Book Title: Updeshsaptatika
Author(s): Kshemrajmuni, 
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600046/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200CD2D00000000STAROS // namo nama: shriiguruupemsuurye|| zrImatkSemarAjamuniviracitA // upadezasaptatikA (nvyaa)| khopajJaTIkAsahitA 2NIO prakAzaka - zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 7. zrI jo bhoIvADo, bhalezvara muMbaI-400 002. RADIOLOmarahama dein Education Internador +mandle SBSHATusanei wwwjainelibrary.orgir Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / namo namaH zrIgurupremasUraye / kammamasaMkhijjabhavaM / khavei aNusamayameva Autto // annayaraMmi vijoge / sajjhAyaMmi viseseNa // jinazAsananA kAI paNa ceAgamAM pravRtti karanAra asaMkhyabhavanA bAMdhelA karmAne khapAve che, paraMtu svAdhyAyamAM pravRtta AtmA vizeSapaNe kama khapAve che. malladhArI hemacaMdrasUri-puSpamALA -- zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 7, trIle lodhavADI, bhulezvara, bhuja-2. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C prastAvanA. vidAMkurvantu zemuSIjuSo vidhAMsa:iha kisa jainadarzane avyAnuyogo gaNitAnuyogazcaraNakaramAnuyogo dharmakathAnuyogazceti catvArojnuyogA mukhyatvena prtipaaditaaH| tatraikaikasminnanuyoge'nekeSAM viSayANAmanta vatvena prasaktAnuprasakatvena ca ratnAkararatanikarAyAmivAmeyatvaM darIhazyate / tatra vyAnuyoge kArmaNAdigranthAH praviSTAH, gaNitAnuyoge bhUgokhakhagolaviSayAH pratipAditAH, caraNakaraNAnuyoge sAdhuzrAghAnAmAcArAdigranthA grathitAH, dharmakathAnuyoge ca dhArmikanaitikaitihAsikAdivividhaviSayAzritamahApuruSAdidRSTAntabAreNa dharmopadezA updissttaaH| tatra copadezamAlA-upadezaprAsAda-samyaktvasaptatikA-karpUraprakarAdayo granthA zrAcArapratipAdakatvAccaraNakaraNAnuyoge samavataranti mukhyatayA, tathApi tattadhamaviSayopadezAnAM dRssttaantdhaaraadRddhiikrnnaamkthaanuyoge'pi|mukhytyaa dharmakathApratipAdakAni ca triSaSTizakhAkApuruSAdicaritrANyapi AcArAditAtparyaparatayA prAyacaraNakaraNAnuyogInyapIti uttarAnuyogadhyaM prAyo nityasaMbacameva / tathA cAyamapi upadezasaptatikA nAma grntho'nuyogghyprtipaadkH|ydypi mUkhe'sya kevalAcAra evAnihitaH tathApi mUkhakAreNaivAsya svakRtaTIkAyAM kathAnuyogaHsphuTameva prkttitH|| evaMvidhA eva kathAghAreNa dharmopadeSTAro granthAH prAya aidaMyugInApAyurmedhAjJAnAnAmAsannopakAriNa iti manyAmahe / | anyasyAsya saTIkasya ke kartAraH ? kasmin kAkhe kasmin deze kena prArthitAzcAmuM kRtavantaH ? ityetajijJAsavaH"pavitu evaM uvaesasattari,muSaMti citte prmtyvitvrN|trittu te puskajaraM suttaraM, khemeNa pAvaMti suhaM aNuttaraM // 73 // " / AR-4 For Private & Personal use only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. upadezasaptatikA. iti mUkhacaramazloke hemazabdena, tathA"iha janyasattvataHpratibodhakRte pratanyate mayakA / svakRtopadezasaptatikAyAH spaSTAkSarA TIkA // " iti pIvikAcaramacandasA, tathA ca prazastI"tadhipyAH pravijJAnti zAntisahitAH saujAgyalAgyazritAH, savidyAnyudayAdharIkRtasurAcAryAHhitI vizrutAH // kIrtisphUtimadhiSThitA munivarAH zrIhemarAjAhvayAH, puNyonnatyatizAyipAThakaziroratnopamAnodayAH // 10 // svakRtopadezasaptatikADhayasUtrasya nirmitA TIkA / tairevaiSA varSe munivedazarenmuntiH (1547) pramite // 11 // hiMsArakoTTavAstavyaH shriimaalottmvNshjH| paTuparpaTagotrIyaH zrImAn dodAhayo'navat // 13 // sa zrAmaguNaratnAnAM rohaNo'johaNo hRdi / kRtA tasyAgraheNaiSA navyA saptatikA mudA // 24 // " iti zvokasamudayena sukhaM jotsyanta iti ta'jhekhAdhiramyate / kharataragaDIyAzcame ityapi prazastyAM "zrIkharataragaNanAthAH" ityagrima eva zloke prakaTaM, navaraM na vApi ko'pi gaDIyasAmAcArIjedo'tra dRSTipathamavatarati, sarvasAmAnyopadezamayatvAdasya / kiM ceme pUjyAH katamAM nUmi janmanA katamAM ca vihArAdinA jUSayAmAsuH ? kau ca pitarau pramodayAcakruH 1 anyAzca kAH kAH kRtIzcakRvAMsaH ? ityAdikamujhekhAnAvAnna kimapi jnyaayte| | asmiMzca granthe mUkhe sarve'pi zlokAH prAkRtalASAyAminjavajrayaiva prathitAH, zrata eSAM mukhapAThamAtre'pi mahAnAhAdo 4 vaktazrodaNAM jAyate, kimutaarthvicaarnne| patra prathamazloke maGgakhamantimayozca phakhamannihitamato'vaziSTAH saptatirupa HOME0%ASAMSROCESS www.iainelibrary.org Jain Education Inter Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezazlokA ityanvartheyaM upadezasaptatiketi saMjJA'sya anyasya / pratizlokaM cAtra prAya upadezacatuSTayamAtmano'tyantahitakAri varIvRtIti / tadupari junnASayA'kSarazo mUkhakAraireva saMskRtanApAyAM TIkA kRtA, tatcapadezAnusAri cAgamoktaprAyaM kathAnakajAtaM gIrvANajApAyAM prAkRtalASAyAM paizAcyAdinASAyAM ca vividhaiH sarasaiH sAkhaGkAraiH sayamakairvRttavandojiH kvacicca gadyenApi vyaraci, evaM cAdhikazataM kathAnakAnAmatra kathitaM / kathAnakeSu prAyaH zabdakAThinyaM varNanakAThinyaM ca varNitaM, vyAkaraNaprayogAzca nUtanAH kaThinAzca prayuktAH, ato granthakartRNAM sAhityajJAnaM vyAkaraNazAnaM cAtIva samIcInamAsIditi sphuTaM jJAyate / kiM bahunA? sarvathA'sya kAvyarasasyAsvAdakAriNo vidhAMsa eva / kiMca kAvyaracanayA jhAte'pi vyAkaraNapAeikatye pUjyAnAM vacidanupasargapUrvapade'pi ktvo syabAdezadarzanAGkitameva hRdayaM, kavInAM niraGkazatve svIkRte tu samAdhIyata eva tat / evamanyatrApi kvaciJcintyaprayoge jJeyaM / atra varNitopadezaviSayANAM kathitakathAnakAnAM cAnukramaNikAvAcanenaiva tajauravaM jJAyata eveti tAM dRSTipathaM netuM prArthyate vAcakavargaH / mUkhaM cAsya pAThato'rthatazcAtIvaramyaM javyajanopakArIti sarvaivizeSatazcopadeSTutiH kaMThe kAryamiti pRthakRtya prAramne'pi mukhApitaM / zrAzAsyate ca viSachago'sya bRhato granthasya mukhApaNaprayAsa 'vyavyayaM ca paThanapAThanopadezadAnAdinA saphalatAM nayet / asya prazastyAzcarame (14) zloke "navyA saptatikA mudA" ityatra navyazabdolekhaka; grandhaka; idamasUci, yakRtaayaM pranyo munivedazarencha (1547) pramite vikramAbde hiMsArakoTTavAstavya dodAnidhazrAzAgraheNa pUjyaiH zrIkSemarAjA1 asamAse'pItyarthaH. 3 Jain Education literational For Private & Personal use only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. hayai racita iti prazaMstyAM zaMsitaM, etatprAcInatatrAmA (upadezasaptatinAmA) eva andhaH parimatapravaraiH zrImatsomadharmagaNijityuttarapaJcadazazatatame (1503) vikramAbde nirmitaH yo'tratyayA zrIzrAtmAnandasaMsthayA mukhApayitvA prakaTito'sti varSaSyAdAk iti tadapekSyA yogyamevAsya navyatvaM / anayorpayorapi mahAn viSayajedaH kRtijedazca jinnacinnakartRkatvAt / kiMca prAcInaH saMkSiptakathAnaka zrAsannasahanatrayapramitaH zlokAnAM, ayaM ca vistRtakathAnaka zrAsannasahasrASTakapramitaH zlokAnAM, mUkhamapi ca yorapi jinamevetyato'pi nUtanatvamasyAnvarthameveti dhyeyam / anyasyAsya mukApaNe nyAyAmlonidhizrImadhijayAnanda (vAtmArAmajI) sUrIzvarapaTTavirAjitazrImadhijayakamakhasUrIzvarasa'padezAmRtasiktena goghAnivAsinA zreSThivareNa maganakhAkhatanujanmanA zrImarmacanpreNa vyasAhAyyaM dattaM / saMsaddhAtriNA jegalAkhazarmaNA likhitA'sya pratikRtiHprathama panyAsazrImaNivijayAyaiH pazcAcca pannyAsazrIdAnavijayAnidhaHsaMzodhitA, mughAyantraNapratikRtisaMzodhane'pyAnyAmeva panyAsavarAjyAmavadhAnaM dattamityanayoH sUrIzvarANAM zreSThivarasya ca mahopakAraM mnyaamhe| zuddhiviSaye cAsya kRte'pi yathAzakti prayAse kuto'pi hetoryA kA'pyazubihiSayamavatarati viruSAM. taiH kpaapraiH| zodhayitvA''dezyA saMsadiyaM, yena vitIyAvRttau taviSaye yatyeta / iti zam // vitIyajAprapada zuklacaturyo prakAzayitrI zrIjainadharmaprasArakasajA saMvat 1973. bhAvanagara. 3 // Jain Education liten For Private & Personal use only W ww.jainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C viSayAH ... 25* vissyaanukrmH| gAthAGka: patrAGka: gAthA viSayAH1 maGgalam ..... ...... .... ..... / 4 rogAdiprApteH pUrvameva dharmodyamaH kAryaH .. 15 2 sarvajJamatasevana-zIkhapAkhana-kUTakakhaGkAdAnaM 3 / 5 rogeNa manaso'samAdhiH, tadanAve dharmabudhyasarvajJamatazlAghAdhikAraH nAvaH, tasmAcca puHkhanAzAsaMcavaH .. 13 tapari kesaricaurakathA (1) .... .... 4 tapari zrIsanatkumAracaritam (7) .... 13 zIkhopari rohiNIcaritam (2) 6viraktacittaHsadA sukhI, tadanyastu taviparItaH, kUTakalaGkopari vRkSAyAH kathA (3) .... . zrato nIrAgamArge cittaM dharata . 3 paravijAprakAzanaM, rauSakarmAkaraNaM, kuSasyApi ___ tapari jinapAkhitajinarakSitadRSTAntaH (8) 35 ___ mitravajJaNanam .... .... .... 15 parigrahAraMjasyAdattasya ca sevane'pi prAnte parahiSAnveSaNe dattakathA (4) .... .... jinadharmAnuSThAne javAMjodhipAragamanam .... rauSakarmopari nantikumArakathA (5) .... atrArthe zazizUradRSTAntaH (e)...... dudhe'pi maitrIjAvapratipattau samaravijayakIrti jinAjJAvahana-dhoropasargasahana-dharmamArgaprakacandhakathA (6) .... Tanena saMsArasAgarottAraH - R MEEMcM ***% AKACHAR % For Private & Personal use only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. // 4 // viSayAH atrArthe'rjunArA mikadRSTAntaH (10) dharmamArgaprakAzanopari zivanazrI yakakathA gAbAGgaH nayaH (15) saMsArAsAratA 1000 nakam ( 11 ) 1000 e asatyajASAtyAgaH, jogasukhaMvAtyAgaH, parAzAyA ajaMgaH evaM ca dharmakI tyoMravAptiH, asatyamASAparihAre zrI kAlikAryakathA (12) jogapipAsopari dvijasutadRSTAntaH ( 13 ) paramanorathapUraNe naravAhanadRSTAntaH (14) 40 10 mithyAtvamahAndhakAramaye'smin jagati zuddhamArgagAmina eva zlAghyAH 11 zuddhamArgAcaraNopari jAtyAzvadRSTAntaH sopa www. spe 1 .... .... patrA oran .... .... www. www. www. 30 .... 41 44 46 4e 4 51 gAvAkuH viSayAH patrAGkaH 52 etadupari makadRSTAnto rAjadRSTAntazca (16-17) 51 12 jinAcanasya svargApavargasAdhanatvam zratrArthe zrIratnacandrodAharaNam (10) 13 pramAdaparihAropadezaH 53 60 .... zcatrArthe mathurAmavAcAryakathAnakam (19) 61 14 tapaupadhAnapUrva gurupraNAmapurassaraM sUtrArthapaThana manorathaH .... ---- 15 SamAvazyakakaraNamanorathaH .... 16 gurvAjJAnavana - sUtrArtha zikSaNa - krodhAdityajana - mArdavAdivanamanorathaH 17 samyaktvamUlANuvratapAkhanamanorathaH 10 pUrvoktamanorathakaraNe phalam 6 .... sanmanorathopari siddhadRSTAntaH ( 20 ) 2011 ---- .... .... .... .... .... .... .... .... ---- 62 63 63 63 64 64 *** *x*x* viSayAnukramaH / // 4 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %E viSayAH patrAka gAthA viSayAH patrAka 1e utsUtrapadonAvane mahAdoSaH ..... ... 65 24 kumArgasaMsargakhannAnAmujayakhokahAniH .... 76 utsUtraparihAre sAvadyAcAryakathAnakam (1) 66 atrArthe sUracanbayoH kathA (16) .... 20 jinAjJAtikramakAriniH kRtAni tapozAnadA- 15 zha duHkhamaye saMsAre SaDjIvanikAyarakSAdi-. nAdIni niSphalAni .... .. 15 parANAM sAdhUnAmeva sukhasaMjavo nAnyeSAm 7 tapari jamAkhikathA (22) .... .... etapari zAlamahAzAkhadRSTAntaH (17) .... 06 jinAjhAviratAnAM pApAjAvaH, vinA tapo 26 sAmAnyena kaSAyaparihAropadezaH..... .... vizuddhiH, sidhisukhaM ca ... .... 14 etapari secanakadRSTAntaH (20) atrArthe zrIpRthvIcandrodAharaNam (13) .. 4 27 dhanadhAnyakuTumbAdyasAraM jJAtvA dharmakaraNena jinAjJArAdhanaM bahuzrutagurusaMvayA javatIti muHkhapAragamanam .... .... .... tamupadezaH .. ... etapari thAvaccAputrakathAnakam (29) .... eka thatrArthe jayantyudAharaNam (24) 20 viSayANAmazAzvatatvaM teSu prativandhapratiSedhazca 13 zragItArthasevAniSedhaH etadarthe zrIzvAputracaritam (30) .... atrAce sumatijJAtam (25) 70 | e jinapUjA-gurusevA-dharmazravaNa-tattvavicAraNa 0 %AA%% 2 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- gAdhAGgaH saghatikA. // 5 // viSayAH patrAGkaH 101 tapovidhAna - dAna-dApananAmAni saptakR* tyAni zrAvakANAM narakasaTha kanivRttikarANi 101 jinapUjAviSaye dhanadakathA ( 31 ) sasevA viSaye namivinamijJAtam (32) dharmazravaNa-tattva vicAraviSaye cikhAtiputro - dAharaNam (33) 102 1000 .... tapoviSaye skandakadRSTAntaH ( 34 ) dAnaviSaye zrImanandicaritam (35) 30 kaSAyANAmanarthakAritvam tadupari damadantarAjarSikathA ( 36 ) 31 paropahAsa - paradoSavI kSaNa niSedhaH paropadAsaviSaye sAdhAraNa zreSThikathA ( 37 ) paradoSAnAviSkaraNaviSaye zrAputrakathA (30) .... Jain Education Int .... .... GOOD .... 235 .... .... 1000 103 105 106 110 111 113 113 114 gAthADuH 32 dazavidho vinayaH -- etaDupari zrI bhuvanatikhakajJAtam ( 39 ) 33 tIvra roSeNa puNyajalazoSaH sarvasyAtoSazca etadviSaye maNDUkI rUpakadRSTAntaH (40 ) 34 mAnaparihAropari upadezaH tatra dazArNajayakathA ( 41 ) viSayAH 37 kaThoravacanaparihAraH 8 .... ... good ... .... .... 35 mAyAtyAgopadezaH 36 khojaviSaya upadezaH bhuvanajAnucaritrAnugataM dRSTAntacatuSkaM catuSkA pAyagarjitam (42-45 ) 2405 .... .... etadupari vRkA - putrayordRSTAntaH (46) patrAGgaH 115 116 11e 115 121 121 ---- 123 113 adda ---- .... .... .... ... 0000 .... 123 130 130 viSayA nukramaH / // 5 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M n n za SECASE n gAthAGka: viSayAH patrAkara mAthAka viSayAH 30 zrAvakasya kulocitaveSa-anyagRhapraveza-sajA paJcapramAdaviSaye madirApAnopari yAdavAnAM narjanasamadRSTi-doSAjapanopadezaH .... 131 kathA (55) .... .... .... kulocitaveSopari mammaNazreSThikathA (47).... 131 viSayapramAdaviSaye satyakidRSTAntaH (56).... paragRhapraveze kukhaputrakadRSTAntaH (40) .... kaSAyapramAdopari sunUmacakrikathA (57).... 3e munerjJAnAcyAse dazanedadharme copadezaH .... nitrApramAde puerIkamunidRSTAntaH (50) .... tatra subuddhibuddhikathAnakam (pae) .... vikathApramAdopari rohiNIcaritam (ee).... hAsyAdiSaTraparihAra-vrataSalapAkhana-paJcapramAda pazcAntarAyaviSaye dAnAntarAyopari dhanasAranirdalana-pazcAntarAyanivAraNopadezaH .... 135 kathA (60) .... .... .... hAsyopari harikezidRSTAntaH (50) .... 135 khAjAntarAyopari DhaMDhaNakumArakathA (61).... vratapadopari puerIkakaemarIkadRSTAntaH (51) 136 jogAntarAye sudattakathA (65) .... zokAvakAzApradAne zrIsagaracaritam (52) 13e upajogAntarAye zreSThikathAnakam (63) .... jayAkaraNe zrIkAmadevadRSTAntaH (53) 14241 sAdharmikavAtsadayaM nidAnapratiSedhazca ... guMDopari sunandavaNikathA (54) .... 14e| sAdharmikavAtsasyopari vizAkhadattakathA (64) 164 -0-3 For Private & Personal use only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. // 6 // viSayAH gAbAGgaH patrAGgaH 42 zrAyasya dvAdazavratAdhikAre prathamANuvratopadezaH 165 / as mAdityakathA ( 65 ) 166 43 dvitIyApuvratam www. tatra turagezaputrakathA (66 ) 44 tRtIyApuvratam .... tatra zrAddhakathA (61 ) 45 caturSApuvratam www. tatra zrI vIrakumArakathA ( 60 ) 46 pacamAsuvratam --- 1 chatra sudhAkathA ( 30 ) 40 dvitIyo rUpaviSayaH .... .... .... ---- wwww www. 0000 tatra tilakazreSThikathA (65) 47 paJca viSayAdhikAre prathamaH zabdaviSayaH 1930 www. www. / / / / / .... 9004 www 2000 .... 000 100 166 167 167 167 160 160 173 173 174 174 175 viSayAH chAtra kholAkathA ( 11 ) .... 49 tRtIyo rasanendriyaviSayaH chAtra rasalolakacA ( 92 ) 50 caturtho gandhaviSayaH naravarmakathA (73 ) 51 paJcamaH sparzaviSayaH gAbAGgaH patrAGkaH 175 177 177 17e 17e 17 177 101 181 101 55 saMsArajI rukANAM saMsAraH surata eva 102 zratrArthe vimalazrAghodAharaNam (15) 102 26- 57 saMsArasyA sthiratvam 105 52 viSayANAM vipAkaH .... 10 .... .... chAtra sukumAlikAjJAtam (74 ) .... 900 .... .... 0000 www. .... 53 viSayANAM durjayatvam 94 sarvajJamataniratAnAM kriyAsAphalyam ........ www. **** .... ... .... viSayA nukramaH ! // 6 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavAra gAbA etadarSe mahAnirmanyasaMbandhaH (76) 10 nikRSTakarmakAriNo duHkhina eva ..- ... 100 etapari mRgAputrakathA (77)........ 100 ee jinaguNotkIrtanAdinA bodhikhAno'varNavAdena cAbodhikhAnaH .... atrAH zrIsubuddhisacivodAharaNam (70)..... 151 avarNavAdopari kauzikavaNigdRSTAntaH (e) 195 6. dharmatattvAjJAnAmujayaloke phuHkhameva atra vadhUcatuSkajJAtam (00) ..... .... 193 61 puNyodayaM vinA dharmamArgasya urlanatvam ... 1ee 63 mokSamArgonmukhAnAmapi krodhAdivairiNaH puNyayA pAtheyaM haranti - - ... 155 63 jinadharmavimukhAnAmajJAnakaSTena narakapAtaH ... 195 11 viSayAH avArSe pUralAkhyAnam (01) ... 196 65-65 aSTamadatyAgAdhikAraH ......... 1e jAtimadopari viprakathA (01) .... kukhamade zrImahAvIradRSTAntaH (3).....! rUpamadopari sanatkumArakathA kathitapUrvA balamade vasunUtikathA (04) ... 1ee zrutamadopari sAgaracanghadRSTAntaH (05) 300 tapomadaM caupadIpUrvajavaH, khAjamade bhASADhanUtiH, aizvaryamade rAvaNaH, ete prasi chatvAnnAmamAtreNa dRSTAntitAH .... 66 vAkhApramAtrapradezaH svajanmanA na rikasta thApi sukhaM na prAptaH 67 manuSyajavAdiyurkhacatvam ... Jain Education Interational Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. | // 7 // ***% ** Jain Education Intematon viSayAH trArthe dRSTAntadazakAntargataM bhojanopari kArya TikodAharaNaM prathamam (06 ) cANakyadRSTAntaH ( 59 ) dhAnyadRSTAntaH ( 8 ) dyUtadRSTAntaH (07 ) ratnadRSTAntaH (90) mUladevarAjaputrasvamaphalakathAnakam (51) surendradattakathAnakam ( ez ) carma (ka) dRSTAntaH (73) yugazamyA dRSTAntaH ( e4 ) stamnadRSTAntaH ( 5 ) kSamAyAM saMvaramunikathA ( e6 ) gAdhAGaH 1.00 .... ---- .... .... .... .... ... .... www. patrAGkaH .... 0000 .... www. .... .... RECE Mo .... Nada ... 201 201 210 210 210 211 212 213 213 113 213 viSayAH patrAkuH pramAdAcaraNasthAnajJApane sthUla dRSTAntaH ( ( 9 ) 214 60 vayatrikespi dharmasamayasya purvanatvam 212 65 zaizavAdanyatra dharmasamayasya durlabhatvam 222 atrAtimuktaka lakasAdhudRSTAntaH ( e8-2017) 223 10 pUrvakRtasukRtamAhAtmyam 216 mRgAputracaritam (100 ) 116 130 130 gAyAH 12 .... www. 1420 .... 71 samyaktvalakSaNam .......... etadupari zrImRgadhvajasvarUpam (101 ) 72 prazastazyAvatAM saptakSetraSavyavyathavatAM nirmohAnAM janmapAvitryam ... 73 asyAH saptatikAyAH paramArthajJAnapurassaraM paThane phalam ..... .000 .... .... ---- .... .... 235 135 viSayA nukramaH / // 7 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shrii upadezasaptatikA // / savRttiH / MACIRECR% namo gurucrnnebhyH| vizvAnISTaviziSTakAryaghaTanAsAmarthyamatyajutaM, bintrANaH zucisaccaritravikSasaccitraiH sdaa'vteH| preDDatprANidayAmRtena caritaH savRttatAzAlitaH, zreyaHzrIzirasi sthitaH sRjatu zaM zAntIzvaraH svrghttH||1|| zreyorAjisarojinIdinakarA jatAGginaSaGkarAH, sarvAvadhamahAnusindhuravarA jJAnazriyA bndhuraaH| ye jUtAH kila nAvino'pi nuvane ye vartamAnAstathA, te sarve'pi jinezvarAH sukhakarAH syurdehinAM sevinAm // 2 // vande gaNadharavRndaM vivekavalekanirmitAnandam / yaccaraNanamaskaraNaM,nivimamahAjamimannayaharaNam // 3 // zrIvAgdevi kuru prasAdamasamaM yasmAdaha sanmatiH, syAM purbudhirapi prviinnprisstsnmaandaanocitH| kiM kRSNAJjanaparvato'pi dhavalInAvaM jajennAJjasA, gaurodArasudhAMzudIdhitiraiH smbndhmaasaaditH||4|| sArucaraNaM zaraNaM kurve sarve'pi yatprasAdena / vidyAvinodakhezA,jAyante sphkhtaanaajH||5|| kalA- For Private & Personal use only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapadeza saptatikA. // 1 // %ARRRRREE no vAcazcaturocitA mama mukhe no kauzalaM pezalaM, kiJciccetasi pATavaM na hi sadAcAre vicaare'pyho| maukhayaM racayanihAsmi yadahaM dharmopadezavakhAttacintAmaNikaTpasajhurupadaghandhaprasatteH phalam // 6 // ajJAnAndhitalocanA na hi janAH saMvite kutracinmokSAdhvAnamamAnamAnavivazAH sNsaarkaantaargaaH| yAvanno sugurUpadezacaturAgraNyaH samApadyate, satyasminniha kauzalaM savipulaM purbodhazAkhAdhvani // 7 // zaha javyasattvacetaHpratibodhakRte pratanyate mayakA / svakRtopadezasaptatikAyAH spaSTAdarA TIkA // on iha hi navyajIvarAjIvakAnanasamunnAsananavyadinakaradIdhititulyAyA ajaGgasaMvegaraNacaGgasadikutraparaMparAparivardhananimekhajalakukhyAyA agaNyaguNazreNyAdhArajanamanohAraprasaratpuNyaprAgjAraprottuGgazRGgamahAvihAraziraHpatAkikAyAH zrIupadezasaptatikAyA vRttirviracyate / tasthAca prAkRtamayamidamAdikAvyaM tadyathA titthaMkarANaM caraNAraviMda, namittu nIsesasuhANa kaMdaM / mUDho vi jAsemi hiu~vaesa, suSaha javvA sukayappavesaM // 1 // vyAkhyA-aho jacyA yUyaM zRNuta, ahaM hitopadeza jApe kathayAmi / kiMnUto'haM ? mugdho'pi muhyatIti mugdhaH heyopAdeyabuddhirvidho'pi hitazcAsAvupadezazca hitopadezastaM tayA / kiMjUtaM hitopadeza ! sukRtapravezaM suSTha kRtaM sukRtaM tasya pravezo yasmAdyena vA taM tathA / na hi hitopadezasamAkarSanamantareNa kasyacitsukRte zemuSI sanmukhInatAmAskandati / ra durviSo mundhaH 2 For Private & Personal use only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiM kRtvA gharabAravindaM natvA namaskRsya paraNAvevAravindaM caraNAravindaM / keSAmiti sAkAI vacanaM syAdatastIrthakarANAmiti prokaM, tIrtha hivyajAvajedAdvidhA'nyadhAyi / tadyathA-"dAhopazamastRSNAvichedaH kSAkhanaM makhasya ytH| astisRjibaka, tata eva anyatastIrtham ||1||smygdrshncrnnjnyaanaavaaptiryto navet puMsAm / zrAcAryAtpravacanato, vApyetanAvatastIrtham // 2 // " tathA vyatIrtha gaGgApagAprayAgAdi, tatra gatAnAM hi sattvAnAM bAhyamalaprakSAkhanaM tRSNApahanodazca syAt, na punaH karmakAbuSyaprakSyaH saMpadyate / lAvatIrtha tu samyagjJAnacAritrAtmakaM, tadApannAnAM puNyAtmanAmAtyAntikI juSTASTakarmamatApagamarUpA siddhiH saMjAghaTIti / tadAtmakaM tIrtha kurvantIti tIrthakarAsteSAM jUtajaviSyatAvitIrthakRtAM padAmloja praNamya / kiMjUtaM tat ! niHzeSANi samastAni yAni manuSyasvargApavargAdisaukhyAni teSAM kando mUkhakAraNaM, yathA kandAghanaspatInAmutpattiH saMpadyate / tayA jagavatpadopAstireva samastasukhastomasya heturiti yuktamuktaM / nIsesasuhANa kaMda ityatastaccaraNapraNamanamAdau zreyaskaraM / nanu yamukkaM mUDhAtmApi sannahaM hitopadezaM vacmi tatkathaM ghaTAmaTAvyate? ye sarvathA yayAjAtAsteSAM dharmopadezaprayanasAmarthya vyarthameva, ye tu svayaMbudhAsta eva paraprabodhasAdhakAH syunonye nnishaaH| tanna, kiJcinmAtraM vettRtvaM gurvanugrahAnmayyapyAste, paraM tatsadapyasatkaTapaM, sarvajJatvAnAvAt, sarvavettA tu nagavAneva na hi tatparaH kazcinnaro vipazcitAvamAmuyAt / na hi sahasrakaramantareNa maNipradIpAdivizvavizvajarAjAvajarAvajAsaprAgahalyamanyasyatIti yuktamukta garvApahAravyAhAroccAraNaM kaveH / zratha yadevaM vyAkRtaM-"jo javyA yUyaM hitazikSA kadai kurvantu tadapyasaGgataM, yato jagatpranirvizeSazemuSIkatayA javyAjavyajIvaparSasamaI daI prAvRTsamayasamunnamatsa-1 For Private & Personal use only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. jakhajakhadharamadhurataravANyA yojanAvadhivistAriNyA sadharmamAkhyAti, na ca vyAjavyayorviSaye kizcivizeSamAdhatte / sAyaM, nagavAnavizeSavAneva dharmopadeSTA masyetadeva (va) mantaramajaniSTa-ye javyA jIvAsta evAItsamupadiSTasarvAnyadharmagariSThaviziSTaniHzreyasasaukhyasAdhanapaTiSThajIvarakSaNAdyalahitopadezasamAkarNanAdhikAriNaH / tadanu ca yathAtathazreyaHpurIpathAnusAriNaH samayasamavAyapratipAditapavitracAritrakriyAkakhApakAriNaH / tathA ye cAlavyAste samyaka zrute'pi zrImadAIte sarvasattvahite zrute'pi naikAntena rucidhartAraH / tathA ca na samyak tpHsNymaanusstthaanaanusstthaataarH| tataste'Idharme'nadhikRtA eva prAkRtA zva gauravAhanAgarikavyavahAre / tatasteSAmupedaiva zreyaskarI / yadi sarvasattvopakArasraSTari jagavatyapi samupadeSTari na hyamISAmantaHkaraNe samupadezavezapravezAvakAzastadA tadIyaprAgjavAnantyasaMcitAtyantapurnedyAvadyAnAmevAnta-| rAyavisphUrjitaM / na hi nirdoSapoSasya zrIjinezasya kshciddosssNshlessH| yamuktaM svopajhameghaghAtriMzikAyAM-"vizvatrAtari dAtari, tvayi samAyAte prayAte mahA-jISmagrISmajare pravarSati payaHpUraM ghanaprItidam / duHkhAtruSyati yadyavAsakavanaM patratrayAccAdhikA, yavRdhina palAzazAkhini mahattatkarmapuzceSTitam // 1 // " zrataH suSTutaM navyAnAmeva dharmazravaNAmantraNaM / uktaM ca-"saMkrAmanti sukhena hi. nirmakharane yathenpuravikiraNAH / javyahRdaye tathaiva hi. vizanti dharmopadezanarAH // 1 // " vaha tIrthakRtAM padAmlo natvA hitopadezaM kathayAmi, jo javyA yUyaM zRNuteti sNttkH| itymindrvjaabndoruupprthmkaavyaarthH| // 2 // Jain Education I I For Private & Personal use only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevija sabannumayaM visAlaM, pAkhija sIla puNa sabakAvaM / na diUe kassa vi kUmazrAlaM, biMdija evaM javapurakajAlaM // 2 // vyAkhyA-hitopadezakramazcAyam seveta Azrayeta sarvajJamataM sarva nUtanavanAvivastutattvajAtaM jAnanti vyaparyAyAtmakatayeti sarvajJAsteSAM mataM zAsanaM sarvajJamataM / kiMjUtaM tat? vizAlaM vistIrNa vi vizeSeNa sarvAnyazAsanecyaH sarvotkRSTatayA zAkhate zojata iti vA vizAlaM / na hi sarvavivAsanasamupAsanapradhAnadhanapravardhanamantareNAsaGkhyAtamuHkhajAtaprapAtakapAtakasaMghAtajanitAtyantadaurgatyaraupadAriyopatravaprayaH kadAcitsaMpanIpadyate / na hi ratnAkarasevanaM vApi niSphalaM / tathA pAlayehIlaM sarvakAlaM nirantaraM, arhanmatopAstaretadevAvikalaM phalaM, yat sAdhutiH zrA, zrazodvandhuratayA sarvadA suzIlavattayA sthIyate, na punarnizcalanirmalazIkhazaithilyamAjiyate, "adyAtmA mutkalo'stu kaTave punarniyamakaSTAnuSThAnAdi pAlayiSyate" naivaM kadAciccetasi cintanIyaM cetnaavniH| dRDhadharmiNAmidamevA vikalaM jIvitavyaphalaM, yatsvakIyazIlaM niSkalaGkatayA pAdhyate rohiNyAdivat / tathA ca "na die tti" na dIyate kasyApi kUrma pAlaM kUTakalaGkati saMTaGkaH / evaM kriyamANe javapuHkhajAlaM bindhAt, janturityanuko'pi krtaadhyaahrttvyH| javanaM navaH saMsArastasya suHkhameva jAkhamiva jAlaM, yathA jAlAntaHpatitaH zapharaH sutarAM muHkhI syAt , taddhi vizvidya yadA bahiniyati tadaiva sukhI nAnyathA, tathaiSa janturnavajAlanirdakhane kRta eva saukhyanAk, na cetarathA vRthAkaTpAnaDpavikalpAkulaprabalAbajAvaprAyAnyamatopAsanaprayAsairiti / anena zrIjinamatArAdhanazikSApradhAna jantorAtyantikAnantasAtajAtasaMpAdanaM prokaM / tathA cottaro Jain Education temational For Private & Personal use only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza- tarasukhasAno'smin kAvye darzayAMcakre / yo jainamatAsaktacetAstasyojvasazIlapratipAlanenAtyanta vizvazvAghanIyatvaM // saptatikA. saMpatsyate, zratha sazIlazcet saMpannastavizyamanyasya kalaGkadAyIna jAghaTIti jJAtatattvatayA'sya mRSAjApAviraktatvAditizreyaskarIyaM hitazikSA dadAtmanAmiti kaavytaatpryaarthH||2|| atha zrIsarvajJamatazvASAdhikAraHkaMcaNagirI girIeM jahA gurU suratarU tarUNaM ca / hatyINa ityimajho ciMtArayaNaM ca rayaNA // 1 // sariyANaM sarasariyA jahosahINaM ca dhannamiha dhanaM / taha saba'nnamayANaM sabannuNaM mayaM garuyaM // 2 // azsIthalamahurarasaM pAviya zrazrAmaratta supavittaM / kayapunnANaM sukhadaM jiNamayamamayaM va pmihaa||3|| sannANacaraNadasaNarayaNuccayakaMtakatirehilo / na hu mihihayamajA jiemayarayaNAyaro jayana // 4 // na hu pAva atyamaNaM saMtAvaM kuNaz neva kassAvi / sahAyakarukkariso jiNamayasUro atthbyro||5|| kuvakhayamunAsato nilaMbaNa zrakhaMmi tmsaa| Na hu sunnapahavikSaggo aho evo arihamayacaMdo // 6 // zramaI kahaM kaheM sako tassesa guNagaNamaNappaM / jassArAhaNavasa pattaM corehiM sAhuttaM // 7 // itthIsisugomaharisihacAzcakiccakAriNoSNege / kUrA vi hu pamibujhA jiNamayamAhappa ahaha // 7 // muggazDsa yavAraNa suggazsuhakAraNaM ca sattANaM / na hu jiemayAja annaM vaTTara nuvaNattae vi aho // e|| jaha sUrA na paro sUro huvarSadhayArasaMharaNe / taha ussahauhadavaNo jiNadhammAna duka vro||10|| CAGARMAGACASSAGE Jain Educational For Private & Personal use only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIreNa viNA tavhA anneSa viNA chuhA na jAi jala / egatiyamiha jANaha neva suhaM jiNamaeNa viNA // 11 // tamhA jiSadhammAmayasevA sabAyareNa kAyabA / jamhANege navizrA ayarAmarajAvamAvanA // 13 // zrasAdhuH sAdhutAM jeje jinadharmaprajAvataH / yathAhi kesarI cauraH kesarIvaujasA'jani // 1 // sakAmanaranArIkaM puraM kAmapurAsyayA / zrAste tatrAvanInetA vijayI vijyaayH||2|| siMhadatto'vasattatra zreSThI zreSThaguNaikanUH / tadaGgajaH kesarIti jajhe zikSitadau (cau) rikaH // 3 // tenAnyadorvI vijJapto mahArAja madaGganUH / zranAryazcauryakRkAtaHpAtakodayasaMjavAt // 4 // nirdaSaNo'smyahaM netarasmin steyaM prakurvati / ityuktvA vinivRtto'sau rAjJA'tha sa mkhimlucH||5|| dezAniSkAsayAmAsa (se) so'gAddezAntaraM drutam / vizazrAma sarasyekasmin zItasajasormile // 6 // acintayattarulAyA''sIno'sau daurmnsytnaak| adya yAvanmayA'pAyi vinA caurya payo'pi na // 7 // ghi mAmadyAmbu tatpeyamityAlocya ciraM hRdi / aJjakhinyAM papiri zItalaM jinavAkyavat // 7 // tatra snAtvA ca nuktvA ca vAneyaM phalasaMcayam / vRkSArUDhazcintitavAn dasyurAtmani nirjaram ||e|| kathaM yAsyati hA me'dya dinaM cauryavinAkRtam / kiJcitkasyApi ceSastu mikhettaccorikA kriye // 10 // stazca ko'pi vidyaavaanutttaaraambraanrH| pAkAghayamunmucya pravivezAmcaso'ntare // 11 // 7 For Private & Personal use only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asa upadeza saptatitra // 4 // svAnaM nirmAya cAsvAdya vishdaambho'jvtsukhii| citte ca nizcikAyeti yogyasau juukhgtpdH||1|| praviSTaH saraso madhye dRSTaH spaSTamasau mayA / mamAyaM samayaH stainyakarma kartumatha drutam // 13 // zrasyAkAzagaterhetunizcitaM paadukaayii| nAnyannidAnamasyAstIti nizcitya svacetasi // 14 // apahRtya daNAdetAmuDDIno gaganAdhvanA / pakSivadyAtavAn vegAnnizcalAH syuna tskraaH||15|| pAdukArUDha evAtivAhya kvApi dinaM samam / nizyAgAnijakaM dhAma janaka cetyatarjayat // 16 // re purAtmastvayA rAzo matsvarUpaM nyavedi kim / tvAmahaM mArayiSyAmItyuktvA nisskRpdhiirthiiH||17|| jaghAna pitaraM zIrSe vipannamavamucya tam / ahArSIdinyavezmanyo nAnAdhanasamuccayam // 10 // yAmatrayaM nizIthinyAH sthitvA'sau ngraantre| turIyaprahare yAti punastatra sarovare // 1 // divA'raeyAntarAsthAya rAtrau yAtvA punaH puram / muSitvA'nyeti tatraiva vigopya ngraanggnaaH||20|| kiyAnapi yayau kAlaH kurvato'syaivamanvaham / binyurnizAgamAdhokAH zokArtA antakAdiva // 21 // rAjJA tavRttamAkarya purArakSaH prajahipataH / re tUrNamAnaya stenamenamAdezamAcara // 22 // bahuzaH zodhayitvA'sAvAcakhyau kSitipaM prati / svAminna sa dharAcArI viyajAmIva khakSyate // 13 // asAdhyasyai (sye)va muphdheH pratIkAro'sya pusskrH| tataH paropakArotkahRdayaH sadayo nRpH||4|| svayaM praikSiSTa te 'ssttmspaatmiiypridH| grAmArAmasurAgAravApIkUpAspadAdiSu // 25 // // 4 // For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** RESUSUAESAKASEX paraM naivApa pAdasya tasya vArtAmapi pranuH / ajavya iva mokSAvimanapAyAsavAnapi // 16 // tato rAjA jagAmAzu purodyAnaM sudUragam / bandhuraM gandhamAghrAya campakAdisumonavam // 27 // ganchan dadarza vezmAsau carikakAyAH puraHsthitam / tanmUrtimaya'mAnAM ca kusumaizcandanairghanaiH // 20 // athArcakamupAyAtaM papraca svcdhiinRpH| vismayApannahattasya vastraM vIkSya vishesstH||she|| ko'yaM pUjAvizeSo'dya devArcaka nivedaya / kenArpitAni vAsAMsi mahAMsIva sudhaadhuteH||30|| tato'vAdIdayaM svAminnahamAyAmi nityshH| arcituM devatAmetAmabhipretArthadAyinIm // 31 // pratiprAtaH puraH suryAH svarNaratnAnyahaM bane / tatra traikAlikI pUjAM kurve pratyahamAdarAt // 3 // rAzAjJAyi tato'vazyamarcArtha ko'pi taskaraH / sametya ratnasvarNAdyaM devyagre nanu muzcati // 33 // nAnyathA saMbhavatyevaM vijJAyeti mahIzitA / svAvAsamAsadattUrNa dinakRtyAnyasAdhayat // 34 // rajanyAmAgamaccaemIgRhaM daemI nttaanvitH| dUraM dUrataraM zUrAn saMsthApya svayamudyataH // 35 // caityAntastasthivAn stamnAntare svAM gopayastanum / atrAntare samAyAtaH pAripanthikakesarI // 36 // pAkAyugamunmucya bahirantarviveza sH| pradhAnaratnairdevyarcAmAcaraccaturocitAm // 37 // svAmini tvatprasAdena nirvighnaM cauryamastu me / ityudIrya bahiryAvadyayau tAvannapo'vadat // 30 // rupadhAraH kathaM yAtA re jIvastaskarAvama / tarjito'pItyasau vegAnirjagAma bahirnuvi // 35 // 9 ****** For Private & Personal use only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza-18 // 5 // nRpAnimukhamuttAlaH pAkASyamAtmanaH / nikSiptavAn kaNAdeSa vijJAya samayocitam // 40 // tadyathA nRpe jAte jIvana so'haM zyAmyaho / niHsasAreti japan sa ceimkaalymdhytH||41|| svasthInUte'tha jUnA yAti yAtyeSa pAtakI / tUrNa banantu dhAvantamaho dhAvata dhAvata // 4 // pUtkurvanta iti damAtRnaTAH shstrblonttaaH| adhAvan keTake'muSya mArjArasyeva kurkuraaH||43|| pAyukAM (ke) paridhAyAtha kssitijugggnaadhvnaa| nigRhItumanAzcauramanvaganavihaGgavat // 4 // khabdho'pyaho gataH stenastadeSA mahatI trapA / sAmprataM nigRhiissyaamiityntrvihitnirnnyH||45|| itastatazcarazcauraH padAnAM gopanAkRte / pakSIva khUnapakSaH san manasIti vyacintayat // 46 // yadAsItpAkApankamacaitamitaM mayA / mudhA krudandhanetreNa ka nazyAmyadhunA ihA // 47 // rAjA vyomAdhvanA''yAti tannaTAzca raNonnaTAH / pApadruH phalito me'dya yaH siktazcaurikAmbunA // 4 // upasthitaM me maraNaM zaraNaM nAsti samprati / manAnArAdhito dharmaH pitA vyApAditastathA // 4 // ztazca nramatA tena prAmArAme munIzvaraH / dRSTaH zuzrAva taghAkyaM zravaNAmRtasodaram // 50 // zrAtmadhyAnaM ca samatA tathA nirmamatA matA / sadyaH pAtakahIM syAhI pikeva tmHsthiteH||51|| ahanmatopAstimatiH zrutiH zrautI shrutissye| zravadyochedinI sadyo vRkSasyeva kugarikA // 5 // sidheH sukhamasAdhyaM yadyAzca svaHpadavI zriyaH / yacca mAnuSyakaM saukhyaM tatsAmyenaiva sAdhyate // 53 // 10 Jain Education in For private & Personal use only ww.jainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutvaitatsuSTu tuSTAtmA jeje vairAgyavAsanAm / sthirIkRtya nijasvAntaM sattveSu samatAmadhAt // 4 // re cetazcApalaM muJca sauhArda jaja jantuSu / parastrIdhanadhAnyeSu mA vaha spRhayAlutAm // // sarveSu javanAveSu nirmamatvamurIkuru / evaM pradhyAyatastasya zukladhyAnakacetasaH // 56 // zeSarAtrirvyatIyAya samajUnAskarodayaH / utpede kevalajJAnamajJAnatimirAtyaye // 5 // muSkarmadhiradazreNyA vyaparopaNakarmaNi / kesarI kesarIvAnUtu prjuutodbhuutsaahsH||50|| yaha katakahodAdatA malinAmjasaH / tathaiva saddhyAnavazAdAtmA kAluNyamunnati // ee| sarvatrAnveSayannatrAntare kSitipa bAgamat / dizyekasyAM jaTAzcApi re re nighnantu taskaram // 6 // ityuccaiH pUtkRtiparAH pratyakSA ymkingkraaH| Ajagmuratha tasyarSeH kevlotpttivedinH||1|| vitIyasyAM dizyamarAH khecarAH kinnarAstathA / cikIrSavastanmahimAmambare svvimaangaaH||6|| yAvattatpArzvamAsInAH prmodjrniraaH| tatazca kesarI sAdhudantadyutyA dizaH smaaH||63 // dyotayan dezanAM cakre svarNAjastho marAkhavat / caJcaccaraevitrAjI jiivraajiivsnmnaaH|| 6 // upadezAvasAne'ya pRSTo rAjJA sa kevlii| jagavan kutra te cauryavRttiH saadhusthitiHkc||65|| ka cAyaM kevalodbodhaH srvsttvsukhkrH| vyAjahAra tataH sAdhu rAjannAryaziromaNe // 66 // tAhamuSkarmako'haM yakRtaH kevala zriyA / tadetatsAdhugIrkhadhasAmyAvasthAphakhorjitam // 6 // 11 For Private & Personal use only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 4% 8 mahAMhorAzyaraNyAnI viSayodyattRNAGkarA / dahyate dahaneneva kSaNAtsAmAyikena vai // 6 // dasatikA. samyak sAmAyikAsevA devAdisukhadAyinI / sudhiyAM purdhiyAM cApi pApavyApavyapohinI // 6e|| zrutveti hRSTahAjA vairaM nirmUTya muukhtH| praNamya zirasA sAdhumAsasAda nijaM gRham // 10 // cirakAlaM vihRtyovIMmaemakhaM javyamaemalam / prabodhya siddhisaudhAgravAsI jajJe sa kesarI // 1 // sArvajJazAsanopAsanodAraphalamIdRzam / dhanyA vijJAya tatsevAhevAkitvaM vidhIyatAm // 1 // ||iti zrIsarvajJamatasevAyAM prathamapadodAharaNam // atha ditIyagAthAyAH "pAkhiGa sIlaM puNa sabakAvaM" iti ditIyapadamapaitAtyantAmakhazIlaguNAvi vakaM sodAharaNamunnAvyate-pAlayecIlaM parayoSitAtinivRttyAtmakaM / yoSitastu parapuruSaniSedhAtmakaM / punarvAraM vAraM sarvakAlaM nirantaramiti padAdaragamanikA / pUrva tAvatsarvajJamatopAsanopadezaH sUcitastadanu punaH zIlaM pAkhanIyamityanihitaM / yuktaM hi jAtyajAtarUpamunikopari ratnayojanaM zrIjainamatArAdhanaM tAvatsarvadharmenyaH zreSThatamaM / tadArAdhakaH zrAvakaH puNya prajAvakazceDIlasaMpannaH syAttadAtIva prazaMsAspadatAmAskandatIti taatpryaarthH|| durkhajamiha mAnuSyaM tatrApi hi nirmalaM kulaM shreyH| tatrApi rUpasaMpattasyAmapi jinmtaavaaptiH||1|| tatrApi zIlamujvalamuditaM manujeSu cApi nArISu / tatpAlane prytnH,kaaryshcaaturyvrynraiH||3|| zIkhena vinA na janAH zolAvi vanAjanaM nuvne| vegavihInAsturagAstuGgA api raGgadA na syuH||3|| 12 ASSES For Private & Personal use only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravimaemalena gaganaM vanaM yathA bhvAdhyate phalanareNa / yatsalilena sarastathAGginAM janma zIlena // 4 // zIlAlaGkatidhArI sphArIjavajvalorutarasuyazAH / paJcajane syAnmAnyo dhanyo nAnyo'vanau tasmAt // 5 // strIjAtI prAdhAnyaM vizeSataH zIkhajUSANasyaiva / sumahatyapi vanavIthI na niSphalA zlAghyatAmeti // 6 // atrArthe rohiNyA aghohiNyAH kuTumbavargasya / saMzRNuta navikalokA astokAnandatazcaritam // 7 // astyatra jaratamadhye svadhaiva svargatulyamanirAmam / pATaliputrAkhyapuraM puraM na tAdRk puro yasya // // yatra dhanI vasati ghanIjavan jano varSaNena dAnasya / zyAmIkurute na mukhaM sa manAgapyetadAzcaryam // e|| yatrottuGgAzcaGgAH zrIarhaccaityarAjayo rejuH / uttamamanorathA zva duuronitpaapkaalussyaaH||10|| mitrodyotavidhAtari snehena vinA'pyaho lasadrUpe / yasya pratApadIpe pataGgavat patati ripuvargaH // 11 // saUnajanitAnando nando nAmAsti tatra nUmipatiH / ratipatiriva mUrtidharo yaH sRSTaH zaMnunA prasannena // 12 // zreSThI tatra dhanAvahanAmA kaamaaniraamruupshriiH| azrIjagAma dUraM yatsadanAbarIva rveH|| 13 // sazrIkaH kamalApatiriva zivavatsakRSosasattejAH / na janArdanaH kadAcinnograzcitraM mahattadaho // 14 // jAyA'jani nirmAyA sundarakAyA zune kRtopaayaa| zIlaguNaiH sabAyA rohiNyanidhA sudhAprAyA // 15 // pararamaNaramaNaviSaye na manasi yasyAH kdaacidnilaassH| kimaho marAlikAyAH kaluSAmnaHsevanautsukyam // 16 // zreSThI zreSThagupaughastAmanupamaguNavatI satI pRSTvA / vinavArjanasya hetonagarAnniragAdasau vegAt // 17 // CG0%A4%82%%%%x 13 Jain Education Inte For Private & Personal use only Vivw.jainelibrary.org Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 7 // saMpadyate na vipulA dezAntaramantareNa kisa kamalA / iti nizcitya sa citte vitte vihitodyamaH samabhUt // 10 // tatpranRti nikRtirahitA'vahitA svahitArthasAdhane sAdhvI / vicacAra cAruvRttyA satyAcAreNa cArvaGgI // 15 // nonaTaveSaM kurute'laGkAraM sphAramapi na paridhatte / jakSyati na tAmbUlaM na majanaM nAJjanaM ca dRzoH // 20 // nadi saMskurute veNI nayanA na sAnurAgatayA / puruSeNa sahAlApaM kurute suratelayA rahitA // 21 // yAca kuzalA mahilAH sakalAstAH pariharatyasau dUre / zucirucizIlAlaGkRtivatI satI tiSThati sukhena // 22 // janayan sarasIzoSaM poSaM savituH pratApapUrasya / saMvarddhayaMzca divasAn rajanIyAmAn baghUkurvan // 23 // deheSu dehanAjAM sRjannajanaM prabhUtaparitApam / pizuna ivodvegakaraH prasasAra grISmasamayo'tha // 24 // rantumanA udyAne tadA'nyadA medinIpatirnandaH / svaThojvalaveSadharaH zazadharavatprItidaH puMsAm // 25 // muktAkalApa nirmalakalAbakhI maJjula zriyaM kalayan / pauracakora zreNI nayanAnandodayaM tanvan // 26 // dIptasudhAdIdhitivatsaumyaguNAdhikyabandhuratarazrIH / zutrA harmyanagarAmbarAntarAnnirjagAma bahiH // 27 // pazyan vismeradRzA kRzAnuvaddI tinRt puraH kutukam / prasveda mizragAtrAM vAtAyanamAzritAM tanvIm // 28 // mUrttimatImiva devImurvItaTamAgatAM zunaiH puMsAm / taruNagaNa cittahariNIM dadRze'sau rohiNIM taruNIm // 29 // yuvajanacetaH pRSataprahArajamlImanaGgasumavalIm / dRSTvA dRSTyA tAmatihRSTAtmA samajaniSTa nRpaH // 30 // 1 nikRtirmAyA. 2 yuvajanacetaH eva pRSataH mRgaH yuvajanacetaH pRSatastasya prahAre mallIba. 19 saptatikA. // 7 // jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SA% A 5 % %* eSA yoSA kathamapi yadi maghazameti ratirivodArA / sphArA javati tadAnImaninditA jogasAmagrI // 31 // kimupavanaiH kimu javanaiH sayauvanaiH kiM dhanaistathA svjnaiH| yadi na milati khakhitAGgI nayanaktiyIjitakuraGgI // 3 // iti cintayan svacitte matteja zvAtidhurmadAkrAntaH / zItakhavanagahaneSvapi viguNaM santApamApa nRpaH // 33 // vezmAjagAma kAmAditastataH satvaraM sa pApamanAna gRhe na bahirvA'pi hi sukhAyate rAgavazagAnAm // 34 // pApaprasUtikAmatha samAhvayatikAmakAryaparAm / narakAdhvadatikAmiva sa mahImaghavA javAnimukhaH // 35 // zRNu suzroNi maktaM vacanaM na ca nindanAdvijetavyam / na hi rohiNI vinA me manoratiH sphItimupayAti // 36 // // vindhyAcalavanavIthImiva hastI mAlatImiva camaraH / cakSurvikakho dRSTiM jaladharavRSTiM zikhaMmIva // 37 // vighAniva saghidyAmanavadyAmAtmanaH sthitiM sAdhuH / tatsmarati ratipratirUpAM tAmantarAtmA me // 30 // taptaM madIyamaGgaM tabirahagrISmanISmatApena / kuru kaitavapATavavati tatsaMyogAmRtAsiktam // 3 // AryamanArya vedaM yazaHpadaM vA'yazaHpradaM vizve / maivaM manasi vicArya kArya kArya na vismAryam // 40 // iti vaktari jUlarIri hRdi hRSTA''caSTa sA'tipApiSThA / na hi kizcidasAdhyaM me kiyadetatkRtyama:pataram // 41 // ramlA damlAramnAdapi me tava jAyate sulamnA joH| kiM punareSA nArI tRNAyate matpurastUrNam // 4 // mantrairapi yantrairapi tantraratha kArmaNairmahApraguNaiH / svavazIkRtya tvarita dAsImiva te kariSye'ham // 43 // naramapi dRSatkageraM svavacanaracanAmbunA vijidyAham / kuvai vidhA mudhA tadbasamabakhAyAH kiyanmAtram // 4 // 15 %A4%AAAACARAMCE * For Private & Personal use only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ napadeza saptatikA. ityAkhyAyAdAyAlaGkArasphArahAravastUni / rohiNyAgAramasAvupetya savikAramidamUce // 45 // rUpaM te'pratirUpaM lAvaNyamagaNyamaGgamaticaGgam / ramnAgAramnApahAri saundaryamanivAryam // 6 // dayite gate'nyadezaM klezaM virahonavaM kathaM sahase / sanogayogazUnyaM nRjanma vandhyAGgajaprAyam // 4 // lojAninUtacitto vittopArjanakRte vaNiglokaH / bamnamyate pRthivyAM na tadgRhiNyaH sukhinyaH syuH // 4 // varNinyaH khalu vAH punnyaatishyaadvaapttaarunnyaaH| anilaSitaramaNaramaNAdyAH sukhamiha nuJjate svairam // 4 // javatImatirUpavatImiti nUmipatiH sudati nandaH / sarvA avarodhavadhUravadhUya smRghvaavnnyaaH||50|| kimidaM viphalIkuruSe sakhe sakhedena jIvitavyena / nijarUpayauvanazriyamapAsya kAntaM manaHkAntam // 51 // dhanyA'si tvaM taruNIvarge svarge'pi yAdRzI nAnyA / yadrupaguNAvarjitacetA netA juvaH samanUt // 5 // rUpaM yasya na tAdRg na dorbalaM vaijavaM na cApyatulam / na hi logayogasaMpanna mahattvaM kimapi na ca sattvam // 53 // kRpaNena tena kimaho vaNijA gunnjaatmuktdhrmtinaa| dUra sthitena tena hi kaH pratibandhastavedAnIm // 54 // ityAdikiMvadantImiha nigadantI hyatIva nihIMkA / nirjIkA'saGkArAcaM vastu samArpayattasyai // 55 // na hi kazcidapi vipazcitkayaM muktvAmraphalamudAramalam / kaTunimbaphalAsvAdanalAkhasatAmatra khalu jajate // 56 // tvatsaulAgyamanamuramAsIdAvirbabhUva tatsulage / kusumazaraH khalu tuSTaH puSTaH praakpunnysNcaarH||7|| 1 saha khaiH (viziSTendriyaiH ) / vartata iti sakhA tatsaMbuddhau he sakhe. Jain Education in For Private & Personal use only Plaw.jainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yattvAM mukkAlatikAmiva kartu kaNThakandakhe nRptiH| nirmakhatarojvakhaguNAmanivAJcati yati suvastu // 20 // nijahaste kuru tUrNa prasadya sadyaH prazastavastUni / yAnIha na hi sukhamnAnyasImasukRtairvinA nuvane // ee|| iti tatsamuditavAcaM vAcaMyaminIva saguroH zrutvA / tattvAvabodhacaturA vyacintayaccetasi spaSTam // 6 // mugdhAyante vibudhA raGkAyante ca te'pi raajaanH| ziSTA muSTAyante hahA mahAmoharsakhitam // 61 // svAdhInaH kSitija" kartA nyAyAnayAdhvanorapi hi| pAtakinI punareSA kuzIkhatAdattasAhAyyA // 6 // svayamanyAyAsakA mAmapi pAtayati pAtakAmlodhau / dhigdhigjIvitamasyAH prnuutpaapprmaadinyaaH|| 63 // kSitipatirayaM tu tAvattazavatiSNurakhilapUrlokaH / praviSNurna hitaM prati kazcinna hi cakSati balamatra // 6 // darpoDuraH karI kila karNe dhriyate na kenacitkvacidapi (ypt)|tptko'pi na zaktaH kupathAnnRpati nivartayitum // 65 jaladhiryadi maryAdAlopI kopI pranuryadA nRtye / yadi himarazmistIbastatkaH zaraNaM zaraNyAnAm // 66 // eSa punaH pranurasyAH puraH sphuraccArurUpadovIryaH / matpatiratidUrasthaH punarahamekAkinI sadane // 6 // kasyAgre pUkriyate yathA tathA zIlamujjvalaM dhriyate / prANAnte'pi na dhIrAH svazIlamAlinyamupayAnti // 60 // kriyate kazci'pAyaH svakIyasaMzuzIlarakSArtham / vardhitamapi hi kSetraM vyartha rakSAparityaktam // 6e|| rUpazriyA kimanayA yayApi gatayA'digocarInAvam / pratipadyate zarIrIkSaNena khalu zIkhazaithiTyam // 70 // yoSikrAti tiprazaMsanIyA jane'pi mahanIyA / yadi sApi na zIlavatI tadekataH kAJjikaM kathitam // 11 // 17 lain Education Inter n at Hamkojainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // e // iti nizcitya nijAtmani tayAnyakAntaprasaGgajIrutayA / ISadvihasya madhurairvyAhArairvyAhatA dUtI // 72 // yadi mAmiti nUpatiratha yati cArucAruvastUni / tat kimida kathanamAste vaidyAdiSTaM tathA'bhISTam // 73 // tadadhInarUpayauvana lAvaNyAhaM sakhe'smi sarvAham / paramekamasti guptaM tatsaMzRNu sAvadhAnatayA // 74 // loke lAkAriNi maryAdAsaguNApahAriNi ca / karmaNi vidhIyamAne'muSmin vizvopahAsaH syAt // 75 // biSAnveSI dveSI prAyaH sarvo'pi sasvavargo'yam / tasmAddoSAsamaye prasarati pUre tamisrasya // 76 // stokaparIvAranRtA jUminRtA magRhe sametavyam / yena phalegrahiretanmanorathaH sapadi jAyeta // 99 // ityAdimadhuravANyA prANyAnandapradAnakovidayA / kRtvA prItAM dUtIM jagRhe tadbhUpatiprahitam // 18 // gatvA prasannavadanA sadanAttasyAH sasaMbhramA sApi / cakre zakreNa samaM sAnandaM nandanUpAlam // 79 // 'tapadanAmRtacaMSakAghohiNyuktAni tAni vacanAni / zramRtAnIva nipIyolalAsa hRdaye mahI maghavA // 80 // mujhe na cApi zete kurute na hi rasikagoSThimiSTena / tuSTena cetasA tAmevaikAM saMsmarannAste // 81 // tamaNalAlasAtmA vAsaramapi varSasanninaM manute / tanute ravitApAdapyadhikaM tApaM hi viraho'syAH // 82 // puritatamaH zyAmAyAM zyAmAyAmatha nikAmakAmAyAm / zyAmAyAmanurAgI jogI durvRttajAtasya // 83 // zRGgArarasanimagnaH zRGgAramudAramAtmanaH kRtvA / viralIkRta nijaparidhirvasudhAdhIzaH kRpANakaraH // 84 // 1 sarvadinas . 2 caSakaM pAtras. 18 saptatikA. // 9 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SMSAXXXMARA ghevyAdiSTAnASTAdhvanA manAk parajavAdanIrumanAH / saha sacivena jagAma pramanA javana sa rohiNyAH // 5 // yadyogihRdayavatkisa vilasadbodhapradIpaparikalitam / zrIlalitaM sAgaravadRSTvA dRSTyA mudaM dadhe // 6 // rucirorucitrazAlaM lasatpravAlaM prazastavanamAkham / vivasatsArasaiMsa yanirikukhavapinAti suvizAlam // 7 // tatkAlosthitadAsIvagairanyukSaNaM vinoH pradade / viSTaramupaviSTo'sau raviriva pUrvAcalaM sahasA // // tatrasthaH zatamanyuryathA tathA rUpayauvanaM svIyam / dhanyaM manvAno'sau zriyA didIpe'dhikatvena // ne|| rUpeNa jitApsarasaM khocanayugakhena rohiNIramaNIm / pazyan yo jUyo'pyamRtAsvAdAdhika mene // e.|| vividhairmadhurAkhApaizcetaHprItipadairnarentrasya / sA raJjayituM lagnA mano manojJAkRtiM dadhatI // 1 // sAnahRdayavizAlaM sthAlamikSAvAsavAgrataH pradadau / madhuraiH phalai rasAlaiH prapUritaM sphuraphurujyotiH // e|| atha taddAsyaH prAjJAH svaaminyaadeshsaadhnaankhsaaH| zrAninyire prazastAnatisarasAn rasavatInedAn // e3|| dughedanApanodakahanmodakamodakAdipakvAnnaiH / varazAkhidAkhinAnAvyaJjanadairatipracuraiH // e|| nojitavatI satI sA svakIyahastena jktiyuktinraiH| zrAjyaiH prAjyarazanaiH khAdyaiH svAdyairatisvAdyaiH // ee|| atha sA suzikSitAniH sakhIniratyantadivyavastradakhaiH / zvetaiH pItararuNaiH kRSNainIlairmahAramyaiH // e6 // pihitAnanAni nirmakhazucizItakhapAnakAspadAni mudaa|baanaayy puro nRpateraDhokayadRSTimohakRte // e|| For Private & Personal use only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 10 // Jain Education in prekSya payaHpAtrANi zrayAmadhikAdhikAmasau dadhe / pAnakaviSaye viSayelayA vihastaH diteH praNayI // e8 // navanavavasanAcchAdanaramyAmnaHpAnamAcarannRpatiH / sarvatrApyekarasaM payasaH samavApa pApamanAH // ee // tasmAddismitacetA netA pRthvyAH pRthUlasattRSNaH / tAmityAha sudhArasasaha ggirA (ggI) raJjayan hRdayam // 100 // nAnAvidhaiH pidhAnaiH sthAnaiH kimu nidyate rasaH sujage / sarvatrApyekarasaM payaH pratItaM mayA nAnyat // 101 // navaduktamidaM satyaM jAnannapi deva naiva jAnISe / Alocya tattvadhiyA sudhiyAmagresara jhApa // 102 // yadi na javati rasabhedaH sthAnairvividhaiH pidhAnakaizcApi / tatkimahI tava navanavaramaNIrUpe mano ramate // 103 // rAjan svayameva vAn vidvAn kimapIha tadapi te vacmi / veSavizeSairvapuSaH pravijAsante striyaH prazasyatarAH // 104 // karasyApi sphurati kathaJcidinnitA kimaho / prAyaH zarIrajAjAM parametanmoha visphuritam // 105 // sarvApyekarasA vazAH surUpAstathApyativirUpAH / nRpa nirvicAratA te na cArutAmaJcati nitAntam // 106 // sarve'pi mohavazagAH sattvAstattvAvabodhamugdhadhiyaH / viSayavyAkulitatayA zubhAzubhaM no vidantyete // 107 // navanavarUpAH sundaraveSAstoSAvahA jane yoSAH / bahirAgambara eSa sarvo'pi matibhramaM kurute // 108 // jaladhirjalasya pUrairna vendhanairapi dhanairyathA vahniH / na hi taghatkAmasukhairasunAjastRptimupayAnti // 109 // ko nahi muhyati jantustAruNye rUpasaMpadAkIrNe / aizvarye'pyativarye viSayeSva (ti) sarasarUpeSu // 110 // 1 vyAkula:. 20 saptatikA. // 10 // ww.jainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education interne phulabalinAmavanAttvameva janakopamo'si jagatIza / svayamevAnyAyapathe pravarttase yadi hRdajJAnAt // 111 // aGgArAstuhinakarAdyadA kadAcittamotjarAzca raveH / amRtAdyadi viSalaharI tatkaH zaraNaM zaraNyAnAm // 112 // sukhamasukharUpameva hi viSayajamiha tattvato vimRSTamaho / kAcaH kimu dakSadhiyAM veDUryamatiM satAM tanute // 113 // ye paravanitAviratA niratAH sannyAyavartmani prAjJAH / te varyAH kRtapuNyA naipuNyA jagati vikhyAtAH // 114 // ityAdiyuktiyuktAmuktAmanayA nizamya mugdhagiram / mohamahA viSalahI saMhatipIyUSarasakulyAm // 115 // bhUmipatiH padakamale lagnaH kila nRGgavatsaraGgamanAH / udghATita viveko jvalacakSustAmevamAcaSTa // 116 // tvaM mama jananI janakaH svasA tvamevAsi devatA'pi guruH / puNyopakArakAriNi pApanivAriNi namastubhyam // 117 // prAyazcapalAcapalAH striyo vayorUpasaMpadopetAH / dRzyante'tra jagatyAM tAsu suzIlAH punarvirakSAH // 118 // abalA hyabalAjAtiH sA jajJe balavatI satIvratataH / guNavatyA'tra javatyA zratrajavatyA juvaH pIThe // 115 // makaradhvajataskarataH zIlojjvalaratnarakSikA javatI / sundari zUravratavati nAmnA'syavakhA paraM na kRtyena // 120 // tvamativilasitamamalaM yadahaM narakAndhakUpamadhye'smin / prapatannapi sadayatayA samuddhRtaH sAmprataM sutanu // 121 // iSTAH kasya na jogAH kasyAniSTAstathA viyogAH syuH / ekA'si tvaM sAdhvI paramekA na tvadanyA jJA // 122 // ityAditastutikRtyA satyApayannijAM rasanAm / dhAmAjagAma rAjA mAnasamiva rAjahaMsaH svam // 113 // zramitairvANijyazataiH pracurataraM praviNamarjayitvA'yo / katipayadivasaiH zreSThI dhanAvahaH prApa nijasadanam // 124 // 21 w.jainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. Nirde ASEARCH prekSya prasannavadanAmanurAgavatImatIva nijakAnte / candhakakhAmiva jasadhiharSotkarSa bajAra tRzam // 15 // zrutvA kadAcidAsyAddAsyAH svAgAramAgataM nRpatim / rohiNyujjvalazIle mAlinyAzayA vythitH||126|| strIjAtiH khalu caTulA pavanAdapi sA yadA surUpavatI / atazIlA sA kathamugharati kSitipateH purtH||17|| gRhamAgate narenche kathamujjvalazIlatA gRhiNyAH syAt / mArjAre tIrasthe na hi mugdhasthAkhikA'vatA // 12 // kutpImitasya purataH sarasA rasavatyaho kathaM tiSThet / na hi kusumitA khatA'pi hi vimucyate SaTpadenApi // 12 // na hi kAmI kAminyA ekAkinyAH zazIva yaaminyaaH| saGgatimetya purAtmA sa zItalopaM vinA sthAtA // 130 // ityAdyanApamAnasakuvikapoholamAlayA''kulitam / zrAtmAnamudadhikaTapaM cakAra rajanIkSaNe zreSThI // 131 // tasyAH zItakasaGkAzaGkApaGkApahAramiva kartum / kurvan zItakhajAvaM tadaGgasaMtApavinivRttyai // 13 // taM trjynnivoccairgrjitraavrtiivghortraiH| zratha nApayannivA, tamidbatkArakRtkhaGgAt // 133 // tAvadatarkita evAkasmAdhismApayana jagalokam / zrAgAtpayodasamayaH zamayan vanapahnidAvajaram // 134 // zIkhojjvalataratejaHpuLe sarvatra vistRte styaaH| canmArkayoH prajAyAH prAdhAnyaM kimiha tajAhe // 135 // yAvatsaptadinI dhanavRSTiH spaSTA'tra samajaniSTa nuvi / sarva kRtamekArNavamuvikhayaM payaHpUraiH // 136 // tasmAnmandAkinyAH prasasAra payojaraHhaNenaiva / sthUkhAnatidRDhamUkhAn vRkSAnunmUkhayAmAsa // 13 // 1 aspRSTA. 22 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ USESAMESSAGAAKAAS* plAvyante sma prAmA zrArAmAzcApi saphalapuSpajarAH / praste payaHpravAhe manujairatipuravagAhatare // 130 // nagaraM pUrNa tUrNa bahirAyAtaiH zatainArINAm / nagaradhArANi nRpastadA rurodhoddhrkpaattai|| 13 // prlyaanilobljlpuurairtistrorukjholaiH| prasaraNazIkhairAsIt puramakhilaM kalakalAkIrNam // 14 // hA deva daiva jIvanapara hi yajIvasaMhateranavat / tajIvanamapi jIvAntakRtkarSa nirmame vidhinA // 11 // kimu kurmaH ka nu yAmastrastAH kasyAzrayAma iha zaraNam / maraNaM tIrAyAtaM nanAza khalu jIvitavyAzA // 15 // iti janazatavadanojatadInaravAkarNanAtsakaruNAtmA / murgopari jhaTiti mahIzitA sa tAvaccaTitvAkhyat // 13 // ahaha kathaM purametatsakalaM salilairalaM visrpniH| mama pazyata eva javAtsaMhiyate hA kathaM kriyate // 14 // sa hi kazcidasti jagati jJAtA khyAtAnidhaH sudhiirmnaaH| yo jagadetapakSati niHzaraNaM hInadInamukham // 145 // tAvajaganopari gIrdaivI klIvIjavatyavaninAthe / AvirbajUva khokAnniHzokAn kurvatI mhtii|| 146 // rohiNyasti satIvratamAdadhatI guNavatItarA sudatI / tAmAhvaya bahumAnAdasamAnAM nUpate tvaritam // 147 sA svayameva kariSyati sukhaM hariSyatyupaplavaM sakalam / kiM bahunninaNitaiH syAnmatrairyatraistathA ttraiH|| 14 // ityAkaNyaM tadIyAmudAravAcaM zucaM parityajya / rohiNyuttamasAdhvImAhUya mahAdareNaitAm // 14e| thAcakhyo kSitijA smartA tahIlasaMpadaH sapadi / satyasatIvratadhAriNi kAriNi puNyasya kuru zAntim // 150 // 23 RSESSAGAR - Jain Education international For Private & Personal use only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 1 // OMOMOMOMOM raha mahAsati khokaM zokaM samupAgataM maraNajItyA / satyAH kimasAdhyaM kikha janatAyAstvamasi jananIva // 151 // kvApi prayAti tarasA kimu dinapatidIptimantareNa tmH| citrakavalI hi vinA na canurudghaTati cASasya // 15 // tvAmantareNa rohiNi sukRtArohiNi hrieyghshreyaaH| kaH sthAjagatastrANaM patitasyopazvAmnodhau // 153 // ityukta sA divyaM navyaM zuci sicayamAzu paridhAya / pradhyAya namaskAraM sAraM zrutaratnakozasya // 15 // tadanu zucizIkhalIlAvatI pratItAItAItaradharmA / purgArUDhA prauDhAmiti vANImAha saahsinii|| 155 // yadyAste mama zIlaM nizcalamakalaGkamadya yAvadaho / cetaHkAyavacastrikazuddhyA samyaktayA''rAdham // 156 // gaganottuGgataraGge gaGge saGgena dalitakAluSye / svAmnaHpUraprasaraM saMhara daramapahara nagaryAH // 157 // ityAkhyAya satI sA karakamalenAspRzaUlaM yAvat / tAvatsakalaM salilaM nanAza pvnaadivaanjrH|| 15 // viSamiva jAkhavidyA'tizayAtsUryodayAdivorutamaH / tatkarasaMsparzavazAjagmuH sarvANi vArINi // 15e / zIkhadumarohiNyAH puriijnaanndcnnrohinnyaaH| guNavarNanamukharatvaM bajAja sarvo'pi puurlokH||16|| kRtapuNyA naipuNyAtizayAtkimu jAratIyamavatIrNA / mUrtimatI kalpalatA strIjAtau kimudayaM prAptA // 161 // nAsyAzcaraNanamasyA kasyAghamagAdhamAzu nAzayati / sajhuNaNitiramuSyAH saukhyAya na kasya jAyeta // 16 // jaya jaya mahAsatIvratadhAriNi phuHkhaughavAriNi janAnAm / paramapramodakAriNi nistAriNi nagaralokasya // 163 // tava zIlaratnamamajaM samasaGkaraNaM samastavanitAnAm / yannirdUSaNabhUSaNavazataH sanmAnyatA'tra javet // 16 // 24 // 12 // Jain Education in For Private & Personal use only new.jainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4% PRISESA A8%-*- MAC kiM kIyate javatyAH satyAH styaarjvprgunnmtyaaH| prasasAra vizvavizve saurajyaM ydyshoraasheH|| 165 // strIjAtiratnatulyA kuTyA krunnaasudhaarsshrennyaaH| sAdhvAcAravatIyaM jayati jagatyuttamA saadhvii||166|| iti janazatakRtaguNagaNavarta(Na)namAtmIyamAtmakarNAcyAm / evAnApi na gavaM svamanasi dhatte manAgapi saa||16|| sanmAnitA nRpatinA nAnAvidharatnakAzcanArpaNataH / tvamasi svasA'smadIyA'taH paramityuktimuktavatA // 16 // zIlakalaGkAzaGkApaGkAlepena yo hi mlinmnaaH| zrAsIdaviditatattvaH so'pi zreSThI nRzaM mumude // 16e| dhanyo'hamasmi yasyedRzI kRshiinuutshiilkaalussyaa| nirmAyA'jani jAyA shaayaatukhitvnviithii||17|| sarvAsAmabalAnAmamaladyuti vadanapaGkajaM vidadhe / iti puraparijanayoSinnivadarutkIrtyamAnaguNA // 11 // sadmAjagAma pudatI manasthamandaM pramodamAdadhatI / dadatI dAnamamAnaM sanmAnaM dhArmikeSvadadAt // 17 // kRtvA'grataH satIM tAmavanIpatirutsavai vairbahunniH / caityanamasyAmakarojinadharmonAvinI vidhinA // 173 // samyaktvazAsanizcakhacetA netA nRNAmanUnnitarAm / tabIkhamahAmahimAprAgjAramapAramAlokya // 14 // tAmanivandyAvadyApanodinI modinIM parijanasya / jUmipatirnijasadanaM saMprApa vipApahRSTamanAH // 17 // zreSThidhanAvahamukhyA dakSAH paurAH suzIlamAhAtmyam / parijAvya nejire khalu paravanitAramaNamativiratim // 176 // rohiNyujjvalazIlapratipAkhanalAlasA'khasA rite| devagurudharmarakA tathA viraktA navAtsukhaM tasthau // 17 // sA pratipATya nijAyuH pratipUrNa zudhadharmamArAdhya / ArAdhanAM vidhAya ca samyagbumbyA mana:zukhyA // 10 // **% %-0-% % %AGE % 25 nelibraryorg Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 upadeza -% sa % % % % RRCRA%ARAT prAnte vihitAnazanA vyasanAptAvapyanAptamithyAtvA / tridivapadavImavApakSyApachyAptyA vinirmukkA // 17e|| nuktvA nogAn vividhAn vaivudhanavasaMjavAnnRjAtIyAn / naiHzreyasI gatimapi prApsyati zIkhAnujAvena // 10 // zIlaprajAvena yazaH samujjvalaM, zIkhaprajAvAjjvakhanaM jalaM jvet| sthalInavedbharipayAH payonidhistatkiM na yahIlaguNena jAyate // 11 // yatsaulAgyamanjaGgaraM gurutaraM yaccojjvalaM sadyazaH, zaurya yaddhajayorajeyamatukhaM vIrya yadAryoMcitam / ugravyAghramahoragAmayajiyo yadyAnti dUraM javAjIvAnAmavazaM sametyapi vazaM tabIlalIlAyitam // 10 // ityAkarNya sakarNavarNyamatukhaM zIlasya sevAphalaM, rohiNyA ramaNIzirassu vikhsnycuumaamnnedhrminnH| kurvIdhvaM zucizIlanirmavaguNAlaGkArarakSAvidhI, yUyaM yatnamatIva devamanujazreyaHzriyaH syurytH|| 13 // // iti zIlapAlanopari rohinniidRssttaantH|| zraya vitIyagAthAyAstRtIyapadaM vyAkhyAyate-"na die kassa vikuma bhAvaM" iti, pUrvamuktaM sarvakAla zIvaM pATyate, zIkhavAn jUtvA yadi kasyApi kUTa kakhaDUna datte tarhi yuktamevaitat / zIkhavataH zonAdhikyaM syAnmitahitajApakatveneti hetorna dIyate kasyApyasadbhUtaH kasakaH / / catrArthe vRkSAyAH kathA kathyatezAkhante zAkhayo yatra jyeSThamAse'pi shaakhaaH| zAligrAmo'jirAmo'sti zreSThI tatrAsti sundrH||1|| % % % // 13 // %%% 26 For Private & Personal use only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dInAnAthajanAneSa pAlayannativatsalaH / kRpApAtramabhUdvADhamatithipriyakArakaH // 2 // narttaka va nanarttAsya kIrttirvizvAntarAGgaNe / paropakAriNAM nRNAM kaH zlAghAM kurute na hi // 3 // tatkIrttiSeSiNI mugdhA vRddhaikA grAmavAsinI / taM nindati sadAkAlamAladAnaparAyaNA // 4 // videzyAneSa pApAtmA vizvAsApannamAnasAn / nipAtya dhanavAnArthaM garttAntaH kSipati dhruvam // 9 // mAyAvI madhurAkhApI pApI vaJcakamukhyakaH / prAtaH ko nAma gRhNIte'muSya vRddhetyabhASata // 6 // strekuza corayitvA sUcImeSa prayachati / dharmitA'syAsti vijJAtA kimataH paramucyate // 7 // yadA ko'pi nizyAgAt pathikaH kudhayAturaH / tannAma pRSThalokenyastRSNAlurbhojanAzayA // 8 // tadA ca tagRhe kicinojyaM novaritaM khalu / sa dAnavyasanI bADhamatapyata nije hRdi // e // tataH kasyAzcidAjIryAH sadanAtakramAnayat / sarghRSTikaM yAcanakaM jojayAmAsa sAdaram // 10 // mamAra kSaNAdeva daivasUtramanIdRzam / pratikUle vidhau puMsAM hitamapyahitAyate // 11 // zrI rikAzIrSagAyAM takroSAyAM yato'patat / vyomAdhvayAtRzakunikAmukhA himukhAdhipam // prAtarja jaratI dRSTvA kArpaTikaM mRtam / dRSTaM dAtuzcaritraM jo durAcAro'yamIdRzaH // 13 // khojAticicena ihA'nena nipAtitaH / khAtvA grandhidhanaM kUTAgharAkaH ko'pi yAcakaH // 1 vRSTiH kandavizeSaH 12 // 14 // 27 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | saptatikA. updesh||14|| iSaM pUtkurvatI vRddhA maukharyeNa purAntare / kUTamAropayAmAsa kakhaI dAnadAtari // 15 // zradRSTamazrutaM karma narmapAapi hi kasyacit / na hi prakAzayevidhAnasaSaktuM tu nocitam // 16 // asadbhUtaM vadedhastu doSaM dosskddngnrH| sa hi taddopajAgI syAt paratrAtrApyasaMzayam // 17 // zratha kArpaTikI hatyA bramantI cintayatyasau / kasyAhaM saMspRzAmyaGgaM saGgaM kasya jaje'dhunA // 10 // dAtA tAvadizukhAtmA sarpo'jJaH pAravazyajAk / sarpAzinI zakunikA''jIrI mUrkhAtmikA tathA // 1 // tasmAtko'dya mayA grAhya evaM saMcintya cetasi / vRkSAmevAzrayaJcatyA parAvarNaparAnanAm // 20 // tatNAdeva sA jajJe maSIpuJjamasImasA / hatyApAtakapaGkena viptAGgIva vyavakSyata // 1 // kuSThapuSTAmayAGgiI bIjatsA kunikAjani / daivAnujAvAttatkAlaM dhiGmRSAdoSaropaNam // // IdRgvidhAmimAM vIkSya vikhavadanazriyam / khokaH pAtakinI proce nininda ca muhurmuhuH // 23 // kalaGkadAnamIharuphalamAlokya puurjnH| prAyo'javat praavrnnvaadosaappraamukhH||24|| itvaM paurANikI zrutvA kathAmavitathAmimAm / kakhadAne'nautsukyaM kuryAdAryajanocitam // 15 // ||iti kakhadAne mokhtkrikaakyaa| evaM kUTakasamadadAnaH prANI pakSivanavakhajAkhaM binyAditi samaprakAvyasyArthaH samarthitaH sodAharaNaH // 28 // 14 // For Private & Personal use only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACACANCH AR payAsiyatvaM na parassa biI, kammaM karijA na kayA vi rudaM / mitteNa tavaM ca gaNija khaI, jeNaM navijA tuha jIva jii||3|| vyAkhyA-pUrvakAvyatAtIyikapade kalaGkadAnaM sarvathA niSika, tadanu paracitrAnveSaNamapyasaGgatameva, yaH kazcit parasmin kalata nAropayiSyati sa paravijJAnveSyapi na syAt / atrArthe'tanakAvyavyAkhyAmAha-"payAsiyarva" iti prakAzayitavyaM parasyAtmavyatiriktasya viSaM doSodghaTTanaM, vizeSatastu gurodharmadAturdarI kRtajadhANi viSANi na nijAkhanIyAni, yataH zrIdazavakAlike proktaM-"evaM tu zraguNappehI guNANaM ca vivajAu~ / tAriso maraNaMte vi nArAhe saMvaraM // 1 // bahu~ suNe kannehiM bahuM abIhiM pica / na ya.di suyaM savaM nisku akAumarihara // // " tathA ca-"saMtehiM asaMtehiM / evaM matvA gurorguNA eva grAhyA na tu dossaaH| atha yaH kazcinmAtRmukho murmukho nApate doSAn sa tu du:khjaagii| syAt anAryaH saGgamasthaviraziSyadattavaditi / tathA karma rau na kuryAt / tathA kucha duSTamapi mitreNa tujhyaM gaNayet / / evaM kurvatastava re jIva jaMjavet iti taatpryaarthH|| atha viSAnveSaNe dattakathA kathyatekosayarammi ya nayare nayarehAraMjiyAkhikhajaNammi / bAsI saMgamarAyariyA bahusAhupariyariyA // 1 // subahussuyA ya uGguyavihAriNo dhAriNo gaNiguNANaM / pAyabalavippahINA egaSaNe nivAsiyA // 2 // saMpatte munirake pukhaNAUriyammi choyammi / annadesesu tehiM visabiyA sAhuNo niyayA // 3 // 29 Jain Education in For Private & Personal use only + w.jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. MA%AAAAA% navajAge kAUNaM taM khettaM zrappaNAya viharati / minaparAvittiM apamattA te pakuvaMti // 4 // puradevayA ya tesiM guNehi zrAvakriyA kuNai jattiM / tersi sIso datto viharittA suciramAyA // 5 // passAmi kahaM vaTTati sUriNo suhiya asuhiyA vAvi / puvile ceva cavassayammi dizA suucNa // 6 // niccanivAsI ee uvassae tesi no paviNe so| zrAsannataNakumIre vi guru namiya mAyAe // 7 // jANitu jiskavekhaM pattaM gahicaM gurUNa pucIe / khaggo ya zravannAe pannApavihINacitto so||7|| viharati te nisaMgA nInaccakulAI kAkhadoseNa / pAviti aMtapaMtAI sa saMkilassainiyabhaNammi // e|| nahu sukha sahagehAI daseI esa saDhasahAvikSo / kharaphuttaNa so vinA saMgamagurUhiM // 10 // taccittaraskaSatvaM gurU paviNe dhnngehmmi| revazdosaggahirDa tadaMga roya sayA vi||11|| saMjAyA ummAsA seiM na saha sisU samAhiM so| mA ruyasitti jaNittA cappuniyA vAzyA guruNA // 12 // tayaNAyanae takAlaM revaI surI na / so rahi royaMto tuje jaNa ya suyaraM // 13 // pamikhAjiyA ya gurupo moyagamAIhiM guruyajattIe / sarasAhAraM dAuM visajiu so viciNte||14|| dAviyamegaM tu kukhaM virassa eeNa me sayaM jama / sirimaMgharesu sarva saMpalAi tatya eyassa // 15 // eyaM vimaMsamAyo uvassayaM sUrisaMtiyaM na garcha / pAyariyA suraM hiMmiUNa samuvAgayA vasahiM // 16 // aMtaM paMtamasidhA sutthAvatyA kueMti sajjAyaM / goyaracariyapamikamavekhAe gurUhiM so jnni|| 17 // 30 -RASSACRECEREST For Private & Personal use only vi Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka CAAAAAAAE zrAkhozsu zrabAtaNaM asaNaM tuohiM ceva samamayaM / bAhimiDa kimAloemi guruhiM samunjhaviyaM // 10 // tumae dhAIpiMko jutto to so kahe pussIso / suhamAI paranidAI pichasi no appnnijaaii||15|| ikaM pi natyi soyassa khoyaNaM jeNaM niyai niyadose / paradosapicaNe puNa khoyaNakhakAI jAyeti // 20 // evaM vImaMsaMto gau~ kumAratiya kusIso so| ityaMtare surIe gurupayapaumekajamarIe // 1 // tadasatAve muNilaM rucAe tassa sirakavaNahecha / saMjAya zradharatte veSiyamaMdhayArajaraM // 2 // mehunnaI pasariyA takAvaM mAru kharo jAu~ / kakkarareNulAlaNaparAyaNo tassa sIsuvari // 13 // jIu vAhara guru pattharakhaMmehiM zrAiNikAMto / ehi haM zrAyariyA jaNaMti no vaDa karuNAe // // vajAra nAhamIsiM pennAmi pahaM mahaMdhayArajare / to tehiM karaMguliyA AmusiUeM samunnaviyA // 25 // dIvakaliyaca to sA sahasA pAlinamiha samADhattA / ujo saMjA to 'sseho vimase // 26 // esa javassayamale suguttayaM dIvayaMpi rarakeza / tatto zramarI rukA taM 55 takriTa khaggA // 27 // nimmajAya apsakira aviNIya niki dhita pAvica / gurunihANi palosi na dukhajasi niyagurUhiM to // 20 // ajA mamAhiM to taM zraviNIyattaNaphalaM khu pAvihisi / zya vuttuM nihuradaMmaeNa so tAmiDa sIse // 2 // to so jayajIyamaNo nivamiya cakhaNesu sUripAyANaM / nuno nuko khAme navari nAme niyasIsaM // 30 // miDAmi duka dekhe tasseva sarapamacaMtaM na puNo evaM kAhaM pavibAi sugurupayajati // 31 // 31 saRRCA For Private & Personal use only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sUrI hiMdhIravi mA jAyasu sIsa niNarDa hosu / uvasaMtA visurI sA sAsaharaka kumANI // 3 // 4 saptatikA. navajAgehiM khettaM kAlaM viharati shraayriypaayaa| nimmama nirahaMkArA saMsArAsArayAcadarA // 33 // jA saggaznAyaNamesi sIso vi sagguNaggAhI / zramarIgirA bukho AlozttA suhaM patto // 34 // ||iti viSAnveSaNe dattakathA // zratha tRtIyagAthAyAktiIyapadaM vyAkriyate-"kammaM karijAna kayA viruI" pUrvasmin pade paraviSaprakAzanaM niSi, tadapi saGgataM tadaiva yadi rauSaM ghoraM karma na kriyate, zrataH procyate-karma kurvIta na kadApi rau, dharmI janaH kadAciaurSa nISaNaM kArya na kuryAdityarthaH / yasmin dattAzamaNi karmaNi nirmite purantaritazatopa (nipAtaH syAt etAdRzaM karma kalyANepsunA prANinA na kAryam / atrArthe ujjitakumArakathA, sA ceyaM-paJcamagaNanRjAmbUsvAminaM prati vakti vANijyagrAmanAma nagaraM, tasyottarapaurastyadignAge dUtipalAzanAmodyAnaM / tatra ca sudharmAnidhayakSacaityamAsIt / tatra nagare mitrAnidhAno rAjA / tasya mahiSI zrIrityanidhayA'nnavat / tatraiva nagare kAmadhvajA nAma vezyA gaNikAsahasrasvA-| minyAsIt / tatraiva ca nagare vijayamitranAmA sArthapatiH parivasati / tasya sujanA jAryA'nUt / tayorukitanAmA putro'navat / tadA tatra zrImanmahAvIrasvAmI caramatIrthAdhipatiH smvstH| prajA dharmazravaNArtha prAptA / rAjA'pi koNi 1 ita mArabhya 18 patrasya 25 paMktisthabhavatItyetadavasAnaH sarvaH pAThaH mUlapratau patradvayAbhAvAt kRte'pi gaveSaNe pratyantaralAmAmAvAca khAnAzUnyAthai vipAkasUtrataH sArarUpeNa vidvanmuninA lekhayitvA mudrApitaH. 32 SARKASAMAR 16 // For Private & Personal use only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAjavat sabaijavastatra samAgAt / jagavatA sarAjaparSadi jIvAjI vAdiheyopAdeyajJeyavivecanarUpo dharmopadezaH pradade / tataH |parSadaH svasthAne gamanaM / itazca mahAvIrajagavataH prathamagaNadhara indrabhUtinAmA jagavadAjJApUrvaM gocaracaryArthamuccanIcakulA - nyaTan rAjamArge samAgataH / sa ca tatraikaM puruSaM sannaddhamiMgazvikAdimadhyagatamapazyat / taM ca puruSaM vIjatsanepathyaM svazarI| rAdeva troTitAni sUjhamAMsakhaekAni rAjapuruSaiH khAdyamAnaM tADyamAnaM "no khasvasya ko'pi rAjA rAjaputrAdirvAparAdhyati, kiM tu tasya karmANyevAparAdhyanti" ityudghoSyamANaM ca dRSTvaivamacintayat - "aho ayaM puruSo'traiva nArakatulyAM vedanAM vedayate" / tato dvicatvAriMzaddoSamukkaiSaNIyAhAraM gRhItvA nagarAnnirgatya jagavataH sakAzamAgatya darzayitvA ca tamAhAraM vandananamaskArapUrvaM nagaravartmadRSTapuruSacaritaM paprancha - "jagavan sa puruSaH pUrvajave kiMrUpa AsIt ? kiM vaitAdRzaM karmAnena kutropacitaM ? yenaitAdRzImapratimAM vedanAmatrAnujavannasti ?" / jagavAnAha - he gautama atraiva jambUghIpe jaratasthaM hastinAgapuraM nAmnA nagaramabhavat / tatra sunandanAmA nRpo'bhUt / tasyaiva purasya madhyajAge gomaerUpa AsIt / tatra ca sanAyAnAthA bahavo gobalIvardamahiSIvRSajAdayaH pazavaH pracuratRNajalasaMtuSTA nirbhayAzca santastiSThanti / itazca tatra pure zrImanAmA'nekajIvopAvako manuSyo'nUt, tasya cotpakhAnAmnI jAryA, sA ca kadAcidApannasattvA''sIt / triSu mAseSu vyatIteSu tasyA zrayametAdRzo dohadaH prAdurbhUto garjaprabhAvAt - "tA mAtaro dhanyA yAH sanAthAnAthagavAdistanAdyavayavAn pakkAn talitAn nRSTAn zuSkAn khavaNasaMskRtA~zca jayantyaH surAdikaM ca pivantyaH svadohadaM vyapanayanti, aha mapi tamapanayAmi" ityacintayat / paramanapanIyamAne'smin sA durbala nistejastvAdiviziSTA'javat / tAM ca tathAvidhAM 33 W Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza dRSTvodAsInAmekAnte tatpatistAmapRSThat -- "kiM tvamupahatasaGkasyeva cintayasi ?" / evaM pRSTe ca tayA pUrvasUcito dohadodantaH svapataye proktaH / taM ca zrutvA sa tAM samAzvAsitavAn / zratha madhyarAtrasamaye sannaddhaH sapraharaNazca sa svagRhAnnirgatya ng|| 17 // OM ramadhyena nUtvA pUrvokke gomarUpa prAyAtaH / tatratyagavAdistanAdyavayavAMzvitvA gRhItvA ca svagRhamAgatya tA~stasyai datta vAn / sA ca dohadaM tairvyapanItavatI / navasu mAseSu samadhikeSu vyatIteSu sA dArakaM prasUtavatI / tasya ca visvarAdisvarUpaM ruditaM zrutvA bahavo gavAdayo jItA udhignAzca palAyitAH / etadanusAreNa tasya dArakasya gotrAsa iti mAtApitRbhyAM nAma sthApitaM / sunandena tatpitrA sa kulanAyakatve nivezitaH / sa cAdhArmikaH pAparatizca samajani / sa ca sadA'rdharAtre svasadmano nirgatya pUrvokamaekape gatvA gavAdyavayavAnnikRtya gRhamAgatya tAnAsvAdayan vicarati / paJcavarSazatAni ghorapA padhArA'tighanaM karmopacitya zarkareti dvitIyanarakapRthivyAM trisAgaropamAyurnArako'jani / itazca pUrvokta vijaya mitrasArthapatinAryA sunA mRtApatyakA''sIt, tatkukSau ca sa gotrAsajIvo'vAtarat jAte ca tasyojjita iti nAma dattaM mAtApitRbhyAM prathamaM jAtamAtre'vakarake tyaktvA punarAttatvAt / sa ca paJcadhAtrI paripAlito vardhate / zranyadA tatpitA vijayamitra sArthavAho gaNimAdi caturvidhaM jAegaM gRhItvA potena lavaNasamuDe'gachat / pote ne vijaya mitro'zaraNo mRtaH / nRtyAzca sarve svAdhInaM ivyaM gRhItvA gatAH / tAM ca pravRttiM zrutvA sunaSA'mUrvIt / tataH svasthIbhUya svapatimRtakAryamakArSIt / sunaSA'pi yadA zocastI mRtA tadA rAjapuruSA zrAgatya taM dArakaM bahiH kSiptvA tadgRhamanyasmai dattavantaH / sa ca dArako duHsthatayA sarvatra paribhraman vardhate, paripAvyA dyUtAdivyasanI jAtaH / anyadA sa kAmadhvajagaNikayA saMpralanaH / Jain Education Inte Foe Piv 34 rsonal Use Only saptatikA. // 17 // w.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zrIdevyAsaha yonizUlatvena yadA'nyadArAjAmitro jogAn joktumasamarthastadAgaNikAgRhAdunjitaM niSkAsitavAn, svayaMca tAm judd'e| jjitakastu tasyAmatyAsaktastadekAnAdhyavasAyastasyAH praaptye'vkaashmaakaasti| kadAcidavasaraM khabdhvA gaNikAgRhaM praviSTaH / yAvaNikayodArAn nogAn zuoM tAvattatra mitrarAjaH sarvAkhaGkAravijUSitaH smaagtH| tatra cojjitadAraka tayA ramamANaM dRssttvaa'tikupitH| tatazca tena sa niyadhya tAmayitvA ca vyakambyata vadhyazcAjJaptaH / gautama Aha"he jagavan sa utiH paJcaviMzativarSAyuH pUrNa prapAdhyAyaiva bijAgAvazeSe divase zUlAropitaH sanmRtvA kutra gamiSyati ?' jagavAnAha-"he gautama sa lajjitaka itakSyuto rakSaprati prathamanarakapRthivyAM nArakatvenotpatsyate / tatazcAnantaramudRtto'traiva jambUSIpe jArate varSe vaitADhyapAdamUle kapikukhe vAnaratvenotpatsyate / tatrApyatimUrcitastairazcanogeSu jAtAn bAkhakapIn mArayan tatpratyayaM pranUtakarmopAyaM kAlaM kRtvA etajambUdhIpasthanAratavarSe inpure nagare vezyAkule putratvenotpatsyate / taM jAtamAtraM mAtApitarau vardhitakaM kRtvA napuMsakakarmaNi zikSayiSyete, nAma ca tasya priyasena iti krissytH| tatazca sa yauvanaM prApto'nekacUrNavazIkaraNAdijivaMzIkRtya raajeshvraadijilogaan jokSyate / ekaviMzatyadhikazatavarSAyuH paripATya subahupApakarma ca saMcitya ratnaprajAyAM nArakatvenotpatsyate / aparimitakAvaM yAvattadanantaraM saMsAre paritamya etajAmbUdhIpe bhAratavarSasthacampApuryA mahiSatvena naviSyati / tatra vinAzitaH san tasyAmeva nagaryA zreSThikule putratvenotpatsyate / yauvane tayArUpasthavirANAmantike bodhi khabdhvA saudharma saMjAtaH san tatazyutvA yAvannavAntaM krissyti| ||iti ghorakarmaNi uphitdaarkdRssttaantH|| jUra 35 For Private & Personal use only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. * cha nizamyojz2itadArakasya, ghore kRte karmaNi khajAtam / jihvanchiyAdevajogato'mI, santo virjynvtiduHkhdaayinH||1|| etatprayAsato yat , sukarma saMcitamihAnyudayakAri / tenaipa javyakhoko, bajatAM bodhiM zivAnyudayAm // 2 // etatparijJAya no zrAtman rasanenjiyaviSayalAmpavyato virama / sarveSAmibiyANAM jihvejiyameva prabarkha, yamuktaM"zrarakANa rasaNI kammANa mohaNI taha vayANa bamnavayaM / guttINa ya maNaguttI cauro purakeNa jippaMti ||1||"mtsyaa zrapi tannimittakameva saptamI narakapRthvIM gatvA'parimitakAlaM yAvadanekazatasahasrazArIramAnasaduHkhajAjo javanti / yadAha kAparamarpiH-"AhAranimitteNaM malA gavati sattami puDhaviM / saccitto thAhAro na khamo maNasA'vi patthelaM // 1 // " rasanAtRptau saMjAtAyAM zeSANyapInjiyANi vikAravyAtAni navanti / vikAravege ca sati dhruvamevAdhyavasAyavipariNAmo jAyate / tasmi~zca pati nicitaghanakarmasaMtatyupArjanadhArA'vazyamevAnantakAlaM yAvacchrutakevalino'pi saMsAre sthitiH / yamuktaM"jaz cajadasapuvadharo vasa nigoesu'NaMtayaM kAlaM / niddApamAyavasau~ tA hohisi kahaM tuma jIva 11 // " ghorakarmavarjanamapi duSasattvairvairAsaMpAdanena taticintAkaraNakArA tapari maitrInAvasaMrakSaNenaiva navati (NayitA) ityato hetoryuktamevotaM-"mitteNa tujhaMca gaNijA khuI jeNaM navijA tuha jIva jaI" iti tRtIyagAthAyAH prAntapadaghayaM vicaaryte| 1 asyAkSaratrayastha sambandho na, kalpanApathamavatarita iti tadavasthameva sthApitam. REKAR haa||18|| 36 Iain Education UF For Private & Personal use only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HASAN ca punaH mitreNa suhRdA tulyaM samAnaM gaNayet manyeta huI puSTamapi atyantApakAriNamapi paramopakAriNamiva gnnyethaaH|| na hi uSTeSvaniSTaM kuryAH / yena sAmyAvasthAsambanena he jIva tava jaba mokSAvAptilakSaNaM syAditi taatpryaarthH|| atrArthe kIrticandhasamadravijayajAtroH sandhibandhena kathA pratanyateiha narahakhitti aba pasijha,caMpAzya nayarIdhaNasamidhA jihiM dhammakaki jaNu ahiyabujha,paradabaharaNi paMguSa sujh||1|| supayaMmadaMka jiNaharasiresu,na hu dIsa puNa naayrnresu| jihiM tibaloha suhamaha karesu, azmaliNapaMka gimhaha saresuzA tatyatthi narAhiva kitticaMda, jasu jasihi viNiGiya jmshcNd|n dupAvazkattha vijAva gaNa, tAjamaruz sevazsunnagaNa // 3 // juvarAya samaravijayAnihANa, khahu tAsa sahoyara dosagaNa / paripAsa donniviniyayaraja, maNavaMtriya sAhazsayalakajA // 4 // jiNi nagganaggasUrappayAva, viNivAriyasabarinappalAva / jabakaMtativiGgulikarAla, karavAla karaMtana kari visAkha // 5 // gajiyaravi tajAkira puraMta mukkAlamahArinavakhamahaMta / gayaNagganavaNi nimmiyanivAsa, pUraMta tiyaNakhoyAsa // 6 // kasipabnapalaubjamagayaMda, aha pAusakAlamahAnariMda / sAlUramoragaNavaMdiviMda, jayajayaravapattaamaMdanaMda // 7 // ityaMtari koUhalarasAla, zrArUDha gavarikahiM nUmipAla / unnavirabahulakallolamAla, piskara nazpUra mahAvisAla // // uttariya nUmivasaha raMta, tihiM Agaya niyaparivArajutta / zrAruhiya nAvipavisaikhaNeNa, nazvaramajphi kolagaraseNa ||nnaa jalakeli kara jA pariyaNeNa, saha jUvaztA javariM ghaNeNa / vuNa pavakila nazpavAha, ativavegi pavahaz zragAha // 10 // ummaggi jati zraha bemiyAja,jaha ukkA naravazcemiyAu / na hu kannadhAra vAvAra koza, vipphurakhoi halabokha ho // 11 // 32 564236 6%*%*%* ___JainaryINE For Private & Personal use only IRSw.jainelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. jalapUrihiM khijAi hA nariMda, pukkaraztatya zya khoyviNd| dhAvaha dhAvaha no suhama itya, kala naravAjagiso smsy||1|| jihiM dIsazdIhatamAkhasAla, nibaMbavutambara visaal|bh dIhatamAlAmavIyarurika,taraNI vilagga kaha kaha virurik||13|| uttariya nUmivAsava javeNa, saMjuttana kazvazpariyareNa / vIsamaizkakhaNa tihiM naresa, niyanayaNihiM pivazvaNapaesa // 13 // hAsamabharama agamavaggha, harihariNajUha uncala sigya / jamaruva tamira tihiM naminAha, ANa ubeya mahA agaah||15|| maNiruppakaNyaTaMkaya apAra, tAraya jima jigamiga kriitaar| kUlaMkasasakhilukaNiya tAva,nihi piskshynnujaalshaav||16|| 4 taMtirikaya niyamaMdirihiM patta, nivakitticaMca parivArajutta / zraha ciMta sarakhasahAva rAya, vaMcijazva sarineva jaay||17|| ||ghaat ||dst naravara niyaya sahoyara samaravijaya.ANe vi bahu / azkumikhasahAviNa ciMtai taskaNa so pAvijJa sudui bahu // 10 // ||jaas ||rynnkhohenn nihaNemi naNu jAyara, jiivvhaakhiyghnnpaavjrkaarrN| rakamavi semi gayaturayasayasajiya, gurudhanuyadaMmasAreNa je akriya // 15 // kassa mAyA piyA jAya jattikayA, kassa mittA ya jayaNIya vrputtyaa| jassa ghaNa tassa ghaNa sayaNasaMbaMdhikho, pimmamAvaha sabo vi naNu priynno||10|| muka nissaMkacitteNa bahujANA, pAya niynaayhnnnntymurumaashyaa| 1 matimAyAvinA. 38 Jain Education inte For Private & Personal use only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaha kiM jAyameyaM mahANatyayaM, ema pukara tihiM sayakhajaesatyayaM // 11 // kahamimeNabANoNa mArisAe, mikhaha sabe-vi khahu jeNa vaarijaae| / kahamimasserisI kuma saMpannayA, taha pakhoyaMtu nayaNehi jaNasaMcayA // 1 // ema jaMpaMtakhoeNa khaggappahArAja bAriTa sUvaI sabahA / vahAra rosaritto mahIvAsavo, dhariya bAhAztaM razyanayarUsavo // 13 // kiM tae nAya kikAi zraNAyArayA, dissae kiM na sNsaarnissaaryaa| tujka jai kAmeeNa rajANA, tA tumaM gieha zrasamitya kharakammuNA // 24 // jeNa khazikhAe itya jaNamajjae, taM kulIyehiM kazyA vina krijaae| jaMpie evamavi tassa no cavasamo, panavujhAsamAvanna pAvahumo // 15 // ityajuyasammi vilomiUeM garma, jaha ya uskaNiya zrApAkhakhaMnaM garcha / bujjaI kaha ya dhammovaesAzya, jassa maNamanki pAvaMdhayAruccayaM // 26 // ||jaas // uccariya viyANiya cittihiM zrANiya pAvakhANi jaayt| ___ saMvegihiM raMjiya kammi agaMjiya, athira muNa dhaNa zrappapa // 25 // suyaNo vihumulApa havazkhoi, ghaNakAraNi mitta amitta ho|nihinnaa pajAttamimeNa majja, vImaMsiya zya gaya nyrmk||2||3 39 ACACC For Private & Personal use only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza pani 1 // 20 // 45* zraha samaravijaya naztami jamata, nahu piskArayaNuccaya mahaMta / pura vidu saMThiya kUrakamma, kaha pAva kaThavisuka rammazae girihattu ga naNu minAha, zya niyamaNi dhariya sudurakadAha / puranayaragAma corI karata, so vaTTa paradhaNakaNa haraMta // 30 // niyanjAyadesa khuTTA nisaMka, jaNa baMdhazrudhAsana vaMka / aha annadivasi niggadiya soya, sAmaMtihiM takkara jima ssoy||3|| nivanaggazrANiya tehiM esa, sAmiya iNi luTiya sayasa desa / jaruccazta kIraja zmassa,zya jaMpiya tehiM naravarassa ||3shaa narava mihahAvazjIvamAe, appAvai bahudhaNarayaNadANa / so nivara azsazrucitta, narava puNi hiya dayApavitta // 33 // tasu vutta khesu maha rayaNarajA, aMtenarapurahiM na majka khaa| sojANaiM naravai dinna kema, khijA hIlijAi thappa ema // 3 // udAkhiya juyavali jo gahemi, kayakicca sacca appa gaNemi / so bahu paricukka rAyadehi, mukkala tahA vi baMdhavaha nehi 35 jaNa taca jaNa erisa uvanna, sirikitticaMdanararAya dhanna / jiNi pAliya sajANaguNa apAra, bahu jAyada kiya jIvovayAra 36 kihiM biyara kihiM sAyara gajIra, kihiM kAyara kihiM puNa dhIra viir| kihiM gayavara kihiM gaddahala soya, zya aMtara tihiM vAgara khoya // 37 // suyatnajArAmulA atula, vajaMtana surasarisalilasancha / saMvegaraMga aMgIkarei, uviggacitta niva ghari vase // 30 // baha suguru tala cananANajutta, paNasamiztIniguttIhiM guttApAyariya pabohasunAmadhinA, puri samavasariya caarittsj||3 harasiyamaNa tasu zrAgamaNi rAya, jAeviNu jattihiM nama pAya / sugurUvaesa kannihiM dhareza, vaya bAraseva aNgiikre||10|| zraha putra niyabaMdhavacaritta, kahamesa sAmi bahudosajuttonakSavazgurU vihu maduravANi, puhavIsara nisuNazkakANi // 4 // 1565 * * * // 20 // Jain Education in Maw.jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalavai vijaya mahAvidehi, sogaMdha nayari guNarAsi gehi / tihi mayaNasintiNujamma jAya, sAgarakuraMga ghya donni nAyava kolaMti dovi te vivihalaMgi, kIlAhi puraMtarimanaha rNgi| kazyA vi hu piskara dunni bAla,ga bAliya rUvihi asAkha53 ke tubne iya te puchiyA ya, tA ega naNazANaM tayA ya / iha avaz mohamahAnariMda, jasu zrANa vaha siriiMdacaMda // 44 // arikaridukhakesarituna tAsa, naMdaNa juvaNaMtari sappayAsa / piunnatta rAgakesarI ya nAma, tassuya havaM sAgara mnnjiraam||4|| maha putta esa puNa viSayavaMta, parigahanilAsa jagi vijayavaMta / sAnaradhUyA kUraya citti, nAmihiM jagi esA pymstti||46|| zya nisuNiya taccariyappavaMca, harisucataMtaromaMcavaMca / zrannunnamittanAvaM pavanna, jIviya puNa ika sarIra jinna // 4 // sAyara sAyarakumarehiM sasthi, na du kUrayA mittIya adhi / tasu jAya kuraMga saraMgacitta, saha kUrayA savisesaratta // 10 // aha te vi tAratArumapatta, zraidivarUva sohaggajutta / pariya niyasuhajaNapariyareNa, vihavANasajIkayamaNeNa // 4 // paradesagamaNa puvaMti mAi, pina vAra te vi hu avisAi / taha vidu patriya desaMtarammi, te doya nAya zcararammi // 50 // te liTilahiM luTiya zramavimajki, ghaNatarugaNagirisAvayaasajjiAsaMgoviyathevadhaNA pavanna,te dhavalapurihi paTTaNi apunna // 5 // tihiM haTTa ega maMmiya akhaMga, vavasAya kuNaMti mahApayaMma viDhavaMti taba dIpAra sunni, sahasAi garuyakanihiM pavanna // 5 // aha vaha taNhA tANa citti, azvAlasa yA bhuyvitti|kppaastibh kiya naMmasAla, tihiM bahuvida akriya pAvajAla53 ubRNa khittakarasaNa karaMti, tasajIvasahiya tila pImayati / mahugukhiyadhAisakUmamA, vANiki pavaI te pamAz // 4 // 1 tatsuto'haM sAgaranAmA. 41 CACROMAXACAMAMOCTOR Jain Education Inter For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 21 // tada karahasagamapuyiha saba, baNamo lohamacarihi ghana / desaMtari pesai bahuya sacha, na gaNai te pAvada jara apatya // 55 // dhAka rAhigAra liMti, karavuDa hiya dAkhihiM karati / baMdhaMti heruhayataNIya gehi, zrahanisi te mutriya appadehi 56 icvAipAvakomIhi tehiM, dhaeko ki samaya kai didiM / zraha pazciya jalanihimajji tehi pUriya pavahaNa bahuvarakarehiM // 57 // laggevi kanni jaMpiya kuraMgi, to kurayAi mani dhariya raMgi / naNu hasu mittamimamappaNika, dhanAgaharaM jai sorika kA // 58 // jasudhA tasu sayoga huMti, zraNaDuMtavi ghaNabaMdhava mijaMti / dhaNavaMtaha AvAsa vibalaMti, lIlAi maNorahasya phalaM ti || || niyaha vihiM kuNa naNu dakSiNajAya, tabayaNa hUya taNumaNa sahAya / niccaM pi kahiya pAvovaesa, kasa cittihiM na vasaI jae zravassa * to pAkiya sAyara sAyarammi, to te jalummI pUriyammi / so khadeha jalagarasaehiM, saMpatta naraya asuhohiM // 61 // mayakicca te nimmiya asesa, maNi hara siya taba sammi es| jA jAi kiMpi jalamaggi jAva, phuTTa vAda tarakaNi sapAva 62 nIraMtari buDDula sayalaloya, iya khaM khaM khamajji poya / gaya sayalavaccavarakara jala mmi, jIviyasaMsaya so pariya tammi // 63 // aha turiyadivasi paTTiya lahevi, uttinna so ya kahihiM kare vi| saMpattana kammivi paTTammi, vANija karai so pue vi tammi 64 dhAyi luMjisu vijalajoya, ciMtittu epiri sappamoya / vaNagahaNa jamira aha jamara jema, so jarikaya sI die ema tema 65 mariNa patta dhUmappacAi, jihiM purakalaraka assaMkhayAi / java jamiya tarja aMjaNa girammi, kesarikisora dvaya kaMdara mmi||66|| kaThAka do vi hu nimaMti, narayammi caTavara mariya jaMti / ubaTTiya ugganuyaMga hUyaM, nihikaDAI kunaI suppanUya // 67 // ghAta // pAviya paMcataNa roruvasaggie kajchaMtA pattA naraya / dhUmappahanAmihiM puskara gamihiM tatto jaba jamaka bahuya // 68 // 42 saptatikA. // 21 // ww.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvavanna aho vaNiyassa jaja, te mitta sunni kammihiMzraNanihaNammi gae nAhammite ya, kalahaM kuSaMti gharadhaNakae y||6|| kuSittu puDhavI ya patta, AjIviya bahu pAvappasatta / ahamiya navaMtara nUrijeya, nivaissa jAya naMdaNa ve ya // 7 // piyamaraNihiM rajithazva budha,antunna kariya samaraM vimuch| uppanna tarja puNa tamatamAi, paMcatta sahiya duhsNgmaai||11|| dhAlucha mundhamohiyamaNehiM, bahuveyaNa pAviya taba tehiMIna hukassai dinakhapica,dhaNa akriya zrapyA kuhiya kisAzA annANaka kAUNa sukha, so sAgarajIva hU grich| tumamavaNinAha zyaro ya tujja, uvavanna jAya lahu sayalabajja // 73 // zttoya avara jaM tassarUva, vinAyapuba so tujpha sb| usagga karissai tuha aeja, caraNammi Thiyassa mahAavajA // 7 // so kUrayAisaha kariya mitti, tasa thAvara jIva vahe vistti| dussahadarAsi visanna bAla, nmihiinvnuurishrnnNtkaal||7|| zya suNiya vayaNa suguruhiM vutta, veraggaraMga niyamA pvtt|niy jAyaNija harikumarirajA, saMkAmiya niva giraha pvaa||76|| ussahatavasosiyaniyasarIra, meru va sudhira azdhIravIra / sumuNiyasijhaMtarahassatatta, ukhuyavihAra risirAya patta // 17 // kassa vi purassa bAhirapaesi, giya kAusamgi baha gurunidesi / zraca jA japalaMbabAha, samareNa ditA gunnsnnaah||7|| samariya niyamaNi verANubaMdha, khaggeNa vikhaMmiya teNa bNdh| suhakANagayassa jazssa tassa, karuNA kaha cittihiM tArisassa ||e| assahaveyaNa sahiya teNa, nUmamakhi tarakaNi nivmienn| ciMta re jIva parava(ba)seNa, taI diducchaha kaMpireNa 1000 naratiriyamarayajavi jamira jIva,kiM kiMna sahassaha hathaIvAcanANavasaMgaya avira ya,kammamuhariumArine y||1|| mA dhIra visAya karesudhitti,vAyarasukhamAguNa ataNu uutti| uttariya javahinaNugopayammi, ko buDapaMmiya suhatarammi 43 visanna bAla, namihAna vayasa mahAavajA KARAMS | kassa vi puramathAniyasarIra, meru va suzimA pvtt|niy nAyaNi For Private & Personal use only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- 1vaLesu jIva hiMsappasa, sattUNa uvari kari tosa pos| pariharasu sayala taM dosamosa, azdudhara mama karimaNihiM sosAda saptatikA. arajAva cittihi dharesu, mAyAniyANasallu resu / samajAva sabasattesu dhAri, samarassa visesihi guNa vadhAri // 4 // 22 // iNipari aNusAsa thappi appa,tiNi dUrihiM najjiya navaviyappA gavaMtana suhakANammi citta,taskaNi dasapANihiM so vimatta sahasAradevaloyammi patta, tavayi suha muMja samatta / tatto cavittu bahihI videhi, sivasuha uppakriya ibjagehi / / 6 // jaha teNa uclahubaMdhavo vi, bahukUmakavanaparipUri vi| mittovama gaNiya na dughnAva, tasu napparizrANiya suisahAva // 7 // ||ghaat // annehi vi taha kira nimmiya maNa thira dhAriya jiNavara dhamma dhura / kAyavA mittI sukaya pavittI sabovari jaga sukkhakara // 7 // ||iti kuze'pi maitrInAvapratipattau smrvijykiirticnchsNdhiH|| atha dharmArthinAM sAdhUnAM zrAdhAnAmapi ca dIrghadarzitvameva zreyaskaraM / anAgate vyAdhau yadyAtmahitaM sAdhyate tadA saadhiiyH| payaHpUraprasare'tipure jAte pAlibandhanaM abandhanaprAyameva tathA samAgate'pyameyAmaye zAte sati yadi zreyaH M samAcaryate tathApi sAdhu / taduparyupadezamAha / prAktanakAvyaprAntapade janasya prAptirjIvasya proktA, sApyevaM kriyamANa sAdhIyasI, tadyathA dIrghadarzitvameva vyaJjayati // // rogehi sogehi na jAva dehaM, pImiGae vAhisahassagehaM / tAvujhAyA dhammapade rameha, buhA muhA mA diyade gameha // 4 // 44 -**-5* kAyadA mizanahi vi taha kAraparita vimocavitta mahilA sahakAsmi cittasesidi guNa vayAhiM sosa INVEL SACREAKKARARIA * * * * * Jain Education Internet Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MUMSAMAC vyAkhyA-rogaiH-vAtapittakaphazleSmAtmakaiH / shokaiH-pitRputrtraatRvipttijnitaiH| yAvat dehaM-zarIraM dihyate khipyate karmajirAtmA'neneti tthaa| pIyate bAdhyate / kiMjUtaM ? "vAhisahasseti vi vizeSeNa zrAdhirmAnasikI pImA rAjayakSmAdayo'pyAmayAsteSAM sahasrANi teSAM gehaM gRhaM sthAnamityarthaH / tAva'dyatA:-kRtodyamAH santo dharmapathe-dharmamArge ramadhvaM / aho budhA ityAmantraNaM, yatasteSAmevopadezAvakAzaH, na tu nirmedhasAM puMsAmiti hetoH tadAmantraNaM kriyate procyate ca hitArthaH / yataH prokaM vAcakamukhyaiH-"na navati dharmaH zrotuH sarvasyaikAntato hitazravaNAt / avato'nugrahabujhyA vaktustvekAntato javati // 1 // " tato hetorbudhA iti prayogaH / mudhA vRthA mA iti niSedhArthe'vyayaM, divasAn gmydhvnitydaayH||4|| punarapyamumevArtha samarthayannagretanaM paJcamakAvyamAhajayA udilo naNu kovi vAhI, tayA paNatA maNaso smaahii| tIe viNA dhammamaIvasijA, citte kahaM uskanaraM tarijA // 5 // vyAkhyA yadA kadAcidIrNa-udayaM prApto nanviti nizcaye kazcidapi vyAdhistadA / kiM syAdityAha-prakarSeNa naSTaH praNaSTo manasazcetasaH samAdhAnaM samAdhiH sausthymityrthH| vyAdhau samutpanne manasaH samAdhAnaM kuta ityarthaH / puhiGge'pi strItvanirdezaH prAkRtatvAt / "tIe viNetyAdi" tayA (tena) vinA samAdhimantareNa dharmamatidharmabuzivasennivAsaM kuryAt cice manasi kathaMkAraM / zratha ca du:khajaraM kathaM kena prakAreNa tarejIvaH na kathamrapItyarthaH / yadA rogotpattiH zarIre us Jain Education in For Private & Personal use only wlaw.jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 13 // kAcitsaMpannA tadA cetaHsausthyaM gatameva / cetaHsausthyamantareNa dharmadhI va vardhate / zratha ca dharma vinA jIvasya sukhAlAvA eva kevala ityanyo'nyAzrayeNa tAtparyArthaH / atha yathA vapurvyAdhisaMnavazravaNe'pi zrIsanatkumAracakriNaH saMvegaraGgaH sucaGgaH prAbanUva tathA'nyairapi prA.rdhanyaiH svahitamAcaraNIyam / atrArthe zrIturyacakriNaH sanatkumArAhayasya samAsata eva kathAnaka munnAnyate / taccedaM kRtijanakRtoddhAsasAnuprAsakAvyanajathaiva nirUpyate| zrIvarSamAnAMhiyugaM praNamya, samyaktayA tattvadhiyA'dhigamya / sanatkumArasya rasena puSTaM, caritrametat kathayAmya'STam // 1 // * astIha dezaH kurujAGgatAkhyaH, puMsAM dhnopaarjnbskhyH| virAjate tatra ca hastinApuraM, mahAsamRddhyA jitadevatApuram ||shaa saMtyaktamohA api mohayuktA, vizAladoSA api muktdossaaH| kurUpayuktA api rUpavantaH, pure ca yasminnivasanti sntH||shaa tatrAsti nUpaH kila vizvasenaH, sphUrjaGayazrIdharavizvasenaH / svairaM ditau yasya yazomarAlazcikrIma kuTyApayasIva bAlaH // tasyAsti kAntA sahadevyudArA, rUpeNa ramnApratimA sutArA / caJcaccatuHSaSTikalAsametA, zaratpayaHzrepirivADhacetAH // 5 // caturdazasvapnanidarzasUcitaH, sutastadIyo'jani lkssnnocitH| sanatkumArAnidhayA'tivizrutaH, kalAkalApena zazIva saMzritaH 6 krameNa tAruNyamavAptavAnayaM, sImantinIhanmRgavAgurAmayam / mukhaM mRgAGkojvalamaNDalopamaM, netraghyaM cAsya payoruhottamam 7 nujAvapi kau parighopamAnau, padau punaH kalapavatpradhAnau / vakSaHsthakhaM vyUDhakapATarUpaM, rUpaM punazcittanuvA sarUpam // 7 // sarvAGgazonAguNavarNanAyAM, zaktirna kasyApi tadIyakAyAm / tejastadIyaM ravivimbatulyaM, tIvra viSatkauzikacittazaDyam // zramuSya rUpasya tukhAM murArinakhaH kubero'pi ca naasuraariH| na khezamAtreNa ca paJcabApaH, prApto jayazrIsaphalaprayANaH // 1 // kuNyApayasIva vAlaH // dazasvamanidarzasUcitaH, satataTImA sUtArA / caJcaccatuHSaSTikalA Jain Education Intl For46 IsIww.jainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umAbasIti sma sadaiva caitrI, rAkeva bAhyAdapi tasya maitrI mahenjasiMhena samaM zunena, zrIzuranUvanajanandanena // 11 // |sa yauvane'nyastasamastavidyastenaiva sAkaM suhRdaa'nvdyH| aSTuM vanaM cAru vasantamAse, bahiH samAgAt suSamAnivAse // 12 // vAhAvalIvAhanavAnudAraH krImAparo yaavdnuutkumaarH| azvAdhirUDho'pahRtaH dANena, kenApi tAvanmarutA'ghRNena // 13 // mukto mahAkarkazakarkarAyAM, jayapradAyAmaTavIdharAyAm / cintAM dadhau cetasi raksAvA,nIto'hamatrAsmi sudhAnujA vaa||14|| azvAtsamuttIrya sanatkumAraH, sarvatra vajrAma suraanukaarH| zUnyAM vanI tAM nizi yUthamuktaH, syAdyAdRzo bAlamRgoviyuktaH15 yathA pradIpe patitaH pataGgaH, sanatkumAreNa vimuktsnggH| mamAra tatrorutarasturaGgaH, zrameNa sNpnnshriirjnggH|| 16 // araNyamadhyantramalagnatarSaH, zuSkAsyakaekaH prijuutdrssH| vAntAdiyugmaH patito jagatyAmacetano'tIva mRH prakRtyA // 17 // ekena yadeNa vanasthitena, prasicya saGaH sa kRto'mRtena / mUgenito'pRtadidaM ka vAri, pravartate yaha janopakAri // 17 // yado'pyavocatsalilaM kumAra, syAnmAnase'daH supadapracAra / kutrAsti tanmAnasamevamukte, protpATitastena sa devazakteH // 15 // sarovarasya sphuTamAnasasya, prAnte vimuktaH payasAvRtasya / kRtvA praNAma vavale sa yakSaH, paropakRtyunnativadhakadaH // 10 // samuncalabolataromimAlaM, samIpadezasthitapadivAlam / sugandhapAthojacalatpravAlaM, parisphurattAkhatamAlasAlam // 1 // gomugdhavanirmalamiSTanIra, haMsAvalInakaniSevyatIram / sa mAnasaM nAma saro dadarza, modbhUtanAnAvidhadhimarzaH // 2 // prAtaH saro'ntaH savanaM vidhAya, prAptapramodaH knkaankaayH|jgraah vizrAmamanokahasya, bAyAvato'dhaH shsopvishy||13|| 1 snAnam. 42 RAMESS For Private & Personal use only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- // 24 // tatrAgatastAvadathAsitAkhyaH, proddAmayadaH kRtalohitAkSaH / sAdhaM kumAreNa dRDhaprahAraH, prAgjanmavairAt samaraM cakAra // 24||laa saptatikA. yaNa muktAnapi nAgapAzAn ,vinirmimIte sma sa sapinAzAn / zIrSopariSTAdacalaM ca muktaM, cakre svamuSTyA kaNasAvinatam yakSaH kumAreNa dRDhaM prahRtya, bhAgjarjarAGgo vihitaH svkRtyH| zrArATimAdhAya tataH praNaSTaH, paraM suratvAnna mRtaH sa dussttH||26|| puNyapranAveNa jitaH sa yadaH, kRtazca ghane shshivdhivkssH| prasUnavRSTigaMganAdhimuktA, devaistadA mUrdhni kilAsya yuktA // 27 // vidyAdharasya vitivizrutasya, zrIjAnuvegasya narezvarasya / vimAnamAropya suraiH sajAyAM, mukto nagayAM priyasaGgamAyAm // 20 // zuddhaM kulaM mUrtiraho na rughA, nujorjitaM nari matizca jaa| akharimatA'stu pranutA jaya tvaM, vaitAlikastatra papATha tttvm|||| zrInAnuvegena narAdhipena, proDAya tena svasanAsthitena / sanmAnito'yaM sudhiyA kumAraH, saMsthApitaH sadmani nirvikaarH||30|| prastAvamAlokya punarjagAda, mApaH kumAraM prati nirviSAdaH gRhe'STasaGkhyA mama santi kanyastAsAMvarastvaM navitAsi dhnyH||31|| 4cihnAdyato yadajayasya me'trArcimAlinAmnA muninaadjetraa| cakrI caturtho gaditastvameva, pradRzyase cAmarasRSTasevaH // 3 // tunyaM pradattAH sukhitAH svakanyAH, syuHprItidAvyo'pi piturjnnyaaH| prasadya pANigrahaNaM kuru tvaM, tAsAM tato dehi ca me mahattvam // 33 // nRpAgrahAttatra kRto vivAhastataH kumAreNa sukhaambuvaahH| vidyAdharINAM kukhasaMjavAnAM, sadrUpalAvaNyaguNairnavAnAm // 34 // // 4 // munestu tasyaiva girA'vabuddha, yaNa sAI tava yahirudham / maduktamAkarSaya jAnuvegaH, prAhAtha tasyeti subuddhivegaH // 35 // 1 muSTha akRtyaM yasya saH. 48 Jain Education in For Private & Personal use only R a inelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A6% % % atraiva kambalapure nagare samRzyastvaM vikramAdimayazA nRpatiH prasidhaH / antaHpurIpravarapaJcazatIvivoDhA, saMjAtavAn vipularAjyattarasya soDhA // 36 // tatraiva nAmnA'jani nAgadattaH, susArthavAhaH shritrivittH| viSNuzriyA'tyadbhutarUpavatyA, striyA smetHshujhNsgtyaa||3|| nAryA'nyadA sArthapatenRpeNa, dRSTA dRzA'sau vigatatrapeNa / antaHpurAntaH sahasA gRhItA, zyenena vakre caTakeva niitaa||3|| sArthAdhipaH strIvirahAgnidagdhastadA banUva grathilo vidgdhH| viSNuzriyA vAgurayA kuraGgaH, mApaHsa nItaH svavazaM srnggH||3|| nRpo vimuktAkhilarAjakAryastanogalubdhaH smjnynaaryH| adAyyasUyAvazato'parAjistasyai viSaM cAtha nRpaanggnaatiH||40|| nUpo'tha tasyA maraNAviSamaH, sArthezavabunyahRdAdhicinnaH / dadAti kartuM na tadaGgadAhaM, yathA marupharSitumambuvAham // 41 // dine hitIye sacivairvimRzya, nirmAya dRgvaJcanamIzvarasya / kSiptaM kSaNAttanmRtakaM zaraNye, nidhAnavakUpapayasyagaeye // 4 // nRpo'pyapazyanmRtakaM vivarNastyaktAnapAnazca maSIsavarNaH / jajJe yadA maMtrivaraistadAnI,niyeta meti prahito vanAnIm // 43 // janaiH samaM tatra jagAma yAvat , kalevaraM tatsa dadarza tAvat / murgandhavisphoTitalokanakaM, medovsaalolulgRdhrckrm|| 44 // nirydghnaaspishitaasthividh,cltkRmishrennyuplbdhnishrm| vikhaeimataM caJcapuTaivayojiniSkAsitAdaMca sumnoniH||4|| hak tadeva kathitaM tadaGgaM, nirIkSya dRSTyA nijayA virnggm| vairAgyamAptaH kRtapuNyanAzAdduvAra saMsAravikArapAzAt // 46 // vicintayAmAsa hRdIti yasya, kRte mayA hInamitA kukhasya / zuddhaM yazo khaptamapi svakIyaM, tasyApi dehasya dazezIyam // 17 // 1 nakaM nAsikA. 2 pakSibhiH. 49 *** * ko MEENA Jain Education tembar Mjainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 15 // 4%A4%% dhigastu mAM mauDhyamavAptamevaM, rAgAdidoSaiH kRtanityasevam / dhattUralakSIgaNyebhiraNyaM, kiM vAna zailAdikavastvagaNyam // 4 // kucAsyadRgdantagaNA navInaiH, kumnenpaathojsumairhiinH| avApitA mUDhatayopamAna, yasyaitadaGgaM tamasAM nidAnam // 4 // kapUrapArImRganAjigandho,yo dIyate'Ggasya mkbndhoH| syAtso'pi'rgandhamayaH samastaH,paTo yathA syAnmalino rajastaH // 10 // antarvimRzyeti tRNAvalIvattyaktvA svarAjyaM svptaakiniivt| pravrajya pArce gurusuvratasya, sthairya dadhau zreyasi sattapasyaH // 51 // maharSiko'jUdamaraH kRtitvAtsanatkumAre tridive sa mRtvA / cyutvA tato ratnapure sudhAmA, shresstthynggjo'nuujindhrmnaamaa||5|| hai sa zrAghadharma kurute sma vistIrthezabimbArcanasavidhiH / so'pyAtacetA atha nAgadattastiryaku kRtvA jamaNaM prmttH||53|| saMjAtavAn siMhapure'gnizamA'nidho cijanmA nuvi nuurikaa|svainstridhimvrtvaanhaassiiNtrivyekmaaspnnaanykaarssiit // 5 // zrAkArito ratnapurAdhipena, svakIyagehe harivAhanena / zrayo caturmAsakapAraNAyAM, samAgataH so'pyapahAya mAyAm // 55 // 4 kenApi kAryeNa tadAptarekhastatrAgato'nUjinadharma essH| vairI punaH pUrvajavasya tena, tridaeikanA'darzi sa purjanena // 16 // taM vIkSya rAIsa jagAda puSTastadA'smilokAtragRhe nivissttH| sthAvaM yadAdAsyasi pRSTideze, tvamasya rAjanmRlomakheze // 5 // vijJAya tasyAgrahamityanena, tathaiva cakre dharaNIdhavena / taptaM tridaNmI paramAnnamatti, prItyA'sya pRSTiM zikhinA jinatti // 5 // zreSThI smaran prAkanakarmayoga, yatIva samyak sahate sma rogam / kRte'zane sthAlamidaM gRhItaM, dUre vasAmAMsarasaiH parItam ||ee|| gatvA svagehe svajanAnazeSAn , jinA~zca saMmAnya gurUn suveSAn |siicturdhaapripuujyitvaa, tepetapaH zailaguhAsu gatvA // 6 // 1 pArI jAvaMtrIti bhASAyAm / RRC ROOK 4%AC%E0% A // 25 // Jain Education inte For Private & Personal use only T wjainelibrary.org Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargamAdhAya kilaikaparka, tasthau sa pUrvAbhimukhaH samakSam / tathA tisRSvapyaparAsu dinu,zreSThI pramodena divaM dinuH||1|| vayaHzRgAlairapi jakSyamANaH, proddAmapImAM sa titikssmaannH| mAsaghayAnte mRtimApya jAtaH,saudharmavAsI hriraaptsaatH||6|| tridaeDyaurAvaNanAmakumnI, jajhe'jiyogI marudeSa dmnii| nirIkSate pUrvanave janInaM, svayaM parAjUtamimaM zacInam // 63 // sa hastirUpaM na karoti yAvajreNa vajrI sa jaghAna taavt| cyutvA haristvaM nanu cakravartI, jAtazcaturthaH zunanAvavartI // 6 // da suraHsa airAvaNanAmadheyastiyA kRtvA brmnnaanyjeyH| jAto'sitAdo'styakhalana prabodhaM,sAI tvayAdyApyasRjadhirodham // 6 // yadadhimajJAnatapaHprajAvAttasmAddadhAnAdadhamasvajAvAt / sarveSu kAryeSvapi zaGkanIya, tvayA pramattena na vartanIyam // 66 // 6 kRtvakamapyatra nijaM sapataM, saMtiSThate yo na naraH sayatnam / sa kRSNasarpa racayannapuLa, dadhAti saukhyaM zayanAdatubam // 6 // kIdRgvidho'yaM samayaHsahAyAH,ke mAmakInAH kshhaanyupaayaaH|ke vairiNaH kAyakalA'pyakhaM kA,muhurvidheyA svahRdIti shngkaa||6||15 uktveti vidyArijayasya kI,zrIjAnuvegena viSAdahI dattA'sya so'STAtirathAGganAniH,suSvApa rAtrau saha dhAmni taaliH|| 4|| tataH samutpAvya kRtapramIkhaH, sabaMzajAtaH zikharIva niilH| yaNa muktAsukRtI salIkhaH, kutrApyaraNye suvizuzazItaH // 70 // dAyAvatpanAte'jani jAgarUkaH,svaM pazyati smaiSa tadeva ghUkaH (tadA'vadhUkaH) sanatkumAraHpatitaM vizAkhe, vArajUjainAntarAle // vicintayatyeSa kiminmajAlaM,kanyASTaka tatva guNai rasAkham / phetkAravatyaH paritotramantyaH,zivAH kimIkSyanta zmA zyatyaH azA mama prahAra racitavyazrasya, saMbhAvyate vA bakhanodyatasya / vikrImitaM vairanRtaH surasya, proddAmaroSAkulamAnasasya // 3 // yAvavizaGkacarati sma tAvatsaudhaM samaikSiSTa mahatsudhAvat / zaikhasya zRGge karuNasvareNa,striyo'dha kasyAzciditaM pareNa // 4 // For Private & Personal use only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 26 // Jain Education Inte proccairgataH saptamajUmikAyAM, dhvanervizeSaM zRNute zubhAyAm / evaM svavakreNa kulAGganA sA, tadA vadantyasti ghRtapravAsA // 75 // kurusphuradaMzanajaH zazAGka, zrIvatsasaMzoninujAntarAGka / sanatkumAra tvamaho na jarcA, yadIha tatpretya javAdhiharttA // 76 // sadagrato'bhUtprakaTastadAnImayaM narAdhIzasuto'nimAnI / paprala kA sundari kasya putrI, sanatkumAreNa kuto'sti maitrI // 77 // | dattvAsanaM sA nyagadatkumAraM zubhAgamo'mutra kutastavAram / tvaddarzanAnme'sti manaH saharSa, vanaM payodAdiva saprakarSam 90 sutA sunandA'smyarimardanasya, draGge kilorvI tilake sthitasya / sanatkumAraM priyameva kartuM, jAtA sarAgA ca sukhaM viharttum tasmai pitRnyAmadamekacittA, payaHpradAnena tadA pradattA / vajrAdyavegena hRtA'tha vidyAnRtA kumAryapyamasmyaM vidyAt (dyA) // 80 // vinirmite sadmani zRGgizRGge, balAdhimuktA'tra vimAnacate / rAtrindivaM zokasamudramanA, kaSTena vartte kadalIva jagnA // 81 // atrAntare'sau khacaraH samAgAddRSTaH kumAraH sahasA nirAgAH / utkSipta zrAkAzatale balena, vidyAnRtA tena kRtabalena // 82 // vajrAhtevAtyasukhaM jantI, hAhAravaM svIyamukhe sRjantI / bhUmaekale'sau patitA varAkI, kumArikA bANahateva kAkI // 83 // | vidhAyinI satpuruSayasyAjjUvaM vilApAn sRjatI tyazasyAn / zrayo kumAraH kharamuSTighAtaistaM jIvamuktaM vidadhe haddA taiH // 84 // punaH sunandApurataH samAgataH, sanatkumAraH kuzala zriyA zritaH / zrAzvAsayAmAsa ca tAM mahAdbhutaM vRttAntamAkhyAya nijaM bakhocitam // 85 // sA tena gandharva vivAhavRttyA, kI kRtA cetasi vAci satyA / tasyAstu khAvaNyakalAM na kazciSatuM kSamaH syAdbhuvane vipazcit // 86 // | mukhena jigye nanu pArvaNaH zazI, sphuranmayUrazcikuraiH kRto vazI / gaeko punarghAvapi ratnadarpaNau, bhujau mRNAle kRtajI samarpaNau 8 // 52 saptatikA. // 26 // w.