________________
camera
NAMAAREIGNOR
दीपिका-नियुक्ति टीका भ.७ ६.८ परीपहलेदनिरुपणस्
१९७ ज्जानन्तमपि सर्वशसम्भावनया संमान्य स्वसमयमभावनां कुर्वन्ति, कथनन्यथा तथाविधानामस्मादृशामपि सेवां नाचरन्ति, इत्येचं दुष्पणिधानजितचित्तस्य सत्कारपुरस्कार सहनरूपो बोध : - १९ प्रज्ञापरीपहजयस्तावत्-मम चतुर्दश पूर्वधरस्य तथाऽऽचाराङ्गाद्यङ्गोपाङ्गविशारदस्याऽग्रे खल्मन्ये रविप्रभाभिभूत खद्योतोद्योतवत्' प्रतिभाविधीनाः प्रतिमासन्ते, इत्येवं विज्ञानमदस्य तथा-- स्वस्य मति-बुद्धयल्पत्वे सति परं कश्चिद् बुद्धिमन्तं दृष्ट्वा मानसखिन्नतायाथ जनरूपोऽवगन्तव्यः-२० अज्ञानपरीपहजयस्तु-'अज्ञोऽयं खलु पशु सदृशो भक्ति नहीं करता ! सत्कार और आलन-प्रदान नहीं करता ! ये भोक करने वाले लोग मिथ्याष्टि है । जिसले जो कुछ भी नहीं जानता, उसे सर्वज्ञ मानकर अपने शासन की प्रलाधना करते हैं । ये मियादृष्टि-नूह न होते तो मेरे जैलों की सेवा क्यों न करते?' इस प्रकार का अप्रशस्त विचार जिलके चित्त में प्रवेश भी नहीं करता वह सत्कार पुरस्कार परीषह का विजेता कहलाता है। _ (२०) प्रज्ञापरीषह--'में चौदह पूवों का धारक हूँ, आचार आदि अंगों और उपांगों का ज्ञाता हूं, मेरे सामने दूसरे लोग उसी प्रकार प्रतिभाविहीन हैं जैसे सूर्य की प्रभाके सामने जुगनू निष्प्रभ होता है, इस प्रकार अपनी प्रज्ञा के अभिमान को त्यागना और अपने आपको अल्पबुद्धि समझ कर तथा दूसरे को बुद्धि शाली देख कर मन में खिन्नता न लाना प्रज्ञापरीषह जय कहलाता है।
(२१) अज्ञानपरीषह-'यह अनजान है, जानवर के समान है, कुछ કરતું નથી! સત્કાર અને આસન પ્રદાન કરતા નથી, આ ભક્તિ કરનારાઓ મિથ્યાષ્ટિ છે જે કશે પણ જાણતા નથી તેને સર્વજ્ઞ માનીને પોતાના શાસનની પ્રભાવના કરે છે. આ મિથ્યાષ્ટિ-મૂઢ ન હોત તે મારા જેવાએની સેવા કેમ ન કરત? આ પ્રકારને અપ્રશસ્ત વિચાર જેના મનમાં પ્રવેશ પણ કરતા નથી, તે સાધુ સકારપુરસ્કા૨પરીષહને વિજયી કહેવાય છે.
(२०) प्रज्ञापशषड-ई यो पूर्वाना धा२४ छु, माया२ महिमा અને ઉપાંગોને જ્ઞાતા છું, મારી આગળ બીજા લેકો એવી રીતે પ્રતિભાવિહેણ છે જેમ સૂર્યની પ્રભા આગળ આગીય નિસ્તેજ થઈ જાય છે, આ રીતે પોતાની પ્રજ્ઞાના અભિમાનને ત્યાગ કરવો અને પિતાને અલ્પબદ્રિ સમજીને તથા બીજાને બુદ્ધિશાળી જોઈને મનમાં ખિન્નતા ન લાવવી પ્રજ્ઞાપરીષહજય કહેવાય છે.
(२१) अज्ञानपरीष8-'- मज्ञानी छे, ना१२ २३ छ, शुस
