A mATe A rAjya, ramaNI, hAthI, ghoDA ane rathAdika sarvane tyAga karI huM zramaNadharmanI upAsanA karavAnI IcchAvALo thaye chuM" sUrasena rAjAnI vairAgyamayavANI sAMbhaLI rANI muktAvalI emAM anumati ApatI bolI "he svAmI ! ApanI vANI satya che. Ape bhege paNa bhagavyA, mitrone paNa saMtoSyA, sAmaMta vargane khuzI karyA. putra paNa vRddhi pAmyo. vizvamAM kIrti paNa vistAra pAmI, nara janmanAM puNya phala Ape bhogavyA ne have jo cAritra aMgIkAra karIye to jagatamAM ApaNane zuM nathI prApta thayuM ? ) mATe he svAmI! kSaNa mAtra paNa have e kArya mATe vilaMba na karesaMyama rUpI nAva vaDe bhava sAgara utarI jAo, kAraNa ke gurUne jega pAma durlabha che. vaLI sArA kAryamAM vidane paNa ghaNAM Ave che." : rANI muktAvalInAM vacana sAMbhaLI maMtrI bolyA, dhamI purUSane keIpaNa vinna karI zakatuM nathI." ' rAjAe caMdrasena kumArane zubhamuhUrta pitAnI pATe sthApana karyo, navA rAjAne zikhAmaNa ApI. "he vatsa! narakane ApanArA A rAjyamAM Asakti na rAkhavI. kArAgraha samAna ane parAdhIna evA rAjyane pAmI locana chatAM mANasa aMdha thaI jAya che. sattAnA madamAM bhAna bhUlI jAya che. vagara madirAe paNa e rAjya utpAdana karanAra che. temaja vagara sAMkaLe paNa baMdhana jevuM che mATe temAM bahu muMjhAI javuM nahi, prajAne putranI mAphaka pALavI ane anIti durAcArane rAjyamAMthI nAza kare maMtrI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavana nehasaMbaMdha ena rAjAe vANiyA karI enI hitavArtAne anAdara karavo nahi, ItyAdika upadeza ApI rAjAe jInamaMdiramAM aSTAkSika utsava karI zrAvakanA samuhane, vastra, rUpuM, suvarNa, maNi mANeka vagerenuM dAna ApI caMdrasena rAjAe mahotsava karyo che evA rAjAe gurUpAse AvI priyA sahita dIkSA grahaNa karI. anukame teo rAjArANI agIyAra aMganAM jJAtA thayAM. niraticArapaNe cAritra pAmatAM rUDI bhAvanA vaDe AtmAne nirmaLa karavA lAgyAM. tarUpI agni vaDe karIne temaNe mahAna gADha karma paNa bALI nAkhyA ne AtmAne pApathI rahita-zuddha karyo. jInamatanA jANa evA temaNe mithyAtva rUpI vRkSane nAza karI rAga ane dveSarUpa bane zatruone nAza karyo. ArtadhyAna ane raudradhyAna rUpI cere cAritra rUpI dhananuM haraNa karI jatA hatA. temane jItIne vaza karI lIdhA, saMyamarUpI sAmrAjyalakSmIne pAmatAM traNa gAva rUpI aritrikano nirmamatvarUpI zastra vaDe nAza karI nAkhe, krodhAdika cAre kaSAyane pitAnA cAritranA prabhAve maMda pratApavALA karI dIdhA. kAmadevanA mAhAbhyane vidvasa karI dIdho ne pramAdAdi doSone haTAvI dUra karyo. e pramANe apramattapaNe cAritra dharmanuM ArAdhana karatA mokSanI lakSmI temaNe najIka karI. dIrghakAlaparyata cAritrane pALI aMta samaye temaNe eka mAsanuM aNasaNa karI dIdhuM. nara bhavanuM AyuSya pUrNa karI rUDA cAritranA pratApe prathama zaiveyakane viSe vIza sAgaropamanA AyuSyavALA anukrame te bane uttama deva thayA ane IkanI padavIne prApta thayA, cauda rAjalokarUpI purUSanA gALA sthAnake raiveyaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvocaMdra ane guNasAgara AvelAM che tyAM nave zaiveyakanAM traNase aDhAra vimAne AvelA che. dareka vimAne chana bhavana hoya che. e devatAo viSaya kaSAyathI rahita hoya che. te chatAM nIcenA devo karatAM temane anaMtagaNa sukha hoya che. temane purUSadedaya maMda hovAthI viSaya tarapha temanuM mana jatuM nathI ane te viSaya rahita hoya che. teo be hAthathI adhika zarIravALA. ane zuddha zukalezyAvaMta hoya che pariccheda 7 me pavottara ane hariga vanamAlA A bharata kSetramAM madhya khaMDane vize uttara dizAe garjanapura nAme nagara hatuM. e nagarane adhipati surapati nAme mahAparAkramI rAjA hato. rAjAne satI nAmanI paTTadevI hatI te padavInI kakSIne viSe zurasena rAjAne jIva prathama raiveyathI evIne utpanna thaye te rAtrIne viSe haMsa ane sArasathI zobhAyamAna padyakarane joI rANI jAgI. rAjA pAse jaI svamAna paramArtha pUchayo, "tamAre suMdara ane tejasvI putra thaze" rAjAnAM e vacana sAMbhaLI rAjI thayelI rANI sArI rIte garbhanuM pAlana karavA lAgI. ' ' aneka sArAsArA dehada thayA. sarve rAjAe pUrNa karyA. kaMIka adhika navamAsa vyatikamyA tyAre zubha graha ane sArA nakSatranA ge nayanane AnaMda karI evA manahara putrane janma Ape, nivedana karanArI ceTIne rAjAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha - 363 khubadAna ApI dAsIpaNAmAMthI mukta karI meTa varthApana mahesava karyo, varyApana mahotsava karI rAjAe putranuM nAma pADayuM pavottara, dvitIyAnA caMdranI jema vRddhi pAmate te kalAomAM vizArada thaI duniyAne AzcaryakArI yauvanavayamAM AvyuM. vaibhava, aizvarya, ane ThakurAI hovA chatAM dayAlu, dAnezvarI, sajajanapriya, zAMta, dAMta, saumyamUrti, ane dAkSiNyavAna hato. mithyAtvInA kuLamAM utpanna thavA chatAM yajJanI vAta paNa ene rUcatI nahi, brAhmaNanuM aucitya paNa mAtra pitAnA cittanI anukULatA mATe karato hato. brAhmaNonA. purANanI kalapanAkArI kathAo paNa enA cittane uga kArI thatI hatI. brAhmaNanA vAtAvaraNamAM vRddhi pAmelo. hevAthI te jaina dharmathI vaMcita hatA, kAraNake jhaverInA saMskAra vinA zuddha maNi paNa nirmaLapaNane pAme che ke, vaitADhatha parvatanI dakSiNa eNimAM subhaumapura nAme nagaranA adhipati tAravega nAme rAjA hato tenI kamalamAlA nAme rANIthakI muktAvalIne jIva putrapaNe upanna thayo, svamAmAM siMhanA bALakane jevAthI tenuM nAma rAkhyuM harivega. anukrame vidyAdharanI lakSmIthI lAlanapAlana karA harivega yauvana vayamAM AvyuM. e samaye mathurA nagarInA caMdravaja nAme rAjAne be sIethakI ekaeka putrI thaI. zazikhA ane sUryalekhA, e banne putrIe jyAre yauvana vayamAM AvI. tyAre pitAe emano svayaMvara karyo, dezadezanA rAjakumArone AmaMtraNa karavAne dUto ravAne thayA, eka dUta garjanapura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u64 pRthvIcaMdra ane guNasAgara nagare AvI surapati rAjAne vinaMti karI svayaMvaranI hakIkta kahI saMbhaLAvI kumArane mATe AmaMtraNa karyuM. pitAnI AjJAthI paDyottara kumAre pitAnA parivAra sahita mathurA nagarI tarapha prasthAna karyuM. prayANa karatAM vana, parvata, nadI, vAva, zahera ane nagaronuM nirIkSaNa karatAM teo vanamAM rahelA mahadaya nAme tApasAzrama najIka AvyA, khajurI, nALIyera, drAkSa, punnAga, nAgaravela, tAraMga ane sahakArAdika aneka vRkSarAjIthI zobhI rahelA Azramane joI kumAre tyAM paDAva nAkhyo ane pite tApasAzramamAM tApasapatine namavAne Avyo, tApasapatine namI emanI sAme beThe, te vAre tApasapati paNa ene uttama atithi jANI (surapati nRpa putra) ene lAyaka eka manahara kanyAne bolAvI kumAra AgaLa hAjara karI. e manahara bALAnuM rUpa sauMdarya joI kumAra dimUDha thaI vicAra karavA lAgyo "are ! zu Ate nAga kanyA ke pAtALa kanyA, ane te rUSi AzramamAM kyAMthI? - kumArane zaMkAzIla ne vicAramAM paDelo jANuM tApasapatie ene khulAso karavA mAMDyo. kumAra paNa e kanyA saMbaMdhe vRttAMta sAMbhaLavA lAgyo. ' "uttara dizAe surabhipura nagaramAM vasaMta rAjA rAjya karate hato tene puSpamAlA Adi ghaNuM rANIo hatI. puSpamAlAne guNamAlA nAme putrI thaI. rAjakumArI upara rAjAne apUrva prema hovAthI yauvanavayamAM aneka rAjakumAre ene varavAne Atura chatAM rAjAe potAnI kanyA keIne ApI nahi. ekadA caMpAnagarano yuvarAja zukumAra moTA sainya sAthe pharato pharate tyAM AvyuM. rAjAe ene AdarasatkAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 365 karyo, zukakumAranA maMtrIoe sArI rIte rAjAne samajAvavAthI rAjAe potAnI guNamAlA putrI guNavAna zuka rAjakumAra sAthe paraNAvI dIdhI. rAjAe ApelA rAjabhuvanamAM priyA sAthe nivAsa karatA rAjakumAramAM sthiratA, gaMbhiratA, dAkSiNyatA, Adi aneka guNe hovA chatAM caMdramAmAM kalaMkanI mAphaka eka dUSaNa hatuM tene mRgayAnuM vyasana khuba lAgeluM hovAthI rAja dUradUra te zikAra karavAne jaMgalamAM jaI, aneka nirdoSa prANuone haNI nAMkhato hato rAjAe potAnA jAmAtAne baMdha karavA mATe sumukha nAmanA eka bhalene AjJA karI, sumukhe zukakumAranI pAse AvI upadeza ApavA mAMDyo, "uttama janee jagatamAM lajAkArI evuM A prANIvadhanuM pApa zA mATe karavuM joIe? dIna, anAtha ane pramAdI temaja nAzI jatA ne pAchaLa paDIne ghA karavo e kSatriya kulAcAra na kahevAya rAjakumAra! anyane pIDA karavAthI vividha prakAranI vyAdhio prANIone bhegavavI paDe che, akAle maraNa Ave che. bIjAnA prANane viyega karavAthI potAne virahAgnithI dahana thavuM paDe che. garbhapAta karanAra, bALakanI hatyA karanAra bhavabhava apatyarahita thAya che. ekanA prANano nAza thAya che tyAre enA bhege bIjAne AnaMda thAya che. ekanuM ghara baLe che tyAre bIjo mUrkha ene ajavALuM mAnI khuzI thAya che. muLamAM tRNa nAkhelA zatrune paNa zuravIre abhaya Ape che tyAre A tRNu bhakSaNa karanArA pazuone mArI nAkhavA emAM kaI nIti che? are ! zaurya paNa zuM ? e bhadane upadeza sAMbhaLI kumAra kAMIka nivRtti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pAmyA paNa manathI eNe tyAga karyAM nahi, ekadA pitAe mAkalelA purUSAnA kahevAthI kumAra rAjAnI rajA laI peAtAnI Asanna prasUtA patnInI sAthe peAtAnA nagara tarapha cAlyA. te prayANa karatAM A tApasAzramanI najIka AvI paheAmyA. aneka vanacara pazuone kilakilATa karatAM joI zuka kumAranI bhRgayAvRtti sateja thaI, te peAtAnA azvane e pazuA tarapha dAMDAvyA, daivayoge mArgamAM tRNathI AcchA dita eka khAimAM azrva paDI gayA. azvanA dabANathI kumAra mahAvyathAne pAmyA, enA sulaTA hAhAkAra karatA AvI paheMcyA temaNe kumArane khAImAMthI bahAra kADho. zrutinA du:khanI vAta sAMbhaLI guNamAlA paNa hAhAkAra karatI pAkAra karavA lAgI, enI mAtA ane pitAne samAcAra malavAthI te paNa tyAM AvI paheoMcyA chatAya e divasa mahAvyathA bhAgavI kumAra ghAnI pIDAthI mRtyu pAmI gayA mRgayArUpI pApanuM phaLa e rIte ene tarataja pragaTa thayuM, guNamAlA patinI sAthe maLI saravAne taiyAra thai paNa enA mAtApitAe ene samajAvI zAMta karI, e rUdana karatI putrInA du:khathI du:khI thayelAM rAjArANI A tapAvanamAM kulapatinI pAse AvyAM. kulapatie temane vairAgyanA upadeza karI zAMta karyAM. e upadezathI saMsAra parathI udbhAsa thai gayelAM rAjArANIe tApasI dIkSA levAnA vicAra karyAM, moTA putrane rAjya para sthApana karIne te pachI vasaMtarAja, puSpamAlA ane Asanna prasUtA guNamAlAe dIkSA grahaNa karI. keTalAka divasa pachI guNamAlAe manAhara putrInA janma ApyA bAda zala rAganI vyAdhithI pIDAtI te kAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 367 dharma pAmI gaI, putrInA maraNathI duHkhI thayelI puSpa mAlAe stanapAnavaDe te mane hara bAlikAne uzkeravA mAMDI. vanamAlA nAme vRddhi pAmatI e bALA navIna yauvanane AMgaNe AvI. - vasaMtamunine pitAnA pade sthApana karI kulapati paNa svarga gayA, puSpamAlA paNa daivavazAta kALadharma pAmI gai, te vasaMtamuni huM pote. mArA gurUe mane kaheluM hatuM ke "A bALAne je pati thaze te meTA mahArAja-rAjAdhirAja thaze te A bALA vanamAlAne grahaNa karI mane A moha baMdhanamAMthI hai kumAra! tuM mukta kara, vasaMta rAjarSinuM vacana aMgIkAra karI kumAre A mamAM vivAhanI gya sAmagrI melavI vanamAlA sAthe pANigrahaNa karyuM vastra AbharaNa kaMIka hatAM te vanamAlAne ApI dIdhAM. temaja pitAnAM AbharaNa ane siddha vaitAli vidyA munie kumArane ApI, e rIte eka mahAna upAdhimAMthI rUSi mukta thayA. e navoDhA priyA sAthe keTalAka divasa tyAM sthiratA karI pachI rUSinI-kulapatinI anujJA melavI paghorakumAra mathurAne mArge cAlya. mathurA nagarImAM pakvottarakumAra mathurA nagarImAM AvI pahoMcyA, rAja e tenuM sanmAna karI tenA nivAsa mATe goThavaNa karI dezadezanA rAjAo ane rAjakumAre AvyA hatA, AkhuMya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 pRthvIcaMdra ane guNasAgara nagara temaja AsapAsanAM udyAna ane vana mANasethI ubharAI gayAM. - svayaMvaranA samaye maMDapa aneka rAjakumAra ane rAjAonA jhaLahaLATathI khaLabhaLI rahyo. hIrA, mANeka, motI ane ratnathI vibhUSita rAjakumAranA tejane pAra naheAte, potapotAnA maMca para goThavAyelA rAjakumAre ane rAjAnA manamAM kaMikaMi abhilASAo tephAne caDhelI hatI. rAjyakanyAne varavAnI ghelachAmAM teo tenA AgamananI mArga pratIkSA karI rahyA hatA. yathA samaye banne kanyAo hAthamAM varamAlane dhAraNa karI mahA kImatI vastrAbharaNamAM sajaja thaine gajagAminI. cAle cAlI maMDapamAM AvI pahoMcI. sakhIothI vIMTaLAyelI e bALAo potAnA sauMdaryathI ane gauravathI sabhAmaMDapane kSobha utpanna karatI, badhA rAjakumArone rUpanA jAduthI svaibhita karatI maMDapamAM potapotAnA maMca para rahelA rAjakumAranuM avalokana karavA lAgI. rAjakumArane uparane bhapakAdAra Thera joI bALAo manamAM jarIka hasI. dAsIe nivedana karelA rAjakumArano tyAga karatI banne bALAe pottara kumAra beTho hato tyAM AvIne pahoMcI. sarvAga suMdara padyottara kumArane joi bane bALAonI daSTi tyAM sthira thaI gaIne e purUSa sauMdaryamAM mugdha thayelI bALAonI varamALa e purUSa tarapha AkayaMtI enA kaMThamAM paDI. ekaja narane bane bALAo varavAthI maMDapamAM khuba khaLabhaLATa pedA thaye rAjAo ane rAjakumAre jANe ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanI nehasaMbaMdha 369 | pitAnuM bhAre apamAna thaI gayuM hoya tema roSathI halaalI rahelA zastro saMbhALavA lAgyA, sAketapurapatividurarAjA rAjakumArane uzkerato , are! A rAjAe je padyottarane bane kanyAo ApavAnI hatI te anya rAjakumArane apamAna karavA zAmATe bolAvyA ? e rAjAe to ApaNAM nAka kApyAM ? rAjAe pitapotAnA sainya sahita raNasaMgrAma mATe Atura thayA chatA padmane mAravAne taiyAra thaI gayA, jethI caMdravaja rAjApaNa potAnA sainya sAthe kumAranI pAse A. caMdradhvajane raNa karavAne utsuka jANuM sAketapurapatine eka vidvAna dUta temanI pAse AvI vinaMtI karavA lAge, rAjana! eka kanyA tame game te rAjakumArane ApI rAjAonA kepanuM nivAraNa karo nahItara sarve rAjAonA kepathI tamArA jAmAtAnuM jIvana jokhamAtAM vAra lAgaze nahi je kArya saraLatAthI siddha thaI zake che tene mATe aneka purUSaratnane kSaya karo e zuM DAhapaNane mA che? game te zUravIra paNa ekale hoya to aneka subhatethI tene parAbhava zakya che kAraNake kIDIone samudAya, paNa sapane tANI jAya che. baLavAna ane tejasvI sUryane vAdaLane samuha zuM AcchAdita nathI karata! mATe vicAra karIte kArya karavAmAM DahApaNa che dUtanI vANI sAMbhaLI rAjakumAre tene tiraskAra kasa kADhI muko. caMdravaja, rAjA ane tenA sainyane aTakAvI pite ekaleja rathAra, thaI raNa saMgrAmamAM dhasI AvyuM ane rAjA ane temanA sainyanA sasudhAre A ekAI rathArUDha rAjakumArane je te rAjA vidura aTahAsya karato Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 370. pRthvIcaMdra ane guNasAgara - - - che . " are! bAlaka! nAzI jA! nAsI jA ! pITha batAvatA tane ame kadApi mArazuM nahi" viduranRpanI vAnI sAMbhaLI kaMika hasIne padyottara bolyo rAjana ! raNamAM yuddha karavAne AvelA nara-purUSa kadApi puMTha pheravato nathI, tamArI tAkAta ajamA ! tamArI abhilASA pUrI kare." pachI to raNa saMgrAmanI zarUAta thaIne kumAre siddha vaitAlInuM smaraNa karyuM. te vidyAnA prabhAvathI zatruo je je zastro choDatA te zastrothI te pote ja haNavA lAgyA. kumAranI A apUrva zaktithI zatrurAjAo kumAranA caraNamAM paDayA, kumArane jayajayakAra thaya kumAre siddha vaitAlI vidyA saMhArI lIdhI. caMdradhvaja rAjAe vidurAdika rAjAonuM sanmAna karIne vidAca kyane bane kanyAo sAthe kumArane vivAhatsava tha, moTI dhAmadhumapUrvaka e vivAha prasaMgathI sArAya nagaramAM AnaMda AnaMda prasarI rahyo. caMdradhvaja rAjAnA AgrahathI keTaloka kALa kumAra zvasuranagaramAM rahyo. tyAM bane manamehaka mahinA sAthe vividha prakAre sukhane bhogavavA lAge, anyadA zvasuranI rajA laIne kumAra ane priyAe sAthe pitAnA parivAra sahita potAnA nagara tarapha cApitAnA sainyathI pRthvIne AcchAdita karato krame karIne potAnA nagaramAM Avyo. rAjAe mATe praveza mahotsava karyo ne bhAgyavAna rAjakumArane rAjAe yuvarAja padavIthI vibhUSita karyo. e vizvavallabha kumAra puNyamAM madhura phalane bhAgavata pitAnI chAyAmAM pitAno samayanirgamana karavA lAgyo www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 371 melApa rajatamaya vaitADhaya parvatani pahelI mekhalAe uttara dakSiNe vidyAronI be zreNio rahelI chee zreNiomAM rAjadhAnI sahita sATha ane paccAsa nagara AvelAM che. uttara zreNinI aMdara gaganavalabha nAme manohara ane devanI bhUmi sarakhu ramaNIya nagara AveluM che. tyAMne rAjA kanakaketunI kanakAvati ane ratnAvatI nAme be rANuo thakI kanakAvalI ane ratnAvalI nAme banne putrIo yauvanavayamAM vihAra karI rahI hatI. sakhIo sAthe krIDA karatI e manahara bALAonI khyAti banne zreNiomAM puSpamAM suvAsanI jema prasarI gaI. rAraNake jagatamAM rUpanAM jAdu adabhUta heya che. mimittiyAe e bALAonI bhAgyarekhA joI kaheluM ke je eka bALAne pati thaze te eka zreNine adhipati thaze, ne banne bALAone thanAra pati ane zreNino adhipati thaze." e manohara lAvaNyanI pratimA samI bALAo mATe rAjAe svayaMvaranI racanA karI, svayaMvaramAM AvelA aneka vidyAdhamAMthI e bane bALAo hariga kumArane varIte moTA mahatsavapUrvaka temanovivAha utsava ujavAya. suranA AgrahathI harivega thoDA divasa rokAIne pachI temanI rajA laI pitAnA nagara kriyAonI sAthe AvyA putrane kavaca dhArI, bhAgyazALI ne rAjAne yogya jANI ene pitA tAravega vairAgyane dhAraNa karatA manamAM vicAra karavA lAge Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 pRthvIcaMdraane guNasAgara manuSyapaNAmAM paNa vidyAdharanI Rddhi moTA bhAge. male che temAMya mAre putra te bhAgyazALI che ke te bane zreNino adhipati thaze e banne bALAo aneka vidyAdhara, narezane tyAga karI mArA putrane varI emAM eka puNyaja pradhAna kAraNa che. bhavAMtaranA moTA tapa sivAya AvI samRddhi na maLe, kemake jJAnInuM vacana anyathA thaze nahi, to enA pUrvabhavanI vAta jJAnIne pUchuM. ) rAjA tAraveganA manamAM e prakAranA vicAro uddabhavatAja kevalI bhagavAna zrIteja nagarInI bahAranaMdanavanamAM samavasaryA. e vadhAmaNi sAMbhaLI rAjA putrakalatrAdika parivAra sAthe bhagavAnane vAMdavAne Avyo. kevalIne vAMdI temanI dharmadezatAM sAMbhaLI rAjAe harigano pUrvabhava pUchaye. kevalI bhagavAne zaMkharAjA ane kalAvatI rANIthI zarU karI dyottara ane hariga sudhInA sarve bhava tathA temanI karelI dharma karaNI kahI saMbhaLAvI. e dharma karaNIthI puNyAtu baMdhI puNya baMdhAya che tenAM A bannenAM pragaTa phaLa che. e rIte putranA caritrathI vairAgya pAmelA tAravega rAjAe putrane rAjya arpaNa karI caritra aMgIkAra karyuM. harige paNa gurUnA mukhathI padyottara kumAranI hakIkta jANI lIdhI. dharma rahita padyottara pitA thakI dharmasamyakatva pAmaze e bInA paNa kevalI bhagavAne kahI saMbhaLAvI, kevalI bhagavAna vihAra karI gayA, harina paNa kevalI bhagavAnane namI pitAne sthAne gayo, - parAkame karIne advitIya harivega narapatie pitAnA atula teja vaDe karIne vidyAdharanI bane zreNione tANe karI cayatI rAjA thaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha - 373 ekadA pAtAnA snehI padyottara kumArane malavA mATe gajanapura nagara tarapha javA mATe harige maMtrIne rAjyanI ciMtA bhaLAvI moTA peTavALe mAra vivI tenI sAthe sAmAnya rUpamAM garjanapuranA bajAramAM upasthitapragaTa thayo. rAjamArgamAM ubhA rahelA enI AsapAsa aneka vi temaja anya sekenuM jutha vIMTaLAI gayuM paNa pelA mAranI eka lAkha TakA kImata sAMbhaLI badhA pAchA paDayA, ane te purUSa rAjasabhAmAM AvI pahoMcyo kumAra parvottaranA hRdayamAM A purUSane jotAM snehanA aMka pragaTa thayA. teNe A purUSanuM svAgata karatAM syula kAla mAjarane joI pUchayuM, he suMdara ! A tamane kyAMthI maLyo? mArI bhaktithI prasanna thayelA devatAe A mAratananI mane bheTa karI che enAmAM ghaNA guNa rahelA che. eka lAkha dInAra Ape te ja Ane laI zake che. " pelA purU-vidyAdhare kahyuM. enAmAM evA kyA guNe che tenuM varNana kare ? rAjAnA pUchavAthI vidyAdhara be "eka mahA prAmANika bIjo guNa ane mArethI A ajeya che ane trIjo guNa A mAra jyAM rAtrIe nivAsa kare che tyAMthI mUSake bAra jojana dUra bhAgI jAya che. e te enA bAhya guNe che, paNa atyaMtaranA guNone to pAra nathI mahArAja! mATe vidvAne pAse enI kiMmata karo. pachI huM mAre sthAnake jAuM." rAjAe brAhmaNane bolAvI e mAra havAle karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 pRthvIcaMdra ane guNasAgara brAhmaNoe mArane eka karNa khaMDita joI vidyAdharane pUchayuM, "Ane eka karNa kayAM gaye ? - mArgamAM AvatAM rAtrI paDI javAthI eka deva maMdiramAM huM rAtrI vAso rahyo. nizA samaye ame bane nidrAvaza thayA te samaye eka mUSaka bahArathI dhasI AvI Ane kahyuM karaDIne nAzI gayo-palAyana karI gayo. vidyAdharanI vAta sAMbhaLI brAhmaNe hasIne belyA jarUra tyAre to ene trIjo guNa paNa e sAthe palAyana karI gayo." "are ! evA ekAda najIvA doSathI ratnanI kIMmata kAMI ochI thatI nathI. devatAomAM paNa evuM dekhAya che. te pachI mAranI to vAta ja zI ?" "devamAM to dUSaNa havAne saMbhava nathI. "vi bolyA, "je ema che to te brAhmaNa ! huM kahuM te sAMbhaLe je brAhmaNa, gAya, bAlaka ane strIne haNI nAkhe che te kevo gaNAya che ?" te mahApASiSTha, kUra, ghAtakI, enuM mukhapaNa jovA lAyaka nathI evA kahevAya che. brAhmaNa bolyA jo ema che te agni jyAre pragaTa thAya che tyAre bALa, gAya, brAhmaNa ke strI keIne paNa dahana karyA vagara choDato nathI, enI jhapaTamAM Avela keI salAmata nathI chatAM ene deva buddhithI kema pUje che? tame kaheze ke te tetrIsa koTi devenuM mukha che jethI teonI tRptine mATe dhI, madhAdi vaDe karIne enI pUjA ame karIe chIe. chatAM e barAbara nathI. je agni devanuM mukha che te - aniSTa evAM mRtaka, kalevarAdi asucine te kema grahaNa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa adha 375 kare che. asucinuM bhAjana karanAra devatAnuM pUjana karI tame pavitra zI rIte thAo che ? A virAdhane tame kema jANatA nathI ?" pANIne paNa viSNunI mUrtirUpa kahIne tenAthI gudA, pAdAdikanuM pakSAlana karo che te zuM pratyakSa virodha nathI ? tame kahezeA ke jala e vizvanu jIvana che. vizvanA upakAra karanArU che teA jala paNa daivarUpa che. ema mAnazA aa kArya kAritrya-kAraNapaNAe karIne kuMbhakArane paNa deva mAnavA paDaze. kAraNa ke te paNa leAkeA upara upakAra karanArA che. gAya ke meAkaDAnA sUtra vagara brAhmaNAnA satakanI zuddhi thatI nathI temaja jala vagara dehanI zuddhi thatI nathI. teA pachI e mUtra ane jala anaine tamAre deva mAnavA paDaro, paNa kharI vAta te e che ke jala ane agninu' mAnA ke upakArapaNuM che chatAM emAM devanI kalpanA karavI cukta nathI. mahAdeve kAmane bALI nAkhyA che chatAM te gagA ane gaurImAM Asakta thayA che ema sAMbhaLavA chatAM temane nirdoSa mAneA che. teA pachI mUSakanA karaDavAthI khaMDitakarNA A mAra dUSita kevI rIte hAi zake ?" e purUSanI A pramANenI zAstriya vAta sAMbhaLI badhA brAhmaNA nirUttara thai gayA. surapati rAjA paNa A purUSanI vacanayuktithI krU'ga thaI gayA. ane brAhmaNAnA matamAM madra AdaravALA thayA. e purUSanI AvI vANI sAMbhaLI padmottara kumAra paNa vicAra karavA lAgyA. zuM A mArA vecanAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 pRthvIcaMdra ane guNasAgara che ke! A kaI mahAna purUSa jaNAya che mATe ene ja dharmanuM svarUpa pUchuM, ema vicArI kumAra , he mitra! rAjahaMsa jema padma-vanamAM ramaNa kare che tema tamAruM mana kyA deva, gurU ane dharmamAM rame che te kahe, kumAranA pUchavAthI te purUSa bole. "sarve darzananA zAstrone huM jANuM chuM. kiMtu eka jaina darzana vagara bIjuM kai dazane vivekanaMta nathI ke jene vize Adara thaI zake badhA darzanavALA ahiMsA, satya, asteya brahma ane saMtoSayukta vrata-dharmane kahe che paNa e pramANe temanuM vartana jovAmAM AvatuM nathI. anya darzananA darzanIye kaTakAdinI hiMsA kare chepacana, pAcanAdika Abhane paNa kare che. keTalAka kaMda, mULa, phaLanA Ahana karatA te dayA dharmanuM varNana karatA vanaspatimAM jIve che te jANatA nathI, keTalAka mUrkhAo dharmane nAme yajJamAM pazuone paNa heme che. evI rIte dayAdharmanuM varNana karatAM chatAM paNa keTalAka hiMsA Acare che. dahIM ane adaDanA mizra anna vaDe bhojana karatA keTalAka kaluSita annanI mAphaka dharma adharmanuM mizraNa karI kaluSita dharmanuM sevana kare che paNa nirdoSa dharma te jInezvara bhagavAne kahela te ja che tene zuddhadharma jANa. jyAM aDhAra deSa rahita chane te ja deva kahevAya che. paMca mahAvratane dhAraNa karanAra gurU kahevAya che. ane dharma paNa te ja kahevAya che ke je durgatimAM paDatA prANIvarganuM rakSaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIsa bhavano snehasaMbaMdha gurU samAgama zuddha deva, gurU ane dharmanuM svarUpa jANune kumAra khuba prasanna thaye. kumArane prasanna thayelA jANI hariga be, "he paddhottara! jainadharmanA abhAvathI ghaNA kALa paryata bhegavelAM praveyakanAM sukhane paNa zuM tuM bhUlI gayo? e maNiratnathI nirmita vimAna, ahaMikapaNuM, ekane ATha pratimAthI yukta siddhAyatana e badhuM zuM visarI ga? he mitra! dharmane sAMbhaLavA chatAM tuM Acarato kema nathI?" hariganI parabhavane sUcana karanArI vANuM sAMbhaLI paDyottara kumArane paNa jAtismaraNa jJAna thayuM. AzcaryathI mastakane ghuNAvato padyottara belyo "vAha! zuM jJAnanuM mahAbhya? ke parabhavano sneha! paropakAramAM kevI prIti! muktAvalIne jIva tuM atyAre mahAna vidyadhanamAM agresara-cakavatI thayo che. te mArA bedhane mATe tuM ahIM Avyo che to have mAyAno tyAga karI tAre mULa svarUpe pragaTa kara, kumAranA kathanathI harige pitAnuM mULa svarUpe pragaTa karyuM e vidyAdharanuM mULa svarUpa je I badhA svarUpathI Azcarya pAmyA chatA ene joI rahyA. kumAre ene AliMga gana ApyuM pitAnA ardhAsane besADelo hariga bole "he mitra! tane malavAne ghaNA samayathI huM usuka hatA. kevalI bhagavAna pAsethI ApaNA pUrva bhavanI hakIkta jANI tyArathI huM evA vidyAdharanA aizvaryamAM sukhI have chatAM paNa kSaNa vAre tane bhulyo nahi, ne avasara melaDI Aje tane malavA AvI pahoMce chuM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == = 378 pRthvIcaMdra ane guNasAgara hariveganuM vacana sAMbhaLI kumAra che . tamArA sarakhA sajjana purUSanuM saujanya kahevAne keNa samartha che? paraMtu mAre te Aje suvarNane sUrya udaya pAme. atyAranIja velA sukhakAraka thaI ke je velAe ApaNe samAgama karAvyuM." - ghaNA snehavALA e banene jANa rAjA surapati, vicAramAM paDe chato bolyo, "are! tamAre banene A sneha saMbaMdha kyAMthI ?" e praznanA javAbamAM harivege pUrvanA samagra bhava kahI saMbhaLAvyA. kumAre paNa e vAtamAM anumati ApI. e kathana sAMbhaLI brAhmaNathI saMyukta rAjA paNa jainadharma mAM prItivALe thaze. nagaramAM paNa uddaSaNa karAvI ke jaina dharma pRthvI upara jayavaMta che." e daramiyAna rAmAnugrAma vihAra karatA kevalI bhagavAna zrIguNasAgara kevalI e nagaranA udyAnamAM samavasaryA. temanA AgamanathI harIta thayelA pAdika sarve gurUne vAMdavAne AvyA, kevalI bhagavAnane badhA namaskAra karI dharma sAMbhaLavAne beThA. bhagavAne paNa pApane nAza karanArI dezanA ApI. janma, jarA ane mRtyu rUpI kanhelethI bhayaMkara A saMsAra samudramAM ApadArUpa magarothI pIDA pAmI rahelA tamArA sarakhA prANuonA rakSaNa mATe sarvajJA bhagatavAne kahela dharmarUpa nAva-vahANaja samartha che. ciMtAmaNi, kAmadhenuM, kalpavRkSa ane kAmakuMbha dukhe karIne prApta thayelI e vastuonuM tame yatanAthI rakSaNa kare che, te e thakI paNa adhika mUlyavAna evA dharmane vize udyama kema karatA nathI? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 379 are ! kalpavRkSanuM umUlana karI stuhi (thora)ne kaI vAve? ciMtAmaNine badale koI kAMkarA-pattharAne grahaNa kare? . temaja amRtano tyAga karI tene badale keI viSapAna kare? tevI ja rIte koI durmati purUSa ja ahaMta dharmane tyAga karI mithyAdharmane aMgIkAra kare, gurUnA upadeza vagara evA zuddhadharmanI prAptI thatI nathI. e tatvatracInA upadezaka gurU mahArAja ja hoya che. jema jala vagara kamala hetu nathI, surya vagara divasa zuM hoI zake? tevI rIte svarga ane muktine ApanA dharma gurU vagara na hoI zake, te gurUnA samAgame e saMsAra samudrathI pAra utAranAra durlabha jainadharma pUrvanA puNyathI prApta karI tene ArAdhavAne he bhavya prANIo ! tame prayatna karo !! kevalI bhagavAnanI dezanAthI vairAgya pAmelA rAjAe padyottara kumArane rAjya sthApana karI bhagavAna pAse dIkSA aMgIkAra karI, ne pakvottara rAjAe zrAvakadharma aMgIkAra karyo, vidyAdhara cakravartI harivega rAjAe padyottara rAjAne vaitADhaya parvata upara pitAnA nagaramAM teDI lAvI khuba AgatA svAgatA karI. pUrvanA apUrva premathI vaza thayelA hariganI bhaktimAM te zI nyUnatA hoya? he mitra! A mArU banne zreNinuM rAjya ane pare, parAthI AvelI-pAsa thayelI vidyAone grahaNa karI. mane kRtArtha kara !" hariveganI vANI sAMbhaLI paDyottara be "tArA ne mArAmAM zuM aMtara che? tAruM rAjya te mArU che ne mAruM te tArU che. durlabha evo jainadharma ApIne teM mane zuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 pRthvIcaMdra ane guNasAgara nathI ApyuM ? enAvaDe prApta thatu khuda mokSanuM sAmrAjya to teM mane ApyuM che, kAraNake dharmane upadeza karanArA purU jagatamAM durlabha hoya che te he mitra! ApaNe sAthe - rahIne banne rAjyane bhegavIye, jyAre rAjya bhArane samartha putra thAya tyAre ene rAjyamAM sthApana karI ApaNe sAthe ja dIkSAne AdarazuM." padyottara rAjAnuM vacana harivege aMgIkAra karyuM che mitra! mArA manamAM je vAta hatI teja tame kahI. te pachI banne mitra sAthe ja rahIne rAjya bhegone bhegavavA lAgyA, cAritra grahaNa harivega ane pavottara rAjA banne sAthe rahIne dharma karma paNa prItipUrvaka karavA lAgyA. mahAvidehAdika kSetramAM jaIne jInezvarane vaMdana karI temane dharmopadeza sAMbhaLatA hatA naMdizvaradvIpAdinA zAzvatA caityamAM teo yAtrA, pUjAdika bahu bhaktithI karavA lAgyA, jagatane AzcaryakArI evA banne rAjyane bhegavatA ane sukhamAM pitAne kAla nirgamana karatA teo citya ane sAdhunI pratyunIkatAne nivAratA moTA prabhAvaka thayA. ne jainadharmanI apUrva sevA bajAvI dharmanI prabhAvanA karI. zrAvaka dharmanA uddhAra mATe temaNe potAnI samRttine vyaya karI nAkhe. jagatabharamAM garIba zrAvakanI zodha karatAM paNa jaDe nahi, prajAne paNa kara vagaranI karI sukhI karI. e rAmarAjyamAM leke mahA AnaMdane pAmyA. cArI, jArI vijArIne bhaya nAbuda thaI gaye, brAhmaNe paNa jaina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIsa bhavano snehasaMbaMdha 381 = == dharmane viSe AdaravALA thayA. dharmanuM ArAdhana karatA jana dhanADhayone joI anya loko paNa temanI anumodanA. karatA Asana bAdhilAbhavALA ne masara rahita te bane, saraLa svabhAvI thayA, anyadA rAjyabhArane dhAraNa karavAmAM samartha te banne mi ganapura nagare AvyA. tyAM zrImaMta jeno jaina prAsAdane viSe mahApUjAone racAvatA, gIta, gAna, vAjiMtra ane nATakAdivaDe mahAbhaktithI moTo mahatsava karatA hatA, e utsavane je loko paNa parama AnaMdane pAmatA hatA. A banne mi-rAjAo paNa moTI samRddhivaDe jInabhavanamAM AvyA. bhagavAnanI pUjAne jeI parama saMtoSane dhAraNa karanArA thayA thakA bhagavAnanI stuti karavA lAgyA, stuti karIne banne rAjamitre catyathakI potAnA sthAnake cAlyA gayA. mArgamAM ghuLathI malIna evA keI purUSane bAMdhIne mAratA ane bibhatsa zabdathI navAjatA keTalAka pura pine joI rAjAe hAkeTayA, "are mArA rAjyamAM A zu anyAya?" rAjAe e purUSane potAnI pAse bolAvI magAvyo, rAjAnI pAse rahelA e purUSane joI ene tADanA karanArA pura belyA, "deva! navakoDa dravyanA svAmI, varuNa zeThane A putra ApaNAja nagarane e vyavahArI, paNa jugAranA vyasanamAM rakta thayelA tene tenA pitAe ghaNe samajAvyA chatAM e vyasanamAM A kulAMgAra ghaNuM dravya hArI javAthI pitAe ene ghara bahAra kADhI muko. te paNa vAtanA vyasanathI A virAma pAme nahi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara hAtha ane pagane paNa hADamAM mukIne ramatA, te hArI jatA tyAre kai paNa ApatA nahi evI rIte jIgArIothI pIDA pAmatA Ane sAtavAra enA pitAe dravya ApIne cheDAvyA aneka zapatha (sAgAna)pUrNAMka paNa e dyutathI virAma pAmyA nahi, jo e vrutamAM jItI jatA te kAInI pAse kAMI paNa rahevA detA nahi te hArI jatAM te nAzI jatA hatA. hAlamAM eka lAkha dravyanu paNa pharI ramatAM hArI javAthI te amArA paMjAmAMthI chaTakI gayA paNa ame ene pakaDIne amArA lAkha dravyanI mAMgaNI karIe chIe. chatAM te ApatA nathI. mATe he deva ! durAcArI evA Ane Apa cheADI dyo." 382 e leAkAnI vANI sAMbhaLI rAjA vicAramAM paDacA. " ahA ! kanA kevA pariNAma che ? ajJAnanI AvI ceSTAne dhikkAra thAo." ema vicAra karatA rAjA melyA. " je A purUSa sAthe jugAra ramaze tene mahA daMDa thaze." eka lAkha dinAra pAtAnA bhaMDAramAMthI magAvI pelA purUSone ApI temanA paMjAmAMthI mukta karI havega sAthe rAjA rAjaprasAda tarapha cAlyA gayA. vairAgyavAna rAjA harivaMga vidyAdhare ne kahevA lAgyA. "sakhe ! A jugArI mUrkha che. jugAranA vyasanathI vAra vAra pIDA pAmyA chatAM te jugArane aDatA nathI. are paNa enA zuM zAka karavA enA karatAM ApaNI sthiti keTalI sArI che te ? sasAranI asAratA jANavA chatAM paNa pramAdanA vaza thakI azucithI bharelA evA bhAgAmAM ApaNe prIti karIye chIe. jItakAranuM niMdha ka jema jagata niMde che tema sasArI purUSAnuM viSayasevana paNa jJAnI purUSAe nirdeluM ja che, jema meATA kathI upArjana karelu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha : 383. dravya jugArI zIghatAthI jugAramAM hArI jAya che tevI rIte pUrve upArjana kareluM sukRta viSayanA sevanathI purUSa hArI jato nathI zuM ? A jugArIne aneka rIte samajAvavA chatAM te jugArane choDato nathI, tema ApaNe paNa gurU mahArAjane bahu upadeza sAMbhaLavA chatAM paNa viSayathI virAma pAmatA nathI. A jugArIne A lokamAMja baMdhanAdi kaSTa prApta thAya che tevI rIte ApaNane narakamAM vadhabaMdhanAdi prApta thaze. mATe he vayasya ! A du:khapUrNa saMsAramAM AtmAne DabAva ApaNane yukta nathI." paghottaranRpanI virakta vANi sAMbhaLI hariga bole. he mitra! mArI IcchA-bhAvanA paNa ghaNA kAlathI saMyama grahaNa karavAnI che. paNa tamAre sneha ane pratibaMdha kare che. saMyamanI bhAvanAvALA teo bannee pita pitAnA putrane rAjyapade sthApana karI ratnAkarasUrI gurUnI pAse dIkSA grahaNa karI, anukrame teo bAra aMgane jANanA thayA. temanuM cAritre pAlana moTA maharSione paNa anusaravA yogya thayuM. evI rIte niraticAra paNe cAritra pAlatA ne chaThTha, aThThama, dazama, dvAdaza, ardhamAsa ane mAsakSamaNanI tapasyA karatA teonAM zarIra taddana kuzaMga banI gayAM. aMta samaye temaNe-e bane mahAmunioe saMlekhanA karI-anazana karI dIdhuM. pApanI AlocanA karatAne zubha dayAnamAM parameSThInA dhyAnamAM tatpara rahevA teo manuSyanuM Ayu pUrNa karI madhyama greveyake-paMcama greveyakane viSe sattAvIsa sAgaropamanA AyuSyavALA mitradeva thayA-aha IMdrapaNAne prApta thAyA. ' raiveyakanA devatAo potAni divya bhUmI choDIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384. pRthvIcaMdra ane guNasAgara anya sthaLe javAnA svabhAvavALA hotA nathI. potAnA vimAnamAM rahyA thakA jenA sakaLa manera siddha thAya che, A lokamAM paNa bAra devalokathI uparanA devatAonuM AvAgamana hotuM nathI temaja svAmI sevaka sahita tyAM sarve devatAo potapotAnA vimAnamAM samAna raddhi siddhi vALA hoya che game tevI divya zakitao chatAM temane zakti pheravavAnI-pragaTa karavAnI jarUra paDatI nathI. zAstranI vAtamAM saMdeha paDe che te vAre potAnA vimAnamAM rahyA hyA kevalI bhagavAnane mane vargaNA dvArA pUchIne samAdhAna karI le che. devAMganAone sahavAsa na hovA chatAM temane anaMtagaNuM sukha hoya che. lagabhaga be hAthanA zarIravALA te devatAo potAnA vimAnamAM divya sukhane bhAgavatA jatA evA kALane paNa jANatA nathI - padyottara rAjA ane hariga vidyAdhareMdra pitAnA apUrva cAritranA prabhAvathI evI anupama samRddhivALA ahI IkanA sAmarthyapaNAne prApta thayA, e devatAonA anupama sukhanuM varNana ApaNe manuSyo zuM karI zakIe ? keTaluM karI zakIye? ApaNe to eTaluM ja kahI zakIe ke temane eka bIjAthI anaMtagaNa sukha, saubhAgya ane samRddhi hoya che. pariccheda 8 me girisuMdara ane ratnasAra rAjakumAra girisuMdara vardhamAna jino jIyAd vardhamAna guNAntiH varjate sAMprataM yasya, zAsanaM pApanAzanam // 1 // 1 - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMdha pariccheda 8 mA girisuMdara ane ratnasAra, 1 rAjakumAra girisuMdara vardhamAna jino jIyAd vardhamAna guNAnvitaH / varttate sAMprataM yasya, zAsanaM pApanAzanam // 1 // 385 bhASA tIvra pApane nAza karanArU' jemanu zAsana kAla jayavata vI rahyuM che, temaja vRddhi pAmatA guNAnA samudra evA carama tItha pati va mAnasvAmI jayava'ta raheA. pRthvIne viSe tilaka samAna pu'drapura nagaranA adhipati zrImala nAme parAkramI rAjA hatA e rAjAne zatakhala nAme nAnA bhAi yuvarAja hatA. temane sulakSmaNA ane lakSmaNA nAme e rANIo hatI. rAma ane lakSmaNanI mAphaka rAjya karatA te snehathI sAthe rahetA hatA. sukhamAM keTalAka samaya vyatIta thayA tyAre paTTarANI sulakSmaNAnI kukSIne viSe padmottara rAjAneA jIva traiveyakathI cyavIne utpanna thayA te samaye paTTarANI unnata evA merU girine joi jAvrata thai. rAjAnI AgaLa svapra nivedana karatAM rAjAe kahyuM. "merUnA jevA gabhira ane sthiratAvALe tamAre putra thaze. " garbhanuM pAlana karatAM rANIne yathAsamaye putranA prasava thayA. rAjAe putranA janmAtsava karIne svaprane anusAre tenuM nAma rAkhyu girisuMdara 25 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E 386 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjakumAra yuvAnavayamAM AvyuM te daramiyAna rAjAnA laghubhrAtA zatabala yuvarAjanI rANI lakSmaNAnI kukSIne viSe harigane jIva svargathI vI utpanna thayo te samaye svamamAM ratnane Dhaga jovAthI e putranuM nAma rAkhyuM ratnasAra, bane rAjaputra bhaNIgaNI kaLAmAM pAvaradhA thaI yauvanavayamAM AvyA, emane parabhavane sneha saMbaMdha paNa ahIMyAM vRddhi pAmavA lAgyo. sAthe khAtA, sAthe pItA ne sAthe kIDA karatA temaja teo zayana paNa sAthe karatA kSaNamAtra paNa teo eka bIjAno viyoga sahana karI zakatA nahi. e nAnA bALakanA apUrva sneha saMbaMdhathI rAja ane yuvarAjane sneha paNa jhaMkhavANe paDI jato hato kAraNa ke bhavAMtaranA je je saMskArane poSaNa maLyuM heya tene bhaviSyamAM sArI rIte phAlavAnI-khIlavAnI taka maLe che. anyadA chatrIsa rAjakuLathI zebhato rAjA sabhA bharI beTho ho tyAre nagaralokee AvI pikAra dIdhe"he svAmI! tame jayavaMta chate paNa amane nagaramAM ghaNuM kaSTa prApta thayuM che. keIka cAra hararoja nagaramAMthI kanyAo ane dravyane cArI jAya che. chatAM pakaDAto nathI paNa kanyAonI karUNa cIse ja mAtra saMbhaLAya che." - nAgarikene pokAra sAMbhaLI rAjAe kepathI javayamAna thaI keTavAlane hAke , "are pAmara ! tuM mAre pagAra khAI mArI nagarInI AvI ja rakSA kare che? rAvIne samaye tuM zuM nirAMte ghere che ke jethI cAra nirapaNe nagarIne luTe che." "deva! A vAta sAMbhaLatAM mane paNa lAja Ave Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhraSanA sasnehasakha dha 387 che. rAtrIe subhaTo khaDe page nagarInI rakSA kare che. daravAA paNa barAbara adha karavAmAM Ave che. jarAka pAkAra sAMbhaLatAM huM ane mArA subhaTA dADADhADa kvIye chIe chatAM te pakDAtA nathI-najare paNa paDatA nathI. "" tamA rakSakanI vANI sAMbhaLI rAjA vicAramAM paDI gayeA. rAjA ane rAjasabhAnI bhAre maMjhavaNa joI rAjakumAra girisuMdara hAtha joDI rAjAne kahevA lAgyo, " deva ! ane AjJA Ape. teA sAta rAtrI sudhImAM e durAcArIne game tyAMthI pakaDI ApanI sAme hAjara karIza. rAjakumAranI vinati sAMbhaLI rAjA melyA. putra! tArA jevA AAlathI A harAmI pakaDAya nahi. je kAryomAM amAza jevA pramaLa purUSA paNa muMjhAi gayA che. evA du:sAdhya mAM tane yAjavA cukta nathI. cha 6 chatAM paNa huM pitAjI ! tame mane AjJA karI siMhanAsuta bALapaNAmAM gajeMdranA mada utArI nAkhe che e zuM Apa jANatA nathI? 'rAjakumAranA ati Agraha chatAM rAjAe tene rajA ApI nahi. tApaNa rAtrIne samaye khaDgane dhAraNa karI kumAra cAranItapAsa mATe rAjamahelasAMthI nikaLI gayeA. guptapaNe nagaramAM ane nagara bahAra cAranI jema te bhamavA lAgyA. nirbhayapaNe bhamatA girisuMdara paryaMtanI guphAmAM, khaDe rAmAM, jINu devAlayAmAM tapAsa karatA rakhaDatA hatA. tyAre putanI aMdara agni prajvalatA joi rAjakumAra patanI madhyamAM cAlyA gayA. putanI madhyamAM kAika vidyAdhara agnikuMDamAM maNi pragaTAvI zuggalanI gADIe hAmatA vidhA sArI ho hatA tenI pAse jaIne ' siddhirastu kumAra khelyA jethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 388 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tenA puNyathI AkarSAyela kSetrapAla vidyAdharanI AgaLa pragaTa thaIne bolyo, "he vidyAdhara ! A mahApurUSa bhAgyavAnanuM Agamana na thayuM hota to tArI vivA. siddha na thAta bake kaIka tArUM huM aniSTa karata, paNa have to A puNyavAnanA prabhAvathI tane huM siddha thAuM chuM dhyakSanA vacanathI vidyAdhare khuzI thaIne yakSanI pUjA karI. huM jyAre yAda karuM tyAre tamAre hAjara thavuM" ema kahIne yakSane rajA ApI, te pachI vidyAdhara rAjakumArane kahevA lAgyA. "he mahA satya ! tAro mArI upara mahAna upakAra tha, tArA prabhAvathI mAruM kArya siddha thayuM. te kahe ! tAruM zuM kArya karuM?" vidyAdharanI vANI sAMbhaLI kumAra bolyo, "nagaranI rakSA karatAM parvatamAM agni saLagate jANa kautukathI huM te ahIM AvyuM hatuM chatAM emAM paNa tamArI maMtrasiddhi thaI to sAruM thayuM e to !) IcchAvagarane kumArane jANI navAI pAmate vidyAdhara che . ema nA bola ! tuM te mAre gurU sthAnake che mATe kaMIka mAga ! je ke gurU AzA khaMDana karavI pApa che chatAM mArI pAsethI rUpa parAvartanI vidyAne grahaNa kara. ema kahIne pAThasiddharUpa parAvartAnI vidyA rAjakumArane ApI. e samaye "hA tAta ! hA tAta ! he mAtA ! mArUM rakSaNa karo ! e keika strIne rUdanavani kumAranA kaNe athaDAye, zabdane anusAra kumAra te tarapha doDyo ne tapAsa karI chatAM keIpaNa dekhAyuM nahi. "are ghaNu guphAvALA A parvatamAM chupAyelo pApI zI rIte jaNAya?" vicAra karI kumAre eka nizcaya karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 389 cera nigraha prAta:kALa thaI gayo hato. sarve AkAza maMDalamAM pitAnI musApharI zarU karI dIdhI hatI. te samaye eka maDhA manamohana suMdarI niDarapaNe parvatanI guphAmAM pari. bhramaNa karI rahI hatI. eka guphAmAMthI bIjI guphAmAM bhamatI e ramaNIe vanakuMjanI aMdara rahelA devamaMdiramAMthI bhayaMkara veza dhArI keI kApAlikane nikante je pharIthI AvatA e bhayaMkara kApAlikane joI vicAra karIne e lalanA paththaranI zilA upara vizrAma levAne beThI. jANe kApAlikAnA AgamananI khabara ja na heya evI rIte te mahAduHkhI ane udAsa vadanavALI thaI chatI rUdana karavA lAgI. maMdamaMda DagalAM bharata ne rUdana karatI caMdravadanAne jete kApAlika enI pAse Avyo. e mane hara bALAne joI enA rUpanA jAduthI sthabhita thaI gayelo kApAlika che. "he suMdarI! duSTa vidhAtAe tene duHkhI karIne zI majhA mANI haze! A vanamAM tuM ekalI kema che ? zA mATe rUdana kare che? kahe tArA sukhane mATe huM zuM karuM? ' gI! tamArI AgaLa satya vAta kahIza. suzarmanagaranA rAjAne kumAra pitAthI apamAnita thaIne paradeza cAle, tenI patnI huM sarvenI manA chatAM tenI sAthe cAlI nikaLI, gaI rAtrIe A zIlA upara ame suI gayAM te samaye mane nidhita jANIne mAre tyAga karI te ja rahyo. jatAM jatAM mAro pati A enI talavAra paNa bhUlI gaye. e duHkhathI huM rUdana karuM chuM ke ekAkI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 pRthvIcaMdra ane guNasAgara paradezamAM mAre have zuM thaze." e ramaNInI vArtA sAMbhaLI yogI be he sucane ! varAka jevo e tane chetarIne nAzI gayA, tuM te zANI ane samaju jaNAya che. mATe rUdana karIza nahi ne mArI sAthe cAla." suMdarIe kApalinuM vacana aMgIkAra karavAthI kApAlikA e manamohanAne laI devakulikA tarapha pAchA vaLyo. e devamaMdiramAM bane jaNa AvyA, mUrtivinAnA zunya maMdiramAM praveza karI kApAlike pAMda prahAra karyo ne eka gupta dvAra ughaDI gayuM. dvAramAM eka rUpasuMdarI najare paDI. kApAlike potAnI sAthe AvelI ramaNIne kahyuM, "tuM paNa A suMdarI sAthe devanuM ArAdhana kare. huM pUjAne sarasAmAna laIne cheDI vAramAM AvI pahoMcIza e navIna strIne guphAmAM praveza karAvI guphAnuM dvAra baMdha karI kApAlikA cAle gaye. guphAmAM pelI strIo e duSTanAM javAthI AnaMda pAmI hRdaya khelI vAta karavA lAgI.. kApAlikanA javA pachI dvAra ughADanArI strI belI: sakhI tuM A rAkSasanA paMjAmAM zI rIte AvI? "mArI vAta rahevA de, prathama tuM kahe ke sakhI! A purUSa keNa che? ane tuM ahIMyAM zI rIte enA sakaMjAmAM AvI? "he sakhI! daMDapAla nAme A vidyAvALo mahAna cAra divase kApAlikanA veSe magaramAM badhe bhame che ne rAtrIne samaye A nagarInA dhanikenAM dravya ane rUpavAna kanyAene luMTI jAya che badhuya dravya ane kanyAo A pAtAla gRhamAM e duche ekaThI karelI che tArA sahita ekaso ATha kanyAe eNe bhegI karI che. A nagarInA Izvara zeThanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA sneha~sa adha 391 kanyA chuM, mahAbalavAna rAjA ane yuvarAjanI sukhamaya chAyAmAMthI paNa A duSTa amane upADI lAve che, zuM karIye duniyA baLavAnathI paNa baLavAna che. " e zreSThIkanyA subhadrAnI vAta sAMbhaLI ramaNI mAlI, paNa sakhI ! A badhu parAkrama e kAnI sahAyathI kare che? zuM koi devanI sahAya che ke kAi vidyAnA ane nagarIne te luTe che ? " "emAMnuM huM kAMI jANatI nathI paNa dararAja e duSTa eka khaDagarananI pUjA kare che. " zeThanI kanyAnI vAta sAMbhaLI pelI ramaNI kheAlI. e khaDaga mane batAva. " teNIe kahyuM. pachI teA te mALA A navI ramaNIne lai pAtAla gRhamAM aMdara cAlI e maNI mANeka ane suvarNa temaja dhana dhAnyathI pAtALa gRha jotAM te banne pelA khaDgaratna pAse AvI pahoMcyA. te caMdrahAsa khaDragane joI pelI navIna zrI khuzI thaI tene namaskAra karI stuti karavA lAgI. stuti karIne teNIe e khaDgane upADI lIdhuM ne e khaDgane sthAnake pAtAnuM khaDga sukI ityAMthI pAchI pharI. navIna ramaNInuM A kRtya joI badhI kanyAo hAhAkAra karavA lAgI. "sukhI ! A duSTane tArA kRtyanI khabara paDatAM ja tane yamanA maMdiramAM ravAnA karaze. mATe khaDgane pAchuM hatu. temaja mukI de, nahItara tArI sAthe amArI paNa 1ThI vale thaze. " e kanyAonA kalakalATa sAMbhaLI Agatuka ramaNIsudarI khelI. " sakhIe ! gabharAzA nahi. A khaDga sAthenuM mArU kautuka jarI juo te kharI. dhIraja dharo te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zuM thAya che te jarI joyA kare e navI ramaNI dhIrajathI badhI kanyAone samajAvatI hatI te daramiyAna gI AvI pahoMce e gupta dvAra ughaDatAM te aMdara dAkhala thaye bhayabhIta thayelI sarve kanyAo AturatA pUrvaka navIna ramaNIne jovA lAgI. navIna ramaNInA hAthamAM pitAnuM divya kha joI yogI camaka rakata netrane dhAraNa karI kepane varasAvate megI khaga grahaNa karavAne ekadama pelI navIna ramaNI tarapha dha pitAnI tarapha dhasI AvatA cArane navI ramaNIe hakeTa, "khabaradAra ! zIdhatAthI enuM rUpa parAvartana thaI gayuM ne mULa svarUpe rAjakumAra tarIke caMdrahAsa khaDjhane dhAraNa karela pragaTa thayA. e strImAMthI A navajavAna rAjakumArane joI yogI cakayo. "tuM keNa?" "tAre kALa , pelo nava juvAna bolyo, A mAyAvIne joI badhI bALAo paNa tAjuba thaI gaI te pachI te cAra ane kumAranuM bhayaMkara yuddha thayuM. e yuddhamAM kumAre corane caMdrahAsa khanA ghA vaDe mArI nAkho, kumAranA parAkramathI animeSa nayane jotI kanyAo vismaya pAmI. "A parAkramI keNa haze?" cAranA yuddhamAMthI paravArI rAjakumAra che, bALAo ! tamane tamArA sthaLe pahoMcADavA mATe kaho huM zuM karuM ?" - zreSThItanayA subhadrAe rAjakumArane oLakhI sarve kanyAo AgaLa te vAta jAhera karI dIdhI. cAranA nAzathI sarve kanyAo rAjI thaI hatI. temAMya potAnI ja nagarInA rAjakumArane potAnI sahAye AvelA jANI adhika khuzI thaI chatI sarvanI saMmatithI subhadrA belI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 393 rAjakumAra ! amArA svajana vargane mukha batAvavAmAM amane zarama Ave che mATe amane badhAne A narakAgAramAMthI mukta karanAre tamArUM ja amane zaraNa che, anyathA agni. paNa anyavarane ame varazuM nahi." sarve kanyAone nizcaya jANI kumAra vicAra karavA lAge, " duSTa vidhine dhikkAra thAo. ke jeNe A bALAene viTaMbanAmAM nAkhI. A badhI agni zaraNa thAya, e pApa huM zI rIte laI zakuM ? balake atyAre to emanI icchA saphaLa thAo." e sarve kanyAo sAthe vivAha kAryathI paravArI temanI sAthe vividha krIDA karato kumAra eka mAsa paryata e pAtAla gRhamAM rahyo, bhAInI zodhamAM ladhu bAMdhava ratnasArane sneha yAda AvavAthI e baMdhIya priyAne pAtAla gRhamAM rAkhIne bahAra nikaLe, rUpa parAvartana karI girisuMdara nagaramAM AvyuM. te zoka vaDe AkuLa vyAkuLa nagarIne jovAthI keIne pUchayuM to javAba maLyo ke "rAjakumAra girisuMdara cAra nigraha karavA gayA te vAtane eka mAsa thayo chatAM emanA kAMI samAcAra nathI. jethI temane zodhavAne temanA ladhu baMdhu ratnasAra paNa gayelA hevAthI nagarI sahita badhuM rAjakuLa zeka sAgaramAM DubI gayuM che." e vAta sAMbhaLI girisuMdara paNa baMdhu ratnasArane zodhavAne cA . aneka gAma, nagara, zahera, parvata vagere sthAnake pharyo, AkhI pRthvI ullaMghana karI chatAM ratnasAranA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 - - pRthvIcaMdra ane guNasAgara samAcAra na maLavAthI du:khI thayela ke nagaranI samIpe rahelA devakulamAM AvyuM, aneka musAphare tyAM utarelA hovAthI pote paNa rAtrI tyAM ja pasAra karavAne nizcaya karyo. rAtrIne samaye badhA musAphare ekaThA thaI sukhadu:khanI vAto karavA lAgyA, e badhAmAM eka musAphara bole, are bhAIo! huM eka majehanI vAta kahuM te sAMbhaLe pratyakSa anubhavelI e vAta che. paradezanAM aneka kutuhala javAne huM gharethI niko, vanacara jIvothI khaLabhaLI rahelA keI araNyamAM anukrame Avyo tyAre tyAM mane eka svarUpavAna narane bheTe thaye e rAjakumAranI sAthe musApharI karatAM ame banne mitro banI gayA, jamaNa karatA ame eka zUnya nagaramAM AvI pahoMcyA nagaramAM pharatA pharatA ame rAjamahelamAM gayA chatAM kaI paNa manuSyaprANa amane maLyuM nahi. nizA samaya ame rAjamahelamAM ja pasAra karyo, bharanizA jAme chate huM te nidrAvaza thaI gaye ne rAjakumAra vanasAra jAgratapaNe mAruM rakSaNa karavA lAge tyAre madhya trIne samaye eka vikarALasiMha AvI pahae, teNe rAjakumAra pAse mArI mAgaNI karI. "he suMdara! hu zrudhAthI mahA pIDA pAmuM chuM mATe tArI pAse sutelA narane ne ApI de." rAjakumAre te mAgaNI svIkArI nahi"are siMhA mAre zaraNe rahelAne apAya nahi, paNa jo tuM bhukhe. &Aya te mane khAI jA" rAjakumAra ratnasAranI vANIthI viramaya pAmelo siMha bo. kahe mahAva! game te hisAbe paNa potAnuM rakSaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 395 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - karavuM e nIti che mATe tAruM rakSaNa karI A narane mane ApI de... siMhanI vANI ratnasAre mAnya karI nahi ne kahyuM ke "tArI yudhAnI vedanA tAre dUra karavI hoya te mAre kaLI karIne kara !" rAjakumAranA satvathI prasanna thayelo siMha be. he popakArI! mAga, kaMika mArI pAse varadAna mAga. * siMhanI vANIthI tAjuba thayele ratnasAra be, "kaho. te kharA bhalA tame koNa cho?" "huM A nagarane adhipati deva chuM." siMhanI vANI sAMbhaLI kumAra ratnasAra bolyA, "tame adhIzvara chatAM A nagarI janazUnya kema che, tene itihAsa kahe " kumAranI IcchAne saMtoSate siMha potAnuM svarUpa pragaTa karIne bolyo, gAMdhArapura nagaranA rAjA ravicaMdrane be putre hatA, raticaMdra ane kIrnicaMdra, anyadA vairAgyavAna rAjA raticaMdrane rAjyapade sthApana karIne kIrti caMdrane yuvarAja pada ApI vanamAM tapa karavAne cAhe gaye. raticaMdra paNa pitAnA baMdhu kIrnicaMdrane rAjyakArobAra samarpaNa karI gIta ne gAnatAnamAM samaya vyatIta karavA lAgyA, rAjya lebI kIrticaMdra sAmaMta maMtrIone vaza karI pote rAjyane mAlika thaze ne raticaMdrane bAMdhI pitAnI sAme hAjara karyo. mArAone lAvI tene ziracheda karavAne hukama karyo rAjyabhI kIrticaMdrane samajAvavAne rati khuba prayAsa karyo. bAMdhava! pitAsamAna jeNe baMdhune mArI ApaNA nirmaLa kuLane laMkti nA kara. A rAjya tAraMja che ne tuMja bhegavA, mane chu kara, ke jethI pitAnA mArge cAlI tapavana jaI tapa karU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 pRthvIcaMdra ane guNasAgara raticaMdranI vAta kuTabuddhi kIrnicaMdrane gaLe utarI nahi, teNe jyAre bhrAtavadhane potAno vicAra paNa badalya nahi tyAre raticaMde kahyuM, ke "jo tAre e vicAra kAyama ja hoya to mArA rUdhirathI tArA hAtha raMgIza nahi, paNa mane kASTanI citA saLagAvI Apa. huM baLIne tArI IcchA tRpta karIza." raticaMdranI e vAta kIrticaMdrane gaLe utarI gaI nagaranI bahAra citA taiyAra karavAmAM AvI. temAM raticaMdra praveza karyo ne citAne pragaTAvI dIdhI. raticaMdra ArtadhyAne maraNa pAmI bhUta ramaNa nAme yakSa thayo. rAjya ane lakSmIne mATe sagA bAMdhavo paNa bhAIne haNI nAkhe che te pachI bIjAnI to vAta ja zuM ? e bhUtaraNa yakSa huM pite vilaMgaNAne jyAre meM pUrvabhava joyo tyAre krodhathI dhamadhamatA meM kuTabuddhi maMtrI ane sAmaMtane grahaNa karIne dUra pheMkI dIdhA. rAjA kIrticaMdra te A upadrava jANIne palAyana karI gaye prajA badhI jene jyAM gamyuM tyAM nAzI gaI. tyArathI janazUnya A nagaramAM meM tane je. tane jotAMja krodhathI dhamadhamato huM tane mAravAne siMha banI Avele paNa tArA puNyathI-satvathI huM prasanna thayo chuM-zAMta thayo chuM. mATe he mahAsatva ! mArI pAse kaMika varadAna mAga, e yakSanI vAta sAMbhaLI kumAra ratnasAra bece. - "he deva! je mArA para Apa prasanna thayA ho to A nagarane pharI vasAva kAraNa ke roSa paNa teneja uttama gaNAya che ke je pAchaLathI prasanna thAya che." "huM tArI vANIthI A nagarane to vasAvI Apu, paNa tuM A nagarane svAmI thAya tyAre ja te banI zake, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 397 temaja bhAIne zedhavAne tuM nikaLe che te tAre bhAI tane mahinAne aMte ahIja malaze. bhUtaraNa yakSanI vANI kumAre aMgIkAra karIne yakSa adazya thaI gaye, mArI. paNa nidrAno nAza thavAthI huM jAge ne meM kahyuM, "mitra! have tame sUI jAo." rAjakumAra paNa nidrAvaza thaI gayo. te jyAre jAgyo tyAre prAta:kALa thaI gayo hate. savitAnArAyaNe jagatane jAgrata karI potapotAnA kartavyamAM joDI dIdhuM hatuM, devanI preraNAthI maMtrIo ne sAme vAdinA nAda sAthe nagaramAM AvI pahoMcyA, prajA paNa cArekorathI nagaramAM pAchI pharavA lAgI. sarvee ratnakamArane rAjyAbhiSeka karyo tenuM nAma rAkhyu devaprasAda devaprasAdane maMtrI sAmatie pitAnI rUpavatI aneka kanyAo paraNAvI dIdhI. evo rAjyaga chatAM rAjAne zAMti thatI nahi. ekadA rAjAe mane kahyuM "mitra! A rAja tuM grahaNa kare. kemake tArA samAgamathI A prApta thayuM che." "he svAmI ema nA bole. ApanA bhAgye ja A rAjya Apane melyuM che valI Apane bhAIne melApa paNa ahIM thavAnuM che e vAta zuM bhUlI gayA ? chatAM huM ApanA bhAInI zedha mATe jAuM . mane emanuM nAma ThAma vagere kahe," mArI vANIthI zAMta thayelA rAjA ratnasAre (devaprasAde) mane emanA bhAI saMbaMdhI sarve hakIkata kahI saMbhaLAvI. te pachI tarataja huM rAjakumAra giri suMdaranI zodha mATe tyAMthI nikaLI gaye te Aje pharate. pharato ahIM Avelo chuM te he musAphare! tame aneka dezathI AvyA che, te mArA svAmIne baMdhuM tame kyAMya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jo che??? ema kahI e musAphare potAnI vAta pUrI karI. badhAya musAphare e vAta sAMbhaLIne khuzI thayA paNa girisuMdaranI bhALa samAcAra keI ApI zakyuM nahi, paNa sAmAnya vezamAM rahela girisuMdara bo. kahe pathika! tane dhanya che. tArI mitratAne dhanya che ke je mitrane mATe tuM ATalo badho kaleza sahana kare che. tuM mane e devaprasAda bhUpanuM darzana karAva, mArA samAgamathI e rAjA pitAnA baMdhunA virahane bhUlI jaze-te sArUM thaze." "jo ema hoya to cAle jhaTa" te banne mitro banelA tyAMthI gAMdhArapuranA raste paDyA, paradezamAM caMdrahAsa kharganA prabhAvathI girisuMdara pelA musAphara sAthe gAMdhArapuramAM khuba zIghatAthI AvI pahoMcyo mitro thayelA teo banne rAjasabhAmAM AvI pahoMcyA tyAre devaprasAda potAnA mitranI sAthe AvelA A purU 'Sane joI ghaNe khuzI thayo enA mitre kahyuM. "deva! ApanA darzananI abhilASAvALA A purUSa vidyAvAna ane guNavAna nara che." - devaprasAde banenuM svAgata karyuM. rAjAne sAmAnya veza dhArI girisuMdara upara parama sneha thayo. rUpa, parAva na hevAthI pitAnA bhAI tarIke e purUSane rAjA jANI zakaze nahi. keTalAka samaya javA chatAM sirisuMdara ta AvavAthI rAjA vicAra karavA lAgyo "bhAInA nahI AvavAthI devavANI paNa vyartha thaI ke zuM? athavA te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 399 ekavIza bhavane nehasaMbaMdha e vicAra vaDe karIne zuM ? baMdhu viyoganA duHkhathI mukta karanAra eka mRtyu zreyaskArI che mATe agnipraveza kare e pitAne abhiprAya rAjAe girisuMdara ane mitrane kahyo. ene abhiprAya jANI girisuMdara che. "tamAre ema kahevuM vyAjabI nathI. ujavaLa evA tamArA guNee karIne vaza thayelo huM tene zuM tame have mArI nAkhavA dhAro cho ke tamArA snehane vaze karIne to huM ahIyAM rahelo chuM, mATe karNane bhUla samAna e vacana tamAre bolavuM yukta nathI." zuM karuM? mAre upAya nathI, devatAe kahevA chatAM paNu mane bhAine meLApa thaye nahi, ne bhAI vagara huM jIvIza nahi mATe mane tame AjJA Ape ne A rAjya tame sukhethI bhega." "deva vAkya kadApi mithyA thatuM nathI. mAne ke huM ja tamAre bhAI chuM. bhAIne jovA mATe AkhI pRthvInuM ullaMghana karI tene joI huM sateSa pAmuM chuM. te mane joItuM paNa saMtoSa pAma" e purUSanAM vacana sAMbhaLI ratnasAre ciMtavyuM, "nI A mAre jeNe bhrAtA girisuMdara ja che. rUpa parAvartana vidyAe karI eNe potAnuM svarUpa badalI nAMkhyuM che, anya rUpamAM hovA chatAM mane enA upara pujya buddhi rahe che ne girisuMdara jevA snehathI huM ene jouM chuM. kAraNa ke tevA prakAranA devatAonI vANI anyathA thatI nathI manamAM vicAra karI ratnasAra belyo "jo ke tamArI vANa satya che tamArA tarapha mAro pakSapAta paNa khuba che chatAM tamArA sAmAnya vezathI mane navAI lAge che ke zuM?