________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ. ७ स्. ५ दशविध श्रमणधर्मनिरूपणम् १४५ अपरुषम् अनिष्ठुरम्-परपीडावजेकम्-अपिशुनम्-प्रतीतिकारकम्-चापल्यरहितम् अनाविलम-कषाय कालुष्यवर्जितम्-विच्छेदरहितम्-निरन्तरोच्चरितम् अविरलम् असम्भ्रान्तम् त्वरोदोषरहितम् स्पष्टम् मधुरम् श्रुतिसुखावहम् अभिजातम् सविनयम् असन्दिग्धम् औदार्ययुक्त औद्धत्यवर्जित अमात्यम् विद्वज्जन मनोऽनुरञ्जनसमर्थम् आत्मश्लाघावर्जितम् प्रस्तुतार्थाभिधायि माया लोम क्रोध मान कपायचतुष्टयरहितं सेव्यम् । एवं गणधरमत्येक वुद्धविरचित सूत्रमार्गानुसारमवृत्तार्थम् अर्थनीयम् अथिपुरुषभावग्रहणसमर्थ स्वपरार्थानुग्रहकारकं निरुपधि निश्छलम् देशकालानुपसारि-अनवयम् जनशासनाशस्तं एसयुक्तम् मितं याचननहीं होना चाहिए, निष्ठुर नहीं होना चाहिए, पर शो पीड़ा पहुचाने वाला न होना चाहिए, चुगली रूप अश्वा अप्रतीतिकार नहीं होना चाहिए । वह चपलता से रहित हो, कषाश की कलुषता से रहित हो, अटक-अटक कर न बोला जाय-लगातार उच्चरित हो, अविरल हो, अभ्रान्त हो, जल्दबाजी से रहित हो, स्पष्ट अधुर और श्रुति सुखद हो, अभिजात हो विनययुक्त हो, असंदिग्ध, उदारतायुक्त, उधतता से रहित, गंवारू न हो-विद्वान् जनो का अनुरंजन करने में समर्थ हो, आत्मप्रशंसा से रहित हो, प्रस्तुत अर्थ का प्रतिपादन करनेवाला हो, क्रोध मान माया और लोभ कषाय ले रहित हो, सेयनीय हो, तथा गणधरों प्रत्येक बुद्धों और स्थपिरों द्वारा रचित सूत्रमार्ग के अनुकूल 'अर्थ वाला हो, उपधि एवं छल से रहित हो, देश-काल के अनुकूल हो, निरवद्य हो, जैन शासन द्वारा प्रशस्त हो, यम-नियम से युक्त ન લેવું જોઈએ, બીજાને પીડા પહોંચાડે એવું ન હોવું જોઈએ, ચાડી રૂપ અથવા અપ્રતીતિકારક ન હોવું જોઈએ, તે ચપળતાથી રહિત હોય, કષાયની કલષતાથી રહિત હોય, અટકી–અટકીને ન બોલવામાં આવે–સતત–એકધારું * ઉચ્ચારણ હોય, અવિરલ હોય, અભ્રાન્ત હોય, છેતરપીંડીથી રહિત હોય, સ્પષ્ટ મધર અને સાંભળવું ગમે એવું હોય, અભિજાત હોય, વિનયચુકત હોય, અસંદિગ્ધ, ઉદારતાયુક્ત, ઉદ્ધતતાથી રહિત, ગામડિયું ન હોય-વિદ્વાનજનનું અનરંજન કરવા માટે સમર્થ હેય આત્મપ્રશંસાથી રહિત હોય પ્રસ્તુત
અર્થનું પ્રતિપાદન કરનારું હાય, ક્રોધ માન માયા અને લોભ કષાય યુક્ત , હાય સેવન કરવા ગ્ય તથા ગણધરે પ્રત્યેક બુદ્ધો તથા સ્થવિરો દ્વારા , રચિત સૂત્રમાર્ગ અનુકૂળ અર્થવાળું હોય અર્થનીય (વાંછનીય) હાય – પરને અનુગ્રહ કરનારું હોય, ઉપધિ તથા છળ-કપટ વગરનું હોય, દેશકાળને અનુકૂળ હોય, નિરવ હય, જૈનશાસન દ્વારા પ્રશસ્ત હોય, યમ
त० १९