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 6*5 -05- pANI dhRtAmloruhakAntilamjau, kucau sudhApUritahemakumnau / mRdU tadUrU kadalIdalAnau, cakku pradezau ca tamilatAjau ||nnaa strIdarzanapremarasaprapUrNaH, krImastayA joganarairajUrNaH / uvAsa tatraiva gRhe sukhena, tyaktastarAM cetasi zaGkanena // 5 // sandhyAvalI tatra tadaiva raMhasA,sA vanavegasya samAgatA svsaa|vilokyaamaas mRtaM sahodaraM,nijaM dharitrIpatitaM balopuram ||ekaa kareNa kenApi vinAzito me, bhrAtAtra vAjIva viziSTahome / itIva tanmAraNasAvadhAnA'nUdyAvatA sapratighapratAnA // 1 // naimittiko vacanaM tadedaM,tasyAH smRtaM nirmitcitrvedm| naviSyati trAtRvinAzakArI,joktA tvadIyo nuvi cakradhArI ezA sA'pi kramAmnoruhi tasya khnnaa,knnaatprdttsvvivaahlgnaa|naaryaa kumAreNa nijA sunandA'nujJAvazAttatra kRtA sanandA e3|| zrIcanvegasya maharSivAkyataH, patiH kanInAM javitaiSa dhImataH / sanatkumAro'sya yatastadAya(tau), rAha canmavegaH zvazuro'sya jAyate // e|| zrIcanvegazvazureNa tatra, zrInAnuvegena tathA svaputraH / preSyekadA'yo hariSeNa ekaH, pracaemavego'pi khasadhveikaH // e5 // tAnyAmujAnyAM prathamAgatAnyAM,nUyiSThasannAharathairyutAnyAm / proktaM kumArAya nizamya jAtaM,taM vajravegasya sutasya ghAtam // 6 // vidyAdharo'trAzaniveganAmatRttvanmAraNArtha samupaiti nUmitRt / zrAvAM pitRnyAM prahitau tvadantike, tato ghanAM dhehi dhRtiM hRdi svake // e|| ghAvAvayoH sAmpratameva tAtau,sameSyatastvannikaTe tathA tau|atraantre vyomani turyazabdaH, samutthitaH prAvRSi yaadRgndH||e 1 pratighasya krodhasya pratAnena vistAreNa sahitA. 2 sakalyANA. 53 5 For Private & Personal use only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. K tau jAnuvegAjiyacanyavaMgau, tatrAgatau sainyayutau svavegau / narezvarau ghAvapi cAru kartu, kumArapArthe'rivalaM prahartum ||ee|| zrathAdhikAmarSasamAgatasya, vidyAdharasyAzanivegakasya / sainyAraveNa pravidhAya muktaM, namo'GgaNaM tanmukharatvayuktam // 10 // tatsaMmukhaM vyomani tena gatvA, tadA kumAreNa balaM hi dhRtvA vidyAlRdAlIsahitena yuddhaM, kartu smaarbdhmtiprsidhm||10|| zrAkAntavikrAntaziromaNIkaM, samubalaboNitadhoraNIkam / jajamuktAvRtamedinIka, banda karoti sma tayoranIkam // 10 // tau cannAnvAdimavegavidyAdharautadAnena vimucya vidyaaH|jitau kSaNenAzaniveganAmnA, vidyAnRtA to rvitudhydhaamnaa||13|| zrayo kumAreNa samaM cakAra, bansa vidyaanuruphaarH|vidyaanRtaa'moci mahoragAstraM, muktaM kumAreNa ca gArumAstram // 10 // zrAgneyazastraM jalazastramuktyA, tattAmasAstraM rvishstryuktyaa| niSedhya khaemIkRtacanmahAsaH, kRtaH kumAreNa sa viprayAsaH // 10 // zastreNa donyA rahitaHkSaNena, kRto vizAkhaH zikharIva tena / kRtodyamovanavimocanAya, nIto mRti uinnazirA vidhAya // 106 // camUH samastAzanivegasatkA, khannA kumArAMhiyuge samutkA / aGgIkRtA tasya ramA'pyakhA, prAptA jayazrIH sukRtena sarvA // 10 // sacaMvegAdinanogavAraH, prAptaH sa vaitAbyagiri kumaarH| sthitaH pure cAzaniveganetuH, kheTAHsthitAH svasvapade paretu // 10 // muhUrtayogoSu sundareSu, khagneSu vArAdiSu cottameSu / vidyAdharAkhIvijutA'bhiSekaH, kheTaiH kRtastasya zujAtirekaH // 10 // athaiSa vaitAbyagirAvapApazcakritvamApyAjani sapratApaH / zrIcaemavegena nRpeNa tasya, vijJaptamApyAvasaraM vihasya // 110 // mAmekadA jUmipate hyanA cirmAlinoktAmunineti vaartaa| tvatputrikoSAividhervidhAtA, cakrI caturtho navitA pramAtA // 11 // 1 candradezabanDavegaka eva pratimAsate. mAyAdinajogavAraH, prAptaH sa bAhayuge samutkA |shriitaavimocnaay, nIto mRti maraNAsa viprayAsaH // 10 // RICA%ALS Jain Education Internation For Private & Personal use only X ww.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmAstu tAsAM saphalaM tadadya,tvadIyapANigrahaNena sdyH|uktveti tAliHsamamasya sRSTaH,putrIvivAho'pyamunAgariSThaH // 11 // aSTAhnikA zaukyajitomucakre,catryeSa vaitAbyagirau vicakre nityeSvanityeSvapisundareSu,zrImajinAdhIzvaramandireSu // 113 // zranyeSu tIrtheSvapi tIrthayAtrAM, kurvannaya nATyamaharamAtrAm / ekatra nIcaiH sarasi pradhAne,prAptaHsphuravRdakhatAvitAne // 11 // nirIkte smAdhikakautukAni,strIvRndakhokaiH shitHshujaani|ttraagtstaavdmussy mitra,mahendrasiMhaHzRNute sma citram // 11 // jIyA zrajanaM dharaNAvamutra, zrIvizvasenakSitipAlaputra / sanatkumAra tvamavAptazaktirbandivajastatra tadeti vakti // 116 // gRhan saraHsthAyisarojagandha(sthaM),tasyaiSa zRNvan yazasaHpravandham / dadarza phulatkadalIgRhatvaM (stha),sanatkumAraM sukhakAryavastham // anannavRSTipratimaM viziSTaM,taddarzana vIkSya mano'sya hRSTam |niitHsvpaarshve vinunA vysy,shraalinggitshcaadhiksaumnsyH||11|| zAgatya so'pi prathitapraNAmaH, praaptaasno'sthaatsvidhe'niraamH| thapRSThadetaM nRpatiH sukhaM te, rAjye'sti na ca nije'tikrAnte // 11 // mAtuH piturlAtRkadambakasya, zreyo'sti mitrottama mAmakasya / zrayAptapaJcAGgapaTuprasAdazcakre sa vijnyptimnaaptsaadH|| 10 // kAyena he nAtha piturjnnyaaH,shreyHsthitistvntrhotdnyaa| yastAvakIno'zvakRtApahAraH,pitrodyayAM rAti yathA prahAraH121 tvadIkSaNArtha dazadinu zokAtsaMpreSitAstvajAnakena khokaaH| ghRtAdhRtiste savitA'pi vRkSA, svayaM pakhan so'ya mayA nissidhH||12|| ahaM tataH sainyajarAnyupetastvadAyaye prasthita eva netH|cir parijamya ghanAM tathA gAM, nivRttasainyaH kramatastvihAgAm // 13 // SS %%%%25262525 -% For Private & Personal use only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 10 // urvArakAntArapurAkareSu, proddAmadezeSu mahIdhareSu / ekAkino(nA) vegavatA'tha mitra, dRSTo mayA tvaM na hi kutra kutra // 12 // paraM na dRggocaratAM prayAtaH,kiyatsu varSeSu gateSu daatH| purAkRtAnAM tamasAM kilAnte,tvamadya khabdho nidhivatsukAnte // 12 // vRttaM vino brUhi nijaM samUlaM,niHzeSavidheSizirassu zUlam / tadokametena mamaiti nighA,nAryeyametatkathayiSyati mAkU // 16 // jajapa hRccitrakaraM tadIyaM,tadA caritraM kuvltypiiym| prajJaptikAyAHprakaTapranAvAt , kAyena vAcA saralA svajAvAt // 15 // marujayazrIpratidhurantaH, zrutastadIyo hymunaa'pyudntH|sudhaarsaasvaadsmaa dazA sA, tayostadA'bhUtsamanaHprakAzA // 12 // aauSa vaitAtyagirau pranutvAprAjyaM punaH pAlayati sma gatvA / mitreNa sAkaM parivarjayitvA, sarvANyavadyAni ripa'zca jitvA // 12 // mahenjasiMhena punaH suzItaiH, proktaM vaconiH svdhiyopniitH|maataa tavAste bahucuHkhataptA, viSamahRddeva tathAsti vaptA // 13 // tasmAdataH prasthitireva yogyA, bahI pituH zrIstu tavaiva jogyA / pAzcAtyacintAmapi mA'tha muJca, svIyaM kuTumbaM kuru sotsavaM ca // 131 // tadIyavuddhyA kRtavAn prayAeM,sArthe gRhItvA dlmprmaannm| cakrIsa yukto mnnibhuussitaanirvimaanmaalaajirinprnaaniH||13|| vidyAdharoddAmaramAnirAmazcalannalasyaJjatarUpakAmaH / prApAjutaM nUri sRjana janasya, zrIhastinApurnagaraM prazasyaH // 133 // pitRprasUnAgaramAnasAntastadA pramodaH prabanUva kAntaH / tadarzanodAmasudhAmbusikkA, jAtA vishshcaasukhdaahmuktaaH||134|| SaTkhaemavRkSAratavarSanoktA nidhInavApyaM hitale prayoktA / cakrAdiralAni caturdazAyaM, bajAra cakrI dakhayannapAyam // 135 // ghAtriMzatrurvIzasahasrasevyaH, so'naactuHssssttishsrdevyH| viSayanti sma gRhANi tasya, dipAzvapattISTarathAzritasya // 136 // CAMERAMAKAM / // 20 // 56 Jain Education inte For Private & Personal use only Ary.jainelibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACCORRESTHA varSANyapi dhAdaza cAsya dRSTaH, paTTAbhiSekaH samajUpasRSTaH / gajastimAkhIva paTupratApazcayeSa jAto jrtkssmaapH|| 137 // zratho sudharmAnidhasatsajAyAM,zakraH surazreNiniSevitAyAm / zrotomaNInAmakamiSTakRtyaM,pramodataH kArayati sma nRtyam // 13 // IzAnataH saGgama AjagAma,tadeupAdhai tridsho'jiraamH| sajyotiSAM sUrya zvApareSAM,haran surANAM rucirUparekhAm // 13 // prAdustadAkhaemalamAditeyAH,tejaHkalA'muSya kuto'stymeyaa|uuce vRSA''cAmsakavarSamAnaM,kRtaM tapo'nena purA prdhaanm14|| khadyotavattAvadayaM suro'tipraudaM varAkaH kutukaM tanoti / yuSmAsu yAvanna sanatkumAraH, samIkSyate rUpagupairudAraH // 11 // tapaijayanto vijayo'pyaniSTaM, kau manyamAnau vacanaM paTiSTham / surau miyo mantrayataH sudivyaM, rUpaM kathaM syAnmanujasya navyam // 15 // yAdRgnavet pakSiSukhaJjarITaH,syAdA(tA)gannAntaritazca kITahInonavettAdRza eva martyaH,kiMnAsya jiheti nutAvamartyaH 153 prajapatAM satyavaco'pi kiJcinnAsmAdRzAM vA pranutA kathazcit / etAdRzA yauktikamAdhipatyaM,prakurvatAM satyatayA'pyasatyam 144 taccakrirUpasya tadaiva khekhau, parIkSaNArtha kRtviprvessau| dhau hastinAdye nagare prayAto, tadrUpamAkhokayatasta thA tau // 145 // evaM punazcintayato maghonA'munA'sya sdpkdoditonaa| sA'smin ghanAstIti gatAjimAnau, jAtau zirodhUnanasAvadhAnau // 146 // 4prajapatazcakranRtA'pi pRSTau, tatkAraNaM tatra tadIyadRSTau / tvAM cakriNaM rUpadharaM turIyaM, zrutvA'vahatprema hRdasmadIyam // 14 // 1 indeNa. 2 devI. 3%ACAXXX in Education Internet Hainelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. REAMSAKARA CARKAHASANSARSUSN samAgatau samprati dUradezAttvadantike dhAHsthakRtapravezAt |ruupNsurenyo'pydhikN tavedaM, dRSTA mano nau muditaM hyakhedam // 14 // tadA nRpeNokamaho yuvAnyAM,ki mardanasyAsare zujAnyAm / lipte ca tailena khalena dehe,predA kRtA''gatya madIyagehe // 14 // daNaM pratIkSya pravilokanIya, rUpaM zujAlakRtinmadIyam / ityevamAgUrya narezvareNa, visarjitau tau ca madoddhareNa // 15 // nirmApitA majanayuktireSA, dehe narenpreNa punarvizeSAt / tataH sa divyAMzukasArahAraH, sarvAGgazRGgAravidhiM dadhAra // 15 // hijo samAkAritavAn punastAvunau sannAyAM nRpatiH purstaat| dRSTvA vituMrUpamadopayuktaM,dhatto mukhaM kRSNataraM viraktam // 15 // tyoH punaH prAha narAdhinAthaH, kuto vilakSAvadhunA vinaathH| nivedyatAM kAraNamevamukte,tAvUcatustasya purHsvshtH||13|| yAdRkRtAnyaGgavidhau zarIre, caGgatvamAsIttava merudhIre / tAhaGgA zRGgArasamAkule'pi, pradRzyate sAmpratamuTavaNe'pi // 15 // kuvyAdhayaH santi tavAGgamadhye,saMkrAntimAptA bahulA avadhye kaNekaNe te kSayamAnayanti tvadrapazonAM viphalAM sRjanti // 15 // bajANa cakrI bahubuddhimannayAM, jJAtaM kaGkAramidaM javanadhAm / vidyA kalA kApyathavA nimittaM, kiM vA'vadhijJAnamihAsti vittam // 156 // ztIva pRSThAmukharasya tasya, kSitIzvarasya prathitAdarasya / purazcalatkuemakhazojamAnau, jAtau surau tau prakaTau samAnau // 15 // nivedayAmAsaturindhavAeyA, mAtsaryamAdhAya matiprahANyA / prAptAvihAvAM naradeva tUrNamAlokitastvaM guNaratnapUrNaH // 10 // dhanyastvamatrAjaraNaM pRthivyA, yasya stutiH svargapure'pi javyA / bandijramaM devapatistanoti, sattvaM na te koapi sudhIminoti // 15 // Jain Education in O Personal use only C ow.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EARCRACKE zArIrikaste suSamAprapaJcastejazca rUpaM paTu yauvanaM ca / vRddhiM gataM kAkhamiyantametadanukSaNaM hAnimathaiti netH||16|| citte'smadIye'dbhutametadeva, damAmaemalAntaHpratinAti deva |kssnnen yadyAdhivazAdiziSTAttvadrUpahAnistviyatIha dRSTA // 16 // ataH paraM syAucitaM yathA te, tathA vidheyaM nRpa shudhjaate| uktveti yAtau nijadevaloke, sudhAnujau ghAvapi naSTazoke // 16 // zrathaiSa cakrI tanucaGgimAnaM, dRSTvA praNaSTaM mumuce'nimAnam / rUpe dANeneyati hIyamAne, varSeSu kiM nAvi punarna jAne // 16 // kiM kiM na kAyasya kRte mayA'sya, pApaM kRtaM prANigaNaM vinAzya / yadyasti tasyApi dazedazI hA, taryeSu rAjyAdiSu kIdRzIhA // 16 // etena dehena na kasya kasya, sRSTAni kAryANi mayA parasya / SaSTAnyavatraM kathamAtiyuktaH, svakAryakarttavyavidhAvazaktaH // 16 // ajUtkRtaM yatsukRtaM purA tajataM prakurve'tha navaM prmaatH| dharma na rugvyAptavapuH kariSye, vyarthIkRtAtmIyajavo mariSye // 16 // sanoganuktAvasamarthakAyazcitte parAn joganujo nidhAya / IrSyAviSAdaM paramaM vahiSye,cintAturaH svAGgasukhaM hariSye // 16 // jIvaH samAsvAditapUtivIryaH, zakRnmayastrIjavare'vatIrya / pAvitryavAJcAM kurute varAkaH,snAnazriyA zojanayeva kaakH||16|| cintAmaNiM ko dRSadA jahAti, tRNena kaH kahapatarUM ddaati|knnen kaH kAmagavIMca rAti, kAyena ko dharmadhanaM jahAti // 16 // antarvimRzyeti sutaM svapaTTe, nivezya kIya'tsukajaghaTTe / zrIzraIdarcAgurusaGghasanmAnAdyaiH kRtArthIkRtamaya'janmA // 10 // pakhAkhavaccakriramAmapAsya, prItyA surazreNikRtorudAsyaH / gatvopakaeThe vinayadharasya, jagrAha dIdAM suguruttamasya // 171 // aharnizaM svIkRtazubhajitaH, samyakayA shikssitsuutrshikssH| kRtodyamo modapathAya SaSThaM, tapaH karoti sma dhRtapratiSTham // 15 // 59 For Pra Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 30 // 50%25A5 ALS*** * nidhAnaratAnyakhikhA ramaNyaH, padAtayo mshrijno'pygnnyH| anunnamanti sma pamatra mAsAna, zaikStApyeSa na tAn kRtAzAn // 13 // antarmikhaccInakakUracakraM, gaMkhastanIjaM pibati sma takram / tapasya SaSThasya sa pAraNAyAM, kRtasphuradurgativAraNAyAm // 17 // asmAttapaHkarmavazAtsadAhe, dehe payaHpAnavazAdivAIH |jaataa maharSeH prakaTAH kurogAH, kuSTAdayo nirmitkssttyogaaH||17|| tapaHprajAvA'diyAya lbdhivrjstvivenddytHsdndhiH| tathApyasau notsahate cikitsA, katuM svadehe pravahana yahavAm // 176 // jAnAti yatpUrvajavArjitAnAM, svakarmaNAmatra mamoditAnAm |shrveditaanaaN na vimuktirAste, svavedanAyAM tadasAvudAste // 17 // kudayakSipImAM paramaM jvaraM ca, zvAsaM ca kAsaM hyazanAruciM c| kADUmitaH saptazatI samAnAM, soDhuM sa khagno vyathanaM rujAnAm // 170 // asya prazaMsA racitolaToke, punaH zacIzena yadatra khoke| akSonya evaiSa mayApi kArtasvarapranazcetasi vedanAH // 17 // tAveva kartuM marutau ca dIkSAM, pratyutsukasyAsya muneH parIkSAm / samAgatau nirmitavaidyaveSau, kushsthliijessjsvishessau||10|| ekasya zailasya tale munIndhaH svdhairynirsitstkriimH|sthitstnuutsrgvidhi vidhAya,dRSTaH sa tAnyAM jitrossmaayH||10|| mandArayuktAgamavardhamAnazcitraM na kaartsvrshojmaanH|prisphurtpaaddhro munIndrazcakAsti navyo'jyudito girIndraH // 17 // zrAtmIyanAzA(sAyanivezitAkSazcakAsti niSkampatanurjitAkSaHnivezitodharmanRpeNa mohaSikAyastamnazvarSi(vo)rohaH / / * ****** // 30 // %25 Jain Education into For Private & Personal use only Dilaw.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurvAta etau svamukhena ghoSaNaM, kuSTajvarazvAsakuzUkhazoSaNam / kurvaH kikhAvAM jiSajau mahIspRzAM, dRgroganAzaM ca punargakhadRzAm // 14 // prapAritotsargavidhirmunIzvaraH, sa prAha tau prtysmkriyotkrH| bhavyeNa nAvena punarpidhA rujA, sAdhyA tadantaryuvayostu kAGgajA // 10 // yAjavyaruksAmayakApi hanyate,najAvaruk vINabalA vitnyte|prdrshitaa dIpazikheva nirmalIkRtya svaniSThIvanamarditAGgulI176 vyAdhisphurakSyAdhinivArakauSadhe, svakIyapArve ghayamaSyahaM ddhe|prtikriyaa naiva paraM viracyate, purAkRtAMhaHsvayameva mucyte||10|| zrajJAnijirSavyarujAM kSitiH kRtA, kairaSTa no jAvarujo'ntike dhRtaaH| hanmyaSTapazcAzadadhiSThitaM zataM, karmASTakasya prakRteH purA kRtam // 10 // ghorakriyA cAtra kRtA nirIkSyate, nyAdaH kaSAyaH kaTuko vikhokyate / snehApahAraH sphuTasaukhyakArakaH, sitopalAsvAdavidhirvikArakaH // 10e|| evaM yadA jAvarujAM vinAze, sAmarthyamAste javatoH sakAze / nivedyatAM tarhi tadeva mahyamAcaryate yatsvadhiyA prasahya // 10 // ztyuktimAkarNya muneH purastI, jAtau surau dhau prakaTau prshstau| prajApatazcenjakRtAM prazaMsAM, tavAsahiSNU viracayya khiMsAm 1e? tAveva cAvAM marutau purAgato, svargAdinirgatya punaH smaagto|tvdiiysttvaadhiktaapriikssyaa, na mUkhatA kiM prkttiikRtey'yaae| meruM pradattuM yadihodyatAnAM, jajyanta ete radanA gajAnAm / guNastutiM te racayannavInaH, sa eka evAsti shuciHshciinH|| 13 // 61 Jain Education Interation For Private & Personal use only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA zrAvAM kRtArthoM tava darzanena, syAphA kimanyena vimarzanena / namo'stu tunya munipuMgavAya, shreyHpuriimaargshulaadhvgaay||1|| saMsArakArAkSyakArakAya, svaca krisamItyajanotsukAya / vinirmitasvAtmahitavratAya, svastyastu tujyaM munishekhraay||15|| ekatra saMsthAyisuparvacakre, yasya stutiste hariNApi cakre / tathApi dhatse na manAka prakarSa, dhatse madASau pavivattvamarSam // 16 // khabdhiSvanekAsvapi saMgatAsu, kartA cikitsAM na hi rugkhatAsuAyogI tvamevAsi manISimAnyastvayA sadRdo munirasti nAnyaH157 samagravairAgyanidhe maharSe, kuru prasAdaM viditA'tra varSe / ajJAnato yattu tavAparAma, kSamasva sarvaM tadayo virAdham // 10 // evaM maharSeH stavanaM sRjantI, punaH punaH pAdayugaM namantau / pramodaromAzcitagAtrayaSTI, svarge surau jgmturaadRssttii||1ee|| dhaureyavadharmadhurAM dadhAnaH, sanatkumArapirapi prdhaanH| maharDikonatridazaH sa nAke, sanatkumAre zulapuNyapAke // 20 // itthaM samAkhyAtamadaH pavitraM,sanatkumArAkhyamunezcaritram / AkarSanIya kviniHshrvojiH,sucaarvnupraassmuuhshoni||201|||| ||iti zrIsanatkumAracaritram // atha virakacittaH sattvaH sadA sukhI tadanyastu mahApuHkhItyetapari pUrvakAvyArthasambamameva SaSThaM kAvyamAha, tadyathA virattacittassa sayA vi sukha, rAgANurattassa azva pusk| evaM muNittA paramaM hi tattaM, nIrAgamagaMmi dhareda citraM // 6 // | vyAkhyA-viraktacittasya vairAgyApanAtmanaH sadApi nirantarameva sukhamasti / atha rAgAnuraktasya raktAtmano'tIva prakAmaM :khamAste / evaM paramaM tattvaM muNitvA jJAtvA hinizcitaM nIrAgamArge niHsaGgAdhvani cittaM dharata nivezayadhvamiti kaavyaarthH|| 62 // 31 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSASARAS aba virakarakacittAnAM sukhaduHkhaphakhAvirjAvakaH spaSTIkriyate dRSTAnto jinapAkhitajinarakSitasatkAmadhurAmlovRtapampA purjanajAtau sadA niranukampA / zatrujananiSpakampA campA nAnA'sti vrngrii||1|| sajAnahadayAnandI mAkandI tatra vartate shresstthii| jinapAlitajinarakSitanAmAnau tatsutau jAtau // 2 // nAnAnyApAraparAvaparAparakAryakhandhacAturyo / tAvekAdazavArAnavagAhyetau sukhAlAvadhim // 3 // jUyo'pi tau pracekhaturAtmIyasagInavAritAvapi hi / pravahaNamApUrya bahuprakAravastUtkaraiH sutarAm // 4 // yAvavAsanidhimadhye prajUtanUjAgamAgatAvetau / prabalAzaMgaprayogAttAvatsphuTamasphuTat potH||5|| puNyAdavAptaphasako jakhadherupakaemAptavantau tau / uttIrya pracurapayaHpUraM dUraM sthitau vipdH||6|| kathamapi ramadIpaM prApyAznItaH pacekhimaphalAni / muHkhAdInamanaskau vRkSalAyAM nivAte // 7 // tAvAsadIpAdhiSThAtrI duSamAnasA devii| tatrApa pApamurtiH pratyadevorukhagakarA // 7 // dRSTvA dRSTvA hRSTA tau pApiSThA mukhe sphuTa miSTA / zrAcaSTeti nikRSTA sA jogAn mayA jajetA joH||e|| dAtreNa zIrSavakisa no cennizitAsinA'munA hyadhunA / yuvayomastakayugma haganimeSAlluniSyAmi // 10 // jItyA kampravapuAmAnyAmanyAgatAGgitulyAnyAm / pratipede tavacanaM mRtyujayaM sarvato'pyadhikam // 11 // udipya kSaNamAtreNeSA ropAruNekSiNI praayH| tAvAninye suvane nije mahApAtakonavane // 12 // 1 mAzugo vAyuH. 2 tRNAmavat . 63 For Private & Personal use only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 3 // RSSOMOMOMOM saMjare nihIMkA nirjIkA dehapujakhAnazujAn / devyanayorastadayodArasphAroruzRGgArA // 13 // amRtamayarasaphakhAnAmAnIyAhArametayodatte / tujheca kAmajogAnajirAmAniSTasaMyogAn // 14 // sA'ya tayorityavadatkadAcidatisonmadA'marI krUrA / gantavyaM mama khavaNodadhau sudhAnugvarAdezAt // 15 // susthitasureNa sAI tRNakacavarakASThakhaemamRtakAdyam / saMzodhyodadhimadhyAt kRtvastriHsapta vegena // 16 // yAvadahamihAyAmi sthAtavyaM tAvadatra hi yuvAnyAm / cintA kApi na kAryA dhAryA citte'dhRti va // 17 // yadi dina sphurati ratiH sthitijAjoratra mAmakInagRhe / tatpUrvadigudyAne tathottare pazcimArAme // 10 // prAvaemukhyamRtuSyamekaikasminnihAsti nitymho| dhAnyAmuttIryAtastatra svairaM viharttavyam // 1 // na punardakSiNadigvanajUlAge sarvathA'pi gantavyam / yadaho tatrAsti mahAnayaGkaro viSadharo vissmH||20|| tAvapi tathaiva tamiramaGgIkurutaH kRtAntajItyeva / saivamudIrya jagAma kSaNataH kSaNadeva ravibimbAt // 1 // pratiSidhAvapyetau ramamANau ramyavipinavIthISu / dakSiNadigvanamArAtsamIyaturvIkSaNotkamatI // 2 // yAvattanmadhyanuvaM prAptau jurgandhadUSitaghrANau / tAvatkaruNasvaraparanaramekamapazyatAM tatra // 13 // pretavanasthitazakhAjinAGgamimaM mahAvilApaparam / saMprekSya cAsthipUraM paritastau biyatuH sutarAm // 4 // tatpArdhAtpapracaturetau pUtaikamAnasau praayH| ko'si tvaM kenAtrAnIto'si kathaM ca puravasthaH // 25 // 1 kRtvaH uttarapade yaspetikRtvA madhyamapadalopI samAsaH triHsaptapadena saha karttavyaH / 64 NAMASASARAMAGAR vanamArAtsamINadeva ravivi / tAvaka // 33 // Jain Education inte Hijainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANGR523435 so'vAdIjadagIH kAkandIvAsyahaM vaNiktanayaH / sphuTitapravahaNamAgAmahamiha saMvIkSitaH suryA // 26 // ramitaM tayA mayA saha khabvaparAdhe'pi kupitavatyeSA / kartikayA nittvAGgaM zUkhAyAmasmyahaM dttH||27|| evamaneke lokAH zokAndhau pAtitAstayA devyA / kaH kAminyA vazagaH kaSTamaniSTaM prapanno no // 20 // taghAkyAkarSanataH prodbhUtAtyantanItikamprAGgau / taM pratyAkhyAtastau cintAsaMtApasaMgrastau // e|| tvaghadaho AvAmapi tayA mahAmAyayA gRhe niitau|tisstthaavo nigRhItAviva kA gtiraavyornvitriinoH||30|| zRNuyAnnAnyo hi yathA tathA pumAnuktavAn vacaH zanakaiH / yuvayorapi puravasthA nUnaM saMjAvyate maghat // 31 // tasmAddInamanaskAnyAmAcyAmuktamArttivarjinyAm / zrasmanmaraNatrANopAyaM darzaya dayAmaya joH||3|| karuNAparipUrNamanAH sa nA samAcaSTa kaSTagaH spaSTam / eko'sti jIvitavyopAyaH kAyasya cet kriyate // 33 // iha pUrvadizArAme'tyajirAme selakAhayo ykssH| sa turaGgarUpadhArI paropakArI sadA'pyAste // 34 // pUrNamAvAsyAyAmaSTamyAmatha caturdazIdivase / zrAgatya vakti sa nRzaM ke pathikamavAmi tArayAmyahakam // 35 // asmA~stAraya pAlaya nirnAthAn dezapuraparijraSTAn / sa kariSyati vastUrNa manorathApUraNaM nikhilam // 36 / / viSayAsaktena mayA tacanaM nahi kRtaM sukRtagamyam / na javayAM zrutavinyA pramAdaparatA vidhAtavyA // 37 // svIkRtyaitasya giraM purantakuHkhAtitatighanavRSTim / vyAvRtya tatastatrAgatya vane snAnamAdhAya // 30 // 1 puruSaH.2 pUrNayA sahitAmAgrasyA tassAm. 65 karavaTA "sapanavRSTimAna navacyA pUrNa mano For Private & Personal use only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadeza saptatikA. // 33 // -%AA%%ACAAAAAECE zrAdAya dhavalakamalAnyAjagmaturetakau hi yagRhe / pUjodyuktamanaskAvamanaskAvaGganAsaGge // 3e|| anyarya nUrijaktyA navanavayuktyunavAdajiSTutya / iti vijJaptimakASTaminiSTakaSTonavAnItau // 4 // tvaM yakSa rakSako'si pratyakSaH kalpavRkSavadAtA / trAtA prANigaNAnAmAAnAmAzrayasthAnam // 1 // evaM vijJaptaH san tuSTaH suSTuta'pari ydeshH| jaktyA na hi kastuSyati ruSyati na hi kaH paruSavAcA // 4 // provAca vAcamanayovinayodyatacetasorasau sumnaaH| ke tArayAmi ke pAlayAmi kikha sAdhvasAkukhitam // 43 // abrUtAmetau taM kAruNikaziromaNe ! mahAyada ! / vaidezikAvazaraNAvAvAM tAraya tathA rakSa // 4 // yadeNAkhyAyi tadA sarvamidaM susthatAM nayiSye'ham / sudRDhatayA matpRSThArUDhAnyAM khalu javAM joH||45|| tasyA mAyAvinyA mAninyAH keTake smetaayaaH| na hi zRGgArodArA rUparamA khokanIyA noH||46|| tajIrapyatimadhurA smarAnurAgaprarohasaMjananI / na manAkarNe kAryA kaTukA'pi na mAnase dhAryA // 4 // yadyanurAgavazaMvadahadayatvaM jAtameta/pariSTAt / kathamapi yuvayosta_hamubAkSya nijorupRSThataTAt // 4 // hepsyAmyantarjakhadheratha yadi samajAvatAM samAlambya / sthAsyata unnatapadavIM tadhuvayorarpayiSyAmi ||4e||yummm // pratipedAte tAvapi tamuktamatyAdarAttathetyuktvA / hRdayAnnivartya rAga tasthaturekAgrataracittau // 50 // vatrAntare turaGgamarUpaM nirmAya, UTiti nirmaayH| tAvadhiropya kumArau viyadadhvani saMpratasthe'sau // 1 // 1 upekyetsarvaH.2 makantau kartRpadaM. 66 AXISSASIGA 33 // Jain Educate For Private & Personal use only G ainelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAUSAMARCH pavamAnajayanagatyA satyAdhAraH prayAtyasau yAvat / tAvatsamAjagAma vyantaryAtmIyadhavakhagRhe // 5 // svasthApi tau vRSasyantI tatraitau dRzA hypshyntii| viSasAda hadi nitAntaM kutra gatau vazcayitvA tau // 53 // tAvadavadhiprayogAdavagatasamyaktadIyakasatattvA / zrAgatya khavaejakhadhAveSA tatkeTake'dhAvat // 54 // sthitveyantaM kAlaM matsadmani logajaminujUya / kathamamikhitvA cakhitAvaho lavantau mahAdhUtau // 55 // nirmucyainaM vazcakamazvIjUtaM kRtAntamiva nUtam / mAmAzritya punarlostathaiva sukhinau yuvA javatam // 26 // no cennizitenatenaiva kRpANena pAtayiSyAmi / mastakayoyugasamidaM prabalaM kUSmAemaphakhavadalam // 27 // ityAdhudagravacanairna dubdhau tazuNeSvapi na lubdhau / prabakhairapyanavanarairna sahyava (vi)ndhyAcalau cakhataH // 10 // nirupamarUpavatI sA hygnnykhaavnnymnggmaaddhtii| zRGgArodAragiraM jajapa saGkaTapajanmavazAt // ee|| hA kathamanAthikA'haM dussahavirahAgnidAhasaMtaptA / zrazaraNyAraNyagatA hariNIvAhaM bhramiSyAmi // 6 // muktvA mAmanuraktAmabalAmekAntakAntakamanIyAm / prAptau pathikAvasthAmasthAnodyAnasanmAnau // 61 // na kadAcino javatoraparAdhaH krodhataH kRtaH ko'pi / hetoH kasmAdruSTau santuSTau pazyato'nimukham // 6 // sauvAGgasaGgasakhilAsekAdekAntazaityasamupetam / virahArjitaptamaGgaM madIyametatprakurvAtAm // 63 // ityAdInyapi jaNitAnyavagaNayitvA na vai vilokayataH / etasyA zrapi sanmukhametau yAvatsudRDhahadayau // 65 // 1kAmArya pazyantI. 2 kAmavazAt. 3 hInavaLayakSarUpasthAnocatasanmAnau. 1 mavantI. 62 kalara For Private & Personal use only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chapadeza saptatikA. // 34 // OMOMOMOMOMOMOMOM shrvbudhyaavdhibodhaatsvirodhaadiitmaanskrodhaa| maghacaSa baliSyati jinarakSita ityavazyatayA // 65 // prAvartata sA vaktaM yuktaM kimadastavApyaho kartum / jinarakSita! daziromaNe! kathaM gaNayasi tRNAya // 66 // jinapAtitopariSTAdiSTA vAJchA kadApi me nAsIt / hRdayAjISTastu javAnevAdhikyena tattvatayA // 67 // jinapatitaH kadAcidyadina vadati ruSTadhIrmayA sArdham / tava punaretanmaunAvalambanaM naiva yuktamaho // 6 // tvahirahe mama hRdayaM nirdaya ! saMsphuTati nRtasarovaravat / tatprItipAkhikaraNAdhAraya vAraya viSAdanaran // 6e|| nAhaM tvayA virahitA hitAni manye vanAni gehAni / hAniriyaM mahatI te yanmAmapahAya yAsi ratAm // 10 // caraNaraNanmaJjIrA hIrAdapi madhuravAdinI vadane / tapari vavarSa harSA tridazI sauvarNakusumajaram // 1 // utkarSatayA sa tayA samudIritavAkyamAdarAcchRNvan / vidyaH smarazaranikaraiH smaraiMstadIyAGgarUpaguNAn // 7 // tasyA mAyAvinyA vijJAnamamAnamaGgajaM dhyAyan / vismArayan samastaM zUlAdattAGgigI prasaram // 3 // prathamaratAsvAdasukhonmukhIjavanirjayatvamAzritya / sekhagayAkhyAtaM viSava viSama samavadhUya // 4 // zAnAya surajigandhAna prANapriyakAriNastathArUpAn / jinarahitaH prapazyati tadanimukhaM vimukhasukRtauSaH // // caturjiH kasApakam // viSayAmiSalavalubdha stabdha svantrAtRmohanirmuktam / avagatya selakAkhyastamapAtayadambudhau pRSThAt // 16 // nipatantaM gaganatavAt pravRdhakopAnalA bkhaadmrii| niHsaMzayaM mRtastvaM prapakhAyya vrajasi re dAsa ! // 7 // 68 CHAKAARIABARSA // 34 // Jain Education Inte For Private & Personal use only .law.jainelibrary.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AARAK zrutyA zrutA'pi nAhaM dRSTyA dRSTApi duSTa ! pApiSTha / nuktvA'jISTasukhAni prapaSTavAnasyatho dhRSTa // 10 // pralapantIti suniSThuramambaradezAdadhatta nipatantam / tIdaNakSurapradhArAgreNa bijedAsya sarvAGgam // e|| tadanantaraM zarIraM nizitakRpANena khaemazaH kRtvA / pradadau digdevInyo bakhimasyAsAvanAyAsAt // 0 // kurvANA kalakalaravamatinairavanairavIva suryeSA / khojayituM jinapAlitamagAtturaGgAgratastUrNam // 1 // so'pyekAgramanAH san selakamAtmIyasavayasaM jAnan / devIM svavairiNImiva manvAno'khaDyanmArgam // 3 // saMprApya purI campAmanukampApUrNamAnaso yahaH / svagRhe mumoca cainaM kuzalena svaTpakAlena // 3 // mAtApitrorane nijAnujavyatikaraM prarUpayati / amraprapAtapUrva tAvapi kuruto'sya mRtyuvidhim // 4 // jinapAlitaH kadApi hi sarusaMyogamApya nisspaapH| dIkSA kakSIcake vkretrnirmdsvaantH||5|| samyagadhItyaikAdazasaGkhyAnyaGgAnyanaGganiHsaGgaH / vratamurarIkRtya ciraM ghisAgarAyuH suraH samajUt // 6 // saudharmAdAyuHdayametya videhe'vatAramAsAdya / cAritraM sucaritvA sa sidhimupayAsyati praajnyH||7|| atrAyamupanayaH khalu vijJeyaH praanninimhaapraajnyaiH| zrAtmaprabodhahetovairAgyavikAzanArtha ca // // atrArthe sidhAntagAthAHjaha rayaNadIvadevI taha itthaM aviraI mahApAvA / jaha khAitthI vaNiyA taha suhakAmA 'haM jIvA // e|| jaha tehiM nIehiM dicho zrAghAyamamakhe puriso / saMsArapurakannIyA pAsaMti taheva dhammakahaM // e0 // OM4%AEXAM - Jain Education international Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapadeza saptatikA. jaha teNa tesi kahiyA devI purakANa kAraNaM ghoraM / tatto cciya nitthAro sekhagajaskAuna ya shrnno|| e1|| taha dhammakaho javANa sAhae diccavirayasahAvo / sayalahahejajUyA visayaavirazatti jIvANaM // e|| sattANa uhattANaM saraNaM caraNaM jiNiMdapannattaM / ANaMdarUvanibANasAiNaM taha ya dese // e3 // jaha tesiM tariyabo ruddasamuddo taheva sNsaaro| jaha tesi sagihagamaNaM nivANagamo tahA itya // e|| jaha sekhagapina jo devI mohiyamaI / sAvayasahassapaurammi sAyare pAviLa nihaSaM // e5|| taha aviraIza nami caraNajuGa surakasAvayAine / nivara apArasaMsArasAyare daarunnsruuve||6|| jaha devIdharakoho patto samaNa jiiviysuhaaii| taha caraNavina sAhU askoho jAi nivANaM // e|| ||ti jinpaakhitjinrhitdRssttaantH|| athaiva ye kurvanti te saMsArapAragAminaH kathaM syuretApari saptamaM kAvyamAha / pUrvakAvye sarAganIrAgatopari doSaguNAbudAhRtau, tadapi sarAgatvaM parigrahamUlaM, parigrahastu pratiSedhumazakyaH, tagharjakAH saMsArakAntArapAraM prAmuyuH, ityetadarthasUcakaM kAvyamAha pariggahArajajaraM karaMti, zradattamannassa dhaNaM harati / dhamma jiNucaM na samAyaraMti, navanavaM te kahamuttaraMti // 7 // vyAkhyA-ye narAH parigrahAramnajaraM kurvanti, pari samantAt gRhyate iti parigrahaH, zrAramnaNamAramnaH, paripahacAra 70 Jain Education Intematon For Private & Personal use only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mnazca tayorjarastaM, parigrahamantareNa Aramno na syAt, AramnamantareNa parigraho'pi na syAt, pyorapi pApamUlatvamAveditaM taM ye narAH kartAraH tathA'dattamavitIrNamanyasya parasya dhanaM svarNarUpyAdi haranti corayanti, evamapi kRtvA yadi jinokaM dharmamAzrayante tadA siddhisauMdhAdhivAsalAkhasAH saMjAyanta eva, nAstyatra sandehaH / cillAtiputradRDhaprahAriprabhRtayosneke prabuddhAH zrUyante / atha ca ye parigrahArambhaparAH paradhanasya pazyatoharA chApi bhUtvA dharma jinoktaM na samAcaranti / javanaM javaH saMsAraH sa evArNavastaM kathaM te utprAbaTTayena tarantItyarthaH / zratha tAttviko'rthaH gRhiNaH prabhUtaM parigrahaM pragu eyanti tathA parakIyAnyapi vastUni karmavazAtsvI kurvanti / prAnte cejinoditaM dharmaM kuryustadA javAnodheH pAraM khaneyuH ( ran) eveti kAvyArthaH // chAtrAyeM zazizUradRSTAntaH-- nayara mmi khiyinAme saccAyaphaladalArAme / soiMtatuMgadhAme dUrupriyaverisaMgAme // 1 // sasisUranAmadhikA tattha 5ve jAyaro parivasaMti / rAyajuvarAyanUyA ANukaMpiNopAyaM // 2 // sUro sUrasahAvo ihaparajaviyammi sayalakAmi / dosANaMdiyacitto sasI sasibulakalaMko // 3 // sUro tahAvihANaM zrerANaM nisuUiNa uvasaM / paba nirava parivanno pAvanidhinno // 4 // patto gIyatthataM niggaMthattammi nicalammi vije / niyamAboNatthaM saMpatto tattha sattharuI // 5 // jAyAvi vaMdatthaM samAgarja pariyaSeNa samayuga / micamaduraskaravANIi uvaesaM dei sUramuNI // 6 // 71 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 5456 CAE% saptatikA. // 36 // **** rAya zmA rAyasirI cavakhA cavayuva ityikannucha / pippalapattuba tahA jobaNarUvAridhI // 7 // jaMdIsai paccUse taM mannaehe na tArisAvatyaM / zrannArisa nisAe na egavatthA payatyANaM // 7 // jarajabArayA ya jayA jAyA jAyA tayA na mannati / taNuyaM pi taNaM va jaNaM avamannatI tabayaNaM / e jassatthe bahu atthaM zrajA (kri) Nasi ghaNehi pAvakammehiM / jUripariggahapUraM dUraM dhamma pamuttUNaM // 10 // jIviyameyamasAsayamavassamavaNIsa muNasu maNamane / annassa harasi dhaNadhannapunnadesAzyaM kaha Nu // 11 // cAi bahuvihehiM hivaesehiM bohile eso|n du pamivuna suna sukSeNa kuto ya iMgAlo // 1 // kAUNaM kAraNaM ghapajIvighAyamAyaIvirasaM / AmisamasiUNa taNuM posittA majhApASaNaM // 13 // narayagaIpAuggaM uggaM kammaM samajhiANeUeM / kAlakameNa marilaM rayaNappahanAra jAu~ // 14 // zrada sAdu sUranAmo kAmoyahisosaNe agsthismo| niravaGa pabaja paripAliya vAkhiyappamaNo // 15 // saMkhehaNAvihIe aNasaNamArAhiUNa paLate / sohammakappavAsI jAsuraboMdI suro jAuM // 16 // uhIpalaMjaNeNaM niyatnAyaramAzmAi puDhavIe / uppannaM jANiya taskaSaNa ghaNaveyaNAnnaM // 17 // yaNajeyaNatAmaNadasaNuppAmaNapamurakarakehiM / avihuriyaMguvaMgaM aNukaMpAe samAgamma // 10 // sUro jAsa nAuya zrAUkammaM tayA narayajuggaM / tumae barDa sudaDhaM teNerisaveyaNo jA // 1 // sAmannamasAmannaM mae puNo pAkhiyaM mahApunnaM / teNamhi thaI patto tiyasociyaridhivitthAraM // 10 // 72 ERCRAF%****** **65 ICChainelibrary.org Jain Education in Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasiNA naNiyaM kimahaM karemi pami'mhi pAravassammi / sasiNehaceyasA to sureNa uppAmiLa sahasA // 1 // navaNIyassa va piMko jalaNuttavina jadeha ktthiiro| galiGa gakhijaM nivama karasaMpumaU tadA deho // 2 // jaha jaha uppaGA se agAhabAhA surasahA bahuhA / visarasaraM bArasaI suhayaraM taha tahA sa hahA // 13 // sAha baMdhava muMcasu mAmitto nihurAu khaa| jaha ya nivittI havaI kiM kijAi saMpayaM jAya // 24 // tAhe ahe vimukko saMjAyakiveNa teNa deveNa / nagi ya sahoyara puvameva baduyAhiM juttiihiN||25|| tumamaMgamappaNo kiM posesi asAsayaM anjarakehiM / maMsehiM manApANappamuhehi asNkhpaavhiN||26|| dehassa sAramiNameva thevakAlIpajIviyaveNa / jaM azikAra dhammo kammoragajaMgulImaMto // 27 // zramiyapariggahakaraNaM paradhaNaharaNaM parasthigamaNaM ca / na hu kAlaM juttamiNaM ja nave javaparijamaNaM // 20 // to nAraeNa vuttaM sattaM zravalambiUNa gADhayaraM / taM maha dehaM gehaM sabANatyANa pAvANaM // 2 // biMdasu jiMdasu kuTTasu gaMtUNaM tatya muskiyaM kuNasu / jeNAhaM homi ihaM suhije haveyaNummukko // 30 // tiyaseNuSvaviyaM to nijIvaNaM kimaMga aMgaNaM / amuNA duhIkaeNaM nighaNajaNadaMgaNeNuba // 31 // jai purva salilA baMdhijAi pAkhiyA ta suhAna dupANIyappasare sakijA baMdhilaM sA ya // 3 // saMpa puNa kiM kijAi kamANa kammANa upamikatAeM / pudi succinnANaM vezttA asthi naNu morako // 33 // na puNo thaveyaztA tavasA vA kosaztu murako ya / evaM jaNikaNa suro saMpatto zrappaNo ThagaNaM // 34 // 73 upa.7 Jain Education Inter For Private & Personal use only Mil.jainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464525 saptatikA. upadeza itthaM je naNu jIvA purva kussNtnnegruuvaaii| pAvAI te paDA paDaNutAvaM vahati jisa // 35 // kiccA bahuyamakiccaM sarva je dhmmmrihsNdiii| par3hate'vi huna kueMti tesi kahamitya nityaaro||36|| ||iti shuurshshidRssttaantH||7|| atha ye parigrahAdatta (tha) viratijAjaH zrIsarvajJAjhAvimukhAste saMsArajrAntilAjaH prokAH, prAktanakAvye prAtikUyena dRSTAntadarzanAdayAnulomyenAtanakAvyamAha yANaM jiNANaM sirasA vahaMti, ghorovasaggA tahA sahati / dhammassa maggaM payamaM kahaMti, saMsArapAraM naNu te khahaMti // // vyAkhyA-ye janA zrAjJAmAdezaM jinAnAmahatAM zirasA mastakena vahante, ye ca punarghorAzca te upasargAzca ghoropasargAstAn sahante, atha ca dharmasya mArga prakaTa nizvamatayA kathayanti te, nanviti nizcita saMsArapAraM khajante / tababdena yababdo'pi sUcita evetyadarArthaH / atra kAvye saMsArapAraprApaNopAyaH padatrayeNa tridhA darzitaH, etaitriniHprakArairaneke siviM prAptAH, ye jinAjJAM puraskRtya ghoropasargasoDhArasta eva sidhisaukhyalokAro, na punaH zrIsarvajJAjhAvimukhAH sarvathA'niSTajUyiSThavapuHkaSTasraSTAro'pi pAraprApakA, bAkhatapasvijanavat / tathA samadhvinaH prAkaTyena kathayitAro rizaH sikhaaH| igvidhAcAracArimadharA narAH saMsArAvArapArapAragAminaH syuriti jaavaarthH| ye pUrvameva jinAjJArA 74 A // 37 // E % Jain Education in For Private & Personal use only K ujainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhakAste sukhenaiva siddhisAdhakAH syuratra kimAzcaryaM ? ye tu janmanaiva ghorakarmakAriNaH pazcAcI jinAjJAdhAriNastadanu tItropasargAnubhUtyA jIvitAntakAriNa iti citraM / ete'pi kevalazrI jo kAraH zrUyante zrI bharatAdayaH / 'zcatrArthe'rjunArAmikadRSTAntaH sUcyate ittheva jArahe vAse pure rAyagihAjihe / zrAsI pAsIkayArAmo aNo nAma mAkhije // 1 // rusI yA rurakasatiyA / tassatthi vAkiyA egA pAkiyANe gapacavA // 2 // soya baMdhumaInAsahi sudila jisaM / pAle niyamArAmaM kakumbuba niraMtaraM // 3 // ta sumAI AttA vikaNe puraMtare / viDhaveza bahuM davaM sarva karUM pasAdaI // 4 // nayA so sapattI valittA vaNabhUmi / jAgai puraM pupphapakalI viggapANi // 5 // tassArAmassa pAsammi kukhakkamasamAgayaM / jarakamuggarapA hissAtthi devalaM mahaM // 6 // lohassa palasahassanimmiyaM muggaraM kare / dhArei sappajAvo so tarja muggarapANi // 7 // tassa pUcha pasA tamitaM sajAriyaM / pAsitu jarakagehammi puddhiM caiva paviyA // 0 // ibnArNa naMdA ucca jubaNummAyapeliyA / saliyA kAmasaGkSeNaM mahadveSa ahannayA // e // nonaM godhikattAro maMtamevaM kuAMti te / ramAmo ramaNiM eyasaMtiyaM mAkhiyaM balA // 10 // baMdhicA ya maMtitA palanI jUya saMThiyA / jaskagehakavAkassa picharja virudhyA // 11 // 75 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 3 // noTa pAsaI ghasse kAna dunisAre / zrabo kovi kArmadho na passai divAnisaM // 1 // juttAjuttaM na yAti ihA kAmaviviyA / kukhammi makhiNataM ca na tattaM na pavittayaM // 13 // jAvittha saMpaviko so tAva umAvi bhuN| nibanyo daDhabaMdhehiM tehiM zraGgaNamAlita // 15 // takaMtaM tassamarakaM te muMjati naNu nimjayA / khajAmajAyanimmukA dukA ya jada sApayA // 15 // kAmuyA te jahilAe hasati vilasati ya / tIe sadhiM sunidhammA kammANajANasajAyA // 16 // mukhaM tirakaM titirakato sArIraM mANasaM tahA / cittammi ciMtae evaM anannasarisA mae // 17 // pattA vimaMbaNA esA jA jamme vi apattayA / jammA vi mae eso sammamArAhi suro||10|| muhA eyassa sevAe kAlo niggamiTa mae / kAyammi maNibuddhIe hahA mujheNa vattiyaM // 1 // kA maliNakA vi ihA haMso va jANi / siyAdo vi hu sIhuva maniTa mUDhaceyasA // 20 // paccarakaM pirakamANo'vi mamevaM khu vimambiyaM / na jAu~ parakavAkho sa vaztoba nicayaM // 1 // tassAkUyamimaM naccA paJcAyaNaparo bahuM / jarako tassaMgamAvissa tome daDhabaMdhaNe // 2 // muggareNa sutirakeNa te ucca taruNe nare / itthisattamae kovApUri so viNAsae // 13 // zraGguSo dukANo nUTha baDummAjaba rosa / purassa sayavassAvi porANapAvadosa // 24 // nicca haNa roseNa bannare itvisattame / uvaddaviumAro jaNo teNa puraLi // 25 // 76 | // 30 // Jain Education A ww.jainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM vinAya rAyAvi seNi du susaMkirDa pamahapphAlaNApurva ghosAvara puraMtare // 26 // rAyANo vAvi raMkA ya jo jo kammakarA narA / save suNaMtu nissaMkaM sAvahANeNa ceyasA // 27 // aGguNo mAliu jo u rosapAkhi ya so / TAkhi pubapunnehiM pAvapUgehi mAliGa // 20 // sattajIvavighAeNa sabahA verijaca jo| saMjAU vaTTae eyapurassa naNu saMpayaM // 2 // ta purAu mA koi niggana gurU lahU / zrappaNo jIviyaM sadhe rakaMtu puravAsiNo // 30 // tahA ceva pakuvANA jaNA citi nAyarA / dhaNAja taha dhannA jIviyaM khalu vasahaM // 31 // jana pAvara so pAvo puravAsijaNe ta / parie vidu hammaMto vaTTara ussahAvaDe // 32 // annayA dhannapunaMgicakkavAyadivAyaro / sAyaro sagguNasseNimaNINaM mahimAgaro // 33 // vaghamANoruteyassI jasaMsI sukivAlu: / samosaDho jiNassAmI vadhamANo purA bahiM // 34 // yugmam / / saMkamAvamiyANegalogasogAvahAra / tAra jabajIvANamaeMtANa navaMbuNo // 35 // tabaMdaNakae kovi neva niggabaI jnno| aANArAminappannasajUsAulamANaso // 36 // tAva sabe vidhammita nakkiAyAradhArayA / saMkaviya jAva nilama govjaayii||37|| jiNiMdAgamaNaM naccA hrisNkurpuuri| sudaMsapo mahAsikI saiMsaNaguNAya // 30 // japaNIjaNayANagge vinave jisaraM / vaMdilaM jAmi te biti vaMdAdi zha ceva jo // 3 // 22 For Private & Personal use only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. pAla suddhadhammassa niggau~ niyamaMdirA / suMdarAyArasohiyo raharUDho ya cami // 10 // jiNAjinamaNAkaMkhI egAgI jA purA bahiM / nijagAma mahAsatto pAvepannesiGa tayA // 41 // sajANo 'DANeNeva vaddaleNeva caMda / teNa so dimatto vikare kAUNa muggaraM // 4 // jesijIsaNAyAradhAriNA vigyakAriNA / dhAvi kemae tAva durappA nikraahmo||43|| yugmam / / jAvAgaDha vegeNa tAva seThI sudaMsaNo / zrajI maNamami rahA uttari khaDaM // 4 // na maNAgaMpi saMkhuzo hoUNa jiesNmuho| pAsajama jayavaM vaMdamANamaghANasaMThiyaM // 4 // evaM saMthupamANo so kArya sAgAramaNasaNaM / pamimAe saMgiGa setI merusiMgukha niccalo // 16 // cha ta jamato so siNio ya canadisiM / dhammappannAvasaMruyona sakko kATha vippiyaM // 4 // dIpANaNo ya nivinno siNio ya puro vipasannaM somabiMbuva sikiyo pirakae muhN||40|| sidhimmappanAvaNa nako so kaapmNtro| muDAnimIliyo (zra) zraGguSo pani nuvi // 4 // khaNeNa khacaceyanno kimakI mae kayaM / vAyA japato kA esA majka mUDhayA // 50 // sikSiNA pAriussaggeNeso evaM viyAhi / devayAhiyiMgeeM jo jadda navayA kayaM // 51 // taM no sarasi kiM citte janarA banivAzyA / ramaNIsattamA rosAvU(cUriyArupadikSiNA // // nisamma dAruNaM kammameyamappaviNimmiyaM / ihannatyAviSukohadAyagaM dhammaghAyakaM // 53 // 78 // 3 // For Private & Personal use only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SMSAMROCRA%A9ACANC ghiddhI maha kahaM suddhI eyamhA paavkmmusso|shrnnaayaarprennety hAriyaM jammamappaNo // 54 // pamAmi girisiMgA visAmi jakhaeMtare / karemi zrappaNo ghAyaM nabaMdhemi kimappayaM // 55 // iccAi pakhavaMto so vAri sihieNa to / sAmi peDasu dinIe vIra telukkabaMdhavaM // 56 // pAvovasamaNovAyamApuDasu paripphusa / jau~ tuma suhI hosi ittha vAnnatya vA jave // 17 // evameyaMti teNaMgIkae tabayaNe khaNA / dodi saMcaliyA sAmisamosaraNasaMmuhaM // 50 // uttAzttamAIye jiparidhi tu pAsiyA / pamoyapukhayAznadehA natijareNa te // ee|| paMcaMgapaNivAeNa paNamittu jayappahuM / uciyaNamAsINA viNayA eyamatthayA // 6 // suhArasassa rejiba pAraghA dhammadesaNA / pahuNA maMjughoseNa savaNANaMdakAriNI // 61 // pAvicaM samayaM sAmimApucha ahasAgo / nIru navapAvA davAva mhaagtth||6|| jIvasaMjArasaMhAramukkayAu ahaM kahaM / muMcissamiha saMsAre sAre pAvakammuNA // 63 // govAmayassa mammi jahA vo samAyaraM / taheva kamma kattAramaNujAi zrasaMsayaM // 6 // vezttA kammaNo murako zraveztA puNo na hu / kosazttA taveNaM vA murako jIvassa nannahA // 65 // jo pavaLasu pakSakamaNavakra maNukrAyaM / kAuMtivANi kammANi nihaNesu khaNavi // 66 // 1 manasaH prAvasyena yo jaktam. AAAAAAAAKRA 79 Jain Education atemational For Private & Personal use only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 40 // OMOMOMOMOM evaM guNagaNoveyaM suNittA pahulAsiyaM / avagamma pahaM samma moskassa suhasAhagaM // 6 // zracaNaNAha vinattaM jomiyaMjakhiNAmuNA / suppasAyaM kareUNa nitthArasu navodahiM // 6 // pavitaM desu cAritaM sakaraMjoraheNa me / jeSAhaM jaramaJcUrNa na gaNemi jayaM maNe // 6 // eso vayassa joggutti vinAya jagasAmiNA / dikiTa siskina guttaatyasirakaM ca takaNA // 30 // veraggamaggamAvanno dhanno punodaeNa so| tivaM tavaM karemANo jammAjA suhanAvaNo // 1 // jaya zrannaM to na pANaM so jar3a pAeM to na battayaM / evaM parIsahaM samma sahamANo niraMtaraM // 7 // sattuvagge na rUsei mittaloe na tUsa / pose suhakANeNamappANamaNuvAsaraM // 3 // so eso aGguSo pAvo pAvodayasamannie / jeNuvaddavirDa khorDa nikkAraNapurAriNA // 4 // zraNAnapAsaMmo camo moNabayassina / imaM mAreha tAmaha toha jaNaverieM // 5 // evaM tigacaukkesu caccaresu ya sabaLa / vayaNAI suNemANo maannojyimnnNtro|| 16 // pubaveriyaloyANamubeyassa nibNdhnno| sahamANo mahAghorovasagge pussahe muNI // 7 // khaMti citte nivesittA appANamaNusAsaInAsae saMmuhaM neva maNAgamavi nidhuraM // 70 // ghAzyA jaM jaNANege tumae tibrosipaa| takkama samuzmaM te samma sahasu sabahA // e|| cavemAmukhijIhiM tAmiAMto'vi nidhuraM / so ducehiM nikihiM sucha katitirakaI // 7 // 80 4 // Jain Education in For Private & Personal use only Prajainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAGACANASAMAC% sukamANammi saMpatto khavagasseSimAsiu~ / bammAsapariyAyate jAuM aMtagamo jaI // 1 // jiNiMdANaM sire kiccA je sahati priishe|khvitaa puvakammAIte sikaMti jahaLuSo // 3 // ||iti padadhayopari kathAnakamArjunam // zratha "dhammassa maggaM payamaMkahaMti" iti padaM vyAkriyate-ye dharmasya mArga prakaTaM nirvyAjatayA nivedayanti, nanviti nizcitaM, te saMsArasya pAraM paryantaM khajante / yaduktam-"ummaggadesaNAe maggaM nAsaMti jiNavariMdANaM / vAvannadasaNA khalu na du sabjA tArisA dssu||1||phumpaagmmkhNto jahadhyiM bohitAjamuvahaNajaha jagava visAlo jaramaraNamahoyahI AsiAzA" atrArthe zivajazrIyakodAharaNamudAhiyate- atyatthi purI kosaMbinAmiyA nAmiyA na verIhiM / jA harisaoNva rehai sutarakaMpaannabalajaddA // 1 // tIe pubadisidhyi ujANuttuMgacezyanivicho / ainisiyaparasupANI vaTTa jarako parasupANI // 2 // tabnavaNamaphadese kAlassaggaM suniccalaM kALaM / sAhU sudaMsaNo so ahannayA saMviLa asthi // 3 // tassesa tavonihiNo jarako paccarakaveri jAu~ / azyoruvasamgAI kare taccittakhohatthaM // 4 // ahiraveNaM ( so naNa) masai gha (dha) sa kAu hatthiyo ruvaM / jImaTTahAsamAsayanihI kuNA raskaso hoTaM // 5 // tahavi hu so na dubIha IhA sivasuskamarakayamabAhaM / aha muNilaM tammaNagayajAvaM smushnnhrisjro||6|| 1 kRSNasabheva. 2 garuDapradyumnavalabhadrA yasyAmetAdRzI kRSNasabhA nagarI tu sutAkSakAmasainyabhadravatI. 84 Jain Education in vijainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 41 // Jain Education Inte tumuddavi bADhaM dADhaM dAUNa sapparUveSaM / haNije karirUveSaM jaTiM zrainichuraM vakaM // 7 // taM khamasu khamAnihiNo tuha payapamassa seva mhi zrahaM / zrappana abhIyaM muNimeyaM vinnavai jasko // 8 // trinirvishesskm| ityaMtare purohiyaputtA sivanadda siriyanAmANo / tatyAgayA kisaMgaM niyaMti muNimuggatavanirayaM // 9 // kimaho mudi zrappA dappAi vivaittu sabamavi / khivi kuThe kaDe niThuratavacaraNa kiriyAsu // 10 // kiM jo sahasi parI saGghaggaM saggaM ca moraka mahilasasi / zratthe dissamANe ko evaM umai sumaI // 11 // tavakaNaM dhammo dhammeNa dhaNaM ghaNaM nave nuvaNe / tatto zrAraMjanaro tarja to ya saMsAro // 12 // tamhA tui dhammaNamajuggamuggorubaMjayArissa / iya munivahAsapare te dahumaNighvayanei // 13 // tabAra NikkatANo jarako pasaraMtacittavahumannU / uppAmiyakharaparasU tanniha he mulasiu' // 14 // yugmam // tayAMtaraM sutaraliyanayaNA dIpAvaNA 5ve te ya / zrakSINA muNicalaNe pahu raskasu amha iya jaNirA // 15 // amhANa tumaM saraNaM maraNaM samuvahiyaM zrAyaMDevi / eyArja vasaNArDa jIviyamamhANa dehi paho // 16 // taharUve te daruM jarako tesiM pasanna jAuM / to pAriya ussaggaM mukhiyA te sigghami vRttA // 17 // duccaracAritaraM caraMti jaiyo sivatthameva phuruM / taM pAvijAi nIrAgadosamodehiM pANI hiM // 18 // jo pue sarAgadhammo so ya samappei saggarajAI / jAya paraMparAe paramapayapasAdayo dhaNiyaM // 17 // dhammA ghalAno jaM jaNiyaM vuttumavi na juttaM taM / jaM sabe'vi pumatthA dhammArTa siddhimuvarjati // 20 // 82 saptatikA. // 41 // lainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C %%AA%AR jaM rajanogamAI jaNiyaM saMsAraheujUyamaho / gurukammAeMgINaM taM puNa na dukhahuyakammANaM // 1 // rajasirinuMjirA vihu ege khoyaggagaNamajhINA / jirakAevi namaMtA ege namiyA javArane // 1 // succaMti jarahasagarANo mahAjogiNo'vi nUvazNo / saMpattasiddhisaMgA nissaMgA sudhamaNajogA // 23 // iccAi soumeehiM garuaveraggaguNasameehiM / pamibunjiya khAmiya muNimurIkayA nAva dirakA // 24 // jajaejuggA kiriyA dhariyA cittammi tehiM gurupAse / suttatthe kosavaM sumahAmimesi saMjAyaM // 15 // tivaM tavaMti sutavaM khavaMti pubAna kmmraasii| saphAyajkAparayA sunnivi viharati nUvakhae // 26 // zraha pAvakammasamudayavasa sasanaba kAyaramaNo so| vissariyasAhukiri siri siDhilo anU caraNe // 27 // vahaz maNe jAzmayaM zramayaMpiva suguruvayaNamavi vama / rama pamAyammi sayA gamai muhA kAkhamaviNI // 20 // vaha sivajaho jaMpaztaM paz kiM jAya erisaM kuNasi / vahasi aviNIyanAvaM jAzmaummattanaba tuma // 2 // jIvo jAzsu sabAsu sabesu ya kulesuvi / sabAsuMpidu joNIsuM savANesu sabayA / / 30 // akayArihadhammo so namiThe ya namissaI / ko kIra mayaM jAIvisae visae tahA // 31 // apha mayA buddhimayA na hu kAyavA kayAvi urakamayA / sevijaMtA amayA pahA visa'vizrabnahiyA // 3 // hariesibalo sAhU sirivIro tahaya cittasaMjUyA / cANo dhaNege jAzmayA hoNajAzvA // 33 // tatto niyadosamimaM samma gIyatyagurusamIvammi / zrAkhosu ukumaNo holaM.jamhA jave suddhii||14|| 83 For Private & Personal use only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 42 // AAACANCAKROAC-AAM jaha vAlo japato kAmakajAMca ujuTa nAtaM taha zrAkhojA mAyAmayaviSpamukko ya // 35 // AloyaNApariNaje samma saMpaDi gurusagAse / jai aMtarAvi kAvaM karijA zrArAhago tahavi // 36 // zrAgaMtuM gurumUle jo puNa payamez attaNo dose / so jazna jAi mukaM zravassa vemANi ho / // 37 // jo puNa zya muNikaevi sammaM na du ujhareza niyasanaM / vakroyabo to so nisIhasuttuttanAehiM // 30 // kassavi nUmIvazNo jaha zrAso Asi savalarakaNa / tassaNunAvaNa mahInAho jAje mahAsabalo // 3 // tammamurAe dIsati suMdarA gaturagasaMdohA / bahuhatyisatthakaliyA jAyArDa hthisaalaa||40|| kujagArA jaMmAgArA dhannehi taha dhaNehiti / tassAsesA jariyA jaha nazpUrohi~ jalanihiNo // 41 // aha sImAnUmigayA nivA asUyAgayA iya jati / so'vi du ko asthi jamo jo iNamassaM avaharejA // 4 // vAhariyaM to tIrahie inarapaMjaraMtaraga so| no keevi avahari sakko sakko'vi jaz esh||43|| aha jaMpa eganaro ja ghAijAi vivi tattheso / rAyA jaMpa evaMpi hou na khahe avagAsaM // 4 // 'tatto teNa saragachieNa khuddeNa kNttennsso| vicho mammapaese kahamavi samayaM baheUNa // 45 // sudumeNa teNa soNa sahita ghali ya kammi / parihAya padiya cArito'vi jvcaari||46|| rannA napi kaha esa pubbalo balAjave'vi varatura / ghomyavAkheDuttaM nAha tayaM na dubiyANemo // // 1 mahAzvabalaH. 84 // 42 // Jain Education in d e For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RE5%A5% vekhAi nIrapANaM ghAsaggAsassa dikAe khANaM / tahavi jaya dubanaM esa zrasako dhuvaM vAhI // 4 // - to rannA so vijAssa dAvi gavi ya tdnimuii| to variyamaNeNaM na kovi rogunnavo aMge // 4 // zravattamasthi sajhaM turayasseyassa raUsArassa / tatto tarakaNameso uchitto sukumapaMkeNa // 50 // sasANe unhattaNeNa sukke jahaggitAveNa / nAu~ kamliya sadraM khaNeNa saGgIka tur||51|| jaha ghoma ya anno aNudhiyaMgahijerusalaho / na hu saMgAmasamatyo tahA sasado muNI ne // 55 // suciraM pAliya caraNaM saraNaM navANa javanayattAeM / hAresi moreusA sasakSamaraNeNa muNivasahA // 53 // nu vA peTa vA veyAlo vA ahI va rosiyo / taM na kuNaja appaM pi jAvasanaM aNucariyaM // 54 // zya bahuvAraM viNivAri'vi siri sannAnaNA muSiNA / apamikato mari nuvaNavazsuM samuppanno // 55 // sivanado puNa naddayapariNAmaNappaNo ya azyAre / zrAkhosya nissajho samAhiNA maraNamaNupatto // 56 // sohamme kaNaujalakArDa jArja suro sukNtito| pUriya tattha surAcaM uppanno ettha jarahammi // 57 // veyagirisiranyijaNavAhagayaNavAhapurammi / nivakaNayakelapaNaiNidevaznAmAi kuchIe // // saMpatto puttattaM sivacaMdo nAma kAmasamarUvo / pariNittu vasaMtasiriM nivadhUcaM muMjaI joe // ee|| yugmam // siri tabahubaMdhU jAu~ tatto caztu pAukhae / kayasomacaMdanAmo juvaNamukSaNaguNaM patto // 6 // 1 mudhA. 2 alpamapi. 85 80-%** Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 43 // Jain Education Int ha tassa paDhiyaniravaUpara vikassa somacaMdassa / mAyaMgisuvikA sAhaNamehA samutpannA // 61 // tIse eso ya vihI caMDAliNigehasaMThie diye| kavi du vihI viheyo mAyaMgasuyaM vivAdittA // 62 // pamisiyo'vi niveNaM sahoyareNAvi vAri somo / suiyavikAra sirja garna kuNAlAi nagarIe // 63 // tat ghaNadaviyaraNapuDhaM mAIgiNiM vivAhecaM / siDhilI kayabahu vikAvAvAro sumara hiTa // 64 // galiyakulAyAro lAmajAyavakri bADhaM / kaMtAe zrasatto jArja puttAiparivAro // 65 // te kumaggAva kie kammana kieNa tAyajAyANaM / dUraM vattA cattA javae gobarasseva // 66 // vicaMdo caMdoba nimmalo nikkalaMka maMgala | sabakalAkosalovagarnu suisIlasIyala // 67 // kavi ko mulAsavaM vahaMto ya / zrAruhiya varavimANaM suMdari gitajasapasaro // 60 // siradharidhatto patto jagaI jaMbudIvassa / mahayA viThaNaM kiDDuM kAuM sa pariyari // 6e // kilittA tattha gihUM para cali khaliyakuMmalAharaNo | kahavi nayarI kuNAlA uvariM vaJcaMta patto // 70 // neheNa samuttara nari punnodaeNa punne / niyanAyaraM pakhoyai ainehalanayaNajuyaleNaM // 71 // iya jaMpa mAra viruddhameyaM kaI samAyariyaM / tuma ho sahoyara lovittu kulakamaM niyayaM // 72 // malika kahappA tumae niMdiyakule vasaMte / mayagakalevararatto kAuba tumaM aho jAI // 73 // arahigaMdhaphuTTaMtanAsayaM dUra paNassaMtaM / kiM na hu passasi loyaM buttiyA dUra jaMtaM // 74 // 86 %% saptatikA. // 43 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajINaM utkaramA ee dIsati gehapAsammi / manbIhiM jagahaeMtA mA kuMmA ya tuha sabe // 5 // haMso'vi tumaM jArTa kArDa kA maNIvi tumamahavA / kappUro'vi dukhavaNo mahAtalA'vi visarale // 16 // zya thAniya somo asomamuttI azva vidyAH / khajAjaranamirasiro payaMpiDa evamADhatto // // puvanavakriyadukkammadosavasa muhaM ahaM patto / jaNaniMdi(da )NijamAyaMgakulanivAseNa syymho|| 70 // ahaha karemi zyANi kimahaM niyabaMdhuNo virahamasahaM / pattomhi pAvavasa jUhannako jahA iriNo // 1 // aha sivacaMdo vihiNA rohiNiviUM sarittu puche| sAmiNi sAhasu sayalaM mahabaMdhavapuSajavacariyaM // 0 // uhinnANabaleNaM jANiya tappubajammavuttaMtaM / arakara rohiNidevI pura sivacaMdanUvazNo // 1 // na hu jAzmayaM kAuM jamaNeNAlozyaM purA jamme / caMmAlakule teNaM pattA hu vimaMbaNA evaM // 2 // aNumittaMpi hu khaliyaM tumae samma visohiyaM jamhA / teNuttamasuhanoI zya kahiya tirohiyA amarI // 3 // zaza souM sivacaMdo puvasiNeheNa nAyaraM jaNa / kukuTuMbappaNayanaraM ajavi uDDesu khahu jAyA // 4 // uccariyAI bAloUNa kAUNa nica tavacaraNaM / eyassa hasamUhassa desu salilaMjaliM niyamA // 5 // unavA somacaMdo jAyA nissAmiyA kahaM hohI / AsannappasavA maha miMjAI kahavi vaTuMti // 6 // kUmAvaMbaNanivamiyameyaM muNikaNa sakkahANarihaM / niyanayaraM saMpatto sa somacaMdo mahInAho // 7 // 1 niHkhAmikA. 2 saumyena candraH zivacandranAmA mahInAthaH. 87 rUsaSAAMAND For Private & Personal use only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 4 // %95%E995%%%% A9 somukha somapayaI somo kaIyAvi sugurupAsammi / cArettamaNucarittA askayasorakaM ga mukhaM // 7 // zranno anno sunno punnehiM sevilaM bahuM pAvaM / patto suggAzmane namihI uttarajavaMjohiM // e|| evaM jaha sivanaddeNa sAhuNA siriyajAusAhussa / niummeeM dhammarakarAI payamIkayAiM tayA // e.|| dosuvi navesu taha caiva punnavaMteNa dhammauvaeso / dAyavo darikannaM kAya neva iha visae / / e1 // ||iti dharmamArgaprakAzanopari dRSTAntaH // atha sa dharmamArgastadaiva prakaTIsyAdyadA'satyA nASA nocyate'to pyamanugatamevedaM / tadyathA jAsiGae neva asaccanAsA, na kijae jogasuhe pivaasaa| khaMmikAe neva parassa zrAsA, dhammo ya kittI zya sappayAsA // e|| vyAkhyA-nASyate naivAsatyajASA nASyate jApAvargaNayA pujakhopAdAneneti nASA / so hitA satyA taviparItA tvasatyA, vacastathyameva vAcyaM mahAsaGkaTe'pi na punarasatyaM kadAcit / vizeSatastu dharmaviSaye nAnRtA vAgvaktavyA kAkhikAryavat / zratha siddhAntoktaM jApAsvarUpaM kathyate-"saccANaM naMte nAsA (pattiyA) kavihA pannattA ? goyamA [canavihAvi patteyaM ] dasavidA pannattA / taMjahA [ satyA jASA dazadhA] jaNavaya 1 saMmaya 2 vavaNA 3 nAme rUve 5 pamuccasacce 6a| vavahAra nAva joge e dasame uvammasacce 10 y||1||" kuMkavAdiSu payaH piccaM nIramu 1 zAntaH 2 zivacandravilakSaNA. ECOCCARSHANAME // 88 Jain Education Jarjainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M-40 dakamityAdi janapadasatyaM / kumudAdInAM same'pi paGkasaMnave lokasyAravindAnAmeva paGkajatvaM sammatamiti sammatasatyaM / khepyAdiSu aIdAdisthApanA sthApanAsatyaM 3 / kulamavardhayannapi kulavardhana iti nAmasatyaM / / liGgadhAryapi vratItyucyate tadrUpasatyaM 5 / pratItyasatyaM yathA'nAmikAyA itaretarAmAzritya dIrghatvaM isvatvaM ca 6 / tRNAdau dahyamAne girirdahyate iti vyavahArasatyaM / jAvasatyaM yathA zuklA balAketi, satyapi hi paJcavarNasaMjave zuklavarNasyotkaTatvAt / daemayogAiemIti yogasatyaM e| samujyattaTAka ityaupamyasatyaM 10 / asatyApi dazadhA-"kohe 1mANe 5 mAyA 3 khole / pilo 5 taheva dose ya 6 / hAsa ujae arakAzya euvaghAyAnissie 10 dasame // 2 // " krodhena adAsamapi dAsaM vadataH krodhanizritA 1 / niHsvamapi svamADhyaM vadataH / indrajAlakAdInAM naSTo'yaM golaka ityAdi vadatAM 3 / vaNijAdeH kUTa[kriyAdi vdtH| zratirAgAdAso'haM tavetyAdi badataH 5 guNavatyapi nirguNo'yamityAdi vadataH 6 / iha hAsajaye | pratIte - / zrAkhyAyikAdiSu ramaNArtha vadataH e| acaure'pi cauro'yamityAdi vadata apaghAtanizritA 10 / satyAmRSApi dazadhA-"uppaNa 1 vigaya 2 mIse 3 jIva 4 ajIve ya 5 jIvanajIve 6 / taha mIsagA aNaMtA paritta bacAya e akSA 10 // 3 // " daza dArakA adya jAtAH, atra tanyUnAdhikye satyAmRSA utpanna mizrA / evaM mRtA iti vigatamizrA / utpanna vigatamizrA yathA atra daza dArakA jAtA daza ca mRtA ityAdi yugapadataH 3 / jIvanmRtakRmirAzo jIvarAzirayaM / tasminneva prajUtamRte stokajIvati kRmirAzau ajIvarAziriti 5 / prajUtamRtakRmirAzI etAvanto jIvantyetAvantazca mRtA. ityAdi vadato jIvAjIva mizrA 6 / mUkhakandAdau parIttapatrAdimatyanantakAyiko'yaM JainEducation indean For Private & Personal use only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % % % % upadezasarvaH 7 / anantakAyatvagAdau sarvaparItto'yaM 7 / pariNataprAye vAsare kAryotsukyAdau rajanI jAtA ityavAmizrA e| saptatikA. akSA divaso rajanI vA tadekadezaH praharAdirazAmA, yathA divasasya prahare'pyatikrAnte madhyAisamayaH saMjAta iti 10 // // 4 // x asatyAmRSA hAdazadhA-"zrAmaMtaNi 1 ANavaNI 2 jAyaNi 3 taha pucaNI ya 4 pannavaNI / paccarakANI 6 ya thaa| lAsA chANulomA ya // 4 // aNajiggahiyA 8 jAsA nAsA ya ajiggahammi e bodhavA / saMsayakaraNI 10 jAsAda vAgama 11 abAgamA 15 ceva // 5 // " he devadattetyAmaMtri(tra)NI 1 / idaM kurvityAdyAjJApanI 3 / idaM me dehIti 3 // kathamidamiti / hiMsAdipravRtto mu:khitAdiH syAt 5 / idaM na dadAmIti 6 / sAdhupArce galAmIti prazne suSThidamiti 7 / zrananigRhyArtha yocyate mityAdivaditi cha / arthamanigRhya yocyate ghaTAdivaditi eanekArthasya sAdhAraNA yocyate saindhavamityAdivaditi 10 / vyAkRtA spaSTArthA devadattasyaiSa jAtetyAdivat 11 / zravyAkRtA'spaSTArthA bAkhastrIdInAdInAM thapaniketyAdivat 12 / itthaM jApAsvarUpamavagatya satyA 1 zrasatyAmRSA ca 1 vivekavabhiH sarvadA vAcyA / tadanyA tvasatyA 1 satyAmRSA ca mizrarUpA na vktvyaa| / tathA "na kie" ityAdi, na kriyate jogasukhe vaiSayikasukhe pipAsA tRSNA, tRSNayA na kApyarthasiddhiH, kevalaM pAtakakadambakamevopacinotyAtmA / yaduktaM zrIupadezamAkhAyAm-"zraNavadhya maNo jassa kAya bduvaaiiattttmttttaaii| taM // 4 // ciMtiyaM ca na saha saMciNaI paavkmmaaii||1||" tathA khaeDyate naiva parasya mArgaNasya AzA manorathaH / evakAro nizcayArthaH / evaM padatrayoktasatkRtye karaNe prANinAM dharmaH praguNIkRtaH syAt / zrathava kIrtirapi sarvadiggAminI saprakAzA % % % 25 % *% Jain Education Inter n al For Plate & Personal use only C a inelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAt candrAdityajAtavedastArAralatejaHprAgnArajAsuratareti kAvyArthaH / etAvatA aihikAmuSmikaphalaM darzitaM / zraSAdyapadopari zrI kAlikAryakathocyate paNyApUrNavipaNyAmagaNyatAruNyaro citaramaNyAm / turumiNyAmabhavat puri jitazatruriti kSamAramaNaH // 1 // svakuTumbavihitanA jayA tatra dvijanmajanyajani / tatputro datta iti khyAto'bhUdbhUpatipurodhAH // 2 // tanmAtulo'tulonnatipAtraM zrI kAlikArya ityAsIt / yaccetaH sarasIruhi jinendragIrbhramati zRGgIva // 3 // madirApAnI mAmI vyasanI pizunaiH sadeti sAMgatyam / dattadvijAtirIdRgjajJe yajJeSu tatparadhIH // 4 // so'tha pradhAnapuruSAn svavazIkRtya prabhUtadAnAdyaiH / svayamevAjani rAjA ciraMtanaM nUpamuchedya // 5 // tenArabdhAH krUrAH kRtinA kRtinAmatIva vairanRtA / nAnAnedAH kratavastatra vasu svaM vyayIkRtavAn // 6 // tatrAnyadA sadAgamakRtamatayaH suprazastataramatayaH / pArzvasthitavarayatayaH samAyayuH kAlakAcAryAH // 7 // tAnityuvAca gatvA satvAItadharmamatsarI pApaH / jagavan jaNa nipuNatayA phalamiha jo yAjJikaM kiM syAt // 8 // te prAdurAhitAgneH kiM dharma pRSThasi prasannatayA / kathite'tha dharmatattve sattveSu praguNitaprItau // e // paca punastadasau narakAdhvA kimiha pRSThacate javatA / tadanUkamadharmaphalaM bhUyaH sa hi pUrvavat proce // 10 // kimakarmodayapRko'si tasminnapi prakathite'tha / tenAnyadhAyi kiM yajJakarmaNAM ghoSaNAM brUhi // 11 // gurujiravAci vacasvijirijyAyAH vajragamanameva phalam / taSacasA ruSTamanAH sa UcivAn pratyayaH ko'tra // 12 // 91 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 46 // OMOMOM% zasmAtsaptamadivase patiSyasi tvamiha shunkkumnyntH| tadapi kathaM jJeyaM khalu dattenoke gurava uucuH||13|| yadi patati saptame'smAdgho'vazya javanmukhe viSTA / urgandhena nikRSTA'niSTA satyaM tadedaM noH||14|| muSTo ruSTo'vAdItataH sa dattaH kathaM navanmRtyuH / gururAkhyatsuciramahaM saMyamamArAdhya zudhiyA // 15 // yAtAsmi devalokaM sazlokaM sarvadApi niHzokam / zrutveti ruSitacetAH pretAdhiSThita zvAruNahak // 16||yugmm // vAmava evamavAdInmahAviSAdI svakIyamRtyujayAt / ena rundha virodhinamaho jaTA utkaTAstUrNam // 17 // rurudhuste'pi taduttyA svayaM jagAmeSa roSaNaH svapurIm / zratha paurAH pracannaM ciraMtanaM nRpatimAjuhuvuH // 18 // vayamenaM nirbudhi dRDhabandhanabadhamAzu dAsyAmaH / ityavagamya sa rAjA guptatayA tIragastasthau // 15 // vismAritadivaso'sAvasAvadhAnatvataH sukhAvezAt / saptamadine dineziturudaye na dayeritaH kvApi // 20 // rAjapathaM saMzodhya svamAnuSaistatra radakAnmuktvA / saptamavAsarasamaye viniryayau yativinAzArtham // 21 // atrAntare prajAtapAyA yAvattamI samasti tadA / kusumakaraemakahastaH pravizati nagarImarIjanAm // 2 // ko'pi hi puSpAjIvI kRtavAnuccAramudaracalanena / tapari puSpAn divA svayaM nanAzeSa taskaravat // 13 // nirgahana yAvadayaM purAttarasvI turnggmaaruuddhH| tatrAyAtastAvatturagakhurotkhAtamucalitam // 24 // tadazuci tanmukhavivaraM praviveza gurorvinigrahe nASA / yenAnASyata paruSA tatra hi yuktstdaapaatH||29|| yugmam // vadane'niSTA viSTA yadA niviSTA'sya gurujirupadiSTA / vavale balena samayA rayAnija dhAma sa jagAma // 16 // 92 // 46 // A5%25A5 Jain Education Themational For Private & Personal use only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4% ARRER tAvatpradhAnapuruSairabandhi dRDhabandhanainigRhya dhanaiH / zrAnIya pUrvajUpaH svasthAne sthApayAmAse // 27 // tenaiSa kumnikAyAM nicihipe paappunyjlaagdttH| pUrva virujhAH prAyaH kadarthanAM kiM na krtaarH||20|| madhye zunakAn kSiAvA kumnIdhAraM ca bndhyitvaayo| tadadhastAdastAgha vahiM prjvaalyaamaasuH|||| tApyante jaSaNagaNAstathA tathA cinistdnggmmii| evaM nairayika zva prakAmakaSTAni soDhA'sau // 30 // prApa vipadya zvanaM sUrInDAzcara nAramArAdhya / prApustridazIjAvaM svannAvataH prkttvktaarH||31|| yathA mahAsaGkaTasaGgame'pi,na kAlikAryairnRpateH purastAt / asatyanASA gaditA tathA'nyairmithyA na vAcyaM nnudhrmkaayeN||3|| ||shtystyjaassaaprihaare zrIkAlikAryakathA // atha "na kie ti" tiIyapadopari dRSTAntaH sUcyatekutrApyeko'lavadhipraH prAyastubadhanArjanaH / kAntAvipattiduHkhArttaH sasuto niryayau gRhAt // 1 // vairAgyApannacittaH sanmodamArga samIhate / sAdhupAopalabdhAhadharmazcAritramAttavAn // 2 // zItavAtAtapAdyuyopasargopadrutastarAm / pitrA'sau kunakaH sAdhuH kRyeNaiva pravartyate // 3 // kiyatyapi gate'nehasyasau vaptAramatravIt / vrataM dharjumazakto'hamasmi tAta kathaM kriye // 4 // bAdhante viSayagrAmAzceto me kapicApalam / dhatte mattejavaJcetastato dhAvati niram // 5 // seviSye tena gArhasthyamityeSa pratipAdayan / tAtenAtyAji na zreyaskaryasya pratipAlanA // 6 // SALMAGARL Jain Education Interational For Private & Personal use only wwwjainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 47 // Jain Education in na hi dharmeNa me kArya dhanenaiva prayojanam / matvA'sau nirjagAmAzu sahavAsipuraM yayau // 7 // jJAto dijAtibhiH sarvairamukasyAyamAtmajaH / kasyacitsadane tasthau dausthye jJAtiH sukhaGkaraH // 8 // kazcida nijAM kanyAM tasmai tatsadmanaH punaH / kurute sarvakRtyAni paraM jogeSu lAlasaH // e // kadA'haM sapriyaH svairaM nRzaM vaiSayikaM sukham / seviSye mAnase dhyAyanniti yAvatsa tiSThati // 10 // yAvadivAha velA''gAdakasmAttAvadaJjasA / ghATI papAta jillAnAM tayA tanmithunaM hatam // 11 // sa jogaspRhayA mRtvA tIvrArttadhyAnavAniti / saMjajJe mahiSaH kvApi grAme grAmeyakAlaye // 12 // upacarya parivrajyAmetasya janakaH punaH / divi devatvamApede sasmAra prAgjavaM nijam // 13 // nandanaM sairI jUtamavagamyAvadherbalAt / tatrAgAdrutamevaiSa rUpaM zaukarikaM dadhat // 14 // krItvA taM goDuhaH pArzvaghAna lakuTAdiniH / nRtvA durvahAreNa taM sthalorvyAmacAlayat // 15 // tataH sAdhupitU rUpaM kRtvAtmAnamadarzayat / devaH kAruNyamAdhAya sutasya hitakAmyayA // 16 // pazyatastAdRzaM rUpaM cintA cetasyajAyata / dRSTapUrvaM mayedRkSaM kvApi rUpaM purA javet // 17 // tadAvaraNaDuSkarmakSayopazamalAnataH / jAtismRtirathotpede lulAyasya zubhodaye // 18 // tataH svanASayA'rAvI sAta mAmava duHkhataH / tatastanako'vAdI re zaukarikAdhama // 19 // maivaM mAraya niHzaMkaM dullako'yaM madaGgaH / tato mAiiSako'nUta zRNoti na javajiram // 20 // 94 saptatikA // 47 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EXAMAC% ARAN tvaM tUrNa dUrato yAhi yenaiSa calati svayam / tatastadanyarthanayA mumuce'sau sumutkalaH // 1 // tato dRSTajayoddhAntaH prapede dharmamAItam / vratAni samyagArAdhya kRtjktvivrjnH|||| prapannAnazanastasmAnmRtvA diviSadAdime / svarge'jUnadharmo hi suraduriva saukhydH||13|| tiryaggaternivAryaiSa pitrA putraH surIkRtaH / jainadharmapradAnenAsImazarmavidhAyinA // 24 // yathA tena kRtA tRSNA kRSNAhirivanISaNA / dIkSAmapi prapadyaivaM vidhAtavyaM na dhiidhnaiH||25|| ||iti jogapipAsopari hijasutadRSTAntaH // "khaMminAe neva parassa bAsatti" tRtIyapadaM kathyate-parasyAnyasyAzA vAcA na khaeDyate / yata naktaM-"deyaM stokAdapi stokaM na vyapekSo mhodyH| zvAnukAriNI zaktiH kadA kasya naviSyati // 1 // vasahIsayapAsaNajattapANanesajA vtvpttaaii| javina pabattadhaNaM thovA vihu thovayaM de||2|| bodhayanti, na yAcante, jidAhArA gRhe gRhe / dIyatadIyatAM dAnamadattaphalamIdRzam // 3 // etapari dRSTAnto yathA mAkhaveSu vizAkhAyAM vizAkhAyAM zriyAM jraiH| zrAsItsavikramodaemadordaeko vikrmaadhipH||1|| tasthAnyadAsthAnasajAsInasyAhInasaMpadaH / jaTTaH ko'pi samAgatya nrvaahnpteH|||| cakAra samazlAghAM tAM nizamyAtha vikramaH / prAha kiM noH samastyeSa mtto'pydhiksnnH||3|| yadevaM matpurastasya khyAtirevaM vidhIyate / kA zaktistasya ! kA jatiH kA matistasya kA sthitiH||4|| CASTER gs For Private & Personal use only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 upadeza saSThatikA // 4 // *** * * jaTTenAlyAyi mUlataH sAvadhAnatayA zRNu / vartate mahatI-tasya kIrciH sphUrtimatI nuvi // 5 // hiraNyarUpyayoH koTImekaikAmarpayatyasau / AprajAtAnnavedyAvatsandhyArthiyaH kRpaaprH||6|| rAtrau cAzokavanikAvadhyazAlAmupaityasau / svadehaM khaemazazvittvA tatrAyAtAya rakSase // 7 // datte palabaliM nityaM tatastRptaH sa raaksssH| prayacati sadaivAsmai koTI hemhirnnyyoH|| // yugmam // rAzoce tattathA naiSa kurute tarhi kiM javet / tenoktaM tanna datte'sau svkiiyaanggtaanytho||e|| sajIkaroti saMrohiNyoSadhyA vsudhaadhvH| IdRzI zaktiretasya pareSTApUrtaye prtno!||10|| saMprakSipya mahAniSTakaSTe'pyeSa mhaamtiH| parAzAH pUrayatyeva dhanaiH paanaashnairghnaiH||11|| tato vikramajUpAkhastasya muHkhApanuttaye / agnivetAlasAnnidhyAduDDIya vyoni pakSivat // 1 // kSaNAUgAma susthAmA naravAhanasannidhau / rakSaHsthAnAniSidhyaitaM sAyaM tatpadamAsadat // 13 // atrAntare nRcakSAH sa kruuraakaarjyngkrH| andhakArajarazyAmaH pApapuJja zvAGganRt // 14 // zrAyayAvatha pRthviishstdiihaapuurnnogrtH| zUraH sAhasikazreNIgrAmaNIH svavapuHpalam // 15 // thAkaNThamarpayAmAsa zastree vidya pANinA / tataH palAda AcakhyAvakSAmasthAmasevadhim // 16 // kimartha vyarthamAtmIyaprAstvaM no mumukSasi / tenoktaM vikramAdityo'hamasmi karuNAvazAt // 17 // 1 koTIdravyam. 2 rAkSA *** 55*4TAA955 // 4 // **** 96 R Jain Education ww.jainelibrary.org * Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naravAhanakAryArtha vimuJcannasmi jIvitam / tatsattvenaiSa tuSTAtmA'vadaghAjan varaM vRNu // 10 // tatastaM pratyavagvAgmI naravAhanadehajam / palaM vinaiva tadpyasvarNakoTI prapUraya // 1 // tathaiva pratipadyaiSa varNayastazuNoccayam / zrAsasAda nijaM sthAnamasthAnamasamApadAm // 20 // zrIvikramo'pyujayinImetyAbhUtilAjanam / aho parAzAsaMpUrtisAhasa naravAhane // 1 // tato'pi vikramAdityaH sAdikaH prikiirtitH| yena svadehadAnena toSito rjniicrH||2|| matvaivaM naravarmarAjacaritaM,sarvottama mArgaNazreNIvAcitapUraNe tadanu ca shriivikrmoviiNshituH| musthAzAparipUraNe sukRtinaH sajInavantaH sadA dharma cApi yazaH zazAGkavizadaM,sadyo bajadhvaM budhAH // 13 // ||iti paramanorathapUraNopari naravAhanadRSTAntaH // zratha pUrvoktadharmasyArAdhakA eva sinisaukhyasAdhakAH syu pare ityeta'paryupadezakAvyamAha purantamichattamahaMdhayAre, paripphuraMtaMmi sunnivaare| na sudhamaggAu calaMti je ya, salAhaNijA tijayaMmi te ya // 10 // vyAkhyA-mukhenAnto yasya tadurantaM tacca tanmithyAtvameva mahAndhakAra tasmin parisphurati-vistRte sati / kiMjUte ? sunnivAre-sutarAmatizayena purvAre vArayitumazakye / ye zudhamArgAnna canti, te ca shlaaghniiyaatrijgtypi| 92 For Private & Personal use only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. updesh||4 // 4%A4+% A atra jAtyAzvadRSTAntaH sUcyateAste'traiva hi jarate vasantapurapattanaM pramodijanam / kausumnavastrajAyaMtra vasantaH sadA vasati // 1 // tatra yathArthAhayatnAgjitazatruriti kSitIzvaro jayati / yasya yazaHzazimaemalamujvalamudyotate vishve|||| tasya sakhA prAstamRSAjApAkhyAno jinoktdhrmjnyH| jinadAsa iti zrAyaH sazrayaH satyanAmAsIt // 3 // tatrAnyadA'zvapAkhairazvAlI sundarA smaaniitaa| prItA sarvA pariSannRpatistakSaNAlijhAn // 4 // zrAhvAmyAcadaho kIdRgvakSaNadharA zme turagAH / taireko'zvakizoraH saguNaH parivarNayAmAse // 5 // rAjyAnivRdhaye'sAvityAkAgrahAnnRpo jagRhe / svagRhe'bandhi sa nItvA dattvA tadravyamasamAnam // 6 // tadanu vyacinti citte vittenaitAvatA gRhIto'zvaH / parametadIyarakSA dakSAtmatayA vidhAtavyA // 7 // na hi jinadAsAdanyo vijJo'trArthe mato vayasyo me / sa tu vizvAsaikagRhaM suniHspRhaH paradhanagrahaNe // 0 // zrasthApayaditi gatvA sattvAdhikametamazvarakSArtham / rAjyasarvasvameSa prapAlanIyastvayetyuktvA // e|| , pratipadyAdezamasAvasAdhunA tyktvaangmnovRttiH| tatkiGkarapari (karitaM turaMNa ninye nija dhAma // 10 // svayamevAsmai yati sa ghRtagumanAsacaekadATyAdi / pAyayati ca pAnIyaM sarovare pRSThamAruhya // 11 // asti jinasyAyatanaM purAtanaM purasarovicAkhAdhve / sarasi brajana jinaukaH pradakSiNIkRtya nityamasau // 1 // 98 // 4 // Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvastha eva devAn vanditvA yAti pAti jAtya (tyA) zvam / mainamapahRtya kazcidvajatIti hRdantare dhyAyan // 13 // zraIdgRhagRhasarasIpadyAmunmucya jAtyaturago'sau / vettyanyaM panthAnaM na hi bahirantastathA kvApi // 14 // I zikSAdAtmAnaM tAryaM vidhAya jinadAsaH / tamapAlaya divAnizamapAsta nijagehakRtyamaraH // 15 // rAjyasamRddhyA'varddhata vasudhApatirazvaratnarkhojena / jJAtvotkaTasainyabalaM taM sImAlA mahIpAlAH // 16 // zravahannatuvamatsaramenaM cakrurvimarzamekatra / kathamapyasyAzvasyApahRtiH syAnnojanaM tanoH // 17 // ekasyAkhyattAvanmantraM (trI) badmaprapaJcacakSuradhIH / zrahamasya rAjyasAraM hayaM hariSye havAjehAt // 18 // tatrAjJAnujJAtastathetyurIkRtya kapaTapATavajAk / sAdhusamIpe zrAvakadharmamasau cAru zikSitavAn // 17 // gatvA ca vasantapuraM caityamatho sAdhuvRndama nivandya / jinadAsasadma caitya praNati cikIH pArzvamasyAgAt // 20 // tatratyAtpratimAH praNamya samyakRtayA vinirgatya / zrAjheocitavandanayA'vandata jinadAsameSa mudA // 21 // so'pi tadanyutyAnapratipattipurassaraM sukhaM pRSTvA / ko heturbho javatAmatrAgamane tamityUce // 22 // kapaTATopI lopI sukRtasyAntastarAmasau kopI / prAhAho suzrAvaka ! saMsArognicitto'ham // 13 // sarvatra tIrthayAtrAmA sUtryArthaM nivezya dharmArthe / dIkSAM gRhItukAmo'smi premasthemamuk svajane // 24 // madhye raatarine jananRtyo'vadan mahAjAga ! | svAgatamAryeNa samaM goSThI miSTAM kariSyAmi // 25 // 1 naM. 2 kasyacidrAjJaH 99 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatiA . tenApi pratipannaM na dAmjikaizya te janaH ko vAgaNikAnirdharmamiSAdalayaH sahasaiva nigRhiitH||16|| svAnAdideza parikaranarAnaraM saadrstdnvessH| sajInavantu jo jo majAnajojanavidhAvasya // 17 // nuktyuttarakAkhamatho vikathoparatau jinenyasAdhukathAm / kurvantAvanavarataM tasthaturetau sukhenaiva // 2 // jinadAsasvajanakule juJjAnaH svecayA sa tumbAtmA / balamIdate'zvaharaNe pugdhAsvAde yathauturiha // she|| saparikaraH sa zrAvastanmadhurAlApalAkhasamanaskaH / taM kapaTinamAcaSTe samAnadharmA'syaho tvaM yat // 30 // tasmAdghoTaka eSa surakSitaH syAdyathA tathA kAryam / na hi moktavyaH zithivaH kamapyahaM yAmyaho grAmam // 31 // zraAyAta eva javatA sajInavatA turaGgarakSArtham / aSTavya ityuditvA svayaM bahirnirjagAma gRhAt // 3 // kaumudyutsava AsIttasminsamaye smstpurkhokH| nizi raMramIti suciraM tataH prahRSTaH sa puSTAtmA // 33 // yama iva jIvitamaGgAdagAratasturagaralamapahRtya / prasthitavAnahahA'yaM dhigdhigvizvastapAtitvam // 34 // nirgatya tatastarasA sahasA sAhasikapAza shraayaatH| zrAruhya yAvadazvaM jinasopAntikaM tAvat // 35 // tatparitastriH kRtvA pradakSiNAM tena vAryamANo'pi / kAsAraM pratyacakhat svanyastaM vismRti kimiha yAti // 36 // tasmAt pazcAghavakhe bakhena nija (jina) dhAma yAvadasmAzca / nijagRhamAgAgAdaho suziSyatvamidamIyam // 37 // dRSTapathAdanyasmin yAtuM naivat sa sarvathA turgH| tena praNodito'pi hi tataH sa nirvivahanmuktvA // 30 // 1 viSamidamamRtasyAntaH prakAzapUre ta mobharaprasaraH / mAdhurve kaTukamidaM dharmavidhau paccha kurute. RECE*%** A dhindhivizvamAntakaM tAvat kAti // 36 // 20 // SSES Jain Education in For Private & Personal use only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te dhanikavezmani bAk svayaM praNazya prayAtavAn dmnii| nApuNyapraguNanRNAmAzAH prAdhAvakAzAH syuH||3|| atrAntare dinodayasamaye samiyAya vezma jindaasH| tAvakragaduH paurAH samagrarajanIM tvyaa'dyaayH||4|| nAmita ityukte'sAvAha zyAmAsyanAka kSaNata eva / evamiti pratipAdya prApa svaM dhAma svissaadH||41|| taghIyodghaTitakapATasaMpuTaM mAnase'tisaMtrAntaH / yAvadapazyatturagasthAnaM tAvat pathazrAntam // 4 // harimAkalayya sahasA harSaviSAdayIsamAzliSTaH / cintitavAniti sanmatiraho bakhaM dharmamArge'pi // 3 // dhruvamastyagaNyapuNyAcyudayo ne kshcnaapynirvaacyH| vyapahRtya pApabuddhyA vyamoci yajAtyahayaratnam // 4 // yadyAnasi dAhakatA sUryAnyudaye'pi tIvratimiraM syAt / candhe'GgArakavRSTistatkiM karaNIyamatrArthe / / 45 // Igapi dhArmikatvaM dhRtvA kRtvA ca tIvrataramAyAm / muSkarmedRkartA dhartA kastatkaraktiyam // 46 // parameSa eva suchu zlAghyo'norusajhuNastArkSyaH / yenotpathena pAdA na dhRtaastttrjitenaapi||47|| suSTutaramiti viditvA natvA'nijJaH sadaiva jindaasH| tamapAkhayatprayatnAtsusAdhuriva sattvasaMghAtam // // zrathopanayaH yathA sa jAtyasturagona yAtaH, kumArgamAtyantikatAmane'pi / tathA na zukAdhvana uttamAnAM, kadApi hi syAtskhakhanA'pakApi ||dhe|| 104 For Private & Personal use only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. FACE REACOCCASANSAROKARONGS atra jAtyAzvakaTapAH sAdhavaH zrAzA vA / atha ca mithyAtvAndhakAranaraH sarvatra prasRto'sti / tatra ye zubha darzanarUpAnna cakhanti na trAntilAjo javanti ta eva zlAghAspadaM javantIti jaavaarthH|| ||ti jAtyAzvadRSTAntaH zudhamArgAcaraNopari // atha saMsArAsAratApratipipAdayiSayA'pretanaM kAvyamAha asArasaMsArasuhANa ko, jo rajAI pAtramaI avuuo| appANameso khivaI kilese, saggApavaggANa kahaM suhaM se // 11 // vyAkhyA-saMsaraNaM saMsAraH, asArazcAsau saMsArazca tasya sukhAni vaiSayikAdIni teSAM kArye tadarthe yaH ko'pi mandasAdhInaraH pApopari bajhamatiH avadye pApakarmaNi rajyate rAgaM prAmuyAt / AtmAnamaiSa hipati kleze vyajAvadajinne, zratha ca svargApavargayoH kathaM sukhaM syAt 'se' tsyetykssaarthH|| yaH saMsArasukhaM bahu manyate tatra khAlasaH san sidhisukhaM ca na tAttvikaM manyate so'trAparatra ca kvezanAk pracuraphuHkhaprayAsajAgI navediti samudAyArthaH / / stokalAjakRte bahutaraM na hAryate ityetapari dRSTAntayamudyate zrIuttarAdhyayanasthamego damago katthavi vAsI zrAsI sayA daridamAe / paradAsavittiNA teNa adhiyaM nANyasahassaM // 1 // so ta gahAya sagihAlimuhaM saMpachi susatyeNa / joyaNadejamaNeNaM rUvago ninna kAgaNie // 2 // divase divase kAgiNimegaM so muMjaI kiviNyAe / zravasesa tassegA kAgaNiyA~ asthi khahaNijA // 3 // 102 manyate so'trAparatra ca kvezanAmadhyayanastham ajiyaM nANayasahassa // ' RESARGAAS // 51 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GAG A SCASSET haTTa vANayassa ThiyA vistArayA cavie ta satthe / ciMtaz so majja imo rUvayago niMdiyabo tti // 4 // ega nUpaese govittA naukhagaM sa dammANa / kAgiNivAlaNacaM paThA vakhi bilrkmuho||5||. kalahaMteNa na khayA kAgaNiyA teNa vaNiyapAsA / so nanakhagovi savieNa dicho uvijAto // 6 // so taM gahittu no rittaM gANaM palokhaM dmgo| phuraMto saMpatto javarSa ahahA kimiha jAyaM // 7 // ||iti cmkdRssttaantH|| jUyo'pyetadarthasUcakaM dRSTAntaM prAhajahA kAgipie decaM sahassaM hAraI nro| zraparDa aMbagaM juccA rAyA rItu hArae // 1 // aba rAjadRSTAntametadarthasUcakaMktiIyamAhathaMbaphakhA'jinneNaM kassai ranno visUzyA jAyA / sA tassa suvihiM mahayA koNa niggasiyA // 1 // naSi evaM jaz puSa khAhisi aMbANi to viNastahisi / tassa ya aMbANi appiyANi teNa ya mahIvazNA // 2 // niyadese nacinnA aMbayarurakA sa annayA raayaa| iyavAhaNiyAi viNiggaThe saha amacceNa // 3 // asseNaM zravahari bahumaggavikhaMghaNeNa prisNto| sahasA ma ya tatto aMbavaNe nUvaI ptto||4|| cUatarunAyAe sa maMtiNA vAriujavi viNiviNe / tassa ya hire diNi teNa naNu aMbayaphakhANi // 5 // pamiyANi vAcavasaI parAmusai so kareNa tANi bahuM / pachA zragyAevaM khaggo sa gaMdhakhoheNa // 6 // SANGAM ***** 103 For Plate & Personal use only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 5 // vArijaMto'vi zramaccaeNa jaskei tANi so raayaa| rasakhojattaNa garDa nihavaM hA hA apaMmi // 7 // tasaptatitra etAvatA dRSTAntaSyenaivaM saMsArasukhAnAM nissAratokkA, mokSasukhAnAM tu saartaantrnggvRttyaa'vseyaa| zratha svargApavargasAdhanopAyajUtaM jinArcanameva pratipAdayannAha nariMdadevesarapazyANaM, pyaM kuNaMto jiNacezyANaM / daveNa jAveNa suhaM ciNeza mittamohaM taha nijiNe // 15 // vyAkhyA-narenjA rAjAno devezvarAzcenzAstaiH pUjitAnAmarcitAnAM pUjAM kurvANaH zrIjinacaityAnAM jayanti rAgAdIniti jinAsteSAM caityAni cetaHpramodajanakAni pratimAlapAni teSAM ghavyeNa gandhadhUpapuSpAdinA, atha ca jAvenogravihArAzApAkhanAdinA zunaM karma cinoti zrAdhaH sAdhurvA, atra kartA'nukko'pi svayamanyUhyaH kartavyabakhAt / mithyAtva-|| mohanIyaM karma tathA nirjarayati jIrNa karotItyakSarArthaH // yathA'nnAjIrNa jasmArkavarabAnalaguTikAjavAdinA jIyate tathA karmAjIpamapi jinArcanamantareNa no (jinArcanena) najyata iti jaavaarthH|| yamukta zrImahAnizIthe"puNo vi vIyarAgANaM pamimA cezyAkhae / patteyaM saMthuNe vaMde egaggo pratinidharaM // 1 // tesiM tikhogamahiyANaM dhammatilaMkarANa jagagurUNaM / davacaNajAvaJcaNajedekha uhacaI jakhiyaM // 3 // jAvaccaNamuggavihArayA ya davAeM tu jilpuuyaa| paDhamA jaINa 'bhivi gihINa paDhamaciya pasavA // 3 // " yatekhidhA zukkhA yacArikaSTAnudhAnakAviMzatiparISahAdyupasargasahanaM tatsarva jAvArcanAdhikArarUpaM bodhavyaM / prAyaH 104 Kja Nm.jainelibrary.org Jain Education Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zucirbhUtvA gandhAmnasA jinapratikRtIH prAdhya kaSAyAmbareNa vapurdUSayitvA saJcandanakusumanagAdhairyadaIda!pakramaM vidhatte, tatsarva vyArcAnugata mantavyaM / atrArthe zrIratnacanghodAhatirudAhiyate ajita narahakhitte jinniNdckkiisjmmsupvitte| muharjavi vijayavaghaNanayaraM nayareharehilaM // 1 // tala nivo biyasabaccA (sabelA) pUraNammi surrynno| nivarayaNasehararako sirasohirarayaNasehara // 3 // sappaNyA tappaNaiNi vajAsajA sudhammakaUmmi / rayaNAvaliba nimmata ni(ci)ttA sA dittarUvagharA // 3 // rayaNAvalitti bAsI dAsIva jadaMgacaMgimAi puro| raraMjAgorI hirIna du khoyajamirI // 4 // rayaNiva caMdamesA sakalaMjaNaloyaNappamoyakaraM / rayaNamiva rayaNagabjA suyaM pasUyA rayaNacaMdaM // 5 // paidivasamehamANo sasiba piyadaMsaNo ya so jAU~ / jA sabakalA tA naNu siskiyA y||6|| zrArUDho poDhavayaM jA tAvubAhita niveNeso / vararUvavaI kannaM punnaMgiM suMdaraguNehiM // 7 // juvarAyapae uvi mayA sa mahUsaveNa nUvazNA / kiM tassa ukhanaM naNu saguNo jo naMdaNo dujA // 7 // zraha cannavAsare so hayavAhaNiyAe niggana kumro| vegeNa gaMtureNaM turaeNamaviM khaNA nI / e|| palA pamiyA sabe tadaNucarA assavArayA purisaa| patto rAyakumAro suvelasekhassa vivarammi // 10 // rAyasueNAse (so) so nimmukko puSiNIyasIsoca / guruNu (Na) va tarakaNeNaM ko muNa palALa kaca // 11 // giriniranikAyaM susIyalaM nimmakhaM jasaM teNa / tohAureNa pIyaM susAu amayaMva to muz // 15 // 105 OMRAKALAKAMANA - Jain Education international Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSC upadeza saptatikA. // 53 // SENAXA4%AAAAAAA phalamUkhAztarUNaM jarakaMto so jamaMta tb| pichalerakara jieharamuttuMgasiharadharaM // 13 // panamamiva bappaTa so dosodayavajhirucaMkamaNo / tammajmaNupaviko sukayasugaMdhammi khughamaNo // 14 // daNa dinjuiyaleNuUlajiNabiMbamisuMdarayaM / appANamimo mannai yannaM kayapunnasaMjAraM // 15 // devANa dANavANavi eso devo sayAvi namaNiko / ramaNiko rUveNaM saMto daMto suhAgAro // 16 // jasserisayA muttI dIsa sommaM (maM) muhaM sasaMkudha / no halle sanbAI tirakAI zyaradeSuva // 17 // pUzssamahamimaM tA eyaM ciMtinu nUmivazkumaro / suzjUna salileNaM sugaMdhakusumANi gihnittaa||10|| acittu ticanAhaM dAhaM purakassa nimmahemANaM / nIhariya ta bAhiM AsINo maMmabuddese // 15 // picaya zraNa (Ni) misako jiNamuhasaMmuhamaIvaha riseNa / tA taba samAyA viro vijAharo ego||20|| teSAvi vAviyAe nhANaM sumyodaeNa nimmAya / parihiyasiyasicaeNaM pupphehi jiNesaro mahi // 21 // ciyavaMdaNamesa ta karittu vihiNA guNohamaNinihiNA / thuzyuttehiM thuNittA viNigga jiNaharAja ta // 22 // uvavio hicmaNo maMjhavamaUmi to kumAro'vi / gaMtUNa tantra paNamiya vumimaM puci laggo // 23 // kAriya keNeyamaho jiNaharamuttuMgacaMgasiharivaM / kozca adhi devo katto tumamAga ela // // gaMtavaM tuha ka ya ka nivAso yaM me zmaM kahasu / nisuNasu suyaNa tuma to nahacArI jaNiumAralaI // 25 // veyakRgirissuvari nayaraMmi ya gayaNavabahe ramme / sUrappahAjihANo tabAsi piyAmaho maj // 26 // 106 -CGACASESCORCDasa | // 23 // For Private & Personal use only -ww.jainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C%84%AAAAAA% kAraviyaM teNeyaM jiNaharamiti naajinivputto| devo sevociyapayakamakho kmkhohvuhivro||27|| ahamAgau~'mhi tamhA purAu naNu gayaNavahAu ihaM / na hu kavi gaThissaM mariyamavassamiTha mae // 20 // gayavAsare sameTa vijAcAraNamuNI mhaanaannii| vaMdittu zmo puNe mae pamANaM niyAjassa // e|| teNusaviyaM tuha paMca vAsarA ahi jIviyacaM lo| turiyaM kuru thappahiyaM parihara zrAraMjasaMjAraM // 30 // tabayaNamii suNittA samAgaTa va sigdhamevAhaM / aNasaNavihiNA maraNaM pamivassiAmi iha sele // 31 // tujkavi tharDa paraM naNu arihaM devo susAhuNo guruyo| dhammo rammo kevalikahi hiyayammi vahiyabo // 3 // nimmaMtujaMtunivahA na du thUlA sabahA nihaMtabA / vattavaM na du zraliyaM na gipihayavaM zradinnadhaNaM // 33 // parihariyavA vilayA annassa pariggaho na bahu kajo / asaNIyaM na du maMsaM maU paMcuMbarehi samaM // 34 // na duAhemayavittI na durattIjattamavi videyatvaM / nuttabamavinAyaM na phalaM saphalaM ja jammaM // 35 // uvacariyavA ajA neva zraNakANa saMgaI nakA (kjaa)| eso sAvayadhammo sammaM hiyae dhareyabo // 36 // taha maMtamegamahuNA gihANa suvihANajUyamuttamayaM / paMcanamukkAramaho jassAzsa jae garuLa // 37 // tassApAvasavattiNo naragaNA devAvi sevAparA, jarakA rakapisAyasAiNimahAjUA na jiishppyaa| saMgAme na jayaMkarA karivarArUDhA mahAveriyo, jaJcittammi niraMtaraM razkaro sAro namukAro // 30 // kAyayo paidivasaM tisaMUmeso guNAya suniveso / jeSAjimayasayAeM siddhI riddhI ya viSphurada ||3e|| 102 For Private & Personal use only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 56 saptatiH // 54 // * * ** *8625* maka vi pANacAyaskaNe maNe sAvahANyAheDaM / navakAro dAyabo zvapamA na kaaybo||40|| taha maha pAse vijAjuyakhaM puNa pADhasidhamathi aho / egA bhAgAsagamA bIyA bahurUvakaraNIya // 41 // taM tumae gahiyavaM rahiyavaM pAsavattiNA ceva / majka diNapaMcayaM jA tavayaNamaNa pavitraM // 2 // puNaravi jaNa kumAra siNehasAraM sahoyarA majka / veyaDDhe saMti bahU paroppara nehapambizA // 43 // parameko ciya zrahayaM patto suhamaraNamappaNo kAuM / kahittA baMdhUeM iha sekhe majja sAhinI // 4 // kuNasu mahApurisa aho tahatti teSoze mahAmazNA / so dhammagurU jADa vomacaro rAyakumarassa // 45 // tatto 'vevi saMviggamANasA mANasAhaNommukkA / yi kusumanareNaM pUzttA tinvayarabiMba // 46 // ciyavaMdaNaM vihIe nimmiya do'vi huzme viNijAyA / darikaNadisAvitnAge tasseva jiNiMdagehassa // 7 // yugmam // supamajiya suvisAvaM silAyalaM to azva sukumAkha / sirisUrateyakhayaro tatthovavasiya (visiya) samAhIe // 40 // zraNasaNamuccariya ta sabannUsighasAhupaccarakaM / vattumimaM pArene sumaduragaMjIraghoseNa // e|| yugmam // atthu namo arihANaM jagavaMtANaM saryasubukhANaM / cAIsakkacayama paraM puNavi so jaNa // 50 // vaMde zrANaMdeNAmadeNANAgae aIe ya / saMpazyavaTTamANe jiNesare tijayanamaNi // 51 // zraha vaMde gaNanAhe uttIsaguNinizsayasaNAhe / cAraNaparamohipukhAyajeyajinne zrogavihe // 5 // caraNe dasaNanANe saMjAyA majka je aIyArA / tehiM pamikamAmi ppamAyamayarAma (ga) ummukko // 53 // 103 * **% * // 4 // % * % Jain Education For Private & Personal use only w.jainelibrary.org Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suyamAsAzya maha jaM vikAkhasamayammi paDhaNapADhehiM / ussuttamaNuva jasitamavi niMdAmi // 54 // sattANa saMtaI jaM iNiyA jaNiyA musA ya jnaasaa| vidhamadinaghaNaM jaM ramiyA jaM mahekhA // 55 // jaM mekhi pajUna pariggaho moha (khoha ) mohaluSeNa / jAyA vayAzyArA zranne'vi hu te'vi niMdAmi // 26 // pAvokgaraNavAro bAro mIkhi apAro jaM / zvannanavi jamme so sabo ajA vosiri // 5 // koho mahAviroho keNAvi samaM na majka sattesu / mANo mAyA khojo asujo jo sabahA catto // 5 // jaM jIhArasaloluyAi asaNaM pANaM tahA khAzma, jaM vA sAzmamuttamaM jamasiyaM maMsaM ca majAiyaM / mUkhaM puSphaphavAzyaM bahuvihaM jaM nighalukAzya, juttaM nattamaNegahA tadakhilaM niMdAmi nissabaDhe // // sabasisAhUNamuttamaM saraNamarihadhammassa / kAUNa tivihativihaM paMcaparamisirapaparo // 6 // pamijAgarikamAyo mAyojyimApaseNa kumareNa / sajkASikkamaNizo paMcaeha diNANa paDate // 61 // saMpappa kAladhamma samAhiNA suurteykhyriNdo| patto paMcamakappe sakkasAmANidattaM // 6 // sakkariya tassa dehaM taI sa saMpachi rynncNdo| uttaradisAi saMmuhamaha diIteNa vaNamegaM // 3 // tammajke uccayaraM pAsAyavasayaM sa pAsittA / tatyAruhiya kumAro surUvakhAvannapunnaMga // 6 // kannAjuyalamapassaM taM purayaNacaMdanAmeNa / ke javaIDa kiM nAmadhijayA jaNaha sabamiNaM // 65 // yugmam // tammajkA egA jaMpa jykNpmaannsvNgii| jo supurisa suNasu tumaM saMkhittagirA kahissamahaM // 66 // ESSAGAR upa. . . 10 For Private & Personal use only Iniw.jainelibrary.org Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. upadeza // 25 // veyaladAhiNasseNimamaNe gagaNavAhapurammi / sirihemacaMdanAmo nivasaI vijAharAhivaI // 6 // tassaMgaruhA zrayaM samma jANAhi mynnsuNdriyaa| nemittisimaputto majAeeNanayA punne||6|| eyAz maha suzrAe ko jattA jAviTa jaNa jadda / tatto teNAko maNiseharanUminAhassa // 6 // taNujamma rayaNacaMdo nUmicaro to ahaM niyagharammi / cimi suheNaM ciya annassaMtI kalA sayakhA // 10 // dina ahannayAhaM vijAharajANuvegataNaeNa / jANuppaheNa vammahasarANuviSeNa teNa t|| 1 // avahariya etya navaNe vaNammi mukkA sayaM sa pAvappA / vijJAsAhapahelaM ga gauMbaMkusa vimukko // 13 // esA puNo pujA kannA punnANunAva lbjaa| caMpAhivassa dhUyA nAmeNaM rayaNamehaliyA // 13 // teNevesAvi ta tappAmittA mamaMtie mukkA / majhAyAnijhAyA kassavi na gaeMti khalu laGa // 7 // niyavuttaMto vutto eso sabo maevi avikppo| tumamavi payamIkuru niyagutaM nAmAinIsesaM // 5 // sAhiyameINa puro sabodaMto ni jahAvutto / tassavaNAna zmA hari siyahiyayAu jAyAH // 6 // zramhANa zraja uvari zraNabja amayajalaharo vuNe / tuko vihI aNivaca saMcunni sigdhaM // 7 // jaM tuha atakiya naNu saMjAyaM dasaNaM mahAnAga / taM bahu pasAyamAdhAya kuNasu vIvAhamamhANaM // 7 // pahA sa durAyAro khayaro ehI zmaM nisAmittA / pariNIyA kumareNaM tAu dhannAu kannA // e|| sasarIrAkhiMgaNaghaNavuDIe tudhmiAsu nIyA nAmiNivaNAvaNI virahanidAheNa taviyA // 7 // 110 // 25 // Jain Education Interior For Private Personal Use Only INNjainelibrary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA ci tat khayaM mammi sANaMdacaM kumAro so / vegeNa gayaNamagge tAva sa jANuppaho patto // 81 // taM pikiya so raka rosAruloyaNo ghaNubegA / re re saDhuM kare kuru khaggamadaM mAraissAmi // 82 // iya niThurajAsilo pAsamuvAgamma muMbaI khagaM / gADhappahAramuggA miUNa kumarassa nissaMkaM // 83 // vaMcittu tappahAraM sAraM punnodayaM sa dhAraMto / jalai parippahAraM khaggassa mahAudaggassa // 84 // paMcattamaNuppattI tagghAyavaseNa tarakaNeNeso / najAu raMjiyArDa porisamasarisaM dahuM // 85 // girihantu jAriyA tatto turiyaM sa cali kumaro / sovaddvavANaviI na suMdarA hoi kassAvi // 86 // java garla vaMtaramattha mirja tAva vAsarAr3Iso / to vaMsajAliyAe gehAgAraM dharatIe // 87 // vitta jAriyA tammajje so huI sunicaM (ciM) to / taravAriM kariya kare sayaM vi tadduvAraMmi // 88 // jA pAyasamae jA pii pAiNIjuyaM kumaro / tAva na pirakara tattha chiyArja tArja samahilA || 8e // tA vimyamAno ciMta tA gayA kattha ho / kevi zravahariyA nI hariyA ahava tArja || e0 // evaM vasaMta jA rAyanaMdaNo citte / pAubabhUva tAvegasuro sa jozya digaMto // 1 // puravA so avI ya jANAsi maM na vA sujaga / kumareNuttaM nAhaM muNAmi to bolae zramaro // e2 // nisusu su zrahaM jo tumae nijAmi purA khayaro / jo so zrahaM marittA paMcamakappammi saMjAna // e3 // iMdassa samAdhikI devo sevoci suragaNassa / jiladhammArAha kiM kiM na hu sanjae surakaM // e4 // 111 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh||56|| saptatitra %ERSEAS mA kuNasu naNu visAyaM gayaM viyANitu peyasIjuyakhaM / taM mikhahI tuha bharA gyraaysmaavdaapssee|| giehasu ciMtArayaNaM ciMtiyasabatthasAharga jadda / jeNa maNe maha tujhI saMjAya tuha vayaMsassa // e6|| dinno punnodaya gahi ciMtAmaNI kumAreNa / ca (kha)viyaM sureNa gabasu aa tuma sekhvey||e|| cihinAsu tumaM tihi gaMtuM nivahemacaMdagehammi / tatthayissa sabaM saMpakissA tuha maNi // e|| dhamme jipappaNIe tumae niccuUmo viheyavo / jamhA dhammAyattA sabejavi ya surakasaMjogA // ee|| jaha jalaharavuddhIe vanITa samujhasaMti pattehiM / taha punnasamudaeNaM riddhIbuddhIsamizI // 10 // zaza jaMpittA tatto patto amaro surAlayaM turiyaM / kumaro'vi gayaevabajanayare ciMta imaM citte // 11 // na hu sasuragihe gaMtu maha jujAi lAhavaM jaLa tattha / to mayaNamaMjarIe rUvaM kAlaM jagAma tihiM // 10 // jagaNIjaNyA mikhiyA kaMThavilaggA ruyaMti gADhayaraM / kattha gayA zrAsi tumaM keNANIyA puNo bahulA // 10 // vu tIe savaM jaha nIyA kheyarAhameNAhaM / ANittu rayaNacaMdeNa rayaNaseharasueNe / 104 // mukkA katya garDa so saMpai tehiM kumAriyA puSa / sA zAha maM vAre muttuM kavi garDa na mukhe // 10 // kahamesa zraNAhU dhAgaDa maggihami za rannA / tassannesaNako suhamA sabatya paviyA // 16 // zanne ya assavArA tehiM samaggadi katyavi na diye| tatto vakhitu rAyA vinnaviDa neva so bso||10|| tabacAvi na suNiyA ko jApa katva so tirodduutth| to jA savisA saha ppiyAe mahInAho // 10 // 112 EARCCESS // 56 // Jain Education in For Private & Personal use only wp.jainelibrary.org Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MERRORREp ahaha kahamAga'vi du ga sa jAmAja'mha gehA / ahavA ciMtArayaNaM kaha gai pure apunnANaM // 10 // to tehiM suzrA vuttA kare dharittA kahaM sa nANI / tassAsi tumaM dinA varisammeyammi ya vivAho // 110 // aha lihiya khehamavaNInAho saMpesae niyaM dUaM / puravijayavaghaNammi ya sa rayaNaseharamahIsassa // 111 // tassa kahijAsu suyA amhehiM mayaNamaMjarI Asi / dinA tumhaMgayarayaSacaMdanAmassa so itya // 11 // bahu pesiyavaTa so vIvAho itya vaDhare hohI / zya teNa tatya gantuM kahi saMdesa tassa // 113 // zya suNiya so sakheLa uttarameyaM pazcaza kumAro / turayArUDho keNavi avahari veriNA majka // 11 // katyavi tadIyavattAvi du no pattA nariMda amhehiM / zya sirakaviThaM dUrI visahiu~ teNa vegeNa // 115 // khehaM vAzya rAyA zya kAya jINahINacitto so / saMsAro hu asAro garokkaramuba vinne // 116 // gaNaduge'vi surakaM tirakaM samakAlameva saMpannaM / suyajAmAuasAne kiM kijA kammaveri puro // 11 // sAmA khAmA kANA khujA kazyAvi kutriyakuruvA / jAyA suyA tamiskiya sumuskiyA hemasundariyA // 11 // rAyAvi vimhiyamaNo tehiM dohiMpi suMdarI puSa / tuha kimiha visarisAiM rUbAI kumAri dIsaMti // 11 // tIe uttaM samae rahassameyaM kahissamaviyappaM / jaM nANAviharUvaM payAsiyaM naNu namIzca // 10 // tammi ya ceva diNe sA rattIe aMjaNA adissNgii| jamiyA pazgehamimA pure jaNuttiM nisAmaMtI // 11 // 1 nAnItaH. 2 varSe etamina, 113 - 2 9-0-%24 " For Private & Personal use only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. upadeza NAGAR egaMmi gihe jaNiyaM suyAi vijAharIe zya vayaNaM / bache sakhittatayA paThaNIkuru sabasAmaggiM // 12 // maccittAnaMdaNanaMdaNeNa kayameghanAdanAmeNa / pannattinAmadhikA vijA saMsAhiyA zradhi // 13 // teNa sirinAjinaMdaNjattA ajA pavattiyA ro| annaM ca kannayAjuyamavaNicarIkheyarInAmaM // 12 // ANIyamasthi sAyannapunnasavaMguvaMgakamaNIyaM / naTTakalAkosaddhAhAraM sAraM maNuyakhoe // 12 // tanuggaM nevatthaM joyaNalogovajogamAIyaM / taNayAeseNa mae netaba taba vegeNa // 16 // tamhA sakIkuru putti zraja sAmaggiyaM samaggamavi / tIe vuttaM vihiyA ta mA gayalamaggeNa // 17 // caliyA sakhiyAyArA ta'yaM mayaNamaMjarIvi maNe / koUhasamatulaM dhAratI pacyiA tayaNu // 12 // mahiyasamavaloyaMtI saMpattA maMda(di)re jiNiMdassa / kheyarakhayarInaranArisaMkulaM surahigaMdhayaraM // 12e|| didicI imAi AijiNarAyavivamujAtayaM / sukayasamujAlarAsirazyamiva vehasA na(nuvaSe // 130 // to tI rayaNacaMdassa muskarUveNa kamalakusumehiM / annacciLa jiNiMdo samugga kiri dieiM'va // 131 // to saMdhuNeumeso laggo maggovaesaI sAmi / tuma mitra jabavaggassa dhammavaramagga(khagga)ssa // 13 // nibaMdhavANa baMdhU asahAyANaM tumaM sahA'si / nissAmiyANa sAmI gAmI nivANanayarassa // 133 // yugmam // zcAi thaviya devaM sevaM sAritu saJcajAveNa / penDAmavamAgamma vighrammI samAsIho // 13 // khaMtarammi sArAlaMkArA rayaNamehakhA kumrii| amarIva rUvasohaggaggakhA nacciyA taba // 135 // // 25 // Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tassaccanaccaekakhAkosajhamaNannatujhamirikattA / jAu~ raMjiyakhoyaNamaNo jaNo jiNahare sayakho // 136 // tatto jipajattovAgayANa loyANa magacamakAraM / jayaMtI naccaM saccaveza tihiM mayaNamaMjariyA // 137 // . tIevi tahA vihiTa kho cittammi vilasirapamou / jaha tappura amarIna kiMkarIba sa gaNeza // 130 // naccittA jiyapura piupAsaM mayaNamaMjarI pattA / teNavi(ya) siNehilaloyaNehi dina ya puSa ya // 13e|| jaNyAeMdaNi naMdiNi jaNasu tuma appaNo cariyamakhilaM / to tIi niyasarUvaM sabamavi ya sAhiyaM pijaNo // 14 // maggehe tuha sarisA kannA kA asthi tujka nAmeNa / samae samae navanavavesadharA naNu namiva sthi // 141 // sA kA kahasu mamagge jaha javaI sacca mynnmNjriyaa| tIe vuttaM nAhaM muNAmi tabilasiyasarUvaM // 15 // dhuttA sattANege dharaMti rUvAI vivihruuvaaii| kUmakavamANa tesiM ko pAraM jAya dhImapi // 143 // khaMtavaM tAya tae mahika'bilasiyaM mahArAya / jamaNApuchiya piyaro thappA paraNArca ya mae // 14 // rannA naNiyaM naMdiNi sukhakarya samayamappaNo muNilaM / so saMpai tujka paI katya garDa divarUvamarca // 14 // tatto tIe dicho sAhAviyarUvadhAra jattA / tapAsasamAsIhA hilA taha rayaNameha khiyA // 146 // jANAvi ya jaNa tAya zmaM passa puttinattAraM / to teNAhU so samAga savihameyassa // 14 // teNuttamaho naNu rayaNacaMda katto navaM tamAha zmo / parito paribjamato suvekhasekhassa kakravasA // 140 // jipajavaemAgau~'I za vutte suhitureNa / sirihemacaMdarAegANI niyapuraM kumaro // 14 // 115 ACACALLIKARAN Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 20 // 5ARASH***% to sakasatto rannA pAsAe gavi rynncNdo| so tAhi samaM joe muMja raMja maNaM tAsi // 15 // piThaNA putra aha mayaNamaMjarI kahasu zrajA maha vaDe / tuha svadharo ko zrAsi maggihe nvkhvdhro|| 11 // kaja garcha so epiMha vattA mittaMpi majka zakahittA / vinAyavazyarA sA piyaraM par3a jaMpa kumArI // 15 // tuha jAmAlayavilasiyameyaM sabaMpi tAya jANAhi / tatto rejiyacitto rAyA tassattimanithuNa // 153 // jUcAriNo'vi evaM svaparAvattakAriNI vijA / ahaha kahaM saMpajA paramesa sukhapunnudaDhe // 154 // tatto guNiyanehaM vahUvaraM naravaro zrapAsiMsu / niyattiniravasesaM bahumannai rayaNamehaviyaM // 155 // | aha hariya meghanA nA keNAvi neva viDAe / tablakArayaNamehakhamAmuttavamuccaselaMmi // 156 // suvasaMtaselanAme karaMtanikaraNanIranirAme / anabjamakhamahatadaMgarUvalAvannabudhamaNo // 157 // yugmam // saMpannacittakheeNa hemacaMdeNa sabamapi vizyaM / vijAbaleNa tassa ya jaNAvi visasiyaM kumaro 157 // gaNa gaNAdAgabamANakhayare nariMdaniddesA / pamisehittu kumAro egAgI caviTa saasii||15|| patto vasaMtasele dicha dhio ya tatya ghaNanAu~ / pazsoeNa ruyaMtI pasozyA rayaNamedakhiyA // 160 // re khayara passahara sajInava aja jujphakajammi / zmamakosiya evaM tappAsamuvAgaDha kumaro // 161 // tatto khaggamudagarga jujkaM tersi propprmsjk| nirapahAravihuraM taM kiccA tarakaNA jiccA // 16 // 1 AmuktavAn 2 sa AsIt . 