________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रश्नग्याकरणसूत्रे 'कलुणं ' करुणं-यथास्यात्तथा दीनदशामाश्रित्येत्यर्थः, 'पाले ति ' पालयन्ति प्रतीक्षन्ते 'कदा ममायं दुःखकालः पूर्णो भविष्यतीति प्रतीक्षमाणा नरकजीवाः कालं यापयन्तीत्यर्थः ॥ मू० २७ ॥
ते पुनः किं कुर्वन्ती ? त्याह____ मूलम्-ते अहाउयं जमकाइयतासिया य सदं करेंति भीया, किंते ? अवि-भाय ! सामि! भाय ! बप्प ! ताव ! जितवं ! मुय मे मरामि दुब्बलो वाहिपालिओ हं किं इदाणि असि, एवं दारुणो णिद्दओ य मा देहि मे पहारे, अस्सासेउ मुहत्तं मे देहि, पसायं करेह, मा रूसह वीसमामि गेविजं मुयह मे, मरामि, गाढं तण्हाइओ अहं, देहि पाणियं ॥ सू० २८ ॥ ___ टीका-ते पूर्वोक्ताः पापकर्माणः 'अहाउयं' यथायुष्क यथाबद्धायुष्कंपूर्वभव यावत्कालपरिमितमायुर्वेदमासीत्तावत्परिमितं न तु न्यूनाधिकं देवनारकाकी वेदना वे बहुत से पल्योपम तथा सागरोपमप्रमाण कालतक (कलुणं) करुणदशा से, (पालेति) भोगते हैं । उस समय उनकी बड़ी दीनदशा रहती है । और वे इस बात की प्रतीक्षा में उस असह्य पीड़ा को भोगते हुए कहा करते हैं कि " कब यह हमारा दुःखकाल समाप्त हो " । इस तरह विचारे वे पापी जीव वहां से निकलने के समय की प्रतिक्षा करते हुए काल को व्यतीत करते रहते हैं ॥सू. २७॥
और वे क्या करते हैं ? सो सूत्रकार कहते हे-'ते अहाउयं' इत्यादि। टीकार्थ-देव और नारकियों आदिकी आयु निरुपक्रम होती है-बीच में छिदती भिदती नहीं हैं, तीव्र शस्त्र, तीव्र विष, तीव्र अग्नि आदि जिन प्रभा १७ सधी “ कलुणं " ४२९४न ४ाम “ पालति" लागवे छे. ते સમયે તેમની ઘણી દીનદશા હેય છે. અને “ક્યારે અમારો આ દુખને સમય પૂરો થાય” એ વાતની રાહ એ અસહ્ય પીડા ભેગવતા ભેગવતા તેઓ જોયા કરે છે. આ રીતે બિચારા પાપી જીવો ત્યાંથી નીકળવાના સમયની રાહ adi radi समय पसार ४२ छ । सू. २७ ॥
मने तया | ४३ छ ? ते सूत्र४।२ मतावे छ- 'ते अहाउयं" त्या. દેવ અને નારકીઓ આદિનું આયુષ્ય નિરુપક્રમ હોય છે-તે વચ્ચે અકસ્માતેથી છેઃાતું દાતું નથી, તીવ્ર શરુ, તીવ્ર વિષ, તીવ્ર અગ્નિ આદિ જે કારણથી
For Private And Personal Use Only
