________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- ३८६
प्रश्नव्याकरणसूत्रे
6
,
गवेषणं तत्र परायणाः परसम्पत्ति भोगाभिलाषका इत्यर्थः ' वरागा' वराकाः = दीना: ' अकामियाए ' अकामिकया=अनिच्छयाऽपि विणितिदुक्खं विनयन्ति दु:खं दुखं प्राप्नुवन्ति तथा 'णेव सुहं णेव गिब्युद्धं उवलमंति' नैत्रमुखं नैव निर्वृतिं मनः शान्तिमुपलभन्ते = प्राप्नुवन्ति, ते के? इत्याह- ' अच्छंतविउलदुक्खस यसपलिता' अत्यन्त विपुल दुःखशतसम्मदीप्ताः - अत्यन्तविपुलम् = अतिविस्तीर्ण यद दुखतं तेन सम्प्रदीप्ता: संतप्ताः 'परस्त दव्वेहिं जे अविरया ' परस्य द्रव्येषु ये अविरता:- निवृत्तिभावरहितास्तेऽत्र परत्र च नैव सुखं नैव शान्ति चोपलभन्ते इति सम्बन्धः सू० २० ॥
पुष्प आदि पदार्थ भोग और जो बार २ भोगने में आते हैं ऐसे गृह वस्त्र आदि पदार्थ उपभोग हैं । (बरागा ) ये सहा नवस्था संपन होते हैं । ( अकामियाए ) इनकी यह अभिलाषा नहीं होती है की हम दुःख भोगे परन्तु इन्हें विना इच्छा के भी ( विणिहुति दुःखं ) दुःख सहना पडता है। इन्हे ( णेत्र सुहं णेवणिव्वुई उवलभंति ) जीवनभर कभी भी सुख नहीं मिलता और न कभी निर्वृत्ति मनको शांति ही इन्हे प्राप्त होती है। कारण की ये (अच्यंत विउलदुक्खसयसंपत्ति ) अत्यंत विपुल सैकडो दुःखों से संतप्त होते रहते हैं । इन दुःखो से भी संतप्त होने का कारण यह है कि ये ( परस्स दव्वेहिजे अविरया ) परके द्रव्य को अपहरण करने रूप कुकृत्य से विरतिभाव धारण करने से रहित होते है। इसी कारण इन विचारों को न सुख मिलता है और न शांति ही मिलती है । सू० २० ॥
वरागा
એક વાર ભાગવવામાં આવે છે એવા આહાર પુષ્પ આદિ ગણાય છે, અને જે વરંવાર ભોગવાય છે એવાં ઘર, વસ્ત્ર ઉપભાગ કહે છે. " तेथे। डुभेश हीन दृशाभां रहे छे, " अकामिया તેમને દુઃખ લાગવવાની ઈચ્છા હોતી નથી, પણ તેમને ઈચ્છયા વિના પણ “विणिहुति दुक्खं” दुःणेो सहुन वा पडे छे तेभने "णेत्र सुहं णेव णिव्वुई उवलअंति” खायु ं भवन उही पशु सुख भगतुं नथी, अने तेभने उही निवृत्ति - (भननी शांति) पशु प्राप्त थती नथी, अरण ते दो। “अच्चंत विउलदुक्खसयसंपलित्ता ’” અત્યંત વિપુલ, સેકડા દુઃખાથી દુઃખી થયા કરે છે, એ દુઃખાથી પણ દુઃખી થવાનું કારણ એ છે કે તેઓ દ परस्स वेहिं जे अवरिया " પરધનનું અપહરણ કરવા રૂપ કુકૃત્યથી વિરકત થઈ શકતાં નથી, તે કારણે તે ખિચારાને સુખ મળતું નથી અને શાંતિ પણ મળતી નથી ।। સૂ૦ ૨૦ ॥
For Private And Personal Use Only
પદાથ ભાગ
આદિ પદાર્થોને
""