116 %825 Jain Education in For Private & Personal use only (Civw.jainelibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tassAcahamappakare zrakariMsu kumaarrynncNdrko| niyaghAyaveyaNataM sajIkuNa sakaruSappA // 163 // taM khayaramosahIe saMrohaNIyA mIkhaNabaleNaM / sababuvayAraparA dharAyakhe uttamA purisA // 16 // tatto raMjiyacitto khayaro zrANittu attaNo nazaNaM / papphukhakamalanayarNi pariNAviya rayaNamaMjariyaM // 165 // appara pamoyapulayaMkiyakA rayaNacaMdakumarassa / azpukkalaM dhapohaM kharakagakomI parisaMkhaM // 166 // to saMpattakalatto jutto khayarehi aNucarehiM ca / sa samAgarDa niyagi sasiNehaM rANA dishe||167|| jajAtiyasaMjutto suheNa kAlaM game taso / rayaNattayasaMjutto muNiva maNamANanimmukko // 16 // aha johAriya rAyaM kumaro vinnavara deva gahAmi / piyaro mavirahauhaggidUmiyA tattha vaTThati // 16e|| jaM tubnahiM zadinnA kannA esA mae niyamaIe / javAhiyA mapahiyA taM khamiyavaM khu nissesaM // 17 // sabaMsadudha sahA mahAmANavA haM hu~ti / rayaNAyareNa rayaNA pattharayA vidu susaMgahiyA // 171 // zrazcannamaviyamAdabjadhayavama(ehi)karusirasohaM / rayaNuUlaruppasuvannasuMdaraM sukayakayasohaM // 17 // dira vimANameyassa jAsuraM hemacaMdajUvazNA / tabAruhitu cali kumaravaro vomamaggeNa // 173 // yugmam / / vijAharehiM khayarI hiM parivumo giripurAI pivto| patto khaNeNa puravijayavacaNe jaNayagehammi // 14 // mAipiyarANa mikhi kakhi jakAtiela rammeNa / paNamiya taccaraNesu vinavaI vazyaraM niyayaM // 175 // rUvasirisuravahU vadurja khaggAI sAsuyANa pae / bAsIvayahi supesohi ajinaMdiyA ya // 176 // 117 Jain Education in Sajainelibrary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. sammANilaM ya bahumA samaNuhavaMtassa tassAmA appANaM dhannatA deva hINadINesa ACANCCASEASOOR putami tammi sakalattayammi dimmi dijiyakheNa / harisulasirasarIrA mAyApiyaro khardu jAyA // 17 // sammANi ya bahumApi ya sabo'vi sayapajaevaggo / vahAlaMkArAIpayApa paramaviSaeNa // 17 // zraha bahujogasamihiM samaNuhavaMtassa tassa kumarassa / jAyA taNyA viNyAlaMkiyataNuNo azsurUvA // 17e| vazAvaNayaM vihiyaM jUvazNA vijayavakSaNapurammi / zrappAeM dhannatama annahiyaM mannamANeNa // 10 // viNivesittu kumAraM kayAvi rajammi kosasaUmmi / dhammaghANesu taheva hINadINesu niyadavaM // 11 // damaghosAyariyANaM tappunnapperaNAgayANa vnne| pAse pabajAsiriM pavana punajadaeNa // 12 // yugmam // cirakAlaM pAkhiya saMjamaM ca parakAliyAhamatapUraM / tiyasAlayamAlayasayaNamoharahiGa samaNupatto // 13 // maNuiMdarayaNacaMdo caMdoba samujhAlo jasakarehiM / ANaMda cauracauracakkamaricakkajona // 10 // pAkhA sakapaloya TAla riuvaggasajphasamasesaM / bahumannai dhammiyajaNamaNaggavaM rajamaNukalA // 15 // puriseNegeNa sa cannayannadivase samecca vinntto| deva dayAsuMdaranAmayammi samaNunanajANe // 106 // saMpatto sattAmaMdamodahariyAlisajalajalavAho / damaghosamuNivariMdo caMdo zva somakhesAgo // 17 // appittu pAritosiyamimassa dANaM dhaNaMsuyapahANaM / zraha esa sayaM calita vaMdaNvamiyAi sugurUNaM // 10 // tipayAhiNaM karittA vaMdittA sAgurUNa payakamakhaM / samuciyanUmipaese zrAsINo vissypnnysiro||10|| 1 caturacakoracakram . 2 ripuvargajaM bhayam . 3 anyadAnyadivase. 4 dhanAMzukapradhAnan 118 For Private & Personal use only Kanww.jainelibrary.org Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anno'vi jaNo dhanno tatya nisanno sayA sukayapuno / pAradhA dhammakahA suhAsamANA vANIe // 10 // jo jo javA sabAyareNa dhammammi kuNaha ukhoyaM / ujoyaM pAvamahAtimissasaMjArasaMharaNe // 11 // samma sammattadhuraM dhareha budharayaraM dhurINuva / naha khadu sichipurIe khadeha vAsaM nirAyAsaM // 1e|| nimmAyaba nimmAyaceyasA ciyavaMdaNaM ca tikArya / tappaDupUyApuSayamanabasivasurakakhAlakaraM // 13 // pUyApariNAmo'vi hujavA navAvArapArataraNAya / haraNAya cuhasayANaM saMpaLa surakakaraNAya // 1 // jo jayapahuNo payapUyaNammi niraTha javAu taha vir| zrara visayasuhammI ghara so khaha paramaparya // 1e5 // taha paMcanamukkAro sAro saMsArasAyare ghore / rayaNoba azjadAro.dhariyabo bahupayatteNa // 16 // esu ciya muhasaMcayaharaNo saraNo zraeMtasattANaM / jayakUvasamudharaNo maraNovadavaharo hoi|| 17 // jo phAei tisaMU viyatiyacaLavAramansayamahavA / so rajAriddhisiddhIsaddhisamiddhI khada dhanno // 1 // sabassuyamunphittA bunphittA prmtttjuuymissN| maraNakhaNe jo saraI aNusaraI sivasiriM so cha // 1ee|| jo na saha maMtamiNaM hINo dIgo daridi(ha) so urogI sogI jAya dohaggI jama bhUrijavaM // 10 // guruvayaNamiNaM succA bahu kho susjiypmoii| jiNapUyaNikatANo jA paramiSkiANaparo // 201 // aha pula sacamaI rAyA samae mae purA putaM / kiM kayamerisaridhI(e~)ya jAyaNaM jaM jae jA // 20 // vAha gurUcaThanANI puSajave rAyagihapure zAsi / zrazvAraMjI taha jadda ya mAkhilaM rAyaseharaLa // 103 // FOE Private & Personal use only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 60 // Jain Education so nayA samerja ghetuM kusumAI jiyaharamsaMto / rahavaNusavavekhAe sAvayajaNa vihiyamekhAe // 204 // piyadaMsaNamavalozya jiNabiMbaM tassa jatti ulasiyA / to surahipupphamAla mAlAe mahai jinAhaM // 205 // bahuttIe nami gami pAvodarja purA vihi / bahuviyogasamiddhI samajiyA raktasaMpattI // 206 // saMpappa kA dhammaM puttattaM rayaNasehara nivassa / patto punnudaraNaM jaMgalaM haggasaMsaggaM // 207 // jipUyAi jamayamapunnamalaba himagirisarichaM / taM saMpa tuha naravara ityavi dhamme dhiI jAyA // 200 // pAvittA zramarataM khahitu tatto nariMdatAyataM / saMjamamArAhittA gaMtA tumamarakayaM vagaNaM // // 209 // yasoccA niyavittaM raMjiyacitto naresaro jArja / annAyaparaviratto dhammazrirattaM ciraM patto // 110 // sUriM namittu niyagimAgacca susaccamaggabadhamaI / sAvayadhammaM sammaM jaduttavihiNA pAliM // 111 // zya rayaNacaMdacariyaM jidipUrvavariM nisAmittA / kuha jiecaemaedaM aNuhavaha jahA sivasuhAI // 212 // // iti zrI jinArcAyAM zrI ratnacandradRSTAntaH // kramAgataM pramAdaparihAropadezamAda 1 DukaM sutirakaM nara pAyasevA gami sahittA, paMciMdiyattaM puNa jo lar3itA / kAlaM, so baMdhidI no gurumohajAlaM // 13 // 120 saptatikA. // 60 // jainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CM - %%% vyAkhyA-purakamiti mukhitAni khAni indhiyANi yatra tat phuHkhaM, sutarAmatizayena tIdaNaM kaMTakavahuHsahaM, narAn | kAyantIti narakA jAtAvekavacanaM, sahitvA viSahya, saptasu zvaneSu phuHkhAnyanunUya tataH krameNaikendhiyAdijAtiSu paritramya tatazca vitricaturinjiyeSu, tato'pi paJcenjiyatiyA, tatazca pranUtasukRtAnyudayena paJcAkSmAnuSyanavamAsAdya tato'pi shraamnnymupcyevmuttrottrpdviimurviimaaruhy yaH punaH pumAn pramAdasevayA gamayet kAlaM sa dharmatiH kathaM mohajAkhaM khaDsayiSyatIti kAvyArthaH / yatinA vizeSataHpramAdase vinA na jAvyaM / atrArthe mathurAmaGgAcAryajJAtamutkIrtyate zatrAste mathurA nAma purI pRthutarA zriyA / rAjate manyaro gatyA yatra yoSikAno ghnH||1|| yasyAmazyAmavadanA na hi shuunypdaashritaaH| dhanino'capalAzcitraM ghnaaynte'sttptyH|||| tatrAcAryaH sAdhucaryAvaryaH paryAyazAkhinaH / mathurAmaGgunAmA''gAbiharan nUmimaemakham // 3 // zravetya kSetramAsthAnRtsazramazrAmabandhuram / tasthivAn saparIvAro vihaarovinmaansH||4|| sAjyaiojyai rasaprAjyaiH pakvAnnaizca sdnnkaiH| yathA yathA''stikavAtaiH poSyate naktirAgataH // 5 // tathA tathA pramAdAmnApUrairambodhivaddhataH / mAnamAyormisaMkIrNaH krodhodyghmvaankhH||6|| vasatirvAsayogyeyaM zItavAtAtapApahA / prApyate vastrapAtrAdi sukhenAstikavargataH // 7 // 1sa pramAdo'TadhA-pamAo u jiNiMdehi maNio aTThabheyao / annANaM saMsao ceva micchAnANaM taheva ya / 1 / rAgo doso maibbhaso dhammami ya aNAyaro / jogANaM duppaNIhANaM aTThahA vajjiyavvao / 2 / 121 %97 upa. " Jain Education Internatione For Private & Personal use only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 61 // khanyante mugdhadadhyAdimadhvAjyAdIni sAdaram / rasarbhisAtasaMjhaiH sa gauravaiH sutarAM shritH||7|| kimartha vyarthamAtmIyavapuHkvezairdivAnizam / zrAtmAsau kriyate du:khI vihArotthazramainuzam ||e|| sthAnasthasyaiva me zreya ityavetya nije hRdi / zrAryamaGgaH sadaivAsthAttatraiva prativandhalAk // 10 // anAlocyApi paryante tatpramAdaviceSTitam / vipadya vyantaro jajhe purInirdhamanAdhvani // 11 // yakSamUrteradhiSThAtA hI pramAdodayo mahAn / tAdRg yugapradhAno'pi yenetthaM hi vimamvyate // 1 // vijaGgazAnato jJAtvA praagnvodntmaatmnH| pazcAttApaparaH sUrinininda svIyaceSTitam // 13 // hA mayA gRhamutsRjya prapadyApi jinavratam / rasajJAkhaudhyamAcarya pramAdavazavartinA // 14 // nArAjaH sadhiyA dharmo'zarmodayavijedakaH / hahA kathaM naviSyAmi sAmprataM dhurgatiM gtH||15|| cintayitveti cato'ntaryakSo vakSo'titAmayan / yadAvimbAsyato dIrghA niSkAsya rasanAM sthitH||16|| bahiryAtAM yatInAM sa darzayatyanuvAsaram / taM tAdRzamavekSyaitaM praahurvismitmaansaaH||17|| yo'trAste rAkSaso vAnyo yo vA vyantaraH surH| sa bravItu kimevaM svAmulAkhayasi (ti) khokhikAm // 17 // tataH sa prAha mukhArtta AryamaGguraI guruH| javatAmIdRzAvasthAmApto'smi kimaI kriye // 15 // prmtttaamhaadossaaghsjhaarskhaakhsH| gauravatrikAprApto'haM urdazAmimAm // 20 // 1 tyAsvamAtmanaH pAThAntaram / 122 // 61 // For Private & Personal use only U Jain Education intestinal mwiainelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jihAM saMdarzayannasmi javanaco'hamanAratam / sarvo'pyetatkRto doSaH posphurIti mahIspRzAm // 1 // yuSmAkamapi cetkAryamAryAH parajavazriyA / dhurApaM tadUtaM prApya pApavyApApahArakam // 2 // apramattairviharttavyamekatra prtibndhinniH| na jAvyaM nAvukasyAzA vartate cedasaMzayam // 13 // ahaM punaridAnI noH kiM karomi kayAmi ca / svavRttaM kurayannasmi devdaurgtyduussitH||4|| uditvaitatpurasteSAmadRzyo'nUtsa guhyakaH / urdazAmIhazImApa hRdi jJAnadharo'pi sH||15|| tadanyaiH saadhunirdhnyaistttvaarthsrvishesstH|n dAtavyaH pramAdasthAvakAzo kheshmaatrtH||16|| // iti pramAdaparihAre dRssttaantH|| atha sAdhubhiH zrAvaizca pramAdaparityAgakRtodyogairdharmodyamamanorathAH pratyahamanuSTheyAH, ityetapari kAvyacatuSkamanyAnyadhamakRtyAcaraNaprarUpamApravaNamAha tavovahANA karitu puvaM, kayA gurUNaM ca paNAmapucchaM / suttaM ca atthaM mahurassareNaM, zrahaM paDhissaM mahayAyareNaM // 14 // vyAkhyA-tapasyAcArAGgopAGgajJaSijASitapratisUtrasatkAni siddhAntoktAni, upadhAnAni ca zrImahAnizIthasUtraprokAni kRtvA pUrva dIkSAgrahaNAnantaraM kadA gurUNAM ca praNAmapUrvakaM vAcanAvasare vandanakakriyAmAsUtrya, sUtra, caH punrrthe| artha TIkAlASyaniyukkicUrNipravRtikaM madhurasvareNAhaM paviSye mahatA zrAdareNa pryjhenetyrthH| yata cakaM zrIjItakarI 123 For Private & Personal use only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 62 // Jain Education in "kAlakameza pataM saMvalaramAilA u jaM jaMmi / taM tammi caiva dhIro vAija so ya kAlo ya // 1 // tivarisapariyAyassa u zrAyArapakappanAmamanayaNaM / calavarisassa ya sammaM sUyagamaM nAma aMgaMti // 2 // sappadyavahAro saMvarapaNagadirikayasseva / ThANaM samavAuM'vi ya aMge te zradhvAsassa // 3 // dasavAsassa vivAhA ikkArasavAsayassa ya ime u / khuDDiyavimANamAI zrajyA paMca nAyavA // 4 // bArasavAsassa tadA zrAsIvisajAvaNaM jilA biMti / pannarasavAsagassa ya dinI visAvaNaM taha pa // 5 // solasavAsAIsu ya ittaravaDhiesu jahasaMkhaM / cAraNabhAvaNamahasumiNajAvaNAteyaganisagge // 6 // vasagasya divIvArDa duvAlasamamaMgaM / saMpunnavIsavariso zraNuvAI sabasuttassa // 7 // " zrImahAnizIthe'pyuktaM akAlA vinayAbahumAnAdyaSTavidhajJAnakuzIkhAnAM madhye'nupadhAnakuzIlasya mahAdoSatvaM yathA ---- "annaM (nhaM) pi. eyAeM goyamA je keI aNuvahANeNaM supasatthaM nANamahIyaMti ajjAvayaMte vA samaNujANaMti teSaM mahApAvakammA mahAsupasatdhanAssAsAyaNaM pakucaMti / se jayavaM jai evaM tA kiM paMcamaMgalassa NaM uvahANaM kAyavaM / goyamA paDhamaM nAeM tarja dayA, eyANaM savajagajIvapANabhUyasattANaM zrattasamadarisittaM jAva sabuttamasorakaMti tA saba mA va annAvArDa | pave (va) sikhA jAva goyamA imAe vidIe paMcamaMgalassa NaM vierjavahANaM kAyabaM" ityAdi / etAvatopadhAnatapaHkaraNapUrvakaM siddhAntArthapaThanapAThanaM yuktaM, anyathA tu mahatyAzAtanA'nihitA / "etavidhinA kaMdAhaM sUtrapAThI syAM ?" iti manorathaH 124 saptatikA. // 62 // ww.jainelibrary.org Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WRICKS OMOMAKSAR25% AghasAdhunirvidhAtavya iti taatpryaaH| zrIsattarAdhyayaneSvapyuktaM-"vase gurukukhe niccaM jogavaM uvahAevaM / piyaM kare piyaM gaI se sikaM khddumrihii||1||" ityaadi| apretanakAvye'pi manorathAnAhakamahavAhIharaNosahANi, sAmAjhyAvassayaposahANi / sikaMtapannattavihANapuvaM, ahaM karissaM viSayAz savaM // 15 // | vyAkhyA karmASTakameva vyAdhistasya haraNe jeSajopamAni / sAmAyika ca Avazyakazabdena caturviMzatistavavandanapratikramaNapratyAkhyAnakAyotsargapauSadhAni / kadA siddhAntaprajJaptavidhAnapUrva sUtroktavidhimukhyatayA / ahametAni SamAvazyakAni kariSye? zratha cAgretanakAvyavakSyamANavinayadazakavaiyAvRttyAdi sarva dharmakRtyaM kadA'hamAcariSye ! ityapi mano'jilApaH zreyaskAmyayA karttavya eveti jaavaarthH|| 15 // jUyo'pi dharmakRtyecAmAcaSTezANaM gurUNaM sirasA vahissaM, suttatyasikaM viusaM sahissaM / koI viroI sayalaM cazssaM, kayA thaI maddavamAyarissaM // 16 // 1(sAmAyikaM ca) cAritreSvAvazyakeSvapi ca mukhyaM, tenAdAvupanyastaM / 2 kezottAraNamalpamalpamazanaM nirvyaJjanaM bhojanaM, nidrAvarjanamahi majanavipityAgazca bhogazca no / pAnaM saMskRtapAthasAmavirataM yeSAmihetthaM kriyA, teSAM karmamahAmayaH sphuTataraM puSTo'pi hi kSIyate // 1 // 125 www.iainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // vyAkhyA-zrAjJAmAdezaM gurUNAM dharmadAtAM zirasA zIrSeSa vahiSye / etAvatA gurupaartnymukt| atha ca sUtrArthayoH zikSA vipulAM gurumukhaacpsye| zratha ca krodhaM virodhaM ca sakakhaM tyakSyAmi / kadA'haM mRdorjAvo mArdavaM saukumAryamAcariSyAmIti zujAjilApaH prgupniiyH||16|| aba darzanamUlANuvratapAvanAjikhApamuhAsayannAhasammattamUlANi aNuvvayANi, ahaM dharissAmi suhAvahANi / ta puNo paMcamahatvayANaM, jaraM vahissAmi subahANaM // 17 // vyAkhyA-samyak tattvAvagamaH samyaktvaM kSAyopazamikaupazamikasAsvAdanakSAyikavedakalakSaNaM paJcadhA, tanmUkhAnyaNu4(mahAvatApekSayA'NUni sUjhANi vratAni prANAtipAtaviramaNAdInyagre vakSyamANAni sadRSTAntAni kadA'haM dhrissyaami| sukhAvahAni sukhakardaNi / tataHpunaH / paMcamahAvratAnAM sAdhvanuSTheyAnAM jaraM sAraM vahiSye survahANAM sutarAmatizayena dharANAM dhIrAnucIkanAmiti kaavyaarthH| yathA zrIsthAnAGge'pyuktaM-"tihiM gaNehiM samaNe niggaMthe mahAnikAre mahApajavasANe javai / taM jahA-kayA eM zrahaM zrappaM bahuM vA surya ahijAmi?kayA emahamegana vihArapamimaM pamiva jissAmi | kayA emahamapazcimamAraNaMtiyasaMkhehaNAsaNAsie jattapANapamiyAkie pAThavagae kAlamaNavakhamANe viharissAmi evaM samayassa malasA vayasA kAyasA pAgamamANe samaNe niggaMthe mahAnikAre mahApaUvasAye jv| tihiM gaNehiM sama-1 povAsage mahAnikAre mahApAvasAce javAtaM jahA-kayA emahama vA bahuM vA pariggaraM paricazssAmi kathA pamahaM 126 // 6 // For Private & Personal use only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A%ARKAR 8 muMmekjibagArAcaSagAravaM pavaissAmi ! kayA hamahamapaSTimamArapaMtiyasaMkhehaNAsaNAsie kAkhaM apavarkakhamANe viharissAmi ! evaM samAsA savayasA sakAyasA jAgaramANe samaNovAsae mahAnikAre mahApaDAvasANe javaI / tathA zrIhemasUrikSA'pyupha-"tvakasako jIrNavAsA mkhvinkkhevrH| jajanmAdhukarI vRttiM municaryA kadA zraye // 1 // " aba prArabdhameva prastUyate / upasaMhArakAvyamAhaevaM kurNatANa maNorahANi, dhammassa nivANapahe rhaanni| punnANaM ho susAvayANaM, sAhUNa vA tattavisArayANaM // 10 // vyAkhyA-evamuktarItyA kurvANAnAM manorathAn manojilASAn manorathazabdasya prAkRtatve'pi npuNsknirdeshH| kasyeti sAkAI pada tadartha dharmasyeti padaM / kiMjUtAn manorathAn ? nirvANasya panthA nirvANapathastatra rathaprAyAn / yathA rathArUDhaH pumAn sukhenAdhvAnamukhaGya pAraM prayAti tathA zunamanorathairapi saMsRtipAraH praapyte| atha tatkaraNe kiM phalaM tadAha-'punnaANamiti' puNyasyArjana puNyArjana javati / suzrAvakANAM sAdhUnAM vA / kiMjUtAnAmujayeSAM ? tattveSu jIvAjIvAdiSu vizAradAH prAzAsteSAM tathAjUtAnAmiti kAvyArthaH / zratha sumanorathopari dRSTAntaH prathyate asthitya suppasatyA sutthAvatthA phijestyaa| vikhasaMtarayaNapagarA magarAyarajUbhisAriSThA // 1 // - dIsaMtasajAvohA saMtosiyapAsiyaMgagoviMdA / pasaraMtasattaraMgA zraccaMtacaraMtavarapocA // 3 // - tagarA nAmeNa purI surItimaM (sa) pattanAgaranarohA / johAnanariMdA nadiyakhoyA vigayasovA // 3 // 127 AA-%C4%ACARRAO gatasAlohA saMtosiyapAyAvatyA pahijaNasatyA manorayo For Private & Personal use only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 64 // Jain Education Inte sI tatva nivAsI jAsI mahuraskarANa vayathAha / supayakaMcAvasU vasU suviskAyasiriseDI // 4 // jAyA tassa saviSayA sekho siddho ya nAma tayA / dhammammi sAhilAsA sapivAsA paruvayArammi // 5 // tatyannayA kayA'vi hu saMpattA sIbacaMdasUriMdA / nuvaNammi naNu dibiMdA iva je jabaMburuhabohe // 6 // parivanno tappAse pAse mohassa niMdiUNa bahuM / seNo suSittu dhammaM dirakaM kammAriparivarakaM // 7 // buDhavayajaNayajaNaNI pAlaNapaNo gimmi nivase / siddho suvisumaI aIva iya ciMticaM laggo // 8 // kazyA ujjiyagivAsapAsamummUlikaNa visayANaM / girihastamahaM saMjamamasaMjamaM dUramujchaMto // 5 // paricattamittasaMgo govaMgAI goviUNa daDhaM / kummuba suhajjaNubAsa jalamajjammi cissiM // 10 // kazyA'haM sugurUNaM nUNaM viSayaM samAirissAmi / payapaMkaya'tnamaratu sevArasi gharaMto ya // 11 // kazyA sugurUhiM samaM ramaMtara saMjamammi ArAme / nANAvidesesuM zrappambiyo carissAmi 1 // 12 // kazyA gharavAvAraM dudhAraM vArijaNa nIsesaM / nisseyasapuramaggaM parivabissAmi nirava // 13 // ho dIho so ko'vi koviTa kahiM girA / uvasamarasanimmaggo rosakasAvaM cassAmi // 14 // kAvahAlAI mahAnidAlAI punnarayaNAeM / kazyA govaMgAisuttamayaM paDhissAmi // 15 // kazyAhamappadehe nirIhajAvaM dharittu dhiirmnno| uvasaggavaggamasad sahissamuchAmAvanno // 16 // samaI paMca tahA gucIca tini maddae pNc| sIbaMgANakArasasahasAi~ kayA vahissAmi // 17 // 128 saptatikA. // 64 // jainelibrary.org Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMARYANARA kazyA gahittu caraNaM caraNaM sugurUNa sevamANo'haM / gAmAgaranagaresuM zrappamibayo carissAmi // 17 // kazyA gayAvarAho nAho hoUNa sabasattAeM / pattANa pattareho dehovagaraNasunimmunDo // 1 // veraggaraMgavAsiyacitto sttovyaarrNgiho| sivaramaNiramaNanakkaMThita ya zrayaM javissAmi ||20||yugmm // zcAzsuhamaNorahamAlAmAlaMbilaM sayAkAlaM / kAlaM azkameI siyo supasighamAhappo / 21 // aha annayA same seNamuNI sighanAyaraM daI / tattha pure poragaNAnne dhannehiM pampuinne // 25 // seNo sayaM pamAI mAI vAI alIyavayaNAeM / vaha na tahA sammaM caraNe saraNe sapunnANaM // 13 // te do'vi egANe miliyA laliyAi mahuravANIe / annunnaM javaesa ditA vaTuMti jA tattha // 24 // aha divajogavasa tANuvari nivami asaNighA / tannigyAyavaseNaM khaNeNa nicceyaNIjUyA // 25 // tahakarikayamaNo jA pariyaNagaNo smggo'vi| kimako hA jAya duve'vi paMcattamAvannA // 16 // tatyannayA sameTa ge nimmalaguNehiM devANaM / kevalanANappavaro jugaMdharo nAma sumahappA / / 27 // tappayapaNamaNahelaM sicI vasunAmale samAyA / suNi dhammuvaeso pAvapavesovasamaheU // 10 // aha sikSiNA muliMdo puNe hiNa suyagAvisesaM / sohammakappagamaNaM kahiyaM sissa gihavazNo // she|| seko mahilivaMtarasuresu avayAramAsu saMpatto / kiM kAraNamitya paDU ? gaIviseso jamerisa // 30 // siyo sujhasahAvo zrAsI nivasaMta'vi gharavAse / jazdhammadharaNarasi tisi taha samayamaggagmi / / 31 // 129 For Private & Personal use only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadeza saptatikA. / 65 // A%C4% seNo muNI vijArDa sapamA sabayA siddhiscitto|n hu muNidhamme ramme razmAvanno maNAgamavi // 3 // eeNa hajaNA tesimAsi eyAriso gaaviseso| ege sAmannaM pidu pattA pattA na veraggaM // 33 // avare ghare vi saMtA saMtA baMtA jiiMdiyA iMti / tesiM appiThimahihinihArANaM gaI jaNiyA // 34 // te dhannA kayapunnA gihiNo'vi hu je gharaMti veraggaM / muSiNo'vi sappamAyA na sAhurehAvahA iMti // 35 // eyaM nisamma sammaM gihavAsavirattayA jaNA jAyA / nANI jugaMdharo'vi du vihara annatya mahivakhae // 36 // evaM ye sumanorathAn zivapurIsaMprApaNe sajthAn , kurvantIha gRhasthitA api ratAH sarmakarmodyame / te zudhasthiramedhasaH sumanasaH zreyaHsukhaM zAzvataM, sevante khalu sicavattaditare syuH saMsRtau nAmakAH // 37 // ||iti sumanorathopari sighdRssttaantH|| ayotsUtrapadonnAvane mahAdoSasaMjavamAhahavaMti je suttaviruGajAsagA, na te varaM suvi khkaargaa| sachaMdacArI samae parUviyA, tahasaNichAvi azva pAviyA // 1 // vyAkhyA-javanti ye sUtraviruSalApakAH sUtra siddhAntastasmAdhiruvaM viparyasta bhASante te tathAvidhA utsUtravaktAro dAnarAste na varaM na zreSThAH / kiMjUtAste ? suSTu sutarAM kaSTasoDhAro'pi zItAtapavAtakSutpipAsAdyatanutanuklezakArakA api 1.30 AE% 65 // %* Jain Education Intel Personal use only (L aw.jainelibrary.org Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ santaH / te kiMjUtA zevAH 1 svachandacAriNaH sveSThA viharttAraH samaye sUtre prarUpitAH proktAH / atha ca taddarzanehApi tanmukhAvekSaNa manISApi kRtA satI chAtIva pApaiva pApikA nRzaM puSkRtotpAdiketi kAvyArthaH / yata utkaM zrIbRhatkaDape "ussuttamAsagA je te DukkarakAragA vi salaMdA / tANaM na daMsaNaM pi hu kappar3a kappe jataM nayiM // 1 // " "je jiva tinaM vayaM jAsaMti zradava mannaMti / sammaddikINaM tadaMsaNaM pi saMsAraduSTikaraM // 1 // " zvatrArthe'nArya(rSa)sphuraccAturyasAvadyAcAryasvarUpaM prarUpyate-- pavakaM niravadyaM sakriya jo jAsaI ya sAvaja / ussuttamaNuvatto so duggaznAyaNaM javai // 1 // jaha sAvakAri tari'vi hu ruddajavasamuddammi (daM tu) / puNaravi navammi pami mahAnisI hammi vAgari // 2 // sirivIreNa goyamapura tasseva paMcamajjayaNe / tad tassarUvamayaM maMdamaI vidu ka hissAmi // 3 // yugmam // kiM teM pAviya merisammi puchammi sAmi vIro / goyamamuddissemaM payamatthaM kahi mADhatto // 4 // siyA eyAi zrasi tatakAlammi / annA kira cavIsI sIsIkayadeva maNunaMdA // e // tI cavIsamo jArja dhammarisinAmatittheso / vanneNa ya mANeNaM maU sariTho pasaMtaTho // 6 // tithe tasya jAyA cherA satta cittacittayarA / aha siddhisudaM patte carama jile payadevagaNe // 7 // nAyamasaMjayapUcAnAmaM juvi vipphuraMtamacheraM / bahuyaM khoyasamUhaM jANintu zrasAijajataM // 8 // aha teSaM kAle teyaM samaraNamAsi erisayaM / nAmAyariyA bahusakUgehi parigAhiyaM davaM // e // 131 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gil upadeza saptatikA. 25%*** M E te kAraviti ceharAI sumaNoharAI nayarammi / nIyAvAsammi rayA dayAvihUNA ajiyakaraNa // 10 // yugmam // sidikhIkayacArittA rittA tavaNiyamasaccasoehiM / dUruphiyakhoyajayAsaMkA vaMkA gunnvimukkaa|| 11 // nivasaMti suheNaM ceiesu acaMti dhUvakusumehiM / deve sevaMti ya sabayA vi paMcappamAyAI // 1 // sabe sattA pANA jIvA bhUyA ya neva hatabA / suhumA ya bAyarA taha muNIhiM novaddaveyavA // 13 // evaM pavayaNanissaMdakappamarihaMtadesiyaM vayaNaM / vijhavaNuca gaehiM tehiM vissAriyaM nijaNaM // 14 // khamiyapamiyAiM samugharaMti te cezyAI sayameva / na gaNaMti jIvahiMsaM samayAyAraM avagaNiti // 15 // mehuNamegaMteNaM vajiyamaha teubAuAraMjaM / sAhUNa sAhuNINaM samayammi ya muNiyatattANaM // 16 // dhArittu samaNaliMga saMga tiviheNa no vivakrittA / pUyaMti je jiNiMdaM sayaM vicittehiM mohiM // 17 // te apahigAradosA pannattA miladiNio muhA / bakhiloNo ya devaccagA ya vIreNa niddiA // 10 // yugmam // tesimaNAyArANaM thAyariyANaM pamAyajariyANaM / majke maragayasAmalavanno kuvalayapahAyari // 15 // paramujAlo guNehiM haMsubaccaMtacaraNarAgiyo / paMkAla virattamaNo na jamAsayaseva navaraM // 20 // yugmam / / zraha sukha tavassI aNagAro sAracaraNakaraNara / saMsArajjamaNanIruzcahiya hiya ya sattANaM // 1 // na kayAvi hu ussuttaM vajAraI cara sudhamaggammi / jiNavayaNAmayavAsiyacitto ratto carittammi // 2 // bahumaNAyAriyaM bujhataM haaskhiddddvynnaaii| jagamannaM pAsatyaM khaNaM pi na sahez so sUrI // 23 // 132 % % % % Jain Education For Private & Personal use only Greww.jainelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmAgaranagaresuM viharato mukyaM pariharato / saMpatto tatva pure ciyavAsimuNINamAvasaha // 24 // sakAri ya tehiM annujaNANA ya viNaeNaM / dhammakahAkahaNaparo suheNa so saMThina tattha // 15 // kazvayadiNANi viccA tatto so puNavi vihari khaggo / negarikattammiliI ciraM susAhUNa sohakarI // 26 // taso puraMtarpataMgasarakaNA tarakaNAta te miliyaa| dukhiyAyAramuNINa cakkavAlA mahAbAlA // 27 // jai tubne ittha pure jayavaM guNavaMtayANa siramuSiNo / ikkaM kuNaha pasannA vAsArattassa calamAsaM // 20 // to tumhA''NattIe bahuAeM cezyANa nippattI / saMpakara kijAi sahagehiM amhehiM taha mahimA // she|| yugmam - zya dabaliMgivayaNAnnaNa naNiyamittha sUrIhiM / javi dujiNAlayAeM seNI sivageha nissennii||30|| tahavi du sAvajAmimaM mama nimmamavittivattiNo smnnaa| vAyAmittaNavinAhameyamiha thAyarAmi aho // 31 // yugmam | evaM pavayaNasAraM nissaMkaM teNa vAgarateNa / kuvalayapaheNa goyama samajhiyaM titthayaragottaM // 3 // teNeganavAvasesIkaDe mahA'ttaro'vi nvjlhii| vaha teNa tatya diyo asamaMjasasaMghamelAvo // 33 // siMgiNiyAviMgIhiM milittu egatya tAliyA dinnaa| iMho massa di paMmiccaM saccavAzttaM // 34 // evaM payaMpirehiM nicca thupirehiM appacariyassa / kubakhayapahassa vihiyaM sAvaLAyariyanAmeti // 35 // nIyaM ca pasiddhIe ghiddhI saMgo asAhuvaggassa / tahavi du so navi rUsai tUsai vihie'vi neva hie // 36 // 1 samUhAH. 133 tapa.1:18 Jain Education Internet For Private & Personal use only Jww.jainelibrary.org Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 67 // Jain Education Intend aD tesimaNAyArANa (tattha) liMgovajI visAhU / zrainno pAveNaM saMpanno zrAgamaviyAro // 37 // saDhANamasabjAve jAveNaM sANo'vi jinuvaNaM / parijAgaraMti khaMmiyapariyaM ca samuddharaMti tahA // 38 // annamavi cezyANaM karUM satayANa samaNANaM / natthi kira koi doso koso sukayassa ceva jave // 37 // zrahasi viDiM laggA saggApavaggadAyAro / ja ikhalu caraNajaro naro havai jee bahusuhi // 40 // kati keI veha kiM ettha moranA jo / sAraM dhammassavi jIviyassa jiNapUyaNaM dhaNiyaM // 41 // muskaMgamasaMdiddhaM buddhaM siddhaMtamajyAraMmi / ussiMkhalavayaNAeM tAeM ko kuNai naSu gaNaNaM // 42 // jArja satyavivA ggagamammi jo mahovArDa / paramatthi neva kusalo tammajje ko'vi tattannU // 43 // tatthe NirA muge gammi zramuga yaritaM / zranne vayaMti mugo sAhU jaM jaNai taM saccaM // 44 // sag jaMpati imaM kimittha bahu palaviee ee / zramhANaM sadhesiM pamANamAyariya sAvo // 45 // taNaM parivannaM savedivi evameva houtti / ikkArAviMti tanuM ladumee sUri sAvaja // 46 // so saMpato to sattahiM mAsehiM dUradesAI / nimmama nirahaMkAro sAro caraNuAlaguNehiM // 47 // divo tatthegAe jAe dhammakajasakAe / tavasA taNUkayataNU ghaNuna navaM gisisuiha // 40 // taddaMsaNakhaNavindiyamaNAi eyAi ciMtiyaM citte / kiM esa muttimaMto arihaMto kaMtidippaMto // 47 // 1 koSaH. 1 134 saptatikA. // 67 // w.jainelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraha dhammo svadharo ahavA niraMtarU suratarU vA / zyaciMtiya tipayAhiNapuSiM sA paNamiyA pAe // 50 // yugmam 4 saMghaTTi ya sahasA niuttamaMgeNa harisavivasAe / na hu pamisihA mughA teNa ya sA sAhuNI gaNiNA // 1 // dicho 'ghamaNehiM samaNehiM tehi tI vekhAe / tatthAgaehiM tabaMdaNatyamaccaMtapAvehiM // 53 // zraha so sUrI cicya ttthevaa'vithsichiphdaayaa| mAyAnimmukkamaNo guNothahI muNiyasuttatyo // 53 // miyamaduramaMjulAe somAlAe girA javANaM / suttatthamuvasaMto khaMto daMto kaha dhammaM // // taha ceva saddati ya vahaMti tassANuvittimaMgesu / saMsArubiggamaNA samaNovAsagagaNA tatya // 55 // tassa ya varakANakhaNe caladasapuvaMgasAramAyAyaM / ganhAcArapavattagamahAnisIhassa paMcamajjayaNaM // 26 // esA taggayagAhA samaNAyArammi jA nirAbAhA / avaznA pamipunnA guNehiM samaNANa bahumannA // 7 // jasthitthIkarapharisaM aMtariya kAraNe'vi uppanne / arihAvi karijA sayaM taM gaLa mUkhaguNamukaM // 50 // to goyama sAvaDAyarieNaM appasaMkiraNeva / ciMtiyamevaM citte sutte nissaMkieNAvi // 5 // jai iha evaM gAhaM jahajyiM naNu kahemi jaemajke / to tazyA ajAe vaMdaNavamiyAe mahapAyA // 6 // saMghaTTiyA sireNaM taM dighamimehiM isamaNehiM / jaha maha sAvajAyariyanAmamAroviyaM sahasA // 61 // taha kimavizrannamavimekAhiMti kunAmadhikramajA dhuvAko vAkhasamaga sAivina hAsamiha vahaza6trinirvizeSakam | 1 nirjarataraH, dedIpyamAnadevaH 135 CAROKAMAL Jain Education international Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatika // 6 // suttatthamannahA jai ahaM nirUvemi gabiTa sNto|thaasaaynnaa ya garuI to jAya jANagassAvi // 3 // tA kiMkijA itya u phumameyaM saMkarma mahAvamiyaM / egadisAe vagyo nazpUro vaha annatya / / 64 // varakANemi kimannaha ahavA hA hA na juttameyaM me / jo suyanANassa puvAkhasaMgarUvassa eyassa // 65 // khakhi'vi pamAyavasA na sAhae saccamatyavitthAraM / so uttarajavajasahiM na du tara apaMtasaMsArI // 66 // yugmam . jaM havaza hou taM ciya jahAdhyiM ceva pannavissAmi / gAhatyaM paramatyaM jANaMto neva buddhissaM // 6 // vImasateNemaM teNAvitaho nirUvi zratyo / sugurUvaesamaggANusAra(ri)yaM na du muyaMteNa // 6 // eyammi khaNe tehiM nisumtehiM uraMtapaMtehiM / usarakaNehiM samaNehiM cola sUri sAvato // 6 // jai khalu eso atyo sacco tumameva tAva panja / mUkhaguNehiM saMjarasu taddiNe tI ajAe // 30 // saMghaTTi'si sirasA tarasA pAesu nivmmaanniie| nissaMkamimehutte jAu~ vihAyavayaNo so||1|| yugmam . eyaM nAyamimeNaM pAvaheehiM maha kayaM nAmaM / sAvaLAyarijatti ya tahA karissati annamavi // // to sAvajaNimilA tkynaamdhiniienn| ciMtiyameyANamahaM jahA tahA uttaraM demi // 13 // tatto puNaravi eso dosovaha'vi kuliMgIhiM / eyArisaciMtAe ciyAe pachAkhilamADhatto // 4 // goyama thAyari vA gaThAhivaI va suyaharo ho / je ke'vi dutitthaMkaravayaNaM mayaeMva sukumAvaM // 7 // na samAyaraMti dusarya na dudhAmantraMti mNdpugnttaa| tattAvabohasunnA punnA tihiM gAravehiM sayA // 6 // 136 // 6 // Jain Education in For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAM-154--X-XXXX koheNaM mANeNaM mAyAe khojahAsadappaNaM / jAe pamAyakhakhie diyA va rA va ege vA // 7 // parisAgae va sutte jAgaramANe va tivihtivihennN| egamavi virAhilA se jiskU niNdnnijoy||||crtiklaapkm . se bahuveyaNaparigayadehe gehe samaggapurakAeM / ukkosari saMsArasAgaraM parijamijA ciraM // e|| to maha pamANo hINasattasattANa khalu siromaNiNo / AvamiyA chahanamiyA ihayaM naNu zrAvaI mahaI // 70 // jeNa na sakemi ahaM pamivayaNaM naNinamittha dhaNiyamaho / tA kahamannatya jave buTTissaM dAruNahANaM // 1 // zya kAyaMto sUrI dUrI kyheujuttidito| uvalarika vilarakIcUna nUnaba divasammi // 7 // tehiM rAyArehiM to taM paz erisaM samullaviyaM / haMho zramhANego'vi na jinno saMsarca tumae // 3 // * jai tujka asthi kAvi du vijA cukArihA savitAeM / tA parihAragamajavi vArasu asaMsaya zramha // 4 // aviznajuttauttaramee maM zrarakamaMti jANittA / vahIrissaMti hahA dAhAmi kimuttaramimesi // 5 // eyamimo ciMtaMto bahuhA appaM maNe visUraMto / vAgari garahiyadasaNehiM tehiM puNo sUrI // 6 // kiM jo uttaraciMtAsAyaramammi nivamirja'si tumaM / kiMci kahesu uttaramabaniyAri ppayattaNa // 8 // paritappiUNa suraM ruraM paritnAviUNa appassa / vRttamimeNamasaMkiyamaNaNa nisuNaMtu jo tunne // 7 // sabannahiM pavezyameyaM jaM na du ajuggavaggassa / suttatyo dAyabo kAyabo neva vissAso // e 1 AzcaryAhA. 137 TAMAXAM5555 Jain Education intet wilw.jainelibrary.org Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. thAme ghame nihattaM jahA jakhaM taM dharma vissaase| zya siJcatarahassaM zrappAhAraM vissaase|| e.|| tatto puNo'vi sAhiyameehiM kimarisAI vypaaii| zraramabaramAI jaMpasi kaMpasi na hu zrakhiyadosA // 1 // paJcuttaraM na dAuM jaz sakko goNacaca thakkosi / uppAmesu niyAsaNamosarasu tahA turiyamitto // e|| devassa u rUsijA jatya tumapi ppamANayaM ghettuM / zrAhU saMgheNaM zrApuleuM samayanAvaM // e3 // goyama suzramaNeNaM rekaNaM maNammi appANaM / uttaramannamadarcha savasIkA javamaeMtaM // e4 // saMkhattamaNeSa jarTa ussaggavavAyamaggajuyaleNa / vaha jiesamayaciI maI zmA zramha saMpannA // ee|| yugmam . tubne na yANaheyaM jatthegato ya tattha mittaM / zrANArihANaNegaMtA tattamimaM maNe muNaha // e6|| tatto harisiyahiyaehiM tehiM morohiM sajalamehuba / di siSicadichI manniyaM tassa taM vayaNaM / e|| meruvimehiM muNi zruNi vayaNehiM zramayamahurehiM / vaNarukucha ghaNeNaM amhe ujIviyA tumae // e|| zcAiniyapasaMsaM nisueMteNaM tadegavayaNeNaM / sicataviruNaM naliepamazvamugheNaM // ee|| egeNimeNa sUrissa dIhattaMsArayA smjuuyaa| apamikkamiDaM tatto maraNAvasthAvi zrajI // 10 // ummaggaparUvaepanaNirupAvappasaMga maricha / navavanno so vaMtarasuresu tatto puNo cavilaM // 101 // pavasiyavavaha pamivAsudevasupurohiyassa puttIe / kuLisi cannayA taM jANicA tI jpnniie||10|| hAhA garudhamakaGa sajiyameyAe majja dhUyA / pAveNa pUriyAe ajahajahApasUyAe // 103 // trinirvizeSakam . 438 6154555555 // 6 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasseva vANiyasa yA catammi visayajammA pAsaNa mApANe rasiyattaM sunavasanamiyA // 10 // ya kiMci daviNana yA ya kusaMgeNaM asai sayA saMpattA // 16 // sAhiyameyaM ca purohiyassa teNAvi karivaM suciraM / nivisayA ya kayA sA pAvavaseNaM huca nirAsA // 14 // katthavi na khA gaeM khAeM pANaM na yAvi sammAeM / sIjaehapivAsAhiM vijchamiyA kammavasanamiyA // 10 // pamiyA injirakammI dAsattaM pAviyA rasavapissa / tattha puSa majapANe rasiyattaM suku saMpattA // 106 // maMsovari mohala jAu~ cittammi visayatammA / pamiyA ya kusaMgaNaM asai sayA pisiykhNgaaii||10|| tasseva vANiyassa ya gehA musiya kiMci daviNaraM / vikka(kiNiya annagaNe sA muMja visysurkaaii||10|| vANikagaNa nAyaM taccariyaM sAhiyaM ca jUvazyo / vajkA teNAcA dhitA ka ya paavit||10|| miti nAyarakhorDa souvagaDha kare vinnatiM / eso hu rAyadhammo gabjavaI neva hatabA // 110 // pasavara jAva na bAkhaM tApa payatteNa rskiyvesaa| zraha taM nigigehaM nUvazvayaNeNa nekaNaM // 111 // khoeNa pasavasamayaM jAva niyaMtiyagharoyare dhariyA / aha dArayaM pasUyA nUyAhigalaba kaMpataNU // 11 // tarakaNamevANIyA nIyA rAyaMgaNammi guNahINA / zrArakagANa dihiM vaMcittA tAva naNu naca // 113 // muNiyaM nUmIvaNA jisaM gavesAviyAvi nokhA / to zrAzrannA tattaNu pAkhiyaboya // 114 // dinnA paMcasahassA tapparipA(vA)laekae dhaNassamuNA / so paMsukhIi tae puravaM saMvahi'vi m|| 115 // yaha sAvi hu marikam tammAyA pAvakammale jaayaa| vatyeva pure sUpAhivatta tassa to rannA // 116 // 1 bhUtA. 139 STOMACANCARNAKAT For Private & Personal use only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadeza 26. saptatikA. tasseva bAkhagassa ya davAviyaM daviNajAyamakhikhapi / paMcasayAeM so nAittaM sUkhANa paakhe||117 // kuNamAyo tArisajIvaghAyapamuhAI paavkjaaii| paMcataM pAvittA pUrittA pAyageNappaM // 110 // goyama sattamapuDhavIzrapayANammi patthame ptto| sAvajAyariyajiu~ para(ri)vari pAvakammeNa // 11 // tittIsasAgarAiM tatva pagADhAu ghoraviyaNA visahaMto 'sahA jabaTTittA tajavi pusso||12|| saMjA aMtaradIvagesu egorugANa jAIsu / tatto'vi hu mariUNaM avazno tiriyajoNIe // 11 // nArayasarisahAI aNuhavi vaccarAIbIsa / nihaNaM pAvittu ta uppanno vAsudevatte // 12 // tatyavi bahudhAranaM ghaNapAvapariggahaM karittu puSo / sattamapuDhaviM patto bitto ghaNapAvapaMkaNa // 13 // tatto samuricA appaM dappaMdhaloyaNo jAU~ / gayakannamaNubajAI mAI maMsA majapi // 12 // sattamapuDhavI(eN)ya ga ma ta pAvakammiTa bhuso| cavilaM ta'vi mahiso saMpatto tiriyajAIsu // 125 // jAruSahaNAz'haM sahata tattha puNa gaDa nihaNaM / bAlavihavAi mAhaNasuyAi taha paMsulIe ya // 16 // kuDIe saMjUrI nUThaviva garahiTa sadosehiM / pancannaganjasAmaNa pAmaNapamuhehiM surakehiM // 17 // bahuvAhivayaNAsayakaliyaMgo mukuvaahiyo| kimijAkhakhajAmAyo nIhari ganjamajkALa // 12 // kahakahamavi buDhiga niMdirAto ya pAmarajaNehiM / garahirkato bahuhA tAmijato ya bAkhehiM / 12e| 1 pAtakenAtmAnam . 150 SAXXX // 9 // Jain Education in w.jainelibrary.org Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvajAyariyaji paDasakalusiLamANamANasi / sattasayavarAI do mAse taha diNe cauro // 13 // aNuhaviya(tivapuraka)bo so jAu vANamaMtarattAe / tatto'vi humaNuyatte tatto sUNAhivattAe // 131 // tatto'vi sattamIe tatto ubaTTiUNa tiriesu / uppanno cakkigihe vasahattAe sa kammavasA // 13 // halasagamacakkakakkasanArajarubahaNapaccalassAvi / musahA khaMdhapaese saMjAyA veyaNA tassa // 133 // kimikulasaMkuladeho mehovarinivamaNeNa saMpanno / saMpunnathapunnodayavasa dhaNieNa paricatto // 134 // parigaliyasamiyacammo kAehiM kukkarahiM khjaato| egaNatIsavAse jIviyapANehiM prictto|| 135 / / tatto mahAdhaNassa ya ibjassa gihe sa naMdaNo jAu~ / vAhijaravihuriyaMgo khahuttaNA'vi bakhi // 136 // vamaNavireyaNakaraNehiM kamuakasAehiM tittakhArehiM / so kADhagehiM pitaehiM avi AmayAunno // 137 / / asshaahveynnpikssiysNsniyNguvNgciii| nidhammo sUrijiu hAra maNuattaeM vihalaM // 130 // zya jammaNamaraNehiM savatthavi rogasogasakinno / caladasaranupamANaM khoyaM paripUriUNeso // 13e / maNuzcattamaNuppatto tatto'yaMtaNa dIhakAleNa / zravaravidehe gehe kassavi injassa punnavasA // 10 // titthayarapaNamaNatthaM jaNANuvattIe so ga tazyA / pamibujho varakANaM soccA naccA paramatattaM // 11 // pabaI pabaha niravaja sajiUNa jiNapAse / tomittu kammapAse zrAseviya kevakhannANe // 15 // sidhiparya saMpatto tevIsamatityanAipAsassa / eyaM saMjAyamidaM zradheraM sUrijIvassa // 143 // 44. Jain Education in For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padeza saptatikA. // 31 // vIro vAgara paDU bahasavehiM surehiM mahiyaparcha / eyaM jANasu goyama saMjAyaM pAsatityammi // 144 // to pujeza pahuM puNa jagavaM sirigoyamo namo kiccA / eyArisamazyoraM kaI muhaM pAviyaM tenn||145|| jAe thIsaMghaTTe tehiM paJcArie rijamuNIhiM / ussagguvavAehiM ni jiNiMdAgamo eso // 16 // egaMtaM taM milA jiNANamANA havA aNegaMtA / zya vayaNaparUvaNa teNajiyamazvaNaM kammaM // 14 // evaM pahuNA nalie usaviyaM goyameNa puSa eyaM / jayavaM kiM ussaggAvavAyamagge yiM na suyaM // 14 // goyama ussaggaMmI zravavAe vaTTae khusiyataM / jaNiyamaNegaMtaM puNa vatyutige navaramegaMtaM // 14 // zrAjakkAyAraMjo tejakkAyANa taha smaarlo| mehuNasevA ya tahA pamisihA viiyraaghiN|| 150 // niya ninjaya bADhaM savappayAra baaddhN| egaMteNaM vajiyamavAlUyaM tiyamavassaM // 151 // itthaM suttAzkkamasammaggavilovarDa kumaggassa / zraznakkariso razna ta jiNANA jaMgo ya // 15 // tatto bhayaMtasaMsAriyattaNaM vihiyamappaNo teNa / tatto bahuprakaparaMparAi saMghaTTamAvamiyaM // 13 // sAvaDAyarieNaM kiM nayavaM mehuNaM samAinna / araMka sAmI goyama niseviyAseviyaM taM ca // 15 // no seviya naviya aseviyaM ca kahamevamaskiyaM sAmitIe ajAe pAe saMghamANIe // 155 // taNuphAse jAe'vi duna teNa AlaMTiyaM na saMvariyaM / na maNAgapi nisicazmeNa khalu sUriNA jamhA // 156 // eeNaM aSaM goyama evaM pavuccaI navaraM / ittiyamittassavi dhuvamerisa kakviAgo jN||17|| 142 AAAAAAACSROCACA // 1 // Jain Education in For Private & Personal use only X w w.jainelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TESNECT ** % pahuvayaNAmayarasajarapANasamukhasiyaromakUveNaM / sirigoyameNa vuttaM tahatti na huannahA eyaM // 150 // puNa pu teNa pahU kammaM titthayaramajirya thAsi / teNigajavAvasesIkau~ ya saMsAranIranihIM // 15 // kimaNaMtaM saMsAraM jamirDa vamiGarudhammapariNAmo? / goyama teNaM niyayappamAyadosappasaMgeNa // 16 // tamhA muNicu evaM saMsAruttAramichamANeNaM / goyama guSiNA gaNiNA sudicsamayatyasatyeNaM // 16 // gaThAhiveNa sabappayAra sabahA payatteNa / zraccaMtamappamatteNa naviya carittavayA // 16 // ||ti utsUtraparihAre mahAnizIthazrutaskandhapaJcamAdhyayanasthaM sAvadhAcAryakathAnakam // atha jinAjhAtikramakAriNAmutsUtromAriNAM kaSTAnuSThAnadhAriNAmapi sarva vrataniyamAdyapi kRtamapramANameva sthAdityetapari kAvyamAi azkamittA jiNarAyANaM, tavaMti tivaM tavamappamANaM / paDhaMti nANaM taha diti dANaM, sabaMpi tesiM kayamappamANaM // 20 // vyAkhyA-atikramya samukhatya jinendhAjJA tapanti tInaM tapaH SaSThASTamAdi zrapramANaM pracurataraM / paThanti jJAnaM zrAgamarUpaM tathA dadati yanti dAnamanayadAnAdi[tathA] ityAdi sarva teSAM mithyAninivezagrastamatInAM kRtamapramANameva na pramANapadavImATIkate sarva niSphakhameva syAditi / jinAjJAto bAhyA jUtvA yadAcaranti svamatyA sucaritaM taniSphalameveti kAvyAH / 143 ** * 95 *** 4% For Private & Personal use only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 72 // Jain Education Intel trA jamAkhikaSocyate dasavAsehi gaehi nANupattIi vIranAissa / paDhamo ninhava jArja jamAlije tassarUva miNaM // 1 // te ci kAle te samae kuMrupuranayare / sirivIrajighnaiNI sudaMsaNA tassuya jamAlI // 2 // majhyA viThaNaM sopa jidipa (ya) mUle / rAyasuyapaNasaehiM tabjakA sAmiNo dhUzrA // 3 // tanAma zraNa(gu)kAsI bIyaM piyadaMsapitti virakAyA / sAvi tamaNupabaiyA sahassanivaibjajuvaijuyA // 4 // jaha pannattIe taha yo vintharo samaggo'vi / ikkArasaMgadhArI vIrAnnAi sAvatthaM // 5 // so patto paMcasayAga saMpappa tiMDuguJjAeM / niyaparivArasame sa koge ceie vAi // 6 // kazvaya dipate tappaMtehiM lukanarakehiM / tassuppanno saho dAhajaro dehadAhakaro // 7 // na tara so vavisi sakachataNu muNI iya jai / maha saMthAraM paThaNaha tehi tarja kAumAro // 8 // puravi kaha ka jo kilAi vA te jayaMti sAmi karja / to uhi sa pilAi tadeva kitasaMthAraM // e // to ciMtA jAyA naM yavaM jaNei sirivIro / calamANe nae calie nikinne niraMte ya // 10 // tannaM miThA savaM dIsa paJcarakameva eyaM tu / jaM ki mANasaMthAra ya na karja imaM payamaM // 11 // camANe'vi calie jinne nikariyamANe'vi / evaM sa maNe vImaMsiUNa samaye imaM jai // 12 // jo jo subaha niyaMga zrazraka jaM pahU imaM vIro / calamANe nae cakhie nika(kri) ne nikirijamA // 13 // 144 saptatikA // 72 // I ww.jainelibrary.org Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakameva dIsai taM milA ko'vi netya saMdeho / evamiNaM tabayaNaM kehiMpi huniliyaM muNiyaM // 14 // kehiM pi na saddahiyaM dahiyaM jaha kamuzracunnasaMmissaM / jehi tahatti tamuttI pamivannA maMdapunnehiM // 15 // tehiM so ceva gurU kau~ pamANaM ta puNo anne / bahuvihajuttIhi vibohayati jAhe na so gaI // 16 // asamaMjarsa buvaMto to taM muttUNa sAmimINA / zraha sA sAmipasUyA niyapaznehANurAgihA // 17 // DhaMkassa kuMjakArassa sahagassa ghare tthiyaa| ajANaM panavemANI DhaMkaM pipmibohii||10|| zrAyari zramha phulaM jAsai na tahA pahU nae sammaM / to DhaMkeNuttamieM na visesamiNaM muNAmi ahaM // 15 // zraha annayA kayAvi hu tIe suttassa porasiparAe / ujovaMto niyanjAyaNANi DhaMko susakhayaro // 20 // vIrapahupahanisehaNaparAe pazmaggalaggacittAe / iMgAkhaM parikavaI saMmuhameI bohakae // 1 // saMghAbhiegadeso dalo pajaNa kimeyamAyariyaM / maha saMghAmI dahA tatto DhaMko samuhavA // 2 // jayavaI tubne ceva hu jaNaha jahA majmANa na du daDaM / ko dahaI pAvaraNaM tunnANaM naNu nihINyaro // 13 // ukhusuyanayamaeNaM sirivIramayANugAmisamaNANaM / juttamimaM khalu vuttaM na du puNa tumhANa nissaMkaM // 24 // zya tabayaNAyantraNasamaeMtarameva sA ta bujhA / pamivajA vIramayaM tahatti jattherisa viyAro // 25 // zrako samma pamicoyaNatti vuttUNa taha ya gaMtUNa / pajaNe sA jamAdi so na du manne tavayaSaM // 26 // tAhe sahassajazpIparikinnA sAmipAsamabINA |n du usmuttaparAeM saha saMvAso guNAvAso // 27 // 145 A upa.13 8% A Jain Education Interation For Private & Personal use only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. tatto khahu ceva gaDe caMpapuri nindago jamAsitti / viccA samIvadesaM pahuM japa niragirAe // 20 // tumhANaM niggaMthA bahave jaha saMti kira banamatthA / na hu tAriso ahaM khalu umatthiyanAvamAvanno // 2 // sappannakavalannANadasaNAvagayavissasabjAvo / dharahA jiNakevakhi 3 muharamuhe jamAkhimmi // 30 // zraha goyameNa jaNiyaM katyavi no kevakhissa khalu nANaM / vasaMme va girimmivi navaghAyaM khahara khavamittaM // 31 // jai puNa kevali taM sayamulavieNa to imaM majcha / vAgaraNagaM patnaNasu khoe Nicce aNicce vA // 3 // sAsaya sAsana vA jIvo sirigoyameNa zya vutte / saMkiyakaMkhiyahiya na kiMci paminapA moNaparo // 33 // tA khajo najoyajAsuro jAva jAmipitamoho / vAsaramaNimmi nadie sunippaho so khahuM dujA // 34 // to sirivIro nAsa pAyaM sabesu sarisasabjAvo / bahave maha naNu sIsA unamatthAvi du muSaMti maM // 35 // na puNo tumaM va sa(ja)rakAzvAzNo jAsabi(u)nnavanhisamA / no no jamAli janna(no)kayAi nAsI tahA lava 36 na kayAviNa (Na) javissa nuvinAvijavissaI sayAvi du jN| esa dhuve khalu nicce sAsayarUve havazkhoe // 37 // nicca zrasAsae puNa lesappiNiyAM suhA vutte / jIvo niccAnicco uhAvi jaNi na saMdeho // 30 // davacyA nicco paJjAehiM puNo aNicco so / devattaM maNuattaM kharbu tirinAra jv||3|| zya sirivIragiraM so na saddahaz vaha manbaramatulaM / pahupAsA dUraM zravakkama ratnahariNuba // 40 // vAsAI bahuzzAI paramappANaM ca minapaMkajare / pAmittu samaNanAvaM dharittu uccme kiccA // 41 // 146 %%ECORAKAR Jain Education Intern For Private & Personal use only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANaM paDhittu miDAnjinivesamaNujkilaM mahAghoraM / jIvANamajayadANaM dAGa kArDa tavaM ghoraM // 4 // saMkhehaNamAsiyamurIkaritA ya tiisjtaaii| bezttANasaNavasA tamaNAloztu nassuttaM // 43 // kAlaM kiccA khaMtayakappe terasamiyAyaraviIsu / kivisiyanijAresu uppanno ninhavajamAlI // 4 // pannarasa navAI ta namittu saMsAramajyArammi / aMtaM kAhI so'vi du pannattIe jahA jaNiyaM // 4 // evaM naccA sabaM jiNova khu saddaheyavaM / kAyabo na kayaggahakheso kayamukkayapaveso // 46 // ||iti jamAkhisvarUpam // atha ye jinAjJArAdhakAste sukhenaiva siddhisamRddhisAdhakAH syuretapari kAvyamAhajiNANa je zrANarayA sayAvi, na laggaI pAvamaI kayAvi / tesiM taveNaMpi viNA visuddhI, kammakaeNaM ca havija sijhI // 1 // vyAkhyA-jinAnAM zrIsarvavidAM ye janA zrAjhArAdhanavidhau ratAH sadApi sarvakAlamapi na khagati pApamatiH kadApi citte teSAM tapasA vinA'pi vizuddhiH pApapaMkapradAlanaM bhavet karmaNAM kSyeNa caH punararthe syAt siddhiriti kAbyArthaH / jayanti rAgAdIniti jinA gRhavAse vasanto'pi ye nIrAgamanaskAH syusteSAM tapaHkaraNamantareNApi zuddhiH siddhizca syaad| zratrArthe zrIpRthvIcanmodAharaNamudAhiyate 147 RAMCHAR Jain Education Intematon Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatitra. // 4 // parairayodhyA'yodhyA''ste virodhyAzAvinedinI / puryatra jarate varyA samRddhyA suprasiddhyA // 1 // pratipakSaharitrAsasiMhaH pRthupraakrmH| harisiMhaH kSamApAkhastatra pAkhayati prjaaH||2|| udagraM dorbavaM yasya karNarAkarNya vairiNaH / daurbaTyaM paramaM jejurasamAdhAnadhAriNaH // 3 // padmanAjasya padmava tasya padmAvatI priyA / yayA padmAnyajIyanta dRgmukhakramarociSA // 4 // pRthvIcandha iti khyAtastayoH sUnuranUnadhIH / pRthvyAM candha zvodyotaM yadyazazcarkarItyaho // 5 // yo yauvane'pi nonmAdI viSAdI cApi nApadi / prasAdI svAnugavAte pramAdIrghatvamIyivAn // 6 // so'nyadA munimadrAdIdakSINajJAnasevadhim / tadaiva jAtimasmArSIdAtmanaH prAktanImimAm // 7 // prapannamAsIcaraNaM, mayA prAgjanmani sphuTam / ityavetyAtyajattUrNamapUrvA jogasaMpadam // 7 // nonaTaM kurute veSaM, na SaM vahate hite| na krImati tathA snigdhaiH, sAI mugdhAnna sevate ||e|| na hastinazca turagAn, urdamAn damayatyasau / na kaThoragiraM vakti, vadane sdne'pyho||1|| jatimAtyantikI dhatte, jnniijnkopri| na kopAruNatA'syAsIdRzorapyaparAdhini // 11 // jinArcAsaktacetaskaH, saadhusNsevnodytH| tanmatiH zAstracintAbdhI, mamajArthajare na hi // 15 // navInayauvanAramnanivadpasaMpadam / na taM smaravibAdhArtiya'vAdhata manAgapi // 13 // 1 dIrSadarzitvam. 148 // 4 // Jain Education Inteu For Private & Personal use only fww.jainelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hastiSvapi zasteSu, tasyAsIt priitiraatmnH| na rathAH satkathAstasya, turaGgA na tu rnggdaaH||14|| harSojhAsA na cAvAsA, na gItiH priitidaayinii| nAGganUSA sukhAyAsInna possstosskRnmnaak||15|| nihitopattayastasya, pattayaH prItaye na hi / sahetA zrapyanUvazca, sAvahelA mahekhikAH // 16 // anyadA'cintayazcitte, vasudhAvAsavastarAm / rAjyadhUrjArasaMcAra, kathameSa dhariSyati // 17 // yativadhItarAgatvaM, dhatte niHsaGgatAmapi / yo yauvanavayaH prApya, yuvtiijnrnyjnH||10|| yadyasya kAryate nAryAH, karagrahamaho mahAn / tadA tazamAsAdya, sadyaH syaavissyonmukhH|| 15 // tAvanmAnI tathA dAnI, tAvaDyAnI hi mAnavaH / tAvadyogI tathodyogI, yAvanna syAghazAvazI // 20 // vimRzyorvIzvara iti, svAnte zAnte tanUnave / kalatrasaGghahasyArthe, cakAropakrama kramAt // 1 // pitroratyAgrahAdeSa, tapacaH pratipannavAn / dAkSiNyanidhayaH prAyaH, santaH pitari kiM punH||1|| tatastadeva jUlartA, dhartA pramadasampadaH / ayAcata dharAdhIzakanyA dhanyA mudA'STa sH|| 13 // samameva samArabdhe, hubdhe harSAmbudhau nRzam / pANigrahamahotsAhalare vAsaraNa (vena) vai // 24 // nRtyatsu naTaceTeSu, gIyamAnAsu gItiSu / yoSAniH sphAraveSAnirmilitAsu janAviSu // 25 // khasanmaGgalatUryeSu, ninadatsu sunirjaram / tAbyamAneSu niHzaGka, paTaheSu ca yssttiniH||26|| 1 nihitA dUraM sthApitA Apattayo yaiste. 149 Jain Education Interational For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 5 // %AA%E0%AAAAAA aSTAjiratyanISTAniH, kumArIjiH parivRtaH / zracakAtridazAdhIza, va divyaapsrovRtH||2||cturjiH kasApakam kumAraH sphaarshRnggaarodaarjuussnnlaasurH| yAvadAste caturikAmadhye mAnATyaveSanAk // 20 // tAvatprAktanapuNyadrumaJjarI ruupdhaarinnii| vAriNI duHkhalakSANAM, kAriNI muktisampadAm // e|| iti cintA samutpade, hRdaye rAjajanmanaH / phalegrahiryayA janma, niSphalatvaM jvsthiteH||30|| trinirvizeSakam aho mohamahArAjaceSTitaM spaSTamIkSyatAm / keyamajJAnadhIlagnA prANinAM gurukarmaNAm // 31 // zratattvavedinaH sattvAH, pUryante mohniyaa| yayA dharmadhanasyAsau, nAzaH sapadi jAyate // 3 // kimetaiH sphItasaGgItairItijAtairivoditaiH / nATyairvimambanAprAyairapAyariva pUryatAm // 33 // na rAjyenAmunA kAryamanAryAkAryahetunA / zastrIjiriva na strIjirartho'naauMghahetuniH // 34 // mAnuSyaM cApi vaikuSyaM, sagurUpAstiruttamA / hA hAryate'pi saMprAptA, sAmagrI mugdhacetasA // 35 // samagrajogasAmagrI, mikhitA khalitA'pyaho / mahAtmanAM na dharmAdhvaprasthAne vighnasAdhinI // 36 // na yeSAM jogayogo'sti, manAgapi hi sadmani / anirudhamanaskAnAM, karmabandhastathA'pyaho // 37 // ihA kathamahaM mohaceSTitAni vidannapi / snehapAzena bacho'smi, yathA vAgurayA mRgaH // 30 // dAkSiNyaM pitRmAvRNAmakRSaM mayi kevalam / no cetkathamahaM sthAtA, javodAradavAnale // 39 // 1 pitrA sahitA mAtaraH pitRmAtarastAsAm. 15 // 15 // Jain Education For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadA cidAnandamayI mahInasukhasampadam / lapsye'haM ? sanmunitvena, saMyamAdhvani saMcaran // 40 // kadA guroH padAmnojarAjaH svazirasA spRzan / vapuH pavitrayiSye'hamahaGkAraparAGmukhaH 1 // 41 // padapraNamanaprahvama tiryatitateraham / kadA mudA sahiSyAmi ? duHsahA~zca parISadAn // 42 // vicintayanniti svAnte, zAnte rAgodayAtyayAt / apUrvakaraNaM prApya, niSpApavyApamAnasaH // 43 // ghAtikarmayaM kRtvA, chittvA saMsArabandhanam / saMprApa kevalajJAnamajJAnogratamo'paham // 44 // gurNAdhikeva viprocyamAnamAzcaryamIdRzam / sudhanaH sArthapaH zrutvA, cetasIti vyacintayat // 45 // zrazrApRSThanmahIzakraH, kuto detostavopari / zrasmAkaM snehasambandhastataH provAca kevalI // 46 // tvaM rAjan ! puri campAyAM, vijayI jayanAmarAT / zrAsIH priyamatI jarttA, dharttA guNagaNazriyAm // 47 // kusumAyudhanAmAhamajUvaM tvatsutaH purA / suraH saMyamamArAdhya, vimAne vijayo'jani // 48 // punastataH sarvArthasiddhe tridazo'javam / zrAvayoratra saMjajJe, saMyogastuSTipuSTaye // 49 // tasmAnmamopari snehaH, svAmin ! yuSmAkamadbhutaH / mithaH prajaspatAmitthaM, jAtismRtirajAyata // 20 // tataH karmakSyAvAThakevalajJAnazAkhinAm / zramarairma himAdhikyamakAri pramadoddhuraiH // 51 // samagre'pi pure paurAH, pracurAnandamedurAH / zrarAjanta vasantarttupAdapA iva puSpitAH // 52 // 1 guNasAgara. 2 vizeSeNa jayo yasyaitAdRk jayanAmarAT- 151 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 76 // sudhanaH sArthavAho'tha, gurornatvA padAmbujam / zazaMsa navataH svAmin ! guNAbdhestuTyatA kutaH // 53 // ztyamAkhyAtari proce, munInjaH prAgnave hyayam / puNyaketustanUjo me, samajUccAgrahIdvatam // 54 // mayA sAI guNAzcIrNA, matsamAcaraNAzrayAt / anena nanu dhanyenAnijhena zivavartmanaH // 55 // zratastanUkRtAzeSakarmA dhrmaatmtaashritH| zranujUyAmaraM janma bajUva gunnsaagrH||56|| puNyAnubandhi sukRtaM, pariNAmastathA smH| sukhAvAptistathA tujhyA, karagrahamaho'pi me // 7 // mamApyatAstathA vadhvaH, pUrvajanmapriyAH sphuTam / tatazcIrNavratAcArA, anuttarasurA banuH // 50 // prAktanA vanitA etAH, saMprAptAH kevala zriyam / sAmagrImApya 5SpApAmapApAtmasthitiM shritaaH|| ee|| samAkaryeti bubudhe, sudhanazreSThipuGgavaH / zrAvaka dharmamanye'pi, svIcakurvahavo janAH // 6 // harSeNa hariNA sUnuharisiMhasya vishrutH| sthApayitvA nije rAjye, svAtmA ninye kRtArthatAm // 6 // pRthvIcanmahArAjarinubdhamanaHsthitiH / vrataM suciramArAdhya, prabodhya vikabrajam // 6 // svakIyamAyuHpratipAdhya pUrNa,tUrNa smutpaaditkevlpi| pRthvInchanAmAmunirAjahaMsaH,prANezvaro'jUtkila modkhdmyaaH||63|| ||iti zrIpRthvIcanjarAjarSikathAnakam // X pUrva jinAjJArAdhanaM pratipAditaM / zratha jinAzArAdhanaM bahuzrutagurUpAstimantareNa samyagnAvabudhyate'tasta'padezaM 4 kramAgatamAkhyAti // 6 // 152 Jain Education Inte For Private & Personal use only Tilaw.jainelibrary.org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahussuyANaM saraNaM gurUNaM, zrAgamma nicaM guNasAgarANaM / puchita acaM taha muskamaggaM, dhammaM viyANittu carija juggaM // 1 // vyAkhyA-bahu prajUtaM zrutaM sUtraM yeSu te tathA teSAM bahuzrutAnAM zaraNamAzrayamAgatya nityaM sadA (guruNAM) gRNanti tattvopadezamiti te tathA teSAM gurUNAM / punaH kiMjUtAnAM ? jJAnAdiguNaratnasevadhInAM / pRcchet artha / tathA mokSaH karmabandhato muktistasya mArgastaM mRgyate'nviSyate iti mArgaH, yato gurUpAstimantareNa jIvasya tattvamArgopakhamno surkhana eva / tataH subahuzrutagurumAJcaya dharma ca vijJAya zrApazcaretsamAcaret yadAtmano yogyaM syAttaditi kAvyArthaH / / tathA coktaM jagavatyAM gautamapRSTena zrIvIrajagavatA-"tahArUvaM paM jaMte samaNaM vA mAhaNaM vA pakhuvAsamANassa kiMphalA pavAsaNA ! goyamA savaNaphalA / se eM naMte savaNe kiMphale ? pApaphale / seNaM jaMte nANe kiMphale ? vimaannphle| se eM| naMte vimANe kiMphale ? paJcarakANaphale / se NaM jaMte paccarakANe kiMphale ? saMjamaphale / se eM naMte saMjame kiMphale? zraNasahayaphale / evaM apaehae tavaphale, tave vodANaphale, vodANe akiriyAphale / se eM naMte akiriyA kiMphalA ? siddhi pakravasANaphalA pannattetyAdi" / atrArthe zrIjayantyupAsikAsvarUpamunnAvyate| kosaMbiyAsohiyarurakakharakA, kosaMbiyA nAma purI arurakA / ityatthi rahaMtaasaMkhadarakA, layAphalodAravaNAsadarakA // 1 // na jassa cittammi rameza mAyA, nicca namiti nivehi paayaa| jassaggaLa verigaNA varAyA, bajUva tatyodayaNotti rAyA // 2 // zrIdazavaikAlike-"ihalogapAracahiyaM jeNaM macchaha sggii| bahussuyaM pajuvAsijA pucchijjatthaviNicchayaM // 1 // " prakSiptamidam. / 153 Jain Educatan Internet Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sapratikA. 264546464*4%% nimmAya jaM tughmaNo payAvaI, jIe susIkhammi ya niccalA maIna kakkasaM jA vayaNaM payaMpaI,mAyA ya tassAsi siimigaavii||3|| maNammi nica sarayaMbusabA, bhUvassa tasseva ajU pichaa| susAisinAariyA atulA, jayaMtiyA nAma tahA amuchA // tatthannayA punnajarodaeNa, samosaDhaM vIrajiNesareNa / micaMdhayArANi dipsareNa, cinnANi dareNa khANeNa jeNa // 5 // sa (sA) zraggaDe sodayaNaM karittA, nissIma jttinjrmubhittaa| tabaMdaNatthaM jiNadhammarattA, jayaMtiyA tattha javeNa pattA // 6 // vaMditta vIraM jiNa aggarDa sA, suhaM nisannAnaNu nippaThasA / suztaddesaNa micatosA, smujyiaa'vnadi(d)ttmosaa||7|| pahUjaNa jo laviyA navammi, kUvammi tumne nivameha jmmi|raago ya dosoya ahI suruvA,gasaMti jatthaMgigaNaM paDalA // // jIvo ajIvo taha punnapAvaM, tahAsavo saMvaratattamevaM / baMdho tahA nijhAraNA ya murakaM, naveva tattAI muNeha sarakaM ||e|| na jIvahiMsA na musAvivAda, paristhisaMgo kypccvaardd| adattadANaM pariva kriyavaM, pariggahevAvina sakriya // 10 // iccAzvarakANakarNi suNitA, jiNuttatattA maNe muNittA / vaMdai namasai pamivattipurva, puDhaM tahesA kuNaI anabaM // 11 // kahaM Nu jIvA garuyattajAvaM, khahaMti naMte naNa sappajAvaM / jayaMti pANANuvaghAyadosA, niyANasajheNa ya mitraposA // 12 // jIvANa te javasighiyattaM, sahAvarDa kiM pariNAma taM / jayaMti taM jANa sahAvarDa ya, na saMjave taM pariNAma ya // 13 // " sabe'vi navA kimu sidhimee, naMte gamissaMti chiyA vivee / jayaMti evaMti para gaNeza, taTa puNo pulamimaM kuNe // 14 // sabe vazssaMti jayA sivaM te, tabajji kiM nu navo hu jaMte / jayaMti eyaM na husaMjavejA, nahaMgaNasseNiliI munnijaa||15|| kiM suttayA jAgariyA va naMte,sAhU ? kahissAmizmaM dhuvaM te| ahamiyA jenaNuztya jIvA, dhammajANe saMtithaIva kIvA16 154 jIvA garuyattanAva, jaNuttatattAI maNe mAvA / adattadANaM parivA va murakaM, naveva tattAra mAdhyatta, sahAvana sappanAvaM / jaya namasai parivattiya pAragahevAvi na sAla 09 // Jain Education in w.jainelibrary.org Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PRAKAA CRACKERAXRANAS tesiM khu suttattaNamevaramma, jarja karissati na ghorkmm| je dhammiyA dhammapahikkavittiNo, susiikhjiivaajydaannsttinno||17|| |jayaMti tesiM puNa jAgara, susAhu jamhAnaNu biti tttN| to suttayA jAgariyA ya seyA, egesimesA jaNiyA muleyA // 10 // puNo'vi puccheza jayaMtiyA sA, naMte balaM mubalayA va sassA? / uccmAINi sumukkarANi, kueMtije tivatavonarANi // 15 // tesiM pasassaM sabakhattamaMge, ahammiyA je pamiyA kusNge| hiMsAmusA'dattaabaMjasattA, tesiM varaM bakhayA pavuttA // 20 // zrAvassavattaM aha uUmittaM, susAhu ? naMte ! maha vUhi tattaM / je coriyApAvapariggahesu, bujhA ya gizA bhuvigghesu||21|| te suddhAlassadharA narAdhuvaM, jana ati du kammayaM navaM / jayaMti je saMjamasIlavaMtA, bahussuyA dhammaparA pasaMtA // 2 // varaMkhu te ujAmiNo tavassiyo,je ghoraNujarA maNassiyo / azraNegaMtamiha pparUviyaM,sammaM sudhammamivehi appayaM53 cAi succA jiNavIradesaNaM, jayaMtiyA murakasuhikkadesaNaM / jAyA susittA vaNavIhiyA jahA, ghaNeNa subAsavaI saI tahA // 24 // puchittu sA udayaNaM kumaraM jayaMtI, sammattasudhimasamaM hiyae jayaMtI / pavanAmuDhayamaI naNu giehaI sA, IsAvisAyarahiyA jiNattimIsA // 15 // carittu cArittanaraM suddharaM, sA khaggadhAruba mahAsamugharaM / aMgAzkArasa sutta tahA, paDhittu zratyAu javammi niSpihA 16 nimmUkhakAsaM kasiurukammayA, khahittu sA kevlmithismyaa|pttaay nivANasuhaM mahAsaI, suttattha vitthaarvisusspsNmii||27|| tvaM jayansyAzcaritaM nizamya, samyatayA cetasi cAdhigamya / bahubhutopAsanayA sadartha, sUtraM gRhItvA kurutAM svamartham // 20 // 155 % %% % For Private & Personal use only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatija // 8 // // iti jayantyudAharaNam // zraya pAzcAtyakAvye bahuzrutasevA zreyasI prokA, abhAgItArthasevApratiSedhArthamAha tuma agIyabanisevaNeNaM, mA jIva naI muNa niSThaeNaM / saMsAramAhiMDasi ghorakaM. kayAvi pAvesina moskskN||3|| vyAkhyA-re jIva tvaM gItArtha niSevaNena sevanena mA na kuzakhaM muNa budhyasva nizcayena / apretanapadaSayena tatsevAphalamAha-ahama vijJAtasUtrArthagurUpAstyA svastyAjAgI jAvIti mA jAnIhi, kiMtu saMsAraM ghorapuHkhaM ghorANi muHkhAni yatra sa tathA taM / bAhiMmasi trAmyasi / tatsevayA kadApi na prApsyasi modasaukhyaM mokSasya saukhyaM moksaukhyamiti kAvyArthaH / zragItArthasevopari sumatijJAtaM zrImahAnizIthoktamAtanyate paNamiya jiNiMdavIraM suvannasabannasuMdarasarI raisirisumaznAvakahaM mahAnisIhAu kahissaM // 1 // ityeva narahavAse dIsaMtANegakhoyasuhavAse / cakkijiNakayanivAse jakhaharakiAMtajakhavAse // 3 // magahAjihANavisa vaTTa bAraverinivisa / ramaNipaMcavisarDa dhammiyakhoyANa avisaGa // 3 // - guNarayaNagaNakusatthala kusatyakhaM nAma tattha puramasthi / sohaMtaghaNakusatyakharuraM rujiyajaNohaM // 4 // - tattha nivasati balA susAvayAyArapayaraNaviyatA / sirisumaznAzvarakA sahoyarA nimmakhasuparakA // 5 // tesimasesaMpi dhaNaM zrainnayA gakhiyamaMtarAyavasA / zrannapamakhaMva gharapavaNA ti (ta) hiM vasaMtAI // 6 // 156 SHANKAR // 7 // Jain Education Inter FOE Private & Personal Use Only PROw.jainelibrary.org Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 14 Jain Education Internatio tANaM guNarayA nihI sayaNa mittANa surakakArINa / na pahuSyaMti maNorahamAlAI visAlA // 7 // hiyamahimA na cezesuM na devapUyA | sAhammiyavacanaM kAryaM sAmatthamavi natthi // 8 // to gehaM viciMtiyaM nijaNehi hiyayammi / jAva sadhaNo maNusso pasaMsaNiko jaai tAva // 7 // so'vi pAsavattI saMpakAi saMpayA ghare jAva / vuddhodayaM ghapi du vikuliyA naNu paricaya // 10 // gamma tattha videse sahavAsI jattha dIsae na jaNo / na hu daMsikAi vayaNaM sayaNAeM nijhattammi // 11 // dUragayAmhANaM puUMti maNorahA ya kazyAvi / tadabhAve pacA pAvikAra muraka surakakarI // 12 // parijAviya dohivikamAgayaM nayaramujjiyaM sahasA / jo jammi virayacitto so tamhA dUra jAi // 13 // kazvadipate magge vaccaMtayANa naNu tAM / sAvayasahiyA miliyA aNagArA paMca sAyArA // 14 // to nAilo papaitaM par3a jo sumai esa muNisattho / vaTTa sutaro eee samaM pavaccAmo // 15 // vitahatti lie miliyA satyammi jANo do'vi / jA jaMtegapayAgamee tA nAilo jai // 16 // jo jadda susu harivaMsa tilaya sirine minAha jiNa pahuSo / muhakamalAI nisupriyamimaM mae sunisanneNaM // 17 // erisae murUti kusIle na te nira (ri) rikA / dichIevi Du jAuya ee khalu tArise caiva // ehiM samaM gama na jue zramha zrappasattheNaM / vaccissAmo ee vayaM tu samaNA jahilAe // 19 // 1 ekAkinI. 2 vrajantu. 18 // 157 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza F%A** saptatikA. pe|| ****X na karissAmo amhe jiNavayaNAtikkama mahAghoraM / zrAsAyaNikkamUlaM zUlaM pAvaM viNA hiMsaM // 20 // ehiM samaM jaMtAeM bAlAvAdINi iMti nissaMkaM / tehiM vivaza mittI tatto muggaz'haM musahaM // 1 // zya paNiya bAhAe cittUNaM jAyaraM niyaM sahasA / vAlaz munisatthA jaha kuvA sisu japaNI // // dUrajjiyamuNisatyo nAzlasako sannATaNA sahiM / phAsuanUmipaese cihiyayaMmi saMtujhe // 23 // zya ciMtijamADhatto sumaI kumaI saMga sNto| mAyAe taha pijaNo vittikai jicnapIe // 24 // dijazna uttaraM hA eyassa kimuttaraM pazyAmi / sayameva kiM na khajAi gurUNa'vamA vayamANo // 25 // je khalu sAhurUve kusIlae te na didicce / ee tAva susAhU virikatIha paccarakaM // 26 // tamajaMpiraM muNittA aliyakasAeNa nAzvasusaho / taM vajAri khaggo hiuvesikkniunnmii||27|| jAjaya tujja na doso dosaM kAlassa no zrahaM demi / no annadesadoso neva zrasaMpattidosoya // 20 // kahie'vihie vayaNe sahoyarAvi du jayA pakuSpati / jIvANaM ciya doso to nUNaM garuyakammANaM // she| mibattagahaggahiyA sahiyA ativarAgadosehiM / bujkaMti kahaM mughA javaesagirAhiM sucAhi // 30 // takkahiyamimaM nisuNiya zramaNiyaparamattha pummaI sumii| nAyakhamevaM nAsa tumameva hi saJcavAiti // 31 // jo sAhUNaM dose nissaMkamidumavesi jIhAe / hoUNaM nimako sajo paradUsaNuggiraNe // 3 // kiM cidhyiM na pisi eesi mahANunAgasAraNaM / uccmadasamAztavakaraNaM sukara kiriyaM // 33 // 158 XZhong XGe Nu For Private & Personal use only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ECORROR nANAniggahadharaNaM subuccaraM caraNamaNusaraMtAeM / nimmaMsasukkasoNiyadehANa tahA nirIhANaM // 34 // jesiM daMsahamavi pAvakhevakhittANa kuNa pAvittaM / tesiM kusIkhanAma niraggakhaM jaM samusavasi // 35 // sucha tuha sAvagattaM nAsAsamizkSayAi kA vattA / muharamuhe tammi ya payaMpae nAzkho zraha taM // 36 // kahamuttANo'si tuma bAhiravittI jAya sAhUNaM / daMtA gayANa bAhiM jinnA anne vayaNamane // 37 // ee bAlatavassI avssmiisaavisaayvisypraa| kimakAmanikarAe phalaM khu annANakahiM // 30 // ussuttapayaM garuyaM sAhUNeyANa taM na yANesi / annaM ca na maNayaMpi du maha roso javari eesi // 3e|| giehAmi jeNa dose kiM tu mae nemisAmiNo pAse / zrAiniyamerisayaM jaM na kusIlA du davA // 40 // to sumaNA palaviyaM nibuddhI tuma khu jArisa / tArisa titthayaro so'vi parUve jo evaM // 41 // dubnAsirassa evaM sahoyarassappaNo guNoyahiNA / sirinAyakheNa pihiyaM vayaNaM niya dohiM hatthohiM // 4 // jaNiyaM ca jadda mA ruddanichurehiM kharehiM vayaNehiM / jagaguruNo titthagarassa kuNasu zrAsAyaNaM garukaM // 43 // ahavA jaNasu jahiliyamahayaM vAremi no tuma jAya / to sumaI vajaraI ee'vi jayA mahArisiNo // 4 // iMti kusIlA dhaNiyaM tA zranno ko'vi natyi du susiikho| jai sIyalaM na sakhikha tA zraggI ceva sNjv||45|| to nAyakheNa jaNiyaM jiNavayaNANugayabuddhiSo dhIrA / no bAkhatavassINaM kiriyA suppasaMsaMti // 46 // kheso'vi dudilAe eesuna vijAe muyamaeNaM / dIsaMti naNu kusIkhe bAhiracariyA niyameSaM // 4 // 159 For Private & Personal use only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 0 // CARRAMMAMT+ jo sumai piTha vaJcaya muhaNaMtayamasthi bIyameyassa / ahiyapariggadharaNethesa dhuvaM tAva ussIkho // 40 // parimiyapariggahehiM hoya niccameva sAhahiM / iNamavamaniyamarahaMtavayaNamamayaba mahurayaraM // 4 // nAyamamuNA khu eyaM jaz egA puttiyA gamissai me / hohAmi tA kahamahaM IsiM gaNi na vayalaMgo // 5 // kacaM nivasaNaMgaMgaNAi ashvghruuvtnnukhaa| suciraM nijjAzya khoyaNehiM nAlozyamaNeNa // 51 // eeNa saMpayaM ci (ta) ya taha loyA niyeNa hatyeNa / gahina adinagaro sAro gami carittassa // 13 // tumae dimimaMpi hu kavaM sUrodaeM ajAe'vi / jo jagga dikheso vaccAmo turiyamuha // 53 // eyaMpi tAva seyaM zravana eesi jiGa seho / rattI zraja sutto aTTakANI annuvutto|| 54 // viGkae phusieNavi kappaggahaNaM kayaM na eeNa / tahaya panAe magge kappaggeNaM ca hariyataNaM // 55 // nissaMkaM saMghaTTiyamaNeNa sIvedagaMpi parinuttaM / pavaNassavi saMjAyA virAhaNA mudhajAveNa // 26 // pAyajuyaM apamajhiya saMkamirDa esa khAramijhaM / pahapamivanneNa ja jayaNA karasayabahiM gaMtuM // 7 // iriyA pamikkamaNaM nihi jIyakappasuttammi / gaMtavaciyibe sazyave zrAsiyabe ya // 50 // taha ceva vaTTiyavaM bakkAyajiyANa na hu jahA bAhA / pavazyANamimesi carittakheso'vi na du dishe|| ee|| muhavaMtagapamilehaM kuNamANo avihiNA puNo ajA / so coGa mae jo sAhu kaha kuNasi pamikhehaM // 6 // phAphamasaheNa pame virAhaNaM vAjaNo na du gaNesi / kahamaNuvanacacitto paramatyapasAhago hosi // 61 // 160 KAAMKACCHARGE // 0 // Jain Education in For Private & Personal use only Jaww.jainelibrary.org Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *OM * -*- erisapamAyaThANA jesu kahaM te ivati naNu samakSA / jahamuha jUNatumA ee ukAyanimmahaNA // 6 // zrahavA eehiMto nUpo'vidu sagguNo na jassasthi / suhumovi niyamajaMgo ee puNa sabahA bajkA // 3 // kattabehiM imehiM dihiM niyamaI sudichIe / saramANo jiNavayaNaM ko esiM vaMdaNaM kubjA // 6 // annaM ca saMgamo naNu zmesimamhANa vippsaahe| sAvayadhammarayANavi sidikhattaM caraNakaraNesu // 65 // zrAhimAmo jeNaM javAmavIe avaviyamAe / iya aNusiko'vinAyakheNa vivihAhiM juttiihiN||66|| sumaI palavez zma gaMtabamavassamamhameehiM / gahiyavA pavajA niravaDA taha mae etya // 6 // tumamusavesi jaM puNa taM kArDa ko'vi kira na sake / tA muyasu maha karaM tuha na balakAro kareyabo // 6 // ee vayaMti dUraM maha gaMtavaM zmehi khalu sahiM / to nAyakheNa jaNiyaM na gaThamANassa tuha jadaM // 6 // zrayaM puNa hiyamahiyaM kahemi tuha jaM hiyaM tamAyarasu / purakAkaromi nAhaM ko kassa karija kira bayaNaM // 30 // na piDa tassaMgA vivihovAehiM vAri'vi du so| caMdaNamukiya kuhiyaM payAi naNu maciyA vANaM // 1 // goyama sa maMdalaggo paba sAhupAsapAsammi / khaggA ya paMcamAsA vaccaMtAeM pahe tANaM // 12 // zraha annayA vAlasavantari zrAga ya mubjirako / jiskAyarAvi nirakaM na tattha pAbaMti maNayapi // 3 // apamikatAkhozyapAvA mukkAbadosa marilaM / vimaNA naNu te samaNA zramaNA jiNadhammasevAe // 4 // 1 sAdhupAzapArthe. 164 424x48-%%** * 4 L ___JainEducation.in aw.jainelibrary.org Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. uvavanA gayapunnA jUyapisAyANa jaskaraskANaM / azhINavAhaNate ta'vi caviLaNa miSThakukhe // 35 // kuNimAhAraM tuMjiya asuhanphavasApaDa ta maricha / sattamanarayammi gayA gayAhayA surakasamahigayA // 16 // tatto napaTTittA itto calavIsigAi tazyAe / sammattamuttamaM te khahittu sussAvayakukhesu // 9 // tatto tazyammi jave cauro naNu sijjihaMti te muNiyo / sikissana huego paMcama tANa jo je // 10 // egaMtamichadichI jarja jaI so tahA ajabo ya / nabo zraiva ajabo jayavaM maha kahasu so sumaI // e|| goyama nabo jai esa tAriso to marma samANo ya / uppanno kahasu kahiM goyama paramAimiyagesu // 40 // jayavaM kiM javAeM paramAhammiyagaI khu sNjv| evamiNaM je purisA samarA dosarosidhA // 1 // mittassudaeNaM hivaesapi kahiyame risayaM / zravagaNiya bArasaMga suyanANaM sukayaguNagaNaM // 3 // amuNiya samayasarUvaM niccamaNAyArasaMsaNaM kaauN| unlappiyaM tameva ya jahA sumaNA kusIkhANaM // 3 // egaMtaparakavADe karja jaLa hoinUrijavanamaNaM / eevi jai kusIlA tA na susIlo jae ko'vi // 4 // gahiyabA taha dirakA pAse eesimesa maha niymo| nibbudhi jahA taM tahA dhuvaM so'vi tityayaro // 5 // zmamuccaramANeNaM mahAnimANeNa sumazNA teNa / bacha cikkaNakammaM dhammami para muMhattAe // 6 // kamaNudhyimamuNA pahA siSThA siDhilamupipAse / paramAimmiyanikaragaI gaI caviya tatvo'vi // 7 // 1gadairAhatAH- . 162 5 // 1 // __JainEducation Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katyovavavihI so! jayavaM! goyama kubudhiSA teNa / vihiyamaNAyArapahANukittapocappaNAi bahuM // 7 // takammadosavasa arpatasaMsAriyattamaNupattaM / kattiyanave jamissai so'Nege puggakhapari(ra)he // e|| avijamiya cAlagazyA nasthi saMsAra sunittharaNaM / tahavi hu saMkheveSaM suNa goyama tannavabjamaNaM ||e|| zNameva jaMbudIvaM pariveDhiya saMvi khvnnjkhhii| eyassa jammi gaNe siMdhU ya mahAnaI pamiyA // 1 // dAhiNadisAznAge taTa paesATha vezyA majke / paNapannajoyaNesuM karikulAyAramasthi akhaM // e|| nAmeNaM pamisaMtAvadAyagaM uskadAyagaM bahuso / zrazcatterasajoyaNamANaM gaNaM ca puriyANaM // e3 // adujoyaNANi ya usseho tassa khavaNajakhaDavari / zraccaMtaghoratamasaMdhayArarUvAu tahi ceva // e4|| ghamiyAkhagasaMgaNA sIyAlIsaM guhAu vaTuMti / eyANa majjAge juga juge jakhayarA maNuyA // e|| nivasati te ya rudA saMghayaNaM vArisahamaNupattA / sapari(ra)kamanjuyadaMmA zramatterasakarapamANA // 6 // saMkhijavarAka majAmisamahupiyA ya shriikholaa| banavirUvaMgA hariSa azyoradiDIyA // e|| mAyaMgavikayavayaNA asaziva sunidhurappahArI ya / jamakiMkaruSa ghorAyArA te tatya citi // e|| tasiM jAuM puNa aMtaraMgukhiyAu tAu girihattA / camarINa dhavalapuDAyavAkhehiM gaMthikaNa dddhN| ee|| kannayu(ju gakhaMmi baMdhiya mahaggharayaNathiyo vnniykhoyaa| sAyaramaNupavisaMti yajalayarajIvahiM nibjiiyaa||10|| sayakhaMpijasahijakhaM sudeSa bAhimichapa vegeNa / baJcarayavANighi bAgaDaMti ya niyanaSaM // 11 // 163 +AAAAAAAXXX va azyoradichIyA // tAsa jArDa puNa aMtAnaharappahArI ya / ja For Private & Personal use only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 2 // tesiM ca aMgokhiyagahaekhaNe dussahA agAhA ya / jAya bAhA dehe jArisayA jiiviytkrii||10|| taM zraNuhavaMti naNu te narA varAyA sudiimnnvaayaa| pubanavaliyabazyorakammasaMpannamuhakAyA // 13 // jayavaM keNaNaM ? goyama tesiM tu jIvamANANaM / giedejamakhaM naNu ko? aMtaraMmANa gukhiyA // 14 // vippaMtina tAla jayA niyaMtaNAhiM tayA bahuvihAI (hiN)| sannaghabacakavayA karADakaravAkhakuMtidA // 105 // bahusUradhIrapurisA buddhipau~geNa keNavi bakheNaM / saha jIvieNa dolAI gieiMti zrazvakaNaM // 106 // taggahaNe puNa tersi jAiM javaMtIha.tikakurakAI / tAI sabAI nArayauhahiM jA puNa srivaaiN||17|| jayavaM ke puNa tA gieihajA aMtaraMmguliyA / goyama khavaSasamudde tatva ya rayaNadIvarakaM // 10 // ayi du aMtaradIvaM pamisaMtAvagathalAu tasseva / gatIsAe joyaNasaehiM tavAsiNo maNuzrA // 10e| kayareNa palaMgeNaM ? jayavaM! khittassanAvasi()NaM / pudhapurisasiNaM payameNaM naNu vihANeNaM // 11 // tatya ya rayaNaddIve vIsa egUNavIsa adhara / dasa zrama satta ya dhaNUmANA ya gharaTTasaMgaNA // 111 // azpharusakakasatarA vayarasikhAsaMpumAya vaDhuti / tAI ca vihArya rayaNadIvadhyimaNUsA // 11 // khittassahAvasidheSa ceva jogeNa mlliyaamhue| amlitare u aJcaMtakhevAmAI kareUNa // 113 // tatto tersi bahupakkamaMsakhaMmANi malAmaduyAeM / pattANi parikavaMti ya zrazdIhamahaMDakachehiM // 114 // thArujittANa susAcaporANamelApampuine / bahue khAjagapace gahAya dohiMpi ityehiM // 115 // 164 // 2 // Jain Education in For Private & Personal use only XMw.jainelibrary.org Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAgacaMti ya pamisaMtAvadAyagayakhaM mahAvicalaM / tatyAgae samANe pichati guhAnivAsinarA // 116 // tesiM tAva vahatvaM rayaNaddIvaganivAsimaNuzrAeM / dhAvati ta te tesiM mApamiputrakhAuphakhe // 117 // dAUNaM khojakae zramatyapaDhaMgalaM tamazgaruzcaM / ega va jve vArA kajANaM khaveUNa // 110 // rayaNadIvAnimuhe vaccaMti pare ya taM mahumasittA / dhAvati puNo vegeNa suyaraM tesi pichIe // 11e|| tAhe goyama baccAsanne jA iMti tAva sussAyaM / maDugaMdhadavasakkayaporANayamajatuMbAgaM // 13 // mo (no) ttUNaM suyaraM tesiM pichI te padhAvati / puNaravi te mahuUriyalAuyamegaM vimuMcaMti // 11 // mahumaUloluyA te jIhArasamuciyA mahAtubA / tAvAgacaMti suhaM vayarasilAsaMpurNa jAva // 12 // AsannAsannadharApaesamAgamma saNiyasaNiyamime / tAvAgar3hati jahiM vihAmiyamuhaM tayaM asthi // 13 // tattha mahumaGapunnAI jAiM ubriysestuNbaaii| tesiM samirakamANANa tAI muttUNa te purisA // 12 // vaJcati niyagharesuM zyare mahamaUmasarasalakA / tattha pavisaMti jAva ya he goyama pubanimmukke // 125 // tAva paripakkAmisakhase mahumaUpunnanaM ya / malittasilAsaMpumamavi pirikaya harisiyA iMti // 16 // tattha ghyiANa tesiM jhuMjatANaM madaM ca visiyaM ca / sattama dasa diyA jA vaccaMti guhAnivAsI // 17 // to rayaNadIvavAsI parA sutirakorudhArakhaggadharA / aMgaMmi bakavayA raudayarajasasesakarA // 10 // taM vayarasikhaM pariveDhiUNa, sattacha kAu paMtIu / vaMti na mekhecaM vayarasikhAsaMpu; tAva // 15 // 165 **%%ACKERALAM Jain Education Intel For Private & Personal use only ! Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % upadeza % saptatikA. % % agne puNa nikaruNA (nikkaruNA)vaM jiyANa vahaheDaM / taM mekhayaMti kakkasagharaTTasirajuyakhamekarUM // 130 // tami ya milikramANe tesiM ikassa vAvi doNhapi / niSphe khu javeDA khamahamasaddeNa rudeNa // 131 // tesiM ta narANaM sacanappayamaMdirANa khaNamittA / tesiM hatthA saMhArakAlamavi hota jai kahavi // 13 // tesiM gharaTTasaMpumamaUgayANaM taNUNamanire / dakhie'vi pIsie'vi hu na du pANAzkamo dujA // 133 // vayaramiva uddale khalu te aDI aha gharadRsaMpumae / kaNDva sahe nijuMjiya jamAmilaM cakkamiva sayayaM // 13 // kheti vacaraM jA tAhe aJcaMtadAruNaM surakaM / visahati te varAyA vAyAmaNakAyasaMjUdha // 135 // no jAyaMti dukhaMmA tahavi du acciyA sarIrANaM / phuTRti na tuTuMti ya jayaMti puSa jakArIlAvaM // 136 // te tArise palozya pariusamurviti rayaNadIvanarA / pavihAmiUNa ya sikhAsaMpumayA gharaTTANa // 137 // tADa tersi naNu aMtaraMmagukhiyAla gieihaya baleNa / bahueNa daviNajAeNa vikkapatI zme tattha // 130 // eteNa vihANeNaM giehati ya aMtaraMgukhiyAuM / te rayaNadIvavAsImaNuyA azkUrakammANo // 13e| jayavaM kahameva(va)puNa taarisdurkohmnnuhvNtaavi| AhArapANarahiyA gahiyA pImAi dusahAe // 10 // pANe dhAraMti kahaM chiyA mahAsaMko tahArUve / jA vaccaramarihatthe camiyA namiyA sakammehiM // 141 // goyama puvajavaniyakammavasA (paravasA) varAyA te / jayavaM mae samANe ta'vi sumatI kahaM jAe? // 15 // . tatya(tye)va pamisaMtAvadAyage vinakhe akhe| goyamA sattavArA so, taheva uvvjiaahii||143|| 166 %A4%ACACAKACKAGANA % % tesiM naNu aMtarAya aMtaraMgagutAdi / zrAhAramA camiyA nA dAvaNajAe % yaardd| te yA tArisadurako // 3 // *%%% gaNe dhArati Jain Education international For Private Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tavi usANate, taThe kaehattaNaM gae / tajavi vaMtaratte ya, tatto'vidu vaNaphaI // 14 // tatto maNussajAIe, itthinAvaM hissaI / ta'vi upuDhavIe, sumaI hu gmissii|| 145 // ta naresu kunttei, tatto'vi hu vANamaMtaro / gayajuhAhive tatto, mari mehuNattara (NAture) // 146 // tatto vaNassaI'yaMtaM, apaMtaM kaalmssi| mANusattaM tarja patto, saMjayattaM ta'vi ya // 14 // naro nemitti tatto, sattamAe t'viy| caramoyahimaUmi, mahAmahattaeM ta // 14 // nArale sattamAe ya, ta goNo javissaI / ta'vi musANo ya, ta'vi vaNakozkho // 14e|| ta'vi du jaloyattaM, mahAmanttaNaM ta / ta taMmukhamabatte, sattamAe ta ta(ga) // 15 // rAsaho ya ta sApo, kimisNkukhgtt| ta'vi dahurattammi, telakAyaM ta garcha // 151 // ta kutha ya jamaro, ta ya ca ma / taThe uddehiyattAe, garDa tatto vnnssii|| 15 // ta apaMtakAlA, cakitthIrayaNattaNe / nAra taha bIe, jA tatto kareNUje // 13 // paTTaNaM maMmiyaM nAma, uvajkA ya vaTTaI / taggehAsannadesammi, khiMbapattattaNaM gaDe // 154 // khukritvInAvamAvanno tatto maNupaMku () go / ta ya (da)magattammi, ta ya puDhavAzsu // 155 // tatto ya maNue bAkhatavassI ya ta'viya / vaMtarattaM tarDa patto taviya purohiDe // 156 // tauM'vi sattami patto, taI goNo ya uddhro| mANusate taI jAu, cakite sammadichi // 17 // 162 For Private & Personal use only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 4 // AAAAAAAMARCLAX paDhame narae tatto, ta innassa naMdaNo / ta ya samayo(NI)nUja goyasamaNo jUjaMgo (pasamayo cuda) t||15|| zraNuttarasuro tatto ta cakkadaro puSo / puvasaMghayaNI hoThaM, nivieNo kAmanogaH // 15 // jahova uki, carittAcaraNaM varaM / goyamA sumaI so ya, gaccissa paraM payaM // 16 // tahA ya je ihaM jiskU, nirakuNI ya guNottamA / pAsaMmINaM pasaMsAra, kujA tahaya saMthavaM / / 161 // aNukUlAiMlAsijA, niehagANa ya je ihiM / pavisijA tadAgAraM, niehagAeM payarakaraM // 16 // gaMthasatyaM parUvijA, tesiM tivatavoguNe / pasaMsikA ya paMmicce nANavinnANasaMjame // 163 // sahAmajjagae saMte, salAhijA niraMtaraM / paramAhammiesuM se, jAjA sumaI jahA // 16 // jayavaM sumazjIveNa, sammattamaNupAliyaM / tadAvi kahamuddAmaduskehiM so pavImi // 165 // goyamA siMgiNo je ya nuuyggaamvihiNsgaa| kevalaM denameversi sayalaM vayapAlaNaM // 166 // tassaMsaggI pasaMsA ya, vajiyavo ya saMthavo / tassaMdAvo ya zrAkhAvo, cazyabo du sabahA // 167 // tameva nimmiyaM teNa, vajiyaM jaM jiNAgame / kusIyANaM pasaMsAe, saMbhaveNa ya goyamA // 16 // tamhA mussIkhasaMjogo, na kAyabo payatta / muNIhiM sAvaehiMpi, mehAvIhiM sunilayaM // 16e| jahA sumazNA baghA, uckaparaMparA / zrannevi du khahissaMti, tahA ussIlasaMgiNo // 10 // nAyakhassa ya deNe, jayavaM te kiM susAhuNo / kusIlA suttajuttIe, zrahavA jaNa niyaM // 171 // 168 // an Jain Education to For Private & Personal use only C ww.jainelibrary.org Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4554%A646 goyamA iha sakRssa, hoi evaM viyahimA / savaMdattAe jeNo(Ne)so, susAhUNa tavassieM // 13 // zravannavArya jAsijA, muha rittAi sabahA / paraM teNa pahU nemI, hrivNssiromnnii|| 173 // dhammatitthayaro bAvIsamo nimmamanimmamo / gaeNa vaMdaNacae, zrAyAraMga varAgamaM // 17 // sahAe pannavemANo, maannoyhighaannvo| dicha tatthovavijo ya, paNamittA jiNuttamaM // 17 // battIsaM tattha AyAre, niiMsirjati sAmiNA / tesimikkaMpi jo sAhU, sAhuNI vA vinilayaM // 176 // azkkamijA AyAramannayaraM pamAya / gArathIhiM same se eM, parUvijA va annahA ? // 17 // hunA aNaMtasaMsArI, se du No pAragAmie / goyamA nirakuNA jeNAhigaM tu muhaNaMtagaM // 170 // jeNa saMgahiyaM tassa, paMcamabayakhaMgaNaM / itthIe aMguvaMgAI, palozttA sacarakuNA // 17e| sammaM nAlozyaM teNa, baMjaguttI virAhiyA / tabirAhaNadoseNaM, egadese jahA pamo // 10 // daho dahotti janmijA, jaggaM sIkhabayaM tahA / naI jeNa sahatyeNAdinA tu pamigAhiyA // 11 // zyaM teNavayaM jaggaM, saggaM vA de jaM sivaM / aNuggae'vi sUrammi, jaggau~tti payaMpiyaM // 17 // tassa bIyavayaM naI, ka jaha huyAsaNA / zraphAsugodagaNaM tu, jeNavINi kubudhiNA // 103 // dhoviyANi tahA magge, avihIe ya caniyaM / bIyakAyaM ca akka (ka) taM, saMghaTTiya vnnssiN||14|| beNa celaMcakhaNaM tu, na hu AlozyaM tahA / vikUe phusaNaM ceva, tahA pharapharanphuNI // 15 // 169 64.2747- ja015 A Jain Education driainelibrary.org Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptati kA. // 5 // avihIpamilehAe, vAcakA udaari| virAhaNAra kheso'vi, gaNi na hu mANase // 16 // paDhamaM vayameeNa, jaggaM niggaMtharUviNA / tablaMgaNAvi paMcAvi, jaggA juggA mahavayA // 17 // tatto zrAgamajuttIe, ee naNu kusIlayA / sAhuNo goyamA vuttA, tattAvagamavakriyA // 10 // tatto eeNa aNa, goyamA paviyArikhaM / mahabbayANi giphANi, susAhujaNasaMgame // 10e|| jayavaM keNa aNaM ? jeNaM nisuNa goyamA / susAhU vA kusalo vA, tazyaM no lavaMtaraM // 19 // azkamija ahavA, sAhU sAduttamuttamaM / sAva sAvagattaM ca, jahuttamaNupAliyA // 11 // no virAhija sAhuttaM, sAhU no sAvarDa tahA / niyaM sAvayadharma ca, sa nave sidhinAyaNaM // 1e|| navaraM sAhudhammo cha, azva puraNuccaro / kammarakayakaro vutto, jagadaMsIhiM sabahA // 13 // jahanneNavi pAvikA, sAhU shrmjvNtre| varakayaM morakasurakoI, nirAbAI nirAmayaM // 14 // sAvayatteNa sukSeNa, devattaM mANusattaeM / paraMparA muskassa, sAhagaM taM viyAhiyaM // 19 // taM khannaI caritteNaM, taM puNo niravalayaM / sajAyati narA dhIrA, dasaneyamaNuttaraM // 16 // uvAsagANaM taha bakavANi, sahassarUvANi sue buyANi / jaM sakkaI taM khalu pAlajA, gayAzyAraM vayamAyareNa // 1 // uppanna nAzvasAvarDa so, kahiM pahU sAha viirnaaho| suSehi so goyama nemipAse, vaepa pAvagamAla siyo // 1 // paricaztA du kusIkhasaMgaIgaiMgayA sidhimaNegaso jnnaa| jiNAgamuddivihI sabahA, rameha jo sAhususIkhasevaNe ||1emaa 170 // 5 // For Private & Personal use only W w w.jainelibrary.org Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamitya tassupayaM payaMpiyaM, mae mahAmaMdamaIi appyo| taM sabasiddhaMta visArayA narA, pasannacittA pavisohayaMtu jo // 200 // - // iti zrI sumatinA gilacaritaM zrI mahA nizI dhADuddhRtam // atha kumArgasaMsargalagnAnAmatI vaihikAmuSmikalAnahAnimupadarzayannAdakumaggasaMsaggavilaggabuddhI, jo bujjaI muddhamaI na dhiddhI / tasseva eso paramo lAho, aMgIkarDa jeNa jaNappavAho // 24 // vyAkhyA - kutsito mArgaH kumArgastasya saMsargastatra vilagnA magnA buddhirmedhA yasya sa tathA yaH pumAn anyAyavazaMvadaH paropadeze zrute'pi budhyate jAnIte mugdhamatirmandamatirna hi tattvaM hitavAta taM durmedhasaM dhik dhik / sa kutrApi na zlAghyaH / tanmApi dhik / tasyaiva eSa paramaH prakRSTaH zrasAno mahattvarAjyalAjAdihAniH / yenAGgIkRtaH svIkRtaH lokapravAho khokAnukUlosnyAyamArgaH pratizrotomArgastu puSkara eveti tattvaM // 24 // trArthe sUracandrayoH kathAnakamupadarzyatepuraM jayapuraM nAma, tatra zatruJjayo nRpaH / dvipavaddAnadhoraNyA, siJcan vizvaMbharAtalam // 1 // sUracAnidhau putrau tasyAstAM rUpazAkhinau / bRhatsute dadau yauvarAjyazriyamilApatiH // 2 // gaNito na padAtitve'pi candraH krodhajAkU tataH / jagAmAparadezIyabhUmiM ratnapurAntike // 3 // tadudyAnataruSThAyAmAzivAya sukhena saH / tAvatsudarzanaM nAma, munimIkSya ( niM vIkSya) nanAma va // 4 // 1 dyUtakRccaurthakRtsaGgavyagramAnasadhIrasau / bamUvoccapadastho'pi kimuccairyAti vai payaH ! // 3 // prakSipto'yam. 171 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatitra. NAXXNAXE tadharmadezanAsArasudhAmApIya harSataH / niyama jIvahatyAyA, jagrAha gurusAdikam // 5 // kRtamanturapi prANI, bhUpAdezaM vinA mayA / na hantavya iti svAnte, nizcityaiSa puraM gataH // 6 // jayasenamahIna statra sevAM vyadhAdasau / dakSadAkSiNyavattvena, vahajo'jUnmahIzituH // 7 // canno'nyadA'jANi rAkAnte zAntena cetasA / kunaH pazcIpatirvabhyastvayA yo'nyairna sAdhyate // on strIgobrahmazizuvAtaghAtI yaH pAtakI nRzam / pracchannaM sa nihantavyaH, suptaH san matkRtAyA ||e|| ityukta jayasenena, so'jaNana raNaM vinA / hanmyahaM niyamo'styeSa, mama niSkapaTAtmanaH // 10 // taghacaHzravaNAnAjA, raJjito tRzamAtmani / sthApayAmAsa taM svAGgarakSakaM kSitivAsavaH // 11 // pravivezAnyadA jImastaskaro'Gga zvAmayaH / dezamadhye tatazcanjA, kssitipaalnideshtH||12|| sasainyaH satvaraM tasya, dhAvitvA keTake haThAt / rurodha purgapanthAnaM, saGkaTe pAtitastarAm // 13 // tato'nyatrANanirmuktastasyaiva zaraNaM yayau / namastenApi saccakre, vastrAyaiH pridhaapitH||14|| samAninye svasArthena, bhrAtRvatkRtavatsalaH / prasAdapAtraM nUpasya, kRtvA praikSiSTa (praiSIca) taM gRhe // 15 // putrAdapyadhikaM manye (mene), rAjA can prasannadhIH / sukhena tasthivAneSa, raajsevaavshNvdH||16|| itaH krUreNa sUreNa, rAjyatRSNAkhunAdhikam / vizvasto'vadhi nUjA, pravizya kSaNadAkSaNe // 17 // ghAtako yAtyasau rUpasevakaiH pUtkRte sati / sa nazyazcauravAMdhe, dhik dhik kuSkarmakAriNam // 10 // 172 // 6 // JainEducationin For Private & Personal use only w inebrary.org Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAvat kaNThAgataprANaH, kSitIzaH procivaandH|k eSa iti vijJeyaH, prabuddha sutaceSTitam // 1 // dezAnirvAsitaH so'tha, jIvanmuktazca mntriniH| rasapattanatazcandhamAnAyya ngriijnaaH||20|| rAjye nivezayAMcakrurgauravaM guNinAM na kim / na nUmau patitaM tiSThet , puSpaM kiM tu ziraH zrayet // 21 // atha zatruJjayo rAjA, sutopari samatsaraH / vanAntazcitrako jajhe, pazcatvaM prApya tatkSaNAt // 1 // saGgiH prabodhito'pyeSa, sUraH pitari vairjaa| svakRtaM ko'pi no vetti, parasmin doSakRtavet // 13 // tataH sUraH paritrAmyannazrAntaM pitRpaatkii| tameva dezamAyAsIdyatrAste citrakaH pitA // 24 // tenAkasmAtsamutthAya, dRSTamAtrastanUnavaH / pUrvajanmotyavareNa, knnaadhyaapaaditsttH|| 25 // putraH paJcatvamAsAdya, nimo'nUtu patrimadhyagaH / mRgayAM kurvatA tena, citrakA prApito mRtim // 26 // ghAvapyetau vipadyAtha, zUkarau prabajUvatuH / yudhyamAnau mithastau tu, nibairbANairnipAtitau // 27 // mRgatve'yo samutpannau, parasparavirodhinau / kirAtaiH karuNAhInairdInau hI tau nipAtitau // 20 // tato vipadya kutrApi, karipoto babhUvatuH / dantAdanti yudhyamAnAvamarSAruNitakSaNau // e|| nirbadhvA candharAjJaH, samAnIyopAkitau / tatrApi hi mithaH krodhAt yudhyatastau (yudhyete tau) samundhatau rahitau tA istipakairmahAkaSTAt kathaJcana / atho kevalanRttatrAgAtsudarzanasAdhurAT // 31 // tannamasyAcikIpaH, sAvarodhaH sametavAn / zravaNAtithimAnIya, dezanAmeSa pRSTavAn // 32 // 123 A Jain Education Inter riainelibrary.org Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * % upadeza saptatikA. B4-% // 9 // +%4% kimetayormahAvairaM, jagavan kariNornaNa / pUrvavRttAntamAcaSTa, tataH spaSTagirA pranuH // 33 // tadAkarya svakarNAcyAmanyAMjUtasaMvaraH / rAjye saMsthApya putraM svaM, svayaM dIkSAmupAdade // 34 // varSamAnamahAkrodhI, prapadya maraNaM gajau / jagmatuH prathamaM zvanamadatrAsukhasaMkulam // 35 // tAtvA zrIcanakarAjarSizciraM tIvrataraM tpH| siddhizrIramaNo jajhe'nantasaukhyazriyo gRham // 36 // kumArgasaMsargaparA narA ye, na dhrmtttvprtibodhnaajH| te sUravatkrUratayA prapannAH, syuHkhinstiivkssaayjaajH| ||iti cndhsuurdRssttaantH|| atha sAMsArikajIvAnAM kapAyodayavartinAM samApannamahAdausthyAvasthe gArhasthye vasatAM satAM na hi kiJcitsaukhyamAste / yadi ca mahApuHkhalAMmAgAre javakArAgAre kiMcicarmAsti tadA sAdhUnAmeveti darzayannAha bajIvakAe parirakiUNaM, sammaM ca miLaM supariskiUNaM / sikaMtazratthaM puNa siskiUNaM, suhI jaI hoi jayammi nUNaM // 25 // vyAkhyA-SaD jIvanikAyAn dityamnastejovAyuvanaspatitrasarUpAn pari samantApakSayitvA pAlayitvA / zratha ca samyaktvaM samyaktattvarUpaM, mithyAtvaM taviparItaM sutarAmatizayena parIkSya samyagvivecanaM kRtvA / atha ca sivAntA zrAno. tAsteSAmartha vyAkhyAnarUpaM TIkAjASyaniyukticUrNipratipAditaM punaH zikSayitvA samavabudhya sukhI syAruviditaH prakAra-19 dAyetinaM nizcitaM jagati nAparaH kazciditi kaacyaarthH||25|| etadarthozAvaka zAkhadRSTAntamAha 174 156 // 7 // in tanntematon For Prve & Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHAA%AC %AC%AR astIha jArate varSe, harSeNApUrite gha(dha)naiH zAkhigrAma iti prAmaH, shaalinisspttishaakhitH||1|| atrAbhUta kSatriyaH zAkhaH, zAlamAno gunnairnijaiH| grAmyakhokairmAnanIyo, prAmaNona sarvadA // 2 // zrAsannasidhiko'pyeSa, kugrAmavasatervazAt / ghAtako'jani jantUnAM nirmantUnAmapi pAt // 3 // mRSAvakA paramavyahartA lokA'nyasunuvAm / khaghukarmA'pyasatkarmAsakto'jani nirantara 4 // anyadA tena pApapriyAtena purAtmanA / prAmAdAyAn vaNigdRSTaH, patrIvAsanadhAriNA // 5 // khaMTitvA sarvamapyasya, svamekAnte pragRhya ca / jaghAna khaDgaghAtena, maghA vetti ko'pi nA(no) 6 // kizcitsadhyAnayogena, sa mRtvA vyantaro'jani / saMsmRtya prAgnavaM svIyamapazyabAkhavairiNam // 7 // matpurastAt prayAtepa, kapApAtmeti cintayan / tatsamIpamanuprAptaH, suniSThuramuvAca tam // 7 // mAM nihatya ka yAsi tvaM, re durAtmannahaM ruSA / tvatkeTake vikhagno'smi, jasmagraha zvAGgavAn // 5 // ztyuditvA vivezAGgametadIyaM sa raaksssH| puHsahA vedanAmAzu, sarvAGgeSvasya nirmame // 10 // narakAdikaHkhaughamasAvanujavastataH / svajanairgrahamAninye, pApapujaiH praajitH||11|| zrAkrandAnirjaraM kurvannasAtodayaphuHkhitaH / vaidyAnADUya datvA svaM, sagInairdarzitastadA // 1 // maNimantroSadhairnAnAvidhaiHpraguNitairapi / na guNo'sya manAgjake, diinvRttimupeyussH||13|| jAryA jakiparA nAsya, na mAtA manyate vcH| sapApi sarupA gAu~, ghrAtaro'pi praamukhaaH||14|| 175 444444444444 lain Eucalan international For Plate & Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadeza saptatikA. // 10 // OMOMOMOMOMOM sarvaH parikaro'pyala, vairijAvamupeyivAn / puSkarmaNyudayaM pAte, na hi bAvaM zarIrikSAm // 15 // sarvaH parijano vakti, yatheSa ghiyate tadA / jAyAmahe vayaM tarhi, sukhinaH sa zRNoti // 16 // devo navanavAM bAghAM, viSatte'Ggasya pApinaH / pUJcakAra rza so'pi, janazrutikaTusvaraiH // 17 // itsttmaaknaaciishunkrmopshaantitH| tasmin grAme tadIyaukApAvaM kevaDyupAyayau // 10 // svAdhyAyadhvanimAkarya, karNAmRtasahodarAm (ram ) / sa sAdhUnAmadazcitte, cintayAmAsa zAkhakaH // 15 // pRSThAmyetAn yadA gatvA, tadaite sazuNAvahAm / kAJcivihAM prayanvanti, yathA'haM syAM sukhI dhruvam // 20 // vimRzyaivaM gurUpAnte, kayazcitso'tha jagmivAn / zArtijAjo narAH prAyaH, syurdevgurusevinH||1|| pamaTha svacadhIrevaM, svAmin kazcinizAkSaNe / kSaNoti tIkSNazarmAmatrAeM sarvavamaNi // 1 // guravaH procurevaM joH, prAkRtAnAM hi karmaNAm / vedayitvA'sti vai muktirajuktAnAM punarna hi // 13 // tatena tapasA'zrAntamagninevAtinirjaram / daMdahyante'asA 5ssttkodyttRnnraashyH|||| pUrva hatyAvidhAtAro'neke'pi parinirvRtAH / jJAnakriyAtapaHkaSTairanuSThAnairanekadhA // 25 // tataH savinayaM so'vak, jaghanyenASTamaM vinA / na jotavyaM mayA svAminnaparaM cAvadhAraya // 16 // yadi kazcitsamAgatya, vakA jo jojanaM kuru / tadA codaye'kRtaM nApi, kAritaM prAsukaM svtH||17|| 1 yatprAgbhave hatAH sattvAtattvArthavikalAtmanA / tvadanAsaMjinA tenAgASA bApA'mavaddhRzam // 24 // prakSidho'yam. 176 10 // Jain Education Inte For Private & Personal use only Xww.jainelibrary.org Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65XSAXAM-Wwk yadi sabo javiSyAmi, pranajiSyAmyahaM tadA / sthAtA'sminna hi gAIsthye, niyamo'styeSa me tathA // 20 // sAmprataM na hi zako'smi, vratAdAne ca pAkhane / ityaM nizcayamAdRtya, zAkhaH svagRhamAyayau // 19 // tasthurdinatrayaM tatra, guravo jaagyyogtH| kiyatyapi gate kAkhe, tattapasyApranAvataH // 30 // karuNApUrNahRdevastaM vyamuJcagharAphakam / kimetenArditena syAt , (phasamiti ) phalaM ceti vimRzya sH||31|| tataH sa pArzvamAsAdya, gurordIdAmupAdade / SaTkAyarakSaNe dakSaH, samyaktvAdhiSThitAtmakaH // 3 // kRtodagratapAH pApanirmUlanasamarthadhI / siddhAntArthAvabodhyA ca, kriyAyAmudyato'javat // 33 // vadhItyaikAdazAGgI sa, gItArtho'nUrogirA / vaiyAvRttyaM ca sAdhUnAM, sAdhayanna zramaM gataH // 34 // anekA labdhayastasya, saMpannAstapasaH zriyA / gurvanujJAmurIkRtyaikA kipratimayA'carat // 35 // hastinApUrmahodyAne, tasthau pratimayA sthiraH / tatrasthavyantareNAsyopasargAH pravitenire // 36 // manaHzuddhyAdhisoDhuM sa, lagno manaH zamodadhau / pakazreNimAruhya, kevalajJAnamAsadat // 37 // mahimAnamayo devAzcakrurasya mahAnutam / vandanArthI samagroapi paurakhokaH sametavAn // 30 // kevaDyatho samAcakhyau, svodantaM parSadaH puraH / IdRgyororukarmAhamadhAjani sukhAspadam // 35 // aIhIdAprajAveNa, dhrmaaraadhnyogtH| tatra dharme vidhAtavyo, dhIradhIjiH smudymH||40|| // iti shaakhdRssttaantH|| 177 For Private & Personal use only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. tyasyanta. zAsmasahagANana eniriti vipAdA kAryAnAvaH "bIjAnAye stharya dhanetAtmeti gAra ACCRACCASE atha sAmAnyena kaSAyaparihAropadezamAhazme cazzAMti jayA kasAyA, tayA gayA cittagayA visaayaa| pasaMtajAvaM khu lahija cittaM, tatto nave dhammapade thirattaM // 26 // vyAkhyA-kapaH karma saMsAro vA tasya Ayo khAno yenyaste kaSAyAH krodhAdayaH / zme pratyakSopalakSyamANAH / yadA tyajyanta, AtmasahagatA vahidhmAtagolakanyAyena, dUrI kriyante tadA gatA eva niSTA eva cittagatA viSAdAH pazcAttApAdayaH viSIdanti prANina eniriti viSAdA ityarthaH / kaSAyAnugataH sattvaH prAyo viSAdajAgeva syAt / yadA te tyaktAstadA''tmA samAdhimadhirUDha eva kAraNAjAve kAyonAva: "bIjAjAve nAGkarotpattiH" iti nyAyAta | tataH krodhAdyanAve prazAntajAvaM khunizcita sameta cittaM tataH zAntatApanne citte dharmapathe sthairya khannetAtmeti gAthArthaH // 26 // etapari (secanaka) dRSTAntamAhaegAe zramavIe mahalayaM hthijuuhmaavs| jAe jAe kakhahe jUhAhivaI vipaase|||| egAe DasthipIe sagabjayAe viciMtiyaM citte / mA mArijAta jUhAhiveNa maha putta nAma // 3 // jahAla usarittA payadoseNaMva saNiyamera phe| paDAvamiyA namiyA mAyAe ahaha daMjittaM // 3 // kAUNagge jahAdivaI jUhaM payAi sA mikhilaM / puNaravi pahA pAma biyatazyadiNANa thaMtarayaM // 4 // 1 thIjAIe tiripakSaNe'vi passaMtu kUDakavahitaM / jaM parahuA saputtaM parivaha kAgiNImAle // 1 // 178 FOE Private & Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya puNo milAI haramI jAyei pAyadosilA / risimAsamameIe dihaM sarakhArihaM rame // 5 // tatyAsI sIsaMmi pUjayaM sA dharitu karuNAe / tehiM dinaM ThANaM sA tatma surya pA ya // 6 // taM tattha bimesA samAgayA karikularasa majjammi / na hu keyavi vinnAyA itthI maho mahAmAyA || s // vato gayako sisiddhiM sa tAvasAya vayaM / siMcAi sukAdamaM jariya jaleNaM girinaI // 8 // tannAmaM seAti jAyamuddAmathAmavaM samajU / mAritu jUnAhaM jUhAhivaI sayaM jArja // e // rosepa teNa kariNA sa jaMjira samo tavassI / annAdi kAvi mevaM kAhI karaNitti ciMtittA // 10 // tattorusiyA phalaphulapA thiyo tAvasA gayA pAsaM / seNyinivassa sAiMti itthiyo tassa vRttaMtaM // 11 // ego sarakavato thi mahaMtA ( to ) vaNammi gaMdhagarcha / seyaNautti pasiko tarja sa gaMtUSa bhUveSa // 12 // nigmahikANI bast ANAlakhaMjadesammi / AgaMtueM risiyo jayaMti ii karuavayAI // 13 // samIrayA gayA tu gayarAya zyANimetya kaha banyo / avizyataruNo phakhameyamulaNaM zrA saMpannaM // 14 // sokaNameyamairosa ninjaro karivaro tayaM khaMnaM / ummUlikaNa tApaM sa pichale dhAvije sahasA // 15 // te dadasiM pA jIva ghettU to garla ranaM / sa garcha jaggo zrasamavayasako puNaravi khoNaM // 16 // ravi garla sasino rAyA taM hatthirAyamANecaM / so devayAccahi dhiyadedo uhiM paraMje // 17 // eared saMkamA naDu hissaM mammi iya muSitaM / jayamisurIpa jAvAvi ya tu puca daMtataM // 10 // 179 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| e0 // Jain Education I ( satantaM ) saMtataM seyama aparaM rosamAsu pariharisu / appAcaM damasu sayaM vivarNa parakathaM kahUM sasi 1 // 195 // iya mAUra girAe sayamevAkhANakhaMjamalIyo / AgaMtU gaiMdo thirayaM patto giriMdo va // 20 // // iti secanakadRSTAntaH // ster yauvanadhanadhAnyakuTumbakadambakAdyanityatAmudbhAvayannAkhyAti - dhaNaM ca dhanaM ca bahuppayAraM, kuTuM (huM) bameyaMpi dhuvaM sAraM / jANi dhammaM kuru savAraM, jarja lahiyA lahu DukapAraM // 27 // vyAkhyA--dhanaM rUpyahATakanAyakAdi, dhAnyaM godhUmayavazAsyAdi caturviMzatidhA, kuTumbamapyetanAtRputrakakhantrAtmajAdyAsannadezavartti, dhruvaM nizcitamasAraM niHsAramevAsti, yadA tattvadhiyA paryAlocyate prAyaH sarvo'pi janaH svArthavazAdevAmI miladiti cintyaM / evaM jJAtvA'I maM kuru re jIvetyanuktamapi sambodhanapadamUhyaM, sarvavAraM sarvakAlaM yato yasmAcaneta laghu zIghraM duHkhAnAM pAraM duHkhapAramiti kAvyArthaH // 27 // zrI jJAtAdharmakathAkhyAtaM yAvaccAputrakathAnakaM prastUyate - vivie supasatya tityajattAe / vattAevi hu pArya maDurullAvI jaNo janma // 1 // tamiNI toyaM tityaM taMbolaM tArarUvataruNI / toyaremA tarpaNIyaM ThakaM rayaNANa janma imaM // 2 // yugmam // 1 khatAm. 2 ataH param ! 180 saptatikA. // e0 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SA X tattha purI bAravaI vaNamake siM'vAravAravaI / dhavakhiyagharavAravaI vAravaDUsAravAravaI // 3 // vilasaMtavAjhavohA sannAgA surayaNA sutoyA ya / jiedusirIi sameyA saviDumA apamisagaNakA // 4 // saddIvujoyamaI azvanarapuravagAhamanilA / jA suhA jalahivasuhAtukSA azdIhabAhu(ha)sA // 5 // trinirvizeSakam ra tatyatthi satyavAhI sAhINadhaNoharaMjiyajayohA / thAvaccAzyanAmA pazmaraNe tassu jA // 6 // zrakussahasoyavasA tIe na suyAjihANamiha vaviyaM / to thAvaccAputtotti vissule ajaNi jaemajke // 7 // ubaNajuSaNasamae vivAhiAna so mahAviIe / ibnANaM kumarI rUvasirI hsiyamrii|||| samamesa tAhi vilasAjoge punnovatannasaMjoge / na gayaMpi muNa kAlaM jaha devo devatogammi ||e|| tatthannayA sameta jiyo diNesuba paavtimirhro| surakakaro jabajaeMjoruhavaNasaMjharAsIe // 10 // taccaraNapaNamaNatthaM sayaM harI harasi ta calirTa / ame'vi sehiseNAvazNo puNa tadaNuvattIe // 11 // vihiyaMgacaMgasiMgArasaMgayaM purajaNaM tale dii| pubai niyapamihAraM thAvaccAputta ttto||12|| katthesa jAi lo sapamo sabaje pahe mikhina / sabatyavi arakali sakhidArorunevattho // 13 // so sAha nemijiNAgamaNaM tannamaNahenameso'vi / Aruhiya rahaM turiyaM sapariyaNo patthi kumaro // 14 // jattIya pahuM vaMdiya AeMdiyamANaso suNa pahuNo / vANiM bahuguNakhANaM mahurasuhAsAraNisamANiM // 15 // tahiM rajaM karaha nivo kanho goro guNehiM parameso / khAiyasaMmattagharo jo bArasamo jiNo bhAvI // 1 // prakSipto'yam . -- ---- 184 upa016 Jain Education Inter For Private & Personal use only ww.jainelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAE% E0 upadeza saptatikA %20-% 20% C saMsArAsArattaM parijAviya juvaNajANunemigirA / tattaM carittadhamma pariciMtiya attaNo citte // 16 // saMvegaraMgarasiu~ pahumeso vinnavei viNaeNa / jayavamahaM javanI vayaM gahissaM suyarahassaM // 17 // mAyaramApuSThittA tarja pahU jaNa vancha suzmaM / eyammi dhammako tumae saUNa hoya // 10 // apamA kAyabo na i dAyabo kayAvi avyaaso| visayANa mahAvisasoyarANa ciraseviyANa aho // 15 // aMbamavilaMbameso AgaMtUNaM jaNa viNayapuvaM / divaM sivasurakakae sAmisagAse gahissAmi // 20 // nayaNaMsuvAridhArApasareNoratyalaM susiNcNtii| sasiNehamaNA jaNaNI to vullai sabalavanA // 1 // vaccha (ba)lassavi dikhA urakAvahaghorakaSNuNA / suhalAlasassa tuha taha azva khalu mukkarA hohI // 2 // kaha meM muyasi sunichuracitto ho hayAsayApannaM / gharamiva egatthaM na maNaM maha gaI tuha virahe // 23 // ramaNIyA ramaNI battIsemAna sudaDhapimmA / ahaha kaha caMdarahiyA rayaNI zva javissaMti // 24 // purva jaM kiMci kayaM sukaMyaM teNuttamA zme pattA / jogA ubahajogA ajaMguruddAmasohaggA // 25 // hu~jasu ityeva vi ee hatyAgae guNoveyaM / thAyarasu dANadhamma sammaM karuNaM kuNasu jIve // 26 // vaTTi(hittA nivavaMsaM paDA jubAjare azvate / sAhiGa mukamaggaM pabaGa gahiya niravaDaM // 27 // to taM para so jaMpa pazkApaM tuTTae aNiJcamiNaM / junnadavaruba thA kijA ko tattha pamibaMdho // 20 // jaha cavakhamaMjakhijakhaM taheva khalu jIviyavayamasAraM / rogA muhasaMjogA bahave tatyaMtarAyajarA // 1 // 192 % AC Jain Education international Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAi pamiuttaravayaNehiM muNiya niccakhaM taNuyaM / aNumannai dikakae thAvaccA kahavi mamA(DDA)e // 30 // sabaMpi puttavattaM tatto sA kaha viNhuNo gaMtuM / uttAI cAmarAI jAya diraskAmahimakaLe // 31 // purisuttamo payaMpa so dhanno sukayapunna taha ya / tArume'vi maNunne erisa nissaMgayA jassa // 3 // nicca(ciMtA hosu tumaM seliNi taccaraNagahaNamahimANaM / ahameva mahAmaMbarapuvamauvaM karissAmi // 33 // tammaMda(di)rami gaMtuM jaNadaNo vAgarai imaM vakkaM / aNuhavasu va noe puraNuvase (caro) naNu carittanaro // 34 // pamiuttara hari so nogA rogAjarA supamikUkhA / taha ninnarajayasaMkA kayAvi na hunAe majja // 35 // maha chattachAyAe tuha vasaMtassa lo jayaM kattha / na du nazdahajalamajke davaggidAho dahaz dehaM // 36 // jara puNa nI'si tuma tA maha daMsehi jayaM turiyaM / jeNa nivAritA taM nibjayatnAvaM tuma nemi // 37 // zya hariNA saMlatte thAvaccAputta tamarakAz / jaz evaM deva tayA jaramaraNajayAI vArehi // 30 // panchA sincAi ahaM joe vilasAmi ninna houM / to kaha tassa kanho na cakkavaTTI ya titthayarA // 3e|| jaramaraNA jayAI jelaM sakkA ja zmahi jayaM / sayalaMpi du vinamilAi taM ko vArez viiro'vi||40|| sarva kammAhIeM suhAsuhaM taha jarA ya maccU ya / to ujhavaz kumAro sAmiya kammAiM cevAhaM // 1 // ummUkhissaM mUlA zya niSayamassa muNiya sirikNto| tughmaNo sucha tuma sijkala tuha vaMniyaM evaM // 4 // zya supasaMsittu zmaM maMda(diramAgaca appaNo viehU / sayakhammi pure kArai pamaheNugghosaNaM gADhaM // 43 // 183 KAXSCROSAKS For Private & Personal use only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // e2 // Jain Education "ricito dhAva cAputo patto abhaMgaveraggaM / parivabAi paDaja kammamahAsekhasiravI // 44 // no'vi ko'vi dhanno jai. tassatyaMmi milai dirakatthaM / rAyA tassa kukuMbaM pAkhissa garuzravalo // 45 // rAyA va rAyamaMtrI so sajIva zrama murakatthI / " zrainniya ghosAyaM purisasahassaM miliyamAsu // 46 // eesiM padyAmahUsavaM kAravez naranAho / zraha yAvaccAputto samaM sahasseNa pava // 47 // pahupAsamma zrahIyA caladasapurvI suthevakAle / kimagammamaho mehAjuyANa gurunattirattANa // 48 // so ceva sAvaggo tapparivArammiM gavi paTTaNA / saMpAviyasUriparTa so viharai bhUmivalayammi // 49 // garama patto me tannAhaselaganariMdaM / sayapaMcasacivasahiyaM uvaesehiM kui saGkaM // 50 // dhammaM payAsamANo nANovaga pamayamANo / tatto sUrI sogaMdhiyAi nayarI saMpatto // 51 // hallupha larDa lorDa saporTa tappayANa namaNatthaM / nIharai nayarimajjA dhavalamahA mehamAluva // 52 // kohali calitaM picittA sudaMsaNo siDI / miThAdidhIvi hu taM paNamai loyA vittIya // 53 // to tase parisAe sarasAe mehamadurasagirAe / javaisai sUrirAje dhammaM kahalAe hajayaM // 54 // jo jo jaba sabAyara beha jai sivANaM / to sukayajaNa paDaNaM nijaNaM seveda zrAyayaNaM // 55 // puNamuha susA sAhuM nissImasamadamaguNehiM / jassevAi guNohA ghANa sittavocca vardhuti // 56 // sAmuvAsaNyA viSayAcattehiM kie jehiM / rayaNattayameehiM nika sAhIMSayaM dhaSiyaM // 51 // 1824 saptatikA. // 1 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sihI suNittu tucha kaha ta tumha keriso jayavaM / dhammo kiMmUkho to jaNa gurU viSayamUlutti // 50 // viNa buhA nave so susAhuviNa ya saDhaviNa ya / zrAzne bArasavaya bIyammi mahatvayA paMca // ee|| tumha sudaMsaNa dhammo kiMmUkho vArai ta so'vi / zramha puNa soyamUrkha taM so(mo)skaphalaM ta sigdhaM // 6 // taM paz zrarakA gurU jIvahiMsA tibadosehiM / kaha sunA naNu jIvo ratteNa va rattarattapamo // 61 // zmamAimiya sammaM sihI pamibohamAga katti / bArasavayAI gieha dasaNamUlAI pAkhe // 65 // tatto kameNa nisuyaM sueNa loyANa vynnmaalaae| vippamivanno anno maha dhammA sudaMsabarDa // 63 // to tattha maU juttaM gamaNaM vamaNaM ca sAhudinIe / kAriya aNivAriyamaha niva(ya)dhamma nizcalaM demi // 6 // evaM vImaMsittA sahassaparivAyaganni (suna) sigdhaM / sogaMdhiyApurIe Agala tAvasAvasahe // 65 // jamANi tatya mottuM parihiyarattaMbaro sasIsehiM / sahiM sudaMsaNagihaM pavije sukha rukhmaNo // 66 // iMtamiNaM sa nirarikaya no abnu no smuhbii| jo jatto suviratto na so tadAgamaNaraMgilo // 6 // saMci tusiNI NI na hu vaMdaNApamivattiM / zrAjAsi sueNaM to teNa purabhieNevaM // 6 // jo jo sudaMsaNA tumamitaM maM dachumicmaNuyaba / annuto nattiM kuNaMta aja kiM jAyaM // 6e|| no vaMdasi no pulasi kassarisaviNayamUladhammara / jAu~'si ta teNaM annuttiA samujhavi // 0 // iMho devANuppiya arijnemissa jagavaLa siiso| sirithAvaccAputtayanAmo aNagArasIsamaNI // 1 // 195 Jain Education Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza %* saptatikA. % % % maha jayaNA sA jattA ahata tmaais| jo suya nisuNahAra tumha surja arakae sAra %%% nIlAsoumANe vagaNe zrazphAsue viLa asthi / tappAse viSayako dhammo UrIkarDa rmmo||7|| tatto suDa vayAsI vaccAmo NaM sudaMsaNA zramhe / tuha dhammAyariyaMtiyamApucAmo supsinnaaii||13|| jai maha punhApabhiuttarAI dAuM jayA na sako so| ahiM heUhiM niruttaraM to karissamahaMta tAvasasahassajutto tatto saha sikSiNA surDa calircha / patto ujANavaNiM yAvaccAsuyamiNaM jaNa // 5 // jattA javaNijaMpiya aSAbAhaM pahuM jayaMta jaNa / taha phAsuyaM vihAraM tumha su arakae suuriN||16|| jaMte kA sA jattA ? thAvaccAputtane tmaashs| jo suya nisuNasu jaM nANadasaNAhiM joehiN||3|| maha jayaNA sA jattA zraha kiM javaNijAyaM ! tayaMpi suNa / taM javaNija vihaM pannattaM tassarUvamiNaM // 10 // iMdiyajavaNija jo noidiyajavaNija(ya)DaLAM tu / taM kaha kahasu lahuM maha jo suya samma nisAmeha // e|| soIdiyAi paMcavi ja maha naNu iMdiyAI tANi ya jN| vasavattINi tahA niruvahayAI taM krnnjvnni||0|| kiM noidiyajavaNijayaM ca ? taMpi patnaNemi tujka zrahaM / jaM kohamANamAyAkhohA khINA ya uvsNtaa||1|| no udayaMti aho suya noiMdiyanAmayaM tayaM muNasu / kaha puNa thabAbAI / taM maha samma payAsesu // 2 // jaM maha vAzyapittiyarogAyaMkehiM saMjamAIhiM / nahu pImijAi dehaM taM zabAbAhamavadhehi // 3 // phAsuyavihAramaha kahasu jaMkhu ujANadeukhAIsu / ithipasupaMjhavakriyavasahIsu ya piiddhphkhgaaii|| // sikAsaMthArAI girihattA annjnnghrehiNto| viharAmi jaM sayA suya bugkasutaM phAsuyavihAraM // 5 // 186 %% 4% // e3|| 4% Jain Education Intematonat For Private & Personal use only Si Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNa pula sallamaNo guNoyahiM tavanihiM sa suuriisN| sarisavayA kiMnaMte jarakA yathajarakayA ahavA? // 6 // jaskAvi vanarakAviya duvihA te taM kahaM khu saMghakA / jANagamaNo viyANasu. sarisavayA te 'haa'nihiyaa|| ga mittayasarisavayA bhanne puNa hu~ti dhannasarisavayA / zrAzvA tivihA te vuttA avadhArasu maNammi // // sahajAyA taha sahavaSTiyA ya taha paMsukIkhiyA ceva / te samaNANa ajarakA je puNa dhannesu sarisavayA // e|| suvihA pannattA te satyehiM pariNayA tadiyare ya / je puNa asatyapariNaya bajarakayA te du samaNANaM // e.