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = = 400 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ratnasAranI AturatAthI girimuMdare pitAnuM mULa svarUpe pragaTa karyuM potAnA jeSTha bhrAtA girisuMdarane joI khuba khuzI thayela ratnasAra vaDIla bhAIne sArI rIte ma-bheTa vaDIlano meLApa thavAthI rAjAe pitAnI khuzI pragaTa karavAne varyApana mahatsava karyo. tyAM sukhamAM keTaloka samaya pasAra the. devatAnI anumatithI pelA mahasena nAme mitrane gAMdhArapuranuM rAjya arpaNa karI sArI rIte zikSA ApIne saptAMga tenAthI paravarelA ane bhAI potAnA vatana javAne nIkaLyA. mArgamAM aneka rAjAothI pUjAtA, devatAo ane vidyAdhara vaDe AkAzamAM jovAtA teo keTalIka pRthvInuM ullaMghana karI muMdrapura nagaranI samIpe AvI pahoMcyA. - pitAnA banne putranAM AvAgamana jANuM rAjA ghaNe khuzI thayA ane temane mATe praveza mahatsava karyo. bane kumAro pitapotAnA mAtApitAne malyA. girisuMdare paNa pelA pAtAlagrahamAMthI potAnI patnIone teDAvI lIdhI raddhisiddhi jenI hatI tene havAle karI dIdhI. rAjAnA pUchavAthI girisuMdare corane nigraha karyo ne ratnasArane meLApa thaye e badhI ya hakIkta kahI saMbhaLAvI. girisuMdaranI vAta sAMbhaLI camatkRta thayelo rAjA temanA adabhUta puNyanI prazaMsA karavA lAge. bALaka chatAM AvAM mahAbhArata kArya karanArane pUrva bhava keka haze? te jANavAnI rAjAnI jIjJAsA vRddhi pAmI rAjAnI AturatA joI purohita be, "deva! kusumAkara nAmanA udyAnamAM zrI jayanaMdana sUrIzvara padhAryA che te ApanI abhilASA pUrNa karaze. purohitanI vANI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa>> dha 401 sAMbhaLI rAjA sakala parivAra sAthe gurUne vAMDhavAne AbyA. gurUne vAMdI yathAsthAne dharmopadeza zravaNa karavAne beThA. gurUe paNa rAjAnI AgaLa dharmopadeza zarU karyo. "zubha ane azubha karmothI prANIo ucca ane nIcakuLamAM janma dhAraNa kare che. deva te nArakI, rAjA ane raMka, vidvAna ane mUkha, sukhI ane du:khI, rUpavAna ane rUpA, e badhA zubha azubha karmonA bhedo samajavA yAdika vaDe karIne mANasa puNya upArjana kare che jethI svargAdika adbhUta sukhane meLave che. temaja cAritradhanu: ArAdhana karI sva uparAMta apavargonI lakSmI paNa zuM te nathI meLavatA ? mATe zuddha evA jInezvara bhagavAne kahelA dhama he prANIe ! tame ArAdhA..." gurUnA upadeza sAMbhaLI rAjA zrIkhale girisara ane ratnasArane pUrva bhava pUchyA. jenA uttaramAM gurUe zakharAjA ane kalAvatIthI zarU karIne sarve bhava rahI sabhaLAvyA. traiveyakanAM sukha bhAgavI teo banne tArA kuLamAM utpanna thayA che. e badhA cAritrarUpI vRkSanAM manA hara kula jANavAM muktine ApanArA e dharmanAM rAjyAnika prAptirUpa phala e tA. sAmAnya phUla che. anAjane mATe khetI karanArA kheDUtane tRNanI samAna che. paNa AzcaryanI vAta teA e che ke eka munine zuddha AhAra ApavAthI tamane cArene A addabhUta rAjya prApta thayuM." gurUnAM vacana sAMbhaLI rAjA vismaya pAmatA khelyA he bhagavan! zI rIte e badhu thayu' ? Apa jarA spaSTa sAthI kahe cha gurUe zrImala rAnA pUrvabhava kahevA zarU karyAM. pratiSThAnapura nagaramAM sumaila nAme putrane vim ane 26 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zaMbara nAme be putro hatA, pitAnI daridrAvasthA hovAthI ane putrI dhana kamAvAne kaMIka bhAtA sAthe kAMcanapura tarapha gayA. kAraNa ke kSudhAnI vedanA jAge chate vyAkaraNa bhaNavAthI kAMI dUra thatI nathI temaja jalanI IcchAvALAne kAvyarasathI paNa tRptI thatI nathI ane vedanA chaMdanA stotro vaDe kAMI kuLane uddhAra thato nathI, mATe je dhana upArjana na karyuM te badhI ya kriyAo niSphaLa jANavI. - anyadA mArgamAM bhejana samaye eka kadainI dukAnethI mIThAI vagere lAvIne ke vRkSa nIce bhajana karavAne beThA. bhAgyayoge mApavAsI kRza thayelA muni dharmalAbha kahetA tyAM AvI caDayA. e mahAmunine joI bhaktithI bharapura hRdayavAlA teoe e nirdoSa miSTAnnathI temane pratilAbhita karyA. mana, vacana ane kAyAnA ekadama zubha adhyavasAyathI temaNe bhAgya karma upArjana karyuM, te samaye yakSanA maMdiramAM AvelI be rAjyakanyAo A dAnane joI temanI ane dAnanI khuba prazaMsA karavA lAgI. prazaMsA karatI te rAjakanyAo pitAnA nagaramAM cAlI gaI evI rIte e cAre jaNe eka sarakhu puNya upArjana karyuM. te pachI bane bhrAtAe dAnanI anumadanA karatA kAMcanapuranA udyAnamAM AvyA tyAM eka vRkSanI nIce vizrAma levAne beThA, te samaye kAMcanapuranA caMdra rAjAno padahati AlAna sthaMbha bhAgIne nagarImAM raMjADa karavA lAgyuM jethI lake hAhAkAra karatAM nAsa bhAga karavA lAgyA bane mAM A kolAhala sAMbhaLIne nagaramAM AvyA, paTTahastIne koI vaza karI zakyuM nahi, ne graha, hATa, dukAna vigere bhArata madhya cokamAM AvyuM. rAjAe DhaDhare pI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa kha dha 43 byA je maLavAna purUSa hAthIne vaza karaze tene rAjA managamatu* inAma Apaze." paNa e DhaDhA sAMbhaLavAnI kAIne paDI nahotI, saune paDI hatI pAtapeAtAnA jIva bacAvavAnI. A kolAhala sAMbhaLI pelA paradezI ane bhrAtAmAM vice kramara kasI ane taiyAra thai pahastI sAme AvyeA. gajavidyAmAM kuzala e vince gajarAjane khumavAra leza pamADI-bhamADI vaza karyAM. te tene AlAna stha bhe bAMdhyA. gajarAja vaza thavAthI leAkeA AnaMda pAmyA, rAjapurUSAe vindhyane rAjA pAse hAjara karyA. rAjAe prasanna thaI varadAna ApyuM, temanI icchAthI rAjAe bannene rAjasevAmAM rAkhI lIdhA. temanI icchA karatAM paNa adhika dhana ApyuM. cirakAla tyAM sukha bhogavIne samAdhimaraNa karI tyAMthI devamAM banne nara tarIke utpanna thayA. anumAdana karanArI pelI nRpaputrIo paNa sukha bhAgathI phAla karIne devapura kSetramAM te anne naranI strI tarIke utpanna thai. daza prakAranA kalpavRkSathI jemanA manAratha pUrNa thAya che, ane jee amidra jevA sukhI, satASI te guNavAna che. evA te traNa pacApama sudhI sukha bhAgavIne saudharmAM kalpamAM deva thayA. tyAMthI purdUnagaranA mahAkhala rAjAnI vilAsavatI paTTarANI thakI tame ane pelI anne nRpa putrIo tamArI sAthe sukha bhAgavatI devakurUmAMthI pahelA devalAke tamArI devIe thai. tyAMthI pahelI padmakhaMDa nagaranA mahusena rAjAnI putrI sulakSmaNA nAme thai, te he rAjana ! tamArI patnI thai. mIjI vijaya nagaranA padmaratha rAjAnI putrI lakSmaNA nAme cuvarAjanI patnI thaI. e banne kanyAo tamane zI rIte pAma thaI te sAMbhaLeA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 pRthvIcaMdra ane guNasAgara 5 gurU upadeza. zrImala ane zatabala jyAre navIna cauvanavayamAM AvyA tyAre eka divase zrIgupta siddhaputre vidyA sAdhana karavA mATe zrIlakumAranI sahAya mAgI. zrIkhale te vAta aMgIkAra karavAthI te manne kRSNa caturdazInI rAtrIe mazAna bhUmimAM gayA, tyAM maDalane AlekhI zrIgusa vivA sAdhavA lAgyA ne zrImala hAthamAM khaDgane ramADato tenI rakSA karavA lAgyA. te samaye bhayaMkara svarUpane dhAraNa karanAro eka pizAca pragaTa thayA te maMtra sAdhana karatA zrIcusanA kezane kheMcI tene jaMgalamAM DhasaDatA cAlyA. zrIala kumAra tenI pachavADe dADayA. pizAcanI pAchaLa doDatA zrIala mahAbhayaMkara vanamAM AvI pahoMccA prAta:kALa thayA tyAre na maLe pizAca ke na maLe zrIcusa. paNa eka strIne karUNa rUdana svara sAMbhaLI kumAra tenI samIpe gayA. tyAre vRkSanI zAkhAe gaLe phAMsa| khAtI te mALA khelI. huM vana devatA ! mArU vacana sAMbhaLeA. mArA pitAe ApelA e zrImala kumAra A bhavamAM tA mArA pita na thayA paNa bhavAMtaramAM thajo, cha e gaLe pAza Ine AtmahatyA karatI bALAnA zabdA zrIle sAMbhaLyA ke tyAM jai tarataja pAza cheI nAkhyo. A bhayakara araNyamAM peAtAne bacAvanAra A purUSane joi mALA pAtAnAM aMgane vastrothI AcchAdita karatI mAlI. " are ! sarvane sAdhAraNa evuM mRtyu paNa bhAre tA durrabha thayuM " bALAne AzvAsana ApatA kumAra khelyA. mALA" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 405 tuM keNa che? ane zA mATe mRtyuno udyama karatI hatI te e purUSanA zabdothI rAjI thatI bALA bolI, padmakhaMDa nagaranA rAjA mahasenanI huM rAjaputrI mAre nAma sulakSmaNA, mArApitAe mane mahAbala nerezanA putra zrIbalane ApelI hatI, ekadA sakhIo sAthe kIDA karatAM kaI adhama vidyAdhara mArU haraNa karI gaye te A jaMgalamAM mane mukI aparAjItA nAmanI vidyA sAdhavAne gayo che. te samayano lAbha laI e duSTa mArA upara balAtkAra kare te karatAM mAre mArA prANAne ja choDavA emAM khe zuM che? kumAra ! bALA sulakSmaNAe pitAnI kathA TuMkANamAM kahI saMbhaLAvIne uparathI pUchayuM, "Apa zrImAna koNa che? A bhayaMkara araNyamAM Apa ekalA kayAMthI? sulakSmaNAnA praznanA uttaramAM kumAre potAnI oLakhANa ApI, jethI bALA pitAnA bhAvI patine jANI rAjI thaI. e samaya daramiyAna vidyA siddha karI zrIgusa paNa nimittajJAnathI jANIne zrIbalanI pAse AvyA zrIgupane joIzrIbala adhika prasanna thaI bolyo, "mitra! pizAca kayAM gayo ne tenA paMjAmAMthI tuM zI rIte mukta thayo ? " "mitra! e badhI pizAcanI mAyA hatI, mane kAMI paNa vigha vagara vidyA siddha thaI paNa tane na jovAthI huM du:khI thaIne nimittathI tAro vyatikara jANu huM AvI pahoMce chuM, nimittathI e paNa meM jANyuM ke tArA satvathI prasanna thayelo e pizAca tArIpriyAnuM rakSaNa karavA mATe tane ahIyAM kheMcI lAvyo che. to he mitra! gAMdharva vivAhathI atyAre ja tuM A bALA sAthe lagna kara. atyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ranuM muharta ghaNuM ja suMdara ane bhavya che." manane anukULa vArtA sAMbhaLI khuzI thayelA zrIbele sulakSmaNA sAthe gAMdharva vidhithI lagna karI dIdhAM. pachI traNe jaNa vada vidyAnI sahAyathI kSaNa mAtramAM muMdrapura nagaramAM AvI gayAM. mahAbala rAjAe A saghaLI hakIkta mahasena rAjAne jaNAvavAthI rAjAe rAjI thatAM potAnA maMtrIAdine mokalI vivAha mahotsava ujavI khuba paherAmaNI ApI. - zrImalanA guma thavAthI zatabala bhAIne zodhavA sainya sahita cAle. te dezanA sImADe vanamAM rahelA tApasanA AzramamAM AvyuM. te zekathI AkuLa vyAkula tApasa ane tApasIene joI zatabale pUchayuM, "A badhuM zuM. che? zatabalakumArane eka tApase kahyuM " rAjakumAra ! sAMbhaLe. vijyapura nagaranA padmaratha rAjAnI lakSmaNA nAmanI kanyA maMtrI Adi parivAra sAthe zatabalakumArane varavA muMdrapura tarapha jatI hatI. gaI rAtrIe amArA AzramamAM teoe nivAsa karyo. vAta ema banI ke kirAta dezanA arimathana rAjAne kuMjara nAme kumAra ane paraNavAnI IcchA karato hato. paNa tenI icchA saphala na. thavAthI rAtrIne samaye A AzramamAM AvI kanyAne harI cAlyo gayo che. jethI ame badhAM zeka karIye chIe, ke zataalamAM prIti vALI e kanyA nizcaya vATamAM ja marI jaze." e vAta sAMbhaLI zatabala krodhathI dhamadhamate kuMjaranA mArge doDa, zIdhra gatie jatA eNe kuMjarane pakaDI pADo, tenI sAthe bhayaMkara saMgrAma karI kuMjarane harAvI lakSmaNAne laI pAcho pharyo, te daramiyAna zrIgupta AkAza' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407 ekavIza bhavane snehasaMbaMdha mArge tyAM AvI zrIbAlanA samAcAra jaNAvI tene khuzI karyo. zrIgukhanI sahAyathI kSaNamAM teo muMdrapura AvI pahoMcyA, tyAM bhAIne maLI zatabala ghaNe rAjI thaye sArA mu te paNa lakSmaNAne mahotsava pUrvaka para, te pachI anukame tame bane rAjA ane yuvarAja thayA, tame cAree pUrva bhave karelA supAtradAnathI A bhavamAM tamane sukha prApta thayuM. e rIte surIe zrIbala vagerene pUrva bhava kahI saMbhaLA, paNa pelA vidyAdharanI hakIkata na AvavAthI rAjAe pUchayuM, "bhagavana! e vidyA sAdhavA gayelA vidyAdharanuM zuM thayuM?" "vidyA sAdhatA e vidyAdharane devIe chaLavAthI enuM magaja khasI gayuM. gAMDAnI mAphaka jyAM tyAM bhaTakta te anukrame kapilyapura nagara AvyuM tyAM aThThAvIza labdhi yukta evA mahA muni haripheNa gurUne joI temanA tapobaLathI devIne chaLa dUra thaI gaye, pachI te pazcAsApa karatA te vidyAre gurU pAse dharma sAMbhaLIne vairAgya pAmI dIkSA grahaNa karI. anukame kevaLajJAna pAmI te vidyAdhara muni mokSe gayA." dharma sAMbhaLI vairAgya pAmelA zrIbala rAjAe girisuMdarane rAjyagAdI samarpaNa karI ratnasArane yauvarAja pada ApI zatabala Adi aneka rAja purUSo sAthe dIkSA grahaNa karI. saMyamalamI nyAyathI prajAnuM pAlana karatA banne bAdha (girisuMdara ane ratnasAra) puNyanA madhura phalane anubhava karI rahyA hatA. e rAjya sukhamAM pANInA pravAhanI mAphaka yuganA yuga pasAra thaI gayA. ramaNIya ane manahara yuvAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 pRthvIcaMdra ane guNasAgara paNa thADIja kAMi kAInI kAyama TakI rahe che ? e yuvAnI gai. mastakanA zyAma keza paNa zveta varNa dhAraNa karavAnI harIphAI karI rahyA hatA. sukha ' ane bhegA bhAgavIneya thAkI gayA hatA. evA sukhamAM paNa e bhAgyavAnane eka divase vairAgya AvyeA. pAtAnA pratApa tejathI pRthvI maDaLanA zatruone jItI lIdhelA hovAthI Aje jagata upara zAMtinuM mAnuM pharI rahyuM hatuM. pRthvI maMDaLanA rAjA zu` ke subhAzu sarve raMga rAgamAM paDI gayA hatA. lakSmInA sadvyayI aneka dAridra rUpI vRkSane chedI dAnanuM anupama phaLa bhAgavI rahyA hatA. jInezvaranA prAsADhA karAvI jina pratimAnI sthApanA karI jaina zAsananA udyAta karI rahyA hatA. deva gurU ane dhamanI sevA karatA te sAtekSetromAM dhanane vyaya karatA teo banI zake te pramANe zrAvaka dharmanI ArAdhanA karI rahyA hatA. rAjA girisuMdara eka dvivase nizAnA caturthAM prahare svapramAM patanA zikhara upara rahelA peAtAne joyA. e svama joi jAgrata thayelA rAjAnA vicAro kevA nirdeLa ane pavitra hatA. paramethrImaMtranu smaraNa karatA rAjA prAta:kAle jAgrata thai jInamadiramAM gayA. jInezvaranI sevA pUjA karI nagaranI bahAra udyAnamAM eka AmravRkSanI chAyAnA Azraya lai rahelA munine joI vAMdavA AvyeA. munie dharmAMte yAgya jANI tene dharmopadeza ApyA. muninA upadezathI vairAgyavaMta thayelA rAjA gurUne namI ghera AvyA. dIkSAnI bhAvanAvALA rAjAe pAtAnA abhiprAya ratnasArane kahI sabhaLAvyeA. rAjAnI dIkSAnI bhAvanA jANI ratnasAre kahyu, "huM badhA ! bhUkha purUSA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasabha dha 49 ja gaI vAtanA zAka kare che. zrAmaNya sukhanA lANI ApaNane tuccha sAMsArika sukhAmAM rAcavu* cAgya nathI. gurUnA cAga prApta thatAM A sasAra kArAgrahamAM pUrAI rahelA ApaNe dIkSA grahaNa karI pRthvI maMDalapara viharazu e ja grAma ane nagarane dhanya che ke jyAM ApaNA gurU jayanaMdanasUrIzvarajI vicarI rahyA che. " gurUrAjanA AgamananI rAha jotA e banne khAMdhavA kAlakSepa karI rahyA hatA, te daramiyAna gurU mahArAja tyAM AvI paheAMcyA, tenI vanapAlake vadhAmaNa ApI rAjA peAtAnA AMdhavAdika parivAra sAthe gurU jayanaMdanasUrIzvarane vAMdavAne AbhyA ne gurUne vAMdI cAgya Asane besI upadeza sAMbhaLavA beThA. gurUe paNa rAjAne cAgya jANI upadeza ApyA. he bhavyA ! duCbha manuSyabhava pAmIne vivekI evA tamAre dharmane viSe yatna karavA joie. kAraNake pitA, mAtA, bhAI, srI, putra, mitra ane svAmI, karatAM paNa dharma adhika zreSTha che. A janmamAM kepara janmamAM prANIne dharma jevu hitakArI koNa che? dAMta vagara jema hAthI zAbhA pAmatA nathI, cadra vagara nizA zAbhatI nathI, sugaMdha vagara puSpa obhe nahi, jala vagara sarovara zAbhatuM nathI, lavaNa vagara anna suMdara lAgatu nathI, nirguNI putra temaja cAritrahIna yati jema zAbhatA nathI, temaja daiva vagaranuM maMdira jema roAbhatuM nathI, tema mAnavI paNa dharma vagara zAbhatA nathI. mATe he rAjana ! dhaMturAnA phulanA jevA asAra sasAramAM tAre prIti karavI nahi, IjAlanI mAphaka AMkha mIcAtA Akhare kAMi nathI. kemake janma che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mRtyune mATe che, yuvAnI jarAvasthA mATe rahelI che, bhege rAgone karanArA che to evI tuccha ne alpa kALa vALI vastuomAM kaI prANu rAcImAcIne Asakta thAya nahi, dharmanI bhAvanA vALA jIva ja nathI dharmakAryamAM joDAI jIvanane sudhArI le che, DAhyA ane te bagaDelI. bAjIne paNa evA jatAMya sudhArI le che. jeo bhegamAM Asakta banIne pApakArya AMkha mIMcI karyuM jAya che ne dharma karavA mATe kurasada paNa meLavI zakatA nathI, temane Akhare to bhavAMtare kuMbhI pAkamAM pakAvuM paDe che. paramAdhAmIonI vedanA sahana karavI paDe che. mahA raurava naraka duHkhanA bhaktA thavuM paDe che. mATe he bhavya! tame pramAdane tyAga karI dharmane vize udyama karanArA thAo!" zrI jayanaMdanasUrIzvarano upadeza sAMbhaLI dIkSA mATe Atura thayelo rAjA nagaramAM AvI rAjakumArasurasuMdarane rAjya sthApana karI dIkSA levAne taiyAra thayerAjAnI sAthe ratnasAra yuvarAja paNa dIkSA levAne taiyAra hAvAthI jInezvaranI pUjA cAvI mATe varyApana mahesava. karyo. zubha muhUrta bannee dIkSA grahaNa karI, alpa divasamAM teo agIyAre aMganA jJAtA thayA. utkRSTa saMyamanA raMgathI raMgAelA, dhyAna ane kriyAmAM tatpara lagabhaga samAna tIvra tapasyA karatA teo kRzAMgavALA thaI gayA. pRthvI upara vihAra karatA ane aneka rAjAothI pUjAtA e be mahA munio anukrame aNasaNane ArAdhI zarIrane paNa sarAvI dIdhuM. paMca parameSThInuM dhyAna karatA te banne mahAmunie kAla karIne navamA saiveyakamAM ekatrIza sAgaropamanA AyuvALA ane be hAtha zarIra pramANavALA ahaMIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa adha 411 devapaNe utpanna thayA. tyAM devatAonAM utkRSTa sukhane bhAgavatA te potAnA maNi ratna jaDita divya vimAnamAM samayane vyatIta karatA, jatA evA kALane paNa jANatA nahi, irSyA, viSaya kaSAyathI rahita temaja divya bhAga sukhamAM prItivALA temanA sukhanI ApaNe kalpanAya zI karIye ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 pRthvIcaMdra ane guNasAgara paricacheda 9 mAM kanakadevaja ane jayasuMdara sattaramA bhAvamAM baMgALa dezamAM AvelI tAmralipI nagarI pitAnI anupama zAbhAthI Aje alakApurIne paNa jItI gaI hatI, tyAM sumaMgala nAme rAjA IkanA je parAkramI hato. tyAMnI sIonI suMdaratAthI parAbhava pAmelI apa- sarAo lajajAthI svargamAM chupAI gaI hatI, manuSpo rUpavAna ane devatAnI mAphaka krIDA karatA sukhamAM samaya pasAra karatA hatA, evI manahara svargapurI tAmralimI nagarInA rAjAne zrIprabhA nAme pakavI hatI. tenI kukSIne vize girisuMdara chava utpanna thayuM. te samaye svamAmAM siMhathI aMkti ane kusumAdikathI pUjAelI ranamaMDita daMDavALI AkAzamAM nRtya karatI davajAne joI, jAgrata thayelI rANI khuzI thatI rAjA pAse gaI rAjA pAsethI putra janmanI vAta sAMbhaLI garbhanuM poSaNa karavA lAgI. sArA dehade rANIne putraprasava thayo tenuM nAma rAkhyuM kanakadavaja, rAjAnI bIjI rANI svayaMprabhAnI kukSIe ratnasArane jIva navamA saiveyakanA sukha bhogavIne utpanna thayA. tenuM nAma rAkhyuM jayasuMdara, pitAe dhanavyaya karI be putrone janma mahotsava karyo. anukrame vRddhi pAmatA bane bhaNI gaNI kalA vizArada thayA te sAthe navIna yauvanarUpI vanamAM AvyA. bhavAtaranA snehathI A bhavamAM paNa emane sneha apUrva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 413 hato. pApathI rahita, nirdoSa ramata gamatamAM te bane potAne samaya pasAra karatA hatA. rAdhAvedha Adi aneka prayoga karIne potAnI kaLAne sArthaka karI rahyA hatA. evA nAnA chatAM sajanene paNa teo mAnya hatA. eka divase nagarInI bahAra udyAnamAM mitrAdika parivAra samakSa rAdhAvedhano prayoga karatA hatA te samaye be vidyAdhare tyAM thaIne AkAza mArge keI kArya pasaMge jaI rahyA hatA temaNe bhUmi tarapha daSTi karatAM A bannene. rAdhAvedhane pravega karatA je prasanna thaIne temanI upara puSpavRSTi karIne AgaLa cAlyA gayA. puSpa vRSTi joI temane parivAra rAjI thaye "vAha! A bannenI devatAoe paNa pUjA karI." ekadA rAjA sumaMgala rAjasabhA bharIne beTho hato tyAre uttara dizA tarapha maTe kolAhala thate saMbhaLAya e jagatane bhakArI khaLabhaLATa sAMbhaLI sabhA sahita rAjA vismaya pAme. "are maTI senAvALe kaI rAjA caDhI AvyuM ke zuM ?" rAjapurUSa ane subhaTe paNa kSobha pAmI gayA. aneka prakAranA vAjiMtranA nAda sAMbhaLI badhA AkAza tarapha jevA lAgyA. areA badhu tephAna AkAzamAM jaNAya che ke zuM ? devatA ane dAnanuM yuddha jAgyuM zuM ?" suMdara svarUpavALA be vidyAdhare badhI rAja sabhAnI daSTine AkarSatA AkAzamAMthI rAjasabhAmAM utaryA siMhAsane birAjelA sumaMgala rAjAne be hAtha joDI vinaMti karavA lAgyA. he rAjana! uttaradizAmAM aneka grAma, nagara ane ArAma (bagIcA)thI zobhatA vaitADhatha. parvatanI ane zreNinuM pAlana karatA suravega ane suvega Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 pRthvIcaMdra ane guNasAgara nAme be vidyAdharezvarAne sA sA kanyAo che. e mane ecaretharA ekadA rAdhAvedha karatA tamArA putro upara puSpa vRSTi karIne cAlyA gayA. te peAtAnI padAmAM temanA parAkramanI svarUpanI khUba tArIpha karI temaja nimittiyAnI vANI sAMbhaLI e kanyAe anne rAjakumAre para gADha rAga vAlI thai. nimittiyA pAse vivAha divasa jovarAvI e anne e'careto pAtAnA nyAdika mATA parivAra temaja athaya sAthe atyAre ApanA tarapha Ave che jenI vadhAmaNa mATe amane ApanI pAse mAkalyA che. mATe Apa emanA svAgatanI taiyArI karo." vidyAdharanI vinatithI rAjAe khuzI thaine taiyArI karavA mADI. maMtrI, sAmatA te moTA moTA rAjapurUSA sahita sa sAmagrI sAthe temanI sAme rAjA svAgata mATe nimAyeA. AkhA nagaramAM e vAta prasarI javAthI nagarInA lAkA paNa rAjI thaine e mahAtsavamAM bhAga levAne taiyAra thai gayA. palakavAramAM sArAya nagarane zaNagArI zAbhAmAM IdrapurI samAna banAvI dIdhuM, pAtapAtAnI kanyAo sAthe AvelA khecare DronuM sArI rIte rAjAe mAna sanmAnathI Atithya karyuM. temanA utArA mATe vyavasthA karI, aneka rAjapurUSA, rAjasevako e hemAnAnI sarabharA karavA lAgyA. eka bIjAnI mulAkAtathI rAjA ane vidyAdhare dra paramasatASa pAmyA, pachItA varapakSa ane kanyApakSa taraphathI vivAhanI bhAre taiyArIo thavA lAgI. sArA muhUrte ane zubha divase te manne rAjakumArAnA vidyAdhara ALAe sAthe meADhI dhAmadhumathI lagna thai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 415 gayAM, suraga vidyAdhare ke pitAnI so kanyAo kanakadhvaja rAjakumArane ApI tyAre suvega vidyAdhare ke pitAnI se kanyAo jayasuMdara kumArane ApI, vidyAdhareMdro potapitAnI kanyAone lagnotsava ujavIne potAnA sthAnake cAlyA gayA, surakumAranI mAphaka e kanyAo sAthe kIDA karatA rAjakumAre rUpavatI vidyAdhara bALAone AnaMda ApanArA thayA sivAya emanA rUpa, guNa ane saubhAgyathI AkarSAyelI aneka rAjabALAo dUra dezathI svayaMvara AvIne temane paraNI, e pramANe banne rAjakumArone pAMcase pAMcaseM kanyAo thaI, temaja bharatArdhanA rAjAee melelA hAthI, ghoDA, ratha rUddhi, siddhivaDe vRddhi pAmatA teo anupama bhegone bhogavavA lAgyA, sumaMgala rAjAnI dIkSA putranA pratApathI abhyadaya ane aizvaryamAM vRddhi pAmatA rAjA sumaMgala putranA addabhUta bhAgyanAM vakhANa karavA lAgyA, "aho! Azcarya che ke mArA putrane puNyAdaya jagatane herata pamADe tevo che. jemanA prabhAvathI bhUcara ane khecaranA naspatio niraMtara emanI sevA kare che. vagara AmaMtraNa moTA moTA narapatio ane vidyAdharapatio potAnI kanyAo ane samRddhi ApI jAya che to meTA puNyodaya vagara e badhuM zuM banI zake che?' - te mAre paNa have zuM karavA yogya che? A meTuM sAmrAjya putranI tarapheNamAM choDI have mArI vayane cigya paraloka sAdhana mATe mAre Atmahita karavuM joIe, ne dharmanI sevA vagara Atmahita thaI zakatuM nathI. je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 pRthvIcaMdra ane guNasAgara raNazIghatAthI Atmahita kare evA dharmanuM mAre sevana karavuM joIe kAraNake sArA dharmanI sevA karanArA to jagatamAM durlabha heya che. dharmanA manoratha karatA rAjA sumaMgala sArA dharmanI khevanA karI rahyo hato, maMtrIne pUchI pAkhaMDIo pAsethI dharma sAMbhaLavAne taiyAra thayo hato te daramiyAna vanapAlake rAjAne vadhAmaNi ApI. "deva! devaramaNa udyAnamAM mUrti-mAna dharmasamAna zrIsvayaMprabha nAme sUrIzvara padhAryA che temane prAta:kALe kevalajJAna uptanna thayuM che, juo! A mahAdhA devatAo temanA caraNanI sevAmAM lIna thaI gayA che badhuM AkAzamaMDaLa duMdubhinA nAdavaDe chavAI gayuM che. evA jJAnI gurU-sUrine namI emane upadeza Apane sAMbhaLavA yogya che." vanapAlakanI amRtathI paNa adhika mIThI samayane ucita vANI sAMbhaLI rAjA khuba prasanna thaye tenAM dAridra karI moTA parivAra ane caturaMgI senA sAthe sarIzvarane vAMdavAne cAle. gurU pAse AvI gurUne namI temanI stuti karI be hAtha joDI dharma sAMbhaLavAne beThe gurUe temane dezanA ApI. - "he bho! apAra ane mahA bhayaMkara A saMsAra pI katAramAM muktinI IcchA karanArA prANIone zuddha "mArga prApta tha khuba durlabha che. aneka unmArgamAMthI koIka buddhimAna zuddhamArga zodhI kADhe che. kAraNake ajJAnI cha bahudhA e kumArgomAM muMjhAIne jALamAM phaselAnI mAphaka guMcavAI jAya che chatAM zuddhamAga prApta karI zakato nathI, A bhavarUpI araNyamAM zuM nathI? jyAM zreSarUpI vyA ane rAgarUpI siMha, meharUpI rAkSasanA perelA kaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa badha 417 paNa prANIne peAtAnA sakaMjAmAMthI chaTakavA detA nathI. e araNyamAM mAnarUpI vizALa paryaMta paDelA che. cArekAra krodharUpI dAvAnaLa saLagI rahyo che, jyAM lAlarUpI kuvA prANIone pAtAnA udaramAM samAvI rahyo che. tyAM mAyArUpI kumArgamAM bhUlelA musApharane zuddhamA kyAMthI ja e badhAya zatruothI prANIo parAbhava pAmIne viSayarUpI vRkSane Azraya levA jAya che. te| tyAM paNa viSayanI chAyAthI dabAyelA teo jaDa jevA manI jAya che evI rIte ajJAnathI mAhaghelA thai te durgatirUpI bhayakara khADAmAM paDe che. paNa bhavamAMtAranA pArane te pAmI zakatA nathI. mATe huM bhabyA ! kumAnA tyAga karI zuddha mArga cAleA ke jethI tame parama nirvANa nagare paheAMcI jAo. he rAjana! sarva sAvadyane tyAga karavA e ja zuddha mA che, temaja zatru ane mitramAM, suvarNa ane kathIramAM, rAjA ane rakamAM je samAna-madhyasthavRtti dhAraNa karavI, tene ja bhagavAne dharma kho che e ja meAkSanA satya mArga che. mATe huM bhAgyavAna ! meAkSamArgane ApanArA evA zuddha dhamA mAM tuM pravRtti kara " gurUnI vANI sAMbhaLI mAdha pAmelA rAjA hAtha joDI elyA, "bhagavana ! rAgadveSathI bharelA laukika vA zriyAdikathI parAbhava pAmelA amArA sarakhA che, te prANIAne ekAMta hita karanArA thatA nathI te Aja me jANyuM. ApanA yoga pAmI huM have sa yamalakSmIne varIza rAjAe nagaramAM AvI kanakadhvajane rAjyapade sthA pana karI jayasu*dara kumArane yuvarAjanI lakSmIthI ala'kRta 27 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karyo. navA rAjAe dIkSA mahotsava karyo ane rAjAe aneka sAmaMta amAtyanI sAthe cAritra aMgikAra karyuM navA rAjA kanakadhvaja ane yuvarAja nyAyathI rAjyanuM pAlana karatA temaja pitAnI dIkSAnuM manamAM smaraNa karatA teo rAjya bhAgomAM paNa Asakti rahita hatA, aneka vidyAdhara ane kinnaranI kanyAonI prItivALA, bharatAdhanA rAjAothI pUjAtA, gaja, azva, ratha ane maNi, mANeka temaja rananI vipula samRddhi hovA chatAM garva hita ane gurUnA samAgamanI icchA karatA teone moharUpI pizAca pitAnA paMjAmAM sapaDAvI zakato nahi, samyakatvaguNe karIne zebhatA teo jInezvaranA dharmanuM ArAdhana karatA hatA. jainadharmanI prabhAvanA vadhAratA temaNe diza yAtrA zarU karI. pUrva purUe baMdhAvelAM jInamaMdirAne vaMdanA karatA, jINamaMdirone punarUddhAra karavA lAgyA, jInezvaranA dharmanI hIlanA karanArAone zAma, dAma, daMDa ane bhedathI aTakAvyA, sAdhu sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAnuM sanmAna karavA lAgyA, dAnavaDe dIna, du:khI ane raMka janeno uddhAra karavA lAgyA, keTalAya navIna jinacaityo baMdhAvyAM rAjA kanakadhvaja anukrame sAketapura nagare AvyA. tyAM nagaranA udyAnamAM arihaMta bhagavAnanuM vizALa ane manahara caitya joi khuzI thayelA rAjAe bhagavAnanI pUjA karI stuti karI, jInezvarane pUcha temanI stuti karI rAjA caityagRhathI bahAra nIkaLyo, te eka moTA vRkSanI nIce muni parivAre yukta sUrIzvarane joi harSathI gurUne no sUrIe temane dharmopadeza Apyo te samaye tyAM rAjA paNa potAnA parivAra sAthe gurUnI dezanA sAMbhaLavA AvyA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - ekavIza bhavane nehasaMbaMdha sAketapuramAM "he bhavya! manuSyapaNuM, AryakSetra, uttamajAti, dIrgha AyuSyane dharmasAmagrI e badhu pAmIne sarvazaktithI tame dharmane vize udyama kare ke jethI e badhI sAmagrI vRthA na thAya, vadhavRkSane puSpa durlabha hoya che, svAtinAM jaLa tethIya durlabha hoya che, devadarzana paNa durlabha hoya che, tethI manuSya janma paNa prApta thavo durlabha che, evo durlabha mAnavabhava moTA puNyathI tame prApta karI pramAdanA vazamAM paDI dharmakarma bhUlI hArI jaze nahi, bhAgyayoge prApta thayelA ciMtAmaNi ratnane kAgaDAne uDADavA phe ke te ke kahevAya A mANasa pUNyathI aneka ro meLavI zake che. vaibhava, adharya, ThakurAI ddhi, samRddhi, sukha, sAhebI meLavI zake chechatAM gayelI manuSyAyanI kSaNa keTI rane ApavA chatAM meLavI zakato nathI, to evuM durlabha manuSyabhavanuM Ayu pramAdanA vazamAM paDI zA mATe hArI javuM? na dharmanA athI manuSyane te gurUjananI pUjA, dayA, dAna, japa, tapa, tIrthayAtrA, zAsazravaNa ane paropakAra e AThe kRtya manuSya janmanA phaLa samAna ahoniza karavA yogya che kAraNake A jagatamAM mohadhelA mAnavane ghaDI pachI zuM thavAnuM che tenI kAMI khabara paDatI nathI." dharma dezanA samApta thatAM purUSottama rAjAnA purohita kapiMjale gurUne pUchayuM, "he sUrIzva! jIvane saddabhAva heya te tame kahe che te badhI vAta satya kahevAya. jatAM ke AvatAM jIvane keIe je che ke tame tenA sarbhAva mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 pRthvIcaMdra ane guNasAgara - - ATalI badhI vyAkhyA kare che? vastuta: te keIpaNa rIte jIva dekhAtuM nathI. zaMkha zabdanI mAphaka saMbhaLAto nathI. rasa vaDe karIne paNa jaNAtuM nathI. evI rIte kaI paNa pramANa vaDe AtmAnI siddhi thatI nathI mATe vAstuta jIva ja nathI. pAMca bhUtathI utpanna thayelI zaktineja vidvAne jIva evuM upanAma Ape che. guDAdika dravyathI jema mada zakti utpanna thAya che, tevI ja rIte manuSya ane tiryaMcamAM jene tame jIva kahe che te mAtra paMcabhUtanuM ja pariNAma che bIju nahi." e pitAne vidvAna manAvatA kapiMjale potAnA jJAnane ghaDe ThAlavI dIdho, nAstika brAhmaNa kapiMjalanI vANI sAMbhaLI jJAnI gurU bolyA, "he bhadra! chadmastha jI arUpI jIvane dekhI zakatA nathI. chatAM zAne karI bhavanuM svarUpa samajI zakAya che. talamAM tela, puSpamAM sugaMdha, kASTramAM agni, dekhAtI nathI chatAM jANI zakAya che tema zarIramAM rahelo AtmA paNa jANI zakAya che, chatAM kevalajJAnathI ja te pratyakSa siddha che. he kapiMjala! tuM je paMca bhUtanI vAta kare che te barAbara nathI. kemake e paMcabhUtane tuM sacetana mAne che ke acetana? je sacetana mAnIza te siddha, ekebiyAdi badhA, chava che e siddha thayuM. je acetana mAnIza to acaMtana evA e paMcabhUta samudAyamAM paNa cetana zakti zI rIte pragaTa thaze? je vastu ekamAM nathI te samudAyamAM paNa retInA samuhanI mAphaka na saMbhave. kAraNake retInA eka kaNamAM jema tela nathI tema samudAyamAM paNa nathI." ityAdika aneka yuktio vaDe sUrIzvare kapiMjalane nirajara karI dIdhe tyAre potAne kaMIpaNa yukti na AvaDavAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 421 kapiMjala mauna thaI gayA chatAM jJAnI evA sUrIzvara maha rUpI mithyAtvAMdhakAramAM bhUlA paDelA A pAmara chavapara karaNa lAvIne bolyA, "he kapiMjala ! tAre A kubodha svabhAvajanya nathI, paraMtu pitAnA pApe karIne jAtyaMdha thayelA tArA mAmA kezave tane daDha mithyAtva tarapha kheMcyo che-mohathI tane bhramita karyo che. ) kezavanI vAta sAMbhaLI aneka vicAravamaLamAM paDelA purUSottamarAjA hAtha joDI be , "bhagavana ! e kezave parabhavamAM zuM pApa karyuM, ke jethI tene AvuM aMdhatva prApta thayuM te Apa kahe che? rAjAnA pUchavAthI parSadAnA bodhane mATe gurUe kezavanuM caritra kahevuM zarU karyuM, mehananA bhAvamAM vasaMtapura nagaramAM pUrve vIrAMgada nAme rAjA hato, guNavAna ane caMdramA samAna nirmaLa yazavALa chatAM e rAjA mRgayAne bahu zekhIna hato. eka divase atyArUDha thaI alpa parivAra sAthe mRgayA khelavAne nikaLe, jagalamAM bhramaNa karatAM vanacara pazuo tarapha pitAnA azvane doDAvate sevakanA kahevAthI te rAjA eka zukaranI pachavADe deDa ane zarasaMdhAna karyuM, - bANanI pachavADe rAjA paNa vegathI dhasI AvyuM. sajAe zukarane te je nahi paNa potAnA bANathI cAraNane vidhAyelA evA dhyAnamunine joyA dhyAnamAM ubhelA munine kaleza pamADavAthI rAjA pazcAttApa karato muninA caraNe namyo. "bhagavAna ! mAre aparAdha kSamA kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 422 pRthvIcaMdra ane guNasAgara ApanA jevA niraparAdhI munine nAhaka meM pIDita kya. ghorAtighora narakamAM paNa mane sthAna nahI male, e mahA; pApa mArAM dUra karo, huM tamArA zaraNe AvyuM chuM.' - rAjA muninA caraNamAM paDI khuba pazcAttApa karavA. lAge. munie pitAnuM dhyAna pUrNa karI rAjAne dhIraja ApatAM kahyuM. "rAjana ! bhaya rAkhIza nahi, aparAdhIjane upara paNa munio kepa karatA nathI te pachI tArA jevA. pazcAttApa parAyaNa upara te krodha zI rIte karI zake ? chatAM kaMIka hitepadeza sAMbhaLa! dUdhanuM pAna karanAra mAra lAkaDInA ghAne jete nathI tevI rIte pApAsakta mAnavI paNa narakanA bhayane manamAM lAvate nathI, ne durlabha manuSyapaNa vyartha dharmakarma vagara gumAve che. divase divase Ayu kSINa thatuM jAya che ne mRtyarUpI rAkSasa pakaDavAne ghasI rahyA che te jyAM sudhI e rAkSase pakaDe nathI teTalAmAM mRgAyArUpI pApane tyAga karI dharmane vize udyama kara. narakAdika ApavAnuM mULa kAraNa tema ja svarga ane muktinI lakSmIne dUra karanAra, du:khanI paraMparAne ApanArI e jIvahiMsAne he rAjana ! tuM tyAga kara, viSanuM pAna karI pitAnuM ja aniSTa karI rahyA che. je mahA pApa rUpI vyApAre karI pitAnA kuTuMbI janenuM poSaNa kare che, te A bhavamAM du:khI du:khI thavA chatAM tenuM ke rakSaNa karI zakatuM nathI. mATe he rAjana ! dharma mArgamAM prati vALo thA, ke je dharma zarIrane nAza thAya te paNa parabhavamAM AtmAne sukha ApanAro thAya che." muninA upadezathI pratibodha pAmelo rAjA vIrAMgada samyakatva muLa bAravratane yathAzakti grahaNa karI potAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 423 nagaramAM gayo. te divasathI prati divasa dharmanI AcaraNa karatA rAjA anukrame zuddha zrAvaka thaye e vasaMtapura nagaramAM jIvAjIvAdika tatvano jANakAra janapriya nAme zrAvaka raheto hato. kadAgraha sahita ane mArgAnusArI evA te zrAvaka prati divasa rAjA pAse AvI zAstranI vAta saMbhaLAvI rAjAne dharmamAM sthira karato hato rAjA paNa e zrAvakanuM bahumAna karato hato. e zrAvakanI sahAyathI sAmAyika, pauSadha, jInapUjAdika kArya niraMtara zuddhapaNe karato hato. kAraNake saMsAramAM sAdharmikSaNAnI sagAI te ja kharI sagAI che ke je sagAI