________________
४३२
तखार्थ सूत्रे सवान् प्रतिभावयेत् 'सध्यग्मनोवचनकाय: सर्वसत्वानहं सहे' इत्येवं भावनया मित्रता यथार्थतयाऽऽसायते। ये च मयापकृताः पाणिन स्तानपि मित्रत्वत्वात् क्षमेऽहम् , तथा च सर्वप्राणिषु मम मैत्री वर्तते न केनापि मम वैरमिति, स चैत्र वैरानुबन्धः अमृतप्रत्यवायशाखाशवसंबाधो मात्सर्यविषयोदयो भूयोभूयो विच्छिन्नबीजाङ्कुर मसबसमर्थोऽपि तीक्ष्ण प्रज्ञाविवेकाऽसिधाराच्छेच स्तिरस्कृत निखिलशेषतुषि मैत्री भावनया निरक्शेष समूलघातं पतिहन्तव्यः इति बोध्यम् । एव-सम्यक्त्वादि गुणाधिकेषु मलिपु रमोदं-हर्षातिशयं भावयेत् । क्यों किमिन का द्रोह करना दुर्जनता का लक्षण है अतएव में सब प्राणियों को क्षमा करता हूं हल प्रकार की समस्त जीवों के प्रति भावना करे । 'मैं सम्यक् मन वचन काय से समस्त प्राणियों को सहन करता हूं, ऐसी भावना से वास्तविक मित्रता की प्राप्ति होती है। और जिन माणियों का मैंने अपकार किया है, मित्र होने के कारण मैं उनसे खमाता हूं। मेरा समस्त प्राणियों पर मैत्रीभाव है, किसी के माथ वैरभाव नहीं है। यह वैरानुबंध जब बढता है तो इसमें से सैकडों अनों की शाखा-प्रशाखाएं फूटती हैं, मात्सर्य आदि दोषों की उत्पत्ति होती है, इसके अंकुर तीक्ष्ण प्रज्ञा एवं विवेक रूपी तलवार की धार से ही काटे जा सकते हैं और किसी कारण से उसका उच्छेद नहीं हो सकता । इसका समूल विनाश मैत्री भावना के द्वारा ही करना चाहिए। __ इमी प्रकार जो लम्यक्त्व आदि गुणों में अधिक हैं, उनके प्रति દુર્જનતાનું લક્ષણ છે. આથી હું બધાં પ્રાણિઓને ક્ષમા આપું છું” આ પ્રકારની સમસ્ત જી તરફ ભાવના રાખે “હું રામ્યક્ મન વચન કાયાથી સમસ્ત પ્રાણિઓને સહન કરું છું એવી ભાવનાથી વાસ્તવિક મિત્રત ની પ્રાપ્તિ થાય છે અને જે પ્રાણિઓનો મેં અપકાર કર્યો છે, મિત્રના નાતે હું તેમનાથી ક્ષમાપના મેળવું છું મારે સમસ્ત પ્રાણિઓ પર મૈત્રીભાવ છે, કેઈની સાથે વેરભાવ નથી. આ વેરાનુબંધ જ્યારે વધે છે ત્યારે એમાંથી સેંકડે અનર્થોની શાખા-પ્રશાખાઓ ફૂટી નીકળે છે, માત્સર્ય આદિ દોની ઉત્પત્તિ થાય છે, આના અંકુર તીણ પ્રજ્ઞા અને વિવેક રૂપી તરવારની ધ.૨ વડે જ કાપી શકાય છે બીજા કેઈ કારણે તેનું ઉરદન થઈ શકતું નથી. આને જડમૂળથી વિનાશ મૈત્રીભાવના દ્વારા જ કરવું જોઈએ
એવી જ રીતે જેઓ સમ્યકત્વ આદિ ગુણેમાં અધિક છે તેમના પ્રત્યે