|| je satyapariNayA te buhA suyA phAsuyA aphAsuyagA / je puNa zraphAsugA te sAhUNamannarakayA naliyA // 1 // je phAsuyA zme puNa buhA aho jAzyA ajAzyagA / je puNa ajAzyA te ajarakaNijA susAiNaM // e|| je jAzyA uhA te zhesaNijA aNesaNijA ya / je puNa zraNesaNijA te du ajarakA jaINa suyA // e3|| je naNu zhesaNikA te'vi puhA khaghyA zrakhadhA ya / je ya zralajhA te na du jarakaNajoggA muNINa suyA // e|| je khayA jiskAe te niggaMthANa jarakaNikA ya / eeNa heUSA suya sarisavayA jarakavAnarakA // e|| evaM itya kukhatyAvi hu jaNiyabA uhA ya te jaNiyA / ithikukhatyA taha dhannakulatthayA te samAzca // e6 // ityikukhatyA tividA kukhakannA taha kukhassa mAU ya / kukhavahuyA neyavA dhanakukhatthA ya purviva // e7|| puNa so suTa pajAsa kazppayArA parUviyA mAsA te ti tineyA jo thAvaccAputta rsi|| e|| te sukhasukAkhamAsA taityamAsA ya dhanamAsA ya / tatthAzmA vAkhasajeyA samma samaskAyA ||ee|| 187 For Private & Personal use only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2445 saptatikA. upadeza ||e // SHRSSAGE sAvaNa zrAsAdaM jAva ajakA zme samujhaviyA / vihA ya zatyamAsA suvazamAsA ya ruppss||10|| te mAsA ya anjarakA dhannayamAsA ya puvamiva neyaa| ege va ve jayavaM? askae abae va java // 11 // jayavamavadhyirUvezraNeganUe va egae vA jAvi navie va nUe ? suyA apege va ege vA // 10 // ahameva muve'vi tigaM jA vynnmnnegnuuynvievi|se keNaNa aho jAva egeva ahameva // 13 // davaghyAi ege muve zrahaM nANadaMsaNaviIe / taha arakae ya zrabaya avachievAvi ahameva // 104 // uvayogavinatIe zcAisamuttijuttiheUhiM / pamiuttarehiM dinnehiM tosi so suda hiyae // 105 // kerisayA eyamaI nissImA carimA yu eyassa / jAkijAi esa gurU tA kiM naNu suratarU mikhilaM // 106 // kiM esa muttimaMto sirito zraha va'happaI vAvi / zrahavA cauro caurANaNutti ciMttittu zya citte // 17 // vinnavazguruM pamibughamANaso so ya soyprictto| jayavaM tuhaMtie'haM saha parivAyagasahasseNa // 17 // niravakaM pabaU gieihanami(vAmi viramilaM ) milA / sambAsayANa jamhA avisaMvAyattaNaM vayaNe // 10 // ma (na) pamA kAyayo zrameyaMmmi zya gurU nA to so azva mujhe su su jaha rasAkhavaNe // 11 // cacaM kuliMgiviMga dikhaM karakIkare spriysso| aha so ahigayasutto tattovaga niyapayaMmi // 111 // saMgavi guruhiM sayaM ca te sAhusahasasaMjuttA / puMgaragirimAruhi mAsamuvavasiya siddhi gayA // 11 // aha suyasUrI dUrIkayakyapUrajUritimiroho / sUruva dittate pamibohittA naviyapaume // 113 // 188 // 4 // Thin Education in 20 For Private & Personal use only X Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suciraM vihariya mahimamakhammi munnivrshsspriyri| siddhisirIe vari camittu sirivimasagiri sihare // 11 // zrIyAvaccAnandanasyeti vRttaM, cetaHzujhyA dharmabuddhyA vimRzya / saMsArasyAsArUnAvaM viditvA, cAritrAdhvasthairyamaGgIkurudhvam // 115 // ||iti zrIthAvaccAtmajacaritram // atha viSayANAmazAzvatatvaM teSu pratibandhapratiSedhaM (ca) prarUpayannAhaasAsaesuM visaesu saGo, jo mujjaI miThapahe annddo| so caMdaNaM rakakae dahijAA, ciMtAmaNiM kAyakae gamijA // 27 // vyAkhyA-azAzvateSu svalpakAlanAviSu viSayAH zabdarUparasagandhasparzAkhyAH pratItAsteSu saGgAH sAvadhAnaH san yaH mAjhetaraH pumAn muhyati mohaM prApnoti / mithyaapthe'tttvmaarge| anAryaH (ArAt heyadharmenyaHyAtaH) pApAdityAyaH tahipa-] rItastvanArya ityarthaH / yastu dIkSitaH san viSayavyAsaktamanAH syAtsa kIdRgvijJeyastadAha-sa candanaM zrIkhaema rakSAkRte jasmakRte dahet / zratha ca cintAmaNiM kAkoDDAyanArtha kAcasaMgrahArtha vA gamayenniAsayediti tAtpayArthaH // 20 // arthatadAvi varka prINitAnekazrAvakaM zrIzyAputracaritramudAhayyate (hiyate)pamivannasabaviraI jaI pamAI havikra jo maaii| so parajavammi soapa itya isAputta AharaNaM // 1 // ityeva jarahavAse vasaMtapuranAmadhikAnayarammi / tatthAsi aggisammo vippo sappoba rosilo // 3 // 180 Jain Educalanin wilw.jainelibrary.org Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza --00 saptatikA. MAMAC++ - 6 thavirANaM thavirAeM nANAzguNANa so ya pAsammi / aMgIkarei dirakaM sirakaM puNa sahai suttassa // 3 // tabjAriyAvi tannehalAriyA sAriyA va mahuraphuNI / jazNI pAyamUkhe jAyA jaNI guNujANI // 4 // jaha jaha tammuhakamalaM (kamalaM) va pakhoyae sa rAgavasA / aNusari(havi)yAI purva taha taha so sara surayAI // 5 // sA sAhukhINa majje cintIvi du sakanighAsu / karacaraNe parakAla TAlaz malamaMgasaMlaggaM // 6 // ujjana jAzmayaM tanAyA sAhuNI khu sapamAyA / tamabAlozya ukayaM te do'vi ya maraNasamayammi // 7 // zraNasaNamaNupAkhittA vemaassiynikrttmaavnnaa| tatto cavittu ityeva pasiche jArahe vAse // 7 // nayarammi ikhAvazaNanAme ajirAmasIkhArAme / dhaNakomIhiM paganjo inno nAmeNa varasinI // e|| guNadhAriNI surUvA dazyA tassasthi dhAriNI nAma | tANaM puSa nasthi su suIba jo vaMsavaNasame // 10 // tatva zkhAdevI nAma surI sappanAvapanjArA / sapamoyA purakhoyA taM bahumannaMti acaMti // 11 // inneha simiNA zraha naMdapasaMpatimIhamASaNa / mASaNa vajieNaM evaM uvajAzyaM tiie||1|| jai maha hohI putto to'haM sakatattaya jttaae| bAgamma maNanirAmaM tuha nAmamimassa gavissaM // 13 // so mAhabamuNijIvo itto tappaNazNIe kuchIe / puttatteNuppalo dhanno punnodayassa vasA // 15 // vaha tatva so pasUTa pasatyavekhAzmammahekhAe / vihiyaM vacAvaNyaM talAmme siSNiA garukaM // 15 // 1 prazakhAvAmanayA mahelayA. 190 + %A4%95%A5%2525- 2 + Jain Education Inter For Private & Personal use only Diww.jainelibrary.org Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SASASARARANAMA bArasadivase patte nAmamikhAputtatti se dinnaM / jajaha jaSiyaM dukA taheva naNutaM jayo kuddaa||16|| bata kalAhiM sasiba piyadasaNo sa sNjaa| pAyaM narA saputA sakhahiyAtIha sabehiM // 17 // pibAjAzmayadosadUsiyA tappiyA ya jA puvaM / saMjAyA namavase puttI sohaggarUvitA // 10 // saMpatte tArukSe taruNajaNavimohaNe guNAvAse / sA taha taheva nacca jaha ruJcai sayalaloyANaM // 15 // nacaMtI gAyaMtI annayA sarayamAsasamayammi / dina sinsuievaM namI guNANaM kujhI sA ya // 20 // aNuvamarUvasirIe tIe dina sintiNu so| taha mohiu~ jahA so na dimiggAla sr||21|| vinANacarimAe sucaMgimAe tadaMgarUvassa / araMjiTa ji so mAreNa daDhappahArehiM // 2 // rogo suvippaDaMgo sUyapisAyaggaho suniggahaLe / sabehiMtopi iha sujhA mayaNajammA // 23 // piDa aDIhiM jahA jahA mahAmohamayaNasaMjaNaNiM / taha taha tittiM na vaha nIreNa mahAtisAluva // 24 // annaM pANaM nhANaM gANaM dANaM taheva sammANaM / vimhariyaM tassa maNe tajkANaM dhara puNa egaM // 25 // vissamasesaM passai tammayamevesa rAgarattamaNo / na baha raI maNAgaM nijAkhadesammi jaha miinno||26|| mukA kukhamalAyA jAyA khaDA sudUrameyassa / vammahavAhI buddhiM gau~ huyAsuba vaNagahaNe // 27 // no vivegadIvo jIvo jeNesa paavtmpuure| nivama nahu dharaNiyakhe rayaNIe vA videsammi // 20 // tacosa zvApuco tatvo kAmaggiyA sadaggeNa caMdaNarasovakhevovamaM paznaM shmmkaasii||2|| 191 For Private & Personal use only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. updesh|| 6 // % jai eyaM namAhiyaM zrahaM vivAhita appagaM uhiyaM / suhiyaM na karemi aho dahemi to dehmggiie||30|| to mittehiM sanI nI gehe sisuba koNa / kahamavi purakeNeso saMci gamai diihaaii||31|| to jaNaeNAkA iA eyarasa niyayataNuvassa / ciMtAuruva dIsa hINamaNo kahamayaM vimaNo // 3 // vakkuttijutti tammaNassa jAvaM sugUDhamavi muNilaM / vivAyavayaNasohehiM garuamohehiM mittuvari // 33 // tehiM tassa sarUve kahie'vahieNa to zmo piThaNA / navaviyaM kaha javayA pAra, dhammiyaviruddhaM // 35 // kimu ibnakuluppannA kannA khAyannarUvaguNapunnA / na hu saMti ittha loe je esa asaggaho gahi // 35 // zrAruhilaM dhavalaharaM maDDAe ko pameza khaDDAe / piccA pIyUsarasaM ko piyaI kaMjiyaM kuhiyaM / / 36 // jaya saMpAi hatthI ko cava rAsahammi tA cami / juttAjuttaM jANasu ahANe mA dhiraM dharasu // 37 // tadasaggahamAiniya mAyA jAyA ya purknnrkhinnaa| ajINA tappAsaM suyamevaM naNijamADhattA // 30 // re vacca sancamaNA mayaNAjarajAvamAgaeNAvi / na du khajAmAyAharaM khu kammaMvi kAyabaM // 35 // nayaeMsuvAridhArAjareNa hiyayasthalaM khu siNcNtii| vikhavakhavA girAe kaI kalaMka kule desi // 40 // paraNesu kannayANaM sayaM sayaM annaminjakukhanUyaM / taM naNu kavaDDiyAe kaLe komi pariccayasi // 41 // jAhiM saha hasiyatnAsiyakhesovi du dosposmaavd| asuztthIvi tAsiM vidhI saMbaMdhamahilasasi // 4 // 1 lajjAmaryAdAnAzakam . 192 A4-10- 20%%% Miww.jainelibrary.org Jain Education in Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A5% % KMA%AF-%% % jai jAu aMgajA jA sako avAkajAmmi / tA jaNaNINamavayo paThaNIjUTa jammi dhurva // 3 // kahamuppahammi vacasi ! racasi nIyaMgaNaMgasaMgammi? | tumamego maha putto katto maha mANase surakaM // 4 // niyanaMdaNaghaNasamae aMbaramabaravirAyamANI / gaUMti uccajANe aMbA kaayNbinniicb||45|| niyaputtarAyArAloyaNapussahanidAhadUhaviyA / raMti puhalareNaM jagaNIca sihaMmiNIcava // 46 // amha kulameruselo sancArja sIyalo ya saMjAu~ / egeNa naMdaNeNaM tumae naMdaNavaNeNuva // 7 // jo bahuehiM maNorahasaehiM navajAiehi vivihehiM / patto'si tumaM puttaya so amha parammuho hosi // 4 // maM mannasu avamannasu mA mAyaramAyareNa vilavaMti / maha uvari dharasu karuNaM saraNaM maha kahasu ko zranno // 4 // zccAzmAilavaesAmayasitto'vi tassa kaamgii| nahu javasamamAvanno ahiyayaraM jkhinmaaddhtto|| 50 // no mAya tAya nisuNaha javaesaM deha moranamA mA / jANAmi sabameyaM ahayaM tumhANa nabaviyaM // 11 // zaza jaMpirammi tammi ya ilAsue niyasue nirAsaMkaM / moNamavalaM vilaM te viyA jahA cittasaMlihiyA // 5 // no mAyaraMpi piyaraM na nAyaraM uhiyarapi hu gaNaMti / kAmAjarA maNusA ihaparakhoesu nayanI // 3 // to avagaNiDa eso taeMva sabeNa sayaNavaggeNa / ciMtAmaNIvi kakkaratujho manninAe jai no // 4 // zraha na(tha)vajyi mAeM nANaM vinnANakANakosanaM / so maggai taM bAlaM raMkuba sadannapa(tha)kannaM // 55 // 1 mavantItyadhyAhAryam, -% C %Awar MA 493 -kare upa.17 Jain education For Private & Personal use only Aww.jainelibrary.org Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 7 // *-% % tattaNujArasamAeM kaMcavamappeI so sarAgamaNo / tahavi namA taMbAkhaM na diti ciMtAmaNItuddhaM // 56 // to vajaraMti tamilAsuyaM jayA tujU klmeiie| to amha mikhasu satthe kalaMkasaMkaM pamuttuNaM // 5 // tatto sa tIi ratto mikhi namapemayammi sirkesh| sabA'vi kalA vijAyariyAu sIsukha // 8 // naTTavihIkosajhe jAe taM ubavati naNu nmyaa| zrajesu bahuyadavaM kAremo jeNa pANigaI // ee|| manniyamiNameeNavi tadaMgasaMsaggakhAlasatteNa / hiMmAgaNe gaNe naTTakukhaM suhu pymNto||6|| yaha ridhimaMtamavaNInAhaM venAyamammi(me nisaamittaa| namapemaeNa sadhi samAga simuisun||6|| bAhUcA to rannA pikaNyanirarakaNuJjayamaNeNa / sabe'vi namA to khahu te pattA rAyajANe // 6 // amugadiNe kAya naTuM tumhehiM zramhapaJcarakaM / zya AzkA rannA hi tu ya te jAyA // 63 // tehiM samIkayamavaNIyavaM khakhaMtIha na du jahA crnnaa| ego mahApamANo vaMso AroviDa tattha // 6 // tassovariSanAge garuyaM kavittu tassaMte / do kIlagA unihayA tajekhAnaMdaNo cami // 65 // egatya kare gahiyaM khaggaM taha khemayaM tadannammi / sahiddapAuyA nihiyA calaNajuyakhammi // 66 // pichI animuhANi ya tahamga animuhANi saga satta / dinANi teNa caudasa karaNANi susippakakhieNa // 6 // neon karaNaMmI karaNaMmI dinne bimi pAubAsake / apavesisu sa kIkhe kimasajja sAhasadharANaM // 6 // vAhakakhaM viThiya atulamaramubaha khorDa ajamha dinsiAphamamukhavito miho evaM ||6e|| 194 % % lugu Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabo'vi jaNo ciMta jai puIso pazclae dANaM / paDhama to naNu juttaM amhe'vi ta pazchAmo // 70 // takaMtAsattamaNo zraha rAyA jaNa no mae samma / dinAmayameyaM puNaravi tA majka daMsesu // 1 // sadho vitarakavayaNo sabjajaNoM moNamAsina katti / jakira nivo payaMpai taM saccaM zrakhiyamiha sesaM // // mugyo dhammi khuko ikhAsuna puNavi maMjhae nadR / purvava apuvayaraM nANAvihakaraNavihikusakho // 3 // tahavi na dinnaM dANaM sammANaM vA'vi nUminAheNa / to jA jaNavA eso rAu~ pasuppADe // 4 // Ihato tadehappamivAyaM nUmivAsavo pAyaM / akarisutIyavAraM naTTayamiyaro'vi dhaNaluko // 7 // tatto nivo payaMpai taM pai nacaM caccavAramavi / daMsesu jahamapilliyarihiM tuha demi dhaNaba // 6 // tassa kasAloyaNaphukSaloyaNo to japo japa rAyaM / niranikaruNappA turma jau desi no dANaM // 7 // kavamakumIe vammaharasasaMjIvaNamaNoharajamIe / lucho'si naNa namIe khayo zramhahiM naNu sAmi // 70 // nama'hiyAlAjatthI sAmu puNavi vaMsamAruhina / ityaMtarammi eso. picha alIhiM acariyaM // e|| kaNacanAkharaMgI nyaasiriihsiyvrkurNgii| rUveNa sucaMgI muhasasijunhAsaraMgI // 7 // sovannAharaNArDa neurasaddeNa muharacaraNA / paTTasuyadharaNA mayaparasAsittakaraNArDa // 1 // pIvarathoraMthaNI rayaNvAsaghamiyasiruvarimaNI taruNI bahagaNI siMgArarasikasariNI // 2 // 1 sthUla. 195 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. ||e // pamilAtIla murNi mahurAsaNapANamoyagAhiM / dighAu~ suvihiNA dANaM ditI jattIe // 3 // taha'vi na gieiMti bahu~ muddu muTuM na ya muhaM paloyaMti / jazNo zariyAsamiyA nIrAgA esaNAsattA // 4 // saviyArAsuvi aviyAramANasA sAhuNo zme dhannA / maNayaM na rAgakheso jesiM naNu usa thIm // 5 // zrayaM puNo adhanno namIvimoheNa vinamiGa nivimaM / naDheM karemi pura purapahuNo ithilolassa // 6 // ajaso mae na gaNi haNi ya kukhakkamo kusaMgaNa / dhicI meM naNu mupha buddhI jasserisI jAyA // 7 // iMsukale kule me khaggo masivuccale mahAmaliyo / eeNa urAyArAyaraNeNaM niMdaNioNa // 7 // ko mammuhaM paloya kho sou~daeNa kiehayaraM / jo dhanno kayapugno tahA zravannodayA nIrU // e|| so'haM iMso'vi dhuvaM kArDa jAu kukammadoseNa / jeNa namI suzkumI vikSuba samIhiyA jottuM // e|| ahamahamo putramaho mato'vi nivo namIi jo satto / subahUsu bahUsuvi suMdarIsu sveNa saMtIsu // 1 // jassAjaMgurajogA saMjogA sayaNamittavaggarasa / so'vi thaho! khudhamaNo eIe nIyanArIe // e|| nArI hi na ke namiyA camiyA je goravaMmi itya jae / te'vi dudhasatti pamiyA mohamahApAsagakhabA // e3|| dhaNajubaNaharaNeNaM arijUcA jA samaggaloyassa / sA nAritti kahaM naNu jaNiyA sakhe viyamlehiM // 6 // ee puNa kayapunnA samaggasattesu dhariyakArumA / samataNamaNIhiramA samaNA uttamakukhuppannA // e5 // 1na bhaririti. 196 dA ||e // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je aMgaNApasaMgA virayA nicca rayA tavokamme / baMjamadaMnaM dehe dhAriMti karaMti jIvadayaM // e6 // saMtA daMtA saMtA diMtA dhammovaesamuvasaMtA / ersi salAha pikaM cariyaM loe kayavariyaM // e7 // jai eriso zrahaM pu homi kayA'vi du pasaMtasuleso / to narajammaM sahakhaM karemi na annadA vihakhaM // 50 // iya vImaMsaMto so udaggaveraggamaggamallINo / ghoraMdhayAramajche dIvujo aho jAuM // ee // kamma maharasA zraNanjanaharulAI ghaNavuddhI / duggayagedammi ho samAgarja seyagayarAje // 100 // visaM va jAyaM davAnalo sIyakhattamAvanno / jaM erisapariNAmo hiyayammeyassa viSphuri // 101 // eesa sAhUNaM jA kiriyA sA mae'vi sIkeriyA / saMsAro ya asAro dio dinI niNA // 102 // puvajavanjAsArddhaM vavasArddhaM tassa jAvacArite / saMpanno kaha dhanno na lahai sukayassa saMjogaM // 103 // tarakaNameva rakI prajjavasANeNa sohaNassa / dhAzyakammacala ke saMpannaM kevalaM nANaM // 104 // vasaggamma hAvi hu ca pari guNehiM na mAgaM / samasattumittajogo ikhAsu jayata jagamajche / / 105 // hiyA'vi mahIvaiNo cittaM viyANiya khoe / ciMtA dhiratthu vIjammaM me rayaghaNakammaM // 106 // vi navatAruNaM punaM lAyanna nimmalajaleNa / pattaM pAvakANaM jaNANa ghaNakammabaMdhayaraM // 101 // nigaharAe sohaggaM me dhira rUvaM ca / sihisurja jassa vasA patto nIyattamaviyappaM // 108 // 1 svIkRtA. 197 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. OMOMOM4%%%%A4%A4%+7 anno puNa annAvarikayacitto mahIvaI eso| kharikanA machuvari ratto tadaNavakhANi zrahaM // 10 // kajAcI naNu kho na vakSaho ko'vi kassavi zhadhi / saddicINa avisayA visayA visamA visAu~'vi // 11 // eehiM pakrAttaM tattaM na muNAmi kiMpi dhammassa / ahamammi (mhi ) ahammaparA suttA mohassa nidAe // 111 // suhanAvaNaM gayAe namaMgayAe saiMdiyajayAe / nikriyamohamayAe kevalavoho samudrasiGa // 11 // tatto nariMdajajA sakA naccaMtakouhanammi / tavAsINA zrAsI vAhasaMmANamuzyamaNA // 113 // sAvi viyANiya rAyaM namiNIe navari dhariyazraNurAyaM / diliviyArAhiM viciMti evmaaddhttaa||114|| cAvalamatujhamaho maNassa eyassa visayasaassa / rAyaM zrahavA raMka sabaMpi vimaMbae kAmo // 115 // kalesa rAyahaMso kAIva varAzyA kaha (kahi) Nu esA / rucca eIe vidhItaM kAmacariyaM // 116 // kaJcesa rAyasIho unjamarigayaghamAhayAmovo / hINa kukhAyAraparA kalesA jaMbutujhA // 117 // ko kammehiM na nami ahigayavinANanANavito'vi / eyassa ko Nu doso vilasiyameyaM khu kammApaM // 11 // iMdo vA caMdo vA baMjo ruddo mukuMda khaMdo vA / saMsAre sabajiyA vasIkayA moharAeNa // 11 // visayAsattA sattA uhiyA suhiyA puNo virattamaNA / zya suhanAvaNajAviyacittAe rAyakatAe // 10 // takkAyameva kevakhamukAsamuppannamunnayamamohaM / vipphuriyaM suikANaM suhanAvaSaM mahAgaruthaM // 11 // 1 anyAyoparikatacittaH 198 SAMACHAR Dhuw.jainelibrary.org Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KAKKARXA%A4%+%C4% aha so'vipuhaIso purakhoyaM jANi virattamaNaM / evaM maNammi kAyai vikAyaggIva nippaha // 12 // rakamava khu imaM kosakSamatujhasamatujhaM me / jAI maI ya hINA hINAyAro jau jAuM // 13 // khoehiM saskiu~ taha sukhaghakhaskehi mukamajAu~ / majka viveyaviyArA ghaNuva vAraNa khalu nakA // 14 // savaNozrahI jalehiM zraggI ya jahiMdhaNehi ya ghaNehiM / appA tahA na tussA juttehiMvi jUrijoehiM // 15 // jIe sevArasi vasi narapeyammi insurcha / kukhamuchittA vimalaM tIe puNa hI ahaM khuzo // 16 // dIve jahA payaMgo majke jAkhassa jaha mhaamyro| taha nivami'mi ayaM namI kajAmmi javakUve // 17 // zya sohapammi kANe vaTuMto jAvalaM jazva nivo| zrAruhiya khavagaseNiM kevalakhI so vari // 12 // tesiM nANadharAeM calandamavi niyamavattidevehiM / vihiyA kevalimahimA samappiTa sAhuveso ya // 12e| ahaha aho abariyaM passaha jaM rAgarosadosikSA / cauro'vi cauramaNoM jAyA veraggaraMgihA // 130 // save'vi paNamiyA te surehiM khayarehiM nAyarajaNehiM / kaMcaepaumArUDhA sohaMtA rAyaiMsuva // 131 // vaha ya zvAsuyanANI mANI maNayapi neva maNamajke / zravariyayacariyaM niyayaM kahilaM samADhatto // 131 // puvanave'haM samaNo zrAsI vAsI caMdaNe tujho / janAvi du pavakAsakA jAyA sunimmAyA // 133 // taM pivaMtassa sayA rAgo maha mANase samunnasiGa / tamaNAkhozya samma saMpatte jIviyaMte'vi // 13 // vemAdhiyadevatvaM patto sA sAhuNIvi khalu taco / jAzmauMmmacamaI saMpannA soyadhammarayA // 135 // 199 - Jain Education international For Private & Personal use only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. tamaNAsoztu phuTa erisarvasujavA nahI jaayaa| ayaM puNa sinsuila eIe uvari nehiyo / / 136 // puSajavannAsAuM gaMgaNiDo'vi ceva nivasaMto / namapemayammi hiri aiha mahAkammagaruzcattaM // 137 // thevo'vi dosakheso ghamme thazyAra ya jo khggo| apamikato so hoi garuzcaduhakhaharikhAna; // 13 // jaM jeNa kayaM kammaM tamavassamimassa ei naNu udayaM / nuttammi joyaNammI uggAro pAyamo ho // 13e|| tabayaNAmayapANA ghaNA jaNA tarakhaNNAu pamibudhA / kiM jakhaharavuDIe tuhina dukhada vnnraaii|| 10 // niviyanakammA dhammArAmaM sayAvi siMcaMtA / zrAgyamaNupUrittA cAro'vidu nANiyo zraha te // 141 // saMpattA murakasuhaM haM na jatthasthi khesamittaMpi / sisA nANasamidhA viharaMti suhaM sayAkAkhaM // 14 // je puNa bahussuyattaM khar3e mAyA gAraveNa'havA / nAkhoyaMtazyAre kaha te sivasAhagA iMti // 143 // je puNa nissajhamaNA gurUNa pura kahittu niyadose / te zrArAhaganAvaM sahiUNa sivaM gamissaMti // 14 // jo vaMsagge cami suhAvi namiyAz rAganami'vi / pamile na buggaIe sa zvAputto muNI jaya // 145 // visayaviratto ho miThApahamujikacaM pahe khaggo / so zabo niravalo zvAsu vaMdaNiDo // 16 // pavittameyaM pariyaM supittA, zvAsuyassuttamasaMvarassa / gayAzyAraM jiparAyadhammaM, kuNaMtu pAvaMtu sivassa sammaM // 14 // // iti zkhAputracaritraM saMpUrNam // 200 // 10 // Jain Education in For Private & Personal use only K w .jainelibrary.org Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KAREL atha vizubhAghAcAraprakaTanaparaM kAvyamAhapUyA jiNANaM sugurUNa tevaNaM, dhammaskarANaM savaNaM viyAraNaM / tavovihANaM taha dAnadApaNaM, susAvayANaM bahupunnajAyaNaM // ze // vyAkhyA-pUjana pUjA'STanedA saptadazanedA tathaikaviMzatidhA siddhAntapratipAditA vyajAvajedaninnA vA kAryA zrIjinAnAM rAgaSajevaNAM / tathA suSTu tattvamArga gRNantIti suguravasteSAM sevanaM paryupAsanaM / yathA zrIuttarAdhyayaneyUktaM"zrannumaNaM aMjakhikaraNaM tahevAsaNadAyaNaM / gurujatti nAvasussUsAviNa esa viyAhi // 1 // " ityAdigurusevAkramaH svIkAryaH / tathA dharmamayAnyavarANi dharmAdarANi teSAM zravaNaM nirantaraM kArya, sugurusevAyAH phalametadeva, evaM kurvatAM zrAvakatvaM yathArtha syAditi hetoH| tathA zravaNasyaitatphalaM yattattvAnAM vicAraNaM, vicAre kriyamANe budhiguNAH prApurnavanti / / tadyathA-"zuzrUSA zravaNaM caiva grahaNaM dhAraNaM tathA / UhApoho'rthavijJAnaM tattvajJAnaM ca dhIguNAH // 1 // " iti / tathA tapaso bAdazannedasya vidhAnaM / tathA dAnadApanaM dIyate yattaddAnaM svayaM dAnaM anyasmAghA dApanaM / etatsaptakaM kRtaM sat saptazvanAdatrAtinivRttikArakaM syAt suzrAvakANAM tathA pracurapuNyaprAgjArajAjanaM javediti saMvidhArthaH / vyAsAbastu dRSTAntenyaH kathayiSyata ityrthH|| zratha prathamato'Ida-viSaye dhanadakathA khikhyateprayAti dUre duritaM samastaM, navetkarasthAyi sukhaM prshstm| niketanaM saMpadakhakaroti, vapuH zivazrIH svavazaM tanoti // 1 // 201 *** Jain Education Internation For Private & Personal use only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. 101 a karaH kathaJcinna kakhi'noti, na dharmavalImayazaH sunoti / pUjAvidhAnAjagadIzvarasya, padacyAnaghasurAsurasya // 2 // yugmam. purI manojhApravijAtyayodhyA, javyAvalI yatra sukhprbodhyaa|shnyaaH sphuraddAnapayaHpravAhAH, kiM prAvRSeNyA zva vaarivaahaaH||3|| zrIrAmanAmA puri tatra rAjA, kalAkalApena navaH sa rAjA zreSThI dhanADyo dhanado'sti tatra, shriidopmo'nttprmaapvitrH|||| catvAra etasya sutAH pravINA, jAtAH kulAcAravidhau dhuriinnaaH|anyedhurntrdhnden ziSTaM,zreSThipradhAnena punarvimRSTam // 5 // mahAbalAndokhitaketukalpaM, syAdasthira rAjyaramAdyanarUpam / atIva kholaM nuvi jIvitavyaM, syAdyauvanaM bududvtsudivym||6|| pAthojinIpatrapRSatsamAnaM, mAnuSyaka kalpatarUpamAnam / sarve'pi jogAH rupanaGgurAste, puNyArjanaM jIvitasAramAste // 7 // svayaM vimRzyatyamunA vihAraH, zrItIrthanetuH prhtaandhkaarH| zriyA jitoddAmamarudhimAnaH, prakAritaH procngopmaanH|| tataH paraM jUridhanaiH pratiSThA, nirmApitA puNyagaNAlaghiSThA / zrItIrthakRdvimbakadambakasya, spaSTotsavai'STatamo nirasya // e|| zreSTha canyadA pUrvajavAntarAyamohAmakarmodayato vimaayH| banUva niHzeSadhanairviyuktA, padmAkaro vA kmbairvimuktH||10|| svanirdhanatvAdayatAM vimucya, zreSThI purI dharmamatiH sa rucyH| kRtvA sthiti tatpurapArzvavartigrAme sma nirvAha vidhi bijti||11|| punaH punastasya purasya yAtAyAtena vRttiM kRtavAn prmaataa|kiyntmpyess kiva svakAlaM, dauHsthyAdatikrAmitavAn vizAkham 12| zrathaikadA''yAtamavekSya dhurya, zrImaccaturmAsakaparva varyam / sutaiH svakIyaiH samamApa sArAM, purImayodhyAmavanAbudArAm // 13 // svacaityasopAnakhatAdhirUDhaH, sa yAvadAste mtimaanmuuddhH| catuHsarA mAlikayA'sya mAlA, pUjAkRte'dAyitadA rsaakhaa||14|| puSpaH samanyarcya jinAdhinAtha, vinirmitoddAmatamaHpramAtham / citte punaHprApa nije pramodaM, kekIva dRSTA gagane pyodm||15|| 202 AC%ACARROREA // 101 // Jain Educators For Private & Personal use only O wjainelibrary.org Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtrau samAgatya guroHsmiipe'prtHsthito'thaaymkhiivniipe| ekAntamAkhokya nininda musthA, svaroranAvaM suguroH puraHsthaH16 AkarSakArI gurutiHpradattaH, kapardiyadasya tadAtivittaH / paropakArapravidhAnadadairmantro'sya dharmAdhvani bakaH // 17 // caturdazInizyaya saMgatAyAM, kaadmbiniinggkulaasitaayaam|dhaaraadhyaamaas tameva mantraM, sa yAmayugmApagame svatantram // 10 // mantraprajAveNa kapardanAmA, yo banUva prakaTaH sadhApA / taM zreSThinaM prAha catuHsarasya, mAdhyasya devArcanayojitasya // 1 // tvayArjitaM puNyaphakhaM yadAya, taddehi me zreSThivarAnivAryam / tadokametena dade zaraeyaM, kasyApi naikasya sumasya puNyam // 10 // tadIyadharmAdatiraJjitena, zrImakinAkAcaraNAzritena / tuSTena yaSNa dayAM vidhAya, sAdharmikatvaM hRdaye nidhAya // 11 // yAviSkRtAHsvarNatA vizAlAzcatvAra uccAH kalazA rsaakhaaH|cturyu koNeSu mahAkhayasyAmuSyArkabimbodayavatprazasyAmAzA! kRtvetyadRzyatvamavApa yakSaH, prajJApya caitadhanadAya dkssH| zratha prajAte svagRhaM jagAma, zreSThI prmodaatishyaabhiraamH||13|| svadharma nindAkaraNodyatenyastadA nijenyo dhanadaH sutebhyaH / tadarpayAmAsa rayAdagaNyaM, yakSapradattaM sakalaM hiraNyam // 14 // [pituH samIpAcanalAjatuM, vipatpayaHpUraniSedhasetum / zrApRcchaya saMzItivimuktacittAste'pIha jAtAH privndhvijnyaaH||15|| tataH paraM yAcakadattadAnA, ahanmatArAdhanasAvadhAnAH / pUjAvidhi tIrthakRtAM sRjantaH, saMghasya kiM parikalpayantaH // 26 // prajAvakAH puNyapathasya santaH, sutAstadIyAH kRpyoksssntH| tatraiva puryA zazimaemasAnaM, cakruH pareSAmapi codhitAnam // 27 // ||iti pUjAviSaye ghndkyaa| asAro sevaaphlmujiiryte| saroH sevAiikhokaparalokAyasArthasAdhinI syAditi atrAyeM zrInamivinamijhAtamAtanyate 203 FREEMA* For Private & Personal use only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. raka upadeza- zrIzaSajajinadIkSAdAne namivinamI kalamahAkaDarAjatanujau na tIra vAsatAM payAdAgatya rAjyazrIjArAjikhAdhuko svIkRtavratamapi zrIyugAdIzamupAsAmAsatuH / tadanantaramanayoH kimnuudityaah||10shaa ____ namivinamINa jayANaM nAgiMdo vijAdANa veyale / uttara dAhiNa seDhI sahI pannAsa nayarAI // 1 // asyA zrarthaH kathAnake dayatezrIzaSajAnatihetoH pannagapatiranyadA dharaNanAmA / bAyAdAyAsaparau namivinamI kIdRzau ca tadA // 1 // kAyotsargasthasya prajoH zunodayakRtaH samaunasya / padayoragre pAtharabaTakaM dattvA kusumapuJjam // // prakSipya tato natvA'brUtAmiti nityameva tau svAmin / asmanyamapi hi jAgaM prayaca kuru mA'ntaraM niyatam ||3||thaaky tadabUta prajuradhunA bttte'tiniHsnggH| na kimapi deyaM pAzce kathaM mudhA yAcanA kriyte||4||shocyN na kiJcidapino yAcyaM jaratAcadIkSyate vstu| manutanujUH sa tu rAjA punarAvAM vAcikI putrI // 5||naanyN samAzrayevahi dAnAvasare tu naagtaavaavaam|kaaryvshaahrgtii| jAtau dAtA'yamevAtha // 6 // ityukte sati tAjyAmacyAsapareNa nrtRsevaayaaH| dharaNen'NAvAdi prasannacitto'smyahaM yuva yoH||7|| svAminyatIva jatyA paricaryA niSphakhA prajoH kiM syAt / / sevA suradumasya pradAyinI cintitArthAnAm Mu0 // yuvayordadAmi vidyA anavadyAH pAsighayaH sphItAH / grAhyAstA hi navanyAmanujIvinyAM jinenjasya // e|| 1 bhagavatsamIpe. 204 94. ||10shaa ka Jain Education in For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM 0 - 54 - zradadAnmudA'STacatvAriMzatsAhantrikA mahAvidyAH / vAmAtA viSanistAsu catamaH kurvidyaaH||10|| prathamA gauryatha gAndhArI prajJaptI sarohiNI khyAtAH / galata yUyaM vidyAsamRdhinAjastakaM zaikham // 11 // svajanaM prakhonya tAninanazcaraM sarvamapi hi kurvAtAm / vaitAbyazailazIrSe zreSyoH saddakSiNottarayoH // 12 // SaSTipurAvyuttaradizi paJcAzaddakSiNAhayazreNyAm / vinivezya kuruta rAjyaM samAdidezeti jogiinchH|| 13 // jinacaityAnAM ca jinAnAM ca tayA caramadehinAM yatinAm / kAyotsargakRtAmatha parAnaviSyanti ye'tydhmaaH||14|| basavattayA najogAH paravanitAbubdhamAnasA ye c| mokSyanti tAn kuziSyAniva vidyAH sarvathA sdyH|| 15 // prakaTitanizcala ziSyA (kSA) mityahinetuH prazastimAkhikhya / / tau tatprasattimuditAvAnamya yugAdijinarAjam // 16 // vanditvA cAhIzaM vimAnamAdhAya puSpakAnikhyam / Aruhya tadatiramyaM kabamahAkaJcayoH pradarya punH|| 17 // zrImayugAdisazurusevoruphalaM nivedya jaratasya / zrAdAya svajanajanaM sarva gatvA ca vaitADhye // 10 // zreNyuttaradakSiNayoH saMsthApya purANi cAtiramyANi / niSkaNTakarAjyasukhaM namivinamiyAmanubanUve // 1e| bahukAsamAkalayya zriyamamalAmavikakhaM vratamupetya / zrIsidhizailazIrSe kevalabodhaM samupavanya // 20 // koTiyasAdhuyutAvakSyapadamA (patustakau ) sasAdatuH prAnte / saGgurusevAphalamidamiha bojhavyaM samagramapi // 1 // yadaihikAmuSmikakAryasiddhiH, samRdhivRddhizca vishubuddhiH| sa sazurUpAstijarAnunAvaH, sarvo'pyayaM cetasi veditavyaH // 22 // evamAtmani vicintya sudhIniH, sazuroH padapayoruhasevA / sarvakAkhamamakhena vidheyA, mAnasena khalu zudhamedhasA (mlen)||3|| // iti sAlpAstiviSaye nmivinmidRssttaantH|| 205 444444444-4-RX - -**** upa.18 Jain Education Interi Jiuliainelibrary.org Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 10 -%- atha ditIyapade "dhammaskarANaM savarNa vicAraNaM" iti prakAracyamekasminneva dRSTAnte samavatAryate / pUrva tAvadharmAtarANAM: saptatikA. zravaNamAkarNanamevAtIva murkhanaM / tadanu tadarthavicAraNamatIva purApaM / samyagarthaparyAkhocanaM tu sukRtinAmeva ghttaamaattiikte| atrArthe cilAtIsutodAhRtirudAhiyate nayarammi khiipabhiyanAme phaladalamaNoharArAme / paMmiccavihiyadappo vippoti (tthi ) ha jannadevutti // 1 // sAsaNa: zravannavAI mAIvAINa paDhamarehilo / so khuDDaeNa guruNA nivArieNAvi vAyammi ||2||vijit vihiyapazno galiyama dirikarDa guruhiM zmo / sAhUvari rosilo suco sAsaNasurIe // 3 // tatto tattovagaDe nimmAyatteNa kuNaH so dhammaM / dhinAzmAijANaM paraM maNA na mihe||4|| tannAI javasaMtA tannakA tammi nehasA baaddhN| parivAyagovaesA pAraNae kammaeM de||5||niycittvivjaasN muNI muNittA cazttu jtaaii| saMpatto surakhoyaM soyaM sA kaalmaaddhttaa||6|| |pavazya sAhuNIeM pAse zrAsevikaNa muNidhammaM / pavittamaNAlozya taM paJcannaM purAinnaM // 7 // kAdaM kAUNa mayA zramayAsikSaNamuccamaNupattA / zraha jannadevadevo cule ta surakamaNuhavilaM ||||ashvjaakhraaygihe rAyagihe nAmayammi varanayare / dhaNasatyavAhadAsI cilAzyA tassu jaa||e| nAma cilAiputtotti nimmiyaM sikSiNA pahiNa / puvakayamuNigaMga kayAvi kiM niSphalA hoii||10||tkaayaae jIvo dhaNasihippaNazpI nahAe / paMcanha suyANuvari saMpannA 103 / / suMsumA dhUyA // 11 // tIe sa vAlagAhittaNammi vi dhaNeNa gihavazNA / pAyaM dhaNavaMtANaM sisUNi pAkhaMti kammakarA 4 // 1 // purakhorabeyakaro muharo kkhikkhhkaargttaae| nizAmiLa gihA dhaNeNa naNu jaggacitteNa // 13 // azpakSa 206 1-1-1.54 MA-% FOE Private & Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvavalippasUNasaMsoda tirumahiM / so sIiguhaM patiM garla gaTabresa saMphuliM // 14 // paDhamappahArakArI dhArI nirttasyAi nissaMkaM / takaraseNAdivaI so jAne nilamajjammi // 15 // sagihammi suMsumA so itto dittorudehakaM timlA / jAyA juJjaekAle pAleya giriMdadhUya // 16 // annAyaparo aha annayesa zrahiMsu coraselAe / jAmo rAyagihammI dhaNamaNi| saMpUriya gihammi // 17 // tattha dhaNanAma siddhI hiThIkayatisireTa sriddhiie| tassa ya puttI kina susamitti sA majcha tumha dhaNaM // 10 // saMpatA tattha pure annayA dunnayAvahA corA / agge cilAiputtaM kALaM dAvaM sabadumAeM // 19 // | dhaNajavaNamaNupavidyA pAvidyA khuMTiDaM samArA / zravasoM padAnaM sAhittA zrappaNo nAmaM // 20 // cakiyA sessa va sA cakiyA takaramimA ramAkhvA / gehovari vaTTaMtI cighaMtI mayasikAe // 21 // saMgahiyagehasArA tArA iva dieyarodae jaae| nakA sabe corA rorA iva gahiyanattA // 22 // tappi sa mujhe padhAvirDa suMsumAjurja sahasA / saMjAlai siddI yaha sabAI gharamaNussAI // 23 // gaThana sarva davaM saMpaUla mANusAe kusalaMti / jA pAsai niyadhUyaM tA pi taM na saya // 24 // zraha vinnavai naridaM girihaya tassuharu sinnaparivAraM / suyapaMcageSa saddhiM siddhI tappuhimalaggo // 25 // uggAvi hu jaggA corA sabaMpi vAliyaM davaM / nayaraM pai te valiyA sasu siDI cilAyassa // 126 // jAvAsannamahIe patto tatto imo viciMte / mAmappAsAta ime gieiMti balee nae zrAvataM // 27 // jaha maha taha eyassavi mA havala mA mammi Dya mulilaM / nicittu tayaM sIsaM girihaya so agga caliye // 28 // jaM puba 1 kuberaH. 2 yathA caTikA zyenakare patati tathA suMsumA cilAtIputrakare caTitA. 207 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 104 // Jain Education Inter ve kammaNapalaMga mAricaM mukhI huMto / kammamunaM taM susamAi bAi purAvihiyaM // 2e // to vimalakummaTo so gho niyato purAjimuhamagge / girihantu suyAdehaM patto ajI mAmavIe // 30 // jA jimUkhasahiyA phuraMtacittA saMtama yasirayA / savisAdA ya sAddA nahasirisArinuyA jA ya // 31 // tIe majjAvami nami tadAnuhAi jA siddhI / DuDiyADuisogatto tA majjarahako jArja // 32 // ciMtitameso laggo kimeyamasamaMjasaM samubnUyaM / dur3hiyA hayA kaha dA pitA khu zramhANaM // 33 // kiM iMdajAlameyaM kiM vA divassa vikhasiyamatulaM / zrahavA parikUlatte kammANaM kiM na saMjai 1 // 34 // idUre rAyagidaM pariyA viyAruvIi majjammi / pAse na saMbalaM tad nityariyavaM kahaM vasaNaM // 35 // iya parijAviya jaliyA taNyA viSayANamaMta sirkmlaa| maM jarakeUNa aho saMpai niyajIviyaM dharaha // 36 // nagaraM gaMtUya tarja pacA dANAipunnakaraNehiM / kubaha appavisuddhiM mA amda kulaskarTa ho // 37 // paMcattamuvagaesuM paMcasuvi pasatyavaMsatilaesu / to paDhamasueNutaM pujo jo tumaM tAya // 38 // kimapyaviyappehiM eyaM mayamaMgameva narakeda / to tehiM tadA vihiyaM zrarattadudehiM sabehiM // 35 // jottamiha tadeva du azvamuccAira hiyamukhiyAvi / jaha nAyAdhammakahAeN jAsiyaM tad muSeyavaM // 40 // saMpatto dhaNasiddhI hiDI kayamANaso aihA / rAyagimimI tarja mayaM kiJcAI kAsI ya // 41 // tatto niyajihasue Aroviya gehajAramiva khaMje / sirivIra jilesarapayakamale jasakhattamuvagamma // 42 // pavaUM parivajiya bajiya sAvajajogasaMjAraM / ikArasaMgadhArI bahUSi vAsANi uggatavaM // 43 // kAuM sohammasuro TakkosAU suro samuppano / zraha so cilAi puto raso tavayA pilAe // 44 // avakosIkayakhaggo vacaMto 208 saptatikA // 1-4 jainelibrary.org Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARE505453 darikaNAnimuhameso / piDa egaM samaNaM kAussaggacyiM tatya // 45 // varakarehiM sammaM dhamma maha kahasu jo mahAsamaNa / no ce tuha sIsamahaM niMdittu phalaba pAmissaM // 46 // uvaDhaMga viyANiya tappamibohaM muNI samusavai / javasamaviveyasaMvarapayatiyamimamamayabiMsamaM ||47||n hu saMkilesabahukhe ThANe gar3ha mahociyamavassaM / iya vinAya mahappA vihaguva sa vomamuDDINo // 40 // tatto cisAputto tatto'vi hu pAvapuMjagimheNa / sittoba payatiyujAkhasIyakhasalileNa saMjA ||4e|| ciMtA citte satte kArulamagamamuvahaMto so / payatiyameyamaNagdhaM maNiba naNu muNivaIdinnaM // 50 // kohavasaTTo ahayaM katto maha navasamassa leso'vi / tatto jAvajIvaM mae kasAyA pariccattA ||51||dhnnsynnaavivego kAyavo taha mae pamatteNa / iya nAvaM sIsaM taha khaggaM hatyAja mihe // 5 // maNadiyANa niccaM kAyabo saMvaro mae'vassaM / evaM vImaMsaMto niccalakA vi eso // 53 // dhanno so naNu samaNo tinni payA majka jeNa uvA / zrahamavi takkahiyapahe ga sAhemi niyakAM // 54||shy ciMta (ti) rassa tassa ya ruhirakharaMTiyataNussa gaMdheNa / kImIna niggayAu khAjamArameyAhiM // 55 // pAyatalaM niMdittA viNiggayA tAla sIsadesaMmi / taha jakAriyaM dehaM jaha jAyaM cAlipItujhaM // 56 // dehammi doharAI jAyAI syshssvidaaii| ukkayarAsINa zmANi kimiha nijANamaggANi // 5 // anivi taNupI ahiyAsaMto cilAiputto so| suhakANA na calAi meruva azva nikaMpo // 50 // nakkinkAkhighasarIreNa teNa sireNa / amlAzyadivasaMte zrAuyapaGatamaNupattaM // ee|| saMpatto surakhoe sahasAre saarsusksNjaare| bahukurakasamuttAre cikhAztto guNapavitto // 6 // tArisapAvikanihI zraddIva zratibadosarosiyo / jaM so'vi marDa 209 Jain Education Inter For Private & Personal use only Mitainelibrary.org Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadeza saptatikA. // 10 // samgataM dhammarakaraviyArapharsa // 61 // eyaM viyASitu viyAraNAe, dhammaskarANaM phakhamuttamuttamaM / sammaM viyAre sutattamaggaM, samgaM ca siddhI jaha hoi nivvayaM // 6 // ||iti dharmAdarazravaNavicArapopari zrIcikhAtIsutakathAnakam // atha tavovihANamiti dRSTAntena dRDhI kriyatekayaMgalAmahApuryAmaryamevojjvalastviSA / zrIvIraH samavAsAvarSe maNirivAGginAm // 1 // caturvedasmRtiprAjJaH zrAva4stIpuri vishrutH|grdlaaliprivraajH shissyo'nuutskndnaamkH||2||s zrIvIrasya ziSyeNa pranitaH piGgakhena joH| skandakAkhyAhi kiM khokaH saanto'naadirutaastysau?||3|| jIvaH sidhistathA sidhAH kiM sAntAH kimnaadyH| kena vA maraNenAtra jIvAH saMsRticAriNaH ||4||ken cAntakarAH sattvAH saMsArasya smRtAH! vada / praznottarAeyajAnAnastUSNIkatvamadhAttataH // 5||mistriH pRSTe'pi maunyasthAttataH shraavstikaapuri| zrIvIramAgataM jJAtvA janazreNigamAgamAt // 6 // tataH svayaM cacAlaipa svasandehApanuttaye / zrIvIrasannidhauskandakarSiratyantadakSiNaH ||7||pinggkhprshnvaakyaarmvettaarmvety tam / zrIvIroktyA gautamezaH saMmukhInaH samAgamat // // skandaka svAgataM te joH praznavAkyAnajijJatAm / proktavA~stvaM kathaM vetsi ! shriiviiraadismitsttH||e|| bADhaM pramuditaH svAnte :zrIvIra skanda thAnamat / tataH sphuTamadhAcaSTa sandehArthAn jgtmnuH||10|| skandaka anyato khoka ekamavyastato'ntajAka / kSetrataH sarvadikacake hyasaGkhyAH kottikottyH||11|| yojanAnAM hivijJayAH saanttaa'tHprruupitaa| jAvato'nanta eSa syAdanantAH paryayA 210 -% // 10 // % Jain Educatan internation For Private Personal Use Only wow.jainelibrary.org Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsitavyaM ca dhAnaH zihAniH dhiridhAH // 31 // mAsAI mArahANa % 2 ytH|| 15 // evaM jIvazca sidhizca sidhA zeyAH prjedtH| bijedaM maraNaM skanda bAlapArikatyayogataH // 13 // sRjana bAlamRti jIvo'nantayoniSvanAratam / zrAtmAnaM khitaM kuryAdanAryAcAracaJcuraH ||14||praajnymRtyaa punarjIvaH saMsAra layedakham / evaM vIroktimAkarNya skandakaH pratibujhvAn // 15 // javAraNyamidaM svAmin jraajnmmhaagninaa| pradIptaM | jagavannAste kiM karomi ? samAdiza // 16 // yathA gRhe gRhe dIpte'gninA vastusamuccayam / bahiniSkAzayetsAraM tathAtmAnamahaM prajo // 17 // bahiniHsArayiSyAmi yuSmatpadaniSevaNAt / tato'sau vratamAhatya pAkhayAmAsa nizcataH // 10 // vatsa yanena gantavyamAsitavyaM ca ytntH| joktavyaM ca (pra) yatnena jASitavyaM prayatnataH ||15||n hi pramAdinA jAvyaM saMyame saMyatAtmanA / evaM vidhAntiH zikSAnniH zikSitaH svAminA svayam // 20 // ekAdazAcyA adhyetA kRtodapratapA ajUt / zrIvIropAstiraktAtmA'nagArAdhvani dhIradhIH ||1||prtimaa bAdazAsau ca siSeve gurvnuyaa| tatazca gunnrtnaadyvrssaantmkrottpH|||| caturthaSaSThadazamASTamaghAdazasaMjhakaiH / mAsA"mAsakSapaNaistaponirvividhAtmakaH // 13 // mAnase jAvayannAste nityaM bAdaza jAvanAH / kRzAGgaH sutarAM jajJe nirmAsaH zoNitojjitaH // 14 // yAtyAyAti ca sattvena kevalenAGgavarttinA / samujhirannapi giraM gvAyatyagkhAnako'pi san // 25 // zrIvIrAdezamAsAdyAnazanaM sa prapedivAn / zojanAdhyavasAyaH san pAdapopagamaM vyadhAt // 26 // itthaM sa skandakaH sAdhuvrataM bAdazavatsarIm / prapATya kAla-4 dharmeNAcyutaM svargamathAsadat // 27 // tatazcayutvA videhAkhye varSe janmApya satkukhe / sim iprayAsyati priM prviinnaashess-1| karmakaH // 20 // itthaM zrIskandakodantamatithIkRtya karSayoH / tapasyAyAmavizrAntaM dhanyaH kAryaH parizramaH // 2 // ||ti tapoviSaye skndkdRssttaantH| 211 % Ke%%AN -10 2- Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 106 // Resour%25** aba gRhasthAnAM dAnadharmaprAdhAnyakhyApanArtha dRSTAntamAha saptatikA zivavadhilasavRSanaM vRSanapuraM nAma pattanamihAsti / gorasakhAkhasahRdayA yatra prAjJAzca gopaakhaaH||1|| stupakaraemakanAmodyAnaM gAnaM sRjanti yatra janAH / yatrAneke sarakhAH sarakhAH sajAnasamAstaravaH // 2 // tatrAsti pUrNayakSAyatanaM natana- divRddhisaMjananam / yadyAtrAgatalokAH zokArtijarAnna pazyanti // 3 // vanamiva mAlAkArastatpratipAkhayati pattanaM nRpa-18 tiH| rAjyasamRdhidhanAvahadhanAvahAkhyaH prathitanAmA ||4||askhlitshiikhniitisttptnii mAlatIti saMjajJe / zucizI-1 saparimalaguNairyA'jinavA mAlatIvAjAt // 5 // sA''dhivyAdhivimuktA muktAvatike va nirmavaguNAnyA / sukhanijAsaMsuptA punarISajAgratI kiJcit // 6 // anyatra dine prAtaH prAyaH kSaNadAkSaNe narenbajanI / mukhakamalamanivizantaM zAntaM herya mAkSIt // 7 // yugmam // nUpatimupetya sAkhyatsAkSAdrAkSAkirA girA rAzI / taM svamamAtmadRSTaM rAjJoddiSTaM mano'nITam // // rAjyadhurINo'rIko mahApravINo javadgRhe suunuH| jAvIti tannizamya jagAma nijadhAma vAmAhI ||e||rjniishessN gamayAmAsa mahAmodameramanaskA / devagurusphuraphurutaragItairgItairnijasakhIjiH // 10 // prAtarakhatadehastUrNamakhaitya viSTaraM nUpaH / svamavicAraNacaturAnnarAn samAhUya tAnUce // 11 // kathayata joH prAzanarAH svamasyaitasya kiM phalaM jAvi / te'pyAlocya mithastaM tadAhuravadhAraya svAmin // 12 // syAtA zrasmanbAkhne catvAriMzayIyutAH (zuja) svamAH / triMzatteSu mahAntaH prAptAH prAikhokena // 13 // jinacakradharajananyaH pazyanti caturdaza ghipapravRtIn / teSu ca saptacatu1 janI-patnI. 2 siMham. 3 abaddhaH 212 *% % Jain Education inte For Private & Personal use only Kaw.jainelibrary.org Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kaikasaGkhyakaoNstAniha svapnAn // 14 // vIkSante'kStapuNyA ikhanRdakha (harihalan ) maemasIkarAjAmbAH / devyA niravi siMhaH svame yojnaakaarH||15|| tasya prajAvataH khalu navitA savitA kulAmbujokSAse / rAjyazrIjaratnoktA moktA vA sadmanaH samaye // 16 // visasarja nUmijata satkRtya vicitravastratAmbUlaiH / te'pyApurnijasa pramuditahRdayAH pradAnena // 17 // devyapi bajAra garna rohaNadharaNIva ratnamantaHstham / samaye prAsUta sutaM pUrvAzA ravimivoddIptam // 10 // vardhApanakamakAri kSitipena nijAGgajanmajanmadine / sarvatra pure sadmani toraNacandanaghaTanyAsaiH // 15 // najakaro nandikaro hyasmAkamayaM svayaM suradrumavat / tasmAdasyAstvanidhA'nvarthatayA janandiriti // 20 // vavRdhe haricandanavanmalayo yA'meSa suvapurAvAse / pracyApnuvan samagraM svavapuHsauranajarairvizvam // 21 // sarvakalAkauzalyaM tasyAtuTyaM banUva dehastham / / drana hi citrANi zikhaeiphapu kRtAni sahajAni kiM nu syuH // 22 // tAruNyazikharizikharArUDho'pi prauDhimAnamApannaH / / na hi sanmArgaskhalana manAgapi prAptametasya // 23 // prAsAdapaJcazatikA sa kArayitvA sutasya vAsakRte / kanyAnAM paJca-4 zataM vivAhayAmAsa gurunRtyA // 24 // strIniH saha raktamanA anvajavatkAmanogasaukhyAni / dogunmukadeva ivaapsrojiruddaamkaamaantiH||25|| stUpakaraemodyAne'nyadA sadA sevitaH surairasuraiH / samavasasAra svAmI cAmIkararugmahAvIra // 26 // vIrAgamanApanataH kSitipatimetya sapadi vanapAlaH / rAjasajjAsInamayo satvaramAnandayAmAsa // 27 // sApha-11 kAdazaladAnasmai vismeravadananayanAnaH / pradadau jagavandanahetoH svayameSa niSkrAntaH // 28 // koNikavadhistArAgatvA / natvA jagatpatiM vIram / niSasAda sAdamuktaH sajaghanandimahImaghavA // 25 // yojanavistAriNyA vANyA prANyAtmabodhakA 213 hi- 14A4%% zrama Jan Education interna For Private & Personal use only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh||107|| Jain Education in P riyA / pranurUpadideza dharmaM samyagdharmAvabodhakRte // 30 // javyA nRjanma durlanamupakhanya budhA mudhA pramAdena / mA hArayadhvamArjavayuktA dharme kuruta yatnam // 31 // saMsArAraSyagatau rAgadveSau dviSau vijetavyau / yo dharmadhanaM haratastaskaravadhizvavizvasya // 32 // samyagupAsyaH svAmI sarvajJaH sadguruH samAsevyaH / kevalanRtprajJaptaH kAryo dharmaH sadAkAlam // 33 // pIyUSavadatimadhurAM zrutyaJjalinA prapIya vIra giram / pratipede dvAdazadhA saha samyaktvena gRhidharmam // 34 // samayA janakena nijaM jagAma dhAma prasannadhIstanayaH / gRhidharmAdAnavazAnmanvAnaH svaM kRtArthatayA // 35 // svAminamAnamyAtha proce zrI gautamastamamchedI / jagavannRnuvijuvadasau saubhAgyaramA jirAmAGgaH // 36 // sundararUpazrImAn vidhuvatsaumyAnanAjanAnandI | sAdhUnAmapyadhikaH prabodhakRtkena dharmeNa // 37 // zrI janandiriti tatpRcchAvasare svareNa madhureNa / jagavAnUce taM prati puryAmiha puSkarI kieyAm // 38 // prAgjanmani vijayAkhyastanujanmA'jani nRpasya sukumAraH / so'nyatra dine pazyanagaramapazyatsamAyAntam // 395 // jaikSyakRte badmasthaM zrI yugabAhuprabhuM zubhaM mUrtyA / madhyaMdine dinezvaravadatisatejaskamati tapasA // 40 // sahasA gRhoparisthastataH samuttIrya varyadhairyazrIH / saptASTapadAnyanimukhametya tatastriH pradakSiNayA // 41 // vanditvA vijJapayAmAsa vidhAya prasAdamIza mayi / zrAganchAhArakRte pranurapyAgAt kSaNAdeva // 42 // vistAritavAn jagavAn karakamalaM vimala komalaM vipulam || navarasavatIM rasavatI madAnmudA'bhyuditaromAJcaH // 43 // pratilAjayi (samjaya ) tA jaktyA trikazusyA'nena tIrthakarasAdhum / phalamatukhametadarjitamUrjitamatyaGgutaM dadhatA // 44 // sukRtAnubandhi sukRtaM 1 RbhUnAM devAnAM vibhurindrastadvat 214 saptatikA. // 107 // ww.jainelibrary.org Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyazrI sujagatjogasaMyogAH / bodheH sulajatvamayo nRttavaH saMsAratutvam // 45 // divyAni tatra paJca prakaTI cUtAni sArabhUtAni / celotkSepaH samajani nineDurdivi devadundujjayaH // 46 // dAnamaho dAnamahI ityudghoSaH surairvyadhAyi divi / amilanmahAjanaughaH prazazaMsa kumAravaradAnam // 47 // vijayo vijayazrI jAkU prabhUtakAlaM vidhAya jinadharmam / dAnaprajAvataH khalu samajUdiha janandiriti // 48 // punarindrabhUtiravadatsvAminneSa vrataM gRhISyati kim ? / samaye lAsyati samyagdharmamasevI ( masau hI ) kumAro'tha // 49 // zraSTamyAdiSu parvasu pauSadhazAlAmupetya satyamanAH / saMzodhyoccAranuvaM kuzasaMstAraM samAruhya // 20 // aSTamajatatapojAkU pauSadhamauSadhasamAnamagharoge / zrakarodanyatra dine jinezapadapadmaSaTcaraNaH // 51 // tapasaH pariNatisamaye rajanIzeSe vyacintayadidaM saH / dhanyAni tAni nagaragrAmAkara girivanAnIha // 52 // yatra zrIvIravijurviharati harati prabhUtapApatamaH / harSayati janyapadmAn raviriva sajjJAnakiraNadharaH // 53 // dhanyAste rAjasutAH sAmantAH zreSThinandanAzca janAH / pranupadakamalopAnte pratipadyante ' yake caraNam // 54 // yadyatra kadApyadya prasadya sadyaH sameti jagadIzaH / tadahaM tatpadamUle dIkSAM kakSIkaromi mudA // 55 // jJAtveti tanmanogatamartha - manarthaprayogahRSIraH / samavasRtaH prastayazAH surAsurazreNisaMsevyaH // 56 // tatpadapadmanamasyAtozceto'nimAnamutsRjya zrI janandisahitaH kSitipastatrAjagAma javAt // 57 // samyak prajumAnamya kSitinukU svocitamahImAMcakre / tAvakhadharamadhuradhvaninA dharmaM dideza vijuH // 58 // javyA javavArinidhau cintAmaNivatsuno nRjavaH / tatrApyAryo dezala trottamakukhasamudbhUtiH // 59 // tatrApi nirAmayatA duravApA pApato nivRttimatiH / tatsarvamApya kAryA pramAdaviratirdhRti / / 215 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA updesh-kaaryaa||6|| ityAdi nizamya javogasamutpAdinImanItijidam / jagavaghANI hoNIpAkhaH saMprApa nijsdm||61|| svAminamAha kumAraH pravrajyAmArya saMgRhISye'ham / pRSTvA pitarau kiM tu pratibandho vatsa no kaaryH||6|| iti jagavati vadati sati prApa svagRhaM praNamya pitRcaraNau / zrIjananandirevaM vijJaptiM taMtanIti sma // 63 // zrIvIramukhAmlojAnmayA-18 khinevAtilAlasatvena / dharmamadhu madhuramA (tA) citamApItamatIva saukhyakaram // 64 // tanmama rucitaM nizcitamucita hai| kRtyaM hRdantare viditam / zrutvA jagadaturevaM pitarau tvaM vatsa kRtpunnyH||65||distririti nigadite sati nRpasUH provAca mAtRpitra / navadanumatyA bratamahamadyaiva svIkariSyAmi // 66 // karNakaTu kaMkaTukavAkyaM zrutvA mumUrva tajananI / praguNIkRtA ca tatkSaNamevaiSA vyalapadityuccaiH // 67 // hA vatsa svamate janito'si bahUpayAcitazataistvam / mAmazaraNAmapAsya zrAmaNyaM zrayasi kathamadhunA // 6 // brajati tvayi matpANA yAtArastUrNameva shokaartaaH| jIvanti jlcraaH| kimu saMzuSke nimnagAsalile ||6e|| yAvajIvAmo vayamiha tAvattiSTha ziSTa nijakagRhe / tadanu pravRvasaMtatirante yati-2 dharmalAgnUyAH // 70 // iti naNitiM nijamAtuH zrutisAtkRtvA narenprasUH prAha / vidyusatAkarizruticaTukhatare jIvitavye'smin // 1 // sthairyAzApratibandhaH kasya syAdyasya cetanA mhtii| maraNamavazyaM zaraNaM sarveSAmasumatAM niyatam | // 12 // pitarau-nandana nandanavanavatsalAyamatIva tAvaka deham / tatsukhalogavilAsAnAya tato vrataM cara noH // 3 // kumAraH-vividhAdhivyAdhigRhaM vapurapavitraM prapAtukamavazyam / tajIrSatRNakuTIvattadidAnImastu me dIkSA // 4 // pitarauetA vanitAH sukulotpannAstAruevarUpasaMpannAH / paJcazatapramitAH kathamiha jAvinyabyutAkhambAH // 45 // kumAraH-viSa-1 216 // 10 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Ho w.jainelibrary.org Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 19 mizritapAyasavadiSamAn viSayAnniSevate ko'tra / azucI nazucisamutthAn svasmin pAvitryamajilApI ( kAGkSan )||16|| pitarau - pUrva japaramparAgata vittamidaM dehi mujha joH svairam / pazcAghArthakasamaye pratipadyasva vrataM na // 99 // kumAraH - vinave kaH pratibandhastaskarasa lilAnalapralayajAji / yasmAdirodhajAjaH suhRdo'pi javeyuriha vizve // 18 // pitarau - yadbalatarorA khiGganamiha suduSkaraM puMsAm / tatsukhocitAnAM javAdRzAnAM vratAcaraNam // 17 // kumAraH - ye kAtarA narAH syusteSAmiha puSkaraM samagramapi / dhIrAtmanAM tu puMsAmasAdhyamiha kimapi khalu nAsti // 80 // vratanizcayamavagatya kSamAdhipastamaniSicya dinamekam / rAjye mahAgrahI tyAtmaja mityUce madhuravAcA // 81 // kiM dadmastubhyamaho tadanu kumArastamevamAcakhyau / dehi rajoharaNamatho patagrahaM nAparo'styarthaH // 02 // iyamapi lakSadvitayI dAnAdAnAyya medinI maghavA / yadasmai lakSaM samarpya punarAhvayaddivAkIrtim // 83 // caturaGgulIM (lAn ) vimuktvA ( cya tu ) kezAnapasArayetyajASata tam / tenApi tathA vidite prasArya paTamagrahI devI // 84 // saMsnApya cArcayitvA pavitrakhAzvakhena tAn baddhA / Ara ekaraekAntargandhavyairnicideSa // 85 // nUyo'pi kAJcanamayaiH kalazaira tizItalaiH salilapUraiH / snAnaM ca kArayitvA vilipya haricandanairdeham // 86 // paridhApya vastrayugala kanakamayairbhUSaNairvinUpya nRzam / nijakAritazibikAyAmAropya mahIpatiH svasutam // 09 // pUrvAbhimukhasthApitapIThe vinivezya zakravaduciram / zrAtmAnamamanyata sa kRtArthamuttamasutAcaraNAt // 88 // dharmadhvajAdi khAtvA dakSiNanaprAsane kumArAmbA / niSasAda sAdavidhurA dhAtrI vAmasthapIThAgre 1 viSAdaviddalA.. 217 ***%%%%%%% 4964,9 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U upadeza samatikA. WIn ekA taruNI nidadhau kumArazI sphuratmAnaM utram / tatpArdhayoH surUpecAmarahaste sthite naayauN||0|| pUrvasyAM vyajanakarA hutanugaGgArapANayazcAsthuH / svarvanitA zva vanitAH sva (su) ruuplaavnnygunnmhitaaH||1|| samarUpayobanAnAM samAnaciveSAmbaradhanAnAm / udiptA'tho zibikA rAjasutAnAM sahasreNa // e|| purato'STamaGgakhAni pratasthira maGgakhaikahetUni / pratyekaM cASTazataM cacAkha rathaturagagajasatkam // e3 // zrasiyaSTidhvajakuntapraharaNaradhAriNaH pranatanarAH / jayajayaravamukharamukhAstadanu pathi prasthitAH prcuraaH||4|| kalpaddhariva prathayannarthajaraM praarthnaaprnrenyH|ddiekrenn nRNAmAkhimAkhA: pratIkSAe // mahilAjirAkhIjiH parasparaM drymaanruupksH| protphurakhocanajanairnirI1 (kSya) mANaH prsnnaasyH||6|| saMprAryamAnasaGgaH sahRdayahRdayaiH parisphurana prItyA / saMstUyamAnamahimA himAMzuriva sucturckoraiH||e // saMpApa pApaharaNaM zaraNaM saMsArajItajantUnAm / vizvazrIjarazaraNaM kumArarAjaH samavasaraNam ||e|| hapathamupAgate zrIvIre tarasA'vatIrya zibikAtaH / kRtvA pradakSiNAtrayameSa vavande mudA nAtham // ee|| praNipatya praju- * mevaM vijJapayAmAsatustataH pitarau / eko'yamasmadAtmaja zSTaH saca jaatniivtH||10|| yuSmacaraNopAnte pravrajyAmIhate vayaM tunyam / dannaH sacittanikSAmakSAmadhiyA'dha gRhantu // 101 // praNA'nANi na kAryaH pratibandhastadanu jghnndiryo| gatvezAnadizaM svayamamucapurAnaraNajAram // 10 // kezakalApamaluJcaniSThuratarapaJcamuSTiniraniSTam / duSkarmajAkhamiva sa prasannIrdevyatti paTas // 103 // IsavicitraM netrAzruvAridhArApravarSiNI dhanavat / jagRhe sA''raNAkhImA1sena vicitra citravantaM paTamityatrAnvayaH paTe haMsacitramarItyA 218 %E-SE- % A5 For Private & Personal use only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khInamanA jinAjJAyAm // 104 // yasmina vatsaka yatitavyaM mA kRyAH pramAdaram / jananItyudIye tanayaM prati sama nijaM jagAma ttH||105||aah kumAraH svAmiSa javo nana dvopmaadhaarii| yatrAneke sattvA mukhAgrinareza dAnte // 106 // tapazamAya ghnaaghnsrvotkRssttoruvRssttisRssttismaam| dehi prasadya dIkSAmIArtiviSAdatApaharAm // 17 // tadanu svamukhena vijutvA'smai subratAni rakSAnizanaziSTimityanApata pravartitavyaM yatanayaiva // 10 // sthAne yAne pAne'zane tathA samupavezane zayane / vacane vihAraracane prANiparitrANakRtava joH||10|| tava gIstatheti netaH prapadyamAnaH sa jananandimuniHadhyayanArtha sthaviropAnte'ya sthApayAMcave // 11 // vidhivatkRtorutapasA vratapAkhanatatpareNa nvmuninaa| ekAdazAjapapItA stokenAnehasA'nena // 111 // suciraM prapAkhya saMyamamante saMkhikhya mAsamekamasau / zrAkhocitasarvenAH saudharmamavApa surakhokam // 11 // tatropajujya logAnaviyogAnAyuSaH ye cyutvA / prApyottamakukhajanma prapATya dharma gRhasthAnAm // 113 // prAnte prapadya dIkSAM jAvI devaH sanatkumAre'sau / evaM brahmaNi zukrAnatanAmanyAraNe caapi||11|| tatsA (smA) sarvArthAkhye caturdazasveSu janmasu suressu| viSayasukhAnyanujUtvA (ya ca) tato videhe naro bhUtvA // 11 // pratipadya pravrajyAmajyAyaHsthAnavarjanodyukAm / prakSiptasarvakarmA kevakhamAsAdya varabodham // 116 // prApsyatyakSyamokSAna|ntamukha jJAnadarzanasahAyaH / jyotirmayatAmayate yatrAtmA'sau pradIpa iva // 117 // zrIjaghanandicaritaM jaritaM guNodharA1 mamavatA.. 219 For Private & Personal use only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA puTakaiH paTavo manuSyAH / satpAtradAnavidhaye nidhaye zujAnA, nityodhatAH suviditArthajarA javantu // 11 // ||iti supAtradAnopari zrIjanandicaritaM zrIvipAkazrutAkhyAtaM samAptam / / atha sarvakaSAyaparijihIrSayopadezakAvyamupadayatekohAzyA solasa je kasAyA, paJcakarUvA naNu te pisaayaa| balaMti te loyamimaM samaggaM, uvaM samappaMti tahA udaggaM // 30 // vyAkhyA-krodha zrAdiryeSAM te krodhAdikAH / SaT ca daza ca pomaza ye kaSAyAH prasiddharUpAH / kaSAyeSu krodha eva mukhyastadanuvartI mAnazca, pyoretayoravinAnAvaH, yatra krodhastatra mAnenAvazyaM nAvyam / yatra ca mAyA tatra khojA, etayobhArapi ekAzrayitvaM, yaH pumAn mAyAvAn so'vazya khojAnijUta eva, yaH kazcinnirmAyaH sa nirboja eva / te ca kssaayaaH| krodhamAnamAyAlojarUpAzcatvAraH pratyekaM saMjvalanapratyAkhyAnApratyAkhyAnAnantAnubandhijedena pomaza bodhvyaaH| saM ISat jvaSayanti cAritriNamapIti sNjvlnaaH| pratyAkhyAnAvaraNAH srvvirtinissedhkaaH| na vidyate pratyAkhyAnaM dezasarvavira-18 zAtirUpaM yeSu te'pratyAkhyAnAH / anantaM javamanuvanantIti anantAnubandhinaH / yadyapi caiSAM zeSakaSAyodayarahitAnAmudayo / nAsti tathApyavazyamanantasaMsAramUlakAraNamithyAtvodayApakatvAdeSAmevAnantAnuvandhitvavyapadezaH / yayuktaM-"jAjIvavarisacacamAsaparakagA nirayatirinarA zramarA / sammANusabaviraIzvahaskAyacaritadhAyakarA ||1||"vyaakhyaa-yaavjiiv (a) varSAdIna gavantIti mapratyayaH / vyavahArata ityuktaM, anyathA bAhubaDyAdInAM padAdiparato'pi saMjvakhanAdyavasthitiH * 220 P Jan Education inte aw.jainelibrary.org Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOMOMOMOMOMOMOM zrUyate / anyeSAM saMyatAdInAM cAnantAnubandhyAdInAmudayasya zravaNAt antarmuhUrtAdika kAlaM yAvat / kAraNe kAryopacArAta kaSAyA anantAnubandhyAdayo'pi narakAdidAH / idamapi vyavahArAzritameva, anyathA hyanantAnubandhyudayavatAmapi mithyAdRzAM keSAMciparitanapraiveyakeSUtpattiH zrUyate / pratyAkhyAnAvaraNodayavatAM dezaviratAnAM devgtiH| zrapratyAkhyAnodayavatAM ca samyagdRSTidevAnAM ca mnussygtiH| zratha enyaH pomazanedenyaH catuHSaSTinedA zrapyunAvitAH saMjavanti / yathA saMjvalanaH saMjvalanakrodhaH, saMjvalanaH pratyAkhyAnakrodhaH, saMjvakhano'pratyAkhyAnakrodhaH, sNjvkhno'nntaanubndhikrodhH| evaM pratyAkhyAnApratyAkhyAnAnantAnuvandhikrodhAH pratyekaM caturvedAH kRtAH pomazanedajAjaH syuH / evaM mAnamAyAkhonA api pratyekaM pomazaSomazanedAH syuH / sarve militAH catuHSaSTinavanti / yadyeSAM catuHSaSTinedatvaM na syAttarhi zrIkRSNazreNikasatyakyAdayaH dAyikasamyaktvadhAriNo'pi kathaM narakagatinAjaH syuH / paraM tatra saMjvalanAnantAnubandhyudaya eva kAraNamiti tattvaM / "paccaraketi" pratyakSarUpA dRzyarUpAH / nanu nizcitaM / te kaSAyAH pizAcA eva mntvyaaH| teSAM kartavyamAha-ukhayanti te kaSAyA lokaM zmaM pratyadopakhadayamANaM samastaM / tathA du:khaM zArIramAnasAdika samarpayantyudagraM mahAviSamiti gAthArthaH // 30 // ye ca kaSAyapizAcairna litAsta eva dhIrAH prakhyApyante na vitre| ta'parizrIdamadantarAjarSisandhimAhajUnAmipinAsatyati pasatya, tilahavama jihiM jaNa vasai suttha / zrajAI (3) vavahAri ya loya zatthA, na du dIsa jihi puravatthasatya ||1||ciNtittu citti avisama atya, karayakhi kakhaMtavaravanasatya / susikhoyajuttikAraNi pasatya, 221 Main Education Intemalla For Private & Personal use only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 111 // jihiM paMmiyasama na suharusatva // 2 // jieDraka (hi) yakaMcaNakaM timIsa, kalasukhajoihiM rayaNidIsa / aMtara na mukhika jagihiM vIsu taM nayara thi i itthisIsa (su) // 3 // kuMDAla maMjulasa bala deta, dutthiyadI SaDghaNadApadiMta / / amariMdatulanavarUvakaMta, davadaMta tattha vasumaIkaMta // 4 // jeNudharanu (nU) yabalasAhaseNa, samaraMgaNi jittiyaveriseNa / hima kiraNaruppaselule, bhUmaMgala dhavaliya niyajase // 5 // so jarAsiMdhu parivAsudeva, saMsevaNa katihi maNuzradeva / davadaMta rAyagihapurihi patta, bahumanniya tevi sinnajutta // 6 // ityaMtari hatthiSapuravarAja, niggazciyaviNa nAhie ba( ba ) rAja / tasu desukSUriya paMruvedi, paMcadiM maMgiyabalataMkaveM // 7 // taM vaizvaramAinniya jave, davada'mivA cireNa / hatyiNapura veDhiya niyabakheNa, jaha nahayasa sayaluvi vadale // 8 // jANAvara paMruva caramuheNa, nivasaMta desa zramhada deNa / uSAsiya tAsi na hu bale, tumdehiM kiMtu nivai baseSa // e // na Du esa vIrakhoyA magga, jaM kikAi bala kAurisajugga / tumhe uttamavaMsupravAya, tatthavi puNa paMca ya paMruvAya // 10 // jai ra parakkama kovi tumha, niggaliya duggavarAja zramha / saMmuha zrAveviNa juna kheDU, pariNIyacakkasiri pAya dehu // 11 // zravi na kiMci gayamatthi tumha, nuyakaMDU khikana rahihiM amha / zya dUAvayaNi te takiyA ya, duggaMtari saMgyi lakiyA ya // 12 // jaha mUsaga mAriyajae, citi bisaMtari viggaheNa / tad appA rakiya paMruvehiM, hatyiNapuraggi nilukkaehiM // 13 // tihiM duggaroha bahudiA kare vi, bAhiraniyanara baMdihiM dharevi / davadaMtarAja niyANi patta, nayamaggi ra pAkhai pavitta // 14 // zrAda kazva divasaMtirihiM tattha, sirineminADgabahara pasatya / siridhammagho sasUriMda caMda, jiva darisiya dhammi 221 saptatikA. // 111 // w.jainelibrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C+%A4% yakumuyaviMda // 15 // tatyAgayamuNigaNamadutharehiM, araviMda jema seviya surehiM / babaMdaNakavi samei rATha, paNamai bahujattihi sUripAu~ // 16 // taddesaNaraMjiyamANaseNa, seviyaveraggarasAyaNeNa / dhaNadhannarajamuniyamasesa, visayAzsuka ghara kaNa esa // 17 // pamivajA saMjamamAyareNa, pariyaNasayapAina gaNiya teNa / zraha suttavatyasirakaM bahevi, guruvANa matama sIsihi gahevi // 17 // gIyatthaguNihiM zraggaMjaNIya, suramANavadANavapujANIya / ekabau sa muNi kara vihAra, zrakArasahasasIkhaMga dhAra // 15 // davadaMtarAyarisi gayapuraMmi, samuvAgaya paMvapuravaNammi / kiri muttimaMta jagidhamma eha, veraggaraMga zrazcaMga deha // 20 // so purasuvAri Thiya kAusaggi, arakohiya suranarakhayaravaggi / meruva nippakaMpaMguvaMga, akkohamANa paricattasaMga ||21||(ghaat) rayavAmIkakihiM pariyaNasanihiM, dila paMcahiM paMgavihiM / so muNivaratarakaNa de pazkaNa vaMdiya nattiparavasihi // 22 // kayapunna dhanna munivara mahaMta, davadaMta rAyarisi vijayavaMta / eyassa namasaNadaMsapeNa, dUreNa dhariya nAsa khaNeNa // 23 // nissaMgasiromaNi samayasIha, muNimani zmassa la paDhamasIha / tiNa| jema jeNa paricatta rajadhaNapariyaNasuMdararUvanakA // 4 // paMcahiM paMjhavi kiya paramannatti, zya kanni suNatuvi appkitti| nahu vANa cittahamati mANa, zka kAya niyamaNi sukkakANa // 25 // caliesu tesu zya muNi yuNitu, johaNa zvaMtara patu / pamimadhyi dincha teNa sAhu, tamuvari tharuccha so asAhu // 26 // eeNa zramha azvajasa diza, gaDharoha kariya jayasirIya khica / zya pubavera saMjariya citti, so bIjapUri tAmei katti // 27 // taM dachu tassa pariyaNa zrasesa, uppannativazcamarisavisesa / pAhAyakhamithAii sAhu, suhanAvi saii so niravarAhu // 20 ||rshvaamiyckhiyjuhi 223 AA%*** Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA updesh||11|| OMOMOMOMOMOMOM kheNa, muNirAyamavidhiya patriveNa / bahupatthara pirikaya pariyako ya, zraha pulliya teNa va appayo y||e| so katya sAhu jo itya hu~ta, jiyarAgadosa muNigaNamahaMta / teNavi ujohaNa taSiya vatta, vanAriya suSiya so puraka patta // 30 // rihiM avasAriya uvala teNa, zrAsAsiya muNi saha pariyaSaNa / tasu deha sajA kAUNa rAya, khAmIya saMpattala geha- nAya // 31 // davadaMtarAyarisi sucitta, zya nAvaNa nAvasuppavitta / khaNanaMgura deha zrasAra eha, makhamuttaparIsahatapara geha // 3 // jaztya sahijAra kiMpika, sivasuha pAvijAra teNa ca / na hu koi mitta maha sattu tema, pharusarakara hau~ (u) vAgarau~ (u) kema // 33 // zravarAhaparesuvi poravesu, nahu rosa vahau~ (1)jIviyaharesu / uvayArisu guNasaMthavaparesu, samacittavitti taha paMvesu // 34 // kazyAvi juhickhijUmipAlu, sevA samuvAgaya akivaalu| mujohaNamamujANamaNika,zya tajAi re re dhita cha // 35 // kukhakamabadyAsaNa hINacitta, tuha jammavi jIviya appA vitta / avaheliya kiNi kAraNi muNiMda, taI (3) sIyakhasoma jaiha caMda // 36 // tazyA tara (u) katthavi gayA si, gijAMtI na suNIya guNaharAsi / hasthipacara veDiya niyabakhepa, jazyA davadaMtanaresareNa // 37 // paDhama paMcavi amhe jiyA ya, pahA paMcavi niyaiMdiyA ya / to paMcamahavaya dhariya jAra, jippiya kuNa sakaza muSi udAra // 30 // namaNikA eha jagavaMdaNija, pujANavi muNivara eha pusa / tvaMtari saha sahata pIka, davadaMtarAyarisi sirikirImA ||3||niyvaatttpn paddhAMta jANi, cattAri kasAyaha karIya hANi / muSi khINaca nicakhasukkASi, caMcakhajiya ANIya ikANi ||40||pmivniy kAryatariyamesa, pahAkhiya kambhidhapa asesa / cAruhiya khavagasepiM muSida, saMpa 224 KALACESUCXRES // 11 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Malaw.jainelibrary.org Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tti kevalasirimamaMda // 41 // na dukhAi jasu gurutabA baMta, gavaMta nAmadaMsaha batA davadaMtarAvarisi saMta daMta, so icaca nibumaNikaMta ||dhshaa (ghAta) iNipari davadaMtaha parivaM sukhaMtaha punavaMta jviiyhnrh| javapAva paNAsa maNa ujhAsa sAsayasuhavaMgaparaha // 43 // ||iti zrIdavadantarAjarSisandhiH atha paropahAsakaraNamuttamAnAmatIvAnucitaM taSiyopadezamAhaparopahAsaM na kahiM pi kuDA, bahuttaNaM jeNa jaNo shiddaa| parassa dosesu maNaM na diDA, dhImaM naro dhammadhuraM dharijA // 31 // vyAkhyA-paraH svasmAdanyastasyopadAsaH paropahAsaHparadoSodghATanaM taM na kutrApi samaviSamadazAyAmapi kurvIteti ziSTAcAraH, yena kRtena jano khaghutvaM khnne| tathA parasya doSeSu manona dadhIta / dhImAnnara evaM kurvan dharmadhurAMdharediti kAvyArthaH31 - etapari dRSTAntamAhaekadA nirmadAtmA'gAdanagAraziromaNiH / citrakUTamahApurga sAkSAt svargamiva zriyA // 1 // jinavajasUrInchaH shissyprgrhnaasurH| viharan saMharan sUra iva mithyAtvapustamaH // 2 // vasatau yAcitAyAM takAsikhoko'dadAttadA / so 1 zrIThANAMge-"cauhi ThANehiM hAsuppatti siyA, jahA-pAsittA bhAsitA muNicA saMbharitA / tathAca-"AyArapannavidharaM, didvivAyamahinagaM / vAyavaksaliyaM naccA, na taM uvahase muNI // 1 // " ityapi jJeyaM / 225 RARAM OMOMOMOM For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- *- sapadeza- pahAsaM crimkaayaashcaitymtynt'dhiyH||3|| dharmakatAnadhIH sUriravAtsIttatra shissykH| rAbAvekaH samutthAya prAyaH / prAyaH kelipriytvtH||4|| rviickssussopnmucckhaanaatikoptH| zizorutpATayAmAsa netre'sau (sa) 5:khito'rudat // 5 // saptatikA. // 113 // +gurujhAtvA samAkRSya pavaddhyAnarataH / tAmAha caeikake caeke ziSyakasyAsya kA gtiH||6|| vegAd dRgyugametasya * dehi mugdhAzayo hyayam / tayA divyAnusAvenAkAri byaakoshlocnH||7|| tataH sAdhAraNazrAdhaH zradhAvAn sAdhula-16 pratadhIH / sUrimAnIya zUnyaikavezmanyasthApayanmudA // // svaukastIre guroH sevAmakRtAsau divAnizam / sa prAyastuvi-H * ttatvAtsakalaiH parijUyate // e|| divelaM yAtyasau sArthe gurUNAM bahiranyadA / adhikAryahasamAzastadyaM vIkSya varmani ||10||kiihk sadRgyugalikA militA malinAmbarA / yAhaggurustathaivaiSa yajamAno'pyaho jnaaH|| 11 // tato'sau guruNA'jANi na zriyaH kvApi hi sthiraaH| prAyo'dhikArivargasya suzIsA mahilA iva // 1 // tvadIyahRdayAdeSa samu. ttArayitA zilAm / na sAmAnyajano jJeyastvayA garvAndhacakSuSA // 13 // tatastadanugAH procuH svAminA saha sonmdaaH| sa kIragvAsarojAvI yatrAsyedRzavainavam // 14 // tasya lAgyadazAvezAdAcakhyuH suuryo'nydaa| javatA kriyate jacha na kiM vANijyamudyamAt // 15 // sahetukaivoktiriyamityavetya ctusspthe| yAvajagAma sa zrAvastAvatsUrivarA jguH||16|| yadadha prAsukaM vastu khacyate tatkhalu tvayA / grAhyamArya vicArya no kizciJcitte'pamUhayakam // 17 // zrIpathAntargato | yAvadeSa kSeSakaro nRNAm / tAvadAjASitaH zauTakazAkhikairiva sAkhakaH // 10 // upahAsaparairevamehi vastu gRhANa joH // 113 // tenAvAdi na hi anyau deyamAste dhanaM mama // 19 // umArakeNa cet kizcimanyate tahiM gRhyate / tairAkhyAtamaho khAdi | 226 4.4.4kkkkk * * % A4-% Jain Educatonin Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A%AC% madanastamjakAnimAn ||30||dhn vikrIya vikrIya dAsye'haM sAmprataM na hitaiH prapanne samutpAvyAninAya sa nijI. kasi // 1 // tato gurava zrAcakhyurdakatvenaitakaM prati / ete saMzodhya saMzodhya vikretavyA na cAnyathA // // yAvatrajjvArjavopetau dampatI nettumAsthitau / tAvanmadhyAtinirjagmustapanIyamayAH kushaaH||13 // hRSTastuSTastataH zreSThI saMgopyaitAn gRhAntare / zanaiH zanaiH suvikrIya dadau taddeyamAdarAt // 24 // IzvaratvaM krameNApAkAri tAdRggRhAGgaNam / cukopA-14 dhikRtasyoparyuvIMzastu kadApi hi // 25 // catuSpathAntaH so'pAti mUrtimatpAtakariva / nUpAdiSTainTai'STairkhanyabhanyakRte'nyadA // 16 // vakSasyadAyi ca zikhA'trAntare du:khinA'munA / zreSThI sAdhAraNo dRSTaH spaSTamAcaSTa taM prati // 27 // zraho nijagurorvAkyaM pAlaya tvaM mahAmate / gurvAdiSTA nikRSTA me sA velA samupasthitA // 20||shrtsten darANa tahe-11 yavyasaJcayam / vidhAya mUrdhani svIye vyamoci nRpasaMkaTAt // 29 // yathA'nenopahAsasyAtraiva rAjAdhikAriNA / phalaM khadhaM tathA'myo'pi zuDhe hAsyavazaMvadaH ||3||tsmaatraivottmenaatrophsyH ko'pisghiyaa| sadhano nirdhano vApi svagauravajarArthinA // 31 // ||iti sAdhAraNa shrehissttaantH|| "parassa dosesutti" parasya doSAH santo'pi nonnAvyAH / eta'pari zrAdhAtmajadRSTAntamAhapure potanapUrnAni dhAnnidhAnyadhanazriyAm / vasanti sapta taruNAH krunnaariktcetsH||1|| ekaH zrAvakaputro'sti tanmitraM mitajApakaH / paradoSaviraktAtmA tatra zatrusuhRtsamaH // // vane jagmurdhanADhyAste'nyadA khokaiH samaM madhau / ade % % 227 For Private & Personal use only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh||114|| triSuste dAsIjiH sArdhaM madhu papustathA // 3 // ghanasyArdhe vyatikrAnte teSAmevaM prakurvatAm / sazrAyairaparAhNe tairdRSTaikA gaNi kottamA // 4 // puSpamaJjaryudArAGgasvarNAbharaNajAriNI / nagarAntargataM naitaiH pApairiti vicintitam // 5 // vyApAdyainAM grahISyAmaH samagrAjaraNoccayam / mithazcAkhocitaM dhUrttermUrtteH pApakakhApakaiH // 6 // tayApAdanadhI prastAn zrAyastAn pratya| bedhayat / tato jIvantyasau muktA zrAvako'pi nivAritaH // 7 // tvayA na hi prakAzyaM jo duzcaritramidaM pure / svayaM praviSTAH pApiSThAH pure sasvarNabhUSaNAH // 8 // kasyApi haTTe vikrIyAgRhNan dhanasamuccayam / sA madyapAnavivazA nAjJAsInmopakAnnarAn // e // hA pramAdo jave'trApi paratrApi ca hAnidaH / itaH kSitIzatrutyaiH sA ninye sadma vanAntarAt // 10 // uktA kathamihAsthAstvaM soce kizcitpramAdataH / prAtaH kSaSe nRpasyaitaduktamArakSakairnaraiH // 11 // svAmin vAravadhUH kaizcinmuSitA OMHkhitA kRtA / paTaho vAdayAmAse nRpeNa nagarAntare // 12 // vezyAlaGkRtayaH sphArahArakuzmakhamukhyakAH / dRSTAH zrutA vA kenApi gehe iTTe'tha kAnane // 13 // noktAzcettaSadho jAvI cauravatsarvadamanAt / evamAkarNya te pApAH zaGki tA hRdya cintayan // 14 // kimasmA jiratho kArya zrAyenokaM bhaviSyati / yena kenApyupAyena jIvaM rakSAmahe nijam // 15 // nizcityetyaspRzan gatvA paTahaM kapaTapriyAH / bhUpenAhUya te pRSTA iti cUpaM vyajijJapan // 16 // vayaM sakhAyaH saptezA (za) suhRdA vaNijA saha / udyAnAntargatA zrAsan vezyAjiH zrI mituM mudA // 17 // yAvattatrAgatA nUyo'parAhne mikhitA hi SaT / mimile saptamo naiva vimohyAsmAn gato'grataH // 18 // tatazcintitamasmAbhiH kimuttAkhaH prayAtyasau / gambhIravaNijo'TTegAttAvadeSa rayAdvajan // 199 // asmAbhirdUrato dRSTaM vezyAcaraNamaekakham / vikrINanaca muMcanvA prabhUtaghanakhojataH // 20 // Jain Education Interes 228 saptatikA. // 114 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaJcitAH smo vayaM tena kumitreNAtidamlinA / hetunA tena te'smAjiruktamAste'va rocate // 1 // tathA kAryamadhIzo'vagyUyaM tu luTitA aho / ityuktvA nUpatiM natvA niryayuste urAzayAH // 22 // pazyanipapuruSaidRSTastanmitramAstikaH / dyUtakArApaNAninye doNinukpArzvamaJjasA // 23 // pRSTo nRpatimAhInnatajAnAmyahaM prano / jAnannapyeSa no vakti prdossmdossdhiiH|| 24 // ziSTAnAmeSa AcAraH procyate nAnyadUSaNam / puSTAstvasantamAkhyAnti prdossmnniirukaaH||25|| bhUpatiH kupitaHproce intavyo'yaM hi mAyikaH / zUlikAgre samAropyo duSkarmaphalamabhute ||26||shraavkH prAptasaMvegastatazcintitavAnidam / aho saMsAravarasthamITakkarmAyayau mama // 27 // kRtamanyena muSkarma jute'nyaH samupasthitam / kasyopariSTAdruSyAmi tuSyAmi ca visaMzayam // 27 // naivAtmIyamukhenAdya paradoSAnahaM bruve / kusAGgatyaphalaM hyetanmamodayamupAgatam // 2 // tAvannaTarveSTayitvA nIto'sau vadhyanUmikAm / guruvanmadikAvRndaiH paurakhokaiH parivRtaH // 30 // tato'saura cintayAMcake vakre'smin samupAgate / kaSTAdamuSmAnmuktazcettadA'haM syAM mahAvratI // 31 / / evaM vicintayanneSa DhaukitaH4 zUlikAntikam / mAtaGgastAvadAcaSTe re smarAnISTadaivatam // 32 // avAci zrAvakeNAtha jo joH zAsanadevatAH / sAdharmikasukhAsaktAH zRNvantvekaM vaco mama // 33 // suSkarmaNo'sya kartA'haM yadyasyA (smya) zujadAyinaH / tadA yUyaM vijaaniidhvmhrmopkaarikaaH|| 34 // ityudIrya svayaM zUlAmArurohaiSa sAhasI / namaskAraM smarazcitte parakhokaparADmukhaH // 35 // " tAvatsiMhAsanaM jajJe zUlAsthAne mahattamam / cakAsAmAsa tatraiSa byomAna iva cnjmaaH||36 // surairjayajayArAvazcakra 1 anyajanacintAmuktaH. 229 Jain Education Ww.jainelibrary.org Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA / // 115 // tazuNaraJjitaiH / nUpaH sanmukhametyainaM ninye gADhotsavaiH puram // 37 // gajentraskandhamAropya prApya svagRhamAdarAt / ukUkhaiH svarNavastrAdyaiH satkRtya gRhamAnayat // 30 // yathA zrAvakaputreNa na hi doSA bajApire / tathA'nyairapi dhanyainoM kArya doSaprakAzanam // 3 // // iti paradoSAprakaTanopari zrAmaputrakathA // atha dazavidhaM vinayaM prakaTayannAhajirNidasikAriyacezyANaM, saMghassa dhammassa tahA gurUNaM / suyassuvapnAyasudaMsaNesu, dasaNhamesi viNayaM karesu // 3 // vyAkhyA-jinAH sAmAnyakevalinasteSAmitrA jinenjAH, tathA karmadayaM kRtvA ye sidhimupayAtAste siddhAH paJcadazadhA, thAryA zrAcAryAH paJcadhAcAre sAdhava iti, cetaHsamAdhijanakAni caityAni jinapratimAH, jinenjAzca sidhAzcAcAyAMzca caityAni ceti dhanyasteSAM / saMghaH sAdhusAdhvIzrAghazrAdhikArUpazcaturnedastasya / murgatiprasRtAn jIvAn dhArayatIti dharmastasya / (tathA) gRNanti dharmAdhvAnamiti guravo dharmopadeSTArasteSAM / zrUyate zruticyAmiti zrutaM bAdazAGgIrUpaM tasya / upa samIpe sametyAdhIyate yeSAM te upAdhyAyA kAdazAGgIpAukAH, tathA zojanaM darzanaM sudarzanaM samyaktvaM aupazamikakSayopazamAdirUpaM, upAdhyAyAzca saddarzanAni ceti nyasteSu iti sambandhaH / eteSu pUrvoddiSTeSu sarveSvaho javya vinayaM kuru* sAdhayanti siddhisAdhakAn yogAniti sApavasteSAM. 230 Jain Educatone Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhva, eteSu kRtavinayaH pumAn samyaktvazuddhimAghatte, yato hetorvinaya eva dharmamUlamupanyastastIrthezaiH / ihAInmate dazaivAmI vinayArddhAH, nApare / etadvinayanAjaH svaH siddhipurvaizvaryajoktAraH saMpatsyante / atrApi svAmyamAtyamAtRpitRna kiparA narA yadi na viSIdanti tadA'rhadAdi vinayavatAM satAM chAtra paratrApyuttamapadavyeva niHsandehaM navitrIti (kAvyArthaH) gAyArthaH // 32 // dazavinayopari zrI bhuvanatilakajJAtamAtanyate, tadyathA yatrAneke kusumAlIDhajramarAstarUtkarAH prabanuH / tadihAste kusumapuraM kusumamivodyadyazaH surani // 1 // dInajananivahadhanado dhanado vasudhAdhavo navotsAhaH / rAjyaM tatra prAjyaM juGkte svaHpatiriva svargam // 2 // padmAvatIti tasya preyasyAnAti jADatirekeNa / ratyA jAratyA api jayinI pratijJAsamRddhyA yA // 3 // ajani tayostanujanmA janmAvadhidAnapuNya naipuNyAt / juvanopakArakartA dhartA vinayasya ca nayasya // 4 // bhuvanatikhakAnidhAnaH pradhAna vijJAna visphurajjJAnaH / yena tilakAyitaM khalu vipule nuvanAGganAjAle // 5 // vidyAnAmekapadaM jajJe'sau zaizave'pyupAdhyAyAt / zradhyayanairazrAntaM sara iva jaladAlAlInAm // 6 // vinayAdhikyAdidyA tasyAzoniSTa sarvavaiziSTyAt / vidyullateva jaladAnyudayAdAnandasaMjananAt // 9 // anyasminnatha divase divasezvaravanmahApratApanidhau / nartaryAsIne sadasi janAmAtyasaMpUrNe // 8 // dvAHsthaH sametya natvA vijJapayAmAsa vAsavaM pRthvyAH / svAminnalasthalapUrmahIpateramaracandrasya // e // zrAste pradhAnapuruSaH sthitaH pratodhyAmamandamodamanAH / tasyAdezaH kaH khalu samarpyate prAha bhUmIndraH // 10 // tUrNaM pravezya madhye madantikaM prApaya prasanno'ham / tenApi samAninye natvA''sIno'tha nRpamAha // 11 // he netaramaracandhaH svAmI naH sAdaraM gatadaraM ca / pratipattipUrvaka 231 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatiba. upadeza- // 116 // SAHA midaM jJApayati prati javantamaho // 15 // asmAkamasti putrI tAruNye netraharSajanayitrI / niHpratimarUpasaMpakSinirjitAze- pakhekhayoSA yA // 13 // campakakalikAyAmiva yasyAmazyAmadehadIdhityAm / yuvajanamanAMsi paTpadakukhAni samyagnikhInAni // 14 // nAmnA yazomatI sA yazomatI vivratI satI yuvatI / tvannandanasya hRdayAnandakaraM sazuNaprakaram // 15 // zuzrAva zravaNasudhAdhArAsphArAnukAradharameSA / khecaranArIvRndairujItaM sphItamAtmamudA // 16 // tatpannRti sAnurAgA tasmi-14 najaniSTa cittadhArthena / kathamapi dharati prANAn prahatA paJceSuNA bANaiH // 17 // tasyAH pAne nAnne na parijane nahIM jane dhane na vane / prasarati cetaHprItiH kiMtu ratistazuNadhyAne // 17 // tasmAdasmaghacasA tarasA svakumAramAdarAtsvAmin / / saMpreSaya matsArthe nAtrArthe stApilambaste // 15 // tasyA manorathaH syAtphalegrahirnanu yathA ghanarghaH / vyazrIkriyate sajina hyanyasyArthanamavazyam // 20 // svIkRtya tapacaH kSitinetA jetA'hitAvanIzAnAm / satkRtya satyamanasA taM sthAne sthApayAmAsa ||21||shraajnyaa rAjJA dattA nihitA nijamastake kumAreNa / sazrIkA cUmAmaNivadbahusaundaryasaMjananI // 2 // atha zujalagne sudine'vanIzasUH parijanena saha sacivaiH / caturaGgabalAkakhitaH prasthitadA~stasthivAnna pathi // 23 // jusahitorupanthA yAvaddhahirAyayau sa sidhapurAt / tAvatsahasA nRpasUrapIpatannijarathotsaGge ||2||'tdvsthmiikssy sarvastatpatArikaranaragaNaH kSaNAtkumaram / duHkhajarAtkolAhalamukharamukhastatra saMjajhe // 25 // zrAjApayanti dhIsakhamukhyAH parameSa kimapi nAkhyAti / pASANamUrtivadalaM na vetti hitamahitamapi kizcit // 16 // pAhUya mAntrikavarAnupacArAn nUri1 mUtamasto athavA vyASidhvastrorutAracaitanyaH / prAjJairaurvA'pi bAtuM kairapi na shkyet.|| 25 // 232 // 116 // RAS Jain Education Inter ! For Private & Personal use only YMww.jainelibrary.org Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zo'pyamI cakruH / tasyAsAdhoriva khalu ko'pi prabajUva naiva gunnH||7|| kriyamANe'pyupacAre'pAre vAreNa parijanasyAsya / vavRdhe'tyarthamanarthapravardhinI vedanakaiva // 20 // nizceSTaM kASThamiva prakRSTakaSTodayena taM dRSTvA / vikhakhApa paridhilokaH sazokacetAstadAAptyA // she|| hA sevakakAmaphalaprasUtisuravRkSa dakSazIrSamaNe / hA sevakaratnanidhe'nidhehi khaDvakavAramaho // 30 // yakSNa rakSasA vA niHkAraNavairiNA ghRNAtyAgAt / tvamasi lalitaH kimaho mahodadhe guNamaNizreNyAH // 31 // rahitAstvayA vayaM kila na hi svakIyAsyadarzane zaktAH / kRtahatyA iva shngkitcetovRttyaa'vniicrtuH||3|| evaM paridevanagiramudIrayAmAsurAzu te'nucraaH| yAvavihagArAvastarUtkarAn rodayanta iva // 33 // tAvadhibudhamadhuvratarA-14 jiipricrymaannpdpdmH| dhuryaH sAdhuSu samavAsaraudyAne zaranAnuH // 34 // adhiruhya devanirmitahemAmlojanma kevakhajJAnI / navyenya upadideza dhvaninA pIyUSamadhureNa // 35 // lo javyAH samavApya prAgnavapuNyAnulAvato nRjavam / / tatkimapi kuruta sukRtaM yenAtyantaM khannata sAtam // 36 // zratha dezanAvasAne sAmanteSvagraNIguNI siMhaH / zrAyojya hastakamalaM papraca svahRtsugurum / / 37 // nuvanatilakasya nagavan nUpakumArasya vizvasArasya / atrAyAtasya sataH kathamAyAteyatI vyApat // 30 // sugururiti mAha tataH zucidantadyuvijAsitoSThapuTaH / jarate'sti dhAtakIsthe nuvanAgAraM puraM ruciram // 35 // tatrAnyadA payodAgamavadduSpApatApasaMhatA / saguNaH sagaNaH sUrijUriyazA zrAjagAma bane // 4 // taviSyavAsavAkhyo ddocitskriyaaprityktH| irvinayamahAmnodhAvAste magnaH sa mIna iva // 41 // anuziSTo dRSTAtmAnyadA sadAcAradhArakaiguruniH / sAdho vinayaparatvaM jaja mAtsarya tyaja prAjyam // 42 // yata uktam-"vinayaphavaM 233 Www.jainelibrary.org Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 11 // ** zuzrUSA guruzuzrUSAphalaM zrutajJAnam / jJAnasya phalaM virativiratiphalaM caashrvnirodhH||43|| saMvaraphalaM tapobalamatha tapaso saptatikA. nirjarA phalaM dRSTam / tasmAkriyAnivRttiH kriyAnivRtterayogitvam // 4 // yoganirodhAnnavasantatidayaH santatikSyAnmokSaH / tasmAtkalyANAnAM sarveSAM jAjanaM vinyH||45|| mUlAu khaMdhappanavo massa khaMdhAu pannA samuvinti saahaa| sAhappasAhA viruhanti pattA tazro se puSpaM ca phalaM raso ya // 46 // evaM dhammassa viNa mUlaM paramo zra se murko| jaNa kittiM suyaM sigdhaM nissesa cAligabaI // 47 // " iti vinayavAksudhAmbudhilaharI sikko'pi tasya kopaagniH|n hai 1 zazAma kAmamedho vinApi jajvAla citramidam // 4 // tasya hitA'pi hi zikSA na sukRtapakSAvadA manAra jjnye| jvaritasya hi ghRtapAnaM kimu puSTikara zarIrasya ||e|| mattaH karIva kopAmikSAdAne'nyadA mdaakraantH| prati guruma dhAvatAsau na vicAraH kopi ruSitAnAm // 10 // sarve'pyete yatayazvakhamalamAlokayanti mama duSTAH / pApiSThAH khalu & ruSTAH sRSTAH kaSTAya me sraSTrA // 51 // itthaM prakhapan sa yathA tathA'nyathA'satpathA vyatikrAntaH / gurughAtAya jalAntazcikSepa viSaM prapAnasya // 55 // prapalAyya svayamagamatsarvatra suzaGkitA hi pApmAnaH / sthAtumazakkAH sthAne vidhAyara vividhAnyakRtyAni // 53 // payasaH pAnAhAsanasUryA'vAryanta srvthaacaaryaaH| na hi vipadaH sukRtavatAmApadyante kadAcidapi // 54 // soraNye hyazaraNye trAmyannazrAntamAtmannItyA'tha / zItoSNakuttANAdhivyAdhivivAdhitAGgaH sn||55|| nyapataddavAnakhAntaH pataGgA zva, kalAladhvajazikhAyAm / mRtvA saptamanarakAvanyAmajJAnadhIH prayayau // 56 // tatrAdatrAM zvatrAvitAM vedanAM samanujUya / udapadyata tiryakSu prasanaM matsyAdiSu sa pApaH // 50 // narakeSu tataH zatazaH karkazatA-1 234 **** Jain Education Interational For Private & Personal use only Ma Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +% A CAKACA%ENT dRgvidhAni mukhAni / juktvA nuktvA nUyaH sattvAghAtAyaghasamUhaiH // 50 // brAntvA naveSu nariSu sUriSu nirhetukena kopena / tAdRgvatalopena ca viSahya cAsahyakaSTAni // ee / kRtvA bAlatapAMsi prayAsasAdhyAnyakAmanirjarayA / pusskrmlaaghvvshaatkshcidyvRssotkrssH||6||dhndhominujo'nuuttnyo vinayojjvalo nuvanatilakaH / pitroratIva hRdayapramodasaMjIvanaH so'yam // 61 // zaSihatyAbhiprAyaprajUtakuSkarmaNo'vazeSavazAt / etAdRgpuravasthAlAjanamajaniSTa cAkasmAt // 6 // kaeThIravastamuktaM vRttaM zrutvA'tha nIrukaH proce / kevalinamasau svAmin kathamapi navitA'pi nIrogaH // 63 // jJAnI tamAha noH zRNu karmAsya vINatAmagAtprAyaH / nirvedanodayo'yaM navitA'smin vartamAnadine // 65 // karNAcaraNIkRtya jJAnivacaH zuci zugnena sAnandAH / sainikajanAstamIkSAMcakrurvyathayA vyatikrAntam // 65 // sacivAthainiravadyairvaco'mRtaiH zItalaiH sa siktaH san / anajaccaitanyakalAmilApaternandano juvnH||66|| svaprAgnavasvarUpaM samyak tenyo'vabudhya rAjasutaH / samameva darSazokavyAkukhacetA ajAyata sH|| 67 // sUri nanAma latyA bahuyuktyA vinayavRttimAdhAya / poSahaH prasannaH pravaktumevaM samArele // 6 // saMjAtajAtisaMsmRtirahametasmAnnavotthapAtakataH / kathamapi mucye jagavan pAzAntaHpatitahariNa zva // 6e||vaah zrIsUrirayo kupathonmAyo vinA na jinadharmam / tatrApi saMyamAdRtirAtyantikamokSasaukhyakarI // 30 // vyastavamArAdhya prayAti suzrAvako'cyutaM kaTapam / jAvastavataH zramaNaH punarantarSighaTikAt sidhim // 1 // sugurorvyAhArasudhAdhArAsvAdAnivRttarAgagadaH / pratipede nRpasUnuzcaraNaM zaraNaM zujAcaraNam // 7 // karavIravAdikaticittadanucarA api nRpaannyntraantaaH| pratipadyaran saMyamamasaMyamAtpatinivRttahRdaH // 13 // 235 For Private & Personal use only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 11 // yuvatI yazomatI sA duHkhaprAgjAramAntaraM ddhtii| patyunizamya samyagvairAgyamajaGgamApannam // 14 // tadhirahArtimagAdhAmasahantI phuHshaamthaatyrthm|mkriiv sakhikhazoSaM vikhakhApa punaHpunastatra // 7 // vyakhunazca bhUmipRSThe kaSTe'niSTe'mbudhAvivApatitA / hA prANanAtha kasmAirAdapi nanu virakto'si // 6 // na mayA tavAparAI kimapi kRpApAtragAvalatikeyam / zuSyati khateva sakhikhAsiktA vanavIthikAmadhye // 7 // he sakhyaH zRNuta kathaM virahamahAsthalapathaM puravagAham / khaghu sahayAmi patyAzAkarajItaH samuttIrNA // 70 // prAduratha tAM vayasyA yasyApratimazrirUpasaundayam / zranyaM dhanyaM vRNu varamalamamunA vitapitena mudhA // 7 // kRtazIlayazorakSA dakSA nRpanandinI jajapAkhIH / vAcoyuktyA hyanayA paryAptamanAptadarzitayA // 7 // haMsI haMsena vinA na padminI padmabAndhavAdanyam / yatkAmayate'haM na tathA'nyaM ramaNamiThAmi // 1 // ityAkhyAya sakhInAmApRcchaca svapitaraM tathA cAmbAm / jJAnavadurugurupArSe pratipede pAvi (va)nI dIkSAm 5 // jo mahAsatInAmAdhAradharA samagraguNarAzeH / vairAgyaikanidhAnaM yazomatI saMyamasthAnam // 3||shtre'y sainikannaTAstaTAkataH sArasA yathA sAyam / sthAnAttato nivRttAH sametya nUmInujo jagaH // 4 // svAmin javasutenAdade svadehavyathAsamughakAt / zAnigirA vairAgyAvezAt kvezApahaM caraNam // 5 // zratha nuvanatilakasAdhuH sAdhuguNAdhAranUrajUtAghaH / sa ( svaM) pUrvajavAnyastaM janAprazastaM hi vinayam // 6 // nindanAtmani nitarAmahatsimaprasiddhacaityeSu / zrAcAryopAdhyAyazramaNazrutadharmaguruviSaye // 7 // pravacanadarzanayozca prakAmameteSu dazasu sntyaa| vaiyAvRttyAcaraNAcarapArAdhakaguruMje ||7||tribhirvishesskm / ruSyati na roSavacanaistuSyati na prempeshvaakhaapaiH| zrAcarati niraticAra 236 A Drw.jainelibrary.org Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrataM zrutaM parati cAzAThyAt // etadhinayaguNAvarjitahRdomadodayamavIdaya kutraapi| guravaH susAdhuvargAH zlAghante taM mahA-4 zramaNam // e.|| dharma sa vinayamUlaM tathA''rarAdha pradhAnataravRttyA / anajadyathA vinayinAmAdyAM rekhAmadoSAtmA // 1 // abhyutthAnAJjalinA''sanapradAnena naktilAvAnyAm / zuzrUSayA ca suguroH sa vinayamanyunnatiM ninye // e5 // dazadhA vinayAcaraNAccaraNAtyantAnuraktadhIH sa sudhIH / purvinayajanitadoSAniHzeSAn zoSayAmAsa // e3 // ityamazItipramitAn sa pUrvaladAnnijAyurApUrya / sukRtI sapAdapopagamanazanamAdRtya paryante // ec|| pratipadya kevalajJAnaramAmantena krmnnaamessH| sijizriyamupayeme reme sAkaM tayA'jasram // e5|| nuvanatilakasyaivaM matvA caritramanAvilaM, nijakahRdaye javyAH zravyA'mRtAkSarapaJcatiH / zrayata vinaye tIrthezAdiSvanAratamuttamAM, matimanupamAM yena syAH smiihitsnggmH|| e6|| ||iti dazavidhavinayopadezaviSaye zrInuvanatikhakakumAracaritam // pUrva kaSAyasvarUpaM saprapaJcamudAhRtaM, atha caturNA kaSAyANAM vyaktameva kAvyacatuSkaNopadezamAha maNe maNAgapi hu tivaroso, na dhAriyabo kayapAvaposo / ja jave punnajalassa soso, saMpajAe kassavi neva toso // 33 // vyAkhyA-manasi manAgapi stoko'pi duravadhAraNe tIvazcAsau roSazca tIbaroSaH na dhArayitavyaH dhAryaH / kiMjUtaH? kRtaH pApapoSo yena sa tathA / punaryataH kopAnavet puNyameva jakhaM puNyajalaM tasya zoSaH zuSkatA / atha cotpadyate kasyApi 232 Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. updesh||11|| nava tossH| krodhaH samudbhUtaH san pApasyaiva puSTimAdhatte, na dharmasya, yata uktam-krodhAnavati virodhaH sudRDhapremApi yAti AdaraNa / krodhAnizcitadharmaH zarma na citte na cAGge'pi // 1 // sAmAnyenApi janena nAtra jAvyaM sudIrgharopaNa / punariha tapasvinAM kiM kathanaM nizvadmadharmanRtAm // 2 // " tasmAtkopapralopa eva zreyAniti kaavyaarthH|| 33 // krodha ( sya ) dharaNe pariharaNe ca maNDUkIpakadRSTAntaH suucyte| katyAvi saMnivese katthavi gammi pagaisammi / khavago vaTTara sAhU sahiM so khuDDaeNa gau~ // 1 // goyaracariyAhecha pAraNadivasammi mAsiyatavassa / tappAyANaM hi samAgayA bahuamaMmukkI // 2 // taha madiyA mayA jaha annANattA teNa khavageNa / sA khuTTaeNa dizA niyadikhIe na jaNa teNa // 3 // to jaNa ceharDa taM tumae viNivAjhyA ya maMmukkI / khavagoruko bujhAi ho mahAdhisA // 4 // cirakAlamayA vaTTara pAyapahAreNa no mae haNiyA / iya kakhahaMtA pattA sAlAe gurusagAsammi // 5 // gamaNAgamaNAloyaNavelAe khuDDaeNa taha ceva / vAhari nAloya taM sAsUri payappayaM // 6 // saMjAe zrAvassayakhaNammi rattI neva maMmukkI vAlozyA ta so jaNi zya cekSaeNa punno||7||shraakhoehi tayaM nokiM vIsariyA payeNa jA maliyA / manaNhe jiskAe gaeNa tabayapa ruko // // so khamaH zrarakama tammAraNacvayamasahato / uhAla ya taM paz cappAniya khelamabAgaM // e|| gurusaraNamahakSINo hINo dINo sa cilaTa sahasA / aMjeNa tassa sIsa phuda,azsaMkamANe ||10||rospisaayvsg sa ma khamana khaNeNa viyaNAe / joisiesu surattaM patto tatto cavittA so|| 11 // dikhI visasappAcaM kukhammi dikhIviso ahI jAu~ / sappaNikkeNa pure pari 238 taww.jainelibrary.org Jain Education inte Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ blamaMtaNa nivataNu // 12 // tabaMsajeNa khA zraha jaMgukhieNa rAyaniddesA / AizA bahuahiNo maMtabalegakae khviuN|| 13 // sacce maMgalamakhne pavesiyA jAsiyA ya to teNa / makko jeNa nivasu so cija tadiyare jaMtu // 14 // sabevi | gayA sappA ego tattheva niccalIhU / so maMtavAzNutto Aviyasu visaM niyaM mukaM // 15 // ja na piyasi to nivamasu jakhirakAlaNammi jalaNakuMmammi / do jAI ahINaM agaMdhaNA gaMdhaNA ceva // 16 // so ya zragaMdhaNanAmo tannAmANo azva mANadharA / aggimmi tala pami namiDa niyamANadoseNa // 17 // vaMtaM visaM na gahiyaM nUNaM teNAhiNA sukummazaNA / rAyaMgavi hu ma visamAhappaM aho payamaM ||10||runn mahIvazNA pahA ghosAviyaM sarajammi / ANe jo ahINaM sIsaM tassAhamappemi // 15 // dIpAramegamitto kho lohAulo ahidlaaii| mArittu matthayAI tesimahANelamADhatto // 20 // dIvAre deza nivo zraha tammi kulammi sAhukhama(va)gaji uppannotaM jAisaraM sahAveNa nAgakulaM // 1 // rattiM hiMgaNasIkhaM diNammi taM jamA neva katthAvi / jIvANa hiMsaNanayA nayaNubnavadAhadoseNa // 22 // aha hiMmaeNa keNavi nareNa sappANa sIsalapaNakae / na divA dio sappo kovi ta rattijamireNa // 23 // diI dicI phulaM khavagAhisseva tassa guvilabilaM / taddArammi ni so to ciMtA visaharo citte // 24 // ahaha kahaM tAyavaM na ya diyaha nissa rAmi paavjyaa| tahavi aNeNaM ruko mane puNa gaumasamatyo // 15 // dighe kovavivAgo kassavi uvariM karemi na hura bharosaM / gahissamahimuho jai to du mahissAmi taddehaM // 26 // niggava putreNaM ceva tarDa jitti viNiggarcha / tittiyamitto nino ahituMmiyamAlavo kuro ||27||siispi teNa cinnaM jAva ma dinivisabahI so ya / parihindhiM surIe 239 Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samiNaM dinaM mahIvazNo // 20 // jaha mAnaNu nAgadatta zya pathakaM / itto so samaya // 13 // samaNappasaMga-1 sumiNaM dina mahIvazNo ||20||jh mA sappe mAraha nAgakukhA vissaI putto| jamhA tumhANa ghare tassa ya punn| saptatikA kadAragassa shrho|| e|| nAmaM guNAjirAmaM diDA naNu nAgadatta zya payam / itto so khamagathahI pANaparicAyamAvanno 4 // 30 // tasseva nUmivazyo patto puttttmuttmgunnhuuN| tannAma nAgadattotti kayaM piyarehiM cancavaTa // 31 // samaNappasaMgavasa uvaesasuhArasaM ta piccA / naccA javassarUvaM viNi (Na) ssaraM khaduvae ceva // 3 // pavana gurupAse Asa to ya vihsikaa| saMjA gIyatyo sutthAvatyo jAi guNaI // 33 // tiriyajavannAsA bahAulo so ava sNjaa| zrAranna diyaruggamavelaM jA ho atyamaNaM // 34 // muMjato tA ci aMtaM paMtaM sunIrasaM sarasaM / na du ratta citto uvasaMto dhammasajilo // 35 // rUsa na hu kaehiM kasAyavayaNehiM ujANuttehiM / tusa na thupijato vaTTA samanAvamAvanno ||36||shrh tammi ceva galche acherayakAri mukkrtvssii| cattAri saMti khamagA cAummAsiyatavo pddhmo||37|| temAsida ya bItI domAsi munneybo| gamAsi calatyo evaM canarovi te saMti // 30 // pr| tesiM khuDDagamuNI mahappA sa asthi vaasiinno| cacarovi samujhaMghiya khamage taha kohamANikSe // 35 // zrAgamma devayAe tIe so vaMdiu~ mhaanaago| zraznattininnarAe girAz mahurAi saMthupi // 40 // zya pAsittu pakuviyA khamagA canarovi devayAcariyaM / niggavaMtI vatthe gahiyA caumAsiNA muNiNA // 41 // jaNiyA avayaNehiM re piche rucitti pAvi- // 10 // / gaticaumAsAIkaratavakAriNo zramhe // 4 // kIsa na vaMdasi mujhe surattaNaM tuha dhiratyu dhIviyale / eyaM khu kUrajAyaNamuNimaNavarayaM ca paNamesi // 43 // tirijaca jo buhAlu ciccha parinukramANa niccaM / teNa kaha morayA 240 Jain Education in For Private & Personal use only 1 ww.jainelibrary.org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACCOR -62-% nasAve kuNasi zruttiM ca // 4 // to devatA payaMpalAvarakamayaM ahaM khu vaMdAmina du pUyAsakkArAjikhAsiyo sAharUvadhare // 45 // pahA vilarakavayaNA amarisamasamaM vahaMti na dunigguNA guNINaM sahati gunnvmnnaarNjN||46|||| to zramarI vImaMsa mA ee khuDayaM kharaMTeMti / pakraliro kimu jalapo zranaM sukaM ca pi // 47 // tappara saMnihiyA ceva surI ciI ya khuDssa / pamibohissamavassaM zme khame no khamAkaLe // 40 // saMdesANayapatthaMbIyadiNe civaTa sa| ikilo / gaMtUNa pamiggahagaM dosINanneNa pUrittA ||4e // AgammAlozttA sabevi du sAhuNo nimNtittaa| jA tuMjila-|| mADhatto niyataNujavaNacyA eso // 50 // cAummAsiyamuNiNA pamiggahe thukkiyaM sanikAraM / to cena payaMpa mibAra kAmaho tumha // 51||n mae paNAmiyaM naNu khekhassa ya managaMsuvimhariyaM / taM teNa upparA ceva nibUDhamavaNIyaM // 5 // parikattaM khelagamagaMsi agaMDageNa cittammi / taha ceva tigazgamAsiehiM nibUDhamaNigUDhaM // 53 // purvi va teNa niphe-12 kAmiyaM tamIsAvisAya mukkeNa / jamhA nIrAgamaNA samaNA nihosarosisA // 54 // niThurapayaMpireNaM are kahaM zraGga pabadidivase'vi / nuMjasi aNakA calamAsieNa muNiNA sa khuDDAgo // 55 // vAhAi balA gahiTa rahina ahimANarosapasareNa / khesAhiM visunaMto jaMto pariNAmamazsuka / / 56 // dhannA ee khavagA tavassiyo puNa ahaM khu maMdamaI / Dhoruva TuMjiro saya-10 kAlaM nisakiro ya thaa||5|| niMdaMtassa ya appaMdappaM dhattaM pariccayaMtassa / zrAvaraNakammavigame uppannaM kevakhannANaM // 50 // tA vaddhAra surI sA samunnaI sAsaNassa kunnmaannii| jo kaha Nu baMdiyabA tumhe azkohamAyA // 55 // saniyANasanacittA mahAya (3) mAyAnijUyacittA y| tAhe te khamagAvida udaggasaMvegamAvannA // 60 // miThAmukammamhANa ashksaa| 241 % %20-%20-% Jain Education Inter FOE Private & Personal Use Only W ww.jainelibrary.org 25 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 131 -254- bhIkUragamukadRSTAntaH zAhakohaniggahiNAbAsabakevalannANA / INa tahaya mAINa / bAlovi esa garuDha jo sumahappA pasaMtamaI // 61 // zrAsAivi kAmaM maNe maNAgapi neva jo kuvi- saptatikA. amhehiM pAvakammehiM dUraparicattadhammahiM // 65 // sohaNamatavasANaM pattANaM tANamevamukkosa / tattha calaNDapi khaNAra kaMvalanANaM samuppannaM // 63 // jaha teNa khuDageNavi muNiNA gupiNA pasaMtavayamaNA / niggahina naNa roso th| annehiMpi kAyabaM // 65 // tadditaM dakhUNa sucha paritucmANasA curo| jaha te khamagA jAyA samusasiyakevakhannANA // 65 // zrannevi tahA dhannA kayapunnA uttarittu javajasahiM / pAvaMti sidhisurakaM sunniggahakoiniggahiyo // 66 // ||iti krodhaparihAropari shriikuurgmukdRssttaantH|| atha mAnaparihAroparyupadezamAhamahArisINaM ariNA samANo, na ANiyabo diyayammi maanno|| dhammaM aham ca viyANamANo, hujA jaNo jeNa jaDovamANo // 34 // / vyAkhyA-mahAntazca te jhaSayazca maharSayasteSAM maharSINAM zariNA vairiNA samAnaH sadRzaH na dyAnetabyo hadaye mAnoDakAraH dharma ca punaradharma vi vizeSeNa jAnana javet naraH yena mAnena jamopamAnaH mUrkhasahazaH mAne manasyAyAte sati // jJAnavAnapyajJAna evaM syAdavinayazIkhatvAditi kAcyArthaH // 34 tapari dRSTAntamAha-. zrImadazAIpurapattanamasti caGga, prottuGgatIrthakaracaityakRtAjiSaGgam / mukkAdhikaH zunakaraH karaTIva japaH, doNIpati - 242 52-34 % Jain Educaton inte For Private & Personal use only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A%ARATARA yati tatra dshaarnnjyH||1|| dazArNazaikhe jinarAjavIrastatrAnyadAgAjavikAyakIraH / tadA'vanIzo vanapAkhakena, pravarSitastIrthakarAgamena // 2 // vaikakRtprItamanA narezaH, piigesthito'staajiniveshkheshH| gatvA vavande pranumeSa saptASTaka padAM saMmukhamarthivatA // 3 // svapIvamAsthAya punadhurINastasmai mhddaanmdaadriinnH| tataH paraM naktisamuhasiSNuzcetasyadazcintitavAn vijissnnuH||4|| vandiSya etaM jinapaM tathA svaH (zvaH), kenApi nAvandi patiryathA svH| tataH puraM kArayati sma sArka, nAnotsavairnizyudayatpatAkam // 5 // kRtATTajUSaM vimakhaiH payotiH, sugandhiniH sikkamagaNyazoni / pAzcAlikAtoraNacArucaJcanmazcAtimaJcaM maNinizcitaM ca ||6||dNdhymaanaagrudhuumitaanN, prajvAcyamAnaprasaratsitAntram / gRhe gRhe nirmitanavyalAsyaM, puraM vinAti sma guNairupAsyam // 7 // prAtaH zujAlakRtizAkhamAnaH, sAmantamAlAsamupAsyapAnaH / ArUDhavAnutkaTagandhanAgaM, sarvahinirmUrtamivAMjanAgam // 7 // svarUpanirsitadevatAliH, pratyekamuccaiH shivikaashritaaniH| antaHpurIniH sukRtodyatAliH, samanvitaH pnycshtiimitaaniH|| e|| nRpo'nugacaccaturaGgacakraH, sa niryayau svaavsthaadvkrH| jagattRNAnaM hRdi manyamAnaH, shriiviirpcndnsaanimaanH||10||vaaditrnRtyaadi vilokamAnaH, pade pade bndijiriibymaanH| manorathAtItadhanaM dadAnaH, zrutAGganAmagAvagItagAnaH // 11 // dazAnagho'pi dazArpazailaM, prApto khavaGgakramukAdhikaikham / prottIrNavAstatra mahAgajenmaskandhopariSTAdasakau narenDaH // 15 // antargataH samavastyavanesvikRtvaH saSTapradakSiNa upAsitagarvavattvaH / natvAItazcaraNatAmarase niviSTaH, sthAnaM yathAsamucitaM nRpatiH sdissttH||13||jnyaatvaa1vbhaagaamidine. 2 khakIyaH. 3 upAsitaM garvavattvaM yena saH. 243 For Private & Personal use only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatiba. upadeza- // 12 // 'sya nAvaM harirAntara, dadhyAvaho zrasya manaH saraGgam / jinArcanAyAM paramatyajeyaM, mAnaM vahan sampati dRSyate'yam In 14 // yathApyazeSairasuraiH surezaiH, sarvahiniH srvbbainreshaiH| pUjyanta ete yugapajinezAH, syuH pUjitA naiva tathApi lezAt // 15 // guNairjinAH syuH punaraprameyAH, pUjA kRtA syAnavikaistu meyA / zaktyA'hametasya tato yatiSye, mAnasya mokSAya zulaM kariSye // 16 // zrayo catuHSaSTisahasradantAvalAn hrijainmtaadhigntaa| airAvaNAkhyatridazAdalaGgAnnimApayAmAsa girIntuGgAn // 17 // ekatra caikatra gaje'dhilInA, mUrdhAmanUtu paJcazatI navInA / yuktopari bAdazatiH samantAt, pratyekamaSTASTa zirassu dntaaH||1|| jAtAzca vApyo'nuradaM tathA'STau, vApyAMca vApyAMkamalAni cASTau / pratyekamajoruhi patralaI, madhyastharaikarNikayA sukhadam // 15 // prAsAda eko'jani karNikAyAM zacIyugadhyAsta: haristakAyAm / 4ApaneSvayaM nATyavidhi naveSu, pratyekamAlokayati sma teSu // 20 // svArAjyaladamyA ca suparvarAjastAnyapA'pazcimatIrtha raajH| kartuM namasyAM samupeyivAnakledAddazAAkhyagirAvavAnaH // 21 // pradakSiNIkRtya jinaM girInne, gajoparisthe praNamatyapIncha / gajAgrimAMhI nuvi tatra magnau, yato'mbusiktAnuvIva lagnau // 22 // tIrtha gajAgrapadakaM tata eva jAtaM, mApo'ya taM harimavekSya navadhijAtam / cintAmimAM hRdi cakAra hareryadAho, straiNaM ramAbalamanuttararUpamAho // 13 // hI kRpamaeDUka zvAtra garva, dhRtvA''sadaM khAghavamatyakharvam / tato'nayA'narthasamUhakA , kRtaM mamottamadharmahatyA // 24 // dhyAtveti sadbudhiriva pravAsAn , sa paJcanirmuSTinirAtmavAlAn / kSaNAtsamutkhAya caritranAraM, samAdade'hannikaTe'nivA1 anyAn sarvajIvAn pAtIti anyapaH anyapazcAsAvapazcimatIrtharATcAnyapApazcimatIrtharAT tasya. 