Book Title: Deshna Chintamani Part 01
Author(s): Vijaypadmsuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005483/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI dezanA pitAmaNi mabAga thI mArI bAra nI - For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ai nama: zrI siddhAra che. zrInemi padma graMthamAlA pu5 9 tapagacchAdhipati-zAsanasamrAsUricakra cakravarti-jagadagurU AcArya mahArAja zrIvijayanemisUrIzvara caraNakikara viyANavijyapadrasUri praNata-svapajJa spaSTArtha sahita zrI dezanA ciMtAmaNi bhAga 1 lo [ zrI AdinAtha prabhunI dezanA ] :: Arthika sahAyaka :: zeTha jesaMgabhAI hemacaMda. The. caMgaLamadInI khaDakI. ne prakAzaka che zrI jaina graMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka zA. izvaradAsa mUlacaMda. kIkAbhaTanI piLa-amadAvAda. vIra saM 2466 visaM. 196 dvitIyAvRtti bheTa che For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizi che hitazikSA aSTaka che [ harigIta cheda ] sarva doSa nivAranArA deva jemAM dIsatA, moTA vratane dhAranArA pUjya gurUvara chAjatA; jina kathita karUNA rasa bharyo jinadharma jemAM dIpa, tevA suzrAvaka dharmane DAgho karyo ne vakhANatA. pAmatA bhavI jIva puNya teha zrAvaka dharmane, hita zIkhAmaNa ApatA darareja ima nija jIvane; he jIva! cetI cAlaje jina dharmane ArAdhaje, TaMkazAlI vIra prabhu hita vacanane saMbhAraje. sukhane samaya ke dukhane tuM jANa jala kallola e, "o dIna bIvIta jAyagAne artha khUba vicArIe; sAvadhAna banI niraMtara duHkhamAM tana mana bale, karatA vizeSa dharma bhAve ApadA dUre Tale. 3 paranAra kerI cAhanA tuM svapnamAM paNa karIza nA, priya suMdarIne cAhatAM pAme ja madana viDaMbanA; munine kanaDatAM hoya bahu duHkha je mahAbela kuMvarane, tema malayA suMdarIne tima thayuM zrIpAlane. vANI kaThora vadIza nA tenA vipAko je jarA, priya mitra tevuM belatA karmo nikAce AkarA para janmamAM laTakAya uMdhA mastake nRpa suta chatAM, baMdha samaye bhUlanArA vividha vipadA pAmatA. % D For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he jIva! sattara pAMca paMcANu gaNuM be chUTanA, lAve paTela duUNa rUpiyA so kahI mAyA taNa kAryo karI besI bajAre kega vasu kahI vedane, lakSmI ghaNuM te meLavI paNa karma nA tajaze tane, he jIva! zatru mitramAM samabhAva kayAre jAgaze?, ghAsamAM ramaNa viSe samabhAva kayAre jAgaze ? pathara viSe sonA viSe samabhAva kayAre jAgaze ?, maNimAM ane mATI viSe samabhAva kayAre jAgaze?. mAlA viSe ne sarpamAM samabhAva kayAre jAgaze ?, mAnamAM apamAnamAM samabhAva kayAre jAgaze ?; mekSamAM saMsAramAM samabhAva kayAre jAgaze ?, prabhu vIra kerA nAmamAM layabhAva kayAre jAgaze ?, he jIva! sukRta kAryane anumodaje ne pApane, garvaje prabhu siddha sAdhu dharma kerA zaraNane; nitya aMgIkAra karaje eha traNanA sAdhano, tathA bhavyatvAdi kAraNa pAmIe heje ane. hoya daphata nAza tethI sAdhanA zubha dhamanI, tehathI bhava nAza hove eha vANI vIranI; tuM anAdi bhava anAdi bhava bhramaNa tuja karmathI, karmanA rAgAdi kAraNa teha viNase dharmathI. deva gurU ne dharmanuM zaraNuM male pratidina mane, tima mahAvrata sAdhavA daDha bhAvanA prasare mane, have acAnaka maraNa mAruM je kadI A rAtamAM, dehAdi trividha vosirAvuM te rahI zubha dhyAnamAM navaprabhAta prInTIMga presamAM zA. maNIlAla DagalAle chApyuM. ghIkAMTADa, nevelI sInemA pAse? : amadAvAda. For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o o 0 o o zrI jaina graMtha prakAzaka sabhAe chapAvelA graMthanuM lipta 1 aNusahastrI tAtparya vivaraNuM (Ata mImAMsA tad bhASya saMvalita aSTasahastrI saMjJakavRtti sametaM) 10-0-0 2 aSTaka prakaraNuM (savRttikama ) 1-8-0 3 aSTaka prakaraNuM (mUla mAtra) 0-4-0 4 syAdvAda rahasya patra (saTIkama) 0-12-0 5 nyAya khaMDana-khaMDakhAdya prakaraNuM (savRttikama) 8-8-0 6 nyAyAlaka (tatvapravRtti sameta ) 5--0 7 navatatva vistarArtha: (yaMtra, pariziSTAdi sahita) 3-1-0 8 daMDaka vistarArtha: ( vRtti, cUrNi, stavanAdi sahita) 1-0-0 9 jaina nyAya mukatAvali ( saTIkama ) 1-1-0 10 jaina nyAya muktAvalI savRtti-samughAtatatva ca 1--4-0 11 haima dhAtumALA ( vyAkaraNapayogI sarva sAhitya sahita) 4-9-0 12 dhAtu ratnAkara bhA. 1-2-3-4-5-6 11-1-0 413 zrAvaka dharma jAgarikA 1-4-0 14 siddhacaka pUjA-spaSTArtha sahita 415 bhAvanA kapalatA bhA. 1 -10-* 16 oNtra ciMtAmaNi tathA prAkRta staMtra prakAza 1-0-0 17 zrI haribhadra sUri graMtha saMgraha chapAtA graMtha. o 1. IT o o -10-0 2 -8 -0 1 zrI jinendra stavana mukatAvalI zramaNa dharma jAgarikA 2 siddha hema zabdAnuzAsana 7 stotra muktAvalI 8 zrI kadaMbagiri brahakalpa spaSTAthe 3 dharma parIkSA (zrI yazovijaya gaNi sahita praNItA) 9 zrIyazoddhAtrizikA-spaSTArtha sahita 4 svAsthata ratnAkara 10 zrI gatima svAmi stotra-spaSTAthe 5 mega daSTi samuccaya, lega bindu Adi | sahita. prApti sthAna : zrI jaina graM tha ma kA za ka sa bhA. pAMjarApoLa--amadAvAda, 4 AvA cinhavALA graMtho sIlIkamAM nathI ema samajavuM. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvatantrasvatantra-zAsanasamrA-sacikacakravatti jagagurU tapagacchAdhipati-bhadAraka AcArya zrIvijayanemisUrIzvaraH (AryAvRtta| ) sIlasugaMdha sarIraM, samayapayatthovaesagaM dhiirN| AyaMsajIvaNaM taM vaMde guruNemisUrimahaM // 1 // janma-vi. saM. 1929 kArtika zu 1 mahUvA dIkSA-vi. saM. 1945 paMnyAsapada-visaM. 1960 jyeSTa suda 9 mAgasara suda 3 bhAvanagara vaLA (vallabhipura) gaNipada-vi. saM. 1969 kArtika vada 7 vaLA (vahUbhipura) sUripada-vi. saM. 1964 jyeSTa suda 5 bhAvanagara For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I rI namaH | | zrI gurUmahArAjanA hastakamalamAM samarpaNa che madIyA ddhAraka, paramopakArI, paramagurU, sugrahIta nAmadheya, pUjayapAda, prAtaHsmaraNIya, zrIgurU mahArAja ! ApazrIjI madhumatI (mahuvA) nagarInA rahIza pitAzrI deva gurU dharmAnurAgI zeTha lakSmIcaMda ane mAtuzrI dIvAlIbAInA kuladIpaka putra cho. visaM. 1929 nI kArtika suda ekamanA janma dinathI mAMDIne lagabhaga so varSanI nAnI uMmare saMsArane kaDavA jheranA je mAnIne agaNya sadguNa nidhAna parama gurU zrI vRddhivijayajI (zrI vRddhicaMdrajI) mahArAjajInI pAse zrI bhAvanagaramAM vi. saM. 1945 nA jeTha suda sAtame siMhanI peThe zUravIra banIne parama kalyANakArI ane hRdayanI kharI bAdazAhIthI bharelI pravajyA (dIkSA) ne pUrepUrA ullAsathI grahaNa karIne siMhane peThe zUravIra banIne sAdhI rahyA che, ane ApazrIjIe agAdha buddhibalathI jaldI sva5ra siddhAMtane uMDo abhyAsa karyo, ane nyAya vyAkaraNAdi vividha viSayanA puSkala vizAla graMthanI racanA karIne suMdara sAhitya sevA karavA uparAMta apUrva dezanA zaktinA prabhAve abhakSyarasika, unmArgagAmI agaNya mahArAjadi bhavya jIvone saddharmanA raste derIne hadapAra upakAra karyo che. temaja ApazrIjInA agaNya saguNene joIne meTA gurUbhAI, gItArtha ziromaNi, zramaNakulAvaMtasaka, paramapUjya, paMnyAsajI mahArAja zrIgaMbhIravijayajI gaNivare tamAma siddhAMtanI goddhahanAdika kriyA vagere yathArtha vidhAna karAvIne mahA prAcIna zrI vallabhIpura (vaLA) mAM ApazrIjIne vi. saM 1960 nA kArataka vadI sAtame gaNipadathI ane mAgazara suda trIje paMnyAsapadathI vibhUSita karyo. ane zrI bhAvanagaramAM vi. saM. 1964 nA jeTha suda pAMcame tapAgacchAdhipati, bhaTTA raka, AcArya padathI alaMkRta karyA. ApazrIjI ratananI khANa jevA zrI saMghanI ane tIrtha dinI sevA pahelAMnI mAphaka hAla paNa pUrepUrA ullAsathI karI rahyA che. tathA ApazrIjInA amogha upadezathI devagurU dharmAnurAgI saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI vigere ghaNae bhavya jIvoe charI pAlatAM vizAla saMgha samudAya sahita tIthIdhirAja zrI zatruMjayAdi mahAtIrtha yAtrA aMjanazalAkA vigere uttama dhArmika kSetramAM lakSmIne sadupayega karyo ane kare che, temaja ApazrIjIe mArA jevA ghaNue bhavya jIvonI upara zrI jainendrI dIkSA, dezavirati vagere mokSanA sAdhane daIne kadI paNa na bhUlI zakAya tevA anahada upakAra karyA che ane kare che, vigere lakattara guNothI AkarSAI ane ApazrIjIe mArI upara karelA ananta upakArone yAda karIne ApazrIjInA pasAyathI banAvelo A zrI dezanAciMtAmaNi nAmane sArvajanika sarala graMtha parama kRpALu ApazrIjInA karakamalamAM samapane huM mArA AtmAne dhanya kRtArtha mAnuM chuM, ane niraMtara eja cAhuM chuM ke ApazrIjInA pasAyathI (1) prAkRta saMskRta gujarAtI vigere bhASAmAM AvA sArvajanika sarala graMthanI racanA karIne zrI saMghAdi pavitra kSetronI bhakti karavAne zubha avasara (2) ApazrIjI jevA gurUdeva (3) zrI jene zAsananI sevA (4) nirmala nirabhilASa saMyama jIvana (5) paropakAra vigere saMpUrNa AmaramaNatAnA sAMdhana mane bhAbhava maLe. che nivedaka : ApazrIjInA caraNakikara nirguNa viyANa padyanI vaMdanA. che For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijaya pavarita graMthAvalI 1. zrAvaka dharma jAgarikA sAthe. ne 50 50 1 2. dezavirati jIvana. ne 50 50 2 3. siddhacaka pUjA spaSTArtha sahita. ne pa0 putra 3 4. zrI mahAvIra paMca kalyANaka pUjanAdi saMgraha AmAM 1. zrI mahAvIra paMcakalyANaka pUjA 2. siddhacaka pUjA 3. jina stavana covIzI 4. staMbhapradIpa 5. zrI tIrthAdi stavana saMgraha 6. zrI mahAvIra paMcakalyANaka DhAla saMgraha 7. vairAgya pazcIzI dAkhala karela che. 5. zrI samaprabha sUrikRta zrI siMdUra prakarane chaMdabaddha anuvAda artha sahita. 6. padmAstavanamAlA, 7 nemipadmAstavanamAlA ne 50 50 4, 8 kalyANakamAlA. 9 zrI vijayanaMdanasUri mahArAja kRta kadaMbastitrane sArtha chaMdabaddha anuvAdane pa.pu. 5 10 paddhataraMgiNI-AmAM (1) bhAvanA paDazaka. (2) vividha uttama bhAvanA. (3) bhAvanA paMcAzikA. (4) bhAvanA Sa trizikA. (5) stuti paMcAzikA. (6) saMvega mAlA dAkhala karela che. 11 saMvega mAlA sAthe (prakAzaka-zrI jaina dharma prasAraka sabhA ) ka. 0-2-0 12 zrI bhAvanA kalpalatA bhAga 1 le. ( anityabhAvanA ) ne 50 50 6 13 stotra ciMtAmaNi tathA prAkRta stotra prakAza. ne 50 putra 7-8 14 dezanAciMtAmaNi bhAga 1 le. (zrI AdIzvara prabhunI dezanA ) ne 50 putra 9 chapAvavAnA graMtha. 15 zrI kadaMbagiri brahaka95 prAkRta-sAthe 16 zrI yazoddhAtrizikA prAkRta ( u. yazovijayagaNinuM jIvana ) sAthe 17 zrI gautamasvAmi stotra. prAkRta sAthe For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ba tapagacchAdhipati-zAsanasamrATa-saricakacakravarti jagarU-AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvara caraNakikara viyANa-vijyapadrasUri janma--vi. saM. 155 vaizAkha suda 3 amadAvAda dIkSA-vi. saM. 1971 mAgazara vada 2 talAjA (zobhAvaDa) gaNipada-vi. saM. 1982 phAgaNa vada 5 pATaNa paMnyAsapada-vi. saM. 1982 phAgaNa vada 12 pATaNa upAdhyAyapada-vi. saM. 1988 mahA suda 5 serIsA mahAtIrtha AcAryapada-vi. saM. 1992 vaizAkha suda 4 amadAvAda dhI navaprabhAta prI. presa, ghIkAMTA reDa-amadAvAda, For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GOOGYOYODYBODYCOOOOOO O/DO/DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO / AC/ zeTha jezIMgabhAI hemacaMda janmaH vi. saM. 1938 zrAvaNa suda 9 @@@@@@@ @@@@@@@@ @@@ @ @@ @ For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemaNe A graMtha chapAvyo te zeTha. jesIMgabhAI hemacaMda. amadAvAda caMgapaLa medInI khaDakInA rahIza. zeTha jesIMgabhAI hemacaMda avichinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jainendrazAsananA ananya upAsaka che. vikrama saMvata 1938 nA zrAvaNa sudi 9 me temano janma thayo hato. temanA mAtuzrInuM nAma zivakuMvara hatuM. temane eka cImanalAla nAme bhAI tathA traNa bahena hatAM, temAM cImanalAlabhAIne (1) ratIlAla (2) ramaNalAla (3) caMdulAla. (4) zAMtilAla (5) navInacaMdra ema pAMca putro che. temAMnA vaDIla putra ratIlAlane zatiSacaMdra nAme putra che, zeTha jesaMgabhAInA pitAzrI zeTha hemacaMdabhAI jyAre svargastha thayA, tyAre zeTha jesIMgabhAInI uMmara paMdara varSanI hatI, jAta mahenata, malatAvaDA svabhAva, ane uMcI koTInA dhArmika saMskArane laIne potAnA kuTuMbane zrI jina dharmanA ghorI raste pragatimAna karI rahyA che, ane tene laIne teo nirAMte dharmasukhamaya jIvana gujAre che, keLavaNI pratye temanI uMca bhAvanA hovAthI bhAI ratIlAlane AgaLa abhyAsa karavA mATe IMglAMDa tathA yuropa tarapha mokalyA hatA. zeTha jesIMgabhAInA nAnapaNathI ja dhArmika saMskAra sArA hevAthI hAla paNa teo parama ullAsathI dharmArAdhana kare che. temanAM sadharmAcAriNuM meMghIbena paNa bhadrika ane dharmiSTa hatAM. temaNe visaM. 1970 nI sAlamAM zrIyaNa tIrthane saMgha kADhaye hato. ane tyAM dhArmika kriyAo ghaNAja utsAha ane ADaMbara pUrvaka ujavavAmAM AvI hatI. vaLI temaNe zrIsametazikhara vigere mahAtIrthonI yAtrAne paNa apUrva lAbha lIdho che. tathA vi. saM. 1980 mAM brahmacarya vrata dhAraNa karyuM. zeTha jesIMgabhAI zrIjaina dazAporavADa kalabamAM peTrana membara che. hAla temanI be peDhIo cAle che. temAM eka pAMcakuvA kApaDa bajAramAM zA. cImanalAla jesIMgabhAInA nAmathI agIyA tathA rezamI sADIonI dukAna ane bIjI dukAna sTezana roDa para dhI gujarAta Te mobAIlanA nAma para cAle che zeTha jesIMgabhAIne zrInavapadajInI oLI ghaNAM varSothI cAlu che. temanA dharmanehI zA. IzvaradAsa mUlacaMdanI preraNAthI navapadamaya zrI siddhacaka tapanA udyApana nimitte zeTha jesIMgabhAIe A zrIdezanAciMtAmaNi graMthanI bIjI AvRtti zrI jaina graMtha prakAzaka sabhAnI mAraphata chapAvI che te temanA hAthe khapI jIvane ApavAmAM Avaze. zeTha jesIMgabhAInI mAphaka bIjA paNa zrIjinazAsana rasika zrAvake AvA dhArmika kAryomAM svalakSamIne sadupayega kare. zrI jaina graMtha prakAzaka sabhA. For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o | 0 1 -0-0 | 0 o zrI jina graMtha prakAzaka sabhA prakAzita graMthe. 1 aSTa sahastrI tAtparya vivaraNa (Ata mImAMsA taddabhASya saMvalita aSTa sahastrI saMjJakavRtti sameta) 10-8-0 2 aSTaka prakaraNuM (savRttikama). 1-8-0 3 aSTaka prakaraNa (mUla mAtra) 0-4-0 4 syAdvAda rahasya patra (saTIkama) 0-12-0 5 nyAya khaMDana-khaMDakhAdya prakaraNuM (savRttikam) 8-0-0 6 nyAya loka (tatvaprabhAvRtti sameta) 5-0-0 7 navatatva vistArArtha (yaMtra, pariziSTAdi sahita) 8 daMDaka vistarArtha (vRtti, cUrNi, stavanAdi sahita) 9 jene nyAya muktAvali (sIkama) 1 -0-0 10 jaina nyAya muktAvali savRtti-samuddaghAta tatva ca 1-4-0 11 haimadhAtumALA (vyAkaraNapayogI sarva sAhitya sahita) 4-0-0 12 dhAtu ratnAkara bhA. 1-2-3-4 11-0-0 13 zrAvaka dharma jAgarikA 1-4-0 14 zrI siddhacakra pUjA-spaSTArtha sahita 0-10-0 15 haribhadrasUri graMtha saMgraha 2-0-0 16 bhAvanA kalpalatA 0-10-0 17 stotraciMtAmaNi prAkRtastotra prakAza 1-0-0 18 yogadaSTi samuccaya, yoga bindu Adi 3-0chapAtA graMthe. 1 dhAtu ratnAkara bhA. pa-6 6 dezanAciMtAmaNi-bhAga bIje 2 zrI siddhahema zabdAnuzAsanama 7 zramaNa dharma jAgarikA 3 dharma parIkSA (zrImadda yazovijayagaNa praNItA) 8 stotraciMtAmaNi-bhAga bIje ja svAdyanta ratnAkara 9 prAkRta stotra prakAza-bhAga bIjo 5 bhAvanA ka95latA-bhAga-2jo. prAptisthAna : zrI jaina graMtha prakAzaka sabhA. pAMjarApoLa : amadAvAda *. - - - - - * * , an For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mA~ namaH ramI vAvivAra che // NamA paMcapatthANamayamahappahAviya sirisUrimaMtArAhaga-vihiyavakkhApaNNattippamuhavivihajogasaMdabbha-taiaMguttappavarapaMcAisayaparimaMDiya paramaguru Ayariya siri vijayaNemisUrINaM // | prastAvanA | dharAram | titthuddhArappamoya viraiyavivihaggaMthasiThThappahAvaM / dakkha sahesaNAe varadaraNaguNaM bhavvabhahassahAvaM // jogakkhemappavINaM guNisamaNagaNe NAsiyANaMgacAvaM / vaMde saddhammavIraM guNarayaNaNihiM gemisUrIsaraM haM // 1 // dharmavIra priya baMdhuo ! samyagdarzana samyajJAna ane samyaphacAritranI ArAdhanA karavA rUpa mokSa mArganA svarUpane yathArtha svarUpe jaNAvanArA dareka graMthanI ke zAstronI zarUAtamAM prastAvanAne yogya sthAna ApeluM jaNAya che, te pramANe karavAmAM mukhya muddo e che ke prastAvanA e zAstranuM ke graMthanuM aMga che, eTale tenA adhyayana-adhyApana vigeremAM prastAvanA bhavya jIne pravartAvanArI (pravRtti karAvanArI) che. Aja vAtane lakSyamAM laIne zrI anugadvAra sUtranA racanArA parama gItArtha sthavira bhagavaMte (1) upakrama (2) nikSepa (3) anugama (4) naya, A anuyAganA cAra bhedamAM zarUAtamAM upakamane ja kahyo che. eTale je zAstrane upakrama darzAvyo hoya, te zAstramAM ja nikSepAdinuM svarUpa ghaTAvI zakAya. (1) upakrama (2) uddaghAta (3) prastAvanA A traNa zabdomAM arthabheda lagAra paNa nathI. eTale e traNe nAma ekaja arthane jaNAvanAra che. TIkAkAranI paNa eja pharaja che ke graMthanI zarUAtamAM prastAvanAne nirdeza jarUra karavo joIe. Aja IrAdAthI pUjya zrI zIlAMkAcArya, maladhArI zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja vigere mahA purUSoe paNa zrI AcArAMgasUtra, zrI anugadvAra sUtra vigere zAstronI zarUAtamAM saMkSepathI paNa prastAvanA jaNAvI che, eTale prastAvanA nirdeza karIne ja TIkAnI zarUAta karI che. nyAya zAstra paNa A vAtane saMpUrNa svarUpe Teko Ape che, kAraNa ke te paNa A pramANe jAhera kare che ke kaI paNa kAryamAM ekadama pravRtti thatI ja nathI. eTale (1) adhikArI (2) prajana (3) abhidheya (4) saMbaMdha A anubaMdha catuSTaya kahevAya che. jijJAsu ne graMthanA adhyayanAdimAM jeDe te anubaMdha kahevAya. A cAra anubaMdhanuM jJAna thayA bAda (1) ISTa For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sAdhanatA jJAna eTale A graMtha bhaNavAthI mane arthanuM jJAna vigere lAbha thaze. ane (2) kRti sAdhyatA jJAna eTale A graMthane huM bhaNuM zakIza. ema ISTa sAdhanatA jJAna ane kRti sAdhyatA jJAna thAya che. tyAra bAda adhikArI ne zAstrane bhaNavuM vigere pravRtti thAya che. ema " pravRttikanazAnananavAjJAnavipatvimanuvaMdhatuSTotvama" A anubaMdha catuSTayanA lakSaNa uparathI jANI zakAya che. Ama kahevAnuM spaSTa ane sarala rahasya e che ke kaI paNa graMthanuM adhyayana vigere karatAM pahelAM samajaNanA gharamAM rahelA jizAsune te te graMthanI bAbatamAM hRdayamAM AvA prazno udbhave che (thAya che) ke-(1) A graMthanuM nAma zuM ? (2) A graMthamAM nAma pramANe artha ghaTe che ke graMthakAre marajI pramANe nAma pADayuM che. (3) A graMtha kayA kayA padArthonA svarUpane jaNAve che. (4) graMthakAre kyA zAstrane anusAre kaI paddhatie kayA muddAthI ahIM padArthonuM varNana karyuM che, (5) graMtha bhaNavAmAM lAbha zo ? (6) zarUAtamAM graMthakAre maMgala kayuM che tenuM zuM kAraNa? (7) iSTadeva namaskAra maMgala-AzIrvAda maMgala vigere traNa prakAranA maMgalamAMthI ahIM kayuM maMgala karyuM che. (8) graMthakAra keNa ? (9) temaNe kaI sAlamAM kyA sthale graMthanI racanA karI ? vigere praznonA khulAsA karavA rUpe jarUrI bInA jaNAvavI, ane te uparAMta graMthano TuMka sAra paNa jaNAvavo e prastAvanAne mukhya muddo che, eTale jemAM cAra anubaMdhanI bInA vigere varNana hoya, te prastAvanA kahevAya je graMthanI upara prastAvanA lakhavAnI hoya, te AkhAe graMthanI vastu ane graMthakArane paricaya-padArtha tatvane muddo vigere bAbatane zarUAtamAM dIrdhadaSTithI vicAra karyA bAda lekhaka prastAvanAne lakhavAne AraMbha kare che, eTale prastAvanA lakhavAnA avasare lekhakane upara jaNAvelI bInA tarapha jarUra lakSya rAkhavuM paDe che. buddhizAlI madhyastha vAcaka vargane A vAta dhyAnamAM ja hoya che. tethI ja teo graMthanI vastu saMkSepamAM samajavAne mATe zarUAtamAM prastAvanAne vAMce che. A prasaMge yAda rAkhavuM joIe ke prastAvanA vinAne graMtha adhuro ja gaNAya. AthI saheje samajAze ke dareka graMthanI zarUAtamAM prastAvanA hovI ja joIe. A niyama pramANe A zrI dezanAciMtAmaNi graMthanI bAbatamAM paNa (1) graMthanuM nAma zuM? (2) te nAma rAkhavAnuM zuM kAraNuM. (3) graMthamAM nAma pramANe artha ghaTe che ke nahi? (4) kenA AdhAre A graMthanI racanA karI che ? (5) temAM zI zI bInA kayA muddAthI kevA rUpamAM varNavI che ? (6) ahIM cAra anubaMdhanuM svarUpa zuM ? (7) chaMda zAstranA niyama pramANe ghaNAM che chatAM harigIta chaMdamAM racanA karavAnuM zuM kAraNa ? (8) kayA sthale kaI sAlamAM kenI vinaMtithI A graMtha banAve ? vigere praznone khulAsAne jaNAvavA mATe prastAvanA khAsa jarUrI che. jagatamAM (1) adhamatama. (2) adhama. (3) vimadhyama (4) madhyama (5) uttama ane (6) uttamottama ema purUSa cha prakAranA hoya che, temAM (1) je adhamatama eTale bahu ja For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halakI koTIne purUSa hoya, teo baMne bhavane bagADe che, eTale temane hoya sukhanI IcchA-kAraNa ke duHkhane kaI cAhe ja nahi, chatAM paNa ajJAnAdi doSane laIne sukha zAthI maLe? A praznano khulAso meLavI zakatA nathI. AvA jIvomAM vilakSaNatA e dekhAya che ke-saMyama tapazcaryA dAnazIla pUjA vigere guNe che ke sukhane Ape che, chatAM A adhamatama purU bIna samajaNa vigere kAraNathI te guNone "duHkhane ApanArA che" ema mAnIne sevatA nathI ane jarUra duHkhane ApanArA evA viSaya kaSAyAdine "A sukhanA kAraNa che " ema mAnIne seve che. AthI vastusthiti e bane che ke teo zAMtimaya jIvanane pAmatA nathI ane azAMtimaya jIvana gujAre che. ane mAnava jIvananuM dhyeya taddana bhUlI jAya che. vaLI e vAta tadana naja bhUlavI joIe ke (1) vAstavika sukhanuM svarUpa zuM che ? (2) pote jene sukhadAyI mAne che, te mAnyatA vyAjabI che ke geravyAjabI? (3) kharA sthira ane du:khanI sAthe nahi bhaLanArA sukhanA kharA kAraNe kayA kayA che ? hitecchu bhavya jIvoe A traNa praznone spaSTa ane nirdoSa javAba svayaM prajJAthI pote meLavavo joIe, athavA svayaMprajJAvALA mahA purUSonI pAsethI meLave joIe. ane tyAra bAda sAtvika pravRtti karanArA jIva talabhAra paNa du:khane pAmatA nathI, ane pitAnA jIvananuM mukhya dhyeya paNa jALavI zake che. ane adhamatama purUSonI pravRtti AthI viparIta hoya che, eTale teo viSaya kaSAyAdinA phaMdamAM phasAya che, tethI teo jema cAlu bhava bagADe che, tevI rIte have pachI marIne je bhavamAM temane javAnuM hoya, te parabhavamAM paNa "vAve tevuM laNe, ane kare tevuM pAme" A kahevata pramANe pAchalA bhavamAM bAMdhelA cIkaNuM karmone jyAre udaya thAya, tyAre rIbAI rIbAIne anicchAe (marajI vinA) paNa lAMbA kAla sudhI durgatinA duHkho bhegave che. bhavabhIrU janene AvI bInA unmA gamanathI bacavA mATe sAdhanabhUta nIvaDe che. (2) "A bhava mIThA parabhava keNe dIThA" AvI vicAraNAvALA adhama purUSa pa2 - lokane mAnatA nathI. paraMtu "paraloka che ja " ema sacoTa samajavAne mATe teoe A pramANe jarUra vicAravuM ja joIe ke (1) jo ke tarata ja nAne bAlaka stanapAna karavA (dhAvavA ) maMDI jAya che, tenuM zuM kAraNa ? uttara--pAchalA bhavanA saMskArane laIne ja te bAlaka tevI pravRtti kare che. (2) prabhu zrI tIrthakara deva janma, tyAre temanA puNyarUpI lehacuMbakathI kheMcAIne mahaddhika Idra vigere devo ahIM tathA merU parvatanI upara apUrva ullAsathI bhakti kare che. AvuM puNya prabhudeve pAchalA bhavamAM bAMdhyuM hatuM ema mAnI zakAya. kAraNa ke ahIM to haju hamaNAM ja jamyA che. tethI te kaI rIte bAMdhI zake ? eTale naja bAMdhI zake, (3) mauna ekAdazInA vyAkhyAnamAM jaNAvelA suvatazeTha zrIdharma ghoSa gurU mahArAjanI vairAgyamaya dezanA sAMbhaLIne For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jAtismaraNa jJAna pAmyA. tethI temaNe jANyuM ke meM pAchalA bhavamAM mauna ekAdazInI ArAdhanA karI hatI, tenA pratApe agIAramAM devalokamAM mahaddhika deva thayo hato, tyAM ghaNe kAla devatAI sukha jogavIne ahIM huM agIAra koDa sonaiyAne svAmI thaye. ahIM paNa mana ekAdazInI ane saMyamanI sAdhanA karIne kevalajJAna pAmIne muktimAM gayA. 4) AdrakumAra paNa jAtismaraNa jJAnathI pAchalA bhavanI bInA jANe che. (5) devalekamAM taratanA upajelA devo avadhijJAnathI jANe che ke amuka dharma kiyA karavAthI huM deva thaye. A badhI bInAne dIrgha dRSTithI vicAra karatAM jarUra jaNAze ke vartamAna bhavanI Agabane bhava ane pAchaLane bhava cheja. chatAM paralokane tarachoDIne viSaya kaSAya vigere pApanA sAdhanene sevanArA jIvo aMte to jarUra pastAya che. A prasaMge yAda rAkhavA jevI jarUrI bInA e che ke-eka mahAtmA vrata niyama paramAtmAnuM dhyAna vigere dharmArAdhana karavAmAM sAvadhAna rahetA hatA. paralokane tarachoDanArA eka nAstika mANase te mahAtmAne pUchayuM ke tame A badhuM zuM kare che ? ane te zA mATe karo cho ? mahAtmA--paralekane sudhAravAnI khAtara huM dharmanI ArAdhanA karuM chuM. nAstika--jyAre paraleka ja nathI, te pachI dharmane karavAnI jarUrIyAta ja jaNAtI nathI. mahAtmA--pahelAM kahyuM te pramANe bAlakanI stanapAna karavAnI tathA taratanA janmelA prabhu zrI tIrthakara devanI bInA ane te prasaMge saMskAranI gherI vigerene khUba vicAra karatAM ane "puNa: guthena vALA, papa: gum vamaLa" vigere vacananuM rahasya vicAratAM jarUra nirNaya thaze ke-paraleka vastu che ja. bIjA jIvane jema judI judI jAtanI Teva hoya che, tema mane paNa A pramANe dharmakriyA karavAnI Teva paDI che. ema kadAca koI paNa mAne te paNa mane te kaMI paNa nukazAna nathI, kAraNa ke huM pApa karmane sevato nathI. ane mane aDaga zraddhA che ke pApanA sevanathI ja duHkha legavavuM paDe che. ( mahAtmA nAstikane kahe che ke ) tuM to paraleka che chatAM tene mAnato nathI. ne sAcI mAcIne viSaya kaSAya vigere durgatinA sAdhanone seve che. paNa kadAca paraleka nIkaLI paDyA, te tAruM zuM thaze ? eTale jarUra tAre durgatinA duHkho rIbAI rIbAIne bhegavavAM ja paDaze. jo ke tArA jevA ghaNAe jIvo zraddhA gamya vastune khullI rIte svIkAravAnI nA pADe che, paNa jyAM pitAno svArtha bagaDato hoya, tyAM to AnAkAnI karyA vagara zraddhA gamya vastune paNa svIkAre ja che kema ? tamane A mArA kahevAmAM geravyAjabI kaMI lAge che? mahAtmAnA A vacanane sAMbhaLanAra nAstika mANasa samaju ane vicAraka hato, tethI tene khAtrI thaI ke-mArI mAnya bhUla bharelI che. ane paralokane sudhAravAne mATe jarUra mATe prayatna eTale dharmArAdhana karavuM joIe. A saMvAdamAMthI samajavAnuM e male che ke-paralekane mAna ja joIe, ane A bAbatamAM jagatanI vicitratA tarapha paNa jarUra khyAla rAkhavo joIe. kAraNa ke paralokane sAbIta karavAmAM ane A vAta bIjA pUchanArA ne manamAM For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThasAvavA mATe apUrva madadagAra nIvaDe che. vastusthiti Ama che chatAM paNa adhama purUSa paralekane tarachoDIne phakta AlokanA phaLanI cAhanAthI ja AraMbha kare che, ane pariNAme duHkhI thAya che. 3--vimadhyama purUSa baMne bAju lakSya rAkhe che. eTale ubhaya lokamAM phaLa denArA evA kAryane AraMbha kare che. kAraNa ke te paralekane paNa mAne che. - --madhyama purUSe paralekane sudhAravA mATe niraMtara kriyA kare che. eTale ahIM dharmarAdhanamAM kadAca kaSTane prasaMga vaDe paDe, to paNa teo ema vicAre che ke AthI mane bhaviSyamAM mahA lAbha che. kAraNa ke bIjAo ema mAne che ke-khAte pate rAmajI male ha-khAte pate rAmajI male te mere kuM bI kIjIe paNa zIra sATe male te cupa karI rahIe. 