________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८ २.३३ कषायव्युत्सर्गतपसः निरूपणम् ०३ पण्णत्ते, तं जहा कसायविउस्सग्गे? संसारविउस्सग्गे२ कम्मविउस्सग्गे' इति। अथ कोऽसौ भावव्युन्सर्गः १ भावव्युत्सर्ग त्रिविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-कपायव्युत्सर्ग १ संसारव्युत्सर्गः२ कर्मव्युत्सर्गः २ इति ॥३२।
मूलम्-कसायविउस्सग्गतवे चउठिवहे, कोहकसायाइ विउस्सग्ग भेयओ ॥३३॥
छाया-कषायव्यु सर्गतपश्चतुर्विधं, क्रोधकषायादि व्युत्सर्गभेदतः ।३३।।
तत्त्वार्थदीपिका-पूर्वमुत्रे-कषायसंसारकर्मभेदेन त्रिविधं भावव्युत्सर्गतपः प्ररूपितम्, सम्पति-तेषु कषायव्युत्सर्गतपश्चातुर्विध्येन प्ररूपयितुमाह-'कसायविउस्सग्गत' इत्यादि । कषायव्युत्सर्गतपः खलु चतुर्विधं भवति, तद्यथा-क्रोधकषायादि भेदतः। तथा च-क्रोधकषायव्युत्सर्गतपः १ मानकपायव्युत्सर्गतपः
प्रश्न-भावव्युत्सर्ग के कितने भेद है ?
उत्तर-भावव्युत्मर्ग के तीन भेद है-(१) कषायव्युत्सर्ग (१) मंसार व्युत्सर्ग और (३) कर्मव्युत्सर्ग ॥३२॥
'कसायविउस्सग्ग तवे' इत्यादि
सूत्रार्थ-क्रोध कषायव्युन्सर्ग आदि के भेद से कषायव्युत्लग तप के चार भेद हैं ॥३३॥ .
तत्त्वार्थदीपिका-पूर्वसूत्र में भावव्युत्सर्ग तप के कषाय संसार और कर्म के भेद से तीन भेदों की प्ररूपणा की गई थी अब उनमें से कषायव्युत्सर्ग के चार भेदों की व्याख्या करते हैं
कषाय व्युत्सरी तप चार प्रकार का है, यथा-(१) क्रोध कषायव्यु: त्सर्ग (२) मानकषाय व्युत्सर्ग (३) मायाकषाय व्युत्तर्ग और (४) लोभ
प्रश्न--भावयुत्सम ना Ban ?
उत्तर--भावव्युत्सना ३ ले छ-(१) पायव्युत्सर्ग (२) संसार व्युत्सग मन (3) मयुत्सग. ॥ ३२ ॥ સૂવાથ– કોધકષાયવ્યત્સર્ગ આદિના ભેદથી કષાયવ્યત્સર્ગતપન ચાર ભેદ છે ૩૩
તત્ત્વાર્થદીપિકા--પૂર્વસૂત્રમાં ભાવવ્યુત્સતપના કષાયે સંસાર અને કર્મના ભેદથી ત્રણ ભેદની પ્રરૂપણ કરવામાં આવી. હવે તે પૈકી કષાયવ્યત્સર્ગના ચાર ભેદની વ્યાખ્યા કરીએ છીએ
કષાયયુત્સર્ગતપ ચાર પ્રકારના છે. જેમકે-(૧) ફોધકષાયવ્યત્સર્ગ (૨) માનકષાયવ્યત્સર્ગ (૩) માયાકષાયવ્યત્સર્ગ અને (૪) લેભકષાયબ્રુત્સર્ગ. તાત્પર્ય એ છે કે કષાયવ્યત્સર્ગ તપના ચાર ભેદ હોય છે. ૩૩ |