2 bhaktyAH 255 AMMAAXCXX.AAS 55485 // 1 // For Private & Personal use only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AST ram // 25 // zrayo jitamanya itapramodaH, proce praNamyAmaranAyako'daH / rAjarSimetaM tvamihAsi dhanyaH, sNpuuritaatmiiyguruptijnyH||26||jgaam saMstUya sahasranetraH,punaH punastaM marudAkhaye'tra krameNa karmakSyato'pavarga,rAjarSirapyApa cturthvrgm||2|| ||iti shriidshaanghkyaa| aba mAyApAyasatkaM kAvyamAhasusAhuvaggassa maNe zramAyA, nisehiyavA sayayaMpi maayaa| samaggaloyANavi jA vimAyAsamA samuppAzyasuppamAyA // 35 // vyAkhyA-suSTu zojanAzca te sAdhavazca susAdhavasteSAM manasi zramAtA na sthitimAptA tairmanasi na dhRtaa| niSedhayitavyA pratiSedhyA sA satatamapi sadaiva samastalokAnAmapi yA vimAtRsamA sapatnImAtRtuTyA kiMjUtA sA ? samutpAditaH sutarAmatizayena pramAdo mukhavyatikaro yayA sA tadrUpA ti kaavyaarthH||35|| sAdhunA mAyA na kAryA zrayaM paramArthaHnizcayadharmeNa jAvyam // atha khojavikSojakRtkAvyamAhajeNaM jave baMdhujaNe viroho, vivae raUdhaNammi moho| jo jaMpi pAvatarupparoho, na seviyatro visamo sa khoho // 36 // 245 Newk%A4% Jain Education Intensions ___ Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 123 // byAkhyA --yena javet bandhujane sagIna ( svajana ) varge virodho vigrahaH, atha ca vivardhate rAjye dhane ca mohaH snehaH, | yazca japito jagavadbhistIrthakaraiH pApataroH pApavRkSasya ( prarohaH ) aGkuraH, na sevitavyaH viSamaH sa khojaH vizeSataH sA* dhUnAM nikhojatava zreyasIti kAvyatAtparya // 36 // krodhamAnopari jJAtayaM pUrvamuktaM / zratha punarekatraiva dRSTAnte kaSAyacatuSkamuprAvyata bakhirAjacaritrAnugatamityarthaH / jayavaM esa jIvo kohAIdi kaI rola vikAi ? jayavaM samAisai so saMsAriyajIvopayakAlaM namitta javamane / pulodayappasAyA maNussa khittammi varagAme // 1 // jidAso jidAso siThI dichI so mayA (e) sahi / tadduhiyattaM patto nAmaM laI jiesiriti // 2 // sammadaMsaNavAsiyamassa kuTuMbaM samaggamavi zratthi / caMdaNatarusaMsaggI suvAsiyaM kuNai sabavaNaM // 3 // niyapariyaNANurUvAyAravaI jie sirI vi saMjAyA / pariNIyA jogapura die sA vimalasakee // 4 // taggehe sA jiNavaradhammaM sammaM karei gurupAe / vaMdara nisui dhammaM gurUNa pAse guNAvAse // 5 // saMjAyA se puttI kuTuMbavattaNaM samaNupattA / jisuvi viSI paripITa dhaNa siriM kannaM // 6 // ito vibhatto mohanUvaI gayavareNa dosee / maha jighabaMdhaveNaM nAmeAM rAgakesariNA // 7 // tAyassa cittatoso te karja jUrijavanamAruNa / talaDujAtassa mahamA visasiyaM pichaha khAUM // 8 // yugmam // iya ullaviro paNa miya pAe piyo tanuM sa nijA / sAmariso jie siriAMtiyammi tassaMnihAya // e // sA niyabahUe uvariM saMpannA bahu dosarosilA / dighAevi hu dichIi tIi sA jalai jakhaNoba // 10 // pajalayaMpi hu puchA rughA dhidyA jaNe gAlI / na hu kiMpi vivai ya tahA jAya joyaNAvasare // 11 // kevalameI tahA akkose dei nei saMtAvaM / zrahaNa matthayammi 2.46 saptatikA. // 123 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CIAR ya cadRzyanaggeNa niArayA // 12 // takyagihakammANi ya dUsai rUsa khaNe khaNe puca / na takaraNa dAvai jiskaM niskAyarANepi // 13 // na saha takaraphAsaM pasatyavatthUNa gehamannammi / joyAvaz na du annaM mannaMtI veriNiM vahucaM // 1 // so kovi nasthi viNa jo sAhibAI na tI sssuue| tahavi na tussai passA liI mUsI bikhAnuba // 15 // pAe parakAla sA ahannayA tahavi panhiyAi hyaa| nimalliyA ya bAda re usu jAhi dUreNa // 16 // jai saMvAhara aMga tIe hatyAI to'vasArei / gehavAraM na muyaza mA jarakA khaMguma // 17 // na du vaMdara gurudeve ciMtaz maNasAvi neva dhammavihiM / purva saMjaggapihANiyAi mAi sNcri||10||re kaha jaggA esA sA musA dosamunavara esaa| zrakosaMtI tIe vahuM mahArosadosavasA ||1||ci sA jiNasiriyA nihirIyA mukkjaaymnaayaa| roseNa dhamadhamaMtI maNe bahuzradosaphANijJA ||20||n du pamijAsa kiMcivi dhasiriyA bahukhamA khamuba vahU / sabeNa pariyaNeNaM suNi tavazyaro sabo // 1 // vimaleNavi vinAyaM tahuvilasiyamasesamavi citte / jaya teNa uvAkhamA to khaggA saMmuI hai cavitraM ||||ubh kohamasamaM visamaM jaM kiMci jaMpae madurA (muhraa)| saveNavi to cattA asalavannuva jiNasiriyA 4 // 23 // sammaiMsaNana mihAdasaemayammi kayanija / mohabaleNuvidhA sA jAyA dhiSpAvija // 24 // jalaNuva paka-dU khaMtI saMpannA tivarosadoseNa / itto kovi mahihI sagINa vimalasissi // 25 // daggehammi sameTa ahannayA teNa joyaNe *piJcA / dikSa gieiNaM ajaMpiri niyandusaM bahuhA // 26 // zrakkosaMtI jiNasirinAmA vAmAjijAsaNummattA / to | teSaM vAriyaM muhA kaI khisi shmiie||27||ksseyN naNu gehaM devi zrasAsayaM tahA khhii| kazvadiNAvasANe na 242 MARACK For Private & Personal use only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA upadeza- tumaM na khaThiviDaDI // 20 // sukhasahAvA esA bahudhA paccarakameva naNu dicha / saMtAvesi padiSa kimima bahakohaka khahahiM / e|| kalevi gharo hohI bahuyAztto kimitya kahiyacaM / iya vutte teNesA tavari arupachiyA jAyA // 30 // // 14 // mAyAviNi hikhe kikhesakAriNi mamovarizmo ko| saMkezya prANI sunAsiyAjAsa puriso||31|| azvAyAlo naNu vAukhudha maha asthi neva eva jayaM / zya niphuranaNirI sA pahAviyA pAkhiyAhatthA // 35 // zrAsannaciyA vahuyA nivAmiyA kevaDhe mahIvaDe / zrAkahiUNa veNI sunigghaNAe jiNasirIe // 33 // tIe uvari camiyA namiyA niviNa rosadoseNa / kaMThe dAlaM pAyaM sakasAyaM haNijamADhattA // 34 // hAhAravamuhuramuddo pariyaNakhogo pahAvita uutti| ahaha aho mArija kinAra vaDuraskaNovA // 35 // pariyaNamavi ppau~sA laggA haNi mahApisAzva / to becuvagu-1 lUmamukhIhiM so'vi tahA mArikhaM khaggo // 36 // jaha uvari nivamiyAe tIe vahuyA hayA mayA katti / jiesiriyAvi du tatto nivAzyA ghAzyA pAvA // 37 // asamaMjasamavasozyameyaM iJcidhyiM sajanAe / vimalo vimalasahAvo sakumubo bahu khiyai dikhe // 30 // jiNasirijIvo tatto mari narayaM ga sarosattA / malesu ta egidiyAzjAsu bahu jamicaM 6||35||shrnnuhviy tirakapurakaM maNussajAIe jalaNasihanAmo / jAu vippo sappoba jammappaniI sarosiddho // 40 // kammapariNAmarannA karDa dhaNahoya dhammavaMto ya / devagurusaMgamA sammaisaNamimassAsI // 41 // dhamma sevaMto so ciraM vi rammanayaravAseNa / taM tArisamAkakhi zraha mohamahAnariMdeNa // 4 // kuvieNaM nighaNayA tappAse pesiyA ta jAyA / dAriddayA 'yaM tassahacariyA dosajarajariyA ||43||dodivi tehi sunindharamavagUDho jalapasihadi sahasA 248 29845454 // 14 // Jain Education Inted For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org .. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcaMtagAmavAsI anivahato sa sNptto||4|| tatto sayameva halaM vAha sAhai kisiM kisaMgovi / itto vinnatto dosagayavaro saharisaM samAgamma // 45 // aNabaMdhikohanAmeNa'havA vesAnarApa (va) rarakaNa / jipsueNaM tassa ya tAya ahaM jalaNasihapAse // 46 // puSamajUvamahaM khallu vicAlae paramaho samAgacca / sammaIsaNasattU paviccha to vayaM nA // 4 // saMpazyamatthi ( tattha sa natthi) tumhe naNu vIsameha niccaMtA / Azsaha mana (ha) zraja niyanuyaviriyaM khu daMsemi // 4 // tAyappasAya taM par3hA vAlemi kahelAe / to pijaNANunnArDa jalaNasihassaMtiyaM patto ||4e // tassaMnihANavasa jaha-1 tthanAmo imo hu saMpatto / thevevi du avarAhe rUsa na hu tUsai kahiMpi // 50 // na tAmara phoma jame caraNa kohakalaheNa / vaTTara ghaTTa pAehi~ mAyaraM suviNIyatayA // 51 // piyaraMpi du avamannai na gaNa niyabaMdhaNe (dhuNo ) taNasa-18 mevi / devagurUNavi vimuho sa saMmuhaM nae mukhayaNaM // 5 // tatto so paricatto sabeNavi pariyaNeNa rogiva / vijahiDasanarogo sogovaga duI bADhaM // 13 // aha annayA anibahamANonApovagaparimukko / caMmAlakule jaggo khittANaM kha (khi)maNakaGasu // 54 // patte vAsAratte khaMgalayaM khejhae nave khitte / na calazka balo galiyArattaNa trunnovi|| 55 // vesAnareNa eso ahinchi gADhameva khittammi / to tAmA nissaMkaM zrArAhiM dUhavA vasahaM // 56 // tahavi acakhaMtamayaM mammammi ya thAhaNa hayAso so| kahiyajIho dINo pami goNo mahIvIDhe // 57 // to vesAnaravivaso accatyaM vAmavo supissNto| daMtAI pucameyassa momae tomae kese // // tahavi na na jA nuyalayAta tA kha (khi) miya-18 khittamakhaehiM / taha piTTina jaheso pANeNa khaNeNa paricatto // ee // tahavi na rosagginaro uvasami tassa samahi 24 For Private & Personal use only __ Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 12 // - cava / vahilamADhatto khadu maNammi jaha vaNadavo'ranne // 6 // sammaiMsaNacattassa tassa pANA pakhAzyA Utti / mijAda- saptatikA. saNapamuha galagahi so ga narayaM // 1 // to jamiya tarikAlaM javAmavIe mayaba nissaraNo / kammapariNazvaseNaM ta dhaNaMjayamahIvaNo // 6 // ruppiNijajAe sAviyAe jiNadhammamammasaGgAe / jAu~ kuveranAmo putto patto ya tAruma // 63 // kusalattaNeNa sa kalAsu vajaho havai mAipiyarANa / itto visamA palI valIvaNajIsaNA asthi // 6 // vagghoba vihiyavigyo vaggharako panivAsavo tattha / jo avi dhaNaMjayapuvaehiM na du sAhi kazyA // 65 // so khaMTa rAyadhaNaMjayassa gAmAgarANi nagarANi / baMdha ruMdhaz satyaM satyehiM haNeza jaNaniyaraM // 66 // tammi khaNe teNa puNo taddesovaddavo kaI bADhaM / tavari ta sasinno kumaro pajavi piThaNA // 67 // tattha gaeNa maNeNaM taduggo divajoga gahi / sAhiyapatrIdeso jiyakAsI Aga sapuraM // 60 // to takittI gijA gIesu jaNehiM jayahiM / sabaMdagappayAI tassa paDhiGati rAsA y||6e|| tatto avagayasamaTa sama samuvAgarDa gajaba tahiM / vesAnarassa nAyA gaNaMtaaNuvaMdhimANo // 70 // dosagaidaMgaruho virakA selarAyanAmeNaM / tassaMnihANa so uttANamaNo samudhu // 51 // nahIkaya-18 nayaNilo aMgammi na mAi mANadosee / novANammataNU nayarammi rameza khIkhAe ||7||jnn ya madu (muha) rattAe kiM vihiyaM zramha pubapurisehiM / jehiM napuMsagehi va galiyanuyabalajarehiM aho // 73 // pacara ucarita na hu caramo // 12 // kaMTauba pAyassa / raMkubajariyamuyaraM sajIvaparirakaNaparehiM // 14 // eso dhaNaMja puNa vaNi hapi zrarIhiM naNu huNto|| jazna hu jAuM iMto suTa jae vissu ahayaM // 35 // tachaMdavattiNo taha tahevamevaMti sAmiya vyNti| na du tuhmANa 250 For Private & Personal use only " Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarisso puriso kovittha sAhasi // 76 // jaha jaha nisuei niyanAmavannaNaM kannasurakasaMjaNaNaM / taha taha mannai a dappaMdho merugirigaruAM // 99 // jaha jaha thubaMti guNe zraNegabaMdibayA muhassuvariM / taha taha dehe gehe nahaMgaNe mAi na jaevi // 70 // iccA cAmuvayaNehiM sammamuppAsi kuberarako / zrazsukakhayarakaba namaesIlo na kassAvi // 7e // jayalalisameAga ya tatto Iva mayamatto / piyarAeM na hu miliTa niyabAhubale jhali // 80 // patto niyaAvAse vattAmittaM na sAhiyaM piyo / kA battA na pariyAjaNassa miliyansa sayameva // 81 // gurudevevi na vaMda niMdara niyasevagANa mammi / buDhAni nAkhavaI savaI taddosaniraMvaM // 82 // kevalamula vesAlaMkaraNodAraphArasiMgAro / kiviraggovavidha so niyA // 83 // taMbolaphullagalo mallobAtulabAdugabilo / lIlAi gaggayagiraM jAsaMto vakkadiDIe // 84 // pAsaMto parakhoyaM tAM va manne tiyAM sayalaM / namavirUpemayaguDI ra sirja jA vasaI niyAye // 85 // kazyAvi dhaNaMjaya naravareNa sirakaM padAya niyasacivA / pachaviyA puttaMtiyamimehiM zragamma saMkhattaM // 86 // zrAisa kumara nisusu rAyA pAyAvadAraNatthaM te / ukkaMThiyA hu amhe bADhaM tunjAe milakae || 09 // zrAgatabamavassaM passaMtANaM ghaNaM va tuha maggaM / zramhANa gihe evaM tabakamimo nisAmittA // 80 // momiyaniyaghAggo sAvannamannasaMga cavai / kiM tatthAgamaNaM payaNaM mana jo jagaha // 89 // keNAvi kuviyamA ariNA karuNAvivajiyamaNeNa / kiM zra pAmi saMkamammi jar3a pue imaM saccaM // 90 // tA kahaha bahu jahAhaM baMdhita suriMdamavi samapyemi / zrAganchAmo na vayaM kassavi pAsammi ko jala // 91 // jai amdehiM ka sayamAgalAi kahaM na tA tA / zramhe na tadAyattA jarja jae 251 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA upadeza- lAkhachajasapasarA // e||dhrnnisu tA zramacA saccA esA girA dhurAdharaNe / pai sAhasikanavaNe javaNe sai naMdaNe niLaNe IPe3 // sakkovi neva sakko zrAbAhaM kAumAuvigamevi / paramevamasarisukhAvalAkhasattaM na te juttaM // e4 // nAgamissa mahayaM mANadhaNo sapiuNovi tIrammi / jo rAyanaMdaNANaMdajapaNajaNamannayArammi // ee|| viSayaguNavippahINA hINA lAsave guNA samarakAyA / sahayArataruvimukkA vaNarAI rAyae neva // e6|| uttamakulupravANaM viNayapahANA guNA thunniti|| tatparihANANa imANa goravaM neva vipphurada // e7|| tatyavi zrammApiyaro visesa goravAridA jnniyaa| tumhArisANa | kulavaMtayANa zya neva uciyaM no|| e|| so pamijaNi khaggo ahindi sekharAyanAmeNa / re re gabaha gehaM bAda viyayA tumhe // ee|| vinANanANajuttassavi maha 5 ur3AyA hu sirakavaNe / evaM sikaM appaha mAuyapiyarANa gaMtUNaM // 10 // vuttaM (tuM) te sabe kaMThe cittUNa amariseNa t| nikkAsiyA khaNaNaM rAyamuvAgamma sAhaMti // 11 // mAto piThaNA vilAyaM mANI mannaMdaNo jiso eso| rajAmavajanihANaM pariccaisa kimeeNa // 10 // jattha viviGati lAya jaMtuSo moharAyasinneNa / evaM tA mana zralaM nogehiM dattasogehiM // 103 // paDaNIkijA tA ajA rajAsAmaggiyA kumArassa / zya ciMtiyaM na sAhiya parameyaM kassavi narassa // 104||shrh zrannadiNe rannA zAhU so pahANapurisehiM / tehi paNamittu vuttaM pazraNaM atthi du mahaMtaM // 105 // zrAgavaha piupAsa khaNamegaM mA vilaMbamiha kuNaha / to selarA- yavasa te taha vahIliyA purisA // 106 // jaha avilarakavayaNA nayaNAgoyarapahaM gayA turiyaM / tatto sAmaMtA maMmakhIyavaggo ya taha ceva // 107 // dhikkariya teNa vittAsi ya mAyA ta tahiM phiyaa| nimnaviya tamavi zmo 252 A9-%ANCHISEX // 126 // CCC 5 Jain Education in For Private & Personal use only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 22 Jain Education Interns | nikAsa paramaveriva // 108 // tato vakhittu esA zravaccamoheNa vAjalA saMtI / tassa ya vilagita para sara gihe ANa kumAraM // 107 // mayA kAhUyameyamavagamma sammamavaNIso / dAvai mahaMtamAsa mimassa zravi dubilIyassa // 110 // tatyovavidha sodhiyo na hu namaNamavi kayaM piNo / uDhI kayanayaNamuho asaMmuho rAyajaNyassa // 111 // AnA| sirja tahAvi hu bahuSA neheNa va tuna suhaM / tuha suMde rimagueraM jiehiM nivaheM niyadUya // 112 // pahiyA kannA pANiggahatya| maJcattha muzya hiyaehiM / tAsaM pUresu maNoharAI niyapANidASeNa // 113 // yugmam // taha lahu gahesu ra mae sayaM kie yA jise / parijuttasuciranogA vayamaNujAmo ya dirakapadaM // 114 // to vihiyakakSajAvo sa sekharAeNa nivirukaya- | | pAvo / jAlayalarazya jinakI rAyaM para jAI vayaNamiNaM // 115 // ittiya mahaggahepAhamihANI gharA jaNIe / eAM na kiMci kaDa rakamahaM dinnamavareNa // 116 // na hu gihissaM iya nicha ya so vAsaro khayaM jAu / sA'vi nisA palayamaI jattha para dinnaraUsirI // 117 // yugmam // zya vuttuM parihapahAradA zrahaNittu pIDhaggaM / sahasA samui so gato dAradeseNa // 110 // rannA saparigare java ( ci) rikarDa ra rikarDa na mAyammi / kimaNeNa nigguNeNaM naMdaNapAseNa dharie // 115 // taha sabhmadaMsaNaM catto saMpatta ya miche / taha sekharAyamohayanamirja nagarAja nissarijaM // 120 // bAhiM patto ya mahAkavIe viyamAi sAvayasaehiM / rAyA mAyAmamayAmutto tatto ya paba // 121 // niyakhaduyajAu kho nIlayassa dAUNa paramara siriM / zraha so kuberanAmo paribhramaMto mahAranne // 122 // saMgAmakAlana gheNa vagghapallI vassa taraNa | citteNa pirika so tarja sa jalapoba pakkali // 123 // trinirvizeSakam // sahasA cavirja tammAraNatthamAda 253 xxx w.jainelibrary.org Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. // 17 // ik [Niya pAmi kumaro / ruddayavasAyavasA marinu patto mahAnarayaM // 14 // tatto manchesu namAmiUNa bahukAlamAvaIdi nisaM / murakIkarDa kubero kammaparINAmajUvAlo // 125 // jappAsyavaM nayare mahApure taM dhaNasissi / palamAjihANaputtaM saMpannaM rUvarehAe // 16 // yugmam // jAyA sisuttaNevi du mAyA mAyAzgo maNomale / tassa bahulittinAmeNa naMdiNI rAgakesariNo // 12 // tabasa sisuvaggaM vaMca saMca sukhAzyaM vivihaM / khAya' piyai sayaM so nannesiM de khesaMpi // 12 // bojha mahure vayaNe nayaNe nIreNa jara mAyAe / jai vaDDayaro jA to vaMca mAyaraM piyaraM // 12 // jolavanaiNijattikayAi vinamai nAuevi nie / ulAyamavi paDhaMto dhuttayavijAi dhutte // 130 // jaz jAi jaNapisatthe jiNaharameso bhiivmaashyo| to jiNathuI jaNittA dihiM vaMcittu sabesi // 131 // parikavara moyagAI karakAe bhuliyaa| sirakAe / corai ya ghaMTakalasAi hatyapayalAhavulolo // 13 // tAmijaMtovi jisaM na mannaI coriyAzvatthUNi / saplAvaM na hulAsa sahoyarassAvi kasseso // 133 // annajaNaM sayaNaM vA na hu mila kaMpi nila dlii| azvezyacittehiM mAipiyarehiM so kazyA // 134 // nI gurUNa tIraM jaNiyaM tesiM ca tehiM putta jahA / jayavaM zramhANa kule kammayarovi huna eris|| 135 // jAu~ mAyAbahudo bahulonAkarina rijava su / to taha kuNaha pasAyaM jaha muMcai esa mAztta // 136 // tato gurUhi karuNAi desaNA kavamakUmanivaNI / vihiyA hiyAsaehiM saehiM kannahiM teNa suyA // 137 // mAyAvI javi japo na du zravarAha kare kassAvi / na du vissasaNijo taha (vihu ) kassavi sappoba so hv||13|| mAyAviSo jahA iha parajamme hIjAzvaMsesu / uppaGati nihINA dINA dAridiyA uhiyA // 13 // to kammapari 254 k // 127 / / For Private & Personal use only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diIe aNukRkhatteNa maMdajAvattaM / pattA bahulA mAyA sINaM mINaMva mittaM // 140 // payamIhUthaM sammattamuttamaM tadaNusevaMNuatto / jAuM jA cirakAlaM to piTaNA appaNo pAse // 141 // so sovaliyahahe uvi vissAsamuvagaeNa sayaM / dhaNakotpaliyaM dAuM jottuM patto gihaM sinii||14||itto tappurapahuNo vAhaM maggammi vAhayaMtassa / hatthaMgulI muddA rayaNaM galiyaM mahIvakhae // 14 // keNAvi tamuvalAI paumassa samappiyaM smaannittaa| vinAyamaNeNetha naravazsakaM nave * nUNaM // 14 // tatto sahittu samayaM sa sanni bahuliyAi mAyAe / gieha muddArayaNaM vissAriya sugurujaNiyAI H // 14 // to sigyameva milAdasaNamohAribalamunnaM se / sammaIsaNamaNahaM takkAkhamadaMsaNInUyaM // 146 // thappaM mujhaM dAUNa aNagyamiva gahiya goviyamaNeNa / na hu daMsiyamavi pijaNo samAgayassAvi vivaNimmi // 14 // zraha pamahasaravo ramA pakAri sayakhanayaramanammi / jo saMpayaM pazva so nihosotti mottabo // 140 // panchA lathe sohe pANehi samaM zmo mama dAhI / sayakhapi puraM jAya to jayajIaM suNittA // 14e // to pAmivesiyamuhAu sikSiNA nAyame yavuttaMtaM / to egate pucho piThaNA paumo mahAmAI // 150 // bahukhiyabahuleNimiNA pihittu kamAI nnniymeyss|| *ahaha pasaMtaM pAvaM kovi kuNai kammamerisayaM // 151 // jaNapIevi taheso payaMpiTha kapiu na maNayapi / sabehiMpi hu puNe jAsai nAhaM viyANAmi // 15 // anivimaniyamivasa niyasanAvo na sAhi teNa / mAyAvaMtANa narANa najhAe dAneva criyjro|| 153 // annadiNe rAyako kosAgArAhigAri muii| palamaggahiyaM nAlaM saMpesapAradesiyagaM // 15 // niyasayaNaM vavahAriyavese pesae prmhtttte| teNegate nazijo nisuSasu kannavattamirSa // 155 // siMhakhadesappahuNA 255 +% CE% Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 128 // | aSA saMpesiyA ihAyAyA / bhuddArayaNassa kae tassApuvassa egassa // 156 // jai zratthi tarja daMsehi jeNamappe mi molamahiyaM / to pacameNaM muliyaM eso khalu dUradesatyo // 157 // dinne muddArayaNe eyassa na kovi sohamavi lahai / to pachannaM daMsiyamimassa haTTaMtare necaM // 150 // to teNa duvasaMkezyA ya purisA tahiM samApIyA / daDhayarameso banyo tehiM te khaemittA // 159 // rAyakulammi ya nIce uvalarikayamappaNo karAharaNaM / rannA viraMbikaNaM hAvi nivamaniyamilo // 160 // bahurogADa ( lAsU ) supriyajAvaM patto marittu pacamaji / bahukAlaM jamiya javaM navaM navaM duskamaNuha vijaM // 161 // kammapariNAmarakSA zrahesa saMpAi vijayanayare / sAvayakulammi dhaNadatta siNi aMgajatteNa // 162 // so somadattanAmo jArja sukulupravattaNassa / sammaddaMsaNalaMjo saMjU aha darihatte // 163 // kayamatthayakutthava vANikaM kui timlalavaNAM / tIraggAmesu sayA panUyakAle naNu te // 164 // kiMciya dhaNaM samajiyamimeNa haTTo hu sa ( ki) yadhannANaM / to maMki ya tatyavi kiMcivi davaM samuppannaM // 165 // tatto ladhAvasare (ro) samAgarja rAgakesari ( rI ) taNu / tappAsammizraNaMtANubaMdhikhojo khaSeNa tahiM // 166 // bahulIe lahu jAyA sAgaranAmeNa jo idaDaskAuM / tabasarva saMpannA tassAidhaNakaNa ssiThA // 167 // tatto avarAvarajU risAravAsiyAjogA / jArja sadassaghaNi tarja kile se dogehiM // 160 // patto sarakavattaM tavi komIsaro samuppanno / jaha jaha baDhai dabaM taha taha se sAgaro ahi // 165 // tapperaNA eso niMdara deve kimesimaccAe / kassavi rUpa (va) gamegaM na jo paincheti kazyAvi // 170 // kimimehiMpi gurUhiM kimesimuvaesasavA du siyA / vigdhakaro kevala mida dhaNakaNassovaesanaro // 171 // iya 256 Jain Education Interr saSThatikaH. // 128 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4%A 4 % mannanto citte dhamme jAu~ nirujamo dhaNiya / pAve tapparayA se pattA tattAyakappassa // 17 // to sammaiMsaNava briAyassa mittamohapasarahiM / tieDA vuSTiM pattA sAyaM rurakassa gayaM va (yv)|| 173 // pArA to puparavi vavasAyA vihavakhohabudheNa / khamagumasakarAINa ruppamaNikaMcaNANaM ca // 178 // bahuehiM (ki) kalesehiM mIkhittA so ya rynnkomii| na ya saMtosa patto naIsahassehiM jaha jakhahI // 175 // ajiyadhaNasaMcayaraskaNammi aNuvakriyassa zlAe / na suyazna jimai na ramana gama suskehi diyhaaii|| 176 // piyarapi mAyaraM vA sayaNaM taha pariyaNaMpi na hu gaNa / tilatusami-16 taviNAse rUsa tUsai na kovi // 17 // maggijaMtovi hu paggaNehiM taha cAraNehiM nahiM / appara kavaDDiyapi du na | du bahudhaekomilohilo // 17 // mahayA kareNa na de appaNo vidu kurmubaloyassa / nibAhociyada sabaM me jAiza mubaI // 17e // asaI purANadhannaM (ne) navaM puNo saMgahaz gihassaMto / na hu vissasa ( sassa ) I kassai nassai nAmeNa dhammassa // 10 // teNannayA kayAvi du samappiGa komirayaNadhaNarAsI / niyamAulagasuyassa u bahuvivANijAkajAkae // 11 // tassAgamaNe tabehayammi pAradhae sayaM teNa |n hu paMcaboDDiyAeM gaNaM khanai ta kuvirDa // 12 // sattAhorAyamiyA vihiyA ujAgarA jisaM tassa / tabasasaMpanna visUzyassa tammaraNamuvavannaM // 13 // piduzrA na duA| hatyammi dacyA iya nAyamAkalittu jaNA / mAyaMgagharannassa va koi na nibei tassa dhaNaM // 14 // tammi pure aha kazyA | vi (cirA) khayarAzkasaMjArA / sumahagyA saMjAyA ghaNeNa na dhaNeNa khanaMti // 105 // sAgaradinnubAho ta zmo| pNcgddysyaaii| satye gahicaM patto mahAmavI aMtare dUre // 106 // niyakammakarehiM to kappAvelaM tarUNi so khggo|| 252 EARNAKAMAMMALAM AE% % a Jain Education Interna ujainelibrary.org Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza A6-4-7042% SAMAA%25 dArusamuccayahelaM jAva ya savevi satthitA ||10||nmiraa vaNammi anti kacca(vi)skittaceyaso dhaNiya / tAvegAgI somptatikA. tarutalammi javavi- dice // 10 // aznurikaeNa vagNa sigdhameeNa narikale somo / naharehiM viyArittA nivA dhammanimmukko // 10 // trinivizeSakam // marilaM patto egidiyAi jAIsu nUrikAlamayaM / to saMto urakehiM gamiyasammattavararayaNo // 15 // katthavi rAgovaha katyavi azdosavAsir3ha saMto / katthavi zraNANuvaMdhe payakolAha(hAla ) lInUna // 11 // katthavi mANeNa ghaNeNa tivamAyAz kattha ya kayAe / katyavi loDucha ghaNeNa tibaloheNa namiTa so // 1e // zrannesuvi bahusu navesu teNa evamavi sahiya sammattaM / roreNeva varamaNI (pa) hAriyaM bahupamAyavasA // 13 // katyavi kusIlayAe katthavi dogaccapurakanjurakAhiM / piyavippalaMgavidureNa katthavi ya rogasogehiM // 1 // katyavi napuMsagatte katyavi itthIsu katthavi naratte / ccAiesu egegagaNae'NaMtavArA // 15 // jappaJjiya uppakriya laI saMsujhabohiparamannaM / vamiyaM gamiyaM sannAedasaNAdhAraguNakaliyaM // 16 // tatto mohabale (paM)jamiyA'saMkhe nave lvssNto| kammapariNAmavasa vaNi so somadattarako // 17 // aha lappanno so vijayanAmanayarammi dhammasissi / suMdaranAmo putto 'hA'vi so suMdarasu (sa) ruuvo|| 1 // dhammarakarAI nisuNa muNa pahaM sugurupAyasevAe / sammaI|saekhano saMlUna punnajogeNa // 1ee|| sunavasAyavasuggakhaggadhArA teNa dhIreNa / mohAzverivaggassa teNa mUlaM samuraka // 15 // NiyaM // 20 // // dehassaMso nissaMkayAi binno cirapparUDho'vi / paJcarakANakasAyA jIyA nIyA gayA dUraM // 201 // tatto paritujmaNeNa sammaiMsapamahAcamacceNa / sugurUNameva niyame carittadhammorucakkIso // 10 // se daMsirTa pasanno 298 E CRIMARKANA SIRSA For Private & Personal use only Iww.jainelibrary.org Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AA%ERAAASS punnodayapAvaNijAsaMjogo / to kuNai sugurusevaM kayA'vi cArittamavi khahiyaM // 2-3 // yugmam // taco sukhAvayatte vayAI bArasa dharittu tAI puNo / khoneNa virahittA pamAyapAvappasaMgA // 204 // rukhi bahukAlamimo khojapisAeNa bahu galaggahiDe / na hu saMtosa patto patto prtirkpurkaaii||205|| eyaM khohavivAgaM kathaM niyamANasammi jaannittaa| pariharaha thaho jayA mulaM saMtosamAvahaha // 206 // | ||iti catuSkaSAyagarjitaM bhuvanajAnucaritrAnugataM dRSTAntacatuSkaM mantavyaM / vistarArSinistacaritrameva vikhokyam // atha vacaHkAThinyaparihAropadezaM nirdizatijaNo suNittA naNu jAi , taM jaMpiyavaM vayaNaM na tirakaM / haM paratyAvi ya ja viruSaM, na kijAe taMpi kayA nisi // 37 // vyAkhyA-jano khokaH yat zrutvA nanu ityaho yAti prApnoti du:khamasukhaM, tajaspitavyaM vacanaM vAkyaM na tIkSNaM marmAvit niSThuramiti pryaayH| atra paratrApi ca yaviruSaM khokagarhitaM, na kriyate tatkarma kadAcidapi nipiI sarvairvAritamiti kAvyArthaH // 37 // athaitadaryAnuyAyI dRSTAntaH sUcyatekutrApi sdhiveshe'juudridhnsNcyaa| vRzcikA saha putreNa parakarma karotyasau // 1 // payovahanadhAnyaupakhaemanaM dakhanAdi 259 Jain Educatania Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- // 13 // 55OMOMOMOMOMOM kam / zranirvahantI kurute kuppUra javaraM hi dhik // 2 // prAmINakhokavargasya putrastarNakarakSaNe / sthApito'sti tayA so'pi|| saptatikA. bArayannasti vatsakAn ||3||anydaa saudana paktvA svayaM nuktvA sutocitam / sikyake jojanaM muktvA jagAma parasamani // 4 // parakAryeSu vaiygymugrmessaa'jjtsutH| samAgAnijamAgAramatyarthamazanAyitaH // 5 // apazyanmAtaraM gehe| vikhakhApa muhurmuhuH| jojyakSaNe vyatikrAnte sA svadhAma samAyayau // 6 // tenoktamiyatI vekhAMkagatA re murAtmika / zakhikopari dattA''sIH kimepA'pIrNyayA'naSat // 7 // tvatkarau katitAvAstAM kimare 'nayAGgaja / yannaktaM sikthakAdhAtvA na nuktaM jojanadaNe // 7 // tatastAnyAM haviHkSepAcavi giva nirjaram / babandhe'tisakopAnyAM cikkaNaM karma dArupam ||e nAkhocitarvAkyAvimau pnyctvmaaptuH| ajJAtadharmamarmANau paryantagrAmavAsataH // 10 // utpedAte mAtRsutau pRyageva puraSace / sutaH zreSThisuto jajJe dhanadhAnyasamRdhinAk // 11 // ambAjIvaH samutpannaH samuzAsannasatpure / mahenyazreSThiputrItve mAyApukhitodayAt // 12 // yordaivavazAGajhe pANigrahamahotsavaH / svamandiramathAneSI divoDhA ramaNI nijAm // 13 // sa svayaM vyavasAyArtha potamApUrya jagmivAn / samughAntarathAsthAzu yAnaM sphuTitamamnasi // 14 // zrayAninye tadhiNI pitrA svaukasi sAdaram / sadA sAjaraNA sA'sthAt pitRvezmani nirjayA // 15 // zrathottIrya payorAzi phakhakAH samAgamat / tasminneva pure jartA potanaGgena nirdhnH|| 16 // itazcoce'sya nRtyenAhaM gatvA nagarAntare / // 13 // prajJApya zvazuraM vakhAdyAnayiSyAmyasaMzayam // 17 // ityudaryAyayau puryAmayaM vaiyagyamAsadat / sa sametyAtha suSvApa puropA1 zikyake. 260 M Jain Education ariainelibrary.org Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ntasurAlaye // 10 // itazca sA piturgehAjA trijAgaraNotsave / gatvArdharAtre vavale katicitstrIjanAvRtA // 17 // itazca taskarairdRSTA vanavIthIva puSpitA / suvarNAbharaNazreNyA tamasyudyotakAriNI // 20 // taistatkarmodayAvinnau kadalI nAlavatkarau / / aho pUrvAgviSataroH phakhaniSpattirIdRzI // 21 // praaizustaskarAH zIghraM tArakSAravotkaraiH / sakaraistairupetyaivAnu liye devatAlaye // 22 // vimucya hastayugalaM jarturevopazIrSake / paritaH sunaTAstasthuH surasajhana udAH // 23 // prAtaH kRNAjAgAra yAvadeSa zayaSayam / tAvadaiddiSTa tIrasthaM mudito nirgatastataH // 24 // tAvadrAjanaTaibaDhaM nirbhartsya dRDhabandhanaiH / baddhA sakhoptraH zUlAgre sthApitastatkSaNAdapi // 25 // itazca tena suhRdA zvazuro jJApitastava / jAmAtA'tra sameto'nUnniHsvatvenAtila kitaH // 26 // kazcidatrAntare'nyetyAvAdI kAmAtRkastava / joH pradattaH zUlikAyAM tato vijJaptavAnnRpam // 27 // zreSThI provAca bhUmIzaM kimetadajani prano / matputryAzca karau binnI jAmAtA zUlikAM dade // 20 // pratiSiddhA jaTA rAjJA tAvatpaJcatvamAsadat / sthApitA duHkhataH putrI jinadharmamupAdade || 2 || matvaivaM niSThuraM vAkyaM dUratastyAjyamaviniH / dvayorapi javedyasmAtkarmabandho hi dAruNaH // 30 // 1 karadvayaM. sta zrAvakasya kukhAnucitaveSaparihAropadezamAha-- dAruvaM virajA vesaM, kujA na annassa ghare pavesaM / sasA tadA visesaM, jANikA jaMpika na dosalesaM // 38 // 261 w.jainelibrary.org Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chapadeza // 131 // vyAkhyA--'vyAnurUpaM yAdRgvidhaM svapArzve 'vyaM syAttadanurUpaM tadanuvRttyA viracayedevaM / tathA kuryAnnAnyasya parasya gRhe'prastAve pravezaM gamanAgamanavyApAraM / sAdhUnAM sajanAnAM tathA'sAdhUnAmasajanAnAM vizeSamantaraM jAnIyAt IdRkU sAdhustayedRgvidho hyasAdhurityantaraM jJeyaM / jaspenna doSakhezamapyasAdhoriti kAvyArthaH // 38 // atrArthe dRSTAntaH procyate dhavalutarAyagihe rAyagihe seTiM nivo AsI / tassa sunaMdAcihnaNanAmA punni pattI || 1|| tatthAsi mammarako sehI te dhaNo'ghaNo / gurukAyakileseNaM na khAi na piyai na dei khavaM // 2 // dhaekomI meliya teNa niyAvA| samAgammi | kaMcaNamaNimayavasaho nimmavi asthi garu || 3 || vIjavi teSa vihiraM sa kiMcidU garla tarja eso / ciMtAuro a jArja i same naIpUro // 4 // varisaMtammi ghaNode kAcaM kovINayaM sa vAliyo / zraruhiya sukkaka caMdakAI karhato || 5 || naravaNA so dino paNa pisa dieNa gharagavarakA / daddUSeyaM pattI sAmarisA nivai - mumvai // 6 // sAmiya saccamiNaM napuM sariyaMno nihinidaMsaNeNeha / nariyaM naraMti rAyA ritaM pichanti nIhiM // 7 // rAyA jaNei kimiNaM sA sAha nAha na pakhoyantu / esa varA raMko nazpUre kachamurai // 8 // to naravaiNA''hU kimaho karUM sahesi tumamevaM / teNuttaM pahu kavi maha vasahajuyaM na paddhattaM // e // to bhUvaiyA use jadda sayaM lehi mana gohA / teputtaM na tu tehiM kI purva khu kuru punaM // 10 // gharamANittA vaso nidaMsi jUbaissa te khaDuM / seliyanivo paryapara ko sevinesa punnajavo // 11 // niSpalAi jAveso no puno tAva nattri mana suddhaM / tassa kapa niSNaM 1 262 saptatikA. // 131 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KARNA%AKARAN khittA ahaM karemi paho // 12 // turaenakarahavasahe dAsAdAsI ahaM khu posemi / ramA purya bahahA dhaNeriso te kikhe-1 sajaro // 13 // jUmIvaNA jaNi nimmakhavesaM karehi jo jada / kiM rakavesakarazekhapArtha hoNayaM nesi // 14 // akriya ghamakokI nimmaviya taheva vasahajuyamasamaM / zragaNaMto 'skannaraM majAsi nazpUramammi // 15 // Dozya bahuvasvajaraM rAyA sepesiTa niyAvAse / kAlakameNa teSavi nimmaviyA vasahajuyalIvi // 16 // davANa (e) rUvaveso na karDa kazyAvi sayAmammiAna hukhako bahumAyo tesociyavesameva kuru // 17 // ||iti sopari dRssttaantH|| aba kuchA na annasseti kSitIyapadopari dRSTAntaH kayyate-kammivi saMnivese egokukhaputta vs| so pArya paragehaparizramaNasIkhasahAvatteSa battAsu samujhasai / jassa tassa ghare goLi kuSato vijny| sayahiM vakivi na gi|hiyN | kahiyamavi na manne / pAvicchajaNagonidhitteNappANameva bhumnn| annayA kassavi ghaNassa gehA takaraNa keNavi8 *paThaNaM padamavahariyaM / so ya tagghare gorisiyatteSa zrAvito vahA ya dhaSieNa vaNieNa dhaNaridhI gayA naayaa| soya takaro dUradesaM gii| vaha tassa kukhaputtayassa uvari coriyasakA sabehidi uppAzyA / so pukhi-"zramhANaM dhaNaM gayaM tumaM na jANesi, anno na ko'vi tumA zya ghare sameLa jaNo anAyaparo" / evamutte dhaNaDDeNa so kahara"nAhaM muNAmi, tujhe eva jApaha" taLa so rAyapurisehiM niggahiTa / sayahiM uttaM-"eso zramhahiM paravarappavesAThe pamisiyo vAsi, amhe kiM kremo"| ta so varATa bAhiM dhikarivaM rANA corasis. pAvitti muNittA paraghara 263 For Private & Personal use only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- ||13shaa *-* -*-* ppaveso vAriyo / anne'vi aNege dosA khagganti / secI sudaMsahovi kavitAdharappaveseNa tahAvihe saMkamai paliMga sapratikA. zrathAotanakAvyena jJAnAcyAsopadezamAhajattiM gurUNaM hiyae dharittA, siriskA nANaM viNayaM krittaa| asthaM viyArijA maI samma, muNI muSikA dasaneyadhammaM // 3 // vyAkhyA-nati bahiHpratipattiM gurUNAM zAnadANAM hRdaye svakIye dhRtvA zikSeta jJAnaM zAstrasamudAyarUpaM, vinayaM dazavidhaM kRtvA / artha vicArayet svamatyA samyaktayA munistattvavettA yatirmanyeta jAnIyAt zAntyAdiledairdazavidhaM dharma[miti kAvyArthaH // 35 // vyAsArthastu kthaankaadvseyH| taccedam| zya'sthi khizpadhyipuraM phuraMtorudANadhaNamaNuyaM / nimmavayaracaMdajaso caMdajaso nAma tattha nivo // 1 // maisAro mazsAro tammaMtI nicakhoruguNapaMtI / tassa ya su subuddhI subudhinAmo guNajirAmo // 2 // teNAhIyA sayalA kalA kalA yariyapAyasevAe / gurusevAya (e~) subuddhI bahu bohaM jaNa jeNeha // 3 // cappattiya veNazyA kamma pariNAmiyA ya hai buddhI / caurovi tassa hiyae vasiyA jaha sarasi haMsI // 4 // anovi akayapunno taNunavo asthi maMtiNo tassa ra unbujhitti pasiddhI saMjAyA pubapAvavasA // 5 // so pADhi'vi piThaNA guruNo pAse saDhattadoseNa / canahipi hu mAsehiM // 13 // nahumAyaramavi ya apadisu ||6||itto tammeva pure dhaNAnihASaNa seTi zrAsI / tassa ya taNuyA canaro canarociyasaMciyakalohA // 7||khaahru 1 bAhara 2 jAvaka 3 jAvaka 4 nAmA sarUvajiyakAmA / tArumaguNuddAmA te jAyA | 264 44OLX.in ** Jain Education Inters For Private & Personal use only W ww.jainelibrary.org Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipphuratthAmA // 8 // aha annayA dhaNasko dhakkato zrAmaehiM bahuehiM / vAgaraNa niyayataNue paNae payakamakhajuyasammi e|| kiMcivi jaNemi ahayaM tunANaM hiyapayaM jayA kuNaha / te ukhavaMti tAyA jaM kahasi tayaM vayaM kuNimo // 1 // aha zrAzsai sa tANaM taNuyANaM saviNayANa niyayANaM / tumhehiM majja maraNe saMjAe dibajoeNa // 11 // nicalapimmaparehiM vAyabamaho miho sagehammi / jatANa jANANa va na hu kAM vayaNamiha savaNe // 13 // jai kahavi jinnajAvo havika tumhANa nehavigameNa / na du tahavi hAsajaNaje kAyabo naNu miho kalaho // 13 // cacasuvi koNesu mae eyassa | gihassa guNanihinihI / vadRti ya nihiyA vihiyA pavarakalasehiM // 14 // puvAzkameNee gahiyavA ajaNireDiM kimavi muhe| saMgheyavA esA na dumakAyA mae vihiyA // 15 // jaNiyaM tahatti tehiM dhayo ya nihaNaM tana garma sihii| mayakiriyamimassee kATha suciraM chiyA suhiyA // 16 // puttAisaMtaIe vamavimavisamA vivahilaM khggaa| niya-/ niyamijANa kae kaliM pakuvanti mahilA // 17 // annonnamavi sapimmA sahoyarA jinnajAvamAvannA / nArINa kannajAvA pAvA pII paNAsaMti // 17 // aha paDhamo simisuDa Akaru zrappaNo nihiM jAva / tA tammane vidhiya hayase jAi aberaM // 15 // bIvi niyanihANe pirikaya aha khittamaTTiyaM kasiNaM / saMjAu~ kasiNamuho nahasamayasamayamehanda H // 20 // taha tI niyanihiNo mane porANalihiyavadiyAna / ubahA dAmamarisamasarisamIsAnakhajalina // 21 // saMjArDa ya canatyo nihiM nihAlittu harisapamihatyo / maNikaMcaNarayaNukrabavannaM payamIkayasupunnaM // 12 // aha tinnivi | soyariyA jariyA roseNa evamAhiMsu / tujhA save taNuyA piTaNA puNa zramha kalasesu // 13 // kesAI niskittaM bahuya 265 RAS-X*****-**txts: upa.23 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza / saptatikA, // 133 // Rek*094 da sseyassa puNa nihANammi / khitaM suvannarayaNaM vanajayA payamiyA bahuyA // 24 // kiccA caujAgehiM cacatyakalasA mnnisuvmaaii| gihissAmo amhe keNavi roso na kAyavo // 25 // aha jAvako payaMpai evaM kaha khapnaI suvakSAI / jaM jassa nihANA nissariyaM taM khu giNheha // 26 // tune pahIpajaggA jaMpinanihiyapi niviseseNa / nihisu suvamA yaM maTTiyakasattamaNupattaM // 27 // nAhaM niyakuMjatthaM thatthaM kassAvi naNu pazcemi / 2 vayaNamasahamANA tinnivi te soyazarA mikhilaM // 20 // kalaha kA khaggA juggA na hiu~vaesadANassa / saha jAvameNa bahuNA sajAuNA sarakhayaramaNA | e ||n Tu ko'vi jagamyaM taM jaMja raMjana tANa cittANi / nAyaranarANa mane bAlo vulo va taruSo vA // 30 // ta caTaro'vi milittA pattA rAyaMgaNaM raNikkamaNA / zratyAurANa jamhA jAyA mAyA'vina dutAyA // 31 // jaMpanti 4 kalahakAraNamiha nidhAraM na ko'vi kAjamalaM / maisArappamuhANaM maMtINavina hupura buddhii||3||thaasii nivo saciMto kahaM kalI esa jiyavo me / tAva suvuddhI patto rAyasanAe ni namijaM // 33 // dinnAsako nivijo jaMpa kaha sAmi zrakA tumhANaM / dIsa ciMtAmarayA vynnsiraahaannisNjnnnnii|| 34 // tatto vajAra nivo sAhu tae nAyameyamappagayaM / sacivAjimuhaM saMpiSTharammi nUve jaNa mNtii||35|| nihikuMjANa caunheM cariyaM khoyANa nimmiyacariyaM / niyabuddhIe naccA rahassamaha jaMpa subuddhI // 36 // nidhArayAmi ahamiNamAisa jayA paDUmasannamaNo / to rannA zrAika kimaho kahaNivAmitvA'tthe // 37 // jo vAlai surahI sa zraSo sajANo'vi so ceva / jo ucAi buhattaM sattaM vasapammi saMpattaM // 30 // so bahuuMvidugaruDa jassa maI phurati sudhaauN| nissaMkaM va sae eso nAu~ viheybo|| 3e // zya 266 RAAT // 133 / / Jain Education inte For Private & Personal use only mw.jainelibrary.org Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vutte jUvazNA muguNDAhaM maNammi vahamANo / dhaNagae subuddhI egate evamAha phu||40||jo jo tuSANa piyA piyAvaho zrAsi tumha nibayarcha / taha dIhadaMsila khalu juttassa viyArale nijaNo // 41 // gomahisakariharIeM kayavikkaya karaNa mahAlAho / to paDhamassa nihANe kesarakevo karja pijaNA // 4 // bIyassa karisapeNaM saha nibAho javisaI dAjeNa / to khittamaTTiyAe naNi(ri) piThaNA nihI dhaNiyaM // 43 // tIyassa ya vavasA heU lAjassa khanadeyAeM / viskehiM taTa vahiyA khittA jaNaeNa nihigane // ||khhunNdnno ya turita vaNijAkajAmmi askamo jeNa / takAraNA nihANe tassa suvannA paskittaM // 45 // puncha ta subuddhI canatthayaM hemamA kiMmojhaM / teNuttaM khaskamiyaM pAyaM maha sammamiya muNasu // 46 // tiNDaM tesipi puNo naNa subuddhI ho subaha tumha / assAikisivaNija daviNaM naNu khaskamiyameva Mu // jassa khAnajaNyaM ninaNaM nAUNa tannihANammi / parikattaM naNu pijaNA rosaM kaha vahaha khahuvisae // 40 // evaM te saMbohiya niyabujhivaleNa so naNu subuddhInivapura vinivesiya nihissaruvaM kahA sarva ||4e|| tabayaNAyanatANa camakiTa mANasammi mahivAlo / pichaha kerisamasamaM budhivalaM zya jaNa payamaM // 50 // suhamatyaviyAraNa saccaM sAtuha nAma khalu subuddhitti / jo annesimasalo so nA jaMkaTa tumae ||51||sh supasaMsiya sacivaMgayaM gayaM khAzmava vimammi / vAsavo visahA sahA niyrjkddaaii|| 53 // tevihu pattA sagharaM niraMtaraM pIznAyaNaM jaayaa| jAyAmarisAvi hunaNu subudhiNA cavasamaM nIyA // 53 // maMtisuTa subbuddhI bI Dabbudhitti zravavAyaM / patto jaNe sapiThaNo jagaNIevi dubasorakaparo // 54 // khoeNa uvahasika avamANikA sahA mammi / jaha taha payaMpamANo jAuguNe 262 For Private & Personal use only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sata // 134 // vimakho ya cittamA sahesupi visamesa 3%22%3ASSES jattiM sattIe ku zrasahamAyo y|| 55 // aha annadi tappuraparisaravaDmanamAgayaM sugayaM / azvayanANiyamaNagAramuttamaM kiMci nisu- NitA // 56 // nUvazmaMtisubuddhippamuhA tappAyapaumanamaNatyaM / pattA vaMdiya tatthovavighyA suNiya desaNayaM // 7 // arakA maisAro subuddhibbudhinAmayA puttA / kaha maha jahatthanAmA saMpattA kammadoseNa // 50 // Aha gurU jo nisuNasu ityeva pure muvevi vaNi(ya)puttA / pubajave Asi zmo vimalo ayalo ya zyanAmA // ee||jinnshaavaa punnivi vimalo vimakho ya cittamanammi / tArukSevi maNule so veraggaM samAvanno ||6||dhnndhnnaashymuniy virattacitto vayaM smjhiisso| gurupAsammi zradIpo parIsahesupi visamesu // 61 // zrapaDhiMsu suttamatthaM nisuNa suttatthaciMtaNaM kunn| egaMte taha bhanne muSiNo pADhe styaaii|| 6 // sutte gurummi jattiM sattIe kuNaz zruNa guNavaMte / zAyariyapayaM patto kameNa uttIsagupakhANI // 63 // dasajeyaM jazvamma samma zrAyara dhara aMgammi / sUro zva sannAhaM aMtararilanimmiyAbAI // 6 // vanassa zratto'viya karitu uvayAramAyareNeso / dhammovaesadANappalizNA dhammakicceNa // 65 // saMjamamamalaM pAkhiya paskAkhiya paavpNkpmlaaii| patto bIya kappaM zraNappasurasurakasaMjogaM // 66 // tavanANaguNujhuttaM muNivaggaM niMdaI zrayakhanAmA / zravamANa puNa evaM na du tattaM muNa kiMpi zmo // 67 // nAsa bayapAiMmuharattAe guNINa na pasaMsaM / sahara vaha manDariyaM pAvaM panapIkuNa bahuhA // 6 // mari zjanarae nerazyattaM ga ayalanAmo / kAmovahaviyataNU paramAhammiyavasaM ptto||6e|| sagge surAumaNupAliUNa kaliUNa amarasokAI / tuha puttattaM patto subudhinAmo guNuddAmo ||7||mshmNtaann mahaMto bahuvi jarja suvissuGa visse / puvajavanAsavasA azsayanApINa mummnnii||1|| nara-1 268 suro iva sannAI 6 // saMja (NP // 13 // Jain Educaton inte ww.jainelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 545453 yAu ucarittA thappaM sappaM va kumikhabuddhicha / zrayasaji bubbuddhI maMtivara su tuhuppanno // // muNijapaniMdAvasana ugaMDaNijo ya 5buddhI ya / zrannANo zraviNI nigguNajaNasaMgaraMgillo // 73 // nisuNiya imaM subuddhI piTaNA samamappaNo hiythe|giriht desaviraI dharaiMdUre pariharito // 4 // paNamittu guruM niyagharamuvAgale pariyaNeNa saha mikhilaM / khAmikSu sayakhasaMgha cezyapUrya samAyariGa // 5 // pamivaziya paSajJa kameNa sicaMtanatyamavagina / saha aNasaNeNa maricaM paMcamakappammi saMpatto // 76 // tatto cavitta sukukhe jammaM pAvitu caraNamavi caritraM / sivapayasokANa nihI jAI duuruniypmaa||7|| iti vicArya subuddhikathAnakaM, kuruta sazurujaktimanAratam / vinayapUrvamapUrvamiha zrutaM, panta sArthamanarthasamunitam // 70 // dazavidhaM yatidharmamataH paraM, samadhigamya viramya kaSAyataH / zrayata zAzvatasaukhyaparamparAmuparatA javikA javasaMtateH // e|| // iti subudhiqdhikathAnakaM sampUrNam // zratha hAsyAdiSaTUparihAravratapaTTapAkhanapaJcapramAdanirdakhanapazcAntarAyanivAraNopadezamanidhitsurAha hAsAzvakaM parivaGiyatvaM, bakkaM vayANaM taha sajiyavaM / paMcappamAyA na hu seviyatvA paMcaMtarAyAvi nivAriyavA // 40 // vyAkhyA-saGgrahakAvyamidaM / atrArthe mahAn vistaro'sti / paraM kiyAnapyartho dRSTAntamukhenonAvyate-hAsyamAdi(ye)SAM te hAsyaratyaratizokajayajugupsAdayasteSAM SaTuM, ekavanAvenaikavacanaM, yathA zrIsthAnAGge-"canahi gaNehiM hAsu TOSKAMAKAMALAMA REASHA 269 Jain Education Intematonal For Private & Personal use only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 135 // ppattI siyA, taM jahA - pAsitA jAsittA subittA saMjaritA" hAsyamohanIyakarmodayena hAsyotpattiH syAt / tadapi * hAsyaM sanimittaM nirnimittaM vA syAt / hAsyamapi bahu kriyamANaM karmabandhAyaiva syAt / ratyaratI api na kArye, ahaM sukhItyAdikA ratiH sAmpratamahamasukhItyAdikA cAratiH, te ghe api sAdhunA na kArye / zocanaM zokazceto'bhISTe vastuni naSTe na zokaH kAryaH / jayaM saptadhA - ihaparalokAdAnAkasmAdAjI vikAmaraNA zlokabhedAt mantavyaM, tadapi na cetasi dhAyeM ( jugupsA na kAryA ) / paGkaM vratAnAM prANighAtAnRtoktyadattagrahNAbrahmaparigrahAtrijatapratiSedhalakSaNaM sayitavyaM AtmanyAropaNIyaM / paJca pramAdAH madyaviSayakaSAyatantrAvikathAkhyAH sevitavyA naiva / tathA paJcasaGkhyAkA dAnakhAjavIryajogopajogarUpA antarAyA nivArayitavyAH zrAtmanaH sakAzAddUrI kAryAH tatprasaro nAtmanyAdheyaH / iti kAvyasaMhisArthaH // 40 // atrArthe mahAn vistaro'sti paraM kiyAnapi dRSTAntagarjaH sUcyate Jain Education Internationa madurAe saMkhaniyo pakSa sIkaritu gurupAse / so saMpato itthiyapurammi gIyatthasatyamaNI // 1 // jiskA teNaM viggieNaM nidAghasamayammi | huyavahapaMthAjimuhaM Thiee diyasomadevarako // 5 // vaccAmi kimeSaNaM paNa i puchie tettaM / galasu khaDu eyammi ya kolagavasara siyacitte // 3 // yugmam // jai pajavaMtapArTa nacca nae esa to hu suMdarayaM / parasAmi niSThIhiM mammi 33 ciMtiyaM teSa // 4 // teSa gavarakagaeNaM sudeza jaMto muNI pahe diho / tatto gamma pa picara jaba patakhiraM // 5 // niMdate'ppANaM tappAse tela caraNamAithaM / maNayaM jAima se zrAsI suttatya kusalassa // 6 // pAkhiya pakvatamimo khahiya surataM tarja burja saMto / kAsIe balakoTTAjihANapattIe gorIe // 7 // sahayArasumiNasaM 220 saptatikA. // 135 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUi ya puttattaNe samuppanno / zrakuciyarUvadharo jAuM mAyaMgajAIe // 8 // zraha maDumAsammi kayAvi esa saha khuTTaehiM ramamANo / jaM vA taM vA jaMpaMtanuM ya tehiM gakhe gahiraM // e // niyamaMgalArDa bAhiM khittoM to so'vi ciMtae citte / eehiM kahaM vihiyaM aho aho kammadoseNaM // 10 // ityaMtarammi ego zrahI kumArANa pAsamalIyo / so tehiM kharakaNeNaM nivAricaM savisadosattA // 11 // jalasappo chaha bIjaM tarakaNameehiM zrAgarja digho| jIvaMto so mukko to balanAmo viciMteI // 12 // sabe'vi appaNo ciya dosehiM immaI idaM jIvo / na tu parasakahiM kayAvi pAvAI asuhasaMghAyaM // 13 // tehiM ciya jalasappo mukko jIvaMta khu digho'vi / iya nAumadaM dose kayAvi na parassa payanissaM // 14 // i3 parijAviya samaye samantaM gahiya gurusagAsammi / so pAlAi nirava pavana dhammaguNasI // 15 // zraha vihato patto kAsIe so hu tiMDugavaNammi / tiMDugajaskA se viyapAla sammaM tavaM tavai // 16 // tatya'nnayA sameTa anno jasko vaNammi pAhue / kaha jo tumaM na dIsasi to taM par3a tiMdugo jAi // 17 // sAhusseyassAI kuNamANo gami jattimaNavarayaM / teNAgamaNassAI na sahAmava yAsarya maNayaM // 10 // majavi uANammi ya vasanti muSiyo nirIyA guthiyo / teNutte tattha garja pamAiyo teNa te dighA // 19 // te do'vi tassa nattiM japanti dhammANurAyaraMgilA / zraha kosakhiyanivaMguJjavA samiyA tahiM jadda // 20 // jarakaccaNaM viderja tIe dino sa kAusaggaThi / bakhanAmarisI kasiyo malamaliyo jIsapAyAro // 21 // isi taruNattamapaNa rUvakhAvannapunnadehAe / parasaha parasaha sahiyA paJcarako rakaso kimayaM // 22 // to sA jaskeca sakSesa takayamuvahAsamasahamANeNa / vihiyA gahiliyA taha jaha pariNIyA muzivareSaM // 23 // evaM nacA 271 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. // 136 // ***** sacaM hAso kassAvi neva kAyayo / dhammiyakhoyANa visesaI ya to vaviyava zmo // 24 // taMva murSi hasihaM pataM adhijAipahiM puNa puraka / to miyajAsIhiM sayA hoyavaM uttamajaNehiM // 15 // ||iti haasyopri(hri)keshidRssttaantH|| saMyaminA saMyamopari nAratiH kAryA / zratrArthe kaemarIkadRSTAntaSTipyatejambUpIpe videhetra vijayaH pussklaavtii| nagaryo puemriikieyaamaasiidaasiikRtaahitH||1||vidhaa'pi hi mahApadmastatrAste nuumivkssnH| kRSNasyeva gRhe padmA padmAvatyasti tatpriyA ||2||kemriikpuemriikaavjuutaaN ttsutaavunau| saumyatvenAtha mahasA sUryAcandhamasAviva // 3 // bahuzrutAH stutAcArA vicArAgamapAragAH / anyadA samavAsArdustatrodyAne muniishvraaH||5|| tadhivandiSayA mAtRjAgAma spridH| dharmasamyak samAkaye karNAjyAmajayAvaham // 5 // vRhattanayamAsthApya rAjye prAjyaramAzraye / zragrAhi jujaadiihaaniiyaalutvmupeyussaa||6||dhiity sarvapUrvANi SaSThASTamatapojaraiH / karmaprAgjAramuLeca nirvdytrtodytH||7|| ajUtakAkhamAkhambya saMyama saMyamI hamI zivazarma gatAzarma khelne kevakhamApya sH||nnaayugmm // ta eva sthavirAstatrAjagmuranyedhurudyatAH / jagmatustannamasyAthai ghAvapi bhrAtarAvimau ||e|| tathyAM dharmakayAM zrotrapathIkRtya kRtaad| puemarIkaH prapede'sau dRDhavratamanoratham // 10 // natvA guruM purIM gatvA samAhUya sadAhvayaH / karamarIkamuvAcaivaM sacivAnapi nuumipH||11|| vatsa prapAkhayAtmIya rAjyamarjaya sdyshH|aviyuktaa mayA nuktA jogA rogaagmonitaaH||1|| adhArizrASako dharmaH karmadharmAmbudAgamaH / gataM tAruNyameva bAk yathA zaikhanadIjakham // 13 // jajhe maraNamAsanna khinnaM tena 272 %% // 136 // %% % Jain Education Inter TIMww.jainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSRASAIRS mano jazam / rAjyazriyaM prapadyasva pravrajyAmahamAniye // 1 // kaemarIkastataH proce kiM prapAtayasi prajo / pAtakAmnonidherantAmandhamiva satvaram // 15 // zrahamapyasmi saMsArodhinacetA zranAratam / dIkSA kakSIkariSyAmi mAntarAyaM vidhehi me||16|| distrirukaM hitIzena tathA'pyeSa mhaagrhii| tataH punarbajAnaM yuktamuktaM tvayA'nuja // 17 ||n trANaM caraNAdanyat potavanavavAridhau / patataH sattvajAtasya nistrANasyAtiThastare // 1 // parametadurArAdhyamadhiyAmukhatAtmanAm / yatazcaTukhatAlAji karaNAni svjaavtH||15|| vikAro purnivAro'yaM smarajaH khalu dehinAm / nave vayasi vartiSNostRSNekA hRdi vardhate // 20 // gRhinjiH saha sambandhastyAjyo nAryazca vAritAH / soDhavyAH prauDhanAvena pussahAzca parISahAH // 21 // ghrAtaH khalu tvamadyApi vartase yauvanonmukhaH / na budhyase dharmamarma samyagaItprarUpitam // 2 // pUrvamArAdhaya zrAdhadharmamanyasya sguroH| nirviNakAmanogaH san vArdhake vratamAcara // 23 // kAtarairDaranuSTheyaM cAritraM yadyapi sphuTam / tathApi svapratijJAtaM nAhaM zithilatAM naye ||24||n hi dhIradhiyAM kiJcidasAdhyaM vastu viSTape / svIkRtaM nirvahantyeva dhuryavahudharaM dhuram // 25 // yadyutsuko'si vatsa tvaM tatkuruSva yathAruci / ityukte vAryamANo'pi suhRnirapi dhiiskhaiH||16|| pravavrAja mahAjUtyA kaemarIkaH sahAnugaiH / saroH sannidhAveSa zrArarAdha yatikriyAm // 27 // yatidharmamurIcakre puemarIkastu jAvataH / vyatastu dadhau rAjyamudhigno javacArakAt ||20||raajyaadhaaraanggruddvaalo yAvattAvatsthiro java / sacivairevamAkhyAte'ti-14 lissttkriyodytH|| 25 // sa svAdhyAyazuladhyAnavidhAnavidhitatparaH / surenyo'pyadhikaM mene sukhaM dIdAprapAlane // 30 // kiyAnapyaticakrAma kAlaH kauzakhazAkhinaH / evaM hi kaemarIkarSaramarSeNojjitAtmanaH // 31 // prA'rAsIdinazcatamaJjarI 273 Jain Education laten 1 w .jainelibrary.org Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 137 // maJjusaurajaH / surajiH kokilodAramadhurAravamakhulaH // 32 // yugmam // IdRgvidhe madhau prApte taccetazcakhatAmadhAt / patravacapatrasya rAgodayamahAzugAt // 33 // aho mohodayaH pApasthalayatyakhilaM jagat / tatpuraH kasya cAturyamanivArya parisphurat // 34 // tAdRgvidhavirAgeNa yaH pravrajyAmupAdade / so'pi cecakhati dhyAnAdvigdhigduSkarmaceSTitam // 35 // athavA kasya nonmAdajananaM yauvanaM smRtam / madyapAnamivodAmakAmasaMjIvanodyatam // 36 // mohavAsanayA nUnamanayA kunayAdhvani / preryantaM prANinaH sarve vijJA ajJAnikA api // 37 // dharmazraddhA paTalI prakhInA kSaNamAtrataH / viSayA * zAmahAvAtyAvazatastanmano'mbarAt // 38 // sarvaH samupadezo'sya jagAla himapiemavat / smaravyApamahAtApaprasarorudibAkarAt // 35 // gatA trapA nRpAtaGkAdiva taskarasantatiH / nanAza hariNIvAzu maryAdonmAdasiMhataH // 40 // sarvaH kulAbhimAno'sya mInavannirjalAzrayAt / prayAtavAn parAsutvamaho duSkarmaceSTitam // 41 // tato niHsaMgatonmuktamanasA'nena cintitam / paryAptaM vratakaSTenAniSTenAriSTakAriNA // 42 // zrayiSye'haM nijaM rAjyaM sAmrAjyaM yatra cAnutam / zabdAdiviSayagrAmAna nirAmAnaraM rame // 43 // cArakakSiptavazcitte dadhAnaH saMyamAratim / yataH parISahodagrasubhaTairmahasotkaTaiH // 44 // sAdhuvargamanApRJcaya pracannaH stenavajAt / nirgatya gajavattya kazRGkhakhazvalitoM'hasA // 45 // janyaliGgaM vahannaGge samAgAt puSkarI kiNIm / tasthau tadvahirudyAne gkhAneSThaH saMyamopari // 46 // taruNairaruNaiH parNaiH komalaiH kisakhaistaroH / viracya srastaraM svairaM luloTha nijalIkhayA // 47 // vimucya vRkSazAkhAyAM nijaM dharmadhvajAdi saH / AjuhAva narAdhIzaM niHzaGkaH pApakamaNi // 48 // udyAnapAlakAjjJAtvA tadAgamamacintitam / cintayAmAsa citte rAT kathamekAkitAsshatA // 40 // 274 saptatikA. // 137 // w.jainelibrary.org Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvaM jagnaparINAmazcaraNAdanujo hi me / tataH svarUpaparIvArastaM didRjAmyaham // 50 // iti nirNIya alartA prayayAvanuyAyiniH / vanditvA taM jagAdaivaM jAtarjagnosi saMyamAt // 51 // pUrvameva mayA''khyAyi javato jvtoydhiH|| mustaro'yaM javAhastattathaivAjaniSTa joH|| 5 ||raajyen na hi me kArya svIkuru tvaM nijepsitam / ityuditvA dadAvasmai rAjacihAni tatdayAt // 53 // prAmaNyamamRtaprAyamapAsya viSasodaram / sa rAjyamAdade mandabuddhiH sidhipraangmukhH||54|| kaH kAcamaNimAdase prodhitvA ranamuttamam / cakravartipadatyAgApakatvaM kaH samIhate // 55 // para suviSamaH karmavipAkaH khalu dehinAm / zUro'pi nIruratrAyeM dakSo mUrkhAyate'pi ca // 26 // niHzeSaH sAdhuveSo'smAdagrAhi dharaNInujA / raGkAdiva mahAratamayasena sumedhasA // 17 // nAgarAntaHpurAdInAmaniSTo'pyeSa viSTaram / thAruroha svayaM kaemarIkaH kastamupAcaret // 10 // vivarNarUpakhAvaNyamagaNyaguNavarjitam / upAhasannima mantrisAmantAdyA nRpaanugaaH||ee|| haryazAsanamAsInaH zRgAlaH kimayaM svayam / prAkSA jakSyAItAmeti rAsanasya kadApi kim // 6 // janoktimiti zRNvAnazcakopa hRdi nirjaram / pravizAmi gRhaM tAvat pazcAvikSA kariSyate // 61 // kutparISahakhinnAtmA tato nojyamakArayat / sUpakAramahAsnigdhamadhurAsvAdamaJjulam // 6 // yadRbbayA tadunnuje pramANAtItameSa ca / sarvAnnIna zvAhInarasanArasalAlasaH P // 63 // aGganAGgAkhiGganAdinogAlogaprasaGgataH / udanyAzuSyadAsyasya samutpede visUcikA // 65 // nighA'nAgamanA-111 kaMDaratiH zUkhaM ca du:saham / udaraM vRdhimApannaM rukaH pavanasaMcaraH // 65 // iMgavasthA'Hsthe'sminna ko'pyAyAti sannidhau prakaH pazyatyAsyamasyApi praSTasyetyapavAdakRt // 66 // vayasyairapi nopAsyo nindyamAno janaghanaiH / arAtijAtivadyAti 225 Jain Educatan Internatione For Private & Personal use only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 138 // Jain Education Inte yadyeSA rAtriraJjasA // 67 // tadA pApAnimAn sarvAn prAtaH pretapatergRham / prApayAmi suniHzaGkamityasau hRdyacintayat // 60 // kRSNalezyAvazodbhUtarauSadhyAnaikatAnadhIH / pApAtmA mRtimAsAdya saptamorvyAmavAtarat // 65 // prastaTe pratiThAne trayastriMza nmitAmbudhIn / zrAyuH prapAlayAmAsa mahAvedanayArditaH // 70 // durmatyA saMyamAratyA durgatyAzleSato'munaH / sahasravarSaparyAyamAcaryApyAdade'sukham // 71 // atha zrIpuramarI kAkhyaH prapanaya tiveSajAkU | dhanyo'haM yena saMprAptaH sAdhudharmaH suradruvat // 72 // vratoccAraM vidhAsye'haM samuroH sAkSikaM kadA ? / punaH punariti dhyAyan pratasthe gurunmukham // 73 // grAmeSu viharana mArge rUkSazItAzanairghanaiH / AtmAnaM yApayAmAsa caraNAcaraNodyataH // 74 // kuzairaGkuzatIkSNAsyaiH kaNTakaiH karkaraiH kharaiH / vyathitakramayugmodyadrudhirAruNitAvaniH // 75 // tRSNoSNArdito'pyeSa neryAsamitimatyagAt / prazastakhezyopagatazcacAla na ca sattvataH // 76 // vizazrAma zrameNArttaH kasminnapi pure pathi / zranyarthyApAzrayaM tasthau svasthassaMstArakopari // 99 // kadA'haM samuroH pArzve yathoktavidhinA vratam / ArAdhayiSye'naghadhIH 1 sAdhayiSye paraM padam // 78 // iti dhyAyan sudhIrAtmA samatAmamatAnvitaH / vadhvAJjaliM nije zIrSe'pAThI krastavaM | mudA // 7 // namo'stvaIpraya Izecyo bhagavannayastathA namaH / namo maGgharmadAtRjya AcAryebhyo'pyaharnizam // 80 // adhunApi tadadhyakSaM sarva prANAtipAtanam / sarve mRSAvacaH sarvamadattaM maithunaM tathA // 81 // sarva parigrahaM sarva mithyAdarzanazasyakam / pratyAkhyAmi yadiSTaM ca zarIraM vyutsRjAmi tat // 82 // ityAlocya pratikrAntaH zrAntaH pApAdhvanastarAm / 226 sahatikA // 130 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ si iprayAsyati // Mayaadythaa| puemarIkastathA'nyAma, yena zreyaHsundarauM sudRNu AE% % % sarvArthasidhe zuzAtmA devazriyamupArjayat // 3 // trayastriMzatsAgarANi tatrAyuH paryapAlayat / tatazyutvA videhevRtpadya si iprayAsyati // 4 // saMyamAdhvaparizrAntenAratiyatidharmagA / vyadhAyi kaemarIkeNa tathA dhAryA na dhImatA // 5 // akRtArhadvatoccAro dharma rtiy'dhaadythaa| puemarIkastathA'nyo'pi kurutAt sukhasAdhanam // 6 // evaM zrutvA kaemarIkasya vRttaM, navyA navyAcAracArutvajAjaH / cAritrAdhvanyuttame jo ramadhvaM, yena zreyaHsundarauM suvRNudhvam // 8 // saMyame naartiH| kAryA kaemarIkamaharSivat / saMyame ca ratirdhAryA puemarIkamaharSivat // 7 // ||iti ratyarativiSaye kaemarIkapuramarIkacaritam // atha kasmiMzcidapISTavastunyapagate hRdaye sahRdayairna zokazaGkuH pravezyaH / atrArthe zrIsagaradRSTAntaH prastUyate asthi tharDalapurIe niva jiyasattU buhA'vi jiyasattU / pattUsavA sayA jA loehiM apattasoehiM // 1 // juvarAyA ya sumitto mico va vayassa pommvnnsNke| jiyasantunivassAsI ajiyajiyo naMdago niThaNo // // sirisagaracakkavaTTI sumittataNa khasaMtaguNaviNaje / dohi vi imehiM dirakA gahiyA narazramaragaNamahiyA // 3 // ajiyajiyo'jaNi rAyA juvarAyA sagaranAmadhijo ya / aha sirizrajirDa gieha caraNaM kammi vi gae kAkhe // 4 // jrh| va sagaracakkI jA rAyA payAvadiSanAho / jassAsI jayalabI karakamalanivAsiNI sayayaM // 5 // sasihassA jAyAra tadaMgayA saMgayA guNehi syaa| mukkA na hu majAyA jehiM jabahiba guhirehiM // 6 // tersi makhne jeTho jandukumAro payaMgajuyasAro / tammi kayA'vi hu tu devuva varaM piyA de||7|| deva tavANuggahana zramhe dNmaashrynnsNjuttaa| vidarAmo % % % % 272 Jain Education Intel Tww.jainelibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadahA- 13e|| valayaM sasahoyarayA jahivAe // // dinAeso piThaNA jandu cakhi sasinnaparikakhiLa / uddamadArayaNAvaNAmiyAse- saptatikA. srijvggo|e|| mahayA vidyaDDeNaM zraccaMto cejhyAI paznayaraM / gAme gAme sAhammiyANa bahumANamappaMto // 10 // patto abhAvayagirimarigirizasaNI sa jnduvrkumro| caujoyaNa vicinnaM tamajoyaesamunnayaraM // 11 // saha soyarehiM cami-16 kA tammi girimmesa appaparivAro / tatthagajoyaNAyAmamajoyaNasuvivinnaM // 12 // gAuyatigamuccayaraM caudAraM cezya mahArammaM / sirijaraharAyakAriyamaNivAriyasujasasaMcAraM // 13 // maNirayaNa suvamujhalacaucIsajiNesabiMbasohivaM / nivajarahajAusayathUlasaMgayaM sukayapuMjamayaM // 14 // dakhUNa pahiyo sokAUNa payAhiNaM paviNe ya / zraccittA jibiMbe kayasthamappaM khu manne // 15 // to pukhi payatto maMtimimaM jiNaharaM kayaM keNa / sirijarahavazyaro tehiM sAhi tappuro sa4 yalo // 16 // to kaha jandukumaro zrannaM girimerisaM gaveseha / kArijAi jattha mae vi eriso garulapAsA // 17 // to teNa gavesAviya sabatya vila viSamaggaje pahuNo / eyAriso na hu giri dicho dighI kattha vi ya // 10 // zraja vi jIva jaraho nUNaM jarahassa manakhaMmammi / jasserisaceharamiseNa kittI paripphurada // 1 // jaya evaM tA eyassa ceva raskaNavihI viheyayo / jeNAgAmiNikAle khudhA pahuNo javissanti ||20||ahinvkaarvnnaardd purAyaNasseva pAlaNaM suhu / to girihattA te daMgarayaNamujhasupaya ||1||khnni khaggA amavayassa pAsesu nUrijUlAgaM / tamaho sahassajo- // 13 // *yaNamavaNiM jiMdittu nissaMkaM // 15 // pattaM nAgagharesuM nittAI tAI tappahAreNa / tatto jIyA nAgA jakhaNasihaM saraNamaNupattA // 13 // tavazyaro seso tappura sAhiu~ ta tehiM / saMnaMto so sahasA samuti hiM paDhaMje // 4 // tatto sa 278 Jain Education Intematon Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Asu ratto saMpatto sagarasuyasagAsamma / te tacava aho kaha tujhehiM daMkarayaNaM // 25 // jiMdittA bhUvalayaM amhANa javavo imo vihi / tumhANa'NatthadeU avassameso samAraMjo // 26 // jai ru nAgakukhaM kulaMtakaraNAya tumha khalu hohI / jayabaleNaM dappu rA ya jAyA kahaM tujhe // 27 // tadama risahuyA saNanavasamatyamiha jaNDuSeyamuvai / ghaNavudhisamaM vayaNaM jo jogIsara kuru pasAyaM // 28 // saMdarasu rosapasaraM zravarAhaM khamasu ikkamamhANaM / tityassa rarakaekA uvakamo esa parihAe // 2e // no tumhavadavA na evamamhe puNo vi kAhAmo / so uvasaMto saMto patto saThANamadirAyA // 30 // jAhU pariyaNamarakara DullaMghA na parihA jalummukkA / nIreNa tA naremo tatto (so) daMkarayaNaM // 31 // gaMgApagaM paniMdiya jaleNa saMpUriyA ta tehiM / zrahijavaNamaJjayAre jalappavAho samuhasi // 32 // nAiNikulaM khoNaM tassaMtaM piDika jala siho / udibaleNa muNittA cariyamimaM naNu tadAinnaM // 33 // roseNa dhamadhamaMto gADhassarapuvayaM kahai evaM / nimmAyA niSlAyA ya tumhe'nisaMjAyA // 34 // ekasi tumhAe mae avarAho dussaho'vi khalu sahije / na hu saMpayaM khamissaM jadociyaM lahu karissamaho // 35 // iya muharamuheNee pesiyA nayA misamadAhiNo / te padmavaMta tittA nI hariya | pakkocaM laggA // 36 // taccarakupirakaNumukkavisama visalaha rijalaparAsIe / bArukara va kayA sabe te sagararAyasuyA ||37|| tarakaNamevuna si basi hAhAravo sbrmne| chAvarohapuraMdhI je ruyaM ti pazmaraNaDurakattA // 38 // hAhA hayA hayAsA kayA kayaM te niraMte / zravalAhiM samaM veraM nikAraNamubateya || 3e // rurakAhAreNa vivaDhiyAta navapallavArDa valI / tasmutreNa kadaM vanti sayA nirAhArA // 40 // pavirahiyA amhe daMsissAmo aho kahaM samuhaM / niyajAusayaNavaggassa'va lAluyA 279 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 140 // Jain Education Intern kaliyA // 41 // iya vikhavirI4 tArDa sacivehiM rakhiyA mahA5diyA / Duhiya va hiyAvaha pesakhAhiM vaggUhiM madurAhiM // 42 // taha dAsasavaggo sabo AsAsi ya uvi ya / na tu ittha soya kiM jarja ime muNiyasuyasArA // 43 // sabai rAyakumArA dArAsuya mohavajiyA dhannA / titthassa raskaekA sajIviyaM kappiyaM jehiM // 44 // iya sapirehiM maMtI hiM tehi dinaM payANyaM Utti / te saMpattA sirisagaraca vizrAsannanayarIe // 45 // samakAlameva suyakAladhammavattA aho zravatavA / vattavA nivapura ( kada ) zrarakayamAgaehi sayaM // 46 // tA khAkaramamhANameyamagnimmitA pavissAmo / iya DummaNamiNaNaM ego tesiMdina mili // 47 // kamevamAttaM visAyamAvahada tehiM to khie| teNuttaM saMsAre suhamasuhaM vA'vi saMghakai // 48 // achera mittha na Du kiM vi eyamavi na kahemi nUvaiNo / parivannaM tehiM tanuM aNAhamamayaM sa khaMdhammi // 49 // zrarovikaNa roinamADhatto karuNa virasasadehiM / hA mujhe muddo'haM mahakaghyaraM samAvamiyaM // 50 // patto rAyaDuvAraM tassArAkiM suSittu bhUvaiNA / saddAvije sa turiyaM viSpa tumaM ke musi'si // 51 // ii puDhe vAgariya deva dayaM kusu dehi zradhAraM / zrahiNA mahesa tarja do dveSa ikko'vi // 52 // jIyAveha imaM tA zramhANaM deha puttanirakaM jo / itthAvasare pattA te cevi hu maMtisAmaMtA // 53 // johAriya jumivaI zrasIyA dIpadI paDavayathA / to naravaiNA viko saddAviya evamAi // 54 // eyaM dhikrAisuyaM nibisapasaraM khatuM tumaM kusu / viko zya bajAraI nAha imaM subaha mavayaNaM // 55 // na hu maraNamavagarla jammiM jo koi tagdharassa jayA / zraNikhAi bahu rarakA to jIvAvebhi no iharA // 56 // to jAiyA vinUI ghare ghare sayasadssaso tesu / jAyAI baMdhumaraNAeM pAvikai tArisA kaha sA // 57 // yAyitA 21 280 saptatikA // 140 1 . Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOM5% to sAhiya mahivazNo tijae vihu kattha khanae rarakA / jai evaM tA kiM niyaputtaM soesi zrahaha muhA // 50 // sabesi sattANaM maraNaM sAhAraNaM naNu maM jo| eeNa samaM na balaM neva nakhaM cahae kiM vi|| ee|| ege uppaDAtI maraMti anne liI javassesA / vesa va viviharUvA vi nama saba mitiyakhoyaM // 6 // mAhaNa mA iNa appaM muhA kahaM ruyasi kuNasu appahiyaM / tumavi kahaM kavaliGasi na hu ijAyamakhusIheNa // 61 // to vAmaveNa buzyaM ahamavi jANAmi eyamavigappaM / paramaMgaruhassa hiyaM sahicaM purakaM na sakemi // 6 // jAu~ kulaskarTa me viNA sueNa'jA rahAsajApaho / dIyANA| hasu vacava rakhi'haM deva deveNa // 63 // maha mANusassa nirakaM desu suna jIvaNeNa japanAha / cakI jaMpai taM para jo vippa suNehi maha vattaM // 65 // na duvihiNA saha porisamasarisamujhasai kassa vi jayammi / sakassa cakiNo vA khaMdassa tahA mukuMdassa // 65 // satthAI sutirakAIvina maMtataMtAI taha ya jaMtAI / eyammi phuraMti aho adidinnappahArammi // 66 // sogaM hayaparaloga tA uniya dharasu dhArimaM citte / pabajAe ko niravajAe javasu saGo // 67 // sAhasu parakhoyahiyaM gae mae vA viNacna vA / ko darako paritappa vinaraI vA savatyummi // 6 // vippeNuttaM naravara saccamiNaM kiM karaNa soeNa / rupaeNa aNumaeNa va jattha na pamisaddaI ko'vi // 6e // evaM jai tA tumamavi mA rAya karelA suppamAyaparo / sogamasaMjavikale saMjAe vihivaseSa paho // 70 // to saMjaMto rAyA punaz kiM sogakAraNamihatyi / vippeguttaM tuha sakisahassaputtA miI pattA // 71 // save'vizkavAraM pAraM kuNasu mA visAyassa / zya vajapahArovamamAiniya kannakakuyagiraM // 12 // sahasA visannacitto pami rAyA atulamuhAe / pIDhAu mahIpIDhe sekhAu~ gaMmaselu va // 73 // 281 Jain Educa t ion Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. // 141 // mutrAvigama sogAUriyacitto vimuktakaMThamimo / paridevittA gADhassareNa iya palavivaM khaggo // 14 // hA puttA hA mittA hA suviNIyA sayA'vi piujattA / guNavatralA ya savalA hA hiyayapamoyasaMjaNyA // 15 // mihihanu aNAhaM meM katya gayA kaha mayA aho kimimaM / jAyaM khu acariGa sudaMsaNaM dehi muhiyassa // 76 // hA nigguNa hA nigSiNa kimikkasi tANi saMharaMtaNa / rittaM nariyaM gaNaM mahakAeM vihivinnaM // 17 ||ccaai vilavamANo pANovarame suyANa sagaranivo / vippaNa nAsi zraha kaha me uvaesamappesi // 7 // nissAraM saMsAraM sayameva naNitu kaha sasoga tumaM / sabo'vi jaNo viuso parassa uvaesadANammi // e|| niyavasahanihaNakhaNe kassa vi na du dhIrayA dhuvaM phur| tuha puNa sasihassA sahasA deveNa saMhariyA // 70 // tumamasi vilasANa baro sappurisa dharesu dhIraguNamasamaM / sarvasahu va sarvasahA mahamANavA dunti // 1||shrlmity vikhavieNaM na kammabaMdhassa kAraNaM ruraM / akaMdaNyaM ruyaNaM sogaM saMtAvakaraNaM ca // 2 // to soyanti na viDasA ciMtaMtA javasarUvamathirayaraM / iccA vayaNavinnAsasAkhiNA gavi rAyA // 3 // sogArDa nivittaM taM muNittu ahamatiko vizrakahiMsu / sarva pi suyasarUvaM avayavazyaruppannaM // 4 // rannA veraggavasA asAsayaM dachumakhiladhaNaraUM / vijulayAcaMcalayaM juvaNayaM sayaNamAIyaM // 5 // rajammi nivesittA jagIrahaM saMmuhaM nayapahassa / sirisagara- cakkavaTTI pAse sirizrajiyasAmissa // 6 // niravaLa pabakrI sakkiya vakriya samaggasAvaU~ / kevalanANasaNAho nAho jATa sivasirIe ||7||jh sagareNaM sogo vihi puttANa taha na kAyabo / jaha muko vippagirA jahA tahA khalu 082 ROC066 // 11 // www.iainelibrary.org Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viheyavaM // 80 // iya sagaracakkicariyaM saMkhittaM vRttamittha vatthummi / javA jAvittu maNe ArAhada samAdhanmadhuraM // 8e // // iti zokAvakAzApradAne zrI sagaracaritram // a "jayaM na kArya" zratrArthe zrIkAmadevadRSTAntaH sandhibandhenocyate siritisalAnaMdaNamaNacANaMdaNa vanamANa jiNavara nmiy| patra zisu-haz2avaMgad sattama aMga kAmadeva sAvayacariya // 1 // dhanadhannasamitthai desa, magahA nihANa sudasaMnivesa / gayakaMpA caMpApurIya jANi, tihiM kAyarayaNamatiNIyakhANi // 2 // jiyasatturAya puri karai rajA, aridalavala gaMjaNaka jisakA / gAhAvara nivasai kAmadeva, suha vilasai jima doguMdadeva // 3 // tasu jaddA nAma surUva jaka, inimmala sIlaguNA'NavaDA / zraha punnanaddavaracezyammi, nANA vihatarugaNa sohiyammi // 4 // sirigoyama suduma pamuraka sAhu, parivariya hariya javadurakadADu / viharaMtana pattanaM vIranAha, caMpApuriparisari surasAda // 5 // jiyasatturAya parivArajutta, sirivIracaraNavaMdanimitta / vaha kAmadeva gihavara pavitta, kiyavesa samavasaraNa mmi patta // 6 // paTTa paNa miya desaNa suNIya ramma, niyacittihiM jANIya dhammamamma / sammattamUlavaya bAraseva, pahupAsihiM girahai kAmadeva // 7 // arihaMta deva guru sAhu dhamma, jiedhamma eha sammatta mha / paratitthiyadevA na hu namesu na du annatittha sevA karesu // 8 // na hu thUlajI vahiMsacaM kayAtri, taha paMca aliya TAlalaM sayAvi / paradhaNa na du giehalaM pAvaIna, maddA vie | ramaNI niyama e // e // vavasAya kavaMtari taha nihANi, bakkomikaNyaparigahapamANi / baggoDala surahI sadasa sahi, pIesu nIra zrAgAsavuddhi // 10 // saya paMca paMca hakha sagama jANi, pavahaNa cattAri tadA vakhANi / sayasaDsa pAya cuSpa 1 283 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** * * * upadeza- maNitiva, jicI muhadaMtaNa mana akss|| 11 // ubaTTaNa hou sugaMdhayANa, unhodaya zramapama aMganhANa / kari muhiya kuMkakha murAdayakumakha- saptatikA. juyakhakanni, siyavatyajuyakha pahiraNa unni // 12 // taNukhUhaNa maMjiyi suvattha, maha hAla vikhevaNa taha pasattha / ghaNasAra // 14 // agaru kesarihiM sAra, kuza phajhakamalamAla udAra // 13 // taha dhUva sikhAkhala agaravANa, savi annadhUva kiyapaccakhANa / taMbula taha muggataNau pakheha, mahakapeya puNa hoU eha // 14 // joyaNihiM kalamacAla pavitta, muga umada kalAI dAkhijutta / asurahi surahighIya sarayakAla, saMcavakhIrAmalaphala rasAkha // 15 // mamukkiya taha paTvaMka sAga, huI timmaNa pUraNavaDayarAga / ghayavara zrapuva taha khaMgakhajA, pakkanna thanna maha vANija // 16 // jAiphala devakusuma kapUri, elAkakokhayakharacacUri / e paMca meli taMbola manna, saMpajAi jiNi muhasudhi vapha // 17 // ghAta-zya devi ajiggaha namiya jayappaha kAmadeva thAvIya saghare / jahA tasu nAriya sAmi juhArIya bArasavaya gieha supare // 10 // canadasa Mvarasihi sirikAmadeva, vihisa nimmiya vayabAraseva / zraha ciMtA pazcimaratti citti, hiva kina dhamma visesa Utti giDakaki jarivArajajagga, sUruggami mittasanAzvagga / joyAviya putriya gehajAra, appara niyajida suyaha4sAra ||20||ghaat-nyriimnaarihiN ghaNavityArihiM posahasAla sa kAravaze / kArasa sAvayapamima pajAvaya kAmadevadA sAvaya vahaze // 21 // jiparAyapAya puGa tikAla, sammatta pamima pAkharasAla / 'zmAsa dharai vayabArasAra, sAmAzya // 142 pAkhA nirazyAra // 22 // canajeya kara posaha visuddha, caupacatihIsu sa dhmmsch| sirikAmadeva kiya kAsagga, pratyakSa jA nimmalakApakhagga // 13 // ityaMtari mAi miditi, uvasaggaha kAraNi bachamuhi / saMpattala nikara kUrakamma, 284 * * ** Jain Education inte M w .jainelibrary.org Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM454 KRISADSOMA na vi jANa jievara dhamma ramma // 24 // masi zrayasiphula asigulIyavanna, azTappara suppayasarisakanna / aruNagginayaNa vikarAlavesa, unamamuha jinamI kavilakesa // 25 // cUcIjuyasannihaphukanAsa, ghomyapucovama kucca tAsa / kusidaMta sattatAluccadeha, girikaMdarasamamuha ukageha ||16||shkr jasu pattharasikhasamANa, loDhIkiri aMgukhiseNi jANa / azlaMmkhaDDu piTTappaesa, upAya jAsu pazyavisesa // 27 // kakiMmaya uMdirataNI mAla, gali pahirI jeNa mahAkarAla / kuMmalakiyakannihiM najala jeNi, phaNaharagaNi baGghIya jAsu veNi ||28||shy rakasarUva karevi deva, bIhAvara sAvaya kAmadeva / re dhika kucha nigguNa aNaja, jara posaha miTihasi nahIya ajA // 2 // tana pirika tiraka maha khagga eha, tuha khaMga khaMga halaM karisu deha / nisuNaMta zya tavayaNa 50, na cala niyakANaha so visi // 30 // na du merumahIdhara calA gaNa, na hu cukara arajunataNa bANa / majAya na midahaza jatahi jema, navi muccai dhammiya phANa tema // 31 // karavAsi karI tiNi kiDa khaMga, javasagga sahA te azpayaMma / veyaNa ahiyAsa cittasudhi, niccana ANeviNa dhammabuddhi // 32 // ghAta-nUmamali nivamiya devihiM vinamiya kAmadeva sAhasapavaro / na gaNa naNu veyaNa yaNa jeyaNa puNa nayi suhkaaepro|| 33 // hiva jANiya devihiM hinANi, ajha vi so vaTTa dhammakANi / tA kiGAi puNaravi ko uvAu, jaha nahA sAvayadhammajAu // 34 // aMjaNapabaya kiri muttimaMta, galagA karaMtana azmahaMta / supayaMga suMbhadamihiM karAla, daMtUsala mUsakhasama visAla // 35 // zya hatyirUva kiri sura kahara, hiyama mavara azyaNa vahez / jaa| uDDusi nadu ta paJcakhANa, sAmAzya posaha dhammakANa // 36 // tA saMpa suMmAdamaaggi, umAviya vegihiM gynnmggi| 285 * For Private Personal Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh||14|| -*- M caMpiya payatati mArisa nisaMka, tuha pamissai maraNazravattha vaMka ||37||shy jaMpiya kaMpiyana du taheva, kAha navikI cukkaThe kAmadeva / taM jANi nANi niyasuMmadami, uhAliya gayaNihiM teNa caMmi // 37 // nivamaMtaja daMtUsatihiM vidha, puNa rosihi niyapayatilihiM dich| tihiM dikha puraka nAraya sariska, tahavi huna hu khamiya dhammaparaka // 35 // zraha hatyirUva saMhariya teNa, kiya sapparUva devihiM khaNeNa / ghaNaka jAlasAmala kumilakAya, rosAruNa nayaNa jisa pisAya // 40 // dinIvisa erisa azkarAla, mihaMta phUkihiM visahakAla / tasu agga zrAvIya jaNa ema, hiva buTTasi mupha vasi pamiya kema // 41 // akrAvi atyasi kiya kAusagga, iNi dhammi natthi tuha muraka sagga / ta& ma karizrajiggaha nIma thAli, maI masiya maraNa pAmisi akAli ||||shy vAra vAra vAgariya tAsa, puNa cittaha na gayau dhmmvaas| tala tarakaNi ugganuyaMga rIsa, nari zrAvIya vITa gIva sIsa // 43 // dasapihiM kari masivA khagga aMga, puNa hoikhagAra na cittajaMga / khoi tasu hIya sutiraka dADha, iNipari tiNi veyaNa sadiya gADha ||dh ghAta-baha uhi pauMjiya sura maNaraMjiya tasu nimmalaguNa so muNae / payamIdudha taskaNi jaya jaya rava jaNi kAmadeva sAvaya thuNae // 4 // jasu kannajuyali kuMmala visAla, amilANa kaThi varakusumamAla / sirimauma rayaNa maNi jamiya caMga, zrAnaraNihiM jigamiga karai aMga // 46 // azphArahAra siMgArasAra, kayavAra karaI sura vAra vAra / hari hara caurANaNa amaravAra, sura1 guru tuha guNa navi khaI pAra // // ta dhannapunna guNarayaNakhANi, jasu jaMpa jasa niyamahuravANi / suravara suragaNama- // 14 // prAvihiM nivica, te kAmadeva maI ajA dich||40|| sahalana tuha jIviya maNubajamma, jiNi ujiya na hu jiparAyadhamma / 286 aMga, puNa ho - A RROSTEOS kuMkala visAla, amizA so muNae / payamIdudha tarakANa veyaNa sahiya gADha // Jain Education in FOE Private & Personal Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uppanna erisa saMkamammi, azravanayasayasaMkukhammi ||4e||nnipri guNavannaNa karIya tassa, sirikAmadeva sAvayavarassa / saMpatta deva suraloyagaNa, vAsava aggara kiya tasu vakhANa // 50 // zraha. gindeza naddAramaNa eha, niyacitti ajiggaha sukayageha / posaha pArisu sirivaghamANa, paya namiya pajAya samajha sukANa // 51 // diSayarajaggamaNihiM sukhavattha, pahariya mekhiya niyasayaNasattha / niggavaI caMpApuravarA, sirisaMkhasaka jima sucanA // 5 // ghAta-tipayAhisArIya sAmijuhAriya vArIya pAsAyaNa niLaNa / nisuNa jivANIya zramIyasamANIya ANIya mani zrAeMdaghaNa // 53 // zrAjAsiya sAmIya kAmadeva, tuha pAsi zraja saMpatta deva / tiSi rarakasa rUva karI sapuSa, kari khaggadharI taraha jinnabhinna // 54 // tayaeMtara hatthinuyaMgamANa, venaviya rUva mahApamANa / tuha teNa uvaddava nUri kiDa, taLaM giri jima tirakasarihiM na vidh||55|| zrazra dhIrattaNa dharevi, taI pAkhIya posahapamima levi / zraha samaNAsamaNI sAmi tatya, AmaMtiya jAsazzya pasatya // 56 // gihivAsa vasaMtaha sAvayANa, jara erisa niccala dhammakANa / suttatthasAra saMgahaparahiM, veraggakhaggamaNamuNivarehiM // 57||taa saMjamavayakatrihiM visesi, dhIrattaNa dhariva visamadesi / iya sAmivANi suNi egacitta, save jati muNivara tahatti // 50 ||ssaat-jignaayg vaMdiya guNajinaMdiya goyamapamuha namevi kre| posaha saMpUriya harisaMkRriya kAmadeva saMpatta ghare // ee|| aha kAusagga pamimA kareza, so paMcamAsa vihi aNu* sare / bammAsa dhara vara baMjaceru, thiracitta karI jima rahai meru // 6 // sacitta jimazna hu sattamAsa, zrAraMna kara nahu zradhmAsa |n karAvazna ha pAsitema, navamAsa kara ipiparihiM nema // 61 // tasu kati ramataM nadu jimera, dasamAsa 282 For Private & Personal use only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 144 // Jain Education Inte isI pari so gamei / rayaharaNa nai muhapattIya khei, muNivesa sI saluMciya kare // 62 // ikArasa mAsA iya karei, pamimA ikArasa aNusare / nisi sesi dhammajAgari kare, niyacittihiM ipiricitave // 63 // papaIdiya tibalUsAsAya, dasa pA sahiya jA sakAya / sirivIranAda jAM vijayavaMta, saNa havaM girihasu tA pasaMta // 64 // i sattakhitti dhaNa vAvare, gurumuhi daMsaNavaya uccare / cattAri saraNa cittihiM kare, maMgala cattAri samuccarez // 65 // pANAzvAya jaM kiya nisaMka, nAsA saccAsiya ju vaMka / zradiza liddha jaM ghaNa pAra, mehue jaM seviya maI udAra // 66 // jaM kicha pariggaha maI asAra, jaM koda mAe mAyA vikAra / jaM khoja pimma kalaho ya dosa, pesunna arai ra bahukilesa // 67 // paravAya paraha jaM alakhANa, zya kis zraDhArasa pAvaThANa / vigahA jaM vihiya caTappayAra, bAvIsa kaha kiya AhAra // 68 // jaM zraTTa ruda kiya nikAe, zrAseviya panarasa kammadAe / hiMsiya cacarAsI kharaka jIva, te milAkama jAvajIva || 6 || jiNarAya pUya kiya titthajatta, jaM posaha sAmAiya pavitta / jaM jattirhi dinna mukhihi dANa, jaM sIliya sIla dayAnihAe // 70 // jaM bArajeya tava kiya pasiddha, jaM jAvaNa jAviya visuddha / jaM pAliya vayasammattasAra, jaM guruja seviya bahupayA // 71 // ghAta - iccAi ju ki tijaya pasiddha dhamma visuddha jiekadiya / te savi NumAya citta pamoyai kasamala dhoya pubakiya // 12 // saMlehaNa kisI mAsa punni, tithi appA pUriya patrakhapunni / aesae paripAliya egamAsa, dhaNasayaNa putta pariyaNa nirAsa // 73 // paramiDimaMtasukAekhINa, paaMtakAli naDu hI dIe / so vIsa varisa viya sAvagatta, sauhamma nAma surajavaNi patta // 74 // sohammavaruMsayavara vimANa, IsAnakUSi jasu a 288 sakSatikA. // 144 w.jainelibrary.org Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAKASESOM4 gaNa / aruNAjavimANihiM sukaya puna, sirikAmadeva uppanna dhana // 5 // tihiM saca hattha supasatya deha, kaMcaNavannajakha surakageha / cattAri pakhiya pAlevi thAu, alDaragaNa seviya suhasahATha // 6||shrh daza puDai jiNiMda, paya paNamI nAva dharI amaMda / caviUNa kahiM gamihI ta ya, pahu patnaNa goyama nisuNi soya // // uvajiya khitta mahAvidehi, uttamakukhi sAvaya ina gehi| tihiM pAlIya saMjama appasaska, pAmesai sAsaya murakasuraka // 7 // sirivIranAha muhakamala raMgi, nisuNIya nANAviha juttinaMgi / sohammi kahiya jaha jaMbusAmi, yaz suya sattama aMgaThAmi | e|| tipipari maI jaMpiya khesamitta, navasaMdhibaMdha baMdhura caritta / annANa dosi jaM iha nasutta, taM milAkkama maha / nirutta ||10||shy khemihiM jAsiya dhammihi vAsiya kAmadeva sAvaya cariya / je niyamaNi zrANa te suha mANa somavayaNi sivasiri varIya // 1 // ||iti zrIkAmadevazrAvakasandhiH // zratha pugaMgepari nidarzanaM dayatekAyabA na pugaMga, kassa vi niyataNusuzttagaNa / kammavasagassa kassa vi, visesaLa sAhuvaggassa // 1 // jo puNa kuNa ayANo, nANatANovanattasAhussa / so sadhubeyakaro, jAya iha naMdavaNija va // 2 // caMpAe nayarIe, sunaMdanA-sa meSa vApi zrAsi / so attadehacorakattaNeNa avagaNa sadhaM pi||3|| jo jaM maggA sAhU, tassa tayaM deza paramava-11 mAe / sahalesakAI, so puNa maNara bAda ||4||shrh annayA tadAvaNamuvAgayA jasaparigayA risiyo / gimhA-11 288 *** upa025 * Jain Education Intan For Private & Personal use only Hinw.jainelibrary.org Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 14 // yavasaMtattA, keNa vikoNa ukhumaNA // 5 // tadeharahigaMdhappasaraNajiyasurahivAsA ya / usahasayA ya jAyA, makhassa gaMdho samuJcalirja // 6 // tatto teNa vimaMsiyameyaM suzsurahivAsiyaMgeNa / samaNANaM sabamavi naNu, kha jazna dumakho hu~to // teNikaNeva sugaMNijamesiM carittamakhilaM pi| buvaMtarAlapamiTa, kaMjiyabiMdU harai sAyaM // ||apmikto| eyaSaNA zmo gaI kayaMtagharaM / uvavanno suraloe, sirijiNadhammANunAvaNa // e|| tatto culaM purIe, kosaMvIe mahiaputtattaM / pAvittA nivinno, javA pavanAmAvanno // 10 // cArittarattamaNaso, kammamunnaM muNissa tassa ta / jAu~ | ggaMdhaMgo, saMgo vidu jassa arazkaro // 11 // so jAi jAzmaMto vi, jattha jatthAbaesu savANaM / niMdaz tatthAseso, kho *souNvgycitto||12|| sAihiM vAri to, bAhiM niggaDa mA tumaM vacha / jeNa jaNuDAhajaro, mubAro pasarita loe| // 13 // to ciccha vasahIe, ceva zmo tassa annpaannaaii|vaannittu diti muNiNo, guSiNo guNagAravummuchA // 14 // divase vA rattIe, kAThassaggaM kare so niccaM nicalacittattAe, merubAkaMpaNijataH // 15 // sAsaNasurIe tatto, vihina *so surhiNdehvaasiyo| kiriyANuhAeparANa, uhaM kimiha khoyammi // 16 // baMdhuragaMdhuDaradehayAe puparavi taheva jaemane / jAuM ca vajhavATa, tassa taLa devayAe puNo // 17 // sAhAviyaMgagaMdho, kaLa zmo pAkhaI niyaM caraNaM / samma dhammArAhaNaparo mukhI saggaI patto // 10 // evaM sunaMda vu, cittammi visArayA nivesicaa| pariharaha gaMujaraM, jaha suhiva hoha parajamme // 1 // ||iti bugupsoprihaantaa| 290 // 14 // Jain Education Inter For Private & Personal use only Lwjainelibrary.org Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pratAnAMpardU sAdhuyogyamupadizyate-kiMtat prathama tAvatmANighAtavirativrataM tridhAmanasA vacasA kAyena pAkhanIyaM / dhitIyaM mRSAvAkyavirativrataM vidhA manasA vacasA kAyena tadapi pAkhanIyaM / tRtIyamadattagrahaNavirativrataM tadapi vidhA dhArya / caturthamabrahmavirativrataM tadapi tridhA pAkhanIyaM / paJcamaM murgaparigrahatyAgarUpaM / SaSThaM rAtrizuktaviratirUpaM / yayukta zrIpAkSikavRttI-"sabA pAlAzvAyA veramaNaM, sabArDa musAvAyA veramarSa, sabA adinAdANArDa veramaNaM, sabATa mehuNA veramaSaM, sabATa pariggahAGa veramaNaM, sabAGa rAzloyaNAI veramarSa" / tadyayetyupadarzanArthaH / srvsmaabhirvshessaaprssthaavrsuulaabaadrjednikssaatkRtkaaritaanumtinjedaacetyrthH| athavA banyataH paDUjIvanikAyaviSayAt, devatastrikhokasaMjavAt , kAkhato'tItAde rAjyAdinanavAghA, jAvato rAgaSasamutthAt, prANAnAmindhiyohAsAyurAdInAmatipAtaH prANinaH sakAzAtriMzaH prANAtipAtaHprANiprANaviyojanamityarthaH, tasmAdhiramarSa samyagjJAnazradhAnapUrvakaM nivartanamiti / tathA sarvasmAtsanAvapratiSedhA 1 'sanAvonAvanA 2'rthAntarokti 3 gardA jedAt kRtAdijedAcca / zrathavA kanyataH sarvadharmAstikAyAdiSavyaviSayAta, kSetrataH sarvalokAkhokagocarAt, kAkhato'tItAde rAjyAdivartino vA, jAvataH kapAyanokaSAyAdimanavAt , mRSA'sIkaM vadanaM vAdo mRSAvAdastasmAdhiramaNaM viratiriti / tathA sarvasmAtkRtAdinedAt bathavA anyataH sacetanAcetanazavyaviSayAt, kSetrato prAmanagarAraNyAdisaMjavAta, kAkhato'tItAde rAjyAdiprajavAghA, jAvato rAgaSamohasamutthAt, adattaM svAminAvitINe tasyAdAnaM grahaNamadattAdAnaM tasmAdhiramavamiti / tathA sarvasmAkRtakAritAnumatijedAt, athavA banyato digyamAnupatairabajedAt, rUparUpasahagatajedAphA, kSetratabikhokasanavAta, 291 For Private & Personal use only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 146 // 4%ACCOROM kAkhato'tItAde rAtryAdisamutthAghA, jAvato rAgadheSaprajavAt, mithunaM khIpuMsadhanvaM takha karma maiyunaM tasmAdhiramaNamiti / sahatikA. tathA sarvasmAtkRtAdeH, athavA vyataH sarvaghavyaviSayAt, kSetrato khokasaMjavAt, kAkhato'tItAde rAtryAdijavAghA, jAvato rAgaSaviSayAt parigRhyate AdIyate parigrahaNaM vA parigrahastasmAdhiramaNamiti / tathA sarvasmAtkRtAdirUpAt divA gRhItaM divA nuktaM 1, divA gRhItaM rAtrau nukkaM 2, rAtrau gRhItaM divA nuktaM 3, rAtrau gRhItaM rAtrau nukkaM 4, iti cturjnggruupaaccetyrthH| zrathavA vyatazcaturvidhAhAraviSayAt , kSetrataH samayakSetragocarAt , kAkhato'tItAde rAtryAdisaMjavAt , jAvato rAgaSapranavAt , rAtrinojanAprajanIjemanAdhiramaNamiti / evaM sAmAnyena vrataSadamajihitaM / etadUtAtmapardU sAdhunA'vazyaM pAkhanIyaM, asminnarthe sabjIvitavyaM // atha "paMca ppamAyA" iti tRtIyapadopari dRSTAntA ucyante, (tatra ) prathamaM madirApAnadoSaH sUcyatebAravaI nAma purI iha thi suranimmiyA kaNyasAkhA / jarahacacakkavaTTI tattha harI rajAsirikakhiLa // 1 // tassa | bakhajarakumArA ve vi khalu jisa jAyaro jAyA / esa piyA vasudevo jaradevIe jraakumro||2||rohinniie bakhaputto zraddhakumArakoki pariyariyA / te saje iliyasuhamaNuhavamANA vasaMti suhaM // 3 // aha sirinemI tatyAga du sAhusAhuNisaehiM / devehiM kauMsaraNe harI sameThe paNAmatvaM ||4||dhmme kahie pahuNA kaNho aha pubaI pahuM namilaM ||daa||146| eyAe nayarIe paJcakaM saggayAe // 5 // jAyavakukhassa sAmI kamhAhiMto navissai viNAso / keNa nimitteNaM vA jayavaM tato smaais||6||shtytyi parivAyagaveso dIvAyaNo guhAvAsI / so majApANamattehiM savasaMbAzkumarehiM // 7 // 292 _Jain Education inamailo For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSSBHASHASSESAX bAda saMtAviya tAmiLa vi saMto sarosamAvahihI anAhakakArI bAravazvayaMkaro hohii||0||jaavykukhss chataM | so ceva karissaI niyaannaa| jAyA jarAkumAro tunANaM ghAyago hohI ||e|| evaM succA kanho saparivayo appaNo gharaM patto / bahusogamubahanto saMsArANiccayaM munn||10|| ghosAvaz nayarIe jo jo nisuNeha nayaravAsijamA / sigdhaM mazAzsurA samuniyabA girisilAsu // 11 // sirinemiNA paNiyaM jahA mahAmajhApANaummattA / jAyavarAyakumArA khalIkasi(ri)ssanti khevaMtA // 12 // dIvAyaNaM ta so kuvina dArAvaI viSAsahi hIrAyAeseNa tAM mAM kAryabagavaemmi // 13 // guvilasilAkumesu paskittaM taM ca mAsaukkeNaM / zrazsurasaM jAyaM pasannahimasIyakhaM sAu // 14 // itto| saMvakumArA sevagapuriseNa taM surAkuM / diI cirakAleNaM vaM zrAsAzyaM tatto // 15 // divA teNa mayaguNA tappANummatcayA parijamaMtA / sIyakhavaNagahaNesuM ramaMti sicAi hariNIhiM // 16 // saMbakumAro teNaM vinnatto AgaeNa tatva khahUM / / pAUNa mahuramarka viciMtiyaM zra appaNo citte // 17 // hA na du juttaM egAgiNo ya maha kiMci surakamaNujaviGa / daMsemi jAuyANaM kaayNbrilriykumaaiN|| 10 // teNANIya kumAre sayamuttaM jo pieda sihAe / jammAsasamuvakhaI majArasaM sIyalaM surahiM // 1 // tabayaNAyattaNa amayarasAsittaya va te jAyA / apiyaMsu kAvisAyaNamasaNa va buhAurA purisA // 20 // tatto nacanti zme ramanti gAyanti taha ya kuddanti / zrAliMganti paropparamimehiM dIvAyaNo dize // 1 // jaMpiyamimehiM niragirAe eso du neminAINa / bAravaIkhayakArI zrAzye aja so dikhe // 22 // nikAraNo'mha verI evaM tAmeha kiM na tajeha / zya jaNi te khaggA pahalelaM sammuikhIhiM // 13 // tAe hau~ jA pani nUvakhae tAva te 203 E Jain Education in jainelibrary.org Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. | REC%ACES sayaM na / jattherisA kumArA tIe khayakArago ahayaM // 14 // risivayaNaM nisuNiya sasajasA khayaraM kumArA te / sabai vi takarA iva vAravaipuraM khahu pavica // 15 // taM muNiya vAsudedo ciMtai iMtayA kumArANaM / dhinIyamaummA adIdadaMsittamaehiM // 26 // zraha gaMtUNa pasanno kattuM jutto tavassilaM eso / pasaraMto rosajaro uddhAro vaNadabuba siyA // 27 // to balajaddasame samecca kaeho maM muNiM jaNa / tumhe mahANujAvA avarAI khamaha amhANaM // 20 // bahuehiM vi napiehiM maNayaM pi na esa saMtimAvanno / to bakhajaddeNuttaM kiM kahA havaz taM hou // she||jh tehiM maka pAeM na kayaM hojA ta kahaM iNto| jAva nayarIe kha tamhA maU vivajantu // 30 // ||iti madyapAnopari dRSTAntaH // atha viSayaviSaye satyakidRSTAntaH prarUpyatekhAzyasammattadharo paratityucappaNAviNAsaparo / jaM saccai jamai navaM visayAsevA tahiM heU // 1 // parivAyagapeDhAkho vijAsiyo azva supsiyo| vija dAGa vaMza sa baMjayAriNi suyammi niyaM // 2 // cemayanivassa puttI suLe carama-8 jiesamIvammi / sA pamivaniya dikaM viharatI teNa zraha dina // 3 // tajoNIe viriyaM khivei dhUmaM viyaviLa shsaa| saMjUe gale zraha vinAyaM sAhuNIhiM imaM // 4 // to paramatthe kahie pancannaM gaviyA susmRgihe| tattha ya suyaM pasUyA kameNa saMvae baalo||5|| sahA sAhuNIhiM patto sa zrannayA vIranAinamaNatvaM / punaz ya kAkhasaMdIvago ya maha maraNamIsa kaLa ||6||askr paDhU zmA saJcasisuNo gamittu tapyAse / jAsai re tumamasi mA ghAyagozya isa pAe // 7 // 294 // 17 // For Private & Personal use only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpatte tArule haritu parivAyageNa sirakaSircha / vikAsa rohiNIe sa paJcavAraM harDa tIe // ||mmi jave ummAsAU so rohaNi sa sinaMtiM / nei navi sattamae taM sAhecaM smaaddhtto|| e||ciygaai sabaM khivitraM taM panAkhinu to ta'variM ca / patthariya akSacamma vAmaguNa jakhaNabahiM // 10 // tammevaM kuNamANe kAkhayasaMdIvago samecca tayA / parikavara iMdhahAI sattadiNehiM gaehiM t||11|| sayamecca devayA''ha ppasannayA'haM karehi mA vigcha / sijhA eyassa dhuvaM katthaMge saMvisAmi jaNa // 12 // teNa NilAma daMsiyamethAvidha vikhaM zranU tattha / nettaM kayamIIe tujae to tinettarako // 13 // dhassiya zraNeNa samaNI tatto teNaM harDa ya peDhAlo / tatto ruddanihANo pasighana juvaNamanammi // 14 // zraha mAraNikatANaM muNilaM so kAladIvago naho / nasAho tamaNuga vinaviyaM teNa tipurmho|| 15 // tadda teNa khaNA pAyAkhe na vi so haNi / vaha vivAcakavaTTI saMjA saccaI nuvaNe // 16 // vaMdittu titthanAhe tisaMkrameso pakubaI nheN| ramai taI sakeNaM mahesarako tti nAma kayaM // 17 // dhijAjAzrosAvesA tANa kannakArDa so| visa jUvArya ramapITha ramA silAe // 17 // sIsajuyamassa jAyaM naMdI naMdIsaro ya supasiI / puSphagavimANameso thAruhi carai savatya // 15 // aha uNipurIe scNpkoyraayrmnnii| aMteurammi dhaMsa so sivadeviM viNA sabA // 20 // to pddott| ciMtA ko khayaro kahaM khu iMtavo / zcaMtetarITa sabA eeNa vibiyA ahahA // 1 // tatvevAsI vesA umA ya nAmeNa rUvaguNarammA / tIe uttaM zrayaM vasIkarissAmi taM sAmi // 22 // to jUvazNA''dighA sA taM dakhUNa nannasi AyaMtaM / azsurahi agaraghuvaM kareNa tassammuI kuNa // 13 // so annayA nahAGa uttiko tIe caMdasAkhAe / takaragayAMbuyaha 295 RArUla THE va so hazircha / aha viLAca // dhijAjAzosAvesAta vAvamANameso bAruhilaM caraI sabAlI For Private & Personal use only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 14 // yamAsIvIkosamaha mucalaM ||4||di saMkuzyaM se itve tIe saroruhamimo to| bAha kaI iya kilAi sA naI8 saptatikA. eriso tamasi // 25 // viyasiyapatamasaritA amhArisayA ramesi no jamhA / khaDAkhuzrA mahevA avarAho mAesi braaii||16|| to raMjile satIe sarittiM vilaM tadAvAse / so annayA mIe puNe vijA tuha pAse // 27 // na du duti kayAvi zmo jaNa jayA mehuNaM khu sevemi / jANAvi nariMdo teNuttaM mAriyavo so||2|| taM cAsi raska pIyA tappaccayaheca muyaradesammi / tIe pattaM vilaM taM chinnaM suhamakhaggeNaM ||2e|| rannA jamANa naNiyaM tumhehiM mihunApagaM pi iMtavaM / zya vurnu paJchanA suhamA saMgaviyA tattha // 30 // zrAsatto saha tIe tehiM viNivA sa khyriNdo|| vasaNAsattA sattA kiM kiM na bahanti khalu puravaM // 31 // tassIso naMdisaro vijAhiM zrahichi ta gayaNe / uppAiimatta sikhaM so evaM vuttuM smaaddhtto||3|| to rAyA jabajI kayacaMjakhisaMpumo phujha jaNa / maha khamahikavarAhaM to sIso evamukhavA // 33 // ja jummameya evaM pure pure viya cezyagayesu / pUeha to zravassaM muyAmi tumhANaM nannaha jo // 34 // taM pamivannaM rannA pure pure kAriyAI jvnnaaii| sivajakhaharirUvAI sacazyAppatti erisiyA // 35 // visayAsacANa phakhaM muSittu niyamANasammi nabajaNA / visayavirattA hoThaM suheba cintu bamuhiyA // 36 // ||iti viSayopari satyadhikathAnakam / // 14 // thapa kaSAyoparisurAmacakripabaMdha:zrIvAcanAcAryavasantasomadhvajaprasAdo'stu mamAnukhomaH / yataH sumASTamacakrivataM karombanuprAsavirAjivRttam // 1 // 296 Jain Education in For Private & Personal use only Plww.jainelibrary.org Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAste vasantAdyapuraM pRthivyAM samAdadhAnaM zriyamatra divyAm / eko'sti tatrAgnikanAmabAkhaH kAntAravatIva karI karAyaH // 2 // sArthena sArdhe brajati sma nimnaH sa dUradezAya kadA'pyadamnaH / braSTastataH karmavazena mUDhaH zroto'mnasa vRkSa ivA prruuddhH||3|| jayAnidhAnasya sa tApasasya prApAzramaM tIvrataporasasya / saMvardhitastena tanUjavatsa svIyAzrame goSpatineva* vtsH||4||tto'sy jajhe jamadagninAma pratapyate smogratapAMsi nAma / jAtaH prasiddhaH sakale'pi vizve nidheH samukhAsa ivAtra | niHsve ||5||itshc vaizvAnaranAmadhArI samyaktvazAlI muninktikaarii| dhanvantaristApasanaktikhIna: surazca mithyAtva-da pthaadhvniinH||6||shraatmiiykaatmiiykshaasnsy kau pakSapAtena zunAzunasya / mithaH samAlocayataH pradhAnAM kurvaH parI-1* hAM munitApasAnAm // 7 // vaizvAnaraH prAha susAdhuniSThaH sarveSu yo'smAkamaho nikRSTaH / sarvapradhAno'tha ca yussmdiiyH| syAdyaH sa evAtra priikssnniiyH||||athaastikH padmaratho vinItazcampAM prabuzo mithilaapuriitH| gurvantike pravrajanAyA, dhanyAmetyuttamAM kAdarzadevajanyAm // e|| sa siputradhyarUpavayAM pRSTvetyamUnyAM naNitaH samunyAm / tAruNyamAjAti tavAtitAraM tadbhuta nAnAvidhanogajAram // 10 // ye jarjarAGgA jarasA pumAMsasta eva dIdAdhvani tasthivAMsaH / anauci tIyaM tvayakA svabuddhyA prAralyate kiM lasatA samRjhyA // 11 // zrAzo'vadadyo nuvi jogalAlasaH zivazriyaH sAdhanakAri savAlizaH / vyartha nayedyauvanamatra kAkinI krINAti koThyA sa kukIrtidAyinIm // 12 // yathA na nUmau patitaH karaNuH 4 sajo yudhe syAdiva jIrNaveNuH / tathA jarAjarjaragAtrayaSTirna dIkSyA karmadakhaM pinaSTi // 13 // Uce suraste'GgakhatA'tisArA 1.12 zrIvAsupUjyajanmabhUmi. 292 ca Jain Education Internationa For Private & Personal use only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. upadeza- // 14 // dIdA punaH karkazavajradhArA / tadyujyate te na caritranAraH syAtkRSTakRnmujarajaH prhaarH||14|| zrAyo'vadaghA zakuneH patatraM mRdoH zarIrasya phalaM caritram / zIrSe na mAtA mRmatikAyAH kiM badhyate nogimtnikaayaaH|| 15 // mRjhyA navAyAzca vapulatAyA nAnyattapastaH phlmudd'itaayaaH| AsvAdato'nyanna phalaM varasya prapakvamAkandaphalotkarasya // 16||n prApyate mokSasukhaM pracaema zarIrasAyana janarakhaemam / dodaM vinoyA api ratnakhAne rohaNAghau phalamasti jAne // 17 // prAhAmaro na khasadhivekaM pUrva samutpAdaya putramekam / piemapradAnena vinA sutasya gativitrI na tavottamasya // 10 // zrAzo'pyavocadyadi nAma jAtaiH syAtsvargasaMsarga ihAgajAtaiH / svargastadA hastagataH zunInAM syAdhukarINAM caTakAvalInAm si // 1||nivedyte yadyatha sahitaemargatiH pitRRNAM sutdttpiemH| kiM tarhi nAnyatra kRtAmbusakairanyavRddhiH kriyate'vivekaH // 20 // piemo'gnimadhye kila hUyate yaH sa eva jsmtvmupaitymeyH| prAmoti tRptiM vija eva pieke bijanmano vA patitaM picaeme ||1||piemen putraprahitena tRptAH kathaM bhaveyuH pitaro'tiguptAH / sambandhataste ca kutaH kugatyAzritA navayuH sahitAH sugatyA // 22 // ye syuH punaH saMsRtizarmagRzAzcilIna (ma) jogA hi vissairnirudhaaH| zikSA tviyaM teSu nirUpANIyA na cetsvapAce parirakSaNIyA ||13||itthN sa mAyAmaravAkyayuktyA zreSThIna jinnaH zikharIva zaktyA / vAtyAjirakubdhamivAdhirAjaM taM pazyatastau sthiradharmajAjam // // tataH punastau bahukaSTadhAmnaH samIpamAptau jmdgninaamnH| zrAtApanAkaSTakRtAdarasya sphurattanUtsargadhurandharasya // 25 // suparvamAyAvazataH kulAyaM vidhAya navyaM kapaTAnyu1cilImo matsyavizeSaH |r utsrgstyaagH| 298 *ISRASSESS% mayuktyA zreNApAna samAjavyaM kapaTA // 14 // JainEducation img How.jainelibrary.org Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyam / pakSiSayIrUpamakAryutAnyAM tatkUrcakezeSu sametya tAnyAm // 26 // kadAcikkA svavadhUH khagena manuSyavANyA pramadAzritena / vrajAmyavazyAyagiriM priye'haM kAryAtsameSyAmi punaH svageham // 27 // tadA tayA'nANi tatastvamanyastrIsakta eSyasyathavA na vanya / kaH pratyayo maddhadi tAvakInastAmAha tAvadhihago'pyadhInaH ||20||nnrssigokhiidhijpchtyaapaaprvilupye yadi tUrNagatyA / thAyAmi nArdhapraharAntarAkhe tvadIyapArthe pramadena bAle // she|| yoSA'tha taM proktavatI prano nRzaM pratyemi kuryAH zapathaM yadIdRzam / zaryadetasya garIyasahasA lupye'hamajhAnadharasya rahasA // 30 // uktaM zakuntena tadetyahaM ghiye kriye na hIhazapathaM punaH priye / zrutvA'muneti pratighena jUyasA pANyoghRtaM pakSiyuga balIyasA // 31 // pRSTaM ca pApaM kimihArjitaM mayA pravrajyayA re cirakAkhametayA / yatpaJcapApebhya idaM viziSyate nivedyametanna punayatheSyate // 32 // ukta khagAcyAmatha ruSyasi tvaM mA jo maharSe yadapAsya sattvam / putronphitaH pravrajitaH kumArastataH kathaM nAsi sapApanAraH // 33 // uktaM smRtau yanna sutojjitasya svargo gatizca pranavennarasya / gAIsthyadharma paripATya pUrva | pazcAUnaH svargamupetyapUrvam // 34 // lokoktirapyasti "tibur3a jAyA na jehi puttA gihavAsi jAyA / na ropiyA hatthihijehi aMbA na sIciyA pIpala jehi khaMbA" // 35 // zrutveti sattvAddhRdayaM cacAla kSANAnmaharSemarutevaM saakhH| tAnyAM ratAvaprathi dharmapUraH protkaNThite hRdyakhapanmayUraH // 36 // strIyAcanodyuktamanAstataH paraM sa tApaso'gAnmRgakoSThakaM puram / / dhanyutthito rAijitazatrunAmakastatrAvadattaM vihitapraNAmakaH ||37||sse tvadIyAgamane nidAnaM kimatra so'thAha vacaH pradhAnam / khAvaNyasaMpUritakanyakAnAM tvamAkarosikSitiposbaNAnAm // 30 // ekAM kanI dehi mama pravINAM rAjJApi 299 SAGARCANAR For Private & Personal use only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- ma // 15 // ESSOMOMOM zApAtpravAhavINAm / mokaM jayAna zataM kanInAM mamAsti tatpazya kakhAvatInAm ||3ekhaasii mAstasaptatikA. nazamya soDapati kisAvicArI / pratyekataH prArthayati sma gatvA khakhATapaTTe'JjakhimAzu ghRtvA // 40 // nArI nRNAM / mohanavaniriTA kRtA vidhAtrekukhateva miSTA / vayaHsthavadyAM pravayAstapasvI kAmAturaH kAmayate manasvI // 41 // tAnistu tiM vIkSya tadA pizAcAkAraM jarAjIaitarnu svavAcA / proktaM sphuradUparamAnvitAnirvidhAya niSTayatavidhimA virUparUpeNa jugupsanIyaH sarvasya dRssyaa'pyvikhokniiyH| strIlokhupastvaM zirasisthitecyaH kiM bakAsa no pavitecya ejyaH // 43 // ruSA'munA'dAyi tadaiva zApaH pUSNeva zukraprajavena tApaH / kanyAsamUhaH samakAri kujaH khyAtaH sa dezo'styapi knykunH||4||shryo vilakSAsyavatA kaniSThA nigalatA rAjasutA ca dRSTA / itastato bAdhyavazAddhamantI dhAra'munA reNujare ramantI // 45 prokaM tadaitena ca mAtukhiGgaM tasyai pradazryaikamatIva caGgam / kimivasIdaM sahasA svahastaH pasAritasAstatra tayA prshstH||46|| dattvA phalaM tAM sa ninAya jAyAM kavyAM samutpAvya munirnijAyAm / pitrA svaputryaH prahitAra budhatvAttasmin bahirgati zikSayitvA // 47 // kunA laNanti sma tadanatastA yatsAlikAste'tha vayaM smstaaH| muktvehazInastava naiva yuktaM gantuM mune so'pyazRNottayuktam // 4 // nirmAya tAH sanAtanUravAmaH so'pisvkiiyaashrmmaajgaam| tatrAzrame yauvanamApa bAlA sA reNukAkhyA zazidIprajAkhA ||dhe|| vivAhya tasyai samaye savittaM gonAM (gavAM) sahasraM janakena dattam / harSAhatusnAnavatIyamuktA jatroM kadApItyanurAgayuktA // 50 // brUhi priye brahmacaruM tvadarya prsaadhyaamykmhN| samartham / samastajUdevaziromaNIkA syAtte yathaikastanayo'graNIkaH // 51 // evaM kuruSveti tayoktamasya svasA paraM me'sti 300 Jain Education in For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 26 Jain Education Inter gRhe yadasya / anantavIryasya narezvarasya zrI hastinAgAkhyapura sthitasya // 52 // datrAGgajotpattikRte'tra tasyAH kSAtraM caruM sAdhaya cAparasyAH / caruSayaM tena kRtaM taruktyA viciMtitaM reNukayeti yuktyA // 23 // jAtA'pi rAjJaH sadane sutA'haM mRgIva vanyAmala vivAham / mA syAtsuto maghadaraNyasakta ityetayA kSatracaruH sa jutaH // 54 // sa preSito vipracarurjaginyAstayA nasogandha ivAmbujinyA / rAmo'GgajanmA'jani tApasItaH sa kArttavIryazca mahIDrajenInaH // 55 // kAntAracArI zikharIva jAmadamyo'varIvRdhyata eSa rAmaH / tatrAyayau ko'pi vane najogaH sajIkRto reNukayA sarogaH // 56 // kuThAra vidyA'tha tadaGgajasya prAdAyi rAmasya tu tena tasya / rAmeNa vidyA zarakakSageNa prasAdhitA siddhimitA kSaNena // 57 // kartuM svasuH svaM milanaM kadA'pi prAptA puraM sA nanu reNukA'pi / anantavIryeNa samaM nRpeNa trapojjitA tatra ratA krameNa // 58 // vAtAhatAzvatthadalopamA vA nirIkSyate strI capalasvabhAvA / IdRzyanAcAravidhau yadA syAtrAjodyatastarhi pare na hAsyAH // ee // zacyAM tu satyAmapi rUpavanyAM purandaraH sevitavAnahajhyAm / sati pradIdhe hRdaye smarAgnAviSTAzune vetti na rAgajAgU nA // 60 // evaM cirAya praticarya caurya tayordvayoH saMdadhatoH svazauryam / jajJe sutaH sA'pi ca jAtalA na svAzramaM yAti kukarmasakA // 61 // tatrAtha gatvA jamadagniretAM samAnayAmAsa sutopavetAm / rAmeNa sA vizrutazcaritrA | svaparzunA tatra hatA saputrA // 62 // zrutaM bhaginyA'pi hatA kRtakrudhA rAmeNa mAtA kila reNukAjidhA / anantavIryasya | narezitustayA vijJApitaM taccaritaM tadA striyA // 63 // gatvA tatastena tadAzramasya vyadhAyi jaGgaH prajunA'khilasya / 1 nAsikAyA gandhaH. 2 nRpabhAryAtaH. 3 itA gatA. 4 zubhAzubhe. 301 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- Frk%% dhenUhItvaiti purAya yAvatrAmo'pyado vRttamabuddha tAvat // 6 // sa dhAvitaH keTaka eSa jUpateranantavIryasya sdhenusNtteH|| saptatikA. cicaMda zIrSa phalavacca pazunA kRzAnukIlAkula niryadaMzunA // 65 // paTTe'sya rAjA'jani kArtavIryaH sutaH sa tArApramukhA jniiyH| dhatte ghanAstasya jagAma kAjaH kiyAnapi svaSTasukhairvizAlaH // 66 // athAmunA makAnakasya hantA rAmo'yamastIti kRtA kucintA / jaghAna gatvA jamadagnimenaM rAmo'pyamuM mAritavA~stadanam // 67 // jagrAha rAjyaM svayamasya rAmastArA'tha devyAzramamAjagAma / zrApannasattvA khalu tApasAnAM nItyA praNaMSTvA dhRtasAhasAnAm // 6 // sA tApasaistatra | dayAsamurvijJAtatattvaiH sarakhaiH snH| saMrakSitA svAzramamadhyatInA svagarnapoSaM tanute kulInA ||6e||krmenn putraM suSuve'ticaGgaM papAta cordhyA sahasA tadaGgam / daMdazyate smaiSa radairdharitrImataH sunUmaM tamadhAtsavitrI // 70 // sa tatra kAmopama edhamAnaH saMtiSThate tApasagopyamAnaH / athaivata kSatriyameSa yatra rAmasya pazuvalati sma tatra // 1 // asyAnyadA prajvakhitaH kugarastadAzramAsannagatasya saarH| ayaM munIna pRvati tatra kAle kaH kSatriyo no javatAM vicAle // 7 // terukamasmai vayameva pUtAH smaH kSatriyodAmakulapranU (sU) tAH / akSatriyA'kAryatha saptavAraM rAmeNa nUH prApya surAjya. jAram // 73 // sthAle itakSatriyavakradADhA ekatra saMsthApitavAn sa gADhAH / ito'sti vidyAdharameghanAdaH prodAmavidyA-| blkhbdhmaadH|| 4 // naimittikenoktamamuSya padmazriyaH sutAyAstava nAgyasA / cakrI sujUmAnidha eva jAvI blaa-R||11|| nirAmo ramaNaH pranAvI // 5 // tataH pratyeSa sujUmasevAsamudyato'nUpaseto dine vA / vidyAlutA khamitavighnajAkha 1 inaM nRpA, 2 rAtrau. padome TStr yo eitoimemeru 302 For Private & Personal use only Thaww.jainelibrary.org Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ statraidhatAnyastakakhaH sa baakhH||16||raamo'pypRcchtsvmRtenimittN naimittikAraso'pi tadA'vadattam / yo jokssyte'muuH| paramAnajUtA daMSTrAstvadIyAsanagaH prjuutaaH|| 7 // tato jayaM nAvi taveti matvA tajjJAnacihaM hRdaye vidhRtya / siMhAsanaM sthApitavAn sa satrAgArAntare sthAkhatareNa satrA // 70 // ye syurmanuSyA atidInaHsthA rogAturA niSpatayaH pthsthaaH| satrAkhaye tatra ca te'zanAya kSaNAtsamAyAnti mudaM nidhAya // e|| tenokamArakSakamAnavAnAM pIThe sthitiM yo'tra sRjetpradhAnAm / sa mAraNIyaH sahasA navaniH khaDgaprahArairvahuzauryavadbhiH // 70 // atho sujUmena kadAcidambA pRSTA suzikSAvidhinirvikhambA / etaghanasthAyyumupapramANaH kimasti loko'yamApramANaH // 1 // tadA tayoktaH sakalo'pyudanto vastrA samaM raamkRtogrmntoH| zrIhastinApUrvarato'tra naMSTavA samAgatA'haM svamRtiM hi dRSTvA // 2 // prabannavRttyA sthitayA tvamatra mayA prasUto gahaneSu putraH / suguptavRttyaiva hi tiSTha tattvaM mA rAmapoMrbajase'tithitvaMm // 3 // zrutvetyudantaM hRdi ruSyamANastaistApasairapyativAryamANaH / tato vinirgatya yayAvahaMyuH sa hastinApUHpravare zulaMyuH // 4 // zrAhAravAJchAM hRdaye ca ghRtvA satrAkhayAntaH sthitavAn sa gatvA / na yAvadAmotyazanaM viSayastatrAsane tAvadasau nipamaH // 5 // muktvA tadAkrandaravaM praNeze kuvyantarI tasya padapraveze / joktuM pravRttaH paramAnnarUpA daMSTAH sa tA miSTasitAsarUpAH // 86 // atrAntare tIdaNataraiH kRpaannairyomyairmujrmishrbaannaiH| taM mArayanti sma dRDhaprahArairArakSakAH kuntkutthaarvaaraiH|| 7 // vidyAnRtA tena tadA samagrA vidyAbalAnnirdakhitAsta ugrAH / upeyivA~statra tadA svayaM sa jJAtveti rAmaH sarasIva hNsH|| 7 // rathA 1 naupramANaH. 