Book Title: Harivanshpuranam Purvarddham
Author(s): Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003657/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70661006 IZE 30660ML na hi jJAnena sadRzaM pavitramiha vidyate mANikacandra digambara jainagranthamAlA 22) harivaMzapurANam * (prathamasaNDam ) 97-74 Heyyyyy Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANikyacandrajainagranthamAlAyAH ekatriMzatitamo granthaH punnATasaMghIya-zrIjinasenasUrikRtaM harivaMzapurANa (pUrvArddham) ETAToE sAhityaratna-paNDita-darabArIlAla-nyAyatIrthena saMzodhitaM sampAditaM ca prakAzikA-mANikyacandra-digambara jainagranthamAlA-samitiH mUlyaM rUpyakadvayam Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pablizara - nAthUrAma premI maMtrI, mANikyacandra jaina granthamAlA hIrAbAga, bambaI, naM0 4 X mudraka - vi0 bA0 parAMjape, neTiva opIniyana presa, AgrevADI, giragAMva, muMbaI naM. 4. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA samayakI dRSTise dUsarA grantha digambara-jaina-sAhityameM harivaMzapurANa eka prasiddha aura prAcIna grantha hai / prathamAnuyogake upalabdha saMskRta granthoMmeM samayakI dRSTise yaha dUsarA grantha hai / isake pahalekA eka padmapurANa * hI hai, jisake kartA raviSeNAcArya haiM aura jisakA spaSTa ullekha isa granthake prathama sargameM kiyA gayA hai kRtapadmodayodyotA pratyahaM privrtitaa| __ mUrtiH kAvyamayI loke raveriva raveH priyA // 34 / / / AdipurANake kartA bhagavajinasenakA bhI ullekha isI sargake 40-41 veM zlokoMmeM kiyA gayA hai; parantu usa samaya AdipurANakA nirmANa nahIM huA thA, isa kAraNa use harivaMzapurANake bAda. kA tIsarA grantha mAnanA cAhie / ___ * padmapurANa bhagavAna mahAvIrake nirvANake 1203 // varSa bItane para arthAt zaka saMvata 598 meM racA gayA hai| Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) racanAkA samaya harivaMzapurANa zaka saMvat 705 arthAt vikrama saMvat 840 meM sampUrNa huA hai / yathA-- zAkeSvabdazateSu saptasu dizaM paJcottareSUttarAM, pAtIndrAyudhanAmni kRSNa nRpaje zrIvallabhe dakSiNAm / pUrvAM zrImadavantibhUbhRti nRpe vatsAdirAje'parAM, saurANAmadhimaNDalaM jayayute vIre varAhe'vati // arthAt zaka saMvat 705 meM jaba ki uttara dizA kI indrAyudha, dakSiNa dizAkI kRSNakA putra zrIvallabha ( goviMda dvitIya), pUrvakI avantinareza vatsarAja, aura pazcimameM sauroMke adhimaNDala ( pradeza ) kI vIra jayavarAha nAmaka rAjA rakSA karatA thA, usa samaya yaha grantha samApta kiyA gayA / sthAna - paricaya pahale varddhamAnapura nAmaka vizAla nagarake nannarAjakRta pArzvanAtha mandira meM aura phira daustaTikAkI prajAdvArA pUjita zAnta zAntinAtha mandira meM yaha harivaMzapurANa samApta huA-- kalyANaiH parivarddhamAnavipula zrIvarddhamAne pure zrIpArzvalayanannarAjavasatau paryAptazeSaH purA / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) pazcAddaustaTikAprajAprajanitaprAjyAcenAvacane zAnteH zAntagRhe jinasya racito vaMzo harINAmayaM / / 55 / / yaha varddhamAnapura kahA~ thA, isakA abhI taka kucha nirNaya nahIM ho sakA hai / yaha koI bar3A nagara thA aura jAna par3atA hai, usa samaya usameM jainadharmake anuyAyiyoM kA prAcurya thaa| AcArya hariSeNane apanA bRhat kathAkoza bhI zaka saMvat 853 meM isI varddhamAnapurameM raha kara banAyA thA / ve isa nagarakA varNana ina zabdoM meM karate haiM jainAlayavrAtavirAjitAnte candrAvadAtadyutisaudhajAle kArtasvarApUrNajanAdhivAse zrIvarddhamAnAkhyapure... ..........!! arthAt jisameM jainamandiroMkA samUha thA, candramA jaise camakate hue mahala the aura sonese paripUrNa jananivAsa the, aisA vaha varddhamAnapura thA / hamArI samajhameM yaha karnATaka yA punnATa prAntameM hI kahIM para hogA, kyoM ki jinasena aura hariSeNa donoM hI punATa saMghake AcArya the aura nannarAja nAma bhI karnATakaprAntIya jAna par3atA hai jinake banavAye hue pArzvanAthamandirameM ---- zrIpArzvalayanannarAja - vasatimeM -- yaha grantha samApta kiyA gayA thaa| mAlUma Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM, ye nannarAja abhimAnameru puSpadantake AzrayadAtA aura rASTrakUTanareza kRSNa yA zubhatuMgake maMtrI * nanna hI the yA unase bhinna koI dUsare / jisa samaya harivaMzapurANa samApta huA thA, usa samaya rASTrakUTanareza zrIvallabha ( govinda dvitIya ) rAjya karatA thA aura isa lie usake kucha hI pahale, usake pitA kRSNake maMtrI nannake banavAe hue pArzvanAthAlayakA honA saMbhava hai; parantu abhItaka puSpadantakA samaya nizcita nahIM huA hai| unhoMne apane uttarapurANake antameM usakI racanAkA samaya 606 krodhana saMvatsara diyA hai aura sAtha hI jinasena, vIrasena Adi AcAryoMkA tathA dhavala jayadhavala siddhAntoMkA ullekha kiyA hai jo ki ThIka nahIM baiThatA hai, isa lie isa viSayameM abhI nizcayapUrvaka kucha nahIM kahA jA sakatA hai / 4 kuMDiNNaguttaNahadiNayarAsu vallahanAradaMgharamahatarAsu / NaNNaha maMdira NivasaMtu saMtu ahimANameru kai pupphayaMtu // ityAdi AzrAntadAnaparitoSitavandyavRndo dAridraraudrakarikuMbhavibhedadakSaH / zrIpuSpadantakavikAvyarasAbhitRptaH zrImAnsadA jagati nandatu nannanAmA / / -yazodharacarita x dekho jainasAhityasaMzodhaka khaMDa 2, aMka 1 meM merA likhA huA 'mahAkavi puSpadanta aura unakA mahApurANa' zIrSaka vistRta nibandha / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruparamparA granthakarttAne 66 veM sargameM apanI guruparamparA khUba vistArake sAtha dI hai / yaha paramparA lohAcArya taka hI anya granthakartAoMkI likhI huI paramparAoMse milatI hai / unake bAdakI paramparA bilkula judI hai| yaha vibhinnatA itihAsajJoMke lie khAsa taurase vicAraNIya hai| yahA~ isa paramparAke samasta AcAryoMkI nAmAvalI denekI AvazyakatA nahIM jAna par3atI / unameM AcArya amitasenako 'pavitrapunnATagaNAgraNI gaNI' likhA hai, jo sau varSase adhika jIvita rahe the, bar3e bhArI tapasvI the aura jinhoMne suzAstradAnase, apanI vadAnyatA saMsArameM prakAzita kI thii| inake agraja aura dharmasahodara kItiSeNa the, jinake pradhAna ziSya jinasenane isa granthakI racanA kii| AdipurANake kartAse pArthakya yahA~ hama yaha prakaTa kara denA cAhate haiM ki harivaMzapurANake kartA jinasenake sAtha AdipurANakAra jinasenAcAryakA nAma-sAmyake atirikta aura koI sambandha nahIM hai| donoM prAyaH samakAlIna the, isa kAraNa bahutase itihAsajJoMne donoMko eka samajha liyA hai, parantu nIce likhI bAtoMpara vicAra karanese pAThakoMko inakA pArthakya acchI taraha samajhameM A jAyegA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrasena the / ( 8 ) 1 - harivaMza purANake karttA ke gurukA nAma kIrtiSeNa hai jaba ki AdipurANake karttA ke guru 2 - harivaMzapurANake kartA punnATasaMghake AcArya the aura AdipurANa ke karttA senasaMgha ke yA paMcastUpAnvayake / donoMkI guruparamparA bhI bhinna hai / 3 - harivaMzapurANake prAraMbhake 39 - 40 veM zlokoMmeM usake karttAne svayaM hI pArzvAbhyudayake kartA jinasena aura unake guru vIrasenakI stuti kI hai jisase donoMkA pRthaktva bilkula spaSTa ho jAtA hai / yaha kahanekI to AvazyakatA hI nahIM hai ki pArzvabhyudayakarttA jinasena hI AdipurANake kartA haiM / ve zlokaye haiM jitAtmaparalokasya kavInAM cakravartinaH / vIrasenaguroH kIrtirakalaMkAvabhAsate // 39 // yAmitA'bhyudaye pArzve jinendra guNasaMstutiH / svAmino jinasenasya kIrttiH saMkIrtiyatyasau // 40 // 4- donoM granthoMkA acchI taraha svAdhyAya karanese bhI bhalIbhA~ti samajhameM AjAtA hai ki inake racayitA bhinna bhinna haiM / donoMkI kAvyazailI, kathA kahanekA DhaMga, utprekSAyeM, kalpanAyeM Adi sabhI meM bahuta bar3A Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) antara dikhAI detA hai / isake sivAya jinasena svAmIke ziSya guNabhadrAcAryadvArA racita uttarapurANake antargata jo harivaMzakA caritra hai, usameM aura isa harivaMzapurANake kathAnakameM bhI yatra tatra bhinnatA hai / punnATasaMgha aura punnATadeza harivaMzapurANake kartA jinasena punnATasaMghakI paramparAmeM hue haiM, jaisA ki granthaprazastise vidita hotA hai vyutsRSTAparasaMghasaMtatibRhatpunnATasaMghAnvaye / zrIyuta vAmana zivarAma ApaTeke suprasiddha saMskRta-iMgliza-kozameM 'punnATa' kA artha 'karnATaka deza' likhA huA hai / kaI saMskRta kozoMmeM 'nATa' zabda bhI milatA hai aura usakA artha bhI karnATaka kiyA gayA hai / so punnATa aura nATa donoM lagabhaga samAnArthavAcI haiM / grIka-paNDita TAlemIne apane bhUgolameM isI punnATa dezakA 'paunaTa' nAmase ullekha kiyA hai / kanar3I sAhityameM bhI 'punnADa' rAjyakA pracuratAse ullekha hai / maisUra jilekI hoggaDevankoTe' nAmakI tahasIlameM kittUra nAmakA grAma hai, jisakA prAcIna nAma kIrtipura thA / yaha punnATa-rAjyakI rAjadhAnI thA / . AcArya hariSeNane apane bRhat kathAkozake bhadrabAhu-kathAnakameM likhA hai Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) anena saha saMgho'pi samasto guruvAkyataH / dakSiNApathadezasthapunnATaviSayaM yayau // 40 // arthAt unake sAtha sArA saMgha bhI guru AjJAse calA aura dakSiNApathake punnATa prAntako prApta huA / isase mAlUma hotA hai ki kanar3Ike samAna saMskRta sAhitya meM bhI 'punnATa' zabdakA punnATa deza ke artha meM vyavahAra hotA thA aura dakSiNApathameM zravaNabelagolake AsapAsake prAntako hI pUrva kAlameM punnA kahate the jahA~ ki bhadrabAhusvAmIkA saMgha pahu~cA thA / abhimAnameru mahAkavi puSpadantane apane AdipurANake pA~caveM pariccheda meM dravir3a, gaur3a, karnATa, varATa, pArasa, pAriyAtra Adi vividha dezoM kA ullekha karate hue punnATakA bhI nAma liyA haidaviDa- gauDa- kaNNADa-barADavi, pArasa pAriyAya- puNNADhavi / isase mAlUma hotA hai ki apabhraMza bhASAke lekhakoMke lie bhI punnATa deza aparicita nahIM thA / isa punnATa dezake nAmase hI vahA~ke munisaMghakA nAma punnATa saMgha prasiddha huA hogA / dezoM ke nAmako dhAraNa karanevAle aura bhI kaI saMghoM ko hama jAnate haiM, jaise ki dravir3a dezakA saMgha drAvir3a saMgha, mathurAkA mAthura saMgha, lATa-bAgar3akA lADa - bAgar3a saMgha / punATakI rAjadhAnI kittUra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) thI, isa kAraNa jAna par3atA hai ki punnATa saMgha kittUrasaMgha bhI kahalAtA thA / zravaNabelagolake 194 veM nambarake zilAlekhameM--jo zaka saMvat 622 ke lagabhagakA likhA huA hai - kittUrasaMghakA ullekha hai aura pro0 hIrAlAlajI bhI ise punnATa saMghakA hI dUsarA nAma anumAna karate haiM / punnATa zabdakA eka artha nAgakesara bhI hai * aura karnATaka prAnta meM nAgakesara kasaratase hotI hai / vahA~ nAgakesarake jaMgalake jaMgala naz2ara Ate haiM / jAna par3atA hai, isI kAraNa isa dezako punATa saMjJA prApta huI hogI / puMnAga aura puMnATa paryAyavAcI zabda haiM / munisaMgha aura unakA itihAsa | hotA hai saMgha zabdakA artha samUha hai / yadyapi muni, AryikA zrAvaka aura saMgha prasiddha hai; parantu mukhyataH yaha zabda munisamUhake lie hI vyavahRta hAsa abhItaka prAyaH andhakArameM chupA huA hai aura zAyada Age bhI jA sakegA / kyoMki unake batAnevAle sAdhanoM kA prAyaH abhAva hai / mAlUma ho sakA hai, use lipibaddha kara denA ucita mAlUma hotA hai / * dekho zrIyut ela0 Ara0 vaidyakI 'di sTeNDarDa saMskRta iMgliza DikzanarI ' / zrAvikArUpa caturvidha munisaMghoM kA iti / usapara pUrA prakAza nahIM DAlA phira bhI isa viSaya meM jo kucha Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) mUla-saMgha aura nirgrantha-zramaNa-saMgha / yadyapi bahupta samayase digambara-sampradAyake lie mUlasaMgha zabda vyavahRta ho rahA hai; parantu sAtavIM AThavIM zatAbdike pahaleke granthoM yA lekhoMmeM isa zabdakA vyavahAra nahIM dekhA jAtA / jAna par3atA hai, drAviDasaMgha, kASThAsaMgha, zvetAmbarasaMgha Adise apanA pRthaktva aura maulikatva prakaTa karaneke lie 'mUlasaMdha' zabdakI yojanA kI gaI hai aura isalie pichale sAhityameM hI digambara-sampradAyake lie mUlasaMgha bahutAyatase vyavahRta huA dekhA jAtA hai| kadambavaMzI rAjAoMke jo tIna dAnapatra devagiri ( dhAravAr3a ) meM tAlAba khodate samaya mile the aura jo rAyala eziyATika sosAiTI bambaI-brAMcake 34 veM jarnalameM prakAzita hue haiM, unameMse dUsera dAnapatrameM kAlavaMga nAmaka grAma zivamRgeza varmAkI orase dAna kiyA gayA hai / usake isa aMzako dokhie "...zrIvijayazivamRgezavarmA kAlavaGgagrAmaM tridhA vibhajya dattavAn / atra pUrvamarhacchAlAparamapuSkalasthAnanivAsibhyaH bhagavadahanmahAjinendradevatAbhyaH eko bhAgaH dvitIyohatproktasaddharmakaraNaparasyazvetapaTamahAzramaNasaMghopabhogAya tRtIyo nigraMthamahAzramaNa-saMghopabhogAyeti / ......" Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) arthAt ukta grAmakA eka bhAga arhatzAlAparamapuSkalasthAnanivAsI bhagavAn arahaMtadevake lie * dUsarA bhAga arhatproktasaddharmake pAlanevAle zvetAmbara-mahAzramaNasaMghake upabhogake lie aura tIsarA bhAga nirgranthamahAzramaNasaMghake upabhogake lie diyA gyaa| ina dAnapatroMko vidvAnoMne IsAkI pA~cavIM zatAbdike pahalekA nizcaya kiyA hai - aura usa samaya hama dekhate haiM ki digambara-sampradAyakA munisaMgha mUlasaMgha nahIM; kintu nirgranthamahAzramaNasaMgha kahalAtA thaa| * jainahitaiSI bhAga 1, aMka 5-6 meM eka adhyayanazIla vidvAnakA likhA huA 'prAcIna kAla meM jinamUrtiyA~ kaisI thIM ?? zIrSaka lekha prakAzita huA hai, jisameM yaha batalAyA gayA hai ki pahale tamAma jinamUrtiyA~ digambara-vastrAdicihnarahita hotI thIM aura unheM digambara aura zvetAmbara donoM hI sampradAyake anuyAyI pUjate the| isa dAnapatrase bhI ukta bAtakI puSTi hotI hai / kyoMki isameM digambara aura zvetAmbara saMghoMke lie to kAlavaMga grAmake do judA-judA aMza dAna kiye gaye the, parantu jinendradevakA mandira jAna par3atA hai ki saMyukta hI thA aura isalie usake lie ukta grAmakA tIsarA aMza diyA gayA thA / yadi aisA na hotA, to donoM saMghoMke mandira bhI judA judA hote aura unake lie pRthak pRthak dAnakI vyavasthA hotii| x dekho jainahitaiSI bhAga 14, aMka 7-8, pRSTha 224-29 / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) zrutAvatArokta saMghabheda digambara-sampradAya yA mUlasaMdhake Age calakara aneka bheda aura upabheda ho gaye haiM / ina bheda aura upabhedoMke viSayameM abhItaka hamArA jJAna bahuta hI parimita hai / AcArya indranandine apane zrutAvatArameM likhA hai ki AcArya arhadbaline puNdravardhanapurameM zatayojanavartI muniyoMko ekatra karake yugapratikramaNa kiyA aura samAgata muniyoMse pUchA ki kyA saba muni A gaye ? taba unhoMne uttara diyA ki 'hA~ bhagavan , hama sana apane apane saMgha sahita A gaye / ' yaha sunakara unhoMne nizcaya kiyA ki aba yaha jainadharma gaNapakSapAtake sahAre Thahara sakegA, udAsIna bhAvase nahIM aura taba unhoMne saMgha yA gaNa sthApita kiye / jo muni guhAoMse Aye the unameMse kuchako ' nandi ' aura kuchako 'vIra' saMjJA dI, jo azokavaTikAse Aye the unameMse kuchako ' aparAjita ' aura kuchako 'deva' banAyA, jo paMcastUpoMse Aye the, unameMse kuchako * sena ' aura kuchako ' bhadra ' kiyA, jo zAlmalimahAvRkSa ( semara ) ke mUla ( koTara ) se Aye the, unameM se kuchako 'guNadhara' aura kuchako 'gupta ' kiyA, jo khaNDakesara ( nAgakesara ) vRkSoMke mUlase Aye the, unameM se kuchako * siMha ' aura kuchako ' canda ' kiyA / * ... guhAyAH samAgatA ye yatIzvarAsteSu / kA~zcinnaMdyabhidhAnAn kA~zcidvIrAhvayAnakarot // 91 // prathitAdazokavATAtsamAgatA ye munIzvarAsteSu / kA~zcidaparAjitAkhyAnkA~zciddevAhvayAnakarot // 92 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) matabheda ina saMjJAoMke viSayameM kucha matabheda bhI haiM, jinakA AcArya indranandine 'anye jaguH / kahakara ullekha kiyA hai / kuchake matase jo guhAoMse Aye the, unheM 'nandi', jo azokavanase Aye the unheM 'deva', jo paMcastUpoMse Aye the unheM 'sena', jo semarake nIcese Aye the unheM 'vIra' aura jo nAgakesara vakSoMke nIcese Aye the unheM * bhadra ' saMjJA dI gaI / kuchake matase guhAnivAsI 'nandi', azokavananivAsI * deva ', paMcastUpavAle 'sena ', semaravRkSavAle 'vIra' aura nAgakesaravAle 'bhadra' tathA 'siMha' khlaaye| paMcastUpyanivAsAdupAgatA ye'nagAriNasteSu / kA~zcitsenAbhikhyAnkA~zcidbhadrAbhidhAnakarot // 93 // ye zAlmalImahAdrumamUlAyatayo'bhyupAgatAsteSu / kA~zciguNadharasaMjJAnkA~zciguptAhvayAnakarot // 94 // ye khaNDakesaradrumamUlAnmunayaH samagatAsteSu / kA~zcitsiMhAbhikhyAnkA~zciccandrAhvayAnakarot // 95 // x anye jagurguhAyA:vinirgatA nandino mahAtmAnaH / devAzcAzokavanAtpaMcastUpyAstataH senaH // 97 // vipulatarazAlmalAdrumamUlagatAvAsavAsino vIrAH / bhadrAzcakhaNDakesaratarumUlanivAsino jAtAH // 98 // guhAyAM vAsito jyeSTho dvitIyo'zokavATikAt / niryAtau nandidevAbhidhAnAvAdyAvanukramAt // 99 // paMcastUpyAstu senAnAM vIrANAM zAlmalIdrumaH / khaNDakesaranAmA ca bhadraH siMho'sya sammataH // 10 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matabhedakA kAraNa ina matabhedoMse sApha mAlUma hotA hai ki AcArya indranandiko bhI isa viSayakA yatheSTa aura spaSTa jJAna nahIM thA aura guNadhara tathA dharasena munike pUrvAparakramakI carcA karate hue unhoMne ise svakiAra bhI kiyA hai ki isa viSayake kathana karanevAle Agama aura muniyoMkA abhAva hai * | isI lie isa saMjJA-prakaraNakI koI spaSTa upapatti samajhameM nahIM AtI hai| yaha nahIM jAna par3atA hai ki guhAnivAsI kyoM ' nandi ' kahalAye aura azokavATikAvAloMko kyoM ' aparAjita ' saMjJA dI gaI, athavA paMcastUpoMse 'sena' zabdakA aura nAgakesarase 'siMha' zabdakA kyA saMbaMdha hai / yaha bhI nahIM mAlUma hotA hai ki ye saMjJAyeM amuka amuka samUhake muni-nAmoMke sAtha hI lagAI jAtI thIM yA judA judA munisamUha ina saMjJAoMse abhihita kiye jAte the / kyoMki eka hI paramparAke muniyoMmeM bhI ina nAmAnta saMjJAoMkA vyatikrama dekhA jAtA hai / * guNadharadharasenAnvayagurvoH pUrvAparakramo'smAbhiH / ___ na jJAyate tadanvayakathakAgamamunijanAbhAvAt // 151 / / -zrutAvatAra Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) cAra prasiddha saMgha ina saba saMjJAoM meM nandi, sena, deva aura siMha saMjJAoMse hama vizeSa paricita haiM, kyoMki bhaTTAraka indranandi Adi pichale sAhityane * digambara-sampradAya ke ye hI cAra saMgha arhadbalyAcAryadvArA sthApita batalAe haiM-- siMhasaMgho nandisaMghaH senasaMgho mahAprabhaH / devasaMgha iti spaSTaM sthAnasthitivizeSataH || 7 || nItisAra parantu anya vIra, aparAjita, bhadra, guNadhara, gupta aura candra nAmake saMghoMse hama sarvathA aparicita haiM / hA~, kucha aise AcAryoM ke nAma hameM avazya mAlUma haiM jinake nAmoMke antameM inameM se gupta, vIra, bhadra aura candra saMjJAyeM jur3I huI pAI jAtI haiM / jaise sarvagupta, zrutapta, zivagupta, mitravIra, samantabhadra, guNabhadra, zrIcandra, vimalacandra, kanakacandra Adi / parantu aparAjita aura * dekho zravaNabelgolakA 105 veM nambarakA zaka saMvata 1320 kA zilAlekha / isameM ahalyAcAryadvArA sthApita siMha-sena - deva - nandisaMghoM kA ullekha hai / 1 bhagavatI ArAdhanA karttA zivAryake guru / 2-3-4 dekho harivaMzapurANake 66 veM sargameM lohAcAryakI paramparA ke prAraMbhake AcAryoM ke nAma | 2 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) guNadhara antavAle nAma hameM nahIM mAlUma aura zAyada isa prakArake nAma jinake antameM ye saMjJAyeM hoM bana bhI nahIM sakate haiM / kyoMki ye svayaM sampUrNa nAma haiM, balki ina nAmoMke kucha AcArya hue bhI haiM / Age calakara siMha, nandi, sena aura deva nAmake jo cAra saMgha prasiddha hue haiM aura jinake viSayameM kavivara maMgarAjane likhA hai ki akalaMkadevake svargagata ho jAne para yaha saMghabheda huA thA x unheM pUrvokta arhadvaliAcAryanirmita saMghoMkA hI sthUlarUpa samajhanA cAhie jinakA ki zrutAvatArameM jikra hai / saMgha, gaNa, gaccha aura bali ukta cAra saMghoMke bhI Age aneka bheda aura upabheda ho gaye haiM / yoM to saMgha, gaNa, gaccha, anvaya Adi lagabhaga ekArthavAcI haiM aura isa lie munisaMghoMke lie ye sabhI zabda yatra tatra vyavahRta hue haiM; parantu sAdhAraNataH saMghoMke bhedoMko gaNa aura upabhedoMko gaccha kahanekI paripATI dekhI jAtI hai, jaise nandisaMghe balAtkAragaNe sarasvatIgacche kundakundAnvaye, athavA nandisaMghe dezIyagaNe pustakagacche kundakundAnvaye Adi / aneka sthAnoMmeM saMghoMko 'gaNa' kahA hai, jaise nandigaNa, senagaNa, dramilagaNa Adi / * bhagavatI ArAdhanAkI vinayodayA TIkAke kartAkA nAma aparAjita aura doSaprAbhRtake racayitAkA nAma guNadhara hai jisakA ki ullekha zrutAvatAra ( 115) meM kiyA gayA hai / x dekho zravaNabelagolAkA 108 veM nambarakA zilAlekha ( jainazilAlekha saMgraha pRSTha 209-11) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) kahIM kahIM saMghoMko 'anvaya' bhI kahA hai jaise senAnvaya / gacchake samAna 'bali' bhI gaNakI zAkhAko kahate haiM, jaise dezIyagaNakI eka zAkhA iMgulezvara balikA aura dUsarI zAkhA hanasoge balikA ullekha zravaNabelagolake 105, 108, 129 aura 70 veM zilAlekhoMmeM pAyA jAtA hai| abhItaka gaNoMmeM balAtkAra gaNa, dezIya gaNa aura kAra gaNa ina tIna gaNoMke aura gacchoMmeM pustaka gaccha, sarasvatI gaccha, vakra gaccha, aura tagarile gaccha ina tIna gacchoMke ullekha mile haiM | aruMgalAnvaya, zrIpurAnvaya aura diNDigUra dezIya gaNakI koI sthAnIya zAkhAyeM jAna par3atI haiN| kolAtUra saMghakA zravaNabelgolake 496 veM zilAlekhameM aura navilUra yA mayUrasaMghakA 27, 207 aura 215 veM zilAlekhoMmeM ullekha hai / saMbhava hai, ye bhI dezIya gaNakI koI sthAnIya zAkhA hI hoN| iMDiyana eNTikverI ( 2 / 156-59 ) meM pRthvIkoGgaNi mahArAjakA zaka saMvat 698 kA 1-2 kANUragaNa aura tagarilagacchakA ullekha zravaNabelgolake 500 veM nambarake zilAlekhameM hai / 3-dekho zravaNabelgolakA 220 vA~ lekha / 4-lekha naM0 496 / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) likhA huA eka dAnapatra - prakAzita huA hai, usameM vimalacandrAcAryako nandisaMghake 'eregittUr' nAmaka gaNa aura 'mUlikal' nAmaka gacchakA batalAyA hai / abhItaka ina gaNa-gacchoMkA ullekha anyatra nahIM milA hai| Upara hamane kahA hai ki nandi, sena, siMha aura deva saMgha hI arhadaliAcAryanirmita paMcastUpAnvaya Adi bhedoMke sthUla yA samayavikasita rUpa haiM, ise siddha karaneke lie hama pAThakoMke sammukha kucha pramANa upasthita karate haiM paMcastUpa, puMnAgavRkSamUla aura zrImUlamUla 1-saba jAnate haiM ki AdipurANake kartA bhagavajjinasena senasaMghake the / unake ziSya guNabhadrAcAryane apane uttarapurANameM likhA hai zrImUlasaMghavArAzau maNInAmiva sArciSAm / mahApuruSaratnAnAM sthAnaM senAnvayo'jani / / arthAt mUlasaMgharUpI samudrameM camakatI huI maNiyoMke tulya mahApuruSaratnoMkA sthAnabhUta senAnvaya 4 isa dAnapatrakA kucha aMza Age uddhRta kiyA gayA hai| Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) yA senasaMgha huA / anyAnya granthakartAoMne bhI unheM senasaMghakA batalAyA hai; parantu svayaM jinasenane apanI jayadhavalATIkAkI prazastimeM * Apako 'paMcastUpAnvayI ' batalAyA hai-- yastapodIptIkaraNairbhavyAMbhojAni bodhayan / vyadyotiSTa munI...paMcastUpAnvayAmbare // 20 // praziSyazcandrasenasya yaH ziSyopyAryanaMdinA / kulaM guNaM ca saMtAnaM svaguNairudajijvalat / / 21 // tasya ziSyo'bhavacchrImAn jinasenasamibudhIH / aviddhAvapi yatkau~ viddhau jJAnazalAkayA // 23 // isakA bhAvArtha yaha hai ki paMcastUpAnvayarUpa AkAzameM apanI tapazcaryAkI pradIpta kiraNoMse bhavya-kamalako prabuddha karanevAle ( vIrasena svAmI ) udita hue jo Aryanandike ziSya aura candrasenake * dekho jainahitaiSI bhAga 15, aMka 9-10 meM 'paM0 jugalAkazorajIkA bhagavajjinasenakA vizeSa paricaya zIrSaka lekha / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2 ) praziSya the |....unke ziSya jinasena hue, jinake kAna aviddha honepara bhI jJAnezalAkAse vedhe gaye / isI taraha jinasenasvAmIke guru vIrasenane bhI dhavalATIkAkI prazastimeM apanA saMgha paMcastUpAnvaya batalAyA hai-- ajjajjaNaMdisisseNujjavakammassa caMdaseNassa / tahaNattuveNa paMcatthUhaNNayabhANuNA muNiNA / / 4 // arthAt Arya Aryanandike ziSya, candrasenake praziSya aura paMcastUpAnvayake sUrya viirsensvaamiine| ina uddharaNoMse spaSTa hai ki paMcastUpAnvaya aura senAnvaya eka hI haiM aura zrutAvatArameM jo 'anye jaguH' kahakara dUsarA mata diyA gayA hai ki paMcastUpoMse AnevAloMko sena saMjJA dI gaI, so ThIka hI hai / paMcAstUpAnvayI muniyoMne hI sena saMjJA dhAraNa kI thI, jo Age calakara pradhAna bana gaI aura bhagavajinasenake ziSya guNabhadrAcAryane apane uttarapurANameM kevala usIkA ullekha karanA Avazyaka samajhA, paMcastUpAnvayakA jikra bhI na kiyA / __+ jinasenasvAmI AviddhakarNa the, isakA bhAva yaha hai ki karNavedha-saMskAra honeke pahale hI-bahuta hI thor3I avasthAmeM-unhoMne dakSiA le lI thii| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) 2-rASTrakUTanareza dvitIya prabhUtavarSakA eka dAnapatra zaka saMvat 735 kA likhA huA iMDiyana eNTikverI ( 12 / 13-16 ) meM prakAzita huA hai, jisameM mAnyapurake zilAgrAma nAmaka jinamandirako jAlamaMgala grAma dAna kiyA gayA hai / usakA nimnalikhita aMza dekhie __" ......... zrIyApanIyanandisaMghapunAgavRkSamUlagaNe zrIkIrtyAcAryAnvaye bahuSvAcAryeSvatikrAnteSu vratasamitiguptiguptamunivRndavanditacaraNakuvaliyAcAryANAmAsIta ( ? ) tasyAntevAsI samupanatajanaparizramAhAraH svadAnasaMtarpitasamastavidvajanojanitamahodayaH vijayakIrti nAma muniprabhurabhUt / ___ arkakIrtiriti khyAtimAtanvanmunisattamaH / tasya ziSyatvamAyAto nAyAto vazamenasAm / / tasmai munivarAya.........dattavAn......" isake 'zrIyApanIya-nandisaMgha-puMnAgavRkSamUlagaNe' padapara vizeSa vicAra karanekI AvazyakatA hai / zrutAvatArameM khaNDakesaradrumamUlase AnevAle muniyoMkA ullekha hai / khaNDakesara aura puMnAga paryAyavAcI zabda haiM, ataeva khaNDakesaradramamUla aura puMnAgavRkSamUlakA eka hI artha hogA / jisa taraha vIrasena aura jinasena paMcastUpAnvayake AcArya the, usI prakAra pUrvokta dAnapatravAle vijayakIrti aura arkakIrti AcArya puMnAgavRkSamulAnvayake the aura jisa taraha vIrasena jinasenako senasaMgha-paMcastUpAnvaya Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) yA senasaMgha-paMcastUpagaNa kahA jA sakatA hai, usI taraha vijayakIrti-arkakIrtiko nandisaMgha-puMnAgavRkSamUlagaNakA likhA hai| 3-pRthvIkoGgaNi mahArAjake dAnapatrake nimnalikhita aMzako par3hie--- "...... zrImUlamUlazaraNAbhinanditanandisaMghAnvaya-eregitturnAmni gaNe mUlikalgacche svacchataraguNakiraNatatiprahlAditasakalalokazcandra ivAparazcandranandinAma gururAsIt / tasya ziSyaH samastavibudhalokaparirakSaNakSamAtmazaktiH paramezvaralAlanIyamahimA kumAravadvitIyaH kumAranandinAmA munipati-. rabhavat / tasyAntevAsI samadhigatasakalatattvArthasamarpitabudhasArthasaMpatsaMpAditakIrtiH kIrtinandyAcAryoM nAma mahAmuniH samajani / tasya priyaziSyaH ziSyajanakamalAkaraprabodhajanakaH mithyAjJAnasaMtatasanutasasanmAnAttaka( ? )saddharmavyomAvabhAsanabhAskaro vimalacandrAcAryaH samudapAdi / tasya maharSedharmopadezanayA........." __ isakA 'zrImUlamUlazaraNAbhinanditanandisaMghAnvaya-' pada spaSTa nahIM hotA hai / yaha pATha hamane nirNayasAgara presakI prAcIna lekhamAlAkI pahalI jildase* uddhRta kiyA hai| jAna par3atA hai ki dAnapatrake par3hanevAle yA kApI karanevAlene bhUlase 'gaNa' ko 'zaraNa' likha diyA hai| 'zrImUlamUlagaNAbhinanditanandi-: * pRSTha 55-59 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) saMghAnvaya' honA cAhie / 'puMnAgavRkSamUlagaNa' se hI milatA julatA yaha koI 'zrImUlamUlagaNa' hai / punnAga. ke samAna zrImUla nAmakA hI koI vRkSa honA cAhie, jisake mUlase AnevAle munisamUhako yaha nAma diyA gayA hogaa| saMskRta kozoMmeM yaha zabda nahIM milA / saMbhava hai yaha purAnI kanar3I bhASAkA koI zabda ho aura isakA artha zAlmali yA azoka ho, jina vRkSoMke mUlase AnevAle muniyoMkA zrutAvatArameM ullekha hai| zrutAvatArake anusAra khaNDakesaradrumamUlase AnevAloMko siMha candra yA bhadra saMjJA dI gaI thI, parantu punAgavRkSa-mUlagaNaka pUrvokta nAmoMke antameM 'kIrti' hai, tathA zrImUla mUlagaNake ukta AcA yoMke nAma nandyanta tathA candrAnta haiM jo zrutAvatArake anusAra nahIM haiM, so isake viSayameM hama pahale hI kaha cuke haiM ki eka to yaha saMjJAnirmANa upapattipUrvaka samajhameM hI nahIM AtA hai, dUsare aura bahutasI paramparAoM ke nAmoMmeM ina saMjJAoMkA vyatikrama bhI dekhA jAtA hai / udAharaNake lie paMcastUpAnvayako hI le lIjie / zrutAvatArake kathanAnusAra isa anvayake tamAma muni sena aura bhadra athavA mata vizeSake anusAra kevala senasaMjJAnta hone cAhie the; parantu hama dekhate haiM ki vIrasenake dAdAguru Aryanandike aura jinasenake sadharmA dazaratha guruke nAmoMmeM ye saMjJA nahIM haiM / isI prakAra zravaNabelagolAke 189 veM zilAlekhameM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) paMcastUpAnvayake 'vRSabhanandi ' nAmaka eka AcAryakA ullekha hai * aura ukta zilAlekha zaka saMvat 572 ke lagabhagakA hai / yaha nAma bhI Aryanandike hI samAna hai / anya devasaMgha Adike muniyoMke nAmoMmeM bhI kisI eka niyamakA pAlana nahIM kiyA gayA hai| isa lie puMnAgavRkSamUlAnvayake nAmoMke antameM kIrti aura zrImUlamUlagaNake nAmoM ke antameM nandi yA candra rahanameM hameM Azcarya nahIM karanA caahie| zrutAvatArake anusAra guhAoMmeMse AnevAle muni nandi saMjJAse yukta kiye gaye the, taba puMnAgavRkSamUlAnvayake aura zrImUlamUlagaNake sAtha nandisaMghakA sambandha kucha samajhameM nahIM AtA hai / isa viSayameM yahI kahA jA sakatA hai ki vAstavameM hamAre pAsa aisA koI sAdhana hI nahIM hai jisase isa prAcIna muniparamparAke viSayameM koI adhikArayukta phaisalA diyA jA sake / drAviDasaMgha nandisaMghakA bheda hai pArzvanAthacaritake kartA suprasiddha tArkika vAdirAjasUri drAviDasaMghakI aruGgala zAkhAke AcArya * mamA( pazca ? )stUpAnva...sa kale... gadguruH / khyAto vRSabhanandIti tapojJAnAbdhipAragaH / / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) the aura yaha drAviDasaMgha yA dramilasaMgha + nandisaMghakA eka bheda thA jaisA ki nagara tAllukeke 39 veM zilAlekhake isa padyase mAlUma hotA hai shriimdrmilsNghe'sminnndisNghe'styrungglH| ___ anvayo bhAti yo'zeSazAstravArAzipAragaH // zravaNabelagolake 493 veM kanaDI zilAlekhameM zrIpAladevako bhI nandisaMghake dramilagaNake aruMgalAnvayakA batalAyA hai. "AkulatilakaGge gurukulamAda zrImadramilagaNada naMdisaMghadaruGgalAnvayadAcAryAbaliyentendoDe / " arthAt zrIpAladeva nandi-saMgha-dramilagaNake aruMgalAnyayameM hue| parantu svayaM SAdirAjasUrine pArzvanAthacaritameM apanI guruparamparA batalAte hue kevala nandisaMghakA ullekha kiyA hai-draviDasaMghakA nahIM + dramila dravir3akA hI paryAyavAcI zabda hai / svargIya DaoN0 bhANDArakarane apane 'hisTrI Apha di Dekkana' meM isakA ullekha kiyA hai / ( dekho ukta granthakA marAThI anuvAda pRSTha 169) Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) zrIjainasArasvatapuNyatIrthanityAvagAhAmalabuddhisattvaiH / prasiddhabhAgI munipuMgavendraiH zrInandisaMgho'sti nivarhitAMhaH || isase aisA jAna par3atA hai ki jisa taraha vIrasena - jinasenasvAmI paMcastUpAnvayI the, phira bhI guNabhadra svAmIne unakA kevala senasaMghakA kahakara ullekha kiyA hai, usI prakAra dravir3a saMghake hone para bhI vAdirAjasUrine apaneko nandisaMghakA batalAyA hai - draviDasaMghakI apekSA nandisaMghako pradhAnata dI hai / saMbhava hai ki puMnAgavRkSamUlagaNakA jisa taraha eka bheda yApanIya - nandisaMgha thA, usI prakAra dUsarA bheda drAviDIya - nandisaMgha bhI ho / itihAsajJapAThaka jAnate haiM ki yApanIya aura dravir3asaMgha donoMko pAMca jainAbhAsoMmeM ginAyA haigopucchikaH zvetavAsA drAvir3o yApanIyakaH / niH picchazceti paMcaite jainAbhAsAH prakItitAH // 10 // --nItisAra arthAt gopucchika ( kASThAsaMdhI ), zvetAmbara, drAvir3asaMghI, yApanIya aura niHpiccha ( mAthure - 1 kASThAsaMghakI paTTAvalImeM mAthurasaMghako kASThAsaMghakA hI eka gaccha mAnA hai / isake sivAya kASThAsaMghake bAgar3a, lATa-bAgar3a aura nanditaTa nAmake tIna gaccha aura bhI haiM, jo dezabhedajanya haiM / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) saMghI ) ye pAMca jainAbhAsa batalAye gaye haiN| punnATasaMgha bhI nandisaMghakI zAkhA apane pichale kaI lekhoMmeM maiMne yaha anumAna kiyA thA ki pannATasaMgha drAviDasaMghakA hI nAmAntara hogA * kyoMki punnATa karnATa yA karnATaka dezako kahate haiM aura dramila yA dravir3a usase lage hue dezako; parantu aba aisA jAna par3atA hai ki nandisaMghakI dezabhedake kAraNa banI huI eka zAkhA draviDa-saMgha thI, usI prakAra punnATasaMgha bhI rahI hogI jisameM harivaMzapurANake kartA jinasena hue haiN| punnATa zabdakA eka artha punnAga yA nAgakesara vRkSa bhI hotA hai - / karnATaka prAntameM isa samaya bhI nAgakesara kasaratase hotI hai aura jAna par3atA hai, inhIM vRkSoMkI bahulatAke kAraNa ukta dezakA nAma punnATa prasiddha huA hogA / isaparase yadi hama yaha anumAna kareM ki pUrvakAlIna punnAgavRkSa * dekho jainahitaiSI bhAga 13 aMka 5-6 meM 'darzanasAra vivecanA' zIrSaka lekha aura janahitaiSI bhAga 14 aMka 4-5 meM 'vanavAsI aura caityavAsI sampradAya' zIrSaka lekha / x dekho pro0 ela0 Ara0 vaidya, bI0 e0, elaela0 bI0 kI 'di sTeNDarDa-saMskRta-iMgliza DikzanarI' pRSTha 441 / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) mUlagaNa hI Age calakara saMkSipta punnATasaMgha nAmameM pariNata ho gayA hogA, to kucha anucita na hogA aura aisI dazAmeM yApanIya, drAvir3a aura punnATa ye tInoM saMgha eka hI vRkSamUlake tIna skandha samajhe jAne cAhie / ina saMghoMkA jainAbhAsatva __ aba rahI, inake jainAbhAsa kahalAye jAnekI bAta / so hamArI samajhameM punnAgavRkSamUlAnvaya yA nandisaMghabhukta honepara bhI inameM jainAbhAsatva ho sakatA hai / jisa prakAra vartamAna bhaTTArakoMko hama zithilAcArI bhraSTa yA jainAbhAsa kahate haiM, yadyapi ye bhI apaneko nandisaMgha balAtkAragaNa aura kundakundAcAryAnvayabhukta batalAte haiM, usI prakAra darzanasArake kartA devasena draviDasaMgha yApanIyasaMgha Adike muniyoM ke AcAra dekhakara unheM jainAbhAsa kaha sakate haiN| isa viSayakI hamane apane 'vanavAsiyoM aura caityavAsiyoMke sampradAya' zIrSaka lekhameM vistRta carcA kI hai / saMkSepameM yaha kahA jA sakatA hai ki ina saMghoMke sAdhu mahantoM yA bhaTTArakoMke DhaMgapara maThoM aura mandiroMmeM rahane lage the, rAjasabhAoMmeM Ane jAne lage the, inake mandiroMko jAgIreM lagI huI thIM jinakA ye prabandha karate the aura tilatuSamAtra parigraha na rakhane ke Adarzase nIce gira gaye the| __ bhaTTAkalaMkadevake nyAyavinizcayapara-vAdirAjasUrikI eka TIkA hai jo 'nyAyavinizcayavivaraNa' Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) yA 'nyAyavinizcaya-tAtparyAvadyotinI vyAkhyAnaratnamAlA' kahalAtI hai / isake antameM TIkAkAra apanA paricaya isa prakAra dete haiM zrImatsiMhamahIpateH pariSadi prakhyAtavAdonnatistarkanyAyatamopahodayagiriH sArasvataH zrInidhiH / ziSyaH zrImatisAgarasya, viduSAM patyu, stapaH zrIbhRtAM bhartuH, siMhapurezvaro vijayate syAdvAdavidyApatiH / syAdvAdavidyApati vAdirAjasUrikA upanAma hai / ve siMhamahIpati arthAt cAlukyavaMzIya nareza jayasiMhakI sabhA ke prakhyAta vAdI the, tarkanyAyake andhakArako bhagAnevAle udayAcala, sarasvatI ke sevaka, zrInidhi, matisAgarake ziSya, vidvAnoMke pati, tapasviyoMke bharttA aura nAmaka sthAnake rAjA the / yaha sthAna unheM jAgIrake taurapara milA huA hogA apane dAdAguru zrIpAladevako bhI siMhapurezvara arthAt siMhapura / inhIM vAdirAjasUrine 'siMhapurAdhIza' kahA hai sUriH svayaM siMhapuraikamukhyaH zrIpAladevo nayavartmazAlI / - pArzvanAthacarita 6 siMhapuraikamukhya ' yA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) AyaholIke jainamaMdirakI prasiddha prazasti zaka saMvat 556 kI likhI huI hai / yaha mahAkavi kAlidAsa aura bhAravikI samatA karanevAle + ravikIrtikI racanA hai / usameM ve likhate haiMprazastervasatezcAsyA jinasya trijagadguroH / 1 karttA kArayitA cApi ravikIrtiH kRtI svayam // arthAt isa prazasti ( zilAlekha ) aura trijagadguru jinadeva kI vasati ( mandira ) kA karttA aura kArayitA (banavAnevAlA) svayaM ravikIrti hai / prazasti meM yaha nahIM likhA hai ki ravikIrti kisa saMghake AcArya the; parantu saMbhavataH ve dravir3a saMghake hI hoMge / kyoMki devasenasUrine dravir3a saMghake uptAdaka vajranandike viSayameM likhA hai ki usane vasati (mandira) Adi banavAkara pracura pApakA saMgraha kiyA x / ravikIrtine bhI ukta mandira nirmANa * yaha prazasti iMDiyana eNTikvarI jilda 5, pRSTha 67-71 aura 'prAcIna lekhamAlA' bhAga 1, pR07072 meM mudrita ho cukI hai / + sa vijayatAM ravikIrtiH kavitAzritakAlidAsabhAravikIrtiH / * siripujjapAdasIso dAvi saMgha kArago duTTo | meNa vajjanaMdI pAhuDavedI mahAsatto // 24 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) karAyA hai, ataeva ve eka prakArase maThAdhIza the aura unake sampradAyameM mandira Adi banavAnA jAyaja thA / jaba vajranandi pUjyapAda yA devanandike ziSya the aura devanandi nandisaMghake AcArya gine jAte haiM, taba yadi drAviDasaMghake AcArya vAdirAja apanI guruparamparAko nandisaMghakA batalAte haiM, to ThIka hI hai / Azcarya nahIM, jo punnATasaMgha bhI drAviDasaMghakI taraha nandisaMghakI hI eka zAkhA ho / harivaMzapurANake karttAne pUrvokta drAvir3asaMghake utpAdaka va janandikI stuti nimnalikhita zabdoMmeM kI hai-- vajrasUrevicAriNyaH sahetvorbandhamokSayoH / pramANaM dharmazAkhANAM pravaktRNAmivoktayaH // 32 // -harivaMza, prathama sarga arthAt vajrAcAryakI sahetuka bandhamokSasambandhI vicAraNAyeM dharmazAstroMke pravaktA gaNadharoMkI uktiyoMke samAna pramANabhUtA haiM / avazya ye vajrasUri vajranandi hI haiM, kyoMki devanandi (pUjyapAda ) ke bAda hI inakA smaraNa kiyA gayA hai| kacchaM khettaM vasahiM vANijjaM kAriUNa jiivNto| Nhato sIyalanIre pAvaM pauraM sa saMjedi // 27 // -darzanasAra Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) isase pratIta hotA hai ki devasenakI dRSTimeM jo saMgha jainAbhAsa thA, vaha harivaMza purANake kartAkI dRSTimeM pUjya thA aura isa kAraNa hama punnATasaMghako bhI drAviDasaMghakI hI koTikA samajha sakate haiM / gaMgavaMzIya nareza satyavAk koGgaNivarmA ke rAjyakAlakA navamI zatAbdikA eka zilAlekha hai * jisameM ereyappA nAmaka kisI rAjapuruSane kumArasena bhaTTArakako jinendrabhavana ke lie eka grAma dAna kiyA hai | kumArasena kisa saMghake the, yaha ukta lekhameM nahIM likhA; paraMtu saMbhavataH ve punnATasaMgha yA drAvir3asaMghake hI hoMge, jina saMghoM meM grAmAdi dAna grahaNa karanekI paripATI thI aura isalie jinakI gaNanA jainAbhAsa ho sakatI hai / prayatna karane se isa prakArake aura bhI aneka pramANa mila sakate haiM / harivaMza purANakI racanA varddhamAnapurake nannarAjavasati nAmake pArzvanAtha mandira meM rahakara kI gaI thI / isase bhI mAlUma hotA hai ki punnATasaMghake muni jainamandiroMmeM rahate the, arthAt caityavAsI the aura isalie bhI unheM devasenasUrike zabdoM meM jainAbhAsa kahA jA sakatA 1 harivaMzapurANake karttA jinasenasUrine aura kisI granthakI racanA kI yA nahIM, yaha nahIM * epigrAphiA karnATaka kI dUsarI jildakA 148 vA~ lekha / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlUma / anya vidvAnoMkI racanAoM aura lekhoMmeM bhI isakA koI ullekha dekhanemeM nahIM AyA / unake jIvanake sambandhameM bhI hameM isake sivAya aura kucha vidita nahIM hai ki ve punnATasaMghake AcArya the, unake gurukA nAma kIrtiSeNa thA aura varddhamAnanagarake nannarAjavasati nAmake jainamandirameM rahakara unhoMne zaka saMvat 705 (vikrama saMvat 840 ) meM yaha grantha samApta kiyA thA / icchA thI ki isa granthakI antaraGga bAtoMpara bhI kucha prakAza DAlA jAya-yaha batalAyA jAya ki prAcIna jainadharmake anuyAyI kitane udAra the, usa samayakI sAmAjika vyavasthA kitanI sudharI huI thI, vivAha kitanI prauDha avasthAmeM hote the, vara cunaneke lie kanyAyeM kitanI khatantra thIM, brAhmaNakSatriya-vaizyoM meM kisa prakAra paraspara vivAhasambandha hote the aura dharmakA dvAra kisa prakAra puNyAtmAoMke samAna pApiyoM aura vyabhicAriyoM ke lie bhI khulA huA thA; parantu samayake abhAvase yaha na ho sakA / yadi bana sakA, to eka svatantra lekhake dvArA isa icchAkI pUrti kI jAyagI / tabataka isa granthake vidvAn pAThakoMse prArthanA hai ki svAdhyAya karate samaya ve svayaM ina bAtoMpara vicAra kareM aura janasAdhAraNameM jo isa viSayakA ajJAna phaila rahA hai, use jaise bane taise dUra karake jainadharmakI vAstavika prabhAvanA karanekA puNya sampAdana kareM / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) grantha-mudraNake viSayameM suprasiddha granthoddhAraka paM0 pannAlAlajI vAkalIvAlane kalakattekI jainasiddhAntaprakAzinI saMsthAkI orase isa granthako prakAzita karanekA nizcaya kiyA thA aura prAraMbhake cAra phArma mudrita bhI karA liye the; parantu kucha ajJAta kAraNoMse unheM mudraNa-kArya roka denA par3A / idhara 8-10 varSa bIta jAnepara bhI jaba vahA~se prakAzita honekI AzA nahIM rahI, taba maiMne mANikacandra-granthamAlAke dvArA isa kAryako sampanna karanekA vicAra kiyA aura merI prArthanApara 'gurujI'ne chape hue phArma aura zeSa sampUrNa 'presa-kApI ' bheja dI / mukhyataH ukta cAra phArmoM aura zeSa vApI parase hI yaha grantha chapAyA gayA hai| isa kApIkA TippaNImeM ka-pratike nAmase ullekha kiyA gayA hai| yaha mAlUma na ho sakA ki saMsthAke paNDitoMne ukta presa-kApI kisa mUla pratike AdhArase kI thii| kha-yaha prati 'vaizAkhakRSNatrayodazyAM caMdravAsare saMvat 1971, kI likhI huI hai aura prAyaH zuddha hai / jainamitramaMDala deha lIke utsAhI kAryakartA bAbU pannAlAlajIkI kRpAse yaha hameM prApta huI thii| ga-yaha prati adhUrI hai / isameM zurUse dasaveM sargake 72 veM zloka takake aura phira 23 / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) sargake 38 veM sargake 47 veM zlokase 38 veM sargake 44 veM zlokatakake hI patra haiM / yaha mAlUma na ho sakA ki ise kaba aura kisa lekhakane likhA thA / parantu prati hAlakI hI likhI huI mAlUma hotI hai / ina tInoM pratiyoMkI sahAyatAse sAhityaratna paM0 darabArIlAlajIne isa granthakA saMzodhana sampAdana kiyA hai / pratyeka sargakI vistRta viSayasUcI bhI Apane taiyAra kara dI hai, jo DhU~Dha khoja karanevAloMke lie bahuta upayogI siddha hogii| padmapurANa jaise vizAla granthako prakAzita karaneke bAda hI isa bRhadgranthakA jIrNoddhAra karanA isa granthamAlAkI zaktise bAhara hotA, yadi usmanAbAdake suprasiddha vakIla aura jinavANIbhakta zrIyuta nemIcandajI bAlacandajI ThIka samayapara 700) sAta sau rupayoMkI sahAyatA na dete / Apa isake pahale bhI granthamAlAko kaI bAra sahAyatA de cuke haiM / isa dAnake lie granthamAlAkI prabandhasamiti ApakI cirakRtajJa rhegii| pAThaka jAnate hoMge ki isa granthaprakAzinI saMsthAke pAsa bahuta hI kama pU~jI hai| aba taka lagabhaga 15 hajAra rupayA hI ise samAjakI orase milA hogA aura vaha bhI abataka prakAzita hue 32 pranthoMmeM laga cukA hai / saMskRta-prAkRta granthoMkI vikrI itanI kama hotI hai ki yadi hama pUrvaprakAzita Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) granthoMkI vikrIse hI granthamAlAkA AgAmI kArya calAnA cAheM, to aba varSa bharameM muzkilase eka do choTe choTe grantha hI prakAzita ho sakeMge, jinase kisI prakAra santoSa nahIM ho sakatA hai| hamAre sAmane syAdvAdavidyApati vAdirAjasUrikA nyAya-vinizcayAlaMkAra, prabhAcandrAcAryakA nyAyakumudacandrodaya, anantavIryakI siddhivinizcaya-TIkA, hariSeNakA bRhatkathAkoza Adi aneka bar3e bar3e alabhya aura atizaya mahattvapUrNa grantha prakAzita karaneke lie rakhe hue haiM aura ina cAroMkI to adhUrI presa-kApiyA~ taka hamane taiyAra karA lI haiM; parantu dhanake abhAvase inheM prakAzita nahIM kara sakate / kyA hama AzA kareM ki dharmake nAmase prativarSa lAkhoM rupayA kharca karanevAlA jainasamAja isa ora dhyAna degA aura apane pUrvajoMkI bahumUlya kRtiyoMko saMsArake vidvAnoMke sammukha upasthita karanekA zreya prApta karegA ? antameM yaha kaha denA anucita na hogA ki isa granthamAlAne thoDIsI pU~jIse jitane adhika aura mahattvapUrNa granthoMkA uddhAra kiyA hai, utanA aura kisI bhI saMsthAne nahIM kiyA aura isalie yaha sahAyatA pAnekI sabase adhika adhikAriNI hai / ghATakopara, bambaI nivedaka21-10-30 nAthUrAma premI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya prathamaH sargaH maGgalAcaraNam pUrvAcAryasmaraNam sajjana durjanavarNanam granthoddezaH tatparaMparAgatatvaJca dvitIyaH sargaH videhadezavarNanam siddhArthanRpavarNanam priyakAriNIvarNanam vIrasya garbhAvataraNama vIrasya janmAbhiSeka: vIrasya jinadIkSA harivaMzapurANasya viSayasUcI / pRSThAH zlokAH 1 1 3 1 29 42 49 5 5 12 12 1 13 13 13 16 13 19 14 25 16 49 viSaya vIrasya kaivalyaM mauna vihAra: indrabhUyAdInAma dIkSA samavasRtiH vIrasyopadezaH tatphalaM ca tRtIyaH sargaH vIrasya vihAradezAH ArhatyAtizayAH gaNadharanAmAni munyAdisaMkhyA rAjagRhavarNanam vIrasya tatvopadezaH pRSThAH zlokAH 17 59 17 61 17 68 18 72 19 90 24 x x 9 v vo 24 25 27 28 28 29 1 9 41 45 51 66 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 122 130 tatra harivaMzIyamuneH kaivalyam zreNikasya harivaMzaviSayakapraznaH caturthaH sargaH lokavarNanam adholokavarNanam nArakANAM sthitiH nArakANAM tanUtsedhaH nArakANAM avadherviSayaH narakamRttikAgaMdhaH nArakANAM lezyAH tatra uSmAdivedanA nArakotpattisthAnAni nArakaduHkhAni AgAmitIrthakRtAmupasargAhatiH narakeSUtpattistatkAraNAni ca (40) 38 181 / narakeSu gatyAgatikathanaM 39 192 paMcamaH sargaH tiryaglokasya vistRtavarNanam 40 1 SaSThaH sargaH 43 43 jyotiHpaTalavarNanam 59 250 jyotirdevAyuH 63 295 jyotirvimAnaparimANaM 66 340 tapUrNaH 66 342 tadbhamaNaM 67 343 dvIpAdiSu tadvimAnasaMkhyA svargalokavarNanam 67 347 saudharmAdivimAnasaMkhyA parimANaM ca 68 356 / tatprAsAdavarNaH 69 370 deveSUpapAdaH 69 371 / tatra lezyAH 130 131 26 __ 55 137 138 103 138 108 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) 158 37 164 103 175 175 176 18 176 2 141 avadhiviSayaH devInAmutpattisthAnAni aSTamI pRthivI muktajIvavarNanam ___ saptamaH sargaH ajIvadravyavarNanam nizcayakAlAstitvaM jyavahArakAlaH tadbhedaparimANazca pudalanirUpaNam agulapalyAdipramANam bhogabhUminirUpaNam tatrotpattikAraNam kulakaranirUpaNam aSTamaH sargaH nAbhivarNanam 138 113 nAbhipatnIvarNanam RSabhAvatAravarNanam 139 127 RSabhajanmavarNanam navamaH sargaH 141 RSabhasya bAlyAvasthAvarNanam naMdAsunaMdAyuvatyorvivAhaH 141 bharatAdiputravarNanam RSabhasya karmabhamipravartanam 143 32 RSabhasya vairAgyaM 144 ___ 37 catuHsahasranRpANAm tapobhraSTatA 146 muniveSeNa bhraSTAcAraniSedhaH 149 106 1 nami vinamayoH zreNIrAjyalAbhaH 151 122 RSabhasya AhArArthagamanam 155 SaNmAsAnantaraM AhAralAbhaH 155 1 / bhagavataH kaivalyaM 142 178 47 182 100 183 113 185 128 185 135 187 156 191 205 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) sUtakasamaye'pi bharatasya jinapUjA naranArINAm jinadIkSA dazamaH sargaH dharmopadezaH zrutanirUpaNam ne 218 221 ekAdazaH sargaH 80 191 213 / dvAdazaH sargaH 217 191 215 puurvmpraapttrstvaanaamnaadimithyaadRssttiinaam| 192 jinadIkSA 217 jayasulocanayorvarNanam bhagavato gaNadharAdInAm nAmAni saMkhyA ca 206 bhagavato nirvANam 224 2061 trayodazaH sargaH 225 bharatasya prAvajyama 225 212 77 bharatasya vaMzaparamparA 225 bAhubalinaH vaMzaparamparA 214 103 vidyAdharavaMzaparamparA 226 214 1.5 caturdazaH sargaH 228 214 110 vatsadezakauzAmbIvarNanam 228 216 124 / sumukhanRpavarNanam 229 bharatasya SaTrakhaMDavijayaH digvijayadezanAmAni bharatabAhubaliyuddhaH bAhubalino vairAgyaM bharatasya sAmrAjyopabhogaH caturthavarNaracanA navanidhayaH bharatasya parijanAdayaH 6. 226 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # vasantakrIDAvarNanam 229 sumukhasya parastrImohaH 231 sumukhavanamAlAvyabhicAraH 236 paMcadazaH sargaH 237 vanamAlAyAH rAjagahe vAsaH mahiSItvaJca 227 varadharmamunerAgamanam 238 sumukhasya vanamAlayA saha munaye __AhAradAnaM AhAradAnena puNyabandhaH ubhayoH sahamaraNam khecaratAprAptizca / yauvane tayorvivAhaH 242 vIrakazreSThinaH priyAvirahaduHkhaM 243 mRtvA saudharme janma 244 vIrakadevena tayorvidyAyAH haraNam ca bharatakSetre kSepaNam 246 (43) 11 / tayoH harinAmakaputrotpattiH 246 33 tasmAddharivaMzotpattiH 246 95 SoDazaH sargaH 248 . munisuvratasya kalyANakAdIni 248 1 saptadazaH sargaH 260 6 harivaMze suvratanRpaH suvrataputradakSasya kanyotpattiH / 261 dakSakanyAyAH yauvanavarNanam svakanyAyAmapi dakSasya kAmAturatA 261 vacananchana prajAyA anumatiH 2618 svakanyayA saha dakSasya vivAhaH 261 15 dakSasya patnIputrayoH krodhaH 262 16 41 ilAvardhananagarasthApanA 262 18 aileyasya vaMze vasorutpattiH 263 37 52 / nAradavasuparvatAkhyAnam 263 38 orm 261 18 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) 276 yAjJikIhiMsAkhaNDanam vasomRtyuH parvatasya parAjayaH ___ aSTAdazaH sargaH harivaMze yadorjanma yaduvaMzaparamparA suvasovaMze jarAsaMdhotpattiH supratiSThamunIndrasya dharmopadezaH aMdhakavRSNeH pUrvajanmAni aMdhakavRSNiputrANAm pUrvajanmAni vasudevabhavAntarANi vRSNiputrANAm vairAgyaM samudravijayasya rAjyaprAptiH ekonaviMzaH sargaH vasudevakrIr3A vasudevasya gRhAnnirgamanaM 266 67 / vijayakheTapure gaMdharvakalAyAm 272 151 kanyayorjiyaH vivAhazca 274 vasudevasyATavIpravezaH 293 274 6 vasudevasya zyAmayA zyAmAkhyayA, 275 ____ azanivegakanyAyA saha vivAhaH 294 61 aMgArakeNa vasudevasya haraNaM 297 98 277 34 zyAmAMgArakayoyuddhaH 297 101 282 95 vasudevasya campApuragamanam 298 111 283 111 284 125 cArudattakanyAsarasvatI jetuM varNatrayapuruSANAm prayatnaH 299 122 288 176 300 142 gAyanavAyakalAnirUpaNam 288 177 289 vasudevasya vijayo vivAhazca 310 261 289 - 7 viMzatitamaH sargaH 292 44 / viSNukumAramunerAkhyAnam 3111 4 311 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) 317 - ekaviMzatitamaH sargaH 316 / munisamakSe devAbhyAm prathamaM cArudattacArudattavRttAntaH 317 vandanam tatkAraNaM ca 326 127. subhadrAbhAnudattayorjinapUjAkaraNam 317 brAhmaNakanyayoH zAstrapAraMgatatA cArudattasya janma 317 kaumAre ca parivrAjakatA 326 131 cArudattAsyANuvatadIkSA 317 12 yAjJavalkyAkhyAnam 327 134 cArudattasya vidyAdharamocanaM pippalAdena pitRvadhaH 327 141 cArudattasya vasantasenAsaMgamaH 321 39 cArudattasya caMpA''gamanam 329 162 cArudattena vezyAyAH karagrahaNaM tagRhe cArudattena sANavatAyAH vasantanivAsazca 321 senAyAH svIkAraH 330 156 vasantasenAyAH satItvaM 321 dvAviMzatitamaH sargaH bANijyArtha cArudattasya videzagamanam 322 75 gAMdharvasenayA saha vasudevasya jinapUjArthacArudattasya samudrayAtrA 322 gamanam mAtaMgaveSAkanyAnurAgazca 332 6 parivAjakachalaM 323 81 dampatIbhyAmaSTadravyeNa jinapUjA 333 21 cArudattasyAjAya maMtradAna 325 107 vRddhayA prajJaptyAdividyAnirUpaNam cArudattasya ratnadIpagamanaM 325 110 / vidyAdharavaMzAdikIrtanazca 335 47 79 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIlaMyazasaHvirahanyathAvarNanam vaitAlakanyayA vasudevaharaNaM vasudevanIlayazasorvivAhaH trayoviMzaH sargaH vasudevazvasurasya sabhAyAma vijayaH vasudevapriyAyAHharaNaM vasudevasya giritaTanagarapravezaH viprakanyAyAH vivAhapUrva yauvanam vedasyArSAnArSabhedavyAkhyAnam anArSavedotpattiH sAmudrikazAstrAlaM sagarasulasAvivAhaH madhupiMgalasya mahAkAlAsuratvaM parvatasahAyena tena vedapravartanaM somazrIvasudevayovivAhaH (46) 340 112 caturvizaH sargaH 341 126 tilavastukanagare narabhakSipuMsoHvadhaH 357 1 341 132 tatra vasudevasya paMcazatakanyAlAbhaH 357 344 narabhakSisaudAsasyAkhyAnam 358 11 344 1 acalagrAme sArthavAhakanyayA saha vivAhaH 358 25 345 13 sAmapurAdiSu vasudevasya vivAhaH 359 26 346 26 svayaMvarAdviraktAyAH kanyAyAH AkhyAnaM 359 37 346 31 vasupalyAH somazriyaH haraNam 361 61 346 34 somazrIrUpadhAriNyA vidyAdharabhaginyA saha 347 45 ___ vasudevasya ramaNaM 361 63 348 58 mAnasavegena vasudevasya haraNaM 352 110 __jale mocanaM ca 353 112 madanavegayA saha vasudevasya vivAhaH 63 84 354 132 paMcaviMzaH sargaH 355 149 / subhaumAkhyAnam OEM 363 364 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrAhmaNA pRthvI vasudevena trizikharasya vadhaH vidyudvegavimuktizva SaDviMzaH sargaH siddhakUTajinAlaye AryavidyAdharAH siddhakUTa jinAlaye mAtaMgavidyAdharAH hRtavAsudevasya rAjagRhe pravezaH 'jarAsaMdhasainikAnAm tanmAraNa prayatnaH vegavatIsaMyogaH bAlacandrAdarzanaM saptaviMzaH sargaH 366 373 374 saMjayaMta murAkhyAnam 374 kevalinaH saMjayaMtasya zavasya devaiH pUjanaM 375 zrIbhUtipurohitAkhyAnam zrIbhUte mithyAvAditA 376 376 ( 47 ) 32 366 370 370 371 372 372 31 372 33 47 34 5 14 26 3 17 20 25. rAjJyA tatparIkSA brahmasUtrAdiyAcanaJca 376 30 377 41 purohitasya daNDana purohitasya sarvajanma 377 42 jainatva virodhinI bhAryA vyAghrI jAtA pUrvajanmapatibhakSaNaM ca zreSThI mRtvA rAjaputro jAtaH purohitacarasarpeNa rAjJaH daMzanaM siMhaseno hastI jAtaH rAmadattA''ryikA jAtA rAmadattAdInAm janmAntarANi sUryapramadeva : rAjaputrI jAtA rAjahastinaH jAtismaraNaM munervezyAsevanaM saptamanarakagamanaM ca * saMjayantasya pratimAsthApanaM 378 45 46 40 378 378 378 53. 379 58. 379 380 60 77 381 95 381 101 384 129 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) 46 57 394 aSTAviMzaH sargaH 385 / RtukAlAntaraM zIlAyudhana saha vasudevasya tApasaprabodhaH 385 1 / ___ gAMdharvavivAhazca 392 svayaMvare prayaMgusundaryA kasyApi na varaNaM 3866 tasyAH eNIputrAkhyasutasya janma 393 mRgadhvajaHmahiSasya pAdaM cakartta munirbhUtvA eNIputrasya prayaMgasuMdarI kanyA 394 ca kevalI jAtaH prayaMgusuMdaryA saha vasudevasya gAMdharvavivAhaH mahiSamRgadhvajayoH pUrvajanma 388 30 pazcAcca prakaTavivAhaH ekonatriMzaH sargaH triMzaH sargaH 395 jinAgAre ratikAmadevapratimA 389 vasudevasya chadmaveSeNa somAzriyA saha vasudevasya baMdhumatyA saha vivAhaH / __zatrugRhe nivAsaH vezyAputrI rAjakumAreNa vivAhitA 391 zatroHparAjayaH tApasye'pi rAjyAH putrIjanma 393 33 vasudevasya haraNaM mRtyumukhAnnirgamanaM ca 399 RSidattAyAH munerantake 'NuvratagrahaNaM prabhAvatyA saha vasudevasya vivAhaH 399 389 1 395 398 43 53 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImajinasenAcAryaviracitaM harivaMzapurANaM / siddhaM dhrauvyavyayotpAdalakSaNadravyasAdhanaM / jainaM dravyAdyapekSAtaH sAdhanAdyatha zAsanaM // 1 // zuddhajJAnaprakAzAya lokAlokaikabhAnave / namaH zrIvarddhamAnAya varddhamAnajinezine // 2 // namaH sarvavide sarvavyavasthAnAM vidhAyine / kRtAdidharmatIrthAya vRSabhAya svayaMbhuve // 3 // yena tIrthamabhivyaktaM dvitIyamajitAyitaM / ajitAya namastasmai jinezAya jitadviSe // 4 // zaM bhave vA vimuktau vA bhaktA yatraiva zaMbhave / bhejubhavyA namastasmai tRtIyAya ca saMbhave // 5 // tIrtha caturthamarthyarthaM yazcakArAbhinaMdanaH / lokAbhinaMdanastasmai jineMdrAya namastridhA // 6 // 1 dhrauvyavyayotpAdalakSaNaM ga pustake / 2 kalyANaM / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - harivaMzaGkarANaM / prathamaH sargaH / paMcamaM saMprapaMcAtha tIrtha vartayatisma yaH / namaH sumataye tasmai namaH sumataye sadA // 7 // kakubho'bhAsayadyasya jitapadmaprabhA prabhA / padmaprabhAya SaSThAya tasmai tIrthakRte namaH // 8 // pastIrtha svArthasaMpannaH parArthamudapAdayat / saptamaM tu namastasmai supArvAya kRtAtmane // 9 // aSTamasyeMdrajuSTasya karve tIrthasya tAyine / caMdraprabhajineMdrAya namazcaMdrAbhakIrtaye // 10 // dehadaMtaprabhAkrAMtakuMdapuSpatviSe namaH / puSpadaMtAya tIrthasya navamasya vidhAyine // 11 // zucizItalatIrthasya jaMtusaMtApanodinaH / dazamasya namaH kaSe zItalAyApayAzine // 12 // tIrtha vyucchinnamudbhAvya bhavyAnAmAjavaMjavaM / cicchedaikAdazo yo'hastasmai zrIzreyase nmH||13|| kutIrthadhvAMtamuddhRya dvAdazaM tIrthamujjvalaM / namaskRtavate bhatre vAsupUjyavivasvate // 14 // vimalAya namastasmai yaH kAparthamalAvilaM / trayodazena tIrthena cakAra vimalaM jagat // 15 // tasmai namaH kusiddhAMtatamobhedanabhAsvate / caturdazasya tIrthasya yaH ko'naMtajijjinaH // 16 // adharmapathapAtAlapataduddharaNakSamaM / katre paMcadazaM tIrtha dharmAya munaye namaH // 17 // sRSTra SoDazatIrthasya kRtanAnetizAMtaye / cakrezAya jinezAya namaH zAMtAya zAMtaye // 18 // 1 savistArArtha / 2 dizaH / 3 pAlakAya / 4 'kaSAyamalAvilaM' ityapi pAThaH / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / prathamaH sargaH / yena saptadazaM tIrtha prAvartti pRthukIrttinA / tasmai kuMthujineMdrAya namaH prAkcakravarttine // 19 // namo'STAdazatIrthAya prANinAmiSTakAriNe / cakrapANijinArAya nirastaduritAraye // 20 // tIrthenaikonaviMzena sthApitasthirakIrttaye / namo mohamahAmalamAthi mallAya mallaye / / 21 / / svaM viMzatitamaM tIrtha kRtvezo munisuvrataH / atArayat bhavAllokaM yastasmai satataM namaH // 22 // namaye munimukhyAya namitAMtarvahirdviSe / ekaviMzasya tIrthasya kRtAbhivyaktaye namaH || 23 // bhAsvate harivaMzAdrizrIzikhAmaNaye namaH / dvAviMzatIrthasaccakramaye'riSTanemaye // 24 // dhartA dharaNanirdhUtaparvatoddharaNAsuraH / trayoviMzasya tIrthasya pArzvo vijayatAM vibhuH / / 25 / / ityasyAmatrasarpiNyAM ye tRtIyacaturthayoH / kAlayoH kRtatIrthAste jinA naH saMtu siddhaye / / 26 / / ye'tItApekSayA'naMtAH saMkhyeyA vartamAnataH / anaMtAnaMtamAnAstu bhAvikAlavyapekSayA // 27 // te'rhataH saMtu naH siddhAH sUryupAdhyAya sAdhavaH / maMgalaM guravaH paMca sarve sarvatra sarvadA // 28 // jIvasiddhividhAyIha kRtayuktyanuzAsanaM / vacaH samaMtamadrasya vIrasyeva vijRMbhate / / 29 / / jagatprasiddhavAvasya vRSabhasyeva nistuSAH / bodhayaMti satAM buddhiM siddhasenasya sUktayaH // 30 // 1 jagattrabodhasiddhasya ityapi pAThaH / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / prathamaH sargaH / 6 iMdracaMdrArkajaineMdravyApivyAkaraNekSaNAH / devasya devasaMghasya na vaMdyate giraH kathaM // 31 // vajrasUrervicAriNyaH sahetvorbaMdhamokSayoH / pramANaM dharmazAstrANAM pravaktRNAmivoktayaH // 32 // mahAsenasya madhurA zIlAlaMkAradhAriNI / kathA na varNitA kena vaniteva sulocanA // 33 // padmodayodyatA pratyahaM parivarttitA / mUrttiH kAvyamayI loke khevi kheH " priyA // 34 // varAMganeva sarvAMgairvarAMgacaritArthavAk / kasya notpAdayedgADhamanurAgaM svagocaraM / / 35 / zAMtasyApi ca vakroktI ramyotprekSAbalAnmanaH / kasya nodghATite'nvarthe ramaNIye'nuraMjayet // 36 // yo'zeSoktivizeSeSu vizeSaH padyagadyayoH / vizeSavAditA tasya vizeSatrayavAdinaH // 37 // akUpAraM yazo loke prabhAcaMdrodayojjvalaM / guroH kumArasenasya vicaratyajitAtmakaM // 38 // jitAtmaparalokasya kavInAM cakravartinaH / vIrasenaguroH kIrtira kalaMkAvabhAsate // 39 // yAmitAbhyudaye pArzvajineMdraguNasaMstutiH / svAmino jinasenasya kIrttiH saMkIrtayatyasau // 40 // vardhamAnapurANodyadAdityo ktigabhastayaH / prasphuraMti girIzAMtaHsphuTasphaTikabhittiSu // 41 // 4 1 vyAkaraNezinaH ityapi pAThaH / 2 devavaMyasya devanandasya ityapi pAThau / 3 gaNadharadevAnAM / 4 sunetrA sulocanA nAnI kathA ca / 5 kamalaM padmapurANaM ca / 6 raviSeNAcAryasya / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / prathamaH sargaH / nirguNA'pi guNAn sadbhiH karNapUrIkRtA kRtiH| bibharyeva vadhUvaktraizcUtasyevAgramaMjarI // 42 // sAdhurasyati kAvyasya doSavattAmayAcitaH / pAvakaH zodhayatyeva kaladhautasya kAlikAM // 43 // kAvyasyAMtargataM lepaM kutazcidapi stsbhaaH| prakSipaMti bahiH kSipraM sAgarasyeva viicyH||44|| muktAphalatayA''dAnAt pariSadbhiH kRtiH sphuret / jalAtmApi vizuddhAbhistoyadheriva zuktabhiH 45 durvaco viSaduSTAMtarmukhe sphuritajihakAn / nigRhNati khalavyAlAn sannareMdrAHsvazaktibhiH // 46 // rajobahulamArUkSaM khalaM kAlaM vidAhinaM / saMtaH kAle kaladhvAnAH zamayaMti yathA dhanAH // 47 // sAdhvasAdhusamAkArapravRttamabudhaM budhAH / vArayati tamorAziM ravIMdoriva razmayaH // 48 // itthaM sAdhusahAyo'hamanAtaMkamanuddhataM / dehaM kAvyamayaM loke karomi sthiramAtmanaH // 49 // baddhamUlaM bhuvi khyAtaM bahuzAkhAvibhUSitaM / pRthupuNyaphalaM pUrta kalpavRkSasamaM paraM // 50 // ariSTaneminAthasya caritenojjvalIkRtaM / purANaM harivaMzAkhyaM khyApayAmi manoharaM // 51 // dhumaNidyotanaM dyotyaM dyotayaMti yathANavaH / maNipradIpakhadyotavidyuto'pi yathAyathaM // 52 // dyotitasya tathA tasya purANasya mahAtmabhiH / dyotane vartate'tyalpo mAdRzo'pyanurUpataH // 53 // 1 basalakaM rUkSaM ityapi pAThaH / 2 kathayAmi ityapi paatthH| Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpurnn| prathamaH srgH| viprakRSTamapi vartha saukumAryayutaM manaH / marisUryakRtAloka lokacakSurivekSate // 54 // paMcadhA pravibhaktArtha kSetrAdipravibhAgataH / pramANamAgamAkhyaM satpramANapuruSoditaM // 55 // tathAhi mUlataMtrasya kartA tIrthakaraH svayaM / tato'pyuttarataMtrasya gautamAkhyo gaNApraNIH // 56 // uttarottarataMtrasya kartAro bahavaH kramAva / pramANaM te'pi naH sarve sarvajJoktyanuvAdinaH // 57 // trayaH kevalinaH paMca te caturdazapUrviNaH / krameNaikAdaza prAjJA vijJeyA dazapUrSiNaH // 58 // paMcaivaikAdazAMgAnAM dhArakAH parikIrtitAH / AcArAMgasya catvAraH paMcadheIta yugasthitiH // 59 // vardhamAnajinendrA''syAdiMdrabhUtiH zrutaM dadhe / tataH sudharmastasmAttu jaMbUnAmAMtyakepalI // 10 // tasmAdviSNuH kramAt tasmAdimitro'parAjitaH / tato govarSano dadhe bhadrabAhuH zrutaM tataH 61 dazapUrvI vizAkhAkhyaH proSThilaH kSatriyo jayaH / nAgasiddhArthanAmAmau dhRtaSeNagurustataH / 62 // kjiyo buddhilAbhikhyo gaMgadevAbhidhastataH / dazapUrvadharo'ntyastu tharmasenamunIzvaraH / / 63 // nakSatrArUpo yazapAlapAMDurekAdazAMgadhRk / dhruvasenamunistasmAt kaMsAcAryastu paMcamaH // 64 // sumadro'zo yazobhadro yazobAhusnaMtaraH / lohAcAryasturIyo'bhUdAcArAMgatastataH // 5 // madhyakSetrakAlAdibhiraMtaritArtha mUrtAmUrta / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / prathamaH sargaH / pUrvAcAryebhya etebhyaH parebhyazca vitanvataH / ekadezAgamasyAyamekadezopadizyate // 66 // arthataH pUrva evAyamapUrvI graMthato'lpataH / zAstravistara bhIrubhyaH kriyate sArasaMgrahaH // 67 // manovAkkAyazuddhasya bhavyasyAbhyasyataH sadA / zreyaskarapurANArtho vaktuH zrotuzca jAyate / / 68 / / bAhyAbhyaMtarabhedena dvividhe'pi tapovidhau / ajJAnapratipakSatvAt svAdhyAyaH paramaM tapaH / / 69 / / yatastataH purANArthaH puruSArthakaraH paraH / vaktavyo dezakAlajJaiH zrotavyastyaktamatsaraiH // 70 // lokasaMsthAnamatrAdau rAjavaMzodbhavastataH / harivaMzAvatAro'to vasudevaviceSTitaM // 71 // caritaM neminAthasya dvArAvatyA nivezanaM / yuddhavarNananirvANe purANe'STau zubhA ime // 72 // saMgrahAdadhikAraiH svaiH saMgRhItairalaMkRtAH / adhikArAH sUtritAH prAksUri sUtrAnusAribhiH // 73 // saMgraheNa vibhAgena vistAreNa ca vastunaH / zAsane dezanA yasmAd vibhAgaH kathyate tataH // 74 // vardhamAna jineMdrasya dharmatIrthapravartanaM / gaNabhRtgaNasaMkhyAnaM bhUyo rAjagRhAgamaM // 75 // gautama zreNika praznaM kSetrakAlanirUpaNaM / tataH kulakarotpattimutpattiM vRSabhasya ca // 76 // kIrttanaM kSatriyAdInAM harivaMzapravarttanaM / munisuvratanAthasya tatra vaMze samudbhavaM / / 77 / / dakSaprajApatervRttaM vasuvRttAMtameva ca / jananaM vRSNiputrANAM supratiSThasya kevalaM // 78 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / prathamaH sargaH / vRSNidIkSA tathA rAjyaM samudravijayasya tu / vasudevasya saubhAgyamupAyena ca nirgamaM // 79 // lAbhaM kanyakayostasya somAvijayasenayoH / vanyahastivazIkAraM zyAmayA saha saMgama // 80 // aMgArakeNa haraNaM, caMpAyAM ca vimocanaM / lAbhaM gaMdharvasenAyA munarviSNoviceSTitaM // 81 // caritaM cArudattasya tasyeva munidarzanaM / cArunIlayazAlAbhaM somazrIlAbhameva ca // 82 // vedotpattimupAkhyAnaM saudAsasya nRpasya tu / kapilAkanyakAlAbhaM padmAvatyupalaMbhanaM / / 83 // saMprApti cAruhAsinyA ratnavatyAstato'pi ca / somadattasutAlAbhaM vegavatyAzca saMgamaM // 84 // lAbha madanavegAyA bAlacaMdrAvalokanaM / priyaMgusuMdarIlAmaM baMdhumatyA samanvitaM / / 85 // prabhAvatyAH pariprApti rohiNyAzca svayaMvaraM / saMgrAme vijayaM tasya bhrAtRbhiH saha saMgamaM // 86 // baladevasamutpatti kaMsopAkhyAnameva ca / jarAsaMdhasya vacanAta siMhasyaMdanabaMdhanaM // 87 // tathA jIvadyazolAmaM kaMsasya pitRbaMdhanaM / devakyA saha saMyoga tato'pyAnakaduMdubhaiH / / 88 // satyAtimuktakAdezaM kaMsasaMkSobhakAraNaM / prArthanaM vasudevasya devakIprasavaM prati // 89 // Anakena muneH praznamaSTaputrabhavAMtaraM / caritaM neminAthasya pApapramathanaM tathA // 9 // 1 vasudevasya / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| prathamaH sargaH / utpattiM vAsudevasya gokule bAlaceSTitaM / grahaNaM sarva zAstrANAM baladevopadezataH // 91 // cAparatnasamAropaM kAliMdyAM nAganAthanaM / vAjivAraNacANUramallakaMsavadhaM tataH // 92 // ugrasenasya rAjyaM ca satyabhAmAkaragrahaM / sarvajJAtisametasya prItiM ca paramAM hreH|| 93 / / jIvadyazovilApaM ca jarAsaMdhaSaM tataH / preSitasya raNe kAlayavanasya parAbhavaM // 94 // tathA'parAjitasyApi mAraNaM hariNA raNe / zaurINAM paramaM toSamakutobhayataH sthitiM / / 95 // zivAdevyAH sutotpattau SoDazasvapnadarzanaM / phalAnAM kathanaM patyA neminAthasamudbhavaM // 96 // merau janmAbhiSekaM ca bAlakrIDAmahodayaM / jarAsaMdhAtisaMdhAnaM zaurisAgarasaMzrayaM // 97 // devatAkRtamAyAto jarAsaMdhanivartanaM / viSNoH sASTamabhaktasya darbhazayyAvirohaNaM // 98 / / gautameneMdravacanAt sAgarasyApasAraNaM / kubereNa kSaNAttatra dvArAvatyA nivezanaM // 99 // rukmiNIharaNaM bhAsvadbhAnupradyumnasaMbhavaM / raukmiNeyahatiM pUrvavairiNA dhUmaketunA // 10 // vijayA sthitiM pitronAradeneSTasUcanaM / prApti SoDazalAbhAnAM prajJaptarupalaMbhanaM / / 101 // . kAlazaMvarasaMgrAmaM pitRmAtRsamAgamaM / zaMbotpattizizukrIDAM praznaM cApi pituHpituH|| 102 // tena svahiMDanAkhyAnaM kumArANAM ca kIttenaM / vAtopalaMbhAd dutasya preSaNaM pratizatruNA // 103 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / prathamaH sargaH / yAdavAnAM sabhAkSobhaM senayorupasarpaNaM / vijayAdhai khagakSobho vasudevaparAkramaM // 104 // ... akSauhiNIpramANaM ca rathino'tirathAMstathA / mahAsamarathAn sarvAn nRpAnardharathAnapi // 105 // cakravyUhavyapohAtha garuDavyUhakalpanaM / siMhagAruDavidyAsu rathAptiM blkRssnnyoH||106|| nemeH sArathirUpeNa mAtulerupasapeNaM / nemyanAvRSNipAthaizca cakravyUhasya bhedanaM // 107 // kadanaM pAMDuputrANAM dhRtarASTrasutaiHsaha / senApatyormahAyuddhaM kRssnnmaagdhyortH||108|| cakrotpatti tadA viSNorjarAsaMdhavadhastataH / vijayaM vasudevasya khecarIbhirniveditaM / / 109 // kRSNakoTizilotkSepaM vasudevAgamaM tataH / tato digvijayaM divyaM ratnAnAM ca samudbhavaM // 110 / bhrAtroH rAjyAbhiSekaM ca draupadIharaNaM saha / pAMDavairdhAtakIkhaMDAd viSNunAnayanaM punaH / / 111 // nemisAmarthyavijJAnaM majjanaM tadanaMtaraM / pUraNaM pAMcajanyasya vivAhAraMbhasaMbhramaM // 112 // mRgamokSavidhAnaM ca dIkSaNaM kevalodayaM / devAgamavibhUtiM ca samavasthAnakIrtanaM // 113 // rAjImatyAstapaHprAptiM dvidhA dharmopadezanaM / dharmatIrthavihAraM ca SaTsahodarasaMyamaM // 11 // UrjayaMtanagArohaM devakIpraznasaMkathAM / rukmiNIsatyabhAmAdimahAdevIbhavAMtaraM // 115 // kumArasya gajAkhyasya saMbhavaM tasya dIkSaNaM / vasudevetarodvinanavabhrAtRtapasyanaM // 196 // : Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| prathamaH sargaH / triSaSTipuruSobhRti sajinAMtaravistaraM / baladevaparipraznaM tataH pradyumnadIkSaNaM // 117 / / rukmiNyAdiharistrINAM duhitRNAM ca saMyamaM / dvIpAyanamuneHkodhAt dvAravatyA vinAzanaM // 18 // rAmakezavayoH pluSTabaMdhuputrakalatrayoH / nirgamaM durgamaM zokaM kauzAMbavanasevanaM // 119 // zIrirakSaNamuktasya pramAdAdaivayogataH / jaratkumAramuktena zareNa hananaM hareH // 120 // tato ghAtakazokaM ca zoka rAmasya dustaraM / siddhArthabodhitasyAsya nirviNNasya tapasyana // 12 // brahmalokopapAdaM ca kauMteyAnAM tapovanaM / UrjayaMtagirAvaMte neminAthasya nirvRtiM // 122 // upasargajayaM paMcapAMDavAnAM mahAtmanAM / dIkSAM jaratkumArasya saMtAnaM tasya cAyataM // 123 / / harivaMzapradIpasya jitazatrozca kevalaM / purapravezamaMte ca zreNikasya pRthuzriyaH // 124 // vardhamAnajinezasya nirvANaM gaNinAM tathA / devalokakRtaM vakSye pradIpamahimodayaM // 125 // harivaMzapurANasya vibhAgoyaM sasaMgrahaH / zrUyatAM vistaraH siddhathai bhavyaiH sabhyairataH paraM // 126 / ekasyApi mahAnarasya caritaM pApasya vidhvaMsana, sarveSAM jinacakravartihalinAmetabudhAH kiM punaH pAryakasya mahAdhanasya mahatastApasya vicchedaka, lokavyApighanAghanaughanipataddhArAsahasraM ma kiM / 1 mitrakalatrayorityapi pAThaH / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAravaMzapurANaM / dvitIyaH srgH| muktvA lokapurANatiryagapathabhrAMtiM vivekI jano, gRhNAtu praguNAM purANapadavImetAM hitaprApiNI // digmUDhaM virahayya mohabahulaM saMzuddhadRSTiH paro, vistIrNe jinabhAskaraprakaTite mArge bhUgoH kApate28 ___ ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryasya kRtau saMgrahavibhAgavarNanonAma prathamaH sargaH // 1 // dvitIyaH srgH| atha dezo'sti vistArI jaMbUdvIpasya bhArate / videha iti vikhyAtaH svargakhaMDasamAzriyaH // 1 // prativarSaviniSpannadhAnyagodhanasaMcitaH / sarvopasarganirmuktaH prajAsausthityasuMdaraH // 2 // sakheTakITATopimaTaMbapuTabhedanaiH / droNAmukhAkarakSetragrAmabhUSavibhUSitaH // 3 // kiM tatra varNyate yatra svayaM kSatriyanAyakAH / ikSvAkavaH sukhakSetre saMbhavaMti divazcyutAH // 4 // tatrAkhaMDalanevAlIpadminIkhaMDamaMDanaM / sukhAMbhaHkuMDamAbhAti nAmnA kuMDapuraM puraM // 5 // yatra prAsAdasaMghAtaiH zaMkhazubhairnabhastalaM / dhavalIkRtamAbhAti zaranmedhairivonnataiH // 6 // caMdrakAMtakarasparzAcaMdrakAMtazilAH nizi / dravaMti yadhAgreSu prasvedinya iva striyaH // 7 // sUryakAMtakarAsaMgAt sUryakAMtAgrakoTayaH / sphuraMti yatra geheSu viraktA iva yossitH||8|| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 13 dvitIyaH sargaH / padmarAgamaNisphItiryatra prAsAdamUrdhani / inapAdapariSvaMgA daMgane vAtirajyate // 9 // muktAmarakatAlokairvajravaidUryavibhramaiH / ekameva sadA dhatte yatsamastAkarazriyaM || 10 || zAlazailamahAcapraparikhApariveSiNaH / yasyopari paraM gacchatyAmitrerteramaMDalaM || 11 | etAvataiva paryAptaM purasya guNavarNanaM / svargAvataraNe tadyadvIrasyAdharatAM gataM / / 12 / / sarvArthazrImatIjanmA tasmin sarvArthadarzanaH / siddhArtho'bhavadarkA bho bhUpaHsiddhArthapauruSaH / / 13 / / yatra pAti dharitrIyamabhUdekatradoSiNI / dharmArthinyo'pi yatyaktaparalokabhayAH prajAH // 14 // kastasya tAn guNAnudyAnnarastulayituM kSamaH / vardhamAnagurutvaM yaH prApitaH sa narAdhipaH / / 15 / / uccaiHkulAdrisaMbhUtA sahajasnehavAhinI / mahiSI zrIsamudrasya tasyAsIt priyakAriNI // 16 // cetazcekarAjasya yAstAH saptazarIrajAH / atisnehAkulaM cakrustAsvAdyA priyakAriNI // 17 // kastAM yojayituM zaktastrizalAM guNavarNanaiH / yA svapuNyairmahAvIraprasavAya niyojitA // 18 // sarvato'thanamaMtISu sarvAsu surakoTiSu / prabhAvAnnipataMtISu nabhaso vasuvRSTiSu // 19 // vIre'vatarati trAtuM dharitrImasudhAriNaH / tIrthenAcyutakalpoccaiH puSpottara vimAnataH // 20 // 1 sUryakiraNa / 2 sUryamaMDalaM / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dvitIya srgH| sA taM SoDazasusvapnadarzanotsavapUrvakaM / dadhre garbhezvaraM garbhe zrIvIraM priyakAriNI // 21 // paMcasaptativarSoSTamAsamAsArdhazeSakaH / caturthastu tadA kAlo duHkhamaH sukhamottaraH // 22 // ASADhazuklaSaSThyAM tu garbhAvataraNe'rhataH / uttarAphAlgunInIDamuDurAjAdvajaH zritaH // 23 // dikkumArIkRtAbhikhyAM dyotimUrti ghanastanIM / pracchanno'bhAsayagarbhastAM raviHprAvRSa yathA // 24 // navamAseSvatIteSu sa jinoSTAdineSu ca / uttarAphAlgunIviMdau vartamAne'jani prabhuH // 25 // tato'tyajinamAhAtmyAlluThatpIThakirITakAH / praNemuravadhijJAtatavRttAMtAH surezvarAH // 26 // zaMkhabherIharidhvAnaghaMTAnirghoSaghoSaNaM / samAkarNya surAstUrNaM ghUrNitArNavarAviNaH // 27 // saptAnIkamahAbhedAH sastrIkAH kRtabhUSaNAH / seMdrAzcaturNikAyAste prApuH kuMDapuraM puraM // 28 // yugmaM triHparItya puraM devAH puraMdarapurassarAH / jinamidumukhaM devaM tadgurU ca vavaMdire // 29 // mAtuH zizuM vikRtyAnyaM suptAyAH suramAyayA / iMdrANI praNatA nItvA jineMdraM haraye dadau // 30 // gRhItvA karapadmAbhyAM tamabhyarcya ciraM hariH / cakre netrasahasrorupuMDarIkavanArcitaM / / 31 / / tatazcaMdrAvadAtAMgamiMdrastuMgamataMgajaM / zaMgaughamiva hemAdremuktAdhomadanijharaM // 32 // gaMDasthalamadAmodabhramabhramaramaMDalaM / tamivAdhityakAvasthatamAlavanamaMDitaM // 33 // . Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraanne| dvitIyaH srgH| karNItaratatAzaktaraktacAmarasaMhati / taM yathAdhityakAdhInaraktAzokamahAvanaM / / 34 // suvarNarikSayA cALa pariveSTitavigrahaM / tameva ca yathopAttakanakananamekhalaM // 35 // anekaradasaMvRttanRtyasaMgItapoSitaM / tamivottuMgazRMgAgranRtyagAyatsurAMganaM // 36 // suvRtadIrghasaMcArikararuddhadigaMtaraM / tamivAtyAyatisthUlasphuradbhogabhujaMgamaM // 37 // aizAnadhAritasphItadhavalAtapavAraNaM / tamivordhvasthitAbhyarNasaMpUrNazazimaMDalaM // 38 // cAmareMdrabhujotkSiptacalacAmarahAriNaM / taM yathA camarIkSiptabAlavyajanavIjitaM // 39 // airAvataM samAropya jinendraM tasya maMDanaM / devaiH saha gataH pApa maMdaraM sa purNdrH||40|| (kulaka) taM pAMDakavane ramye maMdarasya jinaM hariH / pAMDukAyAM prasiddhAyAM zilAyAM siMhaviSTare // 41 // saMsthApya vibudhaaniitkssiirsaagrvaaribhiH| sAtakuMbhamayaiH kuMbharabhiSicya samaM suraiH // 42 // vastrAlaMkAramAlAbairalaMkRtya kRtastutiH / AnIya mAturutsaMge jinaM kRtvA kRtocitaH // 43 // siddhArthapriyakAriNyoH samamAnaMdadAyakaM / vardhamAnAkhyayA stutvA sadevo vAsavo'gamat // 44 // mAsAnpaMcadazA''janma dyumnadhArA dinedine / yAH pUrvamApataMstAbhistarpito'rthI jano'khilaH45 vardhamAnaH suraiH sevyo vavRdhe sa yathA yathA / pitRbaMdhutrilokAnAmanurAgastathA tathA // 46 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 16 dvitIyaH sargaH / surAsuranarAdhIza maulimAlAciMtakramaH / triMzadvarSapramANo'bhUdvIro bhogaiH pariSkRtaH // 47 // zuddhavRttaM na bhogeSu cittaM tasya ciraM sthitaM / kuTileSu yathA siMhanakharaMdhreSu mauktikaM // 48 // zAMtacitaM kadAcit taM svayaMbuddhamabodhayan / natvA sArasvatAditya mukhyAH laukAMtikAH surAH || 49 saudharmAdyaiH surairetya kRto'bhiSavapUjanaH / Aruhya zivikAM divyAmudyamAnAM surezvaraiH || 50 / / uttarAphAlgunISveva vartamAne nizAkare | kRSNasya mArgazIrSasya dazamyAmagamadvanaM // 51 // apanIya tanoH sarvaM vastramAlyavibhUSaNaM / paMcamuSTibhiruddhatya mUrdhajAnabhavanmuniH // 52 // kezakuMDalasaMghAtaM jinasya bhramarAsitaM / pratigRhya surAdhIzo nidadhyau dugdhavAridhau // 53 // iMdranIlacayeneva kSipteneMdreNa cAtyabhAt / jineMdrakezapuMjena raMjitaH kSIrasAgaraH || 54 // jinaniSkramaNaM dRSTvA tuSTAH sarve narAmarAH / kRtvA tRtIya kalyANapUjAM jagmuryathAyathaM // 55 // manaHparyayaparyaMtacaturjJAnamahekSaNaH / tapo dvAdazavarSANi cakAra dvAdazAtmakaM / / 56 / / viharannatha nAtho'sau guNagrAmaparigrahaH / RjukUlApagAkUle jRMbhikagrAmamIyivAn // 57 // tatrAtApanayogasthasAlAbhyAzazilAtale / vaizAkhazuklapakSasya dazamyAM SaSThamAzritaH // 58 // 1 zAlavRkSanikaTasthazilopari / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dvitIyaH srgH| uttarAphAlgunI prApte zukladhzAnI nizAkare / nihatya ghAtisaMghAtaM kevalajJAnamAptavAn // 59 // kevalasya prabhAveNa sahasA calitAsanAH / Agatya mahimAM cakrustasya sarve surAsurAH // 60 // SakSaSTidivasAna bhUyo monena viharan vibhuH / AjagAma jagatkhyAtaM jino rAjagRhaM puraM // 31 // Aruroha giriM tatra vipulaM vipulazriyaM / prabodhArthaM sa lokAnAM bhAnumAnudayaM yathA // 62 // tataH prabuddhavRttAMtarApatadbhiritastataH / jagatsurAsuraivyAptaM jineMdrasya guNairiva / / 63 / / saudharmAdyaistadA devaiH parito'bhAt sa bhUdharaH / nAbheyAdhiSThitaH pUrva yathASTApadaparvataH // 64 // caturAzAmukhadvArasthitadvAdazagopuraM / kRtaM ratnamayaM devaiH prAkAravalayatrayaM / / 65 // jAte yojanavistIrNe zaraNe samavAdike / vibhAgA dvAdazAbhAsannabhaH sphATikabhittayaH / / 66 // prAtihAyuto'STAbhizcatustriMzanmahAdbhutaiH / tatra devairvRto'bhAsIt jinazcaMdra iva grahaiH // 67 // iMdrAgnivAyubhUtyAkhyAH kauMDinyAkhyAzca pNdditaaH| iNdrnodynyaa''yaataaHsmvsthaanmrhtH||68|| pratyekaM sahitAH sarve ziSyANAM paMcabhiH zataiH / tyaktAMbarAdisaMbaMdhAH saMyamaM pratipedire // 69 // sutA ceTakarAjasya kumArI caMdanA tadA / dhautekAMbarasaMvItA jAtAryANAM puraHsarI // 70 // 1 kailAsa ityapi / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dvitIyaH sargaH / zreNiko'pi ca saMprAptaH senayA caturaMgayA / siMhAsanopaviSTaM taM praNanAma jinezvaraM // 71 // chatracAmara,gAraiH kalazadhvajadarpaNaiH / vyaJjanaiH supratIkaizca prasiddhairaSTamaMgalaiH // 72 // srajacakradukUlAbjagajasiMhavRSadhvajaiH / garuDadhvajasaMyuktairaSTabhedairmahAdhvajaiH // 73 // mAnastaMbhaistathA stUpaizcaturbhizca mahAvanaiH / vApyaMbhoruhakhaMDaizca vallIvanalatAgRhaiH / / 74 // taistairdevaiH kRtaiH sarvairanyaizcAtizayaistathA / yathAsthAnasthitejeMnI samavasthAnabhUrabhAt / / 75 // athedoriva zukrAcA niSaNNA gudhiSThitAH / sAdhavo'bhAjjinasyAMte jaatruupaacchvigrhaaH||76|| tataH kalpanivAsinyo devyaH kalpalatAbhujaH / meroriva jinasyAMte tA babhurbhogabhUmayaH / / 77 / / tato'laMkRtanArIbhirAryikAtatirAbabhau / sphuradvidyudbhirAzliSTazAradIva dhanAvalI // 78 // jyotirdeva striyo'tazca rejurujjvalamUrtayaH / tAstArA iva saMkrAMtAH samavasthAnasAgare // 79 // kAMtA vyaMtaradevAnAM tatastatra virejire / karakuDmalahAriNyaH sAkSAdiva vanazriyaH // 8 // tato nAgakumArAdidevyo nAgaphaNojjvalAH / nAgalokasamAyAtA nAgavalya ivAbabhuH // 8 // tato'pyagnikumArAdyA devAH pAtAlavAsinaH / jvalitojjvalavezAste dazabhedA babhAsire // 82 // tataH kinnaragaMdharvayakSakiMpuruSAdayaH / SoDazArddhavikalpAste vyaMtarAzca cakAsire // 83 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dvitIyaH sargaH / saprakIrNakanakSatrasUryAcaMdramaso grahAH / paMcabhedAstadA'nalpavapuSo jyotiSo vabhuH // 84 / / maulikuNddlkeyuurpraalNbkttisuutrinnH| hAriNaH kalpavRkSAbhAstato'bhAtkalpavAsinaH // 85 // saputravanitAnekavidyAdharapurassarAH / nyaSIdan mAnuSA nAnAbhASAveSarucastataH / / 86 // tatohinakulebheMdraharyazvamahiSAdayaH / jinAnubhAvasaMbhUtavizvAsAH zamino babhuH // 87 // iti dvAdazabhedeSu parItiM vinutiM natiM / gaNeSu prathamaM kRtvA sthiteSu parito jinaM / / 88 // pratyakSIkRtavizvArthaM kRtadoSatrayakSayaM / jineMdra gotamopRcchattIrthArtha pApanAzanaM // 89 // sa divyadhvaninA vizvasaMzayacchedinA jinaH / duMdubhidhanidhIreNa yojanAMtarayAyinA // 90 // zrAvaNasyAsite pakSe nakSatre'bhijiti prabhuH / pratipadyahi pUrvAhne zAsanArthamudAharat // 91 // AcArAMgasya tattvArtha tathA sUtrakRtasya ca / jagAda bhagavAn vIraH saMsthAnasamavAyayoH // 92 // vyAkhyAprajJaptihRdayaM jJAtRdharmakathAsthitaM / zrAvakAdhyayanasyArthamaMtakRddazagocaraM / / 93 // anuttaradazasyArtha praznavyAkaraNasya ca / tathA vipAkasUtrasya pavitrArtha tataH paraM // 94 // triSaSTiH trizatI yatra dRSTInAmabhidhIyate / dRSTivAdasya yasyAya paMcabhedasya sarvadRk / / 95 // 1 suputrAnAmitA ityapi pAThaH / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dvitIyaH sargaH / jagAda jagatAM nAthaH prathamaM parikarmaNaH / sUtrasyAdyAnuyogasya tathA pUrvagatasya ca / / 96 // utpAda pUrvapUrvasya paramArthaM tataH paraM / agrAyaNIyapUrvArthamagraNIrabha dvidAM // 97 // vIryapravAdapUrvArthamastinAstipravAdajaM / jJAnasatyapravAdArthamAtmakarmapravAdayoH || 98 / / pratyAkhyAnasya vidyAnuvAdakalyANapUrvayoH / prANAvAyasya pUrvasya tattvArthaM tadanaMtaraM // 99 // kriyAvizAlapUrvasya vizAlArthamazeSavit / sallokaviMdusArArthaM cUlikArthaM savastukaM // 100 // aMgapraviSTatatvArthaM pratipAdya jinezvaraH / aMgavAhyamavocattatpratipAdyArtharUpataH // 101 // sAmAyikaM yathArthAkhyaM sacaturviMzatistavaM | vaMdanAM ca tataH pUtAM pratikramaNameva ca // vainayikaM vineyebhyaH kRtikarma tato'vadat / dazavaikAlikAM pRthvImuttarAdhyayanaM tathA / / 103 // taM kalpavyavahAraM ca kalpAkalpaM tathA mahA- kalpaM ca puMDarIkaM ca sumahApuMDarIkakaM // 104 // tathA niSadyAM prAyaH prAyazcittopavarNanaM / jagattrayaguruH prAha pratipAdyaM hitodyataH // 105 // matyAdeH kevalAMtasya svarUpaM viSayaM phalaM / aparokSaparokSasya jJAnasyovAca saMkhyayA // 106 // mArgaNAsthAnabhedaizca guNasthAnavikalpanaiH / jIvasthAnaprabhedaizva jIvadravyamupAdizat // 107 // satsaMkhyAdyanuyogaizca sannAmAdikamAdibhiH / dravyaM svalakSaNairbhinaM pudgalAdi trilakSaNaM // 108 // 102 // 20 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 21 dvitIyaH sargaH dvividhaM karmabaMdhaM ca sahetuM sukhaduHkhadaM / mokSaM mokSasya hetuM ca phalaM cASTaguNAtmakaM // 109 // baMdhamokSaphalaM yatra bhujyata tat tridhAkRtaM / aMtaHsthitaM jagau lokamalokaM ca bhiHsthit||110|| atha saptarddhisaMpannaH zrutvArtha jinabhASitaM / dvAdazAMgazrutaskaMdhaM sopAMgaM gautamo vyadhAt / / 111 // trailokyaM saMsadi spRSTaM jinArkavacanAMzubhiH / muktamohamahAnidraM suptotthitamivAbabhau / / 112 // jinabhASA'dharaspaMdamaMtareNa vija'bhitA / tiryagdevamanuSyANAM dRSTimohamanInazat / / 113 / / tato jinoktatattvArthamAgazraddhAnalakSaNaM / zaMkAkAMkSAnidAnAdikalaMkavigamojjvalaM // 114 // samyagdarzanasadratnaM jJAnAlaMkAranAyakaM / svakarNahRdayeSvekaM pinaddhamakhilAgibhiH // 115 // kAyeMdriyaguNasthAnajIvasthAnakulAyuSAM / medAn yonivikalpAMzca nirUpAgamacakSuSA // 116 // kriyAsu sthAnapUrvAsu vadhAdiparivarjanaM / SaNNAM jIvanikAyAnAmahiMsAdyaM mahAvrataM / / 117 // yadrAgadveSamohebhyaH paratApakaraM vacaH / nivRttistu tataH satyaM tad dvitIyaM mahAvataM // 118 // alpasya mahato vApi paradravyasya sAdhunA / anAdAnamadattasya tRtIyaM tu mahAvrataM / / 119 // strIpuMsaMgaparityAgaH kRtAnumatakAritaiH / brahmacaryamiti proktaM caturtha tu mahAvrataM // 120 // vAhyAbhyaMtaravartibhyaH sarvebhyo viratiryataH / svaparigrahadoSebhyaH paMcamaM tu mahAvrataM // 121 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 22 dvitIyaH sargaH / cakSurgocarajIvaughAn parihRtya yateryateH / IrSyAsamitirAdyA sA vratazuddhikarI matA / / 122 / / tyaktvA kArkazyapAruSyaM yateryatvavataH sadA / bhASaNaM dharmakAryeSu bhASAsamitiriSyate // 123 // piMDazuddhividhAnena zarIrasthitaye tu yat / AhAragrahaNaM sA syAdeSaNAsamitiryateH // 124 // nikSepaNaM yadAdAnamIkSitvA yogyavastunaH / samitiH sA tu vijJeyA nikSepAdAnanAmikA // 125 zarIrAMtarmalatyAgaH pragatAsu subhUmiSu / yattatsamitireSA tu pratiSThApanikA matA / / 126 / / evaM samitayaH paMca gopyAstisrastu guptayaH / vAGmanaH kAyayogAnAM zuddharUpAH pravRttayaH // 127 // citteMdriyanirodhazca SaDAvazyakasatkriyAH / locAstrAnaikabhaktaM ca sthitibhuktiracelatA // 128 // bhUmizayyAtrataM daMtamalamArjana varjanaM / tapaH saMyamacAritraM parISahajayaH paraH / / 129 / / anuprekSAca dharmazca kSamAdidazalakSaNaH / jJAnadarzanacAritratapovinayasevanaM / / 130 // iti zramaNadharmo'yaM karmanirmokSahetukaH / surAsuranarAdhyakSaM jinoktastaM tadA narAH // 131 // saMsArabhIravaH zuddhajAtirUpakulAdayaH / sarvasaMgavinirmuktAH zatazaH pratipedire / / 132 // samyagdarzanasaMzuddhAH zuddhaikavasanAnRtAH / sahasrazo dadhuH zuddhA nAryastatrArthikAvataM // 133 // 1 gacchataH / 2 ' jinenoktastadA narAH ' iti suSThu bhAti / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 23 dvitIyaH sargaH / paMcadhANuvrataM kecit trividhaM ca guNavataM / zikSAvrataM caturbhedaM tatra strIpuruSA dadhuH // 134 // tiryaMcApi yathAzakti niyameSvavatasthire / devAH saddarzanajJAnajinapUjAsu remire || 135 // zreNikena tu yatpUrvaM bahvAraMbhaparigrahAt / paristhitikamArabdhaM narakAyustastame / / 136 / / tattu kSAyikasamyaktvAt svasthitiM prathamakSitau / prApadvarSasahasrANAmazItiM caturuttarAM // 137 // trayastriMzat samudrAH ka ka ceyamaparA sthitiH / aho kSAyika samyaktva prabhAvoyamanuttaraH || 138 || akrUro vAriSeNo yo yo'bhayaH sa tathA pare / kumArA mAtaracaiSAM parAzrAMtaHpurastriyaH / / 139 / / samyaktvaM zIlasaddAnaM proSadhaM jinapUjanaM / pratipadya vinemustaM jineMdra trijagadguruM // 140 // tataH praNamya deveMdrA jineMdraM stotrapUrvakaM / yathAyathaM yayuryuktA nijavagairnijAspadaM // 141 // zreNiais pi guNazreNImuccakairabhirUDhavAn / abhiSTutya jinaM natvA praviSTastuSTadhIH puraM // 142 // niHsaradbhirvizadbhizca sabhA jainI janormibhiH / cukSobha kSubhitairvelA nadIpUrairivAMbudheH // 143 // AkIrNameva tairnityaM sabhAmaMDalamarhataH / hIyate vA kadA sphItairbhAnubhirbhAnumaMDalaM / / 144 // nodayAstamitaM tatra jJAyate vaidhnamaMDalaM / dharmacakraprabhAcakraprabhAmaMDala rociSA / / 145 / / 1 nArakAyustu saptame ityapi / 2 sUryamaMDalaM / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 24 tRtIyaH sargaH / tatra tIrthakaraH kurvan pratyahaM dharmadezanaM / sevitaH zreNikenAsya na hi tRptistrivargajA // 146 / / gautamaM ca samAsAdya tadA tadupadezataH / sarvAnuyogamArgeSu pravINaH sa nRpo'bhavat // 147 // tato jinagrahaistuMgaiH rAjJA rAjagRhaM puraM / kRtamaMtarbahiyAptamajasramahimotsavaiH // 148 // kRtaH sAmaMtasaMghAtairmahAmaMtripurohitaiH / prajAbhirjinagehADhyo magadho viSayo'khilaH // 149 // pureSu grAmaghoSeSu parvatAgreSvadRzyata / nadItaTavanAMteSu tadA jinagRhAvalI // 150 // tiSThanneva mahodaye vighaTayan mohAMdhakAronnati, prAgdezaprajayA vidhAya magadhAdezaM prabuddhaprajaM / tadbhUtyA pRthumadhyadezamagamanmadhyaMdinazrIdharaM, mithyaajnyaanhimaaNtkRjjinrvibodhprbhaamNddlH|151|| ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau dharmatIrthapravarttano nAma dvitIyaH sargaH // 2 // tRtIyaH srgH| madhyadeze jinezena dharmatIrthe pravartite / sarveSvapi ca dezeSu tIrthamoho nyavartata // 1 // AzayAH svacchatAM jagmurjineMdrodayadarzanAt / loke'gastyodaye yadvat kaluSAzca jalAzayAH // 2 // kAzikauzalakauzalyakusaMdhyAsvaSTanAmakAn / sAlvatrigartapaMcAlabhadrakArapaTacarAn // 3 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| maukamatsyAkanIyAMzca sUrasenavRkArthapAn / madhyadezAnimAnmAnyAn kaliMgakurujAMgalAn // 4 // kaikeyA''treyakAMbojabAhrIkayavanazrutIn / siMdhugAMdhArasauvIrasUrabhIrudazerukAn // 5 // vADavAnabharadvAjakAthatoyAn samudrajAn / uttarAMstArNakANAMzca dezAn pracchAlanAmakAn // 6 // dharmeNAyojayat vIro viharan vibhavAnvitaH / yathaiva bhagavAn pUrva vaSabho bhavyavatsalaH // 7 // yotamAne jinAditye kevalodyotabhAskare / ka lInA iti na jJAtAstIrthakhadyotasaMpadaH // 8 // sarvajJavItarAgasya vapurvacanavaibhavaM / tadopalabhamAnAnAM zakti bhUtparoktiSu // 9 // nityaM nirmalaniHsvedaM gokSIranibhazoNitaM / divyasaMhatisaMsthAnarUpasaurabhalakSaNaM // 10 // anaMtavIryaparyAptaM svahitapriyabhASaNaM / svAbhAvikapavitrAtmadazAtizayazobhitaM // 11 // nimeSonmeSavigamaprazAMtAyatalocanaM / suvyavasthitasusnigdhanakhakezopazobhitaM // 12 // tyaktamukti jarAtItamacchAyaM chAyayorjitaM / ekato mukhamapyacchacaturmukhamanoharaM / / 13 // dviyojanazatakSoNIsubhikSatvopapAdakaM / upasargAsumatpIDAvyapohaM gaganAyanaM // 14 // sarvavidyAspadaM karmakSayodbhUtadazAdbhutaM / dRSTaM zrutaM vapujaina vyadhata jagataH sukhaM / / 15 / / kulaka amRtasyeva dhArAM tAM bhASAsavadhimAgadhIM / pivan karNapuTarjeMnI tatarpa trijagajjanaH // 16 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| tRtIyaH srgH| anyonyagaMdhamAsodumakSamANAmapi dviSAM / maitrI babhUva sarvatra prANinAM dharaNItale // 17 // aMhaMyava ivAjA phalapuSpAnatadrumAH / sahaiva SaDapi prAptA RtavastaM siSevire // 18 // svAMtaHzuddhiM jinezAya dazeyaMtIva bhUbadhUH / sarvaratnamayI reje zuddhAdarzatalojjvalA // 19 // janitAMgasukhasparzo vo viharaNAnugaH / sevAmiva prakurvANaH zrIvIrasya samIraNaH // 20 // viharatyupakArAya jine paramabAMdhave / babhUva paramAnaMdaH sarvasya jagatastadA // 21 // devA vAyukumArAste yojanAMtardharAtalaM / cakruH kaMTakapASANakITakAdivivarjitaM // 22 // tadanaMtaramevoccaistanitAH stanitAbhidhAH / kumArA vavRSurmedhIbhUtA gaMdhodakaM zubhaM / / 23 // pAdapadma jineMdrasya saptapadmaH pade pade / bhuveva nabhasA'gacchadudgacchadbhiH prapUjitaM // 24 // reje zAlyAdizasyaughairmedinI phalazAlibhiH / jineMdradarzanAnaMdaprodbhinnapulakairiva // 25 // jineMdrakevalajJAnavaimalyamanukurvatA / ghanAvaraNamuktena gaganena virAjitaM // 26 // nIrajobhirahorAtraM janatAbhirivezvaraH / AzAbhirapi nairmalyaM bibhratIbhirupAsitaH // 27 // dharmadAnaM jinedrasya ghoSayaMtaH samatataH / AhAnaM cakrire'nyeSAM devA deveMdrazAsanAt // 28 // sahasrAraM hasaddIptyA sahasrakiraNadyuti / dharmacakraM jinasyAgre prasthAnAsthAnayorabhAt // 29 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / - tRtIyaH sargaH / iti devakRtairbhUmau caturdazabhiradbhutaiH / vijahAra jino yuktaH sadhvajairaSTamaMgalaiH // 30 // azokanagamAbhAsIdazokAnokahAzriyA / namadbhuvanamAkAzaM mahattvaM kimataH paraM // 31 // puSpavRSTibhirAnamrazirobhiramaraiH karaiH / AvarjitAbhirAkAzAdAzA vizvaMbharA vabhuH // 32 // caturdikSu catuHSaSTicamairaramarairjinaH / vIjito'bhAt patagAMgataraMgairhimavAniva // 33 // abhibhUyAbabhau dhAmnA maMDalaM caMDarociSaH / prabhAmaMDalamIzasya pradhvastAharnizAMtaraM // 34 // dhIramadhvani devAnAM jaz2aMbhe duMdubhidhvaniH / karmazatrujayaM jainaM ghoSayanniva viSTape // 35 // ekAtapatramaizvarya bhuvi bhuktavato'haMtaH / AtapatratrayaizvaryamAbabhau bhuvanatraye // 36 // siMhAsanaM nareMdraudyutaM tyaktavato babhau / siMhAsanaM jinasyAnyatsureMdraparivAritaM // 37 // dharmoktau yojanavyApI cetaHkarNarasAyanaM / divyadhvanirjineMdrasya punAti sma jagattrayaM // 38 // prAtihAryAdivibhavairvihRtya viSayAn bahUn / aryamAnaH surairAyAnmAgadhaM viSayaM vibhuH // 39 // prAptasaptarddhisaMpadbhiH samastazrutapAragaiH / gaNeMdreriMdrabhUtyAdyairekAdazabhiranvitaH // 40 // iMdrabhUtiriti proktaH prathamo gaNadhAriNAM / agnibhUtirdvitIyazca vAyubhUtistRtIyakaH // 41 // zucidattasturIyastu sudharmaH paMcamastataH / SaSTho mAMDavya ityukto mauryaputrastu saptamaH // 42 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| aSTamo'kaMpanAkhyAtiracalo navamo mataH / medAryo dazamo'tyastu prabhAsaH sarva eva te // 43 // taptadIptAditapasaH sucatubuddhivikriyAH / akSINauSadhilabdhIzAH sadrasarddhibala yaH // 44 // paMcAnAmAnupUrveNa gaNasaMkhyA gaNezinAM / dve sahasra zataM triMzat pratyekamRSayaH smRtAH // 45 // tataH paraM dvayorjeyAH paMcaviMzA catu:zatI / caturNI SaTzatI teSAM paMcaviMzA tapobhRtAM / / 46 / / tatra pUrvadharAstrINi zatAni nave vaikriyAH / trayodaza zatAnyAsannavAdhijJAnacakSuSaH // 47 // zatAni sapta kAlena kevalajJAnalocanAH / zatAni paMca saMkhyAtAstathA vipulabuddhayaH // 48 // catuHzatAni jetAro vAdinaH paravAdinAM / zikSakA nava vijJeyAH sahasrANi zatAni ca // 49 // saikAdazagaNAdhIzazcaturdazasahasrakaH / RSisaMgho jinasyAbhAt sanadyogha ivAMbudhiH // 50 // yuktaH prApa jino jenyA jagadvismayanIyayA / lakSmyA lakSmIgRhaM rAjadgRhaM rAjagRhaM puraM // 51 // paMcazailapuraM pUtaM munisuvratajanmanA ! yatparadhvajinIdurga paMcazailapariSkRtaM // 52 // RSipUrvo giristatra caturasraH sanijharaH / diggajeMdra iveMdrasya kakubhaM bhUSayatyalaM // 53 / / vaibhAro dakSiNAmAzAM trikoNAkRtirAzritaH / dakSiNAparadigmadhyaM vipulazca tadAkRtiH // 54 // 1 shissysNkhyaa| 2-900 / 3-9900 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| sajyacApAkRtistisro dizo vyApya valAhakaH / zobhate pAMDako vRttaH pUrvottaradigaMtare // 55 // phalapuSpabharAnamralatApAdapazobhitAH / patannirjharasaMghAtahAriNo girayastu te // 56 // vAsupUjyajinAdhIzAditareSAM jinezinAM / sarveSAM samavasthAnaH pAvanoruvanAMtarAH // 57 / / tIrthayAtrAgatAnekabhavyasaMghaniSevitaiH / nAnAtizayasaMbaddhaH siddhakSetraH pavitritAH // 58 // tatra tasthau jinaH zaile vipule vipuleshitH| zatakratukRtAzeSasamavasthitisaMsthitau // 59 // saudharmAdiSu deveSu maryeSu zreNikAdipu / saMsthiteSu tadA bhUbhRt devamArcito babhau // 60 // RSayaH prAktatastasthurjinAMte praaptlbdhyH| yatayazca kaSAyAMtA munayo'tIMdriyekSiNaH // 61 // anagArAstathA'nye te saMkhyAtAH sNkhyyaa'khilaaH| caturdazasahasrANi sAdhikAni gnnaadhipH|62|| paMcatriMzatsahasrANi AryikANAM gaNasthitiH / zrAvakAstvekalakSAzca trilakSAH shraavikaastdaa||63 te'pi tasthuryathAsthAnaM devyo devaashcturvidhaaH| tiryaco'pyAvRto'bhAsIvIro dvaadshbhignnaiH||64 tatastribhuvane tatra dharmazuzrUSayA sthite / babhANa bhagavAn dharma gaNezapraznapUrvakaM / / 65 / / siddhaH siddhetarazca dvau sAmAnyAdupayoginau / jIvabhedau vizeSAttAvanaMtAnaMtabhadinau / / 66 // 1 phalapuSpalatAbhAranamrapAdapazobhitAH ityapi / 2 pravartitAH ityapi / 3 devamAMcito, itypi| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 30 tRtIyaH sargaH / saddddgbodhakriyeopAyasAdhitoSeyasiddhayaH / siddhAstatra prasiddhAtmasiddhikSetramadhiSThitAH // 67 // prakSayAtpaMcabhedasya jJAnAvaraNasya karmaNaH / darzanAvaraNasyApi navabhedasya bhedanAt // 68 // sAtAsAta vikalpasya vedanIyasya nodanAt / aSTAviMzatibhedasya mohanIyasya hAnita: // 69 // caturvidhasya niHzeSaloSaNAdAyuSastathA / dvicatvAriMzato nAzAnnAmno gotradvayasya ca // 70 // paMcasaMkhyasya vidhvaMsAdaMtarAyasya karmaNaH / siddhAnupetya tiSThati siddhAstrailokyamUrddhani // 71 // samyaktvaparamAnaMta kevalajJAnadarzanAH / anaMtavIryatAtyaMta sUkSmatvaguNalakSitAH // 72 // svabhAvagahanAhInaguNAvagAhanAnvitAH / avyAvAdhAtmakAnaMtasukhino'gurulAghavAH // 73 // prasiddhASTaguNAH siddhA asaMkhyeyapradezinaH / varNAdiviMzaternAzAdamUrttAtmatayA sthitAH // 74 // ISadnasamAkArA vapuSazvaramasya te / mUSApatitasadvyomasvabhAvAnuvidhAyinaH // 75 // mRtyujanmajarA niSTasaMyogeSTa viyogajaiH / kSuttRSNAvyAdhijairduH khairakhilairakhalIkRtAH / / 76 / / dravyabhAvabhavakSetra kAlabhedaprapaMcitaiH / viyuktA paMcabhirmuktAH parivattaiH sukhAtmakAH // 77 // asaMyatacatuHsthAnAt saMyatAsaMyatasthiteH / navadhA saMyatasthAnAdasiddhastrividhaH smRtaH // 78 // 1 siddhakSetra adhiSThitAH, ityapi / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 31 tRtIyaH sargaH / mohasyodayato jIvaH kSayopazamatadvayAt / pAriNAmikabhAvastho guNasthAneSu vartate // 79 // mithyAdRSTiyathArtho'nyaH sAsAdana itIritaH / samyagmithyAganyo'sti smygdRssttirsNytH||8|| saMyatAsaMyato'nvarthastata UrdhvamudIritaH / pramattasaMyatastasmAdapramattazca sNytH|| 81 // upazAMtakaSAyAd prAgapUrvakaraNAdiSu / kSapakAH sopazamakAstriSu sthAneSu varNitAH // 82 // UvaM kSINakaSAyo'smAt sayogaH kevalI prabhuH / ayogakevalI ceti gunnsthaankrmsthitiH||83|| navasthAneSu nigraMthAH rUpabhedavivarjitAH / adhyAtmakRtanAnAtvAduparyuparizuddhayaH // 84 // saMyatAsaMyatAMteSu guNasthAneSu paMcasu / rUpaM pratyabhibhedo'sti yathAdhyAtmakRtastathA // 85 // tatra kevalinAM saukhyaM sayogAnAmayoginAM / labdhakSAyikalabdhInAmaMnaMtaM neMdriyArthajaM / / 86 // kaSAyaprazamodbhUtaM kaSAyakSayajaM tathA / apUrvakaraNAdInAmubhayeSAM paraM sukhaM // 87 // nineNdriykssaayaarivikthaaprnnyaatmkH| pramAderapramattAnAM sukhaM prazamasadrasaM // 88 // hiMsAnRtaparAdattagrahAbrahmaparigrahAt / nivRttAnAM pramattAnAmapi saukhyaM zamAtmakaM / / 89 // hiMsAdibhyo yathAzakti dezato viratAtmanAM / saMyatAsaMyatAnAM ca mahAtRSNAjayAt sukhaM // 9 // yadyapyaviratA tRSNA hiMsAderapi dezataH / satsamyagdRSTayo'znati tattvazraddhAnajaM sukhaM // 91 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / - tRtIyaH srgH| parasparaviruddhAtmasamyagmithyAdRgaMginAM / samyagmithyAdRzAmaMtaH sukhduHkhvimishritaaH||92|| samyaktvaM vamatAmaMtarbhAvaH sAsAdanAtmanAM / yathA kSIraghRtonmizrazarkarodvArakAriNAM // 13 // saptaprakRtimizreNa mohena matibhedinA / rAjyeneva vimUDhasya mithyAdRSTeH kutaH sukhaM // 94 // paTaprakRtinA samyagbodhAvRtividhAyinA / pratIhArAtmanAnyena jyeSThadarzanarodhinA // 95 // madhudigdhonakhaDgAmadhArAmAdhuryadhAriNA / madyeneva pareNAtimativibhramakAriNA / / 96 // dRDhena nigaDeneva gatidhAraNakAriNA / tathA citrakareNeva vicitrAkArasargiNA / / 97 // kulAleneva cAnyena nIcairuccainiyoginA / bhAMDAkarakareNeva labhyavighnavidhAyinA / / 98 // karmaNo'STavidhasyevaM bhedena phldaayinaa| mithyAdRSTiguNasthAne bAdhyaMte jaMtavo bhave // 99 // sthAneSu niyamenocaM trayodazasu bhavyatA / jIvAnAM prathamasthAne bhavyatA'bhavyatAdvayaM // 10 // sadRSTijJAnacAritrapratipattipuraHsarAH / mokSaprAptikSamA bhavyA abhavyAstadvilakSaNAH // 101 // AsannabhavyatA hetoravogdazibhiruhyate / vizuddhadarzanajJAnacaritratrayalakSaNAt // 102 // sadAptavacanAdeva boddhavyA dUrabhavyatA / abhavyatA ca bhUtAnAmahetuviSayA tataH // 103 // jIvasvabhAvabhAvo'yaM bhavyAbhavyatvalakSaNaH / ekAdhAracuTanmASakakaMdUkAtmamASavat / / 104 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| anAdiraMtavAn bhavyavyaktInAM bhavasAgaraH / bhavyasaMtAnasAmAnyAciMtanAdaMtavarjitaH // 105 // anAdirapi cAnaMtaH saMtAnAd vyaktito'pi ca / abhavyajIvarAzInAM bhavavyasanasAgaraH // 106 // bhavyAbhavyA bhave'naMtA jIvarAzidvaye sthitaaH| mithyAtvAd bhuMjate duHkhaM kaaldrvyvdkssyaaH|107|| drvypryaayruuptvaannityaanityobhyaatmkaaH| mithyAtvAsaMyamaryogaiH kaSAyaiH klussiikRtaaH||108|| badhnAnAH satataM pApa-karma durmocavaMdhanaM / jaMtavaH parivartate caturgatiSu duHkhinaH // 109 // raudradhyAnAvilAtmAno vhvaarbhprigrhaaH| mithyAtvASTamadakliSTA viziSTAniSTadRSTayaH // 110 // svaprazaMsAparA niMdyAH paraniMdAbhinaMdinaH / parasvaharaNe lubdhA bhogatRSNAtirokiNaH // 111 // madhumAMsasurAhArA mAnuSAH karmabhUmijAH / tiryaco vyAghrasiMhAyA baMdhakA nArakAyuSaH // 112 / / jAyate cAtizItoSNadahyamAnazarIriSu / caMDA narakakuMDeSu nArakAH khaMDakAtmakAH // 113 // na tad dravyaM na tat kSetraM na sA kAlakalA'pi ca | svabhAvo yatra duHkhasya vizrAmo nrkshritaaN||114|| lAbhaH sAdhAraNasteSAmakAle maraNaM na yat / ballabhaM jIvalokasya sulabhaM cirajIvitaM // 115 // ratnaprabhAdiSu jJeyaM pRthivISvatha saptasu / mahAtama prabhAMtAsu pramANamidamAyuSaH / / 116 // ekatrayastataH sapta daza saptadaza kramAt / dvAviMzatistrayastriMzat sAgarAH paramA sthitiH // 117 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| pUrvAtpUrvAdadho'dhaH syAt jaghanyA samayAdhikA / dazavarSasahasrANi prathamAyAM kSitau sthitiH||118|| krodhamAnamahAmAyAlobhaciMtAvazIkRtAH / ArtadhyAnamahAvartasatatabhrAMtamAnasAH // 119 / / tiryaMco mAnuSA devA nArakA vA kudRSTayaH / tiryaggati prapadyate trasasthAvarasaMkulAM // 120 / / pRthivyapkAyabhedeSu te tejo'nilamUrtiSu / vanaspatiSu cAznaMti janmaduHkhaM punaH punaH / / 121 // kRmyAdivIMdriyeSveke yUkAditrIMdriyeSvapi / caturiMdriya bhedeSubhramaMtibhramarAdiSu // 122 // paMceMdriyaprakAreSu pakSimatsyamRgAdiSu / te bhajate ciraM duHkhaM tiryagjanmani jaMtavaH // 123 // aMtarmuhUrttakAlasya tirazcAmadharA sthitiH| pUrvakoTIH parA bhogabhUmau palyopamatrayaM // 124 // svabhAvAdArjavopetAH svabhAvAnmRdavo matAH / svabhAvAd bhadrazIlAzca svabhAvAt pApabhIravaH 125 prakRtyA madhumAMsAdisAvadyAhAravarjitAH / arjayaMti sumAnuSyaM kumAnuSyaM kukarmabhiH // 126 // pApanirjaraNAt kaizcit tiryagnArakajaMtubhiH / prApyate priyamAnuSyaM devaizca zubhakarmabhiH // 127 // manuSyatve'pi jaMtUnAmAryamlecchakulAkule / duHkhamevepsitAlAbhAd viprayogAtpriyairjanaiH // 128 // nApi prAptepsitArthAnAM saMyuktAnAM priyairjanaH / viSayadhanadIptecchApAvakAnAM nRNAM sukhaM // 129 // yadeva jAyate nRtvaM keSAMcinmokSakAraNaM / AsannamavyasattvAnAM darzanAdiniSeviNAM // 130 / / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH sargaH / tadeva jAyate'nyeSAM dIrghasaMsArakAraNaM / sudaramavyasattvAnAM naratvaM mugdhacetasAM // 131 // karmabhUmiSu sarvAsu bhogabhUmiSu ca sthitI / tirazvAmiva nizcaye nRsthitI ca parAvare // 132 // abbhakSA vAyubhakSAzca mUlapatraphalAzinaH / upazAMtadhiyo'bhyastakaSAyeMdriyanigrahAH // 133 // tApasA bAlatapasaH kAyaklezaparAyaNAH / akAmanirjarAyuktAstiyaMco baMdharodhinaH // 134 // bhAvanA vyaMtarA devA jyotiSkAH kalpavAsinaH / alpa yo hi jAyaMte te mithyAtvamalImasAH // devAH kaMdarpanAmAno nityaM kaMdaperaMjitAH / AbhiyogyAH sabhA'yogyAH kliSTAH kilvisskaadyH|| te maharddhikadevAnAM dRSTvaizvarya mahodayaM / devadurgatiduHkhAtoH duHkhamaznaMti mAnasaM // 137 // samyagdarzanalAbhasya durlabhatvAdabhavyavata / bhavyA api nimajjati bhavaduHkhamahodadhau // 138 // bhAvanAnAM bhavatyabdhiH sAdhikaH paramA sthitiH| bhaumAnAM palyamanyA tu dshvrssshsrikaa||139|| jyotiSAM sAdhikaM palyaM palyASTAMzo'varA parA / svargiNAM sAgarAH palyaM sAdhikaM hyaparA sthitiH140 bhavyasattvairyadA kaizcit labhyate paMca labdhayaH / kSayopazamasaMzuddhikriyAprAyogyadezanAH // 141 // adhaHpravRttakaraNamapUrvakaraNaM tadA / tathA'nivRttikaraNaM vidhAya karaNaM tridhA // 142 // tato darzanamohasya vidhAyopazamaM tataH / kSayopazamabhAvaM ca kSayaM cAtmavizuddhitaH // 143 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / tRtIyaH srgH| pUrvamevaupazamikaM kSAyopazamikaM kramAt / kSAyikaM taiH samutpAdya samyaktvamanubhUyate // 144 / / tathA cAritramohasya kSayopazamalabdhitaH / cAritraM pratipadyAmI kSayaM kurvati karmaNAM // 145 / / tato'naMtasukhaM mokSamatajJAnadarzanaM / anaMtavIryamadhyAsya te'dhitiSThaMti nirvatAH // 146 / / / ye tu cAritramohasya nitAMtabalavattayA / darzanAdeva niSkaMpA devAyuSkasya baMdhakAH // 147 // saMyatAsaMyatA ye ca narAH kalpeSu te'marAH / saudharmAdyacyutAMteSu saMbhavaMti maharddhayaH / / 148 // sarAgasaMyamazreSThAH saMyatA ye tu te'naghAH / kalpe surA bhavaMtyeke kalpAtItAstathA pare / / 149 // navagraiveyakAvAsA navAnudizavAsinaH / kalpAtItAstathA jJeyAH paMcAnuttaravAsinaH // 150 / / iMdrAdyAH kalpajA devA ahamiMdrAzca satpathe / sukhaM suvihitasyAmI bhuMjate tapasaH phalaM // 151 / / saudharmezAnayorAyuH sAdhike sAgaropame / sAnatkumAramAheMdrakalpayoH sapta sAgarAH // 152 / / dazArNavopamAyuSkA brahmabrahmottarAmarAH / lAMtave'pi ca kApiSTe syucaturdaza sAgarAH // 153 // AyuH zukramahAzukrakalpayoH SoDazAbdhayaH / zatAre ca sahasrAre tathA'STAdaza sAgarAH // 154 / / viMzatyabdhisamAyuSkA AnataprANatAmarAH / AraNAcyutayordevA dvAviMzatyabdhijIvinaH // 155 / / ekottarA tu vRddhiH syAnnavagraiveyakeSviyaM / utkRSTasthitireSo sAdhikA tvaparA sthitiH||156|| Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 37 tRtIyaH sargaH / navasvanudizeSu syAd dvAtriMzatsAgaropamA / parA sthitirjaghanyA syAdekatriMzatpayodhayaH / / 157 / / trayastriMzadudanvaMtaH parAnuttarapaMcake / sarvArthasiddhito'nyatra dvAtriMzadadharA sthitiH / / 158 / / palyAni paMca saudharme devInAM paramA sthitiH / AsahasrArakalpAttu tAnyeva dvadyadhikAni tu // 159 / / tataH saptabhirAdhikye paMca paMcAzaducyate / palyAni svalpakAlAstAH paratastu na yossitH|| 160 / / upapAdazca sarvAsAM karmazakti niyogataH / kalpavAsI surastrINAmAdye kalpadvaye sadA // 161 // jyotiSo bhAvanA bhaumAH saudharmaizAnavAsinaH / devAH kAya pravIcArAstItramohodayatvataH // 162 // sAnatkumAra mAheMdra kalpadvayasamudbhavAH / devAH sparzapavIcArA madhya mohodayatvataH / / 163 / / brahmabrahmottarodbhUtAH kAMtAH lAMtavakalpajAH / devA rUpapravIcArAH kApiSTaprabhavAstathA / / 164 / / devAH zukramahAzukrazatArasthitayastathA / sahasrArodbhavAH zabdapravIcArA bhavatyamI / / 165 / / AnataprANatodbhUtA AraNAcyutavAsinaH / devA manaHpravIcArA maMdamahodayatvataH // 166 // paratastva pravIcArA yAvatsarvArthasidvijAH zamapradhAnazarmADhyA mohAvyaktodayatvataH / / 167 // yathA sthityA tathA dyutyA prabhAvena sukhena te / vizuddhayApi ca leshaanaamiNdriyaavdhigocraiH|| 168 / / uparyupari saudharmAt pUrvataH pUrvato'dhikAH / alpA gatitanUtsedhairabhimAnaparigrahaiH / / 169 / / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 38 tRtIyaH sargaH / muktimUlya mahAnarghyaratnasyAyatnasAdhanaM / dhyAnasvAdhIna sarvArthaM bhukvA te vaibudhaM sukhaM / / 170 / / divazcyutA videheSu bharatairAvateSu vA / karmabhUmivibhAgeSu bhavaMti puruSottamAH // 171 // SaTkhaNDaprabhavaH kecinnidhiratnopalakSitAH / siddhisaukhyAnusaMdhAnasamarthacaramakriyAH // 172 // kecidvitribhavAzcAnye balAH svargApavargaNaH / nidAninastu tatrAnye kezavapratizatravaH // 173 // keccita pUrvabhavAbhyasta zubhaSoDazakAraNAH / kIrtyAstIrthakRto bhUtvA prabhavaMti jagattraye // 174 // samyakva sthiramUlasya jJAnakAMDadhRtAtmanaH / cAritraskaMdhabaMdhasya nayazAkhApazAkhinaH / / 175 / / nRsurazrIprasUnasya jinazAsanazAkhinaH / sevitasya labhate'gre te nirvANamahAphalaM // yugmaM // 176 // paramAnaMdarUpaM te nirvANabalasaMbhavaM / sArasaukhyarasaM prAptAH siddhAH tiSThati nirvRtAH / / 177 // itthamAkarNya sA dharmaM bhuvanatrayapadminI / mokSamArgArkasaMparkAt cakAseti pramodinI // 178 // prAk prazastAnurAgADhacA dharmazravaNato dadhuH / lokatrayo'gnizuddhAccharatna jAticayazriyaM / / 179 // saddharmadezanA jainI jagattrayatanUbhRtAM / bhrAMtizeSarajAzeSamabhrAlIvAbhyazIzamat / / 180 / atha divyadhvaneraMte jainasya tadanaMtaraM / cakrustadanusaMdhAnaM devA dudubhiniHsvanAH || 181 // pRSpabuSTi pravarSato ratnavRSTiM ca tuSTuvuH / devAstatra vanoddeze hukaM mahAmuniM / / 182 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / tRtIyaH sargaH / taM nizamya munizreSThaM pUjyamAnaM surezvaraiH / zreNiko gautamaM natvA papraccha bahuvismayaH // 183 // bhagavan ! brUhi kiMnAmA muniH suragaNairayaM / pUjyate pUjya ! kiMvaMzaHprApto vA'dya kimadbhutaM / / 184 // gadatisma tatastasmai vismitAya gtsmyaaH| AgamAnumitijJApyavijJeyaH zrutakevalI // 185 // zrImato'sya mahArAja! zrRNu zreNika snmteH| munarnAma ca vaMzaM ca mAhAtmyaM ca vadAmi te // 186 // jitazatruH kSitau khyAto dharitrIpatiratra yH| prApta eva dharitrIza! bhavataH zrotragocaraM // 187 // harivaMzanabhobhAnurabhibhUtanRpasthitiH / rAjyazriyaM parityajya prAbrAjIjinasaMnidhau // 188 // tapo duSkaramanyeSAM bAhyamAdhyAtmikaM ca sH| kRtvA prApto'dya dhAtyaMte kevalajJAnamadbhutaM // 189 / / tenAyamamaraiH sarvairjanamArgopavaMhakaiH / sa punarbodhilAbhArtha bhaktito'tyacito yatiH // 19 // punaH praNamya bhaktyA'sau samudbhUtakutUhalaH / pRcchati sma gaNAdhIzamiti zreNikabhUpatiH // 191 // ka eSa bhagavAn ! vaMzo hrishbdoplkssitH| jAta:kadA kavA kIrtyaH ko vAsya prabhavaHpumAn192 kiyaMtaH samatikAMtAH prajArakSaNadakSiNAH / dharmArthakAmamokSADhayA harivaMzakSitIzvarAH // 193 / / iha bhAratajAtAnAM jinAnAM cakravartinAM / halinAM vAsudevAnAM tathA ceSAM pratidviSAM // 194 // zRNomi caritaM sarva vaMzAnAM ca samudbhavaM / lokAlokavibhAgoktipUrvakaM vaktumarhasi // 195 / / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| jagAda gotamaH sthAne rAjan ! praznastvayA kRtaH / zRNu sarva yathAvatte kathayAmi ythaaythN||196|| trailokyasya sukhAsukhAnubhavanAdhiSThAnabhUmeH sthira saMsthAnaM prathamaM tathaiva vividhAn vaMzAvatArAMstava // zravyArtha harivaMzasaMbhavamatastadvaMzajAn bhUpatIn zrImaccheNika ! kIrtayAmi bhavate zuzrUSave zrUyatAM197 bhavyatvAdiprakRSTeSvapicatanubhRtodezakAlasvabhAvairbhAveSvAptopadezAdvidadhatividhivannizcayaMnizcitArtha sadRSTAnAM hi mohaHprabhavatibhuvane tAvadevArthadRSTau yAvannAtrAbhyudetiprathitajinaravirjJAnabhAsvanmarIciH iti " ariSTanemi purANasaMgrahe harivaMze " jinasenAcAryakRtau zreNikapraznavarNano nAma tRtIyaH sargaH // 3 // caturthaH srgH| sarvato'naMtavistAramanaMtasvapradezakaM / dravyAMtaravinirmuktamalokAkAzamiSyate // 1 // na lokyate yatastasmin jIvAjIvAtmakAHpare / bhAvAstatastadudgItamalokAkAzasaMjJayA // 2 // na gatirna sthitistatra jIvapudgalayostayoH / nimittayArabhUtatvAt dhrmaadhrmaastikaayyoH||3|| anAdyanidhanastasya madhye loko vyvsthitH| asaMkhyeyapradezAtmA lokaakaashvimishritH||4|| kAlaH paMcAstikAyAzca saprapaMcA ihAkhilAH / lokyate yena tenAyaM loka ityabhilapyate // 5 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 41 caturthaH sargaH / vetrAsana mRdaMgorujhallarIsadRzAkRtiH / adhavordhva ca tiryak ca yathAyogamiti tridhA // 6 // murajArdhamadhobhAge tasyordhve murajo yathA / AkArastasya lokasya kiM tveSa caturasrakaH // 7 // kaTisthakarayugmasya vaizAkhasthAnavartinaH / vibhartti puruSasyAyaM saMsthAnamacalasthiteH // 8 // adholokasya saptAdhaH svavistAreNa rajjavaH / pradezahAnito rajjustiryagloke'vaziSyate // 9 // UrdhvaM pradezavRddhyAtaH paMca brahmottarAMtare / tataH pradezahAnyordhvaM rajjurekAvaziSyate || 10 AyAmastu trilokAnAM syAccaturdazarajjavaH / saptAdho maMdarAdUrdhva sArddhaM tenaiva sapta tAH // 11 // citrAdhobhAgato rajjurdvitIyAMte samApyate / dvitIyAtastRtIyAMte caturthyate tato'parA / / 12 / / paMcamyaMte caturthI ca SaSThayaMte paMcamI tataH / saptamyaMte ca SaSThI sA lokAMte saptamI sthitA ||13|| citrAghodeza tastUrdhvaM sAdha rajjuH samApyate / aizAnAMte tataH sArddhA maheMdrAMte tu tiSThati ||14|| tataH kApiSTakalpAgre rajjurekAvatiSThate / sA sahasrArakalpAgre tato'pyekA samApyate // / 15 / / AraNAcyutakalpAMtavartinI sA tato'parA / saptamI tu tato rajjurUrdhva lokAMtaniSThitA // 16 // rajjuH prathamarajjvaMte sA SaDbhiH saptabhAgakaiH / adholokasya vistAro lokvidbhirudaahRtH|| 17 / / rajjU dvitIyarajyaMte paMcabhiH saptabhAgakaiH / tisrastRtIyarajjvaMte caturbhiH saptabhAgakaiH // 18 // 1 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| catasrasturyarajjvaMte saptabhAgaisvibhiryutAH / paMca paMcamarajjvaMte saptabhAgadvayena tAH // 19 // SaDetAH saptabhAgena SaSTharajjvaMtagocare / sapta saptamarajjvaMte vistAro rajjavaH smRtAH // 20 // UrdhvaM ca sAdherajjvaMte rajjU dve sptbhaagkaiH| paMcabhiH saha vistAro lokasya prikiirtitH||21|| parataH sArdharajjvaMte saptabhAgaistribhiryutAH / catasro rajjavo jJeyo vistAro jagatastataH // 22 // tato'dharajjuparyate sabrahmottaramUrdhani / vistAro rajavaH paMcabhuvanasya nirUpitaH // 23 // kApiSTAgre'dharajjvaMte saptabhAgetribhiH saha / catasro rajjavo vyAso jagataH pratipAditaH // 24 // tato'dharajjumAnAMte mahAzukrAgravartini / SaT saptabhAgasaMyuktAstisro vyAso jagadgataH // 25 // ardharajvavasAne'taH sahasrArAMtamizrite / dvisaptabhAgasaMyuktA vyAsastisro'sya rajjavaH // 26 // prANatAgAdharajjvaMte paMcasaptAMzamizrite / dve rajjU jagato vyAso vyAsavidbhiH prakAzitaH // 27 // acyutAMtArdharajjvaMte saptabhAgena sammite / dve rajjU rajjurevAMtarajjvaMte lokamastake // 28 // adholokorujaMghAdistiryaglokakaTItaTaH / brahmabrahmottarorasko mAheMdrAMtastu madhyabhAg // 29 // AraNAcyutasuskaMdho dviparyaMtamahAbhujaH / navagraiveyakagrIvo'nudizoddhahanudvayaH / / 30 // paMcAnucarasadvaktraH siddhakSetralalATabhRt / siddhajIvazritAkAzadezavistIrNamastakaH // 31 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| svodarasthitaniHzeSapuruSAdipadArthakaH / apauruSeya evaiSa sallokapuruSaH sthitaH // 32 // ghanodadhirimaM lokaM dhanavAtazca sarvataH / tanuvAtazca tiSThati trayo'pyAveSTaya vAyavaH // 33 // Adyo gomUtravarNo'tra mudgavarNastu madhyamaH / saMpRktAnekavarNo'tyo bahirvalayamArutaH // 34 // daMDakArA ghanIbhUtA UodhobhAgabhAginaH / bhaMgurAkRtayo lokaparyateSu prabhaMjanAH // 35 // yojanAnAM sahasrANi pratyekaM viMzatiH smRtaaH| adhovistAratastUrdhva trayo'pyUnaikayojanAH // 36 // daMDAkAraparityAge yathAkramamamI punaH / saptapaMcacatuHsaMkhyA yojanAni vitanvate // 37 // pradezahAnitaH paMca catvAri trINi ca kramAt / bAhulyaM yojanAnyeSAM tiryagloke bhavatyataH // 38 // pradezavRddhitaH sapta paMca catvAri ca kramAt / yojanAnyupacIyaMte brahmabrahmottarAMtike / / 39 // punaH pradezahAnyaivaM paMca catvAri ca kramAt / trINi caiva bhavaMtyeSAM yojanAni zivAMtaka // 40 // ardhayojanabAhulyo mastakeSu ghanodadhiH / dhanavAtastadardhaH syAttanuvAtastadUnakaH // 41 / / bhrAjate vAtavalayaiH sarvatasvibhirAvRtaH / kavacairiva lokastaimehAlokajigISayA // 42 // atra ratnaprabhAdyayaM dvitIyA zakerAprabhA / prathitA pRthivI loke tRtIyA bAlukAprabhA // 43 // paMkaprabhA caturthI tu paMcamI pRthivI tathA / dhUmaprabhA vinirdiSTA SaSThI cApi tamaHprabhA // 44 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH sargaH / mahAtamaH prabhA bhUmiH saptamI ca ghanodadhau / valayAdhiSThitAH hyetAH saptAdho'dho vyavasthitAH // 45 // gotrAkhyayA tu tAH khyAtA gharmA vaMzA yathAkramaM / meghAMjanApyariSTA ca maghavI mAghavIti ca // 46 // lakSaikA yojanAnAM syAt sahAzItisahasrikA | tribhirbhAgairvibhaktaM ca bAhulyaM prthmkssiteH||47|| yojanAnAM sahasrANi kharabhAge'tra SoDaza / azItiH paMkavahule caturbhiradhikAni tu // 48 // tathaivAbbale bhAge bAhulyaM suvinizcitaM / zAstre'zItisahasrANi yojanAni jinezinAM // 49 // taM paMkabahulaM bhAgaM bhAsayaMti yathAyathaM / rakSasAmasurANAM ca nivAsA ratnabhAsurAH || 50 / / kharabhAgaM navAnAM tu vAsA bhavanavAsinAM / bhUSayaMti mahAbhAsA bahubhedAH svayaMprabhAH // 51 // citrAkhyaM paTalaM pUrvaM vajrAkhyaM tu tataH paraM / vaiDUryAkhyaM tato jJeyaM lohitAMkAkhyamapyataH // 52 // masAragalvagomedapravAlapaTalAnyataH / dyotI rasAMjanAkhye ca tathaivAMjanamUlakaM / / 53 / / aMgasphaTikasaMjJe ca caMdrabhAkhyaM ca varcakaM / bahuzilAmayaM ceti paTalAni hi SoDaza || 54 // ekaikasya tu bAhulyaM sahasraguNayojanaM / paTalasya tadAtmAsau kharabhAgaH prabhAsuraH / / 55 / / vijJeyAH paMkabahulAccheSAH SaDapi bhUmayaH / svasvabAhulyahInai karajjvAyAmanijAMtarAH // 56 // dvAtriMdazatha bAhulyamaSTAviMzatireva ca / caturviMzatirapyAsAM viMzatiH SoDazASTa ca // 57 // 44 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| yojanAnAM sahasrANi SaNNAmapi yathAkramaM / pRthivInAM vinirdiSTaM dRSTatattvairjinezvaraiH / / 58 // dazAnAmasurAdInAM prathamAyAM ca sadmanAM / saMkhyA sA pratipattavyA paripATayA vyvsthitaa||59|| catuHSaSTiH smRtA lakSA azItizcaturuttarA / dvAsaptatistathA lakSAH SaNNAM ssttspttisttH||60|| bhavanAnAM tathA lakSA navatizca SaDuttarA / caityAlayAzca vijJeyAH pratyekaM samasaMkhyayA // 61 // caturdaza sahasrANi poDazApi yathAkramaM / bhUtAnAM rAkSasAnAM ca saMti samAnyadho bhuvaH / / 62 // asurA nAganAmAnaH suparNatanayAmarAH / dvIpodadhikumArAzca tathaiva stanitAmarAH // 63 // vidyutkumAranAmAno dikkumArAstathA'pare / devA agnikumArAzca kumArA vAyupUrvakAH // 64 // maNidhumANinityAbhe pAtAle nivasaMti te / yathAyathaM nivAseSu devA bhavanavAsinaH / / 65 // asurANAM ca tatrAyuH sAdhikaH sAgaraH smRtaH / tathA nAgakumArANAM jJeyaM palyopamatrayaM // 66 // tat supaNekumArANAM sAdhe palyopamadvayaM / dvayaM dvIpakumArANAM zeSANAM palyamaddhebhAk // 67 // asurANAM dhanUMSi syAdutsedhaH paMcaviMzatiH / bhaumairdazaiva zeSANAM jyotiSAM sapta tattvataH // 68 // saudharmezAnayordevAH saptahastAcchyAstataH / ekAIhAnau sarvArthasiddhau hasto'vaziSyate // 69 // ataH paraM pravakSyAmi zRNu zreNika ! lezataH / saptAnAmapi bhUmInAM krameNa narakAlayAn // 70 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| mavaMtyabahule bhAge dharmAyAM nArakAzrayAH / yojanAnAM sahasraM tu muktvordhAdhovibhAgayoH // 71 // ayameva kramo jJeyaH zeSAsvapi ca bhUmiSu / saptamyAM madhyadeze'mI satriMze krozapaMcake // 72 / / lakSA narakabhedAnAM syustriMzatpaMcaviMzatiH / tAsu paMcadazaivaitA daza tisrastathaiva ca // 73 // paMconApi ca lakSakA paMca caiva yathAkramaM / lakSAzcaturazItiH syusteSAM saMgrahasaMkhyayA / / 74 // trayodaza yathAsaMkhyamekAdaza navApi ca / sapta paMca trayazcaikaH prastArAstAsu bhUmiSu // 75 // sImaMtako mataH pUrvo narako raurukastataH / bhrAMtoddhAMtau ca saMbhrAMtaH paro'saMbhrAMta eva ca / / 76 // vibhrAMtazca tathA trasto dharmAyAM trasitaH paraH / vakrAMtazcApyavakrAMto vikrAMtazcedrakAH smRtAH // 77 // starakaH stanakazcaiva manako vanakastathA / ghATasaMghATanAmAnau jihAkhyo jihakAbhidhaH // 78 // lolazca lolupazcApi tathA'nyastanalolupaH / vaMzAyAmiMdrakA hyete jinrekaadshoditaaH|| 79 // taptazca tapitazcAnyastapanastApanaH paraH / paMcamazca nidAghAkhyaH SaSThaH prajvalito mataH // 80 // tathaivojjvalito jJeyastataH saMjvalito'STamaH / saMprajvalita ityanyastRtIyAyAM naveMdrakAH // 81 // ArastArazca mArazca varcaskastamakastathA / khaDaH khaDakhaDazceti caturthI sapta varNitAH // 82 // 1 khaDarava iti ga pustake / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - hrivNshpuraannN| cAturthAH smH| tamo bhramo jhaSoM'tazca tamizrazcetyamI smRtAH / iMdrakA nagarAkArAH paMcamyAM paMca saMhitAH // 83 // himavadelalallakAstrayaH SaSThayAmapIMdrakAH / saptamyAmapratiSThAnamekameveMdrakaM viduH||84|| jJeyA hyekonapaMcAzadiMdrakAH saMyutAstvamI / adho'dho nyUnakA dvAbhyAmuparyupari vRddhayaH // 85 // sImaMtake caturdiA pratyekaM nArakAlayAH / tiSThatyekonapaMzAzat zreNibaddhA mahAMtarAH // 86 // tAvaMta eva cakonAH zreNibaddhAH vidikSu ca / pratyekaM bahavastebhyastAbhyo'nyatra prkiirnnkaaH||87|| ekaiko hIyate cAdhaH sImaMtanarakAdiSu / catuHzeSo'pratiSThAno na zreNI na prakIrNakAH // 88 // zataM SaNNavataM dikSu caturUnaM vidikSu tat / sImaMtakasya tanmizramaSTAzItaM zatatrayaM / / 89 // zataM dvAnavataM dikSu sASTAzIti vidikSu tat / kuMDAnAM narakasyaitad yuktvAzItyA zatatrayaM // 10 // aSTAzItaM zataM dikSu caturUnaM vidikSu tat / rorukasya vimizraM tad dvAsaptatyA zatatrayaM // 91 // zataM caturazItizca bhrAMte dikSu vidikSu tat / sAzIti nArakaM mizraM catuHSaSTayA zatatrayaM // 12 // sAzItika zataM dikSu SaTsaptatyA vidikSu tat / SaTpaMcAzadvimizraM syAduddhAMtasya zatatrayaM / / 93 // SaTsaptatyA zataM dikSu dvAsaptatyA vidikSu tat / dvayUnapaMcAzatA mizraM saMbhrAMtasya zatatrayaM // 94 // dvAsaptatyA zataM dikSu sASTaSaSTayA vidikSu tat / asaMbhrAMtasya mizraM taccatvAriMzaM zatatrayaM // 95 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 48 caturthaH sargaH / sASTaSaSTizataM dikSu catuHSaSTyA vidikSu tat / dvAtriMzaM taddvayaM yuktaM vibhrAMtasya zatatrayaM // 96 // catuHSaSTyA zataM dikSu zataM SaSTyA vidikSu ca / trastasya tadvayaM mizraM caturviMzaM zatatrayaM // 97 // zataM SaSTyadhikaM dikSu SaTpaMcAzaM vidikSu tat / trasitasya samAyuktaM SoDazAgraM zatatrayaM // 98 // SaTpaMcAzaM zataM dikSu dvApaMcAzaM vidikSu tat / vakrAMtasya samAyuktamaSTottarazatatrayaM // 99 // dvipaMcAzaM zataM dikSu catvAriMzaM sahASTabhiH / vidikSu mizritaM tatsyAdavakrAMte zatatrayaM // 100 // catvAriMzaM zataM dikSu vikrAMtasya sahASTabhiH / catvAriMzaM caturbhistad vidikSu parakIrttitaM // 101 // dvayaM tacca samAyuktaM dvayaM dvAnavataM zataM / iMdrake narakANAM syAt parivArastrayodaze / / 102 / / zreNibaddhAnyamUni syuH sahasrANadrakaiH saha / trayastriMzaccatuHzatyA catvAri samudAyataH / / 103 // ye kSAtriMzadekonA navatiH paMca paMcabhiH / sahasrANi zataiste'pi saptaSaSTyA prakIrNakAH // 104 // catvAriMzaM zataM dikSu caturbhistarakasya tat / vidikSu caturUnaM dve azItyA caturaMtayA / / 105 / / catvAriMzaM zataM dikSu SaTtriMzaM tu vidikSu tat / stanakasya samastaM tat SaTsaptatyA zatadvayaM // 106 // SaTtriMzaM hi zataM dikSu dvAtriMzaM tu vidikSu tat / manakasya samastaM tat sASTaSaSTi zatadvayaM // 107 // dvAtriMzaM hi zataM dikSu tvaSTAviMzaM vidikSu tat / vanakasya samastaM tat SaSThyA yuktaM zatadvayaM // 108 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / caturthaH srgH| aSTAviMzaM zataM dikSu caturviMzaM vidikSu tat / ghATasyApi samastaM tat dvApaMcAzaM zatadvayaM // 109 / / caturviMzaM zataM dikSu viMzameva vidikSu tat / saMghATasya caturyuktaM catvAriMzaM zatadvayaM // 110 // dikSu vizaM zataM jJeyaM SoDazAgraM vidikSu tat / jihAkhyasya samastaM tat SaTtriMzaM hi shtdvyN||111|| SoDazAgraM zataM dikSu dvAdazAgraM vidikSu tat / jihAkhyasya yuktaM syAdaSTAviMzaM zatadvayaM // 112 // dvAdazAgraM zataM dikSu vidizvaSTottaraM zataM / lolasyApi samastaM tat viMzatyagraM zatadvayaM // 113 // aSTottarazataM dikSu vidikSu caturuttaraM / lolupasya samastaM tat dvAdAzAgraM zatadvayaM // 114 // caturbhizca zataM dikSu vidikSu zatamAyataM / tattanulolupAkhyasya caturyuktaM zatadvayaM / / 115 // zrINabaddhAni caitAni dve sahasre ca SaTzatI / navatiH paMcabhiryuktA bhavaMti narakAni tu // 116 // caturviMzatilakSAzca navatiH saptabhistviha / sahasraguNitAH paMca trizatI ca prakIrNakAH // 117 // taptasyApi zataM dikSu narakANAM vidikSu tat / matA SaNNavatiyuktaM zataM paNNavataM tu tat // 118 // dikSu SaNNavatiAbhyAM vidikSu navatiyutA / tapitasya na tad yuktamaSTAzItaM zataM mataM // 119 / / dikSu dvAnavatiH sA syAdaSTAzItirvidikSu tat / tapanasya tu tadyuktamazItyA sahitaM zataM // 120 // aSTAzItirmahAdikSu vidikSu caturuttarA / azItistApanasyaitat dvAsaptatyA zataM yutaM // 121 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hribNshpuraannN| caturthaH srgH| azItizcaturU; syAd dikSvazItirvidikSu tat / nidAghasyApi tadyuktaM catuH STiyutaM zataM // 122 / / divazItirvidikSu jJaiH ssttspttirudaahRtaa| yuktaM prajvalitasmapi SaT paMzAzaM zataM hi tat / / 123 / / dikSu SaT saptatijJeyA caturUnA vidikSu sA / zatamujjvalitasyobhe catvAriM tathASTakaM // 124 // dikSu dvAsaptatiH sA syAdaSTApaSTividikSu tat / yuktaM saMjvalitasyApi catvAriMzaM zataM mataM / / 125H / aSTASaSTimahAdikSu catuHSaSTividikSu tat / saMprajvalitasaMjJasya dvAtriMzatsaMyutaM zataM // 126 // zreNibaddhAni cAmUni sahasraM ca catu:zatI / paMcA tizca jAyaMte navasvapi saheMdrakaiH // 127 / / lakSAzcaturdazASTAbhirnavatizca prakIrNakAH / sahasratADitA paMca-zatI paMcadazApi ca // 128 // catuHSaSTeimahAdikSu SaSTireva vidikSu ca / ArasyApi zataM mizraM caturviMzatisaMmataM / / 129 / / SaSTireva mahAdikSu SaTpaMcAza dvidikSu ca / tArasyApi ca tanmizraM SoDa graM zataM mataM // 130 / / SaT paMcAzanmahAdikSu dvApaMcAzadvidikSu ca / mArasyApi ca tanmizraM matamaSTottaraM zataM // 131 // dvApaMcAzanmahAdikSu catvAriMzat sahASTabhiH / varcaskasya vidikSu syAttanmizraM zatameva tu // 132 // catvAriMzat sahASTAbhirmahAdikSu vidikSu tu / tamakasya caturbhizca yutaM vA navatiyaM // 133 // catvAriMzacaturbhizca mahAdikSu vidikSu tu / catvAriMzat paDasyeyamazItizcaturuttarA // 134 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srvH| catvAriMzanmahAdikSu SaTtriMzacca vidikSu ca / yutA SaDapaDasyeyaM SaTsaptatirudAhanA // 135 // iMdrakaiH saha sapta syuH zatAnyetAni sapta ca / zreNIbaddhAni sarvANi narakAnyatra saMbhavAda // 136 / / lakSA navasahasrANi navatinevabhiH saha / navatizca tribhiryuktA dvizatI ca prakIrNakAH // 137 // SatriMzacca mahAdikSu dvAtriMzattu vidikSu tat / tamaHzrutedvayaM mizramaSTApaSTirudAhRtA // 138 // dvAtriMzattu mahAdikSu tamasyASTau ca viMzatiH / vidikSu mizritaM tacca SaSTiriSTA mniissibhiH||139|| aSTAviMzatiruddiSTA mahAdikSu vidikSu tu / RSabhasya caturUnA syAhApaMcAzavayaM yutA // 140 // caturviMzatiraMdhrasya mahAdikSu vidikSu tu / viMzatimizritaM tasya catvAriMzacaturyutA // 141 / / viMzatistu mahAdikSu vidikSvapi ca poDaza / tamizrasya vimizraM tat SaT triMzannarakANi tu||142|| iMdrakaiHsaha savoNi zreNIbaddhAnyamUnyapi / dve zate narakANyukte paMcaSTivimizrite // 143 // dve lakSe ca sahasrANi navabhinavatistathA / zatAni sapta kathyate paMcatriMzat prakIrNakAH // 144 // SoDazaiva mahAdikSu dvAdazaiva vidikSu ca / himasyApi vimizraM syAdaSTAviMzatireva tat // 145 // dvAdazaiva mahAdikSu viditvaSTau tu tavayaM / sahitaM narakANAM syAd vardalasya tu viNshtiH||146|| aSTAveva mahAdikSu catvAryeva vidikSu ca / lallakasya sametaM tu dvAdazaiva tu tavayaM // 147 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| triSaSTiriMdrakaiH sArdha zreNIbaddhAnyamUnyapi / navatizca sahasrANi navabhiH sahitAni tu // 148 // zatAni nava tatrApi dvAtriMzacca prkiirnnkaaH| prakIrNanArakAkIrNAH praNItAH praanniduHshaaH||149|| ekameva mahAdikSu vidikSu narakaM na hi / apratiSThAnayuktAni paMcasyune prakIrNakAH // 15 // kAMkSAkhyazca mahAkAMkSaH pUrvapazcimayordizoH / pipAsAtipipAsAkhyau dakSiNottarayostathA // 151 // sImeMtakeMdrakasyAmI catvAro'naMtarAH sthitaaH| durvarNanArakAkIrNAH prasiddhA nArakAlayAH // 152 // anicchAkhyo mahAniccho nirayo viNdhynaamkH| mahAvidhyAbhidhAnazca tarakasya tathA sthitaaH| 153 // duHkhAkhyazca mahAduHkho nirayo vedanAbhidhaH / mahAvedananAmA ca taptasyAmI tathA sthitaaH||154|| nisRSTAtinisRSTAkhyau nirodho niryo'prH| mahAnirodhanAmA ca te'pyArasya tathA sthitaaH|155|| niddhAtiniruddhAkhyau tRtIyazca vimrdnH| mahAvimardanAkhyazca tamonAmnA tathA sthitaaH||156|| nIlAkhyazca mahAnIlo nirayo mghvaakssitau| dikSu paMkamahApaMko himanAmnastathA sthitH||157|| sthitAH kAlamahAkAlaroravA nirayAstathA / mahArauravanAmA ca svApratiSThAnadikSu te // 158 // navatizca sahasrANi trizatI ca prkiirnnkaaH| lakSAzcaiva vyazItiHsyuzcatvAriMzacca saptabhiH // 159 / / sahasrANi nava zreNI-gatAnAM SaTzatIMdrakaiH / tribhiH paMcAzatA lakSA ashiitishcturuttraa||160|| Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH sargaH / teSu saMkhyeyavistArAH SaTlakSAH prathamakSitau / saMtyasaMkhyeyavistArAzcaturviMzatireva tAH // 161 // saMti saMkhyeyavistArAH paMcalakSAstu viNshtiH| tato'saMkhyeyavistArAnarakaughA hydhHkssitau||162|| lakSAstisrastRtIyAyAM khyAtAH sNkhyeyyojnaaH| asaMkhyeyAstu vistArA lakSA dvAdaza tu kssitau|| lakSadvayaM caturthI tu nArakANAM kSitau ttH| saMkhyeyayojanAnAM syAdanyeSAmaSTa lkssitaaH||164|| adhaHSaSTisahasrANi saMkhyeyA dhvanitAnyataH / catvAriMzatasahasrANi dvilakSANyaparANyapi // 165 / / ekonaviMzatiH SaSTyAM sahasrANi navottarA / navatirnavazatyAmA saMkhyeyA dhvanitAni tu // 166 / / saptatizca sahasrANi navAsaMkhyeyayojanAH / zatAni nArakAvAsA navaSaNNavatistviha // 167 // ekaM saMkhyeyavistAraM saptamyAM narakaM mataM / tato'saMkhyeyavistAraM narakANAM catuSTayaM // 168 // tatra saMkhyeyavistArA iMdrakAH sarva eva te / zreNIbaddhAstvasaMkhyeyavistArA narakAlayAH // 169 / / kecitsaMkhyeyavistArAH srvbhuumiprkiirnnkaaH| ke'pyasaMkhyeyavistArA itthaM te tuubhyaatmkaaH170|| sImaMtakasya vistAro yojanAnAM mataM tataH / vidvadbhiH pramito lakSAtvAriMzaca paMca c||17|| catvAriMzacatasraca lakSAH sASTasahAnikAH / trizatI ca trayastriMzat savyaMzo nArakasya sH||172|| tricatvAriMzadiSTAstAH sahasrANi ca SoDaza / SaTzatAni ca SaTpaSTidvauM tryaMzI rauravasya ca // 173 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| caturthaH sarva dvicatvAriMzaduktAstAH sahasrANi ca viMzati / paMcottarANi vistAro bhrAMtasyApi smNttH||174|| catvAriMzacca lakSA saikoddhAMtasya zatatrayaM / trayastriMzatsahasrANi trayastriMzattu bhAgavAn // 175 // catvAriMzatsa saMbhrAMte tataH SaTSaSTi ssttshtii| catvAriMzatsahasrANi saikAni dvau tribhaagko||176|| tAzcatvAriMzadekonA asaMbhrAMtasya vistRtiH| paMcAzaca sahasrANi yojanAnAM samaMtataH // 177 // aSTAtriMzat sa vibhrAMte tAH paMcAzat shsrkaiH| saha vyaMzastrayastriMzat trishtaassttshsrkaiH||178|| saptatriMzadato lakSA saSakSaSTisahastrikAH / zatAni SaT tribhAgo dvau SaSTistrastanAmani // 179 // patriMzaca tathA lakSAH sahasrANi ca spttiH| paMcottarANi vistArastrasitasya prisphuttH||180|| paMcatriMzadato lakSA vakrAMtasya tribhAgavAn / vyazIticA sahasrANi trayatriMzacchatatrayaM // 181 // catustriMzadato lakSA navatyekasahastrikAH / SaSTiH SaTzatI vyaMzAvavakrAMtasya sarvataH // 182 // catustriMzattato lakSA yojnaanaamvaasthitaaH| vikrAMtasyApi vistAraH samasto vistreritH||183|| starakasya trayastriMzat lakSAH saassttshaanikaaH| zatAni trINi savyaMzaH triMzaca trINi vistRtiH||184|| stanakasya tu vistAro lakSA dvAtriMzadaMzako / SoDazApi sahasrANi pakSaSTiH SaTzatI mtaa||185|| manakasyApi vistAro triMzallakSA sahakakAH / yojanAnAM sahasrANi paMcaviMzatireva ca // 186 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| vanakasyApi vistAraH triMzallakSAH zatatrayaM / trayastriMzatsahasrANi trayastriMzAstribhAgavAn // 187 // ghATasya viMzatirlakSA nava SaTSaSTiyA SaTzataM / catvAriMzatsahasrANi saikAni vyaMzakau hi sH||188|| aSTAviMzatilakSAstu vistAraH parikIrtitaH / sa paMcAzat sahasrANi saMghATasya niraMtaraH // 189 // saptaviMzatilakSAH sa trayastriMzaM zatatrayaM / paMcAzacca sahasrANi sASTau jihvastribhAgavAn // 190 // lakSAH SaDviMzatiH proktAH saSaTvaSTisahasrikAH / SaTSaSTiH paTzatI vyaMzo vistAro jibikaashryH|| paMcaviMzatilakSAstu lolasya prikiirtitH| sahasrANi ca vistAraH samastaH pNcspttiH||192|| catuvizatilakSAzA lolupasya tribhAgavAn / tryazItizca sahasrANi trizatI triMzatA trayaM // 193 / / trayoviMzatilakSAstu vistAraH stanalolupe / sahasrANyekanavatisvyaMzau paTpaSTi SaTzataM // 194 // trayoviMzatilakSAstu tapte dvAviMzatiH pare / tribhAgo'STau sahasrANi trayastriMzacchatatrayaM / / 195 // ekaviMzatilakSA vai sahasrANi ca SoDaza / tapanasya tribhAgau ca SaTaSaSTiH SaTzatI ca saH // 196 // lakSAH viMzatiruddiSTA munibhiH pNcviNshtiH| sahasrANi ca vistArastApanasyApi srvtH||197|| ekonaviMzatirlakSA nidAghasya zatatrayaM / trayastriMzatsahasrANi tribhAgastriMzatA trayaM / / 198 // sa cASTAdaza lakSAstAH SaTpaSTiH SoDazAtmakaM / zataM prajjvalitasyAsau ctvaariNshtshsrkai||199|| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| lakSAH saptadaza proktA vistaarsttvdrshibhiH| sahaivojjvalitasyAsau ctvaariNshtshsrkaiH||20|| lakSAH poDaza vistAro hyssttaapNcaadshdpytH| sahasrANi triMzatyaMzastriMzatsaMjvalite tribhiH||201|| lakSAH paMcadaza vyo paTpaSTiH SaTzatI ca sH| sahasrANi ca SaTzaSTiH sNprjvlitnaamni||202|| lakSAzAtudezaivoktAH paMcasaptatirapyataH / sahasrANi sa vistArastasyArasyApi srvtH|| 203 // lakSAstrayodaza dhyaMzastrayastriMzacchatatrayaM / vyazItizca sahasrANi vistArastAragocaraH / / 204 // lakSA dvAdaza vyaM zau ca pakSaSTiH SadgatI tathA / sahasrANyekanavatirvistAro mAragocaraH // 205 / / lakSA dvAdaza varcaske lakSonAstanake tu taaH| vyaM tathASTasahasrANi trayastriMzacchatatrayaM / / 206 / / lakSA daza SaDasyoktAH sahasraM SoDazAtmakaM / SaTzatI ca tribhAgau ca paTakSaSTiH sa prakIrtitaH207 lakSA nava sahasrANi paMcaviMzatireva ca / vistAro vistareNoktastaH paDaSaDasya saH // 208 / / lakSAstamaHzruteraSTau yojanAnAM zatatrayaM / trayastriMzatsahasrANi trayastriMzatrayaM ca saH // 209 // lakSAH sapta bhramasyAsau catvAriMzatsahasrakaiH / zatAni SoDazAMzI ca SaTpaSTirapi bhaassitH||21|| lakSAHpaDeva vistAraH sapaMcAzatsahastrikAH / yojanAnAM samaMtAttu jhaSasya paribhASitaH // 211 // lakSAH paMcaiva cAMdhasya trayastriMzacchatatrayaM / vyaMzazcApyaSTapaMcAzat sahasrANi sa varNitaH // 212 / / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH sargaH / lakSAzcatasra uddiSTAstamizre tryaM zakadvayaM / SaTSaSTizca sahasrANi SaTSaSTiH SaTzatI ca saH / / 213 // lakSAstisro himasyApi vistAraH paMcasaptatiH / sahasrANi samAdiSTaH zuddha kevaladRSTibhiH || 214 || lakSadvayaM vibhAgazca vistAro vardalasya tu / tryazItizca sahasrANi trayastriMzacchatatrayaM // 215 // lallakasya tu lakSaikA SaTSaSTiH zaTzatI tathA / sahasrANye kanavatirvistAraH tryaMzakadvayaM / / 216 // kevalaiva tu lakSaikA yojanAnAM prakIrtitaH / apratiSThAnavistAro vastuvistaravedibhiH // 217 // iMdrakeSu ca bAhulyaM gharmAyAM kroza eva ca / zreNidhveSu sa satryaMzo dvau sakhyaMzau prakIrNake // 298 // krozaH sArdhastu vaMzAyAmiMdrakeSu tadIritaM / zreNIgateSu tu krozo trayaH sArdhAH prakIrNake // 219 // meghAyAmiMdrakeSUktaM bAhulyaM krozayordvayaM / sa dvitryaMzaM tu tacchreNyAM saMyuktaM tatprakIrNake // 220 // sArdhaM dvAviMdrakeSvetau caturthyAM tryaMzakastrayaH / zreNyAM prakIrNakadhvete padbhAgaiH paMca pNcbhiH|| 221 / / iMdrakeSu trayaH krozAcatvAraH zreNyupAzrayaH / sapta prakIrNakeSvaite paMcamyAmupavarNitAH // 222 // sArthAH SaSThyAM trayaH krozA iMdra ke shrennyupaashritaaH| catvArastryaM zakAvaSTau te bhAgAH prakIrNake223 saptamyAmapratiSThAne catvAraste samucchrayAH / zreNibaddheSu paMcaiva satribhAgAH prakIrtitAH || 224 / / yojanAnAM catuHSaSTiH zatAni prathamakSitau / navatirnavasaMyuktA krozayozca dvayaM tathA / / 225 / / 57 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| krozadvAdazabhAgAzca tathaivaikAdazApare / iMdrakANAmida jJeyamekaikasyAMtaraM budhaiH // // 226 // catuHSaSTizatAnyeva navatizca navottarA / zreNigatAMtaraM krozau tathA paMcanavAMzakAH // 227 // navatinava caitAni catuHSaSTizatAni tat / krogAH saptadazAnyeSAM krozaTtriMzadaMzakAH // 228 // iMdrakANAM dvitIyAyAM pRthivyAM tu pRthuzrutAH / tadyojanazatAnyAhurekAnnatriMzadaMtaraM / / 229 / / navabhizcA navatyA ca yojanaiH sahitAni tu / catvAriMzacchatairyuktA tathA saptadhanuHzatI // 230 // tAvatyeva ca jAyaMte yojanAnyanyayA'nayA / zreNibaddhasthitAnAMca yA patriMzaddhanuH shtii||231|| tAvatyeva punastAni yojanAni parasparaM / prakIrNakAMtaraM tasyAM tRtIyaM tu dhanuHzataM // 232 // vinaikena tu paMcAdazadiMdrakANAM zatAnyapi / dvAtriMzaca tRtIyAyAM paMcatriMzaddhanuHzataiH // 233 // yojanAni hi tAvaMti dvisahasradhanUMSi ca / zreNIgatAMtaraM tasyAM labdhavarNaiH pravarNitaM / / 234 // catvAriMzatsahASTAbhitriMzaca zatAni vai / dhaSi paMcapaMcAzacchatAnyetatprakIrNake / / 235 // paMcaSTizyA paTtriMzacchatAnIMdrakagocaraM / dhanuHzatAni tadvedyaM catujhaM paMcasaptatiH // 236 / / yojanAni hi tAvaMti zreNyAM paMcanavAMzakaiH / dhanUMSi paMcapaMcAzattAvatyeva zatAni tat / / 237 // catuHSaSTiA patriMzad yojanAnAM zatAni tu / saptasaptatisaMkhyAnaistathA cApazatairapi // 238 / / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH sargaH / dvAviMzatidhanurbhiA navabhAgadvayena ca / prakIrNakAMtaraM bodhyaM tasyAmeva prakIrtitaM / / 239 // sahasrANi tu catvAri taccatvAri zatAni ca / yojanAni samastAni navaticA navottarA // 240 // dhanuHzatAni paMcaiva paMcamyAmiMdrakeSvidaM / bhedAMtaraprapaMcaraMtaraM pratipAditaM // 241 // sahasrANi ca catvAri zreNyAM tAvacchatAni ca / aSTAnavati nanvetat paTsahasradhanUMSi ca // 242 / / tacatvAri sahasrANi zatAnyapi ca saptabhiH / navatiH zeSake cApapaMcaSaSTizatAni ca // 243 / / sahasrANi ca pa SaSThyAM zatAni nava cASTabhiH / navatiH paMcapaMcAzaddhanuHzatavatIMdrake // 244 // tAvatyeva bhavaMtyasyAM yojanAni tadaMtaraM / zreNIbaddheSu vaktavyaM dvijasahasradhanuryutaM // 245 // sahasrANi paDevAsyAM navatizca SaDuttarA / zatAni nava saptatyA zeSe paMcadhanuHzatI // 246 // UrdhvAdhastrisahastrANi navatizca navottarA / zatAni nava gavyUtiH saptamyAmiMdrakAMtaraM / / 247 // zreNIbaddhAMtaraM cAsyAM yojanAni bhavaMti hi / gavyUtezca tribhAgena tAvatyeveti nizcayaH // 248 // dazavarSasahasrANi nArakANAM laghusthitiH / sImaMtake vinirdiSTA navatistu parA sthitiH||249|| sAdhikA tu pare cAsAvavarA sthitiriSyate / iMdrake nArakAbhikhya lakSAstu navatiH parA // 250 / / iyameva jaghanyA syAt roruke samayAdhikA / pUrvakoTacasvasaMkhyayA paramA parikIrtitA // 251 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| eSA caivAparA bhrAMte sthitiH syAt samayocarA / sAgarasya paro bhAgo dazamo'tra parA sthitiH|| iyameva jaghanyA syAduddhAMta paramA punaH / dvAveva dazamau bhAgAviti tattvavidAM mataM // 253 // saMbhrAMte tu jaghanyeyaM dazabhAgAstrayaH parA / avarA'sAvasaMbhrAMte parA bhAgacatuSTayA // 254 // avarA'sau ca vibhrAMta parA saikAMzavarddhitA / traste tvavarA sA syAt SaT parA tu dazAMzakA // 255 // trasite tvaparA proktA parA sapta tadaMzakA / vakrAMte sA'parA proktA parA cASTau dshaaNshkaaH||256|| evoktA vipazcidbhiravakrAMte'varA sthitiH / navaite dazamA bhAgAstatraiva paramA sthitiH||257|| iyameva tu vikrAMte jaghanyA paramA daza / daza bhAgA sthitiH saiSA dharmAyAM saagropmaa||258|| sAtirekA'varA saiva starake sAgaropamA / sAgaraikAdazAMzau ca sAgarasya parA sthitiH // 259 / / sthitirepaiva vijJeyA stanake'naMtarAvarA / caturekAdazAMzAcA sAgarazca parA tathA // 260 // anaMtarA vinirdiSTA munibhirmanake'varA / SaDaikAdazabhAgAzca sAgarazA tathA parA // 261 // epevAvAdi vidvadbhirvanake cAvarA sthitiH / aSTakAdazabhAgA sAgarazca parA tathA // 262 / / saiSaivAdyA vighATe'pi paTubhiH prakaTAvarA / dazaikAdazabhAgAcA sAgara parA tathA // 263 // iMdrake tviyameva syAt saMghATegnaMtarA'varA / tatraikAdazabhAgazca sAgarau ca parA sthitiH // 264 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 61 caturthaH sargaH / sthitireSaiva bodhavyA jiddAkhye'padrakezvarA / trayastvekAdazAMzAste sAgarau ca tathA parA // 265 // asAveva samAdiSTA jiddikAkhyeMdrakezvarA / paMcaikAdazabhAgAzca sAgarau ca parA sthitiH // 266 // eSaivAnaMtara vedyA lolanAmeMdrakezvarA / saptaikAdazabhAgAzva sAgarau ca parA tathA // 267 // bhavatyanaMtaraivaivA lolupe'pIMdrakezvarA / navaikAdazabhAgAzca sAgarau ca parA tathA / / 268 / / avaraiSA parApISTA stanalolupanAmani / sAgaratrayameteSu vaMzAyAM sAgarAstrayaH / / 269 / / sAgaratrayamevAsAvavarA taptanAmani / catvAro navabhAgAzca paramA sAgarAstrayaH || 270 // iyamevA'varA varNyA tapite'pIMdra ke sthitiH / tathA'STau navabhAgAzca paramA sAgarAstrayaH || 271 / / tapane'pyavaraiSaiva navA bhAgAstrayo'pi tu / catvArazca samAdiSTA paramA sAgarAH sthitiH / / 272 / / iyamevopagItA sA tapane'pyavarA sthitiH / sA sapta navabhAgAstu catvAraH sAgarAH paraH / / 273 / / nidAghe'pyavaraiSaiva sthitiH samupavarNitA / parA tu navabhAgAbhyAM sAgarAH paMca saMcitAH // 274 // ajaghanyA nidAghe yA saiva prajvalite'nyathA / SaDnavAMzakasanmizrA parA paMca payodhayaH // 275 // parA prajvalite yeyaM saiva cAjjvalite'parA / tathA sanavabhAgAste paTsamudrAH parA sthitiH // 276 // utkRSTojjvalite yeyaM saiva saMjvalitezvarA / sapaMcanavabhAgAste paramA SaT payodhayaH || 277 // 1 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| sA saMprajvalite hInA parA sAgarasaptakaM / tRtIyanarake te'mI prasiddhAH sapta sAgarAH // 278 // yA saMprajvalite dIrghA isvA''re sA prkiirtitaa| dIrghA sapta samudrAste saptabhAgAstathA tryH||279|| ora yA paramA proktA tAre saivAparA sthitiH / parA sapta samudrAste SaDbhiH sptbhaagkaiH||280|| tAre yA paramA proktA saiva mAre'varA sthitiH / saha saptamabhAgAbhyAM parApyaSTau payodhayaH // 281 / / mAre tu yA parA saiva varcaske varNitA'varA / paMcasaptamabhAgaistu parASTa jalarAzayaH / / 282 // varcaske paramA yA'sau tamake'pyavarA sthitiH / parA saptamabhAgena saMyuktA nava sAgarAH // 283 / / parA tu tamake yAsoM jaghanyA sA paDe matA | caturbhiH saptamai gaiH parA'pi nava saagraaH||284|| paDe tu paramA yA'sau hInA paDapaDepyasau / caturthI suprasiddhAste parA tu daza sAgarAH // 285 // dazArNavAstamonAmni jaghanyA sA paDe mtaa| saha pNcmbhaagaabhyaamutkRssttaikaadshaarnnvaaH|| 286 / / iyameva bhrame hasvA sthitiH saMpratipAditA / caturbhiH paMcamai gaiH parA dvAdazasAgarAH // 287 // eSaiva hi jhaSe hInA sthitirutkarSiNI punaH / sAkaM paMcamabhAgena caturdazapayodhayaH / / 288 // iyamevAvarAM'bhre sA satyasaMdhairudIritA / satripaMcamabhAgAstu parA paMcadazAbdhayaH // 289 // eva ca tamisrepa jaghanyA sthitiriSyate / paMcamyAM supratItAste parA sptdshaannevaaH||290|| Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| avarA tu sthitiH proktA hime saptadazArNavAH / parA'pi dvitribhAgAbhyAmaSTAdaza pyodhyH||291|| vadele sthitireSeva jaghanyA samudIritA / parA tribhAgasaMmizrAH viMzatistu payodhayaH / / 292 // lallake tu jaghanye yamajaghanyA sthitiH punaH / SaSThayAM proktA munizreSThAviMzatipayodhayaH // 293 / / iyamevApratiSThAne jaghanyA sthitirucyate / yotkRSTA sA hi saptamyAM trayastriMzatpayodhayaH // 29 // nArakANAM tanUtsedho hastAH sImaMtake tryH| tarake tu dhanuhastaH saardhaanyssttaaNgulaanyso||295|| roruke dhanurutsedhastrayo hastAH zarIriNAM / aMgulAnyapi tatraiva bhavet saptadazaiva saH // 296 // bhrAMte dve dhanuSI hastAvaMgulaM sArddhamapyasau / uddhAMte tu trayo daMDAH so'gulAni dshoditH||297|| dhanUMSi trINi saMbhrAMte dvau hastAvaMgulAnyapi / aSTAdazaiva sArddhAni nArakottedha iiritH|| 298 / / kArmukANi tu catvAri hastastrINyaMgulAni ca / asaMbhrAMte'pyasaMbhrAMtairutsedhaH sAdhuvarNitaH // 299 / / catvAraH khalu kodaMDAstrayo hstaastthoditaaH| vibhrAMte'pi hyavibhrAtaH saaddherekaadshaaNgulaiH||30|| cApapaMcakamutsedhaH tathA hastazca viNshtiH| aMgulAni samuddiSTastrastanAmani caMdrake // 301 // dhanUMSi ca SaDutsedhastrasite trAsitAMgini / sAAMgulacatuSkaM ca ca raiH pratipAditaH // 302 // vakrAMte dhanuSAM SaTkaM sahastadvitayaM tathA / kathitaM kathakairukhairaMgulAni trayodaza // 303 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| caturthaH srgH| dhanuHsaptakamuddezaH sArthamAMgulena ca / avakrAMte budhairuktaH so'gulaanyekviNshtiH|| 304 // vikrAMte sapta cApAni trayo hastAH SaDaMgulI / sa eSa vihitaH prAjJairutsedhaH prathamAvanau // 305 / / starake'STau dhanUMSi dvau hastAvaMgulayodvayoH / dvAvekAdazabhAgau ca nArakotsedha iSyate // 306 / / stanake navadaMDAstu dvAviMzatyaMgulAni ca / utsedho varNito yuktazcaturekAdazAMzakaiH // 307 // manake navadaMDAzca trayo hastAH sahAMgulaiH / aSTAdazabhirutsedhaH SaDbhirekAdazAMzakaiH // 308 // vanake daza daMDA dvau hastAbutsedha iSyate / sASTaikAdazabhAgAni soMgulAni caturdaza / / 309 // ghATe tvekAdazaprA daMDA hastA dazAMgulaiH / dazaikAdazabhAgAzca dehotsedhaH prakIrtitaH // 310 // saMghATe dvAdazotsedho daMDAH saptAMgulAnyapi / tathaikAdazabhAgAzca nArakANAmudAhRtaH // 316 / / jihvAkhye dvAdazaivoktA daMDA hastAstrayastathA / aMgulAni ca satrINi trayazcaikAdazAMzakAH 312 // daMDA hastogulAnyeSu jibikAkhye trayodaza / ekaH paMcoktabhAgaizca trayoviMzatiriSyate // 313 // lole caturdazaivAsau daMDAstvekonaviMzatiH / aMgulAni vinirdiSTA saptaikAdazabhAgakaiH // 314 // trayo hastA dhanUMSyeSa lolupe ca caturdaza / navaikAdazabhAgazca tathA paMcadazAMgulI // 315 // daMDAH paMcadazaivAsau hastau ca stanalolupe / dvAdazAMgulamAnaM ca dvitIyAyAM ca iSyate // 316 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| caturthaH srgH| tapte saptadazotsedho daMDA hastau dazAMgulI / dvitribhAgasameto'sau narakANAM samIritaH // 317 // ekonaviMzatirdaDAstapite'sau navAMgulI / tribhAgazca samAdiSTaH spaSTajJAneSTadRSTibhiH // 318 // tapane viMzatidaMDAstrayo hastAstathaiva saH / aMgulAni samuddiSTaH ziSTairaSTau prakRSTataH // 319 / / dvAviMzatidhaSi dvau hastAyuktaH paDaMgulaiH / utsedhastApane vyaMzau nArakAMgasamudbhavaH // 320 // caturviMzaticApAni hastaH paMcAMgulAni ca / tribhAgazca nidAghe'sAvutsedho bodhito budhaiH // 321 // paDviMzatidhanUMSyeSa proktaH projjvaliteMdrake / aMgulAni ca catvAri jnyaanprjvlitaatmbhiH||322|| saptaviMzaticApAni trayo hastA sa vrnnitH| AgamojjvalitaprAstryaMzAvujjvalite'gulI // 323 // ekAnnatriMzadutsedhaH kodaMDA hastayordvayaM / agulaM ca tribhAgazca bodhyaH saMjvalite budhaiH // 324 // ekatriMzattu kodaMDA hastazcotsedha iSyate / saMprajvalitasaMjJe ca tRtIye yaH sa bhASyate / / 325 / / paMcatriMzaddhanUMSyAre dvau hastAbaMgulAnyapi / viMzatiH saptabhAgAzca catvAraH saMprakIrtitaH // 326 / / catvAriMzattathA tAre daMDA saptadazAMgulI / ekaH saptamabhAgaH syAdutsedho nArakAzrayaH / / 327 // catvAriMzacaturbhizca daMDA hastau trayodaza / aMgulAni mato mAre saptabhAgaiH sa paMcabhiH // 328 // dhanUMSyekonapaMcAzadutsedhaH sa dazAMgulI / dvau ca saptamabhAgau tau varcaske varNito budhaiH // 329 / / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturthaH srgH| dhanUMSi satripaMcAzaddhastau cApi SaDaMgulI / SaT ca saptamabhAgAste tamake parikIrtitaH // 330 // aSTApaMcAzadutsedho dhanUMSi vyaMgulAni ca / trayaH saptamabhAgAzca paDe'pi prakaTasthitaH // 331 // dviSaSTistu dhanUMSi dvau hastau SaDapaDe mataH / utsedhaH suprasiddho yazcaturthe narake zatI // 332 // tamonAmani cotsedhaH kodaMDAH paMcasaptatiH / saptAzItirasau daMDA dvau hasto bhavati bhrame // 333 // vapuSo nArakIyasya jhaSe zatadhanUMSi sH| aMdhe dvAdazamizrANi tAni hastadvayaM mataM // 334 // tamizre'pi ca tAnyeva paMcaviMzatidaMDakaiH / utsedhA varNito yo'sau paMcame narake budhaiH // 335 // SaTpaSTayA zatakodaMDA dvau hastau poDazAMgulI / utsedho varNitaH pUrNo himanAmani ceMdrake // 336 // dvizatyaSTau ca kodaMDA hasto'STAvaMgulAnyapi / utsedhaH zAstranetrAdyairvadale'pi vilokitH||337|| zatadvayaM ca paMcAzaddhanUMSyeva sa bhAsitaH / lallake narake paSThe niSThitAthaiye iSyate // 338 // utsedhazcApratiSThAne paMcacApazatAni saH / nizcito nizcitajJAnaH saptame narake ca yaH // 339 // saptasu pratiboddhavyaH prathitaH prathamAdiSu / avadheviSayastAsu pRthivISu yathAkramaM // 340 // yojanaM tu trayaH krozAH sArdhA kozatrayaM tthaa| sAdhauM tau tavayaM sArdhaH krozaHkrozazca nishcitH||341|| kozArddha mRttikAgaMdhaH prathame paTale vrajet / tadadho'dhaH krozasyA varddhate paTalaM prati // 342 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH sargaH / pRthivyorAdyayoryuktA jIvAH kApotalezyayA / tRtIyAyAM tayaivordhvamadhastAnIlalezyayA // 343 // adhazcodhvaM ca saMbaddhAzcatuthyoM nIlalezyayA / tayaivopari paMcamyAmadhaste kRSNalezyayA // 344 // SaSThyAM ca kRSNayaivordhvamadhaH paramakRSNayA / saptamyAmu bhayatrAmI kliSTAH paramakRSNayA // 345 // sparzenoSNena bAdhyaMte nArakA bhUcatuSTaye / paMcamyAmuSNazItAbhyAM zItenaivAMtyayorbhuvoH // 346 // AkAraNoSTikAkuMbhakusthalImudgaropamAH / mRdaMganADikAkArA nigodAH pRthivItraye // 347 // gogjaashvaadibhstraabhaadronnybjputtsNnibhaaH| te catuthyoM ca paMcamyAM nArakotpattibhUmayaH // 348 // kedArAkRtayaH kecitjhallarImallakopamAH / kecinmayarakAkArA nigodAste'tyayobhuvoH // 349 / / ekadvitrikagavyUtiyojanavyAsasaMgatAH / zatayojanavistINasteSatkRSTAstu varNitAH // 350 // ucchAyo vastutasteSAM vistAraH pNctaadditH| nigodAnAM samastAnAmiti vastuvido viduH||351|| sarvedrakanigodAste tridvArAzA trikonnkaaH| dvivyekapaMcasaptAtmadvArakoNAstataH pare // 352 // saMkhyeyavyAsayuktAnAM nigodAnAM nijAMtaraM / gavyUtayaH SaDalpaM syAdanalpaM dvAdazaiva tAH // 353 // asaMkhyeyapramANAnAmasaMkhyaM mahadaMtaraM / yojanAnAM sahasrANi saptaivAtyalpamaMtaraM // 354 // krozatrayaM saturyAzaM yojanAnAM ca saptakaM / samutpataMti dharmAyAM zeSAstu dviguNottaraM // 355 / / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 68 caturtha sargaH / trigavyUtizcaturbhAgasaptayojana mAtrakaM / dharmAnigodajA jIvA khamutpatya pataMtyadhaH // 356 // gavyUtidvitiyaM sArdhaM sapaMcadazayojanaM / vaMzAnigodajanmAnaH khamutpatya pataMtyadhaH || 357|| ekatriMzattu gavyutyA yojanAni nabhastale / meghAnigodajA jIvAH khamullaMghya pataMtyadhaH || 358 // dviSaSTiyojanAnyUrdhvaM gavyUtidvayamudgatAH / nipataMtyugraduHkhArttAsteM'janAjanigodajAH // 359|| paMcaviMzatisanmizrazatayojanamAturAH / khamutpatya pataMtyeva paMcamIsthA nigodajAH || 360 // paMcAzatA vimizraM tu yojanAnAM zatadvayaM / viyadutpatya SaSThIsthanigodotthAH patatyadhaH // 361 // saptamIsthanigodotthAH sapaMcazatayojanaM / adhvAnamUrdhvamutpatya pataMti vasudhAtale / / 362 // asurA AtRtIyAMtaM yodhayaMti parasparaM / prayujyaMte svayaM te'pi jJAtvA vairaM purAtanaM // 363 // kuMtakrakacazUlAdyairnAnAzastraistanUdbhavaiH / khaMDa khaMDaM vidhIyate pIDayaMti parasparaM / / 364 // sUtakasyeva saMghAtaH zarIrasya prajAyate / yAvadAyuHsthitisteSAM na tAvanmaraNaM bhavet // 365 // zArIraM mAnasaM duHkhamanyo'nyodIritaM khalu / sahate nArakA nityaM pUrvapApavipAkataH / / 366 / / kSAroSNatIvrasadbhAvanadIvaitaraNIjalAt / durgaMdhA mRnmayAhArAH duHkhaM bhujaMti duHsahaM || 367 / / akSNornimIlanaM yAvannAsti saukhyaM ca jAtucid / narake pacyamAnAnAM nArakANAmaharnizaM // 368 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / caturthaH srgH| syusteSAmazubhatarAH pariNAmAH shriirinnaaN| liMgaM napuMsakAkhyaM syAt saMsthAnaM huNddsNjnyk||369|| AgAmitIrthakartRNAM tathaivopazamainasAM / upasargAhatiM bhakyA kurvatyatyAyane surAH // 370 // catvAriMzatsahASTAbhiSeTikAH prathamakSito / aMtaraM nArakotpatteraMtarajJaiH sphuTIkRtaM // 371 // saptAhazcaiva pakSaH syAnmAso mAsau yathAkramaM / catvAro'pi ca SaNmAsA virahaH SaTsu bhUmiSu // 372 // tIvramithyAtvasaMbaddhA vahvAraMbhaparigrahAH / pRthivIstAH prapadyate tiryaco mAnuSAstathA // 373 // AdyAmasaMjJino yAMti dvitIyAM ca prasarpiNaH / pakSiNazca tRtIyAyAM caturthyAM ca bhujaMgamAH // 374 // paMcamImapi siMhAstu SaSThImapi ca yoSitaH / prayAMti prANinaH pApAH saptamI mtsymaanussaaH||375 // saptamyudvartito yAyAttAmevAnaMtaraM sakRt / SaSThIto nirgato dvistAM paMcamI triSvatha vrajet // 376 // caturthI ca caturvArAn prapadyeta ttshyutH| tRtIyAM paMcakRtvo'pi tasyA eva samAgataH // 377 // dvitIyAyAM ca SaTkRtvaH saptakRtvastathA'sumAn / prathamAyA viniryAtaH prathamAyAM prajAyate // 378 // saptamIto viniryAtaH saMjJitiyaktvabhAkU punaH / saMkhyeyAyurvRto yAti narakaM tanumadgaNaH // 379 // SaSThItastu viniryAto labhate naiva saMyamaM / taM labhetApi paMcamyA nirvANaM na tu tadbhave // 380 // labhetApi ca nirvANaM caturthIniHsRtaH punH| nizcayenaiva naivAMgI tIrthakRttvaM prapadyate // 381 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaH sargaH / harivaMzapurA tRtIyAyAH dvitIyAyAH prathamAyAzca niHsRtaH / tIrthakRttvaM labhetApi dehI darzanazuddhitaH || 382 // balakezavacakritvaM parihRtyaiva jaMtavaH / naratvaM pratipadyeran narakebhyo vinirgatAH || 383 // adholokavibhAgaste saMkSepeNa mayoditaH / tiryaglogavibhAgasya zRNu zreNika ! saMgrahaM // 384 // sUryAcaMdramasAmagocaramadholokAMdhakAraM budhaH / pradhvastA''ptavacaH pradIpavibhavaiH sarvatragaiH sarvadA / pazyaMtaHprabhavaMti tattvamiti kiM citraM trilokAkRtAvAloke jinabhAnunAviracitedhvAMtasyavA ka sthitiH ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau " adholokasaMsthAnavarNano " nAma caturthaH sargaH // 4 // dhf paMcamaH sargaH / tanuvAtAMtaparyaMtastiryagloko vyavasthitaH / lakSitAvadhirUrdhvAdho meruyojanalakSayA // 1 // tatraivAsminnasaMkhyeyasAgaradvIpaveSTitaH / jaMbUdvIpaH sthito vRtto jaMbUpAdapalakSitaH ||2|| vistAreNArNavaspardhivajravedikayAssvRtaH / mahAmerumahAnAbhirlakSayojanalakSayA // 3 // tisro lakSAH parikSepaH syAtsahasrANi SoDaza / yojanAni trigavyUtirdvizatI saptaviMzatiH ||4|| aSTAviMzatisanmitraM tathaivAnyaM dhanuHzataM / trayodazAMgulAni syuH sAdhikAdhA gulAni tu ||5|| Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 71 paMcamaH sargaH / koTIzatAni sapta syuH koTayo navatiH sphuTAH / SaTpaMcAzattathA lakSA navatizvaturuttarA || 6 || sahasraguNitA dvIpe zataM paMcazatAdikaM / yojanAni vibhakte'smin gaNitasya padaM viduH // 7 // kSetrANi saMti saptAstra merurekaH kurudrayaM / jaMbUca zAlmalI vRkSau SaDeva kulaparvatAH ||8|| mahAsarAMsi par teSu mahAnadyazcaturdaza / dviSaTrvibhaMganadyazca vakSAgArAzca viMzatiH ||9|| rAjadhAnyazcatustriMzadraupyAdrivRSabhAdrayaH / aSTASaSTirguhA vRttavijayArddhacatuSTayaM // 10 // tathA trINi sahasrANi punaH saptazatAnyapi / catvAriMzatpurANi syurvidyAdharamahIbhRtAM // 11 // etaiH sarvairayaM dvIpo dIpyate dviguNairimaiH / yathA'sau dhAtakIkhaMDaH puSkarArdhazca sarvataH // 12 // bhArataM dakSiNaM tatra kSetra haimavataM paraM / harikSetraM videhaM ca ramyakaM ca tathA paraM ||13|| hairaNyavatamityanyat syAdairAvatamuttamaM / vistAreNAvidehAMtaM kSetra kSetrAccaturguNaM ||14|| prathamo himavAnanyo mahAhimavadAhvayaH / parvato niSadho nIlo rukmI ca zikharI giriH || 15 // pUrvasmAduttaro bhUbhRd vistAreNa caturguNaH / niSadho yAvadAkhyAtA dakSiNairuttarAH samAH || 16 || kSetrasyAdyasya vistAraH sapaMcazatayojanaH / SaDviMzatistathA bhAgaH SaD cApyekonaviMzateH // 17 // jaMbUdvIpasya viSkaMbhe navatyA ca zatena ca / vibhakte bhAratasyAyaM vistAro bhavati sphuTaH ||18|| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / kSetrAda dviguNavistAraH parvataH kssetrmpytH| Avidehamatastasya vRddhivacca parikSayaH // 19 // madhye bhAratamanyo'driraMtaHprAptAMbudhidvayaH / bhAti vidyAdharAvAso vijayAddha iti zrutaH // 20 // paMcaviMzatirutsedhaH SaT sapAdAnyadhaH sthitaH / yojanAnyasya paMcAzadvistArorajatAtmanaH // 21 // yojanAni kSiterUcaM dazotpatya dazopari / vistIrNe parvatAyAma zreNyau vidyAdharAzrite // 22 // dakSiNasyAM mahAzreNyAM paMcAzanagarANi ca / uttarasyAM punaH SaSTistriviSTapapuropamAH // 23 // yojanAni dazAtItya punaH saMti puraannytH| surANAmAbhiyogyAnAM kriiddaayogyaanynekshH||24|| punarutpatya paMcovaM dazayojanavistRtA / zreNI tu pUrNabhadrAkhyA vijayAddhasurAzritA // 25 // siddhAyatanakUTaM prAk dakSiNArddhakameva ca / khaMDakAdiprapAtaM ca pUrNabhadraM tataH paraM // 26 // vijayArddhakumArAkhyaM maNibhadraM tataH paraM / tAmizraguhakaM cAnyaduttarAddhaM ca nAmataH // 27 // aMta vaizravaNAkhyaM tu bhAMti tAni dadhati taM / nagAgre navakUTAni kozaSaDyojanociti // 28 // mUle tanmAtramevaiSAM madhye'pyUnAni paMca tu / sAdhikAnyupari trINi vistArasteSu bhASitaH // 29 // siddhAyatanakUTe ca siddhakUTamitIritaM / pUrvAbhimukhamAbhAti jinAyatanamujjvalaM // 30 // ucchrAyastasya pAdonaH kozaH kroshaarddhvistRtiH| AyAmaH kroza eva syaatpraasaadsyaavinaashinH|| For Private & Personal use only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| jyA sau navasahasrANi saptazatyapi cASTabhiH / catvAriMzad kalA dviHSaT bhAratAddhe tu dakSiNA // 32 // dhanuHpRSThaM punastasyA SaTpaSTiH saptazatyapi / sahasrANi nava jyAyAH sAdhikA ca kaloditaM // 33 // yojanAnAM zate dve tu sASTatriMzatkalAtrayaM / dhanuSo'naMtarasyeyamiSurbhavati puSkalA // 34 // sahasrANi dazAmISAM saptazatyapi viNshtiH| ekAdazakalA jyAsau vijayArddhanagottarA // 35 // jyAyA dazasahasrANi dhanuHsaptazatIritaM / tricatvAriMzadapyasyAHkalAH paMcadazAdhikAH / / 36 // yojanAnAM prasiddhepuraSTAzItaM zatadvayaM / uttarA vijayArddhasya tisrazcApi kalAH kalAH // 37 // cUlikA vijayArddhasya yojanAnAM catuHzatI / paDazItirmanAgUnA bhAgA dvAdaza kIrtitAH // 38 // pUrvAparAMtayoradraraSTAzIti catuHzatI / pramANaM bhujayorasya bhAgAH SoDaza cAdhikAH // 39 // paTkalA bharatajyonAH sekA saptatirIritA / catu:zatIvimizrANi sahasrANi caturdaza // 40 // caturdazasahasrANi paMcazatyA tu viMzatiH / aSTAbhibhArataM bhAgA dhanurekAdazAdhikAH // 41 // zatAni paMcaviMzatyA saha SaDbhizca SaT kalAH / prasiddheyamiSurbhASyA dhanuSastasya bhAratI // 42 // aSTAdazazatI proktA cUlikA paMcasaptatiH / arthasaptamabhAgAzca sAdhikA bharatakSiteH // 43 // 1-jinezena prakIrtitAH ityapi pAThaH / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 74 paMcamaH sargaH / sahasramekamaSTau ca zatAni navatirdvayaM / sAdhikAdhaSTamAMzA pUrvAparabhujapramA || 44 // zatayojanamAnaH syAducchrAyo himagireH / avagAhastu tasyaiva paMcaviMzatiyojanaH || 45 || yojanAnAM sahasraM tu dvApaMcAzatsamanvitaM / dvAdazApi kalAH proktA vistAro himavadvireH ||46 || caturviMzatirasyAdreH sahasrANi zatAnyapi / nava dvAtriMzatA jyA syAdISadUnakalottarA // 47 // paMcaviMzatirasyaiva sahasrANi zatadvayaM / yojanAni dhanutriMzaccatasraH sAdhikA kalAH ||48|| sahasraM paMcazatyekamaSTAsaptatireva ca / kalA cASTAdazaivAriSureSA'sya bhASitA ||49 // yojanAnAM sahasrANi paMca tAni zatadvayaM / triMzaccUlikA 'syAdrerbhAgAH sapta ca sAdhikAH // 50 // paMcaivAsya sahasrANi paMcAzcca zatatrayaM / sAdhikArddhena tau bAhU bhAgAH paMcadazAdhikAH // 51 // bhAMtyekAdaza kuTAni haimasya himavadbhireH / zikhare'sya niviSTAni paMktyA pUrvaparAtmanA // 52 // siddhAyatanakUTaM prAk himavatkUTamapyataH / kUTaM bharatasaMjJaM syAdilAkUTaM tataH paraM || 53 || gaMgA kUTaM zriyaHkUTaM rohitAsyAdikaM ca tat / siMdhukUTaM surAdevIkUTaM haimavataM ca yat // 54 // kUTaM vaizravaNAkhyaM tu pAzcAtyaM parikIrtitaM / paMcaviMzatirucchrAyaH sarveSAM yojanAni tu // 55 // paMcaviMzatireva syAd vistAro mUlagocaraH / arddhatrayodazAgre tu pAdonaikonaviMzatiH // 56 // 1 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| dve sahasre zataM paMca yojanAni tu paMcabhiH / bhAge haimavatasyApi viSkaMbhaH puSkalo mataH // 57 // saptatriMzatsahasrANi catuHsaptati SaTzatI / jyA'pi haimavatasyAMte nyUnAH SoDaza tAH klaaH|| 58 // sASTatriMzatsahasrANi sapta zatyapi noditA / catvAriMdhanAyA dazAsyAH sAdhikAH kailAH // 59|| SaTtriMzacca zatAni syAdazItizcaturuttarA / yojanAni kalAzvasya catasro dhanuSastviSuH // 60 // cUlikA caikasaptatyA triSaSTizatayojanA / sAdhikaiH saptabhirbhAgaiH kSetrasyAsyopavarNitA // 61 // saptaSaSTizatAnyasyAH paMcapaMcAzatA bhuvaH / yojanAni bhujAmAnaM sAdhikAzca trayoM'zakAH // 62 // sahasrANi tu catvAri dazottarazatadvayaM / dazabhAgAzca vistAro mahAhimavato gireH // 63 // UrdhvaM ca punarudyAto yojanAnAM zatadvayaM / paMcAzatamadho yAto dhariNyAM dhariNIdharaH // 64 // tripaMcAzatsahasrANi yojanAni zatAni ca / navaikatriMzadetasya jyA SaT bhAgAzca sAdhikAH // 65 // paMcAzaJca sahasrANi saptA'sya dvizatI dhanuH / trinavatyA saha jyAyA sAdhikAzca dAMtakA // 66 // dhanuSo'sya sahasrANi sapta sASTazatAni tu / caturnavatiyuktAni bhAgAzceSuzcaturdaza // 67 // ekAzItizatAni syAdaSTAviMzatireva ca / catvAro'ddhAdhikA bhAgAzcUlikA'sya mhiibhRtH||68|| 1-sakalAH kalAH iti kha pustake / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| sahasrANi nava de tu zate SaTsaptatirnava / bhAgA bhujadvayaM tasya sAdhikArddhakalAdhikAH // 69 // aSTArjunamayasyAsya kuTAni zikhare gireH| ratnaraMjitasAnUni nityAni saMti bhAMti ca // 70 // siddhAyatanakUTaM syAnmahAhimavadAdikaM / kUTaM haimavataM kUTaM rohitA kUTamapyataH // 71 // hIkUTaM harikAMtAdi harivarSAdikaM hi tat / vaiDUryakUTamapyeSAM paMcAzadyojanocchritiH // 72 // paMcAzadyojano maulo viSkaMbho madhyagocaraH / saptatriMzattathAI ca mastake paMcaviMzatiH // 73 // syAdaSTau hi sahastrANi catuHzatyekaviMzatiH / harivarSasya vistAro bhAgazcaikonaviMzataH // 74 // zatAni nava saikAni sahasrANi trisaptatiH / jyApi cAsya vizeSeNa bhAgAH sptdshaadhikaaH||75|| asyAzcaturazItizca sahasrANi punarbhavet / SoDazA'pi dhanujyAyAzcatasraH sAdhikAH kalAH // 76 // SoDazA'sya sahasrANi yojanAnAM zatatrayaM / iSuH paMcadaza jJeyA saha paMcadazAMzakaiH // 77 // sahasrANi navAnyAni zatAni nava cUlikA / paMcAzItizca paMcAMzAH sahAIkalayA tu sA // 78 // trayodazasahasrANi trizatI SaSTirekakaM / sAdhikArdhAdhikArdhAH SaT bhAgAstatra bhujapramA // 79 // dvAcatvAriMzadaSTau ca zatAnyanyAni SoDaza / sahasrANi ca bhAgau hau viSkaMbho niSadhasya ca // 8 // ucchAyaH punarasya syAd yojanAnAM catuHzatI / avagAhastvadho bhUmeH zatayojanamAtrakAH // 8 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH|| caturnavatisaMkhyAni sahasrANi zataM tthaa| SaTpaMcAzadvibhAgau ca sAdhiko jyA'sya bhUbhRtaH / / 82 // laukAtra sahasrANi caturvizatiraMzakAH / sAdhikA nava cApaM SaTcatvAriMzacchatatrayaM // 3 // dhanuSo'sya trayastriMzansahasrANi zataM tathA / saptapaMcAzadeva syAdiSuH saptadazAMzakAH // 84 / / tathA dazasahastrANi zataM syAtsaptaviMzatiH / sAdhikau ca parau bhAgau cUlikA niSadhasya sA // 85 // viMzatizca sahasrANi paMcaSaSTiyutaM zataM / sAdhikArdhAdhiko bhAgau pramANaM bhujayoriha / / 86 / / tapanIyamayasyAsya niSadhasyApi mUrdhani / bhAsate navakUTAni sarvaratnamarIcibhiH // 87 / / siddhAyatanakUTaM ca kUTaM taniSadhAdika / harivaSAdikaM pUrvavidehAdikameva tat / / 88 // hIkUTaM dhRtikUTaM ca zItodAkUTameva ca / videhakUTamityekaM rucakaM navamaM mataM // 89 // ucchAyo yojanazataM viSkaMbhazcApi mUlajaH / paMcAzanmastake'mISAM madhye'sau pNcspttiH||9|| trayastriMzatsahasrANi videhasya ca ssttshtii| tathA caturazItizca vistArazcaturaMzakAH // 91 / / / jyA syAcchatasahasrANi yojanAni pramANataH / jaMbUdvIpapramANena kRtasparddhana sAmyataH // 92 / / aSTApaMcAzadiSTAni sahasrANi zataM dhanuH / trayodazaikalakSAMzAH sAdhikArdhana SoDaza // 93 / / paMcAzaca sahasrANi yojanAnISuriSyate / mahato dhanuSastasya mAhitI yujyate hi sA // 14 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / dve sahasre zatairyukte navabhizcaikaviMzatiH / sAdhikASTAdazAMzAzrA videhArddhasya cUlikA // 95 // tryazItizca zatAnyaSTau sahasrANIha SoDaza / trayodazAMzakAH pAdaH sAdhikA bhujAdvayaM // 96 // pramANaM dakSiNArddhe yad dvIpasya pratipAditaM / vodhyaM taduttarArdhe'pi kSetra parvatagocaraM // 97 // jyAyAM jyAyAM vizuddhAyAM zeSArddhaM cUlikA smRtA / cApe cApe vizudre'rddha tathA pArzvabhujA hi sA || 98|| vaiDUryamayanIlasya siddhAyatananAmakaM / nIlakUTaM ca tatpUrvavidehAdyupari sthitaM / / 99 / sItAkUTaM caturthaM syAtkIrtikUTaM ca paMcamaM / narakAMtAdikaM SaSThaM tato'paravidehakaM // 100 // ramyakAdyaSTamaM kUTamapadarzanakaM tviha / ucchrAya mUlamadhyAMta viSkaMbho niSadheSu yaH // 101 // raukmasya rukmiNo'pyagre siddhAyatanamAditaH / rukmikUTaM dvitIyaM syAt tRtIyaM ramyakAdikaM // 102 || nArIkUTaM turIyaM tu buddhikUTaM tu paMcamaM / rUpyakUTaM paraM kUTaM hairaNyavatapUrvakaM // 103 // maNikAMcanakUTaM ca sAmAnyocchrAyatastu te / mUlamadhyAgravistArairmahAhimavati sthataiH // 104 // kUTAnyekAdazaivAgre haimasya zikharizruteH / siddhAyatanamAdyaM syAt kUTaM zikharipUrvakaM // 105 // hairaNyavatakUTaM ca suradevIpuraHsaraM / raktAlakSmI suvarNAdikUTAni ca yathAkramaM || 106 || tathA raktavatI kUTaM gaMdhadevyAstataH paraM / tathairAvatakUTaM ca pAzcAtyaM maNikAMcanaM // 107 // 78 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH himavatkUTatulyAni tAni kUTAni shobhyaa| AdimadhyAMtavistArucchrAyeNa ca cAruNA // 108 / / tathairAvatamadhyasthavijayAIsya mUrdhani / heThaMti navakUTAni suratnamaNisaMkaTaH / / 109 / / siddhAyatanakUTaM syAduttarArdhAbhidhAnakaM / tAmissaguhakUTaM ca maNibhadramataH paraM // 110 // vijayAdhukumArAkhyaM pUrNabhadrAkhyamapyataH / khaMDakAdiprapAtaM ca dakSiNAdhaM ca nAmataH / / 111 // navamaM tu tathAkhyAtaM kUTaM vaizravaNazrutiH / tAni sarvANi tulyAni bhAratIyaiH pramANataH // 112 // pUrvAparAyatAnAM hi paNNAM tatkulabhUbhRtAM / saptakSetravibhaktRNAmekaikasyobhayAMtayoH // 113 // sarvatukusumAkIrNaphalabhAranatadrumaiH / hAriNau pakSisaMghAtamadhukRnmadhupasvanaiH // 114 // arddhayojanavistIrNau vicitramaNivedikau / bhavato vanakhaMDI dvau parvatAyAmasammitau // 115 // ardhayojanamAnastu vedikotsedha iSyate / vedakaipsatattvasya vyAsaH paMcadhanuHzatI // 116 / / suratnapariNAmAni nAnAvarNAni sarvataH / vedikocitadezeSu toraNAni bhavaMti ca // 117 // bhUbhRtAmupari jJeyA sarvataH padmavedikA / maNiratnamayI divyA gavyUtidvayamucchritA / / 118 // gRhadvIpasamudrANAM bhUnadIhRdabhUbhRtAM / vedikotsedhavistArau tiryagloke sthitAvimau // 119 / / 1-haThaMte iti ka ga pustakayoH / haThaplutizaThatvayoH / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| teSAM tu madhyadezeSu pUrvAparasamAyatAH / SaNmahAkulazailAnAM SaD mahAMto hRdAH sthitAH // 120 // padmazcApi mahApadmastigiMcha kesarI hradaH / sumahApuMDarIkazca puMDarIkazca nAmataH // 121 / / caturdaza vinirgatya saritaH pUrvasAgaraM / tebhyo vizaMti saptava saptavAparasAgaraM // 122 // gaMgA siMdhuzca rohicca rohitAsyA harita sarit / harikAMtA ca sItA ca sItodA'pi ca naamtH||123|| nArI ca narakAMtA ca tathaiva parivarNitA / suvarNakUlayA sAkaM rUpyakUlA parA'pagA // 124 // raktayA saha raktodA tAzca sarvA yathAyathaM / nadIbahusahasrestu bhavaMti sahitAH kSitau // 125 // sahasrayojanAyAmaH padmaH paMcazatAni ca / yojanAni sa vistIrNo daza syAdavagAhataH // 126 // himavadvedikAnulyA parikSipati vedikA / samaMtatastamApUrNa zubhazItalavAriNA // 127 // yojanocchritaviSkabhaM puSkaraM puSkareMbhasaH / niSkramya yojanAdhaM tu kAzate krozakarNikaM // 128 // dviguNadviguNAyAmaviSkabhAdau hUdAMtare / dakSiNottarabhAgasthe puSkarANi cakAsate // 129 // puSkareSu vasaMtyuccaiH prasAdeSu yathAkramaM / zrIDyiau dhRtikItyau ca buddhilakSmyau ca devatAH // 130 // tAzca palyopamAyuSkAH saudharmeMdrasya dkssinnaaH| aizAnasyottarA devyaH sasAmAnikasaMsadaH // 131 // 1-rohyA ca iti ka ga pustakayoH / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / gaMgA pUrveNa padmasya dvAreNAnunagaM gatA / siMdhurapyapareNAsya rohitAsyottareNa tu // 132 // mahApadmadAt rohyA harikAMtA ca niHsRtA / haritA saha sItodA tigicchahRdatastathA // 133 // kezarIhRdataH sItA narakAMtA ca nirgatA / nArI ca rUpyakUlA ca sA mahApuMDarIkataH // 134 / / suvarNakUlayA raktA raktodA puNddriiktH| dvAreNa toraNodbhAsA viniHkrAMtA mahAnadI / / 135 // SaD yojanAni gavyutaM vyAso vajramukhasya sH| avagAhArddhagavya'taM gaMgAyA nirgame smRtN||136|| yojanAni navodviddhamaSTAMzatritayaM tathA / toraNaM tatra vijJeyaM vicitramaNibhAsvaraM // 137 // prApya paMcazatIM prAcImAvartena nivartya ca / gaMgAkUTAdapAcI sA bhAratavyAsamAgatA // 138 / / zatayojanamAkAzaM cAdhikaM cAtilaMdhya sA / nyapapatatparvatAddUre paMcaviMzatiyojane // 139 / / SaDyojanI saMgavyUtAM vistIrNA vRssbhaakRtiH| jihnikA yojanArddha tu bAhulyAyAmato girau||140|| tayaitya patitA gaMgA gozrRMgAkAradhAriNI / zrIgRhAgre'bhavad bhUmau dazayojanavistRtA // 141 // SaSTiyojanavistIrNa vajrakuMDamukhaM bhuvi / avagAho dazAsyApi madhye dvIpo vyavasthitaH / / 142 // aSTayojanaviSkaMbhaH so'bhasaH krozayordvayaM / Urjitastasya cAnyo'sti mUrdhi vjrmyo'clH||143|| catvAri ca giridai ca tathaikaM ca dshomtiH| yojanAni sa vistIrNo mUle madhye ca muurdhni||144|| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| zikhire ca girestasya mUle madhye ca mastake / trINi dve ca sahasraM ca vistAreNa dhanUMSi tu // 145 // aMtaH paMcazatAyAmaM tadarthaM cApi vistRtaM / dvisahasradhanustuMgaM bhAti vajramayaM gRhaM // 146 // azItidhanurudviddhaM catvAriMzaca vistRta / tatra vajrakapATAkhyaM dvAraM vajramayaM gRhe // 147 // yAtvA dakSiNataH kuMDAn kacit kuNddlgaaminii|guhaayaaN vijayArddhasya vistRtA saassttyojniiN||148|| caturdazasahasrestu praveze sAritAmasau / sArddhadviSaSTiviSkaMbhA praviSTA pUrvasAgaraM // 149 // yojanAni trinavati trigavyUtAni cocchUitaM / gAdhato yojanArdU syAt sridvistaartornnN||150|| sarvaprakArataH siMdhuH samAnA gaMgayA ttH| AvidehAcca saritAM dviguNaM jihikAdikaM // 15 // toraNAnyavagAhena samastAni samAni tu / vasaMti teSu sarveSu dikkumAryo yathAyathaM // 152 // SaTsaptati kalASaTkaM yojanAnAM zatadvayaM / gatvA'drau rohitAsyAMto nipatya zrIgRhe'gamat // 153 // zatAni SoDazA drau tu rohyA paMcayutAni sA / kalAzcAgamya paMcAgAd gireH paMcAzadaMtaraM // 154 // tAvadeva gatA zaile harikAMtottarAM dizaM / samudraM pazcima yAtA prApya kuMDaM zatAMtaraM // 155 // catuHsaptatisaMkhyAni zatAni kalayA harit / ekaviMzatimAgamya niSadhe hyapatacchate // 156 // sItodA'pi giriM gatvA tAvadeva catuHzatI / ullaMghyApatadadreH sA yojanAnAM zatadvaye // 157 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| tAvadeva samAgatya sItA'sau nIlaparvate / tAvatyeva samApatya prAgvidehAn vibheda ca // 158 // dakSiNAbhiH samA nadyaH SaDbhistAzca ssdduttraaH| yathAyogyaM prapAtAyaiH pratipAdyAH prtidvik||159|| gaMgA caiva nadI rohyA harit sItAca puurvgaaH| nArI suvarNakUlA ca saraktAH paragAH praaH||160|| zraddhAvAn vijayAvAMzca padmavAMzcApi gaMdhavAn / madhye haimavatAdInAM vijayArdAstu vartulAH // 16 // yojanAnAM sahasraM syAnmUle vistRtirucchiAteH / tadadhaM mastake madhye paMcAzat saptazatyapi // 162 / / yojanArddhana na prAptA nadyo nAbhigirInimAn / gatA pradakSiNA sItAsItode maMdaraM yathA // 163 // prAsAdeSu zirasyeSAM svAtirapyaruNaH paraH / padmazcApi prabhAsazca vyaMtarA nivasati te // 164 // kSetraparvatanadyAdyA ye'tra dvIpe prkiirtitaaH| dviguNA dhAtakIkhaMDe puSkarAr3he ca te sthitAH // 165 // dvIpAnatItasaMkhyAtAna jaMbUdvIpaH paraH sthitaH / saMti tatra puro'mISAmatra ye gaditAH surAH // 166 // nIlamaMdaramadhyasthA uttarAH kuravo matAH / sthitAstu devakuravaH sumeruniSadhAMtare // 167 // dvAcatvAriMzadaSTau ca zatAni vyAsato matAH / ekAdazasahasrANi kuravaste kalAdvayaM // 168 // jyA ca teSAM tripaMcAzatsahasrANi dhanuH punaH / SaSTizcatuHzatI cASTau dazAMzA dvAdazAdhikAH // 169 // 1 dvIpAnatItya saMkhyAtAna jaMbUdvIpoparaH sthitaH ityapi pAThaH / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / 84 tricatvAriMzataM saikasahasrANi ca saptatiH / caturaMzA navAMzAzca kuruvRttaM prakIrttitaM // 170 // sahasrANi trayastriMzat SaTzatI caturaMzakAH / azItizcaturagrA'sau videhakSetra vistRtiH || 171 // meroH pUrvottarAzAyAM sItAyAH pUrvataH sthitaM / samIpaM nIlazailasya jaMbUsthalamudIritaM // 172 // paMcacApazatavyAsA gavyUtidvayamuddhRtA / sthalasyopari paryeti sarvato ratnavedikA // 173 // tasya paMcazatI vyAso madhye bAhulyamaSTa tu / gavyUtidvitayaM cAMte sthalasya parikIrtitaM // 174 // jaMbUnadamaye tatra pIThikASTocchrayA sthitA / mUlamadhyAgravistArairdvAdazASTacaturmitA // 175 // raisesnyAH SaDetasyAH parito maNivedikAH / pratyekamupari dve dve tAsAM tAH padmavedikAH / / 176 // mUle gavyUtivistIrNaH skaMdhocchrAyadviyojanaH / avagAhadvigavyUtiH shaakhaavyaaptaassttyojnH|| 177 // azmagarbhamahAskaMdho vajrazAkhopazobhitaH / rAjadrAjatapatrADhyo maNipuSpaphalAMkuraH // 178 // raktapallavasaMtA naraMjitAMta digaMtaraH / pIThikAyAM puroktAyAM jaMbUvRkSaH prakAzate || 179 // pRthivIpariNAmasya nAnAzAkhopazobhinaH / mahAdikSu catasro'sya mahAzAkhA mahAtaroH // 180 // tatra cottarazAkhAyAM siddhAyatanamadbhutaM / AdarAnAdarAvAsAH prAsAdA stisRSu sthitAH // 181 || 1 - zItAyAH ityapi / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| jaMbUvRkSasya tsyaadhstriNshdyojnvistRtaaH| paMcAzadyojanocchrAyAH praasaadaadevyostyoH||182|| vedikAMtaradezeSu cakravAleSu saptasu / pradhAnaikaTThamopetAH parivAro'sya pAdapAH // 183 // catvAro'naMtaraM tasya tatazcASTottaraM zataM / catvAri ca sahasrANi sahasrANi ca SoDaza // 184 // dvAtriMzaca sahasrANi catvAriMzattu tAnyataH / catvAriMzat sahASTAbhiH pradhAnaiH saptabhiryutAH // 185 // mizrAH zatasahasraM tu ctvaariNshtshsrkaiH| saMjAyate samastAste zatamekonaviMzatiH // 186 // dakSiNAparato meroH zItodAyAstaTe pare / niSadhasya samIpasthaM rAjataM zAlmalIsthalaM // 187 // jaMbUsthalasamastatra zAlmalIvRkSa iSyate / vaktavyA tasya niHzeSA jaMbUvRkSasya paNenA // 188 // tatra dakSiNazAkhAyAM siddhAyatanamakSayaM / prAsAdAstu trizAkhAsu tatra devAvimau matau / / 189 / / veNuzca veNudArI tAvAdarAnAdarau yathA / uttareSu kuruviSTau tathA devakurudhvimau // 190 // nIlAdrerdakSiNAzAyAM yojanaikasahasrake / sItApUrvataTe citra vicitraM kUTamapyataH // 191 // niSadhasyottarAzAyAM sItodAtaTayostathA / yamakUTaM mataM pUrva meghakUTamataH paraM // 192 // nAmiparvatanAmAni tAni kUTAni teSu tu / devAH svakUTanAmAnaH krIDati ninayecchayA // 193 // 1-parivAradrumAH matAH ityapi pAThaH / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| paMcamaH srgH| adhyaH hi sahasrArddha nIlato nIlavAna hRdaH / tathottarakururnAmnA caMdrazcairAvaNo'paraH // 194 // mAlyAvAMzca nadImadhye sarve pNcaashtaaNtraaH| te dakSiNottarAyAmAH padmahadasamA mitAH // 195 / / niSadhAduttaro nadyAM niSadho nAmato hRdaH / nAmnA devakuruH sUryaH sulasazca taDitprabhaH // 196 // ratnacitrataTAH sarve vajramUlA mahAhRdAH / teSu nAgakumArAH syuH padmaprAsAdavAsinaH // 197 / / jalAd dvikozamudviddhaM yojanocchritavistRtaM / padma pratihRdaM krozavistRtocchritakarNikaM // 198 // padmAH zatasahasraM hi catvAriMzatsahasrakaiH / zataM saptadazAgraM syAt pratipadma paricchadaH // 199 // ekaikasya hRdasyAtra parvatA daza sadmukhAH / bhAMti kAMcanakUTAkhyAH siitaasiitodyosttte||20|| ucchrAyamUlavistAraiH zatayojanakAH samAH paMcasaptatikA madhye paMcAzadvistRtArakAH // 201 // teSAmupari pratyekamekaikAkRtrimAH shubhaaH| pratimAzca nirAlaMbAH mokSamArgakadIpikAH // 202 // dhanuHpaMcazatItuMgA mANikAMcanaratnagAH / paMcameruSu vikhyAtaM sahasrottarakUTakaM // 203 // AkrIDanagraheSveSAM zikhireSu mahAtviSaH / devAH kAMcanakAbhikhyAH saMkrIDate samaMtataH // 204 // zItottarataTe kUTaM padmottaramanuttare / taTe tu nIlavatkUTaM pUrvato meruparvatAt / / 205 // sItodApUrvatIre tu kUTaM svastikamasti tat / tadajanagirimakhyaM pazcAtte mevanuttare // 206 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| taTe tu dakSiNe tasyAH kumudaM kUTamuttare / palAzamaparAzAyAM te tu maMdarato mate // 207 // pazcAttaTe'sti zItAyA vataMsaM kuTamutkaTaM / rocanAkhyaM purastAttu meroruttaratazca te // 208 // bhadrazAlavane bhAMti samAnyetAni kAMcanaiH vasaMti teSu devAste diggajeMdrA iti zrutAH // 209 // aparottaradigbhAge maMdarAd gaMdhamAdanaH / khyAtaH kAMcanakAyo'sau sarvataH parvataH sthitaH // 210 // meroHpUrvottarAzAyAM mAlyavAniti vizrutaH / vaiDyemayamUrtiH sa priyaM bhAti svayaMprabhaH // 211 / / meroHprAradakSiNAzAyAM saumanasyastu rAjataH / vidyutprabho'pare koNe tapanIyamayaH sthitaH / / 212 // te nIlaniSadhaprAptau catuHzatanijocchyAH / meruparvatasaMprAptau proktAH paMcazatocchyAH // 213 // nijocchiticaturbhAgAH svobhayAMtAvagAhanAH / devottarakuruprAptau syuH paMcazatavistRtAH // 214 // sahasrANi punastriMzannavAdhikazatadvayaM / AyAmaH SaT kalAzcaiSAM caturNAmapi varNitaH // 215 / / meroH prabhRti kUTAni caturvapi yathAkramaM / saMti sapta navateSu punaH sapta navAdiSu / / 216 // siddhAyatanakUTaM syAd gaMdhamAdananAmakaM / tathottarakuruprakhyaM gaMdhamAlinikAhvayaM / / 217 // kUTaM ca lohitAkSaM ca sphuTikAnaMdanAmanI / gaMdhamAdanazaileSu saptaitAni bhavaMti tu // 218 // 1-samIpe / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| siddhAkhyaM mAlyavaskUTaM tathottarakurUktikaM / kacchAkUTaM vinirdiSTaM tathA sAgarakaM paraM // 219 // rajataM pUrNabhadrAkhyaM sItAkUTaM tataH prN| kUTaM harisahAbhikhyaM navamaM mAlyavatsvapi // 220 // siddhaM saumanasAbhikhyaM kUTaM devakurudhvani / maMgalaM vimalaM caiva kAMcanAkhyaM viziSTakaM // 221 // siddhaM vidyutprabhAbhikhyaM punardevakuruzruti / padmakaM tapanaM caiva svastikaM ca zatajvalaM // 222 / / zItodAkUTamanyattu kUTaM harisahazruti / vidyutprabheSvazeSeSu navaitAni bhavaMti tu // 223 // ucchrAyo'pi sarveSAM kUTAnAM ca yathAyathaM / AtmAdhArAvagAhasya samAnastu prabhASitaH // 224 // siddhAyatanakUTeSu teSu sarveSu ye gRhAH / siddhabiMbasanAthAste vibhrAjate yathAyathaM // 225 // zeSobhayAMtakUTeSu ramate vyaMtarAmarAH / madhye dikkumAryastu krIDAgAreSu cAruSu // 226 // bhogaMkarA bhogavatI subhogA bhogamAlinI / vatsAmitrA suvatso'nyA vAripeNA blaacitaa||227|| videhe citrakUTAkhyaH padmakUTazca parvataH / nalinazcaikazailazca nIlazItAMtarAyatAH // 228 // / pUrvAdyAstu trikUTazca zailo vaizravaNoMjanaH / AtmAMjanazca sarve'pi te zItAniSadhaspRzaH / / 229 // zraddhAvAn suprasiddho'nirvijayAvAMstathaiva ca / AzIviSastadanyastu sukhAvaha itIritaH // 230 // 1 sumitrAnyA iti pAThAMtaraM / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH sargaH / videheSvapareSvete catvAro deshbhedkaaH| svAyAmena prasiddhena zItodAniSadhaspRzaH // 231 // caMdrasUryau ca mAlAMto nAgamAlastathAcalaH / meghamAlazca te madhye nIlazItodayoH sthitaaH||232|| sarittaTeSu cocchrAyasteSAM vakSArabhUbhRtAM / zatAni paMca zeSaM tu pUrvavakSAravarNitaM // 233 // pratyekaM SoDazasteSu mUrdhni kUTacatuSTayaM / kulAcalAMtakUTeSu dikkumAryo vasaMti tAH // 234 // nadIsamIpakUTeSu jineMdrAyatanAni tu / tathA madhyamakUTeSu vyaMtarAH krIDanAlayAH // 235 // bhadrazAlavanaM meroH pUrvAparadigAyataM / nAnAdrumalatAkIrNa varNanIyaM yathAkramaM / / 236 // AyAmo bhAgayostasya dvAviMzatisahasrakaH / pratyekaM dvizatI sArkI dakSiNottaravistRtiH // 237 // vanAt pUrvAparAMtasthA vedikA yojnocchritiH| krozAvagAhinI jJeyA vistRtA krozayoyaM // 238 // nIlAt grAhavatI sItA vAhinI hRdavatyapi / paMkavatyapi yAMtImA vakSArAbhyaMtare sthitAH // 239 / / nadI taptajalA pUrvA zItAmevaiti naiSadhI / tato macajalA nAmnA tathonmattajalA'parA // 240 // kSIrodA'nyA ca zItodA sroto'tarvAhinI ndii| vizaMti naiSadhotpannAH zItodAM sumhaandiiN||241|| tAmuttaravideheSu pazcimA gaMdhamAdinI / sA phenamAlinI nIlAt saMprAptA cormimAlinI // 242 // nAnA vibhaMganadyastA pramANe rohyayA smaaH| toraNeSu vasaMtyAsAM saMgame dikkumArikAH // 243 / / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 90 paMcamaH sargaH / vakSArANAM ca tAsAM ca madhye nadyostadvaye / syuH pUrvAparayormerorvidehAcaturaSTakAH || 244|| kacchA sukacchA mahAkacchA caturthI kacchakAvatI / AvartA lAMgalAvartA puSkalA puSkalAvatI / 245 / / aparAdyAstvamI vedyAH SaTkhaMDA vissysthitaaH| zItAnIlAMtarAle syuH prAdakSiNyena varNitAH // 246 // vatsA suvatsA mahAvatsA caturthI vatsakAvatI / ramyA ramyakA ramaNIyASTamI maMgalAvatI || 247 // pUrvAdayAstvamI vedyA viSayAzcakravartinAM / zItAniSadhayormadhye vyAyatA dakSiNottarAH // 248 // padmA padmA mahApadmA caturthI padmakAvatI / zaMkhA ca nalinI caiva kumudA saritA tathA // 249 // pUrvataH prabhRti proktAH dakSiNottaramAyatAH / aSTAvime niviSTAstu zItodAniSadhAMtare // 250 // vAsuvA mahAvaprA caturthI vaprakAvatI / gaMdhA cApi sugaMdhA ca gaMdhilA gaMdhamAlinI || 251|| aparAdyAstvime proktAH viSayAzcakrapANinAM / nIlazItodayormadhye niviSTAstAvadAyatAH // 252 // sahasradvitayaM teSAM dvizatI ca trayodaza / yojanASTamabhAgonA sA pUrvApara vistRtiH || 253 // nadIvistArahInasya videhasyArdhavistRtiH / AyAmo dezavakSAravibhaMgasaritAmasau // 254 // taddezavistarAyAmAstanmadhye rajatAdrayaH / dvAtriMzadbhAratenAmI samAnA navakUTakAH // 255 // zreNyoH syurnagarANyeSAM paMca paMcAzadekazaH / vidyAdharAH vasaMtyeSu pare dvIpadvaye yathA / / 256 / / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / paMcamaH sargaH / kSemA kSemapurI khyAtA riSTA riSTapurI parA / khaDgA maMjU yA sArddhamauSadhI puNddriikinnii||257|| kacchAdiSu yathAsaMkhyamaSTAsvaSTAvimAH purH| rAjadhAnyaH samAdiSTAH shlaakaapurussodbhvaaH||258|| susImA kuMDalAbhikhyA purI cAnyA parAjitA / prabhaMkarA caturthI tu paMcamyaMkavatIritA // 259 // padmAvatI zubhAbhikhyA sASTamI rtnsNcyaa| rAjadhAnyastvimA mAnyA vatsAdiSu ythaakrm||260|| tathaivAzvapurI jJeyA parA siMhapurIti ca / mahApurI tathaivAnyA vijayA ca purI punaH // 261 // arajA virajA vAsAvazokA vItazokayA / rAjadhAnyaH prasiddhAstAH padmAdiSu yathAkramaM // 262 // vijayA vaijayaMtI ca jayaMtI cA'parAjitA / vakrA khaDgA ca vAdiSvayodhyAvadhyayA samaM // 26 // dakSiNottarato daiAt puryo dvAdazayojanAH / navayojanavistArA hemaprAkAratoraNAH // 264 // alpeH paMcazatadvAravahadbhistAH sahasrake: / ratnacitrakapATAdyaidebhaiH saptazatayutAH // 265|| dvAdaza syuH sahasrANi rathyAnAM tu yathAyathaM / sahasraM tu catuSkANAM nagarISvakSayAtmasu // 266 / / gaMgAsiMdhU pratikSetraM kacchAdau nIlataH zrute / sItAM pravizato'tItya vijayA guhAdvayaM / / 267 // girivyAsasamAyAme yojanASTakamucchrite / guhe dvAdazavistAre dve dve syAtAM girau girau / / 268 // 1-aMkAvatI ityapi pAThaH / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH|| nadyaH SoDaza gaMgAdyAH samA bharatagaMgayA / tA raktAraktavatyostu tAvatyo niSadhazratAH // 269 // niSadhAnnIlatastAvat saMkhyAstannAmikAH shrutaaH| nadyo'paravideheSu zItodAM tu brajati tAH // 270 // nAmnA sAdhAraNenoktAstA evaaraatinimngaaH| caturdazasahasrestu pratyekaM saritAM yutAH // 272 // azItizcApi catvAri sahasrANi kurudvaye / pratyekaM nimnagA nadyorardhamardhataTadraye // 272 // paMcalakSAH sahasrANi dvAtriMzattrizadaSTabhiH / pratyekamubhayornadyaH zItAzItodayoryutAH // 273 // dazalakSAH catuHSaSTisahasrANyaSTasaptatiH / sarvo evApagAH proktAH pUrvAparavidehayoH // 274 / / caturdazasahasrANi pratyekaM sarito matAH / gaMgAsiMdhvoH pataMtyastAH raktAraktodayozca tAH // 275 / / rohyAyAM rohitAsyAyAMsahasrANi pataMti taaH| suvarNarUpyakUlayoraSTAviMzatirekazaH // 276 // SaTpaMcAzatsahasrANi tA haridbharikAMtayoH / pataMti siMdhavo yahat sanArInarakAMtayoH // 277 // saMgatAca samastAstA gNgaasiNdhvaadisiNdhvH| timro lakSA navatyA dve sahasra dvAdazApi ca // 278 // syuzcaturdazalakSAstu vaidehyastAzca saMkhyayA / SaTpaMcAzatsahasrANi navatizca samudragAH 279 // dvIpe'smin kAMcanaistulyA vaiDUryamayamUrttayaH / catustriMzatsuraiH sevyA vRSabhaparvatAH // 280 // pUrvAparavidehAMtAH samudrataTasaMgatAH / devAraNyavanAbhogAzcatvAraH saritostaTe // 281 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANe / 93 paMcamaH sargaH / dvAviMzati sahasre dve zatAni nava vistRtAH / yojanAni punasteSAM vedikA bhadrazAlavat // 282 // videhakSetra madhyastha kurukSetradvayAvadhiH / yojanAnAM sahasrANi navatirnava cocchritA || 283 || mekhalAtrayasaMyuktaH khyAto merumahIdharaH / UrdhvaM cUlikayodbhAsI sacatvAriMgaduccayaH ||284|| sahasramavagAho'sya sahasrANi dazAntra ca / viSkaMbho navatizca syAd dazaikAdazabhAgakAH // 285 // katrizatsahasrANi zatAni nava vai daza / yojanAni tathA bhAgau sAdhiko paridhirgireH / / 286 // talAt sahasramudgatya sahasrANi dazopari / yojanAni sa viSkaMbho bhUmau bhavati bhUbhRtaH // 287 // saikastriMzatsahasrANi SaTzatI viMzatidvayaM / yojanAni trayaH krozAH zate dvAdaza daMDakAH // 288 // hastAstrayastathaiva syAdaMgulAni trayodaza / sAdhikAni parikSepo bhadrazAle'dvigocaraH // 289 // gatvA paMcazatImUrdhva mekhalAyAM tu naMdanaH / syAtpaMcazataviSkamaM maMdaraM parito vanaM // 290 // nava tatra sahasrANi zatAni nava SaTkalAH / catuHpaMcAzadapyasya viSkaMbhaH puSkalo gireH / / 291 // ekatriMzatsahasrANi tathA tatra catuHzatI / girervAhyaparikSepaH sAdhikA navasaptatiH || 292 // sa eva ca sahasrono viSkaMbho'bhyaMtaraH sphuTaH / naMdane maMdarasya syAt parikSepo'pi vakSyate // 293 // aSTaviMzatireSa syAt sahasrANi zatatratrayaM / SoDazAgrAH kalAzcASTau paridhiH sAdhikA gireH // 294 // 1 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 94. paMcamaH srgH| sahasrANi dviSaSTiM ca gatvA paMcazatIM tataH / naMdanena samAnaM tad vanaM saumanasaM bhavet // 295 // catvAri ca sahasrANi zate dve ca dvispttiH| aSTau bhAgAzca viSkaMbho vAhyastatra bhvegireH||296|| parikSepaH punastasya sahasrANi trayodaza / zataM paMcatayaM jJeyamekAdaza ca SaT klaaH||297|| bAhyo yo giriviSkaMbhaH sahasreNa sa varjitaH / syAdabhyaMtaraviSkabhastasyeti munayo viduH // 298 // ISadanaparikSepaH sahasrANi daza smRtaH / trizatyekAnapaMcAzattrayazcekAdazAMzakAH // 299 // syAd SaTtriMzatsahasrANi gatvAdrI pAMDukaM vanaM / caturnavatisaMyuktA tadvistArazcatuHzatI // 30 // dviSaSTiyojanAnyatra sahastrAtratayaM zataM / gavyUtaM sAdhika meroH paridhiH parikIrtitaH // 301 // catvAriMzattamudviddhA mUrdhni vaiDUryacUlikA / mUlamadhyAMtavistAraidvAdazASTacaturvidhA / 302 // saptatriMzadbhavenmUle madhye syAt pNcviNshtiH| cUlikAyAH parikSepo dvAdazAgre ca sAdhikAH // 303 // pArthivAH SaDparikSepAzcUlikAyAH prabhRtyadhaH / ekAdazaprakAro'nyaH saptamopi vanaiH kRtH||304|| lohitAkSamayaH pUrvaH padmarAgamayaH paraH / tathA vajramayaH sarvaratno vaiDUryavigrahaH // 305 // haritAlamayaH SaSThasteSAM pratyekamiSyate / paMcazatyapi vistAraH sahasrANyapi SoDaza // 306 // bhadrazAlavanaM bhUmau mAnuSottarameva ca / sadevanAgabhUtAnAM ramaNAni vanAni ca // 307|| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| parikSepo vanaM cAnyannaMdanaM copanaMdanaM / vanaM saumanasaM cAnyadupasaumanasaM tathA // 308 // pAMDukaM dazamaM proktamupapAMDukamaMtyajaM / merorekAdaza jJeyAH parikSepAH parIkSakaiH // 309 // dezeSvekAdazAnAM tu pUraNeSu hi maMdaraH / maulaviSkaMbhabhAgAnAmekaikena prahIyate // 310 // sarvatrAMgulamAnAdau yAvad yojanamAnakaM / hAnivRddhI iti grAhye meruvistAragocare // 311 // ekAdaza sahasrANi yojanAni tu maMdaraH / samaraMdro naMdanAdUrdhva vanAtsaumanasAttathA // 312 // paMcameSu pradezeSu cUlikaikena hIyate / tathAMgulAdimAneSu yodanAMteSvayaM kramaH // 313 / / sAdhikaikAdazAMzAbhyAM lakSasyAsyuttaraM zataM / dairghya yojanalakSasya meroH pArzvabhujAdvayaM // 314 // paNyAkhyaM dizi pUrvasyAMdakSiNasyAM ca vAraNaM / gaMdharvamaparasyAM syAduttarasyAM ca citrkN||315|| bhavanaM naMdane teSAM triMzatsyAnmukhavistRtiH / paMcAzadyojanocchrAyaH paridhirnavatiH smRtA // 316 // paNyAkhye ramate somavAraNAkhye yamo yathA / gAMdharve varuNazcitre kuveraH saparicchadaH // 317 // catvAro'pi te dikSu lokapAlAH pRthak pRthak / sAddhobhistu trikoTIbhi. strINAM krIDati sNtt|318 vajra vajraprabha nAmnA suvarNabhavanaM bhavet / suvaNeprabhamapyakaM dikSu saumanase vane // 39 // 1-cAraNaM itymi| Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 96 paMcamaH sargaH / bhavanAnAM parikSepamukhavyAsocchrayA iha / ta evArdhIkRtA bodhyA naMdanasthitasamanAM // 320 // lokapAlAsta evAtra devAH somayamAdayaH / krIDati svecchayA strIbhistAvatIbhiryathAyathaM // 321 // lohitAMjana hAridra pAMDurAkhyAni pAMDuke / vezmAnyUrdhvasvanAmAni tAvatkanyAni tAnyapi // 322 // svayaMprabhavimAnezaH somo'sau pUrvadikprabhuH / raktavAhananepathyaH sArddhapalyadvayasthitiH // 323 // saSTisahasrANAM vimAnAnAM prabhAvatAM / SaTSaSTiSaTzatAnAM ca SaTlakSANAM ca bhojakaH // 324 // tathA'riSTavimAnezo yamo dakSiNadikprabhuH / sArddhapalyadvayAyuSkaH kRSNanepathyavAhanaH || 325 || jalaprabhavimAnezo varuNo vAruNIprabhuH / tathaiva pItanepathyaH tribhAgonatripalyakaH || 326 // valguprabhavimAnezaH kauberIprabhuriSyate / kuveraH zuklanepathyaH satripalyopamasthitiH // 327 // meroruttarapUrvasyAM naMdane balabhadrake / kUTe kAMcanakaistulye kUTanAmnAmaro bhavet ||328|| naMdanaM maMdaraM kUTaM niSadhaM himavacca tat / rajataM rajakaM nAmnA tathA sAgaracitrakaM // 329 // vajrakUTaM vinirdiSTamaSTamaM tu manISibhiH / dizaM dizaM prati dve dve syAtAM kUTe yathAkramaM // 330 // ucchrAyo mUlavistArasteSAM paMcazatAni tu / tadardhaM mastake madhye trizatI paMcasaptatiH ||331 // dikkumAryastu kaTeSu teSvimA: pratipAditAH / meghaMkarA tu pUrvA syAt tathA meghavatI parA // 332 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| tataH paraM prasiddhAnyA sumeghA meghmaalinii| toyadhArA vicitrA syAt puSpamAlA tvaniMditA // 333 / / pUrvadakSiNadigbhAge vApyo merumhiibhRtH| pUrvA tatpalagulmAkhyA nalinA cotpalA parA // 334 // utpalojjvalasaMjJA syAt tAsAM pNcaashdaaytiH| avagAho daza jJeyo vistAraH pNcviNshtiH||335|| AsAMmadhye ca zakrasya prAsAdaH smvsthitH| yojanAnyasya gavyatyA saikastriMzattu vistRtiH||336 ucchrAhaH punaruddiSTo dvASaSTivAyojanaH / avagAhaH pramANena prAsAdasyAIyojanaH // 337 // siMhAsanaM sureMdrasya tasya madhye'vatiSThate / svadikSu lokapAlAnAmAsanAni bhavaMti ca // 338 / / tasyaivottarapUrvasyAmaparottarato'pi ca / tatra sAmAnikAnAM tu bhAMti bhadrAsanAni tu // 339 // puro'pyaSTAgradevInAM tatra bhadrAsanAni hi / sAsanA pariSanmukhyAH pUrvadakSiNatastathA // 340 // madhyamA dakSiNasyAM syAdvAhyA cAparadakSiNA / trAyastriMzAzca tatra syuH pshcaatsainymhttraaH||341|| catasRSvAtmarakSANAM dikSu bhadrAsanAnyapi / Asevyate'tra tairiMdraH pUrvAbhimukhamAsthitaH / / 342 / / jhaMgA bhuganibhApyanyA kajjalA kjjlprbhaa| puSkariNyazca vApInAM samAstvaparadakSiNAH // 343 // zrIkAMtA prathamAvApI zrIcaMdrA caaprottraa| tathA zrImahitaizAnA bhogyA zrInilayA ttH||34|| tathA cottarapUrvasyAM vApI tu nalinAbhidhA / tato nalinagulmApi kumudA kumudaprabhA / / 345 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| prAsAdAdikamatrA'pi pUrvavatsarvamiSyate / yathaitannaMdane vedyaM tathA saumanase vane // 346 // dizi cottarapUrvasyAM pAMDuke pAMDukA zilA / pAMDukaMbalayA sArddha raktayA raktakaMbalA / / 47 // vidikSu sakramA haimI rAjatI tApanIyikA / lohitAkSamayI cArddhacaMdrAkArAzca tAH zilAH // 348 / / aSTocchyAH zatAyAmAH paMcAzadvistRtAzca taaH| yatrAhato'bhiSicyate jaMbUdvIpasamudbhavAH // 3.9 // raktApAMDukayordairghya dakSiNottarataH sthitaM / tatpUrvAparataH zeSazilayostu vizAlayoH // 350 // / cApaM paMcazatocchrAyaM mUlavyAsopi yasya saH / pratyekaM tanmahAratnaM tatra siMhAsanatrayaM / / 351 / / aiMdra dakSiNameteSAmaizAnaM tUttaraM mataM / madhyasthitaM tu jaineMdra prAGmukhAni ca tAnyapi // 352 / / bhAratAparavaidehA airaavtvidehjaaH| jinA vAlye surasnApyAstAsu teSu yathAkramaM / / 35 // pAMDuke saMti catvAro mahAdikSu jinAlayAH / sarvaratnamahAdivyA nityA hyakRtakatvataH // 354 // paMcaviMzatirAyAmaH sAddhodvAdaza vistRtiH| addhanAzo'vagAhaH syAducchAyA STAdaza nipaad||355 dvArasya cocchyasteSAM caturyojanasaMmitaH / dve tu vistRtirasyArddhamaNudvAradvayasya hi // 356 // vane saumanase teSAM tadeva dviguNaM bhavet / kulavakSArazaileSu mAnaM saumanasoditaM / / 357 // naMdane bhadrazAle ca jinAyatanagocaraM / pratyekaM dviguNaM mAnaM tad yatsaumanase vane / / 358 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| vijayAddheSu sarveSu siddhAyatanagocaraM / mAnaM tadeva boddhavyaM vijayATTai bharate tu yat // 359 / / aSTAyAmo dvivistAraH sarveSu tnurucchritH| devacchaMdo'vagADhazca gavyutisteSu vezmasu // 360 // zubhadratnamahAstaMbhaH zAtakuMbhAtmabhittibhiH / caMdrAdityotpatatpakSimRgayugmAdyalaMkRtaH // 361 // ratnakAMcananirmANAH paMcacApazatAcchritAH / aSTottarazataM tatra jinAnAM pratimA matAH // 362 / / nAgayakSayuge tAsAM pratyekaM saprakIrNake / sanatkumArasadRze nivRttishrutmraatibhiH|| 363 // bhaMgArakalazAdazepAtrIzaMkhAH samudgakAH / pAlikAdhUpanIdIpakUcoH pATalikAdayaH / / 364 // aSTottarazataM te pi kaMsatAlanakAdayaH / parivAro'tra vijJeyaH pratimAnAM yathAyathaM // 365 // gavAkSarohajAlAni muktAjAlAni bhAMti vai / maNividrumarUpAJjakiMkiNIjAlakAni ca // 366 // SaT ca catvAri ca dve ca mUle madhye ca mastake / vistRtazcaturucTrAyaH sauvrnnHkroshgaahkH||367|| aSTocchrAyazcatuAsazcatustoraNadiGmukhaH / prAkAraH prativezma syAt paMcAzattuMgagopuraH / / 368 // siMhahaMsagajAMbhojadukUlavRSabhadhvajaiH / mayUragaruDAkIrNazcakramAlAmahAdhvajaiH // 369 // dazArddhavarNabhAsadbhirdazabhedairdizo daza / sAzItikasahasrAMtAMti pallavitA iva // 370 // 1-sacAmare / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 100 paMcamaH sargaH / udagro maMDapo'pyagre tataH prekSAgRhaM bRhat / stUpAcaityadrumAcAnye paryakapratimojjvalAH || 371 // matsya kUrmavimuktazca prasannasalilaH zubhaH / dizi naMdo hRdaH prAcyAM siddhAyatanato bhavet // 372 // vajramUlaH savaiDUryacUliko maNibhizvitaH / vicitrAzcaryasaMkIrNaH svarNamadhyaH surAlayaH || 373 // merucaiva sumeruzca mahAmeruH sudarzanaH / maMdaraH zailarAjazca vasaMtaH priyadarzanaH || 374 || ratnoccayo dizAmAdiloMkanAbhirmanoramaH / lokamadhyo dizAmaMtyo dizAmuttara eva ca // 375 // sUryAcaraNavikhyAtiH sUryAvartaH svayaMprabhaH / itthaM suragirizreti labdhavarNaiH sa varNitaH || 376 // iti vyAvarNitaM dvIpaM parikSipati sarvataH / paryaMtAvayavatvena sAsyaiva jagatI sthitA ||377|| mUle dvAdaza madhye'STau catvAryagre ca vistRtA / aSTacchrayA'vagADhA tu yojanArddhamadho bhuvaH || 378 // sarvaratnAtmamadhyA sA vaiDUryamayamastakA / mUle vajramayI bhAsA bhAsayaMtI dizaH sthitA / 379 / / paMca cApazatavyAsA mUlAgre cApi vedikA / gavyUtidvitayocchrAyA jagatyA madhyamAsRtA // 80 // vedikAbhyaMtare kAMtaM devAraNyaM vanaM vahiH / satsauvarNazilApaTTe vApI prAsAdazobhitaM // 389 // dhanuHzataM zataM sArddhaM vistRtAzca zatadvayaM / nyUnamadhyottamA vApyo gAMdhAH svaM svaM dazAMzakaM // 382 // 1 - 150 dhanUMSi / 2-gAdhyaH ityapi pAThaH / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 101 paMcamaH sargaH / paMcAzaccApavistArAH zatacApasamAyatAH / paMcasaptatimuccaistu prAsAdAstatra cAlpakAH || 383|| SaT cApavistRtAnyeSAM dvAdazocchrAyavaMti ca / catvAri cApagADhAni dvArANi laghuvezmanAM // 384 // dviguNAtriguNAzca syurvyAsAyAmocchrayairataH / madhyamAzcottamAsteSAM dvidvirdvArAvagAhanaM ||385|| mAlAvalIkadalyAdyAH prekSAsanasabhAgRhAH / vINAgarbhalatA citraprasAdhanamahAgrahAH || 386 // mohanAsthAnasaMjJAzca ramyA ratnamayA gRhAH / sarvatastatra zobhate vyaMtarAmarasevitAH || 387|| haMsaMkrauMcAsanairmuDairmRgeMdramakarAsanaiH / sphATikairunnatairnayaiH prabAlagaruDAsanaiH ||388|| dIrghasvastikavRttaistairvipuleMdrAsanairapi / gaMdhAsanaizca ratnADhayairyuktAH suramanoramaiH // 389 // vijayaM vijayaMtaM ca jayaMtamaparAjitaM / dvArANyasyAM jagatyAM syuH prAcyAdau dikcatuSTaye // 390 // aSTacchrAyaM caturvyAsaM nAnAratnAMzuraMjitaM / dvAramekaikamatra syAd bhAsvadvajrakavATakaM // 399 // daza saptazatI cAnyA sahasrANi ca saptatiH / trayaH krozAzcaturviMzA caturdazazatI yugaiH || 392 // hastAtraya gulAni syAdekaviMzatirekazaH / teSAM dizAMtarajyAsau dvArANAM tu pramANataH || 393 || asyA jyAyAH sahasrANi saptatirnava coditaM / saha SaDbhizca paMcAzad gavyUtitritayaM tathA / / 394 / / 9 - AsanAnAM nAmAni / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 102 paMcamaH sargaH / dhanuHsahasramekaM ca punaH paMca zatAti tu / dvAtriMzacca dhanuH pRSThamaMgulAnAM ca saptakaM / / 395 // caturyojanahInaM tu tadeva parinizcitaM / dvArANA maMtaraM teSAmaMtarajJaiH parasparaM // 396 // saMkhyeyadvIpaparyaMto jaMbUdvIpasamo'paraH / vijayasya puraM tatra pUrvasyAM dizi zobhate || 397|| tad dvAdazasahasrANi vistRtaM vedikAyutaM / catustoraNasaMyuktaM ruciraM sarvatodbhutaM // 398 // sASTabhAgaM trikaM cAgre mUle tattu caturguNaM / tatprAkArasya vistArastasya nAho'rddhayojanaM // 399 // prAkArasyocchrayastasya saptatriMzattathArddhakaM / gopurANi caturdikSu pratyekaM paMcaviMzatiH // 400|| ekatriMzatsagavyUtivistAro gopurasya ca / ucchrAyo dviguNastasmAd gAhaH syAdardhayojanaM // 401 // bhUmibhiH saptadazabhiH prAsAdA gopureSu tu / sarvaratnasamAkIrNA jAMbUnadamayAzca te ||402|| gopurANAM tu madhye syAdaupapAdikaileNakaM / gavyUtivahalaM vyAsaH zatAni dvAdazAsya ca // 403 // paMcacApazatavyAsA gavyUtidvayamucchritA / catustoraNasaMyuktA vedikA tasya sarvataH // 404 || mopureNa samo mAnaiH prAsAdaH puramadhyagaH / aSTocchrAyazcaturvyAso dvAro vijayasevitaH || 405 || sa dvAravaMzazca hemaratnakapATakaH / caturdikSu punastasya prAsAdAstatsamAnakAH ||406 || 1 devInAmutpAdasthAnaM / 2 tatsvAmI devaH / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / 103 paMcamaH sargaH / teSAmanye mahAdikSu ctvaarsttsmaankaaH| dvitIyamaMDale jJeyAH prAsAdA rtnbhaasvraaH||407|| pUrvamAnArddhamAnAzca nRtIye maMDale sthitAH / tatsamAnAzcaturthe tu pratyekaM dikcatuSTaye // 408 // caturthebhyo'rddhahInAzca paMcame maMDale sthitAH / SaSThe tu tatsamAnaste pratyekaM dikcatuSTaye // 409 // leNavedikayA tulyA vedikA maMDapadvaye / adhAdhamAnA sA vedyA maMDalasya dvaye dvaye // 410 // prAsAde vijayasyAtra siMhAsanamanuttaraM / sacAmarasitacchatraM tatra pUrvamukho'maraH // 411 // uttarasyAM sahasrANi SaT sAmAnikasaMjJinaH / vidizo'sya puraH SaT syuragradevyazca sosnaaH||412|| AsannaSTau sahasrANi pariSatpUrvadakSiNAH / madhyamA daza bodhavyA dakSiNasyAM dizi sthitaaH||413|| dvAdazaiva sahasrANi vAhyA sA'paradakSiNAH / AsaneSvaparasyAM ca saptasainyamahattarAH // 414 // aSTAdaza sahasrANi caturdizvAtmarakSakAH / bhadrAsanAni teSAM ca dikSu tAvaMti tAsu ca // 415 // aSTAdaza sahasrANi devyazca parivArikAH / vijayaH sevyamAnaistaiH palyaM jIvaMti sAdhikaM / / 416 // vijayAduttarAzAyAM sudharmAkhyA tu ttsbhaa| dIrghA SaT vistRtAtrINa navoccaiH koshgaahinii||417|| tato'pyuttaradigbhAgetAvanmAno jinAlayaH / aparottaratazcAsmAdupapArthA samA bhavet / / 418 // 1 tRtIyamaMDalapramANA / 2 vidizi SaT mahAdevInAM AsanAni / 3-dazasahasrANi / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| abhiSekasabhA tatpAgalaMkArasabhApyataH / vyavasAyasabhA tasmAt saMsamAnAH sudharmayA // 419 // paMcaiva ca sahasrANi catvAro'pi zatAni ca / saptaSaSTizca te sarve prAsAdA vijayAspade // 420 // vahirvijayapuryAstu paMcaviMzatiyojanIM / gatvA vanAni catvAri syuH prAcyA dikcatuSTaye // 421 // azokavanamAdau ca saptapaNevanaM tataH / syAcaMpakavanaM nAmnA tathA catavanaM ttH||422|| yojanAnAM sahasrANi dvAdazAyAma iSyate / zatAni paMcavistArAsteSAM madhye tu pAdapAH // 423 // azokaH saptaparNazca caMpakaJcUtapAdapaH / jaMbUpIThAddhamAnazca pIThA jaMbUrddhamAnakAH // 424 // catasraH pratimAsteSu caturdikSu yathAyathaM / azokAdisurairA jinAnAM ratnamUrtayaH // 425 / / vanasyottarapUrvasyAmazokapuramatra ca / mAnena vijayasyeva prAsAdo'zokanAyakaH // 426 // saptaparNapuraM pUrvadAkSaNasyAM vanasya tu / saptaparNapurasyAtra prAsAdaH pUrvamAnakaH // 427 // dAkSaNAparAdigbhAge caMpakasya puraM vanAt / aparottaradigbhAge puraM bhUtAmarasya ca / / 128 // vaijayaMtAdayo devA vijayasya samAstrayaH / dAkSaNAdipurArdhAzAH svAlayAyuHparicchadaiH // 429 / / yojanAnAM tu lakSe dve vistIrNo lavaNArNavaH / parikSipya sthito dvIpaM parikheva savedikaH // 430 // 1-jambvardha / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 105 paMcamaH sge| lakSAH paMcadazAzItyA sahasraM ca zataM tathA / triMzannava ca dezonA paridhirlavaNAMbudheH // 431 // aSTAdaza sahasrANi koTayA navazatAnyapi / trisaptatizca nizceyA lakSAH SahmASTarave ca // 432 // sahasrANi ca paMcAzannava tAni ca SaTzatI / gaNitasya padaM vedyaM prakIrNa lavaNArNave / / 433 // dazaivopari mUle ca sahasrANi daza smRtaH / sahasramavagADho'to dhruvANyekAdazocchitaH // 434 // taTAMtAtpaMcanavati dezAn gatvA'vagAhate / dezamekamadhazcaivamaMgulAdi sayojanaM / / 435 // sa gatvA paMcanavatiM dezAM dezAMzca SoDaza / ucchritoM gulahastAdIna yojanAni ca sAgaraH // 436 // zukle paMcasahasrANi yAvattAvat pravardhate / pakSe prahIyate kRSNe yAvadekAdazaiva saH // 437 // trizatI ca trayastriMzad yojanAni dine dine| tribhAgaM vardhate vArdhiH zukle kRSNeca hIyate // 438 // makSikApakSmasUkSmAMto vedikAMte pyonidhiH| sa cordhva mAnato yastu yojanArddha pravarddhate // 439 // pakSaSTi dve zate daMDA dvau hastau ssoddshaaNgulii| zukle kRSNe ca te syAtAM vRddhihAnI dine dine // 440 / / adhaH saMkSepaNI droNI vistIrNodhvaM kSitau divi|anythaa nau puTAMbhodhiH samo vA yvraashinaa||441|| jagatyAH paMcanavatiM sahasrANi pravizya tu / madhye syurdikSu catvAri pAtAlavivarANyadhaH // 442 // 1-189736659600 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / prAcyAM pAtAlamAzAyAM pratIcyAM baDavAmukhaM / kadaMbukamapAcyAM syAdudIcyAM yUpakesaraM // 443 // tanmUlamukhavistAraH sahasrANi daza smRtH| gAhasvamadhyavistArAvekA lakSeti lakSitI / / 444 // alaMjalasamAnAni pAtAlAni samaMtataH / bAhulyaM vacakuDayAnAM teSAM paMca zatAni tu // 445 / / trayastriMzatsahasrANi trayastriMzacchatatrayaM / ekaiko'tra vibhAgaH syAd yojanAnAM tu bhAgavAn // 446 // UrdhvabhAge jalaM teSAM tRtIye kevalaM sadA / mUle ca balavAn vAyumadhyabhAge krameNa tau // 447 // vAyorucchAsanizvAsau pAtAleSu svabhAvajau / tadvazAdudakasyordhvamadhazca parivartanaM // 448 / / bhAgaH paMcadazaHzukle vAyubhiH pUryate zanaiH / pAtAlAnAM jalaiH kRSNe sthiti syAtpaMcasaMdhiSu // 449 // lakSadvayaM sahasrANi saptaviMzatiraMtaraM / zataM saptatireSAM syAta pAdonaM yojanaM pRthak // 450 / / vidikSu kSudrapAtAlacatuSkaM mukhamUlayoH / sahasraM vistRtaM dairghyamadhyavistArato daza // 451 // caturNAmapi teSAM syaatpNcaashtkuddcvistRtiH| ekaikasya tribhAgeSu prAgivAMmaHprabhaMjanau / / 452 // triyojanasahasrANi trayastriMzaM zatatrayaM / satribhAgaM tribhAgAnAM pratyekaM yojnsthitiH||453|| ekalakSA sahasrANi trayodaza nijaaNtrN| paMcAzIti trayo'STAMzaH kuMDAnAM digvidisthitN||454|| 1-reva itypi| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH srgH| muktAvalIvadeteSAmaMtarAleSu cASTasu / samudre kSudrapAtAlasahasramavatiSThate // 455 // sahasramavagAhazca madhyaviSkaMbha eva ca / yojanAnAM zataM teSAM vistAro mukhamUlayoH // 456 // paMcaviMzazataM tAni pratyekaM cAMtare'tare / dvihInASTazatI kozaH savizeSastadanaMtaraM // 457|| ythaayogpraavRttslilaaplvviplvaaH| pAtAlaughAH samastAste kSudrAzca parikIrtitAH // 458 // taTAdgatvA sahasrANi dvAcatvArizataM samau / caturdikSu sahasroccaiH dvau dvau syAtAM tu parvatau // 459 / / kaustubhaH kaustubhAsazca pAtAlasyobhayAMtayoH / rAjatAvarddhakuMbhAbhau tatsurau vijayazriyau // 460 // udakazcodavAsazca kadaMbukasamIpagau / zivazca zivadevazca tayordevo yathAkramaM / / 461 // nagau zaMkhamahAzaMkhau vaDavAmukhapArzvagau / zaMkhAbhAvudakazca syAdudavAsazca tatsurau / / 462 !! udako'pyudavAso'pi yUpakesarapArthagau / rohito lohitAMkazca tatsurau parikIrtitau // 463 // yojanAnAM tu lakSakA sahasrANi ca SoDaza | aMtaraM parvatAnAM syAnnijapAtAlamUrtibhiH // 464 // nAgavelaMdharAdhIzA girimastakavartiSu / vasaMti nagareSvete nAgelaMdharaiH saha / / 465 // nAgAnAM ca sahasrANi dvicatvAriMzadaMbudhau / lavaNAbhyaMtarAM velAM dhArayati niyogataH // 466 // dvAsaptatisahasrANi bAhye velAM jalAkulAM / dhArayati sadA nAgA jalakrIDAdRDhAdarAH // 467 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzaparANaM / 108 paMcamaH sargaH / aSTAviMzatisaMkhyAni sahasrANi yathAyathaM / agrodakamudagraM tu nAgAnAM dhArayati ca // 468 // dvAdazaiva sahasrANi vAridhAvaparottaraM / tAvatyeva sahasrANi vistRtaH sarvataH samaH // 469 // gotamo nAmato dvIpo gotamastasya cAmaraH / so'pi kaustubhadevena parivArAdibhiH samaH // 470 // mAstvekorukAH pUrve dakSiNe tu viSANinaH / lAMgulino'pare ca syuruttare'bhASakAstathA // 471 // vidikSu zazakarNAstu catasRSvapi bhASitAH / ekorukottarA prAcyorazvAsaMhamukhAH kramAt / / 472 / / zaSkulIkarNanAmAnaH pArzvayostu viSANinAM / zvamukhA vAnarAsyA ye te lAMgalikapArzvayoH // 473 // abhASakAMtayozcApi shsskuliikrnnmaanussaaH| gomukhA meSavaktrAH syurvijayA|bhayAMtayoH // 474 // himavatprAkpratIcyoH syurulkAkAlamukhA nraaH| meghavidyunmukhAH prAcyapratIcyoH shikhrishruteH|475 AdarzagajavaktrAkhyA vijayAtiyormatAH / caturvizatireva syurtIpAzcApi tadAzrayAH // 476 // gatvA paMcazatIM dikSu vidikSvaMtaradikSu ca / paMcAzataM ca te dvIpAH SaTzatI mukhaparvatAH // 477 // diggatAH zataruMdrAH syuH pNcviNshtimdrijaaH| ruMdrA paMcazataM dvIpA vidizvaMtaradikSu ca // 478 // te paMcanavataM bhAgaM svapradezasya cAplutAH / jalAyojanamudviddhavedikAparivAritAH // 479 / / tenaiva SoDazAbhyastamupariSTAjalAvRtAH / saMkalajyAdharaM boI kSetra vAcyaM jalAvRtaM // 480 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 109 paMcamaH sargaH / jaMbUdvIpasya yAvanto dvIpA : nikaTavartinaH / tAvato dhAtakakhiMDa - dvIpasya labaNodajAH ||48 1 || aSTAdaza kulAsteSu palyAyuSkAH kumAnuSAH / ekorugAH guhAvAsAH mRSTamRdbhojanAstu te ||482|| zeSapuSpaphalAhArAH vRkSamUlanivAsinaH / ekAMtarAzanAH mRtvA jAyaMte bhaumabhAvanAH || 483 || jaMbUdvIpajagatyA ca samudrajagatIsamA | abhyaMtare zilApaTTe bahistu vanamAlikA ||484 // caturgaNastu vistAro dvIpasya jaladhestathA / sUcIbhavettribhircyUnaH tadante maNDale'khile ||485 || vistArarahitA sUcI caturvyAsaguNA tu yA / tAvantastu bhavatyasya jaMbUdvIpasamAMzakAH || 486 / / syuzcaturviMzatirmAgA lavaNadvIpasaMmitAH / SaDguNAste paradvIpe kAle saptacaturguNAH || 487 / / dve sahastre zatAnyaSTAvazItirapi cottarAH / jaMbUdvIpasamA bhAgAH puSkaradvIpabhAvinaH || 488 // dvIpo'pi dhAtakIkhaMDaH paryeti lavaNodadhiM / yojanAnAM caturlakSA vistIrNo valayAkRtiH // 489 // sUcirabhyaMtarA paMca - lakSA nava tu madhyamA / vAhyA trayodaza dvIpo dhAtakIkhaMDamaMDite // 490 // paridhiH pUrvasUcyAstu lakSAH paMcadazoditAH ekAzItisahasrANi zataM triMzannavAdhikaM // 491 // sa cASTAviMzatirlakSA madhyAyAH ssttshsrkaiH| catvAriMzatsahasrANi paMcAzad yojanAni ca // 492 // vAhyasUcyAstvasau lakSAzcatvAriMzatsahaikayA / zatAni nava SaSTyaikaM sahasrANi dazApi ca // 493 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 110 paMcamaH sargaH / pUrvAparau mahAmerodvau merU bhavato'sya ca / iSvAkArau vibhaktArau parvatau dakSiNottarau // 494 || sahasrayojanavyAsa dvIpavyAsasamAyatau / ucchrAyeNAvagAhena niSadhena samau ca tau / / 495 / / kSetrANi bharatAdIni sapta SaT kulaparvatAH / himavatpUrvakA dvIpe tatrApi paramaMdaraM / / 496 // pUrvaiH sahaikanAmAnaH sarve naganadIhRdAH / samocchrAyAvagAhAH syustebhyo dviguNavistRtAH || 497|| araraMdhrAkRtInyaMkamukhAnyabhyaMtare bahiH / kSuraprAkRtavaMti syuH zailakSetrANi tAni ca // 498 // lakSyA parvatairUrdhvaM sahasrANyaSTasaptatiH / dvicatvAriMzadaSTau ca zatAni kSetramatra ca // 499 // SaT yojanasahasrANi paT zatAni caturdaza / bharatAMtara viSkaMbhaH zataM viMzaM navAMzakAH || 500 // kSetrANAM ca bhavecchedo dvizatI dvAdazodharA / ekonaviMzatistatra chedaH parvatagocaraH // 501 // dvAdazaiva sahasrANi tathA paMca zatAni ca / ekAzItizca SaT triMzatkalA madhyamavistRti H ||502 // aSTAdaza sahasrANi paMcazatyapi sapta tu / catvAriMzadvahirbhAgAH paMca paMcAzatA zataM // 503 / / viSkaMbhatritayaM jJeyamAvidehaM caturguNaM / krameNa parato hAniryAvadairAvatakSitiH ||504 || pUrvasmAd dviguNo vyAso himavatpUrvakAdriSu / dvAdazaSvapi ca dvIpe tebhyaH puSkaranAmani // 505 || bhUbhRto'rddha tRtIyeSu vRkSAvakSAra vedikAH / meruM varjya vigAhate caturbhAgaM nijocchriteH ||506 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 111 paMcamaH sargaH / SaDguNaH svAvagAhastu kuMDAnAM vistRtirbhavet / nadIhRdAvagAho'pi paMcAzadguNitazca saH ||507|| ucchrAyazcaityagehasya sArddhA jJeyaH zatAhataH / jaMbUprabhRtayastulyA mahAvRkSA dazApi te ||508|| nadyaH sarAMsyaraNyAni kuMDapadmA nagA hRdAH / avagAhaiH samAH pUrvairvistArairdviguNAH paraiH ||509 || caitya caityAlayA ye te vRSabhA nAbhiparvatAH / citrakUTAdayazvApi tathA kAMcanakAdrayaH // 510 // dizA gajeMdrakuTAni yathAsthaM vedikAdayaH / vyAsAvagAhanocchrAyaiH sarve dvIpatraye samAH // 511 // ardhayojanamudviddhaM vyastaM paMcadhanuHzatI / pratyekaM sarvakUTAnAM viditaM ratnatoraNaM // 512 // azItizca sahasrANi catvAri ca samucchrayaH / caturNAmapi merUNAM parayodvapiyorbhavet // 513 // sahasramavagADhAca medinIM te tu meravaH / sahastrANi navavyastA mUle paMca zatAni ca // 514 // triMzade'va sahasrANi dvAcatvAriMzatA saha / teSAmeva vinirdiSTaH paridhirmUlagocaraH // 515 // nava caiva sahasrANi catuHzatayutAni tu / caturNAmapi merUNAM bhUmau viSkaMbha iSyate // 516 // ekonatriMzadeva syuH sahasrANi zatAni ca / paMcaviMzati saptaiva paridhirvasudhAtale // 517 // sahasrArthaM ca gatvordhvaM naMdanaM bhUtivistRtaM / paMca paMcAzataM paMcazatIM saumanasaM vanaM // 598 // 1 - sahasranavavistArA | Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcamaH sargaH / pAMDukaM ca sahasrANi gatvASTAviMzatiH pRthuH / caturNavatisaMyuktA yojanAnAM catuHzatI // 519 // zatAnyarddhacaturthAni sahasrANi navApi ca / naMdane maMdarasyAyaM viSkaMbhaH paribhASitaH || 520 // saptaSaSTisahasrArddhame konatriMzadeva ca / sahasrANi parikSepo naMdane maMdarAd vahiH ||521 // zatAnyarddhacaturthAni sahasrANyaSTa naMdanAt / vinA maMdaraviSkaMbhaH sa cAbhyaMtara IritaH ||522|| SaDviMzatisahasrANi paMcAgrA ca catuHzatI / paridhimaMdarasyaiSa naMdanAMtaragocaraH ||523 // vAhyastrINi sahasrANi viSkaMbho'STau zatAni ca / meroH saumanase sAMtaH sahasreNa vivarjitaH || 524 // vAstasya sahasrANi dvAdazaiva hi SoDaza / maMdarasya parikSepo vane saumanase sthitaH || 525|| aSTau caiva sahasrANi tathaivASTau zatAni ca / catuHpaMcAzadapyataH paridhistasya tadvane // 56 // dvApaSTyaikaM zataM trINi sahasrANi ca pAMDuke / gavyUtaM sAdhikaM bodhyaH paridhirmerubhUbhRtaH / 527|| naMdanAt sa marudro'driH sahasrANi dazopari / hAnistatra kramAdevaM vanAtsaumanasAdapi || 528 || dazamo dazamo bhAgo mUlAtprabhRti hIyate / pradezAMgulahastAdizcaturNAM merubhUbhRtAM || 529 // puSkariNyaH zilAH kUTaH prAsAdAcaityacUlikAH / samAnAH paMcamerUNAM vyaasaavgaahnocchryaiH|| 530 zatAni dvAdazaiva syAtpaMcaviMzati vistRtiH / bhadrazAlavanasyaiSA dhAtakIkhaMDavartinaH // 531 // 112 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 113 paMcamaH sargaH / lakSA sapta sahasrANi zatAnyaSTau ca dIrghatA / navasaptatirapyasya bhadrazAlavanasya tu // 532 // SaT paMcAzatsahasrANi tisro lakSA zatadvayaM / saptaviMzatirAyAmo gaMdhamAdanavidyutoH || 533 || navaSaSTisahasrANi lakSAH paMca zatadvayaM / ekonaSaSTirAyAmo mAlyavatsaumanasyagaH || 534 || dve lakSe ca sahasrANi trayoviMzatireva ca / kulAdyaMte kuruvyAsaH zataM paMcAzadaSTa ca // 535 || tisro lakSAH sahasrANi navatiH sapta cASTa tu / zatAni sapta navatirbhAgA dvAnavatistvayaM // 536 // vakrAyAmaH kurUNAM syAdAmerorAkulAcalAt / pUrvArdhe'pi ca pazcArddhe dhAtakIkhaMDamaMDale || 537|| tisro lakSAH sahasrANi SaTSaSTiH SaT zatAnyayaM / RjvAyAmaH kurUNAM syAdazItizvobhayAMtayoH // 538 pratimeru videhAzca dvAtriMzatpUrvavanmatAH / pUrve pUrvavidehAkhyA apare tvapare sthitAH || 539 // pUrvasmAnmaMdarAtpUrvaH kacchAjanapado'vadhiH / aparAdaparaH sUcyA vijayo gaMdhamAlinI ||540 // ekAdazaiva lakSA hi sA sUciH paMcaviMzatiH / sahasrANi zate tasmAdaSTApaMcAzatA saha // 541|| lakSAzcAsyAH parikSepaH paMcatriMzatprakAzitaH / dvASaSTizcASTapaMcAzatsahasrANi pramANataH // 542 // padmAdirgRhyate sUcImaMgalAvatyadhiSThitA / sA pUrvAparayormevariMtarAle tu yA sthitA ||543 || 1 - vijJeya ityapi pAThaH / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 114 paMcamaH sargaH / lakSAH SaT ca sahasrANi catuHsaptatiraSTa ca / zatAni yojanAnAM sA dvAcatvAriMzatA saha // 544 // ekaviMzatilakSAzca catustriMzatsahasrakaiH / triMzadaSTau punastasyAH sUcyA paridhiriSyate || 545 / / vyApI vijayavistAraH sahasrANi navAtra hi / SaTzatI tritayaM ca syAdaSTabhAgAstrayastathA // 546 // svAyAmaHkSetravakSAravibhaMgasaritAM tridhA / sadevaramaNAnAM syAdAdimadhyAMtabhedataH || 547 // kacchAkhyavijayAyAmaH paMcalakSAH sahasrakaiH / navabhiH paMcazatyAdhaH saptatyA dvizatAMzakaiH ||548 || vijayAyAmavRddhAdyo yukto madhyo'sya jAyate / madhye'pi catayAyAmo yuktoM'tyo dvayAdikeSvapi // pUrvasya vijayasyAdrerAyAmaH sarito'pi vA / aMtyo yaH sa purasyAdyo vijayAdyo vyavasthitaH // 550 // vijayAyAmavRddhizca sahasraM tu caturguNaM / zatAni paMca cAzIticatvAri ca samIritA ||551 || vakSArAyAmavRddhistu saptasaptatisaMyutA / catuHzatIti saMkhyAtA SaSTizca sakalAH kalAH / / 552 / / sAvibhaMganadIvRddhiH zatamekonaviMzatiH / kalAcaiva dvipaMcAzaditi vRddhivido viduH / / 553 // saptazatyA sahasre dve tathAzItirnavAdhikA / devAraNyAyate vRddhirvarNyA dvAnavatiH kalAH || 554 / / sthAnakramAtrikaM dve ca SaT catvAri navadvikaM / padmAjanapadAyAmaH zataM SaNNavatiH kalAH / / 555 / / A yo vRddhinivisit madhyo madhyo'ta eva hi / vakSArakSetranadyAdau vedyamevaM yathAkramaM / / 556 / / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 115 paMcamaH sargaH / anyonyAbhimukhAdezA vakSAranagasiMdhavaH / taTayoH sadRzAyAmaH zItAzItodayoH sthitAH // 557 // pUrvAnmaMdarataH pUrvairvidehairaparairimaiH / pAzcAtyAdapare pUrve te samAH syuryathAkramaM // 558 // catvAriMzacca catvArastadvIpe zatameva ca / jaMbUdvIpasamAH khaMDA gaNitasya samaM punaH / / 559 / / koTInAmekalakSA syAtsahasrANi trayodaza / zatAnyaSTau tathaikA sA catvAriMzacca koTayaH / / 560 / / navabhirnavatirlakSA paMcAzatsaptabhiH saha / sahasrANi zataiH SadbhirekaSaSTaSTayuttaraistathA / / 561 // dvIpaM ca dhAtakIkhaMDaM parikSipati sarvataH / dvIpa dviguNavistAraH kAlaH kAloda sAgaraH // 562 // tasyaikanavatirlakSAH sahasrANi ca saptatiH / SaT zatI sAdhikA paMca paryaMtaparidhirmataH // 563 || SaT zatAni ca kAlode dvAsaptatiritastataH / jaMbUdvIpasamA : khaMDA paMDitairiha piMDitAH || 564 // paMca lakSAstu koTInAmekatriMzatsahasrakaiH / zatadvayaM dviSaSTizva koTayaH prakaTAH sthitAH / / 565 / / lakSAzcaiva catuHSaSTirnavaSaSTisahasrakaiH / kAlodabhAvazItizca gaNitasya padaM mataM / / 566 / / kAlode dizi nizzreyAH prAcya / mudakamAnuSAH / apAcyAmazvakarNAstu pratIcyAM pakSimAnuSAH // 567 // udIcyAM gajakarNAzca zUkarAsyA vidikSu tu / uSTrakarNAzca gokarNAH prAcyebhyo dakSiNottarAH || 568 / / gajakarNAzvakarNAnAM mArjArAsyAstu pArzvayoH / pakSiNAM gajavaktrAzca karNaprAvaraNAH sthitAH // 569 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| zizumAramukhAzcaiva makarAbhamukhAstathA / vijayA dvayopAMtye kAlodajaladhau sthitAH // 570 // mayo himavatAragre vRkavyAghramukhAH sthitAH / zagAlAkSamukhAzcAgre zikharizrutibhUbhatoH // 571 // sthitA dvIpimukhAzcAgre bhaMgarArAjatAgayoH / vAhyAbhyatarayAraMtajagatyAdvaipyamAnavAH // 572 // AyuvarNagRhAhAraiH samA gatyApi lAvaNaiH / sahasramavagADhAste dvIpAzchinnataTAMbudhau // 573 // kAlodasthAH pravezena dvIpAH paMcazatAdhikAH / matA dviguNavistArA lavaNebhyaH kumAnuSaiH / / 574 // caturvizatiraMtasthAstAvaMtazca vahiH sthitaaH| lavaNodasthitaiH sarvaiH dvIpAH SaNNavatistu te // 575 / / kAlodaM puSkaradvIpaH pariSkRtya dvimaMdaraH / sthito dviguNaviSkaMbhaH pRthupuSkaralAMchanaH // 576 // mAnuSakSetramaryAdA mAnuSottarabhUbhRtA / parikSiptastu tasyAH puSkarArddhastato mataH // 577 // iSvAkArAdriNApyeSa dakSiNenottareNa ca / vibhakto bhidyate dvedhA sa pUrvazcApi pazcimaH // 578 // pratyekaM merumadhyau tau dhAtakIkhaMDakhaMDavat / kSetraparvatanadyAyaiH pUrvanAmabhiranvitau // 579 // catvAriMzatsahasrANi sahasraM paMcazatyapi / saptatirnava cAMzAstu trisaptatyuttaraM zataM // 580 // bharatAMtaraviSkabho madhyo dvAdazayojanaiH / tripaMcAzatsahasrANi zataiH paMcabhireva ca // 581 // 1 tathA ca makarAmukhAH / ityapi pAThaH Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| bhAgAbhAsya zataM proktAH navAtaca navApi c| vAhyo'pi bhASyate tasya viSkaMbho bharatasya tu||582|| paMcaSaSTisahasrANi yojanAni catuHzataiH / SaT catvAriMzadetAni bhAgAzcAsau trayodaza / / 583 // AvidehaM ca viSkaMbhAd varSAd varSa caturguNaM / gaNitajJavinirdiSTaM parvatAdapi parvataH // 584 // ekA koTiH punalA dvAcatvAriMzadeva tAH / triMzaccApi sahasrANi yojanAnAM zatadvayaM // 585 // sAdhikaikAnapaMcAzad yojanAni vahirbhavaH / puSkarArdhasya sarvasya paridhiH paribhASitaH // 586 // timro lakSAH sahasrANi paMca paMcAzadadribhiH / ruddhaM kSetraM zataiH SaDbhirazItyA caturaMtayA // 587 / / vaitADyA vRttavedADyAstathA varSadharAdayaH / nijotsedhAvagAhAbhyAM tairjabUdvIpajaiH samAH // 588 // dhAtakIkhaMDakebhyastu viSkaMbhA dviguNA mtaaH| puSkarArddha samau prAgbhyAMmiSvAkArau ca maMdarau // 589 / / mAnuSakSetraviSkaMbhazcAtvAriMzacca paMca ca / lakSAstvardhatRtIyau tau dvIpau vArdhidvayAnvitau // 590 / / yojanAnAM sahasraM tu saptazatyekaviMzatiH / ucchrAyaH sacchyistasya mAnuSottarabhUbhRtaH // 591 // sakrozo'pi ca satriMzadavagAhazcatuHzatI / dvAviMzatyA sahasraM tu mUlavistAra iSyate // 592 // prayoviMzatiyuktAni madhye sapta zatAni tu / vistAro'syopari proktacaturvizA catuHzatI // 59 / / 1 navatyA'pi itypipaatthH| Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 118 paMcamaH srgH| koTI tu paridhirlakSA dvicatvAriMzadasya ca / patriMzacca sahasrANi saptazatyA trayodaza // 594 // aMtazchinnataTo bhAti vahiddhikramonnatiH / so'bhyaMtarasukhAsInamRgAdhipativikramaH 595 // caturdazaguhAdvAra daMtanirgamano giriH / puSkaro naMdayatyeSa pUrvAparanadIbadhaH // 596 // paMcAzayojanAyAmAstadarddhavyAsasaMgatAH / ardhayojanasaMvRddhasaptatriMzatsamucchritAH / / 597 // aSTocchrAyacatuvyAsaguhadvAropazobhitAH / catvAro mUrdhni tasyAdrezcaturdiA jinaalyaaH||598 / / tatpradakSiNavRttAni prAcyAdiSu dizAsu ca / iSTadezaniviSTAni kUTAnyaSTAdazAcale // 599 // tAni paMcazatotsedhamUlavistAravaMti tu / zate cArddhavatIye dve vistRtAnyapi copari // 600 // trINi trINi hi kUTAni caturdikSu vidikSu tu / catvAri vajramaizAnyAmAgneyyAM tapanIyakaM // 601 // prAcyAM dizi tu vaiDUrye yazasvAn vasati prbhuH| azmagarbhe yazaskAMtaH suparNAnAM yazodharaH // 602 // saugaMdhike tato'pAcyAM rucake naMdanastathA / lohitAkSe punaH kUTe naMdottara itIritaH // 603 // tasyAmazAneghoSo'pi vasatyaMjanake dizi / siddhazcAMjanamUle tu pratIcyA kanake punH||604 // krameNa mAnuSAkhyastu kUTe rajatanAmani / udIcyAM sphuTike kUTe sudarzana iti zrutaH // 605 // aMke moSaH prabAle'syAM supravRddho vasatyasau / tapanIye surasvAtirvaje tu hanumAnapi // 606 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| niSadhaspRSTabhAgasthe ratnAkhye pUrvadakSiNe / veNudeva iti khyAtaH pannageMdro vasatyasau // 607 // nIlAdrispRSTabhAgasthe pUrvottaradigAvRte / sarvaratne suparNedro veNudArI vasatyasau // 608 // niSadhaspRSTabhAgasthaM dakSiNAparadiggataM / belabaM cAtibelaMbo varuNeMdro vasatyasau // 609 // nIlAdrispRSTabhAgasthamaparottaradiggataM / prabhaMjanaM tu tannAmA vAteMdro'dhivasatyasau // 610 // ityanekAdbhutAkIrNaH sauvarNo mAnupakSiteH / prAkAra iva bhAtyeSa mAnuSottaraparvataH // 611 / / vidyAdharA na gacchaMti narSayaH praaptlbdhyH| samudghAtopapAtAbhyAM vinAmmAduttaraM gireH // 612 // jaMbUdvIpaM yathA kSAraH kAlodo'bdhiH paraM yathA / dvIpaM tathaiva paryeti puSkarodo'pi puSkaraM / / 613 // vAruNIvaranAmAnaM vAruNIvarasAgaraH / tataH kSIravaradvIpaM khyAtaH kSIrodasAgaraH // 614 // tato ghRtavarahIpaM SaSThaM ghRtavarodadhiH / tatazcakSuvaradvIpaM paryetIkSurasodadhiH // 615 // naMdIzvaravaradvIpaM naMdIzvaravarodadhiH / aSTamaM cASTamaH khyAtaH parikSipati sarvataH // 616 // aruNaM navamaM dvIpaM sAgaro'ruNasaMjJakaH / aruNodbhAsanAmAnamaruNodbhAsasAgaraH // 617 // dvIpaM tu kuMDalavaraM sa kuMDalavarodadhiH / tataH zaMkhavaradvIpaM sa zaMkhavarasAgaraH // 618 / / rucakAdivaradvIpaM rucakAdivarodadhiH / bhujagAdivaradvIpaM bhujagAdivarodadhiH // 619 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaH sargaH / harivaMzapurANaM / 120 dvIpaM kuzavaraM nAmnA khyAtaH kuzavarodadhiH / dvIpaM krauMcavaraM cApi sa krauMcavarasAgaraH ||620 || dviguNadviguNanyAsA yathaite dvIpasAgarAH / nAmabhiH SoDaza khyAtAH asaMkhyeyAstataH pare // 6219 // ASoDazAdatItyAnyAna saMkhyAn dvIpasAgarAn / dvIpo mataH zilobhikhyo haritAlastataH paraH / / 622 siMdUra : zyAmako dvIpastathaivAMjanasaMjJakaH / dvIpo hiMgulakAbhikhyastato rUpavaraH paraH ||623|| suvarNavaranAmAto dvIpo vajravarastataH / vaiDUryavarasaMjJazca paro nAgavarastathA / / 624 | dvIpo bhUtavarazvAnyastato yakSavarastataH / khyAto devavaro dvIpaH paraveMduvarastataH // 625 // svayaMbhUramaNAbhikhyau sarvAMtyau dvIpasAgarau / SoDazaite'ndhibhiH sArddhaM svanAmasamanAmabhiH // 626 // rAzidvayAMtarAle syurasaMkhyA dvIpasAgarAH / anAdizubhanAmAna: sAMtarasthitamUrttayaH || 627 / / lavaNo lavaNasvAdastannAmA vAruNIrasaH / dhRtakSIrarasau dvau ca kAlodAMtyau zubhodakau / / 628 / / madhUdako bhayAsvAdaH puSkarodaH svabhAvataH / zeSAstvikSurasAsvAdAH sarve'pi jalarAzayaH // 629 // lavaNode mahAmatsyAH sammUrcha najamUrttayaH / navayojanadIrghAH syustIre madhye dvirAyatAH || 630 // nadImukhaSu kAlode te tvaSTAdazayojanAH / SaT triMzadyojanA madhye garbhajAstu tadardhakAH // 631 // 1 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 121 paMcamaH srgH| svayaMbharamaNe'pyAdau te paMcazatayojanAH / sahasrayojanA madhye matsyodyA nAnyAsiMdhuSu // 632 // mAnuSottarapayaMtA jaMtavo vikaleMdriyAH / aMtyadvIpArddhataH saMti parastAtte yathA pare // 33 // dvIpo vApi samudro vA vistaarennaiklkssyaa| sarvebhyaH samatibhyaH parastebhyo'tiricyate // 634 // adhemaMdaraviSkaMbhAt svayaMbhUramaNAMbudheH / aMtaM prApya sthitAyAstu rajvA madhyamidaM viduH||635|| guNitaM paMcasaptatyA sahasramavagAhya tu / svayaMbhUramaNAMbhodhiM rajjumadhyamavasthitaM // 636 // anAvRttaprabhuryakSo jaMbUdvIpasya rakSakaH / susthito lavaNAMbhodheradhipaH pratipAditaH // 637 // dhAtakIkhaMDanAthau tu prabhAsapriyadarzanau / kAlazcApi mahAkAlaH kAlodajaladhIzvarau // 638 // padmazca puMDarIkA puSkaradvIpanAmako / cakSuSmAMzca sucakSuzca mAnuSottarazailayoH // 639 // zrIprabhazrIvarau nAthau puSkarodasya vAridheH / vAruNIvarabhUmIzau varuNo varuNaprabhaH // 640 // vAruNIvaravA(zau madhyamadhyamasaMjJako / pAMDuraH puSpadaMtazca to kSIravarabhUmipau / / 641 // vArdheH kSIravarasyezau vimalo vimalaprabhaH / prabhU ghRtavaradvIpe suprabhazca mahAprabhaH // 642 // kanakaH kanakAbhazca nAthau ghRtavarodadheH / tathaivekSurasadvIpa pUrNapUrNaprabhau surau / / 643 // 1-masyaughAH' ityapi pAThaH / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 122 paMcamaH sargaH / devau gaMdhamahAgaMdhau nAthAvikSurasodadheH / naMdIzvaravaradvIpe naMdinaMdiprabhau tathA // 644 // prabhU bhadrasubhadrau tu naMdIzvaravarodadheH / aruNadvIpapau devAvaruNazvAruNaprabhaH // 645 // sugaMdhasarvagaMdhAkhyAvaruNAbdheradhIzvarau / dvau dvau dvIpAdhipAvevaM parato dakSiNottarau // 646 // koTIzataM triSaSTayagramazItizcaturuttarAH / lakSA naMdIzvaradvIpo vistIrNo varNito jinaiH // 647 // paTtriMzacca sahasraM ca koTayo niyutAni ca / dvAdazaiva sahasre dve tathA sapta zatAni ca // 648 // yojanAni tripaMcAzadAtaraH paridhiH sa ca / nadIzvaravaradvIpasaMbhavI paribhASitaH // 649 // dvAsaptatyuttaraM koTI sahasraM dvitayaM tathA / niyutAni trayastriMzannavatyA sahitaM zataM // 650 // paMcAzaca sahasrANi caturbhiradhikAni ca / vahiH paridhireSa syAdaSTamadvIpasaMbhavI // 651 // madhye tasya caturdikSu catvAroMjanaparvatAH / tuMgAzcaturazItiM te vyastAzcAdhAsahasragAH // 652 // paTahAkRtayAzcatrA vajramUlAH prabhojvalAH / bhrAjate parvatAH sarve sarvataste manoharAH // 653 // sukRSNazikharAH zailAste jAMbUnadamUrtayaH / vikiraMti parAM kAMti diGmukheSu yathAyathaM // 654 // gatvA yojanalakSAM syumehAdikSu mahIbhRtAM / catasrastu catuSkoNA vApyaH pratyekamakSayAH // 655 // 1 lakSANi / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 123 paMcamaH sargaH / sahasrapatra saMchannAH sphaTikasvacchavArayaH / vicitramaNisopAnA vinakrAdyAH savedikAH ||656 || avagAhaH punastAsAM yojanAnAM sahasrakaM / AyAmo'pi ca viSkaMbho jaMbUdvIpapramANakaH / / 657 || naMdA naMdavatI cAnyA vApI naMdottarA pairA / naMdIghoSA ca pUrvAdradikSa prAcyAdiSu sthitAH / 658 // saudharmeMdrasya bhogyAdyA dvitIyaizAnabhoginaH / tRtIyA camareMdrasya caturthI tu balerasau ||659 / / vijayA vaijayaMtI ca jayaMtI cAparAjitA / dakSiNAMjanazailasya dikSu pUrvAdiSu kramAt || 660 // zakrasya lokapAlAnAM pUrvA tu varuNasya sA / kramAd yamasya somasya bhogyA vaizravaNasya ca ||661 // pAzcAtyAMjana zailasya pUrvAdidigavasthitAH / azokA suprabuddhA ca kumudA puMDarIkiNI / 662 // bhogyAdyA veNudevasya veNutAlerataH parA | dharaNasya tRtIyA tu bhUtAnaMdasya cottarA || 663 // udIcyAMjanazailasya prAcA''dyA suprabhaMkarA / sumanAca dizAsu syAdAnaMdA ca sudarzanA / / 66 4 || aizAnalokapAlasya varuNasya yamasya c| somasya ca kuberasya ca bhogyAstAstu yathAkramaM ||665 / / paMcaSaSTisahasrANi catvAriMzacca paMca ca / aMtaraM SoDazAnAM syAdAMtaraM yojanAni tu // 666|| madhyAMtarANi lakSaikA catvAriM ca sahasrakaiH / dviyojanAdhikAni syustAsAM vai SaT zatAni