Book Title: Trishashti Shakala Purush Charitam Part 6
Author(s): Hemchandracharya, 
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009659/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namaH shriigurupremsuurye| pU.kalikAlasarvajJa AcAryadevazrIhemacandrasUrivinirmitaM zrItriSaSTizalAkApuruSacaritam / bhAga-6 (parva : 10) prerakAH pa.pU. vairAgyadezanAdakSa-AcArya-zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarAH pU.panyAsa-kalyANabAdhivijayagaNivarazca / / prakAzaka: zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrItriSaSTizalAkApuruSacaritam / prathamAvRttiH / vi.saM. 2060 vIra saM. 2530 sa.saM. 2004 kArga-du (parva : 0) 1000 yya: | mUnya . u00 (saMpUrNa seTanA) prAptisthAna (6698 zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa | zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa - clo. bI.sI. jarIvAlA C/o. caMdrakAMtabhAI saMghavI, zopa naM. 5, badrIkezvara sosAyaTI, dabI, azokA kompalekSa, marInaDrAIva, 'I' roDa, relve garanALA pAse, che muMbaI-400003. phona : 22414360| pATaNa (u.gu.) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya sahAyaka zrutasarjA sukRtaprazaMsA jaina kAvyasAhityanA ajoDa graMtharatnasamA zrItriSaSTizalAkApuruSacaritaM'nA saMpUrNa 10 parvonA prakAzanano lAbha lenAra mahAnubhAvo 1 1. zrI vardhamAna zve.mU.pU. jaina saMgha, vAlakezvara, muMbaI 2. zrI mATuMgA jaina zve.mU.pU. tapAgaccha saMgha enDa cerITIjha (mATuMgA, muMbaI) (pU. munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA.nI preraNAthI) . 3. zAha maMchAlAla jagarUpajI sirohIvALA parivAra taraphathI zrutabhakti nimitte, jethI kevaLajJAnanI prApti thAya. ha. zA. caMpAlAlajI, sunIla, zreyAMsa, praNaya, zobhanAbena, uSA, saMgIta, nizA, zruti Adi beTA potA parivAra (pU. munirAja zrI dharmaratnavijayajI ma.sA.nI preraNAthI) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya sugrahita nAmadheya pa.pU. kalikAla sarvajJa AcArya bhagavaMta zrImavijayahemacaMdrasUrIzvarajI racita * zrIjhiskRSThazalAkApuru karyAred" mahAkAvya graMthanA daza pavana cha bhAgamAM prakAzita karI saMghanA caraNe dharatA TrasTa atyaMta AnaMdanI anubhUti kare che. A kAvyagraMthamAM 24 tIrthakara bhagavaMto, 12 cakravatI, 9 vAsudeva, 9 prativAsudeva, 9 baLadeva Ama kula 63 zalAkApuruSanA jIvana caritrane ati adabhUta zailImAM AlekhavAmAM Avela che. zalAkApuruSa eTale vizvanA zreSTha mahApuruSo... A pUrve paNa TrasTa dvArA parva 2-3-4-5-6 prakAzita karavAmAM Avela che. paraMtu A graMthanI jena saMghamAM ati jarUriyAta hoI daze daza pavana seTa svarUpe punaH prakAzita karavAmAM AvI rahyA che. daze daza parvanuM navuM kaMpojha karavAmAM Avela che. suMdara-TakAu ane kiMmatI kAgaLa upara tenuM mudraNa karavAmAM Avela che. jethI varSo sudhI tenI jIvaMtatA banI rahe. | navuM kaMpojha karI A graMthanuM patuH prakAzita karavAnuM kAma ghaNuM ja kaparuM hatuM, paraMtu pU. AcArya bhagavaMtazrInA ziSyo munizrI ratanabodhivijayajI, munizrI saumyaratnavijayajI tathA muni zrI jinapremavijayajInI cIvaTapUrvakanI mahenatathI A kArya saraLa banyuM che. munirAja zrI padmabodhivijayajI ane munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI paNa keTalAka parvonA prupho tapAsavAmAM sahAyaka banyAM che. | 'ema. bAbulAla prinTarI' nAM mAlika zrI kautibhAIe paNa prinTIMga kAryamAM sakhata jahemata uThAvI che. bhavitavyatAvaza adhavacce ja teo divaMgata thayA. bAkInuM kArya zrI zreNikabhAI tathA zrI dhavalabhAIe sAMgopAMga pAra pADyuM. teo paNa dhanyavAdane pAtra che. | dareka bhAgamAM graMthamAM AvatA bodhadAyaka badhA subhASitono saMgraha paNa munioe karyo che je vAcakavani ghaNo ja upayogI thaze. A kAvyanA paThana-pAThana dvArA sau koI samyajJAnasaMpanna bane, paramAtmabhaktisaMpanna bane, vairAgyasaMpanna bane ane AtmazuddhiA karI 'mokSa' prApta karanArA bane. zrutabhaktino vizeSa lAbha maLyA kare e ja zrutAdhiSThAyikA zrI sarasvatI devIne punaH punaH prArthanA... li. caMdrakumArabhAI jarIvAlA, lalItabhAI koThArI, puMDarIkabhAI e. zAha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. paMjAbadezoddhAraka-AcAryazrImadvijayAnaMdasUri ma. (pU. AtmArAmajI m.)| pa.pU. jinabhaktirasika upAdhyAyazrIvIravijayagaNIvarAH / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. sakalAgamarahasyavediAcAryadeva-zrImadvijayadAnasUrIzvarAH / pa.pU. siddhAMtamahodadhiAcAryadeva-zrImadvijayapremasUrIzvarAH / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ p.puu.nyaayvishaard-gcchaadhiptishriimdvijybhuvnbhaanusuuriishvraaH| pa.pU. samatAsAgara-paMnyAsazrIpadmavijayagaNivarAH / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // vaMdanA tehane mAharI zvAsa mAhe so vAra // divyakupA suvizuddha saMyabhanA aNe seMDo suvihita zramAyA ratno- sana DaranArA pa.pU. AthArtha bhagavaMta zrIbha6 viSaya premasUrIzvara mahArA saMgha, zAsana mane seMDaDo ziSyonI zvAmadhArI vasye vardhamAna tadhanI 108 moNI DaranArA pa.pU. AcArya bhagavaMta zrIbha6 vizya bhuvanamAnusUrIzvara mahArASza unsaranI ghora jibhArIbhAM pAza bhAsakSabhAzAhitadhanA ArAdha, to'sabhatAnA dhAra pa.pU. nyAsapravara zrI padmavizya mahArA zubhaAziSa. zAstraniSThA, vyavahAra izaNatA ane pUrNa prema ane vAtsalya bhAvanA praNe virATa zrabhAza sabhughAyana saNa saMthAlana iranArA gacchAdhipati mAthArya bhagavaMta zrIbha vizya jyaghoSasUrIzvara mahArAja preraka-mArgadarzaka vairAgyabhaya dezanA dvArA aneDonA haiyAne arihaMtabhaya haranArA pa.pU. AyArya bhagavaMta zrIbha6 vizya hamayaMdrasUrIzvara mahArAja Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III. prazatAvanA abhuta kalAkRtinI AcherI jhalaka triSaSTizalAkA purUSa caritra" eTale vartamAnamAM upalabdha jaina sAhityanA najarANAnuM eka jhaLakatuM kAvyaratna, tamAma sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtonuM lADIluM kAvyaratna, saMskRtanA prAraMbhika abhyAsa pachI bhASA upara vizeSa prabhutva prApta karavA 'triSaSTi kAvya' e sarvamAnya AdhArastaMbha samu kAvya che. daza parvanuM sAMgopAMga vAMcana thatA buddhipratibhA-jJAnapratibhA ane vairAgyapratibhA pUrabahAramAM khIlI UThe che. kAraNa, A kAvya bejoDa che. temAM kayo rasa nathI e ja savAla che. A mahAkAvyanA bhraSTA che kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA. kAvyano viSaya che vizvanA sarvazreSTha 'tresaTha" purUSonA jIvanacaritrano citAra.. kathAonI rocakatA sAthe vyavahArika jIvana prasannatApUrvaka kema jIvavuM? tenA kimiyA batAvAyA che. AdhyAtmika vikAsa sAdhavAnI mAsTara kI batADI che. paramAtmabhaktimAM taraboLa karI de evA bhAvavAhI zabdonA sAthiyA pUrAyA che, to saMsAra upara phiTakAra Ubho thaI jAya evA vairAgyarasanA dhodha paNa kAvyamAM vahI rahyA che. jIvananI dazA ane dizAo badalI nAMkhe evI sUktionAM bhaMDAra bharelA che. to ajJAnatAnA aMdhakAra ulecI jIvanamAM jJAnano jhagamagATa patharAya evA khajAnAno paNa toTo nathI. buddhine dhAradAra banAve evI tarkasaMgata vAtothI kAvyanI upAdeyatA vadhI che to hRdayane bhInuM bhInuM karI de evI Adra vAtothI kAvyanI AkarSakatA vadhI che. kAvyakRtinI kalAsuMdaratA tenA kartAnA jIvanavaibhava ane jJAnanI agAdhatAne AbhArI hoya che. nava-nava saikA pUrve thayelA hemacaMdrAcAryanuM nAma Aje paNa mAtra gujarAtanA ja nahIM paNa vizvanA khUNe-khUNe guMjI rahyuM che. ko'ka temane kalikAla sarvajJa kahe che, ko'ka Ocean of knowledge kahe che, to koi sarasvatIno zaNagAra kahe che. 1162 thI 1229 sudhIno kALa jANe hamayuga ja banI gayo hato. III. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IRI. zuM emanI divya pratibhA haze ! ke gurjarezvaronA unnata mastako temane namatA hoya, sarasvatInA taTa upara sarasvatIno sAkSAtkAra karAvatA je sUrIzvaranA caraNone moTA rAjarAjezvaro svarNa kamalathI pUjatA hoya, prakAMDa vidvAno paNa temanI buddhi pratibhA joI pANI pANI thaI jatA hoya. gujarAtanI dharA upara emaNe je upakAro karyA che tene zabdastha karavA azakaya che, ghara-gharamAM Aje paLAtI ahiMsA ane jayaNAnA jharaNAnuM mULa che "kalikAla sarvajJa'. sarasvatInI sAdhanA karI svayaM jJAnasiddha banyA ane jJAnano dhodha vahevaDAvI anekonA mithyAMdhakArone dUra karyA. sadAcAra ane susaMskAronA siMcanathI gujarAtanI dharatIne guNaniSpanna banAvI hatI. siddharAja jayasiMha jevA pratApI rAjAone pratibodha karI temane jaina dharmanA rAgI banAvyA hatAM. tenA dvArA jaina zAsananI jabarajasta prabhAvanAo karAvI hatI. AcAryazrInA upadezanuM pAlana karI siddharAje "siddhavihAra', "rAyavihAra' jevA uttuMga ane bhavya jinAlayonA sarjana karyA hatA. siddharAjanI vinaMtithI "siddhahema'nAmanA zabdAnuzAsananI racanA karI. A duSkara sarjanane paTTahastI upara sthApI zobhAyAtrA dvArA AkhA gAmamAM pheravI AcAryazrInI vidvattAnuM gaurava AsamAne pahoMcADayuM. saMskRta-prAkRtazaurasenI-mAgadhI-pizAcI-cUlikApizAcI-apabhraMza vi. bhASAonuM sAMgopAMga bodha karAvatuM A vyAkaraNa vizvanuM bejoDa sarvamAnya rASTrIya vyAkaraNa banyuM. traNaso lahiyAo besADI siddharAje A vyAkaraNanI seMkaDo-hajAro nakalo lakhAvI gAmegAma mokalI. prajA sukhacenathI rahI zake ane rAjA paNa rAjyane surAjya banAvI zake evA kimiyAono prakAza pAtharatAM "ahaMnIti" jevA graMthonA sarjanamAM paNa temaNe kyAMya kacAza choDI nathI. yogazAstra (mULa 1200 zloka ane bAra hajAra zloka pramANa svopajJa TIkA sahita) jevA graMtho sarjI yogasAdhanA ane dhyAna sAdhanAnI duniyAmAM divya prakAza pAtharyo. sAdhu ane zrAvaka jIvananI AcAracaryAone abhuta rIte temAM vaNI lIdhI. IR II Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I/rU II daza parvathI alaMkRta "triSaSTi zalAkA purUSa caritra mahAkAvya" sarjana karIne to A hemacaMdrAcArye kharekhara kamAla karI che. | ukta tamAma viSayone ane bhAvone jANe A eka kAvyamAM samanvita na karyA hoya !..!..! padalAlitya!...zuM adbhuta chaMdaracanA !kevI rocaka sUktio !kevI bhAvavAhI prabhu stutio ! kevA mohaka kathArasanA khaLakhaLa vahetA rasajharaNAM ! konA vakhANa karavA ? kone caDhiyAtA kahevA ? badhu ja rocaka-mohaka ane adbhuta rasasabhara.... A mahAkAvyanA vAMcanathI mahApurUSonA jIvana kavanano bodha to thAya ja, sAthe jIvana jIvavAnI kaLA AtmasAt thAya ane vairAgyarasanI puSTi paNa thAya. 'siddharAjanI vinaMtithI jema "siddhahema vyAkaraNanI racanA hemacaMdrasUrijIe karI, tema vItarAga stotra-yogazAstra ane triSaSTi zalAkA puruSa caritra jevA graMtharatnonA sarjana mArA (jevAnA bodha) mATe karyuM che, evI kumArapALanI vAcAne AcAryazrI svayaM tri.za.pu.mAM zabdastha kare che. pUrva pUrvajasiddharAjanRpaterbhaktispRzo yAJcayA sAMgaM vyAkaraNaM suvRtti-sugama cakrurbhavantaH purAH / maddhetoratha yogazAstramamalaM lokAya ca vyAzraya chaMdo'lakRtinAmasaMgrahamukhAnyanyAni zAstrANyapi // lokopakArakaraNe svayameva yUyaM, sajjA stha yadyapi tathA'pyahamarthaye'daH / mAdRgjanasya pratibodhakRte zalAkA-puMsAM prakAzayata vRttamapi triSaSTeH / / AcAryazrInA mukhamAMthI sarasvatIne pravAha khaLakhaLa vaheto, ATha/daza lahiyAo eka sAthe besI tene kramazaH jhIlatA-AlekhatA, teo paraspara evI samajUtI ke kaLAthI graMtha AlekhatA ke Akho graMtha sahaja suMdara rIte saMkalita thaI jato. aneka graMthonA nUtana sarjana-paThana-pAThana, pratilipikaraNa, jJAna pracAra-prasAra vi. jJAnavardhaka pravRttio dvArA gujarAtane ane khAsa karIne gujarAtanI rAjadhAnI pATaNane vidyAnuM dhAma banAvyuM. II3II Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // kayo viSaya temanA mATe vaNakheDayo hato ? e eka savAla che. zabdAnuzAsana-liMgAnuzAsana-kAvyAnuzAsana-chaMdonuzAsana ane vAdAnuzAsana A pAMca anuzAsanonuM sarjana vizvanA bejoDa sarjana kahI zakAya. zabdAnuzAsana-liMgAnuzAsana, dhAtu pArAyaNa, uNAdigaNapATha, laghuvRtti, bRhavRtti, bRhanyAsa vi.nA sarjana karI zabdazAstrane samRddha karyuM. abhidhAnaciMtAmaNi, dezInAmamAlA, anekArtha saMgraha, nighaMTu zeSa A cAra mahAkoSo vi.nA sarjana karI zabdArthazAstranI garimA vadhArI che. kAvyAnuzAsana ane chaMdonuzAsananI racanA karI chaMdazAstra, alaMkArazAstra, apabhraMza sAhityanA khajAnAne tarabatara karI dIdhuM. kavio ane sAhityakAro mATe A graMtho to jANe prANa karatAM ya mUlyavAna banI gayA. be AzrayavALA cAzraya jevA mahAkAvyanI racanA to evI adbhUta rIte karI che ke jemAM samasta zabdAnuzAsana, siddharAjano digvijaya caulukayavaMzano amara ItihAsa, pATaNanI prazasti ane gujarAtanI gauravagAthA mULarAjathI mAMDIne kumArapALa sudhIno gujarAtano ItihAsa vi. badhu eka sAthe vaNAI jAya ane kAvyanI daidipyamAnatA soLe kaLAe khIlI uThe. pramANamImAMsA jevA graMtho sarjI nyAyanuM satala UMDANa kheDyuM, to anyayogavyavaccheda-ayogavyavada ane vItarAgastotra jevA graMthonA nirmANa karI nyAyanI kaThaNa zailImAM paramAtmabhaktinA bhAvone guMthI lIdhA, nyAyanI karkaza zailI ane bhaktinA bhAvone kyAM tAlameLa maLe ? paNa A ja to temanI bhakti ane vidvattApUrNa sarjanakaLAno kasaba hato. A thaI temanA sAhityasarjananI vAta... zrI kalikAlasarvajJae lAkhomAM eka kahI zakAya evA gurjarezvara kumArapALa jevA zrAvakaratnanuM sarjana-ghaDatara karyuM. aDhAra dezamAM abhayadAnanI udghoSaNA karI, rAjyamAMthI sAta vyasanone tilAMjalI apAvI. aputrIonuM dhana rAjagrAhya banatuM aTakAvyuM. tribhuvana vihAra-kumAravihAra jevA 1444 gaganacuMbI jinacaityothI pRthvIne maDhI dIdhI. nirdoSa pazuonA nirmama balIo caDhAvavAnI prathA jAnanA jokhame baMdha karAvI, lagabhaga 21 jevA virATa jJAnabhaMDAronA nirmANa karyA, samyaktva 118 11 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahita bAra vrata grahaNa karyA. aneka jarjarita jinAlayonA jIrNoddhAra karAvyA, aneka dAnazALAo kholI, lagabhaga cauda karoDa rUpiyAno savyaya karI nirdhana ane alpapucavALA sAdharmika baMdhuonI kAyApalaTa karI dIdhI, prajA uparanA ghaNA AkarA karaverAo mApha karAvyA. zatruMjaya-giranAranA cha'rI pAlita saMgho kaDhAvyA. yogazAstra-vItarAga stotra jevA sUtro kaMThastha karyA. moTI uMmare dharma pAmyA chatAM zAsananA eka eka aMganI jabaradasta ArAdhanA karI lIdhI. zrI kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMte A eka paramAhat zrAvakaratnanuM sarjana karI tenA dvArA jagatabharamAM ane vizeSa karI gujarAtamAM zAsananI bejoDa prabhAvanA karI jaina dharmano DaMko vagADI dIdho hato. jANavA mujaba A zrI hemacaMdrasUrijIe pAMtrIsa hajAra jeTalA mAnavone dharmopadeza dvArA navA jaina banAvyA hatA. AcArya hemacaMdrasUrijIe ' ziSyasarjananuM kArya pUrI cIvaTathI karyu hatuM. A. bAlacaMdrasUri ma., A. rAmacaMdrasUri ma., A. mahendrasUri ma, paM. vardhamAnagaNi ma., e. guNacaMdragaNi ma., e. yazazcaMdragaNi ma., e. udayacaMdragaNi ma. muni devacaMdrajI, paM. udayasAgaragaNi jevA vidvAna, kavi, zAstramarmajJa ziSyonA sarjana karI eka mahAna kArya AcAryazrIe karyu. AcAryazrInA A vidvAna ziSyaratnoe paNa vividha viSayaka aneka graMthonA sarjana karI jaina sAhitya saMgrahane samRddha karavAmAM anerU yogadAna ApyuM che. vidvattA sAthe hemacaMdrAcAryanI namratA paNa gajaba koTInI hatI. "badhuM jJAnasaMpAdana gurunI pAse ane temanI kRpAthI ja thayuM che." evuM spaSTa temaNe ja tri.za.pu.nI prazastimAM jaNAvyuM che. AcAryo hemacaMdro'bhUttatpadAMbhojaSaTpadaH / tatprasAdAdadhigata-jJAna-saMpatmahodayaH // | diggaja vidvAno paNa hemacaMdrAcAryanI bahumukhI pratibhAthI atyaMta prabhAvita hatA, temanI stuti karatA thAkatA na hatA, ATalI nAnI jiMdagImAM ATaluM virATa sarjana kArya kaI rIte karI zakayA, e badhA mATe AzcaryarUpa hatuM. kiM stumaH zabdapAthogheH hemacaMdrayatermatim / ekenApi hi yenedaka kRtaM zabdAnazAsanama / / IkA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // "ekalapaMDe ATalu sarjana karanAranI zuM stuti karIe ?" ema kahI badhA aTakI gayA. mAtA pAhiNI ane pitA cAciMganA kuLamAM Avela cAMgAe saMvata 1150mAM pAMca varSe dIkSA grahaNa karI somacaMdramuni banyA. muni somacaMdranuM jIvana nirdoSa ane pavitra hatuM. temanI dRSTi nirmaLa hatI, kacarAmAM paNa sonAnA darzana thatA hatA. ekadA guru sAthe nirdhana banelA zreSThiputranA ghare gocarI gayA. khUNAmAM paDela kacarAno Dhagalo temane sonAno dekhAyo, temane thayuM 'jene ghare sonAnA DhagalA che te Avo nirdhana !" cAlAka zreSThiputrae turaMta bAlamuni somacaMdrane kacarAnA DhagalA upara besADyA ane te brahmacArInA naiSThika saMyama prabhAvathI kacarAno Dhagalo sonAno banI gayo. tyArapachI muni somacaMdra, somacaMdrane badale 'hemacaMdra' tarIke khyAta thayA. pAchaLathI AcArya banelA muni hemacaMdrae raivatAvatAra tIrthamAM (khaMbhAtamAM) sarasvatIdevInI sAdhanA karI temane pratyakSa karI hatI temanI anahada kRpA varadAna meLavI teo dhanya banyA hatA. vi.saM. 1166mAM khaMbhAtanagare pUjyazrInI AcAryapadavI thai, tyAre mAtA pAhiNIe paNa dIkSA grahaNa karI hatI. uttama saMyama pALI mAtA sAdhvIe aMtasamaye jyAre pATaNamAM aNasaNa karyuM tyAre AcAryazrIe paNa traNa lAkha zloka sarjananuM punyabheTaNuM ApI apAra mAtRbhakti pradarzita karI hatI. gurukRpA ane sarasvatInI mahera, A be baLanA jore temaNe diggaja jevA gaNAtA digaMbarAcAryane vAdamAM pachaDATa ApI hatI ane zvetAmbara saMpradAyano jayajayakAra phelAvyo hato. AcAryazrI bejoDa vidvAna to hatA ja, sAthe acchA jyotirvid-bhaviSyavettA paNa hatA, eka pratiSThA mahotsavamAM AcAryazrIe jAhera karyuM hatuM ke "mAruM AyuSya have mAtra cha mahinAnuM ja bAkI che ane mArA svargavAsa bAda cha mahinA pachI kumArapALanuM paNa mRtyu thaze" ane akSarazaH temaja thayuM hatuM. 1229mAM pATaNamAM saMgha samakSa potAnA AjJAMkita ane vaphAdAra ziSya A. rAmacaMdrasUrine potAnI pATa soMpI AcAryazrI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA hatA, rAjakavi somezvaradevanA moDhAmAMthI te samaye zabdo sarI paDayA : "vaiduSya vipatAzrayaM pritavatti zrIdemacaMdre vivam" A. hemacaMdrasUri devaloka pAmyAthI vidvatA jANe AzrayavagaranI thaI gaI. // 6 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA mahApuruSa racita triSaSTi zalAkA puruSa caritra eka adbhuta mahAkAvya che. karUNarasa, zauryarasa, bhaktirasa, vairAgyarasa vi. badhA rasono zreSTha samanvaya che. chaMdo suMdara che. alaMkAra adbhuta che, racanA manohara che, zailI saraLa che, bhAvo gahana che, upamAo alaukika che, kathAo manohara che, sUktio coTadAra che, stutio bhAvavAhI che, dezanAo asarakAraka che, upadezo preraka che, padalAlitya anupama che. TuMkamAM kahIe to badhuM ja abhUta.. abhUta... adbhuta che. A caritra daza parvamAM vibhakta che, pratyeka parvamAM aneka sargo che, caritramAM kathAnako sAthe ItihAso, paurANika kathAo, zAstra ane sidhdhAMtanI vAto, gahana tattvajJAna ane karmasiddhAMtonI vAto paNa vaNI levAmAM AvI che. * pahelA parvamAM AdIzvara bhagavAna-bharata cakrInA caritra * bIjA parvamAM ajitanAtha bhagavAna-sagaracakrInA caritra - trIjA parvamAM saMbhavanAtha bhagavAnathI zItalanAtha bhagavAna sudhInA 8 bhagavAnanA caritro. * cothA parvamAM zreyAMsanAtha bhagavAnathI dharmanAtha bhagavAna sudhInA pAMca tIrthakaro, pAMca vAsudevo, pAMca prativAsudevo, - pAMca baLadevo, maghavA ane sanakumAra cakravartI Ama 22 mahApuruSonA caritra, * pAMcamA parvamAM zAMtinAtha bhagavAnanuM caritra (teo tIrthakara ane cakravartI baMne hatA, eTale be caritra gaNatrImAM levAyA che.) * chaThA parvamAM kuMthunAtha bhagavAnathI munisuvratasvAmI sudhInA cAra tIrthakara, cAra cakravartI, 2 vAsudeva, 2 prativAsudeva, 2 baLadeva Ama 14 mahApuruSonA caritra. * sAtamA parvamAM naminAtha bhagavAna-10mAM cakrI hariSeNa, 11mAM cakrI jaya, AThamAM baLadeva-vAsudeva - prativAsudevo kramazaH rAma-lakSmaNa-rAvaNa A chanA caritro che. A caritra jaina rAmAyaNanA nAme pracalita che. * AThamAM parvamAM neminAtha bhagavAna, navamA vAsudeva, baLadeva, prativAsudeva kramazaH kRSNa-baLabhadra ane jarAsaMgha A cAra mahApuruSanA caritra che. uparAMta-pAMDavo ane kauravonA caritro paNa che. * navamA parvamAM pArzvanAtha bhagavAna ane brahmadatta cakrI caritra che. - dazamA parvamAM mahAvIra caritra che. bIjA parvo karatAM A parva moTuM che. 13 sarga che. aMte graMthakAranI prazasti che. IchA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||8|| sAthe sAthe zreNika, koNika, sulasA, abhayakumAra, ceDArAjA, halla-vihalla, meghakumAra, naMdiSaNa, callaNA, durgaMdhA, ArdrakumAra, RSabhadatta, devAnaMdA, jamAlI, zatAnika, caMDapradyota, mRgAvatI, AnaMda vi. daza zrAvaka, gozALo, hAlika,prasannacaMdra, durdarAMka deva, gautama svAmI, puMDarIka, kaMDarIka, aMbaDa, dazArNabhadra, dhannA-zAlibhadra, rohiNeya, udAyana, zatAnika putra, kapila kevalI, kumAranaMdI, udArya, kulavAlaka, kumArapALa vi. aneka caritra khUba rocaka zailImAM Alekhana thayA che. 36 hajAra zloka pramANa A kRtimAM tIrthaMkaronI dezanAnA mAdhyame aneka zAstrIya siddhAMtonI adbhUta vivecanA karAI che. khaLakhaLa vahetI saritAnA nIra jevA mulAyama ane madhura kathAnakonI sAthe sAthe kaThaNa-karkaza ane gahana evA naya-pramANanA svarUpo, kSetrasamAsa-jIvavicAra-karmasvarUpa, Atmasidhdhi-bAra bhAvanA jevA viSayone paNa saraLa zailImAM rajU karI AcAryazrIe potAnI kAmaNagArI vidvattAne chatI karI che. dazamAM parvamAM pradarzita karela kumArapALanuM bhaviSyakathana ane aMtima graMtha sarjana prazasti A be vastu ghaNI mahattvanI ane sUcaka che. A eka mahAkAvyanA vAMcanathI, paThana-pAThanathI Atmika sukhonI prajJA soLe kaLAe khIlI uThe che ane sarvatovyApI bodha prApta thAya che e nirvivAda vAta che. triSTi e jaina samAja ane savizeSa sAdhu-sAdhvIjIo mATe atilokapriya kAvya che. adhyayana-adhyApananA kSetre savizeSa tenI upayogitA che. kalikAlasarvajJanI A ajAyaba kAvyakRti Aje seMkaDo varSa pachI paNa ApaNane upalabdha thaI che te ApaNuM prakRSTa pukhya che. haju sudhI seMkaDo varSo sudhI A sukRtasarjana surakSita rahe e zubhAzayathI prastuta prakAzana sAkAra thai rahyuM che. amArA pU. gurudevazrI vairAgyadezanAdakSa AcArya bhagavaMta zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAthI 'zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa' jinazAsananA sAte kSetranI anupama bhakti karI rahyuM che. temAM paNa chellA 15 varSathI ||8|| Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III zrutabhaktino mahAyajJa AraMbhAyo che. jIrNa-zIrNa thayelA lagabhaga 27pathI adhika graMthonA jIrNoddhAra thayA che. ane bhAratabharanA jJAnabhaMDAromAM A tamAma graMtho bheTa svarUpe mokalAyA che. triSaSTinAM daza daza parvanA prakAzananI ghaNI ja AvazyakatA hatI je Aje paripUrNa thaI rahI che. te jaina saMgha mATe ati AnaMdano viSaya che. AvA virATa prakAzanakArya mATe ghaNuM moTuM yogadAna jarUrI hoya che. pa.pU. munirAjazrI ratnabodhivijayajI ma.sA. pa.pU. munirAjazrI saumyaratnavijayajI ma.sA. pa.pU. munirAjazrI jinapremavijayajI ma.sA. Adi mahAtmAoe sakhata parizrama lai prastuta prakAzanane sAkAra karyuM che. mahAtmAonI A zrutabhakti kharekhara anumodanIya che. - prAMte eka ja kAmanA ke... prastuta kAvyaracanAnA paThana-pAThanamAMthI sau koI vairAgyabhAvathI bhAvita bano, prabhubhaktimAM lIna bano... rAgadveSathI mukta banI, zIdhra muktigAmI bano.... eja li. pa.pU. vairAgyadezanAdA AcArya bhagavaMtazrI hemacaMdrasUrIzvarajI ma.nA vineya paMnyAsa kalyANabodhivijayajI gaNi saM. 2059 bhAdaravA vada 4 tA. 14-9-03 vaDodarA (100mI oLI pAraNA dina) IIBIL Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // sUripremASTakam // // 10 // racayitA : panyAsazrIkalyANabodhivijayagaNI / (upajAtiH) prakRSTazaktAvapi muktavAn hi mugdhIkRtA dRk caritaM nirIkSya vyAkhyAnadAne parasattvavAn yaH / guNakapazyA-parikuNThitApi / brahmaikaniSThAmanupAlanAya yannAmato sidhyati vAJchitaM drAk pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 1 // pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 5 // miSTAnnabhojyAni phalAni yo hi AyuHkSayeNa cyutayogayAgaH AmrapramukhANyapi bhuktavAnna / samAgatazcaiva gatazca se<<| mAM jihmajihvAjaDanAgapAzAt prANA~zca dattvA jinazAsanAya pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 2 // pAyAtsa pApAt paramarSi premaH // 6 // AkrozasodA'naparAdhakArI kvAsannasiddhasya puno mayAptiH ? svarakSaNe yasya na kA'pi vAJchA / kva tadguNAbdhe-rlavalezalabdhi ? aho prazAnti-natamastakarSiH tathApi yAce bhavarAganAgAt pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 3 // pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 7 // vRddhe'pi kAye bahurugnikAye yadIyasevA iyameva ziSya na yasya kAGkSA pratikarmaNe hi / yadAzayasya pratipAlanaiva / anto'riyoddhA bhavabhItidhartA zrIhaimacandrapsitamekameva pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 4 // pAyAtsa pApAt paramarSi-premaH // 8 // // 10 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // ||suuribhuvnbhaanvssttkm // racayitA : panyAsazrIkalyANabodhivijayagaNI / (vasaMtatilakA) sajjJAnadIptijananaika-sahasabhAno ! guNairmahAnasi guro ! gurutAprakarSa ! saddarzanocchrayavidhau paramAdrisAno! pApeSvapi prakRtadRSTipiyUSavarSa ! duSkarmabhasmakaraNaikamanaHkRzAno! vRttyaikapUtaparizuddhavacovimarza ! bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 1 / / bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 5 / / yo varddhamAnatapasAmativarddhamAna kallolakRdvara-kRpA bhavato vibhAti bhAvena bhAvaripubhiH pratiyudhyamAnaH / visphurjate lasadanarghyaguNAkaro'ntaH / krucchadmalobharahito galitAbhimAno gambhIratA'tijaladhe! nayanimngAdhe bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 2 / / bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 6 / / tejaH paraM paramateja ito samasti sImAnamatra na gatA na hi sA kalA'sti kudRSTibhidtadamicaMdani cAmidRSTiH / prakrAntadiksuguNasauramabhAgguro'si bhUtA'pi zailamanasAM nayane'zruvRSTiH dRSyazca doSanikarA dazamIdazAyAM bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam // 3 // bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 7 // tubhyaM namo bhavikapakajabodhabhAno! tvadpAdapadmabhramareNa deva! tubhyaM namo duritapaGkavizoSabhAno ! zrIhemacandroktikRtA sadaiva / tubhyaM namo nibiDamohatamoghnabhAno ! bhAno ! nuto'si nanu bhaktibhAvAt bhAvAd bhaje bhuvanabhAnuguro ! bhavantam / / 4 // | tvatsaMsmRtisAzrusasambhrameNa // 8 // (indravajA) // 11 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ il99 II zratamadvAi bhANabAI nAnajI gaDA, muMbaI(pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA upadezathI). zeTha ANaMdajI kalyANajI, amadAvAda. zrI zAMtinagara zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pa.pU. tapasamrATa AcAryadeva zrImadvijaya himAMzusUri ma.sA.nI preraNAthI). zrI zrIpALanagara jaina upAzraya TrasTa, vAlakezvara, muMbaI(pa.pU.gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijaya rAmacaMdrasUri ma.sA.nI divyakRpA tathA pU. AcAryadeva zrImadvijaya mitrAnaMda su.ma.sA.nI preraNAthI). zrI lAvaNya sosAyaTI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda.(pa.pU. paMnyAsajI zrI kulacaMdravijayajI gaNivaryanI preraNAthI). nayanabALA bAbubhAI sI. jarIvALA hA. caMdrakumAra, manISa, kalpaneza (5.pU. munirAja zrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA. preraNAthI). kezarabena ratanacaMda koThArI ha. lalitabhAI (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI) zrI zvetAmbara mUrtipUjaka tapagacchIya jaina pauSadhazALA TrasTa, dAdara, muMbaI. zrI muluMDa zvetAmbara jaina saMgha, muluMDa, muMbaI(AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). zrI zAMtAkrujha vhe. mUti. tapAgaccha saMgha, zAMtAkrujha, muMbaI (AcAryadevazrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * * * 11. zrI devakaraNa mULajIbhAI jaina derAsara peDhI, malADa (vesTa), muMbaI (5.pU. munirAjazrI saMyamabodhi vi.ma.sA.nI preraNAthI). saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa,khaMbhAta, (pU.sA.zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. tathA pU.sA.zrI svayaMprabhAzrIjI ma. tathA pU.sA. zrI divyayazAzrIjI ma.nI preraNAthI mULIbenanI ArAdhanAnI anumodanArthe). bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvara jaina Tempala cerITebala TrasTa, vAlakezvara, muMbaI-400 006. (pU. munirAja zrI akSayabodhivijayajI ma.sA. tathA pU. munirAja zrI mahAbodhivijayajI ma.sA. tathA pU. munirAjazrI hiraNyabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). 14. zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha, muMbaI(pU. munizrI hemadarzana vi.ma. tathA pU. munizrI ramyaghoSa vi.ma.nI preraNAthI). 15. zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, maMgaLapArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda.(pa.pU. AcAryadeva zrI rUcakacaMdrasUri ma.nI preraNAthI). 16. zrI pArzvanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, saMghANI sTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI. (pU. kalyANabodhivi.ma.nI preraNAthI). 17. zrI navajIvana sosAyaTI jaina saMgha, bombe senTrala, muMbaI. (pU. munirAja zrI akSayabodhi vi.ma.nI preraNAthI). zrI ghATakopara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, ghATakopara (vesTa), muMbaI (vairAgyadezanAdakSa pU.A. zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). zrI kalyANajI sobhAgacaMda jaina peDhI piMDavADA (rAja.) (siddhAMtamahodadhi sva. AcArya zrI vijaya premasUrIzvarajI ma.nA saMyamajIvananI anumodanArthe). * * * * * * * Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||14 || 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. zrI AMbAvADI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda. (pU. muni zrI kalyANabodhi vi. ma.nI preraNAthI). zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, vAsaNA, amadAvAda. (pU. AcArya zrI nararatnasUri ma.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pUjya tapasvIratna AcArya zrI himAMzusUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI). zrI premavardhaka ArAdhaka samiti, dharaNIdhara, derAsara, pAlaDI, amadAvAda. (pU. gaNivarya zrI akSayabodhivijayajI ma.nI preraNAthI). zrI mahAvIra jaina zve.mU.pUjaka saMgha, pAlaDI, amadAvAda. zeTha kezavalAla mULacaMda jaina upAzraya. (5.pU. AcAryazrI rAjendrasUri mahArAjanI preraNAthI). zrI mATuMgA jaina zve. mUrtipUjaka tapagaccha saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbaI. zrI jIvita mahAvIrasvAmI jaina saMgha, nAMdiyA. (rAjasthAna) (pU. gaNivarya zrI akSayabodhivijayajI ma.sA. tathA munizrI mahAbodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). zrI vizA ozavALa tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta. (vairAgyadezanAdakSa pa.pU. AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma.sA.nI preraNAthI). zrI vimalanAtha jaina derAsara ArAdhaka saMgha, bANagaMgA, vAlakezvara, muMbaI-400 006. zrI pAlItANA cAturmAsa ArAdhanA samiti. (paramapUjya vairAgya dezanAdakSa AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA saMvata 2053nA pAlItANA madhye cAturmAsa prasaMge thayela jJAnadravyanI upajamAMthI). zrI sImaMdhara jina ArAdhaka TrasTa, emaralDa epArTamenTa, aMdherI(I.) muMbaI, (preraka-munizrI netrAnaMdavijayajI). zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, jainanagara, amadAvAda. ||94|| Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119411 31. 3ra. 33. 34. 35. zrI kRSNanagara jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, saijapura, amadAvAda. (pa.pU. AcArya vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA kRSNanagara madhye saMvata 2052nA cAturmAsa nimitte pa.pU. munirAja zrI kalyANabodhivijaya ma.sA.nI preraNAthI). zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina zvetAmbara maMdira TrasTa, bhavAnI peTha, punA. (pU. munirAja zrI anaMtabodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). zrI rAMdera roDa jaina saMgha, surata. (pU.paM. zrI akSayabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) 36. zrI zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha dAdara jaina pauSadhazALA TrasTa, ArAdhanA bhuvana, dAdara, muMbaI(munizrI aparAjita vi.ma.nI preraNAthI). zrI javAharanagara jaina zve. mUrti saMgha, goregAma, muMbaI. (pU.A. zrI rAjendrasUri ma.sA.nI preraNAthI). 38. zrI kanyAzALA jaina upAzraya, khaMbhAta (pU. pravartinI zrI raMjanazrIjI ma.sA., pU. pravartinI zrI IMdrazrIjI ma.sA.nA saMyamajIvananI anumodanArthe pa.pU. sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma.sA. tathA pa.pU.sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA. 37. zrI bAbubhAI sI. jarIvALA TrasTa, nijhAmapurA, vaDodarA-390 002. (preraka - munizrI kalyANabodhi vijayajI ma.) zrI goDI pArzvanAthajI Tempala TrasTa, pUnA. (pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. munirAja zrI mahAbodhivijayajI ma.sA.nI preraNAthI). ||9|| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * Hl9ddA *i ***** * * * * *** tathA pa.pU. sAdhvIjI zrI svayaprabhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI). 39. zrI mATuMgA jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgaccha saMgha enDa cerITIjha, mATuMgA, muMbaI. (paMnyAsa pravara zrI jayasuMdaravijayajI gaNivaryanI preraNAthI). zrI zaMkhezvara pAzrvanAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, 60 phUTa roDa, ghATakopara (I.)(pU.paM. zrI varabodhivijayajI gaNivaryanI preraNAthI). zrI AdinAtha zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, navasArI. (5.pU.A. zrI guNaratnasUri ma.nA ziSya pU. paMnyAsajI zrI puNyaratnavijayajI gaNivaryanI tathA pU.paM. yazoratnavijayajI gaNivaryanI. 2. zrI koImbatura jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, koImbatura. zrI paMkaja sosAyaTI jaina saMgha TrasTa, pAlaDI, amadAvAda. (5.pU.A. zrI bhuvanabhAnusUri ma.sA.nI gurumUrti pratiSThA prasaMge thayela AcArya paMnyAsa-gaNi padAroha dIkSA vagere nimitte thayela jJAnanidhimAMthI). zrI mahAvIra svAmI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka derAsara, pAvApurI,khetavADI, muMbaI(preraka munizrI rAjapAlavijayajI tathA paM. zrI akSayabodhi vi.ma.). 5. zrI hIrasUrIzvarajI jagadgurU zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha TrasTa, malADa(pUrva), muMbaI. 46. zrI pArzvanAtha zve. mUrtipUjaka jaina saMgha, saMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI (preraka gaNi zrI kalyANabodhivijayajI ma.). zrI marIna DrAIva jaina ArAdhaka TrasTa (muMbaI). 48. zrI sahasraznA pArzvanAtha jaina derAsara upAzraya TrasTa, bAbulanAtha muMbaI (gaNivarya aparAjita vijayajInA ziSya munizrI sattvabhUSaNavijayajInI preraNAthI). * * * ** * *7 * Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Il97 49. zrI govAliyA TeMka jaina saMgha muMbaI (pU. AcAryadevazrI hemacaMdrasUri ma.nA ziSya gaNivaryazrI kalyANabodhivijayajI ma.nI preraNAthI). 50. zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jaina . mU. pU. saMgha jaina nagara amadAvAda (pU. muni zrI satyasuMdara vi.nI preraNAthI). ratanabena velajI gAlA parivAra, muluMDa muMbaI (munizrI ratvabodhi vi.nI preraNAthI). zrI vimalanAtha jaina derAsara ArAdhaka saMgha bANagaMgA, vAlakezvara, muMbaI-6. (preraka-pU.A. hemacaMdrasUri ma.) zrI vADIlAla sArAbhAI derAsara TrasTa, prArthanA samAja, muMbaI (muni zrI rAjapAlavijayajI tathA paMnyAsajI zrI akSayabodhivijayajI gaNi). zrI prInsesa sTrITa, luhAra cAla jaina saMgha (preraka-gaNi kalyANabodhi vi.ma.) zrI dharmazAMti cerITebala TrasTa, kAMdIvalI (I.), (preraka : pU. munizrI rAjapAlavijayajI ma.sA., pU.paM. zrI akSayabodhivijayajI ma.sA.). pU.sA.zrI sUryayazAzrIjI tathA pU.sA.zrI suzIlayazAzrIjInA pArlA (IsTa) kRSNakuMjamAM thayela cAturmAsanI jJAnanidhinI AvakamAMthI. zrI premavardhaka devAsa vhe. mu.pU. jaina saMgha (devAsa-amadAvAda). 58. zrI pArzvanAtha jaina saMgha, samAroDa, vaDodarA. (preraka : paM. zrI kalyANabodhivijayajI gaNivarya). 59. zrI munisuvrata svAmI jaina derAsara TrasTa, lakSmIpurA jaina saMgha, kolhApura. (preraka : pU.A.zrI jayasuMdarasUrijI ma.nA ziSya munizrI premasuMdaravi.) II97I Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II18aaaa 60. zrI dharmanAtha popaTalAla hemacaMda jainanagara gva. pU.pU. jaina saMgha, navA zAradAmaMdira roDa, amadAvAda. (preraka : pU. puNyarativijayajI ma.) zrI dipaka jayoti jaina saMgha, kAlA cokI, parela, muMbaI. (preraka : pU.paM.zrI bhuvanasuMdaravijayajI tathA zrI guNasuMdaravijayajI). zrI padmamaNi jaina zve. tIrtha peDhI pAbala, ji. punA. (5. kalyANabodhi vi.ma.nI vardhamAna tapanI 100 oLInI ArAdhanAnI anumodanArthe). 5. vizvakalyANa vi.ma.nI preraNAthI. 63. OMkArasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana, surata. (preraka pU. A.zrI guNaratnasUrijInA ziSya munizrI jinezaratna vi.ma.). 64. zrI goDI pArzvanAtha jaina zve. mU.pU. tapa. saMgha nAyaDu kolonI, ghATakopara (isTa), muMbaI. zrI AdIzvara zve. mU.pU. jaina saMgha, goregAma, muMbaI. zrI AdIzvara jaina zve. TrasTa, sAlema. preraka pU. gacchAdhipatizrI jayaghoSasUrijI ma. 67. zrI govAliyA Teka jaina saMgha, muMbaI. Il98 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |11|| (zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa-muMbaI) dvArA prakAzita thayelA graMthonI sUci 1 jIvavicAra prakaraNa saTIka, daMDaka |15 puSpamALA (mULa anuvAda) 28 caityavaMdana bhASya (saMghAcAra prakaraNa saTIka, kAyasthiti 16 mahAvIracariyuM bhASya saTIka) stotrAbhidhAna saTIka 17 mallinAtha caritra 29 vardhamAnadezanA padya 2 nyAyasaMgraha saTIka 18 vAsupUjaya caritra (bhAga-1 chAyA sAthe) 3 dharmasaMgraha saTIka bhAga-1 19 zAMtasudhArasa saTIka 30 vardhamAnadezanA padya 4 dharmasaMgraha saTIka bhAga-2 20 zrAddhaguNa vivaraNa (bhAga-2 chAyA sAthe) 5 dharmasaMgraha saTIka bhAga-3 21 tattvajJAna taraMgiNI 31 vyavahAra zuddhi prakAza 6 jIvasamAsa TIkAnuvAda 22 triSaSThizalAkApuruSa caritra parva | 3ra anekAnta vyavasthA prakaraNa 7 jaMbudvIpa saMgrahaNI saTIka 3/4 33 prakaraNa saMdoha 8 syAdvAdamaMjarI sAnuvAda 23 triSaSThizalAkApuruSa caritra parva 34 utpAdAdisiddhi prakaraNa saTIka 9 saMkSepa samarAditya kevaLI caritra | 5/6 35 abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 10 bRhat kSetrasamAsa saTIka 24 asahasrI tAtparya vivaraNa bhAga-1 (ciMtAmaNi TIkAnuM 11 bRhat saMgrahaNI saTIka rapa muktiprabodha akArAdi krame saMkalana) 12 bRhat saMgrahaNI saTIka 26 vizeSaNavatIcaMdana pratikramaNa 36 abhidhAna vyutpatti prakriyA koza 13 ceiyavaMdaNa mahAbhAsa avasUrI bhAga-2 (ciMtAmaNi TIkAnuM 14 nayopadeza saTIka 27 pravrayA vidhAnakulaka saTIka akArAdi krame saMkalana) II98I Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ro . 37 praznottara ratnAkara (senaprazna) | 54 vijayaprazasti bhASya 38 saMbodhasaptati saTIka (vijayasenasUri caritra) 39 paMcavastu saTIka 55 kumArapALa mahAkAvya saTIka 40 zrI jaMbusvAmI caritra (prAkRtidvayAzraya) 41 zrI samyakatva saptati saTIka 56 dharmaratna prakaraNa saTIka bhAga-1 42 guru guNa SatriMzatpatrizikA | 57 dharmaratna prakaraNa saTIka bhAga-2 saTIka 58 upadeza pada bhAga-1 43 stotra ratnAkara pa9 upadeza pada bhAga-2 44 upadeza saptati 60 zrAddhadinakRtya bhAga-1 45 upadeza ratnAkara 61 zrAddhadinakRtya bhAga-2 62 pArzvanAtha caritra 46 zrI vimalanAtha caritra 63 vicAra ratnAkara 47 subodhA samAcAra 64 upadeza saptatikA 48 zAMtinAtha caritra graMtha 65 devendra narakendra prakaraNa 49 navapada prakaraNa saTIka bhAga-1 66 puSpa prakaraNa mALA 50 navapada prakaraNa saTIka bhAga-2 67 gurnAvalI 51 navapada prakaraNa laghu vRti 68 puSpa prakaraNa para zrAddha prakaraNa vRtti 69 neminAtha mahAkAvya 53 zrI pArzvanAtha caritra 70 pAMDava caritra bhAga-1 71 pAMDava caritra bhAga-2 7ra pArzvanAtha caritra gadya 73 hIra praznottarANi 74 dharmavidhi prakaraNa 75 supArzvanAtha caritra bhAga-1 76 devadharma parIkSAdi graMtho 77 supArzvanAtha caritra bhAga-2-3 78 prakaraNatrayI 79 samatAzataka (sAnuvAda) 80 upadezamALA-puSpamALA 81 pRthvIcaMdra caritra 82 upadezamALA 83 pAiyalacchI nAmamAlA 84 doDhaso savAso gAthAnA stavano 85 dvivarNa ratnamAlA 86 zAlibhadra caritra 87 anaMtanAtha caritra pUjASTaka 88 karmagraMtha avasUrI 89 upamiti bhava prapaMca kathA bhA. 1 I/ra0I. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 dharmabindu saTIka 91 prazamarati saTIka 92 mArgakhAdvAra vivaraNa 93 karmasiddhi 94 jaMbusvAmI caritra anuvAda 95 caityavaMdana bhASya sAnuvAda 96 guNavarmA caritra sAnuvAda 97 savAso doDhaso gAthA stavano 98 kAtrizatkAtrizikA 99 kathAkoSa 100 jaina tIrtha darzana 101 jaina kathA saMgraha bhAga-1 102 jaina kathA saMgraha bhAga-2 103 jaina kathA saMgraha bhAga-3 104 rayaNasehara nivakahA saTIka 105 AraMbhasiddhi 106 neminAtha caritra gadya 107 mohobyulanam (vAdasthAnam 108 zrI bhuvanabhAnu kevaLI caritra | 122 upadeza saptatikA (TIkAnuvAda) (anuvAda) pustaka 109 zrI caMdraprabhasvAmI caritra (anuvAda)| 123 pratikramaNa hetu (pustaka) 110 ApaNA jJAnamaMdiro 124 jaina kumArasaMbhava mahAkAvya 125 devacaMdra svanAvali 111 pramAlakSaNa 126 AnaMdakAvya mahodadhi bhAga-1 112 AcAra pradIpa 127 zrI paryata ArAdhanA sUtra 113 vividha praznottara (avacUrI anuvAda sAthe) 114 AcAropadeza anuvAda 128 jinavANI (tulanAtmakadarzana 115 paTTAvalI samuccaya bhAga-1 | vicAra) 116 paTTAvalI samuccaya bhAga-2 | 129 praznottara pradIpa graMtha 117 ratnAkarAvatArikA anuvAda 130 prAcIna koNa? zvetAmbara ke bhAga-1 digambara (gujarAtI) 118 ratnAkarAvatArikA anuvAda 131 jaMbUdvIpa samAsa (anuvAda) bhAga-2 132 sumati caritra (anuvAda). 119 caityavaMdana covIsI tathA 133 tasvAmRta (anuvAda) 134 triSaSThizalAkA puruSa caritra parva-1 praznottara ciMtAmaNI 135 triSaSThizalAkA puruSa caritra parva-2 120 dAna prakAza (anuvAda) 136 jaina kathA saMgraha bhAga-4 121 kalyANa maMdira laghuzAMti saTIka (pratAkAra saMskRta) /ra1 | Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IRRIT 137 jaina kathA saMgraha bhAga-5 (pratAkAra saMskRta) 138 jaina kathA saMgraha bhAga-6 (pratAkAra saMskRta) 139 jaina dharma bhakti kaMcanamALA (sAnuvAda) bhAga-1 140 jaina dharma bhakti kaMcanamALA (sAnuvAda) bhAga-2 141 zrImokSapada sopAna (cauda guNasthAnakanuM svarUpa) 142 ratnazekhara ratnavatI kathA (parvatithi mAhAtmya para) 143 SaSThizatakam (sAnuvAda) 144 namaskAra mahAmaMtra (nibaMdha) 145 jaina gotra saMgraha (prAcIna jaina itihAsa sahita) 146 nayamArgadarzana yAne sAtanayanuM svarUpa 147 mahopAdhyAyazrI vIravijayajI mahArAjA caritra 148 mukti mArgadarzana yAne dharmaprAptinA hetuo 149 cetodUtam 150 mUrtimaMDana praznottara 151 piMDavizuddhi anuvAda 15ra naMdisUtra (mULa) 153 naMdisUtra saTIka (bIjI AvRtti) 154 naMdisUtra cUrNi saTIka 155 anuyoga dvAra saTIka 156 dazavaikAlika saTIka 157 dazavaikAlika saTIka 158 oghaniryukti saTIka 159 piMDaniryukti saTIka 160 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-1 161 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-2 162 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-3 163 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-4 164 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-1 165 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-2 166 Avazyaka sUtranI TIkA bhAga-3 167 Avazyaka sUtranI dIpikA bhAga-1 168 Avazyaka sUtranI dIpikA bhAga-2 169 Avazyaka sUtranI dIpikA bhAga-3 170 uttarAdhyayana saTIka bhAga-1 171 uttarAdhyayana saTIka bhAga-2 172 uttarAdhyayana saTIka bhAga-3 173 jaMbudrIpa prajJapti bhAga-1 174 jaMbudrIpa prajJapti bhAga-2 175 jIvAjIvAbhigama sUtra bhAga-1 176 jIvAjIvAbhigama sUtra bhAga-2 177 rAjapraznIya | 178 AcArAMga dIpikA IRRI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (bhAvAna, IFrU II 179 bhagavatI sUtra bhAga-1 198 kalpasUtra kaumudi 216 zrI yogadRSTisamuccaya 180 bhagavatI sUtra bhAga-2 199 AnaMda kAvya mahodadhi bhAga-3 (bhAvAnuvAda) 181 bhagavatI sUtra bhAga-3 200 zrI zrutajJAna amIdhArA 217 navasmaraNa (IglIza sArtha 182 pannavaNA sUtra saTIka bhAga-1 201 uttarAdhyayana sUtramULa anuvAda) 183 pannavaNA sUtra saTIka bhAga-2 202 upadhAna vidhi preraka vidhi 218 ATha dRSTinI sajajhAya 184 RSibhASitasUtra 203 hIrasvAdhyAya bhAga-1 219 AgamasAra (devacaMdrajI) 185 haribhadrIya Avazyaka TIppaNaka 204 hIrasvAdhyAya bhAga-2 220 nayacakrasAra (devacaMdrajI) 186 sUryaprajJapti saTIka 205 caityavaMdanAdi bhASyatrayI 221 guru guNaSatrizikA (devacaMdrajI) 187 AcArAMga dIpikA bhAga-1 | (vivecana) 222 paMcakarmagraMtha (devacaMdrajI) 188 sUtrakRtAMga dIpikA 206 bhojaprabaMdha 223 vicAra sAra (devacaMdrajI) 189 ThANAMga saTIka bhAga-1 207 zrI vastupAla caritra (bhASAMtara)| 224 zrI payuSaNa parvAdika parvonI 190 ThANAMga saTIka bhAga-2 208 zrI yogabiMdu saTIka kathAo 191 anuyogadvAra mULa 209 guru guNa ratnAkara kAvyam | 225 vimaLa maMtrIno rAsa 192 samavAyAMga saTIka 210 jagaguru kAvyam 226 bRhat saMgrahaNI aMtargata yaMtrono 193 AcArAMga dIpikA bhAga-2 211 yogadaiSTisamuccaya (anuvAda). saMgraha 194 sUtrakRtAMga saTIka bhAga-1 212 jaina jayotigraMtha saMgraha 227 damayaMtI saMgraha 195 sUtrakRtAMga saTIka bhAga-2 213 pramANa paribhASA 228 bRhatsaMgrahaNI yaMtra 196 bhagavatI sUtra 214 prameya ratnakoSa 229 jaina stotra saMgraha 197 kalpasUtra pradIpikA 215 jaina stotra saMgraha bhAga-2 230 yazodhara caritra IPrarU I Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IR4|| 231 cadravA2zubhAdi kathA catuSTayam 232 vijayAnaMda abhyudayam mahAkAvya |247 badhahetudayatribhaMgI prakaraNAdi 248 dharmaparIkSA 249 AgamIya sUktAvalyAdi 233 jainadharmavarastotra-godhUlikArtha- 250 jaina tattvasAra saTIka sabhAcamatkAreti 234 anekArtha ratnamaMjUSA 235 siripAsanAhacariya 236 samyaktva kaumudI (bhASAMtara) 237 vimalanAtha caritra (anuvAda) 238 jaina kathAratnakoSa bhAga-1 (anuvAda) 239 jaina kathAratnakoSa bhAga-2 240 jaina kathAratnakoSa bhAga-3 241 zatruMjaya tIrthodvAra (anuvAda) 242 jaina stotra tathA stavanasaMgraha sAthe 243 vastupAla caritra 244 siddhaprAmRta saTIka 245 sUktamuktAvalI 246 nalAyanam (kuberapurANam) 264 SasthAnakaprakaraNa prata 265 suvrataRSikathAnaka- saMvegadumakaMdalI 266 zrI zatruMjaya mahAtIrthodvAra (mULa) 267 jIvAnuzAsanam 268 prabaMdha ciMtAmaNI (hindI bhASAMtara) 269 devacaMdra bhAga-2 251 nyAyasiddhAMtamuktAvalI 252 haimadhAtupATha |253 navIna pUjA saMgraha 254 siddhacakrArAdhana vidhi vi. saMgraha 270 bhAnucaMdragaNita 255 nAyAdhammakahAo (pustaka) 256 pramANanayatatvAlokAlaMkAra 271 digvijaya mahAkAvya 272 vijJapti lekha saMgraha (sAva.) 273 AbU bhAga-1 257 tattvArthadhigamasUtra (gujarAtI) 274 AbU bhAga-2 258 vicAra saptatikA saTIka 275 AbU bhAga-3 276 AbU bhAga-4 277 AbU bhAga-5 278 nyAyAprakAza -vicArapaMcAzikA saTIka 259 adhyAtmasAra saTIka 260 lIlAvatI gaNita 261 saMkramakaraNa bhA. 1 pustaka 262 saMkramakaraNa bhAga 2 pustaka 263 bhaktAmarastotram prata |279 zobhanastuti 280 RSabhapaMcAzikA 281 kumAravihArazatakam 4646 // 24 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. I // 25 // 1-2 3-7 dazamaparvaNi viSayAnukramaH / viSayaH / prathamaH sargaH / nayasAra bhavavarNanam / marIcibhavavarNanam / madhyavartino bhavAH / vizvabhUtibhavavarNanam / tripRSThabhavavarNanam / priyamitracakrimavavarNanam / nandanarAjabhavavarNanam / antimadevabhavavarNanam / dvitIyaH sargaH / devAnandAkukSau prabhoravataraNam / trizalAkukSau garbhasaMharaNam / garbhAvasthAvarNanaM prabhorabhigrahazca / prabho-janma / prabhorjanmAbhiSekaH / siddhArthanRpatikRtotsavaH / 9-10 11-16 16-17 19-22 23 ||25|| 25-26 27 28 29-30 31 14 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 15 I // 26 // pRSTha kra. 32 33 34-35 36 37 38-40 41-42 viSayaH / nAmasthApanam / AmalakI kriiddaa| prabhoH pANigrahaNam / mAtApitroH devalokagamanam / dIkSArtha nadivardhanAnujJA / pravrajyAgrahaNam / tRtIyaH sargaH dvijAya ardhavastradAnam / gopena kRtaH prathama upasargaH / prabhoH varNanam / duijjaMtatApasAzrame gamanaM tataH vihArazca / zUlapANiyakSa-prasaMgaH / acchaMdakavarNanam / caNDakauzikavRttAntaH / sudADhAsurakRtopasargaH / puSpasAmudrikavRttAntaH / gozAlasya milnm| vividhopasargavarNanam / 44-46 46-47 48-54 55-58 59-64 66-68 69-70 71 72-103 [IR6 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // caturthaH sargaH viSayaH / saMgamakasya ghorA upasargAH / anye upasargAH / camarotpattivarNanam / candanA-vRttAntaH / dvAdazI varSAcaturmAsI / karNayoH kIlakakSepaNam / kIlakakarSaNam / prabhoH tpognnnaa| paJcamaH srgH| prabhoH kevalotpattiH / deshnaa| indrabhUteH shNkaa| indrabhUteH zaMkAnirAsaH / agnibhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / saMghasthApanA / SaSThaH sargaH / zreNikajanma / pRSTha kra. 104-115 116-120 121-126 127-136 137 137 138-140 141 142 143-145 146-147 148 149-154 155-156 | // 27 // 157-160 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // pRSTha kra. 161-164 165-172 173-177 178-180 181-184 185-187 188-190 51 52 viSayaH / sulasAvRttAntaH / zreNikacaritram / cellaNApaharaNam / kUNikasya jnm| secanakavRttAntaH / meghakumAracaritram / naMdiSeNacaritram / saptamaH sargaH / ekastaMbhaprAsAdanirmANam / Amraphalastenasya vRttAntaH durgandhAvRttAntaH ArdrakumAracaritam / aSTamaH sargaH / devAnandARSabhadattayoH pravrajyAH / jamAlivRttAntaH / surapriyayakSacitrakRcchatAnIkacitrasabhAnA vRttAntaH / caNDapradyotasya zatAnIkopari AkramaNaM mRgAvatyAH kauzalyaM ca / yA sA sA sA vRttAntaH / 191-196 197-200 201-204 205-218 56 57 59 | // 28 // 219-220 221-226 227-230 231-233 234-235 62 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // kra. 63 64 65 66 67 68 69 70 8 6 0 2 0 0 9 71 72 73 74 75 76 77 viSayaH / mRgAvatyAH dIkSA / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / candrasUryayoH mUlavimAnenAvataraNam / zrImahAvIropari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / gozAlasya pazcAttApaH / gozAlasya mRtyuH / gozAlasyAgAmibhavAH / gozAlasya pUrvabhavaH / navamaH sargaH / hAlikavRttAntaH / prasannacandracaritram | dardurAMkadevacaritram / zreNikabhAvitIrthaMkaratvavarNanam / paJcadazazatatApasAnAM pratibodhaH / puNDarIkakaNDarIkacaritram / paJcadazazatatApasAnAM pratibodhaH / pRSTha kra. 236 237-244 245 246-252 253 254 255-257 258-261 262-263 264-266 267-272 273 - 274 275 - 276 277-279 280 - 281 // 29 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 282-286 // 30 // 287-290 291-300 viSayaH / sulsaasmyktvpriikssaa| dazamaH sargaH / dazArNabhadracaritram / zAlibhadradhanyayoH caritram / ekAdazaH sargaH / rauhiNeyacaritram / caNDapradyotasya zreNikopari AkramaNaM palAyanaM ca / abhayakumArasya apaharaNam / abhayakumArasya buddhiH muktizca / caNDapradyotasyApaharaNaM mocanaM ca / udAyananRpaticaritram / dvAdazaH sargaH / bhAvikumArapAladevacAritram / abhayakumArasya pravrajyA / kuNikena kRtaH zreNikasya kArAgRhe rodhaH / zreNikasya mRtyuH / kuNikasya zokaH / 301-309 310-311 312-313 314-322 323 324-348 349-355 356 357-360 361 // 30 // 362 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // kra. 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 viSayaH / ceTakena saha kuNikasya yuddham / ceTakasya parAjayaH / kuNikasya mRtyuH / prabhoH parivAravarNanam / trayodazaH sargaH / bhagavato'ntimA dezanA / puNyapAlamaNDalezasyASTau svapnAH teSAM phalaM ca / bhAvibhAvAnAM varNanam / prabhoH nirvANam / antimasaMskAraH / gautamasya vilApaH kevalaM ca // gautamasya muktiH / prazastiH / pRSTha kra. 363-377 378 379 - 380 381-382 383-384 385-388 389 - 398 399-400 401-402 403 404 405-409 // 31 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 25 // 32 // dazamaparvAntargatAni subhASitAni / subhASitam / prAcyaM karmA'nyathA kartuM yadvA'rhanto'pi nezate / gurUNAM kila saMsargAdgauravaM syAllaghorapi / arhajjanma hi mokSAya bhavabhAjAM bhavAdapi / parigraho hi dArAderbhavabhramaNakAraNam / rAjJAM hi vacasA'rthaH syAnmanasA dhusadAmiva / ramyA syAdardhakathitA kathA / dhik pratiSThAcyutaM naram / pUjyaH sarvatra pUjyate / svadaryAmeva zaurya hi gomAyorna punarbahi / suvarNenApi kiM tena karNacchedo bhavedhataH / hI vipAkaH kukarmaNAm / krodhastIvrAnubandho hi saha yAti bhavAntare / mahAnapi marumeruM kiM kampayitumIzvaraH ? pareSAmupakArAya mahatAM hi pravRttayaH / vairaM hi RNavatpuMsAM janmAntarazatAnugam / snehe hydvaitmaanitaa| sevyasya sevAvasaraH puNyenaiva hi labhyate / | 10 11 12 4 // 14 // 32 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 73 78 // 33 // subhASitam / mahAntaH kva na vatsalAH ? zubhadhyAnaM hi kAmadhuk / kvedRzAM (pApAnAM) devadarzanam / vAcaMyamA hi badhirA iva / mahAnto hi na kupyanti kSamyante tvAtmazakitai / prANAtyaye'pi jantUnAM prakRtiH khalu dustyajA / bhRtyAnAmaparAdhe hi bharturdaNDa iti sthitiH / AkaMThamAtrAhAro yadAcAme'pyalasAyate / svaujaHphalaM hi gRhNAnti saMsArasukhagRdhnavaH / sarvasyApi hi lokasya na prANebhyo'paraM priyaM / anyaputro'pyaputrANAM bhavatyatyantavallabhaH / ajJA hi pazuvajjanAH / yaMtre'pi bahuzaH kSiptaM zvapucchaMna Rju bhavet / atyantaghRSTAddahanazcandanAdapi jAyate / puMsAM samAnazIlAnAM sadyo bhavati sauhRdam / bhavAdapi hi mucyante bhavyAH svAmiprasAdataH / kulAcalazcalati kiM gajaiH pariNatairapi / nA'kRtyAnto durAtmanAm / 101 103 // 33 // 106 106 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 121 121 130 140 // 34 // 146 subhASitam / na sthAsyatyudite hyarke na tejAMsi tamAMsi ca / puNyAdhIno hi vibhavaH / / balIyasA'varuddhAnAM trANaM nAnyatpalAyanAt / vipadyapi hi nA'rhantaH paropadravakAriNaH / dezAcAro hi na hiye / tapovRddhau hRSyanti hi maharSayaH / adAturhi priyAlApo'nyatra lAbhAntarAyakRt / arhadArAdhanaivaikA sarvakAryeSu kAmadhuk / nAnyathA bhvitvytaa| kiM hi duHsAdhyaM sudhiyAM dhiyaH / agnirhi na svaH kasyA'pi vipravat / puNyapuMsAM videze'pi sahacaryo nanu zriyaH / sahasrAkSA hi rAjAno bhavanti caralocanaiH / samaye mukharAgo hi nRNAmAkhyAti pauruSam / dhimadbhiH suprayuktasya kimupAyasya duSkaram / bandhurajJAyamAno'pi dRSTo modayate manaH / mAyibhiH ko na vaJcyate ? kautukinaH senAMgeSu hi bhUbhujaH / 159 159 161 163 165 165 166 167 169 169 // 34 // 170 181 183 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // pRSTha kra. 183 188 188 192 192 193 196 subhASitam / kimasAdhyaM manuSyANAmabhedyamiva pAthasA ? nAkAle phalati kriyA / nA'laM bhogyaphalaM karmA'muktvA kSeptu jinA api / nidrA hi prirNbhvighttttnii| dAsIva vazyA prAyeNa nidrA hyakSudracetasAm / priyajAnirakuhano na kadApi sacetanaH / nadIpUra ivAsahya kopo hi prathama prabhoH / adhikAH kiMkarebhyo'pi vAgbaddhA devayonayaH / gurau vinayabhAjA hi vidyA sphurati nA'nyathA / nIcAdapyuttamA vidyAM gRhNIyAtprathitaM hyadaH / karma balIyaH kIdRgauSadham ? samAnapuNyapApAnAM prItiH prAyeNa dehinAm / syAnmaitrI caiksvbhaavjaa| avazyameva bhoktavyaM bhogya tIrthakutAmapi / bhojanenApi kiM tena yadbhuktamapi vamyate / sakRjjalpanti rAjAnaH sakRjjalpanti sAdhavaH / sakRtkanyAH pradIyante trINyetAni sakRt sakRt / / bhAvi nA'nyathA / 200 200 202 AAAAAAAAA% 206 206 210 // 35 // 71 213 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 215 222 // 36 // subhASitam / balIyasI hi niyatirniyaterapi pauruSam / ziSyAH kurvantI gurvAjJAM rAjAjJAmiva sevakAH / kurvanti vikramA''sAdhyaM sAdhyaM buddhayaiva dhIdhanAH / kiM kiM karoti na pumAnAzApAzavazIkRtaH ? Adatte'bdhAvapyudaMko bharaNaM nijameva hi / jagadbodhaM vinA nA'nyo hyarthazcaMkramaNe raveH / lAbhAllobho hi vardhate / santaH zaktau parasyApi mAtsarya na hi bibhrati balIyAnapi khinnaH sannakhinnenAbhibhUyate madAya vibhavaH khalu karako'bdhimapi prApya gRhNAtyAtmocitaM payaH / puMsA rAjaprasAdo hi vitanoti mahAdyatAm / yasya prasanno nRpatistasya kaH syAnna sevakaH / nyaMgitapratimAyAM hi sthApyate pratimAntaram / puMsAM vapurvizeSotthAH zRMgAro janmabhUmiSu / sarvasAdhAraNI gaMgA na hi kasyApi paitRkI / bhAvanA hi phalatyeva vinAnuSThAnamapyaho / anabhravRSTivallAbho mahatAM syAdacintitaH / 230 232 240 240 248 251 268 268 269 269 269 269 270 272 272 274 // 36 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 288 291 // 37 // 291 295 301 305 305 subhASitam / vacasA bhUbhujAM siddhirmanaseva divaukasAm / kukSijAtamapatyaM hi vyasaneSvapi dustyajam / anurupA hyasau (pazucAraNa) rorabAlAnAM mRdujIvikA / zrImatAM kiM na siddhyati / apAsya kravyaM kravyAdA bhakSyaistRpyanti nAparaiH / caurANAmapi keSAMciccitramAyaticintanam / daMbhasya sukRtasyAho brahmApyantaM na gacchati / vaJcyante vaJcanAdakSairdakSA api kadAcana / 98 hataM sainyaM hyanAyakam / AdimA madyapAnasya nidrA sahacarI khalu / 100 jIvan hi naro bhadrANi pazyati / sa pumAn yo hi kAlavit / 102 mano'dhInaM hi ceSTitam / 103 yanmanasi prAyastaddhi vacasyapi / 104 prajAnAM ca pazUnAM ca gopAyattAH pravRttayaH / 105 balIyAn strIgRhaH khalu / 106 mRtyorhi viSamA gatiH / 107 kIdRganvayo yogyatAM vinA / 307 311 313 317 9 101 317 317 319 // 37 // 324 332 332 336 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha kra. 336 // 38 // 336 338 343 343 344 344 344 kra. subhASitam / 108 mandabhAgyAnAmasukhe rodanaM sakhA / 109 zokaH saMkrAmati hyApte darpaNe pratibimbavat / 110 strIsannidhAnaM yUnAM hi manmathadrumadohadam / 111 dhIhi krmaanusaarinnii| 112 daMbho'pi suprayukto na niSphalaH / 113 smarati vyasane prApte ko vA naiveSTadevatAm / 114 vinA'pyannena jIvyeta jIvanIyaM vinA na tu / 115 kA pratijJA balIyasi? 116 nivasanti hi rAjAno yatra tatrApi pattanam / 117 parapreryasya kA matiH ? 118 vyAdhayo hi vijRmbhante chalamAsAdya bhUtavat / 119 abhimAnavatAM zreyAn videzo hi parAbhave / 120 vivekasya phalaM hyetadatRptA hyavivekinaH / 121 durapatyaM hi gRhajAto viSadrumaH / 122 dantAvalaH samartho'pi vArIbaddhaH karotu kim ? 123 bubhukSAlakSaNo rogo vinAnnaM khalu mRtyave / 124 strINAmApannasattvAnAM yathAgarbha hi dohadAH / 125 sarva pathyaM balIyasAm / 346 My My my my my 333 358 358 358 // 38 // 360 160 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||ahm // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM zrItriSaSTizalAkApuruSacaritam / / PORAN PARY zrImahAvIrajinacaritam | Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // kra. 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 subhASitam / siddhirvacasA hi mahIbhujAm / strIgRhaH khalu matkoTagrahAdapi viziSyate / zriyaH sarvatra doSmatAm / siMhA iva parAkSepaM na sahante mahaujasaH / nidrA hyabhaktabhAryANAmiva vairavatAM kutaH ? pratijJayA pauruSaM hi doSmatAM bhRzamedhate / laghukarmaNi ziSye hi prabhavanti gurorgiraH / ApadaH prAyaH prabhavanti na dhImati / rasavIryavipAko hi dravyANAM jAtu nAnyathA / strIsaMge hi kiyattapaH ? nArINAM kiMkara iva kAmAndhaH kiM karoti na ? sukhapratAryaH prAyeNa sarvo'pi vyasanArditaH / puNyaiH kiM nAma durlabham ? vacanaM hyarhatAM jAtu nAnyathA / pRSTha kra. 363 363 364 365 267 372 334 374 375 376 376 377 380 380 | // 39 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 1 // (prathamaH srg:| zrImahAvIracaritam / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajina ra caritam / nayasArabhavavarNanam / namo durvArarAgAdivairivAranivAriNe / arhate yoginAthAya mahAvIrAya tAyine // 1 // athAsya devadevasya devAsuranarArcitam / caritaM kIrtayiSyAmaH puNyavArisarovaram / / 2 / / asyaiva jambUdvIpasya pratyagvidehabhUSaNe / vijaye'sti mahAvapre jayantI nAmataH purI // 3 // dorvIryeNa samutpanna iva navyo janArdanaH / mahAsamRddhistatrAsInnRpatiH zatrumardanaH // 4 // tasya grAme tu pRthivIpratiSThAnAbhidhe'bhavat / svAmibhakto nayasArAbhidhAno grAmacintakaH // 5 // // 9 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 2 // sAdhusambandhabAhyo'pi so'kRtyebhyaH parAGmukhaH / doSAnveSaNavimukho guNagrahaNatatparaH / / 6 / / so'nyadA varadArubhyaH pRthivIpatizAsanAt / sapAtheyo mahATavyAmAdAya zakaTAnagAt // 7 // tasya cchedayato vRkSAnmadhyandinamupAyayau / jaThare'gniriva vyomni didIpe tapano'dhikam // 8 // bhRtakairnayasArasya sArA rasavatI tadA / samayajJairupaninye maMDapAbhataroradhaH // 9 // kSudhitastRSito vApi yadi syAdatithirmama / taM bhojayAmIti nayasAro'pazyaditastataH // 10 // kSudhitAstRSitAH zrAntAH sArthAnveSaNatatparAH / gharmAmbhaH plutasarvAMgAH sAdhavazcAyayustadA // 11 // sAdhvamI sAdhavo me'nnAtithayaH samupasthitAH / cintayanniti natvA tAn so'bravId grAmacintakaH // 12 // bhagavanto bhavanto'syAmaTavyAM kathamAgatAH / ekAkinaH zastriNo'pi paryaTanti na khalviha // 13 // te'pyabhyadhurvayaM sthAnAt sArthena prasthitAH purA / grAme praviSTaya bhikSAyai yayau sArthastadaiva hi / / 14 / / anAttabhikSAzcalitAH sArthasyAnupadaM vayam / Agacchanto mahATavyAmasyAM nipatitAstataH / / 15 / / nayasAro'bravIdevamaho ! sArtho'tiniSkRpaH / aho pApAdapyabhIruraho vizvastaghAtakaH / / 16 / / yatsahaprasthitAn sAdhUn sArthapratyAzayA sthitAn / * anAgamayya prayayau nijakAryaikaniSThuraH / / 17 / / Ti. apratIkSya / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / nayasAra bhavavarNanam / IR II Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 3 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / matpuNyai!yamAyAtA vane'trAtithayo mama / ityuktvA bhojanasthAnaM sa ninye tAnmahAmunIn // 18 // svArthopanItaiH pAnAnnaiH sa munIn pratyalAbhayat / anyatra gatvA vidhinA te'pyamuata sAdhavaH / / 19 / / grAmAyukto'pi hi bhuktvA gatvA natvA'vadanmunIn / calantu bhagavanto'dya pUrmArga darzayAmi vaH / / 20 / / te tena saha celuzca prApuzca nagarIpatham / taroradhazvopavizya dharma tasyAcacakSire / / 21 // sa pratyapAdi samyaktvaM dhanyaMmanyaH praNamya tAn / valitvA dAruNi rAjJe praiSId grAme svayaM tvagAt / / 22 / / athAbhyasyan sadA dharma saptatattvAni cintayan / samyaktvaM pAlayan kAlamanaiSIt sa mahAmanAH // 23 / / vihitArAdhanaH so'nte smRtapaJcanamaskRtiH / mRtvA babhUva saudharme suraH palyopamasthitiH // 24 // itazcAtraiva bharate vinItetyasti pUrvarA / purA yugAdinAthasya kRte suravaraiH kRtA / / 25 / / tatra zrIRSabhasvAmisUnurnavanidhIzvaraH / caturdazaratnapatirbharatazcakravartyabhUt // 26 // grAmacintakajIvaH sa cyutvA'bhUttasya nandanaH / marIcIn vikiraMstena marIciriti vizrutaH // 27 // Adye samavasaraNe RSabhasvAminaH prabhoH / pitRbhrAtrAdibhiH sArdhaM marIciH kSatriyo yayau / / 28 // mahimAnaM prabhoH prekSya kriyamANaM sa nAkibhiH / dharma cAkarNya samyaktvalabdhadhIvratamAdade // 29 // marIcibhavavarNanam / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaH 4 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / samyagjJAtayatidharmaH svazarIre'pi niHspRhaH / triguptaH paJcasamitirniSkaSAyo mahAvratI // 30 // sthavirANAM puro'GgAni paThannekAdazApi hi / RSabhasvAminA sAdhaM marIciLaharacciram / / 31 // yugmm|| so'paredhurgISmaRtAvuSNAMzukaradAruNe / pratimArga pAnthapAdanakhaMpacarajazcaye // 32 // svedArTIbhUtasarvAGgamalaliptAMzukadvayaH / tRSNArtA'cintayaditi cAritrAvaraNodayAt / / 33 // yugmm|| na zrAmaNyaguNAnmerusamabhArAn durudvahAn / nirguNo'haM bhavAkAGkSI voDhuM prabhurataH param // 34 // kiM tyajAmi vrataM loke tattyAge lajjyate khalu / labdho vA'yaM mayopAyo vrataM yena klamo na ca // 35 // zramaNA bhagavanto'mI tridaNDaviratAH sadA / astu daNDairnirjitasya tridaNDI mama lAMchanam / / 36 / / kezalocAdamI muNDAH kSuramuNDaH zikhI tvaham / mahAvratadharAzcAmI syAmaNuvratabhRttvaham / / 37 / / niSkiJcanA munayo'mI bhUyAnme mudrikAdi tu / amI vimohA mohena cchannasya chatramastu me // 38 // upAnadrahitAzcAmI saJcaranti maharSayaH / pAdatrANanimittaM me bhavatAmapyupAnahI / / 39 // sugandhayo'mI zIlena durgandhaH zIlatastvaham / saugandhyahetorbhavatu zrIkhaNDatilakAdi me // 40 // amI zuklajaradvastrA niSkaSAyA maharSayaH / bhavantu me tu vAsAMsi *kASAyANi kaSAyiNaH / / 41 / / Ti.-* kaSAyavarNaraktAni / marIcibhavavarNanam / // 4 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 5 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tyajantyamI jalArambhaM bahujIvopamardakam / snAnaM pAnaM ca payasA mitena bhavatAcca me / / 42 // evaM vikalpya svadhiyA liGganirvAhahetave / pArivrAjyaM pratyapAdi marIciH klezakAtaraH / / 43 / / tAdRgveSaM ca taM dRSTavA'pRcchaddharma jano'khilaH / sAdhudharma samAcakhyau so'pi teSAM jinoditam / / 44 // kiM tvaM svayaM nAcarasItya yuktaH punarjanaiH / merubhAraM na taM voDhumIzo'smIti zazaMsa saH // 45 / / dharmAkhyAnapratibuddhAn sa tu bhavyAnupasthitAn / ziSyAn samarpayAmAsa svAmine nAbhisUnave / / 46 / / ityAcAro vijahAra marIciH svAminA saha / svAmI ca samavAsArSIdvinItAyAM punaH puri / / 47 / / tatra prabhunamaskRtya pRSTo bharatacakriNA / bhAvino'rhaccakriviSNuprativiSNubalAagau // 48 // punaH papraccha bharataH kiM kazcidiha parSadi / bhAvyatra bharatakSetre nAtha ! tvamiva tIrthakRt / / 49 / / marIciM darzayannAkhyat svAmI sUnurayaM tava / pazcimastIrthakRdvIro nAmnA bhAvIha bhArate / / 50 // bhAvyAdyo'tra tripRSThAkhyaH zAhmabhRtpotane pure / mUkApuryAM videheSu priyamitrazca cakrabhRt / / 51 // tacchutvA nAthamApRcchya marIciM bharato yayau / trizca pradakSiNIkRtya vanditvaivamavocata / / 52 / / svAminoktaM caramastvaM bhAvyarhanniha bhArate / Adizca vAsudevastvaM tripRSThaH potanezvaraH // 53 / / marIcibhavavarNanam / // 5 // caramaH / Ti. * pRSTaH / 1Adyazca Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 6 // cakrI videhamUkAyAM priyamitro'bhidhAnataH / pArivrAjyaM na te vandyaM bhAvyarhanniti vandyase / / 54 // tamityuktvA cakravartI praNamya svAminaM punaH / vinItAtmA praviveza vinItAM muditaH purIm / / 55 / / tadAkarNya marIcistrirAsphoTya tripadIM mudA / ityuvAcoccakairviSNurbhaviSyAmi yadAdimaH // 56 // mUkAnagaryAM me cakravartitvaM ca bhaviSyati / bhAvyahaM caramazcArhan paryAptamapareNa me // 57 // Adyo'haM vAsudevAnAM pitA me cakravartinAm / pitAmahastIrthakRtAmaho me kulamuttamam // 58 // evaM jAtimadaM kurvan bhujAvAsphoTayanmuhuH / nIcagotrAbhidhaM karma marIciH samupArjayat / / 59 / RSabhasvAminirvANAdUrdhvaM sArdhaM sa sAdhubhiH / viharan prabodhya bhavyAn prAhiNot sAdhusannidhau // 60 // vyAdhibhizcAnyadA grasto'saMyamIti sa sAdhubhiH / apAlyamAno glAnaH sanmanasyevaM vyacintayat // 61 // aho amI sAdhavo dhinirdAkSiNyAH kRpojjhitAH / svArthamAtrodyatA lokavyavahAraparAGmukhAH / / 62 // yanmAM paricitaM snigdhamapyekagurudIkSitam / vinItamapi nekSante dUre'stu mama pAlanam / / 63 / / yadvA duzcintitaM me'do yadamI svatanorapi / paricaryAM na kurvanti bhraSTasya tu kathaM mama // 64 // anena vyAdhinA muktastat svasya praticArakam / kaJcicchiSyaM kariSyAmi svaliGgenAmunaiva hi // 65 // Ti. * pazcAt / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / marIci - bhavavarNanam / // 6 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra 17 // jina caritam / evaM dhyAyan vidhivazAnmarIcirabhavat paTuH / anyadA militazcAsya kapilaH kulaputrakaH / / 66 / / dharmArthI jJApitastena kapilo dharmamArhatam / kiM svayaM na karoSIti so'pRcchi kapilena ca / / 67 // marIciravadaddharma nainaM kartumahaM kSamaH / kapilo'pyabravIt kiM tvanmArge dharmo na vidyate ? // 68 // jinadharmAlasaM jJAtvA ziSyamicchan sa taM jagau / mArge jaine'pi dharmo'sti mama mArge'pi vidyate / / 69 / / tacchiSyaH kapilo'thAbhUnmithyAdharmopadezanAt / marIcirapyabdhikoTikoTIsaMsAramArjayat // 70 // marIcistadanAlocya vihitAnazano mRtaH / brahmaloke dazodanvatpramitAyuH suro'bhavat // 71 // ziSyAn vidhAyAsUryAdIn svAcArAnupadizya ca / vipadya ca brahmaloke kapilo'pyamaro'bhavat / / 72 / / sa prAgjanmAvadherjJAtvA mohAdabhyetya bhUtale / svayaM kRtaM sAMkhyamatamAsUryAdInabodhayat / / 73 // tadAmnAyAdatra sAMkhyaM prAvartata ca darzanam / sukhasAdhye hyanuSThAne prAyo lokaH pravartate / / 74 / / cyutvA marIcijIvo'pi kollAke sannivezane / kauzikAkhyaH pUrvalakSAzItyAyurbrAhmaNo'bhavat / / 75 / / sa sadA viSayAsakto dravyopArjanatatparaH / hiMsAdiSu ca niHzUkaH kAlaM bhUyAMsamatyagAt / / 76 / / so'nte tridaNDI bhUtvA ca mRtvA bhrAntvA bahUn bhavAn / sthUNAkhye sanniveze'bhUt puSpamitrAbhidho dvijaH // 77 // marIcibhavavarNanam / | 19 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarita dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 8 // cyutvA cA'bhUt sa sutridaNDayabhUt prAntIbhavati bhUtvA tridaNDIkaH pUrvalakSadvAsaptatipramam / atItyAyuH sa saudharme suro'bhUnmadhyamasthitiH / / 78 // cyutvA caitye sanniveze'gnyudyotaH sa dvijo'bhavat / pUrvalakSacatuHSaSTyAyuSkaH prAgvatridaNDyabhUt / / 79 // mRtvaizAne madhyamAyuH so'bhUddevastatazcyutaH / mandire sanniveze'bhudagnibhUtiriti dvijaH / / 80 // SaTpaJcAzatpUrvalakSAyuSkaH so'pi tridaNDyabhUt / mRtvA sanatkumAre ca madhyamAyuH suro'bhavat / / 81 / / cyutvA ca zvetavIpuryAM bhAradvAjo'bhavad dvijaH / catuzcatvAriMzatpUrvalakSAyuH sa tridaNDyabhUt / / 82 / / / mRtvA mAhendrakalpe'bhUt sa suro madhyamasthitiH / cyutvA bhrAntvA bhavaM rAjagRhe'bhUtsthAvaro dvijaH / / 83 // catustrizatpUrvalakSAyuSkaH so'pi tridaNDyabhUt / vipadya ca brahmaloke madhyamAyuH suro'bhavat / / 84 // brahmalokAtparicyutya sa babhrAma bahUn bhavAn / bhavo hyanantIbhavati svakarmapariNAmataH / / 85 // itazcAbhUdrAjagRhe vizvanandI mahIpatiH / palyAM priyaMgau vizAkhanandI tasyAbhavatsutaH / / 86 // vizAkhabhUtiryuvarAD rAjJastasyAnujo'bhavat / yuvarAjasya tasyAbhUddhAriNI nAmataH priyA / / 87 // marIcijIvaH prAgjanmopArjitaiH zubhakarmamiH / vizAkhabhUterdhAriNyAM vizvabhUtiH suto'bhavat / / 88 / / udyauvano vizvabhUtirvane puSpakaraNDake / reme sAntaHpuro devakumAra iva nandane / / 89 / / vizAkhanandI krIDecchU rATputro'sthAttu tadbahiH / puSpAdyarthaM gatA dAsyo dadRzustau tathAsthitau // 90 / / madhyavartinobhavAH / ||8 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 9 // dazamaM parva prathamaH urga: zrImahAvIrajinacaritam / tAbhyo jJAtvA priyaMgustat kopaukaH kupitA yayau / tadIpsitArthaM rAjApi yAtrAbherImavAdayat / / 91 // uvRttaH puruSasiMhaH sAmantastajjayAya tat / yAsyAmIti sabhAmadhye mAyayA cAvadannRpaH / / 92 // tacca zrutvA vizvabhUtirRjuretya vanAttataH / bhaktyA nivArya rAjAnaM prayANamakarot svayam / / 93 // gatazca puruSasiMhaM dRSTavA''jJAvartinaM punaH / vavale tatra ca yayau vane puSpakaraNDake / / 94 // vizAkhanandI madhye'stItyukto dvAHsthena tatra saH / acintayanmAyayA'haM kRSTaH puSpakaraNDakAt / / 95 / / kruddhaH kapitthaM muSTyAhastatphalaiH patitairbhuvam / chAditAM darzayanso'tha jagAda dvArapAlakam / / 96 // pAtayAmi zirAMsyevaM sarveSAM bhavatAM punaH / jyAyasi jyAyasI tAte na cedbhaktirbhavenmama / / 97 // bhogairIdRgvaJcanAdyairmamAlamiti sa bruvan / saMbhUtamunipAdAnte gatvA vratamupAdade / / 98 // taM ca pravrajitaM zrutvA rAjA sAvarajo'pyagAt / natvA ca kSamayitvA ca rAjyArthayate ca / / 99 / / vizvabhUtimanicchantaM jJAtvA bhUpo'gamad gRham / tato vyahArSIdanyatra sa punarguruNA saha / / 100 / / sa gurvanujJayaikAkivihAreNa tapaHkRzaH / viharannekadAgacchannagarI mathurAbhidhAm / / 101 / / tadA vizAkhanandyAgAdudvoDhuM tannRpAtmajAm / vizvabhUtizca mAsAnte pAraNAyAvizatpurIm / / 102 // Ti. * uddhataH / vizvabhUtibhavavarNanam / // 9 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 10 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / vizAkhAnandinaH so'tha zibirAbhyarNamAgataH / vizvabhUtiH kumAro'sAvityadaryata pUruSaiH / / 103 / / vizAkhAnandI taM sadyaH prekSya dviSamivAkupat / gavaikayA vizvabhUtiH paryastazca tadA'patat / / 104 / / kapitthapAtanaM sthAma kva te cetyahasacca saH / dhRtvA gAM zRMGgayorvizvabhUtizcAbhramayakrudhA / / 105 // bhUyiSThavIryo bhUyAsaM mRtyave'sya bhavAntare / anena tapasogreNa nidAnamiti so'karot / / 106 // saMpUrya koTivarSAyuranAlocya ca tanmRtaH / vizvabhUtirmahAzukre prakRSTAyuH suro'bhavat // 107 / / itAzcAtraiva bharate nagare potanAbhidhe / abhUdripupratizatrurnAma rAjA mahAbhujaH // 108 // tasya bhadreti palyAsIttasyAM sUnurajAyata / caturbhiH sUcitaH svapnairbalabhadro'calAbhidhaH // 109 / / mRgAvatIti nAmnA'bhUt putrI ca mRgalocanA / sodyauvanA rupavatI praNantuM pitaraM yayau // 110 / / jAtAnurAgastAM prekSya nijotsagaM nyadhatta saH / tatpANigrahaNopAyaM vicintya vyasRjacca tAm / / 111 // pauravRddhAnathAhUya papracchedaM mahIpatiH / yadatra jAyate ratnaM tatkasya brUta nirNayam ? // 112 // taveti te samAcakhyustrirupAdAya tadvacaH / mRgAvatIM pariNetuM tatra cAnAyayannRpaH // 113 // jagmuste lajjitAH sarve pArthivo'pi mRgAvatIm / gAndharveNa vivAhena svayameva yupAyata // 114 // lajjAkrodhAkulA bhadrA devI muktvA mahIpatim / sahAcalena nirgatya prayayau dakSiNApathe // 115 // purI mAhezvarI tatra viracayyAcalo navAm / mAtaraM tatra saMsthApya jagAma piturantike / / 116 // 1 chandaHpUrtyarthaM pU:' dIrghaH / / HASKRISHABHARASHRSHASHALA vizvabhUtibhavavarNanam / // 10 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 1199 11 tatpitApi svaprajAyAH patitvenAkhilairjanaiH / prajApatiriti proce balIyaH karma nAma hi / / 117 / / vizvabhUtizcyutaH zukrAnmRgAvatyA athodare / saptasvapnasamAkhyAtaviSNubhAvaH samAgamat / / 118 // tayA ca kAle suSuve sUnuH prathamazArGgabhRt / trikaraMDakapRSThatvAt tripRSTha iti saMjJitaH // 119 // azItidhanuruttuMgo ramamANo'calena saH / adhItasakalakalaH krameNa prApa yauvanam / / 120 / / vizAkhanandijIvo'tha bhavaM bhrAntvA mRgAdhipaH / jAtastuMgagirau zaMkhapuradezamupAdravat / / 121 / / tadAnImazvagrIveNa bhUbhujA prativiSNunA / mama mRtyuH kuta iti pRSTo naimittiko'vadat // 122 // hantA sa te caMDavegaM yo dUtaM dharSayiSyati / mArayiSyati yastuMgagirisiMhaM ca helayA / / 123 / / azvagrIvastataH zaMkhapure zAlInavApayat / tadrakSArthaM cAdideza vArakeNa mahIpatIn / / 124 // so'zrauSIcca mahAvIryau putrau rAjJaH prajApateH / tasmai drutaM caMDavegaM praiSIccArthena kenacit / / 125 / prajApateH kArayataH saMgItaM nijaparSadi / akasmAtprAvizaccaMDavegaH svAmibalonmadaH / / 126 // AgamAdhyayanasyevAkAlavidyutsamudgamaH / sa vighnabhUto gItasyAbhyuttasthe tena bhUbhujA / / 127 / / maMtriNazca kumArAbhyAM pRSTA Akhyan pumAnayam / pradhAnabhUto'zvagrIvamahArAjasya doSmataH / / 128 / / yadA vrajatyayaM dUto jJApanIyastadA hi nau / iti svakIyAnacalatripRSThAvUcaturnarAn // 129 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / tripRSTha bhavavarNanam / 1199 11 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 12 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sa prajApatinAnyedhurvisuSTo'bhyarcya gauravAt / yayau kumArayorAzu jJApitazca nijainaraiH / / 130 // gatvA kumArau mArgArdhe tamakuTTayatAM bhaTaiH / palAyAMcakrire sadyastatsahAyAstu kAkavat / / 131 // tatprajApatinA jJAtvA bhItenAnAyito gRhe / satkRtya cAdhikaM caMDavega evamabhASyata / / 132 // kumArayordurvinayaM mA smAkhyaH svAminaH khalu / ajJAnajAd durvinayAnna kupyanti mahAzayAH / / 133 / / omityuktvA yayau dUtastatpauMsnAttvagrato gatAt / vidAJcakArAzvagrIvastaddharSaNamazeSataH // 134 / / tadvidaM ca hayagrIvaM jJAtvA dUto yathAtatham / svadharSaNaM tadAcakhyAvalIkAkhyAnakAtaraH / / 135 / / azvagrIveNa ziSTvA'nyaH prahito nA prajApatim / gatvAvocadrakSa siMhAcchAlInAjJA prabhoriyam // 136 / / prajApatiH sutAvUce yuvAbhyAM kopitaH prabhuH / pradadau yadavAre'pi zAsanaM siMharakSaNe / / 137 / / ityuktvA prasthitaM bhUpaM kumArau pratiSidhya tau / prajagmatuH zaMkhapuraM siMhayuddhasakautukau / / 138 // anye'rakSannRpAH siMhaM kathaMkAraM kiyacciram / iti pRSTastripRSThena zazaMsuH zAligopakAH / / 139 / / caturaMgacamUvapraM kRtvA'rakSan kSamAbhujaH / AzAligrahaNamaho varSavArakramAgatAH / / 140 // Uce tripRSThastAnevaM sthAsyatIyacciraM hi kaH / taddarzayata me siMha yathaikAkI nihanmi tam / / 141 / / tataste'darzayat siMhaM tuMgAcalaguhAgatam / jagmatuzca rathAruDhI tAM guhAM rAmazAGgiNau / / 142 / / Ti. * tasya caMDavegasya puruSasamUhAt / tripRSThabhavavarNanam / // 12 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 13 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / cakruH kalakalaM coccaistadguhApArzvayorjanAH / taM zrutvA niryayau jRmbhAdIrNavaktraH sa kesarI / / 143 / / rathiko'hamasau pattirityAjina samA''vayoH / iti tripRSThaH phalakAsidharo'vAtaradrathAt / / 144 / / daMSTrAkarajazastro'yaM phalakAsidharastvaham / naitadayapyucitamiti carmAsI vyamucaddhariH // 145 // tatprekSya kesarI jAtajAtismRtiracintayat / ekaM dhAya'maho eko yadAgAnmaguhAmasau / / 146 // anyadrathAduttaraNaM tRtIyaM zastramocanam / durmadaM tannihanmyeSa madAndhamiva sindhuram / / 147 / / vicintyaivaM kSaNaM vyAttAnanaH paJcAnanAgraNIH / datvA phAlAmutpapAtopatripRSThaM papAta ca / / 148 / / ekena pANinooSThamapareNAdharaM punaH / dhRtvA tripRSThastaM siMha jIrNavastramivAdRNAt / / 149 // puSpAbharaNavastrANi vavRSurdevatA harau / lokAzca vismayasmerAH sAdhu sAdhviti tuSTuvuH // 150 // aho kathamanenAhaM kumAreNAdya mAritaH / ityamarSAt sphuraMstasthau dvidhAbhUto'pi kesarI // 151 / / gaNabhRgautamajIvo'ntyAhajjIvasya zAGgiNaH / tadAnIM sArathiH siMha taM sphurantamado'vadat / / 152 // nRSveSa siMhaH pazuSu tvaM tu tanmArito'munA / mudhA'pamAnaM kiM dhatse na hInena hato'si yat / / 153 // sudhayeva tayA vAcA prIto mRtvA sa kesarI / caturthyAM narakAvanyAM nArakaH samajAyata / / 154 / / taccarmAdAya kumArau calitau svapuraM prati / grAmyAnityucaturvAjigrIvasyaitaddhi kathyatAm / / 155 / / zAlIna khAda yatheSTaM tvaM vizvastastiSTha saMprati / asau hRdayazalyaM te kesarI yannipAtitaH / / 156 // tripRSThabhavavarNanam / 19 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 14 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ityuktvA potanapure tau kumArAvupeyatuH / grAmINAste'pi gatvA''khyan hayagrIvasya tattathA / / 157 / / hayagrIvo'pi sAzaMko jighAMsurmAyayApi tau / anuziSyAdizad dUtaM prajApatinRpaM prati / / 158 / / gatvA sa dUtastaM smAhopasvAmi preSayAtmajau / rAjyaM yadanayoH svAmI pradAsyati pRthak pRthak / / 159 / / prajApatirbabhASe'haM yAsyAmi svAminaM svayam / kRtaM mama kumArAbhyAM gatAbhyAM tatra sundara! // 160 // dUto bhUyo'vadatputrau na cettvaM preSayiSyasi / tatsajjIbhava yuddhAya mA vAdIH kathitaM na yat / / 161 // ityuktavantaM taM dUtaM tau kumArAvamarSaNau / dharSayitvA nijapurAnniravAsayatAM kSaNAt // 162 // dUto gatvA tadAcakhyau hayagrIvAya dharSaNam / hayagrIvo'pi kopena hutAzana ivAjvalat / / 163 / / hayagrIvaH sasainyo'pi tripRSThazcAcalo'pi ca / yuyutsavaH samabhyeyU rathAvartamahAgirau // 164 // mitho yuyudhire sainyAH pakSayorubhayorapi / sAMvartikA ivAmbhodA AsphalantaH parasparam // 165 // kSINakSINeSu sainyeSu sainyayuddhaM niSidhya tau / azvagrIvastripRSThazcAyudhyetAM rathinau svayam // 166 // moghIkRtAstro'zvagrIvo'rigrIvocchedalampaTam / tripRSThAyAmucaccakraM hAhAkArijanekSitam // 167 / / tripRSThoraHsthale cakraM tumbena nipapAta tat / zarabho rabhasodbhrAnta iva parvatasAnuni // 168 // vIrapreSThastripRSTho'tha tena cakreNa lIlayA / cakarta hayakaMThasya kaMThamabhojanAlavat / / 169 / / acalazca tripRSThazca prathamau halizAhmiNau / ityAghoSi suraiyAmni puSpavRSTipurassaram / / 170 / / tripRSThabhavavarNanam / 1 // 14 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacari 119411 tayoH sarve'pi rAjAnaH sadyo'pi praNatiM yayuH / tAbhyAM cAsAdhi bharatakSetrayAmyArdhamojasA / / 171 / / zilA koTizilAM doSNotpATya mUrdhyAtapatravat / prathamaH puMDarIkAkSo dhArayAmAsa lIlayA / / 172 / / vikramAkrAntabhUcakraH sa potanapuraM yayau / abhiSiktazcArdhacakripade devairnRpairapi / / 173 // yadyadratnaM dUrato'pi tripRSThaM tattadAzrayat / ratnIbhUtA gAyaneSu tameyuH ke'pi susvarAH / / 174 / / ekadA teSu gAyatsu zayyApAlaM harirnizi / Uce mayi zayAne'mI visraSTavyAstvayA khalu / / 175 / / ometyUce talpapAla AgAnnidrA ca zArGgiNaH / tadgItalubdho vyasrAkSIdgAyanAnso'pi tAnna hi / / 176 / / teSu gAyatsu cottasthau viSNuruce ca tAlpikam / tvayA visRdhaH kiM nAmI so'pyUce gItalobhataH / / 177 / / tacchrutvA kupito viSNuH prabhAte tasya karNayoH / akSepayattrapu taptaM zayyApAlo mRtazca saH / / 178 // tripRSThaH karmaNA tena vedyaM karma nyakAcayat / prabhutvAdanyadapyugraM karmA'badhnAd durAyati // 179 // ahiMsAdiSvavirato mahArambhaparigrahaH / caturazItyabdalakSIM prAjApatyo'tyavAhayat // 180 // mRtvA ca saptamAvanyAmudapadyata nArakaH / tadviyogAtpravrajito'calo mRtvA zivaM yayau / / 181 // tripRSThajIvo narakAduddhRtya'jani kesarI / kesaryapi vipannaH saMzcaturthaM narakaM yayau / / 182 // so'tha tiryaGmanuSyAdibhavAn babhrAma bhUrizaH / labdhvA ca mAnuSaM janma zubhaM karmaikadA''rjayat // 183 // tato'paravideheSu mUkAyAM puri bhUpateH / dhanaMjayasya dhAriNyAH palyAH kukSAvavAtarat / / 184 / / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra | jina caritam / tripRSThabhavavarNanam / 119411 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 119&11 caturdazamahAsvapnAkhyAtacakradhararddhikaH / kAle tayA ca suSuve sUnuH saMpUrNalakSaNaH / / 185 / / priyamitra iti nAma pitarau tasya cakratuH / pitrormanorathaiH sArdhaM krameNa vavRdhe ca saH / / 186 // atha saMsAranirviNNo dhanaJjayamahIpatiH / priyamitraM sutaM rAjye nidhAya vratamAdade / / 187 / / priyAmiva bhuvaM pAtuH priyamitrasya bhUpateH / caturdaza mahAratnAnyudapadyanta ca kramAt // 188 // SaTkhaMDaM vijayaM jetuM cakramArgAnugo'calat / gatvA ca pUrvAbhimukhaM mAgadhaM tIrthamAsadat / / 189 / / kRtvA'STamatapastatra caturaGgacamUvRtaH / caturthAnte rathArUDhaH kiJcidgatvA'grahIddhanuH / / 190 / / mAgadhatIrthakumAraM samuddizya mahAbhujaH / kaMkapatraM svanAmAMkaM garutmantamivAkSipat / / 191 / / yojanAni dvAdazeSaH sa laMghitvA vihAyasA / puro mAgadhadevasya papAtotpAtavajravat / / 192 / / mumUrSaNA ke kSipta ityabhicintayan / mAgadhezo ruSotthAya taM jagrAha zilImukham // 193 // cakrinAmAkSarazreNIM vIkSya zAntIbhavan kSaNAt / upAyanAnyupAdAya priyamitraM sa Ayayau / / 194 // AjJAdharastavAsmIti jalpan vyomasthito nRpam / pUjayAmAsa vividhopAyanaiH sa upAyavit / / 195 / / taM satkRtya visRjyAtha valitvA pAraNaM vyadhAt / cakrI mAgadhadevasya cakre cASTAnikotsavam // 196 / / tato jagAma yAmyAyAM karkasthita ivAryamA / varadAmAnamamaraM nRpaH prAgvadasAdhayat / / 197 // gatvA pratIcyAM prabhAsatIrthezamapi cakrabhRt / vidhinA sAdhayAmAsa prati sindhuM jagAma ca / / 198 / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / priyamitracakribhava varNanam / 119 & 11 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 17 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kRtASTamasya pratyakSIbhUya sindhurmahIpateH / ratnabhadrAsane divye pradadau bhUSaNAni ca / / 199 / / tAM visRjya sa vaitADhyaM cakraratnAnugo yayau / vaitADhyAdrikumAraM cAsAdhayadvihitASTamaH / / 200 / / gatasyAbhitamisraM cASTamasthasya mahIpateH / kRtamAlaH strIratnAImanyaccAbharaNaM dadau / / 201 / / uttIrya carmaNA sindhu senAnIzcakrizAsanAt / lIlayA sAdhayAmAsa sindhoH prathamaniSkuTam / / 202 // bhUyo'pyabhyetya senAnIH priyamitrasya zAsanAt / kRtASTamo daMDaghAtAttamisrAmudaghATayat / / 203 / / cakrayAruDho gajaralaM tatkaMbhe nyasya dakSiNe / maNiratnaM prakAzAya tamisrAM prAvizad guhAm / / 204 // kAkiNyA maMDalAnyarkamaMDalAbhAni pArzvayoH / likhan guhAyAM dyotAya cakrI cakrAnugo yayau // 205 // padyayonmagnAnimagne nadyau tIrvA mahIpatiH / svayamudvaTitenodagdvAreNa niraMgAgireH / / 206 / / ApAtanAmnaH kirAtAnajaiSIttatra cakrabhRt / asAdhayacca senAnyA dvitIyaM siMdhuniSkuTam / / 207 / / cakrAnugo nivRtyAtha bhUpo vaitADhyamabhyagAt / vazIcakre dvayoH zreNyostatra vidyAdharAMzca saH / / 208 // sAdhayitvA sa senAnyA gAMgaM prathamaniSkuTam / svayamaSTamabhaktena gaMgAdevImasAdhayat / / 209 // khaMDaprapAtayA senAnyuddhATitakapATayA / vaitADhyAnernirjagAma sasainyo'pi mahIpatiH / / 210 / / athASTamatapaHsthasya priyamitrasya cakriNaH / navApi nidhayo'bhUvannaisarpAdyA vazaMvadAH / / 211 / / 1raMgA priyamitracakribhavavarNanam / // 17 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva prathamaH triSaSTizalAkApuruSaparite // 18 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / senAnyA sAdhayitvA ca dvitIyaM gAMganiSkuTam / jitaSakhaMDavijayazcakrI mUkAM purI yayau / / 212 // cakrabhRttvAbhiSeko'sya cakre dvAdazavArSikaH / amarairnRvaraizcApi mahotsavapuraHsaram / / 213 // nItyA pAlayatastasya pRthivIM pRthivIpateH / ekadA poTTilAcArya udyAne samavAsarat / / 214 // dharma tadantike zrutvA rAjye nyasya svamAtmajam / sa pravavrAja tepe ca varSakoTIM tapaH param // 215 / / pUrvalakSacaturazItyAyuH saMnyAsapUrvakam / mRtvA zukre sa sarvArthavimAne tridazo'bhavat / / 216 / / cyutveha bharate chatrAyAM puryA jitazatrutaH / bhadrAdevyAM so'janiSTa nandano nAma nandanaH / / 217 / / taM nyasyodyauvanaM rAjye jitazatrurmahIpatiH / saMsAravAsanirviNNaH parivrajyAmupAdade / / 218 // lokAnAM hRdayAnando nandano'pi vasundharAm / yathAvidhi zazAsainA pAkazAsanazAsanaH / / 219 / / caturviMzatyabdalakSI janmato'tItya nandanaH / viraktaH poTTilAcAryasamIpe vratamAdade / / 220 / mAsopavAsaiH satataiH zrAmaNyaM sa prakarSayan / vyahArSId guruNA sArdhaM grAmAkarapurAdiSu / / 221 / / ubhAbhyAmapadhyAnAbhyAM bandhanAbhyAM ca varjitaH / tribhida~Daiauravaizca zalyaizca rahitaH sadA / / 222 / / prakSINacatuSkaSAyazcatuHsaMjJAvivarjitaH / caturvikathArahitazcaturdharmaparAyaNaH / / 223 / / caturvidhairupasagairapariskhalitodyamaH / vrateSu paJcasUdhukto dveSI kAmeSu paJcasu / / 224 / / paJcaprakArasvAdhyAyaprasaktaH prativAsaram / bibhrANaH samitIH paJca jetA paJcendriyANi ca / / 225 // priyamitracakribhavavarNanam / // 18 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||19 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SaDjIvanikAyatrAtA saptabhIsthAnavarjitaH / vimuktASTamadasthAnaH sa navabrahmaguptikaH // 226 // dadhaddazavidhaM dharma samyagekAdazAGgabhRt / tapo dvAdazadhA kurvan dvAdazapratimAruciH / / 227 / / duHsahAmapi sahiSNuH parISahaparaMparAm / nirIho nandanamunivarSalakSaM tapo'karot / / 228 // ||sptbhiH kulakam / / arhadbhaktyAdibhiH sthAnairviMzatyApi mahAtapAH / durarjamarjayAmAsa tIrthakRnnAmakarma saH // 229 // sa niSkalaMkaM zrAmaNyaM caritvA mUlato'pi hi / AyuHparyantasamaye vyadhAdArAdhanAmiti // 230 // jJAnAcAro'STadhA prokto yaH kAlavinayAdikaH / tatra me ko'pyatIcAro yo'bhUnnindAmi taM tridhA / / 231 // yaH prokto darzanAcAro'STadhA niHzaMkitAdikaH / tatra me yo'ticAro'bhUtridhApi vyutsRjAmi tam // 232 / / yA kRtA prANinAM hiMsA sUkSmA vA bAdarApi vA / mohAdvA lobhato vApi vyutsRjAmi tridhApi tAm / / 233 / / hAsyabhIlobhakrodhAdyairyanmRSA bhASitaM mayA / tatsarvamapi nindAmi prAyazcittaM carAmi ca // 234 // alpaM bhUri ca yatkvApi paradravyamadattakam / AttaM rAgAdatha dveSAttatsarvaM vyatsRjAmyaham // 235 // tairazcaM mAnuSaM divyaM maithunaM mayakA purA / yatkRtaM trividhenApi trividhaM vyutsRjAmi tat / / 236 // bahudhA yo dhanadhAnyapazvAdInAM parigrahaH / lobhadoSAnmayA'kAri vyutsRjAmi tridhApi tam / / 237 / / nandanarAjabhavavarNanam / | // 19 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 20 // dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / putre kalatre mitre ca bandhau dhAnye dhane gRhe / anyeSvapi mamatvaM yattatsarvaM vyutsRjAmyaham / / 238 / / indiyairabhibhUtena ya AhArazcaturvidhaH / mayA rAtrAvupAbhoji nindAmi tamapi tridhA / / 239 / / krodho mAno mayA lobho rAgo dveSaH kalistathA / paizUnyaM paranirvAdo'bhyAkhyAnamaparaM ca yat / / 240 / / cAritrAcAraviSayaM duSTamAcaritaM mayA / tadahaM trividhenApi vyutsRjAmi samantataH / / 241 // yastapaHsvaticAro'bhUbAhyeSvAbhyantareSu ca / trividhaM trividhenApi nindAmi tamahaM khalu // 242 / / dharmAnuSThAnaviSaye yadvIryaM gopitaM mayA / vIryAcArAticAraM ca nindAmi tamapi tridhA / / 243 / / hato durUktazca mayA yo yasyA'hAri kiJcana / yasyA'pAkAri kiMcidvA mama kSAmyatu so'khilaH / / 244 / / yazca mitramamitro vA svajano'rijano'pi vA / sarvaH kSAmyatu me sarvaM sarveSvapi samo'smyaham / / 245 / / tiryaktve sati tiryaJco nArakatve ca nArakAH / amarA amaratve ca mAnuSatve ca mAnuSAH / / 246 / / ye mayA sthApitA duHkhe sarve kSAmyantu te mama / kSAmyAmyahamapi teSAM maitrI sarveSu me khalu / / 247 // jIvitaM yauvanaM lakSmIH rupaM priyasamAgamaH / calaM sarvamidaM vAtyAnartitAbdhitaraMgavat / / 248 / / vyAdhijanmajarAmRtyugrastAnAM prANinAmiha / vinA jinoditaM dharmaM zaraNaM ko'pi nAparaH / / 249 / / sarve'pi jIvAH svajanA jAtAH parajanAzca te / vidadhIta pratibandhaM teSu ko hi manAgapi // 250 / / eka utpadyate jantureka eva vipadyate / sukhAnyanubhavatyeko duHkhAnyapi sa eva hi // 251 / / nandanarAjabhavavarNanam / & // 20 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 21 // dazamaM parva | prathamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / anyadvapuridaM tAvadanyaddhAnyadhanAdikam / bandhavo'nye'nyazca jIvo vRthA muhyati bAlizaH / / 252 / / vasArudhiramAMsAsthiyakRdvipamUtrapUrite / vapuSyazucinilaye mUrchA kurvIta kaH sudhIH / / 253 // avakrayAttavezmeva moktavyamacirAdapi / lAlitaM pAlitaM vA'pi vinazvaramidaM vapuH / / 254 / / dhIreNa kAtareNApi martavyaM khalu dehinA / tanniyeta tathA dhImAnna mriyeta yathA punaH // 255 / / arhanto mama zaraNaM zaraNaM siddhasAdhavaH / udIritaH kevalibhirdharmaH zaraNamuccakaiH / / 256 / / jinadharmo mama mAtA gurustAto'tha sodarAH / sAdhavaH sAdharmikAzca bandhavo'nyattu jAlavat / / 257 / / RSabhAdIstIrthakarAnnamasyAmyAkhilAnapi / bharatairAvatavidehArhato'pi namAmyaham // 258 // tIrthakRdbhyo namaskAro dehabhAjAM bhavacchide / bhavati kriyamANaH sa bodhilAbhAya coccakaiH / / 259 / / siddhebhyazca namaskAraM bhagavadbhyaH karomyaham / karmadho'dAhi yaiAnAgninA bhavasahasrajam / / 260 // AcAryebhyaH paJcavidhAcArebhyazca namo namaH / yairdhAryate pravacanaM bhavacchede sadodyataiH / / 261 / / zrutaM bibhrati ye sarva ziSyebhyo vyAharanti ca / namastebhyo mahAtmabhya upAdhyAyebhya uccakaiH / / 262 // zIlavratasanAthebhyaH sAdhubhyazca namo namaH / bhavalakSasannibaddhaM pApaM nirnAzayanti ye // 263 // sAvadhaM yogamupadhi bAhyamAbhyantaraM tathA / yAvajjIvaM trividhena trividhaM vyutsRjAmyaham // 264 / / nandanarAjabhavavarNanam / // 21 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | prathamaH triSaSTizalAkApuruSacarite IR2 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / caturvidhAhAramapi yAvajjIvaM tyajAmyaham / ucchvAse carame dehamapi hi vyutsRjAmyaham / / 265 / / duSkarmagarhaNAM jantukSamaNAM bhAvanApi ca / catuHzaraNaM ca namaskAraM cAnazanaM tathA / / 266 / / evamArAdhanAM SoDhA sa kRtvA nandano muniH / dharmAcAryAnakSamayat sAdhUna sAdhvIzca sarvataH / / 267 / / SaSTi dinAnyanazanaM pAlayitvA samAhitaH / paJcaviMzatyabdalakSapUrNAyuH so'mamo mRtaH // 268 // athAdhiprANataM puSpottaranAmani vistRte / vimAne sa upapede zayyAyAmudapadyata / / 269 / / antarmuhUrtAnniSpannaH sa tu devo maharddhikaH / apanIya devadUSyamupaviSTo vyalokayat / / 270 // vimAnaM devasaMpAtaM devarddhiM ca vilokya tAm / dadhyau sa vismitaH prApta kenedaM tapasA mayA / / 271 / / so'pazyaccAvadheH pUrvabhavaM tacca vratAvanam / aho prabhAvo'rhaddharmasyeti cetasyacintayat / / 272 // atrAntare surAH sarve tamutpannaM surottamam / saMbhUya baddhAJjalayo jagadurmuditA iti / / 273 / / svAmiJjaya jagannaMda jagadbhadra ciraM jaya / tvaM naH svAmI jitaM trAyasvAjitaM vijayasva ca / / 274 / / idaM vimAnaM bhavato vayamAjJAkarAH surAH / amUnyupavanAnyuccairamUrmajjanavApayaH / / 275 / / idaM ca siddhAyatanaM sudharmeyaM mahAsabhA / majjanauko'laMkuruSvAbhiSekaM kurmahe yathA / / 276 // Ti.