________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुदर्शिनी टीका अ० १ सू० २५ नरकोत्पत्यनु दुःखानुभवनिरूपणम् ९७ अम्बाम्बरीपादयः परमाधार्मिका असुरकुमारदेवास्तैः संकुलेषु व्याप्तेषु-एता.
शेषु नरकेषु ते प्राणवधकर्तारः अत्ताणा' अत्राणा-त्राणरहिताः दुःखनिवारका भावात् , अतएव ' असरणा' अशरणाः शरणरहिताः रक्षकाभावात् , 'उववज्जति उत्पद्यन्ते इति सम्बन्धः ॥सू०२४॥
मूलम्-तत्थ य अंतोमुहुत्तलदिभवपच्चएणं निव्वत्तेति उ ते सरीरं हुंडं बीभच्छदरिसणिज्जं बीहणगं अट्टिण्हारुणह रोमवज्जियं असुभगं दुक्खविसयं, तओ य पज्जत्तिमुवगया इंदिरहिं पंचहिं वेदोंत वेदणं असुहाए वेयणाए उज्जलबल विउल-कक्खडखरफरुसपगाढपयंडघोरबीहणगदारुणाए,किंते२५॥
टीका-'तत्थ य ' तत्र च नरकेषु उत्पत्त्यनन्तरं ते पापकर्माणः 'अंतो मुहुत्तलदिभवणपच्चएणं' अन्तर्मुहूर्तलब्धिभवप्रत्ययेन अन्तर्मुहूर्तस्य वैक्रियलब्ध्या परमाधार्मिक असुरकुमार जाति के देवों से ये सदा संकुल रहते हैं । ऐसे इन नरकोमा प्राणवध के करने वाले जीव (अत्ताणा) दुःखनिवारक के अभाव से त्राण रहित एवं (असरणा) रक्षक कोई न होने से अशरण बन ( उववजति ) उत्पन्न होते हैं।
भावार्थ-प्राणवध करनेवाले जीव जो पापपुंज का संचय करते हैं। उसके प्रभाव से वे यहां से मरकर शीघ्र ही नरक में जन्म लेते हैं । नरकों में जीव की कैसी हालत होती है एवं वहां की क्या स्थिति है यही बोत सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा समझाई है ॥ सू. २४ ॥
टीकार्थ-(तत्य य) उन नरकों में उत्पत्ति के अनन्तर (ते)वे पापकर्म वाले जीव (अंतोमुहुत्तलद्धि भवपच्चएणं ) अन्तर्मुहूर्त में प्राप्त वैक्रियलઅમ્બરીષ આદિ પરમ અધામિક અસુર કુમાર જાતિના દેવો છે. પ્રાણવધ ४२ नारा ते वो मेथी ते नरीमा “ अत्ताणा" हुम निवा२४ने समावेत्राए २डित भने " असरणा" 5.२६४ नही डावाथी ११२९५ ४ामा " उवत्रजंति" त्पन्न थाय छ ।
ભાવાર્થ–પ્રાણવધ કરનારા જીવ જે પાપપુંજનો સંચય કરે છે તેના પ્રભાવે અહીંથી મરીને તરત જ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. નરકમાં જીવોની કેવી હાલત થાય છે અને ત્યાંની કેવી પરિસ્થિતિ છે, એ વાત સૂત્રકારે આ સૂત્રદ્વારા સમજાવી છે. સૂ.૨૪
10-"तत्थ य" त्याह, “तत्थ य"ते नरमा त्यत्ति थय! पछी "ते" ते पा५४म ४२ना२। ७६ "अंतोमुहुत्तलद्धिभवपञ्चएणं' मन्तभुतभा ॥ वैठिय
प्र० १३
For Private And Personal Use Only