1. paNa jaina zAsana tema kahetuM ja nathI. te to ema kahe che ke bhUkhe mArUM meMya sUvADuM, mAthAmAM pADuM tAla; ema karatAM navi cUke to, pachI karI dauM nyAla. 1. Ama kahevAmAM muddo e che ke niraMjana nirAkAra saMpUrNa avyAbAdha sukhathI bharelA muktinA sukhane pAmavAnI IcchAvALA dharmaraMgI bhavya jIvoe yathAzakti tapa kara ja joIe. ane moTA upavAsAdi tapa karavAnA TAIme AhAra le ja nahi. je AhAra levAtuM hoya, te pachI upavAsa kahI zakAya ja nahi. mATe eka samaju mahA kavIzvare kahyuM paNa che ke zIre pUrI lApasI--ora kAkaDI Adi, kaheNuM kI te ekAdazI--dvAdazI kI dAdI. 1 tathA pUrNa vairAgyanA raMgathI raMgAIne tyAgI thayA pachI mojha zekhanA sAdhane sevAya ja nahi, eTale chatrI palaMga khATalA vigere paNa tevA (mejhazekhanA sAdhana) samajIne sUvA vigere kAraNe palaMga vigerene pitAnA kAmamAM laI zakAya ja nahi. ane tema kare teja mukti padane pAmI zakAya. ane marataka vigerenA vALane leca kare jaIe. e. pramANe yama niyamAdinuM eTale mUla guNa uttara guNenI ArAdhanA karavA rUpa mekSa mArganI sAdhanA kare te ja paramapada pAmI zakAya. AvI daDha mAnyatAvALA sarala ane sulabha badhI madhyama purUSa parama ullAsathI zrI jinadharmanI sAdhanA karIne parabhavamAM cAlu uttama sthiti karatAM paNa vadhAre caDhIyAtI dharmamaya sthitine pAme che. 5. viziSTa matine dhAraNa karanArA uttama purUSanI aMtaraMga bhAvanA eja hoya che ke he jIva! prabala puNyanA udaye For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A manuSyabhava, jinadharma, uttama zrAvakakula vigere mukti padane denArA sAdhana tane maLyA che. tenI saMpUrNa nirmala sAdhanA ahIM ja thaI zake che. mATe pramAdane dUra karIne bahu ja AnaMdathI te dharma sAdhananI sevA kara . ema karavAthI tane thoDA TAImamAM muktipadane lAbha jarUra thaze, emAM lagAra paNa saMzaya nathI. A bhAvanAne anusAra zrI jina dharmanI ArAdhanA karIne te uttama purUSe muktipadane pAme che. temanI manamAM kaMI jUThuM ane belavAmAM kaMI ne karavAmAM kaMI AvI sthiti hatI ja nathI. kAraNa ke teo ema mAne che ke-durAtmAe vicAre kaMI, bele kaMI, ane kare kaMI, AvA hoya che. paNa mahAtmAo te je manamAM hoya, teja kahe, ane te pramANe varte che. kahyuM che ke manasyekaM vacasyekaM-karmaNyekaM mahAtmanAm // manasyanyadvacasyanyat-karmaNyanyadurAtmanAm // 1 // A mahAtmA purUSonA mArganI ArAdhanA karanArA uttama purUne mokSa sukha sivAyanuM bIjuM sukha tuccha lAge che, tethI teo paramapadane sAdhavAmAM tallIna rahI AtmoddhAra kare che. eTale saMsAra samudrane tarI jAya che. 6 uttama purUSa-je paramasaMyamI purUSa kSepaka zreNimAM ArUDha thaIne cAre ane ghAtI karmono nAza kare. ane sarvajJa thaIne leka alekanI saMpUrNa spaSTa bInA jANe ane bhavya jIne mokSa mArgane rasika banAvavAne mATe A pramANe dezanA Ape che he bhavya jIvo ! cAre bAjuthI saLagI uThelA gharanI jevI sthiti hoya. tevI ja A vividha prakAranA saMsAranI sthiti che. eTale ahIM jema gharamAM ane tenI AjubAju agni saLage che, tevI rIte saMsAramAM paNa Adhi vyAdhi ane upAdhi rUpI agni saLagI rahela che. jenA gharamAM lAhya lAgI hoya, te gharavALA jIvone jema lagAra paNa zAMti na hoya, tema saMsArI jIne paNa zAMti hotI nathI. kAraNa ke saMsAramAM teone mAMdagI kuTuMbanuM piSaNa karI vigerenAM ghaNuM duHkha bhogavavA paDe che. tethI saMsArane duHkhanuM ghara kahIe to paNa cAle. eTale tema kahevAmAM lagAra paNa atizayokti (geravyAjabI paNuM) cheja nahi. A vAtane barAbara dhyAnamAM rAkhIne samaju bhavya jIvoe lagAra paNa pramAda sevavo na joIe. eTale pramAdane dUra karIne apUrva AnaMdathI zrI jinadharmanI nirmala ArAdhanA karavI joIe. temAM yAda rAkhavuM joIe ke (1) zrI arihaMta, siddha, sAdhu ane zrI kevalibhagavaMte kahelA dharmanA zaraNane aMgIkAra karavuM (2) sukRta ( dAnAdi) nI anumodanA karavI ane (3) duSkatanI gae karavI. ema sAdhanonI sevana karavAthI eTale e traNe sAdhananI niraMtara vicAraNA karavA pUrvaka ArAdhanA karavAthI tathAbhavyapaNuM vigere sAdhane maLI zake che. ane tethI pApa karma nAza thAya che, tethI nirmala dharmanI ArAdhanA thAya che. ane tyAra bAda saMsArane jarUra nAza thAya che. A manuSyapaNuM saheje For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 malatuM nathI, paNa prabala puNyano udaya thAya, tyAre male che. ane paralokanI eTale nirmala saMyamArAdhana vigere svarUpa mekSa mArganI sAdhanA karavAthI te manuSyapaNuM saphala bane che. he bhavya jI ! tame viSaya rUpI coranI 59lIne lagAra paNa vizvAsa karaze nahi. kAraNa ke enA paMjhAmAM sapaDAyelA che je bhayaMkara durgatinA bahu sAgaropama sudhI duHkha bhagave che, temAM viSaye ja kAraNa che. hAla jene saMga thayo che, tene viyoga jarUra thavAne ja, vaLI jIvanaderI kayAre guTaze ? tenI tamane khabara nathI, mATe sAvaceta banIne dharmanI sAdhanA karaje. ane ema karavAthI saMsAra rUpI dAvAnala jarUra bUjhAze. kAraNa ke zrI jina dharma eTale zrI jinadharmanI sAdhanA megha jevI che, te dharma megha zrI jenAgamane niraMtara sAMbhaLatAM je vAsanA (eka jAtane daDha saMskAra) hRdayamAM jAme; te vAsanA rUpI pANInI dhArAne dhAraNa kare che. ane saMsAra rUpI dAvAnalane ThAre che. mATe zrI jenAgama svarUpa siddhAMtanI bahumAna pUrvaka bhakti karavI joIe. ane te siddhAMtanA jANakAra mahA purUSonI kharA dilathI sevanA karavI joIe, kAraNa ke temanI sevana karavAthI Atma draSTi vikasvara bane che, tethI saMyama dharma tarapha lakSya paNa Take che. A vAtane dhyAnamAM rAkhIne he bhavya che ! kharAba jIvanA vartananuM AlaMbana leze nahi, ane zrI jinezvara prabhunI AjJA pramANe vartaje, ane Atma svarUpanI citavana karaje, tathA uttama sAdhu purUSanI sevana karo, temaja zrI jina pravacananI malInatA thatI hoya to aTakAvaje. ane dharma kriyA vidhi pUrvaka karaje, ane koI paNa kArya karatAM pahelAM bhAvI phalane vicAra karIne sArA nimittonI sevA karajo, tathA manane asthira banAvanArA kAraNone tyAga kare, jethI cittanI sthiratA TakI rahe. A pramANe vartanArA cho sopakama karmanuM jora haThAve che, ane niSpakrama karmane baMdha aTakAve che. ema vicArIne A zrI jina dharmanI sAtvika ArAdhanA parama ullAsathI karaje. " A pramANe dezanA daIne bhavya jIvane saMsAra samudrathI tAre, te uttamottama purUSa kahevAya. AvA purUSo saMsAra samudramAM mahA nirdhAmaka jevA ane bhavarUpa aTavImAM mahA sArthavAha jevA gaNAya che, eTale pote tare ane bIjA jIvane tAre che. vaLI apUrva vairAgya rasanA ane samatA vigere guNonA nidhAna hoya che. mATe te yathArtha dharmanA upadezaka kahevAya che, ane nispRha dazAne pAmelA hovAthI zrotAonA hRdayamAM teo sArAmAM sArI asara karI zake che, eTale zrotAone sanmArganA sAdhaka banAvI zake che. Aja muddAthI A zrI dezanAcitAmANe graMthanI racanA karI che, (1) dharmaracI-jijJAsu bhavya jIvo A graMthanA adhikArI che, (2) ahIM saMsAranI cAra gatimAM rahelA jIvonI duHkhamaya sthiti vigerenuM varNana karIne A saMsArane nAza karavA mATe bhavya jIvoe mekSa mArganI sAdhanA jarUra karavI joIe, A bInA vistArathI samajAvI che. ane have pachI bIjA bhAga vigeremAM dharmadhyAna vigerenI bInA vistArathI jaNAvavAmAM Avaze, A graMthanuM abhidheya che, (3) A graMthanA abhyAsAdinA be saMsAranI asAratA jaNAze ane tene nAza karanAra ratnatrayanuM svarUjha For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 samajAze, ke jethI tenI nirdoSa ArAdhanA karI zakAya, A graMthanuM phala samajavuM. (4) A graMthane tenA arthanI sAthe vAca vAcakabhAva saMbaMdha che, eTale graMtha vAcaka kahevAya, ane artha vA kahevAya. tathA graMtha nirviktapaNe pUro thAya, A muddAthI maMgalanI jarUriyAta che tethI te paNa karyuM che. have A graMthanA paricayane aMge kaMI jaNAvavuM joIe. te A pramANe-A zrI dezanAciMtAmaNi graMthanA pahelA bhAgamAM vartamAna covIzInA pahelA tIrthaMkara prabhu zrI RSabhadevanI dezanA jaNAvI che. temAM zarUAtamAM kalikAlamAM paNa lokottara kalpavRkSanA jevA zrI siddhacakra vigere traNa ISTa padArthone namaskAra karIne dezanA eTale zuM? A praznanA javAbamAM (1) te zabdanI anvartha vyAkhyA jaNAvavA pUrvaka aneka bhedavALI dezanAmAMthI kaI dezanA AtmAne avyAbAdhI pada daI zake che ? (2) dezanA prabhAva che ? (3) tene neLavelanA jevI kahI, tenuM zuM kAraNa? (4) dezanA Atmika jIvananI upara jUdI jUdI rIte zI zI asara kare che? (5) AtmAnA traNa bheda kyA? ane te dareka bhedanuM svarUpa zuM ? (6) samiti ane guptimAM zo pharaka samaja ? (7) dareka dharma kiyA karavAnA prasaMge cittane svastha jarUra rAkhavuM joIe, te te pramANe zI rIte karI zakAya? A praznonA spaSTa khalAsA ahIM jaNAvyA che. tathA (8) bhAvakarUNAnidhAna parama maMgala nAmadheya prabhu zrI mahAvIra devanA lablinidhAna zrI gautamAdi gaNadhara bhagavaMtane ane zrI AnaMdAdi mahAzrAvakane paNa Adarza jIvana sadhAvIne chevaTe muktimAM laI janArI paNa zrI tIrthakara prabhunI dezanA ja hatI, te jaNAvavAnA prasaMge zrI gaNudharAdinI jIvana carcA paNa yaMtra sahita TuMkAmAM jaNAvI che. A prasaMge zrI gautama gaNadhara cAra jJAnane dhAraNa kare che, chatAM prabhune prazno pUche, e vAta kaI rIte saMbhave ? vigere jarUrI praznonA spaSTa khulAsA jaNAvavA uparAMta 28 labdhi tathA zrAvakanI 11 pratimAdinI paNa prAsaMgika bInA jaNAvI che. tyAra bAda prabhu zrI AdIzvara bhagavaMtanA yavana kalyANaka ane janma kalyANukanI bInA jaNAvavAnA prasaMge ayodhyA nagarIne ItihAsa jaNAvyuM che. temAM vacamAM rAjanagara ( amadAvAda ) nI najIkamAM AvelA zrI serIsA tIrthanuM paNuM varNana Ave che, ( 9 ) A bIjA ( janma ) kalyANakanA avasare iMdra mahArAjA prabhunI kevI stuti kare che? tathA (10) kayA kayA traNa kAraNathI prabhunuM RSabhadeva nAma pADyuM? (11) anukrame moTA thayA bAda vArSika dAna daIne prabhudeva parama pavitra dIkSAne aMgIkAra kare, tyAre iMdra mahArAja prabhunI kevI stuti kare che? (12) varSItapanA pAraNA nimitta pravartelI akSaya tRtiyAne mahimA che? (13) prabhudevane kaMIka adhika varSa sudhI AhAra na maLe, tenuM zuM kAraNa? A bInAmAMthI ApaNe zo sAra levo joIe? (14) chadmasthapaNuM vItyA bAda prabhune kaye sthale kayI rIte kevalajJAna thAya che? (15) A prasaMge idra mahArAja prabhunI kevI stuti kare che? (16) deva La cerasa sama For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasaraNa kaI rIte banAve? baMnemAM taphAvata che? (17) kaI vidhie prabhudeva samavasaraNamAM virAje che? (18) tIrtha zabdanA traNa artha kayA kayA? (19) prabhudeva dezanA Ape tenuM zuM kAraNa? (20) prabhudevane vacanatizaya kevA prakAra hoya che? eTale prabhudeva eka vacanathI ghaNAM jananA saMzone kaI rIte dUra kare che? A bAbatamAM gavALanuM ane bhillanuM daSTAMta daIne spaSTa khulAso karyo che. (21), prabhudevanA cetrIsa atizayo ane vANunA pAMtrIza guNo kyA kayA? (22) zrI gaNadhara bhagavaMte kyA krame kayI rIte zA nimitte kevA sUtranI racanA kare che? (23) prabhudevanA vacanathI abhavya jIne pratibodha thatuM nathI, tenuM zuM kAraNa? A vAta dAkhala daIne samajAvI che. (24) prasaMge vidyamAna zrI AcArAMgAdimAM zI zI bInA varNavI che? te paNa TUMkamAM jaNAvI che. (25) keTalA varSanA dIkSA paryAya vALA zramaNane karyuM sUtra bhaNAvI zakAya? (26) sUtrane prabhAva che? (27) prabhunuM alaukika svarUpa kevA prakAranuM hoya che? (28) prabhunI bhakti karavAthI zA zA lAbha thAya? (29) samavasaraNamAM kayA krame kaI vidhie bAre parSadA bese che? (30) karmanI 158 prakRtimAM jyAre tIrthakara nAmakarma lIdhuM, te pachI gaNadhara nAmakarma cakavati nAmakarma vigerene nahi levAnuM zuM kAraNa? (31) zrI gaNadharAdi nAmakarmane aMtarbhAva kaI prakRtimAM kayA kAraNathI thaI zake? (32) chadmastha gaNadharanI pAchaLa zrI kevalI bhagavaMte bese enuM zuM kAraNa? (33) kevalI samavasaraNamAM Ave, tyAre zrI tIrthakarane na vAMde, tenuM zuM kAraNa? (34) prabhudeva kaI mudrAe kayA Asane samavasaraNamAM dezanA Ape? (35) yogamudrA eTale zuM? (36) prabhu zrI tIrthakara ane zrI kevalI mahArAja tIrtha zabdathI kene namaskAra kare che? (37) deva prabhunA nimitta samavasaraNa banAve, e nirdoSa kaI rIte kahevAya ? (38) tevA samavasaraNamAM prabhudeva bese, emAM anucitapaNuM kharuM ke nahi? (39) A bAbatamAM spaSTa nirNaya zo samajavo ? (40) prabhudeva dezanA devAnA TAIme saMsArane agninA jevo kahe che te kaI rIte ghaTe? (41) pramAdanA bhede kayA kayA? (42) sarSathI paNa vadhAre duHkha pramAdI jIvone bhogavavuM paDe, e kaI rIte? (43) prasaMge sarpadaMzamAM sAdhya-asAdhya vicAra zo samaja? A bInA paNa jaNAvI che. (44) vaja. rUSabhanArA saMghayaNanuM svarUpa zuM? (45) cAra gatirUpa saMsAra kasAIkhAnA jeva, rAkSasanA jevo che, e kayI rIte ghaTe? prasaMge sukhamaya sthitine pAmavAne upAya ane avasaracita zIkhAmaNa ApI che. (46) zrI jina dharmanI sAdhanA taMburAnA traNa tAranA daSTAMte ekAgratAthI karavI joIe, temAM taMburAnuM daSTAMta kaI rIte ghaTe? (47) kAmadeva lUMTAre kayA chanA dharma (rUpI) dhanane lUMTato nathI? (48) ArAnasiddhika bhavya jIvonI sAcI Atmasthiti kevI hoya che? (49) saMsAramAM cAritra rAjAnuM ane meha rAjAnuM kevuM yuddha cAle che? (50) cAritra rAjA bhavya jIvone kevI hitazikSA Ape che? (51) temAM prasaMge meharAjA kevA kevA julama gujAre che? te paNa samajAvyuM che. (52) mehanA jerathI kevA kevA ra vika thAya che? (53) prasaMge zekhacallInA kevA vicAro hoya che? (54) sarva karmomAM For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mehanIya karma mukhya che, tenuM zuM kAraNa? (55) mehane jItavAne upAya che ? (55) saMsAra smazAna jevo che e daSTAMta kaI rIte ghaTe? (56) saMsAra masANIyA lADavAnI jevo che, e kaI rIte samajavuM ? (57) tathA te (saMsAra) khATI chAzanA bhejana je, jherI jhADanA che, ane kedakhAnAnA je, kharAba gharanA je che, e kaI rIte ghaTe ? A prasaMge ATha madanuM ane 12 cakravarti rAjAonuM vistArathI svarUpa yaMtra daIne samajAvyuM che, tathA zratamadanA prasaMge pATaliputra nagarane itihAsa, pAMca prakAranA kalpavRkSAdinI jarUrI bIna paNa TuMkAmAM spaSTa rIte jaNAvI che, (58) karma che emAM pramANa zuM ! tene laIne saMsAramAM kevI kevI vicitratA thAya che? (59) saMsAra unhALAnA jevo che, te kaI rIte ? (60) saMsAramAM jInI svArthamaya dazA kevI kevI hoya che? prasaMge lobhI kaMjhuzanI sthiti kevI hoya ? te daSTAnta daIne samajAvI che, (11) yakSe pUchelA cAra savAlanA javAba kyA kyA ? (62) AtmadaSTie kharUM kuTuMba kayuM samajavuM, (63) tattva vicAraNAnuM kharuM svarUpa zuM ? (64) saMsArI ane prema (AsakitabhAva, meha) ne laIne kevI kevI viDaMbanA bhogavavI paDe che ? (65) saMsAra kuMbhAranA nIbhADAnI jevo kaI rIte kahevAya. (66) bhAva baMdhananuM svarUpa zuM ? (67) tenAthI kaI rIte bacI zakAya? (68) saMsArane laDAInA medAnanA jevo paNa kahI zakAya, te kaI rIte ? (69) tatvadaSTi jAgatAM . bhavya jIvone saMsAra kevo lAge ? prasaMge khalapurUSonA svabhAvAdinuM paNa jarUrI varNana karyuM che, (70) manane sthira banAvavAnI IcchAvALA bhavya chAe kayA kayA sAdhanene sevavA joIe ? (71) tattvadaSTivALA bhavya jIvo pUrve karelI bhUlane ke pazcAttApa kare che ? (72) mamatA vigere doSane jarUra tyAga ko ja joIe, ane je sarvathA mamatA vigerene saMga ekadama na choDAya, to te mamatA vigere kayAM kyAM karavA ke jethI pariNAme sarvathA mamatA vigere doSo jarUra nAza pAme? ahIM prasaMge pAMce anuSThAnanI bInA daSTAMta sAthe vistArathI samajAvI che, (73) ajJAna e zuM cIja che ? (74) teno nAza zAthI thAya ? ane jJAnaguNane pAmelA jIvo prabhudevanI AgaLa zuM kahe che? (76) jJA nInA ane ajJAnInA vicAro kevo hoya ? (76) saMsArane samudranA jevo kaI rIte kahI zakAya ? (77) temAM kaI cIja pAmavI durlabha che? (78) dharmanI bAbatamAM kaSacheda-tapanuM svarUpa zuM ? (79) manuSya bhavanI durlabhatAmAM daza daSTAMte kayA kayA? (80) te yathArtha bIne samajAvavAnA prasaMge jJAnanaya kriyAnanI bInA jaNAvIne A bAbatamAM jaina darzana zuM kahe che ? te paNa spaSTa rIte jaNAvyuM che. (81) hAla paNa mahAvideha kSetramAM jJAna kriyAthI bhavya jIvo muktipadane pAme che, A bInA jaNAvatAM mahAvidehamAM vicaratA zrI tIrthakarenuM varNana zuM? vigere jarUrI vAta paNa yaMtra ApIne spaSTa ane vistArathI samajAvI che. (82) deva-nAraka-marIne tarataja deva nArakane bhava kema na pAme ? (83) sarva bhavamAM manuSya bhavanI adhiktA zAthI kahevAya che? 84) kAmavAsanAnA tephAne aTakAvavAne mATe zo upAya karavuM joIe ? 85) citanI rakSA (rakSaNa) kaI rIte For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 karI zakAya ? (86) jIvonA be prakAra kayA kayA? (87) te baMne prakAranA ja kaI bhAvanAthI viSayane tyAga kare che ? (88) strI jAtinI kapaTakalA samajavAne mATe kayA kyA daSTAMte yAda rAkhavAnI jarUra che ? (89) navarA rahevAmAM jIvananI kevI kharAbI thAya che? (90) strI jAtinA aMgenuM azucipaNuM kaI rIte vicAravuM? (1) paMDita purUSane mArga kevo hoya ? (2) viSaya sevanathI mAnava jIvana kevuM bagaDe che ? (lDa) cAre gatimAM kevI kevI viDaMbanA rahelI che ? ahIM prasaMge asaMtoSI jInI kharAba sthiti kAlpanika daSTAMta daIne samajAvI che. tathA aMDalika manuSyanI paNa bInA TuMkAmAM jaNAvI che. (94) saMsArathI viparIta mekSa padArtha che, te kaI rIte samajavuM ? (lpa) mokSa eTale zuM ? (6) tyAM rahelA jIvonuM svarUpa zuM (7) te zAthI maLe? (98) samyagdarzana-samyajJAna-samyacAritranuM yathArtha svarUpa zuM ? (9) te darekanI sAdhanA kaI rIte karavI ? ahIM prasaMge samyakatvanA 67 bela pAMca jJAnanA bheda krama vigerene vicAra, pAMca mahAvratanI 25 bhAvanA ane TuMkAmAM bAra vrata, zrAvakanA cAra bheda vigere padArthonuM svarUpa bahu ja spaSTa rIte daSTAMta daIne samajAvyuM che. (100) zrI jina dharmanuM yathArtha rahasya zuM samajavuM ? (11) dharmanAkAraNu-svabhAva-ane kAryanuM svarUpa zuM ? (102) dharmanI pradhAnatA kaI rIte samajavI ? (103) prabhu zrI AdIzvara deva-pitAnA aMtima samaye sAdhuone ane zrAvakene uddezIne kevI kevI hitazikSA pharamAve che? (104) zrI jina pravacanane mahimA ke samajevo ? (105) (106) zrI jinAgamane sAMbhaLanArA prAcIna ane hAlanA zrAvakenA draSTAMte kayA kayA ? (107) prabhune keTalA lAkha pUrva kevalI paryAya samaja ? (108) aMtima samaye prabhudeva kaye sthale kaI tithie kayA TAIme keTalo tapa karIne kyA Asane kaI rIte ganirodha karIne keTalA parivAranI sAthe nirvANa padane pAmyA ? jema nekAravAlInA 108 maNakA hoya che, tevI rIte A 108 praznonA saceTa vistArathI khulAsA meLavavA mATe A graMtha jarUra vAMco ja joIe. chevaTe prabhudevanA parivAranuM varNana karIne A graMthanA vAMcana adhyayanAdimAM joDAyelA pUjyazrI saMghanA gharamAM niraMtara addhi vRddhi AnaMda maMgala vatte ema hArdika uddagAro jaNAvyA che. tathA spaTArtha sahita A graMthanI racanAmAM bhUlacUkanI mAphI mAgIne A graMtha kayA sthale konI vinaMtithI kaI sAlamAM banAvyo? vigere bInA TuMkAmAM jaNAvI che. ane ema jaNAyuM ke harigIta chaMda meTAthI mAMDIne TheTha bAlaka sudhInA badhAe jIvone pasaMda paDaze, kAraNa ke e prasiddha che. Aja irAdAthI "bIjA dezamAM paNa racanA thavI joIe, " AvI mAgaNa chatAM paNa zrI gurU mahArAjanA pasAyathI harigIta chaMdamAM ja A graMthanI racanA karI che. mUla prAkRtamAM ane TIkA saMsakRtamAM A rIte paNa A graMthanI meM racanA karI che. te nahi nhAra pADatAM A graMthane bahAra pADavAnuM kAraNa e ke "bAla jIvo pracalita (prasiddha) bhASAmAM vadhAre samajI zake " A prasaMge mAre spaSTa jaNAvavuM joIe ke Arthika For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyakAdinI anukULatA jALavavA khAtara ghaNe ThekANe meM saMkSepa karyo che. bhAvanA e che ke avasare tene paNa vistArIne yathArtha saMpUrNa svarUpamAM goThavo. chevaTe namra nivedana eja karuM chuM ke bhavya che A graMthanA vAMcana paThana pAThana ane nididhyAsana (arthanI ciMtavanA) dvArA dezanAnA tattvane yathArtha samajIne sanmArgamAM Ave; ane tenI parama ullAsathI nirmala ArAdhanA karIne moha rAjAne harAvIne nijaguNa ramaNatAmaya paramapadane pAme. ema hArdika nivedana karIne have huM A TuMka prastAvanAne saMkSepI lauM chuM. chadmastha jIvane jJAnAvaraNIya karmanA pratApe anAgAdi janya bhUla thavAno saMbhava che. kahyuM che ke te manuSkurjuttama che. avazyaM bhAvino doSAH--chadmasthatvAnubhAvataH // samAdhi tanvate santa :--kiMnarAzcAtra vakragA: // 1 // tethI A artha sahita graMthanI racanA mudraNa saMzAdhana vigeremAM guNagrAhI madhyastha buddhizAlI vAcaka vargane je kaMI yegya bhUlacUka jaNAya, tene mahAzaye sudhArIne vAMcaze; kRpA karIne jaNAvaze te bIjI AvRttimAM yogya sudhAro paNa jarUra thaI zakaze. rAjaganara (amadAvAda) vi. saM1996 mAgazara suda 11 mauna ekAdazI nivedaka:- paramagurU sugRhItanAmadheya paropakArI AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvara caraNa kiMkara vinecANa vijayapadhasUri For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |za na samIchavAvivara | // Namo visayabaMbhaceradhAraga-suggahiyaNAmadhijja-titthuddhAraga-chattIsaguNaparikaliya-paMcapatthANamaya sUrimaMtasamArAhaga-paramaguru-parameAvayAri-paramapujja-pujjacaraNAraviMdAyariya. puraMdara-sirivijayaNemisUrINaM // che prastAvanA ! AvRtti bIjI che rAtruittam | ThiyappaNaM poyaM bhavajalahimajJa samivaraM / sayAyArAhAraM sayaisayasaMpuNNanilayaM // pamAeNaM hINaM diNayaranihaM titthgynne| Namemo NemIsaM bhavihiyayaraM sUripavaraM // 1 // lokottara kalpavRkSa samAna zrI jainendrazAsana rasika dharmavIra baMdhuo ! mAnavajIvana rUpI amRtaphala e evo uttamamAM uttama padArtha che ke jenI mIThAzanI AgaLa bIjA tamAma miSTa padArthonI mIThAza utaratI keTInI ja bhAse che. paraMtu tene yathArtha ane pUrepUro svAda lenArA puNyazAlI jIvo jagatamAM viralA ja hoya che. je bhavya jIvo karmabaMdhanA kAraNone dhyAnamAM rAkhIne niraMtara parama ullAsathI saMvara bhAvanI sAdhanA kare che, teo ja mAnavajIvana rUpI amRtaphalane saMpUrNa svAda laI zake che. AvA puNyAnubaMdhI puNyanA udayavALA jemAM sauthI pahelA naMbaranA prabhu zrI tIrthakara deva gaNI zakAya. kAraNa ke e devAdhideva bhagavaMta muktinA je cAra parama aMga ( kAraNo che tenI saMpUrNa sAdhanA karIne potAne uddhAra kare che, ane ni:spRhabhAve dezanA daIne saMsAra rUpI samudramAM buDatA bIjA bhavya jIne paNa tAre che. muktipadane denArA cAra moTA kAraNonI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI- 1 manuSyapaNuM-cAra gatimaya saMsAranI aMdara iMdrapaNuM, cakravarti parNa vigere ghaNI vAra pAmI zakAya che, paNa manuSyapaNuM vAraMvAra pAmI zakAtuM nathI. ApaNe vyavahAramAM paNa najare najara joIe chIe ke, rU kApaDa vigere padArthone vyApAranI pITha (mesama) vAraMvAra AvatI nathI, ane sArA vakhatamAM je dAna dharmAdinI sAdhanA thaI gaI hoya, For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevo avasara zuM vAraMvAra Ave khare ke? eTale jema tevI pITha ane te avasara A baMne vAraMvAra maLavA durlabha che, tema manuSyapaNuM paNa vAraMvAra maLavuM (tethI paNa) vadhAre durlabha che. mATe ja samyagdaSTi mahartika de paNa A manuSyapaNane cAhe che. A devAmAM keTalAeka bhAvI tIrthakaranA paNa jevo hoya che. temane manuSyapaNuM pAmavAnI tIvra utkaMThA hoya che. teo ema vicAre che ke kayAre ame manuSyapaNuM pAmIzuM? ane sarvavirati cAritranI sAdhanA karatAM karatAM kSepaka zreNimAM ArUDha thaI cAre ghAtI karmo (jJAnAvaraNayadarzanAvaraNIya-mehanIya-aMtarAya) no nAza karIne kevalajJAna pAmIne pitAne uddhAra karavA sAthe bIjA paNa bhavya jIvone saMsAra samudrane pAra pamADIzuM ! AthI sahaja samajAya che ke manuSyapaNuM durlabha che. emAM paNa Arya deza ane uttama kuLa maLavuM durlabha che. kAraNa ke anArya che ane nIca kulamAM janmelA ja ajJAna ane mehane laIne mAnava janma pAmyA chatAM paNa tene hArI jAya che. 2 zrati-zrI jinezvara prabhunI dezanA sAMbhaLavAthI manuSya janmane saphaLa karavA mATe ApaNe kaI kaI pharajo bajAvavI joIe, e badhuM samajI zakAya che. ane te pramANe vatIne mAnavabhava saphala karI zakAya che. A muddAthI ema kahyuM ke manuSyapaNAmAM zrI tIrthakara prabhunI dezanA sAMbhaLavI e durlabha che. 3 zraddhA-puNyanA udaye keIka ja manuSyapaNuM pAmIne zrI tIrthakaranI dezanA sAMbhaLe kharA, paNa te prabhudevanA vacana upara zraddhA na hoya to te sAMbhaLavuM nakAmuM che. eTale je bhavyajI zraddhA pUrvaka prabhunI dezanA sAMbhaLe, teo yathArtha dharmArAdhana karIne mAnavabhava saphala karI zake che. A muddAthI ema kahyuM ke zraddhA guNa durlabha. prabhu zrI tIrtha karadeve kahelI padArtha tattvanI bInA sAcI ja che. temAM saMdeha rakhAya ja nahi. kAraNa ke prabhudeve asatyanA badhAe kAraNe nAza karyo che. AvI je bhAvanA te zraddhA kahevAya. 