bhavAMtaramAM paNa AtmAne sukha Ape che. te nagaramAM svajana parivArathI rahita, nidhana, mohana nAme kaI vipra raheto hato. te nAstika hovA chatAM AjIvikA khAtara jaina dharmane pALo, lokene jaina dharmane upadeza karato ne potAnuM gujarAna calAvato hate. eNe jIna priya sAthe kapaTa maitrI karI. ekadA enI sAthe te rAjAnI pAse Avya, rAjanI AgavI jainadharmAnI prazaMsAnA puSpane verata rAjAnA vizvAsanuM pAtra thayo. rAjAe tene pitAnA mukhya jInamaMdiramAM pUjArI tarIke rAkhe ke jethI nagaranA mahAjanene paNa te mAnane yogya thaye saMsAra5ra vairAgyavAna rAjAe dIkSA grahaNa karavAne nizcaya karI mohanane kahyuM. "he bhaguNavAna evA keIka dharmAcAryane teDI lAva ke jemanI pAse huM paralokamAM hitakArI evA vratane grahaNa kare, temanI sevA karI saMsAra samudra tarI jAu. 2 rAjAnI vAta aMgIkAra karI mehana cAlyo gayo. paNa te manamAM vicAra karavA lAgyA. "A rAjA je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 424 pRthvIcaMdra ane guNasAgara dIkSA leze te mArI AjIvikA tuTI jaze no rAjA kiNa jANe pachI zuM karaze." ema vicArate keTalAka divasa pachI rAjAnI pAse AvIne kahevA lAgyA. "deva! meM nagaramAM temaja bIje sthaLe gurUnI bahu zodha karI paNa evA guNavAna ane jJAnI gurU meM joyA nahI. keI parigrahadhArI to kaI zithilAcArI to kaI kSAyanA bharelA. kai mAyA 5Ta vRttithI bAhya ADaMbara vALA joyA paNa jemanA caraNa rUpI yAnapAtra vaDe saMsAra samudra tarI zakAya evA ke meM joyA nahI. mATe hAlamAM to Apa puNyavAna evA gRhavAsamAM rahe, jyAM dAna, zIla, tapa ane bhAvathI dharma sAdhI zakAya chehuM paNa dIkSAnI bhAvanA vALa chuM paNa tevA gurUnA abhAve du:khe dukhe saMsAra nibhAvI rahyA chuM" mohananA zabdo sAMbhaLI rAjA vicAra karavA lAge ahA ! A pApI vratanI utthApanA kare che. yatidharma to muktinI lakSmI prApta karavAno zIdhra upAya che mATe jIna priyane pUchavA de." ema vicArI mohananI pAse jInapriyane bolAvI mehananI vAta ane pitAno abhiprAya kahI saMbhaLAvyo, jInapriya mohanane uddezI bolyA tu mohana che te tAruM nAma satya che, ke A rAjAne paNa tuM muMjhavI nAkhe che. paNa sAMbhaLa-sAhasika purUSone capaLa citta paNa zuM karI zake tema che? durjaya evA IkiyenA vikAre paNa tene kAMI karI zakatA nathI. pramAdane tyAga karI sAvadhAna paNe teo vrata pALe che. svAdhyAya, dhyAna, tapamAM udyamavALA munienuM citta kadApi calAyamAna thatuM nathI. aDhAra hajAra zIlAMga rathanA bhArane vahana karanArA muni e rathane kayAre paNa ardha mArga choDatA nathI. karmanA doSa thakI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 425 keIne ratha alita thaI jAya tethI zuM anya janoe pravRtti na karavI? kaika pramAdInuM vahANa samudramAM bhAgI gayuM jethI zuM bIjAe dhana kamAvA samudranI musApharI na karavI? javaranA rogavALo keIka ghI khAvAthI marI gaye jethI bIjA roga rahita janoe paNa ghI na khAvuM zuM? te kahyuM ke saMsAra thakI tAranAra evA keI gurU Aje dekhAtA nathI te tArUM pragaTa binavapaNuM ane gupta mithyAtva jaNAya che sarvasaMga rahita, paMca mahAvrata pALanAra, paMca samiti ane traNa guptithI bhatA, jJAna, dhyAna ane tapamAM lIna gurUo Aje paNa jovAya che chatAM tArA jevAne evA guNavAna munio dekhAtA nathI. kAraNake aMdha mANasa najara samakSa rahelA ghaTAdika padArtho paNa joI zakta nathI. are mUrkha! nigraMtha, snAtaka, pulAka, bakuza ane kuzIla e pAMca prakAranA sAdhue tIrthamAM hoya che te paNa zuM tuM jANato nathI ? nigraMtha snAtaka ane pulAka e traNa hAla vyucheda che paraMtu bakuza ane kuzala jyAM sudhI tIrtha che tyAM sudhI kAyama raheze e bhUlIza nahI. mATe he mohana! jo anaMta bhavabhramaNane Dara hoya to A pApanuM tuM prAyazcitta karanArA AtmAne nirmaLa kara." jInapriyane mehanane e pramANe upadeza chatAM mohane pitAnuM pApa lAgyuM nahi. jethI rAjAe mohanane rajA ApI potAnI pAsethI dUra karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- pRthvIcaMdra ane guNasAgara guNadhara ane sumitra - mohanane dUra karyA pachI janapriya rAjAne kahevA lAge. deva ! Apane dhanya che ke Apa nigraMtha thavAne IrachA cho, sukhamAM AvA mane uttama ne ja thAya. che te gurUne jega pAmI ApanA manoratha saphaLa thAya. huM paNa Apane sahAyakArI thaIza. ApanA puNya pratApe Apane nagaranA udyAnamAM gaI kAle zrI jayakAMta munIzvara padhAryA che temanI pAse jaIne ApaNe ApaNuM hita sAdhIye. jInapriyanI vANI sAMbhaLI prasanna thayele rAjA ughAnamAM AvI munine namyuM ne temanI dharma dezanA sAMbhaLI. he bhavyo ! A du:khamaya saMsAranA du:khanI zuM vAta, karIye ? purUSane janmatAM prathama to garbhAvAsamAM du:kha sahana karavAM paDe che. jamyA pachI bAlakSaNAnAM du:kha kayAM ochAM che? melInapaNuM gaMdApaNuM, viSTAthI lepAvuM temaja malIna zarIravALA strInA stanamAMthI stanapAna karavuM e badhuM jJAnInI najare khuba vairAgyanuM kAraNa che. tArUNyamAM roga zeka, saMtApa dhana kamAvAnuM ane virahajanya duHkha vagere aneka duHkho rahelAM che. ane vRddhAvasthA te narI du:khathI bharelI che, te he manuSyo! manuSya bhavamAM paNa svalpa jeTaluMya sukha nathI to pachI naraka ane tiryaMca bhavanI ApadAenuM zuM varNana karIye? manuSya bhavamAM paNa raMka, garIba ane nirdhanane dravya kamAvAnI ciMtA, dhanikane dhananA rakSaNanI ciMtA, vAMDhA narane strInI abhilASA, tyAre paraNelAne putranI ciMtA, putra ke putrI thAya te pachI ene lagatI ciMtAne kAMI pAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 427 Ave che? eka ciMtA dUra thaI ke bIjI ciMtA enuM sthAna lai le che mATe e badhI ciMtAne tyAga karI muktine mAge javAno prayatna kara, gurUnI vANI sAMbhaLI mukta thavAnI abhilASA vALA rAjAe nagaramAM AvI vIrasena kumArane rAjyapade sthApana karI jInapriya temaja maMtrI, sAmaMta ane zreSTinI sAthe gurU pAse dIkSA grahaNa karI, chaThTha, aThThama AditapasyA karata ne agIyAra aMgane zAtA rAjA vIrAMgada munidharmane sArI rIte pAlavA lAgyo, sAdhudharmanI dazavigha samAcArInuM ArAdhana karatA ne munigaNanI vaiyAvacca karatAM khuba puNya upArjana karyuM, prANAte anazanapUrvaka kALa karI mahAzuka deva ke Idrapadane pAme. jInapriya zrAvaka paNa e Idane maharSika evo sAmAnika deva thaye. banne mahAzukadevapaNAnAM divya sukhe bhegavavA lAgyA, pele dhiga jAti mohana tyArathI sAdhu hI thaI sAdhu enAM chidra jevA lAgyo. abhiniveza mithyAtvavALo te pauSadha, pratikamaNanA bahAne upAzrayamAM jaI sAdhuenAM jhINAmAM jhINAM chidrane moTuM svarUpa ApI lokanI AgaLa sAdhuonI niMdA karatA paNa temanA guNane grahaNa karato nahi, are juo to kharA A sAdhu to mukha ADe muhapatti rAkhyA vagara bela bola kare che. A sAdhu bahAra jAya che tyAre hAthamAM dAMDe ja rAkhatA nathI. amuka sAdhu to divase paNa nikA karatA ALasu banI gayuM che. ne pelA sAdhu te vikathA karavAmAMthI navarA ja paDatA nathI. parvatIthie paNa upavAsa na kare e zuM sAdhudharma che? : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pRthvIcaMdra ane guNasAgara amuka sAdhu te| sUtra paNa barAbara vAMcatA nathI. keTalAka svAdhyAya vagara pAtAnA pramAdamAMja kAla vyatIta kare che. jha e rIte anagAra munionA pratidivasa avavAda khelatAM mugdha zrAvakonAM mana teNe sAdhu dharmathI bhaSTa karI dvIdhAM. e mAhana-sAdhu niMdaka pratidivasa sAdhu dharmanI hIlanA karIne samaya ni^mana karatAM teNe mahA pApakarmI upAna karyuM, e pApanA jore tene A bhavamAM mukhapAkanA rAga thayA. e rAgamAMja mRtyu pAmIne vidhyAcaLanI taLe TImAM hAthI thayA. bhillAe hAthIne pakaDI nagarImAM veccA tene vaNIkAe kharIda karyAM. vaNIkamahAjane rAjAne arpaNa karyAM. A AravIra hAthI yuddhamAM upayAgI thaze ema jANI rAjAe ene vRddhi pamADayA. bhavAMtaranA svabhAvathI hAthInA bhavamAM paNa te yationA dveSI thayA. eka divase manamAM svAdhyAya karatA sAdhuonA zabda sAMbhaLI krodhathI dhamadhamatA hAthI AlAna stabha tADI sAdhuAne haNavAne DhADayeA paNa mArgamAM eka khAimAM paDayA. jethI ene dehu bhAgI gayA. enA kuMbhasthaLamAMthI metI kADhavA mATe rAjapurUSAe enu mastaka phADI nAkhyuM A dhyAne tyAMthI maraNa pAmI ratnaprabhA nAme pahelI naranA atithi thayA. tyAM khuba pApanAM phaLa bhAgavI cena pakSI thayA e bhavamAM khuba pApa karma karI vAlukAprabhA nAme trIjI naraka pRthvImAM gayA. tyAMthI nikaLIne siMha thayA. e bhavamAM khuba jIvahiMsA karI pakaprabhA naraka pRthvImAM gayA tyAMthI nikaLI dhanapura nagaramAM kAmalI vaNIkanA ghera putra paNe utpanna thayA tenu' nAma sumitra, te samaye jInapriya sAtamA devalAkathI AyukSaye te ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 429 nagaranA vinayaMdhara zreNInI guNavatI strIne putra thayo tenuM nAma guNadhara. guNadhara paNa anukrame manahara evA yauvana vayamAM Avyo, pUrvabhavanA abhyAsathI guNadharane sumitra sAthe maitrI thaI paNa sumitra guNadhara sAthe kapaTI neha dhAraNa karavA lAgyo. jo ke garIba sumitra ane tavaMgara guNadhara vacce sneha asAmAnya hatuM chatAM guNadhara sumitrane mAnanI najarathI joto hato. anyadA mAtApitAnA mRtyu pachI daridrI sumitra have taddana kaMgALa banI gayela hato ke mAM paNa te kaMgAlapaNAthI hAMsIpAtra thaze lokamAM hAMsIpAtra thayelA sumitre dhana kamAvA mATe paradeza javAne vicAra karyo. te mATe sumitre guNadharasAthe paradeza saMbaMdhI vAtacita karavA mAMDI. sumitranI vAta sAMbhaLI enI upara dayA ciMtavata guNadhara potAnI sahAyathI sumitra dhana pedA kare tethI pite paNa enI sAthe paradeza javAne taiyAra thayosArA muhUrta guNadhara karIyANAnAM gADAM bharI sumitranI sAthe dezAvara nikaLe anukrame kaika aTavAmAM AvI sAthe utAre karyo. vananI zebhAne jotA guNadhara ane sumitra pharatA pharatA eka moTA pIpaLAnA vRkSa nIce AvyA, tyAM nirAte besI banne jaNA vAto karavA lAgyA. vananI zItala pavananI laharIothI guNadhara tyAM jarIka ADe paDakhe thaya ne nidrita thaI gaye. guNadharane nidrAmAM pANI sumitre pitAnuM kauTilya pragaTa karyuM, tyAMthI ekadama nAThe ne sArthamAM AvI "nAso! nAsa! guNadharane bhille laI gayA ne bIjAo ahI luMTavA Ave che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 430 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sumitranI vANI sAMbhaLI badhA nAsabhAgamAM paDyA. sumitra paNa e sArthane saMkelI laIne jhaTapaTa tyAMthI nAzI gaye, pachI te e karIyANAnA zakaTa-gADAno mAleka banI sumitra rAjI thayo. bIjo divasa thayo te divasanA madhyAhna samaye sumitranA pApathI prerAyela dAvAnaLa pragaTa thayA. dAvAnaLathI bhaya pAmele sArtha bUmo pADato nAcavA lAgyA, mAla bharelAM gADAM dAvAnaLathI dagdha thaI gayAM ne cAkare paNa nAzI gayA. sumitra nazIbane hAtha detA nAThe te eka guphAmAM pesI gaye tyAM tene bhilee pakaDyo traNa divasa rAkhIne ene choDI mukaye mahAkaSTathI te pitAne ghera gaye. sAyaMkALe mRgayA ramavA nikaLelo zekharanAme palIpati tyAM AvI caDyo. guNadharane potAnA mANaso dvArA jAgRta karI tenI hakIkta jANuM potAnA sthAnake tela lAvI khAna, pAnathI tenI AgatA svAgatA karI, - pitAnA mANase mokalI zekhara paddhIpatie guNadharanA sAthenI temaja tenA mitra sumitranI tapAsa karAvI paNa tene patto lAgyo nahI. bIje divase pallI patie guNadharane siddha rasanuM tuMbaDuM ApIne ravAne karyo, pitAnA be mANaso guNadharanI sAthe tene yogya sthAnake pahecADavAne mokalyA. guNadhara paddhIpatino AbhAra mAnato tenA sneha ane saujanyanAM vakhANa karatAM anukrame vIrapura nagaramAM AvyuM tyAM jINuM vaNakane ghera sukhapUrvaka rahevA lAgyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 431 kezavanI kathA bhuMDe havAle bhIkha mAgI peTa bharatA sumitra rakhaDatA rakhaDatA eka divase vIrapura nagaramAM AvyA tyAM guNadharanA tene bheTA thatAM tene ALakhI gayA. pachI tA kaDha nATakane bhajavatA guNadharanA cheDA pakaDI sumitra rUdana karatA ApyA. huM mitra! sAnA kAlAhaLa sAMbhaLI tane jagADayA vagara huM sAmAM AvyA tA ApaNA mAlane cAratA bhillu lAkone joi ApaNA subhaTA sAthe huM temanI joDe yuddha karavA lAgyA paNa mane teoe pakaDayA. ApaNA mAla badhA cArIne teo jatA rahyA, tyAM peAtAnI pallImAM tenI upara bIjA bhinna leAkeA caDhI AvyA. temanI sAthe teo laDathA e samayanA lAbha laI huM mAre jIva acAvI suDIe vALI bhAgyA. vanevana tamane zAdhatA anukrame ahIM AvyA tA tamane joi huM khuzI thayA, huM adhu! peAtAne ghera mukhe rahetA tamane meM nAhaka kaleza pamADaco," sumitranAM vacana sAMbhaLI tene oLakhI guNadhara peAtAne makAne teDI lAvyA, khAna, pAnathI tene saaASa pamADI pAtAnI vAta paNa tene kahI saMbhaLAvI, pelI siddha rasanI vAta paNa saraLa svabhAvavALA guNadhare kahI dIdhI. sumitranI preraNAthI e rasatu bI vaNIkane tyAM thApaNa sukI banne mitra saketa karI khuba dhana kamAvA paradeza cAlyA. teo tAmraliptI nagarIe AvyA, tyAM samudra kinAre kaTAdvIpathI vahANA AvelAM hatAM, A anne mitrA te jovAne kautukathI tyAM AvyA. guNadharane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 pRthvIcaMdra ane guNasAgara uttama nara jANuM vahANanA mAlIke badho mAla batAvI tenI sAthe sodo karyo. paNa pitAno mAla thaDAka samaya sudhI tyAM vahANamAM rahevA devA vahANanA mAleka sAthe zarata karI, guNadhara nagaramAM javAnI taiyArI karavA lAgyo. nagaramAM khabara paDatAM vyApArIo samudra kinAre AvI pahoMcyA ne mAladhaNInI tapAsa karavA lAgyA tyAre vahANanA mAlIke guNadhara tarapha aMgulI nirdeza karI kahyuM. "mAladhaNI to A guNavAna-bhAgyavAna che. . vyApArI guNadhara sAthe sodo karI mAla potapitAne ghera laI gayA, temane nANAM paNa gaNuM dIdhAM. guNadhare e nANuM vahANanA mAlekane ApI dIdhAM. e jaya vikrayAmAM guNadharane keTI dinArane lAbha thaze. samudra mArI upara prasanna thaye Aje ema belatA guNadhare e keTI dinAra sumitrane ApI dIdhA, topaNa lobhI sumitranI icchA tRpta thaI nahi, ne teNe cInadvIpa javAne vicAra karyo. guNadhara paNa tenI sAthe karIyANAnAM vahANa bharI cInadvIpa cAle. guNadhara tyAM paNa puSkaLa lAbha prApta karI sumitranI sAthe pAcho pharyo. mArgamAM duSTa sumitre rAtrIne samaye guNagharane samudramAM nAkhI devAno vicAra karyo. madhyarAtrIne samaye gupacupa sumitra guNadhara pAse javA AvyA paNa aMdhArI rAtrIe diga bhramathI pote ja samudramAM paDI gaye. * prAta:kALe sumitrane na jovAthI guNadhara vilApa karavA lAgyA. paNa sevakee tene samajAvI zAMta karyo. anukrame te tAmralimI nagarIe AvyuM. thoDA divasa tyAM mukAma karI sumitranI zeAdha karAvI paNa kyAMya patto lAgyo nahi pitAnAM karIyANAM vecI sArthanI sAthe guNadhara vIrapura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 433 AvyuM. tyAM jANe zeThane khuba dhana ApI rAja karyo, tyAMthI potAnuM siddharasanuM tuMbaDuM laI dhanapura nagaramAM AvyuM. mAtapitAnA caraNamAM namI svajana ane jJAtijanane mAnavA cogya thayo rAjAe paNa teno satkAra karyo sumitrane yAda karatA guNadhara kAlAMtare paNa sumitrane bhUlI zako nahi udyAnamAM rahelA jJAnI gurU sudharma munine eka divase guNadhara vAMdavA gaye te samaye gurUe jJAnathI ene vRttAMta jANI kahyuM, "he saumya! mehathI mUDha thayelAnI mAphaka mitrane mATe tuM zAka zuM karavA kare che? mitra ane zatranuM svarUpa tuM jANatA nathI." ema kahI jinapriya ane mohanane saMpUrNa bhava tene kahI saMbhaLAvyA. te pachI guNadhara ane sumitra sudhInI sarva karmakathA kahI dIdhI. pUrvabhavanA abhyAsathI A bhavamAM paNa tArI sAthe te kapaTa maitrIthI rahetuM hatuM, tane jaMgalamAM sute mukI nAzI gaye ne tArA sArthane mAlIka thaI beTho temaja samudramAM tane nAkhI devA taiyAra thayela te pote ja samudramAM paDI gaye ' nAme sumitra chatAM kumitra e pApa buddhivALe te tane vAraMvAra kaSTamAM nAkhavAnA prayatna karato hato chatAM dharmanA prabhAvathI tAruM ahita te karI zakato nahi. je dharmanA prabhAvathI aneka Aphata tarI pAra thayo che te dharmamitrane ja tuM sAco mitra jANa, enI sAthe mitrAI karI tuM bhavasAgara tarI jA je mUDha jIva gurU upara dveSa kare che te ja rIbAI rIbAI akALamaraNe marI du:khI du:khI thai saMsAramAM raDavaDe che. pitAnI AjIvikAnA bhayathI mohane sAdhuonI nidA karI aneka pApayukta mahAgADha mithyAtva bAMdhyuM, 28 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jethI A bhavAraNyamAM te ghaNe kALa bhamaze, du:kha dAridraya daurbhAgya, rega, zAka ane saMtApathI parAbhava pAmI aneka du:kha bhogavaze, janma, jarA ane maraNanA aneka kalezane sahana karaze, paNa tuM to cAritra aMgIkAra karI che bhAgyavAna ! bhavasAgara tarI jA, sudharma gurUnI vANI sAMbhaLI guNadhara saMsArathI bhaya pAmate bolyo "he bhagavana! samudramAM paDela sumitra hAla kayAM che te kahe. >> "samudranA jalamAM taraphaDatAM tene moTA jalacara voe phADI khAdhe, tyAMthI mRtyu pAmI sAketapura nagaranA daridra brAhmaNanI durganA nAme cIthI putrapaNe utpanna thayo. eka varSa pachI mahAdukhe e brAhmaNue putrane janma A pUrvanA pApakarmathI janma thatAM te aMdha thaye, tenA mAtA pitAe kezava nAma rAkhyuM. zvAsa, kAsa kaMDa cakSa Adi aneka rogathI yukata kezava mAtA pitAne paNa udvega karanAre thaye chatAM te vRddhi pAme che." sumitranI bhava paraMparAthI udvega pAmelA guNadhare mAtApitAnI rajA laI dIkSA grahaNa karI. samagra zAstranA adhiSThAtA thaIne te anukrame sUri padanA dhAraka thayA, evA te guNadhara munI rUDI rIte cAritrane pAlatA pRthvI upara vihAra karavA lAgyA, te ja huM vihAra karatA karatA hAla tamane pratibodhavAne ahIMyAM Avelo chuM. vIrAMga rAjA cAritrane prabhAve sAtamA svarge gayelA tyAMthI AvI A sAketapura nagaramAM tame purUSottama rAjA thayA che te he rAjana! tamAre paNa have ArAdhana karavuM te ja yogya che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ekvaza bhavane nehasaMbaMdha 435 kanakadhvaja rAjAnI dIkSA. guNadhara munIe kezavanI karmakathA kahI saMbhaLAvI, jethI purUSottama rAjAne jAtismaraNa jJAna thavAthI eNe pitAne pUrva bhava joye. gurUne kahevA pramANe pitAne bhava jANuM gurUne namI bole, "he bhagavana ! bhavAMtaranI jema A bhavamAM paNa amane bodha karavAne Apa padhAryA e amArAM ahobhAgya che. saMsArathI virakata thayela huM have ApanI pAse dIkSA grahaNa karIza rAja purohita kapiMjala paNa jAti smaraNathI pitAne bhava jANI gurUne namI bole "bhagavana! paNa dunItinuM phala joyuM che. to saMsArathI bhaya pAmelA mane dIkSA ApI mAro uddhAra kare." kapiMjalanI vANi sAMbhaLI rAjAe gurUne pUchayuM, "bhagavana! kapiMjale dunayanuM phala zI rIte bhegavyuM te kahe. >> "rAjana ! kapiMjalane pUrvabhava sAMbhaLa. vasaMtapura nagaramAM tuM jyAre rAjA hatA tyAre zivadeva nAme A zrAvaka hato, te aNuvratane dhAraNa karanAre ne sAmAyika pauSadhamAM prItivALo, brahmacArI hate sAdhuonI vaiyAvacca karanAra hovA chatAM mehane enI mati pheravI nAMkhI jethI samakitane vamI te paNa sAdhuonI niMdA karavA lAge, gurUne vaMdana karavAnuM temaja temane AhArapANI . ApavAnuM choDI dIdhuM. vaiyAvacca karavA athavA darzana karavA paNa te gurU pAse jato nahi, balake mehananI jema sAdhuonI niMdA karatA ne temanI AjJAnI virAdhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 pRthvIcaMdra ane guNusAgara karatA mithyAtvI evA te pAtAne zuddha zrAvaka mAnatA anukrame kALakArI dilmirSika thayA. DhaurbhAgya nAma karmonA udbhayathI tyAM paNa samRddha devatAAe ene pati bahAra karyAM. tethI teNe smazAnAdikamAM rahIne pAtAnA kAla nimana karyAM. tyAMthI caDAlanA kuLamAM avataryAM. aneka pApaka karI tyAMthI dhUmaprabhAmAM nArakI thayA e nArakInI mahAvyathA anubhavI tAro. purAhita kapi jala thayA. bhavAMtaranA saMbaMdhathI Aje paNa kaSi jalane kezava sAthe prIti thai. e kezavanI saMgatathI phulane ucita kriyAnA paNa tyAga karI kapi'jala nAstika thayA chatAM paNa hajI rUjI pariNAmI hovAthI zivadevanA bhavamAM tIvra mithyAtva na AMdhavAthI atyAre ene jAtismaraNa jJAna thayuM" che. e jJAnathI pAtAnA pUrva bhava jANI te pratibeAdha pAmyA che. paNa kezava gurUdroha karavAthI tIvra abhinivezane dhAraNa karatA ghaNA kALa bhavAraNyamAM bharaze. jJAna, dhyAna, tapa ane upadhAnanI vidhithI zAsananI unnati karanArA zuddha sayama dhArI guNIjana evA sAdhuonI je alpa buddhivALA purUSA hIlanA kare che te AtmAne vAravAra narakAgAramAM pADe che, brahmacaryane dharanArA zuddha munivaronA avarNavAdane khele che te bhAMtaramAM kANA, adhA, maherA,DuMDA, muMgA, durbhAgI daridrI ane du:khI thayA chatAM saMsAramAM ghaNA kAla bhame che. jItegharanA dharmane pAmIne paNa te bhavA vamAM DubI jAya che. ' mATe vivekI janAe tA:sAdhu-munirAjanI avazya ArAdhanA karavI. kAraNa ke A duSama kAlamAM taravAne mATe gurU e ekaja sAdhana vidyamAna che. bhagavAnanI vANIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 437 jaNAvanArA paNa e jJAnI gurUo pote ja che. temanI virAdhanA leza paNa na thaI zake" guNadhara munie e pramANe kahI potAnI dezanA samApta karI. te pachI purUSottama rAjAe potAnA putra purUSacaMdra kamArane rAjyapade sthApana karI kapiMjala vagerenI sAthe mahAmahotsavapUrvaka dIkSA grahaNa karI, digayAtrA karavA nikaLelA kanakadhvaja narapati pitAnA baMdhu jayasuMdara vagere parivAra sAthe guNadhara sUrIzvaranI dezanA sAMbhaLI vairAgya pAmyA ne jayasuMdarane rAjyapade sthApana karI dIkSA levAne temane manoratha thayo. jethI temaNe gurUne vinaMti karI. "bhagavAna ! huM paNa mArA ladhu bAMdhava jayasuMdarane rAjya ApI ApanI pAse dIkSA grahaNa karIza." - bALake racelA dhulIgrahane DIvAra ramIne pachI te tene tyAga karI de che tema tamArA jevA uttama narane mukitanI varamALa mATe prayatna karavA yogya che. mATe tamAre have kSaNabhara paNa patibaMdha na kare. gurUnuM vacana sAMbhaLI rAjAe potAnA ladhu bAMdhava jayasuMdarane rAjya grahaNa karavA kahyuM "he vatsa! tuM rAjya grahaNa kara, jethI hu saMyamane AdaruM. rAjAnI vANI sAMbhaLI gadagadita svare jayasuMdara belyo "he narezvara! potAnA priya janane kedakhAnAmAM jhIkI palAyana karI javuM e uttama naranI rIti na kahevAya. gurUnI vANIthI vairAgyavaMta huM paNa ApanI sAthe dIkSA grahaNa karIza." jayasuMdarane dIkSAne nizcaya jANI kanakavaja rAjAe potAnI chAvaNImAM sAmaMta, maMtrI, senApati Adi sarvanI samakSa kumAra kanakaketune rAjyAbhiSeka karI dIdho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcadra ane guNasAgara maMtrI, sAmaMta, senApati, maphlezAdi sAthe kanadhvaja rAjA ane jayasuMdara yuvarAje guNadhara gurUnI pAse mahAsavapUrNAMka dIkSA grahaNa karI. naveArAjA kanakaketu paNa pUjya evA peAtAnA vaDIleAne vAMdI zAkagrasta thayA chatAM peAtAnA parivAra sAthe peAtAne nagare gayA. kanakadhvaja ane jayasudara nirmALa cAritrane pALatA, samiti ane gusine dhAraNa karatA rUDI rIte jJAna ane cAritranI ArAdhanA pharavA lAgyA. 438 dIrghakAlapata cAritrane pALI prANAMte aNurANapUrNAMka samAdhimaraNavaDe vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM banne bAMdhavA atrIza sAgaropamanA AyuvALA uttama deva thayA. eka hAthanA zarIravALA te utpAda zayyAmAM sutAM sutAM peAtAne sa samaya sukhamAM ni mana kare che. te caDavAnA meAtInA jhumakhAmAM cattA nATAragane jotA jatA kAlane paNa jANatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 439 - - pariccheda 10 me kusumAyudha ane kusumaketu aMgAdhipati zrI jayarAjA jIyAt saMkhezvaraH pArzva-nAtho vizvopakArakaH / bhRta-bhAvI-bhavadbhAva-vibhAsanakabhAsvaraH // 9 // bhAvArtha-badhA jagata upara upakAra karanArA, temaja bhUta, bhAvI ane vartamAna kALanA bhAvane jaNAvavAmAM advitIya sUrya samAna zrIsaMkhezvara pArzvanAtha jagatamAM jayavaMtA va, jaya pAmo. A bharatArdhamAM aMgadezanI rAjyadhAnI caMpAnagarI svargapurI samAna ramaNIya ane manahara hatI, nagarInA rAjA zrIjaye zatruonA samuhane jItI pitAnuM zrI jaya nAma sArthaka karyuM hatuM. enA aMta:puranI aneka rANIemAM priyamatInAme paTTarANI hatI. aMgadezanI lakSmI ramA ane rAmAne prApta karI narapati zrI jaya sarva rIte sukhI hate. | kanakadhavaja rAjAne jIva vijaya vimAnamAMthI potAnuM Ayu pUrNa karI priyamatInA udaramAM unna thaye te samaye paTTarANIe mane hara svama jeyuM. jANe ke "siMhAsana para beThelI paTTadevInA mastaka upara rAjAe potAne muguTa ArepaNa karyo svAvasthAmAMthI jAgRta thayelI rANIe rAjA AgaLa prAta:kALe svapta nivedana karyuM, te sAMbhaLI rAjAe kahyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tamAre maneAhara ane rAjyabhAra upADavAne sama putra thaze." rAjAnA zabda sAMbhaLI prasanna thayelI rANI garbhanuM sArI rIte pASaNa karavA lAgI, paTTadevIne je je dAuda thayA te rAjAe pUrNa karyAM. anyadA grISma RtunA kalezakArI divase AvI paheoMcyA. e grISma rUtunA eka divase AtmAne zAMti ApavA rAjA paTTarANI sAthe sa rUtu phaladAcI udyAnamAM gayA. kapUra agarU, kasturI mizrita zItala vAvanAjaLamAM krIDA karI drAkSanA mAMDavAmAM parizrama utAratA beThA. te pachI hAthamAM vINAne vagADatA kinnarAnA manane mAha pamADe tevAM eka pachI eka maneAhara gIta zarU karyAM, paTTaDhavInA AnaMdane mATe rAjA zuM zuM karatA nahi ? svarUpavAna, guNavAna ane zuravIra rAjA zrIjayanA guNAthI prasanna thayelI vanadevI enI sAthe ramavA manA hara ramaNInuM svarUpa karI rAjA AgaLa pragaTa thai. hAva, bhAva ane cArU vacanavarDa rAjAnI prArthanA karI. parastrInA niyamavALA rAjAe enA tiraskAra karI enI ni sanA karI. rAjAne samajAvatAM te zrI kheAlI. huM svAmina ! huM parastrI nahi paNa tamArA guNeAthI anurakta thayelI vanadevI chuM, tA mArI upara prasanna thaI ane aMgIkAra karo. paTTarANI priyamatIne samajAvI me' nagaramAM mAkalI dIdhI che. rAjana ! kevI rUpALI ekAMta zAMti che ?" re duSTa ! nije ! pApini ! tuM murajAtine paNa lajjavanArI che. dhik che tArI jAtane ! dUra thAya che ke nahi mArI najara AgaLathI ? rAjAnA rASa jANI devI atyAre tA adRzya thaI gaI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha - kapAyamAna thayelI devI baLavAna ane puNyavAna rAjAnuM bIju te zuM apriya karI zake? paNa vanadevIe madhyarAtrIne samaye paTTadevInuM nidrAvasthAmAM haraNa karI tene ghara araNyamAM choDI dIdhI. prAta:kALe rAjA nagaramAM Avyo. rAjamahelamAM praveza karI rAjA paTTadevInA vAsabhuvanamAM Avyo te pahadevI - hAva bhAva karatI rAjAnI pAse AvI kAma vikAramaya ceSTA karavA lAgI. enI A ceSTA joI rAjA tAjuba thaI gaye, "A padavI na haya, nakkI pelI vyarInI A mAyA che hajI paNa te mAre pIcho choDatI nathI." - krodhAyamAna rAjAe muSTine prahAra karI tenA keza kheMcIne vAsabhuvanamAMthI bahAra kheMcI kADhI, kALathI * bhraSTa thayelI mRgalInI mAphaka devI-padavI thayelI teNI adazya thaI gaI rAjAe padavInI zodhAzodha karI paNa kayAMya patto lAge nahI, jaMgalamAM, vanamAM, upavanamAM ghoDezvAre tIranI mAphaka vachuTayA. cArekera zodhakhoLa thaI paNa kyAMya padavIne patto lAge nahi, nirAza thayelo rAjA devInuM e kRtya jANI dhIraja dhAraNa karI rahyo. saMsAranuM svarUpa ciMtavate rAjA sAvadhAnapaNe brahmacaryane pALate manamAM vicAra karavA lAgyo "are, putra sahita kuzaLakSetre huM devIne jaiza ke turataja huM te pachI A asAra saMsArano tyAga karI saMyama AdarIza e duSTA vanadevIe haraNa karI mArI priyAne eNe game tyAM mukI hoya tyAM e dharma prasAce garbhasahita kuzala rahe" zokathI AkuLa vyAkuLa rAjA bhojanane paNa tyAga karIne rAjakAryathI parADabhukha thaI gayo tyAre maMtrIoe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjAne khuba samajAvyuM. maMtrIoe nimitta jANanArane rAjA samakSa hAjara karI paTTadevIne vRttAMta pUchayo. prazna lagna ane nimitta joI nimittA paNa bolyo, "deva! ApanAM padevI putra sahita Apane kAlAMtare melaze, mATe Apa ciMtA karaze nahi." nimittakanA vacanathI zAMta thayelo rAjA bhejana karI dehane TakAvate samaya nirgamana karavA lAgyo, kusumAyudha bhayaMkara aTavImAM sAvadha thayelI paTTadevI priyamatIe zuM joyu? cArekera ghora jaMgala joI enA haiyAmAM dhrAsko paDe. "are! A zuM ! A te iMdrajALa che ke bhramaNA! mAruM vAsabhuvana kyAM ne A ghora jaMgala kayAM ! rANI vilApa karavA lAgI. "are! zu vinA aparAdhe rAjAe mAre tyAga karyo! A ghora jaMgalamAM mAruM zuM thaze! nakkI parabhavanAM mArAM pApa udaya AvyAM, ke A dArUNa du:kha mane prApta thayuM." paTTadevI vilApa karatI ne zvAyadAdithI bhaya pAmelI manamAM "namo arihaMtANuMne jApa japatI mahAkaSTa ubhI thaI cAre tarapha araNyanI bhayaMkaratA jotI "have kyAM jAu ! vicAra karatI padavI dakSiNa dizAmAM cAlI, siMha, vyA ane ziyALavAnA zabdathI bhayabhIta thayelI rANInA caraNa unmArga gamana karavAthI kAMTA kAMkarA vagerethI vadhAvA lAgyA. kaSTanA AdezathI mUchita thaI jatI paTTadevI vananA zItala vAyuthI sAvadha thaI, vaLI duHkhedu:khe mArga kApatI AgaLa cAlI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 443 bhUkha ane tRSAnI vedanAthI e kArame divasa pasAra tha, e padavInA kaSTathI duHkhita surya paNa asta thavAnI . taiyArI karatA hatA te samaye teNune bhAgyayoge keIka tApasIne bheTe thaye, bhayaMkara araNyamAM manahara aMgavALI strIne joI tApasI teNIne AzvAsana ApI potAnA AzramamAM laI gaI. AzramanI vRddha gurUNIe rANIne AzvAsana ApI enA du:khanuM kAraNa pUchyuM, paTTarANIe potAnI sarva kathA kahI saMbhaLAvI. vRddha tApasIe AzvAsana ApelI paTTadevI bhagavAnanuM smaraNa karatI tyAM AzramamAM potAne samaya vyatita karavA lAgI. e vRddha tApasIe AzramanA kuLagurUne vAta karI priyamatIne pitAnA vatana mokalavAnI vyavasthA karavA jaNAvyuM. kulapatie keTalAka vRddha tApanI sAthe eka divase priyamatIne ravAne karI. garbhane bhArathI dhIre dhIre cAlatI priyamatI zrI pura nagaramAM AvI, nagaranA udyAnamAM ArAma levA te sahakAranA vRkSa nIce beThI. samIpe rahelA janamaMdiramAM pUjA stavanA jANI rANI na bhuvanamAM, AvI chanezvarane namI. bhagavAnanI stavanA karavA lAgI te samaye jInasuMdarI nAme zrAvikA A videzI . sAghamikAne jANa jInaprAsAdathI bahAra nikaLyA pachI pUchayuM, "he bahena ! tame keNa cho? kayAMthI Ave che? - priyamatI ene joi rUdana karavA lAgI "bahena ! mArA dukhanI zI vAta kahuM? DusakAM bharatI gadagadita padadevI kai rUMdhAvAthI kAMI bolI zakI nahi, teNIne dhIraja ApatAM jInasuMdarI bolI. "he bhAgyavatI ! A saMsAranuM svarUpa ja evuM che jagatamAM niratara keNa sukhI che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R pRthvIcaMdra ane guNasAgara he sukSu! raDIza nahi, A du:kha pUrNa saMsAramAM Dagale ne pagale manuSyane du:kha ja prApta thAya che. mATe emAMthI chuTavA tu eka dhamanuM ja ArAdhana kara dharma karavAthI duHkhamAM paNa prANIne zAMti vaLe che-du:khane nAza thAya che. regIne auSadhanI mAphaka du:khIne dharma e parama auSadharUpa che. jInasuMdarI AzvAsana ApI rANIne potAne ghera teDI lAvI, tenA mAtApitAne A du:khI strIe badhI vAta kahI saMbhaLAvavAthI jInasuMdarInA mAtA pitAe teNIne potAnI putrInI mAphaka rAkhI anukrame zubha dine rANIne putrane prasava thA. e rAjaputrane nirakhI prasanna thayelA dhanaMjaya zreSThIe rAjAne prasanna karI kedIone choDAvyA temaja mo janmamahotsava karyo. putranuM nAma kusumAyudha rAkhyuM. bAlakusumAyudha e dhanaMjaya zreNInA ghera vRddhi pAmato anukrame be varSane thayo, te samaye e zrIpuranagarane vAsavadatta nAme sArthavAha caMpAnagarI tarapha javAne taiyAra thaye, e vAta jANIne dhanaMjaya zreSTIe sArthavAhane potAnI pAse bolAvI sarve hakIkata samajAvI, priyamatIne putra sahita vastrAbharaNathI satkAra karI vAhana tathA mANasane baMdobasta karI tenA sAthe caMpA tarapha ravAne karI. vAsavadatta sArthavAha zrIpurathI prayANa karate anukrame zivavardhanapura nagaramAM Avyo ane nagaranA udyAnamAM paDAva nAkhe, sArthavAhanI sAthe AvelI priyamatIe paNa tyAM ja Amra vRkSanI nIce mukAma karyo e samaye zivavardhananagara zrI suMdara rAjA gurU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 445 pAse dharma sAMbhaLI dIkSA levAne taiyArI karI rahyo hato. rAjAne laghu bAMdhava yuvarAja puradara paNa rAjyane nahi icchata vaDIlabaMdhu sAthe dIkSA levA taiyAra thaye hevAthI rAjya kene arpaNa karavuM te mATe badhA rAjapurUSo vicAramAM paDI gayA hatA rAjAe kaMIka nizcaya karI paMcadivya karyA, maMtrI Adi parivAra sahita rAjA paMcadivyanI pAchaLa cAle. e paMcadivya nagarImAM bhamIne udyAnamAM jyAM sArthavAhane paDAva hatA tyAM AvyAM, bALaka kusumAyudha jyAM ramata karI rahyo hato tyAM AvI sthira thaI gayAM, gajarAje kalazanuM jaLa e bALakumAra upara nAmI kumArane potAnI saMDha vaDe ucakI skaMdha upara mukI dIdho. pachIto rAjA ane yuvarAja enI mAtA sahita bAlakumArane mahotsava pUrvaka nagaramAM lAvyA rAjamaMdiramAM kumArane ucca pade sthApana karI e bane bAMdhavo priyamatIne kahevA lAgyA, "he mAtA ! tame A rAjyane grahaNa kare ke tamArI sahAyathI ame dIkSA grahaNa karIe.. e avasare sArthavAhe AvI rAjAne araja karI "he mahArAja ! aMgadezanA adhipati zrI jaya rAjAnA A padadevI, mAre caMpAmAM jaIne mahArAjane soMpavA evI mane bhalAmaNa che te Apa emane mukta kare che rAjan ! kaliMgAdhipatinI rAjakumArI priyapatIne paNa zuM Apa jANatA nathI? sArthavAhanI vANI sAMbhaLI ane rAjapura-bAMdhavo, priyamatInA caraNamAM paDI bolyA. tyAre tame te amArAM rAzI thAo. . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjAe sArthavAhane sarve hakIkata samajAvI zrI jayarAjAne jaNAvavAnuM kahIne mAna sanmAna sahita caMpAnagarI tarapha ravAne karyo. maMtrI, sAmaMta, senApati Adi rAjapurU ane prajA samakSa kusumAyudhane rAjyAbhiSeka karI ane bAMdhavoe dIkSA grahaNa karI. 3 zivavardhanapuramAM rAjA kusumAyudha pUrvabhavanA puNyodayathI maMtrI, sAmaMta ane senAdhipatinA pratApe akhaMDita zAsanavALe thayo ekadA bALarAjA kusumAyudha rAjasabhAmAM beThela hato, maMtrIe Adi rAjapurU rAjasabhAmAM beThA beThA buddhi pratApathI rAjyazAsana sthira karI rahyA hatA, te samaye avaMti dezanA rAjA rAjazekharane dUta rAjasabhAmAM hAjara thaI kusumAyudhane kahevA lAge. - "he rAjana! mArA svAmI avaMtIrAja rAjazekhara temaNe mane zrImukhe tamane kahAvyuM che ke hAthI, ghoDA rathAdika samRddhi ane samarpaNa karI tame mArI tarapha bhaktibhAva batAve, kAraNa ke mAre Azraya karavAthI anya ke rAjAo tamane herAna karaze nahi ne sukhethI tame rAjya karaze.' dUtanAM vacana sAMbhaLI mukhya mahAmaMtrI zAla bolyA "are vAcALa! tuM jema tema zuM bAkI rahyo che paNa bAla svabhAvI kusumAyudha sevA karavAnuM ja jANato nathI, * haya, gaja, rathAdika sAthe kIDA karavAnI IcchAvALe A rAjA tane gajAdika zI rIte mokalI zake ? chatAM tamAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 447 hayAdikanI jarUra hoya te tamAre dhanabhaMDAra mokale eTale kharIda karI mokalI." zAlamaMtrInI vANuM sAMbhaLI jANe A rAjya satva vagaranuM hoya tema sAmAnya manuSyanA jema kepane dhAraNa karI dUta bolyo, "AvA maMtrIothI ja kusumAyudha cirakAla paryata rAjya karaze zuM ? dIrghadazI maMtrIothI rAjA pitAnuM sAmrAjya calAve che, tamArA jevAthI nahi, he maMtrI! potAnAthI balavAnane kaMika upahAra ApI athavA te namaskAra karI prasanna karo, paNa abhimAnI vacane bolI kopAyamAna karavAthI zuM phAyado ? je praNAmathI vaza thAya tene kapAvavAmAM kharAbI ja thAya. kAraNake nakhadha kAryane parazuthI chedavAne AraMbha na kare. A rAjazekhara rAjA namaskAra karanArane kalpavRkSa samAna che. tyAre abhimAnIne to yama jevo bhayaMkara che mATe enI sevAne svIkAra karI tame vRddhi pAme. - "bahu doDha DAhyo che kaMI, naphaTAinI te kaMI hada che je ene svAmI te sevaka, jANe ke e rAjAnI maherabAnIthI ja kusumAyudha rAjya karate heya ne zuM paNa re mUDha! bALa evA A kusumAyudhane vaza karavA jatAM tArA svAmI kayAMya enuM rAjya nA gumAve, kAraNake bAlaka e paNa siMhano zizu kAMI DhAMnA TeLAthI parAbhava pAmatA nathI." zAla maMtrIe krodhathI dhuMvApuvA thai dUtane rAjasabhAmAMthI kADhI mukAvyo. apamAnanI AgathI jalatA dUte avaMtImAM AvI pitAnA svAmInI AgaLa sarva hakIkata vistArathI kahI saMbhaLAvI baLatAmAM ghI homyuM. rAjazekhara rAjAnA zAMta hRdayane khuba DALI-valovI nAkhyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 pRthvIcaMdra ane guNasAgara - "Aha! eka nAnA bALakane A mijAja ! nakkI che maravAnI thAya tyAreja vAgharIvADe jAya che. vinAzakALe pAse Ave che tyAreja buddhimAM vikAra-phAra thAya che. rAjA to navo ne bAlaka che paNa enA maMtrIo paNa zuM savaparanA balathI ajJAta che ke uddhatAI karI rahyA che-nAhaka potAno kSaya karAvI rahyA che. ema belato rAjA rAjazekhara caturaMgI senAthI paravArele, krodhathI adharane sAta mahAmaMDalane dhrujAvato kusumAyudha upara caDI Avyo. zivavardhanapuramAMthI nikaLelo sArthavAha vAsavadatta zIvagatie caMpAmAM AvI caMpApatine namyo. "deva! devI, rAjakumAra ane navIna rAjyanA AvAgamanavaDe Apa vRddhi pAma! caMpAnereza AgaLa bheTa dharI sArthavAha bolyo. - sArthavAhanA vacanathI vismaya pAmele rAjA be "zeTha! jarA spaSTatAthI kahe. tamArA kathanane bhAvArtha zuM che? sArthavAhe devInI putranI ane rAjya prAptinI vAta narapatine kahI saMbhaLAvI. pitAnA kuTuMbanI kuzaLatAnI vadhAmaNithI prasanna thayelA rAjAe sArthavAhane khuba dhana ApI rAjI karyo ane sArthavAhana kara mApha karyo. - sArthavAhane rAjI karI caMpApati tarataja maMtrI sAmaMta senApati Adi parivAra sAthe zivadhanapuramAM AvI priyA ane putrane maLe. priyamatIe pitAnA pitAne paNa samAcAra mokalavAthI mAnatuMga rAjA paNa potAnA parivAra sAthe putrIne maLavA AvI paho . 6 caramAraphate avaMtIpatine mArgamAM A samAcAra malatAM enA haiyAmAM mATe dhrAska paDyo. "ararara! A www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa ba dha 449 zuM thai gayu... ! zrIjayarAjA tA mArA mitra ! enA ja mALa putra sAme laDAi ! aMga ane kaliMganA e manne rAjAene have huM zu` mukha batAvuM?" peAtAnA avicArI kAryAMthI avaMtItine bahu pazcAttApa thayA, "are! mAre zI nyUnatA hatI ! avIdezanuM vizALa sAmrAjya chatAM me' lAbhathI bIjAnuM rAjya paDAvI levAnI icchA karI. mArI e lAbha vRttine dhikkAra he ! pUrvanA puNyathI rAjya prApta karanArane game tevA krodhI ne maLavAna paNa zuM karI zake? deva tuSTamAna thAya tAya nirjAgIne te zuM ApI zake tema che! mATe have tA e banne rAjAone khamAvyuM, kAraNake bAjI bagaDI gai hoya teA paNa adhavacathI paNa DAhyA mANasA sudhArI le che." vicAra karI avatIrAja pAtAnA suMdara nAme matrIne samajAvI e rAjAonI pAse mAkalyA. suMdaramaMtrI zivavanapuramAM AvI zrIjaya ane mAnatuMga narapatine namyA ane pAtAnA svAmI vatI khelyA "mahArAja ! amArA svAmIe ApanA putra upara je kaTaka Arjyu che te aparAdhane Apa khamA! jayabhUpatie suMdara maMtrInuM svAgata karI sAlakArathI enuM sanmAna vadhAryuM, "tamArA sarakhA sajjanane te ceAgya che kAraNake sajjana purUSa| avicArI kAMipaNa karatA nathI. bhulecuke jo kadAca akRtya thaI jAya tA satya sthiti samajAtAM tarataja aTakI jAya che ne temane karelA akAryanA pastAyA thAya che. amane e rAjA sAthe malyAne ghaNA samaya thayA che. teA avatIpatti bhalene ahI Ave ne amArA mahemAna thai jAya." ema kahI jayabhUpattie peAtAnA matrI Adi parivArane suMdara matrI sAthe mAkalI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2450 pRthvIcaMdra ane guNasAgara rAjazekhara rAjAne paNa teDAvyA. rAjAne khuba mAna ApyuM. traNe rAjAonA melApathI e nagaranuM nAma tyArathI rAjapura rAjanagara thayuM. rAjA rAjazekhare kusumAyudhane joi prasanna thai tenA puNyathI AkarSAi rUpavAna evI pAtAnI trIza kanyAo paraNAvI. tyAra pachInA eka divase zivavanapuranA udyAnamAM zrIguNasAgara kevalI bhagavAna samavasaryAM. vanapAlake nagaramAM AvI jayabhUpatine vadhAmaNa ApI. he nararAja ! sahasrAmra vanane viSe surAsura ane manuSyAthI pUjAtA zrIkevalI bhagavAna padhAryA che samavasaryo che." vanapAlakanI vadhAmaNithI rAjAe tuSTamAna thai vanapAlakane khuba dAna ApI rAjI karyAM, prabhu upara bhaktivALA traNe narapatie pAtapAtAnA piravAra sAthe gurUne vAMDhavA udyAnamAM AvyA. bhagavAnane namI vAMdI dezanA sAMbhaLavA hAtha joDI temanI sanmukha beThA, kAraNake upadeza ApanArA gurU paNa jJAnI hatA, jJAnathI A traNe narapatione dharmane yAgya jANI gurUmahArAje paNa dezanA zarU karI. 4 mAharAjAnuM sAmrAjya. huM bhaLye ! A manuSya bhavanA jalanA parapoTAnI mArkaka capaLa jIvitavyamAM Amahita karI levuM eja sAra che. kAmadevanI pIDAthI mukta rahI krodhAdikanA tyAga karavA ane dharmane viSe prIti karavI. cha (C bhagavAnanI vANI ga"bhIra hAvAthI mUDha evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ekvIza bhavana nehasaMbaMdha 451 ame enA paramArthane samajI zakatA nathI." mAnatuMga narapatie vacamAM kahyuM, "mahArAjAe ajJAnarUpI madirApAna tamane karAveluM hevAthI zAstra vacanane paramArtha tamArAthI samajAta nathI." kevalI bhagavAnanAM vacana sAMbhaLI kaMIka hasIne rAjazekhara rAjA bolyo "bhagavana! Ape mahArAjA kahyo to have Apa spaSTatAthI kaho ke e moharAjA keNa che? ene rAjyAdika parivAra paNa amane samajAve." avaMtIrAjanAM vacana sAMbhaLI mohanRpanI vyAkhyA karatA kevalI bhagavAna bolyA, "paramahaMta dharmarUpI narapatine subodha nAme dUta sudarzana nAme curNa tamane Apaze tyAre zAstranI vAtane satya paramArtha tamArAthI samajAze, e subodha nAme dUta have zIghratAthI tamArI pAse Avaze, paNa te pahelAM prathama tame moharAjAnuM svarUpa jarA sAMbhaLo. aneka prakAranA AzcaryathI bharelA A saMsAra rUpa nagaramAM sura, asura ane naranAtha para akhaMDita AjJA pravartAvanAra karma pariNAma nAme rAjA moTA vistAravALA rAjyane : mAlika hato, tene kAlapariNati nAme rANa svAmInA siddhAMtane anusaranArI hatI. anAdi kALathI sukha bhogavatAM temane moha nAme kumAra thayA, traNa jagatapara mATe prabhAva pADanAre te sArI Alama para pitAnA parAkramathI rAjya karatA hatA. rAgadveSAdika tenA subha hatA, - meha sivAya bIjApaNa sAta vyasana rUpa sAta kumAra hatA. pitA upara bhaktivALA e putro niraMtara bhavya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 pRthvIcaMdra ane guNusAgara prANIone pAtapAtAnA paMjAmAM jakaDIne sauMsAramAM sthira karatA hatA. putrAnA parAkramathI prasanna thayelA rAjA ka pariNAma eka divase pAtAnI priyA kAlapariNatine kahevA lAgyA. mAkumArane rAjya para sthApana karI ApaNe have sukhe sukhe kALa nimana karIye. " kAlariNatie paNa te vAta aMgIkAra karavAthI meAhakumArane rAjyapara sthApana karI bAkInA kumArIne temanI zakti ceAgya adhikArapade sthApana karI kapariNAma rAjA rAjya bhArathI nivRtta thaI navArAjA mAhanRpane zikhAmaNa ApavA lAgyA he vatsa ! pahelAM yuvarAjapaNAmAM paNa tuM jagatapara sa sattAdhikArI hatA. te have teA rAjatejathI vadhAre pratApavALA thaI sAmrAjyanuM rakSaNa kara ke jethI koipaNa prANI ApaNA sAmrAjyamAMthI chaTakI zake nahi ? jagata upara mAharAjAnuM sAmrAjya e rIte sArI rIte jAme che. eka divase sa'sAra nagaramAM bUmAbUma macI rahI. meTA kAlAhala thayA. "huM subhaTA! dADA!DhADA! A cAritrarAjAnuM-dharAjAnuM sainya dhasI Avyu che te prajAnA leAkeAne ApaNI prajAne harI zivanagarImAMpeAtAnI nagarImAM lai jAya che." mAhurAjAnI sabhAmAM A pAkAra paDavAthI krodhathI dhamadhamatA mAharAjA dharmarAjanI sAme yuddha karavAne taiyAra thayA. "re maMtrI! A zuM jIlama ! evA kANu e mAthAnA che ke mArI chAyAmAMthI mArI prajAne harI jAya che ? he. rAmadreSa subhaTA! advitIya parAkramavALA tame tamArI senA sAthe taiyAra thAo ! huM mithyA mI! rAjanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 453 kArebAra tu ke calAve che? tuM maMtrI chatAM A cAritra mArI prajAne harI jAya che te jota-jANatA nathI zuM? mahArAjAne kalakalATa sAMbhaLI aviveka rUpI maMtrI belyo "he deva! Apa prasanna thAo, khedane dUra karI mArI vAta sAMbhaLe. pUrve tamArA pitAe cira sthiti nAmanI tamArI mAsInA vivAha samaye jagatapuramAMthI kanyAdAnamAM eka sIttara nagara bheTa ApelAM hatAM, e badhAMya tamArI mAsIe dharmarAjAnA Azraya-Adhipatya nIce mukyAM, tyAMnA je je prajAjanoe dharmarAjAne Azraya lIdho temane dharmarAjA sukha samRddhi ApavA lAgyA. je leke adhikAdhika dharmarAjAnI sevA karavA lAgyA temane khuba ApavA mAMDayuM. dharmarAjAe ahaMta cakI, baLadeva, vAsudeva vagerenI samRddhi paNa ApavAthI leka dharmamAM ujamALa thavA lAgyA, sukhanI icchAe paNa leke dharmanI sevA karavA lAgyA, he narapati! mithyAtva darzanAdika tamArA maMtrIoe durgatimAM phekelA tamArA prajAjano paNa tyAMthI kALasthiti pUrI karI nikaLelA te paNa duHkhathI kheda pAmelA chatAM gharmarAjAnI sevA karavA lAgyA. dharmarAjAnuM rAjya anukrame A rIte dhIre dhIre vRddhi pAmavA lAgyuM, : cirakALa paryata rAjya bhagavI dharmarAjAe potAnA jayeSTha putra yuvarAja cAritrane rAjyapade sthApana karyo parepakAra rasika cAritra nRpane dInajane vinaMti karavA lAgyA. "he svAmIna 'moharAjAnA bhUlyAthI pIDA pAmelA amane tamArA zaraNamAM le. amane nirbhaya sthAnaka batAve ke jyAM moha rAjAnA subhaTo amane pIDe nahi." emanI dInavANI sAMbhaLI cAritra bhUpa bolyA, "he Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vivekI ja! mAre Azraya karI mukti nagarImAM jAo, tyAM tamane kaI herAna karI zakaze nahi. e muktinagarI (nirbhaya nagarI)mAM javA mATe tamAre nisaraNanI khAsa jarUra che paNa Aje nisaraNa (kSapakazreNi)ne viraha hevAthI tame vivekarUpa parvata upara caDhI jAo ke tyAM tamane mohanA subha herAna karaze nahi" e pramANe kahI cAritra bhUpatie sadAgamanI sAthe vivesparvata upara caDhAvyA. pachI te vivekArUDha thayelA e prajAjanane joI ApaNA subha pAchA paDavA lAgyA. vivekArUDha thayela te purUSa kevalajJAnathI muktino mArga joI tyAM cAlavA lAgyA. te vAre nAma, gotrAdika cAre tamArA bAMdhe emane pakaDavA ghasyA paNa teya nirAza thaIne pAchA pharI gayA che temane A badhe pikAra che, te he deva! atyAre vyartha prayAsa karavAthI zuM ? avivekanI vANI sAMbhaLI mahArAjA jhaMkhavAI gayA are! are! ATalI badhI vAta AgaLa vadhI gaI che? te paNa tuM have badhA prANIone ajJAna rUpI madirAnuM pAna karAva, ke jethI teo adharmamAM paNa prItivALA baneru mahatRpanI vANI aMgIkAra karI aviveke turata ja e vAtane amala karI rAjAne samAcAra ApyA chatAMya maharAja avivekane sAthe laI nagaranagara bhamavA lAgyo to lokone ajJAnarUpI madirAthI naSTa cetanA vALA thaIne yogya zuM ke agya zuM ? khAvA yogya zuM ke abhakSya zuM? dharma zuM ke adharma zu? evA kAryAkAryathI rahita jayA paNa potAnI mAsInA nagaramAM lokone dharma dharma karatA joI mukha macakaData maha5 be are! zuM A lokone te madirApAna karAvyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavanA snehasaMadha nathI ke, dharma dharma karatA rahyA che " 455 A badhA zu khakhaDI mAhanI vANI sAMbhaLI aviveka hAtha joDI khelyA. dhruva ! A badhA paNa ajJAna madirAnA pAnathI bhAna bhUlelA ja che. jo ke A badhA dharmanI vAtA teA karI rahyA chelAkAne dharmane nAme ramADI rahyA che. e khAne te pAtapAtAnA vADA anAvI rahyA che phakta janarajana mATeja A badhuM thaI rahyu che bAkI temanAM haiyAM tA dhanA paramAthI ulaTI dizAmAM ja phaphaDI rahyu che. satya svarUpathI tA te bicArA haMgAyelA che. he deva! Apa jarA sukSmatAthI A dharmane pAkAranArAo tarapha jozA teA teo vivekapa ta upara hajI caDhelA nathI. zamAdika mitrAnI oLakha vagaranA vAta vAtamAM laDI jhaghaDA karanArA irSyAki dASavALA che. zuddha cAritranI sevAthI rahita temaja samiti ane gupti vagaranA Apane jaNAze. " viveke A lAkAnI vastu sthiti samajAvavA chatAM mAha narapati mAlyA. " are ! A badhuM tuM zI rIte jANI zaqayA?" mAha rAjAnA e praznanA javAba ApatA viveka AlyA. " rAjana! mithyAdarzona maMtrInI AjJAthI jIvAne haravA huM eka divase viveka parvata tarapha cAlyA. jo ke viveka parvata upara caDhavAne huM sama tA thayA niha. paNa yud mahu, kadAgrahArdika subhaTone mAkalI zuddhAgamanI vidhine khelatAM keTalIka vAtA me sAMbhaLI che. temanA ataranI parIkSA paNa karI che. jethI huM kaMika jANu chuM deva !" e tA badhuM ThIka che paNa mArI mAzInA nagarAmAMya mArA bhakto che ke nahi ?" mAhurAjAe avivekane pUchyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s 456 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vivekaparvatanI nIce rahelA badhAya tyAM tamArI ja AjJA mAne che rAjana ! parvata para rahelAomAM paNa ghaNuM ja tamArI AjJAne tyAga karI zaktA nathI." avivekanI e vAta sAMbhaLI prasanna thayela meha jagata puramAM ramavAne cA-ramavA lAgyo. aneka citravicitra veza karato te gAyana gAvA lAgyo, nRtya karavA lAgyo potAnI sAthe lekene paNa ramADavA lAgyo nacAvavA lAgyu kaleza karAvavA lAgyA kayAreka vAdivya vagADato svayaM hasato anya jinene hasAvavA lAgyo. jagatapuramAM e rIte aneka prakAranA loko pAse khela karAvatA putrane pitA kahevA lAgyo, mAtAne strInI jema AliMgana karavA lAgyo, sutAne mAtA kahevA lAge, pitAne zava kahevA lAgyo mAtAne vairiNuM samajavA lAgyo, strIne mA kaheto tenA pAde pathA, kSaNamAM lAja vagarane thaI vastrane dUra phekI nRtya karato. pApI lekenIjabarA lokonI khuzAmata karato vaLI deva, gurUnI niMdA karato, evI aneka ceSTA karato mohanRpa potAnA parivAra sAthe nava navA rasavALAM nATaka karate pitAnA pitAne khuzI karavA lAgyuM ne mAtAne saMtoSa ApavA lAgyA. he bhavya ! evI rIte potAnA zauryathI pramAdanI sahAyathI jItelA sarva lokene mahArAjAe haNI nAkhyA che temaja mohanA kulamAM utpanna thayelA IkiyenA viSaya vikAree jagatane parAdhina-potAne Adhina banAvyuM che. mATe e viSaya vikArone jItIne he bhavya ! tame akSaya evA mokSanA sukhane meLave. rAgAdi ripuone jitanArA saMyamane tame Adara. bAhyathI rasAsvAdarahita chatAM tatvathI sukha ApanArA cAritramAM ja tame prItivALA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 57 thAo." gurU mahArAje mahArAjAnuM temaja temanA kuTuMbanuM TuMkamAM varNana kahI saMbhaLAvyuM. rAjazekhara rAjAe mAnatuMga rAjAnI saMmatithI gurU mahArAjane dIkSA ApavAnI prArthanA karI. jethI kevalI bhagavAne kahyuM, "tamane e yogya che mATe vilaMba karaze banne rAjAoe jayabhUpatine pitapotAnA rAjya saMbhALavA vinaMti karI tyAre jayabhUpALe kahyuM. "mAre abhigraha pUrNa thavAthI huM paNa dIkSA laIza." traNe rAjAoe dikSAne nizcaya karI puNyavAna kusumAyudhane traNe mahArAjyo arpaNa karI kevalI bhagavAna pAse dIkSA grahaNa karI. dIkSA mATe taiyAra thayelI priyamatIne pitA ane patie samajAvI dIkSA letAM aTakAvI bALarAjAne pAlana piSaNa karavAnI bhalAmaNa karI. jethI teNIe dAkSAno vicAra thoDo samaya mulatavI rAkhe. kusumaketu kusumAyudha rAjA yogya umarane thatAM pitAnA rAjyamAM Ave tyAM rahIne sarva rAjya samRddhine bhegAvavA lAgyA. sAmaMta Adi parivAra vaDe vRddhi pAmate puNyanA phaLarUpa sukhane bhegavavA lAgyo, cAra cAra rAjyane ghaNI temaja saMsAranA divya sukhane bhegavanAra chatAM e bhegomAM enuM mana lIna thatuM nahi ke jevuM mana pitAe AcarelA mArgamAM lIna thatuM hatuM, jethI te zrAvakane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 pRthvIcaMdra ane guNasAgara * dharma AcaratAM ahaMta bhagavAnanI pUjA, yAtrA, snAtrA dika mahensa karavA lAge saMsAranA bhego, gIta, gAna, nRtyAdikamAM eTalI badhI prIti tene thatI nahi. jevI prIti jInezvaranA dharma upara rAjAne hatI. enA rAjyamAM sarve AbAlagopAla jInezvaranA dharmane yathAzaktie AcaranArA hatA emanI. AhavA jInezvaranA guNanI stuti karavAmAM ja sAvadhAna thatI paNa bIjI malIna vAsanAmAM prIti dharatI nahi, - niSkalaMka evA A narapati rUpa apUrvacaMdra udaya pAme chate jagata bharamAMthI mithyAtvarUpI aMdhakAra nAza. pAmI gayo hato. evA A kusumAyudha narezvarane rAjazekhara rAjAnI sulakSaNavaMtI surUSA putrI kusumAvalI, nAme paTTarANI hatI. rAjavaibhava sAthe ramaNInAM sukha bhogavatA A narAjane ghaNo samaya cAlyo gayA chatAM.. jatA evA samayanI temane khabara paDI nahi , vijaya vimAnanAM sukhane bhogavate jayasuMdarane jIva Aya pUrNa thaye tyAMthI vI kusumAvalInA udaramAM utpanna thayo te samaye nizAnA sAmrAjyamAM pahadevIe svapnAmAM dhumADA vagarane agni joye. jAgrata thayA pachI e svapna rAjAne jaNAvatAM rAjAe kahyuM "tamAre manehara putra thaze." rAjAnAM vacana sAMbhaLI rANI garbhanuM pAlana karavA lAgI. yathA samaye padavIe manahara aMgopAMgavAlA putrane janma Apyo rAjAe putrane janmotsava karI meTA, ADaMbara pUrvaka putranuM nAma rAkhyuM kusumaketu kusumaketu vRddhi pAmate kalAmAM pAvaradho thaI anukrame navIna ramaNIya yauvanamAM Avyo. yauvana vayamAM AvatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaMbaMdha 459 e kumAranI kIrtigAthAo jagatanA khuNe khuNe pharI vaLI, puSpanI suvAsanI mAphaka enI yaza rUpI suvAsa duniyApara cArekAra prasarI rahI. anyadA rAjasabhAmAM bIrAjelA kusumAyudha napa tinI AgaLa mathurA nagarImAM rAjA mahAkIttinA matrI vinati karavA lAgyA. huM narezvara ! amArA svAmIne maneAramAdika A kanyAe che te peAtAnA rUpa, guNu ane kaLAthI uddhata thayelI koipaNa kumArane IcchatI nathI. ekadA rAjAnI AgaLa tamArA kumAranI prazaMsA thatI temaNe sAMbhaLI. e vana sAMbhaLI prasanna thayelA rAjA mahAkIrtti e kavine kahevA lAgyA ahe| tame jenI ATalI badhI prazaMsA karI te kANa che?" rAjAnA praznanA javAbamAM kavi melyA "prabhA !: mahArAja kusumAyudha narezvaranA kuLarUpI AkAzamaDalamAM caMdramA sarakhA sakalakalAnA pAragAmI kusumaketu nAme rAja-kumAra jenAM vana aneka kinnara kinnarIo svamukhe gAyA kare che" e kavinI vANI sAMbhaLI e AThe rAjakumA rIo kumAra kusumaketu upara rAgavAnI thai. rAjAe putrIonA abhiprAya jANI pAtAnA mahA maMtrI mahAbuddhinAmA, tene badhI mAmata samajAvI ApanI pAse mAkalyA che, je huM Apane araja karU chuM ke rAja-kumAra kusumaketune Apa mArI sAthe mAkalA. cha mahAbuddhi maMtrInI vAta sAMbhaLI rAjA kusumAyudha AlyA. huM matrIza! tamArA rAjAe kahyuM te badhuM barAar che paNa A rAjakumAra yauvanavayamAM AvelA chatAM vikArarahita che. hAsyathI vacana belavAmAM paNa ALasu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 460 pRthvIcaMdra ane guNasAgara che. aMgopAMgamAM yuvAnInA hAvabhAva paNa jaNAtA nathI, strIo tarapha najara sarakhIya karatA nathI viSa tarapha vairAgyavRttivALe A kumAra kevaLa yogInI mAphaka zAstranA vAMcanamAM ja prItivALo che jethI tenI cittanI vRttio kevI che te to ameya jANatA nathI chatAM vaDIlanI AjJAnuM pAlana karanAra hovAthI kadAca amArI AjJAthI kumAra tamArA nagara tarapha Avaze khare.' - kusumAyudha maMtrIne samajAvatA hatA te daramiyAna pratihArIthI AjJA karAyelo sAketapura nagaranA rAjAne sugupta nAme dUta rAjasabhAmAM praveza karIne bolyo, "deva! amArA rAjA ravisena narapatine ATha suMdara kanyAo che. nariNI evI te kanyAoe aneka rAjakumAronAM citrapaTa joyA chatAM te raMjIta thaI nahi paNa rAjakumAra kusumaketunuM citrapaTa jatAM badhIya rAgapIDita thaI AkuLa vyAkuLa thaI gaI. jethI ravisena rAjAe mane ApanI pAse mokalyo che ke he svAmI! kRpA karI rAjakumArane amArA nagara tarapha mokale." suguptanAmA maMtrIne rAjA kusumAyudha kaMI paNa javAba Ape te daramiyAna vansa dezanA adhipatie mokalela subhaNita nAme dUta rAjAne namI hAtha joDI bolyo, deva! jya/ga rAjAe Apane vinaMtipUrvaka kahevaDAvyuM che ke pitAne rUpavAna ane guNavAna seLa kanyAo che temanA pati mATe eka divase nimittakane pUchatAM kaheluM ke A kanyAone pati kusumaketu thaze. jethI rAjAe kahyuM che ke kRpA karI kusumaketu rAjakumArane A tarapha mokale ! traNe dUtanI vANI sAMbhaLI rAjA kusumAyudha vicAramAM paDI gaya kumArane have kyAM mokala. kAraNake ekane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehusa kha dha 461 rAjI karI enAM apamAna karavAM yogya nathI. enA karatAM tA traNene nA pADavI aja ThIka che. vicAravAna rAjAe pAtAnA mahAbuddhi maMtrI sAme joyu, maMtrIe mahArAjanI ciMtA jANI tarataja hAtha joDI araja karI. deva! bhAra divasa pachI lagna zuddhine eka divasa Ave che jevA divasa Ara varSe paNa AvanAra nathI. teA traNe narapatie peAtapeAtAnI kanyAone ahIMyAM mAle ke je divase adhI kanyAo sAthe ekI vakhate lagna thai jAya. mATe kanyAone ahIM mAkalavA dareka rAjAone jaNAvA maMtrInI vANI sAMbhaLI rAjA prasanna thayA. vAha matrI! vAha ! jevuM mahAbuddhi tArU nAma che tevuMja tArU kAma. " ma`trInI vAta sAMbhaLI badhA maMtrI sAdhu ! sAdhu ! kahI tenI prazaMsA karavA lAgyA rAjA kusumAyudhe paNa e traNe dhRtAne e vAta kahI sabhaLAvI. rAjAnI vAta agIkAra karI e traNe krUtAe pAtapAtAnA nagaramAM AvI pAtapAtAnA svAmIne te vAta kahI sa'bhaLAvI, prasanna thayelA te rAjAoe aneka hAthI, dhADA, ratha, subhaTA, dAsa, dAsIe miNa, ratnA, suvarNAdika samRddhipUrvaka potapAtAnI kanyAo mAkalI dIdhI. pelA zubha divase pitAnI AjJA aMgIkAra karI sumaketu te batrIse kanyAo sAthe mATI dhAmadhumapUrvAMka paraNI gayA ne DhAbundudevanI mAphaka sukhasAgaramAM krIDA karatAM jatA evA kALane paNa jANatA nahi, sukhamAM ghaNA kALa cAlyA gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E = = 462 pRthvIcaMdra ane guNasAgara upakArI gurU zivavardhanapura nagaranA rAjA zrIsuMdare kusumAyudhane rAjyapade sthApana karI pitAnA baMdhu puraMdara tathA maMtrI sAmaMta sAthe dIkSA grahaNa karelI te bhaNI gaNI AcArya pade sthApana thayA, puraMdAdi pAMcase munionI sAthe vihAra karanArA suMdarAcArya pRthvImaMDalane pAvana karatA bhavyajanone bodha karavA lAgyA. anukrame suMdarAcArya avadhijJAnI thayA. jJAnathI kusumAyudhano vatAya jANI vihAra karatA caMpAnagarInA udyAnamAM AvyA. vanapAlakanA mukhathI vadhAmaNi sAMbhaLI rAjAe dAna ApI tene rAjI karyo. rAjA meTI RddhisamRddhipUrvaka aMtapurAdika pari vAra sAthe gurUne vAMdavAne Avyo zAMta rasanA sAgara samAna sUrine joI bhaktipUrvaka namI gurUnI AgaLa rAjA beTho. AcArya paNa rAjAne uddezI dharmadezanA devA lAgyA, -"he rAjana ! jagatanA saMyoge che te viyeAganA karanArA che. mAtA, pitA, putra, kalatranA saMbaMdho svama sarakhA jANI levA. to A asAra saMsAramAM dharmanuM sevana karavuM eja zreyaskArI che. daMtazuM vagara jema gajarAja zebhA pAmatA nathI, vega vagarane azva jema kimata vagarane che, caMdra vinAnI rajanI zobhA pAmatI nathI, sugaMdha vagaranuM puSpa jema nakAmuM che, jaLa vagaranuM sarevara jema zobhatuM nathI, chAyA vagaranuM vRkSa zebhA vinAnuM che, cAritra vagara sAdhu, ane pratimA vagaranuM bhavana jema nakAmuM che, tema dharma vinAne mAnavA jagata mAM nakAmA che.