________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. २ अनुकूलोपसर्गनिरूपणम् ५७
टीका-'तात' हे पुत्र ! हे कुटुम्बरक्षकपुत्र ! जं किंच अणगं' यत् किंचित् अगादिकमासीत्। 'तं पि सव्वं' तत्सर्वमपि 'समीकतं' समीकुलम् अस्माभिरेव समं विभज्य ऋणं दत्तम्, नास्ति ते ऋगभारः। यदि कदाचित् ऋणमारागीत इहागतोऽसि, तदा तद्भयं त्यज । अस्माभिरेव तत्सर्व समीकृतम् । 'वबहाराइ' व्यवहारयोग्यं व्यापारादिप्रयोजनोभूतं यदपि विद्यते। 'हिरण' हिरण्यं सुवर्णादि धनं गृहेऽवशेषितम् । 'तं वि' तदपि 'ते' तुभ्यम् 'वयं' वयम् 'दाहासु' दास्यामः । हे पुत्र ! तवोपरि यद् ऋणमासोत् तदस्माभिरेव विभज्य स्त्र स्वशिरसि न्यस्तम् । अथ च गृहे यत् व्यवहारयोग्यं स्वर्णादिरूपं धनं विद्यते, तदपि तुभ्यं दास्यामि, अतस्त्वयाऽवश्यमेव गन्तव्यं गृहम् । यद्भयास्यक्ताः , तत् दूरं गतं तदर्थ शोको न करणीयः। अतः परं गृहसेवा व्यापारे नास्ति प्रवाधितस्य ते वाधाव्याधिरिति भावः।।
टीकार्य-हे कुटुम्ब के रक्षक पुत्र ! तुम्हारे ऊपर जो भी ऋण आदि था वह हमने बराबर कर दिया है-घंटवारा करके चुका दिया है। अब तुम्हारे ऊपर ऋण का भार नहीं रहा है। ऋण के भय से भयभीत हो कर यहां आए हो तो उस भय को दूर कर दो। वह ऋण तो हमने ही उतार दिया है । व्यवहार अर्थात व्यापार आदि के योग्य जो हिरण्य चांदी स्वर्ण आदि घर में है, वह भी हम तुम्हे देंगे।
अभिप्राय यह है-हे पुत्र ! तुम्हारे ऊपर जो ऋण चहा था, उसका षटवारा करके हम लोगों ने अपने अपने माथे ले लिया है। इसके अति रिक्त घर में व्यवहार योग्य जो भी सोना चांदी आदि है, वह भी तुम्हे देंगे। अतएव तुम अवश्य घर चलो। जिस डरसे तुमने घर छोडा है, वह दर होगया है। उसके लिए चिन्ता मत करो। इसके पश्चात् घर पर रहने में तुम्हारे लिए कोई विघ्नबाधा नहीं है ।
ટીકાઈ–હે કુટુંબના રક્ષક પુત્ર! તારે માથે ઋણને જે બે હતા, તે અમે ભરપાઈ કરી દીધું છે. કુટુંબીઓએ અંદર અંદર વહેચણું કરીને તે ઋણ ચુકવી દીધું છે. હવે માથે ત્રણને ભાર રહ્યો નથી જે અણુના ભયથી તે સાધુ જીવન અંગીકાર કર્યું હોય, તે તે ભય હવે દૂર થઈ ગયા છે. વળી વ્યવહાર (વેપાર) આદિને માટે તારે જે સુવર્ણ, ચાંદી, ધન આદિની જરૂર હાય, તે અમે તને ઘરમાંથી આપશુ.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે અણના ભયથી જે તે ઘર છોડયું હોય, તે હવે તે ભય દૂર થઈ શકે છે. વળી વેપાર આદિને માટે જરૂરી ધન અમે તને આપશું, એટલે તેને કોઈ પણ પ્રકારની વ્યવહારિક મુશ્કેલી પણ નહીં પડે. હવે તમારે ઘેર પાછા ફરવામાં શી મુશ્કેલી છે? માટે છોડે આ સાધુપર્યાય અને ફરી ઘેર ચાલ્યા આ. ગાથા દ્રા
सू०८
For Private And Personal Use Only
