________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुशिनी टीका अ०१ सू० ५ अहिंसापालककर्तव्यनिरूपणम् ६०७ भूतादिनिग्रहलक्षणः, मूलम् वृक्षवल्ल्यादीनां, भैषज्यं द्रव्यसंयोगरूपम् , एतच्चतुष्टयरूपं कार्यमेव हेतु यत्र तत्तथो भैक्षं न गवेषितव्यमित्यग्रंण सम्बन्धः । तथा-'न लकवणुप्पायमुमिण जोइस निमित्तकहकुहकप्पउत्तं' न लक्षणोत्पात स्वम ज्योतिष निमित्त कथाकुहक प्रयक्त-तत्र-लक्षणं-स्त्रीपुरुषादि लक्षणं, उत्पाताः =भुकम्पादिशास्त्राणि, स्वमः-स्वमशास्त्रम् , ज्योतिष नक्षत्रादि शुभाशुभसूचक शास्त्रम् निमित्तं भूतभविष्यदादि सूचकं शास्त्रम् , कथा-कामकथा सूचकं शास्त्रम्, कुहकं-परेषां विस्मयोत्पादकप्रयोगः, एभिः प्रयोगैर्विस्मितेन दायकेन प्रयुक्त इलाज, मंत्र-भूतादि ग्रह के निग्रह निमित्त उपायभूत मंत्र का प्रयोग, मूल-वनौषधि, एवं भैषज्य-अनेक औषधि मिश्रित दवा, ऐसी भिक्षा मुनिजनों को कल्प्य नहीं होती है । तथा न लक्खणुप्पायसुमिणजोइसनिनित्तकहकुहकप्पउत्तं ) जिस भिक्षा की प्राप्ति मुनि को लक्षणों के स्त्री पुरुष आदि के चिह्नादिकों के-दिखाने का प्रदर्शन करना पड़े, भूकंप आदि के शास्त्र का कथन करना पड़े, स्वप्नशास्त्र का, जोतिषशास्त्र का, निमित्त शास्त्र का, काम कथा सूचक शास्त्र का, तथा दूसरों के लिये आश्चर्योत्पादक प्रयोगों का सहारा लेना पड़े, ऐसी भिक्षा मुनिजन के लिये कल्प्य नहीं है । तात्पर्य इसका यह है कि दाता को उनके हस्त आदि की रेखाओ से प्रसन्न करके, भूकंप आदि का शुभाशुभफल कथन करके, काम वर्द्धक कथाओं को कह करके, सप्न शास्त्र का प्ररूपण करके, ज्योतिषशास्त्र में अपनी विद्वत्ता का प्रदर्शन करके तथा आश्चर्यकारी प्रयोगों को दिखा करके यह कहना कि मैं यहुत
ભૂતાદિગ્રહના નિગ્રહને માટે ઉપાયભૂત મંત્રને પ્રગ, મૂળ-વનૌષધિ, અને ભિષજ્ય-અનેક ઔષધિ મિશ્રિત દવા, આદિ બતાવવું પડે એવો આહાર મુરિ
नाने ४८ नही तथा (नलक्खणुप्पाय सुमिणजोइसनिमित्त कह कुहकप्पउ ) જે ભિક્ષાની પ્રાપ્તિ માટે મુનિને સ્ત્રી-પુરુષ આદિના ચિહ્નાદિકને બતાવવાનું પ્રદર્શન કરવું પડે. ભૂકંપ આદિના શાસ્ત્રોનું કથન કરવું પડે, સ્વમ શાસ્ત્ર,
તિષશાસ્ત્ર, નિમિત્ત શાસ્ત્ર, કામકથા સૂચક શાસ્ત્ર, તથા બીજાને માટે આશ્ચર્યોત્પાદક પ્ર વગેરેની મદદ લેવી પડે એવી ભિક્ષા મુનિજનને કલ્પ નહીં તેનું તાત્પર્ય એ છે કે દાતાને તેમના હસ્ત આદિનિ રેખાઓ વડે ખુશ કરીને, ભૂકંપ આદિનું શુભાશુભ ફળ કહીને, કામવર્ધન કથાઓ કહીને, સ્વપ્ન શાસનું પ્રરૂપણ કરીને, જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં પિતાની વિદ્વતા બતાવીને, તથા આશ્ચર્યકારક પ્રણે બતાવીને પિતે બહુ જ મહાન વિદ્વાન છે એવી છાપ
For Private And Personal Use Only
