________________
तत्वार्थस्त्र स्तावत् अकुशल वचो निरोधरूपं, कुशलपच उदीरणरूप का बचोयोगमतिसंलीनता तप उच्यते । एवं काययोग प्रतिसंहीनता तप स्तावद कूर्मवत् संहृतहस्तपाद गुप्तेन्द्रियसर्वगात्रमतिस लीनतारूप खलु तपो भवति शायिक सावध सर्वाऽ. नुष्ठानपरिवर्जन मुच्यते । तथा च कच्छप इव सुसमाहित पाणिपादो गुप्ते. न्द्रियः सर्वगात्र प्रतिसंलीनस्तिष्ठति। तथा च गुप्तेन्द्रियमुसंयत हस्तपाद सर्वगात्रपतिसं लीनतावपो भवति । उक्वञ्चौपपातिके३० सूत्रे से किं तं जोगपडिसंलीणया- १ जोगपडिसलीणधा लिविहा पण्णता, तं जहामणजोगपडिल लोणया-१ वजोग पडिलीणा-२ कायजोगपडिसंलोणया-३ से कि त भणजोग पडिललणधा-? मणजोगपडिसलीणया-अकुसलमणनिरोहो, अललमणदीरणंवा, से तं भणजोगपडिसलीणया, से कितं वयजोगपडिहलीजथा ? वजोग पडिलीणया-अकुललवयणिरोहोचा, हलबारदीरणया, से तं वय जोगपडिसलीणया, ले किं तं कायजोगपडितलीणशा ?-कायजोग पडिसलीणया-जं तं सुसमाहिय पाणि पादे कुन हब तिदिए, सव्व. गाय पडिलीणे चिट्ठा, से तं काय जोगपडिलंलीणया,। अथ का सा योगप्रतिसंलीनता ३ योग मतिसं लीनता त्रिविधा मज्ञप्ता, तयथा मनोयोगप्रतिसंली. पैरों, इन्द्रियों एवं सम्पूर्ण शरीर का गोपन करना काययोग प्रतिसंली. नता तक है। शरीर संबंधी लापच अनुष्ठानों को त्याग देना, कछुए की तरह लमस्त इन्द्रियों का गोपाल करमा बाययोग प्रतिललीनता तप है । औपपातिक सूत्र ने तीसवें नुन लकहा है
प्रश्न-योग प्रतिसलीनता के कितने मे है ?
उत्तर-योग प्रतिसंलीनता के तीन लद है-मनोयोग प्रतिसं लीनता वचनयोग प्रतिसलीनता और फाययोग प्रतिस्लीनता હાથ, પગ, ઈન્દ્રિયે અને સંપૂર્ણ શરીરને સમેટી લેવું કાયયોગપ્રતિસલીતા તપ છે. ઔપપાતિકસૂત્રના ત્રીસમાં સૂત્રમાં કહ્યું છે
પ્રશ્ન–ોગપ્રતિસંસીનતાના કેટલા ભેદ છે ?
ઉત્તર–ગપ્રતિસલીનતાના ત્રણ ભેદ છે. મને ગપ્રતિસંલીનતા, વચન ગપ્રતિસંલીનતા અને કાયાગપ્રતિસલીનતા. પ્રશ્ન-મને ગપ્રતિસલીનતા કેને કહે છે ?
ઉત્તર-અકુશળ મને વ્યાપારને નિરોધ કરે અને કુશળમનની પ્રવૃત્તિ કરવી મને ગપ્રતિસૂલીનતા છે.