________________
२४२
तत्त्वार्थ सूत्रे
मल एच, एकादश वेदनीये -' इति ॥ १॥ एवञ्च ज्ञानावरणीयदर्शनमोहनीय चारित्रमोहनी रूप घाति चतुष्टयोदये मज्ञाऽज्ञानादय एकादशपरीषदा, भवन्ति, वेदनीय कर्मोदये तु क्षुत्पिपासाक्ष्य एकादश परीपहा अवगन्तव्याः ||१५|| मूलम् - एक्कम्मि जीव जुगवं एगादि जाब एगूणवीसा परीसहा | १६ | छाया - ~ 'एक स्मिन् जीवे युगपत् एकादियावदेकोनविंशतिः परीपहाः | १६ | वार्थदीपिका - पूर्व तावद - व्यस्त समस्तरूपेण क्षुत्पिपासादयो द्वाविं शतिः परीपहा यथायोग्यं क्वचिच्चतुर्दश क्वचिदेकादश क्वचिद् द्वौ, क्वचित्सप्त, क्वचित्तु - द्वाविंशतिरपि परीपहा भवन्तीति प्ररूपितम्, सम्प्रत्येकात्मनि युगपत्
,
इस प्रकार ज्ञानावरणीय, दर्शनमोहनीय, चारित्रमोहनीय और अन्तराय रूप चार घाति कर्मों के उदय से प्रज्ञा, अज्ञान आदि ग्यारह परीषह होते हैं और वेदनीय कर्म के उदय से क्षुधा पिपासा आदि ग्यारह परीषह होते हैं ।। १५ ।
'इक्कग्मि जीव जुगवं एगादि' इत्यादि ।
सूत्रार्थ -- एक जीव में एक साथ, एक से लेकर उन्नीस परीवह तक हो सकते हैं ॥१६॥
BONEY
तत्त्वार्थदीपिका - पहले प्रतिपादन किया गया है कि व्यस्त और समस्त रूप से क्षुधा पिपासा आदि वाईस परीषद यथायोग्य कहीं चौदह, कहीं ग्यारह, कहीं दो, कहीं सात और कहीं वाईसों होते हैं, अब यह प्रतिपादन करते हैं कि एक जीव में, एक ही काल में, एक से लेकर उन्नीस परीषद तक हो सकते हैं
આ રીતે જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનમેાહનીય, ચારિત્રમેહનીય અને અન્તરાય રૂપ ચાર ઘન ઘાતી કર્માંના ઉદયથી પ્રજ્ઞા, અજ્ઞાન, આદિ અગીયાર પરીષહે થાય છે અને વેદનીય કર્માંના ઉદયથી ક્ષુધા પિપાસા આદિ અગીયાર પરીષહ थाय है. ॥१५॥
'इक्कम्मि जीव जुगवं एगादि' इत्यादि
સૂત્રા—એક જીવમાં, એકી સાથે, એથી લઈ ને ઓગણીસ પરીષહે સુધી હાઈ શકે છે. ૫૧૬ા
તત્ત્વાથ દીપિકા—પહેલા પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું કે વ્યસ્ત અને
સમસ્ત રૂપથી ક્ષુધા પિપાસા વગેરે બાવીસ પરીષહ યથાચેાગ્ય કોઈ સ્થળે ચૌદ કેાઈ જગાએ અગીયાર કયાંક સાત અને કેાઈ સ્થળે બાવીસે-માવીસ હાય છે, હવે એ પ્રતિપાદન કરીએ છીએ કે એક જીવમાં એક જ સમયે, એકથી માંડીને ઓગણીશ પરીષહું હાઇ શકે છે
む