- * vratapAlanam / nandanarAjabhavavarNanam / &| // 22 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSa // 23 // evaM tairamarairuktaH sa gatvA majjanaukasi / siMhAsane sAMghripIThe niSasAdAmarAgraNIH / / 277 // divyena payasA tatrAbhiSiktaH kuMbhapANibhiH / ninye ca kiMkarasuraiH so'laMkAraniketanam // 278 // devadUSye nyadhAdaMge vAsasI tatra so'maraH / aMgarAgaM bhUSaNAni kirITaprabhRtIni ca / / 279 / / vyavasAyasabhAM gatvA'vAcayatpustakaM ca saH / puSpAdipUjAmAdAya siddhAlayamiyAya ca // 280 // aSTottarArhatpratimAzataM snapayati sma saH / Anarca ca vavande ca tuSTAva ca samAhitaH / / 281 / / gatvA sudharmAmAsthAnIM saMgItakamakArayat / vimAne tatra bhogAMzca bhuJjAno'sthAdyathAruci / / 282 / / kalyANakeSvarhatAM sa videhAdiSu bhUmiSu / agAJjinAn vavande ca samyaktvaguNabhUSaNaH / / 283 / / AyurviMzatisAgaropamamitaM so'pUri devAgraNIH, paryante'pi vizeSataH pratikalaM dedIpyamAnaH zriyA / muhyanti pare triviSTapasadaH SaNmAsazeSAyuSaH, kvApyuccairna tu tIrthakRddiviSado'tyAsannapuNyodayaH // 284 // 1 vIracarite pU0 // // // // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazame parvaNi zrImahAvIrapUrvabhavavarNano nAma prathamaH sargaH / dazamaM parva prathamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / antimadevabhavavarNanam / // 23 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 24 // dvitIyaH sargaH ////// itazca jaMbUdvIpe'smin kSetre'sti bharatAbhidhe / brAhmaNakuMDagrAmAkhyasaMnivezo dvijanmanAm / / 1 / / tatra carSabhadatto'bhUt 'kauDAlasakulo dvijaH / devAnandA ca tadbhAryA jAlandharakulodbhavA / / 2 / / cyutvA ca nandano hastottararkSasthe nizAkare / ASADhasya zvetaSaSThayAM tasyAH kukSAvavAtarat / / 3 / / devAnandA sukhasuptA mahAsvapnAMzcaturdaza / dadarza prAtarAkhyacca patye so'pi vyacArayat // 4 // caturNAM chandasAM pAradRzvA paramanaiSThikaH / sUnurbhavatyA bhavitA svapnairaibhirna saMzayaH / / 5 / / devAnandAgarbhagate prabho tasya dvijanmanaH / babhUva mahatI RddhiH kalpadruma ivAgate / / 6 / / tasyA garbhasthite nAthe dvayazItidivasAtyaye / saudharmakalpAdhipateH siMhAsanamakaMpata // 7 // jJAtvA cAvadhinA devAnandAgarbhagataM prabhum / siMhAsanAt samutthAya zakro natvetyacintayat // 8 // trijagadguravo'rhanto notpadyante kadAcana / tucchakule rorakule bhikSAvRttikule'pi vA // 9 // 1 khyaH / 2 koDA' / dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / devAnandA kukSau prabhoH avataraNam / // 24 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 25 // | dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ikSvAkuvaMzaprabhRtikSatravaMzeSu kiM tvamI / jAyante puruSasiMhA muktAH zuktyAdikeSviva / / 10 / tadasaMgatamApannaM janma nIcakule prabhoH / prAcyaM karmAnyathA kartuM yadvArhanto'pi nezate / / 11 // marIcijanmani kulamadaM nAthena kurvatA / arjitaM nIcakairgotrakarmAdyApi hyupasthitam / / 12 / karmavazAnnIcakuleSUtpannAnahato'nyataH / kSeptuM mahAkule'smAkamadhikAro'sti sarvadA / / 13 / / ko'dhunAsti mahAvaMzyo rAjA rAjJI ca bhArate / yatra saMcAryate svAmI kundAd bhaMga ivAMbuje // 14 / / jJAtamastIha bharate mahImaMDalamaMDanam / kSatriyakuMDagrAmAkhyaM puraM matpurasodaram / / 15 / / sthAnaM vividhacaityAnAM dharmasyaikaM nibandhanam / anyAyairaparispRSTaM pavitraM tacca sAdhubhiH / / 16 / / mRgayAmadyapAnAdivyasanA'spRSTanAgaram / tadeva bharatakSetrapAvanaM tIrthavad bhuvaH / / 17 / / tatraikSvAko jJAtavaMzyaH siddhArtho'sti mahIpatiH / dharmeNaiva hi siddhArthaM sadA''tmAnamamasta yaH / / 18 / / jIvAjIvAditattvajJo nyAyavartImahAdhvagaH / prajAH pathi sthApayitA hitakAmI piteva saH / / 19 / / dInAnAthAdilokAnAM samuddharaNabAndhavaH / zaraNyaH zaraNecchUnAM sa kSatriyaziromaNiH / / 20 // tasyAsti trizalA nAma satIjanamatallikA / puNyabhUragramahiSI mahanIyaguNAkRtiH / / 21 / / nisargato nirmalayA tattadgaNataraMgayA / tayA pavitryate dhAtrI mandAkinyeva saMprati / / 22 / / 1jyaM trizalAkukSau garbhasaMharaNam / IR5 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 26 // dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / mAyayA strIjanmasahacAriNyApyakalaMkitA / sA nisargaRjurdevI sugRhItAbhidhA bhuvi / / 23 // sA cAsti sAMprataM gurvI kAryaH saMcAraNAd drutam / tasyA devAnandAyAzca garbhayorvyatyayo mayA / / 24 / / vimRzyaivaM zatamakhaH samAhUya jhagityapi / Adideza tathA kartuM senAnyaM naigameSiNam / / 25 / / vidadhe naigameSI ca tathaiva svAmizAsanam / devAnandAtrizalayorgarbhavyatyayalakSaNam / / 26 // devAnandA brAhmaNI sA zayitA pUrvavIkSitAn / mukhAnniHsarato'drAkSInmahAsvaptAMzcaturdaza / / 27 / / utthAya vakSa AghnAnA niHsthAmA jvarajarjarA / kenApi jar3e me garbha iti cukroza sA ciram / / 28 // kRSNAzvinatrayodazyAM candre hastottarAsthite / sa devastrizalAgarbhe svAminaM nibhRtaM nyadhAt / / 29 // gajo vRSo hariH sAbhiSekazrIH sak zazI raviH / mahAdhvajaH pUrNakuMbhaH padmasaraH saritpatiH / / 30 / / vimAnaM ratnapuMjazca nidhUmo'gniriti kramAt / dadarza svAminI svapnAnmukhe pravizatastadA / / 31 // indraiH patyA ca tajjJaizca tIrthakRjjanmalakSaNe / udIrite svapnaphale trizalA devyamodata // 32 // dadhAra trizalAdevI muditA garbhamadbhutam / apramattaM viharantI lIlAsadanabhUSvapi / / 33 / / garbhasthe'tha prabhau zakrA''jJayA juMbhakanAkinaH / bhUyo bhUyo nidhAnAni nyadhuH siddhArthavezmani / / 34 / / sarva jJAtakulaM bhUridhanadhAnyAdiRdvibhiH / garbhAvatIrNabhagavatprabhAvAdvavRdhetarAm / / 35 // 1-2 negadeg 3 vya trizalAkukSau garbhasaMharaNam / I26 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 27 // siddhArthasyApi nRpaterdarpAdapraNatAH purA / praNemurbhUbhujo'bhyetya svayaM prAbhRtapANayaH / / 36 / / mayi paspandamAne'tra mAturmA vedanA sma bhUt / ityasthAnnibhRtaH svAmI garbhavAse'pi yogivat // 37 // svAmI saMvRtasarvAMgavyApAro'sthAttathodare / nAlakSyata yathA mAtrApyantastiSThati vA na vA // 38 // tadA ca trizalA dadhyau kiM garbho galito mama / kenApyapahRtaH kiM vA vinaSTa staMbhito'thavA ? / / 39 / / yadyetadapi saJjAtaM tadalaM jIvitena me / sahyaM kimmRtyujaM duHkhaM garbhabhraMzabhavaM na tu / / 40 / / ityArttadhyAnabhAgdevI rudatI lulitAlakA / tyaktAMgarAgA hastAbjavinyastamukhapaMkajA / / 41 / / tyaktAbharaNasaMbhArA niHzvAsavidhurAdharA / sakhISvapi hi tUSNIkA nAzeta bubhuje na ca // 42 // tattu vijJAya siddhArthamahIpatirakhidyat / tatputrabhAMDe ca nandivardhano'tha sudarzanA / / 43 / / pitrorvijJAya tad duHkhaM jJAnatrayadharaH prabhuH / aMguliM cAlayAmAsa garbhajJApanahetave / / 44 / / madgarbho'kSata eveti jJAtvA svAminyamodata / amodayacca siddhArthaM garbhaspandanazaMsanAt // 45 // acintayacca bhagavAnmayyadRSTe'pi ko'pyaho / mAtApitrormahAn sneho jIvatoranayoryadi // 46 // pravrajiSyAmyahaM snehamohAdetau tadA dhruvam / ArtadhyAnagatau karmAzubhaM bahvarjayiSyataH // 47 // // yugmam // athaivaM saptame mAsi jagrAhAbhigrahaM prabhuH / upAdAsye parivrajyAM na pitrorjIvatoraham // 48 // dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / garbhAvasthAvarNanam - prabhoH abhi grahazca / // 27 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 28 // atha dikSu prasannAsu svoccastheSu graheSu ca / pradakSiNe'nukUle ca bhUmisarpiNi mArute / / 49 / / pramodapUrNe jagati zakuneSu jayiSvalam / ardhASTamadinAgreSu mAseSu navasUccakaiH / / 50 / / zuklacaitratrayodazyAM candre hastottarAgate / siMhAMkaM kAJcanaruciM svAminI suSuve sutam / / 51 / / // tribhirvizeSakam // SaTpaJcAzaddikkumAryo'bhyetya bhogaMkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire / / 52 / / zakro'pyAsanakaMpena tatkAlaM saparicchadaH / vijJAya svAmino janma sUtikAgRhamAyayau / / 53 // arhantamarhadambAM ca dUrato'pi praNamya saH / upasRtyAgato devyAMzcAvasyApanikAM dadau / / 54 / devyAH pArzve ca bhagavatpratirupaM nidhAya saH / vicakre paJcadhA''tmAnamatRpto bhaktikarmaNi / / 55 / / ekaH zakraH svapANibhyAM bhagavantamupAdade / upari svAminazchatraM dvaitIyikastvadhArayat / / 56 // svAminaH pArzvayordvI tu bibhratuzcArucAmare / vajramullAlayannanyo nRtyaMzca purato yayau / / 57 / / gatvA merAvatipAMDukaMbalAmAsadacchilAm / tatra siMhAsanaM bheje zakro'GkAropitaprabhuH / / 58 / tadAnapayituM nAthaM triSaSTirapare'pi hi / eyurindrA AbhiyogyaistIrthA''nAyitavArayaH / / 59 // iyantaM vArisaMbhAraM kathaM svAmI sahiSyate / ityAzazaMke zakreNa bhaktikomalacetasA // 60 // 1 grato / 2 zcApasvA | dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / prabhoH janma | is // 28 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite | dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 29 // tadAzaGkAnirAsAya lIlayA paramezvaraH / meruzailaM vAmapAdA'GguSThAgreNa nyapIDayat / / 61 // zirAMsi meroranamannamaskartumiva prabhum / tadantikamivAyAtumacalaMzca kulAcalAH / / 62 / / atucchamucchalanti sma snAtraM kartumivArNavAH / vivepe satvaraM tatra nartanAbhimukheva bhUH / / 63 // kimetaditi saMcintyAvadhijJAnaprayogataH / lIlAyitaM bhagavato vidAJcakre biDaujasA // 64 // svAminnananyasAmAnyaM sAmAnyo mAdRzo janaH / vidAMkarotu mAhAtmyaM kathaMkAraM tavedRzam / / 65 // tanmithyAduSkRtaM bhUyAccintitaM yanmayAnyathA / itIndreNa bruvANena praNeme paramezvaraH / / 66 / / sAnandaM vAditAtodyaM cakre bhartuH surezvaraiH / tIrthagandhodakaiH puNyairabhiSekamahotsavaH / / 67 // abhiSekajalaM tattu surAsuranaroragAH / vavandire muhuH sarvAMgINaM ca paricikSipuH / / 68 / / prabhusnAtrajalAlIDhA vandanIyA mRdapyabhUt / guruNAM kila saMsargAdgauravaM syAllaghorapi / / 69 / / nivezyezAnanAthAMke saudharmendro'pyatha prabhum / snapayitvArcayitvAtha kRtvA''rAtrikamastavIt / / 70 / / namo'rhate bhagavate svayaMbuddhAya vedhase / tIrthakarAyAdikRte puruSeSUttamAya te // 71 / / namo lokapradIpAya lokapradyotakAriNe / lokottamAya lokAdhIzAya lokahitAya te // 72 / / namaste puruSavarapuMDarIkAya zaMbhave / puruSasiMhAya puruSaikagandhadvipAya te // 73 / / cakSurdAyAbhayadAya bodhidAyAdhvadAyine / dharmadAya dharmadeSTre namaH zaraNadAyine / / 74 / / prabhoH janmAbhiSekaH / | I29 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacari // 30 // dharmasArathaye dharmanetre dharmaikacakriNe / vyAvRttacchadmane samyagjJAnadarzanadhAriNe / / 75 / / jinAya te jApakAya tIrNAya tArakAya ca / vimuktAya mocakAya namo buddhAya bodhine // 76 // sarvajJAya namastubhyaM svAmine sarvadarzine / sarvAtizayapAtrAya karmASTakanidine // 77 // tubhyaM kSetrAya pAtrAya tIrthAya paramAtmane / syAdvAdavAdine vItarAgAya munaye namaH // 78 // pUjyAnAmapi pUjyAya mahadbhyo'pi mahIyase / AcAryANAmAcAryAya jyeSThAnAM jyAyase namaH / / 79 / / namo vizvaMbhuve tubhyaM yoginAthAya yogine / pAvanAya pavitrAyAnuttarAyottarAya ca // 80 // saMprakSAlanAya yogAcAryAya pravarAya ca / agrAya vAcaspataye maMgalyAya namo'stu te // 81 // namaH parastAduditAyaikavIrAya bhAsvate / OM bhUrbhuvaH svaritivAkstavanIyAya te namaH // 82 // namaH sarvajanInAya sarvArthAyAmRtAya ca / uditabrahmacaryAyAptAya pAragatAya te // 83 // namaste dakSiNIyAya nirvikArAya tAyine / vajraRSabhanArAcavapuSe tattvadRzvane // 84 // namaH kAlatrayajJAya jinendrAya svayaMbhuve / jJAnabalavIryatejaH zaktyaizvaryamayAya te // 85 // AdipuMse namastubhyaM namaste parameSThine / namastubhyaM mahezAya jyotistattvAya te namaH / / 86 / / tubhyaM siddhArtha rAjendrakulakSIrodadhIndave / mahAvIrAya dhIrAya trijagatsvAmine namaH // 87 // 1 mAMga / 2 pAraMga dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / prabhoH janmA bhiSekaH / 113011 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 31 // iti stutvA gRhItvezaM mAtuH pArzve nidhAya ca / saMhRtya tatpraticchaMdamavasvApanikAmapi // 88 // nidhAyocchIrSake kSaumaM kuMDale copari prabhoH / zrIdAmagaMDakaM zakraH kRtvA cAgAtsvamAzrayam // / 89 / / // yugmam / tadendrAdiSTadhanadapreritA jRmbhakAmarAH / vavRSuH svarNamANikyavasudhArA nRpaukasi / / 90 / / kArAbhyo'mocayajjantUn sUnorjanmotsave nRpaH / arhajjanma hi mokSAya bhavabhAjAM bhavAdapi / / 91 / / tRtIye divase sUnozcaMdramArtaMDabiMbayoH / darzanaM pitarau prItau kArayAmAsatuH svayam // 92 // SaSThe'hanyavidhavAbhiH kalamaMgalagItibhiH / sakuMkumAMgarAgAbhiranalpAkalpacArubhiH / / 93 / / kaMThAlaMbitamAlyAbhiH kulastrIbhiranekazaH / rAjA rAjJI cAkRSAtAM rAtrijAgaraNotsavam / / 94 / / // yugmam // siddhArthatrizalAdevyau prApta ekAdaze dine / nivartayAmAsatuzca jAtakarmamahotsavam / / 95 / / dine tu dvAdaze rAjA siddhArthaH siddhavAMchitaH / AjUhavatsamastAnsvAJjJAtisaMbandhibAndhavAn / / 96 / / 'maMgalopAyanakarAn saccakre tAnmahIpatiH / yathocitapratidAnavyavahAraparo hi saH // 97 // siddhArthastAnuvAcaivaM garbhasthe'smin sute mama / gRhe pure maMDale ca vyavardhiSTa dhanAdikam / / 98 / / 1 maaNglyo"| dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / siddhArtha nRpatikRta utsavaH / // 31 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dvitIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 32 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / vardhamAna ityabhikhyA sUnorasya tadastu bhoH / pratyabhASi pramuditairevamastviti tairapi / / 99 / / / / yugmm|| mahopasagairapyeSa na kaMpya iti vajriNA / mahAvIra ityaparaM nAma cakre jagatpateH / / 100 / / so'haMpUrvikayA bhaktaiH sevyamAnaH surAsuraiH / dRzA pIyUSavarSiNyA siJcanniva vasundharAm / / 101 // aSTottarasahasreNa lakSaNairupalakSitaH / nisargeNa puNyairvRddho vayasA vavRdhe kramAt / / 102 / / rAjaputraiH savayobhiH samaM nyUnASTavatsaraH / vayo'nurupakrIDAbhiH so'nyadA krIDituM yayau / / 103 / / tadA jJAtvA'vadhijJAnAnmadhyesurasabhaM hariH / dhIrA anumahAvIramiti vIramavarNayat / / 104 // kSobhayiSyAmi taM vIrameSo'hamiti matsarI / AjagAmAmaraH ko'pi yatra krIDannabhUdvibhuH / / 105 // kurvatyAmalakI krIDAM rAjaputraiH saha prabhau / so'dhastasthau viTapino bhujagIbhUya mAyayA / / 106 // tatkAlaM rAjaputreSu vitrasteSu dizo dizi / smitvA rajjumivotkSipya taM cikSepa kSitau vibhuH // 107 // savrIDAH krIDituM tatra kumArAH punarAyayuH / kumArIbhUya so'pyAgAt sarve'pyAruruhustarum / / 108 // pAdapAgraM kumArebhyaH prApa prathamataH prabhuH / yadvA kiyadidaM tasya yo lokAgraM gamiSyati / / 109 / / zuzubhe bhagavAMstatra meruzRMga ivAryamA / lambamAnA babhuH zAkhAsvanye zAkhAmRgA iva / / 110 // jigye bhagavatA tatra kRtazcAsIdayaM paNaH / jayedya iha sa hyanyAn pRSTamAruhya vAhayet / / 111 / / AruhyAvAhayadvAhAniva vIraH kumArakAn / Aruroha surasyApi pRSThaM praSTho mahaujasAm / / 112 // nAmasthApanam / // 32 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 33 // dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / tataH karAlaM vetAlarupamAdhAya duSTadhIH / bhUdharAnapyadharayan prArabdho vardhituM suraH / / 113 // pAtAlakalpe tasyAsye jihvayA takSakAyitam / piMgaistuge ziraHzaile kaizairdAvAnalAyitam / / 114 / / tasyAtidAruNe daMSTre abhUtAM krakacAkRtI / jAjvalyamAne aGgArazakaTyAviva locane / / 115 / / ghoNAraMdhre mahAghore mahIdharaguhe iva / bhUkuTIbhaMgure bhIme mahoragyAviva dhruvau / / 116 / / sa vyaraMsIdvardhanAnna yAvattAvanmahaujasA / Ahatya muSTinA pRSThe svAminA vAmanIkRtaH / / 117 // evaM ca bhagavaddhairya sAkSAtkRtyendravarNitam / prabhuM natvA''tmarupeNa nijaM dhAma jagAma saH // 118 / / pitrA sAgrASTavarSasyArabdhe'thAdhyApane prabhoH / siMhAsanaM kSaNenApi kampate sma biDaujasaH / / 119 // avadhijJAnato jJAtvA pitrorArjavamadbhutam / AH sarvajJasya ziSyatvamitIndrastamupAsthitaH / / 120 / / upAdhyAyAsane tasmin vAsavenopavezitaH / praNamya prArthitaH svAmI zabdapArAyaNaM jagau / / 121 / / idaM bhagavatendrAya proktaM zabdAnuzAsanam / upAdhyAyena tacchutvA lokeSvaindramItiritam // 122 / / saptahastocchritavapuH kramAtprApa ca yauvanam / vanadvipa iva svAmI lIlAgamanabhUSaNaH / / 123 / / rupaM jagattrayotkRSTaM prabhutvaM trijagatyapi / yauvanaM ca navaM bharturvikAro'bhUttathApi na / / 124 / / rAjA samaravIro'tha yazodAM kanyakAM nijAm / pradAtuM vardhamAnAya prAhiNonmatribhiH saha // 125 / / 1degsthit| aamlkiikriiddaa| // 33 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacari // 34 // te maMtriNo'tha siddhArthaM natvocurnaH kSamApatiH / pradAtuM vardhamAnAya yazodAM prAhiNotsutAm / / 126 // agre'pi bhavato bhRtyo'smatsvAmI sa vizeSataH / sambandhenAmunA bhUyAt prasIdAnugRhANa naH / / 127 / / Uce siddhArtharAjo'pi trizalAyA mamApi ca / manoratho bhRzamasti kumArodvAhalakSaNaH / / 128 / / paraM kumAraH saMsAravirakto janmato'pi hi / na zakyate vaktumapi vivAhAdiprayojane / / 129 // tathApi hyuparodhAdvastattadvacanabhaMgibhiH / brUmastanmitramukhena vivAhAyAdya nandanam // 130 // ityuktvA trizalAdevImApRcchya ca mahIpatiH / praiSIdupavardhamAnaM tadvayasyAn mahAmatIn // 131 // te'pi gatvA savinayaM namaskRtyAcacakSire / vardhamAnakumArAya siddhArthanRpazAsanam / / 132 / / bhagavAnapyuvAcaivaM yUyaM madanugA api / mama bhAvaM ne jAnItha gRhavAsaparAGmukham / / 133 / / te'pyUcustvAM bhavodvignaM manmahe sarvadApi hi / AjJA pitroralaMghyA te vidmaH paramado'pi ca / / 134 // kiM ca naH praNayayAJcAM kadAcinnAvamanyase / kathamekapade sarvAnasmAnadyAvamanyase / / 135 / / atho babhASe bhagavAnmUDhAH ko vo'yamAdaraH / parigraho hi dArAderbhavabhramaNakAraNam / / 136 / / mA sma bhUjjIvatorduHkhaM matpitrormadviyogajam / iti hetornAdhunaiva pravrajAmyutsuko'pi hi / / 137 // evaM prabhau bhASamANe vivAhAya nRpAjJayA / svAminI trizalAdevI svayaM tatra samAyayau / / 138 / / 1 iti / 2 tu / dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / prabhoH pANi grahaNam / // 34 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 35 // dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / abhyuttasthau jagannAtho gauraveNa svamAtaram / ratnasiMhAsane coccairAsayitvetyuvAca ca // 139 / / diSTyA mAtastvamAyAsIH kimAgamanakAraNam ? / AhUto'pyahamAyAmi sadyo yuSmAkamAjJayA // 140 / / uvAca trizalAdevI sadane nastvamAgamaH / asmatpuNyairna khalvalpairanalpodayakAraNam / / 141 // bhavantaM vIkSamANAnAM na tRptirjagatAmapi / tvadarzanamahAdravyataddhanAnAM kimaGga naH // 142 // jAnImazca sadaivedamasmAkamanukampayA / bhavavAsavirakto'pi gRhavAse'tra tiSThasi / / 143 / / akArSIrduSkaramidaM svamanovRttibAdhayA / etAvatA na tRpyAmo vayaM te vinayAlaya ! / / 144 / / vadhUyuktaM yathAdya tvAM pazyAmastvaM tathA kuru / rAjaputrI yazodAkhyAM samAyAtAM samudvaha / / 145 // utkaMThitaste pitApi tvadvivAhotsavekSaNe / kuruSva duSkaramado'pyAvayoruparodhataH / / 146 / / bhagavAnapyatho dadhyau kimApatitamadya me / sAgraheyamito mAtA bhavabhramaNabhIritaH / / 147 / / garbhe'pi saMvRtAGgo'sthAM mAtRduHkhAbhizaMkayA / sthAsyAmi gRhavAse'pi tanmanovRttibAdhayA / / 148 / / karma bhogaphalaM cAsti mAnyau ca pitarau mama / evaM vicintya bhagavAMstanmene mAtRzAsanam / / 149 // gatvA ca trizalAdevI svayaM siddhArthabhUbhuje / vivAhAnumati sUnorAcacakSe pramodabhAk / / 150 // puNye'hani mahInAtho janmotsavasamotsavam / vivAhaM kArayAmAsa mahAvIrayazodayoH / / 151 // 1 svmdeg| 1degvRttyabA prabhoH pANigrahaNam / // 35 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 36 // dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / trizalAsiddhArtharAjau tatpazyantau vadhUvaram / dhanyaMmanyau mumudAthe pItAmRtarasAviva / / 152 // samaM yazodayA devyA svAmI vaiSayikaM sukham / anAsakto'nubabhUva pitrornetranizAkaraH / / 153 // kAlena gacchatA bharturyazodAyAmajAyata / nAmato rupatazcApi duhitA priyadarzanA / / 154 / / mahAkulo rAjaputro maharddhirnavayauvanaH / jamAliH pariNinAyodyauvanAM priyadarzanAm / / 155 / / aSTAviMze janmato'bde svAminaH pitarAvatha / vihitAnazanau mRtvA jagmatuH kalpamacyutam / / 156 / / siddhArtharAjatrizalAjIvAvacyutatazcyutau / kSetre'paravidehAkhye prApsyataH padamavyayam / / 157 / / pitroH kRte'GgasaMskAre tatrAtIte ca vAsare / sAntaHpuraM zokamagnaM svAmyUce nandivardhanam / / 158 // sadA sannihito mRtyurjIvitaM nazvaraM sadA / upasthite vAstave'sminna hi zokaH pratikriyA // 159 / / dhairyAlaMbanapUrvaM ca dharmAnuSThAnameva hi / yujyate na tu zokAdi bhrAtaH ! kApuruSocitam / / 160 // svAminA bodhitazcaivaM svastho'bhUnnandivardhanaH / pitryaM rAjyamalaMkartuM so'bhyarthayata ca prabhum // 161 / / pitryaM rAjyaM yadA vIro bhavodvigno na zizriye / rAjA cakre tadA'mAtyaiH sAgrahainandivardhanaH // 162 // cirepsitaparivrajyAgrahaNAyAtha sAdaraH / Apapracche mahAvIro bhrAtaraM nandivardhanam / / 163 // zokaskhalitavAgnandivardhano'pyabhyadhAditi / adyApi pitarau bhrAtargacchato vismRtiM na hi / / 164 / / 1degmayaM / 2 vaasre| mAtApitroH devalokagamanam / // 36 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dvitIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 37 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sarvo'pyahamivAdyApi svajanaH zokapUritaH / kSate kSAraM nikSipasi svaviyogena kiM mayi // 165 / / evaM ca jyAyaso bhrAtuH sazokasyoparodhataH / jagatpatirbhAvayatiralaMkArairalaMkRtaH / / 166 // kAyotsargadharo nityaM brahmacaryaparAyaNaH / snAnAMgarAgarahito vizuddhadhyAnatatparaH / / 167 / / eSaNIyaprAsukAnnaprANavRttirmahAmanAH / varSamekaM kathamapi gRhavAse'tyavAhayat / / 168 // tIrthaM pravartayetyuktastato lokAntikAmaraiH / yathAkAmitamarthibhyo dAnaM svAmyAbdikaM dadau / / 169 / / devaiH zakrAdibhirnandivardhanAdyaizca pArthivaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe zrIvIrasya yathAvidhi / / 170 // bhrAturvirahaduHkhena rAhuNendurivAkulaH / svAnAdidezeti tadA kathaMcinnandivardhanaH / / 171 / / suvarNavedikAstaMbhAM dhusadAsthAnikAmiva / setArakAmiva divaM muktAsvastikalAJchitAm / / 172 / / svarNasiMhAsanagAM sArkA merutaTImiva / prakvaNatkiMkiNImAlA pAlakasyAnujAmiva / / 173 // samucchaladdhvajapaTAM gaMgAmiva mahormikAm / paJcAzaddhanurAyAmAM SaTtriMzadvanurunnatAm / / 174 // paJcAnaviMzatidhanurvistRtAM zibikottamAm / candraprabhAkhyAM kurvantu zrIvIrasyAsanocitAm / / 175 // ||cturbhiH kalApakam / / tvaritaM kArayAmAsuH zibikAM tAM tathaiva te / rAjJAM hi vacasA'rthaH syAnmanasA ghusadAmiva / / 176 / / 1"kAmInama' / 1 staari'| dIkSArtha nandivardhanAnujJA / // 37 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 38 // dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / tAdRzImeva zibikAM tadA zakro'pyakArayat / yugmajAte ivA'bhAtAM yathobhe tulyayA zriyA / / 177 // prathamAyAM zibikAyAM dvitIyazibikA tadA / devazaktyAntarbabhUva nadyAmiva nadI kSaNAt / / 178 // tataH pradakSiNIkRtya zibikAmadhiruhya ca / siMhAsanamalaMcakre sAMhipIThaM jagatprabhuH / / 179 // mAMgalyazvetavasanaH sacandrika ivoDupaH / vibhurbabhau bhUSaNaizca kalpadruma ivAparaH // 180 // prabhau prAGmukhamAsIne zucIbhUtAH suvAsasaH / vicitraratnAlaMkArAH sarvA dakSiNapArzvagAH / / 181 / / prAlaMbaiH zAkhina iva zobhitA hastazATakaiH / niSedurekamanasastadA kulamahattarAH // 182 / / / / yugmm|| babhAra muktAlaMkArA vimalAMzukabhRdvibhoH / mUrdhanyekAGganA chatraM jyotsneva rajanIkaram / / 183 // dhArayAmAsatuDhe tu pArzvayozcArucAmarau / sarvAMgahemAbharaNe merutaTyAmivoDupau / / 184 / / tasthau vAyavyadizyekA rupyazRMgArapANikA / dizi dakSiNapUrvasyAM tAlavRntadharA'parA / / 185 / / pRSThe vaiDUryadaMDAni pAMDucchatrANyadhArayan / aSTAgrasahasrasvarNazalAkAnyamarezvarAH // 186 / / pArzvayoH zibikAyAstu saudharmezAnavAsavau / toraNastaMbhasadRzau tasthatu tacAmarau // 187 / / sahasravAhyAmuddadhuH zibikAmAdito narAH / tataH zakrezAnabalicamarAdyA divaukasaH / / 188 / / dakSiNenopariSTAttu zibikAM zakra Adade / upariSTAduttareNa tvIzAnAdhipatiH svayam // 189 / / 1 te tulya tu / 2 jyAtsnAva / 3 bharaNa / 4 "taTyAvivA" pravrajyAgrahaNam / // 38 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 39 // dadhatuzcamarabalI dakSiNottarayoradhaH / anye bhuvanapatyAdyA dadhire tu yathocitam // 190 // tadAnIM gacchadAgacchaddevairajani saMkulam / dinAnte pakSibhirivAntarikSamadhikatvaraiH / / 191 / / tayA zibikayA svAmI tridazairuhyamAnayA / jJAtakhaMDavanaM nAma yayAvupavanottamam // 192 // priyasyeva himaRtorAgame korakacchalAt / romAJcitAGgIbhiriva lavalIbhirmanoramam / / 193 / / kusuMbharaktavAsobhiriva nyastairvanazriyA / nAgaraGgavanaiH pakvaphalamAlibhiraMkitam // 194 // kRSNekSUNAM mithaH patrAzleSasAMrAviNaiH sadA / pathikAnAhvayadiva tadudyAnaM viveza saH / / 195 / / / / tribhirvizeSakam / / zibikAyAH samuttIrya bhUSaNAnyatyajatprabhuH / devadUSyaM devarAjaH skandhe ca nidadhe prabhoH / / 196 // muSTibhiH paJcabhiH kezAnuddadhe trijagadguruH / pratIkSya dUSye tAn zakrazcikSepa kSIranIradhau // / 197 / / tenAgatya niSiddhe'tha tumule trijagatprabhuH / kRtvA siddhanamaskAraM cAritraM pratyapadyata / / 198 / / 1 pratISya / dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / pravrajyAgrahaNam / // 39 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite varSatriMzati janmato'tha samatItAyAM sahe mAsi ca / zyAmAyAM dazamItithau himakare hastottarAsu sthite / / yAme'hnazcarame tu SaSThatapasaH sAkSAtrilokyAH prabho- / zcAritreNa samaM tadA samabhavajjJAnaM manaHparyayam / / 199 / / dazamaM parva dvitIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / I40 // prvrjyaagrhnnm| | ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite / mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIrajanmapravrajyAvarNano nAma dvitIyaH sargaH / SHRISHABHASHARABHASHASHAHARASS 40 // * mRgazirSa - bhASAyAM mAgasara Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH / triSaSTizalAkApuruSacarite // 41 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / dvijAya arghavastradAnam / tatazca trijagannAthaH sodayaM nandivardhanam / Apapracche'nyato gantuM jJAtavaMzyAn parAnapi // 1 // cAritrarathamAruDhaM vihAraprasthitaM prabhum / vRddhaH pitRsuhRdvipraH somo natvetyabhASata / / 2 / / svAmin ! saMvatsaradAnamadAH svAnyAnapekSayA / adaridraM jagajjajJe vinA mAM mandabhAgyakam / / 3 / / ahaM hi janmato nAtha ! mahAdAridrayavidrutaH / parAn prArthayituM grAmAd grAmaM bhrAmyAmyaharnizam / / 4 / / sahe nirbhartsanaM kvApi grIvAyAM grahaNaM kvacit / kvacidapyuttarAdAnaM mukhamoTanakaM kvacit / / 5 // dhanAzayA tadApyuccairbahirbhamata eva me / ajAnato vAtsarikaM tvaddAnaM niSphalaM gatam // 6 // saMpratyapi kRpAM kurvan jagannAtha ! prayaccha me / nirbhaya' preSitaH palyA svAminnasmi tvadantike // 7 // svAmyapyuvAca kAruNyAttyaktasaMgo'smi saMprati / tathApyaMsasthitasyAsya vAsaso'dhaM gRhANa bhoH ! // 8 // so'pi vAso'rdhamAdAya hRSTo nijagRhaM yayau / dazAbandhakRte tunnavAyasyAdarzayacca tat // 9 // 1degitazca / // 41 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 42 // tvayA kvedaM prAptamiti tunnavAyena bhASitaH / zazaMsa zrImahAvIrAdavAptamiti sa dvijaH // 10 // babhASe tunnavAyastaM dvitIyamapi vAsasaH / asyArdhamAnaya munestasyAnupadamabhyaTa / / 11 / / muneH paryaTatastasya lagitvA kaMTakAdiSu / tatpatiSyati vAso'rdhaM so'nIho na grahISyati // 12 // tadAdAyA'trAnayestvaM yojayitvA dale ubhe / ahaM pUrNIkariSyAmi zuklapakSa ivoDupam // 13 // dInAralakSaM mUlye'sya bhaviSyati vibhajya tat / ardhamardhaM grahISyAvo bhrAtarau sodarAviva / / 14 / / AmetyuktvA prabhumagAt sa dvijaH prabhurapyatha / IryAsamitimAn sAyaM kUrmAragrAmamAsadat / / 15 / / nAsAgranyastanayanaH pralambitabhujadvayaH / prabhuH pratirmayA tatra tasthau sthANuriva sthiraH / / 16 / / tadA ca gopaH ko'pyeko vAhayitvA dinaM vRSAn / grAmasImanyupasvAmi prApta evamacintayat // 17 // atraiva me carantvete vRSabhA grAmasImani / ahaM kariSye grAmAntargatvA dohaM punargavAm // 18 // dhyAtvaivaM so'vizad grAmaM carantastadvRSAH punaH / aTavIM vivizurgopaM vinA tiSThanti te na hi // 19 // sa grAmAttvAgato gopo mama kva vRSabhA iti / papraccha svAminaM svAmyapyavocanna hi kiMcana // 20 // tUSNIke tu prabhau naiSa kiMcidvettIti cintayan / ukSNo mRgayamANaH svAn gopo'tIyAya tAM nizAm // 21 // kAyotsargeNa / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / dvijAya ardha vastra dAnam / // 42 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 43 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhrAntvA te'pi balIvardAH punareyurupaprabhu / niSadha tasthU romanthAyamAnAH svasthacetasaH / / 22 / / bhrAntvA so'pyAgato gopo vRSAn dRSTvetyacintayat / prabhAte netukAmena nUnaM gAvo'munA hRtAH / / 23 // evaM vicintya rabhasA samutpATya ca dAmanIm / prabhuM hantumadhAviSTa sakopo gopapAMsanaH // 24 / / tadA cAcintayacchakraH kiM svAmI prathame'hani / vidadhAtItyathA'pazyattaM gopaM hantumudyatam // 25 // stambhayitvAtha taM zakrastatraityaivamatarjayat / kiM nAmuM vetsi re pApa ! siddhArthanRpanandanam // 26 / / tataH pradakSiNIkRtya trimUrnA praNipatya ca / iti vijJapayAJcakre prabhuH prAcInabarhiSA / / 27 / / bhaviSyati dvAdazAbdAnyupasargaparaMparA / tAM niSedhitumicchAmi bhUtvA'haM pAripArzvakaH / / 28 / / samAdhi pArayitvendraM bhagavAnUcivAniti / nApekSAMcakrire'rhantaH parasAhAyakaM kvacit / / 29 // naitad bhUtaM bhavati vA bhaviSyati ca jAtucit / yadarhanto'nyasAhAyyAdarjayanti hi kevalam / / 30 // kevalaM kevalajJAnaM prApnuvanti svavIryataH / svavIryeNaiva gacchanti jinendrAH paramaM padam // 31 / / bAlena tapasotpannaM vyantareSu tadAmaram / nAthasya mAtRSvanIyaM siddhArthaM maghavA''dizat / / 32 // OM vidadhAtyupasarga yaH svAmino mAraNAntikam / pratiSedhyaH sa bhavatA svAminaH pArzvavartinA / / 33 / / 1 susthace / 2 hAyikaM / 3degNAtmakam / * indreNa / + kAyotsargam / gopena kRtaH prathama upasargaH / // 43 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 44 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prabhoH ityuktvAgAddharistasthau siddhArthaH pratipadya tat / svAmI SaSThapAraNAya kollAke'gAnnivezane // 34 // tatra dvijAterbahulAbhidhasya sadane prabhuH / cakre sitAjyamizreNa paramAnnena pAraNam / / 35 // vasudhArAprabhRtIni dvijAtestasya sadmani / paJca divyAnyAvirAsan kRtAni diviSadgaNaiH // 36 / / tato jagadguruH zItalezyaH zItamayUkhavat / tapastejodUrAloko'dhipatistejasAmiva / / 37 / / zauNDIryavAn gaja iva sumeruriva nizcalaH / sarvasparzasahiSNuzca yathaiva hi vasundharA / / 38 // ambhodhiriva gaMbhIro mRgendra iva nirbhayaH / mithyAdRzAM durAlokaH suhUto havyavADiva / / 39 / / khaDgizRMgamivaikAkI jAtasthAmA mahokSavat / guptendriyaH kUrma ivAhirivaikAntadattadRk // 40 // niraJjanaH zaMkha iva jAtarupaH suvarNavat / vipramuktaH khaga iva jIva ivAskhaladgatiH // 41 / / bhAraMDa ivApramatto vyomeva ca nirAzrayaH / aMbhojinIdalamivopalepaparivarjitaH / / 42 // zatrau mitre tRNe *straiNe svarNe'zmani maNau mRdi / ihA'mutra sukhe duHkhe bhave mokSe samAzayaH // 43 // niSkAraNaikakAruNyaparAyaNamanastayA / majjadbhavodadhau mugdhamuddidhIrSuridaM jagat / / 44 // prabhuH prabhaJjana ivA'pratibaddho'bdhimekhalAm / nAnAgrAmapurAraNyAM vijahAra vasundharAm // 45 // ||nvbhiH kulakam / / 1 tAdimideg / 2 bhAruNDa / Ti.-'strIsamUhe / + vAyuH / varNanam / SARASHARASHARE ||44 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 45 // tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dIkSAkSaNe ca yaccakre vibhordevairvilepanam / bhaMgAstatsaurabhAkRSTAstamAgatyopadudruvuH // 46 // gandhayuktimayAcanta grAmINataruNAH prabhum / aMgasaMgaM taruNyastu smarajvarabharauSadham / / 47 / / dIkSAdinAt prabhRtyevaM sAgraM mAsacatuSTayam / upasargAjagannAthaH sehe giririva sthiraH / / 48 / / anyadA viharan svAmI morAke sannivezane / yayau dUijjantakAkhyatApasavAtasaMkule / / 49 / / pitRmitraM kulapatistatra nAthamupAsthitaH / pUrvAbhyAsAt svAminA'pi tasmin bAhuH prasAritaH / / 50 // prArthitaH kulapatinA tatraikAmavasannizAm / pratimayaikarAtrikyA zrImAn siddhArthanandanaH / / 51 / / vijihIrSu bhagavantamUce kulapatiH prage / varSAkAlastvayA kAryoM viviktavasatAviha / / 52 // nIrAgo'pi vacastasya "pratizrutyoparodhataH / niraJjanaH zaMkha iva prayayau prabhuranyataH / / 53 / / vAyurivApratibaddho nirlepaH padmapatravat / sarvatra viharan grISmakAlaM svAmyatyavAhayat / / 54 / / siddhArthasuhRdastasya smaran kulapatervacaH / svAmI prAvRSamatyetuM morAkaM punarabhyagAt / / 55 / / varSatyudgarjitaM meghe khasthadhArAgRhopame / svasvasthAnAya gacchatsu pathikeSvapi haMsavat / / 56 / / prabhordhAtRvyatAsnehasambandhamadhurAzayaH / gRhamekaM kulapatistRNAcchAditamArpayat / / 57 / / / / yugmm|| 1degkhye / 2 "pAsthita / pasthitaH / 3 'khNdddhaa| Ti.-+ rAgarahitaH / aMgIkRtya / / %ARAHASRAHABHARASHAR prabhoH varNanam / // 45 // ASHRS0465 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 46 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / AjAnulambitabhujo jaTAvAniva pAdapaH / niyaMtritamanAstatra tasthau pratimayA prabhuH / / 58 // bhISmagrISmartumAhAtmyAnniHzeSitatRRNe vane / anudyannUtanatRRNe navatvAtprAvRSo'pi ca / / 59 / / adhAvan khAdituM gAvastApasAnAM tRNoTajAn / nirdayAstApasAste gAstA yaSTibhiratADayan / / 60 // ||yugmm|| taistADyamAnA gAvastAstRNaukaH svAmyadhiSThitam / cakhAduH staMbhanibhRte prabhau tAsAM kuto hi bhIH // 61 / / tApasA api tatprekSyA'krudhyannevaM prabhuM prati / rakSAmo vayamuTajAn svaM na rakSatyasau punaH // 2 // aho kulapateH ko'yamatithiryasya pazyataH / cakhAdurgAva uTajamaho svArthakaniSThatA / / 63 / / kiM kurmahe sva Atmeva priyaH kulapaterayam / tadbhayAdeva paruSaM na vaktumiha zakyate / / 64 // tApasAste'nyadA nAthe praruDhaprauDhamatsarAH / gatvA kulapateH pArve sopAlaMbhamado'vadan / / 65 / / Azrame zramaNaH ko'yamAnIto nirmamastvayA / uTajasyApi nAzo'bhUdyadasminniha tasthuSi / / 66 // akRtajJa udAsIno nirdAkSiNyo'lasazca saH / gobhyo'pi rakSati na yaH khAdyamAnaM svamAzramam / / 67 // munimanyo'thavA naiSa gA rakSati samatvabhRt / gurudevArcakAstatki vayaM na munayo mune ! // 68 // tataH kulapatiragAdupanAthaM dadarza ca / kRtapakSaM khagamiva chadivarjitamAzramam / / 69 // 1degste'pi tA ya / dUijjaMtatApasAzrame gamanaM tataH vihArazcaH / // 46 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 47 // dazamaM parva tRtIyaH | sargaH zrImahAvIrajina| caritam / nirmatsarAH satyagirastApasA iti cintayan / sa nAthamUce kiM tAta ! trAto'yaM noTajastvayA ? // 70 / / tvatpitrA rakSitAH sarve yAvajjIvaM kilAzramAH / duSTazAsanarupaM hi tavApi vratamarhati / / 71 // AtmAnamiva rakSanti svanIDaM nIDajA api / vivekinA tvayA hanta kimAzrama upekSitaH ? / / 72 / / svavivekocitAM zikSA sa dattvA jIrNatApasaH / svamAzramaM yayau bhUyaH smaran siddhArthasauhRdam / / 73 / / dadhyau caivaM vibhureSAmaprItirmannibandhanA / tadatra sthAtumucitaM na me sarvahitaiSiNaH // 74 / / evaM ca cintayan svAmI vairAgyamadhikaM dadhat / abhigrahAnimAn paJca jagrAha karuNAnidhiH / / 75 / / naivA'prItimato gehe vasanIyaM kadAcana / sthAtavyaM ca zarIreNa kAyotsargajuSA sadA / / 76 / / stheyaM maunena ca prAyo bhoktavyaM pANibhAjane / gRhasthasya ca vinayo na kArya iti paJca te // 77 // abhigrahAn gRhItvAmUnardhamAsAdanantaram / grAmaM nAmnA'sthikagrAmaM yayau prAvRSyapi prabhuH / / 78 // tatra caikasya yakSasya zUlapANeniketane adhivastuM jagannAtho grAmINAnanvajijJapat / / 79 / / UcurgAmyA na yakSo'yaM vastuM datte'tra kasyacit / yakSasyAmuSya hi kathA mahatI sA nizamyatAm / / 80 // grAmo'yamabhavatpUrva vardhamAno'bhidhAnataH / nadyasti vegavatyatra paMkilobhayakulabhUH // 81 // tatra bhANDabhRtairAgAdanasAM paJcabhiH zataiH / dhanadevo vaNik tasya cAbhUdeko mahAvRSaH / / 82 / / taM mahokSaM dhuri kRtvA sarvANi zakaTAni saH / nadyA uttArayAmAsa viSamAyA api kSaNAt / / 83 // | dUijjatatApasAzrame gamanaM tataH vihArazcaH / // 47 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSArate / / 48 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / atibhArAkarSaNena mukhena rudhiraM vaman / sa mahokSaH papAtoyA tejavAjIva sAtvikaH / / 84 / / saMbhASya ca vaNiggrAmyAnuvAca vRSasAkSikam / pAlyo'yaM vRSabho nagAsIkRtajIvitavanmama / / 85 / / vRSasya tRNapAnIyanimittaM ca dhanaM bahu / grAmyANAmarpayAmAsa svAmidharmo hyayaM khalu / / 86 / / tato vaNik svayamapi cAripAnIyaDhaukanAt / "priyAkRtya mahokSAya sAsadRk parato yayau / / 87 // dhanamAdAya te grAmyAstRNavAryAdinA vRSam / praticakrurna taM pApAH kuvaidyA iva rogiNam / / 88 // saMjAtahRdayatroTaH kSutpipAsAkadarthitaH / carmakIkasamAtrAgaH sa gauravamacintayat / / 89 // aho ! niSkaruNo grAmaH pApiSTho niSThurAzayaH / cAMDAlanirvizeSo'yamazeSo'pyativaJcakaH // 90 // dUre svayaM karuNayA dInasya mama pAlanam / matsvAmidattamapyebhirjagdhaM cAryAdivetanam // 91 // kruddho'kAmanirjarAvAn sa gauma'tvodapadyata / vyantaraH zUlapANyAkhyo grAme'traiva purovane / / 92 / / so'thAjJAsIdvibhaMgena pUrvajanmakathAM nijAm / dadarza govapustacca grAmAyAsmai cukopa ca / / 93 / / vyakArSIdvayaMtaro mAriM sa mAreriva daivatam / mAryamANairamI grAmyairabhUvannasthisaMcayAH / / 94 // apRcchaMzcaturA grAmyA muhuryotirvidAdikAn / cakruH zAntyai tadAjJAM ca vaidyAjJAmiva rogiNaH // 95 // 1 saMbhUSya / 2 purAvane / purAtane / 3 degdhAnAmi / Ti.-*priyaM kRtvA / zUlapANiyakSaprasaMgaH / I48 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 49 // vidadhurgRhadevInAM snAnapUjAdikaM muhuH / nopazAntirabhUnmArestathApi hi manAgapi / / 96 / / grAmAntarANyayugramyA vyantaraH sa tu kopanaH / yuvarAjo yamasyevAmArayattAMstathApi hi / / 97 / grAmyA vyacintayazcaivaM ko'pyasmAbhirvirodhitaH / devo daityo'thavA yakSaH kSetrapAlo'paro'pi vA / / 98 / / yAmastatraiva tadgrAme tatprasAdanahetave / evaM vimRzya te bhUyaH saMbhUyeha samAyayuH / / 99 / / te snAtAH zvetavasanA uttarAsaMgadhAriNaH / muktakezAzcatvareSu trikeSUdyAnabhUmiSu / / 100 / / bhUtageheSvathAnyatra kSipantaH parito balim / UrdhvAnanAH prAJjalayo dInAsyA evamUcire // 101 / / / / yugmm|| bhoH ! surA asurA yakSarakSaH kiMpuruSAdayaH / yatpramAdAnmadAdvAgastannaH kSAmyantu sarvathA // 102 // kopaH praNAmAvadhiko mahatAM hi mahAnapi / tatprasIdatu yaH kazcidastyasmAbhirvirodhitaH / / 103 / / vyantaraH so'ntarikSastho'thAbravIdre durAzayAH ! / lubdhA lubdhakasaMkAzAH ! kSamaNaM kurutAdhunA // 104 // tadAnIM vRSabhasya kSuttRSAkrAntasya tasya tu / vaNigdattadhanenApi dattaM nAmbhastRNAdi yat / / 105 / / samRtvA vRSabho'bhUvaM zUlapANirahaM suraH / tena vaireNa vaH sarvAnmArayAmi smarantu tat / / 106 // tacchrutvA te punastasmai dhUpotkSepaNatatparAH / luThanto bhUtale dInA bhUyo'pyevaM babhASire / / 107 / / aparAddhamado'smAbhistathApi kSAmya zAmya ca / zaraNaM tvAM prapannAH smo hyananyazaraNA vayam // 108 // 1 pataH / 2 rAdhi / 3 rAdhi / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zUlapANiyakSaprasaMga: / // 49 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 50 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jina | caritam / tadvAcA vyantaraH kiJcidupazAnto'bravIditi / amUni mAnuSAsthIni pujIkuruta saMprati / / 109 / / tasyopari kurudhvaM cAyatanaM tasya cAntare / mamokSarupAnugatAM mUrti sthApayatoccakaiH / / 110 // evaM kRte prANitaM vaH pradAsye nAnyathA punaH / tathaiva tadvacaste'pi grAmyA vidadhurAdRtAH 111 // pUjAkaraM zUlapANerindrazarmANamAkhyayA / grAmaH samAdizattasmai kalpitAnalpavetanaH / / 112 / / atrAsthisaMcayo'stIti grAmo'sAvasthikAhvayaH / tadAprabhRti loke'bhUdvardhamAnAbhidho'pi san / / 113 // zrAntAH kArpaTikA rAtrau vasantyAyatane'tra ye / tadrAtrAveva tAn hanti zUlapANiH kRtAntavat / / 114 // sthitvA loko dinaM hyondrazarmA ca tadarcakaH / sAyaM svasadane yAti tadvastuM te'tra nocitam // 115 // ityuktvA te pRthagapi svAmine vasatiM daduH / pratIyeSa na tu svAmI yakSaukastattvayAcata / / 116 // atha grAmyairanujJAto bodhArha vyantaraM vidan / tadAyatanaikakoNe tasthau pratimayA prabhuH / / 117 // sAyaM kRtvA dhUpavelAmindrazarmA tadarcakaH / niHsArya pathikAn sarvAn bhagavantamado'vadat / / 118 // ayi devArya ! niryAhi tvamapyAyatanAdataH / ayaM hi vyantaraH krUro bhAvI te nizi mRtyave // 119 / / tasthau ca svAmI tUSNIko vyantaraH so'pyacintayat / aho mumUrSuH ko'pyeSa mamAyatanamAgamat / / 120 // grAmeNa vAryamANo'pi muhurmatpUjakena ca / dRptaH ko'yamihAvAtsIdarpamasya harAmi tat / / 121 // 1 hi / 2 degdi| zUlapANiyakSaprasaMgaH / // 50 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 51 // zrImahAvIra jina caritam / devArcake tato yAte'stamite ca divAkare / kAyotsargasthite nAthe'TTahAsaM vyantaro'karot / / 122 / / pusphoTeva nabhobhANDaM tutroTevoDumaMDalam / tenATTahAsazabdenAtiraudreNa presarpatA / / 123 / / grAmaloko'pi taM zabdaM zrutvA'vocatparasparam / nUnaM devAryakaH so'dya vyantareNa nihanyate / / 124 / / nAmnA tatrotpalaH pArzvatIrthasAdhuvarastadA / parivrADaSTAMgamahAnimittajJAnapaNDitaH / / 125 / / lokAddevAryavRttAntaM zrutvA'dhAdadhRti hRdi / apazcimastIrthakaro mA sma bhUditi zaMkayA / / 126 / / / / yugmm|| aTTahAsasvareNApi na cukSobha yadA prabhuH / hastirupaM tadA ghoraM vyantaro vicakAra saH / / 127 / / svAminA hastirupe cAvajJAte sati nirmame / pizAcarupaM so'pyuccai rodasImAnadaNDavat / / 128 / / tenApyakSubhite nAthe sarparupaM bhayaMkaram / vicakAra sa duSTAtmA yamapAzAyudhopamam / / 129 / / prabhuM sa sarpo dandhio bhogenAveSTayad dRDham / dadaMza dazanairbADhamamoghaviSanirjharaH / / 130 / / cakre sapai mudhAbhUte bhUtarAT sapta vedanAH / zironetrazravonAsAdantapRSThanakhe prabhoH / / 131 / / ekApi vedanA mRtyukAraNaM prAkRte nare / adhisehe tu tAH svAmI saptApi yugapadbhavAH / / 132 / / kRtvA kRtvetyupasargAnnirviNNo vyantaraH sa tu / natvA vijJapayAmAsa prabhumevaM kRtAJjaliH / / 133 / / mayA durAtmanA nAtha ! tava zaktimajAnatA / nitAntamaparAddhaM yattatkSamasva dayAnidhe! // 134 / / 1degsarpiNA / 2 mahAgho / 3 sudhA / zUlapANiyakSaprasaMgaH / // 51 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 52 // tadA ca siddhArthasuraH svakAryavyagramAnasaH / svAmisAnnidhyaviSayamasmArSIcchakrazAsanam / / 135 / / sATopametya cetyUce zUlapANe ! surAdhama ! / aprArthitaprArthaka ! bhoH ! kimetadbhavatA kRtam // 136 // tIrthakaraM bhagavantaM siddhArthanRpanandanam / jagattrayasyApi pUjyaM kiM na jAnAsi durmate ! // 137 // yadi tvaccaritaM zakraH svAmibhakto'dya vetsyati / tadA tatkulizadhArAkSodapAtrIbhaviSyasi / / 138 / / zUlapANistato bhItyA pazcAttApena cAkulaH / punarakSamayannAthaM nAnyadaupayikaM tadA / / 139 // taM prazAntaM ca siddhArthaH sAnukaMpo'bhyadhAdidam / aho tattvAnabhijJeo'si zrRNu tattvaM yathAtatham // 140 // vItarAge devabuddhirgurubuddhizca sAdhuSu / dharme jinodite dharmabuddhirityAtmasAt kuru / / 141 / / prANiSvataH paraM pIDAM mA kArSIrAtmanIva bhoH ! / ninderhizca sarvANi pUrvaduzcaritAni ca / / 142 / / apyekadA''caritasya hanta tIvrasya karmaNaH / koTIkoTiguNaM duHkhavipAkaM janturaznute / / 143 / / zUlapANistadAkarNyA'nekaprANikSayaM kRtam / smaranmuhurnininda svaM pazcAttApAdhivAsitaH / / 144 / / samyaktvabhRdbhavodvignaH so'rcitvA caraNau prabhoH / AgomalakSAlanAmbhaH saMgItamupacakrame / / 145 / / tadgItazabdamAkarNya grAmyA evamacintayan / manye vyApAdya devAryaM devaH krIDati saMprati // 146 // nAtho'pi caturo yAmAn kiJcidUnAn kadarthitaH / zramAnnidrAmadhigato'pazyat svapnAnamUn daza / / 147 / / 1 koTi / koTA / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zUlapANiyakSaprasaMga: / // 52 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 53 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / vardhiSNustAlapizAcaH svayaM vyApAditaH kila / kokilau zvetacitrau ca sevamAnau svasannidhau / / 148 / / dAmadvayaM ca gandhADhyaM govargaH sevanodyataH / padmAcitaM padmasaro dobhyAM tIrNazca sAgaraH / / 149 / / udrazmikaM cArkabimbamathAdrirmAnuSottaraH / nijAntrairveSTitaH svenAruDhaM meruziro'pi ca / / 150 / / evaM prekSya daza svapnAn prAbuddha trijagadguruH / udiyAya ca mArtaMDo vivandiSuriva prabhum / / 151 // tadA cAgajjanaH sarva indrazarmotpalo'pi ca / akSatAMgaM pUjitaM ca prabhuM prekSya mudaM yayau / / 152 / / sAzcaryAH prabhumabhyarcya puSpaprabhRtibhizca te / siMhanAdaM vidadhire dhIrA iva jitAhavAH / / 153 / / siMhanAdamukhAste tu parasparamado'vadan / devAryeNAdhunA diSTyopAzAmi vyantarazcirAt / / 154 // utpalo'pi parijJAya bhagavantamavandata / niSasAda ca tatpAdapadmAnte ziSyalezavat / / 155 // kAyotsargAvasAne ca prabhuM natvotpalaH punaH / jJAnasAmarthyato jJAtaprabhusvapno'bravIdidam / / 156 // svAminnizAnte yuSmAbhiH susvapnAH prekSitA daza / tatphalAni svayaM vetsi bhaktyAkhyAmi tathApyaham // 157 / / hatastAlapizAco yattanmohaM nihaniSyasi / yacchvetaH kokilaH zukladhyAnamArokSyasIza! tat / / 158 / / yaccitraH kokilastad dvAdazAMgI prathayiSyasi / govargo yattu tabhAvI saMghastava caturvidhaH / / 159 // yattu padmasaro devanikAyaH sevakastataH / yattu sAgaramuttIrNa uttariSyasi tadbhavam // 160 // 1 pArA / rtu| zUlapANiyakSaprasaMgaH // 53 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacArate // 54 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yaccArkaH kevalajJAnaM tatsamutpatsyate tava / yaccAntrairveSTito'dristatsapratApaM yazastava / / 161 / / yanmeruzRMgamAruDhastvaM tatsiMhAsanasthitaH / dharma vakSyasi yaddAmnI tayorvedmi phalaM na hi // 162 // athAcacakSe bhagavAn dAmadvayaphalaM tvadaH / gRhasthAnAM yatInAM ca vakSye dharma dvidhApi hi // 163 / / atha natvA jagannAthaM yayau svasthAnamutpalaH / vismayapramadonmudramanaso'thApare'pyayuH / / 164 // tatrArdhamAsakSapaNaizcaturmAsImatItya tAm / niragAdasthikagrAmAdvihartuM prabhuranyataH / / 165 // anugacchan zUlapANiH prabhuM natvA'bhyadhAdidam / svasaukhyanirapekSastvamihAgA me'nukampayA / / 166 / / na pApo matsamaH ko'pi yastvayyapyapakArakRt / na "sArvastvatsamaH ko'pi yo mayyapyupakArakRt // 167 / / adya yAvadArjayiSyaM kAmahaM narakAvanim / nAbodhayiSyastvaM cenmAM vizvopakRtikarmaTha ! / / 168 // ityuditvA bhaktigarmo bhagavantaM praNamya ca / zUlapANirnivavRte zAnto dvipa ivAmadaH // 169 / / dIkSAdinAdatIte'bde morAkaM sannivezanam / gatvA tadbahirudyAne svAmyasthAt pratimAdharaH / / 170 / / tasminnacchandako nAma pAkhaMDI sannivezane / jyotiSkamaMtrataMtrAdikaraNena sma jIvati / / 171 / / tasyAsahiSNurmAhAtmyaM svAmyarcA cAbhilASukaH / siddhArthavyantaraH kRtvA saMkramaM svAmivamaNi / / 172 / / 1 sAdhustva / svaarystv| 2deggarbha / 3 ssNddii| Ti.- *sarvebhyo hitaH / zUlapANiyakSaprasaMgaH / // 54 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 55 // sargaH zrImahAvIra jinacaritam / yAntamAhUya gopAlamUce bho ! bhuktavAnasi / kaMgukUraM sasauvIraM vRSAMstrAtuM ca gacchasi / / 173 // AgacchaMzcAhimadrAkSIH svapne'rodIzca nirbharam / tadetatsaMvadati kiM satyamAkhyAhi gopaka! / / 174 / / satyameveti tenokte siddhArthastasya bhUrizaH / bhUyastattatsamAcakhyau pratyayotpattikAraNam / / 175 / / gopaH savismayo grAme gatvA''khyadyadbahirvane / devAryo'sti trikAlajJaH so'pUri pratyayAnmama / / 176 / / tacchutvA kautukApUrNastUrNaM grAmajano'khilaH / puSpAkSatAdipUjAbhRdAyayau svAmisannidhau / / 177 // siddhArthaH svAmisaMkrAnto grAmINAnabravIdidam / draSTuM me'tizayaM yUyaM sarve stha kimihAgatAH ? // 178 // grAmyairAmetyabhihite yattairdRSTaM kRtaM zrutam / uktaM ca prAk tadAnIM ca siddhArthastadacIkathat / / 179 // siddhArtho bhAvi cAcakhyau zrutvA lokastato'karot / prabhoH pUjAM vandanAM ca mahAmahimapUrvakam / / 180 / / evaM ca pratyahaM lokeSvApatatsu patatsu ca / siddhArthavyantarasyAbhUnmanaHprItirgarIyasI / / 181 / / UcustatrAnyadA grAmyAH svAminnacchandakAbhidhaH / grAme parivasatyasmin so'pi vetti bhavAniva // 182 / / siddhArthastAnabhASiSTa na sa jAnAti kiJcana / Rjun pratArya bhavataH karotyudarapUraNam / / 183 / / te gatvA'cchandakaM smAhurna tvaM jAnAsi kiJcana / sarvaM jAnAti devAryo bhAvi bhUtaM bhavacca yat / / 184 / / svapratiSThAbhraMzabhIrurbabhASe'cchandako'pyadaH / sa vaH puro vetti paraM paramArthamajAnatAm / / 185 // 1 tu / sthaH / sva / SHARABHASHASASHASANS acchaMdakavarNanam / // 55 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 56 // puro mama yadi jJAtA manye jJAtA tadA hi saH / gatvA tasyA'jJatAmAviSkaromyeSo'dya pazyata / / 186 // ityuktvA'cchandakaH kruddho vRto grAmyaiH sakautukaiH / kAyotsargasthitaM nAthaM drutaM drutamupAyayau / / 187 // karAMgulIbhiH sa tRNaM gRhItvobhayapArzvayoH / Uce nAthaM tRNamidaM kiM mayA chetsyate na vA ? // 188 // bhAvastasyAbhavaccAyaM devAryo yadvadiSyati / tatpratIpaM kariSyAmi syAdyathA'nRtavAgasau // 189 / / AcacakSe ca siddhArtho na chetsyata idaM tRNam / acchandako'pi tacchettumArebhe sajjitAMguliH / / 190 / / dadhyau zakrastadA svAmI viharatyadhunA katham / dattopayogazcApazyattadacchandakaceSTitam / / 191 / / mA bhUtsvAmimukhodgIrNA gIrasatyeti vajrabhRt / vajreNa ciccheda dazApyacchandakakarAMgulIH / / 192 / / vIkSApannastRNAcchedAddhasyamAno'khilairjanaiH / acchandako'nyato'gacchadunmatta iva mUDhadhIH / / 193 // siddhArtho'thAvadad grAmyAstaskaro'cchandako hyayam / grAmyAH pratyucire svAmin ! kiM kasyAnena coritam / / 194 / / siddhArtho'pyabravIdatra vIraghoSo'sti karmakRt / tacchutvA vIraghoSo'pi praNamya svamadarzayat / / 195 // Adizeti ca tenokte siddhArthaH punarabhyadhAt / bhAjanaM te dazapalaM naSTapUrva niketanAt ? // 196 / / Ametyukte ca ghoSeNa siddhArthaH smAha tatkhalu / hRtaM pAkhaNDinAnena pratyayo'tra nirIkSyatAm / / 197 / / 1 trikAlajJastadA / acchaMdakavarNanam / // 56 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 57 // dazamaM parva | tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pazcAnnijaukasaH prAcyAM dizi 'zigramahIruhaH / hastamAtramadhaH kSiptamasti gatvA gRhANa tat / / 198 / / utkautukairvRto lokairvIraghoSastadAlaye / bhAjanaM tattathAkhyAtaM gRhItvA punarAyayau / / 199 / / grAmyAnuttumulAn bhUyaH siddhArthaH procivAniti / bhUyo'pi zrUyatAmindrazarmetyatrAsti kiM gRhI // 200 / / astItyabhidadhe loka indrazarmApyupasthitaH / AjJApayAyamasmIti vadan prAJjaliragrataH / / 201 / / siddhArtho'bhidadhe bhadra naSTaH kiM te purA huDuH ? / evametadityavocadindrazarmA savismayaH / / 202 // siddhArthaH smAha hatvA sa bhakSito bhikSuNAmunA / badaryA dakSiNe pArzve'vakare'sthIni tasya tu / / 203 // lokAzca kautukAdgatvA tadasthIni vyalokayan / santItyabhidadhAnAstu bhUyastatra samAyayuH / / 204 / / siddhArthaH punarapyUce tRtIyamapi ceSTitam / asyAsti tadastu paraM kathayiSyAmi na hyaham / / 205 / / AkhyAhi sarvathA tannaH prasIdeti punaH punaH / grAmyAstamabruvan ramyA syAdardhakathitA kathA / / 206 / / athAbhASiSTa siddhArtho nAkhyAsyAmi tathApyaham / kautUhalaM cettadbhAryAM gatvA pRcchata tadgRhe / / 207 // tadvezmani yayau lokaH svabhAryA tena taddine / kuTTitAmarSavatyevaM sAmsaddak cintayantyabhUt / / 208 / / suSThu jAtaM yadetasya karAMgulyo nikartitAH / nykkRtshcaakhilailokairlokH saMpratyupaiti cet / / 209 / / asya duzcaritaM sarvaM tadA prakaTayAmyaham / yathaiSa labhate pApo matkuTTanabhavaM phalam / / 210 // TI.- 'zigru:-'saragavo' iti gurjarabhASAyAm / ajaH / acchaMdakavarNanam / // 57 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkA tRtIyaH puruSacarite sargaH zrImahAvIra // 58 // jina caritam / athAyayau grAmajano'pRcchattacceSTitaM ca tAm / sA'vocat ko'sya nAmApi gRhNIyAt pApakAriNaH / / 211 / / yadasAvAtmanaH svanA samaM vaiSayikaM sukham / bhuMkte dhikkarmacaMDAlo na mAmicchati jAtucit / / 212 / / evaM zrutvA kalakalaM kurvANA grAmavAsinaH / yayurnijanijaM gehamacchandakavigarhiNaH // 213 // sarvatra pApa pApeti bhaya'mAnaH sa bhikSukaH / bhikSAmapyApa na kvApi dhika pratiSThAcyutaM naram / / 214 // zrIvIraM vijane gatvA natvA dIno jagAda saH / bhagavannanyato yAhi pUjyaH sarvatra pUjyate / / 215 // atraivAryo'smi nAnyatra nAmApi jJAyate mama / svadaryAmeva zauryaM hi gomAyorna punarbahiH / / 216 / / ajAnatA durvinayo yo mayA'kAri nAtha ! te / saMprAptaM tatphalaM saMpratyanukampasva mAmataH / / 217 / / aprItimatparIhArAbhigrahI bhagavAnatha / cacAlottaracAvAlaM sannivezaM prati prabhuH / / 218 / / dakSiNazcottarazceti cAvAlau dvau tadantare / suvarNavAlukA rupyavAlukA ceti nimnage / / 219 / / dakSiNAduttare yAtazcAvAle'thAlagatprabhoH / kaMTake devadUSyAdhaM suvarNavAlukAtaTe // 220 / kiJcidgatvA prabhurmA bhUbhraSTamasthaMDile hyadaH / iti tadvIkSya vastrArdhaM gantuM pravavRte tataH / / 221 / / pRSThalagnastrayodazamAsyante brAhmaNastu saH / tadvastrArdhamupAdAya vanditvA ca prabhuM yayau // 222 // acchaMdakavarNanam / 1mA tataH / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tri.vipachi cAlanakA puruSAsite | dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra || 59 // jinacaritam / tunnavAyasya tasyaiva hRSTo viprastadArpayat / so'pi te devadUSyArdhe ayojayadasaMdhivat // 223 / / dInAralakSaM tanmUlyaM bandhU iva vibhajya tau / ardhamadhu jagRhatustunnavAyo dvijazca saH / / 224 / / itazca bhagavAn vIraH samIraNa ivA'skhalan / zvetavyabhimukhaM gacchannityUce gopadArakaiH / / 225 // devAryAyamRjuH panthAH zvetavImupatiSThate / kiM tvantare'sya kanakakhalAkhyatApasAzramaH / / 226 / / sa hi dRgviSasarpaNAdhiSThito vartate'dhunA / vAyumAtraikasaJcAro'pracAraH pakSiNAmapi / / 227 / / vihAya tadamuM mArga vakreNApyamunA vraja / suvarNenApi kiM tena karNacchedo bhavedyataH // 228 // taM cAhiM prabhurajJAsIdyadasau pUrvajanmani / kSapakaH pAraNakA) vihartuM vasateragAt / / 229 // gacchatA tena maMDUkI pAdapAtAdvirAdhitA / AlocanArthametasya darzitA kSullakena sA / / 230 / / so'tha pratyuta maMDUkIrdarzayan lokamAritAH / Uce kSullaM mayA kSudra ! kimetA api mAritAH ? / / 231 // tUSNIko'bhUttataH kSullo'masta caivaM vizuddhadhIH / mahAnubhAvo yadasau sAyamAlocayiSyati / / 232 / / Avazyake'pyanAlocya yAvadeSa niSedivAn / kSullako'cintayattAvadvismRtA'sya virAdhanA / / 233 / / asmArayacca tAM bhekImAlocayasi kiM na hi / kSapako'pi krudhotthAya kSullaM hanmIti dhAvitaH / / 234 / / kopAndhazca tataH staMbhe pratiphalya vyapadyata / virAdhitazrAmaNyo'sau jyotiSkeSUpapadyata / / 235 // caNDakauzikavRttAntaH / // 59 // 10sphalya / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 60 // zrImahAvIrajinacaritam / sa cyutvA kanakakhale sahasrArdhatapasvinAm / patyuH kulapateH palyAH putro'bhUt kauzikAhvayaH / / 236 / / tatra kauzikagotratvAdAsannanye'pi kauzikAH / atyantakopanatvAcca sa khyAtazcaMDakauzikaH / / 237 // zrAddhadevAtithitvaM ca tasmin kulapatau gate / asau kulapatistatra tApasAnAmajAyata / / 238 / / mUrchayA vanakhaMDasya so'ntardhAmyannaharnizam / adAtkasyApi nAdAtuM puSpaM mUlaM phalaM dalam / / 239 / / vizIrNamapi yo'gRhNAdvane tatra phalAdikam / utpATya parazuM yaSTi loSTuM vA taM jaghAna saH / / 240 / / phalAdyalabhamAnAstu sIdantaste tapasvinaH / patite laguDe kAkA iva jagmurdizo dizam / / 241 / / anyedhurvATikAhetoH kauzike bahirIyuSi / abhAMkSurmakSu rAjanyAH zvetavyA etya tadvanam / / 242 // atha vyAvartamAnasya gopAstasya nyavIvidan / pazya pazya vanaM kaizcidbhajyate bhajyate tava / / 243 / / jAjvalyamAnaH krodhena haviSeva hutAzanaH / aMkuThadhAramudyamya kuThAraM so'bhyadhAvata / / 244 // rAjaputrAstato nezuH zyenAdiva zakuntayaH / skhalitvA ca papAtAyaM yamavaktra ivAvaTe / / 245 / / patataH patitastasya saMmukhaH parazuH zitaH / ziro dvidhA kRtaM tena hI vipAkaH kukarmaNAma / / 246 / / sa vipadya vane'traiva caMDo'hirdRgviSo'bhavat / krodhastIvAnubandho hi saha yAti bhavAntare / / 247 / / avazyaM caiSa bodhArha iti buddhyA jagadguruH / AtmapIDAmagaNayannRjunaiva pathA yayau / / 248 / / 1degdhuH kaTi / caNDakauzikavRttAntaH / TEO Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 61 // abhavatpadasaJcArasuSamIbhUtavAlukam / udapAnAvahatkulyaM zuSkajarjarapAdapam / / 249 / / jIrNaparNacayAstIrNaM kIrNaM valmIkaparvataiH / sthalIbhUtoTajaM jIrNAraNyaM nyavizata prabhuH // 250 // // yugmam // tatra cAtha jagannAtho yakSamaMDapikA'ntare / tasthau pratimayA nAsAprAntavizrAntalocanaH / / 251 / / tato dRSTiviSaH sarpaH sadarpo bhramituM bahiH / bilAnnirasarajjihvA kAlarAtrimukhAdiva / / / 252 / / bhraman so'nuvanaM reNusaMkrAmadbhogalekhayA / svA''jJAlekhAmiva likhannIkSAJcake jagadgurum // 253 // atra mAM kimavijJAya kimavajJAya ko'pyasau / AH praviSTo nirAzaMkaM niSkaMpaH zaMkuvatsthitaH // 254 // tadenaM bhasmasAdadya karomIti vicintayan / AdhmAyamAnaH kopena phaTATopaM cakAra saH / / 255 / / jvAlAmAlAmudvamantyA nirdahantyA latAdrumAn / bhagavantaM dRzA'pazyat sphAraphUtkAradAruNaH / / 256 // dRSTijvAlAstatastasya jvalantyo bhagavattanau / vinipeturdurAlokA ulkA iva divo girau // 257 // prabhormahAprabhAvasya prabhavanti sma naiva tAH / mahAnapi marunmeruM kiM kampayitumIzvaraH ? / / 258 / / dArudAhaM na dagdho'sAvadyApIti krudhA jvalan / darzaM darzaM dineza dvirdRgjvAlAH so'mucatpunaH / / 259 / / Ti. - * 'havADo' iti gurjarabhASAyAm / 1 trirdR / 2 hi 60 / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / caNDa kauzika vRttAntaH / // 61 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite | dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 62 // saMpannAsu prabhau vAridhArAprAyAsu tAsvapi / dadaMza dandazUkaH sa niHzUkaH pAdapaMkaje // 260 / / daSTvApacakrAma svaviSodrekadurmadaH / patpatanmadviSAkrAnto mRdunIyAdeSa mAmapi / / 261 // dazato'pyasakRttasya na viSaM prAbhavatprabhau / gokSIradhArAdhavalaM kevalaM raktamakSarat / / 262 / / tatazca purataH sthitvA kimetaditi cintayan / vIkSAMcakre jagannAthaM vIkSApannaH sa pannagaH // 263 / / tato nirupya rupaM tadasarupaM jagadguroH / kAntasaumyatayA maMkSu vidhyAte tadvilocane / / 264 // *upasannaM ca taM jJAtvA babhASe bhagavAniti / caMDakauzika ! budhyasva budhyasva nanu mA muhaH / / 265 / / zrutvA tadbhagavadvAkyamUhApohaM vitanvataH / pannagasya samutpede smaraNaM pUrvajanmanAm / / 266 / / tataH pradakSiNIkRtya sa tristribhuvanezvaram / niSkaSAyaH svamanasA'nazanaM pratyapadyata / / 267 // kRtAnazanakarmANaM niSkarmANaM mahoragam / prazamApannamajJAsIdanvajJAsIcca taM prabhuH / / 268 / / kutrApyanyatra mA yAsId dRSTirme viSabhISaNA / iti tuNDaM bile kSiptvA papau sa samatA'mRtam / / 269 // tasthau tathaiva tatraiva svAmI tadanukaMpayA / pareSAmupakArAya mahatAM hi pravRttayaH / / 270 / / bhagavantaM tathA dRSTvA vismayasmeralocanAH / gopAlA vatsapAlAzca tatropasasapurdutam / / 271 / / vRkSAntare tirobhUya yatheSTaM grAvaleSTubhiH / praNijaghnuranighnAste pannagasya mahAtmanaH // 272 / / Ti.- *zAntam / caNDakauzikavRttAntaH / ||62 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 63 // | dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tathApyavicalaM te taM vIkSya vizrambhabhAjinaH / yaSTibhirghaTTayAmAsurnikaTIbhUya tattanum / / 273 // AkhyajjanAnAM tadgopAstatastatrAgamajjanAH / vavandire mahAvIramahaMzca taM mahoragam / / 274 / / ghRtavikrayakAriNyo gacchantyastena vartmanA / nAgaM haiyaMgavInenAmrakSayan paspRzuzca tam / / 275 / / Agatya ghRtagandhena tIkSNatuNDAH pipIlikAH / cakrire "titauprAyamahestasya kalevaram / / 276 / / matkarmaNAM kiyadetadityAtmAnaM vibodhayan / vedanAmadhisehe tAM dussahAM so'hipuMgavaH / / 277 / / varAkyo mA sma pIlyanta svalpasArAH pipIlikAH / ityacIcaladaMgaM na manAgapi mahoragaH / / 278 / / siktaH kRpAsudhAvRSTyA dRSTyA bhagavatoragaH / pakSAnte paMcatAM prApya sahasrAradivaM yayau / / 279 / / evaM kauzikanAgAyopakRtya niragAdvanAt / prApa cottaracAvAlasannivezaM jagadguruH / / 280 // pakSAnte pAraNArthaM ca bhraman gocaracaryayA / gRhiNo nAgasenasya sadane prayayau prabhuH / / 281 // tatrAhani dvAdazAbdayA gRhiNastasya nandanaH / acintitastadA'bhyAgAddharSado'nabhravRSTivat / / 282 // utsavo nAgasenena tenAkAri svavezmani / bhojitaH svajano'zeSaH svAmyAyAtazca vIkSitaH / / 283 // dUrAtsvAminamAlokya pramodamadhikaM vahan / nAgaseno'pi payasA bhaktimAn pratyalAbhayat / / 284 / / tatrAmarairaho dAnaM sudAnamiti bhASimiH / vasudhArAprabhRtIni paMca divyAni cakrire / / 285 // paTa.-"cALaNA' iAta gujarabhASAyAm / / caNDakauzikavRttAntaH / // 63 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacArate // 64 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pArayitvA prabhurapi zvetavIM nagarI yayau / pradezinA narendreNa jinabhaktena bhUSitAm / / 286 / / paurA'mAtyacamUpAyaiH pradezI parivAritaH / praghavevAparo'bhyetya jagannAthamavandata / / 287 // pradezI svapure'thAgAt svAmI ca viharan kramAt / nagaraM surabhipuraM tapaHsurabhirabhyagAt / / 288 / / medinyA iva *saMvyAnaM pratimAnamivAmbudheH / gaMgA taraMgiNImuccataraMgAmAsadat prabhuH / / 289 / / / tAM titIrghaH siddhadattanAvikapraguNIkRtAm / ArohadbhagavAnnAvaM pathikA apare'pi hi / / 290 // daNDAbhyAM cAlyamAnAbhyAM pakSAbhyAmiva pakSiNI / tvaritaM gantumArebhe naurabhyudyatanAvikA // 291 // vAzitaM kauzikenoccaistadAnIM taTavartinA / kSemilAkhyaH zakunajJo'vocatkSemaM na khalviha / / 292 / / prAptavyamacirAt sarvairvyasanaM mAraNAntikam / maharSerasya mahimnA tasmAnmokSyAmahe param / / 293 / / bruvANa eva tatraivaM nauragAdhaM jalaM yayau / sudADho nAgakumArastatrasthaM caikSata prabhum / / 294 / / smRtvA prAgjanmavairaM sa krudhyannevamacintayat / so'yaM yena tripRSThatve siMho'haM nihatastadA / / 295 / / etaddezAtidUrasthe girau nivasatA mayA / nAparAddhaM tadA kiMcitripRSThasya sato'sya hi // 296 / / nijadorvIryadarpaNa kutUhalacikIrSayA / guhAmadhye nilIno'haM tadAnIM nihato'munA // 297 // caNDa HARSHABHARASHRSHASHRSHASIRFORE kauzika vRttAntaH / // 64 // Ti.- *vastram // 1degdanta / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 65 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / diSTyaiSa gocare dRSTyo vairaM svaM sAdhayAmyaham / vairaM hi RNavatpuMsAM janmAntarazatAnagam / / 298 / / AsannamapyavasAnaM mama khedAya nAdhunA / prAgvairasAdhanAdadya kRtArthIkRtajanmanaH / / 299 // evaM vicintya sAmarSaH sudADho vikaTekSaNaH / etyopavIraM vyomasthazcakre kilakilAravam // 300 // are re ! kutra yAsIti vibruvan vicakAra saH / saMvartakamahAvAtaM saMvartAnilabhISaNam // 301 // nipetustaravastena parvatAzca cakampire / gAMgamucchalati smoccairjalamabhraMlihormikam / / 302 / / sA ca gAMgaistaraMgaiauH samutpAtinipAtibhiH / udacyate nyacyate sma dviradopAttarupavat / / 303 // nirbhagnaH kUpakastambhaH zIrNaH sitapaTo'pi ca / Atmeva nAvo muDho'bhUt karNadhAro bhayAturaH // 304 // Arebhe devatAH smartuM martukAmaH samAkulaH / yamajihvAgravartIva nauvartI sakalo janaH // 305 // itazca mathurApuryAM jinadAso vaNik purA / zrAvako'bhUttasya bhAryA sAdhudAsIti vizrutA // 306 / / pratyAkhyAtAM dhArmikau tau catuSpadaparigraham / dadhyAdikaM cikriyatuzcAbhIrIpArzvato'nvaham // 307 / / AbhIrI kAcidanyedhurAninye pravaraM dadhi / krItvA ca sAdhudAsIti tAmuvAca prasannavAk / / 308 / / tvayA nAnyatra netavyaM dugdhadadhyAdikaM nijam / ahameva grahISyAmi mUlyaM dAsye tavepsitam / / 309 // 1"carA dRSTyAH sva vara / 2 ca / 3 tAdatyuvAca / tAmatyuvAca / sudADhAsurakRta upasargaH / // 65 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 66 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra| jinacaritam / tathaiva pratyahaM cakre sAbhIrI prItamAnasA / tAM *veSavAradAnena saccakre sAdhudAsyapi / / 310 // dvayoH pravavRte snehaH svasroriva tayormahAn : AbhIryAH sadane tasyA vivAho'bhavadanyadA / / 311 // nimantritau tayodvAhe zreSThinAvevamUcatuH / AvAmakSaNikau bhadre ! nAgantuM tatra zaknuvaH // 312 // yattu vastu vivAhAhaM tad gRhANAsmadAlayAt / ityuktvA dadaturvastradhAnyAlaMkaraNAdikam / / 313 / / taddattairvastubhistasyA vivAhaH zobhano'bhavat / sarvasvajanagopAnAmekaM zRMgArakAraNam / / 314 // gopAH prItA rupavantau dvAvukSANau trihAyaNau / nAmnA kaMbalazabalau zreSThyarthamupaninyire / / 315 / / zreSThino'nAdadAnasyApyukSANau te balAdapi / dvAre baddhvA yayurgopA gopAnAM sneha IdRzaH / / 316 / / atha dadhyau jinadAso mucyete yadyamU vRSau / halAdau yojayiSyete tadA hi prAkRtainaraiH / / 317 / / iha cAnupakAritvAd duSpAlau kiM karomi hA / kIdRze pAtito'smyeSa mUrkhaH snehena saMkaTe / / 318 // iti dhyAtvA kRpApUrNaH zreSThI tAvapuSad vRSau / tRNAdinA prAsukena payasA galitena ca // 319 // zreSThyaSTamyAM caturdazyAmupavAsyAttapauSadhaH / avAcayaddharmazAstrapustakaM zRNvatostayoH / / 320 // jajJAte bhadrakau tau ca dharmAkarNanato'nvaham / zreSThI yatrAhni nAbhuMkta nAbhujAtAM ca tatra tau / / 321 // Ti- 'vastrAdidAnena // 1degvartate / 20rkhsne| sudAmasurakRta upasargaH / TIEE II Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 67 // tRNAdikaM dIyamAnamapi tatra dine yadA / na vRSau bubhujAte tau tadA zreSThItyacintayat / / 322 / / mayAnukampayA puSTAviyatkAlaM vRSAvimau / ataH paraM poSaNIyau bandhU sAdharmikAviti // 323 // tayorvRSabhayorevaM bahumAnaM vizeSataH / cakre dine dine zreSThI na hi tau taddhiyA pazU // 324 // bhaMDIravaNayakSasya jajJe yAtrotsavo'nyadA / vAhanAnAM vAhakelI cArebhe grAmadArakaiH // 325 // vayasyo jinadAsasya kautukI tau vRSAvubhau / anApRcchya gRhItvA'gAt snehe hyadvaitamAnitA / / 326 // kukkuTANDAviva zvetau sadRkSau yugmajAviva / kandukAviva vRttAMgau cAmaropamavAladhI / / 327 // utpatiSNU ivauddhuryAdvegAdvAyorivAtmajau / zakaTyAM yojayAmAsa tau vRSau zreSThinaH suhRt // 328 // // yugmam // tatsaukumAryamavidan prAjanArAbhirIrayan / citrIyamANo lokAnAM so'kRpastAvavAhayat // 329 // vAhakelIkRtapaNAn paurAn sarvAJjigAya saH / tAbhyAmadvaitaraMhobhyAM vRSabhAbhyAM kSaNAdapi // 330 // ArAcchidrocchaladraktaplAvitAMgau ca tau vRSau / jAtatroTayai zreSThigRhe bhUyo baddhvA jagAma saH / / 331 / / bhojanAvare zreSThI svayaM yavasapUlabhRt / tayorvRSabhayoH pArzve yayau tanayayoriva // 332 // vyAttAsyau niHsau sAsrau bahuzvAsau savepathU / ArakSatakSaradraktau prekSya tAvityuvAca saH / / 333 // 1 aaraa| dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / sudADhAsurakRta upasargaH / // 67 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 68 // etau pApAtmanokSANau prANebhyo'pi priyau mama / mAmanApRcchya nayatA nItau kenedRzIM dazAm / / 334 / / zreSThino mitravRttAntamAkhyat parijano'khilam / khedaM zreSThyapi sodaryavipadIvAsadad bhRzam / / 335 / / tau vRSAvapyanazanaM kartukAmau vivekinau / na manAgjaghraturapi zreSThidatte tRNAmbhasI / / 336 / / tatazcADhaukayacchreSThI sthAlamADhyAnnapUritam / saMbhAvayAmAsatustad dRzApi hi na tau vRSau / / 337 / / bhAvaM jJAtvA tayorbhaktapratyAkhyAnamadatta saH / tAvapi pratipedAte sAbhilASau samAhitau // 338 // tayozca kRpayA zreSThI svayaM tyaktAnyakarmakaH / namaskArAn dadattasthau bodhayaMzca bhavasthitim / / 339 / / zRNvantau tau namaskArAn bhAvayantau bhavasthitim / samAdhinA mRtau nAgakumAreSu babhUvatuH / / 340 // atha kaMbala zabalAvavadhestAvapazyatAm / kriyamANaM sudADhena svAminastamupadravam / / 341 / / kRtamanyena kRtyena kRtyametadyadarhataH / upasargaM niSedhAvo dhyAtvaivaM tAvupeyatuH // 342 // ekaH pravavRte yoddhuM sudADhenAhinA saha / dvitIyaH pANinotpATya ninye nAvaM nadItaTe / / 343 // maharddhiko'pi sudADha AyuH prAnte galadbalaH / tAbhyAM nUtanadevatvavaibhavAbhyAmajIyata / / 344 // naMSTvA sudaMSTraH prayayau tau ca nAgakumArakau / natvA prabhau vavRSatuH puSpagandhodake mudA / / 345 / / nadyA ivApado'muSyA uttIrNAstvatprabhAvataH / iti bruvANA naulokA bhaktyA vIraM vavandire / / 346 // prabhuM natveyaturnAgau taryA uttIrya ca prabhuH / yathAvadairyApathikIM pratikramyAnyato'calat / / 347 / / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / sudADhAsurakRta upasargaH / ||68 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 69 // sUkSmAnmRttike gaMgAsaikate padapaddhatiH / cakrAdilAJchitA bharturabhUd bhUbhUSaNaM sphuTA / / 348 / / sAmudralakSaNAbhijJaH puSpo nAma dadarza tAm / evaM ca dadhyau ko'pyeSa ekAkI cakravartyagAt / / 349 // adyApyaprAptarAjyo vA hRto vA kenacicchalAt / manye saMpratyasau yAti taM seve sevakaiSiNam / / 350 // asAvasyAmavasthAyAM sevitaH phaladaH khalu / sevyasya sevAvasaraH puNyenaiva hi labhyate // 351 / / dhyAtvetyanupadaM so'gAt sthUNAke sannivezane / adho'zokasya cApazyatprabhuM pratimayA sthitam / / 352 // zrIvatsalAJchitaM vakSaH ziro'pyuSNISalAJchitam / cakrAdilAJchitau pANI bhujau 'bhujagarANnibhau / / 353 / / dakSiNAvartagaMbhIrazuSiraM nAbhimaMDalam / lokottarANi lakSmANi prabhorevaM dadarza saH / / 354 / / evaM cAcintayat puSpo yathA'yaM pAdalakSaNaiH / lokottarastathAnyairapyasau cakrIti sUcyate / / 355 / / apyebhirlakSaNaireSa bhikSurityasmi vismitaH / dhiG me zAstrazramaM dhiGmAmasminnAzAvidhAyinam // 356 // pratAraNAya vizvasya svasya kautUhalAya vA / anAptairaiva zAstrANi vihItAnIti manyate / / 357 // teSAM vAcA nibaddhAzo dhAvito'smi mudhaiva hi / mRgatRSNAjalAyeva hariNo marumaMDale // 358 // evaM vimRzya puSpo'dhAdviSAdamadhikaM hRdi / tadA cAcintayacchakaH kathaM viharati prabhuH / / 359 // apazyaccAvadhidRzA sthUNAke svAminaM sthitam / taM ca naimittikaM puSpaM viSAdAcchAstradUSakam // 360 / / Ti.! *bhagavataH mastakopari dvAdazAMgulaH uccaH pradezaH / * zeSanAgaH / / puSpa| sAmudrikavRttAntaH / ||69 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 7 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / atha drutamupaityendro jinendraM pratimAsthitam / avandata mahARddhayA tasya puSpasya pazyataH / / 361 / / zakraH puSpaM babhASe ca kiM nu zAstrANi nindasi / tatkArakAMzca kiM tairhi na mRSA bhASitaM kila / / 362 / / bAhyAnyeva hi jAnAsi lakSaNAnyAntarANi tu / svAminaH kSIradhavale avine mAMsazoNite / / 363 / / mukhapaMkajaniHzvAsaH paMkajAmodasodaraH / nirAmayaM malasvedavarjitaM ca prabhorvapuH / / 364 / / ayaM hi trijagannAtho dharmacakrI jagaddhitaH / vizvAbhayapradaH svAmI vIraH siddhArthanandanaH // 365 / / indrAzcatuHSaSTirapi svAmino'sya padAtayaH / kiyanmAtraM cakriNaste yebhyaH phalamabhIpsasi / / 366 / / dattvA'sau vArSikaM dAnaM titIrgharbhavasAgaram / tyaktarAjyaH parivrajya viharatyevamazramaH / / 367 / / zAstrANi saMvadantyeva mA viSIda manAgapi / dadAmyabhIpsitaM te ca na mudhA svAmidarzanam / / 368 / / ityuktvA'bhIpsitaM tasmai datvA ca tridazezvaraH / namaskRtya jagannAthaM yathAsthAnaM punaryayau / / 369 / / kAyotsarga pArayitvA viharan bhagavAnapi / pAdanyAsaiH punAnaH mAM prApa rAjagRhaM puram / / 370 // purasyAdUratastasya nAlaMdAyA bahirbhuvi / vizAlA svAmyagAcchAlAM tantuvAyasya kasyacit / / 371 // tantuvAyamanujJApya varSA vastuM jagadguruH / zAlAyA ekadeze'sthAnmAsakSapaNamAzritaH / / 372 / / ito'bhUnmaMkhalimakho bhadrA tasya ca gehinI / ubhau vijahatuH pRthvIM dadhAnau citrapaTTikAm // 373 / / Ti.- *citraphalakena yaH svAM AjIvikAM karoti / puSpasAmudrika vRttAntaH / & 70 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 71 // tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prApte zaravaNagrAme subhadrA'sUta cAnyadA / dvijAte!bahulasya gozAlAyAM tanUruham / / 374 / / sa gozAlAprasUtatvAdgozAla iti saMjJitaH / kramAdudyauvano maMkhazilpamabhyastavAnnijam / / 375 / / nisargataH kalikaraH pitrorapyavazaMvadaH / nirlakSaNo janmato'pi so'bhUtkUTavicakSaNaH / / 376 // pitRbhyAM kalahaM kRtvA gRhItvA citrapaTTikAm / bhrAmyan bhikSAM sa ekAkI yayau rAjagRhe'nyadA / / 377 / / svAminA'laMkRte zAlAkoNe tatrAnumAnya tam / gozAlo'pyavasatsihasannidhAviva jambukaH / / 378 // nAtho'pi mAsakSapaNapAraNasya vidhitsayA / vijayazreSThino vezma prAvizatpANibhAjanaH / / 379 / / bhaktyA mahatyA vijayazreSThI zreSThamatiH svayam / samyagbhojanavidhinA svAminaM pratyalAbhayat / / 380 / / aho dAnaM sudAnaM cetyuccairAghoSiNo'marAH / ratnavRSTyAdidivyAni tadgRhe paJca cakrire / / 381 / / AkarNya tattu gozAlo'cintayadyadayaM muniH / na sAmAnyo'syAnnadAturgRhe zrIryadabhUdiyam / / 382 / / vihAya citraphalakapAkhaNDaM tadamuM nijam / asya ziSyIbhavAmyadya niHphalo nedRzo guruH / / 383 / / tatraivaM cintayatyeva pAriyatvA jagadguruH / etya tatraiva zAlAyAmasthAtpratimayA prabhuH / / 384 / / gozAlaH svAminaM natvovAca vAcaMyamasya te / mayA prabhAvo nAjJAyi vijJenApi pramAdataH / / 385 // ziSyaste'haM bhaviSyAmi tvamekaM zaraNaM mama / ityuktvA sa tathA cakre tUSNIko'sthAtprabhuH punaH // 386 // gozAlasya milanam / 71 // 1 mekaH / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 72 // gozAla bhikSayA prANavRttiM kurvan divAnizam / nAmuJcat svAminaH pArzvaM svabuddhyA ziSyatAM gataH // 387 // dvitIyama sakSapaNe svAmI vezmanyupAgataH / Anandena gRhasthena khAdyakaiH pratyalAbhyata / / 388 // tRtIyamAsakSapaNe sunandagRhiNA prabhuH / sarvakAmaguNAkhyenAhAreNa pratyalAbhyata / / 389 / / gozAlako'pi bhaikSeNa kukSipUraNatatparaH / bhagavantaM mahAvIramasevata divAnizam / / 390 / / prAptAyAmUrjarAkAryAM gozAlo hRdyacintayat / jJAnyeSa zrUyata iti parIkSe jJAnamasya hi / / 391 / / jAyamAne pratigRhaM vArSike'smin mahotsave / bhikSAyAM kimahaM lapsye svAminnAkhyAhi me'dhunA / / 392 / / siddhArthaH svAmisaMkrAnto babhASe bhadra ! lapsyase / dhAnyAmlaM kodravakUramekaM kUTaM ca rupakam // 393 // tadAkarNya ca gozAlo dinArambhAtprabhRtyapi / viziSTabhojanAbhyarthI zvevAbhrAmyad gRhe gRhe // 394 // tathApi kutracit kiMcinna kathaJcidavApa saH / zrAnto'parAhne kenApi ninye karmakRtA gRhe / / 395 / / dhAnyAmlakodravakUre datte tenApi so'pi te / bubhuje'tikSudhA lebhe dakSiNAyAM ca rupakam // 396 // parIkSite rupake'pi kUTe sati sa lajjitaH / yadbhAvi tadbhavatIti niyativAdamagrahIt / / 397 / / dIkSAtaH prAvRSaM svAmI dvitIyAmatigamya tAm / nAlandAyA nirIyA'gAt kollAke sannivezane / / 398 / / tadA ca bahulo nAma vipro viprAnabhojayat / mahAdareNa svagRhe bhikSArthI cAyayau prabhuH / / 399 // Ti. * 'khAjA' iti gurjarabhASAyAm / etannAmakena AhAreNa / ** kArtikasya pUrNamAsyAm / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / vividhopasarga varNanam / / / 72 / / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 73 // | dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sazarkarAjyakSareyyA sa prabhuM pratyalAbhayat / cakruzca paJca divyAni tadokasi divaukasaH / / 400 // caturthamAsakSapaNaNaraNaM vyadhita prabhuH / saMsAratAraNaM dAtu: zraddhAturapi janminaH / / 401 // itazca sAyaM gozAlaH zAlA hINo'vizacchanaiH / apazyan svAminaM lokAn kva svAmItyanvayukta saH / / 402 / / svAmyudantaM na ko'pyAkhyat so'nveSTuM svAminaM tataH / paryATa suciraM dIno nAlandAsannivezane // 403 / / bhUyo varAka ekAkI jAto'smIti vicintya saH / muNDayitvA zirastyaktavastro niragamattataH / / 404 / / gatazca kollAke'auSIddhanyo'yaM bahulo dvijaH / munau dAnAdyasya gRhe ratnavRSTiH suraiH kRtA / / 405 / / tacchutvA'cintayat so'pi prabhAvastasya hIdRzaH / madguroreva nAnyasya nUnamatra sa tiSThati / / 406 / / evaM vimRzya so'nveSTuM bhrAmyannipuNayA dRzA / aikSiSTa sthitamekatra kAyotsargadharaM prabhum / / 407 // sa praNamya prabhuM smAha nAhaM dIkSocitaH purA / vastrAdisaMgAdabhavaM tyaktasaMgo'smi saMprati / / 408 // pratipadyasva mAM ziSyaM yAvajjIvaM gururbhava / tvAM vineSadapi sthAtuM na kSamaH paramezvara! / / 409 / / nIrAge tvayi kaH sneho naikahastA hi tAlikA / svAminmanmanaH kiM tu balAttvAmanudhAvati // 410 / / tvayAbhyupagataM svaM tu jAnAmyeSa tathApi hi / smerAravindasadhrIcyA dRzA mAM yannirIkSase / / 411 // nIrAgo'pi bhAvyanarthaM tadbhavaM ca vidannapi / tadvacaH pratyapAdIzo mahAntaH kva na vatsalAH ? || 412 / / gozAlena samaM svarNakhalAkhyaM sannivezanam / pratyacAlItprabhurmArge yugamAtrapradattadRk / / 413 // | upasargavarNanam / // 73 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite 74 // tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / mArge gopai rAdhyamAnaM pAyasaM prekSya makhasUH / Uce'tikSudhito'smyehi kurmaH pAyasabhojanam / / 414 // siddhArthaH smAha niSpati nedaM yAsyati pAyasam / gozAlo'pyetya gopAlAn duSTadhIrityabhASata / / 415 // devAryo'yaM trikAlajJa AkhyAti yadasAvukhA* / sphuTiSyatyardhaniSpannapAyasaivAmabhAMDavat // 416 // bhItA vaMzadalaiH sthAlI babandhustAM ca gopakAH / bhUyiSThaistaMDulaiH kSiptairvikasadbhizca sA'sphuTat / / 417 // AdAya karparANyAdurgApAstadapi pAyasam / tadalAbhe ca gozAlo'tyantaM niyatimagrahIt / / 418 // svAmyagAd brAhmaNagrAme dvau stastatra ca pATakau / tayornandopanandAkhyau svAminau bhrAtarAvubhau / / 419 // SaSThapAraNake svAmI prAvizannandapATake / sa dadhyuSitakUreNa nandena pratyalAbhi ca / / 420 / / gozAlaH pATake'nyasmin praviSTaH prekSya vezma ca / uttuMgamupanandasya yayau bhikSArthamAdRtaH // 421 / / upanandAjJayA dAsI kUraM tasyoSitaM dadau / taccAnicchannupanandamAcukroza sa duSTadhIH // 422 // upanando'vadadbhaktaM naiSa gRhNAti cettadA / asya mUrdhni kSipa kSipraM sApi cakre tathaiva hi / / 423 // gozAlaH kupito'vocanmadgurorasti cettapaH / tejo vA tarhi sadyo'pi dahyatAmasya mandiram / / 424 / / mA svAminAmagrahaNAdvandhyaH zApo'pi bhUditi / tatrasthavyantarAH sadmAdhAkSustattRNapuMjavat // 425 // Ti.