4 saMyama-pahelAM traNa vAnAnI je durlabhatA jaNAvI, te uparathI e samajavuM ke te traNe sAdhane saMyamanA madadagAra che. eTale manuSya bhavamAM gurUnA samAgamathI pavitra vANuM sAMbhaLIne zraddhA guNa prakaTa thAya, paNa saMyamanI khAmI hoya te muktipada na pAmI zakAya. saMyama ( cAritra ) guNa paNa heje pamAta nathI, paNa samyagdarzana guNane pAmatI vakhate je sAte karmonI popamanA asaMkhyAtamA bhAge karI nyUna eka kaDAcheDI sAgaropamanI sthiti hatI, temAMthI jayAre be thI nava palyopama pramANa sthiti ochI thAya, tyAre dezavirati guNa prakaTa thAya che. ane te uparAMta jyAre saMkhyAtA sAgarepama pramANa sthiti ghaTe tyAre sarvavirati cAritra guNa prakaTa thAya. A kAraNathI 1. teTalI sthitivAlA karmalike. 2 sammatami ya ladhdhe--paliyapuhutteNa sAvao hujjA // . caraNovasamakhayANaM--sAgarasaMkhaMtarA huti // 1 // prathamapaMcAzake // For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. saMyama guNa pAma durlabha kahyA che. jenAthI bAMdhelA karmo khAlI karI zakAya te cAritra kahevAya. zAstrakAra bhagavaMte A cAritranA mukhya be bheda varNavyA che. 1. sarvavirati 2. dezavirati, A be bhedamAM sarvaviratine prathama kahevAnuM kAraNa e ke muktinuM anantara kAraNa sarvavirati ja che, dezavirati nathI. sarvaviratine grahaNa karavAne asamartha jIvo sarvaviratinA prathama pagathiyA (abhyAsa) rUpa dezaviratine aMgIkAra kare che. Aja kAraNathI prabhudeva dezanAmAM paNa pahelA sarvavirati saMyamane ja upadeza Ape, te sAMbhaLIne je gRhastha saMsArI jI ema jaNAve che ke huM Ape jaNAvela sarvavirati ke jemAM AkarA paMca mahAvrato pAlavAnA chetene grahaNa karavAne samartha nathI, jethI mArA uddhArane mATe bIje upAya batAvo. tyAre muni mahAtmAo saMsArI jIvone kahe ke he bhavya ja ! A paMca mahAvratanI ArAdhanA apUrva zAMtine denArI ane AtmAnA apUrva guNe prakaTAvI alpa kAlamAM muktipada pamADanArI che. tamAre khare zatru meha che. zAstrakAre tene madirAnI vyAjabI upamA ApI che. tathA te baliSTha lUTAre che. kAraNa ke samyagdarzanAdi vAstavika Atmika dhanane coranAra che. ane te meha cAritra (sarvavirati) mahArAjAne parama zatru ane IrSALu che, jyAre cAritra mahArAjA duniyAnA jIvone samajAve che kehe bhavya jIvo ! jema mAMkhI baLakhAmAM cUMTe tema tame zA mATe bhoga (rUpI baLakhA) mAM ceTI (vaLagI) raho che. yAda rAkhaje ke mAruM kahevuM nahi mAne to chevaTe pastAIne durgatinA duHkho aneka sAgaropama jevA ghaNuM lAMbA kAla sudhI bhogavavA paDaze. tamArA bhalAne mATe huM kahuM chuM ke tame je AvI mehagarbhita pravRtti karI rahyA che, tethI tamane duHkhaja (naphe) malaze, paraMtu sukha te kadI malaze ja nahi. zuM kudaratI niyama paNa tame bhUlI gayA ? te e che ke jevuM kAraNa hoya, tevuM kArya thAya. jema lIMbaDAnuM bI vAvIe te zelaDIne sAMThe Uge ja nahi. paNa nabaLI ja Uge tema. je zabdAdi bhege duHkhanA ja sAdhane che tevA sAdhanene sevavAthI sukha mele ja nahi. jarUra samajajo ke tame kSaNika ane ajJAnathI (sukharUpa) mAnI lIdhelA sukhane mATe bhegone seve che, paNa tema karavAthI te jarUrI tamArA zarIramAM kSaya bhagaMdara Adi bhayaMkara asAdhya rogo thaze. A rogonI pIDA rIbAI rIbAIne bhogavavI paDaze, ane asamAdhi maraNa pAmI tIvra du:khothI bharelI durgatimAM javuM paDaze. mATe haju paNa samajIne e rasto choDI devo ja vyAjabI che. tame anaMta zaktionA mAlIka che, chatAM tamane bhega tRSNa ja kAyara banAve che. kharekhara AzAnI gulAmI jyAM sudhI hoya che, tyAM sudhI ja sarvenA gulAma thaIne rahevuM paDe che. jemaNe AzAne gulAmaDI jevI banAvI dIdhI che, teonI AgaLa AkhA jagatanA jIvo dAsa jevA thaIne namaskAra kare che, A bAbatamAM "calanA hai reNu nahi hai " AvuM bolanArI begamanuM daSTAMta suprasiddha che. saMsAra e vividha duHkhothI ja bharele che, temAM janma jarA ane maraNanA tIvra duHkha rahyA che. narakAdi cAre gatine jJAna daSTithI vicAra karaze te mAluma paDaze ke eke gatimAM lAMbA kAla sudhI Take evuM kharuM sukha che ja nahi. chatAM cetIne cAlanArA cha manuSya gatimAM ja muktinA sAdhana bhUta pavitra saMyamane For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhe che, e apekSAe ja manuSya gati uttama kahI zakAya che. ethI ema samajAya che ke tame pavitra manuSya jIMdagI saMyama sAdhavAne mATe ja pAmyA che, nahi ke pApa karavA mATe pAmyA che, narakAdi gatiomAM mithyAvAdinA pratApe nikAcita avasthA sudhInA bAMdhelA karmo ahIM (manuSya gatimAM) nahi khapAve te bIjI kaIgatimAM khapAvaze? devo viSayAsakta che, ane nArakIo dukhethI gabharAyelA che, tathA tiye viveka vinAnA che. mATe karmone khapAvavAnA sAdhane ahIM manuSya gatimAM ja che. ema samajIne jevI rIte zrI jaMbU svAmI vigere puNyazAlI jIe viSTA ane mUtrAdi azuci padArthothI bharelI cAmaDAnI kathaLI jevI strI ane dhana vigerene moha choDIne saMyama pAlI kevalI thaIne zivalakSmI Adi saMpadAo meLavI, ane dhanyakumAra tathA zAlibhadde saMyamanA ja pratApe anuttara vimAnanA sukho meLavyA, tathA avatI sukumAle nalinI gulma vimAnanI trAddhi meLavI. tevI rIte tamAre je janma jarA ane maraNanA duHkha TALIne muktinA akSaya sukha pAmavAnI IcchA hoya te pavitra saMyamane sAdhI le. jo ke atyAra sudhI mehanA paMjhAmAM tame sapaDAyA, tethI tamArI ghaNuM pAyamAlI thaI che. chatAM haju bAjI hAthamAM che. amArA kahyA pramANe hAla paNa cetaze ane saMyamane sAdhaze, to jarUra tamAruM kalyANa thaze. AvA prakAranI cAritra mahArAjAnI dezanA sAMbhaLIne mahArAjAnA paMjhAmAM sapaDAyelA ghaNA jI cAritra (dhArIgurU) mahArAjAnI chAyAmAM AvI nirmala dharmArAdhana karavA lAgyA. have meharAjA vicAre che ke je huM sAvadhAna thaIne kaMI paNa upAya nahi karuM, te mArUM tamAma sainya cAritra rAjAnI pAse jaze ane huM nirAdhAra banIza. hAla paNa dhIme dhIme cAritra rAjAnI pAse mArUM ghaNuM sainya cAlyuM gayuM. ema vicArI cAritra rAjAnA pakSamAM gayelA tamAma ne vaza karavA mATe "zastraprayAga karatAM ghaNe TAIma lAge, ane ghaNuM jIvo bhAgI paNa jAya." tethI te mahArAjAe maMtraprayAga karavAno nirNaya karI "mahuM ane mana " A cAra akSarene maMtra jApa karyo, jethI tenI asara je jIvana upara thaI, te badhA ja muMjhAyA ane pitAnuM kharUM svarUpa bhUlI gayA. huM ane mArUM evA vicArothI mohane vaza thaIne teo aneka AraMbha samAraMbha karavA mAMDayA. maMtrane sAra e che ke mohita AtmAene kaI pUche ke A gAmane athavA nagarane zeThiye keNa che? tyAre te kaheze ke huM A gAmane athavA nagarane zeThio chuM. vaLI kaI mANasa mehita jIvone pUche che ke A lakSmI strI-kuTuMba-ghara-dukAna vigere kenA che? tyAre te mUDha AtmAo kaheze ke e badhuM mAruM che. ema huM ane mAruM evA mohagarbhita vicArathI meha rAjAnA gulAma banelA che te strI kuTuMba vigere ke je janmatA sAthe lAvyA (AvyA) nathI, ane sAthe laI javAnA (AvanAra) nathI, mUkIne parabhavamAM gayA pachI yAda paNa AvavAnA nathI, kAraNa ke pAchalA bhanI aMdara ghaNAMe ghara-dukAna-lakSamI putra-strI Adi choDayA haze, paNa temAMnuM kaMI paNa yAda AvatuM nathI ke gayA bhavanA strI AdinuM zuM thatuM haze. chatAM te (dhana, strI vigere) ne mATe evA aneka pApakarmo kare che, ke je karmonA 1. A nAmanuM vimAna saudharma devalokamAM che. For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phlA pAtAne ja lAgavavAnA che ane parabhavamAM sAthe AvanAra parama kalyANakArI dharmAMnI ArAdhanA karavAmAM lagAra paNa prayatna karatA nathI. kAraNa ke meharAjAe temane AMdhaLA banAvyA che. A vAtane barAbara yAda rAkhIne pavitra sayama sAdhI janma jarA maraNAdinI upAdhi dUra karI paramapadanA sukhA meLavavA emAMja manuSyabhavanI saphalatA che. AvA prema ane zAMti bharelA cAritra mahArAjAnA vacane sAMbhaLatAM ja te jIvo yathArtha svarUpa samaje che, ane cAritra (dhArI gurU) mahArAjAne dekhatA thavAnA upAya pUche che ke amAre adhApA dUra karavA mATe eTale meha rAjAne harAvavA sAmeA ye maMtra japavo ? jethI mAharAjA bhAgI jAya ane ame dekhatA banIne AtmakalyANa karavAmAM sAvadhAna thaie. tyAre cAritra (dhAra gurU) mahArAjAe kahyuM ke pUrve kaheleA je cAra akSarAne meAnA maMtra che temAM atlR (huM) nI purve ane mama (mArU) nA pUrva nakAra joDavA. eTale nAdaMna mama ema mAhune jItanArA pAMca akSaranA maMtra banaze. teneA artha e che ke huM nathI ane mArUM nathI. enu paNu tAtparya e che ke he bhavya jIvA! duniyAnA dekhAtA A tamAma dhana Adi padArtho meADA vhelA acAnaka AyuSyanA aMta AvatAM tamAre cheADavAnAM ja che. athavA tamArA dekhatAM ja e cAlyA jaze mATe te padArthanA huM mAlika chuM. athavA te padArtho mArA che, ema mAnavuM tadna geravyAjakhI che, jethI ema vicAre ke nAduM eTale huM te padArthanA mAlika nathI ane mama eTale te vhelAM kahelA sAMsArika padArtho paNa mArA nathI. huM ekalA ja chu, A duniyAmAM mArU kAi nathI. athavA kAi kAinu ( saguM) nathI. sarve svAnA ja sagAM che. svArtha saryA pachI zatrunA jevuM vana rAkhe che. saMsArI jIvA ekalA ja janme che ane ekalA ja mare che. kAi kAinI sAthe jatuM ja nathI. sAthe te puNya pApa ja jAya che, mArA AtmA zAzvata che. te samyagdarzana jJAna cAritrAdi apUrva guNAnA bhaMDAra che ane teja rUDA darzanAdi padArtha mArI vastu che. te guNuAne dhAraNa karavAthI mArA AtmAnuM jarUra kalyANa thaze. atyAra sudhImAM me saMcAga (mArApaNAnA saMbaMdha) ne laIne ja ghaNAM du:khA bhAganyA che. have tevA saMyeAganA tyAga karU chuM. ane have huM cAritranI ArAdhanA karavAne ujamAla thauM chuM, A meharAjAne jItavAnA parama maMtranuM rahasya jema jema vadhAre vicArIe tema tema meAhanI upara arUci ane cAritra dharmanI upara prema vadhatA ja jaze. tathA adhyAtma mArganA pavitra Adarza jagatanA jIvAnI AgaLa raju karanArA ane parama tyAga mUrtti teja pavitra zrI tIrthaMkara deva cAritranA mahimA A pramANe bhavya jIvAne samajAve che--AtmAnI anaMta zaktie vicitra mAhanIyAdi karmonA judI judI jAtanA udaya rUpI vAdalAethI DhaMkAi che. tene prakaTa karI apUrva zAMti nA ane svAbhAvika ramaNatAne anubhava karAvavAne eka cAritra ja samartha che. hiMsAdi pAMce AzravAnA mUlathI je tyAga karavA, ane pAMce iMdriyAne vaza rAkhavI, tathA cAre kjAyAne jItavA ane manadaDa vigere traNe daDanA tyAga karavA te saMyama cAritra athavA dIkSA kahevAya. TuMkAmAM kahIe te ema paNa kahI zakAya ke-maitrI Adi cAre bhAvanA bhAvavA pUrvaka AThe pravacana mAtAnI ane kSamAdi daza prakAranA sAdhu dharmanI sevanA karavI For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 tenuM nAma saMyama ( pravajyA-dIkSA-cAritra) kahevAya. AvA uttama cAritrane sAdhavAthI ja zreSTha darzana ane jJAnanuM saMpUrNa phala malI zake che. A cAritranuM zrI siddhacaka pUjAmAM A pramANe TuMku svarUpa batAvyuM che. juo kara Agama ne Agame-caraNa pada praNidhAna; jJAtA upagI dhure-anAga para jANuM. nAmAdika cauhA krame-kiriyA viNu upayoga; dravya caraNa kAraNa muNo-bhAve saha upaga. acchAdita nija zakitane-dekhe jAsa pratApa, vaMdo nita te caraNane-rikta kare citta pApa. Idrane ane cakravartine je sukha na male te sukha cAritranA pratApe maLI zake che. mATe ja kahyuM che ke naivAsti devarAjasya-tatsukhaM naiva rAjarAjasya // tatsukhamihaiva sAdholokavyApArarahitasya // 1 // taNasaMthAranisaMNNo'vi-muNivaro bhaTTarAgamayamoho // ja' pAvai muttisuha-katto taM cakkavaTTIvi // 2 // DAhyA purUSo je svAdhIna sukhanI nirantara cAhanA kare che, tevuM adhyAtma sukha paNa saMsArathI virakta maharSi munivarene ja male che. juo - parAdhInaM zarma kSayi viSayakAMkSaughamalinaM / bhave bhItisthAnaM tadapi kumatistatra ramate // budhAstu svAdhIne'kSayiNi krnnautsukyrhite| nilInAstiSThanti vigalitabhayAdhyAtmikasukhe // 1 // anubhavI maharSi bhagavaMtoe A pavitra cAritrane vajadaMDanI upamA ApI che te vyAjabI che. kAraNa ke teja ( cAritra rUpI ) vajadaMDathI mahA meha vigere dhUtArA jevA ceronA samudAyane harAvI zakAya che, ane tema karatAM bhavya jIvane uttama adhyavasAya prakaTe che tathA pUrve bAMdhelA karmo nAza pAme ane navA karmo baMdhAtA nathI. ane Atma 1 kAraNa ke jJAnanuM phala virati che. juo prazamaratimAM-zAna pa vitiH | jANuM te te te kharUM mohe navi lepAya che tajjJAnameva na bhavati-yasminnudite vibhAti rAgagaNaH // tamaNa togati raji-nivaripAtrata thAtuF I ? / 2. A bAbatamAM-kasI vItI ema pUchanAra rAjAne-" AdhI terI jesI ane AdhI terese achI " evo javAba denAra mahAtmAnuM daSTAMta spaSTArthavALI zrI siddhacakra pUjAmAMthI joI levuM. For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakita vadhe che. vaLI AtmA ca thavA mAMDe che. tathA pramAda dUra khase che; khoTA vi. cAre Ave ja nahi. ane mana sthira bane che. ane cittanI DAmADoLa dazAthI thatI saMsAranI rakhaDapaTTI paNa dhIme dhIme ochI thAya che, temaja kharA guNone vikAsa thAya che, ane aneka vizAla trAddhio prakaTa thAya che. ema anukrame jema jema apUrva sahajAnandane paNa thoDA thoDA aMze anubhava thato jAya che, tema tema bhega tRSNA zAMta thAya che. ane ciMtA ghaTatI jAya che, tathA nirmala dhyAna prakaTe che. ane yoga ratna ( citta) daDha thatAM mahAsAmAyikano lAbha thavA pUrvaka apUrva karaNa pravarte che, temaja kSapaka zreNine karI kamasara karma rUpI jAlane toDe che. ane zukala dhyAnanA prakAre ThAvI ga teja phelAve che, tathA ghAtI karmone khapAvI kevala jJAna meLavI sarva dravyAdine jANI jagatanA jIne uddhAra karI chevaTe kevalI samughAta karIne bAkInA karmone AyuSyanI sarakhA kare che, pachI yoga niSedha karI zelezI avasthAmAM rahe che, ne tyAM aghAtI karmone nAza karI deha vinAnI siddha avasthA meLave che, eTale satatAnanda nirAbAdha muktinA sukha pAme che. AthI sahaja samajI zakAze ke- A mukita pAmavA sudhInA tamAma lAbhe cAritrathI ja pAmI zakAya che. AgaLa vadhIne zrI tIrthakara bhagavaMte ema paNa pUrvokta vacananuM spaSTa rahasya jaNAvyuM che ke-rAgAdinA upadrava (ju) ne ane te dvArA thatA ane nantA janmAdinA duHkhane aTakAvavAne cAritra ja samartha che, sarva Apattione ane vividha viDaMbanAone haThAvanArUM paNa cAritra ja che cAritranA prabhAve karIne bIjA jInI AgaLa dInatA bharelA vacane belavAne prasaMga AvatuM nathI; rega dAridraya kalezamaya saMsArane nAza thAya che. puNyanA udayathI je che A cAritrane sAdhe che teo pApa karmone haThAvI sarva kalezethI rahita anana Ananda samUhathI bharelI zreSTha gati (mokSa) ne pAme che, tyAM gayA pachI temane punarjanmanA kAraNabhUta karmonA abhAve ahIM AvavAnuM hatuM nathI; jethI sarve sAMsArika viDaMbanAo hoya ja nahi. ema paralokanI sthiti jaNAvI. pavitra cAritra rUpI naMdana vanamAM pharanAra muni mahAtmAe A lekamAM paNa prazama rUpI amRtanuM pAna karIne saMtuSTa bane che, ane e ja kAraNathI teo vAstavika sukhone bhegave che. ane temane regAdi kSudropadravanI paNa pIDA bIlakula hotI nathI, temaja A cAritranI sevanA karanAra sAdhuo bhalene sAmAnya vaMzamAM janmelA hoya, chatAM apUrva cAritra guNathI AkarSAyelA surendrAdi deve paNa temanI (cAritravaMtanI) sevA kare che. ane sAmAnya kalamAM janmelA chatAM cAritrarvata munivaro cAritranA pratApe uttama kulavAna kahevAya che, apavitra jIne pavitra karanAra cAritra ja che, tene aMgIkAra karanAra jIvo cAritrane pAmyA pahelAM dAsa jevA hoya, to paNa svIkArelA A cAritranA ja pratApe tamAma jagatanA jIvomAM agresara gaNAya che. cAritrane pAmyA pahelAM vizeSa jJAna na hoya, chatAM cAritranA ja pratApe ghaNae samartha mahA jJAnavaMta thAya che, jemanA manamAM ahaMkAra bhega tRSNanA vicAro lagAra paNa thatA nathI tathA jeo mana vacana kAyAnA vikArothI rahita che. ane pitAthI bhinna evA sAMsArika padArthonI For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvane paNa IcchA karatA nathI. evA ne cAritranA ja pratApe ahIM paNa mekSanA sukhanI vAnakI prApta thAya che, juo prazama ratine sAkSi pATha - nirjitamadamadanAnAM-vAkAyamanovikArarahitAnAma || vinivRttaparAzAnAmihaiva mokSo na saMdehaH // 1 // temaja cAritranI eka citte ArAdhanA karanArA bhavya jIne sarva labdhio maLe che. juo ahIM daSTAMta e che ke-zrI gautamasvAmi bhagavaMtane aneka labdhio prakaTa thaI hatI mATe ja kahyuM che ke__aNgutthe amRta vase, labdhi taNA bhaMDAra // te guru gautama samarie-mana vaMchita phala dAtAra // 1 // (pApathI) nivRtti ( zubha ) pravRtti maya cAritranI nirmala ArAdhanA karanAra bhavya jIne A bhavamAM mahattva (moTAI) trAddhi vigere lAbha maLe che ane parabhavamAM vizAla AnandathI bhareluM mukitapada maLe che, paramakRpAla zrI tIrthakara bhagavaMte mehanIyAdi kamane sapanI upamA ApI che, tenuM kAraNa e ke jema sarpanA jheranI asara jemane thayelI che, te jIva svasthitinuM bhAna bhUlI jAya che. tevI rIte mohanIyAdi karmonA udayavALA saMsArI jIvo paNa potAnI bhUla zuddha sthitine bhUlI jAya che. tevA karmo rUpI sane vaza karavAnuM apUrva sAdhana cAritra che, saMvega rUpI amRtarasathI bharelA kUvA jevuM ane makSa rUpI rAjAnI kacerI jevuM paNa pavitra cAritra che. mATe ja kahyuM che ke karmAhikIlanImantraH-saMvegarasapikA // nigamamAthAnI-tapasyA paramezvara che keIka bhAgyazAlI che ja avicchine prabhAvazAlo trikAlAbAdhita zrI jinezvara prabhue kahelA uttama dharma rUpI kArIgare banAvelA zreSTha manuSya janma rUpI mahelanI upara viziSTa guNavALe nirmala dIkSArUpI ja caDhAve che. jo ke mohAMdha jevo pavitra cAritranI ArAdhanAmAM ajJAna daSTie vihArAdi prasaMge duHkha juve che, paNa tattvaSTie jJAnI puruSo to sukha ja mAne che. kAraNa tevA vihArAdi sAdhane bhaviSyamAM akAntika ane A tika sukhane denArA che. jyAre mehanIya ane jJAnAvaraNIya karmonuM jora ghaTe teja Avo uttama vicAra prakaTe che. parama punita cAritranI ArAdhanAmAM lIna banelA munivarone durgatidAyaka AraMbhAdi deSa sevavA paDatA nathI. AzAne gulAmaDI banAvelI hovAthI ane svakartavyo bajAvavAmAM sarvadA sAvadhAna hovAthI sarakAra virakta tyAgI purUSone (avinItastrI-putra-svAmi vigerenA) tiraskAra bharelA vacane sahana karavA paDatA nathI. temaja cAritranA ja pratApe temane te rAjA mahArAjAo paNa name che ke jemane cAritra pAmyA pahelA - 1 mokSanI icchA. For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAne namaskAra kare paDatuM hatuM. ahIM cAritradhArI munivare "sAme mane vAde ema cAhe ja nahi. paNa tevA guNavaMta sAdhuone jeIne namaskAra karanArA che ema vicAre che ke-aho! A puNyazAlI mahAtmAone dhanya che ke jeo kaMcana ane kAminIno tyAga karI ubhe page saMsArane chaDI sAcA hadayanA bAdazAha banI paMkhInI jema eka gAmathI bIje gAma apratibaddhapaNe vicarI saMsAranA trividha tApathI tapelA duHkhI mAnavone sAcA sukhane pAmavAno sariyAma rasto batAvI rahyA che. batAve te paNa nATakIyAnI mAphaka nahi paNa te bAdazAhI sariyAma rastAmAM pote nirbhayapaNe cAlIne batAve che. ane ame te je strI kuTuMba delata Adi padArtho janmatAM sAthe lAvyA nathI ane jeo maratI vakhate sAthe AvanAra nathI, temaja bIjA bhavamAM gayA pachI je strI Adi padArtho yAda paNa AvavAnA nathI, jeonA mehamAM phasIne bhavabhava sukhane denAra pavitra dharmane paNa bhUlI gayA, tevA padArthonI upAdhimAM rAcI mAcI aneka viDaMbanA bhogavI rahyA chIe. pApakarmanA tIvra udayathI vanane paNa ullaMghI gayA, eTale 60 thI paNa vadhAre uMmara vItI gaI chatAM amane vairAgyane aMkure paNa prakaTa nahi. have te jarUra khAtrI thaI ke vALa dhoLA thayA, paNa buddhi dhaLI thaI nathI. mATe ame A madhathI lepAyela taravAranI dhAra jevA athavA kipAka phalanI jevA viSayane cheDI zakatA nathI. ane jemaNe trividhe trividhe Azravene choDayA che tevA A saMyamadhArI mahApurUSone ame vaMdana sevA karI mAnava bhavane saphala karIe AvI uttama bhAvanA bhAvIne tevA moTA mahaddhika rAjA vigere puNyazAlI jIva vaMdanA namaskAra upAsanA kare che. A praNAlikA mevADanA rAjyamAM paNa rANA pratApasihanA samayathI mAMDIne hAla paNa pratyakSa dekhAya che. ame paNa najare joyuM che ke sAmAM AvatA tyAgI mahAtmAone dekhIne rANA phattesiMhajI vAhana ubhuM rakhAvI ubhA thaIne baMne hAthe mastake lagADI namaskAra karatA hatA. tema navIna rANA lepAlasiMhajI paNa tevAja vivekI che. ema anargala lakSamIvALA rAjA vigere guNI mAne cAritranA ja prabhAve sAdhuone name che. cAritravaMta purUSone AhAra-vastra-dhana sthAnAdinI bIlakula ciMtA hatI ja nathI, jJAnAbhyAsamAM paNa saMpUrNa anukUlatA hoya che. ahIM prazama sukhano apUrva Ananda maLe che ane parabhavamAM mokSane athavA svargane lAbha maLe che, paNa durgati maLeja nahi. A badho lAbha cAritrane samajIne uttama vivekI purUSoe jarUra cAritrane aMgIkAra karI nirmala bhAvathI sAdhIne mokSa lakSmInA sukha meLavavA eja mAnavajIMdagInuM sAcuM phala che. je ke darzana ane jJAna to taratamatAe bIjI traNa gatimAM paNa saMbhave che, paraMtu sarvavirati rUpa cAritra eka manuSyagatimAM ja hoya che. bAkInI devAdi traNa gatimAM hetuM nathI. mATe ja anuttara vimAnavAsI de ke jee. nizcaye karI nirmala samyagdaSTi ja ane zreSTha avadhi jJAnavaMta hoya che ane thoDA bhAmAM mekSe janArA che. tathA siddhazIlAnI najIkamAM rahyA che chatAM teo cAritranA ja abhAve muktimAM jaI zakatA nathI. ema sarva viratirU5 cAritranA ja abhAve dezavirativALA tiryaMce paNa muktipada pAmI zakatA For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. ethI sAbIta thAya che ke mAnava bhavamAM ja ATha pravacana mAtAnI sevanA rUpa cAritra sAdhI zakAya ane muktipada meLavI zakAya. jema sonIne sonAnA rajakaNanI kIMmata hoya che, tema jemane samayanI kIMmata hoya, ane jeo "sumo rAdapi pi manu nAgu A vAkayane anusAre ema khAtrI pUrvaka samaje che ke karoDo ratna detAM paNa gayele samaya pAcho meLavI zakAto nathI. tevAja) alpa saMsArI bhavya che pavitra sattara prakAranA cAritrane siMhanI mAphaka aMgIkAra karI siMhanI peThe pAle che. A bAbatamAM samajavA jevI caubhaMgI A pramANe jANavI. (1) siMhanI jevA zUravIra thaIne cAritra grahaNa kare, ane siMhanI peThe pAle. jema dhanyakumAre vaibhava vigere sAMsArika sukhanA sAdhane chatAM paNa te sAdhane yathArtha svarUpe kSaNika (anitya) jANyA. A bAbatamAM zAstrakAra maharSi bhAgavaMte drAkSanA jevI mIThI zIkhAmaNa ApatAM jaNAvyuM che keytpraatstnn madhyAhane, yanmadhyA ne na tanizi nirIkSyate bhave'sminhi-padArthAnAmanityatA // 1 // zvaHkAryamadya kurvIta-pUrvAnhe coparAnhakam // na hi pratIkSate mRtyuH-kRtamasya na vA kRtaM // 2 // calA lakSmIzcalAHprANAH-calaM caMcalayauvanam // calAcale'sminsaMsAre-dharma ekA hi nizcalaH // 3 // tathA dhanyakumAre ema paNa vicAryuM ke huM bIjA jIvonI mAphaka ekalo ja janme chuM ane maratI vakhate paNa A vinazvara saMpatti vigere sAdhana tajIne parabhavamAM eka ja javAno chuM. duniyAmAM koI koInuM cheja nahi. sagAI saMbaMdha paNa jyAM sudhI sAmAne svArtha hoya, tyAM sudhI ja dekhAya che. svArtha saryA pachI keI sAmuM paNa jotA nathI. maraNa prasaMge rokakaLa karanArA jIva zAthI rUdana vigere kare che? A prazno vicAratAM kAraNa e jaNAya che ke maranAra mAnava pite pitAnI hayAtimAM rUdana karanArA mAnavone sukhanA ISTa sAdhane meLavI Apato hato ane aniSTa javarAdinI vedanA bhegavavA rUpa mAMdagInA prasaMge narega banAvavAne yogya ilAja paNa karato hato, te potAno svArtha sadhAto baMdha paDI gaye, tethI ja sagA vigere kuTuMbio rUdana kare che. mAre AtmA zAzvato che. te nirmala jJAnAdi guNothI bharele che. ene saMyamanI ArAdhanA karavA rUpa muktinA bAdazAhI raste calAvIe ja paramAnandamaya muktipada meLavI zakAya jJAnAdi uttama Atmika guNo sivAyanA je padArtho che, te to bAhA bhAva che. mohathI ja AtmA e saMbaMdha dharAve che ke e vastuo mArI che paNa tema te cheja nahi. je tema hoya te parabhavamAM jatAM jIvane jema jJAnAdi guNe sAthe jAya che, tema bAhya bhAva paNa sAthe javA joIe. paNa jatA nathI ja. ethI sAbIta thAya che ke mArI vastu te jJAnAdi guNo ja che. bIjuM nahIM ja. AvA uttama vicAro karI zrIdhanyakumAre siMhanI jevA parAkramI banIne saMyama svIkArI tene sAdhavAmAM siMha jevA zUravIra banIne AtmavIrya evuM pheravyuM ke jethI alpa samayamAM jyAM rahelA deva nizcaye ekAvatArI ja hoya che, evA sarvArthasiddha vimAnanA For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhe bhegavI, anukrame 33 sAgaropamanuM AyuSya pUruM thatAM manuSyagatimAM AvI pharI te cAritranA ja prabhAve muktipada meLavaze. e pramANe bIjA paNa aneka puNyazAlI bhavya jIe varSollAsa vadhatAM eka vartamAnabhavamAM paNa nirvANa lakSmI meLavI che. 2. siMhanI jevA zUravIra banIne saMyama grahaNa kare, paNa tevI ja rIte saMyamane TheTha sudhI akhalita bhAve sAdhI zake nahi te bIjo bhAga che. ahIM jeo cAritrane letI vakhate siMha jevA parAkramI bane paNa pAchaLathI kharAba nimittonA saMsargathI patita pariNAmI thAya, ziyALa jevA banI jAya evA jIvonuM daSTAMta ApI zakAya. A bIjA bhAMgAmAM rahelA jIvamAM paNa keTalAeka jIva pRdaye sArA nimitte pAmI zrIAdrakumArAdinI mAphaka pharIthI prathama bhAMgAnI sAdhanA karI AtmakalyANa kare che. 3 saMyamane grahaNa karatI veLAe keTalAeka jI tathA prakAranA bodhanA abhAva vigere kAraNone laI ziyALanA jevA hoya, paNa saMyamane lIdhA pachI zrIgurU mahArAjanI parama ullAsathI bhakti vigere saMyamamAM TakAvanArA tathA vadhAranArA sAdhananI niraMtara sevanAthI siMhanA jevA zUravIra banIne saMyamane sAdhe te bhavya jIva letAM ziyALanI jevA, ane pAlavAmAM siMhanI jevA A trIjA bhAMgAmAM laI zakAya. 