________________
५१८
तत्त्वार्थस्त्र स खलु-संयतासंयतोऽविरतसम्यग्दृप्टिस्थानाद् असंख्येयानि विशोधि स्थानानिगत्वाऽपत्याख्यानावरण कपायेषु क्षायोपशमं प्राप्तेिषु प्रत्याख्यानाव रणरूपायो. दयात् सकलमत्याख्यानाऽभावात् देशविरतो व्यपदिश्यते उक्तश्व
'तस्मादविरत सम्यग्ददृष्टि स्थानाद् विशोधिमुपगम्य । स्थानान्तराण्यने का न्यारोहति पूर्वविधिनैन ।।१।। 'क्षपयत्युपश्यति वा प्रत्याख्यानातः कपायास्तान् । स ततो येन भवेत् तस्य विरमणे बुद्धिरल्पेऽल्पा ॥२॥ 'तस्य तथैव विशोधि स्थानान्यारोहतोऽति संख्यानि । गच्छन्ति सर्वथाऽपि प्रकपतस्ते क्षयोपशमम् ।।३।। श्रावकधर्मों द्वादश भेदः संबायते ततस्तस्य ।
पञ्चनिचतुः संख्य व्रत गुणशिक्षामयः शुद्धः ॥४॥ -संयतासंयत जीव अधिरतसम्बरदृष्टि के स्थान से अल ख्यात अधिक -विशुद्धिस्थानों को प्राप्त होता है । असत्याख्यान कषाय का क्षयोपशम हो जाने पर भी प्रत्याख्यानावरण कषाय का उदय होने के कारण उसमें सफल प्रत्याख्यान नहीं होता। इस कारण उले देशविरत कहते हैं। कहा भी है___ अविरत लम्यग्दृष्टि के स्थान से अनेक (असंख्यात) विशुद्धिस्थानों पर पूर्वोक्त विधि ले बह आरोहण करता है।
प्रत्यारूपानावरण काय का जम उपशम था क्षय करता है तब उसकी देशबिरति में अल्प वुद्धि होतो है ।।२।।
जब वह पहले की भांति असंख्शाता विशुद्धिस्थानों पर आरो हण करता है, तब उसके उना भी क्षयोपशम हो जाता है ।।
સ્થાનથી અસંખ્યાત અધિક વિશુદ્ધસ્થાનેને પ્રાપ્ત થાય છે. અપ્રત્યાખ્યાન કષાયને ક્ષયપામ થઈ જવાથી પણ પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાયનો ઉદય થવાના કારણે તેમાં સકલ પ્રત્યાખ્યાન થતું નથી. આ કારણે તેને દેશવિરત કહે છે. यु ५ छे --
અવિરત સમ્યગ્દષ્ટિના નથી અનેક (અસંખ્ય ત) વિશુદ્ધરથાને પર પૂર્વોકત વિધિથી તે અરે હણ કરે છે.
પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાયને પારે ઉપશમ અથવા ક્ષય કરે છે. ત્યારે તેની દેશવિરતિમાં અ૯પ બુદ્ધિ હોય છે. મે ૨
જ્યારે તે અગાઉની જેમ અસંખ્યાત વિદ્ધિસ્થાન પર આરોહણ કરે છે ત્યારે તેને પણ ક્ષયે પશમ થઈ જાય છે કે ૩ છે