- * 'hAMDalI' iti gurjarabhASAyAm / 1degrAmadeg / 2 degpUla / upasargavarNanam / 74 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 75 / / svAmI ca prayayau campAM varSArAtraM tRtIyakam / tatra cA'sthAt pratijJAtadvimAsakSapaNadvayaH / / 426 / / kAyotsargeNotkaTikAdibhistaistairathAsanaiH / tasthau mukta ivehApi svAmI samyaksamAdhibhRt // 427 // bahiH puryA dvitIyaM dvimAsakSapaNapAraNam / kRtvA svAmI sagozAlaH kollAke'gAnnivezane // 428 // naktaM tatra gRhe zUnye tasthau pratimayA prabhuH / taddvAre'sthAtu gozAlo lItvA kapirivA'sthiraH / / 429 / / tadA grAmezatanayaH siMho'bhinavayauvanaH / vidyunmatyA samaM dAsyA riraMsustatra cAvizat / / 430 // so'vocaduccakairevaM yo'trAsti zramaNo dvijaH / pAntho vApi sa AkhyAtu yAmo yenAnyato vayam // 431 // kAyotsargaprapannatvAttUSNIkaH svAmyabhUttadA / tattu zrutvApi gozAlaH kapaTAnnottaraM dadau // 432 // alabdhaprativAk siMhazcitraM reme tayA saha / kSaNaM sthitvA ca nirgantuM prAvartata tato gRhAt / / 433 / / gozAlo dvAradezasthaH prakRtyA durmatizcalaH / vidyunmatIM viniryAntIM dAsIM pasparza pANinA / / 434 // svAmin ! spRSTAsmi kenApItyuccakairvyAjahAra sA / valitvA kupitaH siMho dhRtvA gozAlamabravIt // 435 // are re chadmanA channaH sthitvA'nAcAramAvayoH / pazyannasthA bhASito'pi tadA nAdAstvamuttaram // 436 // ityuktvA kuTTayitvA taM siMhaH svasthAnamabhyagAt / gozAlaH svAminaM smAha pazyatAM vo hato'smyaham // 437 // siddhArtho'thAvadacchIlamasmadvatkiM na rakSasi / AcaraMzcApalaM caivaM dvArasthaH kiM na kuTyase ? / / 438 // 15 / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / upasargavarNanam / // 75 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 76 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / niSkramya svAmyagAd grAme patrakAle'bhidhAnataH / prAgvaccAsthAcchUnyagRhe nizAyAM pratimAdharaH / / 439 / / bhayAnnilIya gozAlaH koNe'sthAttatra vezmani / rantuM dantilayA dAsyA''gAt skando grAmaNIsutaH // 440 // siMhavaDhyAharat so'pi na ca ko'pyuttaraM dadau / krIDitvA niryayau skando gozAlo'hasaduccakaiH / / 441 / / channaH pizAcavasthitvA hasatyuccaistu ko'nviti / jalpastaM kuTTayAmAsa skando'gAdatha vezmani // 442 / / gozAlo'pyabravInnAthaM svAmidharmaH kimeSa te / nirdoSaM hanyamAnasya trANaM me kuruSe na yat ? || 443 / / siddhArthaH punaruce taM bho mUrkhavamanekazaH / anarthaM mukhadoSeNa tvaM tittiririvAznuSe / / 444 / / kumArasanniveze'gAdbhagavAnatha tatra ca / caMpakaramaNIyAkhyodyAne'bhUt pratimAdharaH / / 445 / / tatra cAsIddhanadhAnyaRddhaH kUpanayAhnayaH / kulAlaH priyamadiro madirAkITavatsadA / / 446 / / tacchAlAyAM pArzvanAthaziSyaH ziSyagaNAvRtaH / bahuzruto municandrAcArya AsIttadA sthitaH / / 447 / / ziSyaM gacche sthApayitvA sa sUrirvardhanAbhidham / jinakalpapratikarma vidadhe'tyantaduSkaram / / 448 / / tapaHsattvasUtraikatvabalAnAM tulanAbhidAm / bhAvayan svaM dvitIyayA so'nyadA'sthAtsamAhitaH / / 449 // itazcovAca gozAlo nAthaM madhyandinakSaNe / samayo vartate yAmo bhikSAyai grAmamadhyataH / / 450 // siddhArtho'thAbravIdadya vartAmahe upoSitAH / gozAlastvavizad grAme bhikSAhetorbubhukSitaH / / 451 // upasargavarNanam / 76 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 1199 || so'pazyatpArzvaziSyAMstAn vicitravasanAvRtAn / pAtrAdidhAriNaH ke nu yUyamityanvayukta caM // 452 / / nirgranthAH pArzvaziSyAH smo vayamityUcire'tha te / gozAlo'pi hasannUce dhigvo midhyAbhibhASiNaH / / 453 / / kathaM nu yUyaM nirgranthA vastrAdigranthadhAriNaH / kevalaM jIvikAhetoriyaM pAkhaMDakalpanA / / 454 // vastrAdisaMgarahito nirapekSo vapuSyapi / dharmAcAryo hi yAdRGame nirgranthAstAdRzAH khalu / / 455 / / te jinendramajAnantaH pratyucuryAdRzo bhavAn / dharmAcAryo'pi te tAdRgAttaliMgaH svayaM kimu / / 456 / / krudhA cukroza gozAlo mama dharmaguroryadi / tapastejo'sti tadayaM dahyatAM va upAzrayaH / / 457 / / te'pyabruvaMstvadvacanAnna hi dahyAmahe vayam / gozAlo'pi vilakSaH san gatvA svAminamabhyadhAt // 458 // dRSTA mayA'dya sagranthA nindanto vastapasvinaH / dahyatAmAzramo'sAvityAkruSTaM ca ruSA mayA / / 459 / / tathApi nAzrayasteSAmadahyata manAgapi / tatra kiM kAraNaM ? svAminnAkhyAhi paramArthataH / / 460 // siddhArtho'pyavadacchiSyAH zrIpArzvasvAmino hi te / teSAmupAzrayo hanta tvadgirA dahyate katham ? || 461 / / atrAntare nizA jajJe municandrAkhyasUrayaH / upAzrayAddhirbhUtvA tasthuH pratimayA tadA / / 462 / / sa ca kUpanayaH zreNibhakte pItasuro bahiH / matto ghUrNan samAgacchannAcAryAMstAnudaikSata / / 463 // AcAryAMzcaurabuddhyA tAn gRhItvA nirdayaM gale / nirucchvAsIcakArAzu kumbhakAro durAzayaH / / 464 / / 1 saH / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam | upasarga varNanam / 119011 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite 78 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zubhadhyAnAdacalitA vedanAM tAM sahiSNavaH / sadyo jAtAvadhijJAnA mRtvA''cAryA divaM yayuH // 465 / / teSAmupari puSpANi pratyUSapavanA iva / pravarSanto mahimAnamAsannavyantarA vyadhuH // 466 // ito'pi sa ca gozAlo vidyunmAlAmivAmbare / tejorupAM devapaMktiM dRSTvA''cakhyau iti prabhoH / / 467 // svAmistvatpratyanIkAnAM dahyate kiM pratizrayaH / vyomnA jvAlAkulenAnumIyate'daH pradIpanam / / 468 // siddhArtho'pyabhyadhAnmaivamabhyadhAste hi sUrayaH / divaM gatAH zubhadhyAnAcchubhadhyAnaM hi kAmadhuka // 469 // teSAM kartuM mahimAnamete tejomayAH surAH / yaiste pradIpanabhrAntirutpannA svalpamedhasaH // 470 / / tad draSTuM kautukAttatra gozAlaH prayayau drutam / svasthAnaM ca yayurdevAH kvedRzAM devadarzanam / / 471 // puSpagandhAmbuvRSTi sa tatra dRSTvA pramodabhAk / gatvA pratizraye suptAMstacchiSyAnabhyadhAditi / / 472 / / kiM bhavanto duSTaziSyA muNDA bhikSAM yadRcchayA / bhuktvA dine nizAM sarvAM zerate'jagarA iva // 473 // na hIdamapi jAnItha yatsUriH prApa paJcatAm / guruSu pratibandho'yamaho vaH kulajanmanAm / / 474 / / uttasthuste'pi tacchabdAt pizAca iva ko nvasau / evaM zabdAyata iti cintayanto maharSayaH / / 475 / / te'tha jagmurupAcAryamAcArya prekSya taM tathA / ciraM ninindurAtmAnaM kulInA iva nandanAH // 476 / / tAn gozAlo'pi nirbhaya' svecchAlApavidUSakaH / iyAya nAthaM nAtho'pi corAke'gAnnivezane // 477 // upasargavarNanam / 78 // 10bhighaa| Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 79 // praticakrabhayAttatrArakSaizcauragaveSibhiH / kAyotsargasthitaH svAmI sagozAlo'pyadRzyata // 478 // brUhi ko'sIti taiH pRSTaH sa maunAbhigrahaH prabhuH / na kiJcidabhyadhAdvAcaMyamA hi badhirA iva / / 479 // kasyApi heriko hyeSa nUnaM yanmaunabhAgasau / svAminaM te sagozAlaM jagRhuH krUrabuddhayaH / / 480 / gozAlaM zAkinIvatte baddhvA kUpe nicikSipuH / muhurghaTIvadvidadhuryaMcanodaMcanAni ca / / 481 / / pArzvaziSye utpalasya jAmI somAjayantike / sAdhuvaryau parivrAjau corAke'vasatAM tadA / / 482 / / grUpa narau kacit kSepaNotkSepaNairjale / ArakSaiH pIDyamAnau staste ityazrRNutAM janAt / / 483 / / chadmasthazcaramatIrthakaro'sau nu bhavediti / upetya te kSaNAnnAthaM tathAvasthamapazyatAm / / 484 / / ArakSAnUcatuzcaivaM kiM re mUrkhA mumUrSavaH ! / na jAnItha prabhumamuM siddhArthanRpanandanam / / 485 / / te bhItAH svAminaM muktvA natvA cAkSamayanmuhuH / mahAnto hi na kupyanti kSamyante tvAtmazaMkitaiH // 486 // dinAni katicittatrAtivAhya paramezvaraH / turyAM prAvRSamatyetuM pRSThacampAM purIM yayau / / 487 // cartumAsakSapaNakRdvividhapratimAdharaH / caturmAsI jagannAthastatra tasthAvavasthitaH / / 488 / / caturmAsyantadivase pArayitvA bahiH kavacit / jagAma trijagannAtho nagaraM kRtamaMgalam // 489 // daridrasthavirAbhikhyAH sArambhAH saparigrahAH / sakalatrAH sasantAnAstatra pAkhaNDino'vasan / / 490 / / madhye tatpATakasyAsIdekaM devakulaM mahat / teSAM kulakramAyAtadevatApratimAMkitam // 491 / / sh dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / upasargavarNanam / / / 79 / / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva triSaSTizalAkA | tRtIyaH puruSacarite ||80 // | sargaH zrImahAvIra| jinacaritam / tasya devakulasyaikakoNe tasthau samAhitaH / tatstambha iva niSkampaH kAyotsargadharaH prabhuH / / 492 / / mAghamAse tadA rAtrau zItamAsIt sudussaham / teSAM pAkhaNDinAM devakule cAbhUnmahotsavaH // 493 // te putrAdiparIvArAstasminnAyatane mudA / tadA saMbhUya nanRturjaguH parijajAgaruH / / 494 / / hasannUce'tha gozAlaH pAkhaNDAH ke'pyamI bata / yeSAM palyo madyapAnaM gItanRttAdi coccakaiH / / 495 / / tacchutvA kupitAste'pi sArameyamivAlayAt / kaNThe gRhItvA gozAlaM tatkAlaM nirasArayan / / 496 / / zItasaMkucitAMgo'sthAdgozAlo'tha hakAravat / vAdayandantapaMktiM ca vaiNiko vallakImiva / / 497 // gozAlaM sAnukampAste tatra prAvezayan punaH / so'pazIto muhUrtena tathaiva punarabhyAdhAt / / 498 // sa tairniHsArito bhUyo bhUyazcApi pravezitaH / evaM kopakRpAbhyAM te tasya tririti cakrire / / 499 / / turyavAre'tha gozAlaH praviSye'pyabravIditi / sadbhUtArthAbhidhAne'pi ko vaH kopo'lpamedhasAm / / 500 // nijAya duzcaritrAya pAkhaNDAH kiM na kupyatha ? | sphuTArthavAdine'muSmai mahyaM druhyatha kiM muhuH / / 501 // uttiSThato'tha pAkhaNDayUnastatkuTTanecchayA / nivArayantastavRddhA evamabhyadhuruccakaiH / / 502 / / devAryasya taporAzeH ko'pyamuSya mahAtmanaH / pIThadhArazchatradhAro'paro vA syAdupAsakaH // 503 // anena bhASitenA'laM bhASatAM svecchayApyasau / zrotuM cenna kSamAstadbhoH kurudhvaM vAdyavAdanam / / 504 // tathaiva cakrire te'pi jAte'tha tapanodaye / zrAvastI svAmyagAttasthau bahizca pratimAdharaH // 505 // upasargavarNanam / I coll Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 81 // bhojanAvasare prApte gozAlaH prabhumabhyadhAt / bhikSArthaM bhagavannehi janmasAraM hi bhojanam / / 506 // siddhArthaH prAgvadityUce haMho vayamupoSitAH / gozAlo'pRcchadatha syAnmamAhAro'dya kIdRzaH // 507 // siddhArtho'pyAkhyadadhunA nRmAMsaM bhakSayiSyasi / gozAla Uce tadbhokSye mAMsagandho'pi yatra na / / 508 // evaM nizcitya bhikSAyai zrAvastIM so'vizatpurIm / itazca tasyAM nagaryAM pitRdatto'vasad gRhI / / 509 / / zrIbhadrA tatpriyA *nindurnaimittaM zivadattakam / apatyaM me kathaM jIvedityapRcchat kRtAdarA / / 510 / / so'pyAcakhyau jAtamRtaM piSTvA sAsRkpalaM zizum / kSIreNa pAyasIkRtya sarpirmadhusamanvitam / / 511 / / yadyuddhUlitapAdAya bhoktuM datse subhikSave / tajjIviSyantyapatyAni nUnaM nazyatprasUtike ! / / 512 / / / / yugmam // bhuktvA tatra gate gehadvAraM kAryaM tvayAnyathA / jJAtvA tadbhojanaM kruddho mA dhAkSItsa gRhaM tava // 513 / / mRtArthaM pAyasIcakre svaM tathaiva sutArthinI / gozAlAyAgatAyA'dAttadAnIM bhaktitazca sA / / 514 / / muktvA ca gatvA svAmyagre'vocadbhrAntazcirAdasi / siddhArtho'pyAkhyadetasmai pAyasaM tattathA kRtam // / 515 / / vAma tattu gozAlo mukhe kSiptvA nijAMgulIm / nakhAdyavayavAMstatra dadarza ca cukopa ca / / 516 / / yayau tadvezma cAnveSTuM taddvAre tvanyathA kRte / nAjJAsIttattu gozAlo gopAla iva lakSaNam / / 517 / / tato'pyuvAca gozAlastapastejazca madguroH / yadi taddahyatAmeSa pradezaH sakalo'pi hi / / 518 / / Ti. *ninduH mRtApatyajanayitrI * dazamaM parva tRtIyaH sarga zrImahAvIra jinacaritam / | upasargavarNanam / // 81 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 82 // mA'nyathA jinamAhAtmyaM bhUditi vyantarAmarAH / tatra sannihitAH sarvaM pradezamadahaMstakam / / 519 // kiMcit sthitvA prabhuragAd grAmaM nAmnA haridrukam / bahirharidruvRkSasya tale'sthAt pratimAdharaH / / 520 // patracchAyAtapatrasya tale tasyaiva zAkhinaH / tadA'vAtsInmahAsArthaH zrAvastI nagarI gamI / / 521 / / sa tu sArthaH zItabhIto vyAghrabhIta ivAnalam / naktamajvAlayatprAtarutthAya ca yayau puraH / / 522 / / sa pramAdAdazAnto'gnirvyAdhivatprasaran kramAt / AgAdupamahAvIramadhyaMbhodhIva vADavaH / / 523 / / etyeSa vahnirbhagavannazya nazyetyatha bruvan / kAkanAzaM praNazyAgAdgozAlaH zIghramanyataH / / 524 / / zrutvApi tadvacaH svAmI dhyAnAnalamivAnalam / taM karmendhanadAhAya manvAno'sthAdatisthiraH / / 525 / / caraNau svAminastena vahninA zyAmalIkRtau / haimanena tuSAreNa padmakozAvivAdhikam / / 526 // zAnte vahnau sagozAlo grAme'gAllAMgalAbhidhe / svAmyasthAcca pratimayA vAsudevaniketane / / 527 // krIDAyAtAn grAmaDimbhAn gozAlastatra kautukI / pretavadvikRtaM rupaM kRtvA'bhISayatAbhitaH / / 528 / / bhayAt ke'pi patadvastrAH sphuTannAsAzca kecana / praskhaladgatayo nezurgrAmAbhimukhamarbhakAH / / 529 / / abhyetya pitarasteSAM gozAlaM prekSya tAdRzam / arbhAn kiM trAsayasIti jalpanto'kuTTayan bhRzam / / 530 // tadvRddhAH svAminaM prekSya svAnUcurmucyatAmayam / devAryasyAsya saMbhAvya eSa zuzrUSakaH khalu / / 531 / / 1raM madhyAMbho / raM madhyebho / 20 dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / Fa upasargavarNanam / // 82 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacari // 83 // tanmukta Uce gozAlaH svAminnadyApi kiM nu mAm / upekSase hanyamAnaM vajravanniSThuro'si hA / / 532 // siddhArthastamabhASiSTa suSTvadyApi nihanyase / vyAdhinevAMgotthitena svabhAvenAmunaiva hi / / 533 / / kAyotsargaM pArayitvA grAma AvartanAmani / gatvA svAmI baladevaukasyasthAt pratimAdharaH / / 534 // DimbhAMstatrApi gozAlo bhISayAmAsa pUrvavat / tatpitRbhiH kuTyate sma cakrIvAniva durmadaH / / 535 / / gateSu tatpitRSvarbhAn punarbhISayate sma saH / prANAtyaye'pi jantUnAM prakRtiH khalu dustyajA / / 536 // krudvAstatpitaro'bhyetya parasparamado'vadan / varAkaM bAlakuTTAkaM kuTTayitvAlametakam / / 537 / / svAmyasya kuTyatAmeSa ya enaM na niSedhati / bhRtyAnAmaparAdhe hi bharturdaNDa iti sthitiH / / 538 / / hitvAgasyapi gozAlaM zAlAvRkamivAtha te / udastadaNDAH zrIvIramabhyaDhaukanta durdhiyaH / / 539 // tatrasthavyantareNArhadgRhyeNAdhiSThitA ruSA / sAkSAtsIrIva sIryaryotsIrodasthAcca tadguhe / / 540 // AzaMkAvismayAkIrNAH patitvA pAdapadmayoH / svAminaM kSamayAmAsuste grAmINAH svanindinaH / / 541 / / tatazca prayayau svAmI corAke sannivezane / tatraikatra rahaHsthAne tasthau ca pratimAdharaH / / 542 / / gozAlo nAthamityUce gantavyaM caryayA na vA ? / siddhArtho'bhidadhe'smAkamupavAso'dya vartate / / 543 // gozAlaH kSudhito'vikSad grAme bhikSArthamutsukaH / goSThIbhaktaM tadA tatra rAdhyamAnaM dadarza ca / / 544 // 1 dbhaktenAdhi / ////// dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / upasargavarNanam / // 83 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 84 // | dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhikSAkSaNo'bhUnnaveti lIno gozAla aikSata / tatra grAme tadAnIM cA'bhavaccaurabhayaM mahat / / 545 // cauro'yaM cauracAro vA nilIno yadudIkSate / evaM vitaLa te grAmyA gozAlakamakuTTayan // 546 // mama dharmagurostejastapo vA yadi tad drutam / dahyatAM maNDapo'mISAmiti gozAlako'zapat // 547 // vyantarairbhagavadbhaktairadahyata sa maMDapaH / jagAma ca jagannAthaH sannivezaM kalambukam / / 548 / / tatrobhau bhrAtarau meghaH kAlahastI ca zailapau / kAlahastI tadA sainyairadhAvaccaurapRSThataH / / 549 / / gozAlasahitaM nAthamAgacchantaM dadarza saH / caurAvityAzazaMke ca tAdRzAmIdRzI hi dhIH / / 550 / / kau yuvAmiti so'pRcchat svAmI maunItyuvAca na / kelipriyatvAdgozAlo'pyasthAnmaunI plavaMgavat / / 551 // gozAlaM svAminamapi sa baddhvA bhrAturArpayat / svAminaM dRSTapUrvI ca meghaH siddhArthasevakaH / / 552 / / kSamayitvA'mucanmegho nAthaM nAtho'pi cAvadheH / jJAtvA'cintayadadyApi nirjArya bahu karma me / / 553 / / karmAsahAyaistanmanye na hi kSayya jhagityapi / jayyaM mahad dviSaccakraM vinA na khalu sainikaiH / / 554 / / Aryadeze viharatA sahAyA durlabhA mayA / tasmAdanAryadezeSu vihariSyAmi saMprati // 555 / / evaM vimRzya bhagavAnnisargakrUrapuruSam / viveza loDhAviSayaM yAdoghoramivArNavam / / 556 / / 1 nijArya , nijIya , nirjayaM / * lAya / lATa / upasargavarNanam / // 84 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva tRtIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 85 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / muNDa ityahanan ke'pi *spaza ityapare'dharan / babandhurdasyurityeke zrIvIraM tatra puruSAH / / 557 / / bhaSaNAnmumucuH ke'pi pratisvAmi kutUhalAt / cakruH svarucyA nizaMkamanye'nyAzca viDambanAH // 558 / / amodatopasargastaiH karmaNAM kSapaNAtprabhuH / atyugrairbheSajai rogI roganigrahaNAdiva / / 559 / / gozAlo'pyanulagnaH san sehe vividhavedanAH / bandhanatADanAdyutthA vanAnIta iva dvipaH / / 560 / / tatraivaM bhUrizaH kRtvA karmanirjaraNAM prabhuH / kRtakRtya ivAcAlIdAryadezasya saMmukham / / 561 // yAntaM ca svAminaM pUrNakalazagrAmasannidhau / praveSTukAmau lADhoyA taskarau dvAvapazyatAm / / 562 / / tAvasau duHzakunamityudyatAsI jighAMsayA / prati prabhuM dadhAvAte pretAvutkatrikAviva / / 563 / / vartate'dya kathaM svAmItyuccinto vajrabhRttadA / dadarzAvadhinA nAthaM jighAMsU tau ca taskarau / / 564 / / tau vajeNAvadhIdvajI vajrazailakSamaujasA / dantikSodakSameNeva pANinA hariNau hariH / / 565 / / krameNa bhaddilapure svAmyagAttatra paMcamIm / ninye varSAcaturmAsI caturmAsImupoSitaH / / 566 // pArayitvA bahiH kvApi viharaMzca prabhuH kramAt / grAme jagAma kadalIsamAgama itIrite / / 567 / / tatrAthAstArikAbhaktaM' dIyamAnaM tadA'rthinAm / vilokyovAca gozAlo svAminnehyatra bhujyatAm / / 568 // siddhArtho'bhidadhe'smAkamupavAso'dya vartate / bhokSye'hameko'pItyuktvA tatra gozAlako yayau // 569 // 1 laaye| Ti-spazaH guptacaraH / * sadAvrabhojanam / / upasargavarNanam / // 85 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 86 // tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhuJjAnastatra gozAlaH pizAca iva nA'tRpat / grAmyAH sthAlaM mahat sarvAnnapUrNa tasya cArpayan / / 570 / / tadbhaktamakhilaM bhoktuM gozAlo na hyabhUtkSamaH / AkaMThamAtrAhAro yadAcAme'pyalasAyate / / 571 / / svAhArazakterapyajJaH kiM duSkAlo'si mUrtimAn ? / ityuktvA cikSipurbhaktasthAlaM tanmUrdhni tajjanAH // 572 / / tundaM parAmRzaMstRptyA gozAlo'gAdyathAgatam / jambUkhaNDAbhidhaM grAmaM jagAma bhagavAnapi / / 573 // pratimAsthe prabhau tatrAstArikAbhaktalipsayA / gato gozAlakaH prAgvatprApa bhojanadharSaNe // 574 / / krameNa prayayau svAmI tuMbAke snniveshne| bahizcAsthAtpratimayA gozAlo grAmamabhyagAt / / 575 / / tatra pArzvaziSyAnnandiSeNAn vRddhAn bahuzrutAn / parivArabhRto muktvA gacchacintAmazeSataH / / 576 / / jinakalpapratikarma prapannAnmunicandravat / dRSTvA jahAsa gozAlaH svAmyabhyarNamagAtpunaH / / 577 / / / / yugmm|| naktaM catuSke te tasthurnandiSeNamaharSayaH / kAyotsargabhRto dharmadhyAnasthAH sthANuvasthirAH // 578 / / ArakSeNa ca dRSTAste caurabhrAntyA ca janire / sadyo jAtAvadhijJAnA mRtvA divamupAsadan / 579 // prekSya gozAlakasteSAM mahimAnaM kRtaM suraiH / tacchiSyANAmupetyA'khyaduccairbhartsanapUrvakam / / 580 // athA'gAdviharan vIraH kUpikAM sannivezanam / tatrArakSaH sagozAlaH spazabhrAntyA kadarthitaH // 581 / / devAryo rupavAn zAnto yuvArakSaiH spazabhramAt / nirAgAstADyamAno'stItyullApo'bhUjjane'khile / / 582 / / 1degmaanaa| upasargavarNanam / | // 86 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 87 // | dazamaM parva | tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pArzaziSye ca pragalbhAvijaye projjhitavrate / nirvAhAya parivATtvaM prapanne tatra tiSThataH / / 583 // vArtAmAkarNya tAM mA bhUdvIro'rhanniti zaMkayA / tatreyatustathAsthaM ca bhagavantamapazyatAm / / 584 / / / / yugmm|| te svAminaM vavandAte ArakSAMzcevamUcatuH / re mUrkhA ! kiM na jAnItha vIraM siddhArthanandanam / / 585 / / zIghraM muJcata cejjJAtA zakro vyatikaraM hyamum / pAtayiSyati vo mUrji vajaM prANaharaM tadA / / 586 / / atha taizcakitairmuktaH kSamitazca prabhuH purIm / vaizAlI prati cacAla dvau mArgoM stastadantare / / 587 // tatrAvocata gozAlo na yAsyAmi tvayA samam / mAM hanyamAnamapi yattvaM taTastha ivekSase / / 588 // anyattavopasargaH syurupasargA mamApi hi / yadagni: zuSkasaMsargAddahatyAmapi kSaNAt / / 589 / / anyacca loko mAmAdau nihanti tvAM tataH khalu / klezAdbhojanavRttizca jAyate vA na vA mama / / 590 // grAvakhaMDe ca ratne cAraNye ca nagare'pi ca / Atape maMDape cApi vahnau ca salile'pi ca / / 591 jighAMsau sevake cApi nirvizeSasya te nanu / sevA ko nAma kurvIta na yo'hamiva mUDhadhIH / / 592 / / ||yugmm)|| tvatsevA tAlaseveva mayA bhrAntena yA kRtA / sA smartavyA'taH paraM tAM kariSyAmi na khalvaham / / 593 // siddhArtho'thAvadattubhyaM rocate yatkuruSva tat / iyameva hi naH zailI sA bhavejjAtu nAnyathA // 594 / / tato jagAma bhagavAn vaizAlIgAminAdhvanA / pracacAla ca gozAla eko rAjagRhAdhvanA / / 595 / / gozAlo'yAnmahAraNyaM caurapaMcazatAnvitam / viveza mUSaka iva sarpAkINaM mahAbilam / / 596 // 1degsaMparkAi / upasargavarNanam / ||87 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSa // 88 // vRkSAruDhazcaurapumAn gRdhravad dUrato'pi tam / dadarzAkhyacca caurANAM nagnaH ko'pyaityakiMcanaH / / 597 / / te'pyacire tathApyeSa na mocyaH syAccaro'pyayam / kiM caiSa naH parAbhUya yAtIdamapi nocitam // 598 // evaM cAbhyarNamAyAtaM gozAlaM mAtulehi bhoH / vadantaH pRthagiti te'dhyAruhya tamavAhayan / / 599 // pRthak pRthagvAhanayA teSAM gozAlako'bhavat / zvAsazeSavapuste ca caurAH prayayuranyataH / / 600 / / acintayacca gozAlo vipatprathamato'pyasau / zuneva svAmihInena mayA labdhA'dya duHsahA // / 601 / / bhartuzca vipadaM ghnanti devAH zakrAdayo'pi hi / tatpAdazaraNasthasya mamApi vipado'tyaguH / / 602 // kSamaM svayamapi trAtumudAsInaM tu kAraNAt / mandabhAgyo nidhimiva taM prApsyAmi kathaM punaH / / 603 // anveSyAmi tameveti nizcityAtItya tadvanam / gozAlo'zrAntamabhrAmyat prabhupAdadidRkSayA / / 604 / / svAmI jagAma vaizAlyAM zAlAM karmArasaMzritAm / anujJAya janAMstatsthAMstasthau ca pratimAdharaH / / 605 / / karmAro rogitazcaikaH SaNmAsyA kalyatAM gataH / zubhe'hani svajanena vRtaH zAlAmiyAya tAm / / 606 // tatrAgre svAminaM dRSTvA so'cintayadaho idam / prathame'pyahni pAkhaNDidarzanAzakunaM mama // 607 // ihaivAmaMgalamidaM pAtayAmItyayoghanam / utpATya svAminaM hantuM so'dhAvata durAzayaH / / 608 / / kva svAmIti tadA jJAtuM prAyuMkta maghavA'vadhi / jighAMsuM taM ca karmAramapazyaccAjagAma ca / / 609 // 1 " tulaiva bhoH| " tulo hi bhoH / dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / upasarga varNanam / // 88 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 89 // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tasyaiva taM dhanaM mUrdhni svazaktyA'pAtayaddhariH / kathaMcidrogamukto'pi jagAma sa yamAlayam / / 610 / / praNamya svAminaM zakraH kalpaM saudharmamabhyagAt / svAmI ca viharan prApa grAmAkaM sannivezanam / / 611 // bibhelakAbhidhAnasya tatra yakSasya sadmani / bibhelakodyAnasthe'sthAt kAyotsargadharaH prabhuH / / 612 // sa yakSaH prAgbhavaspRSTasamyaktvo'pUjayatprabhum / divyaiH puSpAMgarAgAdyairanurAgAdhivAsitaH / / 613 // grAme'tha zAlizIrSe'gAttatra ca trijagatprabhuH / udyAne'sthAtpratimayA mAghamAsastadA tvabhUt // 614 // vAnamantarikA tatra nAmataH kaTapUtanA / tripRSThajanmani vibhoH patnI vijayavatyabhUt / / 615 / / samyagapraticaritA sAmarSeva satI mRtA / bhrAntvA bhavAn sA mAnuSyaM prApya bAlatapo'karot / / 616 / / sA tatra vyantarIbhUtA svAminaH pUrvavairataH / tejo'sahiSNuLakarottApasIrupamagrataH / / 617 / / jaTAbhRdvalkaladharA himazItena pAthasA / ArdrayitvA vapustasthAvupariSTAjjagatprabhoH / / 618 / / tato vAtaM vikRtyAGgAnyadhunocchallakIva* sA / jine petuH zalAnIva' duHsahAzcAmbubindavaH / / 619 // jaTAgrAdvalkalAgrAcca patantastoyabindavaH / ciklizu thamanyazcedbhavennUnaM sphuTettadA / / 620 // bhartaH zItopasarga taM sahamAnasya tAM nizAma / vizeSAta karmakSapaNaM dharmadhyAnamadIpyata / / 621 // 1degmarSA ca / 2 smaanu| Ti.- "zAhuDI' iti bhASAyAm 'zallakIpicchAni / PRASTAHARASHTRA upasargavarNanam / ||89 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 90 // babhUva cAvadhijJAnaM zrIvIrasvAmino'dhikam / anuttarasthitasyeva sarvalokAvalokanam / / 622 / / sahajaM tvavadhijJAnaM yAvaddevabhave'bhavat / ekAdazAMgIsUtrArthabhRttvaM ca caramArhataH / / 623 / / zAntA nizAnte sA sAnutApA ca kaTapUtanA / pUjayitvA prabhuM bhaktyA nijaM sthAnamupAyayau / / 624 // atha gatvA bhadrikAyAM puryAM tasthau tapaH paraH / dIkSAyAH prAvRSaM SaSThImativAhayituM prabhuH / / 625 / / gozAlastatra militaH SaSThamAsAjjagadguroH / sevAM kurvan prAgvadasthAt pratyahaM prItamAnasaH / / 626 // vividhAbhigrahapUrvakaM caturmAsakSapaNaM tatra ca prabhuH / kRtvA varSArAtranirgame vidadhe pAraNakaM puro bahiH // 627 // ////////// ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIraprathamaSaDvarSachadmasthavihAravarNano nAma tRtIyaH sargaH / // // // // // dazamaM parva tRtIyaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / upasargavarNanam / // 90 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH / dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 91 // caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / upasargavarNanam / atha svAmI mahAvIro gozAlenAnusevitaH / mAsAnaSTAnupasarga vyAhArSInmagadhAvanau // 1 // purImAlabhikAM gatvA saptamI prAvRSa prabhuH / caturmAsakSapaNabhRdvIrasvAmyatyavAhayat // 2 // caturmAsAvasAne ca pArayitvA bahiH prabhuH / gozAlasaMyuto'gacchat kuMDake sannivezane // 3 // tatra svAmI vAsudevAyatanasyaikakoNake / tasthau pratimayA ratnapratimeva nivezitA // 4 // nirdIH prakRtyA gozAlazcirasalInatA''turaH / nyasya viSNupratimA''sye'dhiSThAnaM samavAsthita / / 5 / / AyAtazcArcako dRSTvA taM tathAsthamacintayat / pizAcaH ko'pyasau nUnaM grahAttaH ko'pi vA bhavet // 6 // evaM vicintyAyatane praviSTastaM nirIkSya saH / nagnatvAcchramaNo manye ko'pyasAvityalakSayat // 7 // evaM ca dadhyau yadyenaM haniSyAmi tadA janaH / vadiSyatyamunA duSTenAdoSo dhArmiko hataH / / 8 / / karotu grAma evAsyocitamAkhyAmi tatpuraH / iti gatvA samAnaiSIgrAmaM taddarzanAya saH / / 9 / / / yugmm|| 1. kuMDAke / 2 degmyAsta / Ti.- "puruSacihnam / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 12 // | sargaH zrImahAvIra jinacaritam / capeTAbhirmuSTibhizca sa jaghne grAmyadArakaiH / hatvA'muMgrahilamalamiti vRddhairamocyata / / 10 // karmArimardanaH svAmI mardanAkhye nivezane / gatvA cA'sthAtpratimayA baladevaniketane // 11 // liMgaM balamukhe dattvA gozAlo'sthAcca pUrvavat / pUrvavat kuTTito grAmyaiH pUrvavacca vimocitaH / / 12 // grAme'gAbahuzAlAkhye tapaHzAlI jagadguruH / tatra zAlavanodyAne tasthau ca pratimAdharaH / / 13 / / zAlAyA nAmatastatra vyantarI kAraNaM vinA / kruddhopasargAnakarot svAminaH karmaghAtakAn / / 14 // sA zrAntA nAthamAnarca nAtho'pi viharan yayau / puraM lohArgalaM rAjJA'dhiSThitaM jitazatruNA / / 15 / / tasya rAjJo'nyena rAjJA virodhaH samabhUttadA / AyAn svAmI sagozAlastatpuMbhizca pathIkSitaH / / 16 / / noce kiMcidyadA svAmI pRSTastai rAjapUruSaiH / tadAnI herika iti jitazatroH samarpitaH / / 17 / / pUrvAyAto'sthikagrAmAdutpalo nAthamaikSata / vavande ca yathAvasthaM jitazatroH zazaMsa ca / / 18 // rAjJA'pi vandito bhaktyA viharan bhagavAn yayau / pure purimatAlAkhye tatra cedaM purA'bhavat / / 19 / / tatrAsIdvAguraH zreSThI dhanI bhadrA ca tatpriyA / vandhyA zrAntA sutakRte dattairdevopayAcitaiH // 20 // zreSThinau zakaTamukhodyAne tAvanyadA gatau / ciraM cikrIDaturdevAviva puSpoccayAdinA / / 21 // bhramantau krIDayA tatra jIrNamAyatanaM mahat / dRSTvA kautUhalAnmadhye'vizatAM tAvubhAvapi / / 22 / / 1ryA / upasargavarNanam / // 92 // RRES Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dazamaM parva caturthaH puruSacarite // 13 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pratimA mallinAthasya sudhAvartinibhAM dRzoH / apazyatAM dampatI tau zraddhApUrvaM ca nematuH / / 23 / / tAvUcaturdeva ! yadi tvatprasAdAdbhaviSyati / sutaH sutA vA taccaityamuddhariSyAvahe tava / / 24 / / tvadbhaktau ca bhaviSyAvastataH prabhRti sarvadA / ityuditvA jagmatustau zreSThinau nijamandiram / / 25 / / tatrAsannArhatavyantaryanubhAvena cA'bhavat / bhadrAyA udare garbhaH zreSThinaH pratyayapradaH / / 26 / / garbhAhAdapi cArabhya prArebhe vAguro mudA / taddevakulamuddhartumAtmAnamiva durgateH / / 27 / / tatra gatvA svayaM mallipratimAyAzca vAguraH / trisandhyaM vidadhe pUjAM gRhItAbhigrahaH sudhIH / / 28 / / taM jJAtvA jinabhaktaM tu tadvezmani samAyayuH / vihartuM sAdhavaH sAdhvyaH so'pyAnarca sadaiva tAn / / 29 / / sAdhUnAM nityasaMsargAcchreSThinau zreSThabuddhikau / zrAvakatvaM prapedAte vidhijJau ca babhUvatuH // 30 // itazca bhagavAn vIrastasthau pratimayA sthiraH / antare zakaTamukhodyAnasya ca purasya ca // 31 // tatra vanditumAyAta IzAnendro jinezvaram / dadarza vAguraM yAntaM mallibimbArcanecchayA / / 32 / / IzAno vAguraM coce kiM pratyakSaM jinezvaram / atikramyAgrato yAsi tabimbArcanahetave ? // 33 / / ayaM hi bhagavAn vIrazcaramastIrthakRtsvayam / chadmastho viharannatra vartate pratimAsthitaH // 34 // mithyAduSkRtamityuktvA trizca kRtvA pradakSiNAm / sa vavande vibhuM bhaktyA kUrmavatsaMkucattanuH / / 35 / / IzAno vAgurazcezaM natvA dvAvapi jagmatuH / uSNAkaM sannivezaM ca pratyagAdbhagavAnapi / / 36 / / upasargavarNanam / // 93 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 14 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / gacchataH svAmino'bhUtAM saMmukhInau vadhUvarau / tatkAlajAtavivAhau sarvato vikRtAkRtI / / 37 / / prekSya gozAlako'vocadaho dvAvapi tundilau / danturau dIrghacibukagrIvau cillau kunAsikau / / 38 / / aho saMyojanaucityaM vidhAturyadimAvubhau / kRtau vadhUvaratvena manye so'pi kutUhalI / / 39 / / evamagre tayorbhUtvA bhUyo bhUyo jagAda saH / aTTahAsaM ca vidadhe vaihAsika ivAsakRt / / 40 // vadhUvaranarAH kruddhAstaM taskaramiva drutam / baddhvA mayUrabandhena cikSipurvaMzagahvare / / 41 // gozAlo'vocata svAmin ! kiM mAM baddhamupekSase / kRpAlustvaM parajane'pyasi kiM na hi sevake / / 42 / / taM babhASe ca siddhArtho nityasiddhA vipaddhi te / nijaduzcaritaireva capalasya kariva / / 43 // svAmyapyadUre gatvA'sthAttatpratIkSaNakAmyayA / vadhUvaranarA nAthaM prekSya caivaM vyacintayan / / 44 / / pIThabhRcchatrabhUdvAsau yadvAnyo'pyasya sevakaH / devAryasya taporAzeryadeSo'muM pratIkSate // 45 // evaM vicintya te'muJcan gozAlaM svAmyapekSayA / samaM tena vrajan svAmI kramAdgobhUmimAsadat // 46 // gozAla Uce gopAlAnmlecchA bIbhatsamUrtayaH / vrajazUrA vrajatyeSa kva panthAH kathayantu bhoH // 47 // pratyUcire ca gopAlAH kimasmAn kAraNaM vinA / Akrozasyevamadhvanya zvazuryo nAsi naH khalu / / 48 / / gozAlo'pyabravId bhUyo dAserAH pazuputrakAH / sahiSyadhve na ceyUyamAkrokSyAmyadhikaM tadA / / 49 // svabhAvAkhyAnametadvo nAkrozo'yaM mayA kRtaH / kiM yUyaM mlecchabIbhatsA ityalIkaM mayoditam ? // 50 // upasargavarNanam / 94 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 95 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / te kruddhAH kuTTayitvA taM baddhvA vaMzavane'kSipan / amocayaMzca pathikAstamanye karuNAparAH / / 51 // svAmI rAjagRhe gatvA varSArAtramathASTamam / caturmAsakSapaNabhUdvividhAbhigraho'karot // 52 // caturmAsAvasAne tu svAmI bahirapArayat / nirjArya karma me'dyApi bahvastIti vyacintayat / / 53 / / vajrabhUmizuddhabhUmilADhAdimlecchabhUmiSu / karmanirjaraNAyA'gAt svAmI gozAlakAnvitaH / / 54 / / svacchandaM tatra ca mlecchAH paramAdhArmikopamAH / nAnAvidhairupasargaH zrIvIramupadudruvuH / / 55 / / jagahuH svAminaM ke'pi jahasuH keciduccakaiH / sArameyAdibhirduSTasattvaiH kecidaveSTayan // 56 // svAmI karmadhvaMsakatvAdupasagai harSa taiH / zalyAdita iva cchedaiH zalyoddharaNahetubhiH // 57 // karmakSayasahAyAMstAnmlecchAn bandhUniva prabhuH / mene tato'dhikAn vApi karmarogabhiSak svayam / / 58 // cakampe sAcalo meruryatpAdAMguSThapIDanAt / karmabhiH pIDyamAnaH so'pyevaM vIro vyavartata / / 59 // zakreNApanniSedhAya yaH siddhArtho nyayujyata / gozAlottaravelAyAM jajRmbhe so'pi nAnyadA / / 60 // yatpAdAgre kiMkaranti luThanti ca muhurmuhuH / surendrAste'pi hA sarve tatpIDAyAmudAsate / / 61 / / yannAmamaMtramAtreNa dravanti durupadravAH / so'pyupadrUyate kSudraiH kasya pUtkurmahe puraH / / 2 / / dhik sukRtAni jagato yaiH svAmiprabhavairapi / kRtaghnairvighnanighnAtmA svAmI trAto na durvidheH / / 63 // 1 jeyaM / degyAjyaM / 2 lATA / upasargavarNanam / 95 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSArate // 16 // | sargaH HARIHARASHARA zrImahAvIrajinacaritam / jagattrANakSayasahaM na svaujo'pyAdRta prabhuH / svaujaHphalaM hi gRhNanti saMsArasukhagRdhnavaH / / 64 / / anApnuvan vasatimapyuSNazItAdibhAjanam / dharmajAgarikAM jAgrat SaNmAsAn svAmyavAsthitaH / / 65 / / navamI prAvRSaM tatra dharmadhyAnaparAyaNaH / zUnyAgAre drutale vA sthitaH svAmyatyavAhayat / / 66 / / sagozAlastataH svAmI siddhArthapuramAyayau / tato'pi prAcalad grAmaM kUrmagrAmAbhidhaM prati / / 67 // mArge dRSTvA tilastambaM gozAlaH prabhumabhyadhAt / svAminneSa tilastambaH kaccinniSpatsyate na vA ? // 68 / / tato bhavitavyatAyA vazena bhagavAnapi / tyaktvA maunaM svayamAkhyad bhadra niSpatsyate hyasau / / 69 // saptApi puSpajIvAstu paramasminnavasthitAH / ekasyAmeva zimbAyAM tAvanto bhAvinastilAH / / 70 // tadvaco'zraddadhAnena gozAlenodakhAni saH / tilastambaH samRtpiDo mumuce cAnyataH kvacit / / 71 / / asatyA svAmivAGamA bhUdityAsannasuraistadA / vArivRSTirvicakre drAk tilastambo'pyudazvasat / / 72 // tatpradezena gacchantyA gorAkrAntaH khureNa saH / praviSTa: klinnabhUmadhye supratiSTho'bhavattataH / / 73 / / kramAtpraruDhamUlo'bhUt kramAccodbhinnakaMdalaH / prAvartanta tilastambe tAni puSpANi vardhitum / / 74 / / gozAlenAnvIyamAno dudhiyA bhaktamAninA / kUrmagrAmAbhidhe grAme jagAma bhagavAnapi / / 75 / / itazcAsti dhanApUrNazcampArAjagRhAntare / nAmato gobaragrAmo mahImaNDalamaNDanam / / 76 / / 1 zambA / 2 gorvara / govr| upasargavarNanam / // 16 // SIRSASRASE Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 97 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / | kuTuMbI tatra gozaMkhI nAmAbhIrAdhipo'bhavat / vandhyA bandhumatI nAma bhAryA tasyAtivallabhA / / 77 / / grAmasya tasya cAsanno grAmaH kheTakanAmakaH / hato dasyubhirabhyetya bandA jagRhire'pi ca / / 78 / / tadA ca vezikA nAma tatra strI suSuve sutam / hate patyau surupati dasyubhizcAlitA ca sA // 79 // sA tu prasavarogArtA bAlapANiH zazAka na / gantuM tairvegibhizcauraiaurdurdAntavRSairiva / / 80 // atha tAmUcire caurA yadi tvaM jIvitArthinI / tadenaM bAlakaM muJca mUrta vyAdhimivAtmanaH / / 81 / / sA'rbha tarutale muktvA bhItA'gAddasyubhiH samam / sarvasyApi hi lokasya na prANebhyo'paraM priyam / / 82 // prabhAte saha gorupairgozaMkhI tatra cAgataH / IkSAJcake bAlakaM taM surupa iti cA'grahIt / / 83 // nijapalyAH sutatvena sa taM bAlakamarpayat / anyaputro'pyaputrANAM bhavatyatyantavallabhaH / / 84 // chAgaM nihatya raktena mizraM cakre sa bAlakam / palyA ca sUtinepathyaM grAhayAmAsa buddhimAn / / 85 // madbhAryA gUDhagarbhA''sIt sA sutaM suSuve'dhunA / prAvAdIditi loke sa cakAra ca mahotsavam / / 86 / / tanmAtA vezikA cauraizcampApuryAM catuSpathe / avAsthApyata vikretuM krItA yogyeti vezyayA / / 87 / / gaNikAvyavahAraM sA zikSitA vezyayA tayA / prasiddhagaNikA jajJe rupAvagaNitApsarAH / / 88 // krameNa taruNIbhUto gozaMkhikasuto'pi hi / vikretuM ghRtazakaTaM campAyAM sasuhRdyayau / / 89 // paurAna vilasatastatra vidagdharamaNIvRtAn / so'pi dRSTvA rantumicchurgaNikApATakaM yayau // 90 // upasargavarNanam / // 97 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 98 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dadarza vezikAM vezyAmadhyasthAM sa svamAtaram / tAmevaicchadramayitumajJA hi pazuvajjanAH // 91 // adApayad grahaNakaM tasyA eva tadaiva saH / nizi snAtaviliptAMgastadgRhAya cacAla ca / / 92 / / pAdaH zakRti nirmagno gacchatastasya vartmani / na so'jJAsIt kvacinmagna iti smaravimohitaH / / 93 // taM prabodhayituM sadyastadIyA kuladevatA / vikRtya gAM ca vatsaM cA'ntarA tasthau tadadhvanaH / / 94 / / vatse gharSitumArebhe yAvat soM'dhiM purISiNam / vatsaH sa tAvanmAnuSyA vAcA gAmityavocata / / 95 // mAtaH pazyAyamahIkaH puMspazudharmavarjitaH / zakRlliptaM nijaM pAdaM mayi gharSati nighRNaH / / 96 // gaurapyuvAca mA tAmya nAkRtyaM kiJcidasya hi / nijAM yo jananI rantuM tvarate kAmagardabhaH / / 97 // tacchutvA'cintayatso'pi gAvo naragirA katham / vadantyamuSyA vezyAyAH sUnurasmi kathaM nu vA / / 98 / / prakSyAmi vezyAM tAmevetyAlocyA'gAttadokasi / abhyutthAnAdinA tasya pratipatti vyadhAcca sA / / 99 / / niruddhakAmavyApAraH sAzaMko gogirAtha saH / sthitvA kSaNamavocattAM pAramparya nijaM vada / / 100 // sAunAkarNitakaM kRtvA hAvabhAvAnadarzayat / idaM hi paNyanArINAM mukhyaM manmathazAsanam // 101 / / so'pyavocata dAsyAmi jalpitadviguNaM dhanam / svakIyaM brUhi sadbhAvaM svapitroH zapathazca te // 102 // evaM muhurmuhustena pRSTA sA''khyadyathAtatham / sAzaMkaH so'pi cotthAya jagAma grAmamAtmanaH / / 103 / / 1degdrakSyAmi , prakSAmi , prekSAmi / | upasargavarNanam / Ile Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkA caturthaH puruSacarite // 99 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / so'pRcchat pitarau tatra yuvayoraMgajo'smi kim / labdhaH krIto'thavAnyo vA kathyatAM me yathAtatham / / 104 / / AvayoraMgajo'sIti yadA tau hi jajalpatuH / tadA so'nazitastasthAvayathAkhyAnapIDitaH / / 105 / / yathAtathamathA''khyAtAM tatprApti pitarAvapi / ajJAsIdvezikAM vezyAM so'pi mAtaramAtmanaH / / 106 / / gatvA campAM vezikAyAH svavRttAntaM zazaMsa saH / so'pi taM svasutaM jJAtvA ruroda nyagmukhI hriyA / / 107 // amocayacca kuTTinyA dravyaM datvA svamAtaram / grAme nItvA nije'muJcaddharme cAsthApayat pathi / / 108 // vezikAsUnurityAsItsa nAmnA vaizikAyanaH / tadaiva viSayodvignazcAdade tApasavratam / / 109 / / svazAstrAdhyayanaparaH svadharmakuzalaH kramAt / kUrbhagrAme sa AgacchacchrIvIrAgamanAgrataH / / 110 // tabahizcordhvadordaNDaH sUryamaMDaladattadRk / lambamAnajaTAbhAro nyagrodhaduriva sthiraH / / 111 / / nisargato vinItAtmA dayAdAkSiNyavAn zamI / AtApanAM sa madhyAhne dharmadhyAnasthito'karot / / 112 // AdityakaratApena yUkA nipatitA bhuvi / grAhaM grAhaM sa cikSepa bhUyo mUrdhni kRpAnidhiH / / 113 / / taM cAvalokya gozAlaH svAmipAvA'dupetya ca / Uce jAnAsi kiM tattvaM yUkAzayyAtaro'si vA ? // 114 // yoSidvA puruSo vAsi samyagvijJAyase na hi / ityukto'pi tapasvI sa kSamI novAca kiJcana / / 115 // bhUyo bhUyo'pi gozAlastathaiva tamabhASata / yaMtre'pi bahuzaH kSiptaM zvapucchaM na Rju bhavet / / 116 / / upasargavarNanam / // 99 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 100 // caturthaH sarga: zrImahAvIrajinacaritam / tApasaH sa cukopAtha tejolezyAM mumoca ca / atyantaghaSTAddahanazcandanAdapi jAyate / / 117 / / tasyA jvAlAkarAlAyA bhIto gozAlako yayau / abhi prabhuM davatrasto'bhinadIva vanadvipaH / / 118 // trAtuM gozAlakaM svAmI zItalezyAmathA'mucat / tejolezyA tayA'zAmi vAriNeva hutAzanaH / / 119 // tAmRddhi svAminaH prekSya vismito vaizikAyanaH / samupetya mahAvIraM saprazrayamado'vadat / / 120 // na jJAto bhavatAmeSa bhagavannatiSajjanaH / tatsahadhvamihedRkSaM pratIpAcaraNaM mama / / 121 // evamuktvA gate tasmin prabhu gozAlako'vadat / tejolezyAlabdhiriyaM jAyate bhagavan katham ? / / 122 / / svAmyAkhyatsarvadA SaSThaM vidadhyAdyazca pArayet / yamI sanakhakulmASamuSTyambuculukena ca / / 123 // tasya SaNmAsaparyante tejolezyA garIyasI / utpadyetAskhalanIyA pratipakSabhayaMkarA / / 124 / / kUrmagrAmAcca gozAlenAnvitaH paramezvaraH / pratasthe pratisiddhArthapurAkhyaM nagarottamam // 125 // saMprApte tattilastambadeze gozAlako'vadat / na niSpannastilastambo yaH svAmibhirudIritaH / / 126 // svAmyAcakhyau tilastambo niSpannaH so'tra vidyate / gozAlo'zraddadhattatra tilazimbAM vyadArayat / / 127 // tatra saptatilAnpazyannevaM gozAlako'vadat / jAyante'Gge parAvRtya punastatraiva jantavaH // 128 // tejolezyAM svAmyAkhyAtAM sa sAdhayitumanyadA / svAmipAdAn parityajya zrAvastI nagarI yayau / / 129 // ||x upasargavarNanam / // 10 // 1shmbaaN| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 101 // dazamaM pave caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sa kuMbhakArazAlAyAM sthitaH SaNmAsikaM tapaH / anvatiSThadyathAkhyAtaM tejolezyA siSedha ca / / 130 // tejolezyAparIkSArthaM sa gatvA kUpakaMTake / svasya kopakRte dAsyAH karkareNA'bhinad ghaTam / / 131 // sA tamAkroSTumArebhe tenApi mumuce dhA / tejolezyA taDidiva cyutA dAsI dadAha sA / / 132 / / saMjAtapratyayazcaivaM kautukAlokanapriyaH / gozAlako vRto lokairvihartumupacakrame / / 133 // zrI pArzvaziSyA aSTAMganimittajJAnapaNDitAH / gozAlakasya militAH SaDamI projjhitavratAH / / 134 / / nAmnA zoNaH kalindo'nyaH karNikAro'paraH punaH / acchidro'thAgnivezAno'thArjunaH paJcamottaraH / / 135 // te'pyAkhyuraSTAMgamahAnimittaM tasya sauhRdAt / puMsAM samAnazIlAnAM sadyo bhavati sauhRdam / / 136 / / tejolezyA'STAMgamahAnimittajJAnagarvitaH / ahaM jino'smIti vadan vasudhA vijahAra saH / / 137 / / nAtho'pi siddhArthapurAdvaizAlI nagarI yayau / zaMkhaH pitRsuhRttatrAbhyAnarca gaNarAT prabhum / / 138 / / tataH pratasthe bhagavAn grAma vANijakaM prati / mArge gaMDakikA nAma nadI nAvottatAra ca / / 139 // uttIrNamAtro bhagavAn saikate taptavAluke / adhAri nAvikaidyuttAraNadraviNArthibhiH / / 140 / / tadA ca zaMkhagaNarADjAmeyazcitranAmakaH / nausainyenAgato dUto nivRttaH prabhumaikSata / / 141 / / bhartsayitvA nAvikAMstAn bhagavantamamocayat / bhaktyA cAbhyarcya parayA citro nijapuraM yayau / / 142 / / 1 kSaNAt / 2 maMDa', maMDi / 3 dautye / dUtye / upasargavarNanam / / / 101 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 11903 11 atha vANijakagrAmaM jagAma bhagavAnapi / bahizca dharmadhyAnasthastatrA'sthAt pratimAdharaH / / 143 // tadA SaSThatapAstatra nityamAtApanAparaH / AnandazrAvako jAtAvadhiH prabhumavandata / / 144 / / sa prAJjalirbabhASe ca bhagavannatidussahAn / parISahAnasahiSThA upasargAMzca dAruNAn / / 145 / / vajrasAraM zarIraM te vajrasAraM ca te manaH / parISahopasargairapyebhiryadbhajyate na hi / / 146 / / idAnIM kevalajJAnamAsannaM vartate prabho ! / ityuditvA prabhuM bhUyo natvA''nando yayau gRham / / 147 // kAyotsargaM pArayitvA zrAvastyAM paryupetya ca / dIkSAto dazamaM varSAkAlaM svAmyatyavAhayat / / 148 / / pArayitvA bahistatra grAme'gAtsAnuyaSTike / bhadrAM ca pratimAM tatra bhagavAn pratyapadyata / / 149 / / tasyAM hyanazitaH pUrvaM pUrvAzAbhimukhaH prabhuH / ekapudgalavinyastadRk tasthau sakalaM dinam / / 150 / / dakSiNAbhimukho rAtriM pazcimAbhimukho dinam / uttarAbhimukho rAtriM SaSThena pratimAM vyadhAt / / 151 / / apArito mahAbhadrAM pratimAM zizriye prabhuH / tasthau caturahorAtrIM tatra pUrvAdidikkramAt / / 152 / / dazamena mahAbhadrAM kRtvaivaM pratimAM prabhuH / prapede sarvatobhadrAM dvAviMzatitamena saH / / 153 / / pratyekamapyahorAtraM tasthau dikSu dazasvapi / kiM tu nyadhyAyadUrdhvAdhodravyANyUrdhvAdharAzayoH / / 154 / / tisro'pi pratimAH kRtvA pAraNAya jagadguruH / AnandanAmno gRhiNaH praviveza niketanam / / 155 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / upasarga varNanam / 11903 11 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 11903 11 bhANDAni kSAlayantyAsIdbahulI taMtra ceTikA / tyaktukAmoSitabhaktamapazyat prabhumAgatam / / 156 / / kiM tubhyaM kalpata ? iti sA svAminamabhASata / pANi prAsArayat svAmI bhaktA'nnaM sApi taddadau / / 157 / / svAmipAraNakaprItaiH paMcadivyAni nAkibhiH / cakrire tatra sadane mumude ca jano'khilaH / / 158 / / tadaiva bahulI rAjJA dAsIbhAvAdamocyata / bhavAdapi hi mucyante bhavyAH svAmiprasAdataH / / 159 / / pArayitvA prabhustatra viharan pRthivImimAm / dRDhabhUmimanuprApa bahumlecchakulA''kulAm / / 160 / / peDhAlagrAmaM nikaSA peDhAlArAmamantarA / kRtASTamatapaHkarmA polAsaM caityamAvizat // 161 // jantUparodharahitamadhiSThAya zilAtalam / AjAnulaMbitabhujo *darAvanatavigrahaH / / 162 / / sthiracetA nirnimeSo rukSaikadravyadattadRk / tasthau tatraikarAtrikyA mahApratimayA prabhuH / / 163 // tadA zakraH sudharmAyAM sabhAyAM parivAritaH / sahasraizcaturazItyA sAmAnikadivaukasAm / / 164 / trayastriMzattrAyastrizaiH parSadbhistisRbhistathA / caturbhirlokapAlaizca saMkhyAtItaiH prakIrNakaiH / / 165 / / pratyekaM caturazItyA sahasrauraMgarakSakaiH / dRDhAbaddhaparikaraiH kakupsu catasRSvapi // 166 // senAdhipatibhiH senAparivItaizca saptabhiH / devadevIgaNairAbhiyogyaiH kilbiSikAdibhiH / / 167 // 1 nAma / 20 / 3 mAvasat / Ti. *kiMcit natazarIraH / dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / upasargavarNanam / 11903 11 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 104 // caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tUryatrayAdibhiH kAlaM vinodairativAhayan / goptA dakSiNalokArdhaM zakrasiMhAsane sthitaH / / 168 // avadhijJAnato jJAtvA bhagavantaM tayA sthitam / utthAya pAduke tyaktvottarAsaMgaM vidhAya c| 169 // jAnvasavyaM bhuvi nyasya savyaM ca nyaMcya kiMcana / zakrastavenAvandiSTa bhUtalanyastamastakaH / / 170 / / samutthAya ca sarvAMgodaJcadromAJcakaJcukaH / zacIpatiruvAcedamuddizya sakalAM sabhAm / / 171 / / bho bhoH sarve'pi saudharmavAsinastridazottamAH ! / zrRNuta zrImahAvIrasvAmino mahimAdbhutam / / 172 / / dadhAnaH paJcasamitIrguptitrayapavitritaH / krodhamAnamAyAlobhAnabhibhUto nirAzravaH / / 173 / / dravye kSetre ca kAle ca bhAve cA'pratibaddhadhIH / rukSakapudgalanyastanayano dhyAnamAsthitaH / / 174 / / amarairasurairyakSarakSobhiruragainaraiH / trailokyenApi zakyeta dhyAnAccAlayituM na hi / / 175 / / ityAkarNya vacaH zAkraM zakrasAmAnikaH suraH / lalATapaTTaghaTitabhRkuTIbhaMgabhISaNaH / / 176 / / kaMpamAnAdharaH kopAlohitAyatalocanaH / abhavyo gADhamithyAtvasaMgaH saMgamako'vadat / / 177 // martyaH zramaNamAtro'yaM yadevaM deva varNyate / svacchandaM sadasadvAde prabhutvaM tatra kAraNam / / 178 / / devairapi na cAlyo'yaM dhyAnAdityudbhaTaM prabho ! / kathaM dhAryeta hRdaye dhRtaM vA procyate katham ? / / 179 // ruddhAntarikSaH zikharairmUlai ruddharasAtalaH / yaiH kilodasyate doSNA sumeruloSTulIlayA / / 180 // saMgamakasya ghorA upasargAH / / / 104 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite / / 105 // caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sakulAcalamedinyAH plAvanavyaktavaibhavaH / yeSAmeSa sugaMDUSaMkarazca makarAkaraH / / 181 / / apyekabhujadaMDena pracaNDa chatralIlayA / udaranti sahAnekabhUdharAM ye vasundharAm / / 182 / / teSAmasamaRddhInAM surANAmamitaujasAm / icchAsaMpannasiddhInAM martyamAtraM kiyAnayam / / 183 // eSo'haM cAlayiSyAmi taM dhyAnAdityudIrya saH / kareNa bhUmimAhatyodasthAdAsthAnamaNDapAt / / 184 / / arhantaH parasAhAyyAttapaH kurvantyakhaMDitam / mA jJAsIditi durbuddhiH zakreNa sa upekSitaH / / 185 / / tato vegAnilotpAtapatApataghanAghanaH / raudrAkRtidurAloko bhayApasaradapsarAH / / 186 / / vikaToraHsthalAghAtapuJjitagrahamaNDalaH / sa pApastatra gatavAn yatrAsItparamezvaraH / / 187 / / |yugmm|| niSkAraNajagabandhuM nirAbAdhaM tathA sthitam / zrIvIraM pazyatastasya matsaro vavRdhe'dhikam // 188 // gIrvANapAMsanaH pAMsuvRSTiM duSTo'taniSTa saH / akAMDaghaTitAriSTAmupariSTAjjagatprabhoH / / 189 / / vidhurvidhuntudeneva durdineneva bhAskaraH / pidadhe pAMsupUreNa sarvAMgINaM jagatprabhoH / / 190 // samantato'pi pUrNAni tathA zrotAMsi pAMsubhiH / yathA samabhavat svAmI niHzvAsocchvAsavarjitaH / / 191 / / tilamAtramapi dhyAnAnna cacAla jagadguruH / kulAcalazcalati kiM gajaiH pariNatairapi / / 192 / / apanIya tataH pAMzuM vajratuNDAH pipIlikAH / sa samutpAdayAmAsa prabhoH sarvAMgapIlikAH // 193 // 1 sarga / sgNdduukk| RSSIRAHASRASHRSHASHASASHASHA saMgamakasya ghorA upasargAH / // 105 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 1190 11 prAvizannekato'GgeSu svairaM niryayuranyataH / vidhyantyastIkSNatuNDAgraiH sUcyo nivasaneSviva / / 194 / nirbhAgyasyeva vAJchAsu moghIbhUtAsu tAsvapi / sa daMzAn racayAmAsa nAkRtyAnto durAtmanAm / / 195 / / teSAmekaprahAreNa raktairgokSIrasodaraiH kSaradbhirabhavannAthaH sanirjhara ivAdrirAT / / 196 / / tairapyakSobhyamANe'tha jagannAthe sa durmatiH / cakre pracaNDatuNDAgrA durnivArA ghRtelikAH / / 197 // zarIre paramezasya nimagnamukhamaNDalAH / tatastAH samalakSyanta romAlIva sahotthitA / / 198 / / tato'pyavicalaccitte yogavitte jagadgurau / sa mahAvRzcikAMzcakre dhyAnavRzcananizcayI / / 199 / / pralayAgnisphuliMgAbhAstaptatomaradAruNaiH / te'bhindan bhagavaddehaM lAMgUlAMkuTakaNTakaiH / / 200 / / tairapyAnAkule nAthe kUTasaMkalpasaMkulaH / so'nalpAn kalpayAmAsa nakulAn dazanAkulAn / / 201 / / khikhIti rasamAnAste daMSTrAmirbhagavattanum / khaNDakhaNDaistroTayanto mAMsakhaNDAnyapAtayan / / 202 / / tairapyakRtakRtyo'sau yamadordaNDadAruNAn / atyutkaTaphaTATopAn kopAtprAyuMkta pannagAn // 203 // AziraH pAdamatyarthaM mahAvIraM mahoragAH / aveSTanta mahAvRkSaM kapikacchUlatA iva // 204 // prajahruste tathA tatra sphuTanti sma phaTA yathA / tathA dazanti sma yathA'bhajyanta dazanA api / / 205 / / udvAntagaraleSveSu lambamAneSu rajjuvat / sa vajradazanAnAzu mUSikAnudapIpadat // 206 // svAmyaMgaM khanakAzcakhnurnakhairdantairmukhaiH karaiH / momUtryamANAstatraiva kSate kSAraM nicikSipuH // 207 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / saMgamakasya ghorA upasargAH / 1190 11 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 107 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / teSvapyakiJcidbhUteSu bhUtIbhUta iva krudhA / uddaNDadantamuzalaM hastirupaM sasarja saH / / 208 / / so'dhAvat pAdapAtena medinI namayanniva / uDUnyudastahastena nabhastastroTayanniva / / 209 / / karAgreNa gRhItvA ca duvariNa sa vAraNaH / dUramullAlayAmAsa bhagavantaM nabhastale / / 210 // vizIrya kaNazo'gacchatvasAviti durAzayaH / dantAvudasya sa vyomnaH patantaM sma pratIcchati / / 211 // patitaM dantaghAtena vidhyati sma muharmuhuH / vakSaso vajrakaThinAtsamuttasthuH sphuliMgakAH / / 212 / / na zazAka varAko'sau kartuM kiMcidapi dvipaH / yAvattAvatsurazcakre kariNI vairiNImiva / / 213 // akhaNDatuNDadantAbhyAM bhagavantaM bibheda sA / svairaM zarIranIreNa viSeNeva siSeca ca / / 214 / / kareNo reNusAdbhUte tasyAH sAre surAdhamaH / pizAcarupamakaronmakarotkaTadaMSTrakam / / 215 // jvAlAjAlAkulaM vyAttavyAyataM vaktrakoTaram / abhavadbhISaNaM tasya vahnikuNDamiva jvalat // 216 // yamaukastoraNastambhAviva prottaMbhitau bhujau / abhUcca tasya jaMghoru tuMgaM tAladrumopamam // 217 / / sa sATTahAsaH phetkurvan sphUrjatkilikilAravaH / kRttivAsAH katrikAbhRdbhagavantamupAdravat / / 218 // tasminnapi hi vidhyAte kSINatailapradIpavat / vyAghrarupaM krudhA dhmAtaH zIghraM cakre sa nighRNaH // 219 / / atha pucchacchaTAcchoTaiH pATayanniva medinIm / bUtkArapratizabdaizca rodasI rodayanniva // 220 / / 1degmuMDa | suMDa / 2 "hAsake / saMgamakasya ghorA upasargAH / RASANSA565 // 107 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 11906 11 daMSTrAbhirvajrasArAbhirnakharaiH zUlasodaraiH / avyagraM vyApiparti sma vyAghro bhuvanabhartari / / 221 / / tatra vicchAyatAM prApte davadagdha iva drume / siddhArtharAjarUpaM sa vicakre vibudhAdhamaH // 222 // kimetadbhavatA tAta prakrAntamatiduSkaram / pravrajyAM muJca mA'smAkaM prArthanAmavajIgaNaH / / 223 / / vArdhake mAmazaraNaM tyaktavAnnandivardhanaH / vikRtA trizalA caivaM vilalApa muhurmuhuH / / 224 / / // yugmam // tatastayorvilApairapyaliptamanasi prabhau / AvAsitaM durAcAraH skandhAvAramakalpayat / / 225 / / tatrAnAsAdya dRSadaM sUdaH sAdara odane / cullIpade prabhoH pAdau kRtvA sthAlIM nyavezayat / / 226 / / tatkAlaM jvAlitastena jajvAla jvalano'dhikam / pAdamUle jagadbhartugiririva davAnalaH / / 227 // taptasyApi prabhoH svarNasyeva na zrIrahIyata / tataH surAdhamazcakre pakvaNaM dAruNakvaNam // 228 // pakvaNo'pi prabhoH kaNThe karNayorbhujadaNDayoH / jaMghayozca kSudrapakSipaMjarANi vyalaMbayat / / 229 / / khagaizcaMcunakhAghAtaistathA dadre prabhostanuH / yathA chidrazatAkIrNA tatpaJjaranibhAbhavat / / 230 // tatrApyasAratAM prApte pakvaNe pakvapatravat / utpAditamahotpAtaM kharavAtamajIjanat // 231 // antarikSe mahAvRkSAMstRNotkSepaM samutkSipan / vikSipan pAMzuvikSepaM dikSu ca grAvakarkarAn // 232 // sarvato rodasIgarbhaM bhastrApUraM ca pUrayan / utpATyotpATya vAto'sau bhagavantamapAtayat // 233 // // yugmm|| 1 tAvat / 2 SadaH / * caMDAlaM / dazamaM parva caturthaH vargaH zrImahAvIra jinacaritam / saMgamakasya ghorA upasargAH / 1190211 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 109 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tenApi kharavAtenA'pUrNakAmo vinirmame / dhusatkulakalaMko'sau drAk kalaMkalikA'nilam / / 234 / / bhUbhRto'pi bhramayitumalaMkarmINavikramaH / bhramayAmAsa cakrasthamRtpiDamiva sa prabhum / / 235 // bhramyamANo'rNavAvarteneva tena nabhasvatA / tadekatAno na dhyAnaM manAgapi jahau prabhuH // 236 // vajrasAramanasko'yaM bahudhApi kadarthitaH / na kSubhyati kathamahaM bhagnAgUryAmi tAM sabhAm / / 237 / / tadasya prANanAzena dhyAnaM nazyati nAnyathA / cintayitveti cakre sa kAlacakraM surAdhamaH // 238 / / ahnAya tadayobhArasahasraghaTitaM tataH / uddadhAra suraH zailaM kailAsamiva rAvaNaH // 239 // pRthivIM saMpuTIkartuM kRtaM manye puTAntaram / utpatya kAlacakraM sa pracikSepopari prabhoH / / 240 / / jvAlAjAlairucchaladbhirdizaH sarvAH karAlayat / tatpapAta jgbhrtyorvaanl ivArNave / / 241 / / kulakSitidharakSodakSamasyAsya prahArataH / mamajjA''jAnu bhagavAnantarvasumatItalam / / 242 / / evaM bhUte'pi bhagavAnazocadidamasya yat / titArayiSavo vizvaM vayaM saMsArakAraNam / / 243 / / kAlacakrahato'pyeSa prapede paMcatAM na yat / agocarastadastrANAmupAyaH ka ihAparaH // 244 // anukUlairupasagaiH kSubhyedyadi kathaMcana / iti buddhyA vimAnasthaH sa puro'sthAduvAca ca // 245 // + sadyaH prakAzamAnAzaM krozatkhagakulAkulam / prAtaHkAlamakAle'pi darzayAmAsa duSTadhIH // 246 / / 1tpATya / 2 surazcakre tAnAzu trijagadguroH / saMgamakasya ghorA upasargAH / ||109 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite / / 110 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tAM ca daivImasau mAyAM manyamAno mahAmanAH / na mumoca vibhuAnamabhigrahakRtAgrahaH / / 247 / / tADaMkahArakeyurakirITadyotitAmbaraH / tatsaMhRtya vimAnasthaH sa puro'sthAduvAca ca / / 248 // maharSe ! tava tuSTosmi sattvena tapasaujasA / prANAnapekSabhAvenArabdhanirvahaNena ca / / 249 // paryAptaM tapasA'nena zarIraklezakAriNA / brUhi yAcasva mA kArSIH zaMkAM yacchAmi kiM tava ? / / 250 / / icchAmAtreNa pUryante yatra nityaM manorathAH / kimanenaiva dehena tvAM svarga prApayAmi tam ? / / 251 // anAdibhavasaMruDhakarmanirmokSalakSaNam / ekAntaparamAnandaM mokSaM vA tvAM nayAmi kim ? / / 252 / / azeSamaMDalAdhIzamaulilAlitazAsanam / athavA'traiva yacchAmi sAmrAjyaM prAjyamRddhibhiH ? // 253 / / itthaM pralobhanAvAkyairakSobhyamanasi prabhau / aprAptaprativAk pApaH punarevamacintayat / / 254 / / moghIkRtamanenaitanmama zaktivijRmbhitam / tadidAnImamoghaM syAdyadyekaM kAmazAsanam / / 255 / / yataH kAmAstrabhUtAbhiH kAminIbhiH kaTAkSitAH / dRSTA mahApumAMso'pi lumpantaH puruSavratam // 256 / / iti nizcitya cittena nirdideza surAMganAH / tadvibhramasahAyAn SaT prAyuMkta sa RtUnapi / / 257 // kRtaprastAvanA mattakokilAkalakUjitaiH / kaMdarpanATakanaTI vasantazrIrazobhata / / 258 / / mukhavAsaM sajjayantI vikasannIpareNubhiH / sairandhrIva digvadhUnAM grISmalakSmIrajRmbhata / / 259 / / 1degvAkyo'yaM pu| saMgamakasya ghorA upasargAH / // 110 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 111 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / rAjyAbhiSekakAmasya maMgalyatilakAniva / sarvAMgaM ketakavyAjAt kurvatI prAvRDAbabhau // 260 / / sahasranayanIbhUya navanIlotpalacchalAt / svasaMpadamivoddAmAM pazyantI zuzubhe zarad / / 261 / / jayaprazasti kAmasya zvetAkSarasahodaraiH / hemantazrIrlilekheva pratyagraiH kundakuDmalaiH / / 262 / / gaNikevopajIvantI hemantasurabhIsamam / kundaizca sinduvAraizca zizirazrIracIyata / / 263 / / evamujjRmbhamANeSu samamevartuSu kSaNAt / mInadhvajapatAkinyaH prAdurAsan surAMganAH / / 264 / / saMgItamavigItAMgyaH puro bhagavatastataH / tAH pracakramire jaitraM maMtrAstramiva mAnmatham / / 265 / / tatrAvisUtritalayaM gAndhAragrAmabandhuram / kAbhizcidudagIyanta jAtayaH zuddhavesarAH // 266 / / kramavyutkramagaistAnairvyaktaivyaMjanadhAtubhiH / pravINA'vAdayadvINAM kAcit sakalaniSkalAm / / 267 / / sphuTattakAradhoMkAraprakArairmenisvanAn / kAzcicca vAdayAmAsuma'daMgAMstrividhAnapi / / 268 // nabhobhUgatacArIkaM vicitrakaraNodbhaTam / dRSTibhAvairnavanavaiH kAzcidapyanarInRtuH / / 269 // dRDhAMgahArAbhinayaiH sadyastruTitakaMcukA / badhnantI zlathadhammillaM dormUlaM kA'pyadIdRzat / / 270 // daMDapAdAbhinayanacchalAt kA'pi muhurmuhuH / cArugorocanAgauramUrumUlamadarzayat / / 271 / / zlathacaMDAtakagranthidRDhIkaraNalIlayA / kA'pi prakAzayadvApIsanAbhi nAbhimaMDalam / / 272 / / 1degddhacetasaH / saMgamakasya ghorA upsrgaaH| // 111 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkA caturthaH puruSacarite |112 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / vyapadizyebhadantA''khyahastakAbhinayaM muhuH / gADhamaMgapariSvaMgasaMjJAM kAcicca nirmame / / 273 / / saMcArayantyantarIya nIvInibiDanacchalAt / nitambabiMbaphalakaM kAcidAvirabhAvayat / / 274 / / aMgabhaMgApadezena vakSaH pInonnatastanam / suciraM rocayAmAsa kAcidrUciralocanA / / 275 // yadi tvaM vItarAgo'si rAgaM tannastanoSi kim ? |zarIranirapekSazceddatse vakSo'pi kiM na naH ? // 276 / / dayAluryadi vA'si tvaM tadAnIM viSamAyudhAt / akANDAkRSTakodaNDAdasmAnna trAyase katham ? / / 277 / / upekSase kautukena yadi naH premalAlasAH / kiMcinmAtraM hi tadyuktaM maraNAntaM na yujyate / / 278 // svAmin ! kaThinatAM muMca pUrayAsmanmanorathAn / prArthanAvimukho mA bhUH kAzcidityUcire ciram // 279 // evaM gItAtodyanRttairvikArairAgikairapi / cATubhizca surastrINAM na cukSobha jagadguruH / / 280 / / evaM viMzatyupasI tatra rAtrau surAdhamaH / cakre saMgamakaH kAyotsargasthasya jagadguroH / / 281 / / prAtaH saMgamakazcaivamacintayadaho ayam / neSadapyacaladdhayAnAnmaryAdAyA ivArNavaH // 282 // tatki yAmi divaM bhraSTapratijJo yAmi vA katham / kSobhayiSyAmyupasargaH sthitvA'haM ciramapyamum / / 283 // pathi sUryakaraspRSTe yugamAtrapradattadRk / bhagavAn vAlukA'bhikhyaM grAma pratyacalattataH / / 284 // surAdhamaH saMgamakaH paMcacaurazatI pathi / vicakre vAlukAM coccairvAlukArNavasannibhAm / / 285 / / 1degdeg | 2 degntyuttarI / saMgamakasya ghorA upasargAH / // 112 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite |113 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / mAtula ! mAtuletyuccairjalpanto dasyavaH prabhum / tathA sasvajire gADhaM yathA girirapi sphuTet // 286 // jagAma vAlukAgrAma prazamAmRtasAgaraH / jAnudadhnyAM vAlukAyAM majjatpAdo jagadguruH // 287 / / nisargakrUradhIritthamupasargAn surAdhamaH / pure grAme vane'nyatrApyanugacchan prabhoLadhAt / / 288 // upasargakRto jagmurmAsAH saMgamakasya SaT / athA'gAgokule svAmI tadA''sIttatra cotsavaH // 289 // SaDapyupoSito mAsAn bhagavAnatilaMghya tAn / kartukAmaH pAraNakaM bhikSArthaM gokule'vizat / / 290 // yatra yatra gRhe svAmI prayayau tatra tatra ca / aneSaNAM pravidadhe pApadhIH sa surAdhamaH / / 291 // dattopayogo jJAtvA tamanivRttaM surAdhamam / svAmI nivRttya bhikSAyAstasthau pratimayA bahiH // 292 / / kiM bhagnapariNAmo'yamiti so'pyavadheH suraH / yAvadaikSiSTa tAvaccApazyadakSubhitaM prabhum / / 293 // sa suro'cintayaccaivaM SaNmAsI santataH kRtaiH / nopasargaH kampito'sau sahyo'rNavajalairiva // 294 // dIrgheNApyeSa kAlena dhyAnAnna hi caliSyati / vRthA me prakramo'trAbhUgajasyevAdribhedane / / 295 / / svarvilAsasukhaM hitvA zApabhraSTa ivAvanim / kiyacciraM ha hA'bhrAmyaM nijadurbuddhivaJcitaH // 296 // evaM vicintya sa suraH praNamya ca jagadgurum / kRtAJjalimrlAnamukho hrINazcaivamabhASata // 297 // yathA sabhAyAM zakreNa kIrtito'si tathA hyasi / tadvaco'zraddadhAnena mayA'syevamupadrutaH // 298 // 1degdadhyaM / dn| daja / saMgamakasya ghorA upasargAH / ||113 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 114 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / satyapratijJastvaM bhraSTapratijJo'hamasau punaH / na vyadhAyi mayA sAdhu tatkSamasva kSamAnidhe! // 299 / / yAM yAsyAmyupasanno'hamupasargaparAGmukhaH / vraja tvamapi niHzaMko grAmAkarapurAdiSu / / 300 // grAmeSu viza bhikSAyai bhukSvAhAramadUSitam / bhikSAdoSA api purA vihitAste mayaiva hi // 301 / / svAmyavocata nazcintAM muJca saMgamakAmara! / kasyApyadhInA na vayaM viharAmo nijecchayA / / 302 / / ityuktavantaM zrIvIraM praNamya sa surAdhamaH / sAnutApaH pracacAla puruhUtapurI prati / / 303 / / itazca kAlaM tAvantaM surAH saudharmavAsinaH / nirAnandA nirutsAhA udvignAzcAvatasthire / / 304 / / zakro'pi muktanepathyAMgarAgo'tyantaduHkhitaH / saMgItakAdivimukho manasyevamacintayat / / 305 / / iyatAmupasargANAM nimittamabhavaM hyaham / mayA svAmiprazaMsAyAM kRtAyAM so'kupatsuraH // 306 / / atrAntare saMgamakaH pApapaMkamalImasaH / praNaSTakAntiprAgbhAro'mbhaHspRSTa iva darpaNaH / / 307 // bhraSTapratijJo *mandAkSamandIbhUtAkSipaMkajaH / devarAjAdhiSThitAM tAM sudharmAmAyayau sabhAm // 308 / / / / yugmm|| zakraH saMgamakaM dRSTvA sadyo bhUtvA parAGmukhaH / ityUce bhoH surAH ! sarve'pyAkarNayata madvacaH / / 309 / / saMgamakasya ghorA upsrgaaH| // 114 // 1degtaasypN| Ti.- * mandAkSaH lajjA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite ||115 // caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ayaM hi karmacaNDAlaH pApaH saMgamakAmaraH / dRzyamAno'pi pApAya tad draSTuM naiSa yujyate / / 310 / / bahvanenAparAddhaM hi yatsvAmI naH kadarthitaH / nAsmabhyamapi kiM bhIto bhavAbhIto na yadyayam / / 311 / / arhanto nAnyasAhAyyAttapyante tapa ityaham / tathopasargakAle'pi nAmuM pApamazikSayam / / 312 / / ataH paramiha tiSThannasmAkamapi pApmane / nirvAsanIyastadasau kalpAdasmAtsurAdhamaH / / 313 / / ityuditvA vajrapANirvajeNeva ziloccayam / jaghAna vAmapAdena surAdhamamamarSaNaH / / 314 / / paryasyamAno vividhAyudhairmAghavanairbhaTaiH / AkruzyamAnastridivastrIbhirmoTitapANibhiH // 315 / / sAmAnikairhasyamAno yAnakAkhyavimAnagaH / sa ziSTaikArNavAyuSko merucUlAM suro yayau // 316 / / ||yugmm|| mahiSyaH saMgamakasya zakramevaM vyajijJapan / svanAthamanugacchAmastvadAdezo bhavedyadi / / 317 / / anugantuM saMgamakaM dInAsyA anvamasta tAH / avArayatparIvAramazeSamapi vAsavaH / / 318 // dvaitIyike'tha divase tatra gocaracaryayA / prAvizadgokulavare pAraNecchurjagadguruH / / 319 // tatraikA bhaktito vatsapAlakasthavirA prabhum / kalpena paramAnnenoSitena pratyalAbhayat / / 320 / / cirAjjAtena bhagavatpAraNena pramodinaH / cakrire paJca divyAni tatra sannihitAH surAH / / 321 // tatazca viharan svAmI purImAlabhikAM yayau / tasthau pratimayA tatrAlekhyastha iva susthiraH / / 322 // saMgamakasya ghorA upasagoH / ||115 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 116 // caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tatra vidyutkumArendro nAmnA haririti prabhum / etya pradakSiNIkRtya praNamyaivamavocata / / 323 // upasargAstvayA nAtha ! te soDhA yaiH zrutairapi / asmAdRzA vidIryante vajrAdapyatiricyase / / 324 / / stokenApyupasargeNa ghAtikarmacatuSTayam / haniSyasyacirAdeva kevalaM cArjayiSyasi / / 325 // ityuditvA bhagavantaM namaskRtya ca bhaktitaH / harirvidyutkumArendro yayau nijaniketanam / / 326 / / bhagavAnapi nirgatya nagarI zvetavIM yayau / vidyudindro harisahastatraityA'vandata prabhum / / 327 / / AkhyAya so'pi harivajjagAma nijamAzrayam / nAtho'pi gatvA zrAvastyAM tasthau pratimayA sthiraH / / 328 / / tasyAM puryA dine tasminmahAvicchardapUrvakam / prArabdho'bhUjjanaiH skandarathayAtrAmahotsavaH / / 329 // pratimAsthamatikramya bhagavantaM purIjanAH / skandaM prati yayuzcaityapUjApaTalikAbhRtaH / / 330 // snapayitvA pUjayitvA skandasya pratimA janAH / rathamadhyAropayitumasajjanta yathAvidhi / / 331 / / tadA cAcintayacchakraH kathaM viharati prabhuH / dadarza cAvadhervIraM tathAsthaM tAMzca nAgarAn // 332 // kathaM nAthamatikramya nirviveko jano hyayam / skandapUjAM karotIti seya'statrAyayau hariH / / 333 / / zakreNAdhiSThitA skandapratimA pratimAsthitam / bhagavantaM pratyacAlIyaMtrapAMcAlikeva sA // 334 // aho skandakumAro'yaM rathamArokSyati svayam / ityUcurnAgarA yAvattAvat sA svAminaM yayau / / 335 / / sA triH pradakSiNIkRtya bhagavantaM nanAma ca / upAsituM ca prArebhe niSaNNA pRthivItale / / 336 / / anye upsrgaaH| ||116 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||117 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ayamasyApi devasya pUjyaH ko'pIti sarvathA / cakre na yuktamasmAbhiryadasyA'tikramaH kRtaH / / 337 // iti bruvANAste paurA vismayA''nandadhAriNaH / mahimAnaM prabhozcakruH kauzAmbI ca yayau prabhuH / / 338 / / tatrA'rkendU savimAnau jinendra pratimAsthitam / bhaktyA'bhyetya vavandAte suyAtrApraznapUrvakam / / 339 // kramAcca viharan svAmI yayau vArANasI purIm / abhyetya tatra zakreNa vavande muditAtmanA / / 340 // tato rAjagRhe gatvA sthitaM pratimayA prabhum / IzAnendro'namadbhaktyA suyAtrApraznapUrvakam // 341 // gato'tha mithilApuryAM svAmI janakabhUbhujA / dharaNendreNa cA'pUji priyapraznavidhAyinA / / 342 // tato viharamANo'gAdvaizAlI nagarI prabhuH / tatra caikAdazo varSAkAlo vratadinAdabhUt / / 343 / / tasyAM ca samarodyAne baladevaniketane / caturmAsakSapaNabhRttasthau pratimayA prabhuH // 344 / / bhUtAnando nAgarAjastatretyA'vandata prabhum / AsannaM kevalajJAnaM samAkhyAya jagAma ca // 345 // paramazrAvakastatra jinadattAbhidho'vasat / dayAvAn vizruto jIrNazreSThIti vibhavakSayAt / / 346 / / tatrodyAne baladevAyatane sa gatastadA / jinadatto jinapatiM dadarza pratimAsthitam / / 347 / / chadmastha eSa sarvajJo'stIti nizcitya sa prabhum / bhaktyA vavande parayA citte caivamacintayat / / 348 // upoSito'sau bhagavAnadyAsti pratimAdharaH / zvaH kartA pAraNaM cenme mandire sundaraM tadA // 349 // anye upsrgaaH| ||117 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite / / 118 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / nityamityAzayA nAthaM caturmAsImasevata / tadantyAhe nimantryezaM sa yayau nijavezmani / / 350 / / pUrvasaMsAdhitAnyAtmanimittaM sa mahAmanAH / prAsukAnyeSaNIyAni varabhojyAnyacintayat / / 351 / / jinadatto jinamArgadattadRk prAMgaNe sthitaH / dadhyAvetAni bhojyAni dAsyAmi svAmine khalu // 352 / / / dhanyo'smi khalu yasyaukasyahan svayamihaiSyati / kariSyati pAraNaM ca saMsArArNavatAraNam / / 353 / / Agacchatazca nAthasya gamiSyAmyeSa saMmukham / trizca pradakSiNIkRtya vandiSye tatpadAmbuje // 354 // apunarjanmane janma mama cedaM bhaviSyati / mokSAya darzanamapi kiM punaH pAraNaM prabhoH // 355 / / evaM ca cintayan yAvatsa tasthau zucimAnasaH / tAvajjagAmA'bhinavazreSThino dhAmani prabhuH / / 356 / / sa zreSThI zrImadodgrIvazceTIM mithyAdRgAdizat / dattvA bhikSAmasau bhikSurmakSu bhadre ! visRjyatAm / / 357 // dAruhastakahastA sA kulmASAn samupAnayat / cikSepa ca jagabhartuH pANipAtre prasArite / / 358 // tADito dundubhirdevaizvelotkSepazca nirmame / vasudhArA puSpagandhAmbhasAM vRSTizca tatkSaNAt / / 359 // lokaizca pRSTo'bhinavazreSThI mAyyevamabravIt / svayaM mayA pAyasena pAraNaM kAritaH prabhuH / / 360 // aho dAnaM sudAnaM cetyAkarNya diviSaddhvanim / loko rAjA cAbhinavazreSThinaM tuSTuvurmuhuH // 361 / / svAmyAgamanacintAvAJjIrNazreSThI tathA sthitaH / diviSadundubhidhvAnamAkayaivaM vyacintayat / / 362 / / 1degdantAhe / 2 "dmaa| anye upasargAH / 1918 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ASS dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 119 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dhigaho mandabhAgyo'smi mudhA mama manorathaH / yadatikramya madvezmA'nyatra prabhurapArayat / / 363 / / pAriyatvA prabhurapi viharannanyato yayau / tatrodyAne pArzvaziSyaH kevalyatha samAyayau / / 364 // rAjA lokazca taM gatvA papraccha bhagavanniha / nagaryAM ko mahApuNyasaMbhAropArjako janaH ? / / 365 / / jIrNazreSThIti so'pyAkhyalloko'pyUce kathaM hyasau / na svAmI pArito'nenA'bhinavena hi pAritaH / / 366 / / vasudhArApyabhinavazreSThino mandire'patat / sa kathaM na mahApuNyasaMbhAropArjakaH prabho! / / 367 / / kevalyAkhyadbhAvato'rhaJjinadattena pAritaH / tathopAya'cyute kalpe janmAnena bhavAditaH / / 368 // tAdRgbhAvastadA'yaM cennAzroSyad dundubhidhvanim / tadA dhyAnAntaragataH prApsyatkevalamujvalam / / 369 / / zuddhabhAvavihInenA'bhinavazreSThinA punaH / prAptamahatpAraNasya vasudhAraihikaM phalam / / 370 / / bhaktyabhaktivihInaM tadarhatpAraNajaM phalam / AkarNya vismito lokaH sthAnaM nijanijaM yayau // 371 / / itazca nagaragrAmAkaradroNamukhAdiSu / viharan bhagavAn vIraH susumArapuraM yayau / / 372 // tatrodyAne'zokakhaMDe'dho'zokadroH zilAtale / kRtASTamaprabhurbheje pratimAmekarAtrikIm / / 373 // itazcAtraiva bharate vindhyapAdatalasthite / bibhele sanniveze'bhUddhanavAn pUraNo gRhI / / 374 // nizIthe so'nyadA dadhyau nUnaM pUrvabhave mayA / kRtaM mahattapo yena zrIriyaM mAnyatA ca me // 375 / / 1 bebhele / anye upsrgaaH| ASARASHRSHRSHASHARE ||119 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 120 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / phalaM prAkkarmaNAmatra prApyate hi zubhAzubham / sevyasevakabhAvena tajjaneSvanumIyate // 376 / / gRhavAsaM parityajya svajanAnpratibodhya ca / eSyadabhave phalaprAptyai cariSyAmi tapo yataH / / 377 / / mAsairaSTabhirahnA ca pUrveNa vayasA''yuSA / tatkartavyaM manuSyeNa yenAnte sukhamedhate / / 378 // evaM vicintya sa prAtarbhojayitvA svakAJjanAn / ApRcchya ca vratakRte svapade tanayaM nyadhAt / / 379 // svayaM ca nAmnA prANAmaM taapsvrtmaadde| catuHpuTaM dArumayaM bhikSApAtramathAgrahIt // 380 // Arabhya taddinAdeva sadA SaSThAni so'karot / AtmAnamAtApanayA krazayAmAsa cA'nvaham / / 381 / / prApte ca pAraNadine bhAjanaM taccatuHpuTam / gRhItvA prayayau bhikSAkRte madhyaMdinakSaNe / / 382 // kSiptAmAdye puTe bhikSAM pAnthAdInAmadatta saH / dvitIyapuTabhikSAM ca kAkAdibhyaH punardadau / / 383 / / matsyAdijalacAribhyastRtIyapuTagAmadAt / rAgadveSau vinA'bhuktaM caturthapuTagAM svayam // 384 // evaM dvAdazavarSANi kRtvA bAlatapaH sa tu / bibhelasannivezasyaizAnyAmanazanaM lalau / / 385 // mAsaM so'nazanaM kRtvA mRtvA bAlatapovazAt / abhUccamaracaMcAyAM camarendro'rNavasthitiH / / 386 / / utpannamAtro bhuvanAntarANyavadhicakSuSA / drAk pazyannUrdhvamapi hi saudharmendraM dadarza saH / / 387 / / sthitaM vimAne saudharmAvataMse vajradhAriNam / zakraM mahaddhiM sa prekSya kruddho'vocaditi svakAn / / 388 // 1tu| anye upsrgaaH| ||120 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 121 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / aprArthitaprArthako'yaM ko nu me zirasi sthitaH / durAtmA vilasatyevaM nirlajjaH surapAMsanaH / / 389 / / sAmAnikAdhAste mUrdhni nibaddhAJjalayo'vadan / ayaM saudharmakalpendro mahaujAzcaNDazAsanaH / / 390 / / tacchutvA'bhyadhikaM kruddho bhRkuTIbhISaNAnanaH / nAsAsUtkAraparyastacAmarazcamaro'vadat / / 391 / / madvikramAnabhijJAH stha tayUyaM taM prazaMsatha / eSa vo darzayiSyAmi svabalaM tasya pAtanAt / / 392 / / uccasthAnasthito daivAt prabhu tAvatA'pyayam / gajazArIniviSTaH kiM kAkolo rathikI bhavet ? // 393 // yat sthitastat sthito'sau bho mayi kruddha tvataH param / na sthAsyatyudite harke na tejAMsi tamAMsi ca // 394 // atha sAmAnikAH procurayaM pUrvabhavArjitaiH / puNyairdiviSadIzo'bhUdadhikaddhiparAkramaH / / 395 / / tvaM svapuNyAnumAnena prabhurasmAdRzAmabhUH / puNyAdhIno hi vibhavastadIAmiha mA kRthAH / / 396 // vikramopakramo hyasmin kriyamANastvayA bhavet / upahAsAya pAtAya zarabhasyAmbudeSviva / / 397 // tatpazAmya sukhaM tiSTha bhukSva bhogAn yathAsukham / vinodAna pazya vividhAna sevyamAno'smadAdibhiH / / 398 / / atha tAMzcamaro'vocadhUyaM tadbhIravo yadi / nanu tattiSThatAtraiva yAsyAmyeko'pi tadyudhi / / 399 // surANAmasurANAM ca syAdindraH so'thavA'pyaham / pratyAkAre yadekasmin yugapanna hyasidvayam / / 400 / / ityurjitaM sa garjitvA samutpipatiSurdivi / kiMcijjAtavivekaH san bhUyo'pyevamacintayat / / 401 // 1 c| 2 ghe camarotpAtavarNanam / ||121 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarita // 122 // 1 amI sAmAnikAH zakraM zaktamAcakSate yathA / bhaviSyati tathA kiMcinna khalvete mamAhitAH / / 402 / / kAryagatirviSamA ca daivAccenme parAjayaH / tadA kaM zaraNaM yAsyAmyamuSmAdadhikaujasaH / 403 // evaM vicintya prAyuMktAvadhi so'tha dadarza ca / suMsumArapure vIrasvAminaM pratimAsthitam // 404 // nizcitya zaraNIkAryaM zrIvIraM camarAsuraH / utthAyA'gAt praharaNazAlAM tuMbAlayAhvayAm / / 405 / / jagrAha tatra parighaM mRtyorbhujamivAparam / dvistrizca cAlayAmAsa tiryagUrdhvaM ca sa drutam / / 406 / / vIra ityasurastrIbhirvIkSyamANaH sakAmanam / utsAhyamAno bhuvanapatibhiH kautukArthibhiH / / 407 / / upekSyamANo'jJa iti nijaiH sAmAnikAsuraiH / puryAzcamaracaMcAyA niryayau camarAsuraH // 408 // // yugmam // kSaNAcchrIvIramAsAdya muktvA parighamAyudham / sa triH pradakSiNIkRtya natvA caivaM vyajijJapat // 409 / / bhagavaMstvatprabhAveNa zakraM jeSyAmi durjayam / so'tyantaM bAdhate mAM hi manmUrdhnaH upari sthitaH // 410 // ityuktvA''dAya parighamaizAnyAmupasRtya ca / sadyo vicakre svaM rUpaM pramANe lakSayojanam / / 411 / / mUrtIbhUtamiva vyoma zyAmacchavimahAtenuH / nandIzvaramahAdvIpAJjanAdririva jaMgamaH / / 412 / / daMSTrAkrakacabhImAsyo vilolazyAmakuntalaH / vaktrakuMDocchalajjvAlAjAlapallavitAmbaraH / / 413 // pRthuvakSaHsthalAbhogasthagitAdityamaMDalaH / dordaMDapreMkhaNabhrazyadgrahanakSatratArakaH / / 414 / / 1 cupaal| cuMpAla / 2 "tanu / dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / camarotpAtavarNanam / 11933 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||123 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / nAbhImaMDalasaMlInaphaNiphUtkAradAruNaH / zailacUlAgrasaMlagnajAnUjjanitavismayaH / / 415 / / pAdAvaSTaMbhavidhurIkRtabhUmaMDalo'tha saH / samutpapAta dandhiH saudharmAdhipati prati / / 416 // ||pnycbhiH kulakam / / UrjitairgarjitaiH sarvaM brahmANDa sphoTayanniva / vyantarAn bhISayamANo bhISmo'ntaka ivAparaH / / 417 // jyotiSkAMstrAsayannuccaiH kuraMgAniva kesarI / kSaNAtprApAtisUryendumaMDalaH zakramaMDalam / / 418 / / nililyire kilbiSikAstatrasuzcAbhiyogikAH / senAnyo'pi samaM sainyairakasmAdapi dudruvuH / / 419 / / palAyante sma dikpAlAH somavaizravaNAdayaH / vegenApatatastasmAdbhayaMkaramahAtanoH / / 420 / / AtmarakSaraskhalito vetriNA'pyanivAritaH / kimetaditi saMbhrAntaistrAyastrizairnirIkSitaH / / 421 / / sakopavismayairdRSTaH so'tha sAmAnikaiya'dhAt / ekaM kramaM padmavedyAM sudharmAyAmathAparam / / 422 / / / / yugmm|| parigheNendrakIla tristADayitvA sa durmadaH / utkaTAM bhrakuTiM bibhracchakramevamavocata / / 423 // evaMvidhAnAM vRndena SiDgAnAmiva nAkinAm / ojasA kiM biDojastvaM mamoparyavatiSThase ? // 424 // adhunA pAtayAmi tvAmadhastAdAtmano'pi hi / mudhA ciraM sthito'sIha zailAgra iva maukuliH / / 425 // puryAzcamaracaMcAyAH svAminaM camarAsuram / kiM mAmapi na jAnAsi vizvAsahyaparAkramam // 426 / / kesarIva vyAdhahakkAM tAdRkSaM paruSaM vacaH / anAkarNitapUrvIndraH siSmiye'tha visiSmiye / / 427 // camarotpAtavarNanam / // 123 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||124 // | sargaH zrImahAvIrajinacaritam / jJAtvA'vadhestaM camaraM re re nazyetyatha bruvan / bhUkuTImiva durdarza zakro daMbholimuddadhe / / 428 // sAraM kalpAnalasyeva vidyutAmiva saMcayam / vRndIbhUtamivaurvAgnijvAleddhaM so'mucatpavim / / 429 / / taDattaDiti kurvANaM trastagIrvANavIkSitam / gIrvANapatimuktaM taccamaraM pratyadhAvata / / 430 // arkateja ivolUko draSTumapyakSamaH pavim / valgulIvordhvapAdo'dhomaulirbabhraMza so'suraH / / 431 // bhagavantaM mahAvIraM prapitsuH zaraNaM tataH / drAk palAyiSTa camarazcamarazcitrakAdiva / / 432 / / mahAheriva maMDUka urabhra iva dantinaH / kuJjaraH zarabhasyeva garuDasyeva pannagaH / / 433 / / anAtmaH kathamare yuyutsurasurAdhamaH / zakrasyAsphalita iti sa nazyaahase'maraiH / / 434 / / / / yugmm|| yo'bhUttAdRgmahAdeho laghudehaH kSaNena saH / vAtAhata ivAmbhodastvaritatvaritaM yayau / / 435 // tasyANUkRtarupasya godhAyA iva pRSThataH / samApatannazobhiSTa jvAlAjAlAkulo'zaniH // 436 // itazca vaje nirmuktamAtre vajrItyacintayat / nAsurANAmihA''gantuM zaktiH saMbhavati svataH // 437 / / arhantamarhaccaityaM vA maharSi kaMcanAtha vA / manye manasikRtyA'sau jAtazaktirihAyayau / / 438 / / vicintyetyavadheH zakro'jJAsIt svAmiprabhAvataH / tatrA''yAtaM camarendra yAntaM svAminaM prati / / 439 / / hA hA hato'smIti vadannindraH kulizavarmanA / drutadrutamadhAviSTa truTaddhArAdibhUSaNaH / / 440 / / 1 zakreNotrAsita iti / camarotpAtavarNanam / / / 124 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 125 // dazamaM parva caturthaH | sargaH zrImahAvIrajina caritam / adhastAnnijabhUmitvAccamarastatra cAgrataH / tatpRSThato'gAddambholirvajI tatpRSThataH punaH / / 441 / / pazcAtpracalito'pIndro nijazaktyA'tivegavAn / karIva pratikArasya tayornikaTavartyabhUt / / 442 / / AsannaprAyakulizaH kathaMcitprApa so'suraH / pratimAsthaM mahAvIraM davArtadvipavannadIm / / 443 / / zaraNaM zaraNamiti bruvANaH svAmipAdayoH / antare sUkSmakIbhUya kunthuvaccamaro'vizat // 444 // caturaMgulamaprApta svAmipAdAravindayoH / vajaM muSTyA'grahIdvajI sarpa gAruDiko yathA / / 445 // prabhuM pradakSiNIkRtya vanditvA ca purandaraH / kRtAJjaliruvAcaivaM bhaktinirbharayA girA // 446 / / nA'jJAsiSaM yathA svAmipAdapadmaprabhAvataH / Agamaccamarendro mAmupadrotuM samuddhataH / / 447 / / ajJAnAdamucaM vajraM pazcAccAvadhinA'budham / amuM tvatpAdasalInaM sahasvA''ga idaM mama / / 448 / / ityuktvA zakra aizAnyAM sthitvA vAmAMghriNA bhuvam / roSanAzAya bhittvA trizcamarendramado'vadat / / 449 / / / bho bhoH ! sAdhu tvayA cakre yadvizvAbhayadaH prabhuH / zizriye zaraNAyA'yaM guruH sarvagarIyasAm // 450 / / mayA vairaM samutsRjya mukto'si camarAsura! / gatvA camaracaMcAyAM svaRddhisukhabhAgbhava / / 451 // evaM camaramAzvAsya bhUyo'pi paramezvaram / namaskRtya pratiyayau nijaM sthAnaM purandaraH / / 452 / / gate zakre camarendraH prabhoH pAdadvayA'ntarAt / niragAdastamite'rke guhAyA iva kauzikaH / / 453 / / 1degsuraH / camarotpAtavarNanam / & // 125 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||126 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sa praNamya jagannAthamityUce racitAJjaliH / azeSajIvajIvAto ! tvameva mama jIvadaH / / 454 // anekaduHkhanilayAdvimucyante bhavAdapi / tvatpAdau zaraNaM prAptAH kiM punaH kulizAdaham / / 455 / / ahaM pUrvabhave'pyajJo'kArSa bAlatapaH prabho ! / ajJatAsahitaM prApamAsurendrayaM ca tatphalam / / 456 / / mayA svayamanartho'yamajJAnAdAtmanaH kRtaH / idameva kRtaM suSThu yattvaM zaraNamAzritaH / / 457 // zaraNaM prAgbhave'pi tvAmakariSyamahaM yadi / prApsyamapyacyutendratvamahamindratvamapyatha / / 458 // yadi vA kRtamindratvaiH sarvaM prAptaM mayA prabho ! / jagatritayanAtha ! tvaM nAthaH prApto'dhunApi yat / / 459 / / sazraddhamabhidhAyaivaM natvA ca paramezvaram / puryAM camaracaMcAyAM jagAma camarAsuraH / / 460 // tatra siMhAsanA''sInazcamarendrastrapAnataH / avocata svAgatikAnnijAna sAmAnikAdikAn // 461 // yathA hi madhyasthatayA zakro yuSmAbhiraucyata / sa tathaiva paraM mohAdajJAyi na mayA tathA / / 462 // tatsabhAmagama siMhakandarAmiva jaMbukaH / upekSyamANastallokaiH kautukasya didRkSayA / / 463 / / zakranirmuktakulizAt kRcchrAnmukto gato'smyaham / zaraNaM vIracaraNau surAsuranamaskRtau / / 464 / / zrIvIrazaraNastho'haM jIvanmukto biDaujasA / ihA''gacchaM calata bho ! gatvA vandAmahe jinam / / 465 / / ityuktvA saparIvArazcamaraH prabhamAyayau / natvA cakre ca saMgItaM jagAma svAM pUrI tataH // 466 // 1 ajnyaans| camarotpAtavarNanam / // 126 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 127 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prAta tho'pi saMhRtya pratimAmekarAtrikIm / krameNa viharan prApa puraM bhogapurAbhidham // 467 // mAhendrakSatriyastatra jinendraM prekSya durmatiH / kharjUrIyaSTimudyamya prajihIrSuradhAvata / / 468 / / ciradarzanasotkaMTho draSTuM ca svAminaM tadA / AgAt sanatkumArendrastatrA'pazyacca taM zaTham / / 469 / / nirbhaya' ca kSatriyaM tamindraH prabhumavandata / bhaktyA sukhavihAraM cA'pRcchat svaM ca padaM yayau / / 470 / / nandigrAmaM yayau grAma viharan bhagavAnapi / nandinA pitRmitreNa bhaktitastatra cArcyata / / 471 / / grAme'tha meNDhakagrAme bhagavAn viharan yayau / dadhAve tatra hantuM ca gopAlo vAlarajjubhRt / / 472 / / kUrmAragrAmavattatra ghantametya purandaraH / gopaM nivArayAmAsa vavande ca jagadgurum / / 473 / / tato niSkramya bhagavAn kauzAmbI nagarI yayau / rAjA tasyAM zatAnIkaH parAnIkabhayaMkaraH / / 474 / / ceTakorvIzaduhitA tadrAjJI ca mRgAvatI / zrAvikA tIrthakRtpAdapUjAniSThA sadaiva hi / / 475 / / rAjJastasya ca sacivaH sugupto nAma tatpriyA / nandA nAma zrAviketi mRgAvatyAH parA sakhI / / 476 / / zreSThI dhanAvaho nAmnA tatra cA''sInmahAdhanaH / mUlA'bhidhAnA tasyApi gRhiNI gRhakarmaThA / / 477 / / tatra svAmI poSamAsabahulapratipaddine / durAcaraM durgrahaM ca jagrAhaivamabhigraham / / 478 // ayonigaDabaddhAMghrimuNDitA'nazitA satI / rudatI manyunA rAjakanyA'pi preSyatAM gatA / / 479 / / 1degbhaya't kss| candanAvRttAntaH / ||127 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSTizalAkApuruSacarite // 128 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dehalyantaHsthitaikAghrirbahiHkSiptA'parAMghrikA / gRhAta pratinivRtteSu sarvabhikSAcareSu ca / / 480 // yadi me zUrpakoNena kulmASAn saMpradAsyati / cireNApi tadaivA'haM pArayiSyAmi nAnyathA / / 481 / / ||tribhirvishesskm // gRhItvA'lakSyamANAbhigrahaM pratidinaM prabhuH / uccAvaceSu geheSu bhramati sma yathAkSaNam / / 482 / / abhigrahavazAbhikSAM dIyamAnAmagRhNati / svAmini pratyahaM paurAstAmyanti svAtmanindinaH / / 483 / / anAttabhikSaH svAmyevaM dvAviMzatiparISahIm / sahamAno'nayanmAsAMzcaturaH praharAniva / / 484 // bhikSArthamanyadA svAmI suguptAmAtyavezmani / praviveza dadRze ca dUrAdapi ca nandayA / / 485 // ayamahanmahAvIro diSTyA mad'gRhamAgataH / iti bruvANA'bhyuttasthau nandA''nandena pUritA // 486 / / kalpanIyAni bhojyAni sA'bhijJA samupAnayat / svAmyapyabhigrahavazAttAnyanAdAya niryayau / / 487 / / dhigahaM mandabhAgyA'smi na pUrNo me manorathaH / iti khedaM dadhAroccairnandA mandamanAH satI / / 488 // tAM sakhedAM ca dAsyUce devAryo'yaM dine dine / anAttabhikSo niryAti na khalvadyaiva nirgataH / / 489 / / evamAkarNya nandA'pi bubudhe yadabhigrahaH / viziSTaH ko'pi tannopAdatte'sau prAsukAnyapi / / 490 // svAmino'bhigraho jJeyaH kathaM nviti vicintayA / nirAnandaiva nandA'sthAt suguptastAM dadarza ca / / 491 // cndnaavRttaantH| ||128 // 1tu| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dazamaM parva caturthaH puruSacarite ||129 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / suguptastAmuvAcaivaM kimudvigneva lakSyase / khaMDitA''jJA'si kiM kenApyaparAddhaM mayA'thavA / / 492 / / sApyUce khaMDitA nAjJA nAparAdhastavApi ca / na pArayAmi zrIvIramiti khedAya kintu me / / 493 / / bhikSArthI bhagavAn vIro nityamAyAti yAti ca / anAttabhikSa evAyamabhigrahavizeSataH / / 494 / / jAnIhyabhigrahaM bharturna cejjAnAsi tanmudhA / buddhistava mahAmAtya ! paracittopalakSiNI / / 495 / / sugupto'pi jagAdaivaM jagadbharturabhigrahaH / yathA vijJAsyate prAtaH prayatiSye tathA priye! // 496 / / tadaivA''gAnmRgAvatyA vetriNI vijayAhvayA / tayoH zrutvA tamAlApaM gatvA devyAH zazaMsa ca / / 497 / / tathaiva khedaM vidadhe mRgAvatyapi tatkSaNam / saMbhrAntazca zatAnIko'pRcchattAM khedakAraNam / / 498 / / kiMcidunnamitabhrUkA vyAjahAra mRgAvatI / antarviSAdakAluSyodgAracchuritayA girA / / 499 // carAcaraM jagadidaM carairjAnanti bhUbhujaH / tvaM tu svapattanamapi na vetsi brUmahe'tra kim / / 500 / / trailokyapUjyo bhagavAn vIrazcaramatIrthakRt / vasatyatreti kiM vetsi ? rAjyasaukhyapramadvara / / 501 / / vezma vezmAnupravezaM bhikSAmaparigRhya saH / kuto'pyabhigrahAdyAtItyetajjAnAsi kiM nanu ? / / 502 / / dhiGmA dhik tvAmamAtyAn dhigyadatra paramezvaraH / ajJAtA'bhigraho'nAttabhikSastasthAviyacciram / / 503 / / pratyabhASiSTa bhUpo'pi sAdhu sAdhu zumAzaye! / pramAdI zikSito'smyeSa sthAne dharmavicakSaNe! / / 504 // vijJAyAbhigrahaM prAtaH kArayiSyAmi pAraNam / vizvasvAminamityuktvA rAjJA (jA) sacivamAhnata / / 505 // cndnaavRttaantH| ||129 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 119 30 11 amAtyamUce nRpatirmatpuryAM trijagadguruH / anAttabhizcaturo mAsAMstasthau dhigatra naH / / 506 / / jJAtavyo'bhigraho bhartuH saMpUryA'bhigrahaM yathA / kArayAmi pAraNakaM jagannAthaM svazuddhaye // 507 // amAtyo'pyabravId bharturjJAyate'bhigraho na hi / iti khidye'hamapyuccairupAyaH ko'pi sUtryatAm / / 508 / / atha rAjA samAhvAyya nAmatastathyavAdinam / upAdhyAyaM dharmazAstravicakSaNamavocata / / 509 / / AcArAH sarvadharmANAM zAstre tava mahAmate ! / kIrtyante tatsamAkhyAhi jinabharturabhigraham / / 510 / / upAdhyAyo'pyabhASiSTa bahavo'bhigrahAH khalu / maharSINAM dravyakSetrakAlabhAvavibhedataH / / 511 / abhigraho bhagavatA gRhIto'yamiti dhruvam / vinA viziSTajJAnena jJAyate na hi jAtucit / / 512 / / rAjA'thAghoSayatpuryAM yadabhigrahiNaH prabhoH / anekadhopanetavyA bhikSA bhikSArthameyuSaH / / 513 / / rAjJo'thAjJayA zraddhayA ca tathA cakre jano'khilaH / apUrNAbhigrahaH svAmI bhikSAM jagrAha na kvacit / / 514 / / amlAnAMgastathApyasthAdvizuddhajJAnabhAk prabhuH / vrIDAkhedAkulaiH paurairvIkSyamANo dine dine / / 515 / / itazca pUrvaM nausainyaiH zatAnIko nizaikayA / gatvA'ruNat purIM campAM jhaMpAsamasamAgamaH // 516 // campApatiH palAyiSTa tatazca dadhivAhanaH / balIyasA'varuddhAnAM trANaM nAnyatpalAyanAt / / 517 / / * yadgraho ghoSitastatra zatAnIkena bhubhujA / tadanIkabhaTAzcampAM svecchyA mumuSustataH / / 518 / / Ti. yad grahItavyam tad gRhNAtu iti / dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / candanAvRttAntaH / 1193011 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacari 11939 11 dadhivAhanarAjasya dhAriNIM nAmataH priyAm / vasumatyA samaM putryA tatra ko'pyauSTriko'grahIt / / 519 / / kRtakRtyaH zatAnIko'pyanIkaiH parivAritaH / samAjagAma kauzAmbIM vairikairavabhAskaraH / / 520 // auSTrikaH so'pi dhAriNyA devyA rupeNa mohitaH / vrajajjagAda purato janAnAmidamuccakaiH / / 521 // prauDhA rupavatI ceyaM mama bhAryA bhaviSyati / vikreSye kanyakAM tvetAM nItvA puryAzcatuSpathe / / 522 // tacchrutvA dhAriNI devI manasyevamadhArayat / jAtA mahatI vaMze'haM zazAMkAdapi nirmale / / 523 // mahAvaMzaprasUtasya