4 saMyama grahaNa karatI velAe je che ziyALa jevA hoya, tene ane pAlavAmAM paNa tevA jaNAtA hoya, te jIvo "letAM ziyALa jevA, ane pALatAM ziyALanI jevA A cethA bhAMgAmAM laI zakAya. A cAra bhAMgAmAMthI samajavAnuM e ke mahAbhAgyadaye saMyamane pAmelA jIve saMyamanI sAdhanA karavAmAM AtmavIryane parama ullAsathI pheravIne saMsA ranI rakhaDapaTTIne samULago nAza kare. mahA puNyazAlI jIvoja evI sthitine pAmI zake che. A pahelA bhAMgAmAM sauthI caDhIyAtA prabhu zrI tIrthakara deva jANavA. kAraNa ke e parama tAraka mahA purUSa svapara tAraka che. pite svayaM saMbuddha che, ane bIjA bhavya jIne unmArgathI pAchA khaseDIne sanmArganA raste dere che ane pote karmanA paMjhAmAMthI chUTIne bIjA jIvane chuTA karAve che tathA pite rAgAdi zatruone jIte che, ane bhavya jIvone upadeza daIne rAgAdi zatruone jItavAne upAya jaNAve che. te parama tArakanI dezanAmAM apUrva madhuratA hovAne laIne te dezanA parama Adeya ( grahaNa karavA lAyaka, sAMbhaLavA lAyaka) gaNAya che. temaja te Adarza jIvanane pAmavAmAM paNa madada kare che. mATe ja tene yathArtha rIte svaparahitakAriNuM kahIe, te paNa te ucita ja che, A vAtane layamAM laIne pahelAMnA aneka mahA purUSAe vividha bhASAmAM A dezanAnI saMkalanA karI che. paNa tevI bhASAnA bInaparicayavAlA ane vistArathI samajavAnI IcchAvAlA bhavya ane cAlu bhASAmAM sarala paddhatie te dezanAne goThavavAthI mahA lAbha thaze, AvA AvA aneka muddAne lakSyamAM rAkhIne A zrI dezanAciMtAmaNi graMthanI racanA karI che. vIsa tIrthakarenI vIza dezanAmAM A pahelA bhAgamAM zrI AdIzvara prabhunI dezanA ja For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAvI che, have pachInA bIjA trIjA vigere bhAgamAM anukrame zrI ajita prabhu vigere zrI tIrthakara bhagavaMtenI dezanA jaNAvIza, A pahelA bhAgamAM kaI bInA kaI rIte jaNAvI che ? A bAbatane spaSTa khulAso vigere bInA pahelI AvRttinI prastAvanAmAM jaNAvI dIdhI che. devagurU dharmAnurAgI zeTha jesaMgabhAI hemacaMde pitAnA udyApana nimitte A graMthanI bIjI AvRtti chapAvI che, vigere bInA temanA paricayanA be belamAM vistArathI jaNAvI che, bhavya che A graMthane adhyayanAdinA ge vibhAva ramaNatA dUra karIne nijaguNa ramaNatAmaya parama padane pAme eja hArdika bhAvanA. amadAvAda, | vi. saM. 1996 mauna ekAdazI. nivedaka - | paramapakArI paramagurU sugrahItanAmadheya AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNa kiMkara vineyANu 'vijayapadyasUri For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. gAthAMka pRSTAMka vi ya gAthAM pRSThaka viSaya 33 51. 34-36 51-52 2-4 RSabhadeva nAma rAkhavAnuM kAraNa prabhune janma samaya tathA zarIra vagerenuM varNana. prabhunI dIkSAnuM varNana. indra mahArAje prabhunI dIkSA prasaMge karelI 37-38 39-46 52-53 53-56 10-11 stuti. 12-21 7-12 47 56 22 12-43 48 56-61 49-51 61-62 para-55 62-63 maMgalAcaraNa tathA anubaMdha catuSTaya. dezanA artha | dezanAne meLavela samAna jaNAve che. dezanAnuM svarUpa. dezanA prabhAva jaNAve che. dezanAnuM upamAo sAthe svarUpa. dezanAthI kenuM AtmakalyANa thayuM te viSe 11 gaNadharonI hakIkta. gaNadharayaMtra tathA prabhu mahAvIranAM AnaMda vagere daza zrAvakenuM varNana. tathA daza zrAvakAne yaMtra. dezanAnA bIjA daSTAMta dezanAnA bIjA lAbha jaNAve che. prathama prabhunI dezanA kahevAnI zarUAta. prabhunuM cyavana kalyANaka. prabhunAM janma kalyAzukanA varNana prasaMge ayodhyA nagarInuM tathA serIsA tIrthanuM varNana. indra karelI prabhunI stuti, 56-74 63-71 44 75-76 prabhunA pAraNAnI hakIkata. akSaya tRtIyA parvanI bInA. chadmastha kAla tathA kevalajJAnanI prApti vagere. kevalajJAna prasaMge InTe karelI stuti. devatAoe racela samavasaraNanuM vistAra varNana. samavasaraNamAM prabhu kaI vidhie praveza karI bese tenI hakIkata. tathA saMdhane artha. tIrthakara dezanA zA mATe Ape? eka vAkyathI ghaNA praznanA javAba ApavA vaSe haNavAla tathA bhillanuM daSTAnta. prabhunA cotrIza atiza tathA pAMtrIsa guNonuM varNana. 45 77 71-72 45-49 78 72-74 79-80 74-76 - 28-32 49-50 For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 gAthAMka pRSTAMka 81-83 76-77 84-90 77-80 91 92-93 80-82 84 81 82-83 viSaya | 107-108 95-96 prabhumAM rAgAdina abhAva jaNAve che. dravya vRkSa tathA bhAva 109 96-97 prabhune vaMdanAdi karavAnuM vRkSanuM dRSTAnta. kRtyakRtya prabhujI dezanA 110-119 97-101 samavasaraNanI bAra zA mATe Ape tevA parSadAnuM varNana vigere. vAdInA praznanuM. samA 120-121 101-103 samavasaraNamAM prabhunA dhAna sAthe vIMchInuM | AsananuM varNana. daSTAMta. 122 103 tIrtha zabdanA artha. prabhu dezanAnI ravi 123 103-104 tIrtha zabdanI nirdoSatA. kiraNa tathA megha sAthe 124 104 sarakhAmaNI. vacanAtizayanuM varNana. 125 104 AdIzvara vyAdhi upara vaidyanuM bhagavaMtanI dezanAnuM svarUpa. dRSTAMta tathA vaidya sAthe tIrthapatinI sarakhA 104-105 pramAdane tyAga karavAne 126 upadeza. maNI. 127 105 pramAdanA bheda. prabhune varasAdanI 128 105-107 pramAdanuM sarSathI paNa upamA. bhayaMkarapaNuM. gaNadhare kaI rIte sUtra racanA kare tenuM 129 108 kheda pAmanAra traNa jaNa. dRSTAMta. 108 adharma buddhi cheDavA viSe. 131-132 109-111 pramAdathI thatuM nukasAna. sUtraracanAnA chakAraNe 133-136 111-113 pramAdI chanI mUrkhatA. tathA bAra aMganuM 137-138 113-114 vairAgya bhAvanA. varNana. tathA keTalA 139 11-115 pramAdano vizvAsa nahi dIkSA paryAyavALA kayuM karavA viSe. aMga bhaNI zake tenuM 140-142 115-116 saMsAranI agni sAthe sarakhAmaNuM. prabhudezanA upara 143 116-117 saMsAranI kasAIkhAnA kerInuM dRSTAnta. sAthe sarakhAmaNI. sUtrano prabhAva daSTAnta 144-146 117-118 saMsArane rAkSasanI upamA. sAthe. 147 118-119 ajJAnI chanI pravRtti. samavasaraNamAM prabhunA 148 119 jJAnI chanI pravRtti. cAra mukha dekhAvAnuM | 149-150 119-120 prabhujInI zikhAmaNa. kAraNa. 151-152 120-121- kAma rUpI luMTAra ane prabhunA divya svarUpanuM tenAthI bacavA mATe varNana. vaLAve. 130 83-90 9-99 91-92 100 101 102-106 93-95 For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 157 gAthAka pRSThaka viSaya | gAthAMka pRSThaka 153 121-122 dharma sAdhavAno vidhi. belane mahAyaMtra tathA 154 122-123 taMbUrAnA traNa tAranuM pATaliputra (pATaNa) dRSTAMta. nuM varNana vagere 155 123 kAma luMTAre kene jaNAvyuM che. luMTatuM nathI. 163 karmathI thaelI vicitratA. 156 123-124 bhavya jIvonI sAcI | 187 163-164 saMsArane unALAnI Atma sthiti. upamA. 124 duHkhadAyI saMga cheDavA | 188 164 krodhane sUryanI upamA. viSe. 189-190 164-176 lebhIyA dhanikanI sthiti 158 124-125 saMsAramAM anAdi kAlathI viSe. temAM saMkala zeThanuM cAlatI laDAI. dRSTAnta, yakSe paMDitane 159 125 cAritrarAjAnI hitazikSA. pUchelA cAra prazno. kaMjUsa 160-165 125-128 meha rAjAnA julamanuM ane maDadAnI sarakhAmaNI varNana. ziyALanuM daSTAMta vagere. 166 128 mehathI thatA pApanuM | 191 176-179 bhavya chAe cetatA varNana. rahevA viSe. svArtha 167-171 128-130 mohathI thatA raudra vika upara DozInI kathA. jenuM varNana. 192 179-181 AtmAnuM kharuM kuTuMba. 172-173 130-132 cAritra rAjAnI mehathI 193 181-183 premanI viDaMbanA tathA bacavA mATe zikhAmaNa saMsArane nibhADAnI 174 132 sarva karmomAM mehanI upamA. mukhyatA. 194-195 183-184 saMsArane laDAInA medA133 mohane jItavAne upAya. nanI upamA. 17-182 133-136 saMsAra smazAna je, 184 saMsAramAM ajJAnI masANIyA lADu je, jIvonA hAla. khATI chAsa je, jherI 197-199 185-188 tattvadRSTine saMsAranI jhADa je, tathA kedakhAnA kriIDA kevI lAge te jevo che ema jaNAve che. jaNAve che. 183 137 saMsAramAM jIvo mArUM | 200 188 manane sthira karavAne mAruM karyA kare che. upAya. 184-185 137-163 saMsAra kharAba ghara | 201-2012 189 tattvadaSTi pAmelA jIvo je che te jaNAvI, pitAnuM svarUpa jaNAve ATha madanuM svarUpa te sAthe cauda cakravartI ane 203-214 18-202 azubha mUcha vagerene temane saMbaMdhI cauda prazastAlaMbanamAM joDavA For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 gAthAka pRSThaka viSaya [ 272 231 baMne nayAmAM sAcuM keNu? viSe. tathA kUlavAlakanuM tenI pRcchA. daSTAnta. naMdiza manina | 273-276 271-233 prabhue Apelo javAba. daSTAnta. 277-280 233-235 jJAna ane kriyA baMnenI tApasanA ziSyanuM dRSTAnta. arjuna jarUrIAta jaNAve che. 281-285 235-240 jJAna ane kriyA viSe mAlInuM dRSTAnta. vagere. 215 202-203 2 jJAna vAdIne prazna ane prabhune rUpI vAdaLAM khasavAthI thatA lAbha. uttara. tathA 20 viharamAna jinane 16 bolanuM 216-218 203-2005 bodha pAmelA bhavya jIvo prabhunI AgaLa zuM kahe che. keSTraka. 219 205-206 jJAnI tathA ajJAnInI 286 240-241 jJAna kriyAmAM samyakatva bhAvanA. zAthI na kahyuM? 22. 206 saMsArane samudranI upamA 287 241 dhUMsarInuM daSTAnta. ghaTAve che. 288-289 241-24ra paramANunuM dRSTAnta. 221-222 206-209 saMsAramAM manuSyapaNuM 290 242 vaDanA bIjanuM dRSTAnta. pAmavuM durlabha che tenAM | deva tathA nArakI pharIthI daSTAnta gaNAve che. deva nArakI kema na thAya. 223-224 209 cakrIna bhajananuM te jaNAve che. udAharaNa. 292-300 243-248 sarva bhavamAM manuSya 225-226 210 pAsAnuM udAharaNa. bhavanI adhikatA jaNAve 227-228 210-211 dhAnyanuM udAharaNa. 229-231 211-212 dRAtanuM udAharaNa. 301-3 02 248 manuSya bhava kevI rIte 232-234 212-213 ratnanuM udAharaNa. saphaLa karavo. 235-236 213-214 svapranuM dRSTAMta. 303-3 85 248-250 viSaya sevananAM bhayaMkara 237-241 214-216 rAdhA vedhanuM daSTAMta. duHkho dRSTAMta sAthe. 242-248 216-218 kUrma (kAcabA) ane 306-309 250-251 viSayanAM tophAna aTakAsevAlanuM daSTAMta. vavA mATe cittarakSA 249 218-219 jJAnI manuSya kaI rIte karavAno upAya. 310 251-25ra e viSayatyAga karavA 250 219. cAritra vinAnuM jJAna viSe. nakAmuM che. 311-712 252 AtmAnaMdI jIvanI uttama 251-261 219-226 jJAnanaya pitAnI bhAvanA. mukhyatA jaNAve che. [ 313-317 253-266 strInA svAbhAvika deSo 262-271 226-231 kriyA naya potAnI tathA vaiSNava strInuM daSTAta, mukhyatA jaNAve che. vezyAnuM daSTAMta, vIraka For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 gAthAMka | pRSThaka viSaya gAthAMka pRSThaka viSaya mayUrikAnuM daSTAMta, zrIma- 444 331-333 jinazAsananI rAjamahela tInuM dRSTAMta. sAthe sarakhAmaNI. 318-326 266-270 strIne dareka avayavanuM 445-449 333-336 samaktinI mahattAnuM varNana apavitrapaNuM. 450-451 336-337 samaktinA 67 bolanuM 327 270 AtmAnaMdI jenuM varNana. svarUpa. 452-455 338-339 jJAnanI mahattAnuM varNana. 328-329 270-271 paMDita purUSonA mArganuM | 456 467 339-346 jJAnanA pAMca bhedonuM svarUpa. varNana. 330 271 ra7ra pagalAnaMdI jIvoe 468-470 346-347 samyapha cAritranuM svarUpa paNa viSaya cheDavA vagere. joIe. 471-478 347-35ra pAMca mahAvrata ane dareka 331 272 viSaya sevanAnAM bUrAMphaLa. vratanI pAMca pAMca 332-333 272-273 AyuSyAdinI anityatA. bhAvanAo. 334-376 273-299 manuSyagatinAM du:kha 479 35ra zrAvakanAM bAra vrato. tathA viDaMbanAonuM | 480-81-35-353 zrAvaka zabdano artha varNana tathA gaddhAmajurI 482-83 353-355 zrAvakanA cAra tathA traNa viSe kAlpanika dRSTAMta. bheda. 677-383 299-3 02 devagatinAM duHkhanuM varNana. 484-485 355-356 hiMsAnA phaLa viSe. 384 302-303 tiryaMcagatinAM duHkho. 486-487 356-357 zrAvakanI savA vizvA dayA. 385 303 narakagati pAmavAnuM kAraNa. 488-489 357-358 zrAvake jIva dayA pALavA 386-397 303-308 narakagatimAM paDatAM du:khonuM viSe. varNana. 490-491 358-359 hiMsAnA phaLa tathA ahiM 398 308-309 ajJAnI jIthI thatI sAnI ArAdhanA viSe. bhUle. 492-497 359-361 bIja mRSAvAda vimaraNa 399-400 309-310 karmanI vicitratA. vratanuM svarUpa, aticAra 401 310 prabhunI zikhAmaNa. vigere. 402-40 310-312 mekSamAM zuM zuM na hoya 498-502 362-364 adattAdAnanA geraphAyadA te viSe. vagere jaNAve che. 405-408 312-314 siddhazIlAnuM varNana. 503-506 364-466 trIjA aNuvratanA pAla409-420 314-320 siddha bhagavaMtanuM svarUpa. nathI thatA phAyadA. tathA 421-436 320-328 samakti kevI rIte prApta nAgadatanuM draSTAMta, thAya tathA tenA aneka 508-511 366-3 69 cothA aNuvratane viSe prakAranuM varNana. zIlanuM varNana tathA ati433-443 328-331 samaktinAM pAMca lakSaNanuM atIcAra vagere jaNAve che svarUpa. 516 369 pAMcamAM aNuvratanuM varNana For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38 gajAMka pRSaka viSaya gAthAMka pRSyAMka viSaya 517-523 369-370 parigrahanA geralAbha. [ 546 381-382 jinadharmanuM svarUpa. 524-526 37-373 parigraha viramaNa vratanA | 547-548 382-383 dharmanA kAraNe svabhAva phAyadA tathA aticAra vagere. vagere. 549 383 dharmanI durlabhatA. para7-528 374-775 chaThA vratanuM svarUpa tathA 550 384 atIcAra vagere. cetIne cAlavAnI zikhAmaNa. 529-532 375-376 sAtamA vratanuM varNana. 551-553 084 sAdhuone 533-535 376-377 AThamA vratanuM varNana hitazikSA. tathA atIcAra. 554-558 385-389 prabhu devanI zrAvakene 536-538 377-378 navamA vratanuM varNana tathA chelI dezanA. atIcAra. 559-56 0 389-390 prabhunA nirvANanI hakIkata 539-54 378-379 dazamA vratanuM varNana tathA 561-563 390-91 prabhunA parivAranI hakIkata atIcAra. 564 391 samApti maMgala. 541-542 379-380. agiAramAM vratanuM varNana | pa65 391-392 graMthakAra pitAnI laghutA tathA atIcAra. jaNAve che. 543-545 380-381 bAramA vratanuM varNana | 566 392 graMtha racanAnI sAla tatha tathA atIcAra, samApti. For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || carama tIrthaMkara prabhuzrI mahAvIra devanA mAtA pitA vigere kuTuMbI jananA AyuSyane aMge jANavA jevI jarUrI bInA | AyuSya varSa vadhu bInA. (1) prabhuzrI mahAvIradevane janma vikrama saMvatanI pahelA pa4ra mAM thaze. ane (2) prabhuzrI mahAvIradevanuM nirvANa vikrama | saMvatanI pahelAM 470 mAM thayuM. (3) siddhArtha rAjA ane 98 vIzIlArANI svargastha thayA, tyAre prabhudevanI uMmara 28 varSanI hatI vIra janma| IsvIsana saMvata banelI bInA nAma siddhArtha rAjA trizalA rANI (ceDA mahArAjAnI bena) naMdIvardhana (prabhunA moTAbhAi) yazodA (strI) sudarzanA bena priyadarzanA putrI RSabhadatta (brAhmaNa) devAnaMdA brAhmaNI supArzva rAjA (siddhArtha rAjAnA bhAI ane prabhunA kAkA thAya) prabhuzrI mahAvIra deva 593 591 AmalakrIDAne prasaMga, devane upadvava, mahAvIra nAma ApyuM. vardhamAnakumArane nizALe besADayA Indra ane vardhamAnakumArane paraspara praznottara thayA, jenendra vyAkaraNanI racanA thaI. vardhamAna kumAranuM yazodA nAmanI rAjakuMvarI sAthe pANigrahaNa te lagna pa8ra thI T16-20 578 che bhavya jIe rAte sUvAnA TAIme nIce pramANe karaNI (vicAraNA) karavI joIe che 1. huM traNa lekanA jIvane pUjanika ane sarva padArthonI saMpUrNa spaSTa bIna jANanArA tathA yathArtha prarUpaNa karanAra zrI vItarAga tIrthakara devane namaskAra karUM chuM. 2. jyAM mArA dharmAcArya (mane dharmanA raste deranArA dharmagurU) vicarIne aneka bhavya jIne dharmopadeza daIne sanmArgamAM joDI rahyA che. te deza-gAma-nagarane dhanya che. 3. zrI arihaMta prabhunA zaraNane aMgIkAra karuM chuM. te prabhu rAgAdi bhAva zatrune jItanArA che, vizvamAM rahelA cha vaDe pUjAyelA che. ane satya bInAne jaNAvanAra tathA jagatanA jIvonuM bhaluM karanArA che. 4. huM zrI siddhaprabhunA zaraNune aMgIkAra karuM chuM. te prabhu dhyAna rUpI agnithI karmarUpI lAkaDAMne bALanArA che. sarvajJa sarvadazI che. ane anaMta jJAnAdi guNene dhAraNa karanArA che. 5. huM zrI sAdhumahArAjanA zaraNane aMgIkAra karuM chuM. te sAdhumahArAja mokSa mArganI sAdhanA kare che ane svapara tAraka che ane jagatanA jInA baMdhu jevA che. For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. huM zrI tIrthakara deve pharamAvelA ahiMsA saMjama ane tapa maya dharmanuM zaraNuM aMgIkAra karuM chuM. te dharma IMdrAdithI pUjAela che. meharUpI aMdhakAra dUra karavA mATe sUryanA jevo che. ane rAgadveSanuM jhera dUra karavA maMtranA jevo che, tathA karmarUpI vanane bALavA mATe agninA jevo che. temaja A bhavamAM ane para bhavamAM kalyANa karanAra paNa teja che. 7. je pramAdane laIne dharmanI sAdhanA karatA nathI. teone chevaTe A pramANe pastA karavo paDe che. arere ame dAnAdinI sAdhanA karavI bhUlI gayA ane cAra zaraNane aMgIkAra na karyA tathA saMsArano nAza karavA mATe paNa prayatna karyo nahi. A vAta dhyAnamAM rAkhIne he jIva! haMmezAM cetIne cAlaje, ane dharma sAdhanA karIne para bhavane sudhAraje. 8. mana vacana kAyAthI prabhudevanI AjJA virUddha je kaMI karyuM hoya, karAvyuM hoya, ke karatA evA bIjAnI anumodanA karI hoya, huM te pApanI niMdA gaha karuM chuM. 9. huM zrI prabhudevanA vacanane anusarIne karelA karAtA ane karIza evA traNe kAlanA sukRtanI anumodanA trividha trividha karUM chuM. 10. meM kaIne aparAdha karyo hoya, ke bIjAe mAre gune karyo hoya, te bAbatamAM anukrame huM mAphI mAguM chuM, ema bIjA che paNa te pramANe kare. huM sarva jInI upara maitrI bhAva dhAraNa karuM chuM. mAre keIna sAthe verabhAva nathI. 11. huM saMthArA pirisImAM jaNAvelA aDhAre pApasthAnakane sirAvuM chuM. (tene tyAga karUM chuM.) 12. je A rAtamAM kadAca mArUM acAnaka maraNa thAya, to huM AhAra dhana dhAnya ghara rAca racIluM kuTuMba vigerene trividha trividha sirAvuM chuM. 13. huM ekaleja chuM, saMsAramAM mAruM koI nathI, tema huM paNa keIne nathI. he jIva! A vAta jarUra yAda rAkhaje, bhUlIza nahi. 14 mAre AtmA jJAnAdi guNone dhAraNa karanAra che. bAkInA dhana vigere padArtho mAtra saMga rUpaja che. AvA samayegathI ja pahelAM meM bahuvara duHkho bhegavyA che. mATe tene huM vosirAvuM chuM. 15. mArA deva arihaMta che, gurU susAdhu che, zrI jinezvaradeve kahela nirmala dharma che. A traNenI huM sahaNuM karuM chuM. 16. atyAra sudhImAM mana vacana kAyAthI je kaMI pApa karma AcaryuM hoya, te saMbaMdhI micchAmi dukkaDa mAguM chuM. A pramANe bhAvanA karavAthI samAdhi maraNa pAmIne bhavya che ArAdhaka bane che, ane bhavAMtaramAM paNa teo sulabha badhipaNuM jarUra pAme che. For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I nama: siddharAja | // bhAvaratnatrayIdAyaka madIyAtmAddhAraka paramopakAriziromaNi paramaguru AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara mAvadrA no namaH | sucahItanAmadheya sadgurU tapagacchAdhIza AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakikara viyANa AcArya zrI vijayapaghasari" viracita zrI dezanA ciMtAmaNi graMthakAra maMgalAcaraNa tathA cAra anubaMdha vigere jaNAve che - harigIta chaMda che kalyANa kerA kaMda nava pada nemisUri gurUmaMtrane, atula mahimA jAsa praNamI zrIjinezvara vacanane, mRtabale viracuM mudA zrI dezanA ciMtAmaNi, bhavya jIva sAMbhaLI nirmala kare AtamamaNi 1 artha -kalyANa eTale mokSasukha rUpI jhADanA kaMda eTale mULa jevA athavA Atmika sukhanI vRddhi karanAra evA navapadane praNAma karIne, tathA gurU mahArAja zrIviyanemisUrIzvaranA nAma rUpI mahAmaMtrane ( athavA temaNe Apela mahAna prabhAvaka sUrimaMtrane ) praNAma ( 1 navapadanAM nAma tathA TuMkI bInA nIce pramANe -1 arihaMtapada-dhAtI karma rUpI zatrane nAza karI kevalajJAna pAmI vicaratA tIrthakaro. 2 siddhapada-AThe karmone kSaya karI mekSe gaelA cho. 3 AcAryapada ga7nA nAyaka. 4 upAdhyAya pada-ziSyane sUtranI vAcanA ApanAra. 5 sAdhupada-pAMca mahAvratadhArI, 6 samyagadarzanapada-samakita athavA jinezvaranA vacana upara zraddhAM. 7 saMmyajJAnapada-vastu svarUpanuM satya jJAna. 8 samyaga cAritrapada-AtmAne hitakArI AcaraNa. 9 tapapada-bAra prakAranI tapazcaryA. For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtakarIne, temaja atula eTale jenI tulanA thaI zake tema nathI tevA mahimAvALA zrI jinezvara bhagavaMtanA vacana rUpI Agamane athavA zratajJAnane praNAma karIne zrAbale eTale siddhAnta athavA AgamanA anusAre "zrI dezanA ciMtAmaNi" (jemAM cintAmaNi ratna samAna zrItIrthakara mahArAjAnI dezanAne sAra vistArathI sarala bhASAmAM ApavAmAM Avela che te) nI mudA eTale harSapUrvaka racanA karuM chuM, A dezanAne sAMbhaLIne bhavya jIvo potAnA AtmA rUpI maNine nirmaLa kare. eTale pavitra kare. graMthanI zarUAtamAM maMgalAcaraNa karavuM joIe e ziSTa (uttama) purUne AcAra che, kAraNa ke zubha kAryonI zarUAtathI tenI samApti sudhImAM vina AvavAne saMbhava rahelo che. te vipnane dUra karavA mATe maMgala karavAmAM Ave che. e hetuthI A graMthanI AdimAM navapada, gurU mahArAja tathA siddhAMtane namaskAra karavA rUpa maMgala karyuM che. tathA samajI zrotA (abhyAsI) abhidheyAdi cArane jANyA sivAya temAM pravRtti karatA nathI, kAraNa ke te cArane jANavAthI A graMtha lAbhadAyI che ema temane khAtrI thAya che. mATe te abhidheyAdi cAra A pramANe jANavA-1 abhidheya eTale viSaya athavA bAbata. A graMthamAM zrI tIrthaMkara mahArAjanI dezanA (teoe Apele dharmopadeza) te abhidheya che. 2 adhikArI. Atmahitane cAhanArA tathA dharmAnurAgI bhavya jIvo te A graMthanA adhikArI che. 3 prajana eTale graMtha banAvavAnuM hatu. A zrI tIrthakara deve kahelI dezanA sAMbhaLI (vAMcI) te pramANe yathAzakti vartana karI bhavya jIva Atma kalyANamAM tatpara thAya ane mukti pada pAme te prajana. tathA 4 saMbaMdha te vA vAcaka bhAva rUpa, sAdhya sAdhana bhAvarUpa, tathA gurUparvakrama saMbaMdha rUpa, ema traNa prakAre jANo. ahIM graMtha vAcaka eTale arthane kahenAra che ane dezanA (graMthane artha) vAca eTale kahevA gya che. athavA A graMtha sAdhana athavA kAraNa ane dezanAnuM jANavuM te sAdhya athavA kArya. tathA tIrthakara ane gaNadhara mahArAja tathA temanI paraMparAmAM thaelA AcAryonI paraMparAe karIne meLavelI dezanAnA graMthanI racanA che te gurU parvakrama saMbaMdha jANa. ema cAra vAnA A lekamAM "zrutabale e padathI jaNAvyA che. 1 dezanA artha samajAve che - nirabhilASa paropakArI svaparanI hita buddhie, - bhASe padArtha svarUpane te dezanA avadhArie; dharma zivapada dezanA saMsAra sAgara tAriNI, saMvega zama nirveda karUNA tatva rUci guNa dAyinI. 2 artha-nirabhilASa eTale jemane koI prakAranI abhilASA nathI tevA, tathA parepakArI eTale pArakAne upakAra karavAmAM tatpara evA parama pUjya zrI tIrthakara de, svaparanI eTale pitAnuM tathA bIjAnuM bhaluM karavAnI bhAvanAthI padArthonI bInA (svarUpa)ne For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] eTale judI judI jAtanA dravyAdinA svarUpane yathArtha paNe kahe, tene "dezanA' avadhArIe eTale jANIe. eTale te dezanA kahevAya. ema dezanAnI vyAkhyA jaNAvI. dharmanA tathA zivapada eTale mokSanA svarUpane jaNAvanArI dezanA ja uttama gaNAya che. kAraNa ke saMsAra rUpI samudramAMthI jIvane te tAranArI che. tathA saMvega eTale vairAgya bhAva, zama eTale kSamA guNa ane nirveda eTale saMsAra pratye udAsIpaNuM, (kaMTALe) karUNA eTale du:khI jIve pratye dayA bhAva, tathA tattvarUci guNa eTale jIva, ajIva vagere to tarapha zraddhA guNa utpanna karAvanArI che eTale samyakatvane oLakhavAnA pAMca cihno che. te A pramANe (1) upazama (2) saMvega (3) nirveda (4) anukaMpA (5) Astikya. A pAMca cinhomAMnA eka ke tethI vadhAre cihe je jIvamAM dekhAya, temane jarUra samyakatva hoya che. dareka samyadRSTi jIvamAM eka sAthe upazamAdi pAMca cinho havAja joIe e kaMI niyama nathI. ema kRSNa mahArAjA vigerenA daSTAMtamAMthI jANI zakAya che. samyakatva guNa kaI rIte pragaTa thAya tenuM svarUpa zuM? vigere bInA jANavA mATe spaSTArtha sahita zrI siddhacaka pUjA vAMcavI joIe. 2 A dezanA noLavelanA jevI che, ema jaNAve che - sarpa karaDe naLiAne neLavelavanaspati, suMdhI utAre jhera te dRSTAMta ghaTane Ima thatI; cAra gatinA jIvaDA e noLiyAnI jehavA, jhera jevI bhava upAdhi sarSa nija jana jANavA. 3 artha-jyAre naLIo ane sarSa laDe che, ane tene sarpa karaDe tyAre noLIo sarpa daMzanuM jhera noLavela nAmanI vanaspati suMghIne utArI nAMkhe che. eTale meLavela nAmanI vanaspatimAM sarpanA jherane utAravAnI zakti che. A daSTAntanI ghaTanA ahIM A pramANe thAya che. nArakI, tiryaMca, manuSya ane devatA e cAra gatinA jIvo neLIA jevA jANavA. tathA bhava upAdhi eTale saMsAranI strI putrAdinI upAdhi te jhera jevI jANavI, tathA sarpa te potAnA kuTuMbanA sagAM vigere manuSya jANavA. 3 daSTAMtanI ghaTanA be lekamAM samajAve che - noLavela taNI samI A dezanA tasa zravaNane, sUdhavAnI jehavuM tuM dhAraje Ima pravacane pudgalAnaMdi paNAne TALanArI dezanA, mukti nagarI dvAra darzana prakaTa karatI dezanA. 4 arthajinezvaranI dezanA te meLavela vanaspati jevI jANavI. ane meLavelane For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUri kRtasuMghavA jevuM dezanAnuM je sAMbhaLavuM te che ema jANavuM A pramANe pravacane eTale siddhAtamAM kaheluM che. vaLI A dezanA pudagalAnaMdIpaNuM (sAMsArika padArtho je duHkhadAyI che tene sukhanI buddhie grahaNa karavA ane tenI prAptimAM AnaMda pAma te)ne dUra karanArI che. temaja A dezanA mukti nagarI eTale mekSa rUpI nagaranA daravAjA jevA samakti guNane pragaTa karanArI che. 4 saMsArine putrAdinI Adhi upAdhi taNA bale, zAMti lagAra maLe nahi ne rakhaDapaTTI palapale; zAMti sukhane ApatI rakhaDapaTTI TAlatI, dezanA prabhujI taNI kAmAdi zatru bhagADatI. 5 " artha -saMsArI jIvane putra vagere kuTuMbI saMbaMdhI Adhi eTale mananI pIDA tathA upAdhi eTale zarIra vigerenI pIDAonA paravazapaNAthI leza mAtra zAMti maLatI nathI ne kSaNe kSaNe rakhaDapaTTI eTale rajhaLavAnuM hoya che. tevA jIvone prabhu zrI tIrthakara mahArAjanI dezanA (dezanAne anusAra vartana) zAMti sukhane Ape che, tathA rakhaDapaTTIne TALe che eTale dUra kare che. vaLI te dezanA kAmAdi eTale viSayasukhanI icchA tathA rAga cheSa vagere AtmAnA AMtara zatruone bhagADe che athavA nAza kare che. 5 dezanAnuM svarUpa cAra zlokamAM judI judI rIte samajAve che - grAhya heya zeyane paNa baMdha detI dezanA, matibheda jAti smaraNa guNane ApanArI dezanA kadhAdi cAra kaSAya bheda prabheda zrI prajJApanA, sUtre kahyA tethI bacAve nirmalI prabhu dezanA. 6 artha-grAhya eTale grahaNa karavA yogya ahiMsA, saMyama, tapa vigere che. ane heya eTale dhana, viSaya vigere tyAga karavA yogya che. kAraNa ke AtmAne nukasAna karanAra che. tathA seya eTale nava ta vigere jANavA lAyaka che. AvuM dezanA samajAve che. vaLI mati jJAnanA bheda rU5 jAtismaraNa (A mati jJAnanA dhAraNA nAmanA bhedane bheda che jenAthI saMjJI paMcendriya jIva potAnA saMkhyAtA bhavone jANe che) guNane A dezanA Ape che. zrI prajJApanA sUtranI aMdara mULa bheda tathA prabheda eTale uttara bheda vistArathI varNavyA che tevA krodha, mAna, mAyA ane lebha rUpa cAra kaSAyenA upadravathI bacAvanArI prabhunI nirmaLa dezanA che ema jANavuM. 