________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ. ७ शु. २७ स्तेयस्वरूपनिरूपणम् २६९ ममेद मित्येवं परिगृहीतं बस्नु परियादिनि यस्मे-कस्वैचिद् यद्दोय ने तहत्तमित्युच्यते । यत्पुनर्वस्तु देवेन्द्रादिभिः परिगृहोतमेव नतु-दत्तस्, तस्याऽऽदानं ग्रहणं स्वेच्छया धारणं ठेन-बलात्कारेण या, समक्षमेव-धौर्येण का, दत्-स्तेयम् । यद्यपि-देवे द्राभिः परिगृहीतभिर्वीरमानमपि किश्चित्-शराहारपानपात्र स्त्रो. पधिपु-अनेषणीयादिकं तीर्थकता नाऽनुज्ञात मागमे, तदधि-स्तेय मेवाऽवशेयम् । एवञ्चाऽनेषणीयादेः परिगृहीतरयाति परैर्दानेपि तद्ग्रहणेऽदत्तादानबिरहेऽपि स्तेयं भवत्येव, शास्त्रेणाऽनेषगीयादेः प्रतिषिद्धत्वेन शास्त्र पतिषेधस्य बलवस्त्रात् तत्प्र. करने के लिए इष्ट हो वह कर्म कहलाता है । 'यह मेरी है' इस रूप में ग्रहण की हुई वस्तु देव आदि पांच में से किसी के द्वारा जिस किसी को दी जाती है वह दत्त कहलाती है। किन्तु जो वस्तु देवेन्द्र
आदि के द्वारा परिगृहीत है मगर दत्त नहीं है, उसको ग्रहण करना, स्वेच्छा से धारण करना, हठ ले या बलात्कार से उसके सामने या चोरी से ले लेना स्तेय है। देवेन्द्र आदि के द्वारा परिगृहीत और दी जाने वाली भी कोई शय्या, आहार, पानी, पात्र वस्त्र आदि उपधि अनेषणीय हो और तीर्थकर भगवान ने आगम में उसकी अनुमति म दी हो तो उसे ग्रहण करना भी स्लेव है । इस प्रकार दूसरे के द्वारा परिगृहीत भी अनेपणीय वस्तु अगर वह देता हो तो अदत्तादान न होने पर भी उसे ग्रहण करना स्तेय ही समझना चाहिए। क्यों कि शास्त्र में अनेषणीय आदि को ग्रहण करने का निषेध किया गया है, તે કર્મ કહેવાય છે, “આ મારી છે આ સ્વરૂપે ગ્રહણ કરવામાં આવેલી વસ્તુ દેવ આદિ પાંચમાંથી કઈ વડે જે કઈને આપવામાં આવે છે તે દત્ત કહેવાય છે. પરંતુ જે વરતુ દેવેન્દ્ર આદિ દ્વારા પરિગૃહીત છે પણ દત્ત નથી, તેનો હવાલે લે, વેચ્છાથી ધારણ કરવું, દુરાગ્રહ અથવા બળાકારથી તેની સામે અથવા ચેરીથી લઈ લેવું એ તેય છે. દેવેન્દ્ર આદિ દ્વારા પરિગૃહીત અને આપવામાં આવતી હોય તેવી શધ્યા ભજન, પાણી, પાત્ર, વસ્ત્ર આદિ ઉપાધિ અનેષણય છે અને તીર્થકર ભગવાને આગમમાં તેની આજ્ઞા ન આપી હોય તે તેને ગ્રહણ કરવું એ પણ રહે છે. આ રીતે બીજાના દ્વારા પરિગૃહીત પણ અનેષણીય વરતુ જે તે આપતો હોય તે–અદત્તાદાન ન હોવા છતાં પણ તેને ગ્રહણ કરવું તેય જ ગણાય કારણ કે શાસ્ત્રમાં અનેષણીય આદિનું ગ્રહણ કરવાને નિષેધ કરવામાં આવે છે. શાસ્ત્રને તે પ્રતિષેધ બળવાન છે, આથી જે શાસ્ત્રનિષિદ્ધ છે તેનું ગ્રહણ