dadhivAhanabhUpateH / patnI cAsmi pariNatajainadharmA''dito'pi hi / / 524 // zrutvaitAnyapyakSarANi dhigjIvAmyaghabhAjanam / svabhAvalola re jIva ! kimadyApyavatiSThase / / 525 // na cet svayaM niHsarasi tathApi hi balAnmayA / nissAryase sadya eva nIDAdiva vihaMgamaH / / 526 // iti tadbhartsanodvignA iva prANAH kSaNAdapi / tasyA manyuprasphuTitahRdayAyA viniryayuH / / 527 // auSTrikastAM mRtAM prekSya dadhyAvetAM satIM prati / dhigdhiGmayaitaduditaM yanme patnI bhaviSyati / / 528 / / aMgulIdarzaneneva kUSmAMDaM durgirA mama / vipanneyaM yathA tadvat kanyApyeSA vipatsyate / / 529 // evaM vimRzya sAmnA tAmAlapannanayat puri / kauzAmbyAM so'tha nidadhe vikretuM rAjavartmani // 530 / / daivAttatrAgataH zreSThI tAmapazyaddhanAvahaH / dadhyau cetyanayA mUrtyA na hi sAmAnyaputryasau / / 531 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / candanA vRttAntaH / 119 39 11 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 132 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhraSTA pitRbhyAM prApteyaM nighRNenAmunA'dhunA / yUthacyutA kuraMgavI lubdhakena durAtmanA / / 532 / / vikretuM palavacceha sthApitA'nena mUlyataH / haste hInasya kasyApi hA yAsyati varAkyasau / / 533 / / dattvArthaM bahumapyasya gRhNAmyetAM kRpAspadam / putrImiva nijAM hImAM na kSamo'hamupekSitum / / 534 // vinA'narthaM mama gRhe tiSThantyAH kramayogataH / asyAH svajanavargeNa bhavitA saMgamo'pi hi // 535 / / dhanAvaho vimRzyaivaM dattvA mUlyaM tadIpsitam / ninye vasamutI bAlAM sAnukaMpaH svavezmani / / 536 / / so'pRcchat svacchadhIstAM ca vatse ! kasyAsi kanyakA / ko vA svajanavargaste mA bhaiSIrduhitA'si me // 537 // mahattvena samAkhyAtuM svakulaM sApi cA'kSamA / na kiMcidUce'sthAtsAyaM nalinIva tvadhomukhI / / 538 / / mUlAM ca zreSThinImUce priye'sau duhitA''vayoH / pAlyA lAlyA ca tadiyamatiyatnena puSpavat / / 539 / / evaM zreSThigirA tatra gehe'vAtsitsvagehavat / bAlA bAlendulekheva sA netrA''nandadAyinI / / 540 // tasyA vinayavAkzIlai raJjitazcandanopamaiH / candanetyabhidhAM zreSThI dadau parijanaiH saha / / 541 // ISacca yauvanArambhaM karabhoruravApa sA / rAkArAtririvAmbhodheH zreSThino dadatI mudam / / 542 / / nisargato rupavatI yauvanena vizeSataH / nirIkSya candanAM mUlA dadhyAvevaM samatsarA / / 543 // putrIvatpratipadyA'pi yadyetAM rupamohitaH / zreSThI pariNayettarhi jIvantyapi mRtA'smi // 544 / / cndnaavRttaantH| ||132 // 1bhvtaa| Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||133 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / evaM straiNasulabhena tucchatvena divAnizam / tadA prabhRti tAmyantI tasthau mUlA durAzayA / / 545 / / grISmoSmArto'nyadA zreSThI vezmanyAgamadApaNAt / tadA'ghrikSAlako nAsIt ko'pi daivAt puraHsaraH / / 546 / / vinItA candanotthAya zreSThinA vAritA'pi hi / prAvartata kSAlayituM tatpAdau pitRbhaktitaH // 547 / / kezapAzastadA tasyAH snigdhazyAmalakomalaH / niHsahAMgyAH parisrastaH kSmAtale jalapaMkile / / 548 // vatsAyAH kezapAzo'yaM mA bhUd bhUpaMkabhAgiti / lIlAyaSTyoddadhe zreSThI tamabadhnAcca sAdaraH / / 549 / / tacca mUlA gavAkSasthA nirIkSyaivamacintayat / vitarkaH saMvadati sa yaH pUrvaM kalpito mayA / / 550 // asyAH svayaM kezabandhaH patnItvasya nibandhanam / prathama zreSThino nUnaM nedRzI hi pituH kriyA // 551 / / ucchedanIyA tadiyaM mUlAdvyAdhirivotthitaH / iti nizcitya mUlA'sthAcchAkinIva durAzayA / / 552 / / kSaNaM zreSThyapi vizramya punareva bahiryayau / amuMDayaccandanAM ca mUlA'pyAhUya nApitam / / 553 / / pAdayornigaDAn kSiptvA candanAM bahvatADayat / mUlA vallImiva vazA vivazA krodharakSasA / / 554 / / gRhaikadeze dUrasthe mUlA nyadhita candanAm / kapATasaMpuTaM dattvA parivAramuvAca ca / / 555 / / zreSThinaH pRcchato'pyetat kathanIyaM na kenacit / kathayiSyati yaH ko'pi matkopAgneH sa AhutiH / / 556 / / evaM niyantraNAM kRtvA mUlA mUlagRhaM yayau / zreSThI ca sAyamAyAto'pRcchat kva nanu candanA ? // 557 / / mUlAbhayAnna ko'pyAkhyacchreSThI caivamabudhyata / vatsA me ramate kvApi yadvA'styupari vezmanaH / / 558 // cndnaavRttaantH| 133 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 11938 11 evaM rAtrAvapyapRcchanna ko'pyAkhyattathaiva ca / prasuptA candanA'stIti cAjJAsIdRjudhIH sa tu / / 559 / / dvitIye'pyahni nApazyattRtIye'pi tathaiva tAm / zaMkAkopAkulaH zreSThI proce parijanaM tataH / / 560 // mere re kathayata kvAsti candanA mama nandanA ? / nA''khyAsyatha vidantazcennigrahISyAmi vastadA / / 561 // zrutvedaM sthavirA tatra kAcicceTItyacintayat / jIvitA'haM cirataraM pratyAsannA mRtirmama // 562 / / kathite candanodante kiM mUlA me kariSyati ? / evaM vicintya tAmAkhyanmUlAcandanayoH kathAm / / 563 // zreSThino'darzayadgatvA candanArodhavezma sA / dvAraM codghATayAmAsa svayaM zreSThI dhanAvahaH / / 564 / / tatra ca kSutpipAsAta davaspRSTAM latAmiva / nigaDairyantritAmaMyornavAttAM kariNImiva / / 565 / / parimuNDitamuNDA ca bhikSukImiva candanAm / azrupUritanetrAbjAmIkSAJcakre dhanAvahaH ||566 // // yugmam // vizvastA bhava vatse ! tvamiti jalpannudazrudRk / tadbhojyArthaM rasavatIM yayau zreSThI drutadrutam // 567 / / viziSTaM tatra cA'pazyan bhojyaM daivAddhanAvahaH / kulmASAn zUrpakoNasthAMzcandanAyai samArpayat // 568 / / bhuJjIthAstAvadetAMstvaM yAvattvannigaDacchide / karmAramAnayAmIti jalpitvA zreSThyagAddbahiH / / 569 // candanordhvasthitA caivamacintayadaho kva me / tasmin rAjakule janma kva cAvastheyamIdRzI / / 570 / / bhave'sminnATakaprAye kSaNAdvastvanyathAbhavet / svAnubhUtamidaM me hi kiM saMprati karomi hA / / 571 // SaSThasya pAraNAyAmI kulmASAH santi saMprati / yadyAyAtyatithistasmai dattvA bhuje'nyathA na hi / / 572 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / candanA vRttAntaH / 11938 11 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||135 // zrImahAvIrajina caritam / evaM vicintya sA dvAre dadau dRSTimitastataH / tadA cA''gAnmahAvIro bhikSAyai paryaTana prabhuH // 573 // aho pAtramaho pAtramaho me puNyasaMcayaH / munirmahAtmA ko'pyeSa bhikSAyai yadupasthitaH / / 574 / / cintayitveti sA'cAlIdbAlA kulmASazUrpabhRt / ekamaGghi nyadhAdantardehalyA aparaM bahiH / / 565 // nigaDaidehalI sA tu samullacitumakSamA / tatrasthaivA''rdrayA bhaktyA bhagavantamabhASata / / 576 // svAminnanucitaM bhojyaM yadyapyetattathApi hi / paropakAraikarata ! gRhANAnugRhANa mAm // 577 // dravyAdibhedasaMzuddhaM jJAtvA pUrNamabhigraham / tasyai kulmASabhikSAyai svAmI prAsArayat karam / / 578 // aho dhanyA'hameveti dhyAyantI candanApi hi / cikSepa zUrpakoNena kulmASAn svAminaH kare / / 579 / / svAmyabhigrahasaMpUrtyA prItAstatrAyayuH surAH / vasudhArAprabhRtIni paJca divyAni ca vyadhuH / / 580 // tutruTurnigaDAstasyAstatpade kAJcanAni ca / jajJire nUpurANyAsIt kezapAzazca pUrvavat / / 581 / / sarvAMgINaM ca tatkAlaM ratnAlaMkAradhAriNI / zrIvIrabhaktairvidadhe vibudhairatha candanA / / 582 // utkRSTanAdaM vidadhU rodaHkukSibhari surAH / jaguzca nanRtuzcocai raMgAcAryA ivonmudaH / / 583 // mRgAvatIzatAnIko sugupto nandayA saha / tatraiyuH saparIvArAH zrutvA taM dundubhidhvanim / / 584 / / Ayayau devarAjo'pi zakro muditamAnasaH / saMpUrNAbhigrahaM nAthaM namaskartuM drutadrutam / / 585 / / 1degtadrutaH / taM drutaM / cndnaavRttaantH| ||135 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 136 // dadhivAhanarAjasya saMpulo nAma kaMcukI / campAvaskanda AnIto rAjJA muktastadaiva hi / / 586 / / tatrAyAto vasumatIM dRSTvA tatpAdayornataH / vimuktakaNThamarudat sadyastAmapi rodayan / / 587 / / kiMrodiSIti rAjJoktaH sAzruH provAca kaMcukI / dadhivAhanarAjasya dhAriNyAzceyamAtmajA / / 588 / / tAdRgvibhavavibhraSTA pitRbhyAM rahitA ca hA / iyaM vasatyanyagRhe dAsIvattena rodimi / / 589 / / rAjA'pyUce na zocyeyaM saMpUrNAbhigraho yayA / jagattrayatrANavIraH zrIvIraH pratilAbhitaH / / 590 // mRgAvatyapyabhASiSTa dhAriNI bhaginI mama / iyaM taduhitA bAlA mamApi duhitA khalu / / 591 / / paMcAhanyUnaSaNmAsatapaHparyantapAraNam / kRtvA dhanAvahagRhAnniryayau bhagavAnapi / / 592 / / vasudhArAmathA''ditsuM lobhaprAbalyato nRpam / vyAjahAra zatAnIkaM saudharmAdhipatiH svayam / / 593 / neha svasvAmibhAvo yadratnavRSTi jighRkSasi / yasmai dadAti kanyeyaM sa eva labhate nRpa ! / / 594 / / gRhNAtvika ityuktA rAjJA provAca candanA / ayaM dhanAvahaH zreSThI pitA hi mama pAlanAt // 595 / / jagrAha vasudhArAM tAM tataH zreSThI dhanAvahaH / bhUyo'pyAkhaNDalo'vocacchatAnIkanarezvaram / / 596 // bAlA caramadeheyaM bhogatRSNAparAGmukhI / bhaviSyatyAdimA ziSyotpanne vIrasya kevale / / 597 / / AsvAmikevalotpatti rakSaNIyA tvayA hyasau / ityuktvA maghavA nAthaM natvA ca tridivaM yayau / / 598 // 1 sAzru / zAstraH / dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / candanAvRttAntaH / // 136 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zalAkApuruSacarite ||137 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / kanyakA'ntaHpure ninye zatAnIkena candanA / sA svAmikevalotpattiM tatra dhyAyantyavAsthita / / 599 / / anarthamUlaM mUlA ca pa . niravAsyata / apadhyAnavatI sA'tha vipadya narakaM yayau / / 600 / / nAtho'pi viharan prApa grAmaM nAmnA sumaMgalam / tasmin sanatkumArendreNA'bhyupetyA'bhyavandata / / 601 // tato jagAma bhagavAn sukSetre sannivezane / tasminmAhendrakalpendreNaitya bhaktyA'namasyata / / 602 / / nAtho'tha pAlakagrAme yayau tatra tvadRzyata / vaNijA vAyalAkhyena yAtrAyai calatA satA / / 603 // asa... kuna bhikSuH kSipAmyasyaiva mUrdhani / iti hantuM prabhuM pApaH sa kRSTvA'simadhAvata / / 604 // siddhArthavyantarastasya svayamevA''cchidacchiraH / svAmI ca viharan prApa campAM nAma mahApurIm / / 605 // tatrAgnihotrazAlAyAM svAtidattadvijanmanaH / tasthau varSAcaturmAsI dvAdazI svAmyupoSitaH / / 606 / / pUrNabhadramANibhadrau yakSau tatra maharddhiko / rAtrau rAtrau samabhyetya paryapUjayatAM prabhum / / 607 // svAtidatto'cintayacca kimasau vetti kiMcana / devAryo yadamuM devAH pUjayanti pratikSapAm / / 608 // evaM vicintya jijJAsuretya papraccha sa prabhum / dehe ziraHprabhRtyaMgapUrNe jIvaH ka ucyate ? / / 609 // svAmyapi vyAharajjIvaH sa yo'hamiti manyate / svAtidatto'pyuvAcaivaM so'pi kazchindhi saMzayam / / 610 // bhagavAna zrImahAvIraH pratyabhASiSTa bho dvija! / ziraHkaraprabhRtibhyo vibhinnaH sa hi sUkSmakaH / / 611 // 1degmAya / 2 vetti tattvaM hi kiMcana / dvAdazI varSAcAturmAsI / ||137 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||138 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / svAtidattadvijo'pyUce brUhi sUkSmo'pi ko nu saH ? | vyAjahAra prabhurapi na gRhyeta ya indriyaiH / / 612 // praznenAnena vipraH sa jJAtvA tattvavidaM prabhum / bhaktyA''narca prabhuNApi sa bhavya iti bodhitaH / / 613 / / caturmAsyatyaye svAmI jRmbhakagrAmamAyayau / tatra nATyavidhi zakro darzayitvA'bravIditi // 614 / / jagadguro ! katipayairadya prabhRti vAsaraiH / utpatsyate'trabhavataH kevalajJAnamujjvalam / / 615 / / ityuditvA sunAsIro vIraM natvA yayau divam / zrIvIro'pyagamad grAme meMDhakagrAmanAmani // 616 // camarendrastatra caitye bhagavantamavandata / pRSTvA sukhavihAraM ca jagAma bhavanaM nijam / / 617 // grAmaM SaNmAninAmAnaM jagAma bhagavAnapi / bahizca kAyotsargeNa tasthau dhyAnaparAyaNaH / / 618 / / vedyaM karma tadodIrNaM prabhorviSNubhavA'rjitam / zayyApAlazravaHkSiptataptatrapunibandhanam / / 619 / / zayyApAlasya jIvo'pi gopAlastatra so'bhavat / svAmyantike vRSAnmuktvA godohAdikRte yayau / / 620 // carantaH svecchayA te ca prAvizannaTavIM vRSAH / kSaNAtso'pyAyayau gopo'pazyannukSNo'vadatprabhum / / 621 // devArya ! kva mamokSANaH / kiM na brUSe munibruva! |n zruNoSi vacaH kiM vA karNarandhre vRthaiva tat // 22 // avAdini prabhAvevamatyantakupito'tha saH / akSipatkAzazalAke svAminaH karNarandhrayoH / / 623 // zalAke tADite tena tathA te milite mithaH / akhaMDaikazalAkatvaM bibharAMcakraturyathA / / 624 / / karNayoH kIlakakSepaNam / ||138 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 139 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / mA kRkSata kIlakAvetau ko'pIti svadhiyA kudhIH / tatkIlakabahirbhAgaM chittvA gopAlako yayau // 625 / / praNaSTamAyAmithyAdizalyo'pi zrutizalyabhAg / akampitaH zubhadhyAnAdapApAM madhyamAM yayau // 26 / / pAraNArthaM prabhustatra siddhArthavaNijo gRhe / jagAma bhagavAMstena bhaktyA ca pratilAbhitaH / / 627 // pUrvAyAtastatra vaidyaH siddhArthasya suhRtpriyaH / kharakAkhyaH prabhuM prekSya sUkSmadhIrabravIdidam / / 628 // aho bhagavato mUrtiH saMpUrNA sarvalakSaNaiH / paraM zalyavatI ceyaM mlAnatvenopalakSyate / / 629 / / siddhArthaH saMbhramAdUce yadyevaM tannirupaya / samyagbhagavato dehe kva zalyaM hanta tiSThati ? // 630 // vaidyo'pi nipuNaM pazyannakhilaM svAmino vapuH / dadarza karNayoH kIlau siddhArthasyApyadarzayat / / 631 / / siddhArtho'thAvadat kenApyapavAdAdabhIruNA / narakAdapyabhItena cakre'daH karma dAruNam / / 632 / / kRtaM vA tasya pApasya kathayA'pyanayA sakhe ! / nAthasya zalyoddhArAya prayatasva mahAmate ! / / 633 // svAminaH karNayoH zalye pIDA tu mahatI mama / vilambaM na sahe'trArthe sarvasvamapi yAtu me / / 634 // karNAbhyAM vizvanAthasyodadhatayoriha zalyayoH / manye bhavamahAmbhodherAvAmeva samuddhRtau / / 635 // vaidyo'pyuvAca nAtho'yaM vizvatrANakSayakSamaH / karmakSayAyopaikSiSTa taM nA'zaktyA'pakAriNam / / 636 / / kathaM cikitsanIyo'yaM nirapekSo vapuSyapi / yaH karmanirjarAlubdho vedanAM sAdhu manyate / / 637 // 1deglasya b| kIlakakarSaNam / ||139 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 11980 11 siddhArtho'pyavadat keyaM vAcoyuktistavAdhunA / na kAlo vacasAmeSAM cikitsyo bhagavAn khalu // 638 // tayorbuvANayorevaM nirapekSaH prabhuryayau / tasthau ca bahirudyAne zubhadhyAnaparAyaNaH / / 639 / / siddhArthakharakau tau ca gRhItvA bheSajAdikam / tatrodyAne tvarAvantau bhagavantamupeyatuH / / 640 / tailadroNyAM vinivezya tailenAbhyajya ca prabhum / saMvAhakairbalIyobhistAvamardayatAmatha / / 641 / / zlatheSu mardanAtsaMdhiSvojasvipuruSaiH prabhoH / saMdaMzAbhyAmakRSyetAM yugapatkarNakIlakau / / 642 / / kIdvayaM sarudhiraM niryayau karNarandhrayoH / avaziSTaM vedanIyaM karma sAkSAdiva prabhoH // 643 // tathA'bhUdvedanA kIlakarSaNena yathA prabhuH / rarAsa bhairavArAvaM vajrAhata ivAcalaH / / 644 / / nA'sphuTat svAmimAhAtmyAttena nAdena medinI / vipadyapi hi nA'rhantaH paropadravakAriNaH / / 645 / / saMrohaNyA rohayitvA karNau nAthaM praNamya ca / kSamayitvA ca siddhArthakharakau gRhamIyatuH / / 646 / / vedanAmapi tau bhartuH kRtavantau zubhAzayau / babhUvatuH suraloka zrIbhAjanamubhAvapi / / 647 / / duSTAzayastu gopAlo vidhAya svAmivedanAm / saptamAvaniduHkhAnAM bhAjanaM samajAyata / / 648 // svAmino bhairavArAvAnmahAbhairavamityabhUt / tadudyAnaM tatra devakulaM ca vidadhe janaiH / / 649 / / evaM zrIvIranAthasyopasargeSvakhileSvapi / jaghanyeSUtkRSTaM kaTapUtanAzItamutkaTam / / 650 / / kAlacakraM madhyameSUtkRSTeSUddharaNaM tvidam / gopArabdhA upasargA gopenaiva ca niSThitAH / 651 / / // yugmam // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / kIlakakarSaNam / 1198011 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||141 // caturmAsakSapaNAni nava dvimAsikAni SaT / mAsikAni dvAdazArdhamAsikAni dvisaptatiH / / 652 / / ekaM pANmAsikaM dve trimAse dve sArdhamAsike / sArdhadvimAsike dve ca bhadrAdipratimAtrayam / / 653 / / mahAnagaryAM kauzAmbyAmabhigrahasamanvitam / ahobhiH paMcabhiyU~namekaM pANmAsikaM tathA / / 654 / / pratimAzcaikarAtrikyo dvAdazASTamabhaktataH / caramAyAM vibhAvA~ kAyotsargasamanvitAH / / 655 // ekonatriMzadadhike dve ca SaSThazate prabhoH / nityabhaktaM caturthaM ca babhUva na kadAcana / / 656 / / prabhorekonapaMcAzaM pAraNAhazatatrayam / vratAhAccetyabhUt sArdhA dvAdazAbdI sapakSikA / / 657 // kRtvA tapo jalavihInamazeSamitthaM chadmastha eva viharan vijitopasargaH / svAmI jagAma RtupAlikayA mahatyA nadyA sanAthamatha jRmbhakasannivezam / / 658 // dazamaM parva caturthaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prabhoH tpognnnaa| ||141 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIradvitIyasAgraSaDvArSikachadmasthavihAravarNano nAma caturthaH sargaH / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH / triSaSTizalAkApuruSacarite // 142 // dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / jagannAtho'tha tatra pAlikottararodhasi / zyAmAkanAno gRhiNaH kSetre zAlatarostale // 1 // avyaktacaityasyAsanne SaSThenotkaTikAsanI / muhUrte vijaye svAmI tasthAvAtApanAparaH / / 2 / / / / yugmm|| zukladhyAnAntarasthasya kSapakazreNivartinaH / svAmino ghAtikarmANi tutruTurjIrNarajjuvat // 3 // vaizAkhazvetadazamyAM candre hastottarAgate / yAme caturthe'hno bharturudapadyata kevalam // 4 // vijJAyA''sanakaMpena kevalajJAnamIzituH / indrAH saha suraistatra samAjagmuH pramodinaH / / 5 // ke'pyutpetuH ke'pi peturnanRtuH ke'pi ke'pi ca / jahasuH ke'pi ca jaguDUccakruH ke'pi siMhavat / / 6 / / ke'pyazvavadaheSanta babUMhuH ke'pi hastivat / rathavat ke'pi cIccakruH pUccakruH ke'pi nAgavat // 7 // svAminaH kevalotpattyA hRSTAtmAno'pare'pi hi / caturvidhA diviSado vividhaM viciceSTire // 8 // prativapraM caturiM vapratritayabhUSitam / cakruH samavasaraNaM yathAvidhi divaukasaH // 9 // na sarvaviraterarhaH ko'pyoti vidannapi / kalpa ityakarottatra niSaNNo dezanAM vibhuH // 10 // | tattIrthajanmA mAtaMgo yakSaH kariratho'sitaH / bIjapUraM bhuje vAme dakSiNe nakulaM dadhat // 11 // RASHARASIRSINHASHRSHASHRESS prabhoH kevalotpattiH / ||142 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||143 // | dazamaM parva | paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / siddhAyikA tathotpannA siMhayAnA haricchaviH / samAtuliMgavallakyau vAmabAhUca bibhratI // 12 // pustakA'bhayadau cobhau dadhAnA dakSiNI bhujau / abhUtAM te prabhornityA''sanne zAsanadevate // 13 // ||tribhirvishesskm // upakArA'rhalokAnAmabhAvAttatra ca prabhuH / paropakAraikaparaH prakSINapremabandhanaH / / 14 / / tIrthakRnnAmagotrA''khyaM karma vedyaM mahanmayA / bhavyajantuprabodhenAnubhAvyamiti bhAvayan // 15 // ghusannikAyakoTIbhirasaMkhyAtAbhirAvRtaH / suraiH saMcAryamANeSu svarNAbjeSu dadhakramau // 16 // sphaTe mArge dina iva devodyotena nizyapi / dvAdazayojanA'dhvAnAM bhavyasattvairalaMkRtAm / / 17 // gautamAyaiH prabodhArha riziSyasamAvRtaiH / yajJAya militairjuSTAmapApAmagamatpurIm / / 18 // ||pnycbhiH kulakam // tasyA adare paryAzca mahAsenavanAbhidhe / udyAne cArusamavasaraNaM vibudhA vyadhuH / / 19 // saJjAtasarvAtizayaH stUyamAnaH surAsuraiH / pUrvadvAreNa samavasaraNaM prAvizatprabhuH / / 20 / / dvAtriMzaddhanuruttuMgaM ratnacchaMdacchavirnibham / tataH pradakSiNIkRtya caityavRkSaM jagadguruH // 21 // namastIrthAyetyuditvA pAlayannAhatIM sthitim / sapAdapIThe nyaSadatpUrvasiMhAsane prabhuH // 22 / / 1 svamAnAd dvAdazaguNaM ra / dvAviMzaddhanu / 2 degcakre / deshnaa| ||143 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi | dazamaM parva zalAkApuruSacarite ||144 // | paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / svAminaH pratirUpANi tanmahimnaiva nAkinaH / vicakrire bhaktimantastisRSvanyAsu dikSvapi / / 23 // yathAdvAraM pravizyAtha yathAsthityavatasthire / pazyantaH svAmivadanaM sarve suranarAdayaH / / 24 // namaskRtya jagannAthaM ghusannAthaH kRtAJjaliH / romAJcitavapurbhaktyA stotumevaM pracakrame / / 25 // lAvaNyapuNyavapuSi tvayi netrA'mRtAMjane / mAdhyasthyamapi dauHsthyAya kiM punadvaiSaviplavaH / / 26 // tavApi pratipakSo'sti so'pi kopAdiviplutaH / anayA kiMvadantyA'pi kiM jIvanti vivekinaH ? // 27 // vipakSaste viraktazcet sa tvamevA'tha rAgavAn / na vipakSo vipakSaH kiM khadyoto dyutimAlinaH ? / / 28 // spRhayanti (te) tvadyogAya yatte'pi lavasattamAH / yogamudrAdaridrANAM pareSAM tatkathaiva kA / / 29 / / tvAM prapadyAmahe nAtha tvAM stumastvAmupAsmahe / tvatto hi na parastrAtA kiM brUmaH kinnu kurmahe / / 30 // svayaM malImasAcAraiH pratAraNaparaiH paraiH / vaJcyate jagadapyetat kasya pUtkurmahe puraH / / 31 / / nityamuktAJjagajjanmasthemakSayakRtodyamAn / vandhyAstanandhayaprAyAn ko devAMzcetanaH zrayet / / 32 / / kRtArthA jaTharopasthaduHsthitairapi daivataiH / bhavAdRzAnninuvate ha hA devAstikAH pare / / 33 // khapuSpaprAyamutprekSya kiMcinmAnaM prakalpya ca / saMmAnti dehe gehe vA na gehenardinaH pare // 34 // kAmarAgasneharAgAvISatkaranivAraNau / dRSTirAgastu pApIyAn durucchedaH satAmapi / / 35 / / prasannamAsyaM madhyasthe dRzau lokampRNaM vacaH / iti prItipade bADhaM mUDhAstvayyapyudAsate // 36 // deshnaa| 11144 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 145 // dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tiSThedvAyuvedadrikRlejjalamapi kvacit / tathApi grasto rAgAdyairnApto bhavitumarhati / / 37 / / ityabhiSTutya virate biDaujasi jagadguruH / sarvabhASAjuSA vAcA vidadhe dezanAmiti / / 38 / / aho apAraH saMsAraH sarasvAniva dAruNaH / kAraNaM tasya karmaiva hanta bIjaM taroriva / / 39 / / karmaNA svakRtenaiva vivekaparivarjitaH / kUpakAra ivAdhastAdgatimAptoti dehabhRt / / 40 / / apyUrdhvagatimApnoti nijenaiva hi karmaNA / prAsAdakAraka iva zarIrI vizadAzayaH / / 41 / / prANAtipAtaM no kuryAt karmabandhanibandhanam / svaprANavat paraprANaparitrANaparo bhavet / / 42 / / na mRSA jAtu bhASeta kiM tu bhASeta sunRtam / parapIDAM pariharannAtmapIDAmivAMgavAn / / 43 // adattaM nAdadItArthaM bAhyaprANopamaM nRNAm / artha hi haratA teSAM vadha eva kRto bhavet / / 44 / / maithunaM na vidadhyAcca bahujIvopamardakam / brahmaiva kuryAttatprAjJaH parabrahmanibandhanam / / 45 / / parigrahaM na kuryAcca parigrahavazena hi / gaurivAdhikabhAreNa vidhuro nipatatyadhaH // 46 // etAnprANAtipAtAdIna sUkSmAMstyaktuM na cetkSamAH / tyajeyurbAdarAMstarhi sUkSmatyAge'nurAgiNaH / / 47 / / itthaM ca dezanAM bhartuH zrRNvanto'vahitA janAH / tasthurAnandanispandA AlekhyalikhitA iva / / 48 / / itazca magadhe deze govaragrAmanAmani / grAme gotamagotro'bhUdvisundrabhUtiriti dvijaH // 49 // 1degba deshnaa| ||145 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||146 // | dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tasyendrabhUtyagnibhUtivAyubhUtyabhidhAH sutAH / palyAM prathivyAmabhavaMste'pi gotreNa gotamAH / / 50 // kollAke'bhUddhanurmitro dhammillaca dvijastayoH / putrau vyaktaH sudharmA ca vAruNIbhadrilAbhavau / / 51 / / dhanadevazca mauryazca mauryA'khye sannivezane / dvAvabhUtAM dvijanmAnau mAtRSvaneyakau mithaH / / 52 // palyAM vijayadevAyAM dhanadevasya nandanaH / maMDiko'bhUttatra jAte dhanadevo vyapadyata // 53 // lokAcAro hyasau tatretyabhAryo mauryako'karot / bhAryAM vijayadevAM tAM dezAcAro hi na hiye / / 54 // kramAdvijayadevAyAM mauryasya tanayo'bhavat / sa ca loke mauryaputra iti nAmnaiva paprathe / / 55 / / tathaiva mithilApuryA devanAno dvijanmanaH / abhUdakaMpito nAma jayantIkukSijaH sutaH / / 56 / / abhUcca kozalApuryAM vasunAno dvijanmanaH / sUnurnAmnA'calabhrAtA nandAkukSisamudbhavaH / / 57 / / vatsadeze tuMgikA''khye sanniveze dvijanmanaH / dattasya sUnurmetAryo varuNAkukSibhUrabhUt / / 58 // tathA pure rAjagRhe balanAmo dvijanmanaH / prabhAso nAma putro'bhUdatibhadrodarodbhavaH / / 59 / / ekAdazApi te'bhUvaMzcaturvedAbdhipAragAH / gautamAdyA upAdhyAyAH pRthak ziSyazatairvRtAH / / 60 // vipraH puryAmapApAyAM yaSTumADhyo'tha somilaH / AninAya zraddhayA tAn yajJakarmavicakSaNAn / / 61 / / tadA ca tatra samavasRtaM vIraM vivandiSUn / surAnApatataH prekSya babhASe gautamo dvijAn / / 62 / / 1 militApudeg / mithulApudeg / vimalA pudeg / indrabhUteH shNkaa| // 146 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 147 / / 1 maMtreNAsmAbhirAhUtAH pratyakSA nanvamI surAH / iha yajJe samAyAnti prabhAvaM pazyata kratoH / / 63 / tyaktvA caNDAlavezmeva yajJavATaM sureSu tu / prati samavasaraNaM yAtsu loko'bravIditi // 64 // udyAne samavasRtaH sarvajJo'tizayAnvitaH / taM vandituM surAH yAnti paurAzcAmI pramodinaH / / 65 / / sarvajJa ityakSarANi zrutvA''krozamivoccakaiH / indrabhUtiH prakupitaH svAnevamavadajjanAn // 66 // mAM tyaktvA kimamI yAnti pAkhaNDinamamuM janAH / tyaktvA cUtamivA'vijJAH karIraM marumAnuSAH / / 67 / mamApi purato'trAsti sarvajJa iti ko'pi kim / paJcAnanasya na hyagre bhavatyanyaH parAkramI / / 68 / / manuSyA yadyamI mUrkhA yAntyenaM yAntu tannanu / devAH kathamamI yAnti dambhaH ko'pyasya tanmahAn // 69 // yAdRzo vaiSa sarvajJo devA api hi tAdRzAH / yadi vA yAdRzo yakSo jAyate tAdRzo baliH // 70 // asya sarvajJatAdarpamasAvapaharAmyaham / devAnAM mAnavAnAM ca pazyatAmeva saMprati // 71 // so'haMkArAdudIryaivaM ziSyapaMcazatIvRtaH / yayau samavasaraNe vIraM suranarAvRtam // 72 // tatrarddhiM svAminaH prekSya rupaM tejazca tAdRzam / kimetaditi sAzcairya indrabhUtiraivAsthita // 73 // bho gautamendrabhUte ! kiM tava svAgatamityatha / sudhAmadhurayA vAcA taM babhASe jagadguruH // 74 // gautamo'cintayanme'sau gotraM nAma ca vetti kim ? / jagatprasiddhamathavA ko jAnAti na mAmiha // 75 // 1 mAnuSA / 20 / 3 degrivA / dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / indrabhUteH zaMkA | / / 147 / / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ||148 // saMzayaM hRdayasthaM me bhASate ca chinatti ca / yadyasau jJAnasaMpattyA tadA''zcaryakaraH khalu / / 76 / / ityantaH saMzayadharaM tamUce paramezvaraH / asti jIvo na vetyuccairvidyate tava saMzayaH / / 77 / / astyeva jIvaH sa puna yo gautama ! lakSaNaiH / cittacaitanyavijJAnasaMjJAprabhRtibhiH khalu / / 78 / / na jIvo'vasthitazcetsyAdbhAjanaM puNyapApayoH / yAgadAnAdikaM tarhi kiMnimittaM tavApyaho ! // 79 // iti svAmivacaH zrutvA mithyAtvena sahaiva saH / ujjhAJcakAra sandehaM svAminaM praNanAma ca / / 80 // Uce ca tvatparIkSArtha durbuddhirahamAgamam / uttuMgavRkSamudhuktaH pramAtumiva vAmanaH / / 81 / / bodhito'smi tvayA sAdhu duSTo'pyeSo'hamadya tat / bhavAdviraktaM pravrajyAdAnenAnugRhANa mAm / / 82 / / AdyaM gaNadharaM jJAtvA bhAvinaM taM jagadguruH / svayaM pravrAjayAmAsa paJcaziSyazatIyutam / / 83 / / upanItaM kubereNa dharmopakaraNaM tataH / tyaktasaMgo'pyAdadAno gautamo'thetyacintayat / / 84 / / niravadyavratatrANe yadetadupayujyate / vastrapAtrAdikaM grAhya dharmopakaraNaM hi tat / / 85 // chadmasthairiha SaDjIvanikAyayatanAparaiH / samyak prANidayAM kartuM zakyeta kathamanyathA / / 86 / / yacchuddhamudgamotpAdaiSaNAbhirguNasaMyutam / gRhItaM sadahiMsAyai taddhi grAhya vivekinA / / 87 // jJAnadarzanacAritrA''cArazaktisamanvitaH / AdyantamadhyeSvamUDhasamayArthaM hi sAdhayet / / 88 / / jJAnA'valokahIno yastvabhimAnadhanaH pumAn / asmin parigrahA''zaMkAM kurute sa hi hiMsakaH / / 89 / / indrabhUteH zaMkAnirAsaH / | 11148 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 1198811 parigrahadhiyaM dhatte dharmopakaraNe'pi yaH / bAlAnaviditatattvAn sa vaJcayitumicchati / / 90 // jalajvalanavAyUrvI tarutrasatayA bahUn / jIvAMstrAtuM kathamalaM dharmopakaraNaM vinA // 91 // gRhItopakaraNo'pi karaNatrayadUSitaH / asaMtuSTaH sa AtmAnaM pratArayati kevalam // 92 // indrabhUtirvibhAvyaivaM ziSyANAM paJcabhiH zataiH / samaM jagrAha dharmopakaraNaM tridazArpitam / / 93 / / taM ca zrutvA pravrajitamagnibhUtiracintayat / tenendrajAlikenendrabhUtirnUnaM pratAritaH / / 94 / / gatvA jayAmyasarvajJamapi sarvajJamAninam / AnayAmi bhrAtaraM svaM mAyayaiva parAjitam / / 95 / / sarvazAstrarahasyajJamindrabhUrti mahAmatim / ko'laM jetuM vinA mAyAM mAyA jaitrI tvamAyiSu / / 96 // sa cenme saMzayaM jJAtA chettA ca hRdayasthitam / tadA'hamapi tacchiSyaH saziSyo'pIndrabhUtivat // 97 // agnibhUtirvimRzyaivaM paJcaziSyazatA''vRtaH / yayau samavasaraNe tasthau copajinezvaram // 98 // tamAlapatprabhurviprAgnibhUte ! gotamAnvaya ! / asti vA nAsti kiM karmetyeSa te saMzayo hRdi / / 99 / / pratyakSAdipramANAnAmagamyaM karma mUrtimat / kathaMkAraM sa badhnIyAjjIvo mUrtatvavarjitaH / / 100 / / upaghAtA'nugrahAzca kathaM mUrtena karmaNA / jIvasya syuramUrtasyetyAzaMkA hi mudhaiva te / / 101 / / pratyakSaM karmA'tizayajJAninAM tvAdRzAM punaH / anumAnAbhigamyaM tajjIvavaicitryadarzanAt / / 102 / / karmaNAmeva vaicitryAdbhavanti ca zarIriNAm / sukhaduHkhAdayo bhAvAstatkarmAstIti nizcinu // 103 // dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajina-caritam / agni bhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / / / 149 / / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacArate // 150 // dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tathAhi syurnRpAH ke'pi hastyazvarathavAhanAH / kecittatra bhave pAdacAriNo nirupAnahaH / / 104 / / sahasakukSibharayo bhavantyeke maharddhayaH / bhikSayA svodaramapi pUrayantyapare punaH / / 105 / / dezakAlAditulyatve'pyekasya vyavahAriNaH / bhUyiSTho jAyate lAbho mUlanAzo'parasya tu / / 106 // evaMvidhAnAM kAryANAM jJeyaM karmaiva kAraNam / na vinA kAraNaM kAryavaicitryamupajAyate / / 107 // mUrtAnAM karmaNAM jIvenAmUrtena ca saMgamaH / samIcInaH so'pi nUnamAkAzaghaTayoriva / / 108 // upaghAtA'nugrahAzca nAnAvidhasurauSadhaiH / amUrte'pi bhavantIti niravadyamado'pi hi / / 109 / / evaM ca svAminA cchinnasaMzayastyaktamatsaraH / agnibhUtiH pravavrAja ziSyapaJcazatIyutaH / / 110 // asminnapi pravrajite vAyubhUtiLacintayat / jitau me bhrAtarau yena sarvajJaH khalvayaM tataH / / 111 // tadetasya bhagavato'bhyarhaNAvandanAdibhiH / dhautakalmaSakAluSyaH syAM chinadmi ca saMzayam / / 112 / / evaM vicintya so'pyAgAt svAminaM praNanAma ca / svAmyapyuvAca jIvaH sa tadvapuzceti te bhramaH // 113 / / pratyakSAdyagrahaNena jIvo bhinnastanorna hi / jalabubudavatso'Gge mUrcchatIti tavAzayaH // 114 / / mithyA taddezapratyakSo jIvaH sarvazarIriNAm / tadguNAnAmIhAdInAM pratyakSatvAtsvasaMvidA / / 115 / / dehendriyAtiriktaH sa indriyA'pagame'pi yat / indriyArthAn saMsmarati maraNaM ca prapadyate // 116 // 1 rasau / agnibhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / / / 150 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 151 // paJcamaH Paa sargaH zrImahAvIrajinacaritam / iti svAmigirAcchinnasaMzayo vimukho bhavAt / paryavrAjIdvAyubhUtiH ziSyapaJcazatIyutaH / / 117 / / vyakto'pyacintayadvayaktaM sarvajJo bhagavAnayam / indrabhUtyAdayo yena jitA vedA iva trayaH // 118 // mamApi saMzayaM chettA nizcitaM bhagavAnayam / tataH ziSyIbhaviSyAmi dhyAtvaivaM so'pyagAprabhum / / 119 // yugmm|| tamapyuvAca bhagavAn bho vyakta ! tava cetasi / na hi bhUtAni vidyante pRthvyAdInIti saMzayaH // 120 // teSAM tu pratipattiryA sA bhramAjjalacandravat / sarvazUnyatvamevaivamiti te dRDha AzayaH // 121 // tanmithyA sarvazUnyatvapakSe bhuvanavizrutAH / syuH svapnA'svapnagandharvapuretarabhidA na hi / / 122 // itthaM ca cchinna saMdeho vyakto'pi vyaktavAsanaH / parivavrAja ziSyANAM zataiH paJcabhiranvitaH / / 123 // upAdhyAyaH sudharmA'pi saMzayacchedavAJchayA / samAyayau mahAvIramatucchAlokabhAskaram / / 124 // tamapyajalpadbhagavAn sudharmastava dhIriyam / yAdRgatra bhave dehI tAdRk parabhave'pi hi / / 125 // kArya hi kAraNAsyAnurupaM bhavati saMsRtau / na yupte kalamabIje prarohati yavAMkuraH / / 126 // tanna yuktaM yadbhave'smin yo mRdutvA''rjavAdibhiH / naraH karma narAyuSkaM badhnAti sa punarnaraH // 127 // mAyAdiyuk pazuryastu sa pretyA'pi pazuH khalu / karmAdhInA samutpattistannAnAtvaM ca janminAm // 128 // sadRzaM kAraNasyaiva kAryamityapyasaMgatam / zRMgaprabhRtikebhyo'pi zarAdInAM prarohaNAt / / 129 / / 1 bhvaan| *SHAHARASHARASHTRA agnibhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / / / 151 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva | paJcamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 152 // sargaH zrImahAvIrajina caritam / ityAkarNya sudharmA'pi paJcaziSyazatIyutaH / pravrajyAmAdade pArzve svAmipAdAravindayoH / / 130 // maMDiko'pi jagAmA'tha svAminaM saMzayacchide / svAmyapyuvAca taM bandhamokSayostava saMzayaH // 131 // tadasadbandhamokSau hi prasiddhau tatra cAtmanaH / mithyAtvAdikRtaH karmasaMbandho bandha ucyate // 132 / / rajjubaddha iva zvabhratiryagnRsurabhUmiSu / duHkhaM tenAnubhavati prANI paramadAruNam / / 133 // jJAnadarzanacAritrapramukhaihetubhistu yaH / viyogaH karmaNAM jJeyaH sa mokSo'nantazarmadaH / / 134 / / apyanAdimithaHsiddhayogAnAM jIvakarmaNAm / jJAnAdinA syAdviyogo'gninA svarNAzmanAmiva / / 135 // iti svAmigirAcchinnasaMzayo maMDiko'pi hi / sArdhatrizatyA ziSyANAM sahito vratamAdade // 136 / / mauryaputro'pi saMdehacchide svAminamAyayau / svAmyapyUce mauryaputra ! tava deveSu saMzayaH / / 137 / / sa mithyA pazya nanvetAn pratyakSamapi nAkinaH / asmin samavasaraNe zakrAdIn svayamAgatAn / / 138 // saMgItakAdivaiyagrayAnmartyagandhAcca duHsahAt / nAyAnti zeSakAle'mI tadabhAvo na tAvatA / / 139 / / arhajjanmAbhiSekAdAvAyAnti yadamI bhuvi / prabhAvaH kAraNaM tatra garIyAn zrImadarhatAm / / 140 // iti svAmigirA buddho mauryaputro'pi tatkSaNam / parivavrAja ziSyANAM sAdhaM sArdheHzataistribhiH / / 141 / / yayAvakaMpito'pIzamIzo'vocadakaMpita ! na santyadRzyamAnatvAnnArakA iti te matiH // 142 / / tadasannArakAH kAmaM pArataMtryavazAdiha / AgantumakSamA gantuM ca tvAdRzA api // 143 // agni bhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / ||152 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva paJcamaH triSaSTizalAkApuruSacarite / / 153 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pratyakSaM nopalabhyAste yuktigamyA bhavAdRzAm / pratyakSA eva te santi kSAyikajJAninAM punaH / / 144 / / kSAyikajJAnino'pyatra no santIti sma mA bravIH / mayaiva vyabhicAro'syA AzaMkAyAH parisphuTaH / / 145 // iti zrutvA pratibuddho'kaMpitaH svAmino'ntike / upAdade parivrajyAM tribhiH ziSyazataiH samam / / 146 // athA''gAdacalabhrAtA prabhuM prabhurapi sphuTam / Uce tavAcalabhrAtaH ! sandehaH puNyapApayoH / / 147 // mA kRthAH saMzayaM tatra yatphalaM puNyapApayoH / pratyakSaM dRzyate loke tathaiva vyavahArataH / / 148 // dIrghamAyuH zriyo rupamArogyaM janma satkRle / ityAdi puNyasya phalaM viparItaM tu pApmanaH / / 149 // itthaM bhagavatA cchinnasaMzayaH samupAdade / pravrajyAmacalabhrAtA tribhiH ziSyazataiH saha / / 150 // metAryaH svAminamagAt svAmyUce tava dhIriyam / bhavAntaraprAptirupaH paraloko na vidyate / / 151 / / bhUtasaMdoharUpatvAjjIvasyeha cidAtmanaH / paralokaH kathaM bhUtA'bhAve tasyApyabhAvataH / / 152 / / tadasat khalu jIvasya bhUtebhyo hi sthitiH pRthak / piNDiteSvapi bhUteSu cetanAnupalambhataH / / 153 / / bhUtebhyazcetanA'pyevaM jIvadharmatayA pRthak / paralokagatistatsyAjjAtismRtyAdito'pi ca / / 154 // itthaM prabuddho metAryaH samIpe svAmipAdayoH / ziSyatrizatyA sahitaH parivrajyAmupAdade / / 155 / / prabhumAgAt prabhAso'pi tamUce bhagavAnapi / nirvANamasti no veti prabhAsa ! tava saMzayaH // 156 // mA saMzayiSThA nirvANaM mokSaH karmakSayaH sa tu / vedAt siddha karma jIvA'vasthAvaicitryato'pi ca // 157 / / agnibhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / // 153 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 1194811 I kSIyate karma zuddhaistu jJAnacAritradarzanaiH / pratyakSo'tizayajJAnabhAjAM moghastadasti bhoH ! / / 158 / / pratibuddhaH prabhAso'pi svAmyupanyastayA girA / dIkSAmAdatta sahitaH khaMDikAnAM tribhiH zataiH / / 159 / / mahAkulA mahAprAjJAH saMvignA vizvavaMditAH / ekAdazA'pi te'bhUvanmUlaziSyA jagadguroH // 160 // itazca candanA tatra zatAnIkagRhasthitA / pazyantI yAntamAyAntaM diviSajjanamambare / / 161 / / svAminaH kevalotpattinizcayAdvratakAMkSiNI / tridazairadavIyobhirninye zrIvIraparSadi / / 162 / / sA triH pradakSiNIkRtya natvA copAsthita prabhum / pravrajyArthaM nRpA'mAtyaputryo baDhyo'parA api // 163 // candanAM dhuri kRtvA tAH svayaM prAvrAjayat prabhuH / asthApayacchrAvakatve nRnnArIMzca sahasrazaH / / 164 // jA saMghe caturvaivaM dhauvyotpAdavyayAtmikAm / indrabhUtiprabhRtInAM tripadIM vyAharat prabhuH / / 165 // AcArAMgaM sUtrakRtaM sthAnAMgaM samavAyayuk / paMcamaM bhagavatyaMgaM jJAtAdharmakathApi ca / / 166 / / upAsakAMtakRdanuttaropapAtikAddazAH / praznavyAkaraNaM caiva vipAkazrutamapyatha / / 167 / / dRSTivAdazcetyaMgAni tattripadyA kRtAni taiH / pUrvANi dRSTivAdAntaH sUtritAni caturdaza / / 168 // tatrotpAdA''grAyaNIye vIryapravAdamityapi / astinAstipravAdaM ca jJAnapravAdanAma ca // 169 // Ti. *khaNDikaH ziSyaH / 1 sthAnakaM / dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / agni bhUtyAdInAM zaMkAnirasanam / 1194811 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva paJcamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 155 // sargaH zrImahAvIrajina caritam / satyapravAdamAtmapravAdaM karmapravAdayuk / pratyAkhyAnaM ca vidyApravAdakalyANake api / / 170 // prANAvAyA'bhidhAnaM ca kriyAvizAlamityapi / lokabindusAramatha pUrvANyevaM caturdaza / / 171 / / sUtritAni gaNadharairaMgebhyaH pUrvameva yat / pUrvANItyabhidhIyante tenaitAni caturdaza / / 172 / / evaM racayatAM teSAM saptAnAM gaNadhAriNAm / parasparamajAyanta vibhinnAstatra vAcanAH / / 173 / / akaMpitA'calabhrAtroH zrImetAryaprabhAsayoH / parasparamajAyanta sadRkSA eva vAcanAH / / 174 / / zrIvIranAthasya gaNadhareSvekAdazasvapi / dvayordvayorvAcanayoH sAmyAdAsan gaNA nava // 175 // saugandhikaratnacUrNapUrNamAdAya bhAjanam / utthAya svAmipArzve'sthAt samayajJo'tha vajrabhRt / / 176 // te'pIndrabhUtipramukhAH paripATyAvatasthire / pratIcchavaH svAmyanujJAM kiMcinnamitamaulayaH / / 177 / / dravyairguNaiH paryAyaizcA'nujJAtaM tIrthamityatha / jalpan svAmyakSipat pUrva cUrNa gautamamUrdhani / / 178 / / apyanyeSAM kramAt svAmI cUrNaM cikSepa mUrdhasu / puSpavarSa cUrNavarSa prItA devAzca cakrire / / 179 // ciraMjIvI ciraM dharma dyotayiSyatyasAviti / dhuri kRtvA sudharmANamanvajJAsIdgaNaM prabhuH / / 180 // sAdhvInAM saMyamodyogaghaTanArthaM tadaiva ca / pravartinIpade svAmI sthApayAmAsa candanAm // 181 / / pUrNaprathamapauruSyAM dezanAM vyasRjat prabhuH / rAjopanItastatra prAgdvAreNa prAvizadbaliH // 182 // 1 pUrva prA sNghsthaapnaa| ||155 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite / / 156 / / | udastasya balestasya khe'pyarthaM jagRhuH surAH / ardhasya patitasyArdhaM rAjA zeSaM punarjanAH || 183 // | athotthAya jagannAtha devacchanda upAvizat / svAmyaMghripIThe cA'sIno gautamo dezanAM vyadhAt // 184 // dvitIyasyAM tu pauruSyAM pUrNAyAM gautamo'pi hi / dezanAyA virarAma vRSTeriva navAmbudaH / / 185 / / tatrAtigamya katiciddivasAni vizvavizvopakAranirataH pratibodhya lokam / svAmI surAsuranarezvarasevyamAna pAdAravindayugalo vijahAra pRthvyAm / / 186 // // // // // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite | mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIrakevalajJAnacaturvidhasaMghotpattivarNano nAma paMcamaH sargaH / dazamaM parva paJcamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / saMghasthApanA / 1194811 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH / triSaSTizalAkApuruSacarite // 157 // dazamaM parva SaSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / shrennikjnm| itazcA'traiva bharate kuzAgrapurapattane / kuzAgrIyamatirabhUt prasenajidilApatiH // 1 // alaMkRtA'zeSadikkastasyApAro yazo'rNavaH / jagrase vidviSAM kIrtinirjhariNIH samantataH // 2 // tasyA'bhUt kevalaM rAjye zobhAyai sainyasaMgrahaH / yatpratApAnalenaiva vairivyAghrAnanAzayat / / 3 / / skhlyo'driNA vAyurapi daMbholirapi vArddhinA / AjJA tasya punaH pRthvyAmaskhalyata na kenacit / / 4 // sa prasAritapANibhyo yAcakebhyo dadadvasu / teSAmiva spardhayA svaM na pANiM samakocayat / / 5 // hitvA svasvapatIn jAte'ndhakAre raNareNubhiH / tamAliliMguH sarvAMgaM jayalakSmyo'bhisArikAH // 6 // zuddha manasi tasyAbhUtsadAcAraziromaNeH / jinadharmaH sthiraH sAndre kezapAze'dhivAsavat // 7 // zrImatpArzvajinAdhIzazAsanAmbhojaSaTpadaH / samyagdarzanapuNyAtmA so'Nuvratadharo'bhavat // 8 // rAjJAM kanyAbhiruDhAbhistasyorvIzaziromaNeH / avarodho'bhavad bhUyAn divIva diviSatpateH // 9 // 1 vajiNA / 2 sArdai / ||157 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 158 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pAkazAsanatulyasya zAsatastasya medinIm / sUnavo bahavo'bhUvaMstanmUrtaya ivAparAH / / 10 // itazcAtraiva bharate vasantapurapattane / yathArthanAmA samabhUjjitazatrurmahIpatiH / / 11 // amarIva bhuvaM prAptA tasya cA'marasundarI / babhUva paTTamahiSI guNaratnamahAkhaniH / / 12 / / tayoH sumaMgalo nAma maMgalAnAM nivAsabhUH / suto'bhUdrupakandarpaH kalAnAM nidhirinduvat // 13 // senako nAma savayAstasyAbhUnmantriputrakaH / alakSaNAnAM sarveSAmudAharaNamAdimam // 14 // sa piMgakezo dAvAgnidIptazRMga ivAcalaH / ghUkavaccipiTaghrANo mArjAra iva piMgadRk / / 15 // uSTravallambakaNThauSTha AkhuvallaghukarNakaH / mukhakundAMkurA'kArabahirbhUtaradAvaliH / / 16 / / jalodarIvodarilo hasvoruAmakolavat / maMDalasthAnakeneva vakrajaMgho'tizUrpapAt / / 17 / / / / tribhirvizeSakam / / saMcacAra durAkAro varAko yatra yatra saH / jagAma tatra tatrApi hAsyamekAtapatratAm / / 18 // dUrato'pi tamAyAntaM rAjaputraH sumaMgalaH / jahAsa vikRtA''kAraM vilokyeva vidUSakam / / 19 / / evaM ca rAjaputreNa hasyamAno divAnizam / vairAgyaM senako bheje'pamAnadrumahAphalam / / 20 // atha saMjAtavairAgyo mandabhAgyastataH purAt / niragAcchUnyahRdaya unmatta iva senakaH // 21 / / sumaMgalakumAro'pi mantriputre nirIyuSi / kAlena kiyatApyAtmarAjye pitrA nyavezyata / / 22 // 1degkhaM ku| 2 raMba zreNika jnm| ||158 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacari 1194811 senakoSpi bhramannekaM dRSTvA kulapatiM vane / tatpArzve tApaso bhUtvA gRhNAti smoSTrikAvratam // 23 // tIvreNa bAlatapasA svamatyantaM kadarthayan / vasantapuramevA''gAdaparedyuH sa tApasaH // 24 // maMtrisUstApasazceti tamAnarca jano'khilaH / vairAgyakAraNaM pRSTaH kathayAmAsa ceti saH // 25 // sumaMgalakumAreNa rupametadahAsi me / vairAgyaM tena me jAtaM satyaMkArastapaH zriyaH // 26 // tacchrutvA taM namaskartuM sumaMgalanRpo'bhyagAt / kSamayitvA pAraNAya nyamaMtrayata cA''darAt // 27 // so'pi rAjJe pradattAzIranumene tadarthanAm / kRtakRtya ivAgAcca rAjApi nijavezmani // 28 // pUrNe'tha mAsakSapaNe nRpateH prArthanAM smaran / zAnnAtmA rAjabhavanadvAramApa sa tApasaH // 29 // zarIrA'sauSThavamabhUttadA ca pRthivIpateH / dvAraM ca pidadhe dvAsthaH kastadA bhikSumIkSate // 30 // skhalito dvAradAnena setuneva jalaplavaH / 'yathAgatenaiva tapasvI vyAjughoTa saH // 31 // nizcitya mAsakSapaNaM yayau ca punaruSTrikAm / na cAkupyattapovRddhau hRSyanti hi maharSayaH // 32 // svasthabhUto dvitIye'hni bhakto rAjA tapasviSu / gatvA natvA kSamayitvA punarevamuvAca tam // 33 // nimantrito'si puNyAya mayA'ghaM punararjitam / prAyaH pApanivAsAnAM pApamevAtithIyate // 34 // tavAnyatrApi bhagavanniSiddhaM pAraNaM mayA / adAturhi priyAlApo'nyatra lAbhAntarAyakRt // 35 // 1 tapasA nityaM sva / 2 yathA / 3 cIyadeg / dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / | zreNika janma / 1194811 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 160 // tatprasIda dvitIye'pi mAsakSapaNapAraNe / matprAMgaNamalaMkuryAH kalpazAkhIva nandanam // 36 // tatheti pratipedAne tApase'gAnnRpo gRham / gaNayannaGgulastasthau tatpAraNadinAya ca // 37 // pUrNe ca mAsakSapaNe sa tapasvI nRpaukasi / yayau daivAdabhUdrAjJaH prAgvadvapurapATavam // 38 // tathaiva pihite dvAre vyAghuTyA'gAtsa uSTrikAm / svasthIbhUto'tha taM rAjA nyamaMtrayata pUrvavat // 39 // pUrNe'tha mAsakSapaNe tRtIye'pi sa tApasaH / tathaivA'gAttathaivA'bhUdrAjJaH punarapATavam / / 40 / / rAjakIyairacintyeSa tapasvyeti yadA yadA / tadA tadA bhavatyasmatsvAmino'zivameva hi // 41 // te cArakSAnathAdikSaMstapasvI mantrisUrapi / pravizannapyasau sarpa iva nirvAsyatAmaho / / 42 / / kRte tathaivA''rakSaizca nidAnaM tApaso'karot / bhUyAsamahametasya vadhAya nRpateriti // 43 // mRtvA ca tApaso jajJe so'lparddhirvAnamantaraH / rAjA'pi tApaso bhUtvA tAmeva gatimApa saH // 44 // cyutvA sumaMgalaH so'tha prasenajidilApateH / suto'bhUcchreNiko nAma dhAriNIkukSisaMbhavaH / / 45 / / itazca tatraiva pure rathiko nAga ityabhUt / prasenajinmahIpAlacaraNAmbhojaSaTpadaH / / 46 / / dayAvAnArhato dAtA paranArIsahodaraH / vIro dhIro'dhItakalaH sa sarvaguNabhUrabhUt / / 47 / / nAmadheyena sulAnalasA puNyakarmaNi / babhUva gehinI tasya puNyazrIriva dehinI // 48 // I 1 kSAstathA / dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zreNika janma | / / 160 / / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarita ||161 // pativratAtvasamyaktvA''rjavaprabhRtayo guNAH / tasyAM yugapadAvAtsuH sapAMzukrIDakA iva / / 49 // ekadA nAgarathiko'putro'cintayaduccakaiH / sanAlanalinAkArakaratalpazayAnanaH / / 50 // putramullApayiSyAmi lAlayiSyAmi ceti me / aputrasyA'vakezIva niSphalo'bhUnmanorathaH // 51 // na bAlyAd brahma vidadhe putravatraM ca naikSi yaiH / dhik teSAM kAmavaivazyaM lokadvitayavaMcakam / / 52 / / iti cintAvivarNAsyaM paMkamagnamiva dvipam / pati provAca sulasA vinayAdracitAJjaliH / / 53 // hastazayyA mukhasyaivaM cintAmAkhyAti nAtha ! te / kiM cintayasyAdiza me mAM cintAbhAginIM kuru / / 54 / / nAgo'pyAkhyadaputro'smi putrakautUhalaM ca me / na kiMcidastyaupayikaM putrIyaM putrakAmyataH / / 55 / / sulasovAca kanyAstvaM bahvIH pariNayA'parAH / putraprasavinI tAsu kimekApi na bhAvinI ? // 56 // nAgo'pyUce tvayaivAhaM jAyAvAniha janmani / jAyAbhiH kRtamanyAbhistatputrANAM tu kA kathA / / 57 // tvadaMgasaMbhavaM putramicchAmi priyadarzane! / sa AvayoH prItivalle: phalAyeta cirAdapi / / 58 // tvaM prANAstvaM prativapustvaM mantrI tvaM ca me sakhA / tadyatasva sutArthe'sminnupayAcitakAdibhiH / / 59 // sulasoce kariSye'hamadArAdhanAM priya ! / arhadArAdhanaivaikA sarvakAryeSu kAmadhuka / / 60 // AcAmAmlAdibhiratha tapobhiratidustapaiH / AjanmApi pavitraM svaM pAvayantI vizeSataH // 61 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / HARSHASHASARASHTR sulsaavRttaantH| ||161|| 1 putrArtha / 2degnmAdi / 3degnmAtri / A Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 162 // dazamaM parva SaSThamaH sarga zrImahAvIrajinacaritam / mitamauktikAlaMkArA navotphalleva mallikA / kausuMbhavasanA saMdhyevAruNAmrA pragetanI / / 62 / / vItarAgArcanaparA brahmacaryaparAyaNA / samAhitamanAH sA'sthAtpatiduHkhArdramAnasA // 63 / / / / tribhirvishsskm|| itazca zakraH sadasi prazaMsAmiti nirmame / zrAvikA upasulasAM sAmprataM bharatAvanI / / 64 / / eko devastadAkarNya vismayotkarNitAnanaH / sulasAyAH zrAvikAtvaM parIkSitamupAyayau / / 65 // devArcanaprasaktAyAH sulasAyAH sa vezmani / prAvizat sAdhurupeNa viracayya niSedhikAm / / 66 // sulasApi hi taM dRSTvA'nabhravRSTivadAgatam / bhaktyA vavande'pRcchaJca tadAgamanakAraNam // 67 / / sa uvAca mamAkhyAtaM vaidyena tvadgRhe'sti yat / lakSapAkaM mahAtailaM glAnArtha tatpradIyatAm / / 68 // saphalastailapAko'yaM sAdhAvupakariSyate / ityudIrya mudA tailakumbhamabhyAninAya sA / / 69 // sa tailakumbho devena svazaktyA pAtita karAt / drAk ca traTiti pusphoTa kulAyagalitANDavat / / 70 // tailakumbho dvitIyo'pi tayA punaraDhaukyata / tathaiva so'pi sphuTito na punarviSasAda sA // 71 / / tailakumbhastRtIyo'pi tayA''nItastathA'sphuTat / sA dadhyau cAlpapuNyA'smi moghayAJcena sAdhunA // 72 // devastato nijaM rupaM dhRtveti nijagAda tAm / bhadre ! tava zrAvikAtvaM prazazaMsa divaspatiH // 73 // zakraprazaMsayA caiSa vismitaH svargavAsyaham / tvatparIkSArthamAyAtastuSTo'smi ca varaM vRNu // 74 / / 1 ko yaH saa| kaH saH yaH sA / 2 Diti / sulasAvRttAntaH / // 162 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 163 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sulasA zrAvikA'pyUce yadi tuSTo'si tanmama / dehi putramaputrAyA nAnyadiSTamataH param // 75 / / dvAtriMzataM sa guTikA dattvA devo'bravIdidam / krameNa bhakSayeretAstAvantaH syuH sutAstava // 76 / / punaH prayojanavazAt smartavyo'haM tvayA'naghe / eSyAmi bhUya ityuktvA tridazaH sa tirodadhe / / 77 // acintayacca sulasA krameNa guTikA'danAt / bahUnAM bAlarupANAM mardiSyati hi ko'zucim / / 78 / / tasmAtprAznAmyahaM sarvA yugapad guTikA imAH / yathaiko'pi bhavet putro dvAtriMzallakSaNAnvitaH // 79 // itthaM vimRzya svadhiyA sA prAza guTikAH samAH / tathA buddhiriyaM jajJe nAnyathA bhavitavyatA / / 80 // utpedire tadudare garbhA dvAtriMzadapyatha / tairgarbharasahA sAbhUdallIva bahubhiH phalaiH / / 81 // sA garbhAn dhartumasahA vajrasArAn kRzodarI / kAyotsargasthitA devaM sasmAra punareva tam / / 82 / / smRtamAtropasthitena sadyastenA'mareNa sA / kiM smRto'smIti pRSTa''khyattAM tathA guTikAkathAm // 83 // devo'vadat kiM guTikA yugapad bhakSitAstvayA ? / amoghAH khalvimAstena garbhAstAvanta eva te / / 84 / / na sAdhu vidadhe bhadre ! tvayedamRjucetasA / putrAstulyAyuSo hyevaM dvAtriMzadapi bhAvinaH / / 85 / / mA viSIda mahAbhAge ! baliSThA bhavitavyatA / garbhapIDApahAraM tu kariSye susthitA bhava / / 86 / / sulasAyA garbhapIDAmapahRtya sa nAkasad / jagAma sA'bhUtsvasthA ca gUDhagarbhA ca bhUriva / / 87 // pUrNe kAle ca sulasA zubhe'hani zubhe kSaNe / dvAtriMzallakSaNAn putrAn dvAtriMzatamajIjanat / / 88 / / sulasAvRttAntaH / ||163 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 164 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dhAtrIbhirlAlyamAnAste kramAdvavRdhire sutAH / kalamA iva vindhyAdrAvakhaNDitasamIhitAH // 89 / / prAMgaNe te rurucire ramamANAH kumArakAH / gRhalakSmIvihaMgamyAH krIDAkSitiruhA iva / / 90 / / utsaMge nAgarathiko grAhaM grAhaM kumArakAn / snehAdasnapayadivA''nandajairbASpavAribhiH // 91 / / pAde kroDe zirodeze lagamAnaiH kumArakaiH / vireje nAgarathikaH siMhapotairivAcalaH // 92 / / sarve'pi nAgarathinaH sUnavo vayasA samAH / te zreNikakumArasya babhUvuranuyAyinaH / / 93 / / anyadA ca svaputrANAM rAjyArhatvaM parIkSitum / ekatra pAyasasthAlAnyazanAya nRpo'rpayat / / 94 // tato bhoktuM pravRttAnAM kumArANAmamocayat / vyAghrAniva vyAttavaktrAna sArameyAn sa sAradhIH / / 95 // kumArA drutamuttasthurApatatsu tataH zvasu / ekastu zreNikastasthau dhiyAM dhAma tathaiva hi / / 96 / / so'nyasthAlAtpAyasAnnaM stokaM stokaM zunAM dadau / yAvallilihire zvAnastAvacca bubhuje svayam / / 97 // yena kenApyupAyena parAneSa nirotsyati / bhokSyate ca svayaM pRthvI rAjA teneti raJjitaH // 98 / / rAjA punaH parIkSArthaM sutAnAmanyadA dadau / modakAnAM karaNDAMzca payaskuMbhAMzca mudritAn / / 99 // imAM mudrAmabhaJjanto bhuJjIdhvaM modakAnamUn / payaH pibata mA kRDhvaM chidramityAdizannRpaH / / 100 / / vinA zreNikameteSAM ko'pi nA'bhukta nA'pibat |buddhisaadhyessu kAryeSu kuryusarjasvino'pi kim // 101 // sulsaavRttaantH| ||164 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 165 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / calayitvA calayitvA zreNikastu karaMDakam / bubhuje modakakSodaM zalAkAvivaracyutam // 102 / / rupyazuktyA ghaTasyAdho galadvArbindupUrNayA / sa payo'pi papau kiM hi duHsAdhyaM sudhiyAM dhiyaH / / 103 / / evaM parIkSAniyUDhaM zreNikaM buddhisaMpadA / amasta rAjyArhatayA kuzAgranagarezvaraH / / 104 / / kuzAgre cAbhavacchIghraM zIghramanerupadravaH / tatazcAghoSaNAM rAjA prasenajidakArayat / / 105 / / utthAsyati pure vahniryasya yasya gRhAdiha / sa sa nirvAsanIyo'smAt purAnmaya ivA''mayI // 106 / / sUpakArapramAdena rAjJa evA'nyadA gRhAt / udasthAdagniragnirhi na svaH kasyApi vipravat / / 107 // tasmin pradIpane vRddhimupeyuSi mahIpatiH / yo yad gRhNAti madgehAttattasyetyAdizat sutAn / / 108 / / sarve kumArA hastyAdi samAdAya yathAruci / niryayuH zreNikastvekAM bhambhAmAdAya niryayau / / 109 / / kimetatkRSTamityukto nRpeNa zreNiko'vadat / jayasya cihna bhambheyaM prathamaM pRthivIbhujAm / / 110 // asyAH zabdena bhUpAnAM digyAtrAmaMgalaM mahat / rakSaNIyA kSamApAlaiH svAmiMstadiyameva hi / / 111 / / tatazcaivaM mahecchatvaprasannaH pRthivIpatiH / zreNikasya dadau bhambhAsAra ityaparAbhidhAm / / 112 // idaM ca na visasmAra tadA rAjA prasenajit / uttiSThedyadgRhAdagniH sa pure na vasediti / / 113 // tatazcAcitayannA'hamAtmAnamanuzAsmi cet / sarvathA tarhi paryAptaM pareSAmanuzAsanam // 114 // RAHARASHRSSHRSHASHRSS zreNikacaritram / ||165 // 1-2 vl| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 166 // dazamaM parva | SaSThamaH pasargaH zrImahAvIrajinacaritam / iti tatyAja nagaraM tadrAjA saparicchadaH / krozenaikena ca tataH zibiraM sa nyavezayat // 115 // saJcarantastadA caivaM vadanti sma mitho janAH / kva nu yAsyatha ? yAsyAmo vayaM rAjagRhaM prati / / 116 / / tato rAjagRhaM nAma tatraiva nagaraM nRpaH / cakAra parikhAvapracaityasaudhA'TTabandhuram / / 117 / / rAjyArhamAnino mainaM rAjyAhaM sUnavo'pare / jJAsiSurityavA'jJAsIcchreNikaM pRthivIpatiH // 118 // pRthak pRthak kumArANAM dadau dezAnnarezvaraH / na kiMcicchreNikasyAstu rAjyamasyAyatAviti / / 119 / / tato'bhimAnI svapurAt kalabhaH kAnanAdiva / niHsRtya zreNiko'gacchadreNAtaTapuraM kramAt / / 120 / / tatra ca pravizana bhadrA'bhidhasya zreSThino'tha saH / karma lAbhodayaM mUrtamivopAvizadApaNe // 121 / / tadA ca nagare tasmin vipulaH kazcidutsavaH / navyadivyadukUlAMgarAgapaurA''kulo'bhavat / / 122 / / prabhUtakrAyakairAsIt sa zreSThI vyAkulastadA / kumAro'pyArpayadbaddhvA tatpuTApuTikAdikam / / 123 / / dravyaM kumAramAhAtmyAcchreSThI bhUyiSThamArjayat / puNyapuMsAM videze'pi sahacaryo nana zriyaH / / 124 // adyA'vitathapuNyasya kasyAtithirasItyatha / zreNikaH zreSThinA pRSTo bhavatAmityabhASata / / 125 // nandAyogyo varo dRSTaH svapne'dya nizi yo mayA / asau sAkSAt sa eveti zreSThI cetasyacintayat / / 126 // so'bhASiSTa ca dhanyo'smi yadbhavasyatithirmama / asAvalasamadhyena nanu gaMgA samAgatA / / 127 / / 1 tdhvopaa| zreNika caritram / ||166 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 11167 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / saMvRtyA'TTa tataH zreSThI taM nItvA nijavezmani / snapayitvA paridhApya sagauravamabhojayat / / 128 // evaM ca tiSThastadgahe zreNikaH zreSThinA'nyadA / kanyAM pariNayemAM me nandA nAmetyayAcyata / / 129 / / mamA'jJAtakulasyApi kathaM datse sutAmiti / zreNikenokta Uce sa jJAtaM tava guNaiH kulam / / 130 // tatastasyoparodhenodadheriva sutAM hariH / zreNikaH paryaNaiSIttAM bhavaddhavalamaMgalam / / 131 // bhuAno vividhAn bhogAn saha vallabhayA tayA / atiSThacchreNikastatra nikuJja iva kuJjaraH // 132 // zreNikasya svarupaM tadvivedA''zu prasenajit / sahasrAkSA hi rAjAno bhavanti caralocanaiH / / 133 / / ugraM prasenajidrogaM prApA'thAntaM vidannijam / tataH zreNikamAnetuM zIghramAdikSadauSTrikAn / / 134 / / auSTrikebhyo jJAtavArtaH pituratyartivArtayA / nandA sambodhya sasnehaM pratasthe zreNikastataH / / 135 / / vayaM pANDurakuDyA gopAlA rAjagRhe pure / AhvAnamaMtrapratimAnyavarANIti cArpayat / / 136 // mA'nyA tAtasya rogArtermadartibhUditi drutam / uSTrIM zreNika Aruhya yayau rAjagRhaM puram // 137 / / taM dRSTvA mudito rAjA harSanetrAzrubhiH samam / rAjye'bhyaSiJcadvimalaiH suvarNakalazAmbubhiH // 138 / rAjA'pi saMsmaran pArzvajinaM paMcanamaskriyAm / catuHzaraNamApanno vipadya tridivaM yayau // 139 / / vizvaM vizvaMbharAbhAraM babhAra zreNikastataH / tena garbhavatI muktA garbha nandApi durvaham / / 140 // zreNikacaritram / ||167 // 1 mAjJAtA tasya ro| Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacari / / 168 / / tasyA dohada ityAsIdgajAruDhA zarIriNAm / mahAbhUtyopakurvANA bhavAmyabhayadA yadi / / 141 / vijJapayyA'tha rAjAnaM tatpitrA'pUri dohadaH / pUrNe kAle ca sA'sUta prAcI ravimivArbhakam / / 142 // dohadArthAnusAreNa tasyAtha divase zubhe / cakArAbhayakumAra iti mAtAmaho'bhidhAm // 143 // sa kramAdvavRdhe vidyA niravadyAH papATha ca / aSTavarSo'bhavaddakSo dvAsaptatyAM kalAsu ca / / 144 / / savayAH kalahe ko'pi taM kopAdityatarjayat / kiM tvaM jalpasi yasyA'ho pitApi jJAyate na hi / / 145 / / Uce'bhayakumArastaM nanu bhadraH pitA mama / pitA bhadro bhavanmAtuH pratyuvAceti so'bhayam / / 146 / / nandAM pratyabhayo'pyUce mAtaH ko me pitetyatha / ayaM tava pitA bhadrazreSThI nandetyacIkathat // 147 // bhadrastava pitA zaMsa madIyaM pitaraM nanu / putreNetyuditA nandA nirAnandedamabravIt / / 148 // dezAntarAdAgatena pariNItAsmi kenacit / mama ca tvayi garbhasthe tamApuH kecidauSTrikAH / / 149 / rahaH sa kiMciduktvA taiH sahaiva kvacidapyagAt / adyApi taM na jAnAmi kutastyaH kazcidityaham / / 150 / sa yAn kiMcidajalpattvAmiti pRSTA'bhayena sA / akSarANyarpitAnyetAnIti patramadarzayat / / 151 / / tadvibhAvyA'bhayaH prIto'bravInmama pitA nRpaH / pure rAjagRhe tatra gacchAmo nanu saMprati / / 152 / / ApRcchya zreSThinaM bhadraM sAmagrIsaMyutastataH / nAndeyo nandayA sArdhaM yayau rAjagRhaM puram // 153 // 1 dapya / dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zreNika caritram / / / 168 / / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva SaSThamaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||169 // sargaH zrImahAvIra jina caritam / mAtaraM bahirudyAne vimucya saparicchadAm / tatra svalpaparIvAraH pravivezAbhayaH pure // 154 // itazca melitAnyAsaMstadA zreNikabhUbhujA / zatAni paMcaikonAni mantriNAM mantrasatriNAm / / 155 // mantripaJcazatI pUrNAM kartuM narapatistataH / loke gaveSayAmAsa kaMcidutkRSTapUruSam / / 156 / / tatazca tatparIkSArthaM zuSkakUpe nijormikAm / pracikSepa kSitipatilokAnityAdideza ca / / 157 / / AdAsyate kareNaitAmUrmikAM yastaTasthitaH / tasya dhIkauzalakrItI madIyA mantridhuryatA // 158 / / te'pyUcuryadazakyAnuSThAnamasmAdRzAmidam / tArAH kareNa yaH kaSetsa imAmUrmikAmapi // 159 / / tato'bhayakumAro'pi samprAptastatra sasmitam / Uce kiM gRhyate naiSA kimetadapi duSkaram ? / / 160 / / taM dRSTvA ca janA dadhyuH ko'pyasAvatizAyidhIH / samaye mukharAgo hi nRNAmAkhyAti pauruSam / / 161 // Ucuste taM gRhANemAmUrmikAM tatpaNIkRtAm / ardharAjyazriyaM putrI dhuryatAM caiSu maMtriSu / / 162 / / tato'bhayakumAro'pi mudrikAM kUpamadhyagAm / ArdragomayapiNDena nijaghAnoparisthitaH / / 163 / / prakSipyopari tatkAlaM jvalantaM tRNapUlakam / sadyaH saMzoSayAmAsa gomayaM tanmahAmatiH // 164 // nandAyA nandanaH zIghraM kArayitvA'tha sAraNim / vAriNA'pUrayat kUpaM vismayena ca taM janam / / 165 / / tadgomayaM zreNikasUH kareNa taradAdade / dhImadbhiH suprayuktasya kimupAyasya duSkaram ? // 166 / / tasmin svarupe cA''rakSairvijJapte jAtavismayaH / nRpo'bhayakumAraM drAgAjuhAvA''tmasannidhau // 167 / / zreNikacaritram / hai| // 169 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 170 // abhayaM zreNikaH putrapratipattyAtha sasvaje / bandhurajJAyamAno'pi dRSTo modayate manaH / / 168 // dazamaM parva SaSThamaH kutastvamAgato'sIti pRSTaH zreNikabhUbhujA / Agato'smi purANAtaTAdityabhayo'vadat / / 169 / / sargaH rAjApRcchadbhadramukha !' kiM bhadra iti vizrutaH / zreSThI tatrAsti ? tasyApi nandAnAmnI ca nandanA ? / / 170 // ||5|| zrImahAvIraastyeva samyagityukte tena bhUyo'pi bhUpatiH / Uce nandodariNyAsIt kimapatyamajAyata ? // 171 // jina caritam / athA''khyatkAntadantAMzuzreNiH zreNikasUridam / devAbhayakumArAkhyaM sA nandanamajIjanat / / 172 / / kiMrupaH kiMguNaH so'stItyudite sati bhUbhujA / Uce'bhayaH sa evAhaM svAminnasmIti cintyatAm / / 173 // pariSvajyAMkamAropya tamAghrAya ca mUrdhani / snehAtsnapayitumiva rAjA'siJcad dRgaMbhasA / / 174 // kuzalaM vatsa ! te mAturiti pRSTe mahIbhujA / iti vijJapayAmAsa baddhAJjalipuTo'bhayaH / / 175 // anusmarantI bhuMgIva tvatpAdAmbhojasaMgamam / svAminnAyuSmatI me'mbA bAhyodyAne'sti saMprati / / 176 / / tato nandAM samAnetumamandAnandakandalaH / nyayuGkta sarvasAmagrImagrekRtvA nRpo'bhayam // 177 // tataH svayamapi prAjyotkaMThollikhitamAnasaH / nandAmabhiyayau rAjA rAjahaMsa ivAbjinIm / / 178 // zithilIbhUtavalayAM kapolalulitAlakAm / anaJjanAkSI kabarIdhAriNI malinAMzukAm / / 179 // 170 // tanostanimnA dadhatIM dvitIyendukalAtulAm / dadarza rAjA sAnando nandAmudyAnavAsinIm / / 180 // 1 suma / 2 kto| shrennikcritrm| Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 171 // dazamaM parva aSThamaH bargaH zrImahAvIrajina caritam / nandAmAnandya nRpatirnItvA ca svaM niketanam / paTTarAjJIpade'kArSIt sItAmiva raghUdvahaH // 181 // tataH svasuH susenAyAH putrIM maMtriSu dhuryatAm / rAjyasyArdhaM cAbhayAya nRpatiH zreNiko dadau / / 182 / / bhaktitaH pitari svasya padAtiparamANutAm / manvAnaH sAdhayAmAsa duHsAdhyAn bhUbhujo'bhayaH / / 183 // itazca vasudhAvadhvA maulimANikyasannibhA / vaizAlIti zrIvizAlA nagaryasti garIyasI / / 184 / / AkhaNDala ivAkhaNDazAsanaH pRthivIpatiH / ceTIkRtAribhUpAlastatra ceTaka ityabhUt / / 185 / / pRthagrAjJIbhavAstasya babhUvuH sapta kanyakAH / saptAnAmapi tadrAjyAMgAnAM sapteva devatAH // 186 // prabhAvatI padmAvatI mRgAvatI zivA'pi ca / jyeSThA tathaiva sujyeSThA cellaNA ceti tAH kramAt / / 187 / / ceTakastu zrAvako'nyavivAhaniyamaM vahan / dadau kanyA na kasmaicidudAsIna iva sthitaH / / 188 // tanmAtara udAsInamapi hyApRcchaya ceTakam / varANAmanurupANAM pradaduH paMca kanyakAH / / 189 // prabhAvatI vItabhayezvarodAyanabhUpateH / padmAvatI tu campezadadhivAhanabhUbhujaH / / 190 // kauzAmbIzazatAnIkanRpasya tu mRgAvatI / zivA tUjjayinIzasya pradyotapRthivIpateH / / 191 // kuNDagrAmAdhinAthasya nandivardhanabhUbhujaH / zrIvIranAthajyeSThasya jyeSThA dattA yathAruci / / 192 / / sujyeSThA cellaNA cApi kumAryAveva tasthatuH / rupazriyopamAbhUte te dve eva parasparam / / 193 / / te divyAkAradhAriNyau divyavastravibhUSaNaiH / aviyukte sadA'bhUtAM tAre iva punarvasU / / 194 / / zreNikacaritram / ||171 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||172 // | dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kalAkalApakuzale zrutArthopaniSadvidau / mUrtI iva sarasvatyA remAte te parasparam / / 195 / / samamAnarcaturdevaM dharma zuzruvatuH samam / cakratuH samamanyacca te dve ekAtmike iva / / 196 // aparedhuzca sujyeSThAcellaNAbhyAmalaMkRtam / kanyAntaHpuramabhyAgAdekA sthaviratApasI // 197 // sA ca vyAkhyacchaucamUlaM dharma pApavinAzakam / utphullagallamajJAnaparSadIva tayoH puraH / / 198 // sujyeSThAvocadAH zaucamazubhAzravarupakam / azubhazcAzravaH pApahetuH pApacchide katham / / 199 / / sujyeSThaiva guNajyeSThA tasyA dharma nirAkarot / zrutakUpanipAnAbhairvacobhiryuktivarmitaiH / / 200 // tato niruttarIbhUtAM tAM mudritamukhAmiva / zuddhAntadAsyo jahasurmukhamarkaTikAdibhiH / / 201 // svasvAminIjayonmattAstAmantaHpuraceTikAH / uttAlatumulAH kaNThe gRhItvA niravAsayan / / 202 / / upAdAtuM gatA dAtuM pratItevAtha tApasI / pUjArthinyAgatA saivaM pratyutA'narthamAsadat / / 203 // yAntI ca tApasI dadhyAvimA vaidagdhyagarvitAm / bhUyasISu sapatnISu duHkhapAtrIkaromyaham / / 204 / / sujyeSThArupamatha sA piNDasthadhyAnalIlayA / kRtvA manasyAlilekha paTe'khilakalApaTuH / / 205 // likhitaM tacca tadrUpaM tvaritA krUratApasI / gatvA rAjagRhe rAjJe'darzayacchreNikAya sA / / 206 // tAM dRSTvA likhitAM netramRgaikamRgajAlikAm / rAjA rAjagRhA'dhIzaH sAnurAgamavarNayat / / 207 // 1 mukhimI / zreNikacaritram / ||172 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 173 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIra| jinacaritam / yAntyasyAH kezadAsatvaM te kalApAH kalApinAm / manojJanayanaM vaktraM nilInAlIva paMkajam / / 208 / / patrAvalambanaM kamboH kurute kaNThakandalaH / krIDatkokaM sara iva vakSo vakSojabhUSitam / / 209 / / nitambaH smaradhAnuSkayogyA bhUriva vistRtaH / AlAnavibhramaharAvUru ca kramavartulau // 210 / / bisakANDaviDambinyau jaMghe saralakomale / pAdau ca RjujaMghAkAvunnAlanalinopamau / / 211 // aho saundaryamadvaitamaho lAvaNyamujjvalam / aho aparamapyasyAH sarvaM ramyaM mRgIdRzaH / / 212 / / apRcchacca mahAbhAge ! kimiyaM strImatallikA / alekhi svapratibhayA rupadarzanato'thavA ? ||213 / / tApasyUce yathAzakti dRSTaM rupamalekhyadaH / yAdRktu vartate rAjastAdRk syAddarpaNe yadi / / 214 / / citrasthAmapi tAM rAjA prapazyan premamohitaH / AliligiSurivAbhUccucumbiSurivAthavA / / 215 / / Uce ca muktAvalivavaMze kasminnabhUdiyam ? / divaM mRgAMkalekheva kAM cAlaMkurute purIm ? // 216 / / dhanyasya kasya vA putrI lakSmIH kSIrodadheriva ? |yaantysyaaH kAni vA puNyAnyakSarANyabhidhAnatAm / / 217 / / sarasvatyA'nujagrahe kalayeyaM kayA kayA / asyAH puMspANinA pANizcumbito yadi vA na vA ? ||218 / / tApasI kathayAmAsa vaizAlyadhipateH sutA / haihayAnvayajAtasya ceTakasya kumAryasau / / 219 / / nidhiH kalAnAM sarvAsAM sujyeSThA nAmadheyataH / guNarupAnurupeNa tattAmudvoDhumarhasi // 220 // tvayi satyapi cedasyAH patiranyo bhaviSyati / tRtIyapuruSArthena tarhi tvamasi vaMcitaH / / 221 // cellaNAapaharaNam / / / 173 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 11908 11 visRjya tApasIM tasthau kathaMcidatha pArthivaH / pakSau vidhAya vaizAlyAM yiyAsuriva tAM smaran / / 222 / / sujyeSThAprArthane dattvA zikSAM rAjagRhezvaraH / anyedyuH preSayAmAsa dUtaM ceTakabhUpateH / / 223 / / dUto'pi sadyo vaizAlyAM gatvA natvA ca ceTakam / uvAca vAcikapaTurna yaccaTu na vA kaTu / / 224 / / sujyeSThAM yAcate tvatto matsvAmI magadhAdhipaH / na kanyAprArthanaM jAtu lajjAyai mahatAmapi / / 225 // ceTako'pyabravIdevamanAtmajJastava prabhuH / vAhIkakulajo vAJchan kanyAM haihayavaMzajAm / / 226 // samAnakulayoreva vivAho hanta nAnyayoH / tatkanyAM na hi dAsyAmi zreNikAya prayAhi bhoH / / 227 // dUtena cAgatya tathA'khyAte zreNikabhUpatiH / khedamAsAdayAmAsa jito bhaTa ivAribhiH / / 228 / / abhayo'pi hi tatrasthaH pitRpAdAbjaSaTpadaH / uvAca tAta ! mA zocIH kariSye vaH samIhitam // 229 // kalAkalApapAthodhikuMbhajanmA'bhayo'pi hi / gRhe gatvA'likhadrUpaM phalake magadhezituH / / 230 // tato guTikayA varNasvarabhedaM vidhAya saH / vaNigvezaM gRhItvA ca vaizAlIM nagarIM yayau / / 231 // upaceTakarAjAntaHpuraM cA''paNamagrahIt / tatrAntaHpuraceTInAM kretavyamadhikaM dadau / / 232 // abhayazcArcayannityaM zreNikaM likhitaM paTe / dAsIpRSTazcA''khyadayaM devo me zreNiko nRpaH / / 233 // dAsyazca kathayAmAsuH sujyeSThAyai savismayAH / rupaM tAdRgyathA dRSTaM zreNikasyAtidaivatam // 234 // sujyeSThA'tha sakhIprAyAM jyeSThadAsIM samAdizat / drutamAnaya tadrUpaM mahatkautUhalaM mama / / 235 / / dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / cellaNAapaharaNam / 11908 11 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva SaSThamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 175 // sargaH zrImahAvIra jinacaritam / abhayAdUparodhena tadupAdAya dAsyapi / svAminyai darzayAmAsa rupaM zreNikabhUpateH / / 236 // rupamatyantasubhagaM sujyeSThA tu vilokya tat / niSpandanetranalinA yoginIva layaM yayau // 237 // jagAda ca kSaNaM sthitvA gatvA rahasi satvaram / gUDhAbhiprAyasarvasvanidhAnavasudhAM sakhIm / / 238 / / yasyedaM phalake rupaM dhImatIcchAmi taM patim / tadenaM saMghaTayituM vidhibhaTTArako'stu kaH // 239 / / yadyayaM me patirna syAttadAnI hRdayaM mama / pacelimamivairvAru dvidhA bhAvi na saMzayaH / / 240 / / tadbhadre ! ka ihopAya upAyo yadi vA'styayam / zaraNaM vaNigevaiSa ya etadrUpamarcati / / 241 / / taM prasAdaya matkAryadhurye ! tadvAcikaM ca me / tUrNamAgatya kathayeH svasti tubhyaM yazasvini ! / / 242 / / gatvA dAsyA tayA'tyantamabhayo'bhyarthito'vadat / pUrayiSyAmi na cirAttvatsvAminyA manoratham / / 243 // suraMgAM khAnayiSyAmi tamAneSye suraMgayA / tatkAlamevAdhiSTheyastvatsvAminyA'pi tadrathaH / / 244 / / tvatsvAminI ca tatkAlaM dRSTvA zreNikamAgatam / AlekhyadRSTatadrUpasaMvAdAnmudameSyati // 245 // sthAne'muSmin dine'muSmin kSaNe'muSmin suraMgayA / rAjaiSyatIti saMketaM tanmukhenAbhayo dadau / / 246 // dAsI tasyai tadAkhyAyA''gatya cAbhayamabravIt / pramANaM tvadvaca iti punazcAntaHpuraM yayau / / 247 / / abhayo'pi hi saMketakathAkhyApanapUrvakam / pitRprayojanaprahna Ahvat pitaramAzvapi / / 248 / / Ti-* airvAru-cIbhaDu iti gurjarabhASAyAm / cellaNAapaharaNam / ||175 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva SaSThamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 176 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sujyeSThA tatprabhRtyeva smarantI zreNikaM nRpam / prabhUtAM prApadarati ratinAthavazaMvadA / / 249 / / anyadA tvahni nirNIte zreNikaH sulasAsutaiH / dvAtriMzatA sArdhamAgAt suraMgAdvArasImani / / 250 // rathasthaiH sulasAputrairanvito'tha rathasthitaH / cakrIva vaitAThyaguhAM suraMgAM zreNiko'vizat / / 251 // suraMgAnirgataM prekSya sujyeSThA magadhezvaram / citradRSTAnusArAccopalakSya mumudetarAm / / 252 / / / sA''khyAya sarva vRttAntamApapracche ca cellaNAm / pratyajJAsIccellaNApi sthAsyAmi tvadRte na hi // 253 / / rathamAropayadatha sujyeSThA''dau hi cellaNAm / svayaM tvagAt samAnetuM drutaM ratnakaraMDikAm / / 254 // Ucuzca sulasAputrAstadA zreNikapArthivam / svAminna yujyate sthAtuM suciraM vairivezmani / / 255 / / AdAya cellaNAM rAjA preritaH sulasAsutaiH / suraMgayaiva vyAghuTya yathA''yAtastathA gataH / / 256 / / sujyeSThA''gAdupAdAya yAvadratnakaraMDikAm / nApazyacchreNikaM tAvadabhrAntarbhUtacandravat // 257 // tadA cApUrNakAmatvAdbhaginIharaNAdapi / jyeSThA'raTanmuSitA'smi hiyate hanta cellaNA // 258 // drAk ceTakaM saMnayantaM rathI vIraMgakastadA / uvAca ko'yamAkSepo mayi satyapi nAtha ! te / / 259 / / tato vIraMgakaH sajjIbhUya yuddhAya durdharaH / suraMgAdvAramabhyAgAt kanyApratyAjihIrSayA / / 260 // suraMgayA gacchatazca tatazca sulasAsutAn / vIraMgako mahAbAhurekenaiveSuNA'vadhIt / / 261 / / saMkIrNatvAt suraMgAyAH sa rathI tadrathAnatha / yAvadAkarSayattAvadUre'gAnmagadhAdhipaH / / 262 // cellaNAapaharaNam / | ||176 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarita // 177 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tato'rdhajaratIyena kRtAkRtasamIhitaH / vIraMgakastadakhilaM ceTakAya vyajijJapat / / 263 / / duhiturharaNAtteSAM rathikAnAM vadhAdapi / ceTako yugapadroSatoSAbhyAmabhyapUryata / / 264 / / sujyeSThA'cintayadaho dhigdhigviSayagRdhnutA / sukhakAMkSibhirIdRkSA yadApyante viDambanAH // 265 / / itthaM viraktA sujyeSThA svayamApRcchya ceTakam / samIpe candanAryAyAH parivrajyAmupAdade / / 266 / / zreNiko'pi hi sujyeThe sujyeSThe iti cellaNAm / abhyAlapadajAnAnAzcellaNAM tatra tasthuSIm / / 267 // cellaNA'kathayattasmai sujyeSThA na samAgatA / sujyeSThAyAH kaniSThA'haM cellaNetyabhidhA mama // 268 / / zreNiko vyAjahAraivaM nAyAso'bhUnmudhA mama / subhra ! tvamapi sujyeSThA tasyA na khalu hIyase / / 269 / / cellaNA patilAbhena bhaginIvaJcanena ca / nikAmaM harSazokAbhyAM samakAlamalipyata / / 270 / / zreNikaH pavaneneva rathenAsahyaraMhasA / zIghramApa svanagaraM pazcAttasyAbhayo'pi hi / / 271 / / gAndharveNa vivAhena pariNIyAtha cellaNAm / rAjA nAgasulasayorgatvA''khyattatsutAnmRtAn / / 272 // tau daMpatI nRpAcchutvA sutodantamamaMgalam / muktakaMThaM rurudaturvilApaM ceti cakratuH / / 273 / / re kRtAnta ! kRtAnto'si putrANAM yugapatkatham / kimekazRMkhalatvena tavA'bhUvan kadApyamI / / 274 / / pakSiNAmapyapatyAni bhUyAMsyapi bhavanti hi / krameNa tu vipadyante na hyevaM yugapatkvacit / / 275 / / cellaNAapaharaNam / ||177 // 1degtadA bhuu| Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 178 // dazamaM parva SaSThamaH margaH zrImahAvIrajinacaritam / snehAdekatayA kiM nu mRtAH stha yugapatsutAH / jJAtau kimAvAM niHsnehI vaJcitau saha mRtyunA // 276 / / iti tAraM rudantau tAvAcArya iva tattvavit / abhayo bodhayAmAsa zreNikena sahAgataH / / 277 // janminAM prakRtima'tyurvikRtirjIvitaM punaH / tataH svabhAvasiddhe'rthe ko viSAdo vivekinau ! // 278 // abhayeneti daMpatyostayorbodhitayoH satoH / kRtvA saMbhASamucitaM zreNikaH sadanaM yayau // 279 // tatazca cellaNAdevyA samaM magadhabhUpatiH / nirvighnaM bubhuje bhogAn paulomyeva puraMdaraH / / 280 / / ativAhya vyantarAyuruSTrikAkSapako'pi hi / putratvena cellaNAyAH kukSAvavatatAra saH // 281 / / tasya garbhasya doSeNa patimAMsAdane'bhavat / durdohadazcellaNAyA rAkSasyA api yo na hi // 282 // patibhaktA cellaNA taM nA''khyatkasyApi dohadam / apUrNadohadatvAcca kSIyate sma divenduvat // 283 sa garbhazcellaNAdevyA durdohadaviraktayA / pApamapyurarIkRtya pAtyamAno'pi nApatat / / 284 / / zuSyadaMgI ca tAM dRSTvA vallImasalilAmiva / papraccha kAraNaM rAjA premabandhurayA girA / / 285 // mayA kimabhibhUtA'si ? khaMDitA''jJAsi vA kvacit ? / duHsvapnadRzvarI vAsi ? bhanakAmAsi vA ? priye ! // 286 / / evaM rAjJA soparodhaM pRcchayamAnA kathaMcana / tattAdRgAkhyadApItaviSeva skhaladakSaram / / 287 // dohadaM pUrayiSyAmItyAzvAsya nRpatiH priyAm / kathaM pUryo dohado'yamityAdikSadathAbhayam / / 288 // kUNikasya jnm| ||178 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 179 // SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / abhayo'pi zreNikasyodare zazakajaMgalam / taccarmAcchAditaM cakre'thottAnaM tamazAyayat / / 289 / / zreNikasyAnujJayA ca tato rahasi cellaNA / jaghAsa mAMsamavyagrA rakSasAmiva devatA / / 290 / / tasyAM ca mAMsaM khAdantyAmevameva mahIpatiH / adhItI naTavidyAyAmivAmUrchanmuhurmuhuH // 291 / / cintayantyAM patiM tasyAzcakaMpe hRdayaM kSaNAt / garbha punazcintayantyAH kSaNAdullasati sma ca / / 292 // evaM buddhiprayogeNa cellaNA pUrNadohadA / AH patighyasmi pApAhamiti mohamupAyayau / / 293 / / rAjApi rAjyai tatkAlaM svamakSatamadarzayat / taddarzanAdahRSyacca padminIvArkadarzanAt / / 294 / / gateSu mAseSu navasvatha ceTakanandanA / nandanaM sA prasuSuve malayorvIva candanam / / 295 / / AdidezAtha sA dAsIM piturvairyeSa dArakaH / tatkvApi tyajatAM dUre pApaH pannagapotavat / / 296 / / dAsyA'zokavanaM gatvA parityaktaH sa bhavyabhAt / upapAdapadotpannagIrvANa iva bhAsuraH / / 297 // tatra taM bAlakaM tyaktvA dAsyAyAntI mahIbhujA / apracchi kva gatA'sIti tAdRgeva ca sA'bravIt / / 298 / / azokavanikAM gatvA rAjA'pyAlokya taM sutam / dvAbhyAM jagrAha pANibhyAM prItaH svAmiprasAdavat / / 299 / / Agatya cellaNAM coce kulotpanne ! vivekinI ! kimakArSIrakarmedamakRtyaM zvapacairapi // 300 // api duzcAriNI yA syAdadharmajJAtikarkazA / putraM 'kuMDaM **golakaM vA sA'pi na hyevamujjhati / / 301 // Ti- *mAMsam / kuMDo nAma patyau mRte sati yaH jAreNa jAyate / ** golakI nAma patyau jIvati yaH jAreNa jAyate / kuNikasya jnm| ||179 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 119 20 11 cellaNA smAha te nAtha ! putrarupeNa vairyasau / yasmin garbhasthite'pyAsIddohado narakAvahaH / / 302 // jAto'pyatyAji tenAyaM kulajAnAM hi yoSitAm / patyuH kSemakAMkSiNInAM kiM putreNApareNa vA / / 303 // zreNiko'thAnvazAdrAjJIM jyeSThaM tyakSyasi cetsutam / tadA tavAnye putrAH syurna sthirA bubudA iva // 304 // evaM patyurnirdezenAnicchantyapi hi cellaNA / stanyadAnAdahimiva taM bAlakamapAlayat / / 305 / / kAntyA candra ivA'zokavanikAyAmadarzyasau / azokacandra ityAkhyAmiti tasyA'karonnRpaH / / 306 // tadA vanAntastyaktasyAMgulistasya kaniSThikA / akANi kukkuTIpicchenAzokadalakomalA / / 307 // tadartyA rudatastasyAMgulIM pUtimatImapi / snehAnmukhe'kSipadrAjA sa vyaraMsIcca rodanAt // 308 // ruDhavraNA'pi sA tasya kUNitAbhavadaMguliH / tataH sapAMzuramaNaiH so'bhyadhIyata kUNikaH / / 309 / / krameNa cellaNAdevyA hRdayAmbhojabhAskarau / sutau hallavihalAkhyAvabhUtAmaparAvapi / / 310 / / te trayazcelaNAputrA nityaM rAjJo'nucaratuH / prabhutvamaMtrotsAhAnAM pratyakSA iva mUrtayaH / / 311 // pitRdviSe kUNikAyAmbA praiSIdguDamodakAn / matsyaNDImodakAn hallavihallAbhyAM punaH sadA / / 312 / zreNikaH kArayatyevamiti prAkkarmadUSitaH / kUNiko vimRzannityaM prapede madhyamaM vayaH / / 313 // zreNiko'pi snehalAtmA mahena mahatA'nyadA / padmAvatIM rAjaputrIM kUNikenodavAhayat // 314 // 10 nugA babhuH / dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kuNikasya janma / 1192011 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite // 181 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zreNikAdatha dhAriNyA sindhurasvapnasUcitaH / garbho'bhUjjanayanmeghavRSTau bhramaNadohadam // 315 / / rAjA''dezAtso'bhayenApUryatA''rAdhya devatAm / tato meghakumAra ityAkhyayA'sUta sA sutam / / 316 // itazcaikaH purA vipraH prAreme yaSTumadhvaram / tatra dAsaM nyayuktai dAso'pyevaM tamabravIt // 317 / / dadAsi yadi me zeSaM tadA sthAsyAmi nAnyathA / vipro'pi tatprapede'tha dAso'sthAdyajJavATake // 318 // zeSaM labdhaM sa dAso'pi sAdhubhyaH pradadau sadA / tatprabhAveNa devAyurbaddhvA mRtvA divaM yayau / / 319 / / dAsajIvo divazcyutvA zreNikasya suto'bhavat / nandiSaNaH sa viprastu babhrAmAnekayoniSu / / 320 // itazcaikasminnaraNye hastiyUthe mahIyasi / eko'bhUdhUthapaH sthAmnA digvAraNakumAravat / / 321 // maiSa bhUdyauvane'muSya vazAyUthasya kAmukaH / iti buddhyA sa kalabhaM jAtaM jAtamamArayat / / 322 / / tathagAyA ekasyAH kariNyA udare'nyadA / sa viprajIvo'vAtArId gurviNI sA'pyacintayat / / 323 / / pApenAnena me putrA bahavo'pi vinAzitAH / putraM kenApyupAyena rakSiSyAmyadhunA punaH // 324 / / iti nizcitya sA vAtabhagnapAdeva hastinI / babhUva mAyayA kuNTA mandaM mandaM cacAra ca // 325 // mA'nyayUthapaterbhogyA bhavatveSeti tAM vazAm / stokaM stokaM vrajan yUthanAthastAM pratyapAlayat / / 326 / / sA'tIva mandagA bhUtvA hastinI tasya hastinaH / ardhayAmena yAmenAmiladahnA vyahena vA / / 327 / / azaktaiva varAkIyaM milatyeva cirAdapi / iti hastI vizazvAsa mAyibhiH ko na vaJcyate // 328 // secnkvRttaantH| ||181 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarita // 182 / / sA'nyathA dUrage tasmin yUthanAthe mataMgajA / tRNapUlaM mUrdhni kRtvA prayayau tApasAzramam // 329 / / pAdeSu nipatantI sA mastake nyastapUlakA / ajJAyi tApasaireSA varAkI zaraNArthinI / / 330 / / vizvastA bhava vatse ! tvamiti tairudite sati / tatrAzrame sukhaM sA'sthAt pitRdhAmnIva kanyakA // 331 // anyadA jAtaputrA sA putraM tatrAzrame'mucat / svayaM tvaraNye yUthAntarvicacAra tathaiva hi // 332 // sA stanyaM kalabhAyAdAdAgatyAgatya cAntarA / zanaizcAzramazAkhIva vavRdhe kalabho'pi saH / / 333 // pakvanIvArakavalaiH zallakIkavalairapi / premNA nijaM potamiva tApasAstamapoSayan / / 334 // aMke paryastikAM mUrdhni jaTAmukuTamutkaTam / sa kareNa vyaracayat pArzve krIDaMstapasvinAm / / 335 / / kalazaiH siSicurvRkSAMstApasAstAnnirIkSya ca / siSeca so'pi payasA''pUryApUrya nijaM karam / / 336 // evaM cAzramajAn vRkSAn siJcataH prativAsaram / cakruH secanaka iti nAma tasya tapasvinaH / / 337 / / karasaktonnatadanto madhupiMgalalocanaH / bhUmispRkpuSkarakaraH pUrvAsanasamunnataH // 338 // uccaiHkuMbho laghugrIvaH kramAvanataveNukaH / zuMDeSadUnalAMgUlo viMzatyA zobhito nakhaiH / / 339 / / 'aparAgdezayornIcairuccakairgAtradezayoH / sa sarvalakSaNairvyaktaH kramAnmadamukho'bhavat / / 340 / / / tribhirvizeSakam // tenAnyadA payaH pAtuM nadItIre prasarpatA / sa pitA yUthapo dRSTaH kRtvA yuddhamamAryata // / 341 / / 1 aparAde / 2 ryuktaH / a dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / secanakavRttAntaH / / / 182 / / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 183 // dazamaM parva SaSThamaH khargaH zrImahAvIrajinacaritam / svayaM yUthapatirjajJe cintayAmAsa cetasi / amusminnAzrame mAtrA chadmanA hyasmi rakSitaH / / 342 // rakSitena mayA'kAri yatpitustanmamApi hi / mA kArSIdAzrame'muSmitatrAno'paro gajaH // 343 // iti saMcintya niHzeSaM bhaktvA taM tApasAzramam / akRtA'lakSyasaMsthAnaM sa nadyogha iva sthalam / / 344 / / dAsyate nAzrame saukhyaM durAtmeti tapasvinaH / taM gajaM zreNikAyA''khyan rAjAhaM sarvalakSaNaiH / / 345 / / zreNiko'pi drutaM gatvA taM baddhvA karikuJjaram / samAnayat kautukinaH senAMgeSu hi bhUbhujaH / / 346 / / prasahyAsahyasthAmA'pi staMbhe'badhyata sa dvipaH / kimasAdhyaM manuSyANAmabhedyamiva pAthasAm / / 347 // nispandakaralAMgUlakarNatAlaH krudhA ca saH / tasthAvAlikhita iva tripadIvarjito'pi san // 348 // diSTyA'bhUdAzramakSemamiti te prItacetasaH / tApasA etya taM nAgamAlAnitamatarjayan / / 349 / / lAlitaH pAlito'smAbhiH poSito vardhito'si ca / svasthAnaghAtako re tvamAzrayAza ivAbhavaH / / 350 // asmatkavaladurmattenA''zramo'bhaJji yattvayA / tatkarmaNaH phalamidaM prApto'syAlAnasauhRdam / / 351 / / gajo'pi cintayAmAsa nUnamebhistapasvibhiH / upAyaracanAM kRtvA prApito'hamimAM dazAm / / 352 / / abhAMkSInmakSu sa kruddhaH staMbhaM kadalIkANDavat / atroTayacca traTiti bandhanaM bisatantuvat / / 353 / / secanakavRttAntaH / ||183 // 1degdli| Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 184 // SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / so'bhyaraNyaM dadhAve'thA''dhmAtatAmrAruNAnanaH / vikSipannatidUreNa tApasAnvamathUnivaH // 354 // zreNiko'pi tamAnetuM hayAruDhaH sutairagAt / mRgayAprAptamRgavat pariveSTayati sma ca / / 355 / / pralobhanAM tarjanaM vA sAdinAM sa mataMgajaH / balavadvyantaragrasta iva mene na kiMcana / / 356 / / nandiSeNasya tu vaco nizamya tamudIkSya ca / sa zAnto'bhUdavadhinA jAnan prAgjanma tattathA // 357 / / nandiSeNo'pi sapadi kakSAmAlambya taM gajam / aparAyAM dattapAdo'dhyArohanmuSTibhistribhiH / / 358 // nandiSeNasya vacasA dantaghAtAdikAH kriyAH / sa kurvan zikSita ivA''lAnagocaratAM yayau / / 359 // paTTa vizrANayAmAsa zreNikastasya hastinaH / prasAdapAtrIcakre ca yuvarAjamivAtha tam // 360 // apare'pi hi kAlAdyAH putrA prathitavikramAH / abhUvan kulapatnISu zreNikasya mahIpateH / / 361 / / itazca viharan bhavyAvabodhAya jagadguruH / surAsuraparIvAro yayau rAjagRhaM puram / / 362 // tasmin guNazile caitye caityavRkSopazobhitam / surapraklRptaM samavasaraNaM zizriye prabhuH / / 363 / / zrutvA ca samavasRtaM zrIvIraM zreNiko nRpaH / RddhyA mahatyA sasuto vandituM samupAyayau / / 364 / / prabhuM pradakSiNIkRtya natvA ca zreNiko nRpaH / niSadha ca yathAsthAnamiti tuSTAva bhaktimAn / / 365 // 1 sAnmadhupAni / Ti.