ca // 667 // 1 - ' SbhidhA' ityapi / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 124 paMcamaH sargaH / vAhyAMtarANi lakSe dve trayoviMzatireva ca / sahasrANi tathaiva syurekaSaSTyA ca SaTzatI || 668 || tAsAM madhyeSu vApInAM jAMbUnadamayAH sthitAH / SoDazArjunamUrdhAno nAmnA dadhimukhAdrayaH ||669 // sahasramavagADhAstu tadeva dazasaMguNaM / paTahAkRtayo vyastA vyAyatAzca samucchrutAH || 670 // paritastAzcatasro'pi vApIrvanacatuSTayaM / pratyekaM tatsamAyAmaM tadarddhavyAsasaMgataM || 671 // prAgazokavanaM tatra saptaparNavanaM tvapAk / syAccaMpakavanaM pratyaka cUtavRkSavanaM hayudak || 672 // arat koNasamIpasthA nagA ratikarAbhidhAH / syuH pratyekaM tu catvAraH sauvarNAH paTahopamAH ||673 || gADhAcArddhatRtIyaM te yojanAnAM zatadvayaM / sahasrotsedhavistAravyAyAmavyayavarjitAH ||674 || tatrAbhyaMtara koNasthA dvAtriMzatsavitAH suraiH / dvAtriMdrAhyakoNasthAH pratyekaM tvekacaityakAH ||675 || aritra jJeyA nagA gRhamukhAstathA / ekaikajinagehena pavitrIkRtamastakAH ||676 // prAGmukhAste zatAyAmAH paMcAzad vyAsayoginaH / utsedhena gRhA jainAH paMcasaptatiyojanAH // 677 / aSTotsedhacaturvyA sagAha tridvAra bhAsvarAH / te dvipaMcAzadAbhAMti naMdIzvara jinAlayAH || 678|| paMcacApazatotsedhA ratnakAMcanamUrttayaH / pratimAsteSu rAjate jinAnAM jitajanmanAM // 679 // phAlgunASTAhnikAdyeSu prativarSa tu pUrvasu / zakrAdyAH kurvate pUjAM gIrvANAsteSu vezmasu // 680 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 125 paMcamaH srgH| pUrvAkhyAtacatuHSaSTivanakhaMDAMtarasthitAH / prAsAdAstu catuHSaSTivananAmasurAzritAH // 681 // dviSaSTiyojanotsedhA ekatriMzatamAyatAH / vistRtAzca puroddiSTapramANadvArakAH punaH // 682 / / parau naMdIzvarAMbhodheraruNadvIpasAgarau / aMdhakAraH punaH siMdhobrahmalokAMtamAzritaH // 683 // mRdaMgasadRzAkArAH kRSNarAjyo vibhitaaH| aSTau tAzca ghanAkArA vahistasyA vyvsthitaaH||684|| asminnalparddhayo devA digmUDhAzciramAsate / mahArddhakasuraiH sAdhaM kuryustadvArdhilaMghanaM // 685 // yatkuMDalavaro dvIpastanmadhye kuMDalo giriH / valayAkRtirAbhAti saMpUrNayavarAzivat / / 686 // sahasramavagADho'sya dvicatvAriMza dutiH / yojanAnAM sahasrANi mANiprakarabhAsinaH / / 687 // sahasraM vistRtistredhA dazasaptacaturguNaM / dvAviMzaM ca trayoviMzaM caturvizaM prabhRtyadhaH // 688 / / pratyekaM tasya catvAri pUrvAdyAzAsu mUrdhani / bhAMti SoDaza kaTAni sevitAni suraiH sadA // 689 / / pUrvasyAM trizirA vaje dizi paMcazirAH suraH / kUTe vajraprabhe jJeyaH kanake ca mahAzirAH // 690 // mahAbhujo'pi tasyAM syAt kUTe tu kanakaprabhe / padmapadmottaro'pAcyAM rajate rajataprabhe // 691 / / suprabhe tu mahApadmo vAsukizva mahAprabhe / apAcyAmeva vAcyau tau pratIcyAM tu surA ime // 692 // hRdayAMtasthiro'pyaMke mahAnaMkaprabhe'pyasau / zrIvRkSo maNikUTe tu svastikazca maNiprabhe // 693 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| suMdarA vizAlAkSaH sphuTike sphuTikaprabhe / maheMdra pAMDukasturyaH pAMDaro himavatyudak // 694 // ye mI poDaza nAgeMdrAH sarve palyopamAyuSaH / yathAyathaM svakUTeSu prAsAdeSu vasaMti te // 695 // dizi prAcyA pratIcyAM ca kuMDalAcalamastake / taddvIpAdhipatervAsau dve kUTe prakaTe tyoH|| 696 // ucchAyo mUlavistAro yojanAnAM sahasrakaM / agre paMcazatI madhye paMcAzat saptazatyapi // 697 / / tasyaivopari zailasya mahAdikSu jinAlayAH / catvAraH sadRzA maanairNjnaadrijinaalyaiH|| 698 / / trayodazastu yo dvIpo rucakAdivarottaraH / tannAmA tasya madhyasthaH sarvato valayAkRtiH // 699 // sahasramavagAhaH syAdazItizcaturuttarA / sahasrANyucchRtiyAso dvicatvAriMzadasya tu // 700 // sahasrayojanavyAsaM dikSu paMcazatocchUtaM / zikhare tasya zailasya bhAti kUTa catuSTayaM // 701 // nadyAvartAmaraH prAcyAM padmottara itiiritH| svahastI hastike'pAcyA zrIvRkSe nIlako'pare // 702 // uttare ca suraH prokto vrdhmaane'jnaagiriH| catvAro diggajeMdrAkhyAste'pi plyopmaayussH||703|| tasyaivopari pUrvasyAM kUTAnAmaSTakaM dizi / pUrvoktakUTatulyaM tu dikkumArIbhirAzritaM // 704 // vaiDUrye vijayA devI vaijayaMtI ca kAMcane / jayaMtI kanake kUTe prAcyariSTe'parAjitA // 705 // naMdA naMdottarA cobhe te disvastikanaMdane | AnaMdApyaMjane nAMdI vardhanAMjanamUlake / / 706 / / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 127 paMcamaH srgH| etAstIrthakarautpattau dikkumAryaH saparyayA / mAturaMte'vatiSThate bhAsva gArapANayaH // 707 // amoghe susthitA'pAcyAM suprabuddhe supUrvikA / praNidhiH suprabuddhA'pi maMdare parikIrtitA / / 708 // dikkumArI tathA jJeyA vimalepi yazodharA / lakSmImatIti rucake kIrtimatyapi kIrtitA / / 709 // dikkumArI prasiddhA'sau rucakottaravAsinI / caMdre vasuMdharA citrA supratiSThe pratiSThitA // 710 // aSTau tIrthakarotpattAvetAstuSTAH samAgatAH / maNidarpaNadhAriNyastanmAtaramupAsate // 711 // aparasyAmilAdevI lohitAkhye surA punH| jagatkusumakUTe syAt pRthivI nalinI tathA // 712 // padma padmAvatI jJeyA kumude kAMcanApi ca / kUTe saumanasAbhikhye devI navamikA zrutiH // 713 / / zItApi ca yazaHkUTe bhadrakUTe ca bhadrikA / imA zubhrAtapatrANi dhArayaMtyazvakAsate // 714 // sphaTike laMbusA tvaMke mizrakezI vyavasthitA / tathaivAMjanake jJeyA kumArI puMDarIkiNI // 715 // vAruNI kAMcanAkhye syAdAzAkhyo rajate tthaa| kuMDale hIriti jJAtA rucake shriiritiiritaa||716|| dhRtiH sudarzane devI dikkumArya imAH punaH / gRhItacamarA jainI mAtaraM paryupAsate // 717 // dikSu catvAri kUTAni punaranyAni dIptibhiH / dIpitAzAMtarANi syuH pUrvAdiSu ythaakrm||718|| pUrvasyAM vimale citrA dakSiNasyAM tathA dizi / devI kanakacitrAkhyA nityaaloke'vtisstthte||719|| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 hrivNshpuraannN| paMcamaH srgH| trizirA iti devI syAdaparasyAM svayaMprabhe / sUtrAmaNirudIcyAM ca nityodyote vasatyasau // 720 // vidyutkumArya etAstu jinamAtRsamIpagAH / tiSThatyudyotakAriNyo bhAnudIdhitayo yathA // 721 // pUrvottarasyAM vaiDUrye rucakA vidizIritA / tathA dakSiNapUrvasyAM rucake rucakojvalA // 722 // dakSiNAparadizyaMte rucakAmA maNiprabhe / rucakottamake'nyasyAM dizi syAd rucakaprabhA // 723 // etAstu dikkumArINAM syumarhacArikA varAH / vidikSu punaranyAni catuHkUTAnyamUni ca // 724 // pUrvottare tu vijayA ratna ratnaprabhe punaH / dizi dakSiNapUrvasyAM vaijayaMtI prabhASitA / / 725 // jayaMtI sarvaratne tu dakSiNAparadiggate / ratnoccaye'pi zeSAyAM dizi syAdaparAjitA // 726 // etA vidyutkumArINAM syurmahatcarikA imAH / tIrthajAtakarmANi kurvatyaSTAvihAgatAH // 727 / / caturdikSu nagasyorddha catvAyoyatanAni ca / aMjanAlayatulyAni prAGmukhAni jinezinAM / / 728 // savididikkumArINAM vAsakUTairjinAlayaiH / nityAlaMkRtamUrdhAsau rAjate rucakAlayaH // 729 / / svayaMbhUramaNadvIpamadhyadezasthito giriH / svayaMprabha iti khyAto bhrAjate valayAkRtaH / / 730 / / mAnuSottarazailasya madhye tasya ca bhUbhRtaH / bhogabhUmipratIbhAgAstirazcAM dvIpavAsinAM // 731 // 1- amUnyapi , ityapi pAThaH / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 hrivNshpuraannN| SaSThaH srgH| parastAttu girestasya tiryacaH karmabhUmivat / asaMkhyeyA yatastatra saMyatAsaMyatAzca te // 732 // uktadvIpasamudreSu parvateSvapi hAriSu / vasaMti vyaMtarA devAH kinnarAdyA yathAyathaM // 733 // prajJaptiH zreNika jJAtA dvIpasAgaragocarA / prajJaptiM zrRNu saMkSepAjjyotirloko lokayoH // 734 / / jaMbUdvIpatadaMbudhiprabhRtisadIpAvalIsAgara-prajJaptisphuTasaMgrahaM munimataM bhavyasya saMzrRNvataH / saMzItiH pralayaM prayAti sakalA bhUlokasaMbaMdhinI, kiM dhvAMtasya kRtodaye muniravo saMtiSThate sNhtiH|| iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryasya kRtau dvIpasAgaravarNano nAma paMcAmaH sargaH samAptaH / SaSThaH srgH| zatAni sapta gatvoz2a yojanAni bhuvastalAt / navatiM ca sthitAstArAH sarvAdhastAnabhastale // 1 // zatAni nava gatvodhaM yojanAni dharAtalAt / sthitaM vyomatale jyotiH sarveSAmupari sthitaM // 2 // jyotiHpaTalametaddhi bahalaM dazabhiH saha / yojanAni zataM prAptaM sarvatazca ghanodadhiM // 3 // tArakApaTalAdgatvA yojanAni dazopari / sUryANAM paTalaM tasmAdazItiM zItarociSAM // 4 // catvAri ca tato gatvA nakSatrapaTalaM sthitaM / catvAryeva tato gatvA paTalaM budhagocaraM // 5 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / SaSThaH srgH| trINi trANi tu zukrANAM guvaMgArakasaMjinAM / grahANAM tadyathAsaMkhyA syAt zanaizcarasaMjJinAM // 6 // sUryAzcaMdrAzca tatrasthA nakSatragrahatArakAH / jyotiSkAH paMcadhA devAH svasthAnasamanAmakAH // 7 // palyaM jIvaMti caMdrAkhyAste'dhikaM varSalakSayA / sUryA varSasahasreNa zukradevAH zatena tat / / 8 // palyamUnaM tu jIvaMti guravo'I grahAH pare / palyaM pAdaM tu tArAkhyAH pAdArdhaM te jaghanyataH // 9 // ekapaSTikRtA bhAgA yA ye yojanasya te / SaTpaMcAzattu visskNbhshcNdrmNddlgocrH|| 10 // te catvAriMzadaSTAbhiH sUryamaMDelavistRtiH / kozAHzukrasya vistAro dezonaH sa bRhaspateH // 11 // arddhagavyUtivistAraH sarvataH paribhASitaH / grahANAM parizeSANAM sarveSAmapi maMDalaH // 12 // tAramaMDalamatyalpa pAdaM krozasya vistRtaM / madhyamaM sAdhikaM pAdaM krozArddha tu vRhattaraM // 13 // krozasya saptamA bhAgastArANAmalpamaMtaraM / paMcAzanmadhyamaM dUraM sahasraM yojanAni tat // 14 // bhAMti sUryavimAnAni lohitAkSamayAni tu / arddhagolakavRttAni prataptatapanIyavat / / 15 // tathAMkamaNimUrtIni mRNAladhavalAni tu / bhAMti caMdravimAnAni kAMtisaMtAnavaMti vai // 16 // ariSTamaNimRrtIni samAnyaMjanapuMjakaiH / bhAMti rAhuvimAnAni caMdrAkodhAsthitAni tu // 17 // 1--56:61 yojanapramANaM candravimAnam / 2--48261 yojanapramANaM sUryavimAnaM / Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 hrivNshpuraannN| SaSThaH sargaH / ekayojanaviSkaMbhavyAyAmAni tu tAnyapi / zate tvarddhatRtIye dve dhanuSI bahalAni ca // 18 // tviSA rAjatamUrtIni jayaMti navamAlikAM / tathA zukravimAnAni prakAzaMte samaMtataH // 19 // jAtyamuktAphalAbhAni vibhAMtyaMkamaNitviSA / vRhaspativimAnAni budhAnAM kanakAni tu // 20 // zanaizcaravimAnAni tapanIyamayAni tu / aMgArakavimAnAni lohitAkSamayAni hi // 21 // jyotirlokavimAnAnAmiyaM varNavikalpanA / aruNadvIpavArdhestu kevalaM kRSNavarNatA // 22 // mAnuSottarataH pUrvamudayAstavyavasthitiH / paratastu samastAnAM sthitireva nabhasthale // 23 // sUyocaMdramasAsteSAM jyotiSAM tu yathAyathaM / sNkhyeyaanaamsNkhyaanaamiNdraastaavtprmaannkaaH||24|| tatraikAdazabhirmesamekaviMzaiH zanaizcalAH / jyotiSkAstvanavApyaiva prabhramati pradAkSaNaM // 25 // dvIpe tu dvau mato sUryau dvau ca caMdramasAviha / catvAro lavaNode'mI dvIpe dvAdaza tatpare / / 26 // dvAcatvAriMzadAdityAH kAlode zazinastathA / puSkarA. tu vijJeyA dvAsaptatiramI punaH // 27 // SaT ca SaSTisahasrANi tathA navazatAni ca / koTIkoTayastu tAH sarvAH paMcasaptatireva ca / / 28 // ekaikasyaiva caMdrasya parivArastu tArakAH / aSTAviMzatinakSatrAste'STAzItirmahAgrahAH // 29 // parastAtpuSkarAr3he tu dvAsaptatiriti sthitaaH| nizcalAH sarvadAdityAstAvaMtaH zazinastathA // 30 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 132 SaSThaH srgH| sahasrANi tu paMcAzata sarvato mAnuSottarAt / pragatyAdityacaMdrAdyAzcakravAlairvyavasthitAH // 31 // niyutaM niyutaM gatvA paritaH paritaH sthitaaH| caturabhyadhikaM zazvadanyonyonmizrarazmayaH // 32 // dhAtakyAdiSu caMdrAkoH krameNa triguNAH punH| vyatikrAMtayutAste syudvIpe ca jaladhau pare // 33 // jyotirlokavibhAgasya saMkSepo'yamudIritaH / UrdhvalokavibhAgasya saMkSepaH pratipAdyate // 34 // merucUlikayA sArddhamUrdhvalokaH samIritaH / uparyupari tasyAH syuH kalpA aveyakAdayaH // 35 // saudharmaH prathamaH kalpaH parazcaizAnanAmakaH / sanatkumAramAheMdrau brahmabrahmottarau tataH // 36 // kalpo lAMtavakApiSTho tathaiva kathito tataH / punaH zukramahAzuko dakSiNottaradiggatau // 37 // zatArazca sahasrAra AnataH prANatastataH / AraNazvAcyutazceti kalpAH SoDaza bhASitAH // 38 // graiveyakAstridhaiva syuradhomadhyopari sthitAH / pratyekaM trividhAste syuradhomadhyodhabhedataH // 39 // navAnudizanAmAni tato'nuttarapaMcakaM / ISatprAgbhArabhUmyaMta urdhvalokaH pratiSThitaH // 40 // lakSAH svagavimAnAnAmazItizcaturuttarA / navatyA ca sahasrANi sapta triviMzadeva ca // 41 // triSaSTipaTalAni syuH triSaSTIMdrakasaMhatiH / paTalAnAM tu madhye'sAvUrvAvalyA vyavasthitA // 42 // 1-lakSa lakSaM / 2-8497023 vimAnAni / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 133 H sargaH / RtumAdadrakaM prAhustriSaSTistasya dikSu ca / vimAnA nyUnatA teSAmekaikasyottareSu ca // 43 // teSAmRtuvimAnaM syAd vimalaM caMdranAmakaM / valguvIrAbhidhAnaM ca tathaivAruNasaMjJakaM // 44 // naMdanaM nalinaM caiva kAMcanaM rohitaM tataH / caMcanmArutamRddhIzaM vaiDUrya rucakaM tathA // 45 // ruciraM ca tathA ca sphaTikaM tapanIyakaM / meghaM bhadraM ca hAridraM padmasaMjJaM tataH paraM // 46 // lohitAkSaM ca vajraM ca naMdyAvarta prabhaMkaraM / praSTakaM ca jaganmitraM prabhAkhyaM cAdyakalpayoH ||47|| aMjanaM vanamAlaM ca nAgaM garuDasaMjJakaM / lAMgalaM balabhadraM ca cakraM ca parakalpayoH ||48 || ariSTadevasaMmataM brahmabrahmottaradvayaM / brahmaloke'pi catvAri lakSayedidrakANi tu // 49 // lAMtave brahmahRdayaM lAtavaM ca dvayaM viduH | zukramakaM mahAzukre sahasrAre zatArakaM // 50 // AnataM prANatAkhyaM ca puSpakaM cAnate trayaM / acyute sAnukAraM syAdAruNaM cAcyutaM trayaM // 51 // sudarzanamamoghaM ca suprabuddhamadhastrayaM / yazodharaM subhadraM ca suvizAlaM ca madhyame || 52 || sumanaH saumanasyaM ca prItikaramitIritaM / Urdhvagraiveyake 'pyevamiMdrakatritayaM tathA // 53 // madhye cAnudizAkhyAnAmAdityamiti ceMdrakaM / sarvArthasiddhisaMjJaM tu paMcAnuttaramadhyamaM // 54 // saudharme ca vimAnAnAM lakSA dvAtriMzadIritAH / aSTAviMzatiraizAne tRtIye dvAdazaiva tAH || 55 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 134 hrivNshpuraannN| SaSThaH sargaH / mAheMdre'STau tu lakSe dve SaNNavatyA ca paMcame | brahmottare ca lakSakA sahasraM ca caturguNaM / / 56 // paMcavizItasaMkhyAni sahasrANi bhavaMti tu / dvicatvAriMzatA sAkaM vimAnAni hi lAMtave // 57 // caturvizatisaMkhyAni sahasrANi zatAnyapi / navapaMcAzadaSTau ca kalpe kApiSTanAmani / / 58 // zukre viMzatiyuktAni sahasrANi tu viMzatiH / pare'zItirnavazatI tAni caikAnaviMzatiH // 59 // trisahasrI zatAre syAttathaivaikAnaviMzatiH / trisahasrI sahasrAre varjitaikAnaviMzatiH // 6 // AnataprANatasthA ca catvAriMzacatuHzatI / dvizatI ca vimAnAnAM SaSTiH syAdAraNAcyute // 6 // ekAdaza trike pUrve zataM saptottaraM pare / zuddhaikanapratizcorce navaivAnuAdazeSvapi // 62 // arcirAdyaM paraM khyAtamarcimAlinyAbhakhyayA / vajraM vairocanaM caiva saumyaM syAtsaumyarUpyakaM / / 63 / / aMkaM ca sphuTikaM ceti dizAsvanudizAni tu / AdityAkhyasya vartate prAcyA prabhRti sakrama // 64 // vijayaM vaijayaMtaM ca jayaMtamaparAjitaM / dikSu sarvArthasiddhestu vimAnAni sthitAni vai // 65 // zatenASTasahasrANi saptaviMzatireva ca / zreNIgatAni sarvANi vimAnAni bhavaMti vai // 66 // catvAri syuH sahasrANi tAvatyeva zatAni ca / zreNIgatAni sodharme navatiH paMcabhistathA / / 67 // aSTAzItyA sahaizAne sahasraM tu catuHzatI / sanatkumArakalpe tu SaTzatI SoDazAdhikA / / 68 / / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 135 SaSThaH sargaH / AvasthivimAnAnAM mAheMdre tryuttare zate / brahmalokasthitAnAM tu SaDazItyA zatadvayaM / / 69 / / caturNavatireva syustAni brahmottare'pi ca / zataM lAMtavakalpe ca paMcaviMzatimizritaM // 70 // catvAriMzatathaikaM ca kApiSTe zukranAmani / aSTApaMcAzadekonA mahAzukre tu viMzatiH // 71 // zatAre paMca paMcAzat sahasrAre dazASTabhiH / Anate zatamuddiSTaM catvAriMzacca saptabhiH // 72 // prANate punaraSTAbhizcatvAriMzattathAraNe / zataM viMzaM tatAtriMzannavabhiH punaracyute // 73 // catvAriMzattu paMcAgrA saivaikAgrA prakIrNake / saptatriMzad yathAsaMkhyamadhAgraiveyakAtrake // 74 // vimAnAni trayastriMzadekAnnatriMzadeva ca / paMcaviMzatirAvalyAM madhyagraiveyakAtrake / / 75 / / ekaviMzatirUrdhve tu trike saptadazatribhiH / dazazreNIgatAnyeva navapaMcakatatparaM // 76 eteSu tu vizuddheSu yathAsvaM mUlarAziSu / prakIrNakavimAnAni zeSANIti budhA viduH // 77 // teSu saMkhyavistArA vimAnavyaktayaH punaH / catvAriMzatsahasrANi saudharme niyutAni SaT // 78 // paMcaiva niyutAni syuH kalpe vaizAnanAmani / saha SaSTisahasraistu saMyutAni tu tAni vai // 79 // sanatkumArakape tu niyataM niyutadvayaM / catvAriMzatsahasraistu sahitaM taditi smRtiH // 80 // 1-640000 / 2-560000 / 3-240000 / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / SaSThaH sargaH / maheMdre niyutaM proktaM saha SaSTisahasrakaiH / brahmabrahmottare'zItisahasrANi sahaiva tu // 81 // lAMtave'pi ca kaoNMpiSThe sahasrANi dazaiva tu / catvAri tu sahasrANi caturbhiH zukranAmani // 82 // paNNavatyA navazatI trisahasrI mahatyapi / zaitAre ca sahasrAre dvAdazaiva zatAni tu || 83 || aSTAzItiH sahaiva syAdAnataprANatAkhyayoH / dvipaMcAzatsahaiva syAdAruNAcyutakalpayoH ||84|| sarvatravAtra saMkhyeyavistArAstu caturguNAH / asaMkhyeyAtmavistArA vimAnavyaktayaH smRtAH ||85 // yathAsvamiMdrakairhInA navagraiveyakAdiSu / syurasaMkhyeyavistArA zreNISvanyAkRtA dvidhA ||86|| lakSAH SoDazasaMkhyeyavistRtA nava tirnava / sahasrANi sahAzItyA trizatI piMDitAstu tAH // 87 // SaTzataikAnnapacAzat saptabhirnavatiH punaH / sahasrANItarA lakSAH saptaSaSTirudIritAH ||88|| prAgbhArabhUnarakSetramRtuH sImaMtakaH samaM / vistAreNa tu saMprApto bAlamAtreNa cUlikAM // 89 // jaMbUdvIpApratiSThAnakSetra sarvArthasiddhayaH / trayo'pi samavistArAH proktA vistAravedibhiH // 90 // sarvazreNIvimAnAnAmarddhamUrdhvamito'paraM / anyeSAM svaMvimAnArthaM svayaMbhUramaNa vadheH // 91 // 136 1-160000 / 2-80000 / 3-10000 / 4-4004 / 5 - 3996 / 6 - 'zreNISvanyAstu tA dvidhA' ityapi pAThaH / 7-649 / 8-97000 / 9 - 'svavimAna ' ityapi / 10 - svayaMbhUramaNodadhiH svayaMbhUramaNodadhe' ityapi pAThau / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 137 SaSThaH sargaH / vezmamUlazilApIThabAhalyaM pUrvakalpayoH / yojanAnyekaviMzatyA tvekAdaza zatAni ca // 92 // UrdhvaM navanavatyAstu yugme yugme' parikSayaH / ekaikatra trike tulyazcaturdazasu copari ||93|| Adye viMzaM zataM vyAsaH kalpayugme tu vezmanAM / pare zataM dazonotacaturdazasu paMca tu ||94|| ucchrAyaH SaT zatAnyAdye paMca kalpayuge pare / zatarddhanonamUno'smAtpaMcaviMzatimAtrakAH || 95 / / SaSTo'pi paMcAzayugale pare | paMcono'smAtpareSu dve caturdazasu sArthake ||96 // kRSNA nIlAzca raktAzca pItAH zvetAzca varNitAH / prAsAdAH paMcavarNAste saudharmaizAna kalpayoH 97 // nIlAdyAH parayocordhvaM raktAdyAstu caturSvapi / sahasrArAvasAneSu pItAH zvetAzca netare ||98 // AnataprANatAdau ca zvetavarNAH pravarNitAH / vaimAnikavimAneSu prAsAdAH prasphuratprabhAH ||99 // dvayordvayorvimAnAni kalpASTakapareSu ca / jale vAte dvayovyomni saMsthitAni yathAkramaM // 100 // pad yugaleSu zeSesu kalpeSu camareMdrakAH / zreNIbaddhe nijAvAse vasaMtyaSTAdaze tathA // 101 // dvinikramaaisaise dakSiNottarasaMbhavAH / surAdhIzAH sukhAM bhodhimadhyagA gatavidviSaH || 102 || 19 - saudharmayugme 1121, sAnatkumArayugme 1022, brahmayugme 923 ityAdi navanavatihInakramaM / 2- 120 / 3-100 90, 80, 70, 60, 50, 40, 30, 20, 10 / 4 - anudizAnuttareSu 5 / 5-500 / 6 - paMcAzadUnakramaM / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 138 SaSThaH srgH| AjyotirlokamutpAdastApasAnAM tapasvinAM / brahmalokAvadhijJeyaH parivrAjakayoginAM // 10 // sahagAjIvakAnAM ca sahasrArAvadhirbhavaH / na jinetaradRSTena liMgena tu tataH paraM // 104 // kalpAnacyutaparyaMtAna saudharmaprabhRtIn punH| vrati zrAvakAstebhyaH zravaNA parato'pi ca // 105 // upapAdo'styabhavyAnAmagragaveyakeSvapi / sa ca nigraMthaliMgena saMgatogratapaHzriyA / / 106 // ratnatrayasamRddhasya bhavyasyaiva tataH paraM / yAvatsathisiddhi syAdupapAdastapasvinaH // 107 // kRSNA nIlA ca kApotA lezyAzca dravyabhAvataH / tejo lezyA jaghanyA ca jyotiSAMteSu bhaassitaaH|| saudharmezAnadevAnAM tejolezyA tu madhyamA / saivotkRSTottaradvaMdvai padmalezyA jaghanyataH // 109 // madhyamA pAlezyA tu parasmin yugalatraye / utkRSTA padmalezyA ca yugme zuklAvarApare // 110 // acyutAMtacatuSke ca navagraveyakeSu ca / sarveSAmeva devAnAM zuklalezyA tu madhyamA / / 111 // ahamiMdravimAneSu caturdazasu saMsthitAH / lezyA paramazuklovaM saMklezarahitAtmanAM / / 112 // AdharmAyAstu devAnAmAdyayorviSayo'vadhiH / kalpayoHparayozvAsAvAvaMzAyA vyvsthitH||113|| A'sau meghAvaneruktazcatu:kalpe tu tatparaM / AcaturthapRthivyAstu pare kalpacatuSTaye // 114 // AnatAdicatuSke'sAvApaMcamyAH samIritaH / navagraiveyakasthAnAmASaSTayA viSayo'vadhiH // 115 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 139 SaSThaH sargaH / navAnudizadevAnAmAsaptamyAH samAptitaH / lokanADIsamastAsu paMcAnuttaravAsinAM // 116 // svavimAnAvadhistRvaM vissyo'vdhickssussH| vizveSAmeva devAnAmiti vizvavido viduH / / 117 // sthityutsedhapravIcArA jineMdrapratibhASitAH / caturdevanikAyAnAM vaditavyaM yathAyathaM // 118 // dakSiNAzA''raNAMtAnAM devyaH saudharma eva tu / nijAgAreSu jAyaMte nIyaMte ca nijAspadaM // 119 // uttarAzAcyutAMtAnAM devAnAM divymuutteyH| aizAnakalpasaMbhUtA devyo yAMti nijAzrayaM / / 120 // zuddhadevIyutAnyAhurvimAnAni muniishvraaH| paT lakSAstu catulekSAH saudharmezAnakalpayoH // 121 // divyavastravibhUSAbhiH zubhavikriyamUrtibhiH / citranetraharodArarUpacittasvacibhiH // 122 // hAvabhAvavidagdhAbhirnisargapremabhUmibhiH / naikapalyopamAyubhirdevI bhivahAbhiHsukhaM // 123 // iMdrAH sAmAnikA devAstrAyastriMzAdayokhilAH / kalpopapannaparyatAH zrayaMte dIrghajIvinaH // 124 // ahamiMdrAstato'naMtaM bhajate bhavanaM sukhaM / tatsAtAvedanIyotthamastrIkaM prazamAtmajaM / / 125 // siddhAnAM tu paraM sthAnaM paraM dvAdazayojanaM / sarvArthasiddhito gatvA sthitaM trailAkyamUrdhani // 16 // ISatprAgbhArasaMjJA'sAvaSTamI pRthivI stutA / aSTayojanabAhulyA madhye hInA kamAttataH // 127 // 1-rUpavibhramavartibhiH / 2-shrutaa| Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / SaSThaH sargaH / paryaMteM'gula saMkhyeyabhAgamAtratanusthitiH / sottAnitamahAvRzazvetatropamAkRtiH || 128|| catvAriMzattu vistAro lakSAH paMcabhiracitAH / yojanAni kSitestasyA vidvadbhirabhidhIyate / / 129 / / koTI tu paridhirlakSA dvicatvAriMzadiSyate / dvizatyekAnnapaMcAzat trisahasrI dazAhatA || 130 / / UrdhvaM tasyAH purA proktaM yadvAtavalayatrayaM / tatra trikozabAhulyamatItya valayadvayaM / / 131 // dhanuSAM paMcazatyAmA paMcasaptatiyuktayA / dhanuHsahasramekaM hi bahalaM valayaM tu yat // 132 // tanuvAtasya tasyAMte paMcaviMzatisaMyutAM / vigAhyotkarSataH siddhAH sthitAH paMcadhanuHzatIM // 133 // sArddhahastatrayaM pUrvaM kRtvAMte'naMtarocchUrti | siddhAvagAhanA kAzadezo dezona iSyate / / 134 // raisaSThate yatra siddhaH siddhaprayojanaH / tatrAnaMtAzca tiSThati siddhAste svAvagAhataH // 135 // azarIrAH sukhAtmAnaH siddhA jIvaghanAyutAH / sAkAreNopayogena nirAkAreNa cAtmanaH // 136 // sarvalokamalokaM ca saMtatAnaMtaparyayaM / jAnaMtaH saha pazyaMtastiSThati sukhinaH sadA / / 137 // siddhAH zuddhAH prabuddhArthA vijanmAno'jarAmarAH / zAzvatAH zAzvataM sthAnamadhitiSThetyabaMdhanAH / / 138 || jyotirlokaH prakaTapaTalasvargamokSordhvalokaH prajJaptyuktaM naravara mayA saMgrahAtkSetramevaM / saMproktaM te zravaNasubhagaM zreNika zreyase'taH zrRNvAyuSmannavahitamatirvacmi kAlopadezaM // 139 // 140 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dharmadhyAnaM dhavalamuditaM mokSaheturjineMdre - rAjJApAyaprabhRtivicayaizvittavRtternirodhaH / yattatkAryA samitakaraNairlokasaMsthAnaciMtA maMdAkrAMtA na hRdaya made meMdriyA'svA (zvA) vidheyAH / / 140 ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryasya kRtau jyotirlokordhvalokavarNano nAbha SaSThaH sargaH // 6 // 141 saptamaH sargaH / varNagaMdharasasparzamukto'gauravalAghavaH / varttanAlakSaNaH kAlo mukhyo gauNazca sa dvidhA // 1 // gatisthityavagAhAnAM dharmAdharmAvirANi ca / nimittaM sarvabhAvAnAM varttanasyAtra nizvayaH ||2|| dharmAdharmabhodravyaM yathaivAgamadRSTitaH / tathA nizcayakAlo'pi nizcetavyo vipazcitA || 3 || jIvAnAM pugalAnAM ca parivRttiranekadhA / gauNakAlapravRttizca mukhyakAlanibaMdhanA ||4|| sarveSAmeva bhAvAnAM pariNAmAdivRttayaH / svAMtarvahirnimitebhyaH pravartate samaMtataH ||5| nimittamAMtaraM tatra yogyatA vastuni sthitA / vahirnizcayakAlastu nizcitastattvadarzibhiH ||6|| anyonyAnupravezena vinA kAlANavaH pRthak / lokAkAzamazeSaM tu vyApya tiSThati saMcitAH ||7|| dravyArthAnnirvikAratvAdudayavyayavarjitAH / nityA eva kathaMciMte svarUpasamavasthitAH ||8|| saptamaH sargaH / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 142 saptamaH srgH| agurutvalaghutvAtmapariNAmasamanvitAH / paropAdhivikAritvAdanityAstu kathaMcana // 9 // tridhA samayavattInAM hetutvAtte tridhA smRtAH / anaMtasamayotpAdAdanaMtavyapadezinaH // 10 // tebhyaH kAraNabhUtebhyaH samayasya samudbhavaH / kAraNena vinA kArya na kadAcit prajAyate // 11 // svata evA'sato janma kAryasya yadi jAyate / svata eva hi kiM na syAd kharazRMgasya sNbhvH||12|| na kAlAdanyato hetoH kAlakAryasamudbhavaH / na hi saMjAyate jAtu zAlivIjAd yavAMkuraH // 13 // jAyate bhinnajAtIyo heturyatrApi kAryakRt / tatrA'sau sahakArI syAt mukhyopaadaankaarnnH||14|| yuktAgamavalAdevamanatIMdriyadarzinaH / sadbhAvaM mukhyakAlasya pratipadya vyavasthitaH // 15 // samayAvalikolAsaH prANastokalavAdikaH / vyavahArastu vijJeyaH kAlaH kAlajJavarNitaH // 16 // pariNAmaM prapannasya gatyA sarvajaghanyayA / paramANornijAgADhasvapradezavyatikramaH / / 17 // kAlena yAvataiva syAdavibhAgaH sa bhASitaH / samayaH samayAbhiniruddhaH paramAsthitaH // 18 // tairevAvalikAsaMkhyaiH saMkhyAtAbhistu bhASitA / tAbhirucchAsanizvAsau tAvubhau prANa iSyate // 19 // prANAH sapta punaH stokaH saptastokA bhavellavaH / te sapta saptatiH saMto muhurtastriMzadeva te // 20 // ahorAtraM bhavetpakSastAni paMcadazaiva tau / mAso mAsAvRtusteSAM tritayaM tvayanaM tathA // 21 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 143 saptamaH srgH| ayanadrayamabdaM syAt paMcAbdAni yugaM punaH / yugadvayaM dazAbdAni zataM tAni dazAhatau // 22 // bhavedvaSesahasraM tu zataM cApi dazAhataM / dazavaSesahasrANi tadeva dazatADitaM // 23 // jJeyaM varSasahasraM tu tacApi dazasaMguNaM / pUrvAMgaM tu tadabhyastamazItyA caturagrayA // 24 // tattadguNaM ca pUrvAgaM pUrva bhavati nizcitaM / pUrvAgaM tadguNaM tacca pUrvasaMjJaM tu tadguNaM // 25 // niyutAMgaM paraM tasmAniyutaM ca tataH paraM / kumudAMga tatazca syAd kumudaM tu tataH paraM // 26 // padmAMga padmamapyasmAt nalinAMgaM tathaiva ca / nalinaM kamalAMgaM ca kamalaM cApyataH paraM // 27 // tuTyAMgaM tuTyamapyasmAdaTaTAMgaM tato'pi ca / aTaTaM cAmamAMgaM syAdamamaM cApyataH paraM // 28 // UhAMgamUhamapyasmAllatAMgaM ca latAhvayaM / mahAlatAMgasaMjJaM syAt kAlavastumahAlatA // 29 // ziraHprakaMpitaM proktaM tato hastaprahalikA / carciketyAdikaH kAlaH saMkhyayaH paribhASitaH // 30 // varSasaMkhyAvyatikrAMtaH kAlo'saMkhyeya iSyate / palyasAgarasaMkhyAnaM kalpAnaMtAdibhedavAn // 31 // AdimadhyAMtanirmuktaM nirvibhAgamatIMdriyaM / mUrtamapyapradezaM ca paramANuM pracakSate // 32 // ekadaikaM rasaM varNa gaMdhasparzAvavAdhako / dadhan sa vartate'bhedyaH zabdaheturazabdakaH / / 33 / / AzaMkyA nArthatattva nabhozAnAM samaMtataH / SaTkena yugapadyogAtparamANoH padaMzatA // 34 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 144 saptamaH srgH| svalpAkAzaSaDaMzAlA paramANu saMhatAH / saptAMzAH syuH kutastu syAtparimANoH SaDaMzatA // 35 // varNagaMdharasaspazaiH pUraNaM galanaM ca yat / kurvati skaMdhavattasmAt pudgalAH paramANavaH // 36 / / anaMtAnaMtasaMkhyAnaparamANasamuccayaH / avasaMjJAdikAsaMjJA skaMdhajAtistu jAyate // 37 // / tAbhiraSTAbhirapyuktA saMjJAsaMjJAdikA tathA / tAbhirapyaSTa saMzAbhistuTireNuH sphuTIkRtaH // 38 // etairapyaSTavAlAgrairekamekAgramAnasaiH / kamabhUmimanuNyANAM bAlAgramiti bhAsitaM // 39 // tairaSTAbhirbhavellikSA tAbhiyaMkA tathASTabhiH / yUkAbhistu yavo'STAbhiryavaraiSTAbhiraMgulaM // 40 // utsedhAMgulametatsyAdutsedho'nena dehinAM / alpAvAsthatavastUnAM pramANaM ca pragRhyate // 41 // pramANAMgulamekaM syAt tatpaMcazatasaMguNaM / prathamasyAvasarpiNyAmaMgulaM cakravartinaH // 42 / / bodhyaM yathAsvamutsedhavyAsAdi mahatA punaH / dvIpasAgarazailAdeHpramANAMgulasamitaM / / 43 / / sne sve kAle manuSyANAmaMgulaM svAMgulaM mataM / mIyate tena tacchatrabhaMgAranagarAdikaM / / 44 // trividhAMgulapaTU syAt pAdaH pAdadvayaM punaH / vitastistadvayaM hastastadvayaM kiSkuriSyate // 45 / / daMDaH kiSkudvayaM daMDaH dhanunoMDayA samA matAH / aSTau daMDasahasrANi yojanaM paribhASitaM / / 46 // pramANayojanavyAsasvAvagAhavizeSavat / triguNaM pariveSeNa kSetra paryaMtabhittikaM // 47 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANe ! 145 saptamaH srgH| saptAhAMtAviromAtrairApUrya kaThinIkRtaM / taduddhAryamidaM palyaM vyavahArAkhyamiSyate // 48 // ekaikasmistato romni pratyabdazatamuddhate / yAvatA'sya kSayaHkAlaHpalyaM vyutpattimAtra kRt / / 49 // asaMkheyAbdakoTInAM samayai romakhaMDitaiH / pratyekaM pUrvakaM tatsyAtpalyamuddhArasaMjJakaM // 50 // koTIkoTayo dazAmI palyAnAM sAgaropamA / tAbhyAmatRtIyAbhyAM dviipsaagrsNmitiH||51|| sodhvA dviguNito rajjustanuvAtobhayAMtabhAg / niSpadyate trayo lokAH pramIyaMte budhaistthaa||52|| asaMkhyavarSakoTInAM samayai romakhaMDitaH / uddhArapalyamaddhAkhyaM syAtkAlo'ddhAbhidhIyate / / 53 // kAlaH palyopamAkhyo'sau samayaM samayaM prati / kSIyamANaH pramANArthamAyuSo viniyujyate // 54 // koTIkoTayo dazAmISAM jAyate sAgaropamA / meyA saMsAriNAM caabhiraayuHkrmbhvsthitiH||55|| koTIkoTayo dazaitAsAM pratyekamavasarpiNI / utsarpiNI ca kAlAH SaT prtyekmnyoHsmaaH||56|| avasarpati vastUnAM zaktiryatra krameNa sA / proktA'vasarpiNI sArthA sAnyathotsarpiNI tathA / / 57 // suSamAsuSamA''dyA syAt dvitIyA suSamA smaa| duHSamA suSamA''dyA syAt suSamA duHssmaadikaa|58|| duHSamA cAvasarpiNyAmati duHSamayA saha / tA eva pratilomAH syurutsarpiNyAM ca SaT smaa|| 59 // 1-'dazaiteSAM' ityapi / 2-dIpasAgarapramANaM / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 harivaMza purANaM / saptamaH sargaH / koTIkoTayazcatasrazca tisro dve ca yathAkramaM / AditastimRNAM tAsAM pramANa sAgaropamAH // 10 // dvAcatvAriMzadabdAnAM sahasraH parivarjitAH / koTIkoTIsamudrANAM turIyasya yathAkramaM // 61 // tAni varSasahasrANi vibhaktAni samaM bhavet / paMcamasya ca SaSThasya pramANaM kAlavastunaH // 62 // kalpaste dve tathArthAnAM vRddhihAnimatI sthitiH / bharatairAvatakSetreSvanyeSvapi tato'nyathA // 63 // AyeSu triSu kAleSu kalpavRkSavibhUSitAH / bhogabhUmiriyaM bhUmi gabhUmistu bhAratI // 64 // yugmadharmabhujo bhUtvA teSAmAdau jagatprajAH / SaTcaturdvisahasrANi dhanUMSi vapuSocchRtAH // 65 // Ayustridvacekapalyaistu tulyaM tAsAM yathAkramaM / devottarakurukSetraharihaimavateSviva // 66 // prodyadAdityavarNAbhAH pUrNacaMdrasamaprabhAH / priyaMguzyAmavarNAzca teSu strIpuruSAstriSu // 67 // pRSTakAMDakasaMkhyAnaM SaTpaMcAzaM zatadvayaM / aSTAviMzaM zataM teSAM catuHSaSTiryathAkramaM // 68 // divyaM vadaratanmAtramakSamAtraM ca bhojanaM / tathA'malakamAnaM ca catusvidvidinaitriSu // 69 // tatrikAlaniyogena dharitrIya niyaMtritA / tribhedAnAM tadAdatte nityabhogabhuvAM sthitiM / / 70 // ratnaprabhA yathA bhAti pRthivIyamavasthitaiH / eSA tathA sphuradratnapaTalairuparisthitaiH // 71 // 1-vAcatvAriMzadvarSasahasrANi vibhaktAni vidhAkRtAni arthAt ekaviMzativarSasahasrANi / 2-utsapiNyavasApiNyau / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 saptamaH sargaH / harivaMzapurANaM / iMdranIlAdibhirnIlaiH kRSNairjAtyaMjanAdibhiH / padmarAgAdikaiH raktaiH pItairhemAdibhiH paraiH // 72 // zvetairmuktAdibhirbhUmirmayUSA kAMta diGmukhaiH / paMcavarNaizcitA ratnaiH svargabhUriva zobhate // 73 // caMdrakAMtazilA'syorvI vidrumAdharapallavA / lalaneva tadA'bhAti ratnakAMcanakaMcukA // 74 // caMdrakAMtAMzavaH zItAH sUryakAMtAMzavo'nyathA / vizliSyaM yatra nAzliSTAH zItoSNavyathitA iva // 75 // paraspara karAle parAgamUrcchitamUrttibhiH / maNijAtivizeSairbhUrmAti premavazairiva // 76 // paMcavarNasukhasparzasugaMdharasazabdakaiH / saMcchannA rAjate kSoNI tRNaizca caturaMgulaiH // 77 // pUrNairdadhimadhukSIraghRtekSurasa sajjalaiH / ratnarodhobhiruyabhAt divyavApI sarovaraiH // 78 // nAnAvarNamaNicchannaiH sauvarNaiH prANisaukhyadaiH / ramyaiH kSoNIdharaiH kSoNI bhrAjate nitarAM sadA // 79 // jyotirgrahapradIpAMgaistUryabhojanabhAjanaiH / vastramAlyAMgabhUSAMgairmadyAMgaizca drumairabhAt ||80|| jyotiraMgadrumA jyoticchannacaMdrArkamaMDalAH / ahorAtrakRtaM bhedaM bhidaMto bhAMti saMtataM // 81 // sodyAnabhUmayazcitrAH prAsAdA bahubhUmayaH / gRhAMgadrumakhaMDotthA maMDayaMti nabhoMggaNaM // 82 // vizAlAyatazAkhAbhiH padmakuDmalapallavAn / dhArayati pradIpAbhAn pradIpAMgamahIruhAH ||83 || 1--- bhirucyA ' ityapi / 2 - ratnabhAsurAH iti ka pustake | Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 148 saptamaH srgH| caturvidhaM zubhaM vAdyaM tataM ca vitataM dhanaM / suSiraM ca sRjaMtyatra tUryAMgadrumajAtayaH // 84 // SaDrasAnyatimRSTAni caturbhedAni bhoginAM / bhojanAMgadrumA nAnAbhojanAni sRjati te // 85 // pAtrANi sthAlakaM colsauvrnnaadiinynekshH| bhAjanAni vicitrANi bhAjanAMgAH sRjatyalaM // 86 // paTTacInadukUlAni vastrANi vividhAni vai / vibhrANAH skaMdhazAkhAsu bhAMti vastrAMgapAdapAH // 87 // mAlatImallikAAdyatkusumagrathitAni tu / bhAMti mAlyAni bibhrANA mAlyAMgadharaNIruhAH / / 88 // hArakuMDalakeyUrakaTisUtrAdibhizcitAH / bhUSaNabhUSitAMgAzca bhAMti strIpuruSocitaiH // 89 // madyabhedAH prasannAdyA madazaktevidhAyakAH / saMpAdyate narastrINAM hRdyA madyAMgapAdapaiH // 10 // dazadhAkalpavRkSotthaM bhogaM yugmAni bhujaMte / dazAMgabhogacakrezabhogatAbhyAdhikaM tadA // 11 // tadA strIpuMsayugmAnAM gAnnilaThitAtmanAM / dinAni sapta gacchaMti nijAMguSThAvalehanaiH // 12 // raMgatAmapi saptaiva saptAsthiraparAkramaiH / sthiraizca sapta taiH sapta kalAsu ca guNeSu ca // 13 // kAlena tAvatA teSAM prAptayovanasaMpadAM / samyaktvagrahaNe'pi syAd yogyatA saptabhirdinaiH // 14 // strIpusalakSaNaH pUrNA vizuddhadriyabuddhayaH / kalAguNavidagdhAstA ramate nIrujA prajAH // 95 / / narA devakumArAbhA nAryo devAMganopamAH / varNagaMdharasasparzazabdaveSamanoramAH // 16 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 149 saptamaH sargaH / zro gItarave rUpe cakSuNiM susaurabhe / jihImukharasAsvAde susparze sparzanaM tanoH // 97 // anyonyasya tadAsaktaM daMpatInAM niraMtaraM / stokamapi na saMtRptaM mano'dhiSThitamiMdriyaM // 98 || mithunAni yathA nRNAM ramaMte premanirbharaM / tathA kalpadrumAhAraistirAM tRptacetasAM ||99|| kacit kacicaima kacidauSTraM ca zaukaraM / kacit krIDaMti vaiyAghraM mithunaM madamaMtharaM // 100 // gavAzvamahiSAdInAM mithunAni mithastadA / gartyAyuH pramitAyUMSi raMramyaMte nijecchayA || 101 // AryAmAha naro nArImArya nArI naraM nijaM / bhogabhUminarastrINAM nAma sAdhAraNaM hi tat // 102 // uttamA jAtirekaiva cAturvarNyaM na SakriyAH / na svasvAmikRtaH puMsAM saMbaMdho na ca liMginaH // 103 // madhyasthA eva sarvatra na mitrANi na zatravaH / prakRtyAlpakaSAyitvAdyati cAyuHkSaye divaM // 104 // sukhamRtyuH kSateH puMso jRMbhAraMbheNa ca striyAH / janmabaddhasya premasya (?) yugalasya sadaiva saH || 1 05 / / atha jJAtvA gaNAdhIzaH zreNikasya manogataM / bhogabhUmisamutpattinimittamabhaNIditi // 106 // | karmabhUmigatA martyAH prakRtyAlpakaSAyiNaH / atra te pAtradAnAt syurbhogabhUmiSu mAnuSAH ||107|| samyaktvajJAnacAritratapaHzuddhipavitritAH / madhyasthAH zatrumitreSu saMto hi pAtramuttamaM // 108 // 1 - jihvArasamukhAsvAde iti ka pustake | Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 150 saptamaH sargaH / madhyamaM tu bhavetpAtraM saMyatAsaMyatA janAH / jaghanyamuditaM pAtraM samyadRSTirasaMyataH // 109 // trividhe'pi budhaH pAtre dAnaM dattvA yathocitaM / bhogabhUmisukhaM divyaM bhuMkte bhUtvA tu mAnuSaH // 110 // sukSetre vidhivatkSamaM bIjamalpamapi vrajet / vRddhiM yathA tathA pAtre dAnamAhArapUrvakaM // 111 // zAlI kSetra nikSiptaM yathA miSTaM payo bhavet / dhenubhizca yathA pItaM kSIratvaM pratipadyate // 112 // tathaivAlparasAsvAdamannapAnauSadhAdikaM / pAtradattaM paratra syAdamRtAsvAdamakSayaM / / 113 / / nivRttAH sthUlahiMsAdermithyAdRgjJAnavRttayaH / kupAtramiti vijJeyamapAtramanivRttayaH // 114 // kupAtradAnato bhUtvA tiryaMco bhogabhUmiSu / saMbhuMjateMntaraM dvIpaM kumAnuSakuleSu vA / / 115 / / asatkSetre yathA kSiptaM bIjamalpaphalaM phalet / kupAtre'pi tathA dattaM dAnaM dAtre kubhogabhAk // 116 // USarakSetranikSiptazAlirnazyati mUlataH / yathA'tra viphalaM dAnaM kupAtrapatitaM tathA // 117 // aMbu biDame raudraM kodrave madakRd yathA / viSaM vyAlamukhe kSIramapAtre patitaM tathA // 118 // supAtre suphalaM dAnaM kupAtre kuphalaM bhavet / apAtre duHkhadaM tasmAtpAtrebhyaH pratipAdayet // 119 // yAtyupAdhivazAd bhedaM nirmalaH sphaTikopalaH / yathA tathA ca dAnArthaM pratigrAhakabhedataH // 120 // samyagDaSTiH punaH pAtre svaparAnugrahecchayA / dAnaM dattvA vizuddhAtmA svargameva gRhI vrajet // 121 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 151 saptamaH sargaH / atha kAladvaye'tIte krameNa sukhakAraNe / palyASTabhAgazeSe ca tRtIye samavasthite // 122 // krameNa kSIyamANeSu kalpavRkSeSu bhUriSu / kSetre kulakarotpatti zrRNu zreNika! sAprataM / / 123 // gaMgAsiMdhumahAnadyormadhye dakSiNabhArata / caturdaza yathotpannAH krameNa kulakAriNaH // 124 // pratizrutirabhUdAdyasteSAM kulakaraprabhuH / mahAprabhAvasaMpannaH svabhavasmaraNAnvitaH // 125 // tasya kAle prajA dRSTrA paurNamAsyAM sahaiva khe / AkAzagajaghaMTAbhe dve caMdrAdityamaMDale // 126 // AkasmikabhayodvignAH svamahotpAtazaMkitAH / prajAH saMbhUya papRcchustaM prabhaM shrnnaagtaaH||127|| narapradhAna kAvetAvapUrvI gagatAMtayoH / dRzyate maMDalAkArAvakAMDe no bhayaMkaro // 128 // aho duHsahamasmAkamakasmAt bhayamudgataM / kiM mahApralayaH prAptaH prajAnAmeva dustaraH // 129 / / iti pRSTaH prabhuH prAha zuca muMcata he prjaaH| na kiMcad bhayamasmAkaM svasthA bhavata kthyte||130|| prabhAmaMDalasaMvItametadAdityamaMDalaM / pratIcyAM vIkSate bhadrA! prAcyAM mozcaMdramaMDalaM / / 131 // jyotizcakrAdhipAveto sUryAcaMdramasau sthitaM / merupradakSiNAM nityaM bhramaMtau bhramaNAtmakau // 132 / / caturvidheSu deveSu jyotirdevakadaMbakaM / khe karotyanayonityamanubhramaNamIzayoH // 133 / / jyotiraMgamahAvRkSaprabhAcchAditavigrahau / prAganyatravidehebhyo na gatau dRSTigocaraM // 134 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 152 saptamaH srgH| tejohIne'dhunA loke jyotiraMgaprabhAkSaye / jigISayeva caMdrAkauM sthitau prakaTavigrahau // 135 // ahorAtrAdiko bhedo bhavatyarkavazAdiha / adhuneMduvazAd vyaktiH pakSayoH zuklakRSNayoH // 136 // zItadIdhitirastAbho dharmadItinA divA / na spaSTaH spaSTatAmeti jyotizcakrasakho nizi // 137 // pUrvajanmani yuSmAbhidRSTapUrvAvimau sphuTaM | videheSu yatastasmAnnAdya vo'pUrvadazenoM // 138 // dRSTazrutAnubhUtasya vastunaH sati darzane / mAbhUdutpAtazaMkA vo nirbhayA bhavata prajAH // 139 // kAlasvabhAvabhedena svabhAvo vidyate tataH / dravyakSetraprajAvRttavaiparItyaM prajAyate // 140 // avyavasthAnivRtyarthamataH paramataH prjaaH| hA mA dhikkArato bhUtAH tisro vai dNddniityH||141|| maryAdollaMghanecchasya kathaMcitkAladopataH / doSAnurUpamAyojyAH svajanasya parasya vA // 142 // niyAMtrito janaH sarvastisRbhidaMDanItibhiH / dRSTadoSabhayatrasto doSebhyo vinivartate // 143 // rakSaNArthamanarthebhyaH prajAnAmarthasiddhaye / pramANamiha kartavyAH praNItA daMDanItayaH // 144 / / prAsAdeSu yathAsthAnaM mithunAnyakutobhayaM / anusmRtyAvatiSThatva'smadIyamanuzAsanaM // 145|| ityuktvA pratipadyA''zu vacastasya prjaapteH| zrutvA tasthuryathAsthAnaM prajAtapramadAH prajAH // 146 / / 1-hitsiddhye| Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 153 saptamaH srgH| pratizrutaM vacastAbhiryatastasya guroryathA / prathamaM prathitastasmAtsa pRthivyAM pratizrutiH / / 147 // palyasya dazamaM bhAgaM jIvitvA'sau prtishrutiH| putraM sanmatimutpAdya jIvitAMte divaM smRtaH / 48 / sa rakSan pitRmaryAdAM prajAnAM sammato yataH / tataH sanmatinAmAyaM kulakArI kalAlayaH // 149 / / palyasya zatamaM bhAgaM sa pratijIvya nijasthitiM / putraM kSemaMkarAbhikhyamutpAdya triMdivaM gataH // 150 // prajAnAM ca tadA jAtAH siNhvyaaghraadibhiisskaaH| so'pi kSemaM tataH kRtvA prAptaH kSemaMkarazrutiM // 151 / / sahasrabhAgamAjIvya palyasyAsau prajAM prabhuH / putraM kSemaMdharAbhikhyaM janayitvA gato divaM / / 152 / / kSemaMdharaH sa matvAryasthiti kulakaro guroH / sahasrabhAgamAjIvya palyasya dazasaMguNaM // 153 // sUnuM sImaMkaraM nAmnA sumutpAdya yayau divaM / vRkSalubdhamajAnAM ca sa sImAmakarot prabhuH // 154 // lakSabhAgaM sa palyasya jIvitvA svargago'bhavat / sImadharo yathArthAkhyastatsuto dazatADitaM // 155 // tatputro vAhinIkRtya cikrIDa vipuladipAn / yattatkhyAtaH sa bhUmnA'bhUt nAmnA vipulvaahnH||156|| koTImAgaM sa elyasya jIvitvA svargamAzritaH / cakSuSmAniti tatsunurajaniSTa janaprabhuH // 157 / / putracakSurmukhAlokAccakSurmatvA bhiyA'nayA / AyuSmatprajayA gItazcakSuSmAnityasau prabhuH // 158 / / Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 154 saptamaH sargaH / koTIbhAgaM sa palyasya dshtaadditmiidditH| bhuktvA bhogamudAtto'pi svarito'bhUtsthitikSaye159 / / tadapatyaM yazasvIti strakAle'petya mAkhyayA / prajayA yojayatprAyo yojito yazasA'ruNA // 160 // koTIbhAgaM sa palyasya zatasaMguNitaM prabhuH / jIvitvotpAdya satputramAbhacaMdraM divaM gataH // 169 // tatkAle'patyamutkSipya prajA ramayati sma yat / abhicaMdramataH prApatso'bhicaMdra iti zrutiM // 162 // koTI bhAgaM sa palyasya sahasraguNitaM guNI / saMjIvyotpAdya caMdrAbhaM tanayaM prayayau divaM / / 163 / / koTI bhAgaM sahasraM tu tasyAyurdazasaMguNaM / palyasya marudevaM sa mAsaM putramalAlayat // 164 // marudevasya kAle ca mAtaH pitariti dhvaniM / zuzrAva zizuyugmasya prathamaM mithunaM kalaM / / 165 / / ekamevAsRjatputraM prasenajitamatra saH / yugmasRSTerihordhvamito vyapaninISayA // 166 // prasenajitamAyojya prasvedemalabhUSitaM / vivAhavidhinA vIraH pradhAnakulakanyayA // 167 // koTIbhAgasahasraM sa palyasya zatasaMguNaM / saMjIvya marudevo'pi mahatAM lokamudyayau // 168 || pUrvakoTyAyuSaM nAbhiM prasenajidajInat / nAbhicchedavyavasthAyAH karttAraM svargagAminaM // 169 // dazAnAM koTilakSANAM palyAMzAnAmathAMzakaM / jIvitvA kAladharmeNa prasenajidito divaM // 170 // 1 - pakSamattayA iti ka pustake / 2 - 'lava' ityapi / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 155 aSTamaH sargaH / zatAnyaSTAdazotsedho dhanUMSyAsanpratizruteH / trayodaza tu putrasya pautrasyASTazatAnyataH || 171 // parataH kramahAnistu dhanuSAM paMcaviMzateH / sa paMcaviMzatizeSAH nAbheH paMcadhanuHzatI // 172 // AdyasaMsthAnasaMghAtagaMbhIrodAramUrttayaH / svapUrvabhavavijJAnA manavaste caturdaza || 173 || cakSuSmAMzca yazasvI ca tathaivAsau prasenajit / trayaH kulakarAH proktAH priyaMguzyAmarociSaH // 174 // caMdrAbhacaMdragaurAbhastathaiva prathitaH prabhuH / kathitA daza zeSAste saMtaptakanakaprabhAH / / 175 / / maryAdArakSaNopAyahAmAdhikkAranItayaH / prajAnAM janakAbhAste prabhavaH pratibhAdhikAH || 176 || itthaM kulakarotpattiH sakalA kathitA nRpa / nAbheyasyAdhunotpattiM zRNu pApavinAzinIM / / 177 // jagad SadbhirdravyairanupacaritairvyAptamakhilaM tadapyajJAnAdadhikamabhiyuktairadhigataM / yataH kAlAdyarthe dhanamapi dhunAtyaMdhatamasaM, jinAdityAlokaH sthirapariNataH zrImadudayaH // 178 // iti "ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau kAlakula karotpattivarNano nAma saptamaH sargaH / aSTamaH sargaH / zrImatAmanurUpaM yaH pariNAmamanusRtaH / mananAt manujArthasya manusaMjJAmanusRtaH // 1 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 harivaMzapurANaM / aSTamaH sargaH / prakSINaH kalpavRkSAtmA madhye dakSiNabhArataM / nAbherapi sa evAbhUt prAsAdaH pRthivImayaH // 2 // zAtakuMbhamayastaMbho vicitramaNibhittikaH / puSpavidrumamuktAdimAlAbhirupazomitaH // 3 // sarvatobhadrasaMjJo'sau prAsAdaHsarvato mataH / saikAzItipadaH zAlavApyudyAnAdyalaMkRtaH // 4 // svasthAnamekako'nalpakalpavRkSavRtaH kSitau / adhyatiSThadadhiSThAtaH sa nAbheranubhAvataH // 5 // atha nAbherabhUddevI mahAdevIti ballabhA / devI zacIva zakrasya zuddhasaMtAnasaMbhavAH // 6 // abhyunato padAMguSThau prollasannakhamaMDalau / yasyA rejatu rucyeva lalATasya didRkSayA // 7 // unnatAgrasamasnigdhatanutAmranakhAMzubhiH / kuTTime kurutAM yasyAH kramau kuravakazriyaM / / 8 // zliSTAMgulidalau gUDhagulpho kAMtijalaplavau / samau kUrmonnatI yasyAH pAdapadmau prckrtuH||9|| yasyAzca caraNau cArumatsya zaMkhAdilakSaNau / krIDAsveva priyasparzAtsvedasaMbaMdhasaMginau // 10 // AnupUrvyasuvRtte ca jaMghe romazirojjhite / lAvaNyarasavarNADhaye zaradhI puSpadhanvanaH // 11 // jAnunI mRdunI yasyA gUDhasaMdhAnavarzinI / dadatuH priyagAtrANAM mRdusparzakRtaM sukhaM // 12 // asArAH kadalIstaMbhAH karkazAH kariNAM kraaH| pariNAha guNatve'pi yadUrvoH sadRzAna te // 13 // UrU saMdhinitaMbazca kukuMdaramanoharaH / gururjaghanabhArazca yasyAH sAdRzyamatyagAt // 14 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 harivaMzapurANaM / aSTamaH srgH| pradakSiNakRtAvartta gaMbhIraM nAbhimaMDalaM / romarAjikRtAsaMgaM yasyA nAbheramUnmude // 15 // aromazaM kRzaM madhyaM yasyAstrivalibhaMguraM / babhau vRttasamotuMgadhanastanabharAdiva // 16 // kaThinastanacakrAbhyAM yasyA mRduAbhiyorasA / prakrIDaccakravAkAbhyAM sariteva virAjitaM // 17 // raktahastatalau zreSThaprakoSThamaNibaMdhanau / svasau mRdubhujau yasyAH kAmapAzo babhUvatuH // 18 // zaMkhAvatesamagrIvA prabAlAdharapallavA / daMtamuktAphalodyotA siMdholeva yA babhau // 19 // saMraktatAlujihvAgramaMtarAsyamarAjata / yasyAM vAci pravRttAyAM kokilasvananisvanaM // 20 // priyAmukhamivAtmIyaM didRkSoH preyaso mukhaM / saMmukhau bhavato yasyAH kapolAviva darpaNau // 21 // sannAsikAbhimadhyasthA samA samapuTAbhyabhAt / spadbhuinyovorayaMtIva dRzoranyonyadazenaM // 22 // trivarNAbjanibhe yasyA darzane dIrghadarzane / maMtrasya maMtraNAyeva karNamUlamupAzrite // 23 / / tanurekhabhuvo yasyA na dUre na ca saMhate / samAropitacApAbhe zuzubhAte zubhAvahe // 24 // na natasya na tuMgasya sAdRzyasisUkSayA / yasyA lalATapaTTasya nArdhedurabhavat sthitiH // 25 // buMDalojvalagaMDasya yatkarNayugalasya tu / nopamA mAMsalasyAsIt komalasya samasya tu // 26 // niilkuNcitsusnigdhsuukssmkeshklaapinH| samasya ziraso yasyAH zobhA vApathamatyagAt / / 27 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 158 aSTamaH sargaH / akhaMDamaMDalacaMdro mukhamaMDalazobhayA / yasyAH parAjitaH prApadAdhinevAtipAMDutAM // 28 // SoDazalpakalAvatyA dvAsaptatikalojvalA | iMdubhUtyapamIyeta sA kathaM sakalaMkayA // 29 // catuHSaSTiguNotkRSTA mArdavAtizayA kathaM / sA caturguNayA tulyA pRthivyA kaThinAtmanA // 30 // snigdhAbhirapi susnigdhA sauSThavAtmA jalAtmabhiH / kathaM sA'nyapraNeyAbhiradbhirapyuparmAyate // 31 // taddbhAsurarUpApi kathaM vA dahUnAtmikA / mene' tejomayI mUttistanmUrterupamAnatAM ||32|| darzanasparzanAbhyAM yA nAbheratisukhAvahA / sparzamAtrasukhAhaya vAyumUrcchA kathaM samA ||33|| azUnyahRdayasparzA bharturyA sparzazUnyayA / sA'kAzAtmikayA zaktyA zuddhayA'pi kathaM samA ||34|| caturdazavidhaM yasyAH kalpapAdapakalpitaM / aMgapratyaMgasaMgena bhUSaNaM bhUSyatAM gataM // 35 // bhuMjAnasya tayA nAbhebhagaM svarlokasaMnibhaM / vaktuM zaktau yadi vyaktaM vaktA zukravRhaspatI || 36 || atha tIrthakRtAmAdye svargAt sarvArthasiddhitaH / tayoH prAgeva SaNmAsAn vRSabho'vatariSyati ||37|| divaH patitumArabdhA vasudhArA gRhAMgaNe / pratyahaM dhanadonmuktAH puruhUtanidezataH ||38|| zrIlakSmIvRti kI dyA navatirnava cAyayuH / prAgvidyuddikku mAryo'pi divi digbhyaH ssNbhrmaaH| 39 1 - bheje tanumayI iti ka pustake | 2 - cAgatAH / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 hrivNshpuraann| aSTamaH srgH| prayujya praNatiM tuSTA jinapitrobhaviSyatoH / svanivedyAgamaM svaM ca pAkazAsanazAsanAta // 40 // pratyeka zAsanaM devyo marudevyA mahAdarAt / pratISurdevi ! dezAjJAM naMda jIveti sagiraH // 4 // rUpayauvanalAvaNyasaubhAgyAdiguNArNavaM / varNayati tadA kAzcidAzcarya paramaM zritAH // 42 // akSarAlekhyagaMdharvagaNitAgamapUrvakaM / kalAkauzalamanyAstu prazaMsaMti samaMtataH // 43 // darzayaMti svayaM kAzcit taMtrIvINAdikauzalaM / gAyaMti madhuraM geyaM kAzcitkarNarasAyanaM // 44 // zobhanAbhinayaM kAzcid zaMgArAdirasotkaTaM / hAvabhAvavilAsinyo nRtyaMti nayanAmRtaM / / 45 // hastasaMvAhane kAzcit pAdasaMvAhane parAH / aMgasaMvAhane kAzcit vyAvRttA madupANayaH // 46 // aMgAbhyaMgavidhau kAzcid kAzcidudvargane praaH| kAzcinmajjanake kAzcitsnAnavastranipIlane // 47 // saMddhAnayane kAzcit tatsamAlabhane praaH| kAzciccitrAMbarAdhAne paridhAnavidhau praaH||48|| kAzcidbhUSAsragAdhAne kAzcidehaprasAdhane / divyAnnAnayane kAzcit kAzvidbhojanakamaNi // 49 // zayyAsanavidhau kAzcit kAzcittAMbUlaDhokane / kAzcitpatadgrahe vyagrAH kAzciJca gRhakarmaNi // 50 // darpaNagrahaNe kAzciccAmaragrahaNe praaH| kSatrasya grahaNe kAzcit vyajanagrahaNe parAH // 51 // 1-incha |2-nipiiddne| Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / aSTamaH srgH| aMgarakSAparA devyaH khagavyagrAgrapANayaH / graharakSapizAcebhyo rakSatyaH pratijAgrati // 52 // abhyaMtaragRhadvAre kAzcitkAzcidvahirbabhuH / asicakragadAzaktihemavetrakarAH sthitAH // 52 // iti naktaM divaM dRSTvA devatAbhiranuSThitaM / AtmanaH zAsanaM loke pareSAmatidurlabhaM // 54 // nizcitazcApi SaNmAsAn pataMtyA vasudhArayA / nAbhinA marudevyA ca paayNstiirthkrodbhvH||55|| athAsau saumyatArAbhirabhitaH kRtasevanA / marudevI surastrIbhizcaMdralekheva hAriNI // 56 / / zaradabhrAvalIzubhre prAsAde'garudhUpite / nAnopadhAnakAdhAne zayAnA zayane vidhau // 57 // nidhIniva nizAzeSe dadarza zubhasUcakAn / krameNa SoDazasvapnAnimAna durlabhadarzanAn / / 58 / / prabhUtadAnadhArAkarapuSkaradhAriNaM / gIyamAnaM zuciM ma~gairdAnAdhibhirivezvaraM // 59 // supratidhvanivikSiptapratipakSaM zubhodayaM / zubhraM bhadrAkRtiM dhIraM tRpaM vRSamivonnataM // 60 // mattebhaM tamivAnveSTuM madagaMdhena sUcitaM / siMhamutthitamadrAkSInakhadaMSTrAsaTotkaTaM // 61 // citraratnaghaTATopaghanaghAMSaghanAghanaH / zriyo'bhiSekamambhoje navAMbhobhirivAvaneH // 62 / / nAnApuSpadhane dIrgha zrImAle saurabhotkaTe / saMbhUyeva ca sarvatuzrIbhiH sevArthamudbhate // 63 // adhomukhamayUkhodyadaMDamAtapavAraNaM / tArAbharaNayorikSaptaM zyAmayeveMdumaMDalaM // 64 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 harivaMzapurANaM / aSTamaH srgH| saMdhyArAgAMgarAgADhyaM pUrvAzAMganayAruNaM / siMdUrAruNitaM kuMbha maMgalArthamivodbhutaM // 65 // mInau kRtajalakrIDau hRtAtmodarazobhayoH / netrayozcalayordAtumupAlaMbhamivAgatau // 66 // hAriNau vAriNA pUrNI vizAlau kalazau ghnau| sAvau~ svopabhau dRSTuM stanabharAvivoddhatau // 67 // saudaMDapuMDarIkaugharAjahaMsamanoharaM / rathapAdAtinAdADhayaM saraH senyamivorjitaM // 68 / / pramInamithunonmeSamakarAyururAzibhiH / prapUrNitamivAkAzaM varddhamAnaM mahArNavaM // 69 / / sAvaSTaMbhabhujastabhaiH prauDhadRSTibhirunmukhaiH / siMhehemAsanaM vyUDhaM manurAjairjagad yathA // 70 // svargasauMdaryasaMdarbhamiva dazayituM nRNAM / vimAnaM kalagItAbhirdevakanyAbhirAhataM // 7 // nAgalokaM vijityeva nAgeMdrabhavanaM zriyA / nAgakanyAbhirudbhUtaM zeSalokajigISayA // 72 // abhraMlihaM nirabhre'pi vidyudiMdradhanuHzriyaM / khe sRjaMtaM mahAratnarAzi prAMzubhiraMzubhiH // 73 / / suprasannaM bhramajjvAlaM nidhanapAvakaM / pracalatpuSpitAdabhrAta kiMzukotkaravibhrama / / 74 // khaMDasvamAnimAn dRSTvA dadhe'naMtaramAtmani / jinaM sA vRSarUpeNa praviSTaM mukhavarmanA // 75 // susvamadarzanAnaMdaM svAminI yannavaM mayA / prApiteti kRtArtheva kA'pi nidrAsakhI nirait // 76 / / 1 ckrvaak| Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 hrivNshpuraannN| aSTamaH srgH| vibuddhasva vibuddhArthe vivardhasva vivardhane / vijayasva jayazrIze devi pUrNamanorathe // 77 // ityAdayo vivodhAya dikkumaariibhiriiritaaH| yAtAH svayaM vibuddhAyAH kevalaM maMgalaM giraH // 78 // doSAkaraH kalaMkyeSa niHkalaMkaguNAkaraM / dRSTva mukhacaMdraM te hiyA bhavati niSprabhaH // 79 // tavaiva gRhamudyotyaM dazanaprabhayA'dhunA / itIva sphuritavyAjAt pradIpAH tvaM hasaMtyamI // 8 // atyaMtamukharAgADhyA kSaNaraMjitavipriyA / praskhalatkhalamaitrIva baMdhyA saMdhyA virajyate // 8 // svabhAvamatsarAraMbhA vyApikodayameSyataH / prabhA kheravadhyArthA sAdhomaitrIva varddhate / / 82 // bhAsvarAMbarabhUSA bhAti bhAsvadvizeSakA / puraMdhrIriva pUrvA'zA maMgalAya tavodgatA // 83 // dIrghA nItvA nizAmeSA dIrghikAsvinadarzane / tuSTA svAn ghaTatyeva cakravAkI kalAravAn // 84 // tvatpAdanyAsalIlAyAmIkSaNArthamivAkulaM / tvAmutthApayate kUjatkalahaMsakulaM kalaM // 85 // ghUrmitA mRduvAtena dhRtAbhinayamUrtayaH / bhavatyA darzayaMtIva nRtcAraMbhamamI drumAH // 86 // diGmukhAni prasannAni ceSTitAnIva te'dhunA / suprabhAtamidaM devi muMca zayyAmaniMdite // 87 // iti baMdijanaivaidyA sA'muMcat zucivigrahA / zayyAM puSpataraMgADhyAM haMsIva sikatAsthalI ||88t Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| aSTamaH sargaH / dhautevAsaM gRhItvA'sau dhautacchAyAvinirgatA | zuzubhe zAradAbhodAt tanvIva zazinaH kalA // 89 // zrIvidyudikkumArIbhiH pratyagrakRtabhUSaNA / sAM'targabhAM'tikaM yAtA dhanazrInAbhibhUbhRtaH // 10 // bhadrAsanasthitAyA'smai krameNa svAsanasthitA / zrIrivAvedayat svapnAn satkarAMbhojakuDmalA // 11 // svapnArtha so'vadhAyaitAM jagAda dayite dhruvaM / sakAMto'dya trilokAnAM nAthastIrthakarastvayi // 12 // na dUrAlpaphalaprAptAvIdRzaM svapnadarzanaM / ato'dyaiva pratItA me bhavatyAM garbhasaMbhavaH // 93 // paNmAsavasuvRSTayA ca devatAparicaryayA / sUcitA jinasaMbhUtiryA sAdya phalitA''vayoH // 94 // sarvathA sarvakalyANabhAjanAtmajajanmanA / priye ! tvamacireNaiva jagadAnaMdayiSyasi // 95 // iti susvapnaphalaM zrutvA sadyaH saMbhUtamAtmani / mumude'titarAM devI dIptiM kAMtiM ca bibhratI / / 96 // tRtIyakAlazeSe'sAvazItizcaturuttarA / pUrvalakSAvivarSASTamAsapakSayutAstadA / / 97 // svargAvataraNaM jainamASAbahulasya tu| dvitIyAmuttarASADhanakSatretra jagannataM / / 98 // bardhamAne kramAd garbhe vardhate vapuSo vapuH / tasyAstrivalizobhAyA bhaMgabhItyeva nodaraM // 99 // gauravAtizayAdhAnI dadhAnA trijagadguruM / lAghavAtizayaM dehe dadhra citramidaM paraM // 10 // saMtApaheturaMtastho mAturmAbhUta sunizcalaH / jJAnavAn sa jino bhAnuryathA'psu pradhivataH // 101 // 1 dhautavAsagRhItA iti gha pustake / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 164 aSTamaH sargaH / 107 // jJAnanetraiH tribhiH pazyan vizvaM mAsAnasau sukhaM / nava garbhagRhe'tiSThaddikkumArI vizodhite // 102 // pUrNeSu teSu mAseSu nipatadvadRSTiSu / jinaM sA suSuve devI sozarASADhasaMnidhau // 103 // prAcyA iva vizuddhAyA vizuddhasphaTikopamAt / ghanodarAdvinikrAMto jinaH sUrya ivAbabhau // 104 // jAtakarmaNi karttavye vyApRtA laghudevatAH / aMtaraMgA hi karttavye vyApriyate jagatparaM / / 105 / / vijayA vaijayaMtI ca jayaMtI cAparAjitA / naMdA naMdottarA naMdI naMdIvarddhanayA saha // 106 // AlolakuMDalA lokavilasadgaMDamaMDalAH / etAstA dikkumAryo'STau tasthu bhRMgArapANayaH // susthitA praNidhAnyA su-prabuddhA ca yazodharA / lakSmImatI tathaivAnyA kiirtimtyupvrnnitaaH|| 108 // vasuMdharA tathA citrA citrAbharaNabhAsvarAH / dikkamArya imAcASTau tasthurdarpaNapANayaH / / 109 / / ilA surA pRthivyAkhyA padmAvatyapi kAMcanA / sItA navamikA'nyA ca dikkanyA bhadrakAbhidhA // aSTau tuSTAH prakRSTAMgaprabhAbhASitadiGmukhAH / dhavalAnyAtapatrANi dhArayati sma vismitAH // 111 // hI : zrIH dhRtiH parA sA ca vAruNI puMDarIkiNI / alaMbu sAMbujAsyazrI mizrakezIti vizrutAH // 112 // hurtkanakadaMDAni NatkanakakuMDalAH / cAmarANi gRhItvASTau dikkumAryaH sthitA imAH // 113 // 1 kanat / 2- kanat / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH srgH| hrivNshpuraannN| 165 citrA kanakacitrA ca sUtrAmaNirimA bbhuH| trizirAzca kRtodyotA vidyutkanyA tdditprbhaaH||114|| vijayA vaijayaMtI ca jayaMtI cAparAjitA / imA vidyutkumArINAM catasraH pramukhAH sthitAH // 115 // rucakA dikkumArINAM pradhAnA rucakojvalA / rucakAmAzcatasrastA rucakaprabhayA saha // 116 // jAtakarma jinasyaitAzcakruraSTau yathAvidhi / jAtakarmaNi niSNAtAH sarvatra jinajanmani // 117 // AceluzcalamaulInAM kAle tasmin surezinAM / trailokye'pyAsanAnyAzu jinotiprbhaavtH|| praNemurahamiMdrAstaM prayuktAvadhayo jinaM / tatrasthAH siMhapIThebhyo gatvA saptapadAn paraM // 119 / / loke bhAvanadevAnAM zaMkhadhvanirabhUtsvayaM / vyaMtarANAM rakho bheryA jyotiSAM siMhanisvanAH // 120 // ghaMTAratnamahAghoSA kalpalokamatItanat / kiM kartavyatvasaMmukhyaM trailokyamabhavatkSaNaM // 121 // Asanasya prakaMpena dadhyau vismitadhIstadA / saudharmeMdrazcalanmaulibhUtvA mUrdhAnamunnataM / / 122 // atibAlena mugdhena svataMtraNAzukAriNA / nirbhayena vizaMkena kenedamapyanuSThitaM / / 123 // devadAnavacakrasya svaparAkramazAlinaH / kathaMcitprAtikUlasya yaH samarthaH kadarthane // 124 // iMdraH puraMdaraH zakraH kathaM na gaNito'dhunA / so'haM kaMpayatA'nena siMhAsanamakaMpanaM / / 125 // saMbhAvayAmi nedRkSaprabhAvaM bhuvanatraye / prabhuM tIrthakarAdanyamiti matvA mRto'vadhi // 126 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 166 aSTamaH sargaH / ato visphuritenAyamadhijJAnacakSuSA / taM tIrthakara mutpannamAdyamaikSiSTa bhArate || 127 // AsanAdavatIryAzu krAMtvA saptapadAni sa / jayatAM jina ityuktvA praNanAma kRtAMjaliH || 128 || punazcAsanamAruhya samAjJApayatisma saH / dhyAnAnaMtaramAnamya sthitaM senApatiM puraH / / 129 / / asyAmAdyo'vasarpiNyAM jAtastIrthakaro'dhunA / gaMtavyaM bhArataM devairyodhyatAM te tvayAnviti // 130 // svAmyAdeze kRte tena celuH saudharmavAsinaH / devaizvAcyutaparyaMtAH svayaM buddhAH surezvarAH // 131 // yathAsvaM svaM nimittebhyaH pratibuddhAH praharSiNaH / nizcelurnija lokebhyo jyotivyaMtara bhAvanAH // 132 // gajAzvarathasaMghaTTapadAtivRSabhaistadA / gaMdharvanartakI mizraH saptAnIkaizcitaM nabhaH / / 133 / / mahiSAdyaizca nAvAdyaiH khar3AdyairgaruDAdibhiH / zivikAzvoSTrama karadvipahaMsAdibhistathA / / 134 // dazAnAmasurAdInAM kumArANAM yathAkramaM / saptAnI kairnabho vyAptaM babhAse nitarAM tadA // 135 // vimAnAni samArUDhA govRSAn gavayAn rathAn / azvAn zarabhazArdUlAn makarAn karabhAn surAH // varAhamahiSAn siMhAn pRSatAn dvIpino dvipAn / camarAn hariNAMzcArururUn kecid garutmataH // 137|| zukAn parabhRtAn krauMcAn kururAn zikhikukkuTAn / pare pArAvatAn haMsAn sakAraMDavasArasAn aaraamaaughAn kAdIna samadhiSThitAH / caturdevanikAyAste saha jagmuritastataH / / 139 / / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 167 aSTamaH srgH| zvetacchatrairdhvajaizvitraizcAmaraiH phenapAMDuraiH / kurvANAH sarvamAkAzaM samAkIrNaM niraMtaraM // 140 // bherIduMdubhizaMkhAdiravApUritaviSTapaM / nRtyagItaiyutaM reje devAgamanamadbhutaM / / 141 // saudharmeMdrastadArUDho gajAnIkAdhipaM gajaM / airAvataM vikurvANamAkAzAkAravadvapuH // 142 // prodaMSTrAMtaravisphArikarAsphAritapuSkaraM / prodvaMzAMkuramadhyodyadbhogIMdramiva bhUdharaM // 143 // karNacAmarazaMkhAMkaM kakSAnakSatramAlinaM / balAkAhaMsavidyudbhiriva tAMtaM mahatpathaM / / 144 // ArUDhavAraNedrANAmiMdrANAM nitrayutaH / janmakSetraM jinasyAsau pavitraM prAptavAn suraiH // 145 / / nabhaso'vataraMtI vai sA surA'surasaMtatiH / kuverakRtamadrAkSIt puraM svargamiva kSitau / / 146 // vaprapAkAraparikhA pariveSamanoharaM / sodyAnakAnanArAmasarovApIvirAjitaM // 147 // iMdranIlamahAnIlavajravaiDUyabhittayaH / prAsAdAH padmarAgAdiprabhADhyA yatra rejire // 148 // surANAmasurANAM ca tatpurazrIvilokinAM / mano'bhUddaritotkaMThaM svargapAtAlajazriyaH // 149 // yataH sAkamitaM yatprAk surAsurajagattrayaM / puraM tatkIrtimattasmAtsAketamiti kIrtitaM / / 150 / / tataH samaM puraM devaistriHparItya puraMdaraH / pravizya jinamAnetumAdideza zacI zuciM / / 151 // landhAdezA jananyAH sA pravizya prasavAlayaM / sukhanidrAM vidhAyAnyaM zizuM ca surmaayyaa||152|| Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 harivaMzapurANaM / aSTamaH srgH| praNamya jinamAdAya cakAra karayohereH / tadrUpAtizayaM pazyan sahasrAkSo na tRptimait // 153 // Aropya jinamAtmAMkamairAvatagaje sthitaH / so'tyabhAduditAdityaH zikharAtmeva naiSadhaH // 154 / chatracchAyApaTacchannaM cAmarotkaravIjitaM / jinaM ninAya devaudhaiH sumeruzikharaM hariH // 155 // sapradakSiNamAgatya pAMDukAkhyazilAtale / siMhAsane jinaM zakrazcakre cakreNa nAkinAM // 156 // kSubhitAMbhodhigaMbhIrA bharIpaTahamardalAH / tADitAH samRdaMgAdyAH suraiH zaMkhAzca pUritAH // 157 // jaguH kinnaragaMdharvA strIbhistuburunAradAH / savizvAvasavo vizve citraM zrotramanoharaM // 158 // tataM ca vitataM caiva ghanaM suSiramapyalaM / manohAri tadA devairvAdyate sma caturvidha // 159 // hAvabhAvAbhirAmaM ca nRtyamapsarasAmabhUt / aMgahArakRtAsaMgaM zRMgArAdirasAdbhutaM // 6 // itthaM tatra mahAnaMde devasaMdhaiH pravartite / pUrite pratizabdaizca maMdare ruMdrakaMdare // 161 // dhRtA''kalpe'bhiSekArthaM saudharmeMdre sasaMbhrame / sASTamaMgalahastAsu prazastAmarabhIruSu // 162 // saMghaTaiH surasaMghAtairmahAvegamahAdhanaiH / sarvadikSu gataiH kSipraM kSobhitaH kSIrasAgaraH // 163 / / kSIrApUrNAH suraiH kSiptA rAjatAH karataHkaraM / sauvarNAzca vabhuH kuMbhAzcaMdrArkA iva merugAH // 164 // kuMbhaniraMtarArAvairbadbhudevasahasrakaiH / kSIrAMbhobhijineMdrasya cakre janmAbhiSecanaM // 165 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 169 aSTamaH srgH| aiMdrAkuMbhamahAMbhodA dugdhAMbhoMtaravArSiNaH / zizorjinagirerAsanna tadA''yAsahetavaH / / 166 // jinocchAsamuhuHkSiptakSIravAriplaveritAH / plavaMte sma kSaNaM devAH kSIroghe makSikAghavat // 167 / / dRSTaH suragaNairyaH prAga maMdaro ratnapiMjaraH / sa eva kSIrapUraudhairdhavalIkRtavigrahaH / / 168 // tadA'tyaMtaparokSo'pi pratyakSaH kssiirvaaridhiH| kRtaH khecarasaMghAtairjinajanmAbhiSecane // 169 / / snAnAsanamabhUnmeruH snAnavAripayoMyudheH / snAnasaMpAdakA devAH snAnamIdRg jinasya tt||170|| iNdrsaamaanikaaneklokpaalaadyo'mraaH| krameNa cakruraMbhobhirabhiSekaM payobudheH // 171 // atyaMtasukumArasya jinasya surayoSitaH / zacyAdyAH pallavasparzasukumArakarAstataH / / 172 // divyAmodasamAkRSTaSaTpadoghAnulepanaiH / udvartayatyastAH prApuH zizusparzasukhaM navaM // 173 // tato gaMdhodakaiH kuMbharabhyarSican jagatprabhuM / payodharabharAnamrAstA varSA iva bhUbhRtaM // 174 / / samaM ca caturasraM ca saMsthAna dadhataH paraM / suvarSabhanArAcasaMghAtasughanAtmanaH / / 17 / / karNAvakSatakAyasya kacid bajrapANinA / viddhau vajraghanau tasya vanasUcImukhena tau // 176 // kRtAbhyAM karNayArIzaH kuNddlaabhyaammaatttH| vRdvIpaH subhAnubhyAM sevkaabhyaamivaanvitH||177|| cUlAyAM snigdhanIlAyAM padmarAgamaNi kRtaH / parabhAgamasau lebhe harinIlatanau yathA // 178 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 hrivNshpuraannN| aSTamaH srgH| lalATapaTTavinyastA sitacaMdanacarcikA / rarAjA.durekheva saMdhyA pItAbhravArzinI // 179 // suratnahemakeyUrabhUSitau ca bhujA mRdU / rejatuH saphaNAratnAviva bAlabhujaMgamau // 180 // prakoSThau jyeSThamANikyakaTakaprakaTaprabhau / abhAtAM ratnazailasya taTAviva surAzritau // 181 / / sthUlamuktAphalenAsya reje hAreNa hAriNA / vakSaHsthalaM mahIdhrasya nijhareNeva sattaTaM // 182 / / babhau prAlaMbasUtraNa bhAsvadratnamayena saH / kalpadruma ivAzliSTaH kAMtakalpalatAtmanA // 183 / / vicitrasyoparisthena kaTisUtreNa vAsasaH / babhau kaTItaTIvATerabhrasya taDidarciSaH / / 184 // caraNau maNisaMkIrNaraNacaraNabhUSaNau / parasparasamAlApaM kurvANAviva rejanuH // 185 // mudrikAbharaNenAbhAd ratnahemAtmanA galan / svAMgulIbahulAvaNyarakSAmudrIkRtena vA // 186 // digdhazcaMdanapaMkena kuMkumasthAsakAcitaH / saMdhyApItAbhralezAktasphaTikAdirivAbabhau 187 / / uttarIyAMbaraM svacchaM haMsamAlojjvalaM sRtaH / zuzubhe'sau zubhAkAraH zaraddhana ivAnaghaH // 188 // saMtAnapArijAtAdidevalokatarUdbhavaiH / jalasthalodbhavai nAsurabhiprasavaiH zubhaiH // 189 // bhadrazAlavanodbhUtai ruMdranaMdanasaMbhavaiH / puSpaiH saumanasodbhutaiH sapAMDukavanodbhavaiH // 19 // 1 ' sandhyAbhradabhralezAkta' ityapi pAThaH / - Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 171 aSTamaH srgH| graMthitena surastrIbhirmAlyakauzalacaMcubhiH / maMDito muMDamAlAgramaMDanenAdrimaMDanaH / / 191 // bhadrazAlo jagatyuccairjagatAmabhinaMdanaH / so'bhAtsaumanaso'khaMDayazasA pAMDukaH svayaM // 192 / / vizeSako bhuvAmAzo vizeSakavibhUSitaH / vizeSato babhau devavizeSakavibhUSitaH // 193 // zizorniraMjanasyAsye svajanAMjitalocane / paraM jitArkacadrAbhidIptikAMtI babhUvatuH / / 194 // zrIzacIkIrtilakSmIbhiH svahastaiH kRtamaMDanaH / sa tathA''khaMDalAdInAM devaanaamhrnmnH||195|| tatastamRSabhaM nAmnA pradhAnapuruSa surAH / yugAdyamabhidhAyetthaM zakrAdyAH stotumudyatAH // 196 // . matizrutAvadhizreSThacakSuSA vRSabha tvayA / jAtena bhArate kSetre dyotitaM bhuvanatrayaM / / 197 / / nRbhavAbhimukhenaiva bhavatA'dbhutakarmaNA / AvarjitaM jagad yena kiM jAtasyaitadadbhutaM // 198 // pAdAdhaHsthApitottuMgamAnazRMgamahAguruH / mahAgurustvamIzAnAM zaizave'pyazizusthitiH // 199 // aspRzaMto bhuvaM sarvA pAdAtraiH surprvtaaH| pAdau mukuTakUToccaiH zirobhiste vahatyamI / / 200 // maMtrazaktiriyaM kiMnu prabhuzaktistathA'thavA / protsAhazaktirAhozvit kimapyanyanmahAdbhutaM // 201 / / pauruSAdhikamAnItaM tvayA nAtha jagattrayaM / kathamekapade vizvaM vidhineva vidhIyatAM // 202 // ka cedaM saukumArya te ka ca kArkazyamIdRzaM / nAthAnyonyaviruddhArthasaMbhavastvayi dRzyate / 203 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 1 aSTottarasahasroccairlakSaNaM vyaMjanAMcitaM / rUpaM tavaitadAbhAti bhUsurAsuradurlabhaM // 204 // rUpAtizayato loke prathamazvaramasya te / vidhatte praNataM vizvaM vigraho vigrahAd vinA || 205 / / hiraNyavRSTiriSTAbhUd garbhasthe'pi yatastvayi / hiraNyagarbha ityuccaigIM vANairgIya se tataH // 206 // saha jJAnatrayeNAtra tRtIyabhavabhAvinA | svayaMbhUto yato'tastvaM svayaMbhUriti bhASyase // 207 // vyavasthAnAM vidhAtA tvaM bhavitA vidhinAtmanAM / bhArate yattato'nvartha vidhAtetyabhidhIyate // 208 // apUrvaH sarvato rakSAM kurvan jAtaH patiH prabho / prajAnAM tvaM yatastasmAt prajApatiritIrya se || 209 // AkaMtIkSurasaM zrItyA bAhulyena tvayi prabho / prajAH prabho yatastasmA dikSvAkuriti kIrtyase || 210 // pUrvaH sarva purANAnAM tvaM mahAmahimA mahAn / iha dIvyasi yattena purudeva itISya se || 211 // bharatAsanamadhyAsya trailokyaizvaryamaryayan / yujyate tattatvAtyalpamanataizvaryayoginaH || 212 // tvaM vidhAtA svayaMbuddhastapasAM duSkarAtmanAM / saMcitA cetasAmuccairyazasAM vA'tizAyitAM // 213 // zreyaso dAnadharmasya zreyo'rthaH prANinAM muniH / bhuvi darzayitA vIraH vizuddhAM pAtratAM svayaM // 214 // tvamanaMgabhujaMgasya maMtro dveSadvipAMkuzaH / mohAbhrapaTalabhrAMtibhraMzahetuH prabhaMjanaH // 215 // prazastastimitadhyAna supta manamahAhRdaH / baMdhAnaMtarasaMdhAnAtadhanahutAzanaH // 216 // 172 aSTamaH sargaH / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| aSTamaH srgH| srehAnapekSakaivalyapradIpodyotitAkhilaH / dezako mokSamArgasya nisargAd bhavitA bhuvi // 217 // kAlamaSTAdazAMbhodhikoTIkoTIpramANakaM / dharmanAmani nirmUlaM naSTe sraSTeha bhArate / / 218 / / svargApavargamArgasya mAgaNe bhavyadehinAM / digmohAMdhadhiyAM dhImAn jAtastvamupadezakaH // 219 / / jAyate'bhyudayazrIzAH zrayA niHzreyasaH shriyH| sAMprataM bhuvi bhavyaughA nAtha tvadupadezataH // 220 // pramANanayamArgAbhyAmaviruddhena jaMtavaH / tvadupajJena mArgeNa prApnuvaMtu padaM priyaM / / 221 // praNatavyaH prayatnena stotavyastvaM hitArthinAM / smartavyaH satataM nAtha jagatAmupakArakaH / / 222 // praNateste kRtI kAyo guNinI vAgguNastuteH / prANinAM praNidhAnena guNAnAM guNavanmanaH // 223 // namaste mRtyumallAya namaste bhavabhedine / namaste jarasoMtAya namaste dhvasta karmaNe // 224 // namaste'naMbodhAya namaste'naMtadarzine / namaste'naMtavIryAya namaste'naMtazarmaNe // 225 // namaste lokanAthAya namaste lokabaMdhave / namaste lokavIrAya namaste lokabedhase // 226 // namaste jinacaMdrAya namaste jinabhAnave / namaste jinasoya namaste jinatAyine // 227 // iti stutizataiH stutvA natvA shtmkhaadyH| bhaktistvayyastu zasteti zatazastaM yyaacire||28|| 1-aashryaaH| Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 harivaMzapurANaM / aSTamaH srgH| tataH saramasodyAnasurasaMghAtasenayA / vRtaH zatAdhvaro meroruccacAla jinAnvitaH // 229 // suvarNakarNikAroharAzipiMjaravigrahaM / tamairAvatamAropya raupyAdrimiva jaMgamaM // 230 // tAmayodhyAM parAyodhyAM dhvajamAlAvibhUSitAM / vAdinadhvanidhIrAM svAmadhyAsya dhvjiniimiv||231|| polomyA mAturutsaMga sthApayitvA jinaM tataH / janako praNipatyAzu kRtanepathyavigraha / / 232 // nRtyatsurAMganodbhAsi bhAsvadbhujavanAvRtaH / nanata tAMDavAraMbhacalavizvaMbharo hariH // 233 // ciraM prekSakayoragre naTitvA''naMdanATakaM / pitroH kRtvocitaM devaiH saheMdraH svAspadaM yayau // 234 // koTyastisro'rddhakoTI ca vasuvRSTidine dine / mAsAn paMcadazotpatteH prAga jinasyApatadgRhe // 235 // prApto'bhiSekamameredragaNaigirIMdre prAptaH sutastriMbhuvanezvara ityudArau // prAptI mahApramadabhAravazau tadAnIM nAbhizca nAbhivanitA ca sukhaM svavedyaM / / 236 / / svargAvatArajananAbhipavadvibhedakalyANavarNanamidaM vRSabhezvarasya / bhaktyA sadA paThati yo'tra zRNoti yazca / kalyANameti sa jano jinabhAskarasya // 237 // iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryasya kRtau RSabhanAthajanmAbhiSekavarNano nAma aSTamaH sargaH / Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haarivNshpuraannN| navamaH srgH| navamaH srgH| atheMdreNa karAMguSThe niSiktamamRtaM piban / pitronetraamRtaahaarN ktiran varddhate jinaH // 1 // vRddhaH zItamayUkhasya bAlacaMdrasya darzanAt / pratyahaM varddhamAnasya jagatpramadasAgaraH // 2 // bAlakrIDAmRtarasaH pIyamAnA'pyanArataM / sulabho'pi vibho bhUlokalocanatRptaye // 3 // kumArakrIDitaM cake sa zakraprahitairhitaH / pratibiMbaurivAtmIyahRdyaM devakumArakaiH // 4 // mRduzayyAsanaM vastraM bhUSaNaM cAnulepanaM / bhojanaM vAhanaM yAnaM tasyAsIta devanirmitaM // 5 // bhaktyA zakrAjJayA cAbhUd dhanado dhanado'rthataH / vayaHkAlAnurUpeNa vastunA'nucaran jinaM // 6 // sahAyaiH sahajaiH svacchaiH divyairiva kalAguNaH / saMpUrNo yauvanenApi jinazcaMdra ibAvabhau // 7 // tuMgAMso sAMgado vRttau suprakoSTho mahAbhujau / pariSvaMgAya paryAptau trailokcavipulazriyaH // 8 // zrIvatsalakSaNenovakSaHsthalamabhAd vibhoH / moropagUDharAjyazrIkucAgrotpIDitena vA // 9 // suzliSTapadajaMghaughagUDhajAnUmadaMDayoH / vakSaHprAsAdasaMstaMbhastaMbhayoH zrIrabhUt parA // 10 // kezakuMtalabhAro'bhAbIlo hemAcalasya saH / chatrAkAre zirasyuccairiMdranIlacayo yathA // 11 // 1-gADhopagar3ha ityapi paatthH| Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 176 navamaH sargaH / zrIlalATasya nAsAyAH sukarNotpalanAlayoH / sajjacApabhruvorvApi vAcAgocaramatyagAt // 12 // caMdracaMdrikA rAtrau divAdIptyA divAkaraH / mude tribhuvane na syAt tasya tAbhyAM tayormukhaM // 13 // puMDarIkasya pAtreNa netre zrote sRte same / piMDAlaktakaraktaM vA hastapAdatalAdharaM // 14 // zuddhamauktikasaMghAtaghaTiva ghanadyutiH / kuMdadyutimadhAjjainI daMtapaMktiradaMturA || 15 || sanavavyaMjanazate sahASTazatalakSaNe | paMcacApazatocchrAye tathA hemAdrisaMnibhe // 16 // rUpazobhAsamasteyaM jinasya gadituM saha / lezenApi na sA zakyA zakrakoTizatairapi // 17 // sa jagattrayarUpiNyA naMdayA ca sunaMdayA / prauDhayauvanayA prauDhazcikIDa vidhinADhayA // 18 // sa gaurIzyAmayormadhye stavakastanayostayoH / jagatkalpadrumo'bhAsIllatayoraMgalagnayoH // 19 // na sA kAMtirna sA dIptirna sA saMpad na sA kalA / asyAnayozca yA nA'bhUt tatra saukhyaM kimucyatAM 20 bharatAnaMdanaM naMdA naMdanaM cakravartinaM / bharatAkhyaM sutAM brAhmImapi yugmamasUta sA // 21 // sunaMdA bAhubalinaM mahAbAhubalaM sutaM / tathaiva suSThuvelAke suMdarAmapi suMdarIM // 22 // aSTAnavatirasyeti naMdAyAM suMdarAH sutAH / jAtA vRSabhasenAdyA vedyAzvaramavigrahAH // 23 // 1 - bharata kSetrajanAnandanam / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / navamaH sargaH / akSarAlekhyagaMdharvagaNitAdikalArNavaM / sumedhAvI kumArAbhyAmavagAhayatisma saH || 24 // athAnyadA prajAHprAptA nAbheyaM nAbhinoditAH / stutipUrvaM praNamyocurekIbhUya mahArttayaH ||25|| prabho kalpadumAH pUrvaM prajAnAM vRttihetavaH / teSAM parikSaye'bhUvan svayaMcyutarasakSavaH || 26 // divyokSarasatRptAnAM rakSitAnAM tavaujasA / prajAnAM nAtha ! dUreNa vismRtA kalpamAdapAH ||27|| idAnIM chinnabhinnAca na kSaraMtIkSavo rasaM / yAMti kAlAnubhAvena mRdavo'pi kaThoratAM ||28|| phalabhAravazA namrA dRzyaMte tRNajAtayaH / na vidmo vayametAbhiH kathamannavidhirbhavet / / 29 / / surabhINAM ghaTonInAM mahiSINAM ca saMtataM / stanebhyo'kSarat bhakSyamabhakSyaM vA taducyatAM ||30|| kaMThA zleSoditAH pUrvaM siMhavyAghravRkAdayaH / asmAnudvejayaMtIzaH kuputra iva sAMprataM // 31 // ataH kSudhAmahAgrastA jIvanopAyadarzanAt / svAminnanugRhANaitA rakSaNAcca bhayAt prajAH ||32|| tato vIkSya kSudhAkSINAH prajAH sarvA prajApatiH / kRtvArtiharaNaM tAsAM divyAhAraiH kRpaanvitH||33|| sarvAnupadidezAsau prajAnAM vRttisiddhaye / upAyAn dharmakAmArthAn sAdhanAnapi pArthivaH // 34 // asimaSiH kRSirvidyA vANijyaM zilpamityapi / SaTkarma zarmasiddhayarthaM sopAyamupadiSTavAn ||35|| pazupAlyaM tataH proktaM gomahiSyAdisaMgrahaH / varjanaM krUra saccAnAM siMhAdInAM yathAyathaM // 36 // 12 177 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 hrivNshpuraannN| navamaH srgH| tataH putrazatenApi prajayA ca kalAgamaH / gRhItaH sugrahItaM ca kRtaM zilpizataM janaiH / / 37 // puragrAmanivezAzca tataH zilpijanaiH kRtAH / sakheTakarvaTAkhyAzca sarvatra bharatakSitau / / 38 // kSatriyAHkSatatastrANAta vaizyA vaannijyyogtH| zUdrAH zilpAdisaMbaMdhAjjAtA vrnnaastryo'pytH||39|| SaDbhiH kamabhirAsAya sukhitAmarthavattayA / prajAbhistatsutuSTAbhiH proktaM kRtayugaM yugaM // 40 // seMdrAH surAstadAgatya kRtvA rAjyAbhiSacanaM / nAbheyasya prajAnAMta sausthityaM vidadhuH paraM // 41 // ayodhyeti vinIteti vinItajanasaMkulA / sAketeti ca vikhyAtA purI reje tadAdhikaM // 42 // ikSvAkukSatriyajyeSThA jJAtijJA lokabaMdhunA / bhUmau vRSabhanAthena sthApitAste'tra rakSaNe // 43 // kuravaH kurudeze'sAvugraste cograzAsanAH / nyAyena pAlanAgojAH prajAnAmapare matAH // 44 // rAjAnazca tathaivAnye jAtAH prkRtirNjnaaH| zreyaH somaprabhAyaistaiH kuruputraistu bhUrabhUt // 45 // divyAn bhogAna surAnItAn bhuMjAnasya jgdguroH| pUrvalakSAsyazItizca jgmuraajnmnsttH||46|| so'tha nIlajasAM dRSTvA nRtyaMtImiMdranatekI / bodhasyApi nibodhasya nirvivedApayogataH // 47 // ye rAgahetavo bAhyA bhAvAH prAgabhavan bhuvi / te syuraMtarnimittasya zame prazamahetavaH // 48 / / ya eva viSayA ramyA mativibhramakAriNaH / prazamAnuguNe kAle ta eva syuH zamAvahAH // 49 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / navamaH srgH| sa dadhyau ca svayaM buddhau vyaavRttvissyspRhH| ciraMbhogasamAsaktyA lajjitAtmAtmanAtmanaH // 50 // aho paramavaicitryaM saMsArasya zarIriNAM / yatra karmavidheyAnAM anye yAMti vidhIyatAM / / 51 // sadbhAvaM darzayaMtIyamatinRtyati nartakI / hAvabhAvarasaprAyaM vicitrAbhinayAMgikA // 52 // toSite mayi nRttena zakraH syAt kila toSitaH / tatastu sukhitAmeSA saMmohAdatimanyate // 53 // dhig jaMtoH parataMtrasya surabhrAnuvanaspRhaM / parArAdhanasaktasya yanmanaH satatAkulaM // 54 // yatsvataMtrAbhimAnasya sukhaM tadapi kiM sukhaM / svakarmaparataMtrasya bhogatRSNAkulAtmanaH // 55 // AtmAdhInaM yadatyaMtamAtmAdhInasya yatsukhaM / tadidriyArthaparAdhInaM parAdhInasya karmabhiH // 56 // nAnaMtenApi kAlena nRsurAsurabhogakaiH / tRptirjIvasya saMsAre nadyopairiva vAridheH / / 57 // mahAbalasya vidye zo lalitAMgasya nAkinaH / vajrajaMghanareMdrasya tathottarakurusthitaH // 58 // zrIdharasya surezasya suvidheracyutasthiteH / vajranAbhezca savArthasiddhidevasya pazyataH // 59 // na tRptistairabhUd bhogairdivyaizviraniSevite / yasya tasyAdya kiM sA syAt sulabhairvipulairapi // 6 // tasmAt sAMsArikaM saukhyaM tyaktvAMte duHkhadRSitaM / mokSasaukhyapariprAptyai pravizAmi tapovanaM // 61 // vijJAnopicite rAjye sthito'hamitaro yathA / kAlopekSaNametaddhi kAlohi duratikramaH // 62 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 harivaMzapurANaM / navamaH srgH| jJAtapUrvabhave tasminniti dhyAnapare jine / brahmalokAlayA jJAtvA lokAMtikasurAmtadA // 63 // kurvANAzaMdrasaMkAzAzcaMdrAkIrNamivAMbaraM / natvA sArasvatAdityapramukhAH procurIzvaraM // 64 // sAdhu nAtha! yathAkhyAtaM svaparArthahitaM tathA / kriyatAM vartate kAlo dhamatIrthapravartane // 65 // caturgatimahAdurge digmUDhasya prabho dRDhaM / mArga darzaya lokasya mokSasthAnapravezakaM // 66 // vicchinnasaMpradAyasya maMtrasyeva ciraM prabho / siddhimArgasya vizveza! kuru dyotanamudyataH // 67 // duHkhatrayamahAvarte doSatrayamahorage / bhramatAM bhava bhartastvaM karNadhAro bhavodadhau // 68 // tvaM saMsAramahAcakrAddhamato vegazAlinaH / upadezakaraNAzu vizvamuttaraya prabho // 69 // vizrAmantvadhunA gatvA saMtastvaddarzitAdhvanA / dhvastajanmazramA nityaM saukhye trailokyamUrdhani // 70 // kIrtyA lokAMtikairvAcaH svayaMbuddhasya tasya tAH / pUrvArthameva saMjAtAH patyurApo yathA hypaaN||71|| sutrAmAdyaizca sNpraaptaishcturvidhsurenetaiH| proktaM lokAMtikaH proktaM yattadeva muhurmuhuH // 72 // RSabho'bhAt svayaMbuddho bodhito vibudhaiH suraiH / bhAnoH prabudrapadmogho yathA padmamahAhRdaH / / 73 // dhIraputrazatasyAsau pravibhaktavasuMdharaH / kRtI dazazatasyeva karANAM ravirAbabhau // 74 / / abhiSiktastato devaiH kSIrArNavajalaijinaH / digdho gaMdhairvarairvastrairbhUSAmAlyairvibhUSitaH // 75 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / navamaH sargaH / dattAsthAno nRpairdevairvRto'bhUnmaNibhUSaNaiH / pUrvAparAyatairmaruryathA'sau kulabhUdharaiH // 76 // atha vaizravaNo divyAM nirmame zivikAM navAM / nAmnA sudarzanAM bhUrizobhayA'pi sudarzanAM // 77 // tArAbharatnajAtInAM prabhAbhiratibhAsvarA / maMDalAkRtizubhrAbhradhavalAtapavAraNA // 78 // calaccAmarasaMghAtahaMsamAlAMzukojjvalA | AdarzamaMDalA khaMDadIptadimukhamaMDalA // 79 // budbudApAMDugaMDAMtAmUrdhacaMdrAlikAkRtiH / saMdhyAbhrakhaMDasaMraktavisphuradvidrumAdharA || 80 // patajjalalavasvacchamuktAdazanazobhitA / zubhaketupatAkAlI lIlAbhujalatojjvalA // 81 // diGnAgavAsitA jaMghAraMbhAstaM bhoruzobhinI / citrastrItArakAlokA jagatIjaghanasthalA ||82|| vAridhArAsphuraddhArAzuMbhatkuMbhapayodharA / tArApuSpavatI ramyA sunakSatravRhatphalA || 83 // sunIlaghanakezAsa kubereNa sudarzanA | dyaurivottamayoSeva kauzikAya pradarzitA // 84 // atha vijJApito nAthaH suranAthena harSiNA / ApRcchaca pitRputrAdIn parivarge ca saMzritaM // 85 // gRhItacAmaracchatraiH sevyamAnaH surezvaraiH / sa dvAtriMzadpadAnurvyA padbhyAmeva pracakrame || 86|| lokAMjalipuTAlokazabdAzIrvAdavaMditaH / zivikAmAharohezaH savitevodayazriyaM // 87 // kSiteH kSitIzvarotkSiptAM khamutpatya surezvarAH / sannAhinaH samAyustAM zirasAjJAmivezituH ||88|| 181 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 182 navameH sargaH / tataH zaMkhAH sabherIkA mukharIkRtadiGmukhAH / dadhvanurvaMzavINAzca paTahA bahunisvanAH // / 89 / / nAnAnIkaiH surairUrdhvaM caturaMgabalairadhaH / rAjakSatrograbhojAdyaivajadbhirvyAptamIzvaraiH // 90 // Urdhva navarasA jAtA nRtyadapsarasAM sphuTAH / nAbheyena kimuktAnAmadhaH zokaraso'bhavat // 91 // sevyamAnaH surairIzaH siddhArthaM vanamApa sH| azokacaMpakA yugma cchida cUtavaraizcitaM // 92 // avatIrNaH sa siddhArthI zivikAyAH svayaM yathA / devalokazirasthAyA divaH sarvArthasiddhitaH // 93 // tataH prAha prajAstatra zokaM tyajata bhoH prajAH / saMyogI hi viyogAya svadehairapi dehinAM // 94 // rAjA vo rakSaNe dakSaH sthApito bharato mayA / svadharmavRttibhirnityaM sevyatAM satataM zriyaH ||95 // evamuktvA prajA yatra prajApatimapUjayan / pradezaH sa prajAgAro yataH pUjArthayogataH // 96 // ApRcchaca jJAtivargaM ca rAjakaM ca nataM vibhuH / tyaktvAMtarvahiH saMgaM saMyamaM pratipannavAn ||17|| paMcamuSTabhirutkhAtAn viDaujA mUrdhajAn vibhoH / pratigRhya kRtAn mUni cikSepa kSIravAridhau // 98 // jAte niHkramaNe jaine kRtvA pUjAM surAsurAH / yathAyathaM yayurnatvA ciMtAkrAMtAca mAnavAH // 99 // rAjakSatrograbhojAdyA svAmibhaktamahAnRpAH / catuHsahasrasaMkhyAtA mukhyA nAgnyasthitiM zritAH / 100 / / kAyotsargeNa SaNmAsAn parISahasaho jinaH / mahAtapAzcaturjJAnI tasthau maunI giristhiraH || 101 || Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 harivaMzapurANaM / navamaH srgH| napAste'pi tathA tasthuH kAryotsargeNa nizcalAH / paramArthamajAnaMtaH svAmicchaMdAnuvartinaH // 102 // bhRtyaputrakalAtrANi kSutpipAsAkulAtmanAM / adya zvo nonnamAdAya sameSyatItyamI viduH // 103 // tataHkacchamahAkacchamarIcyagresarAstake / SaDmAsAbhyaMtare bhagnAH kSudhAAgraparIpahaiH // 104 // teSAM zutkSAmagAtrANAM bhramatI dRSTirasthirA / bhrAMtadRSTabhaviSyaMtyAH pUrvaraMgamivAkarot // 105 / / dRSTaM taimirika kaizcidaMdhakAre'pi tAdRze / spardhayeva dvicaMdrAkSaiH zatacaMdra nabhastalaM // 106 // zrutaM zabdAtmakaM vizvaM bhaavydbhirivaapraiH| svazabdaliMgamAkAzamiIta vaizeSikAgamaH // 107 // patadbhirapi tatrAnyana manAgapi cetikaM / acitsvabhAvamAtmAnamanukatumivodyataiH / / 108 // cetayato'pi tatrAnye svairamAsitumapyalaM / nirIhAtmatayA jahuH svAM sAMkhyapuruSasthitiM // 109 / / kecit niranvayadhvastabuddhayo naiva sasmaruH / pUrvAparasya mUrtAiHkSaNabhaMgAnuvartinaH // 110 // iti te kssutpipaasaadyairtivyaakulbuddhyH| kAyotsarjanamutsRjya dudruvuzca zanaiH zanaiH // 11 // svAminam kaulaputrAMzca maryAdAM cAnuvartate / tAvadeva jano yAvad svazarIrasya nitiH // 112 // bhakSaNaM phalamUlAderapAM pAnAvagAhanaM / kurvatAM namarUpeNa svayaMgrAheNa bhUbhRtAM // 113 // 1 naH asmAkam / Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 184 navamaH srgH| bho bho mA'nena rUpeNa svayaMgrAhavirodhinA / pravarttadhvamiti vyaktAH kha'bhavanmahatAM girH||114|| tataste trapitAstrastA dizo vIkSya mhiikssitH| cakrurveSaparAvarta kuzacIvaravalkalaiH // 115 // punaH kRtvA suvizrabdhAste dagdhodarapUraNaM / svasthAH kArya vicAryocuH svasthe citte hi buddhyH||116|| ko'bhiprAyaH prabhorasya tyaktabhogasya lakSyatAM / navaihikaphalAyedaM ceSTitaM suSThaduSkaraM // 17 // tathA hyanena bho dRSTA saMpado vipado yathA / ratyaratyorvighAtena viSayAzca viSopamAH // 118 // sAlaMkAraM parityaktaM vasanaM vyasanaM yathA / mUlotkhAtA svahastena mUrdhajA vairiNo yathA // 119 // zarIramapi saMnyasta sanyastAhAravastunA / tadasyAbhimataM kiMcidAmutrikaphalaM bhavet / / 120 // naiSThikavratamAsthAya svAminyevaM vyavasthite / kiM naH kartavyamityekaM na vidmaH sAMprataM vayaM // 121 // niSkrAMtAnAmanenAmA svadezAnpratinivartanaM / naiva puSNAti nacchAyAmapAyaba hulaM ca tat // 122 // na zaktAzcarituM carcA yadi nAma vayaM vibhoH / vanavAsitvasAmyena kiM na kurmo'nuvartataM // 123 / / iti nizcitya te'nyonyaM paaNdduptrphlaashinH| jaTAvalkalino jAtAstApasA vanavAsinaH / / 124 / / yo marIcikumArasnu naptA taptatanurvibhoH / dRSTavAn jalabhAvena tRSAmarumarIcikAM / / 125 // jalAvagAhanAnyasya gajasyeva vidAhinaH / mRdavazva mRdazcakruH zarIraparinivRti // 126 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 185 navamaH sargaH / yattanmAna kaSAyI sa kASAyaM veSamagrahIt / ekadaMDI zucirmuDI parivrAD vratapoSaNaM // 127 // namiva vinamivobhau bhogayAcanayAtuge / tAvudvinau vibhorlagnau pAdayorduHsthitau sthitau // 128 // dhUtAsano'vadhijJAnAt tadbhuddhA dharaNaH phaNI / AjagAma munerbhaktyA maunaM sarvArthasAdhanaM // 129 // vizvAsya divyarUpo'sau bhrAtarau cAturau ythaa| mahAvidyAM dadau tAbhyAM vidyAlAbho gurorvazAt 130 yogo vidyAdharAdhAro vijayArddha itIritaH / so'pi tAbhyAM tato labdhaH kiM na syAd gurusevayA 131 sa namirdakSiNazreNyAM paMcAzannagarezvaraH / vinamizcottarazreNyAmabhUt SaSTipurezvaraH // 132 // adhyatiSThannamiH zreSThaM nagaraM rathanUpuraM / namastilakamatyarthaM vinamiH saha bAMdhavaiH / / 133 / / vidyAdharajano dhIraH prApya tau paramezvarau / uparisthitamAtmAnaM bhuvanasyApyamanyata // 134 // athA'sau pratimAstho'pi pravizya bhagavAn sthiraH / parISahAgnividhyApI saddhyAnajaladhau sthiraH 35 matvetaramanuSyANAM bhavatAM ca bhaviSyatAM / mokSAya vijigISUNAM bhuktyabhAve'lpazaktitAm // 136 // dharmArthakAmamokSeSu dharmaH kSAMtyAdilakSaNaH / puruSArthasthito mokSo mukhya kaamaarthsaadhnH||137|| prANAdhiSThAnaniSThaM zarIraM dharmasAdhanaM / prANairadhiSThitaH prANI prANastvannairadhiSThitAH / / 138 // pAraMparyeNa dharmasya tato'nnamapi sAdhanaM / prANinAmalpavIryANAM pradhAnasthitikAraNaM / / 139 / / Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 186 navamaH sargaH / atastasyAnavadyasya grahaNe vidhimArthinAM / zAsanasthitaye'nnasya darzayAmIha bhArate / / 140 / / iti dhvAtvA svayaMzaktaH sa kSudhAdivinigrahe / parArthamatimAdhatta gocarAnnaparigrahe // 141 // SaNmAsAnazanasyAMte saMhRtapratimA sthitiH / pratasthe padavinyAsaiH kSitiM pallavayanniva // 142 // AkevalAdayAnmaunI pralaMbitabhujaH pathi / sAvadhAnAM gatiM vibhrannAtidrutavilaMbitAM // 143 // madhyAhneSu puragrAmagRhapaMktiSu darzanaM / prazastAsu prajAbhyo'dAcAMdrIcaryAM caran kSitau // 144 // zrAmyataM taM tathA nAthaM saumyavigrahamunmukhAH / pazyaMto na prajAstRptA yathA caMdraM navoditaM // 145 // zvetabhAnurayaM kiMtu svarbhAnugrAsazaMkayA / bhUmigocaramAyAtastyaktatArArkagocaraH / / 146 // pUSA kiMvA bhavedeSa mUbhRtprAsAdabhUruhaM / chAyAtamastiraskartuM dvitIyakSitimAgataH // 147 // aho kAMteH paraM sthAnaM aho dIpteH paraM padaM / aho suzIlazailo'yaM guNarAziraho mahAn // 148 // saurUpyasya parA koTiH saulAvaNyasya bhUH parA / mAdhuryasya parAvasthA dhairyasyAyaM parA sthitiH 149 / / etai kSaNa sAphalyaM enaM pazyata pazyata / janA digvAsanasyApi paramAM ramaNIyatAM / / 150 / / ityanyonyakRtAlApaghanasaMghaTTasaMghaTA / jinaM narAzva nAryazca dadRzurvismayAkulAH || 151 // kecit vastrANi citrANi bhUSaNAnyapare pare / divyAni gaMdhamAlyAni prakurveti puraH prabhoH / / 152 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| navamaH srgH| turaMgatuMgamAtaMgarathayAnAnyathA'pare / sadyaHsajjAni tasyAne sthApayaMti vimohinaH // 153 // adRSTazrutapUrva vAt tatprayogyamajAnatA / bhikSAdAnavidhistasmai na lokena vikalpitA // 154 // lokasya pratibodhArthamuditasya dine dine / jinAkasya na khedAya jagaddhamaNamapyabhUt // 155 // tathA yathAgamaM nAthaH SaNmAsAnaviSaNNadhIH / prajAbhiHpUjyamAnaHsan vijahAra mahIM kramAt / / 156 / / saMprApto'tha sadAdAnaribharibhapuraM vibhuH / dAnapravRttiratreti sUcayadbhirivocitaM // 157 // tasmin somaprabhaH zrImAnapi bhUmau sahodarau / tasyAmeva vibhAvayA~ svapnAnetAnapazyatAM // 158 // caMdramiMdradhvaja meruM sataDitkalpapAdapaM / ratnadvIpaM vimAnaM ca nAbheyaM puruSottamaM // 159 / / / prabhAte to kurupRSTAvAsthAnastho ca vismito / cakrAte budhacakreNa susvapnaphalasakA // 160 // baMdhuH kaumudakhaMDAnAmiva komudamAvahI / adyaiveSyati baMdhunaH ko'pi nUnamanUnabhAH // 161 // uccairyazodhvajo loke sarvakalyANaparvataH / jagatkalpadrumo vidyutkSaNadarzitavigrahaH // 162 / / dharmaratnamahAdvIpo vaimAnikajagaccyutaH / svapnavartikatu nAbheyaH svayamevAdya dRzyate // 163 / / purasya rAjagehasya lakSmIracaiva lakSyate / bhadraM nivedayatyAzu kakubhAM ca prasannatAM // 164 // svapnArthamiti buddhA tau niyujyAMtarvahirnarAn / kathayA jinanAthasya zaktau yAvadavasthitau // 165 / / Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 188 navamaH sargaH / tAvadAdhmAtamAdhyAhnazaMkhanAdaH samucchritaH / vardhayanniva diSTyA tau jinAgamanivedanAt || 166 || racitaH parivargeNa snAtayozca tayostataH / subhojanavidhistatra divyAhAramanoharaH // 167 // maNikuTTimabhUmau tAvupaviSTabhujaM prati / siddhArthastUrNamAgatya diSTyA vardhayatItyasau / / 168 / / titikSoH pRthivIM yasya makarAlaya mekhalA / zivikodvAhanobhUvan devA vajradharAdayaH // 169 // bhagne kacchamahAkaccha pUrva puMgavamaMDale / bibharti durvahAmeko vRSabho yastapodhurAM // 170 // yatkathAmRtatRptAnAM goSThISu viduSAM sadA / vartate yuSmadAdInAM nAhAragrahaNe matiH // 171 // prAghUrNiko'dya so'smAkamakasmAjjagatAMpatiH / kSAMtimaitrIta polakSmIsahAyaH samupAgataH // 172 // dizA vaizravaNasyeva pravizya nagarIM vibhuH / yugAMtadRSTirAsthAya cAMdrIcaryAM yathocitAM // 173 // saMbhrAtyAnviti lokasya padayorarghyadAyinaH / stutibhirvadanAbhizca samaMtAdupasevitaH // 174 // dhAma dhAma nijaM dhAma prakiranniva zItaguH / asmadIyatayA nAtho nizAMtA jiramAptavAn // 175 // iti siddhArtha vAgartha jJAtvAcchrAya sasaMbhramau / abhijagmaturIzasya lalATe nyastahastakau // 176 // Agaccha bhartarAdezaM prayaccheti kRtadhvanI / caMdrArkAviva zailezamadhvanImaM parIyatuH // 177 // patitvA pAdayostasya sukhapRcchApuraHsarau / Agato mauninau hetuM dhyAyaM tAvagrataH sthitau // 178 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / 189 navamaH srgH| somaprabhasya devImirlakSmImatyakarot priyA / zazirekheva tArAbhigirIzaM taM pradakSiNaM // 179 // sa zreyAnIkSamANastaM nimeSarahitekSaNaH / rUpamIdRkSamadrAkSaM kacit prAgityadhAnmanaH // 180 // dIpreNApyupazAMtena sa tadrUpeNa bodhitaH / dazAtmezabhavAn buddhA pAdAvAzritya mUJchitaH // 181 // mRJchitenApi tatpAdau pramRjya mRdumUrdhajaiH / adhvabhramacchidA dhautau soSNAnaMdAzrudhArayA // 182 // zrImatIvajrajaMghAbhyAM dattaM dAnaM purA yathA / cAraNAbhyAM svaputrAbhyAM saMsmRtya jindrshnaat||183|| bhagavan ! tiSTha tiSTheti coktAnIto gRhAMtare / uccaiH sadAsane sthApya dhautatatpAdapaMkajaH // 184 // taccaraNapUjanaM kRtvA praNatiM ca tridhA tathA / dAnadharmavidherboddhA vidhAtA svayameva saH // 185 // zraddhAdiguNasaMpUrNapAtre saMpUrNalakSaNe / ditsurikSurasApUrNa kuMbhamudbhatya so'bravIt // 186 // SoDazodgamadoSaizca SoDazotpAdanizcitaiH / dazabhizcaiSaNAdopairvizuddhamaparaistathA // 187 // dhUmAMgArapramANAkhyaiH saMyojanayutaiH prabho / muktaM dAyakadoSaizca gRhANa prAsukaM rasaM // 188 // vRttavRddhathai vizuddhAtmA pANipAtreNa pAraNaM / samapAdasthitazcakre dazayan kriyayA vidhiM // 189 // zreyasi zreyasA pAtre pratilabdhe jinezvare / paMcAzcaryavizuddhibhyaH paMcAzcaryANi jajJire // 190 / / aho dAnamaho dAnamaho pAtramaho kramaH / sAdhu sAdhviti khe nAdaHprAdurAsIdivaukasAM // 19 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 hrivNshpuraannN| navamaH sargaH / neduraMbudanirghoSAH suraduMdubhayo'bare / dAnatIrthakarotpatti ghoSayaMto jagattraye / / 192 // zreyodAnayazorAzipUrNadigvanitAnanaiH / provIrNa iva niHzvAsasurabhiH pavano vavau // 193 // papAta sumanovRSTiramAMtIvAMganirgatA / zreyasaH sumanovRttiramAMtIva divaHpunaH // 194 // zreyasA pAtranikSiptapudre rasadhArayA / spardheyeva suraiH spRSTA vasudhArA'patadivaH // 195 // abhyarcite tapovRddhyai dharmatIrthakare gate / dAnatIrthakara devAH sAbhiSekamapUjayan // 196 // zrutvA devanikAyebhyaH saddAnaphalaghoSaNaM / sametya pUjayaMti sma zreyAMsaM bharatAdayaH // 197 / / itihAsamanusmRtya dAnadharmavidhiM tataH / zuzruvuH zraddhayA yuktAH pratyakSaphaladarzinaH // 198 // pratigrahotitheruccaiH sthAnasthApanamanyataH / pAdaprakSAlanaM dAtrA pUjanaM praNatistataH // 199 / / manovacanakAyAnAmeSaNAyAzca zuddhayaH / prakArA nava vijJeyA dAnapuNyasya saMgrahe // 200 // puNyamitthamupAttaM yat tadabhyudayalakSaNaM / datvA tu yatphalaM bhuktaM prAg nizreyasalakSaNaM // 201 // itizrutayathAtatvA zreyAMsamabhinaMdya te / dAnadharmodyatasvAMtA napA yAMtA yathAkramaM // 202 // sahasravarSa vRSabho caturjJAnacaturmukhaH / cakre mokSArthabodhArtha tapo nAnAvidhaM svayaM // 203 / / sapralaMbajaTAbhArabhrAjiSNurjiSNurAbabhau / rUDhaprArohazAkhAyo yathA nyagrodhapAdapaH // 204 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 191 navamaH srgH| anyadA viharan prAptaH pUrvatAlapuraM puraM / rAjA vRSabhasenAkhyo yatrAste bharatAnujaH / / 205 / / tatrodyAnaM mahodyogaH zakaTAsyAbhidhAnakaM / dhyAnayogamathAsAdya sa nyagrodhataroradhaH // 206 // upaviSTaH zilApaTTe paryakAsanabaMdhanaH / vazasthakaraNagrAmaH zukladhyAnAsidhArayA // 207 // ArUDhaH kSapakazreNi raNakSoNI kSaNena sH| mahotsAhagajArUDho moharAjamapAtayat // 208 // jJAnAvaraNaza ca darzanAvaraNadviSaM / aMtarAyaripuM caiva jaghAna yugapat prabhuH // 209 // catupAtikSayAccAsya kevalajJAnamudgataM / samastadravyaparyAyalokAlokAvalokanaM // 210 // caturdevanikAyAzca pUrvavat samupAgatAH / seMdrAH nemurjineMdraM taM gAyataH karmaNAM jayaM // 211 // prAtihAryaistato'STAbhirjineMdrastatkSaNodbhavaiH / sa catustriMzadvizeSairazeSaiH sahito babhau // 212 // putracakrasamutpatyA jinakevalajanmanA / diSTacAbhivardhito yAto bharato vaMdituM vibhuM // 213 / / saMprAptakurubhojAdyaizcaturaMgabalAvRtaH / Arhatyavibhavopetamabhyarcya praNanAma taM // 214 // nRpavRSabhasenastaM bahubhivRSabhaM zritaH / saMyamaM pratipadyAbhUt gaNabhRt prathamaH prabhoH // 215 // lakSmImatyAtmajaM rAjye jayamAyojya sAnujaM / pravrajyAM pratipannau tau zreyaHsomaprabhau nRpau||216|| brAhmI ca suMdarI cobhe kumAyauM dhairyasaMgate / pravrajya bahunArIbhirAryANAM prabhutAM gate // 217 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / dazamaH sargaH / AtyaizvaryamAlokya vRSabhasya jinasya yat / samyaktvavatasaMyuktaM yathAyogamabhUttadA ||218 || iMdranIlanibhAn kezAn padmarAgamayaiH karaiH / uddharaMtaH svayaM rejuH khIpuMso rAgiNastataH // 219 // // tadA pravrajatAM te nApekSAbhUnmanasvinAM / kezeSviva zarIreSu mRdusnigdhaghaneSvapi // 220 // tatacaturvidhe saMghe nikAye ca divaukasA | zaraNe samavAye ca jAta dvAdazayojane || 221 // mahAprabhAva saMpannAstatra zAsanadevatAH / nemuzvApraticakrAdyA vRSabhaM dharmacakriNaM // 222 // tasthurdakSiNato jinasya mrunayaH kalpAMganAzcArthikAH jyotirvyatara bhAvanAmaravadhUvargAH kramaNaiva hi / bhUyobhAva nabhauma bhaumanivahA jyotiSkakalpAH nRpaaH| tiryaMcazca pRthak pRthak pRthunijasthAne gaNAdvAdaza trailokye jinazAsanorupadavIzuzrUSayAvasthite / saMpRSTaH prathamena tatra gaNinA vizvArthavidyotanaH // bhUyo bhedavivRttayAdharapatisyaMdojjhitaH svAtmanA / mohadhvAMtamapAkarodatha jinobhAnusvabhASAzriyA / / iti " ariSTanemi " puraNasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryasya kRtau RSabhanAthakaivalyotpattivarNano nAma navamaH sargaH / 192 dazamaH sargaH / dharma pravadatA tena tadA trailokyasaMnidhau / dhRtaM varSasahasrAMta maunamudyoditaM dRDhaM // 1 // saMsArataraNaM tIrtha nAthe darzayati svayaM / dadarza jagadatyarthaM gaMbhIrArthamapi sphuTaM // 2 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 193 dazamaH sargaH / vAgAdhatizayodyote dyotayatyarthasaMpadA / jineMdradyumaNau ko vA mithyAMdhatamasaM bhajet // 3 // jiteMdro'tha jagau dharmaH kAryaH sarvasukhAkaraH / pANibhiHsarvayatnena sthitaH prANidayAdiSu / / 4 / / mukhaM devanikAyeSu mAnuSeSu ca yatsukhaM / iMdriyArthasamudbhUtaM tatsarvaM dharmasaMbhavaM // 5 // karmakSayasamudbhUtamapavargasukhaM ca yat / AtmAdhInamanaMtaM tad dharmAdevopajAyate // 6 // dayA satyamathAsteyaM brahmacaryamamUrcchatA / sUkSmato yatidharmaH syAtsthUlato gRhamadhinAM // 7 // dAnapUjAtapaHzIlalakSaNazca caturvidhaH / tyAgajazcaiva zArIro dharmo gRhaniSeviNAM // 8 // samyagdarzanamUlo'yaM maharddhikasurazriyaM / dadAti yatidharmastu puSTo mokSasukhapradaH // 9 // svargApavargamUlasya saddharmasyeha lakSaNaM / zrutajJAnAdvinizcayamagdirzibhirathibhiH // 10 // dvAdazAMgaM zrutajJAnaM dravyabhAvabhidAM sataM / AptAbhivyaMgyamAptazca nirdoSAcaraNo mataH // 11 // zrutaM ca svasamAsena paryAyo'kSarameva ca / padaM caiva hi saMghAtaH pratipattirataH paraM // 12 // anuyogayutaM dvAraiH prAbhRtaprAbhRtaM tataH / prAbhRtaM vastu pUrva ca bhedAn viMzatimAsRtaM // 13 // zrutajJAnavikalpaH syaadekhrsvaakssraatmkH| anaMtAnaMtabhedANupudgalaskaMdhasaMcayaH // 14 // anaMtAnaMtabhAgaistu bhidyamAnasya tasya ca / bhAgaH paryAya ityuktaH zrutabhedo hyanalpazaH // 15 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 194 dazamaH sargaH / so'pi sUkSma nigodasya labdhaparyAptadehinaH / saMbhava sarvathA tAvAn zrutAvaraNavarjitaH // 16 // sarvasyaiva hi jIvasya tAvanmAtrasya nAvRtiH / AvRtau tu na jIvaH syAdupayogaviyogataH / / 17 / / jIvopayogazaktezca na vinAzaH sayuktikaH / syAdevAtyabhrarodhe'pi sUryAcaMdramasoH prabhA // 18 // paryAyAnaMtabhAgena paryAyo yujyate yadA / sa paryAyasamAsaH syAt zrutabhedo hi sAvRtiH // 19 // anaMtAsaMkhyasaMkhyeyabhAgavRddhikSayAnvitaH / saMkhyeyAsaMkhyakAnaMtaguNavRddhikrameNa ca // 20 // syAtparyAyasamAso'sau yAvadakSarapUrNatA / ekaikAkSaravRddhayA syAt tatsamAsaH padAvadhiH // 21 // padamarthapadaM jJeyaM pramANapadamityapi / madhyamaM padamityevaM trividhaM tu padaM sthitaM // 22 // ekaM dvitricatuHpaMcaSaTsaptAkSaramarthavat / padamAdyaM dvitIyaM tu padamaSTAkSarAtmakaM / / 23 / / koTyazcaiva catustriMzat tacchatAnyapi SoDaza / tryazItizca punarlakSAH zatAnyaSTau ca saptatiH // 24 // aSTAzItizca varNAH syurmadhyame tu pade sthitAH / pUrvAMgapadasaMkhyA syAnmadhyamena padena sA ||25|| ekaikAkSaravRddhayA tu tatsamAsabhidastataH / itthaM pUrvasamAsAMtaM dvAdazAMgaM zrutaM sthitaM // 26 // aSTAdazasahasrANAM padAnAM saMkhyayA yutaM / tatrAcArAMgamAcAraM sAdhUnAM varNayatyalaM // 27 // yatpaTtriMzatsahastraistu padaiH sUtrakRtaM yutaM / parasvasamayArthAnAM varNakaM tad vizeSataH // 28 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dazamaH sargaH catvAriMzatsahastraizca dvisahasraiH padairyutaM / sthAnaM sthAnAMtaraM jaMtorvaktyekAdidazottaraM // 29 // catuHSaSTisahastrairyatpadaizca padalakSayA / lakSitaM samavAyAMgaM vakti dravyAditulyatAM // 30 // dharmAdharmaikajIvAnAM lokAkAzasya vA yathA / pradezA dravyatastulyAH samavAyena varNitAH ||31|| siddhisImaMta kavakhyaM vimAnaM naralokajaM / pramANaM samamityuktaM tatraiva kSetratastathA // 32 // utsarpiNyavasarpiNyoH kAlataH samatoditA / bhAvato'naMtayostatra jJAnadarzanayorapi // 33 // padAnAM tu sahasrANi yatrASTAviMzatistathA / lakSayordvayamAkhyAtaM vyAkhyAprajJaptisaMjJake // 34 // tatrotpathavyudAsena vinayena savistaraH / praznavyAkhyAnabhedAnAM kramaH samupavarNyate / / 35 / / SaTpaMcAzat sahasrANi paMca lakSAH padAni tu / jJAtRdharmakathA caSTe jinadharmakathAmRtaM // 36 // yatraikAdazalakSAzca sahasrANyapi saptatiH / padAnyupAsakAstatropAsakAdhyayane sRtAH // 37 // trayoviMzatilakSAca sahasrANi ca viMzatiH / aSTau caiva sahasrANi syuH padAnyaMta kRddaze // 38 // dazopasarga jetAraH pratitIrthaM dazoditAH / saMsArAMtakRtastatra munayo hyetaddaze // 29 // lakSA drAvatiryatra catvAriMzatsahasrakaiH / catvAriMzatsahasrANi padAnyabhihitAni tu // 40 // tatropapAdike deze vanutarAdike / dazopasargajavito tara manaH // 41 // 195 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 196 dazamaH srgH| strIpuMnapuMsakaistiryagnasurairaSTa te kRtAH / zArIrAcetanatvAbhyAmupasargA dazoditAH // 42 // AkSepaNyAdayo yatra praznavyAkaraNe kathAH / padalakSAstrinavatiH sahasrANyatra SoDaza // 43 // aMgaM vipAkasUtraM yadvipAkaM kamaNo'vadat / koTI caturazItizca padalakSA ihoditAH // 44 // zataM koTIbhiraSTAbhiH sahASTAH paSTilakSakAH / SapaMcAzatsahasrANi padAnAM paMca yatra hi // 45 // dRSTivAdapramANaM syAdetattatra savistAraM / zatAni trINi vaya'te tripaSTayAdhikadRSTayaH // 46 // kriyAtazcAkriyAto'nyA ajJAnAdvinayAtparAH / vadaMtyo dRSTayaH siddhiM tAzcaturdhA vyvsthitaaH||47|| sakriyAH zatadhA'zItyA ctsro'shiitirkriyaaH| ajJAnAtsaptapaSTistA dvAtriMzAdvinayAzratAH // 48 // niyatizca svabhAvazca kAlo devaM ca pauruSaM / padArthA nava jIvAdyA svaparau nityatAparau // 49 / / paMcabhiniyatipRSTaizcaturbhiH svaparAdibhiH / ekaikasyAtra jIvAdeoge'zIttyuttaraM zataM // 50 // / niyatyA'sti svato jIvaH parato nityto'nytH| svabhAvAtkAlato daivAta pauruvAcca tthottre||51|| saptarjAvAditattvAni svatazca parato'pi ca / pratyekaM pauruSAMtebhyo na saMtIti hi saptatiH // 52 // niyateH kAlataHsvAMto na tAnIti caturdazeM / saptatyA tatsamAyoge'zItizcaturadhiSThitAH // 53 // 1 'vasaMtIti hi saptatiH' iti kha pustake / 2 'niyataH kAlataH sapta tattvAnIti caturdazaH iti kha pustke| Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 197 dazamaH srgH| padArthAnnava ko vetti sadAyaiH saptabhaMgakaiH / ityAdyanekasaMdRSTayA triSaSTirupacIyate // 54 // sajjIvabhAvavitko vA ko vA'sajjIvabhAvavit / sadasajjIvabhAvajJaH kshcaavktvyjiivvit||55|| sadavaktavyajIvajJo'sadavaktavyavicca kaH / sadasattamavaktavyaM ko vA vettIti yo janaH // 56 // sadbhAvotpattivid vA ko'sadbhAvotpattivicca kH| ubhayotpattivitkazcA'vaktavyotpattivicca kH||57|| bhAvamAtrAbhyupagamairvikalpairebhirAhataiH / triSaSTiH saptaSaSTiH syAdajJAnikamatAtmikA // 58 // vinayaH khalu kartavyo manovAkkAyadAnataH / pitRdevanRpajJAnibAlavRddhatapasviSu // 59 // manovAkAyadAnAnAM mAtrAdyaSTakayogataH / dvAtriMzatparisaMkhyAtA vainayikyo hi dRssttyH|| 60 // ityevaM vadato dRSTiM dRSTivAdasya paMca te / parikarmAdayo bhedAlikAMtA vyavasthitAH // 61 // paMca prajJaptayaH proktAH parikarmaNi tAH punaH / vyaakhyaaprjnyptipryNtaashcNdrsuuryaadinaamikaaH||62 // SaTtriMzatpadalakSAbhiH sahasraiH paMcabhiH padaiH / caMdraprajJaptirAcaSTe caMdrabhogAdisaMpadAM // 63 // padAnAM paMcalakSAbhiH sahasrastribhireva ca / sUryaprajJaptirAkhyAti sUryastrIvibhavodayaM // 64 // sahasraiH paMcaviMzatyA lakSAbhistisRbhiH padaiH / jaMbUdvIpasya sarvasvaM tatprajJaptiH prabhASate / / 65 / / 1 / ityAjJAnika / Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 198 dazamaH srgH| padalakSA dvipaMcAzat patriMzatsahasrakAH / prajJaptau saMti yasyAM sA dvIpasAgaravarNinI // 66 // lakSAzcaturazIti sapatriMzatsahasrakAH / padAnAM pravadatyeSA vyAkhyAprajJaptirucyate // 67 // rUpidravyamarUpaM ca bhavyAbhavyAtmasaMcayaM / vyAkhyAprajJaptirAkhyAti samastaM sA savistaraM // 68 // padASTAzIti lakSA hi sUtre cAdAvabaMdhakAH / zrutismRtipurANArtho dvitIye sUtritAH punaH // 69 / / tRtIye niyatiH pakSazcaturthe samayAH pare / sUtritA hyadhikAre te naanaabhedvyvsthitaaH|| 70 // padaiH paMcasahasrestu prayukte prathama punaH / anuyoge purANArthastriSaSTirupavarNyate // 71 // caturdazavidhaM pUrva gataM zrutamudIyate / pratipUrva ca vastUni jJAtavyAni yathAkramaM // 72 / / daza caturdazASTau cASTAdaza dvAdaza dvayoH / dazaSaDiMzatistriMzattattatpaMcadazaiva tu // 73 // dazaivottarapUrvANAM caturNA varNitAni vai / pratyekaM viMzatisteSAM vastUnAM prAbhUtAni tu // 74 // pUrvamutpAdapUrvAkhyaM padakoTaprimANakaM / dravyadhrauvyavyayotpAdatrayavyAvarNanAtmakaM // 75 // lakSAH SaNNanatiryatra padAnAM tena dRSTayaH / varNyate'grAyaNIyena svAmatAgrapadAni tu // 76 // agrAyaNIyapUrvasya yAnyuktAni caturdaza / vijJAtavyAni vastUni tAnImAni yathAkramaM // 77 // pUrvAtamaparAMtaM ca dhruvamadhruvameva ca / tathA cyavanalabdhizca paMcamaM vastu varNitaM // 78 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dazamaH sargaH / 1 adhruvaM saMpraNadhyaMtaM kalpAzcArthazca nAmataH / bhaumAvayAdyamityanyat tathA sarvArthakalpakaM // 79 // nirvANaM ca tathA jJeyA'tItAnAgatakalpatA / siddhayAkhyaM cApyupAdhyAkhyaM khyApitaM vastu cAMtimaM 80 vastunaH paMcamasyAtra caturthe prAbhRte punaH / karmaprakRtisaMjJe tu yogadvArANyamUni tu // 81 // kRtizca vedanAsparzaH karmAkhyaM ca punaH paraM / prakRtizca tathaivAnyad baMdhanaM ca nibaMdhanaM // 82 // prakramopakramau proktAbudayo mokSa eva ca / saMkramazrA tathA lezyA lezyAkarma ca varNitaM // 83 // lezyAyAH pariNAmazca sAtAsAtaM tathaiva ca / dIrghahrasvamapi tathA bhavadhAraNameva ca // 84 // pudgalAtmAbhidhAnaM ca tannidhattAnidhattakaM / sanikAcitamityanyadanikAcitasaMyutaM // 85 // karmasthitikAmityuktaM pazcimaM skaMdha eva ca / samastavipayAdhInA bodhyAlpabahuttA tathA // 86 // anyeSAmapi pUrvANAM vastuSu prAbhRteSu ca / anuyogeSu cAnyeSu bhedo grAhyo yathAgamaM // 87 // padAnAM saptatirlakSA yatra varNayati sphuTaM / tadvIryAnupravAdAkhyaM vIryaM vIryavatAM satAM // 88 // asti nAstipravAdaM ca yatpaSTipadalakSakaM / jIvAdyastitvanAstitvaM svaparAdibhirAha tat ||89|| ekonapadakoTIkaM yattadvarNayati zrutaM / pUrvaM jJAnapravAdAkhyaM jJAnaM paMcavidhaM guNaiH // 90 // 199 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 200 dazamaH sargaH pUrva satyapravAdAkhyaM padakoTIkaSaTpadaM / bhASA dvAdazadhA prAha dazadhA satyabhASaNaM // 11 // hiMsAdhakartuH karturvA karttavyamiti bhASaNaM / abhyAkhyAnaM prasiddho hi vAgAdikalahaH punaH // 92 // doSAviSkaraNaM duSTaiH pazcAtpaizUnyabhASaNaM / bhASAbaddhapralApAkhyA caturvargavivarjitAH // 93 // ratyaratyabhidhe vobhe ratyaratyupapAdike / Asajyate jayArtheSu zrotA sopAdhivAk punaH // 94 // vaMcanApravaNaM jIvaM kartA niHkRtivAkyataH / na namatyadhikeSvAtmA sA ca praNativAgabhUt / 95 // yA pravarttayati staye moghavAk sA samIritA / samyagmArge niyoktrI yA smygdrshnvaagsau||96|| mithyAdarzanavAk sA yA mithyAmArgopadezinI / vAco dvAdazabhedAyA vaktAro dviiNdriyaadyH||97|| dazadhA satyasadbhAve nAmasatyamudAhRtaM / iMdrAdivyavahArArtha yat saMjJAkaraNaM hi tat // 98 // yadarthAsaMvidhAne'pi rUpamAtreNa bhASyate / tadrUpasatyaM citrAdipuruSAdAvacetane // 19 // AkAreNAkSapustAdau satA vA yadi vA'satA / sthApita vyavahArA) sthApanAsatyamucyate // 10 // pratItyA vartataM bhAvAn yadIpazamakAdikAn / pratItyasatyamityuktaM vacanaM tadyathA'gamaM // 101 // sAmagrIkRtakAyasya vAcakatvekadezataH / vacaH saMvRtisatyaM syAt bherIzabdAdikaM yathA // 102 // 1 ssdddhikaikkottipdN| Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 hrivNshpuraannN| dazamaH srgH| cetanAcetanadravyasaMnivezAvibhAgakRt / vacaH saMyojanAsatyaM krauMcavyUhAdigocaraM // 03 // yadAyo'nAyenAnAtvanAnAjanapadeSviha / caturvargakaraM vAkyaM satyaM janapadAzritaM // 104 // yadyAmanagarAcArarAjadharmopadezakRt / gaNAzramapadodbhAsi dezasatyaM tu tanmataM // 105 // chabasthe dravyayAthAtmyajJAnaM vekalyavatyapi / prAsukAprAsukatve'pi bhAvasatyaM vacaH sthitN||106|| davyaparyAyabhedAnAM yAthAmyapratipAdakaM / yattatsamaya satyaM syAdAgamArthaparaM vacaH // 107 / / koTyaH SaDizatiryatra padAnAM parivarNitAH / AtmapravAdapUrve'pi bhUyo yuktiparigrahe // 108 // tatra kartRtvabhoktRtvanityatA'nityatAdayaH / AtmadharmA nirUpyate tadbhedAzca sayuktikAH // 109 // sAzItipadalakapadakoTIpramANakaM / pUrva karmapravAdAkhyaM karmabaMdhasya varNakaM // 110 / / lakSAzcaturazItistu padAnAM yatra varNitAH / pUrva navamamAkhyAtaM pratyAkhyAnaM tadAkhyayA / / 111 // pramitApramitaM tatra dravyabhAvasamAzrayaM / pratyAkhyAnaM samAkhyAtaM yacca prAvaNyavardhanaM // 112 // koTI ca dazalakSAzca yatpadAnAM pravartitA / tadvidyAnupravAdAkhyaM pUrva dazamamatra ca // 113 // laghvo'guSThaprasenAdyA vidyAH saptazatAni tu / rohiNyAdyA mahAvidyAH proktAHpaMcazatAni c||114|| kovyaH SaDiMzatiyasmin padAnAM supratiSThitAH / kalyANanAmadheyaM tat pUrvamanvarthanAmakaM // 115 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 202 dazamaH srgH| jyotirgaNasya saMcAraM triSaSTipuruSAzritaM / surAsureMdrakalyANaM varNayatyativistaraM / / 116 // svapnAMtarikSabhaumAMgasvaravyaMjanalakSaNaM / chinnamityaSTadhA bhinnaM nimittaM zAkunaM tathA // 117 / / yattrayodazakoTIbhiH padAnAM samadhiSThitaM / prANAvAyAkhyapUrva tatpraNItaM dvAdazaM paraM // 118 // yatra kAyacikitsAdirAyurvedoSTadhoditaH / prANApAnavibhAgAdibhUtakarmavidhistathA // 119 // kriyAvizAlapUrva tu navakoTIpadAtmakaM / chadaHzabdAdizAstrANi tatra zilpakalA guNAH // 120 // paMcAzatpadalakSAbhiH koTyo dvAdaza yatra tu / pUrve caturdaze lokaviMdusAre hi tatra ca // 121 // aMkarAzividhizcASTavyavahAravidhistathA / parikarmavidhiHproktaH samastazrutasaMpadA // 122 // jalasthalagatAkAzarUpamAyAgatA punaH / cUlikA paMcadhAnvartha saMjJA bhedavatI sthitA // 123 // dvikoTyo navalakSAzca navAzItisahasrakaiH / dve zate padasaMkhyAnAM paMcAnAM ca pRthak pRthak // 124 // caturdazaprakAraM svAdaMgavAhyaM prakIrNakaM / grAhyaM pramANametasya pramANapadasaMkhyayA // 125 // aSTAvakSarakoTayastu lakSekASTasahasrakaiH / zataM ca paMcasaptatyA tatraiko'kSarasaMgrahaM / / 126 // trayodazasahasrANi pNcshtyekviNshtiH| koTI ca padasaMkhyeyaM varNAH saptaiva varNitAH // 127 // paMcaviMzatilakSAzca trayastriMzat zatAni ca / azItiH zlokasaMkhyeyaM varNAH paMcadazAtra ca // 128 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 203 dazamaH srgH| tatra sAmAyikaM nAma zatrumitrasukhAdiSu / rAgadveSaparityAgAtsamabhAvasya varNakaM / / 129 / / jinastavavidhAnAkhyaH sa caturviMzatistavaH / varNako vaMdanAvaMdyavaMdanA dvividhAdinA // 130 // dravye kSetre ca kAlAdau kRtAvadyasya zodhanaM / pratikramaNamAkhyAti pratikramaNanAmakaM // 131 // darzanajJAnacAritratapovIyaupacArikaM / paMcadhA vinayaM vakti tad vainayikanAmakaM // 132 // catuH ziratridvinataM dvAdazAvartameva ca / kRtikarmAkhyamAcaSTe kRtikarmavidhi paraM // 133 // dazavakAlikaM vakti gocaragrahaNAdikaM / uttarAdhyayanaM vIranirvANagamanaM tthaa||134 // tatkalpavyavahArAkhyaM prAha kalpaM tapasvinAM / akalpyasevanAyAM ca prAyazcittavidhi tthaa|| 135 // yatkalpAkalpasaMjJa syAt tatkalpAkalpadvayaM punH| mahAkalpaM punardravyakSetrakAlocitaM yateH // 136 // devopapAdamAcaSTe puMDarIkAkSamapyataH / devInAmupapAdaM tu puMDarIkaM mahAdikaM // 137 // niSadhakAkhyamAkhyAti prAyazcittavidhiM paraM / aMgavAhyazrutasyAyaM vyApAraH pratipAditaH / / 138 // ekamaSTau ca catvAri catuH SaT saptabhizcatuH / catuH zUnyaM ca saptatrisaptazUnyaM navApi ca // 139 // paMca paMcaikakaM SaT ca tathaikaM paMcatattvataH / samastazrutavarNAnAM pramANaM parikIrtitaM // 14 // - 1-18446744073709551615 / Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 204 dazamaH srgH| lakSAzItisahasrANi caturbhizca ctuHshtii| saptapaSTizca nirdiSTAH koTIkoTya imAH sphuTAH // 141 // catvAriMzacaturlakSAstrisaptatizatAni ca / saptatizca tathA jJeyA imAH koTayaH sphuttiikRtaaH||142|| sapaMcanavatirlakSAH sapaMcAzatsahasrakaM / sahasraM SaTzatI varNA varNAH paMcadazApi te // 43 // kSayopazamabhAve ca zrutAvaraNakarmaNaH / matipUrva parokSaM syAdanaMtaviSayaM zrutaM // 144 // iMdriyAnidriyotthaM syAnmatijJAnamanekadhA / parokSamarthasAnnidhye pratyakSaM vyavahArikaM // 14 // kSayopazamasApekSaM nijAvaraNakarmaNaH / avagrahahAvAyAkhyA dhAraNA ca caturvidhaH // 146 // iMdriyAnidriyaiH SabhizcatvAro'vagrahAdayaH / bhavaMti guNitA bhedAzcaturviMzatireva te // 147|| zabdagaMdharasasparzavyaMjanAvagrahayutAH / cASTAviMzatiruktAste dvAtriMzanmUlabhaMgakaiH // 148 // bahvAyaiH SaDbhirabhyastAste trayorAzayazcatuH / catvAriMzaM zataM cASTASaSTiH dvAnavataM zataM // 149 // abhyastAsetaraistaistairaSTAzItaM zatadvayaM / SaTtriMzat trizatI ca syAdazItyA'sau ctuyutaa||150|| matijJAnavikalpo'yaM tAvatsvAvRttikarmaNaH / kSayopazamabhedena midyamAnaH sudRSTiSu // 151 // dezapratyakSamudbhUto jIvasiddhau tridhA vidhiH / dezaH sarvazca paramaH pudgalAvadhiriSyate / / 152 // / 1 catuzcatvAriMzaM zataM 144 / 2 ubhydiipkmidN| 3 zataM cASTASaSTiH 168 / 4-192 / Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dezamaH srgH| dezapratyakSameva syAnmanaHparyaya ityapi / vipularjumatiprakhyAH so'vadhaH suukssmgocrH||153 // sarvapratyakSamatyaM syAtkevalAvaraNakSayAt / akSayaM kevalajJAnaM kevalaM vizvagocaraM // 154 // / parokSasya pramANasya hAnopAdAnadhIH phalaM / pratyakSasya tathopekSA prAgamohaphalaM dvayaM // 155 / / pAraMparyeNa mokSasya hetunicatuSTayaM / sAkSAdeva bhavatyekaM kevalajJAnamavyayaM / 156 / / pramANapramitArthAnAM zraddhAnaM darzanaM zubhaM / zubhakriyA suvRSTizca cAritramiti varNyate // 157 / / samyaktvajJAnacAritratritayaM mokSasAdhanaM / zraddheyaM cApyanuSTheyaM parasaMpadamicchatA // 158 / / ito'nyaduttaraM nAsti nAsInnApi bhaviSyati / muktyaMgamityavetavyamiti sArasamuccayaH // 159 // ityAdyasya jineMdrasya prapIya vacanauSadhaM / saMdehAMtakanirmuktA muktevAbhAjjagattrayI // 160 // gRhItaratnatrayabhUSaNA purA janA babhUvuH sthirabhAvanAstadA / pare yatizrAvakadharmadIkSitAH kRte yuge yuktaguNAzcakAsire // 161 / / yutaM ca saMdhana caturvidhena taM jagadvihArAbhimukhaM jineshvrN| vizuddhasamyakvadhiyazcaturvidhAH praNamya jagmurvibudhA nijAspadaM // 162 // gRhAzramI zrAvakamukhyatAM mRto jinezvaraM taM bharatezvaro nRpaH / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 206 harivaMzapurANaM / ekAdazaH srgH| samaya' sAketamitaH pramodavAnudAravaMzasthanRpaiH pariSkRtaH // 163 // ityariSTanomapurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau prathamatarthikaradharmatIrthapravartano nAma dazamaH sargaH // 10 // ___ ekAdazaH srgH| atha kRtvAtmajotpattI bharataH sumahotsavaM / kRtacakramaho'yAsIt pakhaMDavijigISayA // 1 // caturaMgamahAseno nRpacakreNa sNgtH| agraprasthitacakreNa yukto dikcakriNAM nRNAM // 2 // gaMgAnukUlamAgatya gaMgAsAgarasaMgatAH / gaMgAdvAre'STamaM sadvAgaMgAdyakRtabhaktakaM // 3 // dvAreNodghATitenAsau pravizyAzvayugAzrita / ajitaMjitanAmAnaM rathamAruhya veginaM // 4 // avagAhya mahAbAhurjAnudaghnaM mahodadhiM / vajrakAMDadhanuHpANivaizAkhasthAnamAsthitaH // 5 // sadRSTimuSTisaMdhAnavidhAneSu vizAradaH / svanAmAMkamamoghAkhyaM mumocAzugamAzugaM // 6 // zaraH papAta vajrAbhA gatvA dvAdazayojanIM / prAsAde mAgadhasyAzu pravizanmukharAMvaraH // 7 // hRdayena samaM tasmin prAsAde calite suraH / saMbhrAMtaH sa tamAlokya cakrinAmAMkitaM zaraM / / 8 // . 1 upavAsatrayaM 'telA ' kRtvA / Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 207 ekAdazaH sargaH / cakravartinamutpannaM jJAtvA svaM puNyamalpazaH / niMditvA bhagnamAno'sau ratnapANirupAgataH // 9 // hAraM sa pRthivIsAraM mukuTaM ratnakuMDale / upanIya suratnAni vastratIrthodakAni tu // 10 // sAdhi kiM karavANIza dehyAdezaM budho'vadat / muktastena gataH sthAnaM niryayau bharato'pyataH // 11 // bhUtavyaMtara saMghAtAn dAkSiNAtyAn mahAbalAn / sAdhayan sAgaradvAraM vijayaM tamavApa saH || 12 || suraM varatanustatra yathA mAgadhamAhvayan / cUDAmaNimasau divyaM graiveyakamurazchadaM // 13 // vIrAMgade ca kaTake kaTIvarta ca sUtrakaM / upanIya praNamyezaM vimuktaM kiMkaro yayau // 14 // pAzcAtyaM sAdhayan vizvaM dadhadbhUpAlamaMDalaM / anuvedikamAgacchat siMdhudvAraM sa baMdhuraM / / 15 / / prabhAsamamaraM tatra gaMgAdvAravidhAnataH / namayitvA vaze cakre cakrezaH zakravikramaH // 16 // lebhe saMtAnakaM tasmAnmAlyadAmakamuttamaM / muktAjAlaM ca mauliM ca ratnacitraM ca hemakaM // cakraratnAnumArgaM sa vijayArddhasya vedikAM / prAptazcakradharo dadhyau sopavAso gireH suraM // 17 // 18 // svAvadhikAtprAptaH so'bhiSicya maharddhibhiH / vijayArddhakumArAkhyo devaH praNatipUrvakaM // 19 // bhRMgAra kutatoyaM ca siMhAsanamanuttamaM / chatracAmarayugmAni datvA te'hamiti nyagAt // 20 // tatra cakramahaM kRtvA sa tamizraguhAmukhaM / prApatu kRtamAlastaM suraH prApa sasaMbhramaH // 21 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 208 ekAdazaH srgH| tilakAdyAni divyAni bhUSaNAni caturdaza / pradAya praNipatyAsau tavAhamiti yAtavAn // 22 // senApatirayodhyasya rAjarAjasya zAsanAt / azvaratnaM zukacchAyaM kumudAmelakAbhidhaM // 23 // Aruhya daMDaratnena pracaMDena praangmukhH| guhAdvArakavATAni pratADyAnupalAyitaH // 24 // udghATite guhAdvAre SaNmAsaiH sa nirUSmaNi / senayA'vizadAruhya gajaM vijayaparvataM // 25 // tatronmagnajalA nAmnA snimgnjlaapgaa| mahAnadyostayostIre guhaamdhye'mucccmH|| 26 // nityAMdhakAramudvAsyA kAkaNImaNirociSA / skaMdhAvAraM sthitaM tatra naktaMdivamataMdritaM // 27 // kAmadRSTigRhapatI ratnabhadramukho drutaM / sthapatizca sthirastAbhyAM saMkramaH saritoH kRtaH // 28 // uttIrya saMkramAkrAMtyA sadyo nadyoryayau camUH / dvAramuttaramudghATya prAgivottarabhArataM // 29 // mleccharAjasahasrANi vIkSyApUrvevirUthinIM / kSubhitAnyabhigamyAzu yodhayAmAsurazramAt / / 30 // tatAkruddho yudhi mlecchairayodhyo daMDanAyakaH / yuddhvA nirdhaya tAnAzu dadhe nAmArthasaMgataM // 31 // bhayAnmlecchAstato jAtAH zaraNaM kuladevatAH / ghorAnmeghamukhAnnAgAn darbhazayyAdhizAyinaH // 32 // tato meghamukhA devAH khamApUrya yudhi sthitAH / yuddhA jayakumArastaileMbhe meghasvarAbhidhAM // 33 // punarmeghamukhA ghorai dhairApUrya puSkaraM / vavRdhurmedhamAtrAbhirdhArAbhiH sainyamastake // 34 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 209 ekAdazaH sargaH / vRSTi tI satagirjitAzanaM / carmaratnamadhazcakre chatraratnaM tathopari / / 35 / / dviSayojanavistIrNA taraMtI sA'psu vAhinI / aMDAyate sma saptAhaM kAMdizIkatvamAgatA ||36|| tatAM nidhipatiH kruddho gaNabaddhAbhidhAnakAn / devAnAjJApayat taistairdhvastA meghamukhAH surAH ||37|| tato meghamukhaimrlecchAH proktAH saMhRtavRSTibhiH / cakriNaM zaraNaM jagmurAdAya varakanyakAH // 38 // bhItAnAmabhayaM dattvA sa teSAM zAsanaiSiNAM / AyAdAyAsanirmukta: siMdhunadyanuvedikaM // 39 // siMdhudevyabhiSicyainaM siMdhukUTAgravAsinI / dadau bhadrAsane bhadre pAdapIThopazobhite // 40 // cakravartI caM mUle saMsthApya himavadgireH / kRtASTamopavAso'sau darbhazayyAmadhiSThitaH // 41 // kRtatIrthodaka snAnaH kRtakautukamaMDalaH / ArUDhAzvaratho dhanvI cakrAyudhapuraHsaraH // 42 // kSullakaM himavatkUTaM yatra tatra gataH zarI / vaizAkhaM sthAnamAsthAya vabhANa raNadakSiNaH || 43 // bho bho nAgasuparNAdyAH zAsanaM zRNutAzu me / dezasthA ityatazcApamAkRSya zaramAkSipat ||44 // papAtAzaninirghoSo yojane dvAdaze zaraH / himavatkUTavAsI taM suro dRSTvA samAgamad ||45|| divyAmoSadhimAlAM sa divyaM ca haricaMdanaM / dattvA saMpUjya taM yAtaH zAsanaiSI visarjitaH // 46 // Agatya cakravartI ca tato vRSabhaparvataM / tatrAlikhannijaM nAma kAkaNyA sa parisphuTaM // 47 // 14 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| ekAdazaH srgH| vRSabhasya suto bho'haM cakrI bharata ityasau / pravAcya vijayArddhasya vedikAmagamat prabhuH // 48 / / buddhvopavAsinaM tatra zreNidvayanivAsinau / namizca vinamizcobhau gaMdhArAdyaH samAgatau // 49 // strIratna pratigRhyAbhyAM subhadrAkhyaM khagairnataH / gaMgAnuvedikaM gatvA bhaktamaSTamamAsthitaH // 50 // gaMgAdevI viditvA taM gaMgAkuTanivAsinI / hemakuMbhasahasreNa kRtvA tadabhiSecanaM / / 51 // ratnasiMhAsane tasmai pAdapIThayute dadau / vijayArddhakumAro'pi tasthau cakrezazAsane // 52 // aSTAdazasahasrANi mlecchakSitibhRtAM tataH / vazIkRtyAttasadratnaH khaMDakApAtamApa sH||53 // upoSitASTamAyAsmai nATayamAlo'tra dattavAn / nAnArUpaM sa nepathyaM vidyudAbhe cakuMDale / / 54 // ayodhyodghATitenAsI guhAdvAreNa pUrvavat / pravizya nirgataH siMdhoriva gAMgena senayA // 55 // vijitya bhArataM varSa sa SaTkhaMDamakhaMDitaM / SaSTivarSasahasrestu vinItAM prasthitaH kRtI // 56 // cakra sudarzane'yodhyAmavizatyatha cakrabhRt / buddhisAgaramaprAkSIt saMdihAnaH purodhasaM / / 57 // sAdhite bhArate vAsye cakraratnamidaM kimu / divyaM vizati nAyodhyAM yodhyAH saMvi na ke ca nH||58|| purodhAH sobhyadhAdbhartataro bhavato na tu |ye mahAbalasaMpannAste na zrRNvaMti zAsanaM // 59 // tadAkarNya vacastUrNa teSAM preSayati sma saH / sa sAmopapradAnAdi nItipUrva vacoharAl // 6 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 harivaMzapurANa / ekAdazaH srgH| tataste tannimittena mAnino labdhabodhayaH / svarAjyAnyatyaja'styAgaM manyamAnA mahotsavaM // 61 // prapadya zaraNaM sarve nAbheyaM bhavabhIravaH / mAnazalyavinirmaktAHpravrajyAM mokSiNo ddhuH||62|| sukumAraiH kumAraistaibhavyasiMhaiH saheva hi / jJeyAni tyaktadezAnAM nAmAnImAni paMDitaiH // 63 // krurujaaNglpNcaalsuursenpttccraaH| turliMga, kAzi, kauzalya, madrakAravRkArthakAH // 64 // solvAvRSTatrigartAzca kuzAgro matsyanAmakaH / kuNIyAtkozalo moko dezAste madhyadezakAH // 65 // vAhIkAtreyakAMbojA yavanA bhIramadrakAH / kAthatoyazca zUrazca vATavAnazca kaikyH|| 66 // gAMdhAraH siMdhusauvIrabhAradvAjada zorukAH prAsthAlAstIrNakarNAzca dezA uttarataH sthitAH // 67 // khar3AMgArakapauMDrazca mllprvkmstkaaH| prAyotiSazca vaMgazca magadho mAnavartikaH // 68 // malado bhArgavazvAmI prAcyAM janapadAH sthitaaH| vANamuktazca vaidarbhAHmANavaH sakakApirAH // 69 // mUlakAzmakadAMDIkakaliMgAsikakuMtalAH / navarASTro mAhiSakaH puruSo bhogavardhanaH // 7 // dAkSiNAtyA janapadA nirucyate svanAmabhiH / mAlyakallIvanopAMtadurgamUrikavukAH // 71 // kAkSinAsArikAgartAH ssaarsvttaapsaaH| mAhebho bharukacchazca surASTro narmadastathA // 72 // ete janapadAH sarve pratIcyA nAmabhiH smRtaaH| dazArNaketi kiSkaMdhatripurAvarttanaiSadhA // 73 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / 212 ekAdazaH srgH| nepAlottamavarNazca vaidishaaNtpkaushlaaH| pattano vinihAtrazca viMdhyApRSTanivAsinaH // 74 // bhadravatsavidehAzca kuzabhaMgAzca sainavAH / vakhaMDika ityete madhyadezAzritA matAH // 75 // dezAnetAnanujJAtAn guruNA bharatAnujAH / dArAniva vidheyAMzca mumucuste mumukSavaH // 76 // atha bAhubalI cake cakrezaM pratyavasthitiM / saMdadhAno manazcakre cakre'lAtamaye yathA // 77 // bhavato na bhujiSyo'hamiti preSya vacoharAn / podanAnniryayau yoddhumakSauhiNyA yuto drutaM // 78 // cakravartyapi saMprAptaH sainyasAgararuddhadik / vitatAparadigbhAge camboH sparzastayorabhUt // 79 // ubhaye maMtriNo maMtraM maMtrayitvAhurIzayoH / mAbhUjanapadakSayo dharmayu dramihAstviti / / 80 // pratipadya vacasto tat dRSTiyuddhaM pracakratuH / ciraM nimeSamuktAkSau dRSTau khe khecarAmaraiH // 81 / kaniSTho'trAjayajjyeSThaM paMcacApazatocchRtiM / UrdhvadRSTimadhodRSTistaduccaiH paMcaviMzatiH // 82 // tato'nyonyabhujakSiptataraMgAghAtaduHsahaM / jalayuddhamabhUd raudraM sarasyatra jito'grajaH // 83 // valitAsphoTitATopaM nAnAkaraNakauzalaM / mallayuddhamabhUtpazcAd raMgabhUmau ciraM tayoH // 84 // pAdAvaSTaMbhasaMbhinnahRdayA yudhyamAnayoH / tayobhiyeva vairaNe rarAsa vasudhA badhUH // 85 // 1 . ' tathA / iti kha pustke| 2' varayo / iti kha pustake / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 213 ekAdazaH srgH| bharataM bhujayaMtreNa dayAvAn bhujavikramI / niruddhayokSipya saMtasthe ratnazailamivAmaraH // 86 // prekSakaiH surasaMghAtaiH khecarairapi bhUcaraiH / ahovIryamaho dhairya sAdhu sAdhviti varNitaM / / 87 // sAdhu saMsAdhya muktena bharatena ruSA tataH / apamRtyusmRtaM cakraM sahasrAraM sthitaM kare // 88 / / rakSyaM yakSasahasreNa sahasrakiraNaprabhaM / prabhramya cakramunmuktaM vadhArtha bhrAturunmukhaM // 89 // caramottamadehasya tasyAzaktaM vinAzane / devatAdhiSThitaM cakraM triHparItyAgataM punaH // 90 // jyeSThabhrAtaramAlokya niNaM bhujavikramI / kau~ pidhAya hastAbhyAM niniMda zriyamityasau // 11 // svacchAnAmanukUlAnAM saMhatAnAM nRcetasAM / viparyAsakarI lakSmI dhik paMkarddhimivAMmasaM // 92 / / madhurasnigdhazIlAnAM cirasthasnehahAriNIM / calAcalAtmikAM dhik dhik yaMtramUrtimiva zriyaM // 13 // sarvato'pi suduHprekSAM nareMdrANAmapi svayaM / dRSTiM dRSTiviSasyeva dhik dhik lakSmI bhayAvahAM // 14 // mUlamadhyAMtaduHspardhA sarvadAgnizikhAmiva / bhAsvarAmapi dhiglakSmI sarvasaMtApakAriNIM / / 95 // martyaloke sukhaM tad yazcittasaMtoSalakSaNaM / sati baMdhuvirodhe hi na sukhaM na dhanaM nRNAM // 96 / / janayaMti nRNAM bhogAH pratikUleSu baMdhuSu / zItajvarAbhibhUtAnAM zItasparzA ivAsukhaM // 97 / / / ' zItadvArAbhibhUtAnAM / iti kha pustke| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH sargaH harivaMzapurANaM, / .......... . 114 iti saicitya satyajya sa rAjyaM tapasi sthitaH / kailAse pratimAyogaM tasthau varSa sunishclH||18|| vasmIkaraMdhraniryAtaiH phaNibhirmaNibhUSitaiH / caraNau rejatustasya pureva narapebhRtaiH // 99 // vallabheva purA vallI mAdhavI komalAMgikA / niHzeSAMgapariSvaMgaM cake tasya munerapi // 10 // latAM vyapanayaMtIbhyAM khecarIbhyAM babhau muniH| zyAmamUrtiH sthiro yogI yathA mrktaaclH||10|| kaSAyAMtamasau kRtvA bharatena kRtAnatiH / kevalajJAnamutpAdya pAriSadyaH prabhorabhUt // 102 // caturdazamahAratnanidhibhinevabhiyutaH / niHsapatnaM tatazcakrI bubhoja vasudhAM kRtI // 103 // adAvAdazavarSANi dAnaM cAsau yathepsitaM / lokAya kRpayA yuktaH parIkSAparivarjitaM // 104 // jinazAsanavAtsalyabhaktibhAravazIkRtaH / parIkSya zrAvakAn pazcAd yavatrIyaMkurAdibhiH // 105 // kAkiNyA lakSaNaM kRtvA suratnatrayasUtrakaM / saMpUjya sa dadau tebhyo bhaktidAnaM kRte yuge // 106 // tataste brAhmaNAH proktAH vatino bharatAdRtAH / varNatrayeNa pUrveNa jAtA varNacatuSTayI // 107 // cakracchatrAsidaMDAste kAkiNImaNicamaNI / senAgRhapratImAzvAH purodhaHsthapatistriyaH // 108 // caturdazamahAratnanicayAzcakravartinaH / pratyekaM rakSitA devaiH sahasraguNanaivabhuH // 109 // kAlavApi mahAkAlaH pAMDuko mANavastathA / naHsapeH sarvaratnAzca zaMkhapadmazca piMgalaH // 11 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 315 ekAdazaH sargaH amI puNyavatastasya nidhayo nidhanA nava / pAlitA nidhipAlAkhyaiH surairlokopyoginH|| 111 / / zakaTAkRtayaH sarve caturakSASTacakrakA: / navayojanavistIrNA dvAdazAyAmasaMmitAH // 112 // te cASTayojanAgAdhA bahuvakSArakukSayaH / nityaM yakSasahasreNa pratyekaM rakSitekSitAH // 113 // jyotirnimittazAstrANi hetuvAdakalAguNAH / zabdazAstrapurANADhyAH sarve kAlanidhau mtaaH| / 114 / / paMcalohAdayo lohA nAnAbhedAH pravartitAH / labdhavarNairvinirNeyA mahAkAlanidhau punaH // 115 // dhAnyAnAM sakalA bhedAH zAlivrIhiyavAdayaH / kaTutiktA dibhirdravyaiH praNItAH pAMDuke nidhau // 116 // kavacaH kheTakaiH khar3eH zaraiH zaktizarAsanaiH / cakrAdyairAyudhairdivyaiH pUrNo mANavako nidhiH // 117 // zayanAzanavastUnAM vividhAnAM mahAnidhiH / sarpo gRhopayogyAnAM bhojanAnAM ca bhAjanaM // 118 // iMdranIlamahAnIlavajravaiDUrya pUrvakaiH / sarvaratnanidhiH pUrNaH saratnaiH sumahAzikhaiH // 119 // bherIzaMkhAnakairvINAjhallarImurajAdibhiH / AtodyaizcodyasaMpUrNaiH pUrNaH zaMkhanidhirmahAn // 120 // paTTacINamahAnetradukUlavarakaMbalaiH / vastrairvicitravarNADhyaiH pUrNaH padmanidhiH sadA // 121 // kaTakaiH kaTisUtrAdyaiH strIpuMsAbharaNaiH zubhaiH / sa piMgalanidhiH pUrNo gajavAjivibhUSaNaiH // 122 // kAmadRSTivazAste'mI navApi nidhayaH sadA / niSpAdayaMti niHzeSaM cakravarttimanISitaM // 123 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| ekAdazaH srgH| zatAni trINi SaSTayA tu sUpakArAH pare pare / kalyANasiktamAhAraM pratyahaM ye vitanvate / / 124 // sahasrasiktakabalo hAtriMzat tepi cakriNaH / ekazvAsau subhadrAyAH eko'nyeSAM tu tRptye||125|| citrakArasahasrANi navatirnavabhiH saha / dvAtriMzat te sahasrANi nRpA mukuTabaddhakAH / / 126 / / dezAzcApi hi tAvaMto jayaMtyapi surastriyaH / aMtaHpurasahasrANi tasya SaNNavatiH prabhoH / / 127 // halakoTI tathA gAvastrikovyaH kAmadhenavaH / kovyazcASTAdazAzvAnAM nizcayA vAtarahasAM / / 128 // lakSAzcaturazItistu madamatharagAminAM / hastinAM surathAnAM ca pratyekaM cakravartinaH // 129 / / AdityayazasA sArddha vibarddhanapurogamAH / paMca putrazatAnyasya vazAzvaramadehakAH // 130 // bhAjanaM bhojanaM zayyA camUrvAhanamAsanaM / nidhiratnaM puraM nATyaM bhogAstasya dazAMgakAH // 131 // sa poDazasahasrazca gaNabaddhasuraiH sadA / sevAyAM sevyate dakSaH pramAdarahitairhitaiH // 132 // vibhavena nareMdro'sau tAdRzena yutopi san / zAstrArthakSuNNadhIzcake durgatigrahanigrahaM // 133 / / sa dvAtriMzatsahasrANAM smayabAhulyamasmayaH / apAkarodvikIryaitAn do kRtAhitamaMthanaH // 134 // zrIvakSalakSitoraske sacatuHSaSTilakSaNe / SoDaze manurAje'smin viDojazrIviDaMbini // 135 / / svAyaMbhuve mahAbhAge bharate bharatakSitiM / nItyA zAsati khaMDAnAM nityAkhaMDitapauruSe // 136 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dvAdazaH sargaH / dharmArthakAmamokSeSu yatheSTamanurAgiNaH / janAH saMtatamAremuniH pratyUhasamIhitAH // 137 // avAgvisargamanyeSAM pUrvadharmaphalaM prabhuH / zriyA sa darzayan keSAM nAbhUddharmasya dezakaH || 38 // dharmasyAcaritasya pUrvajanane mArge jinAnAM mahAnmAhAtmyena sapauruSaH sukhanidhirlokaika kalpadrumaH / samyagdarzana ratnaraMjitamanovRttirmanazcakrabhRt cakre zakranibhaH zriyA'tra bharataH zArdUlavikrIDitaM // 139 // iti "ariSTanemi " purANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau bharatadigvijayavarNano nAma ekAdazaH sargaH / 217 dvAdazaH sargaH / cakAra vaMdanAM gatvA cakrI bhartturanArataM / sa triSaSTipurANAni zuzrAva ca savistaraM // 1 // caturviMzatitIrthezaM vaMdanArthaM ziraspRzaM / acIkaradasau vezmadvAre vaMdanamAlikAM // 2 // adRSTapUrvatIrthezAH praviSTAH samavasthitiM / kadAciccakriNA sArddhaM vivarddhanapurogamAH || 3 // kliSTA sthAvarakAyeSvanAdimithyAtvadRSTayaH / dRSTvA bhagavato lakSmI rAjaputrAH suvismitAH // 4 // aMtarmuhUrtakAlena pratipannasusaMyamAH / trayoviMzAnyaho citraM zatAni navabhirvabhuH // 5 // 1-923 / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 harivaMzapurANaM / dvAdazaH srgH| tAn prazasya tatazcakrI zAsanaM ca jinezinAM / natvezaM sAdhusaMgha ca viveza muditaH purIM // 6 // zanairyAti tataH kAle sAmrAjye lokapAlinaH / caturvAcitajJAnajalakSAlitacetasaH // 7 // tataH svayaMvarAraMbhe prApte bhUcarakhecare / vRte meghezvare dhIre susulocanayA tayA // 8 // yuddhe baddhe ca kIttau ca mukte ca kRtapUjane / akaMpanasutAbhA pRjitazcakravartinA // 9 // sa hAstinapurAdhIzaHprAsAdastho'nyadA vRtH| strIbhiH khe khecaraMyAMta khecaryA vIkSya muurchitH||10|| vihvalAMtaHpurastrIbhiH kRtamUrchApratikriyaH / hA prabhAvati ! yAtA'si ketyavAdItprabuddhavAn // 11 // jaye jAtismare jAte tatpriyA'pi sulocanA / prAsAdavallabho krIDatpArAvratayugekSaNAt // 12 // bhUtvA jAtismarA mUrchA gatvA prApya pratikriyaH / hiraNyavarmaNo nAma gRhNatIva smutthitaa||13|| hiraNyavarmapUrvo'hamityuvAca jayaH priyAM / sA'haM prabhAvatItyAha prahRSTA taM sulocanA // 14 // vidyAdharabhavaM pUrvamabhijJAnarubhAvapi / parasparasya saMvAdyaM spaSTaM vidadhatuH priyo // 15 // tato'taHpuralokasya kautukavyAptacetasaH / kimetaditi jijJAsA jJApanArtha jayoktayA // 16 // sukhaduHkharasonmizramaviyogasukhAnvitaM / dvayozcaritamAkhyAtaM caturbhavamayaM tayA // 17 // 1 kRtamUrchAnivAraNaH / Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazaH srgH| hrivNshpuraann| 219 aTTiTikArasaMbaMdhaM sukAMtarativegayoH / dampatyordagdhayostena maraNaM karuNAvahaM // 18 // mArjAreNa satA tena svapArAvatajanmani / bhakSaNe duHkhamaraNaM svaM jagAda sulocanA // // 19 // sAdhudAnAnumodena prabhAvatyA prabhAvitaH / hiraNyavarmaNo bhogaM mahAvidyAdharazriyaH // 20 // svapUrvavairiNA dAhaM tayoH saha tapasthayoH / AdyakalpasamutpattiM saMklezapariNAmataH // 21 // krIDArthamAgatasyAsya kSmAM devamithunasya ca / vairiNo narakotthasya bhImasAdhozca marSaNaM // 22 // svargacyavanaparyaMta daMpatyozcaritaM yathA / dRSTaM zrutAnubhUtArtha savistaramudIritaM // 23 // nijAjJayA ca kathitaM zrIpAlacaritaM tathA / sAMtaHpuro jayaH zrutvA mahAMtaM vismayaM zritaH // 24 // bhavapaMcakasaMbaMdhasnehasAgaravartinoH / smaraNAdeva saMprAptAH vidyAH prAgjanmajAstayoH // 25 // tato vidyAprabhAvena vidyAdharayuvazriyo / vijahaturjayaMtau tau lokaM khecaragocaraM // 26 // jineMdravaMdanApUrva trivargaparipoSiNA / maMdarasya rataM tena kaMdarAsu samaM tayA // 27 // kulazailanitaMbeSu suvizAlanitaMbayA / reme kinnaragIteSu rAmayA so'bhirAmayA // 28 // karmabhUmibhavenApi krIDitaM bhogabhUmiSu / kalAguNavidagdhena mithunena yathepsitaM // 29 // 1 Adyakleza / ) Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 220 dvAdazaH sargaH / zakraprazaMsanAdetya ratiprabhasureNa saH / parIkSya svastriyA merAvanyadA pUjito jayaH // 30 // sarvAsAmeva zuddhInAM zIlazuddhiH prazasyate / zIlazuddhivizuddhAnAM kiMkarAstridazA nRNAM // 31 // varSANi bahupatnIkaH subahUni bahuprajAH / bubhuje paramAn bhogAn vijayena samaM jayaH // 32 // sutayA'kaMpanasyAsAvAkrAMDyAdriSu cAnyadA / vaMdanArtha jineMdrasya vRSabhasya samAgamat // 33 // pratyAsannamavocaMtI provAca dayitAM ca saH / priye pazya jinAdhIzaM trailokyaparivAritaM // 34 // prAtihAthairyuto'STAbhizcatustriMzanmahAdbhutaiH / ayaM bhAti vizuddhAMto trailokyaparamezvaraH // 35 // amI caturvidhA devAH saudharmapramukhAH priye / devyo'mISAmapi mUno praNamaMti jinezvaraM // 36 // nAnarddhiyatibhiryuktAH saptatigaMNadhAriNaH / amI vRSabhasenAdyAH prakAzaMteMtikaM prabhoH // 37 // asau bAhubalI kAMte ! kevalI jaTilo vRtaH / svabhrAtRmunibhirbhAti nyagrodha iva pAdapaiH // 38 // eSa somaprabho devi ! zobhate gururAvayoH / zreyasA sahito yogI tp:shriiprivaaritH||39|| ayaM putrasahasreNa tapastho janakastava / akaMpanamahArAjo rAjate tapasA zriyA // 40 // durmarSaNAdayaste'mI tvatsvayaMvarayodhinaH / upazAMtadhiyaH kAMte ! tapasyaMti mahAnRpAH // 41 // brAhmIyaM suMdarIyaM ca samastAryAgaNAgraNI / kumArIbhyAM priye tAbhyAM mArabhaMgaH sphuttiikRtH||42|| Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 221 dvAdazaH srgH| bharato'yaM nRpaH sArddhamupaviSTo jinAMtike / aMtaHpuramidaM tasya subhadrAdikamekataH // 43 // pazya pazya priye citraM yadanyonyavirodhinaH / tiyaco'mI samAsInAH samamakatra mitravat // 44 // darzayaniti kAMtAyai samavasthitimahataH / so'vatIrya marunmArgAt kRtajaineMdrasaMstavaH // 45 // niviSTazcakriNaH pArzve vinayI nayavijayaH / subhadrAMtikamAsAdya samAsInA sulocanA // 46 // dharma tatra jayaH zrutvA saprapaMcakathAmRtaM / bodhilAbhamasau lebhe mohanIyatanutvataH // 47 // snehapAzaM dRDhaM chittvA prabodhya sa sulocanAM / putrAyAnaMtavIryAya datvA rAjyaM nijaM kRtI // 48 // cakriNA rudhyamAno'pi sa snehavazavartinA / pracabAja jinasyAMte vijayena jayaH samaM // 49 // zatAnyaSTau jayenAmA prAvrajan kSitipAstadA / kalatraputramitrANi sarAjyAnyavahAya te // 50 // duHsaMsArasvabhAvajJA sapatnIbhiH sitAMbarA / brAhmIM ca suMdarIM zritvA pravatrAja sulocanA // 51 // dvAdazAMgadharo jAtaH kSipraM meghezvaro gnnii| ekAdazAMgabhUjjAtA sA''ryikA'pi sulocanA // 52 // bhUcareSu tato'nyeSu khecareSu ca rAjasu / niSkratiSu zriyastyaktvA doSiNIriva yoSitaH // 53 // abhUvan gaNino bharturazItizcaturuttarA / sahasrANi gaNAzvAsanazItizcaturuttarA // 54 // Ayau vRSabhaseno'nyaH kuMbho dRDharatho gaNI / caturthaH zatrudamano devazarmA ca paMcamaH // 55 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 222 dvAdazaH sargaH / 56 // SaSTho gaNadharo dhImAn dhanadeva itIritaH / naMdanaH somadattazca suradattastathA paraH // vAyuzarmA subAhu devAgnirdvAdazo gaNI / agnidevo'gnibhUtA caturdaza udIritaH // 57 // tejasvI cAgnimitrazca tathA haladharaH zrutI / mahIdharatha mAheMdro vasudevo vasuMdharaH // 58 // tathaivAcalanAmAnyo meruzca jagatISyate / bhUtiH sarvasaho yajJaH sarvaguptastathAparaH // 59 // dvau ca sarvapriyo devo vijayazvApi saMjJayA / paro vijayaguptazra mitrAMtavijayastataH // 60 // vijayazrIriti khyAtaH parAkhyo'pyaparAjitaH vasumitro'pi senAMto vasusAdhuranIdRzaH ||31|| satyadeva iti jJeyaH satyavedaH punargaNI / sarvaguptazca mitrazca satyavAniti nAmataH ||62 // vinItaH saMvarathobhAvRSiguptarSidattakau / yajJadeva iti prokto yajJaguptastathaiva ca // 63 // yajJamitro yajJadattaH svAyaMbhuva iti stutaH / bhAgadatto bhAgaphalguguptaphalguH prakIrttitaH // 64 || tathA'nyo gaNabhRnnAmnA mitraphalguH prajApatiH / tataH satyayazA nAmnA varuNo dhnvaakH||65|| gaNI maheMdradattazca tejorAzirmahArathaH / vijayazrutiranyazca mahAbala iti zrutaH ||66 // suvizAlazca vajrazca vairanAmA tato'para / saptaticaMdracUDo'nyastato meghezvaraH paraH ||67 || 1 sarvapriyau devau iti kakha pustakayoH / 2 dhanavAhikaH iti ka pustake | Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 223 dvAdazaH sargaH / kacchazcApi mahAkacchaH sukaccho'tibalo'pi ca / bhadrAvalizva vikhyAto namizca vinamistathA // 68 // bhadravo naMdI tathA'nyaH samudIritaH / mahAnubhAvasaMjJazca naMdimitrazca nAmataH / / 69 / / tathaiva kAmadevazca caramo'nupamaH smRtaH / vRSabhasya gaNinaste'mI azItizcaturuttarA // 70 // saMghaH pariSadi zrImAn babhau saptavidhastadA / vicitraguNapUrNAnAmRSINAM vRSabhezinaH // 71 // sahasrANi ca catvAri tatra saptazatAni ca / paMcAzacca mahAbhAgA babhruH pUrvadharAstadA |||72 || tAvatyeva sahasrANi zataM paMcAzatA yutaM / zrutasya zikSakAH proktAH saMyatAH saMyatAkSakAH || 73 || sahasrANi navAdhItA munayo'vadhilocanAH / viMzatiste sahasrANi kevalajJAnalocanA || 74 // viMzatiste sahasrANi SaT zatAni ca vaikriyAH / vikriyAzaktiyogena jayaMtaH zakramapyalaM // 75 // dvAdazaiva sahasrANi tathA saptazatAni ca / paMcAzacca yutAstatra matyA vipulayA babhruH ||76 || tAvaMta eva saMkhyAtAH saMkhyayA'saMkhya sadguNAH / jetAro hetuvAdajJA vAdinaH prativAdinAM // 77|| sapaMcAzatsahasrAstA zuddhajJA babhrurArthikAH / zrAvikAH paMcalakSyastAstrilakSAH zrAvakAzca te ||78 || chadmasthakAlanirmuktAM pUrvalakSAM jinezvaraH / vijahAra mahIM bhavyAn bhavAbdhestArayan bahUn // 79 // 1-4750 / 2- 4150 / 3-9000 / 4-20000 / 5-20600 / 6-12750 / J Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 224 dvAdazaH srgH| itthaM kRtvA samartha bhavajaladhijalottAraNe bhAvatIrtha kalpAMtasthAyibhUyastribhuvanahitakRt kSetratIrthaM sa kartuM svAbhAvyAdAruroha zramaNagaNasuravAtasaMpUjyapAdaH kailAsAkhyaM mahIdhaM niSadhamiva vRSAditya iddhaprabhAdayaH // 80 // tasminnadrau jineMdraH sphaTikamaNizilAjAlaramye niSaNNo yogAnAM saMnirodhaM saha dazabhiratho yoginAM yaiH sahasraiH / kRtvA kRtvAMtamaMte caturaparamahAkarmabhedasya zarma sthAnaM sthAnaM sa saiddhaM samagamadamalasragdharAbhyaya'mAnaH // 81 // uddhaH saMgho'sya maunaHsphuTabhuvanagurordevadevasya dehaM devauSazcakravartipramukhanRpagaNazcAtibhaktyA sametya // gaMdhaiH puSpaizca dhUpaiH surabhibhiramalairakSataizca pradIpaiH saMpUjyAnamya samyagvRSabhajinaguNazrIphalaM yAcate sma // 22 // iti "ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau vRSabhezvaraparinirvANavarNano nAma dvAdazaH sargaH / Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 225 trayodazaH sargaH / anubhUya ciraM lakSmIM bhUpatirbharatezvaraH / AdityayazasaM putramabhiSicya bhruvo vibhuH // 1 // dIkSAM jagrAha jaineMdragrAmAtmaparigrahAM / durnigraheMdriyagrAmamRganigrahavAgurAM // 2 // paMcamuSTibhirutpATya truTacadvaMdhasthitiH kacAn / locAnaMtaramevApad rAjan zreNika ! kevalaM // 3 // dvAtriMzetridazeMdraiH sa kRtakevalapUjanaH / dIpako mokSamArgasya vijahAra ciraM mahIM // 4 // pUrvalakSAH kumAratve tasyAguH saptasaptatiH / sAmrAjye SaT prabhorekA zrAmaNye vizvadRzvanaH // 5 // zailaM vRSabhasenAdyaiH kailAsamadhiruhya saH / zeSakarmakSayAnmokSamaMte prAptaH suraiH stutaH || 6 || AdityayazasaH putro yAtaH smitayazaH zrutiH / zriyaM tasmai vitIryAsau tapasA prApa nirvRtiM // 7 // balastasmAdabhUtputraH subaloDato mahAbalaH / tato'tibalanAmA ca tasyAmRtabalaH sutaH ||8|| subhadraH sAgaro bhadro ravitejAH zazI tataH / prabhUtatejAstejasvI tapano'nyaH pratApavAn ||9|| ativIryaH suvIryo'tastathoditaparAkramaH / maheMdravikramaH sUrya iMdradyumno maheMdrajit ||10| prabhurvibhuravidhvaMso vItabhIrvRSabhadhvajaH / garuDAMko mRgAMkAkhya ityAdyAH pRthivIbhRtaH // 11 // 1 kalpavAsinaH 12, bhavanavAsinaH 10, vyantarAH 8, sUryAcaMdramasau iti = 32 | 15 trayodazaH sargaH / Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 226 trayodazaH sargaH / Cach AdityavaMzasaMbhUtAH krameNa pRthukIrttayaH / sute nyastabharAH prApustapasA parinirvRtiM ||12|| mokSamikSvAko jagmurbharatAdyA niraMtarAH / te caturdazalakSAstu prApaiko'gre'hamidratAM // 13 // tathA dazaguNAcASTau paripAThyAM narezvarAH / muktAstadaMtare prApadekaikaH suranAthatAM // 14 // dhIrA rAjyadhurAM tyaktvA dhRtvAMte'nye tapodhurAM / svargame'pavargaM tu jagmurAdityavaMzajAH ||15|| yo'sau bAhubalI tasmAjjAtaH somayazAH sutaH / somavaMzasya kartAsau tasya sunurmahAbalaH // 16 // tato'bhUtsubalaH sUnurabhUdbhujabalI tataH / evamAdyAH zivaM prAptAH somavaMzodbhavAH nRpAH // 17 // paMcAzatkoTilakSAzca sAgarANAM pramANataH / tIrthe vRSabhanAthasya tadA vahati saMtate || 18 || ikSvAkavo dvidhAdityasomavaMzodbhavAH nRpAH / ugrAdyA kauravAdyAzca mokSaM svarga ca bhejire // 19 // namaH khecaranAthasya ratnamAlI zarIrajaH / ratnavajro'bhavattasmAttato ratnarathastathA // 20 // ratnacihnAbhidhAno'smAt tasmAccaMdrarathaH sutaH / vajrajaMgho vabhUvAsmAt vajrasenasutastataH ||21|| saMjAto vajradaMSTro'smAdabhUdvajradhvajastataH / vajrAyudhazva vajrotaH suvajro vajrabhRtnaH // 22 // vajrabho vajrabAhuca vajrAMko vajrasuMdaraH / vajrasyo vajrapANizca vajrabhAnuzca vajravAn // 23 // 1' paripAdyA' iti kakha pustakayoH / Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 hrivNshpuraannN| trayodazaH srgH| vidyunmukhaH suvaktrazca vidyudaMSTrastathaiva ca / vidyutvAn vidyudAbhazca vidyudvegazca vaidyutaH // 24 // ityAdyAH sutavinyastavibhavAH khecarAdhipAH / Aye tIrthe tapaH kRtvA svarga mokSaM ca bhejire // 25 // svargAgrAdavatIryA'tha jAtastIrthakaro'jitaH / nAbheyasyApi tasyApi paMcakalyANavarNanA // 26 // kAle tasyAbhavaccakrI dvitIyaH sagarazrutiH / akSINanidhiratnezaH prasiddho bharato yathA // 27 // putrAHSaSTisahasrANi tasya durlalitakriyAH / parasparamahAprItAH pratyAkhyAtAnhupUrvakAH // 28 // kRtASTApadakailAsA daMDaratnena te kSiti / bhiMdAnAH kupitenAmI nAgarAjena bhasmitAH // 29 // saMsArasthitiviccakrI putrazokamudasya saH / dIkSitvAjitanAthAMte mokSamait muktabaMdhanaH // 30 // tataH saMbhavanAtho'bhUttato'bhUdabhinaMdanaH / tataH sumatinAthazca tataH padmaprabho jinaH // 31 // supArzvazca jineMdro'smAt tatazcaMdraprabhaH prabhuH / puSpadaMtaH parastasmAddazamaH zItalastataH // 32 // ikSvAkuHprathamapradhAnamudagAdAdityavaMzastata stasmAdeva ca somavaMza iti yastvanye kurupaadyH|| pazcAd zrIvRSabhAdabhUdRSigaNaH zrIvaMza uccastarA mitthaM te nRpakhecarAnvayayutA vaMzAstavoktA mayA // 33 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 228 zuddhe zreNika ! zItalasya dazame tIrthe vahatyujvale | kAle kevaladIpa kojjvala jagadeveMdra devAgame / prodbhUtaH prakaTaprabhAvamahatAM vaMzo harINAM yathA varNyaH so'pi mayA tathA jinapathe tathyo nRpAkarNyatAM // 34 // ityariSTanomapurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau ikSvAkuvaMzavarNanonAma trayodazaH sargaH / caturdazaH sargaH / caturdazaH sargaH / asti vatsAbhidho dezo dezeSviha pareSu yaH / satsu vatsAkRtiM dhatte godohe dogdhagocare // 1 // kAliMdIsnigdhanIlAMbupratibiMbitasodhatA / kauzAMbI nagarI tasya gaMbhIrA nAbhiratyabhAt ||2|| vapraprAkAraparikhA bhUSaNAMbaradhAriNI / nitaMbastanabhArArttastaMbhiteva badhUrabhAt ||3|| ratnacitrAMbaradharA yA prAsAdamukhairghanAn / varSAnizAsviva snigdhAn leDhi prauDhAbhisArikA ||4|| 1 ' dugdhagocare ' iti kha pustake / 2 saudhapaMktiH / Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdazaH sargaH / harivaMzapurANaM / doSAkarakarAprAptA ratnabhUSAciSAM cayaiH / lebhe bahuladoSAsu parabhAgaM satIva yA ||5|| puryAH prabhurabhUttasyAH pratApaprabhavo nRpaH / saviteva karAkrAMtadikcakraH sumukhaH sukhI || 6 || varNasaMkaravikSepidhanuSeMdradhanurguNaiH / yasyAdhikSiptamakSiptavarNa saMkaradoSakaM ||7|| darzanIyatamAMgasya saMgatasya yuvazriyA / adRSTavigrahAnaMgo rUpeNAsya samaH kathaM // 8 // dharmazAstrArthakuzalaH kalAguNavizeSavAn / nigrahe'nugrahe zaktaH prajAnAmanupAlakaH ||9 // so'varodhanarAjIvavanarAjImadhutrataH / RtUnmAnayati prAptAnakRta triguNakSatiH // 10 // atha prApto vasaMtartuH sumukhadyutirudyamI / puSpapallavarAga zrIvanamAlAmanoharaH // 11 // navapallavagADhyAzcUtAzvetoharA babhuH / vanamAlAnurAgasya sUcakAH sumukhasya ca ||12|| jajvalurjvalanajvAlAlIlAH kiMzukarAzayaH / viyujyevAnayuktAnAM vimuktA virahAgnayaH || 13|| raNannUpuracArustrIkomalakramatADitaH / navAzokayuvodbhinnapalavAMgaho babhau ||14|| akhaMDamadhugaMDUSapAnapUritadauhRdaH / bakulo'pUrayatpuSpaiH pramadAjana dauhRdaM ||15|| cakre kuravako yUnAM zilImukharavaiH sukhaM / sukhinAM yaH sa evAbhUditaraSAM yathAzruti / / 16 // pATalAmodasubhagAM vanazrIvanitAmalaM / cakruH puSpavatIM phullAstilakAstilakAzrayA // 17 // 229 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturdazaH srg| jigISayeva vikasannAgapunnAgasaMhateH / siMhakezarasiMhasya kezarazrIyaMna~bhata // 18 // mAlatIvallabhAM mAsazciravizleSazoSitAM / cakArAzleSapuSTAMgI sadyaH puSpavatIM madhuH // 19 // hiMdolagrAmarAgeNa raktakaMThAdharazriyaH / dolADhayaM dolanakrIDAvyAsaktAH komalaM jaguH // 20 // udyAnavanakhaMDeSu tatkAlocitamaMDanAH / strIsakhAH kocidAbhejuH prItyA pAnaparaMparAM // 21 // prAdUrvAkuramAsAdya hariNyai hariNo dadau / taM sA''svAdya dadau tasmai priyAghrAto'pi hi priyaH // 22 // sallakIpallavollAsikavalagrAsalAlasAm / svAnanasparzasaukhyAMdhAMcakAra kariNI karI // 23 // madhupAnamadonmattamadhupadvaMdvamutsvanaM / madhau vija'bhite'nyo'nyaM jighratisma ghanaspRhaM // 24 // kokilAkalakaMThInAM gItaM zrutveva yoSitAM / cukUja kokilastoSapoSI tasya jigISayA // 25 // madhupaiH parapuSTaizca kalakolAhalAkulaiH / gIyate sma madhuryatra tatrAnyeSu kathA nu kA // 26 // itthaM rAjA madhau mAse jAte janamanohare / vabhre vanavihArAya mano madanavibhramaM // 27 // kRtamaMDanamArUr3ho dvipeMdraM kRtamaMDanaH / akhaMDamaMDaleddhAbhacchatrachannArkamaMDalaH // 28 // pUryamANaH puro niryan nRpairodhairivodadhiH / rAjA rAjapathaM bheje vaMdivRMdastuto'nyadA // 29 // 1 'nAgasaMhatisaMtateH' iti ka pustake / Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 231 caturdazaH sargaH vasaMtamiva sAkSAt taM vasaMtaM hRdi saMtataM / didRkSuH kSubhitA maMkSu pauranArIjanAtatiH // 30 // vardhasva jaya naMdeti kRtanAdA kRtAMjaliH / bhUparUpaM papau saiSA netrAMjalibhirAkulA // 31 // tatra strIjanamadhyasthAmekAmatyaMtahAriNIM / ratiM sAkSAdiva prAptAmadrAkSId vanitAM nRpaH // 32 // mukhedau netrayugmAbje viMboSThe kaMbukaMThake / stanacakre kRze madhye gaMbhIre nAbhimaMDale / / 33 / / ghane jaghane tasyA nitaMbe sakukuMdare / urujAnulasajaMghApANipAde pade pade // 34 // nipatitAM dRSTi manasAdhiSThitAM nijAM / na zazAkopasaMhartumatirakto narezvaraH / / 35 / / dadhyau vadhUriyaM kasya rUpapAzena me manaH / baddhvA mugdhamRgInetrA samAkarSati harSiNI / / 36 / / yadIyaM nAnubhUyeta mayA hRdayahAriNI / tato vyartha mamaizvaryaM rUpaM ca navayauvanaM // 37 // loko'yamekato bhUyAtsarvadA durvyatikramaH / abhilASo'nyadAreSu duHsaho'yamathaikataH || 38 // iti dhyAyanmanazcakre sa tasyA haraNe nRpaH / apavAdo hi sahyeta raktena na manovyathA // 39 // yazaH prakAzamAno'pi lokajJaH so'tyamuhyata / tamaH patanakAle hi prabhavatyapi bhAsvataH // 40 // sAspi darzanatastasya rUpiNaH zithilAMgikA / zazAka na mano dharcu dolArUdeva kAminI // 41 // vicitrarasasaMsparzaprAdurbhAva phalodayaM / bhAvaM ca prakaTIcakre sAnulubdhamanogataM // 42 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturdazaH srgH| darAtkaTAkSavikSepi cakSuraMte nikuMcitaM / jahezyAstanmanobhaMgi praticakSuHpradAnataH // 43 // adharastananAbhyaMtaHzroNicaraNavIkSaNaiH / parAvRttekSitaizcakre sA tasya smaradIpanaM // 44 // priyAlApekSibhiH snigdhairanyonyaghaTitaiH kRte / jihA vihvalayoci na lebhe 'vasaraM tyoH||45|| tAvAsadau ca darmocapremabaMdhau manorathaM / durlabhAzleSasaMbhogaphalalAbhArthamArthinau // 46 // raktAyazcittamAdAya pradAyAsya mano nijaM / nagaryA