6 For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] jenA pratApe gADha karmI bAMdhatAM nita bhavi janA, jIvana dhUla samuM kare te viSaya TAle dezanA; vinaya vRkSa vadhAravAne medha jevI dezanA, deharA pamADavA saMjIvanI sama dezanA. 7 aH--jenAthI bhavya jIvA paNu gADha eTale cIkaNAM karmonA aMdha kare che tathA peAtAnA jIvatarane dhUla samuM eTale halakuM athavA niSphaLa banAve che te viSayane eTale indriyAnI Asaktine A dezanA TAle eTale dUra kare che. kAraNa ke A dezanAmAM viSayeAnI bhayaMkaratA tathA asAratA jaNAvelI heAya che. vaLI A dezanA vinayarUpI vRkSane vadhAravAne megha eTale varasAda samAna che. kAraNa ke jema varasAdathI ghRkSa praphullita thAya che tema A dezanA sAMbhaLavAthI vinaya guNanI vRddhi thAya che. tathA A dezanA dehaza eTale zarIra saMbadhI sukha ApavAne mATe saMjIvanI nAmanI auSadhi samAna che. kAraNa ke jema sajIvinI auSadhithI zarIranA tamAma rogo dUra thAya che ane zarIra nirogI bane che. tathA zarIra svastha rahe che tema A dezanA paNa jIvanA Adhi vyAdhi ane upAdhi rUpI bhAva rAgAne dUra kare che ane AtmAnI nirmaLatA kare che, cha dha levA yAgyamAMthI bodha detI dezanA, bAdazAhI jIvana kerA harSI detI dezanA; satASamaya sAttvika jIvanarasa ApanArI dezanA, mukti ramA varasAlane vherAvanArI dezanA. a:--A jinarAjanI dezanA medha eTale zikhAmaNu levA ceAgya padArthomAMthI khAdhane denArI che. athavA A dezanA peAtAne zuM hitakArI che te samajAve che. vaLI A dezanA khAdazAhI jIvana eTale vairAgyamaya niya jIvana pamADe che. jethI bhaviSyamAM tevA jIvanavALA bhanya jIvA apUrva sAttvika ne pAme che. athavA A dezanAthI jIva kharekharA sukhI ane AnaMdI thAya che. temaja A dezanA sASakAraka eTale leAladazAthI rahita evA sAttvika jIvananA AnaMdane ApanArI che. temaja prabhu zrI tIrthaMkaranI dezanA pramANe vanArane paraMparAe meAkSa sukha maLatuM heAvAthI A dezanA muktiramA eTale mukti rUpI strIne varavA mATe varamAlA jevI che. 8 dAna zIla tapa bhAvanA samajAvanArI dezanA, Atma vIllAsa sAgara caMdra jevI dezanA; maraNu kAle hu tema samAdhi detI dezanA, kama kASTha jalAvavAne anala jevI dezanA. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUri kRta artha:--A dezanAthI dAna, zIla, tapa ane bhAvanA svarUpa cAra prakAranA dharma samajAya che. eTale dAna vastu zI che ? tenA keTalA prakAra che ? tethI zuM phaLa maLe ? kANe kevA prakAranA dAna karavAthI zuM phaLa meLavyuM ? te jaNAya che. tathA zIla eTale brahmacarya vrata te zA mATe pALavuM joie? te pALavAthI zuM phaLa maLe ? zIla pAlanAra manuSye vaMdanIya zAthI che ? te samajAya che. tathA tapa eTale khAra prakAranI tapazcaryA zA mATe karavI joie ? tenA keTalA prakAra che? tethI zuM phaLa maLe? te samajAya che, tathA bhAvanA eTale AtmAnI zuddha vicAraNA kAne kahevAya, tenA keTalA prakAra vagere jaNAve che. vaLI A dezanA AtmAnA vIceMllAsa eTale AtmazaktinuM phAravavuM te rUpI samudrane ullAsa pamADavAne caMdra samAna che, eTale jema caMdrathI samudra ullAsa pAme ( varSa ) che, tema dezanAthI jIvanA vIrya guNa ullAsa pAme che eTale AtmA dezanA sAMbhaLavAthI peAtAnI zakti dharmakArya mAM vApare che. tema A dezanA maraNu vakhate harSa ane samAdhi Ape che. kAraNa ke sAmAnya manuSyA tA maraNu Ave tyAre dIlagIra thAya che. kAraNa ke teoe dha maya jIvana nahi gALeluM hAvAthI maraNu vakhate pazcAttApa kare che, athavA ahIMnI peAtAnI samRddhithI tathA kuTu khAdikathI viyeAga thavAnA hAvAthI tee maraNu vakhate du:khI thAya che, paraMtu jinadezanA sAMbhaLanArA bhanya jIvA dezanAthI dharmanuM svarUpa jANI te pramANe vartatA heAvAthI tathA karmanuM svarUpa jANatA heAvAthI peAtAnuM AyuSya pUrNa thAya tyAre dareka jIvane maravAnuM che temaja pAte dhI hAvAthI AvatA bhavamAM peAtAne ahIMnA karatAM paNa vadhAre sukhanI prApti thavAnI che tevI zraddhA haiAvAthI sukhe samAdhi pUrvaka athavA cittanI sthiratA pRSTha maraNane bheTe che. tathA A dezanA kakANa eTale ka rUpI lAkaDAMne khALavAne agni jevI che. jema agni lAkaDAMne khALIne bhasma karI nAkhe che tema dezanA sAMbhaLanAra jIva savara bhAvane pAmIne peAtAnA karmonI nirAkare che. huM vividha STAMtA daIne dezanAnA prabhAva e zlAkamAM jaNAve che:-- timira puMja haThAvavA vikasAvavA araviMdane, sUrya viSNu kA anya ? jema nacAvavAne mArane; medha viSNu ke anya ? jima vikasAvavAne kumudane, caMdra viNa kA anya ? tima saMsAra nIradhi pArane. 10 devA samatha jinezanI zubha dezanA viSNu ke nahi, te parama pada zama` kerI vAnakI Ape ahIM; jIvana tarUmAM siMcatI nivRtti rasane dezanA, pAMce pramAda bhagADanArI nAtha kerI dezanA. 11 For Personal & Private Use Only: Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] artha:-timirapuMja eTale ajJAnanA samUhane haThAvavAne athavA dUra karavAne, tathA araviMda eTale sUrya vikAsI kamalane vikasvara-praphullita karavAne sUrya sivAya bIjo koNa samartha che? athavA sUrya sivAya bIjA keIthI uparanAM baMne kArya thatAM nathI. tathA merane nacAvavAne eTale harSita banAvavAne megha eTale vAdaLAM vinA bIjuM keNa zaktimAna che? eTale bIjA keImAM evI zakti nathI. temaja kumudane khIlavavAne caMdra vinA bIje keNa samartha che? athavA tenA sivAya bIjo koI samartha nathI. tevI rIte A saMsArarUpI samudrane pAra pamADavAne athavA mekSa meLavI ApavAmAM jinezvaranI zubha dezanA vinA bIjuM kaI samartha nathI. te dezanA parama pada eTale mekSa tenI vAnakIne A bhavamAM Ape che. ahIM mekSanI vAnakI te dezavirati tathA sarvavirati rU5 sAmAyika jANavuM. tathA A dezanA jIvanatarU eTale A manuSyAdi bhava rUpa vRkSamAM nivRtti rasa eTale zAMtirUpI pANIne siMce che, temaja prabhunI dezanA nidrA, visthA vagere pAMce pramAdene nAza karanArI che. 10-11 have dezanA kevI che te A lekathI zarU karIne jaNAve che - Atama taNA traNa bhedane samajAvanArI dezanA, bAra vratanA tatvane darzAvanArI dezane sarvaviratine pamADe purUSa siMhanI dezanA, samiti gumi raMgamaMDapamAM ramADe dezanA. 12 artha-A dezanA AtmAnA traNa bhedanuM svarUpa samajAve che. vaLI dezavirati zrAvakanA bAra vratanA tatvane eTale yathArtha svarUpane jaNAve che. tathA purUSamAM siMha samAna zrI jinezvaradevanI dezanA sarvavirati rUpa cAritrane pamADe che. tathA samiti ane gupti rUpI raMgamaMDapamAM ramADanArI athavA AnaMda pamADanArI A dezanA jANavI. 12 1 AtmAnA 3 prakAra A pramANe -1 bahirAtmA-saMsArI padArthomAM Asakta jIva. 2 aMtarAtmA-AtmAnuM svarUpa samajI zarIra ane jIva judA che tevuM jANI puddagala bhAva pratye Asakata na bane ane tenAthI vimukha thaI AtmAnA guNomAM rAcanAra bhavya. 3 paramAtmA-sarvajJa prabhu zrI tIrthakara vigere ane mokSe gaela siddha bhagavaMte. 2 pAMca aNuvrata, traNa guNavrata, cAra zikSAvrata (dareka vratanA vistAra svarUpa mATe "dezavirati jIvana" juo ). 3 samiti-jayaNa pUrvaka zubha ceSTA (pravRtti) te pAMca che. tathA gupti-zubha yogamAM AtmAne joDe, ane azubha vegathI pAcho haThAvavo, e gupti kahevAya. ema pravRtti ane nivRttirUpa gupti che. ane samiti e zubha pravRtti rUpa che. mATe baMne svarUpa bhede karIne eTale darekanuM alaga alaga svarUpa hovAthI nirNaya thaI zake che ke samiti ane pti alaga alaga padArtha che. For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUtisUtranA daza bhedane samajAvanArI dezanA, nija ramaNatA raMge caMga taraMga saritA dezanA sAdhya lakSya vadhAranArI pAvana jina dezanA, dharma zukla yAna mArge sthira banAve dezanA. 13 artha-sUtranA daza bhedanuM jJAna A dezanAthI thAya che. vaLI A dezanA nija ramaNatA eTale AtmAnA guNomAM tallIna thavuM te rUpI caMga eTale mane hara taraMga eTale laherAvALI nadI jevI che. kAraNa ke A dezanAnuM yathArtha svarUpa samajanArane Atma ramaNutA jarUra thAya che. vaLI sAdhyalakSya eTale sAdhavA athavA meLavavA lAyaka je mokSa te tarapha lakya eTale mananI sthiratAne vadhAranArI jinarAjanI pavitra dezanA che. vaLI A dezanA AtmAne uttama keTinA dharma dhyAna ane zukala dhyAnanA mArgamAM sthira kare che. athavA A dezanA sAMbhaLanAra bhavya jIvone dharmadhyAna ane zukaladhyAna dhyAvavAne zubha avasara maLe che. 13 moha nRpanA julmane visAvanArI dezanA, caraNa nRpanA rAjya sukhane ApanArI dezanA; saMsAra kerI rakhaDapaTTI TAlanArI dezanA, jIvananA uddezane batalAvanArI dezanA 14 artha-saMsArI jIva upara julama gujAranAra maharAjAne nAza karanArI A dezanA che eTale A dezanAthI AtmAne duHkhI karanAra meha nAza pAme che. tathA caraNanupa eTale cAritra rUpI rAjAnA rAjyamAM rahevAthI thatA sukhane A dezanA Ape che. temaja A dezanA sAMbhaLavAthI cAritranI prApti thAya che. tathA A dezanAthI saMsAranI rakhaDapaTTI athavA rajhaLavAnuM dUra thAya che. tathA jIvanane manuSya bhavane uddeza eTale hetu tene A dezanA samajAve che.14 duHkha paravaza Atma vaza sukha Ima kahetI dezanA, sanmArgane dekhADavAne dIpikA prabhu dezanA dIrdha dRSTi vadhAratI samatAlatA ghana dezanA, yoga zuddhi kare batAve bhUla jinapati dezanA. 15 artha-strI vigere paugalika padArthonA vaza thavAmAM jIvane duHkha maLe che tathA Atmavaza eTale AtmAnA guNemAM ramaNatA karanAra bhavya jIvone sukha maLe che evuM kahenArI A dezanA che. vaLI sanmArga eTale AtmAne hitakArI je mAge te jaNAvavAne dIvInA jevI ane bInasamajaNane dUra karanArI evI prabhu zrI jinarAjanI dezanA che. A dezanA For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. dIrdhadaSTi eTale kArya karavAmAM lAMbI vicAraNA athavA lAbhAlAbhanI vicAraNA karAvanArI che. vaLI te dezanA samatAlatA eTale zAMti rUpI velane vadhAravAmAM ghana eTale meghanA jevI zAstramAM kahI che. tathA jinapati zrI tIrthakara devanI dezanA traNe yogane cekhA banAve che. athavA hitakArI kAryamAM AtmAne joDe che. temaja te pitAnI kyAM bhUla thAya che? te paNa samajAve che. 15 AtmagAravane vadhAre lokahitanI dezanA, bhAvanA zubha dIlamAMhi jagADanArI dezanA; duHkhanA prasaMge dhairya bhAva rakhAvanArI dezanA. karma kAraNa bodha pariNati hoya suNatAM dezanA. 16 artha:-traNe lekanA jIvanuM bhaluM karanAra prabhu zrI tIrthakara devanI dezanA Atmagaurava eTale AtmAnI moTAIne vadhAre che. vaLI A dezanA dIlamAM zubha bhAvanAne prakaTa kare che. tathA te duHkhanA prasaMgamAM gheryabhAva eTale dhIrajane dhAraNa karavAnuM zIkhave che. eTale duHkhane samatA bhAve sahana karavAnI zakti ApanArI che. temaja karmanA mUla bheda ATha che. ane tenA uttara bheda 158 che. te dareka karmane baMdha kayA kayA kAraNothI thAya che? tenI saMkSepathI ane vistArathI samaja dezanA sAMbhaLatAM bhavya ane jarUra paDe che. yAda rAkhavuM joIe ke-Atma hitanA raste prayANa karanArA dareka bhavya jIvo azAtA vedanIyAdi karmonA kAraNathI alaga rahe, teja sukhamaya jIvana gujArI zake. jene duHkhanI icchA hoya, e to duniyAmAM eka paNa jIva nathI. tyAre savAla e ubhuM thAya che keduHkha kema bhegavavuM paDe che? Ane javAba e che ke kAraNa vinA kArya thAya ja nahi. jevuM kAraNa hoya tevuM kArya utpanna thAya che. zuM lIMbaDAnuM bI vAvyuM hoya, temAMthI zelaDIne sAMThe upajaze ke ? nahi ja. duHkhanI IcchA nathI paNa mehane vaza paDelA saMsArI je bInasamajaNane laIne duHkhanA kAraNene paNa sukhanA kAraNa mAnIne seve che. tethI temane duHkha bhogavavuM paDe che. cittanI svasthatA haya, te dinapratidina sukhanA kAraNene ja sevavAnI bhAvanA jAge che. prazna-cittanI svasthatA zAthI thAya ? uttara-sArA nimittonI sevana karavAthI kaSAya pAtALA paDe, ane pariNAme jarUra mana svastha bane che. mATe vratapUjA dAna zIla tapa bhAvanA svAdhyAya gurUbhakti sAmAyika piSadha upadhAna vahana vigere sAsa nimittenI sevA karavA tarapha samaju bhavya jIvoe bahu ja kALajI rAkhavI joIe. 16 For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1e [ zrI vijayapadhasUrikatanaya bhaMga mAna rahasyane samajAvanArI dezanA, sukhanA prasaMge sAvaceta banAvanArI dezanA; pUrNa sAtvika harSane paNa ApanArI dezanA, rAjasI tima tAmasI sthiti TAlanArI dezanA. 17 atha-sAta naya, sapta bhaMgI tathA pramANanA rahasyane athavA sArane A dezanA samajAve che. vaLI A dezanA sukhanA avasaramAM paNa jIvane sAvaceta rAkhe che ke he jIva! A sukhanAM sAdhane tane maLyAM che te tArA pUrve karelAM dharma kAryonuM phaLa che, paraMtu te phaLane bhegavatAM temAM Asakta thaIne je tuM tArAM dhArmika kartavyane bhUlI jaIza te A sukhanA sAdhane je tAre puNedaya pUro thatAM avazya nAza pAmaze, te vakhate tAre duHkha bhegavavAne vAre Avaze. te vakhate tane pazcAttApa thaze, paNa te te "paMDayA pachInA DahApaNa" je kahevAya. tathA A zubha dezanA AtmAnI prasannatAthI thatA sAtvika AnaMdine ApanAra che. tathA jIvanI rAjasI tathA tAmasI avasthAne A dezanA dUra kare che. je avasthAmAM lobha vadhAre pramANamAM dekhAto hoya, ane artha kAmanI vAsanA vadhatI hoya, eTale tevA sAdhane meLavavA mATe manamAM IcchAnA taraMge vadhAre uchaLatA hoya, te A pramANe-kAma vAsanAne poSaNa ApanAra artha eTale dhana che. tene meLavavA mATe leziyA cho eka sthalanA karIyANuM bharIne bIje sthale vecavA jatAM vacamAM vizAla aTavI Ave, tene TapIne javAmAM vAgha vigerene bhaya hoya, te paNa sAhasa karIne tevA bhayaMkara sthale jAya, bhayaMkara bIjA dezamAM paisA kamAvavA mATe prayANa kare, kaMjUsa mANasanI AsanA vAsanA kare, tathA hAthIonA samudAya ubhA hovAthI jyAM javAnI paNa ghaNuM muzkelI hoya tevA sthale lazkarI sipAI banIne laDavA jAya, tathA dhanane kamAvavA mATe dara rahelA dezamAM javA mATe tevA samudra mArganI lAMbI lAMbI musApharI kare, ke jyAM sagAM sabaMdhI ane sAravAra karanAra na hoya, deva pUjana, vyAkhyAna zravaNanA sAdhane na hAya, temaja maraNa samaye navakAra paNa saMbhaLAvanAra na malI zake. temaja ghaNAM kaSTothI bharelI khetI kare. AvA pApa karAvanAra eka lebha ja che. jyAre temanI bhAvanA jAge, tyAre te samajI javuM ke hAla ApaNI rAjasI avasthA (sthiti, svarUpa) varte che. jemAM pramAda ane mehanA cALA vadhAre dekhAya, te tAmasI sthiti jANavI. baMne sthiti AtmAne durgatimAM laI jAya che. ane sAtvika sthiti saddagati pamADe che. AvI samajaNa dezanA sAMbhaLavAthI paDe che. sAtvika sthitinuM svarUpa A che-jemAM AtmA dhArmika bhAvanAmAM dina pratidina AgaLa vadhatuM jAya, artha kAma pratye arUci bhAva jAge, AtmAne uMca keTImAM dAkhala karavA mATe sArA sAdhanene sevavAnI IcchA thAya tevI sthitine sAtvika sthiti kahI che, vizeSa bInA zrAvaka dharma jAgarikAmAMthI jANavI. 17 For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] ciMtAmaNinI jema kAmita pUranArI dezanA, Atma maNi nirmala banAve abhayadayanI dezanA; mukti hetu samAdhi yoga samarpanArI dezanA, bhAva timira khaseDavAne sUrya jevI dezanA. 18 artha-jema ciMtAmaNi ratna Icchita padArthone Ape che tema A dezanA paNa mananA Icchita padArthone pUrNa kare che. vaLI duniyAne nirbhaya banAvanArA prabhunI dezanA AtmA rUpI maNine nirmaLa banAve che, kAraNa ke dezanAnA prabhAvathI AtmAne vaLagela karma rUpI melane nAza thAya che. vaLI A dezanA mekSanA kAraNa rUpa je samAdhiga eTale cittanI sthiratA tene Ape che. vaLI bhAva timira eTale ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karavAne dezanA sUrya samAna che, kAraNa ke dezanA pratApathI jJAna prakAza pragaTa thAya che. 18 aDa karma dala dhana dUra karavA pavana jevI dezanA, Adarza auSadha vahANa jevI cahradayanI dezanA karUNA caraNa tapa ucita kAryo joDanArI dezanA devAdi tatva jaNAvanArI dezanA jUTha leza nA. 19 arthajema pavana vAdaLAne vikhere che tema A dezanA rUpI pavanathI ATha karmanA samUha rUpI vAdaLAM vikharAI jAya che. vaLI jema Adarza eTale darpaNamAM potAnuM yathArtha svarUpa jaNAya che tema dezanAthI pitAnuM AMtara svarUpa yathArtha jaNAya che, mATe darpaNa samAna che. jema davA rogano nAza kare che tema dezanAthI karma rUpI bhAva rogane nAza thatuM hovAthI te davA jevI che. jema vahANathI samudra tarI zakAya che tema dezanAnA prabhAvathI saMsAra rU5 samudra tarI zakAto hovAthI te vahANa jevI che. zrutajJAna rUpI cakSunA denAra prabhunI evI uttama dezanA che, vaLI te dezanA dayA, cAritra, tapa vageregya kAryomAM joDe che tathA te dezanA deva, gurU, dharmanA svarUpane jaNAvanArI che. temAM jarA paNa khoTuM nathI. 19 anuga tripadI tatvane darzAvanAra dezanA, deva naraka sthAna Ayune jaNAve dezanA siddhi siddha sthiti jaNAve zarma duHkhanA hetune, nava tatva sattA dezanA samajAvatI padravyane. 20 For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadvaskRitaartha-A dezanA anuyoga tathA tripadInA rahasyane jaNAve che. vaLI dezanA devatA tathA nArakInA sthAna tathA te darekanuM AyuSya keTaluM che te jaNAve che. siddhi tathA mekSamAM siddhonI sthiti tathA zarma eTale sukhanA hetune tathA duHkhanA hetune jaNAve che. tathA A dezanA nava tatvanI tathA karmanA baMdha udaya sattA tathA cha dravyanA svarUpane samajAve che. (1) dravyAnuyega. (2) gaNitAnuga. (3) caraNAnuga. (4) dharmakathAnuga. ema cAra prakArano anuyAga che. arthanuM vyAkhyAna e anuga kahevAya. vizeSa bInA nava tattva vistArArthanI prastAvanAthI jANavI. (1) utpAda (2) vyaya (3) dhrauvya A traNa padanuM nAma tripadI kahevAya che. 20 apavarnanA udvartanAdika tema sthitighAtAdine, saMkrama nikAdika jaNAve dezanA baMdhAdine citta haya vaza rAkhatIja lagAma jevI dezanA, zarkarAdikane harAve miSTatAmAM dezanA. 21 artha-dezanA apavartanane, udvartanAne tathA sthitighAta, rasaghAta vagerene jaNAve che, temaja pasaMkrama, kaniSeka, tathA baMdhAdika eTale baMdha, udaya, udIraNA ane sattAne jaNAve che. vaLI mana rUpI ghoDAne kabaje rAkhatI hovAthI dezanAne lagAma jevI kahelI che. vaLI mIThAzamAM sAkara vagere miSTa vastune A dezanA harAve che eTale dezanA sAMbhaLavAmAM e rasa paDe che ke je rasanI AgaLa sAkara vagerenI mIThAza kAMI hIsAbamAM nathI. 21 che A dezanA sAMbhaLI koNe koNe AtmakalyANa karyuM te be lekamAM jaNAve che - prabhu vIranAM agIAra gaNadhara vIra prabhunI dezanA, lahI saMyama thayA racanAra bAre aMganA; nANa kevalane lahI saMsAravAdhi tarI gayA, siddhi leze zrAvako dasa hAla saidhameM rahyA. 22 1-re karmanA sthiti ane rasane ghaTADe te apavAnA ane vadhAre te udvartanA. 3-4 karmanI sthitino nAza kare te sthitighAta ane rasane ghAta kare te rasaghAta. 5 amuka karmarUpe rahela prakRti sthiti vagerene pitAnI abhinna evI kamanI prakRti sthiti vagere rUpe pariNamana karavuM te. saMkrama 6 niSekabaMdha thayA pachIthI abAdhA kAla sivAyane udaya cogya kAla. 7 AtmAnI sAthe karmavargaNAne saMbaMdha thavo te baMdha bAMdhelA karmanuM svAbhAvikapaNe bhogavavuM te udaya, teja karmanuM abAdhAkAla vinA udIrIne bhogavavuM te udIraNA, tathA te bAMdhelA karma AtmAthI jyAM sudhI chuTAM na paDe eTale AtmAnI sAthe rahe te sattA kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] artha-IndrabhUti vagere 11 brAhmaNee carama tIrthapati zrI vIra jinezvaranI dezanA sAMbhaLIne cAritra lIdhuM ane vIra prabhunA gaNadhara thaIne bAre aMganI racanA karI. tathA teo kevalajJAnane prApta karI saMsAra vArSi eTale saMsAra rUpI samudrane pAra pAmyA athavA mekSe gayA. tathA vIra prabhune upadeza sAMbhaLanAra te zrI ANaMda zrAvaka kAmadeva zrAvaka vagere daza zrAvake jeo ahIMthI saudharma nAmanA pahelA develekamAM gayA che, tyAMthI avIne manuSya bhava pAmI mokSe jaze. agIAra gaNadharonI bInA TuMkamAM A pramANe jANavI. 1. lakvinidhAna zrI kaiAtamasvAmI pUrva bhavane saMbaMdha carama tIrthaMkara prabhu zrI mahAvIradeva, pUrve karelA niyANAnA prabhAve, 19mA bhavamAM tripRSTa nAmanA vAsudeva thayA hatA. ane mathurA nagarImAM munirAjanI mazkarI karavAthI bAMdhela karmone udaye ghaNuM bhavamAM bhaTakyA bAda, te vizAkhAnaMdIkumAra, siMhapaNe utpanna thayo hato. ane maitama mahArAjano jIva e tripRSTha vAsudevanA sArathipaNe utpanna thaye hate. te siMha (vizAkhAnaMdIne jIva) aneka mAnavone upadrava karato hato, eTale sArathi (gautama svAmInA jIva)ne sAthe laIne tripRSNakumAra (mahAvIrasvAmIne jIva) te upadravanuM nivAraNa karavA mATe rathamAM besIne vanamAM gayA. kumAre siMhane paDakAra karyo eTale jaldI te kumAranI sAme dharyo ane chevaTe tripRSTha kumAre tene mArI nAMkhe. maratI vakhate siMhe khedapUrvaka vicAryuM ke "aho! A eka sAmAnya manuSya mArI A sthiti karI?" A prasaMge te sArathie tene zAMta karavA mATe kahyuM ke- "he siMha ! A tane mAranAra e bhaviSyamAM vAsudeva thavAnA che. tene tuM sAmAnya mANasa na samajIza! jema tuM tiryaMcarUpe siMha che, tema A tripRSThakumAra paNa manuSya lekamAM siha samAna che. tethI te sAmAnya puruSanA hAthe marA nathI, paNa siMha jevA narendranA hAthe marA chuM, mATe kheda na kara !" A pramANe sArathinAM vacana sAMbhaLIne harSita thaI siMha zAMti pUrvaka maraNa pAmyA. ahIM yAda rAkhavuM joIe ke Aja siMha vacamAM ghaNe kAla bhamIne prabhu mahAvIranA samayamAM te hAlika nAmanA kheDuta tarIke utpanna thAya che ke jene prabhunA kahevAthI zrI gautamasvAmI pratibaMdha Ape che. A prasaMga AgaLa upara Apela che. janma-mAtA-pitA-kuTuMba ghaNe kAla vItyA bAda e sArathine jIva magadha dezanA gobara nAmanA gAmamAM vedAdipAraMgata vasubhUti brAhmaNanA putrapaNe utpanna thayA. temanuM nAma IdrabhUti ane betra gautama hatuM. emane janma jayeSThA nakSatramAM ane vRzcika rAzImAM thayA hatA. emane pRthvI nAmanI For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 :[ zrI vijayapatrasUrikRtamAtA hatI. vajIrUSabha nArAca saMghayaNa ane samacaturastra saMsthAnanA dhAraka A zrI IbhUtijIne agnibhUti ane vAyubhUti nAmanA be nAnA bhAI hatA. teo vyAkaraNa-nyAyakAvya-alaMkAra-purANa-upaniSadurveda vagere svadharmazAstranA pAraMgata banyA. haMmezAM traNe bhAIe pAMcaso pAMcaso ziSyone bhaNAvatA hatA. AvA paMDita hovA chatAM samyagadarza nanA abhAve teo kharA jJAnI nahAtA gaNAtA, kAraNa ke zuddha zraddhAyukta jJAna ja sAcuM jJAna kahevAya che ane te emanI pAse na hatuM. bhagavAna mahAvIrane samAgama ane dIkSA e pramANe zrI IdrabhUti 50 varSanI uMmara sudhI mithyAtvI rUpe rahyA. bIjI bAju zrI mahAvIradevane, kevalajJAna thayA bAda tIrthanI sthApanA karavAnA prasaMge, zrI IdrabhUti vagere agiyAre brAhmaNo gaNadharapadane lAyaka jaNAyA. tethI prabhu vihAra karI madhyama pApA (apApA) nagarInA mahasena nAmanA udyAnamAM padhAryA. tyAM samavasaraNamAM besI prabhu dezane ApI rahyA hatA, ane nagarImAM saparivAra zrI iMdrabhUti Adi brAhmaNe yajJakriyA karI rahyA hatA, tyAre IdrabhUtine AkAza mArge AvatA denA nimitta, sarvajJa prabhu zrI mahAvIrane paricaya thayuM. te prabhunI pAse gayA tyAre prabhue tene pUchyuM, "he IdrabhUti ! tamane "jIva che ke nahi" A bAbatane saMdeha che." prabhunuM A vacana sAMbhaLIne IbhUtine Azcarya thayuM ane sAthe sAthe prabhunA sarvajJapaNAnI khAtrI thaI. vedavAkyane IbhUti je anucita artha karatA hatA tene prabhue, upaga dharmanI apekSAe, satya artha samajAvyuM eTale saMdeha dUra thatAM, temaNe paccAsa varSa pUrA thayA bAda ekAvanamA varSe vaizAkha sudI agIyArasanA divase pUrva bhAgamAM saMyama grahaNa karyuM. (bAkInA daza brA e paNa te ja divase pitAne saMzaya dUra thatAM IndrabhUtijInI mAphaka dIkSA grahaNa karI.) gaNadharapada ane cAra jJAnanI prAptiH ahIM e dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke, pitA potAne saMdeha dUra thatAM zrI IdrabhUti AdinI mithyA pariNati paNa dUra thaI ane samyakatvanI pariNati prApta thaI. prabhue lAyaka jANe temane gaNadhara padavI ApI ane vAsakSepa karyo, eTale e ja vakhate teo badhA samyagadarzana uparAMta cAra jJAna (mati, zrati, avadhi ane mana:paryava) nA dhAraka banyA. kharekhara, prabhunA vAsakSepane prabhAva alaukika hoya che. thoDA ja vakhata pahelAM jeone samyagajJAnanI gaMdha paNa na hatI. jeo mithyAjJAnarUpI kAdavamAM khUtelA hatA ane tethI jeo prabhune "IdrajAliye" vagere vagere zabdo kahetA hatA, teo thoDA ja vakhatamAM AvA jJAnI banyA ane ucca keTImAM mUkAyA. kharekhara, puruSone samAgama apUrva lAbhakAraka hoya che. astu. For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] tIrthakarapada ane gaNadhara padane TUMka vicAraH tIrthakarapada sivAyanA bIjA badhA padomAM gaNadhara pradhAna che. aneka graMtho upara sarala TIkA banAvanAra ane sarasvatInA varadAnavALA AcArya zrI malayagirijI mahArAje paMcasaMgrahamAM kahyuM che ke--kaSAyanI maMdatAvALA ane samyagdarzana sahita evA je jIve, Azcarya che ke mahAdedIpyamAna, zrI tIrthakaranA dharmarUpI dIvo hayAta chatAM moharUpa timirathI DhaMkAyelA netravALA A bicArA saMsArI jI aneka kaSAyAdi svarUpa kAMTAothI bharelA saMsAramAM AthaDe che," evI bhAva dayAthI prerAIne sarva jIvone uddhAravAne prayatna kare che, teo tIrthaMkaranAmakama bAMdhe che. svajanavargane uddhAra karavAnI bhAvanA bhAvanAra ja gaNadharapadane pAme che. mahApuNyazAlI jI ja A sthitine pAmI zake che, tethI temanI rUpasaMpadA paNa bIjA jIva karatAM caDhIyAtI hoya che. eTale AhAraka zarIranA rUpa sauMdaryathI paNa gaNadharadevanuM rUpa adhika hoya che, ane tethI caDhIyAtuM rUpa zrI tIrthaMkara prabhunuM hoya che. zakti, guNe, tapa ane gurubhakita: | sarva gaNadharamAM zrI zaitama gaNadhara mahAprabhAvazAlI gaNAya che, kAraNa ke teozrI aneka svAbhAvika labdhionA nidhAna hatA. sAthe sAthe teo nirabhimAna paNa teTalA ja hatA, te AnaMda zrAvakanA avadhijJAnanI bAbatamAM pitAnI bhUla jaNAtA temaNe tene, "micchAmi dukkaDaM" dIdhe te uparathI jANI zakAya che. AvI UMcI hade pahoMcyA chatAM teone gurubhaktimAM apUrva prema hato. gurunI AjJA pramANe vartavAmAM teo AnaMda anubhavatA hatA ane kharI meTAI paNa temAMja samajatA hatA. vastutatvane nirdaka nirNaya melavavA sAthe, bIjAone bedha pamADavA mATe ane svaziSyane zraddhAguNa vadhAravA mATe paNu zrI gautama mahArAje vAraMvAra bhagavAnane aneka prazno pUchayA che ane tethI ja zrI bhagavatIsUtramAM 36 hajAra vAra zrI gautama mahArAjanuM nAma Ave che. AvA prakAranI praznazailIne apUrva bodhadAyaka jANIne zrI zyAmAcArya bhagavaMta zrI prajJApanA sUtramAM paNa zailI kAyama rAkhI che. aNuhArapadanI vAnakI ane nikAcita karmone toDavAnuM apUrva sAdhana kSamApradhAna tapazcaryA che. ema samajIne, zrI gautamasvAmI chaThThane pAraNe chaThTha karatA hatA. chatAM teonuM zarIra mahAtejasvI dekhAtuM hatuM. kevaLajJAnanI prAptinI zaMkA ane tenuM nivAraNa | pRSacaMpAnagarInA zAla ane mahAzAla nAmanA rAjaputroe, prabhunI dezanAthI vairAgya 1 A sUrijInA caritrane mATe juo-mAstara maMgaladAsanI chapAvelI kamaprakRtinI meM lakhelI prastAvanA For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRta- - pAmI pitAnA bhANeja gAMgilane rAjya seMpI, dIkSA grahaNa karI. teo agiyAra aMge bhaNyA ane gItArtha banyA. pachI gAMgilakumArAdine pratibodha karavA mATe, prabhunI AjJA laIne zrI gautamasvAmInI sAthe te baMne (zAla-mahAzAla) pRSThacaMpAnagarImAM padhAryA. tyAM gAMgilarAjAe gaNadhara zrI gautama mahArAjanI dezanA sAMbhaLI, vairAgya pAmI, svaputrane rAjya seMpI, mAtA pitA sahita, gautamasvAmInI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI saparivAra gautamasvAmI prabhuvIranI pAse AvatA hatA. tyAM rastAmAM sAla ane mahAsAlane pitAnA bena, banevI AdinA guNonI anumodanA karatA kSapakazreNimAM kevaLajJAna thayuM. A bInA prabhu zrI vIranI pAse AvyA bAda prabhuzrInA kahevAthI jyAre zrI gautama mahArAje jANI, tyAre teo vicAra karavA lAgyA ke zuM mane kevaLajJAna nahi thAya ? A vAtano khulAso devAe karyo ke Aje ja prabhue pharamAvyuM che ke "je bhavya jIva svalabdhivaDe aSTApada parvata upara jaI jinezvarene vaMdana kare te AtmA teja bhave siddhipadane pAme." e sAMbhaLIne teo prabhunI AjJA laI cAraNalabdhithI vAyu jevA vege aSTApada parvata upara caDhI, tIrtha vaMdanA karI, azoka vRkSanI nIce beThA ! tyAM zramaNa Adi devone saMsAranI vicitratA garbhita dezanA saMbhALAvI. chevaTe vaizramaNane zaMkAzIla jANIne puMDarIka ane kaMDarIkanuM daSTAMta kahI tene niHsaMdeha banAvyuM. paMdarase tApasene dIkSA, bhajana ane kevaLajJAnaH rAtatyAM rahI teo savAre nIce utaravAnI taiyArI karatA hatA tyAre nIce, pUrve AvelA paMdarase tApasa gatamasvAmInI (parvata caDhatA hatA te vakhatanI) apUrva zakti joIne Azcarya pAmIne uparathI "teo utaraze tyAre temanA ziSya thaIzuM', AvA IrAdAthI temanI rAha joI rahyA hatA. eTale jyAre gautamasvAmIne AvelA joyA tyAre teoe dIkSAnI mAgaNI karI. gautamasvAmIe badhA tApane dIkSA ApI. pachI badhA prabhunI pAse javA cAlyA. vacamAM eka gAma AvyuM tyAM zrI gautamasvAmIe akSaNa mahAnasIlabdhinA prabhAve thaDI khIra chatAM sarvene tRpta karI, sarvene viramaya pamAze. - e paMdaraso tApamAMthI pAMcasene jamatAM, ane pAMcasone prabhunI prAtihAryAdi addhi jotAM ane pAMcaso tApasane prabhunAM dUrathI darzana thatAMnI sAthe ja kevalajJAna prakaTa thayuM. A vAtanI zrI gautamasvAmIne khabara na hovAthI temaNe tApasane kahyuM ke, he munivara ! tame prabhune vaMdana kare? eTale mahAvIradeve kahyuM, "he gautama, A sarva kevalI che, tethI vaMdana karavAnuM na kahevAya!' ema sAMbhaLI tarata ja zrI gautama mahArAje kevalI tApasene khamAvyA. dhanya che. zrI gautama devanA namratA guNane. pharIne kevalajJAnanI prAptinI zaMkA ane tenuM samAdhAna: A avasare pharI zrI gautama mahArAje vicAryuM ke "jarUra huM A bhavamAM muktimAM 1. upadezaprAsAdamAM A bInA che. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAci'tAmaNi ] 17 jaiza nahi. kAraNa ke meM jemane dIkSA ApI teo kevalajJAna pAmyA ane huM na pAmyA." eTale prabhue pUchyuM-" he gautama! tIrthaMkarAnuM vacana sAcuM ke devAnuM vacana sAcuM ? " A praznanA zrI gautame vinayathI javAba ApyA ke he prabhu ! " nakkI tIrthaMkaranuM vacana satya che. " prabhue gautamane AzvAsana pamADavA mATe vadhumAM kahyu ke he gautama AAma aSIratA karIza nahi. lAMmA kALanA piracayathI tane mArI upara daDha rAga che. te dUra thatAM ja tane kevalajJAna thaze ! " gautamasvAmIne prabhunA A vacanathI zAMti thaI. zrI gautama mahArAjA mahAvIra devanI pAse, bahu dUra nahi ane bahu pAse nahi tema ubhaDaka page vinayapUrvaka besatA hatA, ane dharmadhyAna zukaladhyAna rUpI kAThAne prApta thayelI pAMca iMdriyAne ane manane sthira rAkhatA hatA. temaja saMyama ane tapa vaDe AtmAne nila khanAvI rahyA hatA. gAtama gAtramAM janmelA, sAta hAthanI kAyAvALA, samacaturaSa saMsthAnanA dhAraka ane vajaRSabhanArAca saMghayaNavALA zrI gaiAtamasvAmI mahAtapasvI, cAra brahmacaryanA pAlaka ane sa MkSipta temaja vipula tejo lezyAne dhAraNa karanArA hatA. vaLI teo cAda pUrvanA jJAtA, cAra jJAnanA dhAraka ane sarvokSara saMcAgeAnA jANukAra hatA. chatAM temane jyAre jyAre jijJAsArUpa saMzaya thAya, tyAre tyAre vinayapUrvaka kayA kAraNeAthI karyuM karma baMdhAya ? karmathI mukta thavAnA zA upAya ? temaja " camALe asita " vagerenA mahAvIra prabhune prazno pUchI tenA khulAso meLavatA hatA. prabhune prazno pUchavAnA hetu : A prasaMge e zaMkA thAya che ke zrI gItamasvAmI teA dvAdazAMgInA racanAra ane cAra jJAnanA dhAraka hAvAthI sarvAMga jevA hatA, teA pachI prabhune teAzrI prazno pUche che ema kema bane? AnA uttaramAM TIkAkAra bhagavaMta jaNAve che ke (1) udayamAM vatA evA jJAnAvaraNIyAdi karmonA pratApe chadmasthane anupayeAga bhAva hAya che tethI, (2) jANutA chatAM peAtAnA jJAnanA saMvAda mATe, (3) khIjAene bedha pamADavA mATe, (4) svaziSThane gurUnA vacana upara Dha zraddhA thAya evA irAdAthI athavA (5) sUtraracanAnI vidhi sAcavavA mATe; ema pAMcamAMnA kAI paNa kAraNathI gAtama mahArAjA prabhune vAraMvAra prazno pUchatA hatA. dezI gaNadhara sAthenA prasaMgaH zrI gAtamasvAmImAM apUrva vinaya guNu vasyA hatA, tenI khAtarIne mATe phezI gaNadhara mahArAjAnA prasaMga sAkSI pUre che. trevIzamA tIrthaMkara zrIpArzvanAtha bhagavAnanI paraMparAmAM thayelA, traNa jJAnanA dhAraka, mahAdhuraMdhara, zrI kezI gaNadhara mahArAjA ane zrI gaitama mahArAjA eka vakhata zrAvastI nagarInI najIkamAM padhAryAM. tyAM zrIphezI gaNadhara tinduka vanamAM 3 For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 [ zrI vijayapadhasUrikRta padhAryA ane zrItama gaNadhara koSTaka nAmanA udyAnamAM rahyA hatA. eTale jayeSTha kulanuM mAna sAcavIne vinaya nidhAna zrI gautama mahArAja kezI gaNadharane malavA padhAryA. zrIkezI mahArAje temanuM gya sanmAna sAcavyuM. mahemAMhe eka bIjAe sukhazAtAnA samAcAra pUchayA. ane baMne pUjya puruSe ghaNuM ja khuzI thayA. avasara jeIne zrIgautama gaNadhare kezI gaNadharanA, mahAvratonI saMkhyA, sacelaka acelaka dharma ItyAdi bAbatonA tamAma praznonA zAMti pUrvaka, mIThI bhASAmAM uttara ApyA. je sAMbhaLI zrIkezI gaNadhara ghaNuM khUzI thayA. devAdinI sabhAne paNa A vAta sAMbhaLI ghaNo ja AnaMda thayo. pachI zrIkezI gaNadhare Apa zrI mahAjJAnI ane gAMbhIryAdi guNaratnanA samudra che." ema stavIne zrIgautama mahArAjanI pAse paMca mahAvratadharma aMgIkAra karyo. A prasaMgamAMthI bedha e maLe che ke saralatA ane kadAgraha rahita svabhAva e be mukhya guNothI moTAI maLe che. moTA purUSanA zuddha vartananI chApa ziSyAdi upara avazya paDe che. vaDIlenA vartanamAM bhAvI jIvanuM cakkasa hita samAyeluM che. dvAdazAMgInI racanAH pUrve kahyA pramANe cauda vidyAnA pAragAmI, kSApazamika samyagadarzanavALA zrI gautama mahArAja (Adi 11 gaNadharo) dvAdazAMgInA racanAra hatA. teo prabhu zrIvIrane khamAsamaNuM daIne pUchatA ke "bhayavaM! tad kahe" he bhagavana tatvane kaha! ema traNa vAra pUchavAthI anukrame prabhue tripadI jaNAvI. jene AdhAre gaNadhara mahArAje bIjabuddhithI dvAdazAMgInI racanA karI. jema eka purUSa jhADa upara caDI phUlo bhegAM karI nIce nAMkhe, te phUlene mAlI vastramAM jhIlI tenI mAlA banAve che, tema sarvajJa prabhu zrI mahAvIre kevalajJAnarUpI jhADa upara caDI, anekArtha rahasya garbhita dezanA dvArA vacane rUpI phUle veryA ane te phUlane vaNIne yathArtha svarUpe bIjabuddhi Adi aneka labdhinA dhAraka zrIgautama (Adi 11 gaNadhara) mahArAje AcArAMgAdi sUtre rUpI mAlA guMthI. tethI ja kahyuM che ke" atthaM bhAsai arahA, suttaM gaMthati gnnhr| niuNaM." zrutakevalI Adi sthavira bhagavatee te aMgenuM spaSTIkaraNa karavA zrI upAMgAdinI racanA karI. [ A prasaMge samajavuM joIe ke dUdhamAM jema ghI raheluM che ane tene vicakSaNa purUSa juduM karI zake che, ema aMgasUtre dUdha jevAM che ane niryukti Adi dhI samAna che. caturdaza pUrvadhara zrIbhadrabAhasvAmI Adi mahApurUSae te te aMga sUtrA. dinI sAthe abhinna svarUpe rahelA zrI niryukti Adine judA goThavyA, ema zrI bhagavatIjImAM kahela "putho vaDuM mo' ItyAdi gAthAnA vacanathI jANI zakAya che.] prAcIna kAlamAM A Agama rUpa gaNAtAM sUtronA dareka padanuM cAre anuga garbhita vyAkhyAna karavAmAM AvatuM hatuM. pachI avasarpiNInA duHSama kAlanA prabhAve jIvanA buddhi For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ca'tAmiNa 19 Adi guNA ghaTatA hAvAthI te te anuyAgAmAM thatI guMcavaNu Adi hetuone dhyAnamAM laine, pUjya zrIAryarakSitasUri mahArAje te cAre anuyAgAne pratyeka sUtrAmAM judA judA vhecyA. tyArathI te te sUtrAnuM vyAkhyAna te te anuyAgane AzrayIne ja karavAmAM gaurava manAya che. pUjya zrIgautama mahArAja ( Adi 11 gaNadharA) sarva labdhinidhAna hatA. guNupratyayika zaktine labdhi kahevAmAM Ave che. te labdhionAM svarUpa sAthe nAme TUMkAmAM A pramANe jANavAM. alibdhinA 18 bhedo, 1. kevalajJAnalabdhi--AnAthI leAkAleAkamAM rahelA tamAma drabyAdi jaNAya. 2. mana:parya vajJAnalabdhi--AnA pratApe mananA bhAva (vicAra ) jaNAya. 3. avadhijJAnadhi--AthI AtmA rUpI dravyeAnuM jJAna meLavI zake. 4. bIjabuddhilabdhi--AnAthI pUjya zrI gaNudharAdi mahAtmAe sUtranA eka a sAMbhaLe, tApaNu buddhikhalathI bhaNyA vagara ghaNA artha karavAne sama thAya, AkhA graMthanu rahasya samajI jAya, ane sUtraracanA karI zake. 5. kAobuddhilabdhi--jema kAThAranI aMdara raheluM dhAnya vikharAya nahi, tema A labdhivALA mahAtmAe bhaNela bhUle nahi. 6. 'padAnusAriNIlabdhi--AthI jenA abhyAsa karyAM nathI, tathA je sAMbhaLavAmAM paNa AvyuM nathI evA sUtranu eka pada sAMbhaLIne te sUtranA pahelA padathI mAMDIne chellA pada sudhInuM jJAna dharAve. ( AnA traNa bheda che 1. anuzrotapadAnusAriNI. 2. pratizrotapadAnusAriNI ane 3. ubhayapadAnusAriNI. ) 7. sabhinnazrotAdhi--A labdhinA prabhAve sparzanAdi pAMce iMdriyAnA viSayAne koI paNa IMdriyathI jANI zakAya. jema AMkhathI vastunuM rUpa jovAya, tema A labdhivALA mahAtmAe game te iMdriyathI padArthanu rUpa joi zake. ema zabdAdi cAremAM paNa samajavuM. 8. dUrAsvAdana sAmarthya --jethI dUra rahelI vastunA svAda jaNAya. 9. dUraspana sAmarthya --jethI dUra rahelI vastunA spanuM jJAna thAya. 10. dUradarzana sAmarthya --jethI dUranI vastu paNa joI zakAya. 11. dUratrANu sAmarthya --jethI dUra rahelI vastunA gaMdhanuM jJAna thAya. 12. dUrazravaNu sAmarthya --jethI cheTenA zabda sabhaLAya. 13. dazapUrviM paN --AthI daza pUrvAnu jJAna meLavI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI viparitaA labdhivALAne nizcaye samyagdarzana hoya che. juo sAkSipATha. "raDA abhinne niyamA sammattaM sesae bhayaNA " 14. caturdazapUrvipaNuM-AthI vizAla tatva maMtrAdi garbhita 14 pUrvenuM jJAna meLavI zakAya. 15. aSTAMgamahAnimittazalya-AthI judA judA nimitte dvArA zubhAzubhane cokkasa nirNaya karI zakAya. 16. prajJAzramaNapaNuM-jema cAdapUvI arthanI prarUpaNa kare tema A labdhivALA viziSTa buddhinA prabhAve jIvAdi tenA arthanI prarUpaNa karI zake. 17. pratyeka buddhapaNuM ane 18. vAdipaNuM. kriyAviSayaka labdhinA be prakAra. 1. cAraNapaNuM ane 2. AkAzagAmipaNuM. temAM cAraNulabdhinA jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa evA be bheda kahyA che. jaMghAcArazulabdhi-A labdhinA prabhAve sUryanAM kiraNenI madadathI eka ja utpAte ( ge) teramA rUcakavarIpa sudhI ticacha (vAMkI) gati karI zakAya. ane urdhamAM merUparvata upara javA cAhe tyAre eka ja utpAta paMDakavana para jAya, ane pAchA phare tyAre tevI ja rIte eka ja utpAte nandana vanamAM Ave ane bIjA utpAte svasthAne Ave. vidyAcAraNalabdhi--vidyAcAraNa munIzvara naMdIzvaradvIpa sudhI sUryanAM kiraNa AdinA AlaMbanathI jaI zake che. teo be utpAte rUcakadIpe jAya ane pAchA pharatA ekaja utpAte svasthAne AvavA samartha thAya che. ane urdhvagati kare, tyAre enI upara jatAM, pahelA utpAte naMdanavanamAM ane bIjA utpAte paMDakavanamAM jAya. tyAM cityavaMdanAdi karI pAchA phare, tyAre eka ja utpAte svasthAne AvI zake. prazna--aMghAcAraNane pAchA pharatAM vadhAre vakhata lAge tenuM zuM kAraNa? uttara-jaMghAcaraNa munione pAchA pharatAM labdhinI ochAza saMbhave che, mATe vadhAre vakhata lAge che. ane jaMghAnA balathI teo gati kare che, mATe pAchAM pharatAM javAnA parizramane laIne paNa tema saMbhave che. ane vidyAcaraNa munione tema nathI. teo te vidyAnA bale gati Agati kare che. AkAzagamanalazvi-AthI paryakAsane beThA beThA athavA kAryotsargAdi svarUpe, paga upADayA vinA addhara AkAzamAM cAlI zakAya. enA jalacAraNudi bIjA paNa aneka bhede samajavA. For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] vaikicalabdhinA aneka bhede che. te A pramANe-aNimA, ladhimA, garimA, mahimA, prApti, prAkAmya, Izitva, vazitva vagere. tapalabdhinA ugratapasyAlabdhi vagere sAta bhedo che. baLalabdhi--1. mane balIpaNuM, 2. vacanabalIpaNuM ane 3. kAyabalipaNuM ema balalabdhi traNa prakAre jANavI. auSadhilabdhinA 8 bheda-1. AmaSa Sadhilabdhi, 2. khelaiSadhilabdhi, 3. jallauSadhilabdhi, 4. malauSadhilabdhi, 5. vipuDoSadhilabdhi, 6. sarvoSadhilabdhi, 7. AsIviSalabdhi ane 8 daSTiviSalabdhi. rasalabdhinA kSIrAva, makvAva, amRtAzrava, dhRtAva vagere 6 bheda samajavA. kSetralabdhinA be bheda-1. akSaNamahAnasIlabdhi ane 2. akSaNamahAlayatvalabdhi. zrI gautama mahArAjAne akSaNamahAnalabdhi paNa hatI. A labdhinA prabhAve temaNe DI khIrathI paNa 1500 tApasane jamADayA hatA. hAlika kheDutano prasaMga, pUrva saMskAranuM prAbalya : prAraMbhamAM kahyA pramANe zrI gautama mahArAje je siMhane maratI vakhate navakAramaMtra saMbhaLAvI AzvAsana ApyuM hatuM, te siMha marIne atyAre kheDuta thayuM hatuM. tene joIne prabhu zrIvIre kevalajJAnathI jANyuM ke-je ke meM tripRSTa vAsudevanA bhavamAM Ane mArela hovAthI mArI upara tene dveSa che, te paNa tene huM uddhAra karUM. eTale prabhue gautama gaNadharane kahyuM ke "he vatsa! A sAme khetaramAM kheDa karatA kheDutane pratibaMdha karavA jA !" eTale gautamasvAmIe tyAM jaI tene upadeza Apyo ane tene dIkSA dIdhI. pachI tene sAthe laIne zrI gautama gaNadhara prabhunI pAse AvyA. prabhune jotAMnI sAthe ja dveSa jAgavAthI veSa mUkIne te kheDuta cAle gaye. ahIM saMskArane siddhAMta samajavA jevo che. jevA saMskAra A bhavamAM paDyA hoya tevA saMskArane laIne jIva bhavAMtaramAM jAya che. pAchalA bhavamAM saMyamAdinI ArAdhanAnA ucca saMskArane pratApe ja zrI vajAsvAmI Adi mahApuruSone nAnI uMmaramAM paNa saMyama sAdhanAne uttama avasara maLyA hatA. sAthe sAthe e paNa yAda rAkhavuM joIe ke-pAchalA bhavamAM kharAba saMskAre paDyA hoya te tevA ja saMskArane gozAlA vigerenA daBte bhavAMtaramAM anubhava thAya che. hAlikanA pUrva saMskAe jora mAryuM ane te prabhu vIrane joIne saMyama choDIne nAsI gaye. zrI vIranirvANa ane kevaLajJAnanI prApti zrI gautama mahArAje pacAsa varSanI uMmara vItyA bAda ekAvanamA varSe dIkSA grahaNa For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. [ zrI vijyapadrasUrikRtakarIne trIza varSa sudhI eTale 80 varSanI uMmara thaI tyAM sudhI chadmasthabhAve prabhu zrIvIranI sevA karI ane AtmAne nirmala karyo. 81 mA varSanA prAraMbhamAM temane kevalajJAna pragaTa thayuM. te prasaMga A pramANe che. pitAne nirvANa samaya najIka jANIne prabhu mahAvIradeve "gautamane mArI upara atyanta rAga che. mATe mArAthI dUra haze to ja tene kevalajJAna thaze." ema jANIne zrIgautamane najIkanA keIka gAmamAM rahetA devazarmA nAmanA brAhmaNane pratibodha karavA javAnI AjJA pharamAvI. te pramANe tyAM jaI tene pratibodha pamADI pAchA pharatAM rastAmAM temaNe prabhunA paMcama nirvANa kalyANa mATe AvelA devonA kahevAthI, prabhu zrI mahAvIranA nirvANunA samAcAra jANyA. temane asahya kheda thayo. ane te stabdha thaI gayA. teo khinna hRdaye "mahAvIra" "mahAvIra" zabdane mATe svare jApa karavA lAgyA. "vIra" "vIra" ema bolatAM bolatAM kaMTha ane tALuM sukAvA lAgyA. eTale chevaTe ekalo "vI" zabda ja bolavA lAgyA. te dvAdazAMgInA jANakAra hovAthI vI" zabdathI zaru thatA, aneka stutisUcaka zabda temane yAda AvyA. chevaTe vItarAga zabdanI vicAraNuM karatAM temaNe jANyuM ke-prazasta sneha paNa mekSa pAmavAmAM vighakartA che. ema jANI zrIgautama mahArAjA vicAravA lAgyA ke kharekhara huM bhUla karuM chuM. prabhu te vItarAga che emane mArI upara rAga hAya ja zene? kharekhara, huM ja mohamAM paDayo chuM. mArA A ekapakSI snehane dhikkAra che. huM ekaluM chuM. mAruM kaI nathI, tema huM keIne nathI; ema vairAgya bhAvanA bhAvavApUrvaka kSAyika samyagadaSTivALA zrIgautamasvAmI Aso vada amAsanI pAchalI rAte--dhyAnAntarIya samaye kalekaprakAzaka kevalajJAna pAmyA. vyAjabI che ke -mokSa mArgamAM pravartelA bhavya jIvone vajanI sAMkaLa samAna koI paNa hoya to te eka ne ja che. savAre IMdrAdika deve e kevalajJAnano mahimA karyo. anazana ane nirvANanI prApti : pachI bAra varSo sudhI jagatItalanI upara vicarI, ghaNuM bhavya jIne pratibodhIne gautamadeva aMtima samaye zrIrAjagRhI nagaranI bahAranA vaibhAragiri parvatanI upara AvyA ane tyAM pAdapi gamana anazanamAM eka mahinAnA upavAsa karI, sudharmAsvAmIne gaNa seMpIne, 92 varSanuM AyuSya pUruM thatAM bAkInAM cAre aghAtI karmone kSaya karI, akSaya avyAbAdha sukhamaya muktipadane pAmyA. vartamAna covIzInA vIza tIrthakaranA badhA gaNadharemAM zrIgautama gaNadhara mahAprabhAvazAlI gaNAya che. temanA kSamA, namratA, saralatA, labdhisaMpannatA Adi aneka guNothI AkarSAIne zrI saMgha divALInA divase, copaDAmAM zAradA pUjana karatI vakhate "zrI gautamasvAmInI labdhi he" ema lakhe che, ane kArtika suda ekamanA divase savAramAM temanAM stutra rAsa vagere sAMbhaLe che. evA gurU gautama zrI saMghanuM kalyANa kare. 2. agnibhUti gaNadhara magadha dezanA gebara gAmamAM gautama getranA vasubhUti brAhmaNa ane pRthvI mAtAnA putra zrI For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 23 agnibhUtine janma vRSabha rAzi ane kRttikA nakSatramAM thaye hato. te mahAbuddhizAlI hovAthI meTI uMmare cauda vidyAnA pAragAmI banyA. "karma che ke nahi, A saMzaya dUra karIne prabhu zrI mahAvIradeve temane temanA pAMcaso ziSyo sAthe, 47mAM varSanI zaruAtamAM vaizAkha sudI agiyArase dIkSA ApI ane gaNadhara pade sthApyA. tripadI sAMbhaLIne agiyAra aMgenI racanA karavAmAM samartha ane caturnAnI evA zrI agnibhUti mahArAja chadmasthapaNumAM 12 varSa rahyA eTale 58 varSa vItyA bAda 59mA varSanI zarUAtamAM teo kevalajJAna pAmyA. 16 varSa sudhI keliparyAya ArAdhI, 74 varSanuM saMpUrNAyu purUM karI, vaibhAragiri upara pAdapapagamana anazana karavA pUrvaka mAsakSapaNa karI, teo nirvANa pAmyA temanA saMghayaNa, deha rUpa vagerenI bInA zrI IdrabhUtijInA caritra pramANe samajavI. 3 zrI vAyubhUti gaNadhara. trIjA gaNadhara mahArAjA te pahelA ane bIjA gaNadharanA sagA bhAI thAya, tethI mAtA pitAnAM nAma pUrvanI mAphaka jANavAM. temane janma tulA rAzimAM svAti nakSatramAM thayo hato. teo cauda vidyAnA pAragAmI banyA hatA. temane "A zarIra che te ja AtmA che ke zarIrathI alaga AtmA che," A saMzaya hato. prabhuzrI vIranA samAgamathI te saMdeha dUra thatAM 500 ziSya sahita, pUrve kahelI tithie, 42 varSane gRhastha paryAya vItyA bAda, temaNe prabhu pAse dIkSA lIdhI. 10 varSa chaghasthapaNAmAM rahI, pa3mA varSanI zarUAtamAM teo sarvajJa thayA. 18 varSa kevalipaNe vicarI 70 varSanuM sarvAyu pUruM karIne prabhunI hayAtimAM teo nirvANa pAmyA. bAkInI bInA pUrvanI mAphaka jANavI. 4. zrI vyakta gaNadhara. A zrI vyakta gaNadhara mahArAjA, kellAka gAmanA rahIza, ane bhAradvAjagotranA pitA dhanamitra ane mAtA vArUNInA putra hatA. temano janma makararAzi ane zravaNa nakSatramAM thayela hatuM. zrI IdrabhUtijInI mAphaka 51 mAM varSanI zaruAtamAM "pAMca (pathvI Adi) bhUta che ke nahi."? A saMdeha dUra thatAM 500 ziSyo sahita temaNe prabhu zrI vIranI pAse dIkSA grahaNa karI, zrIagnibhUtinI mAphaka 12 varSa pramANu chadmastha paryAya pAlI 62 varSanI uMmara vItyA bAda 63 mA varSanI zarUAtamAM teo kevalajJAna pAmyA. trIjA gaNadharanI mAphaka 18 varSa sudhI kevalipaNe vicarI prabhu zrI vIranI hayAtimAM sarvAyu 80 varSanuM pUrNa karI muktipada pAmyA hatA. bAkInI bInA pUrvanI jema jANavI. 5. zrI sudhamasviAmI gaNadhara. A pAMcamAM gaNadhara sudharmAsvAmIjI kellAka gAmanA rahIza ane agnivezyAyana betramAM janmelA evA pitAzrI dhanamitra vipra ane mAtA bhakveilAnA putra hatA. kanyArAzi ane (prabhu zrIvIranuM je janma nakSatra hatuM te) uttarAphAgunI nakSatramAM temane janma For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayaparikRtathayuM hatuM. kuzAgra buddhinA prabhAve teo cauda vidyAnA pAraMgata thayA. temane e saMzaya hato ke "je prANI jevo A bhavamAM hoya, teja te (prANI) parabhavamAM thAya che ke bIjA svarUpe?" prabhu zrI vIre A saMzaya dUra karyo, jethI temaNe paNa pahelA ane cothA gaNadharanI mAphaka ekAvanamAM varSanI zarUAtamAM prabhunI pAse dIkSA lIdhI. A zrIsudharmAsvAmInI bAbatamAM zrI zatruMjaya mAhAtyamAM kahyuM che ke-AdIzvara bhagavaMtanI AjJAthI zrI puMDarIka gaNadhare savA lAkha kaleka pramANa zrI zatruMjaya mAhAtmya banAvyuM hatuM. te ghaNuM vizAla hovAthI aha5 jIvita buddhivALA jInA upakArane mATe prabhu zrI mahAvIradevanI AjJAthI gacchanAyaka zrI sudharmAsvAmI gaNadhare tene TuMkuM karIne 24 hajAra zloka pramANa banAvyuM. tyArabAda kAlAntare zIlAditya rAjAnI vinaMti dhyAnamAM laIne AcArya zrI dhanezvarasUrijI mahArAje tethI paNa nAnuM zatruMjaya mAhAsya banAvyuM. sudharmAsvAmIjI mahArAja pahelA udayanA 20 AcAryomAM mukhya yugapradhAna thayA. yugapradhAna mahApurUSo (prAya:) ekAvatArI hoya che. temaNe 42 varSa (bIjA daze gaNadharo karatAM adhika samaya) sudhI chadmasthapaNuM bhegavyuM. temAM teo 30 varSa sudhI prabhu vIranI sevAmAM rahyA ane 12 varSa sudhI zrI gautama mahArAjanI sevAmAM rahyA. 92 varSa vItyA bAda 93 varSanI uMmare teo kevalajJAna pAmyA. 8 varSa sudhI kevalipaNe vicarI zrI jaMbUsvAmI Adi ghaNA bhavya jIne pratibadhI 100 varSanuM AyuSya pUrNa thatAM vaibhAragirinI upara mAsika anazana karI prabhu zrI vIranA nirvANathI 20 varSa, muktipada pAmyA. bAkInI bInA pUrvanI mAphaka jANavI. 6. zrI maMDita gaNadhara. chaThThA gaNadhara zrI maMDitarAja, vAsiSTha gotranA, maurya gAmanA rahIza vi. zrI dhanadeva ane mAtA zrI vijayadevAnA putra hatA. temane siMharAzi ane maghA nakSatramAM janma thaye hite. bRhaspatine paNa jIte evA buddhivaMta hovAthI teo thoDA samayamAM cida vidyAnA pAragAmI thayA. te hamezAM 350 ziSyone bhaNAvatA hatA. temane baMdha mokSanI bAbatamAM saMdeha hatuM, te prabhu zrI mahAvIre dUra karyo, tethI temaNe 54 mAM varSanI zarUAtamAM prabhunI pAse dIkSA lIdhI. teo gaNadhara padavI pAmyA hatA ane dvAdazAMgInA racanAra hatA. teo chadmasthapaNAmAM 14 varSa sudhI rahyA. eTale 68 mA varSanI zarUAtamAM teo kevalajJAna pAmyA. kevalipaNe 16 varSa sudhI vicarI, 83 varSanuM sarvAyu pUrNa karI prabhunI hayAtimAM ja teo mukti padane pAmyA. bAkInI bInA pahelA gaNadharanI mAphaka samajI levI. 7. zrI mAryaputra gaNadhara. A maryaputra gaNadhara mahArAjA kAzyapa gotranA mairyagAmavAsI, mairya brAhmaNanA putra 1. prabhu zrI mahAvIre agiyAre ziSyane gaNadhara pada detI vakhate bIjA sarva karatAM dIrdhAyu hevAthI sudharmAsvAmIne gaNanI anujJA karI hatI, For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] hatA. temanI mAtAnuM nAma vijyadevA hatuM. teone janma vRSabha rAzimAM mRgazIra nakSatramAM thayo hato. teo cauda vidyAnA pAragAmI hatA ane 350 ziSyanA adhyApaka hatA. temane "de che ke nahi" e saMzaya hate. prabhu zrI mahAvIre te dUra karyo eTale 65 varSanI uMmare teo dIkSita banI gaNadhara banyA. sarva lablinidhAna evA teo 14 varSa chadmasthapaNAmAM rahyA. eTale 74 varSa vItyA bAda 80 mA varSanI zarUAtamAM teo kevalajJAna pAmyA. 16 varSa sudhI kevali paNe vicarI sarvAyu (65+14+16) 95 varSanuM pUrNa karI prabhunI hayAtimAM zailezI avasthA anubhavIne teo nirvANapadane pAmyA. bAkI bInA pUrvanI mAphaka samajavI. 8. zrIakapita gaNadhara A AThamA gaNadhara mahArAja, gautama gotranA, pitA deva brAhmaNa ane mAtA jayaMtInA putra hatA. teono makararAzi, uttarASADhA nakSatramAM janma thayo hato. tIvra buddhinA prabhAve chae darzananAM zAstro bhaNIne teo mahAsamartha vidvAna thayA. teo 300 ziSyane bhaNAvatA hatA. temane " nArakIo che ke nahi" A saMzaya prabhuzrI mahAvIre dUra karyo eTale temaNe prabhunI pAse 49 mA varSanI zarUAtamAM dIkSA lIdhI, ane teo gaNadhara padavI pAmyA. 9 varSa chadmasthapaNe rahI teozrI 58 mA varSanI zarUAtamAM kevalajJAna pAmyA. 21 varSa sudhI dhyAnAtIta bhAve vicarI, ghaNA bhavya jIne mekSa mArganA musAphara banAvI, sarvAyu (48++21) 78 varSanuM pUrNa karI paMcama gati (mokSa) ne pAmyA. bAkInI bInA zrIIdrabhUtijInI mAphaka jANavI. - 9 zrIacalabhrAtA gaNadhara A zrI 9 mA gaNadhara mahArAja kezalA (ayodhyA) nagarInA rahIza, DAritagotranA pitA zrIvasu brAhmaNa ane mAtA naMdAnA putra hatA. mithuna rAzi ane mRgazIra nakSatramAM teo janmyA hatA. sAMkhya. bauddha darzanAdi sarva zAstronA teo pAragAmI banyA. prabhu zrI mahAvIradevanA samAgamathI, 300 ziSyanA adhyApaka evA temane, "puNya pApa che ke nahi" A saMzaya dUra thatAM, teo 47 mA varSanI zarUAtamAM dIkSA laI gaNadhara padavI pAmyA. 