- *vamathUH karasIkaraH (zuNDAnirgatabinduH) secanakavRttAntaH / // 184 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 1192411 jagajjaitrA guNAstrAtaranye tAvattavAsatAm / udAttazAntayA jigye mudrayaiva jagattrayI // 366 // evaM ca merustRNatAM nIto'bdhirgoSpadIkRtaH / gariSThebhyo gariSTho yaiH pApmabhistvamapohitaH / / 367 // cyutazcintAmaNiH pANesteSAM labdhA sudhA mudhA / yaiste zAsanasarvasvamajJAnairnAtmasAtkRtam // 368 // yastvayyapi dadhau dRSTimulmukAkAradhAriNIm / tamAzuzukSaNiH sAkSAdAlapyA'lamidaM hi vA / / 369 / / tvacchAsanasya sAmyaM ye manyante zAsanAntaraiH / viSeNa tulyaM pIyUSaM teSAM hanta hatAtmanAm // 370 // aneDamUkA bhUyAsuste yeSAM tvayi matsaraH / zubhodarkAya vaikalyamapi pApeSu karmasu // 371 / / tebhyo namo'JjalirayaM teSAM tAnsamupAsmahe / tvacchAsanAmRtarasairyairAtmA' sicyatAnvaham / / 372 / / bhuve tasyai namo yasyAM tava pAdanakhAMzavaH / ciraM cUDAmaNIyante brUmahe kimataH param / / 373 / / janmavAnasmi dhanyo'smi kRtakRtyo'smi yanmuhuH / jAto'smi tvadguNagrAmarAmaNIyakalampaTaH / / 374 / / ityabhiSTutya virate zreNike paramezvaraH / pIyUSavRSTidezIyAM vidadhe dharmadezanAm / / 375 / / zrutvA tAM dezanAM bhartuH samyaktvaM zreNiko'zrayat / zrAvakadharmaM tvabhayakumArAdyAH prapedire / / 376 / / dezanAnte jagannAthaM praNamya zreNiko nRpaH / prItaH svAmigirA prItaiH sutaiH saha yayau gRhe / / 377 / / zreNikaM dhAriNIM cAtha bhaktyA viracitAJjaliH / kumAro meghakumAra udAroktirvyajijJapat // 378 // pAlito lAlitazcAsmi yuvAbhyAM suciraM hyaham / zramAyaiva hyabhUvaM vAM prArthaye tu tathA'pyadaH / / 379 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / meghakumAracaritram | 1192411 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva SaSThamaH triSaSTizalAkApuruSacarite / / 186 // sargaH zrImahAvIrajina caritam / anantaduHkhasaMbhArAtsaMsArAccakito'smyaham / saMsArottArakazcAIn svayamevAtra tiSThati // 380 / / tanmAmadyA'numanyethA pravrajAmi yathA'dhunA / saMsArabhIruzaraNazrIvIracaraNAntike / / 381 // tAvapyevaM babhASAte vrataM neSatkaraM khalu / kumAra ! sukumArastvaM kathametaccariSyasi / / 382 // megho'pyUce bhavAbhItaH sukumAro'pyahaM vratam / kariSye duSkaramapi tadidAnI prasIdatam / / 383 / / pitrorapyaMkato mRtyurAcchinatti sutAdikam / svAmipAdAnusaraNAttanmRtyuM chalayAmyaham / / 384 / / atha taM zreNiko'vocadbhavodvigno'si yadyapi / tathApyAdatsva me rAjya nirvApaya dRzau mama // 385 / / evamastvityuktavantaM meghaM rAjye nyadhAnnRpaH / bhUyaste kiM karomIti harSAvezAduvAca ca / / 386 // megho'bhyadhAttarhi tAtAnIyatAM kutrikApaNAt / rajoharaNapAtrAdi mahyaM dIkSA jighRkSave // 387 / / rAjApi svavacobaddhastaccakre vimanA api / megho'pi svAmipAdAnte gatvA dIkSAmupAdade / / 388 / / naktaM meghakumAro'thAnujyeSThaM nyastasaMstare / prasupto gacchadAgacchanmunipAdairvyaghaTyata / / 389 // so'tha dadhyau nirvibhavaM pAdaiA ghaTTayantyamI / sarvatra vibhavAH pUjyAH prAtastyakSyAmi tad vratam / / 390 / / evaM vicintayan rAtriM kathaMcana ninAya saH / tyaktukAmo vrataM prAtarjagAma svAmisannidhau / / 391 / / tadbhAvaM kevalAjjJAtvA sarvajJo'bhidadhe'tha tam / bhagnaH saMyamabhArAt kiM smarasi prAgbhavAnna kim ? // 392 / / meghakumAracaritram / | ||186 // 1 ca ci| Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 187 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SARASHRSHASHASASARASHBHASHASTRA ito bhave tRtIye tvaM hastI vaitADhyabhuvyabhUH / meruprabhAkhyo dAvArtaH payaH pAtuM sarasyagAH // 393 // tatpaMkamagno niHsthAmA pratIbhena hatastataH / saptAhAnte mRto vindhye gajo'bhUrAkhyayA tayA // 394 / / dRSTvA davAnalaM jAti smRtvonmUlya dumAdikam / nadyAM svayUtharakSArthamakArSIH sthaNDilatrayam / / 395 / / anyedhurkhalite dAve dhAvaMstvaM sthaNDilAnyabhi / tatra dve sthaNDile pUrNe pUrvAyAtaimUMgAdibhiH // 396 // te vyatItya tRtIye'yAH sthaNDile tatra ca sthitaH / gAtrakaNDUyanakRte caraNaM samudakSipaH // 397 // anyo'nyasattvasaMmardaparyastastAvakasya tu / samutkSiptasya tasyAMpreradhastAcchazako'patat / / 398 // tathAsthaM zazakaM dRSTvA karuNApUrNamAnasaH / utkSiptapAda evAsthAstripadIbhRnmadAdiva / / 399 / / sArdhAd vyahAddave zAnte jIvA jagmuH zazAdayaH / tvamapi kSuttRSA''krAntaH pAnIyAya pradhAvitaH / / 400 / / ciroddharaNakhinnaikAMghritvAcca nyapataH kSitau / kSuttRSNAklezavivazastryahAnmRtyuM tvamAsadaH / / 401 // zazAnukaMpApuNyenAdhunA rAjasuto'bhavaH / labdhaM kathaMcinmAnuSyamidaM nayasi kiM mudhA ? // 402 // apyekaM zazakaM trAtuM kaSTamasthAstathA tadA / sAdhvaMghrighaTTanAtkaSTAt praNaSye'syadhunA katham ? // 403 / / ekajIvAbhayadAnaphalamIdRkSamAsadaH / sarvajIvAbhayadAnaM pratipanno'si sAdhu tat / / 404 / / pAlaya pratipannaM svaM bhavAmbhodhiM samuttara / mAnuSyaM durlabha hIdaM tatsamuttAraNakSamam // 405 // meghakumAra caritram / | 11187 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||188 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / iti svAmigirA meghakumAro'bhUdu vrate sthiraH / cakre mithyAduSkRtaM ca tepe ca vividhaM tapaH / / 406 / / pAlayitvA vrataM samyagmRtvA'bhUddhijaye suraH / tatazvyutvA videheSUtpadya pokSaM sa yAsyati / / 407 / / svAmidezanayA'nyedhurbuddho vratajighRkSayA / Apapracche nandiSaNaH kathaMcicchreNikaM nRpam // 408 // sa pitrA'numato'cAlId vratAdAnAya vezmataH / Uce devatayA caivamantarIkSatalasthayA / / 409 // kimutsukAyase vatsa ! pravrajyAgrahaNaM prati ? / cAritrAvArakaM bhogaphalaM karmAsti yattava // 410 // kiMcitkAlaM pratIkSasva gRhe tatkarmaNaH kSaye / pravrajyAM pratipadyethA nAkAle phalati kriyA // 411 // cAritrAvArakaM karma sAdhusaMgajuSo mama / kariSyati kimityuktvA sa yayau svAmino'ntike // 412 // tathA niSiddho bhA'pi rabhasena bhRzAyitaH / pratyapAdi parivrajyAM tatpAdakamalAntike // 413 / / SaSThASTamaprabhRtIni tapyamAnastapAMsi saH / vyahArSItprabhuNA sArdhaM grAmAkarapurAdiSu / / 414 / / sa sUtramatha sUtrArthaM nityameva vyabhAvayat / niSaNNo gurupAdAnte sahamAnaH parISahAn / / 415 // bhogyakarmodayAdbhogecchAM bhavantI balAdapi / ro<< tapobhiH svavapuH krazayAmAsa so'dhikam / / 416 / / sa indriyavikArANAM nikArAyAnuvAsaram / cakArA''tApanAM ghorAM zmazAnAdiSu bhUmiSu / / 417 // balAdapi vikAreSu bhavatsvindriyaroSaNaH / svamudbaddhaM samArebhe pravrajyAbhaMgakAtaraH // 418 // 1degyezvaraH / 2 degnaH / meghakumAracaritram / // 188 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 189 // dazamaM parva SaSThamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bandhacchedaM cakArAsya devatA vratavAraNI / svamAnAnasya zastreNa zastraM kuNThIcakAra ca // 419 / / viSaM mumUrSoradatastasyAvIyaM cakAra sA / vahnau ca vizato vahnimahAyA'kRta zItalam / / 420 // AtmAnaM so'tha zailAgrAdapAtayadathAntare / taM dhRtvA devatovAca na kiM smarasi madvacaH ? // 421 // nAlaM bhogyaphalaM karmA'bhuktvA kSeptuM jinA api / tatpratIpaM mudhaiva tvamevamuttiSThase'nvaham / / 422 // ityuktaH sa tayaikAkivihAraparikarmabhRt / bhikSArthaM nirjagAmaikazcikIrSuH SaSThapAraNam / / 423 // athA'nAbhogadoSeNa vezyAvezma viveza saH / dharmalAbha iti vAcamuvAca ca mahAmuniH / / 424 // na no'rtho dharmalAbhena drammalAbho'stu kevalam / iti vezyA sopahAsavikArA pratyuvAca tam / / 425 // asau varAkI hasati kiM mAmiti vicintya saH / kRSTvA nIvratRNaM labdhyA ratnarAzimapAtayat / / 426 // drammalAbho'yamityuktvA sa tasmAnniryayau gRhAt / sasaMbhramA sA'pi vezyA'nudhAvyeti tamabhyadhAt / / 427 // tapo duSkaramujjhedaM bhogAn bhukSva mayA saha / tyakSyAmi sarvathA prANAn prANanAthA'hamanyathA / / 428 // bhUyo bhUyastayetyukto bhogAn duHkhAn vidannapi / bhogyakarmavazAttasyAH pratyapAdi vaco'tha saH / / 429 // dazAdhikAn vA'nudinaM bodhayiSyAmi no yadi / tadA''dAsye punardIkSAM pratijJAmiti cAkRta // 430 // tyaktarSiliMgaH so'vAtsIttadgRhe cintayan sadA / dIkSAniSedhikAM vAcaM devatAyA jinasya ca // 431 / / nandiSeNacaritram / ||189 // 1 me'rtho / 2 kaarN| 3 tI / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | SaSThamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 19 // sargaH & bhogAn saha tayA'muMkta so'nvahaM ca janAndaza / prabodhya bhavyAn dIkSArtha praiSIdupajinezvaram / / 432 // kSINe'nyadA bhogaphale tasya bodhayataH sataH / navAbudhajjanASTakkajAtIyo dazamo na tu // 433 // tasminnabudhyamAne sA vezyA rasavatI kRtAm / Acakhyau nandiSeNAya samayajJA muhurmuhuH // 434 // & so'pUrNAbhigraho bhoktuM nottasthau kiM tu sAdaram / taM TakkaMbodhayannasthAd gIrbhirvividhabhaMgibhiH // 435 // tadA covAba taM vezyA prAksiddhAnnaM virasyabhUt / bhUyo niSpannamastyannaM kiM vilambayasi prabho! // 436 // nandiSeNo'pyavocattAM bodhito dazamo na hi / ahamevAdya dazamaH pravrajiSyAmi tatpunaH / / 437 / / ityuktvA tAM nandiSeNo bhuktaM bhogyaphalaM vidan / nirgatya svAminaH pArzve pravrajyAM punarAdade // 438 // Alocya tad duzcaritaM mahAtmA / samaM jinendreNa sa nandiSeNaH / / kurvanvihAraM nizitaM vrataM ca / prapAlayandevabhuvaM jagAma / / 439 / / zrImahAvIrajinacaritam / nandiSeNacaritram / // 19 // ityAcAryazrIhemacandrasUriviracite tripaSTizalAkApuruSacarite ) mahAkAvye dazamaparvaNi zreNikasamyaktvalAbhameghakumAranandiSeNapravrajyAvarNano nAma SaSThaH sargaH / Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH / triSaSTizalAkApuruSacarite // 191 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / athAkrIDajjalakrIDAdibhizvelaNayA saha / zreNikaH premasUtreNa mithaH syUtamanA iva // 1 // zreNikazcelaNAdevyA rahasi prativAsaram / svau karau kaMkatIkRtya kezapAzamamArjayat // 2 // svahastagrathitaiH sadyo'navadyaiH puSpadAmabhiH / tasyA babandha dhammillaM vAlabandha iva svayam / / 3 / / svayaM ghRSTamRgamadadravyaistasyAH kapolayoH / lilekha citrakRdiva vicitrAH patravallarIH / / 4 / / Asane zayane yAne bhojane'nyatra vA nRpaH / tatpAvaM nAtyajajjAtu sauvidalla iva svayam // 5 // ekadA ca pravavRte zizirarturbhayaMkaraH / himavaivadhikoTIcyapavano vanadAhakaH / / 6 / / sannidhisthahasantIkAH kazmIrajavilepanAH / zrImanto garbhagehasthAH kAlAtikramaNaM vyadhuH / / 7 / / gajadantIkRtakarA vepamAnA bhayAdiva / rorArbhakA gRhadvAre dantavINAmavAdayan / / 8 / / pANipaJa svabhAvoSNapriyAvakSasijAnnizi / sAlAbuvINAdaNDAbhaM yuvAno nApasArayan / / 9 / / Ti.-* hasantI-sagaDI iti gurjara bhASAyAm / ekastaMbhaprAsAdanirmANam / // 191 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 192 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tadA ca samavAsArSIttatra zrIjJAtanandanaH / sarvAtizayasaMpannaH sevyamAnaH surAsuraiH / / 10 // devyA cellaNayA sArdhamaparAhe'nyadA nRpaH / vIraM samavasaraNasthitaM vanditumabhyagAt / / 11 // vanditvA zrImadarhantaM valitau tau tu dampatI / jalopAnte dadRzatuH zramaNaM pratimAsthitam // 12 / / niruttarIyaM taM zItaparISahasahaM munim / tau dampatI vavandAte sapadhuttIrya vAhanAt / / 13 / / taM kSamAzramaNaM bhaktyA saha palyA mahIpatiH / vanditvA svaM yayau hayaM puNyavArtAH prapaMcayan / / 14 / / nirdagdhAgarukarpUradhUpadhUmAndhakArite / vAsAgAre yayau rAjA kRtvA sAyocitAM kriyAm / / 15 / / devyA celaNayA gaMDopadhAnIkRtadolataH / tadvakSasi nyastakaraH suSvApa zreNiko nizi / / 16 / / vAmanIkRtavakSoja gADhamAliMgitastayA / rAjA nidrAmupeyAya rAjJI nidrAyate ca sA / / 17 // nidrAbhare cellaNAyAH pracchadAt pANipallavaH / bahirbabhUva nidrA hi pariraMbhavighaTTanI / / 18 // zItena duHsahenAlikaMTakeneva tatkaraH / spRSTazca tadvedanayA prAbudhyata ca celaNA / / 19 // zItArtA kRtasItkArA sA pANikamalaM nijam / pracchadAntanupahadi nijaM mana iva nyadhAt / / 20 / / tadA niruttarIyaM taM maharSi pratimAsthitam / smRtvovAcedRze zIte sa kathaM hA bhaviSyati / / 21 / / sA''sasAda punarnidrAM tathaiva saralAzayA / dAsIva vazyA prAyeNa nidrA hyakSadracetasAm / / 22 / / ekastaMbhaprAsAda nirmANam / // 192 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite / / 193 / / tasyAH sItkAramAtreNAlpanidraH pArthivo'pi hi / prabuddhastadvacaH zrutvA cintayAmAsa cetasi // 23 // nUnamasyA manasyanyaH preyAnasti riraMsitaH / zItA''rtisaMbhAvanayA yamevamanuzocati // 24 // sa tAmyannIrSyayA caivaM tAM nizAM jAgradatyagAt / priyajAnirakuhano na kadA'pi sacetanaH // 25 // antarantaHpuraM gantuM prAtarAdizya cellaNAm / AhUyAbhayamityUce zreNikazcaNDazAsanaH / / 26 / / jJAtamantaHpuramabhUdre durAcAradUSitam / tatsarvaM jvAlyatAM mA bhUrmAtRmohAdanIdRzaH // 27 // ityAdizyA'bhayaM rAjA rAjamAno'dbhutazriyA / arhadbhaTTArakaM vIrasvAminaM vandituM yayau // 28 // abhayaH sabhayastAte svabhAvAcca vimRzyakRt / mantravinmantrayAJcakre manISI manasA saha / / 29 / / satImatallikAH sarvA mAtaro me svabhAvataH / tAsvahaM kRtarakSo'smi tAtasyA''jJA ca tAdRzI // 30 // saMbhAvitaM tvasaMbhAvyaM tAtapAdaiH karomi kim / nadIpUra ivAsahyaH kopo hi prathamaM prabhoH / / 31 / / tathA'pi citramutpAdya kAlakSepaH kariSyate / kAlakSepAdyadi punaH prabhoH kopo nivartate / / 32 / / zuddhAntasannidhau jIrNebhakuTIrabhayastataH / jvAlayAmAsa nirdagdhaH zuddhAnta iti ghoSayan / / 33 / / itazca zreNiko'pRcchat samaye paramezvaram / ekapatnI kimanekapatnI vA cellaNA prabho ! // 34 // Ti. * akuhanaH anIrSyAluH / **** dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / ekastaMbhaprAsAda nirmANam / 1198311 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva saptamaH triSaSTizalAkApuruSacarite |194 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / svAmyAkhyaddharmapatnI te cellaNA hi mahAsatI / tAmanyathA mA zaziSTAH zIlAlaMkArazAlinIm // 35 // idaM ca zreNikaH zrutvA pazcAttApamupAgataH / sapadi svAminaM natvA dadhAve nagaraM prati / / 36 / / tathA pradIpanaM kRtvA'bhyAyAntaM cAbhayaM nRpaH / apRcchadasmadAdezo bhavatA kimanuSThitaH ? // 37 // abhayo'pi bhayAdUce praNamya racitAJjaliH / svAmyAdezo'parasyApi pramANaM kiM punarmama / / 38 / / rAjA provAca re pApa! dagdhvA mAtRjanaM nijam / jIvasi tvaM kimadyApi kiM nApaptaH pradIpane ? // 39 // abhayo'pyabhyadhAddeva ! zrutArhadvacanasya me / pataMgamaraNaM nArhamAdAsye samaye vratam / / 40 / / abhaviSyattadA''dezo yadyevamapi me prabhoH / tadA pItaviSa iva mUrchayA''liGgi pArthivaH // 41 // akRtyaM madrAi'pyevaM kimakArSIriti bruvan / tataH pataMgamRtimapyanvaSThAsyaM na saMzayaH // 42 / / rAjAnamabhayo'siJcat svayaM ziziravAriNA / svasthIbhUte ca tatroce kSemamantaHpure prabho! // 43 / / manmAtRNAmaprasAdaM prabho ! bhAgyaviparyAt / akArSIrnigrahAdezAdaparAddhaM mayA tvadaH / / 44 / / jIrNAH karikuTIstAta ! zuddhAntasyAdavIyasIH / adhAkSaM yuSmadAjJAmapyavimRzya karomi na // 45 // rAjoce mama putro'si buddhimAnasi cAbhaya ! / samAgacchatkalaMko me dUraM yenApasAritaH // 46 / / pAritoSikadAnenA'nugrAhyA'thA'bhayaM nRpaH / atyutkazcellaNAdevIdarzane sadanaM yayau / / 47 // 1 gacchan kH| ekastaMbhaprAsAdanirmANam / ||194 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 195 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tato navanavenavapremNA pratidinaM nRpaH / araMsta cellaNAdevyA zrIdevyeva vRSAkapiH // 48 // anyedhuH pArthivo dadhyau cellaNA preyasI mama / kaH kartavyo'nyarAjJIbhyaH prasAdo'syAM vizeSavAn / / 49 / / ekastaMbhaM tadetasyAH prAsAdaM kArayAmyaham / tatra sthitA krIDatu sA vimAnastheva khecarI // 50 // upAyamiti nizcitya zreNiko'bhayamAdizat / ekastaMbha kArayethAH prAsAdaM cellaNAkRte / / 51 // abhayo'pi staMbhayogyadAniyanahetave / AdizadvardhakiM so'pi dArvarthamaTavIM yayau / / 52 / / pazyannekaikazo vRkSAnaTavyAmatha vardhakiH / vRkSamekamudakSiSTa sarvalakSaNalakSitam / / 53 // dadhyau ca bahalacchAyo'bhraMlihaH puSpitaH phalIH / mahAzAkho mahAskandhaH sAmAnyo'yaM taruna hi / / 54 // yAdRzaM tAdRzamapi sthAnaM nirdaivataM na hi / vRkSarAjaH punarayaM zriyA'pi vyaktadaivataH / / 55 / / ArAdhyAmi tapasA tadetasyAdidevatAm / yathA'muM chindato na syAdvighnaH sasvAmino mama / / 56 / / tatazcopoSito bhUtvA vardhakistaM mahAtarum / bhaktyA'dhyavAsayadgandhadhUpamAlyAdivastubhiH // 57 // tadA'bhayakumArAya vyantarastadrumAzrayaH / AkhyattadarthasiddhayarthaM rakSArtha svAzrayasya ca / / 58 / / madAzrayagurnacchedyastaM nivAraya vardhakim / prAsAdamekastaMbhaM hi kariSyAmyahameva bhoH / / 59 / / sarvartumaMDitaM sarvavanaspatisamAkulam / udyAnaM nandanamiva kariSye ca tadAzritam // 60 // ekastaMbhaprAsAda nirmANam / ||195 // 1 pypuujy| Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 196 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhaNito vyantareNaivamabhayo vardhakiM vanAt / AhvAsta sadyaH siddhaM naH samIhitamiti bruvan / / 61 // / pratipannaM vyadhAt saudhaM vyantaro'pi tathaiva tam / adhikA: kiMkarebhyo'pi vAgbadvA devayonayaH / / 62 / / prAsAdamekastaMbha taM sarvartuvanamaMDitam / abhayo'darzayadrAjJe rAjA prIto'bravIdadaH / / 63 / / icchatAM kevalaM saudhaM sarvartuvanamapyabhUt / upakrAnte kSIrapANe zarkarApatanaM hyadaH // 64 / / mumoca cellaNAM tatra prAsAde magadhAdhipaH / so'laMcakre tayA'tyantaM padmahada iva zriyA / / 65 / / rAjJI tu cellaNA tatra sarvatthAnasaMbhavaiH / puSpairAnarca sarvajJamuccitagrathitaiH svayam / / 66 / / sadyo'vacitya grathitaiH puSpaistaireva cellaNA / sairaMdhrIva svayaM patyuH kezapAzamapUrayat / / 67 // evaM zrIvItarAgArtha patyarthaM cAvacinvatI / dharmakAmaphalIcakre tadvanaprasavAni sA / / 68 // cellaNopavane tatra sadApuSpe sadAphale / zreNikaM ramayAmAsa mUrteva vanadevatA / / 69 // vidyAsiddhasya mAtaMgapatestatpuravAsinaH / palyA anyedhurutpede mAkandaphaladohadaH / / 70 // sA'vocatpatimAmrANi dehi pUraya dohadam / so'bravIdayi ! mUDhA tvamAmrANyasamaye kutaH / / 71 / / mAtaMgapatimityUce bhAryA'ryasuta ! vidyate / phalitaM cellaNodyAne sahakAravanaM sadA // 72 // tadaiva cellaNodyAnasamIpaM samupeyivAn / atituMgAn sa mAtaMgo'drAkSIcca tAna sadAphalAn // 73 // 1 sauraMdhrI / sairiMdhI / ekastaMbha prAsAdanirmANam / ||196 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacArete // 197 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / utpazyo'pazyadAgatya nizyAmrANi punazca saH / pacelimAni gaNako nakSatrANIva bhUsthitaH / / 74 // kSaNAdevA'vanAmanyA vidyAsiddhaH sa vidyayA / AmrazAkhAM namayitvA svairamAmrANyupAdade / / 75 / / prAtarnunaphalAmAmravATikAM rAjyudaikSata / citrazAlAmiva bhraSTacitrAmaratidAyinIm // 76 // rAjJI rAjJe tadAcakhyau rAjA'pyabhayamAdizat / adRSTapadasaMcAramAmracauraM gaveSaya // 77 // dasyoryasyedRzI zaktiratizAyinyamAnuSI / vatsa ! saMbhAvyate tasmAdapyantaHpuraviplavaH / / 78 // avAdIdabhayo'pyevamarpayiSyAmi taskaram / acirAdeva taM deva ! darzanapratibhUriva // 79 // iti pratijJA nirmAyAbhayastaddivasAdapi / pure'harnizamabhrAmyattasya dasyordidRkSayA / / 80 // ekadA ca pure bhrAmyannabhayo dhImatAM varaH / kAryamANe purajanaiH kvApi saMgItake yayau / / 81 // pauradattA''sanA''sIno'bhayaH paurAnabhASata / na yAvadAyAnti naTAstAvadAkarNyatAM kathA / / 82 / / vasantapuravAstavyo jIrNazreSThyatinirdhanaH / eko'bhUttasya ca bRhatkumAryekA varocitA / / 83 // varavRndArakaprAptyai devaM pUjayituM smaram / kvApyudyAne caurikayoccicye puSpANi sAnvaham / / 84 / / puSpacauraM dhariSye'hamadyetyudyAnapAlakaH / ekadA'ntarhito bhUtvA tasthau vyAdha iva sthiraH / / 85 / / prAgvadAgatya vibhAttAM puSpANyavacinvatIm / dRSTvA rupavatI kSobhamiyAyArAmikaH sa tu / / 86 / / 1Ni vicinv| Amraphalastenasya vRttAntaH / / / 197 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 198 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tAM dhRtvA bAhunodyAnapAlako jAtavepathuH / sadyo vismRtapuSpApahArakopo jajalpa ca / / 87 / / ramayasva riraMsuM mAmAgataM varavarNini ! / anyathA tvAM na mokSyAmi puSpakrItA mayA hyasi / / 88 / / tamUce puSpalAvI sA mA mA mAM spRza pANinA / kumAryasmi na puMsparzamadyApyarhAmi mAlika ! / / 89 / / ArAmiko'pi tAmUce tvayA taha DhamAtrayA / prathamaM mama saMbhogapAtrIkAryamidaM vapuH / / 90 // tatheti tAM prapedAnAM bAlAmudyAnapAlakaH / mumocAkSatakaumArA sA'pi svasadanaM yayau / / 91 // anyedhuH pariNItA ca sA vareNa varIyasA / uvAca ca pati rAtrI vAsAgAramupeyuSI / / 92 // Aryaputra ! mayA mAlAkArasyAsti pratizrutiH / udUDhamAtrayA tasyAbhigamaH prathamaM khalu / / 93 // tasmAnmAmanumanyasva vAgbaddhA taM vrajAmyaham / tvatsAdapi bhaviSyAmi sakRttamabhijagmuSI / / 94 / / aho zubhAzayA satyasaMdheyamiti vismayAt / sA patyA'numatA sadyo niryayau vAsavezmataH / / 95 / / vicitraratnAbharaNA sA yAntI pathi tathyavAk / arudhyata dhanAyadbhiH pApmabhiH pAripanthikaiH / / 96 / / sA tathA mAlikakathAmAkhyAyovAca taskarAn / he bhrAtaro ! vyAghuTantyA gRhNItA''bharaNAni me // 97 / / svabhAvakathanAttasyA manvAnaiH satyasandhatAm / AgacchantIM grahISyAma iti caurairamoci sA // 98 // agre ca rakSasaikena bubhukSAkSAmakukSiNA / rurudhe mRganetrA sA mRgIva mRgavairiNA // 99 / / tasyAH svabhAvA''khyAnena vismito rAkSaso'pi hi / valitAM bhakSayiSyAmItyAzayena mumoca tAm // 100 // Amraphalastenasya vRttAntaH / ||198 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 199 // sA yayau ca tamArAmamArAmikamuvAca ca / puSpalAvyasmi saiSAhaM navoDhA tvAmupAgatA / / 101 / / aho mahAsatI satyapratijJeyaM mahAtmikA / iti tAM mAtRvannatvA mAliko'pi mumoca saH / / 102 // sA vyAghuTantI tatraiva rakSasastatra tasthuSaH / mAlikena yathA muktA tathA''khyadakhilAM kathAm // 103 // mAlikAdapi kiM hInasattvo'hamiti cintayan / mumoca tAM rAkSaso'pi praNamya svAminImiva // 104 // pazyatAM vartma caurANAM sannidhAnamupetya sA / jagAda bhrAtaraH ! sarvaiH sarvasvaM gRhyatAM mama // 105 // mAlikena yathA muktA yathA muktA ca rakSasA / tat sA''khyadakhilaM te'pi tadAkaryaivamUcire // 106 // na vayaM hInasatvAH smo mAlikAtkauNapAdapi / tadgaccha bhadre ! bhadraM te vanditA'si bhaginyasi / / 107 // gatvA''cakhyau ca sA svasmai varAya varavarNinI / caurarAkSasamAlAkRtkathAmavitathAM tathA / / 108 / / vibhAvarIM tAmakhilAM bhuktabhogastayA saha / sarvasvasvAminIM cakre tAM patistapanodaye / / 109 // vicArya tad brUta janAH kaH syAd duSkarakArakaH / kiM patistaskarAH kiM vA ? kiM rakSo ? mAliko'tha kim ? / / 110 / / tatra cerSyAlavaH procuH patirduSkarakArakaH / navoDho'naMgalagnApi yena praiSyanyapuMskRte // 111 // Uce kSudhAturai rAtricaro duSkarakAraka: / yenAtikSudhitenApi prAptA sA na hi bhakSitA / / 112 // jArairabhidadhe mAlAkAro duSkarakArakaH / na sA yenopabubhuje svayamevA''gatA nizi // 113 // 1 maMga dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / Amraphala stenasya vRttAntaH / // 199 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 200 // cUtacaureNa ca proce caurA duSkarakArakAH / aluNTitasuvarNaiva navoDhA yairamoci sA / / 114 // abhayo'pi parijJAya taskaraM tamadhArayat / papraccha ca kathaM cUtApahAro vidadhe tvayA ? / / 115 / / cauro'pyakathayadvidyAbaleneti tato'bhayaH / rAjJe tatsarvamAcakhyau taM ca cauraM samArpayat / / 116 / / zreNiko'pyavadatprAptazcauro nAnyo'pyupekSyate / zaktimAn kiM punarayaM tannigrAhyo hyasaMzayam // 117 // abhayo'pyacchalaM prArthya mahInAthaM vyajijJapat / vidyA'smAd gRhyatAM deva ! pazcAdyuktaM kariSyate // 118 // tatazca mAtaMgapatimupavezyAtmanaH puraH / vidyAM paThitumArebhe tanmukhAnmagadhAdhipaH / / 119 / / rAjJaH siMhAsanasthasya sA vidyA paThato'pi hi / hRdi nAvasthitiM cakre vAri cyutamivonnate // 120 // tatazca tarjayAmAsa cauraM rAjagRhezvaraH / kUTaM kimapi te vidyA na saMkrAmati yanmayi / / 121 / / abhayo'pyabhyadhAdeva ! vidyAgururayaM hi vaH / gurau vinayabhAjAM hi vidyA sphurati nAnyathA // 122 // AsyatAmeSa mAtaMgo ddeva ! siMhAsane nije / asyAgre tvaJjaliM baddhvA svayaM bhuvyupavizyatAm // 123 // tasyAtha pratipatiM tAM vidyA'rthI nRpatirvyadhAt / nIcAdapyuttamAM vidyAM gRhNIyAtprathitaM hyadaH / / 124 / / unnAmanyavanAmanyau vidye tadvadanAcchute / rAjJo hRdyavatasthAte darpaNe pratibiMbavat / / 125 / / abhayo'pi mahIpAlaM prasAdya racitAJjaliH / vidyAgurutvamApannaM taM cauraM paryamocayat // 126 // anyasminnahni samavasRtaM zrIjJAtanandanam / nantuM gajaghaTAghaNTATaMkAraiH pUrayan dizaH / / 127 / / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / Amraphalastenasya vRttAntaH / // 200 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 201 // vArtayadbhiriva mitho heSAvyAjena vAjibhiH / nirundhAno'vanitalaM vAhyAlIraMganartakaiH / / 128 / / ambarAdavataranmeghamaMDala zrIviDambakaiH / zobhamAnacamUloko mAyUrAtapavAraNaiH / / 129 / / vAhanasya turaMgasya nRtyataH spardhayA dhruvam / pranRtyadratnatADaMkaH sahodgata ivAsane / / 130 // rAkAnizAkarasparddhidhavalAtapavAraNaH / jAhnavIyamunAkalpavArastrI dhutacAmaraH / / 131 / / vaitAlikaiH stUyamAnaH svarNAlaMkArabandhuraiH / bhUmiSTha iva sutrAmA jagAma magadhAdhipaH / / 132 / / / / SaDbhiH kulakam // tadA ca vartmanyekA'bhUjjAtamAtrojjhitA'rmikA / pUtyAdibhyo'pi durgandhA narakAMza ivAgataH / / 133 // tadgandhaM ghrAtumasahAH sarve ghrANamapUpuran / prANAyAmakRtaH sAyaM gAyatrIjApakA iva / / 134 // kimetaditi pRSTazca zreNikena paricchadaH / kathayAmAsa durgandhAM jAtamAtrojjhitAM ca tAm / / 135 / rAjA'pyarhanmukhAnnityaM zrutadvAdazabhAvanaH / ajugupsAcaro bAlAM tAM nirIkSya yayau svayam / / 136 // gatvA samavasaraNe vanditvA paramezvaram / durgandhAyA kathAM tasyAH papraccha samaye nRpaH / / 137 / / svAmyAkhyatparyantadeze zAligrAme'bhavaddhanI / dhanamitra iti zreSThI dhanazrIriti tatsutA / / 138 // dhanazriyo vivAhe ca prArabdhe zreSThinA'nyadA / viharantaH samAjagmugraSmartau ke'pi sAdhavaH / / 139 / / pratilAbhaya sAdhUnityAdideza ca tAM pitA / sA sadvRttA pravRttA ca pratilAbhayituM kSaNAt // 140 // mahAmunInAM teSAM ca svedaklinnAMgavAsasAm / malagandhastayA jaghre pratilambhayamAnayA / / 141 / / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / durgandhA vRttAntaH / // 201 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacari // 202 // sugandhacokSavasanA nAnAlaMkAradhAriNI / aMgarAgaviliptA sA dadhyau zRMgAramohitA / / 142 / / arhadbhirbhASito dharmo'navadyaH sakalo'pi hi / snAyeta prAsukAmbhobhizceddoSaH syAttadA hi kaH / / 143 / / munInAM maladurgandhajugupsanasamudbhavam / duSkarma tadanAlocyApratikramya ca sA mRtA / / 144 / / mRtvA rAjagRhe rAjaJjagAma gaNikodare / abhUnmAtuzca sA garbhasthitA'pyaratidAyinI / / 145 / / vezyayA pratyahaM pItairgarbhapAtauSadhairapi / sa garbho nApatat karma balIyaH kIdRgauSadham / / 146 / / sAsU mAM sutAM vezyA durgandhAM tena karmaNA / viSTAmiva ca tatyAjodarAnnipatitAmapi / / 147 / / papraccha punarapyevaM zreNikaH paramezvaram / sukhaduHkhAnubhavabhAk kathameSA bhaviSyati ? / / 148 / / svAmyAkhyadanayA sarvamapi duHkhamabhujyata / yathA tu sukhabhAgeSA bhaviSyati tathA zrRNu / / 149 / / aSTau varSANyasAvagramahiSI te bhaviSyati / abhijJAnamidaM cAtra tatparijJAnakAraNam / / 150 / / zuddhAnte ramamANasya tava pRSThe kariSyati / yA haMsalIlAM jAnIthAstAmimAM magadhAdhipa ! / / 151 / / aho AzcaryameSA me kathaM patnI bhaviSyati / cintayanniti rAjA'gAd gRhe natvA jinezvaram / / 152 / / durgandhAyAzca gandho'tha karmanirjarayA yayau / AbhIryA caikayA dRSTvopAdade sA'napatyayA / / 153 / / AbhIryodarajAteva pAlyamAnA krameNa sA / babhUva yauvanaprAptA rupalAvaNyazAlinI / / 154 / / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / durgandhAvRttAntaH / // 202 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 203 // anyadA nagare kaumudyutsavo'bhUnmanoramaH / zRMgArarasasarvasvanATikAsukhasannibhaH / / 155 / / kumArayuvatirmAtrA sahotsavadidRkSayA / yuvalocanasAraMgavAgurA sA samAyayau / / 156 / / zacisaMvyAnasaMvItasarvAMgau zreNikAbhayau / vivAhaprasthitavarAviva tatra sameyatuH / / 157 / / mahatyutsavasaMmarde zreNikasya karo'lagat / AbhIrIduhitustasyA hRdyunnatakucasthale / / 158 / / rAjA jAtAnurAgo drAk tasyA nivasanAJcale / nijAM babandha sambhogasatyaGkAramivormikAm / / 159 / / abhayaM cAdizannAmamudrA me vyagracetasaH / kenApyahAri tacchodhyastvayA tadapahArakaH / / 160 / / rurodha dhImatAM dhuryo raMgadvArANyathAbhayaH / lokAnekaikamArebhe kraSTuM zArAnivAkSikaH / / 161 / / sarveSAmapi vastrANi kezapAzAn mukhAni ca / abhayaH zodhayAmAsa dhiSaNAdhanazevadhiH / / 162 / / AbhIrIputrikAyAzca tasyA vastrAdi zodhayan / sa dadarzAJcale baddhAM nRpanAmAGkikatormikAm / / 163 // tAmapRcchacca jagRhe tvayeyaM kathamUrmikA ? / karNau pidhAya sA'pyUce na jAne kiMcidapyadaH / / 164 // tAM ca rupavatIM dRSTavA sa dadhyau dhImatAM varaH / nUnaM tAto'nurakto'syAmAbhIrIduhitaryabhUt // 165 // asyAH saMgrahaNavidhAvabhijJAnaM nijormikAm / rAjA rAgaparavazo babandha niyataM svayam / / 166 / / abhayazcintayannevaM tAM ninye rAjasannidhau / rAjA'pyapRcchat kiM prApto ? yazaskara ! sa taskaraH / / 167 / / 1 Ni / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / | durgandhA vRttAntaH / // 203 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dazamaM parva saptamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 204 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / abhayo'bhidadhe deva ! seyaM caurI yayA prabhoH / acori cittaM paryAptamUrmikAkathayA tayA // 168 / / smitaM kRtvA nRpo'pyUce pariNeSyAmyamUmapi / kiM nAzrauSIrupAdeyaM strIratnaM duSkulAdapi / / 169 / / iti sadyo'navadhAMgI rAjA pariNinAya tAm / cakAra cAgramahiSImanurAgeNa bhUyasA / / 170 / / reme'nyadA'kSa rAjJIbhirnRpastatretyabhUt paNaH / jitasya pRSThe'zvasyevAdhyArohati jayI hi yaH / / 171 // rAjyaH sarvAH kulotpannA vyajayanta yadA nRpam / tadA nyadhurvastramAtraM tatpRSThe jayasUcakam // 172 / / vezyAsutA tu sA rAjJI jigAya nRpamanyadA / Aruroha ca niHzaMkA tatpRSThaM kaThinAzayA / / 173 / / jahAsa ca nRpo'kasmAttatsmRtvA bhagavadvacaH / sA'pyuttIrya ca papraccha hAsakAraNamAdarAt / / 174 / / rAjA'pi svAminA''khyAtaM tasyAH pUrvabhavAdikam / pRSThArohaNaparyantaM vRttAntaM tamacIkathat / / 175 / / tacchrutvA drAgviraktA sA'nujJApya patimAdarAt / zrImahAvIrapAdAnte parivrajyAmupAdade / / 176 / / itazca madhye'mbhorAzi pAtAlabhavanopamaH / Ardrako nAma dezo'sti puraM tatrAkAbhidham / / 177 / / rAjamAnaH zriyA rAjA rAjevAnandako dRzAm / tatrAbhUdArdraka iti mahiSI tasya cAkA / / 178 // tayorArdrakakumAro'bhavadAmanAH sutaH / sa prAptayauvanI bhogAn bhuJjAno'sthAdyathAruci / / 179 // tasya cAkarAjasya babhUva zreNikasya ca / pAraMparyAgatA prItistanmanonigaDopamA / / 180 // anyadA zreNikaH praiSInnijAmAtyamupArdrakam / samarpya prAbhRtaM prAjyaM dohadaM snehavIrudhaH / / 181 / / durgandhAvRttAntaH / I204 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 205 // sa mantrI gatamAtro'pi tenArdrakamahIbhujA / mUrtisthaM zreNikAjaryamivAdRzyata gauravAt / / 182 // mantriNA copanItAni prAbhRtAnyAdade nRpaH / sauvarcalAniMbapatrakambalAdInyanekazaH / / 183 // mahatyA pratipattyA taM saMbhAvyA''rdrakabhUpatiH / prapaccha kaccitkuzalaM madbandhormagadhezituH / / 184 / / svasvAmikuzalodantaiH sAndraizcandrAtapairiva / tanmanaH kumudAnandaM sacivenduradatta saH / / 185 / / papracchA''rdrakakumArastAta ! ko magadhAdhipaH ? / tava yenedRzI prItirmadhuneva manobhuvaH / / 186 / / rAjA provAca rAjA'sti zreNiko magadhAdhipaH / pAramparyAgatA maitrI tatkule matkule'pi ca / / 187 / / drAgArdrakakumAro'pi pronmIlatpremakandalaH / dRzA sudhAtaraMgiNyA pazyanmantriNamabravIt // 188 // kimanUnaguNaH sUnustvatprabhorasti kazcana / amAtya ! kartumicchAmi taM sabhAjanabhAjanam // 189 // mantryUce'sti dhiyAM dhAma paJcamantrizatAdhipaH / vadAnyo'nanyasAmAnyakaruNArasasAgaraH / / 190 / / dakSaH kRtajJaH sakalakalAjaladhipAragaH / abhayo nAma tanayaH zreNikasya mahIpateH / / 191 / / // yugmam // buddhivikramasampannaM dharmajJaM bhayavarjitam / abhayaM vizvaviditaM na jAnAsi kumAra ! kim ? // / 192 / / guNAna kespi te santi ye'bhaye na kRtAspadAH / jIvAkArA ivAmbhodhau svayaMbhUramaNAbhidhe // 193 // Ardrakezo'pi putraM svamabhaye sauhRdArthinam / uce manmArgasaMlagnaH kulIno nandano'si me / / 194 / / dvayoH samAnaguNayoH samAnakulasampadoH / vivAhasambandha iva yujyate vatsa sauhRdam / / 195 / / | dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / durgandhA vRttAntaH / // 205 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 206 // avApya piturAdezaM svamanorathasannibham / janAntikena saciva tamuvAcArdrakAsutaH / / 196 / / mA yAsIrmAmanApRcchaya zrotavyaM gacchatA tvayA / abhayaM prati me snehadrumabIjanibhaM vacaH / / 197 // mantryapyevamiti proce kumAraM sukumAragIH / rAjJA visRSTazca yayau vetridarzitamAzrayam / / 198 / anyedyurmauktikAdIni prAbhRtAnyArdrakezvaraH / arpayitvA svapuruSaM vyasrAkSInmantriNaM ca tam // 199 // athArdrakumAro'pi haste tasyaiva mantriNaH / praiSIdvidrumamuktAdivastUnyabhayahetave // 200 // sa pumAnmantriNA sArdhaM gatvA rAjagRhe pure / prAbhRtAnyarpayAmAsa zreNikAyAbhayAya ca / / 201 / / abhayasya samAcakhyau vAcikaM ceti mantrirAT / sa ArdrakakumAraste sakhyaM saubhrAtramicchati // 202 // acintayaccetyabhayaH kuzalo jinazAsane / virAdhitazrAmaNyatvAjjAto'nAryeSu sa dhruvam // 203 // nUnamAsannabhavyaH sa mahAtmA rAjaputrakaH / abhavyadUrabhavyAnAM na mayA sakhyakAmanA / / 204 / / samAnapuNyapApAnAM prItiH prAyeNa dehinAm / teSAM hyekaH svabhAvaH syAnmaitrI caikasvabhAvajA // 205 / / tadupAyena kenApi kRtvA taM jinadharmiNam / Apto bhavAmi sa hyAsau yo'gregUrdharmavartmani // 206 // tasyArdrakakumArasya tIrthakRbimbadarzanAt / utpadyate yadi punarjAtismaraNamuttamam // 207 // tatprAbhRtacchalenArhatpratimAmahamuttamAm / preSayAmi ratnamayIM mahA''cAryapratiSThitAm // 208 // ityAdinAthadevasyApratimAM pratimAM nyadhAt / peTAmadhye samudrasthAM zreyaskAmagavIM svayam // 209 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ArdrakumAracaritram / // 206 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva saptamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 207 // sargaH zrImahAvIra jina caritam / tatazca dhUpadahanaghaMTikAdIni tatpuraH / mumoca devapUjopakaraNAnyakhilAnyapi // 210 // dattvA ca tAlakaM dvAre tataH zreNikarAjasUH / maMjUSAM mudrAmAsa mudrayA nijayA svayam / / 211 // ArdrakezapumAMsaM taM prabhUtaiH prAbhRtaiH saha / visasarja priyA''lApapUrvakaM magadhAdhipaH / / 212 // abhayo'pi hi tAM peTAM tasya haste samarpayan / tamuvAceti satkRtya vAcA pIyUSasArayA / / 213 // eSA''rdrakakumArasya puraH peTopaDhaukyatAm / madIyaM tasya madbandhorvAcyametacca vAcikam / / 214 / / rahasyekAkinA bhUtvonmudrya peTAmimAM svayam / tadantarvastu saMprekSyaM darzanIyaM na kasyacit / / 215 // iti kartavyamityuktvA sa pumAn svapuraM yayau / upAyanAnyarpayacca svasvAmisvAmiputrayoH / / 216 / / taccAkakumArAyAcakhyAvabhayavAcikam / tato rahasi sa sthitvA tAM peTAmudaghATayat / / 217 // dadarza ca tadantaHsthAM tamasyudyotakAriNIm / tAmAdinAthapratimAM jyotirbhirghaTitAmiva / / 218 // dadhyau ca kimidaM kiMcidaMgAbharaNamuttamam ? kimAropyaM mUrdhni kaNThe hRdaye'nyatra vA kvacit ? / / 219 // dRSTapUrvamivedaM me kvApIti pratibhAsate / na tu smRtipathaM yAti mandAbhyAsasya zAstravat / / 220 / ityAkakumArasya bhRzaM cintayataH sataH / mUrchA jAtismRtijananyajaniSTa garIyasI / / 221 / / utpannajAtismaraNaH svayamevAptacetanaH / sa evaM cintayAmAsa pUrvajanmakathAM nijAm / / 222 // ito bhavAttRtIyasmin bhave magadhanIvRti / kuTumbI vasantapure'bhUvaM sAmAyikAbhidhaH / / 223 // ArdrakumAracaritram / IR07 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 208 // bhAryA bandhumatI me'bhUdazrauSaM ca tayA saha / yathAvadArhataM dharma susthitAcAryasannidhau / / 224 / / dharmaM zrutvA sabhAryo'pi pratibuddhastadantike / gRhavAsavirakto'haM parivrajyAmupAttavAn / / 225 / / pattane cAhamekasmin guruNA viharannagAm / bandhumatyapi tatrA''gAt saMyatAjanamadhyagA / / 226 // ekasminnahnitAM pazyan smaran pUrvaratAnyaham / anurakto'bhavaM tasyAM tadAkhyaM cAnyasAdhave // 227 // so'pyAcakhyau pravartinyai bandhumatyai ca sA punaH / pravartinIM ca provAca viSaNNA bandhumatyadaH / / 228 / gItArtho'pyeSa maryAdAM laMgheta yadi kA gatiH ? | maryAdAM pAlayannabdhirapi pRthvIM na luMpati // 229 // dezAntaramapi gatAM yAvacchroSyati mAmasau / tAvanmahAnubhAvazca mayi rAgaM na hAsyati / / 230 // tasmAdahaM bhagavati ! papatsye maraNaM khalu / na cAsya nApi me zIlakhaMDanaM jAyate yathA / / 231 / / iti sA'nazanaM kRtvA svamudbadhya ca lIlayA / niSThyUtavajjahau prANAn devabhUyamiyAya ca // 232 // tathA mRtAM ca tAM zrutvA mayA'pyetaddhi cintitam / mahAnubhAvA'mRta sA vratabhaMgabhayAt khalu // 233 // bhagnavrataH punarahaM tadalaM jIvitena me / kRtvetyanazanamahaM vipadya tridazo'bhavam // 234 // tatazcyutvAhamutpanno'smyanAryo dharmavarjitaH / pratibodhayitA yo mAM sa bandhuH sa guruzca me / / 235 / / bhAgyodayena kenApi bodhito'bhayamaMtriNA / adyApi mandabhAgyo'smi taM draSTuM yadanIzvaraH / / 236 // 1 "vomayyanurAgaM / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam | ArdrakumAracaritram | // 208 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 209 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tadanujJApya pitaramananujJApya vA'pyaham / AryadezaM gamiSyAmi yatra me'styabhayo guruH / / 237 // itthaM manorathaM kurvan pratimAmAdimArhataH / pUjayannArdrakAsUnurvyatiyAti sma vAsarAn / / 238 / / anyedhurArdrakAsUnurnupamevaM vyajijJapat / tAtAbhayakumAreNa samamicchAmi darzanam / / 239 / / avAdIdAkazo'pi na gantavyaM khalu tvayA / vatsa ! sthAnasthitAnAM hi sauhRdaM zreNikena naH / / 240 // pitrAjJayA vibaddhazcotkaMThitazcAbhayaM prati / tatazcA''rdrakakumAro na tasthau na jagAma ca / / 241 // varSannazrAntamasrAmbhaH sa bhAdrapadameghavat / abhayotkaThitastasthAvanudvAnavilocanaH // 242 // Asane zayane yAne bhojane'nyakriyAsvapi / abhayAlaMkRtAmAzAM dRzoragre cakAra saH / / 243 / / pArApata ivoDDIya yiyAsurabhayAntike / na hyAkakumAro'gAdatiM rora ivAmavAn / / 244 // kIdRzo magadho dezaH ? kIdRgrAjagRhaM puram ? kasko'dhvA tatra gamane ? 'pRcchadevaM ca pArzvagAn / / 245 / / dadhyAvAkarAjo'pi kumAro mama nizcitam / yAsyatyakathayitvaiva kadA'pyabhayasannidhau / / 246 / / tatazca paJca sAmantazatAnyAdizadAkaH / yadAkakumAro'yaM rakSyo dezAntaraM vrajan // 247 / / dehacchAyeva tatpArtha sAmantAste'tyajanna hi / bande dhRtamivAtmAnaM kumAro'pi hyamasta saH / / 248 // ArdrakirhRdaye kRtvA'bhayopagamanaM sudhIH / pratyahaM kartumArebhe vAhyAlyAM vAhavAhanam // 249 // azvAruDhAzca pArzve'sthuH sAmantAste'GgarakSakAH / kumAro vAhayannazvaM kizcidgatvA nyavartata / / 250 // ArdrakumAracaritram / | I209 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 210 // | dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / evaM ca vAhayannazvaM sa yayAvadhikAdhikam / punaH punazca vyAghuTyAyayau te ca vizazvasuH / / 251 / / ArdrakAsUnuranyedhuH puMbhiH pratyayitairnijaiH / praguNaM kArayAmAsa yAnapAtraM payonidhau // 252 / / ratnaizca pUrayAmAsa yAnapAtraM tadAkiH / agre'pyArohayAmAsa tatrArhatpratimAM ca tAm / / 253 / / tadaiva vAhayannazvamadRzI(zyo) bhUya pUrvavat / tatrAruhya pravahaNe sa yayAvAryanIvRtam / / 254 // yAnAduttIrya saMpreSya pratimAmabhayAya tAm / saptakSetryAM dhanAnyuptvA yatiliMgamupAdade / / 255 / / uccArayitumArebhe yAvatsAmAyikaM ca saH / AkAzasthitayA tAvadUce devatayoccakaiH // 256 // mahAsattvo yadyapi tvaM grahIrdIkSA tathApi mA / adyApi te bhogaphalaM karmAstyAgamayasva tat / / 257 // bhuktvA bhogaphalaM karmA''dadIthAH samaye vratam / avazyameva bhoktavyaM bhogyaM tIrthakRtAmapi / / 258 // mahAtmaMstad vratenAlaM yadAttamapi hAsyate / bhojanenApi kiM tena yad bhuktamapi vamyate // 259 // athA''rdrakakumAro'pi svamUrIkRtya pauruSam / daivIM vAcamanAdRtya pravrajyAM svayamAdade / / 260 // pratyekabuddhaH sa munirnizitaM pAlayan vratam / viharannanyadA prApa vasantapurapattanam / / 261 / / bAhyadevakule kvApi tasthau pratimayA ca saH / sarvA''dhiparihAreNa samAdhimadhijagmivAn / / 262 / / itazca tasminnagare varazreSThI mahAkulaH / devadatto'bhavattasya patnI dhanavatI punaH // 263 // 1kssy| ArdrakumAracaritram / IR10 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 211 // sa tu bandhumatIjIvazcyutvA'jani sutA tayoH / surupA zrImatI nAma zrImatInAM ziromaNiH // 264 // dhAtrIbhirlAlyamAnA ca mAlatIpuSpadAmavat / pAMzukrIDocitAM prApa vayo'vasthAM krameNa sA / / 265 / / tatra devakule'nyedyuH paurabAlAbhiranvitA / zrImatI patiramaNakrIDayA rantumAyayau // 266 // bhartAraM vRNutetyUcustatra sarvAzca bAlikAH / kayA'pi ko'pi sarvAbhirvaraH svaruci vavrire / / 267 / / zrImatyuvAca sakhyo'sau vRto bhaTTArako mayA / sAdhu vRtaM sAdhu vRtamiti covAca devatA / / 268 / / tanvAnA garjitaM ratnAnyavarSat sA ca devatA / zrImatI garjibhItA tu tasya pAde'laganmuneH / / 269 / / so'cintayat kSaNaM sthitvA mamA'bhUdiha tasthuSaH / upasargo'nukUlo'yaM vratadrumamahAnilaH // 270 // iti dhyAtvA'nyataH so'gAnmaharSINAM hi kutracit / AsthAnyatrApi na prAyaH sApAyeSu tu kA kathA / / 271 / / tAmAdAtuM ratnavRSTimAjagAma mahIpatiH / asvAmikaM dhanaM rAjJo'rhatIti kRtanizcayaH / / 272 // tad dravyaM saMvuvUrSanto dadRzU rAjapUruSAH / nAgalokadvAramiva sthAnaM tannAgasaMkulam // 273 // Uce ca devatA'muSyai dattaM varaNake mayA / dravyametaditi zrutvA vilakSo'pAsarannRpaH / / 274 / / tatazca taddhanaM sarvamAdade zrImatIpitA / sthAnaM yayuzca sarve svaM tadA sAyamivANDajAH / / 275 / / athodvoDhumaDhaukanta zrImatIM bahavo varAH / varaM vRNvati pitroktA jagAda zrImatI tvadaH // 276 // 1 vRttaM / vRttaH / vRtaH iti / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / ArdrakumAracaritram / // 211 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 212 // vRto mayA yo maharSirvarastAta ! sa eva me / mama tadvaraNe'dAcca dravyaM tadgRhyadevatA / / 277 / / svarucyA'pi mayA tAvanmaharSi sa vRto varaH / taddravyamAdadAnena tvayA'pyanumataM hi tat // 278 // tattasmai kalpayitvA mAM nAnyasmai dAtumarhasi / kiM na zrutaM tvayA tAta ! bAlA api vadantyadaH / / 279 / / sakRjjalpanti rAjAnaH sakRjjalpanti sAdhavaH / sakRtkanyAH pradIyante trINyetAni sakRt sakRt // 280 // zreSThyUce sa kathaM prApyo na hyekatrAvatiSThate / aeNlIva puSpaM sa sthAnamAtiSThati navaM navam // 281 // kimAyAsyati na vA''yAto'pi jJAsyate katham / kiM nAma tasyAbhijJAnaM ? kati nAyAnti bhikSavaH // 282 // zrImatyuce mayA tAta ! tadA garjitabhItayA / dRSTaM tadaMDrau lakSmAsti vAnaryeva vilagnayA // 283 // tasmAdataH paraM tAta ! tathA kuru yathA'khilAn / yAtAyAtaparAn sAdhUn pazyAmi prativAsaram // 284 // zreSThyabravIdihAyAnti ye kecidiha pattane / bhikSAM dehi svayaM tebhyo maharSibhyo dine dine // 285 // cakre ca pratyahamapi tadAdyapi tathaiva sA / didRkSamANA tallakSmAMDrInmunInAmavandata // 286 // dvAdazAbde ca diGmUDhaH sa mahAmuniranyadA / tadA tatrA''gata upAlakSi tallakSmavIkSaNAt // 287 // tamRSi zrImatI smAha tatra devakule tadA / mayA vRto'si tvaM nAtha ! tvameva hi varo mama // 288 // tadA gato'si mAM mugdhAM nirdhUya svedabinduvat / kka yAsyasyadya tu prAptastvamRNaM dhArayanniva // 289 // dRSTanaSTaye yadA'bhUstvaM tadAdyapi hi nAtha ! me / parAsoriva kAlo'gAttatprasIda bhajasva mAm // 290 // ali (bhramaraH ) iva / dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / ArdrakumAracaritram | // 212 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / 213 // evaM sthite'pi naiSThuryAdyadi mAmavamanyase / bhUtvA tadagnisAdAsye strIhatyApAtakaM tava / / 291 // rAjJA mahAjanenAnyairapyudvAhAya so'rthitaH / sasmAra tAM giraM divyAM vratArambhaniSedhikAm / / 292 / / tAM smarandaivatIM vAcaM nirbandhenoditazca taiH / mahAtmA paryaNaiSIttAM zrImatI bhAvi nAnyathA // 293 // bhujAnasya ciraM bhogAn zrImatyA saha tasya tu / utpede kramayogeNa putro gArhasthyakIrtanam / / 294 // krameNAsAdayan vRddhiM vimuJcan kSIrakaNThatAm / sa vaktumullasajjihvo rAjakIra ivAbhavat // 295 // putre tAvati sa proce zrImatI matimadvaraH / ataH paraM sahAyaste putro'stu pravrajAmyaham / / 296 / / zrImatI dhImatI tatrAntare jJApayituM sutam / satUlapUlakaM tarkumAdAyAsanyupAvizat / / 297 // sA tarkukarma prArebhe papraccha ca sa bAlakaH / kimetadamba ! prArabdhaM karmetarajanocitam / / 298 // sA'vocajjAta ! te tAtaH pravrajyArya gamiSyati / gate'smin patihInAyAH zaraNaM takurava me / / 299 // bAlako'pyavadadbAlyAdakSarairlallamanmanaiH / baddhvA'haM dhArayiSyAmi kathaM yAsyati me pitA // 300 / / ityuktvA tarkasUtreNa lAlayevorNanArbhakaH / AveSTayat pituH pAdau sa mugdhamadhurAnanaH // 301 / / uvAca cAmba ! mA bhaiSIH svasthA bhava mayA hyasau / baddhapAdo dvipa ivezIta yAtuM kathaM pitA ? // 302 // zrImatIpatirapyevamacintayadaho zizoH / snehAnubandhaH ko'pyeSa manmanaHpakSipAzyabhUt / / 303 // 1 puuli| ArdrakumAracaritram / IR13 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR14 // | dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tanmadaMyoH kRtAH santi yAvantaH sUtraveSTakAH / tAvantyabdAni sthAsyAmi putrapremNA gRhasthatAm / / 304 / / pAdayostantubandhAzca gaNitA dvAdazAbhavan / gArhasthye dvAdazAbdAni tataH so'pyatyavAhayat / / 305 // saMdhA'vadhau ca saMpUrNe vairAgyeNorarIkRtaH / yAminyA pazcime yAme sa sudhIrityacintayat / / 306 // saMsArakUpAnnirgantuM vratamAlambarajjuvat / mayA prAptaM ca muktaM ca magnastatrAsmyahaM punaH / / 307 / / manasaiva vrataM bhagnaM prAgjanmani tathA'pyaham / anAryatvaM prapanno'smi kA gatiH syAdataH param / / 308 // bhavatvidAnImapyAttaparivrajyastapo'gninA / agnizaucAMzukamivAtmAnaM prakSAlayAmyaham / / 309 / / prAtazca zrImatI patnIM sa saMbhASyAnumAnya ca / yatiliMgamupAdAya nirmamo niryayau gRhAt // 310 // sa prasthito rAjagRhamantarAle dadarza tAm / svAM sAmantapaJcazatI cauryavRttiparAyaNAm // 311 // upalakSya sa tairbhaktyA vavande so'vadacca tAn / kimeSA jIvikA pApaheturyuSmAbhirAdRtA ? ||312 / / te'vocana vaJcayitvA'smAn palAyiSTha yadA prabho ! darzayAmaH sma na tadA''tmAnaM bhUmipatehiyA // 313 // tavaivAnveSaNe lagnA bhramantaH sAgarAmbarAm / cauryavRttyaiva jIvAmaH kimanyanniHsvazastriNAm / / 314 // munirapyabhyadhAdbhadrAH ! kaSTamApatitaM yadi / dharmAnubandhi tatkArya saphalaM lokayoddhayoH / / 315 // kenApi puNyayogena mAnuSyakamavApyate / prAptasya tasya ca phalaM dharmaH svargApavargadaH / / 316 // 1 maalbir|20 STA / ArdrakumAracaritram / IR14 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 215 // dazamaM parva sattamaH sarga: zrImahAvIrajinacaritam / jIveSvahiMsA satyoktirasteyaM brahmacAritA / akiMcanyaM ca dharmo'yamAIto'bhimato'stu vaH / / 317 // svAmibhaktAH stha he bhadrA rAjavatsvAmyahaM ca vaH / tanmamaivAmumadhvAnaM prapadyadhvaM sumedhasaH ! / / 318 // te procuragre svAmI tvaM sAMprataM gururapyasi / tvayA jJApitadharmAH smo dIkSayA'nugRhANa naH // 319 / / ityAkakumArastAn pravrAjya sahitazca taiH / vandituM zrI mahAvIramabhirAjagRhaM yayau / / 320 / / gacchatazca munestasya gozAlo'bhimukho'bhavat / akRtapraNayastasmai vivAdaM ca pracakrame / / 321 / / bhUcarAH khecarAzcApi tatrAyAtAH sahasrazaH / tasthuH sAmAjikIbhUya kautukottAnitekSaNAH // 322 / / gozAlo'thAvadat kaSTaM tapomUlaM vRthaiva bhoH / zubhAzubhaphalAnAM hi kAraNaM niyatiH khalu / / 323 / / pratyUce sa munirmA sma mukhamastItyaho bravIH / kAraNaM pauruSamapi manyasvAnena hetunA / / 324 // kAraNaM yadi sarvatra niyatiM nanu manyase / tattavApISTasiddhyarthaM prasajjerana vRthA kriyAH / / 325 / / tathAhi niyatiniSThaH sthAnasthaH kiM na tiSThisi ? / bhojanArtha prayatase bhojanAvasare ca kim ? / / 326 // evaM niyativatsAdhu pauruSaM svArthasiddhaye / niyaterapyarthasiddhau pauruSaM tvatiricyate // 327 / / tathAhi khAt patatyambho bhUkhAtAdapi tadbhavet / balIyasI hi niyatirniyaterapi pauruSam / / 328 / / evaM niruttarIcakre gozAlaM sa mahAmuniH / tuSTuve khecarAdyaizca kurvadbhirjayamaMgalam // 329 // 1bhaktA / 2 vcH| 3 sukha / ArdrakumAracaritram / | 215 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / 216 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / AdrakarSiryayau hastitApasAnAmathA''zramam / udvAnAyAtaprakSiptahastimAMsAkuloTajam / / 330 / / tatrasthAstApasAzcaikaM sumahAntaM mataMgajam / hatvA tanmAMsamaznanto te ninyurdivasAn bahUn / / 331 / / te caivamUcurhantavyo varameko mataMgajaH / yasyaikasyApi mAMsena bhUyAn kAlo'tigamyate / / 332 // mRgatittiramatsyAdyairvA''nyairvA bahubhizca kim / tairapyAhAra evArthaH pApaM tatrAtiricyate / / 333 // tadA ca te dayAbhAsadharmaniSThAstapasvinaH / babandhuriNAyaikaM mahAkAyaM mataMgajam / / 334 / / sa bhArazRMkhalAbaddho yatra cA''sInmataMgajaH / tenAdhvanA sa jagAma maharSiH karuNArdradhIH / / 335 / / sa ca hastI maharSi taM munipaMcazatIvRtam / IkSAmAsa vandyamAnaM bhUluThanmaulibhirjanaiH / / 336 / / laghukarmA karI so'pi muniM dRSTvetyacintayat / vande yadyahamapyenaM baddhastu karavANi kim / / 337 / / maharSidarzanAttasya garutmadarzanAdiva / ayaHpAzA vyazIryanta nAgapAzA ivAbhitaH / / 338 / / nirargalaH so'tha hastI vandituM taM mahAmunim / abhyasArSIjjanastUce munireSa hato hataH / / 339 / / palAyAJcakrire lokA munistasthau tathaiva saH / ibhyo'pyavanamatkumbhasthalaH praNamati sma tam / / 340 / / sparza sparza ca tatpAdau dAhArtaH kadalImiva / paramAM nivRti prApa prasAritakaraH karI / / 341 // sa hastI punarutthAya bhaktimantharayA dRzA / pazyanmaharSi prAvikSadaraNyAnImanAkulaH // 342 / / Ti0 * udvAnaM - zuSkakaraNam / ArdrakumAracaritram / / 216 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazama pava saptamaH sargaH zrImahAvIrajina / 217 // caritam / tatprabhAvAdbhutaM dRSTvA paraM kopamupAgatAH / te'pyAkakumAreNa pratyabodhyanta tApasAH / / 343 / / zrI mahAvIrasamavasaraNe preSitAzca te / gatvopAdadire dokSAM zamasaMvegazAlinaH / / 344 / / tatra zreNikarAjo'pi tattathA gajamokSaNam / tApasapratibodhaM ca zrutvA''gAdabhayAnvitaH // 345 // bhaktyA vanditavantaM cA''nandayAmAsa pArthivam / sarvakalyANakAriNyA dharmalAbhAziSA muniH // 346 / / dRSTvA munimanAbAdhamAsInaM zuddhabhUtale / rAjA'pRcchanmamAzcarya bhagavan ! hastimokSaNAt / / 347 / / maharSiruce norvIza ! duSkaraM karimokSaNam / tarkutantupAzamokSo duSkaraH pratibhAsate / / 348 // rAjJA pRSTazca sa munista'tantukathAM tathA / kathayAmAsa rAjA'pi saloko'pi visiSmiye / / 349 / / sa ArdrakakumArarSirabhASata tato'bhayam / niHkAraNopakArI tvaM mamAbhUdharmabAndhavaH / / 350 // tvayA hi preSitA rAjaputrArhatpratimA mama / taddarzanAdahaM jAtIsmarIbhUyA'rhato'bhavam / / 351 / / kiM kiM tvayA na dattaM me kiM kiM nopakRtaM nanu / yenAhamArhate dharme kRtvopAyaM pravartitaH / / 352 / / anAryatvamahApaMkanimagno'haM tvayoddhRtaH / tvabuddhyutpannabodhaH sannAryadeze yupAgamam / / 353 / / parivrajyAM prapanno'smi tvayA'haM pratibodhitaH / tato'bhayakumAra! tvaM zreyobhirbhRzamedhase / / 354 / / ArdrakumAracaritram / 217 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNikazcAbhayazcAnye lokAzca tamUrSi tataH / vanditvA prItamanasaH svaM svaM prayayurAzrayam / / 355 // triSaSTizalAkApuruSacarite IR18 // tadA pure rAjagRhe'bhyupetaM zrIvIranAthaM sa munirvavande tatpAdapadmadvayasevayA svaM kRtArthayitvA ca zivaM prapede / / 356 // dazamaM parva saptamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ArdrakumAracaritram / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi cellaNAyogyaikastaMbhaprAsAdanirmANAmraphalApaharaNazreNikavidyAgrahaNa-durgandhAkathA-''rdrakakumArakathAvarNano nAma saptamaH sarga / I218 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA aSTamaH sargaH / puruSacarite dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / IR19 // atha bhavyAnugrahAya grAmAkarapurAdiSu / viharan brAhmaNakuNDagrAme'gAt paramezvaraH // 1 // bahuzAlAbhidhodyAne purAttasmAdbahiH sthite / cakruH samavasaraNaM trivapraM tridazottamAH / / 2 / / nyaSadatprAGmukhastatra pUrvasiMhAsane prabhuH / gautamAdyA yathAsthAnaM surAdyAzcAvatasthire / / 3 / / zrutvA sarvajJamAyAtaM paurA bhUyAMsa AyayuH / devAnandArSabhadattAveyatustau ca daMpatI // 4 // trizca pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / zraddhAvAnRSabhadatto yathAsthAnamupAvizat / / 5 // devAnandA prabhuM natvArSabhadattasya pRSThataH / zuzrUSamANordhvajJA'sthAdAnandavikacAnanA // 6 // stanAbhyAM prAkSaratstanyaM romAJcazcAbhavattanau / tadA ca devAnandAyAH pazyantyAH paramezvaram // 7 // tathAvidhAM ca tAM prekSya jAtasaMzayavismayaH / svAminaM gautamasvAmI papraccheti kRtAJjaliH / / 8 / / 1 rdhvajA'sthA / devAnandARSabhadattayoH prvrjyaa| IR19 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite I220 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajina| caritam / utprasnavA nirnimeSadRSTidevavadhUriva / devAnandA tavA''lokAtsUnoriva kathaM prabho ! / / 9 / / athAkhyadbhagavAn vIro girA stanitadhIrayA / devAnAM priya ! bho devAnandAyAH kukSijo'smyaham / / 10 // divazcyuto'hamuSitaH kukSAvasyA vyazItyaham / ajJAtaparamArthApi tenaiSA vatsalA mayi / / 11 // devAnandarSabhadattau mumudAte nizamya tat / sarvA visiSmiye parSattAdRgazrutapUrviNI / / 12 / / kkasUnu strijagannAthaH kva cAvAM gRhimAtrakau / ityutthAya vavandAte dampatI tau punaH prabhum / / 13 // pitarau duHpratIkArAvIdRgdhIbhagavAnapi / tAmuddizya janAMzcApi vidadhe dezanAmiti / / 14 / / iyaM mAtA pitaiSau'yaM putra ityAdiko bhave / jAyate vighaTate ca saMbandhaH prANinAmamiha / / 15 / / indrajAlaprAyametatsamastamapi saMsRtau / na vastu kSaNamapyatra zraddadhIta viviktadhIH / / 16 / / idaM zarIraM no yAvajjarjarIkurute jarA / na yAvadantakaH prANAnAcchettumupatiSThate / / 17 / / sukhAdvaitanidhAnasya nirvANasyaikasAdhanIm / tAvaddIkSAmAzrayadhvaM pramAdo'tra na yujyate / / 18 // devAnandarSabhadattAvatha natvaivamUcatuH / AvAM viraktau saMsAravAsAdasmAdasArataH / / 19 / / dehi jaMgamakalpadro ! dIkSAM saMsAratAraNIm / tarItuM tArayituM ca ko'parastvadRte kSamaH / / 20 / / astvetaditi nAthena proktau tau dhanyamAninau / IzAnyAM dizi gatvoJjhAMcakraturbhUSaNAdikam // 21 // paJcamuSTikacotpATaM kRtvA saMvegatastu tau / nAthaM pradakSiNIkRtya vanditvA caivamUcatuH / / 22 / / RSASARASHARA devAnandARSabhadattayoH prvrjyaa| IR20 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva aSTamaH triSaSTizalAkApuruSacarite IR21 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / svAmijanmajarAmRtyubhItau tvAM zaraNaM zritau / svayaM dIkSApradAnena prasIdA'nugRhANa no // 23 // dadau tayoH svayaM dIkSA samAcAraM zazaMsa ca / Avazyakavidhi cAkhyanniravadyamanaskayoH / / 24 / / vasanti santo yatrAharapi tatropakAriNaH / kiM punarbhagavAn vizvakRtajJagrAmaNIH prabhuH / / 25 // devAnandAM candanAyai sthavirebhyastvatharSabham / svAmI samarpayAmAsa tau cA'pAtAM paraM vratam / / 26 / / adhItaikAdazAMgau tau nAnAvidhatapaHparau / avApya kevalajJAnaM mRtvA zivamupeyatuH / / 27 / / bhagavAna vardhamAno'pi jagadAnandavardhanaH / vijahAra tato dhAtrI grAmAkarapurAkulAm / / 28 / / kramAcca kSatriyakuNDagrAma svAmI samAyayau / tasthau samavasaraNe vidadhe cAtha dezanAm / / 29 / / svAminaM samavasRtaM nRpatirnandivardhanaH / RddhyA mahatyA bhaktyA ca tatropeyAya vanditum // 30 // sa triH pradakSiNIkRtya vanditvA ca jagadgurum / upAvizadyathAsthAnaM bhaktito racitAJjaliH // 31 // jamAli ma jAmeyo jAmAtA ca prabhostadA / priyadarzanayA sArdhaM tatra vanditumAyayau / / 32 / / jamAlirdezanAM zrutvA pitarAvanumAnya ca / kSatriyANAM paJcazatyA sahito vratamAdade // 33 // jamAlibhAryA bhagavaduhitA priyadarzanA / sahitA strIsahasreNa prAvAjIt svAmino'ntike / / 34 / / yayau vihartumanyatra tatazca bhagavAnapi / jamAlirapyanucaraH sahitaH kSatriyarSibhiH / / 35 // ekAdazAMgImadhyaiSTa jamAlirviharana kramAt / sahapravrajitAnAM ca tamAcArya vyadhAtprabhuH / / 36 / / jamAlivRttAntaH / / 221 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR22 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / caturthaSaSTASThamAdInyatapyata tapAMsi saH / candanAmanugacchantI sA cApi priyadarzanA / / 37 // nAthaM jamAlinatvoce'nyadA'haM spricchdH| vihAreNAniyatena prayAmi tvadanujJayA // 38 // anarthaM bhAvinaM jJAtvA bhagavAn jJAnacakSuSA / bhUyo bhUyaH pRcchato'pi jamAle!ttaraM dadau / / 39 / / aniSiddhamanujJAtaM jamAliriti buddhitaH / vihartuM saparIvAraH prabhupAzrthAdviniryayau // 40 // krameNa viharan prApa zrAvastI so'nyadA purIm / bahizca samavAsArSIdudyAne koSTakAbhidhe // 41 // virasaiH zItalai rukSastuccharasamayAzitaiH / pAnAnnastasya cAnyedhustatra pittajvaro'bhavat / / 42 / / AsInaH so'sahaH sthAtuM paGkAntariva kIlakaH / saMstarako me kriyatAmityuvAcAntiSanmunIn / / 43 // te'pi saMstarakaM kartuM prArabhanta maharSayaH / ziSyAH kurvanti garvAjJAM rAjAjJAmiva sevakAH / / 44 / / pittena pIDito'tyantaM so'pRcchacca punaH punaH / kiM saMstRta saMstarako ? na veti brUta sAdhavaH ! // 45 // saMstarakaH saMstRto'sAvityUcuH sAdhavo'pi hi / utthAya prayayAvArto jamAlizca tadantikam / / 46 / / saMstaraM saMstIryamANaM prekSyAkSamavapuSTayA / niSadyotpannamithyAtvaH kruddhaH sAdhUnado'vadat / / 47 // bho bhozciraM vayaM bhrAntAstattvaM jJAtaM cirAdidam / kriyamANaM na hi kRtaM kRtameva kRtaM khalu / / 48 / / saMstaraH saMstIryamANaH saMstIrNa iti varNitaH / yadbhavadbhirasatyaM tanna vaktuM jAtu yujyate / / 49 / / utpadyamAnamutpannaM kriyamANaM kRtaM ca yat / brUte'hastanna ghaTate pratyakSeNa virodhataH / / 50 // jamAlivRttAntaH / 222 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 223 // parAparakSaNavyUhayoganiSpadyamAnake / kArye kathaM kRtamiti prArambhe'pi nigadyate ? / / 51 / / arthakriyAvidhAtRtvaM yasya tasyaiva vastutA / padArthe prathamakAlotpanne tadapi nAsti hi / / 52 / / apyArambhe kRtamiti yadi zeSakSaNeSu tat / kRtasya karaNe nUnamanavasthA prasajyate / / 53 / / tadyuktisaMgatamidaM kRtameva kRtaM sphuTam / na hyajAtasya putrasya nAma kenApi dIyate // 54 // pratyakSaM pratipadyadhvaM nirdoSaM munayastataH / na hyuktamiti gRhyeta yuktiyuktaM hi gRhyate / / 55 / / sarvajJa iti vikhyAto nArhanmithyA vadediti / naivaM so'pi vadatyeva skhalanaM mahatAmapi / / 56 / evaM vibhASamANaM taM muktamaryAdamutkudham / jamAlimUcuH sthavirA viparItaM bravISi kim ? / / 57 / na jalpantyanyathA'rhanto rAgadveSavivarjitAH / na pratyakSaviruddhAdidoSalezo'pi tadgirAm // 58 // yAdya samaye vastu niSpannaM nocyate tadA / samayAvizeSAttasyotpartirna samayAntare / / 59 / arthakriyAsAdhakatvaM vastuno yacca lakSaNam / tadapyavyabhicAryevAbhidhAjJAnopayogataH / / 60 / / tathAhi tAdRzaM vastu lokaiH prathamato'pi hi / kiM karoSIti pRSTaH san ghaTAdyabhidhayA vadet / / 61 / / pUrvakAlakRte yaccA'navasthA karaNasya hi / sApyalIkA'nyAnyakAryAntarasAdhanataH khalu / / 62 / / chadmasthAnAM tvAdRzAnAM yuktAyuktavivecanam / kathaM bhavedyuktiyuktaM tvadvaco yena gRhyate / / 63 / / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / jamAli vRttAntaH / // 223 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarita IR24 // aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sarvajJaH kevalAlokajJAtatrailokyavastukaH / pramANaM bhagavAn vIro yuktayuktI mudhaiva te // 64 // yadavAdIrjamAle ! tvaM skhalanaM mahatAmiti / mattasyeva pramattasyevonmattasyeva te vacaH / / 65 // kriyamANaM kRtamiti sAdhu sarvajJabhASitam / na cettadvacasA rAjyaM santyajya prAvrajaH katham ? // 66 // adUSyaM dUSayaMstasya vacanaM kiM na lajjase ? / nimajjasi bhavAmbhodhau kimanena svakarmaNA / / 67 // prAyazcitaM gRhANa tvaM zrIvIrasvAmino'ntike / nijaM tapo janma cedaM mA sma naiSInirarthakam / / 68 // apyekAkSaramAtraM yaH zraddadhAtyahatAM na hi / prapadyate sa mithyAtvaM tato bhavaparaMparAm / / 69 // bahudhA sthavirairevaM jamAlibodhito'pi hi / na nyavartiSTa kumatAnmaunameva tu zizriye // 70 // kumatapratipannaM taM hitvA ke'pi tadaiva hi / sthavirAH svAminaM jagmuH ke'pi tatrAvatasthire // 71 // mohena strIsulabhena prAk snehena ca zizriye / jamAlipakSaM saparIvArA'pi priyadarzanA // 72 / / kramAjjamAlirullAgha AtmAnaparAnapi / vyudgrAhayan durmatena tena ca prativAsaram / / 73 / / hasan jinendravacanaM sarvajJo'hamiti bruvan / sAhaMkAraH pravavRte vihartuM saparicchadaH / / 74 / |yugmm / / so'nyedyuH puricaMpAyAM pUrNabhadrAbhidhe vane / zrIvIraM samavasRtaM gatvA'vAdInmadoddharaH / / 75 / / chadmasthA asamutpannakevalA bhagavaMstava / ziSyA vipannA bhUyAMsastAdRgasmi na khalvaham / / 76 // 1 yuktAyukta / 2 rA / jamAlivRttAntaH / / 224 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR25 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / akSaye me samutpanne kevalajJAnadarzane / sarvajJaH sarvadarzI cAhamevArhanniha kSitau // 77 / / athoce gautamastvaM bho ! jamAle ! jJAnavAn yadi / kiM zAzvato'zAzvato vA jIvo lokazca zaMsa tat // 78 // tasya pratyuttaraM mUDho jamAlitumakSamaH / prasAritamukhastasthau zUnyo vAyasapotavat // 79 // athoce bhagavAn vIro jamAle ! viddhi tattvataH / zAzvato'zAzvatazcAyaM loko jIvo'pi lokavat / / 80 / / loko'yaM dravyarupatvAcchAzvato'zAzvataH punaH / pratikSaNaparidhvaMsiparyAyApekSayA khalu / / 81 / / jIvo'pi dravyarupatvApekSatvenaiSa zAzvataH / azAzvato nRdevAdiparyAyAntarasambhavAt / / 82 / / evamAkhyAtyapi nAthe mithyAtvamathitAzayaH / niryayau samavasRterjamAliH saparicchadaH / / 83 / / tato jamAliH saMghena nihnavatvAbahiSkRtaH / svAminaH kevalotpattestadA'bdAni caturdaza / / 84 / / svadarzanAbhiprAyaM sa sarvatrApi prarupayan / svacchandacArI sarvajJamAnI vyaharatAvanim / / 85 / / jajJe prasiddhiH sarvatra yajjamAlirjagadguroH / mohAdvipratipannaH san mithyAtvaM pratipannavAn / / 86 / / viharannanyadA so'gAcchrAvastI nagarI punaH / tasthAvekatra codyAne parivArasamAvRtaH / / 87 // AryAsahasrasahitA sApyAryA priyadarzanA / tasthau DhaMkakulAlasya zAlAyAmRddhizAlinaH / / 88 // paramazrAvako DhaMkastAM dRSTvA kumatasthitAm / bodhayiSyAmyupAyena kenApIti vyacintayat / / 89 / / sa bhANDAnyanyadoccinvan buddhipUrvamalakSitam / paTe priyadarzanAyAzcikSepa hutabhukkaNam / / 90 / / jamAlivRttAntaH / 225 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva aSTamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 226 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dahyamAnaM paTaM prekSya babhASe priyadarzanA / bho DhaMka ! tvatpramAdena pazya dagdhaH paTo mama / / 91 // DhaMko'pyuvAca mA sAdhvi ! mRSA vAdIrmate hi vaH / sakale'pi paTe dagdhe yujyate vaktumIdRzam / / 92 / / dahyamAno'pi dagdho'yamiti vAk zrImadarhatAm / yujyate pratipattuM tattadvaco'nubhavAdapi / / 93 // tacchrutvA sA'pi cotpannazuddhadhIrabhyadhAditi / ahaM ciravimUDhA'pi tvayA sAdhvasmi bodhitA / / 94 / / hI dUSitamiyatkAlaM zrIvIrasvAmino vacaH / tanmithyAduSkRtaM me'stu tatpramANamataH param / / 95 / / atha DhaMko babhASe tAM sAdhu cetitavatyasi / gacchAdhunApi sarvajJa prAyazcitaM samAcara / / 96 // DhaMkenetyuditecchAmo'nuziSThimiti bhASiNI / hitvA jamAliM saparIvArA vIraM jagAma sA / / 97 // jamAlivarjamanye'pi DhaMkena pratibodhitAH / sarve'pi munayo jagmuH zrIvIrasvAmino'ntike / / 98 / / tato jamAlirekAkI kumatena pratArayan / mahIM paryATa bhUyAMsi varSANi vratamAcaran / / 99 // ante'rdhamAsAnazanaM kRtvA duSkarma tannijam / anAlocya mRtaH kalpe SaSTe kilbiSiko'bhavat / / 100 / / mRtaM jamAliM vijJAya vanditvA gautamaH prabhum / papraccha kAM gatiM prApa ? jamAliH sa tapodhanaH / / 101 // svAmyAkhyallAntake kalpe'bhavat kilbiSikAmaraH / trayodazasamudrAyurjamAliH sa tapodhanaH / / 102 // bhUyo'pi gautamo'pRcchattapobhistAdRzairapi / so'bhUt kilbiSikaH kasmAcchyutvA ca kva sa yAsyati ? // 103 // athAkhyadbhagavAn dharmaguruNAM zIlazAlinAm / upAdhyAyakulagaNasaMghAnAM ca virodhinaH / / 104 // jamAlivRttAntaH / 226 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 227 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tapastaptvA'pi jAyante jIvAH kilbiSikAdiSu / jamAlirapi doSeNa tena kilbiSiko'bhavat // 105 // ||yugmm // cyutvA tataH paMcakRtvo bhrAntvA tiryagnRnAkiSu / avAptabodhirnirvANaM jamAliH samavApsyati / / 106 // dharmAcAryaprabhRtInAM tanna bhAvyaM virodhinA / evamAkhyAya bhagavAn viharannanyato yayau / / 107 // itazca sAketapure yakSo nAmnA surapriyaH / sa citryate ca pratyabdaM kriyate ca mahotsavaH / / 108 / / sa citrakaM citrakaraM citritaH sannihanti ca / acitritaH punAriM vikaroti pure'khile // 109 // tato bhItAzcitrakarAH prAvartanta palAyitum / ruddhAzca bhUbhujA sarve svaprajAmAribhIruNA / / 110 // teSAmAttapratibhuvAM likhitvA patrakeSu ca / ghaTe kSiptAni nAmAni yamAkSapaTalopame / / 111 // ApAtamAtreNAkRSTamabde'bde yasya patrakam / niryayau citrakRdyakSaM sa gatvA tamacitrayat / / 112 // evaM vrajati kAle ca kauzAmbyA ekadaikakaH / citrakRddArakastatra citrazikSArthamAyayau / / 113 // citrakRtsthavirAyAH sa tasthau kasyAzcidaukasi / samaM tatsUnunA maitrI jajJe tasya krameNa ca / 114 // tadA ca sthavirAsUnorniryayau nAmapatrakam / kRtAntotkSiptapatrAbhaM sthavirA sA ruroda ca / / 115 // kauzAmbIcitrakuyUnA pRSTA ruditakAraNam / sA cakhyau yakSavRttAntaM svaputrasya ca vArakam // 116 // so'pyabhASiSTa mA rodIrmAtastiSThatu te sutaH / citrakRdbhakSakaM yakSaM citrayiSyAmyahaM hi tam / / 117 // surapriyayakSacitrakRcchatAnikacitra samAnAM vRttAntaH / IR27 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 228 // uvAca sthavirA'pyevaM vatsa tvamapi me sutaH / so'pyuvAcAmba ! me bhrAtA mayi satyastu susthitaH // 118 // sakRtvA samaye SaSTaM snAtvA candanacarcitaH / zucyaMzuko'STaguNayA paTayA saMyamitAnanaH / / 119 // nUtanaiH kUrcakairuyairvarNakaistamacitrayat / citrakRddArako yakSaM natvA caivamavocata / / 120 / / surapriya surazreSTha nirmAtuM citrakarma te / ko'lamatyantaniSNo'pi mugdhaH ko'haM varAkakaH / / 121 / / tathApi hi yathAzikSaM yakSarAja ! mayA kRtam / yuktAyuktaM tatkSamasva nigrahAnugrahakSama ! // 122 // evaM tasya girA tuSTo yakSo vinayasArayA / Uce varaM vRNISveti vavre citrakRdapyadaH / / 123 / / tvaM deva ! yadi tuSTo'si varAkasya mamAdhunA / varastadayamevAstu mAryo nAtaH paraM janaH // 124 // yakSo'pyUce siddhametadyattvaM naiva vinAzitaH / anyadyAcasva bho bhadraH svArthasiddhinibandhanam / / 125 / / citrakRtpunaruce'tha mArizcedrakSitA tvayA / saMjAtaH kRtakRtyo'haM svAminnetAvatApi hi / / 126 / / vismito'thAvadadyakSaH parArthavarayAJcayA / bhUyo'pi tava tuSTo'smi vRNu svArthakRte varam // 127 // uvAca citrakRdapi tuSTo'si yadi deva ! me / yasya dvipadasya catuHpadasyAnyasya vApi ca / / 128 / / pazyAmyekAMzamapi hi tadaMzasyAnusArataH / yathAvasthitatadrUpAlekhane zaktirastu me // 129 // // yugmam // evamastviti yakSeNoditaH paurezca pUjitaH / yayau purIM sa kauzAmbIM zatAnIkanRpAzritAm // 130 // 1 rajyeSTa ! / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / surapriyayakSacitra kRcchatAnikacitrasabhAnAM vRttAntaH / // 228 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR29 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tatrAnyadA zatAnIkaH sabhAstho garvitaH zriyA / Uce dUtaM nAsti kiM me yadasti parabhUbhujAm // 131 // tava citrasabhA nAstItyUce dUtena bhUpatiH / sa cA'dizaccitrakarAn sabhAcitraNahetave // 132 / / citrakRdbhiH sabhAbhUmirvibhajya jagRhe ca sA / antaHpurAsannadezastasya citrakRtastvabhUt / / 133 // citraM tatra ca kurvANo jAlakasyAntareNa saH / pAdAMguSTaM mRgAvatyA devyAH sormikamaikSata / / 134 // iyaM mRgAvatI devItyanumAnAt sa citrakRt / AlikhattAM tathArupAM yakSarAjaprasAdataH // 135 // unmIlyamAne netre tUrumUle kUrcikAmukhAt / nipapAta maSIbinduH so'paninye ca taM drutam / / 136 / / bhUyo'patanmaSIbindubhUyaH so'pi mamArja tam / bhUyazca patitaM prekSya sa citrakRdacintayat / / 137 // nUnaM lAJchanametasyAH pradeze hyatra vidyate / bhavitavyaM tato'nena nApaneSyAmyataH param / / 138 / / evaM samApite citre tatrAgAdIkSituM nRpaH / pazyan krameNa tadrUpaM mRgAvatyAH dadarza ca / / 139 / / Urau prekSya ca taM binduM kuddho rAjA vyacintayat / vidhvastA nUnametena pApena mama palyasau // 140 // anyathA vastramadhyasthaM maSagranthiM mRgIdRzaH / mRgAvatyA vijAnIyAt kathameSa durAzayaH // 141 / / iti kopena taM doSamudIrya nRpatiH svayam / ArakSakANAM taM sadyo nigrahAya samArpayat // 142 // nRpaM citrakRto'thocurasAvekAMzadarzatAt / likhatyakhilamAlekhyaM yakSadattavaraujasA // 143 // ityukte tatparIkSArtha kSmAbhujA kSudracetasA / varacitrakRtastasya darzitaM kubjikAmukham / / 144 // surapriya yakSacitrakRcchatAnikacitrasamAnAM vRttAntaH / 229 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR30 // | dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / kabjikAM tAM yathArUpAM so'tha citrakaro'likhat / tathApyamarSAdrAjA tatsadaMzakamakartayat // 145 // citrakRt so'pi taM yakSaM gatvA'zrayadupoSitaH / so'pyUce vAmahastena tadvaccitraM kariSyasi / / 146 // evaM labdhavarazcitrakaro'marSAdacintayat / ahaM nirAgAstenemAM kiM rAjJA prApito dazAm / / 147 // tasya pratikariSye'hamupAyenApi kenacit / kurvanti vikramAsAdhyaM sAdhyaM buddhyaiva dhIdhanAH // 148 // evaM vimRzya phalake kalpitAkalpabhUSaNAm / vizcaikabhUSaNaM devIM sa lilekha mRgAvatIm // 149 / / strIlolasya pracaNDasya caNDapradyotabhUpateH / gatvA mRgAvatIrupaM sa manojJamadarzayat // 150 // tatprekSya caNDapradyotastamUce citrakRdvara! / vijJAnakauzalaM manye tavedaM na tu vedhasaH / / 151 / / na dRSTapUrva matrye'smin zrutapUrva na vA divi / kathaM rupamalekhIdaM praticchandaM vinA tvayA / / 152 / / AkhyAhi satyataH keyaM yena gRhNAmyamUmaham / asthAne kvacidastyeSA mayyevaucityamaJcati / / 153 // pUrNo manoratha me'sAviti hRSTo'tha citrakRt / zazaMsa purikauzAmbyAM zatAnIko'sti bhUpatiH // 154 // nAmnA mRgAvatI pUrNamRgAMkAsyA mRgekSaNA / eSA'gramahiSI tasya mRgArAtisamaujasaH / / 155 / / lekhituM tAM yathAvasthAM vizvakarmA'pi na kSamaH / mayA tu kiMcillikhitA dUre sA vacasAmapi // 156 // RSANSARAHARASHARASHRSHASTER surapriyayakSacitrakRcchatAnikacitrasamAnAM vRttAntaH / IR30 // 1 rUpaM / Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR31 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / uvAca caNDapradyotaH zatAnIkasya pazyataH / mRgasyeva mRgI siMho grahISyAmi mRgAvatIm / / 157 // rAjanItistathA'pyastu yAtu dUtastadarthane / anarthaH prathamaM tasya mA bhUdAdezakAriNaH / / 158 / / iti praiSIdvajrajaMghaM so'nuziSya tadantike / gatvA so'pi zatAnIkaM dUtarADevamabravIt / / 159 / / zatAnIkAdizati tvAM caNDapradyotabhUpatiH / devI mRgAvatI labdhA tvayA daivAdiyaM khalu / / 160 // strIratnamIdRzaM yogyaM mAmeva tvaM hi kIdRzaH / tacchIghraM preSayAsmabhyaM rAjyaM prANAzca cetpriyAH / / 161 / / zatAnIko'pyathovAca kopAdre dUtapAMzana ! / anAcAraM vadannevaM dUtatvAnnAdya hanyase / / 162 // IdRgmayyapyanAyatte yasyecchA tasya pApmanaH / svAdhInAyAM ka AcAraH prajAyAM hanta vartate / / 163 // zatAnIkanRpeNaivaM dUto nirbhaya' nirbhayam / nirvAsito'gAdavantyAM pradyotasya zazaMsa ca / / 164 // kruddho'tha caNDapradyotaH sainyairAcchAdayan dizaH / cacAla pratikauzAmbi nirmaryAda ivArNavaH / / 165 / / zrutvA pradyotamAyAntaM garutmantamivoragaH / jAtAtisAraH prakSobhAcchatAnIko vyapadyata / / 166 // devI mRgAvatI dadhyau patistAvaDhyapAdi me / bAlaH svalpabalaH sUnurasAvudayano'pi ca // 167 // balIyaso'nusaraNaM nItiH strIlampaTe tviha / sA me kulakalaMkAya tasmAcchoha yujyate / / 168 // vAcikairanukUlaistadetadatra sthitA'pyaham / pralobhya kAlaM neSyAmi samayaprAptikAMkSayA / / 169 // caNDapradyotasya zatAnIkopariAkramaNam mRgAvatyAH kauzalaM ca / I231 // 1 mRgii| Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva aSTamaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 232 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / vimRzyaivamanuziSya dUtaH prasthApitastayA / skandhAvArasthitaM gatvA caNDapradyotamabravIt / / 170 / / brUte mRgAvatIti tvAM zatAnIke divaM gate / tvameva zaraNaM kiM tu putro'prAptabalo mama / / 171 / / mayA'yaM muktaH pratyantabhUpairabhibhaviSyate / bhRzaM pitRvipattyutthaiH zokAvegairivolbaNaiH / / 172 / / pradyotastadgirA hRSTo'bhASiSTa nanu tatsutam / parAbhavitumIzaH syAt ko nAma mayi goptari // 173 // dUto'vadat punardeva ! devyaitadapi bhASitam / pradyote svAmini sutaM na jetuM kazcidIzvaraH / / 174 // devapAdAH paraM dUre samIpe sImabhUbhujaH / tadauSadhyo himagirAvahirucchIrSake punaH / / 175 / / tvaM nirvinaM mayA yogaM yadIcchasi kuruSva tat / ujjayinyA iSTakAbhiH kauzAmbyAM vapramutkaTam / / 176 / / pradyotastatprapede'tha mArge zreNitayA nijAn / caturdazApi nRpatInamucat saparicchadAn / / 177 / / puMsparamparayA'vantyAH samAnIya sa iSTakAH / kauzAmbyA vapramakarobaliSTamacirAdapi // 178 // bhUyo mRgAvatI dUtamukhenoce purImimAm / dhanadhAnyaindhanAdyaistvaM pradyota nRpa ! pUraya / / 179 // sarvamAzu tathA cakre caNDapradyotabhUpatiH / kiM kiM karoti na pumAnAzApAzavazIkRtaH / / 180 / / purI rodhakSamA jJAtvA dhImatyatha mRgAvatI / tasthau pidhAya dvArANi vapre cAropayadbhaTAn / / 181 / / caNDapradyotarAjo'pi tasthau ruddhvA'bhitaH purIm / prAlambabhraSTakapivat paraM vailakSamudvahan / / 182 // 1 mayA sa / 2 pratipe / 3 demA / caNDapradyotasya zatAnIkopariAkramaNam mRgAvatyAH kauzalaM ca / 232 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / 233 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / anyedhurudyadvairAgyA dadhyAvevaM mRgAvatI / yadyeti bhagavAna vIraH pravrajAmi tadA hyaham / / 183 / / imaM ca tasyAH saMkalpa vijJAya paramezvaraH / surAsuraparIvAro'cirAdeva samAyayau / / 184 / / bahizca samavasRtaM zrutvA'rhantaM mRgAvatI / dvArANyudghATya nirbhIkA mahARddhayA samAyayau / / 185 / / sA vanditvA jagannAthaM yathAsthAnamavAsthita / pradyoto'pyetya vanditvA tyaktavairamupAvizat / / 186 / / AyojanavisarpiNyA sarvabhASAnuyAtayA / girA zrIvIranAtho'tha vidadhe dharmadezanAm / / 187 / / sarvajJo'sAviti janAcchrutvaiko dhanvabhRtpumAn / saMzayaM manasA'pRcchadadUrastho jagadgurum / / 188 // taM babhASe jagannAtho vacasA pRccha saMzayam / anye'pi pratibudhyante bhavyasattvA amI yathA // 189 // ityukte'pi trapAnighno vyaktaM vaktumanIzvaraH / sa Uce bhagavan yA sA sA seti pramitAkSaram / / 190 // evametaditi svAmI proce mukulitAkSaram / papraccha gautamaH svAmin ! yA sA sA seti kiM vacaH / / 191 / / athAcacakSe bhagavAnihaiva bharate puri / campAyAM svarNakAro'bhUdekaH strIlampaTaH purA / / 192 / / yAM yAM rupavatI kanyAmapazyadvicaran bhuvi / paJcasvarNazatIM dattvA tAM tAM pariNinAya saH / / 193 / / paryaNaiSIt kramAdevaM strINAM paJcazatAni saH / sarvAMgINAbharaNAni tAsAM pratyekamapyadAt / / 194 / / vArako'bhUdhadA yasyAH sarvAlaGkArabhRttadA / snAnAGgarAgaliptAGga tena rantuM sasajja sA / / 195 / / caNDapradyotasya zatAnIko-- pariAkramaNam mRgAvatyAH kauzalaM ca / IR33 // 1vAn / Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 234 // anyadA'sthurupazAntavezAH sarvAzca tatstriyaH / anyathA'zikSayattAH sa tarjanAtADanAdibhiH / / 196 // atIrSyAlutayA tAsAM rakSaNArthaM samudyataH / na jAtu sa gRhadvAraM sauvidalla ivAmucat // 197 // bhojanaM svajanebhyo'pi na so'datta nije gRhe / nAbhukta svayamapyanyagRhe tAsAmavizvasan // 198 // anyadA priyamitreNAnicchannapi kathaMcana / ninye nijagRhe bhoktumidaM maitryA hi lakSaNam // 199 // tadA ca dadhyustatpalyo dhigRddhiM dhik ca yauvanam / dhigjIvitaM ca tiSThAmo yadguptAviva yantritAH // / 200 / / yamadUta iva dvAraM pApaH patirayaM hi naH / na jAtu muMcati cirAdadha sAdhvanyato yayau // 201 // tiSThAmaH svecchyA tAvat kSaNamadyeti buddhitaH / snAtvAM'garAgamAkalpaM varamAlyAdi cAdadhuH // 202 // yAvaddarpaNamAdAya svaM pazyantyo'vatasthire / tAstAvadAyayau svarNakAro dRSTvA ca so'kupat // 203 // tatraikAM mahilAM pApaH sa tathA'tADayad bhRzam / yathA vyapAdi sA dantipAdakrAnteva padminI // 204 // mantrayAzcakrire'thAnyA haniSyatyeSa no'pi hi / saMbhUya hanmastadamuM rakSitenAmunA hi kim ? // 205 / / evaM vicintya tAstasmai cakrANIva pracikSipuH / zatAni paJcaikonAni darpaNAnAmazaMkitAH // 206 // vipede so'pi tatkAlaM sAnutApAzca tAH striyaH / citAvajjvAlayitvauko vyapadyanta kSaNAdapi // 207 // sAnutApatayA tAzcAkAmanirjarayA mRtAH / zatAni paMcaikonAni manuSyatvena jajJire // 208 // daivaduryogatazcauryajIvino militAH kramAt / ekatra durge tiSThantazcauryaM saMbhUya kurvate // 209 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yA sA sA sA vRttAntaH / // 234 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 235 // so'pyutpede svarNakArastiryakSu prAgmRtA tu sA / tatpalyutpadya tiryakSu putro viprakule'bhavat // 210 // paMcAbdake tatra jAte tiryaktvAt svarNakRt sa tu / tatkule bhaginItvena tasyaiva samajAyata / / 211 // tasyAzca pAlakazcakre pitRbhyAM sa tu dArakaH / atiduSTatayA'rodIt pAlyamAnA'pi tena sA / / 212 // udarasparzanaM tasyAH kurvatA tena cAnyadA / guhye kathamapi spRSTA sA nyavartiSTa rodanAt // 213 // tadrodanapratIkAraM taM jJAtvA sa tu dArakaH / tasyA rudatyAstatsthAnasparzaM cakre tathaiva hi / / 214 // tathA kurvan pitRbhyAM so'nyadA jJAto nihatya ca / nirvAsito nijagRhAdyayau ca girigahvare / / 215 / / zatAni paMcaikonAni dasyavo yatra te'vasat / tAM pallIM so'gamattaizca cauraiH saMyuyujetarAm // 216 // tatsvasA'nAptatAruNyA'pyabhavat kulaTaiva sA / svecchyA paryaTantI ca grAme kvApyanyadA yayau / / 217 / / taistaskaraiH sa tu grAmastadaivAgatya luNTitaH / gRhItA dArikA sA tu bhAryIcakre'khilairapi / / 218 / / te'nyadA'cintayaMzcaurA yadekeyaM varAkikA / sarveSAM sevayA'smAkaM mariSyatyacirAdapi // 219 // te vimRzyaivamAninyuraparAmapi yoSitam / IrSyayA pUrvabhAryA sA tacchidrANi sma mArgati // 220 // caurAzcauryAya cAnyedyuryayuH sApyApya tacchalam / upakUpaM sapatnIM tAM ninye vyAjena kenacit // 221 // Uce ca bhadre ! kUpAntaH kimapyastIha pazya tat / sApyRjurdraSTumArebhe madhye kSiptA tatastayA // 222 // AgatA dasyavaste ca tAM papracchuH kva sA nanu / sA'vocat kimahaM vedmi svapriyAM kiM na rakSatha ? // 223 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yA sA sA sA vRttAntaH / // 235 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR36 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra| jinacaritam / taiqhatamanayA yatsA varAkI mAriteprA'yA / duHzIlA matsvasaiSA kiM vimamarzeti sa dvijaH / / 224 // sarvajJo'trAgato'stIti zrutvA lokAdihAgataH / prAgeSa manasA'pRcchat svasUduHzIlalajjayA / / 225 // mayoktaM pRccha vAceti yA sA sA seti pRSTavAn / asmAbhizcaivamityuktvA tAM jAmi jJApito hyasau / / 226 // evaM ca rAgadveSAdyairmUDhAtmAno bhave bhave / bhrAmyanti bhavino nAnAduHkhabhAjanatAM gatAH / / 227 / / evamAkarNya sa pumAn paraM saMvegamAgataH / svAmipArzve pravavraje tAM pallI punarapyagAt / / 228 / / prabodhitA caurapuMsA tena pravrajitena ca / ekonA sA paMcazatI caurANAmagrahIvratam / / 229 / / utthAya svAminaM natvA jagAdAtha mRgAvatI / caNDapradyotamApRcchaya pravrajiSyAmyahaM prabho / / 230 // sA'tha pradyotamapyUce yadi tvamanumanyase / pravrajAmi bhavodvignA tadA putrastu te'rpitaH / / 231 / / svAmiprabhAvAnnirvANavairaH pradyotabhUpatiH / tAmanujJAya kauzAmbyAM cakArodayanaM nRpam / / 232 / / sahAgRhNanmRgAvatyA pravrajyAM svAmisannidhau / aSTAvaMgAravatyAdyAH pradyotanRpateH priyAH / / 233 / / mRgAvatyAdyAH prabhuNA'pyanuziSya samarpitAH / candanAyAstadupAstyA sAmAcArI ca jajJire / / 234 // itazcAsti nirupamaM paramAbhirvibhUtibhiH / nAmnA vANijakagrAma iti khyAtaM mahApuram // 235 / / tatra prajAnAM vidhivatpiteva paripAlakaH / jitazatruriti khyAto babhUva pRthivIpatiH // 236 // AsId gRhapatistatra nayanAnandadarzanaH / Anando nAma medinyAmAyAta iva candramAH // 237 // mRgAvatyAH dIkSA / I236 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva aSTamaH triSaSTizalAkApuruSacarite IR37 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sadharmacAriNI tasya rupalAvaNyahAriNI / babhUva zivanandeti zazAMkasyeva rohiNI / / 238 / / nidhau vRddhau vyavahAre catasro'sya pRthak pRthak / hiraNyakoTayo'bhUvaMzcatvArazca vajA gavAm // 239 / / tatpurAduttaraprAcyA kollAkAkhyopapattane / AnandasyAtibahavo bandhusaMbandhino'bhavan / / 240 // tadA ca pRthvI viharajjinaH siddhArthanandanaH / tatpuropavane dUtipalAze samavAsarat / / 241 / / jitazatrurmahInAthastrijagannAthamAgatam / zrutvA sasaMbhramo'gacchadvandituM saparicchadaH / / 242 // Anando'pi yayau padbhyAM pAdamUle jagatpateH / karNapIyUSagaNDUSakalpAM zrutvA ca dezanAm / / 243 / / athAnandaH praNamyAMhIn trijagatsvAminaH puraH / jagrAha dvAdazavidhaM gRhidharma mahAmanAH / / 244 / / zivanandAmantareNa strIH sa tatyAja hema tu / catasrazcatasraH svarNakoTIrnidhyAdinA vinA / / 245 / / pratyAcakhyau vrajAneSa Rte ca caturo vrajAn / kSetratyAgaM ca vidadhe halapaJcazatIM vinA / / 246 / / zakaTAn varjayAmAsa paJca paJcazatAnyate / digyAtrAvyApRtAnAM ca vahatAM cAnasAM sa tu / / 247 / / digyAtrikANi catvAri sa sAMvAhanikAni ca / vihAya vahanAnyanyavAhanAni vyavarjayat / / 248 // aparaM gandhakASAyyAH sa tatyAjAMgapuMsanam / dantadhAvanamArdrAyA madhuyaSTerRte jahau / / 249 / / varjayAmAsa ca kSIrAmalakAdaparaM phalam / abhyaMgaM ca vinA taile sahasrazatapAkime / / 250 // 1 dUta / pUti / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / I/237 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S triSaSTizalAkApuruSacarite / / 238 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ASASHASHASASHRSHASHASHRSHASHA anyatsurabhigandhADhyAdudvartanakamatyajat / aSTabhya auSTrikapayaskuMbhebhyo'nyacca majjanam / / 251 // aparaM kSaumayugalAdvAsaH sarvamavarjayat / zrIkhaMDAgarughusRNAnyapAsyAnyadvilepanam / / 252 / / Rte ca mAlatImAlyAt padmAcca kusumaM jahau / karNikAnAmamudrAbhyAmanyaccAzeSabhUSaNam / / 253 / / turuSkAgarudhUpebhya Rte dhUpavidhi jahau / ghRtapUrAtkhaMDakhAdyAdaparaM bhakSyamatyajat / / 254 / / kASTapeyAM vinA peyAM kalamAdanyadodanam / mASamudkalAyebhya Rte sUpamapAkarot / / 255 / / ghRtaM ca varjayAmAsa vinA zAradagoghRtAt / zAkaM svastikamaMDUkI pAlakyAM ca vinA jahau / / 256 / / Rte snehAmladAlyamlAttemanaM khAmbuno'mbu ca / paMcasugandhitAMbUlAnmukhavAsaM ca so'mucat / / 257 // AnandaH zivanandAyA upetyAtha sasaMmadaH / azeSaM kathayAmAsa gRhidharma pratizrutam // 258 / / zivAya zivanandA'pi yAnamAruhya tatkSaNam / bhagavatpAdamUle'gAd gRhidharmArthinI tataH // 259 / / tatra praNamya caraNau jagattrayaguroH puraH / prapede zivanandA'pi gRhidharma samAhitA // 260 // adhiruhya tato yAnaM vimAnamiva bhAsuram / bhagavadvAksudhApAnamuditA sA gRhaM yayau / / 261 // atha praNamya sarvajJamiti papraccha gautamaH / mahAtmA'yaM kimAnando yatidharma grahISyati ? || 262 / / trikAladarzI bhagavAna kathayAmAsivAniti / zrAvakavratamAnandaH suciraM pAlayiSyati / / 263 / / 1 vAlukyAM / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / IR38 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 239 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra| jina caritam / tataH saudharmakalpe'sau vimAne cAruNaprabhe / bhaviSyatyamaravarazcatuHpalyopamasthitiH / / 264 // itazca jAhnavIhaMsazreNibhiriva cArubhiH / caityadhvajai rAjamAnA campetyasti mahApurI / / 265 / / bhogibhogAyatabhujastaMbhaH kulagRhaM zriyaH / jitazatruriti nAmnA tasyAmAsInmahIpatiH / / 266 / / abhUd gRhapatistasyAM kAmadevAbhidhaH sudhIH / Azrayo'nekalokAnAM mahAtarurivAdhvani // 267 / / lakSmIriva sthirIbhUtA rupalAvaNyazAlinI / abhUdbhadrAkRtirbhadrA nAma tasya sadharmiNI / / 268 // nidhau SaT svarNakoTyaH SaD vRddhau SaD vyavahAragAH / vrajAH SaT tasya dazagosahasramitayo'bhavan / 269 / / tadA ca viharatruvau tatrorvImukhamaMDane / pUrNabhaGgAbhidhodyAne zrIvIraH samavAsarat / / 270 / / kAmadevo'tha pAdAbhyAM bhagavantamupAgamat / zuzrAva ca zrotrasudhAM svAmino dharmadezanAm / / 271 / / kAmadevastato devanarAsuraguroH puraH / prapede dvAdazavidhaM gRhidharma vizuddhadhIH / / 272 // pratyAkhyat sa vinA bhadrAM strIjAn SaDvrajI vinA / nidhau vRddhau vyavahAre SaT SaT koTIvinA vasu / / 273 / / zeSaM ca vastuniyamamAnanda iva so'grahIt / tataH prabhuM namaskRtya yayau nijaniketanam // 274 / / svayamAtte zrAvakatve tenA''khyAte ca tatpriyA / bhadrA'pyupetya jagrAha svAmyagre zrAvakavratam / / 275 / / itazca kAzirnAmnA'nugaMgamasti purI varA / vicitraracanAramyA tilakazrIrivAvaneH / / 276 // 1 puNyama / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / ||239 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 240 // sutrAmevAmarAvatyAmavisUtritavikramaH / jitazatrurabhUttatra dharitrIdhavapuMgavaH / / 277 / / AsId gRhapatistasyAM mahebhyazculanIpitA / prApto manuSyadharmeva manuSyatvaM kuto'pi hi / / 278 / / jagadAnandinastasyAnurupA rupazAlinI / zyAmA nAmAbhavadbhAryA zyAmeva tuhinadyuteH / / 279 // aSTau nidhAne'STau vRddhAvaSTau ca vyavahAragAH / iti tasyAbhavan hemnazcaturviMzatikoTayaH // 280 // ekaikazo gosahasrairdazabhiH pramitAni tu / tasyA''san gokulAnyaSTau kulavezmAni saMpadAm / / 281 // tasyAM puryAmathAnyedyurudyAne koSTakAbhidhe / bhagavAn samavasRto viharaMzcaramo jinaH // 282 // tato bhagavataH pAdavandanAya surAsurAH / sendrAH samAyayustatra jitazatruzca bhUpatiH // 283 // padbhayAM cacAla culanIpitA'pyucitabhUSaNaH / vandituM nanditamanAH zrIvIraM trijagatpatim // 284 // bhagavantaM tato natvopavizya culanIpitA / zuzrAva parayA bhaktyA prAJjalirdharmadezanAm // 285 // athotthitAyAM sadasi praNamya caraNau prabhoH / iti vijJapayAmAsa vinItazculanIpitA / / 286 // svAminnasmAdRzAM bodhahetorviharase mahIm / jagadbodhaM vinA nAnyo hyarthazcaMkramaNe raveH // 287 // sarvo'pi yAcyate gatvA sa datte yadi vA na vA / AgatyA'yAcito dharmaM datse hetuH kRpA'tra te // 288 // jAnAmi yatidharmaM cedgRhNAmi svAmino'ntike / yogyatA paramiyatI mandabhAgyasya nAsti me // 289 // yAce zrAvakadharmaM tu svAmin ! dehi prasIda me / Adatte'bdhAvapyudaMko bharaNaM nijameva hi / / 290 / / | dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / // 240 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 241 // dazamaM parva aSTamaH vargaH zrImahAvIrajinacaritam / yathAsukhaM gRhANeti svAminA'numatastataH / pratipede zrAvakAha dharma dvAdazadhA'pi saH // 291 // aSTaSTakoTyabhyadhikaM svarNa nidhyAdiSu triSu / vrajebhyo'nyAnathASTabhyaH pratyAcakhyau vrajAnapi / / 292 // niyamaM cAnyavastUnAM kAmadeva ivAdade / zyAmA tatpalyapi svAmisamIpe zrAvakavratam / / 293 / / tadA ca gautamo natvA papraccheti jagatpatim / mahAvratadharaH kiM syAnna vA'yaM culanIcitA ? || 294 / / athoce svAminA naiSa yatidharma prapatsyate / gRhidharmarataH kiM tu mRtvA saudharmameSyati / / 295 / / aruNAbhe vimAne ca catuHpalyopamasthitiH / tatazcyutvA videheSUtpadya nirvANameSyati / / 296 / / tatraivA''sIt surAdevo gRhI dhanyA ca tatpriyA / AsIttasya hiraNyAdi puSkalaM kAmadevavat / / 297 // sa kAmadevavadgatvA svAmyagre zrAvakavratam / niyamAMzcAgrahIt sArdhaM dhanyayA dharmadhanyayA / 298 // tatazca viharan svAmI purImAlabhikAM yayau / tatra zaMkhavanodyAne bhagavAn samavAsarat / / 299 / / puryAM tatrAbhavaccullazatiko nAmato gRhI / kAmadevasamastvRddhyA bahaleti ca tatpriyA // 300 // sa kAmadevavadgatvA zrIvIracaraNAntike / samaM bahalayA dharma prapede niyamAnapi / / 301 / / tatazca kAmpilyapure jagAma viharan prabhuH / sahasrAmravaNanAmanyudyAne samavAsarat / / 302 / / tatrAsItkAmadevarddhirgRhasthaH kuMDakolikaH / nAmnA puSpeti tadbhAryA zIlAlaMkArazAlinI / / 303 / / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / 241 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 242 // kAmadeva iva svAmipAdAgre zrAvakavratam / so'grahInniyamAMzcApi puSpayA bhAryayA saha / / 304 // itazca polAzapure gozAlopAsako'vasat / zabdAlaputraH kulAlo'gnimitrA tasya ca priyA // 305 // hiraNyakoTistasyaikA nidhAne'nyA tu vRddhigA / tRtIyA vyavahAre'bhUd vraja ekazca go'yutam // 306 // bahizca polAzapurAt kumbhakArasya tasya tu / kumbhakArApaNazatAnyAsat paMca sadApi ca // 307 // tamazokavane'vocattridazaH ko'pi yatprage / sarvajJo'rhanmahAbrahmA trailokyArcya ihaiSyati / / 308 // sevethAstaM ca phalakapIThasrastarakAdinA / evaM dvistrirgaditvA taM tridazaH sa tirodadhe // 309 // AjIvabhakto dadhyau sa nUnaM dharmaguruH sa me / sarvajJaH