niryayau rAjA paNabaMdhAtkRtIva saH // 47 // sapanosamayAnaM vasaMtasyAvataMsakaM / viveza janatAnaMdi nareMdro naMdanopamaM // 48 // ramya nAgalatAzliSTaiH puSpitaiH phalitadrumaiH / kramukairnAlikerAdyairdADimIkadalIvanaiH // 49 // vijahAra vane hRdya strIjanaiH sa nivRtaH / vayasyairanukUlaizca nRpaputraiH sahAramat // 50 // kAMcitkAlakalAM tasya krIDato janasaMkulA | zUnyeva vanamAlA''sId vnmaalaaviyoginH||5|| vanamAlAnarAgeNa hiyamANo'vizatpurIM / kSitIzaH sthIyate svasthaiH paracittaiH kiyacciraM // 52 // apRcchatsumatimaMtrI tamupAMzu vizAM vibhuM / viSaNNo'si kimadyeza! kathyatAmiti sAdaraH // 53 // ekacchatramidaM rAjyamanuraktAH prajAH prabho / anurAgapratApAbhyAM nibhRtA bhRtyabhUbhRtaH // 54 // zArthasya pradAnena prINito'rthijano'khilaH / vallabhAH praNayodrekAnmAnitAzca prasAdinA // 55 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haarvNshpuraannN| 233 caturdazaH srgH| dharme cArthe ca kAme ca prArthitaM durlabhaM na te / taditthaM nAtha ! sausthityai mano duHkhamitaM kutH||56|| saMvibhajya manoduHkhaM sakhyau prANasame sukhI / saMpadyate janaH sarva itIyaM jagataH sthitiH // 57 // taducyatAM prabho'dyaiva vidadhAmi tavapsitaM / susthite hi prabhau loke susthitAH sakalAH prajAH // 58 // ityuktaH so'bhyadhAt sadyo mayA dyotanayA'nayA dRSTayA paravadhvA''zu vidyayeva vazIkRtaH // 59 // IdRzI dRk svanapathyA prAyeNa bhavatA'pyasau / lakSitaiva nijaM bhAvaM kathayaMtI sphuTeMgitaH // 6 // iti zrutvA'vadanmaMtrI lakSitA lakSitA vibho / vaNijo vIrakasyAsau vanamAlAbhidhA bdhH||61|| nRpo'vAdIttayA yogo yadi me'dya na jAyate / na manye jIvitaM svasya tasyAzca kuTilabhravaH // 12 // manye divasamaSyeSA sahate na mayA vinA / anayA'hamapi kSipraM tadvidhatsva pratikriyAM // 63 / / duryazaHprApyate'muSminnanartho'mutra mUDhadhIH / tathApi nekSate kArya yathaiva nimiSAMdhakaH // 64 // tattvayA na nivAryo'hamakArye'pi pravRttadhIH / pApopazamanopAyAH saMtyeva sati jIvite // 65 // anumene vaco maMtrI tadanyAyamapi prabhoH / atyabhyarNavipattInAM maMtriNo hi nivartakAH // 66 // Aha cAtyanukUlastamityaso praNataH prabho / vanamAlAM sukaMThe te pazyAveva mayA kRtAM // 67 // tvaM majjanavidhiM sadyaH bhuktiM ca bhaja pUrvavat / divyAnulepanazlakSNavastratAMbUlamAlyakaM // 68 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 hrivNshpuraannN| caturdazaH srgH| iti vijJApito natvA prajJAnetreNa maMtriNA / katumacchattaduddiSTaM dviSTabhuktirapi prabhuH // 69 // vijJAya sumukhAkRtaM kRpayeva vibhAkaraH / pratIcImagamacchrIghramupasaMhRtadIdhitiH // 70 // prauDhe'stAbhimukhe dhvastapratApe mitramaMDale / sodyamo'pyabhavalloko nikhilaH khalitodyamaH // 7 // dRSTirazmibhirAkRSya cakravAkaidhRto yathA / tadA kathamapi prAyAt zanairbhAnuradRzyatAM / / 72 // saMdhyArAgeNa cacchannaM bhuvanaM tadanaMtaraM / vanamAlAnurAgaNa sumukhasyeva bhUriNA // 73 // saMkocaH padmakhaMDAnAM tato'bhUtkhaMDitaujasAM / mitrodayodayAH ke vA mitrApadi vikaasinH||74|| saMdhyArAgAnusaMdhAne dhvAMtenApi kRte babhau / muktaraktAMbaraM gUDhaM jagannIlapaTena vA // 75 // labdho varNaviveko na labdhavarNairapi kSaNaM / pradoSe viSame kAle timiropaplutaistadA // 76 // velAyAM tatra saMmaMtrya maMtrI dUtImajIgamat / AtreyIM vanamAlAyAH samIpaM sumukhAjJayA // 77 // mAnitA''sanadAnAdyaiH saMphailI vanamAlAyA / sAbhinaMdya rahasyetAmuvAcaivaM vicakSaNA // 78 // vanamAle priye vatse vicittevAdya lakSyase / vada vaicityahetuM me patyA kimasi kopitA // 79 // vIrako hyekapatnIkastatra ki kopakAraNaM / anyadatra nimittaM syAtsvasaMvedyaM nigadyatAM // 8 // 1 duutii| Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / 235 caturdazaH srgH| putri ! sarvarahasyeSu nanvahaM tu parIkSitA / bhavatyA mayi satyAM vA durlabhaM kimabhIpsitaM // 81 // ityuktA soNanizvAsaglapitAdharapallavA / tayA prArthitayA vArtA kathamapyabravIdvacaH // 82 // tvAM muktvA'tra na me kAcidvizraMbhasthAnamatra hi / SaTUrNo bhidyate maMtro rakSaNIyaH sytntH||83|| dRSTo mayA'dya sadrUpaH sumukhaH sumukho nRpaH / dRSTamAtraM praviSTo'mA sa mano me manobhuvA // 84 // durlabhe'pyabhilASasya dveSiNaH sulabho janaH / hRdayasya khalasyeva vRttirAtmopatApinI // 85 // digdhaM caMdanapaMkena hRdayaM mama zuSyati / vahiraMgo vidhiH kuryAdataraMge vidhau tu kiM // 86 / / Ardravastramapi nyastamaMgopAMge'tizuSyati / zItasparzo'lpazo'tyuSNe kiM karotu nidhaapitH||87|| yasya pallavatalpo'pi kalpito mlAyatetarAM / tApakakezagAtrasya mRduzItaH karotu kiM // 88 // aMgasparzAdvinA tasya nAhaM pazmAmi nivRti / tatkuruSva dayAM pUte tatsamAgamameva me // 89 // tasyApi hi manovRttiM pratIhi mama darzanAt / madabhiprAyasaMmizrAM sarvAkAropalakSitAM // 10 // tadA taptau pravINe! dvau tvaM nau rahasi yojayeH / mukhenaiva hi kAlajJe taptaM taptena yojyate // 11 // nizamya vanamAlAyAstadvaco bhAvasUcakaM / jagAda vacanaM dUtI tadeti muditAtmikA // 92 // 1 cNdnlepen| Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 hrivNshpuraannN| caturdazaH srgH| vatse vatsezvareNAhaM tvadrUpahatacetasA / prahitA'smi tadehyA''zu tena tvAM ghaTayAmyahaM // 93 // iti sveSTArthasaMvAde vanamAlA smarAturA / dUtyA patyau parokSe drAgavizadrAjamaMdiraM // 94 / / vilokya manasacaurI sumukhaH sumukhIM mudaa| ehyehIti priyAlApAcakAra sukhinI sukhI // 15 // hastastanAnuluptAM tAM svedinisvedinA yuvA / hastenAdAya tanvaMgI zayane sve nyavezayat // 96 // prauDhayauvanayoryogamanakartumivaitayoH / udiyAya nizAnAtho prasAditanizAmukhaH / / 97 // zazAMkasya karasparzAnmumodAzu kumudratI / sumukhasyeva karasparzAd vanamAlevahAriNI // 98 // uktapratyuktayuktAtho strIpuMsaguNasaMgatAn / premabaMdhapravRddha yai tau bahUn bhAvAMstu cakratuH // 99 / / so'pi vizaMbharAstanavasaMgamasAdhvasAM / tAmutsaMge kRtAM gADhamAliliMgAMgasaMgatAM // 10 // asaMtoSabhujAzleSaivizleSasukhitazramaiH / cuMbanaizcUSaNadezaH kaMThagrahakacagrahaH // 101 // nitaMbAsphAlanairaMgapratyaMgasparzanairmithaH / mithunaM manmathoddIptaM cikrIDa vividhakriyaM // 102 // yathAsatvaM yathAbhAvaM yathAvaidagdhamaMganA / puMsaH sukhAya tasyA'sau babhUva suratotsave // 103 // zramaprasvinasarvAMgau kRtasaMvAhanau mithaH / nAgAviva kRtAzleSau zayane zayitAvubhau // 104 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 harivaMzapurANaM / paMcadazaH srgH| prakRSTavaidagdhahRtAtmanostayoH prasuptayoH premanibaddhacittayoH / pravRttavRttAMtamiva pravedituM prabhAtasaMdhyA vyasRjatprabhAkaraH // 105 // saheMdunA baMdhurayA'grasaMdhayA suraMjitA dyaurabhajatparAM dyutiM // sucittavRtyA sumukhena sanmukhI vadhUrivA'sau vanamAlikA navA // 106 // * nRpaM zayAnaM sumukhaM vibhAkaraH saroruhazrIvanamAlayA saha / mahodayAdristhita eva ca druto vyabodhayallokamimaM yathA jinaH // 107 // iti "ariSTanemi" purANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau sumukhavanamAlAvarNano nAma caturdazaH sargaH / paMcadazaH srgH| atha vibuddhasarojavanaspRzA surabhiNA spRzatA mahatA tadA / hRtavapuH zramakaM mithunaM mithastadakarodupagUDhamatizlathaM / / 1 // mRdutaraMgadhane zayanasthale maditapuSpacaye shyitotthitH| saha babhau priyayA sumukho yathA samadahaMsayuvA sikatAsthale // 2 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 238 viSahate sma viyogaviSaM kSaNaM virahiNoriva rAtriSu pakSiNoH / mivadhUvarayorvarayostayorna hRdayaM hRdayaMgamaceSTayoH // 3 // na visasarja tataH svapatergRhaM svagRha eva rurodha vadhUM prabhuH / rahasi durlabhamApya manISitaM na hi vimuMcati labdharaso janaH // 4 // sumukhamukhyavadhUjanamukhyatAM samadhigamya nijaiH sumukhairguNaiH / varabadhUrati gauravamApa sA na sulabhaM sumukhe kimu bharttari // 5 // avatatAra kadAcidaciMtito nidhirivorutaponidhiraMcitaH / nRpagRhaM varadharmamunigRhAnatithireti hi bhUrizubhodaye // 6 // paramadarzana zuddha vizuddhadhIradhikayodhavibuddhapadArthakaH / vratasuguptisamityatizuddhatAmayacaritrapavitritavigrahaH // 7 // anazanAdhyayanAditapaH zriyA dhavalayA prazamAstavikArayA | Gita gauravayA zucibhUSito vipulanirjarayA jarayA yathA // 8 // vijitadoSakaSAyaparISahaM sunigRhItajiteMdriyavRttakaM / paMcadazaH sargaH / Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 239 paMcadazaH srgH| yativRSaM sumukhaH svagRhAgataM tamabhivIkSya nRpaH shsotthitH||9|| pramadabhAravazIkRtamAnasastamabhiganya priitbdhuuyutH| savinayaM pratigRhya zuciH zuciM zucini sAdhumadhAnmaNikuTime // 10 // priyavadhUkaradhAritasatkanatkanakakarkarikAjaladhArayA / __vyapagatAMzukayA varabhUbhRtA svakaradhautamakAri muneH padaM // 11 // surbhigNdhshubhaaksstpusspstprkrdiipkdhuuppurHsraiH| samabhipUjya vacastanucetasA tamabhivaMdya sudAnamadAnmudA // 12 // samaguNAtpariNAmavizeSataH parabhave sahabhogaphalodayaM / sumanasA sumukho vanamAlayA saha babaMdha supuNyamapuNyabhit // 13 // bahudinAnazanavratadhAraNaH kRtatanusthitaye kRtapAraNaH / / vihitadAtRsukhodayakAraNaH sa muniraitpaTutatvavicAraNaH // 14 // vrajati nityamukhe sumukhezinaH samamanahasi puNyaphalAzinaH / 1 jhArI / Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 240 paMcadazaH srgH| parayuvatyapahAradurIhitaM pratikRtAnuzayasya hatAhitaM // 15 // maNigaNacchaviviccharitodare surabhigarbhagRhe vihitaadre| saha kadAcidasau guNamAlayA dayitayA zayito vanamAlayA // 16 // atha tayoH paripAkamupayuSa praguNamAnasayoH praguNAyuSi / / __ adhipapAta hi kAlaniyogato jaladakAlasamAgatacaMcalA // 17 // azanipAtasahojjhitajIvitau prmdaanphlodysevitii| suvijayA girAviha tAvitau vipulakhecaratAM sukhabhAvitau // 18 // ubhykottitttiighttitoddhirdhvlitaadhriteNdupyoddhiH|| sphuritarAja tamUrtirasau yataH kSitivadhUpathuhAra ivAyataH // 19 // viyadatItya bhuvo dazayojanI svajagatIdvitayAMsayugena sH| __ jagati bhogabhuvo'bhinavA yathA vahati khecararAjapurIgiriH // 20 // subhRtabhAratabhUrigirIzate sthiradazottararamyapurIzate / 1 kSaNaruciH sahasA samayogataH / 2 vijayArdhe 110 puryaH / Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 241 uditapaMcakaviMzatiyojane vitatatai dviguNe sukhayojane // 21 // puramihottaramasti sukhakSamaM viniditAkhilecAkSagaNazramaM / abhRta haripuraM viditaM tadabhikhyayA haripurapratimaM yadabhikhyayA // 22 // abhavadasya purasya tu gopitA pavanapUrvagiriH khacairaH pitA / sumukharAjacarasya mRgAvatI guNavatI jananI hi kalAvatI // 23 // cArthavatImabhidhAmayaM prakaTamArya itIha sudhAmayaM / vacanamAryajana pramadAvahaM smaraNamanyabhavapramadAvahaM || 24 || puramathottaradigjagatImitaM bhavati tatra girau vibhavAmitaM / yadi meghapuraM paramaM parAM vahati sanmaNisaudhaparaMparAM // 25 // adhivasatyaMtha taddamanoharI ripumadebhakulasya manoharI / ratiSu yasya manoharati priyA pavanavegakhagasya ratipriyA // 26 // ajani sAtha tayorduhitA satI sahacarI sumukhasya hitA satI / 1 paMcAzayojanaviSkaMbhe / 2 raNitaketusudhAlayasukSamaM / 3 khacarAdhipaH / 16 paMcadazaH sargaH / Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 242 vidita pUrvabhavA'tra manoharA jagati caMdrakaleva manoramA // 27 // kulamuvA vivAhavidhocitaM zuci yathaiva tathAkRtabhAvitaM / zizusamAgamamAzu vidhiH svayaM kRtiSu yad yatate sakalA svayaM // 28 // mithunamarbhakayoH sukhalAlitaM nijaniSaMgakRtAkSinimIlitaM / smitamukhaM mukhaM vacanAdhvani svajana toSamapoSayaduddhvani // 29 // svajananIstanapAnakRtAzanaM nijarucopamitArka hutAzanaM / paMcadazaH sargaH / bhajati bhogabhuvAM zizubhAvanAM vijayinIM mithunaM sma subhAvanAM // 30 // svatanuvRddhimatazca zanaiH zanaiH saha kalAbhiridaM ca dine dine / zazivapurvadiyAya yathA yathA svajanamujjeladhizca tathA tathA // 31 // nikhilakhecarasAdhitavidyayA mithunametadbhAd bhavavidyayA / lalitayauvanabhArarucA tathA janamano'tyaharad guNayAtayA // 32 // atha tayA sa khageMdra yuvA'nyadA kamalayeva ca khecarakanyayA / 1 vidhocitabhAvitaM iti kha pustake / 2 svajanaharSodadhiH / kha pustake 'janamanomuditaM ca tathA tathA ' iti pAThaH Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcadazaH sargaH / hrivNshpuraannN| 243 paramabhUtivivAhavidhAnataH samamayoji nijairjanatAnataH // 33 // anuvabhUva sukhaM cirametayA madanabhAvavilAsasametayA / suratanATakabhUmivinItayA madananartakasUrivinItayA // 34 // suravadhUvarasuMdarakaMdare paramavallabhayA saha maMdare / surabhidevatarUnnatacaMdane ciramaraMsta tayA saha naMdane // 35 // sa kulazailasara saritAM tayA saha taTeSu sarAgamatAMtayA / ratimavApa kadAcana kAMtayA taruSu bhogabhuvAmapi kAMtayA / / 36 // sthitimitaM vijayA girau pure raNitadivyabadhUpadanapure / bhuvi yadanyasudurlabhamarthitaM bhajati tattadayanna samarthitaM // 37 // atha sa vIraka IzvaravaMcitaH priyatamAvirahAnasivaMcitaH / ____ kacidiyAya zucA madupallave ziziratalpatale'stavipallave / / 38 // na samasIzamadasya zazI karaiH hRdayadAhamamA himazIkaraiH / 1 nRpatinA samayoji budhaantH| 2 bhajati tattadayannasamarpitaM / Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 244 nizi sadA vigasya niyoginaH susaraso'pi yathA bhuvi yoginaH // 39 // vinicirAdvirahavyathAM ratirahasyagRhAzramamAzramaM / jina nidezitamAzritavAn vazI sa hi paraM zaraNaM zaraNArthinAM // 40 // ativitapya tapastanuzoSaNaM viSayalubdhamanobhavapeSaNaM / agamadeSa sukhAMbudhipoSaNaM prathamakalpamathAmaratoSaNaM // 41 // surabadhUnivahAdiparigrahaH sakalabhUSaNabhUSita vigrahaH / surasukhAmRtasAgarasaMgataH samamatiSThata bhAvarasaM gataH / / 42 / / divi kadAcidasau varakAminInivahamadhyagato'vadhigocaraM / samanayadvanita vanamAlikAM paricitaH praNayaH khalu dustyajaH / / 43 / / sumukharAjakRtaM ca parAbhavaM sa pariciMtya surastadanaMtaraM / viSamitonmiSitAvadhi cakSuSaH mithunamaikSata khecarayostayoH // 44 // prabhutA pravidhAya parAbhavaM parabhave hatavAMzca mama priyAM / 1 so'pi / paMcadazaH sargaH / Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 245 iha bhave'pi tathaiva sahekSyate ratimitaH sa parAM sumukhaH khalaH / / 45 / / kRtavatopakRtiM viSamAM dviSo dviguNitA yadi sA na vidhIyate / prabhutA kimanarthakayA prabhoH prabhavato'pi nirudyamacetasaH || 46 // iti vicitya ruSA kaluSIkRtaH pratividhAnakRtau kRtanizcayaH / bhuvamavAtaradAzu sa vairadhIstridivato divasAdhipabhAsvaraH // 47 // sa khalu khecararAjasutaM suraH sumukharAjacaraM khacarIsakhaM / pravilasaMtamavApa yadRcchayA suharivarSagataM harivibhramaM // 48 // tadavalokya suro mithunaM varaM prathamayauvananirjara vigrahaM / akRta khaMDitavidyamakhaMDayA sahajakhaMDatayA suramAyayA / / 49 / / parabadhUpriyavIrakavairiNaM smarasi kiM sumukha pramukhAdhunA / tvamapi kiM sukhale vanamAlike ! skhalitazIlabhare ! parajanmani // 50 // ahamasau tapasA suratAmitaH khacaratAM munidAnaphalAd yuvAM / aratimeva mamAratidAyinoH kSaNitavidyakayoH pradadAmi vAM // 51 // paMcadazaH sargaH / Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 246 paMcadezaH sargaH iti nigadya tadA vibudhaH khagau cakitakaMpitacittazarIrako / ___ garuDavatparigRhya khamudyayau bharatavarSavaraM pratidakSiNaM // 52 // mRtavatAmRtadIdhitikIrtinA rahitayA'nRpayA vrcNpyaa| sa tamayojayadatra mahIpatiM praNatarAjakamaica divaM suraH // 53 // tridazakhaMDitavidyakadaMpatI kSapitapakSazakuMtavadakSamau / viyati paryaTituM truTitecchako saha samIyaturatra dhRti kSitau // 54 // navatikArmukapUrvasulakSitasthitimato dazamasya muneridaM / ___ samadhikAbdhizatojjhitakoTike vahati tIrthapathe kathi vRttakaM // 55 / / sa bubhuje bhujdNddvshiikRtprnntpaarthivmaanitshaasnH| viSayasaukhmakhaMDitarAgayA sucirakAlamatRptamatistayA // 56 // atha tayostanayo harirityabhUddhaririva prathitaH pRthivIpatiH / __samanubhUya sutazriyamUrjitAM svacaritocitalokamitau ca tau // 57 // harirayaM prabhavaH prathamo'bhavatsuyazaso hrivNshkulodteH| Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 247 paMcadazaH srgH| jagati yasya sunAma parigrahAccarati bho harivaMza iti zrutiH // 58 // abhavadasya mahAgiriraMgajo himagiristanayaH sunysttH|| vasugirizca tato girirityamI tridivamokSayujastu yathAyathaM // 59 // zatamakhapratimAH zatazastataH kSitibhRto hrivNshvishesskaaH| kramadhRtAdhikarAjyatapodhurAH zivapadaM yayuratra divaM pare // 60 // vyapagateSu nRpeSu bahuSvataH kSitipatirmagadhAdhipatiH kramAt / iha babhUva hariprabhavAnvaye kuzaladhAmakuzAgrapurAdhipaH // 61 // sa hi sumitra iti zrutanAmakaH zrutavizeSavibhUSitapauruSaH / anuzasAsa bhuvaM saha pAyA zritasukhaH priyayA jinabhaktayA / / 62 // iti "ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRto harivaMzotpattivarNano nAma paMcadazaH sargaH / Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 248 SoDazaH sargaH / zrIzItalAdiha pareSu jineSu pazcAt tIrthaM pravartya bharate jagatAM hitArthaM / kAlakrameNa navasu zritavatsu mokSaM svargAdiSyati jinAdhipatau ca viMze // 1 // zakrAjJayA pratidinaM vasudhArayoccairApUrayatyavanipasya gRhaM kuberaH / padmAvatI mRdutale zayane zayAnA svamAn dadarza daza SaT ca nizAvasAne // 2 // nAgokSasiMha kamalAkusumastrAgaMdu - bAlArkamatsya kalazAbjasarI burAzIn / SoDazaH sargaH / siMhAsanAmaravimAnaphaNIMdra geha - sadratnarAzizikhino jinasUrapazyat || 3 || sopAsitA navanavatyupamAnyatIta - divyaprabhAvadigabhikhyakumArikAbhiH / zayyAtale sakusume zuzubhe vibuddhA lekhA yathA nabhasi tArakitA himAMzoH || 4 // unnidra padmanayanAnana pANipAdA sA rAgiNI dinamukhe'dhipatiM sumitraM / bhadrAsanodayagataM sthalapadminIva padmAvatI samudiyAya sapuMDarIkA || 5 || citrAMbarAMburamanAgraNitAtimaMju - maMjIrasiMjita vihaMganinAdaramyA | 1 tIrthakarajananI / 2 sumitrAkhyaM nRpaM, sUrya ca / Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 249 mI kSaNA trivalibhaMgataraMgiNI sA strIvAhinI samagamad varavAhinIza || 6 || pInastanastavakabhAranatAMgayaSTirAtAmrapallavakarA mRdubAhuzAkhA / saMcAriNI maNivibhUSaNamRnmahIzakalpadrumaM yuvatikalpalatA nanAma // 7 // AsaniyAsssanavare sa tayA samIpe svapnAvalIphalamilAdhipatiH prapRSTaH / tasyai jagau jinapaterjagatAM trayasya bharturgurU laghu bhavAva iti prahRSTaH // 8 // spRSTA nRpotkiraNamAlivacomayUkhaiH sA toSapoSabhRzahaSTatanUruhA'bhAt / NaM nikRSTamapi tIrthakuto gurutvAt matvA prazastamiti vistRtapadminI || 9 || ArAtsahasrapada pUrvapadAdudArA - dArAnnamatsurasahasragaNo'vatIrya / mAsAnuvAsa navagarbhagRhe prazuddhe sArdhASTamIha gaNanAnmunisuvrato 'syAH // 10 // AnIlacUcukaviSAMDupayodharazrIH sA vajrasaMhatisagarbhatayA sphuraMtI | vidyutprabhAbharaNadRMhitabhA babhAse varSA zaratsamayasanniyutA yathA dyauH // 11 // sAsU sUtisamayeMdramahe ca mAgha- pakSe site janamanonayanotsavaM taM / 1 zIghraM / SoDazaH sargaH / Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| SoDazaH srgH| dvAdazyabhIkSitatithau zravaNe zrameNa strI dyauravadyarahitA jinapUrNacaMdraM // 12 // jAtena tena zubhalakSaNacarcitena padmAvatI pramuditA munisuvratena / sA rAgarUDhazikhikaMTharucA cakAse snigdhaMdranIlamaNinA karabhUrivaikA // 13 // AkaMpitAsanatirITajagattrayeMdrAH sadyaHprayuktavizadAvadhayo'dhigamya / celuH surA jinasamudbhavamadbhutocaighaMTAmRge paTahazaMkharavaizca zeSAH // 14 // gatvAMbuvarSamRdumArutapuSpavRSTiM saMpUritAkhilajanadvalayAHsamaMtAt / Agatya cAzu sukRtojjvalabhUSaveSAH zakrAdayAH purukuzAgrapuraM parIyuH // 15 // natvA jinaM jinagurU ca surAsurAzca tajjAtakarmaNi kRte surakanyakAbhiH / airAvataM tamadhiropya mahAvibhUtyA gatvA parItya girirAjamadhityakAyAM // 16 // saMsthApya pAMDukazilAtalamastake taM siMhAsane supayasodyapayaH payodheH / bhUtyAbhiSicya kRtabhUSamabhiSTavaiste stutvA'bhidhAya munisuvratanAmadheyaM // 17 / / AnIya nItikuzalA jananI zubhAMkamAropya nATakavidhi pravidhAya devaaH| natvA yayuH zatamakhapramukhA yathAsvamAnaMditatribhuvanaM saguruM jinaM te // 18 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 harivaMzapurANe / SoDazaH srgH| jJAnatrayaM sahajanetramudAranetro vibhrajjinaH surkumaarksevymaanH| kAlAnurUpakRtasarvakuberayogakSemo yayAvapaghanasya guNasya vRddhiM // 19 // ramyAMganAzca kulazailasamudbhavAstamAyatamadhyasatatAbhyudayA yuvAnaM / lAvaNyavAhinamavApya vivAhapUrva nadyaH samudramiva saMvarayAMbabhUvuH // 20 // rAjyasthitaH sa harivaMzamarIcimAlI rAjA prajAkamalinIhitalokapAlaH / rAjAdhirAjasurasevitapAdapo bheje ciraM viSayasaukhyamakhaMDitAjJaH // 21 // prAptA kadAcidatha taM zaradabujAkSA baMdhUkabaMdhuratayAdharapallavazrIH / / ___ kAzAcchacAmarakarA vizadaMbuvastrA varSAvadhUvyati game svavadharivaikA // 22 // aMtardadhe dhavalagokulaghoSaghormeghAvalI laghuvidhRtaraveva dhuumraa| meghAvarodhaparimuktadizAsu sUryaH pAdaprasAraNasukhaM zritavAMzcireNa // 23 // rodhonitaMbagaladaMbuvicitravastrAH sAvarttanAbhisubhagAzcalamInanetrAH / phenAvalIvalayavIcivilAsabAhAH krIDAsu jahurabalAsarito'sya cittaM // 24 // 1 ' zaradaMbujAsyA / iti kha pustake / Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 252 UrmibhruvazcaTulanetrasapharyapAMgAH mattadvirephakalahaMsaninAdaramyAH / phullAraviMdamakaraMdarajoMgarAgA rAgaM rato vidadhurasya badhUsarasyaH // 25 // namro bhRzaM phalabhareNa sugaMdhizAliH zAleyajA ca vikacAtpalajAtirutthA / saubhAgya gaMdhavazavarttitayAMgamaMgamAsAdya jighraturivAsyamajasrametau // 26 // dhUlI kadaMba madadhUliMgatAMgarAgAdhArAH kadaMbamadhuno vidhurAH smarataH / mAdyadvipeMdramadagaMdhiSu SaTpadaughAH saptacchadeSu vitateSu ratiM vitene / / 27 / / kAle sa tatra munisuvratarAjahaMsaH kailAzazailasadRze sthitavAn susaudhe / lIlAvadhUtarativibhramarAjahaMsI : vrIDAbhayAtirucirAbharaNAH prapazyan // 28 // pazyan dizaH sakalazAradasasyazobhAH meghaM dadarza zazizubhramadabhrazobhaM / vyomArNadAramaNa tRSNamivAvatIrNa - mairAvaNaM bhramaNavibhramavAraNeMdraM // 29 // niHzeSanirgalitanIranijottarIyamAzAtradhUvipulapInapayodharaM saH / prottuMgapAMDupariNAhinamaMtrarasya bhUSAyamANamavalokya tamApa toSaM // 30 // pazcAtpracaMDatara mArutavegaghAtanirmUlitAvayavamAzu vilIyamAnaM / SoDazaH sargaH / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 253 SoDazaH srgH| jvAlopanItamiva taM navanItapiMDamAlokya loka vibhuristhamaciMtayatsaH // 31 // zIrNaH zarajjaladharaH kathameSa zIghramAyuH zarIra vapuSAM vizarArutAyAH / lokasya vismaraNazIlavizIrNabuddherAzUpadezamiva vizvagataM vitanvana // 32 // alpapramANaparamANusamUharAzi-rAsaMcitaH sa pariNAmavazAdasAraH / __kAlaprabhaMjanajavAvanipAtamAtrAdAyudhanaH pralayamatra laghu prayAti // 33 // vjraatmsNhnnsNhRtsNdhibNdhstsNniveshvnrmyshriirmeghH|| _meghIbhavatyasubhRtAmasamartha eSa vAyuprakopabharabhagnasamastagAtraH // 34 // saubhAgyarUpanavayauvanabhUSaNasya bhUlArucittanayanAmRtavarSaNasya / dehAMbudasya dinakRtapratighAtinI syAcchAyAvayaHpariNatidvatavAtyayA'sya // 35 // shauryprbhaavsuvshiikRtsaagraaNtbhuuraajsiNhcirrkssitbhuumibhaagaaH| saurAjyabhogagirayo'pi vizIrNazRMgAzcUNIbhavaMti samayAMtaravajrapAtaiH // 36 // netraM manazca bhavadatra kalatramiSTaM prANaiH samaM samasukhAsukhamitraputraM / vyetIha patramiva zuSkamadRSTavAtAddevo'pyupaiti hi bhave priyaviprayogaM // 37 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 254 pazyannapi kSaNavibhaMgura maMgabhAjAmaMgAdikaM svayamamRtyubhayo 'ya maMgI / mohAMdhakArapihitAgamadRSTiriSTaM mArga vihAya viSayAmiSagartameti // 38 // pratyaMgamaMgajamataMgajasaMgatAMgaH svAMgaiH spRzan priyabadhUjana gAtrayaSTIH / dhik sparzasaukhyavinimIlitanetrabhAgo mAtaMgavad viSamabaMdhamiyartti martyaH || 39 // AhAramiSTamiha SaTrasabhedabhinnamAhArayan bahuvidhaM spRhayApadRSTiH / jihAvazI dalitazaMku vilagnamAMsapezIpriyazcapalamIna ivaiti baMdhaM // 40 // ghrANeMdriyapriya sugaMdhisugaMdhasaMdho jaMgAbalAdiva vilaMghitatRptimArgaH / duSpAkamataSiNo viSapuSpagaMdhamAghrAya zIghramaghameti yathA SaDaMghriH // 41 // cittadravIkaraNadakSakaTAkSapAtasasmeravaktravanitAMganiviSTadRSTiH / rUpapriyo'pi labhate paritApamugraM prAptaH pataMga iva dIpazikhA prapAtaM / / 42 / / sveSTAMganA mukharanUpuramekhalA dinAnAvibhUSaNaravaiH priyabhASaNaizca / saMgItakaizca madhurairhRtadhIradhIraH zrotraMdriyairmRga iva mriyate manuSyaH // 43 // saMklizyate viSayabhogakalaMkapake yatpuMgavAM tatirihAlpabalA nimagnA / SoDazaH sargaH / Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 255 SoDazaH srgH| citraM na tad yadatima jati vajrakAyapunAgasaMtatiritIdamatIva citraM / / 44 // yaH svargasaukhyajaladhInatidIrghakAlaM pItvA'pi tRptimagamad bahuzo na jIvaH / __ sauhityamalpadivasaiH kathamasya kuryAt bhUlokasaukhyamaNulolatRNodabiMduH // 45 // agneriveMdhanamahAnicayairna tRptiraMbhonidheriva sadApi ndiishsraiH|| jIvasya tRptiriha nAsti tathAbhiSekaiH sAMsArikairupacitairapi kAmabhogaiH // 46 // bhogAbhilASaviSamAgnizikhAkalApasaMvRddhaye hi viSayadhanarAziruccaiH / tasyaiva tu prazamaheturihaiva tasmAt vyAvRttiriMdriyajiti sthiravAridhArA // 47 // hitvA tato viSayasaukhyamasArabhUtaM zIghraM yate'hamiha mokSapathe sanAthe / svArtha prasAdhya paramaM prathamaM parArtha tIrthapravarttanamatha prathayAmi tathyaM // 48 // itthaM matizrutayutAvadhibodhanetre jJAne svayaMbhuvi tadA svayameva buddhe / __ AkaMpitAsanamabhUdamareMdradvaMdaM sarvArthasiddhisuraparyavasAnamAzu // 49 / / lokAMtikA lalitakuMDalahArazobhAH sArasvataprabhRtayo nibhRtAH sitaabhaaH| 1" lavalola" iti ka pustke| Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 256 SoDazaH sargaH Agatya maulimilitAMjalayaH kiraMtaH puSpAMjalIniti jinaM nunuvurnataH // 50 // vardhasva naMda jaya jIva jineMdracaMdra ! vijJAna razmihata mohatamovitAna / nirbaMdhabaMdhutama ! bhavya kumudvatInAM tIrthasya viMzatitamasya hitasya kartA // 51 // tvaM varttaya tribhuvanezvara ! dharmatIrthe yatrAyamugrabhavaduHkhazikhiprataptaH / snAtvA janastyajati mohamalaM samastamahnAya yAti ca zivaM zivalokamagrayaM // 52 // cAritramohaparamopazamAtprabuddhaM laukAMtikA iti jinaM pratibodhayaMtaH / nAnyajjagurnijaniyoganivedaneSu yuktA hi yAMti na punaH punaruktadoSaM // 53 // saudharma pUrvavidhAzca caturNikAyA nAnAvimAnanivahasthagitAMtarikSAH / saMprApya nAthamabhiSicya sugaMdhitoyaistaM bhUSitaM vidadhuradbhutabhUSaNAdyaiH // 54 // putraM ca suvratamasau munisuvratezaH prAbhAvateyamabhirAjyapade'bhyarSicat / zvetAtapatrasitacAmara viSTarANi soDalaMcakAra harivaMzanabhaH zazAMkaH / / 55 / / bhUpoddhRtAM nabhasi devagaNairudUDhAmAruDhavAn surucirAM zivikAM vicitrAM / yAto vanaM viditakArttika zuklapakSe SaSThopavAsakRdupAzritasaptamIkaH // 56 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 257 bhUbhRtsahasraparivArabhUdeSa bace dIkSAM samakSamakhilasya jagattrayasya / tanmUrdhajAnadhinidhAya nijottamAMge zakrazcakAra vidhinA supayaH payodhau // 57 // kRtvAmarAzca jinaniSkramaNaM tRtIyakalyANapUjanamamI jagurIzvaro'pi / jJAnaizcaturbhiranugaizca sahasrasaMkhyaistaiH pArthivairdinamaNiH kiraNairivAbhAt // 58 // SaSThopavAsini paredyurine'vatIrNe bhikSAvidhiprakaTanAya kuzAgrapuryAM / bhikSAM dadau vRSabhadatta iti prasiddhaH satpAtrazaMsavidhinA munisuvratAya // 59 // svAdhInamapratihataM sthitibhuktiyuktaM satpANipAtramadhipena vidhAnapUrvaM / prAvartti vartana suvarttanasAdhuyogyaM tIrthe nije sthitividA jinabhAskareNa / / 60 / / citraM tadA hi paramAnnamRSadrapANI zuddhAnvitena dadatA pariniSThazeSaM / zeSairazeSapatibhizca sahasrasaMkhyairvo bhujyamAnamaparaizca yayau na niSThAM // 61 // nedustatastridizaduMdubhayo ninAdAH sAdhusvanaH sakalamaMcaramAtatAna / surabhidbhuta puSpavRSTivyamnaH papAta mahatI vasunazca dhArA // 62 // Azcarya paMcakamidaM ciramaMbarasthA devA vikRtya paramaM paradurlabhaM te / 17 SoDazaH sargaH / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 hrivNshpuraannN| SoDazaH srgH| saMpUjya dAnapatimarjitapuNyapuMjaM jagmurjino'pi vijahAra vihArayogyaM // 63 // chadmasthakAlamativAhya samAsavarSa sanmArgazIrSasutithiM sitapaMcamI tu / ___ dhyAnAgnidagdhaghanaghAtisamitsamRddhiH kaivalyalAbhavibhavena cakAra pUtaM // 64 // sAkSAccakAra yugapatsakalaM sa meyamekena kevalavizuddhavilocanena / nAthastadA na hi nirAvaraNo vivasvAnabhyudgataH kramasahAyaparaH prakAzye // 65 // nemuH sasaptapadametya nijAsanebhyaH sarve'hamiMdrAnava hAH kRtmaulihstaaH| taM prApurabhyuditatoSavizeSacittAH zeSAmaheMdrasurasaMtatayaH samaMtAt // 66 // bhaktyArcayan tribhuvanezvaramAnaveMdrAstaM devamabhyuditacaMpakacaityavRkSaM / __ satprAtihAyavibhavAtivizeSarUpamAhatyamadbhutamaciMtyamanaMtamekaM // 67 // sa dvAdazasvatha gaNeSu niSaNNavatsu sa dvAdazAMgamanuyogapathaM jineNdrH| dharma vizAkhagaNinA vinayena pRSTaH saMbhASya tIrthamavanau prakaTaM pracakre / / 68 // kalyANapUjanaminasya turIyAmaMdrAH kRtvA yathAyathamaguH praNipAtapUrva / dezAn jino'pi vijahAra bahUn bahUnAM dharmAmRtaM tanubhRtAM dhanavatpravarSan // 69 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 hrivNshpuraannN| SoDazaH srgH| aSTau ca viMzatirinasya jineMdracaryAH kroDIkRtAkhilacaturdazapUrvazAstrAH / / triMzatsahasragaNanA pariSad yatInAM nAnAguNairajani saptavidhaH sa saMghaH // 70 // syustatra paMcazatapUrvadharA yatIzA ekAdiviMzatisahasrabhidAzca zikSAH / __aSTAdazeva gaditAni zatAni teSu pratyekamasya munyo'vdhikevlaaptaaH||71|| dvAviMzatiryatizatAni tu vaikriyAkhyAstAnyeva paMcadaza te vipulAstu mtyaa| syudvAdazaiva hi zatAni vivAMtavairAH sadvAdino munipateH prathitAHsabhAyAM / / 72 // paMcAzadAtmakasahasrabhidAstadAyaryAH zikSAguNavatadharA gRhiNo'pi lakSAH / __samyaktvapUtamanaso vanitAstrilakSAH sabhyoDubhiH parivRtazca babhau jineNduH||73 // triMzadguNaprathitavarSasahasrajIvI prAkU pNcspttishtaabdkumaarkaalH| rAjye'pi paMcadazavarSasahasrabhAgI satsaMyamena vijahAra sa zeSakAlaM // 74 // aMte sa saMmadavidhAyivanAMtakAMtaM sammedazailamadhiruhya nirastabaMdha / ___baMdhAMtakRnmunisahasrayuto jagAma mokSaM mahAmunipatirmunisuvratezaH // 75 // mAdhatrayodazatithau sitapakSabhAji mAsopasaMhRtavihAravisRSTadehe / Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / saptadazaH srgH| sthitvA'parAhasamaye varapuSyayoge siddhe jine nanu mahaM vidadhuH suredrAH // 76 // SaDarSalakSaparimANaminasya tasya prAvarttata pravitataM bhuvi dharmatIrthe / vidyAvabodhabudhitArthamuniprabhAvaM devAgamAvirativarddhitalokaharSa // 77 // viMzasya tasya caritasya jinasya loke kalyANapaMcakavibhUti vibhAvayan yH| bhaktyA zrRNoti paThati smaratIdamasmin bhavyo jano bhajati siddhisukhaM sa zIghra // 78 // evaM vasaMtatilakapracuraprasUnamAlAmimAM samadhiropya vinuutvRttH| vighnAn vidhRya vididhAtu samAdhibodhi/ro jino jitabhavo munisuvrato naH // 79 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jimasenAcAryakRto munisuvratanAthapaMcakalyANavarNano nAma SoDazaH srgH| saptadazaH srgH| babhUva harivaMzAnAM prabhurvazyavasuMdharaH / ariMpar3agajin mArgastridharmasya sa sutrataH // 1 // sa dakSaM dakSanAmAnaM putraM kRtvA nije pade / dIkSitaH svapitustIrthe prApa mokSaM tapoklAn // 2 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 261 saptadazaH sargaH / aileyAkhyAmalAnAM sa dakSaH putramajIjanat / manoharIM ca tanayAmarNavo'pi yathA zriyaM // 3 // vavRdhenukumAraM ca kumArI netrahAriNI / sA'nucaMdraM yathA kAMtiH kalAguNavizeSiNI // 4 // yauvanena kRtA zleSA kuzamadhyAvabhAsate / stanabhAreNa guruNA jaghanena ca bhAriNA / / 5 / / sAdhane sati rUpAtre tasyA dhIramanobhidi / manobhavo'tyajatsveSu kusumAtreSu gauravaM // 6 // tadrUpAtravimokSeNa manobhUrakarod bhRzaM / dakSasyApi manobhedamanyeSAM nu kimucyatAM // 7 // kanyayA hatacita sa tato dakSaH prajApatiH / AhUya chadmanA sadma papaccha praNatAH prajAH // 8 // pRSTA vadata yUyaM me sajjanA jagati sthiti / aviruddhaM vicahi vizve viditavRttayaH // 9 // vastu bhuvane'nayai hastyazvavanitAdikaM / prajAnucitametasya rAjA vibhuraho navA // kecidurjanAstatra vicArya ciramAtmani / yatprajAnucitaM deva ! tatprajApataye hitaM / / 11 / / yathA nadIsahasrANAM sadratnAnAM ca sAgaraH / Akaro'nargharatnAnAM tathaivAtra prajApatiH || 12 || tad yattava sthitaM citte samaste vasudhAtale / svAkareSu samutpannaM tadrarbha kriyatAM kare // 13 // evaM dakSaH prajAvAkyamAkarNya viparItadhIH / prajAnumatikAritvaM prakAzya visasarja tAH // 14 // tataH sa duhitustasyA svayamevAgrahItkaraM / kAma grahagRhItasya kA maryAdAkramo'pi kaH // 15 // 10 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 262 saptadazaH srgH| ilA devI tato ruSTA patyuH putramabhedayat / tAvadbhAryAdayo yAvanmaryAdAsaMsthitaH prabhuH // 16 // ilA caileyamAvRttA mahAsAmaMtasaMvRtA / pratyavasthAnamakarodugadezamupAzritA // 17 // triviSTapapurAkAraM saMniviSTa puraM tayA / ilayA vardhamAnaM yadilAvardhanasaMjJayA // 18 // eleyaH sthApito rAjA raje tatra prajAvRtaH / vIyedheyanayAdhAro harivaMzavizeSakaH // 19 // pArthivena satA tena tAmaliptiprasiddhikAM / nivezitaM puraM kAMtamaMgadezanivAsinA // 20 // jigISatA parAn dezAn narmadAtaTamIyuSA / mahyAM mAhiSmatI khyAtA nagarI vinivezitA // 21 // tatra sthitazciraM rAjyaM kRtvA praNatapArthivaM / putraM kuNimanAmAnaM saMsthApya tapase yayau // 22 // kuNamazca vidarbheSu vijigISurdviSaM tapaH / kuMDinAkhyaM puraM cake varadAyAstaTe vare // 23 // kuNimaH kSaNikaM matvA jIvitaM nijavaibhavaM / pulomAkhye sute nyasya tapovanamayAtsvayaM // 24 // pulomapurametena vinivezitamAzinA / zriyaM nyasya tapasyAgAtpaulomacaramAkhyayoH // 25 // jagatprabhAvasaMbhArI tAvakhaMDitamaMDalau / sUryAcaMdramasau nityaM vijigISU prajigyatuH // 26 // tAbhyAmiMdrapuraM cakre revAyAH saritastaTe / jayaMtIvanavAsyau dve carameNa purau kRte // 27 // 1 patiH / Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 263 saptadazaH srgH| saMjayazcaramasyAsIt tanayo nayavittathA / paulomasya mahIdattastapasthau janakau ca tau // 28 // mahIdattena nagaraM kRtaM kalpapurAkhyayA / soriSTanemimatsyAkhyau tanayAvudapAdayat // 29 // matsyo bhadrapura jitvA senayA caturaMgayA / tathA hAstinapuraM priitsso'dhytisstthtprtaapvaan||30|| tasya putrAH zataM yAtAH zatamanyusamAH kramAt / ayodhanAdayo jyeSThe rAjyaM nyasya sa dIkSitaH / / 31 / / ayodhanasuto mUlaH zAlastasya suto'bhavat / sUryastasyAbhavatsUnustena zubhrapuraM kRtaM // 32 // tasyAsItvamarastena vajrAkhyaM puramAhitaM / devadattastato jAto deveMdrasamavikramaHH // 33 // mithilAnAthamutpAdya videhAnAmabhUdvibhuH / hariSeNastato jajJe nabhasenastu tatsutaH // 34 // tataH zaMkha iti khyAtastato bhadra itIritaH / abhicaMdrastatazcAbhUdabhibhUtaripudyutiH // 35 // vidhyapRSThe'bhicaMdreNa cedirASTramadhiSThitaM / zuktimatyAstaTe'dhAyi nAmnA zuktimatI purI // 36 // ugravaMzaprasUtAyAM vasumatyAmabhUdvasuH / abhicaMdrAd yathArTAtmA caMdrakAMtamahAmaNiH // 37 // nAmnA kSIrakadaMbo'bhUttatra vedAthevidvijaH / tasya svastimatI patnI parvatastanayastayoH // 38 // adhyApitAstrayastena vasuparvatanAradAH / sarahasyAni zAstrANi guruNA dhiSaNAvatA // 39 // AraNyakamasau vedamaraNye'dhyApayan sutAn / AkarNayad giraM vyoni munerAkAzagAminaH // 40 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| saptadazaH sargaH vedAdhyayanasaktAnAM madhye'mISAmadhogatiM / gaMtArau dvau narau pApAd dvau puNyAdUrdhvagAminau // 41 // ityuktvA muniranyasmai sAdhave'vadhilocanaH / karuNAvAn gataH kApi jnyaatsNsaarsNsthitiH||42|| zrutvA kSIrakadaMbo'pi vacanaM zaMkitAzayaH / visRjya sadanaM ziSyAnaparAddhe'nyato gataH // 43 // apazyaMtI pati ziSyAn papraccha svastimatyasau / upAdhyAyo gataH putrAH kuto brUteti zaMkitA // 44 // te'vuvannahamemIti vayaM tena visarjitAH / AyAtyevAnumArge no mAtAbhUstvamunmanAH // 45 // iti teSAM vacaH zrutvA tasthau svastimatI divA / rAtrAvapi yadA cA'sau gRhaM nAgatavA~stadA // 46 // gatA sA zokinI buddhvA bharnurAkUtamAkulA / dhruvaM prabajito vipra ityarodIcciraM nizi // 47 // tamanveSTuM prabhAte to gatau parvatanAradau / vanAMte pazyatAM zrAMtau dinaiH katipayairapi // 48 // sa niSaNNamadhIyAnaM nigraMthaM gurusannidhau / pitaraM parvato dRSTrA dUrAnnivavRte'dhRtiH // 49 // mAtre nivedya vRttAMta tayA duHkhitacittayA / kRtvA duHkhaM vizokA'sau tiSThati sma ythaasukhN|||50|| nAradastu vinItAtmA guroH kRtvA pradakSiNaM / praNamyANuvratI bhUtvA saMbhASya gRhamAgataH // 51 // AzAsya zokasaMtaptAM natvA parvatamAtaraM / jagAma nijadhAmA'sau nAradotivizAradaH / / 52 // vasorapi pitA rAjyaM vasau vinyasya vistRtaM / saMsArasukhanirviNNaH praviveza tapovanaM // 53 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hribNshpuraannN| 265 saptadazaH srgH| vasunA vAsaveneva navayauvanavatinA / vaniteva vinItatvaM nItA nItividAvaniH // 54 // nabhaHsphaTikamUrddhasthasiMhAsanamAdhiSThitaM / nabhasthameva bhUpAstaM dattAsthAnamamaMsata // 55 // bhUbhau kIrtirabhUttasya mahimnA dharmajanmanA / asyoparicarasyAtra vsornvrthtaayussH||56|| ikSvAkuvaMzajA jAyA kuruvazAdbhavA parA / dazaputrAstayojotAH vasovesusamAH kramAt / / 57 // bRhadvasuriti jJeyaH pUrvazcitravasuH paraH / vAsavazvArkanAmA ca paMcamazca mahAvasuH // 58 // vizvAvasU raviH sUryaH suvasuzca vRhaddhvajAH / ityamI vasurAjasya sutAH suvijigISavaH // 59 // sutairdazabhiranyo'nyaprItibaddhamanArathaiH / iMdriyArthairivopetaH pArthivaH sukhamanvabhUt // 60 // ekadA nArada'chAtrairbahumichAtibhirvRtaH / guruvadduruputrecchaH parvataM draSTumAgataH // 61 // kRte'bhivAdane tena kRtapratyabhivAdanaH / sobhivAdya guroH patnI gurusaMkathayA sthitaH // 62 // atha vyAkhyAmasau kurvan vedArthasyApi garvitaH / parvataH sarvata chAtrairvRto nAradasannidhau // 63 // ajairyaSTavyamityatra vedavAkye visaMzayaM / ajazabdaH kilAmnAtaH pazvarthasyAbhidhAyakaH // 64 // tairajaiH khalu yaSTavyaM svargakAmairiha dvijaiH / padavAkyapurANArthaparamArthavizAradaH // 65 / / pratibaMdhamihAMdhasya tasya cakre sa nAradaH / yuktAgamabalAlokadhvastAjJAnatamastaraH // 66 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / saptadazaH srgH| bhaTTaputra! kimityevamapavyAkhyAmupAzritaH / kuto'yaM saMpradAyaste sahAdhyAyinnupAgataH // 67 // ekopAdhyAyaziSyANAM nityamavyabhicAriNAM / guruzuzruSatAM tyAge saMpradAyabhidA kutaH // 68 // na smaratyajazabdasya yathehArtho gurUditaH / trivarSA vrIhayo vIjA ajA iti sanAtanaH // 69 / / ityukto'pi sa durmocagrAhagrahagRhatidhIH / so'nAdRtya vacastasya pratijJAmakarotpunaH // 70 // kimatra bahunoktena zRNu nArada ! vastuni / parAjito'smi yadyatra jihAcchedaM karomyahaM // 71 // nAradena tato'vAci kiM duHkhAgnizikhAtau / pataMga iva duHpakSaH parvata ! patasi svayaM / / 72 // parvato'pi tato'vocad yAtaH kiM bhujlpitaiH| so'stu nau vasurAjasya sabhAyAM jlpvistrH||73|| naSTastvaM duSTa ityuktvA svAvAsaM nArado'gamat / parvato'pi ca tAM vAtoM mAturAtamatirjagau // 74 / / sA nizamya hatAsmIti vadaMtI tAMtamAnasA / niniMda naMdanaM mithyA tvaduktamiti vAdinI // 75 / / nAradasya vacaH satyaM paramArthanivedanAt / vacastavAnyathA putra ! viparItaparigrahAt // 76 // samastazAstrasaMdarbhagarbhanirbhedazuddhadhIH / pitA te putra ! yatprAha tadevAkhyAti nAradaH // 77 // evamuktvA nizAMte sA nizAMtamagamadvasoH / AdaraNekSitA tena pRSTA cAgamakAraNaM // 78 // nigadya vasave sarva yayAce gurudakSiNAM / hastanyAsakRtAM pUrva smarayitvA gurorgRhe / / 79 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 267 saptadazaH sargaH / jAnatA'pi tvayA putra ! tatvA tattvamazeSataH / parvatasya vacaH sthApyaM dUSyaM nAradabhASitaM // 80 // satyena zrAvitenAsyA vacanaM vasunA tataH / pratipannamataH sA'pi kRtArtheva yayau gRhaM // 81 // AsthAnI samaye tasthau dinAdau vasurAsane / tamiMdramiva devaughAH kSatriyaughAH siSevire // 82 // praviSTau ca nRpAsthAnIM viprau parvatanAradau / sarvazAstravizeSajJaiH prAznikaiH parivAritau / / 83 / / brAhmaNAH kSatriyAH vaizyAH zUdrAH sAzramiNo'vizan / laukikAH sahajaM praSTumavizeSAdRte sabhAM // 84 // tatsamAni jaguH kecijjana zrotrasukhAnyalaM / tatra proccAraNaM mRSTaM kecid viprAH pracakrire // 85 // yajUMSi praNavAraMbha ghoSabhAjo'pare'paThan / padakramayuSo maMtrAnAmanaMti sma kecana / / 86 / / udAttasyAnudAttasya svarasya svaritasya ca / hasvadIrghaplutasthasya svarUpamudacI carat / / 87 / / dvijaiH sAmayajurvedamArabhyAdhyayanoduraiH / vadhirIkRtadikcakraniMcitaM sadaso'jiraM ||88 || siMhAsanasthamAzIbhirdRSTroparicaraM vasuM / pIThamardaiH sahAsInau viprau nAradaparvatau // 89 // kUrcaprArohiNastatra kamaMDalubRhatphalAH / savalkalajaTAbhArAstasthustApasapAdapAH / / 90 // sadaH sAgarasaMkSobha setubaMdheSu keSucit / apakSapAtasaMbaMdhatulA daMDeSu keSucit // 91 // utpathotthAnavAdI bhasvaMkuzeSu ca keSucit / nikaSotpalakalpeSu keSucittattvamArgaNe / / 92 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 268 saptazaH sargaH / paMDiteSu yathAsthAnaM niviSTeSu yathAsanaM / bhUpaM jJAnavayorUpAH kecidevaM vyajijJapan // 93 // rAjan ! vastuvisaMvAdAdimau nAradaparvatau / vidvAMsAvAgatau pArzva nyAyamArgavidastava ||94 || vaidikArthavicAro'yaM tvadanyeSAmagocaraH / vicchinna saMpradAyAnAmidAnImiha bhUtale / / 95|| tadatra bhavato'dhyakSamamISAM viduSAM puraH / labhetAM nizvayAdetau nyAyyau jayaparAjayau // 96 // nyAyenAvasite hyatra vAde vedAnusAriNAM / syAtpravRttirasaMdigdhA sarvalokopakAriNI // 97|| ityurvIdraH sa vijJaptaH pUrvapakSamadApayat / parvatAya sadasyaistaiH samarvaH pakSamagrahIt // 98 // ajairyajJavidhiH kAryaH svargArthibhiriti zrutiH / ajAzcAtra catuSpAdAH praNItAH prANinaH sphuTaM / 99 / na kevalamayaM vede loke'pi pazuvAcakaH / AvRddhAdaMganAcAlAdajazabdaH pratIyate // 100 // naro'japotagaMdhoyamajAyAH kSIramityapi / nA'panetumiyaM zakyA prasiddhistridazairapi // 101 // siddhazabdArthasaMbaMdhe niyate tasya bAdhane / vyavahAravilopaH syAdaMdhaghUkamidaM jagat // 102 // abAdhitaH punarnyAye zAbde zabdaH pravarttate / zAstrIyo laukikazcAtra vyavahAraH sugocare // 103 // yathAgnihotraM juhuyAt svargakAma iti zrutau / agniprabhRtizabdAnAM prasiddhArthaparigrahaH || ||104 // tathaivAtrAjazabdasya pazurarthaH sphuTaH sthitaH / kutra yAgAdizabdArthaH pazupAtazca nizcitaH || 105 / / Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 269 saptadazaH srgH| ato'nuSThAnamAstheyamajapotanipAtanaM / ajairyaSTavyamityatra vAkyaniSThitasaMzayaH // 106 // AzaMkA ca na kartavyA pazoriha nipAtane / duHkhaM syAditi maMtreNa sukhamRtyorna duHkhitA // 107 // maMtrANAM vAhane sAkSAd dIkSAMteti sukhAsikA / maNimaMtrauSadhInAM hi prabhAvo'cityatAM gtH||18|| nipAtanaM ca kasyAtra yatrAtmA sUkSmatAM zritaH / abadhyo'gniviSAstrAyaiH kiM punmNtrvaahnaiH||109|| sUrya cakSurdizaM zrotraM vAyu prANAnasakpayaH / gamayaMti vapuHpRthvIM zamitArosya yAzikAH // 110 // svamaMtraNeSTamAtreNa svaloke gamitaH sukhaM / yAjakAdivadAkalpamanalpaM pazuraznute / / 111 // abhisaMdhikRto baMdhaH svargAptyai sosya netypi| na balAdyAjyamAnasya shishoddhighRtaadibhiH||112|| svapakSamityupanyasya virarAma sa parvataH / nAradastamapAka mityuvAca vicakSaNaH // 113 / / / zrRNvaMtu madvacaH saMtaH sAvadhAnadhiyo'dhunA / parvatasya vacaH sarva zatakhaMDaM karomyahaM // 114 / / ajerityAdike vAkye yanmaSA parvato'bravIt / ajAHpazava ityevamasyaiSA svamanISikA // 115 // svAbhiprAyakzAd vede na zabdArthagatiyataH / vedAdhyayanavatsAptAdupadezamupekSate // 116 // gurupUrvakramAdarthAt dRzyA zabdArthanizcitiH / sAnyathA yadi jAyeta jAyetAdhyayana tthaa||117|| athAdhyayanamanyaH syAdanyaH syAdarthavedanaM / sthite sAdhAraNe nyAye kAmacAragatiHkutaH // 11 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 270 saptadazaH sargaH / zabdasyAthai svato vetti prajJAsAtizayo'pi hi / na zabdamiti zApoyaM kutaH kasyAtra dustrH||119|| na cAyaM saMpradAyo'smAyekasmai guruNoditaH / trayaH ziSyAH vayaM yogyA vasunAradaparvatAH // 120 / / samAnazrutikAH zabdAH saMti lokena bhUrizaH / gavAdayaH prayogopi teSAM viSayabhedataH // 12 // pazurazmimRgAkSAzAvajravAjiSu vaagbhuvoH| gozabdavyaktayo vyaktAH prayujyaMte pRthak pRthk||122|| na hi citragurityatra razmivastuni zemuSI / na cAzItagurityatra sAsnAdimati vartate // 123 // rUDhayA kriyAvazAvAcye vAcAM vRttiravAsthitA / tAmAstharopadezAstu vismaraMti gurUditaM // 124 // tadatra codanAvAkye rUDhizabdArthadUragaH / kriyAzabdasamAnAto na jAyaMta iti hyajAH // 125 // aizvarya rUDhizabdasya vidvadbhirlokazAstrayoH / ajagaMdhoyamityAdau prayogo na niSidhyate // 126 // tena pUrvoktadoSo'pi naivAsmAkaM prasajyate / vyavahAropayogitvAt vAcAM svocitgocre||127|| satyAM vityaadisaamgyaamprrohaadipryyaaH| vrIhayo'jA :padArtho'yaM vAkyArtho yajanaM tu taiH||128|| devapUjA yajerarthastairajairyajanaM dvijaiH / naivedyAdividhAnena yAgaH svargaphalapradaH // 129 // SaTkarmaNAM vidhAtAraM purANapuruSaM paraM / trAtAramiMdramiMdrejyaM vede gItaM svayaMbhuvaM // 130 // 1 zabdasyArthaM kuto vetti / 2 sArthoyaM / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 271 saptadazaH sargaH / 131 // dezakaM muktimArgasya zoSakaM bhavavAridheH / anaMtajJAna saukhyAdimahezAkhyaM mahezvaraM // brahmANaM viSNumIzAnaM siddhaM buddhamanAmayaM | AdityavarNavRSabhaM pUjayaMti hitaiSiNaH // 132 / / tataH svargasukhaM puMsAM tato mokSasukhaM dhruvaM / tataH kIrttistataH kAMtistato dIptistato dhRtiH // 133 // piSTenApi na yaSTavyaM pazutvena vikalpitAt / saMkalpAdazubhAtpApaM puNyaM tu zubhato yataH || 134 || yo nAmasthApanAdravyairbhAvena ca vibhedanAt / caturdhA hi pazuH proktastasya cityaM na hiMsanaM || 135 / / yaduktaM maMtrato mRtyorna duHkhamiti tanmRSA / na ced duHkhaM na mRtyuHsyAt svasthAvasthasya puurvvt| 136 // pAdanAsAdhirodhena vinA cennipatetpazuH / maMtreNa maraNaM tatsyAdasaMbhAvyamidaM punaH // 137 // sukhAsikA'pi naikAMtAnmarjumaMtra prabhAvataH / duHkhitApyAraTajjaM torgrahArttasya nirIkSyate // 138 // susUkSmatvAdavadhyo'yamAtmeti yadudIritaM / tanna sthUlazarIrasthaH sthUlo'pi sambhavedyataH / / 139 || pradIpavadayaM dehI dehAdhAravazAd yataH / sUkSmasthUlatayA yAti svasaMhAravisarpaNaM // 140 // anIdRzastu saMsArI zarIrAnaMtavedakaH / sUkSma eSa kathaMkAraM sukhaduHkhamavApnuyAt // 141 // ataH zarIrabAdhAyAM maMtrataMtrAstrayogataH / bAdhanaM niyamAdasya dehamAtrasya dehinaH // 142 // mriyamANo'tiduHkhena cakSurAdibhiriMdriyaiH / viyujyate svayaM tena ko'nyasteSAM viyojakaH // 143 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 272 nasadRzaH sargaH / prANighAtakRtaH svargaH kutaHsyAdyojakAdayaH / yAjyasya svargagArmitve dRSTAMtatvaM gatA yataH || 144 // dharmameva zarmAtyai karmayAjyasya jAyate / nApathyaM zizodattaM mAtrA'pi syAtsukhAptaye || 145 || pariSatprAvRSi sphUrjadvacovajramukhairiti / bhivA parvataduHpakSaM sthite nAradanIrade || 146 || sAdhukAroM muhurdattastasmai dharmaparIkSakaiH / salaukikaiH ziraHkaMpa svAMgulisphoTanisvanaiH || 147 // rAjoparicaraH pRSTastataH ziSTairbahuzrutaiH / rAjan yathAzrutaM brUhi tvaM satyaM gurubhASitaM // 148 // mUDhasatyavimUDhena vasunA dRDhabuddhinA / smaratA'pi gurorvAkyamiti vAkyamudIritaM // 149 // yuktiyuktamupanyastaM nAradena samA janAH / parvatena yadatroktaM tadupAdhyAya bhASitaM // 150 // vAGmAtreNa tato bhUmau nimagnaH sphaTikAsanaH / vasuH papAta pAtAle pAtakAt patanaM khela || 151 / / pAtAlasthitakAyo'sau saptamIM pRthvIM gataH / narake nArako jAto mahArauravanAmani // / 152 / / hiMsAnaMda mRSAnaMda raudra dhyAnAvilo vasuH / jagAma narakaM raudraM raudradhyAnaM hi duHkhadaM // 153 // pratyakSaM sarvalokasya pAtAle patite vasau / tadAkulaH samuttasthau hA hA dhigdhigiti dhvaniH // 154 // labdhvA satyaphalaM sadyo nirnidurnRpatiM janAH / parvataM ca nirAcakruH khalIkRtya khalaM purAt / / 155 / / 1. dhuvaM. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 harivaMzapurANaM / saptadazaH srgH| tattvavAdinamakSudraM nAradaM jitavAdinaM / kRtvA brahmarathArUDhaM pUjayitvA janA yayuH // 156 // parvato'pi khalIkAraM prApya dezAn paribhramana / duSTaM dviSTaM niraikSiSTa mahAkAyamahAsuraM // 157 // tatastasmai parAbhUti parAbhUtijuSe purA / nivedya tena saMyuktaH kRtvA hiMsAgamaM kudhIH // 158 / / loke pratArako bhUtvA hiMsAyajhaM pradarzayat / araMjayajjanaM mUDhaM prANihiMsanatatparaM // 159 // mRtvA pApopadezena pApazApayazAnmRtaH / sevAmiva vasoH kurvan parvato narake patat // 160 // sthApitA vasurAjye'STau jyeSThAnukramazaH kramAt / svalpereva dinemRtyu sUnavo'pi vasoyeyuH // 16 // tato mRtyubhayAttrastaH suvasuH prapalAyitaH / gatvA nAgapure'tiSThanmathurAyAM uddhvajaH / / 62 / / kaSTaM khyAtimavApya satyajanitAM pApAdadhogAdvasuH pApaM parvatako'bhimAnavazagastasyaiva pazrAd yayau / samyagdRSTidivAkarAkhyakhacaraM labdhvA sakhAyaM punaH kSiptvA parvatadurmataM kRtitayA svarga gato nAradaH // 163 // dharmaH prANidayA dayA'pi satataM hiMsAvyudAso mano___ vAkkAyairviratirvadhAtpraNihitaiH prANAtyaye'pyAtmanaH / 18 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 274 aSTAdazaH srgH| dhatte'sau budhamAdareNa caritaH svargApavargArgalAM bhittvA mohamayIM sukhe'tivipule dharmo jinavyAhRtaH // 164 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau vasUpAkhyAne nAradaparvata vivAdavarNano nAma saptadazaH sargaH / aSTAdazaH srgH| atha yo'sau vasoH sUnurmathurAyAM bRhaddhvajaH / suvAhurabhavattasmAttanayo vinayodyataH // 1 // lakSmI sa tatra nikSipya tapolakSmImupAzritaH / suvAhurdIrghavAhI ca vajravAhI nRpazca sH||2 // so'pi labdhAbhimAne'sau bhAnau so'pi yavau sute / subhAnau tanaye so'pi bhImanAmani sa prabhuH // 3 // evamAdyAstathA'nye'pi zatazo'tha sahasrazaH / munisuvratanAthasya tIrthe'tIyuH kSitIzvarAH // 4 // AyurvarSasahasrANi yasya paMcadazA'gamat / namevahati tasyeha paMcalakSAbdaka pathi // 5 // udiyAya yadustatra harivaMzodayAcale / yAdavaprabhavo vyApI bhUmau bhUpavibhAkaraH // 6 // 1 bhuuptibhaaskrH| Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 hrivNshpuraannN| aSTAdazaH srgH| suto narapatistasmAddabhUd bhUvadhUpatiH / yadustasmin bhuvaM nyasya tapasA tridivaM gtH||7|| zUrazcApi suvarizca zUrau vIrau narezvarau / sa tau narapatI rAjye sthApayitvA tapo'bhajat // 8 // zUraH suvIramAsthApya mathurAyAM svayaM kRtii| sa cakAra kuzayeSu puraM zauryapuraM puraM // 9 // zUrAzcAMdhakavRSNyAdyAH narAdudabhavan sutAH / vIrA bhojanakavRSNyAdyAH suvIrAnmathurezvarAt // 10 // jyeSThaputra vinikSiptakSitibhArau yathAyathaM / siddhau zUrasuvIrau tau supratiSThena dIkSitau // 11 // AsIdaMdhakavRSNazca subhadrA vanitottamA / putrAstasyA dazotpannAstridazAmA divshcyutaaH||12 // samudravijayo'kSobhyastathA stimitisAgaraH / himavAn vijayazcAnyo'calo dhAraNapUraNau // 13 // abhicaMdra ihAkhyAto vasudevazca te daza / dazArhAH sumahAbhAgAH sarve'pmanvarthanAmakAH // 14 // kuMtI madrI ca kanye dve mAnye strIguNabhUSaNe / lakSmIsarasvatItulye bhaginyau vRSNijanmanAM // 15 // rAjJo bhojakavRSNeyoM patnI padmAvatI sutAn / ugrasenamahAsenadevasenAnasUta sA // 16 // suvasostvabhavatsUnuH kuMjarAvarttavartinaH / vRhadratha iti khyAto mAgadhezapure'vasat // 17 // tasmAdapyaMgajo jAtastato dRDherathograjaH / tasmAnnaravaro jajJe tato dRDharathastataH // 18 // 1 dRDharathoMgajaH iti kha pustke| Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| 276 aSTAdazaH srgH| jAtaH sukharathastasmAddIpanaH kuladIpanaH / sUnuH sAgaraseno'smAnsumitro vprthusttH|| 19 // viMdusAraH sutastasmAddevagarbhastadarbhakaH / tataH zatadhanurvIro dhanurdharapuraHsaraH // 20 // kramAta zatasahasreSu vyatikratiSu rAjasu / jAto nihatazatruH sa sutaH zatapatinRpaH // 21 // jAto bRhadratho rAjA tato rAjagRhAdhipaH / tasya sUnurjarAsaMdho vazIbhUtavasuMdharaH // 22 // sa rAvaNasamo bhUtyA trikhaMDabharatAdhipaH / navamaH pratizatrUNAM surazrIsadRzaujasAM // 23 // madhye kAliMdasenAkhyA mahiSI mahiSIguNA / tanayAH sanayAstasya te kAlayavanAdayaH // 24 // aparAjita ityAdyA bhrAtarazcakravartinaH / harivaMzamahAvRkSazAkhAyA phalitAtmanaH // 25 // ekasyA ekavIro'yaM dhArako dharaNIpatiH / bahuvidyAdhareMdrANAM dakSiNazreNyupAzritAM // 26 // saMhatiM nRpasiMho'sau zAsti rAjagRhe sthitaH / uttarApathabhUpAlAH dakSiNApathabhUbhRtAM // 27 // pUrvAparasamudrAMtA madhyadezAzca tadvazAH / bhUcaraiH khecaraiH sarvaiH zekharIkRtazAsanaH // 28 // cakravartizriyo bhartA vibhattauMdrasya vibhramaM / jAtu zauryapurodyAne gaMdhamAdananAmani // 29 // rAtrau pratimayA tasthau supratiSThaH pratiSThitaH / pUrvavairAdyatestasya cakre yakSaH sudarzanaH // 30 // agnipAtaM mahAvA meghavRSTayAdiduHsahaM / upasarga sa jitvA''pa kevalaM ghAtighAtakRt / / 31 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 harivaMzapurANaM / aSTAdazaH srgH| tadvaMdanArthamidraughAH saudharmAdyAzcaturvidhaiH / devaiH saha samAgatya te'rcayitvA vavaMdire // 32 // vRSNirapyAgato bhaktyA putradArAbalAnvitaH / saMpUjyAnamya saumyaM taM nijabhUmAvupAvizat // 33 // sAvadhAne sthite dharmadattakarNe kRtAMjalau / jagajane jagAdetthaM supratiSThamunIzvaraH // 34 // dharmAttrivarganiSpattistriSu lokeSu bhASitA / tatastAmicchatA kAryaH satataM dharmasaMgrahaH // 35 // dharmo dhAmani saMdhatte zamodhAra zarIriNAM / nirmito vAGmanaHkAyakamebhiH shubhvRttibhiH||36|| dharmo maMgalamutkRSTamahiMsAsaMyamastapaH / tasya lakSaNamuddiSTaM sadRSTijJAnalakSitaM // 37 // dharmo jagati sarvebhyaH padArthebhya ihottamaH / kAmadhenuH sa dhenUnAmapyanUnasukhAkaraH // 38 // dharma eva paraM loke zaraNaM zaraNArthinAM / mRtyujanmajarArogazokaduHkhAtApinAM // 39 // vizvAbhyudayasaukhyAnAM manujAmaravartinAM / dharma eva mato heturnizreyasasukhasya ca // 40 // naminA bhASito dharmaH samanvaMtaravartinA / ekaviMzena nAthena kA tIrthasya sAMprataM // 41 // paMcakalyANapUjAnAM svargAvataraNAdiSu / bhAjanaM yo babhUvAtra tena dharmo'yamIritaH // 42 // mahAvratAni sAdhUnAmahiMsA satyabhASaNaM / asteyaM brahmacarya ca nirmUcchA ceti paMcadhA / / 43 // guptizca trividhA proktA paMcadhA samitistvidaM / sarvasAvadyayogasya pratyAkhyAnaM mataM sataH // 44 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 harivaMza puraann| aSTAdazaH sarga paMcadhA'NuvrataM proktaM trividhaM ca guNavataM / zikSAvrataM caturbhedaM dharmo'yaM gRhiNAM smRtH||45|| hiMsAderdezato muktiraNuvratamudIritaM / digdezAnarthadaMDebhyo viratizca guNavataM // 46 // sAmAyika trisaMdhyaM tu proSadhAtithipUjanaM / Ayurate ca sallekhaH zikSAvratamitIritaM // 47 // mAMsamadyamadhudyUtakSIrivRkSaphalojjhanaM / vezyAbadharatityAga ityAdiniyamo mtH||48|| idamevetitattvArthazraddhAnaM jJAnadarzanaM / zaMkA''kAMkSAjugupsAnyamatazaMsAstavojjhanaM // 49 // tathopagRhanaM mArgabhraMzinAM sthitiyojanaM / hetavo dRSTisaMzuddha vAtsalyaM ca prabhAvanA // 50 // sAkSAdabhyudayopAyaH pAraMparyeNa muktaye / gRhidharmo'tra maunastu sAkSAnmokSAya kalpate // 51 // sa dharmo mAnuSe dehe prApyate nAnyajanmani / mAnuSastu bhavo duHkhAllabhyate bhavasaMkaTe // 52 // sthAvaratrasakAyeSu caturgatiSu dehinaH / karmodayavazAtklezAnaznaMtaH paryaTatyamI // 53 // pRthivyaptejasA kAye marutAM ca vanaspateH / sparzaneMdriyo jIvo dIrghakAlamaTATyate // 54 // saMti cAnaMtabhedAste jIvAH karmakalaMkitAH / ye'tra sattvamanApannAH kunigodnivaasinH||55|| kuyonyazItilakSAsu caturabhyadhikAsvamI / anekakulakoTISu babhramyate tanUbhRtaH // 56 // pratyeka saptalakSAH syurnityetaranigodayoH / pRthivIvAyutejo'bhAkAyeSvapi tathaiva taaH|| 57 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 hrivNshpuraannN| aSTAdazaH srgH| tA vanaspatikAyeSu daza SaT vikaleMdriye / dvisaptadvizcatasrastAstiryagnArakanAkinAM // 58 // dvAviMzatipRthivyaMgA lakSAH sptaaNbuvaayujaaH| tejaskAyikajIvAnAM trilakSAH kulakoTayaH // 59 / / vanaspatijalakSAstA aSTAviMzatirIritAH / dvitrIMdriyeSu saptASTau caturiMdriyajA nava // 60 // ardhatrayodaza proktA lakSA jalacareSvapi / pakSiSu dvAdazaiva syuzcatuSpAtsu dazAMgiSu / / 61 // navora parisaryeSu manujeSu caturdaza / nArakAmarabhedeSu viMzatiH paMca SaD yutAH // 62 // koTIkoTI ca lakSAzca navatirnavabhiH saha / paMcAzacca sahasrANi kulakoTyaH smaastH|| 63 // dvAviMzatisahasrANi vatsarANi kharakSiteH / AyurmadupRthivyAstu dvAdaza prANadhAriNAM / / 64 // saptApkAyikajIvAnAM trINi vAyumayAMginAM / ahorAtrAstrayastejomayAnAM samaye mtaaH||65|| dazavarSasahasrANi vanaspatimayAMginAM / dvAdaza dvIMdriyANAM ca varSANyAyurudIritaM // 66 // dinAnyekonapaMcAzattrIMdriyANAM prakIrtitaM / caturiMdriyajIvAnAM SaNmAsAH paramAyuSaH // 67 // dvAsaptatisahasrANi varSANyapi ca pakSiNAM / dvicatvAriMzadabdAnAM sahasrANyahidehinAM // 68 // nava pUrvAMgamAnaM syAdurasA parisarpiNAM / pUrvakoTI manuSyANAM matsyAnAM cApi jIvitaM // 69 // 1 sahasrANyahadehinAM iti kha pustke| Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 280 aSTAdazaH sargaH / bhaumA masUrasaMsthAnA jIvA ApyAstRNAMbuvat / taijasAH sUci saMsthAnAH patAkAvacca vaayujaaH|| 70 // bahusaMsthAnabhAjastu vanaspatibhavAMginaH / vijJeyA huMDasaMsthAnA vikaleMdriyanArakAH // 71 // SaTsaMsthAnabhRto martyAstiryaMcaH kathitAstathA / samena caturasreNa saMsthAnena yutAH surAH // 72 // dehaH sUkSmanigodasya bhAgo'saMkhyeya aMgulaH / aparyAptasya jAtasya tRtIyasamaye'lpazaH // 73 // sa evaikeMdriyAdInAM dehaH syAdalpamAnataH / paMceMdriyAvasAnAnAM sUkSmodAraprabhedinAM // 74 // sahasrayojanaM padmaM sagavyUtaM pramANataH / samastaikeMdriyotkRSTadehamAnamidaM mataM / / 75 / / utkarSAd dvIdriyeSu syAt zaMkho dvAdazayojanaH / trIMdriyoMgI trigavyUto bhramaro yojanAMgakaH // 76 // sahasrayojano matsyaH saparyAptaH svayaMbhuvaH / sikthapramANako'tyalpaH prANI jalacaraH smRtaH // 77 // saMmUrchana jasattvAnAM khajalasthalacAriNAM / tirazrAM tu vitastiH syAdaparyApta zarIriNAM // 78 // aparyAptAH punaH sacvA ye jalasthalagarbhajAH / saMmUrcchanotthaparyAptAH khagA jaladharAstathA / / 79 / / dhanuH pRthaktvamutkarSAt khagAzcApi ca garbhajAH / paryAptAzcApyaparyAptA dehamAnaM vahate te // 80 // jalagarbhajaparyAptAH syuH paMcazatayojanAH / tripalyA yurnRtiryaMcAstrigavyUtAH pramANataH // 81 // paMcacApazatotsedhA utkarSAnnArakAH surAH / paMcaviMzaticApAH syurAyusteSAM purA yayau // 82 // 1 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 281 aSTAdazaH sargaH / paryAptayaH SaDAhArazarIreMdriyagocarAH / AnaprANamanobhASAbhedaistAH paribhASitAH / / 83 / / sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH zrotraM tathaiva tt| iMdriyaM paMcakaM proktaM sthAvaratrasagocaraM // 84 // labdhizcaivopayogazca bhAveMdriyamihoditaM / dravyeMdriyaM tu nirvRttiM sahopakaraNairmataM / / 85 / / sparzanaM naikasaMsthAnaM rasanaM tu kSurapravat / ghrANaM cAnukarotyevamatimuktakacaMdrikAM // 86 // cakSurmasUramanveti zrotraM tu yavanAlikAM / svAkAreNeti saMsthAnaM taddravyeMdriyagocaraM // 87 // dhanuHzatAni catvAri sparzanadiyagocaraH / ekeMdriyasya cotkRSTastato yAvadasaMjJinAM // 88 // aSTau SoDaza saMkhyAto dvAtriMzad dviguNAnyapi / catuHSaSTiH zataM daMDA ghrANAMte dvirasaMjJinaH / / 89 / / catuHpaMcaratA sArddhamekonatriMzadIkSate / zatAni yojanAnAM tu cakSuSA caturiMdriyaH // 90 // yojanAnAM zatAnyekanyUnaM SaSTiH sahASTabhiH / asaMjJicakSurviSayo yojanaM zrotragocaraH // 91 // sparza rasaM ca gaMdhaM ca navayojanamAtragaM / saMjJI yathAsvamAdatte zabda dvAdazayojanaM / / 92 / / sahasraiH saptabhiH satrA catvAriMzatsahasrakaiH triSaSTayA ca dvizatyA ca yojanaizcakSuSekSate // 93 // ityanekavikalpe'smin saMsAre sAravarjite / mokSasAdhanataH sAraM mAnuSyaM durlabhaM ca tat // 94 // 1-47263 yojanAni cakSuSaH viSayaH / Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 282 aSTAdazaH sargaH / duSkarmopazamAllabdhvA tanmAnuSyaM kathaMcana / yatno bhavaviraktena vidheyo muktaye vidA // 95 // athAtrAvasare'pRcchannatvA kevalinaM bhavAn / pUrvAnaMdhakavRSNiH svAnityuvAca ca sarvavit // 96 // sAkete ratnavIryasya rAjJo rAjye jitAhite / tIrthe vRSabhanAthasya vartamAne mahodaye // 97 // zreSThI sureMdradatto'bhUdvAtriMzatkoTibhirdhanI / tasya jainasya mitraM ca rudradatto'bhavadvijaH // 98 // tithiparvacaturmAsI jinapUjArthamasya saH / datvArthe dvAdazAbdAMtaM vaNijyAto vaNijyayA // 99 // sadyUtavezyAvyasanI vinAzya draviNaM dvija: / cauryagRhItamukto'gAdulkAmukhavanaM khalaH || 100 // sa hi muSNan saha vyAdhairlokaM vyAdhinibho hataH / senAnyA zreNikenAgAnnarakaM raukhaM tataH // 101 // deva svasya vinAzena trayastriMzadudanvatAM / samaM kAlaM mahAduHkhaM prApyodvartyAbhramad bhave // 02 || pApasyopazamAtpaJcAdudabhUdgajapure pure / kApiSThalAyanAbhikhyAdanumatyAmiha dvijaH // 103 // niHzrIgautamanAmA'sau kRtamAtRpitRkSayaH / sAdhuM bhuMjAnamadrAsIdvikSArthI paryaTan vaduH // 104 // samudradattanAmAnamanugamya tamAzrame / jagAdAtmasamaM yUyaM kurutvaM mAM bubhukSitaM / / 105 / / bhavya sattvamasau buddhvA dIkSAM tasmai dadau guruH / pApaM varSasahasreNa vighnakRtso'pyazIzamat // 106 // sa zrIgautamasaMjJAkaH prApto'kSINamahAnasaM / padAnusAriNIM labdhiM bIjabuddhisurarddhimAn // 107 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| 283 aSTAdazaH srgH| ArAdhyArAdhanAM samyak suvizAlamagAd guruH / ziSyo varSasahasrANi paMcAzat sa tpo'tpt||108|| udiyAya sa tatraiva suvizAle vizAladhIH / sthiti samAnayanmAnyAmaSTAviMzatisAgaraiH // 109 // ahamiMdrasukhaM bhuktvA so'vatIya tato nRpaH / saMjAto'dhakavRSNistvamahaM tu bhavato guruH // 110 // aprAkSItpUrvajanmAni duHkhitaH kSitipaH punaH / svaputrANAM dazAnAM ca kevalI ca jgaaviti||111|| sadbhadrilapure rAjA nAmnA megharatho'bhavat / bhAyoM tasya subhadrAkhyA tayoIDharathaH sutaH // 112 // ibhyo rAjasamastasya bhAryA naMdayazAH sute / sudarzanA ca sujyeSThA dhanadattasya sUnavaH // 113 // dhanazca jinadevI ca pAlAMtAste trayo matAH / ahaMddAsaH prasiddhazca jinadAsastathA prH||114|| arhaddatta iti khyAto jinadattaH paraH smRtH| priyamitraHpratIto'nyastathA dharmarucidhvaniH // 15 // sumaMdaraguroH pArzve pravavrAja narezvaraH / dhanadatto'pi pustainevabhiH saha dIkSitaH // 116 // sudarzanAryikApArzve subhadrA ca sudarzanA / susyeSThA ca tapo jyeSThaM sahaiva pratipedire // 117 // dhanadatto guruzcaiva vArANasyAM nRpastathA / kevalajJAnamutpAdya vihRtA vasudhA kramAt // 118 // saptabhiH paMcabhiH pUjA varSeAdazabhizca te / aMte siddhazilArUDhAH siddhA rAjagRhe pure // 119 // 1 SaSThadmaveyake vizAlanAmni vimAne / 2 shresstthii| Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 284 aSTAdazaH srgH| aMtarvatnI prasUtA sA pUrvanaMdayazaHsutaM / dhanamitraM tathA yogyaM saMtyajya tapasi sthitA // 120 // putrAn siddhizilArUDhAn prAyopagamanasthitAn / vaMditvA putrmaatRtvmaavRnnotsnehmohitaa||121|| snehagaharamohinyau bhaginyau ca tadicchatAM / sodaratvaM bhave'nyatra kiMvA snehasya duSkaraM // 122 // mAtA sutAH samArAdhya devA bhuutvaa'cyute'khilaaH| dvAviMzatisamudrAMtaM kAlaM bhuktyA paraM sukh||123|| avatIya tato bhUmi deviiduhitRdehjaaH| tavaiva bhUpa! citrA hi pariNAmavazAdgatiH / / 124 // babhANa bhagavAnaMte vasudevabhavAMtaraM / praNidhAnaparotkarma naradevasabhAMtare // 125 // kazcidbhavAbdhiduHkhominimagnonmanatAkulaH / prANI prApa yugacchidraM kIlavat nRbhavAMtaraM // 126 // mAgadhAbhidhadeze'sau zAligrAme'grajanmanoH / abhUdurvidhayostokaM stokaM copanayatsukhaM // 127 // garbhasthe'pi pitA tasminnarbhake mRtamAtRkaH / durbhagasyASTavarSasya nirbhA mAtRSvasA zucA / / 128 // pure rAjagRhe so'tha mAtulasya gRhe'vasat / bhartuHsvasrIya ityeSa pitRSvasrAnupAlitaH // 129 // malagrastazarIro'sAvunagaMdhojapotavat / vikIrNazIrNakezAgraH kucelaH piMgalekSaNaH // 130 // duhitAtulasyAsau vAMchan damarakazruteH / tAbhirjugupsubhirduHkhI svagRhAdvinighATitaH // 131 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 harivaMzapurANaM / aSTAdazaH srgH| durbhAgyAgnizikhAlIDhaH sthANureSa maNImayaH / marnumicchanpataMgAbho vaibhAre sAdhubhirvRtaH // 12 // niMditvAtmAnamAkarNya dharmAdharmaphalaM ttH| prAvAjI gurupAdAMte zAMtaH sNkhyaakhyyoginH||133|| cacAra gurusaMdezAdAzApAzavinAzanaH / tapo'nyaduzcaraM cArucAritrajJAnadarzanaH // 134 // nanaMda naMdiSeNAkhyastapasotpannalabdhimiH / ekAdazAMgabhRtsAdhuH soDhAzeSaparISahaH // 35 // upavAsavidhiryo yaH shaasne'nyaatidusskrH| tasya dhairyavataH sAdhoH sa sarvaH sukaro'bhavat / / 136 // AcAryaglAnazaikSAdidazabhedamudIritaM / vaiyAvRtyatapazcakre savizeSamasAvRSiH // 137 // mahAlabdhimatastasya veyAtyopayogi yat / vastu taciMtitaM haste bheSajAdyAzu jAyate // 138 / / tapo varSasahasrANi bahUni tapato'sya ca / vaiyAvRtyaM tapaH zakraH zazaMsa surasaMsadi // 139 // kAle saMprati sAdhUnAM vaiyAvRtyaM karoti yH| naMdiSeNaparo jAto jaMbUdvIpasya bhArate // 140 // yadyena ciMtitaM pathyamanullAghasudRSTinA | tattasya kSipramathUNaM sa saMpAdayati kSamI // 141 / / prAsukadravya yogena vaiyAvRtyodyatasya hi / saMyatasyApi no baMdho nirjaraiva tu jAyate // 142 // dharmasAdhanamAyaM hi zarIramiha dehinAM / tasya dhAraNamAdheyaM yathAzakti ca zAsane // 143 // 1 ghRta iti kha pustake / 2 asmaad| tapolabdhiprabhAvena vaiyAvRtyaM karoti saH' iti kha pustake'dhikaH / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 286 aSTAdazaH sargaH / samyagdRSTirazeSo'pi maMdaglAnAdirAdarAt / paryupAsanayA nityamupacaryaH sudRSTinA // 144 // pratIkArasamartho'pi yatsudRSTimupekSate / vyAdhikliSTamasau naSTaH samyaktvasyApabRMhakaH // 145 // yannopayujyate yasya dhanaM vA vapureva vA / svazAsanajane tena tasya kiM baMdhuhetunA // 146 // tadeva hi dhanaM tasya pUrvA sarvathA mataM / yadyasya zAsanasthAnaM yathAsvamupayujyate || 147 / / zaktasyopekSamANasya saddRSTijanamApadi / kA vA kaThinacittasya jinazAsanabhaktatA // 148 // samyaktvazuddhizuddhe tu jaine bhaktivilopane / puMso mithyAvinItasya kA vA darzanazuddhitA // 149 // bodhilAbhanimittAyA dRSTizuddhervibAdhane / punarbodhipariprAptirdurlabhA bhavasaMkaTe // 150 // bodhilAbhapariprAptAvasatyAM muktisAdhanaM / kuto vRttamabhAve'sya kuto muktistadarthinaH // 151 // muktyabhAve kutaH saukhyamanaMtamanapAyi ca / saukhyAbhAve kutaH svAsthyaM svAsthyAbhAve kutaH kRtI 152 ataH sarvAtmanA bhAvyaM yathAsvaM svahitaiSiNA / vaiyAvRtyodyatenA'tra yatinA gRhiNA tathA // 153 // zarIraM darzanajJAnaM cAritraM paramaM tapaH / vaiyAvRtyakRtA sarva sthApitaM hi parAtmanoH / / 154 // zAsanasthitivid vidvAnupakurvan paraM svayaM / nirapekSopakAro vaH parAtmalaghumokSabhAg || 155 / / vaiyAvRtyapravRtto yaH zAsanArthAtibhAvitaH / nasa zakyaH surai roddhuM kiM punaH kSudrajaMtubhiH || 156 / / Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 harivaMzapurANaM / aSTAdazaH srgH| naMdiSeNamunizcaiSa tathAvidha iti stuteH / saudharmedreNa devAstaM prazazaMmuH praNAminaH // 157 / / munidhairyaparIkSArtha tatraiko vibudhastadA / munirUpadharaH prAha naMdiSeNamiti zritaH // 158 // baiyAvRtyamahAnaMda naMdiSeNa mune zrRNu / vyAdhivyathitadehasya dehi me kiMcidauSadhaM // 159 // ityuktassa tamAhaivamavikalpAnukaMpayA / dadAmi vata te sAdho ruciH kasminnihAzane / / 160 / / pUrvadezajazAlInAmodanaH surabhiH zubhaH / paMcAladezamudgAnAM sUpaH svAdurasAnvitaH // 161 / / haiyaMgakInamuttaptamaparAMtabhuvAM gavAM / payaH kaliMgadhenUnAM musRSTaM vyaMjanAMtaraM // 162 // labhyeta yadi sAdhu syAt zraddhA hyatra mamAdhikA / ityuktazcAnayAmIti jagAma shrddhyaanvitH||163 viruddhadezavastUnAM prArthane'pyaviSaNNadhIH / gatvA gocaravelAyAmAnIya sahasA dadau // 164 // upabhuktAnapAno'sau zarIrAMtamelAvilaH / zrautastena svahastAmyAM nizi nirvicikitsyaa||165 abhagnotsAhamAlokya naMdiSaNamaniMditaM / vaiyAvRtyakRtaM proce divyarUpadharaH suraH // 166 / / yathA devasabhe'steSIt bhagavaMtaM maghavAnRSe / vaiyAvRtyodyato loke tathaiva bhagavAn bhavAn // 167 // aho labdhiraho dhairyamaho nirvicikitsatA / aho zAsanavAtsalyamazalyaM tava sanmune // 168 // anyeSAmapi yadyeSA manISA syAnmanISiNAM / kAlatraye tapasyatra teSAM zAsanabhaktatA // 169 / / Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| aSTAdazaH srgH| iti stutvA muni natvA samyaktvaM pratipadya saH / svargI svargamagAnmArga jaineMdramativartayat // 170 // paMcatriMzatsahasrANi varSANyatigamayya saH / prAyopagamanaM bheje SaNmAsAvadhi dhIradhIH // 171 / / sanyastavapurAhAraH svaparAstapratikriyaH / zrIsaubhAgyanidAnena svaM babaMdha sumohataH // 72 // niMditaM nAkariSyaccenidAnaM sa munistdaa| abadhyata tadA zakyA tIrthakunnAma taddhvaM // 173 // sa cArAdhya mahAzukra zakratulyastato'bhavat / tatra tasthau sukhaM kAlaM sArddha SoDazasAgaraM / / 174 // sa bhuktasurasaukhyaste tataH pracyutya pArthiva / pArthivo vasudevo'yaM subhadrAyAmabhUtsutaH // 175 // iti zrutvA bhavAn pUrvAn vRSNibhAyosutAH svakAn / dhamesaMvegasaMpannAH saMjAtA nRsuraastthaa||176|| supratiSThaM praNemyeyustridazA nRpatiH punaH / samudravijayaM rAjye sAbhiSekamatiSThapan // 177 // samaye vasudevaM ca samudravijayAya saH / supratiSThasya pAdAMte niSkAMtastadbhavAMtakRt // 178 // rAjye bhojakavRSNizca mathurAyAM nidhAya saH / ugrasenaM samagre'yaM nigraMthavratamagrahIt // 179 // samudravijayaH zivAM vihitapaTTabaMdhAM priyAM vadhUnivahamukhyatAmadhigamayya rAjyasthitiM / sthirAM sa paripAlayatsahajabaMdhubhavyAMbujaH pratApamabhivardhayannudayanairjinArko yathA // 180 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRto samudravijayarAjyalAbhavarNano nAmASTAdazaH srgH| Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 289 ekonaviMzaH sargaH / 1 athAha gaNanAthAdyaH zRNu zreNika varNyate / ceSTitaM vasudevasya vasudhAvijayArddhajaM // 1 // samudravijayo bhUbhRdaSTAnAM navayauvane / bhrAtRRNAM rAjaputrIbhiH satkalyANamakArayat || 2 || uvAha dhRtimakSobhyastatastimitasAgaraH / svayaMprabhAM prabhA'nUnAM sunItAM himavAnapi // 3 // sitAkhyAM vijayaH khyAtAM priyAlApAM tathA'calaH / upayeme yuvA dhIro dhAraNazva prabhAvatI || 4 || kAliMgIM pUraNazcArvImabhicaMdrazca suprabhAM / aSTau strISu mahAdevyastvaSTAnAmapi tAH smRtAH // 5 // kalAguNavidagdhAnAM teSAmAsIt sayoSitAM / anyonyapremabaddhAnAmananyasadRzI ratiH // 6 // tadA devakumArAbho vasudevo zriyA zritaH / zauryapuryAM ca cikrIDa kumArakrIDayA yutaH // 7 // rUpalAvaNya saubhAgyabhAgyavaidagdhavAridhiH / jahAra janacetAMsi kumAro mAravibhramaH || 8 // caturNAM lokapAlAnAM veSamAdAya hAriNAM / iMdrAdidikSu nikSudraH kramAt viniryayau // 9 // niryAti sUryadItAMge caMdrasaumyamukhAMbuje / tatra zauryapure strINAM bhavatyAkulatA parA // 10 // saMghaTTaH puranArINAM vasudevadidRkSayA / jAyate'rNavavelAyAM pUrNacaMdrodayaM yathA // 11 // 19 ekonaviMzaH sargaH / Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hribNshpuraannN| ekonaviMzaH srgH| bhUmau rathyA yathA strIbhistyaktaprArabdhakarmabhiH / prAsAdeSu gavAkSAzca saMchAdyate didRkSumiH // 12 // saubhAgyahRtacetaskaM bahiraMtaritastataH / babhUva puramudbhAMtaM vasudevakathAmayaM // 13 // anyadA puravRddhAste samudravijayaM nRpaM / natvA vyajijJapannitthamupAMzu pihitAMtarAH // 14 // abhayaM naH pradAya tvaM ANu vijJApanAM vibho / yuktaM vA yadi vA'yuktaM bAlasyeva vacaH pitaa||15|| nRpastvaM rakSaNAnnRNAM bhUpo rakSaNato bhuvaH / tvameva jagato rAjA rAjan ! prakRtiraMjanAt // 16 // tvayi rAjani rAjate pramadAH sakalAH prajAH / akSadropadravAH pUrva pitarIva tavAdhunA // 17 // urvarA sarvasasyaudhaiH zAlivrIhyAdibhidharaiH / avagrahojjhitaidhatte prativarSamavaMdhyatAM // 18 // yathA kRSistathAtyartha vaNijyA phalati prabho / kramavikrayabAhulyAd vaNijAM rAjyamUrjitaM // 19 // ghaToghnyo ghaTapUraM hi gomahiSyuddhadhenavaH / duhaMti satataM dugdhaM prabhUtAH suhitAstRNaiH // 20 // gRhArthamannamatyalpaM prasAdhitamayatnataH / nAMtameti dinAMte'pi dAnadharmAtmabhuktibhiH // 21 // svasvabhAvavibhaktAnyabhAveSTayASTavastuni (?) / tvatprabhAvAcirasthairyaH kAlo duMdubhireva naH // 22 // evaM sati sukhe duHkhaM svalpaM tadapi bhUpate / na prakAzayituM zakyaM yathAtmodarapATanaM // 23 // 1 prastuta / Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAdhisamusaNaM / pakotaviMzaH sargaH ityAkarNya nRpaH prAha pauraprAgraharAniti / brUta vItabhayA duHkhaM yUyaM mahyaM hitA yadi // 24 // AdhiAdhirivAlpo'pi hRdaye kRtasaMnidhiH / prANakAraNamapyannaM pratihaMti na saMzayaH // 25 // ityuktAstena te procuriti visaMbhamAgatAH / durvijJaptimimAM rAjan nirbudhyasva prajAhitaM // 26 // vasudevakumArasya nityaM niHsarataH purAt / rUpadarzanavibhrAMtA vismaraMti vapuH striyaH // 27 // nirgame ca praveze ca kumArasyAnyadaMganAH / na pazyaMti na zRNvaMti bhavaMti vikaleMdriyAH // 28 // tiSThatu tAvadanyAni svAnuSTheyAni yoSitAM / stanaMdhayastanAdAnaM rAMgAMdhAnAM suvismRtaM // 29 // atirUpatayo dhIraH svabhAvasvacchamAnasaH / sarvopadhAvizuddhAtmA kumAraH zIlazekharaH // 30 // nRpa ! kasya na vijJAtassamaste vasudhAtale / tathApi kiM vayaM kurmo cittodbhAtamabhUtpuraM // 31 // yatra yuktamAdhAtuM tattvameva nirUpaya / yathAsvaMtaM purasyeza ! kumArasya ca jAyate // 32 // tannizamya vaco rAjA vicitya ciramAtmani / tatheti pratipadyaitAna visasaje yayuzca te // 33 // paryavya ciramAgatya praNataM bhrAtaraM nRpaH / AliMgyAMkaM tamAropya snehenAghrAya mastake // 34 // bhrAMto'tyaMta kumAra! tvaM ciraM bhrAMtvA vanAMtaraM / vivarNa! kSutpipAsAtai kimityevaM ciraayitN||35|| vaataatpprimlaanshirHshekhrniiruciH| agaNayya vapuHkhedaM paryaTasyaTanapriyaH // 36 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 292 hrivNshpuraannN| ekonaviMzaH srgH| snAnabhojanavelAyA mA kRthAstvamatikramaM / adya prabhRti zudrAMtavanAMteSvAramAdhunA / / 37 // iti rAjA'nujaM bhaktamanuziSya zivAgRhaM / saptakakSAparikSepi taM gRhItvA kare'vizat // 38 // snAtvA bhuktvA sa tenAmA kRtarakSAvidhiH svayaM / tadalakSitasaMketo babhUva nRpatiH sukhii|| 39 // kumAro'pi zivAdevyAH sa vanodyAnabhUmiSu / krIDannAdyasugItAdyairvinodaizvAvasatsadA // 40 // ekadA tu zivAdevyai smaalNbhnmekyaa| kubjayA nIyamAnaM tAM khalIkRtya jahAra sH||41|| sA jagAda tato ruSTA kumAra ! tava ceSTitaiH / IdRzaiva saMprApto baMdhanAgAramIdRzaM // 42 // sa tAM papraccha zaMkAsAt