12 varSa chadmasthapaNAmAM rahI 59 mA varSanI zarUAtamAM kevalajJAna pAmyA. 14 varSa sudhI kelipaNe vicarI sarvAyu 72 varSanuM pUrNa karI sanAtana zAMtimaya siddha padane pAmyA. bAkInI bInA prathama gaNadharanI mAphaka jANavI. 10, zrImetArya gaNadhara. A zrI dazamA gaNadhara vacchedezAntargata taMgikanAmanA gAmamAM rahenAra kauDinya gotranA pitAzrI dattabrAhmaNa ane mAtAzrI varUNadevAnA putra thAya. temanI janmarAzi meSa hatI. ane temanuM janma nakSatra azvinI hatuM. teo mahAsamartha paMDita ane 300 ziSyanA 4 For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtaadhyApaka hatA. temane "paraloka che ke nahi " A saMzaya hato. prabhu zrIvIre te dUra karyo, eTale ka7 varSanI uMmare teo dIkSA laI gaNadhara padavI pAmyA. 10 varSa chavAsthapaNAmAM rahI, 47 mA varSanI zarUAtamAM teo kevalI thayA. teozrI 16 varSa kevalipaNe vicarI chevaTe (36+10+16) 62 varSanuM sarvAyu pUrNa karI janma jarAdi upadrava rahita parama padane pAmyA. bAkInI bInA prathama gaNadharanI mAphaka jANavI. 11. bAlasaMyamI zrIprabhAsa gaNadhara. rAjagRhI nagarImAM kauDinya gotramAM janmele zrIbalanAmano brAhmaNa rahetuM hatuM. tene atibhadrA (atibelA) nAmanI strI hatI. temane tyAM karka rAzi ane puSya nakSatramAM eka putrane janma thaye. tenuM nAma "prabhAsa' pADayuM. te anukrame sarva zAstromAM niSNAta banya. A zrIprabhAsa brAhmaNa 300 ziSyanA adhyApaka hatA. temane "mokSa che ke nahi." A saMzaya hatuM. te bhAvakarUNAnA bhaMDAra, bhagavaMta zrImahAvIre yathArtha bInA samajAvI dUra karyo, eTale prabhunI pAse 16 varSanI (bIjA gaNadhare karatAM nAnI) uMmare dIkSA laI gaNadharapada pAmyA. 8 varSa chadmasthapaNAmAM rahI, 24 varSanI uMmara vItyA bAda 25 mA varSanI zarUAtamAM teo kevalajJAna pAmyA. 16 varSa sudhI kevaLI paNe vicarI sarjAyu 40 varSanuM pUrNa karI prabhunI hayAtimAM ja teo AtmaramaNutArUpa mekSane pAmyA. upasaMhAra AvazyakasUtra, vividha tIrtha ka5 vagere graMthane AdhAre A pramANe agiyAra gaNadharAnI jIvanarekhA TuMkAmAM jaNAvI. dareka gaNadharanA saMzo ane te darekanuM prabhue karela vivecana ane samAdhAna garbhita vicAro alaga graMthamAM ApavA bhAvanA hovAthI ahIM te saMbaMdhI TuMkamAM ja ullekha karyo che. A agiyAre gaNadharanA jIvananI bAbatamAM haju ghaNuM jaNAvavuM bAkI rahyuM che, je avasare jaNAvavA bhAvanA che. For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only aka nAma 1 IMdrabhUti jIvane 2 agnibhUti kA 3 vAyubhUti ma vyakata 1 sudharmA 6 maDita 7 mau putra 9 aka`pita sAya 10 metA zarIrathI jIva juThTho nathI paMcabhUtanA je ahIM jevA te marI tevA thAya baMdha meAkSanA devanA nArakInA acalabhrAtA puNyapApane paralokanA ziSya parivAra janmabhUmi 500 "" 35 57 "" 350 sau 300 - magadha dezamAM jyeSThA gAbara gAma "" "" kAlAka zrI gaNadhara mahAyaMtra janma zi pitA mAtA gAtra vRzcika vasubhUti pRthivI gautama "" janma nakSatra "" mithalA kAzalA nagarI vaccha dezamAM gika rAjagRha kRttikA svAti vRSabha tulA mA mRgazIra uttarASADhA mRgazIra azvinI puSya HH * "" zravaNa makara dhanamitra vArUNI bhAradvAja uttarA phAlgunI kanyA dhammila bhaliA agni vezyAyana siha dhanadeva vijayadevA vAziSTa vRSabha mauya makara deva mithuna vasa meSa ka datta .. "" .. kAzyapa jayaMtI gautama naMdA hArita vaSNudevA kauDinya bala atibhadrA gRhastha chadmastha keli paryAya paryAya paryAya 50 30 12 "" x 4 42 50 ,, " dUdha ddha 12 10 16 12 42 "" " ' 18 14 16 "" 8 ' "" 46 12 14 10 16 21 sarvocu 2 04 70 11 prabhAsa "" nirvANane nIcenI bAbate agiyAre gaNudharAnI eka sarakhI samajavIH-- saMghayaNavaRSabhanArAca; saMsthAna--samacaturasa; dehuva--suvarNa jevA. rUpasa'padmA--tI "kara devathI ochI ane AhAraka zarIrathI caDhIyAtI. dIkSAsamaya--vaizAkha zuda agiyArasanA divasane pUrva bhAga (pahelAM e prahara)neA. jJAna--gRhasthapaNe cauda vidyAnA pAragAmI ane dIkSitapaNe dvAdazAMgI gaNipiTakanA dhAraka ane chevaTe kevaLajJAnI. nirvANa--rAjagRha nagaramAM vaibhAragira paryaMta upara, mAsakSapaNu pUrvaka pAdape pagamana anazanamAM. [ zrI iMdrabhUti ane zrI sudharmAsvAmI sivAyanA nava gaNudhara mahArAja bhagavAna mahAvIra svAmInI hayAtimAM ja nirvANu pAmyA hatA. ] noMdha--bhagavAna mahAvIrasvAmInA samavasaraNamAM AvatA devene, A agiyAre brAhmaNAe ' te peAtAnA yajJamAM Ave che, ema mAnyuM, paNa chevaTe temane sAcI vastu samajANI, eTale te pAMtapAtAnI zaMkAnuM samAdhAna meLavavA bhagavAna pAse gayA ane potAnA manane saMteASa thatAM dIkSita thayA.. .. 100 " haiM, 4 4 x 40 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadyasUri kRtabhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA zAsanamAM thayelA daza zrAvakanI saMkSipta jIvanakathA. avicchinA prabhAvazAlI, trikAlAbAdhita zrI jenendra darzana, bIjAM badhAM darzanamAM agresara gaNAya che, te sarvIze ghaTita ja che. madhyasthabhAve tamAma vAdIone ucita nyAya te ja ApI zake che, kAraNa te niSpakSapAtI darzana che, jyAM pakSapAta hoya tyAM ucita nyAya devAne adhikAra lagAra paNa TakI zakatA nathI. vakSato marcastha tapati bhavet pra. jainadarzana sarvIze padArthonI vicAraNA kare che mATe anekAMta darzana; ane ApekSikavAdane mAnya rAkhe che tethI "syAdvAda dazana" tarIke vividha graMthamAM prasiddha che. pIparane jema vadhAre cUMTavAmAM Ave tema te adhika phAyado kare che, tema syAdvAra darzanane gurUgamathI mAdhyastha daSTie vadhune vadhu abhyAsa karavAthI AtmavikAsa pratye bhavya jIvo nirbhayapaNe prayANa karI zake che. Ama karIne pUrve anatA bhavya jIvo siddhi pada pAmyA. (hAla paNa mahAvidehamAM pAme che. ane bhaviSyamAM pAmaze.) ane prabhu mahAvIranA vartamAna zAsanamAM paNa evA aneka daSTAMte maLI zake che. juo sAdhuomAM-gaNadhara zrIgautamasvAmI, siMha aNagAra, rehaka munivara, atimukta, dhanyakumAra, zAlibhadra, avaMtI sukumAla vagere; sAdhvIomAM-caMdanabAlA, mRgAvatI vagere, zrAvakamAM-1 AnaMda, 2 kAmadeva, 3 culanI pitA, 4 surAdeva, 5 cullazataka, 6 kaMDakolika, 7 sadAlaputra, 8 mahAzataka, 9 naMdinIpitA, 10 telIpitA-zaMkha-zataka vagere; ane zrAvikAomAM-revatI, sulasA vagere. temAMthI AnaMda zrAvakAdinA Adarza jIvanamAMthI bhavya zrAvakene Atmonnatine mArga lAdhI zake e irAdAthI, teonA jIvananI TuMka bIne ahIM jaNAvI che. 1 zrIAnaMda zrAvaka jinAlayAdi dharmasthAnethI zobhAyamAna evA vANijyagrAma nAmanA nagaramAM AnaMda nAme mahaddhika vyApArI (zrAvaka ) rahetA hatA. te bAra koDa seneyAnA svAmI hatA. temAMthI temaNe traNa vibhAga pADayA hatA. eka bhAganA cAra koDa enaiyA nidhAnamAM dATelA hatA, bIjA cAra kroDa sonaiyA vyAjamAM tathA bAkInA cAra kroDa sonaiyA vyApAramAM rekelA hatA. temane cAra gokula hatAM. temane nirmala zIla, vinaya, vagere guNone dharanArI zivAnaMdA 1 daza hajAra gAnuM eka gokula gaNavuM. evA cAra gekula ( 40 hajAra gAyo ) nA svAmI hatA. For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] nAme gRhiNI hatI. vANijyagrAmanI bahAra IzAna khUNAmAM kellAga nAmanuM eka parUM hatuM. ahIM AnaMda zrAvakanAM sagAM saMbaMdhijano ane mitre vigere rahetAM hatAM. A nagaranI sAmenA bhAgamAM kUtapelAza nAmanuM citya hatuM. tyAM eka vakhata prabhu zrI mahAvIradeva padhAryA. A avasare vizAla parSadA maLI. A vAtanI khabara AnaMda zrAvakane paDatAM prabhunA AgamanathI te ghaNu khuzI thayA, ane snAna karI zuddha thaIne potAnA parivAranI sAthe prabhunI pAse AvyA, ane vaMdana karI ucita sthAne beThA. A avasare prabhue bhavya jIne uddhAra karavA mATe dezanA detAM jaNAvyuM ke- bhavajalahimmi apAre, dullahaM maNuattaNapi jaMtUNaM // tatthavi aNatthaharaNaM, dullahaM saddhammavararayaNaM // 1 // artha:-A saMsAra samudramAM bhaTaktA jIvane manuSyapaNuM pAmavuM durlabha che. kAraNa ke nirmala darzana, jJAna ane cAritranI ArAdhanAthI muktipada maLI zake che. ane darzane nAdi traNenI ekaThI ArAdhanA manuSya gatimAM ja thaI zake che. temAM paNa anarthano nAza karanAruM avicchinna prabhAvazAlI, trikAlAbAdhita jaina dharmarUpI (ciMtAmaNi, ratna maLavuM vizeSa durlabha che. jene ciMtAmaNi ratna maLyuM hoya, enAM duHkha dAridrayAdi kaSTa jarUra nAza pAme. ema dharma rUpI ciMtAmaNi ratnanI ArAdhanA karanArAM bhavya jInAM paNa, A bhavamAM ane para bhavamAM, tamAma duHkhe nAza pAme che ane teo jarUra vAstavika sukhanAM sAdhana sevIne akhaMDa avyAbAdha parama sukhane anubhava kare che. durgatimAM jatA jIvone je aTakAve, aMte sadgati pamADe te dharma kahevAya. AnA 1 sarvaviratidharma ane 2 dezavirati dharma, e be bheda che. jema jema karmonuM jora ghaTe, tema tema bhavya che dezavirati, sarvavirati vigere uttama guNone sAdhI zake che. nirmala tyAgadharmanI ArAdhanA karyA sivAya Atmika guNone AvirbhAva thaI zakato nathI. AthI ja pUjya zrItIrthakarAdi anaMtA mahApurUSoe A paMca mahAvratamaya sarvaviratinI ArAdhanA karI parama pada meLavyuM che. A uttama sarvavirati dharma aMgIkAra karavAne asamartha bhavya jIe yathAzakti dezavirati dharmanI ArAdhanA karavI joIe. dezaviratinI nirmala gathI ArAdhanA karanArA bhavya jIvo moDAmAM meDA AThame bhave te jarUra muktipada pAme che. AvI nirmala dezanA sAMbhaLIne AnaMda zrAvakane zraddhA guNa pragaTa thaye. temane khAtrI thaI ke prabhudeve je bIne kahI che, te niHzaMka ane sAcI che. pitAnA mithyAtva zatrune parAjya thavAthI khUzI thaIne temaNe prabhudevane kahyuM " he 1. AthI samajavAnuM maLe che ke prabhudezanAnA aneka lAbhamAM samyagdarzananI prApti paNa thAya, dezanAzravaNathI zraddhA guNane pAmelA bhavya jIvonI gaNatrImAM AnaMda zrAvakane jarUra gaNavA joIe. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. [ zrI vijayaparikRtapro! Ape pharamAvela dharma mane rUe che, huM cokkasa mAnuM chuM ke-saMsAra kedakhAnuM che ane kharUM sukha sarva saMyamanI ArAdhanA karavAthI ja malI zake che. paraMtu mehanIya karmanI tathA prakAranI ochAza nahi thayelI hovAthI hAla huM cAritradharmane aMgIkAra karavAne asamartha chuM. jethI huM bAravratarUpa dezavirati dharmane aMgIkAra karavA IcchuM chuM." A bAbatamAM prabhudeve kahyuM ke mudde vAviya! mA vighaMdho jo he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, (AvA uttama kAryamAM) vilaMba karazo nahi!" pachI AnaMda zrAvake prabhunI pAse zrAvakanAM bAre vrata aMgIkAra karyo. tyAra bAda yaMgya hitazikSA ApIne prabhue kahyuM ke "he mahAnubhAva! mahApuNyadaye prApta karelA A dezavirati dharmanI barAbara ArAdhanA karaje !" prabhunI A zikhAmaNa aMgIkAra karIne prabhune vaMdana karIne AnaMdazrAvaka pitAnA ghare gayA. ghare jaIne pitAnI patnI zivAnaMdAne khUzI thatAM thatAM badhI bInA jaNAvI eTale teNe prabhunI pAse paNa dezavirati dharmane svIkAra karyo. AnaMda zrAvakanA vratAdhikAra prasaMge zrIupadezaprAsAda vageremAM A pramANe vistArathI kahyuM che :-zarUAtamAM temaNe prabhunI pAse trividhi trividha nAmanA bhAMgAe karIne skUla jIva hiMsAdikanA tyAga svarUpa pAMca aNuvrata aMgIkAra karyo, temAM temane cothA aNuvratamAM sva (potAnI ) strI sivAyanI anya strIonA parivArane niyama hato ane pAMcamA aNuvratamAM (1) rekaDa dhanamAM cAra karoDa sonAmahore nidhAnamAM, cAra karoDa vyAje, cAra karoDa vyApAramAM ema bAra kareDa rAkhI zakuM. tethI vadhAre rAkhuM nahi. (2) daza hajAra gAyanuM eka gokuLa evAM cAra gokuLa rAkhI zakuM. (3) eka hajAra gADAM ane khetIne mATe pAMcase haLa ane besavAne mATe cAra vAhana rAkhI zakuM. evo niyama karyo. chaThThA dizi. parimANa vratamAM cAre dizAmAM javA AvavAne yathAzakti niyama karyo. (A bInA sAtamA aMgamAM vistArathI varNavI che). sAtamA bhegapabhoga vratamAM skUla daSTie bAvIsa abhaya ane batrIza anaMtakAya tathA paMdara karmAdAnane tyAga karyo. dAtaNamAM te jeThImadhanuM lAkaDuM mardana (tela cALavA ceLAvavA) mAM zatapAka ane sahastrapAka tela; udvartana (pIThI) mAM ghauM ane upaleTane piSTa (ATe), nAnamAM uSNu jalanA mATInA ATha ghaDA pramANu pANI, paheravAnAM vastromAM uparanuM ane nIcenuM ema be vastro; vilepanamAM, caMdana, agarU, kapUra ane kuMkuma; kUlamAM puMDarIka kamaLa ane mAlatInAM phUla, alaMkAramAM nAmAMkti mudrikA (vIMTI) tathA be kuMDaLa; dhUpamAM agarU ane turUSka; peya (pIvA lAyaka) AhAramAM maga, caNa vagere taLIne karela athavA ghImAM cokhAne taLIne banAvelo cokhAne pravAhI padArtha (rAbaDI Adi); pakavAnamAM ghebara ane khAMDanAM khAjAM; bhAtamAM kalamazAlInA cekhA; kaThoLamAM maga, aDada ane caNa, ghImAM zarada RtunuM thayeluM gAyanuM ja ghI, zAkamAM mIThI DeDI ne palavalanuM zAka; madhura padArthamAM payaMka, anAjamAM vaDAM- vagere; phaLamAM kSIrAmalaka 1. upAsakadazAMgamAM A bAbata vistArathI jaNavI che. For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 31 (mIThAM AMbaLAM) tathA jaLamAM AkAzathI paDeluM pANI; ane mukhavAsamAM jAyaphaLa, laviMga elAyacI, kakakola ane kapUra A pAMca padArthothI mizrita taMbola; ema upara jaNAvela cI vAparI zakAya, te sivAya bIjAne tyAga karyo zrI upAsaka dazAMga sUtramAM A bInA vistArathI jaNAvI che. A pramANe dezavirati dharmanI sAdhanA karavAmAM ujamALa banelA baMne daMpatIe cauda varSa saphala karyA. eka vakhata madhyarAte AnaMda zrAvaka jAgI gayA ane A pramANe dharmajAgariko (dharmanuM ciMtavana) karavA lAgyA ke-aha, rAgadveSa pramAdamAM mArU jIvana ghaNuM vItI gayuM. mATe have jaladI cetIne dharmArAdhanAmAM vizeSa udyama karavo joIe. gayele samaya pAcho meLavI zakAtuM nathI, mATe huM have pramAda dUra karIne zrAvakanI agiyAra pratimAnI yathAzakti ArAdhanA karI mAnavajanma saphala karuM. A pramANe vicArIne savAre potAnA kuTuMbane tathA sagAM vahAlAne bolAvyAM. temane bhejana vastrAdika vaDe AdarasatkAra karIne teonI samakSa AnaMda zrAvake moTA putrane gRhAdine vahIvaTa saMve. tyAra bAda pote nIce jaNAvyA mujaba pratimAonuM vahana karavA taiyAra thayA. pratimA eTale eka jAtane viziSTa abhigraha (pratijJA-niyama). te agiyAra pratimAonuM svarUpa A pramANe samajavuM - 1. samyakatva pratimA-eka mahinA sudhI nirmala samyagdarzana guNanI sevA karavI che. A prasaMge devAbhiyoga, rAjAbhiyoga, gaNubhiga, balAgi , gurUnigraha, vRttikAtAra, A cha AgAra hetA nathI. ane zaMkA, kAMkSA, vicikitsA, anyadarzanInI prazaMsA ane anya darzanIone paricaya A pAMca aticAro (eka jAtanA sAmAnya deSa) na lAge tema vartavAnuM hoya che. 2. vrata pratimA-A pratimA sAdhatI vakhate pahelI pratimAnI kriyAne paNa sAdhavAnI hoya che. te tarapha lakSya rAkhIne be mahinA sudhI bAre vratanI nirmala sAdhanA karavI te vrata pratimA kahevAya. AmAM aticArathI sAvadhAna rahevuM joIe, ane apavAda pakSa hAya ja nahi. 3. sAmAyika pratimA-traNa mahinA sudhI haMmezAM savAra sAMja nirdoSa sAmAyikanI sAdhanA karavI te. AmAM pahelI be pratimAnuM anuSThAna cAlu hoya che. ema AgaLa paNa jarUra yAda rAkhavuM ke AgaLa AgaLanI pratimA ArAdhatI vakhate pAchaLa pAchaLanI tamAma pratimAonuM anuSThAna cAlu hoya ja. 4. pauSadha pratimA-dara mahinAnI be AThama ane be caudasa tathA eka punama ane 1 AnuM vistArathI svarUpa zrI zrAvakadharmajAgarikA nAmanA graMthamAM jaNAvyuM che. te zeradalAla jesiMgabhAI kAlIdAsa ane zA. IzvaradAsa mUlacaMda taraphathI chapAyela che.. For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUri kRtaeka amAsa. ema (dara mahine) cha parvene viSe cAra prakArane nirmala pauSadha karavo. ema cAra mahinA sudhI karavuM te pauSadha pratimA kahevAya. - pa. kAyotsarga pratimA-pAMca mahinA sudhI pahelAM kahyA mujaba cha parvane viSe pauSadha karavo joIe. ane temAM rAte cAre paheAra sudhI kAryotsargamAM rahevuM, te kAryotsarga pratimA kahevAya. A bAbata anya graMthamAM vistArathI A pramANe kahyuM che ke-A pratimA vahana karatI veLAe snAna (nhAvA)no niSedha, divase jyAM ajavAza hoya tyAM bhojana karI zakAya. rAte sarvathA bhejanane tyAga, kaccha bAMdhavAne niSedha, divase brahmacarya pALavuM, tathA rAte aparvatithimAM bheganuM parimANa karavuM joIe, vaLI parvatithae pauSadha kriyAmAM rahevA pUrvaka rAte cauTA vagere sthale kAryotsarga karavo joIe. ahIM rAtribhejana nahi karavAnI sUcanA karI tethI ema samajavuM ke-uttama zrAvakoe aneka jAtanA bAhya ane atyaMtara geralAbha jANune rAtribhejanane jarUra tyAga karavo joI, ane emAsAnA vakhatamAM te te tarapha vadhAre kALajI rAkhavI ja joIe. je kaI zrAvaka kAyamane mATe te rAtribhejanane niyama karavAne samartha na hoya, teoe paNa A pAMcamI pratimAthI mAMDIne te niyama avazya aMgIkAra karavo joIe. 6. brahmacarya pratimA-AnI aMdara cha (6) mahinA sudhI divase ane rAte sarvathA niraticAra brahmacarya dhAraNa karavAnuM hoya che. 7. acitta pratimA-sAta mahinA sudhI sacittane tyAga kare, acitta azana pAna khAdima, svAdima vApare. 8. AraMbhatyAga pratimA-AmAM ATha mahinA sudhI kaI paNa jAtane AraMbha na karI zake. - 9. pregya pratimA-AmAM potAnA nekara vagerenI mAraphata paNa AraMbhanA kArya na karAvI zakAya. evo niyama nava mahinA sudhI pALavAne hoya che. 1. udiSTavarjana pratimA-AmAM pitAnA nimitte bIjAoe je AhAra karyo hoya, te daza mahinA sudhI na laI zakAya. muramuMDasthiti hoya, ane zikhA (coTalI) rakhAya. ( 11. zramaNabhUta pratimA-AmAM astrAthI muMDana karAve , athavA leca karAve, eTale mastake keza dhAraNa na karAya. (kezarahita mastaka hovuM joIe.) ane rajoharaNa (e) pAtro vagere munirAjanAM upakaraNe rAkhavA joIe. tathA temanI jema eSaya, azanAdi laI zakAya. svajanAdi pratye pite nisneha nathI jethI gocarInA avasare "paDimApaDivaNarasa sAvagasa bhikha dehi " ema bolIne kuTuMbamAMthI bhikSA grahaNa kare. e pramANe agiyAra mahinA sudhI dharma pAle te zramaNabhUta pratimA kahevAya. kahyuM che ke For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] khuhamuMDo loSaNa vA, rayaharaNa uggahaM ca gheNaM // samaNabhUo viharai, dhammaM kAraNa phAsaMto // 1 // A eka mAsika kAla utkRSTa kahyo. ane jaghanya kALa dareka pratimAno aMtarmuhUrta aMtamuhUrta paNa kahyo che. ane te maraNa samaye athavA dIkSA levAmAM (te prasaMge) saMbhave che. te sivAya nahi. zrI paMcAzaka ane pravacanasAroddhAra vageremAM vadhAre bInA varNavI che. A pramANe agiyAre pratimA vahana karatAM pAMca varSa ane pAMca (cha) mahinA thAya che. e agiyAre pratimA ullAsathI karatAM AnaMda zrAvakanuM zarIra kRza ( durbala) thayuM. A avasare temaNe arihaMta, siddha, sAdhu ane dharmanuM zaraNuM aMgIkAra karI anazana grahaNa karyuM. anukrame nirmala pariNAma dhArA vadhatAM vadhatAM avadhijJAnavaraNIyane kSayazama thavAthI temane avadhijJAna utpanna thayuM. eka divasa vANijyagrAmanI khvAra prabhu zrI mahAvIra deva cauda hajAra munivaronA parivAra sAthe padhAryA, tyAre prabhune pUchIne, zrIgautama gaNadhara mahArAjA trIjI parisImAM te gAmamAM yathArUci nirdoSa AhAra grahaNa karIne gAmanI bahAra nIkaLatAM kallAka saMnivezanI najIkamAM AvyA, tyAre lokenA mukhathI AnaMda zrAvakanA anazana tapanuM vRttAMta sAMbhaLIne pote te pratyakSa jevA kalAka sannivezamAM AvelI pauSadhazAlAmAM AvyA. te vakhate AnaMda zrAvaka gaNadhara zrIgautama mahArAjAne AvatA joIne ghaNuM ja khUzI thayA. ane bhAvathI vaMdanA namaskAra karI bolyA : "he prabho ! AkarI tapasyA karavAthI huM ghaNe durbala thayo chuM, tethI ApanI pAse AvavA asamartha chuM. mATe Apa kRpA karIne ahIMyAM padhAro." AthI gautama svAmI jyAM AnaMda zrAvaka rahelA hatA tyAM AvyA. AnaMda zrAvake vidhipUrvaka vaMdana karI prazna karyo ke "he bhagavan ! zrAvakane avadhijJAna thAya kharUM ?" gautamasvAmI bolyA "uttama zrAvakane thAya." tyAre AnaMda zrAvake kahyuM "mane avadhijJAna thayuM che. huM e jJAnathI uce saudharma devaloka sudhI ane nIce ratnaprabhA naraka pRthvInA leluccaya (lelaka) nAmanA narakAvAsa sudhI tathA tirNa lavaNa samudrane viSe pUrva, pazcima ane dakSiNamAM pAMcaso pAMcase cAjana sudhI ane uttaramAM bhula himavaMta parvata sudhI rUpI padArthonI bInA jANuM chuM,' A sAMbhaLIne gautamasvAmIe kahyuM ke he bhadra! gRhasthane avadhijJAna thAya, paNa tame kahyA pramANe evuM moTuM avadhijJAna na thAya mATe tame mithyA duSkRta Ape " AnaMda zrAvake kahyuM ke "he svAmin ! asatya bolavAnA prasaMge tema karavuM ucita gaNAya, mATe Ape mithyA duSkRta devo joIe. " te sAMbhaLI gautama mahArAjA zaMkAmAM paDayA, eTale temaNe prabhu pAse jaIne tenuM svarUpa pUchayuM. javAbamAM prabhudeve AnaMda zrAvakanA kahevA mujaba ja jaNAvyuM eTale gautama mahArAje AnaMda zrAvakanI pAse AvIne mithyA duSkata Ape. dhanya che AvA mahApurUSane ke jeo AvI uMca keTane pAmyA chatAM satya vastu samajAtAM namra banI bhUla khamAve che. e For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatrasUrikRtapramANe AnaMda zrAvaka 20 varSa sudhI bahu prakAranA zIlavatAdi dharmakRtyanI ArAdhanA karI, chevaTe eka mAsanI saMlekhanAmAM kAladharma pAmI saudharma nAmanA pahelA devalokanA arUNa nAmanA vimAnamAM deva thayA. tyAM cAra palyopamanuM AyuSya pUrNa karI, mahAvideha kSetramAM uttama zrAvaka kulamAM janma pAmI, avasare saMyamAdinI sAdhanA karI siddhipada pAmaze. vizeSa bIne zrI upAsakadazAMga, vardhamAnadezanA, upadezaprAsAdAdi graMthamAMthI jANI levI. 2. zrIkAmadeva zrAvaka caMpAnagarImAM kAmadeva nAmanA eka sadagRhastha rahetA hatA. temane bhadrA nAmanI strI hatI. ane te aDhAra kareDa sonaiyAnA svAmI hatA. temAM cha kareDa senayA nidhAnamAM, cha karoDa vyAjamAM ane cha karoDa vyApAramAM joDAyelA hatA. te cha gokulanA adhipati hatA. A caMpAnagarInI najIkamAM pUrNabhadra nAmanuM citya hatuM, tyAM devAdhideva prabhu zrImahAvIradeva padhAryA. A khabara sAMbhaLIne kAmadeva zrAvaka khUza thayA, prabhune vaMdanA namaskAra karI temaNe prabhunI dezanA sAMbhaLIne jinadharmanI upara aDaga zraddhA rAkhIne AnaMda zrAvakanI peThe prabhudevanI pAse bAre vrata aMgIkAra karyA. te pramANe tenI strIe paNa karyuM. ane banne jaNa apUrva ullAsathI vratanI ArAdhanA karI AtmAne nirmala banAvatA hatAM. eka vakhata dharmajAgarikA karavAnA prasaMge kAmadevane AnaMda zrAvakanI je vicAra thaye, jethI temaNe potAnA moTA putrane kuTuMbanI saMbhALa rAkhavAnI bhalAmaNa karIne paSadhazALAmAM AvIne darbhanA saMthArA upara besI prabhudevanuM dhyAna karatAM AnaMda zrAvakanI jema te kAmadeva zrAvaka pratibhAvahana karavA lAgyA. eka vakhata te dhyAnamAM beThA hatA te vakhate saudharmendra tyAM sudharmA sabhAmAM kAmadevanA dharmazraddhAdi guNenI prazaMsA karI. te para zraddhA nahi rAkhanAra keI deva tenI parIkSA karavA Avyo. te deva devatAI zaktithI (vaikriya labdhithI) ghaNuM bhayaMkara rUpe vikavIne "he kAmadeva! je tuM dharmane cheDI nahi de to A taravAranA ghA karIne tArU jIvita akALe harI laIza, jethI tuM kudhyAnathI ghaNI pIDA bhegavIza." A pramANe teNe vAraMvAra kahyuM to paNa kAmadeva lagAre DaryA nahi. ane dharmazraddhAthI calAyamAna paNa thayA nahi. tyAre teNe krodhathI lAlacoLa banIne kAmadevane taravAranA jhaTakA mAryA. te paNa te calAyamAna thayA nahi. tyAra bAda teNe eka hAthInuM rUpa vikavyuM, ane kAmadevane kahyuM ke- he dAMbhika ! huM tane sUMDhamAM bharAvIne addhara AkAzamAM uchALIza, ane jyAre tuM pAcho nIce paDIza tyAre paga nIce dabAvIne tene kacarI nAMkhIza." ema kahIne ghaNIe kadarthanA karI te paNa zreSThI lagAra paNa calAyamAna thayA nahi. tyAra bAda te deve bhayaMkara sarpanuM rUpa karIne kAmadevane dhamakI ApI. ne kahyuM ke e vIra dhUrtanA dharmane tuM choDI de ane mane namaskAra kara, nahi te huM tane ghaNu tIvra DaMkha mArIne herAna karIza, jethI tuM rIbAI rIbAIne maraNuM pAmIza." teo For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi zeTha calAyamAna thayA nahi. tyAre te sepe temanA zarIrane traNa bharaDA daIne gaLe AkarA DaMkha mAryA. A vedanA paNa zeThe AnaMda pUrvaka sahana karI ane lagAra paNa DagyA nahi, tethI te deva thAkyo ane chevaTe namaskAra karIne bolyA: "he dharmavIra ! tamane dhanya che. tamArI aDaga zraddhAne meM barobara tapAsI che. AthI huM paNa prabhu mahAvIranA dharmamAM aDaga zraddhALu banyo chuM. mArA dharmagurU tame ja che. sukhaDanA jhADanI jema parISahe sahana karIne tame mane samyagdarzana rUpI apUrva sugaMdha ApI tethI huM tamAre upakAra mAnuM chuM. mArA karelA gunA mApha karajo." ema kahIne traNa pradakSiNA daIne tenA upakArane yAda karatAM te deva svasthAne gaye. tyAra bAda kAmadeva kAussaga pArIne prabhu mahAvIrane vaMdana karavA gayA, te vakhate prabhudeve bAre parSadAnI samakSa kAmadevane pUchayuM : "he mahAnubhAva! teM Aja rAte mahA bhayaMkara traNa parISaho dhairya rAkhIne sahana karyA, ane dharmadhyAnamAM sthiratA rAkhI merU parvatanI jema aDagapaNe vrata jALavyAM, e vAta sAcI che?" kAmadeve kahyuM. " pratye ! Ape kahyuM temaja che" pachI prabhue A bInA zrIgautamAdika munIzvarene jaNAvIne saMyamamAM sthIra karyo. tyAM rahelA sarva lokee paNa kAmadevanI ghaNI prazaMsA karI. prabhunI bhavya dezanA sAMbhaLIne kAmadeva zrAvaka pitAne ghera gayA. temaNe AnaMda zrAvakanI mAphaka agiyAra pratimAo vahana karIne, vIza varSa sudhI zrAvaka dharmanI ArAdhanA karI. ane aMte eka mahinAnI saMlekhanA AdarIne samAdhimaraNa pAmI saudharma devakanA arUNubha nAmanA vimAnane viSe te devapaNe utpanna thayA. tyAM cAra pApamanA AyuSyamAM devatAI sukha bhegavIne mahAvideha kSetramAM uttama zrAvaka kulamAM janma pAmI cAritranI ArAdhanA karI siddhipada pAmaze. 