khalu gozAlaH prAtaratra sameSyati / / 310 / / vicintyaivaM sthite tasmin prAtastatra samAgataH / zrIvIraH samavAsArSIt sahasrAmravaNe vane / / 311 / / kumbhakAraH so'pi gatvA bhagavantamavandata / kRtvA ca dezanAM svAmI taM kulAlamabhASata / / 312 // zabdAlaputra ! bho hyastvAmazokavanagaM suraH / ko'pyUce yatprage brahmA sarvajJo'rhanniSyati / / 313 // upAsyaH sa tvayA pIThaphalakAdisamarpaNAt / tvayA'pi tadgirA'cinti yadgozAlaH sameSyati / / 314 / / iti svAmivacaH zrutvA so'cintayadaho ayam / sarvajJo'rhanmahAvIro mahAbrAhmaNa AgataH / / 315 / / tannamaskaraNIyo'yamupAsyaH sarvathA'pi hi / ityutthAya prabhuM natvA sa prAJjalirado'vadat // 316 / / 1-2 - blAsaSuH / *6:+6%% dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / // 242 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR43 // dazamaM parva | aSTamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / bahirasmAtpurAt kumbhakArApaNazatAni me / paMca santi teSu pIThAdyAdAyA'nugRhANa mAm / / 317 // tadvacaH pratyapAdIzastaM ca gozAlazikSayA / upAttAnniyativAdAdhuktibhirvinyavartayat / / 318 // tyaktvA niyativAdaM sa pramANIkRtya pauruSam / Ananda iva zizrAya svAmyagre zrAvakavratam / / 319 / / paraM vizeSo niyame nidhivRddhiniyogagAH / tisrastasya svarNakoTyo vrajastveko gavAmiti / / 320 // agnimitrA ca tatpatnI tenaiva pratibodhitA / Agatya svAminaH pArthe zizriye zrAvakavratam / / 321 / / vihartumanyato'cAlIttatazca bhagavAnapi / gozAlako'pi hyauSIjjanazrutyedamuccakaiH / / 322 / / AjIvakAnAM samayaM hitvA zabdAlaputrakaH / nigraMthAnAM zramaNAnAM zAsanaM pratipannavAn / / 323 / / tatazcAcintayattatra gatvA zabdAlaputrakam / AjIvakAnAM samaye sthApayAmyadya pUrvavat / / 324 / / ityAgAttatra gozAlastadvezmA''jIvakairvRtaH / taM ca zabdAlaputro na dRzA'pi samabhAvayat / / 325 // zabdAlaputraM gozAlaH sve saMsthApayituM mate / zrAvakatvAccalayituM cA'zakto niryayau punaH // 326 // adhirAjagRhaM vIrazcaitye guNazilAhvaye / gatvA'tha samavAsArSIt surAsuraniSevitaH // 327 / / culanIpitRtulyarddhirmahAzatakanAmakaH / gRhyabhUttasya palyazca revatyAdhAstrayodaza / / 328 // hiraNyakoTyo revatyA aSTAvaSTa vrajAH punaH / ekA koTI vrajazcaiko'nyAsAM pratyekamapyabhUt / / 329 / / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / IR43 // 1vA' / Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 244 / / culanIpitRvatso'pi svAmyagre zrAvakavratam / niyamAMzcAgrahItpatnIstA vinA tvamucat striyaH // 330 // zrAvastyAmanyadA puryAM bhagavAn viharan yayau / tatra koSTakasaM copavane samavAsarat / / 331 / / tatra cAnandatulyarddhirgRhyAsInnandinIpitA / azvinIva zazAMkasya tasya cAzvinyabhUtpriyA / / 332 / / AkarNya zrImahAvIravadanAddharmadezanAm / zrAvakatvaM niyamAMzca so'pyAnanda ivA'grahIt // 333 // tatraivAnandatulyarddhirgRhyAsIllAntikApitA / tatpatnI phalgunInAmA phalgu valgu prajalpinI // 334 // zrIvIrasvAmipAdAnte samAkarNitadezanaH / zrAvakatvaM niyamAMzca so'pyAnanda ivA''dade / / 335 / / surairapyaparikSobhyAH zrAvakatvAddviristhirAH / dazaivaM zrAvakavarAH zrIvIrasvAmino'bhavan // 336 // evaM ca bodhayan bhavyAnambhojAnIva bhAskaraH / bhUyo jagAma kauzAmbIM nagarI paramezvaraH / / 337 // prabhozcaramapauruSyAM vandanAyendubhAskarau / svAbhAvikavimAnasthau tasyAM yugapadeyatuH // 338 // tayorvimAnatejobhirnabhasyudyotite sati / lokastathaiva tatrA'sthAt kautukavyagramAnasaH / / 339 // vijJAyotthAnasamayaM candanA tu pravartinI / vIraM praNamya vasatiM svAM yayau saparicchadA / / 340 / / mRgAvatI tu tatrasthamArtaNDodyotatejasA / nAjJAsIdrAtrimAyAtAM tatraivA''sthAddinabhramAt // 341 / / candrArkayorgatavatorjJAtvA rAtriM mRgAvatI / pratizrayamupeyAya cakitA kAlalacanAt / / 342 / / tAmuce candanA sAdhvi ! kulInAyAstavedRzam / kiM yujyate ? yannizAyAM bahirekAkinI sthitA / / 343 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bhagavato mahAvIrasya dazAnAM zrAvakANAM caritrANi / // 244 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarita |245 // aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ityukte candanAM tasyA kSamayantyA muhurmuhuH / ghAtikSayAnmRgAvatyA udapadyata kevalam / / 344 / / nidrAntyAzca pravartinyA bhuvo bAhumudakSipat / tatpArdhe yAntamuragaM dRSTvA kevalazaktitaH / / 345 // prabuddhayA candanayA pRSTA kiM bAhuruddhRtaH ? / mahAhiriha yAtIti zazaMsa ca mRgAvatI // 346 / / bhUyo'pi candanA'vocatsUcIbhedye tamasyapi / mRgAvati ! kathaM dRSTastvayA'hirvismayo mama // 247 // mRgAvatI bhagavatItyAcacakSe pravartini ! utpannakevalajJAnacakSuSA jJAtavatyaham / / 348 // kevalyAzAtanI dhiGmAmityazrAntaM svagarhayA / utpede kevalajJAnaM candanAyA api kSaNAt / / 349 / / itazca gautamo'pRcchannAtha ! bhAvAH svabhAvataH / kiM yAntyanyatvamarkenduvimAne yadiheyatuH / / 350 / / svAmyAkhyat syurdazAzcaryANyusargA yadarhatAm / garbhApahArazcandrArkavimAnAvatarastathA / / 351 / / camarotpAtaH pariSadabhavyA'ottara zatam / siddhA aparakaMkAyAM kRSNasya gamanaM tathA / / 352 // asaMyatAeM strItIrtha harivaMzakulodbhavaH / tato'sau saMgato'rkenduvimAnAvataraH khalu / / 353 // ||tribhirvishesskm / / ityAkhyAya tato nAthaH zrAvastI viharan yayau / tasyAM ca samavAsArSIdudyAne koSTakAbhidhe / / 354 // tasyAM prAgAgatastejolezyAhatavirodhikaH / aSTAMganimittajJAnajJAtalokamanogataH / / 355 // ajino'pi jinazabdamAtmanA saMprakAzayan / hAlAhalAkuMbhakAryA gozAlo'vasadApaNe // 356 // / // yugmm|| candrasUryayoH mUlavimAne na avatAraNam / 245 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR46 // dazamaM parva aSTamaH sana: zrImahAvIrajinacaritam / tasya cAhanniti khyAti loka AkarNya mugdhadhIH / upetyopetya vidadhe nirantaramupAsanam / / 357 / / itazca samaye prApte gautamaH svAmyanujJayA / prAvizat puri bhikSArtha cikIrSuH SaSTapAraNam / / 358 // gozAlo'trAsti sarvajJo'rhannityAkarNya tatra ca / gautamaH saviSAdo'gAdAttabhikSo'ntike prabhoH / / 359 // yathAvat pAraNaM kRtvA gautamaH samaye prabhum / pazyatAM pauralokAnAmapRcchat svacchadhIriti / / 360 // svAminnagaryAmetasyAM vyAharantyakhilA janAH / sarvajJa iti gozAlaM kimetad ghaTate na vA ? / / 361 / / athAkhyadbhagavAneSa sUnumakhasya maMkhaleH / ajino'pi jinaMmanyo gozAlaH kapaTAlayaH / / 362 / / mayaiva dIkSitazcAyaM zikSAM ca grAhito mayA / mithyAtvaM pratipanno me sarvajJo naiSa gautama ! // 363 / / tattu svAmivacaH zrutvA paurAH puryAmitastaH / evaM babhASire'nyo'nyaM catvareSu trikeSu ca // 364 / / haM ho arhannihAyAto vIrasvAmI vadatyadaH / gozAlo maMkhalisuto mithyA sarvajJamAnyasau // 365 / / janazrutyA tataH zrutvA gozAlaH kAlasarpavat / ApUryamANaH kopena tasthAvAjIvakAvRtaH // 366 / / itazca svAminaH ziSya AnandaH sthavirAgraNIH / SaSThapAraNakaM kartuM bhikSArtha prAvizat puri / / 367 / / hAlAhalAgRhAsIno gozAlastatpradezagam / AnandamunimAhUya sAdhikSepamado'vadat / / 368 // bho Ananda! tavAcAryo lokAt satkAramAtmanaH / icchan vIraH sabhAnvakSaM mAM tiraskurutetarAm / / 369 // 1- "nAm / zrImahAvIropari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / |IR46 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacari // 247 // maMkhaputramanarhantamasarvajJaM ca vakti mAm / tejolezyAM na me vetti vipakSadahanakSamAm / / 370 / / bhasmarAzIkariSyAmi tamahaM saparicchadam / tvAmevaikaM vimokSyAmi dRSTAnto'tra nizamyatAm // 371 / / avasaraH prasarazca saMvAdaH kArakastathA / bhalano vaNijo'bhUvan kSemilAyAM purA puri // 372 // bhANDairApUrya zakaTAnniryayuste vaNijyayA / yAntazca nirjalAraNyaM vivizuH kiMcidadhvani // 373 // paJcApi tRSAkrAntA marumArgagatA iva / jalaM gaveSayAmAsuH paryaTanto mahATavIm // 374 // bhrAmyannavasaraH paJcazikharaM vAmalUrakam / dadarzAdarzayatteSAM caturNAM suhRdAmapi / / 375 / / te tasya pUrvazikharaM saMbhUyA'sphoTayan drutam / tasmAcca lebhire vAri tatpItvA susthatAM yayuH // 376 // athoce prasaro'pAcyazrRMgamapyasya dIryatAm / lapsyAmahe nUnamito vastvanyadapi kiMcana // 377 // athAbravIdavasaraH khananaM nAsya yujyate / utthAsyatyahiretasmAnnAkuroko hi bhoginAm / / 378 / / avAdIdatha saMvAdo visaMvAdo'pyabhUdiha / yatparisphoTitAtpUrvazikharAnnAhirutthitaH / / 379 / / bhUyo'pyavasaro'vocaddaivAdahi payo'bhavat / athoce kArako daivAd drammA iha nu bhAvinaH // 380 // ityuditvA tat khanituM samArabhata kArakaH / mataM mamedaM netyuktvA gantrImavasaro yayau / / 381 / babhASe bhalano yAto'vasaro yadi yAtu tat / vinA'pyamuM khaniSyAma iti sarve'pi te'khanan // 382 // Ti0 vAmalUra:- valmIkaH (rAphaDo iti gurjarabhASAyAm) + nAkuH vAlmIkaH / | dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zrImahAvIro pari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / // 247 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 248 // khAtAttasmAnnAkuzrRMgAt sadyo drammA viniryayuH / vibhajyAvasaravarjaM catvAro jagRhuzca tAn // 383 // cakhnuzcaturthamapi te zrRMgaM svarNaM ca lebhire / tato rajatamapyaujjhan suvarNAdAnalobhataH / / 384 / / ratnAni paJcame zRMge bhaviSyantIti buddhitaH / cakhnustadapi lobhAndhA lAbhAllobho hi vardhate / / 385 / atyantamathitAdabdheH kAlakUTa ivotkaTaH / tasmAcchRMgAt khanyamAnAduttasthau dRgviSoragaH / / 386 / / valmIkAgrasthitaH so'hiH prAk sUryaM prekSya tAndRzA / bhasmIcakAra caturaH sagantrIvRSabhAnapi / / 387 // nirlobha ityavasaraM sagantrIvRSamapyatha / tasyAherdevyadhiSThAtrI prApayat sthAnamIpsitam // 388 // dhakSyAmi tvadguruM sarpo'dhAkSIttAMzcaturo yathA / mokSyAmi tvAmaham so'hirmumocAvasaraM yathA / / 389 / / tato'samAptabhikSArtha evA''nando yayau prabhum / gozAloktaM tadAcakhyAvapRcchacceti zaMkitaH / / 390 / / bhasmarAzIkariSyAmItyuktaM gozAlakena yat / unmattabhASitaM tat kiM tatkartumathavA kSamaH ? / / 391 // athAcacakSe bhagavAnarhadbhyaH so'nyataH kSamaH / arhatAmapi santApamAtraM kuryAdanAryadhIH / / 392 // tadgatvA gautamAdInAM zaMsedaM te yathA hi tam / ihAgataM nodanayA dharmyayApi nudanti na // 393 // teSAM gatvA''khyadAnandastadA gozAlako'pi hi / tatrA''gAt svAmino'gre cAvasthAya vyabravIditi // 394 // bhoH kAzyapa ! vadasyevaM gozAlo maMkhaleH sutaH / antevAsI mametyAdi tanmRSA bhASitaM tava / / 395 / 1 nudaH / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zrImahAvIro pari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / // 248 / / Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR49 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / gozAlastava yaH ziSyaH sa hi zuklAbhijAtikaH / dharmadhyAnasthito mRtvA tridazeSUdapadyata // 396 // taddehe'sminnupasargaparISahasahe'vizam / udAyanAmA'hamRSiH parityajya nijaM vapuH / / 397 // tato mAmaparijJAya gozAlaM maMkhaleH sutam / svaziSyaM kathamAkhyAsi na khalvasi gururmama // 398 // svAmyathoce yathA''rakSaiH kramyamANo malimlucaH / gata durga vanaM vA'pi svAntardhAnamavApnuvan / / 399 // UrNAlomnA zaNalomnA tUlAMzena tRNena vA / manyate'ntaradattenAtmAnamAvRtamalpadhIH / / 400 // evaM tvamapi gozAlo'nanyo'pyAkhyAn svamanyathA / kimarthaM bhASase'lIkaM sa evAsyaparo na hi // 401 // evaM svAmigirA kruddho gozAlopyabravIt prabhum / adya bhraSye'si naSTo'si na bhavasyeSa kAzyapa! / / 402 // sarvajJaziSyaH sarvAnubhUtigurvanurAgataH / akSamastadvacaH soDhuM gozAlakamabhASata // 403 / / guruNA dIkSito'nena zikSito'syamunaiva hi / nihanuSe hetunA kena gozAla ! tvaM sa eva hi // 404 // atha gozAlakaH kopAttejolezyAmanAhatAm / sarvAnubhUtaye'muJcad dRgjvAlAmiva dRgviSaH // 405 // nirdahyamAnaH sarvAnubhUtirgozAlalezyayA / zubhadhyAnaparo mRtvA sahasrAre suro'bhavat / / 406 // gozAlo'pi hi tatkAlaM svalezyAzaktigarvitaH / nirbhartsayitumArebhe bhagavantaM punaH punaH // 407 // svAmiziSyaH sunakSatrastamatha svAminindakam / gurubhaktyA'nuzAsti sma bhRzaM sarvAnubhUtivat // 408 // 1 naanyo| zrImahAvIropari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / IR49 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR50 // dazamaM parva aSTamaH 4 sargaH zrImahAvIrajinacaritam / nAkaruNa | upa gozAlamuktayA tejolezyayA prajvalattanuH / prabhuM pradakSiNIkRtyA''dAya bhUyo vratAni ca / / 409 / / AlocyAtha pratikramya kSamayitvA'khilAnmunIn / sunakSatramunirmRtvA'cyutakalpe suro'bhavat / / 410 // |yugmm // jitakAzI ca gozAlastato'tiparuSAkSaram / samAkrozannijagade svAminA karuNAjuSA / / 411 / / dIkSitaH zikSitazcAsi zrutabhAk ca mayA kRtaH / mamaivAvarNavAdI tvaM ko'yam te dhIviparyayaH ? || 412 // svAminA svayamityukto gozAlaH kupito bhRzam / upetya kiMcidamucattejolezyAM prabhu prati / / 413 // svAminyaprabhaviSNuH sA mahAvAtyeva parvate / prabhuM pradakSiNIcakre bhaktibhAganuhAriNI // 414 // saMtApamAtraM svAmyaMge'bhUttejolezyayA tayA / tIrakakSodbhaveneva dAvena saridambhasaH // 415 / / akAryAya prayuktA dhiganeneti krudheva sA / tejolezyA nivRtyAMge gozAlasyAvizadbalAt // 416 // tayA'ntardahyamAno'pi gozAlo dhAryamAzritaH / bhagavantaM mahAvIramabhyadhattaivamuddhataH / / 417 / / mattejolezyayA dhvastaH SaNmAsAnte hi kAzyapa ! pittajvaraparAbhUtazchadmastho'pi vipatsyase / / 418 // svAmyathovAca gozAla ! mRSA te vAgahaM yataH / anyAni SoDazAbdAni vihariSyAmi kevalI // 419 / / svatejolezyayaiva tvaM punaH pittajvarArditaH / vipatsyase saptadinaparyante nAtra saMzayaH // 420 // parvate zrImahAvIropari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / IR50 // 1"dde| Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 251 / / tejolezyAklizyamAnavapuSko vilapannatha / bhUmau papAta gozAlaH zAlaguriva vAyunA / / 421 / / gurvavajJAprakupitA munayo gautamAdayaH / evaM marmAvidhA vAcoccakairgozAlamUcire / / 422 / / dharmAcAryaprAtikUlyabhAjAM bho ! bhavatIdRzam / tejolezyA kva tava sA dharmAcArye niyojitA ? // 423 // suciraM vibruvANo'Ni nighnannapi mahAmunI / kRpayopekSito bhartrA svayameva vipatsyase / / 424 // vyapatsyathAH purA'pi tvaM vaizikAyanalezyayA / svalezyayA zItayA tvAM nArakSiSyadyadi prabhuH / / 425 / / zArdUla iva gartA'ntaH patitasteSu sAdhuSu / niHkartuM so'kSamastasthAvudvellanaparaH krudhA / / 426 / / niHzvasan dIrghamuSNaM ca daMSTrAlomAni cotkhanan / pAdAbhyAM tADayunnurvI hato'smIti muhurbuvan // 427 // niSkramya svAmisadaso dasyuvadvIkSito janaiH / hAlAhalAkumbhakAryA gozAlo'gamadApaNam // 428 // // yugmam // atha svAmI munInUce tejo gozAlakena yat / asmadvadhAya prakSiptaM tasyeyaM zaktirUrjitA / / 429 // vatsAcchkutsamagadhavaMgamAlavakozalAn / pATalATavajjrimAlimalayAbAdhakAMgakAn / / 430 // kAzIn suhmottarAn dezAn nirdagdhuM SoDazezvarA / tejolezyA gozAlasya tapasogreNa sAdhitA / / 431 // visiSmiyire sarve munayo gautamAdayaH / santaH zaktau parasyApi mAtsaryaM na hi bibhrati // 432 // gozAlako'pi svenaiva dahyamAno'tha tejasA / tApazAntyai papau madyaM dadhAno madyabhAjanam / / 433 // 1 sahyotaM / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / zrImahAvIro pari gozAlakamuktatejolezyAvarNanam / // 251 / / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 252 // madonmatta gAyati sma gozAlo nRtyati sma ca / hAlAhalAyAH praNatiM prAJjalizcAkaronmuhuH / / 434 / / aMgarAgIcakArAMge bhANDArthaM mRditAM mRdam / luloTha ca gRhasrotojale taccApibanmuhuH / / 435 / asaMbaddhaviruddhAni prajajalpa vacAMsi ca / ziSyaH sazokaiH sa upacaryamANo'tyagAddinam // 436 // gozAlopAsakastatrAyaMpulo dharmajAgaram / pUrvarAtrApararAtre kurvannevaM vyacintayat / / 437 / / tRNagopAlikA kiMsaMsthAneti na hi vedmyaham / gatvA pRcchAmi gozAlaM sarvajJaM gurumAtmanaH / / 438 // evaM nizcitya gorge'narghyabhUSaNabhRdyayau / hAlAhalAgRhe'pazyadgozAlaM ca tathA sthitam // 439 / / lajjayA'thApacakrAma drutadrutamayaMpulaH / gozAlaziSyaiH sthavirairdRSTazca jagade ca saH / / 440 / / ayaMpulaH ! nizAyAM te pazcimAyAmajAyata / tRNagopAlikAsaMsthAviSayaH saMzayaH khalu / / 441 / / vismitaH so'pyuvAcaivamevametanmaharSayaH / gozAlaceSTitaM goptuM te bhUyastaM babhASire / / 442 / / gAyannRtyan pAtrapANiraJjaliM ca karoti yat / nirvANaprAptiliMgAni tadAkhyAti gurustava // 443 // yadetat pazcimaM geyaM nRtyamaJjalikarma ca / pAnaM mRdaMgarAgAdi yadanyadapi kiMcana // 444 // gozAlasya caturviMzasyArhato mokSalakSma tat / gatvA'muM pRccha sandehaM sarvajJo hyeSa te guru: / / 445 // Ti0 *gosarge prabhAte / 1 sarge / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zrImahAvIro pari gozAlakamuktatejolezyA varNanam / // 252 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA eruSacarite dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajina 253 // caritam / ityuktastairabhigantuM sa prAvartiSTa te'pi hi / tasyA''gamaM saMzayaM ca gozAlasya puro'vadan / 446 // te'nyato madyapAtrAdi gozAlena vyamocayan / Asane cAsayAJcakrustadA cA''gAdayaMpulaH / / 447 / / tato niSaNNamagre tamUce gozAlako'pi hi / tRNagopAlikA kiMsaMsthAneti tava saMzayaH / / 448 / / tRNagopAlikAM viddhi vaMzImUlasamAkRtim / zrutveti muditaH sadyo'yaMpulaH svAzrayaM yayau // 449 / / anyedhuzcetanAM labdhvA jJAtvA'ntasamayaM nijam / ziSyAnAhUya gozAlo vyAjahAreti sAdaraH / / 450 // mRtasya me vapuH snapyaM gandhAmbhobhirvilepanaiH / sugandhibhirvilepyaM cA''mocyaM cotkRSTavAsasA / / 451 / / bhUSyaM ca bhUSaNairdivyairAropyaM tadanantaram / sahasravAhyAM zibikAM tato niHsAryamutsavAt / / 452 / / ayamatrAvasarpiNyAM caturviMzo jinezvaraH / gozAlaH prayayau mokSamityudghoSyaM pure'khile // 453 / / te tathA pratyapadyanta gozAlo'pyahi saptame / jAtazuddhAzayaH pazcAttApAdevamacintayat // 454 / / aho ! pApo'hamarhantaM vIraM dharmaguruM nijam / nitAntamAzAtitavAstridhA'pyatyantadurmatiH / / 455 // abhANayaM ca sarvajJamAtmAnaM sarvato'pi hi / mRSopadezaiH satyAbhaiH sarvaM lokaM pratArayan / / 456 / / dhiGmaharSI mayA dagdhau gurugRhyAvubhau ca tau / tejolezyA svadAhAyAmucyata svAmine ca dhik / / 457 / / kRte dinAnAM stokAnAM kimakAryaM mayA kRtam / bhUyiSThanarakAvAsavinivAsanibandhanam / / 458 // 1 vAstasa / tvA taM sa0 / 0tvAtaM sa0 / gozAlasya pazcAttApaH / 253 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva aSTamaH sarga. zrImahAvIrajinacaritam / IR54 // na kevalamayaM svAtmA narakAyAtithIkRtaH / kiM tvayaM sakalo loko'pyasanmArgopadezataH // 459 / / bhavatviyatyapi gate loko yAtu pathaiva hi / vimRzyaivaM samAhUya ziSyAnevamathAvadat / / 460 // bho ! bhoH ! zrRNuta sarve'pi nAhamarhanna kevalI / kiM tvasmi maMkhalisuto gozAlo vIraziSyakaH / / 461 // AzrayAzo vahniriva pratyanIko guroraham / mayA daMbhAdiyatkAlamAtmA lokazca vaMcitaH / / 462 / / chadmastho'haM mariSyAmi dahyamAnaH svatejasA / vAmAMghrau rajjubhirbaddhvA karSaNIyaH purIha bhoH / / 463 / / niSThIvadbhirmama mukhe mAM karSadbhirmRtazvavat / ghoSaNIyamidaM puryAM trikazrRMgATakAdiSu // 464 / / sa eSa maMkhalisuto gozAlo daMbhitaprajaH / munighAtyajino doSanidhAnaM gurutalpagaH / / 465 // jinastu bhagavAn vIraH sarvajJaH karuNAnidhiH / hitopadeSTA nyahoSTa gozAlastaM mudhaiva hi // 466 // ityarthe zapathaM dattvA vyathayA sa vyapadyata / tacchiSyAzca kulAlokodvArANi pidadhurriyA // 467 / / zrAvastImAlikhastatra ziSyAH zapathamuktaye / tathA gozAlamAkarSan kurvanto ghoSaNAdikam / / 468 // tato niSkramayAmAsustadgozAlakalevaram / RddhayA mahatyA tacchiSyAzcakruzca jvalanAtithim / / 469 / / prabhuH zrIvardhamAno'pi meMDhakagrAmamabhyagAt / caitye ca samavAsArSIttatra koSTakanAmani / / 470 // svAminaM tatra cApRcchat samaye gautamo muniH / gozAlaH kAM gatimagAt svAmyUce so'cyutaM gataH / / 471 // gozAlasya mRtyuH| I254 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite / / 255 // bhUyo'pi gautamo'pRcchat svAminnIdRgbhirapyadhaiH / sa durAtmA kathaM devo babhUvAzcaryamatra me // 472 // svAmyAcakhyau nindati yo'vasAne duSkRtaM nijam / na dUre tasya devatvaM gozAlo'pi tathA'karot // 473 // papraccha gautamo'thaivaM kAle cyutvA tu so'cyutAt / svAminnutpatsyate kutra kadA siddhiM ca yAsyati // 474 // svAmyuvAcA'traiva jambUdvIpe varSe ca bhArate / bhAvyupavindhyaM puMdreSu zatadvAraM mahApuram / / 475 / / tatra saMmucibhUpasya bhadrAkukSibhavaH sutaH / gozAlajIvo bhavitA mahApadmo'bhidhAnataH // 476 / / sa ca bhAvI mahArAjastasyobhau yakSapuMgavau / pUrNabhadramANibhadrau senApatyaM kariSyataH / / 477 // tasyAparaM guNodbhUtaM devasena iti prajAH / nAmadheyaM kariSyanti bhAgadheyamahAnidheH || 478 // tasyoccaizcakriNa ivotpatsyate'dbhutatejasaH / hastI zvetazcaturdanta airAvaNa ivAparaH / / 479 / / tatrA''ruDhavatastasya tadRddhimuditA janAH / vimalavAhana iti kariSyantyabhidhAntaram / / 480 // tasyA'nyadA pUrvabhavAbhyastarSidveSakarmaNA / utpatsyate zramaNeSu nitAntaM duSTabuddhitA // 481 / / nindanaistADanairbandhairuDDAhairhananaizca saH / zrutamAtrAn dRSTamAtrAnmunIn vinaSTayiSyati / / 482 / / taM ca vijJApayiSyanti paurAmAtyAdayo'pyadaH / bhUbhujAM yujyate duSTanigrahaH sAdhupAlanam / / 483 / / amUMstvanAgasaH sAdhUn bhikSAvRttIMstapodhanAn / svAmin ! na pAsi cenmA sma pAsIstannigrahastu kim // 484 // 1 nte / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / gozAlasya AgAmi bhavAH / / / 255 / / Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 256 // kopiSyati (ca) cetko'pi nirAgastADanAnmuniH / svatejasA tadA sa tvAM sarASTramapi dhakSyati // 485 / / tairityukto vinA bhAvaM tadvacaH pratipatsyate / so'nyadA tu rathArUDhaH krIDayodyAnameSyati / / 486 / sa trijJAnaM muniM siddhatejolezyaM sumaMgalam / kAyotsargasthitaM tatra drakSyatyAtApanAparam / / 487 / / so'tha niSkAraNakruddho viruddhaH sAdhudarzane / taM rathAgreNa paryasya maharSiM pAtayiSyati / / 488 / / sa utthAya munirbhUyaH kAyotsargaM kariSyati / tathaiva bhUpatirbhUyastaM pRthvyAM pAtayiSyati / / 489 / / utthAya sthAsyati punaH kAyotsarge sumaGgalaH / prayujya cA'vadhiM jJAtvA tadbhavAniti vakSyati / / 490 // re ! re ! na devaseno'si na vA vimalavAhanaH / smara gozAlako'si tvaM sUnurmaMkhasya madbaleH / / 491 / / yena cA''zAtito dharmaguruzcaramatIrthakRt / tacchiSyau ca paripluSTau durmadena tadA tvayA / / 492 / / yathA hi taistadA kSAntaM kSamiSye'haM tathA na hi / bhUyaH kariSyase'dazceddhakSyAmi tvAM kSaNAttadA / / 493 // tenetyukto'dhikaM dIptaH sarpiH sikta ivAnalaH / pAtayiSyati bhUyo'pi mahApadmaH sumaGgalam // 494 // kramAnapetya saptASTAn sa tejolezyayA muniH / nidhakSyati mahApadmaM sarathyarathasArathim / / 495 // tatkarmA''locya sa muniH pAlayitvA ciraM vratam / ante ca mAsAnazanaM kRtvA sarvArthameSyati / / 496 / / trayastriMzatsAgarasyAyuSo'nte sa paricyutaH / mahAvideheSUtpadya dIkSayA mokSameSyati / / 497 / / asmin pAde ekam akSaram nyUnaM vartate / aSTAkSarapramANe pAde saptAkSarabhavanena / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / gozAlasya AgAmi bhavAH / // 256 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR57 // dazamaM parva aSTamaH sAH zrImahAvIrajinacaritam / mahApadmo'pi nirdagdhaH saptamovIM gamiSyati / kramAdutpatsyate dvirdviH sarveSu narakeSu saH // 498 // tiryagjAtiSu sarvAsUtpatsyate'tha muhurmuhuH / sa zastravadhyaH sarvatra dAhArtazca mariSyati / / 499 / / itthaM kAlamanantaM tu bhavAn bhrAntvA'tiduHkhadAn / sa samutpatsyate vezyA bahI rAjagRhAtpurAt / / 500 / / suptA bhUSaNalubdhena kAminA sA haniSyate / bhUyo rAjagRhasyAntarvezyA bhUtvA vipatsyate / / 501 // sa vindhyamUle vebhele sanniveze bhaviSyati / viprakanyA'tha vipreNa kenApi pariNeSyate / / 502 / / gurviNI zvazuragRhAdAyAntI dAvavahninA / mArge dagdhotpatsyate'gnikumAreSu sureSu sA / / 503 / / tato'pi mAnuSo bhAvI pravrajyAM ca grahISyati / virAdhitazrAmaNya sannasureSu bhaviSyati / / 504 / / punaH punarmartyabhavAn katicitprApya so'sakRt / virAdhitazrAmaNyaH san bhaviSyatyasurAdiSu // 505 / / punazca mAnuSIbhUyAtIcArarahitaM vratam / pAlayitvA sa saudharme kalpe devo bhaviSyati / / 506 // evaM saptabhavAn yAvacchrAmaNyamanupAlya saH / kalpe kalpe samutpadya sarvArthamapi yAsyati / / 507 / / tatazcyutvA videheSu bhUtvA''DhyatanayaH sudhIH / dRDhapratijJo nAmnA sa viraktaH pravrajiSyati / / 508 / / sa jAtakevalo jJAtvA''gozAlakabhavAnnijAn / gurvavajJAmunivadhamUlAn ziSyeSu zaMsitA / / 509 / / 'nirdekSyati ca ziSyebhyo gurvavajJAdi sarvathA / na kAryamanvabhUvaM hi tatphalAni bahUn bhavAn / / 510 // 1 nide / nideSya / nidiSya / gozAlasya AgAmibhavAH / ||257 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 258 // dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / svaziSyAn bodhayitvaivaM viharannavanItalam / karmakSayeNa gozAlajIvo nirvANameSyati // 511 // bhUyo'pi gautamo'pRcchat kena prAgjanmakarmaNA / pratyanIko babhUvaivaM gozAlo bhagavaMstava / / 512 / / athA''khyadbhagavAnatra jaMbUdvIpe'tra bhArate / prAkcaturviMzatAvarhannudAyo nAmato'bhavat / / 513 / / tasya mokSamahimAnaM kartumIyuH surAsurAH / pratyantavAsI tAnekaH prekSya jAtismaro'bhavat / / 514 // pratyekabuddhaH prAvAjIt sa tadaiva mahAzayaH / Arpayad vrataliMgaM ca tasmai zAsanadevatA // 515 // tapyamAnaM tapastIvra pUjyamAnaM janaizca tam / dRSTvopetyezvaro nAma taM papracchA'tidurmatiH / / 516 / / kena tvaM dIkSitaH ? kUtrotpannaH ? kiM vA kulaM tava ? | kuto vA sUtramarthaM ca samupArjitavAnasi ? // 517 / / pratyekabuddhaH sa mahAmunirAkhyadazeSataH / dadhyau cetIzvaro nUnaM daMbhenAtti prajAmasau / / 518 / / manye yAdRganenoktaM tAdRgvaktA jino'pi hi / yadvA'pamoho nedRkSaM sa vadedyAmi taM tataH // 519 / / pravrajyAmabhinandAmi sarvaduHkhApahAmiti / dhyAtvaivaM sa yayau tatra na cApazyajjinezvaram // 520 // pArzve gaNadharasyAtha pravrajyAM sa upAdade / mohagarbhitavairAgyaH kapivanmandabuddhikaH / / 521 // mokSaprApte jine parSadyAsIno gaNabhRjjagau / yAvajjinoktasUtrArthamAlApastAvadityabhUt / / 522 // apyekaM pRthivIjIvaM vinAzayati yaH khalu / asaMyataH samAkhyAto jainendre sa hi zAsane / / 523 / / 1degkSaM praa| gozAlasya pUrvabhavAH / / 258 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR59 // dazamaM parva | aSTamaH sargaH zrImahAvIra| jinacaritam / Izvaro'cintayaccaivaM jIvA avanikAyikAH / sarvatrApi vimRdyante ko hi tAn rakSituM kSamaH / / 524 / / azraddheyamidaM vAkyaM lAghavAyAsya kevalam / zrutvA'pyado'nutiSThet ka unmattasyeva bhASitam / / 525 // muktvedaM yadyasau kiMcicchrAmaNyaM madhyapakSagam / samAkhyAti tadA nUnaM lokaH sarvo'pi rajyati / / 526 / / yadvA hA! hA! hato'smIti nAnutiSThAmyahaM yadi / jano'pi nAnutiSThet kiM sarvajJairbhASitaM hyadaH / / 527 / / arhadvAkyAnyathAkAraprAyazcittaM mayA'dhunA / grAhyamityagamattaM pratyekabuddhaM mahAmunim / / 528 / / tasyApi dharmavyAkhyAne so'auSIdyanmunistyajet / pRthivIkAyamukhyAnAM samArambha tridhA'pi hi // 529 / / Izvaro'cintayatko'mUnA''rabheta tathA hyasau / pRthvyAM niSIdatyanAti cAgnipakvaM pibatyapaH / / 530 // Atmanyapi visaMvAdi tadvadatyeSa kadvadaH / varaM gaNadharaH so'stu yadvA so'pi viruddhavAk / / 531 / / amUbhyAM tadalaM dvAbhyAM dharmaM vakSyAmi taM svayam / aviraktaH sukhasukhamanuSThAsyati yaM janaH / / 532 // evaM cintayatastasya mUrdhni vidyut papAta khAt / mRtvA ca saptamAvanyAmudapAdi sa nArakaH / / 533 // zrutazAsanasamyaktvapratyanIkatvapApajam / duHkhaM tatra ciraM bhuktvA matsyaH so'bdhAvihAbhavat / / 534 / / bhUyo'gAtsaptamoyA so'traitya kAkaH khago'bhavat / tato'gAt prathamAvanyAM duSTazcAtraitya cAbhavat / / 535 // bhUyo'gAtprathamAvanyAM kharo'bhUdatra SaDbhavAn / tato manuSyaH saMjajJe mRto nA'bhUdvanecaraH / / 536 / / 1 pibetyayaH / gozAlasya pUrvabhavAH / | // 259 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / 260 // tato mRtvA biDAlo'bhUttato'pi narakaM yayau / uddhRtya cAkriko'trAbhUtu kuSThI kRmyAkulastataH / / 537 / / sa paJcAzatamabdAni bhakSitaH kRmibhirmRtaH / akAmanirjarAyogAddevatvaM pratyapadyata / / 538 // tatazcyuto nRpaH so'bhUnmRtvA'gAtsaptamAvanim / nRtiryaGnarakeSvevaM bhrAntvA gozAlako'bhavat / / 539 / / evaM pUrvabhavAbhyAsavAsanAvezataH sa tu / tIrthakRddharmasAdhUnAM pratyanIko'bhavad bhRzam / / 540 // iti svAmivacaH zrutvA'budhyanta bahavo janAH / prAvrajaMzca bhavodvignAH zrAvakatvaM ca ke'pyadhuH // 541 / / svAmI tu raktAtIsArapittajvaravazAt kRzaH / gozAlalezyayA jajJe cakAra na tu bheSajam / / 542 / / gozAlatejasA vIraH SaNmAsAntarvipatsyate / iti lokapravAdo'bhUttAdRgAmayadarzanAt // 543 / / taM ca zrutvA svAmiziSyaH siMho nAmAnurAgavAn / gatvaikAnte rurodoccaiH kva dhairya tAdRzA giraa||544|| kevalena prabhurjJAtvA tamAhUyedamabravIt / janapravAdAt kiM bhItaH sAdho ! saMtapyase hRdi / / 545 // na hyApadA tIrthakRto vipadyante kadAcana / kiM na saMgamakAdibhya upasargA vRthA'bhavan / / 546 / / uvAca siMho bhagavan ! yadyapyevaM tathApi hi / ApadA vo'khilaH svAmiJjanaH saMtapyatetarAm / / 547 / / mAdRzAM duHkhazAntyai tat svAminnAdatsva bheSajam / svAminaM pIDitaM draSTuM na hi kSaNamapi kSamAH / / 548 // tasyoparodhAtsvAmyUce revatyA zreSThibhAryayA / pakva kUSmANDakaTAho yo mahyaM taM tu mA grahIH / / 549 // 1degnAvaza / gozAlasya pUrvabhavAH / & R60 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 261 / / bIjapUrakaTAho'sti yaH pakvo gRhahetave / taM gRhItvA samAgaccha kariSye tena vo dhRtim / / 550 / / siMho'gAdatha revatIgRhamupAdatta pradattaM tayA / kalpyaM bheSajamAzu tatra vavRSe svarNaM ca hRSTaiH suraiH / / siMhAnItamupAsya bheSajavaraM tadvardhamAnaH prabhuH / sadyaH saMghacakorapArvaNazazI prApadvapuHpATavam / / 551 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi RSabhadattadevAnandApravrajyA - jamAligozAlaka - vipatipattivipatti - bhagavadArogyavarNano nAmASTamaH sargaH / dazamaM parva aSTamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / gozAlasya pUrvabhavAH / / / 261 / / Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 262 / / navamaH sargaH / itazca yaH sudaMSTrAhikumAro naujuSaH prabho / upasargAnakRta sa kvacid grAme'bhavaddhalI / / 1 / / sa kRSyAjIvako'nyedyuH sIreNa kraSTumurvarAm / yAvatpravRttastAvattaM zrIvIro grAmamAyayau // 2 // svAminA tasya bodhAya preSito gautamo'vadat / kimidaM kriyate ? daivaniyuktamiti so'bravIt // 3 // bhUyo'pi gautamo'vocat kSudrajIvikayA'nayA / jIvatastava kiM saukhyaM ? kiM vA sucaritaM bhavet ! // 4 // na kevalamihaivedaM kaSTakRdbhadra ! karma te / prANAtipAtabhUyiSThaM kaSTAyAnyabhaveSvapi / / 5 / / karmaNo'muSya kaSTasya kaSTaM lakSAMzato'pi hi / kriyate dharmakArye cetkaSTAntaH syAttadA khalu / / 6 / / ityAdi gautamenoktaH sa Uce sAdhvahaM tvayA / bodhito'dya bhavodvignaM parivrAjaya mAM tataH // 7 // prabuddha iti vijJAya gautamastamadIkSayat / gantuM zrIvIrapAdAnte samaM tena cacAla ca // 8 // papraccha hAlikarSistaM gantavyaM bhagavan ! kkanu / gautamo'pyavadat sAdho ! gantavyamupamadguru // 9 // hAliko'pyabravIdevaM na tulyaH ko'pi te dhruvam / tavApi kiM guruH ko'pi ! sa ca syAtkIdRzo nanu ? // 10 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / hAlikavRttAntaH / // 262 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite | dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / 263 // sau me dharmAcAryo pitaH / so'vocagautamabAja prayayau cAnugA athAkhyadgautamo'stIha mama vizvagururguruH / catustriMzadatizayaH sarvajJazcaramo jinaH // 11 // tacchrutvA hAlikamuniH sarvajJe prItimudvahan / upArjayadbodhibIjaM prayayau cAnugautamam // 12 // prabhuM prekSya ca saMkruddhaH siMhAdibhavavairataH / so'vocadgautamamuni bhagavan ! ko'yamagrataH ? // 13 // jagAda gautamo'sau me dharmAcAryo jinezvaraH / so'pyUce cedguruste'sau tadA nArthastvayA'pi me // 14 // tvaddIkSayA'pyalamiti sa rajoharaNAdikam / tyaktvA yayau nijakSetre sIrAdi punarAdade // 15 // svAminaM gautamo natvA papraccha bhagavannidam / AzcaryameSa vidveSI lokAnande'pi yastvayi / / 16 / / pratipannaM svayamapi vrataM projjhitavAnasau / yuSmadAlokanAdeva kAraNaM tatra nAtha ! kim ? / / 17 / / mayyasau prItimAn pUrvaM gururme'sAvitIrite / tvayi nAtha ! jhagityeva dveSyajAyata mayyapi / / 18 / / svAmyathA''khyanmayA siMho yastripRSThena dAritaH / krodhAt sphuraMstvayA sAmnA zAntaH sArathinA mema // 19 // tatprabhRtyeSa madveSI jajJe snigdhaH punastvayi / tatpraiSayaM gautama ! tvAM bodhibIjakRte'sya hi // 20 // evamAkhyAya bhagavAn prayayau potanaM puram / manoramAbhidhodyAne tabahiH samavAsarat // 21 // prasannacandro jinendraM vandituM potanezvaraH / samAjagAmAzrauSIcca dezanAM mohanAzinIm // 22 // svAmidezanayA buddho bhavodvignaH sa bhUpatiH / bAlamapyAtmajaM rAjye nidhAya vratamAdade / / 23 // 1 cAtra / 2 tataH / hAlikavRttAntaH / I263 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR64 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / viharan svAminA sArdhaM tapyamAnastapaH param / ajAyata sa rAjarSiH kramAtsUtrArthapAragaH / / 24 / / tenarSiNA'paraizcApi RSibhiH parivAritaH / viharan bhagavAn vIro yayau rAjagRhe'nyadA / / 25 / / tatra draSTuM jagannAthamutkaH sutasamAvRtaH / cacAla zreNiko'zvebhazreNimaNDitabhUtalaH / / 26 / / agrAnIke tasya cobhau narau sumukhadurmukhau / mithyAdRzAvApatantau mitho nAnAkathAparau / / 27 / / mArge prasannacandraM tamekapAdapratiSThitam / / AtApanAM prakurvANamurdhvabAhumapazyatAm / / 28 / / ||yugmm|| taM dRSTvA sumukho'vocadaho AtApanAjuSaH / asya svargo'pavargo vA munena khalu durlabhaH / / 29 / / karmato nAmatazcApi durmukhaH pratyabhASata / prasannacandraH khalveSa bhUpatiH potanezvaraH / / 30 / / asya dharmaH kuto yena rAjyabhAre'rbhakaH sutaH / niyojito vatsatara ivAnasi mahIyasi / / 31 / / sa cAsya sUnuH sacivairdadhivAhanabhUbhujA / campAnAthena saMbhUya rAjyAtpracyAvayiSyate / / 32 / / rAjyadharmaH kSato'nena panyo'pyasya kvacidgatAH / adarzanIyastadasau dhRtapAkhaDidarzanaH // 33 // dhyAnaparvatadambholimevamAkarNya tadvacaH / prasannacandro rAjarSiH sahaseti vyacintayat / / 34 // dhigaho akRtajJAste maMtriNo ye mayA sadA / satkRtA api matsUnorvibhedamadhunA vyadhuH / / 35 // adyAbhaviSyaM cettatrAzikSayiSyaM bhRzaM hi tAn / vikalpairityaprasannaH prasanno vyasmaravratam / / 36 // sa rAjamAnI manasA yoddhaM pravavRte tataH / tatra ca zreNikaH prApto vavande vinayena tam / / 37 // prasanna caritram / / 264 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR65 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / aho prasannacandrasya dhyAnAvastheti cintayan / zreNiko'gAnmahAvIraM natvA caivamabhASata / / 38 / / prasannacandro rAjarSiAnastho vandito mayA / yadA tadA cenniyeta tato gacchet kva zaMsa me // 39 / / saptamI bhuvamityAkhyannAtho'tha zreNiko'pi hi / dadhyau na sAdhornarakastanmayA sAdhu na zrutam / / 40 / / kSaNAntare ca bhUyo'pi papraccha zreNikaH prabhum / vipadyate prasannazcedadhunA tatkva gacchati / / 41 / / sarvArthasiddhe yAtIti zazaMsa bhagavAnapi / dvidhA kiM vyAkaraNamityapRcchacchreNiko'pyatha // 42 // svAmyUce dhyAnabhedena dvidhA vyAkaraNaM hyadaH / tadA hi durmukhagirA prasannaH kupitaH khalu / / 43 / / jAtAmarSazca sAmantAmAtyAdyaiH saha cetasA / yudhyamAnastvayA'vandi tadA sa narakocitaH / / 44 // tvayyAyAte'tra so'masta yat kSINAnyAyudhAni me / hanmi zatru zirazastreNetyadhimUrdhaM nyadhAtkaram / / 45 / / kRtaluJcaM spRzanmauli pratibuddhaH smaran vratam / akArya dhiGmayA''rabdhamityAdi svaM nininda saH / / 46 / / AlocitapratikrAntaH prazastadhyAnamAgataH / sarvArthasiddhayogyo'bhUttava prazne dvitIyake / / 47 // tatrAntare ca prasannacandrarSisavidhe'bhavat / devadundubhinirghoSamizraH kalakalo mahAn / / 48 // svAmin ! kimidamityukte zreNikenAvadadvibhuH / tasya dhyAnAntarasthasyedAnImajani kevalam // 49 // tasya kevalimahimAmimAM kurvanti nAkinaH / pramodatumulasteSAM dundubhidhvAnavAnayam // 50 // 1degnmiyate / 2 'tyabhimU / prasannacandracaritram / IR65 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dazamaM parva navamaH sargaH puruSacarite IR66 // zrImahAvIrajinacaritam / bhUyo'pi zreNikanRpo babhASe bhagavanniha / kutredaM kevalajJAnaM vyucchedamupayAsyati / / 51 // tadA''gAd brahmalokendrasAmAniko mahAdyutiH / vidyunmAlI prabhuM nantuM caturdevIsamanvitaH / / 52 // taM darzayan svAmyuvAcocchetsyate hyatra kevalam / bhUyo'pi zreNiko'pRcchat kiM syAddeveSu kevalam / / 53 // svAmyathAkhyadasau cyutvA saptame'hni bhaviSyati / ADhyasyarSabhadattasya sUnustvatpuravAsinaH / / 54 // bhAvI jaMbvAkhyayA ziSyo macchiSyasya sudharmaNaH / tato nAMgresaramasAvarjayiSyati kevalam / / 55 / / rAjA'pRcchatpunarnAthamAsannacyavano'pyasau / kasmAnna mandatejasko devA hyante'lpatejasaH / / 56 // svAmyUce sAMpratamayaM mandatejAH suraH khalu / asya tejaH pUrvapuNyairatyutkRSTaM purA hyabhUt / / 57 // evamAkhyAya bhagavAn sarvabhASAjuSA girA / vidadhe duritapratyAdezanI dharmadezanAm / / 58 // tadA kuSThagalatkAyaH kazcidetya praNamya ca / niSasAdopatIrthezamalarka iva kuTTime / / 59 // tato bhagavataH pAdau nijapUyarasena saH / niHzaMkazcandaneneva carcayAmAsa bhUyasA / / 60 // tadvIkSya zreNikaH krUddho dadhyau vadhyo'yamutthitaH / pApIyAn yajjagadbhartaryevamAzAtanAparaH / / 1 / / atrAntare jinendreNa kSute provAca kuSThikaH / mriyasvetyatha jIveti zreNikena kSute sati / / 62 // kSute'bhayakumAreNa jIva vA tvaM mriyasva vA / kAlasaukarikeNApi kSute mA jIva mA mRthAH // 13 // 1 zreSThaSa / 2 nagresa / 3 yo ja / prasannacandracaritram / IR66 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 267 // jinaM prati mriyasveti vacasA ruSito nRpaH / itaH sthAnAdutthito'sau grAhya ityAdizadbhaTAn / / 64 / / dezanAnte mahAvIraM natvA kuSThI samutthitaH / rurudhe zreNikabhaTaiH kirAtairiva sUkaraH / / 65 / / sa teSAM pazyatAmeva divyarupadharaH kSaNAt / utpapAtAmbare kurvannarkabimbaviDambanAm / / 66 / pattibhiH kathite rAjJA sa kaH kuSThIti vismayAt / zvo vijJaptaH prabhustasmai devaH sa iti zastavAn // 67 // punarvijJapayAmAsa sarvajJamiti bhUpatiH / devaH kathamabhUdeSa kuSThI vA kena hetunA // 68 // athoce bhagavAnevamasti vatseSu vizrutA / kauzAmbI nAma pUstasyAM zatAnIko'bhavannRpaH / / 69 / / tasyAM nagaryAmeko'bhUnnAmataH seDuko dvijaH / sImA sadA daridrANAM mUrkhANAmavadhiH paraH / / 70 / / garbhiNyA'bhANi so'nyedyurbrAhmaNyA sUtikarmaNe / bhaTTAnaya ghRtaM mahyaM sahyA na hyanyathA vyathA // 71 // so'pyUce tAM priye ! nAsti mama kutrApi kauzalam / yena kiMcillabhe kvApi kalAgrAhyA yadIzvarAH // 72 // uvAca sA ca taM bhaTTaM gaccha sevasva pArthivam / pRthivyAM pArthivAdanyo na kazcit kalpapAdapaH // 73 // tatheti pratipadyAsau nRpaM puSpaphalAdinA / pravRttaH sevituM vipro ratnecchuriva sAgaram // 74 // kadAcidatha kozAmbI campezenAmitairbalaiH / ghanartuneva meghairdhIrarudhyata samantataH // 75 // sAnIko'pi zatAnIko madhyakauzAmbi tasthivAn / pratIkSamANaH samayamantarbilamivoragaH / / 76 / / 1 yAcasva | dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / dardurAMkadevacaratrim | // 267 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P triSaSTizalAkApuruSacarite IR68 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / caMpAdhipo'pi kAlena bahunA sannasainikaH / prAvRSi svAzrayaM yAtuM pravRtto rAjahaMsavat / / 77 / / tadA puSpArthamudyAne gato'pazyacca seDukaH / taM kSINasainyaM pratyUSe niSprabhoDumivoDupam / / 78 / / tUrNametya zatAnIkaM vyajijJapadasAvidam / yAti kSINabalaste'rirbhagnadaMSTra ivoragaH / / 79 / / yadyadyottiSThase tasmai tadA grAhyaH sukhena saH / balIyAnapi khinnaH sannakhinnenAbhibhUyate // 80 / / tadvacaH sAdhu manvAno rAjA sarvAbhisArataH / niHsasAra zarAsArasAra nAsIradAruNaH / / 81 / / tataH pazcAdapazyanto nezuzcampezasainikAH / acintitataDitpAte ko vIkSitumapi kSamaH / / 82 / / campAdhipatirekAMgaH kAMdizIkaH palAyitaH / tasya hastyazvakozAdi kauzAmbIpatiragrahIt / / 83 / / hRSTaH praviSTaH kauzAmbI zatAnIko mahAmanAH / uvAca seDukaM vipra brUhi tubhyaM dadAmi kim ? / / 84 / / viprastamUce yAciSye pRSTvA nijakuTumbinIm / paryAlocapadaM nAnyo gRhiNAM gRhiNIM vinA / / 85 / / bhaTTaH prahRSTo bhaTTinyai tadazeSa zazaMsa saH / cetasA cintayAmAsa sA caivaM buddhizAlinI / / 86 / / yadyamunA grAhayiSye nRpAd grAmAdikaM tadA / kariSyatyaparAn dArAnmadAya vibhavaH khalu / / 87 // dinaM pratyeka AlocastathA'grAsanabhojanam / dInAro dakSiNAyAM ca yaacyo'thetynvshaatptim|| 88 // Ti0 "nAsIram -agrasainyam / 1degsena / RASANSARSHASHRSHARE dardurAMkadevacaratrim / | IR68 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite I269 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yayAce tattathA vipro rAjA'dAttadvadannidam / karako'bdhimapi prApya gRhNAtyAtmocitaM payaH / / 89 / / pratyahaM tattathA lebhe prApa saMbhAvanAM ca saH / puMsA rAjaprasAdo hi vitanoti mahArghatAm / / 90 / / rAjamAnyo'yamityeSa lokairnityaM nyamaMtryata / yasya prasanno nRpatistasya kaH syAnna sevakaH / / 91 // agre bhuktaM vAlayitvA bubhuje'nekazo'pi saH / pratyahaM dakSiNAlobhAddhigdhiglobho dvijanmanAm / / 92 / / upAcIyata vipraH sa vividhairdakSiNAdhanaiH / prAsarat putrapautrAdyaiH pAdairiva vadrumaH / / 93 // sa tu nityamajIrNAnnavamanAdUrdhvagai rasaiH / AmairabhUd dUSitatvegazvattha iva lAkSayA / / 94 / / kuSTI krameNa saMjajJe zIrNaghrANAMdhripANikaH / tathaivAmukta rAjAgre so'tRpto havyavADiva / / 95 / / ekadA mantribhirbhUpo vijJapto deva ! kuSThyasau / saMcariSNuH kuSTharogo nAsya yogyamihAzanam / / 96 / / santyasya nIrujaH putrAstebhyaH ko'pyatra bhojyatAm / nyagitapratimAyAM hi sthApyate pratimAntaram // 97 / / evamastviti rAjJokto'mAtyairviprastathoditaH / svasthAne'sthApayatputraM gRhe tasthau svayaM punaH / / 98 // madhumaMDakavatkSudramakSikAjAlamAlitaH / putraihAdapi bahiH kuTIre'kSepi sa dvijaH // 99 / / bahiHsthitasya tasyAjJAM putrA api na cakrire / dArupAtre daduH kintu zunakasyeva bhojanam / / 100 // jagmuzca taM bhojayituM sajugupsAH snuSA api / tiSThivuzca valada'grIvaM moTanotpuTanAsikAH // 101 // 1rthatA / 2 vamayi / 3 degsvAMgo'zca / 4 degsanam / dardurAMka deva caratrim / IR69 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 270 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / atha so'cintayadvipraH zrImanto'mI mayA kRtAH / ebhirmukto'smyanAdRtya tIrNAmbhobhistaraNDavat / / 102 // toSayanti na vAcA'pi roSayantyeva mAmamI / kuSThI ruSTo na saMtuSTo bhavya ityanulApinaH / / 103 / / jugupsante yathaite mAM jugupsyAH syuramI api / yathA tathA kariSyAmItyAlocyAvocadAtmajAn / / 104 / / udvigno jIvitasyAhaM kulAcArastvasau sutAH ! / mumUrSubhiH kuTumbasya deyo maMtrokSitaH pazuH / / 105 / / pazurAnIyatAmeka ityA''kAnumodinaH / Aninyire te'tha pazuM pazuvanmandabuddhayaH / / 106 / / udvaryodvartya ca svAMgamannena vyAdhivartikAH / tenAcAri pazustAvadyAvat kuSThI babhUva saH // 107 / / dadau vipraH svaputrebhyastaM hatvA pazumanyadA / tadAzayamajAnanto mugdhA bubhujire ca te / / 108 // tIrthe svArthAya yAsyAmItyApRcchaya tanayAn dvijaH / yayAvUrdhvamukho'raNyaM zaraNyamiva cintayan / / 109 / / atyantatRSitaH so'TannaTavyAM payase ciram / apazyat suhRdamiva deze nAnAdrume hRdam // 110 // nIraM tIratarusrastapatrapuSpaphalaM dvijaH / grISmamadhyaMdinAkauzukvathitaM kvAthavat papau / / 111 // so'pAdyathA yathA vAri bhUyo bhUyastRSAturaH / tathA tathA vireko'tha tasyAbhUt kRmibhiH saha / / 112 / / sa nIrugAsItkiyadbhirapyahobhirhadAmbhasAH / manojJAvayavo jajJe vasanteneva pAdapaH / / 113 // ArogyahRSTo vavale vipraH kSipraM svveshmni| puMsAM vapurvizeSotthaH zRMgAro janmabhUmiSu // 114 / / 1 na tu tuSye / dardurAMkadevacaratrim / 270 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | navamaH triSaSTizalAkApuruSArate 271 // | sargaH zrImahAvIra jinacaritam / puryAM sa pravizan paurerdadRze jAtavismayaiH / dedIpyamAno nirmuktanirmoka iva pannagaH // 115 // paureH pRSTaH punarjAta ivollAghaH kathaM nvasi ? | devatArAdhanAdasmInyAcacakSe sa tu dvijaH / / 116 // sa gatvA svagRhe'pazyat svaputrAn kuSThino mudA / mayA'vajJAphalaM sAdhu dattamityavadacca tAn / / 117 // sutAstamevamUcuzca bhavatA tAta ! nighRNaM / vizvasteSu kimasmAsu dviSevedamanuSThitam / / 118 // lokairAkruzyamAnaH sa rAjannAgatya te puram / AzrayajjIvikAdvAraM dvArapAlaM nirAzrayaH / / 119 / / tadA'tra vayamAyAtA dvAHstho'smaddharmadezanAm / zrotuM pracalito'muJcattaM vipraM nijakarmaNi // 120 // dvAropaviSTaH sa dvAradurgANAmagrato balim / janmAdRSTamivAbhuGkta yatheSTaM kaSTitaH kSudhA / / 121 // AkaNThaM paribhuktAnnadoSAd grISmoSmaNA ca saH / utpannayA tRSA'kAri marupAntha ivA''kulaH // 122 / / tacca dvAHsthabhiyA sthAnaM tyaktvA nAgAt prapAdiSu / sa tu vAricarAjIvAn dhanyAnmene tRSAturaH / / 123 / / AraTan vAri vArIti sa tRSArto vyapadyata / ihaiva nagaradvAravApyAmajani darduraH / / 124 // viharanto vayaM bhUyo'pyAgamAmeha pattane / loko'smadvandanArthaM ca pracacAla sasaMbhramaH / / 125 // asmadAgamanodantaM zrutvAmbhohAriNImukhAt / sa bheko'cintayadidaM kvApyevaM zrutapUrvyaham / / 126 / / UhApohaM tatastasya kurvANasya muhurmuhuH / svapnasmaraNavajjAtismaraNaM tatkSaNAdabhUt / / 127 // sa dadhyau dardurazcaivaM dvAre saMsthApya mAM purA / dvAHstho yaM vanditumagAt sa AgAdbhagavAniha / / 128 // dardurAMkadevacaratrim / / 271 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 272 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yathaite yAnti taM draSTuM lokA yAsyAmyahaM tathA / sarvasAdhAraNI gaMgA na hi kasyApi paitRkI / / 129 / / tato'smadvandanAhetorutplutyotplutya so'dhvani / AyAMste'zvakhurakSuNNo bhekaH paMcatvamAptavAn / / 130 // da1rAMko'yamutpade devo'smadbhaktibhAvitaH / bhAvanA hi phalatyeva vinAnuSThAnamapyaho / / 131 / / indraH sadasyuvAcedamupazreNikamArhatAH / azraddadhAnastadasau tvatparIkSArthamAgataH / / 132 / / gozIrSacandanenAyamArcayaccaraNau mama / tvadRSTimohanAyAnyatsarvaM vyadhita vaikriyam / / 133 // athoce zreNikaH svAminnamaMgalyaM prabhoH kSute / eSo'nyeSAM tu maMgalyAmaMgalyAni kimabhyadhe // 134 // athAcacakSe bhagavAn kiM bhave'dyApi tiSThasi / zIghraM mokSaM prayAhIti mAM mriyasveti so'vadat / / 135 // sa tvAmavocajjIveti jIvataste yataH sukham / narake narazArdUla ! mRtasya hi gatistava / / 136 / / jIvan dharma vidhatte syAdvimAne'nuttare mRtaH / jIva mriyasva vetyevaM tenAbhayamabhASata // 137 / / jIvan pApaparo mRtvA saptamaM narakaM vrajet / kAlasaukarikastena prokto mA jIva mA mRthAH / / 138 / / tacchrutvA zreNiko natvA bhagavantaM vyajijJapat / tvayi nAthe jagannAtha ! kathaM me narake gatiH ? / / 139 / / babhASe bhagavAnevaM purA tvamasi bhUpate ! / baddhAyurnarake tena tatrAvazyaM gamiSyasi / / 140 / / zubhAnAmazubhAnAM vA phalaM prAgbaddhakarmaNAm / bhoktavyaM tadvayamapi nAnyathA kartumIzmahe / / 141 // 1"marca / 2 cetye / durdurAMka caratrim / IR72 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 273 // Adya bhAvajinacaturviMzatau tvaM bhaviSyasi / padmanAbhAbhidho rAjan ! khedaM mA sma kRthAstataH / / 142 // zreNiko'pyavadannAtha! kimupAyo'sti ko'pi saH / narakAdyena rakSye'hamandhakUpAdivAndhalaH / / 143 // bhagavAn vyAjahAredaM sAdhubhyo bhaktipUrvakam / brAhmaNyA cet kapilayA bhikSAM dApayase mudA / / 144 / / kAlasaukarikeNAtha sUnAM mocayase yadi / tadA te narakAnmokSo rAjaJjAyeta nA'nyathA / / 145 / / samyagityupadezaM sa hRdi hAramivodvahan / praNamya zrImahAvIraM cacAla svAzrayaM prati / / 146 / / atrAntare parIkSArthaM dardRrAMkena bhUpateH / akAryaM vidadhatsAdhuH kaivarta iva darzitaH / / 147 / / taM dRSTvA pravacanasya mAlinyaM mA sma bhUditi / nivAryAkAryataH sAmnA svagRhaM pratyagAnnRpaH / / 148 // sa devo darzayAmAsa sAdhvImudariNIM punaH / nRpaH zAsanabhaktastAM jugopa nijavezmani / / 149 / / pratyakSIbhUya devo'pi tamUce sAdhu sAdhu bhoH / samyaktvAccAlyase naiva parvataH svapadAdiva / / 150 / / nRnAtha ! yAdRzaM zakraH sadasi tvAmavarNayat / dRSTastAdRza evAsi mithyAvAco na tAdRzAH / / 151 / / divA nirmitanakSatrazreNikaM zreNikAya saH / vyazrANayattato hAraM golakadvitayaM tathA / / 152 // yo'muM saMdhAsyate hAraM truTitaM sa mariSyati / ityudIrya tirodhatta svapnadRSTa ivAmaraH / / 153 / / divyaM devyai dadau hAraM celaNAyai manoharam / golakadvitayaM tattu nandAyai nRpatirmudA / / 154 / / dAnasyAsyAsmi yogyeti serghyaM nandA manasvinI / AsphAlya sphoTayAmAsa staMbhe tadgolakadvayam / / 155 / / dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / zreNikabhAvitIrthaM karatva varNanam / // 273 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 274 / / sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ekasmAt kuNDaladvandvaM candradvandvamivAmalam / dedIpyamAnamanyasmAt kSaumayugmaM ca niHsRtam / / 156 // tAni divyAni ratnAni nandA sAnandamagrahIt / anabhravRSTivallAbho mahatAM syAdacintitaH / / 157 // rAjA yayAce kapilAM sAdhubhyaH zraddhayA'nvitA / bhikSAM prayaccha nirbhikSAM tvAM kariSye dhanoccayaiH / / 158 / / kapiloce vidhatse mAM sarvAM svarNamayIM yadi / hinassi vA tathApyetadakRtyaM na karomyaham / / 159 // kAlasaukariko'pyUce rAjJA sUnAM vimucca yat / dAsaye'rthaM bahumarthasya lobhAttvamasi saunikaH / / 160 // sUnAyAM nanu ko doSo? yayA jIvanti mAnavAH / tAM na jAtu tyajAmIti kAlasaukariko'vadat / / 161 // sUnAvyApArameSo'tra kariSyati kathaM nviti / nRpaH kSiptvA'ndhakUpe tamahorAtramadhArayat / / 162 // atha vijJApayAmAsa gatvA bhagavate nRpaH / so'tyAji saunikaH sUnAmahorAtramidaM vibho ! / / 163 / / sarvajJo'bhidadhe rAjannandhakUpe'pi so'vadhIt / zatAn pacca mahiSANAM svayaM nirmAya mRnmayAn / / 164 / / tadgatvA zreNiko'pazyat svayamudvivije tataH / dhigaho me purAkarma nAnyathA bhagavadgiraH / / 165 // zrIvIro'pi tataH sthAnAdviharan saparicchadaH / surAsuraiH sevyamAnaH pRSThacampApurI yayau / / 166 // sAlo rAjA mahAsAlo yuvarAjazca bAndhavau / trijagabdAndhavaM vIraM tatra vanditumeyatuH / / 167 // zrutvA tau dezanAM buddhau jAmeyaM gAgaliM svayam / yazomatIpiTharayoH sutaM rAjye'bhyaSiJcatAm / / 168 / / atha sAlamahAsAlau viraktau bhavavAsataH / zrImahAvIrapAdAbjamUle jagRhatuvratam / / 169 // zreNikabhAvitIrthakaratvavarNanam / 274 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite 275 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kAlAntareNa viharan bhagavAn saparicchadaH / catustriMzadatizayo yayau campAM mahApurIm / / 170 / / svAmino'nujJayA sAlamahAsAlarSisaMyutaH / tataH purI pRSThacampAM gautamo gaNabhRdyayau / / 171 / / vavande gautamaM tatra bhaktito gAgalina'paH / tanmAtApitarAvanye paurAmAtyAdayo'pi ca / / 172 / / tatrAsInaH surakRte sauvarNe kamalAsane / indrabhUtizcatuAno vidadhe dharmadezanAm / / 173 // gAgaliH pratibuddho'tha rAjye nyasya nija sutam / dIkSAM gautamapAdAnte pitRbhyAM samamAdade / / 174 // sa taistribhiH sAlamahAsAlAbhyAM ca samAvRtaH / cacAla gautamamunizcampAyAM vandituM prabhum / / 175 / / anugautamamAyAtA paMcAnAmapi varmani / zubhabhAvavazAtteSAmudapadyata kevalam / / 176 / / prAptAH sarve'pi campAyAM puryAM tatra jinezvaram / te pradakSiNayAmAsuH praNanAma tu gautamaH / / 177 // tIrthaM natvA'tha te paMca celuH kevaliparSadi / tAnUce gautamo hanta vandadhvaM paramezvaram / / 178 / / svAmyUce gautamarSe ! mA kevalyAzAtanAM kRthAH / gautamo'pyakSamayattAnmithyAduSkRtapUrvakam / / 179 / / khinno'tha gautamo dadhyau na kimutpatsyate mama / kevalajJAnamiha ca bhave setsyAmi kiM na hi ? / / 180 / / yo'STApade jinAnnatvA vasedrAtriM sa sidhyati / bhave'traivetyarhaduktaM vaktRn so'thAsmaratsurAn / / 181 / / devatAvAkpratyayena tadAnIM gautamo muniH / iyeSASTApadaM gantuM tIrthakRdvandanAkRte / / 182 // 1"drAtrau / paJcadazazatatApasAnA pratibodhaH / 275 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 276 // tadicchAM tApasabodhaM cArhan vijJAya bhAvinam / AdidezASTApade'rhadvandanAyAtha gautamam // 183 // icchA'nurUpasvAmyAjJAmudito gautamo muniH / vAyuvaJcAraNalabdhyA kSaNAdaSTApadaM yayau / / 184 / / itazcASTApadaM mokSahatuM zrutvA tapasvinaH / kauMDinyadettasevAlA AroDhuM samupasthitAH / / 185 / / caturthakRtsadApyAdya ArdrakandAdipAraNaH / prApA''dyAM mekhalAM sArdhaM paJcazatyA tapasvinAm / / 186 / / dvitIyaH SaSThakRtprApa zuSkakandAdipAraNaH / dvitIyAM mekhalAM sArdhaM paJcazatyA tapasvinAm / / 187 // tRtIyo'STamakRtprApa zuSkasevAlapAraNaH / tRtIyAM mekhalAM sArdhaM paJcazatyA tapasvinAm / / 188 / UrdhvamAroDhumasahAste tasthuryAvadunmukhAH / dadRzurgautamaM tAvat svarNAbhaM pIvarAkRtim / / 189 / / te mithaH procire zailaM vayametaM kRzA api / na roDhumIzmahe sthUla ArokSyatyatyeSa tatthakam / / 190 / / evaM teSu bruvANeSu gautamastaM mahAcalam / samAruroha jajJe cAdhzyaH sura iva kSaNAt / / 191 / / te'nyo'nyaM jagaduH zaktirmaharSerasya kA'pyasau / yadyAyAsyatyasau ziSyIbhaviSyAmo'sya tadvayam / / 192 // nizcityaivaM tApasAste pratyAyAntaM svabandhuvat / AbaddharaNaraNakAH pratIkSante sma sAdaram / / 193 / / gautamo'pi yayau caityaM bharatezvarakAritam / nandIzvarasthacaityAbhaM caturviMzajinAMkitam / / 194 / / avandiSTArhatAM tatra sa caturviMzaterapi / biMbAnyapratibimbAni bhaktyA paramayA yutaH / / 195 / / 1 "pase bo" / 'pasA bo' / pasaMbo' / 2 dinasadeg / dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / paJcadaza zata tApasAnAM pratibodhaH / // 276 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 277 // nirgatya gautamazcaityAttale'zokamahAtaroH / upAvizadvandyamAnaH surAsuranabhazcaraiH / / 196 / / cakre ca gautamasteSAM yathA'rhaM dharmadezanAm / saMdehAMzcAcchidat pRSTastarkitaH kevalIti taiH / / 197 // dezanAM kurvatA tena prastAvAdidamaucyata / asthicarmAvaziSTAMgAH kiDatkiDitasaMdhayaH / / 198 / / glAnibhAjo bruvanto'pi jIvasattvena gAminaH / tapobhirugrairIdRkSA bhavanti khalu sAdhavaH / / 199 // tattu zrutvA vaizravaNastasya sthaulyaM vibhAvayat / svasminnapi visaMvAdi vaco'syetyahasanmanAk // 200 // indrabhUtirmanojJAnI jJAtvA tadbhAvamabravIt / nAMgakArthyaM pramANaM syAt kiM tvaho dhyAnanigrahaH / / 201 / / tathAhi jambUdvIpe'sminmahAvidehabhUSaNe / vijaye puSkalAvatyAmasti pUH puMDarIkiNI / / 202 / / mahApadmo nRpastatra tasya padmAvatI priyA / puMDarIkakaMDarIkau tayoH putrau babhUvatuH // 203 // anyadA nalinavanopavane samupeyuSAm / sAdhUnAM sannidhau dharmaM mahApadmanRpo'zRNot // 204 // nyasya rAjye puNDarIkaM mahApadmo'grahId vratam / utpannakevalaH karmakSayAnmokSamagAt kramAt / / 205 / / sAdhavaH puMDarIkiNyAM te'nyadA punarAyayuH / puMDarIkakaMDarIkau dharmaM zuzruvatustataH // 206 // tatra bhAvayatirbhUtvA puMDarIko gRhaM yayau / samakSaM maMtriNAM caivaM kaMDarIkamabhASata / / 207 / idaM vatsa ! samAdatsva rAjyaM paitRkamuccakaiH / bhavAdbhIto grahISyAmi dIkSAM tadbhayarakSiNIm // 208 // pratyUce kaMDarIko'pi kiM pAtayasi mAM bhave ? / tadahaM pravrajiSyAmi tariSyAmi bhavArNavam // / 209 / / 1 Pet6 dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / puNDarIkakaMDarIka caritram | / / 277 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva navamaH sargaHzrImahAvIrajinacaritam / 278 // ARRRRRRRRRRRRRRRRRASSES tato dvistrizca rAjyArthe rAjJokta nAkarodyadA / tadA vrate'nujajJe sa ziSTazcaivaM hitaiSiNA / / 210 // durjayAnIndriyANIha caMcalaM ca sadA manaH / vikAradhAma tAruNyaM pramAdaH sahajo nRNAm // 211 / / parISahopasargAzca duHsahA vatsa ! tattvayA / bhAvyaM dRDhapratijJena pravrajyA duSkarA khalu / / 212 / / yadi vA zrAvakadharma rAjyaM ca paripAlaya / atIte yauvane dIkSAmAdadIthAstadocitAm / / 213 / / kaMDarIko'pyuvAcaivaM satyametattathApi hi / prajalpitaM vidhAtavyaM pravrajiSyAmi nizcitam / / 214 // prAvAjIt kaMDarIko'tha puMDarIkastu bhUpatiH / vratAnniSiddhaH sacivaistasthau bhAvayatigRha / / 215 / / kaMDarIko'pi vividhaistapobhiH kliSTavigrahaH / sAmAcArIpAlanataH sAdhUnAmabhavat priyaH / / 216 / / vasantasamaye'nyedhurjumbhamANe mano'calat / maharSeH kaMDarIkasya cAritrAvaraNodayAt / / 217 / / acintayacca paryAptaM mama pravrajyayA'nayA / gatvA rAjyamupAdAsye bhrAtrA dattaM purA'pi yat / / 218 // ityAgAtpuMDarIkiNyAM sthitvodyAne tarau kvacit / pAtrAdhAlambya haritasrastare zItale'luThat / / 219 / / udyAnapAlenA''tmAnaM sa rAjJe'jJApayad drutam / sapradhAno nRpastatrAbhyAgatya tamavandata / / 220 / / vRkSabaddhopakaraNo haritkAyastha ekakaH / manye'sau vratanirviNNa iti jJAtvA'bravInnRpaH / / 221 // bho ! bhoH ! sarve smaratha kiM yanme vArayato'munA / tadA gRhItaM zrAmaNyaM bAlena rabhasAvazAt / / 222 // puNDarIkakaMDarIkacaritram / I278 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite / / 279 // navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ityuditvA puMDarIkaH kaMDarIkaM tadarthite / rAjye nivezayAmAsa rAjyacihmAni cArpayat / / 223 // puMDarIkanRpastasmAdyatiliMgAnyupAdade / svayamAttaparivrajyaH zuddhadhILaharattataH / / 224 / / bhagnavrataH kRzo raMka ivAnnArthIti sevakaiH / hasyamAnaH kaMDarIkazcukopa hRdaye'dhikam / / 225 / / bhuje'haM prathamaM tAvatpazcAdeSAM prahAsinAm / kariSyAmi vadhAdIti cintayan sa gRhe yayau / / 226 / / jaghanyamadhyamotkRSTastridhA''hAro yadRcchayA / prAtaH kapotayUneva tenAkaNThamabhujyata / / 227 / / bhogajAgaraNAdrAtrAvatyAhArAcca durjarAt / jajJe visUcikA tasya mahatyaratirapyabhUt / / 228 / / utphullamudaraM tasya bhastrevAnilapUritA / niruddhaH pavanastRSNAdAhazca samabhUnmahAn / / 229 / / bhraSTapratijJaH pApo'sAviti dhyAtvA niyogibhiH / akAritacikitso'tha so'rtimaanitycintyt|| 230 / / kathaMcidyadya rAtrimatyaSyAmi tadA prage / sakuTumbAn haniSyAmi sarvAnetAnniyoginaH / / 231 / / evaM ca kRSNalezyAvAn raudradhyAnI vyapAdi saH / udapAdyapratiSThAne nArakaH saptamAvanau / / 232 / / diSTyA cireSTo labdho yo dharmastaM gurusAkSikam / karomIti puMDarIko'pyacAlIt sadguruM prati / / 233 / / samIpe sugurorgatvA punarAdAya sa vratam / pAraNAmaSTamasyAnte puMDarIkamunirvyadhAt / / 234 / / ativelaiH zItarukSarAhAraiH pIDito mRduH / bhUcAravigalatpAdAsRgudbhutaparizramaH / / 235 // 1"rthina / 2 sa guruM / 3 nAsti ayaM zlokaH ityatra / puNDarIkakaMDarIkacaritram / / 279 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 280 // yAcitvopAzrayaM grAme niSaNNastRNasaMstare / gurvante pravrajiSyAmi kadA nviti vicintayan / / 236 / / vihitArAdhanaH samyak zubhadhyAnaparAyaNaH / pInAMgo'pi vipannaH san sa sarvArthamupeyivAn // 237 // / / tribhirvizeSakam / / tatpInatvaM kRzatvaM vA na pramANaM tapasvinAm / zubhadhyAnaM hi paramapuruSArthanibandhanam // 238 / / etadarthaM puMDarIkAdhyayanaM gautamoditam / jagrAhakasaMsthayApi zrIdasAmAnikaH suraH / / 239 / pratipede sa samyaktvaM natvA vaizravaNaH punaH / svAbhiprAyaparijJAnAnmuditaH svAzrayaM yayau / / 240 / / evaM dezanayA svAmI gautamo'tItya tAM nizAm / prabhAte cottaran zailAttApasaistairadRzyata / / 241 // tApasAstaM praNamyocurmahAtmaMstapasAM nidhe ! / tava ziSyIbhaviSyAmastvamasmAkaM gururbhava // 242 / / tAnUce gautamasvAmI gururme paramezvaraH / sarvajJo'rhanmahAvIraH sa eva gururastu vaH / / 243 / / atha tAnAgrahaparAn dIkSayAmAsa gautamaH / sadyo devatayA teSAM yatiliMgaM samarpitam // 244 // gautamena samaM celurgantuM te svAmino'ntike / saha yUthAdhipatinA vindhyAdrau kuJjarA iva / / 245 // pathyekasmin sanniveze bhikSAkAle gaNAgraNIH / kiM vaH pAraNakAyeSTamAnayAmItyuvAca tAn // 246 // taizca pAyasamityukte gautamo labdhisaMpadA / svakukSipUraNamAtraM pAtre kRtvA tadAnayat / / 247 / / indrabhUtirbabhASe tAnniSIdata maharSayaH ! / pAyasenAmunA yUyaM sarve kuruta pAraNam // 248 // P dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / paJcadaza zata tApasAnAM pratibodhaH / // 280 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 281 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pAyaseneyatA kiM syAttathApi gurureSa naH / evaM vimRzya te sarve munayaH samupAvizan / / 249 / / tAnmahAnasalabdhyendrabhUtiH sarvAnabhojayat / svayaM tu bubhuje pazcAtteSAM janitavismayaH // 250 // diSTyA dharmagururvIraH prApto'smAbhirjagadguruH / pitRkalpo munizcaiSa bodhazcAtyantadurlabhA / / 251 // sarvathA kRtapuNyAH sma iti bhAvayatAmabhUt / bhujjAnAnAM kevalaM drAk tatra sevAlabhakSiNAm / / 252 / / ||yugmm // jajJe ca prAtihAryANi dattAdInAM prapazyatAm / kauMDinyAdInAM zrIvIraM kevalajJAnamujjavalam // 253 // prabhuM pradakSiNIkRtya te'yuH kevaliparSadi / vandadhvaM svAminamiti tAnabhASiSTa gautamaH / / 254 / / kevalyAzAtanAM mA sma kArSIrityavadatprabhuH / mithyAduSkRtapUrvaM tAn kSamayAmAsa gautamaH / / 255 // bhUyo'pi gautamo dadhyau setsyAmyatra bhave na hi / gurukarmA'hamete tu dhanyA maddIkSitA api / / 256 // utpede kevalajJAnaM yeSAmeSAM mahAtmamAn / evaM vicintayantaM taM bhagavAnityabhASata / / 257 / / / / yugmam / / kiM surANAM vacastathyaM jinAnAmatha gautama! | jinAnAmiti tenokte mA kArSIradhRti tataH / / 258 // tRNadvidalacarmoNAkaTatulyA bhavanti hi / snehA guruSu ziSyANAM tavorNAkaTasannibhaH / / 259 / / asmAsu cirasaMsargAt sneho dRDhatarastava / tena ruddhaM kevalaM te tadabhAve bhaviSyati / / 260 // 1 degSAmajani vi|2 dinnAdI / paJcadazazatatApasAnAM pratibodhaH / IR81 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite / 282 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / gautamasya prabodhArthamanyeSAM caanushissttye| vyAkarod drumapatrIyAdhyayanaM paramezvaraH / / 261 / / atrAntare jagadbhartuzcaraNopAsakaH prH| parivrADabaDastatrAyayau chatrI tridaMDabhRt / / 262 / / sa triH pradakSiNIkRtya praNamya ca jinezvaram / romAJcitavapurbhaktyA racitAJjalirastavIt // 263 / / tava cetasi varte'hamiti vArtA'pi durlabhA / maccitte vartase cettvamalamanyena kenacit / / 264 // nigRhya kopataH kAMzcit kAMzcittuSTayA'nRgRhya ca / pratAryante mRdudhiyaH pralambhanaparaiH paraiH / / 265 / / aprasannAt kathaM prApyaM phalametadasaMgatam / cintAmaNyAdayaH kiM na phalantyapi vicetanAH ? || 266 // vItarAgasaparyAbhiH tavAjJApAlanaM param / AjJA''rAddhA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca / / 267 / / AkAlamiyamAjJA te heyopAdeyagocarA / AzravaH sarvathA heya upAdeyazca saMvaraH // 268 // Azravo bhavahetuH syAtsaMvaro mokSakAraNam / itIyamArhatI muSTiranyadasyAH prapaMcanam / / 269 / / ityAjJArAdhanaparA anantAH parinirvRtAH / nirvAnti cAnye kvacana nirvAsyanti tathA'pare / / 270 // hitvA prasAdanAdainyamekayaiva tvadAjJayA / sarvathaiva vimucyante janminaH karmapaJjarAt / / 271 / / evaM jagadguruM stutvA yathAsthAnaM niSadya ca / dezanAM svAmino'auSIt svarvAsIvAnimeSadRk // 272 / / dezanAnte prabhuM natvA yAvadrAjagRhaM prati / acAlIdaMbaDastAvadityUce svAminA svayam // 273 / / 1 DammaDa / 2 paryApi ta / paryAyAsta / sulsaasmyktvpriikssaa| IR82 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva navamaH triSaSTizalAkApuruSacarite IR83 // sargaH zrImahAvIrajina caritam / tatra nAgarathipalyAH sulasAyAstvamAdarAt / pravRttimasmadAdezAt pRcche: pezalayA girA / / 274 / / icchAmIti bhaNitvA sa vyomnA rAjagRhaM gyau / sulasAyA gRhadvAre sthitvA caivamacintayat / / 275 / / surAsuranarendrANAM pazyatAM trijagatpatiH / sulasApakSapAtI ki ? kariSye tatparIkSaNam / / 276 / / kRtvA rupAntaraM so'tha jAtavaikriyalabdhikaH / pravizya sulasAgehe sudhIbhikSAmayAcata / / 277 // pAtrAya sAdhave bhikSAM dadAmIti kRtAzravA / yAcamAnAyApi tasmai sulasA na dadau tadA / / 278 // tatazca niHsRtya purAd dvAri prAggopurasya saH / vikRtya brahmaNo rupamavatasthe samAhitaH / / 279 / / padmAsanasamAsInazcaturbAhuzcaturmukhaH / brahmasUtryakSasUtrI ca jaTAmukuTamaNDitaH / / 280 / / sAvitrIsaMyuto haMsayAno dharma dideza saH / paurANAM ca mano'hArSIt sAkSAtbrahmeti mAninAm / / 281 / / bahirasti svayaM brahmetyAhUtA'pi sakhIjanaiH / na yayau sulasA mithyAdRSTisaMstavakAtarA / / 282 // ambaDazca dvitIye'hni yAmyAyAM garuDAsanaH / zaMkhacakragadAzArgau tasthau govindarupabhRt / / 283 / / api viSNupravAdena lokavyAmohakAriNA / nA''yayau sulasA tatra samyagdarzananizcalA / / 284 / / aMbaDo'tha tRtIye'hni vAruNyAM vRSavAhanaH / candracUDo yuto gauryA kRttivAsAstrilocanaH // 285 / / 1 ammaDa / ammADa / 2 ammaDo / sulasAsamyaktvaparIkSA / IR83 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 284 // bhasmAMgarAgaH khaTvAMgI zUlapANiH pinAkabhRt / kapAlI ruMDamAlI ca nAnAgaNasamAvRtaH / / 286 // AkhyaddharmaM haro bhUtvA paurANAM ca mano'harat / paramazrAvikA sA tu taM draSTumapi nAyayau // 287 // caturthe'hanyuttarasyAM sa vapratrayazobhitam / divyaM samavasaraNaM vicakre sphAratoraNam // 288 // sthitaM tatra jinIbhUya zrutvA paurA vizeSataH / RddhyA mahatyA'bhyeyustaM tato dharmaM ca zuzruvuH // 289 // evaM satyapi nAyAtAM sulasAmaMbaDo'tha tAm / kaMcit kSobhayituM praiSIdgatvA so'pItyavocata / / 290 / / sulase ! samavasRto vizvasvAmI jinezvaraH / tadehi bhadre ! tatpAdAn vandituM kiM vilambase ? / / 291 // sA'pi babhASe taM na khalveSa jagadguruH / bhagavAn zrImahAvIrazcaturviMzo jinezvaraH / / 292 / / so'pi ca pratyuvAcaivaM mugdhe ! nanveSa vartate / paMcaviMzastIrthakaraH pratyakSamapi vIkSyatAm // 293 // sulasA'pyabravIjjAtu paMcaviMzo jino na hi / ayaM kArpaTikaH ko'pi lokaM vaJcayate kudhIH / / 294 / / so'pyUce mA kRthA bhedaM zAsanasya prabhAvanA / bhadre ! bhavatyeha tatra kA te hAnirbhaviSyati ? / / 295 / / avadatsulasA'pyevaM zAsanasya prabhAvanA / naivaM bhavatyalIkena kiM tvapabhrAjanaiva hi / / 296 // acAlitAmevamapi nirIkSya sulasAM sthirAm / aMbaDazcintayAmAsa saMjAtapratyayo hRdi / / 297 / / 1 mammaDo' / 2 - ammaDadeg / *% marsh dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sulasAsamyaktvaparIkSA / // 284 / / Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 285 // dazamaM parva navamaH | sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sthAne jagadgurura sabhAyAM samabhAvayat / acAli tasyAH samyaktvaM mAyayA'pi mayA na hi / / 298 / / tataH saMhRtya niHzeSaM prapaMcaM sulasAgRhe / svenaiva rupeNAvikSadvadannaiSedhikIti saH / / 299 / / abhyuttasthau sulasA tamUce ca svAgataM tava / dharmabandho ! jagadbandhorvIrasya zrAvakottama ! / / 300 / / pAdau prakSAlayAmAsa tasya mAteva vatsalA / nijAni gRhacaityAni vandayAmAsa coccakaiH // 301 / / sa taccaityAni vanditvA tAmavocata zuddhadhIH / nityAnityAni caityAni tvaM vandasva girA mama / / 302 / / vavande bhUtalanyastamaulizcaityAni tAni sA / pratyakSANIva pazyantI bhaktibhAvitamAnasA / / 303 / / sa bhUyaH sulasAmUce tvamekA puNyavatyasi / yasyA vArtA svayaM svAmI manmukhenAdya pRcchati / / 304 / / AkarNya tadvacaH sA'pi vavande muditA prabhum / romAJcitazarIrA'tha tuSTAva spaSTayA girA / / 305 / / parIkSitumanA bhUyastamUce caturo'tha saH / brahmAdayo'trAvaterurdharmaM ca vyAcacakSire / / 306 // tAn vandituM yayuH paurAstebhyo dharma ca zuzruvuH / na ki kautUhalenApi sulase ! gatavatyasi ? / / 307 / / sulasA'pi babhASe taM jAnannapi kimajJavat / jalpasyevaM mahAbhAga ! ke brahmAdyAstapasvinaH / / 308 // hiMsituM zastrabhAjo ye strIbhAjaH sevituM ca tAH / kamAkhyAsyanti te dharmamadharmaniratAH svayam / / 309 // sulsaasmyktvpriikssaa| IR85 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSaparite bhagavantaM mahAvIraM jagadAptaM nirIkSya ca / taddharma corarIkRtya draSTuM tAnutsaheta kaH ? // 310 / / sAdhu sAdhviti vadannathAMbaDaH svaM jagAma sadanaM pramodabhAk / dharmamArhatamanindyamuccakai hUMdhuvAha sulasA'pi sarvadA / / 311 // dazamaM parva navamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / 286 // *SHRSHAHAHARASHTRANSAR sulsaasmyktvpriikssaa| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi hAlika-prasannacandra-dardurAMkadeva-zreNikabhAvitIrthaMkaratvasAlamahAsAla-gautamASTApadArohaNAMbaDasulasAcaritravarNano nAma navama sargaH / IR86 // 1 thAmmaDaH / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 287 // dazamaH sargaH / itazca puryAzcampAyAH surAsurasamAvRtaH / krameNa viharan prApa dazArNaviSayaM prabhuH // 1 // dazArNapuramityasti nAmnA tatra mahApuram / dazArNabhadra ityAsIttatra rAjA maharddhikaH / / 2 / / sabhAsInaM tadA sAyaM tametyocuzcarA idam / vIro jinapatiH prAtaH sameSyati pure'tra te / / 3 / / babhAra tadgirA hRSTo rAjA romAzcakaMcukam / vidUraH staniteneva ratnAMkurakadambakam // 4 // sabhAsamakSamUce ca tayA RddhayA prage prabhum / vandiSye na yayA kazcidvavande trijagatyapi // 5 // ityuditvA ca maMtryAdIn visRjya sakalAnapi / jagAmAntaHpuragRhaM dazArNapurabhUpatiH // 6 // vandiSya evamevaM ca stoSye prAtarjagadgurum / iti cintAparo'naiSIt kathaMcidyAminIM sa tAm / / 7 / / ravAvanudayatyeva sa pArthivaravistataH / AhUya nagarAdhyakSaprabhRtInevamAdizat // 8 // maddhAmnaH svAmisamavasaraNasya tathA'ntare / madyAnayogyaM kartavyaM sarvadvaryA mArgabhUSaNam // 9 // 1tpatiH / aa dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / dazArNabhadra-caritram / // 287 / / Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR88 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / itazca tatra bhagavAn purAbahirupAyayau / devaizca tatra samavasaraNaM ca vyaracyata / / 10 / / tadAjazAsanaM te'pi rAjA''yuktAH kSaNAdyadhuH / vacasA bhUbhujAM siddhirmanaseva divaukasAm / / 11 / / azAmi kuMkumAmbhobhI rajastadrAjavartmanaH / akAri tanmArgamahI puSpaprakaradanturA / / 12 / / sthAne sthAne vyadhIyanta kAzcanastambhatoraNAH / maJcAzca saJcitAH svarNabhAjanazreNizobhitAH / / 13 / / vicitrAzcitrakatvagbhizcInavAsobhirAcitAH / uDDAmarAzcAmaraizca ratnAdarzaH sudarzanAH // 14 // udgandhayo gandhapuTApuTikAbhiH sahasrazaH / stammaivAbhito nyastairabadhyanta ca mAlikAH / / 15 / / / / yugmm|| uddaDaimaMDapairmeghADambarazrIviDambibhiH / muktoccUlavadullocairekacchAyaM vyadhIyata / / 16 / / pade pade mumucire dhUpaghaTayaH sapAvakAH / nikSiptAgurukarpUradhUmAMkuritamaNDapAH / / 17 / / evaM divaH khaMDamiva kRtvA mArga niyoginaH / rAjJe vyajJapayan svAmidarzanautsukyadhAriNe // 18 // snAtvA rAjA'pi divyAMgarAgaH sarvAMgabhUSaNaH / zucivastradharaH sragvI gajamArohaduttamam / / 19 // muni zvetAtapatreNa cAmarAbhyAM ca pArzvayoH / rAjamAno rAjavaryaH surarAja ivAcalat / / 20 // mahArghyabhUSaNadharaiH sAmantAdyaiH sahasrazaH / so'nvagamyata bhUpAlaH svai rupairiva vaikriyaiH // 21 // sadyastamanuceluzca calaccAmararAjitAH / parAjitazacIrupA antaHpuramRgIdRzaH / / 22 / / 1 drAg / 2 minaH / mitaH / 3 yijJa / dazArNabhadracaritram / IR88 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / 289 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / bandivRndaiH stUyamAno gIyamAnazca gAyanaiH / darzyamAnasvavijJAno mArgAlaMkArakAribhiH / / 23 / / nirantarairnRpacchatrairbhavannUtanamaMDapaH / krameNa prApa samavasaraNaM sa mahIpatiH / / 24 / / sa triH pradakSiNIkRtya vavande paramezvaram / AsAMcakre yathAsthAnaM cA''sthAne RddhigarvitaH / / 25 // tasyArddhigarva vijJAya tatprabodhanahetave / ambhomayaM vikRtavAn vimAnaM pAkazAsanaH / / 26 // sphaTikAcchajalaprAntavikaTAmbhojasundaram / marAlasArasasvAnapratisvAnasamAkulam / / 27 // suradrumalatAzreNipatatkusumazobhitam / nIlotpalai rAjamAnamindranIlamaNImayaiH / / 28 / / nalinISu marakatamayISu parivartibhiH / vibhrAjamAnamadhikaM svarNAmbhojairvikasvaraiH / / 29 // lolakallolamAlAbhiH patAkAmAlabhAriNam / jalakAntavimAnaM taM zakro'dhyAsta suraiH saha / / 30 // ||cturbhiH kalApakam / / cAmarairamarastrIbhirvIjyamAnaH sahasrazaH / gandharvArabdhasaMgItadattakarNo manAgmanAk / / 31 // svAmipAdapavitrAyAM dattadRSTiradho bhuvi / martyalokamavAtArIdamAdhipatistataH / / 32 / / / / yugmam // nAlena mArakatena rAjiteSvambujanmasu / sauvarNeSu nyastapAdaM sapAdamiva parvatam / / 33 // maNImayadantakozairdantairaSTabhirurjitam / devadUSyacchannapRSThaM praSThaM tridazadantinAm / / 34 / / 1 praSTaM / pRthaM / dazArNabhadracaritram / 289 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 290 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pUrvAruDhasurastrIbhirdattahastAvalambanaH / martyalokAvatIrNo'thAdhyAruroha purandaraH // 35 / / / / tribhirvishesskm|| AgAdathopasamavasaraNaM bhaktibhAvitaH / jinendrapAdAn vandArurvRndArakaziromaNiH // 36 // jalakAntavimAnAntarlIlApuSkariNISu ca / saMgItakAni kamale kamale cAtha jajJire / / 37 // | pratisaMgItakaM cendrAnurupavibhavaH suraH / sAmAjiko'bhavaddivyarupanepathyasundaraH / / 38 // ekaikasya ca devasya parivAro maharddhikaH / maghona iva saMjajJe vizvavismayakAraNam / / 39 / / vimAnaddharyA tayA zakraH svayameva visiSmiye / kA kathA punaranyeSAM tasmAdUnonasampadAm / / 40 / / tatra sthitairnarasurairvismitairvIkSito hariH / prabhuM pRthvIluladdhAraH praNanAma punaH punaH / / 41 / / dazArNabhadraH zakrasya tayA RddhayA'tha dRSTyA / nagarA grAmya iva staMbhitAMgo'bhavat kSaNam / / 42 / / dazArNabhadro dadhyau ca vismayasmeralocanaH / aho zakravimAnasya zobheyaM bhuvanottarA / / 43 / / aho ruciragAtratvaM surendrakariNo'sya ca / aho vibhavavistAraH puruhUtasya ko'pyasau / / 44 / / svasaMpado'bhimAno'yaM vyadhAyi dhigaho mayA / mama zakrasya caitaddhi goSpadAbyorivAntaram / / 45 // amunA RddhigarveNa svAtmA tucchIkRto mayA / kUpabheka ivAbhUvaM prAgadRSTedRzarddhikaH / / 46 // evaM bhAvayatastasya vairAgyaM gacchataH zanaiH / pariNAmaH zubhataro babhUvetyalpakarmaNaH / / 47 // RddhayA yadyapyanenAhaM vijito'smi biDaujasA / pravrajyAgrahaNAdadya parAjeSye tathA'pyamum // 48 // dazArNa caritram / I290 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR91 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / na kevalaM vijeSye'muM vratAdAnena saMprati / karmArInapi jeSyAmi bhavabhramaNakAriNaH / / 49 / / vivekI cintayitvaivaM dazArNapurabhUpatiH / tatrastha eva vyamucat kirITakaTakAdikam / / 50 // dazArNabhadraH karmadumUlAnIva samantataH / uccakhAnAtha zirasaH paMcabhirmuSTibhiH kacAn / / 51 / / zakre saMpazyamAne'tha vismayasmeracakSuSi / sa gatvA gaNabhRtpAghe yatiliMgamupAdade / / 52 // gatvA pradakSiNApUrvamapUrvotsAhasAhasaH / dazArNabhadrazramaNo jagannAthamavandata / / 53 / / zakro babhASe mahAtmannaho kimapi pauruSam / tavedamamunA'jaiSIrmAmapyanyasya kA kathA / / 54 / / ityuktvA taM namaskRtya zakraH svasthAnamabhyagAt / munirdazArNabhadro'pi samyagvratamapAlayat / / 55 / / jagannAtho'pi bhavyAnAmupakAraparAyaNaH / vijahAra tataH sthAnAdanyeSu nagarAdiSu / / 56 / / itazca rAjagRhasya zAligrAme samAyayau / dhanyetyabhidhayA yoSit kAciducchinnavaMzikA / / 57 / / bAlaM saMgamakaM nAma svasutaM sA sahA''nayat / kukSijAtamapatyaM hi vyasaneSvapi dustyajam / / 58 / / so'rbhakastatra paurANAM vatsarupANyacArayat / anurupA hyasau rorabAlAnAM mUdujIvikA / / 59 / / athAparedhuH saMjAte tatra kasmiMzcidutsave / pAyasaM saMgamo'pazyad bhujyamAnaM gRhe gRhe / / 60 / / gatvA svagehe jananIM yayAce so'pi pAyasam / sA'pyuvAca daridrA'smi madgahe pAyasaM kutaH / / 61 // bAlenAjJatayA tena yAcyamAnA muhurmuhuH / smarantI pUrvavibhavaM tAratAraM ruroda sA / / 62 / / zAlibhadradhanyayoH caritram / / 291 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 292 // tasyA ruditaduHkhenAnuviddhahRdayA iva / Agatya prativezminyaH papracchurduHkhakAraNam / / 63 / / tAbhyo'bhyadhatta sA duHkhakAraNaM gadgadAkSaraiH / kSIrAdyaduzca tAstasyai sA'pacat pAyasaM tataH // 64 // khaMDAjyapAyasairbhRtvA sthAlaM bAlasya tasya sA / arpayatprayayau cAntargRhaM kAryeNa kenacit / / 65 / / atrAntare ca ko'pyAgAnmunirmAsamupoSitaH / pAraNAya bhavodanvattAraNAya sa tasya nauH / / 66 / so'cintayadidaM cintAmANikyamiva cetanam / jaMgamaH kalpazAkhIva kAmadhenurivApazuH / / 67 / / sAdhu sAdhu mahAsAdhurmadbhAgyairayamAyayau / kuto'nyathA varAkasya mamedRkpAtrasaMgamaH / / 68 / / bhAgyodayena kenApi mamAdya samapadyata / cittaM vittaM ca pAtraM ca triveNIsaMgamo hyayam / / 69 / / iti sa sthAlamutpATya pAyasaM sAdhave dadau / jagrAhAnugrahakRte tasya kAruNiko muniH // 70 // art ca sa munirgehAnmadhyAddhanyApi niryayau / manye bhuktamaneneti dadau sA pAyasaM punaH // 71 // tatpAyasamatRptaH sannAkaNThaM bubhuje'tha saH / tadajIrNena yAminyAM smaran sAdhuM vyapadyata // 72 // tena dAnaprabhAveNa so'tha rAjagRhe pure / gobhadrebhyasya bhAryAyA bhadrAyA udare'bhavat // 73 // zAlikSetraM suniSpannaM svapne'pazyacca sA tataH / bhartuH zazaMsa tasyAH sa sUnuH syAdityacIkathat // 74 // ceddAnadharmakarmANi karomIti babhAra sA / dohadaM tattu gobhadraH pUrayAmAsa bhadradhIH / / 75 / / pUrNekAle tato bhadrA dyutidyotitadigmukham / asUta tanayaM ratnaM vidUragiribhUriva // 76 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zAlibhadradhanyayoH caritram | // 292 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / I293 // dRSTasvapnAnusAreNa sUnostasya zubhe dine / cakratuH pittarau zAlibhadra ityabhidhAM zubhAm / / 77 // pAlyamAnaH sa dhAtrIbhiH paMcabhirvavRdhe kramAt / kiMcidUnASTavarSaH san pitrA'pyadhyApitaH kalAH // 78 // saMprAptayauvanaH so'tha yuvatIjanavallabhaH / savayobhiH samaM reme pradyumna iva nUtanaH // 79 / / tatpurazreSThino'thaitya kanyA dvAtriMzataM nijAH / pradAtuM zAlibhadrAya bhadrAnAthaM yayAcire / / 80 / / atha prahRSTo gobhadraH zAlibhadreNa sAdaram / sarvalakSaNasaMpUrNAH kanyakAH paryaNAyayat / / 81 // zAlibhadrastato ramye vimAna iva mandire / vilalAsa samaM tAbhiH patirdiviSadAmiva / / 82 / / sa vivedA''nandamagno na rAtriM na ca vAsaram / tasyApUrayatAM bhogasAmagrI pitarau svayam / / 83 // zrIvIrapAdamUle'tha gobhadro vratamagrahIt / vidhinA'nazanaM kRtvA devalokaM jagAma ca / / 84 / / avadhijJAnato jJAtvA zAlibhadraM nijAtmajam / tatpuNyA''varjitaH so'bhUt putrvaatslyttprH|| 85 // divyAni vastranepathyAdIni tasyAnuvAsaram / sabhAryasyArpayAmAsa kalpazAkhIva so'maraH / / 86 / / yadyanmocitaM kAryaM bhadrA tattadasAdhayat / pUrvadAnaprabhAveNa bhogAn so'bhukta kevalam / / 87 / / vaNigbhiH kaizcidanyedhurgRhItvA ratnakambalAn / zizriye zreNikastAMzca mahArghatvena nAgrahIt / / 88 / / tataste vaNijo jagmuH zAlibhadraniketanam / taduktaryeNa tAn bhadrA'pyagrahIdranakambalAn / / 89 // madyogyo gRhyatAmeko mahAmUlyo'pi kambalaH / ityUce celaNAdevyA tadA ca zreNiko nRpaH / / 90 / / HASHAASARASHRSSASSAR zAlibhadradhanyayoH caritram / 293 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite IR94 / / dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / | rAjJA'pyathaikaM mUlyana kambalaM vaNijo'rthitAH / bhadrA jagrAha tAn sarvAn kambalAniti te'vadan / 91 // zreNikaH prAhiNodekaM pravINaM puruSaM tataH / bhadrApArzve mUlyadAnAt kambalAdAnahetave // 92 / yAcitA tena bhadroce chittvA tAn ratnakambalAn / zAlibhadrapriyApAdaprochanIkRtavatyaham / / 93 // kArya niSpadyate kiMcijjIrNaizcedratnakambalaiH / tadgatvA''pRcchaya rAjAnamAgacchAmUn gRhANa ca / / 94 / / AkhyadgatvA sa tadrAjJe rAjyUce celaNA'pyadaH / pazyAsmAkaM vaNijAM ca rIrihemnorivAntaram / / 95 / / tameva puruSaM preSya zreNikena kutUhalAt / AkArite zAlibhadre bhadropetya vyajijJapat // 96 // bahirna hi mahInAtha ! jAtu yAti madAtmajaH / prasAdaH kriyatAM deva ! tad gRhAgamanena me // 97 / / kautUhalAcchreNiko'pi tattathA pratyapadyata / taM ca kSaNaM pratIkSyAtha sA'gre bhUtvA gRhaM yayau / / 98 // vicitravastramANikyacitrakatvaGmayIM tataH / ArAjahar2yA svagRhAdaTTazobhA vyadhatta sA / / 99 // tayA''hUta tato rAjA kRtAM sadyaH surairiva / vibhAvayan haTTazobhA zAlibhadragRhaM yayau / / 100 / / svarNastambhopari khadindranIlAzmatoraNam / mauktikasvastikazreNidanturadvArabhUtalam / / 101 / / divyavastrakRtollocaM sugandhidravyadhUpitam / bhuvi divyavimAnAnAM pratimAnamiva sthitam / / 102 / / tadviveza vizAmIzo vismayasmeralocanaH / bhUmikAyAM caturthyAM ca siMhAsana upAvizat / / 103 // saptamyAM bhuvi bhadretvA zAlibhadramabhASata / ihAyAtaH zreNiko'sti tvAM draSTuM kSaNamehi tat / / 104 / / zAlibhadradhanyayoH caritram / I294|| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite / 295 // dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / amba ! tvameva yaM vetsi tamarthaM kAraya svayam / kiM mayA tatra kartavyaM sa bhadrAmityavocata / 105 // tato bhadrA'pyuvAcaivaM kretavyaM vastu na hyadaH / kiM tvasau sarvalokAnAM yuSmAkamapi ca prabhuH // 106 / / tacchrutvA zAlibhadro'pi saviSAdamacintayat / dhik sAMsArikamaizvaryaM yanmamApyaparaH prabhuH / / 107 / / bhogibhogairivaibhirme bhaugairalamataH param / dIkSAM maMkSu grahISyAmi zrIvIracaraNAntike / / 108 // evaM saMvegayukto'pi sa mAturuparodhataH / sabhAryo'bhyetya rAjAnamanamadvinayAnvitaH // 109 // sasvaje zreNikenAtha svAMke suta ivA''sitaH / snehAcchirasi cA''ghrAtaH kSaNAdazrUNi so'mucat / / 110 // tato bhadrA jagAdaivaM devAyaM mucyatAM yataH / manuSyamAlyagandhena mAnuSo'pyeSa bAdhyate / / 111 / / devabhUyaM gataH zreSThI sabhAryasyAsya yacchati / divyanepathyavastrAMgarAgAAdIn prativAsaram / / 112 / / tato rAjJA visRSTaH sa yayau saptamabhUmikAm / ihaiva bhoktavyamiti vijJapto bhadrayA nRpaH / / 113 / / bhadrAdAkSiNyato rAjA pratyapadyata tattathA / sadyaH sA'sAdhayatsarvaM zrImatAM kiM na siddhyati ? ||114 / / sasnau snAnIyatailAmbucUrNaistUrNaM tato nRpaH / aMgulIyaM tadaMgulyA gRhavApyAM papAta ca / / 115 / / yAvadanveSayAmAsa bhUpatistaditastataH / tAvadbhadrA''dizadAsI vApyambho'nyatra nATyatAm / / 116 / / tathA kRte tayA citradivyAbharaNamadhyagam / aMgArAmaM svAMgulIyaM dRSTvA rAjA visiSmiye / / 117 / / kimetaditi rAjJoktA dAsyavocadihAnvaham / nirmAlyaM zAlibhadrasya sabhAryasya nidhIyate // 118 // zAlibhadradhanyayoH caritram / / 295 // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dazamaH triSaSTizalAkApuruSacarite / / 296 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sarvathA dhanya evaiSa dhanyo'hamapi saMprati / rAjye yasyedRzAH santi vimamarzati bhUpatiH / / 119 // bubhuje saparIvAro bhUbhujAmagraNIstataH / citrAlaMkAravastrAdyairaciMtazca gRhaM yyau|| 120 // iyeSa zAlibhadro'pi yAvatsaMsAramokSaNam / abhyetya dharmasuhRdA vijJaptastAvadIdRzam / / 121 / / AgAccaturjJAnadharaH surAsuranamaskRtaH / mUrto dharma ivodyAne dharmaghoSAbhidho muniH / / 122 // zAlibhadrastato harSAdadhiruhya rathaM yayau / AcAryapAdAn vanditvA sAdhUMzcopAvizatpuraH / / 123 / / sa sUrirdezanAM kurvannatvA tenetyapRcchayata / bhagavan ! karmaNA kena prabhuranyo na jAyate ? / / 124 / / bhagavAnapyuvAcaivaM dIkSAM gRhNanti ye janAH / azeSasyApi jagataH svAmibhAvaM bhajanti te / / 125 // yadyevaM nAtha ! tadgatvA nijAmApRcchaya mAtaram / grahISyAmi vratamiti zAlibhadro vyajijJapat / / 126 / / na pramAdo vidhAtavya ityuktaH sUriNA tataH / zAlibhadro gRhaM gatvA bhadrAM natvetyabhASata / / 127 / / dharmaH zrIdharmadhoSasya sUreradya mukhAmbujAt / vizvaduHkhavimokSasyopAyabhUto mayA zrutaH / / 128 / / akArSIH sAdhvidaM vatsa ! pitustasyAsi nandanaH / prazazaMseti bhadrA'pi zAlibhadraM pramodataH / / 129 / / so'pyavocadidaM mAtarevaM cettatprasIda me / grahISyAmi vratamahaM nanu tasya pituH sutaH / / 130 / / sA'pyavocadidaM vatsa ! yuktaste'sau vratodyamaH / kiM tvatra lohacaNakAcarvaNIyA nirantaram / / 131 / / sukumAraH prakRtyA'pi divyairbhogaizca lAlitaH / syandanaM tarNaka iva kathaM tvaM vakSyasi vratam ? / / 132 / / zAlibhadradhanyayoH caritram / 296 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 297 // zAlibhadro'pyuvAcaivaM pumAMso bhogalAlitAH / asahA vratakaSTAnAM kAtarA eva netare / / 133 / / tyaja bhogAn kramAnmartyamAlyagandhAn sahasva ca ! ityabhyAsAd vrataM vatsa ! gRhNIyA ityuvAca sA / / 134 / / zAlibhadrastato bhadrAvacanaM pratipadya tat / bhAryAmekAM tUlikAM ca muJcati sma dine dine / / 135 / / itazca tasminnagare dhanyo nAma mahAdhanaH / abhavacchAlibhadrasya kaniSThabhaginIpatiH / / 136 / / zAlibhadrasvasA sAzruH snapayantI ca taM tadA / kiM rodiSIti tenoktA jagAdeti sagadgadam / / 137 // vrataM gRhItuM me bhrAtA tyajatyekAM dine dine / bhAryAM ca tUlikAM cAhaM hetunA tena rodimi / / 138 // ya evaM kurute pheruriva bhIrustapasvyasau / hInasatvastava bhrAtetyUce dhanyaH sanarmakam / / 139 / / sukaraM ced vrataM nAtha kriyate kiM na hi svayam / evaM sahAsamanyAbhirbhAryAbhirjagade'tha saH / / 140 / / dhanyo'pyUce vrate vidhno bhavatyastAzca puNyataH / anumaMtryo'dya me'bhUvan pravrajiSyAmi tad drutam // 141 / / tA apyUcuH prasIdedamasmAbhirnarmaNoditam / mA sma tyAkSIH zriyo'smAMzca manasvinnityalAlitAH / / 142 / / anityaM strIdhanAdyetatprojjhaya nityapadecchyA / avazyaM pravrajiSyAmItyAlapan dhanya utthitaH / / 143 / / tvAmanu pravrajiSyAma evamuktavatIzca tAH / anvamanyata dhanyo'pi dhanyaMmanyo mahAmanAH / / 144 // itazca vaibhAragirau zrIvIraH samavAsarat / vidAJcakAra taM sadyo dhanyo dharmasuhRdgirA / / 145 / / dattadAnaH sadAraH so'pyAruhya zibikAM tataH / bhavabhIto mahAvIracaraNau zaraNaM yayau // 146 // dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / zAlibhadradhanyayoH caritram | / / 297 // Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dazamaH triSaSTizalAkApuruSacarite I298 // sargaH zrImahAvIrajina caritam / sadAraH so'grahIddIkSAM tato bhagavadantike / tacchutvA zAlibhadro'pi jitamanyaH pratatvare / / 147 / / so'nvIyamAnastadanu zreNikena mahIbhujA / upetya zrImahAvIrapAdamUle'grahId vratam / / 148 // tataH saparivAro'pi svAmI siddhArthanandanaH / viharannanyato'gacchat sayUtha iva hastirAT / / 149 // dhanyazca zAlibhadrazca tAvabhUtAM bahuzrutau / mahattapazca tepAte khaDgadhArAsahodaram / / 150 / / pakSAnmAsAd dvimAsAttrimAsyA mAsacatuSTayAt / zarIranirapekSau tau cakratuH pAraNaM munI / / 151 // tapasA samajAyetAM nirmAsarudhirAMgakau / carmabhastropamau dhanyazAlibhadramahAmunI / / 152 / / anyedhuH zrImahAvIrasvAminA sahitau munI / AjagmatU rAjagRhaM puraM janmabhuvaM nijAm // 153 / / tataH samavasaraNasthitaM nantuM jagatpatim / zraddhAtizayayogenAcchinnamIyurjanAH purAt / / 154 // mAsapAraNake dhanyazAlibhadrAvubhAvapi / kAle vihartuM bhikSArthaM bhagavantaM praNematuH / / 155 / / mAtRpA/tpAraNaM te'dyetyuktaH svAminA tataH / icchAmIti bhaNan zAlibhadro dhanyayuto yayau / / 156 // gatvA bhadrAgRhadvAri tAvubhAvapi tasthatuH / tapaHkSAmatayA tau ca na kenApyupalakSitau / / 157 // zrIvIraM zAlibhadraM ca dhanyamapyadya vanditum / yAmIti vyAkulA bhadrA'pyajJAsIdutsukA na tau / / 158 / / kSaNamekamavasthAya tatra tau jagmatustataH / maharSI nagaradvArapratolyA'tha nirIyatuH // 159 // 1 jitamadeg / 2 saha tau / 3 "raNA / zAlibhadradhanyayoH caritram / / 298 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite / 299 // dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tadA''yAntI pure tasmin vikretuM dadhisarpiSI / zAlibhadrasya prAgjanmamAtA dhanyA'bhavatpuraH / / 160 // zAlibhadraM ca sA prekSya saMjAtaprasnavastanI / vanditvA caraNau bhaktyA dvAbhyAmapi dadau dadhi / / 161 / / zrIvIrasyAntike gatvA tadAlocya kRtAJjaliH / zAlibhadro'vadat svAmin ! mAtRtaH pAraNaM katham ? ||162 // sarvajJo'pyAcacakSe'tha zAlibhadramahAmuneH / prAgjanmamAtaraM dhanyAmanyadapyanyajanmajam / / 163 / / kRtvA pAraNakaM dadhnA''pRcchaya ca svAminaM tataH / vaibhArAdriM yayau zAlibhadro dhanyasamanvitaH // 164 / / zilAtale zAlibhadraH sadhanyaH pratilekhite / pAdapopagamaM nAma tatrAnazanamAzrayat / / 165 / / tadA ca bhadrA tanmAtA zreNikazca mahIpatiH / Ajagmaturbhaktiyuktau zrIvIracaraNAntike / / 166 // tato bhadrA'vadaddhanyazAlibhadrau kva tau munI / bhikSArthaM nAgatau kasmAdasmadvezma ? jagatpate! / / 167 // sarvajJo'pi babhASe tau tvadvezmani gatau munI / jJAtau na tu bhavatyehAgamanavyagracittayA // 168 / / prAgjanmamAtA tvatsUnordhanyA yAntI puraM prati / dadau dadhi tayostena pAraNaM cakratuzca tau / / 169 / / ubhAvapi mahAsattvau satvarau bhavamujjhitum / vaibhAraparvate gatvA'nazanaM tau pracakratuH / / 170 / / zreNikena samaM bhadrA vaibhArAdriM yayau tataH / tathAsthitAvapazyacca tAvazmaghaTitAviva / / 171 // tatkaSTamatha pazyantI smarantI tatsukhAni ca / sA'rodIdrodayantIva vaibhArAdri pratisvanaiH / / 172 / / AyAto'pi gRhaM vatsa! mayakA svalpabhAgyayA / na jJAto'si pramAdenAprasAdaM mA kRthA mayi / / 173 / / zAlibhadradhanyayoH caritram / IR99 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||300 // yadyapi tyaktavAnnastvaM tathA'pi nijadarzanAt / AnandayiSyasi dRzau puretyAsInmanorathaH / / 174 / / | ArambheNAmunA putra ! zarIratyAgahetunA / manorathaM tamapi me bhaktumasyudyato'dhunA / / 175 // prArabdhaM yattapastatra na te vighnIbhavAmyaham / kiM tvetatkarkazataraM zilAtalamitobhava / / 176 / / athoce zreNiko harSasthAne kiM nAma rodiSi ? / IdRgyasyAH sutaH strISu saikA tvaM putravatyasi / / 177 / / tattvajJo'yaM mahAsattvastyaktvA tRNamiva zriyam / prapede svAminaH pAdAn sAkSAdiva paraM padam / / 178 // || asau jagatsvAmiziSyAnurupaM tapyate tapaH / mudhA'nutapyate mugdhe ! kiM tvayA strIsvabhAvataH / / 179 // bhadraivaM bodhitA rAjJA vanditvA tau mahAmunI / vimanaskA nijaM dhAma jagAma zreNikastathA // 180 // ubhau tau munIndrau prapannAvasAnau / vimAne'tha sarvArthasiddhAbhidhAne / / abhUtAM prabhUtapramodAbdhimagnau / trayastrizadabdhyAyuSau devavaryo / / 181 / / dazamaM parva dazamaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SARASHAHARASHARABHARASHRSS zAlibhadradhanyayoH caritram / // 300 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi dazArNabhadra-zAlibhadra-dhanyaka-caritavarNano nAma dazamaH sargaH / Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazaH sargaH / dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacArate // 301 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / itazca bhagavAn vIro lokAnugrahakAmyayA / vyahArSInnagarapAmAkaradroNamukhAdiSu / / 1 / / itazca rAjagRhasya vaibhAragirikandare / cauro lohakhurAkhyo'bhUdraudro rasa ivAMgavAn // 2 // sa tu rAjagRhe nityaM paurANAmutsavAdiSu / labdhvA chidrANi vidadhe pizAcavadupadravam / / 3 / / AdadAnastato dravyaM bhuJAnazca parastriyaH / bhAMDAgAraM nizAntaM vA nijaM mene sa tatpuram / / 4 / / cauryamevAbhavattasya prItyai vRttirna cAparA / apAsya kravyaM kravyAdA bhakSyaistRpyanti nAparaiH / / 5 / / tasyAnurupo rupeNa ceSTayA ca suto'bhavat / bhAryAyAM rohiNInAmnyAM rauhiNeyo'bhidhAnataH / / 6 / / svamRtyusamaye prApte pitrA''hUyetyabhASi saH / yadyavazyaM karoSi tvamupadezaM dadAmi tat // 7 // avazyameva kartavyamAdiSTaM bhavatA mayA / kaH pituH pAtayedAjJAM pRthivyAmityuvAca saH / / 8 // 1degkharA / 2 "tyabhASyata / rauhiNeyacaritram / ||301 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite ekAdazaH sargaH zrImahAvIra| jina| caritam / // 302 // prahRSTo vacasA tena cauro lohakhurastataH / pANinA saMspRzan putramabhASiSTeti niSThuram // 9 // yo'sau samavasaraNe sthitaH suravinirmite / vighatte dezanAM vIro mA zrauSIstasya bhASitam / / 10 / / anyattu svecchayA vatsa ! kuryAstvamaniyaMtritaH / upadizyeti paMcatvaM prApa lohakhurastataH / / 11 // mRtakArya pituH kRtvA rauhiNeyo nirantaram / cakAra caurikAM lohakhuro'para ivodgataH / / 12 / / pAlayan piturAdezaM jIvitavyamivA''tmanaH / svadAseramivAmuSNAt sa rAjagRhapattanam / / 13 // tadA ca nagarapAmAkareSu viharan kramAt / ugravratamahAsAdhusahasraparivAritaH / / 14 / / suraiH saJcAryamANeSu svarNAmbhojeSu cAruSu / nyasyana padAni tatrA''gAdvIrazcaramatIrthakRt ||15||||yugmm|| vaimAnikaieNtiSikairasurairvyantarairapi / suraiH samavasaraNaM cakre jinapatestataH / / 16 / / AyojanavisarpiNyA sarvabhASAnuyAtayA / bhAratyA bhagavAn vIraH prArebhe dharmadezanAm / / 17 / / tadAnIM rauhiNeyo'pi gacchan rAjagRhaM prati / mArgAntarAle samavasaraNAbhyarNamAyayau / / 18 / / evaM sa cintayAmAsa pathA'nena vrajAmi cet / zRNomi vIravacanaM tadA''jJA bhajyate pituH / / 19 / / na cAnyo vidyate panthA bhavatvevaM vimRzya saH / karNI pidhAya pANibhyAM drutaM rAjagRhaM yayau / / 20 / / tasyaivamanvahamapi yAtAyAtakRto'nyadA / upasamavasaraNaM pAde'bhajyata kaMTakaH / / 21 / / 1-2 kharasta / 3 "ugratapaH ma / caturdaza / 4 tat / 5 punaH / rauhiNeyacaritram / ||302 / / Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 303 // sargaH zrImahAvIrajina| caritam / autsukyagamanAdgADhamagnaM pAde sa kaMTakam / anuddhRtya samuddhartuM na zazAka kramAkramam / / 22 / / nAstyupAyo'paraH ko'pItyAkRSya zravaNAtkaram / karSan kaMTakamazrauSIditi vizvagurorgiram // 23 // mahItalAsparzipAdA nirnimeSavilocanAH / amlAnamAlyA niHsvedanIrajo'GgAH surA iti / / 24 // bahuzrutamidaM dhigdhigityAzUdudhRtakaMTakaH / pidhAya pANinA karNaM tathaivApasasAra saH / / 25 / / athAnvahaM muSyamANe pattane tena dasyunA / upetya zreNikaM zreSThizreSThA vyajJapayanniti // 26 // tvayi zAsati devAnyanna bhayaM draviNaM tu naH / AkRSya gRhyate caurairadRSTaizceTakairiva // 27 / / bandhUnAmiva teSAM tu gRhItaH pIDayA tataH / sakopATopamityUce nRpatirdaNDapAzikam / / 28 / / kiM caurIbhUya dAyAdIbhUya vA mama vetanam / gRhNAsi ? caurairgRhyante yadete tvadupekSitaiH / / 29 / / so'pyUce deva ! ko'pyeSa cauraH paurAn viluNTati / rauhiNeyAyo dhartuM dRSTo'pi na hi zakyate // 30 // vidhudutkSiptakaraNenotplutya sa plavaMgavat / gehAdgehaM tato vapramullaMghayati helayA // 31 // mArgeNa yAmastanmArga yAvattAvatsa nekSyate / tyakto hyekakrameNApi zatena tyajyate kramaiH / / 32 / / na taM hantuM na vA dhartumahaM zaknomi taskaram / gRhNAtu tadimAM devo dANDapAzikatAM nijAm // 33 // nRpeNollAsitaikabhUsaMjJayA bhASitastataH / kumAro'bhayakumArastamUce daNDapAzikam / / 34 // 1 bhagnaM / 2 'tya kaMTakam / 3 amAtyo'ma / rauhiNeyacaritram / // 303 / / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 304 // | dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / caturaMgacamUM sajjIkRtya muJca bahiH purAt / yadAntaH pravizeccauraH pattanaM veSTayestadA / / 35 / / antazca trAsito vidhudutkSiptakaraNena saH / patiSyati bahiH sainye vAgurAyAM kuraMgavat / / 36 / / pratibhUmirivA''nIto nijapAdaistatazca saH / grahItavyo mahAdasyurapramattaiH padAtibhiH / / 37 // tathetyAdezamAdAya niryayau daNDapAzikaH / tathaiva ca camU sajjAM pracchannaM nirmame sudhIH / / 38 // taddine rauhiNeyo'pi grAmAntarasamAgamAt / ajAnAnaH purI ruddhAM vArI gaja ivAvizat / / 39 / / tairupAyaistato dhRtvA baddhvA ca sa malimlucaH / AnIya nRpaterdaNDapAzikena samarpitaH // 40 // yathA nyAyyaM satAM trANamasatAM nigrahastathA / nigRhyatAmasau tasmAdityAdikSanmahIpatiH / / 41 / / aloptraH prApta ityeSa na hi nigrahamarhati / vicArya nigrahItavya ityuvAcAbhayastataH / / 42 // atha papraccha taM rAjA kvatyaH kIdRzajIvikaH / kuto hetorihA''yAto rauhiNeyaH sa cAsi kim ? || 43 // svanAmazaMkitaH so'pi pratyuvAceti bhUpatim / zAligrAme durgacaNDAbhidhAno'haM kuTumbikaH // 44 / / prayojanavazenehAyataH saJjAtakautukAt / ekadevakule rAtri mahatImasmi ca sthitaH / / 45 / / svadhAma gacchannArakSarAkSipto rAkSasairiva / alaMghayamahaM vapraM prANabhIrmahatI hi bhIH / / 46 // madhyArakSaviniryAto bAhyArakSagaNeSvaham / kaivartahastavisasto jAle matsya ivApatam / / 47 // 1'tyadi CLI rauhiNeyacaritram / ||304 // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 305 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tato niraparAdho'pi baddhvA caura ivAdhunA / ahamebhirihA''nIto nItisAra! vicAraya / / 48 // tatastaM bhUpatirguptau preSayAmAsa tatkSaNAt / tatpravRttijJAnahetostatra grAme ca pUruSam / / 49 / / so'gre'pi grAhito grAmaH saMketaM tena dasyunA / caurANAmapi keSAMciccitramAyaticintanam // 50 // tatsvarupaM rAjapuMsA pRSTo grAmo'bravIdidam / durgacaNDo'tra vAstavyaH paraM grAmAntaraM gataH // 51 // tatrArthe tena vijJapte dadhyau zreNikasUridam / daMbhasya sukRtasyAho brahmApyantaM na gacchati / / 52 / / abhayo'sajjayadatha prAsAdaM saptabhUmikam / mahArghyaratnakhacitaM vimAnamiva nAkinAm / / 53 / / zriyA'psarAyamANAbhI ramaNIbhiralaMkRtaH / divo'marAvatIkhaMDamiva bhraSTamatarki saH / / 54 / / gandharvavargaprArabdhasaMgItakamahotsavaH / so'dhAdakasmAdudbhUtagandharvanagarazriyam / / 55 / / tato'bhayo madyapAnamUDhaM cauraM vidhAya tam / paridhApya devadUSye adhitalpamazAyayat / / 56 / / made pariNate yAvadudasthAttAvadekSata / so'kasmAdvismayakarImapUrvAM divyasaMpadam / / 57 // atrAntare'bhayAdiSTainaranArIgaNaistataH / udacAri jaya jagannandetyAdikamaMgalam // 58 / / asminmahAvimAne tvamutpannastridazo'dhunA / asmAkaM svAmibhUto'si tvadIyAH kiMkarA vayam / / 59 // apsarobhiH sahaitAbhI ramasva svairamindravat / ityAdi caturaM cATugarbhamUce sa taistataH // 60 // 1 jayanaMde / BASAHARAHASRAHASABHARASHRSS rauhiNeyacaritram / // 305 // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 306 // dazamaM parva | ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / jAtaH suraH kimasmIti dadhyau yAvatsa taskaraH / saMgItakArthaM tAvattaiH pradattaH samahastakaH // 61 / / upetya puMsA kenApi svarNadaNDabhRtA tataH / sahasA bhoH ! kimArabdhametadevamabhASyata / / 62 / / tataH pratibabhASe taiH pratIhAra ! nijaprabhoH / pradarzayitumArabdhaM svakaM vijJAnakauzalam / / 63 / / so'pyayuvAca svanAthasya darzyatAM nijakauzalam / devalokasamAcAraH kiM tvasau kAryatAmiti / / 64 / / tairuktaM kIdRgAcAra iti zrutvA sa pUruSaH / sAkSepamityabhASiSTa kimetadapi vismRtam ? / / 65 / / ya ihotpadyate devaH sa sve sukRtaduSkRte / AkhyAti prAktane svargabhogAnanubhavettataH / / 66 / / vismRtaM svAmilAbhena sarvametatprasIda naH / devalokasthitirdeva ! kAryatAmiti te'vadan / / 67 / / sa rauhiNeyamityUce nije hanta zubhAzubhe / prAktane zaMsa naH svargabhogAn bhuMkSva tataH param / / 68 / / tataH so'cintayaddasyuH kimetatsatyamIdRzam / mAM jJAtumabhayenaiSa prapaMco racito'thavA / / 69 / / jJeyaM kathamidamiti dhyAyatA tena saMsmRtam / kaMTakoddharaNakAlAkarNitaM bhagavadvacaH / / 70 / / devasvarupaM zrIvIrIt zrutaM cet saMvadiSyati / tatsatyaM kathayiSyAmi kariSyAmyanyathottaram // 71 / / iti buddhyA sa tAnIkSAMcakre kSititalaspRzaH / prasvedamalinAnmlAnamAlyAnnimiSadIkSaNAn / / 72 // tatsarvaM kapaTaM jJAtvA'cintayaddasyuruttaram / tenoce kathyatAM devalokaH sarvo'yamutsukaH / / 73 // 1degraH / 2 'jaH / 3 rAkhyAtaM / rauhiNeyacaritram / ||306 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||307 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / rauhiNeyastato'vAdInmayA pUrvatra janmani / adIyata supAtrebhyo dAnaM caityAni cakrire // 74 / / pratyaSThApyanta bimbAni pUjitAnyaSTadhA'rcayA / vihitAstIrthayAtrAzca guravaH paryupAsitAH / / 75 / / ityAdi sadanuSThAnaM mayA kRtamiti bruvan / Uce daNDabhRtA zaMsa duzcaritramapi svakam / / 76 / / rauhiNeyo'pyuvAcaivaM sAdhusaMsargazAlinA / kadAcidapyAcaritaM kiMcinnAzobhanaM mayA / / 77 / / vyAjahAra pratihAro janma naikasvabhAvataH / yAti tatkathyatAM cauryapAradArikatAdikam / / 78 // rauhiNeyo'bhyadhattaivaM kimevaMvidhaceSTitaH / svarlokaM prApnuyAdandhaH kimArohati parvatam ? // 79 // gatvA tatastaistatsarvamabhayAya niveditam / abhayena ca vijJaptaM zreNikasya mahIpateH / / 80 / / evaMvidhairupAyairyazcauro jJAtuM na zakyate / sa cauro'pi vimoktavyaH zakyA nItina laghitum // 81 // iti rAjagirA'muJcadrauhiNeyamathAbhayaH / vaJcyante vaJcanAdakSairdakSA api kadAcana / / 82 // tataH so'cintayaccauro dhigAdezaM piturmama / vaMcito'smi ciraM yena bhagavadvacanAmRtAt / / 83 // nA''gamiSyat prabhuvaco yadi me karNakoTaram / tadA vividhamAreNAgamiSyaM yamagocaram / / 84 // anicchayApi hi tadA gRhItaM bhagavadvacaH / mama jIvAtave jAtaM bhaiSajyamiva rogiNaH / / 85 / / tyaktvA'rhadvacanaM hA dhik cauravAci ratirmayA / AmrANyapAsya nimbeSu kAkeneva ciraM kRtA / / 86 / / upadezaikadezo'pi yadIyaH phalatIdRzam / tasyopadezaH sAmastyAta sevitaH kiM kariSyati ? / / 87 / / rauhiNeyacaritram / // 307 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSaca 1130211 evaM vimRzya manasA yayau bhagavato'ntike / praNamya caraNau bhaktyA rauhiNeyo vyajijJapat // 88 // bhavAbdhau prANinAM ghoravipannakrakulAkule / mahApotAyate te gIrAyojanavisarpiNI // / 89 / / niSiddhastvadvacaH zrotumanAptenA''ptamAninA / iyatkAlamahaM pitrA vaMcitastrijagadguro ! // 90 // trailokyanAtha ! te dhanyAH zraddadhAnAH pibanti ye / bhavadvacanapIyUSaM karNAJjalipuTaiH sadA / / 91 / / ahaM tu pApo'zuzrUSurbhavato bhagavan ! vacaH / pidhAya karNau hA kaSTamidaM sthAnamalaMghayam / / 92 / / ekadA'nicchatA'pyekaM zrutaM yuSmadvaco mayA / tena maMtrAkSareNeva rakSito rAjarAkSasAt / / 93 / / yathA'haM maraNAttrAtastathA trAyasva nAtha ! mAm / saMsArasAgarAvarte nimajjantaM jagatpate ! / / 94 / / tatastatkRpayA svAmI nirvANapadadAyinIm / vizuddhAM vidadhe sAdhu sAdhudharmasya dezanAm / / 95 / / tataH prabuddhaH praNaman rauhiNeyo'bravIdidam / yatidharmasya yogyo'smi na vetyAdizyatAM ? prabho ! / / 96 / / yogyo'sIti svAminokto grahISyAmi vibho ! vratam / paraM kiMcidvadiSyAmi zreNikenetyuvAca saH // 97 // nirvikalpaM nirvizaMkaM svavaktavyamudIraya / ityuktaH zreNikanRpeNoce lohakhurAtmajaH // 98 // iha deva ! bhavadbhiryaH zruto'haM lokavArtayA / sa eSa rauhiNeyo'smi bhavatpattanamoSakaH / / 99 / / bhagavadvacasaikena durlaghyA laMghitA mayA / prajJA'bhayakumArasya taraNDeneva nimnagA // 100 // 1 tasya / PRIMA dazamaM parva ekAdaza: sargaH zrImahAvIrajinacaritam / rauhiNeyacaritram | ||308 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 309 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / azeSametanmuSitaM pattanaM bhavato mayA / nAnveSaNIyaH ko'pyanyastaskaro rAjabhAskara! // 101 / / kamapi preSaya yathA tallotraM darzayAmyaham / kariSye saphalaM janma tataH pravrajyayA nijam / / 102 // abhayo'pi samutthAya zreNikAdezataH svayam / kautukAtpauralokazca sahAgAttena dasyunA / / 103 / / tato giriNadIkuJjazmazAnAdiSu taddhanam / sthagitaM darzayAmAsa cauraH zreNikasUnave / / 104 / / abhayo'pi hi yadyasya tattasya dhanamArpayat / nItijJAnAmalobhAnAM maMtriNAM nAparA sthitiH / / 105 / / paramArthaM kathayitvA prabodhya nijamAnuSAn / zraddhAlurbhagavatpAghe rauhiNeyaH samAyayau / / 106 / / atha zreNikarAjena kRtaniSkramaNotsavaH / sa jagrAha parivrajyAM pArthe zrIvIrapAdayoH / / 107 / / tatazcaturthAdArabhya SaNmAsI yAvadujjvalam / vinirmame tapaHkarma karmanirmUlanAya saH / / 108 // tapobhiH krazitaH kRtvA bhAvasaMlekhanAM ca saH / zrIvIramApRcchaya girau pAdapopagamaM vyadhAt / / 109 / / zubhadhyAnaH smaran paMcaparameSTinamaskriyAm / tyaktvA dehaM jagAma dyAM rauhiNeyo mahAmuniH / / 110 // tato'pi bhagavAn kartuM tIrthakRtkarmanirjarAm / vijahAra vRto devaiH koTisaMkhyairjaghanyataH // 111 // kAnapi zrAvakIcakre yatIcakre ca kAnapi / dharmadezanayA rAjAmAtyaprabhRtikAn prabhuH / / 112 / / itazca zreNiko rAjA tasmin rAjagRhe pure / samyaktvaM dhArayat samyaGnItyA rAjyamapAlayat / / 113 // rauhiNeyacaritram / // 309 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %AS triSaSTizalAkApuruSacarite // 310 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ASASHASABHASHRSHASHRSHA anyadojjayinIpuryAzcaNDapradyotabhUpatiH / calitaH sarvasAmagyA rorbu rAjagRhaM puram / / 114 / / pradyoto baddhamukuTAzcAnye bhUpAzcaturdaza / tatrAyAnto janaidRSTAH paramAdhArmikA iva / / 115 // pATUpaTaplutairazvaiH pATayanniva medinIm / Agacchan praNidhibhyo'tha zuzruve zreNikena saH / / 116 / / zreNiko'cintayat kiMcitpradyoto'tra samApatan / krUragraha iva kruddhaH kAryo hatabalaH katham / / 117 / / tato'bhayakumArasyautpattikyAdidhiyAM nidheH / nRpatirmukhamaikSiSTa sudhAmadhurayA dRzA / / 118 / / yathArthanAmA rAjAnamabhayo'tha vyajijJapat / kA cintojjayinIzo'dya bhaveyuddhAtithirmama / / 119 / / yadi vA buddhisAdhye'rthe zastrAzastrikathA vRthA / buddhimeva prayokSye tad buddhirhi jayakAmadhuk / / 120 / / atha bAhye'risainyAnAmAvAsasthAne bhUmiSu / lohasaMpuTamadhyasthAn dInArAn sa nyacIkhanat / / 121 / / pradyotanRpateH sainyaistato rAjagRhaM puram / paryaveSTyata bhUgolaH payodhisalilairiva / / 122 / / athetthaM preSayAmAsa lekhaM pradyotabhUpateH / abhayo guptapuruSaiH paruSatarabhASibhiH // 123 // zivAdevIcelaNayorbhedaM nekSe manAgapi / tanmAnyo'si zivAdevIsaMbandhenApi sarvadA / / 124 // tenAvantIza ! vacmi tvAmekAntahitavAMchayA / sarve zreNikarAjena bheditAstava bhUbhujaH / / 125 / / dInArAH preSitAH santi tebhyastAna kartumAtmasAt / te tAnAdAya baddhvA tvAmarpayiSyanti matpituH / / 126 / / caNDapradyotasya zreNikopari AkramaNam palAyanaM ca / ||310 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 311 // ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / KASAHASRASHARASHRSHASRE tadAvAseSu dInArA nikhAtAH santi tatkRte / khAnayitvA pazya ko vA dIpe satyagnimIkSate ? / / 127 / / viditvaivaM sa bhUpasyaikasyAvAsamacIkhanat / labdhAstatra ca dInArAstAn dRSTvA sa palAyitaH / / 128 / / naSTe tatra ca tatsainyaM viloDyAbdhimivAkhilam / hastyazvAdhAdade sAraM magadhendraH samaMtataH // 129 // nAsArUDhena jIvena vAyuvAjena vAjinA / tataH pradyotanRpatiH kathaMcit svAM purIM yayau // 130 // nRpA ye baddhamukuTA ye cAnye'pi mahArathAH / te'pi nezuH kAkanAzaM hataM sainyaM hyanAyakam // 131 // asaMyatalulatkezaizchatrazUnyaizca maulibhiH / rAjAnamanuyAntaste'pyAyurujjayinI purIm // 132 // abhayasyaiva mAyeyaM vayaM nedRzakAriNaH / pratyAyitaH sazapathaM baddhvA mama saMpatsyate sa kim / / 134 // patAkaM hastamutkSipya kApyekA gaNikA tataH / vyajijJapadavantIzamalamasmIha karmaNi / / 135 / / tAmAdidezAvantIzo yadyevamanutiSTha tat / karomyAdisAhAyyaM brUhi kiM tava saMprati ? / / 136 / / sA ca dadhyau yadabhayo nopAyairgRhyate'paraiH / dharmacchadma tadAdAya sAdhayAmi samIhitam / / 137 // ayAcata tatazca dve dvitIyavayasau striyau / te tadaivArpayadrAjA dadau dravyaM ca puSkalam // 138 / / kRtAdarAH pratidinamupAsyopAsya saMyatIH / babhUvurutkaTaprajJAstAstisro'pi bahuzrutAH // 139 // 1degSTvAzupa" |ssttvaa ca pa / 2 "lAyata / 3 kyAbdhi / kAbdhi / 4 degyuvegena / 5 hetunA / caNDapradyotasya zreNikopari AkramaNam palAyanaM ca / ||311 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 312 // sargaH zrImahAvIra jina caritam / PRASHARASHRSHASHASHRSHASHA tAstisro'pi tato jagmuH zreNikAlaMkRtaM puram / jagattrayIM vaMcayituM mAyAyA iva mUrtayaH / / 140 // bAhyodyAne kRtAvAsA sA paNastrImatallikA / pattanAntaryayau caityaparipATIcikIrSayA / / 141 // sA vibhUtyA'tizAyinyA caitye nRpatikArite / praviveza samaM tAbhyAM kRtvA naiSedhikItrayam / / 142 / / mAlavakaizikImukhyagrAmarAgajuSA girA / devaM vanditumArebhe saparyA viracayya sA / / 143 // tatrAbhayakumAro'pi yayau devaM vivandiSuH / agre cA''tmatRtIyAM tAM vandamAnAmudaivata // 144 / / devadarzanavighno'syA mA bhUtpravizatA mayA / dvAryevetyabhayastasthau maMDapAntarviveza na / / 145 // praNidhAnastutiM kRtvA sA muktAzuktimudrayA / yAvaduttasthuSI tAvadabhayo'bhyAjagAma tAm / / 146 // tAdRzIM bhAvanAM tasyAstaM veSaM prazamaM ca tam / abhayo varNayAmAsa sAnandaM ca jagAda tAm / / 147 // diSTyA bhadre'dhunA tvAdRksAdharmikasamAgamaH / sAdharmikAtparo bandhuna saMsAre vivekinAm / / 148 / / kA tvaM? kimAgamaH ! kA vA''vAsabhUrimake ca ke / yakAbhyAM svAtirAdhAbhyAmindulekheva zobhase / / 149 // vyAjahArAtha sA vyAjazrAvikA'vantivAsinaH / mahebhyavaNijaH pANigRhItI vidhavA tvaham / / 150 // ime ca mama putrasya kalatre kAladharmataH / vicchAyyabhUtAM vidhave bhagnavRkSalate iva / / 151 // vratArtha pRcchataH smaite ubhe api tadaiva mAm / vipannapatikAnAM hi satInAM zaraNaM vratam / / 152 / / 1nv| abhayakumArasya apaharaNam / & // 312 // Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -355* S triSaSTizalAkApuruSacArete // 313 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / mayA'pyukte (kta) grahISyAmi nirvIrA'hamapi vratam / gArhasthyasya phalaM kiMtu gRhyatAM tIrthayAtrayA // 153 / / vrate hi bhAvataH pUjA yujyate dravyato na tu / ityahaM tIrthayAtrArthametAbhyAM saha nirgatA / / 154 // athetthamabhayo'vocadatithIbhavatAdha naH / AtitheyaM satIrthyAnAM tIrthAdapyatipAvanam // 155 // pratyuvAcAbhayaM sA'pi yuktamAha bhavAn param / kRtatIrthopavAsA'haM bhavAmyadyAtithiH katham / / 156 / / atha tanniSThayA hRSTo'bhayastAmavadat punaH / avazyaM mama tatprAtarAgantavyaM niketanam / / 157 // sA'pyUce yatkSaNenApi janmino janma pUryate / ahaM prAtaridaM kartA'smIti jalpetkathaM sudhIH ? / / 158 // astvidAnImiyaM bhUyaH zvo nimaMtryeti cintayan / tAM visRjyAbhayazcaityaM vanditvA svagRhaM yayau / / 159 // tAM nimaMtryAbhayaH prAtargRhacaityAnyavandayat / bhojayAmAsa ca prAjyavastradAnAdi ca vyadhAt / / 160 / / nimaMtritastayA'nyedhurmitIbhUyAbhayo'pyagAt / sAdharmikoparodhena kiM na kurvanti tAdRzAH ? / / 161 / / tayA ca vividhairbhojyairabhayo'kAri bhojanam / candrahAsasurAmizrapAnakAni ca pAyitaH / / 162 / / bhaktotthitazca suSvApa tatkAlaM zreNikAtmajaH / AdimA madyapAnasya nidrA sahacarI khalu // 163 / / taM rathena sthAne sthAne sthApitaizcAparai rathaiH / avantIM prApayAmAsa durlakSyacchadmasadma sA / / 164 // tato'bhayAnveSaNAya zreNikena niyojitAH / sthAne sthAne mArgayantastatrApyayurgaveSakAH / / 165 / / 1tropyu| abhayakumArasya apaharaNam / HAHAHAHAHARAS // 313 // Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 314 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kimihAbhaya AyAta ? ityuktA tairuvAca sA / ihAbhayaH samAyAtaH paraM yAtastadaiva hi / / 166 // vacanapratyayAttasyA anyatreyurgaveSakAH / sthAne sthAne sthApitAzvaiH sA'pyavantIM samAyayau / / 167 / / sA pracaMDAbhayaM caMDapradyotAyA''paryattataH / abhayAnayanopAyasvarupaM ca vyajijJapat / / 168 // tAM pradyoto'pyuvAcaivaM na sAdhu vihitaM tvayA / yadamuM dharmavizrabdhaM tvaM dharmacchadmanA''nayaH / / 169 / / kathAsaptatisaMzaMsI mArjAryeva zuko'nayA / nItijJo'pi gRhIto'si jagAdetyabhayaM ca saH / / 170 // abhayo'pyabravIdevaM tvameva matimAnasi / yasyaivaMvidhayA buddhyA rAjadharmaH pravardhate // 171 / / lajjitaH kupitazcAtha caMDapradyotabhUpatiH / rAjahaMsamivAkSapsIdabhayaM kASTapaJjare / / 172 / / agnibhIruratho devI zivA nalagiriH karI / lohajaMdho lekhavAho rAjye ratnAni tasya tu / / 173 / / lohajaghaM nRpaH praiSId bhRgukacche muhurmuhuH / tadgatA''gatasaMkliSTAstatratyA ityasUtrayan / / 174 / / AyAtyayaM dinenApi paMcaviMzatiyojanIm / asakRddhyAharatyasmAn hanmaH saMpratyamuM tataH / / 175 / / te vimRzyetyadustasya zambale viSamodakAn / tadbhastrAzambalaM cAnyat samantAdapyapAharan / / 176 / / vartma kiyadapyullaMghya nadIrodhasi zambalam / tadbhoktumavatasthe so'bhUvannazakunAnyatha / / 177 // || zakunajJastu so'bhuktvotthAya dUraM yayau tataH / kSudhito bhoktukAmo'bhUdvAritaH zakunaiH punaH / / 178 / / 1degsau bhUva / 2 nAstathA / nAnyathA / abhayakumArasya buddhiH muktizca / // 314 // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite / / 315 / / dUraM gatvA bhoktukAmaH zakunairvAritaH punaH / tato gatvA sa tatsargaM pradyotasya nyavedayat / / 179 / / tato rAjJA samAhUya tatpRSTaH zreNikAtmajaH / pAtheyabhastrAmAghrAya jagAda matimAnidam / / 180 / / asti dRSTiviSo'trAhirdravyasaMyogasaMbhavaH / asau dagdho bhavennUnaM bhastrAmuddhArayedyadi / / 181 / / tataH parAGmukho'raNye mocya ityabhayodite / tathaiva mumuce sadyo dagdhA vRkSA mRtazca saH / / 182 // vinA bandhanamokSaM tvaM varaM yAcasva mAmiti / nRpeNokte'bhayo'vAdInnyAsI bhUto'stu me varaH / / 183 / / itazca caMDapradyotarAjasya zrIrivodadheH / abhUdvAsavadatteti sutAM'gAravatIbhavA / / 184 / / dhAtrIjanairlAlyamAnA vardhamAnA krameNa sA / rAjyalakSmIriva sAkSAdreme rAjagRhAMgaNe / / 185 / / sarvalakSaNasaMpUrNAM vinayAdiguNAnvitAm / putrAdapyadhikAM mene rAjA tAmativatsalaH / / 186 / / AtmAnurupagurvante sA'dhyaiSTa sakalAH kalAH / gAndharvaveda evaiko'vAziSyata guruM vinA / / 187 / / rAjA'pRcchacca sacivaM bahudRSTaM bahuzrutam / bhAvI ko nAma duhiturgAndharvAdhyApane guruH / / 188 // prAyeNa rAjaputrINAM gatAnAM pativezmani / patyurvinode gAndharvakalaiva hyupayoginI // 189 // mantrI provAca gAndharvadhurINAnAM ziromaNiH / saMpratyudayano rAjA mUrtiranyaiva tumbaroH / / 190 / / zrUyate tasya gAndharvakalA kA'pyatizAyinI / gItena mohayitvA yo vane badhnAti sindhurAn // 191 // 1 "rAnmu / 2 Nokto / dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / abhayakumArasya buddhiH muktizca / // 315 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 316 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / PRAHARASHRSHAHARASHRSHASHRS sa gAyati vane gatvA gajAstadgItamohitAH / api bandhaM na jAnanti pItasvAdurasA iva / / 192 / / gItopAyena sa yathA vane badhnAti sindhurAn / tathA tasyApyupAyo'sti bandhe'trAnayane'pi ca / / 193 / / kAryastatra kilijaizca vane satya iva dvipaH / kurvan yaMtraprayogeNa kriyA gatyAsanAdikAH / / 194 // kiliJjahastimadhye ca bhaTAH sthAsyanti zastriNaH / te gajaM calayiSyanti bhatsyanti ca ta eva tam / / 195 // baddhvA caivaM vatsarAja ihAnItastavA''jJayA / kanyAM vAsavadattAM te gAndharva zikSayiSyati / / 196 // sAdhu sAdhviti rAjJA'numato mantryapi taM tathA / akArayadgajaM satyagajAdapyadhikaM guNaiH // 197 / / dantaghAtakarotkSepabRMhitaprasarAdibhiH / taM kuJjaraM vanacarA vidAJcakrurakutrimam / / 198 // vanecarAstaM kariNamAkhyannudayanAya te / tadbandhArtha vane tasmin yayAvudayano'pi hi / / 199 / / dUre muktvA parIvAraM parikrAmaJcchanaiH shnaiH| zakunAnveSaka iva vanAntaH praviveza saH / / 200 / / mAyAkaraTinastasya samIpamupasRtya ca / jagAvudayanastAramadharIkRtakinnaraH / / 201 // jagAvudayano gItaM sudhAsvAdu yathA yathA / tathA tathA'ntaHpuruSAH stimitAMgaM gajaM vyadhuH // 202 // kauzAmbIzo'pi taM nAgaM manvAno gItamohitam / zanaiH zanairabhyasarpattimire saMcaranniva / / 203 / / stabdho'yaM mama gItenetyupasRtya sa pArthivaH / utplutyebhaM tamArohadvihaMga iva pAdapam / / 204 // 1-2 kaliM' / 3 vazyati / bhaya'nti / bhetsyanti / abhayakumArasya buddhiH muktizca / // 316 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 317 // ekAdazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / pradyotA''yuktasubhaTAH niHsRtya dviradodarAt / pAtayitvA gajaskaMdhAdvatsarAjamabandhayan / / 205 / / ekAkI ca nirastrazca vizvastazca zatairbhaTaiH / nAkArSIt pauruSaM ruddhaH kukkurairiva sUkaraH / / 206 / / Uce ca caNDapradyoto vatsarAja bhaTArpitam / matputrIM zikSayaikAkSIM tvaM gAndharvakalAM nijAm / / 207 / / matkanyA'dhyApanena tvaM sukhaM tiSTha madokasi / anyathA tava baddhasya madadhInaM hi jIvitam / / 208 / / dadhyAvudayano'pyevaM kanyAmadhyApayannaham / kAlaM kSipAmi jIvana hi naro bhadrANi pazyati / / 209 / / iti cetasi nizcitya tatpradyotasya zAsanam / anumene vatsarAjaH sa pumAn yo hi kAlavit / / 210 / / Uce ca caMDapradyotaH kANA hi duhitA mama / mA jAtu tAM nirIkSethAH sA hi lajjiSyate'nyathA / / 211 // ityuktvA'ntaHpure gatvA tanayAmapyuvAca saH / gAndharvagururAyAto na vIkSyaH kuSThyayaM yataH / / 212 / / vatsarAjo'pi gAndharvaM tAM tathaivAdhyajIgapat / pradyotavaMcitau tau tu mitho dazaturna tu / / 213 / / pazyAmyamumiti dhyAyantyanyadA'vantinAthasUH / manaHzUnyA'nyathApAThInmano'dhInaM hi ceSTitam / / 214 // vatsarAjastadA'vantirAjaputrImatarjayat / vinAzayasi kiM zAstraM kANe ! duHzikSitAsi kim ? / / 215 // sA tiraskArakupitA vatsarAjamado'vadat / kiM kANAmabhidhatse mAM kuSThinaM svaM na pazyasi ? // 216 // dadhyau caivaM vatsarAjaH kuSThabhAga yAgasmyaham / kANApi tAgevaiSA pazyAmi tadimAM khalu / / 217 / / ityapAsArayat kANDapaTaM sa dhiSaNApaTuH / dadarza meghanirmuktAmindulekhAmivAtha tAm / / 218 // abhayakumArasya buddhiH muktizca / ||317 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 318 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SARASHASHASANSAR taM ca vAsavadattA'pi sadyaH sphAritalocanA / sarvAMgasubhagaM sAkSAdivAdrAkSInmanobhuvam / / 218 // dRSTvA vAsavadattAM taM vatsarAjo'pi tAM tadA / parasparAnurAgarddhisUcakaM cakratuH smitam / / 220 / / pradyotaputrI provAca dhigdhik pitrA'smi vaMcitA / kUhUtaminendumiva yA'pazyaM tvAM na sundara ! // 221 // kalAcArya ! kalAH samyagmayi saMkramitAstvayA / tAstavaivopayoginyaH santu bhartA tvamedhi me / / 222 // vatsarAjo'vadadbhadre ! tvatpitraivAsmi vaMcitaH / kANetyantaritAM kRtvA tvAM pazyannasmi vAritaH / / 223 // kAnte ! tadAvayoryogo bhavatvatraiva tasthuSoH / samaye tvAM hariSyAmi vainateyaH sudhAmiva / / 224 // svayaMdUtyena vaidagdhIbandhuraM jalpatoriti / manoyogasparddhayeva vapuryogo'pyabhUttayoH / / 225 / / dAsI vAsavadattAyA dhAtrI vizrambhabhAjanam / ekA kAJcanamAlaiva viveda caritaM tayoH / / 226 // ekayaivopAsyamAnau dAsyA kAJcanamAlayA / kenApyajJAtadAmpatyau tau kAlamatininyatuH // 227 / / anyadA''lAnamunmUlya pAtayitvA niSAdinau / svairaM nalagirimyan kSobhayAmAsa nAgarAn / / 228 // asAvavazago hastI vazaM neyaH kathaM nviti / rAjJA pRthe'bhayo'zaMsadgAyatUdayano nRpaH / / 229 // gItaM nalagireragre kurvityukto'tha bhUbhujA / jagAvudayanastatra samaM vAsavadattayA / / 230 / / tadgItAkarNanA''kSipto baddho nalagiriHkarI / punardadau varaM rAjA nyAsIcakre'bhayastathA / / 231 // 1-'meva / abhayakumArasya buddhiH muktizca / ||318 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 319 // dazamaM parva ekAdazaH sarga: zrImahAvIrajinacaritam / anyadodyApanikayodyAnaM pratyacalannRpaH / sAntaHpuraparIvAraH pauraiH saha maharddhibhiH / / 232 // tadA ca vatsarAjasya mokSopAyaM vicintayan / mArge paribhramannAsInmaMtrI yogandharAyaNaH / / 233 / / svabuddhivibhavoSmANaM hRdantardhartumakSamaH / sa papATha yanmanasi prAyastaddhi vacasyapi / / 234 / / yadi tAM caiva tAM caiva tAM caivAyatalocanAm / na harAmi nRpasyArthe nAhaM yogandharAyaNaH / / 235 / / gacchaMzca caMDapradyotastasya vAcaM sasauSThavAm / AkarNya taM niraikSiSTa duSkaTAkSeNa cakSuSA / / 236 // yogandharAyaNo'pyAzu pareSAmiMgitAdibhiH / bhAvajJo'vantinRpatiM viveda kupitaM tadA // 237 // kauzAmbIpatigRhyatvamapAkartuM sa AtmanaH / pratyutpannadhiyAM dhurya idamaupayikaM vyadhAt / / 238 // muktvA saMvyAnamUrdhvasthaH pretAtivikRtAkRtiH / mUtrayan vyaJjayAmAsa bhUtAviSTatvamAtmanaH / / 239 // pizAcakI kazcidasAviti jJAtvA nRpo'pi hi / sadyaH kopaM nijagrAha niSAdIva mataMgajam / / 240 / / tatazca caNDapradyoto gatvodyAne'navadhavAk / gAndharvagoSThImArebhe smaradvipamahauSadham / / 241 / / gAndharvakauzalaM draSTuM navaM pradyotabhUpatiH / AhvadvAsavadattAM ca vatsarAjaM ca kautukI / / 242 / / Uce pradyotatanayAM vatsarAjaH zubhAnane ! / AruhyebhI vegavatIM gantuM kAlo'yamAvayoH / / 243 / / sadyo jitamarudvegAM tato vegavatImibhIm / AnAyayadavantIzaduhitodayanAjJayA / / 244 / / kakSAyAM badhyamAnAyAM sA rarAsa ca hastinI / zrutvA tadrasitaM caivamandhamauhUrtiko'vadat / / 245 / / abhayakumArasya muktizca / // 319 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 320 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kakSAyAM badhyamAnAyAM yathA rasati hastinI / yojanAnAM zataM gatvA prANatyAgaM kariSyati // 246 / / vasantako hastipako'badhnAdudayanAjJayA / catasro mUtraghaTikAH kariNyAH pAzvayordvayoH / / 247 / / vatsarAjo ghoSavatIpANiH pradyotanandanA / kAJcanamAlA vasantazcArohastamatha dvipIm / / 248 // yogandharAyaNo'pyetya nunoda karasaMjJayA / yAhi yAhItyudayanaM so'pi gacchatrado'vadat / / 249 / / vAsavadattA kAJcanamAlA caiva vasantakaH / vegavatI ghoSavatI vatsarAjazca yAntyamI / / 250 // prerayan vAraNavadhU vatsarAjo'tiraMhasA / AtmAnaM jJApayannevaM nAluMpatkSatriyavratam // 251 // pradyoto'pi gataM jJAtvodayanaM paMcabhiH saha / karau jagharSAkSabUte pAzakAn pAtayanniva / / 252 / / avantIzo nalagiri sannAhyAsahyavikramaH / niSAdibhirmahAyodhairAsthitaM pRSThato'mucat / / 253 / / paJcaviMzatiyojanyAmatItAyAM sa kuJjaraH / adavIyAnudayanenAzyata bhayaMkaraH / / 254 // tato mUtraghaTImekAM sphoTayitvA mahItale / tathaiva prerayAmAsodayanastAM kareNukAm / / 255 // gajo'pi taddhaghaTImekAM jighran kSaNamivAsthita / kaSTena preryamANastu prasasAra punastathA / / 256 // mArge mUtraghaTIranyA api tAvati tAvati / sphoTaM sphoTaM nalagirervatsarAjo'ruNadgatim / / 257 / / yojanAnAM zataM gatvA kauzAmbI praviveza saH / parizrAntA tadA sA ca vyapadyata kareNukA / / 258 / / yAvacca mUtramAjighran prasasAra na vAraNaH / kauzAmbIpatisenA'pi tAvadyoddhamaDhaukata / / 259 / / abhayakumArasya buddhiH muktizca / ||320 // Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 321 // | ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / niSAdino nalagiriM vAlayitvA tatazca te / pathA yathAgatenaiva punarujjayinI yayuH // 260 // kaTakopakrama kurvan pradyotaH kulamantribhiH / bhaktaiH kopakRtAnto'pi yuktipUrvamavAryata / / 261 / / varAya yasmai kasmaiciddeyA'vazyaM hi kanyakA / tadvatsagajAdadhikaM kaM jAmAtaramApsyasi / / 262 / / bheje vAsavadattA ttaM svayameva svayaMvarA / svAmiMstvaduhituH puNyairucitaH so'bhavadvaraH / / 263 / / tadalaM kaTakAraMbheNAnumanyasva taM varam / yato vAsavadattAyAH sa kaumAraharo'bhavat / / 264 // iti tairbodhito rAjA vatsarAjAya saMmadAt / praiSIjjAmAtRbhAvArha vastujAtaM vidheyavit / / 265 // abhUdavantyAmanyedhurnirvicchedaM pradIpanam / pRSTazca tatpratIkAraM pradyotenAbhayo'vadat // 266 // | viSasyeva viSaM vahvervahnireva yadauSadham / tadanyaH kriyatAM vahniryathA zAmyetpradIpanam / / 267 / / tattathA vidadhe rAjA'zAmyatazca pradIpanam / tRtIyaM ca varaM so'dAnayAsIcakre'bhayazca tam / / 268 // azivaM mahadanyedhurujjayinyAM samutthitam / tatprazAntyai narendreNa pRSTa ityabhayo'bravIt / / 269 / / AgacchantvantarAsthAnaM devyaH sarvA vibhUSitAH / yuSmAJjayati yA dRSTyA kathanIyA tu sA mama / / 270 / / tathaiva vidadhe rAjJA rAjyo'nyA vijitA dRzA / devyA tu zivayA rAjA kathitaM cAbhayAya tat / / 271 // 1-yathA / 2 rAjJA / 3 rAjA / abhayakumArasya buddhiH muktizca / ||321 // Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite ||322 // ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SORRORAKSHARASHRSHASRASAHARS abhASatAbhayo'pyevaM maharAjJI zivA svayam / karotu kUrabalinA bhUtAnAmarcanaM nizi // 272 / / yadyad bhUtaM zivArUpeNottiSThatyathavA''syate / tasya tasya mukhe devyA kSepyaH kUrabali svayam / / 273 // vidadhe zivayA taccAzivazAntirbabhUva ca / turyaM cAdAdvaraM rAjA yayAce cAbhayo'pyadaH // 274 / / sthito nalagirau miThIbhUte tvayi zivAMkagaH / ahaM vizAmyagmibhIrurathadArukRtAM citAm / / 275 // tato viSaNNaH pradyote varaM dAtumazaknuvan / visasarjAJjaliM kRtvA kumAraM magadhezituH / / 276 / / AzuzrAvAbhayo'pyevaM tvayA''nItazcchalAdaham / divA raTantaM pUrmadhye tvAM tu neSyAmyasAvaham / / 277 / / tato'bhayakumAro'gAt kramAdrAjagRhe pure / kathamapyavatasthe ca kaMcitkAlaM mahAmatiH // 278 // gRhItvA gaNikAputryau rUpavatyAvathAbhayaH / vaNigveSo'gAdavantyAM rAjamArge'grahId gRham / / 279 / / pradyotenekSite te ca dArike pathi gacchatA / tAbhyAM ca savilAsAbhyAM pradyoto'pi nirIkSataH / / 280 / / pradyotena gRhe gatvA preSitA rAgiNA tataH / dUtyanunayantI tAbhyAM kruddhAbhyAmapahastitA / / 281 // dvitIyasminnapi dine'rthayamAnA nRpAya sA / tAbhyAM zanaiH saroSAbhyAmavAmanyata dUtikA / / 282 / / tRtIye'pyahanyanirvedAdetya te yAcite tayA / avocatAM sAdacAro bhrAtA nAveSa rakSati // 283 / / tato bahirgate'muSmin saptame'hni samAgate / ihAyAtu nRpazchannastataH saMgo bhaviSyati / / 284 // 1 meThI / meDhI / abhayakumArasya buddhiH muktishc| ||322 // Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacari // 323 // athAbhayena pradyotasadhgekaH pumAnnijaH / unmatto vidadhe tasya pradyota iti nAma ca / / 285 / / Izo'yaM mama bhrAtA bhrAmyatItastatastataH / rakSitavyo mayA hA kiM karomItyavadajjane // 286 // taM vaidyasadmanayanacchadmanA pratyahaM bahiH / raTantaM maJcakArUDhaM ninAyA''rtamivAbhayaH / / 287 // nIyamAnazca tenoccaiH sa unmattazcatuSpathe / pradyoto'haM hriye'nenetyudazruvadano'raTat // 288 // saptame'hni nRpo'pyAgAttatra pracchannamekakaH / kAmAndhaH sindhura iva baddhazcAbhayapUruSaiH / / 289 / nIyate'sau vaidyavezmetyabhayenAbhibhASiNA / paryaMkena samaM jar3e purAntaH sa raTan divA / / 290 / / kroze kroze puro mukto rathairatha suvAjibhiH / pure rAjagRhe'naiSIt pradyotamabhayo'bhayaH / / 291 / / tato ninAya pradyotaM zreNikasya puro'bhayaH / dadhAve khaGgamAkRSya taM prati zreNiko nRpaH // 292 // athAbhayakumAreNa bodhito magadhezvaraH / saMmAnya vastrAbharaNaiH pradyotaM vyasRjanmudA / / 293 / / anyadA gaNabhRddevasudharmasvAmino'ntike / pravrajyAmagrahIt ko'pi viraktaH kASThabhArikaH / / 294 / / viharan sa pure pauraiH pUrvAvasthA'nuvAdibhiH / abhartsyatopAhasyatAgarhyatApi pade pade / / 295 / / nAvajJAM soDhumIzo'tra tato viharatAnyataH / iti vyajJapayat sa zrIsudharmasvAminaM gurum / / 296 / / sudharmasvAminAnyatra vihArakramahetave / ApRcchyatAbhayaH pRcchan jJApitastacca kAraNam / / 297 // 1- zmanyabha' / 2 purA / dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / caNDapradyotasya apaharaNaM mocanaM ca / // 323 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 324 // dazamaM parva ekAdazaH sarga: zrImahAvIra| jinacaritam / dinamekaM pratIkSadhvamUrdhvaM yatpratibhAti vaH / tadvidhattetyayAciSTa praNamya zreNikAtmajaH / / 298 // so'tha rAjakulAt kRSTvA ratnakoTitrayIM bahiH / dAsyAmyetAmeta lokAH! paTahenetyaghoSayat / / 299 // tatazcaiyurjanAH sarve'pyavocadabhayo'pyadaH / jalAgnistrIvarjako yastasya ratnoccayo'stvayam / / 300 // lokottaramidaM lokaH svAmin ! kiM kartumIzvaraH ? / iti teSvAbhASamANeSvabhayo'pItyabhASata / / 301 / / yadi vo nezaH kazcidranakoTitrayaM tataH / jalAgnistrImucaH kASThabhAriNo'stu mahAmuneH // 302 / / samyagIgayaM sAdhuH pAtradAnasya yujyate / mudhA'sau hasito'smAbhiriti tairjagade'bhayaH // 303 / / asya bhyophaasaadi na kartavyamataH param / AdiSTamabhayenevaM pratipadya yayurjanAH / / 304 / / evaM buddhimahAmbhodhiH pitRbhaktiparo'bhayaH / nirIho dharmasaMsakto rAjyamanvaziSatpituH // 305 // vartamAnaH svayaM dharme sa prajA apyavartayat / prajAnAM ca pazUnAM ca gopAyattAH pravRttayaH / / 306 / / rAjacakre jajAgAra yathA dvAdazadhA sthite / tathA zrAvakadharme'pi so'pramadvaramAnasaH // 307 // bahiraMgAnyathA'jaiSId durjayAnapi vidviSaH / antaraMgAnapi tathA sa lokadvayasAdhakaH // 308 // tamUce zreNiko'nyedhurvatsa ! rAjyaM tvamAzraya / ahaM zrayiSye zrIvIrazuzrUSAsukhamanvaham // 309 / / pitrAjJAbhaMgasaMsArabhIrurityabhayo'bravIt / yadAdizatha tatsAdhu pratIkSadhvaM kSaNaM param // 310 // 1'tshceyurj| AORASHARASHARABHASHASHRSHASHRA udAyananRpaticaritram / // 324 // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 325 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / itazca bhagavAn vIraH pravrAjyodAyanaM nRpam / marumaMDalatastatrAbhyAgatya samavAsarat / / 311 // diSTyA bhagavAnAgAditi hathe'bhayo'pi hi / gatvA natvA bhagavantaM bhaktimAnevamastavIt / / 312 / / sattvasyaikAntanityatve kRtanAzAkRtAgamau / syAtAmekAntanAze'pi kRtanAzAkRtAgamau / / 313 / / AtmanyekAntanitye syAnna bhogaH sukhaduHkhayoH / ekAntAnityarUpe'pi na bhogaH sukhaduHkhayoH / / 314 / / puNyapApe bandhamokSau na nityaikAntadarzane / puNyapApe bandhamokSau nAnityaikAntadarzane / / 315 // kramAkramAbhyAM nityAnAM yujyate'rthakriyA na hi / ekAntakSaNikatve'pi yujyate'rthakriyA na hi / / 316 / / yadA tu nityAnityatvarUpatA vastuno bhavet / yathA''ttha bhagavannaiva tadA doSo'sti kazcana / / 317 // guDo hi kaphahetuH syAnnAgaraM pittakAraNam / dvayAtmani na doSo'sti guDanAgarabheSaje / / 318 // dvayaM viruddhaM naikatrAsatpramANaprasiddhitaH / viruddhavarNayogo hi STo mecakavastuSu / / 319 / / vijJAnasyaikamAkAraM nAnA''kArakambitam / icchaMstathAgataH prAjJo nAnekAntaM pratikSipet / / 320 // citramekamanekaM ca rUpaM prAmANikaM vadan / yaugo vaizeSiko vA'pi nAnekAntaM pratikSipet / / 321 / / icchan pradhAnaM sattvAdyairviruddhairgumphitaM guNaiH / sAMkhyaH saMkhyAvatAM mukhyo nAnekAntaM pratikSipet / / 322 / / vimatiH saMmatirvApi cArvAkasya na mRgyate / paralokAtmamokSeSu yasya muhyati zemuSI / / 323 // tenotpAdavyayasthemasabhinnaM gorasAdivat / tvadupajJaM kRtadhiyaH prapannA vastuvastu sat / / 324 // udAyananRpaticaritram / ||325 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 326 // iti stutvA punarnatvA papraccha paramezvaram / rAjarSiH ko'ntimo'thAkhyat svAmI nRpamudAyanam / / 325 / / apRcchadabhayo bhUyaH ko'yaM svAminnudAyanaH / udAyanasya caritaM tatazcAkathayatprabhuH // 326 // sindhusauvIradeze'sti puraM vItabhayAhvayam / tatrodAyananAmA'bhUdavanIzo mahAbhujaH / / 327 / / vItabhayAdinagaratriSaSTitrizatIprabhuH / sindhusauvIraprabhRtinIvRtSoDazakezvaraH / / 328 / / mahAsenAdikadazakirITanRpanAyakaH / anyeSAmapi vinetA vijayyAsInmahItale / / 329 / / samyagdarzanapUtAtmA kRtatIrthaprabhAvanA / prabhAvatIti tasyAbhUt patnI nAmnA prabhAvatI / / 330 // tasya prabhAvatIjanmA yauvarAjyadhuraMdharaH / jajJe'bhIciH sutaH zreSTho bhAgineyazca kezyabhUt / / 331 // itazca puri caMpAyAmAjanma strISu laMpaTaH / nAmnA kumAranandIti svarNakAro'bhavaddhanI / / 332 // yAM yAM kanyAM cArurUpAmapazyadazrRNodapi / svarNapaMcazatIM dattvA tAM tAM pariNinAya saH / / 333 // zatAni paMca patnInAM babhUvustasya ca kramAt / sa IrSyAlurekastambhe saudhe tAbhiraraMsta ca / / 334 / / nAgilo nAmadheyena suhRttasyAtivallabhaH / zramaNopAsakaH zuddhapaMcANuvratadhAryabhUt / / 335 / / ekadA tu paMcazailadvIpasthe vyantarastriyau / prAsthiSAtAM nandIzvarayAtrAyai zakrazAsanAt / / 336 / / tatpatiH paMcazailezo vidyunmAlI tadA cyutaH / te dadhyatuzca vyudgrAhya ko'dya nau yaH patirbhavet / / 337 / / tatastAbhyAM prayAntIbhyAM patnInAM paMcabhiH zataiH / kumAranandI vilasaMzcampApuryAmadhzyata // 338 // dazamaM parva ekAdaza: sargaH zrImahAvIrajina caritam / udAyana nRpati caritram | // 326 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ||327 // tatsamIpe'vatIrNe te vyudgrAhArthaM patIcchayA / kumAranandyapi proce te dRSTavA ke yuvAmiti // 339 // kathayAmAsatuste ca devyAvAvAM manuSyaka! / nAmnA hAsA prahAsA ca te pazyanmohamApa saH / / 340 / / labdhasaMjJo'rthayAMcakre te riraMsuH sa hemakRt / te'vocatuH samAgacchervIpe tvaM paMcazailake / / 341 / / ityuktvotpatite te tu svarNakAro'pi bhUbhuje / dattvA suvarNa paTahAghoSaNAmityakArayat / / 342 / / netA yaH paMcazaile mAM dravyakoTi sa lapsyate / ekazca sthaviro dhRtvA paTahaM dhanamAdade / / 343 / / sthaviraH kArayitvA ca yAnapAtramapUrayat / bhUyasA pathyadAnena putrebhyastu dhanaM dadau / / 344 / / kumAranandinA sArdhaM yAnArUDho'bdhivartmani / gatvA sa dUramityUce sthaviraH pazya nanvitaH / / 345 / / abdhikUle zailapAdajAto'yaM zyate vaTaH / tadasmin vilageryAti yAnapAtramadho yadA // 346 / / paMcazailAdiheSyanti bhAruNDAstripadAH khagAH / teSu supteSu caikasya kasyApyaMhau tu madhyame / / 347 / / gADhaM baddhvA paTena svaM vilagaDhamuSTinA / prAtaruDDInabhAruNDai: paMcazailaM tvamApsyasi / / 348 / / / / yugmam / / tataH paraM yAnapAtraM mahAvarte vinaMkSyati / avilagno vaTe hanta tvamapyevaM vinaMkSyasi / / 349 / / sa svarNakRttathA cakre ninye tatra ca pakSiNA / dRSTastAbhyAM tadRSTyA ca sa vizeSamarajyata // 350 // tAbhyAM coce'munAM'gena nAvAM bhogye tavAnagha! / agnipravezAdinA tat paMcazailAdhipo bhava // 351 // 1-"hoddhoSa / 2 bADhaM / udAyana nRpati caritram / // 327 // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 328 // kiM karomi kva yAmIti bhASamANaH sa hemakRt / tAbhyAM pANipuTe kRtvA campodyAne vyamucyata / / 352 / / sa copalakSya lokena pRSTa AkhyannijAM kathAm / smaran hAsAM prahAsAM ca prArebhe'thAgnisAdhanam // 353 // sa nAgina suhRdA tadaivaM pratyabodhyata / maraNaM yujyate naivaM tava kApuruSocitam / / 354 / / duSprApaM mAnuSaM janma tucchabhogaphalArjanAt / mA naiSIstanmudhA prepset ko ratnena varATikAm ? / / 355 / / bhogArtho vA'si ceddharmaM tathApyArhatamAzrayeH / sa hyarthakAmayoH kAmadhenuH svarmokSado'pi saH / / 356 / sa evaM vAryamANo'pi nAgilena nidAnataH / iMginImaraNaM kRtvA paMcazailAdhipo'bhavat / / 357 // nAgilo'pi svamitrasya tenApaMDitamRtyunA / AsAdya sadyo nirvedaM parivrajyAmupAdade / / 358 / / pravrajyAM pAlayanmRtvA devo'bhUdacyute ca saH / dadarzAvadhinA taM ca suhRdaM paMcazailagam / / 359 / / zrInandIzvarayAtrAyAM prasthitAnAM divaukasAm / hAsAprahAse calite puro gAtuM tadAjJayA / / 360 / / paTahagrahaNe tAbhyAM vidyunmAlI pravartitaH / Uce mamApi kiM nAma kazcidAdezadaH prabhuH / / 361 / ityahaMkArahuMkAramukharAsyasya tasya tu / mUrtaM karmevA''bhiyogyaM paTaho vyalagadgale / / 362 / hastapAdAdivadaMge paTahaH sahabhUriva / tenottArayituM zeke hrImatA na kathaMcana / / 363 / / Uce hAsAprahAsAbhyAM karmedamihajanminAm / mA trapiSThAH pratiSThasva vAdyo'vazyaM tvayA''nakaH / / 364 / / tato hAsApahAsAbhyAM gAyantIbhyAM samanvitaH / paTahaM vAdayan so'gAt puratastridivaukasAm || 365 / / a dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / udAyana nRpaticaritram | // 328 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 329 // sa nAgilavaro devo yAtrAyAM yAn dadarza ca / hAsAprahAsayorvRnde tamAnakadharaM suram / / 366 // taM vidyunmAlinaM dRSTvAH puraH paTahavAdakam / avadheH suhRdaM jJAtvA'bhibhASitumuNasarat / / 367 / / tasya cAMgaprabhAlokamulUka iva bhAsvataH / soDhuM dUrAdapyazaktaH palAyanamanATayat // 368 // sAyAhnArka iva tejaH svaM saMhRtyAcyutAmaraH / vidyunmAlinamityUce pazya jAnAsi mAM na kim ? / / 369 / / devaH pATahiko'pyevamuvAca nanu ko'smyaham / yanmahaddhanna jAnAmi devAnindrAdikAnapi // 370 // atha zrAvakarupaM tadviracayyAcyutAmaraH / hAsAprahAsAramaNaM tamevaM pratyabodhayat / / 371 / / sakhe ! madupadezenA''rhataM dharmamanAzrayan / agnimRtyuM tadA'kArSIH pataMga iva mUDhadhIH / / 372 / / ahaM tu jinadharmajJaH pravrajyAM pAlayanmRtaH / tadAvayorabhUdIdRgudarkaH svasvakarmaNaH / / 373 / / tato nirvedamApanna paMcazailezvara suram / vadantaM kiM karomIti nAgilastridazo'vadat / 374 / / gArhasthyacitrazAlAyAM kAyotsargeNa tasthuSaH / prabhorbhAvayatermUrtiM mahAvIrasya kArayeH / / 375 / / arhataH pratimAyAM hi kAritAyAM sakhe ! tava / utpatsyate bhave'nyasmin bodhibIjaM mahAphalam // 376 // rAgadveSamohajitAM pratimAM zrImadarhatAm / yaH kArayettasya hi syAddharmaH svargApavargadaH / / 377 // *jinArcAkArakANAM na kujanma kugatirna ca / na dAridryaM na daurbhAgyaM na cAnyadapi kutsitam // 378 // Ti0-* arcA-pratimA / dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / udAyananRpaticaritram | // 329 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 330 // * | dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / * * * vidyunmAlyapi tasyA''jJAmurarIkRtya satvaraH / kSatriyakuMDagrAme'smAnapazyat pratimAsthitAn / / 379 / / gatvA mahAhimavati cchitvA gozIrSacandanam / asmanmUrti tathASTayaM sAlaMkArAM cakAra saH / / 380 / / jAtyena candanenAtha svayaMghaTitasaMpuTe / pratimAM tAM sa cikSepa nidhAmiva *taddhanaH // 381 / / tadA caikasya potasya SaNmAsyutpAtayogataH / bhramato'gAt payorAzau vidyunmAlI dadarza tam // 382 / / tamutpAtaM sa saMhRtya sadyaH sAMyAtrikAya tam / samudgaM pratimAgarbha kathayitvA samArpayat / / 383 / / Uce ca taM svasti tubhyamiyyA nirupadravam / sindhusauvIraviSaye tvaM vItabhayapattanam / / 384 // tatazcatuSpathe sthitvA kurvIthA hanta ghoSaNAm / devAdhidevapratimA gRhyatAM gRhyatAmiti / / 385 // sAMyAtriko'pi tatkAlaM pratimAyAH prabhAvataH / nadImiva nadInAthamuttIrya taTamAsadat / / 386 / / sindhusauvIradeze'tha gatvA vItabhaye pure / sthitvA catuSpathe cakre tathaivAghoSaNAM sa tAm / / 387 // tApasabhaktastatrAgAdudAyananRpaH svayam / tridaMDino dvijanmAnastApasAzcApare'pi ca / / 388 // viSNuM brahmANamIzAnamiSTaM devamathAparam / smRtvA lokAH kuThAreNAjadhnustaM kASThasaMpuTam / / 389 / / tatra svaruci lokena mucyamAnA nirantaram / AyasA apyabhajyanta kuThArAstrApuSA iva / / 390 // ityAzcaryaprasaktasya rAjJo dinamukhAdapi / lalATaMtapatapano madhyAhnasamayo'bhavat // 391 // Ti0-* taddhanaH-kRpaNaH / * udAyananRpaticaritram / **BR ||330 // A RE Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi | dazamaM parva ekAdazaH zalAkApuruSacarite sargaH ||331 // zrImahAvIra| jina| caritam / bhojanAtikramaM jJAtvA rAjJo rAjJI prabhAvatI / AhvAtumAdizacceTIM patibhaktocitaM hyadaH / / 392 / / rAjJA'pi draSTumAzcarya tadA''jJaptA prabhAvatI / tatrAgAttadapRcchacca rAjA'pyakathayattathA // 393 // Uce ca rAjJI devAdhidevA brahmAdayo na hi / devAdhidevo bhagavAneko'rhan paramezvaraH // 394 / / tadarhatpratimaiveha bhaviSyati na saMzayaH / brahmAdinAmasmaraNAt pradatte darzanaM na sA / / 395 / / eSA'haM darzayiSyAmi pratimAmarhataH prabhoH / tannAmasmaraNAdeva lokAH pazyata kautukam / / 396 / / tatazca saMpuTaM yakSakardamenAbhiSicya tam / puSpAJjalikSepapUrvaM praNamyoce prabhAvatI / / 397 / / gatarAgadveSamohaH prAtihAryASTakAvRtaH / devAdhidevaH sarvajJo'rhan deyAddarzanaM mama / / 398 / / iti devyAM bruvANAyAM pratimAsthAnasaMpuTaH / sa vyadAlIt svayamapi prage kamalakozavat / / 399 / / gozIrSacandanamayI tadantardevanirmitA / amlAnamAlyA sarvAMgasaMpUrNA pratimaikSyata / / 400 / / tadA'rhacchAsanasyAbhUdatimAtraM prabhAvanA / prabhAvatyapi tAM natvA pratimAmastavIditi / / 401 / / somadarzana sarvajJApunarbhava ! jagadguro ! / arhan ! bhavyajanAnanda ! vizvacintAmaNe ! jaya / / 402 // sAMyAtrikaM taM satkRtya prabhAvatyapi bandhuvat / antarantaHpuraM ninye pratimA racitotsavA / / 403 // kArayitvA caityagRhaM pratimAM nyasya tatra ca / trisaMdhyaM pUjayAmAsa snAnapUrvaM prabhAvatI // 404 // tAmanyadA'rcAmarcitvA pramodena prabhAvatI / patyA sametA saMgItamavigItaM pracakrame / / 405 // udAyananRpaticaritram / | // 331 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 332 // tattvaughAnugatazravya vyaktavyaMjanadhAtukam / vyaktasvaraM vyaktarAgaM rAjA vINAmavAdayat / / 406 / / vyaktAMgahArakaraNaM sarvAMgAbhinayojjvalam / nanarta devyapi prItA lAsyaM tAMDavapUrvakam // 407 / / rAjA'nyadA prabhAvatyA na dadarza ziraH kSaNAt / nRtyantaM tatkabandhaM tu dadarzAjikabandhavat // 408 // ariSTadarzanena drAk kSubhitasya mahIpateH / tadopasarpannidrasyevAgalat kambikA karAt / / 409 / akAMDatAMDavacchedakupitA rAjJyathAvadat / tAlacyutA'smi kimahaM vAdanAdvirato'si yat / / 410 / / itthaM punaH punaH pRSTaH kambikApAtakAraNam / tattathA''khyanmahIpAlo balIyAn strIgrahaH khalu // 411 // rAjJyUce durnimittenAmunA'lpAyurahaM priya ! / AjanmAddharmavatyA mRtyurapyastu nAsti bhI // 412 / / pratyutA''nandaheturme durnimittasya darzanam / tajjJApanAya bhavati yatsarvaviratau mama // 413 // ityuktvA'ntapuraM rAjJI yayAvavikRtAzayA / arhaddharmAviddhakarNo rAjA tu vyamanAyata / / 414 // anyadA ca kRtasnAnazaucA devI prabhAvatI / devArcAvasare'rhANi dAsyA vAsAMsyanAyayat / / 415 // bhAvyaniSTavazAttAni rAjJI raktAnyudaikSata / samaye'sminnanarhANi hyamUnIti cukopa ca / 416 / / kopAtprabhAvatI dAsImAdarzena jaghAna tAm / tAvatA'pi vipede sA mRtyorhi viSamA gatiH // 417 / / tatkAlamujjvalAnyeva vasanAni prabhAvatI / dadarzAcintayaccaivaM dhiGmayA khaNDitaM vratam // 418 // 1 tAnaudhA / dazamaM parva ekAdaza: sargaH zrImahAvIrajinacaritam / udAyana nRpaticaritram / / / 332 // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S triSaSTizalAkApuruSacarite // 333 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / paMcendriyasyAnyasyApi vadho narakakAraNam / kiM punaH strIvidhAto'yaM zreyastasmAdvataM mama / / 419 // durnimittaM tadAcakhyau rAjJe rAjJI prabhAvatI / dAsIvadhamahApApavairAgyaM ca kRtAJjaliH / / 420 // iti cAbhyarthayAMcakre svAminnalpAyurasmyaham / anujAnIhi mAM sarvaviratyai nAtha ! saMprati / / 421 / / amauliM mAM tvamadrAkSIradrAkSamadhunA tvhm| vasravarNaparAvartamanimittadvayaM hyadaH // 422 / / animittadvayA''khyAtAlpAyuSaH samayocite / pravrajyAgrahaNe me'dya pratyUha nAtha ! mA kRthAH / / 423 / / evamuktaH sanirbandhamabhyadhAdvasudhAdhavaH / anutiSTha mahAdevi ! yattubhyamabhirocate // 424 / / devatvamAptayA devi ! bodhanIyastvayA nvaham / svargasaukhyAntarAyo'pi soDhavyo matkRte kSaNam / / 425 / / tatazca sarvaviratiM prapadyAnazanaM tathA / sA'bhUdvipadya prathame kalpe devo maharddhikaH / / 426 // devAdhidevapratimAM tAmantaHpuracaityagAm / tathaiva devadattA''khyA kubjikA dAsyapUjayat / / 427 // prabhAvatyamareNAtha bodhyamAno'pyudAyanaH / nAbudhyatAvadherjJAtvA tUpAyo'yaM vyadhIyata / / 428 // tApasIbhUya so'nyedhurmusadmodAyanaM nRpam / divyAmRtaphalApUrNapAtrapANirupAyayau / / 429 // tApasacopadAbhRcca suvarNaM surabhIti tam / rAjA tApasabhaktatvAttApasaM bahvamAnayat / / 430 / / pavitramANyatikarpUragandhAnISTAhRtAni ca / phalAnyAda parAnandabIjAnIvAvanIpatiH // 431 // tvayA prAptAnyapUrvANi kvedRzAni phalAnyaho ? / sthAnaM darzaya tanmahyamapRcchaditi taM nRpaH / / 432 / / udAyananRpaticaritram / ASARASHRSHASHASHARE ||333 // Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 334 // I tapasvyUce purasyAsya vidyate nAtidUrataH / Azramo dRSTivizrAmaH sa IkphalajanmabhUH / / 433 / / tamAzramaM darzayeti bruvANaM nRpatiM suraH / svazaktyaikAkinaM kRtvAM vidyAM dAtumivAnayat / / 434 / / kiMcidgatvA vicakre ca tAdRkphalamanoramam / anekatApasAkIrNamudyAnaM nandanopamam / / 435 / / tApasAnAM vanamidaM bhaktasteSvasmi tena me / pUriSyate phaleccheti dadhAve kapivannRpaH / / 436 / / sakrodhamatha dhAvadbhistairmAyAtApasairnRpaH / kuTyamAnastaskaravat palAyiSTAvinaSTadhIH / / 437 / / palAyamAnazcApazyadagre sAdhUnavasthitAn / zaraNaM pratipede tAnmA bhaiSIriti bhASiNaH / / 438 / / AzvAsitastairnRpatiH svasthIbhUyetyacintayat / vaMcito'smi dhigAjanma tApasaiH krUrakarmabhiH / / 439 // sAdhubhiH so'nvazAsyevaM dharmo hi zaraNaM bhave / dharmArthI ca parIkSeta devaM dharmaM guruM sudhIH || 440 // devo'STAdazabhidoSairmukto dharmo dayA'nvitaH / guruzca brahmacAryeva nirArambhaparigrahaH / / 441 / / evamAdyupadezena pratyabudhyata pArthivaH / jinadharmazca tasyAbhUd hRdyutkIrNa iva sthiraH / / 442 / / pratyakSIbhUya devo'rhaddharme saMsthApya pArthivam / tirodadhe pArthivo'tha svamAsthAnIsthamaikSata // 443 // devatattvagurutattvadharmatattvAdhivAsitaH / tadAprabhRtyabhUtsamyagudAyanamahIpatiH / / 444 // itazca gAndhAradezajanmA gAndhAranAmakaH / zAzvatIrarhatpratimA vaitADhye'gAdvivandiSuH || 445 // vaitADhyamUle tasthau copavAsaistaddidhkSayA / tuSTA zAsanadevI ca tadIpsitamapUrayat // 446 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / udAyana nRpaticaritram | // 334 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 335 / / kRtakRtyaM ca taM devI vaitADhyasya tale'mucat / dadau cASTottaraM tasmai kAmadaM gulikAzatam // 447 / / kSiptvaikAM gulikAM vaktre sa dadhyau vandiSIya yat / devAdhidevapratimAM zrIvItabhayapattane // 448 / / iti cintAsamamapi so'tha vItabhayaM yayau / devAdhidevapratimAM tena kubjA'pyavandayat // 449 / / zarIrApATavaM cAbhUdgAndhArasyApare'hani / taM ca pratijajAgAra kubjArhaddharmavatsalA / / 450 / / gAndhAro'pi svamAsannamavasAnaM vidan sudhIH / kubjAyai gulikAH prAdAtpravrajyAM svayamAdade / / 451 / / rUpArthinI kurUpA sAkSiptvaikAM gulikAM mukhe / upapAdabhavevAbhUd drAgdivyAkAradhAriNI / / 452 // suvarNavarNasarvAMgA sA'bhUd gulikayA tayA / tato'bhyadhatta sarvo'pi suvarNaguliketi tAm / / 453 / / sAtha dvitIyAM gulikAM mukhe kRtvetyacintayat / vRthaiva rUpamIdRG me'nurUpazcet patirna hi / / 454 / / piteva me'yaM nRpatiH pattayo'syApare nRpAH / taccaMDazAsanazcaMDapradyoto'stu patirmama / / 455 / / pradyotAgre ca tadrUpaM varNayAmAsa devatA / pradyoto'pi hi kubjAyAH prArthane dUtamAdizat / / 456 / / gatvA tAmarthayAMcakre dUtastaM sA'pyado'vadat / pradyotaM darzayAthA''khyAtpradyotAya tathaiva saH / / 457 / / tadaivairAvatArUDhavAsavazriyamAzrayan / ArUDho'nilavegebhaM nizi pradyota Ayayau / / 458 / / tasmai yathA sA ruruce tasyai so'pi tadA tathA / pradyoto'thAvadatkubjAmabjAkSyehyehi matpurIm // 459 // kubjA'bravInna jIvAmiyAM vinA kSaNamapyaham / devAdhidevapratimAM tAM muktvA yAmi na kvacit // 460 // ee dazamaM parva ekAdaza: sargaH zrImahAvIrajinacaritam / udAyana nRpaticaritram | / / 335 // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite dazamaM parva | ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / // 336 // pratimAyAH pratikRtiramuSyAstannRpa ! tvayA / AnetavyA yathA seha mucyate nIyate tvasau / / 461 // iti tatpratimArUpaM nirUpyAvantipArthivaH / rajanI tAM tayA reme rajanyaMte punaryayau / / 462 / / pradyoto'tha gato'vantyAM yathAdRSTAmakArayat / devAdhidevapratimA jAtyazrIkhaMDadAruNA / / 463 / / apRcchacca mahAmAtyAn kAriteyaM mayA navA / devAdhidevapratimA pratiSThAsyati ko nvimAm / / 464 // avocanmatriNaH svAmin ! kauzAmbItyasti pUrvarA / tatrAnvarthAbhidhAno'bhUjjitazatrurmahIpatiH / / 465 / / purodhAstasya niHzeSavidyAsthAnAbdhipAragaH / kAzyapo nAma vipro'bhUttasya jAyA punaryazAH // 466 / / kapilo nAma putro'bhUttayostasmiJchizAvapi / kAzyapaH prApa paMcatvamanAthaH kapilo'bhavat / / 467 // rAjA'nAtya taM bAlaM kAzyapasya pade'param / dvijanmAnaM nyadhAt kIdRgenvayo yogyatAM vinA / / 468 / / AdityakiraNAspRSTazarIrazchatrasaMpadA / nRtyatturaMgA''rUDho'tha pure babhrAma sa dvijaH / / 469 / / taM haSTavA kapilamAtA smarantI patisaMpadam / ruroda mandabhAgyAnAM hyasukhe rodanaM sakhA / / 470 / / kapilo'pi rurodoccai rudatIM prekSya mAtaram / zokaH saMkrAmati hyApte darpaNe pratibimbavat // 471 / / netrAbhyAmazrumugvaktraM dvidhAramiva vArakam / UllAsya mAtuH kapilo'vadat kimiti rodiSI ? || 472 // jagAda sA yathA hyeSa dvijanmA saMpadodayI / tathA'bhavattava pitA smRtvA tajjAta ! rodimi // 473 / / 1 niyAyAtha / 2 gAnAyo / gAmnAyo / 3 vArijam / udAyananRpaticaritram / // 336 // Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 337 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tvatpituH zrI nenA''ptA'nupArjitaguNe tvayi / pituH zriyo na rakSyante tanayairapi nirguNaiH / / 474 / / jajalpa kapilo mAtastadadhIye guNArthyaham / sA'vadanmatsarI sarvo'pyatra ko'dhyApayiSyati ? || 475 // yadyevamapi te buddhiH zrAvastIM vraja tatpurIm / tatrAsti tvatpiturmitramindradatta iti dvijaH / / 476 / / vidyArthinaM putramiva tvamAyAtaM sa sarvavit / prItaH pitRsamaM vatsa ! kalApUrNa kariSyati / / 477 / / gatvendradattaM kapilo natvA ca svamajijJapat / uvAca cAdhyApaya mAM tAtAnyaH zaraNaM na me / / 478 // upAdhyAyo'pyabhidadhe bhrAtuSputro'si me khalu / vidyAmanorathenaivaM na pitA hepitastvayA / / 479 / / vacmi kiM tvahamAtithye'pyazakte niSparigrahaH / adhyasmaccAgatasyeha kva nu te nityabhojanam / / 480 / / abhojanasya ca vyartha eva pAThamanorathaH / vinA hi bhojanaM vatsa murajo'pi na guMjati / / 481 / / kapilo'pyalapattAta! bhojanaM bhAvi bhikSayA / bhikSAM dehIti siddha hi maujIbandhAd dvijanmanAm / / 482 / / hastyArUDho'pyagrajanmA bhikSamANo na lajjate / bhikSAcarazca rAjeva nAdhInaH kasyacit kvacit / / 483 // indradatto'vadadvatsa ! bhikSA zreSThA tapasyatAm / tavaikadA'pyalabdhAyAM tasyAmadhyayanaM kutaH ? / / 484 / / ityuktvA sa dvijo bAlaM tamAlambya svabAhunA / zAlibhadramahebhyasya sadyaH sadanamAsadat / / 485 / / OMbhUrbhuvaHsvarityAdi gAyatrImuccakaiH paThan / ajijJapad dvijanmAnamAtmAnaM sa bahiHsthitaH // 486 / / 1 naiva / udAyananRpaticaritram / // 337 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 338 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIra| jina caritam / ibhyo'pyAhUya taM vipramUce kiM yAcase nanu / sa yayAce baTorasya pratyahaM dehi bhojanam / / 487 // ibhyo'pi pratipede tad bhuktvA bhuktvA'tha tadgRhe / upendradattaM kapilo'dhijage prativAsaram / / 488 / / zAlibhadragRhe bhoktuM kapilasya gatasya tu / sarvadA yuvadAsyekA viziSTaM paryaveSayat / 489 // yuvA ca hAsazIlazca sa tasyAmanvarajyata / srIsannidhAnaM yUnAM hi manmathadrumadohadam / / 490 // sA'pi tasminnabhUdraktA remAte ca krameNa tau / dAsyapyanyamanicchantI rahasyUce tamanyadA // 491 / / tvameva prANanAtho me kiM tu niHsvo'syato naram / prANayAtrArthamaparaM bhaje so'pyanvamanyata // 492 / / anyedhuzca pure tasmin dAsInAmutsavo'bhavat / sApi dAsyApa nirvedaM puSpapatrAdicintayA / / 493 // tAM nirvedavatIM dRSTvA kapilaH smAha sundari! / kiM zyase vivarNAsyA himAlIDheva padminI // 494 / / sA'khyanmaho'dya dAsInAM puSpapatrAdi nAsti me / vigopiSyAmi madhye ca dAsInAM kA gatirmama / / 495 // taduHkhavyantarAvezavivazaH kapilo'pi hi / adhRtyA maunamAlambya tasthau dAsyapyado'vadat / / 496 // mA viSIda dhano'trAsti zreSThI taM ca nizAtyaye / prabodhayati yastasmai svarNamASau dadAti saH / / 497 / / gacchestvamavibhAtAyAM vibhAvA~ tadokasi / kalyANineya ! kalyANaM paTherakaThinoktibhiH / / 498 / / tatheti pratipedAnaM kapilaM prajighAya sA / tasyAmeva tamasvinyAM nizIthe dhanasadmani // 499 // 1degkatvA tu / udAyananRpaticaritram / ||338 // Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacari // 339 // ArakSaiH sa vrajan vegAt puravartmanyasaMcare / dhRtvA coradhiyA'bandhi coracaryA hi tAdhzI // 500 // sa prasenajito rAjJaH puraH prAtaranIyata / pRSTazca kathayAmAsa svarNamASakathAM tathA / / 501 / rAjA'pi tattathA zrutvA kRpAvAritaraMgitaH / taM smAha haM ho yAcasva yacchAmyeva yadicchasi / / 502 / / vimRzya mArgayiSyAmItyuktvA'zokavanAntare / gatvA yogIvaikamanA bhUtvA cAcintayad dvijaH // 503 // dvimASyA syAnna vastrAdi tatsuvarNazataM nRpAt / yAce yAcitalAbhe hi yAcanA kiM tanIyasI / / 504 / / na syAtsvarNazatenApi prakriyA vAhanAdikA / yAce svarNasahasraM tadiSTArthaprAptivetanam / / 505 // sahasreNApi me'patyavivAhAdyutsavaH kutaH / iti lakSamahaM yAce yAcanAcaturo'smi hi / / 506 / / lakSeNApi suhRbandhudInAdyuddharaNaM kutaH / koTiM koTizataM koTisahasraM vA tadarthaye / / 507 / evaM cintayatastasya zubhakarmodayAdabhUt / iti dhIH suparINAmA dhIrhi karmAnusAriNI // 508 / / api mASadvayaprAptau yaH saMtoSo'bhavanmama / so'dya koTerapi prAptau mAM tadbhIta ivAmucat / / 509 // vidyArthamAgatasyeha mama durvyasanaM hyadaH / sAgaraM gantukAmasya himavadgamanopamam // 510 // jJAnadAnaM mayi guroH sthale kamalaropaNam / yaddAsyAmapi dAsatvamakArSamakulocitam / / 511 / / tadalaM viSayairebhiriti saMvegamAptavAn / utpannajAtismaraNaH svayabuddho babhUva saH / / 512 / / 1 'vasaro'sti hi / dazamaM parva ekAdaza: sargaH zrImahAvIra - jinacaritam / udAyana nRpaticaritram | ||339 // Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 340 / / mUrdhajAnmUrdhna uddhRtya svayaM devatayA'rpitam / rajoharaNavadanavastrikAdikamAdade / / 513 / / rAjAnaM gato rAjJA'pRcchIti kimacintayaH ? / svamanorathavistAramathA''khyAyAbravIditi / / 514 / / yathA lAbhastathA lobho lAbhAllobhaH pravardhate / dvimASyA cintitaM kAryaM koTyA'pi na hi niSThitam / / 515 / / rAjA'pi vismitaH proce koTIrapi dadAmyaham / bhuMkSva bhogAn vrataM muJca na vrate pratibhUstava / / 516 / / kapilo'pyabravIdarthe rAjannalamanarthadaiH / nirgranthIbhUtavAnasmi dharmalAbho'stu bhadra ! te / / 517 / / ityuktvA kapilamunistato nirgatya nirmamaH / nirIho nirahaMkAro vijahAra vasundharAm / / 518 // evaM vrataM pAlayataH kapilasya mahAmuneH / SaNmAsaparyayeNAbhUt kevalajJAnamujjvalam / / 519 / / itazcAsIdrAjagRhanagarasyAntarAlagA / aSTAdazayojanAnupramANA dAruNATavI / / 520 / / tatra 'vekkDadAsAkhyA balabhadrAdayo'bhavan / zatAni paJca caurAstAn bodhArhAn kapilo'budhat / / 521 // caurANAmupakArAya teSAM ca sa mahAmuniH / abhyAgAttAmaraNyAnIM zaraNyaH sarvajanminAm / / 522 // ekazca cauro vRkSAgramadhiruDhaH plavaMgavat / dadarza durAdAyAtaM kapilaM zramaNottamam / / 523 // sa cauro'cintayat ko'yamAgacchatyabhibhUya naH / tamAkhyaditi senAnye senAnyaM so'pyupAyayau / / 524 // diSTyA krIDanamayAtamiti senApatirbuvan / nRtya nRtya zramaNaketyajJa AjJApayanmunim / / 525 / / 1 ca kaDadeg / dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / udAyana nRpaticaritram | // 340 // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 341 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kapilarSirado'vAdIdvAdako nAsti kazcana / vAdyaM vinA kuto nRttaM na kArya kAraNaM vinA / / 526 // tAlavAdyamathAkArSuzcaurAH paJca zatAnyapi / kapilo'pi nanarvoccairjagau ca zrutizarmadam / / 527 // duHkhAnubhavabhUyiSThe kiM bhave'sminnazAzvate / bhavettatkarma yenAhaM gaccheyaM na hi durgatim / / 528 // ityAdikA dhruvAH paJca zatAni kapilo jagau / sarvAH prAkRtabandhena zravyarAgeNa bandhurAH / / 529 / / dhruvAsu gIyamAnAsu kapilena maharSiNA / te caurAH pratyabudhyanta kasyAMcitkazcideva ca / / 530 / / tataH zatAni paJcApi caurANAM sa mahAmuniH / paryavrAjayadetaddhi haSTaM tajjJAnacakSuSA / / 531 // pure rAjagRhe devAdhidevAjJAM pragRhya saH / brahmarSiH kapilo'traiva tvatpurImasti pAvayan / / 532 / / kevalyeSa svayaMbuddhaH zvetAmbaraziromaNiH / kartA pratiSThAM ko'pyeSa puNyAnAmudayastava / / 533 / / tatazcAvantinAthena prArthitaH kapilo muniH / pratyaSThAt pratimAM maMtrapUtacUrNAni nikSipan / / 534 // carcayitvA'rcayitvA ca doAmuddhRtya pArthivaH / tAM taddhano dhanamiva hRddvAre pratimAM dadhau // 535 / / nyadhAdanilavegasya skandhe tAM pratimA nRpaH / tadantarAsanikavadAruDho'dhArayat svayam // 536 / / divyAbhiyogayAnebhyo'pyativegena dantinA / gatvA vItabhaye dAsyai pratimAM tAM samArpayat / / 537 / / sA'pi tAM pratimAM caitye nyasyAdAya purAtanIm / AgAdAsI pratimAM ca nRpo'pyAropayad dvipam // 538 // 1 nRtyaM / 2 devaami| udAyananRpaticaritram / // 341 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||342 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / rAjA'pi gajamAruhyAvantIM prApa tathA drutam / samAgatevAbhimukhaM yathA sA puryalakSyata / / 539 // vaNijo vidizApuryA bhAyalasvAmino'nyadA / gozIrSakASThapratimA vidyunmAliprakAzitA / / 540 // rAjJA kubjikayA cApi pUjanAya samarpitA / tayostadapi bahvetadviSayAsaktayoH sadA // 541 / / / / yugmm|| anyadA bhAyalo'drAkSIttejorAzI ivAMginau / hastavinyastapUjopakaraNau puruSAvubhau / / 542 / / tau 6STvA dRSTisukhadAvAjanmasuhRdAviva / kau yuvAmiti papraccha bhAyalo'zaMsatAM ca tau // 543 // AvAM nAgakumArau bhoH ! pAtAlabhavanAlayau / nAmnA kaMbalazabalau dharaNendrasya zAsanAt / / 544 / / devAdhidevapratimA vidyunmAlikRtAmimAm / AyAvo'rcayituM caityamevama!pahAriNau // 545 / / / / yugmm|| asyA hi vidizAnadyA hRdamadhyena vartmanA / majjanonmajjane nityamAvAM kurvo'tra haMsavat / / 546 / / bhAyalaH smAha pAtAle yuvAM svabhavanAni me / gRhItabhagavannizrasyAdya darzayataM surau ! / / 547 // zAzvatIH pratimAstatra vandituM me manorathaH / sa pUryatAM prasAdAdvAM na mudhA devadarzanam / / 548 // tAbhyA prapadya ca tathA tatra tenaiva vartmanA / autsukyAdardharacitapUjo'nIyata bhAyalaH // 549 / / vavande zAzvatIrarhatpratimAstatra bhAyalaH / taM coce dharaNastoSAt prasAdo yAcyatAmiti / / 550 / / bhAyalaH smAha mannAma sarvatra jJAyate yathA / tathAstu nAmasthemaiva puruSANAM hi pauruSam / / 551 / / 1"ma tenaiva / udAyananRpaticaritram / // 342 // Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 343 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dharaNendro'pyuvAcaivaM caMDapradyotabhUpatiH / devakIyapuraM tatra tvannAmnA kArayiSyati / / 552 / / kRtArdhapUjastvAyAsIriti kAlena gacchatA / guptava mithyAgbhiH sA pratimA pUjayiSyate / / 553 / / tasyAH pratikRtistaizca bahiH saMsthApayiSyate / Adityo bhAyalasvAminAmA'yamiti vAdibhiH / / 554 / / tatazca bhAyalasvAmisUrya ityakhilo janaH / pUjayiSyati daMbho'pi suprayukto na niSphalaH / / 555 // abhyadhAdbhAyalo'pyevamAH pApo'smi dhigeva mAm / atyAhitaM hyApatitamazivaM matkRtaM hyadaH / / 556 // devAdhidevapratimApratikRtyA durAzayaiH / mama nAmnA''ditya iti kRtvA yatpUjayiSyate / / 557 // dharaNo'pyabhyadhAnmA gAH zucaM kiM kriyate'nagha! / etaddhi duHSamAkAlalIlAyitamanujjvalam / / 558 / / tato nAgakumArAbhyAM pathA tenaiva tatkSaNam / nItvA'mucyata tatraiva svapnadarzIva bhAyalaH / / 559 / / itazca nagare vItabhaye rAjA'pyudAyanaH / nityakarmarataH prAtardevatA''vasathaM yayau / / 560 // dadarza cAgre pratimA mlAnamAlyAmudAyanaH / acintayacca kA'pyanyA pratimeyaM na sA punaH / / 561 // AropitAni tasyAM puSpANyahanyapare'pi hi / tatkAlAvacitAnIvAdRzyanta kimidaM hahA / / 562 / / staMbhalamA sadaivAsthAdiha pAJcAlikeva yA / sA dAsI devadattApi vilIneva na zyate / / 563 / / nidAghe maruvArIva naSTazca kariNAM madaH / tadAgAdanilavego niyataM gandhasindhuraH // 564 // 1 nyAhi / 2 prAtazca / udAyananRpaticaritram / // 343 // Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 344 // | dazamaM parva ekAdazaH e: zrImahAvIrajinacaritam / AgatyAnilavegena nUnaM pradyotabhUpatiH / pratimAM devadattAM ca nizi caura ivAharat // 565 / / udAyano'pi pradyotaM tatkSaNAdabhyaSaNayat / vAdayan kSmAM hayakhurairjayabhaMbhAmivAparAm / / 566 / / dazAtha baddhamukuTA rAjAno'pi tamanvaguH / ekAdazApi te cAbhAn rudrA iva mahaujasaH / / 567 // athodAyanasainyAnAM pratyakSA jAMgalakSitau / Asan payAyamAnArkarocirmayyo marIcikAH / / 568 // Asphalanto mitho bhUmau luThanto'pi ca sainikAH / tRSA na kiMcidadrAkSurdivase'pi hi dhUkavat / / 569 // sadyaH prabhAvatIdevaM tadA'smArSIdudAyanaH / smarati vyasane prApte ko vA naiveSTadevatAm / / 570 // smRtamAtropasthitena tena devena vAriNA / tripuSkarANyapUryanta pramodena ca sainikAH / / 571 / / kaTakaM susthitaM cAbhUt pAyaM pAyaM payastadA / vinA'pyannena jIvyeta jIvanIyaM vinA na tu / / 572 / / tataH prabhAvatIdevo jagAma nijamAlayam / rAjA vItabhayezo'pi prApadujjayinI purIm / / 573 // tatrodAyanarAjasyAvantinAthasya cAcirAt / mitho dUtamukhenAbhUdrathasaMgarasaMgaraH / / 574 / / udAyano'thAruroha dhanvI sAMgrAmikaM ratham / vAdayAmAsa maurvI ca raNatUramivAparam / / 575 / / pradyoto'pi hi vijJAya rathAjayyamudAyanam / AruDho'nilavegebhaM kA pratijJA balIyasi / / 576 / / udAyano'pi taM dRSTvA gajAruDhamado'vadat / pApmannasatyasaMdho'si tathApi na bhavasyare / / 577 / / udAyana nRpaticaritram / // 344 // Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite ||345 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ityuktvA maMDalikayA bhramayana svarathaM rayAt / doSmAnudAyano yorbu smayamAno'bhyaDhaukat / / 578 // zilImukhaiH sUcimukhairdhanurdharadhurandharaH / vivyAdhAnilavegasya viSvak pAdatalAni saH / / 579 / / barhiHzalAkAsaMpUrNapatadgrahamukhopamaiH / caraNairgantumasahastadvipo'bhUt papAta ca / / 580 / / udAyanena pradyotaH pAtayitvA'tha kuJjarAt / hastena jagRhe baddhvA yazorAzirivoccakaiH / / 581 / / lalATe'ta vyadhAdAsIpatirityakSarairatha / udAyano'vantipateH svAM prazasti navAmiva / / 582 / / tamaMkitaM dAsamiva kRtvA vItabhayezvaraH / taddivyapratimAratnamAnetuM vidizAM yayau / / 583 / / pUjayitvA ca natvA ca tAM divyAM pratimAM nRpaH / upadAtumupAkrasta girivanna cacAla sA / / 584 / / devAdhidevamarcitvA savizeSamudAyanaH / uvAca kimabhAgyaM me yannaiSi paramezvaraH (ra!) / / 585 / / devo'pyuvAca mA zocIyadvItabhayapattanam / pAMzuvRSTyA sthalaM bhAvi tannaiSyAmi mahAzaya ! / / 586 / / devatAdezamAsAdyodAyano'pi nyavartata / prayANavAraNI prAvRDantarAle babhUva ca / / 587 / / tatraiva zibiraM rAjA nyadhAtpattanasannibham / nivasanti hi rAjAno yatra tatrApi pattanam / / 588 / / tasthuH kRtvA dhUlivapraM tadrakSArtha nRpA daza / tatastacchibiraM jajJe nAmnA dazapuraM puram // 589 / / udAyano'pi pradyotaM raNAttaM bhojanAdinA / apazyadAtmAnamiva kSatradharmo'yamIdRzaH / / 590 // 1 kayat / 2 bahiH sh| udAyananRpaticaritram / // 345 // Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 346 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / jAte paryuSaNAparvaNyanyadodAyano'kRta / upavAsaM sa hi zrAddhastasya devasya zAsanAt / / 591 // sUdo'thApRcchatpradyotaM kimadya nRpa ! bhokSyase ? / tacchutvA'vantinAtho'pi kSobhAdidamacintayat / / 592 prazno hyakRtapUrvo'yamadya kSemAvaho na me / upahAsavaco hyetadvadhabandhAdisUcakam / / 593 / / sUpakAramapRcchacca kimadya praznakAraNam ? / vidyAkRSTeva rasavatyAgAddhi samaye sadA / / 594 / / sUdo'pyakathayadrAjannadya paryuSaNotsavaH / upoSito'sti naH svAmI sAntaHpuraparicchadaH / / 595 // rAjArthaM yA rasavatI bhojito'si tayA sadA / adhunA tu tvadarthe tAM kariSyAmIti pRchyase / / 596 / / pradyotaH smAha he sUdopavAso'dyAstu me'pi hi / jJApitaM sAdhu parvedaM zrAvako pitarau mama // 597 / / sUdo'pyudAyanAyA''khyattatpradyotasya bhASitam / udAyano'vadadasau dhUrto jAnAti vaizikam // 598 / / yAdRze tAdRze vA'smin kArAgAranivAsini / na me sAdhvI paryuSaNetyamucattamudAyanaH // 599 // pradyotaM kSamayAmAsa parvocitamudAyanaH / kirITameva te pUrvaM babandhuaulimaMDanam / / 601 // pradyotAyAvantidezamudAyananRpo dadau / varSArAtre tvatikrAnte svayaM vItabhayaM yayau / / 602 // zibire tatra vaNijastasthivAMsastathaiva hi / taireva vasamAnaM tajjAtaM dazapuraM puram // 603 // pradyoto'pi vItabhayapratimAyai vizuddhadhIH / zAsanena dazapuraM dattvA'vantipurImagAt / / 604 / / udAyananRpaticaritram / ||346 // Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 347 // dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / anyedhurvidizAM gatvA bhAyalasvAminAmakam / devakIyaM puraM cakre nA'nyathA dharaNoditam / / 605 / / vidyunmAlikRtAyai ca pratimAyai mahIpatiH / pradadau dvAdaza grAmasahasrAn zAsanena saH / / 606 / / atrAntare vItabhayasthitaM nRpamudAyanam / etya prabhAvatIdevaH snehena pratyabodhayat / / 607 / / ihApi yA'sti pratimA jIvataH svAmino navA / sApi rAjannasAmAnyaprabhAvAttIrthamuttamam / / 608 // brahmarSiNA kevalinA kapilena mahAtmanA / zvetAmbareNa pratimA hyasau rAjan ! pratiSThitA / / 609 / / agretanI ca pratimA pratimeyamapi tvayA / pUjyA'tha sarvaviratirapi grAhyA mahAphalA / / 610 // udAyano'pi tadvAcaM pratipede tathaiva tAm / tanmanaHkadalImeghaH sa devo'pi tirodadhe / / 611 / / tatazcAnyedhurudhukto dharme rAjApyudAyanaH / jagrAha pauSadhaukasthaH pAkSikaM pauSadhavratam // 612 / / rAtrijAgaraNe tasya zubhadhyAnena tasthuSaH / IdRgadhyavasAyo'bhUdvivekasya sahodaraH / / 613 / / dhanyAste nagarapAmA ye zrIvIreNa pAvitAH / rAjAdayo'pi te dhanyA yairdharmo'zrAvi tanmukhAt / / 614 / / tatpAdapadmasAnnidhyAtpratibodhamavApya ye / gRhidharma dvAdazadhA zizriyuH kRtino hi te / / 615 // tatprasAdAcca ye sarvaviratiM pratipedire / te zlAghyA vandanIyAste tebhyo nityaM namo namaH / / 616 // svAmI vItabhayamapi vihAreNa punAti cet / tatpAdamUle pravrajyAmAdAya syAM tadA kRtI / / 617 // 1jIvaMta / udAyananRpaticaritram / // 347 // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva ekAdazaH sargaH zrImahAvIra triSaSTizalAkApuruSacarite // 348 // vayaM cAbhaya ! tajjJAtvA tadanugrahakAmyayA / campApuryAH pracalitAH samavAsArma tatpure / / 618 / / asmAn praNamya zrutvA ca dezanAM gatavAn gRhe / evaM sa cintayAmAsa svavivekaguNocitam / / 619 / / sUnave'bhIcaye rAjyaM vratecchuzceddadAmyaham / saMsAranATakanaTastanmayaiSa kRto bhavet / / 620 // uzanti narakAntaM hi rAjyaM nItivido'pi ca / tatsUnave na dAsye'haM dAsye cettanna taddhitaH / / 621 / / iti kezini jAmeye rAjyazriyamudAyanaH / sadyaH saMkramayAmAsa tejo'rka iva pAvake / / 622 / / jIvantasvAmidevAya pUjArthamatha pArthivaH / zAsanena dadau bhUri grAmAkarapurAdikam / / 623 // tataH kezinarendreNa kRtaniSkramaNotsavaH / asmatpArce parivrajyAmudAyana upAttavAn / / 624 / / sa tapobhiH SaSThASTamadazamadvAdazAdibhiH / vratAhAdapi karmeva svamAtmAnamazoSayat / / 625 / / tRNamiva parihRtya rAjyalakSmI zrAmaNyaM pratipannavAn vizuddham / ityabhayakumAra ! kIrtitaste caramo rAjarSiryudAyanAkhyaH / / 626 / / jinacaritam / udAyananRpaticaritram / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye ) dazamaparvaNirauhiNeyacaritA-bhayakumArA-pahArodAyanacarita pradyotabandhanodAyanapravrajyAvarNano nAmaikAdazaH sargaH / // 348 // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 349 // dazamaM parva dvAdazaH dvAdazaH sargaH / varga: zrImahAvIrajinacaritam / udAyananRpaticaritram / apRcchadabhayo bhUyaH praNamya paramezvaram / udAyanasya rAjarSeH ka udarko bhaviSyati ? ||1 / / prakRSTatIrthakRtkarmanirjarAniratastataH / kathayAmAsa bhagavAniti zrIjJAtanandanaH / / 2 // ekadodAyanamuneH pRthvyAM viharataH sataH / utpatsyate mahAvyAdhirakAlApathyabhojanaiH / / 3 / / anavadyAzayaivaidyaiH so'nyadA vakSyate muniH / bhukSva dehanirIho'pi guNaratnodadhe! dadhi / / 4 / / vihariSyatyatho goSTheSUdAyanamahAmuniH / sulabhA dadhibhikSA hi tatra doSavivarjitA / / 5 / / anyadodAyano vItabhayaM yAsyati pattanam / bhUbhujA bhAgineyena kezinA samadhiSThitam / / 6 / / jJAtvodAyanamAyAtaM kezyamAtyairbhaNiSyate / nirviNNastapasAmeSa niyataM tava mAtulaH / / 7 / / RddhaM rAjyaM baindrapadaM tattyaktvA'nuzayaM dadhat / nUnaM rAjyArthamevA''gAdvizvasIrmA sma sarvathA / / 8 // kezI vakSyatyasau rAjyaM gRhNAtvadyApi ko'smyaham / gopAlasya hi kaH kopo dhanaM gRhNAti ceddhanI / / 9 / / vakSyanti maMtriNaH puNyaistava rAjyamupasthitam / pradattaM na hi kenApi rAjadharmo'pi nedRzaH // 10 // | // 349 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 350 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pitRrdhAturmAtulAdvA suhRdo vA'parAdapi / prasahyApyAharedrAjyaM taddattaM ko hi muJcati // 11 // tairevamudito'tyarthaM tyaktvA bhaktimudAyane / kezI prakSyati kiM kArya ? dApayiSyanti te viSam / / 12 / / viSeNa saMskRtya dadhi pazupAlikayaikayA / kezI dApayitA tasmai parapreryasya kA matiH ? / / 13 / / tadviSaM devatA hRtvA munimevaM bhaNiSyati / saviSo dadhilAbhaste mA kRthAstaddadhispRhAm / / 14 / / tataH parihate dadhni rogo vardhiSyate muneH / vyAdhayo hi vijRmbhante chalamAsAdya bhUtavat / / 15 / / roganigrahaNArthaM sa punarAdAsyate dadhi / viSApahAraM trIn vArAna devatA sA kariSyati / / 16 / / anyadA tu pramAdena tadviSaM devatA'pi sA / na hariSyatyatha muniH saviSaM dadhi so'tsyati / / 17 / / tatazcaitanyacaurIbhirviSavIcIbhirAtmanaH / jJAtAvasAno'nazanaM maharSiH sa prapatsyate / / 18 / / triMzaddinamanazanaM pAlayitvA samAdhinA / utpannakevalajJAno vipadya zivameSyati / / 19 / / udAyane zivagate devatA punareyuSI / jJAtvA tAdRkkAlarAtririva kopamupeSyati // 20 // kopAcca sA vItabhayaM pUrayiSyati pAMzubhiH / tadAdi pAMzuvRSTiM ca kariSyati nirantaram / / 21 // tadaiva pratimA sA'pi kapilarSipratiSThitA / bhaviSyati mahAbhAga ! nidhAnamiva bhUgatA / / 22 / / zayyAtaraM kuMbhakAramudAyanamahAmuneH / anAgasaM tato hI devatA pAMzuvarSiNI / / 23 / / 1 tatparam / 2 mokSyate / bhAvikumArapAladevacaritram / // 350 // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 351 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sinapallayAM ca taM nItvA tannAmnaiva hi devatA / kuMbhakArakRtamiti tatra sthAnaM kariSyati / / 24 / / punarapyabhayo'pRcchatpraNamya paramezvaram / udAyanakumArasyAbhIceH kA bhAvinI gatiH / / 25 // svAmyAkhyat kezine rAjyaM pradattavati vaptari / sa hi prabhAvatIsUnurabhIcizcintayiSyati / / 26 // mayi satyapi bhakte'pi putre rAjyAdhikAriNi / tAto'dAt kezine rAjyaM rAjyarNamiva dhArayan / / 27 // viveko matpituH ko'yaM bhaginInandanAya yat / kezine'dAdado rAjyaM hanta kArAdhikAriNe / / 28 / / tAtaH prabhurme sa svairaM yadicchati karotu tat / kezino'dya kathaM sevAM kariSye tatsuto'smi hi // 29 // iti pitrA'bhibhUtaH so'bhigamiSyati kUNikam / abhimAnavatAM zreyAn videzo hi parAbhave / / 30 / / atha mAtRSvaseyena kUNikena sagauravam / vIkSyamANaH sadA'bhIciH sukhaM sthAsyati tatra ca / / 31 // zramaNopAsakaH samyagjIvAjIvAditattvavit / abhIciH zrAvakadharma yathAvat pAlayiSyati / / 32 / / gRhidharma samA bahvIH pAlayannapyakhaMDitam / parAbhavaM smaran vairaM na sa hAsyatyudAyane // 33 // kRtvA saMlekhanAM samyak pAkSikAnazanena saH / pitRvairamanAlocya mRtvA bhAvyasurottamaH / / 34 / / evaM palyopamaM tatra paripAlyAyurAtmanaH / mahAvideheSUtpadyAbhIcijIvaH zivaMgamI / / 35 / / pRcchati smAbhayo'thaivaM kapilarSipratiSThitA / prakAzameSyati kadA pratimA paramezvara! // 36 // svAmyAkhyAti sma saurASTralATagurjarasImani / krameNa nagaraM bhAvi nAmnA'NahilapATakam / / 37 // OMRSSRASSHRSHASHRAS2009 bhAvikumArapAladevacaritram / // 351 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 352 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / AryabhUmeH ziroratnaM kalyANAnAM niketanam / ekAtapatrArhaddharma taddhi tIrtha bhaviSyati // 38 // caityeSu ratnamayyo'rhatpratimAstatra nirmalAH / nandIzvarAdipratimAkathAM neSyanti satyatAm / / 39 // bhAsurasvarNakalazazreNyalaMkRtamaulibhiH / rociSyate ca taccaityairvizrAntatapanairiva / / 40 // zramaNopAsakastatra prAyeNa sakalo janaH / kRtAtithisaMvibhAgo bhojanAya yatiSyate / / 41 // parasaMpadyanIAluH saMtuSTazca svasaMpadA / pAtreSu dAnazIlazca tatra loko bhaviSyati // 42 // zrAddhAzca dhaninastatrAlakAyAmiva guhyakAH / vapsyanti draviNaM saptakSetryAmatyantamArhatAH / / 43 / / parasvaparadAreSu sarvaH ko'pi parAGmukhaH / bhAvI tasmin pure lokaH suSamAkAlabhUriva / / 44 / / asmannirvANato varSazatAnyabhaya SoDaza / navaSaSTizca yAsyanti yadA tatra pure tadA // 45 // kumArapAlo bhUpAlazcaulukyakulacandramAH / bhaviSyati mahAbAhuH pracaNDAkhaNDazAsanaH // 46 / / sa mahAtmA dharmadAnayuddhavIraH prajAM nijAm / Rddhi neSyati paramAM piteva paripAlayan / / 47 / / RjurapyaticaturaH zAnto'pyAjJAdivaspatiH / kSamAvAnapyadhRSyazca sa ciraM mAmaviSyati / / 48 / / sa AtmasadRzaM lokaM dharmaniSThaM kariSyati / vidyApUrNamupAdhyAya ivAntevAsinaM hitaH / / 49 / / zaraNyaH zaraNecchUnAM paranArIsahodaraH / prANebhyo'pi dhanebhyo'pi sa dharma bahu maMsyate / / 50 / / parAkrameNa dharmeNa dAnena dayayA''jJayA / anyaizca puruSaguNaiH so'dvitIyo bhaviSyati / / 51 // bhAvikumArapAladevacaritram / ||352 // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacaritaM // 353 // sa kauberImAturuSkamaindrImAtridazApagam / yAmyAmAvindhyamAvArdhi pazcimAM sAdhayiSyati / / 52 / / anyadA vajrazAkhAyAM municandrakulodbhavam / AcAryaM hemacandraM sa drakSyati kSitinAyakaH / / 53 / / taddarzanAtpramuditaH kekIvA'mbudadarzanAt / taM muniM vandituM sa bhadrAtmA tvariSyate / / 54 / / tasya sUrerjinacaitye kurvato dharmadezanAm / rAjA sazrAvakAmAtyo vandanAya gamiSyati / / 55 / / tatra devaM namaskRtya sa tattvamavidannapi / vandiSyate tamAcAryaM bhAvazuddhena cetasA // 56 // sa zrutvA tanmukhAtprItyA vizuddhAM dharmadezanAm / aNuvratAni samyaktvapUrvakANi prapatsyate / / 57 / / sa prAptabodho bhavitA zrAvakAcArapAragaH / AsthAne'pi sthito dharmagoSThyA svaM ramayiSyati // 58 // annazAkaphalAdInAM niyamAMzca vizeSataH / AdAsyate pratyahaM sa prAyeNa brahmacaryakRt / / 59 / / sAdhAraNastrIrna paraM sa sudhIrvarjayiSyati / dharmapatnIrapi brahma carituM bodhayiSyati / / 60 / / munestasyopadezena jIvAjIvAditattvavit / AcArya iva so'nyeSAmapi bodhi pradAsyati // 61 // ye'rhaddharmadviSaH ke'pi pAMDurohnadvijAdayaH / te'pi tasyA''jJayA garbhazrAvakA iva bhAvinaH / / 62 / / apUjiteSu caityeSu guruSvapraNateSu ca / na bhokSyate sa dharmajJaH prapannazrAvakavrataH // 63 // amRtapuMsAM sa draviNaM na grahISyati / vivekasya phalaM hyetadatRptA hyavivekinaH / / 64 / / 1 suvizuddhena / 2 'rAgadvi' / 'rAMgAdvi0 / 'tayaH / vikrA / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / bhAvikumArapAladeva caritram | / / 353 / / Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 354 // dazamaM parva dvAdazaH sarga: zrImahAvIrajinacaritam / pAMDuprabhRtibhirapi yA tyaktA mRgayA na hi |s svayaM tyakSyati janaH sarvo'pi ca tadAjJayA / / 65 // hiMsAniSedhake tasmin dUre'stu mRgayA''dikam / api matkuNayUkAdi nAntyajo'pi haniSyati / / 66 / / tasminniSiddhapAparddhAvaraNye mRgajAtayaH / sadApyavighnaromanthA bhAvinyo goSThadhenuvat / / 67 / / jalacarasthalacarakhecarANAM sa dehinAm / rakSiSyati sadA mAriM zAsane pAkazAsanaH / / 68 // ye cA''janmApi mAMsAdAste mAMsasya kathAmapi / duHsvapnamiva tasyAjJAvazAnneSyati vismRtim / / 69 // dazAherna parityaktaM yatpurA zrAvakairapi / tanmadyamanavadyAtmA sa sarvatra nirotsyati / / 70 / / sa tathA madyasandhAnaM nirotsyati mahItale / na yathA madyabhANDAni ghaTayiSyati cayapi / / 71 / / madyapAnAM sadA madyavyasanakSINasaMpadAm / tadAjJAtyaktamadyAnAM prabhaviSyanti saMpadaH / / 72 / / nalAdibhirapi kSmApai taM tyaktaM na yatpurA / tasya svavairiNa iva nAmApyunmUlayiSyati / / 73 / / pArApatapaNakrIDAkukkuTAyodhanAnyapi / na bhaviSyanti medinyAM tasyodayini zAsane / / 74 / / sa prAyeNa pratigrAmamapi niHsImavaibhavaH / kariSyati mahImetAM jinAyatanamaNDitAm / / 75 / / pratigrAmaM pratipuramAsamudra mahItale / rathayAtrotsavaM so'rhatpratimAnAM kariSyati / / 76 // dAyaM dAyaM draviNAni viracayyAnRNaM jagat / aMkayiSyati medinyAM sa saMvatsaramAtmanaH / / 77 / / 1degdIn / bhAvikumArapAladevacaritram / // 354 // Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 355 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pratimAM pAMzuguptAM tAM kapilarSipratiSThitAm / ekadA zroSyati kathAprasaMge sa gurormukhAt / / 78 / / pAMzusthalaM khAnayitvA pratimA vizvapAvanIm / AneSyAmIti sa tadA kariSyati manoratham / / 79 / / tadaiva manautsAhaM nimittAnyaparANyapi / jJAtvA nizceSyate rAjA pratimA hastagAminIm / / 80 / / tato gurumanujJApya niyojyAyuktapUruSAn / prArapsyate khAnayituM sthalaM vItabhayasya tat / / 81 / / sattvena tasya paramArhatasya pRthivIpateH / kariSyati ca sAMnidhyaM tadA zAsanadevatA / / 82 / / rAjJaH kumArapAlasya tasya puNyena bhUyasA / khanyamAne sthale maMca pratimA''virbhaviSyati / / 83 / / tadA tasyai pratimAyai yadudAyanabhUbhujA / grAmANAM zAsanaM dattaM tadapyAvirbhaviSyati / / 84 / / nRpAyuktAstAM pratimA pratnAmapi navAmiva / rathamAropayiSyanti pUjayitvA yathAvidhi / / 85 // pUjAprakAreSu pathi jAyamAneSvanekazaH / kriyamANeSvahorAtraM saMgIteSu nirantaram / / 86 / / tAlikArAsakeSUccairbhavatsu grAmayoSitAm / paMcazabdeSvAtoyeSu vAdyamAneSu saMmadAt // 87 / / pakSadvaye cAmareSUtpatatsu ca patatsu ca / neSyanti pratimAM tAM cA''yuktAH pattanasImani / / 88 / / ||tribhirvishesskm / / sAntaHpuraparIvArazcaturaMgacamUvRtaH / sakalaM saMghamAdAya rAjA tAmabhiyAsyati / / 89 // svayaM rathAtsamuttArya gajendramadhirohya ca / pravezayiSyati pure pratimAM tAM sa bhUpatiH / / 90 // mAvikumArapAladevacaritram / ||355 // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 356 // | dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / upasvabhavanaM krIDAbhavane saMnivezya tAm / kumArapAlo vidhivatrisandhyaM pUjayiSyati // 91 / / pratimAyAstathA tasyA vAcayitvA sa zAsanam / udAyanena yaddattaM tatpramANIkariSyati / / 92 // pratimAyAH sthApanArthaM tasyAstatraiva pArthivaH / prAsAdaM sphaTikamayamamAyaH kArayiSyati / / 93 / / prAsAdo'STApadasyeva yuvarAjaH sa kAritaH / janayiSyati saMbhAvyo vismayaM jagato'pi hi / / 94 / / sa bhUpatiH pratimayA tatra sthApitayA tayA / edhiSyate pratApena RddhayA niHzreyasena ca / / 95 / / devabhaktyA gurubhaktyA tvatpituH sadRzo'bhaya ! / kumArapAlo bhUpAlaH sa bhaviSyati bhArate / / 96 // iti zrutvA namaskRtya bhagavantamathAbhayaH / upazreNikamAgatya vaktumevaM pracakrame / / 97 / / bhavAmi tAta ! rAjA cedRSirna syAmahaM tadA / zrIvIro'ntimarAjarSi yadazaMsadudAyanam / / 98 / / zrIvIraM svAminaM prApya prApya tvatputratAmapi / nocchetsye bhavaduHkhaM cenmattaH ko'nyo'dhamastataH / / 99 // nAmnA'hamabhayastAta sabhayo'smi bhavAt punaH / bhuvanAbhayadaM vIraM tacchrayAmi samAdiza / / 100 / / tadalaM mama rAjyenAbhimAnasukhahetunA / yataH santoSasArANi saukhyAnyAhumaharSayaH / / 101 / / nirbandhAducyamAno'pi na yadA rAjyamagrahIt / tadA'bhayo vratAyAnujajJe rAjJA pramodataH / / 102 // rAjyaM tRNamiva tyaktvA saMtoSasukhasadma saH / dIkSAM caramatIrthezavIrapAdAntike'grahIt / / 103 // Attavrate satyabhaye'nujJApya zreNikaM napam / zrImahAvIrapAdAnte nandA'pi vratamagrahIt / / 104 / / abhykumaarsyprvrjyaa| ||356 // Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 357 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / parivrajantyA tvabhayaM nandayA kuMDaladvayam / kSaumadvayaM ca taddivyaM dattaM hallavihallayoH // 105 / / bhavyAnAM pratibodhAya tatazca bhagavAnapi / surAsuraiH sevyamAno vijahAra vasundharAm / / 106 // vividhAbhigrahapUrva pAlayitvA ciraM vratam / mRtvA sarvArthasiddhe'bhUdabhayaH pravaraH suraH / / 107 / / tadA zrIvIrapAdAbjamUle pravrajite'bhaye / iti saMcintayAmAsa zuddhadhIrmagadhAdhipaH // 108 / / abhayo hi kumAreSu samastaguNabhUrabhUt / vratamAdAya sukRtI sa tu svArthamasAdhayat / / 109 / / kumAre kutraciddISmatyAyuSmati vapuSmati / rAjyamAropayiSyAmi kramo hyeSa mahIbhujAm / / 110 // saguNo nirguNo vApi putro'rhaH pitRsaMpadAm / saguNaH syAdyadi tadA puNyaM hi piturujjvalam / / 111 / / vinA'bhayakumAreNa manovizrAmadhAma me / kUNiko guNavAneSa rAjyamarhati nAparaH / / 112 // nizcitya kUNikaM rAjye so'dAkhallavihallayoH / hAramaSTAdazacakraM gajaM secanakaM ca tam / / 113 / / atrAntare kumAro'pi maMtrayAmAsa kUNikaH / kAlAdibhiH svasadRzairdazabhirdhAtRbhiH saha / / 114 / / jarannapi pitA'smAkaM rAjyasya na hi tRpyati / putre hi kavacahare rAjJo'dhikurute vrtm|| 115 / / varaM varIyAnabhayaH zriyamaujjhadhuvA'pi yaH / na tu tAto viSayAndhaH svAM jarAM yo na pazyati // 116 / / tadadya pitaraM baddhvA rAjyaM svasamayocitam / gRhNImo nApavAdo'tra vivekavikalo hi saH // 117 // SHARAHAS AHARASHARASHTRA kuNikena kRtaH zreNikasya kArAgRha rodhaH / ||357 // Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarita // 358 / / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kRtvaikAdazadhA rAjyaM bhrAtaro bhuMjmahe vayam / pitA tu baddhastadanu jIvatvabdazatAnyapi / / 118 / / iti te dardhiyaH sarve vizvastaM pitaraM nijam / babandhurdarapatyaM hi gRhajAto viSadrumaH // 119 / / zukavatpaJjare'psIt kUNikaH zreNikaM tataH / vizeSo'yaM punarbhaktapAne api dadau na hi // 120 / / pUrvAhne cAparAhe ca kUNikaH pUrvavairataH / pituH kazAghAtazataM pApo'dAdanuvAsaram / / 121 // adhisehe zreNikastAM durdazAM daivaDhaukitAm / dantAvalaH samartho'pi vArIbaddhaH karotu kim / / 122 // nikaSA zreNikaM gantuM kUNiko'dAnna kasyacit / kevalaM mAtRdAkSiNyAccelaNAM na hyavArayat / / 123 / / celaNA'pi pratidinaM surayA zatadhautayA / sadyaHsnAtevA''rdrakezIbhUyopazreNikaM yayau / / 124 / / kulmASapiNDikAM caikAM kezAntaH puSpadAmavat / prakSipya celaNA'naiSIt patibhaktA tadantike / / 125 / / patye kulmASapiNDI tAM pracchannA celaNA dadau / prApya tAmapi duHprApAM sa mene divyabhojyavat / / 126 / / cakAra zreNikaH prANayAtrAM piMDikayA tayA / bubhukSAlakSaNo rogo vinA'nnaM khalu mRtyave / / 127 // zatadhautasurAbindUn patataH pibati sma tAn / cAtako meghamuktAmbubindUniva pipAsitaH / / 128 / / zreNiko'pi surAbindUn patataH pibati sma tAn / cAtako meghamuktAmbubindUniva pipAsitaH / / 129 / / bindumAtrapItayA'pi zreNikaH surayA tayA / na viveda kazAghAtAMstRSayA nApyapIDyata // 130 / / itthaM ca zreNikaM baddhvA kurvato rAjyamutkaTam / kUNikasya padmAvatyA palyAM sUnurajAyata / / 131 // kuNikena kRtaH zreNikasya kArAgRharodhaH / / / 358 // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 359 // | dazamaM parva dvAdazaH bhargaH zrImahAvIra jina caritam / vardhApikAstadA''yAtAH kuNiko dAsaceTikAH / vastrAbharaNasaMchannAzcakre kalpalatopamAH // 132 / / svayaM cAntaHpure gatvA pANibhyAM putramAdade / abhAttatpANipadmasthaH sa poto haMsapotavat / / 133 / / kUNikastaM sutaM pazyannayanAmbhojabhAskaram / unmudraparamAnandaH zlokamevaM tadA'paThat / / 134 / / aMgAdaMgAtsaMbhavasi hRdayAdabhijAyase / Atmaiva putranAmA'si tajjIva zaradAM zatam / / 135 / / bhUyo bhUyaH paThannevaM vizazrAma na kUNikaH / tacchlokacchadmanA harSa hRdyamAntaM vamanniva / / 136 / / kumArabhRtyAM dakSAbhivRddhastrIbhirathAkaH / amocyariSTazayyAyAmAdAya nRpateH karAt / / 137 / / cakre ca nRpatiH sUnorjAtakarmamahotsavam / yAcakebhyo dvijAdibhyo dadaddAnaM yathAruci // 138 // udAyIti dadau nAma tasya sUnozca kUNikaH / utsavenAtimahatA sudinIkurvatA dinam / / 139 // athodAyikumAro'pi svarNacchAyo dine dine / vRddhiM jagAmopavane zAkhIvA''rakSakairvRtaH / / 140 / / tena kaTyadhiruDhena kumAreNa nirantaram / dadhau sazAlabhaJjIkastambhazobhAM mahIpatiH / / 141 / / ullApayan kumAraM taM lallamanmanayA girA / rAjA'pi vaktumajJasya zizoH zriyamazizriyat / / 142 / / Asane zayane yAne bhojane'pi tamarbhakam / na mumoca karAdrAjA maMgalyAmiva mudrikAm / / 143 / / AsAJcakre'nyadA bhoktuM rAjA zreNikanandanaH / vAmorumastake nyasyodAyinaM putravatsalaH / / 144 / / 1 jAto'si / kuNikena kRtaH zreNikasya kArAgRharodhaH / |359 // Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 360 // ardhabhukte kUNike ca mUtrayAmAsa so'rbhakaH / papAta sarpidhariva mUtradhArA ca bhojane / / 145 / sUno vegabhaMgo bhUditi zreNikasUrnRpaH / na jAnu cAlayAmAsa putravAtsalyamIdRzam / / 146 / / mUtra plAvitamannaM ca svayamutsArya pANinA / tathaiva bubhuje putrapremNaitadapi zarmaNe / / 147 / / papraccha celaNAM tatropaviSTAmatha kUNikaH / mAtarevaM sutaH preyAnabhUtkasyacidasti vA / / 148 / / celaNA'vocadAH pApa ! nRkheTa ! kulapAMsana ! / na jAnAsi yathA'bhUstvaM pituratyantavallabhaH / / 149 / / durdohana jJAto'si piturvairI tadA mayA / strINAmApannasattvAnAM yathAgarbhaM hi dohadAH / / 150 // garbhasthitamapi jJAtvA tvAmare pitRvairiNam / garbhazAtanamAraMbhi mayA patizivecchayA / / 151 / / tathApi na vilIno'si taistaiH zAdauSadhairapi / kiM tu pratyuta puSTo'si sarvaM pathyaM balIyasAm / / 152 / / tava pitrA ca me tAdRgapyapUri manorathaH / kadA drakSyAmyahaM putravaktramityAzayA bhRzam / / 153 / / piturvairIti nizcitya tvaM jAto'pi mayojjhitaH / AnIto'si punaH pitrA yatnAt svamiva jIvitam // 154 / / tadA kukkuTikApicchaviddhaikA ca tavAMguliH / kRmipUyAkulA'tyaMtamabhUdaratidAyinI / / 155 / tvatpitA'dhAnmukhe kSiptAM tAdRzImapi teM'gulim / tAvadeva sukhaM te'bhUdyAvadvaktrAMtaraMgulI / / 156 / / evaM yenAsi pitrA tvaM re durlalita ! lAlitaH / kRte pratikRtaM tasyA'kAri kArApravezanam / / 157 / / 1 yAd / dazamaM parva dvAdaza: sargaH zrImahAvIra jinacaritam / kuNikena kRtaH zreNikasya kArAgRha rodhaH / / / 360 // Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 361 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kUNiko'pyabravInmahyaM tAtaH kiM guDamodakAn / praiSIddhallavihallAbhyAM punaH kiM khaMDamodakAn / / 158 // celaNA''khyapitRdveSItyaniSTastvaM mamA'bhavaH / mayaiva dApitAstubhyaM tanmUDha ! guDamodakAH / ! 