kubje ! kimiti jalpitaM / nyavedayacca sA tasmai yathAvannRpamaMtraNaM // 43 // tataH svaM vacanaM jJAtvA vimanAH sa nRpaM prati / samanazchadmanA dakSo niragAnagarAttataH // 44 // gatvaikAnucaro maMtrasAdhanavyAjavAnizi / zmazAne caikadezasthaM taM kRtvottarasAdhakaM // 45 // kiMcidre nivezyakaM mRtakaM bhUSaNainijaiH / vibhUSya citikAmadhye nikSipya vadati sma sH||46|| AryastAtasamo rAjA porAzca pizunAzciraM / sukhaM jIvaMtu saMtuSTAH praviSTo'haM hutAzanaM // 47 // ityuktvoccaiH pradhAvyAsau pradaryAgnipravezanaM / aMtardhAnaM gato dUra bhujiSyo'pi puraM tataH // 48 // vasudevasya vRttAMte tabhRtyena nivedite / sa paurAMtaHpurabhrAtRvRSNivargastadA nRpaH // 49 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 293 ekonaviMzaH sargaH / saMprApya prAtarAkaMdamukharo vIkSya bhasmani / kumArAbharaNaM tatra ruditvA mRta ityasau // 50 // pazcAttApahato duHkhI sa kRtocitatatkriyaH / niMdana maMdodyamaH svaM ca vaMcito'hamiti sthitaH // 51 // vasudevastu niHzaMko gRhItvA pazcimAM dizaM / dvijaveSadharo dhIro yojanAni bahUnyayAt // 52 // prApadvijayakheTAkhyaM puraM kheTapuropamaM / kSatriyAnvayajenAtra dRSTo gaMdharva sUriNA / / 53 / / sugrIva ityanugrAhI gAMdharvArthijanasya saH / vIkSyaivAkArametasya vazIkRta ivA'bhavat / / 54 / / kanyA'nanyasamA tasya somA somasamAnanA / anyA vijayasenAkhyA rUpapAramite zubhe // 55|| gaMdharvAdikalApAraM prAptayoH sa tayoH pitA / gAMdharve yo'nayorjetA sa bhartetyamimanyate // 56 // lakSyalakSaNayogena yatra yatra tayorjayaH / tatra tatra sabhAmadhye te jigAya sa yAdavaH || 57 // sugrIveNa satoSeNa kanye datte tataH zubhe / pariNIya mudA reme prAsAdavarabhUmiSu / / 58 / / sUnuM vijayasenAyAmutpAdyAkrUrasaMjJakaM / zauriH zaurya sahAyo'yAdavijJAtavinirgataH / / 59 / / gacchanmArgavazAt kvA'pi praviveza mahATavIM / apazyacca saro ramyaM haMsasArasavArijaiH // 60 // nAmnaH sa jalAvartamavagAhya mahAsaraH / zItaM prapAya pAnIyaM satrau tatra ciraMtanaM // 61 // jalaM murajanirghoSaM samabAhayadunnataH / nizasya ravamuttasthau tatra supto mahAgajaH || 62 || Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 294 ekonaviMzaH sargaH ApataMtaM sa taM hetuM vaMcayannatidakSiNaH / cikrIDa daMtidaMtAgre dolAyekhanamAcaran // 63 / / vazIkRtya vazI zItakarazIkarazobhitaM / AruhyAsphAlya hastena hastinaM nizcalaM sthitaM // 4 // vismitaH svayamevAsau sazira kaMpamutkaraH / araNyaruditaM jAtamityaciMtayadekakaH // 65 // abhaviSyadinakrIDA yadi zaurya pure tviyaM / abhaviSyattato loko mukharaH sAdhukArataH // 66 // iti dhyAyaMtamevainaM jahaturgajamastakAt / saumyarUpadharau dhIrau vidyAdharakumArakau // 67 // nItvA taM kuMjarAvarta nagaraM vijayArddhajaM / cakraturvahirudyAne sarvakAmikanAmani // 68 // azokAnokahasyAdhaH zokaklezavivarjitaM / vasudevaM sukhAsInaM natvA tAvidamUcatuH // 69|| svAminazanivegasya vidyAdharamahezinaH / zAsanAttvamihAnIto jAnIhi zvazuraH sa te // 70 // arcimAlI kumAro'haM vAyuvego'yamityamuM / nivedya purameko'gAdasthAdeko'tra pAlakaH // 7 // diSTayA tvaM varddhase svAminnAnIto dvipamardanaH / dhIraH zUro'bhirUpazca vinIto navayauvanaH // 72 // natveti jJApitastena sa pramodavazo nRpaH / aMgaspRSTaM dadajjAtaH paridhAnavizeSakaH // 73 // tataH samaMgalaM tena nagaraM sa pravezitaH / alaMkRtavapuH pauranaranArIbhirIkSitaH // 74 // prazastatithinakSatramuhUrtakaraNodaye / kanyAmazanivegasya zyAmAM zyAmAmuvAha saH // 75 / / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 295 ekonaviMzaH sargaH / reme kAmaM sa kAminyA kalAguNavidagdhayA / tayA tadA tadugratvid mukhapaMkajaSaTpadaH || 76 || sA saptadazataMtrIkAM vAdayaMtI priyA'munA / vipaMcItoSiNA'vAci vRNISva varamityaraM // 77 // sA praNamya varaM vatre dizAyAM yadi vA divA / mayA vineza ! na stheyaM sa prasAdavaro'stu me // 78 // zRNu kAraNametasya varasya varaNapriya / ripuraMgArako raMdhre tvAM harediti me bhayaM // 79 // astIha kiMnarodgItaM kinnarogI tasadguNaM / vaitADhyadakSiNazreNyAM nagaraM nagarazekharaM // 80 // arcimAlI prabhustatra khecarAcitazAsanaH / priyA prabhAvatI putrau vegAMtI jvalanAzanI // 81 // rAjyaM prajJaptividyAM ca vitIrya jyeSThasUnave / yuvarAjyaM kaniSThAya dIkSito'ridamAMtike ||82|| dasmArako rAjJo vimalAyAmabhUttataH / ahaM tvazanivegasya suprabhAyAM prabho'bhavam ||83 // rAjyaM jvalanavega'te dattvA majjanakAya saH / prajJaptiyauvarAjyaM ca sUnave munitAmitaH // 84 // 1 so'nyadA'zanivezAya matpitre rAjyamUrjitaM / prajJaptiyuvarAjyaM cAMgArakAya susUnave // dattvA jagrAha jaineMdrIM dvIkSAM karma vinAzinIM / nAmnA cAMgArako duSTo yuvarAjo'nyadA mama // nirddhAdhya pitaraM dezAtprAjyaM rAjyaM jahAra saH / iti gha pustake / 2 rAjA rAjyaM ca matpitre prajJaptiM ca svasUnave / dattvA jagrAha jaineMdrIM dIkSAM kalyANadAyinIM // nAmnA cAMgArako duSTo yuvarAjotigarvitaH / nirghAThyAzu nRpaM dezAtpApamA rAjyaM jahAra sH|| iti ka pustke| Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 296 ekonaviMzaH sargaH / aMgArako'pi saMgrAme prajJaH prajJaptividyayA / nirbAdhya me pituH zIghraM rAjyaM prAjyaM jahAra saH ||85 // tiSThatyatra pitA bhraSTaH kuMjarAvarttapattane / narakuMjara ! citArttaH piMjarasthazakuMtavat // 86 // anyadASTApadaM jAto dRSTvA girisamAgataM / cAraNazramaNaM natvA jJAtvA trailokyadarzinaM // 87 // pitA me pRSTavAnevaM bhagavan ! divyacakSuSA / rAjyaM pazyasi me'vazyaM sthAne nAtha ! punarnavA ||88 || kathitaM muninA divyacakSurunmIlya nirmalaM / zyAmAyAstava kanyAyAH patyA rAjyapunarbhavaH // 89 // punaH pRSThe kathaM nAtha ! jJAyata iti sa sphuTaM / tenoktaM yo jalAvarte mademamadavarttanaH // 90 // bhavitA tava kanyAyA zyAmAyAH patirityalaM / tadAdezAtsarasyAM ca dvau dvau tatra nabhazvarau // pitrA nityaM niyuktau me tavAsthAtAM gaveSaNe // 91 // labdhastvamacireNaiva manmanorathasArathiH / jAyate jAtucinnAtha ! na hi mithyA munervacaH // 92 // aMgArakeNa vRttAMto nizcitaH syAtsahi dviSan / dhUmAyamAnamUrttirno dhUmaketurivotthitaH // 93 // avidyAkuzalaM tvA'sau mahAvidyAbaloddhataH / vidyAvatyA mayA muktaM kadAcitsa haredariH // 94 // zyAmAyA vacanaM zrutvA ko'tra doSastathA'stviti / smeraH smeramukhIM gADhaM priyAmupajugUha sH|| 95 / / 1 neyampaMktiH khapustake | Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 297 ekonaviMzaH srgH| savizeSamasau tatra vidyAdharajagadgataM / hRdyaM gAMdharvavijJAnaM zizikSe kSatamatsaraH // 96 / / niHpramAdatayA yAti tayoH kAle kadAcana / cirAya suratakrIDAkhinnayornizi suptayoH // 97 // saMgatyAMgArakaH svairaM vizliSyAzleSabaMdhanaM / zyAmAyA zayanAt jaDU garuDo vA nRporagaM / / 98 // svaM buddhA dviyamANaM khe khecaraM sa nirIkSitaM / kastvaM harasi mAM pApa muMcamuceti bhASaNaH // 99 / / buddhApyAMgArakaM zatru zyAmayA kathitAkRti / nAvadhId baddhamuSTiH khAdadhaHpatanazaMkayA // 100 // tAvacca sahasA buddhvA khaDakhaTakahastayA / veginyA prAptayA ruddhaH zauribadhvA sazUrayA // 10 // tiSTha tiSTha durAcAra caurakhecara nighRNa ! harasi prANanAthaM me jIvaMtyAM mayi bhoH kathaM // 102 // rAjyastho'pi na saMtuSTaH sadA'smaduHkhIMcaMtaka / cireNAdya mayA dRSTaH ka prayAsi mRto'dhunaa||103|| iti vyAhRtya ruddhA'gre khar3amudgIrya tAM sthitAM / babhANa ripumAtmAnaM rakSan rAkSasarUkSavAk // 104 // zyAmike strIvadho loke garhito'pasarAdhame / svasA'pi me kathaM hasto haMtumudyatkRtitvikAM // 105 // kA strI kA vA svasA bhrAtA ko vai kaaryaabhilaassinnH| vairiNo nanu hatAro haMtavyA nAtra duryshH|106|| siMhI vyAghrI ca kiM puMsAM mArayaMtI na mAryate / vRthA nyAyavicAro'yaM jahi yadyasti pauruSaM // 107 // vidyAzAkhAbalenotthAM ruddhamArgA jaghAna sH| khaDadhArAzilAghAtaiH zyAmAmaMgArakotkaraH // 108 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / ekonaviMzaH sargaH / anyonyapratighAto bhUtva kheTa kasaMkaTaH / khaDgasyUtasphuliMgAMgamaMgArakamathAkarot // 109 // mAyAyuddhamidaM dRSTvA tayoH sahRdaye ripuM / dRDhamuSTiprahAreNa prANasaMdehamAvahat / / 110 / / muktazca duHkhinA khinnaH sa khe zyAmAniyuktayA / svapuraM nIyamAno'sau tathA khAddhvanirudgataH / 111 // kheTasyaivAtra lAbho'sti bhaviSyo muMca sAMprataM / muMcito yAdaveMdro 'sau tayA zyAmalachAyayA // 192 // samarpitaH svavidyAyA jagAma svagRhaM prati / vidyayA parNaladhvAyaM gAM zanaiH parNavallaghuH // 113 // vAhyodyAne'tha caMpAyAH patitoMbuja saMgame / sarasyaMburuhacchanne taduttIrya taTImitaH // 114 // mAnastaMbhAdisaMlakSyaM vAsupUjyajinAlayaM / parItya tatra vaMditvA dIpikojjvalite'vasat / / 115 // devArcanArthamAyAtaM pratyUSe dvijamatra saH / apRcchadviSayaH ko'yaM purIyaM ceti so'vadat // 116 // aMgo janapadapA - purI tribhuvanazrutA / kiM na vetsi kimAkAzAtpatitastvaM mahAmate / / 117 // satyametad dvija! jJAtaM kimu jyotiSavid bhavAn / asti saMvAdi te jJAnaM nAnyathA jinshaasnN| 118 // hRto yakSakumArIbhyAM rUpalobhAnnabhastalAt / cyutazca patito bhUmAvanyonya kalahe tayoH // 119 // ityuttaramasau dattvA vipraveSadharo'bhavat / purIM vizan vizAlAkSo gaMdharvanagarInibhAM // 120 // 1 pratighAtamanekA'bhUtkhaGgakheTa kasaMkaTA / iti ka pustake | 298 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 hrivNshpuraannN| ekonaviMzaH srgH| lokaM vIkSya tu tatrA'sau viinnaahstmito'mutH| aprAkSIdvipramekaM hi babhramAtIti kiM janaH // 121 // so'bravIcArudattAkhyaH kuberavibhavaH prabhuH / puryAmibhyapatistasya tanayArUpagarvitA // 122 / / nAmnA gaMdharvaseneti gaaNdhrvpthpNdditaa| gAMdharve yo'tra me jetA sa bhatyavatiSThate // 123 // tadarthamatra loko'yaM milito lobhnoditH| vINAvAdanavijJAno nAnAdezasamAgataH // 124 // rUpalAvaNyasaubhAgyasAgaraplavakAriNI / hariNI hariNInetrA kanyA vyamohayajagat // 125 // kanyArthI ca yazo'rthI ca biinnaavidhivishaardH| brAhmaNaH kSatriyo vaizyo jayArthI hi janaH sthitaH 126 mAse mAse samAjazca bhavatyatra kalAvidAM / sadA jayapatAkAyA hI kanyA sarasvatI // 127 // samAjaH samatItazca hyastane'hani sAMprataM / guNanaikamanaskAnAM punAsena jAyate // 128 // upAdhyAyaH prasiddhotra kinAmA sAMprataM puri / vadeti tena pRSTazca jagau sugrIva ityasau // 129 // Uce gatveti sugrIvamabhivAdya gRhIva sH| gautamo gotrataste'haM kattumicchAmi ziSyatAM 130 // abhirUpo'timugdho'yamiti matvA dayAvatA / pratipannazca tatrAsthAdvINayA hAsayajanaM // 131 / / saMprApte divase tasmin samAjo'bhUtsa pUrvakt / vasudevo'pi saMvizya pazyati sma mahAjanaM // 132 // sA cukSobha sabhA lokairvAdyazravaNavedibhiH / kautUhalibhiranyaizca mahAkolAhalAkulaiH // 133 / / Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 300 ekonaviMzaH srgH| tataH kanyA sabhAmadhyamavizadvizadaprabhA / svalaMkRtA divo madhyaM prAvRSIva zatahadA // 134 // vINAvAdyavidagdheSu jiteSu bahuSu kramAt / gaMdharvasenayA yadvat mUrtagAMdharvavidyayA // 135 // vasudevaH samAsInastataH so'pi varAsane / samAnItAH samAnItAM vINAH sa samadUSayat // 136 // sughoSAkhyAM tato vINAM dattA gaMdharvasenayA / susaptadazataMtrIkAM saMtADya mudito'vadat // 137 // sAdhvI sAdhvI suvINeyaM pravINe ! dopvrjitaa| vada gAMdharvasene! te geyavastu manISitaM // 138 / / mRduupviinnyaamyessaamaadeshsthaanmgrtH| viduSAM dIyatAM me'dya geyavastuni paMDite // 139 // sA''ha viSNukumArasya balibaMdhanakAriNaH / trivikramakRtau gItaM hAhAtuMburunAradaiH // 140 // yattadadya tvayA vastu vAdyatAM vAdyavid yadi / purANapratibaddhaM hi geyavastu prazasyate // 141 // tataM cApyanavaddhaM ca dhanaM suSiramityapi / yathAsvaM lakSaNairyuktamAtodyaM syAccaturvidhaM // 142 // tataM taMtrIgataM teSAmanavaddhaM hi pauSkaraM / ghanaM tAlastato vaMzastathaiva suSirAkhyayA // 143 // prANiprItikaraM prAyaH zravaNeMdriyatarpaNAt / gAMdharvadehasaMbaddhaM tataM gAMdharvamIritaM / / 144 // vINA vaMzazca gAnaM ca tasya yoniritIritaM / gAMdharva trividhaM caitatsvaratAlapade gataM // 145 // vaiNAthApi ca zArIrA dvividhAstu svarAH smRtaaH| vidhAnaM lakSaNaM cApi teSAmiti nirUpitaM // 146 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 301 ekonaviMzaH sargaH / ativRttisvaragrAmavarNAlaMkAramUrcchanAH / dhAtusAdhAraNAjyAcaM dAruvINA svarAH smRtAH || 147 // jAtivarNasvaragrAmasthAnasaudharaNakriyAH / sAlaMkAravidhizvAyaM zArIrasvaragocaraH / / 148 // atitaddhitavRttAni saMdhisvaravibhaktayaH / nAmAkhyAtopasargAdyA varNAdyAste pade vidhiH // 149 // AvAyazcApi niHkrAmo vikSepazca pravezanaM / zamyAtAlaM parAvarttaH sannipAtaH savastukaH // 150 // maMtrAvidAryagalayAgatiprakaraNaM yatiH / gItI ca mAgravayavAH pAdabhAgAH sapANayaH / / 151 / / dvAviMzatipramANo'yaM vidhistAlagatastadA / gaMdharvasaMgrahastatra prayuktastena vistaraH / / 152 / / khaDgazcApyRSabhazcaiva gAMdhAro madhyamo'pi ca / paMcamo dhaivatazca syAnniSAdaH saptamaH svaraH / / 153 / / vAdI cApi ca saMvAdI tau vivAdyanuvAdinau / prayuktA vasudevena catvAro'mI yathAkramaM // 154 // saMvAdo madhyamagrAme paMcamasyarSabhasya ca / SaDgagrAme ca SaDgasya saMvAdaH paMcamasya ca // 155 // paGgacatuHzrutizca syAdRSabhastrizrutistathA / gAMdhAro dvizrutizcaiva madhyamazca catuHzrutiH / / 156 / / caturbhiH paMcabhicaiva dvizrutidhaivatastathA / trizrutizca niSAdo'pi SaDgagrAme svarAstvamI // 157 // catuHzrutizca vijJeyo madhyame madhyamAzrayaH / dviHzrutizcaiva gAMdhAra RSabhastrizrutiH smRtaH / / 158 / / 1 ' yAzca ' iti kha pustake | Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 302 ekAnaviMzaH srgH| SaDgazcatuHzrutizcaiva niSAdo dvizrutistathA / dhaivatastrizruti yaH paMcamastrizrutistathA // 159 // dvAviMzatistvimA vedyA zrutayo'tra nidarzanAt / dvaigrAmikyastathaiva syurmUrcchanAstu cturdsh||160|| AdAvuttaramaMdrA syAd rajanI cottarAyatA / caturthI zuddhaSaDgA tu paMcamI mtsriikRtH||161|| azvakrAMtA tathA SaSThI saptamI caabhirudgtaa| SadgagrAmAzritA hyetA vijJeyAH sapta muurcchnaaH||162|| sauvIrI hariNAzvA ca syAtkaloyavanA tathA / zuddhamadhyamasaMjJA ca mArgavI pauravI tathA // 163 // riSyakA saptamI ceti mUrcchanAH sapta varNitAH / madhyamagrAmasaMbhUtA boddhavyA budhasaptamaiH // 164 // SaDgenottaramaMdrA syAdRSabhenAdrirudratA / azvakrAMtA tu gAMdhAre madhyame matsarIkRtA / / 165 // paMcame zuddhaSadgA syAddhaivate cottarAyatA / niSAde rajanI jJeyA ityetA sapta mUrcchanAH // 166 // madhyamagrAmajAcApi madhyame gaMdhararSabhaiH / SaDgena ca niSAdena dhaivatena ca mUrcchanAH // 167 // paMcamena ca vijJeyA sauvIyodyA yathAkramaM / riSyakAMtA itImAzca tAzcaturdaza mUcchanAH // 168 // SaTpaMcaikasvarAstAnAH SADavauDavasaMzrayAH / sAdhAraNakRtAzcaiva kAkalIsamalaMkRtA // 169 // AMtarasvarasaMyuktA mUrcchanA grAmayoyoH / dvidhaikamUrcchanAsiddhiryathAyogamudAhRtAH // 170 // tAnAzcaturazItiH syuH paMcapadasvarasaMbhavAH / te paMcatriMzadekAnapaMcAzaca yathAkramaM 4 11 // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| ekonaviMzaH sargaH aMtarasvarasaMyogo nitymaarohisNshryH| kAryo'hyalpavizeSeNa nAvarohI kadAcana // 172 // kriyamANo'varohI syAdalpo vA yadi vA bahu / yAti rAgaM zrutizcaiva nayate svaM ttsvrH||173|| SaDgI syAdApabhI caiva dhaivatyatha nissaadjaa| suSaDgA divyavAcaiva tathA vai ssddgkoshikii||174|| SaDgamadhyA tathA caiva ssddggraamsmaashryaa| jAtayo'STAdazoddiSTA madhyamagrAmajAzlitAH // 175 // gAMdhArI madhyamA caiva gAMdhArI divyavA tathA / paMcamI raktagAMdhArI tathA'nyA rktpNcmii||176|| madhyamodivyavA caiva naMdayaMtI tathaiva ca / karmAravI ca vijJeyA tathAMnI kauzikI tathA // 177 // svarasAdhAraNagatAstisro jJeyAstu jaatyH| madhyamA SaDgamadhyA ca paMcamI ceti suuribhiH|| '78 // tAzcApi dvividhAH zuddhA vikRtAzca prakIrtitAH / aparasparaniSpannA jJeyAzcaiva tu jaatyH||179|| apRthaglakSaNairyuktA dvegrAmikyaH svaraplutAH / catasro jAtayo nityaM jJeyAH sapta svarA budhaiH||180|| catasraH SaTsvarAzcAnyA daza paMca svarAH smRtAH / madhyamo dIvyavA caiva tathA vai ssddgkoshikii|181|| kAravI ca saMpUrNA tathA gAMdhArapaMcamI / SaDgAMghrI naMdayaMtI ca gAMdhAro dIvyavA tathA // 182 // catasraH SaT svarA hyetAH zeSAH paMca svarA daza / niSAdavRSamI caiva dhaivatI SaDgamadhyamA / / 183 // SaDgodIcyavatI caiva paMca SaDgAzrayA smRtaaH| gAMdhArI raktagAMdhArI madhyamA paMcamI tthaa||184|| Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 304 ekonaviMzaH sarga kauzikI ceti vijJeyA paMcatA mdhymaashryaaH|yaastaaH paMca svarA jJeyA yAzcaitAH SaT svarAH smRtaaH| kadAcit SoDazI bhUtA kadAcit paDavIkRtAH / SaDgagrAme ca saMpUrNA vijJeyA bahukauzikI // 186 // SaT svarAzcaiva vijJeyA SaDge tA gaanyogtH| saMpUrNA madhyamagrAme jJeyA kAravI tathA / / 187 / / gAMdhArapaMcamI caiva madhyamodIcyavA tathA / punazca SaTsvaropetA gAMdhArodIcyavA tathA // 188 // AMdhrI ca naMdayaMtI ca madhyamagrAmasaMzrayAH / evametA budhaiyA dvaigrAmikyo hi jAtayaH // 189 // SaT svaraiH saptamastvaMzo neSyate ssddgmdhymH| saMvAdilopAd gAMdhArastatraiva na viziSyate // 190 // gAMdhArI raktagAMdhArI kaizikInAM ca paMcamaH / SaDgAyAzcaiva mAMdhArI manasaM dvidviSADavaM // 191 / / pADave dhaivato nAsti SaDgodIcyA viyogtH| saMvAdilopAtsaptaitAH SaTsvareNa vivrjitaaH||192|| AsAM tu raktagAMdhAryAH SaDgamadhyamapaMcamAH / saptamazcaiva vijJeyo yeSu nauDavitaM bhavet // 193 // dvau SaDgamadhyamAvaMzau gAMdhAro'tha niSAdavAn / RSabhazcaiva paMcamyAH kauzikyAzcaiva dhaivtH||194|| evaM tu dvAdazaiveha vA paMca svare sdaa| yAstu noDavitA nityaM kartavyA hi svraashryaaH||195|| sarvasvarANAM nAzastu vihitastvatha jAtiSu / na madhyamasya nAzastu kartavyo hi kdaacn||196|| sarvasvarANAM pravaro hyanAzAnmadhyamaH smRtaH / gAMdharvakalpe vihite samasteSvapi madhyamaH // 197 // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 305 ekonaviMzaH srgH| jAtInAM lakSaNaM tAro maMdro vyAsAdireva ca / alpatvaM ca bahutvaM ca SADavauducite tathA // 198 // evametA budhairjeyA jAtayo dazalakSaNAH / yathA yasmin rase yAvaditi tatpratipAdyate // 199 // yasmin bhavati rAgazca yasmAccaiva pravarttate / maMdrazca tAramaMdrazca yo'tyarthamupalabhyate // 200 // grahopanyAsavinyAsasaMnyAsanyAsagocaraH / anuvRttizca yA ceha so'zaH syAdupalakSaNaH // 201 // saMsArotsAcalasthAnamalpatvaM dubalAsu ca / dvividhottaramorgastu jAtInAM vyaktikArakaH // 202 // maMdrAtvaM pasaro nAsti nyAsau tu dvAvavasthitau / gAMdhAro nyAsaliMgaM tu dRSTamArSabhameva c||203|| grahastu sarvajAtInAmaMzavat parikIrtitaH / yatpravRtte bhavedaMzaH soMgzo grahavivarjitaH / / 204 // dvaigrAmikInAM jAtInAM sarvAsAM caiva nityazaH / aMzAstriSaSTivijJeyAstAsAM vai SaT susaMgrahaM // 205 // madhyamodIcyavAyAstu naMdayaMtyAstathaiva ca / tato gAMdhArapaMcamyAM paMcamo'zo grahastathA // 206 // dhaivatyAzca tathA dvayazau vijJeyau dhaivatarSabhau / paMcamyAzca tathA jJeyau grahAMzI paMcamarSabhau // 207 // gAMdhAro dIvyavAyAzca grahAMzI SaDjamadhyamau / ArSabhyAstu tathA caiva vijJeyA dhaivatarSabhau / / 208 // niSAdaH SADavazcaiva gAMdhAro'tharSabhastathA / tathaiva SaDgakauzikyAH ssddggaaNdhaarmdhymaaH||209 // tisUNAmapi jAtInAM grahAnyAsAzca kIrcitAH / gAMdhAra RSabhazcaiSa niSAdaH paMcamastathA / / 210 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 306 ekonayiMzaH sarga grahAdyazAzca catvArastathaivAMtyAH prkiirtitaaH| SaDgazcApyRSabhazcaiva madhyamaH paMcamastathA // 211 // madhyamAyAM grahAMzau tu gAMdhAro dhaivatastathA / niSAdaSaDgagAMdhArA madhyamAH paMcamastathA // 212 // gAMdhAro raktagAMdhAryA grahAMzAH prikiittitaaH| aMcitarSabhayogAstu kauzikAMzA grhaastthaa||213|| svarAH sarve ca vijJeyAH grahAzau SaDjamadhyamau / evaM triSaSTirvijJeyA grahAzcAMzA:svajAtaSu // 214 // aMzavacca grahA jJeyAH sarvAsvapi hi jAtaSu / sarvAsAmeva jAtInAM trijAtyastu gunnaaHsmRtaaH||215|| SaDguNasteSu vijJeyA varddhamAnAH svarAstathA / ekasvaro dvisvarazca trisvaro'tha ctuHsvraaH||216|| paMcasvarastathA caiva SaTsvarAH sptkstthaa| pUrvamuktamidaM tvAsAM grahAMzaparikalpanaM // 217 // paMcaiva tu bhavet SaDge niSAdarSabhahInataH / upanyAsA bhavatyatra gAMdhAraH paMcamastathA // 218 // nyAsazcAtra bhavet SaSTho lopo vai saptamarpabho / gAMdhArasya tu bAhulyaM tatra kArya pryoktRbhiH||219|| ArSabhyAstu tathA tvaMzau niSAdo dhaivatastathA / etAvato chupanyAsA nyAsazcApyArSabhastathA // 220 // dhaivatyA dhaivatazcaiva nyAsazcavArSabhaH smRtH| upanyAsA bhavaMtyatra dhaivtrssbhpNcmaaH|| 221 // paDgapaMcamahInaM ca paMcasvayaM vidhIyate / paMcame ca vinA caiva pADavaH parikIrtitaH // 222 // 1 kauzikIsagrahAstathA iti kha pustake / Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / ekonaviMzaH sargaH / ArohaNIyau tau kAryoM laMghanAyau tathaiva ca / niSAdazvarSabhazcaiva gAMdhAro balavA~stathA // 223 // niSAdazca niSAdo'sau gAMdhAravarSabhastathA / evamete chupanyAsA nyAsazcaiva tu saptamaH // 224 // dhaivatyA api karttavyo pADavauDavikau tathA / tadvacca laMghanIyau tu balavaMtau tathaiva ca / / 225 // aMzAstu SaDjakaizikyA jJeyau gAMdhArapaMcamau / upanyAsAzca vijJeyAH Sar3apaMcamamadhyamAH // 226 // gAMdhArazca bhavennyAso hInasvaryaM navAtra tu / daurbalyaM cAtra karttavyaM dhaivatasyarSabhasya ca // 227 // SaDjazca madhyamazcaiva niSAdo dhaivatastathA / SaDjagodIcyavAMzAstu nyAsazcaivAtra madhyamaH || 228 // upanyAsastathA caiva dhaivataH SaDja eva tu / parasparAMzAtigamacchaMdatazca vidhIyate || 229 // paMcama mahInaM tu paMcamaM yattu tatra vai / SaDjazvApyarSabhazcaiva gAMdhArazca balI bhavet // 230 // SaDjamadhyAstu sarveSAmupanyAsAstathaiva ca / SaDjazca saptamazcaiva nyAsau kAryoM prayoktRbhiH // 231 // gAMdhAraM saptamopetaM paMcasvarya ca tad bhavet / SADavaH saptamopetaH kAryacaivAtra yogataH || 232 || sarvasvarANAM saMcAra iSTavastu vidhIyate / SaDjagrAmAzrayA hyetAH vijJeyAH sapta jAtayaH || 233 || gAMdhAryAH paMcadhaivAMzA dhaivatarSabhavarjitAH / SaDjazca paMcamazcaiva hyupanyAsAH prakIrttitAH || 234 || gAMdhAro bhavennyAsau SADavarSabhasaMbhavaH / dhaivatarSa mahInaM ca tathA cauDuvitaM bhavet // 235 // 1 307 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 308 ekonaviMzaH sargaH / laMghana ca tau nityamArSabhAddhavaitaM vrajet / iti gAMdhAravihitaH svaranyAsAMzasaMcaraH // 236 // lakSaNaM raktagAMdhAryA evaM tatsamatAM gataM / balavA~caiva tatra syAddhaivataH paMcamastathA || 237|| gAMdhAraSaDjayovA saMcAro zubhayaM vinA / upanyAso madhyamastu madhyamastu vidhIyate // 238 // bahumadhyamaya vA kArya bAhulyameva hi / gAMdhAralaMghanaM cAtra nityaM kArya prayoktRbhiH // 239 // madhyamodIvyavAyAH syAdeko vaMzastu madhyamaH / zeSo vidhizva karttavyo madhyamAyAstu yo bhavet // 240 // dvAdazAvathapaMcamyAmRSabhaH paMcamastathA / upanyAso bhavedeko nyAsazcaiva tu paMcamaH // 241 // madhyamAyA vidhiyoM'tra pADavoDavite tathA / daurbalyaM cAtra karttavyaM Sar3agAMdhArapaMcamaiH // 242 // kuryAdatra saMcAraM paMcamasyarSabhasya ca / gAMdhAragamanaM caiva kuryAdapi ca paMcamaiH || 243 // atha gAMdhArapaMcamyAH paMca doSAH prakIrttitAH / paMcamacarSabhazcaiva hyupanyAsaH prakIrtitaH // 244 // 1 kha pustake asmAdayetanaH pAThaH gAMdhIcyavAyAstu vijJeyau SaDjamadhyamau / saptamazca tato'nyatra SaTsvarthamRSabhaM vinA // kAryaHsvaMtaramArgrazca nyAsopanyAsa eva ca / gAMdhArodIcyavAyAstu tatra sarvo vidhiH smRtaH // madhyamAyAH bhavedaMzau vinA gaMdhAra saptamaH / eka eva hyupanyAso nyAsazcaiva tu madhyamaH // gAMdhArasaptamopetaM paMcasvaryaM vidhayate / SaTsvaraM cApi gAMdhAraM karttavyaM tu prayogataH // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekonaviMzaH sargaH / harivaMzapurANaM / 309 nyAsazcaivAnugAMdhAraH sa ca pUrvasvaro bhavet / paMcamyAstvatha gAMdhAryAH saMcaraH saMvidhIyate // 245 // RSabhaH paMcamazcaiva gAMdhAro'tha niSAdavAn / catvAroM'zAstathA caitadyupanyAsAsta eva ca // 246 // gAMdhArazca tathA nyAsaH SaDjopetazca SADavaH / gAMdhArarSabhayozcApi saMcarastu parasparaM // 247 // saptamasya ca SaSThasya nyAsagatyanupUrvazaH / SaDjasya laMghanaM cAtra nAsti cauDuvitaM tathA // 248 // maMdayaMtyA api nyAsA aMzAzcApi tathaiva ca / gAMdhAro madhyamazcaiva paMcamazcaiva nityazaH // 249 // na SaDjo laMghanIyazau na cAMghrIsaMcarasmRtaH / laMghanaM sarvabhavAtra tacca maMdragataM smRtaM ||250|| tAre cApi grahe kAryastathA nyAsazca nityazaH / karmAkhyAstathA za RSabhaH paMcamastathA / / 251 / / vaar niSAdospi hyupanyAsaH prakIrttitaH / paMcamazrA bhavennyAso hInasvaryastathaiva ca // 252 // gAMdhArasya vizeSeNa sarvato gamanaM bhavet / kauzikyAstu saSaDjAyAH sarve caivArSabhaM vinA // 253 // eta eva hyupanyAsA gAMdhAraH saptamo bhavet / dhaivataM saniSAde ca nyAsaH paMcama eva ca // 254 // upanyAsaH kadAcit sa RSabho'bhividhIyate / dradyArSabhaM SADavaM cAtra dhaivataM carSabhaM vinA / / 255 // tathA cauDavitaM kuryAdbalinacAtra paMcamaH / daurbalyamRnamasyAtra laMghanaM ca vizeSataH || 256 / / I Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 310 ekonaviMzaH sargaH // saSaDjo madhyamazcAtra saMcArastu vidhIyate / yathA rasaM vinA yogyA jAtayaH svarasaMcarAH // 257 // ityAdi sa yathAyogyaM tathA gaMdharvavistAre / sugIte vasudevena zrotAro vismayaM yayuH / / 258 / / bururnAradaH kiMvA gaMdharvaH kiMnaro hyayaM / vINAvAdanamIdRkSaM kuto'nyasyeti vedanaM // 259 // viSNugItakramodezasthAnaM gItaM suvINayA / zrutvA gAMdharvasenA'bhUdvismitA ca niruttarA || 260 // tadA jayapatAkAyAM vasudevena saMsadi / gRhItAyAM samuttasthau gaMbhIraH sAdhunisvanaH / / 261 // anurAgavatI batre vasudevaM svabhAvataH / kaMThe kaMThaguNaM kanyA kurvatI tasya saMsadi // 262 // gaMdharva iva devo'sau vrato gaMdharvakanyayA / gAMdharvasenayA harSasaMbaMdhaM jagato vyadhAt // 263 // cArudattastatastuSTo yathoktavidhinA tataH / vivAho magadhAdhIzo niravarttayadetayoH // 264 // sugrIvazca yazogrIva upAdhvAyo ca kanyake / vitIrya vasudevAya nitAMta toSamApatuH // 265 // kalAguNavidagdhAbhistAbhirAnakaduMdubhiH / rAmAbhirabhirAmAbhizciraM cikrIDa tatra saH / / 266 / / labdhvA lubdhena raM kathamapi haratA vairiNA khe'tidUraM nItvA muktaM patataM gatazaraNamadhaH padmakhaMDopadhAnaM / Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / viMzatitamaH srgH| kRtvA yaH zIghramasminjhaTiti ghaTayati mAjyalAbhaiHpumAMsaM kattuM bhavyAstamekaM pathi jinakathite dharmabaMdhuM yatadhvaM / / 267 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinesanAcAryakRtau gAMdharvasenAvarNano nAma ekonaviMzatitamaH sargaH / viMzatitamaH srgH| athApRcchatpRthuzrIkaH zreNiko'tra gaNezvaraM / kathaM viSNukumAreNa vibho baliravadhyata // 1 // abhaNIdgaNamukhyazca zrRNu zreNika ! vaiSNavIM / dRSTizuddhikarIM zravyAM satkathAM kathayAmi te // 2 // ujjayinyAM bhavedrAjA zrIdharmo nAma vizrutaH / zrImatI zrImatI tasya mahAdevI mahAguNA // 3 // catvAro maMtriNazcAsya maMtramArgavido baliH / vRhaspatizca namuciHpralhAda iti cAMcitaH // 4 // anyadA zrutapArasthaH sasaptazatasaMyataH / AgatyAkaMpanastasthau bAhyodyAne mahAmuniH // 5 // vaMdanArtha nRpo lokaM niryAtamiva sAgaraM / prAsAdasthastadAlokya maMtriNo'pRcchadityasau // 6 // akAlayAtrayA lokaH ka yAtIti tato bliH| rAjannajJAnino dRSTuM zramaNAnityavedayat // 7 // tato jigamiSU rAjA niSiddho'pi balAd yayau / maMtriNo'pi sahAgatya dRSTvA kiMcidavIvadan // 8 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 hrivNshpuraann| viMzatitamaH sargaH gurvAdezAcca saMgho'pi sthito maunamupAzritaH / yAMtaHpratinivRtyAmI saMmukhaM vIkSya yoginaM // 9 // anUnudaM napAdhyakSaM mithyAmAgavimohitAH |prmaannmaargtstaan saH jigAya zrutasAgaraH // 10 // sthitaM pratimayA rAtrau jighAMsUstAzca taddivA / devatAstaMbhitAn dRSTvA rAjA dezAdapAkarot // 11 // tadA nAgapure cakrI mahApadma itiiritH| aSTau ca kanyakAstasya tAzca vidyAdharairhatAH // 12 // AnItAH zuddhazIlAstAH sNveginyHprvvrjuH| te'pi saMvegino'STau ca khecarAH tapasi sthitaa||13|| cakravartI ca taddhetoH padmaM lakSmImatIsutaM / jyeSThaM rAjye nidhAyAMtyadeho'dIkSiSTa viSNunA // 14 // tapo viSNukumAro'sau ratnatrayadharastapan / nidhirbabhUva labdhInAM nadInAM vA nadIpatiH // 15 // navarAjyasthamAgatya padmaM balipurogamAH / maMtriNo'zizriyan dezakAlAvasthAvidastathA // 16 // sthitaM siMhabalaM durge padmo balyupadezataH / gRhItvA''ha gRhANeSTaM varItveti balistadA // 17 // taM praNamya vidagdho'sau hastanyAsaM nyadhAdvaraM / tataH saMtoSiNAM teSAM kAle yAti kdaacn|||18|| AgatyAkaMpanAcAryastadA nAgapuraM zanaiH / munInAmagrahI yogaM cAturmAsyAvadhi vahiH // 19 // tataste maMtriNo bhItAH zaMkAviSamupAgatAH / tadapAkaraNopAyaM ciMtayaMti sma ssmyaaH||20|| abravId balirAzritya padma rAjan ! varastvayA / dattaH sa dIyatAM me'dya rAjyaM saptadinAvadhi // 21 // Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| viMzatitamaH srgH| dattaM gRhANa te rAjyamityuktvA'dRzyavasthitaH / rAjyastho'pi balisteSAmupadravamakArayan // 22 // yatInabhyaMtarIkRtya parito'harnizaM kRtaH / patradhUmAdikocchiSTazarAvotsarjanAdikaM // 23 // upasargasahAste'pi kAyotsargeNa yoginaH / tasthuH sAlaMbamAdAya pratyAkhyAnaM sasUrayaH // 24 // tasmin kAle gururvissnnomithilaayaavmvsthitH| divyajJAnI jagau dhyAtvA sa saMyukto'nukaMpayA 25 AcAryAkaMpanAdInAM sasaptazatayoginAM / varttate vRttapUrvojyamupasargo'dya dAruNaH // 26 // kSullakaH puSpadaMtastaM ka nAthetyatisaMbhramaH / aprAkSIdityatha prAha hAstinapure sphuTaM // 27 // kuto'pavarttate nAtha sa ityukte jagau guruH / praaptvaikriyksaamrthyaadvissnnorjissnnorvivRdhytH||28|| tasmai sa kSullako gatvA tamudaMtaM nyavedayat / vikriyAlabdhisadbhAvaparIkSAmakaronmuniH // 29 // bAhuH prasAritastena giribhittau vibhidyatAM / aruddhaH prasaro dUraM sahasApsu yathA tathA // 30 // jJAtalabdhipariprAptirjinazAsanavatsalaH / gatvA padaM muniH prAha praNataM praNatapriyaH // 31 // padmarAja ! kimArabdhaM bhavatA rAjyavartinA / na vRttaM kauraveSvatra kadAcidapi yadbhuvi // 32 // anAryajanasaMvRttamupasarga tapasvinAM / nivartayennRpastasya pravRttistu kutastataH // 33 // nirvApyate jvalannanirjalena sumahAnapi / uttiSThed yadyasau tasmAttasya zAMtiH kuto'nyataH // 34 // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 314 viMzatitamaH sargaH na tvA''jJAphalamaizvaryamAjJAdurvRttazAsanaM / IzvaraH sthANurapyuktakriyAzunyo yadIzvaraH // 35 // tannivarNaya durvRttAlimAzu pazUpamaM / pradveSaH ko'sya mitrArisamabhAveSu sAdhuSu // 36 // sAdhoH zItalazItasya tApanaM na hi zAMtaye / gADhatapto dahatyeva toyAtmA vikRti gataH // 37 // dhIrAH pracchannasAmAH sugADhA bddhmuurtyH| sAdhavo'pi kadAcita syurdAhakA nanu cAgnivat // 38 // tena te yAvadAyAti nApAyo balyupekSaNaM / nRpa ! tAvanivartasva mopekSasva khato'nyataH // 39 // padmastato nataH prAha nAtha ! rAjyaM mayA baleH / saptAhAvadhikaM dattaM nAdhikArodhunA'tra me // 40 // tvameva bhagavan gatvA sAdhi te kuru te vacaH / balidAkSiNyato'laNAdityukta balimApa sH||41|| Aha cainamatho sAdho ! kiM dinA nimittakaM / saMvarddhanamadharmasya kuruSe karma garhitaM // 42 // tapaH karmaikaniSThaistaiH kimaniSTamanuSThitaM / variSThena tvayA yeSu kaniSThaneva yatkRtaM // 43 // svakarmabaMdhabhIrutvAnnAnyAniSTaM kadAcana / tapasvino viceSTate manovAkkAyakarmabhiH // 44 // tadityamupazAMteSu na te yuktaM durIhitaM / upasaMhara zAMtyarthamupasarga pramAdaja // 45 // tato baliruvAcAmI yAMti me yadi rAjyataH / tadA nirupasargaH syAdanyathA tdvsthitiH||46|| viSNuruce svayogAsthA na yAMti padamapyataH / kurvatyamI tanutyAgaM na vyavasthitilaMghanaM // 47 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 hrivNshpuraannN| .. viMzatitamaH srgH| anumanyasva me bhUmi sthAtuM teSAM padatrayaM / mAtikarkazamAtmAnaM kurvayAcakayAcitaH // 48 // anumanyAbravIditthaM tabahiH padamapyamI / yadyatIyustato daMDyA na me doSo'tra vidyate // 49 // tadA hi puruSo loke pratyavAyena yujyate / yadA pracyavate vAkyAt na tu vAkyasya paalkH||50|| taM chalavyavahArasthamavineyamanAjevaM / duSTAhimiva duHzIlaM vazIkattuM pracakrame // 51 // mimAmi pApa ! pazya tvaM padatrayamitIrayan / vyaMjabhata mahAkAyo jyotiHpaTalamAspRzan // 52 // merAvekakramo nyasto dvitIyo mAnuSottare / alAbhAdavakAzasya tRtIyo'bhramadaMbare // 53 // tadA viSNoH prabhAvena kSubhite bhuvanatraye / kiM kimetaditidhvAnA jAtAH kiMpuruSAdayaH // 54 // anukarNa munestasya vINAvaMzAdivAdinaH / mRdugItAH sanArIkAH jagugaMdharvapUrvakAH // 55 // tasya raktatalaH pAdo bhraman svairaM nabhasyabhAt / saMgItakiMnarAdistrImukhAbjanakhadarpaNaH // 56 // saMkSobhaM manaso viSNo prabho saMhara saMhara / tapaH prabhAvataste'dya calitaM bhuvanatrayaM // 57 / / devairvidyAdharaivIraiH zravyagAMdharvavINibhiH / siddhAMtagItikAgAnaruccairAkAzacAraNaiH // 58 // iti prasAdyamAno'sau zanaiH saMhRtya vikriyAM / svabhAvastho'bhavadbhAnuryathotpAtaH samotthitaH // 59 / / upasarga vinAzyAzu baliM bacA surAstadA / vinigRhya durAtmAnaM dezAd dUraM nirAkaran // 6 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| ... 316 ekaviMzatitamaH srgH| vINAghoSottarazreNau khagAnAM kiMnaraiH kRtA / siddhakUTa mahAghoSA sughoSA dakSiNe taTe // 61 // kRtvA zAsanavAtsalyamupasargavinAzanAt / viSNuH svagurupAdAMte vikriyAzalyamujjahau // 62 // tapo ghoramasau kRtvA kRtvAMta ghAtikarmaNAM / vihRtya kevalI viSNurmokSamaMte yayau vibhuH // 63 // idaM viSNukumArasya caritaM duritanAzanaM / yaH zRNoti jano bhaktyA dRSTizuddhiM zrayet sH||64|| svasthAnAJcalayedalaM gurutarAMnkAmaMdarAnmaMdarAM zcaMdrAkAnapi pAtaye'baratalavyApArataH pArataH / toyezAn vikiredupaplavayutAnnirmuktaye muktaye sAdhuH syAt kimu duSkaraM jinatapAzrIyoginAM yoginAm // 65 / / iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau viSNukumAramAhAtmyavarNano nAma viMzaH sargaH / ekaviMzatitamaH srgH| atha gAMdharvasenAM tAM kathaMcitkhecarAnvayAM / atirAjavibhUtiM ca cArudattaM nirUpya saH // 1 // cArugoSThIsukhAsvAdazcArudattaM yadUttamaH / udAracarito'pRcchadudAracAratapriyaH // 2 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 317 ekaviMzatitamaH sargaH / pratIkSa kathamIdRzyaH sAdRzyaparivarjitAH / daivapauruSasUcinyaH saMpado bhavatArjitAH // 3 // vada vidyAdharI ceyaM kutaH stutyA tavAspade / nyavasad vasubhiH pUrNe varSAtkarNAmRtaM mama // 4 // iti pRSTo'vadatso'smai prahRSTamatirAdarAt sAdhu pRSTamidaM dhIra ! vacmi te zrRNu vRttakaM // 5 // AsIdatraiva vaizyezacaMpAyAM sumahAdhanaH / bhAnudanta iti khyAtaH subhadrA tasya bhAminI // 6 // 'samyagdarzana saMzuddhinAnANuvratadhAriNoH / kAle yAti sukhAMbhodhimagnayoyavanasthayoH // 7 // cirAyati tayozcittanayanAmRtavarSiNi / sAkSAdgRhiphale zrImadapatya mukhapaMkaje // 8 // arhadAyatane pUjAM kurvANAvanyadA ca tau / cAraNazramaNaM dRSTvA putrotpattimapRcchatAM // 9 // acireNaiva tenApi yatinA kRpayA tayoH / pradhAnasutasaMbhUtirAdiSTA pRSTamAtrataH // 10 // utpannacAcireNAhaM tayoH prItikaraHsutaH / cArudattAbhidhAnazca kRtaH kRtamahotsavaH // 11 // kRtANuvrata dIkSazca grAhitaH sakalAH kalAH / bAlacaMdraH parAM vRddhiM bAMdhavAMbhonidheraghAt // 12 // varAhagomukhAbhikhyaharisiMhatamantakAH / marubhUtiriti prItA vayasyA me'bhavaMstadA // 13 // taiH saha krIDayA yAto nimnagAM ratnamAlinIM / ApadopahataM pazyan daMpatyoH puline padaM // 14 // jAtavidyAdharAzaMkAH pragatyA'nupadaM ca taM / ratazayyAmapazyAma zyAmale kadalIgRhe / / 15 / / / Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 318 ekaviMzatitamaH srgH| rativyatikaramlAnapuSpapallavatalpataH / alpamaMtaramanviSya sumahAgahanaM vanaM // 16 // dRSTo vidyAdharo vRkSe kIlito lohakIlakaiH / pArzve kheTakakhar3AgravyagraraktanirIkSaNaH // 17 // tisraH kheTakasaMgUDhA gRhItvauSadhivartikAH / cAlanotkIlanonmUlavraNarohA kRtA mayA // 18 // niHkIlo nivraNazcAsau gRhItvA khar3a kheTako / niruttaraH khamutpatya dadhAvocarayA dizA // 19 // pralApAnupadaM gatvA dviyamANAM dviSA priyAM / vimocyAdAya tAmetya mAmavIcanmahAdaraH // 20 // bhadra ! dattA yathA prANA mriyamANAya me tvayA / tathaiva dIyatAmAjJAM vada kiM vidadhAmi te // 21 // vaitATye'sti nRpaH zreNyA dakSiNasyAM hi dakSiNaH / maheMdravikramo nAmnA nagare zivamaMdire // 22 // tasyAmitagatirnAmnA tanayo'hamatipriyaH / mitraM me dhRmasiMhazca gauramuMDazca khecaraH // 23 // hImaMtaM parvataM tAbhyAmAgatena mayA'nyadA / yauvanazriyamArUDhA dRSTA tApasakanyakA // 24 // hiraNyaromatanayA zirISasukumArikA / jahAra hRdayaM hRdyA nAmnA me sukumArikA // 25 // gADhAkalpakazalyAya pitrA me yAcitA ca sA / saMvattazcobhayorAzu vivAhaH paramotsavaH // 26 // dhRmasiMho'pi cAmuSyAM sAbhilASo'bhilakSitaH / apramatatayA cAhaM viharAmi tayA sadA // 27 // ramamANo'ya tenA'haM kIlito mocitastvayA / hatA'sau mocitA zatromayeyaM saamaarikaa||28|| Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 319 ekAviMzatitamaH srgH| tadeSa yojyatAmadya janaH karmaNi vAMchite / vayojyeSTho'pi taM kurve prANadasyAnuvarNanaM // 29 // bhavatodbhatazalyaM mAM jIvaMtamiha janmani / kRtapratyupakAraM te pratIyuddhatazalyakaM // 30 // iti priyaMvado'vAdi strIsakhaH khecaro mayA / kRtaM kRtaM hi me sarva tvayA sadbhAvadarzinA // 31 // zuddhaM darzayatA bhAvaM vada kiM na kRtaM tvayA / tadevopakRtaM puMsAM yad sadbhAvadarzanaM // 32 // puNyavAn nanu pUjyo'haM yattavAnagha darzanaM / jAtaM me sulabhaM loke sAmAnyanaradurlabhaM // 33 // sarvasAdhAraNaM nRNAmavasthAMtaravardhanaM / tvaM viSaNNamanA mA bhUH kIlito'smIti vairiNA // 34 // upakAramatistAta ! yadi mAM prati te tataH / mayyapatyamatiH kAryA tvayA nityamitIrite // 35 // vADhamityabhidhAyAMso nAma gotraM ca me tataH / pRSTvAbhidhAya mAM pRcchaya strIsakhaH sa khamudyayau // 36 // praviSTAyA vayaM caMpAM vidyaadhrkthaartaaH| dRSTazrutAnubhUtaM hi navaM dhRtikaraM nRNAM // 37 // rUDhA ca yauvanasthena nAmnA mitravatI mayA / sarvArthasya sumitrAyA mAtulasya tanUbhavA // 38 // zAstravyasanino me'bhUnnAtmastrIviSaye'pi dhIH / zAstravyasanamanyeSAM vyasanAnAM hi vAdhakaM // 39 // rudradattaH pitRvyo me bahuvyasanazaktadhIH / sanmAnya yojito mAtrA kAmukavyavahAravit // 40 // AsItkaliMgasenAtra gaNikA gaNanAyikA / sutA vasaMtasenA'syA vasaMtazrIriva zriyA // 4 // Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| 320 ekaviMzatitamaH srgH| kanyA'sau nRtyagItAdikalAkauzalazAlinI / saurUpyasya parA koTiyauvanasya nvonntiH||42|| nRtyAraMbhe'nyadA tasyA rudradattena sNgtH| sasAhityajanAkIrNe sthito'haM nRtyamaMDape // 43 // sUcinATakasUcyagre sA jAtimukulAMjaliM | vyakirat pravikAzaM ca prApteSu mukuleSu ca // 44 // suSTuMkAre prayukte'syAH kazcitsAhityavArtibhiH / mayA vikAzakAlajJamAlAkArasya yojite // 45 // tasyA datte budhaistasminnaMguSThe'bhinaye kRte / nApitasya mayA datte nakhamaMDalazodhinaH // 46 // kukSomakSikAyAzca vyudAsAbhinaye kRte / pUrvavat taiH kRte prAptagopAlasya mayA punaH // 47 // rasabhAvavivekasya vyaMjikA sA ca saMprati / suSThukAramadAtprItA svAMgulisphoTakAriNI // 48 // tataH sarvasya lokasya pazyato mama saMmukhaM / nanATa nATakaM hAri sA'nurAgavazA ca sA // 49 // upasaMhatanRtyA ca nijaprAsAdavarginI / svamAtre'kathayadbhAvamiti sAkalyakAturA // 50 // iha janmani me mAtazcArudattAtparasya na / saMkalpastena tenAraM mAM yojayitumarhasi // 51 // mAtA jJAtvA sutAcittaM cArudattasya yojane / dAnamAnAdinAbhyarcya rudradattamapojayat / / 52 / / tena cAhamupAyena pRSThatazcAgrataH pathi / gajau prayojya tadvezyAvezma jAtu pravezitaH // 53 // kRtasaMketayA pUrva kRtaH kAliMgasenayA / svAgatAsanadAnAdyairupacArotra cAvayoH // 54 // Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 321 ekaviMzatitamaH sargaH / 1 dyUte tatrottarIyaM ca raudradattaM jitaM tayA / tato'hamudyato raMtumapasArya tametayA // 55 // vasaMtasenayA dyUtAdapasArya svamAtaraM / kRtA durodarakrIDA mayA saha vidagdhayA / / 56 / / Asaktazca ciraM tatra pAyito 'tipipAsitaH / matimohanayogena vAsitaM zizirodakaM / / 57 / / ativisraMbhatastasyAmanurAge mamodgate / karagrahaNametasyA jananyA kArito'smyahaM / / 58 / / vasatA tatra varSANi mayA dvAdaza vismRtau / pitarau mitravatyAmA kAryeSvanyeSu kA kathA // 59 // vRddhasevAvivRddhA me guNAstaruNisevayA / doSairupacitaizchannAH sajjanA iva durjanaiH // 60 // svarNaSoDazakoTISu praviSTAsu nijaM gRhaM / dRSTvA kAliMgasenAMte mitravatyA vibhUSaNaM // 61 // jagau vasaMtasenAM tAmekAMte maMtra kovidA | duhitarhitamAbhASe karNe madvacanaM kuru // 62 // guruvAkyAmRtaM maMtraM sadAbhyasyati yo janaH / tamanarthagrahA dUrAt DhaukaMte na kadAcana // 63 // jAnAsyeva jaghanyAto vRttiryadvinavAn priyaH / heyaH pIlitasAraH syAdikSvalaktakavannaraH ||64|| tanulagnamalaMkAraM cArudattasya bhAryayA / preSitaM preSyakAruNyAd vyasarjayamahaM punaH // 65 // tadasya pItasArasya kuru tAvadvimokSaNaM / sAravaMtaM naraM tvanyaM navekSumiva bhakSaya // 66 // zaMkuneva tataH karNe tADitA sA'tipIDitA / jagAda mAtaraM mAtaH kimidaM gaditaM tvayA // 67 // 21 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| - 322 ekaviMzatitamaH srgH| kaumAraMpatimujjhitvA cArudattaM ciroSitaM / kubereNApi me kArya nezvareNa pareNa kiM // 68 // prANairapi hi me nAthazcArudatto viyojakaiH / maivaMvocaH punarmAtaryadi me jIvitaM priyaM // 69 // pUritaM koTizo dyumnairgRhaM te tagRhAgataiH / tathApi tajjihAsA'bhUdakRtajJA hi yoSitaH // 70 // kalApAramitasyAMba rUpAtizayayoginaH / saddharmadarzino me'sya syAtyAgastyAginaH kutaH // 71 // anyAsaktAmiti jJAtvA kRtvA tadanuvartanaM / ciMtayaMtI sthitopAyamAvayoH sA viyojane // 72 // Asane zayane snAne bhojane cApi yuktyoH| yogenAyujya naunidrAmahaM rAtrau vahiH kRtH||73|| nidrApAye gRhaM gatvA bhartRniHkrAMtaduHkhinI / apazyaM mAtaraM duHkhI bhAryAM ca kRtarodanIM // 74 // tataH kRtatadAzvAsaH priyAlaMkArahastakaH / uzIrAvarttamAyAto mAtulena vaNijyayA // 75 // krItvA tatra ca kArpAsaM tAmraliptaM pragacchataH / daivakAlaniyogena so'pyadAhi davAgninA // 76 // muktvA mAtulamazvena pUrvAzAM gacchato mRtH| so'pi padbhyAM tato yAtaH priyaMgu nagaraM shrmii||77|| sureMdradattanAmnA'haM pitRmitreNa vIkSitaH / vizrAMtaH katicittatra dinAni sukhasaMgataH // 78 // samudrayAtrayA yAtaH SaTkRtvo bhinnanausthitiH / aSTakoTIzvaravAhamabhavaM bhinnapAtrakaH // 79 // AsAdya phalakaM kRcchAdutIya makarAlayaM / prApto rAjapuraM tatra parivrAjakamaikSiSi // 8 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 323 ekaviMzatitamaH srgH| tenAhaM zAMtaveSeNa zrAMto vizrAMtimAdRtaH / rasalobhena ca vizvAsya kAMtAraM ca pravezitaH // 81 // mugdhaH sadugdhiko rajjvA parivrAjAvatAritaH / praviSTo'haM bilaM bhImaM prerito rasatRSNayA // 82 // rasAyA mUlamAzAyA rajjvArUDho dRDhAsanaH / AdadAno rasaM puMsA niSiddhastatra kenacit // 83 // mA sprAkSIstvaM rasaM bhadra! raudraM yadi jijIviSuH / spRzeta cenna jIvaMtaM muMcati kSayarogavat // 84 // tatazcakitacitto'hamavocaM tamiti drutaM / tvaM bhoH kaH kena vA kSipta ihetyukto jagAda saH // 85 // ujjayinyA vaNigbhinnapAtro'pAtreNa liMginA / rasamAdAya nikSipto rasarAkSasavakSasi / / 86 / / svagasthizeSabhUto'haM rasayukto vyavasthitaH / mamAto nirgamo bhadra! mRtasyaiva na jIvataH // 87 // saMpRSTastena bhoH kastvamityavocamahaM punaH / cArudatto vaNik kSiptaH parivrAjA tavAriNA ||88|| priyavAdIti vizvasya vakavRtterdurAtmanaH / adho'dho'nucaro mugdhaH patatIti kimadbhutaM // 89 // pUrayitvA rasaM tena rajjumAropya cAlitaM / ekAmAkRSya kRtvaikAM kRtArthaH sa khalo gataH // 90 // patitasya taTe tena puMsA nirgamanAya me / upAyaH sAdhunA'vAci tatazceti kRpAvatA / / 91 // godhaikA rasapAnAya sAdho'trAvatariSyati / sRtvA zIghraM hi tatpucchaM dhRtvA nirgaccha nizcayaM // 92 // tadetyuktavate dharma tasmai samyaktvapUrvakaM / saprapaMcamuvAcAhaM sahapaMcanamaskRtiM // 93 // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 324 . ekaviMzatitamaH srgH| paredhuzca rasaM pItvA gacchaMtyAH pucchamAzvahaM / godhAyA dhRtavAn doAmAkRSTazca vhistyaa||14|| taTIpATitagAtro'haM bahirmukto'timUJchitaH / vibuddhazca punarjanmajAtamiti vyaciMtayam // 95 // zanairutthAya gacchaMtamanvadhAvad yamopamaH / mahiSo vanayadhye mAM praviSTo'haM guhAM tataH // 96 // prasupto'jagarastatra mayAkrAMtaH samutthitaH / abhidhAvaMtamatyugraM so'gRhInmahiSaM mukhe // 97 // yAvaccoddhatayoyuddhaM vartate viSamaM tayoH / tAvat tatpRSThamAkramya nirgato'hamatidbhutaM // 98 / / vinisRtya mahAraNyAd pratyaMtagrAmamApnuyAM / kAkatAlIyatastatra rudradattaM dadarza taM // 99 // kSutpipAsArtiharaNaM kRtvA'sau me tato'bravIt / cArudata viSAdaM mA kAstviM zrRNu me vcH||10|| suvarNadvIpamAvizya samupAyaM dhanaM mahat / pratyeSyAvaH punaryana rakSyate kulasaMtatiH // 101 // ekavAkyatayA tena yAtau cairAvatI nadIM / uttIrya girikUTaM ca giriM vetravanaM vanaM // 102 // TaMkaNaM dezamAsAdya krItvA'jau gatidakSiNau / gatau vAmapathenAtiviSameNa zanaiH zanaiH // 103 // atilaMdhya samAM prAha rudradaco'nvitAdaraH / cArudatta! pazUna hatvA kRtvA bhavApravezanaM // 104 // Azvahe tatra nau dvIpe bhaarNddaashcNddtuNddkaaH| gRhItvA''miSalobhena pakSiNaH prakSipaMti hi // 105 // niSiddho'pi badhAdraudro rudradatto'vadhInijaM / ajaM madIyamapyaMtaM ninAya vinaphyutaH // 10 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| 325 ekaviMzatitamaH srgH| yAvana mAryate tAvatpUrvameva pratIkRtaH / mAryamANAya cAdAyi tasmai paMcanamaskRtiH // 107 // mastrAM kRtvA sazastrAM mAmaMtastasya nidhAya sH| pravizya svamanyasyAM zastrahasto vyvsthitH||108|| bhAruDaizcaMDatuMDAbhyAM bhasne nIte vihAyasA / bhatrA kANena me'nyatra nItvA kSiptA kSitau ttH||109|| vegAdvipAdya tAM bhakhAM nirgataHsvargasaMnibhaM / ratnarazmibhiruddIsamapazyaM dvIpamAyataM // 11 // pazyatA ca dizo ramyAH parvatAye jinaalyH| prekSito maruddhatapatAkAbhirivAnaTat // 111 // tatra tApanayogasthazcAraNaH zramaNoMtike / vIkSito vIkSya yaM prApa prAgaprAptaM paraM sukhaM // 112 // tataH parvatamAruhya triHparItya jinAlayaM / vaMditA jinacaMdrANAM kRtrimAH pratimA mayA // 113 // yogastho yogabhayA'sau vaMditazca munimayA / samAsaniyamazcAha dattvA''sInastadAziSaM // 114 / kuzalI cArudattAtra kutaH svama ivAgamaH / prAkRtasya yathA puMsaH sahAyarahitasya te // 115 // kuzalaM nA! yuSmAkaM prasAdAditi vAdinA / natvA vismitacina mayA'pRcchacata snmuniH|116|| pratyabhijJA kuto nAtha tava madviSayA ca te / apUrvadarzanaM manye mAnyamAnyasya pAvanaM // 117 // iti pRSTena tenoktaM caMpAyAM yastadA dvissaa| khecaro'mitagatyAkhyaH kIlito mocitstvyaa||118|| rAjye saMsthApya mAM prAjye samyagdarzanabhAvitaM / gurohiraNyakuMbhasya samIpe prAvajat pitA // 119 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| / 326 ekaviMzatitamaH srgH|| bhAryA vijayasenA me nAnA'nyAsInmanoramA / khyAtA gAMdharvasenAkhyA prthmaayaambhuutsutaa||120|| itarasyAmabhUtputro jyeSTho siMhayazaHzrutiH / vArAhagrIvanAmAnyo vinayAdiguNAkaraH // 121 // rAjye tau yauvarAjye ca sthApayitvA yathAkramaM / guroreva gurorate pravrajyAM zritavAnahaM // 122 // kuMbhakaMTakanAmAyaM dvIpaH sAgaraveSTitaH / giriH karkoTakathAtra cArudattAgataH kathaM // 123 // ityukte yatinAdyaMtAM sukhaduHkhavimizritAM / kathaM kathamahaM tasmai kathAmakathanijAM // 124 // tadA vidyAdharau dvau taM muni putrau nabhastalAt / avatIrya vavaMdAte vaMdanIyamaniMditau // 125 // kumArau!cArudatto'yaM bhrAtA yo vAM myoditH| ityukta mAM pariSvajya sthitAyuktvA bahupriyaM // 126 // tAvaca dvau vimAnAbAdavatIrya surau purA / mAM praNamya muni pazcAnnatvAsInau mamAgrataH // 127 // akramasya tadA hetuM khecarau paryapRcchatAM / devAvRSimatikramya prAgnatau zrAvakaM kutaH // 128 // tridazAvUcaturhetuM jinadharmopadezakaH / cArudatto guruH sAkSAdAvayoriti budhyatAM // 129 // tatkathaM kathamityukte chAgapUrvaHsuro'bhaNIt / zrUyatAM me kathA tAvat kathyate khecarau! sphuTaM // 130 // vArANasyAM purANAryavedavyAkaraNArthavit / brAhmaNaH somazarmA'sItsaumillA tasya bhAminI // 131 // tayorduhitarau bhadrA sulasA ca suyauvane / vedavyAkaraNAdInAM zAstrANAM pArage pare // 132 // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 327 ekaviMzatitamaH sargaH / kumAryAveva vairAgyAt parivrAjakatAM zrite / suprasiddhiM gate bhUmau jitvA vAdeSu vAdinaH // 133 // yAjJavalkya iti khyAtaH parivrAT paryaTan dharAM / vArANasIM tadAyAsIttajjigISAmanISayA // 134 // sulasA jalpakAle'sya sAvalepA sabhAMtare / syAM zuzrUSAkarI jeturiti saMgaramagrahIt // 135 // pUrvapakSamupanyastaM tayA nyAyavidAM puraH / saMdRSya yAjJavalkyastaM sa svapakSamatiSThat / / 136 / / yAjJavalkyo vRto vAde suparAjitayA tayA / viSayAmiSalubdhastAM sasmarAM samarIramat // 137 // sulasAyAjJavalkyau tau janayitvA zubhaM zizuM / azvatthatarumUlasthaM kRtvA yAtau kRpAcyutau // 138 // tatrottAnazayaM bhadrA dRSTrA svaccha (ttha) phalAdinaM / pippalAdAbhidhAnena vyAhUyainamavIvRdhat // 139 // pAragaH sarvazAstrANAmekadA 'pRcchadityasau / mAtaH ! kimabhidhAno me pitA jIvati vA na vA / 140 // tayoktaM te pitA putra ! yAjJavalkyaH kanIyasI / mama tena jitA vAde sulasA jananI tava // 141 // jAtamAtramapatrANaM tvAM tau putra ! taroradhaH / muktvA muktakRpau pApau yAtAvadyApi jIvataH // stanairanyastriyAH klezAnmayA samabhivarddhitaH / karma pUrva kRtaM putra ! pitarau tu smarAturau // ityAkarNya tadA tasyAH karNadAhakaraM vacaH / tadvArttAkarNanotkarNo labdhavarNo ruSA sthitaH // labdhavArtto ruSA gatvA sa jitvA janakaM tataH / suzrUSAM ca tayozcakre mithyAvinayapUrvakaM / / 142 // 143 // 144 // 145 / / Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 328 ekaviMzatitamaH sargaH / sa mAtRpitRsevAkhyaM pippalAdaH svayaM kRtaM / kartuM pravartya tau ninye samanyurmRtyugocaraM // 146 // pippalAdasya ziSyo'haM jaDagraMthena vAgvaliH / taddarzanaM samarthyAgAnnarakaM ghoravedanaM // 147 // tato nirgatya jAto'smi SaDvArAnajapatikaH / hutazca yajJavidyAjJairyajJe parvatadarzite || 148 / / saptame'pi ca vAre'haM deze TaMkaNake'bhavat / aja eva nijaiH pApaiH preritaH prANighAtajaiH // 149 // cArudarzana me jaino dharmo'darzi niraMjanaH / dattaH paMcanamaskAro maraNe karuNAvatA / / 150 / / jAto'haM jinadharmeNa saudharme vibudhottamaH / cArudatto gurustena prathamo namito mayA / / 151 / / ityuktvA nirate tasminnitaro'pi suro'bravIt / zrUyatAM cArudatto me yathA'bhUddharmadezakaH / / 152 / / rasakUpe parivrAjA pAtitaH patitAya me / saddharmaM vaNijo vocaccArudattaH kRpAparaH // 153 // gRhItadharmo'haM saudharme'bhavamutamaH / surastena guruH pUrva cArudato nato mayA // 154 // pApakUpe nimagnebhyo dharmahastAvalaMbanaM / dadatA kaH samo loke saMsArocAraNaM nRNAM / / 155 / / akSarasyApi caikasya padArthasya padasya vA / dAtAraM vismaran pApI kiM punadharmadezinaM / / 156 // pUrvaM kRtopakArasya puMsaH pratyupakArataH / kRtitvamupakAryasya nAnyatheti vido viduH // 157 // tatkRtau zaktivaikalye kulInaH sa kathaM na yaH / sadbhAvaM darzayettasmai svAdhInaM vigtsmyH|| 158 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 329 / ekaviMzatitamaH srgH| ityuktvA mahatImRddhiM munikhecarasaMnidhau / saMpradarya tadA devI devadevIvimAnakaiH // 159 // vastrairanivizodhyA bhUSAmAlyavilepanaiH / bhUSayitvA sasatkAramabhASetA subhuussnnaiH|| 160 // Adezo dIyatAM svAmin kartavye samupasthite / caMpAM kiM prApyase'dyaiva sadyo bhuuyrthsNgtH||16|| ityuktena mayA proktaM vrajato nijamAspadaM / smaraNAnaMtara devau punarAgamyatAmiti // 162 // yathAdezamiti procya prAMjali praNipatya tau / muni mAM ca samApRcchaya prayAtau tridivaM nij||163|| ahaM ca munimAnamya vimAnena vihAyasA / khecarAbhyAM sahAyAtaHprAvizaM shivmNdirN|| 164 // tatra svarga ivAtiSThan sukhena khcraarcitH| janmAnyadiva ca prAptaH zrRNvan nijayazojanAt // 165 // anyadA mAputrAste mayA'mA saMpradhAraNaM / cakrugAMdharvasenAkhyA kumArI saMpradaya me // 166 // cArudatta ! zrRNu zrImAnekadAvadhi cakSuSaM / rAjeti pRSTavAn bhartA ke me duhiturIkSyate // 167 // so'vocaccArudattasya gRhe gAMdharvapaMDitaH / jetA'syA bhavitA te'sau kanyAyA yAdavaH ptiH||16|| ityAkarNya tadA tena rAjJA pravrajatA'pi ca / sthirIkRtamidaM kArya pramANaM tvaM tato'si naH // 169 // diSTayAbhyupagataM tattu baMdhukArya mayA tataH / dhAcyAdiparivArAdyA kanyeyaM me samarpitA / / 170 // kanyAyA bhrAtarau nAnAratnasvarNAdisaMpadA / vRtau khecaravAhinyA sajjau caMpAgamaM prati // 171 // Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| ekaviMzatitamaH srgH| mitrakAryasamudyuktau mitradevau mayA smRtau / smaraNAdeva saMprAptau nidhihastau mamAMtikaM // 172 / / cAruhaMsavimAnena sAkaM gAMdharvasenayA / AnIya mitradevI mAM bhUtyA vismayanIyayA // 173 / / suvyavasthApya caMpAyAmakSayanidhibhiH saha / natvA devau gatau svarga khecarau ca nijAspadaM // 174 / / mAtulaM mAtaraM patnI baMdhuvarga ca sAdaraM / dRSTvA tuSTamati prAptaM prApto'haM sukhitAM paraM // 175 // tAM zuzrUSAkarI zvazrU madaNuvratasaMgatAM / zrutvA vasaMtasenAM ca prItaH svIkRtavAnahaM // 176 // dattaM kimicchakaM dAnaM dInAnAthAMgitarpaNaM / vizvasmai baMdhulokAya dIyate sma yathepsitaM // 177 // eSa yAdava! saMbaMdhaH kathitaste mayAkhilaH / khecareMdrakamAryA me vibhavasya ca saMmavaH // 178 // yadartha rakSitA kanyA sa tvaM prApto'si dhanyayA / kRtakRtya kRtazcAhaM bhavatA yadunaMdana! // 179 // pratyAsanApavargasya mama svargastapasvibhiH / tapasthasyoditazceto yatiSye ca tapasyahaM / / 180 // iti gAMdharvasenAyA zrutvA sNbNdhmaaditH| cArudattasya cotsAhaM tuSTastuSTAva yAdavaH // 181 // aho ceSTitamAryasya mahaudAryasamanvitaM / aho puNyavalaM gaNyamananyapuruSocitaM // 182 // na hi pauruSamIkSaM vinA daivabalaM tathA / IdRkSAn vibhavAn zakyA prAptuM ssurkhecraaH||183|| zrutveti cArudattIyamAtmIyaM ca viceSTitaM / tasmai gAMdharvasenAdiparyataM yAdavo'vadat // 184 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 331 dvAviMzatitamaH sargaH / ityanyonyasvarUpajJA rUpavijJAnasAgarAH / trivargAnubhavaprItA cArudattAdayaH sthitAH // 185 // kSaNArtho'pi payodhimapyadhigataH kUpAvatIrNo'pyato durlaghye'pi ca saMcaran giritaTe dvIpAMtare vA pumAn, lakSmI dharmasakhaH prayAti nikhilAM pApavyapAyAdyata - sta jinabodhitaM budhajanAzcinvaMtu ciMtAmaNi // 986 // iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtA cArudattacaritavarNano nAma ekaviMzatitamaH sargaH / dvAviMzatitamaH sargaH caMpAyAM ramamANasya saha gAMdharvasenayA / vasudevasya saMprAptaH phAlgunASTadinotsavaH // 1 // devA naMdIzvaraM dvIpaM khecarA maMdarAdikaM / yAMti vaMdAravaH sthAnamAnaMdaM dadhatastadA || 2 || janmaniSkramaNa jJAnanirvANaprAptito'rhataH / vAsupUjyasya pUjyAM tAM caMpAM prApuH sphuradgRhAM // 3 // Agacchati tadA kartu jineMdramahimotsavaM / sarvataH putradArAdyairbhUcarAzca nabhazvarAH || 4 | caMpAvAsI janaH sarvo nizcakrAma sarAjakaH / pratimAM vAsupUjyasya pUjyAM pUjayituM vahiH / / 5 / / Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 332 dvAviMzatitamaH sargaH / rathaiH kecidgajaiH kecit vAjiyugyAdibhiH pre| niyoti strIjanAH puryA yAtrAyAM citrbhuussnnaa||6|| zaurirazvarathArUDhaH sArdU gAMdharvasenayA / jinaM pUjayituM puryA niryAto'sau saparyayA // 7 // bhaTamaMDalamadhyastho gacchan jinagRhAgataH / mAtaMgakanyakAveSAM nRtyatkanyAM nirakSata // 8 // nIlotpaladalazyAmAM vRttottuMgapayodharAM / bhUSAvidyullatAzliSTAM yoSAM vA prAvRSaH zriyaM // 9 // subaMdhUkAdharacchAyAM supadmapadapANikAM / puMDarIkadRzaM dRzyAM mUtamiva zaracchyiM // 10 // zriyaM vhiyaM dhRti buddhiM lakSmIM cApi sarasvatIM / svayaM jineMdrabhakteva nRtyaMtImatirUpiNIM // 19 // sthito raMgavibhAgetra gAyakaH saparigrahaH / mRdaMgI paNavI caiva dardarI kaMsavAdakaH // 12 // vaipaMcI vaiNikazcaiSa kutupaH paribhASitaH / uttamAdhamamadhyAmiH sthitaH prkRtibhiryutH|| 13 // kutupeSu yathAsthAnaM suprayuktaM prayoktRbhiH / alAtacakrapratimaM gAnaM vAdyaM ca nATakaM // 14 // rasAbhinayabhAvAnAmabhivyakti sunartakI / sA kurvANA rathasthena zauriNaikSi sajAninA // 15 // rUpavijJAnapAzena taM babaMdhAzu sA sa tAM / baMdhavyabaMdhakatvaM tAvanyonyaspa tadApatuH // 16 // tato gaaNdhrvsenaambhuudiiyaakuNcitlocnaa| vipakSasya hi sAMnidhyamakSisaMkocakAraNaM // 17 // sApAyamatra vitrAsakopAyaM ca cirasthitaM / manvAnA sArathiM sAha dhanvino ravinaH priyaa||16|| Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 hrivNshpuraannN| dvAviMzatitamaH srgH| kSipramasmAtpradezAttvaM rathaM preraya sAraye / zarkarApyalamAsvAdya nAdadAti rasAtaraM // 19 // ityukto nodayadvegAtsArathI rathamApa saH / jinavezma tamAsthApya tau praviSTau pradakSiNAM // 20 // kSIrekSurasadhAraughRtadadhyudakAdimiH / abhiSicya jineMdrArcAmaciMtA nsuraasuraiH||21|| haricaMdanagaMdhAbyairgadhazAlyakSatAkSataiH / puSpairnAnAvidhairudai paiH kAlAgurUdbhavaiH // 22 // dIpairdIpazikhAjAlenaivedyairniravadyakaiH / tAvAnarcaturacarcA tAmarcanAvidhikovidau // 23 // samapAdau puraH sthitvA jinArcanakRtAMjalI / uccAryopAMzupAThena prAgIryApathadaMDakaM // 24 // kAyotsargavidhAnena zodhiteryApathau pathi / jaine'tinipuNau kSoNyAM niSpanI punarusthitI // 25 // puNyaM paMcanamaskArapadapAThapavitratau / caturuttamamAMgalyazaraNapratipAdinau // 26 // dvIpevardhatRtIyeSu sasaptatizatAtmake / dharmakSetre trikAlebhyo jinAdibhyo namo'stviti // 27 // sAmAyika karomIti sarva sAvadyayogakaM / saMpratyAkhyAmi kAyaM ca tAvadityujjhitAMgako // 28 // zatrau mitre sukha duHkhe jIvite maraNe'pi vA / samatAlAmalAme me tAvadityaMtarAzayau // 29 // saptaprANapramANaM tu sthitvA kRtvA ziroMjaliM / ityudArahatAM zravyaM tau caturvizatistavaM // 30 // RSamAya namastubhyamajitAya namo namaH / zaMbhavAya namaH zazvadaminaMdana! te nmH||31|| Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dvAviMzatitamaH sargaH / namaH sumatinAthAya namaH padmaprabhAya te / namaH supArzvavizvaze namacaMdraprabhAte || 32 // namaste puSpadaMtAya namaH zItalatAyine / namo'stu zreyase zrIze zreyase zritadehinAM // 33 // namostu vAsupUjyAya supUjyAya jagattraye / vartate yasya caMpAyAM niHkaMpo'yaM mahAmahaH || 34 // vimalAya namo nityamanaMtAya namo namaH / namo dharmajineMdrAya zAMtaye zAMtaye namaH // 35 // namaste kuMthunAthAya tathA'rAya namastridhA / mallaye zalyamallAya munisuvrata! te namaH || 36 // namosstu naminAthAya namitastribhuvane sadA / yasyedaM vartate tIrthaM sAMprataM bharatAvanau // 37 // ariSTaneminAthAya bhaviSya tIrthakAriNe / harivaMzamahAkAzazazAMkAya namo namaH 38 // namaH pArzvajineMdrAya zrIvIrAya namo'stu te / sarvatIrthaMkarANAM ca garNedrebhyo namaH sadA // 39 // kRtrimAkRtrimebhyazca sadanebhyorhatAM namaH / bhuvanatrayavartibhyaH pratibiMbebhya eva ca / / 40 itthaM kRtvA stavaM bhaktyA tau prahRSTatanUruhau / praNematuH zirojAnukaraspRSTadharAtalau // 41 // pUrvavatpunarutthAya kAyotsarjanayogataH / puNyaM paMcagurustotramudarIracatAmiti // 42 // arhadbhayaH sarvadA sarvasiddhebhyaH sarvabhUmiSu / AcAryebhya upAdhyAyasAdhubhyazca namo namaH // 43 // parItya jiSNudhiSNyaMtau rathamAruhya hAriNau / praviSTau daMpatI caMpAM saMpadA parayA tataH // 44 // 334 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dvAviMzatitamaH sargaH / narttakI prekSaNa kSiptazcakSuriMgitalakSitaH / sa tAM praNAmamAtreNa mAninImanayadvazaM // 45 // vipakSaprekSaNAsaktisAparAdhe'pi bharttari / strINAM praNayakopasya praNAmo hi nivarttakaH // 46 // atha vidyAdharIvRddhA vRddhA vidyeva rUpiNI / tatkanyayAnyadotsRSTA tripuMDrakRtamaMDanA // 47 // ekAMte susthitaM harmye kathaMciccittahAriNI / dattAzIH zaurimAddaivamAsInA sanmukhAsane / / 48 / / purANavastuno vIra ! vistarastava cetasi / zuddhAdarzatale yadvad yadyapi pratibhAsate / / 49 // tathApyanUdyate vastu mayA vidyAdharazritaM / so (?) viSauSadhinAthasya spRSTaM kiM nauSadhiH spRzet // 50 // pradarzitajagajjIvyo yugAdyo vRSabhezvaraH / bharatezvaravinyastarAjyo'sau prAvrajad yadA // 51 // rAjakSatrograbhojAdyAstadA tattapasi sthitAH / catuH sahasrasaMkhyA ye prAgbhagnAzca parISahaiH || 52 || teSAM madhye tu yau bhagnau namirvinamirityubhau / bhrAtarau pAdayorlagnau bhartustasthaturarthinau // 53 // dharaNena zaraNyena nirgatya dharaNaiH saha / dityadityabhidhAnAbhyAM devIbhyAmAgatena tau // 54 // AzvAsya jinabhaktena vidyAkozo jinAMtike / tAbhyAM pradApitastena svadevIbhyAM mahAtmanA // 55 // vidyAnAmaditistvaSTau nikAyAn pradadau tdaa| gAMdharvasenakazcAsau vidyAkozaH prakAzitaH // 56 // 335 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 hrivNshpuraannN| dvAviMzatitamaH srgH| manuzca mAnavastatra nikAyaH kauzikastadA / gaurikazcaiva gAMdhAro bhUmituMDazca khaMDitaH // 57 // nikAyau cAparau khyAtau mUlavIryakazaMkuko / te cAryAdityagaMdharvAstathA vyomacarAHsmRtAH / / 58 // dityA cASTau nikAyAste virtArNAH pnngaabhidhaaH| mAtaMgaH pAMDukaH kAlaH svapAkaH parvato'pi ca59 vaMzAlayaH pAMzumUlo vRkSamUlastathASTamaH / daityapanagamAtaMganAmataH pribhaassitaaH||60|| SoDazAnAM nikAyAnAmimA vidyAH prkiirtitaaH| sarvavidyApradhAnatvaM yA prapadya vyavasthitAH // 61 // prajJaptI rohiNI vidyA vidyA cAMgAriNIritA / mahAgaurI ca gaurI ca sarva vidyApakarSiNI // 2 // mahAzvetA'pi mAyarI hArI nirvajJazADulA / sA tiraskAriNI vidyA chAyAsaMkrAmiNI parA // 63 // kUSmAMDagaNamAtA ca sarvavidyAvirAjitA / AryakUSmAMDadevI ca devadevI namaskRtA // 64 / / acyutAryavatI cA'pi gAMdhArI nitiH parA / daMDAdhyakSagaNAzcApi daMDabhUtasahasrakaM // 65 // bhadrakAlI mahAkAlI kAlI kAlamukhI tathA / evamAdyAH samAkhyAtA vidyA vidyaadhreshin||66|| ekaparvA dviparvA ca triparvA dazaparvikA / zataparvA sahasrAkhyA lakSaparvA'valakSitA // 67 // utpAtinyazca tAH sarvAstripAtinyastathApi ca / dhAriNyaMtarvicAriNyo jalAnigAtadakSiNAH // 68 // niHzeSeSu nikAyeSu nAnAzaktisamanvitAH / nAnAnaganivAsinyo nAnauSadhicidastathA // 69 / / Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / 337 dvAviMzatitamaH sargaH / sarvArthasiddhA siddhArthI jayaMtI maMgalA jayA / saMkrAminyaH prahArANAmazayyArAdhanI tathA // 70 // vizalyakAriNI caiva vraNarohiNI tathA / savarNakAriNI caiva mRtasaMjIvanI parA / / 71 // sarvAH paramakalyANyaH sarvo maMtrapariSkRtAH / sarvavidyAvalaiyuktAH sarvalokahitAvahAH // 72 // sarvAH paThitavidyAstA vidyA divyauSadhistathA / dharaNo namaye tasmai dadau vinamaye'pyasau // 73 // dharaNeMdravitIrNa ca vijayAdhai dharAdhare / namirdakSiNabhAge'sthAduttare vinamistathA / / 74 // nAnAjanapadopetau mitrabAMdhavasaMstutau / sukhena tasthaturvIrau tau zreNyorubhayorubhau / / 75 / / auSadhIzcApi vidyAzca sarvebhyo dadatuzca tau / vidyAnikAyasaMjJAbhiH khyAtAH vidyAdharAzca te / / 76 / / gaurINAM gaurikA vedyA manUnAM manunAmakAH |gaaNdhaariinnaaN ca gAMdhArA mAnavInAM ca mAnavAH // 77 // kauzikInAM ca vidyAnAM vedyAH kaushiknaamkaaH| bhUmituMDakavidyAnAM bhUmituMDAH prbhaassitaaH|.78|| tathaiva mUlavIryAstu mUlavIryakakhecarAH / zaMkukAnAM ca vidyAnAM zaMkukAH khecarAH smRtAH // 79 // vidyAnAM pAMDukInAM ca pAMDukeyAH prbhaassitaaH| kAlAH kAlakavidyAnAM svapAkAnAM svpaakjaaH|80|| mAtaMgInAM ca vidyAnAM mAtaMgA nAmato matAH / parvatAnAM ca vidyAnAM pArvateyAH khacAriNaH // 8 // 1 'azabdArAdhinI / iti kha pustake / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / dvAviMzatitamaH sargaH / vaMzAlayAnAM vidyAnAM vaMzAlayagaNaH smRtaH / pAMzumUlakavidyAnAM vijJeyAH pAMzumUlikAH // 82 // vidyAnAM vRkSamUlAnAM khecarA vArzvamUlikAH / evaM te kramazaH proktA nikAyAnAM khacAriNaH ||83 || dazottarazataM teSAM nagarANi khagAminAM / SaSTiruttarabhAge syuH paMcAzaddakSiNe punaH // 84 // AdityanagaraM ramyaM puraM gaganavallabhaM / purI camaracaMpA ca puraM gaganamaMDalaM / / 85 / / vijayaM vaijayaMtaM ca zatruMjayamariMjayaM / padmAlaM ketumAlaM ca rudrAzraM ca dhanaMjayaM // 86 // vasvaukaM sAranivahaM jayaMtamaparAjitaM / varAhaM hastinaM siMhaM saukaraM hastinAyakaM // 87 // pAMDukaM kauzikaM vIraM gaurikaM mAnavaM manuH / caMpA kAMcanamaizAnaM maNivajraM jayAvahaM // 88 // naimiSaM hAstivijayaM khaMDikA maNikAMcanaM / azokaM veNumAnaMda naMdanaM zrIniketanaM // 89 // agnijvAlaM mahAjvAlaM mAlyaM tatpuranaMdinI / vidyutprabhaM maheMdraM ca vimalaM gaMdhamAdanaM // 90 // mahApuraM puSpamAlaM meghamAlaM zaziprabhaM / cUDAmaNi puSpacUDaM haMsagarbha balAhakaM // 91 // vaMzAlayaM saumanasaM tathaiva parikIrttitaM / vijayArdhottara zreNyAM SaSTiriSTA imAH puraH // 92 // rathanUpuramAnaMdaM cakrabAlamariMjayaM / maMDitaM bahuketvAkhyaM nagaraM zakaTAsukhaM / / 93 // puraM gaMdhasamRddhaM ca nagaraM zivamaMdiraM / vaijayaMtaM rathapuraM zrIpuraM ratnasaMcayaM // 94 // 338 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 339 dvAviMzatitamaH srgH| ASADhaM mAnavaM sUrya svarNanAbhaM zataidaM / aMgAvataM jalAvarta tathAvartta vRhadgRhaM // 95 // zaMkhavajaM ca nAbhAMtaM medhakUTaM maNiprabha / kuMjarAvattanagaraM tathaivAsitaparvataM // 96 // siMdhukakSaM mahAkakSaM sukakSaM caMdraparvataM / zrIkUTaM gaurikUTaM ca lakSmIkuTaM dharAdharaM // 97 // kAlakezapuraM ramyaM pArvateyaM himAyaM / kiMnarodgItanagaraM namastilakanAmakaM // 98 // magadhAsAranalakAM pAMzumUlaM paraM tathA / divyauSadhaM cArkamUlaM tathaivodayaparvataM // 99 // vikhyAtAmRtadhAraM ca mAtaMgapurameva ca / bhUmikuMDalakUTaM ca jaMbUzaMkupuraM paraM // 10 // zreNyAM tu dakSiNasyAM hi purANyetAni parvate / zobhayA svargatulyAni paMcAzacaiva saMkhyayA // 101 / / pureSu teSu ca stNbhaastnikaayaakhyyaa''hitaaH| RssbhaadhiishnaageshdityditycyaaNkitaa||102|| sUnavo vinamayuktA vinayena nayena ca / nAnAvidyAkRtodyotA jAtAH subahuzastataH // 103 // saMjayo'riMjayo nAmnA zatrujayadhanaMjayau / maNicUlo harizmazrumeghAnIkAprabhaMjanaH // 104 // cUDAmaNiH zatAnIkaH sahasrAnIkasaMjJakaH / sarvajayo vajrabAhumahAbAhurariMdamaH // 105 // ityAdayastu te stutyA uttarazreNibhUSaNAH / bhadrA kanyA subhadrAnyA srIratnaM bharatasya saa||106|| namestu tanayA jAtA bahuzo bahurociSaH / ravistanayasomazca puruhUtoM'zumAn hariH // 107 / / Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| dvAviMzatitamaH sargaH / jayaH pulastyo vijayo mAtaMgo vAsavAdayaH / kanyA kanakapuMjazrIH kanyA kanakamaMjarI // 108 // namizca vinamiH pshcaadvipshcitputrmNddle| nyastavidyAdharaizvayau~ nivRttau jinadIkSitau // 109 // mAtaMgo vinameH sUnuH sUnavastasya bhUrizaH / tatputrapautrasaMtAno jAtaH svarmokSasAdhanaH // 110 // jinasya TekaviMzasya tIrthe mAtaMgavaMzajaH / rAjA prahasito jAtaH pure hyasitaparvate / / 111 / / zrImAtaMgAnvayavyomapataMgasya pratApinaH / ahaM hiraNyavatyAkhyA vidyAvRddhasya bhAminI // 112 // putro me siMhadaMSTrAkhyastasya nIlAMjanA priyaa| nIlanIrajanIlAmA kanyA niilNyshaastyoH||113|| anIlayazasastasyAH kulazIlakalAguNaiH / kRtodyamaM mayA vaMzo varNito labdhavarNayA // 114 // harivaMzanabhazcaMdra ! caMdramukhyA'valokitaH / nRtyaMtyA tvaM tayehaitya vAsupUjyamahAhave // 115 // tava darzanamatasyA sukhaheturabhUd yathA / duHkhahetustathaivAdya vartate virahe smRtaM / / 116 // na sA snAti na sAbhuMkte na sAvakti na ceSTate / sA'naMgazarazalyA ca jIvatIti mahAdbhutaM // 117 // tasyAmetadavasthAyAM kulamasmAkamAkulaM / na vetti kiM karomIti pitRmAtRpurogamaM // 118 // kanyAyA mAnasaM prazne dyotitaM kulavidyayA / padminyevAnyathA bhUtyA yuvamAtaMgadUSitaM // 119 // tato vinizcitAsmAbhiryAdavazca tavepsayA / mattamAtaMgagAminyAH kanyAyA hRdayavyathA // 120 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 341 dvAviMzatitamaH srgH| AgatA'smi tato netuM bhavaMtaM tatra yAdava / sA tavaiva vidoddiSTA tadehi pariNIyatAM // 121 // sa zrutvA tadavasthAM tAM catazcoraNakAriNIM / sotkaMThito'pi tatkAle naicchaccaMpAvinigamaM // 122 / / AgamiSyAmyahaM tAvattvaM tAM tAvatanUdarIM / aba ! biMbAdharAM gatvA mamodaMtena sAMtvaya // 123 // setyuktyanujJayA muktA dattAzIrevamastviti / manoratharathArUDhA gatvA kanyAmasAMtvayat // 124 / / snAtvA payodharonmuktairvasudevo navodakaiH / kRtvA payodharAzleSaM kAMtayA zayito'nyadA // 125 // bhImadarzanayA''kRSTakaro vaitAlakanyayA / vibuddho'tADayanmugdho bhujena dRDhamuSTinA // 126 // nItazca nizi nistriMzanarAkArabhRtA tayA / rathyAmArgeNa dugrohaM mahApitavanaM yaduH / / 127 // mAtaMgIbhirbhazaM bhaMgIsaMgItAGgaprabhAtmabhiH / saMgatAmiMgitajJo'tra mAtaMgI zaurirekSata // 128 // ehi svAgatamityAha sA hasaMtI tametayA / siktA vaitAlavidyAbhirhasatyaMtaradhIyata // 129 // mAtaMga iti mA maMsthA tvaM hiraNyavatItyahaM / kalpo mAtaMgavidyAyAH zaure'yaM kaarysaadhnH||130|| seyaM tvA nAptito mlAnA bAlA cetomalimlucaM / bAlA vaSTi dRDhaM netuM bAhupAzena baMdhanaM // 131 // tamityukvAMtikaM prAptAM sA nIlayazasaM jagau / ballabhaH spRza so'yaM te kareNa karapallavaM // 132 // sA'nujJAtA kareNAsya pasvinnAvayavA karaM / prasAritAguliM bAlA svedinastAdRzAgrahIt // 133 // Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 342 dvAviMzatitamaH sargaH / tayoH premataruH siktastanusparzasukhAMbhasA | romAMcavyapadezena vyamuM can karkazaMkurAn // 134 // pANigrahaNamAdyaM hi tadevAsIttadA tayoH / bhAvArdrIkRtayoH pazcAdbhAvitA vyAvahArikaM // 135 // sadyo vidyAdharI vRMdaM khamutpatya tato'khilaM / zauriNA saha saMhRSTamuttarAdizamudyayau / / 136 / / bhUSauSadhiprabhApiMDakhaMDitadhvAMtasaMtatiH / reje khe khecarastrINAM saMhatistaDitAM yathA / / 137 // tadA zauririvArko'pi karasaMparkamAtrataH / prAzIlAzAbadhUvaktra makarotprabhayojjvalaM ||138 // ardhodito babhau bhAnuH pATalaH prAgvadhUmukhe / divasasya sphuradvADhamardhadaSTa ivAdharaH / / 139 // sarvoditamabhAtprAcyA mukhamaMDalamaMDanaM / mArtaMDamaMDalaM yadvatsauvarNa karNakuMDalaM // 140 // raviNA zauriNevAzu bhuvanadyotakAriNA / dyAvApRthivyau vispaSTai drAk dRSTiprasare kRte // 141 // zauriM hiraNyavatyAha mahAraNyanagAvRtaM / adhaH pazyasi yaM bhUmau kumAra! girimunnataM / / 142 // zrImaMtaM pravadaMtImaM hrImaMtaM nAmato giriM / tapaH zrImaMtamAdhatta lokaM DrImaMtamapyayaM // 143 // zyAmayA'zanivegasya duhitrAMgArakaH khgH| yuddhe khaMDitavidyo'tra vidyAsiddhiM prtisthitH|| 144 // darzanena tavAsyAzu kila vidyA prasiddhayati / tavA'syAnugrahecchA ceddehi dehi svadarzanaM // 145 // ityukto viditazyAmAkSemavArttaH sa toSavAn / jagAda kimaniSTena dRSTenAMgArakeNa me // 146 // Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 hrivNshpuraannN| dvAviMzatitamaH srgH| kAlAtipAtibhirvyarthaiH krIDitairiha kiM kRtaiH / prayAmo vayamAssva tvaM pazyAmaH zvAsuraM puraM // 147 // evamAstviti nAtvA'sau sthApito'sitaparvate / kRtavidyAdharIrakSA vAhyodyAne manohare // 148 // praviSTA tuSTacittA ca nijaM nIlayazAH puraM / zaurisaMkathayA tasthau tatsamAgamakAMkSayA // 149 // susnAto'laMkRto bhUtyA mahatyA sa rathaH sthitH| pravezitaH puraM vIraH khecaraiH svrgsNnibh||150|| dRSTaH saprazrayaM zrImAnavitRptavilocanaiH / janaiH sa siMhadaMSTraH satuSTAMtaHpurapUrvakaiH // 151 // tataH puNyadine puNyapUrNayoH pUrNarUpayoH / vidhipUrva tayorvattaM pANigrahaNamaMgalaM // 152 // sa nIlayazasA zaurinagare'sitaparvate / ratyeva sahitaH kAmaH kAmabhogAnasevata // 153 // nIlaM nIlayazo yazo na janitaM strIbhirjitaH svairguNaiH zaureH zauryazarIriNo hi na yazaH kRSNIkRtaM khecaraiH / tattatra sthitayostayoH sukharasaM premaprazaktAtmanoH zAkalyena jano jinapravacanajJoM hi pravaktuM kSamaH // 154 // ityariSTanemipurANasaMgraha harivaMze jinesanAcAryakRto nIlayazovarNano nAma dvAviMzaH sargaH / Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 344 trayoviMzaH srgH| trayoviMzaH srgH| prAsAdastho'nyadA zrutvA mahAkalakaladhvani / ityapRcchatpratIhArI zauriH pArzvavyavasthitAM // 1 // kuto hetorayaM loko vartate mukharo'khilaH / ityuktA sA'vadattasmai vRttavRttAMtavedinI // 2 // zrRNu devAsti zaile'smin nagaraM zakaTAmukhaM / tasyezo nIlavAn nAmnA vyomgaanaamdhiishvrH||3|| nIlastasya sutAH kanyA mAnyA nIlAMjanAbhidhA / kumArakanyayovRttA saMkathA ca tayoriti // 4 // putro me te yadA kanyA bhavitA bhavitA tyoH| avivAdo vivAho'tra gotraprIto parasparaM // 5 // UDhAyAH siMhadaMSTreNa zvazureNa tavAmunA / seyaM nIlAMjanAyAzca yAtA nIlayazAH sutA // 6 // nIlasyodUDhabhAryasya nIlakaMThastu yaH sutH| jAto'smai yAcate smaitAM sa nIlayazasaM tadA // 7 // siddhAdezasya satsAdhorAdezAttu bRhaspateH / datteyaM te'rddhacakrezapitre pitrA yazasvine // 8 // pitRputrau ca to nIlanIlakaMThau sabhAMtare / khalau ca siMhadaMSTreNa vyavahAraM zritAvimau // 9 // nyAyena ca tayoratra jitayoH zvazureNa te / uccaiH khecaralokena kRtaH kalakaladhvaniH // 10 // iti zrutvA pratIhAryA vacaH sUryapurodbhavaH / kRtasmitamukhaM tasthau sa nIlayazasA saha // 11 // prAptAM dhanakRtAzleSAM prAvRSaM vissyaapriyaaN| zuklApAMgasva hRdyAM sonvabhUtAM vadhUmiva // 12 // Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / trayoviMzaH sargaH / 1 prAptaH zaradRturdRptaH zarapuMkhakarastataH / guMjagajyayA sajjyaM prAjyavANAsanazriyA || 13 || kAle vidyAdharAstatra svavidyauSadhisiddhaye / nigRhItamanovegA manovegA viniryayuH // 14 // tadA tau daMpatI zailaM hImaMtaM kAmavarSiNau / prayAtau vidyayAzliSTau ghanaM vidyudyanau yathA // 15 // asaMpatnasapatnIkatApasastrIgharorasaM / asidhArAvrataM tIvraM caraMtamiva satataM / / 16 / / madhupAnamadonmattapatatrimadhupA khaiH / vidhyato madanasyaiva sa zarajyAravairyutaH // 17 // avatIrNau tamudgaMdhi saptaparNAvataMsakaM / hAriNaM varNayaMtau tau marughUrNitabhUruhaM // 18 // paribhramya ciraM zobhAM pazyaMtau tRptivarjitau / gireH sAnuSu ramyeSu raramyete sma sasmarau // 19 // tayoH saMbhoga saMbhAraH puSpapallavakalpite / talpe'nalpo'pi khedAya samajAyata no tadA // 20 // cireNa ratisaMbhoga saMbhUtasvedabhUSitau / niSkrAMtI kadalIgehAt tau raktAMtavilocanau // 21 // muktakekArakhaM tatra citragAtramapazyatAM / kalApinamakasmAttau mayUraM mattalocanaM // 22 // zobhayA hRtacittAM tAM muktAditsuH sakautukA / skaMdhamAropya tenA'sau nItA nIlayazAH nabhaH // 23 // nIcena nIlakaMThena nIlakaMThavapurbhRtA / hRtAyAM vihvalo badhvAM vasudevo'bhramadvane // 24 // 1' asampanna sapatnIkatApasazrIdharorasaM' ityapipAThaH / 345 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 346 trayoviMzaH sargaH / goSThe gopavadhUtakSutpipAsAparizramaH / uSitvA prAtarutthAya sa prAyAdakSiNAM dizaM / / 25 / / puraM giritaTaM tatra vapraprAkAraveSTitaM / dRSTrA hRSTaH praviSTo'sau viziSTajanatAvRtaM // 26 // vedAdhyayananirghoSamukharIkRtadigmukhe / tatrApRcchannaraM kaMciditi zauriH sa kautukaH // 27 // kiM kenAtra mahAdAnamAhavebhyaH pravarttitaM / yenAmI militA vizve medinyA vedavedinaH ||28|| sosvocadvasudevo'tra bhojako'syAsti kanyakA | somazrIriva somazrIH kalAvedavizAradA / / 29 // jetA vedavicAre'syAH yaH sa bharttA bhaviSyati / iti daivajJavAkyena saMhatA vaidikI prajA // 30 // jaghanastanabhArArttA tanumadhyAtirUpiNI / bharakSamasya no vidmaH kasyopari patiSyati // 31 // zrutvaivaM zabdamAtreNa sA kanyA zrotrahAriNI / haMsIva rAjahaMsasya cakre sotkaMThitaM manaH // 32 // brahmadattamupAdhyAyaM sobhyupetya nivedya ca / gotrasaMcAraNaM vedAnahodhyApaya mAmiti // 33 // kiM vedAn dharmAnadhijigAMsa se / anArSAnathavA vedAnityavAdIdasau guruH ||34|| kathaM dvaividhyameteSAmiti pRSTo'vadatpunaH / prahRSTahRdayo'tyarthaM yathArthavacano dvijaH / / 35 / / SaTkarmasu prajA prAptAH kalpavRkSaparikSaye / yaH zazAsa purA vedaistribhirvarNairivAzritAH // 36 // himarvibhyastanAbhogAM raupyaparvatahAriNIM / vArdhikAMcIguNAM rAjA yo'nvabhUdvasudhAvadhUM // 37 // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 347 trayoviMzaH sargaH / rAjye putrazataM prAjye saMsthApya bharatAdikaM / yo mumukSurviniHkrAMtaH sacaturnRsahasrakaH // 38 // yazcatvArazcaturvedastapo duzcaramAtmabhUH / dhIro varSasahasraM vai parAjitaparISahaH / / 39 / / samutpAditakaivalya vedanetre kSitAkhilaH / dharmatIrthena yazva dharmatIrtha khalojjhitaM // 40 // yau dvau dharmAzrama dharmyaM gRhizramaNasaMzrayau / svargApavargasaukhyasya siddhaye darzayanmuniH // 41 // dvAdazAMga vikalpeSu vedeSu yativRttiSu / aMtargatA gRhasthAnAM yathoktAcAradarzinA / / 42 // guNa zikSAvratasthAnAmanekaniyamazritAM / tena ye darzitA vedA RSabhaprabhuNArSabhAH // 43 // tAnadhItya taduktena vidhinA bharatArcitaH / dharmayajJAnayacchAdyayuge vipragaNo'khilaH // 44 // anArSANAM tu vedAnAmutpattirabhidhIyate / aidaMyugIna viprANAM tAtparyaM yatra varttate // 45 // bhUpa dhAraNayugme'bhUtpure yo raNabhUmiSu / ayodhanatayA yodhairayodhana itIritaH / / 46 / / bhUSitAdityavaMzasya somavaMzatanUdbhavA / ditistasya mahAdevI tRNaviMdoH kanIyasI // 47 // sA yoSidguNamaMjUSAmasUta salasAM sutAM / yauvane ca pitA tasyAH svayaMvaramacIkarat // 48 // AgatAzca samAhUtAH pRthivyAM pRthukIrttayaH / svayaMvarArthino bhUSAH sAdarAH sagarAdayaH // 49 // sagarasya pratIhArI nAmnA maMdodarI diteH / gRhaM gatA'nyadA'zrauSIdekAMte vacanaM diteH ||50 || Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| trayoviMzaH sargaH / sulese ! zRNu vRttaM me vatse tvaM mAtRvatsale / sUtyAnusAriNI snehavyaktirmAtari ynmtaa||51|| jAtaH sarveyazodevyAM tRNaviMdomamAgrajAt / sthitaM kSetrabhadhikSipya zriyA nu madhupiMgalaH // 52 // pUrvameva mayA tasmai manasA tvaM nirUpitA / manmanorathamevAtaH pUraya tvaM svayaMvare / / 53 // ityuktvA sulasA sAdhaM mAtaraM prAha sA varA / mArodIrmAtariSTaM te kurve rAjanyasaMnidhau // 54 // ityuktamakhilaM zrutvA gatvA maMdodarI rhH| kanyAsvIkAracittAya sagarAya nyavedayat / / 55 // tataH purohitenAzu sagaro vizvabhUtinA / naralakSaNavijJApi rahaH zAstramakArayat // 56 // svayaMvaradharotkhAta lohamaMjUSikoddhRtaM / adarzayatpuro rAjJAM pustakaM dhUmadhUsaraM // 57 // svayaMvarArthinAM teSAM puraH pustakamuccakaiH / avAcayatpurodhAzca lakSaNazravaNArthinAM // 58 / / matsyazaMkhakuzAdyako padmagarbhanibhodarau / supArNibhAgazobhADhyau suzliSTAMguliparvakau // 59 // snigdhatAmranakhau pAdau gUDhagalphau zirojjhitau / soSNau kUrmonnatau svedamuktau stAM pRthiviipteH||60|| sUrpAkArau zirAnaddhau vakrau rUkSanakhau smRtau / pAdau pApavataH puMsaH saMzuSkau viralAMgulI // 61 // sacchidrau sakaSAyau ca vaMzacchedakarau tu tau| hiMsrasya dagdhamRcchAyau pItau gamyeta roSiNaH // 2 // 1 sulase zRNu vatse me vacastvaM mAtRvatsale / iti kha pustake / Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 349 hrivNshpuraannN| trayoviMzaH sargaH / alpAtitanuromAnuvRttajaMghA sujAnavaH / vRttoravaH zubhA nidyAH zuSkajaMghorujAnavaH // 63 // ekaikaM kUpake roma rAjJA dve dve sumedhasAM / tryAdIni jaDanisvAnAM kezAzcaivaM phalAH smRtAH // 64 // alpaM dakSiNato vakra sthUlagraMthi zubhaM zizoH / ziznaM tadviparItaM tu viparItaphalaM mataM // 65 // niyaMte svalpavRSaNA viSamaiH strIbalAzca taiH| samai pAzcirAyuSkAH pralaMbavRSaNA narAH // 66 // sazabdamUtrAH sukhino viparItAstu duHkhinaH / dvayAdipradakSiNAvarttadhArAH zrIzAstu netre||67|| sthUlasphikca pumAnisvomAMsalasphik sukhI bhavet / mAMDUkasphiA naro vyAghrAduddhatasphikmRtiM vrajet rAjA siMhakaTiH prokto vAnarauSTrakaTirdhanI / samodaraH sukhI duHkhI ghaTorupiTharodaraH // 69 // saMpUrNaininaH pA.nimnavaktrairabhoginaH / kukSibhizca tathA nimnairbhoginaH samakukSayaH // 70 // unnataiH kukSibhirbhUpAH kudhanA viSamaizca taiH / sarpodarA daridrAstu bhavaMti bahubhojanAH // 71 // vistIrNonnatagaMbhIravRttanAbhiH sukhI naraH / nimnAlpAdRzyanAbhistu kathitaH klezabhAjanaH // 72 / / zUlavAdhAzca dAridrayaM viSamAvalimadhyamAH / sA vAmadakSiNAvartA sAvyaM medhAM karoti ca // 73 // kurute bhUpati nAbhiH padmakarNikayA samA / AyatoparyadhaHpArzvavittagomaccirAyuSaH // 74 // zAstrArthastrIpriyo nityamAcAryoM bahapatyakaH / ekadvitricaturbhiH syAdalibhiH kSitipo baliH // 7 // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 hrivNshpuraannN| trayoviMzaH srgH| jJeyAH svadArasaMtuSTA RjubhirbalibhirnarAH / agamyaMgAminaH pApA viSamaibalibhiH purnaH // 76 // mAMsalai dubhiH pArzvadakSiNAvartaromabhiH / bhUpAstadviparItaistu parapreSyakarA narAH // 77 // subhagAH syuranubhUtaizcUcukaiH pIvarairnarAH / dIpa~ca viSamairmA jAyate dhanavarjitAH // 78 / / mAMsalaM hRdayaM rAjJAM pRthUnatamavepanaM / viparItamapuNyAnAM khararomabhirAcitaM // 79 // vakSobhizca samairADhayAH pInaiH shuuraastvkiNcnaaH| tanubhirviSamanisvAstathA shstraaNtjiivinH||8|| pInena jAnunA hyADhayo bhogavAnunatena tu | niHsvo nimnAsthinaddhena viSamo viSameNa nA // 8 // nityamasvedanAH kakSAH pInonnatasugaMdhayaH / nizcetavyA dhanezAnAM saMkulAH samaromabhiH // 82 // nisvasya cipiTA grIvA saMzuSkA ca shiraacitaa| kaMbugrIvo napaH zUro mahiSagrIvamAnavaH // 83 // aromazamabhagnaM ca pRSTaM zubhakaraM mataM / romazaM cAtibhagnaM ca na zubhAvahamiSyate // 84 // alpAvamAMsalau bhagnau romazAvadhanasya tu / suzliSTau mAMsalAvaMsau zauryavittavatAM nRNAM // 85 // 1 anyadAraratA nIcA varjitA viSamainarAH / iti kha pustake 2 asmAdayetanaH kha pustake'yamadhikaH pAThaH'sthUlaizca mRdubhiH pAIdakSiNAvartaromabhiH / rAjA mavati mo'sAvanyathA kiMkaro bhavet // ' Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 351 trayoviMzaH sargaH / pInau samau pralaMboca karau karikaropamau / nRpANAmadhanAnAM tu nRNAM hasvau ca romazau // 86 // dIrghA dIrghAyuSAM puMsAM karazAkhAsukomalAH / subhagAnAmavalitAH sUkSmA medhAvinAM punaH // 87 // sthUlA dhanavimuktAnAM cipaTAH preSyakAriNAM / ADha yAH kapikarA martyAM krUrA vyAghrakarAH smRtAH 88 nigUDha gUDha suzliSTa saMdhisanmaNibaMdhanaiH / bhUpA drAridrayayuktAstaiH sazadvaizca zlathaistathA // // 89 // nimnaiH karatalaiH klIbAH pitRvittavivarjitAH / dhaninaH saMvRtairnimnai prottAnaistu prdaaykaaH|| 90 // lAkSA bhairIzvarA nissvA viSamairviSamAzca taiH agamyagAminaH pItairUkSai rUpavivarjitAH // 91 // tuSacchAvenakhaiH klIbAH sphuTitairvittavarjitAH / AtAmraizca camUnAthAH kunakhaiH paritarkiNaH / / 92 / / aMguSThajairyavairADhyAH putrirNo'guSThamUlajaiH / nimnAtisnigdharekhAbhirdhanino vyatyaye'nyathA // 93 // sughanAMgulayo'rthADhyA viralAMgulayo'nyathA / tisraH karamitArekhA nRpatermaNibaMdhanAt // 94 // pradezinI smRtA rekhA lakSaNaM paramAyuSaH / chinnAbhistAbhirUnAbhirAyurUnaM nirUpitaM / / 95 // asizaktigadAkuMta cakratomara pUrvikAH / kathayaMti camUnAthaM kararekhAH parisphuTaM // 96 // kRzaistu cikairdIrgharnisvA dhanyAstu mAMsalaiH / uSThairasphuTitA vaktrairbhUpA vibaphalopamaiH // 97 // tIkSadaMSTrA samA snigdhA bizadA dazanA ghanAH / jihA raktA ca dIrghA ca zlakSNA bhogavatAM nRNAM / / 18 / / Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 352 trayoviMzaH sargaH / AnanaM saMvRtaM saumyaM samaM rAjJAmavakrakaM / durbhagAnAM vRhadvaktraM zaThAnAM parimaMDalaM // 99 // strIvastrama napatyAnAM nimnaM vaktraM ca nizvitaM / -hasvaM kRpaNamartyAnAM dIrghamadravya bhAginAM // 100 // zaMkukarNAH mahIpAlAH romakarNAzvirAyuSaH / RjvI samapuTA nAsA svalpacchidrA ca bhoginAM // 101 // sakRtkRtaM dhanezAnAM dvitriH zAstravatAM viduH / saMhataM ca pramuktaM ca viditaM cirajIvinAM // 102 // raktAMtaiH padmapatrAmaitraiH zrIdhanabhAginaH / gajeMdravRSanetrAstu bhavaMti vasudhAdhipAH // 103 // amaMgaladRzaH pApAH piMgalA saMgasaMginaH / asaMbhASyAH sadA puMsAmadRzyAzca vizeSataH || 104 || mAnasairvAcikaiH kAyaiH pApaiH saMcacitAH sadA / durjanA durbhagAH krUrAH pApA maarjaarlocnaaH| 105 // lakSaNAnAM samastAnAM guNadoSavicitane / cakSurlakSaNamevAtra paryAptaM phalasAdhane / / 106 / / mAnonmAnasvaraM dehaM gatisaMhatimanvayaM / sAraM varNaM budho dRSTvA prakRtiM ca vadetphalaM // 107 // iti pravAcyamAne'sau pustake madhupiMgalaH / netradoSakRtAzaMko nirgatya sadaso'gamat // 108 // sulasAM ca parityajya pravrajya navayauvanaH / municaryAzrito dezAn paryaTanmadhupiMgalaH / / 109 / / itaH sulasadaMbhoja locanAM sulasAM svayaM / prAptaH svayaMvare dakSaH sagaraH sukhamanvabhUt // 110 // tadAtve'bhyeti zabdAced vaidagdhyamabhikathyate / nAtigUDhatayA jaMturAyatyAM tu duraMtatAM // 111 // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 hrivNshpuraannN| ayoviMzaH srgH| sAmudriko'nyadA'drAkSInisaMgamadhupiMgalaM / madhyAhe puri kasyAMcitpAraNArthamupAgataM // 112 // pAdamastakaparyaMtAnirUpyAvayavAnyateH / saziraHkaMpamAhAsau mahAvismayasaMgataH // 113 // tilamAtro'pi dehasya nekSate'vayavo muneH / sAmudrayA sudRSTayA yaH zuddhayA paridRSyate // 14 // tiSThatvanyadihAmuSya sallakSaNakadaMvakaM / rAjyaM saubhAgyamapyAha madhupiMgalanetratA // 1:5 // IdRglakSaNayukto'pi yadayaM navayauvane / paribhramati bhikSArthI taddhik sAmudrazAstrakaM // 116 // yatheSa dagdhadaivena kadarthayitumArthataH / tatkimarthamanidhana lakSaNodhena carcitaH // 117 // athavA duHkhabhIrutvAnna spRzaMti sukhaiSiNaH / phalitAmapi duSyAkAM viSavallImiva zriyaM // 118 // zubhalakSaNapUrNasya punaH zuddhAnvayasya hi / yujyate kSapito'muSya mumukSordIkSayA dhRtiH // 119 / / sAmudrikavacaH zrutvA naraH kazciduvAca taM / kiM sAmudrikavArtA'sya na zrutA vishrutaavnau||120|| militaH khalabhUpAlaiH sulasAyAH svayaMvare / cakSurlakSaNahIno'yamiti saMsadi dUSitaH // 121 // yathaiva sUcakaH puMsAM pRSThamAMsasya khAdakaH / niMditaH svaprazaMsI ca tathaiva kila piMgalaH // 122 // parapramANako mugdho matvAtmAnamalakSaNaM / madhupiMgaH zubhAkSo'yaM vilakSastapasi sthitaH // 123 / / pramAdAlasyadarpebhyo ye svato nAgamekSiNaH / te zaTairvipalabhyate dRSTAdRSTArthagocare // 124 / / Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 354 trayoviMzaH sargaH / svayaMvare narazreSThaH kanyayA sagaro vRtaH / vRtakSatrasamUhena bhogAzakto'vatiSThate // 125 // iti zrutvA mahAkrodhaH samRtvA madhupiMgalaH / jAto'vanikAyeSu mahAkAyo dhamAmaraH // 126 // aho kaSAyapAnasya vaiSamyaM yadvirodhinaH / samyaktauSadhipAnasya jAtamatyaMtadUSaNaM / / 127 / / sulasApahRtiM dhyAtvA sopAyAM sagareNa saH / krodhAgninA mahAkAlo jajvAla hRdaye bhRzaM // 128 // strIvairaviSadagdhasya hRdayasya vidAhinaH / sa dAhopazamaM karttuM na zazAka zarmAAMbunA // 129 // arcitayadasau yena zatrorduHkhaparaMparAM / jAyate dIrghasaMsAre tamupAyaM karomyahaM / / 130 // prANI pratyapakArAya ceSTate hyapakAriNaH / tairupAyairyakairyAti mUDhadhIH svayamapyadhaH // 131 // Agatazca mahAkAlaH kSatrakrodhena dIpitaH / nAradena jitaM jalpe pazyati sma sa parvataM 132 // zAMDilyAkRtirUpo'ya tasya vizvAsamAha saH / mAgaH parvata ! nirvedaM jalpe'haM jita ityalaM // 133 // dhauvyanAmno guroH ziSyaH zAMDilyo'haM pitA ca te / cainyazvApi tathodacaH prAvRtazcaiva paMcamaH // 134 // sUnoH kSIrakadaMbasya bhavato yaH parAbhavaH / sa mamaiva tato'syAhaM mArjanAya samudyataH / / 135 / / sahAyaM mAM pariprApya kuru kSetramakaMTakaM / marutsakhasya raudrasya zikhinaH kimu duSkaraM / / 136 / / iti parvatamAbhASya puraskRtya sa duSTadhIH / sakSatraM bharatakSetraM cakre vyAdhizatAkulaM // 137 // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 355 harivaMzapurANaM / trayoviMzaH srgH| cakre vyAdhivinAzAya zAMtikarma ca parvataH / vizvAsena tato lokaH zaraNaM pratipadyate // 138 / sagaraH kSatralokena sahopetya tamAdarAt / homarmatravidhAnazca babhUvaH vigtjvrH|| 139 // hiMsAnodanayA'nAn krUrAn krUraH svayaMkRtAn / vedAnadhyApayana viprAn kSipraM devo nydvshN||140|| azvamedho'jagomedho yAgo yAgaphalaiSiNAM / darzitaH kSatriyAdInAM saakssaatprtyykaarinnaaN||141|| sUryate yatra rAjAnaH zatazo'pi sahasrazaH / rAjasUyakratustena darzito rAjavairiNA / / 142 // prAgdivAkaradevAkhyaH khecaro nAradAnvitaH / pApavinakarastena vinitaH suramAyayA // 143 / / aNimAdisurotkRSTa vikurvANe surAdhame / vidyAbalasamRddho'pi mAnuSaH kiM kariSyati // 144 / / ghAtayitvA bahUn jIvAn brAhmaNAdibhirudyataiH / yaSTe yaSTA sa duSTastAM svpraanissttkRtsurH||145|| iSvA ca sagaraM yAge mulasAM ca kRpojjhitaH / hiMsAnaMdaM pariprAptaH prayAtazca nija padaM / / 146 // pravartitAzca te vedA mahAkAlena kopinA / vistAritAstu sarvasyAmavanau prvtaadibhiH||147 / / nAradasya sutAyA'sau khecaro'pi sudRSTaye / sutAM paramakalyANI dadau vidyAsamanvitAM // 148 // anvaye tanujAteyaM kSatriyAyAM sukanyakA / somazrIriti vikhyAtA vasudeva ! dvijnmnH|| 149 // karAlabrahmadattena muninA divyacakSuSA / vede jetuH samAdiSTA mahataH sahacAriNI // 150 // Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 356 trayoviMzaH sargaH / iti zrutvA tadAdhItya sarvAn vedAn yaduttamaH / jitvA somazriyaM zrImAnupayeme vidhAnataH // 151 // vare prema varaM jAtaM navavadhvA yathA dRDhaM / varasyApi tathA tasyAM tatra kA sukhavarNanA / / 152 // rahasyakRtavakSasA ghanapayodharotpIDanaM cucuMba sakacagrahaM jaghanamAjaghAnAdharaM / dadaMza nRvaro varaH sanakhapAtamasyA vadhU viveda madanAturA na ca tathAvidhaM bAdhanaM // 153 // cacAra khacarIsakhaH khacaralokalokAdhika: ____ svarUpaguNasaMpadAratiSu dakSiNo yo yuvA / svataMtrajinabhaktayA'ramadatIva somazriyA pure giritaTAbhidhe sumaticAruyoSitsakhaH // 154 // iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau somazrIlAbhavarNano nAma trayoviMzaH srgH| . Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 357 caturviMzaH sargaH athAsAvekadA zauririMdrazarmopadezataH / udyAne sAdhayan vidyAM nizi dhUtairnirIkSitaH // 1 // Aropya ziviai kApi dUraM nIto divAnane / apasRtya tato yAto nagaraM tilavastukaM // 2 // bAhyacaityagRhodyAne rAtrau suptaH prabodhitaH / kenacidrAkSaseneva puMsA mAnuSabhakSiNA // 3 // bho bho ! gora gora kastvaM svapiSi mAnuSa / vyAghrasyeva kSudhArttasya mamAsye patitaH svayaM // 4 // vinidro raudranAdena zauriH zUrataro'munA / jighAMsataM bhujenArimAjaghAna bhujena saH // 5 // dRddhmussttighn|ghaatghornirghossbhiissnnN / bhUtaM bhUtalasaMkSobhaM yuddhamuddhatayostayoH / / 6 / / cireNa dAnavAkAro yAdavena balIyasA / nihatya mallayuddhe'sau mocitaH priyajIvitaM // 7 // prabhAte pauralokastaM narAzinaranAzanaM / rathena puramA vezya satpauruSamapUjayat // 8 // kanyAH paMcazatAnyatra rUpalAvaNyavAhinIH / kulazIlavatIrlabdhvA tatra tAvadatiSThapat // 9 // kutastyo'yaM nRmAMsAdaH puruSaH paruSAzayaH / iti tena tadA pRSTairvRddhairiti niveditaM // 10 // AsInRpaH kaliMgeSu pure kAMcananAmani / jitazatrugaNaH khyAto jitazatrurabhikhyayA // / 11 // AsIdayamamoghAjJaH svadeze dezapAlakaH / jIvaghAtanivRttecchaH sarvatrAbhayaghoSaNaH / / 12 / / caturviMzaH sargaH / Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / gaH / tanayastasya saudAsaH sa mAMsarasalAlasaH / mAyUramAMsamAtrAyAH piturAjJAmadApayat // 13 // pratyahaM zikhinAM mAMsaM sUpakAreNa saMskRtaM / bhakSayatyaprakAzaM tat prAsAdAMtaravasthitaH // 14 // kadAcittu hRte mAMse mArjAreNa puro vahiH / sUpakAro gato'pazyanmRtaM zizumupAMzu ca // 15 // AnIyAdAtsusaMskRtya saudAso'pyaghasanmudA / apRcchacca sa taM mAMsaM kasyedamiti sAdaraH // 16 // azitAni purA bhadra ! pizitAni bahUni bhoH / na zatAMzena tAnyasya spRzaMti sma rasAMtaraM / / 17 / / satyaM brUhi hitaM sAdho ! satyamasmanna te bhayaM / ityuktaH so'vadatsarvaM nItyA yuktaH svaceSTitaM // 18 // saudAso'pi ca tat zrutvA sUpakAraM zazAsa saH / tuSTo'smi martya mAMsaM me nityamAnIyatAmiti // 19 // pitaryuparate tAvatsaudAse'pi padasthite / sopAyaM sUpakAro'bhUdanvahaM zizumArakaH // 20 // pratyekaM pratyahaM hAnimapatyAnAmavekSya vai / parIkSya bhakSako lokairAzu dezAdapAkRtaH // 21 // raMdhre vyAghravadApatya nizi nItvA nu mAnuSAn / divA'raNye caraH kuryAd vyasanopahato na kiM // 22 // asAdhyo lokavitrAsI sa eSa bhavatA'dhunA / prApitaH sAdhunA mRtyumasAdhAraNazaktinA // 23 // ityAvedya vayovRddhAH saudAsasya kuceSTitaM / vastramAlyavibhUSAdyaiH pUjayaMti sma yAdavaM // 24 // so'calagrAme sArthavAhasya dehajAM / veda vAmapuraM cAmA prayAto vanamAlayA / / 15 / / 1 / OM58 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 359 caturviMzaH sargaH / tatpurAdhipatiM yuddhe sa jitvA kapilazrutiM / uvAha vidhinA vIrastatkanyAM kapilAbhidhAM / / 26 / / tasyAmajanayatputraM prasiddhaM kapilAkhyayA / prItiM zvazuraputreNa prAptAMzumatA parAM // 27 // vAribaMdhe'nyadA gaMdhagajena hiyamANakaH / dRDhamuSTirjaghAnebhaM nIlakaMThaH sa cAbhavat // 28 // patitazca zanaiH zauristaDAgAMmasyanAkulaH / aTavyAzca viniSkramya gataH zAlaguhAM purIM // 29 // tatra padmAvatI lebhe dhanurvedopadezataH / jitvA jayapurezaM ca tatraitAmapi labdhavAn // 30 // sAkamaMzumatA yAto bhadrilAkhyapuraM paraM / pauMDrazva nRpatistatra duhitA cAruhAsinI // 31 // divyauSadhiprabhAvena sA vanveSadhAriNI / tena vijJAtavRttAMtA pariNItAtihAriNI // 32 // putraM pAtraM zriyAM tasyAM sa pauMDramudapAdayat / nizi haMsApadezena hatAMgArakAriNA / / 33 / / visRSTazcApi gaMgAyAM papAta viyataH zanaiH / apazyatpuraM prAtarilAvardhanasaMjJakaM // 34 // tatrApaNe niviSTo'sau vaNikadattavarAsane / ApaNaH kSaNamAtreNa pUryate sma dhanaizca saH || 35 // tatprabhAvamasau buddhvA vaNik nItvA svamaMdiraM / dadau ratnavatIM yUne kanyAM dhanyAya saMpadA // 36 // guMjAnaH sa tayA divyAn bhogAnaMtaravarjitAn / yAtaH zakramahaM draSTumekadA tu mahApuraM // 37 // puro bahirasau dRSTTA prAsAdAn vipulAn bahUn / pRSTavAniti kenAmI kimarthaM vA nivezitAH ||38|| Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 360 caturviMzaH sargaH / tenoktaM somadattena rAjJA kanyA svayaMvare / kAritA bahuzacitrAH prAsAdAH pRthivIbhRtAM // 39 // svayaMvaravidheH kanyA kutazcidapi hetutaH / viraktA'bhUdataH sarve rAjAnazca visarjitAH // 40 // ityAkarNya sa tasyAzca ciMtayanmanaso gatiM / pazyannidra mahaM tatra zauriryAvidasthitaH // 41 // tAvacca sahasA prAptAH sarakSAH nRpatistriyaH / iMdradhvajaM ca vaMditvA prasthitAH svagRhaM punaH ||42 // AlAnastaMbhamAbhajya tadA ca samadadvipaH / mArayansahasA''gacchanmartyAnmRtyuriva svayaM // 43 // lokasya maryamANasya mahAkalakaladhvaniH / dizo daza tadA vyApa rasataH pazyataH pathi // 44 // prAptazca mattamAtaMgo vegI pravahaNAnyasau / kanyA pravahaNAccaikA papAta sabhayA kSitau // 45 // kariNaM nirmadIkRtya tAM rarakSa bhayAkulAM / pazyataH sarvalokasya kRtakrIDaH sa yAdavaH // 46 // parityajya gajaM zrAMtaM kanyAM bhayavimUcchitAM / samAzvAsayadutthAya sA tamaikSiSTa rUpiNaM // 47 // dIrghamuSNaM ca nizvasya vASpAkulavimocanA / trapAnatA karaM tasya jagrAha sparzasaukhyadaM // 48 // gate zaurau yathAsthAnaM dhAtrI vRddhA mahattarAH / pragRhya kanyakAM tAM ca yayurantaHpurAlayaM // 49 // tataH kuberadattasya bhuvane kRtabhUSaNaM / zaurimetya pratIhArI rAjAdezAtato'vadat // 50 // jJAtameva hi te nUnaM vRttaM deva ! yathA nRpaH / somadattaH priyA cAsya pUrNacaMdreti kIrttitA // 51 // Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturvizaH sargaH / nAmnA bhUrizravAH putraH somazrIstanayA'nayoH / asyAH svayaMvarArtha ca samAhUtA narezvarAH // 52 // somazrInizi harmyasthA devAgamanadarzanAt / jAtismaraNasaMyuktA mumUrccha premavAhinI / / 53 // labdhasaMjJA samutthAya dhyAyaMtI svargiNaM patiM / snAnAzananivRttecchA maunavratamazizriyat // 54 // ekAMte pRSTayA kRcyAt kathitaM ca mmaanyaa| pUrvajanmani devena saha krIDitamAtmanaH // 55 // pUrvapracyutadevasya harivaMze samudbhavaH / vijJAtazcAnayA devyA satyAt kevalibhASitAt // 56 // samAgamazca vijJAtaH patyA hstibhycchidaa| saMvAde cAdhunA jAte sA te vAMchati saMgamaM // 57 // rAjJA madvacanAjjJAtvA preSitAhaM tavAMtikaM / saumya ! somazriyA sAkaM bhaja vivAhamaMgalaM // 58 // ityAveditasaMbaMdhaH sa tuSTo'dhakavRSTijaH / somazriyamuvAheSTAM somadattatanUdbhavAM // 59 // svAsyAraviMdasaugaMdhamakaraMdopayoginoH / kAle yAti sukhe tAvat somazrIvasudevayoH // 60 // atha ko'pyekadA bharturbhujapaMjarazAyinIM / somazriyaM zriyaM vA'riraharanizi khecaraH // 61 // vibuddhastu patiH patnIpamazyan paramAkulaH / somazrIH ka gatA'si tvamehyehIti juhAva tAM / / 62 / / vaco'naMtarameSA'hamiti dattvA vacaH zritAM / kheTasvasAramadrAkSItsomazrIrUpavartinIM // 63 // niSkrAMtAsi vahiH kAMte kimarthamiti noditA / dharmazAMtyarthamityAha somazrIriva sA svayaM // 4 // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| caturvizA saa| kRtarUpaparAvartiH zaurirUpavazIkRtA / kanyAbhAvamudasyainamarIramadarisvasA / / 65 / / nityazo bhuktabhogA ca supte patyau svapityasau / prAk prabuddhA karotyUrUpAdasaMvAhanAdikaM // 66 // anyadA tu vibuddho'sau prathamaM kathamapyatha / somazrIrUpamuktAM tAM dadarza zayitAM nizi / / 67 // dhIro vismayayuktastAM sahasA svayamutthitAM / aprAkSId brahmahe kA tvaM somazrIriva vartase // 68 // sA praNamyAbhaNItsaumya ! dakSiNazreNyavasthitaM / svarNAbhaM puramasyezazcittavego nabhazcaraH // 69 // patnyaMgAravatI tasya pratyaMga saMgataprabhA / sUnurmAnasatrego'syAH sutA vegavatI tvahaM // 70 / / rAjyaM mAnasavege ca pitA nyasya tapasyayA / pApasyopazamaM kartuM tapovanamupAvizat // 71 // nItA mAnasavegena somazrIH svapuraM paraM / Arya ! tiSThati tatrAsau zIlavelAvalaMbinI // 72 // tasyAH prasAdane tena prayuktA'hamazaktitaH / tvAtpriyAyAH sakhI jAtA sattvazIlavazIkRtA // 73 // vAtAnivedanAyAhaM preSitA'zu tayA tadA / tvatkalatratvamAyAtA vicitrAzcittavRttayaH // 74 // ityAvedya tadAdezAdvegavatyA niveditaM / sakramaM pitRbaMdhubhyaH somazrIharaNAdikaM / / 75 // zrutvA ca tattathA te'pi viSaNNamatayaH sthitAH / vegavatyapi patyAmA prakRtyA ciramAramat / / 76 // tayA saha sukhaM tasya ramamANasya bhoginaH / saMprApto mAdhavo mAso mdhumttmdhuvrtH|| 77 // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 363 catuviMzaH srgH| kadAcitsaha supto'sau tayA suratakhinnayA / hRto mAnasavegena khecareNa nizi drutaM // 78 // tADitazca vibuddhana khecaro dRDhamuSTinA / tena gaMgAjale taM ca mumoca bhayavidalaH / / 79 / / vidyAM sAdhayatastatra skaMdha vidyAdharasya saH / papAta nabhasastasya vidyAsiddhistathoditA / / 80 // siddhavidyaH praNamyAsau prayAto yadunaMdanaM / kanyA vidyAdharI cainaM ninAya khacarAcalaM // 81 // tadanaMtaramAkIrNakhecarainebhasastalaM / puSpANi paMcavarNAni puMcadbhiH praNataH puraH // 82 // pravezitaH puraM so'tha rathena ravirociSA / tUryazaMkhaninAdena pUritAkhiladiGmukhaM / / 83 / / kanyAM madanavegAM ca madanopamavibhramaH / upayeme mudA danAM khagairdadhimukhAdibhiH / / 84 // vibhrANo vasudevo'tra bhAvaM madanavegajaM / cikrIDa niviDastanyA ciraM madanavegayA / / 85 // anubhavaMtamamuM jinadharmajaM samasukhaM gajamaMgajagocaraM / / ratiSu labdhavarA varamaMganA janakabaMdhavimokSamayAcata / / 86 // iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau madanavegAlAmavarNano nAma caturviMzatitamaH sargaH / Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 364 paMcaviMzaH sargaH / AtA madanave gAyAH zrivA dadhimukho'nyadA / pitRbaMdhuvimokSArthI saMbaMdhaM zauraye'vadat // 1 // zRNu deva ! namevaM saMkhyAtIteSu rAjasu / ariMjayapurAdhIzo meghanAdo'bhavanRpaH // 2 // padmazrIstasya kanyA'bhUt sA ca naimittikaiH purA / strIratnaM bhavitetyevamAdiSTA cakravarttinaH // 3 // nabhastilakanAthazca priyapUrvamanekazaH / vajrapANiriti khyAtastAmayAcata rUpiNIM // 4 // alAbhe ca tatastasyAsa ruSTo duSTakhecaraH / yuddhe jetumazakto'gAdakRtArtho nijaM puraM // 5 // meghanAdo'pi tatkAle jAtakevalalocanaM / munimabhyarcya papraccha nRsurAsurasaMsadi // 6 // prabho ! me duhiturbharttA bhavitA bharate'tra kaH / iti pRSTo'vadatso'pi varamanvayapUrvakaM // 7 // kauravAnyayasaMbhUto bhUto gajapure nRpaH / kArtavIrya iti khyAtiM vibhradvIryasamuddhRtaH / / 8 / / sosari kAmadhenvarthe yamadagniM tapasvinaM / krodhAtparazurAmastaM jaghAna pitRghAtinaM // 9 // kSatriyeSu tathA'nyeSu sakalatreSu zatruNA / kruddhena dattayuddheSu mAryamANeSu bhUriSu // 10 // aMtI tadA patnI kArtavIryasya kAtarA / tArA rahasi niHsRtya prAvizatkauzikAzramaM // 11 // vasaMtI tatra sA bhIruH prasUtA tanayaM zubhaM / kSatriyatrAsanirbhedamaSTamaM cakravarttinaM / / 12 / / 1 paMcaviMzaH sargaH / Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 365 paMcavizaH sargaH / yasmAdbhUmigRhe jAtaH subhaumastena bhASitaH / kauzikasyAzrame ramye pracchanno vardhate'dhunA // 3 // sa haMtA jAmadagnyasya SaDkhaMDapatirUrjitaH / duhiturbhavitA bharttA bhavato'lpairdinairiha || 14 // saptakRtvaH kRtAMtAbhaH sa kRtvA kSatramAraNaM / rAmo'pi nibhRtaM ceto dhatte dvijahite'dhunA // 15 // evamekAtapatrAyAM pRthivyAM jamadagnijaH / pratApAgniparItAzaH pUritAzo vijRMbhate // 16 // subhaume vardhamAne tu tApasAzramavAsini / utpAtAH zatazo jAtA jAmadagrayagRhe'dhunA // 17 // AzaMkitaH sa naimittaM pRcchati sma savismayaH / utpAtAH kathayaMtI me kimaniSTamiti zrutaM / / 18 / / sa Aha vardhate vairI bhavato'tarhitaH kvacit / vijJeyaH kathamityukte prAha naimittikastataH // 19 // kSatriya saMghAnAM daMSTrA yasya jighatsataH / pAyasatvena varttate sa evAristavoddhataH // 20 // iti zrutvA sa jighAMsuH zatruM kSatriyapuMgavaM / vizAlAM satra zAlAM tAmAzveva samacIkarat // satramadhye vyavasthApya daMSTrAbharitabhAjanaM / nirUpitatadadhyakSo yatnavAnavatiSThate // 22 // AkarNya meghanAdastaM kRtvA kevalivaMdanAM / gatvA gajapuraM zIghraM pazyati sma kumArakaM // 23 // zastrazAstrArNavasyAMte varttamAnamadhizriyaM / jvalatpratApamabhito bhAnumaMtamivoditaM // 24 // zanaiH sa preritastena vRttAMtavinivedinA / ahiteMdhanadAhAya vAyuneva tanUnapAt // 25 // 21 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa | 366 paMcaviMzaH sargaH / AjagAma ca tenaiva saha zatrugRhaM gRhAt / bubhukSurupaviSTazca darbhAsanaparigrahaH / / 26 / / daMSTrA bhojanamagre'sya dvijAgrAsanavarttinaH / vinyastaM tatprabhAvena daMSTrA pAvasatAM yayuH // 27 // tato'dhyakSa narairAzu rAmAya viniveditaM / sa jighAMsustamAgacchatparazunyagrapANikaH // 28 // bhuMjAnaH pAyasaM pAtryAM subhaumo hanyamAnakaH / jaghAnAriM tathaivAzu cakratvaparivRttayA || 29 // taM caturdazaratnAni nidhayo nava bhejire / dvAtriMzacca sahasrANi nRpAzcakriNamaSTamaM // 30 // strIratnalAbhatuSTena meghanAdo'pi cakriNA / nIto vidyAdharezitvamavadhIdvajrapANikaM // 31 // ekaviMzativArAMca cakravarttyapi roSaNaH / cakreNAbrahmaNAM kSoNIM zaThaM pratizaThastathA // 32 // SaSTivarSasahasrANi jIvitvA tRptivarjitaH / subhaumaH sArvabhaumoM te saptamIM pRthivIM gataH // 33 // saMtAno meghanAdasya vidyAbalasamuddhataH / pratizatrurabhUtSaSThatrikhaMDAdhipatirbaliH // 34 // naMdazca puMDarIkaztha halazakradharau tataH / abhUtAM nihatastAbhyAM balibhyAM balirAhave || 35 // balervaze samutpannaH sahasragrIvakhecaraH / paraH paMcazatagrIvo dvizatagrIva ityataH || 36 // evamAdiSvatateSu khecareSu bahuSvabhUt / vidyudvegaH pitA'smAkaM zvazurastava yAdava || 37 // so'nyadA munimAkSIdavadhijJAnacakSuSaM / patirmadanavegAyAH ko'stvasyA bhagavanniti // 38 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 hrivNshpuraann| paMcaviMzaH srgH| munirAha bhavatsUnovidyAM sAdhayato nizi / caMDavegasya yaH skaMdhe gaMgAsthasya patiSyati // 39 // taM nizcitya pitA putraM caMDavegaM nyayojayat / gaMgAyAM caMDavegAyo vidyArAdhanakarmaNi // 40 // nabhastilakanAthazca kheTasnizikharaH khalaH / yAcitvanAM svaputrAya sUryakAya na labdhavAn // 41 // yuddhe raMdhramasau labdhvA badhvA'smajjanakaM vyadhAt / vairAnubaMdhabuddhistaM baMdhanAgAravartinaM // 42 // saMprAptazca tvamasmAbhiH sAMprataM puruvikramaH / zvazurasyArivaddhasya kuru baMdhavimokSaNaM // 43 // pUrvajAnAM ca dattAni subhaumena prasAdinA / vidyAstrANi gRhANeza ! zAtravasya jighAMsayA // 44 // zrutvA dadhimukhasyoktaM vasudevaH pratApavAn / zvazurasya vimokSArtha matimAtmani cAdadhe // 45 // caMDavegastatastasmai vidyAstrANi bahUnyasau / vidhipUrva dadau yUne sevitAni suraiH sadA // 46 // astraM brahmaziro nAmnA lokotsAdanamapyataH / AgneyaM vAruNaM cAstraM mAheMdraM vaiSNavaM tthaa|| 47 // yamadaMDamathaizAnaM staMbhanaM mohanaM tathA / vAyavyaM brUbhaNaM cApi baMdhanaM mokSaNaM tataH // 48 // vizalyakaraNaM cAstraM vraNarohaNaM tathA / sarvAstracchAdanaM caiva chedanaM haraNaM paraM // 49 // evamAdyAni cAnyAni sarahasyAni yAdavaH / caMDavegavitIrNAni jagrAhAstrANi saadrH||50|| svayameva balodrakAn krUraskhizikharo balaiH / yuyutsurAgamatkSipraM caMDavegapurAMtikaM // 51 // Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| - 368 paMcaviMzaH srgH| gatvA vadhyaH svayaM prAptaH samIpamiti toSavAn / zauriH zvazuraputrAdivalenAmA vinirgayau // 52 // khacarANAM nikAyasya madhye sa yadunaMdanaH / kalpyavAsinikAyasya puraMdara ivAba bhI / / 53 / / khe mAtaMganikAyasya madhye trizikharo babhau / raudrAsuranikAyasya yathaiva camarAsuraH / / 54 // vimAnazca mahAmAnairgajaizca madamatsaraiH / turaMgairvAyuvegaizca balayoH sthagitaM namaH // 55 // zastrajAlakaracchannacaMDAMzukarayorabhUt / tUryAdiravatoSiyoH saMghAto vyomni sainayoH / / 56 // AkarNAkRSTakodaMDamaMDalonmuktasAyakaiH / abhidyata nRNAM bAhyA nAMtasthA hRdayasthalI / / 57 // achiyaMta zirAMsyugracakradhArAbhirAhave / zazizaMkha vizuddhAni na yazAMsi manasvinAM // 58 // papAta subhaTaH khaDadhArApAtena mUJchitaH / anekaraNaniyUMDhapratApastu na saMyuge // 59 // ghoramudgarapAtena cakSurvazrAma mAninaH / vipakSasya jayogrAsaghasmaraM tu na mAnasaM // 6 // gajAsvarathapAdAtaM yathAsvaM sumanorathaM / yuyudhe yudhi dhairyeNa zauryeNa ca vizeSitaM / / 61 // zastrArthaH prAkRteryodhAH kRtayuddhamahotsavAH / yuddhabhramavinimuktAzciraM yuyudhire'dhikaM // 62 / / zauryakAMgAravaigArinIlakaMThapurogamAH / puraskRtya jitAthaMDAzcaMDavegena veginA // 63 / / javanAzvarathArUDhaM nAnAzastrAstrabhISaNaM / agre dadhimukhaM zauri prAptastrizikharo'bhitaH // 64 // Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / paMcavizaH sargaH / prAkRtAstraistayorAsItprathamaM pradhanaM mahat / parasparazarAsAravyAptAzAMtAMtarikSayoH // 65 // kSipraM cikSepa cAgneyamastraM zaurirdhanurdharaH / raudrajvAlAkulenAzu tenAdAhi riporbalaM // 66 // astreNa vAruNenArirvidhyApyAyamAhave / mohanena mahAstreNa zaurisainyaM vyamohayat || 67 // cittaprasAdanenAzu mohanAstramapAsya saH / zaurirvyanAzayad vyomni vAyavyena ca vAruNaM // 68 // kSipraM kSipraM nirasyAsAvastramastreNa vairiNaH / mAheMdrAstreNa ciccheda zirastasya yadUttamaH // 69 // tasminnastamite dIpte kSipraM zeSA nabhazvarAH / nezurAzAH parityajya khAviva karotkarAH // 70 // tataH zauriH samastaistairAtmIyaiH khecarairvRtaH / zvazuraM baMdhanAgArAdvimocya svapuraM yayau / / 71 // durjayamapyarilokamanakaiH zauryasakho nikhilaM khacaraughaiH / Azu vijitya jano jinadharmAdAzrayatA miha yAti bahUnAM // 72 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinesanAcAryakRtau mdnvegaa| lAbha trizikharavadhavarNano nAma paMcaviMzaH sargaH / 369 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| SaDaviMzaH sargaH / paiviMzaH srgH| zaurirmadanavegAyAM madanapratimo'bhavat / anAvRSTiriti khyAtastanayo nayaviddhalI // 1 // sastrIkAH khecarA yAtAH siddhakUTajinAlayaM / ekadAM vaMdituM so'pi zauriH madanavegayA // 2 // kRtvA jinamahaM kheTAH pravaMdya pratimAgRhaM / tasthuH staMbhAnupAzritya bahuveSA yathAyathaM // 3 // vidyudvego'pi gaurINAM vidyAnAM staMbhamAzritaH / kRtapUjAsthitiH zrImAn svanikAyapariSkRtaH // 4 // pRSTayA vasudevena tato madanavegayA / vidyAdharanikAyAste yathAsvamiti kIrtitAH // 5 // asmadIyaM vibho staMbha ye zritAH pdmpaannyH| pabamAlAdharAste'mI gaurikAkhyA nabhazcarAH // 6 / raktamAlAdharAzcaite raktakaMbalavAsasaH / gAMdhArastaMbhamAzritya gAMdhArAH khecarAH sthitAH // 7 // nAnAvarNamayasvarNapItakozeyavAsasaH / mAnavastaMbhametyAmI sthitA mAnavaputrakAH // 8 // kiMcidAraktavastrA ye lasanmaNivibhUSaNAH / mAnastaMbhamitA hyete khecarA manuputrakAH // 9 // vicitrauSadhihastAstu vicitrAbharaNasrajaH / auSadhistaMbhamAyAtA mUlavIryA nbhshvraaH||10|| sarva kusumAmodakAMcanAbharaNasrajaH / aMtarbhUmicarA hyete ye staMbhe bhUmimaMDake // 11 // vicitrakuMDalATopA ye nAgAMgadabhUSaNAH / zaMkustaMbhAzritAste'mI zaMkukAH khacarAH prabho // 12 // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 371 SaDaviMzaH sargaH / AbaddhamukuTApIDavilasanmaNikuMDalAH / ye te mI kauzikAH kheTAH kauzikastaMbhamAzritAH // 13 // amI vidyAdharA hyAryAH samAsena samIritAH / mAtaMgAnAmapi svAmin nikAyAn zRNu vacmi te| 14 / nIlAMbudacayazyAmA nIlAMbaravarasrajaH / amI mAtaMganAmAno mAtaMgastaMbhasaMgatAH // 15 // zmazAnAsthikRttottaMsA bhasmareNuvidhUsarAH / zmazAnanilayAstvete zmazAnastaMbhasaMzritAH // 16 // nIlavaiDUryavarNAni dhArayaMtyaM varANi ye / pAMDurastaMbha metyAmI sthitAH pAMDukakhecarAH // 17 // kRSNAjinadharAstvete kRSNacarmAMvarasrajaH / kAlastaMbhaM samabhyetya sthitAH kAlasvapAkinaH || 18 || piMgalairmUrdhajairyuktAstaptakAMcanabhUSaNAH / zvapAkInAM ca vidyAnAM zritAH staMbhaM zvapAkinaH // 19 // parNapatrAMzukacchannavicitramukuTakhajaH / pArvateyA iti khyAtAH pArvataM staMbhamAzritAH || 20 | vaizIpatrakRtottaMsAH sarvarttukusumasrajaH / vaMzastaMbhAzritAzcaite kheTA vaMzAlayA gatAH || 21 || mahAbhujagazobhAMka saMdaSTavarabhUSaNAH / vRkSamUlamahAstaMbhamAzritA vArkSamUlikAH / / 22 / / svavezakRta saMcArAH svacihnakRtabhUSaNAH / samAsena samAkhyAtA nikAyAH khacarodgatAH // 23 // iti bhAryopadezena jJAtavidyAdharAMtaraH / zauriryAto nijaM sthAnaM khecarAzca yathAyathaM // 24 // zaurirmadana vega tAmekadA tu kutazcana / ehi vegavatItyAha sA'pi ruSTA'vizadRhaM / / 25 / / Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 372 SaDviMzaH srgH| prajvAlyAtrAMtare gehAt zauri trizikharAMganA / zritvA madanavegAbhA sUryanakhyaharacchalAt // 26 // aMtarikSe mumukSustamadrAkSId drAgadhoM'tare / ripuM mAnasavegAkhyamakasmAtsamupasthitaM // 27 // vimucya viyati zauri mAraNe viniyusya taM / yatheSTaM sA gatA so'pi papAta tRNakUTake / / 28 // gIyamAnaM naraiH zrutvA jarAsaMdhayazaH sitaM / jJAtvA rAjagRhaM tuSTaH praviSTaH puramuttamaM // 29 // chUte jitvA hiraNyasya koTimatra janAya saH / tyAgazIlo dadau sarvA sarvasmai tAmitastataH // 30 // jarAsaMdhasya hatAramInA janayiSyati / iti naimittikAdezAdIganviSyate tadA // 31 // dRSTvA ca taM tadAdhyakSa svAruddhatanuzca saH / nItvA mukto gireragrAmriyatAmiti tatkSaNe // 32 // tataH patadasau vegAdvegavatyA dhRto balAd / nIyamAnastayA kApi ciMtAmetAmupAgataH // 33 // bhAruDairaMDajaiH pUrva cArudatto yathA''dRtaH / tathA'hamapi nUnaM tairduraMtaM kiMnu me bhavet // 34 // duraMtA baMdhusaMbaMdhA duraMtA bhogasaMpadaH / duraMtAH kAMtikAyAzca tathApi svatadhIjanaH // 35 // puNyapApakRdeko'yaM bhoktA ca sukhaduHkhayoH / jAyate mriyate cAtmA tathApi svajanonmukhaH // 36 // ta eva sukhino dhIrAsta eva khahite sthitAH / vihAya bhogasaMbaMdhAn ye sthitA mokSavartmani // 37 // mogatRSNominimamA vayaM tu gurukarmakAH / saMsArasukhaduHkhAptau muhuH kurmo vivartanaM // 38 // Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / SaDviMzaH srgH| ityAdi ciMtayan vIro vegavetyA girestaTe / avatAryeSa bhakhAyAH samAkRSya vahiH kRtaH // 39 // pati vegavatI dRSTA ruroda virahAkulA / pariSvajya sa tAM mene svaparAMgasukhAsikAM // 40 // tatastena priyA pRSTA tasmai sarva nyavedayat / hRte bhartari yadvattaM sukhaduHkhaM nijAspade // 41 // dvayoranveSitaH zreNyoryathAraNyapurAdiSu / paryaTatyA ciraM kSetra bhAratAkhyamazeSataH // 42 // pArzve madanavegAyAH patyudarzanametayA / viyogamapi kAMkSatyAH svasyAH sthAnamalakSitaM // 43 // zritvA madanavegAyA rUpaM trizikhabhAryayA / sUrpaNakhyA hRtiM cAkhyatvamutkSipya jighAMsayA // 44 // amuto'dhityakAtastvamApatya vidhRto mayA / tIrtha paMcanadaM cAdriM hImaMtamadhitiSThasi / / 45 // ityAveditavRttAMtaH sa tayA caMdravaktrayA / reme tatra dhunIdhIradhvAnahAriSu sAnuSu // 46 // soSTan yadRcchayA'drAkSInAgapAzavazAM dRDhaM / dhanyAM kanyAM yathA vanyA nAgapAzavazAM vshaaN||47|| tadAdahRdayo nadyAM tAmudyanmukhakAMtikAM / vyapAsayadasau pAzAtpApapAzAd yathA yatiH // 48 // muktabaMdhA ca natvA sA tamaciMtitabAMdhavaM / prasAdAttava me nAtha ! siddhA vidyetyabhASata / / 49 // zrRNu tvaM dakSiNazreNyAM pure gaganaballabhe / vidyuiMSTrAnvayotthAhaM bAlacaMdrA nRpAtmajA // 50 // sAdhayaMtI mahAvidyAM nadyAM vidyAbhU tAriNA / nAgapAzairahaM baddhA mocitA bhavitA vibho // 51 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / LES 374 saptaviMzaH sargaH / anvavAyesmadIye'myA kanyA ketumatItyabhUt / mocitAhamivAkAMDe puMDarIkArdhacakriNA // 52 // tasyaiva sA'bhavatpatnI niHsapatnI yathA tathA / avazyaMbhAvinI patnI tavAhamiti budhyatAM // 53 // svaM gRhANa vibho vidyAM vidyAdharasudurlabhAM / ityukto'sau vadaddeyA vegavatyai mamecchayA // 54 // sourdezA tathetyuktvA tato vegavatImasau / khamutkSipya yayau kanyA puraM nagaraballabhaM // 55 // vidyAdAnaM bAlacaMdrAbhidhAnA vidyAM dattvA kanyakA vegavatyai / sadyo jAtA muktazalyA va jainyo vidyAdharyaH sAdhayaMtyabhyupetaM // 56 // iti "ariSTanemipurANasaMgrahe" harivaMze jinasenAcAryakRtau bAlacaMdrAdarzanavarNano nAma SaTviMzaH sargaH / saptaviMzaH sargaH / gomAMtare pRSTaH svasthena magadhezinA / vidyudaMSTro mune ! ko'sau kIdRgAcaraNo'pi vA // 1 // ityukto so'vadadvaMze namergaganabalame / vidyudaMSTro'bhavad marttA zreNyodbhutavikramaH || 2 || aurant videhebhyaH so'nyadAnIya yoginaM / saMjayaMtamihodAramupasargamakArayat // 3 // hetunA kena nAtheti praznitaH kautukAd gaNI / purANaM saMjayaMtasya jagau pApavinAzanaM // 4 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 375 saptaviMzaH sargaH ihAparavidehe'sti viSayo gaMdhamAlinI / vItazokA purIhAtra vaijayaMto'bhavannRpaH // 5 // sarvazrIriti bhAryAsya svayaM zrIriva rUpiNI / saMjayaMtajayaMtAkhyau tasyAzca tanayau zubhau // 6 // viharannanyadA yAtaH svayaMbhUstIrthakRttataH / dharmaM zrutvA pitA putrau se trayo'pi pravatrajuH // 7 // teSAM viharatAM sArdhaM pihitAzravasUriNA / saMjAtaM vaijayaMtasya kevalaM ghAtighAtinaH // 8 // caturNikAya deveSu vaMdamAneSu taM muniM / jayaMto vIkSya dharaNaM nidAnI dharaNo'bhavat // 9 // svapuryAzca manoharyAH zmazAne bhImadarzane / saptAhapratimo yogI saMjayaMto'nyadA sthitaH // 10 // bhadrazAle vane strIbhirvidyuddaMSTro'nyadA ciraM / raMtvA''gacchatpuraM dRSTrA saMjayaMtaM yadRcchayA / / 11 / / pUrvavairavazAtkruddhastamAnIyAtra bhArate / vaitADhyadakSiNopAMte girau varuNanAmani // 12 // haridvatI zaraccaMdravegA gajavatIti ca / tathA kusumavatyanyA yA suvarNavatI ca sA // 13 // paMcAnAM saMgame tAsAM pradoSasamaye sa taM / sthApayitvA samaM gatvA pratyUSe'kSobhayatkhagAn // 14 // rAkSaso'dya mahAkAyaH svapne'darzi mayA nizi / kSayakRtsa kilAsmAkaM nihanmastaM khagA laghu // 15 // iti praNodyataiH sAkamudyatairvidhAyudhaiH / so'vadhI nirvavau tIrthe zItale zItalasya saH // 16 // taccharIrasA cAhArthaM dharaNeMdraH samAgataH / ruSToH hRtvA'khilA vidyAstaM haMtuM sa samudyataH // 17 // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 376 saptaviMzaH sargaH AdityAbhastamAgatya lAMtaveMdronyavArayat / mA mA prANivadhaM kArSIdharaNeMdra ! phaNIMdra! bhoH||18|| tvamahaM ca khageMdro'yaM saMjayaMtazca saMmRtau / baddhavairA vayaM sarve yathA bhrAMtAstathA zrRNu // 19 // atrA'sti bharatakSetre viSayaH zakaTazrutiH / puraM siMhapuraM tatra siMhaseno nRpo'bhavat // 20 // rAmadattA priyA tasya kalAguNavibhUSaNA / dhAtrI nipuNamatyAkhyA nipuNA nipuNeSvapi // 21 // satyavAdI nareMdrasya zrIbhUtyAkhyaH purohitH| alubdha iti sa khyAtaH zrIdattA tasya mAhinI // 22 // bhAMDazAlAH samastAsu dizAsu nagarasya saH / kArayitvA vaNigvargavizvAsaM kurutetarAM // 23 // vaNik sumitradatto'sti padmakhaMDe purodhasi / ratnAni paMca vinyasya yAtaH potena tRssnnyaa||24|| bhinnapAtraH sa cAgatya yAcitvA tAnyalabdhavAn / purohitapramANaizca rAjalokainirAkRtaH // 25 // pratyAzAdagdhacittazca nRpAgArasamIpagaM / uccaistaruM samAruhya pUtkarotIti nityazaH // 26 // siMhaseno mahArAjo rAmadacA kRpAvatI / sAdhulokastathA'nyo'pi zrRNotu kRpayA yutaH // 27 // mAse pakSe'hi cAmuSmin zrIbhUteH satya to myaa| paMcaivaMvidharatnAni haste nyastAni tAnyasau // 28 // pradAtuM necchatIdAnImatilubdhamatirmama / iti pratyUSavelAyAM nityaM pUtkRtya yAtyasau // 29 // bahuSvevamatIteSu mAseSu nRpamekadA / rAtrau priyA'vadadrAjannanyAyoyamaho mahAn // 30 // Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / saptaviMzaH sargaH / 377 1 balino durbalAzcApi loke saMti tadatra kiM / balinAM durbalA hastairlabhaMte naiva jIvituM // 31 // durbalasya varAkasya hRtA'nyasya balIyasA / ratnAni tAni dApyatAM yadi te'sti kRpA prabho // 32 // rAjA prAha priye ! vA bhinnapAtroyamatrapaH / arthanAze gRhI jAtaH pralapatyaviduHkhitaH // 33 // ityuktA sA jagau rAjannaiSo'rthagrahadUSitaH / yato niyamitAlApastattvatastatparIkSyatAM // 34 // ityAkarNya nRpo'pRcchattamupAMzu dinAnane / apanhute sma sa drohI kuto lubdhasya satyatA // 35 // tato dyUtacchalenaiva sa parIkSitumudyataH / rAjJI taM tu purAprAkSIt rAtrau bhuktamalakSitA // 36 // gatvA nipuNamatyA ca rAjapatnyA nidezataH / yAcitAni dadau tAni sAbhijJAnamapi priyA ||37|| dyUte nirjitamAdAya brahmasUtraM yayAca sA / dhAtrI tathApi no lebhe patyAdezo hi tAdRzaH ||38|| patinAmAMkitAM dRSTvA mudrikAM tAnyadAtpriyA / vacanAdrAmadattAyA dyUtaM cApyupasaMhRtaM // 39 // vyAmizrANyapi sadratnaiH parakIyairasau vaNik / svaratnAnyevamAdAya rAjapUjAmavAptavAn // 40 // parasvaharaNaprItaH sarvasvaharaNaM dvijaH / gomayAdanamapyApya malamuSTihato mRtaH // 41 // ranaaorat sarpo gaMdhananAmakaH / bhAMDAgArAMtare jajJe rAjJo drohI hatAzakaH // 42 // sthApito'nyaH pade tasya dvijo dhammillasaMjJakaH / midhyAdRSTiradRSTArthaM prati prAyaH kilodyataH // 43 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 378 saptaviMzaH srgH| padmakhaMDapuraM gatvA jainIbhUto'pyasau vaNik / dAnI cAsInidAnI ca dattAputratvavAMchayA / / 44 // sumitradattikA tasya bhAryA mRtvA virodhinI / vyAghrIbhUtA cakhAdAdrau taM sAdhornataye gataM // 45|| so'bhavadrAmadacAyAH putraH sa snehabaMdhanaH / siMhacaMdra itIMdratvamagaNayya(?)nidAnataH // 46 // pUrNacaMdra itIMdrAbhaH kanIyAn tasya jAtavAn / jAtau cataukSitau khyAtau sUryAcaMdramasau yathA // 47 // bhAMDAgArapraviSTaM ca siMhasenaM sa gaMdhanaH / daSTavAn duSTasarpo'sAcekadA vairabhAvataH // 48 // maMtrairgaruDadaMDena mahAgAruDikena tu / agaMdhanAdayaH sastidAhRya pranoditAH // 49 // tiSThatveko'parAdhI hi zeSA yAMtu yathAgataM / ityukto gaMdhano'tiSThad yAtAstvanye pRdAkavaH // 50 // upasaMhara he duSTa ! khavisRSTaM viSaM laghu / nopasaMhatumicchA cetpravizAzu hutAzanaM / / 51 // ityukto nopasaMhRtya viSaM viSadharo ruSA / jvalatkRzAnumAvizya mRtvA'bhUJcamarI mRgI / / 52 / / siMhaseno mRto jAtaH sa hastI sallakIvane / zAkhAmRgastu dhammillaH kA vA mithyAdRzAM gatiH // 53 // rAmadattAsutau rAjayuvarAjau nayAnvitau / zazAsaturilAM velAvalayAvadhikAM vibhU / / 54 // podane pUrNacaMdro yo yA hiraNyavatItyaso / pitaroM rAmadacAyA jinazAsanabhAvitoM // 55 // rAhubhadramuneH pArzve pravrajyAvadhimaitpitA / dattavatyAryikApArzve mAtA'dhatvAryikAvrataM // 56 / / Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| saptaviMzaH srgH| pUrNacaMdramuneH zrutvA rAmadattAMbikAryikA / pravRtti rAmadacAyA gatvA bodhayatisma tAM // 57 / / pAvajadrAmadattA sA saMsArabhayavedinI / rAhubhadragurorate siMhacaMdro'pi bodhitaH // 58 // pUrNacaMdrastu rAjyasthaH pratApapraNatAhitaH / bhogAzakto babhUvAsau samyaktvavratavarjitaH // 59 // ekadA rAmadattAyA siMhacaMdraM dhRtAvadhi / papraccha cAraNaM natvA svamAtRsutajanma sA // 60 // sa prAha bharate'traiva viSaye kozalAbhidhe / babhUva baddhikigrAme vipro nAmnA mRgAyaNaH // 61 // brAmaNyasya svabhAvena madhurA madhurAbhidhA / sutA ca vAruNI yUnAM vAruNIva madAvahA // 62 // matvA mRgAyaNo rAjJaH sAkete'tibalasya saH / hitA hiraNyavatyeSA zrImatyAzca sutA'bhavat // 63 // madhurA tvaM rAmadattA'bhUH pUrNacaMdrastu vAruNI / vaNiksumitradatto'haM siNhcNdrstvaatmjH|| 64 // raSTaH zrIbhUtipUrveNa bhujagena pitA gajaH / saMjAto grAhito dharma mayA sa madavAraNaH // 65 // durbhujaMgacarI mRtvA camarI cAmarAturA / raudraH kukkuTasarpo'bhUd rukSapakSaparigrahaH // 66 // sopavAsavratazrAMtaH sa vizrAMtamadaH karI / prastaH kukkuTasarpaNa sahastrAramagAtsudhIH / / 67 // vimAne zrIprame tatra zrIdharaH zrIdharo'maraH / apsarobhiramA bhogI dharmeNa ramate'dhunA // 68 // krodhAd dhamillapUrveNa makeTena hatastadA / pApaH kukkuTasarpo'gAtpRthivIM bAlukAprabhAM // 69 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 380 saptaviMzaH sargaH / mlecchaH zRgAladattastaddaMtidaMtAsthimauktikaM / dattavAn dhanamitrAya pUrNacaMdrAya vANijaH // 70 // tAsthibhirayaM tuSTaH kArayitvA nRpAsanaM / hArabhAraM tu muktAbhirathAste tadvibhartti taM // 71 // aho saMsAravaicitryaM dehinAmiha mohinAM / pituraMgAni jAyaMte bhogAMgAni parAMgavat // 72 // nizamya zamino vAcyaM rAmadattA pramAdinaM / tadazeSamudAhRtya pUrNacaMdramabodhayat // 73 // dAnapUjAtapaHzIlasamyaktvamanupAlaya saH / kalpe tasmin vimAne'bhUdvaiDUryaprabhanAmani // 74 // rAmadattA'pi samyaktvAtstraiNamutsRjya tatra tu / prabhaMkaravimAne'bhUddevaH sUryaprabhAbhiH // 75 // siMhacaMdramuniH samyagArAdhitacatuSTayaH / graiveyake'hamidro'bhUtsa prItiMkarasaMjJake / / 76 / / sUryaprabhasurathyutvA jaMbUdvIpasya bhArate / vaitADhghadakSiNazreNyAM dharaNItilake pure || 77 || bhUbhRto'tibalasyAbhUtsamyaktvacyutidoSataH / sulakSaNamahAdevyAM zrIdharAkhyA zarIrajA // 78 // alakApataye dattA sA sudarzanabhubhuje / sa vaiDUryavimAnezastasyAM jAtA yazodharA // 79 // dattAyAmuttarazreNyAM prabhAkarapurezine / sUryAvarttAya jAto'syAM suto'sau zrIdharo'maraH // 80 // tasmai tu razmivegAya rAjyaM dattvA pitA tataH / municaMdrasamIpe'sau mokSArthI tapasi sthitaH // 81 // guNavatyArthikApArzve zrIdharA sayazodharA / samyagdarzanasaMzuddhA pravrajyAM pratyapadyata // 82 // Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| 381 saptaviMzaH srgH| razmivego'nyadA jAtaH siddhakUTaM vadiSuH / haricaMdramunestatra dharma zrutvA'bhavadyatiH // 83 // kAMcanAkhyaguhAyAM taM svAdhyAyadhvanipAvanaM / Arye te vaMdituM yAte razmivegaM mahAmuni // 84 // bAlukApramabhUmeryo niryAto nArakazciraM / sa saMsRtya guhAyAM hi jAtaH so'jagaro'tra tu // 85 // kAyotsargasthitaM sAdhumupasarganirIkSaNAt / Arye ca te samaryAde so'giladvipulodaraH / / 86 // razmivego mRtaH kalpe kApiSThe zreSThadhIrabhUt / arkaprabhastathA'trArye vimAne rucake surau / / 87 // mahAzatrurasau mRtvA raudradhyAnadurAzayaH / paMkaprabhA bhuvaM prAptaH pApapaMkakalaMkitaH // 88 // prItikaravimAnezaH siMhacaMdracaraNayutaH / aparAjitasuMdaryoH putrazcakrapure'jani // 89 // cakrAyudhAbhidhAnasya citramAlA'sya bhAminI / tasyAmarkaprabhazyutvA jAto vajrAyudhaH sutH||90|| zrIdharApUrvako devaH pRthivItilake pure / priyaMkarAtivegAbhyAM ratnamAlA'bhavatsutA // 91 // vajrAyudhAya sA dattA tasyAM ratnAyudhaH sutaH / jAto yazodharApUrva suraH pUrvasukarmaNaH // 92 / / cakrAyudhaH zriyaM nyasya sute vajrAyudhe tapaH / pihitAzravapAdAMte mRtvAMte nitiM zritaH // 93 / / vajrAyudho'pi vinyasya rAjyaM ratnAyudhe tpH| dadhe rAjyamadonmattaH sa ca mithyaatvmaagtH||94|| jalAvagAhanAyAsya rAjahastyanyadA gataH / munidarzanataH smRtvA jAti nApaHpibatyasau // 95 // Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 382 saptaviMzaH sargaH / tasya meghaninAdasya rAjJA kRtyamajAnatA / vajradattamuniH pRSTaH kAraNaM pratyabhASata / / 96 / / citrakAra pureAbhUtmItibhadro narezvaraH / dayitA suMdarI tasya putraH prItikarastayoH // 97 // citrabuddhistathA maMtrI kamalA tasya kAminI / vicitramatirityAsIttanayaH sanayo nayoH || 18 || amAtyarAjaputrau tau zrutvA tu tapasaH phalaM / zrutasAgarapAdAMte yuvAnau tapasi sthitau / / 99 // tau ca nirvANadhAmAni pazyaMtI kAMtadarzanau / sAketamanyadA yAtau nAnAvidhatapodhanau // 100 // gaNikAM buddhisenAkhyAM tatra dRSTvA'tirUpiNIM / bhagnaH karmavazAnnAgyAnmaMtriputrastvapatrapaH // 101 // rAjJaH sa gaMdhamitrasya sUpakArapade sthitaH / mAMsapAkavizeSajJo lebhe to gaNikAM tataH // 102 // sa bhuktvAmA'nayA kAmaM sarvato'viratAtmakaH / mAMsAzanapriyo mRtvA saptamIM pRthivImitaH // 103 // tito bhrAM saMsAraM sAravarjitaM / jAtaH pApavizeSeNa mAraNo manavAraNaH // 104 // sAdhudarzanayogena jAtismRtimupAgataH / niMdan maMdaruciH karma gajAM'yamupazAMtavAn // 105 // tadAkarNya karIMdro'sau nareMdra yatairvacaH / mithyA kalaMkamutsRjya jAtau zrAvakatAyujau // 106 // paMkaprabhAviniryAto nArako'pyabhavatpunaH / maMgIdAruNayorvyAdho nAmakarmAtidAruNaH // 107 // bane priyaMgukhaMDe'sau vajrAyudhamahAmuniM / vyAdho vivyAdha yogasthaM so'pi sarvArthasiddhimet // 108 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| saptarvizaH sargaH / mahAtama prabhAM prApto mRtvA vyAdho'tidAruNaH / duHkhamanvabhavatso'syAM ghoraM munivdhodbhv||109|| mRtvA zrAvakadharmeNa ratnamAlAcyute'maraH / jAto ratnAyudhazcApi tatraiva srsttmH|| 110 // dvIpe ca dhAtakIkhaMDe pUrvamerozca pazcime / videhe gaMdhilAdeze rAjJo'yodhyApateH sutau // 11 // arhaddAsasya tau devau suvratAjinadattayoH / jAtau vItabhayau sIrI cakrI cAtra vibhISaNaH / / 112 // pRthvI ratnaprabhA yAto jIvitAMte vibhISaNaH / anivRttimunestvaMte kRtvA vItabhayastapaH / / 113 // yAtaH sa lAMtaveMdro'hamAdityAbho mayApyasau / nArako bodhito gatvA vibhiissnncrsttH||114|| jaMbUdvIpavidehe yo viSayo gaMdhamAlinI / tatra raupyagirI cArau cArukhecaragocaraH // 115 // prANI zrIdharmaNaH pUrva zrIdattAyAmajAyata / zrIdAmanAmadheyo'sau mayA merI prabodhitaH // 116 // anaMtamatisaMjJasya guroH kRtvAtiziSyatAM / sa caMdrAbhavimAneMdro brahmaloke'bhavatsuraH / / 117 // vyAdhapUrvo'pi saptamyA nisRtya bhujago'bhavat / ratnaprabhAM pravizyatya bhrAMtvA tiyekssuduHkhbhaak||118|| sa bhUtaramaNATavyAmarAvatyAstaTe'bhavat / tokaM kanakakaizyAM tu tApasasya khamAlinaH // 119 // sa paMcAgnitapaH kurvan mRgazRMgo mRgopmH| caMdrAbhaM khecaraM dRSTvA khecaraM taM yadRcchayA // 120 // nidAnI vajradaMSTrasya vidyuiMSTrIyamAtmajaH / jAto vidyutprabhAgarbhe vidyAvidyotitodyamaH / / 121 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 384 saptaviMzaH sargaH / vajrAyudhacarayutvA jAtaH sarvArthasiddhitaH / saMjayataH phaNIMdrastvaM jayaMto brahmalokataH // 122 // ekajanmApakoraNa bahujanmasu vairadhIH / avadhIt siMhasenaM taM zrIbhUticarajIvakaH // 123 // dist ghanavaireNa kopavighnasya ko guNaH / jAtaH pratyuta jAto'yaM saukhyavighnakRdAtmanaH // 124 // upalabhya mataM jainaM gajo janmani paMcame / nirvairo nirvRto he tvaM saMsaratyeSa vairabhAk / / 125 / / vairabaMdhamiti jJAtvA ghorasaMsArabardhanaM / dharaNeMdra ! vimuMca tvaM tathA mithyAtvamapyaraM / / 126 / / ityAdityAbhadevena dharaNeMdraH prabodhitaH / muktavairaH sa samyaktvaM jagrAha bhavatAraNaM / / 127 / / tataH khaMDita vidyAste chinnapakSAH khagA yathA / khinnodyamAstadetyuktA dharaNeMdreNa khecarAH || 128 || pratimAM vyomagAH sarve saMjayatasya pAvanIM / zaile sthApayatAtrAzu paMcacApazatocchayAM / / 129 / / tasyAzcaraNamUle vaH purazcaraNakAriNAM / kAlena mahatA klezAdvidyAH siddhacaMtu nAnyathA // 130 // itaH prabhRti ca strINAM vidyuddaMSTrasya saMtatau / prajJaptirohiNI gauryaH sidhyaMtu na nRNAM tu tAH // 131 // ityuktamanumanyaite khagAH praNatipUrvakaM / vidyAH svA lebhire bhUyo yathAsvaM ca yayuH surAH // 132 // khecarAH sthApayAMcakrustAM yateH pratiyAtanAM / nAnopakaraNAM tatra hemaratnamayIM girau // 133 // hRtavidyA yatastatra maMtastasthurAnataH / vidyAdharAstataH zailaM zrImaMtaM taM janA jaguH // 134 // Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 385 aSTAviMzaH srgH| bhUbhRto ratnavIryasya mathurAyAM pRthuzriyaH / sa merurmeghamAlAyAM lAMtaveMdro'bhavatsutaH // 135 // amitaprabhayA tasya priyayA'lAbhi bhUpateH / dharaNeMdracaraH putro maMdarazcaMdrasuMdaraH // 136 // yuvAnau tau tato bhuktvA kAmabhogAn yathepsitAn / zreyaso jinacaMdrasya shissytaamupjgmtuH||137|| sa merurmeruniSkaMpaH prApya kevalasaMpadaM / nirvavau tu gaNedratvaM maMdaro maMdaropamaH // 138 / / saMjayaMtacaritaM jagattraye suprsiddhmtibhktibhaavtH|| saMbhavaMtu bhuvi bhavyajaMtavaH saMsmaraMtu jinatAM yiyAsavaH // 139 / / iti ariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau saMjayaMtapurANavarNano nAma saptaviMzaH sargaH / aSTAviMzaH srgH| ataH paraM paraM zaureH zRNu zreNika ! ceSTitaM / vegavatyA viyuktasya puNyapauruSayoginaH // 1 // paryaTanaTavIM vIrastApasAzramamazramaH / praviSTo'pazyadAviSTavikathAn tatra tApasAn // 2 // rAjayuddhakathAsaktAH yUyaM kimiti tApasAH / tApasAstapasA yuktAstapo vAksaMyamAdikaM // 3 // iti pRSTA jaguste taM viziSTajanavatsalAH / navapravajitA vRttiM maunI vimo vayaM na bhoH // 4 // Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 386 aSTAviMzaH sargaH / zrAvastyAmasti vistIrNayazastIrNa mahArNavaH / eNIputra iti kSoNI - patirakSINapauruSaH // 5 // priyaMgu suMdarI tasya duhitA lokasuMdarI / tasyAH svayaMvarArArthaM tu tenAhUtA vayaM nRpAH // 6 // nApi hetunA ko'pi na vRto vRtayA zriyA / kanyayA vanyahastinyA vanyetaragajo yathA // 7 // bhUpAH saMbhUya bhUyAMso vilakSA lobhalakSitAH 1 kanyApitrA tataH satrA sadyo yoddhuM samudyatAH // 8 // tena bhoH kSubhitAnyAzu sahasrANi mahIbhujAM / saMkocitAni saMgrAme netrANi raviNA yathA // 9 // tuMgAbhimAninaH kecid bhaMgAMgIkaraNakSamAH / raNAMgaNagatA bhUpAH prANAn sadyo hi ttyjuH|| 10 // vizve'pyazvaravAttasmAtsahasrakarato vayaM / dhvAMtaughA iva bhItA bhoH praviSTA gaharaM vanaM // 11 // kuru dharmopadezaM bho dharmatattvamajAnatAM / tvaM vacobhiralaM mRSTairdRSTatatvo'bhilakSyase // 12 // pRSTastathA tathA zauristeSAM dharmaM dvidhA'bhyadhAt / yatizrAvakabhedajJAH zrAmaNyaM te yathA yayuH / / 13 // priyaMgusuMdarI lAbhalobhena yadunaMdanaH / zrAvastI vastuvistAravizrutAM tAmazizriyat // 14 // bAhyadyAne ca tatrAsau kAmadevagRhe'grataH / tripAdaM kRtrimaM haimaM mahAmahiSamaikSata // 15 // papraccha vipramekaM bho kimeSa mahipatripAd | nirmito ratnanirmANo bhAvyamatra hi hetunA // 16 // sa prAvamivAbhUtpUrvI bhUpatirAryakaH / ikSvAvarjitazatrustatputrazcApi mRgadhvajaH // 17 // Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraann| . .. 387 - aTAviMzaH srgH| zreSThI tu kAmadatto'tra goSThaM dRSTuM gato'nyadA / papAta pAdayostasya kRpaNo mahiSo'lpakaH // 18 // tatazcAzcaryakRt kArya yathAsvaM svAminA'munA / peMDAro daMDakastatra pRSTaH kAraNamabravIt // 19 // utpannadina evAsyopari karuNA me'bhavat / vanaM dRSTvA muni natvA pRSTavAntamahaM punaH // 20 // asyopari kimartha me karuNA mahatI mune / sa babhANa muni nI zRNu gopAla! nizcitaM // 21 // ekasyAmeva cAmuSyAM mahiSyAmeSa jAtavAn / paMcakRtvo varAkastu jAto jAto hatastvayA // 22 // vAre SaSThe tu taniSThaH kaniSThasya mamaiSakaH / sahasotthAya saMtrastaH pAdayoH patitaH zizuH // 23 / / kRpayA sa mayA'trAyaM putravatparipAlitaH / jIvitArthI tavedAnIM patitaH pAdayoriha // 24 // zrutvaivaM kRpayA tena samAnItaH purImasau / abhayaM rAjalokebhyo labdhvA'varddhiSTa bhadrakaH // 25 // anyadA'nyabhavopAttavairabaMdhAnubaMdhataH / pAdaM caka cakreNa mAhiSasya mRgadhvajaH // 26 / / rAjJA vijJAya cAjJaptaimUMgadhvajavadhe ruSA / chabanA maMtriNA nItvA'raNye zrAmaNyamApitaH // 27 // bhadrake bhadrabhAvena mRte cASTAdaze'hani / dvAviMze kevalI jAtaH zuddhadhyAnAnmRgadhvajaH // 28 // caturNikAyadevaiH sa matyaizca kRtapUjanaH / saMpRSTo vairasaMbaMdhaH pitrA nu jitazatruNA // 29 // mRgadhvajamuniH prAha devadAnavamAnavaiH / kathAvarNanasaMtuSTacittakarNapuTairvRtaH // 30 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / - 388 aSTAviMzaH srgH| pratizatrutripiSTasya drohyabhUdalakApure / azvagrIva iti khyAto vidyAdharamahezvaraH // 31 // sacivastasya nistIrNatarkamArgamahArNavaH / harizmakSuvadaspRzyo harizmazru iti zrutaH // 32 // nAstikaikAMtavAdI sa pratyakSakapramANakaH / pratyakSAnupalabhyaM yattannAstItyabhyupetavAn // 33 // caturbhUtasamUhe'smin kiNvAdau madazaktivat / caitanyazaktiratyaMtamasatyaiva bhavatyasau // 34 // Atmeti vyavahArotra lokasya na virudhyate / na bhUtavyaktirikto'sti sNsaarynuplndhitH||35|| puNyApuNyavidhAtA yo bhoktA ca sukhaduHkhayoH / iSTA'stasya vA dRSTerabhAvAt paarlaukikH||36|| naarksvrgtiyecviklpo'jnyviklpitH| bhogAdhiSThAtradhiSThAna: paraloko na vidyate // 37 // jJAnavRttivizeSasya zakyo yazca vinizcitaH / mokSo bhokturabhAvAtsa na yukto niHpramANakaH // 38 // bhUtasaMzleSajAtasya bhRtavizleSanAzinaH / sukhinazcidvizeSasya saMyamo bhoganAzanaH / / 39 / / ityekAMtakutarkeNa saMjitaH sacivaH sa ca / AgamAnumitijJeyo jiivaadyrthaatprocnH||40|| paralokakathApoDhaduHkathAmUDhamAnasaH / kAmabhogaiH kaniSTho'bhUtkaniSTho dharmadUSakaH // 41 // nAstikasya tathA tasya pretyAbhAvApalApinaH / tiirthkRcckrvaadimhaapurussduussinnH||42|| harizmazrorIhasya harikaMTho'pi nAstikaH / dharmakuMTho'pi bhAvena nityAviSTo'vatiSThate // 43 // Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 389 ekonatriMzaH sargaH / azvagrIvo hato yuddhe tripiSTena tamastamaH / vijayena harizmazruH prAvizannarakaM tataH // 44 // ciraM saMsRtya jAto'haM hayagrIvo mRgadhvajaH / harizmazruH punA rAjan bhadrako mahiSo'dhunA // 45 // pUrvakopAnubaMdhena mayaiva mahiSo hataH / akAmanijarAto'bhUllohitAkhyo mahAsuraH || 46 // Agato vaMdanAbhaktyA devabhUtyA'dhunA yutaH / Aste'yamatra jAtena mitrabhAvena bhAvitaH // 47 // krodhAnubaMdhamityekaM saccAdhIkaraNakSamaM / viniyamya mahArAja ! zAmyaMtu zivakAMkSiNaH // 48 // rAjAdyAH prAvrajan zrutvA prazAMto mahiSAsuraH / niHzalyo laulyamujjhitvA rarAja ssbhaajnH|| 49 // gatvA kevalinaM natvA sasurAsuramAnavAH / yathAsvaM sthAnamanye ca siddhasthAnaM mRgadhvajaH // 50 // mahiSadhvajavRttaM yaH satataM zuddhavRttamanasi dhatte / sa bhajati dRSTivizuddhiM jinadRSTapadArthagocarAM bhavyajanaH itiariSTaneomapurANasaMgrahe harivaMze jinasenAcAryakRtau mRgadhvajamahiSopAkhyAnavarNano nAma aSTAviMzaH sargaH / ekonatriMzaH sargaH / kAmadatto jinAgArapuro lokapravezane / mRgadhvajasya pratimAM sa nyadhAnmahiSasya ca // 1 // atraiva kAmadevasya ratezca pratimAM vyadhAt / jinAgAre samastAyAH prajAyAH kautukAya saH ||2|| Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANa / ekonaviMzaH srgH| kAmadevaratiprekSAkautukena jagajjanaH / jinAyatanamAgatya prekSya tatpratimAdvayaM // 3 // saMvidhAnakamAkarNya tad bhAdrakamRgadhvajaM / bahavaH pratipayaMte jinadharmamahardivaM // 4 // prasiddhaM ca gRhaM jainaM kAmadevagRhAkhyayA / kautukAgatalokasya jAtaM jinamatAptaye // 5 // vyatikrAMteSu bahuSu saMjAtapuruSeSviha / kAmadevAbhidhaHzreSThI kAmadattAnvaye'dhunA // 6 // rUpayauvanasaMpUrNA pUrNacaMdrasamAnanA / kanyA baMdhumatI tasya baMdhulokAtinaMdinI // 7 // AdiSTaH pitRpRSTena daivajJena naro varaH / tasyAH smaragRhadvAramudghATya smarapUjanaH / / 8 // evaMvidhavacaH zrutvA tadgRhadvArametya saH / dvAtriMzadargalAdurgamudyAvya sahasAvizat / / 9 // tato'bhyarcya jineMdrArcAH so'rcayat saratismaraM / caityArcanArthametena kAmadevena viikssitH||10|| tena naimittikAdezasaMvAdamuditAtmanA / dattA baMdhumatI tasyai baMdhurAdharabaMdhurA // 11 // kAmadaH kAmadevena kAmadevasya kAminaH / jAmAtA kAmadevAbhaH ko'pi datta itIdRzI // 12 // vArtA prAdurabhUtpuryAmatastasyAmito'mutaH / rAjJAMtaHpuraporaizca dRSTaH svairamasau tataH / / 13 // priyaMgusuMdarI taM ca kathaMcidavalokya sA / anuraktA tathA jAtA viraktAbhUd yathA'bhasi // 14 // rahasyAvAma cApRcchaca tAM svAM baMdhumatI sakhIM / patyuballabhikA'si tvaM vaigdhyaM cA'sya kiidRshN||15|| Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMza purANaM / 391 ekonatriMzaH sargaH / sA'syai mugdhA'vadattasya vidagdhasya viceSTitaM / tathA yathA gatA mohaM svasaMvedya sukhAsikAM // 16 // sAbhimAnamudasyatiM tasyA dvAsthamajIgamat / tatsamAgamamicchAzu strIvadhaM vetyanuttaraM ||17|| anyAyyamubhayaM caitaditi saMcitya yAdavaH / vyAjena kenaciddakSaH kAlakSepamayojayat ||18|| labdhapratyAzayA kanyA zaurivinyastadhIrasau / zayane nizi saMpUrNa manyamAnA manorathaM // 19 // baMdhumatyupagUDhAMgaM suptamaMdhakavRSNijaM / jvalanaprabhanAgazrI rAtrau divyA vyabodhayat // 20 // vibuddho dehabhUSAbhAbhAsitAkhiladiGmukhAM / tAM dRSTvA nAgacinhAM hrIM keyamatretyacitayat // 21 // AhUta tayA dhIraH priyAlApavidagdhayA / azokavanitAM nItvA nItyA'bhASi vinItayA // 22 // zRNu tvaM dhIra ! vizrabdho mamAgamanakAraNaM / tapyete zravaNau yena tavAmRtarasena vA || 23 || AsIdamoghavikrAMtiH samAkrAMtArimaMDalaH / amoghadarzano nAmnA nareMdracaMdane vane ||24|| kAMtA cArumatizcArucArucaMdro'sya dehajaH / nItipauruSasaMpanna navayauvanabhUSitaH ||25|| raMgasenA ca gaNikA kalAguNagaNAnvitA / sutA kAmapatAkA'syAH kAmasyeva patAkikA ||26|| prAvizad yAgadIkSAyai kSitipo dharmamohitaH / tApasaH kauzikAdyAzca tadAyAtA jaTAdharAH ||27|| nRtyaMtyA ca nRpAdezAt tayA kAmapatAkayA / vyaktaM kAmapatAkAtvaM haraMtyA hRdayaM nRNAM // 28 // Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 1 392 - ekonatriMzaH srgH| zAstrakauzalatAyukto mUlapatraphalAzanaH / kauzikaH kSubhito yatra tatrAnyasya tu kA kathA // 29 // yAgakarmaNi nivRtte sA kanyA rAjasUnunA / svIkRtA tApasA bhUpaM bhaktaM kanyArthamAgatAH // 30 // kauzikAyAtra taistasyAM yAcitAyAM nRpo'vadat / kanyA soDhA kumAreNa yAtetyuktAstu te yayuH // 31 // sIbhUyApi haMtavyo mayA tvamapi bhUpate / Akruzya kauziko yAtaH klizitenAMtarAtmanA // 32 // abhiSicya nRpastrasto dharitrIdharaNe sutaM / avyaktagarbhayA devyA sahAbhUttApasastayA // 33 // tApasyapi sutAM lebhe tApasAzramabhUSiNIM / RSidattAkhyayA khyAtAM bhUSitAmapyabhikhyayA // 34 // aNuvratAni sA lebhe cAraNazramaNAMtike / yauvanaM ca navaM yUnAM manonayanavaMdhanaM // 35 // zAMtAyudhasutaH zrImAn zrAvastIpatirekadA / zIlAyudha iti khyAtastaM yAtastApasAzramaM // 36 // ekayaiva kRtAtithyastayA tApasakanyayA / rucyAhArairmanohAri sa valkalakucazriyA // 37 // ativizramataH prema tayorapratirUpayoH / vibheda nijamaryAdAM ciraM samanupAlitAM // 38 // gato rahasi niHzaMkAM niHzaMkastAmasau yuvA / arIramad yathAkAmaM kAmapAzavazo vAM // 39 // vyajijJapat tatastaM sA sAdhvI sAdhvasapUritA / RtumatyAryaputrAhaM yadi syAM garbhadhAriNI // 40 // tadA vada vidheyaM me kimihAkulacetasaH / pRSTastathA sa tAmAha mA''kulA bhUH priye zrRNu // 11 // Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / 393 ekonatriMzaH sargaH / ikSvAkukulajo rAjA zrAvastyAmastazAtravaH / zIlAyudhastvayA'vazyaM dRSTavyo'haM saputrayA || 42 || ityAzvAstha rahasyenAmAzliSya virahAsahaH / tAvannijabalaM prAptaM tApasAzramagocaraM ||43|| dRSTvA tuSTena tenAmA praviSTo nagarImasau / yAte nRpe tayA pitrorvinigRhya tatastrapAM // 44 // niveditamidaM vRttaM lokavRttavidagdhayA / aMtarvatnI rahaH patnI nistrapasya nRpasya sA ||45|| asUta sutamugrIrNamiva pitrAnuhAriNaM / prasUtiklezataH sA ca prasUtisamanaMtaraM // 46 // mRtA nAgabadhUrjAtA jvalanaprabhavallabhA / sA'haM samyaktvayogena bhavapratyayasAvadhiH || 47 || kRpAsnehavazAtprAptA pitRputratapovanaM / AzvAsya zokasaMtaptau pitarau pRthukaM takaM // 48 // eNIsvarUpiNI stanyapAnato'varddhayattataH / pitA kauzika pUrveNa dadazUkena vairiNA // 49 // sa daSTo'moghamaMtreNa jIvitaM prApito mayA / dharmopadezadAnena durmocakrodhadUSitaH // 50 // mayAssa grAhito dharmamayAsId gatimarcitAM / gatA'haM putramAdAya tApasIveSadhAriNI // 51 // sopacAraM nRpaM dRSTvA tamavocaM nayAnvitaM / tanayastava rAjeMdra ! rAjalakSaNarAjitaH ||52 // gRhANa gRhiNItyaktameNIputrAkhyametakaM / ityuktena tu tenoktamaputrasya kutaH sutaH ||53 // kathaM vA tApasi ! prApto dArako'yaM tvayA vada / vRttaM mayA samastaM tatsAbhijJAnaM tato'kathi // 54 // Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 394 ekonatriMzaH srgH| devItvaM ca nijaM yena sa rAjAtmajamagrahIt / vardhamAnasya tasyAhaM putrasnehena mohinI // 15 // jAtAnupAlinI nityaM rAjJazcepsitadAyinI / eNIputramasau rAjA svarAjye nyasya paMDitaH // 56 // pravajya munimArgasthaH svargalokamavAptavAn / jAtA ca tanayA pazcAdeNIputrasya rUpiNI // 57 / / priyaMgusuMdarInAmnA priyaMguzyAmavartinI / svayaMvaravidhau dhIrA pratyAkhyAtavatI ca sA // 58|| bhUmau rAjasutAtkAmasaukhyabhogavirAgiNI / adrAkSId baMdhumatyAmA tvAM sA rAjagRhe yadA // 59 // tataH paramadhattAMgamanaMgazarazalyitaM / tad vidhasva tayA vIra ! vacanAnmama saMgamaM // 60 // adatteti na cAzaMkyaM tubhyaM dattA mayA hi sA / asya rAjakulasyAhaM pramANaM kAryavastuni / / 61 // ato mayA vitIrNeyaM vitIrNA pitRbAMdhavaiH / samAgamastu vAmastu devatAsugRhe tataH // 62 // zvastanyAM kRtasaMketo rajanyAM suvinizcitaH / amoghadarzanaM deva ! devatAnAmato bhavAn // 6 // varitvA varamAdatsva yat kiMcidiha vAMchitaM / ityuktenaiva sAvAci vAcA vinayapUrvayA // 64 // kRtasmaraNayA devi ! smartavyo'moghasaMmite / evamuktA ca tenAsAvevamastviti devatA // 65 // aMtardhAnamitA so'pi nijavAsamupAgamat / daivatoktavidhAnena devatAyA gRhe ttH||66|| priyaMgusuMdarIM zaurI rahasi pratyapabata / sA gaMdharvavivAhAdisahasanmukhapaMkajA // 67 // Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / triMzaH sargaH / ramitA yadusUryeNa padminIva tadA babhau / priyaMgusuMdarIsadmanyahAnyasya bahUnyaguH || 68 || anyonyapremabaddhasya mithunasya rahasyataH / kRtaM devatayA yogaM rAjJA jJAtvA'nurUpayoH // 69 // toSilokaprakAzArthaM tadvivAhamakArayat / tataH sarvasya lokasya vidito yadunaMdanaH // 70 // reme priyaMgu suMdaryA suMdaryA saha suMdaraH / rUpayauvanahAriNyA zacyeva kauziko yathA // 71 // sa rAjasutayA tayA prathamabaMdhumatyApi ca pratIta guNasaMpadA guNakalAkalApazriyA // krameNa ratigocare rahasi sevyamAnaH purI mimAM jinagRhArcitAM suciramadhyuvAsAcitaH // 72 // ityariSTanemipurANasaMgrahe harivaMze jinesanAcAryakRtau baMdhumatIpriyaMgusuMdarIlAbhavarNano nAma ekonatriMzaH sargaH / 395 triMzaH sargaH / atha kArtika kAyAM cikrIDAtikhedakaH / priyaMgusuMdarIgADhabhujabaMdhavazaH priyaH // 1 // sukhanidrAsa vibuddhazca kutazcana / adrAkSId rUpiNImekAM kanyAmanyAmiva zriyaM // 2 // Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 396 triMzaH srgH| aprAkSIta puMDarIkAkSi ! kA tvamatretyasau hi sA jJAsyase hi kumAreti tamAhUya viniryayau // 3 // vyapanIya priyAleSameSo'nupadavImayAt / ramyahar2yAtalAsInA hetuM sAha nijAgame // 4 // Aryaputra ! zRNu zrImAn samAdhAya nijaM manaH / vaco madIyamaprApya vastuprApaNakAraNaM / / 5 / / ihAsti dakSiNazreNyAM deze gAMdhAranAmani / puraM gaMdhasamRddhAkhyaM gaMdhArAkhyastu tatpatiH // 6 // pRthivIti mahAdevI pathivIvAsya vallabhA / sutA prabhAvatI tasya zrIrivAhaM prabhAvatI // 7 // gatA mAnasavegasya svarNanAbhapuraM paraM / jJAtvAMgAravatI vArtA duhituH pRSTavatyahaM // 8 // pravRttivegavatyAstu tatsakhIbhimemoditA / saMgamo yaducaMdreNa citrAyA iva ca tvayA // 9 // tatraiva nagare yA sA zuddhazIlavibhUSaNA / tvannAmagrahaNAhArA somazrIravatiSThate // 10 // tvadviyogamahAduHkhapAMDugaMDalakAMtayA / kAMtayA prahitA te'haM saMdezaprApiNI tayA // 11 // shiilpraakaarrkssaa'hmlNghyaanunyairreH| AryaputrAvatiSTheyaM zatrusthAne kiyaciraM // 12 // rakSitA zatrumAtrAhaM putratarjanazIlayA / prANinI prANanAtho'to mocanIyA laghu tvayA // 13 // avirAmaviyogAyA mA kadAcidihaiva me / syAdvipattirato vIra ! mopekSiSThAH kaThoradhIH // 14 // sAzralocanayAjasramiti saMdiSTamiSTayA / nivedyA'sItkRtArthA'haM kRtyaM patyau tvayi sthitaM // 15 // Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hrivNshpuraannN| 397 triMzaH srgH| na cAgamyamagasthAnamiti cityaM tvayA ytH| neSyaM nimiSamAtreNa tatra tvAhaM yathepsitaM // 16 // sAbhijJAnamAbhijJo'sau taM nizamya nizAmyatAM / mAha prApaya saumyAsya somazrIdhAma mAM drutN||17|| sA prAptAnumatiH prItA khamutkSipya prabhAvatIM / vidyAprabhAvasaMpannA yayau vidyudivodyatA // 18 // anyonyAMgasamAsaMgAt saMgatAMgaruhau ca tau / khamullaMghya laghu prAptau svarNanAbhapuraM varaM // 19 // pravezitastayA srastarasanAMzukayA gRhaM / aprakAzamasau devaH somazriyamavaikSata // 20 // pralaMbAlasakAmlAnakapolavadanazriyaM / svAMtabhrAMtAlisamlAnisapadmAmiva padminI // 21 // devadarzanaparyaMtaveNIvaMdhena saMgatAM / tanunA setubaMdhena dhunImiva tadaMtakaM // 22 // tAMbUlarAganirmuktakiMciddhRsaritAdharAM / mlAnAmIpatparimlAnapallavAmiva vallarIM // 23 // abhyutthitAM vibhuM vIkSya pInapAMDupayodharAM / tuSTaH somazriyaM dRSTvA zAradImiva sa zriyaM // 24 // AliliMgaturanyo'nyaM gADhaM romAMcakarkazau / punarvirahabhIrutvAdekatAmiva tau gatau // 25 // sAdhusAdhitakAryoM sA tAmAzliSya prabhAvatIM / sakhI praNasamAM zravyairvacanairabhyanaMdayat // 26 // rUpaM nAma ca tasyAsau nijaM kRtvA prabhAvatI / ApRcchaya daMpatI muktvA yayAvAtmIyamAspadaM 27 dhAmni mAnasavegasya parAvartitarUpabhRt / somazriyA sahAhAni nyavasatkaticid yaduH // 28 // Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 hrivNshpuraann| priMzaH srgH| ekadA prAya vibuddhA'sau prakRtisthAkRti patiM / dRSTrArudaviSadbhItyA pramAdaparizaMkinI // 29 // apRcchacca vibuddho'sau kimartha rodiSi priye / Aha rUpaparAvRttimapazyaMtI tavetyasau // 30 // mA bhaiSIreSa vidyAnAM svabhAvaH svayatAM vapuH / apamRtyA'vatiSThate saMzrayaMte sujAgratAM // 31 // ityuktvA suparAvRttirUpaM pUrvavadeva saH / vasudevo'vasattatra yatheSTaM priyayA yutaH // 32 // tato mAnasavegena kathaMcidupalakSitaH / vaijayaMtI pati patnyA balasiMhamasau zritaH // 33 // tasya nyAyaparasyAgre vyavahAre parAjitaH / mAyI mAnasavego'sau vilakSo yoddhamutthitaH // 34 // sauripakSatayA kecitkhacarAH samavasthitAH / tato'bhUdunasaMgrAmaH saurimAnasavegayoH // 35 // vedAd vegavatImAtrA jAmAtre dhanurarpitaM / divyaM divyazarApUrNa zaradhidvayasaMyutaM // 36 / / / prajJaptizca prabhAvatyA vijJAya laghu yojitA / tatprabhAvAdasau saMkhye babaMdha ripukhecaraM // 37 // tanmAtrA yAcitaH sauriH putrabhikSAM dayAparaH / somazrIdarzanaM nItvA mumoca khacarAdhipaM // 38 // tena mAnasavegena baMdhubhAvamupeyuSA / sapatnIko vimAnena prApitaH sa mahApuraM // 39 // somazrI baMdhubhistatra jAte tasya samAgame / gato mAnasavego'pi svasthAnaM tdvcaasthitH||40|| zrutAnubhUtavAtAdipraznapakathanAtmanoH / yAti kAmarasAkSipracetasoH smystyoH||41|| Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 399 hrivNshpuraannN| triMzaH srgH| azvarUpadhareNAsAvekadA sUrpakAriNA / haratA nabhasaH kSipro gaMgAyAmapatad yaduH // 42 // sa tAmuttIrya saMprAptastApasAzramamatra ca / nirIkSyonmAdinIM nArI narAsthimayazekharAM // 43 / / papraccha tApasaM kaMcitkasyeyaM yuvatirvarA / paribhramati vibhrAMtA mahonmAdavazA kzA // 44 // tasmai so'kathayad rAjJo jarAsaMghasya dehajA / nAmnA ketumatIyaM ca jitazatrunRpapriyA // 45 // maMtravAdiparivrAjA varAkI svavazIkRtA / hatasyAsyAsthimAlAM ca mAlIkRtyATati kSitiM // 46 // ityAkaNye kRpAyukto mahAmaMtraprabhAvataH / AvezapUrvakaM tasyAsa cakre grahanigrahaM // 47 // sauristadA niyuktaistu jarAsaMdhasya mAnavaiH / puraM rAjagRhaM nItaH parivAryopakAryapi // 48 // tAnavocadasau rAjJaH ko'parAdho mayA kRtH| brUta me yena nIyeyaM tadrAjapuruSAH ruSA // 49 // ityuktA ityavocaste yo rAjaduhiturgrahaM / vyudasyati bhavetso'tra rAjArijanakaH kila // 50 // ityAvedya vadhasthAnaM nIto nIcairnarairvRtaH / khamutkSipyApanItaH prAk kenacitkhacareNa saH // 51 / / uktazca vIra ! viddhi tvaM prabhAvatyAH pitAmahaM / mAM bhagIrathanAmAnaM tvanmanorathapUrakaM // 52 // prabhAvatIsamIpaM tvaM mayA nItijJa ! nIyase / iti priyavacovAcI ninAya khacarAcalaM // 53 / / prApya gaMdhasamRddhaM ca nagaraM nagamUrdhani / pravezito mahAbhUtyA vidyAdharajanairvRtaH // 54 // Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivaMzapurANaM / triMzaH sargaH prazastatithinakSatrayoge yogakRte tataH / pitRbaMdhujanaiH zauriprabhAvatyoH prahRSTayoH // 55 // prAgeva madanAvezaparasparavazAtmakau / vadhUvarau varau vRttau bhogasAgaravartinau // 56 // saMprayuktamapi vallabhaiH sadA viprayojayati pApakRtparaM / pUrvato'pi zatazo'tivallabhairyujyate tu jinadharmakRtpurA // 57 // iti "ariSTanemipurANasaMgrahe" harivaMze jinasenAcAryakRtau prabhAvatIlAbhavarNano nAma triMzaH sargaH / Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arraranasan sa ranarsa RSERSPASERSRSRSRSRSRS 2010 fases tersPSERSTAGRS sensors SRRRSERSLASERS