2 gavAn / zumaH / 303 444 Jain Education international For Private & Personal use only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatitra. // 15 // zvahastyAdi vimuktadainyaM sArthe gRhItvA caturaGgasainyam / sevyaH samudghATitakhaDgakhadaiH saMnabaH sunaTaiH sudataH // nae yoDhuM pravRttaH svayameva rAmaH zarAzari viniviSTajAmaH / vidyAtA tena samaM sa dRSTaH kAkodaro vA nakulena puSTaH e|| rasotkaTaM pAyasameSa nuktvA tAvatsujUmo'pi jayaM hi muktvA / samutthitastRptimitazca yodhAn dadarza yuddhana kRtAdhvarodhAn // 1 // nijADya rAmo'pi pakhAyamAnaM svakIyasainyaM zaraNaikatAnam / pazu samutpATitavAn karAvaM jvAkhAjaTAvaM svakareNa kAkham // e|| ganastimAkhIva gurupatApastadopazAntiM sutarAmavApa / rAmasya pazuH sa kumAradRSTyA durghajyadAvAgnirivAndavRSTyA // e3|| kumAreNoktamanyoktyAacyunnataM garjitamarjitaM yaghidyunatodyotakRtorjitaM yat / dRSTo'dhunA te'mbuda he tadantaH SaT paJca yatsanti kaNAH zravantaH // e||nuktiN vidhAyAtha sa pAyasasya sthAvaM yadotpATayati sma shsyH| zrakAri pArthasthitadevatAnnizcakraM tadA tnuprnyjitaantiH|| ee|| sa niryauddAmakRzAnukIlaM dhArAkhametatparipUjya nIlam / cikSepa tasyAnimukhaM prayasya svasanmukhaM dhAvanatatparasya // e6 // vizAlatAlIphalavattadA tadbhUmau ca rAmasya ziraH papAta / cakrasya ghAtAdadha puSpavRSTirmukA'ntarikSAdamaraiH stussttiH|| e7|| marutpathe unmunidivyanAdaM prakAzya saMpAdya punaH prasAdam / udghoSayitvA'nimiyavartItyasau jayatvaSTamacakravatIM // e|| SaTkhaekajanAratanAmadheyaM prasAdhitaM hyanyanRpairajeyam / prAdhA'munA cakripada 1 mAmaH kroSaH, 2 sarpaH / ka 304 Jain Education Inte For Private & Personal use only Timejainelibrary.org Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavAryA lakSmIvatA rUpavatIva jAryA // ee|| kAtriMzattamanarenbasahanazAlIsa grAmapakSavatikoTipadAtimAkhI / khAvaeyatnRccaturadhiSThitaSaSTinArIraGgatsahasraparizojitapArzvadhArI // 10 // ratnazcaturdazamitairnavanirnidhAnayuko niSevitapadaHpravaraiH pradhAnaiH / hAsaptatisphuTapurorusahasrazAstA jale sa yena nikhilA Sito'pyapAstAH // 1.1 // caJcacakhaccaturazItigajAzvalakSmodyapathaprathitarAjyabakhairaladaH / aMsasthaSomazasahasrasuyakSapUjyaH maamemkhprthitnaamviraajydyH||10|| triH saptakRtvaH kila ratnagarjA saMzodhayitvA gtvedgaa| vinirmitA rAmakRtAvirodhAdetena hI cakranRtA'pyabodhAt // 13 // itthaM pyoratra sunUmarAmayoHsagInayorapyadhikAnimAnayoH kaSAyatojAtavatI garIyasI nikhehatA karmagatirbatIyasI 10 // ||iti shriisujuumckrvrtiprbndhH|| zratha niSAdhikAranidarzanamteNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ityeva maNuajAi mahIe vijayapuraM nyrmaasi| tattha kayANaMdo suNaMda nAma sussAvale mahahi vs| tassa madurArAvasAriyA dhannA nAmaM nAriyA / tesiM azsayajasasurahivAsaghumarI pumarIu ti vissu sun| aasi| tassaMgaM azva caMga, maI a sabasatyesu sNpttprissmaa|appenn vikAkheNa teNa niyavasamANIyA mahivAla va sayasA kalA / paraM mana appameva apreyabamiz cittammi saMtussaMto annayA kassa vi sAhussa pAsamAgamma so pukhinamADhatto-"asthi kattha vi puNo satthe kaTANaM mahato vitthroN"|t teNucaviyaM-"vAkhasaMgIe pubesu azva vityAro, jassa na keNAvi pAro paavijaaii"| ta teNutaM-"puSANi apuvANi jAthi subaMti tANi kiyappamANANita 305 Jain Education Intematon For Private & Personal use only Sww.jainelibrary.org Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sAhuNA naNiyaM - "aho gurUNaM zraputrasu" / tatto te te'vi puchA / tehiM sAhije sabo vavitvAro / tarja saMpannaM * puMkarIyassa tadaJjaya ko hallamatulaM, jaliyA ya teNa guruNo - "kayANuggahehiM tupre himamhANaM pADheyavaM puvagayaM suyaM" / // 153 // 6 tarcha sAhiyaM gurUhiM - mahANujAva ! karakI kaya dirakAe bahudarakA tappaDhaNArihA, gihatthA puNa sabahA aparihA" / ta te kArya - "jayavaM dirakamavi deha, pacA pasannacittI pADheh" / ta piumAUNamapunnAe dinnA se niravajrA mahA vinaIe pabakA / tarja teNa kayatavoNuDANeNa thevadiaihiM caiva dhammiyasatthANi pasatyANi zrahIyANi / paDhiyaM cAsaDhataNeNa canddasapubagayamavi suyamaNeNa ikkamaNeNa / arja atthAsahAdidhie mohamahAcarameNa balukameNa'vi dIdaM nIsasiyaM / tarja puDhaM sajAgaehiM maMtisAmaMtehiM - "kimeyaM sAmI ?" / tato niThurakaratale niyajAlayalamAhaJca vaviyameee sakhe - " aho hayA amhe pagayA niNaM, jarja 'mda sattU sayAgamo savappaNAsaM gahi zraNeNa saMsArijaMtuNA, aNa kahiyANi zramha mammANi, sabo'vi jo jANissara, tarja samurakaNissati sabAla vuDhANamamhANaM kulaDumakaMdANi / so ko'vi ettha sajAe na dIsai jo saMsArijIvaM gale gahittA pacAduttaM vAlai " / tarja sakheyamappaNo nAhaM nijAkhikaNA| khassavegallaMgajaMgamuhamoruNajaMjAiyasuisAiniyapariyarasamanniyA vAmapAsA uhiyA ruddA niddA / tarja tIe itthatamaM jone|UNutaM - "deva''vi sadAsI mittama taM pi varAe jIve kimiyANimeyA riso kovakkama samukkariso ? kalle'vi kiM na | dino deveNa so gale gahittA ikkArasaguNaThANasovANA pArimANo tumunAnimIliyako saMpayaM savedhyimavi pAsana deva javaM" / tatto sahAsamAjAsiyaM mohe - " sADu eyaM, ganusu vache, sinaMtu sigghameva tud maNorahA" / tarja piThaNA dattasa 306 saptatikA. // 153 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % % % % -% RA%ARIK TIRST mmANA pattA sA sapariyaNA cauddasapuradharapumarIyarisipAsa / avAriyAmimIe puvameva tadaMgemahAlassapAravassaM / tatto nAmussa sAhussa suttatthaparAvattaNaM suhAve / gagadiNAkame therehi kahamavi peri saMto nisanno guNaNatyaM / ta nidAe seso niyapariyaro pesi tassagAse / ta so kheza janArDa, momeza niyapura, uDIkuNa bAhA, jai karaMgubIDa, nUyAvito va virikavara visaMtulANi sabaMgovaMgANi, jaMghAe ghaMghatIka kaMThe ghettUNa pAmi nUmIe, jAminAi agga piLa pAsa sabaDhe / evaM sabehiM timilittA taheso galammi gahi ta (ja) hA "aho naNasu, guNasu" zya jaMpieNa virANa gamavi barakara muhe uccara / tarDa so sAhU sayameva rattIe zrazvarattAe paMsulIe ba pamIlAe bADhamuvagRhile saMthArayaM viNA'vi jattha tattha loTTinamADhatto garammi rAsaho ca,sukkako va nicceTIhU(jU), nUyaggatyo siDhilInUyagatto, na ki pi muNaza, zrApaJcUsaM suhaM suvaz, zrAvassayakhaNe'vi mhaakmujvijaay| evamannayA reTiM milittA pAsamAgacca nahIka suttaparAvattapatthaM galiyAravalIbaddo cha / ta guNaNamAramaNeNa mugiNA / ta naMdImuhIe viharI kicca tahA pAmi jUmiyame jahA jaggayA goDDayA, ragamiyA kopparAI, matthayamavi phomiyaM, veriNIe va tiie| evaM jAva na kiM vi vaya' muddiyamuhu va tAva laddavayagomaya va paricatto therehiM |t so pamikamaNavelAe vi pamIkhiyanipuko vimo va makkamo cha bahuppayAra muhaviyAra karacaraNavirakeve navanave kuNaMto appAeM jaNagaNovahasaNikaM kunn| muNiyatattANaM hai| pi aMbarikajaNa jALa-"aho kimeyAriso eso niddAmuddAvidinnapasannacennassa khajAe parAvattaNaparassa vigaliyaM sabidhamAna va sabamavi suyasakhikhaM, vimhAriyA suhumatyavityArA'ta tassa sijhatayaelAyaeparissamo sabo mora 302 3-45 For Private & Personal use only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadeza *** // 15 // * * nayA saMpanno / jahA jaheso niddAdaridAulIjUna vaSiupa tahA tahA nirAkakhIhU paDhapagupayovari, kAkhakUmAra visaptatitra. azkamujhaM mannamANo cauddasapuSavijAparAvattaeM niccaM pamiGa suyaza, jAva sadhamavi surya vistariya gaye |t guruNAjihiyaM-"aho vaha pumarI tahAvidubbAhavasa tumae anayaNatyameva diskA pavannA Asi / tato narasurApavaggasurakasaMpattisaMpAyagamAgamamadhIaM taM tahAvihakilesalesehiM samahigamma muhA kahaM hArijAi narayatiriyarakalarakajaNajIe nihAe pAravasseNa" teNujhaviyaM ta-"jaya ko niddamAsevamANo asthi ? kiM keNavi asahamANeNa sAhiyaM tumhANaM ? mae ko'vi ekasaepa guNiyaM suyaM, sabehiM suNiyaM, tumhehiM kimu na du suNiyaMta gurUhiM nAyaM "eso na sa'vaesocirDa paccarakamusAnAsilo" / to gurUhiM uveskiTa pariskiTa kUmakAsAvaNo va vaNieNa / ta visadhArita va nichurappahAramukhi va mahayA saddeNAhU vi mU va saddamappazcaMto divA'vi nANAvihe sumiNe pichato mattavAkhana va muhe asaMbavayapAI pakhavamANo gurUhiM puNo puSo vAhamapi pabohittu evamujhavija-"aho puMkarIya tuma vayaMsi "nAhaM maNaya pi suemi," evaM puNa kiM ghaMghalo cha dIsasi ?" / tatto teNozyaM gurUeM-"jayavaM tunANaM naMtI samuppannA eso sutto tti, zrahaM puNa suttatthaM parijAvaMto atyAmi, moNa manISo sabe vi timAvannA, nAI puNa nihAlata sabehi pi nAyaM "zrayaM paccarakabAyaramusAnAsi ti virattA guruNo bADhaM sace sAhuNo'vi perijaMto jahAtahA // 15 // pakhavai, bahuararosapausameva samubaha / taDe moharAyabakheNa suggavaeyassa hiyayaM rohiyaM / na dUrInUna sadAgamo, paNo saboho, dUra pakhANo hariyo va parakhoyA cArittadhammo, virattA sabaviraI sabahA, sammahaMsamo'vinako / tara 308 * For Private & Personal use only Chaw.jainelibrary.org Jain Education in | IAL Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CCC sUratyamaNe ghoraMdhayArapUro va pasari mihaadsnno| evaM musAvAyacadattAdApappamuhehiMmoharAyasenniehiM sabehiM pi mikhittA par3hate niddAghuraghurae khitto maraNadhammamAvanno pami nigoyammi / ta egidiema rikAkhaM namittu / jahA teca saMsArijIveNa nidAdosa paravaseNa cauddasapuvANi vi ahittA muddA hAriyASi tahA anevi hAriti / tamhA niddApamAyappasaro vAreyabo susAhUeM / jau uttaM"ja caudasapuvadharo vasaI nigoe zraNaMtayaM kAlaM / niddApamAyavasalaM tA hohisi kaha tumaM jIva // 1 // " ||iti niJopari puemriikdRssttaantH|| zraha cattAri vigahA voyabA / vigahovari dito daMsikhAiityeva jArahe vAse dhaNadhannapunnA purI kominnA / tatya jiNadhammajaNiyajaddo sujaddo nAma sAvarDa parivasai / tassa sunaMdA nAma jaayaa| tIse rohiNInAmeNa jAyA uhiyA / pANehiMto'pi sA anahiyA hiyA / pamivannA sussAvayadhamma / dhannA vaMdaz deve, guruNo ya pachuvAsara, suNa vivihA dhammakahArTa, guNa jaNa ya sAhuNINa pAse sussAvanaciyA 4cizvaMdaNAI suttAI, tahA navatattAI puJcati / ta maNume tArume kAyammi samunne pariNIyA sA gharajAmAuyattAe rarika eNa vaNieNa vimalAnihANeNa / ta sA japaNIjaNaujadANeNa kuSa samma jiedhamma, tIe sajAyakharakhaM sAhiyamahIyamikkaggamaNAe kammaggaMthapayaraNAyaM, aMgIkayANi pauNIkayasukayANi jaNiyapaMcakaraNajayANi bArasavayANi, pAkheza nirazyArANi, kuNai saamaashyposhaashymaavssymvssmnaakhsttaae| 309 OMRoRARANASA Jain Education international Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 12 // HTRA itto mohamahAcarameNa ciMtAjarattAe dighA dasAvi kArDa / ta maMtisAmaMtehiM sAhiyaM-"sAmiya kA'vi saMpayaMsaptatikA. ciMtA, samAzsala devo, kiM kaDaM kiM kaLaM ?" | ta moheNutvaM-"amha pamivaskacArittadhammarAyapake rohiNI sAviyA ra azva dhammannAviyA diis| ta kimiyANiM karaNikaM ? pANIyapUrA pubameva pAlIvaMdhaNaM sohnnN"| to tehiM isittu vuttaM-"sAmi tAva sabo'vi jaNo sappANo jAva na tumha mANusadAsapesagoyaraM nAgavati / tato moharANA uttaM| "phesija ko'vi jo taM rohiNiM parammuhaM nivatte' / ta jAva te kamavi samAhUya vayaMti tAvunasira (ya) sriiraa| dhIrA vikahAnihA mohahiyA sayameva samuttiA evaM pannavaz-"sAmi maha ceva dijAna zrAeso, mA kijA vilaMbo, passAmi tAva tIe sattaM" / ta sabehiM pi sanniyA saMpattA tassagAsamesA sarosA rAyakahA-desakahA-lattakahAithikahAhiM cappayAraM niyarUvaM kA tabayaNa moznA, paramajozaNIva adaMsapIjUya nilukkA tassarIre |saa pijamAyappasAeNaM na kiMpi gharakaha sajAi, suheNaM ceva nivahaMtI noyaDAyaNaciMtAnimmukkA ciy| ta jiNaharaM gaMtUNa sA vAyAlamabakhaM passai, tadalAve annAe sAviyAe pAsamArgatUNa kanne pavisittA jAsaz-"hale mae tumha gharapavuttA erisI vattA kame kayA, sA saccA'saccA vA?" / sA thAha-"neyaM ghamA, zrasaMgayaM keNAvi asahaNeNa sAhiyamaya" / tatto rohiNI vuccai-"saccA tumaM mAmavi avakhavasita sA pamijaNa-"he musAnAsiNi evaM kahaM kahasi adi / evaM paropparaM khaggA pAvikaparivAmI mhaaraamii| tIe sahiM rohiNIe jiNagihamAgamma vimukkacizvaMdaNalavasAyA sAsUe kaa||12|| vattaM bahUe kahaindusAcariyaM sassUe puro payAsa nimA makAyA rohiNI kahaM tumhANaM ghare vIvAhamahUsavo kerisI 310 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kR jemaNavArA pacaNIkayakhAzmasAzmatemaNappani rasavai panArA saMpattA / evaM padiNamesA vikahAvivasA ceva ciya dhAzrannayA tIe jahAtahApakhavaMtIe pArakA vivihA rAyakahA / kIvi puro tIe asahaMtIe samudhyiAe annAe sarki pArazA itthIpurisavattA / sAvi sassUjaeNa jAva navavakSabahUnA turiyaM pattA niyagehaM / ta avarAe therIe saha kre| desakahaM / sA parAvavAyatarupparohiNI rohiNI azva vattAluyAe mananhe'vi nAgalai sagihaM / evaM padiNamesA kuvANA annadiNe keNAvi sAvaeNa jomiyakaraNa sussAvaNuttA-"aho susAvie khaNamattamittha jipahare sameca ekaggacittayAe| jai cizvaMdaNaM kika, to julAi tumhe vattA ceva kunnh"| ta kavamiNI tamuttarilaM laggA-"sahozrara amhe kiM kuNemo ? annattha kattha'vi ko'vi kassa'vi na mila paraghare nikkalI ko'vi na jAi, tatto piyamelayAmiNaM sabovi padiNameza silAe, teNa khaNamegaM suhapura puchittA kabjA nirbuI, tumae itthatthe nAsamAhANaM kamalakuttAe" ta sAhuNIussayaM saMpappa sAviyAhiM sadhimAranA vigahAle, ginha sAhusAhuNISa dosukkarise asarise / ta jaza sAhuNI kiMci sirakavaMti-"mahAlAgi paDhiyaM sabamavi parigakhiyaM kimaNeNehizrAmussiyAvAyasayanibaMdhaSaNa kevalakammabaMdhahaMgaNA vigahAparApavAyakaraNeNa ? sajAyameva saggApavaggasuhasAhaNaM saahehi"| ta pamivaya muhaM momazttA"ilAkAraNa jagava ajie sAhusAhuNINa vi parAvajhavArDa kupparicArDa / parApavAeNeva sabo jnnvvhaaro| vazamuhaM na kamavi passAmo / zramhe suheNa vayAmo paragharavattaM / kevakhamamhehiM mAyA na du sakinAra kAuM jahA annehiM kinAramA piyarAeM pi carivaM phumameva sAhibA jutcAjucamavi / jai ko'vi rUsa koavi tasaita zramhe kiM karemo" / tatto 311 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 16 // varAzyA vigahAparAzyA saMtI jAyA aparihA savaesAlamesA, taI upaskiyA jiskulIhi, pisAbana kovi zrAjAsa taM / zrannayA nissaMkInUyA nUyAhicyi va sA gurusannihANamAsanA vaskANakaNe vatyaMcakheNa muhavAraM pihitA kassa'vi kalamUle ciccA kiMci tharakAi, zravarAe zravaraM jahAjahA khavaMtI aramamattamahisi va pasakhajakhaM sabaM sajAsIejaeM kalusiyacittaM kuNaza, dhaNavaznadiNi ti na ko'vi taM paminAsai / kayAvi gurUhiM vinivAriyA saMtI khavaz-"jayavaM keNAvi saciM vattaM na karemi, paraM jaz keNAvi puSmatthaM na kahinAi ta na hu sAhuvA khaaii| tatto gurUhiM pi niraggalA mukkA / ta nirAsaMkA vaMkA gADhayaramaMguvaMgehiM vigahAe ghiyaa| aha parAvakhavAyA'jIrUe nIrUe tIe puvAhIyaM suyaM sabamavi vissariyamaparAvattaNadoseNa / na sara kyaashvyaaii| naaloyshtdshyaaraa| na pasajA cizvaMdaNammi kammavi vAgatyavitthare / tahannattha vi satye ramajha khaemavi na du cittaM |shrnnaayrennev kuNaza zrAvassayakiriyApappAraM / zannayA gharaMgaNovavidhae parAsatajAsaNikanihAe pAvicae nikicAe pAsayijaNamapAsittA pArayA virughA rAyaharakahA-"eyassa mahIvazNo nigguNociyA aggamahisI mahAusIkhA sammamahameyaM jANAmi, sohaNeNegeNa nareNa me vuttaM," zmaM gutvaM adimassuyapuvameyaM payAsaMtI sA, tIraJyiAe kammi ko tatthAgayAe rAyacemIyAe cirInUva sarva nisAmiyaM, ghare gaMtUNa nivezya mahisIe / esa vazyaro tIe vi ranno sAhila / teSANAviyA rohiNI, sujaddasatyA- saa||156|| hiveNa sayamANIyA satye hoUNa sA rAyaggaThe / egaMtaM kAUNa puSa suphu rannA-"jadde sAhasu maha sabameyaM jamAnniyaM 5 tumae maha ghrnnisruuvN"| tIe uttaM-"mahArAya mae na du kiMpi nisuyaM kassA vi gharassarUvaM, nAhaM kiMci jaannaami"| 342 Jain Education For Private & Personal use only O ww.jainelibrary.org Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlA'vi sadhamavalavamANimeyamavaloittA rannA samAhUyA muyameva dAsI tIe sabamaviphumaM kahiyaM tehi tehi ahinnANehi-| "tumae tammi diNe lviymmugpur"| ta niruttarIyA hirijarAvaNAmiyANaNA vimaNA ciyA rohiNIyA tdaa| ta rANA rosAvesa vivasamazNA sabamavi dAsInisuyatakahiyasarUvaM satyavAhassAnihiyaM / tatto siNi vihicIkayAssA nirAsA jAsiyA naMdiNI-"vaLe kimeyamaNerisamaNappakulociyamutraviyaM ?" ta sA moNamAlaMbiya cyiA visAyAvannA akayapunnA / tatto satyAdiveNa nUvaI vinnatto-"mahArAya kimahaM karemi eIe manna nikkalaMke kukhe mAlinnamANIyaM / ahavA nUvAsava maha ceveso doso, jaM jIhAmukkalattaNamimIe vinAyamavi jaNANaNA puSameva na pamisiI. no samma sayaM sirakaviyA / saMpayaM jaM devapAyANaM ruccaztaM kiir"| ta rAyA jaz-"aho sasthAha tumamamha pure sayalanegamasse NibahumannaNI saccavAI ya / tuha darikanneNa mae jIvaMtI mukkA / no ceva canahaTTae esA takkara va khaMmakhama kiccA kAyabalittAe parikattA zrAsi / kevalaM tahA kAya jahA maddesasIma saMghittA annatya jatthakattha'vi gvii"|| ta rAyAeseNa visakriyA sA aladhi va niyagharA nayarA'vi nikAkhiLatI rAyajaNehiM niMdijaMtI ee ee ujANehiM dhikkariUMtI mitrAjinivihiM-"aho sAviyA erisayA ceva ca'vaMdaNanijaNA nigguNA nigghiNAna| erisayA assuyAdipucceyitnAsiNI dhiratthu eyAsiM nANaM vaMdaNapamikkamaNaposahapaccarakANaM / eyArsi esa caMva dhammo jamanno nidijAi, dijAi jahAtahA parasma kalaMko nissaMkattAe" cAi jaNAvavAyaM niyakannehiM suNaMtI vigovijhatI jaNehiM niggayA purA sarIrAja vAhi cha / jaNyassa vihava vityAraM tArisaM saMjAratI japalIe nehalavayaNulAva 313 upa027 wiew.jainelibrary.org Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ napadA-mAtA saptatikA. 3 % / 157 // A4%%%%% +kAyaMtI baMdhujaNagoravamavi parijAvaMtI sAhusAhuNINa vippaDaMga karatI muhaM muhUM atulamukhaM khahaMtI gahilu cha jahAtahA pakha- vaMtI jUhala kuraMgi va egAgiNI amaMtI pazgAmaM pazyArAmaM suskiyA nirakaM jamatI sutiskakaMTayAvichamauyA pAyatasaviNiggayakhohiyalohiyappavAhA'lattayaraseNa dharaNIvIDhaM siMcaMtI appaccarakANAvaraNativvakasAu~dayavasee desaviraguNapaNArAhiyasammattA marittA sA rohiNiyA apariggahiyavaMtaradevIsu uvavannA viraahiydhmmttaae| taThe puNo| jUrijavoyahiM namittA kahaM vi pAraM bahissai / eyaM rohiNiditaM sucha samAimiya paThaNIkayaviggahA vigahA sabahA vibuhehiM prihriycaa|| // iti rohiNIcaritam // zrama gAthAyAzcaturtha padaM "paMcaMtarAyA vinivAriyabA" iti vyAkhyAyate-paJceti paJcasaGkhyAkA dAnalAlalogopajogavIryAntarAyavakSaNA antarAyA vi vizeSeNa nivAryAH pratiSezavyAH teSAM prasaro na deya ityarthaH / atrArthe dhanasArakathAnakamAkhyAyate mathurA pRthurAste'tra purI svarnagarInilA / yatrApsarovirAjIni sunandanavanAnyaho // 1 // dhanasaMjJArasArAkhyaH shresstthii| zreSThaguNAkaraH / dhanasAro'navattatra khgvdbhymussttikH||2|| tasyAsan kSitinikSiptA paaviNshtisvrnnkottyH| tAvanmA- trAH purAntazca vANijye caanydeshgaaH||3|| tasya SaTSaSTisaGkhyAkAH samagrA rikthkottyH| santi nAyaM paraM kiJcidittaM / 4vyayati dhrmtiH||4||n dagdharoTTikAkhaekamapyarpayati kasyacit / dRSTe'pyarthinyasau ghAre ruSA jvati vahnivat // 5 // 314 157 // For Private & Personal use only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - jvarazcaTati dehe'sya tatkSaNAtsavanirmukhaiH / vyayIkurvANaM vIkSyAnyamapi svaM dharmakarmaNi // 6 // mikhite mArgaNe mArge / nAzopAyaM vimArgayan / sa nIruriva khakSyeta kmpmaanvpussttrH|| 7 // yAcakairyAcyamAna sannahahA sa sitmpcH| hantuMga 4 tAniti prAyaH kaarunnyaadpvrjitH||||paatitH saGkaTe vApi dAtRnirnikaTe hyasau / dantasaMkaTamAdhAya tiSThennizceSTa kASThavat // e||ki dhanaM vezmanastasminnirgate purNatezvare / ceTenyo dIyate nuktiH svairaM muJjanti cApare // 10 // sati, vitte na datte yo na tujhe dharmatirnaraH / janmanyatrAgate tena kiM kRtaM sukRtojjanAt // 11 // kadaryatvena tannAma kAma mAvirajUttathA / yathA niranno no kazcitprAtarAdAtumicchati // 12 // tenAnyadA svahastena yo nidipto nidhiH purA / zraGgA-|| daratAmasI neje kevakhaM dRkpthiikRtH|| 13 // anyAnyapi nidhAnAni yAnyAsannihitAnyaho / vRzcikoragapUrNAni tAnya pyaidiSTa sa sphuTam // 14 // tataH sa yAvaJcintArtastasthau daivahataH kudhIH / tAvatkenApyamuSyoktamabruman vahanAni te / All 15 // tAvatsatvaramAgatya tasyAkhyAyi sthakhAdhvani / tvadhastusArthAH sarve'pi khueTAkairkhaNTitA aho // 16 // jalastha|khasthastasyArthasArthaH ko'pi na tatkare / caTitakhaTitaM khanyamapi svaM tasya dhrmteH|| 17 // kiMkartavyavimUDhAtmA yAvadAste | sa zUnyadhIH / vajAhata zva vyagraH sarvAzAH pravikhokayan // 1 // tAvadasya samutpede cintA tAntAtmanastarAm / yAvajehe kimapyAste vittaM dehe tthodymH||1||shrvgaahy sarinAthamanAthajanatAzrayam / arjayAmi dhanaM tAvattarjayAmi murApadam // 20 // iha sthitasya na zreyaH kRpaNAkhyAnRto hi me| lokahAsya nRzaM nAvi pUrvamapyatidoSiNaH // 21 // etanizcitya citte'so dazakhadArpaNAtakSApAt / saMgRhya paeyasaMjAramapAraM sakhikhAdhvanA ||shshaa potAnApUye tUryorunAdeHsama 315 -- -- nAmaH // 15 // avagAhya samAlokahAsyaM nRzaM jAti pramAnApUrva tUyorunAdaiHsama-11 -- -* FOE Pre & Personal Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 O upadeza- mathAcakhat / vRthA manorathAn kurvannurUn uritssitH|| 13 // dhanaghaTA vikaTA nikaTAgatA viyati tatkSaNameva vidhe saptatikA. vaMzAt / 'ritarAjirivAtmana ujvalA'dhvani gatasya hi tasya murAtmanaH // 24 // tadanu ca prasasAra purAzugastamidatIva / // 15 // sacakAra kharasvaram / yamapIha jagaje maheSyayeva jaladhijekhadazca dharAmbare ||25||shrklyccdukhtvmnaartN pravahaNaH kila piSpasapatravat / ahaha kiM naviteti cakampire hRdi tadAmnasi potvnnigjnaaH||26|| he rada rada deveti jApati pracure jane / zatakhaemamanUcAnamanAgyAttasya dhrmteH||27||naaemotkrH samagro'pi mamajAmnasi stvrH| annavya va dusskrmcaarjaaritmaansH||20|| labdhvA phalakakhaeka tattatAra tarasAmnasaH / zreSThI zreSThaguNairjanturiva vArdhinacAntarAt // 25 // zUnyAraNyamacaityAzu cintayAmAsivAnadaH / klezairyadarjitaM vittaM hahA tadapi me gatam // 30 // pAtra-|| kSetreSu tannoptaM no juktaM tanmayA''tmanA / parArthe nopayuktaM yattanme duHkhAyate nRzam // 31 // jogastyAgastathA brazasti sro'mUrgatayaH smRtAH / manasya punarnAza eva jajJe vidhervazAt // 32 // etAvatA'pi no daivatuSTiH sphuTamajAyata / kuTusamvaviraho jajhe yatpunaH so'tiHsahaH // 33 // etaccintArttacittena tena tAntena nirjaram / sahakAratarubAyAsIno'darzi muniishvrH||34|| kRpAsudhArasasyeva nirdhAraH suvistvrH| 5:khdaayjvrottptjntusNntaapvaarkH||35|| kevlodbodhshujhaaNshudhvstsNshypustmaaH| zazIva saumyamUrtiyazcitraM jADyojjhitaH param // 36 // hemAmnojaniSasa taM prekSyAgatya nanAma ca // 15 // papau tRSitavaleSThI dharmagImadhurAmRtam // 37 // surkhanaM nRnnavaM navyA khabdhvA buvA jinAgamam / samyagdharma samArAdhya . najadhvaM siddhijaM sukham // 30 // tataH samayamAsAdya sdyo'vdyojjitaantrH| papraccha prAJjakhiH zreSThI jgvnnhmiidRshH| 316 MSAARE Jain Education in jainelibrary.org Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // dRDhamuSTiH kathaM jajJe tajjJeSThAnAm nRzaM jane / kaSTaM kaSTArjitaM vittaM kathaM me savyavasthiteH // 40 // jajaspojvaladantadhusudhAdhavalitAdharaH / sAdhustaM dhAtakIkhaekajArate sodarazyam // 41 // zrAsInmahenyasadane sadanekasukhAJcite / | pitaryuparate jyeSThaH svAmI gehasya jAtavAn // 42 // prakRtyodAra citto'bhUdvRddhaH stabdho'paraH punaH / dAnaM dadati dInetryastasminnatha sahodare // 43 // cukopa khaghuratyantamantaranyastadI kSaNAt / vArayatyapi no dAnAdirarAma guruH param // 44 // jinnIbhUya tatastasthau laghurlaghutaro'SNoH / vavRdhe tyAgino'pyasya gehe zrIH sukRtodayAt // 45 // zradAturapi tasyAgAlI ruSTeva mAninI / zragaNyApuNyayogena gehAddehAt punaH sukham // 46 // vratamAdAya vRddho'tha jagAma tridivaM zivam / cAritraM dinamapyekamAcIrNe na hi niSphalam // 47 // laghurbhrAtA punastasya nindyamAno'khilairjanaiH / paryante tApasIM dIkSAmAdAya ca vipadya saH // 40 // sureSu samutpede tatastvamajaniSTa joH / saudharmataH punazyutvA jyeSTho jyeSTho guNotkaraiH // 49 // tAmakhityAmajU dinyasutastadanu sadguroH / pArzve vrataM samAdAya pAlayannatulaujasA // 50 // tato'haM kevalI jajJe samapraguNazevadhiH / sa samAjagmivAnatra sAmprataM viharan bhuvi // 21 // dAnapragheSakaraNAdantarAyAcca sarvathA / kArpaNyadopaste jajJe vijJetarajanepsitaH // 52 // dadAnaM vArayedyastu svayaM na hi dadAti ca / dattaM ca zocate vittaM sa daritvamazrute // 53 // gRhItA yattvayA saMpat paizUnyAtrAjadaekanAt / tatastadarthaH sarvo'pi naSTaH pAtaGgaraGgavat // 54 // tataH svakarmaNaH zrutvA phalaM saMvignamAnasaH / vanditvA jJAninaM proce hyadyaprabhRti he prabho // 25 // yadarjayiSye praviNaM 1 he tajja. 319 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA. |12e| taccaturthAzamAtmanaH / gehe'haM rakSayiSyAmi sarvamanyabunArjane // 56 // vinA'nAjogadopeNa nAnyadopatnarastathA / yAva- jIvaM mayA''jASyaH svamukhana sukhaiSiNA // 27 // samyaktvena samaM tena virtirdeshtsttH| prapannA guNasampannA kevalajJAnisAkSikam // 50 // pAzcAtyanavamanturyaH sa sarvaH kSAmito yteH| sagitvA padayoIncha nirghandhAnandavartinA // ee|| jagavAn vijahArocyAmatha zreSThI tatazcalan / svanivAsapuraM prApa pApanirmuktamAnasaH // 6 // vANijyaM sRjatA tena yazana ghanamarjitam / taccatu gamAdAya zeSa dharme vyayIkRtam // 61 // jinA jiratasyAsya srvpaussdhdhaarinnH| zunyAgArAdiSu zrAzapratimAkAriNastathA // 6 // kasminnapi gate kAle zUnyadhAmyasya tasthuSaH / cukopa vyantarastatra sthAyI mAyI nRzaM nizi // 63 // karAH kAkhavetAlaijUtapretaiyaGkaraiH / nApayitvAstikottaMsaM dadaMza viSamAhinA // 64 // atudahehamatyartha kAkhakUTormisaGgamaiH / tathApi dharmAnnAcAlItsvaHzaila zva nizcalaH // 65 // tatastuSTaH suraH prAtastaM tuSTAva svanatitaH / tvaM dhanyaH kRtapuNyo'si sanaipuNyo'si nirjaram // 66 // varaM vRNu prasanno'sti smitvetyukte divaukasA / so'sthAnmaunavratAkhambI tato nUyaH suro'vadat // 65 // yadyapi tvaM nirIho'si tathApi zRNu majirA / braja tvaM mathurApuryAmanAryAcAravAraka // 6 // yAvanmAnaM tavAsItsvaM tAvanmAnaM tathaiva hi / nAvi prajUtapuNyaughaiH punastatra javadhe // 6e||kssmyitvetyuditvaa'gaadmrH sthAnamAtmanaH / pratimAM pArayitvA'tha zreSThI citte vyacintayat // 70 // zrarthenAnarthamUkhena kiM tenApyathavA'stu tat / yenAhaM nijakArpaNyadoSamunmUkhayAmyaho // 11 // etavimRzya mathurApuryAyAtaH 1 ayagatau zatRpratyayAntaH 'ayat' prAmuvat. 318 ASANG ||1ee|| JainEducationa now.jainelibrary.org Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa satvaram / tadavasthAni dRSTAni nidhAnAni nijaukasi // 7 // yadAsInatamanyatra dezeSu vaM tadapyayat / proce janena | kiM puNyaprAgahalyasya hi urghaTam // 73 // yadajUnakSitaM lokaistadapyAptamayatnataH / kovyaH SaTSaSTisaGkhyAkA militAstasya vezmani // 14 // saMcitaM sukRtaM yena nizcalatvena cetsH| saMpadyante sapadyeva tasyAmutraiva sNpdH|| 5 // tenottuGga jinA-1 gAraM sAraM pratimayAItAm / sanatyA kArayAmAse nyaayaarjitdhnoccyaiH|| 6 // dInanirnAthapaGgandhabadhireSu dyaadhii| sadAnamadadAtsAkSAnmarukRta ivoditaH // 7||khene'traiv janazlAghAmastAghAghAdhiraktadhIH / zragaNyairdAnapuNyAdikRtyaijanma pavitrayan // 70 // paryante'nazanaM sAtvA dhyAtvA paJcanamaskRtim / catuHpalyasthiti jhe'ruNAne prathame divi // 7 // surastato videhe sa samutpadyottame kukhe / gRhItadIko mokzrIloktA nAvI javojnAt // 40 // itthaM viditvA dhanasAravRtta cittaM nivezyocamadAnadharme / dAnAntarAyaH pratiSedhya eva tadyathA syuH sakalAH samRddhyaH // 1 // ||iti dAnAntarAyopari dhanasArakathA // zratha khAnAntarAyopari kathAghrAjate jArate'traiva mAgadhAhayanIvRti / dhAnyapUra iti grAmo'jirAmo'nvarthanAmajAk ||1||raajaadhikaarii dhikkArI prjaanaamugrdemtH| tatra pArAsara iti cijanmA'jani vizrutaH ||||so'nydaa''jnyaavshaaghaashcaarii: pArINakaH shrutH| grAmyenyo vApayAmAsa turnggcrnnocitaaH||3|| dudhAtRDbAdhitAste'pi karSakAH paarvshytH| prAtaHkAlAnavedyAvanmadhyaMdinamanAratam ||4||traanni kheTayantyucaiHsvareNa svadhurIekAn / hakayantastataH kssttaadnissttaachuttikaavinnH||5|| 319 AGAR For Private & Personal use only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. ***OM upadeza- IyadA jaktamupAdAyAyAtAH syuholikAGganAH / balIvadA vyAkulAzca ghaasaamnmpaanlaakhsaaH||6|| tataH sametya pApAtmA pArAsaraH khraakRtiH| tarjayastarjanenAvoSaNaH karSakAniti ||7||jo jo madIyakSetraikarekhAM datta pRthak pRthak / sarve'pi hai // 16 // la te'tha tapAkyAttathA'kAryuH kRssipriyaaH||7|| tatastanakapAnAdipratiSedhanibandhanam / zrAntarAyikapuSkarmAvandhi urdha ramaMhasA // e|| hasaSajotkRSTakaSTamAMzAya purnyH|svkaary kArayAmAsa sAlasaH krUrakarmaNi // 10 // tataH svAyuH prapU-4 4 pa citvA muSkarmasaJcayam / mRtvA ghrAntvA javaM jUriM zvanatiryakuyoniSu // 11 // atraiva hi surASTrAsu dhArakAyAH puraH pratnoH / zrIkRSNasyAtmajatvenotpede punnyaanulaavtH||1|| DhaMDhaNetyAkhyayA labdhaprasidhirajavatsa ca / vavRze vapuSA jJAnavijJAnasyApi sampadA // 13 // krameNa taruNIdRSTinamarAkRSTipaGkajam / yauvanaM prApa niSpApamanA mAnAzritadhvani // 14 // upAyaMsta tataH kanyA vijJA vijJAnakarmasu / tatastAniH suravIliriva vaimAnikaH surH|| 15||nogaannnu niHzaGka dhArAdhanabacapI / kumAraH sphArasaundaryasAraH kiyadanehasam // 16 // atrAntare pareNodyat (riSTanemiH) prajAsAraNa jaasurH| sUryavavatodyAnapUrvAdhAvudayaM gtH|| 17 // tadAgamasamudbhUtodAraharSAGkarotkaraH / zrIhariH saparIvAraH prakhaM nantumupAgamat // 10 // natvA svAminamuddAmatapaHsaMyaminirvRtam / niSasAdocitasthAne viSNurjiSNurmahAbhiSAm // 1 // jagavAn dharmamAcaSTe spaSTena vacasAJjasA / madhurekuraseneva prANitRSNApahAriNA // 20 // tato'vagatatattvArthAH sattvasArthA anekazaH / sAdhuzrAmavizuzAdhvAdhvanyajAvaM prapedire // 1 // zrIlaMDhaNakumAro'pi jinagIpAnapuSTadhIH / nirvizaH kAma1 AjJAM dattvA. 320 OM8452 Jain Education For Private & Personal use only O ww.jainelibrary.org Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jogenyaH svIcakArottamaM vratam // 22 // sR jayavidyAnAgjo vijJeSu varNitaH / stokenApi hi kAlena cAritrAcAracakSudhIH // 23 // vija vijunA sArdhaM grAmAkarapurAdiSu / zragAdhA vividhAbAdhAH samAnaH sa sarvadA // 24 // anyadA dvArakApuryA miyAya prajuSA saha / nirIha : siMhatusyorusthAmA kAmAnimAnahA // 25 // udiyAyAnyadA tasyAntarAyoddAmakarma tat / yenAvApnoti no kvApi jaidayaM bhrAmyan purAntare // 26 // yenaiSa sAdhunA yAti samayA samayArthabhAk / talabdhimapi nighnanno labhate svayamapyaho // 27 // govindatanujanmA'pi zrInemerapi zaikSyakaH / svayaM guNanidhiH puryA zrImatyAmapi nirbharam // 28 // madhyAhnasamaye cAmyannapi pratigRhaM sadA / na nikAlezamapyApa heturatrAntarAyikam ||25|| amuSyAkhyAyi vAcaiMSA samagrA nikSuniH pranoH / so'pyAha tadanu prAktatkRtaduSkarmaceSTitam // 30 // tato jJAtasva | vRttAntenaitenAgrAhi sAdhunA / udagro'nigrahaH pratyakSIbhUya jagavatpuraH // 31 // nAtaH paraM paropAttanaikSya piekopajIvinA / / avazyaM mayakA jAvyaM vijJAnya prAktanAzunam // 32 // itthaM vAjAntarAyotthapRthukarmAnubhAvajam / kaSTaM viSadataH kAlaH | kiyAnapyasya jagmivAn // 33 // zranyadvA vAsudevenAprati svacena cetasA / svAminnAkhyAhi kaH sAdhuSkaroru kriyAparaH // 34 // prabhuH provAca sarve'pi yaminaH saMyamodyatAH / DhaMDharSiH paraM sarvenyo vizeSAdhikaH smRtaH // 35 // yaH svopalabdhanikAnnAnnAnyadaznAti karhicit / itazcotthAya kRSNo'pi yAvadAgAnnijAM purIm // 36 // tAvannetrA tithI jUtaH / prabhUtasukRtodyataH / caran gocaracaryArtha DhaMDhaNaH zramaNottamaH // 37 // nIcairdRSTiM siddhisaudhavamuSTimaSTakam / taM vavande !! mahAjaktayA'vatIryAnekapAddhariH // 30 // tamaprAkSIdvandyamAnamamAnabahumAnataH / zreSThI kazcittatazcitte cintayAmAsivAni - 321 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 16 // CARRORNSAR dam // 3 // nirgrantho'yaM kRtArthoM yatpadapadmamadhuvratam / svaM ziraH kurute kRSNaH kssitipshrennisNkukhH||40|| yadyeti hiM dAnamasmai dadAmyaham / evaM vimRzatastasyaivAyayau dhAma ddhNddhnnH||41|| tAvadeSa prahRSTAtmA siNhkesrmodkaiH| modakaimanasastUrNa pratilaMjitavAn nRzam // 42 // tataH zrInemimAsAdya sadya eva vyajijJapat / tadantarAyapuSkarma kiM mama kSyamAsadat // 43 // svAmyAdideza nAdyApi tavaiSA sabdhiracatA / tvamadya vAsudevenAdhvani vandita yAdarAt 4 // tabIyAdatta te dAnaM bahumAnapuraHsaram / vaNigguNijanazreSTha iti jJAtvA sa tattvavit // 45 // paralabdhiriyaM| loktaM mama naucityamaJcati / vimRzan DhaMDhaNaH prauDhavairaGgikaziromaNiH // 46 // modakAnAM pariSThApanikArthamagamat puri|| nirjIvasthApimalasthAne tAnacUrayadaJjasA // 47 // svakIyakarayugmena hRdIti paricintayan / aho duSkarmaNAM dattAzamaNAM ceSTitaM kaTu // 4 // evaM nAvayataH saMsArAsAra sthitijAvanAm / unalAsa sphuradbodhadIpakA kevlaahvyH||pe|| devaijayajayArAvazcake vakretarAzayaH / devacunkunayaH priM tAmayAmAsire'mbare // 50 // bahukAlaM vihRtyorvImurvInRdiva nishckhH| prabodhya navyasattvAlImAlInaH sidhisadmani // 51 // yathA jagavatA tena soDhaH prauDhaparAkramAt / tathA dAjAntarAyo'yaM soddhvyo'nyairmuniishvraiH|| 5 // ||iti daMDhaNakumArakathAnakam // zratha jogAntarAye kathA- heva narahe dhannapUranAmaggAme nANavihapasumahisIgoukhAlirAme sudattanAmA kumubiu parivasai / tassa pare bahuka // 16 // 322 w.jainelibrary.org Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F mmakaro ego kammakaro zrAsi / so joyaNavelAe jAyAe jayA joyaNatthamuvavisai jArise tArise noyaNe parivesie jemicaM laggaza, tayA tavari samecca sudatto pukkare-"are muMca thAlaM, lahu~ samuttika, tuha joyaNaM suhAi maha kahAM viNassaI" / evaM so tahA pukkarilaM khaggo jahA so varA anutto ceva jamakiMkarAja va bIhaMto tatkAkhamevuni / khettakhalAi karja kaalmaaddhtto| jayA kayA'vi parissaMto so vIsamakSa maNyaM pi, tayA tahA tajAi jahA buhAtaehApariga vi rukhaMto zratya / kaLI kuNaMtassa jai vi mahaI velA jAyai tahA'vi se dayAleso'vi na samuppajAi / evaM gharassa'nnajaessa'vi azva asuhAvaho jAu~ / kAlakameNa kAlaM kiccA roraghare saMpatto puttatteNa / jammarakaNe jagaNi jaNyA pNcttmuvgyaa| ta kaNa mahayA vuSTiM patto kahakaha'vi nirakAvittIe pANe dhaare| maggaMto kahiM'pi tAvahAsyaM na pAveza, jAvazeNaM buhA nijAi / jattha'nne jirakAyarA lahaMti tattha so patto saMto galahatyameva khaharu, azva muskiu~ jAu~ / ta pANaccayaM kAumichato kaMtAravaNagahaNe sAhuNo kassa'vi so mili thAnAsi-"kahaM tuma rikarDa dIsasi ?" | teNuttaM-"kimahaM karemi ? roraghare saMpatto puttatte jiskAe jamato kimavi na khhaami"| ta nANiNA muNiNA tanavo kahi-"sudattanave tumae nogatarAzyaM kammaM baI, taM tuha syymunnN"| teNAvi veraggAvaneNa dirakA karakIkayA / eriso ajiggaho ya gahi-"jassa sAhussa jaM annapANAzya pakhojAi ta sayaM samANIya paya-13 hAmi, viNayaM veyAvaccaM ca karemi, vAhigyatthassa sAhuNo nesanamANitu demi" / evaM cirakAlaM samaNadhammamaNucarittA mahAghaNavazSo ghare saMpatto puttattaM / tatya viulA jogasAmaggI vayA // evaM jogAntarAyakarmApi banAti jiivH|| 323 ACAA%A4 For Private & Personal use only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 162 // isutain zrayopajogAntarAyopari dRSTAnto'sti saptatikA kammi vi nagare ego setI asthi azva dhaNaho / pAe parAvavAyajAsaNaraMgiddho adimassuyamavi jahA tahA jaas| dhaNayAguNeNa sabo jaNotaM bahu mannaza, muharittAe na gaNa maNyaM pi jaNAvavAyaM / zraha jayA vivAhakaU mahAjaNasamavArDa mIlijAi, jayA ya so pulijaz-"zramugassa varassa evaM kannaM demo," tayA jaNa-"eso takaro juyAri akiMcikkara, eyarasa ko'vi sakannaM smppeii"| piyaro jANaMti zramhaMgayassa pANiggahaNaM jAvi tayA so tahA japa asatayadosaM jahA maNaM nakara / jayA varassa mAipiyaro puvaMti-"kerisI kannagA eyassa vivAhijAI" / tayA zrA-13 lahU zraNAhUna vi samAgamma nAsai-"esA kannagA azva nisarakaNA hirisirimadhizvajiyA, ko'vi niyaghare samA nne"| evaM nAsato tammaNolaMga kare / evaM khIlAe vi jahAtahA pakhaveza / go ikueMto nae attuSo-"tuna paNaNI anneNa saha paNayaparANA, tumaM kahaM tIe uvari azva rAgaratto" evaM so viracca tatto / aha tatajAe evaM parUvaz-"tuha jattA annakatAsattAlippA, tuma kahamimammi annuraayvsNvyaa"| tahA tahA so vayaz jahA saMjogA sAviuMgo nava ulaesi pi / annesimuvajogaMtarAyamajiUNa annaM pi bahuyaM mukkayaM saMciNeUNa kAlaM kAUNa daridakule saMjAU puttattaNa, patto tArumayaM / annayA mAIpiyaro jattha jattha tappANiggahakae kannaM maggaMti tatthatattha'nne jaNA jti|| kannaM dAumaNA vi na payacaMti / ta so vimaNo ummaNo jahA jahA sarisavayANaM pANiggahaNUsavaM pica tahA tahA maNammi khijA / ta so naggharo saMto desaMtaraM jamai / vekhAe na'nnapANamavi kiMci pAve / tatto 'hi saMto misina | 324 Jain Education Inti For Private & Personal use only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - BROACC kassa vi samaNassa / teNa suhaM nihita, ta jaNai-"katto mana sumiSevi surakaM, jassa na gharaM na ghariNI na pariyaNo, egAgI pritmaami"| tatto sAhuNA vutta-"tudeva jogatarAyakammoda sameLa, teNa'A'vi na suisAmaggi paavesi"| ta teNa nANabakheNa se pucho javo sAhiu~ / ta pamibudheNa pamivannaM vayaM / jAsAsamiI sucha baaraahiyaa| ta uccamAijUritavaM kAUNa saMpatto paMcataM / jAuM inakule / saMpannA sabA'vi se prijogsaamggii| ta dhammamArAhiUNa suhiGa saMjALa // evamupajogAntarAyo na kaaryH|| atha vIryAntarAyopari anekodAharaNAni svayamanyUhyAni / yaH kazcidatyantahaptabalIvardakarajakharamahiSagajaturagAdIna dRDhabandhanabadhnAti tarjanastarjayati zrArAnividArayati caturSa caraNeSu dRDharaanirbadhnAti / atha ca yaH pumAn khakhanA vA vividhaiH kArmaNajeSajamantrayantrairanyaM janaM nivIrya niHsattvaM kurute, sAgAmini jave vIyAntarAyodayAzAtukSyapramehavagukhIrogAdijiratyantaM bAdhyate, sarvA vyAdhayastaM vidhurIkuryuH zarIre ityarthaH / evaM paJcAntarAyA bodhvyaaH|| ___ atha sAdharmikavAtsaTyopari kAvyamucyatesAhammiyANaM bahumANadANaM, jatI thappiDA taha'nnapANaM / vaGijA rijI tahA niyANaM, eyaM caritaM sukayassa ThANaM // 41 // vyAkhyA-samAne dharme vartante carantIti vA saadhrmikaaH| te cavidhA-sAdhavaH zrAdhAzca / tatra sAdhavaH sAdhUnAM / zrAdhAH zrAdhAnAM sadharmANaH / teSAM sadharmaNAM bahumAnadAnaM pUjAsatkArakaraNaM / tathA jaktyA apayet annaM jojyaM 325 P w Jain Education Intemat .jainelibrary.org Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA, // 16 // pAnaM zakarAdi / tatkutaH? yataH kevakhabahumAnena nArthasiddhiH, tadartha jaktapAnadAnamuktaM / sAdharmikavAtsatyametadeva tAttvikaM yatprastAvamAsAdya sAdhuH zrAzo vA madhurAnapAnapradAnAdinA svasadharmANamAgataM jJAtvA natvA ca sAjyaprAjyalojyadAnavasanasamarpaNAdinA sanaktyA satkaroti / vizeSato'ninavasAdhubAlavRdhagvAnapathazrAntAyAtasAdhupAraNottarapAraNaprastAvapradattadAnamatIva puNyaprAglAraprAvikaM syAt / yamuktaM-"pahasaMtagilANesu ya AgamagAhIsu taha ya kayakhoyaM / uttarapAraNagammI dinnaM subahupphalaM ho // 1 // ja vayarasAmipamuhA sAhammIbacakhattamakariMsu / sussamaNA vi ya| houM tA sesA kimiha sIyaMti // 2 // tANaM ca UsavAzsu saraNaM dihANa pucamAkhavaNaM / taha vatthapANaloyaNasakArA| sabasattIe // 3 // parijUyANaM tANaM nariMdamAIhiM baMdigahiyAeM / moyAvaNaM kuNaMti ya dhannA dhpjiiviennaavi||4|| suhisayaemAzyAeM uvayaraNaM jvpbNdhvusskirN| jiNadhammapavanAeM taM ciya navajaMgamuvaNe // 5 // AsaMsAravirahiTa saMsAriyannAvavigama ceva / bAmamovaM kittiyaM ca sAhammikhogammi // 6 // " tathA "vazijoti" varjayet zaGka tathA nidAnaM, etAvatA dAnaM deyaM paraM nirnidAnaM / tAni cAmUni nava nidAnAni-"niva 1 SaNi 2 nArI 3 nara / sura 5 appappaviyAra 6 appaviyArataM 7 / akRtta 0 daridattaM e cAha nava niyAlAI // 1 // " tamuka caritraM sukRtasya sthAnaM sukRtArjanaheturiti kaayyaarthH|| zya jo samigAe samuciyamAyara sabasacIe / so pAvara suharAsiM ghisAhadatto dhaNo ya jahA // 1 // 326 163 // Jain Education in For Private & Personal use only Jww.jainelibrary.org Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thama dRSTAnta:paripakkasubiMbIe vaNammi sumaNoharaMbaTuMbIe / uggayajayatuMbIe kosaMbIe varapurIe / 1 // papphukhuppakhanitto surUva*gatto suhiikysmitto| siDI visAhadatto vasai tahiM dhammacavautto // 2 // so dhamma pasUrINa devasUrINa pavaravi jaae| pAse suguNAvAse pavajAe bArasavayAiM // 3 // so annayA kayAvi hu pachimarattIe ggiro sNto| paMcaparamiTisamaraNapaLAMte samarae citte ||4||rynnaanni jassa gehe kakkeyaNaIsaganamAINi / hu~ti dhaNI sa garigho nihiye kimiha zyarehiM // 5 // daskalarakarityakakhi cakhi rayaNakaNatyamesa tana / vayarAgaradesaM para corohiM TiyaM davaM // 6 // iki4 barDa jamato mikhi kAvAliyassa kassa vi so / teNAvi du kharakaNakharikana tti muNilaM sakaDama // 7 // siddhi kae tassutaM kahaM saciMto'si jo mahAjAga / niyavazyaro aseso parikahi teNa tassa ta // // jara tuha socatuvijavajaNammi ilA ta samAgacha / sarakhappA so cakhiTa tassatye niyatteNa // e|| teNArI girimehalA bAharaNakAkhiyAjavaNe / to jozNA sa vutto johArasu jo zma devi // 10 // tuha ghaNakhAho hohI garuLa eyappanAvarDa jayavaM / jiNamujjhiya na du annaM namAmi devaM dayAhINaM // 11 // johAriya jiNadevaM sevaM ko kuNai avarazrama rANaM / kAUNa amayapANaM ko Nu japo kaMjiyaM piy||12|| taM paz jaMpai joI re re nara dhiru kuru pAvicha / tuh| 6 matthaeNa pUrya devIe nA karissamahaM // 13 ||shy jaMpittu vikosI kA khamgaM kare jA ghAyaM / tA takoNe sutto vikAsiyo va sucavalaM // 14 // pahanAmo mussAvaya vahama camAra joIsa / bai pAva re vimuMcasu sAvayameyaM 327 Thin Educalan international Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 164 // 36 sadAyAraM // 15 // ii buttuM vidyAe sa jiva birdeho| to joI jayanI nivamiva calaSesu misTara taM // 16 // to karuNAi dhaSeNa vimuko joI saThANamaJjIyo / vikAsiyo sAhammivalakhateNa gADhayaraM // 17 // rayaNapariskaM zya sirakavei jana va jaliyaneijaro / sayathA savattha guNAvadA viseseNa samaghamme // 10 // nakoNama bisu tirakasudhAraM suvannalaDupAsaM / iMdadhaNusukaMticaM vayaraM vigdhaM harai sabaM // 19 // jaM vIsataM khAeM nArinaM savadosanAsayaraM / taM duguSiyaruvagalaraka mulamuttaM maNivikahiM // 20 // icAi sirakavittA rayaNaparikaM tamAha tuhamaNo / sAmmiya labIca punnappanArasanA // 21 // na ghaNAraMjanarehiM saMpajatI ha saMpayA sayaNe / pAvaliyArDa jArja tArDa parakhoyahaheU // 22 // sabesu vi sukae gariyaM natu sadhammavahanaM / tityaMkarehiM kahiyaM mahiyaM puSa saguNakhoehiM // 23 // so tyo taM ca sAmatyaM taM vinnANamaNuttamaM / sAmmiyANakamammi jaM vizvaMti susAvayA // 24 // sussAvayANa va je kuNaMti mahAsayA / punnANubaMdhiyaM puSaM te kharaMta'skayaM payaM // 25 // tatto tumae sAhammiyANa valayaM viddeyavaM / sukayatthiyA sayA'vi du jamamukSaguNaM viSiddinaM // 26 // vayaNAmayarasamAkaMThamesa pAUNa tammudasarA / paidiNamegegamahaM jozya sAdammiyaM gehe // 27 // to pacA nuMjissaM ajiggado esa sAvaraNa karja / niyagehUM para cali tassAesaM gaU // 28 // vajAgaratIraviyaM dhaNapurameso samAgarja siddhI / johArintu jiviMdaM rasavaipAyaM vihejae // 27 // asaNaM kAlamaNo jA kiM pidu sAhammiyaM paloe / dAvAsannakumohe pamovariM natma jibiMbo // 30 // kayapaMcaMgapaNAmo jiNathui biro naro tarhi dicho / kayavaMdaNeSa puNe ThANA Aga kamhA // 31 // katma va vaccasi sAvaya teSutaM narakhittatityANi / jo 328 saptatikA. // 164 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4- %ARSAA-%C4%%. hAraMto etthAgaDha mhi to teSa zAhU // 3 // jattibaGamANapurva jozttA tadaNumovAi gham / putaM samabiyaM naNu azparaM pattadANA // 33 // tatto kameNa patto siDI vayarAgarammi khemeNa / tadadhicayagadeveSa tAva tappugnatucNa // 3 // rayaNIe sumiemmi ya samecca rayaNAI komimottkhaaii| dinAI se maNibliyasamaggasaMpacihejaNi // 35 // tatto pahammi zkkekkamesa sAhammiyaM pnoyNto| saMpatto niyagehaM dehammi ravi va dipNto|| 36 // sayakho vi sayaevamgo mikhiu kaliu pamoyapUreNa / phaliya(mammi vihagA ahigAyarajAzyo hu~ti // 37 // DhozyamimeNa jUmIvazNo sumahasamukhavararayaNaM / rannA'Ave paTaravagge saMvi so'vi sipie // 30 // dhammAdigayapadutto jo puNa dhamme parammuddo ho / so kaha suggainAI sAmiddohIsu paDhamilo // 3e ||shy cittammi viciMtiya dhamma sammaM kare so sijI / sAhammiyamegegaM aNuvAsaramesa noyaMto // 40 // eguttaravuDDIe pazvaramesa sAvayajaNassa / jattI loyaNAsaNadANara goravaM kuNa // 1 // ityaMtarammi sohammasAmiNA vakSaNA kayA tassa / jArisa jarahammI sAhammIvancalo dhaNiyaM // 42 // sihI visAhadatto tatto dhanno na ko'vi phumamitya / tabayaemasahamAyo vibuho iko ta cakhirDa // 43 // zrajinavasAvayarUvaM kAuM* taccittacAkhaNikamaNo / joyaNakae niviko sighire nurikarDa tisi // 45 // sabamasaeM pi pANaM khAzmamaha sAzma suniviya / patto na buhanivittiM mahApisAu ca paJcako // 45 // zvaMtarammi baDuso iskurasassAgayA ghamA tattha / siuipAyaNahelaM samappiyA te'vi tasseva // 46||baasaatraa khaSeNa vi te'vi zmeNa ppayabuhiela / to'vi na rune hai| sijI maNayammina vemabassamiTa ||dhno'ii jassatyo sAhammijayovaDhaMgalaM kyo| manazabappAvamimo zva 329 Jain Education interen Huniainelibrary.org Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ciMtaMto niyaM citte ||40||taa pazcarakIhouM devo tagguNapasaMsartha kuNA / sabAhivAhihararSi sasimaNimayasaMtijiNapa- samikA mimaM ||4e||daauu garla sagamaM sisI vi sadhammakhoyavalajhaM / kuNamANo dhammara jIviyapAtamAvanno // 50 // baar|165|| sakappa devo jATa niccaM sudivaju kaardd| cakipayaM pAvittA cavitta tatto suvichinnaM // 51 // pAvittu zaharakAyaM caraNaM pAkhittu kevalaM pappa / sinissai sa videhe vAse saMpunnasabAse // 5 // anase sugurUNa dhaNo vi dhamma khahetu cArittaM / devo ya naviya tatto ganissa askayaM morakaM // 53 // visAhadattassa nisamma samma, carittameyaM suguNodarammaM / sAha-IP sammivandharayA sayAvi, javaMtu jabA taNusaMpayA'vi // 54 // ||shriisaadhrmikvaatstyopri vizAkhadattakathAnakam // athavAdazavatapAsanAdhikAre zrAdhasya prathamANuvratakAvyamAhathahiMsaNaM sabajiyANa dhammo, tesiM viNAso paramo ahmmo| muNittu evaM bahupANighA vivaGiyavo kayapaJcavArDa // 45 // vyAkhyA-hiMsanamahiMsanaM, keSAmityAzaGkAnirAsArtha sarve ca te jIvAzca sarvajIvAsteSAM sarvajIvAnAmiti padaM / zrayamarthaH-yatsarvajIvAnAM paJcendhiyarUpANAM hiMsA nivAryate / teSAM sarvajIvAnAM vinAzaH prANavyaparopaNaM / ayamevA- // 16 // dharmaH paramaH prakRSTaH kthitH| evaM muNitu vijJAya bahuprANighAtaH varjayitavyaH, paraM kiMjUtaH saH kRtAH pratyapAyA aneke [vinA yena sa tyaaruupH| atrArthe prAdhasya jIvadayAvizeSasvarUpamAha-yamuktamAgame-"jIvA sudumA thUlA saMkappAraM 330 SORRRRI winw.jainelibrary.org Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarja ya te vihA / savarAha niravarAdA sAvirakA caiva niravirakA // 1 // " anayA gAzrayA sAdhuzrAvayormeru sarSapAntaraM dayAguNatvAt jJeyaM / adhunA yadA zrAgho'nirvahan kSetrAdikaM karoti tadA sthUlasthApi jIvasya vadhaH syAt pRthivyAdInAM dhIndriyAdInAM ca syAt sAdhUnAM ghayorapi hiMsAniyamaH, etAvatA 20 viMzopakAH sAdhojarvanti, zrAddhasya tu sthUlAnAM niyamo na tu sUkSyANAM niyama iti daza viMzopakAH / ardhe prAptaM tataH kathaM ka yAkAraH saMkalpya jJAtvA sthUlajIvahiMsA niyamaH, punarArambhe satyajAnato na niyamaH, tataH punarapyardha gataM, dazAnAM madhye paJca jAtAH / atha kenApi puruSeNa nijagRhe'nyAyaH kRtastadA tasya paJcendriyAdisthUlatvaM jAnannapi balAddhanti tata zrAkAraM mutkalaM karoti, kathaM ? niraparAdhajIvamAraNa niyamaH, paraM sAparAdhasya na, punarapyardhe gataM paJcAnAmapyardha jAtaM, sArdhaM dhau viMzopakau / zratha vRSajAn kheTayati yadA tadA niraparAdhapaJcendriyAnapi jAnan san kaSAdinistAmayati, tadA''kAro mutkalaH karttavyaH, kathaM ? yadA ghAtaM dadAmi tadA nirdayatvena na dadAmi punaH sadayatvaM mutkalaM, punarapyaI gataM sArvadvitIya (ya) viMzopakArdhe sapAdaviMzopako jAtaH / etAvatA sthitaM itthaM prANivadho niSedhyaH / zrIzrAvazyake'pyuktaM "thUlagapANAzvAyaM samasovAsa paJcarakA / se pAzAzvAe Duvihe pannate, taM jahA-- saMkapparTa AraMbha ya / tattha samathovAsa saMkappa jAvakIvaM pAraNAzvAyaM paJcaskAi, no raMjana / tattha paMca azyArA jANivA na samAyariyavA vade baMdhe bavichee aijAre jattapANavuchee ti // ama dRSTAntaH- pATalIputrapUrnAko jartA'jukitArikaH / caturSIdhanadhanado ghIsakhastena sUtritaH // 1 // aimAdityaH zrAddhadharmI bhUpa 331 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sA // 166 // 4%%A4%AASKAREAK sanmAnadAnaH / ityeSa kSepya evAsItsarveSAmadhikAriNAm // 3 // tairvimRzya miyaH sarvaretasdaivAnuyAyinaH / satkRtya vastrAkhalatyA bhUpaterghAtakAH kRtaaH||3|| zastrahastA nigrahItAste nizAguptavRttayaH / hanyamAnairimaiH proktaM vitAH hemeNa vai vayam ||4||raajnyaa nijagRhe roSAdeSa kssessvimuktdhii| jajapa rAjanno jantUn hanmyahaM kiM punarnupam // 5 // tathApi nUpa zrAdikSattaM vadhyaM stenavatkrudhA / poce'nyairmanninirdeva javagrahavanAntare // 6 // vApikA vartate'gAdhA bAdhAkRdyAdasAM brajaiH / praphujhapadmasaMkIrNA pUrNA nirmakhavAriNA ||7||n samarthastadIyAjAnayane ko'pi pUruSaH / hemaH prakSipyatAM tatra jalajantubakhinavet // 7 // ityukte sahasotthAya smRtvA devagurUn hRdi / zrAkhyatsamantuzcennAhaM tadA sAnnidhyakRtsuraH // e|| ityuktvaiSa papAtAntaranulAvAtsa daivatAt / uparyAjagmivAnmInArUDhaH prauDhAbjahastakaH ||10||myaamaas taM |jUpaH saccake kuzakhAgatam / meSiNo'dhomukhIjUtA vArtA sAkAyi jujA // 11 // varaM vRpivati kAnte vaktaryeSoDapyanASata / pravrajyAvasaraM svAminAparaM mama rocate // 12 // ityuktvA saMyamI bhUtvA samyagArAdhya shushdhii| kSamA sidhisukhAnyApa prANiprANakaradakaH // 13 // ||iti prANAtipAtabataSTAntaH / zraya vitIyANuvratamAhakoheNa khodeNa tahA jayeNaM, hAseNa rAgeNa ya machareNaM / nAsaM musaM neva udAharijA, jA paJcayaM khoyagayaM harijA / 43 // 332 For Private & Personal use only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interi vyAkhyA - krodhena gheSeNa, khojena dhanyArjaneShayA, jayena rAjadarakAdinA, dAvena narmalA, rAgeva svakIvasagInatayA maitrI jAvena vA, matsareNa parasparavirodhAtmakena, jASAM mRSArUpAM naiva udAharet jASeta, yA mRSA vAk protA satI lokagataM janavyAptaM svakIyaM pratyayaM vizvAsaM - innirnAzayediti gAdhArthaH / mRSAbhASakaH kasyApi vizvAsAspadaM na svAditi jAvArthaH / yata uktaM - "thUlagamusAvAyaM samaNovAsa pazcaskAi / se musAvAe paMcavide pannatte, taM jahA - kannAkhie gavAlie jomA lie nAsAvahAre kUrusaskijo / thUlamusA vAyassa samazovAsaeNa ime paMca aiyArA jANiyavA na samAyariyabA, taM jahA - sahasA aprakANe rahassa anarakANe sadAramaMtanee mosuvaese kUrule karaNe" // tadupari kathA zrAmaH kuMkuNavAstavyaH kazcitkenApyajahRpyata / mAraNIyo yo nazyastenAhanyata tajirA // 1 // mamAra daivayogAtsa dhRtaH kaukuNakastataH / turagezA samAninye nRpAye ghIsakhaistataH // 2 // pRSTo'trArthe'sti kazcinoH sAkSI taitsutameva saH / prAha satyamidaM svAmin saccakre'sau tato'dhikam // 3 // azve nirghATayAMcakre rAjJA raJjitacetasA / ataH satyaiva gIrvA cyA sukRtazreNivardhinI // 4 // 1 cakhAminA. 12 turanezaputraM / // iti mRSAvAdopari kathA // 333 janelibrary.org Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A5 upadeza saptatikA. // 16 // %%A4%AA%CARG atha tRtIyANuvratamAhaasAhukhoeNa ya ja pavannaM, buho na givhiDa dhaNaM zradinnaM / bhaMgIkae jammi zheva purUM, vaha bahu~ neva kayAi sukaM // 4 // vyAkhyA-asAdhulokena yatprapannaM nIcakhokena yat svIkRtaM budhaH patiH pumAn na gRhNIyAt tamghanaM adattaM dhanikenAvitIrNa / yasmin svIkRte sati ihaivAtra janmani duHkhaM tAmanabandhanAdikaM khalate khaghu zIghraM taskaravat, naiva evosvadhAraNe kadAcitsukhaM zarIrasamAdhAnAdikamiti kAvyArthaH // "thUlagamadinnAdANaM samaNovAsago paccaskAI / se adimAdANe suvihe pannatte / taM jahA-sacittAdinAdANe zracittAdinnAdANe / adinnAdANassa samayovAsaeNaM zme paMca zraiyArA jANiyabA, na samAyariyavA, taM jahA-tenAhane takarappaDaMge virudharajAzkamaNe kUmatulakUmamANe tappanirUve ya vavahAre // adattatyAge ko guNaH kazcApaguSa ityatrAce ghayorapyekamudAharaNam__ekakvApyanavavAphaH abhAvAn dharmakarmaNi / goSThIpriyaH sa ca prAyastatra ko'pyutsavo'navat ||1||gRhe nirjanatAM yAte muSitaM gosstthikRjaanaiH| tapezma taM vinA zrAmamekAntaM vIkSya sarvathA // 2 // vRdhaikA tatra vartiSNumatI jJAtumadhyamUn / joH putrA bhavatAM vitaM jAtamityUcuSI satI / tadAtA barhi piSThAcAnakhAyadaMhiSu // 3 // prAtarUce nRpasyAgre te keyAH kathamityasau / proktavAn vRdhayA''khyAyi kRtamastyeSu vAJcanam // 4 // samavAye'tha te dRSTA goSThI 334 jAtamityUcI mAnakAntaM vIkSya mayastatra // 16 // Jain Educaron For Private & Personal use only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvA ghRtAsaH tevAha zrAvako nAIhare kicina kasyacit // 5 // amacanapo yasmAdeSa no cihitaH pde| sanmAnayitvA'nye sarve daeikatAH krUrakarmaNi // 6 // ||iti tRtiiyaannuvrtkthaa|| atha caturthapratamucyate-" CREARSARKAR samAyaraM vA avarassa jAyaM, manika biMdiGa jaNAvavAya / je annakatAsu narA pasatA te katti uskAra zdeva pattA // 45 // vyAkhyA-AtmIyajananImivAparasyAtmavyatiriktasya jAyAM nAryA manyeta parAGganAM svamAtaramiva manvIta / nindyAdevaM kurvan janApavAdaM janAvarNavAdaM evaM kurvataH puMsaH sarvathA janApavAdo na syAt / vyatirekamAha-ye- parakhakhanAsvanya4 kAntAsu narAH prasakAH prasaGgajAjaH syuH te UTiti duHkhAnyatraiva janmani prAptA khakkezavaditi kaavyaarthH| "samayo*vAsago dhUlagaM mehuNaM pnycskaai| se paradAragamaNe vihe pannate, taM jahA-urAkhiyaparadAragamaNe venaviyaparadAragamaNe (ya) / sadArasaMtosassa zme paMca azyArA jANiyabA, na samAyariyaSA, taM jahA-ittarapariggahiyAgamaNe apariggahiyA-1 gamaNethaeMgakImAkaraNe paravIvAhakaraNe kAmalogatibAnikhAse ticatrodAharaNamatrAsti svastimadbrahmavakravanucitAzcitam / puraM zrInikhayaM nAma ghAmAkSAmAryasampadAm ||1||ttraarikukhkiikhaalkhaakh1kiilaa spirN| 335 For Private & Personal use only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 168 // Jain Education Intern sAsinujaGgamaH / yathArthanAmA kAmAjastatrAdhIzo'rimardanaH // 2 // kamakhe zrIrivodArA tahe kamalekSaNA / kamalazrIriti prItipAtraM preyasyanabujA // 3 // tayorajanyanUnazrIH sUnuH sUnRtavAkpaTuH / zuravIraziroralaM vIranAmA kumArakaH // 4 // so'nyadA''kheTakaM kartumaMTAvyan vikaTATavIm / naikaM zazakameNaM vA prekSiSTA kliSTadhIrapi // 5 // tato vismitacetAH san bamnamIti yatastataH / kutazcintArttacittAnAmekatrAva sthitirdhRtiH // 6 // tasmAdekatra nistrAsadeze pezalanUruhe / sAraGgavyAghrazazakaprabhRtIn zvApadatrajAn // 7 // nirAtaGkA nirAzaGkAnekatra militAn nRzam / zrapazyannativizvastAn snigdhavatprItivatsalAn // 8 // tatkAlameva jImUtoddAmagarjitatarjanam / varjanaM pApapUMgasya sAdhordhvAnaM zRNotyasau // e // ito'sya parivAreNa diptAnyastrANi tAn prati / paraM zvApadajantUnAM na khagnAnyaGgake manAk // 10 // vairAyante na tiryaJcaH parasparamanekazaH / na te yatprahRtAH zastrairnizitairAgatairjavAt // 11 // tatsarvaM sphUrjitaM sAdhoH prajAvasya mahIyasaH / viveda medinI kAntatanayo vinayojjvalaH // 12 // tataH samullasaGga kipUrapUritahRtsakaH / sametya sAdhumAnamya vidhinA'gra upA vizat // 13 // tatparIvAravargo'pi praNanAma guroH padam / gururdharmAziSA sarvAnajinandya vidAMvaraH // 14 // jainadharmamadhAcakhyau zramaNaH sukRtodyamI / durbanaH prApyate naiva nRjavo javakoTijiH // 15 // tatrApi sattamA jAtirduSprApaM tatra | satkulam / kule'pyadbhutarUpatvaM rUpe'pyArogyamuttamam // 16 // tatrApi dharmasAmagrI sAmagryAmapi satkriyA / kriyAyAmapi kauzasyaM kauzalye suvicAratA // 17 // tatrApi hi dayAvattvaM sarvasattveSu sarvadA / pAkhanIyaM sadAcAravicAracaturAtmanA // 18 // 1 paramaipadaM cintyam / 2 pUgaH samUhaH / 336 saptatikA. // 160 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C %-% ORGANGACANC%25 paraprANApahAreNa ye manyante svazUratAm / dhik janma yauvanaM teSAM jIvitambamapIha dhik||19||vaaNkhenaaNsi santIha paraM prANAtipAtajam / pAtakeSUcyate mukhyaM mokSAzAtrAsakAraNam // 20 // sarve'pi prANinaH sviiypraanntraannpraaynnaaH| tyAgyamAnA zme prANaiH prANinaH syuH suHkhitaaH||1|| sukhinAM pukhinAM vApi jIvitAzA samaiva hi / kathameke vihanyante rakSyante ca tathA pare // 1 // jIvahatyAvidhAtAraH phalamathuvate kaTu / teSAM murgatipAtaH svAdasAtazatasaMkaTaH P // 3 // ityaIdharmanizvamopadezAmRtapAnataH / nirvAtasphItatRSNArtirkhene samyaktvamujjvakham // 14||n hi saMkalpataH sthUkhajIvaghAtamataH param / kariSye sthUlamanRtaM na ave paJcadhA mudhA // 35 // parastrIsevanaM mAMsajaNAcaM sapAtakam / varjitaM tatparIvArajanena gurusAdikam // 26 // praNipatya guruM juH kumArAdyA narAstvaraM / svaM sthAnaM susthitA dharme dharmeNAtAstaraM yathA // 17 // athAnyadA'vanInetrA putrAH pRSTAH sudhImatA / kIdRzI zemuSI kasyeti parIkSAM vidhitsatA // 20 // pAzcAkhadeze mayakA yo'sti saMsthApitaH purA / zrasvAmidhuka sudakSAtmA niyogI vnycnonphitH||she|| dazalakSI sadInArasatkAmekatra vatsare / utpatiSNuM samAkhyAti taavdnyo'brviiddH||30|| lakSAH paJcadazAmuSya dAsye dezasya te'tra joH| zrasmA(yuSmA)niH pUrvamevoktamarjayAmyadhikaM punH||31|| tataH kimatra kartavyaM vIraM muktvetyavak pranuH / tata zrAkhyAnti sarve'pi yo'rjayedbhari sUryaho // 3 // sa tatra sthApyate deze kimnyairrjnokitaiH| tataH kSitipatiHproce nocyata viir| kiM tvayA // 33 // sa praNavazirAH prAkhyat tAtapAdayaMgAdi yat / pUrvo'dhikArI nirmAyaH zAThyamuktamatilRzam // 34 // 1 tataH kimatra kartavyamiti pramuravak tato vIra muktvA sarve'pyAkhyAntItyanvayaH / 332 %*%%% 4-4-%*** sapa. 29 library.org Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sapThatikA. sa evAsmAkamatroSTaH kimanyaiH kiSTaceSTitaiH / mA prajAH pImayatveSa nyAyenArjayatAJcanam // 35 // bahu avyaM vinA'nyAyena kathaM vRddhimaznute / zranyAyazca mahatpA(hApA)padumamUlamudIritam // 36 // pUrva eva niyogyastu svastikRdyaH prajAjane |naadtte hyadhikaM anyamanayaM dUratastyajan // 37 // yojayiSyati niSkasya khakSAn paJcadaza dhruvam / Rte'nIti kathamasau dhanamu* tpAdayiSyati // 30 // javaniyogitAmetya yaH samukhatyennayam / zrayaM dAtA hyadharmasya tavAyApyayazastataH // 3e|| tatazcintayati damApaH pApanirmuktadhIrayam / jyAyAn khaghurapi prAyaH prakRSTaiH sadguNabajeH ||40||raajydhuudhrnne dhuryavaryajAvaM jjedsau| tataH samAnajAtinyo rasavadhatamarhati // 41 // nizvadmAtulavAtsatyapichalasvanamAnase / mayyasmin vairajAjaH syuranye dhanye guNotkaraiH // 42 // tasmAdeSo'nyadeze'pi nirguNIkRtya nirjaram / preSyate tatra saukhyena sthAtA niHzaGkanirjayaH // 3 // pazcAdapi hi rAjyasyAdhAraH stamno gRhasya vA / javya mujorunauSaH samyagnAvI sunizcitam // // evaM vimRzya jUmIzastaM kumAramudAharat / vatsa sarve'pyamI putrA puzcaritrAzca 'rdhiyaH // 45 // tvamevaikaH sudhIstecyaH prajaspana vaipriitytH| nAnyArjitazriyo jojAvastvayyatra yujyate // 46 // vihAya rahasA dezamenamanyatra yAhi noH| nAtrasthasya navadurvaijavaM vyajyate khalu // 4 // tataH pRthvIpateH pAdAnnamaskRtya sa niryayau / maMtrisAgaramantryAtmajanmanA vimalena yuk // 40 // pramAdiSTapraSTasujaTaiH pAnyatAM gtH| anudrutAdhvA prayayau sa kozakhapuraM puram // 4 // puraH parisarodezasarastIre nreshsuuH| vizazrAma zramI yAvattAvat kakhakakho'javat // 50 // avAryaturyanirghoSaH pure prArbajUva 1 rakhamiva rakSita yombo'si / shbdo'trecaa| 338 sUdAharat / vatsa sarve'pyAjavyamughorunaghonaH ma pana veparItyataH ma // 16 // Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca / nagarAgantukaH ko'pi tenApaJcAyata tAvatA ||1||pure ko'pyutsavo'dyAste yena vAdhavanirmahAn / zrutyorAnandamAtanvannAkarNyate aho vada // 55 // sa prAha dhUyatAmatra rnnrnggmhiishituH| putrI kurumatI nAma sA''ste prANapriyaGkarI // 53 // paraM puruSaviSapoSamAdadhatI satI / varaM varayate naiva kizcidaucityavedinI // 55 // tatastakAnakena svagotradevyatipUjayA |vaaraadhy pRSTA tuSTA''ha javataH pttttkunyjrH|| 55 // ytke| kSipati kSipraM mAlAmamsAnapuSpikAm / sa kumA ryAH patirjAvI tasminnevAhinizcitam // 26 // tataH karI kRtArcaH sanmumuce tatkaTopari / kumAryAropayAJcake vkretr|mnsvinii||7|| ndnirinirvaadhairgjenaaraamikaahRtH| zuemAle sthApitA mAkhA nirmakhA modmaakhinii||50|| mahIhinmAemasIkAlImantrisAmantasevitaH / sAmprataM sa purImadhye ghrAmyannAste nirakuzaH // ee // ityuktvA virate tasminnAkasmika zvAmbudaH / tAvatkSaNena saMprApa dRkpathaM vaimakhaM krii||6|| gajanmadajakhAsiktasakakhakoNimaemakhaH / tamAga-1 mtamAkhokya garjantaM nirjaraM rayAt // 61 // vimakho'bodhayadhIrakumAraM prabalAyitam / prapede tAvadetasya pArzva paTTelarATa prjoH||6|| karAyorikSaptamAkhA sA kaeThe tenAsya cihipe / puNyanAjAM hi rAjyazrI sIvAnupadaM brajet // 63 // svaskandhamaemakhamasAvAropya dApanandanam / jagarja gajasAro'pi prastuSTo nije idi|| 64 // mArodArorurUpazrIH kumA ryAH patirepa vai / jAvIti sA'pi hiSTa dRSTA jAvisvavacanam // 65 // gajAnAM dazakaM svarNakhadaM cAvasahasrakam / vizrANya rAjaputrAya pranu--khicaTApanaiH // 66 // gayAkhagne'ca saMprA kumAryAH pANipakSavam / kumArakarapadyena grAhayAmAsa paarthivH|| 67 karamocanaveSAyAmikhAju tanujanmane / pradadau grAmasAhanImazrInirnAzinI nRpH|| 6 // saudhe nRpa 339 %%%96-06 % 1 in Educatan Internatione For Private & Personal use only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatitra tinA datce khasattejA dinezavat / vikhakhAsa sukhaM jogAn kAntayA saha panUH ||6e| pitA svahitapravannAnugAmigaNAnanAt / pautraM rAjyAptivRttAntamavetya mumudetarAm // 70 // praajyaajyairijinojyrjoji damApanandanaH / vivAhAnantaraM rAjJA tenAlakSyaM na nakSitam // 1 // kimetaditi pRSTo'sau spaSTamAcaSTa pArthivam / sAvadhAnatayA majIH zrUyate tarhi kayyate // 15 // mAMsapAko niSedhyo'yaM rasavatyAM mahIpate / prAk tataH kathayiSye'haM tenApyatha tathA kRte // 13 // kumAraH procivAn rAjan doSo mAMsAzane mahAn / paJcAkSaprANihatyAtaH pakhaM sthAnAnyathA punH|| 14 // sattvahiMsA tu hetuH syAnnarakasyeti dazyate / sarveSu dharmazAstreSu smyhrnekshH|| 15 // ityAkhyAyi kSamApAkha guruNA me dmaataa| kRtA tasyopadezAkhI mukkAmAkheva vakSasi // 6 // gRhidharmo mayA'yAhi viratiH pakhajakSaNAt / zrutveti sAdarastasminnajAyata nreshvrH|| // vizvastadhIstaSacasi prapede pakhavarjanam / sa devagurutattvAcaM svIcakre dharmamAItam // 10||shrthaanydaa pratIhArAjhayA gehAntarAgatA / kAcitsametya strI evaM kumAraM pratyavIvadat // e|| aho sundara sundaryazcatasraH santi sundraaH| ruupshriinirjitodaamrmaarmnaartiprjaaH||0||shresstthimntrihmaapaalprtiihaarpriyaaH priyAH / tAstvAmaveikSya paJceSuprahArairjarjarAH kRtaaH||1|| manmathavyathayA bADhamukSejitavapurkhatAH / yathA syuH sabAsarvAGgAstathA kaaryaaH| svasaGgamAt // 2 // tataHkimapi nizcitya tatropAyaM sa raajsuuH| anApata pratIhArI prathame prahare nishH||3||hitiiye zreSThikAntai tRtIye mazrivasanA / caturve nRpanAryA tu prAmotu svasamIhitam // // etajAramRtAsvAdamerA sAtha 1tu baagcchtu| 340 SAAMANAKAMANAS // 17 // RAOM Jain Education inte M ww.jainelibrary.org Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUtikA / tataH sametya tAsAM sA zApayAmAsa tpcH|| 5 // tataH poce vitIye'hi rAjAnaM rAjanandanaHadRSTavadyadA dRSTaM kuruSe tatkimapyaham // 6 // darzayAmi navadyogyamabravIdrUpatistataHsvamasmatputratujhyo'si vyavahAreNa sttmH|| dharmadAnAdguruzcAsi paramopakRtihamaH / darzanIyaM nivedyaM yattattUrNa praguNIkuru // // zrathAjANIkumArastaM sandhAyAmadya mahe / pracannInUya saMstheyaM sametyaiSa prapannavAn // e|| tathA kRte mahInSeNa kumAreNa svasannidhau / guvaM paryamAghAya tatra saMsthApitaH sa ca // e.|| zratha kenApi damjena nirgatya nijsdmnH| samAjagAma tazAma kumaarstaamvoct||1|| atrApyazarmadAH puMsAM paratra nrkaavhaaH| viSayA visssNkaashaastiivaapttividhaayinH||e||jogaa rogAvahAH kasya dehinaH syuna sevitaaH| jave paratra dau gyviyogvyaaptihetvH|| e3|| nAmlonirkhavaNAmlodhiH samiJjina dhanaJjayaH / yathA tRptimihAmoti jIvo'pina tathA sukhaiH|| e4|| traidazairnogasaMyogairjanturyadina tuSyati / tubaijanmajairetaistatkathaM tRptimAmuyAt ||ee|| bahivRttyA mahAmugdhAH prANinAM viSayAH smRtaaH| vipAkakaTukAH kiMtu kipAkaphalavacca te||6|| heyAstasmAdamI jogA nopAdeyAH sudhImatAm / injiyANi manazcApi niyamya khalu nizcalam ||e|| jJAnadazanacAritrANyeSa | mArgo'sti nivRteH / tannedaH sakalastena pratyapAdi tdgrtH|| eca // pratIhAryApa sadbodhaM zreSThinyAyAtavatyatho / jitIye yAminIyAme ya(ja)vanyAM sthApitA''dimA // ee|| vitIyAM bodhayAmAsa vairAgyAlaGgavAgjaraiH / malinIkriyate kiMtu nirmakhaM kulamAvayoH // 10 // yatkriyante'tra joH sattvaranAcArAH prmshtaaH| tadaGgamaGgalaGgana satataM kena vaayt||10|| 1 pratIhArI iti kartRpadamadhyAhAryam / 2 kumAradhAma / 3 atisundarAH / 341 Jain Education Inte : For Private & Personal use only N ow.jainelibrary.org Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza kRtAni yAnyasatkarmANyunmattaiyavane janaiH / khATkurvantIha tAnyante zasyavadhArdhake'dhikam // 102 // sAbU budhaditi zrutvA * mantripalyAyayau tataH / cakSurudghaTitaM tasyA vivekAkhyaM tamuktijiH // 103 // sA'pyasthApi svIyapRSThe javA javanikAntare / // 171 // turyayAme ramAramyA samAgAdbhUpavalA // 104 // sonmuktazayanIyena praNatA rAjasUnunA / tato'vag jIvitAdhIza kima nIdRzamAdRtam // 105 // samayo'yaM na hi svAminnanyutthAnapraNAmayoH / sauvAGgasaGgapIyUSairvapustApamapAkuru // 106 // * jekIvAmno vinA yavajyotsnA candramasaM vinA / haMsI mAnasanirmuktA tvAM vinA hyasmi duHkhinI // 101 // nirbhIka6 miti nihIMkaM japantIM tAmanAratam / sa nAnimukhamapyasyAH pazyatyaprItavanmanA // 108 // naiSA paceSudarpodyajjvarAvezavazaMvadA / upadezapayaH pAnamaI tyasmADupekSitA // 109 // tataH sA svamavajJAtamavetyetyabravIjiram / tvatsadRkSA mahAdazA na pratijJAtakhopinaH // 110 // yathA yavAsakasyArthe meghaH syAvahnivRSTijAkU / sadAkSiNyo'pyabhUstattvaM madarthe'tini| ghuraH // 111 // kumAraH proktavAnetAM nitAntaM tAntamAnasAm / dUtIvacaH prapadya tvamAhUtA'si mayaiva hi // 112 // duHzalyakardamAviSThAM taSThAM manasijoSmaNA / zrahaM nirvApayiSyAmi tvAmaho dharmavAriNA // 113 // mAmaho sundarAtmIyavapuHsaGgamaraGgataH / ekazaH kuru saMtuSTAM hRdayeSThA nivartanAt // 114 // tayetyukte kumArastAM smAda vismeralocanaH / bhUtvA vanajasyAsya vA prANavAjA // 115 // kathamanyAGgasAGgatyamI ise vahase ratim / na hi paGkAkulaM haMsI payaH seveta karhicit // 116 // yatraho ratijaM saukhyaM caiauravatsevyate khalu / tadazarmaiva jAnIhi pariNAme suduHkhadam 1 unmukaM zamanIyaM yena tena / 342 Jain Education Inter saptatikA. // 171 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRIA** // 117 // ityukte'pyamucatsA no asadAgrahamAtmanaH / dUtyane yatpurA proktaM tatkurviti bajANa sA // 11 // zazaMsa rAjasUrenAmIpsitaM te kadA'pyaho / janmanyasminna jAvyeva kiM bahuktena phagunA // 11||kaamye kAminImanyAM naaii| supto'pi nighayA / yadyAyAti svayaM ramnA ratirvA'pi hi pArvatI // 10 // ityetadIyasattvasya sattattvaM paricintya saa| vairAgyAjaGgaraneNApUrayatsvIyamAnasam // 11 // patnItvenAgatA sAhamanUvaM ca nginyho| yabhirkhaUtayA'vAci tatkadAmasva kRpAM kuru // 12 // tvaM kaniSTho'si me nAtA pAtA pAtakapaGkataH / guNairgariSThaH sutarAmantarApattivArakaH // 13 // vihitA''zAtanA yatte tasmAtpAtakataH katham / modo me navitA hanta vyApattApAmbudopamaH // 12 // sapatnI preyasI jAtA tvapituhitAsmyaham / zrAgate mUkhanakSatre preSyahaM piturantike / dhAtrIjanena sahitA tena pravarajUpateH // 125 // mAtukhenAtha baMgAkhadezanUmiziturvarA / tvadIyazvazurasyAhamadAyyatha ghanairdinaiH // 16 // svakukhorunajodezasudhAMzcaupamyamAzrayan / janma prapedivAstvaM joHzulocanAgyajAjanam // 17 // sImantinyaH samastAste tujhyA maatRhitRbhiH| zrahaM punaranAcAravatIcAmaprayAyinI // 12 // kenApyaSa prayogeNa prANAMstyakSyAmi nizcitam / na zreyaH pApinAM prAyaH prANadhAraNamIritam // 12e|| ajJAnamaraNenAlamanena tava sundari / svadhAma yAhi doSAyAH zeSamujhaya kSaNAt // 130 // sarvapApakSayopAyaM pazcAddarzayitA'smi te / azvathaH zapathotrArthe samprati pratipAdyate // 131 // kumArAnujhyA rAzI prapede sthAnamAtmanaH / yathA jAkukhikAdezavazena kisa joginI // 13 // tisro'nyA zrapi jagmustAH svIkRtya niyama 1 padayaM Disamiti pratI likhitamasti / 343 For Private & Personal use only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA rupadeza- dRDham / zranyakAntopajogArthe smyktvaavaaptbujhyH|| 133 // ayAcakhyo kSamAnAyaH kumAraM pratisAdaram / anajAM dehi yadyAmo vayamAtmIyamandiram // 134 // ityukte sAkametena kumAro'pyacakhalaghu / praNamya jagmivAn ghAma maan||12|| tsaudhmaatmnH|| 135 // jAte pratyUSasamaye dineze'jyudayonmukhe / prAtaHkRtyAni nirmAyAjUhavannapanandanam // 136 // yAvattaM prati vaktyuvIpAkhastatkAlamujjvakham / dizyapazyatsa pUrvasyAM tejaHpujhaM samusvaNam // 137 // tato rAjA pratIhAraM pratyavAci priyaM vcH| jJAtavyatikaraH so'pi daNAt provAca pArthivam // 130 // kevalajJAnavAn ko'pi munInchaH samupeyivAn / tacandanArthamAyAnti devAstaddIptayo hymuuH|| 13e // tAvadbhUmipatistena samayA savivekadhIH / sarvA saroH pAdapraNAmArthamupAgamat // 140 // vanditvA vidhinA sAdhUnupAvizadathAgrataH / kumAro'pi namaskRtya tathaiva 4 sthitimAsadat // 141 // guruM vijJApayAmAsa saMyojya karapaGkajam / mahAnanugrahaH svAmin vidadhe mayi sAmpratam ||14shaa yadAtmIyamadAyyetadarzanaM zujadarzanam / sparzanaM puNyarAzInAM kAryakAri javanasAm // 15 // zrayo:vAsavaHprAi dIkSAdAnena hame drutam / svAminnanugRhANa tvaM tattvaM dharmasya saMdiza // 14 // gururUce javAmlodhimadhyaprapatadaGginAm / dIkSAmArgastarIkarapaH prottareyuryato'JjasA // 145 // ityukta prItacetaskaH protthitAyAM ca prssdi| zravagrahAdvahirgatvA sAdhUnAmavanI shitaa||16|| mukuTAdhAnakhaGkArAn svAGgAdiva suradutaH / samuttAryArpayatpuSpANIva kssitiuttmH|| 17 // svIyaM parijanaM cAha kumAraH sphAravikramaH / nUpo'yaM javatAM jAvItyuktvA taM prANamatsvayam // 14 ||jnyaaninH pArdhamAgatya nRphlAyo'grahIdvatam / prAyaH patyanugAminyaH khiyo muzcaritA api // 14e // zranyA thapi hi dhanyAstatpasyA kAcana saMyamam / jagRhutacuro 344 Jain Education intonational ladiw.jainelibrary.org Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dostIre duurennonitklmssaaH|| 150 // muninAtho'pi raajrssipryupaasitptkjH| dinAni katicittatra sthitvA'nyatra pratasthivAn // 151 // kumArajUpatinItyA prajAH sarvAH prapAlayan / jaina prajAvayAmAsa dharma zArpakaM satAm // 15 // gaNayannAtmanA tuhyaM mantriputraM guNojjvalam / maitrImahAdumasyaiSa jagrAha phalamuTavaNam // 153 // ripumardanajUmIko'nyadA lekhAdajUhavat / putraM zrInilaye svIye pure vimala( zrIvIra )nAmakam // 154 // tenApi vimale rAjyajAraH sphAro nivshitH| svayaM vijJAtatattvena vidhinA vratamAdade // 155 // gRhidharma samArAdhya kramAdhIrakumArarAT / rAjarSe raNadhavalasya | pArzve dIkSAmupAdade // 156 // nAnAdezasara zreNyA navyapaGkarahAvalIH / prabodhya jJAnadIdhityA nirvANaM prApa pUSavat // 157 // evaM puSpAyudhasphUrjadyodhapradhanabadhIH / zrImAn vIrakumArAkhyaH preyaH zreyaH samAsadat // 15 // anAnyatrApi hi jave parastrIvirataH pumAn / yazaHzreyaHpadaM yAyAdapAyAtparimucyate // 15 // tAruNyanAve'pi viraktabujhyA, vrataM dhRtaM zrIvimalena turyam / yathA tathA javyanarAH prakAmaM, brahmavrataM loH pratipAlayadhvam // 160 // ||ti turyavrate zrIvIrakumArakathA / atha parigrahanigrahopadezamAhaje pAvakArINi pariggahANi, melati anycNtdaavhaanni| tesiM kahaM hu~ti jae suhANi, sayA javissaMti mahA'hANi // 46 // 1 vIrakumAre. 2 zrIvIrakumAreNa. 349 Jain Education Inc For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 17 // 4%AAC4%AX vyAkhyA-ye manuSyAH pApakAriNaH suSkRtajanakAn parigrahAn , prAkRtatvAnnapuMsakanirdezaH, mIlayanti saMgRhNanti, paraMsaptatikA. kiMjUtAMstAn ? atyantamAdhikyena mukhamAvahanti ye tAn tathAjUtAn , teSAM kathaM javanti jagati saukhyAni zrapi tu na kathaJcit , parigrahalAjAM kiM tu sadA nityaM mahApuHkhAnyeva syuH iti / yamuktaM "saMsAramUkhamAramnAsteSAM hetuH parigrahaH / tasmAupAsakaH kuryAdapamapaM parigraham // 1 // " iti kAvyatAtparyam // zratha parigrahopari dRSTA nava bedAH, yathA-"dhaNa 1 dhanna khitta 3 vatthu 4 ruppa 5 suvanne 6 ya kuviya 7 parimANe / upae 0 cappayaMmI e pamikkame hai desiyaM sadhaM // 1 // " iti / "paMcamANuvayassa zme paMca azyArA jANiyabA, na samAyariyabA, taM jahA-dhaNadhannANaM pamANAzkame 1, khittavatyUNaM 2, ruppasuvannANaM 3, kuppasAratyapichAzyassa 4, upayacauppayANaM parimANAikkame 5"||ath parigrahe dRSTAntaH sUcyate acalapure'jUcikhakaH zreSThI tikhakaH samRdhajanarAzeH / nAnAdhAnyAnyasako saMjagrAhAkhikhapureSu // 1 // godhUmacaNakacInakamujamukuSTAtasItilAdIni / sAkiyA zasyAni pradade sArgha ca jagrAha // 2 // zrannairannaM jagRhe gRhe bahirvA dhanaizca dhAnyAni / jIvAjIvairapi sa prajUtazasyAni mIkhitavAn // 3 // muSkAle'pi karAkhe dhAnyopAttairghanairdhanokAt / sa hi dhAnyamUDhakAkhImakandhayat punarapi sukAkhe // 4 // evaM vrdhitkhojHprnuutlaajaatsunidrji| na hi kITakoTihiMsA- // 13 // majIgaNasvahipakAmapi sH||5||shrtidhaanyjraaropaat kharakarajAdInapImayadADham / taddhahudhA navadhAparigrahAgrahaparaH samajUt ||6||ko'pynydaa tadaye vadannimittala aiSamaH samaye / nAvi mahAnidaM zreSThI taphAkyamAkarNya // 7 // sarva 346 For Private & Personal use only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyabakhenAgRhAcAnyAni sarvadAni / vRkSyA'pyAkRSya dhanaM praguNakaNairjaritavAn kozAn // // tadanAve svgRhaanpybiijrojlokhuj(p)mnskH| kauzika zvAndhakAraM arjidaagmnmaivtsH||e|| taavtpraavRddhsmyaatmaagevaavrssdmbuntpuurH| dhArAzaraprapAtaiIdayaM pravidArayannasya // 10 // ahaha mama munmASapramukhAnnAni praNazya yAsyanti / kathameSa ghano dRSTaH pApiSThaH kaSTakRnmanasaH // 11 // kiM kurve kasyaitaghamItyAdi svacetasi dhyAyan / prApAkasmAnidhanaM pApAtmA hRdayasaMsphoTAt // 15 // narakaprathamAvanyAmajJAnopahatadhIrasAvagamat / evamasaMtuSTahRdAmasti sukhaM naiva kutrApi // 13 // ye niHparigrahAH syuH saMtoSasudhArasena sNsikaaH| te syurmuktinitambinyuraHsthalAkhakRtau haarH||14|| C // iti paramavanyura syakhAhatAmasti mukha naiva kutrAmadhanaM pApAtmA hRdaya %9653 evaM dignatajogopanogAnarthadaemasAmyadezAvakAzakapauSadhAtithisaMvijAgavatAni sAticArANi sadRSTAntAmyanyUhyAni svymudaardhiinirityrthH|| zraya paJcaviSayAyAmupari pRthak pRthak paJca kAvyAni sadRSTAntAni prapaJcayannAha / teSvAyaM kAvyamAha sadaM suNittA mahuraM zraSi, kariGa cittaM na hu turutthN| rasammi gIyassa sayA saraMgo, akAlamacu sahaI kuraMgo // 4 // vyAkhyA-zabdaM ravaM zrutvA nizamya madhuraM miSTaM tathA aniSTaM karNakaTukaM kurvIta cittaM manaH sumanAH, neti niSedhe, hurityavadhAraNe, tuTaM ca ruSTaM ca tuSTaruSTaM, etAvatA zabdaM madhuramatha kaTukaM vA zrutvA tuemathavA ruSTaM mano na kuryAditi 347 For Private & Personal use only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 174 // Jain Education Intern tattvaM, sAmyAvasthayA stheyaM rAgadveSau javanibandhanau tau varjayediti / padadvayena dRSTAntamAha -- gItasya rase sadA saraGgaH saharSaH kuraGgo mRgaH sa varAkaH sphuTamakAle'samaye eva mRtyuM paJcatvaM banate, yadi tasya mRgasya tAdRgvidhaH zabdasamAkarNanaraso na syAttarhyakAlamRtyuM kathameSa AsAdayet ? paraM zrotrendriyaM durnivAraprasaraM syAditi jAvArthaH // zratha zrotrendriyadoSopari dRSTAntamAha atraiva vasantapure paraiH parairapyanApta viniveze / yatra vasanti vasantAH santaH prasaranmahAmodAH // 1 // tatrAste nanirasteTalokakokapramodasandohaH / raviriva vikasayAmA nazyacayAmAsyatAzyAmaH // 2 // dhanada zva yaH samRddha yA dhanado dhanado'thiMnAmihAtyartham / jAryA tasya sunA svakIyapatyuH sphuranA // 3 // vANijyArtha dezAntaraM pratasthe'nyadA sa dhanadAkhyaH / khAtvA'gaNyaM paNyaprAgjAraM jUrilAnakRte // 4 // atha tatraiva kuto'pyAgAtrAgAnukRta kinnaraprakaraH / yaH puSpazAlanAmnA prasiddhi jAggAyanapravaraH // 5 // taGgItagAnapAnapravaNAH praguNA banUvuriha lokAH / yanmadhuradhvanipurataH piko'pi ko rAganRccaduH // 6 // guru va mAdhuryarasAt prajAniriva makSikA jirAkIrNaH / sa kadAcijItajJo gAyan gItAni: rAjapathe // 7 // dadRze'tha sunadhAyAzceTI nizcaDulavAkyapeTI jiH / tanmadhuradhvanilubdhAH kuraGgya iva tasthurekAgrAH // 8 // vaikhAvyatikrame sati mahati gatAstAH svamoka IzvaryA / nircatsitAstatastAH paruSAkSarayA girA bADham // e // Uce tAjiH svAmini maivaM kuru roSapoSamasmAsu / sthitametAvatkAlaM zrotrapuTApeyageyarasikatayA // 10 // yadyevaM tazeyaM tadA madIyazrutighayAtithi - 1 vasantartavaH. 348 ** saptatikA // 174 // // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAm / netavyaM yuSmAniryathA tathA tasya sAMnidhyAt // 11 // pratipede'dastAjistato'nyadA devatAmahAcaitye / yAtrotsave pravRtte milite nArInaraprakare // 15 // prArabdhe madhuradhvanigAne pAne'mRtasya karNapuTe / tasminneva sujatA saMprAptA taM vilokayitum // 13 // tAvajItasamAkSau sa puSpazAkhaH sukhena suSvApa / sadyo visRSTakhokaH prapadya caityasya pRSTha4 taTam // 14 // dAsIniradarzi dRzA tasyA yasyAtikutsitaM rUpam / tajIvitamapi ghigidaM vAdinyA dhUtkRtaM prati tam // 15 // gItirapi nindanIyA danturavadanasya kRSNavapuSazca / rUpaviyuktena hi kiM kriyate guNagauraveNAsya // 16 // iti nindantI sudatI jagAma dhAma svakIyamAzveSA / saujanIyaM vilasitamasmai kenApi kisa kathitam // 17 // ruSTo'tha puSpazAlaH kathaM nikRSTA tathA'pi pApiSThA / mAmiti nindati nirhetukA hi mariNI jjnye||10|| na hi marmajJaM bandinamatho kaviM zastrapANinaM cApi / vaidyaM ca sUpakAraM prakopayejjJAnavAna svagurum // 15 // kalAdapi tanupAyAdapAyamasyAH karomi buddhyA'pi / dezAntarasaMprasthitamavetya tasyA vivoDhAram // 20 // tatsadmAsannamasAvasaumanasyAupetya sAmarSaH / / sa yathA hi sArthavAhazcacAla viSayAntaraM nikhayAt ||1||dhnmrjitN prajUtaM yathA''pa pRthvIpatezca sanmAnam / prasthAya tataH kuzakhenAtmIyoddAmadhAmAyAt // 22 // ityAdi sakasametaccaritaM matikahipatasvagItagatam / nirmAya rajanisamaye jagau mahAmaJjakhadhvaninA // 13 // kakhagItamanena tathA gItaM sphItaM yathA sujatAyAH / virahAnakhaH prakAmaM sabAGge dIptatAM prApat // 24 // moTayati nijaM dehaM citte cApazyamAkakhayyAzu / rAgoragaviSakhaharIvyAptA prAptA'tiviSamadazAm // 15 // saudhoparisthamapyAtmAnaM nUvarttinaM hi sA mene / kaH kakhayati vaikaDyaM na kasAvAnapi hi kAmAH // 16 // 349 kopayajjJAnavAn vA tatsadmAsannamasAlA sanmAnam / prasthAna cApi / vaidyaM ca sUpasyA vivoDhAram te pranataM yathASSmAgatam / nimA zApa / dezAntarasaMprasthitamavAnIyAt // 21 // dhanamArata matikaTipatasvI sapa. 3. Jein Education International Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 1175 // gaye rasaprakarSAyAte jJAte svakAnta vRttAnte / sA''kAze nijapAdaM datvA bhUmau papAta rayAt // 27 // tasmAtprahAramUrchAvazAnmano janmarAgajjara vivazA / maraNaM zaraNIcakre vakre deve kutaH saukhyam // 28 // kRtveti vairaniryAtanaM ghanaM puSpazAlako mumude / anyatra jagAma pure nirvAhaM gItinI racayan // 29 // itthaM zrotrendriyavazagatA sA sunaSA'stanA, saMprAptAstaM dhanaparijanaprANanAthapramuktA / duHkhinyAsIdiha parajave'pyugrakaSTakapAtraM, nAvinyevaM zravaNajarasaH prANinAM nigrahAIH // 30 // * Jain Education intend // iti zrotrendriyanigrahe sunAkathA // pAsita rUvaM ramaNIya rammaM, maNammi kutA na kayA'vi pimmaM / pavamane paI payaMgo, rUtrApurato davaI aNaMgo // 48 // vyAkhyA - dRSTvA ramaNInAM rUpaM ramyaM manasi kuryAt na kadA'pi prema rAgasambandhaM / dRSTAntaM spaSTayati -- pradIpamadhye patati pataGgaH, sa ca rUpAnuraktaH san dRSTidoSeNa javatyanaGgaH pataGgaH svakIyakAyaM vahnau juhoti yathA tathaiva kAmukazcakSuviSayAkrAntaH prANAnapi tRSI kurute / atrArthe jJAtamucyate vAste kAJcanapuraM yatkAJcanabhUSaNAnvitajanaugham / kAMcana zonAM dhatte, tAmasamA ( mAM ) yAti nirvacanA // 1 // | sannAsI kamalaM praphullakamalaM sAjahaMsAzritam, sabakrapriyakArakaM samakaraM prodyanatA vidrumam / zvetodyaca vidRzyamAna kalazaM 1 kAzcit 350 saSThavikA. // 175 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRSNAjanaiH saMkukhaM, yakatte sarasastukhAmanukalaM citraM jamA (khA) salino // 2 // tatra zrInikhayAkhyaH zreSThI dhA'pi tahe kAntA / varivarti yazojanA nijaanirmuktpdmaakssii||3|| samajani tayoH savinayastanayaH kunayapravRttirikkamanAte sshkssnnlkssittnurtnurivoddaamruupshriiH||4||khkssnnviniHproce strIkhokhaHprAyazaH zizuvitA / so'pi hi pazyati vanitA yA yAstAsu prasAritaham // 5 // khokaiokhAkSo'yaM tasmAdAkhyAyi burdharA janagIH |yo yAdRkkhi kurute karma tathA prAmuyAnAma // 6 // saGkAntastAruNyaM dRSTvA yauvanavatIH surUpavatIH / strIrdhAvitvA''siGgati vigopayatyapi vimambayati // 7 // pitRdattAmiti zikSAmeSa viSAnukRtidhAriNI manute / kurute khokhAkSatvaM satyaM satyaM tyajan re||7|| uSTAcaritairetaireSa janaudhena tAbyate pazuvat / udhyate'tinivimainiMgamairviniyamyate bahuzaH // e|| pitRdAkSiNyAnmumuce tathApi khaMkSaNaM kSaNaM naujaphat / na hi zikSito'pi bADhaM kapirvapuzcapakhatAM tyajati // 10 // naTaviTagoSThayAM tiSThannIpInmagadhadezajA nArI / rUparamAnirvayAH so'jUttAsAM dikSAvAn // 11 // vANijyasya bakhataH prajUtamAdAya patRka vizam / so'cAlIt prati magadhaM khAtvA tatrApaNaM tasthau // 12 // vyavasAye vasati matina hi vastugrahaNadhI: parisphurati / dhyAyati manasi surUpAmekAM sImantinImeva // 13 // dRSTvA'nyadA samadanAmuddAmavayo'jirAmarucirAGgAm / pasparza kareNa balAjholAdatvena khokhAkSaH // 14 // dRSTo 5STo'yamiti kSitipatipuruSaHkSaNena bamo'sau / jagRhe sakalaM janyaM byamiva tvaritameva khagaiH // 15 // purato'ya nIyamAnaH kSitIzitustasya janakamitreNa / bumanAmazreSThivareNAsApakhalyAJcake // 16 // puSkasapanaM ca dattvA byamoci tannigrahAtdapAttena dharmeNeva hi janturApArapApajarAt // 17 // UELLETITH 351 For Private & Personal use only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 176 // Jain Education I zrAninye nijasadmani kiyantamapi kAlameSa tatrAsthAt / kholAkSatayA sugdhastatpasvAM dhanavatI nAkyAm // 10 // vastragranthinivayaH kathaJcidaGgArako'pi kiM tiSThet / dugdhenApi hi dhautaH kiM kAkaH zvetatAM ghaye // 19 // yasya kikha yaH svajAvaH sa hi taM prANAtyaye'pi na tyajati / hitama hitamapi na vetti ca pihitaH pApaiH purAcaritaiH // 20 // taddhyatikaramavagatya zreSThI vairAgyamApa niSpApaH / sarvamapAsya gRhasvaM svakIyamasvIyamiva tarasA // 21 // kakSIcakre dIkSAmakAmasthAmavAn kriyAtapasoH / tagRhagRhiNIjokA kholAkSaH samajani prAyaH // 22 // surasundarIti rAjJI dRSTA hagyA| manena rUpavatI / tasyAmanuraktamanA manAg na lene ratiM kvApi // 23 // zyAme zyAmAsamaye prasRte juvi vistRte tamaHpUre / rAjJI sajha pravizan vivazaH sa purAzayaH svairam // 24 // vidyAsAdhakapuMsA kenApi tato'ntarAkha eva ghRtaH / azaraNye'raNye'sAvanAyi na hi rAgiNAM saukhyam // 25 // devI validAnakRte tadIyadehAmiSaM sa ciccheda / nArakatuSyaM duHkhaM samanvabhUttatra bolAkSaH // 26 // vidyAsAdhakapuruSaM paruSaM pratyAha mama samAdhyartham / jo darzayaikavAraM jAya bhUmIpatervaryAm // 27 // pazcAdapahara jIvitamapi dRSTe dRSTisaukhyade rUpe / ityAdivapurmAnasaduHkhArttaH kAlamanayadasau // 28 // tAvatkazcitkAzJcanapurAdhivAsI pitustadIyasya / zaizava mitraM nuvanottamasArthezaH samAyAtaH // 27 // kRtvA vANijyamayaM vinivRttastatpradezajUbhAge / vizrAmyan daivavazAmlolAkSmavekSya vismitavAn // 30 // samajUnnirbhaya eSa svakIyavRttAantamAkhyadetasya / tenApi vapuHsArA sphArA'sya hi kArayAmAse // 31 // sajIkRtya vyamucatsuhRdaH khalu kasya no hitAya | syuH / bhUyo'pi nUpapatnI rAgAdAgAnRpAvAsam // 32 // vavale vilakSavadanastaddarzanamakhajamAna evAyam / nijadhAma kAma 352 saptatikA // 176 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interli mohitamatirnyagAdIti dhanavatyA // 33 // etAvanti dinAni ka sthitameSo'pi kUTamAcaSTa / vastuvyavasAyavazAddaiyagryaM nejivAnasmi // 34 // niHpuNya iva nidhAnaM ratisundaryAH sa darzanaM lene / saMprApya rAjanuvanaM kathamapi nAgyAnyudayavazAt // 35 // unmatta zvaitAM prati dhAvan dhArthena suSThu duSTamanAH / vighRto rAjanyanaTairbayA ca virumvayAzcakre // 36 // roSAruNekSaNena kSaNena bhUmijujA samAdiSTam / ullambayata bahirvaTazAkhAyAM stenadezyamimam // 37 // tairapi tathaiva cakre mRta iti matvA'tha taiH parityaktaH / truTitorukaNThapAzaH puNyavazAtprApa caitanyam // 38 // prapavAyya javAdagamayanavatyAH sadma padmamiva madhukRt sIcakre sa tayA tatrAgAsaktacittatayA // 39 // kevakhinamanyadA''gatamavetya nUpo'nivanditumathAgAt / pauraiH sahasA sA kila kholAko'pyeSa tatrAraM // 40 // // caTulAtvAt pazyan praphulladRSTyA mukhaM nRpatipatyAH / kaNamadhyAttuSavadasau rAjJA niHsArayAJcake // 41 // nirgannatha kAzitkamanIyAM kAminIM spRzan sadhavAm / patyA zaktyA prahataH paJcatvaM prApya pApamanAH // 42 // rauSadhyAnAnnarake tRtIyake nArakaH prakRSTAyuH / samajani tato'pyanantaM javaM miSyatyakRtapuNyaH // 43 // kevalinA tadvRtte sparzanaviSaye nivedite rAjJaH / vairAgyAdagrAhi kSitipena jinoditA dIkSA // 44 // kRtakarmakSaya eSa prAptojjvalakevalaH zivamavApa / itthaM cakSurdoSaH kasya na duHkhasya poSAya // 45 // // iti cakSurdoSaviSaye lolAkSakathA // rasanendriyavyAptistyAjyetyatrArthe kAvyamAha - 353 1 Ara jagAma. w.jainelibrary.org Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + % upadeza %Akhtarnak / % jalammi mINo rasaNAraseNaM, vimohi no gahi naeNaM / saptatikA. pAvAla pAveza sa tAluvehaM, rasANurA zya puraskagehaM // 4 // vyAkhyA- jase sakhile mIno makaro rasanArasena jihvArasena vimohito raJjitamanaskaH, no gRhIto jayena, etAvatA nijayaH pApAt pAtakato rasahAdoSonavAt Amoti sa tAluno vedhastAluvedhastaM rasasya rase vA'nurAgaH snehaH kRtaHkA san ityamunA prakAreNa duHkhagRhamasAtahetuH syAt / etAvatA rasanetriyaM rasalolunaM na vidhAtavyamiti kaavyaarthH|| atraarthe'pyudaahrnnmunnaavyte| atipRthukhA mithilAkhyA nagarI zithilA'sti yAna dausthyena / tasyAM banUva rAjA vimkhyshaacvimkhyshaaH||1|| tatparisarapradezodyAne dhyAne niviSTaziSTamanAH / samavasRtaH kevalajaNabhaNaparikareNa saha // 2 // tatpadakamalapraNati4 prahamanA jUdhanAgrimaH prayayau / natvA sthitvA puratastajaditaM dharmamazrauSIt // 3 // adANAM rasanaM hi urjayamayo duSkarma hAmaSTake, puSTaM mohanamohanIyamuditaM brahmavrateSu vratam / guptiSvAdimaguptireva viSamA jetuM jagaddehinAM, catvAro'pi hi purjayA nigaditA ete jinasvAminA ||4||uuce ca mahImaghavA jagavan zeSenjiyenya etecyaH / kasmAhurjayamukaM yuktaM vinivedayAma idam // 5 // kutparipImitajantorna madhurageyAni nApi rUpANi / na manomohanamohanamapi cetasto // 17 // papoSakRte ||6||n hi vandanaprakhepanamane tuGge sthitiM na cAvAse / kizcitsukhAyate khalu na hi kudhArtasya saghastu // 7 // mUkhe yathAmbusikastaruH phakhatyatukhapuSpasaMjAraH / mUkhe zuSyati zuSyatphalaprasUnaH sa eva syAt // // yataH-jahA davaggI 354 %%% 4% Jain Education inte www.iainelibrary.org Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paridhaNe vaNe, samAru novasamaM uvesh| evidiyaggI vipagAmajozyo, na baMjayArissa hiyAya kassaI ||eevmihejiytrpi rasane sarasA'zanaistarAM (bahu) prIte / bahunnirvikArakusumaiH puSpati pApaiH phakhatyapi ca // 10 // tasmAdajayyamidameva hi dehe dehinAM rasananAma / asmin vijite zeSAeyapyakSANIha vijitAni ||11||atrodaahrnnN zRNu sadyaH kRtvA'vadhAnamavanIza / jUvakhayanAmni nagare patirajaniSTa zivakarmA // 12 // palyau tasya staH shunsundryshujsundriinaamyau| nAmocitapariNAme jAte dhau sutAvanayoH // 13 // prathamAGgajo'sti vibudhaH sudhIzca sarakhaH kRtaatopetH| zranyasyAzcAGgaruho jajJe dhA'pi mativikalaH // 14 // sa ca samajUSasakhokhaH khAdyAkhAdyAdilakSaNapravaNaH / peyApeyaM gaNayati na hi bahiraTati pralubdhazca // 15 // atyantaM rasagArodhiSamAmayajAjana vapuramuSya / vIkSyAjuhAva vaidyAnetakAnakA kssmaadhiishH| ||16||shtyaackhyurjissjH karoti yoSa lAnAni tadA / rogodhegA sakakhastUrNa pralayaM prayAtyeva // 17 // rasakholupatAdopAdAkaspo'napa eSa saMpannaH / rasakhokha iti khyAtiokakRtA satyatAM nItA // 10 // ityuke'pi hi vaidyairna vidhatte bahAnAni caipa punH| vavRdhe mahopatApastRSNAjara zva nidAghatau // 15 // cAturvacasA'nyeArniranna evaiSa khaDDanAyAsthAt / taM prekSya khaemakhAdyakamodakakUrAdi juJjAnam // 20 // cintayati dhigdhigenaM svakIyajaTharaprapUraNavyagram / yo duSTanikRSTAtmA jotAraM nAparaM sahate // 21 // jAnAti svayameva hi nuJje madhurAnamodakAdyapi ca / parameSa sapatnIjo trAtA hitakAraNaM nahi me // 2 // nizcityaivaM cetasi 5STamanASiSTa jhaTiti rasakhokhaH |re mAmanArya jojyAnivArya miSTAlamatsIha // 23 // krodhavirodhenAndhInUtaH pretAvatAramiva khabdhvA / ANSAGACASSOCK hai 3SS For Private Personal Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha turyaviSayasevanapratiSedhakAvyamAhagaIMdakuMjatthalagaMdhayuko, iMdiMdiro ghANaraseNa gijho| hahA muhA mancamuI uveI, ko gaMdhagiLi hiyae vaheI // 10 // vyAkhyA-gajendhasya kumnasthalaM tasya gandhastatra khubdhaH indindiro jamaro ghANarasena nAsikayA gandhAprANarasena gRjaH san hahA iti khede mudhA vRthaiva mRtyumukhaM maraNamukhamupaiti prAmoti, etacchrutvA kaH sakarNaH pumAna gandhagAya sura-8 jigandhagAya samandhalolupatvaM hRdaye vahediti kaavyaarthH|| arthatadAghrANe yo dovastamuddizya nidarzanamAhaatraiva vasantapure narasiMhAkhyaH kSitIzvaraH samajUt / tasya jyeSThaguNAbyastanayo jyeSTho'sti naravarmA // 1 // parimakhamAya manoiMsa caikavAraM hi jighati prasanam / na hi vArito'pi tiSThati sa mAtRpitrAdijirapItaH // 2 // nAnyeSAM 4 viSayANAM vyAptistasyAsti tAdRzI hyadhikA / yAdRganUnnAsAyAH saurajakhojAdhikatvamaho // 3 // tasyAnyadA sptnii|| mAtA nijatanayarAjyatRSNArtA / maJjaSAyAmujjvalaviSapuTikAmakSipata kudhiyA // 4 // tasyAnyadA nidAghe nadIjale dIvyataH pramodArtham / uparitane'mnaHpUre hare gatvA vyamuJcadasau // 5 // tatrAyayau tarantI yatrAste rAjanandanaH sa taran / nUtanavastranibajyA kutukAttenAtha sA jagRhe // 6 // dRSTA hRSTena hadA tAmunmudyaiSa gandhamAdatte / tasyAghrANavazena vapana 1Apyeti prayogazcintyaH gandhaM prApyeti sAdhuH 357 GARCARRIAAAAAM Jan Education M w.iainelibrary.org Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza matikA // 17 // % % % muktastataH praannaiH||7||tussttaa hRdaye uSTA pApiSThA sA sapalikA jananI / nijanandanarAjapadaprAptyA vyAtA sukhazreNyA // 7 // sa yathA gandhAghrANaprabasamrANaH parAsuratrAsIt / tadihAnyo'pi jano mutkakhanAsendhiyo'tyasukhajAk syAt // e|| evamavetya janA jo prANenjiyanigrahaM kuruta yena / syAdatra paratrApi hi sarvatra ca zarmasaMjAraH // 10 // ||iti prANadoSe naravarmakayA // atha sparzanenjiyavyAptidoSamAhaphAsiMdiyaM jo na hu niggaheI, so baMdhaNaM mujhamaI lhe| dappukaraMgo jaha so kariMdo, khiveza appaM vasaNammi maMdo // 1 // vyAkhyA sparzanopalakSitaminjyiM sparzanendhiyaM nijaM vapuH yaH pumAnna nigRhNIyAt hurityavadhAraNe sa bandhanaM mugdhamatirkhaneta / dRSTAntamAha-darpaNoddharamaGgaM yasya sa tAdRk san yathA karIncho hastI kSipati AtmAnaM vyasane mahAsaGkaTe mando vijJAnavikakhaH sparzanendhiyasya yo nigrahaM na kurvIta sa stamberamavat zrAtmAnaM durgarodhabandhanAdiSuHkhe pAtayatIti kaavyaarthH|| zrayaitadarthasamarthaka dRSTAntamAhathastIha svastIhAparanaranArIsahasraramaNIyam / nRmaNIyante yatrAneke sahitA vivekena // 1 // tatra zrIjitazatraH zatru1 kalyANecchAtatparanaranArINAM sahasai ramaNIyam. 2 ramaNIyaM nAma nagaram. 