159 / / kUNikaH smAha dhigdhiGmAmavimRzya vidhAyinam / rAjyaM nyAsArpitamivArpayiSyAmi punaH pituH // 160 // ityardhabhukte'pyAcamya dhAtryAH putraM samarpya ca / udasthAtkUNikastAtasamIpe gantumutsukaH // 161 // pitRpAdeSu nigaDAn bhakSyAmIti vicantayan / lohadaMDaM gRhItvA so'bhizreNikamadhAvata // 162 / / upazreNikamAdiSTA yAmikAH pUrvasaMstutAH / dRSTvA kUNikamAyAntamiti vyAjahUrAkulAH / / 163 / / sAkSAiMDadhara iva lohadaMDadharaH puraH / drutamAyAti te sUnurna vidmaH kiM kariSyati ? / / 164 / / zreNikazcintayAmAsa jighAMsurnUnameSa mAm / anyadA'gAt kazAhasto daMDahasto'dhunaiti tu / / 165 / / na vedmi mAM kumAreNa mArayiSyati kenacit / tasmAdanAgate'pyasminmaraNaM zaraNaM mama / / 166 / / iti tAlupuTaviSaM jihvAgre zreNiko dadau / prasthAnasthA ivAgre'pi tatprANAzca drutaM yayuH / / 167 / / AgAcca kuNiko yAvat parAsuM tAvadagrataH / dadarza pitaraM vakSa AghnAnaH pUccakAra ca // 168 / / vilalApa ca hA! tAtapAdAH ! karmabhirIdRzaiH / advaitIyIka evaiSa pApo'hamabhavaM bhuvi / / 169 / / kSamayiSyAmyahaM tAtapAdAniti manorathaH / yanme nA'pUri tatpApatamo'hamadhunA punaH // 170 // zreNikasya mRtyuH / *SHAHARASHRSSHRSHASHRS // 361 // 1degdAyaM / Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 362 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / AstAM prasAdavacanaM tiraskAravaco'pi hi / tvadIyaM nAhamazrauSamabhUd durdaivamantarA / / 171 // 'mRgupAtena zastreNa vahninga payasA'pi vA / tadAtmAnaM nigRhNAmi yuktaM matkarmaNo hyadaH / / 172 / / iti zokAmayagrasto mumUrSurapi kUNikaH / maMtribhirbodhito'kArSIcchreNikasyAMgasaMskRtim / / 173 // zokena bhUyasA rAjayakSmaNeva dine dine / kSIyamANaM nRpaM prekSya maMtriNo'cintayannadaH // 174 / / nUnaM vipatsyate zokAdrAjA rAjyaM ca naMkSyati / pitRbhaktyapadezena tadvyAsaMgo'sya sUtryatAm / / 175 // iti jIrNe tAmrapatre'kSarANi lilikhuH svayam / piMDAdi dattaM putreNa mRto'pi labhate pitA / / 176 // avAcayaMzca rAjJo'gre rAjA'pi hi pituH svayam / tadvaJcito'dAt piNDAdi piNDadAnaM tadAdyabhUt / / 177 / / bhuMkte pitA vipanno'pi maddattamiti mUDhadhIH / rAjA zokaM zanairaujjhajjvarIva rasavikriyAm / / 178 // pituH zayyA''sanAdIni pazyantaM tu punaH punaH / siMhAvalokananyAyAcchokaH kUNikamabhyagAt / / 179 / / gaDUcIstaMbavacchoke pronmIlati muhurmuhuH / rAjA rAjagRhe sthAtumabhUd bhRzamanIzvaraH / / 180 / / kariSye puramanyatretyAdideza vizAMpatiH / zastabhUzodhanAyAtha vAstuvidyAvizAradAn / / 181 / / te ca vAstuvidaH zastAM pazyantaH sarvato bhuvam / pradeze'drAkSurekatra mahAntaM caMpakadrumam / / 182 / / Ucuzca nAyamudyAne dRzyate neha sAraNiH / nAyamAvAlavalayI tathA'pyasyAbhutA lipiH / / 183 // kuNikasya zokaH / // 362 // 1 pAtre / Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 363 / / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / aho bahulazAkhatvamaho patralatA'dbhutA / aho kusumasaMpattiraho kusumasaurabham / / 184 / / aho chAyaikAtapatryamAtapatrAbhibhAvukam / aho vizrAmayogyatvamaho sarvaM kimapyadaH // 185 / / nisargaramaNIyo'yaM yathA zrIdhAma caMpakaH / tathA'tra nagaramapi bhaviSyati na saMzayaH / / 186 / / caMpakena zriyaH satyaMkAreNaivopazobhitam / sthAnaM purInivezArha te tathA''khyanmahIbhuje // 187 / / caMpakasyAbhidhAnena caMpeti nagarI nRpaH / vegAdakArayat siddhirvacasA hi mahIbhujAm // 188 / / tatazca puryAM caMpAyAM gatvA sabalavAhanaH / mahImimAM zreNikasUrbhrAtRbhiH sahito'nvazAt / / 189 / / atha secanakAruDhau divyakuMDalamaMDitau / divyAhArAMzukadharau bhUgatau svargiNAviva / / 190 / / atyadbhutazriyau hallavihallau nijadevarau / dRSTvA padmAvatI dadhyau svasya strItvasya sannibham / / 191 / / hArakuMDalavAsobhirdivyaiH secanakena ca / vinA hi manyate rAjyaM netrahInamivA''nanam / / 192 / / tato hallavihallAbhyAM tAnyAhatu kRtAgrahA / babhANa kUNikaM rAjJI kUNiko'pyevamabhyadhAt / / 193 / / pitRdattaM vastvanayo hartuM yujyate mama / vizeSeNa prasAdArhAvimau tAte divaM gate / / 194 // tasyAzcAtyAgrahAdrAjA mene hArayAcanam / strIgrahaH khalu matkoTagrahAdapi viziSyate / / 195 / / anyasmizca dine hallavihallau pRthivIpatiH / yayAce tyaktasaubhrAtrastaddhArAdicatuSTayam / / 196 // pramANamAdeza iti pratipadya gRhaM gatau / A(a)maMtrayetAM tAvitthaM buddhimantAvubhAvapi / / 197 // RSSHRIRAHASRAHASRASHASHAN ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 363 // Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 364 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / na zobhano'syAbhiprAyaH kimanena prayojanam / prayAvo'nyatra kutrApi zriyaH sarvatra doSmatAm / / 198 / / iti nizcitya tau sAntaHpurau secanakadvipam / hArAdInyapyupAdAya vaizAlyAM nizi jagmatuH / / 199 / / mAtAmahazceTakastau parirabhya samAgatau / snehena pratipattyA ca dadarza yuvarAjavat / / 200 // vaizAlyAM ca gatau jJAtvA tau pratAritadhUrtavat / hastavinyastacibukazcintayAmAsa kUNikaH / / 201 // na me hastyAdiratnAni na ca tau bhrAtarAvapi / jAto'hamubhayabhraSTaH strIpradhAnatayA khalu / / 202 / / bhavatu vyasane prApte'muSmistau nA''nayAmi cet / parAbhavasahiSNorme vaNijazca kimantaram / / 203 / / anuziSya tato dUtaM vaizAlyAmupaceTakam / praiSId bhrAtrormArgaNAya ratnAnyAdAya jagmuSoH / / 204 / / dUto'pi puryA vaizAlyAM gatvA ceTakaparSadi / praNamya ceTakaM sthAne cA''sitvoce sasauSThavaH / / 205 / / iha naMSTvA samAyAtau ratnaiH saha gajAdibhiH / kumArau hallavihallau kUNikasya samarpaya / / 206 / / anarpayannimau rAjyabhraMzamAsAdayiSyasi / kIlikArthe devakulaM na bhraMzayitumarhasi / / 207 / / ceTako'vocadanyo'pi nAryeta zaraNAgataH / dauhitrau kiM punarimau vizvastau putravatpriyau / / 208 / / dUto'bravIccharaNyastvaM na hyarpayasi cedimau / tadratnAnyanayorhatvA rAjanmatsvAmine'rpaya / / 209 // ceTakaH smAha dharmo'yaM samAno rAjaraMkayoH / anyasya vittaM na hyanyo dAtumIzIta jAtucit / / 210 // na prasahya na vA sAnA'nayorgRhNAmi kiMcana / dharmapAtraM hi dauhitrau dAnArho me vizeSataH // 211 // ceTakena saha kuNikasya yuddham / ||364 // Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra puruSacarite // 365 // jina caritam / datto'pyAgatya caMpAyAM tAM giraM ceTakoditAm / Akhyat svasvAminaH krodhavahnivAtyAmanAkulaH / / 212 / / kUNiko'pi hi tatkAlaM jayabhaMbhAmavIvadat / siMhA iva parAkSepaM na sahante mahaujasaH / / 213 / / sainyAnyananyasAmAnyatejasastasya bhUpateH / sadyaH sarvAbhisAreNa sajjIbhUyAvatasthire / / 214 / / kAlAdayaH kumArAzca dazApi hi mahAbalAH / puro babhUvuH saMnahya sarvasannahanena te / / 215 / / sahasrANi trINi gajAstAvanto vAjino'pi hi / tAvantazca rathAH koTyastisro'pi ca padAtayaH / / 216 / / teSAM dazAnAM pratyeka kumArANAmidaM balam / etAvatkUNikasyApi prabhutvaM tvatiricyate / / 217 / / / / yugmm|| sainyenaitAvatA gacchaMzcapezazceTakaM prati / tirayAmAsa dharaNiM taraNiM ca rajobharaiH / / 218 / / ceTako'pyamitaiH sainyaiH kUNikAyAbhyaSeNayat / rAjabhirbaddhamukuTairaSTAdazabhirAvRtaH / / 219 / / dvipAstrINi sahasrANi tAvantazca turaMgamAH / tAvantazca rathAstisraH koTayazca padAtayaH / / 220 / / aSTAdazAnAM pratyekaM rAjJAM balamado'bhavat / tattulyasaMkhyaM nRpatezceTakasyA'pyabhUbalam / / 221 / / svadezasImni gatvA'sthAcceTakaH senayA tayA / durbhedaM sAgaravyUha racayAmAsa coccakaiH / / 222 // caMpAdhipo'pi tatrAgAccamvA prAguktasaMkhyayA / cakre ca garuDavyUhamabhedyaM parasenayA / / 223 / / raNatUrANi ghorANi sainyayorubhayorapi / rodaHkukSibharidhvAnAnyatADyanta sahasrazaH / / 224 / / 1 senAnyo'na / ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 365 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dvAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 366 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kIrtistaMbhairivottabdhaiH khaTIdhavalitaiH kharaiH / saMzaptakAzca saMceruyorapi hi sainyayoH / / 225 / / kUNikasya bale kAlaH kumAro balanAyakaH / AdAvapi pravavRte yoddhaM ceTakasenayA / / 226 / / yuyudhe sAdinA sAdI niSAdI ca niSAdinA / rathI ca rathinA pattiH pattinA ca baladvaye / / 227 / / staMberamaisturaMgaizca kuntaghAtanipAtitaiH / ajAyata tadA zailagaMDazailavatIva bhUH / / 228 / / rathairbhagnairhatairvIraiH samare rudhirA''pagAH / sAntarIyA iva sA''mbhomAnuSA iva cA''babhuH / / 229 / / sphuradbhirasibhirvIrakuJjarANAM raNAjire / asipatravanamiva prAdurbhUtamadRzyata / / 230 // asicchinnairucchaladbhirvIrANAM pANipaMkajaiH / kauNapAH pUrayAmAsuravataMsakutUhalam / / 231 / / svAn ruMDAnapi yuddhAyA''dizanta iva huMkRtaiH / peturbhaTAnAM mUrdhAnaH khaGgadhArAbhirAhatAH / / 232 / / itthaM ca sAgaravyUha kAlaH pota ivAMbudhim / avagAhya yayau pAramiva ceTakasannidhim / / 233 // kAlaM kAlamivA'kAle'pyAyAtaM prekSya ceTakaH / cintayAmAsa kenApi naiSa vajramivA'skhali // 234 / / abhyApatantaM tadimaM raNasAgaramandaram / kSaNAdapi nigRhNAmi daivatena patatriNA / / 235 // iti divyeSuNA vairiprANasarvasvadasyunA / prahRtya ceTakaH kAlaM prApayAmAsa paMcatAm / / 236 / / tadA cAstamupeyAya bhAsvAn kAlakumAravat / zuceva capezabalaM tamasA jagrase jagat / / 237 // 1 rathotabdhaiH / rivotyuzcaiH / ceTakena saha kuNikasya yuddham / ||366 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva dvAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 367 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / yuddhaM visRjya capezabalaM jAgradavAsthita / nidrA hyabhaktabhAryANAmiva vairavatAM kutaH / / 238 / / ceTakasya punaH sainye vIrA vIrajayantikAm / kurvanto jayavAditravAdanenAtyagurnizAm / / 239 // caMpAnAthenAbhiSiktaM senAnItve'pare'hani / mahAkAlaM kAlamiva mArayAmAsa ceTakaH / / 240 / / aSTau senApatInanyAnapi zreNikanandanAn / ekaikamahanyekaikasmin pUrvavacceTako'vadhIt / / 241 / / bhAtRSvAtmasamAneSu kAlAdiSu dazasvapi / ceTakena hateSvevaM caMpApatiracintayat / / 242 / / devatAyAH prasAdena jetaikenApi patriNA / na hyAyaceTako jayyo matyaiH koTimitairapi / / 243 / / prabhAvaM ceTakasyA'muM mayA hA dhigajAnatA / mayaiva nidhanaM nItA devAbhA bhrAtaro daza // 244 / / babhUva yA gatisteSAM bhaviSyati mamApi sA / yujyate nApasartuM ca dRSTabhrAtRvadhasya me / / 245 / / taddevatAM samArAdhya tatprabhAvAjjayAmyarim / divyaprabhAvo divyena prabhAveNa hi bAdhyate / / 246 // upAyamiti nizcitya kRtvA ca hRdi devatAm / tasthAvaSTamabhaktena rAjA zreNikanandanaH / / 247 / / pUrvajanmasaMgatena nunnau tattapasApi ca / zakrazca camarendrazca tatkAlaM tamupeyatuH / / 248 // UcAte tau ca devendrAsurendrau bhoH kimicchasi ? / so'pyUce yadi tuSTau sthazceTakastannihanyatAm / / 249 / / zakro bhUyo'pyabhASiSTA'paraM kimapi yAcyatAm / sAdharmikazceTako me taM nihanmi na jAtucit / / 250 // tathApi deharakSAM te kariSyAmi mahIpate ! / yathA na jIyase tena so'bravIdevamastviti // 251 / / ceTakena saha kuNikasya yuddham / ||367 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 368 // camarendro'pyatha mahAzilAkaMTakamAhavam / anyaM ca rathamuzalaM jaitraM kartumamanyata / / 252 / / Adye zilAsannibhaH syAt patitaH karkaro'pi hi kaMTako'pi ca jAyeta mahAzastrAdhikaH khalu / / 253 / / dvitIye rathamuzale bhrAmyato bhramakaM vinA / paritaH piSyate tAbhyAM vairisainyaM raNotthitam / / 254 // surendrazcAsurendrazca narendrazcApi kUNikaH / tatastrayo yuyudhire saha ceTakasenayA / / 255 / / pautro'tha nAgarathino dvAdazavratapAlakaH / samyagdRSTiH SaSThabhojI sadA bhavaviraktadhIH / / 256 / / rAjAbhiyogataH SaSThabhaktAnte'pi kRtASTamaH / zrIceTakakSitIzena svayamatyarthamarthitaH / / 257 // saMgrAme rathamuzale duHsahe tAdRze'pi hi / prAvizadvaruNo nAma senAnIH satyasaMgaraH / / 258 / / / / tribhirvishkm|| sa caMpApatisenAnyaM raNahetoH samAkSipan / prasasAra mahAsAro rathenA'sahyaraMhasA / / 259 / / tau saMmukhIbhUtarathau DuDhaukAte raNecchayA / vairAyamANau bhUmiSThabhAnusvarbhAnubhISaNau / / 260 / / caMpApatezcamUnAtho varuNaM raNamArgaNam / prahara praharetyuccairvyAjahAra puraHsthitam / / 261 / / varuNaH smAha he doSman ! zrAvakasyAsti me vratam / anighnate na prahAraM karavai vairiNe'pi hi // 262 / / sAdhu sAdhu mahAsattvetyuktvA capezasainyapaH / mumoca bANaM varuNo vividhe tena marmaNi / / 263 / / tataH kUNikasenAnyaM varuNo'ruNalocanaH / ekenaiva prahAreNa ninAya yamasadmani / / 264 / / 1 bhrAmakaM / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / SASRASHIFAIRS ceTakena saha kuNikasya yuddham / ||368 // ASRASHASALE Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 369 / / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / gADhaprahAravidhuro niHsRtya varuNo raNAt / tRNasaMstaramAsUtrya niSadhedamacintayat / / 265 // sarvAtmanA zarIreNa svAmikAryamanuSThitam / idAnImantakAlo me svArthasyAvasaraH khalu // 266 // arhadbhaTTArakAH sarve siddhAH sarve ca sAdhavaH / kevalyupajJo dharmazca bhUyAsuH zaraNaM mama / / 267 // kSamayAmi sarvAJjIvAn sarve kSAmyantu te mayi / maitrI me sarvabhUteSu vairaM mama na kenacit / / 268 / / mAmakInaM na kimapi na vA'hamapi kasyacit / mamakAramakArSa yaM tamapi vyutsRjAmyaham // 269 // kAni kAni na mUDho'haM pApasthAnAnyaseviSi / tanmithyA duSkRtaM me'stu gatarAgasya saMprati / / 270 / / devatvanRtvatiryaktvanArakatveSu yanmayA / kRtaM duSkarma tadgaheM zrIvIro'rhan gatirmama / / 271 / / evamArAdhanAM kRtvA pratyAcakhyau caturvidham / AhAramatha dadhyau ca namaskAraM samAhitaH // 272 / / tadA ca varuNasyaikaH suhanmithyAdRgAhavAt / bahirbhUtvopavaruNamAgatyaivamavocata / / 273 // vayasya ! tava sauhArdakrIto'hamapi saMprati / tvadAsevitamadhvAnaM prapanno'smyavidannapi // 274 / / namaskAraparAvartI dharmadhyAnaparAyaNaH / samAdhimaraNaM prApya saudharme varuNo yayau / / 275 / / tadvimAne'ruNAbhAkhye catuHpalyopamapramam / pUrayitvAyurutpadya videheSu sa setsyati / / 276 / / ajJAnasevitenApi varuNasya tu vartmanA / vipadya tatsuhRd bhUyo manuSyaH sukule'bhavat / / 277 // videheSu manuSyatvaM punarAsAdya satkule / muktimArga samArAdhya sa mokSapadamApsyati / / 278 // SARAHARIHAR ceTakena saha kuNikasya yuddham / |369 // A Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 370 // hate ca varuNe'bhUvaMzceTakasya camUbhaTAH / yuddhAya dviguNotsAhAH kANDaspRSTavarAhavat / / 279 / / gaNarAjasanAthaistaizceTakasya camUbhaTaiH / akuTTi kUNikacamUrdazadbhiradharaM ruSA / / 280 // kuTyamAnaM balaM dRSTvA svakIyamatha kUNikaH / loSTAhataH siMha iva krodhoddhatamadhAvata / / 281 / / sarasIva raNe krIDan kUNiko vIrakuJjaraH / dizo dizi parabalaM padmakhaMDamivAkSipat // 282 // kuNikaM durjayaM jJAtvA ceTako'thAtyamarSaNaH / taM divyaM mArgaNaM zauryadhano dhanuSi sandadhe // 283 // itazca vajrakavacaM kUNikasya puro hariH / vyadhatta camarendrastu pRSThe sannAhamAyasam / / 284 / / cApamAkarNamAkRSya vaizAlIpatinA'pyatha / sa muktaH sAyako vajravarmaNA skhalito'ntarA // 285 // amoghasyApi bANasya tasya moghatvadarzanAt / camUbhaTAzceTakasya puNyakSayamamaMsata / / 286 / / dvitIyaM nA'mucadbANaM satyasandhastu ceTakaH / apasRtya dvitIyasmin dine tadvadayudhyata // 287 // tathaiva moghabANo'bhUd dvitIye'hnyapi ceTakaH / evaM dine dine yuddhamatighoramabhUttayoH // 288 // lakSAzItyA'dhikA koTirbhaTAnAM pakSayordvayoH / vipede yA sodapAdi tiryakSu narakeSu ca / / 289 / / naMSTvA svasvapuraM yAtsu gaNarAjeSu ceTakaH / praNazya prAvizat puryAM kUNiko'pi rurodha tAm / / 290 / / tadA secanakAruDhau caMpezasyAkhilaM balam / vIrau hallavihallau tau rAtrAvabhibabhUvatuH / / 291 / / na prahartuM navA dhartuM sa hastI svapnahastivat / kenApyazAki caMpezazibire sauptikAgataH / / 292 // dazamaM parva dvAdaza: sarga: zrImahAvIra jinacaritam / ceTakena saha kuNikasya yuddham / / / 370 // Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 371 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / mArayitvA mArayitvA nizi hallavihallayoH / kSemeNa gacchatomaMtrimaMDalI smA''ha kUNikaH / / 293 // AbhyAM vidrutamasmAkaM prAyeNa sakalaM balam / tad brUta ka ihopAyo jaye hallavihallayoH / / 294 / / maMtriNo'pyUcire tau hi jetuM zakyau na kenacit / adhiruDhau hi yAvattaM hastinaM narahastinau / / 295 / / tasmAttasyaiva kariNo vadhAya prayatAmahe / khAdirAMgArasaMpUrNA kAryatAM pathi khAtikA / / 296 / / chAdayitvA ca vArIva durlakSyA sA kariSyate / tasyAM secanako vegAdabhidhAvan patiSyati / / 297 // capezo'kArayadatha khAdirAMgArapUritAm / khAtikAmuparicchannAM tadAgamanavamani // 298 / / atha hallavihallAvapyavaskandakRte nizi / nirIyatuH secanakAdhiruDhau jitakAzinau / / 299 / / aMgArakhAtikopAntametya secanako'pi hi / tAM vibhaMgena vijJAya tasthau yatamamAnayan / / 300 / / tato hallavihallAbhyAmiti nirbhirtsataH karI / pazurasyakRtajJo'sikAtaro yadabhU raNAt / / 301 / / videzagamanaM bandhutyAgazca tvatkRte kRtaH / asmindurvyasane kSiptastvatkRte hyAryaceTakaH / / 302 // varaM zvA poSitaH zreyAn bhaktaH svAmini yaH sadA / na tu tvaM prANavAllabhyAdyo'smatkAryamupakSase / / 303 / / iti nirbharsito hastI kumArau nijapRSThataH / vegAduttArayAmAsa bhaktaMmanyo balAdapi / / 304 / / svayaM tu tasminnaMgAragarte jJampAM dadau karI / sadyo vipadya cAdyAyAmutpede narakAvanau // 305 / / 1 jitm| ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 371 // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 372 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kumArau dadhyaturdhigdhigAvAbhyAM kimanuSThitam / pazutvamAvayorvyaktaM na tu secanakaH pazuH // 306 / / AryapAdA yasya kRte kSiptA durvyasane ciram / taM svayaM nidhanaM nItvA jIvAvo'dyApi durdhiyau / / 307 / / Aryasainyasya mahato nAzapratibhuvAviva / akRSvahi vRthA nAzaM nIto bandhurabandhutAm / / 308 / / tannA'dya jIvituM yuktaM jIvAvazcedataH param / ziSyIbhUyArhato vIrasvAminaH khalu nAnyathA // 309 / / tadA zAsanadevyA tau bhAvazramaNatAM gatau / nItau zrIvIrapAdAnte parivavrajaturdutam / / 310 // tadA ca pravrajitayorapi hallavihallayoH / azokacandro vaizAlImAdAtumazakanna hi // 311 // evaM sati ca capezaH pratijJAmakRtedRzIm / pratijJayA pauruSa hi doSmatAM bhUzamedhate // 312 / / na khanAmi purImetAM kharayuktahalena cet / tadA'haM bhRgupAtenAgnipravezena vA mriye // 313 / / kRtasandho'pi vaizAlI purI bhaktumanIzvaraH / khedamAsAdayAmAsa kUNikaH kramayogataH // 314 / / tadA cAzokacandrasya khinnasya gaganasthitA / devyAkhyadIdRzaM ruSTA zramaNe kUlavAlake / / 315 / / "ganiyaM ce mAgadhiyaM zamane kulavAlake / labhijja kUNi ekAe to vezAli gahissidi" // 316 / / AkAzadevatAvAcamimAmAkarNya kUNikaH / babhANa sadyaH saJjAtajayapratyAzayocchvasan // 317 // bAlakAnAM hi bhASA yA bhASA yA yoSitAmapi / autpAtikI ca bhASA yA sA vai bhavati nA'nyathA / / 318 // tatkvAsti zramaNaH kUlavAlakaH prApsyate katham ? / paNyAMganA mAgadhikAbhidhAnA vidyate kva vA ? // 319 // ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 372 // Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 373 // | dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tacchutvA maMtriNaH procustavaiva puri vidyate / vezyA mAgadhikA deva ! na vidmaH kUlavAlakam / / 320 / / tadaiva muktvA sainyAdhaM vaizAlIrodhahetave / sainyArdhena yayau caMpA caMpApatirilApatiH / / 321 // paNyAMganA mAgadhikAM magadhAdhipanandanaH / AhvAsta gatamAtro'pi tvaritaM varamaMtrivat / / 322 / / Adideza ca bhadre ! tvaM dhImatI tvaM kalAvatI / tvayA cAnekapuMsAM dhIrAjanmApyupajIvitA // 323 / / saphalIkuru matkArye tadvaizikakalAM nijAm / ramayitvA patitvena zramaNaM kUlavAlakam / / 324 // karomyevamiti ca sA prapedAnA manasvinI / caMpAnAthena saccake vastrAlaMkaraNAdinA / / 325 / / visRSya ca gRhaM gatvA vimRzya ca dhiyAM nidhiH / tadaiva mUrttA mAyeva sA mAyAzrAvikA'bhavat / / 326 // sA garbhazrAvikAprAyA gRhidharma yathAvidhi / api dvAdazadhA loke darzayAmAsa satyavat // 327 / / caityapUjAdiniratAM dharmazravaNatatparAm / RjvAzayAzca vividurAcAryAH zrAviketi tAm / / 328 / / sAnyadA'pRcchadAcAryAn kaH sAdhuH kUlavAlakaH / tadbhAvamavidantazca kathayanti sma te'pyadaH // 329 // dharmajJe! paMcadhA''cAranirato munipuMgavaH / eko'sti tasya ca kSulla ekaH kapirivAsthiraH / / 330 // sAmAcArIparibhrathe vAraNAsmAraNAdibhiH / nodyamAno yAti roSaM sa tu kSullo'tidurnayaH / / 331 // gurustu tasya kSullasya duHzravAmapi sAdaraH / AcArazikSA pradadau yaduktamidamAgame / / 332 // "paro ruSyatu vA mA vA viSavatpratibhAtu vA / bhASitavyA hitA bhASA svapakSaguNakAriNI // 333 / / RSSIRSARSHASRHARS ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 373 // Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 374 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / na karkazAM na madhurAM guroH zikSAmamaMsta saH / laghukarmaNi ziSye hi prabhavanti gurorgiraH // 334 / / viharanto'nyadAcAryAste girenagaraM yayuH / ujjayantaM cAruruhuH saha kSullena tena tu / / 335 / / kSullena devaM vanditvA guroruttarato gireH / mumuce gaMDapASANaH peSaNAya durAtmanA / / 336 // zrutvA khaDakhaDAzabdaM gururAkuJcitekSaNaH / Aluloke tamazmAnaM patantaM pavigolavat / / 337 // cakre ca vitate jaMghe sa grAvA'pi tadantare / niriyAyApadaH prAyaH prabhavanti na dhImati / / 338 / / zazApa ca guruH kSullaM kupitastena karmaNA / strIsakAzAdare pApa! vratabhaMgamavApsyasi / / 339 / / kSullo'bravIdguro! zApaM kariSyAmi tavAnyathA / tatra vatsyAmyaraNye'haM yatra drakSyAmi na striyam / / 340 // iti sadyo guruM tyaktvA maryAdAmiva durmatiH / nirmAnuSAmaraNyAnI sa zArdUla ivAvizat / / 341 / / girikUlaMkaSAmUle sthitaH pratimayA sadA / sa mAsAdardhamAsAdvA pathikAderapArayat / / 342 / / evaM kulaMkaSAmUle munestasya tapasyataH / prAvRT prAdurbabhUvAbdavitAnitanabhastalA // 343 // rasodrekeNa luMpantya ubhe kUle kule iva / nadya unmArgagAminyo babhUvuH kulaTA iva / / 344 // kSullAdhiSThitakUlAyAmutpUrAyAM sarityatha / dadhyau taddevatA bhaktA zAsane zrImadarhatAm / / 345 // kUlasthito munirayaM kUladruma ivAdhunA / neSyate vAripUreNa yadhupekSAM karomyaham / / 346 / / 1 girina / AASHRSHAHARASHRSHABHASHRSHASE ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 374 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva | dvAdazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 375 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / tato giriNadIdevyA nijaM kUlaM dizA'nyayA / prAvarti yatra tatrApi kSemameva tapojuSAm // 347 / / kUlavAlaka ityAkhyA tadA tasya munerabhUt / sAMprataM vartate'mutra pradeze sa mahAtapAH / / 348 // kRtakRtyeva sA sadyaH smayamAnekSaNA yayau / kUlavAlakavijJAnAt phalitacchadmapAdapA / / 349 / / vandamAnA'tha caityAni tIrthayAtrAcchalena sA / tamuddezamupeyAya yatrarSiH kUlavAlakaH / / 350 // vanditvA taM munivaraM sA mAyAzrAvikA'vadat / ujjayantAditIrthAni vandaye'haM mune ! tvayA / / 351 / / kAyotsarga munistyaktvA dharmalAbhAziSaM dadau / tIrthAnyavandatApRcchaccA''gatAsi kutaHzubhe ? / / 352 / / sA''khyanmaharSe ! caMpAyA AgAM tIrthAni vanditum / tIrthebhyaH paramaM tIrthamiha yUyaM ca vanditAH / / 353 // tadasmadIyaM pAtheyaM bhikSAdoSavivarjitam / AdAya pAraNaM kRtvA maharSe'nugRhANa ! mAm / / 354 / / bhaktibhAvanayA tasyA munirAmanAH sa tu / jagAma bhikSAmAdAtuM tatsArthe'narthasadmani / / 355 / / dadire ca svayaM tasmai kUTazrAvikayA tayA / purA saMyojitadravyA modakA modamAnayA / / 356 / / abhUtyAzitamAtraistairmodakaiH so'tisArakI / rasavIryavipAko hi dravyANAM jAtu nAnyathA // 357 // atisAreNa sa glAno maharSirabhavattayA / saMvarItuM kSINabalo yathAMgAnyapi nAzakat / / 358 // taM ca mAgadhikA proce samayasmRtavaizikA, kRtapAraNako'pi tvaM madanugrahakAmyayA // 359 // svAminmadIyapAtheyaprAzanAdapyanantaram / prApto'si durdazAmevaM dhigmAM pApataraMgiNIm // 360 / / ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 375 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite ||376 // tattvAmekAkinaM muktvA prAptametAvatIM dazAm / na gantumutsahete me padau nigaDitAviva / / 361 / / ityukvA sA sthitA tatropasasarpa kSaNe kSaNe / udvartayitumaMgAni pradAtuM bheSajAni ca / / 362 / / udvartanAdikaM tasya tathA mAgadhikA vyadhAt / yathA taM kArayAmAsa sarvAMgasparzamAtmanaH / / 363 // ullAghaH sa zanaizcakre tayA zuzrUSamANayA / caMpakenAMzukamiva tadbhaktyA cAdhyavAsyata / / 364 / / kaTAkSavIkSaNaistasyA aMgasparzamRdUtibhiH / munestasyAcalaccittaM strIsaMge hi kiyattapaH / / 365 / / munermAgadhikAyAzca mithaH zayyAsanAdibhiH / dampativyavahAro'bhUdativyakto dine dine / / 366 / / ninye ca mAgadhikayA caMpAyAM kUlavAlakaH / nArINAM kiMkara iva kAmAndhaH kiM karoti na ? // 367 // caMpezAya zazaMse ca devAyaM kUlavAlakaH / patIkRtya mayA''nItaH kiM karotu samAdiza / / 368 // Adideza vizAmIzo'pyAdarAt kUlavAlakam / yathA bhajyeta vaizAlI maMkSu bhikSo ! tathA kuru // 369 // pratizrutya nRpAdezaM dhInidhiH kUlavAlakaH / jagAma liMgirUpeNa vaizAlImaskhaladgatiH / / 370 / / caMpAnAtho'pi tatkAlaM vaizAlImakhilairbalaiH / rurodha ruddhAmagre'pi jayapratyAzayotsukaH / / 371 / / dravyANi draSTumArebhe puryAM mAgadhikApatiH / zrImunisuvratasvAmistUpamekaM dadarza ca // 372 // so'cintayacca taM dRSTavA pratiSThAlagnamasya hi / balIyastatprabhAveNa nizcitaM pUrna bhajyate // 373 // tropAracca / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ceTakena saha kuNikasya yuddham / // 376 // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 377 // dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kenApyaupayikenedaM stUpamutthApyate yadi / tadA bhajyeta vaizAlI nA'nyathA vajriNA'pi hi // 374 / / cintayanniti babhrAma vaizAlyAM kUlavAlakaH / apRcchyata ca tallokaiH purIrodhakadarthitaiH / / 375 // vayaM bhadanta ! dAntAH smaH purIrodhena vidviSA / yadi vetsi tadA''khyAhi kadodveSye bhaviSyati ? // 376 // so'vadadvemyahaM samyagyAvat stUpamihAstyadaH / nagaryAstAvadudveSTo na bhaviSyati he janAH ! / / 377 // stUpe'smin bhajyamAne'pi bhAvI pratyaya eSa vaH / dviTsainyaM vArdhivelevAkasmAdapasariSyati // 378 / / utkIlite samantAttu stUpe svastyastu vo janAH / kulagne sthApitamidaM mA mohamiha yAta bhoH / / 379 / / taM stUpaM bhaktumArebhe dhUrttadhIvaJcito janaH / sukhapratAryaH prAyeNa sarvo'pi vyasanArditaH / / 380 / / bhaktumArabdhamAtre'pi stUpe mAgadhikApatiH / gatvA'pasArayAmAsa dvikrozImatha kUNikam / / 381 / / utpannapratyayo lokastaM stUpaM kUpabhekadhIH / kUrmanyAsazilAM yAvannirmUlamudamUlayat / / 382 / / babhaJja dvAdazAbdyante vaizAlIM kUNikastataH / stUpasyaiva prabhAvo'bhUt purA hi duratikramaH / / 383 / / virarAma tadA caMpAvaizAlInAthayo raNaH / etasyAmavasarpiNyAmIdRzo na kadA'pyabhUt / / 384 / / bhANayAmAsa vaizAlIpatiM caMpApatistadA / Arya ceTaka pUjyo'si kiM karomi tava priyam ? ||385 / / ceTako'pi viSaNNAtmA kUNikaM pratyabhANayat / jayotsavotsuko'pi tvaM vilaMbya pravizeH purIm / / 386 / / ceTakena saha kuNikasya yuddhm| // 377 // 1 zama*LI Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi dazamaM parva dvAdazaH zalAkApuruSacarite sargaH // 378 // zrImahAvIrajinacaritam / dUtena ceTakavacasyAkhyAte kUNiko'pi hi / kiM yAcitamiti hINastathaiva pratyapadyata / / 387 / / itazca satyakirnAma sujyeSThAsUnabhazcaraH / dauhitrazceTakasyAgAccintayAmAsa ceti saH / / 388 // mAtAmahaprajAmetAM luTyamAnAmarAtibhiH / kathaM drakSyAmi tadimAM nayAmyanyatra kutracit / / 389 / / iti tannagarIlokaM sarvamutpATaya vidyayA / ninAya nIlavatyadrau lAlayan puSpadAmavat / / 390 / / atha mRtyuzriyamiva baddhvA'yaHputikAM gale / ceTako'nazanaM kRtvA'vikSadastAghavAriNi // 391 / / sa majjan dharaNendreNa samIkSya bhavane nije / ninye sAdharmika iti mRtyu 'truTitAyuSAm / / 392 / / dharaNena zlAghyamAnadharmadhyAno mahAmanAH / tasthau mRtyoracakitazceTakaH prAgraNAdiva / / 393 / / arhatsiddhasAdhudharmAnmaMgalyAnmaMgalAtmanaH / lokottamAMzca caturazcaturaH so'smarat svayam / / 394 / / jIvAjIvAditattvopadezakAH paramezvarAH / bodhipradAH svayaMbuddhA arhantaH zaraNaM mama // 395 / / dhyAnAgnidagdhakarmANastejorUpA anazvarAH / anantakevalajJAnAH siddhAzca zaraNaM mama / / 396 / / nirIhA nirahaMkArA nirmamAH samacetasaH / mahAvratadharA dhIrAH sAdhavaH zaraNaM mama / / 397 / / ahiMsAsUnRtAsteyabrahmAkiMcanatAmayaH / kevalyupajJaH paramo dharmazca zaraNaM mama / / 398 // api janmazatairyadyadaparAddhaM zarIriSu / trividhaM trividhenApi tannindAmi samAhitaH / / 399 // gRhidharma dvAdazadhA mayA pAlayatA kRtA / ye kecidapyatIcArAstAn sarvAn vyutsRjAmyaham / / 400 // ceTakasya parAjayaH / // 378 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 379 // krodhamAnamAyAlobhAbhibhUtena mayA sadA / kRtaM yadyacca hiMsA''di tattridhApi dhigastu me / / 401 // evamArAdhanAM kRtvA namaskAraparAyaNaH / vipadya svargasukhabhAjanatAM yayau // 402 // azokacandro'pi purIM tAM halairyuktarAsabhaiH / kheTayitvA kSetramiva svAM pratijJAmapUrayat // 403 // tIrtvA pratijJAM caMpezI dustarAmApagAmiva / jagAma caMpAnagarImutsavena garIyasA / / 404 / / anyadA pAvayan pRthvIM vihAreNa jagadguruH / jagAma caMpAM zrIvIrastatraiva samavAsarat / / 405 / / zrIvIrasvAminaH pArzve tatra kAlAdimAtaraH / viraktAH sUnunidhanAt prAvrajaJcchreNikapriyAH // 406 / / trailokyasaMzayacchedakArakaM paramezvaram / vandituM tatra samavasaraNe kUNiko'pyagAt / / 407 / / tvA nAthaM yathAsthAnamupavizyAtha kUNikaH / papraccha labdhAvasaraH zirasyAracitAJjaliH // 408 / / AjanmApyaparityaktakAmabhogA bhavanti ye / kAM nAma te gatiM yAnti cakriNaH paramezvara ! / / 409 / / svAmyAkhyAtte hi gacchanti saptamIM narakAvanim / papraccha kUNiko bhUyo bhAvinI mama kA gatiH ? / / 410 / / Acakhyau bhagavAn SaSThIM narakorvIM gamiSyasi / kUNikaH smAha kimahaM na hi yAsyAmi saptamIm // 411 / / bhagavAnapyuvAcaivaM cakravartyeva na hyasi / sati dharmiNi dharmA hi cintyante zreNikAtmaja ! // 412 // apRcchat kUNikaH kiM na cakrayahaM paramezvara ! / mamApi cakritulyA'sti caturaMgA varUthinI // 413 // 1 "sthara / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra jinacaritam / kuNikasya mRtyuH / / / 379 / / Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacari // 380 // svAmyUce tava ratnAni cakrAdIni na santi bhoH ! / vinaikenApi ratnena cakrabhRnnAma durghaTam // / 414 / / tacchrutvotthAya caMpezI mahA'haMkAraparvataH / ekendriyANi lauhAni mahAratnAnyakArayat / / 415 / / padmAvatIMsa khIratnaM ratnAnIbhAdikAnyapi / so'lpadhIH kalpayAmAsa manorathakadarthitaH // 416 / / sAdhayan bharatakSetraM kUNiko'sahyavikramaH / krameNa vaitADhyaguhAM tamisrAmAsadadbalaiH / / 417 / / anAtmajJaH sa unmatta iva durdaivadUSitaH / guhAdvArakapATAni daMDena triratADayat // 418 // kRtamAlAmaraH proce tadguhAdvArarakSakaH / mumUrSuH ko'yamAhanti guhAdvAramanAtmavit / / 419 / / kUNiko'pyavadat kiM mAM jigISu vetsi nAgatam ? / azokacandranAmA'hamutpannazcakravartyaho / / 420 / / kRtamAlAmaraH smAha cakriNo dvAdazAbhavan / aprArthitaprArthako'si budhyasva svasti te'stu bhoH // 421 / / kUNiko'pi babhANaivamahaM cakrI trayodazaH / utpannaH kRtapuNyo'smi puNyaiH kiM nAma durlabham // / 422 / / parAkramaM na me vetsi kRtamAla ! guhAmimAm / kuruSva vitatadvArAmanyathA na bhavasyaho / 423 // AdhidaivikadoSAttamivAsaMbaddhabhASiNam / kUNikaM kRtamAlo drAgroSAdakRta bhasmasAt // 424 // azokacandro rAjaivaM vipadya narakAvanim / SaSThImiyAya vacanaM hyarhatAM jAtu nAnyathA / / 425 / AlekhyazeSatAM prApte kUNike tu tadAtmajam / sarve pradhAnapuruSA rAjye nyadhurudAyinam // 426 / / udAyyapi prajAM nyAyyavartmanA paryapAlayat / akhaMDazAsanaH pRthvyAM prathayan jainazAsanam / / 427 / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIrajina caritam / kuNikasya mRtyuH / // 380 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 381 // tasya sthAnasthitasyApi pratApasaviturdviSaH / tejo'sahAH pravivizurdhUkavadgirigahvare / / 428 / / dharmadAnayuddhabhedaistasya vIratvamadbhutam / nidarzanatayA jajJe bhUtasadbhAvibhrabhujAm / / 429 / / kadA'pi tasya notpede bhayaM svaparacakrajam / bibhAya sa punarnityaM zrAvakavratakhaMDanAt / / 430 / / catuHparvyAM caturthAditapasA zuddhimudvahan / sAmAyikasthastasthau sa svasthaH pauSadhasadmani / / 431 / / arhandevo guruH sAdhuriti tasya divAnizam / maMtrAkSaramiva dhyeyaM hRdayAduttatAra na / / 432 // akhaMDitAjJatrikhaMDAM dayAvAnapi sarvadA / zazAsa jagatImetAmudAyyudayabhAgnRpaH / / 433 / / zrIvIrasvAmino dharmadezanAmamRtopamAm / AcamyAcamya sa sudhIrAtmAnaM paryapAvayat / / 434 / / evamAkevalajJAnotpatterviharato mahIm / babhUveti parIvAraH svAminazcaramArhataH / / 435 / / samajAyanta sAdhUnAM sahasrANi caturdaza / SaTtriMzattu sahasrANi sAdhvInAM zAntacetasAm / / 436 / / caturdazapUrvabhRtAM zramaNAnAM zatatrayam / trayodazazatyavadhijJAninAM saptazatyatha // / 437 / / vaikriyalabdhyanuttaragatikevalinAM punaH / manovidAM paMcazatI vAdinAM tu catuHzatI // 438 // zrAvakANAM tu lakSaikaikonaSaSTisahasrayuk / zrAvikANAM tu trilakSI sASTAdazasahasrikA / / 439 / / dazamaM parva dvAdazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / prabhoH parivAravarNanam / / / 381 / / Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 382 // yAteSu gautamasudharmamunIndravarjaM / mokSazriyaM gaNadhareSu navasvathoccaiH // svAmI surAsuranabhazcarasevyamAna- / pAdo jagAma bhagavAnnagarImapApAm / / 440 / ityAcAryazrIhemacandrasUriviracite triSaSTizalAkApuruSacarite | mahAkAvye dazamaparvaNi bhAvikumArapAladevacaritAbhayapravrajyAkUNikacarito - dAyirAjya - zrImahAvIrakevalivihAravarNano nAma dvAdazaH sargaH / dazamaM parva dvAdaza: sargaH zrImahAvIra jinacaritam / prabhoH parivAravarNanam / / / 382 / / Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodazaH sargaH / | dazamaM parva trayodazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 383 // sarga: zrImahAvIrajinacaritam / atha tatra surAzcakrurvapratritayabhUSitam / ramyaM samavasaraNaM svAmino dezanAsadaH / / 1 // jJAtvA nijAyuHparyantamantimA dezanAM prabhuH / kartuM tasminnupAvikSat surAsuraniSevitaH / / 2 // svAminaM samavasRtaM jJAtvA'pApApurIpatiH / hastipAlaH samAgatya natvA ca samupAvizat / / 3 / / zuzrUSamANAstatrAsthuryathAsthAnaM surAdayaH / etya natvA sahasrAkSa iti svAminamastavIt / / 4 / / dharmAdharmI vinA nAMga vinAMgena mukhaM kutaH / mukhAdvinA na vaktRtvaM tacchAstAraH pare katham / / 5 / / adehasya jagatsarge pravRttirapi nocitA / na ca prayojanaM kiMcit svAtaMtryAnna parA''jJayA // 6 // krIDayA cetpravarteta rAgavAn syAtkumAravat / kRpayA'tha sRjettarhi sukhyeva sakalaM sRjet // 7 // duHkhadaurgatyaduryonijanmAdiklezavihvalam / janaM tu sRjatastasya kRpAloH kA kRpAlutA / / 8 // karmApekSaH sa cettarhi na svataMtro'smadAdivat / karmajanye ca vaicitrye kimanena zikhaNDinA // 9 // atha svabhAvato vRttiravitA mahezituH / parIkSakANAM tarkheSa parIkSAkSepaDiDimaH // 10 // bhagavataH antimA deshnaa| // 383 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 384 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / sarvabhAveSu kartRtvaM jJAtRtvaM yadi saMmatam / mataM naH santi sarvajJA muktAH kAyabhRto'pi ca / / 11 // sRSTivAdakuhevAkamunmucyetyapramANakam / tvacchAsane ramante te yeSAM nAtha prasIdasi / / 12 / / iti stutvA sunAsIre sthite'pApApurIpatiH / hastipAlanapo'pyevaM vIrasvAminamastavIt / / 13 / / na paraM nAma mRdveva kaThoramapi kiMcana / vizeSajJAya vijJapyaM svAmine svAntazuddhaye / / 14 / / na pakSipazusiMhAdivAhanA''sInavigrahaH / na netravaktragAtrAdivikAravikRtAkRtiH / / 15 // na zUlacApacakrAdizasrAMkakarapallavaH / nAMganAkamanIyAMgapariSvaMgaparAyaNaH / / 16 // na garhaNIyacaritaprakaMpitamahAjanaH / na prakopaprasAdAdiviDambitanarAmaraH / / 17 / / na jagajjananasthemavinAzavihitAdaraH / na lAsyahAsyagItAdiviplavopaplutasthitiH / / 18 / / tadevaM sarvadevebhyaH sarvathA tvaM vilakSaNaH / devatvena pratiSThApyaHkathaM nAma parIkSakaiH ? || 19 / / anuzrotaHsaratparNatRNakASThAdi yuktimat / pratizrotaHzrayadvastu kayA yuktyA pratIyatAm / / 20 / / athavA'laM mandabuddhiparIkSakaparIkSaNaiH / mamApi kRtametena vaiyAtyena jagatprabho ! // 21 / / yadeva sarvasaMsArijanturUpavilakSaNam / parIkSantAM kRtadhiyastadeva tava lakSaNam / / 22 / / krodhalobhabhayAkrAntaM jagadasmAdvilakSaNaH / na gocaro mRdudhiyAM vItarAga ! kathaMcana / / 23 // evaM stutvA hastipAle virate'rhannapazcimaH / apazcimAmityakarodbhagavAn dharmadezanAm // 24 // bhagavataH antimA deshnaa| ||384|| Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva trayodazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 385 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / pumarthA iha catvAraH kAmArtho tatra janminAm / arthabhUtau nAmadheyAdanA~ paramArthataH // 25 / / arthastu mokSa evaiko dharmastasya ca kAraNam / saMyamAdirdazavidhaH saMsArAmbhodhitAraNaH // 26 // anantaduHkhaH saMsAro mokSo'nantasukhaH punaH / tayostyAgapariprAptiheturdharma vinA na hi / / 27 / / mArga zrito yathA dUraM kramAt paMgurapi vrajet / dharmastho ghanakarmA'pi tathA mokSamavApnuyAt / / 28 / / evaM ca dezanAM kRtvA virate trijagadgurau / maNDalezaH puNyapAlaH prabhuM natvA vyajijJapat / / 29 / / svAmin svapnA mayA'dyASTau dRSTAstatra gajaH kapiH / kSIradruH kAkasiMhAbjabIjakuMbhA ime kramAt / / 30 // tadAkhyAhi phalaM teSAM bhIto'smi bhagavannaham / iti pRSTo jagannAtho vyAcakAreti tatphalam // 31 // vivekatauMgyAd bhUtvA'pi hastitulyA ataH param / vatsyanti zrAvakA lubdhAH kSaNikarddhisukhe gRhe / / 32 // na dausthye paracakre vA pravrajiSyantyupasthite / AttAmapi parivrajyAM tyakSyanti ca kusaMgataH / / 33 // viralAH pAlayiSyanti kusaMge'pi vrataM khalu / idaM gajasvapnaphalaM kapisvapnaphalaM tvadaH / / 34 / / prAyaH kapisamA lolapariNAmA'lpasattvakAH / AcAryamukhyA gacchasthAH pramAdaM gAmino vrate // 35 // te viparyAsayiSyanti dharmasthAnitarAnapi / bhAvino viralA eva dharmodyogaparAH punaH / / 36 // dharmazlatheSu ye zikSA pradAsyantyapramAdinaH / te tairupahasiSyante grAmyaiAmasthapauravat / / 37 / / itthaM pravacanA'vajJA'taH paraM hi bhaviSyati / plavaMgamasvapnaphalamidaM jAnIhi pArthiva ! / / 38 / / puNyapAlamaNDalezasya aSTau svapnAH teSAM phalaM ca / // 385 // Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva trayodazaH triSaSTizalAkApuruSacarite ||386 // sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kSIradrutulyAH sukSetre dAtAraH zAsanArcakAH / zrAvakAste tu rotsyante liMgibhirvacanAparaiH / / 39 / / teSAM ca pratibhAsyanti siMhasattvabhRto'pi hi / maharSayaH sArameyA ivAsAramatispazAm / / 40 // AdAsyante suvihitavihArakSetrapaddhatim / liMgino babbUlasamAH kSIradruphalamIdRzam / / 41 / / dhRSTasvabhAvA munayaH prAyo dharmArthino'pi hi / raMsyante na hi gaccheSu dIrghikAMbhaHsviva dvikAH / / 42 / / tato'nyagacchikaiH sUripramukhairvaMcanAparaiH / mRgatRSNAnibhaiH sArdhaM caliSyanti jaDAzayAH / / 43 / / na yuktamebhirgamanamiti tatropadezakAn / bAdhiSyante nitAntaM te kAkasvapnaphalaM hyadaH / / 44 / / siMhatulyaM jinamataM jAtismRtyAdyanUjjhitam / vipatsyate'smin bharatavane dharmajJavarjite / / 45 / / na kutIrthikatiryaMco'bhibhaviSyanti jAtu tat / svotpannAH kRmivatkiM tu liMgino'zuddhabuddhayaH / / 46 / / liMgino'pi prAkprabhAvAt zvApadAbhaiH kutIrthikaiH / na jAtvabhibhaviSyante siMhasvapnaphalaM hyadaH / / 47 / / abjAkareSvaMbujAni sugandhInIva dehinaH / dhArmikA na bhaviSyanti saMjAtAH sukuleSvapi / / 48 / / api dharmaparA bhUtvA bhaviSyanti kusaMgataH / grAmAvakarakotpannagardabhAbjavadanyathA // 49 / / kudeze kukule jAtA dharmasthA api bhAvinaH / hInA ityanupAdeyAH padmasvapnaphalaM hyadaH // 50 // yathA phalAyAbIjAni bIjabuddhyokhare vapet / tathA vasyantyakalpAni kupAtre kalpabuddhitaH // 51 // yadvA ghuNAkSaranyAyAdyathA ko'pi kRSIvalaH / abIjAntargataM bIjaM vapet kSetre nirAzayaH / / 52 / / puNyapAlamaNDalezasya aSTau svapnAH teSAM phalaM ca / // 386 // Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva trayodazaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 387 // sargaH zrImahAvIrajina| caritam / akalpAntargataM kalpamajJAnAH zrAvakAstathA / pAtre dAnaM kariSyanti bIjasvapnaphalaM hyadaH / / 53 / / kSamAdiguNapadmAMkAH sucaritrAmbupUritAH / rahaHsthA bhAvinaH kumbhA iva stokA maharSayaH / / 54 // zlathAcAracaritrAzca kalazA malinA iva / yatra tatra bhaviSyanti bahavo liMginaH punaH / / 55 // samatsarAH kariSyanti kalahaM te maharSibhiH / ubhayeSAmapi teSAM sAmyaM loke bhaviSyati // 56 // gItArthA liginazca syuH sAmyena vyavahAriNaH / janena grahilenevAgrahilagrahilo nRpaH / / 57 // tathAhi pRthivIpuryAM pUrNo nAma mahIpatiH / subuddhistasya cAmAtyo nidhAnaM buddhisaMpadaH / / 58 / / kAlaM tenAgamiSyantaM pRSTo'nyedhuH subuddhinA / lokadevo'bhidhAnena naimittikavaro'vadat / / 59 / / mAsAdanantaraM megho varSitA tajjalaM punaH / yaH pAsyati sa sarvo'pi grahagrasto bhaviSyati / / 60 / / kiyatyapi gate kAle suvRSTizca bhaviSyati / punaH sajjA bhaviSyanti tatpayaHpAnato janAH / / 61 / / rAjJe maMtrI tadAcakhyau rAjA'pyAnakatADanAt / AkhyApayajjane vArisaMgrahArthamathA''dizat / / 62 / / sarvo'pi hi tathA cakre vavarSokte'hni cAmbudaH / kiyatyapi gate kAle saMgRhItAmbu niSThitam / / 63 / / akSINasaMgrahAmbhaskau rAjAmAtyau tu tau vinA / navAmbu lokAH sAmAntapramukhAzca papustataH / / 64 / / tatpAnAd grahilAH sarve nanRturjahasurjaguH / svairaM ciceSTire'nyatra vinA tau rAjamaMtriNau // 65 // rAjAmAtyau visadRzau sAmantAdyA nirIkSya te / maMtrayAJcakrire nUnaM grahilau rAjamaMtriNau // 66 // puNyapAlamaNDalezasya aSyai svapnAH teSAM phalaM ca / // 387 // Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 388 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / asmadvilakSaNAcArAvimakAvapasArya tat / aparau sthApayiSyAmaH svocitau rAjamaMtriNau / / 67 / / maMtrI jJAtveti tanmatraM nRpAyAkhyannRpo'vadat / AtmarakSA kathaM kAryA tebhyo vRndaM hi rAjavat / / 68 // maMtryUce grahilIbhUya sthAtavyaM grahilaiH saha / trANopAyo na ko'pyanya idaM hi samayocitam / / 69 / / kRtrimaM grahilIbhUya tatastau rAjamaMtriNau / teSAM madhye vavRtAte rakSantau nijasaMpadam / / 70 / / tataH susamaye jAte zubhavRSTau navodake / pIte sarve'bhavan svasthA mUlaprakRtidhAriNaH / / 71 / / evaM ca duHSamAkAle gItArthA liMgibhiH saha / sadRzIbhUya vatsyati bhAvisvasamayecchavaH // 72 / / iti zrutvA svapnaphalaM puNyapAlo mahAmanAH / prabuddhaH prAvrajattatra kramAnmokSamiyAya ca / / 73 / / bhagavantaM praNamyAtha gaNabhRgautamo'bhyadhAt / tRtIyArakaparyante bhagavAnRSabho'bhavat / / 74 / / trayoviMzatirahantasturIyAre'jitAdayaH / abhavannavasarpiNyAM yAvadhUyaM jagadguro ! / / 75 / / ataH paraM paMcamAre duHSamAnAmani prabho! / yadbhaviSyati tacchaMsa prasIda paramezvara! // 76 // svAmyAkhyAnmama nirvANAdatItairvatsarailibhiH / sArdhASTamAsasahitaiH paMcAraH pravekSyati / / 77 / / mannirvANAdgateSvabdazateSvekonaviMzatau / caturdazAbdyAM ca mlecchakule caitrASTamIdine / / 78 // viSTau bhAvI nRpaH kalkI sa rudro'tha caturmukhaH / nAmatrayeNa vikhyAtaH pATalIputrapattane // 79 / / 1 susthA / 2 * mo'raH / puNyapAlamaNDalezasya aSTau svapnAH teSAM phalaM ca / // 388 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 389 // tadA ca mathurApuryAmakasmAdrAmakRSNayoH / nipatiSyatyAyatanaM vAtAhatajaradruvat // 80 // krodhamAnamAyAlobhAH sadA kASThe ghuNA iva / naisargikA bhaviSyanti tasmin krUratarAzaye // 81 // caurA rAjavirodho rADbhayaM gandharasakSayaH / durbhikSamItyavRSTI ca bhaviSyanti tadA khalu // 82 // kumAro'STAdazAbdAni tAvantyeva ca DAmarI / tataH paraM pracaMDAtmA rAjA kalkI bhaviSyati // 83 // nagare paryaTaMstatra paMca stUpAnnirIkSya saH / pariprakSyati pArzvasthAn kenaite kAritA iti // 84 // kathayiSyanti te'pyevaM purA''sIdvizvavizrutaH / nando nAma kSitipatirdhanairdhanadasannibhaH / / 85 // hiraNyamasti stUpeSu teneha nihitaM bahu / nA''dAtuM tatkSamaH kopi babhUva pRthivIpatiH / / 86 / / kalkirAjastadAkarNya bhUrilobho nisargataH / khAnayiSyati tAn stUpAn hiraNyaM ca grahISyati // 87 // sarvato'pi puraM tacca so'rthArthI khAnayiSyati / akhilAMzca mahIpAlAMstRNavadgaNayiSyati // 88 // kalkinA khAnyamAnAyAstadA ca svapurAvaneH / nAmnA lavaNadevI gaurutthAsyati zilAmayI / / 89 // catuSpathe'vasthitA sA bhikSArthamaTato munIn / tatprAtihAryAcchRMgAgrabhAgeNAghaTTayiSyati / / 90 / / sthavirAzca vadiSyanti bhAvinaM sUcayatyasau / jalopasargamatyantaM tat kvApi vrajatAnyataH / / 91 / / zrutvAtkospi yAsyanti vihAreNa maharSayaH / anye tu bhaktavastrAdilubdhA vakSyantyadaH khalu / / 92 / / 1 tatkati / dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam | bhAvibhAvAnAM varNanam / / / 389 // Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 390 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / kAlAtkarmavazAd bhAvi zubhaM vA yadi vA'zubham / kastanniSedhitumalaMbhUSNurjiSNurapi svayam / / 93 / / tataH pAkhaMDinaH sarvAn kalkI yAciSyate karam / taM ca tasmai pradAsyanti te sAraMbhaparigrahAH / / 94 / / anyaiH pAkhaMDibhirdattaH karo yUyaM na dattha kim ? / iti bruvANo lubdhAtmA sa sAdhUnapi rotsyate / / 95 // sAdhavastaM vadiSyanti rAjan ! vayamakiMcanAH / bhikSAbhujo dharmalAbhaM vinA kiM dadmahe tava ? / / 96 // purANeSUktamastyevaM brahmaniSThAMstapodhanAn / rakSastatpuNyaSaSThAMzabhAgbhavedavanIpatiH / / 97 // asmAd duSkarmaNastasmAdviramAvanizAsana / vyavasAyo'zubhAyAyaM pure rASTre ca sarvathA / / 98 // evaM munivacaH zrutvA kalkI kopiSyati drutam / ubhRkuTiH karAlAsyaH kRtAnta iva bhISaNaH / / 99 // kimare! martukAmo'si mAdhama ! munInapi / yAcase'rthaM vakSyatIti tatastaM puradevatA / / 100 / / devatAvacasA tena siMhanAdena dantivat / bhItaH kalkI natipUrvaM tAn sAdhUna kSamayiSyati / / 101 // bhaviSyanti ca bhUyAMsastadotpAtA bhayaMkarAH / anvahaM kalkirAjasya nagarakSayasUcakAH / / 102 / / ahorAtrAn saptadaza varSiSyatyatha vAridaH / gaMgApravAhazcodhRtya tatpuraM plAvayiSyati / / 103 / / tatrA''cAryaH prAtipadaH ko'pi saMghajano'pi ca / pUrlokaH ko'pi kalkI ca sthAsyanti sthalamUrdhani // 104 / / gaMgApravAhapayasA parito'pi prasAriNA / yAsyanti nidhanaM sadyo bahavaH puravAsinaH / / 105 // jalopasarge virate nandadravyeNa tena tu / kalkirAjaH punarapi kariSyati navaM puram // 106 // bhAvi bhAvAnAM varNanam / // 390 // Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 391 // dazamaM parva trayodazaH sanaH zrImahAvIrajinacaritam / bhaviSyantyAyatanAni vihariSyanti sAdhavaH / varSiSyati ca kAle'bdaH sasyaniSpattikAraNam / / 107 // drammeNa kuMbhalAbhe'pi sasyaM na kreSyate janaH / paMcAzadabdImevaM ca subhikSaM bhAvi kalkini // 108 // AsannamRtyubhUyo'pi kalkI pAkhaMDino'khilAn / tyAjayiSyati liMgAni vyupadroSyati coccakaiH / / 109 / / sasaMghaM ca prAtipadaM nyasya govATake tadA / yAciSyate sa bhikSAyAH SaSThaM bhAgaM durAzayaH // 110 // saMghaH zakrA''rAdhanAya kAyotsarga kariSyati / zAsanadevyo vakSyanti kalkin ! kSemAya na hyadaH // 111 // saMghasya kAyotsargAnubhAvena calitAsanaH / vRddhadvijavapurbhUtvA zakrastatrA''gamiSyati // 112 // mahAsiMhAsanAsInaM kalkinaM parSadi sthitam / zakro vakSyati kiM nvete niruddhAH sAdhavastvayA ? ||113 // kalkI bhASiSyate zakra matpure nivasantyamI / na me karaMtu yacchanti bhikSASaSThAMzamapyaho / 114 // pAkhaMDAH karadAH sarve mamAbhUvannamI tu na / durgavIva balAddogdhuM niruddhAstena vATake / / 115 // taM jalpiSyati zakro'pi naiteSAmasti kiMcana / bhikSAMzamapi dAsyanti na kasyApi kadA'pyamI // 116 // bhikSubhyo yAcamAnastvaM bhikSAMzaM lajjase na kim / tanmuMcAmUnanyathA te bhAvyanartho mahAn khalu / / 117 / / kupyanniti girA kalkI vadiSyatyarare bhaTAH ! / kaMThe dhRtvA dvijamamumapasArayata drutam / / 118 / / ityukte kalkinaM kalkaparvataM pAkazAsanaH / capeTAtADanAt sadyo bhasmarAzIkariSyati / / 119 // SaDazItiM vatsarANAmAyuH saMpUrya kalkirAT / nArako narakAvanyAM durantAyAM bhaviSyati / / 120 / / RASHARASIRSARSASSA bhAvibhAvAnAM varNanam / | // 391 // Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 392 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / anuziSyA''rhataM dharma dattAkhyaM kalkinaH sutam / rAjye nivezya vanditvA saMghaM zakro gamiSyati / / 121 / / pituH pApaphalaM ghoraM zakrazikSAM ca saMsmaran / dattaH kariSyati mahImahaccaityavibhUSitAm / / 122 / / paMcamArakaparyantaM yAvadevamataH param / pravRttirjinadharmasya bhaviSyati nirantarA / / 123 // idaM hi bharatakSetraM grAmAkarapurA''kulam / dhanadhAnyA''citamahatkAle'bhUtsvargasannibham / / 124 // grAmA nagaravatsvargasamAni nagarANi ca / kuTuMbino nRpasamA nRpA vaizravaNopamAH / / 125 // AcAryAzcandramastulyAH pitaro devatAsamAH / zvazvazca jananItulyAH zvasurAH pitRsannibhAH / / 126 / / satyazaucaparo dharmA'dharmajJo vinayapriyaH / gurudevArcakaH svastrIsaMtuSTazca tadA janaH / / 127 / / arghati sma ca vijJAnaM vidyA zIlaM kulaM tathA / paracakretidasyubhyo'bhUnna bhIna karo navaH / / 128 / / arhadbhaktAzca rAjAno'vagItAzca kutIrthikAH / babhUvurupasargAdInyAzcaryANi dazApi ca / / 129 // ataH paraM duHSamAyAM kaSAyairluptadharmadhIH / bhAvI loko'pamaryAdo'tyudakakSetrabhUriva // 130 / / yathA yathA yAsyati ca kAlo lokastathA tathA / kutIrthimohitamatirbhAvyahiMsAdivarjitaH / / 131 // OM grAmAH zmazAnavatpretalokavannagarANi ca / kumTubinazceTasamA yamadaMDasamA nRpAH / / 132 // lubdhA nRpatayo bhRtyAn grahISyanti dhanaM nijAn / tabhRtyAzca janamiti mAtsyo nyAyaH pravartyati // 133 / / ye'ntyAste bhAvino madhye ye madhyAste'ntimAH kramAt / dezAzca dolAyiSyante nAvo'sitapaTA iva // 134 / / bhAvibhAvAnAM varNanam / ||392|| Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 393 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / cauryAccaurAH pIDayiSyaMtyurvI bhUpAH kareNa tu / zreNyo bhUtagrahaprAyA laMcAlubdhA niyoginaH / / 135 / / bhAvI virodhaH svajane janaH svArthakatatparaH / parArthavimukhaH satyalajjAdAkSiNyavarjitaH / / 136 / / gurunnArAdhayiSyanti ziSyAH ziSyeSu te'pi hi / zrutajJAnopadezaM na pradAsyanti kathaMcana / / 137 / / evaM gurukulavAsaH kramAdapagamiSyati / mandA dhI vinI dharme bahusattvA''kulA ca bhUH / / 138 / / na sAkSAdbhAvino devA vimasyante sutAH pitRRn / sIbhUtAH snuSAH zvazvaH kAlarAtrisamAH punaH / / 139 / / dRgvikAraiH smitairjalpairvilAsairaparairapi / vezyAmanukariSyanti tyaktalajjAH kulasriyaH / / 140 / / zrAvakazrAvikAhAnizcaturdhA dharmasaMkSayaH / sAdhUnAmatha sAdhvInAM parvaNyapyanimaMtraNam / / 141 / / kUTatulA kUTamAnaM zAThyaM dharme'pi bhAvi ca / santo duHsthIbhaviSyanti susthAH sthAsyanti durjanAH / / 142 // maNimaMtrauSadhItaMtravijJAnAnAM dhanAyuSAm / phalapuSparasAnAM ca rUpasya vapurunnateH // 143 / / dharmANAM zubhabhAvanAM cAnyeSAM paMcame hare / hAnirbhaviSyati tato'pyare SaSThe'dhikaM khalu / / 144 / / kramAdevaM kSIyamANapuNye kAle prasarpati / dharme dhI vinI yasya saphalaM tasya jIvitam / / 145 / / AcAryo duHprasahAkhyaH phalguzrIriti sAdhvyapi / zrAvako nAyalo nAma satyazrI zrAvikA punaH / / 146 // vimalavAhana iti rAmaMtrI sumukhAbhidhaH / apazcimA bhAvino'mI duHSamAyAM hi bhArate / / 147 // 1 virodhI / 2 nAyilo / nAgilo / bhAvibhAvAnAM varNanam / // 393 // Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA dazamaM parva trayodazaH puruSacarite sargaH // 394 // zrImahAvIrajinacaritam / ralidvayapramANAMgA viMzatyabdAyuSazca te / tapo duSprasahAdInAM caturNA SaSThamutkaTam / / 148 / / dazavaikAlikabhRdhaH sa caturdazapUrvavit / prabodhayiSyati saMghaM tIrtha duSprasahAvadhi / / 149 / / tato'rvAgvaya'ti dharmo dharmo nAstIti yaH punaH / vadiSyati sa saMghena kartavyaH saMghato bahiH / / 150 // dvAdazAbdI gRhe nItvA'STAbdI duSprasaho vrate / paryante'STamabhaktena saudharma kalpameSyati / / 151 / / pUrvAhne'tha caritrasya samucchedo bhaviSyati / madhyAhne rAjadharmasyAparAhne jAtavedasaH / / 152 / / itthaM ca duHSamA varSasahasrANyekaviMzatiH / ekAntaduHSamAkAlo'pyevaMmAno bhaviSyati / / 153 / / dharmatattve praNaSTe'tha hAhAbhUto bhaviSyati / pazuvanmAtRputrAdivyavasthAvarjito janaH / / 154 / / paruSAH pAMzubhUyAMso'niSTA vAsyanti vAyavaH / dizazca dhUmAyiSyanti bhISaNAzca divAnizam / / 155 / / induH srakSyatyatizItaM tapsyatyatyuSNamaryamA / atizItoSNAbhihato lokaH klezamavApsyati / / 156 / / tadA ca virasA meghAH kSArameghAmlameghakAH / viSAgnyazanimeghAzca varSiSyantyAtmasannibham / / 157 // yena bhAvI kAsaH zvAsaH zUlaM kuSThaMjalodaram |jvrH ziro'rtiranye'pi manuSyANAM mahA''mayAH / / 158 / / duHkhaM sthAsyanti tiryaJco jalasthalakhacAriNaH / bhAvI kSetravanArAmalatAtarutRNakSayaH / / 159 / / vaitAThyaRSabhakUTagaMgAsindhUrvimucya ca / samIbhaviSyatyakhilaM girigartA''pagAdikam / / 160 // 1mutkaTaH / bhAvibhAvAnAM varNanam / // 394 // Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarita // 395 / / dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / aMgAramarmarAbhA bhUrbhasmarUpA bhaviSyati / kadAcid dhUlibahalA kadAcitsAndrakardamA / / 161 / / ralimAnapuruSAMgA durvaNA niSThuroktayaH / rogArtAH krodhanA uccaghATAzcipiTanAsikAH / / 162 / / nirlajjA vastrarahitA bhaviSyanti narAH striyaH / AyurviMzatirabdAni nRNAM strINAM tu SoDaza / / 163 // garbha vakSyati SaDvarSA strI duHkhaprasavA tadA / sthavirA SoDazAbdA ca bhUyiSThasutanaptRkA / / 164 / / bhAvino bilavAsAzca girau vaitADhyanAmani / dvAsaptatirnadhubhayataTabhUSu bilAni tu // 165 // kUle kUle kUlinInAM bilAni nava tatra ca / tiryaJcastu bhaviSyanti bIjamAtratayaiva hi / / 166 / / palalAhAraniratA nRzaMsA nirvivekakAH / tadAnIM ca bhaviSyanti manuSyAdyA azeSataH / / 167 / / tadA rathapathamAtraM gaMgAsindhunadIjalam / pravakSyati calanmatsyakacchapAdibhirAcitam / / 168 / / tatraitya nizi matsyAdIn kRSTvA mokSyanti ca sthale / divA sUryatviSA pakvAn khAdiSyanti nizA'ntare / / 169 // evaM sadA'pi bhokSyante yaddadhyAdi tadA na hi / na puSpaM na phalaM nAnnaM na ca zayyA''sanAdikam / / 170 / / bharatairavateSvevaM dazasvapi hi duHSamA / tathA'tiduHSamA'pyekaviMzatyabdasahasrikA / / 171 / / arau yAvavasarpiNyAmantyopAntyAvubhau ca tau / utsarpiNyAM svakIyAnubhAvAvAdyadvitIyakau / / 172 / / utsarpiNyA duHSamaduHSamAntasamaye'mbudAH / bhAvinaH paJca saptAhavarSiNaste pRthak pRthak / / 173 / / tatrAdyaH puSkaro nAma mahIM nirvApayiSyati / dvitIyaH kSIrameghAkhyo dhAnyAnyutpAdayiSyati / / 174 // bhAvibhAvAnAM varNanam / ||395 // Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 396 // trayodazaH sarga: zrImahAvIrajinacaritam / tRtIyo ghRtameghAkhyaH snehaM saMjanayiSyati / turyastvamRtameghAkhya oSadhyAdi kariSyati / / 175 // pRthvyAdInAM rasaM kartA rasameghazca paMcamaH / paMcatriMzaddinIM vRSTirbhAvinI saumyadurdinA / / 176 / / drumauSadhilatAvallIharitAdi nirIkSya ca / bilebhyo niHsariSyanti muditA bilavAsinaH / / 177 // te vakSyanti bharatabhUrabhUt puSpaphalAdibhRt / bhakSyaM nA'taH paraM mAMsaM tyAjyo mAMsAdakazca yaH / / 178 / / yathA yathaiSyati kAlo vaya'ti hi tathA tathA / rUpasaMhananAyUMSi dhAnyAdIni ca bhArate / / 179 / / bhaviSyanti sukhA vAtA RtavaH salilAni ca / tiryaJcazca manuSyAzca gatarogAH krameNa ca / / 180 // duHSamAnte bhaviSyanti madhyeprAgbharatAvani / kulakarAH sapta tatrA''dimo vimalavAhanaH / / 181 // sudAmA saMgamazcApi supArzvazca caturthakaH / dattazca sumukhazcaiva samucizceti te kramAt / / 182 // tatra jAtismaraH pUrvo nAmnA vimalavAhanaH / nivezayiSyati grAmapurAdIn rAjyahetave / / 183 // saMgrahISyati gogajA'zvAdyatha vyaJjayiSyati / zilpAni vyavahAraMca lipIzca gaNitAdi ca / / 184 / / utpanne dugdhadadhyAdau sasyeSu jvalane'pi ca / hitakAmI sa prajAnAM randhanAthupadekSyati / / 185 / / duHSamAyAmatItAyAM zatadvAre mahApure / bhadrAnAmnyAM mahAdevyAM saMmuceH pRthivIpateH / / 186 / / nandanaH zreNikajIvo bhaviSyatyAditIrthakRt / padmanAbhAbhidhastulyo janmamAnAdinA mama / / 187 // 1 kAma / kaarii| bhAvi bhAvAnAM varNanam / // 396 // Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 397 // | dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / ataH paraM pUrvavacca bhaviSyanti jinezvarAH / prAtilomyena pUrvArhatsamAH sarve'pyamI kramAt / / 188 / / tatra zreNikarADjIvaH padmanAbho jinezvaraH / supArzvajIvo bhagavAn zUradevo dvitIyakaH / / 189 / / tatIyaH poTTilajIvaH supAvaoN jinapuMgavaH / jIvo dRDhAyuSasturyastIrthanAthaH svayaMprabhuH / / 190 / / kArtikasya jIvaH sarvAnubhUtiriti paMcamaH / jIvaH zaMkhasya SaSTho'rhan devazruto'bhidhAnataH / / 191 / / sapta nandajIvastu jinendra udayAhvayaH / sunandajIvo'STamo'rhan peDhAla iti nAmataH / / 192 / / navamaH kekasIjIvo jinendraH poTTilAbhidhaH / dazamo reyalijIvaH zatakIrtirjinezvaraH // 193 / / arhan satyakijIvazcaikAdazaH suvratAbhidhaH / dvAdazo'rhannamamAkhyo jIvaH kRSNasya zAGgiNaH / / 194 / / baladevasya jIvo'rhanniSkaSAyasrayodazaH / jinendro rohiNIjIvo niSpulAkazcaturdazaH / / 195 / / nirmamaH sulasAjIvo jinaH paMcadazaH punaH / SoDazo revatIjIvazcitragupto'bhidhAnataH / / 196 // gavAlijIvaH samAdhirnAmnA saptadazo jinaH / jIvastu gArgaleraSTAdazo'rhana saMvarAbhidhaH / / 197 // dvIpAyanajIvastvekonaviMzo'rhana yazodharaH / vijayo viMzatitamaH karNajIvo jinezvaraH / / 198 / / ekaviMzo jino mallo yaH purA nArado'bhavat / aMbaDasya punarjIvo dvAviMzo devatIrthakRt / / 199 / / trayoviMzo'nantavIryo jIvo dvAramadasya tu / svAtijIvazcaturviMzo bhadrakRnnAma tIrthakRt / / 200 // 1 revtii| bhAvibhAvAnAM varNanam / // 397 // Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 398 // trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / dIrghadanto gUDhadantaH zuddhadantastRtIyakaH / tathA zrIcandraH zrIbhUtiH zrIsomaH padma ityapi / / 201 // mahApadmo dazamAkhyastathA vimala ityapi / vimalavAhano'riSTo bhAvino'mI ca cakriNaH // 202 / / ||yugmm // nandizca nandimitrazca tathA sundarabAhukaH / mahAbAhuratibalo mahAbalabalAvapi / / 203 / / dvipRSThazca tripRSThazca navA'mI ardhacakriNaH / caTatprakarSA rAmAzca tatra prathamato balaH / / 204 / / jayanto'thAjito dharmaH suprabhazca sudarzanaH / Anando nandanaH padmastathA saMkarSaNo'ntimaH // 205 / / pratyardhacakriNazcaite tilako lohajaMghakaH / vajrajaMghaH kesarI ca baliH prahlAda ityapi / / 206 / / tathA'parAjito bhImaH sugrIvo navamaH punaH / ityutsarpiNyAM triSaSTiH zalAkApuruSA amI / / 207 // ityuktavantaM zrIvIraM sudharmA gaNabhRdvaraH / papraccha kevalAdityaH kiM kutrocchedameSyati ? || 208 / / svAmyathA''khyanmama mokSAdgate kAle kiyatyapi / jaMbUnAmnastava ziSyAt paraM bhAvi na kevalam / / 209 / / ucchinne kevale bhAvI na manaHparyayo'pi hi / pulAkalabdhizca na cAvadhizca paramo na hi / / 210 // kSapakopazamazreNyau na ca nA''hArakaM vapuH / jinakalpo na hi na hi saMyamatritayaM tathA / / 211 // ziSyaH setsyati te jaMbUH sa caturdazapUrvabhRt / jaMbUziSyaH prabhavazva bhavitA sarvapUrvabhRt // 212 / / zayyaMbhavastu tacchiSyo dvAdazAMgI bhaviSyati / dazavaikAlikagranthaM srakSyatyuddhRtya sa zrutAt / / 213 // tasya ziSyo yazobhadro bhavitA sarvapUrvabhRt / saMbhUtabhadrabAhU ca tacchiSyau sarvapUrviNau / / 214 // bhAvibhAvAnAM varNanam / // 398 // Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 399 // sthUlabhadro'tha saMbhUtAntevAsI sarvapUrvabhRt / tato'ntimA catuHpUrvI vyucchedamupayAsyati / / 215 // mahAgirisuhastyAdyA vajrAntA dazapUrviNaH / tataH paraM bhaviSyanti tIrthasyAsya pravartakAH / / 216 // evamAkhyAya samavasaraNAnniryayau prabhuH / hastipAlanarendrasya zulkazAlAM jagAma ca / / 217 // svAmI taddinayAminyAM viditvA mokSamAtmanaH / dadhyAvaho gautamasya mayi sneho niratyayaH / / 218 / / sa eva kevalajJAnapratyUho'sya mahAtmanaH / sa cchedya iti vijJAya nijagAdeti gautamam / / 219 // devazarmA dvijo grAme parasminnasti sa tvayA / bodhaM prApsyati taddhetostatra tvaM gaccha gautama ! / / 220 // yathA''dizati me svAmItyuditvA ca praNamya ca / jagAma gautamamunistathA cakre prabhorvacaH / / 221 / / tadA ca kArtikadarzanizAyAH pazcime kSaNe / svAtiRkSe vartamAne kRtaSaSTho jagadguruH / / 222 // kalyANaphalapAkAni paMcapaMcAzataM tathA / tAvantyaghavipAkAni jagAvadhyayanAni tu // 223 // SaTtriMzatamapraznavyAkaraNAnyabhidhAya ca / pradhAnaM nAmAdhyayanaM jagadgururabhAvayat / / 224 / / svAmino mokSasamayaM vijJAyA''sanakaMpataH / surAsurendrAstatreyuH sarvepi saparicchadAH / / 225 // sahasrAkSo'zrupUrNAkSaH praNamyA'tha jagadgurum / viracayyAMjaliM mUrdhni sasaMbhramamado'vadat // 226 // garbhe janmani dIkSAyAM kevale ca tava prabho ! / hastottararkSamadhunA tadgantA bhasmakagrahaH / / 227 // vipadyamAnasya janmaRkSaM krAman sa durgrahaH / bAdhiSyate te santAnaM sahasre zaradAmubhe // 228 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prabhoH nirvANam / / / 399 // Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkA puruSacarite ||400 // pratipAlaya tannAtha ! tasya saMkramaNakSaNam / sa yathA tvatprabhAveNa viphalo bhavati grahaH / / 229 / / kusvapnAH kuzakunAni durgrahA yAnti zastatAm / anyeSAmapi sarveSAM hRdi tvAM dhArayanti ye // 230 // kiM punaryatra sAkSAttvaM svAmin ! samavatiSThase / prasIda tat kSaNaM tiSTha durgrahopazamo'stu tat // 231 // svAmyathoce na ko'pyAyuH zakra ! sandhAtumIzvara / vidannapi vadasyevaM kiM tIrthapremamohitaH / / 232 / / pravartanAd duHSamAyAstIrthabAdhA bhaviSyati / bhavitavyatA'nusArAdbhasmakasyodayo'pyabhUt // 233 // vajriNaM bodhayitvaivaM sArdhaSaNmAsavarjitAm / triMzadabdIM kevalitve paripAlya jagadguruH // 234 // paryaMkAsananiSaNNo yoge kAyasya bAdare / sthito vAGmAnasayogAvarautsIdatha bAdarau / / 235 // sUkSmaM ca vapuSo yogamAsthAya paramezvaraH / rurodha bAdaraM kAyayogaM yogavicakSaNaH / / 236 // tau ca sUkSmau vAGmAnasayogAvapyaruNatprabhuH / iti sUkSmakriyaM zukladhyAnaM cakre tRtIyakam // 237 // api sUkSmaM tanUyogaM vinirudhya jagadguruH / samucchinnakriyaM zukladhyAnaM turyaM dadhAvatha / / 238 // paMcahnasvAkSaroccAramitakAlena tena tu / dhyAnena turyeNa turyapumarthAvyabhicAriNA / / 239 / / eraMDabIjavadbandhAbhAvAdUrdhvagatiH prabhuH / pathA svabhAvaRjunA mokSamekamu ( u ) pAyayau // 240 // nArakANAmapi tadA kSaNamekamabhUt sukham / na ye sukhalavasyApi kadAcidapi bhAjanam // 241 // vatsaro'bhUttadA candro mAsastu prItivardhanaH / nandivardhanakaH pakSo'gnivezo nAma vAsaraH / / 242 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / prabhoH nirvANam / ||400 // Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 401 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / so'nyena nAmnopazamo devAnandA tu sA nizA / nairRtItyanyanAmnA tu lavo'rcya iti saMjJayA // 243 / / prANaH zuklAbhidhAnazca stokaH siddhAbhidhAnakaH / sarvArthasiddho muhUrto nAgAkhyaM karaNaM punaH / / 244 / / tadAnIM ca samutpannA nAmnA kuMthuranuddharA / aspaMdA sA na dRggrAhyA spandamAnA tu dRzyate / / 245 // saMyamo'taH paraM bhAvI duSpAla iti cintayA / tAM dRSTavA sAdhavaH sAdhvyo bahavo'nazanaM vyadhuH / / 246 // nirvANe svAmini jJAnadIpake dravyadIpakAn / tadAnIM racayAmAsuH sarvepi pRthivIbhujaH / / 247 / / tadAprabhRti loke'pi parva dIpotsavAbhidham / sarvato dIpakaraNAttasyAM rAtrau pravartate / / 248 // jagadgurorvapurnatvA bASpAyitadRzaH surAH / adUre tasthuratha te zocantaH svamanAthakam / / 249 / / zakro'tha dhairyamAlaMbya nandanAdivanAhRtaiH / gozIrSacandanaidhobhirekAnte'racayaccitAm / / 250 // kSIrodasAgarAMbhobhirvapurasnapayat prabhoH / vililepa ca divyenAMgarAgeNa svayaM hariH / / 251 / / 'Amocya vAsasI divye zakraH svAmivapuH svayam / uddadhe nayanAMbhobhirbhUyo'pi snapayanniva / / 252 / / vimAnavarakalpAyAM zibikAyAM prabhorvapuH / zakro nyadhAd dRzyamAnaH sAmradRgbhiH surAsuraiH / / 253 // svAmizAsanavanmUrjA tAM svAmizibikAmatha / kathaMcidruddhazokaH sannuddadhAra purandaraH // 254 / / vavRSustatra puSpANi divyAni tridivaukasaH / vyAharanto jaya jayetyuccakairbandivRndavat / / 255 // 1 amocya / SHARASHARASHRASHRSHRSAHASRAE antimsNskaarH| I401 // Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacA rete / / 402 // dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / surA svanayanAMbhojapayobhiH punaraktayA / gandhAMbuvRSTyA paritaH siSicurvasudhAtalam / / 256 // jagustAraM ca gandharvA gandharvA iva cAmarAH / smAraM smAraM svAmiguNAnudgRNanto muhurmuhuH / / 257 / / mRdaMgapaNavAdIni vAdyAni zatazo dRDham / dhusadastADayAmAsurnijoraHsthalavacchucA / / 258 / / svAminaH zibikA'gre ca nanRtuH surayoSitaH / skhalaccArIkramAH zokAnnartakyo'bhinavA iva / / 259 // divyairdukUlairhArAdyairbhUSaNaiH puSpadAmabhiH / AnaghuH zibikAM bhartuzcaturvidhadivaukasaH / / 260 // zrAvakAH zrAvikAzcApi bhaktizokasamAkulAH / vidadhU rAsakagItaM ruditaM ca sahaiva hi / / 261 // tadA sAdhuSu sAdhvISu cAtyantaM vidadhe padam / zokaH kokanadeSvarkAtyaye nidreva bhUyasI / / 262 / / tatazcitAyAM nidadhe svAmino'Gga purandaraH / vidIryamANahRdaya ivA''ttaH zokazaMkunA / / 263 / / agnimanikumArAzca citAmadhye vicakrire / taddIpanaM vicakruzca vAyuM vAyukumArakAH / / 264 / / gandhadhUpAn ghRtamadhukuMbhAMzca zatazo'pare / jvalantyAM tatra cityAyAM cikSiputridivaukasaH / / 265 // mAMsAdiSu pradagdheSu kSIrodAdAhRtairjalaiH / citAM vidhyApayAmAsujhaMgiti stanitAmarAH / / 266 // zakrezAnAva'rdhvadaMSTre dakSiNAdakSiNe tataH / adhodaMSTre tu camarabalI jagRhatuH prabhoH / / 267 // indrAstvanye surAzcAnyAndantAnasthIni ca prabhoH / jagUhustaccitAbhasma narAstu zivakAMkSiNaH / / 268 // tasyAzcitAyAH sthAne'tha sthAnaM kalyANasaMpadAm / amarA racayAmAsuH stUpaM ratnamayaM param / / 269 // antimsNskaarH| / / 402 // Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite 403 / / dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIrajinacaritam / nirvANamahamevaM te kRtvA bhartuH surA yayuH / nandIzvare vidadhuzcASTAhnikAM zAzvatArhatAm / / 270 / / gatvA svaH svavimAnAntarmANavastaMbhamUrdhasu / vRttavajrasamudgeSu svAmidaMSTrA nyadhuH surAH / / 271 / / / gArhasthye triMzadabdI dvicatvAriMzatsamA vrate / iti dvAsaptatirvarSANyAyurvIraprabhorabhUt / / 272 / / zrIpArzvanAthanirvANAt sArdhe varSazatadvaye / gate zrIvIranAthasya nirvANaM samajAyata / / 273 // itazca devazarmANaM bodhayitvA nivRttavAn / zuzrAva gautamaH svAminirvANaM suravArtayA / / 274 / / gautamasvAmyathottAmyazcintayAmAsa cetasi / ekasyAhnaH kRte bha; kimahaM preSito'smi hA! / / 275 / / jagannAthamiyatkAlaM sevitvA'nte na dRSTavAn / adhanyaH sarvathA'smyeSa dhanyAste tatra ye sthitAH / / 276 / / gautama ! tvaM vajramayo vajrAdapyadhiko'si vA / zrutvA'pi svAminirvANaM zatadhA yanna dIryase / / 277 // yadvA''dito'pi bhrAnto'haM yadrAgaM rAgavarjite / mamatvaM nirmame cAsmin kRtavAnIdRze prabhau / / 278 // rAgadveSaprabhRtayaH kiM cAmI bhavahetavaH / hetunA tena ca tyaktAstenApi parameSThinA / / 279 // IdRze nirmame nAthe mamatvena mamA'pyalam / mamatvaM samamatve'pi munInAM na hi yujyate // 280 / / evaM zukladhyAnaparaH kSapakazreNibhAk kSaNAt / ghAtikarmakSayAtprApa kevalaM gautamo muniH / / 281 / / tatra dvAdazavatsarI kSititale bhavyAna prabodhyoccakaiH, svAmIvAmalakevalarddhiramarairabhyarcito gautamaH / 1 mahimAnaM / gautamasya vilApaH kevalaM c| / / 403 // Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 404 // gatvA rAjagRhe pure kSatabhavopagrAhikarma prabhu-bhUtvA mAsamupoSitaH padamagAdakSINazarmAspadam / / 282 / / mukte tatra ca paMcamo gaNadharo labdhvA sudharmaprabhu-niM paMcamamanvazAccirataraM dharma janAn kSmAtale / prApto rAjagRhAbhidhAnanagare niHzeSamapyanyadA, jaMbUsvAmimuneradhInamanaghaM saMghaM nija nirmame / / 283 / / tasminneva pure sudharmagaNabhRtkSINASTakarmA kramA-turyadhyAnadharo'punarbhavamagAdadvaitasaukhyaM padam / pazcAdantimakevalI kSititale zrIvIramArgAgraNI-dharma bhavyajanAn prabodhya suciraM jaMbUprabhudhAnyadA / / 284 / / trailokye'pi hi sAtvikeSvanavadheH prAgjanmamokSAvadhi / zrImadvIrajinezvarasya caritaM ko vaktumIzo'khilam / / astAghasya tathApi hi pravacanAmbhodhergRhItvA lavaM kiMcitkIrtitamIdRzaM nanu mayA svAnyopakArecchayA / / 285 / / dazamaM parva trayodazaH sargaH zrImahAvIra jina caritam / gautamasya muktiH / ityAcAryazrIhemacandrasUriviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dazamaparvaNi zrImahAvIranirvANagamanavarNano nAma trayodazaH sargaH / dazamaM parva samAptam / 404 // MAIDDA Miller Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha prazastiH dazamaM parva prazastiH / triSaSTizalAkApuruSacarite / / 405 // ziSyo jaMbUmahAmuneH prabhava ityAsIdamuSyApi ca / zrIzayyaMbhava ityamuSya ca yazobhadrAbhidhAno muniH // saMbhUto munibhadrabAhuriti ca dvau tasya ziSyottamau / saMbhUtasya ca pAdapadmamadhuliT zrIsthUlabhadrAhvayaH // 1 // vaMzakramAgatacaturdazapUrvaratna-kozasya tasya dazapUrvadharo maharSiH / nAnA mahAgiririti sthiratAgirIndro, jyeSTho'ntiSatsamajaniSTa viziSTalabdhiH // 2 // ziSyo'nyo dazapUrvabhRnmunivRSo, nAmnA suhastItyabhUdyatpAdAMbujasevanAtsamudita-prAjyaprabodharddhikaH / / cakre saMpratipArthivaH pratipura-grAmAkaraM bhArate / 'sminnaH jinacaityamaMDitamilA-pRSThaM samantAdapi // 3 // / / 405 // Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite / / 406 // ajani susthitasupratibuddha ityabhidhayA''ryasuhastimahAmuneH / zamadhano dazapUrvadharo'ntiSa-dbhavamahAtarubhaJjanakuJjaraH / / 4 / / | dazamaM parva prazastiH / maharSisaMsevitapAdasannidheH, pracArabhAgAlavaNodasAgaram / mahAn gaNaH koTika ityabhUttato, gaMgApravAho himavadreiriva / / 5 / / tasmin gaNe katipayeSvapi yAvatsu, sAdhUttameSu caramo dazapUrvadhArI / uddAmatuMbavanapattanavajrajAni-vajraM mahAmunirajAyata vajrasUriH / / 6 / / durbhikSe samupasthite pralayava-ddhImatvabhAjyanyadA / bhItaM nyasya maharSisaMghamabhito, vidyAvadAtaH paTe / / yo'bhyuddhRtya karAMbujena nabhasA, puryAmanaiSInmahA- / puryAM maMkSu subhikSadhAmani tapodhAmnAmasImnAM nidhiH // 7 // I406 // tasmAdvajAbhidhA zAkhA'bhUt koTikagaNadrume / uccanAgarikAmukhyazAkhAtritayasodarA / / 8 / / tasyAM ca vajrazAkhAyAM nilInamuniSaTpadaH / puSpagucchAyito gacchazcandra ityAkhyayA'bhavat / / 9 // Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva prazastiH / triSaSTizalAkApuruSacarita ||407 // dharmadhyAnasudhAsudhAMzuramala-granthArtharatnAkaro, bhavyAMbhoruhabhAskaraH smarakari-pronmAthakaMThIravaH / gacche tatra babhUva saMyamadhanaH, kAruNyarAziryazo-bhadraH sUrirapUri yena bhuvanaM, zudhairyazobhirnijaiH / / 10 // ! 2 zrImannemijinedrapAvitazira-syadrau sa saMlekhanA, kRtvA''dau pratipannavAnnanazanaM, prAnte zubhadhyAnabhAk tiSThan zAntamanAstrayodazadinA-nyAzcaryamutpAdaya-truccaiH pUrvamaharSisaMyamakathAH, satyApayAmAsivAn // 11 // zrImAnpradyumnasUriH, samajani janitA-nekabhavyaprabodhastacchiSyo vizvavizva-prathitaguNagaNaH, prAvRDaMbhodavadyaH / / prINAti smAkhilakSmAM, pravacanajaladhe-ruddhRtairarthanIrairAtatya sthAnakAni, zrutiviSayasudhA-sArasadhyaci viSvak / / 12 / / sarvagrantharahasyaratnamukuraH, kalyANavallItaruH / kAruNyAmRtasAgaraH pravacana-vyomAMgaNAhaskaraH / / cAritrAdikaratnarohaNagiriH, kSmAM pAvayan dharmarATa senAnIrguNasenasUrirabhava-cchiSyastadIyastataH / / 13 // ||407 // Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaM parva prazastiH / triSaSTizalAkApuruSacarite / / 408 // SHASIRSAHARSHABHARASHRSHASHASHA ziSyastasya ca tIrthamekamavaneH, pAvitryakajjaMgamaM / syAdvAdatridazApagAhimagiri-vizvaprabodhAryamA / / kRtvA sthAnakavRttizAnticarite, prAptaH prasiddhi parAM / sUri ritapaHprabhAvavasatiH, zrIdevacandro'bhavat / / 14 / / AcAryo hemacandro'bhUttatpAdAMbujaSaTpadaH / tatprasAdAdadhigatajJAnasaMpanmahodayaH / / 15 / / jiSNuzcedidazArNamAlavamahArASTrA'parAntaM kurUn / sindhUnanyatamAMzca durgaviSayAn, dorvIryazaktyA hariH // caulukyaH paramArhato vinayavAn, zrImUlarAjAnvayI / taM natveti kumArapAlapRthivIpAlo'bravIdekadA / / 16 / / pAparddhidyUtamadyaprabhRti kimapi yannArakAyurnimittaM / tatsarvaM nirnimattopakRtikRtadhiyAM, prApya yuSmAkamAjJAm / / svAminnuA niSiddhaM, dhanamasutamRta-syAtha muktaM tathArha- / ccaityairuttasitA bhUrabhavaditi samaH, saMprateH saMpratIha // 17 // 408 // Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 409 / / pUrvaM pUrvajasiddharAjanRpaterbhaktispRzo yAJcayA, sAMgaM vyAkaraNaM suvRttisugamaM cakrurbhavantaH purA / maddhetoratha yogazAstramamalaM lokAya ca dvayAzrayachando'laMkRtinAmasaMgrahamukhAnyanyAni zAstrANyapi // 18 // lokopakArakaraNe svayameva yUyaM, sajjAH stha yadyapi tathApyahamarthaye'daH / mAdRgjanasya paribodhakRte zalAkA-puMsAM prakAzayata vRttamapi triSaSTeH // 19 // tasyoparodhAditi hemacandrAcAryaH zalAkApuruSetivRttam / dharmopadezaikaphalapradhAnaM, nyavIvizaccArugirAM prapaMce // 20 // jaMbUdvIpAravinde, kanakagirirasAvaznute karNikAtvaM yAvadyAvacca dhatte, jalanidhiravanerantarIyatvamucceH / yAvadvyomAdhvapAnthau, taraNizazadharau, bhrAmyatastAvadetat kAvyaM nAmnA zalAkA-puruSacaritami tyastu jainaM dharitryAm // 21 // iti prazastiH dazamaM parva prazastiH / / / 409 / / Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 2 MM um. 6 AUTOKO AW