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 463 he rAjana! cirakAla paryaMta bhogAne bhegavyA. jagata para azvarya bhagavyuM to have e rAjya ane bhegene tyAga karI tAre vratane viSe yatna karavA joIe. suMdaracAryane upadeza sAMbhaLI kusumAyudharAjA manamAM vicAra karavA lAge. "aho! A pUjya mane ekAMte hita karanAra che. athavA te paropakAra vatavALA sajjana purU jagatamAM AvAja heAya che. varasAda popakAra mATe varase che. sUrya paropakAra mATe aMdhakArane hare che. caMdramA paropakAra mATe amRtane jhare che. mAtA, pitA, putra, strI, mitra, svAmI, bhUle, hAthI, ghoDA, ratha jarajhaverAtAdi bhavasAgaramAM DubatA jIvane rakSaNa karavA mATe kaI samartha nathI, phakta eka gurUja dharma pamADavAvaDe karIne AtmAne durgati gamana karatAM aTakAve che. temAMya A gurU to mAre vizeSa upakArI thayA che bAlapaNAmAM jemaNe pitAnuM meTuM rAjya mane ApI dIdhu atyAre muktinA rAjyane apAvavA taiyAra thayA che. AvA upakArIne melApa chatAM mane dhikkAra che ke A viSayomAM Asakta thaI pitAe AcarelA mArgane huM aMgIkAra karato nathI. priyAnA mehabaMdhana ane rAjya baMdhanathI baMdhAyelA mArA sarakhA mehAMdha purUSane mRgalAnI mAphaka pAzamAM baMdhAvAnI have zI vAra che? hajI paNa je jAgRta nahI thAu te A bhavasAgaramAM manuSya janma pAmyA chatAM nakkI huM hArI jaIza ( vicAra karI rAjA gurUne hAtha joDI bolyo, "A asAra saMsAramAM bhAgyAne maLelo Apane upadeza sAMbhaLI mane manuSya bhavanI kiMmata samajAI gaI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 pRthvIcaMdra ane guNasAgara akAraNa baMdhu evA Apane Adeza huM avazya aMgIkAra karIza." gurUnuM vacana aMgIkAra karI rAjA nagaramAM AvyuM. rAjAe maMtrIonI samakSa kusumaketu kumArane Asana upara besADI pUchayuM. "he kumAra ! jagatamAM evI nIti che ke putra kavacadhArI thAya tyAre rAjAe rAjyabhAra samarpaNa karI mukta thayuM. rAjyabhAra upADavAne samartha tArA jevo putra mane rAjya ciMtAthI mukta kare to huM pAchalI avasthAmAM gurUne jega pAmI Atmahita karU. kAraNa ke te ja kharA putra che ke jemanI sahAyathI pitA dharma sAdhana karI zake. he pitA! jJAna tatvavALA Apa jevAne e vAta yukta che, huM e dharmakAryamAM Apane aMtarAya karatuM nathI. kiMtu prAtakALe zayAne tyAga karatAM prathama jo huM tamAruM mukha darzana karUM to ja rAjya, vaibhava, sukha badhuMya saphaLa thAya, je tamArUM darzana na thAya to A rAjya, vaibhava ezvaryanuM paNa mAre zuM kAma che ? bApu ! je rAjyamAM rahevA chatAM caMdramA samAna saumya ApanuM mukha vAraMvAra jevAmAM na Ave evA rAjyavaDe paNa zuM ? prajavalatA makAnamAM priya evA putrane tyAga karI palAyana karI javuM te he tAta! tamane zuM cagya che? bhayaMkara araNyamAM mugdha evA mRgabAla samAna mAre tyAga karI jatA rahevuM tamane zobhatuM nathI." saMyamanI abhilASAvALA putrane jANI rAjA bolyA he vatsa! tuM hajI AzA bharelo navayuvAna saMyamane zI rIte AcarIza ? ikiyenuM damana, kaSAyonuM vazapa ane viSayone yauvanavayamAM svAdhina karavA te kAMI saraLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha 465 sugama nathI. capaLacittavALI yuvatIne vizvAsa che? kAle uThIne vicAre pharI jAya, mATe atyAre to rAjyanuM pAlana karI vilAsa kara, samaya Ave tyAre tuM paNa mArI jema dIkSA grahaNa karaje." rAjAe rAjakumArane samaja vavA mAMDyo. pitAnAM vacana sAMbhaLavA chatAM paNa dIkSA levAnI dUDha bhAvanAvALA kusumaketu bolyo. "pitAjI! maMda maMda gatie gamana karanArA tArAo paNa mA tArAone Azraya pAmI AkAza pAra kare che. zUravIranI nizrAe rahelA kAtarapurUSe paNa zuM yuddha karatA nathI? sArthavAhanA sAthamAM rahelA ni:satva purUSe paNa mahA araNyane pAra pAmI jAya che. tevI rIte he tAta! Apane Azraya laine durgama evA zIlarUpI zaila upara huM caDhI jaIza. pRthvI pI udyAnamAM bhamI rahelA manarUpI vAMdarAne yogIo jJAnarUpI zRMkhalAthI bAMdhI zuM sthira nathI karatA? kusumaketunI saMyamanI bhAvanA jANu kusumAyudha rAjAe devasenakumArano rAjyAbhiSeka karyo. aThThAI utsava temaja moTImoTI jInapUjAo racAvI, dIna, anAtha ane raMkajane puSkaLa dAna ApI temanAM dAridraya dUra karyA zAsananI prabhAvanA karI. e vairAgyaragavALA rAjAe kusumaketu temaja pAMcaso purUnI sAthe, batrIsa rANIo temaja putrIonI sAthe, devasena rAjAe mahesUva karelo che evA tenI sAthe mahA ADaMbarapUrvaka sUrIzvara pAse dIkSA grahaNa karI, kusumAyudha ane kusumaketu vairAgyaraMgathI raMgAyelA te hatA ja bhAbhavanA cAritra pAlavAnA abhyAsI hevAthI A bhavamAM paNa emane abhyAsa vRddhi pAmavA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 461 pRthvIcaMdra ane guNasAgara jJAnane abhyAsa karatA ne tapane AcaratA teo saMyama rUpI vRkSane khuba vRddhi pamADavA lAgyAkAlIkulIne e saMyamarUpI vRkSane temaNe evuM te vRddhi pamADayuM ke jenAM phala have alpa samayamAM ja melavavAne te bhAgyazALI thaze pakhaMDanA vijayathI temaja abhimAnathI uddhata thayelA rAjAone chatI pRthvImaMDalamAM jemane yaza vistAra pAmyuM che evA cakravartIne pakhaMDanI samRddhi prApta thatAM temaja cesaThahajAra aMteurInA vilAsamAM je sukha prApta thAya che te karatAM paNa adhika AtmasukhanA te adhikArI thayA. * sneha baMdhana. cAritranI ArAdhanA karatA e bane munie saMyama tejavaDe zelatA, je tapa pitA karatA hatA te ja tapa putra karatuM hatuM. banne munio sAthe vihAra karatA hatA temaja sAthe rahetA hatA sAdhupaNAnI utkRSTa kriyA karavA chatAM ekabIjAne viga teo sahana karI zakatA nahi dehanI chAyAnI mAphaka pitA ane putrane eka sAthe nivAsa e nehabaMdhana sAdhupaNAmAM ajutu gaNAtuM hatuM. temanA AvA saMbaMdhathI eka divase gurUe temane zikhAmaNa ApI. he munio ! saMsArarUpI kedakhAnAmAMthI nikaLelA tamAre sneha baMdhanathI baMdhAine muktimArgamAM argalA ubhI karavI te yogya nathI, kAraNa ke sneha e to jIvane saMsAramAM bAMdhI rAkhavA mATe sAMkaLa samAna che prANIene sneha jevuM pIDAkArI A jagatamAM bIjuM keNa che? snehapaNAthI ja dahIne maMthAvu paDe che. sneha thakI tala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 467 ane sarasavane ghANImAM pIlAvuM paDe che. rAganA vize majITha ne keTalI pIDA bhegavavI paDe che ? mATe he sAdhu! bhAre kamI evA dharmarahita chanA snehanI vAta te dUra raho paNa AsannasiddhivALAone paNa sneha hoya che tyAM lagI teo kaivalya prApta karI zakatA nathI. mAtA, pitA, strI ane putrAdika je mitragaNa temaja je zatrusamudAya e ekaekanI sAthe anaMtIvAra zamitranA saMbaMdhe bhegA thayA. bhukhathI pIDAyA chatAM keTalAka jIvonuM bhakSaNa thayuM. keTalAkane reSathI mArI nAkhyA, snehathI keTalAkanuM pAlana karyuMmATe saMsAranuM svarUpa jANanAra choe rAga ane reSa kare yukta nathI." gurUnI zikhAmaNa sAMbhaLIne te banne munio bolyA. he bhagavana ! saMsAranA sarve saMbaMdhono tyAga karanAra ane mokSamArgane mATe ja saMyamanI ArAdhanA karanArA evA amArA jevA sAdhuomAMthI paNa arasaparasane sneha jato nathI enuM kAraNa zuM? te Apa kahe." * banne munionI vANu sAMbhaLI gurUe temane parabhavane saMbaMdha mULathI atyAra sudhIne kahI saMbhaLAvI kahyuM. "tame janmeja snehane khuba pApelo che tethI e sneha gADha thaI gayo che. jo ke saMsArIne te dulyAjya che chatAM tamArA jevAe e baMdhana te toDavAM ja joIe. mekSamArgamAM aMtarAya karanAra e nehabaMdhana tamArI bhavaparaMparA vadhAraze, mATe tamAre ene tyAga karavA mATe ja prayatna kare joIe." gurUnA mukhathI pitAnA pUrvabhavo jANI bane muni ene jAtismaraNa jJAna thayuM, e jJAnathI temaNe gurUnA kahyA pramANe potAnA pUrvabhava jevA, jethI manamAM adhika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 pRthvIcaMdra ane guNasAgara virakta thayelA ane sasArabhAvathI udAsa vRttivALA te banne mahAmuni tyArathI snehuba dhana teADavA pRthag pruthak vihAra karavA lAgyA. ne sneha dhanane tADavAnA prayatna karavA lAgyA. mahAsatva sumAyudha munirAja paNa gurUnI vANI sAMbhaLI ekAkI vihAra karavA lAgyA, teo pratimA dhAraNa karI peAtAnA sayama nirvAha karavA lAgyA. bhISaNa zmazAnamAM ke zUnya kharamAM, paryaMta upara ke vRkSanI nIce siMha ane vyAghranA bhayathI rahita thai pratimA dhAraNa karI dhyAnamAM rahevA lAgyA je jagyAe sUrya asta thatA te jagyAe ja kAyAne veAsirAvI kAusagga dhyAne rahetA. nAnA ke moTA koI paNa bhayanI te paravAha karatA nahi, tane pAraNe game tevA nirasa AhAra malatA tA paNa teo rAgadveSa dhAraNa na karatAM samabhAve AhAra karatA. zama, saMvega ane niveda vaDe kaSAyAnA nAza karatA e mahAmuni dhyAnarUpI agnivaDe karmAne niraMtara baLavA lAgyA. merUnI mAphaka dhyAnamAM sthira rahelA te nAnA meTA kArpaNa upadrava thI paNa calAyamAna thatA nahi, ekAkIpaNe gurUAjJAe vihAra karatA e mahAmuni sumAtra eka divase subhauma nAmanA gAme AvyA, te gAmanA eka zanya gRhamAM rAtrIne samaye pratimA dhAraNa karI dhyAnamAM sthira rahyA. madhyarAtrIne samaye kAika pramAdIe e gAmamAM kAInA makAnamAM agni mukayA. te agni gAmane khALatA anukrame dharmadhyAnamAM sthira rahelA munivALA gRhane paNa bALavA lAgyA. e agninA upasaga mAMya muni dhyAnathI calAyamAna thayA nahi, tA pachI dhyAna cheDI palAyana thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 469 A zA . javAnI to vAta ja zI? jeo bhayaMkara upasargathI paNa calAyamAna thatA nathI tevA mahAmunine dhanya che, - zunya gRhane bhAga leto agni munine paNa bALavA lAdharmadhyAnamAMthI e mahAmuni zukala dhyAnamAM AvyA, zukala dhyAnane dhyAtA e munie agnine upasarga sahana karyo paNa dhyAna ke cittanI sthiratAne tyAga karyo nahi, zubha bhAvanAmAM Asakta e muni agnine upasarga sahana karI kALa karI sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAnamAM uttama evA deva thayA. prAta:kAle e mahAmunine agnithI dagdha thayelA joI gAma loke hAhAkAra karavA lAgyA. potAnA duHkhane bhUlI jai zeka karavA lAgyA. "are! A mahAmunine keIe gharamAMthI kADhayA nahi, A ghora munihatyAnA pApathI ApaNe badhA kalaMkita thayA. e pramANe zeka karatA temaNe muninI ucita kriyA karI, te pachI dhIre dhIre zikane bhUlI jatA pitapotAnA kAryamAM teo pravaryA kAraNa ke game te zaka paNa kAle karIne bhUlI javAya che, e samaye zrI suMdarAcAryane kevalajJAna utpanna thavAthI Asanna rahelA devatAo temanI pUjA karavA lAgyA, ne zrAvastI nagarInA udyAnamAM devatAe racelA suvarNakamala upara besI dezanA devA lAgyA dezanA samApta thaye samaya elavI kusumaketumuni utsuktAthI bolyA, "he bhagavana! atyAre kusumAyudhamuni kayAM vicaratA haze? kevalI bhagavAne kusumAyudha munine vRttAMta jJAnathI jANI temanI prazaMsA karatAM kahyuM, "te kusumAyudha yuninA jIvitane dhanya che ke je maharSie agnino upasarga sahana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 pRthvIcaMdra ane guNasAgara karI Atmahita sAdhI lIdhuM. huM mune ! sayama levuM e tA saheluM sugama che paNa tenI ArAdhanA karavI-nirvAha karavA e durlabha che. " pachI kevalI bhagavAne kusumAcudha mahAmuninA vRttAMta kahI sa'bhaLAvI kusumaketu munine kahyuM, "huM bhAgyavAna ! jemaNe pAtAnuM svahita sAdhI lIdhu' che evA e mahAmuninA zAka tuM karIza nahi. tuH paNa emane alpa samayamAM ja malIza. eTalu ja nahi paNa tame ane have thADAja kALamAM bhavasAgara tarI pAra thazeA. cha kevalI bhagavAnanAM vacana sAMbhaLI kusumaketu muni adhika udAsavRttithI sa'sAra upara adhika vairAgyavALA thayA chatAM gurU AjJA prApta karI sa'lekhanA karI. dravya ane bhAvazalya dUra karI te mahAmunie pAdapAgamana anazana aMgIkAra karyuM siddhonA dhyAnamAM tatpara evA e muni paccIza divasane ate kAlakarIte sarvAMsiddha mahA vimAnamAM dhruva yA. sarvAsiddha mahAvimAna sarvAMsiddha mahA vimAna ahiMthI lagabhaga sAta rAja urca ane siddha zilAthI khAra jojana nIce anuttara vimAnAnA eka pratara AvelA che. tyAM cAre dizAe cAra zIgADAnA AkAranAM vijayAdika vimAna rahelA che tyAre madhyamAM gALa ane lakSayAjananA pramANavALu sarvAsiddha mahAvimAna AveluM che. e vimAnAnuM pRthvIdala eka vIsaseA jojananu zAsramAM kahelu che tyAre vimAnAnI uMcAi agIyArase jojananI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavana nehasaMbaMdha 471 e sarvArtha siddha mahAvimAnamAM pUrA eka hAtha pramANa zarIravALA deva utpAdu zayAmAM aMtarmuhUrta mAtramAM utpanna thAya che tyAMnA devatAonuM AyuSya saMpUrNa tetrIsa sAgaropama hovAthI tetrIsa hajAra varSe AhAranI icchAvALA ne tetrIsa pakhavADIe zvAsozvAsa lenArA eka avatArI hoya che saMkhyAta varSanA yuvALA saMcamAM manuSya ja tyAM jaI zake che. utpAdazayAmAM utpanna thatA e devone potAnA athAga anaMta sukhamAMthI paravArI zayyA parathI nIce utaravAnIya phurasada nathI-jarUra paDatI nathI. zayAmAM pahelA thakA temane tetrIsa sAgaropamaneya kAla samApta thaI jAya che, alabata ghaNe kAle jarUra jaNAya to teo eka paDakhethI bIje paDakhe thaI zake che evA e sukhI devo maMdaSAya vALA, samakitavaMta ane ekaja avatArI hovAthI tyAMthI manuSya bhavamAM AvI sIdhA kSe cAlyA jAya che. ahamiMdra jevA e devatAo avadhijJAne karI kaMika nyana cauda rAjalaka sudhI jaI zake che eTale upara vimA nanI davA sudhIne nIce lokanAlikA sudhI teo joI zake che-jANI zake che. nIcenA devatAothI anaMta sukha sAhyabIvALA e devatAonA sukha saubhAgyanI te vAta ja zI karavI! maNIratnathI vibhUSita e vimAnamAM utpAdu zavyA upara vizALa caMdaravo hoya che e caMdravAnI madhyamAM eka cosaThamaNanA pramANanuM moTuM motI hoya che tenI cAre bAjue batrIsa batrIsa maNanAM jhagajhagatAM cAra motI hoya che tenI pachI soLamaNanuM eka evAM ATha motI jhagajhage che, tenI pAkhatIe ATha maNanAM seLa motI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 pRthvocaMdra ane guNasAgara jhaLakI rahyAM che te pachI cAra cAra maNunA batrIsa motI vimAnanI zobhAmAM vRddhi karI rahyAM che. enI pachI be be maNanAM cesaTha tI AvelAM che. e metInA jImakhA pachavADe eka eka maNanAM ekaso aThThAvIsa motI rahelAM che e pramANe eka caMdravAmAM basone trepana motIne jumo rahelo che. e motImAM vividha prakAranA nATAraMga svAbhAvika ja thayA kare che. dareka matImAM judI judI jAtanA thatA zAzvatA e nATAraMgane jotAM utpAda zavyAmAM rahelA devane zayAthI nIce utaravAnI paNa jarUra paDatI nathI-kurasada nathI. pavananI maMdamaMda laharIothI e motI paraspara aphaLAya che eka bIjAnA saMgharSathI aneka rAga rAgaNI utpanna thAya che manahara devatAI vAdiSTa karatAM paNa ane gaNI mIThAzavALI e rAgarAgaNInA zravaNamAM ne metInI aMdara thatA nATAragane jotAM jotAM temano badho kALa cAlyo jAya che. tetrIsa hajAra varSe jyAre ene AhAranI icachA thAya che tyAre paNa icchA thatAMnI sAthe ja te tRpta thaI jAya che, ne AhAranI prApti mATe temane prayAsa karavAnIya jarUra paDatI nathI. | sarvArthasiddha vimAnanA devatA pitAnA e divya sukhamAM evA to layalIna che ke eTaluM badhuM dIrgha Ayu paNa pasAra thaI jAya che temanI temane khabara paDatI nathI. phakta chaThThanA tapanI nyUnatAe ja utkRSTa saMyamI manuSya e vimAnamAM utpanna thAya che. bAkI te mokSe ja pahoMcI jAya evA e lavasatama devatAo kahevAya che. agIyAramA guNasthAnake je kALa kare te paNa anuttara vimAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasakha dha ja ja utpanna thAya che. evA athAga sukhanA dhaNI e devatAe suktithI phakta khAra jojana nIce hovA chatAM tyAMthI muktimAM jai zakatA nathI. caMdaravAmAM valayAkAre rahelA e meAtInA jhumakhAnA sukhanA AsvAda tA mahApUjyavAna e devatAo ja lai zake. emane kevuMka sukha huze enI kalpanA paNa ApaNe tA zI karI zakIye ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 pariccheda 11 mA pRthvIcadra ane guNasAgara. == 1 pRthvIcaMdra ane guNusAgara ekavIzamA bhavamAM vardhamAnajino jIyAd, vardhamAnaguNAnvitaH / varttate sAMprataM yasya, zAsanaM pApanAzanam // 1 // bhAvA-aneka guNeAvaDe vRddhi pAmelA-bharelA temaja pApane nAza karanArU' jemanuM zAsana va mAna kAlamAM jayavaMtu varte che evA zrI vardhamAna svAmI jayavatA vartA, jaya pAmA ! A jaMbudrIpanA dakSiNA bharatanA madhya khaMDamAM ramaNIya kaiAzala nAme deza AvelA che. lakSmIne krIDA karavAnuM sthAna evA e maneAhara dezamAM svargIpurInI zAbhAnA paNa tiraskAra kare evI zatruothI achata ayodhyAnagarI AvelI che jenI racanA prathama jInezvaranA rAjyakALe hiranA vacanathI devatAoe karelI che. evI ajIta aceAdhyA nagarImAM siMhasamAna parAkramI harisiMha nAme rAjA hatA. prajAnu. pitAsamAna pAlanakaranArA, arthAjanAne khuba dAnathI satAya ApanArA AzritAne kalpa rUma sarakhA te zatruonuM nikaMdana karanArA e rAjA rAja karate chate prajA sukhI ane samRddhivAna hatI. A rAjAne padma samAna leAcanavALI, rUpavAna ane guNavAna padmAvatI nAme paTTarANI hatI. rAjA divya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha 475 bhogAnI jema devatAnI mAphaka sukha bhogavate pitAne kALa sukhamAM nirgamana karate hate. anyadA sarvArthasiddha mahAvimAnamAMthI kusumAyudha rAjAne jIva cyavI padmAvatInA udaramAM utpanna thaye te samaye rAtrInA pAchaLanA prahare devIe sura ane devIthI bhareluM mahAvimAna svamAmAM joyuM. svama joI jAgRta thayelI rANIe rAjA AgaLa svapnanI vAta nivedana karatAM rAjAe kahyuM. "tamAre manahara putra thaze." rAjAnA vacanathI prasanna thayelI rANI garbhanuM sArI rIte piSaNa karatI samaya nirgamana karatI hatI. navamAsa vyatIta thayA tyAre paTTarANIe manahara kAMtine dhAraNa karanArA putrane janma Apyo. rAjAe putra janmane meTa varthApana mahatsava karyo. sagAMkuMTabAdikanI saMmatithI kumAranuM nAma rAkhyuM pRthvIcaMdra, paMca dhAtrIothI lAlana pAlana karAto pRthvIcaMdra kalAone pAraMgAmI thaI anukrame yauvanavayamAM Avyo, navIna yauvananA bhAgyodayavALo hovA chatAM kumAra vayane ucita kIDA karato nahi. hAsya ke vilAsa paNa karato nahi, vItarAganI mAphaka prazAMta manavALe te Ayudha ramavAne paNa abhyAsa karato nahi ke gaja athavA azva para svArI paNa krIDAnI khAtara karato nahI, kevala vyavahAranI khAtaraja snAna, alaMkAra ke mAlAne dhAraNa karatA hatA temaja ana, caitya, sAdhu, sAdharmika ne mAtApitAmAM te bhaktivALe hato, rAjakumAra pRthvIcaMdranI viraktAvasthA joI rAjA vicAramAM paDyo "A vairAgI rAjakumArane bhegAsakta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zI rIte kare? ene paraNAvyo hoya to strIonA mehamAM kheMcAtAM svayameva e kadAca bhegAsakta thAya kharo, kAraNa ke jagatamAM purUSa tyAM lagI ja dharmI rahI zake che ke jyAM lagI manohara evI ramaNue ene cha nathI, baLavAnane paNa purUSa yuktithI vaza karatA nathI zuM ? madonmata gajarAja paNa aMkuzathI vaza thaI jAya che. tophAnI adha lagAmathI ke siddhodAra thaI jAya che. temaja mAtelA baLada paNa nAtha nAkhyA pachI DAhyA thaI jAya che tevI ja rIte A vairAgI putra paNa paraNAvyA pachI jarUra bhegomAM prItivALe thaI vairAgyamAM Dhale thaI jaze. manamAM kaMika nizcaya karI harisiMha rAjAe kumAranA mAmA vijayadeva pAse pitAnA catura maMtrIne jayapura nagare mokalyo jeNe pitAnI lalitasuMdarI nAme kanyA pUrve pRthvIcaMdrane ApelI hatI. rAjamaMtrIe vijayadeva pAse AvI kanyAnI prArthanA karavAthI vijayadeva rAjAe pitAnI bIjI sAta kanyAo sAthe lalitasuMdarIne sarva sAmagrI sAthe ayodhyA tarapha mokalI, rAjamaMtrI kanyAdika parivAra sAthe e kanyAonA mAmAnI rAjadhAnI rAjapura nagare Avyo. rAjapura patie paNa pitAnI kanakavatI Adi ATha kanyAo sarva sAmagrI sAthe pRthvIcaMdra kumAra mATe mekalI. seLa kanyAo, hAthI, ghoDA, ratha, jhara, jhaverAta, subha, dAsadAsI Adi parivAra sAthe rAja maMtrI anukame ayodhyA AvI pahae. rAjAe maMtrInuM sanmAna karI kanyAonA utArAnI vyavasthA karI. te pachI rAjAe kumArane pitAnI pAse belAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 477 kahyuM, "kumAra ! banne mahArAjAo taraphathI tAre mATe AvelI A soLa kanyAo sAthe tuM vivAha karI emanI sAthe tArI yuvAnI saphala kara. amane paNa A moTI ciMtAmAMthI tuM mukta kara " lagna karavAnI khAsa IcchA na chatAM pitAnuM vacana kumAre mAnya karyuM jethI rAjAe sArUM muhUrta joI e soLe kanyAe kumAra sAthe paraNAvI. meTA mahotsava pUrvaka vivAha thato joI pRthvIcaMdra manamAM vicAra karavA lAge. "are! jagatanA mahaghelA mAnavInI pravRtti to juo! mohalAo keTalI badhI kadarzana pAme che. chatAM paNa e kadarthanAnuM temane jarAya bhAna thatuM nathI. A hADa mAMsa ane rUdhira bharelA zarIrane bahArathI kevuM manahara banAve che, zaNagAre che, chatAM paNa svabhAvathI asuMdara evo A deha kAMI suMdara thato nathI. je mAlA, vastrAlaMkArAdika suMdara padArtho dekhAya che te paNa malamUtrathI bharelA A dehanA saMsargathI ulaTA, malIna ane azucimaya thaI jAya che. A asAra saMsAramAM keNa keno putra che? kaI kaIne baMdhu nathI. svAmI zuM ke sevaka zuM ? e badhA kSaNIka bhAvo che. jene mATe leke AnaMdita thayA chatA rame che, e mAtApitAne sneha paNa kSaNIka che. snehathI muMjhAyelAM mArAM mAtA pitA atyAre mAre mATe keTaluM badhuM karI rahyA che? are A strIo paNa mUrNa che ke potAnA mAtApitAne tyAga karI mAre mATe ahIyAM AvI, te jJAnIjanee to AvA mohamAM ramavuM cogya nathI. chatAM paNa je huM A bAlAonI sAthe vivAha karavAnI nA pADe to mArA mAtApitA keTalAM badhAM du:khI thAya, dUrathI AvelI A bALAo paNa mArA viyoge du:khI dukhI thaI jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIcaMdra ane guNasAgara dIkSA levAnI bhAvanAvALA mane tAte A mahA saMkaTamAM nAkhI dIdhA tA mAre have zu karavuM? jo mAtA pitA ane A priyAene edha karI dIkSA grahaNa karAvuM tA teA badhA sArA vAnAM thAya. e badhA upara mahAna upakAra thAya. e pramANe vicAra karatA pRthvIcaMdra kumAra mAtApitAnI AjJAthI lagnakA paripUrNa karI potAnA vAsabhuvanamAM AnyA. 478 divasanA kAryAMthI paravArI rAtrInI zarUAta thaye te bhadrAsana upara kumAra beThA. enI AsapAsa ratnapadreka upara sALe suMdarIo pharI vaLI. rAjakumArane rIjhavavAnA prayatna karavA lAgI. tArAonI madhyamAM kaumudIpati jhaLakI rahe tema rAjakumAra zAbhAne pAmatA viraktatAne ja anubhavavA lAgyA. e lalita lalanAomAMnI eka paNa e vairAgIna pAtAnA netrakaTAkSathI vIMdhI zakI nahi. zamarUpI akhtarane dhAraNa karanArA kumAra pAtAnI madhyamAM hAvA chatAM temane eka vairAgI sAdhu jevA jaNAyA. rUpagarvitA lalitasuMdarI paNa patinI A ceSTAthI jarA lajjita thai gai "are! zuM peAtAnA hAvabhAva ke kaTAkSa paNa svAmIne kai asara karI zakatA nathI enuM kAraNa zu? emanA jevAnA cittane sparza karavA mATe zuM huM aAgya chuM ? tyAre ? e badhI mALAoe khukhahAvabhAva karavA mAMDayA, chatAM kSAra upara lIpaNanI jema te taddana vya gayA. kumAre tA snehabharI dRSTithIya temane joi nahi, tyAre viSNunAme baTuka khelyA "are! A bALAo badhIya bya kadarzanA bhAgavI rahI che. tA he svAmI! A badhAnAM mana zAMta thAya tema kara." bahukanI vANI sAMbhaLI kumAra elya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 479 - "he baTuka! saMsAramAM te jJAnIne Dagale ne pagale " vairAgya jaNAya che. paNa kezava baTukanI mAphaka karthanA khamavA chatAMya Amane vairAgya na Ave te pachI deSa kene?" e kezava keNa?" baTana pUchavAthI kumAre kezavanuM vRttAMta kahevuM zarU karyuM. kezava baTuka pUrve mathurAnagarImAM daridvI evo kezavanAmane baTaka (vipra) rahetuM hatuM, tene kapaTI, kuzIlA, rUpA ane kalaha karanArI kapilA nAme priyA hatI. kanArInAM lakSaNane dhAraNa karanArI e kapilAnArI zAsamAM kahelA kulakSaNathI bharelI hatI, piMgala nevALI, karkaza zabdavALI, uDA kapolavALI, sthUla jaghAvALI, urdhva kezavALI, lAMbA oSTavAlI, lAMbA mukhavALI, dIrgha nAsikAvALI temaja jenAM tAlu, chahavA ane hoTha (8) zyAma che evI durbaLa aMgavALIne viSama kacayugalavALI nArI pati ane putrathI rahita heAya che evI bhraSTa zIlavALI nArIne purUe tyAga karavo. tyAga karavA gya nArI kapilA sAthe pAnu pADI kezava baTuka duHkhe duHkhe divase pasAra karato hato. anyadA, kapilA garbhavaMtI thaI tyAre kezavane kahevA lAgI. "ghI, gALAdika padArtha mAre mATe kharIda karavAne tame dravya laI Ave." kapilAne dhaDAke sAMbhaLI kezavanuM haiyuM ghaDayuM. "kapilAnAM vacana sAMbhaLI kezava bolya" dravya upArjana karavAnuM to huM kAMI paNa jANatA nathI. tuM kaI jANatI he te upAya batAva." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 1 pRthvIcaMdra ane guNasAgara . "svarNa bhUmimAM jaI mahenata karI suvarNa kamAI lAve. jAo kamAI jhaTa vahelA Ave, kapilAe kahyuM - kapilAnAM vacana sAMbhaLI kezava svarNabhUmi tarapha cAlyo tyAM dhana upArjana karI potAnA vatana tarapha pAchA. pharyo tyAre kezavane mArgamAM eka IdrajAlIyo mae prapaMcInA saradAra IdrajALI ke pUchavAthI kezave mUrkhatAthI. pitAnI badhI vAta kahI dIdhI. pote suvarNa kamAvI lAvela te paNa jaNAvI devAthI ijAlike kezavane ThagI suvarNa paDAvI levAne vicAra karyo. IdrajAlike pitAnI IjALavighA phelAvI kezava ane IjAlika sAthe musApharI karatAM nagaranI samIpe eka vRkSa nIce visAme levAne beThA. te samaye eka seLa varasanI mAyAvI vipra kanyA sAthe tenAM mAtApitA paNa eja vRkSa nIce AvI eka bAjue visAme letAM beThAM. e seLa varSanI viprakanyAnI manaharatA joI kezava labhAI jato vAraMvAra enA sAme jovA lAgyA. ' nirlaja thaI kezave e kanyAnI enA mAtApitA pAse mAgaNI karI. javAbamAM enA pitAe sahastra dinAranI mAMgaNI karI. pachI kezava hajAra dInAra ApI e kanyA sAthe paraNI gaye, lagnane yogya khAna pAnanI. sAmagrI paNa pelAnI mAyAthI tyAM AvI hAjara thaI e navIna kanyAne paraNI baTuka khuzI thaye A IdajAlika enI pAsethI saghaLuM suvarNa e rIte taphaghavI palAyana karI gayo te sAthe potAnI iMdrijALa mAyA paNa saMharI lIdhI. pachI te na maLe nArI ke na mane kAMi sAmagrI, A badhI lIlA joI baTuka Avyo banI gayo "are! A zuM! suvarNa paNa gayuM ne nehA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 481 nA paNa 12 du:khANI bahemALo banelo te navI panIrane zodha ghaNuM bhami pharI vaLyo. paNa kayAMthI jaDe! AkAza batAthI eka karavA prayatna karyo, paNa e che ke ilADI banuM che ke te banAvI zake jagalamAM tApa, bhUkha, tarasa sahana karI thA tyAre pAchI pilI kapilA sAMbhaLavAthI puna: vatana tarapha pharyo. "are! sUDha buddhivALA meM badhuM suvarNa vyartha gumAvI dyauM, kemake kahyuM che ke jaDa puraSa khuba kaleza karI tedA kare che tyAre bhAgyazALI ja enAM kala te bhagave che. dAMta bicAsa haLI daLIne thAkI jAya che tene kAbUlA eka lIlA mAtramAM gaLA nIce utArI nAkhe che. meM paNa khuba kaSTa veThI suvarNa pedA karyuM tene gumAvI detAM kaMIvAra lAgI? dhana vagara kapilAne mukha paNa zuM batAvuM. suvarNa mATe tyAre pharI huM zuM svarNa bhUmi tarapha jAuM ke virahAkura priyA pAse?' e pramANe vicAra karate te anukrame kaI gAme AvyA tyAM tene keIe dahithI mizrita bhAtanuM bhajana karAvyuM. te rAtrIne samaye tyAM vaDanA vRkSa nIce sUtelA teNe svapamAM joyuM ke potAnA gharamAM khoda kAma karatAM rAthI bhareluM Akhu bhUmigraha joI khuza thatA teNe gAmamAM vardhApana mahensava karyo. svajone bhojana karAvI AkhAya nagarane bhAvita thaye rAjAe paNa enuM sanmAna vadhAryuM eka navI kanyA sAthe lagna karI sukhI thayA. kapila paNa rAjI thaI tenI sevA karavA lAgI. e madhurA svamanI mIThI laheromAM vihAra karatA kezava baTuka rAbhanA bhukavAthI ekAeka jAgrata thaye, Ayata thayelo kezava vicAra karavA lAge "are! sArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 482 pRthvIcaMdra ane guNasAgara pitAnA makAnamAM AkhuM bhUmigraha rothI bhareluM chatAM huM paradezamAM nAhaka kaleza bhogavuM chuM mATe have te ghera jaI e ratnane bahAra kADhI huM have sukhI thAu. e pramANe vicAra karato ne manamAM moTAmoTA havAI mahela bAMdhato ghera Avyo - kezavanuM hasamukhu vadana joI kapilAe vicAra karyo, nakkI A ghaNuM svarNa lai AvyuM che." kapilAe paNa snAna vilepanathI ene sArI rIte satkAra karyo, jyAre enI pAse koI jovAmAM AvyuM nahi tyAre Akroza karatI brAhmaNa bolI. "are! kayAranAya AvyA che te zuM lAvyA cho mane batAve to kharA ? kapilAnAM vacana sAMbhaLI zAMtithI kezava bolyA dhIrI thA! dhIrI thA ! tArUM mukha huM ujvala karIza, svajina, kuTuMbamAM tane ziromaNi banAvIza! pahelAM vaNI nI dukAnethI udhAre goLa ghI vagere lAvI sArI rasavatI karI AvatI kAle ApaNA svajanene jamADI temanI samakSa kaIka camatkArapUrvaka huM mArI samRddhi pragaTa karIza kezavanI vANIthI camakelI kapilA bolI. "paNa e dravya kyAM che? prathama mane e dravya batAvo? e dhana joI zAMtithI huM badhuM tamArA kahevA pramANe kare! pitAnI strIne vizvAsa pamADato kezava pharIthI be, - "atyAre e dravya vyavasthita paDeluM che svajanonI sAkSIe huM tene pragaTa karIza, to he priye! je tane lakSmInI IcchA hoya to mArA vacana upara vizvAsa rAkha." kezavanA vacanamAM vizvAsa dhAraNa karatI kapilAe svajanene AmaMtraNa ApI bhejana mATe netaryA. udhAra mAla lAvI sarvane bhojana karAvyuM, kemAM khyAti praca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane sanehasaMbaMdha 483 lita thaI ke "dezAMtarathI dhana kamAvI lAvela kezava meTo vardhApana mahatsava kare che. leke paNa kautuka jevA enA ghara AgaLa ekatra thayA. svajane bhejana kAryathI nivRtta thayA ke temanI samakSa kedALe laI kezave svamanI joyelI bhUmi pramANe pitAnuM ghara khadavA mAMDayuM. ' "are! A tuM zuM kare che? svajanA pUchavAthI kezava bolyo, mArUM sArabhata dravya A ThekANe gupta paDeluM che tene tamArI sAkSIe huM pragaTa karuM chuM. kezavanI vANIthI camatkRta thayelA svajane bolyA, "tArUM dravya ahIyAM keNe sthApana kareluM che? kyAre sthApeluM che? che te to huM jANato nathI. paNa amuka gAme mane svama AveluM temAM meM joyuM ke ahIyAM dhana che te uparathI huM ahIyAM khodakAma karI rahyo chuM." kezavanI vANI sAMbhaLI svajanee jANyuM ke A mahAmUDha ziromaNi che. ema vicAratA tenI ceSTA jevA lAgyA. ghara AgaLa ekaThA thayelA lokoe tenI A vAta jANI tyAre mAMhamAMhe hAtha tAlI detA enI mazkarI karavA lAgyA, - kezave pitAnA makAnamAM cArekora khodI nAkhyuM paNa kAMi nikaLyuM nahi. badhuMya makAna khAne thAkyo toya kAMI na nikaLavAthI kapilAe paNa mATInI muThI bharI enA mAthA upara nAe dhikkArI kADhaya. svajana AgaLa paNa lajajAtura thayela te khuba hasIne pAtra thayo. kapilAe A mUrkha ziromaNi kezavanI mukhatAthI kezavane gALa daI ghara bahAra kADhI muko. svajanoe hasele, temaja kevaDe khuba vagevAte mazkarI karAte e kezava baTuka bhAre durdazAne prApta thaye e pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 pRthvIcaMdra ane guNasAgara mAre kezavanuM vRttAMta kahyu te sAMbhaLI sarve sIe enI mUrkhatA para baDakhaDa hasI paDI. pRthvIcaMdra kumAra khelyA. huM aTA! A kezavanu caritra hAsyAspada che ke nahi; te kahe. Tuka elyAjha A vRttAMta jarUra hAsya karanArUja che. svAmin! paNa enA jevA zu` baMdhA haze ke? 3. priyAone pratibadha huM baTuka ! tu kahe che ke badhA voza AvAja hAya che te sAMbhaLI '' maTuka viSNunA praznanA javAbamAM pRthvIca'phasAra AlyA. A samArI jIva kezava manunA javevA che. mehula muMjhAi gayelA haiAvAthI jJAnInI najaramAM jaDa, temaja kAryokA hitAhitanA bhAna vagaranA hAvAthI cArAsI lAkha kyayenimAM bhamI rahyo che. kezava jema kaliAnA AdezathI sthabhUmimAM thata kamAvA gayA tema tra krama pariNatinA vaza paDelA tenA AdezathI svarNabhUmi rUpa manuSyabhavamAM AvA kesane ema traNa bhUmimAMthI mahenata karI svaNa pedA karyuM tema jIve paNa AkAza nirA vaDe karI kaIka yukta pa kAMcana upArjana karyuM. kezavanuM dhana IMdrAlike mAryA vaDe kanyAnI lAlaca batAvI harI lIdhuM. tema jIve manuSya janmamAM upArjana kareluM sukRta bhASAmAM mAhita thaI viSayamAM lubdha banI aDhAre pASasthAnaka AcarIne hArI dIdhuM. kerAva jema pharIne svarNa melavavA dezeAdeza pharavA lAgyA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - 1 - . . . . . - - - - - - - - - - ekavIza bhavane nehasaMbadha 485 tema jIva paNa viSayavilAsamAM badhu hArI nAraka, tiyA Adi nirUpa aneka dezamAM bhramaNa karavA lAge , bhramaNa karatAM kezava jema kaI gAmamAM kahi sahita bhAta khAvA lAge tema jIvane keIka bhavarUpa gAmamAM macAryane melApa thayo temaNe tapapI dahi sahita edananuM dAna karAvavAthI ApavAthI kaIka svastha tha. kezave jema moTA vaDalAnA vRkSa nIce nidrA letAM svamAmAM rane samuha je tema jIva paNa e sapanA prabhAvathI kaI moTA kuLamAM dhanADhathanA kuLamAM janma dhAraNa karI zaktine durUpayoga karate harapI madirAmAM mA mane meharanikAmAM paDI gayo kSaNa bhara vilAsAmAM rAcI gaye. AmAnuM bhAna bhUlI gayo kezava jema kapilanuM smaraNa karate pitAne ghera gaye tema jIva paNa karmapariNatine saMbhArata pAchA manuSya lavAmAM Avyo kezava jema nahi hovA chatAM pivAnA gharamAM lakSmInA astitvane mAnate ghera AvI udhAra mAla lAvI khAvAmAM temaja svajanene jamADavAmAM AnaMda mAnavA lAgyo tema jIva paNa hAthI, ghoDA, ratha, sevaka, dAsa, dAsI, bhaMDAra, bhUminA pAlanathI zramita thayA hevA chatAM potAne ananya sukhI mAne che temaja hADa, mAMsa, rUdhira ane malamUvanI kayArI jevI chatAM bahArathI manohara evI yuvatInA saMgamAM Asakta thai rame che. kAmIjananI naphaTAIno te kezavanI mAphaka kAMi pAra che? hADa, mAMsa, rUdhira ane snAyuthI baMdhAyela sadA asAra evA kAminInA vadanane kAmIjano zarada ratanA caMdramAnI upamA Ape che. lALa paDatA ane durgadha yukta temaja malinataMtavANI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 pRthvIcaMdra ane guNasAgara kAminInA adhaNane kAmIjane amRta samAna gaNe che. temaja viSayanA lAlacujana kAminInA hADakAnA dAMtane dADamanI kaLI samAna kahyuM che. mAMsane locA samAna strInA stanane ladhu evA suvarNakalazanI upamA Ape che. hADa, carabI ane mAMsa yukta bhUjAone kamaladaMDanI upamA Ape che. hADa, mAMsayukta sthala jaMghAne viSayanA lAlacu keLanA sthaMbha samAna gaNe che. alaMkArathI vibhUSita evA kAminInA dehane kAmukajane surasuMdarIdevInI upamAthI navAje che. jJAnIne mana je nArI narA vairAgyanA kAraNabhUta che, te nArIne kAmIjana judI judI daSTithI nihALe che. pRthvIcaMdrakumAre kezava baTukane upanaya jIva sAthe sarakhAvI batAvyo, kumArane upadeza sAMbhaLI e rUpavatIonA rUpamadano nIze osarI ga. vairAgyanA raMgane dhAraNa karanArI e ramaNIo vicAravA lAgI, "aho! kumAranI vANI satya che. amArA sarakhI strIonA aMganI zuM lAlitya che? jevuM amAruM aMga hADa mAMsa ane rUdhirathI vyApta che tevuM purUSanuM paNa! chatAMya Aryaputra strIonA ja aMganI niMdA kema kare che ? - pitAnI strIone gahana vicAramAM paDelI jANI kumAra be purUSa jema strIonA aMgopAMgane joI meha pAmI jAya che tevI rIte strIo paNa purUSanA manehara avaya joI Asakta thAya che. chatAM emAMya rUtudharma, du:khe karI garbhadhAraNa, du:khe karI prasuti, ane kAmanI ati AsaktithI strIo adhika niMdAne pAtra che. mahaghelo jIva zarIrarUpI gharamAM asada evA viSayasukhane joI rAce che ke kezava jema potAnA gharamAM asadu evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 487 ratna je rAma hato, bAMdhavAe samajAvavA chatAM kezava samaje nahi tema bAMdhava samAna sAdhamikanI zikhAmaNa chatAM jIva samajato nathI. kezave badhuM ghara khodI nAkhyuM. tema jIva viSayarUpI sukhane mATe maryAdA rUpI makAna khodI nAkhe te kezavanI mAphaka beAbarU thaI leke vaDe niMdAya che. ne kapilAnI mAphaka karmapariNatithI chavanI kAMI ochI hIlanA thatI nathI. viSayanA pApathI jIva aneka duHkhone bhoktA thAya che, evAM nirvivekI jananAM cAritra joI kenA cittane vairAgya thatuM nathI ?" pRthvIcaMdakumAranI vANI sAMbhaLI saMsAranI asAratA ciMtavatI saMveganA raMge raMgAyelI e lalanAo belI, "he svAmI ! tame kahyuM te badhuM satya che. saMsAra badho eja che. saMsAranAM viSayajanya sukhomAM A lAlacu jIva pitAne bhUlI gayo che paNa have ene tyAga zI rIte karavo ? tame sadagurUne ArAdhI dharmasevana karo. gurU paNa evAja hoya ke je kaMcana kAminInA tyAgI hoya, mekSanA udyamI hoya." kumAre kahyuM. "he prabhe! amane sabodha ApI vairAgya pamADanA tameja amArA gurU cho ame tamArI gRhiNI zabdathI kRtArtha thaI have amArI bhega tRSNA ApanA upadezathI nAza pAmI che. te amane dharmanI prApti thAya tema kare, he Aryaputra! tamAre paNa agnithI pradIpta evA makAnanI jema A saMsAramAM rahevuM yogya nathI. athavA te tamane ame vizeSa zuM kahIye? tame to tatvanA jANakArI che. strIonAM e pramANenAM vacana sAMbhaLI harSita thayela kumAra belyo, . .