358 4%95 * // 17 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabalAnimAnavanavahiH / / vasudhAdhIzaH prAjyaM rAjyaM kurute sukhenaiva // 2 // satkusumamAkhikAvatsukumAlA zazadharArSadakhajAkhA / sukumAriketi rAjJI tasyAsIdrUpasaMpannA // 3 // ramayeva ramAramaNaH smara ive ratyA zacIvaraH zacyA / sArdhaM svakIyapalyA vilakhAsa sukhAnyasAni // 4 // sarvAtizAyinIThA tasyAH sukumAradeha saMsparze / tarturabhUdvADhaM gADhaM | premAnuvandhena // 2 // kSaNamapi tayA vinA'sau sthAtuM zaknoti na vahirantarvA / kiM kApi jalavihIno mIno mudamAvaheci // 6 // atyantatadAsaktyA muktA cintA hyanena rAjyasya / kasya na viSayavyAptirmativaikalyAya jAyeta // 7 // sacivairekatra kRtAlocairaucityavastuniSNAtaiH / savadhUkaH pRthivIzaH pAzairbaddhA vyamoci vane // 8 // tannandanAya sakalA rAjyasamRddhiH pramodataH pradade / nijasantatimiva mohAt pratipAlayati prajAM so'pi // e // zraTatorvikaTATavyAmanayoranayodayena duHkhitayoH / kvApi na sukhasAmagrI milati svasthAna vicyutayoH // 10 // paci gaThantI vyathayA vyAptA tRSitA babhUva nRpapalI / gantuM zazAka purataH patirna tAmekikAM muktvA // 11 // ekatra kvApi vane sa nirjane svaM kakhatramavamucya / bajrAma jalaM pazyanna punarlajate yathA dhanaM duHsthaH // 12 // tRSNAturA varAkI maiSA yoSA mriyeta jalahInA / tatpremApUrNamanAstAvatsurikAprahAravazAt // 13 // niSkAsya bAhuzoNitametacikSepa patrapuTikAyAm / kSepeNa mUkhikAyAH svayaM kRtvA sma pAyayati // 14 // azanAyitA tato'bhUddevI nojyAdyalAjavaiguNyAt / taccintAturacetA nAnnaM pravilokayan prApa // 15 // tadajAve'tha nijorvorAmiSamAcidya sadya evAsau / saMrohiNyauSadhyA brAsajI jAvamAsUtrya // 16 // paktvA davAgninA vahazAmiSaM hyetadityuditvainAm / jojayati sma mahIzastarAvarttI dahA mohaH // 17 // sthAne sthAne 359 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 100 // Jain Education Inter cAmyannevaM gaGgApagAtaTasyAyi / kiJcinnagaraM bheje saha devyA sapadi naradevaH // 18 // vikrIyAjaraNAni svarNamayAni svakIyagehinyAH / vANijyaM kurute'sAvanyasyan san vaNigvRttim || 17 || prAhAnyadA'sya devI svAmin pUrva sakhIjanAntaH| sthA / gItavinodakathAnirgatamapi no kAlamavidamadam // 20 // sAmpratamekAkinyAH prayAtyanehA zratIvakaSTena / tatka mapi mAnuSaM me prayakSa sadyaH sakhAyamaho // 21 // zrAkayaitavacanaM gItakakhAvAnavetya paGgunaraH / sadmanyarakSi nijake patnI manasaH pramodakRte // 22 // na punaridaM vijJAtaM na nirAlambA vaneSu vakSyo'pi / AzrityAsannasthaM nimbamathAkhaM ca tiSThanti // 23 evaM vAmAH kAmAnurUpamazravA virUpamatyantam / zrAsannameva puruSaM smarArditAH khalu niSevante // 24 // paGgoH saGgamamAtrAdamAtragItAdimohitA rAjJI / tenaiva samaM jogAn bubhuje rAgo hi durjeyaH // 25 // vikalayati kalAkuzalaM, isati zuciM paMktiM virumbayati / zradharayati dhIrapuruSaM, kSaNena makaradhvajo devaH // 26 // atrAntare vinodAjagAma gaGgA vilokanArthamasau / saMprerya salilamadhye' pittathA svaM narakagartte // 29 // puNyAt kvApi vilagnastaTe sphuTe| nAtmanInajAgyena / zrAntaH sudhvApa tarozchAyAyAmeSa nizcintaH // 28 // apasarati caiva vRkSachAyA mAyA yathA'GganAkAyAt / tasyAzrayaprabhAvAdacintyazaktIha yatpuNyam // 2e // tatpurapatirastagataH sutahI nastadanu mantrinirdivyaiH / adhivAsitaiH sa rAjJaH padavImAropayAJcakre // 30 // sukumAlikA'tha tenAmI kAmAnanujavantyapAstadhanA / collakamadhye divA | jiddArtha bhramati dInAsyA // 31 // paGgharmadhuradhvaninA'dhvanyAnapi mohayan pratigrAmam / gItAni gAyati sma pramodinaH | syuryato lokAH // 32 // jitazatrunRpatinagare daivavazAdAgatA gatAnandA / dRSTA kaSTApannA vAtAyanavartinA rAjJA // 33 // 360 saptatikA // 180 // jainelibrary.org Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrakAryAkAryaparA pRSTA spaSTAkSareNa mRduvacasA / jUsthAyinyA'tha tayA nyagAdi nIcaiH kRtAnanayA // 34 // pitRdaivajUmidevaiH prasadya patireSa eva me pradade / zIlaM prapAlayantI pativratA'haM bhramantyasmi // 35 // zrAcakhyau koNipatibAMho rudhiraM prapItamurvozca / palama zitamAtmajartA gaGgApUre pravAhayAJcakre || 36 || sAdhu pativratake tvaM kiM brUmo'taH paraM java, ccaritam / maddRSTerapasara laghu procyeti cakAra nirviSayAm // 37 // evaM sparzanamindriyaM hyanigRhItaM syAtpadaM vyApadAMyattasya narezvarasya tadanu prANapriyAyA nRzam / matvaitatkila tAttvikaM suvacanaM navyA javAnI rukAH, kuvadhvaM vazavartti nRtyati yathA kIrtirbhuvaH prAGgaNe // 38 // // iti sparzanendriyanigrahe sukumAkhikAjJAtam // caitadipAkamevAha sat fasst and udinno, dukhaM asaMkhaM dalaI pavanno / je sabar3A paMcasu tesu buddhA, muddhA tesiM sugaI nisiddhA // 52 // vyAkhyA - eko'pyeko viSayaH zabdAdirudIrNa udayaM prAtaH san duHkhamasAtamasatyaM saGkhyAtItaM dadAti prapannaH svAtmani nizrAM gataH san / atha ca ye sarvathA sarvaprakAreNa paJcasu teSu zabdAdiviSayeSu lubdhA khAmpavyamAjaH syuH, mugdhAnAM teSAM sugatirniSiddhA pratiSiddhaiva sarvazAstreSviti kAvyArthaH // 52 // 361 6/967 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA chapadeza saptatikA %A A atha teSAmeva purjayatvamAhaaIva kA visayA visAu~, pachA nave jehi mahAvisAuM / jehiM payA hu~ti parabasAu~, na sevaNijA khalu te rasA // 53 // vyAkhyA-atIvAdhikyena muSTA du:khakartAraH viSayAH viSAdapi pUrva sevyamAnAH atIva sukhadAH pazcAtsevanAnantaraM navet yemahAn viSAdazcittaviplavaH / zratha ca yairSiSayAseghanaiH prajA khokA javanti paravazAH pAravazyajAjaH zrato detorna sevanIyAH, khasviti nizcayena te rasato manoraJjeneti kAvyArthaH // 53 // aba ye sArvajJAnAmetapaco manyante ta eva dhanyA varNyantetitthaMkarANaM niuNA pamANaM, kuNaMti je uniya cittamAeM / savaM pi tersi kiriyAvihANaM, saMjAyaI uskasahassatANaM // 54 // __ vyAkhyA-tIrthakarANAmAzA nirdezastIrthakarAzA tAM viSayAsevAtyAgarUpAM nipuNAH prAjJAH prapadya pramANaM kurvanti tathaiva prapadyante ye, kiM kRtvA tyaktvA ceto'harti, teSAM kiM phalaM syAdityAha-sarvamapi teSAM kriyAvidhAnaM kaSTAnuSThAnAdi saMjAyate kuHkhasahanatrAlasahassarahakaM tatkRtaM kriyAkakhApAdimuHkhenyorakSakaM syAt sarvatatkRtaM saphakhaM syAditi kAvyArthAna _ 2/2 %AXCI // 11 // %AA%XX Jain Education in For Private & Personal use only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA ye saMsArAzI rukAsteSAM saMsAraH sutara eva etadupari kAvyamAhUazcaMta pAvodaya saMjavArDa, je jIruSo javagaNA javA / tesiM suhANaM sulaho javArDa, no saMjavikA navasaMnivArya // 55 // vyAkhyA- atyantaM sarvAdhikyena yaH pApodayastasya saMbhavo janma yasmAditi tathA tasmAt itthaMbhUtAnavAdye jIvo vyagaNAH pApodayakAraNAtsaMsArAtsadA jIva eva javanti teSAM javyAnAM sukhAnAM sukhana evopAyaH, no javetsaMpadyeta jave saMnipatanaM navasaMnipAtaH saMsAragarttAntarna patatyeva prAyaH pumAn pApanI ruriti // catrArthe vimakhanAyodAharaNamutkIrtyate - atraiva cAra varSe sotkarSe saukhyasaMpadA / zrAste kuzasthalapuraM kuzasthalajakhojjvalam // 1 // nityaM kuvalayAnandI mandIkRtadvakhaH / zrAsIt kuvalayacandhaH zreSTha zreSThaguNoccayaH // 2 // divAnizamakhaema zrI rAjate yadyazaH zazI / dviSatpratApa sUryeNa yatprakAzo na hIyate // 3 // sadAnanda zriyopetA''nandazrIriti tatpriyA / dUrojjitasamastAzrIH zrIrivAcyutasadmani // 4 // vimalaH sahadevazca jajJAte tatsutadhyam / prathamaH pApanIjI rurviparyasto dvitIyakaH // 5 // zragAtAM tAvayodyAne kadAcitkramituM mudA / apazyatAM muniM tacca sAkSAt puNyamivoditam // 6 // nematustamupAgatya satyana - ktisamanvitau / dharmakhAnA ziSA sAghuranyanandadimau mudA // 9 // upaviSTau purastuSTau vIkSya netrasukhaM mukham / munidideza saddharmamazarmajaranedakam // 8 // devaH sevyaH sadaivAIn zrayaNIyo guruH zunaH / dharmaH sarvavidoddiSTa etaSakSatrayaM smRtam // e // gRhasthocitamAdAya dharma samyak shodrau| tau tu pAdazadhA zuddhaM svaM dhAma samupAgatau // 10 // Ara 363 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 182 // Jain Education Int rAdha vizuddhAtmA jyeSThaH zazvanmunervacaH / dvitIyaH zithikhatvena na dharme dRDhatAmadhAt // 11 // zranyadA''dAya vastUni vikrayArthamimau purAt / celatuH saha sArthena pUrvadezaM prati sphuTam // 12 // zrardhavartmani kenApi pAnthenAtha samIyuSA / vimala vimalaprajJaH pRSTaH paMthAnamaJjasA // 13 // matpurastAtsamAkhyAhi saralaM vartma sarvathA / samikhatarucAyAsaGkalaM nocitam // 14 // so'narthadaemajIruH sannAhaM vedmItyavIvadat / bhUyo'dhvanyaH samAcakhyau kutra grAme pure'thavA // 15 // tvayA gantavyamAkaryaitadAcaSTa viziSTadhIH / vikrayo yatra vastUnAM tatrAsmAjiH prayAsyate // 16 // punaH pAnyastamUce'tha svaM puraM samudIraya / kutrAste te nivAso jo rAjadhAnyAM vasAmyaham // 17 // na hyasmAkaM puraM kiJcidAste vAsocitaM ciram / tataH sa vimalaM prAda samayA te ( tvAM ) samemyaham // 18 // tenoktaM svecchayAssga ke vayaM jo javatpuraH / purAsannamathAgatya vimalaH svArthamuktaye // 19 // yAvatprajvAlayAmAsa jvalanaM saMjvakhadyazAH / tAvat pathika AkhyattaM 5 me samarpaya pAvakam // 20 // tAvattenokamatraiva nudava kiM joH pRthakkiyA / vahneH samarpaNaM sUtrapratiSiddhaM hi tadyathA // 11 // "humatamaMsajesathUla satya ggijaMtamaMtAI / na kayA'vi hudAyavaM saDhehiM pAvanI rUhiM" // 22 // anyatrApyuktaM"na grAhyApi na deyAni paJca dravyANi parimataiH / agnirviSaM tathA zastraM madyaM mAMsaM ca paJcamam // 23 // tataH sa ruSTo duSTAtman re re ghRSTa nikRSTa re / adharmiSTha purastvaM me jJAtRtvaM jJApayasyaho // 24 // ityeSa taM tiraskurvanniSThurairvacanottaraiH / vapuSA vRddhimAyAsI tamastomAsitatviSA // 25 // jayaMkareNa vyomAmalagnazIrSeNa tatkSaNAt / dehi re dahanaM ghRSTa bADhaM chupI mito'smyaham // 26 // na dAsyasi yadA'GgIka tadA te nAsti jIvitam / yamasadmani pAnyatvaM naji 364 10 saghavikA. // 102 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyasi visaMzayam // 27 // ityukte sati so'vocat prANAH satvaragatvarAH / kastatkRte svaniyamatratakharamanamAcaret // 28 // caJcalairnizcalasyAptiH samalairyadi nirmalaH / prANairdharmaH samayeta kiM na prAptaM tadAGgibhiH // 2 // yocate navazcitte tadAcara rayAnmathi / nAhaM niHsvArthamatyarthametatpApaM sRjAmyaho // 30 // tataH saMhRtya tadrUpamupabhzlokayati sma tam / vimalAtmA'si vimala zlAghyo'si tvaM mahItale // 31 // tvaM sapuNyaH sakAruNyastvaM ca puSyAspadaM param / javataH pApanIrutvaM zakro'pi stauti yatsvayam // 32 // pratipannasva niyamapratipAlanatatpara / zraho vRNu varaM tUrNa yathA saMpAdaye'khilam // 33 vimalena tato'jANi darzanaM dadatA nijam / kiM na dattamaho mahyamasahyanujavikrama // 34 // zraI meM mayA'vApte durlane javakoTiniH / samastamapi jo labdhamataH paramiha tvayA // 35 // nivezyaM svamano dharme nirjarottama dharmiNi / sAhAyyaM sarvadA kArya vArya vinakadambakam // 36 // tasminnatinirIhe'sau viSadviSanAzakam / maNiM celAsevA suraH svardhAma jagmivAn // 37 // sahadevAdayaH sArthAttenAhUyanta te'JjasA / pAndhavyatikaraH sarvastatpurastAniveditaH // 38 // tairapyeSa stutaH prItyA tato bhrAtRghayaM svayam / nuktvA'IgurusannAmasmRtipUrvamagAt puram || 3 || yAvatpuraM praviSTau tau hRSTau tuSTau svamAnase / visaMsthulo vaNigvargaH svApaNazreNimAtmanaH // 40 // pidadhAnastvarA dRSTastAbhyAM jIrukamAnasaH / nazyannitastatazcApi kAntAre mRgayUthavat // 41 // pidhIyante pratokhInAM dhArANi sudRDhArgalam / baMjramIti camUcakraM sarvataH samaronmukham // 42 // vihastaM nagaraM prekSya pRSTaH ko'pi narastataH / tAcyAM na kimI kaM vyAkukhaM sakakhaM puram // 43 // karNAbhyarNamupAgatya so'jayat puruSottamaH / puruSottamavadhAjA'trAste gopAkhazekharaH // 44 // 369 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- eka eva hi tasyAGgajanmA sanmAnanUrajUt / tharimabAhvayo'nvaryanAmA kaamaajruupjaak||45|| sukhazayyAprasutaH san ? saptatikA. so'yeva malinA'hinA / daSTo muSTAtmanA rAtrI urjaneneva saJjanaH // 46 // tAvatpraNayinI tasya gaccake karuNasvaram / / // 13 // mimile svajanaH sarvaH praNanAza mujaGgamaH ||7||n dRSTaH kila kenApi sarvatrApyeSa viikssitH| tatrAgAdavanIpAlA parAsamavalokya tam // 10 // hA yaha vatsa me vAkyamityeSa vilakhApa ca / mUThayA nyapatadbhUmau shokshngkaasmaakukhH||4|| prakampanena zItena sa vyadhAyi sacetanaH / tahiSottAraNasyArthe kriyante vividhAH kriyaaH|| 50 ||n vizeSo manAca-11 1zcittasyAjani tanUruhaH / tato'mAtyAnuvAcezaH sutasyAnameva cet // 51 // tadA'vazyaM mayA prANAstRNIkAryA ivi-1 *ji / tadavetya parIvAraH samayo'pi rudatyasau // 55 // vikhinnA mantrisAmantA hA kathaM jAvyadApuram / nirAdhAra mahIna; vinA kRtamataH param // 53 // nRpAiyA'tha nagare vAditaH paTahaH paTuH / rAjyAdha dIyate tasmai kumAra yo'tra jIvayet // 54 // evamuddhoSaNApUrvamahaMpUrvikayA janaH / kutUhalI milannasti kurvan kolAhalaM kila // 55 // etanni-1 zamya vRttAntaM vimalaM pratyanASata / ghrAtaH kurUpakAra noH samayo vartate'dhunA // 56 // maNinA jakhamAspRzya kSipramA-1 choTaya tvakam / yatrottiSThati daSTo'sau suptavatprAptacetanaH // 27 // kaH kuryAAjyalubdhaH san pApAdhikaraNaM param / vimale vAdinItyeSa yo bhrAtaramUcivAn // 50 // jIvayitvA kumAraM no dAridyaM dUrataH kuru / kadAcijIvito hyeSa // 103 // dharmArAdhakatAM najet // ee|| evaM vidhA'pi te khAjaH saMpadyetAstasaMzayam / ityUcupi sa yAvattaM vimakho vakti kizcana P||6||potpaantaats sahasA sAisI maNimAttavAn / pasparza paTahaM gatvA tattvAdhvano bhirgtH||61 // saMprAptaH 366 FOE Private & Personal use only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RRCRAR tenoktaM sa mama jAta hAnIya pradAtavyaM rAjyA mAtamevAsya darzane rAjakuJjarAtotitAdharaH // 1 // 4%%COcAva kumaropAntamAvRtaH paurpuurussH| vAriNA maNimizre baMTitaH san kumArakaH // 6 // chattasthau kSaNamAtreNa phaguH syAt kimu devgii| papraca pRthivIpAkhamujhasalocanAmbujaH // 63 // pumAn samIpagaH ko'sau kimambAntaHpuraM ca kim / sarvamekatra mikhitaM pastasmai nyavedayat // 6 // anena jIvito'si tvaM viSaSipUrNitaH / kimasya procyate vatsa parAthavyasana dhanam // 65 // haSTAtmanA'vanIzena sahadevo'tha maanitH| nimantritazca rAjyArdhadAnena sdyaashyH||66|| tenokaM sa mama bhrAtA jyeSTho'sti vimkhaashyH| yatpannAvAnmayA svAmin jIvitastava nandanaH // 67 // sAmprataM saparIvAraH zrIpathAntaH sa vartate / ihAnIya pradAtavyaM rAjyA mAnapUrvakam // 6 // tatastatra cacAkhovIpAkha bhAruhya hastinam / sahasA sahadevena kRtapratyupakAradhIH // 6e|| uttIrNastUrNamevAsya darzane rAjakuJjarAt / vinayo'dha nayazcApi staamevaanggsnggtH||10|| sanmukhAyAtamAkhijaya vimakhaM vimakhaM hadi / zravAdInmedinInA dantadyudyotitAdharaH // 1 // aho mahAtman lavatA navatA'tidayAlunA / sutanikSA mamAdAyi mAyAnirmuktamedhasA // 7 // tvaM kRtI sukRtI vizve tvanmaNemahimA'dhikaH / yatsUnozcirajIvitvaM tvatprasAdAghimnitam // 33 // prasadyAyAhi mohamaspRho'sIha yadyapi / tvatsamAnA janA vizve virakSAH saralAzayAH // 4 // yathA yathA'vanInetA jajahapeti muhurmuhuH| tathA tathA navazirA jihAya vimalo hadi // 35 // vardhitAdhikRtirmuvIM saudaryeNAmunA ihA / zatyavatsA'tiHsoDhA hRdi muHkhAyate zam 76 // iti dhyAtvA tamAcakhyau kSitivAsava saMzRNu / sahadevakRtaM sarvamidaM ta'citaM kuru // 7 // tato hastinamAropya samAninye nijaukasi / sabAndhavaH sa pena harSotkarSamupeyuSA // 70 // aho gRhANa rAjyAmityukta jujA svayam / AMATA 367 For Private & Personal use only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 185 // Jain Education Intell vimakhaH procivAn rAjannakhaM me bhUpatizriyA // 79 // kharakarmasamAramnaH zrAreNa varjitaH / yataH parigrahAdhikyaM tena rAjyena me sRtam // 80 // sahadevaM zolAsaM prAjyarAjyaramAptaye / dadAvabhyarthya rAjyArdhamasmai jUvAnastataH // 81 // zudraM sadma samarthyAtha sarovatkamalAkulam / sthApito vimalaH zreSThipade'ninnapi sphuTam // 82 // pariSvadaH samAnItastAnyAmAtmIyako'khikhaH / zrararAdha vizuddhAtmA vimalo dharmamAItam // 83 // zraturAjyamUlaH sahadevo'javanazam / kharaM karajaraM cakre'thAdaeDyAnapyadamyat // 4 // pApopadezAnadadAnnirdayaH sutarAM hRdi / nighnannaripuragrAmAn karmAdAnAnyupArjayat // 85 // vrataM virAdhayAmAsa nirbhayaH pApakarmaNaH / anyadA vimalenAsAvanuziSTaH priyAdaraiH // 86 // karikarNata kiddamacalapatra dAsthire / rAjyalakSmI nare prAtaH kimevaM lAlaso'syaho // 09 // anantazaH zriyo muktA | devamAnavajanmasu / tRSNAM nivartaya dipraM mA hAraya mudhA javam // 88 // kathaM viratimAsAdya pramAdamanutiSThasi / ityAdi vimlokAni zRNvan so'marSatAmadhAt // 8 // pratipede na tadAkyaM zyAmIkRtyAsyamAzvasau / vijJAya tadabhiprAyaM | vimalo maunamAdadhe // 90 // yogyaH samupadezAnAM naiSa vidveSajAkU pumAn / madhurA ikudaekAH syuH karajasya na tuSTaye // 1 // tataH saMtyaktasamyaktvavAsano'narthadaekakRt / sahadevaH sa pApAtmA kenacit pUrvavairiNA // 92 // sukhanidrAprasuptaH san hataH zastraprahArataH / kadAcikhamAsAdya prApa prathamadurgatim // e3 // tato gurunavAmnodhiduHkhakallolamAlayA / vyAhataH san dhanaM kAlaM sa prayAtA'kSayaM padam // e4 // javadbhUrijavAramnadamnanirmuktamAnasaH / vimalo vimalasvAntasaGkrAntAIta janmataH // ee // jIrurjavorupApecyo nyAyavRttimupAzrayan / gRhasthadharmamArAdhya saMprApa tridazAkhayam // 96 // 368 saptatikA. // 104 // Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAUCRACHAR hetre mahAvidehAkhye sukulotpattimApya sH| zrAttatrataH zivaM yAtA sAtAnantyamanoharam // e|| pAtakanIrutvamiti prajJAya nyAyamArganipuNasya / vimalasya javyasokAH suzaGkamAnA javata jvtH|| e|| ||iti vimkhdRssttaantH|| atha saMsArAsthiratvamAhadhaNaM ca dhannaM rayaNaM suvannaM, tAruNarUvAra jamitya annaM / viDa va savaM cavalaM khu eyaM, dhareha navA hiyae viveyaM // 56 // puttA kalattANi ya baMdhumittA, kuTuMbiyo ceva shhegcittaa| Ajakae pAvavasA samee, na rakaNatthaM panavaMti ee // 5 // vyAkhyA-dhanaM ca punardhAnyaM ratnaM suvarNa, atra jAtAvekavacanaM, tAruNyarUpAdi yadatrAnyadapyasti, vidyutsarva capalaM khunizcitaM matvA dharata jo javyA hRdaye vivekaM heyopAdeyamiti kAvyArthaH // putrAH kakhatrANi ca bandhavo bhrAtaro mitrANi suhRdaH kuTumbinazcApi ihaikacittAH santaH zrAyuSaH paryante pApavazAtsamate prApte na rakSArtha pranavantyete samathIMjavantIti kAvyArthaH / 369 dhanaM ca punardhAnyaM ratnaM suvarNa, atra yApAdayamiti kAvyArthaH // putrAna rakSArtha prajavantyete sama For Private & Personal use only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 10 // etadarthe zrImahAnirghandhasvarUpamucyatejaktyA namaskRtya samagrasidhAn , sAdhUMzca cAritraguNopavidhAn / nivedyate dharmapathAnuziSTiH, karmArivAronnativighnaviSTiH // 1 // guNADhyamuktAmaNinIranAthaH, zrIzreNiko'jUnmagadhAdhinAthaH / sa maemakudayAhvayatnavyacaityaM, nirIkSituM prApa bahiH sasainyam ||||prnuutvRdbrjvdhisndhyntryaayistpusspphlairvndhym / tatkAnanaM nandanavadhijAti, prItirna yadarzanato'pi mAti // 3 // zrIzreNikastatra munIndhamekaM, hiSTa zAntaM sarasIva lekam / vRkSasya mUle mRmukhaM niSimaM, dRSTvA'tha taM lUminujeti vinam // ramyA'styaho asya vapurvijUSA, ramyaM vayo ramyatamA mayUkhAH / niHsaGgatA jhAntiraho vimuktiH, sadrUpamAyasya jvaahirktiH||5|| tadrUpasaMprekSaNajAtacitraH, savismayo'nUt kSitipaH sa tatra / pradakSiNIkRtya yati trivekhaM, nanAma patpaGkajamuddhRtelam ||6||n dUravartI na nRpastathA''sannAsannavatIM dhRtadharmavAsaH / kRtAJjaliH sadhinayaH puraHsthaH, papraca harSeNa gunnairphuHsthH||7|| yadyauvane pravrajitaH kisa tvaM, jo logakAle'sti tattamatvam / ityevamukke svamukhena jamnAsAreNa so'pyAha sadaurciramjAH // // jUmIpate jo ahamasmyanAthaH, pravartate no mama ko'pi naathH| yatkenacinme na kRtA'nukampA, tyakA marAlena yathA'tra paimpA // e|| evaM bruvANasya munIzvarasya, zrIzreNikaH prAha punaH prahasya / sadrUpavarNAdimahardhinAjA, kathaM na nAyo'sti tavarSirAja // 10 // nAthastava trANamahaM navAmi, tvaM mujha jogAdi mano'nugAmi / zrAste tavAnyaM parivAravattvaM, puSpApamastIha punarnaratvam // 11 // Uce munistvaM prathama 1 vicAritam. 2 uddhRtA ilA pRthvI jagajIvA iti yAvat yena tat. 3 sadarcireva jalaM yasminsaH. 4 sarovizeSaH. 370 SAKA4% ++%A4%AAS // 10 // Jain Education Intel For Private & Personal use only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvanAthaH, pravartase jo magadhAdhinAtha / kathaM svayaM san sutarAmanAthaH, saMpadyase tvaM parakIyanAthaH // 12 // zrutveti sAdhoH samajUnRpAkhaH, savismayo vA kutukena bAlaH / jImUtavArIva navaH pukhAkyaGkitoM mudApyazrutapUrvavAkyam // 13 // nRpo'vadanme kariNaH sadazvAH, purANi cAntaH puramasti vizvA / aizvaryamAjJA bahudhA ca jogA, balotkaTA nUritarAH purogAH // 14 // IdRzyavApte kamalA prakarSe, prazAntahRtkAmitavastutarSe / javAmyanAtho'tra kathaM mRSA'dastvaM jApase de zramaNAryavAda // 15 // zranAyazabdasya na hi tvayArthaH, prabudhyate zauryajito rupArtha / evaM jagAdarSiranu kSitIzaM, stutyutsukaH zaiva zva pratIzam // 16 // zRNucyamAnaM manasA tvamavyAkSisena vacmIdamahaM svagavyA / yathA tvanAtho javatIti vRttaM matto yacaitacca nRpa pravRttam // 11 // kauzAmbya'naintAvanitoruveNyAditeyapuryA sadRzI vareNyA / zrAste purI tatra pitA mamAsIduddAmasaMpatsamudAyAsI // 18 // dRgvedanA me paramA vayasyAdime'bhavatkarmajapAravazyAt / duHkhAya vA'raNyagato varAhaH, sarveSu cAGgeSu babhUva dAhaH // 19 // datte'Ggarandhre ripuNA nikhAtaM, zastraM pathA pImanakAryasatim / vyathA tathA'Gge'jani bhUyasI me, paJcAsyatIrvA gahane'tijIme // 20 // kaTipradeze sakalottamAGge, pImA'javanme'vi paratra cAGge / sahasranetrAzanighAtatujhyA, kuprI tipAnI yakadambakulyA // 21 // vyAdhipratIkArakarA manuSyA, AkAritA | mAntrikavaidyamukhyAH / kukhakramAyAtamihAdvitIyaM, zAstraM vadanto vadane svakIyam // 22 // taimeM kathaJcinna tadA yahatsA1 ivArthe vA zabdaH 2 pulAkI vRkSavizeSaH 3 prazAMtaH hRtkAmitavastutarSaH tRSNA yasmAt saH tasmin. 4 zauryeNa jitA bahavo rAjAno yena tatsaMbuddhau 5 pRthvIvanitoruveNI. 6 asAvaM duHkham . 371 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh||16|| vaniH kRtA kA'pi manAk cikitsA / te mocayanti sma na mAmasAtAdanAthataiSA mama khUpa jAtA // 33 // samAdhiheto- saptatikA. mama sarvasAraM, vaidyeSu datte sma pitA'nivAram / te mocayanti sma na mAmasAtAdanAyataiSA mama jUpa jAtA // 54 // mAtA| mamAsItsutazokasaMtApitA satI varSitacittacintA / sA mocayAmAsa na mAmasAtAdanAyataiSA mama jUpa jaataa||25||ptivrtaa nUpa madIyayoSA, zokena viDAyamukhIva dossaa| pImindhastamane cakorastrIvAzrutiH siktavatI mamoraH // 16 // vilepanastAnazujAnnapAnapoddAmamAjhyAdikavastu sA na / jJAtaM mayA'jhAtamathA'tra jur3e, bAkhA svakArye na manAk mAprayute // 27 // jyeSThAH kaniSThAH sahajAH sagInAH, snigdhAH svasAro mchupaantliinaaH| te mocayanti sma na mAmasAtAbrIdanAyataiSA mama jUpa jAtA // 20 // tadA'hamUce'tra jave mahISThaM, punaH punaH sodumakhaM na kaSTam / dIkSA grhiissyaami| tadA'khilAyAH, sakRSimukto yadi vednaayaaH||2|| nIcoktavAkyaprasaraM sahiSye, dAntendhiyaH zAntiguNaM vahiSye / ahaM nirAramnatayA cariSye, nUspRgajanuH prAptaphalaM kariSye // 30 citte'vadhAyaivamahaM prasuptastatraiva yAvannizi kssttluptH| pImA madaGgasya tadaiva jamnAsArAnazaThItahateva ramnA // 31 // prAtaH samApRSThaya tataH svagotrAn , saMkhagnamatpravrajanokti#totrAn / jAto'smyahaM jAvavazAnmumukSuH, zreyo'GganAsaGgasukhaM bunuchuH // 35 // tataH paraM svasya punaH parasya, kSaNAda |jUvaM jagadAzritasya / nAthastvahaM bhUtakadambakasya, sasya ca sthAvarajaGgamasya // 33 // zrAtmaiva me vaitaraNI idinyAtmA // 106 / 5 shaamtirmukhmivaarttivnyaaH| vAtmA mamAstyuttamakAmadhenuH, sa nandanaM ca pramadAgame tu ||34||shraatmaiv me'sau sukhamuHkhakartA, mamAsti cAtmA sukhaduHkhahartA / zrAtmaiva me'sau pravinAtyamitraH, prodAmamAtmaiva ca mitramatra // 35 // zranA 372 iteva ramnAya // 3. sara sahiSya imA X* www.iainelibrary.org Jain Education Internas Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 32 Jain Education Intera thatA'nyA'pi ca varttate yA, sA'pi svacitte tvayakA nidheyA / nirmanyadharme samavApya ke'pi, lathIjavanti vratasaGga| mespi // 36 // pravrajya yo naiva mahAvratAni, spRzatyamedhAH sukhadAyakAni / gRjheo rase cAnigRhItajI va zivandyAnna rAgaM sa giriM karIva // 37 // nA''yuktatA jakkagaveSaNAyAM, syAdyasya neryAsamitau zujAyAm / zrAdAnanikSepavidhivrajAdau, mohaM sa nAmoti jave hyanAdau // 38 // AsvAdya zItArasarUkSakhAdyaM, klezaM ciraM prApya ca khocanAdyam / caSTo vratAdyaistapasA ca kAmI, muniH sa na syAdbhavapAragAmI // 37 // kUTeva kArSApaNarAjirArAttyAjyA ca muSTiH zuSirA hyasArA / yathAryavaiDUryasamaprakAzastyAjyo javet kAcamaIitAzaH // 40 // dharmadhvajaM pANitale'pi dhRtvA, pArzvasthaveSaM januSIha kRtvA / zrasaM yataH svasya ca saMyatatvaM vadannupaityutkaTanArakatvam // 41 // naraM yathA hanti viSaM nipItaM, zastraM yathA neti ca gRhItam / dharmastvasau san viSayopapannaH, kSaNoti vetAla zvAprasannaH // 42 // yo lakSaNaM svapramatho nimittaM kutUhakhaM mantrama - ghapravRttam / prakAzayan jIvitamAtanoti, prAnte na kiJcicaraNaM cinoti // 43 // virAdhanAvAnadhikaM kuzIlaH, sa avyasAdhuH sa tamo'nilaH / tattvajuddurgatiduHkhajAraM, jAtIva takSA nizitaM kuThAram // 44 // zradezikaM krItamaneSaNIyaM, yo na tyajet kiJcidasevanIyam / sa sarvajakSIva hiraNyaretA, itazcyuto durgatimetyanetA // 45 // tatkaNThahRttasya karoti nAriH, svaSTatA'rAtiryadArttikArI / svayaM yato jJAsyati muktakRtyo, gato harervA mukhameSa mRtyoH // 46 // syAttasya cAritrarucirnirarthA, prAnte na dhIryasya vRSe samarthA / nAyaM paro'pyasti ca tasya lokaH, kiMtUnayanraSTatayAsti zokaH // 47 // 1 atattvajJaH. 2 kaMThahRd ariH tasma tad na karoti yat khaduSTatArUparipuH artim karoti. 3 barge. 373 4 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 187 // evaM yAcandamahAkuzIsA, virAdhya jaina matamAptahIkhAH / jogAdigRzAH paritApajuSTAH syuDu:khino'nIzatayeva muSTAHAmaptatikA. 4 // zikSA mayoktAM tu nizamya hImAM, jo budhiman jJAnaguNerasImAm / kuzIlamArga samameva hivA. navyamArga cara kama jittvA // 4e / jJAnopayuktaH sucaritrarAjI, guNAzrito jAtya zvAtra vaajii| nirAzravaH puNyapadhAdaraNa, vraja-: nmunimokSapathaM krameNa // 50 // dAntaH kukarmAriharo manasvI, dRDhavrato'danayazAstapasvI / nigranthayogyAyanametadAkhya-13 vyAsana rAI mnirucitaakhyH||51||raajaa tato dharmakRtAvabudhaH, kRtAJjaliH prAha kalAnirikaH / satyaM tvanAthatvamidAhopadiSTa, tvayA yathAjUtamidaM variSTham // 55 // tavAsti mAnuSyamidaM sukhabdha, sadrUpavarNAdi ca te sudRndham / savAndha vastvaM tvamRSe sanAthaH, sthito'si jaine'dhvani yatsadAthaH // 53 // nAthatvamukte tvamaho maharSe, nAtho'si jUtaprakaTe'tra varSe / prApyAnaziSTi kSamayAmyavantaM, jIvAna samAyojya karau javantam // 54 // pRSTreti te yo mayakA'tra vighnaH, kRtH| zuladhyAnavidhau guNanaH / nimantrito jogasukhAya cApi, kSantavyametatsakasaM tvayA'pi // 55 // stutveti jatatyA sa nare siMhastaM sAdhusiMhaM dakhayan svamaMhaH / zrIzreNikaH savajanazca sAntaHpuro'navadharmarataH prazAntaH // 56 // prodbhUtaromA1 ztayA'ninandha, pradakSiNIkRtya mudA'jivandha / svAM rAjadhAnI nRpatiH prayAtaH, puNyapranAvojatasuprajAtaH // 5 // // 10 // triguptiguptaH sa munistridaemapamukta unmuukhitpaapkhemH| caran vayovadbhuvi vipramuktaH, praante'jvtsaatinaagvirktH||20|| ||iti mhaanirghndhsmbndhH|| vistareNa.2 abaH ityavyayaM athAyeM. 3 pakSivat- 3714 Jain Education intomational Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikRSTakarmaNAmupari upadezamAha - jesiM maNe pAvamaI nividyA, nivvA vittI puNa saM ki liho / yA'vi te huMti na dihatuThA, savattha pArvati DudAi DudvA // e8 // vyAkhyA - yeSAM jIvAnAM manasi pApamatirniviSTA praviSTA'sti nirvAhasya vRttiH nirvAdravRttiH varttanaM vRttiH upajIvikA saMviSTA'sti zakarma nirnATakacAravadanAdyairjAyamAnA'sti, kadAcitte sattvAH na darSatoSajAjaH syuH, kiM tu sarvatrApi prApnuvanti duHkhAnyeva puSTAH / iti kAvyArthaH // caitapari dRSTAntaH sUcyate sUra girisamadhI raha jakhadigajI raha sirivIrahapaya zraNusariya / veraggadakAraNa puriyanivAraNa jaNisu miyAputtaha cariya | // 1 // miganAmAt iha jarahi gAma jihiM sohai ghaNavaNamanirAma / tihiM vijayanAma jUvara pasiddha hayagayarahagayaghamasamiddha // 2 // tasu gharaNi ramaNi 85 migAdevi rairaMjaharA viyarUpidevi / khakAmakAyasusIladeha jipi so ii soi rAyage // 3 // tihiM annadivasi sirivIrasAmi jasu sukayavali pahnavai nAmi / zraha samavasariya suranamiyapAya sovannavanna karasattakAya // 4 // zrAgamaNa muvi zraha. vijayarAya pattala pahubaMdaNa paNyapAya / uvavidha tu sAmijanti varakANa suei so eka citti // 5 // jaccaMdha koI itthaMtarammi saMpatta samavasaraNammi rammi / manuyAkha jema maliya aSTha jaNahAra pAsi jasu ta adaSTha // 6 // jai junna sakiyacI varaha khaMka veyaNa visadaMta zrapayaMka / jAai 3 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza-14kari pAvaha taNana daMga pAvita iha khoyahiM so akhaMga // 7 // karacarakhanaha aMgukhi samiya jAsa kadami jima gaDiyamamAlikA buDunAsa / azgharaharasadda mahAraudda rUvihiM bIhAvaI khoyakhudda // // naramukara bukara kahatAsu kari kakara khaMga-1 // 10 // havi jAsu / zraha dina dihihiM sayalaloi sirivIrapAsi zrAvaMta soii|| e|| ghatsa-erisa taM viliya goyami puliyA vIranAhamaha Azsahu / iNi kerisa kicana pAvavirughala jeNi sahai erisana uha // 10 // nAsabaha sAmiya askazmahusaravANi taM kiM pi kara jiya ruddakANi / ghaNaghorakamma karuNAvimukka nissaMkapaNai bahupAvadukka // 11 // jiNi erisa ? purakaha paMjarammi nivajhata sayAvi a jakArammi / to pula goyama puNavi vIra maha kahana nAha gaMjIradhIra // 1 // eyAbhArisa aMdhanarAja kovi avaro'vi asthi surikarDa jaNo'vi / jaM pirika viracaI kAmiNo'vi saMsAravisayasuraskAra te'vi // 13 // pahu vAgareza ztyeva gAmi naranAhu asthi jo vijayanAmi / tasu ramaNi migAnaMdaNa aIva muskiyajaNa cUmAmaNi sadIva // 14 // nahu nayaNavayaNakaracaraNa tAsu nahu dIsa nAsA kanna jAsu / naDu sIsanamuha aha runni azsa kurUvabInabavanni // 15 // pagaIe bahira aMdhassarUva kiyakammi napuMsaga purakarUva / zrAgAramitta paMciMdiyANa tasu asthi dehu irikakagaNa // 16 // amanAmi tassa ganaMtare'vi apriMtaravAhiNi taha amevi / bAhirapavahATa taheva zraha amanAmi pUie vahati suhu|| 17 // soNiya vahaMti manADiyA taha kannaghamaNinAsaMtarA / uniya sunniya paalaa||100 nAmIu vahati soNiya taha pUla azraMta // 10 // aggiTa tasu vAyu sayAvi aMgi gale'vidu pAvajarappasaMgika pakuNa so khomAhArameva azrajigaMdha mughara taheva // 15 // erisa asurujara aNuhave nAraya jima kAkha zrazka 376 ACCHAMPA Jain Education inte For Private & Personal use only IM w .jainelibrary.org Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me / pahuvayaNa suNevi zya goyameNa paNamiya vinnattala kolageNa // 20 // patta-aNumai tumha pAmiya pikaDaM sAmiya miyAputta niyaloyaNihiM / zrAzcna vIrihiM caramasarIrihiM caztiya so harisiyamaNihiM // 1 // jAsa-miyagAmaha manihiM vaccaMtana sirigoyama nivajavaNihiM patta / muttimaMta kiri ei surahuma aha ciMtAmaNi atukhaparakkama // 22 // devi miyAvai piliya nayaNihiM zrAgaDaha jaMpa puNa vayaNihiM / zrAsaNa mihihavi taskaNi udhyi amiyamehavumihiM kiri pucyi|| 13 // sAmiya zramha aNuggaha kipaTa niyapayakamalaparihiM jaM viSa / zramha maSoraha sayalu vi sighana aU amiyarasadhuTihiM pichata // 24 // kA kiMpi maha Aisa dina asaNapANa rucca taM khijAu / goyamasAmI to patnaNe miyAdevi te kanni sunneii|| 25 // vA zramha tumha suyapirakaNi tarakaNi taM nisuNe vi viyarakaNi khayaputtacauro siMgAriya ANavi goyama aggai dhAriya // 26 // suhagurucaraNihiM raMgi namAvai dhammalAna appiya? vuddhaav| eNi kati nahu zramhi ihAgaya paDhama jAya jo asthi tuhaMgaya // 27 // jAsu rUva silaputtaha tumnala sabaha zAminihiM bai ju pahivana / dhammasIli tahasaNakArana migA jaNa to pahu avadhArau // 20 // jayavaM taM nadu ko'vi | sAviyANa sAmi kahaM puNa taM varakApa to goyamagaNaharu taM nAsai ujAladaMtakati udAsa // // tiyaNagurusiri vIri payAsiya tassarUvi mahamaNa umAsiya / jai evaM tA sAmi vikhaMbaha khaNa ka itya vi dhariya aNuggaha // 30 // zya miyadevivayaNa zrAinniya goyama guru saMThiya bahumaniya / joyaNasamaya tassa jA pattana to tatrANaNi vesa nivatta | // 31 // sagamIya zrAhArihiM to pUriya joyaNa vihi sadhuvi kiri cUriya / saMkakhabaMdhavi sA zrAgarisiya gihavAra 377 Twiainelibrary.org Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ capadeza 1| 20 || jA zrAviya harasi // 32 // niyamuhabaMdhavi sattatramaMcali to miyadevi jaNa kari aMjali | tumha vi muhapattIya muha saptatikA. DhaMka zrAgatacitimAsaMkahu // 33 // to jImahara bArugyAmai tarakaNi purahigaMdha muha sAmai / sappamamaya gomamaya sarita jo pasarata hoi nadR pi // 34 // annagaMdha ujharasa laheviNa salavalei avasara jANe vie / dIsai aMgaAhArihiM pIeDa nayaNa vayaNanAsA parihIena || 35 // parikattapattamammi soya taDuvarihi tu parikaviya toya / so lulara calai zrAhArasanna luiDa rasagika prakayapunna || 36 || ghattaso tattha khulaMtana kammirasaMtana lomAhAra karei laDDu / pueravi nIhAriya rogihi jAriya pUtaNi dehAna bahu // 37 // jAsa- erisa perakeviNa tassarUva goyama gaenAyaga vissarUva / veragga abhaMgura dharai citti ciMtaya aciMtiya kammasatti // 38 // miyadevi zraNunnA ladivi deva sirigoyama calIya aha tadeva / saMpattala pahupayajuya namei karakamala joki iya vinnaveza // 35 // tumhANa zrANa pahu siri dharittu havaM vijayarAyajavaNammi patta / jaha kahiya tumhi tad ceva dina maMI loharUva naMdaNa zraNi // 40 // Aisaha nAi maha taccaritta eyArisa so dudha kiMnimitta / kammANi teA kaha diyA itirakANi ya jiNi sajiyAI // 41 // iya puyi satthamaNeNa teNa pahu bakare mahurassareNa / ittheva zratthi pura sayasvAra tihi rAya zrAsi dhAbar3a udAra // 42 // tassed vijayavacaNa'nihANa varakhekaya dhannadhaNodavANa / jasu kerui paMcasayAI gAma nANA vihaghaevamanirAma // 43 // ikkAItihiM raghau zrasi jasu ghummai cittihiM vasai vAsi / jo pArui sayaloyapAsi bahukUma karevi nigdhaNamahAsi // 44 // ciMtA higAra gAmANa tassa appiya nive nigdhaNamaNassa / gAmINa loya dussaha 378 // 109 // w.jainelibrary.org Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kareNa so pImA azkUrataNeNa // 45 // nahu tirakapuraka khoyaha gaNeza vinnattI kannihiM nadu sunne| nisuSaMtu vi zrasu4 eMto va hoi azyararosa samubahe ||46||shraarNj daMcamahApavaMca gieha niyaha sthihiM unna khaMca / loyaha saMtAva vAra vAra nahu 'sthiya satyaha kuNA sAra // 47 // taka taha tAmajha nihurehiM daDhalechumuhikasamuggarehiM / kiviguttihiM *baMdha saMkalehiM uccaMdha raMdhara aggalehiM // 40 // na kayAvi dayAparayA zmassa khoyANamuvari kayaniggahassa / zrazkhu-I yazanibaMdhasassa nahu dhamma vasai khalu citti tassa // e|| nahu lajAi sajaz pAvakamma ajara akalA payamez mamma / iccAI mAI gama kAkha eyArisa cira kuvinaba kAla // 50 // uppanna akayapunnassa tassa javi tammi roga sokhasa avassa / jarakhAsasAsa taha kucisUla azssa ha puskara kannamUla // 51 // taha arisa nagaMdara dipuiThi sUluptava taNutA prismiykuch| taNudAha jalodara sosaposa iccAi sussaha kammadosa // 55 // aNuhavA havA azhIpadINa zrAmayavasi namIyana purakarINa / to rasiya agayaMkArayANa tappariyari bahuguNakArayANa // 53 // tehi vi paricattala so zradhanna jima haMsihi niranIrasunna / to aTTarudda kANihiM maritu paDhamammi narai ikkAi patta // 54 // tihiM sahiya uska umariya so ya miyavijayarAyacaMgaya soya / saMpatta napuMsayadehageha muskANa amaMgala paDhamareha // 55 // sirivI-1 ranAhi jaha goyamassa miyaputtacariya panjaNiya asassa / taha jaMbU zraggara suhamasAmi arakAya vivAgasuyaMgaThAmi // 56 // vaha mai niiMsiya khesamitta jaM itya jAya maha paya asutta / milamukkama taM sabe khamaMtu sitamagi muNi aniramaMtu 379 CARDAMAK4 For Private & Personal use only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. upadeza: // 10 // // 7 // pattazya miyasuya saMdhIya guNavaNurudhiya gAhAbaMdhihiM maI kahiya / niyamahi parijAvaI te suha pAvaImaNaveyagihi gahagahiya // // . ||iti mRgAputrasandhiH // zratha jinaguNotkIrtanena bodhistaparItyenAbodhiH, etadarthozAvaka kAvyamAhavannaM vayaMtA jiNacezyANaM, saMghassa dhmmaayriyaashyaaeN| kuNaMti javA sulahaM subohiM, avannavAraNa puNo zrabohiM // 5 // | vyAkhyA-varNa varNavAdaM kIrtirUpaM vadantaH prajaTapanto navyA mAnavAH kurvanti sukhanA subodhi samyagdarzanarUpAM pretya dharmaprAptirvAdhiH, paraM keSAM varNavAdamityAzaGkApanodAyAha-jinAnAM caityAni cetaHprasAdajanakAni pratimArUpANi saMghasya | cAturvarNasya zramaNazramaNIzrAdhazrAzIlakSaNasya tathA dharmAcAryAdInAM prazaMsAparAH sukhanabodhayaH syuH, tathaiteSAmavarNavAdaparA: sattvAH paratra purkhanabodhitAmarjayantIti kAvyArthaH // uktaM ca zrIsthAnAGge-"paMcahiM gaNehiM jIvA sukhjbohiyttaae| kammaM pakaraMti, taM jahA-barahatANaM vasaM vayamANe, arahaMtapannattassa dhammassa vazaM vayamANe, zrAyariyanavajkAyAeM varma: vayamANe, cAubalassa saMghassa vasaM vayamANe, viviktavabaMjacerANaM devANaM vannaM vayamANe" iti / tathA-"paMcahi ThANehiM jIvA usanabohiyattAe kammaM pakaraMti, taM jahA-arahaMtAeM avannaM vayamANe, zrarahaMtapannattassa dhammassa zravannaM vayamANe, thAyariyatavanAyANaM avalaM vayamANe, vivikkatavabaMjacerANaM devAeM avanaM vayamANe ti" // 380 // 10 // Jain Educalon inte D ainelibrary.org Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern zrI zradAdiguNavarNavAdopari zrI subuddhisacivodAharaNamAkhyAyate-- kAzyAmazyA mitadveSirAjavaMzyAsyapaGkajaH / zrAsIddAsIkRtArAtirvijayI jayanUpatiH // 1 // tasya dvedhA'pi sadbuddhi mantrI gantrIva jAravAT / rAjya jArasya sarvasya yo vizvasyAsti vatsalaH // 2 // sarvajJAjJAvidhijJAtmA yo'bhUtsadgurunaktijAk / zrImanimatAmnoje lInA yanmatiSaTpadI // 3 // guNavarNanamevArhagurUNAM guNadhAriNAm / yaH kurvanna tinairmahayaM samyaktve kurute nije // 4 // tasyaivovajo devapUjAvyApArasAdaraH / zivanAmagatAzarmA somazarmA purohitaH // 5 // ravicandraprakAze'pi yadIyasvAntavezmani / mithyAtvadhvAntasandohaH prasasAra sustaraH // 6 // athAnyadA samAsIne rAzi mantrisamanvite / purohito'vadadbhUpaM kiJcijjJAtaM tvayA prabho // 9 // jUnujA'vAdi kiM tannostataH so'pyacivAni dam / svAminnaho vaNigdevA nIraM zIrSe purA'vahan // 8 // tataH kautukinA rAjJA pRSTametat kathaM javet / zIrSe'mISAM yato'dyApi dRzyate hominI sphuTam // e // zrutvetyamAtyavakrAjamapazyanmedinI zitA / yUyametadvijAnItha vAvadIti kimeSa joH // 10 // zataH pratizavAcArAnnirloThyaH khalu niSThuraH / davaH pratidavenaiva pratiSedhyaH sphurapriyA // 11 // hAsyamasthAnikaM hyetanna soDhuM zakyamAtmani / vimRzyaitadathAcaSTa mantrI zrRNuta tAttvikam // 12 // purodhAH satyagIH kiMtu mUsavArtA na vetyasau / tvamevAkhyAhi tattattvamityukte nUnujA'vadat // 13 // prano purA yadA daityAH samutpannA janArdanAH / tadA tadAtaGkavazAtresuH sarve surAstvarA // 14 // trayastriMzatko TimitA daityanItyA prakampitAH / svacaturdaza ratnAni 1 AsamaMtAt zyAmIkRtAni dveSirAjavaMzyAnAm AsyapaMkajAni yena saH. 381 ww.jainelibrary.org Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh|| 101 // vArtherantaragopayan // 15 // lakSmI kaustubhadevacandramukhyAni jItitaH / tato daityaye jAte kArtikeyanujaujasA // 16 // - lekhera zepairArabdhe ma thane'gAdhavAridheH / merurmanthAnakIbhUtaH zeSanAgazca netrakam // 17 // jajJe ravAdhikasthAne sacalAtmA himAcalaH / sarve vilokituM lagnA harSamannA divaukasaH // 10 // mahArampramatho jJAtvA surendraH procivAn surAn / zrani* 4 STAriSTasandohaH kazcitpatsyate'tra joH // 19 // utpAtajAtanirghAtasamarthamavanItaTe / zrInemIzamihAnI yopavezayata joH surAH // 20 // devAnyathanayA svAmI kAruNyena samAyayau / dAkSiNyanidhayaH prAyaH padArtheSu mahAdhiyaH // 21 // naikAkI zAMjate svAmI mahAdevastadantike / sthApayAmAsa maghavA jajhire nirjayAH surAH // 22 // ratnAni jagRdurdevAH svAni | svAni yathAkramam / citte mumudire bADhaM gopitArthasya vAjataH // 23 // na kiJcidAgataM zaMjoge zrIne misevinaH / punavilokayAmAsurvAridhiM vibudhatrajAH // 24 // tadAsyAmo mahezArthamatha yannirgamiSyati / iti saMtoSya taM vAcA methuH pAthodhimaJjasA // 25 // tAvat pAtAlakumnenyaH kAlakUTaH samutthitaH / sphuTatyevAtiritaM carvitaM bahupAekuram // 26 // viSogralaharI nistaM saMjaptacetanAH / sahasaiva suparvANaH prapeturvyAkulA bhuvi // 27 // samutpede'psaraH sArthe hAhAkAra: sunirbharam / mUlakSitiriyaM jajJe lAne'smAkamasaMzayam // 20 // jagadaGgikRpApAtraM tAvat prajuradhAvata / pIyUSAnayanasyArtha | kumnamAdAya mastake // 29 // tAvanusturajASiSTa mayi satyapi sevake / svayaM kiM gamyate dehi ghaTaM yena tadAnaye // 30 // atyuttAlatayA'cAlIdIzaH kuzirAstataH / samAninye sudhAM svAmI tatpAnAddiviSaNam // 31 // jIvayAmA sivAn vegAt susthaM jajJe jagatrayam / iMmohinI sthitA zIrSe tataH paramihAItaH // 32 // gantI gargarI zamnoruparyadyApi vI - 382 saptatikA. // 151 // LIww.jainelibrary.org Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % % % % kSyate / zrAste surasaritpUrva tRSNA tadapi nUyasI // 33 // ityukke mantriNA nUpaH prahasyoce purodhasam / kIraguttarametena udade nirmakhamedhasA // 34 // vikhadAsyastataH so'sthAdasthAnakRtanarmaNA / karmaNA'varNavAdasya khiptaH pApaikatAnadhIH // 35 // varNavAdena sAdhUnAmaItAM cApi dhIsakhaH / saukhyasyaikanidhio'mutra cApi paratra saH // 36 // - aba varSavAdopari dRSTAntaHpAmaliputtammi pure nivasa kosiyaga vApiTa zrAsi / Ajamma daridoso doso vahaya missa // 1 // tatyeva vAsa-IN varako no sussAvaTa vasaI darako / bAkhavayaMso so kosiyassa sAhUsu jattira // 2 // kosiyago puNa dhijaznattana tattha somako nAma / asthi dilaM jAzmaummattamaNo samaNarosilo ||3||tppaamivesin kosina ya te doviegagohillA / kArikhIe balI kiM puNa niMbahume camiyA // 4 // aha annayA nayAu jo mujho kahiMpi uvavidyo / kosiyapura vippo sAhUNamavaNamukhavA // 5 // nisuNa nahu pamisehai tusiNI ciIya kosiyago / aMdhArayammi guliyaapmss| naNu muguNiyA sohA // 6 // ityaMtarammi tatva zrAgaDa vAsavo suvAsilo / zrAjAsi ya so somameNa suhije tuma jadda // 7 // to vAsaveNa jaNiyaM avaha kiM jo kurNatayA tumhe / kiM harisiyA va dIsaha atakkieNa'jA lAneNa // 7 // to taNuttuM no kiM pi tArisaM vAsaveNa saMkhataM / na tahAnUyaM nUyANa sAhuniMdAi zravaraM no|| e||pritoshetujuuyN tumhArisANa ettha jae / to kosi payaMpa aho mae kimiha zravaraI // 10 // ukSava vAsavo aha nivArilaM tarasi jaza na vAmavayaM / to ucciA annatya jAsi na kahaM tuma mitta ||11||eyaau vippA susAhuniMdA zraNappadappA / tumamasi || 383 % % *% Jain Educa t ion Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadeza- ||1eshaa 16- * %A pAviyaro jo suSasi sayaM sakannehiM ||1||re jaDu moDu tumametya keriso dasisu sAhuvaggaM jo / jAuMsi sahasajIhora saptatikA. va saMpayaM dhi uvavicho // 13 // te soyavakriyA jo avanavA ta samunnakhilaM / to askara sidhviro taM soyaM kerisa kahasu // 14 // dhijANA palaviyaM purANavakaM suNesu zraviyakaM / vayaNatajANeNaM kiM takasi gakhituraMgu va // 15 // tadyathA-"ekA liGge gude timrastathaikatra kare daza / utnayoH sapta vijheyA mRdaH zucau manISintiH // 16 // etaDIcaM gRhasthAnAM viguNaM brahmacAriNAm / triguNaM vAnaprasthAnAM yatInAM ca caturguNam // 17 // " to vAsaveNa vaviyaM haMta hI tumasi eyavakkeNa / tunANadasaNe ciya evaM uvadaMsiyaM jamhA // 10 // sarvagato madhusUdanaH / yathA coktam___ "ahaM ca pRthivI pArtha vAyvagnirjalamapyaham / vanaspatigatazcAhaM sarvatrUtagato'pyaham // 15 // yo mAM sarvagataM jJAtvA haniSyati kadAcana / tasyAhaM na praNasyAmi sa ca me na praNasyati / / 20 // " tato navatAM pRthvI vAsudevaH, jalaM ca vAsudevaH, zaucaM ca tAnyAmeva kriyate, tato devenAdhaudhAradhAvanamasaMgatameva / jaM naNasi muzA sAhuNo tattha"tilamAtrapramANAM tu jUmi karSati yo vijaH / iha janmani zubhatvaM mRtazca narakaM brajet // 1 // " // 1 | tA juttaM havaM dAvitA sayaM pamilagA ke tujhe tA are moDu kiM muhA jIhAe danaM luNasi, avasara dipihA, esa puNa kosi zramha bAkhavayaMso 384 4 % **** % % Jain Education in For Private & Personal use only Bidww.jainelibrary.org Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MguruNo niMdite suNikaNaM harisamAvaha muguNaM / pirakaMtANa vi zramhANa jeNa nisiyo na maNayammi // 2 // to ko si panAsa kimahaM DhaMkemi khoyvynnaaii| silAi vAzNo jaNagaNA ya ko mana avarAho // 23 // zya jAva hakiyA vAsaveNa sANAva te palANA to| vayaNaM ajaMpamANA mANAvagamA vikhaskamuhA // 2 // puNaravi dhijammA so taheva sAhUNa niMdamAyara / kosiyago puNa tappunpUira aggI vAu ca // 25 // vijAharajuyalamado samuveyaM aMvarammi caramANaM / jiNasAhujattiraMgibamANasaM dhammasajhAe // 26 // vijAharI vuttaM pirakasu kahamesa niMdaI muNiNo / tA sirakavehi sadumeva devasAhUNa parivarU // 27 // vijAzsaeNa ta solasa uppAzyA mahArogA / dhikjAzNo sarIre donni tahA kosiyasAvi // 20 // sAso jaro ya tehiM rogAyaMkehiM pImiyaMgAto / jIvittA cirakAlaM maricaM paDhamaM gayA narayaM // // jamihI aNaMtakAlaM somama garuyapurakavihuraMgo / vayaNAmayadosilo sAhUNamavaplavAeNa // 30 // iyaro vi namiya suciraM javannavaM ladiya purakasaMjAraM / musahabohI hohI kahaM vi kibeNa kammavasA // 31 ||shy jo muNINa niMda kuNai taha'nno suNehi kikrAMti / te donni vi saMsAre surikayA iMti zraccaMtaM // 33 // kevaTamiha jo nisuNa vAraza nahu saMtiyA sattIe / so kosiya kira usahabohi jAyaina saMdeho // 33 // // iti sAdhujanAvarNavAdaphasasUcakaM jJAtam // 385 -8- 02 upa 33 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 13 // atha ye dharmatattvArtha nAvabudhyante 'rdhiyaste mukhinaH santo navaM paryaTantItyAha saptatikA. annANayA dosavasANujAtrA, muNaMti tatvaM na hu kiM pi paavaa| javaMti te pukadaridadINA, parammi loe suda vippahINA // 6 // vyAkhyA-ajJAnatAyA doSastasya vazastasya anunAvAttanmAhAtmyAt muNaMti jAnanti tattvaM paramArtha na duitira vAkyAlaGkAre kimapi pApAH pApakartAraH, teSAM kiM phalaM syAdityAzakyAha-navanti te'jJAnavazaMvadA ata eva zradharmiNaH suHkhadAridyAnyAM dInAH atra jave paratra janmani ca sukhairviprahANAH syuH etatsarvamajhAtRtAjRmnitamiti kaavyaarthH|| atra vadhUcatuSkajJAtamAkhyAyateatraiva hi rAjagRhe gajavAjivirAjiramyarAjagRhe / zrImagadhadezapezalamahImahIyo'GganAcaraNe // 1 // tatrAsIhAsIkRtadhanavajhokaH sadApi gatazokaH / zreSThI dhano dhanopamadAnaH snmaanjuudRpteH||2|| tatAyA'jani janA nirmitanA kuTumbavargasya / akhilA abalAH svakalAvilAsarUpAdyayA vijitaaH||3|| catvAra zva pumarthA dhvastAnastithA'rjitamahArthAH / ajaniSata catuHsaGkhyAH saGkhyAvadharNitAstadaGgarUhAH // 4 // dhanapAkhastatrAdyastato vitIyo banUva dhanadevaH / dhana- // 13 // dastRtIyako'jani dhnrkssitnaamksturyH||5||jaayoN zrAyocaritA zrAsaneSAmatho mitho'SAH / veSAkhatakAyA nimAyAH prvikhssstthaayaaH||6||shriiraadyaa saddamyAkhyA parA tRtIyA dhanA ca dhanyAkhyA / etAH kuTumbajArogharaNaikadhuraM1 paNDitairvarNitAH. 386 For Private & Personal use only S wjainelibrary.org Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 %A8-%A4 dharAH prbnuH||7|| zratha katicidivasAnte svAnte zreSThI vimarzamityakarot / tanujA nanu jAtyaiva hi vartiSyante sukhebhanete // // kAcighadhUH sudhUrvahanAvaM yadi samajAvamAvahati / kauTumbajAraviSaye tadA bhaveyustarAM sukhinaH ||e|| sAta bucyA bocavyA javyA'javyA'thavA navopAyAt / mama gRhRto'pi yasmAta hadi sphurati naizcintyam // 10 // tasmAdyukamamUSAM parIkSaNaM svajanasAkSikamamUSAm / itthaM vimRzya manasi zreSThI zreSThIkRtAtmapadaH // 11 // uddaemamaemapAmambaramugharamAracayya nijagehe / svakAtijAtijanatAmamitAmAmantrya juktikRte // 12 // tadanantarameSa punrnuutntaambuulpusspphldaanH| sanmAnya pauravarga tatpratyahaM snuSAH sarvAH // 13 ||aahuuy tatkarAne samarpayAmAsa paJca zAlikaNAn / vastragranthinibahAn pRthak pRthak vyaktamAkhyacca // 14 // yAce yadAhametAstadA pradeyA avazyamasmanyam / tAH pratipadya tatheti svasthAnamaguH sugauravitAH // 15 // etat kimiti vitarka kurvANo janagaNo'gamaham / ko vetti kasya cetastattvasatattvaM vidagdho'pi // 16 // pracurAH purAkarAdiSu zAkhikaNA rakSaNaM kimeteSAm / zvazurasyaitairarthastadAhamupaDhaukayiSyAmi // 17 // ityAlocya prathamA projkAJcake nirAdaratvena / na hi gauravaM gurUNAM vacane khata mandabuddhInAm // 10 // nistuSatAmApAdyAdatA dutaM nakSitA vitiiykyaa| zreyaskarAH karAnaprattA ete svayaM guruNA // 1 // ujjvakhacekhe baddhA tRtIyavadhvA mahAprayatnena / nUSaNakaraemamadhye prgopitaastaatdtttyaa||20|| sphuradrutaracAturyA turyAdhuryA samastakAryeSu / zrAkArya bandhuvagai paJca kaNAnubaNAn pradadau // 1 // ete pravardhanIyAH pRthakatayA saMvidhAya kedAram / kAryamidaM vismArya na hi 1 satatvaM yAvAvaM. 382 % C T: Jain Educatanntematon Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 14 // ACCCXRAKALAM sodaryaiH suvaasinyaaH|| 25 // ityuktAste'tha nijaM grAmamaguH prAvRSi pravRSTe'bde / laghukedAre prasarakAbayogAt proptavanta- stAn // 3 // utkhAya tato'pyAropitavantaste pRthaktayA kSetre / prathame varSe prasthaH zAlikaNAnAmajut pUrNaH // 24 // varSe tato hitIye zAlInAmADhakaH samajaniSTa / khArI tRtIyavarSe kumnaH prabanUva turye'tha // 25 / / kumnasahasrAyajavan / paJcamavarSe dhanaprakarSaNa / iyatI vRdhirbujhiprAgahanyAcanyayA vidadhe // 26 // katicidinaparyante zreSThI svajJAtijAtimAmItya / vizrANya jojanAdyaM vadhUcatuSkaM samAkArya // 27 // prArthitavAn zAkhikaNAn zrIrazrIriva yatastato sAtvA tAnArpayatkarAne zvazurasyAdhyakSmanyeSAm // 20 // zreSThyAcaSTemA prati tAnupalakSyAtilabdhaladayatvAt / maddattAH khalu naite tattvaM vada sAjyadhAt svAmin // e|| te tUphitAstadaiva hi lakSmIrAkhyanmayA''zitAH daNataH / lAtvA''raNakaraNDAphanA janAnandinI pradadau // 30 // dhanyaMmanyA dhanyA vidyA vijJAya samayamAhaitam / paJcApi saprapaJcAH svAmiste jjhire| ruciraaH||31|| nUgRhakoSThAgArAntarnikSiptA madIyajanakagRhe / santi tatastvaritamamI shkttossttrkhrairvRssairmhissaiH||3|| AnAyya gRhaM pUraya cUraya munipAtanIjAram / taccake sa tathaiva hi tadguNasaMvIkSaNaprItaH // 33 // praNigadyAbhiprAya papraccha zreSThirAT svajanavargam / kiM sAmpratamatrocitamAha ma sa yUyameva jAnIya // 34 // zrAkhyadaya khyAtayazAH pratha-4 mojnadharmiNIyakojkatikA / rakSAgaNotsarjanaparAyaNA vasatu majehe // 35 // zAkAnnapAkakaNasaMzodhanadakhanAdijukti-16 saamgrii| kAryA hi jogavatyA rasanAparijogasukhavatyA // 36 // zrIzAkhizAlikaNapaJcakarakSaNasaMsphuradicahaNatA / maNiratnAdyamazeSa rahatu khalu rakSitAkhyavadhUH // 37 // AjJAkRtturyAyAH shaaliknnprgunnvRdhivryaayaaH| sarvo'pi gRhjnH| // 14 // 388 Jain Education Inter For Private & Personal use only w.jainelibrary.org Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internation svADohilyAH suguNarohiNyAH // 38 // kauTumbajAramAropya zreSThI svasnuSAcatuSke'sau / svayamArarAdha dharma jainamazarmApahamajasram // 39 // zrastvevamityudIrya prayayau svaM dhAma tatsagInajanaH / medhAviziroratnaM dhanyaM dhanyaM hi manvAnaH // 40 // atrAnyA'pyupanayagIH spaSTA SaSThAGgamadhyabhAge'sti / jambUpuraH sudharmasvAmikRtA vistareNaivam // 41 // dhanyastathA gururatho jJAtijanaupamyanAk zramaNasaGghaH / vadhvastathA ca javyA vratAni khalu zAlipaJcakaNAH // 42 // yathojjitA'pAsya kaNAna kSaNAtsA, duHkhinyamUtkarmakarIva dAsyAt / tathaiva duSkarmavazena jantuH, paJcavratI projjanajAtamantuH // 43 // ajJAnatAdoSa nirastatattvaprabodhasaMjAtasamastaduHkhaH / baMjramyate durgatijAlamadhye, sarvajJanirdeza vidInacetAH // 44 // // iti vadhUcatuSkakathA // puNyodayaM vinA dharmamArgoM rlana ityeta pari kAvyamAha - pulodapaNaM nae koi jIvo, jisaM samuddhozyanApadIvo / mohaMdhAra pasaraM dalittA, piche nivANapadaM pattA // 61 // vyAkhyA - puNyaM dharmastasyodayaH puNyodayastena kRtvA punaH ko'pi jIvaH pazcendriyalabdhibhAk janyaprANI sa kIdRg nRzamatyartha samudyotitaH samyak projvAlito jJAnarUpaH prabodharUpo dIpo yena sa tathA muha vaicittye mohayati matimamApAdayatIti mohaH saptatikoTAkoTisAgarapramitasthitiH, sarveSAM karmaNAM madhye mohasyaiva prAdhAnyakhyApanArthaM tadajidhAnaM, sa evAndhakArastamonarastasya prasarastaM dakhayitvA prekSate avalokayati nirvANapathaM mokSamArga prayatnAditi kAvyArthaH // 389 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 saptAMtakA. cpdesh||15|| tatyaMtarAyA bahave pasikA, kohAiNo verigaNA virujhA (smijhaa)| haraMti te dhammadhaNaM seNaM, ko nijiNeI naNu te baleNaM // 6 // vyAkhyA-tatrApi yadi kadAcitsamyagjJAnodyotabalana mohamahAtamaHsamavAyamapAkRtya ko'pi prANI siddhyadhvAnamIte tathApi mAgAntarAle vairiNaH prajUtA vighnavyUhavidhAyinaH tadeva vyAkurvannAha-tatra mokSamArgaprasthAyinAM javyAnAmantarAyA bahavaH pracurAH prasidhAH santi / ke te ityAha-krodhAdayo vairigaNAH krodha AdiryeSAM te krodhamAnamAyAlonAdayaH pratyekaM te caturjedAH saMjvalanapratyAkhyAnAdyAsta jIvasyAntarvAsinaH zatrurUpA eva santi, paraM kiMjUtAH ? samRzA baliSThAH te haranti dharma eva dhanaM dharmadhanaM balenApi balenApi puNyarUpaM svApateyamapaharanti zraneke'pi siddhipathapravRttAH santastai bakhitAH pazcAghAlitAzca zrIjuvananAnuvattathA kazcittAnantaraGgavipakSAnirjayati javyo manobalamAhAtmyAttAhagasadRzasvaceta prAgahalyAditi kaavyaarthH|| pAvA pAvA parisevamANA, dhammaM jinnuvissmyaannmaannaa| annANakahi~ kayAnimANA, khivaMti appaM narae ayANA // 3 // laa||15|| vyAkhyA-pApAni mahAramnasaMjUtasattvapraNipAtajAtAni pAtakAni pApAH pApase vinaH prANinaH sevamAnA jajamAnAH, kiMjUtAH santaH murgatigataprapAsukajantUnuttamasthAne dhArayata iti dharmastaM dharma jinoddiSTaM jagavatpapItaM na jAnantaH ajJAyamAnA.ajAnAnA ajJAnakaSTaiH paJcAmyanusevanabhUmizayanAnuzIkhananIrasAzanaparijanasamujjananagaranivAsavarjanazItakA 39 C644%AE%EC% FOE Private & Personal use only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara 4 sasuzItalAmnaHnAnamaJjanazItAtapavAtAdhisahananAmyamaunasamupahanAdyatanuklezaiH kRtvA vayaM mahAtapasyAkAriNa iti kRtAjimAnAH prasUtAhavArAjijUtAH santaH kSipanti AtmAnaM narake zvanagatau ajJAnAhurbodhAvaruvAtmAna ityrthH|| atrArthe zrIpaJcamAGgamarUpitaM pUraNAkhyAnamAkhyAyate, tadyathA- .. | ityeva jaMbUdIve jArahavAse guNoDAvAse / vitagiripAyamUse viukhasikhApaTTanarayUkhe // 1 // maNaharajaevesamI | vijekhanAmammi sannivesammi / siDI pUraNanAmo kaMcaNadhaNakomizranirAmo // 3 // tassannayA kayAI jAe puSAvarattakAsammi / suisijAivyissa ya citte ciMtA samuppannA // 3 // asthi panUla dhaNadhannasaMca maMdirammi punnavasA / to mittanAzvaggaM zrAmaMtittA subahumANaM // 4 // tappaccarakaM niyajimaMgayaM saMgayaM guNagaNehiM / navilaM kuTuMbajAraM sayameva canappurNa pattaM ||5||daarumyN niyahatye karittu parihariyasayaNasaMbaMdhaM / gieihassamahamavassaM pAribAssa pabaU // 6 // tatto taheva kA taM sarva esa giehae dikaM / ucNa tavokammeNa aIva jaggeNaM // 7 // pAraNadivase hiMza jirakaM nayarammi aMtapaMtaghare / calapumaya pamigahagaM gahiya kare pUraNatavassI // 0 // pamai paDhamapuDhae dIyANAdANa taM samappe / jaM docca taM suNyAIeM dAeM kivAluttA // e||saa makaDajANaM tatie pugae pameza jA jirakA / jaM para turiyapugae zrAhArai appaNA taM so||10|| taM pigavIsavArA parakAkhittA jaleNa avirasaM / asaNamasaMto saMto gamez kAlaM sudIhayaraM // 11 // zraha paLataM nAUNa zrAmaNo zrappaNo sa pUraNa / uttarapuravimAe disAe jattaM paricayai // 12 // vaha thAsi aNiMdA camaracaMcanAmeNa rAyahANI to| pamipunapuvAkhasavabarAI pAkhittu pavaLa // 13 // mAsaM saMlihiya 391 GRA For Private Personal Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maptatikA. napadezAta maritta aNasaNavihI annANo / camaracaMcAi iMdo uvavanno camaranAmo tti // 14 // tayaNaMtarameveso hinnANaM paJjaI niyayaM / Aloei suhammAsajAsamAsINamazgaruyaM // 15 // sIhAsaNovaridhyimaNegasuraseNisevANijakamaM / saka // 16 // cajarAsiyasahassatunathamariMdaparivariyaM // 16 // niyasIsovari kayapayameyamimo pAsiUNa naNu ho / jo jo asurA 4 vaccada evaM vAreha dhiyaraM // 17 // to tehiM samutraviyaM sAmI esA liI tihuyaNassa / vihivAra sakA na sakatiyasAsurehiM mi||10|| ko khoyapAiM aMjA sutirakaloNa kesarakalAvaM / ko kesariNo vivaI kareNa cirajIviyAkakhI ||1||sh vutto'vina ci jA tA sayameva.esa rosilo / yi paharaNasAlaM pavisittu khaNeNa camariMdo // 20 // phakhiharayaNaM paginhiya tatto eso viNigga turiyaM / uhuMjappala nahayasammi azdIharosataNU // 1 // tatto sajIviesI vIra vinAya susumArapure / adhmajattiyamigarAzpamimamAvannamasattaM // 22 // vaMdittu evamakaza nissAe tumhA devarAyamahaM / jippemi hosu saraNaM ta garDa camarathasuriMdo // 23 // karakayasabalaggakha niraggaDo mayagalo va dppiyo| uppala aMbarapahamasaMkhadIvoyahisamUhaM // 24 // sigghamavakkamamANo patto sohammakappamAjhaMsohammavamaMsayamaha vimANamAgammigapaeNa // 25 // paThamavaravezyaM dhakkamittu bIeNa taha suhammasannaM / Aruhiya mahAsaddeNa evamugghosilaM khaggo // 26 // zrahaha kaha naNu jo suriMda maha mattha uvariM dhrto| tuha pAe na du maNayaM maNammi saMkaM samubahasi // 27 // 1 aja na hosi phumaM tumamerisaJcayaNamassuyaM purvi / sakko nisuNiya ruko dhitaNamahahameyassa ||2||shy ciMtiya thakkosa taM tArisamasarisaM palavamASaM / re thappatthiyapatthaya garjasi naNu baja nivajA // e||sh jAsiro suniSya 392 // 16 // Thin Education in For Private & Personal use only Misww.jainelibrary.org Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magi va udaggajAlamAlijhaM / camarassa iNapahecaM kareNa kulisa muyai sakko // 30 // zrAgacaMtaM vana viliya jayanIyamANaso cmro| pannAmuddo palAyo ahosiro umpA y||31|| saMjaggamaumavimavo nI niggsiykNcvrhaaro|| nassaMto seyajalaM varasaMto karakalAlesuM // 32 // jayavaM jatyatthi pahU tatthAgaMtUNa srnnmsiinno| doeDaM pAyANa mahaMtarammi kuMthu va sa paviNe // 33 // ciMta sohammiMdo sAmatthaM kattha erisamimassa / jiNajiNanAyagacezyanissAe hiyassa camarassa // 34 // na hu sappaM para pasara nalo nanaliM viNA zahiM jamiyaM / muMjo na mehavAyaM viNA vaha naNu sasArattaM | // 35 // savo'vi esa mahimA himaMsutujhassa vIranAhassa / jaM manuvari sameDha uhuM sohammakappammi // 36 // to uhiNA jiNesaramAnozya appayaM sa niNde| ahaha akaUmaNakAyArAyaraNaM dhuvaM laggaM // 37 // sAhammiyasammANaSaNe tanni-18 ggaho mae vihije / arihaMtAsAyapayA jAyA me maMdapunnassa // 30 // eyaM ciMtittu maNe sakko vajANumaggamAgamma / khahu hai |saMharilaM vajaM cauraMgukhapadmasaMpattaM // 35 // niggasu jo camarA mukkosi jiNesavIrasaraNeNa / jayamasthi mamAhiMto na hunaNu tuha tujhadhammassa ||40||shy vutte sakeNaM tatto nikkaliya tassa mili so / dovi sagaNaM pattA vaMdiya siri-17 lavIrajiyapAe // 41 // camariMdattaM pattaM viphalaM jAyaM khu hoNasattissa / annANakacvasa namihI saMsAramavi ghorN||shaa| jara puNa koNa viNA'vi dujA dhammo jiessa teNa kaLa / to takkayakiriyAe sAphajhaM nannahA kiMci // 43 // evaM pUrapacariyaM muNittu annANakaSNuSaNaM / reNa vajiyavaM sajIhoyabamarihapahe // 4 // ||ti pUraNAkhyAnam // 303 25-%AXAMMAHILAAS. Fof Private & Personal use only w.jainelibrary.org Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 17 // athASTamadavyudAsopari kAvyadhyamAhana jAgavaM hiyayammi kujA, kulAjimANaM puNa no vhijaa| rUvaM navaM issariyaM dhanavaM, khaDaM subuddhI na dharija gaI // 64 // zrahaM khu loe balavaM tavassI, suyAhi vA zradayaM jsNsii| lAne'vi saMte mula na hujA, tahappaNo ukarisaM na kujA // 65 // vyAkhyA-neti niSedhe jAtigarva mAtRpakSagarva hRdaye kurvIta, kulAjimAnaM pitRpakSAhaGkAraM punarno vahet , rUpaM ca navaM aizvarya pranutvaM apUrva cakAro'nukto'pi zeyo'tra labdhvA saMprApya subuddhiH sudhIH pumAn naiva dharet garva, etasmin | garve kRte paratra jave nIcairjAtirnIcaiHkulakurUpAdikaM prApnuyAt narastasmAgaryo heyaH nopAdeyaH satAmiti kaavyaarthH| zragre|tanamadAnAha-zrahaM khunizcaye khoke jaganmadhye balavAn na matparaH kazcit , athavA'haM tapasvI taposabdhimAn zrutA|dhiko vidhAnahaM vA'thavA'hakaM yazasvI kIrtimAna, zratha ca satyapi rAjyasamRddhyAdilAne mudito hRSTo na javet , tathAtmanaH svasya utkarSo'pina kArya iti kAvyArthaH tatra jAtimadopari viprakathAnakamAha:atraiva hastinApuryAmaryAtakodayalidi / brahmadevAhayo vipraH somadattAtmajo'javat // 1 // zaizavAdapyasau kurva 1 ariH zatrurevAtAstasyodayaM chinatti tasyAm . // 1 // an Educatan international Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharve jAtijaM madam / vAryate'nArya AcAra ityavAryata gotrajaiH // 2 // tathApi vAruvIyAM sa jAtimanyottamAM vadan / anyadIyAGgasaMsparzamapyapUtaM hi manyate // 3 // prativeSaM sacelaM sa snAnamasnAtanojanaH / samAcaraMstRNaprAyaM gaNayatyakhilaM janam // 4 // anyadaitatpiturmRtyA tatpAvitryAtiroSiNA / janakasyAspade cakre purodhA anya eva hi // 5 // brahmadevo'tha nivyIbhUya jUpApamAnacAkU / vyApArarahitaiH paurairniHzaGkamupahasyate // 6 // tataH sa cintayAmAsa vizvAvizvAsavAsitaH / tatra kutrApi yAtAsmi yatra nAzuddha IkSyate // 7 // na prAmyati kvacinmArge butivyAptisuzaGkitaH / nirjagAma tatosTavyAmaTatyekAkikAzritaH // 8 // zravidanmArgamanyedyurumbapalyAmupeyivAn / bhrAntastatraiSa tAneva pazyati smayaDUMSitaH // e // virakhA viralA jo jo vanavAnasmyahaM dvijaH / evamapyulapantaM taM spRSTavAnantyajo javAt // 10 // zazApa dhIretaM nindan kaTukayA girA / suSThu ruSTaH sa~ duSTAtmA jaghanollAsya zastrikAm // 11 // sRtvotpede'tha tasyAGgajatvenaiSa purAzayaH / damanetyAkhyayA jajJe kANaH kunazca khaJjakaH // 12 // upejakastarAM mAtRpitrorapi sa vAmanaH / pravardhamAnaH pApaprinRtikrUrakarmakRt // 13 // nUyAMsyenAMsi nirmAya mAyAvAnmRtyumAsadat / prathamazvacasaMvAsI samajanyeSa nArakaH // 14 // tato matsyajavaM prApya punanairayiko'bhavat / cAntvA jUrijavAn prAyaH zvaSu punarapyagAt // 15 // hInajAtiSu sarvAsu samutpadya sudurmanAH / mahAduHkhAnyasaGkhyAni sehe dehe'tipAtakaiH // 16 // kRtvA bAkhatapaH kaSTamajUjyotiSka nirjaraH / tato'na bharate padmakheTAkhye prakaTe pure // 17 // kundadantAkhya paNyastrI sUnurmadana ityabhUt / surUpaH sakalaH 1. cANDAlalyAm, 2 brahmavAn brahmavid. 3 so'ntyajaH. 8 dvijamiti karmAdhyAhAraH. 395 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. --05-% upadeza- saumyaH sujagaH zAstravittathA // 18 // paropakArakRzamnIrastathApi jano'vadat / kimeSa gaNikAputraH kIrtyate hyatirUpa- lAk // 15 // ugdhAntaH patito madyabinpurjavati suSakaH / yAdRzaM rUpametasya guNavattA ca yAdRzI // 20 // tAdRgvidhA // 19 // pAyadA jAtistadA svarNa hi ratnayuk / gupairasthAnasaMsthaiH kiM kriyate gatagauravaiH // 1 // campakasragamadhyasthA medhyA'pi na zirazcaTet / ityAdyAkarpayankarNapuTAcyAM kAlakUTavat // 2 // viSamazcintayAmAsa dhigme janmAdhamAdhamam / tAvatkevakhinaM WmatvA''sannopavanagaM mudaa||23|| gatvA natvA papau tasya deshnaamRtmdbhutm| murkhanaM nRnavaM labdhvA sukRtaM yena jntunaa||2|| na kRtaM kiM kRtaM tena dharAjArAnukAriNA / zravakezisumeneva nirarthenAvatAriNA // 25 // taddezanAsudhAsvAdAdAnandAjyudayAdhikaH / natvA zAninamaprAdItsa nijAdhamajanmatAm // 26 // dhijanmajanmAranyAkhyAdyadyathAvRttamanvanat / gaNikAtmajaparyantaM kevalajJAnavAn muniH|| 27 // udbhUtAnaGgavairAgyaz2AvanAnAvitAtmanA / yayAce jagavatpArzve pravrajyAM mokasAdhinIm // 20 // dIkSaNAnaIpurjAtirapi pApaparAGmukhaH / eSa zrArAdhako jAvItyavetyAropito vratam // she| samyagArAdhya cAritraM bahukAkhamakahamaSaH / pAdapopagamaM je'nazanaM svAyuSaH kye // 30 // svarge svargitvamApto'sau turye mAhebanAmani / videhe nRtlavaM prApya siddhisaudhamavApsyati // 31 // jAzmaeNikkeNa vi patto muMbattaNaM diyavaro vi| sabamaehi kaI puNa hohiMti na sabaguNahINA // 3 // ||iti jAtimade viprakathAnakam // 1 ghigjanmA dvijaH 396 % % % % Jain Education in For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RA5-10-%25A zratha kukhamade zrIvIradRSTAntaH zrIzrAdinAthaH prathamo jinennastasthAvayodhyAvahirAnatenchaH / jagAma cakrI jarataH prakAmaM, tamudyato nantumikhAkhalAmam // 1 // jIvo marudaityanRNAM sa natvA, prAkSItsanAyAM tu vinA jina tvAM / ko'pyasti kiMjAvukatIrthanetA'vasarpijIjUraparaH prcetaaH||2||uuce pranuste tanayo'sti pArivAjyaM dadhAno'yamaho visAri / jAvI marIcirate tripRSThaH, pUrvo hriridvaambuvRssttiH||3|| videhamUkAnidhapuryavakrI, kRtasvadRSTiH priyamitracakrI / jAvI tataH prAptajavAbdhitIraH, so'yaM caturviMzajino'pi viirH||4|| zrutveti cakrI jarato'pi jAtvAkhyAti sma tasyAntika eSa yAtvA / cayardhaca-18 |kritvamidaM na mandehitAM parivrAjakatAM ca vande // 5 // kiM taditaM tvaM naviteti vetrA, prItaM vaco'ntyo lagavAn svpitraa|| Arhantyametatrijagatsu vandha, vande ttstvaamdhunaa'pynindym||6||prdkssinniikRty tadA trivAra, takaM namaskRtya sana|ktinAram / sadrUpazolAjitanavyakAmazcakryAdimaH svaM sa jagAma dhAma // 7 // etacaHsaMzravaNAnmarIciH, samubalan vA mrutaandhiviiciH| cittonnati maMku sa vAvahIti, trirbAhumAsphATya sa vAvadIti // // jAvyasmyahaM jAgyavazAdihaiva. prAntyo jinazcayapi vAsudevaH / kukhaM mamaivottamamadya sAraM, sa prApa tannIcakukhAvatAram // e|| // iti kulamade shriiviirdRssttaantH|| 1 devadAnavamanuSyANAM madhye kopi jIvaH tvAM vinA'paro'syAmavasarpiNyAM bhAvI tIrthaMkaro'sti kim. 2 hRSTamanAH sa cakrI. 3 jAtu, kadAcita, 4 mandamIhita yasyAM tAm. 5 jJAtrA. 6 ivArthe vAzabdaH. 397 upa0 34 Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 1 // atha rUpamado yathA sanatkumAracakriNA cakre tathA'bhyarna kAryaH, sanatkumAradRSTAntastu pUrva darzito'sti, tato'dhunA, saptatikA sAnAvi vyate / zratha balamadopari vasujUtidRSTAntaH sUcyate | nayarammi ya rAjagihe saMjAu~ vissanaMdi nAma nivo / pattI tassa piyaMgU visAhanaMdI su janne ||1||dhaarinninaajmnn piyA juvarATa visAhanUra aNujassa / tassAsi vissanaI marIjIvo varaMgaruho // 2 // aha vissanU taruNo pupphakaramagavaNammi sakasatto / vilasa surakumaro zva nANAsuhasaMpazsamaggo // 3 // aha so visAhanaMdI dAsIvayaNA muNittu logasuhaM / tappattIlohavasA kava citte caritu phulaM // 4 // bahu uddavi deso lo jo carameNa purisasIheNa / taGayaha jAmo payANaneriM davAve ||5||tN suNiya vissanUI saralo vAritu taM sayaM cali / tAva pavije sahasA visAhanaMdI tadavarodhe // 6 // jiccA sa purisasIhaM vali jA jAi pupphavaNamane / tA rarakagehiM vuttaM visAhanaMdI hiM atyi // 7 // to vissanU ciMta mAyAz ahaM vaNAla kina bahiM / aha kiM karemi eyassa mana kAMtAsu lupassa // // iya kuzeNa kavi muchIe zrAhaNittu nUmIe / pAmiya phalANa rAsiM evaM tassevagA jaNiyA // e||jo lo tumha sirAI itthaM pAmemi nUmivalayammi / ja maha na huja jattI pattijaksiAhanaMdimmi // 10 // to veraggovagaDa jogehiM zmehiM // 1ee|| manna pajattaM / zanaSi paJcakaM gieDa saMzamaNipAse // 11 // jaha vissanUzaNA niyanuyadaMgabalassa nimmi maanno| - tahA kAyavo khalu sAhasamaMtehiM purisehiM // 16 // // iti blmddRssttaantH|| 338 Jain Education Intene For Private & Personal use only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * atha zrutamadopari dRSTAntaHkamyatesAyaracaMdeNa jahA navarasavarakANakaraNasaddhIe / gadhiyamaSaNa kAligasUripuro za samujheviyaM ||1||jo cula mae kerisamajA kayaM nAsu niThaNa varakANaM / kimavi tuma piya nisuNasu to vRttaM kahasu maha dhammaM ||||vaaenn nikirDa to kAligasUrIhiM sAgariMmuNI / to khaggo pAesu khAmeI uSiNIyattaM ||3||jh vijAe gavo sAgaracaMdeNa nimmi taha dra pAkhigasUrIhiM sAgarikhamuNAva vijAvakhavayA vi // tmddRssttaantH|| ******* vidhAtavyaH, ( dRSTAntaH) al / atha tapomado yathA aupadIjIvena sukumAlikAnave zramaNItvaM prApya kRtastathA'nyairna vidhAtavyaH, (dRSTAntaH) savistaraH svymnyuuhyH| khAnamado yathA''SADhajUtinA kRtastathA parairna kaaryH| aizvaryamado yathA rAvaNena sItApahAravidhI kRtastathA'nyainadheiyaH / anye'pi dRSTAntA atrAdhikAre svymvtaaryaaH|| (zrayamatra saGgrahaH) zrIvIraH kukhamAnato balanarAhuryodhano jAtito, metAryaH zakamAlasUH zrutamadAdaizvaryato rAvaNaH / rUpAturyakacakravRdrupadajA devI tapogarvitA, khabdhyASADhamunirvimambita zme tyAjyAstato'STau mdaaH||1|| vAlaggamitto'vi na so paeso, jatyovazno nuvaNammi eso| jIvo samAvaGiyapAvakheso, na pAviTha kattha ya sukaleso // 66 // vyAkhyA-vAkhAmamAtro'pi nahasa pradezo'sti yatrAvatIrtho naiSa jIvazcaturdazarajvAlake jISaloke, kiMjUto jiipH| ** For Private & Personal use only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upedaza // 200 // Jain Education inter saM samyagAvarjitA pApalezyAH SaDvidhA yena sa tathAbhUtaH paraM kutrApi na prAptaH sukhakhezaH jIvasya tatsthAnaM nAsti yatra notpannaH / yaduktam -- "na sA jAi na sA joNI, na taM gaNaM na taM kukhaM / na jAyA na mucA jathya, sabe jIvA ataso // 1 // khoe asaMkhajoyamANe pazjoya eMgusA saMkhA / paI taM asaM sApAMsamasaMkhyA golA // 1 // gole asaMkhanigoDa soDaNaMtaji jiyaM para paraso / assaMkha paipaesaM kammANaM vaggaNA'yaMtA // 2 // pazvaggaNaM atA aNU ya pANu shrnnNtpaayaa| eyaM khogasarUvaM jAvika taha tti jivuttaM // 3 // tathA bezyAsvarUpamidam 1 sAha 2 pasAhA 3 guTha 4 phale 5 bhUmipakiya 6 jaskaNayA / sarvvaM 1 mANasa 2 purise 3 sAuda 4 jur3aMta 5 dhaNaharaNaM 6 // 1 // iti lezyAdRSTAntA jJeyAH iti kAvyArthaH // mAnuSyajavapurkha tvamAha sukhadaM pAviya mANusattaM kulaM pavittaM tad aGgakhittaM / tataM suSittA sugurUhi vuttaM, tuSaM pamAyAyaraNaM na juttaM // 67 // vyAkhyA - sudurvanaM prApya mAnuSatvaM narajanma, tato'pi durjanaM kulaM pavitraM uttamakulajanma, tato'pyAryakSetramAsAdya 500 saptatikA. // 200 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 5456252%**** tattvaM zrutvA samAkaye sugurunirgurujanaruktaM zrAcAryopAdhyAyasarvasAdhujinigaditaM dharmasvarUpaM re jIva tava pramAdAcaraNaM kartuM naiva yuktaM yastu urkhale khanyate tadyanena dhAryate tadaiva zojanaM, nAtrArthe pramAdaH kAryaH iti kAvyArthaH // atrArthe daza dRSTAntAnAha sAnuprAsakAvyabandhenazrastIha kAmpIdhyapurasya nAthaH, zrIbrahmanAmA kRtvairimaathH| tasyAsti jAryA cukhanI tanUjaH, zrIbrahmadatto'jani khndhpuujH||1|| vivartamAne'tha kumAratAyAM, putre pitA prApa mRtiM nizAyAm / cubanyatho dIrghanRpe sarAgA, saMjAtavatyunmadacittanAgA // 2 // naSTaH kumAro varadhanvatulyasnigdhopayuktaH pttushktikruupH| mAmaemale paryaTanaM vidhatte, rUpeNa netreSu mudaM pradatte // 3 // nAnAvidhApatsahitAsvavasthAsvayaM svayaM dhIramanAH samasthAt / asyaikadaikAkitayA baTavyAM, 4 yAto'milatkArpaTikaH padavyAm // 4 // sa jAtavAnApadi yatsahAyaH, zrIbrahmadattasya kiyatsukhAya / tatsarvathA me paramo-3 pakAraprAyogya evetyavidat kumAraH // 5 // yataH-dadhAtvasau dhau puruSau dharitrI, dhAnyAmadhAnyAM ca dhRtA dharitrI / syAdyasya buddhiH paramopakAre, na hanti yazcopakRtaM vikAre // 6 // Uce'tha taM rAjyadhurAniviSTaM, mAM brahmadattaM hi nizamya zariSTam / madIyapAdhaM tvayakA samAgantavyaM samAdhAya manaH sarAgam // 7 // zrIbrahmadattaH kiyatA'pi kAlenAdayaM nUpa khAntarAle / varSApayanUt bAdaza tasya rAjyAbhiSekalaGgI racitA nRrAjyA // // zrutveti dhigjAtiratIva khojI, samAyayau so'dhikadauHsthyazojI / nAkhApamAnaM banate nRpAgre, sthAnaM payaHpUra zvAcakhAye ||e|| tadA'munA'sau vihito 1 mArge. 2 zubham. 3 manuSyazreNyA. 401 Jain Education inte Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 44.4.4. 1201 // 4%ARTS 'styupAyaH, kUpAnahAM mAthyataraM vidhAya / dhvajAvadaH sAkamasau cacAkha, prekSyeti pAca narAnnRpAlaH // 10 // kasya dhvaja- saptatikA. stairgaditaM na vidmaH, AkAritaH sa glpitaasypdmH|jnyaato'vtiiry vipato'vagUDhaH, sasnehamIzena tdaatimuuddhH||11|| jAtaH sakhA me'tra sukhAsukhAvasthitAvasau yatsaravasvajAvaH / punaH pravRtti kuzalasya pRSTaH, kRSIvakheneva ghano'tra vRSTa // 12 // uktazca rAjJA'rthaya vAjitAni, zrutveti hRSTaH zunajASitAni / jAryAmapRcadgahametya varNajyeSThaH sa itthaM shsaadhmrnnH|| 13 // mamopariSTAt kSitipastutoSa, priye'rthyate kiM smyaarthkossH| tayA vicintyetyasako mahAdhizrito na maamrcyitaa'mitHi|| 14 // utto'khile'smin jaratAntarAle, tvaM nojyamanyarthaya re vizAkhe / dInArayugmaM tvatha dakSiNAyAM zrutveti so'gAnapateH sajAyAm // 15 // tatrArthayAmAsa nRpAdatheti, tathA kuru tvaM mama jojyameti / pUrvara yathA te sadane tatastu, tvatpaTTarAjhyAdigRhe tadastu // 16 // chAtriMza:zasahasrasadmasvatha pratIcyaM pratimantrisadma / pratyanyalokaM pratisannivezaM, pratipradhAnaM pratisarvadezam // 17 // teSu prapUrNeSvatha yuSmadokasyahaM bujukuH kssitipaasmyshokH| vihasya rAjAha vijhambanAyAH, ko'sAvupAyo rcito'dhmaayaaH||10|| kiM tumchayA yAcanayA'nayA te, kurvarthanAM dezagajAzvajAte / bipAdhirUDhaH praguNAtapatrAyAsthitaH saMcara nityamatra // 1e||s prAha me'nena parigraheNa, prano kRtaM darzitanigraheNa / manmAnase syAdiyataiva toSaH, zIto'pi harSAya na hi prdossH||20|| yataH-yo yAvato'rthasya hi jAjanaM syAttAvaJcanaM tasya karasthitaM syAt / ghoNe'mbuno nIradhareNa vRSTe, tiSThatyaho nAmbulavo'bhipRSThe ||1||dhyaatveti vAkyaM 1 kutsitopAnahAm. 2 jAtaH samUhaH. 402 OMAraNamA ww.jainelibrary.org Jain Education intH E For Pate & Personal Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C KARA%AA%***** pratipannamasya, nApena cAnena nudopavizya / nuktaM nRpasya prathame'jhyagAre, tataH kramAttatprakRteragAre ||2||jojyN sa dInArayugaM janenyaH, sa tatra sAti sma pure ghnenyH| baDhyo'tra puMsAM kukhakovya vAsastadantamapyApa na saprayAsam // 23 // devaprajAvAnaratasya pAraM, khabdhvA nRpAhAramupaiti sAram / kadApyasau cenna punarnaratvaM, saMprApyate bhraSTamidaM hi tattvam // 2 // ||iti jojanopari kthaa|| jUvarNinIkarNasuvarNakuemavaM, vikhyAtamAste nanu gosamaemakham / grAmastadantazcaNako vinAti, zrAgho'sti tasmiMzcaNako dijAtiH // 1 // tasyaikadA ke'pi gRhe'nagArAH, svairaM sthitAH sRSTamahAvihArAH / kadA'pyajUdasya sutaH sadADhaH, sa pAtitaH sAdhupadoH zritADhaH ||2||proce munIrjavitaiSa saghATa, prAvRdaNe vA'nyudito'tra nAT / dhyAtveti mA dAgetimeSa gantA, ghRSTAstadAnIM janakena dntaaH||3|| uktaM gurUNAmatha taiya'vedi, jAvyeSa bimbAntaritastadeti / jagrAha|| | vAlyApagame'tha vidyAzcaturdazApyeSa sagadyapadyAH // 4 // sa bAkhakAkhe'pi samAdadIta, zrazAsudharma kalayopavItaH / sAvaNyazonAvahamApa yauvanaM, yathA prasUnopacayaM madhau vanam // 5 // catuSTayaM vedagataM pamaGgI, mImAMsanaM krkshtrkjnggii| zrIdhamazAstraM ca purANavidyA, caturdazaitAH prajavanti vidyaaH||6|| jyotistathA vyAkaraNaM ca kahapazcandazca zikSA samayo'pyanahapaH / niruktayo'GgAni pamapyamUni, proktAni zAstreSu budhaiH pani // 7 // pitrA'sya pANigrahaNaM vyadhAyi, vijanma-|| putrI kisa paryazAyi / nAturvivAhAvasare svamAtuH, sA prAptavatyAvasa'nyadA tu // // khatrIvatAM sadmasu tanaginyaH, 1 meghaH. 403 ACAAAAAMA Jain Education Interational Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ||20shaa 5555 saMjAtavatyaH kikha santi jnyH| nAnAvidhAyakatidIptimatyastatrAyayustA api rUpavatyAgAsamaM samastaH svajano'pitAni- saptatikA. jaMjapyate'pyAdarato'khilAniekAkinI sA'pyavagaNyamAnA'nasatA tiSThati duuymaanaa||1||puNsHprsnggo'tivrN jighaaNsoH| zUnyapradezasya ca nUripAMzoH / kRtA na goSThI paramatra nirdhanaiH, saMpadyate'nISTavidhAyinI janaH / / 11 // svapalyapi hINa-14 dhanaM pumAMsaM, tyajetparAjUtimupeyivAMsam / vidhorapUrNasya kimatra coSA, vapuH samastaM spRzatIva yoSA // 1 // evaM baco-|| 'nusmaratA samena, sphuTApamAnaM svajanabrajena / sA prApitA dauHsthyamavetya patyuyajIvato'pyasti narasya mRtyuH|| 13 // zepAstu tAmbUlasumAmbarazriyA, zRGgAritAH praaptmhttvsNshryaaH| tiSThantyazeSA gRhadevatAsamAH, sukhena khbdhaadhikdiiptisnggmaaH||14|| yadekamAtRtvapitRtvavatyahaM, parAjavaM prAptavatItthamanvaham / naikaM dhanaM tatpravimucya vakSanA, ko'pyasti kasyApi mahItaTe shujH|| 15 // dAnonphitaH sa priya eva dRzyate, yaH saMpadA svIyagRhe viziSyate / suvarNazaikhaM parito ghaTAvyate, zuraH paraM tena na kiJcidApyate // 16 // dAsyaM dhanasyaiva ca carkarIti, pumAn pumAMsaM na tu naMnamIti / ghanaM dhanaM yo vi vAvahIti, loko'nu taM vartmani baMJamIti // 17 // dhyAtveti sA'gAtsvagRhe'tha cANAkyenApi pRSTA svayamabruvANA / punaH punA roditi niHsamAgrahe, kRte'vadartRpuraH zujAvahe // 10 // tarkeNa ca vyAkaraNena kiM syAjyotiHpurANaiH praguNaizca kiM syAt / teSAM kavitvairapi yantramantrairarjitA no kamakhA svtntraiH|| 15 // saMpadyate nAma nRNAmasahyaH, parAjavaH strIviSayaH prasahya / dhaneburedayAtimatIM svajAyAM, baMnamyate smaiSa tataH kSamAyAm // 10 // nandastadA pATakhipu1 nAryaH. 2 bATa pUrvAdIkSateH kyap . 404 For Private & Personal use only Id Jain Education Inter .jainelibrary.org w ... Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tragaH kSaNAprati vijenyo'jinavAH svadakSiNAH / saM jagmivA~statra purAtanAnAM, nandakSitIzAM ca tadAkhikhAnAm // 21 // saMsthApitAni kramato hi santi, prauDhAni pIgani rucA khasanti / kuhUtithau kArtikamAsajAyAM, nandAjidhAnasya vijoH sattAyAm // 2 // astyAsanaM yatprathamaM nivezitaM, tatrogralagnaM sa tadA yathepsitam / khabdhvA samAsIna uvAca ko'pi, vacastadA sijhasuto'vigopi // 3 // tatraitya nandena samaM tavAnvayabAyAM samAkramya samAM bsaalyH| yahotriyo'styeSa zhopaviSTastatazca dAsyA jagade sa dhRssttH|| 24 // tiSThAnyapIThe jagavannigadyAyamevamevAstviti hRtkuvidyAH / prakAzayannAsanake vitIye, svakueimakA sthApitavA~stRtIye // 25 // daekaM caturthe'pi ca jApyamAlAM, svayajJasUtrasya khatAmabAkhAm / tadamya ityAkramaNena dhRSTaH, kRtveti pAdoH sa nigRhya ghRSTaH // 26 // utpa eSa prathamo madIyayoH, padoH pravAsAjisato navInayoH / kRtvetyathA'yaM janatAsamaI, samuccacAreti vaco javiSyam // 27 // putramitrairvRdhazAkhAvizeSa, kozaityevaghamUlaM surepam / utpAvyainaM nandamatra kSipAmi, sthUlaM vRdaM vAyuvanmodayAmi // 20 // rADUbIjasaMnUtamathaiSa ekaM, satkekina prAvRSi vA sakekam / praikSiSTa nirgatya purAdapatyaM, smaran svabimbAntaritAdhipatyam ||she|| zrInandanUpasya mayUrapoSakagrAme parivrAjakaveSatoSakaH / cANAkya eSo'tha jagAma sarvataH, paritraman valayaM svagataH // 30 // grAme'tha tatrAdhi|paputrikAyAH, zazAGkapAnAya smutsukaayaaH| na dohadaM pUrayituM kilAvaM, kazcinmahiSyA 'va satpalAlam // 31 // apUryamANe nijadohade sA, saMjAtaviSThAyamukhapradezA / zrajanyatho jIvitakAvazeSA, mkhAnAGgikava prathamenmukhekhA // 3 // 1 prakaTam. 507 JainEducation i ndia For Private & Personal use only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 203 // paribhraman jaikSyakRte paritrAd, pRSTo jagAdeti mahAmaticATU / dattAGgajaM mahyamamuM vidhAsye, manorathaM candramasaM ca pAsye // 33 // itthaM prapanne'hani pUrNimAsyA, nirmApito'nena kRte kilAsyAH / vistIrNa ekaH paTamaekaporaM, madhye sarandhraH parivadhya doram // 34 // nItvA'rdharAtre'tha miladeviSyaM, sthAlaM prapUrNa payasAtyalakSyam / suptotthitAM tatkSaNato'vizeSAM, tAmAcacakhyau purataH pareSAm // 35 // Izastra he putra pibemaminduM svAtau zujA zuktirivAmbuvindum / tayA''hate randhamayo kutazcinaiH pidhatte sma kareNa kazcit // 36 // zrathApanIta sati dohade'syAH krameNa jajJe'GgaruhaH sukezyAH / suto'pi nAnnetyatha candraguptazcankasya pAnAdajaniSTa dRptaH // 37 // rAjyAnusAryAptacaritralamnaH so'harnizaM vRddhimavApa kimnaH / cANAkyavipro'pyadhikArthakAmaH, kSoNItaTaM paryaTatIva dhAma // 30 // praiSTi dhAtUna kSititRharISu, smRtyeti sevA kila sundarISu / saMtoSa zrAlasyabhayAturatve, vyAghAtadAnAya nRNAM mahattve // 3e // sa candragupto'nyadine kumAraH krIman zizunyo dadadastyudAraH / grAmAdi vipreNa tadaikSya tena, proktaM kimapyarpaya me javena // 40 // bAlo'pyanANI jatajIrimA gA, gRhANa riktaH svagRhAya mA gAH / zrAkhyadvijaH ko'pi nihanti mA mA, mUrvIrabhogyetyavadatsudhAmA // 41 // jJAtaM dijenAsya vacovilAsaH kIdRk zizutve'pi zujAdhivAsaH / zrutvA parivrAT tanayaM samAyaH sa taM svakIye hRdi nizcikAya // 42 // pArzve zizoretya tadAha vatsa, tvaM joH samAgaSTha gunnairtum| tvAM bhUmipAlaM racayAmi kRtvetyuttau praNaSTAvudite mamatve // 43 // asI milatsamyagabaddhamUlaH, kiyA~stayostatra jano'nukUlaH / rudra balAtpATaliputramAcyAM, 1 haviSyaM ghRtam. 2 vizeSarahitAM nirvikalpAmityarthaH 3 AipUrvakA dIkSatep. 406 saptatikA. // 203 // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai to trAsitau nandabakhai jAnyAm // 44 // nandAzvavArAnanudhAvamAnAn , saMvIkSya vipreNa javAsamAnAn / ka canguptasya dakha khatAyA, dakSa nakhinyAH sarasi sthitAyAH // 45 // yathA na kenApyadhigamyate'yaM, nirNejako'nUtsvayamaprameyam / dravastrANi ca dAkhayituM zikhAyAmanyasya khagno rajakasya dAyAt // 46 // taM bAlakaM sainyamupeyivAMsaM, pradarya nirNAzita vAn samAMsam / ekena so'yoruturaGgagena, pRSTo javAnandavino Tena // 47 // vAstIti canchaH zakunaM vicArya, proce sa kAsArajale'sti dhAryaH / naSTastu cANAkya itastadAdAcANAkyahaste svayaM samAdAt // // pArce svakhaGgaM pravimucya yoghA, skhe mocake projya padorabojhA / jale'vizadyAvadamAri cANAkyenAsinA tAvadayApurANAn // 4e // Aropitastatra haye'tha candhaH, svayaM ca sadyazcaTitaH samanchaH / naSTAvunAvapyayane kiyatyapyatho gate candhamavak sa satyaH // 50 // yadA mayA tvaM sujaTasya darzitastadA tavAntaHkaraNaM mayi svataH / kIdRgbajUveti sa zrAha cintitaM, mayA yadAryo hita eva saMtatam // 51 // yogyo'yamityeva tadAdhigatya, kramAtprayAti sma sa taM praNutya / kace dine svaM tamasA guphA (hA ) yAM, saMrakSya jeje mahimAM nizAyAm // 55 // jJAtvA kudhApImitacanmagupta, saMsthApayitvA bahireva guptam / nandasya nA pazyati (tu) ko'pi meti, prAme kacidyAtumanA bijeti // 53 // dRSTo hijastadaNameva nuktaH, kazcidahirnirgata iishjtH| vidArya tasyodarataH karamnaM, niSkAsayAmAsa kRtArtikhamnam // 55 // danaH 1 vegena asadRzAn. 2 samaskandham. 3 saharSAt. . upAnahau. 5 prAcInAn pUrvajAnityavaH.6 stutvA.. naraH mA pazyatviti saMbandhaH. 40 ESSAGAROO For Private & Personal use only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- saptatikA // 204 // karamneNa tu kahapavarta, canmasya so'kArayadiSTagatam / grAme'nyataH kApi gatAvunAvapyevaM jahAsa vija IvyanAvaH // 25 // ko brahmahatyAM yadakhaMjaviSNurmAdhidhAtuM jagatIha jiSNuH / kiM cakramanyeti na niSkalaGka, kuNThatvamAtmIyakukhepi zaGka| // 56 // nidAkRte'Tannizi mArgatAntazcANAkya AgAtsthavirIgRhAntaH / sthAle vizAkhe parivezitAyAM, tatrAkANAmatha lepikAyAm // 57 // ekena bAlena tadantarAle, kSiptaH karaH proSNatayA karAle / dRSTvA tamUce sthavirA rudantaM, cANAkyavanmUkhamavaimyasantam // 50 // pRSTA satI sAha tadA ca tena, sAdhyAni pAcANi puraiva yena / zrAsAdya cANAkya upAyamiSTaM, yayau himAsi tato'pyadRSTam // ee|| tatrAsti yo pArvatiko nRnAthastenAsya maitrI prabanUva cAtha / ityAha taM so'vasare'tha nanda, pronmUlayiSyAma imaM sakandam // 6 ||raajyN ca nAgaghayato vijajyAdAsyAma etasya vayaM dhRtjyaaH| kRtvetyatho te'pyanunandanirga, celurmahAtmAna zvApavargam // 61 // AnyantaragrAmapureSu ziSTiM, svAM sthApayAmAsuravApya tuSTim / citaM prapakvaprakaTeSTakAtiH, sAlaM dadhAnaM paritaH sphuttaaniH|| 6 // ekatra caikaM na puraM patatyAcIrNe bkhe'pyugrcmuuvittyaa| svayaM parivrAT sa tataH pravizya, praikSiSTa sarvatra gRhAditasya // 63 // mAhAtmyamedayenjakumArikANAM, so'masta nirnaGgamidaM narANAm / nirnAzayAmAsa samIpatastAstato'timAyAviraH smstaaH|| 64 // pazcAt puraM tattvaritaM gRhItaM. rupaM tato nandapuraM dhanItam / bahiHsthitAntaHsthamahAjaTAnAM, rATiH sadAsIsmitha utkaTAnAm // 65 // tailaM kvacit hipyata eva taptaM, nRNAM kacitsaMgrahaNAya kRptam / hI vAvahIti sma ca yantravRnda, pArthAhataM kvApi kapATatundam // 66 // 1prAtarbhojanam. 2 ghRtapRthvIkAH.13 nirgo dezaH. 1 prAkAram. 508 // 30 // Jain Education For Private & Personal use only Arww.jainelibrary.org Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasvaraM hyastyatha jAyamAnaM, hRdasti khokasya ca dUyamAnam / petuH sRjantyo janatAnimantraNaM, yathA yamasyeva ca zaktayaH kSaNam // 67 // prottuGgavikharopamAni, petuH kvacitsAkhazirAMsi tAni / zvAhatAni kSaNikAni pAtaiH, samaM narANAM hRdayaistadA taiH // 60 // zrAkarSamAkRSTadhanurniyuktA, nArAcarAjyo'pyapatan viviktAH / prANApahAraM vidadhatya etayoH, satsainikAnAmunayozca sainyyoH|| 6 // pade pade dRzyata eva khaNDI, sAkhe patantI trizIva cemii| paTTasphuranmujaralindipAkhaiH, prAvartatAjistvasiniH karAkhaiH // 70 // itthaM prayAteSu katiSvahassu, prAsteSu nandadhvajinIsahassu / dizo| dizaM gAmiSu sevakeSu, caSTe sarovAriNi vA bakeSu // 31 // cintAmavApteSvadhikA nareSu, vINeSu dhAnyeSu dhanotkareSu / / nandaH punarmArgayati sma dharmadhAraM tadainiNitaM svamarma // // ekena saknoSi rathena khAtuM, yavAhi tat tvaM sukhataH prayAtum / nando'pi lAtvA nirayAya rAyaM, kanI ca jAryAditayIM vimAyam // 13 // yAntI kanI sA'tha punaH punastaM, zrIcanchaguptaM surarUpazastam / rAgaprayogeNa nirIdate sma, svakaM kRtArtha hRdi manyate sma // 4 // zravak tadA nandanRpo'pi yAhi, prApApi sA canjarathaM tadA hi / navArakAstatkSaNameva janAstasyAmitIyAM rayanAnilagnAH // 15 // canjhoanavanagnamano'nurAgastadA tridaNDyAha harastadAgaH / mA vArayainAM hi nRNAM yugAni, syAghAjyametannava te'pahAni // 76 // prapadya caitannagarAntarAgatai, rAjya vidhA jaktamidaM tadA ca taiH / tatrAstyatho yA viSakanyakA sA, dattezituH zAlanuvaH suvaasaaH|||| prajvAzya vahiM ca viracyamAne, tayovivAhe dhRtagItamAne / istena haste mikhite viSaNa, prapImitaH prAi 1gatAyAm. Yog upa035 an E catan international www.ainelibrary.org Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 10 // pAnapAmakhe) unsommitrAdhanA jo biyate'ya niSThazcancazcikitsAvidhaye'janiSTa / tAvatridaemI carTi dadhA- roparyasya raajysthitikhopkaaroH|| 7 // zrastIti nItiya'vasAyavantaM, sAmarthyatulyaM dhanasAmyavantam / yazcArdharAjyApataharaM na nRtyaM, hanyAtsa taiInyata eva satyam // 70 // tUSNIM dadhau cancha zto mamAra, prAk parvatIyaH kssitipo'vicaarH| canyo'pi rAjyantiyaM bajAra, svarUpaladamyA kmnaanukaarH|| 1 // padAtihastyazvarathAnugamyaM, rAjyaM vijenApi yadApyanamyam / mitrasya mAhAtmyamidaM tanughnaM, dApi tasmin dhigaho kRtaghnam ||2||steyen jIvantyatha nandamAnavA, navyA janopapvavanAya dAnavAH / bahiH parivAmaya pazyati svtstnmuukhniHshkmrtymgrtH||3|| zrasau bahiHsthaM naladAmamIkSAzcake kuvindaM kalayan parIkSAm / markoTakena svasute sa daSTe, krudhastadIye'tha bile baliSThe // 4 // nikhanya lohena purA hutAzaM, pazcAttAsayati sma sAzam / tanmUlanirmUlanatAnirUpa, vijastamAkhokya rupaikapUpam // 05 // sa nizcinoti smana nigrahapradazcaurabrajasyAnya zto vazaMvadaH / zrAkArya sanmAnamavApito ghanAM, nRpAt purArakSakatAM ca zojanAm // 6 // vizvAsya tenApi kRtopacArA, viSAnnanukyA hRtalokasArAH / vyApAditA nandanarAH parasva, kRtaM puraM cauryaniSedhataH svam // // zrAbijratA kArpaTikasya daidayaM, grAme'munA yatra purA'pi jaidayam / zrAjJAM vidhitsuH sa nijakSmezastabokamitthaM vija Adideza // 6 // vaMzadhumANAM sahakAravRdairvRtirvidheyA parito manuSyaiH / vyacinti tairevamaho na yujyate, kiMtu pramAdaH kAthakasya lakSyate ||e // neham nRpAdeza zaheti matvA, vaMzadumAneva tatazca jittvaa| 1 karaNazIlaH kAruH tasya. 2 prakRSTaM dhanaM yatra tat. 410 Jain Education in For Private & Personal use only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *%%% A SA%AE%ARRIA% 4 vRtiH kRtA''yeSu yathocitatvAdAtmIyabudhdhyaiva zunaM viditvA // e.||shraajnyaanissedhN pravikAzya teSu, ghAreSu rodhaM racayana * sameSu / grAmaM purAtmA sa savRkSavAlaM, prajvAlayAmAsa tadA vizAkham // e1|| zrAH krUrakarmAsya kaTu bijasya, grAmasya / govipravazAkulasya / dAhaH svadehe kuzadhAturakAmbarasthitirdhikkuvicAramuktAm // e|| svakozavRdhdhyarthamamA janena, chUtodyatenAtha samAnasena / hijo'nyupAyaM sahasA'vadhArya, pradhAnakhokAnnagare pratArya // e3 // nimantrya jojyaM zuci jojayitvA, pazcAtsurAM pAyayati sma vidhAn / utthAya matteSvaya teSu satsu, svayaM sa cakre naTanaM svaminchuH // eca // pravRtta ucca ja eSa gAtuM, tazcittajAvaM prakaTaM vidhAtum / medhAcatuSkAGkitahattathA ca, svAsye sphurajItimimAmuvAca // || e5|| vAsasI sto mama dhAturate, daematrayI kAJcanakuemayuke / vazyo nRpo jo vikasatkapolA, vAdyaikazastena mamAtra hokhA // e6|| etacco nAgariko'sahiSNuH, ko'pyabravIdravyajaronmadiSNuH / tathaiva gAnaM naTanaM prakurvanmukhe tato'pyanyadhikaM hi carvan // e7|| zAstre yamuktaM vyasanaM zritasya, kughasya mattasya tathAturasya / raktasya rAge mRtimAgatasya, syAJcittajAvaH prakaTo narasya // e|| mattejapotasya hi yojanAyutaM, muJce hitAvutpatitasya nizcitam / pade pade khahamaho saikhokhA, vAdyaikazastena mamApi hokhA // ee|| zrAhAnya uptasya tikhADhakasya, prAptasya niSpattimatIva tasya / ladaM dadhe cAnutikhaM sakholA, vAcaikazastena mamApi hokhA ||10||shrnyo'vdt prAvRSi pUritAyA, mayA vidheyA tvritaapgaayaaH| ekAhikamANapAkhyakhokhA, vAcaikazastena mamApi hokhA // 11 // zranyastadA prAha navoktizerekA1 vicAramuco mAvo vicAramuktA tAm . 2 amA saha. 3 salakSmIkA. 411 %AAN kara Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza-dA saptatikA. // 206 // hikaanekkishorkeshaiH| bAThAdayAmyannamahaM sakhokhA, vAkazastena mamApi hokhA // 105 // muktAMzukasyAstyanRNasya kAminI, sugandhadehasya mamAnugAminI / pravAsino nAyutinaH sakhokhA, bAdyaikazastena mamApi hokhA // 13 // rasavaM prAha paraH praNunnaH, zAkhistu me rohati jinnnninnH| gardanyapUrvA janakelidokhA, vAdyaikazastena mamApi hokhA // 10 // jJAtveti tecyazcaNakAGgajAtaH, stokaM dhanaM yAcitavAn dayAtaH / dinakajAtA~sturagAnupAdade, dinakajAtaM nvniitmaadd| // 105 // taiH zAkhintiH pUritavAn yathocitaM, krozAn sRjaniH svakacittarocitam / punaH punavedanataH prarUDhaH, prlnminyaishcirkaalmuuddhaiH||106||asmaa'paayaat paratodhijAtinA, svapAzakairyantramayaiH smaadhinaa| hRtaM vicakre dhanintiH| pranutvAtsthAlaM hi dInArajareNa nRtvA // 17 // zrAheti mA yo jayatIha re yadA, sthAlaM svadInAranRtaM dade tdaa|| punaryadA'haM javato jayAmi, tadaikadInAramihAdadAmi // 100 // IdRkprayogeNa janAurIkRtaM, dhanaM dhanaM stokadinaiH samI-13 hitam / ke'pyAhuritthaM kisa devadattAste pAzakAstena jitAH svitaaH||10||n tIryate kenacideSa jetuM, yathA hijo'pyatra tathopanetum / na zakyate martyanavaH prayAtaH, surkhanaH puNyabakhena jAtaH // 11 // itthaM sa can kSitipo jadantacANAkyanAmnA kRtarAjyacintaH / kAkhaM sukhenAgamayat kiyantaM, tRNabrajaM vAyurivolakhantam // 111 // guruttamA nirmitavRSyavAsAH, saMjUtimukhyA vijayAH prakAzAH / tatra sthitAH santyatha tairvineyAstIreSu vArdheH prahitA shrmeyaaH||11|| navInasaMsthApitasUrikarNe, nivedyamAne nizi mantravaNeM / pArthAdguroH ziSyayugena zuzruve, kiJcittu purjikRte'tyupaplave // 113 // sthAnaM yathokaM guruNA kiyantaH, ziSyA yayuH ziSyayugaM tdntH|kssnnen pazcAghavakhe javiSNumAcAryajaM no 412 // 106 // Jain Education inte Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A 4 % % % virahaM sahiSNu // 114 // svayaM gurutrAmyati naikSyahetave, aghAkhugehe'nakhasaH kriyoJcave / khandhaM dhanaM rAti mudA svazipyayorjuGkte'vaziSTaM virasaM purastayoH // 115 // asAratuvAzanataH kRzo gururjajhe vimAkhasya jayAdivonmuruH / smiikssy| ziSyaktiyaM vicintayAmAseti no cAru kRtaM yato mayA // 116 // kezaH samAgatya gurorvinirmitaH, svanuktyupAyaH kriyate puro'mutaH / vyakhokyathAdarzanakRttadajanaM, temeSTakAkhe sudhiyeva khnyjnH||117|| ziSyAvanApRSThaya guruM sadaJjanau zrIcanmaguptAvasathe tato'tanau / jojyahaNe jagmatureva satvaraM, vilokayAmAsa na ko'pi tau param // 11 // khagnau ca joktuM saha pArthivena, sauhityamAptau nRpannojanena / tAvevameva prativAsramattaH, mAnRtkazIyAnajavadhivattaH // 11 // cANAkyapRSTo vadati sma cAryaH, kenApi me gRhyata eSa Arya / nyAdaH paraM naiva mayAvagamyate, sa svodare nIrasa eva jujyate // 10 // vitarkayAmAsa tato vijAtI, raugho'sti duSkAla iheSTaghAtI / sthAlasthitaH ko'pi tadasya luMkta. pracannatAmaJjanataH prayuGkte // 11 // AhArazAkhAGgaNake prakIrNa, sUoSTikAcUrNamazro ajIrNam / cANAkyadRSTau patitA ca udhiyorjAtau padau tatra tadojayostayoH // 12 // yAvannaraH ko'pi na petivAn dRzi, ghAre nirodho racito'raraspRzi / dhUmastadA'kAri ca bASpavAhakastenAjaniSTAdiNa karatpravAhakaH // 13 // tatkAkhamuttIrNadRgaJjanau tau, dRSTau maNI vA'jalena dhautau / svopAzraye hItahRdA'tha saMpreSitAvamAtyena tato'prakampe // 12 // ahaM tvamucyAmapavitratAmavApito nRtnarteti zuzoca jAmavAn / tridaminA tAvadavAci dhIjUtA, khakhATapahe cukuTiM ca bijratA // 125 // kRtArthajanmAdya 1 pratisaraM bhakSayataH. 2 makSakaH. 3 kapATasyUzi. 5 krodhavAn . 413 SAXAMTKALAM % tato vijAtI, romAye / nyAdA paramAtnazIyAna navani saucA % % Jain Education international Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 207 // nRpa tvamAziSe, vizuddhavaMzaprabhavastathA sakhe / AbAkhakAkhaM vidhRtavratAnyAM, jukaM tvayA jAgyavatA yadAbhyAm // 126 // gurorupAlamnamupetya saMnidhau sa dattavAnantiSadoH kRte vidhau / Uce tadAnIM guruNA vimRzya, tvayi pravRtte jinazAsanasya // 127 // pAlake nUritarakSudhAturau, maryAdayemau rahitau guNAkarau / ziSyAvabhUtAM sa tavAparAdhaH, suzrAvakAnyasya na budhyagAdha // 128 // zrutveti pUjyakramayorla gitvA, cANAkya Uce vidhinA'rcayitvA / kSamyaM mamAkRtyamataHpranRtyAse tIrthacintAkRdahaM prakRtyA // 129 // camatkRtizcAtha kadApi hRdyAsIdasya mantripravarasya hRdyA / savairiNazcandradharAdhavasya mA kospi dadyAdviSamunnatasya // 130 // khagnastato vakSitamArgavedI, candraM viSairbhAvayituM sanedI / kSuSapravRttA 4 na parAjavanti, davekA yato'GgaM nuvi kiM tvavainti // 131 // pArzvasthito jojayati sma picalaM, sa tasya mantrI vividhaM isAhasam / athAnyadA mantriNi dUrage'tti, sma garjanRAiyamunA na vetti // 132 // grAsAbhilASaM vipukhaM vahantyA, ajJAtatattvo nRpatirlasantyAH / svasthAlato'syAH kavalaM daidiH svaM bhajanmahAprItiparaM kila svaim // 133 // viSAvanuktyA'dhikapAravazyaM, yAvadadhau sA svavapuSyavazyam / jJAtvA''zu cANAkya iyAya dadhyAvasyA na yuktaM vamanaM prasidhdhyA // 134 // yatostyasau garbhavatIti kRtvA, zastraM sutIkSNaM svakare hi dhRtvA / vidArya tasyA udaraM samudyataH, kAryeSu pUrNa gara kalAnRtaH // 135 // lAtvA karAcyAM rurtaM zrAjyapUrite, cikSepa dehopacayaM kramAdite / tasminnakArSItsa tu bindusArAnidhAnamuvaprathitaM vicArAt // 136 // yaUrjasaMsthasya zirasyamuSya, prapetivAn bindurihAsadRkSaH / romojamastatra 1 cite. 2 rakSanti. 3 dadAtI dadiH 8 AtmAnam. 5 garbham . 6 kArpAsika. 414 saptatikA. // 207 // Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAA% %** na jAtu jAtavAn , kAlena canyo'pi mRti sa yAtavAn // 13 // tadA nRpaH so'jani binsAraH, probinnAnandezvara-15 mntryudaarH| subandhunAmA balamAkalavya, prAdakadaikAnta zna prasagha // 130 // prasAdapAtraM na kadApi yadyapyahaM tava mApa-1 |giraa'pygdyH| kiJcicitaM vacmi tathApi tulyaM, priyaGkaraM karNayugasya sanyam // 13e| tridarimanA tvajananI nipAtitA, vidArayitvA jaraM ksngkitaa| mitrIkRtaH so'pi kimatra mAnyate, tvayA sapatnAdadhikaH zujAkRte // 14 // zrutveti ruSTena nRpeNa dhAtrI, pRSTA svakIyA pramadapradAtrI / tathaiva sarva hi tayA'pyavAci, paktvAnnamISatpunarapyapAci | // 141 // cANAkya zrAgAtsamaye sa hInaM, dRSTvA cukuTyApa khatAmanImam / strIrAgisAriNyadhipAnnayanti, bekA yathA te'pi tathA vasanti // 14 // tasmistridaemI vimukhe vyacintayatnAdhirodhIva kimadya rAti yat / dRSTiM mamoparyatha jAtajItiH, sadyaH svake vezmani jaGgamIti // 143 // svaputrapautrasvajanAdikenyaH, sarvaM ca dattvA gRhasAramenyaH / itthaM svayaM mantrayati sma meghayA, kenApi manmantripadAzrayenDayA // 14 // khakhena mitRdayaM pratAritaH, kurve tathA tarhi mRtena mAritaH / sa svAdyathA jIvati cAtimukhitazciraM svnusskrmphkhoptkssitH||145|| tataH sphurandhamanojJavAsA yuktiprayogeNa kRtAH prayAsAt / hiptAzca nItvAntaramI samujakaM, gurje vyalekhIti ca tatra umzakam // 146 // zrAghAya yo'mUn / varavAsasaJcayAnmanohaSIkeSvanukUlatAmayAn / jAvyudyato hI viSayasya sevane, gantA'sti sadyaH sa yamAlaye jane // 17 // cInAMzukAkhakRtisabikhepanAdhitakhikAsauralipuSpasevanAH (n)| zRGgAraNaM malAnamaGgapoSaNaM, kartA sa gantA kSayamAptazoSa1sI ca rAgIya sAriNI nadIcAdhipazca tAn, 41S ** ** For Private & Personal use only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza rANam // 10 // vAsasvarUpasya nirUpaNe paTuH, prakSipya vAsAntaravAvadhIbaMduH / tadurjapatraM tu samujmApitaM, majhSayA madhya- samatikA. gataM vyadhAcca tam // 14e / peTA'pi sA tena hi kIkhikAnirbAda jaTitvA tvayaso ghanAtiH / sadhArayantreNa niyanya // 20 // garjAgArAntare'moci sugandhagarnA // 150 ||dhaare pradattaH sudRDhaH kapATastatkoTimUkhyo racito varATaH / bandhUnnijAna * lAmitvAnniyojya, zrIjainadharme vasu muktanojyaH // 151 // tridaNDyaraNye'sti sa gokukhAspade, gatveGginImRtyukRdayasaMpade |i.caa punastaM paramArthametayA, dhyAtvA nRpo'vAcyahitaM kRtaM tvayA // 15 // pitrA kRtaste yadasau sagauravastvayA kathaM kesariNa kauravaH / avApito ritaraM parAjavaM, manmAtRhantetyavadatsa lAghavam // 153 // dhAtryAha mAtA yadi mAritA no, syA'munA dhIrimaratnasAnoH / tadA'nnaviSyattava saMbhavaH kutaH, sAmbA svayaM te vissjojysnggtH||15|| puraH pituste mRtimA nAvitA, viSeNa tasyAH kyamedaya dhAvatA / vidArayitvodaramAzyanena jo, niSkAsitastvaM ghRtajIbhAvitaH prano // 155 // nirgatasyApyudarAdahiryakaH, saMkhana AsISibinkurupakaH / zIrSe maSIvarSamayo nigadyase, tvaM binsArastadihAritarvase // 6 // rAjaitadAkarNya viSamahanasADhyayA vibhUtyA'tha samAzrito'asA / cANAkyapAdhe || gatavAnirIkSitaH, sthito'pasaGgaH / karISamadhyataH // 157 // punaH punaH hAmita zrAdareNa, bImAmavAna narezvareNa / ukaM samAgaDa ca rAjyacintanaM, vidhehi sarva sa uvAca jUdhanam // 150 // zrahaM gRhItAnazanazca saGgatyakA zujadhyAna- // 10 // dharAntaraGgaH, / subandhuzceSTitamAha no paraM, jJAtvA'pyasau cUpapurastadojuram // 15 // smRtvA vipAke kaTu cApri1varATakaH. 2 arava eva varavastrAsirivAsiH tasyAmantraNam . 416 *****WAKASHNEWS MAAAAAAAAACK Jain Education interzich For Private & Personal use only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Smar // dhUpaM pradazyo niriniSprakampA, svatan san prasaratkaramAdRzaH pApakRto samasyadhanyasya jinenjasya, svAmo OM-%9C RUARLSARA%%%% yaMkara, paizUnyametazurukuHkhamandiram / nAlasthalAropitasatkaraNa, subandhunoce nRpatiH pareNa // 160 // karomi jakti / javatAmanujJayA, cANAkyanAmnaH svhitaiklipsyaa| dattvA hyanuzAmagamat hitIzvaraH, dudhaH subandhuH kaluSIva dhiivrH| // 161 // dhUpaM pradahyAkSipadantaraGgArakaM karISasya kubudhisaGgAt / nRpAdikhoke pragate sakhede, dehe karISAgniramuM prpede| 8/ // 16 // vizudhabezyo giriniSpakampaH, sadhyAnato naiva manAk cakampa / svaM nirmimIte sma ca pApagahaNaM, puNyAnumodaM pravinaSTadarpaNam // 13 // dadhyau jvalan san prasaratkarISajarAgninAGgApadhaneSu nIrajaH / dhanyAstake ye vilasanti nivRto, yatkarmabandhasya na kAraNaM kSitau // 16 // asmAdRzaH pApakRto murAzayAH, svakIyadehasya mahAsukhAzayA / bAramnanAjo'sumatAmupajavaM, vidhAya jIvanti mudhaiva ye dhruvam // 165 // manasyadhanyasya jinenzAsanapravartanaM / logakhatApipAsinaH / mamedRzaH karmamalImasasya, prauDhAlajAlAnamanUkAmasya // 166 // jJAtottamAghacanavajasya, svAmo-16 hazakhyAkulitAntarasya / ihAlavanme paralokapuHkhadaM, kIdRgviruvaM caritaM hahonmadam // 167 // dadhyau subandhAviti yaH / pravartanaM, cakre'ghazudhyai mama puNyakhaemanam / kRtvA nijaM tasya na cetdamAmahaM, kuryAna mat ko'pyadhamastadAnvaham // 16 // pretyeha ye ke'pi hi jantusaJcayA, duHkhIkRtA janmani urdhiyA mayA / kSamantu mahyaM jagatIha te damAmyapyeSvahaM cetasi |saMvahan kssmaaH|| 16e // popAdhikRtyAvakhirardakena, svarAjyakAryeSu mayotsukena / yA mIlitA pApavizAradena, tyaktA tridhA sA'pyadhunA haNena // 10 // yayA yathA karakarISavahinA, daMdahyate smaiSa tanau mahAmanAH / sthUrANi kamANi 1 amAvayaveSu. 2 pApAdhikRtayaH pApopakaraNAni teSAM bhAvaliH. 417 ...AMA For Private & Personal use only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza-|yayustathA tathA, iyaM dadhInIva ghaTAntare mathA // 11 // sanAvanAnAvitahannamaskRti, smaran prakurvannijapApadhikRtim / matikA prAptaH samAdhi samajAyatAzu, dhyAnasthitaH prItiparaH parAsuH // 17 // natpanna uddAmavapurmaharSikaH, svarge suparvojvala-* // 10 // kiirtivrdhkH| subandhumantryapyatha tasya mRtyunA, nandaM prapanno'ga ivottamatunA // 173 // narezvarAcyArthitalokavizrutatridaeimagehe sa jagAma vegataH / praikSiSTa vAsokasi caikamunaTaM, dRDhaM kapATaM sphuTatAsakotkaTam // 14 // astIha caannaakyrmotkrsthitiyaa'tvetyyHpshukRtaarrksstiH| niSkAsya peTAMsa tadantarAlagAn , jighrAya vAsAn dhRtgndhsaurjaan||17|| dadarza nUrje likhitaM ca tatphalaM, bubodha vAsasya guNaM tataH kalam / jighApito vAsamanena sevakastatpratyayaprAptikRte tadai-17 kakaH // 176 // samIritaH saviSayasya sevane, sa zrAdevasya yayau niketane / sarveSu zeSeSvapi zastavastuSu, prApto'munAx pratyaya saktayuktiSu // 17 // hA hA mRtenApi ca mArito'smyahaM, teneti duHkhArditahataspRham / tasthau varAkaH sa hai haiAyatIva sarvadA, khajIvitAyonitanogasampadA // 17 // ||iti smuulshcaannaakydRssttaantH|| godhUmazAkhiyavako'vakaGgamASA, brIhiH kukhtthtuvriitilraajmaassaaH| vakSaH zaNatripuTaketumasUramujA, rAsAtasI cekciinkraajmujaaH||1||dhaanyN catuHsahitaviMzatijedanAji, syAdyAvadatra jaratAntaritaM virAji / kRtvakatastadapi // 20 // 1 nandarAjamAnandamiti vA padacchedaH, vRkSapakSe Ananda praphullatvam. 2 kriyAvizeSaNam . 418 CANCEKACOCCAL For Private Personal Use Only a Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RATECIRCTCS ko'pyakhikhaM svaniyaM, prasthena sarSapajUtena karoti mizram // 2 // zUrpa vidhAya jaratI svakare'tha kA'pi, prasthaM punaH sajati sarpapajaM kadApi / dhAnyAttataH pRthagimaM kisa pUrvarItyA, no hAritaM punarupaiti janma nItyA // 3 // ||iti dhaanydRssttaantH|| aSTottarastamlasahasrayuktA, kasyApi lUpasya sajA'sti yuktA / tatrASTasaMyuktazataM samAnAM, stamnAH punarbijrati koNakAnAm // 1 // tatrAnizaM tiSThati medinIpastamrAjyakAkSyasti sutaH pratIpaH / dadhyau sa vRddhaM janakaM nihatyAdAsyAmi rAjyaM sahasA agtyaaH|||| zrAkhocanaM jJAtamidaM tadIyaM, kenApyamAtyena na zojanIyam / tenApi gatvA kSitipasya ziSTaM, dhyAsa nRpeSApi tadA idiSTam ||3||khojgrhgrstmno'ntraannaaN, naivAstyakartavyamaho narANAm / kizcitkvacinirdayatAgharAhAM, paropaghAtaprathitAdarANAm // 4 // kuryAdyato no kukhajAtyapekSAM, hRtprema no nApi kukIrtyavekSAm / / khubdhaH karotyeva bakhAdakArya, hanyASyasyaM svajanaM tadhAryam // 5 // smRtveti rAjJA kathitaM sutAya, kSantA na no rAjyamidaM hadA yH| dyUtaM sa pitrA viracayya jetA, yadA tadA rAjyamihopanetA // 6 // jayasya rItiM zRNu joH kramAgatAM, 4AdAyastavaiko bahavo mamAsatAm / yadaikakaM putra jayasyaho tvaka, pRthak pRthak stamlasahasrakoNakam // // ekena caiva svakadAyakena, hyaSTottaraM vArazataM kRtena / rAjyaM tadA jAvi tavAditeyAdetanaveno nRjaniH sukheyA // 7 // ||iti dyuutdRssttaantH|| eko vakhika kApyavatpurAhaH, samArAziM parirakSamANaH / koTIdhvajaM tatra nijArthajanye, bannanti gehe vaNijastadanye pAva Jain Education Intematon Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh-18||1|| bannAti no sa svagRhe'tha tasmin , vRddha gate kApi pure parasmin / vikrINitAnyanyapadonavenyaH, putrairvasanyasya saptatikA. tadA jnenyH||2||kottidhvjo'smaanirpi prabadhyate, tadA kuzojA svagRhAnniSidhyate / kRtvetyathaite vaNijo'gurAgataM, // 21 // vRkSa vinA svasvapade yathAgatam // 3 // samAyayau sa sthaviro'pi maNyAvalIpraNAzaM zrutavAnapuNyAt / kRtveti manana-4 lAkhatA'rpaNIyA, nirvAsitAstena sutAH svakIyAH // 4 // putrAH sRjanti sma paritramante, sarvatra ratnAni tu no khanante / / sA'pyApyate ratnakhatA surenyaH, puMjanma yAtaM na khannenmahenyaH // 5 // ||iti rsdRssttaantH|| svapne purA kArpaTikena kenacidrastaM hi dRSTaM zazimaemavaM kacit / Uce svakAnAM sahacAriNAM purastadA pareSAM sa nvnmudaangkrH||1|| tainirvicAraiH kathitaM kaphuttaraM, tvaM khapsyase maemakamekamuttaram / labdho gRhasthAdanikotsave'munA, kacitsakhaemaH sa kubuddhiketunA // 2 // svamaM tamevaidata mUladevastatraiva tasyAM nizi cAruhevaH / subuddhimA~zcintitavAnamAyI, svagmo na me maemakamAtradAyI // 3 // vyAkhyAvizeSAdiva nUnametAdRgjAtametasya phalaM sucetAH / dadhyau sa kasyApi puro'smi vaktA, svamaM nijaM svamavido'ripaktA // 4 // prasUnatAmbUlaphakhaiH saparyAmAdhAya yuktaH zulabuddhitaryA / snAtvA // 11 // tataH zvetapaTaM vasAnaH, proce puraH svamavido'pamAnaH // 5 // tadagrataH svamavidAha saptame, sAmrAjyavAno'sti tavAhira niHsame / pure'tha tasminpativipannaH, sutokitaH sArabalaprapannaH // 6 // nipacipAThavaturaGgacAmarAdipaJcadivyAni narA| 1 nipaH kalaza. 420 PRAKASHEWS OMOMOMOM Jain Education Inter For Private & Personal use only H w.jainelibrary.org Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 36 Jain Education Inte mahattarAH / mudA tadA tatra pure'dhyavAsayan, hRdIpsitaM svIyamamI zrasAdhayan // 7 // taiH paJcasaurapi mUkhadevaH kRtaH sa divyaiH sahasA nRdevaH / pUrvoditaH kArpaTiko vyacintayannizamya tatrAjyakathAmatheti yat // 8 // yadIdRzaM svanamatho vilokayAmyaho kadAcinnijanAgyavattayA / vyAkhyApya viSadraya upaimi nirbhamaM, sAmrAjyamurvyAstu tadA itaklamam // e // tataH pranRtyunmadagokulAni dadhyAtaye cAmyati so'khilAni / syAnme rAjasvama vilokanaM punastatpAnato hIti kadApyupAyinaH // 10 // na daivayogAtkathamapyavApa, svapnaM hi tAdRkramasau sapApaH / tathA naratvaM vigataM na khacyate, svAraMnavaddurlajamantra sanmateH // 11 // // iti saMkSepato mUladevarAjaputrasvamaphalakathAnakam // puraM vijAtIndrapuraM mahattamaM dhanena dhAnyena dhanena sattamam / tatrendradattaH samajUnmahIpatiH, suparvazAlIvaM navaH zacIpatiH // 1 // jAtA vareNyA vazavartinInAM, ghAviMzatistasya sutA janInAm / eke jantyekavazA prasUtAste jajire sAdhujirapraNatAH // 2 // athendradattena niyogiputrI, dharAvatIva surendraputrI / UDhA vivAhAvasare paraM sA, dRSTA tato'moyamunA riraMsA // 3 // anUdRtusnAnavatI satI sA, kadApi dRSTA svadRzA mahIzA / ratyA samA'mAtyagRhopariSTAttato'nugAH kasya suteti pRSTAH // 4 // tairutameSA yuvatI medInAkRtAdarA rAjati tAvakInA / ekAM tayA sAkamathendukAntAM, tataH sa bhUpo'pyuSito'kSatAM tAm // 5 // tadodare'syA udiyAya garnaH, prAvRkSaNe'raNyanuvIva darjaH / niyoginA''1 cintAmaNi ratnavat 2 he pRthvIpate. 421 1 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. 4.2%* upadeza- khyAyi pureti tasyA, jJApyA tvayA garjanavA samasyA // 6 // tayA muhaH ca dinaM svapitre, nyavedi tenedamakhekhi patre nRpoktyanijJAnamukhaM rahasya, medhAvinA tatra ca nirasyam ||7||dinessu pUrNeSu suto'pi jajhe, catvAra shraasNstnyaast||11||142 danye / dAsanivAH parvatako'gnikazcAnyaH sAgaro bAhukhakazca pazcAt // // nAmnA suto'nUtsa surenbadattaH, prAptASTavarSoM gurujkticittH| pitrA kalAcAryamathopanItaH, kaloccayaM zikSitavAn viniitH||e|| zrAryo yadA zikSyati sma gAnAsaMkhyAdikAH sajaNitapradhAnAH / kalA amustahi narenjaputrAstasyaiva vighnaM prathayantyamitrAH ||10||n manyate tatkRtamantarAyaM, sa mantrisUH svaM tvadhikRtya kAyam / kathaM kathaJcitsvagurupraNItAH, sadbudhinA tena kalA gRhItAH // 11 // ghAviMzatinUpasutAH kasohaM, te grAhyamANA zva mugdhadoham / guruM kuvAkyairapi tarjayanti, kSetre prahAravyathitaM sRjanti // 12 // guruyaMdA tA~studati vyatIkAnetya prasUnyaH kathayantyattIkAH / Arya tadaitAstu parAjavanti, strINAM na putrAH sukhajA navanti // 13 // amUdRzAste'pi ca tasthivAMso, jADyAzritA vA kiraNAH sudhAMzoH / kAcitkalA tatra na zikSitA mAterurIkRtoddAmavivekaghAtaH // 14 // ito'sti rAjA mathurAnagaryA, jitAdyazatrurjitadevapuryAm / nAmnA'javannivRtirasya hai putrI, sAsaGkatI rUparamAdharitrI // 15||gtaa'nydaa sA pitRparSadantA, rAjJA nyagAdIti tadA samantAt / varaH sute yo hRdi rocate'dya, tvayA sa mahyaM sahasA nivedyH|| 16 // tayA'nyadhAyIti tadAtyasUyAparo ripau yaH sujaTazca bhUyAt / vAme'diNa yo vidhyati tAta rAdhAM, nartA sa zolAM vidadhAtyagAdhAm // 17 // vAkyApituH sA'tha samagrasAmagrItazca1 dehe. 2 pitRsamAntaH. 422 [ // 11 // --*6625* Jain Education Inter hjainelibrary.org Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - % % - cAlekapurAya nAma / zrutvennadattakSitipasya dArakAn, yastarAnAtarUpadhArakAn // 10 // vRttaM viditvedamayendradattaH, kaNena dabhyo sa na koapa mttH| rAjA'paro khaSTataro'styayena, svayaMvarA matpuramApa yena // 15 // zrAkAritAstena samapra|jUpAstadA svshojaavttaavnepaaH| mahAvinUtyA samupeyivAMsaH, purAhiste'pyatha tasthivAMsaH // 20 // cakre puraM tena calatpatAkaM, vanaM yathA phulAkhasakhatAkam / raGgAdimo maemapa eka uccaH, kRto bahinirmitacittamucca // 21 // kRtASTacakropari tatra dhAtukSyakaikato'de'jutadAyinI tu / veSyeSuSA vAmakanI nikAyAM, sA'dhomukhairdhanvijanaiH sanAyAm // 12 // saMnahya | sAkaM svasutaiH sa niryayo, nUpo bahI rAjasutA'pyupAyayau / svayaMvarAlakatisaGgatAGgI, vareNyakhAvaNyamayI kRzAGgI // 33 // svasvAspade'sthAt kSitinRtkakhApastathA'nyaloko'pi manasyapApaH / svayaMvarastAhagajUdamuSyA, yAdRgbajau ghaupadikAmahiNyAH ||24||shriimaalinaamaa prathamo'GgAjAtaH, proktastadA minujA kRpAtaH / sindhyakSiNa tailapratibimbitAmimAM, pAzcAlikA khAhi sutAM saMrAjyamAm // 25 // tato'kRtAnyAsavidhiH kalAdau, so'pyutthitaH svAvavanAmya pAdau / dhanugRhItuM na paraM zazAka, hijo yathA haMsagataM bkhaakH||26||shraattN kare tatkathamapyanena, yatastato yAtviti kampitena / / vyamoci bANaH phakhajArajugnaH, zAkhIva janaH sa ca cakrakhanaH // 17 // vidhekasamAnyarakAntarANi, spRSTvA zarAstatra mahattarANi / nRNAmanajyanta bahizca keSAMcinipatanti sma tataH pareSAm // 20 // tato vyadhAtso'dhRtimevamuvApatiyadejimkhepito'smi giiN| zrAkhyAyyamAtyena kimAdadhAsi, svAminmukhe shyaamkhtaamivaasiH||e||raajaa''h putrarathama1 vegena. 2 meghAH. 