________________
-
-
नयतप उच्यत
पालिके ३०
जहा
तरवार्थसत्र आर्तगवेपणतापिनयतपो भवति-५ देशकालोचितार्थ सम्पादनरूप देशकालज्ञताचिनयतप उच्यते ६ सर्वपयोजनेषु आनुकूल्यं सर्वार्थेषु अप्रतिलोमताविनयल्प-७ श्वोच्यते ॥ उस्तञ्चौयपातिके ३० सूत्रे-"सिं तं लोगोश्यारविणए-? लोगोवधारविनए सत्तविहे पण्णत्त, तं जहा-भानपरियं १ परच्छं. दानुत्तियं-२ वाजहेलो ३कयपड़िकिरिया-४ अत्तावेलणया-५ देसकालण्णुया-समडेमु अपडिलोलचा-७ से तं लोगोक्यारविणए से तं विणए-" इति । अथ कोऽसौ लोकोपचारनिलयः ? लोकोपचारविनयः सप्तविधः प्रज्ञतः-अभ्यासवृत्तिता-१ परच्छन्दार गिता २ कार्य हेतु (शुश्रूषा) ३ कृतप्रतिक्रिया-४ आर्तगवेपणता-६ देशकालज्ञता-६ सार्थेषु अतिलोमवा-७ स एप लोकोपचारविनयः स एष विनय इति ॥२९।।
मूलम्-विउलगे तबे दुविहे, दवसावभेयओ ॥३०॥
छाया--"युत्सर्गतपो विविधम्, द्रव्यभावभेदत:-" ॥३०॥ देश और काल के अनुरूप अर्थसम्पादन करना देश कालज्ञता विनय तप कहलाता है। (७) लय प्रयोजनों में अनुकूल होना अप्रतिलोभता विनय तप है । औपतिपातिक सूत्र के तीसवें सून में कहा है
प्रश्न-लोकोपचार विनय के कितने भेद हैं ? ।
उत्तर-लोकोपचार बिनय के सात भेद है, यथा-(१) अभ्यास वृत्तिता (२) परच्छन्दानुत्तिना (३) कार्य हेतुशुश्रूषा (४) कृतप्रतिक्रिया (५) आतावेषगता (६) देशकालज्ञता और (७) सार्थों में अप्रतिलो. भता। यह सच लोकोपचार कहलाता है ॥२९॥ ___विस्मरगे तो दुम्बिहे उत्यादि। ઉપકાર કરે આર્નોગવેષણતાવિનય તપ છે. (૬) દેશ અને કાળને અનુરૂપ અર્થ સમ્પાદન કરવું દેશકાલજ્ઞતા વિનય તપ કહેવાય છે (૭) બધા પ્રજમાં અનકળતા હોવી અપ્રતિભતા વિનય તપ છે. પપાતિક સૂત્રની ત્રીસમાં સૂત્રમાં કહ્યું છે
પ્રશ્ન- લેકેપચાર વિનયના કેટલા ભેદ છે?
ઉત્તર–લેકે પચાર વિનયના સાત ભેદ છે જેવાકે-(૧) અભ્યાસવૃત્તિતા (२) ५२२७-हानुवत्तिता (3) ४ तुशुश्रूषा (४) कृतप्रतिष्ठिया (4) माताવેષણતા (૬) દેશકાલજ્ઞતા અને (૭) સવર્થિક અપ્રતિભતા. આ બધાં લોકપચારવિનય કહેવાય છે. | ૨૯ |
'विउसग्गे तवे दुविहे' त्या
विनय तप है। आपके कितने भेदही -(१) अभ्यास