________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८ स्.२५ शुश्रूणाविनयतपसः निरूपणम् १७१ शातना तपो भवति ॥ उक्तञ्चौपपातिक ३० सुने-'ने किं तं दमणधिणए, ? दसणविणए दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-सुरुमुलणाविणए अणच्चालायणाविणए २ इति । अथ कोऽसौ दर्शनविनयः ३ दर्शनविनयो द्विविधः प्रज्ञप्तः तद्यथा-शुश्रूषणाविनघः १ अनत्याशातनादिनयः २ इति ॥२४॥
मूलम्-सुस्सूसणाविणयतचे अणेगविहे, अब्भुटाणाइ भेयओ ॥२५॥
छाया-शुश्रूषणाधिनयतपोऽनेकन्धिम्, अभ्युत्थानादि भेदतः ॥२६॥
तत्त्वार्थदीपिका-पूर्व तामद्-द्विविधं दर्शनविनयतपो भवतीत्युक्तम्, शुश्रूषणाविनयाऽनत्याशातना विनर भेदात, सम्मति- प्रथमोपात्तं शुश्रूपणा विनयतपः प्ररूपयितुमाह-'सुस्सूलणाविणयत' इत्यादि । शुश्रूपणादिनयतपा-विधि लाता है । तात्पर्य यह है कि कोई कार्य न करना जिससे लम्यक्षचारित्र आदि गुणों का नाश हो, वह अनत्याशातना घिनध है। औपपातिक मूत्र में कहा भि है
प्रश्न-दर्शन बिनय के कितने भेद हैं ?
उत्तर-दर्शन विनय तप के दो भेद हैं- शुश्रूजणाविनया और अनत्याशातना विनय ॥२४॥
'सुस्मलणाविणय तवे अणेगविहे' इत्यादि
सूत्रार्थ--अभ्युस्थान आदि के भेद से शुश्रषणा विनय अनेक प्रकार का है ॥२५॥
तत्वार्थदीपिका--पहले कहा गया था कि दर्शन विनय लषदो प्रकार का है-शुश्रूषणा विनय और अनत्याशातला विनय, अब इनमें से पहले शुश्रूषणा विनय तप की प्ररूपणा करते हैंકે એવું કોઈ કાર્ય ન કરવું જોઈએ કે જેથી સમ્યકત્વ-ચારિત્ર આદિ ગુણોને નાશ થાય અને આજ અનત્ય શાતનાવિનય છે. ઔપપાતિક સૂત્રમાં કહ્યું છે.
પ્રશ્ન-દર્શન વિનયના કેટલા ભેદ છે ?
ઉત્તર-દર્શનવિનય તપના બે ભેદ છે-શુશ્રષણાવિનય અને અનન્યા શાસનાવિનય છે ૨૪ છે
'सुस्सूसणाविणयतवे' त्यहि સૂત્રાર્થ –અભુત્થાન આદિના ભેદથી શુશ્રષણાવિનય અનેક પ્રકારના છે પરપા
તત્ત્વાર્થદીપિકા-પહેલા કહેવામાં આવ્યું. કે દર્શનવિનય તપ બે પ્રકારના છે શુશ્રષણાવિનય અને અનન્યાશાતનાવિનય, હવે એ બંને સાથી પહેલા શુશ્ર ષણવિનય તપની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ.