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - pRthvIcakra ane gurusAgara "tame atyAre vivekarUpa parvata upara ArUDha thayelI hevAthI have tamAre dharma prApti durlabha nathI. je Astika -samaktivaMta che tenuM manuSyapaNuM, sArU kULa, kuTuMba parivara, samRddhi Adi sAmagrI saphaLa thAya che. arthAta te e badhI sAmagrIno sadaupayoga kare che ane mukti paNa tene durlabha nathI. hAlamAM te tyAM sudhI tame satiSane dhAraNa karI namaskAramaMtranuM smaraNa karatI, jIvadayA pALavAmAM prAtivALI temaja sAyavANI uccAravA pUrvaka dharma ArAdhana karatAM hatAM gharamAM rahe ke jyAM lagI gurUmahArAjane joga pAmI cogya dharma ArAdhavAne avasara prApta na thAya." pRthvIca kumAranI vANI e badhI strIoe AMgIkAra karI. yathAzakti dharmanuM ArAdhana karatI samaya nirga mana karavA lAgI. pRthvIcaMdra rAja, viSaNubaTuka thakI sarve vRttAMta jANI rAjA pitAnA manamAM vicAra karavA lAgyo "are! meM dhAryuM hatuM ke kumArane parAvavAthI onA mohamAM lapaTAI badalAI jaze paNa strIo te Ane kAMI paNa vaza karI zakI nahi paratu kumAre strIone pratibodhI vairAgI banAvI dIdhI, have zuM karavuM ? "hA! eka upAya che rAjya upara sthApana kare, e rAjyakAryamAM vyagra thavAthI dharmano tyAga karaze." rAjAe e pramANe vicAra karI potAno e vicAra padavIkumAranI mAtAne kahI saMbhaLA. rAjAnI vAta sAMbhaLI paTTadevI bolI. "svAmI! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * - * - - - - - --- ekavIza bhavane snehasaMbaMdha mane paNa gaI rAtrIe svama AvyuM ke Ape rAjIkhuzI kumArane moTA mahotsava pUrvaka rAjyagAdI upara sthApana karyo, tyAre te devatAnI mAphaka tyAMthI uDI prAsAdanA A bhAga upara beTho tyAre Ape potAnA hAthe tene tyAMthI pAchA siMhAsana para besADe ne huM jAgrata thaI." paTTarANInAM vacana sAMbhaLI rAjA vicAramAM paDe. moTA udayane sucavanAruM A svama che te have mAre vicAra amalamAM mukavA de. eTalAmAM prAta:kAla thavAthI pitAnA caraNamAM namavAne kumAra pRthvIcaMdra AvyuM, pitAe Asana ApI te upara besADe. AstethI rAe kumArane sajAvavA mAMDayo. "rAjakumAra ! jene ghera tArA jevA guNavaMta kumAra che evA amane dhanya che. udumbaranA puSpanI mAphaka durlabha evA tane ame moTA puNyathI-premathI joIe chIe. he pu! tane joine ame rejane reja khuba khuzI thaIe chIe ke jevI rIte zazIne joI sAgara harakhAya che. he naMdana! tuM amArI eka abhilASA pUrNa kare ke jethI amArA AnaMdane pAra na rahe. ke je abhilASA pUrNa thavAnI ame rAha joI rahyA chIe. sajAnI vANI sAMbhaLI rAjakumAra pitAnA vadana tarapha joto manamAM vicAra karI rahyo hato. pitAnI zI abhilASA haze, zuM majamuguTanI?" - kumArane vicAravaMta jANI rAjAe AgaLa calAvyuM kumAra! jo veta chatra, cAmara Adi samRddhithI vibhUSita gajarAja upara ArUDha thaye chate sakala senAthI parela, tarUNIvarsanI sAthe rAjamArga vihAra karate vanyAre huM tane jaiza tyAre mArA AtmAne huM dhanya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490. pRthvIcaMdra ane guNasAgara. mAnIza-mAruM jIvana saphaLa thayuM mAnIza. to A rAjyane svIkAra karI amane sukhI kara." rAjAnI snehayukta vANI sAMbhaLI kumAra vicAramAM paDyo. "A te dIkSAmAM meTI phAMsa ubhI thai." "are! viSaya vikAra rahita evA vairAgyavaMtane rAjyaprApti e asaMbhavita-virUddha vAta che kemake dakSiNa dizA tarapha gamana karanAra zuM himavaMtagiri pahoMcI zake che? to AvA viSama saMyogomAM mAre zuM karavuM ? ghaNA snehavALA mAtApitAne e anugraha che ane e anugrahane upAya paNa khuba durlabha-du:khe karI karI zakAya che, chatAM vicakSaNa janAe mAtApitAnI AjJA ullaMghana karavI joIe nahi. ' je ke huM paNa mAtra gurUnA AvAgamananI mArgapratIkSA karI rahyo chuM te te samaya daramiyAna pitAnuM vacana bhale pramANa thAo. gurUnA Agamana pachI mane jema yogya lAgaze tema karIza." ' khuba DAhapaNane vicAra karI kumAre kahyuM. "pitAjI! ApanI AjJAne huM svIkAra karuM chuM, paNa mArA jevA kAyara purUSe rAjyabhAra upADavA samartha thatA nathI chatAM Apane Adeza mAre pramANa che." kumAranI vANI sAMbhaLI. "zuM vinayavAna che. tArA, jevA putrothI rAjAonA yaza ujvala che." ema bolatA rAjAe kumAranA mastaka upara potAno hAtha mukI satkAra karI tenI prazaMsA karI te pachI sArA muhUrta rAjAe pRthvIcaMdra kumArane. rAjyAbhiSeka karyo. te nimitte rAjAe mATe mahatsava AraMbhyo, AkhAya nagaramAM AnaMda AnaMda pravatI rahe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 491 siMhAsanArUDha navA rAjAne maMtrI, sAmaMta Adi moTA moTA rAjapurUSo bheTaNa dharI namyA, navA rAjA pRthvIcaMdrane jaI emanA mAtA pitA paNa ati harSavaMta thayA, - pitAnI AjJAthI IcchA nahi chatAM rAjyArUDha thayelA rAjA pRthvIcaMdra rAjyalakSmImAM anAsakta paNe rAjyanuM pAlana karavA lAgyA. navA rAjAe potAnA rAjyamAM hiMsAnAM sAdhana baMdha karAvI amArI pravartAvI, khoTA kara mApha karyA. kedIone kArAvAsamAMthI mukta karI sarvatra rAjyamAM zAMti prasarAvI. rAjAnI mAphaka rAjyanI prajA paNa vikathA-kuthalI choDI nIraMtara dharmakathA karavA lAgI. jainazAsananI zobhA vRddhi pAme tevAM aneka kAryo thayAM. prajAe paNa rAjAnA mArgane anusarI "yathA rAjA tathA prajAe jagatanI kahevata sAcI pADI. evI rIte dhamamaya rAjyane karanArA pRthvIcaMdra narapati ekadA rAjyasiMhAsana upara beThA hatA, tyAre dvArapAle AvI namaskAra pUrvaka vinaMti karI"deva! ApanA darzanano abhilASI sudhananAme zreSThI-sArthavAha hAthamAM upahAra laI dvAra AgaLa ubhe ubhe sabhAmAM praveza karavAnI rajA mAge che. : pratihArInI vANI sAMbhaLI rAjAe tene praveza karavA mATe AjJA pharamAvI. rAjAnI AjJA pAmI dvArapALa cAlyA gaye, - praphullita vadanavALe sudhana zreNI hAthamAM bheMTaNA sAthe rAjasabhAmAM praveza karI, rAjA AgaLa bheNuM mUkI, praNAma karI be hAtha joDI AgaLa ubho rahyo. rAjAe enuM sanmAna karI pUchyuM. "kyAMthI AvI che? rAjasabhAmAM kema AvyA che ? zuM kAMI navIna samAcAra lAvyA cho ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 pRthvIcaMdra ane guNarA rAjAnAM vacana sAMbhaLI zreNI be, "deva! mArA nagaramAM Azcaryane karanAruM eka uttama cAritra I viramacathI mAruM hRdaya phATI jatuM hoya tevI rIte huM tene kahevA paNa samartha nathI. to paNa ApanA darzanane abhilASI ne e uttama caritra vicAra karato huM ahIMyAM Avyo chuM mahArAja ! jo ke e sene kahevA te asamartha chuM chatA huM emAMthI sArabhUta kaika tatvane kahIza." sudhana sArthavAhanI vANI sAMbhaLI rAjA sahita badhI sabhAne kaMIka navAI lAgI. "are! kevuM haze enuM e uttama caritra?" sajAe sjithI kahyuM. "tame je caritra je te ahIyAM A rAjasabhA AgaLa kahe." ' e caritra avazaya ApanI AgaLa kahIza, deva! jevuM e addabhUta amArA nagaramAM banyuM che, tevuM ja bIy abhUta Azcarya ahIMyAM banavAnuM che svayI ? sudhananI vAta sAMbhaLI badhA navAI pAmyA ne rAjAe pUchayuM "he zreSThI ! e kevuMka adabhUta che te kahe rAjAnI AjJAthI sudhana zreSThIe te adabhUta carigha zarU karyuM guNasAgara "A bharatArdhamAM karadezane viSe dhanadhAnyathI bharapura, sukhI ane samRddha evuM hastinApura-gajapura nAme nagara AveluM che. e nagarane huM hevAsI hovAthI amArA nagaramAM baneluM e kautuka have sAMbhaLe, kAraNa ke je kautuka sAMbhaLavAthI bhavyajIvone bodha thAya ne vairAgya pAme e. kautuka paNa mahAna ane udAra samajavuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekTIza bhavane snehasaMbaMdha * e gajapuramAM aneka rane saMcaya karanAre nAma pramANe guNavALe ratnasaMcaya nA zreSThI rahetA hatA tene satIema ziAmaNi ane sArA lakSaNa vaDe cUta sukhagalA nAme patnI hatI. banne eka bIjAne ceya hovAthI. sukhI, saMtoSI hatAM, bhAgyanI anukuLatAthI A yugale pitAne keTaleka kALa sukhamAM pasAra karyo tyAre temane tyAM lakSmIne ziSya evA eka bhAgyavaMta putrano janma thaze, e nazIbavALA svarUpavAna putranA adabhUta bhAgyane jaI prasanna thayelA zreSThIe nagaramAM AzcaryakArI janma mahatsava karyo. garbha dhAraNa samaye mAtAe svapnAmAM zreSTha evA sAgaranuM pAna kareluM hovAthI e svakhathI sacita mAtApitAe putranuM nAma rAkhyuM guNasAgara, - pAMca dhAtrIothI lAlana pAlana karAto guNasAgara vRddhi pAmavA lAgyo. mAtApitAne potAnI kAlI bhASAmAM AnaMda pamADe temaja nagaranI nArIothI ramADAto guNasAgara kalA abhyAsane karato sIjanane priya evA yauvanamAM AvyA. svarUpe suMdara guNasAgara navIna yauvana vayamAM te adhika svarUpavAna tejasvI thayA nagaranI bALA zuM ke tarUNI zuM. dareka yuvatIo guNasAgarane snehanI najare jovA lAgI. te paNa jAthI kamala jema alipta rahe tema guNasAgara strIonI dhaSTirUpI bANathI yuvAnImAM jaNa vIMdhAye nahi, eka divase e guNasAgarane te nagaranA rahevAsI ke zreSThIonI guNasuMdarI Adi ATha kanyAoe yAtra jatAM joyo, pitAnA mitranI sAthe jatA guNasAgarane I temanI manahara zarIra kAMtithI reha pAmelI e AThe kanyAonI daSTi tyAMja guNasAgaramAM sthaMbhI gai "jaga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 pRthvIcaMdra ane guNasAgara tamAM strIone jo A pati na male to emane avatAra eiLe gaye samaja ApaNe paNa paraNazuM to A nava javAnane, nahI te agni zaraNa, paNa anya varane varazuM nahi e AThe kanyAnA mAtA pitAe kanyAne nizcaya jANa prasanna thaI potapotAnI putrIone nizcaya ratnasaMcaya zreSThIne jaNAvyuM. e zreSThIonI vinaMtI ratnasaMcaya zeThe ' svIkArI lIdhI ne AThe kanyAo sAthe vivAha nakkI thayA. pitAnA vizALa ane ramaNIya mahAlayanI aTArIye ubhe ubhe guNasAgara kumAra tyAra pachInA eka divase nagarInuM avalokana karI rahyo hato tyAre tapathI kRzathayelA eka munine gecarI arthe nagaramAM bhramaNa karatA joI guNasAgara kumAranI najara te muni upara paDI ane tyAM ja sthaMbhI gaI. "A munino veSa kevo AnaMdakArI che. bhUmi tarapha daSTine sthApana karatA teo iddhine gopavI maMda gatie kevA gamana karI rahyA che? AvuM muni paNa meM paNa kyAMka anubhaveluM che." munine joI vicAra karate guNasAgara tyAMja ekadama mUcchita thaI gayA - mAtApitAdika parivAra jhaTa deDI AvI mUcha vALadavAnA aneka prayatna karavA lAge ke zitala jalathI siMcana karavA lAgyA. keI vijhaNA vaDe pavana nAkhavA lAgyA. evI rIte aneka upacAra vaDe jyAre guNasAgara svastha thayo tyAre du:khI thayelA tenA pitAe pUchayuM, he putra! akALe tArA zarIrane A zuM thayuM ? nagaramAM vihAra karatI keI rUpavatI lalita lalanAne joI tane mUchI AvI ke zuM ? athavA sAmaMta kanyA ke maMtrInI kanyAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasaadha 45 joi tArI A hAlata thaI? tArA hRdayamAM je thayu hAya te kahe te alpa samayamAM ja te tane meLavI ApuM. " 7 pitAnI vANI sAMbhaLI kumAra-guNasAgara melyA pitAjI ! evI meAhanI ramatamAM mane kAMi majhAhu nathI AvatI. srIyAdikanA viSayogane tA huM rogAnI mAphaka jANu' chuM, jethI mArUM mana temAM ramatu nathI kAraNa ke bhavAMtaramAM devagatimAM me* devalAkanAM sukha sArI peThe bhAgavyAM chatAM jIvane tRpti thai nahI. teA manuSyanA A tuccha lAgeAthI jIvane tRpti zI rIte thaze? atyAre tA mArUM" mana devanA bhAgAmAM paNa prIti dhAraNa karatuM nathI tA bIbhatsa evA manuSyeAnA bhAgAnI te vAta zI ? jene amRtanAM pAna karavAnI paNa icchA thatI nathI te zuM viSa pAna kare ke ? chatAM paNa huM pitAjI ! tame jo mArA manAtha pUrNa karavAne prasanna thayA ha| tA mane zramaNapaNuM' aMgIkAra karavAnI rajA ApeA. kAraNa ke jharUkhAmAM-gAkhamAM ubhelA mane munidarzanathI pUbhavamAM cAritra pALelu yAda AvyuM." sAvadha thayelA guNasAgare jAtismaraNa jJAnanI peAtAnA pUbhava jANI pitAnI pAse dIkSA levAnI rajA mAgI. putranI vAta sAMbhaLI kaika glAni pAmIne zreSThI eklyA. putra ! A navIna tArUNyamAM atyAre tAre dIkSAne samaya nathI. kAraNa ke paDitAe anukrame karI traNe va sAdhavAnI AjJA pharamAyelI che te pramANe pahelI . avasthAmAM vidyAbhyAsa karavA ne bIjI vayamAM dhana upArjana karI gRhasthadhanuM ArAdhana karavuM ane dhama tA trIjI avasthAmAM sevavA kahyo che. ' he putra! tAre paNa bhukta bhAgI jI trIjI ava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - 46 pRthvIcaMdra ane guNasAra sthAmAM dharma sAdhana karavuM zreSTha che, mATe atyAre tAre dharmasAdhanano vicAra karavo nahi , . pitAnAM vacana sAMbhaLI putra chelle pitAjI! dharmazAhI ja sukha thAya che. ghaNAkala karthata lAgavelA artha ane kAmathI te phakta pApa ja pedA thAya che. . he pitAjI! anAdikALathI Ajapata jaDa mAkki je bena karyA te je ekatra karI hamalo karavAmAM Ave te pachI paNa adhika thaI jAya, Aja sudhImAM je jaLanuM pAna kareluM te ekaThuM karatAM sAga sAra hAkAI jAya, je phaLa AhAra karelo che te badhAM je ekatra karI te samagra vakSa upara paNa samAi zake basa, A saMsAramAM evA keI jego nathI ke je bhaLe A ji anIvAra na bhegavyA hoya, to paNa evA bhAgethIya raMkane svatAmAM maLelA rAjyanI jema jIvane tArI thai nahi. bhUtakALamAM e badhAM bhagavelAM sukho A bhavamAM jIvane prAya: svamAnI mAphaka thaI jAya che. jethI jIvanI hAlamA pti pAmatI nathI. mATe evA bhegamAM na laparANA he pitA! bodha pAma, mehamAM muMjhAo nahi e bhegane bhogavavA chatAM saMtoSa thato nathI. sutimAM dha vivekIjane jemane mATe kAMI dharma karatA nathI, ane e muktinI varamALa paNa tArA dhana vinA prAsa ApI nathI. te Apa samaju ane vivekI thaI ane emAM bila kAze nahi, A bhavasAgaramAM bhramaNa karavAthI zramita zake huM have jarUra dIya laiza. putrane dIkSAne nizcaya jANI pitA svaramaya maTha" mauna thaI gayuM. jyAre tene kaMI paNa upAya rahyo nahi tyAre enI mAtA rudana karatI putranI pAse AvI kahevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = - - = - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 497 lAgI, "he vatsa! tArA jevA vinayavAna putra mATe amArA kaMI kaMI manerA hatA je Aje pratikULa vAyu vaDe tu niSphaLa karIza nahi, tArA vagara pAkelA phalanI mAphaka mAruM hRdaya phATI jaze te he kumAra! jAvaDe jarjarIta thayelA evA amArUM tuM pAlana karIne amArA mRtyu pachI tuM tArI IcchA pUrNa karaje.' mAtAnAM vacana sAMbhaLI guNasAgara bolyo, "mihane Adhina thayelA tame je vAta karI te ThIka che chatAM mRtyune kAMI kama nathI, kyAreka e bALakane haNuM ne vRddhanuM rakSaNa kare che. mRtyu te keInuM mitra thayuM che vArU! je ema jANe ke mRtyu enuM mitra che athavA pote potAne amara mAnato hoya te ja saMyamane viSe pramAda kare che, huM e na hovAthI mAtA! huM to avazya saMyamane AdarIza. A asAra saMsAramAM cho anaMtIvAra putrapaNAne pAme che. anaMtIvAra mAtApaNAne ke pitApaNe unna thAya che. karmane Adhina sthitivALA jo strI, putra, mAtA, pitA, mitra, bhaginI bhAI, zatru, ke snehIpaNe uptanna thAya che evA saMsAra svarUpane vicAra karanArI he mAtA! tu mAre mATe kheda zuM karavA kare che? jo huM ja tane ISTa chuM te maraNathI bhaya pAmelA mane dIkSA letAM tAre aTakAva nahi. aMdha kuvAmAMthI ke agnimAMthI, samudramAMthI ke re, zAka athavA dAridrathI bahAra nikaLatA ane muktinI rAjyalakSmIne upanna karatA putrane kayI mAtA aTakAvI zake? mATe he mAtA! bhavasAgaramAMthI bahAra nikaLatA evA mane tuM rajA Apa, saMsAra taravA mATe tuM mane sahAya karanArI thA, mAtA ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 pRthvIcaMdra ane guNasAgara zubhalagna sAvadhAna guNasAgaranuM vacana sAMbhaLI putrane samajAvatI mAtA bolI, "he vatsa! jarI tArI potAnI tarapha te kemaLa aMgavALe ane navIna tArUNyanA udayavALe tuM dIkSA grahaNa karI vratanAM kaSTa zI rIte sahana karIza? putra! cAritra to deha duSkara che tyAre tuM asamartha bALaka sukumAra che mATe gRhastha dharma sukhe ArAdhana kara, tane vizeSa zuM samajAvuM?" mAtAnAM komaLa ane bhIrU vacana sAMbhaLI jAtismaraNa jJAnathI pitAnA bhavAnI paraMparA jANanAra guNasAgara mukha marakAvate bo. "mAtA! A jIve dunithAmAM analIvAra mahAna kaSTa sahana karyA che. pUrve meM narakane viSe vaitaraNInAM du:kha bhogavyAM che. zAmelI vRkSanAM karavata samAna patrathI vIMdhAI rahyo hato, tapelI vAlukAretImAM mane paramAdhAmIoe calAvyo hato. kuMbhIpAkamAM agninI bhaThThInI jema vAraMvAra pakAyo chuM, vArevAra narakamAM zulikA para caDhayo chuM, karavatathI paramAdhAmI vaDe vAraMvAra chedana bhedana karAyo chuM, tyAM bhAlA ane talavAravaDe chedAI rahyo hato, mudagaranA mArathI vAhavAha pikArI rahyo hato, asivanamAM bhramaNa karatAM zvAnA Adikane zikAra-rAka thaI rahyo hato evAM asaMkhya, du:kho narakamAM bhAgavI rahyo hato ane teya keTalo badho kALa sAgaropamanAM sAgarepama sudhI e badhAM dukhe meM vAraMvAra bhegavyAM, mAtA! tiryaMca bhavamAM baLadane avatAra dhAraNa karI ati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 49 bhAra bharelA gADAmAM joDAye, khetIne mATe haLa laI gajA uparAMta vaitarU karyuM ne uparathI cAbuka, paNAnA mAra sahana karyA, bhUkha, tarasa, tApa, TADha Adi meM sahana karyA. hAthI, dhaDA, gAya, bhesAdika dareka bhavamAM evAM anaMtIvAra duHkha sahana kya, mAtA ! parAdhinapaNe du:kho sahana karyAne kAMI pAra nathI. evAM te keTalAM duHkho varNavuM, mAtA !" manuSya bhavanAya duHkha kAMI ochAM che? mAtA!. prathama te garbhAvasthAnAM du:kha kAMI jevAM tevAM nathI. te pachI janma, jarA, zaka, saMtApa, Adhi, vyAdhi, upAdhi aniSTano saMga ane iSTano viyoga temaja zarIra saMbaMdhI ane mana saMbaMdhI du:kha anekavAra bhAgavyAM e badhAM duone saMbhArato sukhane mATe sAdhupaNuM aMgIkAra kare to emAM khoTuM zuM mAtA! e badhAMya saMsAra janya duo AgaLa munipaNAnAM svAdhinatA pUrvaka bhAgavAtA kaI e te kAMI duHkha kahevAya mAtA 9) guNasAgare bhava duHkhanuM varNana karI potAnI makkamatA jAhera karI, putrane nizcaya jANuM enI mAtA ezIyALI thaI gaI, gaddagada kaMThavALI thaI putranA caraNa pakaDI bolI, dikarA! tAre nizcaya apUrva che, mArI ATaATalI kAkaludI chatAM tArA nizcayamAM pharaka paDato nathI to jevI devanI marajI! mArA jevI satva vagaranI tArI mAtAne tu kaMika avalaMbana to Apa, mArI eka vAta tuM mAnya kara, tArA vivAhane mATe je kanyAo AvelI che temanI sAthe vivAha kArya karI mane vahuonAM mukha batAva. tane paraNele joI kRtArtha thayelI huM tane anumati ApIza * mAtAnI e moha ghelachA jANI putra be paraNIne huM tarataja dIkSA aMgIkAra karanAra hovAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 - 500 pRthvIcaMdra ane guNasAgara evAM lagnathI lAbha zuM ? chatAM paNa he mAtA ! tuM mAre mAnya che jethI tArUM e vacana huM aMgIkAra karuM chuM, kanyAo sAthe lagna karI tArI IcchA pUrNa thayA bAda tAre mane bIju keI kAraNa batAvI aTakAva nahi, kAraNake tritagrahaNa karavAnA nizcayavALo huM tane te jarUra grahaNa karIza ane tethI ja kanyAne mAtApitAne paNa mArI dIkSAnI vAta jaNAvavI. jethI temane ThagAvApaNuM rahe nahi putre mAtAnI vinaMti mAnya karI. ratnasaMcaya zeThe kanyAnA pitAone pitAnA mAne teDAvI temane spaSTa vAta jaNAvI dIdhI, "zeTha! ApaNe prathama vivAha saMbaMdhI vAtacita thatAM je sATu meM kabula karyuM che te vAta che ke satya che tathApi eka vAta tame sAMbhaLo, lagna thayA pachI tarataja mAre putra dIkSA grahaNa karaze mATe je tamArI icchA hoya te lagna karo yA te vivAha toDI nAkhe." zeThanI A vAta sAMbhaLI badhA vicAramAM paDI gayA, sau keI pitapatAne ghera AvI potapotAnI kanyAne pUchavA lAgyA. te samaye kanyAoe potAno nizcaya kahI saMbhaLA, kanyA ekajavAra apAya che, be vAra nahi, mATe tAkIde vivAha karI nAkhe, ame paNa enI gRhiNI zabdathI saphaLatA mAnI enI sAthe saMyama AdarazuM. jo tame kadAgraha rAkhI lagna nahi karaze te paraNyA vagara paNa ame tenI pAchaLa dIkSA grahaNa karazuM e amAre nizcaya che) kanyAoe paNa potAne nizcaya saMbhaLAvI mAtapitAne cetavI dIdhA, mAtApitAe rAjI thaI ratnasaMcaya zreSThIne e samAcAra jaNAvyA ne vivAhanI taiyArI thaI gaI, kulAcAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane nehasaMbaMdha 501 pramANe guNasAgara kumAra moTA ADaMbarapUrvaka paraNavAne Avyo jyAre kumAra toraNe AvI ubhA rahyo tyAre maMgalamaya vAjiMtra vAgavA lAgyA, saubhAgyavatIo maMgaLa gIta gAvA lAgI, bhATacAraNa birUdAvalI bolavA lAgyA. dAna, mAnavaDe lekene satkAra karAto hato, kanyA ane varapakSanA kuTuMbIjane jyAre bAhya vivAhakAryanA AnaMdamAM mazagula hatA, anya loko paNa varaghoDAnA AnaMdanI meja meLavI rahyA hatA tyAre toraNe pakhavAne ubhelo vararAjA guNasAgara judA ja vicAramAM mazagula hato vivAhanI sAmagrIne ke jyAre bAhya daSTithI jotA hatA tyAre guNasAgara aMtaradRSTithI tenI tulanA karavA lAgyo, are A banne bAjunA vaivAhika purUnA nAma sArthaka che. vaikahetAM nizcaya ane vA vAhano saMsAra sAje potanA vAhi e rIte vaivAhikA zabda thaye. sopArInA AropaNa vaDe teo puNyane viSe pApanuM Are paNa kare che. zarAva saMpuTanA bhAgavA vaDe have tArAthI dharma sAdhI zakAze nahi e dharmane tuM atyArathI ja have bhAgI nAkhe che, e sUcave che. zeraDIthI poMkhavA vaDe have tAre gRhastha dharma calAvavA mATe jIvahiMsA karavI paDaze. muzalathI paMkhavA vaDe tAre have A muzalanI mAphaka saMsAramAM chone khAMDavA paDaze. ghasarU-yuga vaDe karIne AjathI A nArIrUpI jotarU tAre gaLe vaLage che te tAre sahana karavuM paDaze ane takalIthI sUcave che ke tAre have karmarUpI satrane kAMtI ekaThAM karavA paDaze-pApanA bhArathI bhAre thavuM paDaze. mAyarAmAM praveza karatAM ema sacave che ke AjathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 502 pRthvIcaMdra ane guNasAgarA tuM have mAyArUpI gRhamAM paDe che. strI e mAyAnuM maMdira che. cerImAM besI je vedikA pachavADe cAravAra pherA pharavA paDe che te kahe ke strIrUpI mAyAgrahamAM praveza karavAthI tAre cAre gatimAM bhramaNa karavuM paDaze. rAtrIne viSe sarva samakSa eka bIjA kaMsAra khavaDAve che te zuM sUcave che. nArInA samAgamamAM AvI che jIva ! tuM AjathI lAja ane kulAcAra badhuM gumAvI beTho. brAhmaNa kahe che ke puSpAha, puSpAha, sAvadhAna, sAvadhAna, e zuM kahe che? e kahe che ke Aja sudhI tAre puNyane divasa hato. havethI tAre pApadina AvavAne che mATe sAvadhAna-hajI paNa samaya che mATe bhAgI jA, nAzIchuTa A badhu samajAvavA chatAM mUrkha jIva samajato nathI tyAre varamALA varanA gaLAmAM nAkhI tene saMsArane viSe pADavAmAM Ave che. evI e vivAha vidhi sAkSAta viDabanArUpa hovA chatAM bhAre karmAjIva tene koI paNa paramArtha samajI zakto nathIpaNa rAjI thAya che. karmathI lepAya che. aMtardaSTithI vicAra karatA guNasAgarane vivAhavidhi e rIte samApta thaI gaye. vivAha kArya pUrNa thayA bAda hajAra purUSe vahana kare tevI zibikAmAM AThe kanyAo sAthe ArUDha thayo. svajana parivAranI sAthe maMgaLamaya vAdithI satkAra karAta temaja saubhAgyavatI strIothI stuti karAto guNasAgara pitAnA makAna tarapha cAle putranA lagnathI mAtA pitAnA harSane te kAMI pAra nahoto. guNasAgarane kevalajJAna thAya che. ATha kanyAthI zubhatA vararAjAnA bhAgyanI prazaMsA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane nehasaMbaMdha 503 karatA keTalAka guNasAgarane vakhANatA hatA. keTalAka kahevA lAgyA ke ratinA rUpane jItanArI AThe kanyAone tyAga karI guNasAgara dIkSA grahaNa karaze. evA enA AtmAne dhanya che. tyAre keTalAka kahetA ke dIkSA levAne utsuka thayelA guNasAgarane mAtA pitAe kanyArUpI beDIo paherAvI dIdhI ke jethI vrata levA te have taiyAra thaze ja nahi. keTalAka kahevA lAgyA ke A mUDha strIo-kanyAo zuM jANune A vairAgyavAna sAthe paraNI haze. suvarNanI churI zuM kAMI paTa upara marAya che? evI rIte bhinnabhinna nArIenAM vacanane sAMbhaLato guNasAgara priyA sAthe potAnA makAne AvyuM, pitAnA vizALa makAnamAM bhadrAsana upara guNasAgarane besADI Aju bAju tenI mAtA tathA pitAdika parivAra beTho kumAranI pAse enI strIo-navIna patnIo beThI, te pachI e vararAjA AgaLa vINAnA tAra sAthe potAnA kaMThane meLavatI temaja caraNanA ThapakA vaDe manane raMjana karatI paNyAMganAo adabhUta nRtya karavA lAgI. badho parivAra jyAre e addabhUta nATaka jovAmAM sAvadhAna hatA tyAre taratane paraNela guNasAgara zuM vicAra karato hato? bAhyathI saMsAranA baMdhanamAM baMdhAyela guNasAgara to samatArasamAM lIna thayo chato saMsAranI asAratA ciMtavato hato. "are! bhavarUpI vRkSanuM mULa A strI ja che, ene samAgama karavAthI putrAdika saMtati utpanna thAya che. e kuTuMbanA parivAra mATe jIvane pApa rUpI AjIvikA karavI paDe che. evI svArtha purato ja sneha darzAvanArI virakta strInI keNa DAhyo mANasa icchA kare ? rAgI upara paNa vairAgI thatAM A strIone Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 pRthvIcaMdra ane guNasAgara vAra lAgatI nathI to huM te vairAgI upara niraMtara rAgavAlI evI mukti rUpI kanyAnI ja have prArthanA karIza - "mAtAnI abhilASA pUrNa thavAthI have prAta:kAle huM gurUnI pAse dIkSA aMgIkAra karIza, gurU vinayavaiyAvacca karIza. jJAna, dhyAnamAM sAvadhAna rahI bhavasAgara tarI pAra utarIza e pramANe AtmaciMtavana karato guNa sAgara jAtismaraNajJAna vaDe pUrvanA bhavene saMbhArata ne cAritranI ArAdhanAnuM smaraNa karato dharmadhyAnamAMthI zukala dhyAne caDo e zukaladhyAna ArUDha thayelA guNasAgara spabreNie caDhI anukrame tyAM ja kevalajJAna pAmyA mohanA maMdiramAM ja temane kevalajJAna pragaTa thayuM. dAMta ane zAMtarasamAM nimagna guNasAgarane-potAnA svAmine nizcala-sthira daSTivALa joI lajajAthI avanata mastakavALI e sarve navA vicAramAM paDI. "gRhastha ane mohanA maMdiramAM rahevA chatAM A amArA svAmIne dhanya che ke jeo zAMtarasamAMja mAtra lIna che, pApakarmanA nidhAna samAna amAre viSe emane jarA paNa rAga nathI, AvA muktivadhunI varamAla grahaNa karanArA amArA svAmIne dhanya che ne AvA svAmInI vadhu kahevaDAvavA mATe amaneya dhanya che ke jethI ame paNa temanI pAse dIkSA grahaNa karI paramapadane pAmazuM. dharmadhyAnamAM zubha bhAvanArUDha thayelI AThe kanyAo paNa dharmadhyAnamAMthI zukaladhyAne ArUDha thaI kSapakazreNie caDhI cAra ghanaghAtI karmane nAza karI kevalajJAnane pAmI, kAraNa ke sAcI strIo to eja ke je patinA mArgane anusare, - te samaye AkAzamaMDaLamAM nRtya karatA devatAo deva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eikavIza bhavane snehasaMbaMdha 505 duMdubhi vagADavA lAgyA. sugaMdhita jalanI enA makAna AgaLa vRSTi karavA lAgyA, paMcavarNa yukta puSpanA Dhaga AMgaNAmAM paDavA lAgyA, dedIpyamAna kuMDalavALA dethI guNasAgaranuM bhavana AcchAdita joI nagarInA loke Azcarya pAmatA chatA bolavA lAgyA, ""ahA ! aho! guNasAgaranA vivAhamAM to enA puNyathI AkarSAyelA devatAo paNa vardhApana mahatsavamAM bhAga levA AvyA ne zuM ? - jyAre devatAo enA bhavana upara AkAzamaMDaLamAM rahIne nRtya karatA ne devadudubhi vagADatA zuM ciMtavatA hatA? bolatA hatA ke "aho! Azcarya! Azcarya! mohanA rAjyamAM rahelA A AtmAoe moharUpI mahAmallane nAza karI kevalajJAna rUpI lakSmI pragaTa karI. te pachI devatAoe temanI samakSa pragaTa thaI-hAjara thaI sAdhune veSa Ape. sAdhu veSadhArI temane namaskAra karI devatAoe kevalajJAnane mahatsava karyo A vRttAMta joI-jANI guNasAgaranAM mAtApitAne paNa dharmadhyAnanI bhAvanA AvatAM dharmadhyAnathI vadhatAM vadhatAM zukaladhyAna pragaTa thayuM ne karmane nAza thatAM temane paNa kevalajJAna prApta thayuM. A badhA vRttAMtanI rajAne khabara paDatAM zrIzekhara rAjA Azcarya pAmate tyAM AvI traNa pradakSiNa pUrvaka kevalajJAnIne namaskAra karI temanI AgaLa hAtha joDI beThe te samaye he deva ! he pRthvIcaMdra nareza! huM tamArA nagara tarapha AvavAnI taiyArI karI rahelA vAhana, nRtya vagere ravAne karI nikaLavAnI taiyArImAM hatA te daramiyAna A vRttAMta jANavAthI Azcarya pAmele huM tyAM gayo, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 pRthvIcaMdra ane guNasAgara temane vAMdIne tarka vitarka karato huM temanI AgaLa beThe. zuM Amane kevalajJAna thayuM haze ? zAnI jANe, satya zuM haze." mArA mananA vitarkane javAba ApatA hoya tema turataja guNasAgara kevalI bolyA, "he saumya ! he sudhana ! tuM svayaM ayodhyA tarapha javAnI taiyArImAM hato paNa kautuka jovA mATe ahIM Avyo che. sAthe dUra javAthI have tuM ahI AvyA pachI besavA ke javAne zaktivAna nathI, paNa te sudhana ! AmAM zuM Azcarya che ! A thakI vadhAre Azcarya te tuM ayodhyAmAM rAjasabhAmAM joIza." kevalajJAnInAM e vacana zravaNa karI harSa pAmele huM tyAMthI zIdhagatie ahIMyAM AvI he deva! ApanI samakSa hAjara thayo chuM. "sudhanazreSTie e rIte pitAnI Azcarya vArtA-guNasAgaranI kathA pUrNa karI, pathvIcaMdra rAjAne kevalajJAna thAya che ekavIza bhavanA sAthI guNasAgaranuM vRttAMta sAMbhaLI rAjasabhAmAM siMhAsanArUDha rAjA pRthvIcaMdra ajaba vicAramAM paDI gayA. emanI vicAra zreNi palaTAI gaI, nistabdha thaI zubha bhAvanArUDha thaI gayA, eja kharA mahA muni eja satya mahAtmA guNasAgara che ke jemaNe mohane jItI pitAnuM kArya sAdhI lIdhuM che. nirIha evA mahAtmA purUSone game tevI mahAna bhega sAmagrI paNa dharmamAM aMtarAya karI zakatI nathI. jethI teo bhavasAgara pAra tarI gayA ane huM ? huM to jANatAM chatAM paNa mAtA pitAnI dAkSiNya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekvIza bhavane snehasaMbaMdha 507 tAthI vikaTa evA rAjyarUpa yaMtranA cakramAM paDI gayo hA! te divasa kyAre Avaze. ke guNAe garika evA. munijananAM darzana karI temanA caraNe namIza. gurUnI. bhakti karatAM ratnatrayIne dhAraNa karanAre