________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
खुशी टीका अ. १ सू० १७ वायुकाय हिंसाकारणनिरूपणम्
अथ वायुकायहिंसाकारणान्याह - ' सुप्प ' इत्यादि । मूलम् -सुप्प-वियण-तालियंट- पेहुण- मुह करयल सग्गपत्तवत्थ एवमाइएहिं अणिलं ॥ सू० १७ ॥
टीका - 'सुप्प' शूर्पः = अन्नशोधनोपकरणविशेषः, 'छाज ' ' सूपडा ' इति भाषामसिद्धः 'वियण' व्यजनं - वंशशलाकादिनिर्मितम्, 'तालियंट' तालवृन्तं 'तापंखा' इति प्रसिद्धम्, 'पेहुणग' पेहुणकं = मयूरपिच्छकृतव्यजनं 'मुह' मुखं पणपावण ' इत्यादि ।
टीकार्थ - ( पयण- पयावण - जलण- जलावण- विदंसणेहिं अगणि) स्वयं भोजनपनाना, दूसरोंसे भोजन बनवाना, स्वयं अग्नि जलाना, दूसरोंसे अग्नि जलवाना, तथा दीपक जलाकर प्रकाश करना, इत्यादि प्रयोजनों को लेकर अग्निकाय की हिंसा करते हैं। सू० १६ ॥
वायुकाय की हिंसा करने के प्रयोजन को सूत्रकार कहते हैं'सुप्पवियण ' इत्यादि ।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
टीकार्थ - (सुप्प - वियण-तालीयंट-पेहुण-मुह-करयल सग्गपसवत्थएवमाएहि अणिलं ) सूपसे जब पछाड़ कर अन्न आदि शोधन करते हैं तथ वंशशलाका आदि से निर्मित पंखे से जब हवा की जाती है तब, तालवृक्ष के पत्ते से बने हुए पंखे से जब हवा की जाती है तब मयूर के पिच्छों से निर्मित पंखे से जब हवा की जाती है तब, मुख
66
पयणपयावण " इत्यादि.
टीडअर्थ - " पयण, पयावण, जलण, जलावण, विदंसणेहि अगणि" लते लोभन બનાવવાને, બીજા પાસે ભાજન અનાવરાવવાને, પોતે અગ્નિ સળગાવવાને, અન્ય પાસે અગ્નિ સળગાવરાવવાને, તથા દીવા સળગાવીને પ્રકાશ કરવા, ઈત્યાદિ પ્રાજનાને માટે અગ્નિકાયની હિંસા કરે છે. સૂ.૧૬।।
હવે વાયુકાયની હિંસા કરવાનાં પ્રયાજાને સૂત્રકાર પ્રગટ કરે છે 'सुप्प वियण "छत्याहि
66
अर्थ - "सुप्प, वियण, तालियट, पहुण, मुह, करयल सभापत्त वत्थ एवमाइएहिं अणिलं" क्यारे सूपड़ा वडे आरडीने अनाम साई शय छे त्यारे, पांसनी સળી આદિમાંથી બનાવેલા પખા વડે જ્યારે હવા ખવાય છે ત્યારે, તાડનાં પાનાંમાંથી બનાવેલ પપ્પા વડે જ્યારે પવન ન ખાય છે ત્યારે, મારનાં પીંછાંમાંથી અનાવેલ પુ'ખા વડે જ્યારે પવન નખાય છે ત્યારે, જ્યારે કોઇ નિમિત્તે મુખથી
For Private And Personal Use Only
