________________
Ramanddoor
%EMONE
Tara
तत्त्वार्य गन्तव्यम् । तत्र--सर्वसावधयोगविरतिलक्षणं सामारिकं तदविशेषाएव छेदोपस्थापनीयादयो भवन्ति, सावधय गघिरते रेव विशुद्धतराध्यवसायविशेषा भव. न्ति । तम-समस्य भयो गमनं प्राप्तिः समायः, स एव सामायिकम् , सामायिकच. सच्चारित्रं सामायिकचारित्रम् । तच्च सामायिक द्विविधम्, इत्वरकालिकम्-याव
जीविकच, तम यथय तापत् प्रथरतीर्थचद् अन्यतीर्थकृतोः प्रत्रयापतिपत्तौ कथितं शस्त्रपरिज्ञाध्ययनादिविदः श्रद्धा कुर्वखच्छेदोषस्थापनीय संयनारोपणविशिष्ट तरत्वाद् विरतः सामायिकस्यपदेशं परित्यजति, तस्माद्-इन्चरकालस् । मध्यमतीर्थकृतां विदेहक्षेत्रवर्तिनाव वावजीरिक सामासिकं भवति, तच्च-प्रव्रज्या प्रतिपत्तिपरिहारविशुद्धिमचारिन (४) सूक्षमनारायचारिन और (५) यथा ख्यातचारित्र, यह पाँच प्रकार का चारिम समझना चाहिए।
इलमें ले लामाथि का अर्थ है लर्व साश्य योग का त्याग करना। छेदोपस्थापनीय आदि सामाधिक के हो विशेष रूप हैं। 'सम' के 'आय' अर्थात् लाभ को लमाय' कहते है और उसी को सामायिक कहते हि । सामाधिश के दो प्रकार हैं-इत्वशालिक और यारज्जीविक। प्रथम और अन्तिम तीर्थकों के शासन में दीक्षा लेने पर इत्तरकालीन सामाधिचारित्र होता है। जो शस्त्र परिक्षा अध्ययन आदि का ज्ञाता होता है और श्रद्धा पारता है, बह छे दोपस्थापललयन से युक्त हो जाता है, अतएव उलझा चारित्र 'सामायिक इस नाम से नहीं कहा जाता, अतएव वह इस्चरकालिक अर्थात् अल्पकालिक कहलाता है । धीच के बाईस तीर्थंकरों के शासन में लथा विदेहक्षेत्र के तीर्थंकरों के शाप्तन ચારિત્ર (૪) સૂફમસાંપરાય ચારિત્ર અને (૫) યથાખ્યાત ચારિત્ર આ પ પ્રકારના ચારિત્ર સમજવા જોઈએ.
આમાંથી સામાયિકનો અર્થ છે સર્વ સાવદ્ય યોગનો ત્યાગ કરે. છે પાપનીય આદિ સામાયિકના જ વિશેષ રૂપ છે. “સમ ને “અ ય અર્થાત્ લાભને “સમાયકહે છે. અને તેને જ સામાયિક કહે છે. સામાયિક બે પ્રકારનું છે. ઈવારકાલિક અને ય વજીવિક પ્રથમ અને અંતિમ તીર્થકરેના શાસનમાં દીક્ષા લેવા પર ઈવરકાલિન સામાયિક ચારિત્ર થાય છે જે શસ્ત્રપરજ્ઞા અધ્યયન આદિને જ્ઞાતા હોય છે અને શ્રદ્ધા રાખે છે તે છેદે પસ્થાપન સંયમથી યુક્ત થઈ જાય છે. આથી તેનું ચારિત્ર “સામાયિક એ નામથી કહેવાતું નથી આથી તે ઈત્વરકાલિક અર્થાત્ અલપકાલિક કહેવાય છે. વચ્ચેના બાવીસ તીર્થંકરના શાસન દરમિયાન તથા વિદેહ ક્ષેત્રને તીર્થક