3 nirmitA cilla mudhaNe yena saH.1 saha rAjyena mA lakSmIH sarAjyamA am. 423 8-2- AAAAAAA%ASE K Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadeza saptatikA. // 21 // **** pradhAnaH, kRto'hametai racitApamAnaH / mantryanyadhAnmAmakaputrikAnUH, suto'sti te'nyo'pi yasatkaTAnaH // 30 // so'sti kamo vedhavidhervidhAne, rAjho'pyanijJAnamavAci jAneH / AkArito madhu surenjadattaH, nApaNa hRSTena tdaatrcittH||31||shraashvissy coktaM suta putrikAdagjidA'STacakrAeyavanidya tAhA / svayaMvarArAjyaramA'pyajeyA, svayADadhunA''tmIyakare'nyupeyA // 32 // vacastatheti pratipadya netuH svarUpanitsitamatsyakatuH / tataH kumAraH svakare ninAya, sthAne sthirIya dhanurjayAya // 33 // catvAra etatsavidhe ca ceTakAH, sthitAzcaturdinu sNkhdgkhettkaaH| tatpAzvayorapyujayoH svapANI, sthitau jaTau dhau jayakRtkRpANau // 34 // bhraSTaH kvacidyadyadhikRtya lakSyaM, nedyaM tadA tvavira eva dakSam / vadannupAdhyAya iti svavaktre, jaya kumArAya dadarza vakre // 35 // dhAviMzatiste'pi tadA kumArA, ukhaeuvAcaH sma vada-14 ntysaaraaH| vidhyatvasau meti balAghadantaH, kurvanti vighnaM ca miyo hasantaH // 36 // naTaSyaM tadbhatinuk catuSTayaM, dhAviMzati mApatanUruhAmayam / kumAra evAgaNyazca jAnannathASTacakrAntaramekatAnaH // 37 // tasmin zaravye viniviSTadRSTiH, sthaane'nytshcaakRttttvdRssttiH| pAJcAlikA vAmadRzi pravINaH, kaNAjanAntarvinide'tyarINaH / 3nA utkRSTazabdaiH ki sAdhukAraM, cakrurjanAstasya tdaa'nivaarm| kanyAM sa dhanyAM vidhinopayame, sArdha tayA jogasukhaizca reme // 3 // kartu yathA |puSkara eSa rAdhAvedho budhasyAvagaNayya bAdhAH / sa jAtu siddhiM banate surenyaH, puMjanma jUyo na khannenmahenyaH // on iti surenSadattakathAnakam // 1gatyanAkula: // 12 // 424 * K lain Educatantem ww.jainelibrary.org Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 (kaDapa) viparite suretyA ido'sti sAhasikayojanAzritaH, prapaJcavAn shaivlmaakhikaanRtH| viSaM banUvaikamathAntarasya, grIvA mamau yatra ca kacapasya // 1 // sa kalapo varSazate vyatIte, prasArayetsvAM dhamaniM pratIte / prasAritA tena nijA zirodhigi najodhiSNyalatA'pyavodhi // 2 // tAM puSpamAlAmiva candhikAyA, dRSTvA gato gotrjmaalikaayaaH| zraAkAraNArtha sahitastayA'yaM, prAptaH punastatra nirantarAyam // 3 // dizo dizaM netrayugena pazyazvina tatpreditavAnavazyam / tadapyasau jo khajate surenyaH, puMjanma nUyo na bjenmhenyH||4|| ||iti carma (kaDapa) dRSTAntaH proktaH // ghraSTaM yugaM prAgdizi nIrarAzeH, zamyA'patatpazcimadiksakAzanile paritramya yugasya zamyA, vizetkadA'pi svayamevaramyA ||1||bije'pi tatromimahAsamIrAhatA payaHpUracalacarIrA / sA'pi pravezaM khalate surenyaH, puMjanma bhUyo na bnenmhenyH||2|| // iti yugazamyAdRSTAnto nvmH|| stamlo'javako'pyatha so'pramANaH, sureNa cakre kaNasAtpurANaH / khaemAstadIyA api nirvijAgAH, kRtAH samagrA nlikaaltaagaaH||1|| pazcAdyayau mandaracUlikAyAM, zayAluvatkomalatUlikAyAm / aNustadIyAn sakalAn balana, pRthak pRthak phUtkRtavAnmukhena // 2 // kazcit punaH stamnamimaM mahiSThaM, dizo dizaM cUrNanataH praNaSTam / karoti tanyaH paramANukenyaH, puMjanma nUyo na khannenmahenyaH // 3 // // iti stamnadRSTAnto dshmH| 1 grIvAm . 2 zrIvA. 529 Jain Education in Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadaza // 13 // - __narajavopari daza dRSTAntAH prathamapade smunnaavitaaH| zratha vitIyapadasyAyaM paramArthaH-nRjave prApta'pi pavitraM kulaM saptatikA. ursanaM / kukhe prApta'pi AryadetraM vinA na dharmaprAptiH / tatrApyAryakSetre gurUtaM tattvazravaNaM urkhanaM / yamuktam-" jUesute jaMgamattaM tatto paMciMdiyattamukosa / tesu viya mANusattaM maNute zrArizro deso||1|| dese kukhaM pahANaM kule pahANe ya *jAzmukkosA / tI vi rUvasamicI rUve vibalaM pahANyaraM // 3 // hoi bakhe vi ya jIyaM jIe vi pahANyaMti vinAeM / vinnANa sammattaM sammatta siikhsNpttii||3|| sIle khAzyanAvo khAzyanAve ya kevakhaM nAeM / kevakhie saMpatte tatto paramaskaro murako // 4 // pannarasaMgo eso saMpanno muskasAhaNovAuM / ittha bahU saMpattaM thovaM saMpAviyatvaM te // 5 // " athAryakSetrANyamUni-" magahaMgavaMgakAsIkaliMgakusakosalAkusaTTA ya / jaMgalavaJcavidehA paMcAlasurasaMgalA // 1 // makhayathasiMdhucazvayarAmadasannanaMgavaTTA ya / khATA ya sUraseNA kuNAla taha keyaI ajhaM // 2 // jattha na jiNakakSANA na cakkibalakesavANa shrvyaaro| na ya jiNadhama pavittI sagajavaNAI zraNakA te // 3 // " atha gurUktaM sAdhvadhikAre tattvamidameva yatsAdhunA kriyAkalApasAdhunA'tyantamupasargakArieyapi vairiNiprakAmajhamAjAjA jAvyaM / yastu taviparIto jUtvA nUyo'pi prAnte'pyakSAmatitikSA kakSIkurute sa saMvarAyamunivat kRtakRtyaH prasidhyasidhisaudhamadhyamadhyAste / etapari zrIsaMvaramunidRSTAnto nidaryate // 13 // zrIsaMvarAkhyo munirugracaryaH, kRtAI'ktAgamasatsaparyaH / cakre sa uttuGgagirI griiystpstnuutsrgvshaadhriiyH||1|| 1 kriyAkalApena sAdhuH suMdarastena. - +- 2% 426 _JainEducation intena For Private & Personal use only Mww.jainelibrary.org Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tuSTA'nyadA zAsanadevyamuSmai, vacaH kRtaM kaizcidapIha zuSmaiH / Uce yadA kaSTamupaiti tubhyaM, kArya tadA me smaraNaM sukhayam // 1 // atho muniH pAraNakAhi jAte, grAmasya mArge calitaH prajAte / ekaH samAgAnukaTaH kutazcittatsanmukhaM tatra | tadaiva kazcit // 3 // mArga munirmuJcati no tadAnIM, yathA narendro nijarAjadhAnIm / na manyate zAkaTikasya vAkyaM, yathAssstikaH zAsanamatra zAkyam // 4 // rathAtsamuttIrya tadA tapodhanaH, sa tAkito nirmitamArgarodhanaH / totraprahAraiH | pracuraistanau tathA, zIrSe'munA zAkaTikena sarvathA // 5 // daekaprahArairmunibhiH sa roSADughejitaH so'pi nigRhya doSA / tayormiMtho yuddhavidhau papAta, kSitau sa mAsakSapakaH saghAtaH // 6 // gAtsmRtA zAsanadevatA no, mahAndhakUpeSu vineva jAnoH / gate punaH zAkaTike pravAsAdupAgatA zAsanadevatA sA // 7 // sAdhuH samAkhApita eSa suryA, tvaM ketyavAdIdatha sAsse varyA / tvatsevinI devyahamevamukti, nizamya sa prAha muniH kuyuktim // 8 // pApe yadA'smAri mayA svakArye, kiM nAgatA tatrabhavatyanAyeM / kiM sAmprataM darzayasi svamAsyaM kRte vivAhe na vijAti lAsyam // e // zrayaM munirvA pazupAla eSa, proca surI nApi mayA vizeSaH / ghayostadAnIM saruSoH kathaJcinmayApi tatropakRtaM na kiJcit // 10 // yatko kinAnAM svara eva rUpaM, pativratAtvaM vanitAsu rUpam / vidyA kulInasya narasya rUpaM, damaiva sAdhoH zujakAri rUpam // 11 // kopaH kuTumbasya karoti hAniM, kopazca duHkhasya dadAti khAnim / kopo javeDurgatimArgasArthaH, kopAnmanuSyasya javo'pyapArthaH 1 tejoma ' 427 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updesh-18|| 12 // antardadhe zAsanadevateyaM, prabodhya taM saMvaranAmadheyam / tatvA tapaH so'pi ca rikAkhaM, prAnta zivaM sAdhu- saptatikA. ragApizAkham // 13 // // 21 // // iti zrIsaMvarADyamunIzvarakathA // arthatasyaiva kAvyasya turyapade " tujhaM pamAyAyaraNaM na juttaM" iti yamuktaM tatra pramAdo'STaprakAraH-"pamAnya jiNiMdehiM jaNi acneya / annANaM 1 saMsaTha 5 ceva milAnANaM 3 tahevaya // 1 // rAgo / doso 5 maInaMso 6 dhammammi yA aNAyaro 7 / jogANaM muppaNIhANaM achA vaGiyabau // // " iti / itikAraNAtpramAdaH ajJAnarUpaH / sa yathA|| zrIsthUlajamuninA sthAnatraye kRtastathA'nyadhIMdhanaiH sAdhuniH "samayaM goyama mA pamAyae" iti zrIvIravacazcitte saMsmRtya karhi cinna kAryaH / prANI tAvatpramAde ekAntanimagna evAsti / ye tvapramAdinasta eva svakAryasAdhakA duHkhabAdhakAzca syuH / atha pramAdAcaraNasthAnApane sthUlanadRSTAnta ucyate| jagatprasidhaH pravinAti nandaH, kSitIzvaraH kiirtikhtaikkndH| mantripradhAnaH sagamAla zrAsIttasyottamaH pATaliputravAsI ||1||smukhstkttpkvNshketurmedhaactusskopcyaikhetuH| AsItsa purnItivinjedakArI, shriinndraajyprthito'dhikaarii|||| zrIsthUlajastanayaH pradhAnastato'paro'nUsiriyAnidhAnaH / jadAdikAH sazuNarUpavatyaH, punyo'javan sapta gRhe'sya | // 14 // styH||3|| jadA ditIyA'jani jakSadinA, jUtA turIyA'pi ca nUtadinnA / sevAnidhAnA prabanUva veNA, SaSThI sutA saptamikA ca reNA ||4||gaathaapdshloksmuuh ekatryiAdikoktikramasAtirekaH / mukhe samAyAti kumArikANAM, tAsAM 428 **%25A4%2560%2525 Jain Education inte For Private & Personal use only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manISodayadhArikANAm // 5 // jinenmapUjAgurupannamasyA zAstrArthavijJAnavRSaprazasyAH / ghanAH prayAnti sma sukhena tAsAM, 4 suvarNasaMkAzazarIrajAsAm // 6 // kavirSijanmA vararucyajikhyastatraiva cAste nivasan sudakSaH aSTottaraM kAvyazataM viracya mApaM sadA stauti nayaM vimucya // 7 // tatkAvyajaktyulhasito'viMgAnaM, samIhate dAtumanISTadAnam / nRpaH paraM no saga mAlasRSTazlAghAM vinA yati tasya tuSTaH // 7 // vijanmanA tena tataH kalatraM, mantrIzvarasyAsya kRtaM svamitram / satpuSpahAdAnAdinirarcayitvA, mAyAM svacitte parivRdhya nUnam // e // mantristriyoktaM vada vipra satyaM, mayA samaM te kimihAsti / kakRtyam / so'pyAha mantrI tvayakaipa kAryaH, stotA mama mApapuro vicArya // 10 // striyA'pi tahAkyamidaM prapannaM, proce 4ca kAle sacivaM prasannam / na zlAghyase kiM dijamAha so'pi, kiM stauti mithyAdRzamatra ko'pi // 11 // prapannavAn vAkyamasau nijAyAH, nirbandhamAvedya punaH priyaayaaH| kRtA prazaMsA pattastu tasya, pratyagrakAvyAni puro nRpasya // 15 // aSTAdhikaM dApitavAnnarezaH, suvarNadInArazataM vijezaH / sadeyatI tasya banUva vRttiH, zakyA na na nuvi kupravRttiH // 13 // anAeyamAtyena punarnRpasya, dyumnabhayaM vIkSya vRthA kimasya / pradIyate svaM dhanamAha nUpaH, stutastvayaiveSa kubuddhikpH||14|| mantryAha devAnyakRtavantaM, saMstoti kAvyairayamarthavantam / jJAtaM purA nAsya mayA'pi vi(vRttaM. rAjAha satyaM kimidaM kuvRttam // 15 // Uce punarmantrivarastadeti, vijoktametatsakalaM sameti / mukhAmbuje mAmakakanyakAnAM, prajJAnRtAM saptakasaGkhyakAnAm // 16 // athaiSa vipraH samaye nRpAgrataH, svakAvyamAlAkathanArthamAgataH / dhRtA yavanyantaritAH svaputri1 anindham . 429 - in Educati on Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza kAstadA tvamAtyena suyuktiptrikaaH|| 17 // zrAkarNya vAcaM tamathaikavAra, vijoditaM nUtanakAvyavAram / kRtvA mukhAdhIta- saptatikA. muvAca yadA, zrInandanUpAlapuraH suziSyA // 17 // zrutvA vijenoccaritaM ca yakSyA, ditIyavAraM kila yakSadinnayA / ukta nRpAgre krama tastRtIyayA, turIyaryavaM kila yAvadantyayA // 15 // tato'dhikakrodhadhareNa rAjJA, pradApitA tasya sanA'gamAjhA / pazcAtsa gaGgApayaso'ntarAle, yantraprayoga sRjati sma kAle // 20 // dInAramAlAM nizi tatra dRSTA, saMsthApayatyeSa. jale pravizya / Ahatya yantraM caraNaghayena, prAtaH punAti nutibbalena // 21 // lokAgrato vakti nutiprasaGgAttuSTA dhanaM me pradadAti gaGgA / proktaM purastAtsacivasya samyakAlAntare nUpatinA nizamya // 22 // manyUcivAMzcanmama rAti dRSTau, gaGgA hai tadA satyamidaM na pRSTau / vilokayiSyAma idaM hi kaTye, rAjJA prapannaM kutuke'tyatulye // 23 // niyoginA pratyayito manuSyaH sandhyAkSaNe'nAeyatha khbdhlkssyH| pracannamAsthAya vilokanIyaM, vRttaM vijasyAmbuni nindanIyam // 25 // saMsthApayatyamvuni yadvijanmanbayA tvamAnIya pradehi tanme / tenApi gatvA jagRhe'sya dInArANAM tataH pohalikA'tipInA // 2 // etya pranAte narapatyamAtyau, tatra vijaM pazyata eva jAtyo / hijo'pi gaGgAmbujare sukhena, prAvirudImAM kalayanmukhena 4 // 26 // prAnte stuteryantramidaM padAnyAM, saMghaTTayAmAsa muhuH karAbhyAm / datte na kiJcitsa tato vilakSaH, puro jnaanaamnvtslkssH||17||raajaavdtyess tu duSTakumnInasopamo vkrtyaa'tidmnii| svAcAradArUtkaradhUmaketuLalIkakIrtina // 215 // garAntareSu // 20 // svayaM nRpAgre sacivena cAviSkRtaM tadIyaM dhanamapranAvi / rAjAdikhokastamayo jahAsa, ruroSa mantrieyatha viprpaashH||2|| 430 Jain Education in For Private & Personal use only Allww.jainelibrary.org Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X TEX cintayatisamAhataM yaccaraNena puMsAM, mUrdhAnamAruhya dadAti khiMsAm / madhyasthatAM saMdadhato'pamAne, varai manuSyAghaja aapthaaneH||30||s vijamAlokayituM pravRttastanmantriNo dossnrairkRttH| manyanyadA'sau siriyAvivAha, vidhAtumutkaH kuzalAmbuvAham // 31 // narendeyAni ghanAyudhAni, bunnaM gRhe kArayatIpsitAni / etaccirAvarjitamantridAsyA, proktaM vijAyAnikadAruvAsyA, // 32 // prApta khastatra tadA mijAtistrike catuSke'dhvani mnyraatiH| zizUnidaM pAThayati svatastu, viSTo dadanmodaka6 mukhyavastu // 33 // kizcijAnaH samprati vetti nAsau, manyeSa yannandanRpe parAsau / kRte sati svaM siriyAGgajAtaM, rAjye'sti saMsthApayitA dhiyA tam // 34 // ehu khoya navi jANa jaM sigamAla karissai / naMdarAya mArevikari siriyala raji vi. ssai // 35 // etabUtaM kvApi mahIdhavena, prekSopitaM mantrigRhaM javena / vyaloka tatrAyudhacakravAlaM, niSpadyamAnaM carakaiH pranAlam // 36 // uktaM ca taipataye'tha nandaH, parAGmukhIya russaatimndH| tasthau sajAyAM sati pAdalagne, sevAgate mantriNi naktyajagne // 37 // yataH-mantAsmyado vizvasanaM na rAjA dIkarAkhIkuTikhatvanAjAm / nidhAyitaM kUpakasanikarSe, visvasya caitat sati mutprakarSe // 30 // mantrI smarannasti vadhe tvavazyamavAptakAlasya mamaikakasya / pAdato'muSya kuTumbakasya, krujhAnmRtiH syAnna hi mAmakasya // 35 // vijJAya nandaM kupitaM nizAnte, sametya mantrI pramadAdyupAnte / jagAda putraM siriyAnidhAnaM, nAhaM mariSyAmi yadi pradhAnam // 40 // tadA iniSyatyadhipo'tra hImAnsvakAmmanuSyAn hA 1 amikaH kAmukaH 2 prekSAzabdAt nAmaghAtI karmaNi bhUtakRdantam . 431 Jain Education Intematonal Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 216 // Jain Education Inters sakakhAnadhImAn / tasmAdaI vatsa guNAtikA, tvayA nipAtyaH kSitipAMnimraH // 41 // zrutvedamAkrandamasau tatAna, proce ca vaMzakSya ekatAnaH / kiM tAta jAto'hamihAkulInastvaM yena mAmAdizasItyadInaH // 42 // kukhopasargasya bakhiM pradehi, svaM tAta mAmeva mRtaM vidhehi / nRpAya evaM gadite pitA''ha, tvaM no kuladhvaMsakRtAvagAhaH // 43 // kulakSayasyAntakaro'si kiM tu, syAstvaM vidhAyeti sutApamantuH / athAha putro javatAttu yattadbhAvI paraM vaptRvadho na mattaH // 44 // mantryAha so'haM viSamakSaNena, svaM mArayiSyAmi suta kSaNena / tvayA vipannasya mamaiva bAhyavRttyA vipattyai hyasiratra vAhyaH // 45 // nAkrandakAlo'styadhunA mahIyAnAjJA guruNAM tu na laGghanIyA / rakSa svakIyaM kulamApedandhoma tArayoddAmakukIrtisindhoH [ // 46 // vIpyekato'snonRtasindhuranyatastathaikato'ndhairdevavahiranyataH / jogyekataH kaSTakarA ziranyataH, suto'vidatsa| GkaTa eSa me'GgutaH // 47 // yadekato me guruzAsanAtikramo'nyato vasRvadho vijAti / svahatyayA jAvyayazo'pi me'tiprauDhaM tamossmai phalitaM kileti // 48 // divAnizaM nandanRpAGgarakSakaH, svatAtavAcA sthagitazrutiSikaH / sa mantrisUnu| rnayanasravAlaH, zuzoca mAlinyajitograkalaH // 45 // svakIyasUnoH punarapyanena proktaM tadA mantrimahattamena / vadhyo'hamI zAMhipuro'pakUTastvayApazaGkaM zritakAlakUTaH // 50 // AbAlavRddhArdanazaGkitena, pratizrutaM tatsiriyAnidhena / putreNa pitrAspi mitho vimRzya, samAgataM parSadi nUdhanasya // 51 // dRSTvA tamanyAbhimukhaH samAjAsIno'tiroSAdajavatsa rAjA / pArzve sthito mantrayucitaM vacaH svaM dvitriH prayuGkte sma dhanIva sa svam // 52 // na jahipataM jUpatinA'pyanena, nataM puro1 he vatsa. 2 ApadrUpakUpAt 3 kUpaH. 432 saptatikA. // 216 // Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUya ca dhIsakhena / tathaiva pAdoH patitasya neturiunnaM ziro'nena piturvijetuH||53|| citte punazcintayatIti hA re, bakhAtvayA'haM viSayo dyaareH| kiM kArito'smyatra samAthavA taM, nato na hRt kiM sphuTita svatAtam // 54 // hA hA kikhAkAryamidaM prajapannityusthito rAmudayadhikaTapaH / tadA'nyadhAnmantrisutaH svadevaM, vRthA''kukhatvena tavAkhamevam // .55 // sphuradurAcAravikArakatvAttvavAsanAtikramakArakatvAt / stokaM mayA'muSya kRtaM tadetatkAyoM manAgapyadhRtirna netaH // 56 // tyaktvA samagraM svajanasya kArya, kurvanti nRtyA nijanAthakAryam / kimanyathA caJcalarAgavantaH, zakyAH samArADuminA jvntH|| 55 // vAmo navedyastava deva nityaM, na tena pitrApi mamAsti kRtyam / tadA ca rAjJA'vasitaM kulokaH, kimasanyathA mantrayati chaidokaH // 50 // kiM tveSa vipraprathito'sti damnaH, so'haM kukarmA viSamizrakumnaH / yenedRzaM nubyavamR pTakArya, vinirmitaM samprati anivAryam // ee|| tanmanipaTTe yadi mantriputraH, saMsthApyate tAnirAmamatra / tataH sa rAjJA jaNitastyaja svasvAsthyaM nijaM mantripadaM jajasva // 6 // uktaM tatastena mamAsti vRkSaH, zrIsthUkhanaUH sahajaH pramijhaH / / paNAGganAmandiramAzritasya, krAntAH samA bAdaza deva tasya // 61 // pradIyatAM mantripadaM tu tasmA, zrAkAritaH sa pranuhA'pyakasmAt / kramAgataM mantripadaM gRhANa, svamevamukte sa punarbajANa // 6 // vicintayAmItyamunA prajaTipate. proce nRpo'zokavane brajocite / vicintayaikAntatayetyathAgataH, zrIsthUlanamo'pi vane zujAzritaH // 63 // dadhyAvaho jogarasapracAriNAM rAjyAdhikArotsukacittadhAriNAm / nRNAmamAtyatvamavadyakAraka, saMsevitaM rAti viziSTanArakam / / 64 // 1 svAminaH. 2 krodhagRharUpaH. 3 sutarAmasvAsthyaM. 433 Jain Education Internator Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 117 // duHkhapradAH syurviSayAH sadA'mI, etatkRte ko vijahAti kAmI / sudurkhajaM prAptamidaM naratvaM, vidhAya saMsArasukhe mamatvam // 65 // nAnAjanuH saGgakuruGgavanye, durvArasaMsAravane'tyagamye / labdhe naratve'hasukhodyatena krIteva koTyatra varATakena // 66 // niSevitaM vahnizikhAkarAlaM vilokyamAnaM yadi vendrajAlam / syAtdyUtavacAri ca ramyamANaM, strIsevanaM cAru nivAryamANam // 67 // na jJAyate strI ghaTitA vidhAtrA, kIdRgvidhaireva dalaiH pramAtrA / yastatra rAgI ratimAdadhAti, duHkhAni saukhyasya kRte sa lAti // 68 // na rajyate yo viSaye kathaJcittatkAmanaM yaH kurute na kiJcit / javettadaGge satataM 4. samAdhirnAvirbhavatyeva rujAdyupAdhiH // 69 // vimucya tanogamahAvilAsaM tAvatkSaNomyutkaTamohapAzam / yAvatarArASTrasikA madaGkaM na nirmimIte kRtazauryajaGgam // 70 // yAvaddazatyeSa na rugnujaGgastAvadvidheyaH sukRtaprasaGgaH / jIvo'sti * kavye'dya kRtaprayANaH, pAnthena tujhyo jarasA purANaH // 71 // dhyAtveti zIrSe'kRta paJcamuSTikaM, locaM kSaNAnnirmitapuSyapuSTikam | dharmadhvajaM so'malara lakambalaM, bilvA vyadhAt svaM paralokazambalam // 72 // zrAgatya pArzve naranAyakasya, provAca dharmAziSameva tasya / etanmayA cintitamevamukte nRpo'vadaccAviMda mAMptamukte // 73 // yAvadvahirnirgatavAnmunIzaH, svArakSakAMstAvadavakU kSitIzaH / vilokanIyaM kapaTena yAyAnna vA'sakau dhAmni paNAGganAyAH // 74 // pazyatsu teSveSa mRtAtkalevarAdAsyaM pidhAyApasaret pathAntarA / yathA janaH so'pi muniH paNAGganAgRhAttathA dUramagAnmahAmanAH // 75 // tairRdhanAgre kathitaM tathaiva, jhApoDepi tuSTAva muniM tadaiva / kRtazca mantrI siriyAnidhAnaH, zrIsthUlanaSo'tha zujAvadhAnaH 1 AtA muktirnirlobhatA yena tatsaMbodhanaM. paupa | saptatikA. // 117 // Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67-%%larUra // 6 // saMjUtipUrvavijayasya gurorupAnte, je prataM ca siriyAkhya ito'rthyavAnte / kozyAnidhaprakaTapaNyavadhUgRhe'tipremNA nijasya sahajasya sadA sameti // 7 // sA sthUlana gaNikA'sti raktA, nAnyaM janaM vAJcati rAgapRktA / kozyAnaginyastyatha yopakozyA, kuryAtpravezaM sa gRhe vijo'syAH // 70 // pazyaMbalaM mantrisuto vijAteH, sa bhrAtRjAyAmavadadyathA tAM / prAptA vayaM jJAturatho viyukti, vijAdamuSmAt pitRjIvamuktim // e|| kArya tathA'yaM tu yathA madiSThAM, pibettaveyaM naginI kaniSThAm / gatvA'vadattvaM surayA'timattA, bijastvamattaH kathamekahattA // // atha tvayA kArayitavyamasya, svasaH surApAnamidaM vijasya / tayA'pi vipro jagade yadA'yaM, nevettadA sA'sya balANa sAyam // 1 // sRtaM tvayA me'tha sa taSiyoga, soDhuM samarthoM na jarIva rogam / candhamajAyAH kRtavAMzca pAnaM, vindyAjAnaH hIramiti pradhAnam // 7 // tanmatrisUnoH kathitaM ca kozyayA, rAjA'nyadoce siriyaakhymichyaa| hitaHpitA''sIttava me tadA punaH, kukarma tatprAha sa madyapAninaH ||3||raajaa''h kiM tena surA'pi pIyate, sa procivAn satyamidaM vidhIyate / kasyApyadAnAvitamutpalaM kare, deyaM dijasyeti nigadya pitrreH||4|| sannAsamAkAritavAmavasya, pradAyi tenAvasare'dhamasya / zrAnAya taghAntamanena nindyaM, zRGgAramadhye'khilameva madyam // 5 // sarvatra lokAntaravAptarIDhaH, sa prApitaH zodhimaghAvasIdaH / vapvagninA pAyita eva taptaM, paJcatvamApto'dhikakaSTaliptam // 6 // zrIsthUkhanamo gurusannidhAne, khInastapaHkarmaNi cAsamAne / vihArakRtpATakhiputramAgAnayo'pare sntynaarnaagaaH|| 7 // aGgIkRtAstairvividhA anigrahAH, 1 madirAma, 2 rIDhA'vajJA. 3 pApayuktaH. 1 munizreSThAH. 435 For Private & Personal use only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R upadeza saptatikA // 21 // AMME-%EOSEX samAzritaikena mahAharerguhA / tamIkSya zAntiM sa bajAra kesarI, prAptastadanyo'hibikhaM ca saMvarI // // zrAkhokya taM| dRSTiviSaH prazAntaH, kUpasya caikaH phalake'tidAntaH / tasthau ca kozyAgRhamAsasAda, zrIsthUkhanajo munirapramAdaH // e|| jJAtveti tuSTA gaNikA parISadaH, parAjito'trAgata eSa ussahaiH / proktaM ca kurve kimuvAca sAdhuH, sthAtuM pradehi svavane'tra sAdhu / / e0 // tathA kRte sA maNihemamuktAkhaGkArasaMzojitadehayuktA / zrAgatya khannA nizi cATu kartu, paraM na zaknoti mano'sya hartum // 1 // tataH svajAvArivasyati sma, prabodhameSo'pyanutiSThati sma / vArdhiH sarinirdamunAH samitiH, prANI na tussyessiyairmhbhiH|| e|| nivAsamAsUtrya cira svabAndhavaividhAya tRptiM hRdayepsitairnavaiH / prapAkhitaM sAbitamapyanArataM, vimucya gantavyamidaM vapurmatam // e3 // dhAnyaM dhanaM bandhujano'tikAntaH, paJcaprakArA viSayA mhaantH| tyAjyaM kSaNAdeva vapuzca dAsAstathApi dIrghA'sti vizAM hRdAzA // eca // zrutveti sA dharmapathi brajantI, bhUpAladattaM manujaM jjntii| brahmavrataM samprati pAlayantI, suzrAvikA jAtavatIlasantI gae mAsAM catuSkaM tadopavAsI, yatyAyayau siNhguhaadhivaasii| derotthitAyaH samavAci tasya, syAtsvAgataM duSkarakArakasya // 6 // ajigrahAnte samupAgatasya, vyAkhAspadasthasya ca kUpagasya / tathaiva cakre'tha tapodhanasya, zrImajirAyaH ku~hanAM nirasya // e|| zrIsthUkhanamo'pi ca vAravadhvA, gRhNAti samanyanizaM sadadhvA / nAnAprakAraM vikRtipraviSTa, prAyogyamAhAramatIva miSTam // e|| samAgataH so'pi tatazcaturmAsyante gurUNAM nikaTe sudharmA / aMnyutthitastaiH stutamasya sattvaM, triHprazritaM puSkarakArakatvam // ee|| tadA trayaH 1 svagRhe. 2 amiH. 3 daraM zIgham. 1 daMbham. 336 // 11 // Jain Education Int For Private & Personal use only Ai Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PSSSCORAKAR pUrvanutAstu vAcaMyamA mithaste bruvate sma vAcam / kRtveti mantriprasavo yadAryAH, niyanti lokavyavahAravAryAH // 10 // vilokya vakraM manujAH sRjeyurkhakhAma caapyaadrmaacreyuH| panti gAGgeyamaye'pi jihAM, pAtre na kurvanti manAgvivakSAm // 1.1 // tatra sthito'sau svavapuHsamAdhinA, tathApi jAtaH stavanocito'dhunA / yatyanyavarSe mRgarAiguhAsthitaH sthAsyAmi vezyAgRha evmudytH||10|| zranigrahaM khAti tadA niSidhastarAryavaryairna zRNotyazudhaH / gatvA yayAce vasatiM paNastrI, tadopakozA'sya dadau nRzastrI // 103 // svAnnAvikaudArikadehanUSitA, dharma samIpe'sya zRNotyadUSitA / tadajhasaGgaM sa vidhAtumudyatazcATUni vatIti sA na sattvataH // 104 // prabodhanArtha japatIti tasya, pradehi kizcitsa ca vakti vshyH| dadAmi kiM sA'ha ca sadameka, pradIyatAM no mama sAtirekam // 105 // tatprApyupAyaM zRNu nUpa zrAste, nepAbadeze kRtaparyupAsteH / puMsaH pradatte jinadharmyatulyaM, sa kambalaM samprati sakSamUsyam // 106 // deyaM tadeveti nizamya nigatastaM prArthayAmAsa nRpaM sa 'rgataH / satkambalaM prApya ca vaMzadaemake, kSiAvA sarandhra vavale hyakhaemake // 17 // ekatra cauraiH saraNirnibadhA, pahI tarustho vadatIti buddhaH / kharaM samAyAti tadA ca caurasvAmIkRte'muM yatimeva ghoraH // 10 // tasmiMzca pazcAlite sa pakSI, kokUyaMte tatra kunnayanadI / yAti sma khadaM punaretya tena, prekSyaiSa ukto yatiradbhutena // 10e|| tavAlayaM dattamaho mayA paraM, satyaM nivedyaM tvayakA tataH param / yathAsthitaM taccaritaM tadagrataH, sa UcivAn / saMmadataH smgrtH|| 11 // paNa striye kambala eSa kaSTataH, prApto'sti nepaakhnRpaatsvdisstttH| khAtvA vrajannasmyaSa vA1 tilakaM. 437 Jain Education Internal For Private & Personal use only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 - upadeza saptatikA. C 4 kyatastvataH, so'muM mumoceSa sukhaatsmaagtH|| 111 // paNastriye'dAyi sa tena kambalaH, kSiptastayA kSAsamakhe'tini- makhaH / sano niSeDhuM sa vinAzanIyastvayA na sA'pyAha vaco vriiyH|| 11 // yate kimenaM hRdi zocase tvaka, jAvyAtpunaH kiM na hi zocase svakam / tvamapyaho IdRza eva lakSyase, jAvI vrataM projjhya ca mAM yadiSyase // 113 // dhRtvA ciraM zIlamihAkalata, prakSAvya cAritrajalena paGkam / jogaM yadilberviSanuksavarNa, dhmAtaM hareH phUtkaraNaiH suvarNam // 11 // 6 aGgIkRtaM jJAnamadatrakAlaM, yadarjitaM sajhuNaratnajAlam / gAtre jarA mRtyurupaiti tUrNa, tatsAmprataM dhehi zamaM prapUrNam // 11 // acIkathatsA gaNikA vihasya, praudendhiyanyApasamAkulasya / zrIsthUlalavatinA varAkAmunA tavAste samazIpikA kA // 116 // sitaSThadaiH kA tulanA bakAnAM, keA mRgenjhopari jambukAnAm / spardhAmbujaiH kA jalazaivalAnAM, tulottamaiH 4 syAtkhalu kA khalAnAm // 11 // kaTiTTitaH kvApi ca rAjahaMsaH, va zAntacetAH va punarnRzaMsaH / va cApyupAnatkva ziro'vataMsaH, ka cakravartI va punarnukuMsaH // 110 // kAhapa'tiH kutra punaH pataGgaH, kva verAraH korutarasturaGgaH / kva vAsukiH kutra ca vAruraGgaH, va sthUkhanamaH ka punastvamaGga // 11 // prekSasva sAdho mama yannaginyA, saujAgyavatyA'dbhutarUpakhanyA / na cAkhito merurivAptarekhaH, zrIsthUlanAstilamAtrameSaH // 120 // prazojito'si tvamadRSTapUrvayA, mayeva gauH projatanavyadUrvayA / parasparaM nUritaraM tadantaraM, nirIkSyate'trApi nRNAM nirantaram // 11 // vizanti vahnau samare biyante, sparza sRjantyutkaTakumnidante / kecitpunaH procanagAtpatanti citrA jitAdAH puruSA javanti // 12 // strIdhanurnirya1naTaH.1 sarpaH. 538 AGHRPFSC-% // 11 // ACK Jain Education For Private & Personal use only Smww.jainelibrary.org Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 C%25A5%%AA dapAGgalaTyA, nAGge kRtA ye puruSAH sshkssyaaH| gaGgApayonirmakhazIkhavanayastenyo narenyo'stu namo mahannayaH // 13 // tavidito'yaM skhakhitapratizaH, zyAmAnanaH punnypthaanjijnyH| punaH punaH saMsRjati sma khedaM, smRtvA garIyo gurugIvijedam // 14 // prApta kare projjhya maNiM ravipranaM, khAtuM vrajan kAcadakhaM kikhAzujam / stamne sphiTitvA'rdhapathi sphuTabirA, hA hAsyamApto'smi vidhergatiH parA // 125 // pUrva vidhAyAmRtapAnakhaSTaM, vaco'pramANaM svagurUpadiSTam / pazcAtkaroti sma zucaM vacasvI, vezyopakozAgRhagastapasvI // 156 // mattejavatso'yanamApa dhuryastapodhano'nUSiye paTuryaH / sva caritraM hRdi nindatIha, prazaMsayA syaadgunno'pyniihH|| 17 // khajanti te saguNakIrtanena, zritA yake syurgurusAhasena / la prazaMsayA cAnRtayA tadanye, na mAnti kecidhapuSIti manye // 12 // jagAma sadyaH svaguroH samIpe, kumArgasevAprathanapra tIpe / vratena sAdhuH sa kukarmasenAbalaM jigAya prvinshydenaaH||12e|| zrArajAeyasya zarIrapImAkarA ahivyAghra gajAH sanImAt / nRNAM nahi jJAnacaritrajaGgapradAzca samyaktvaharAH syuraGga // 130 // zrIsthUkhanako jagavAnajIkSaNaM hyAkAmati smAsiziraH sutIdaNam / cinnaH paraM no daimunaHzikhAyAM, dagdho vasannadhyayana kSamAyAm // 131 // tuSTayA'tha nandena kadApi dattA, nijasya kozA rathikasya vittA / zrIsthUkhananasya tu sA prazaMsAM, cakre'dhikAM no dadhatI riraMsAm // 13 // santyatra khoke'tighanA mahInAzcitrapradAH paJcajanAH kukhiinaaH| nAste na bhUto na ca jAvuko'pi, zrIsthUkhajagheza samo'tra ko'pi // 133 // sadAkRtaitanuNamaMtrajApA, sA taM tathA nopcrtypaapaa| svamandirAzokavane'nyadA sA, 1 mArgam, 2 samIpAda. 3 amizikhAyAm. 1 paJcabhirbhUtairjanyante iti paJcajanyA manuSyAH. 439 Jain Education literational For Private & Personal use only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dapAGgajasyA, nAGge kRtA ye puruSAH sazasyAH / gaGgApayo nirmakhazIlavanayastenyo narenyo'stu namo mahandrayaH // 123 // tacikSito'yaM skhakhitapratijJaH, zyAmAnanaH puNyapathAna jijJaH / punaH punaH saMsRjati sme khedaM smRtvA garIyo gurugIrvi - jedam // 124 // prAptaM kare projjhya maNi ravipranaM, khAtuM vrajan kAcadalaM kilAzujam / stambhe sphiTitvA'rdhapathi sphuTahirA, hA hAsyamApto'smi vidhergatiH parA // 125 // pUrva vidhAyAmRtapAnalaSTaM vaco'pramANaM svagurUpadiSTam / pazcAtkaroti sma zucaM vacasvI, vezyopakozAgRhagastapasvI // 126 // mattenavatso'yanamApa dhuryastapodhano'bhUdviSaye paTuryaH / svaduzcaritraM hRdi nindatIha, prazaMsayA syAdaguNo'pyanIhaH // 127 // khayanti te saguNakIrtanena, zritA yake syurgurusAhasena / prazaMsayA cAnRtayA tadanye, na mAnti keciSapuSIti manye // 128 // jagAma sadyaH svaguroH samIpe kumArgasevAprathanapratIpe / vratena sAdhuH sa kukarmasenAbalaM jigAya pravinazyadenAH // 129 // zrAryairanAeyasya zarIrapI kAkarA ahivyAghra gajAH senIkAt / nRNAM na hi jJAnacaritrajaGgapradAzca samyaktvahAH syuraGga // 130 // zrI sthUlanako jagavAnajI dAM hyAkrAmati smAsiziraH sutIkSNam / vinnaH paraM no demunaH zikhAyAM, dagdho vasannapyaa na kSamAyAm // 131 // tuSTA'tha nandena kadApi dattA, nijasya kozA rathikasya vittA | zrI sthUlanajasya tu sA prazaMsAM, cakre'dhikAM no dadhatI riraMsAm // 132 // santyatra loke'tighanA mahInAzcitrapradAH paJcajanAH kukhInAH / nAste na bhUto na ca jAvuko'pi, zrIsthUlanasamo'tra ko'pi // 133 // sadAkRtaitaNamaMtrajApA, sA taM tathA nopacaratyapApA / svamandirAzokavane'nyadA sA, 1 mArgam, 2 samIpAt. 3 amizikhAyAm : paJcabhirbhUtairjanyante iti paJcajanyA manuSyAH, | 439 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 20 // 64nnnettorner tenAtha nItA vikhasabikhAsA // 134 // svakIyavijJAnavikAzanAya, proddAmasaunAmyasamarjanAya / khAtuM karAropitacApadaemaH, sa cAmarAzerupari pracaemaH // 135 // cipa tAvatkakhayA'nupuvaM, punaH punaH svaM ziticitrapujam / yAvatkarAjyarNamayArdhacandrabittyA vyadhAttatkaragAM vitnchH||136|| tadA punaH sA vadati sma tasya, syAhuSkaraM neha hizikSitasya / siddhArtharAzisthitasUcikAgre, nAvyaM vyadhAtsA'pi tadAsya cAgre // 137 // kRtvordhvamaMhI svaziro'pyadhastAttadA sakace guNavatsvazastA / kRtAnyasUyA hRdi sA vahantI, tadeva vRttaM nygdvsntii|| 13 // na puSkaraM cUtaphakhaprakatanaM, na puSkaraM sUciziro'anartanam / taduSkaraM yatsa tapodhanAgraNIH, dubdho na matsaGgamito mahAguNI // 13e / yo jntuburjeymnojmnsphuurjdvlojhaasniraasnmH| yatdolaNe syumaruto'pi nAlaM, zrIsthUla jatrAya namastrikAkham // 10 // sadA prakurvannatimiSTalojyaM, samastasusvArasaprayojyam / dubdho na yo maddhahavartamAnaH, zrIsthUlajanAya namaH sadA naH // 141 // matkAkSavipasUtIkSNakAemaizcakSoja vidhyannapi yHprekaaemH|n kvApi tasmai muninAyakAya, zrIsthUkhanakAya namaH zujAya // 14 // parISadaM strIkRtamatraso'nyaH, soDhuM hamaH ko'sti mhaamnojnyH| zrIsthUkhajaNa vinA mayA yaH, sajIkRto na smarasevanAya // 143 // madIyasaMsargavazAdapIpaSTo na yo'neriva satkarISaH / suvarNavatkiM tvajavatsukAntiH sa sthUlajayo jytaadtaantiH|| 14 // sA tatkayAM tatra jagAda vezyA, tadaato'GgIkRtadharmavezyA / tavarNanAto mumude 8 sa jeje, suzrAvakatvaM ca guNairvireje // 145 // vandApanArtha prayayAvo mudA, zrIsthUlanamo muninAyako'nyadA / sudUra1 citrapuMkhaM bANaM. 2 ardhacaMdo bANaH. 3 kAkSAH kaTAkSAH. 1 kAMDaH zaraH. 5 prazasvaiH. 550 // 10 // Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezAgatabandhurvidhadvijasya gehe striyamUcivAn budhaH // 146 // zradRzaM tatra tathA'sti tAdRzaM prekSasva jAtaM varivarti kIdRzam / evaM NitvA vigate munIzvare, prApto dijaH pRSThati varNinI mare // 147 // cAtrA pradattaM kimapIha tena, prajahipataM vA mama subratena / proktaM tayA nau kimapi pradattaM yathoktavAkyaM ca tadA'vadattam // 148 // niSkAsayAmAsa tataH sa tasmAtsthAnAnnidhAnaM caturastvakasmAt / juGkte sma tattatra sa nirviSAdaH, kRtvetyayaM sAdhukRtaH prasAdaH // 149 // zrathApatadvAdazavarSacArI, duSkAla ugro'GgivinAzakArI / ninneSu ninneSvatha maekaleSu, prayAtavanto yatayo'pi keSu // 150 // tannirgame pATaliputramAgataH zrI sthUlajagho'pi punaH svajAvataH / kiM kasya pArzve'sti tadeti nirmitA, saGghana cintA'khilasUtrasaGgatA // 151 // uddezamAtrAdhyayanAdicitraM, yadyasya pArzve'javadatra sUtram / saMghaTTayitvaikata eva tAni, hyekAdazAGgAnyatha mIlitAni // 152 // " parikammaM suttAI pubagayaM cUliyANurjago ya / didIvArDa ya paMcadA vi no thi tattha puNo // 1 // " tadA va nepAlavasundharAsthaH, zrIjaGgabADurgururasti sAsthaH / sa dRSTivAdaM dharatIti kRtvA, manamA dhutiyaM prahitvA (ty)|| 153 // kathApitaM vAcaya dRSTivAdaM, santyarthino yadyatayo'nupAdam / zrI saGghakArye kathite'munA'pi proktaM mahAprANamidaM mayApi // 154 // pUrNIkRtadhyAnamidaM vinA na syAghAcanAdAnasamarthatA naH / saGghasya tenoktamazrAgatena, saGghATako'nyaH prahitazca tena // 155 // kathApitaM cAtha na yo'tra manyate sa tu kastena hi eka zrApyate / sa saGghabAhya vadatIti javAhau tvamevAsyavadatsamaH // 156 // tadA guruH prAha subuddhimantaH, preSyAH sudakSA munayo'tra 1 sazraddhaH 2 pUjyam. Gu Jain Education international Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza santaH yAcanAsaptakahi dAsye, yAvannijaM dhyAnamahaM tadAsye // 157 // jaikSyAgame'tho divasAdhakAle, saMjhAniSedhAva-18|| sare vikAse / zrAvazyake cApi kRte trivAraM, taghAcanAdAyyahamasmyudAram // 15 // zrIsthUkhanapAditapodhanAnAM, td1||ntik paJcazatI zujAnAm / tadanvitA khAti ca kAlavevAsu vAcanAstyaktaghanAvahelA ||15||te caikazo nistrirapi prayuktaM, citte na yAvaddadhate'hi naktam / tAvattu sarve'pasRtAH kilAmI, zrIsthUkhanaH sthita UrdhvagAmI // 16 // AryeNa cAyo tanutAvaziSTa, dhyAne sati kAmyasi neti pRSTe / Uce sa no me kama thAha cAryaH, kAlaM pratIkSasva kiyantamAya // 161 // yAcanA dami tavAvilamba, guruM ca pATha sa nirvimambam / kiyanmayA jo jagavannadhItaM, sa cANumarUpamayAha nItam // 16 // tavAna sUtrANi banUvuraSTAzItistvatha stokadinaiH paTiSThA / tatpUrtirAste tava jojavitrI, sukhena muSkarmalatAjayitrI // 163 // pUrvANyadhItAni daza krameNa, vastuSyonAnyamunA'zrameNa / sasthUkhananA guravo'nyavidA''ptA, vihArataH pATaliputramAtAH // 163 // bAhye vane te'pi ca tasthivAMsastAnantumAyAnti ghanAH pumAMsaH / tA yAmayo'pyeyaruratra yakSAdyAH sthUkhanaSasya hi sapta dkssaaH|| 165 // pRSThanti natvA gurumasti kutra, zrIsthUlanaghAkhyamuniH pavitraH / tenoditaM devakukhe nijAtyaH, prIto guNannasti sukIrtimAkhyaH // 166 // samutthitAstA gurusannikRSTAcAturninaMsAvidhaye'tihRSTAH / saptApi sAdhvyastadanuprakRSTAcArapracAraprazamaikaniSThAH // 167 // zrAganatIrvandanahetave tA, vilokya so'haGkatipUrNacetAH / pazcAnanAkAradharazca jAtastrastAstamAkhokya ca taastvraatH|| 160 // upadruto'yaM iriNA 1 nidrAvasare. 2 kriyAvizeSaNam, 3 maginyaH.' 552 // 11 // Jain Education in For Private & Personal use only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ State T zarIre, gatvA vadanti sma gurostu tIre / AryastadA''heti vaco'tihAri, sa sthUlanako na punrmuugaariH|| 16 // zrA*gatya tAniH praNato'nasUyaH, zrIsthUla jatrAkhyamuniH sa nUyaH / tAstena pRSTAH kuzalapravRttiM, yadA''ha tasmai siriyAGga jittim // 170 // yathaiSa dIkSAgrahaNAdanantaraM, balena parvAGyapavastamuttaram / prakAritaH so'pi tatastriviSTapaM, prAptazca mRtvA'sirivonmadahipam // 171||athrssihtyaanyjiitcittaa, tapaHprajAvAdahamapramattA / nItA videhe jinazAsanA. dhiSThAtryopasImandharamarditAdhiH // 17 // AnItavatyadhyayanaghayaM tvaI, sanAvanAmuktyanidhaM mahAmaham / uktveti tAstatra gatA nijAspadaM, pitIyavAste'tha muniH sasaMmadam // 173 // gurvantike'gAnnavasUtrazikSAmahAsamuddezakRte'tha taikssaa| mukhe'pyayogyastvamitIva vakti, proddezamasmai na gururvyanakti // 14 // tadA pramAdaM smarati sma sa svakRtaM yazovyAptasamastavizvaH / nAhaM kariSye punarityavAdInavettvadanyo'pi yataH pramAdI // 175 // tasmAnna vacmIti guruH prapede, kaSTena sraSTe sati cittajede / agretanaM pUrvacatuSkamasya prAdAzuruH sUtrata eva vazyaH // 176 // tasmai punarno dazamasya vastughayaM sadathai kathitaM tatastu / tAvatpravRttaM nuvi yaavdaaryvjaanidho'nuunmhimaajiraayH|| 177 // zrIsthUkhanaghasya muneH samAsAccaritrametatsvamatiprajAsAt / kRtaM svabuddhyA zivasundareNa, prAviMzodhyaM praguNAdareNa // 17 // sirithUkhanahapahuNo pamAyacariyAI tinni tassAvi / sIhavicaSaNaguNaNaM kahaNaM dabassa sayaNANaM // 17e / iti kAvyaturyapadasthapramAdAcaraNopari zrIsthUkhajapacaritram // 1 upavAsam, 2 ghase. / vizvakarmA. 443 IKKSAT For Private & Personal use only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza %%% saptatikA. // 12 // atha vayacike'pi dharmAvasaro purkhana eva tapari kAvyamucyate bAlattaNaM khiDaparo gameza, tArupae jogasukhe rameI / rattaNe kAyavakhaM vameI, mUDho muhA kAlamazkame // 6 // vyAkhyA-bAlatvaM krImAparaH prANI gamayati mudhA hArayati "bAlaH prAyo ramaNAsaktaH' ityuktH| zratha tAruNye pAve jogasukheSu ramate / tadanu sthaviratve vArdhake vapurbalaM vamati evaM mugdhAtmA mudhA nairarthakyenaiva kAkhaM samayamati-| kAmatIti kaavyaarthH|| zratha zaizavAdazreyaskaraNaM zreyaskaramityunAvayannanimaM kAvyamAhabahuttaNA vi ne jeNa punnaM, samajhiyaM savaguNohapunnaM / therattaNe tassa ya nAvayAso, dhammasta jajirApayAso // 6 // vyAkhyA-zaizavAdapyArajya yena prANinA puNyaM na samarjitaM nAtmasAtkRtaM puNyaM satkarmapuzakhA iti dAnazIkhAdya, kiM nUtaM tat / sarvaguNaudhaiH pUrNa tasya sthaviratve nAvakAzo dharmasya zaktivaikalyena zItavAtAtapAdyatanutanukkezAdhisainAsAmarthyaprApteriti nAvakAzo dharmasya, yatra jarasA jarjarInAvamAsAdayeSapurmukhAnAemavaditi kaavyaashrH|| 555 // 13 // %%E5%A5% Jain Education in For Private & Personal use only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A 4 atrAdhe zrIantakRddazAsUtrokto'timuktakAnidheyatujhakasAdhusambandhaH sandhibandhena prastUyateiha narahakhitti atthara pasidhapolAsanAmi pura dhaNasamicha / jihiM vasa loya paradhaNaabuddha jalahiba ju paracakkihi akhuza // 1 // jayajaya va maggaNa jaNa jassa jayanAma raja pAle tassa / na hu desasIma jaMpe jassa azlalamariughama jagi avassa // 2 // paccaraka sarassai sirIya jANi tasu sirIya jaGgA azmaduravANi / atulamaharUvalAvannakhANi varakamalasukomalacaraNapANi // 3 // itthaMri sumiNahamati dina azmuttayataru azsayavari / sA tammi ceva divasammi nana uvaha jema jalajAra an||4|| navamAsa ajha acmadiNammi pasavara sA naMdaNa suhakhaNammi / azmuttaya tasu di ajihANa kica, anannava nava nava nayari siddha // 5 // hatthAna hasthi so saMcaraMta pinamAzmaNoraha pUrayaMta / dIsaMta supiya daMsaNa azva nivu mannai niyakulagharapazva // 6 // maMdaragiri suratara aMkuru cha, so vaha piyari guNiyaputra / mammaNaghaNa vayaNa jaNaMtu saba pariyaNa ANaMda rUvi diva // 7 // ghAta-ityaMtari sAmiya sijhihiM gAmIya viharaMtana sirivIrapaho / saMpatta tiNi puri seviya narasuri punnimacaMdasamANamuho // 7 // nAsa-nAgapAla Aviya nariMda vacAvina caramajiNiMdacaMda / sAmiya iha pattana vijayavaMta muNivaraparivArihiM gahagahaMta // e // tasu diza pAritosiya mahaMta dhaNadANasayaM vaDulattimaMta / aha caliya piliya guNihiM rAya gaMtUNa tattha paDa namai pAya // 10 // tipayAhiNaputva namittu nAha saMtosa dharai niyamaNi agAha / pAraza dhammadesaNa jiNeNa pIyUsavarisamaharattaNeNa // 11 // jo jaba savasaMsArasAra narajamma khahe viNa azudAra / jievammaramma jagadinna sAga bArAija sAiTa sizimaga // 12 // 44 % %* 4%953 ura12 Jain Education intomational For Private & Personal use only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- // 23 // harstrekkXXXX cattAri na kijA maNi kasAya paccarakarUva naNu te pisAya / vasi kilAi te niyatakramaNa khamadamauvasamavasinibaeNasaptatikA. r||13||ccaai sudesANa rasasusAu paripIya sabajaNa gayavisAu / jiNaguNa thupaMtu niyagehapatta pahalattikaraviyasuddhacitta // 14 // aha va suSu tavapAraNammi zrAputriya pahu nirakAkhaNammi / polAsapurihiM goyamamuNiMda zrAva muhacaMgimavijiyacaMda // 15 // zraha rAyamaggi azmuttanAma purakumara samanniya maNajirAma / khivaMtana zraba kaMpugeNa nANAvihakIlArasareNa // 16 // nahu thakkara hakka purakumAra re dhAvadu khAvahu kAMzvAra / zya jaMpireNa hariseNa teNa dina goyamarisi | taskaSaNa // 17 // payapami lagga so muNivarassa bahupunnajogi samuvAgayarasa / ko rAyahaMsa gaI sirakaveza ko ubudaMga marima gve||10|| kulavaMta hoi naNu viSayavaMta viNasiskiya arikaya so mahaMta / aMgulIyalagga azmutta vatta zya karai hara muNivaraha citta // 15 // tumhe paDu nivasahu katya gami puranayaradesi zrArAmigAmi / puramanilamadu kuNa kAraNeNa to askiya goyamamuNivareNa ||20||ghaat-lo nikAkAraNi ucdapAraNi havaM namAmi puri kumaravara / sirivIrahapAsihiM naNu vaNavAsihi vAsamati zrada pavara ||1||jaas-shy guruvayaNa suNevi kumAro siridhazmutta kaha jagasAro / sAmIya mannagharihi padhArau sukayavati vaNarAi vadhAraja // 2 // zrAvaMtaca niyanaMdaNa nirakhIya sugurusatthi jaepI maNi harakhiya / punnavaMta appaNapatraM mannA kumarataNA guNa vayaNihiM vanna // 23 // taskaNi saMmuda zrA- R // 13 // viya aMbA gurudaMsaNi pulazya vikhaMbA / payajohAriya moyaga appazthappaNa punnavaMtadhuri thppsh|||| cittavittasukhIya muNeviNa pamigAi mukhipattadhare viSa / to azmuttakumara maNi tuccha mana maNoraha phakhiyagariccha // 25 // mahuravANi 556 Dalarabara mAhiM vannara // 23 // 34 // cittavittavANi Jain Education FOE Private & Personal use only Dilww.jainelibrary.org Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CASKAA%%%% %2-6-4-56-OCTOC44- zraha naMdaNa jAsai japaNI jaNayaha maNa udAsa / sAmi kahala tumhi kiMhi jAesahu vIrapAsi zrAvahu zrAesahu // 16 // |goyamagaNahara vaNihiM pahu~ttala maNaharakumarihiM so saMjuttala / rUvatiravi jima.dipaMtata uggaparIsaharita jippaMtaja // 27 // sAmiya kumara pirika samuvAgaya putra va sanbama sAgaya / desaNazramiyarasihiM siMceI javaidAhasu privNdaaceii||20|| ihu zrasArasaMsAra gaNikAi dhammasAra narajammi suNijAi / deulasiri jima dhayavamaaMcala dhapajuSaNapari yaNa saTTa caMcakha // she|| jararaskasi zrAva dhAvaMtI basa sayaNajaNa ittha na jNtii| tamu jo appa na rarakaza murako aMtakAkhi so hoi vikharako // 30 // zrAhivAhi jA taNu na vivAha sogasaMga jA aMga na gaah| iMdiyasattihANi nahu gala jAva piMmabala payamana ach|| 31 // tAva dhamma aAyarihiM karijAi jIviyajammataeu phala lijAi / savaeMjali jivANI piTAi jarAmaraNa 5ha riM gamiDAi // 3 // dIpahIjaNa karuNA kilA pANIya jANI neva innikaa| akhiya zradatta zrabaMna nivArata appaNa paLa saMsAraha tAraja // 33 // ghAta-iccAi suviNa tatta muNeviNa cittihiM raMjiya kumrvro| saMpattala niyaghari bujhai avasari AvIya japaNIjaNayapuro // 34 // jAsa-ghaNavu vaNa |jima unasIyau maha maNu aja dhammi naNu vasIyata / vaghmANa jiNavara vaskANIya dhammavatta maI niccala jANIya // 3 // dhamma ika paramatya muNijAra avara sahU zakayatya gnnijaay| jala ciMtAmaNi kariyali kakhIyana tana kiM kAca kara jagi rukhIyana // 36 // sAmiya pAsi gahisu ithaM diskA bahu paripAmisu niccakha siskA / ghari ghari goyaracariya jameso ? caMcasacittapayaMga dmeso||37|| to piyarihiM puliyata kumAro, evamata kima muNiya viyaaro| mahara vayaNi azmu 442 4 - 0 * AMRA%na Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 324 // MORE ttana bujhai pica saNehabudhihi nahu mubai // 30 // jaM maI jANiya taM navi jANiya jaM jANiya taM puSa na viyAziya parisa asamaMjasa tannAsiya nisuNiya mAipiyara ullAsiya ||3e| vaha kahaM erisa tathaM japai to azmuttana bolata p| eya vatta paramatya mahaMtana tumhi bunala maI payamiGatau // 40 // jana jAyaja tala nivara maraI punapAvasatyihi aNusaraI / taM na muNikAi jaM puNa kiNikhaNi jIva maressai puri bAhiri vaNi // 51 // navi bunalaM kuNasalaM jila gava narayamani tihiM surikaya zravajANalaM puNa so veDhiya kammihiM jAi sahI saMkima adhammihiM // 4 // ghAtatAto araka rAyA miliya mAyA jAyA saMjali talaM khaDu ya / kaha caraNa caresI kaha karesI khudda pivAsa muha azbaduya / H // 43 // jAsa-tuha palamapattasukumAladeha lAyannapunna naNu suraka geha / khaggadhAratirakA puNa diskA kaha maggisi ghari ghari puri jirakA // 4 // paMcamahatvayameru dharevA nuyabali niya siritoyakaravA / usaha parIsaha aMgi sahevA puraskasuraka na gAra kahevA // 45 // sattumitta taNatula gaNevA viSayaguNihiM suttattha jaNevA / mukkara kiriya karisu ta kema va suraka aNuhavi sura jema // 46 // juttajoga cAritta dhare je rahi ghari naMdaNa raja kare je / kahara kumAra kiM pina uhe-15 sAlA dhIra naraha sarva pi suhekhana // 47 // dhara giri nuyabali uppAmA merusihari appaNa palaM vaam| gayaNamaggi caraNahabali cahAra sesanAga niyakatihi ghasA ||40||tiynn jaNa nayaNaha viNa kahara jaM asata taM kajA pasAha zya azmutta cava(ya) pina aggA mukkaradiraka siraka so mgg||4e|| uttAvattaNabAla na kisAikittiya kAkha vilaMba vahijA / zya jAjapaNi japayataM bukhaI puttaviraha jANI mani mukhaI // 50 // tAva kumAra kahara jo nisuNaha jIviya. 448 SAACAMACRORAKAR // 24 // 45646 Jain Education For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ALSO REMOCRACK juvaNa cavakha viyAha / bAlappaNi jiNi dhamma na ki teNi amiya miivi visa pijhaTa / / 51 // bAla vula taruyo vi na buTTa khija jamakiMkarihiM akhuTTaz / dhaNa pariyaNa sad baDDiya paJca saMvakha viNu jaNu parajavi ganca // 55 // zya nisuNiya suyapaNiya mAyA harisukhasirasarIrA jAyA / bakhi kijhAlaM tuha erisa bujha bahi varasihiM paMmiba atubaha // 53 // kahamavi mA'piyari aNumanniya saMghasayala acciya bhumnniy|rynnuuul AjaraNa alaMkiya caraNa kani caliya nissaMkiya // 55 // narasahassavAhaNasibiyAgaya dhariya uttacAmarajuya saMgaya / jaya jaya rava maggajaNa bulaI piyaracitta suyanehiNi sbiN||55||jh tArAyaNi sasi pariyariyana pariyaSi sayaNi tahA aNusarIyana / turanAdigiri aMvara gajAI mahuranerikAri tihiM vniN||56||ryhrnnihiN muNivesihiM juttana azasAra saMsAra virattana / tihiM guttihiM guttana azmuttana sAmI samavasaraNi saMpattala // 57 // jaha rAyA taha siriyAmAyA vinnavaMti paNamiya phupaayaa| amha suyaha pahu kAdirakA dina kumarovari supasAu kriddaai|| 50 // to diskiya pahuNA niyahatyihiM miliyana rAyakumara muNisatyihiM / ubArisijavi saMjama pAla pAvapaMkanara dUrihiM TAlA // ee|| sAmi nae nUva na dhannana jasu naMdaNa | iNipari kayapunnana / hossa' caramasarIrI nira dhanna punna ja loyaNi pivaH // 6 // mAsa barisa so kazyA hohI jazyA amhe viDu kayasohI / paDupAsihiM cAritta gahessalaM mohapAsa mUlihiM viMdassa // 61 // iya ciMtaMtA jiNavaravaMdiya niya kumAra muNivara anninaMdiya / jaeNi jaNaya niyamaMdiri pattA desaNa amIyarasahiM saMsittA // 6 // aha 54 lain Educatan inte Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 15 // varasAkha bAhiri pattala thavirasatyi muNivara azmuttau / vAsa bahukha khivaMtA gaMThiya ramaNakati ina ukkaMThiya // 63 // maTTI taNIya pAkhi so baMdha khakhahavaMta jalavegihiM ruMdhaz / ritalAya jimaMmigaha mihai nAva jema daMmihiM kari pina // 65 // hacaM nAva: mupha cAi nAva zma jali ramali kara so jAva / vaya aNusAra mai uppajAi saJciya vatta jgh| naNu giGa // 65 // aviramurNidihiM tAva suhakIya tatvayaNihiM khuDDayamuNi saMkiya / khakiya jAva ahomuha jAuM sama-18 vasaraNi muNisatyihiM AI // 66 // thiramuNihiM par3ha aggA sAhiya dagamaTTI ya naNu eNi virAhiya / mAhIta azmuttakumAraM varabdhiyasaMjamajAraM // 6 // annapANadANihiM sasAlaha zramha sIsa khuDDaya paripAkhaha / zya pahu jAma jaNiya tA punbaI thaviramuNiMde suNaMtA aba // 6 // jayavaM jaba anava kumAro caramataNU acarimataNudhAro / paDu Aisa jaba caramaMgI zya suNitu muNi duya suhsNgii|| 6 // paDupara laggiya sucha khamaMtana puNa puNa viSayatnatti paNamaMta / ikkArasa aMgAI ahikriya siri zrazmutti caraNavihisakriya // 70 // tava kare guNamaNisaMvaThara na dharazra zraI dama mahara / akammama mUludhidiya kevalanApati anieMdiya // 1 // tera varisa sabAU pAliya saMjamajakhi appalaM parakAkhiya / niSuramaNi sayaMvari varIyata daMsahanAparayaNagaNanarIyala // // ghAta-ipipari bahuyattaNi jema buha*ttaNi azmutta jiNadhammakiya / tiNi pari zrArAdhana sivasuha sAdhana naviyakhoya khemehiM sahiya // 13 // // iti shriishrtimuktksndhiH|| 45o.sonal use only + +S+ Jain Education how.jainelibrary.org Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pUrvakRtasukRtamAhAtmyamAhaputviM kayaM jaM sukayaM udAraM, pattaM narattaM naNu teNa sAraM / / karesi no ztya jayA sukammaM, kahaM suhaM jIva lahesi rammaM // 70 // vyAkhyA-pUrva pUrvajanmani kRtaM nirmitaM yatsukRtaM dAnazIlatapaHprati / kiMjUtaM / udAraM akSutaM svargamokSasukhapradAne jinadharmasya dAnazauematvAt , na tathA'nyadharmasya sAdharmya, tata udAramiti, prApta khabdhaM naratvaM narajanma / nanviti nizcitaM / tena kAraNena sAraM tattvajUtaM sukRtAnulAvenaiva satkule janma khanyate, nAnyathA / evaM vidhAyAM dharmasAdhanasAmagyAM prAptAyAM satyAmapi re prANin kariSyasina hyatra janmani yadA satkarma kathaM tadAsukhaM khapsyase ramyaM cetohAriti kaavyaarthH|| bhA atrArthe zrImRgAputreNa yathA mAtarapitroragre svamanoratha eta'padezagoM yathoddiSTastathaivopadizyatekA puraM vanodyAnaviSayA''vRtaM, nAmnAsti sugrIvapuraM ramAnRtam / cakAsti tasmin bakhajApatiryaH praSThanItivratatAva nUpati // 1 // guNAkarastasya gRhe'sti kAminI, nAmnA mRgA nartRmanonugAminI / tayormaMgAputra iti prasidhimAn , suto +balazrIrajavanayardhimAn // // sa yauvarAjyaM sukRtI dadhAti, preSThaH svapitrona guNAn jhaati| saudhasthitaH krImanamaGga-2 nAjiH, karoti doguNdkvnnvaanjiH||3|| maNImayAvAsagavAkSasaGgataH, purazriyaM pazyati cittrnggtH| sthAne catuSkatrikacatvarAdike, dRSTiM dadacetasi tuSTivAn svake // 4 // teSu trikAdiSvatha saMyataM samAgabantamAkhokayati sma nistmaaH| 1 anUpo jalamayaH pradezastadvadAcarati. ust Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. updesh||26|| tapakSamAsaMyamavinnamAdharaM, sa zIkhavantaM zramaNaM zamAkaram // 5 // mRgAsutastaM kisa nirnimeSayA, praidiSTa sAdhuM nijaha- STireSa (kha) yA / vyacintayadrupamamUdRzaM mayA, vyakhoki kiM vApi purA dRzA'nayA // 6 // jAtismRtirneva gajastimAlinastadA'sya rmyaadhyvsaayshaalinH| jajhe manojhe munidarzane sati, prAptasya mUrga prasasAra snmtiH||7|| zrAma-| eyamaikSiSTa purA kRtaM svayaM, sasmAra jAtiM ca purAtanImayam / mahardhiko maMku mRgAtanUnavaH, prApto viraktiM viSayeSu sUtsavaH / ||rkaantrH saMyamamArgalamne, jajan viraktiM ca nave sadamne / ityabravIdagrata etya mAtuH, pituzca saMyojya karau| prmaatuH|| e|| zrutAnyaho paJca mahAvratAni, zrutAni tiryaGnarakAzritAni / mayographuHkhAni javAhiraktaH, pitrAjhayA pravrajane'smi sktH||10||he amba he tAta viSAnurUpA, nuktA mayA jogajarA viruupaaH| pazcAdhipAke kaTutAM jajantaH, kaSTaM garIyo'sumatAM sujntH||11|| kuzAgravArbinkucalaM zarIraM, pUtyunnavaM cAzucitAkuTIram / jIvasya ca sthAnamidaM hyanityaM, duHkhasya bitatparamAdhipatyam // 12 // azAzvate'Gge na rati khanne'haM, pazcAtpurA tyAjyamidaM hateham / jitoasadudavAriphenaM, svacApakhenonmadakarmasenam // 13 // no ramItyatra hi mAnuSatve, mano mamAviSkRtarogasattve / janujarAmRtyujayAnijUte, sadApyasAre kaluSairvidhUte // 14 // muHkhAni rogA mRtirasti du:khaM, janmAsti duHkhaM jaritAsti muHkham / vizyanti jIvAH sakalA yadartha, sa suHkhamevAsti javastadartham // 15 // haTTo gRhaM kSetramatho hiraNyaM, strIputrava- bhvAdi na me zaraNyam / mayA svakaM saMhananaM havena, pronmucya gantavyamihAvazena // 16 // kAntAni yavatpariNAmagAni, 1 dItiriva. 2 hatA IhA icchA yasa tat. usa MAMANAKAMAMAA% // 26 // Jain Education a l N For at & Personal Use Only aw.jainelibrary.org Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHOXHOSA************** syuva kiMpAkataroH phalAni / ramyANi no jogataroH phalAni, syuratra tatpariNAmajAni // 17 // niHzambaddho'dhyAnamaho mahAntaM, yaH pUruSaH sarpati hI nitAntam / galana sa mukhaM banate pipAsA, dudhAturo nUritaraprayAsAt // 10 // yazcetyamatrAviracayya puNyaM, naraHprayAtyanyanavovaraNyam / gahan sa rogaiH paripIDyamAnaH, pade pade syAdasukhaiH sahAnaH // 15 // pAyayuktaH saraNiM mahAntaM, yazcAdhvago gannati jo nitAntam / gabana sa saukhyaM balate pipAsAThudAdikaSTai 4 rahito'prayAsAt // 20 // itthaM nave yo'tra vidhAya puNyaM, naraH prayAtyanyanavovaraNyam / sa saMpanIpadyata AptazarmA, gaban vimukto vyathayATapakarmA // 1 // yathA pradIpte'pi gRhe gRhasya, syAdyaH pranustasya zunaM vimRzya / upekSate sarva masAranAema, bahirnayatyeva sa sAranAmam // 12 // evaM jarAmRtyuyugena khoke, sati pradIpte na zulaM viloke / svaM tAradAyiSyAmi navAbdhimadhyAdanujhyA'haM javatoH svabudhyA // 23 // tadAhatustatpitarau sukuSkaraM, joH putra cAritramihAsti uzcaram / nidoH sahasrANi punarguNAnAM, dhAryANi santyatra sadoTvaNAnAm // 24 // arau ca mitre samatA'nivArA, jUteSu kAryA nikhileSu tArA / prANAtipAtAdiratizca yAvajIvaM vidheyA jagatIha tAvat // 25 // sadopayuktena mRpA na jApA''jANyA kRtaavdytraanivaapaa| hitaM mitaM noH parijApapIyaM, sevyA sthitiH sajatisAkSiNIyam // 26 // na* dantasaMzodhanamAtra vittaM, grAhyaM parasyAnizamapyadattam / kheyaM mahApuSkarameSaNIyaM, heyaM tayAnAdyamanapaNIyam // 27 // anahmacaryAdanizaM viraktirvAryA mno'jiipsitnognuktiH| mahAvrateSvetadatIva duSkara, dhArya vrataM vA karavartipuSkaram // 20 // * anyabhava evAru vizAlamaraNyam. 1 jarAmRtyuyumalena. 2 dIptoSaleti sAvat.. puSkara khAdhArA. 452 Jain Education Interre For Private & Personal use only SanJainelibrary.org Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % saptatikA updesh||27|| dhaneSu dhAnyeSu paraighiteSu, tyAjyaM manaH saGgrahakAriteSu / zrAramnavRttiH sakalA praheyA, suSkarA nirmamatA'jyupeyA // she|| caturvidhAhArakRtApahRtyA, tyAjyaM nizAnojanakaM viratyA / syAduSkarastyaktumasau munInAM, yatsaMcayaH projjitasanidhInAm // 30 // sahyAzca zItoSNatRSAbujukSAH, kAryA na daMze mazake'GgarakSA / sahyA malAkrozanapuHkhazayyAH, spRSTyA | taNAnAM saha kaSTamayyA // 31 // nikSATanaM yAcanamapyalAnatA, bandho vadhastAsanatarjanAvatA / ghAviMzatiya'ktaparISahANAmastIha sahyA sudhiyA'pramANA // 33 // kApotikI vRttiriyaM sazaGkA, syAhuSkarA doSahRterapaGkA / zrAtmakSyate brahmaguNAnusatA, syAtkezaloco'pi ca kaSTakartA // 33 // tvamAzritamrakSaNapiemasAmyaH, sukhI mRDaH striijncittkaamyH| joH putra na syAH pranaviSNuraGge, dhatu caritrasya guNaM sucaGge // 34 // AjIvitAnAra ururguNAnAM, bAhyo'styavizrAmatayohavaNAnAm / yaH syAdayonAra zvAtiHsahaH, sphuradbakhAnAmapi vatsa purvhH|| 35 // zrArabdhametattaraNAya navyaM, gaGgAnadIzrota iha prasavyam / svakIyado| taraNIya eSa, sphurajhuNAmlodhiravAptareSaH (khH)||36|| zrAsvAdamuktaH kavakho'dhamAyAH syAdyAhazaH samprati vAlukAyAH / syAtsaMyamastAdRgasisthadhArAgamopamAH santi tapaHpracArAH // 37 // ekAntadRSTyA'hirivopatakSita, syAtsaMyamo muSkara eSa zikSitum / ayomayAH svena ca carvaNIyA, yavA mukhenaasukhmrssnniiyaaH| // 3 // yathograkaSTAya ca jAtavedaHzikhAprapAnaM nuvi jAyate'daH / zrAmaNyaka putra tathA'vaseyaM, svayauvane duSkaramaprameyam // 3e| tirna yapatsukarA'nikhena, syAtkasyacit pUrayituM balena / klIvena no pAkhayituM prapAryate, tapadyatitvaM na 454 4564645-%2525 // 27 // Jain Education " Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ROCKMAGARipikx tamo'pi vAryate // 40 // syAduSkarastolayituM yathA nustusAdhirUDhaH kila ratnasAnuH / tathA caritrAcaraNaM gaveSyaM, kaSTAya niHzaGkatayA vizeSyam // 41 // na syAttarItuM sukaro nujAnyAM, ratnAkaro yaghadasAbulAnyAm / tathopazAnterdamavIci. mAlI, syAhustaraH puNyapayAMzumAlI // 42 // manuSyatnogAnupaluGga paJcaprakArayuktAMstvamataH sadazcaH / nukteSTalogastadanUchahAho, nUyAH sadharmaH paridhAnavAho // 43 // tato mRgAputra uvAca mAtastAtaivamevedamudIraNAtaH / sukuSkaraM kiJcidaho narasya, syAnneha loke tRSayojjhitasya // 44 // soDhA anantAH svamanaHzarIrajA, rvedanA nityamimAH samaM rujA / prAptAnimukhAni ghanainasA jayAnyamUnyanekAnyapi sarvato mayA // 45 // sphurajArAmRtyujayAya'raNye, jave'tra cAturgatike|'pyagaNye / jayaprapUrNe'hamanekakRtvaH, soDhA hahA janmamRtIrasattvaH // 46 // jAjvalyamAno nuvi yAdRzo'tra, proSNastato'pyasti sa vItahotraH / yannArake'nantaguNo hyasAtaM, tatrApi soDhaM mayakoSNajAtam ||4||loke'sti yAdRgvidhamatra zItaM, tadastyato'nantaguNaM praNItam / sApi svakuSkarmakRtAparAdhAtsoDhA mayA nArakazItavAdhA // 47 // Akrandakartordhvapado'pyadhasthasphuracirAH kaSTanarairasusthaH / jvAlAkule'haM jvalane'smi zuktaH kumjIgato'nantaza eva paktaH // 4 // kadambavajrAdimavAlukAnadyantargate'haM pukhine'vimAnaH / dagdho'gnituTye maruvAlukAvajAjvalyamAne bahuzo'smi tAvat // 50 // sunImakumlISu rasan viziSya, proccairnibadhyopari vA nujiSyaH / nirbAndhavaH san RkacAradhArAnarairvijinno|'hamanantavArAn / / 51 // tuGge'titIkSNAnanakaeTakAkukhe, yaDAhamakhikoNiruhe dAvile / hA pAzavacana mayA'pakarSaNaiH, 1narasa.2 he putra. 3 amiH. 455 ASAXCAMX For Private & Personal use only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA. // 20 // punaH punaH khinnamatIva krssnnaiH|| 5 // zrathArasannikurivAtijairavaM, bakhena yantre mahatIva kairavam / saumAsamaGgaM vidadhatsa-| kArmukeniSpImito'haM paramAdyadhArmikaiH // 13 // svarUpavajUkararUpavaniH, zyAmastayA'haM zavakhai rasaniH / AkrandakRbhUmitale prapApitazvinno'tha jIrNazukavaca pATitaH // 55 // navyAtasIpuSpasamA sijAlaibaistathA pttttishckrvaaH| puSkarmakoTyA niraye'vatIrNazcinno vininno'hamatho vidIrNaH // 55 // prayojito loharathe jvalatyAdhAronikato astarakarmagatyA / atyuSNazamye pazuvacca totraistatreritaH pAtanataH kuyotraiH||56|| jasmIkRtaH sairajavaJcitAsu, svasadvRhanAnusamAzritAsu / ahaM punahIM vivazo jaTitrIkRto'zujA pApakRtivitrI // 7 // saMdaMzatIkSNAnanakoTisaGgaiohopamaizcaJcapuTaiH ptnggaiH| Dhakaizca gRdhairvilapan viluptaH, kaThoracauraiH sudhanIva suptH||5|| itastato dhAvitavAnsadhItiyAvannadI vaitariNI sniitiH| ahaM gataH pAnakRte tadA hataH, kurAnataghIcittaraiH smaahtH|| ee|| naSNAjitaptastvasipatranAmakaM, yadA vanaM saMgatavAn yathArthakam / tadA'sipatraiH prabalaiH prpaatukaishvinno'hmhoveshgo'nggpaatkaiH||6||protstrishuulaimushH kaThorairjagnastanau mujarakaizca ghoraiH| anantazo duSkarapuHkhamRSTaH, so'haM gatAzo hyana nikRssttH||61 // tIdaNaiH kurapraiH kurikAvalIniH, zitAgradhArAyutarkahipa (p)niitiH| anantakRtvo vidalIkRto'haM, vikhaeimataH tRptamukhavyapoham // 6 // prasAravazyo ruruvannirudhaH, pAzaizca kUTaihRdaye'pyazudhaH / vyApAdito'haM bahuzo nivadhaH, ziromaNiH 1 zamyA yugakIlakaH. 2 prAjanaiH. 3 yotraM "jotara" iti bhASAyAm. 1 sapipAsaH. 5 pApavazagaH. 6 kalpanI-katrikA. 7 vyapohaMvaiparItyaM. 8 parito rodhavazyaH / 456 lain Educatan aihiainelibrary.org Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa0 39 Jain Education Internelons pApmanRtAM prasiddhaH // 63 // tatrasthadevairmakarAnukArijiH, prapAdito nirdaya cittacAribhiH / jAlairgRhItvA tviva sahacArI, galairgale vika ihAttidhArI // 64 // zyenairgRhItaH khagavacca jAlairbayazca liptaH paTukhepajAlaiH / zranantavArAn sakalaizca mAritaH, kenApi karmAnyudayoM na vAritaH // 65 // yattakSanirvRkSa vA nivAraizcUrNIkRto'haM nizitaiH kuThAraiH / tvaco'pahR| tyopari takSitazca, vinno'vazaH kuTTitapATitazca // 66 // tairAhataH kuTTita eSa cAyaskArairahaM khoha iva svapAyaH / zlakSNIkRtaH prApya ghanAzcapeTA, muSTIzca puSTIkRtaduHkhapeTAH // 67 // taptAni tAmrANi parANyayAMsi trapUNyatho sIsakaduHpayAMsi / prapAyitaH kvAthamavApitAni, svAsye'pi kurvan kaTukUjitAni // 68 // zrAsan purA te'timanomatAni, zUlyAni mAMsAni vikhakitAni / kRzAnuvarNAni nijAni paktvA, mAMsAnyahaM jemita evamuktvA // 69 // tavAjavat pUrvajave ca kadambinI prayoktveti dadhaviSAdam / prapAyito'haM niraye jvalantI rasRgvasAH pUtirasairmilantIH // 70 // trastazca jIvaH parikampamAnAGgopAGgayukto'hamathAsamAnAm / nirantaraM veditavAn prabhUtAM, DurvedanAM nArakavAsabhUtAm // 11 // mayA'titItrA narakasya vedanAH, suduHsahA nirmitagAtrabhedanAH / saMzrUyamANA api jItikaH, soDhA mano'ntargatatoSaH // 12 // yAdRzya ho tAta nirIkSyamANA'sti vedanA lokagatA'prehAlA / sA''ste tato'nantaguNAdhikatvaM, samuhantI narake'nusatvam // 73 // naveSu sarveSu mama hyasAtA, zritA vyathA he pitaratra jAtA / na jAtavAnasmi nimeSamAtraM, kadA'pyahaM niHsamasAtapAtram // 74 // brUtastadaitatpitarau sutattvaM, khairaM nava pratrajitaH suta tvam / zrAmaNyamArge paramastyatucA, sudu1 matsyaH. 2 matsyavizeSaiH 3 sutasamapAyo nAzo yasya saH. 8 madirA 5 avinAzinI. / 457 i Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA. upadeza karA rogagaNAcikitsA // 5 // uvAca putraH pitarau mRgAyA, yoko sthitirni prtikrmtaayaaH|saa puSkarA nAsti vayo mRgANAM, pratikriyA kA'sti banecarANAm // 76 // ekAkyaraeyeSu yathA kuraGgaH, sarvatra kuryAdramaNaM srnggH| dharma cari-13 // 12 // I+pyAmi tathA'hamanaM, tapoyamaijeMnamatAmbujenam // // vane yadaiNasya javepuSyAtastadA te(ke)na zarIrarakSA / ciki matsayA joH kriyate prayasya, sthitasya mUle phakhadasya tasya // 70 ||raatyaussdhN tasya ca kaH kRpAluH, pAnAzane yati kastra pAluH / saMpadyate tasya hi kaH sukhasya, praSTA punaH spaSTamavAGmukhasya ||7e|| yadA ca sa syAtsukhito'tra vAtapramIstadA gati catanAtaH / svanuktapAnAdikRte sarAMsi, svayaM vanAnyapyatha nIrajAMsi // 0 // svanadayamAsvAdya payo nipIya, svairaM sarakAra nitIya / itastatazcotplavanairvijAti, svIyAzrayadoSitaTe prayAti // 1 // kuraGgavannistukhasaMyamAnuSThAno muninAcamaNotkajAnuH / itthaM cikitsAnimukho na jAvI, nirvANamApnoti ca karmavAvI // 2 // mRgo yathaiko'pi na nityanavAsI, nekatracArI caTitAzanAzI / evaM munirgocaraNapraviSTaH, kadanahIkhAkaraNAnna khaSTaH // 3 // ahaM cariSyAmi kura nacaryAmevaM bakhazrIyuvarAjavaryAt / zrutvocatustatpitarAvanuyA, gaDAvayoH putra yathAsukhaM rayAt // 4 // tataH sa tatyAja nijopadhiM samaM, jagAda caivaM pitarau gatantramam / zranujJayA vAmasukhApahAmahaM, kuraGgacaryA racayAmyathAnvaham // 5 // evaM mRgAsUH pitaraM ca mAtaraM, harSAdanujJApya samastamAntaram / mamatvamunmUkhitavAn sakaJcukaM, tanomahAnAga ivAdhikaM svakam // 6 // mitrANi putrAnapi padmavAsAM, kalatrarAjI vadane sahAsAm / nirdhUya bandhUnniragAntrikAyApajovadeSo'pi bahiH 1 InaH sUryaH. 2 dadAti. 3 nivAsAta. U158 JainEducation intein Www.jainelibrary.org Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4%A4%XXXXSEX svarAjyAt // 7 // samityupeto vratapaJcatayyA, zritazca guptiprakaTatritayyA / sadA zunjadhyAnayugAntareNa, bAhyena yuktasta pasonta(ttareNa // // zragAravastyaktasamagrasaGgaH, zvathAnimAno'tyamamaH sucnggH| jIveSu tujhyasvakacittavRttistraseSu ca sthaavrkessvnittiH|| e||Hkhe sukhe jaritarApamAne, mAne mRtau jIvitake'vigAne / lAneSvalAneSvasamAdhihartA, *zlAghAsu nindAsu ca sAmyadhartA // e.|| mahAkaSAyeSvatha gAraveSu, daemeSu zaDyeSu punarjaye(ve)Su / zokeSu hAsyeSu dadhau nivartanaM, nirbandhataH prApya nidAnakartanam // 1 // anizritaH sAdhutayeha khoke, nirIhatAnAk ca paratra loke / samo'zane cAnazane'pi vAsIgozIrSasaGge'pi samatvanAsI // e||dhaaraannysau jantuvadhAdikAni, sthitaH pidhAyAzravato'zujAni / zranmitasthaH sudamaH suyogazciraM zujadhyAnakRtAniyogaH // 3 // evaM caritreNa ca darzanena, jJAnena raGgatapasA ghanena / sannAvanAnjiH parijAvayitvA, samyaktayAtmAnamaghAni hatvA ||e| // badUni varSANi ca pAvayitvA, zrAmaeyamAgAmi nijAkhayitvA / mAsopavAsAnazanaM tatAna, prApto'pavarga mahimadhamAnaH // ee|| evaM prakurvanti vicaNA ye, prabodhavantaH zaminaH svkaaye| nivRttimAyAnti ca joganuke, zrutyA sRgaaputrcritryuktH|| e6 // zrutvA mRgAputramuniprathasya, pratnAvino jASitamabhvatrasya / tapaHpradhAnaM caritaM ca tasya, gatipradhAnaM trijagachutasya // e|| vijJAya duHkhodayavardhanaM dhanaM, jayopayukkaM samamatvabandhanam / anuttarA dharmadhurA darApahA, dhAryA'tra dhanyaiH zivakRpAvahA / / e|| // iti zrImRgAputrarAjarSicaritram // 1amedikA 459 For Private & Personal use only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 130 // Jain Education Interna zrI jaina dharmamUladhArabhUta zrI samyaktvopari kAvyamAha - tave parakA liyakammalevo, anno jibiMdAja na koI devo / guru sAhU jirAyataM, tattaM ca sammattamimaM niruttaM // 71 // vyAkhyA - tapasA dvAdazavidhena prakSAlitaH karmalepo yena saH / tathA'nyo jinendrAnna kazciddevaH / tathA guruH susAdhuraSTAdazasahasrazIlAGgadhArakaH zAntadAntAtmA / tathA zrI arhaktaM tattvaM / etatrayaM samyaktvamuktaM samyakUtattvaM samyaktvaM / etallAjena jIvasya nAraka tiryaggatayaH pihitadvArAH saMjAghaTati, divyamAnuSasiddhisukhAni svAdhInAni saMpanIpadyante / sarvalAneSvayameva mahAn lAjaH / yataH -- " sammattammi u sa vimANava na baMdhae zrAlaM / jai vi na sammattajaDho ava nivaghAu purvi // 1 // " iti kAvyArthaH // etadupari zrI mRgadhvaja svarUpamucyate, tena pUrvamupazamo nAnItaH, pazcAnmantragirA sarvaviratirAdRteti etadvizeSaM punamRgadhvaja sambandhaprAnte darzayiSyAma iti / zrIvaratI paMnatvA tattvArthakhyApanodyatam / mRgadhvajamunervRttaM vittaM vakSye jagannaye // 1 // zraste'marAvatI tujhyA kuTTayAkAsArabhUSitA / zrAvastI nagarI zreSThA jyeSThAcAranaraiH zritA // 2 // jitazatrunRpaH prAjyaM rAjyaM tatra pratApavAn / prapAtayati visphUrjarjatarjitavAsavaH // 3 // tasya kIrtimatI kAntA zAntAkArA zazAGkavat / sIteva vilasatI khAzI lAkha'1 prasiddham. 2 Uje--balam cho saptavikA. // 23 // jainelibrary.org Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SORRORISAMRATAX kAradhAriNI ||4||khaavnnyaageysaujaagyjaagyshonaavibhuussitH / tatputrastaraNirdhAmnA nAnAjani mRgdhvjH||5|| dhanena dhanadaprAyaH prAyaH zreSThiziromaNiH / kAmadevaH sadA rAjJo mAnyo vasati tatra ca // 6 // sa svakaM gokukhaM aSTuM sraSTuM| sArAMbahiryayau / daemakAkhyaH kRpAropo gopo'sya mikhitastadA // 7 zrAcakhyau gopatiH svAmin kaamitaashrmruttro| gokulaM mahiSIvRndaM mandaM mandaM vilokaya // // zratha gokulasaMsparzadarzanotsukacetasA / zreSThinakastadA dRSTaH spRSTaH kaMpena | rajaH // e|| dRzorazrUNi varSantaM saMtaM svamahiSaM tadA / mA jeSIrdaemakaH prAha vyAharan komalAM giram // 10 // asmAkaM zreSThyasau svAmI grAmINAnAM yathA nRpH| zrAgabAsya puraH kAmaM nAma svazirasA kuru // 11 // niSkAsya rasanAmeSa SamuktastadA'karot / nayAA'gre samAgatya satyarUpAM namaskriyAm // 1||shresstthinoktmsau tiyaniya krihvaH satnIH katham / evamukte'vadajopaH kopnirmuktmaansH||13|| AkarNaya tvamAyuSman yuSmadRSTau klitysau| saptakRtvo'zujApattyA hatyA'sya viditA mayA ||14||jnyaanino vacasA jJAtvA dhyAtvA hiMsAM ca duHkhadAm / dattamasmai mayA dAnaM sAnandamanjayAhvayam / 4 // 15 // zreSTyapi prApa vairAgyaM jAgyaM gurutaraM vahan / tacaHzravaNAdhiMsAM khisAmiva hRdi smaran // 16 // ye cAndhAH | hai kuSThinaH kANAH prANAdhAtasya tatphasam / narakAdigatighrAntiH zAnti vavadhAnavet // 17 // ataH paraM kariSye no tenograM, vadhamapyaham / dhyAtveti mahiSasyApi prApitaM zreSThinA'jayam // 10 // tvajanma jIvitaM sAdhu sAdhuSu tvaM shiromnniH| pramANaM tvatkulaM jAtiH sAtirekA zujodayaiH // 15 // evaM kRte dayATope gopena zreSThyayaM stutaH / dIrakhaemaH samAnIya 1 namaskAram. 2 garhAm. 464 Jain Education Intan For Private & Personal use only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- svIyagehe ca jojitH||20|| nuktvA zreSThI gRhe yAti khyAtimAna yaavdaatmnH| khanno vidhoryathA kheTaH keTake'sya |matikA mahastadA // 21 // vAkhito'pi dhanairgopaiH so'painaHpradarmatiH / valati sma kathaJcinno jinno'pi khakuTaiH sphuTaiH // 22 // zraSThinoktaM samAyAtu mAtuH pArzve'Ggariva / cintAmasya kariSye'haM gehaM prAptasya mAmakam // 23 // ityuktvA svagRhaM nItaH krItaH karmakaro yathA / mahiSo'nnAdijirdAnaH pAnaH saMpoSito'munA // 24 // anyAH saparIvAraH kAraNAcca kuto'pyaso zreSThyagAdbhUpataH sadma pdmmmilnodytH||25|| mahiSo'pyajavatsArthe pArthe yavatparAkramaH / sthAtuM zaknoti naikAkI nAkIzaX *va nUtaMTe // 26||raajghaarN gato yAvattAvadArako nrH| agre datte-na taM gantuM rantuM putraM yathA pitA // 27 // kAmahaidavastadodAraghArapAlAdimocya tam / mahiSaM jUdhanopAnte kAnte gatvA'karonnatim // 20 // mahiSo'tha nRpaM natvA sattvA turamanA liyaa| niSkAsya rasanAM rAjaghAjaparSadi tasthivAn // 2 // nirIdayedRzamAzcarya varya papraccha nuuptiH| zreSThinaM so'pyathAjANItrANIkRtasudharmadhIH // 30 // rAjan jIvadayAdharmaH zarmado jantusaMtateH / yeSAM yAge vadhAzaMsA saMsAre paryaTanti te // 31 // mahiSasyAsya duSkarmakarmaThasya nizamyatAm / vipAkaH karmaNAM netshcetsshcitrdaaykH|| 32 // mahiSaH sanjayazleSa eSa manokukhe'navat / maraNAgrihe'tIva klIbatvaM vidadhannije // 32 // jAtismaraNayogenAnenAdArza puraatnH| AtmIyako javo yasmAttasmAz2oditi khidyate // 34 // vettyasya ko'pi no marma dharmamUrtirathAnyadA / jJAnI ko'pyAgata // 31 // statra kSatravaizyAdibodhakRt // 35 // so'vaggopaM prati preyaH zreyaskArI muniishvrH| mahiSo'yaM tamastaptaH saptavAraM hata1 candrasya. 2 maho rAhurityarthaH. 3 mahiSaH, 4 apagatA enaHpradA pApapradA durmatiryasya. 462 90-94044444 Jain Education international Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jie Yi Ling X*YLeng Shi Leng Shi Leng Shui Leng stvayA // 36 // ekasyA jare janma sanmahiSyAH smaashritH| tato'yaM kampate darza darza tAvakadarzanam // 37 // sarveSAM naprANinAmiSTaM miSTaM dIramivAnizam / jIvitavyamiti zrutvA nutvA gopo munIzvaram // 30 // cakre hiMsAparityAgaM rAga dharme'dadhattarAm / anyadA gokukhe'haM sa haMsavanmAnase gtH||39|| mAhiSaM vRttamAkArya varNyametaca damakAt / hananaM sarvajantUnAM dUnAnAmahamatya jam // 40 // tvatparSadyajirAmAyAmAyAsIdeSa matsamam / yAcate'dyAlayaM deva kevalaM yuSmada|ntikAt // 41 // agrasthAyI nirAdhAraH pAravazyena piimitH| sAmprataM cAstyasau dIno mIno yaahmjlonphitH||4|| mahiSamAlokya zokyayaM dhyaatvaannpH| ko'pi nAstyupakArI vA jIvAnAM camatAM jave // 43 // na kazcidetti cAdhamakarmaNAM viSamodayam / jIvA narakatiryaku na dubdhA camaNAdamI // 45 // jIvayoni cAmbAnAjJAnAste saMcaranti hii| vivekaM dadhate naiva devadattavijhambanAH // 45 // nigodeSu parijrAntAH zrAntA naiva kathaJcana / prAptA riparisvedavedanedakadarthanam // 46 // kurvanti naTavatAsyaM dAsyaM dAsA zvAnizam / jajante bahurUpANi paannipaadaadicessttnaiH||47|| khajante sukhaphuHkhAni khAnikaha'hasAM nave / jIvA iti vimRzyAntaH zAntavRttinRpojavat // 40 // dadau janeSu cAdezaM dezamadhya'sya ko'pi yH| mahiSasya vadhaM kartA hartA taciraso'smyaham // 4e|| catuSpathe caturdikku jivanmahiSastataH / sarvatra camati smAyaM sAyaM prAtardivA nizi // 50 ||nule pibati ca svairaM svairaM zete ca tiSThati / krImanaM kurute svairaM svaramAyAti yAti ca // 51 // parijamyaikadodyAne mAnena pripuuritH| kumAro balavatkoTokoTIrAjo mRgdhvjH||5|| pratoTya samAyAtaH pAtakopari bcdhiiH| dRSTau sa patitastasya pshytohrvtpshuH|| 53 // tadarzanasamudbhUtanUtanakrodhasa 463 GAYARXXX CA% AIRSS in tanntematon Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza- lnggmH| dadhAve khagamAdAya nyAyamuktaH sa rAjasUH // 14 // jaTanasvA padAvuktaM sukaM sthAnmRtyave viSam / nRpAzAsopanaM te saptatikA. kopAnopAdeyaM kumAra joH // 55 // jIvahiMsA'tra ca pretya nettyasaGkhyaM sukhodayam / zrazrutveti zujAkhApaM pApaM dhRtvA / ||23shaa nRpaanggjH|| 56 // cilcheda mAhiSaM pAdaM mAdaM prAptastadA'sinA / prahArapImayA''krAntaH zAntatAM mahiSo do // 57 / / dadhyau ca jIva ekAkI vyAkIrNaH san kukarmabhiH / zujAzujaphakhaM joktA moktA ko'pyasya nAparaH // 50 // zanaiH zanaiH padatrayyA zayyAvatpraskhala~zcaran / gRhNan sarvatra vizrAma dAmaM karma svamAcaran // ee|| nirnAtha zrAgataH stamle damlana rahito nije / krodhaM pUrvanavasmRtyA kRtyAkRtyavidApa no // 6 // smaran svakarmaNo doSaM to citte vyadhatta sH| dadhe zunaparINAmaM svAmantahInatAM smaran // 61 ||raajaa'aussiidthaanyaayN prAyaM kaumAramutkaTam / pauralokAttato ruSTo puSTo meM mUrtakRtAnta vat // 6 // zUkhikAropaNAdezaHkvezadAyI mahInujA / dattastadA'sya putrasya nazyaddAkSiNyabuddhinA // 3 // athAtmIyakarAmlojayojanaM kIrtimatyasau / jAkhasthakhe samAdhAya nAyakAya vyajijJapat // 6 // kamyatAmaparAdho'yaM, toyaM noNaM gRhaM dahet / nApakvaM mArayatyA tAsaM cAttya na rUpyagam // 65 // avimRzya kRtaM kArya nArya vapuSi zalya-* kRt / pazcAddatte manaHpImAM krImAM sRSTAmivAhinA // 66 // rAzIvacastiraskRtya nRtyavRndamivAlasam / paurAnavagaNayyAyo pAthojAlImiva piH||67 // hRdayaM kaThinIkRtya mRtyartha nRpatiH sutam / bahiniSkAsayAmAsa rAsajAropaNena tam // 13 // // 6 // karavIrakRtottAlA mAlA'pyAropitA gakhe / ubUitaH kRtahRddAhaH kaahkhiidhvnirutvnnH|| 6e|| zrAnIto vadhyamUlAge yAge pazurivAbakhaH / kumAraH sarvagopAkhabAkhapratyakSamakSamaH // 70 // na tasya ko'pyajUcAtA vAtAhatataroriva / 464 HAH******** HEMAMALAMNAMA Jain Education Intern FOE Private & Personal use only Hbw.jainelibrary.org Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mantriNA baladena kenacitso'tha rakSitaH // 71 // sthApitaH koSThakasyAntadhvAntavyApta mahItaTe / prabodhaM ca dadau mantrI svatantrIkRtamAnasaH // 72 // antaH zamarasaM dhehi dehi jainamate matim / virodhaM tyaja jo DUre krUraM pApmani mA cara // 73 // bandhUnAM pitRmAtRNAM nRNAM premAsti kRtrimam / pataGgaraGgavadyAti sphAtimatyAtape raveH // 74 // sasnehA yetra rAjanti santi te svAryatatparAH / maitrI dharmasya yA satyA matyAdhAra kumAra sA // 7e // indrajAlopamaM pazya trasyatsaMsArasaGgamam / ramante'medhasastatra satremadhye kuraGgavat // 76 // zrasmin jave phalaM dRSTaM spaSTaM hiMsAkRtaM tvayA / paratra yatpunavi sA vijJairvikriyocyate // 77 // hiMsA duHkhatateH khAniH sA nityaM durgatipradA / hiMsAto janturApnoti jyotirgaNa zva bhramam // 78 // naminAthAnmayA'zrAvi jAvinArakaDuHkhadam / hiMsAphakhamurUtsAhaH prAha mantrIti taM prati // 77 // zrutaM mRgadhvajenaitadvaitaimAyojya hastayoH / caturgatyasukhatrAto jJAto'nena mahAtmanA // 80 // tadA'sya hRtsthirIkArAtsArAlezyAvizeSataH / jAtismRtiH samutpede khedena rahitasya vai // 81 // parijahe ruSA rAgaH prAgapi prAptazAntinA / tadA'nenApramattena zena sopazamena ca // 82 // sukumAraM kumAraM tamantakArakamaMDsAm / mantrI gRhe ninAyAzra mAthakAraM kukarmalAm // 83 // veSamapyarpayAmAsa nyAsavattatra sAdhujam / dadhAra hRdaye harSa varSaNeneva karSakaH // 84 // mahiSaM vedanAliSTaM kviSTaM jJAtvA'tha mantrirAT / dazadhA zrAvayAmAsa vyAsamArAdhanAvidheH // 85 // mahiSo'pi manaHzudhdhyA sudhyAno'nazanaM khakhau / aSTAdazadinIM yAvadbhAvato'pAlayattataH // 85 // khohitAkSAhvayaH khyAto jAto'yamasuro bakhI / sphujetpuNyapra1 maraNyamadhye 2 yugmam. 3 vistAram. 1365 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 233 // upadeza- jAvaM tena pAtAkhamadhyataH // 87 // mRgadhvajamunIndro'pi gopitAGgo vicAraNAm / cakre cenmiti cheka ekavAraM nRpo mama // 88 // tadopazAntimAyAti svAtizAyI ruSodayaH / khAkhagIti na me doSaH khoSavatramadhyataH // 89 // madhye sthitAH kilAvanyA dhanyAste sAdhavaH sadA / ye vahanti zujAcAraM jAraM saMyamasaMbhavam // 90 // vimRzyeti manovIryAdIyAsamitimAn muniH / cacAla mantriyuk prAjJo rAjJo milanahetave // 71 // nRpasyAgre krameNAgAjAgApagamasundaraH / muniM vIkSya nRpazcAru dArusiMhAsanaM dadau || 2 || veSayogena sanmAnadAnataH pUjito muniH / upAvizat punastatra satraseSu dayAparaH // 3 // pANibhyAM nRpatiH pAdAvAdAya sthitavAnmuneH / jakko vilokayatyAsyaM vAsyaM kautukavAniva // e4 // yAvat putraM na vetyeSa lekhanirmitarUpavat / tadokaM mantriNA netaH zvetavAsAstvadaGgajaH // ee // svakuddhaM nirmalaM sRSTaM kRSTaM janmataroH phalam / aneneti nizamyAGgajAgarUko nRpo'bhavat // 56 // pazcAttApAnmahInatra smatra duzcaritaM nijam / hAmitaH sAdhurAtatvAnnatvA pAdau punaH punaH // 9 // yanmayA'trAparAddhaM tatkSantavyamakhilaM mune / yuSmAdRzAH kSamAvantaH santaH syurupakAriNaH // e8 // idaM rAjyamidaM padmAsadmAdyaGgIkuru tvakam / evamukte nRpeNeha nehate nirmamo muniH // ee // saMsAramoniH saMvidmaH sAdhusattamaH / nRpAnumatimAdAya dhyAyan dhyAnaM zuddhaM hRdi // 100 // jagAma bahirudyAne makhAne karmodaye sati / svIcakre caraNaM pArzve sImandharagurorasau // 101 // gRhNAti smojjitAhAraM sAraM SaSThatapaH sRjan / dAviMzatidinIM vyApamApa brAdmasthyasaGgateH // 102 // ArUDhaH rUpakazreNImeNIta va sthalIm / sarvakarmakSyAdeva kevalajJAna1 dAhavat. 1 13966 saptatikA. // 1330 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAptavAn // 103 // surairvyadhAyi sagharNasvarNapaDheruhaM tadA / tasyopari sthito jJAnI khAnIkRtaravI caa||10|| jUpo'pyAgatya niHzokoMkaiH sArdha pramodavAn / caraNAmlojamAnamya kampakAntiH purHsthitH||105|| jJAninA dezanA''randhA khandhAnantaguNazriyA / dezanAmRtasaMtuSTaH puSTaH pATha ptiH||106|| jagavanneSa vRttAntaH zAntavRtte nigadyasAm / vairaM kimatra yuSmAkaM sAkametena zRGgiNA // 10 // zrAcakhyau kevalI prAcyaM vAcyaM nijanavaM ttH| prAgjave'haM jamaH zazvadazvagrIvanRpo'jjavam // 10 // asau mantrI kukarmA me grAme nAstikadharmavAn / kAvAvAM kumate khyAtau yAtau saptamanArakam // 10 // tatrAvAnyAM ruSAruka yudhaM kRtvaa''yuraatmnH| sAgarANi trayastriMzAdhisakAnyAM prapUritam // 110 // karmAtiSasanna baI tatrAmunA'dhikam / brAnto'hamatha saMsAraM sphAraM puNyodayonphitaH ||111||n kenApi kRtA sArA kArAvakheva tatra me / bahukarmakSayaM kRtvA mRtvA'haM tvatsuto'navam // 11 // mAhiSaM zRNu sambandha bandhanArtivadhAdikam / ghrAnto'sau bahukhaM kAlaM nAkhaM vaktuM sudhIrapi // 113 // saptApi nirayAH spRSTA dRSTA tiryA vedanA / caturgatyantare jrAntaM zrAntaM nAnena kutracit // 11 // mahiSyA zratha jIrNAyA zrAyAsIudare'pyayam / tatra mukhadhiSaptaH saptakRtvosajanmRtim // 11 // milito'yaM jave me'tra netrrossaanmyaaditH| zratha prApto javasyAntaH zAntavRttijuSA mayA / / 116 // mahiSo'pyasuraH so'jUno yo duHkhamApsyati / zahiM prAptaH kramAnmukto yukto jAvyeSa sidhigH|| 11 // etatpUrvanavodbhUtanUtanaM vRttmaavyoH| vijJAya vibudhaiH krodharodhaH kAryoM vishesstH|| 11 // prabudhA bahavo javyAH anyaadmaajvnttH| rAjA prApTho nijAvAsaM trAsaM saMsArato dapat // 119 / mRgadhvajamunAnasthAnakeM kRtavAnasau / prAsAda 462 Jain Education Internation For Private & Personal use only Ni w ww.jainelibrary.org Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza // 134 // ********X masurazcaGgaM raGganmaemapamaeikatam // 10 // mRgadhvajamunemUrtiH sphUrtimatyantare kRtA / pAdena mahiSaH khalaH khjnaalH|| saanAjasaptatikA. kRto'pi sH|| 11 // vitIryorudhanaM nAma kAmadevasya dattavAn / jalApanAM svacaityasya tasya so'yamayAsuraH // 12 // vihAraM kevalI mahyA sahyAvanyAmiva dhipaH / cakAra vikasabairakairavazrIdavAnalaH // 13 // zrayamANayazastUryaH sUryavajjJAnarazmiyuk / nighnannajJAnajvAyaM smAyaM jAti prabodhakRt // 12 // hatASTakarmagomAyuH svAyuH pUrNa prapAkhya ca / jJAnI mokSe yayau prAnte kAnte'nantasukhAtmake // 15 // evaM zrInaminAyakasya vilasattIrthe sukhabdhodayaH, saMjAtaH sa mRgadhvajo munivaraH prAptaprajAsaM ca yH| ye caitasya caritramatra sujagaM zRevanti vRevanti te, zreyAzrIkhakhanAM dhanAM vidadhate hRdyunatiM snmteH|| 16 // iti zrImRgadhvajacaritraM kRtaM shriihemraajopaadhyaayH|| tatprAguktaM samyaktvaM yathA jantoH syAtsa prakAraH saprapaJcaHprocyate-iha gamnIrApArasaMsArasAgaramadhyavartI jantuH sakasamukhapAdapabIjanUtamithyAtvapratyayamanantAn puzalaparAvartAnanantakuHkhalakSaNAnanunUya kathamapi tathAnavyatvaparipAkavazAnirisariphupakSaghokhanAdhyavasAyarUpeNAnAnoganirvartitayathApravRttikaraNenAyurvarjAni jJAnAvaraNAdIni karmANyantaHsAgaropamakoTAkoTIsthitikAni karoti / atra cAndare karmamakhapaTakhatiraskRtavIryavizeSANAmasumatAM purnedyaH karkazanivimacira 134 // prarUDhagupikhavakragrandhivatkarmapariNAmajanito nivijharAgapapariNAmarUpo'jinnapUrvo granthiH syAt / taduktaM-"gati tti sukuo karakamaghaNarUDhagUDhagaMti va / jIvassa kammajaNi ghnnraagdosprinnaamo||1||" imaM ca prandhi yAvadanavyA thapi 468 RAKESA-%***%% XXSHISISHA rain Education Intematon Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte yathApravRttikaraNena karma rUpayitvA'nantazaH samAgahantyeva / etadanantaraM punaH kazcideva mahAtmA samAsanaparamanirvRtisukhasamuha sitapracuraDurnivAravIryaprasaro nizitakuThAradhArayeva paramavizudhdhyA yathoktasvarUpagranthibhedaM vidhAya mithyAtvamohanI| yakarma sthiterantarmuhUrttamudayakSaNAparyatikramyApUrvakaraNAnivRttakaraNa kSaNa vizuvija nitasAmartho'ntarmuhUrtta kAlapramAdyatatpradezavedyadakhikAjAvarUpamantarakaraNaM karoti / atra ca yathApravRttyapUrvAnivRttikaraNAnAmayaM kramo veditavyo yathA - "jA gaMThI tA paDhamaM gatiM samajhachaje havai bIyaM / aniyaTTI karaNaM pue sammatapurarakame jIve // 1 // " "gaMTiM samajha ti" grandhi | samatikrAmato nindAnasyetyarthaH / "sammattapurarakame tti" samyaktvaM puraskRtaM yena sa tathA tasminnAsannasamyaktva eva jIve| nivRttikaraNaM bhavatItyarthaH / zeSaM sugamaM / etasmi~zcAntarakaraNe kRte tasya mithyAtvamohanIyasya karmaNaH sthitighayaM javati antarakaraNAdadhastanI prathama sthitirantarmuhUrttamAtrA tasmAdevoparitanI zeSA dvitIyasthitiriti / sthApanA ceyaM / tatra prathamasthitau mithyAtvadalikavedanAdasau mithyAdRSTireva antarmuhUrttena tasyAmapagatAyAmantarakaraNaprathamasamaya evopazamikaM samyaktvamApnoti, mithyAtvada likavedanAbhAvAt / yathA hi vanadavAnalaH pUrvadagdhendhanaM vanamUSaraM vA dezamavApya vidhyAyati tathA mithyAtva vedanA nirantarakaraNamavApya vidhyAyati / tasyAM cAntamadRrttikyAmupazAntAyAyAM paramanidhikhAnakapAyAM jaghanyena samayazeSAyAmutkRSTataH SamAvalikAzeSAyAM kasyacinmahAvibhISikotthAnakalpo'nantAnubandhyudayo javati / tamudaye cAsau sAsAdanasamyagTaSTiguNasthAne vartate / upazamazre vipratipatito vA kazcitsAsAdanatvaM yAtIti taduttarakAlaM cAvazyaM mithyAtvodayAdasau mithyAdRSTirbhavatItyayaM vistareNeti // 469 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza saptatikA // 35 // 4444444 aba samyaktvaprAptau satyAM yajuttarottaraM phalaM syAttat prarUpyatepasatyakhesaM pakaraMti cittaM, je sattakhittesu vavaMti vittaM / biMdati nimmohamaNA mamattaM, kuNaMti te jammamimaM pavittaM // 1 // vyAkhyA-ye jJAtatattvAH sattvA aprazastalezyAparihAreNa svakIyaM cittaM prazastakhezyaM prakurvanti / tathA ye saptasu kSetreSu / vapanti nyAyopArjitaM vittaM / kSetrANi caitAni samaye proktAni zrIjataprakIrNakagranthe-"zraha dukA desavira sammattara ra ya jipavayaNe / tassa ya aNuvayAI zrArovikrAMti sujhAI // 1 // aniyANodAramaNo hrisvsvisttttkNttykraalo| pUei guruM saMghaM sAhammiyamAznattIe // 2 // niyadavamanavajiNiMdajavaNajiebiMbavaraparakAsu / viyara pasatyaputthayasutisthatitthayarapUyAsu // 3 // " itivacanAkinanjavana bimbapustakacaturvidhasaGgharUpeSu sapta (su) kSetreSu dhanaM vyayIkurvanti / tadanu TU dIkSAvasare nirmohamanasaH santaH mamatAM nindanti mUlAnnikRntanti / te sarvasaMsAraniHsaGgAH kurvanti janmaitat nRjanmapakSaNaM pavitraM zucitaramiti kaanyaarthH|| acaitamupadezasaptatikAparyantakAvye paThanaphakhamAhapaThitu evaM uvaesasattari, muNaMti citte paramatyavityaraM / taritu te puskajaraM mu'ttaraM, khemeNa pArvati muhaM aNucaraM // 3 // 470 SEXXCCCCC % // 13 // % Jain Education Interna Miww.jainelibrary.org Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA - paThitvA sUtrata etAM upadezasaptatikAM muAMti avabudhyanti citte cetasi paramArtho mokSastasya vistaraH sAthanopAyaH taM / sUtrasya kevale paThane na kAcidarthasiddhirjantoryAvatA paramArtha tattvArtha nAvagaSThati tata ukaM muNaMtIti / tatastattvAdhigamaphalamAha - "taritu" tIrtvA te prANino duHkhataraM janmajarAmaraNazokarogarUpaM sutarAmAdhikyena dustaraM demeNa kuzakhena prAmuvanti sukhaM siddhipurandhrIprAdhilakSaNaM anuttaraM sarvotkRSTamiti lezato'kSaratrayeNa nAmasaMsUcakaM kAvyamidaM / maGgakhAdIni maGgalamadhyAni maGgakhAntAni zAstrApIti hetoH kSemeNetyuktam // // iti zrI upadezasAtikAvRttiH // || sa zafa: 11 zrIkharataragaNanAthAH zrImajinakuzalasUrayo'bhUvan / yannAmasmaraNAdapi javanti kuzakhAni kuzakhAnAm // 1 // taThi vyavijayatilakaH pAThakamukhyo babhUva dakSAtmA / vidyA yavadanAmbujama jikhInA sarasi iMsIva // 2 // tadvineyo vinItAtmA jajJe zrI vinayapranaH / svarNarekheva yakhA dakSaughanikaSopakhe // 3 // taviSyaH zrI kSemakIrtiH prasiddhaH, sAdhurjajhe vAcanAcArya - dharyaH / mithyAtvogradhvAntapUro nirastaH, sthAne sthAne yasya vAgdIpikAyA // 4 // kAritaM yena ziSyANAM zatamekaM dazosaram / tadbabhUvAtivaiduSyanaSitaM vAkUpatiryathA // e // jIrApacI pArzvopAsanato yasya sAtizayatA''sIt / zrAcAre ca vicAre vidhau bihAre vineyavane // 6 // yena svaparyantamavetya mAsAdarvAkprapannAnazanena yAtam / zrIsiddhazailapraNatiM 471 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sazavikA. // 36 // vidhAtuM, tatraiva tatpAdayugaM namAmi // // taSThiSyaH hemahaMsAkhyaH suguruH prabanau juvi / yena iMsAyitaM kAma zurUpada yI zriyA // 7 // zrIvAcanAcArya zirassu mukhyA kSemadhvajAkhyAstu tdiiyshissyaaH| yairidezeSu kRto vihAraH, sarvatra khabdhaH svyshHprcaarH||e|| taviSyAH pravijJAnti zAntisahitAH saujAgyajAgyazritAH, savidyAbhyudayAdharIkRtasurAcAryAH kSitI vishrutaaH| kIrtisphUrtimadhiSThitA munivarAH zrIdemarAjAhvayAH, puNyonnatyatizAyipAThakaziroropamAno dyaaH|| 10 // svakRtopadezasaptatikAyasUtrasya nirmitA TIkA / taireMvaiSA varSe munivedazarenmutiH (1547) pramite hai||11|| vibudhajanavAcyamAnA nAnAvidhasUtrayuktilakhitAGgI / cirakAlamiyaM jIyAdameyadhiSaNodayavidhAtrI // 1 // hiMsArakohavAstavyaH shriimaalottmvNshjH| paTuparpaTagotrIyaH zrImAn dodAhayo'javat // 13 // sa AdhaguNaratAnAM rohayo ghohayo idi / kRtA tasyAgraheSA navyA saptatikA mudA // 14 // // iti prazastiH // 472 // 136 / Jain Educatan Intera www.iainelibrary.org Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAUka // zrI upadezasaptatikA mUkham // titthaMkarANaM caraNAraviMda, namittu nIsesasuhANa kaMdaM / mUDho'vi nAsemi hiu~vaesaM, suNeha cahA sukayappavesaM // 1 // sevikA sabannumayaM visAlaM, pAlija sIla puNa sabakAla / na dijAe kassa vi kUDavAlaM, biMdija evaM javapulajAlaM // 2 // payAsiyatvaM na parassa biI, kammaM karijA na kayA'vi rudaM / mitteNa tuskhaM ca gaNija khuI, jeNaM navijA tuha jIva jahaM // 3 // rogehi sogehi na jAva deI, pIDiUe vAhisahassa gehaM / tAvujAyA dhammapahe rameha, buhA muddA mA diyade gameha // 4 // jayA udilo naNu ko'vi vAhI, tayA paNaThThA maNaso smaahii| 473 Main Education Intern For Private Personal Use Only Ti Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * upadezasaptatikA *** ****** // 23 // * ** * tIe viNA dhammamaI vasijA, citte kahaM ukajaraM tarijA // 5 // virattacittassa sayA'vi sukaM, rAgANurattassa aIva puruu| evaM muNittA paramaM hi tattaM, nIrAgamaggammi dhareha cittaM // 6 // pariggahAraMjajaraM karaMti, zradattamannassa dhaNaM hrNti|| dhammaM jiNuttaM na samAyaraMti, javannavaM te kadamuttaraMti // 7 // thANaM jiNANaM sirasA vahaMti, ghorovasaggA tahA sahati / dhammassa maggaM payaDaM kahaMti, saMsArapAraM naNu te bahaMti // // jAsiGAe neva asaJcajAsA, na kiGae jogasuhe pivaasaa| khaMDijAe neva parassa bAsA, pammo ya kittI zya sappayAsA // e|| puraMtamichattamahaMdhayAre, paripphuratammi sukhnivaare| na sudhamaggou calaMti je ya, sakhAhaNijA tijayammi te y||10|| * * * 474 For PV Personal use only * Jain Education Intel Vilww.jainelibrary.org Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asArasaMsArasuhANa kaje, jo rajAI pAvamaI thavale / appANameso khivaI kisese, saggApavaggANa kaI suI se // 1 // nariMdadevesarapRzyANaM, pUyaM kuNaMto jinnceshyaaeN| . daveNa jAveNa suhaM ciNeza, michattamohaM taha nihiNe // 11 // puvaM sativaM narae sahittA. paMciMdiyattaM puNa jo mhittaa| pamAyasevAi gamiGa kAlaM, so saMghihI no gurumohajAlaM // 13 // savovahANA karittu purva, kayA gurUNaM ca paNAmapuvaM / suttaM ca atyaM mahurassareNaM, zrahaM paDhissaM mahayAyareNaM // 14 // kamaLuvAhIharaNosahANi, sAmAzyAvassayaposahANi / sidhdhaMtapannattavihANapuvaM, ahaM karissaM viSayAi sabaM // 15 // dhANaM guruvaM sirasA vahissaM, suttatyasikhaM viu bhissN| 475 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. mUDamA // 13 // kohaM virohaM sayasaM cazsa, kayA thahaM mahavamAyarissaM // 16 // sammattamUkhANi aNuvayANi, ahaM parissAmi suhAvahANi / ta puNo paMcamahabbayANaM, jaraM vahissAmi suvahANaM // 17 // evaM kukRtANa maNorahANi, dhammassa nivANapahe rhaanni| punajANaM ho susAvayANaM, sAiNa vA tattavisArayANaM // 10 // havaMti je suttavirudhanAsagA, na te varaM sudRvi ktthtthkaargaa| sakhaMdacArI samae parUviyA, tasaNiDAvi azva pAviyA // 15 // azkamicA jiparAyathANaM, tavaMti ti tavamapyamANaM / paDhaMti nANaM taha diti dANaM, savaM pitesiM kayamapyamANaM // 20 // jiNANa je vAparayA sayA'vi, na baggaI pAvamaI kyaa'vi| tersi tave'pi piNA visukI, kammarUpaNaM ca havija sidhI // 1 // 1176 // 30 // Jain Education Intem For Private & Personal use only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahussuyANaM saraNaM gurUNaM, pAgamma niccaM guNasAgarANaM / puhitA atthaM taha mukamaggaM, dhammaM viyANittu cariGa juggaM // 15 // tumaM agIyatthanisevaNeNaM, mA jIva jaI muNa niSThaeNaM / saMsAramAdiMDasi ghoraphulaM, kayA'vi pAvesi na mokasukaM // 3 // kumaggasaMsaggavilaggabudhdhI, jo bujjara mudhdhamaI na dhidhii| tasseva eso paramo alAho, aMgIkarDa jeNa jaNappavAho // 24 // bjIvakAe parirarikaUNaM, sammaM ca miLU supriskiuunnN| sidhaMtazatthaM puNa sirikaUNaM, suhI jaI hoi jayammi nUNaM // 25 // zme cazUMti jayA kasAyA, tayA gayA cittagayA visaayaa| pasaMtajAvaM khu lahiu cittaM, tatto nave dhammapade thirattaM // 6 // dhaNaM ca dhannaM ca bahuppayAraM, kuTuM(9)vameyaM'pi dhuvaM asAraM / 427 C%ER***%%ro hirt Jain Education v s Personal Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muulm| upadezasaptatikA // 13 // REAKKARXACANCARE jANittu dhammaM kuru sabavAraM, jau~ sahijA lahu duskapAraM // 7 // asAsaesuM visaesu sajo, jo mujkaI michapahe thpjo| so caMdaNaM rakhakae dahikA, ciMtAmaNi kAyakae gamijA // 20 // pUyA jiNANaM sugurUNa sevaNaM, dhammakarANaM savaNaM viyAraNaM / / tavovihANaM taha dAnadApaNaM, susAvayANaM bahupunnalAyaNaM // she|| kohAzyA solasa je kasAyA, paccarakarUvA naNa te pisaayaa| balaMti te loyamimaM samaggaM, mukhaM samappaMti tahA udaggaM // 30 // paropahAsaM na kahiM pi kujA, lahuttaNaM jeNa jaNo lhitaa| parassa dosesu maNaM na dijA, dhImaM naro dhammadhuraM dharijA // 31 // jiNiMdasidhdhAriyacezyANaM, saMghassa dhammassa tahA gurUNaM / / suyassuvajkAyasudaMsaNesu, dasahamarsi viSayaM kresu||31|| 428 ||13e| Jain Education Inte MoruRespersonal use Only aiww.jainelibrary.org Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNe mAgaM pidu tiroso, na dhAriyo kayapAvaposo l jarja jave punnajalassa soso, saMpaUe kassa'vi neva toso // 33 // madArisINaM zrariNA samANo, na zrANiyabo diyayammi mASo / dhammaM zrahammaM ca viyANamANo, hukA jo jeNa jamovamANo // 34 // susAhuvaggassa maNe mAyA, nisehiyavA sayayaMpi mAyA / samaggaloyA vijA vimAyA - samA samuppAzyasuppamAyA // 35 // je jave baMdhujaNe virodo, vivahue rajAdhaNammi moho / jo jaMpi pAvatarupaparodo, na seviyavo visamo sa loho // 36 // jo suSittA na jAi DukaM, taM jaMpiyavaM vayaNaM na tirakaM / idaM paratyAdi ya jaM virudhdhaM, na kie taM pi kayA nisidhdhaM // 37 // vArUvaM viraika vesaM, kumA na annassa ghare pavesaM / 4479 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaptatikA. muukhm| // 40 // sAhUNa sAhUNa tahA visesaM, jANika jaMpiU na dosalesaM // 30 // jati gurUNaM diyae dharittA, sikija nANaM viNayaM krittaa| atthaM viyAriGa maI sammaM, muNI muNikA dasanneyadhammaM // 39 // hAsAzvakaM parivaGiyavaM, bakkaM vayANaM taha saGiyatvaM / paMcappamAyA na hu seviyavA, paMcaMtarAyA'vi nivAriyavA // 4 // sAhammiyANaM bahumANadANaM, nattI appiU taha'nnapAeM / vajiU ridhI tahA niyANaM, eyaM carittaM sukayassa gaNaM // 41 // ahiMsaNaM sabajiyANa dhammo, tesiM viNAso paramo ahmmo| muNitu evaM bahupANighAu~, vivaGiyavA kayapaccavA // 4 // kodeNa loheNa tadA jaeNaM, hAseNa rAgeNa ya maThareNaM / jAsaM musaM neva udAharijA, jA paJcayaM loyagayaM harijA, // 3 // 486 // 24 // lain Education in LKsw.jainelibrary.org Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ damakakara asAhuloeNa ya jaM pavannaM, buho na givhija dhaNaM adinnaM / aMgIkae jammi zheva puravaM, bahara khahu~ neva kayA sukaM // 4 // samAyaraM vA avarassa jAyaM, maniGa biMdijA jaNAvavAyaM / je annakatAsu narA pasattA, te jatti puskAi zheva pattA // 45 // je pAvakArINi pariggahANi, mekhaMti zraccaMtauhAvahANi / tesiM kahaM hu~ti jae suhANi, sayA javissaMti mahAduhANi // 6 // sadaM suNittA mahuraM aNiThaM, karija cittaM na hu tuharulaM / rasammi gIyassa sayA saraMgo, akAlamacuM lahaI kuraMgo // 4 // pAsitu rUvaM ramaNINa rammaM, maNammi kujA na kayA'vi pimmaM / paIvamane pamaI payaMgo, rUvANuratto havaI aNaMgo // 4 // jalammi mINo rasaNAraseNaM, vimohiu~ no gadi jaeNaM / 484 A MATA JainEducation intelle For Private & Personal use only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezasaSThatikA. // 141 // pAvA pAvesa tAluvedaM, rasANurAjaM zya purakagedaM // 45 // gaiMdakuMjatthakhagaMdhaludhdho, iMdiMdiro ghANaraseNa giddho / dahA muddA maccumuhaM veI, ko gaMdhagiddhiM hiyae vadeI // 50 // phAsiMdiyaM jo na hu niggadeI, so baMdhaNaM muddhamaI ladeI / dadhuraMgo jada so kariMdo, khiveza appaM vasaNammi maMdo // 51 // misr at visa udinno, DukaM zrasaMkhaM dalaI pavanno / 'sabar3A paMcasu tesu buddhA, muddhA tesiM sugaI ni siddhA // 52 IvA visayA visArja, pachA jave jehi madAvisA / jehiM payA huMti parasA, na sevaSikA khalu te rasAuM // 53 // titthaMkarANaM niSNA pamANaM, kuSaMti je upriya cittamANaM / parsi kiriyA vahANaM, saMjAyaI durakasada ssatANaM // 54 // 482 %%%*9 mUlam / / / 241 // Xww.jainelibrary.org Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azcaMta pAvodayasaMjavArDa, je jIruNo javagaNA javArDa / tesiM suhANaM sulaho javArDa, no saMjavikA javasannivArya // 55 // dhaNaM ca dhannaM rayaNaM suvannaM, tArusarUvAi jamittha annaM / vivasa cava khu eyaM, dhareha javA diyae viveyaM // 56 putA kalattApi ya baMdhu mittA, kuTuMbiNo ceva iddega cittA / dhAraka pAvavasA samee, na rarakaNatthaM pajavaMti ee // 57 // jesiM maNe pAvamaI nividyA, nivA vittI puNa saMki lihA / yA'vi te huMti na hi tuhA, savattha pAvaMti dudAi dudhA // 58 // vanaM vayaMtA jiNacezyANaM, saMghassa dhammAyariyAiyANaM / kRti vA sukhadaM subodiM, zravannavAraNa puNo abohiM // 29 // anAyA dosavasANujAvA, muSaMti tacaM na hu kiMpi pAvA / 483 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** upadezasaptatikA. muukhm| * // 24 // *%% javaMti te puskadaridadINA, parammi khoe suhavippahINA // 6 // pulodaeNaM naNu koi jIvo, nisaM smungoiynaanndiivo| mohaMdhayArappasaraM dalittA, piche nivANapahaM pazttA // 61 // tatyaMtarAyA bahave pasijhA, kohAzNo verigaNA virujhA ( smijhaa)| haraMti te dhammavaNaM DabeNaM, ko nijiNeI naNu te babeNaM // 6 // pAvAi~ pAvA parisevamANA, dhamma jinnuvissmyaannmaannaa| annANakaThehiM kayAnimANA, khivaMti appaM narae ayANA // 63 // na jAgavaM hiyayammi kujA, kulAjimANaM puNa no vahijA / svaM navaM issariyaM ajavaM, bar3e subujhI na dharija gavaM // 64 // ahaM khu loe balavaM tavassI, suyAhi vA ayaM jsNsii| khAne'vi saMte mula na dujA, tahappaNo ukarisaM na kujA // 5 // KAMALAMACHAKRECE % %% 4 // 24 // 484 Jain Education Jww.jainelibrary.org Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAvaggamitto'pi na so paeso, jatthobainno nuvaNamima eso| jIvo samAvaGiyapAvaleso, na pAviu~ katya ya surakaso // 66 // mubaI pAviya mANusattaM, kuvaM pavitaM taha aU khittaM / tattaM suNittA sugurUhi vuttaM, tumnaM pamAyAyaraNaM na juttaM // 6 // bAlattaNaM khiDDaparo gameha, tArumara jogasukhe rmeii| yerattaNe kAyavalaM vameI, mUDho muhA kAlamazkamei // 6 // bahuttaNA vi na jeNa punnaM, samaDiyaM savagugohapunnaM / therattaNe tassa ya nAvayAso. dhammasta jattha thi jarApayAso // 6 // purvi kayaM jaM sukayaM udAraM, pattaM narattaM naNu teNa sAraM / karesi no ya jayA sukammaM, kahaM suhaM jIva bahesi rammaM // 70 // taveSa paskAkhiyakammalebo, anno jirSidAu na koI devo / 495 For Private & Personal use only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muukhm| upadezasaptatikA. // 243 // gurU susAhU jiNarAyavuttaM, tattaM ca samattamimaM niruttaM // // .. pasatyalesaM pakaraMti cittaM, je sattakhittesu vavaMti vittaM / diti nimmohamaNA mamattaM, kuNaMti te jammamimaM pavittaM // 15 // paThittu evaM uvaesasattari, muNaMti citte paramatyavittharaM / tarittu te dukacaraM suuttaraM, khemeNa pAvaMti suhaM aNuttaraM // 3 // Xk%ASKAR CM On // ityupadezasaptatikA mUlam // // 243 // 486 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa taraphathI prakAzita graMtha nA kramAMka nAma mULAkAra TIkAkAra 1. jIvavicAra prakaraNa saTIka zrI zAMti sUri pAThakaratnAkara zrI gajasAra muni muni rupacandra kAyasthiti tetrAbhidhAna na zrI kulamaMDana sUri ajJAta 2. nyAya saMgraha saTIka zrI hemahaMsagaNi svAyajJa 345. dharmasaMgraha saTIka bhAga 1/2/3. mahe. zrI mAna vi. gaNi sopajJa 6. jIva samAsa TakAnuvAda zrI pUvacArya maladhArI zrI hemacaMdra su. kRta TIkAne anu. 9. jambudvIpa saMgraDANI saTIka zrI haribhadra sU. ma. zrI prabhAnaMda s. 8. syAdvAda maMjarI sAnuvAda >> hemacaMdra su. ma. maliSeNa . ma. 9. naMdIsUtra saTIka che devavAcaka gaNi cha malayagiri sU. ma. 10. saMkSepa samAditya kevalicaritra ke pradhumna sU. ma. 11. bukSetra samAsa saTIka cha jinabhadragaNikSamAzramaNa 12. bRhat saMgrahaNI che. 13. i ke ? , devabhadari 14. ceIviMdaNa mahAbhAsa zakti sUri 15. napadeza saTIka maha zrI yaza vi. ma. svapajJa 16. puSpamALA (mULa) sAnuvAda mAladhArI hemacaMdra vi. ma. , candra sUri For Private & Personal use only Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAkAra kramAMka : nAma 17, mahAvIra cariyuM 18 mahilanAtha caritra 19. vAsupUjya che. 20. zAnta sudhArasa saTIka 21. tatvajJAna taraMgiNI 22. zrAddhaguNa vivaraNa 23. triSaSTizalAkA puruSacaritra parva 3/4 24. i . pava 5/6 2. aNusahastrI tAtpayavivaraNa mULAkAra zrI guNacandra gaNi zrI vinayacaMdra sUri zrI vardhamAna sUri mahA. zrI vinaya vijaya ma. jJAnabhUSaNa zrI jinamaMDana gaNi zrI hemacandra sU. ma. gaMbhIra vi. gaNi mahA. zrIyaza vi. ma. mULa-AptamImAMsA-samaMtabhadra bhASya - akalaMka deva vRtti - vidhAnaMdasUmahe. zrI megha vi. ma. zrI jinabhadragaNikSamAzramaNa pUrvAcArya 26. yuktiprabodha saTIka ra7. vizeSaNuvatI - vaMdana pratikramaNa avarI 28 pravrajyA vidhAna kulaka saTIka 29. caityavaMdana bhASya (saMdhAcAra bhAga) saTIka 30/31. vardhamAna dezanA padya bhAga 1/2 yajJa ratnazekhara sUri ma. zrI pradyumna sU: ma. zrI dharmaghoSa sU. ma. zrI devendra sR. ma. zrI zubhavardhana gaNi 32. vyavahAra zuddhiprakAza che zrI ratnazekhara sUri www iniyong Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. anekAnta vyavasthA prakaraNa 34. payaraNa saMdeha : 35. upAdAdi siddhi prakaraNa saTIka 36. hAribhadrIya Avazyaka TIppanaka panna mahA zrI yaza vi. ma. pUrvAcArya zrI candrasena sU. ma. TIppaNa-mala. zrI hemacaMdra sU, ma. zrI hemacaMdra sU. ma. kRta abhiyAna ciMtAmaNi TIkAnuM akArAdikane saMkalana zrI sena sU ma. zrI jagazekhara sU. ma. zrI haribhadra sU ma zrI jayazekhara sU. ma. zrI haribhadra sU. ma. zrI ratnazakhara sU. ma. pUrvAcAryo zrI jJAnasAgara zrI somadhamaMgaNi zrI munisuMdara sUri ma. zrI caMdrasU- saMkalita 37/38. abhidhAnayutpattiprakriyAza bhAga 1/2 39 praznottara ratnAkara (sena prazno) 40. saMbaMdhasaptati saTIka 41. paMcavastu saTIka 42. jaMbusvAmI caritra 43. zrI samyakRtva saptati saTIka 44. guruguNa trizatrizikA saTIka 45. stotra ratnAkara 46. vimalanAtha caritra (gadya) 47. upade saptati 48. upadeza ratnAkara 49. subadhA sAmAcArI zrI guNavinaya gaNi panna zrI saMdhatilakAcArya para For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAkAra mUvIkAra mahA. zrI kIti vi. gaNi zrI devabhadra sUri zrI devabhadra sUri zrI bhAvacaMdra sUri zrI hemavijaya gaNi upA. zrI yazadeva ma. svapajJa kramAMka nAma 50. vicAra ratnAkara 51/52. navapada prakaraNa bRhadravRti bhA-1-2 53. navapada prakaraNa laghuvRti 54. zAMtinAtha caritra (gadya) 55. zrI pArzvanAtha caritra (padya) 56. zrAddha pratikramaNa vRtti (vandAvRtti) 57. vijaya prajJasti kAvya (senasUri caritra) 58/59. dharmaratna prakaraNa bhAga 1-2 60 kumArapAla (mahAkAvya) dvayAzraya 61. devendra narakendra prakaraNa 62. puSpa prakaraNa mALA. vividha prakaraNe saMgraha muLa bhASAMtara) 63/64. upadezapada bhA. 1-2 65. upadeza saptatikA (navyA) 66/67. zrI zrAddhadina kRtya-bhA. 1/2 hemavimala gaNi zAMti sUri hemacaMdrasUri pUrvAcAya yvacAryuM zrI devendra su. devendra sUri purNakalazagaNi municaMdra sUri municaMdra sUri haribhadrasUri kSemarAjamuni zrI devendra sUri ( pajJa) www inyong Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | namo nama: zrI kUve | kammamasaMkhijjabhavaM / khavei aNusamayameva Autto // annayaraMmi vi jaage| sajjhAyaMmi viseseNa // jinazAsananA koIpaNa rogamAM pravRtti karanAra asaMkhyabhavanA bAMdhelA karmone khapAve che. paraMtu svAdhyAyamAM pravRtta AtmA vizeSapaNe karma khapAve che. - maladhArI hemacaMdrasUripuSpamALA zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa * 7, trIjo bhaivADa, bhulezvara, muMbaI-2. For Private & Personal use only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Personal use only