________________
तत्वात अनायुक्तं प्रसनम् ६ अनायुक्तं सर्वोन्द्रियकाययोगयोजनता ७ स एपोऽप्रशस्त कायविनयः प्रशस्तकायविनयः एवञ्चैव प्रशस्तं भाणितव्यम्, स एष भशस्तकायविनयः, स एप कायविनयः इति ।।२८॥
मूलम्-लोगोवयारविणयतवे सत्तविहे, अब्भासवत्तियाइ भेयओ ॥२९॥
' छाया-लोकोपचारविनयतपः सप्तविधम्, अभ्यासवृत्तितादि भेदतः ॥२९॥ ' तत्वार्थदीपिका-पूर्व - तावत्-सप्तविधेषु विनयतपःसु मनोवचः काय विनयतपः सविस्तरं प्ररूपितम्, सम्पति-लोकोपचारविनयतयः सप्तविधत्वेन प्ररूपयितुमाह-'लोगोश्यारविणवतवे' इत्यादि। लोकोपचारविनयतपःलोकानामुपचरणं लोकोपचार स्तरसम्बन्धि विनयत्पो लोकव्यवहारसाधकविनय बैठना (४) उपयोगरहित लेटना (५) उपयोगरहित होकर उल्लंघन करना -एक वार लांघना (६) उपयोगरहित होकर घार-चार लांघना और (७) उपयोग रहित होकर सब इन्द्रियों का काययोग का व्यापार करना, यह अप्रशस्तकायविनय है । इससे विपरीत प्रशस्तकायविनय कहलाता है। _ 'लोगोवयारक्षिणयतवे लत्तविहे' इत्यादि ' सूनार्थ-लोकोपचार विनय तप सात प्रकार का है-निकट में रहना आदि ॥२९॥
तत्वार्थदीपिका-सात प्रकार के विनय में से मन-वचन-काय विनय तप का विस्तार पूर्वक विवेचन किया जा चुका, अब लोकोपचार विनय तप के सात भेदों का प्रतिपादन करते हैं__लोक व्यवहार का साधक विनय लोकोपचार विनय कहलाता है। (૪) ઉપગરહિત સુવું (૫) ઉપગરહિત થઈને ઉલ્લંઘન કરવું એકવાર લાંઘવું (૯) ઉપોગરહિત થઈને વારંવાર લાંઘવુ અને (૭) ઉપગરહિત થઈને બધી પ્રક્રિયાનો અને કાયદો વ્યાપાર કરો. આ અપ્રશસ્તકા વિનય છે, આથી વિપરીત પ્રશસ્તકા વિનય કહેવાય છે. જે ૨૮ છે.
'लोगोवयारविणयतवे सत्तविहे' त्या સવાથ––લેકે પચારવિનય સાત પ્રકારને છે–નજીકમાં રહેવું વગેરે પરલ
તત્વાર્થદીપિકા--સાત પ્રકારના વિનય તપમાંથી મન-વચન-કાયવિનય તપનું વિસ્તાર પૂર્વક વિવેચન કરવામાં આવ્યું. હવે લેપચાર વિનય તપના સાત ભેદેનું પ્રતિપાદન કરીએ છીએ
લોકવ્યવહારનો સાધક વિનય લેકેપચારવિનય તપ કહેવાય છે. તે સાત