huM kayAre thai? mArA zarIrarUpI makAnamAM kSamArUpa lakSmI kyAre kaDA karaze? zunya gRhamAM ke khaMDeramAM, smazAnamAM ke parvatanA agra bhAge upara, vanamAM ke saritAnA taTa upara samatA rasane jhIlata ne dhyAnamAM ekAgra evA kAusagga dhyAne sthira ubhe heuM e divasa mA kayAre Avaze ?" zubha bhAvanA bhAvatA pRthvI caMdra rAjA saMganA raMgathI zobhatA apUrva karaNathI kSepaka zreNie ArUDha thayA. ziva maMdiramAM pahoMcavA mATe tyAMthI anukrame pagathIyAM caDhavA lAgyA. anakrame te kSINa mahinAmAM bAramA guNasthAnake pahoMcI gayA. tyAM aMta samaye zukaladhyAnarUpI agni vaDe ghanaghAti karmane nAza karI nAkhe. jJAnAvaraNIya pAMca, darzanAvaraNa catuSka, aMtarAya pAMca erUpa cauda prakRti kSaya karI kevaLajJAna prApta karI terame guNa sthAnake AvyA. rAjA pRthvIcaMdra kevalajJAnI pRthvIcaMdra thayA. te samaye saudharma I devatAo sAthe tyAM AvI muniveSa arpaNa karI kevalajJAnane mATe mahotsava karyo. suvarNa kamala upara bIrAjamAna pRthvIcaMdra kevala jJAnIne mastaka namAvI namaskAra karatA IMdra temanA cara. Nane sparza karatA bhakti vaDe temanI stuti karavA lAgyA. he nihI ! he mohane jItanArA! tame jaya pAme ! he rAjya kRddhimAM nispRha vRttivALA ! he reSane tyAga karanArA! he doSa rahita evA tame jayavaMtA rahe! saMsAra , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 508 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sAgaramAM rahyA chatAM pAparUpI paMkathI alipta evA Apa jayavaMtA vatto ke jemanuM cAritra bhuvanane viSe Azcarya karanAra che. ) Idra e pramANe stuti karI be hAtha vaDe karasaMpuTa karI bhagavAna AgaLa beThA te samaye harisiMha rAjApaNa 'padmAvatI devI sAthe tyAM AvyuM tyAre muninA veSamAM, temaja kevalajJAnI evA vizvane AnaMdakArI potAnA naMdanane joI khuba harSathI namaskAra karI stuti karavA lAgyA. "kulame karI tamane rAjya sthApana karI dharmane gya evA amo dIkSA levAne yogya hatA, te dIkSA tame zI rIte pAmI gayA? are ! saMsAramAMthI nikaLavAne Atura thayelA tamane mohathI mUDha thayelA ame jarjarI bhUta thayelA rAjyapiMjaramAM nAkhyA e mithyA duSkRta che." rAjA kevalInI stuti karatA ne pitAnI niMdA karatA hatA. te daramiyAna svAmInuM adbhuta caritra jANI pelI soLe navoDhAo tyAM AvI pahoMcI. patinA cari trathI vismaya pAmelI te kevalIne namaskAra karI padmAvatI devInI pAchaLa beThI. kevalI bhagavAnanI prazAMta mudrAne vilokatI e strIonI vicAra zreNi bhAvIne yoge palaTAi gai. bhava upara udAsa thaI gayelI te bALAo saMsAranI anityatAnuM smaraNa karatI zubha bhAvanAmAM ArUDha thaIne tarataja kevalajJAna pAmI. che ke temane sAdhvIne veSa ApI namaskAra karyo. temanI stuti karI. iMdranI pAchala sakala parivAre paNa namaskAra karI temanI stuti karI. A badhuM joI sudhI zreSThI vicAra karavA lAge A Azcarya paNa kaI jevuM tevuM nathI, guNasAgara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 509 kevalIe kahyuM hatuM temaja thAya che. AhA ! kevalajJAna, prApta karI mele janArA bhavya AtmAne parivAra paNa ke heAya che. patinI pachavADe patnIo paNa kevalajJAna prApta karI emanA mArgane anusaranArI hoya che." sudhI sArthavAha pote manamAM ja kevalInI stuti karavA lAgyuM pitAnA nagara karatAM paNa adhika Azcarya joI tAjuba thaI gaye. ekavIsa bhavanA saMbaMdhavALA pRthvIcaMdra rAjA ane guNasAgara kevalajJAna prApta karI kRtakRtya thaI gayAkevalajJAna prApta thayA pachI AtmA te ja bhavamAM zeSa Aya pUrNa karI zivamaMdiramAM cAlyo jAya che. pRthvIcaMdra kevalInI dezanA rAjA harisiMhanA kathana bAda parSadAnI AgaLa pRthvIcaMdra kevalI dharmopadeza ApavA lAgyA, "he bhavya jane! saMsAranI mohamAyAmAM muMjhAI tame pramAdI thAo nahi, je tamAre bhavasAgara tarI pAra thavuM hoya to saMyamarUpI rathamAM ArUDha thaI jAo. kAraNake janma, jarA, mRtyu, rega, zekAdi nIra jemAM khaLabhaLI rahyAM che, kaSAyarUpI tuccha macce jyAM kuKkudA karI rahyA che. rAga ane dveSa rUpI udvege jemAM uchALA mArI rahyA che. evA saMsArarUpI samudramAMthI tarI pAra javuM hoya to saMpUrNa jJAnarUpI nAvikanI sahAyathI cAritrarUpI : vahANamAM ArUDha thAo to tame pAra pAmaze. anyathA e samudrane pAra pAmI zakAze nahi, e cAritra manuSyabhava sivAya prApta thaI zakatuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 pRthvIcaMdra ane guNasAgara nathI, corAsI lAkha chavAyenimAM cAritrane anukULa sAmagrI mAtra manuSya bhavamAM prApta thaI zake che. mATe dharmane cogya sAmagrI manuSya bhavamAM prApta thavA chatAM je pramAdI banIne hArI jaze, dharma karavAnI upekSA karaze to dhanadanA putranI mAphaka evI taka tamane pharI malavI durlabha thai paDaze. tAmraliptI nAme nagarImAM prajA vatsala nyAya nItine jANa zrI kIrtinAme rAjA hato te potAnI nagarImAM aneka dhanADhane joI prasanna thato hato. prajA paNa AvA amImaya dRSTivALA rAjAne joI rAjI thatI hatI, nagarInA dhanADhaya jana jenI pAse keTI dravya hoya te pitAnA makAna upara vijA caDAve evI rAja AjJA hovAthI nagaramAM anekanA makAna upara davAo pharakatI - hatI temaja keI keInA makAne upara eka karatAM paNa adhika davAo jevAtI hatI. e vajAo uparathI enA dravyanI saMkhyA paNa mapAtI hatI. evuM e zahera sukhI ane AbAdIvALuM hatuM. e nagaramAM dhanada nAme meTo cAhakAra raheto hato, "dhanada ghanavaDe kubera bhaMDArI samAna hovA chatAM potAnA makAna para vajA dharakAvate nahi jenI kImata thaI zake nahi evAM aneka ratna enA bhaMDAramAM paDelAM hatAM topaNa pitAnA makAna para dhvajA pharatI karavAnuM tene mana thatuM nahi, tyAre dhanadanA putranA vicAre judA hatA. potAnA makAna upara vajA pharakatI javAne te khuba Atura hatA, paNa pitAnI maryAdAnuM ullaMghana temanAthI na thatuM hovAthI pitAnI IcchA teo pAra pADI zaktA nahi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavanA snehasa ma dha 511 bIjA kADhI dhvajonI pharatI dhvajAothI rAjA temanuM mAna sanmAna sArI rIte karatA hatA. bhATa-cAraNA emanI birUdAvalI elI leAkamAM temanA ujjavala yaza phelAvatA hatA. nagarInA leAkA paNa emanuM bahumAna sAcavatA. hatA. kATi dhvajonA e pramANe satkAra thatA joi mAna bhUkhyA dhananA putrAnA manamAM kaI kaI vicAro thai AvatA hatA. peAtAnA pitAnI mUrkhatA upara teo khUba uMcA nIcA thatA hatA. paNa pitA AgaLa kaI cAlatu na heAvAthI eka divase temaNe pUchyuM " pitAjI ! ApI. pAse vipula dhana sAmagrI hAvA chatAM zA mATe dhvajA pharakAvavA detA nathI ? " putrAnI vANI sAMbhaLI pitA khelyA he putra! ApaNA dhananI sakhyA thai zake tema nathI, ke e karIDAnI sakhyAmAM che ke amajonI! ne gaNatarI karyA vagara mRSA khelavuM e sajjana purUSAne yAgya nathI. vaLI dharmakAryAM vagara bAhya ADaara karavA eya sArU nathI lAkamAM kahevata che ke pAtAnA gALa pAteja kulaDImAM cArI khAyeA. e pramANe putrAne samajAvavA chatAM paNa te kadA-grahathI viramyA nahi. te avasaranI rAha jotA te kAlakSepa karavA lAgyA. e pachI keTalAka samaya cAlyA gayA, eka divase vivAha kAmAM svajanAnA AgrahathI. dhanaH putrAne samajAvI bahAra gAma gayA tyAre putrAe avasara prApta thavAthI pitAnAM sa Mcaya karelAM ratnA bhaDAramAMthI kADhI ajAramAM vecI nAkhyA. mahAragAmanA pArIo kharIdI lai dravya ApI cAlyA gayA. vyA e badhu' dravya kADhi saMkhyAmAM thavAthI putrAe suva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51ra pRthvIcaMdra ane guNasAgara hunA daMDathI suzobhita davA pitAnA makAna upara ubhI karI. te vAre baMdIjane emanI biradAvalI bAlavA lAgyA. ne kevaDe satkAra karatAM te putra paraspara kahevA lAgyA. "o! ApaNA pitAnI buddhi vRddhAvasthAmAM bahera mArI gaI che. ATalA samaya sudhI teNe nAhaka ApaNane ThagyA che." - dhanada paNa pitAnuM kAma ATopI potAnA nagaramAM AvI pahoMcyo. pitAne ghera AvyA tyAre pitAnA makAna para vajA joI e saMbaMdhI vRttAMta putrane pUchavAthI putrae samasta vAta kahI saMbhaLAvI. putranI vAta sAMbhaLI krodhathI dhamadhamato dhanada putrane AkAzato be , are kulAMgA! kuputro! kubuddhivALAo! kulakSaNavettAo! kunakSatramAM janmelAo! tame A zuM karyuM? badhAM rane vecI tame mAtra ATaluMja dravya meLavyuM? paNa A keTi dravya karatAM mArA eka ratnanI kiMmata paNa vadhAre hatI. mArA badhAM ratno tame pANInA mUlya vecI dIdhAM. jAo, nikaLe mArA makAnamAMthI, e badhAM rane laI Ave na maLe to mane tamAruM mukha batAvaze nahi. pachI te pitAe tiraskAra karI putrane gharamAMthI kADhI mukyA - pitAne tiraskAra pAmI ghara bahAra nikaLelA e putra ratnane grahaNa karanAra vyApArIone zodhavA lAgyA paNa teo potapotAnA nagare gayelA hovAthI temane pato mo nahi ne pRthvI upara bhramaNa karI mahAdu:kha pAmyA, to he bhavya ! dharmane ArAdhavAne manuSya bhavamAM badhI sAmagrI prApta thavA chatAM gurUne jega pAmI che saMyamanI ArAdhanA karaze nahi te pApakarmathI lepAyelA tame e gumAvelI taka vAraMvAra prApta karI zakaze nahi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavano snehasaMbaMdha pa13 che e pramANe kevalajJAnI bhagavAna pRthvIcaMdra rAjarSinI dezanA sAMbhaLI potapotAnI zakti pramANe kaie sAdhudharma to keIe zrAvakadharma aMgIkAra karyo, te vAre kevalI bhagavAnanI mAtA padmAvatI devI bolyA "he bhagavana! ahaMdudharmanA jANakAra evA amAre tamAre viSe ATalo badho neha kema che? . . temanA praznanA javAbamAM kevalI bhagavAna bolyA pUrva bhavane viSe A mArA pitA jaya nAme rAjA hatA tame priyamatI nAme mAtA ne huM kusumAyudha nAme tamAre putra hato tyAM sArI rIte saMyamanI ArAdhanA karavAthI tame vijayanAme anuttara vimAnamAM devapaNe unna thayAM ne huM saMyamanI ArAdhanA karI sarvArthasiddha nAme mahA vimAnamAM deva thayA. e vijaya vimAnamAMthI cyavI tame banne ahIyAM paNa pUrvanA krama pramANe mArAM mAtA pitA thayAM jethI bhavAMtarane tamAre sneha A bhavamAM paNa vRddhi pAmata rahyo che. kevalInAM vacanathI emane jAtismaraNa jJAna thayuM. e jJAnathI emaNe pitAnA pAchalA bhava joyA ne vairAgyanI tIvra bhAvanA jAgrata thaI, zubha bhAvanA jAgrata thatAM e rAjArANune pachI to tyAMja kevalajJAna pragaTa thayuM. bhaktimAna evA sudhame e kevalajJAna nimitte mahatsava karyo, ne pitAnI bhakti batAvI. A samaye ayodhyA nagarImAM mahA AnaMda AnaMda prasarI rahyo eTaluM ja nahi paNa badhA vizvamAM AnaMda prasarI rahyo, kAraNake badhA vizvane AzcaryamAM garakAva kare te e prasaMga hato, sudhana sArthavAha kevalI bhagavAnane namI bole, 33 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - 514 pRthvIcaMdra ane guNasAgara he bhagavana! tamArAmAM temaja guNasAgara kevalI mAM ATalI badhI sarakhAI kema jaNAya che?" e sudhananA praznanA javAbamAM pRthvIcaMdra kevalIe parSadAnI AgaLa zaMkharAjA ane kalAvatI rANInA bhavathI zarU karI bannene A bhavamAM kevalajJAna pragaTa thayuM tyAM lagIne tamAma vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. e eka vize bhavano bannene saMbaMdha sAMbhaLI parSadA tAjuba thai gaI chevaTe upasaMhAra karatAM kevalI bolyA, "he sudhana! ame banne dareka bhavamAM lagabhaga puNyAnubaMdhI puNya sarakhuM ja meLavatA hatA. jethI ame sarakhI sukha saMpatti bhogavatA hatA, he zreSThina ! Asanna siddha thanArA tatvavedI nAM manaviSanI mAphaka viSayomAM ramatA nathI. - pUrvabhavanI A mArI strIo paNa saMyamanI ArAdhanA karI anuttara vimAnamAM devapaNe upranna thaI tyAMthI A bhavamAM paNa mArI strIo thaI. mArI pachavADe te paNa kevalajJAnane pAmI. jagatamAM prAya: karI sarakhA guNavALA prANuomAM ja prema utpanna thAya che. rAjahaMsanI sI marAlI kAganI sAthe kaI ramatI nathI. e pramANe kevalajJAnInI vANI sAMbhaLI sudhana paNa pratibodha pAmyo chata dharma pAmyo. bIjA paNa aneka bhavyajane dharmane prApta karI yathAzakti dharmanuM ArAdhana karavA lAgyA. evI rIte bhavyajanene dharma pamADI pRthvIcaMdra kevalI parivAra sAthe ayodhyAthI pRthvI upara vihAra karavA lAgyA, ayodhyAnI khAlI paDelI rAjyagAdI upara saudha harisiMharAjAnA dvitIya putra hariSaNane rAjyAbhiSeka karyo. te pachI te potAnA sthAnake gayA. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMdha 515 10 mAkSagamana ane chevaTa. teramA guNasthAnake rahela pRthvIcadra rAjarSi ane guNasAgara kevalI pRthvI upara vihAra karI bhavyaMjanAne pratikhAdha karatA bhavyajA para upakAra karavA lAgyA. kevalajJAna ane kevaladanathI lAkAlAkanA svarUpane jANunArA e banne mahAmuni have kRtakRtya thayA hatA. te pRthvIma`Dala upara vihAra karI bhavyajanA para khuba upakAra karatA aneka jIvAne bhavasAgarathI DubatA bacAvavAmAM sahAyakArI thatA hatA. bhavya janA upara upakAra karatA temanA nirvANa samaya have najIka AvyA jANI mana, vacana ane kAyAnA cAMgAne rAdhatA teramA guNasthAnakane aMte nAmakanI ogaNatrIsa te vedanIyanI eka ema trIsa prakRtinA udayamAMthI kSaya karatA ne zudhyAnanA trIjA pAdanuM dhyAna karatA e caudame guNasthAnake AvyA. caudamA guNasthAnakanA kAla pAMca hasva svaranuM uccAraNa karatA jeTalA phAla jAya teTalA che. teramA guNasthAnake mana vacana ne kAyAnA dhAgAnA rAdha karI zailezIkaraNa-caudamA guNasthAnakamAM praviSTa thayA. e guNasthAnakanA upAMtya samaye sattAmAM rahelI mahAtera prakRtinA kSaya karI 'ta samaye zeSa rahelI tera prakRtinA kSaya karI nAkhI temaja uddayamAM rahelI prakRtinA paNa kSaya thai jatAM e mahAmunie zivavadhunA bharathAra thayA. pAtapAtAnuM Ayu pUrNa karI mukti purI cAlyA gayA. atasamaye peAtAnA Atmapradeza vaDe jeTalA AkAza pradeza avagAhyA hoya teTalA AkAzapradezanI samazreNIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 516 pRthvIcaMdra ane guNasAgara avagAhana karatA mAtra ekaMja samayamAM lAkhAMta paryaMta cAlyA gayA. dharmAstikAya AdinI sahAyatAthI AtmAnI gama nAgamanAdi kriyA thai zake che. te leAkAMta paryaMta dharmAstikAyAdi hAvAthI tyAM jai aTakI jAya che. paraMtu AgaLa dharmAstikAyAdikanA abhAva hAvAthI tyAMthI AtmA AgaLa jaI zakatA nathI. kemake cauda rAjalAka dharmAstikAyAdi SaD dravyathI bharelA che, te sivAya alAkamAM tA AkAza sivAya bIjI phrei dravya nathI. cauda rAjaleAkanI AjImAjI alAka anaMtA che. e alAnA pAra pAmavAne tA kAi sama nathI. jJAnI paNa jJAnathI alAkanA aMta dekhI zakatA nathI. sasAramAM janma maraNa karatA AtmAne eka gatimAMthI zrIjI gatimAM jatAM aneka samaya lAge che tyAre mukti janArA AtmA anaMta zaktinA dhaNI heAvAthI eka samayamAM ja leAkAMta paheAcI jAya che. # ana'tasukhanA dhaNI-bhAktA heAvAthI sa thA ka rahita thatAM jIva svAbhAvikarIte ja udagamana karI leAkAMte jai aTakI jAya che. kuMbhAranA cAkanI mAphaka ke hiMDAlAnI mAphaka athavA teA dhanuSyathI chuTelA khANanI mAphaka pUrva prayoga vaDe jema temanI gatikriyA thAya che temaja karmothI mukta thayelA jIvanI paNa ` e siddhagatimAM gamanarUpa kriyA thAya che. jaLamAM mATInA bhArathI dabAyeluM tu khaDuM jema mATIthI mukta thatAM nIcethI upara Ave che tema karUpa lepathI rahita thatAM jIva paNa urdhvagati kare che kAraNa ke jIvanI svAbhAvika gati ja urdhva rahelI che tethI tenI urdhvagati thAya che, ane leAkAte jai aTakI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 517 sAmAnya rIte jIvanuM utpattisthAna nigeda che, nigodamAMthI nikaLelA jIva saMsAramAM cAre gatirUpa bhavasAgaramAM-caurAsI lAkha jIvanimAM bhamyA kare che, muktimAM jato nathI tyAMsudhI A saMsAramAM ene sukhaduHkhane anubhava karatAM bhamavAnuM ja rahe che. jyAre e muktimAM jAya che tyArathI enA bhramaNane aMta AvI jAya che, ane sAdi anaMta bhAMge muktimAM enI sthiti kAyamI thaI jAya che. dehathI rahita hovAthI AtmAne tyAM karmajanya sukha duHkhane anubhava nathI. je zarIramAMthI nikaLI te muktimAM gayelo hoya che, te zarIranA trIjA bhAga jeTalI avagAhanA pramANa lokAMtanA AkAzapradezane avagAhIne rahe che. roga, zeka, saMtApa, Adhi, vyAdhi, upAdhi e badhAM karmajanya hovAthI tyAM azarIrI AtmAne emAMnuM kAMI paNa nathI. bhukha temaja tRSA temane bAdhA karatI nathI. zIta ke garamI temane pIDI zakatI nathI. vedanIyakarmane kSaya thavAthI zarIrajanya zAtA azAtA muktimAM nathI kiMtu Atmika sukhano pote lektA hoya che. kevaLajJAna ane kevaLadarzanathI lokAlokanA traNe kAlanA svarUpane jANanAre ne jenAre AtmA jJAnasukha ane darzananA sukhane anubhavI rahyo che. sukha e AtmAne sahaja guNa hevAthI jagatamAM anubhavAtuM game tevuM svarUpa paNa mukta AtmAne to sukharUpe ja pariName che evA avyAbAdha ane anaMtasukhane bhegI che. . cauda rAjaloka rUpI purUSanA lalATa sthAne siddhazilA che. e siddhakSetra aDhIdvIpanA pramANa sarakhu pIstAlIza lAkha yojana pramANa che. eTale ahIdvIpanA game te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 pRthvIcaMdra ane guNasAgara sthAnakathI AtmA samazreNIe siddhigatimAM jai zake che. tyAM gayA pachI A lAkamAM tene pAchu pharavApaNuM rahetu nathI jethI tyAM gayA pachI kALanA kALa vahI jAya tA paNa tyAM pAtAnA anaMta sukhamAM rahe che. pIstAlIza lAkha jojananI siddhagatine iSaprAgbhArA paNa kahe che. arjuna jAtinA suvarNa samI ujjavaLa varNavALI madhyamAM ATha jojana jADI ane te pachI pAtaLI thatI chevaTe mAkhInA pAMkha samAna cheDe che. evI e svaccha, nirmALa, sugaMdhamaya, zaMkha jevI sapheda, uttAna karelA chatranA saMsthAnavALI siddhigati kara jJAnInA Ane mATe thatI nathI? jyAM utkRSTathI pAMcame dhanuSya pramANa zarIravALA temaja jaghanyathI e hAtha pramANavALA jaI zake che. te pAtapAtAnI avagAhanA trIjA bhAge nyUna AkAzakSetrane avagAhI lAkAte rahe che. jyAM eka siddha che tyAM anatA che chatAM eka mIjAne tyAM vyAkSepa-aDacaNa thatI nathI, te sukharUpe rahe che. sarvArthasiddha mahAvimAnanI dhvajAthI mAra jojana dUra rahelI siddhagati-e siddhakSetramAM rahelA siddha paramAtmAnA sukhanA te kAMi pAra ! lAkanA ate rahelA e aMnata zaktisapanna siddha bhagavAna tyAM rahyA chatA kevalajJAna ane kevaladarzanathI cauda rAjaleAkanuM nATaka jue che bhuvanapati, vyantara, jyAtiSInAM pAra vinAnAM sukhA, bAre devalAkanA devatAAnAM sukhA-nATakA, nava caiveyaka ane anuttara vimAnamAM e divya nATAraMga temaja aneka rAgarAgiNIpUrvaka thatA madhurA AlApAnAM sukhA leAkAte rahelA te jIvA jANI : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha 519 - - - - - - rahelA che. manuSyalokanAM sukhe cakravatI vAsudevAdinA nATAraga vagerenAM sukho paNa sAta rAja dUra rahelA siddha bhagavAna jANI rahyA che, bhUta, bhaviSya ane vArtAmAna traNe kALanAM sukha kevalajJAnathI jANI rahyA che kevaladarzanathI dekhI rahyA che paraMtu teone to vedanIyakarmane kSaya thayelo hovAthI Atmika anaMta sukhane anaMtakALa parvata anubhava hoya che. - anaMto kALa jAya te paNa tyAMthI pAchu saMsAramAM AvAgamana nahi hovAthI emanA e sukhene kyAre paNa aMta Avato nathI. jethI sAdi anaMta bhAMge temanuM sukha zAstramAM kaheluM che. karmano kSaya thakI utpanna thayela kSAyikabhAva temaja pariNAmikabhAva e be bhAva siddhabhagavAnamAM rahelA che. - siddhakSetramAM eka siddhane ochAmAM ochI eka hAthane ATha AMgaLa jagyA joIe che arthAta eTalI jagyAmAM te samAi zake che jyAre vadhAremAM vadhAre 333 dhanuSya 1 hAtha ne 8 aMgula jeTalI jagAmAM paNa siddhane jIva samAI zake che te pAMcase dhanuSyanI avagAhanAvALA zarIrane AzrIne samajavuM. evI rIte pIstAlIsa lAkha jojana lAMbI pahelI siddhagatimAM lokAMtanA chelalA janane aMte upara kahyA mujaba avagAhanAe siddha cho rahe che e siddhagatimAM siddhanA jIvo khIcokhIcapaNe bharelA che tyAM evo khAlI AkAza pradeza nathI ke je ThekANe siddhanA cha na haya, ekabIjAmAM saMkramIne rahevA chatAM temane jarAya bAdhA thatI nathI. saMsAramAMthI cha kAyama e siddhagatimAM gamana karI rahyA che emAM je utkRSTa aMtara paDe to cha mAsanuM. AnA siddhagatimAM hatA siddha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para0 . pRthvIcaMdra ane guNasAgara : e anaMta sukhasAhyabIthI bharelA siddhakSetranuM varNana paMDitamAM paMDita paNa keTaluM karI zake! enuM varNana enA sukhanI vAnagI te sarvajJa jJAnI ja batAvI zake evA ana ta sukha sAhyabInA pRthvIcaMdra ane guNasAgara bhoktA thayA. AtmAnuM je kAyamI sthAna tenA adhiSThAtA thayA. anaMta kALacakra vahI jAya to paNa e sukha emanuM saMpUrNa thavAnuM nathI ne tyAMthI pAchA pharavApaNuM paNa nathI. * yuganA yuga javA chatAM Aje paNa muktimAM rahyA chatA e jagatanI lIlA joI rahyA cheApaNe jyAre emanuM caritra zravaNa karI ApaNA AtmAne nirmaLa banAvI emanA pagale cAlavAno vicAra karI rahyA chIe tyAre tyAM rahelA e ApaNA magata bhAvane jANatA ne cauda rAjalokanuM nATaka jotA chatAM AtmasukhamAM ramaNa karI rahyA che evA te bhavasAgara pAra tarI gayA che. kRtakRtya thayA che. tyAre A bhavasAgaramAM janma maraNa karatA ne saMsAranA AkarSaNamAM lobhAI rahelA evA ApaNuM zuM? emanI mAphaka ApaNe paNa A janmamaraNane aMta lAve ke nahi? zaMkharAjA ane kalAvatInA bhAvamAM e banne AtmAo ApaNA sarakhA AtmA hovA chatAM emanAmAM dharma bhAvanA jAgrata thaI. gurUnA samAgame samakitatatvanI prApti thatAM satyadeva, gurU ane dharmanI oLakha thatAM teonI dizA pharI gaI, ne muktinI bhAvanA jAgrata thaI pachI te saMsAranI rUddhi siddhi ke ramaNuonA bhegamAM na lebhAtAM eka muktinI ja tamannA temanAmAM jAgrata hevAthI avasara prApta thatAM tRNanI mAphaka bhAgane paNa tajI daI bhara cAritranI ArAdhanA karavA lAgyA. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza bhavane snehasaMbaMdha para1. rIte bhavobhava saMyamanuM ArAdhana karatAM emanuM dharmavRkSa khuba phAlIlI vRddhine pAmyuM. jemAM kula ekavIzamA bhavamAM emane pragaTa rIte prApta thayAM te ApaNe sArI peThe jANI gayA. evI rIte dharmavRkSanuM zaraNa aMgIkAra karavAthI e te tarI pAra thayA, paNa emanuM caritra vAMcI ApaNe emane mArge javA taiyArI karIye to ThIka zubha bhavatu??? saMpUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522 pRthvIcaMdra ane guNasAgaranuM pRthvIcaMdra ane guNasAgaranuM triDhAliyuM dehA zAsana nAyaka sukha karuM, vaMdI vIra jINaMda, pRthvIcaMdra muni gAIzuM, guNasAgara sukhakaMda; 1 uttamanA guNa gAvatAM, guNa Ave nija aMga, vAta ghaNuM vairAgyanI, sAMbhaLaje manaraMga: 2 zaMkha kalAvatI bhavathakI, bhava ekavIsa saMbaMdha, uttara sukha bhogavI, ekvIzame bhave siddha; 3 paNa ekavIzamAM bhavataNe, alpa kahu adhikAra, sAMbhaLajo sanmukha thaI, Atamane hitakAra, 4 DhALa 1 lI (kaMta tamAku parihare-e dezI) nayarI ayodhyA ati bhalI, rAjya kare harisiMha mere lAla priyA padmAvatI tehane, sukha vilase guNadeha e merelAla, catura snehI sAMbhaLo 1 e AMkaNI che sarvArathathI sura cavI, tasa kukhe avatAra che mere lAla rUpa kaLAguNa AgaLa, pRthvIcaMdra kumAra meTa catura0 mArA sama pariNAmI muni same, nirAgI niradhAra meva pitA paraNAve Agraha, kanyA AThe udAra meTa catu. mArA gIta vilApanI samagaNe, nATaka, kAya kaleza meva AbhUSaNa tanu bhAra che, bhegane roga gaNeza meva catuvADA huM nija tAtane Agrahe, saMkaTa paDI jema me. paNa pratibaMdhu e priyA, mAtapitA paNa ema meTa ca0 5 jo savi saMyama Adare, to thAye upakAra me ema zubha dhyAne guNanile, pahele bhavana majhArAmeca06 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triDhAliyuM pa23 nArI AThane Ima kahe, sAMbhaLe guNanI khANa me bhegavatAM sukha bhaMga che, vipAka kaDavA jANa meTa ca0 7. kipAka phala ati madhura che, khAdhe chaDe prANa pAme. tema viSaya sukha jANaje, ehavI chananI vANa meTa ca08 agni je tRpti iMdhaNe, nadIe jaladhi pUrAya pAmenTa te viSaya sukha bhAgathI, jIva e to thAya meva ca0 9: bhabha bhamatAM jIvaDe, je ArogyAM dhAna me. te savi ekaThAM ja kare, te savi girivara mAna meca0 10 viSaya sukha paralekama gavAyAM chaNajIva meha topaNa tRptaja nahi thakALa asaMkhya atIva me2011. caturA samaje suMdarI, mumata viSayane kAja me0 saMsAra aTavI utarI, lahIye zivapura rAja me 2012 kuMvaranI vANI sAMbhaLI, bujhI catura sujANa me0 laghukamI kahe sAhebA, upAya kahe guNakhANa meva ca0 13. kamara kahe saMyama grahe, adabhUta eha upAya mera nArI kahe ema visaraje, saMyame vAra na thAya e ca0 14. kumAra kahe paho tume, hamaNAM nahI gurU jega pAme sadagurU joge sAdhazuM, saMyama chAMDI bhAga meTa ca0 15 mAta pitA mana ciMtave, nArIne vaza navi thAya mera ulaTI nArI vaza karI, kamaranuM gAyuM gAya meva ca0 16 je have rAjA kijIye, to bhaLaze rAjyane kAja me0 narapati Ima mana ciMtavI, thApe kumArane rAja me, 2017 pitA uparodha Adare, cita mehanA ghATa pemenTa pALe rAjya vairAgIyA, jete gurUnI vATa che me ca0 18 rAjya sabhAe anyadA, pRthvIcaMdra sehata meva iNa avasara vyavahAri, sudhane nAme AvaMta me 2019 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 pRthvIcaMdra ane guNasAgaranuM rAjA pUche tehane, kaNakaNa joyA deza meva Azcarya dITha je tame, bhAkhe teha vizeSa che meTa ca0 ra0 zeTha kahe suNa sAhibA, eka vinaMdanI vAta che me sAMbhaLatAM sukha upaje, bhAkhuM te avadAta meTa ca0 21 (deharA) kautuka jotAM baha gaye kALa anAdi anaMta paNa te kautuka jaga viDa, suNatAM Atama zAMta, che ? kautuka suNatAM je have, Atamano upakAra, vaktA zretA mana gahabahe, kautuka teha udAra, me 2 che DhALa 2 cho (giri vaitADhayanI upare-e dezI.) AvyA gajapura nayarathI, tihAM vase vyavahArIre la che ahe tihAM vase vyavahArI re le che ratnasaMcaya tasa nAma che, sumaMgalA tasa nArIre le che aho sumaMgalA- 1 guNasAgara tasa naMdane vidyA guNane dariye re le aho vidyA che gokhe beThe anyadA, jue te sukha bhariyere le che are jue te sukha- 2 rAjapaMthe muni malapata, dITho sama bhariyA le aho dIko sama che te dekhI zubha ciMtave, purava caraNa sAMbhariyare le che ahe pUravaThA 3 mAta pitAne ema kahe sukhIyo muja kIje rele che akasutra saMyama lezuM huM sahI, AjJA muja dIje re la che . aho AjJA 0 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triTAliyuM 525. mAtapitA kahe nAnaDA, saMyama umAhAre le. amAsa tApaNa paraNe padamaNI, ama mana harakhAre le che aho che ama0 5 saMyama leje te pachI, aMtarAya na karazu re le che aA aMta vinayI vAta aMgIkarI, pache saMyama varazule che aho pache ATha kanyAnA tAtane, ima bhAkhe vyavahArale che ahe ema 0 || amasuta paraNavA mAtrathI, thAze saMyama dhArIrela che ? aha thAze 7 | ima suNImanacamakiyA vara bIje karazure lo ahevarA kanyA kahe nija tAtane A bhava avAra na varazuM re le che - ahI Abha0 mAIla je karaze e sunidhi, ame teha AzuM relo che ahI amo che rAga vairAgI ya ta ANA zire dharazuM re le che ahe tasa lAA kanyA AThanA vacanathI, harakhyA te vyavahArIre le che aho harakhATa che vivAha mahotsava mAMDIyA, dhavala gAve nArI lo ahI dhavala 0 ke 10 guNasAgara girUe have, varaghaDe vara sehere le che ahIM vara0 che. cArImAMhe AvIyA, kanyAnAM mana mohare le che ahe kanyA0 11 hAtha elA harakhazuM, sAjana jana sahu malIyAre lo aho sAjana have kamara zubha ti, dharmadhyAna sAMbhariyA le ahe dharma - 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = - pa26 pRthvIcaMdra ane guNasAgaranuM - saMyama leI sugarUkane, mRta bhaNazuM sukhakArI re lo re aho sUto samatA rasamAM jhIlazuM, kAma kaSAyane vArI le che aho kAma che 13 doSa betAlIza TALazuM, mAyA lobha nivArIre le che ahI mAyA che jIvitamAraNe samapaNuM, sama tRNamaNigaNazuM relo che aho sama0 14 saMjama jage thira thai, mAha riphane haNazuM re lo che 1 aho mAha0 || guNasAgara guNazreNiye, thayA kevalanANuMre le che aho thayA che 15 nArI paNa mana ciMtave varIye ame guNakhANIrela che ahI varIye che ame paNa saMyama sAdhazuM, nAtha nagInA sAthe le che aho nAtha ! 16 ema AThe thaI kevalI, kara piyuDA hAthere le aho kara0 aMbara gAje dudubhi, jaya jaya rava karatAre le che aho jaya0 17 sAdhu veza te suravarA, sevAne anusaratA lo aho sevA che guNasAgara munirAjanA mAta pitA te dekhIne re le aho mAta7 18 zubha saMvege kevalI, ghAtI cAra uvekhIre lo ahovAtI naspati Ave vAMdavA, mane Azcarya ANI re le aho mana pAlA zaMkha kalAvatI bhava thakI, nija cAritra vakhANirelA aho nija Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triDhAliyuM 527. bhava ekavIza sAMbhaLI, bujhIyA kaI prANarelo che. aho bujhIyArA sudhana kahe suNe sAhyabA, atra Avyo umAhIrelo ahI atra che paNa te kautuka dekhavA, manaDo mujha harUkhAre lo che aha manaDA 21 kevalajJAnI muja kahe, zuM kautuka ullAserelo che aho zuM kautuka ehathI aghIku dekhaze, ayodhyA nAma gAmere le che ahI ayodhyA rahA te suNi yunivacanathI Avyo paNa ThAmerele aho Avye raDA kautuka tuma prasAdathI, zuM sujaza kAmI lo aho zuM ema kahI sudhana tihAM, ubhe ziranAmI re lo che aho u0 24 (doharA) pRthvIca te sAMbhaLI vAge mane vairAga, dhana dhana te guNasAgara, pApe bhava jaLa tAga mA huM nija tAtane dAkSiNe, paDI rAja mojhAra paNa have nisarazu kadA, thAzu kaba aNagAra; zA DhAla 3 jI ! (pUjya padhAre ho nagarI amataNIe dezI.) dhana dhana je munivara dhyAne rame, karatA Atama zuddha mu0 rAjA ciMte saddagurU sevanA, karazu nirmaLa buddha dhana dhana je munivara dhyAne rame e AMkaNI che kabahu sama dama sumati sevazuM, dharazuM Atama dhyAna mu. ima ciMtavatA apUrava guNa caDhe, zreNiye zukaladhyAna mu. dhyAna baLe savi AvaraNa kSaya karI, pAmyA kevaLajJAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para8 pRthvIcaMdra ane guNasAgara harSa urI sehamapati AvIyA, veza vaMde bahu mAna e. sAMbhaLI mAtapitA mana saMbhrame, AvyA putranI pAsa mu. e zuM e zuM eNIpere bAlatA, harisiMha harSa ulAsa dayitA ATha suNI mana harSathI, ulaTa aMga na mAya mu. savega raMga taraMgameM jhIlatI, AThe kevalI thAya muMo sAthe sudhana paNa mana ciMtave, kautuka addabhuta dITha mue narapati pUche yuni caraNe namI, snehanuM kAraNajiku muka kevalI kahe pUravabhava sAMbhaLe, nayarI caMpA jayarAya muha suMdarI priyamati nAme tehane, kusumAyudha sUta thAye mue saMyati saMyama pALI zubhamanA, vijaya vimAna te jAya muo anuttara sukha vilasI surate cavyAM, thayAM tame rANIne rAya kusumAyudha paNa saMyama sura cavI, thayo tuma sula taNe neha 0 mAtapitA paNa pRthvIcaMdranA, suNI thayAM kevalI teha sue sAratha pUche pRthvIcakane, guNasAgara tame kema che munisara muni kahe pUrava bhava ama naMdane, kusumaketu tasanAma mu0 ehI ja dayitA deyane te bhave, saMyama pALI te sAra guru sasalameM savi anuttara upanyA, A bhava paNa thaI nAra yue sAMbhaLI sudhana zrAvakavrata lIye, bIjA paNa bahu bodha suda pRthvI vagere pRthvIcaMdrajI, sAdi anaMta thayA siddha muha nitanita uThI hu tasavaMdana kara, jeNe jaga jI re meha caDate raMge he samasukha sAgara, karato zreNei Ahi muLa jaMga upakArI he jaga hetu vachalu, dIThe parama kalyANa mue virahama paDaze ho ehavA munitaNe jAvalahu nirvANa sutra munivara dhyAne he jana uttama pada vare, rUpa kaLA guNagAna katti kamaLA ho vimaLA vistare, jIvavijaya pare dhyAna yue sunisara dhana dhana je munivara dhyAne rame che 15 Iti che saMpUrNa che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com