3 zrIculhanIpitA. vArANasI nagarImAM culanI pitA nAme eka gRhastha rahetA hatA. temane zyAma (samA) nAmanI strI hatI. te covIsa karoDa dravya (senA mahera) nA svAmI hatA. temAMnuM 8 karoDa nidhAnamAM, teTaluM ja vyAjamAM ane teTaluM ja dravya vyApAramAM pharatuM hatuM. te ATha gokulanA svAmI hatA. temaNe prabhu zrI mahAvIra devanI A bhavamAM ane para bhavamAM parama kalyANakAriNuM dezanA sAMbhaLIne zrIAnaMda ane kAmadevanI mAphaka bAre vrata svIkAryA hatAM. eka vakhata pitAnA kuTuMbane bhAra moTA dIkarAne meMpIne te pauSadhazAlAmAM pauSadha aMgIkAra karI Atmika bhAvanA bhAvI rahyA hatA. tevAmAM madhyarAte eka deve hAthamAM taravAra laI temane ema dhamakI ApI ke-"he zrAvaka ! tuM A dharmane tyAga kara. je For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 [ zrI vijayapadmasUriSkRta tema nahi kare teA tArA meTA dIkarA vagerene taravArathI mArI nAMkhIza. AvAM AkarAM vacane sAMbhaLavA chatAM paNa cullanIpitA lagAra paNa calAyamAna na thayA. AthI te deve bahu krodhamAM AvIne cullanIpitAnA nAnA, madhyama ane meTA e traNe putrAne lAvIne tenI samakSa mAravA mAMDayA. pachI traNe putrAne ukaLatA telanA tAvaDAmAM nAMkhyA, ane teonA mAMsa ane leADI cullanIpitAnA zarIra upara chAMTayA. tApaNu te lagAra paNu calAyamAna thayA niha. pachI teNe tene vAraMvAra A pramANe kahyuM ke * huM zrAvaka ! jo tuM mArA kahevA mujaba dharmanA tyAga nahi kare teA hamaNAM ja tArI mAtA bhadrA sAvAhIne ahIM lAvIne tArA dekhatAM mAra mArIne tapAvelA tAvaDAmAM nAMkhIza, ane teNInA mAMsa ane rUdhira tArA zarIranI upara chAMTIza, jethI tAre A bhayaMkara pIDA bhogavatAM bhAgavatAM ghaNI muzkelIe akAle maravuM paDaze.' A pramANe bahu vAra dhamakAvyA chatAM paNa te dharmorAdhanamAM nizcala rahyA. A avasare cullanIpitAne vicAra Avyo ke A tA koi hulake mANasa lAge che. ANe mArA traNa putrAne mArI nAMkhyA ane have mArI mAtuzrIne mAravA te taiyAra thayA che, mATe kAi paNa upaye Ane pakaDavA joie. AvA vicAra karI. jevAmAM tene pakaDavAne hAtha lAMkhA karyAM, tevAmAM te deva uDIne AkAzamAM cAlyA gayA, ane cuddhanIpitAnA hAthamAM eka thAMbhaleA Avyo. pachI teNe meTA zabdethI kAlAhala karyA, tevAmAM peAtAnA putranA zabda sAMbhaLI tenI mAtA bhadrA sArthavAhI tyAM AvI. teNIe kAlAhala karavAnuM kAraNa pUchyuM, eTale cuddhanI pitAe mAtuzrIne tamAma bInA jaNAvI. te sAMbhaLI mAtAe kahyuM ke huM vatsa ! teM temAMnuM kAMi paNa banyuM nathI. mane lAge che ke keAi mithyAtvI deve tArI dha`parIkSA karavA mATe labdhithI tArA putrAnI jevAM ane mArA jevA rUpA banAvIne tema karyuM haze. huM putra ! prabhu zrImahAvIranuM pharamAna che ke vratamAM lAgelA doSAnI AlAcanAdi sAdhanA dvArA zuddhi karavI joie. ahIM tane pauSadha vratamAM aticAra lAgyA che, tenI AleAcanA karI le. ' mAtAnA A vacanA sAMbhaLI putra uThThAsathI te pramANe karyuM. A prasaMga evA khAdha Ape che ke Aya mAtAee peAtAnA putranA vrata niyamAdi tarapha jarUra kALajI rAkhavI joie. A pachI cuhyanIpitAnI ghaNI kharI jIvanacaryA AnaMda zrAvakanI jIvanacaryAne malatI hAvAthI te pramANe jANavI, temaNe zrAvaka dharmanI agiyAre pratimA vahI hatI, chevaTe te samAdhipUrvaka kAladharma pAmI pahelA saudharma devalene viSe arUNaprabha nAmanA vimAnamAM cAra pApamanA Aukhe devapaNe utpanna thayA, tyAMthI cavIne te mahAvideha kSetramAM uttama jaina dhArmika kulamAM janma pAmI, avasare mahA prabhAvazAlI bhAgavatI dIkSAnI ArAdhanA karI akhaDAnandamaya siddhisthAna pAmaze. 4 mahAzrAvaka surAdeva vArANasI nagarImAM surAdeva nAmanA eka gRhastha rahetA hatA. temane dhanyA nAmanI For Personal & Private Use Only: Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] uha strI hatI. A suradevane kAmadevanA jeTalI dravya saMpatti ane gokule hatAM. eka divasa prabhu zrI mahAvIranI dezanA sAMbhaLIne AnaMdAdi mahAzrAvakanI mAphaka prabhunI pAse temaNe bAra vrata aMgIkAra karyA. A vratanuM ullAsathI ArAdhana karatAM, upasarganA prasaMge paNa temaNe dharmane raMga choDe nahIM. emane traNa putro hatA. jema kAmadeva zrAvakanA prasaMge banyuM hatuM, tema ahIM paNa eka vakhata ema banyuM ke-koI mithyAdaSTi deve temanA traNa putrone mArI nAMkhavAnI dhamakI ApatAM kahyuM ke "he surAdeva! tuM A dharmane choDI de." chatAM paNa zrI surAdeva lagAra paNa calAyamAna thayA nahi. tyAre deve kahyuM ke "he suradeva ! haju paNa tAre jIvavAnI IcchA hoya te jaladI A dharmane choDI de, nahi to huM tArA zarIramAM soLa mahAroga utpanna karIza, jethI tAre ghaNI vedanA bhogavavI paDaze, ane tethI tAre bahu rIbAI rIbAIne maravuM paDaze." devanAM A vacano sAMbhaLIne zrIsurAdeve kelAhala karyo je sAMbhaLIne temanI strI dhanyA AvI pahoMcI. teNIe tamAma khulAso karyo, jethI surAdeva svastha banyA. ahIMthI AgaLanI bInA zrIkAmadevanI mAphaka jANavI. zrIsurAdeve zrAvakanI agiyAre pratimA vahana karIne aMtima samaye zrIAnaMdAdinI mAphaka saMlekhanAdi karavA pUrvaka samAdhimaraNe maraNa pAmI saudharma devalokanA arUNakAMta nAmanA vimAnamAM devatAI Rddhi meLavI. tyAMnA devatAI sukho cAra palyopama sudhI jogavIne tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM uttama kulamAM janma pAmI, avasare saMyamAdinI sAdhanA karI paramAnandamaya mokSa sukhane pAmaze. 5 mahAzrAvaka cullazataka - zrIAlaMbhikA nagarImAM yuddhazataka nAmanA eka saggahastha rahetA hatA. temane bahulA nAme strI hatI. zrAvaka kAmadevanI mAphaka temane dhanasaMpatti gokula vagere hatAM. prabhuzrI mahAvIra devanI pAse temaNe vrato aMgIkAra karyA hatAM ane zrAvakanI agiyAre pratimAo vahana karI hatI cuddhanI pitAne jema upasarga thaye hato tema ahIM paNa tema thayuM hatuM. temAM taphAvata eTale ke Ane dharmathI calita karavAne mATe parIkSaka deve tenA putrane upasarga karyo hato eTale deve putrane mAravAnI dhamakI ApI hatI. paNa te calAyamAna thayA nahi. chevaTe deve kahyuM: "he zuddhazataka, je tuM A dharmane nahi choDe te tArI aDhAra koDa senaiyA pramANe tamAma lakSmIne A nagarInA cauTA Adi sthale vikherI nAMkhIza. je joIne tane ghaNuM Arta raudradhyAna thaze, ane asamAdhi maraNa thaze." A prasaMge yuddhazatake kelAhala karyo, je sAMbhaLI temanI strI bahalAe AvIne satya bIne jaNAvI jethI te zAMta thayA. bAkInI bInA zrIAnaMdAdinI mAphaka jANavI. aMtima samaye zrAvaka cuddhazataka samAdhi maraNa pAmI saudharma devalokanA arUNasiddha vimAnamAM devapaNe cAra palyopamanA AyuSyavALA deva thayA. tyAMthI AvIne mahAvideha kSetramAM siddhipada pAmaze. 6 mahAzrAvaka phaDakeliko , kAMpilyapuranI aMdara kuMDalika nAmanA eka sagrahastha rahetA hatA. temane puSpamitrA For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRti maka = nAmanI strI hatI. kAmadevanI mAphaka temane samRddhi ane gokule hatAM. prabhu zrImahAvIradevanI pAse AnaMdAdinI jema temaNe dvAdaza vratamaya zrAvakadharma aMgIkAra karyo hato. te eka vakhata madhyarAte pitAnI azokavADImAM pRthvIzilApaTTaka para AvyA. tyAM AvIne potAnI nAmAMkita mudrA ane uttarAsaMga vastrane rAkhI dharmadhyAnanI uttama citavanA karavA lAgyA. A avasare eka deva prakaTa thaye. teNe tenA mudrA ane vastrAdi tyAMthI upADI AkAzamAM addhara rahI A pramANe kahyuM ke-" are kaMDakolika ! zAla makhaliputre karelI dharmaprarUpaNa sArI che, kAraNa ke temAM udyamAdika kAMI paNuM nathI. te ema kahe che ke-jIvA udyama kare, chatAM purUSArthanI siddhi thatI nathI, mATe sarva bhAva niyata che. zrI vIra prabhunI prarUpaNa sArI nathI, kAraNa ke te udyama vagerene svIkAre che." A pramANe deva kahI rahyo eTale kaMDakelike yukti pUrvaka prazna karyo "he deva, jo ema hoya to tane A je devatAI Rddhi maLI che te udyamAdika sAdhananI sevAthI maLI ke te vinA maLI? e kahe." AnA javAbamAM deve jaNAvyuM ke, "he kuMDalika ! udyamAdika sAdhanonI madada sivAya huM devatAI Rddhi pAme chuM." kuMDalike kahyuM "je udyamAdi sAdhane sivAya tane A Rddhi malI hoya to tevA bIjA jIvane tevI trAddhi kema malatI nathI? udyamAdi vinAnA jIvane tArA (zAlAnA) mate devapaNuM malavuM joIe, paNa tema te nathI. ane jo tuM ema kahIza ke-mane udyamAdithI A Rddhi malI, to pachI "gozAlAno mata sAre che" ema tArAthI kahI zakAya ja nahi." AthI deva nirUttara banyo. eTale mudrA ane uttarasaMga vastra jyAM hatuM tyAM mUkIne svasthAne gaye. keTalAka samaya vItyA bAda prabhu mahAvIradeva saparivAra padhAryA. A bInA jANI mahAzrAvaka kuMDalika page cAlIne prabhu devanI pAse AvyA. bAkInI bInA kAmadevanI mAphaka jANavI. jyAre kuMDakaeNlika prabhunI pAse AvyA tyAre sabhAmAM prabhue devane nirUttara karavAnI bInA jaNAvavA pUrvaka temanI prazaMsA karI. zrAvaka kuMDalike e rIte dezavirati dharmanI cauda varSo sudhI ArAdhanA karyA bAda pratibhAvahana karyuM ane aMte eka mAsanI saMlekhanA karIne samAdhimaraNa pAmIne pahelA devalokamAM arUNa dhvaja vimAnanI aMdara cAra pApamanA Aukhe deva thayA. tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetramAM siddhipada pAmaze. 7 mahAzrAvaka saddalaputra pilAsapura nagaramAM sadAlaputra nAmanA eka kuMbhakAra zrAvaka rahetA hatA. te zAlAnA matane mAnatA hatA. temane agnimitrA nAmanI strI hatI. temanI dhanasaMpatti traNa karoDa senaiyAnI hatI. temAMnI eka koDa nidhAnamAM, teTaluM vyAjamAM tathA teTaluM ja dravya vyApAramAM rahetuM hatuM. temane eka gekuLa hatuM ane temane AdhIna kuMbhAranI pAMca dukAne hatI. A saddAlaputra eka vakhata madhyarAte azaka vADImAM gozAlAe kahelA dharmanuM dhyAna For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] karatA hatA. A vakhate eka deve prakaTa thaIne kahyuM "he devAnupriya, ahIM mahAmAhaNa kevalajJAna kevaladarzananA dhAraka zrIarihaMta prabhu padhAraze. tamAre temanI vaMdanAdi vidhi sAcavI kharI lAgaNIthI sevana karavI." A pramANe be traNavAra kahIne te deva svargamAM gaye. devanAM A veNa sAMbhaLIne saddAlaputre vicAryuM ke-teNe kahyA pramANe guNene dhAraNa karanAra mAre dharmAcArya gozAle che te ahIM savAre padhAraze, tyAre huM temane vaMdana karavA jaIza. savAramAM prabhu padhAryAnI khabara paDatAM parivAra sAthe sadAlaputre tyAM AvI vaMdanA karI gya sthAne besI prabhudevanI dezanA sAMbhaLI. tyArabAda prabhudeve tene rAte banelI bInAnI bAbatamAM pUchatAM sadAlaputre te sAcI hovAnuM kahyuM. pachI prabhudeve kahyuM. "he saddAlaputra! te deve je kahyuM hatuM te tAre gozAlAne AzrIne na samajavuM." prabhue karelA A khulAsAthI tene khAtrI thaI ke deve kahelA guNe mahAvIra prabhumAM ghaTe che. AthI huM temane vaMdanA karIne pITha phalakAdi vAparavA mATe nimaMtraNa karuM, Ama vicArI teNe vaMdana karI prabhune kahyuM ke-he bhagavan! A nagaranI bahAranA bhAgamAM kuMbhakAranI 500 dukAne che, tene viSe tame pITha vagere grahaNa karIne vicare. A pramANe saddAlaputrane veNu sAMbhaLIne prabhue tema karyuM. eka vakhata saddAlaputra zAlAmAMthI mATInA vAsaNene taDake mUkatA hatA, tyAre avasara joIne prabhue tene pUchayuM "A vAsaNe udyamathI banyA ke vinA mahenate banyA?" tyAre teNe kahyuM "vagara mahenate banyA, mATe huM udyamane mAnatA nathI. prabhue kahyuM "A vAsaNo keI mANasa cerI jAya te tuM tene zuM kare? sAlaputre kahyuM "huM tenI tADanA tarjana, hananAdi kadarthanA karuM eTale prabhue kahyuM he saddAlaputra! tArAM ja vacanathI tuM udyamane kabUla kare che, te pachI tArAthI tene niSedha karAya ja nahi." prabhudeve kahelA yuktigarbhita vacanethI te pratibaMdha pAye, ane teNe vaMdanAdi karI prabhunI pAse bAre vrata aMgIkAra karyo. tenI strIe paNa tenI mAphaka zrAvaka dharma svIkAryo. A bInA jANIne gozAlo saddAlaputrane pitAnA dharmamAM kheMcavA mATe pitAnA parivAra sAthe tyAM AvyuM. AjIvikanI sabhAmAM potAnAM upakaraNo mUkIne keTalAeka niyatavAdIone sAthe laIne saddAlaputranI pAse javA nIkaLyo. sadAlaputre gozAlAne Avato jo, paNa teNe tene talabhAra paNa AdarasatkAra karyo nahi. ane te maunapaNe besI rahyo. A paristhiti uparathI gozAlAne khAtrI thaI ke A sAlaputra prabhu mahAvIranA dharmano daDha rAgI che. teNe vicAryuM ke zrI mahAvIranA gutkIrtana karavAthI mane pITha phalakAdi malI zakaze. A IrAdAthI gozAlAe kahyuM: "he saddAlaputra, ahIM mahAmAhaNa, mahAgapa, mahAsArthavAha, mahAdharmakathaka ane mahAniryAmaka AvyA hatA ? " saddAlaputre pUchayuM. "he devAnupriya! evA koNa che?" tyAre gozAlAe kahyuM ke "tevA prabhu zrImahAvIra deva che." zrAvaka saddAlaputre kahyuM-"kyA kAraNathI te tevI upamAne lAyaka che?" gozAlAe kahyuM "(1) prabhu For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vipadmasUrikta mahAvIra anaMta jJAnAdine dhAraNa karanArA cosaTha Idrone paNa pUjya che ane ahiMsA dharmanA prakhara upadezaka che, tethI mahAmAhaNa kahevAya che. (2) prabhu mahAvIra jyAM kAmAdi bhayaMkara zatruone trAsa vatI rahyo che, evI A saMsAra aTavImAM bhaTakatA bhavya jIvorUpI pazuone dharmarUpI daMDe karI sIdhA mArgo calAve che, ane nirvANarUpI vADAne pamADe che, mATe mahAgopa kahevAya che. (3) jema sArthavAha sAthenA mANasane jaMgalanA unmArge jatAM aTakAve ane ISTa nagare pahoMcADe, tema prabhu deva bhavya ane viSaya kaSAyAdi svarUpa unmArge jatAM aTakAve che, ane muktirUpI ISTa nagare pahoMcADe che. mATe mahA sArthavAha kahevAya che. (4) prabhudeva sanmArgathI khasI jatA bhavya jIvone zAMti bharelAM vacana vaDe sanmArgamAM lAve che, ane saMsAra samudrano pAra pamADe che, tethI dharmakathaka kahevAya che. (5) khalAsI jema nAvamAM besADI nirvighapaNe samudranA sAmA kAMThe rahelA ISTa nagare pahoMcADe, tema prabhudeva bhavya jIne dharmarUpI hoDImAM besADI saMsArane pAra pamADe che mATe mahAnirdhAmaka kahevAya." gozAlAnAM A vacana sAMbhaLI sAlaputre tene pUchayuM ke "he devAnupriya! mArA dharmAcArya sarvajJa prabhu mahAvIranI sAthe tame vAda karavA samartha cho ?" zaizAlAe spaSTa nA kahI. pachI sAlaputre kahyuM ke "he devAnupriya! tame mArA dharmAcAryanA vakhANa kare che tethI ja huM mArA pITha phalakAdi vAparavAnuM tamane nimaMtraNa karuM chuM, paraMtu dharma mAnIne huM nimaMtraNa karatA nathI tame mArI kuMbhakAranI dukAne jAo ane pIThAdine grahaNa kare." tyAra bAda zaizAle te pramANe karyuM. pachI gozAlaka "A saddAlaputra mahAvIra devane parama daDha zrAvaka che, mATe have ahIM rahevuM uti nathI" ema vicArI bIje sthale te cAlyA gaye. eka vakhata saddAlaputra dezavirati dharmanI ArAdhanA karatAM cauda varSo vItyA bAda, AnaMda vagerenI peThe pauSala zAlAmAM rahyA hatA. A avasare yuddhanI pitAnI jema temane daivika upasarga thaye, temAM phera eTalo ke cothIvAra deve kahyuM ke "jo tuM A dharmano tyAga nahi kare to huM tArI A agnimitrA strIne jarUra haNuza." A vacana sAMbhaLI saTTAlaputra kalAhala karI te devane pakaDavA gayA, tevAmAM deva AkAzamAM uDI gayo. kolAhala sAMbhaLIne agnimitrA AvI ane teNIe satya bInA jaNAvI samAdhAna karyuM. aMtima samaye mahAzrAvaka sadAlaputra eka mAsanI saMkhanA karavA pUrvaka samAdhi maraNa pAmI saudharma devaleke arUNarUci vimAnamAM cAra popamanA AyuSyavALA deva thayA. tyAMthI avIne mahAvideha kSetramAM siddhipada pAmaze. 8 mahAzrAvaka mahAzataka rAjagRhI nagarImAM mahAzataka nAme eka gAthApati rahetA hatA. tene revatI pramukha tera strIo hatI. tenI pAse vIza kareDa sonaiyA jeTalI dhanasaMpatti hatI. tene nidhAna, vyAja ane vyApAramAM ATha ATha karoDa ema traNa vibhAge vyavasthita karI hatI. temanI pAse ATha gokula hatAM. dareka strInA pitA taraphathI paNa temane ghaNI lakSmI ane gokula For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] maLyAM hatAM. temaNe prabhunI pAse bAra vrata aMgIkAra karyA hatAM. temAM pitAnI nizrAnA vIza kareDa senaiyA ane ATha gokula rAkhI temaNe bAkInA (revatI pramukha tera strIonA) dravyane tyAga karyo hato. revatI pitAnI zo upara prabaLa IrSAbhAva rAkhatI hatI, ethI teNe potAnI bAra zo paikI chane zastrathI ane chane jhera daIne mArI nAMkhI, te tamAma strIonuM dravya pite svAdhIna karyuM. ane pote ekalI bega bhegavavA lAgI. A tarapha tIvra AsaktinA pariNAme te mAMsa madira ne paNa upayoga karavA lAgI. eka divasa nagarImAM amArI gheSaNa thaI, AthI revatIne mAMsa maLI zakayuM nahi. tyAre teNIe khAnagI rIte potAnA piyaranA nekaranI pAse maMgAvIne khAvA mAMDyuM. - mahAzataka dezavirati dharmanI ArAdhanA karatA karatA cauda varSa vItyA bAda pitAnA vaDila putrane kuTuMbAdine bhAra saMpIne pauSadhazAlAmAM AvyA. tyAM vidhipUrvaka dharmadhyAna karI rahyA hatA tevAmAM madenmatta revatIe dharmathI calAyamAna karavAne mATe ane bhega bhegavavA mATe Akare anukUla upasarga karyo, te paNa te lagAra paNa dharmadhyAnathI calita na thayA. tyAre revatI thAkIne svasthAne cAlI gaI. temaNe zrAvakanI agiyAre pratimA ane vividha tapanI ArAdhanA karIne AnaMda zrAvakanI mAphaka zarIrane zuSka banAvI dIdhuM. avasare zubha dhyAnAdi sAdhanA pratApe temane avadhijJAna prakaTa thayuM. A jJAnathI te lavaNa samudramAM pUrva, dakSiNa ane pazcimamAM eka eka hajAra jana pramANa kSetranI bInA jANavA lAgyA. bAkInI bInA AnaMda zrAvakanI mAphaka jANavI. emane eka vakhata revatIe pharIvAra upasaga karyo, tyAre krodhamAM AvIne te avadhijJAnIe kahyuM "he revatI, zA mATe A pramANe cIkaNuM karma bAMdhe che ? AvA pApane laIne ja tuM sAta divasamAM ahIMthI marIne pahelI narakamAM upajIza. pitAnA patinAM A vacana sAMbhaLIne revatI bhaya pAmIne duHkhe divaso kADhavA lAgI, ane sAtame divase marIne pahelI narake gaI A arasAmAM zrI mahAvIra prabhu tyAM padhAryA. temaNe mahAzatakane ghera zrIautamasvA. mIne mokalIne kahevarAvyuM ke "he zrAvaka ! tamAre krodhAdinI AlocanA levI joIe." mahAzatake potAnI bhUla kabUla karI zrI gautamasvAmInI pAse AlocanA lIdhI. chevaTe te eka mAsanI saMkhanA karI samAdhimaraNa pAmI saudharma devalokanA arUNAvataMsaka vimAnamAM deva thayA, tyAM cAra palyopama sudhI sukha bhegavI tyAMthI avIne mahAvidehamAM siddhipada pAmaze. 9. mahAzrAvaka naMdinIpitA zrAvastI nagarImAM naMdInI pitA nAme eka gAthApati rahetA hatA. temane azvinI nAme strI hatI. temanA kula ane dravya saMpattinI bInA AnaMda zrAvakanI mAphaka jANavI. For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasUrikRtatemaNe prabhunI pAse zrAvakadharma aMgIkAra karyo hato. anukrame tenI ArAdhanA karatA karatA jyAre cauda varSa purA thayA, tyAre temaNe putrane kuTuMbane bhAra soMpe, ane pauSadhazAlAmAM AvI vividha dharmakriyA karavA pUrvaka sarva pratimAonI ArAdhanA karI. chevaTe te samAdhi maraNe maraNa pAmI athera vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. anukrame mahAvidehe siddhipada pAmaze. bAkInI bInA pUrvanI mAphaka jANavI. 10 mahAzrAvaka tetalipitA. zrAvastI nagarImAM telIpitA nAme eka gAthApati rahetA hatA, temane phAlganI nAme strI hatI, temanI samRddhi ane tratAdinI bInA pUrvanI mAphaka jANavI, avasare te pitAnA putrane kuTuMbane bhAra zeMpI pauSadhazAlAmAM AvIne pratibhAvahana karavA lAgyA. A vagere bInA zrIAnaMda zrAvakAdinI mAphaka jANavI. chevaTe aMtima ArAdhanA karIne mahAzrAvaka tetalIpitA kIba vimAnamAM deva thayA. tyAM cAra palyopamanuM AyuSya pUruM karIne mahAvideha kSetramAM siddha thaze. upasaMhAra. A daze zrAvakoe dezavirati paryAyanA paMdaramA varSanI zarUAtamAM kuTuMbanI tamAma vividha upAdhine tyAga karyo hate. temane dezavirati paryAya vIsa varSa pramANe hatuM eTale teoe nirmala zrAvaka dharmanI vIsa varSa sudhI ArAdhanA karI hatI. temaja teo saudharma devalokamAM sarakhA Aukhe devapaNe upajyA hatA. atre upasarga thavAnI bAbatamAM jarUra yAda rAkhavuM ke pahelA, chaThThI, navamA ane dazamA e cAra zrAvakone daivikAdi upasargo thayA nathI. bAkInA che zrAvakone upasargo thayA che. pahelA AnaMda zrAvakane sarva lablinidhAna zrIgautamasvAmInI sAthe praznottara thayA. ane chaThThA zrAvakane devanI sAthe dharmacarcA thaI hatI. daze zrAvaka vidhipUrvaka ubhaya TaMka pratikramaNa, trikAlapUjana, dAna, zIla, tapa, bhAva, gurUbhakti, svAdhyAya, saMyama, jinAjJApAlana, parvadine pauSadhAdi dhArmika kriyA, namaskAra smaraNa, paropakAra, yatane, sAdharmika vAtsalya, vyavahArazuddhi, rathayAtrA, tIrthayAtrA, upazama, viveka, saMvara, bhASAdisamiti, chae jIvanikAyanI dayA, dhArmika jananI sobata, Idriyadamana, cAritranI tIvra utkaMThA, saMghanI upara bahumAna, AgamAdi lakhAvavAM, tIrthaprabhAvanA sadAcArI purUSanAM guNagAna, niMdAnA prasaMge mauna rahevuM, AtmasvarUpanI vicAraNA vagere vagere uttama jJAnakriyAgarbhita saddaguNonA pratApe jevI rIte dharmavIra banIne Atmanniti sAdhI gayA, tevI rIte bhavya cha vartana karIne nija guNa ramaNatAmaya paramapadane pAme. 22. (bhavya jIvonI anukULatA mATe dasa zrAvaka yaMtra ApyuM che.) For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza zrAvaka yaMtra. [ bhagavAna mahAvIranA daza zrAvakenI vigata samajAvatuM koSTaka] nAma janmabhUmi | patnInAma vyakeTI| gokulaupasarga | vimAna nIcenI bInA badhAnI eka sarakhI samajavI 1 AnaMda vANijyagrAma zivAnaMda arUNa 2 kAmadeva | bhadrA | devane | | arUNAbha 3 gulaNIpitA syAmAM arUNaprabha 4 suradeva dhanyA arUNakAMta For Personal & Private Use Only : : arUNasiddha 5 culazataka AlaMbhika bahula 6 kaMDakAlika | kAMpilyapura puSpamitrA 7 saddAlaputra palAsapura | agnimitrA 1 badhAe agiyAra pratimA vahI hatI. 2 badhAne dezavirati paryAya 20 varSanA hatA. 3 badhAe eka mAsanuM aNusana karyuM hatuM. ja badhA pahelA saudharma devalokamAM gayA. 5 badhAnuM devabhavanuM AyuSya cAra palyopamanuM che. eka gekuLa dasa hajAra gAya pramANa jANavuM arUNa dhvaja 1 | devane arUNarUci revatI ! 8 | strIne - arUNAvaMtasaka 8 mahAzataka | rAjagRhI 9 naMdinI pItA zrAvasti azvinI athera 10 tetalIpItA phAgunI kIba zrI kalpasUtra vagerenA ullekha pramANe bhagavAna mahAvIranA 159000 zrAvakemAM A dasa zrAvake mukhya hatA. A badhA nava tanA jJAtA ane dharmakriyAmAM daTaraMgI hatA. zrI samavAyAMga ane naMdIsUtranA ulekha pramANe A daze zrAvakene savistara paricaya sAtamA aMga zrI upAsakadazAMkasUtramAM Ave che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapaddhatijabUsvAmi sUrizayyabhava cilAtIputra e, goviMda vAcaka dezanAne sAMbhaLI kalyANane; sAdhatA varamaMtra jevI jANie jinadezanA, samRddhi paMDitatA pratiSThA paNa pamADe dezanA. 23 artha-A dezanAne sAMbhaLIne zrI jaMbusvAmI ane zayaMbhavasUri temaja cilAtIputra tathA goviMda vAcaka vigere bhavya jIe pitAnA kalyANane sAdhyuM eTale cAritra grahaNa karIne svarganA athavA mokSanA sukha meLavyA. vaLI zrI jinarAjanI dezanA uttama maMtra jevI jANavI. tathA A dezanI samRddhi eTale ezvarya, paMDitatA eTale vidvAnapaNuM tathA pratiSThA eTale mAna AbarU prApta karAve che. ra3 dezanAthI thatA bIjA lAbha jaNAve che - amRta rasAyaNa dezanAthI sAta bhaya dUre Tale, aMdhatA muMgApaNuM matimaMdatA paNa nA male, sulabha suratarU kAmaghaTa ciMtAmaNi bhava sAgare, atyaMta durlabha dezanA Ima bhavya jana nA vismare. 24 artha -amRta tathA rasAyaNa sarakhI vItarAga prabhunI dezanA sAMbhaLavAthI sAta prakAranA bhaya nAza pAme che. tathA AMdhaLApaNuM, muMgApaNuM tathA matimaMdatA eTale buddhinuM jaDapaNuM hotuM nathI. A saMsAra rUpI samudramAM kalpavRkSa, (mAgIe te vastu ApanAra vRkSa), kAmaghaTa (manavAMchita pUranAra ghaDe) tathA ciMtAmaNiratna te sulabha eTale sahelAIthI meLavAya tevAM che, (athavA prayatna karavAmAM Ave te meLavavA muzkela jaNAtA evA kalpavRkSAdi padArtho paNa maLI zake che, paraMtu A prabhunI dezanAne sAMbhaLavAne zubha avasara ghaNe durlabha che e vAta bhavya janee bhUlavI nahi. 24 prathama jinezvaranI dezanAnI zarUAta kare che- he bhavya jIvo! Ima vicArI dezanAne sAMbhaLo, A hRdaye utArI tIrthapatine mArga hoMze Acare; sukha mukti nA jethI maLe AdIza prabhunI dezanA, huM varNavuM pahelI kahIza ima sarva prabhunI dezanA. 25 For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TesanaciMtAmaNi ] artha - he bhavya jana ! A pramANe dezanAnuM mAhAmya vicArIne dezanAne lakSya pUrvaka sAMbhaLe, sAMbhaLIne hadayamAM utAre eTale tenA sArane grahaNa kare, tathA tIrtha pati eTale jinezvara deve kahela mArga AnaMdapUrvaka Acare. jethI pariName cheDA TAImamAM muktinA sukha maLe. huM prathama tIrthakara zrI AdIzvara prabhunI dezanAnuM varNana karIza. ane tyAra pachI anukrame sarve prabhunI dezanAne kahIza. 25 prabhunuM cavana kalyANaka jaNAve che sarvArthasiddha vimAnamAM tetrIsa sAgara mAnanA, divya sukhane bhegave kramasara samayamAM AvananA jeTha vada cothe cave cinho na prakaTe avananA, jina nAma kerA puNya je Adi deva jinezanA. 26 artha-pAMca prakAranA anuttara vimAnamAMnA pAMcamA sarvArthasiddha vimAnane viSe tetrIsa sAgaropama pramANa devatAI sukhane bheLavIne anukrame avanane tyAMthI nIkaLavAne) samaya Ave ke jeTha vada cothane divase prabhu zrI AdinAthanuM yavana kalyANaka thayuM. A vakhate prabhunA tIrthakara nAma karmanA puNyanA samUhanA pratApe prabhu deva avananA cihene anubhava karatA nathI. 26 janma lyANakanI bInA jaNAve che - nayarI ayodhyA svAmi nAbhi bhUpa marUdevA taNuM, kukSi chIpe dIpatA motI samAM prabhudevanI; mAtA caturdaza svapna jeve phAgaNa vada AThama, janmatAM siMdharma hari ullAsathI AvI name. 27 artha-dakSiNa bharatAdhanA madhya khaMDamAM AvelI ayodhyA nagarInA nAbhi nAmanA rAjAnI rANI marUdevAnI kukSi rUpI chIpamAM metI samAna zobhatA prabhunI mAtAe (prabhu udaramAM AvyA tyAre) cauda svapna joyAM. tyAra pachI pUrNa mAsa thaye chate phAgaNa vada AThamanA divase prabhu jamyA te vakhate saudharma InDe AnaMdathI AvI prabhune namaskAra karyo. prabhu zrI AdIzvara bhagavaMtanA zarUAtanA traNa kalyANakanA bhavya prasaMgathI pAvana thayelI zrI ayodhyA nagarInI bIna jANavAnI kene utkaMThA na thAya ? te TuMkAmAM A pramANe jANavI. avicchinna prabhAvazAlI, trikAlAbAdhita zrI jainendradarzana duniyAnAM tamAma darzanemAM agresara che, kAraNa ke AtmAne nirmala banAvavA mATe sarvAga pUrNa sAdhane jainadarzana sivAya bIjA darzanemAM dekhAtAM ja nathI. A darzanathI ja jIva, karma vagerenA apUrva tatvajJAnane paNa For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatrasUrikRta anubhava malI zake che. karmonAM kSapazama, upazama, kSaya Adi jema dravya, kAla, bhAva ane bhavadvArA thAya che tema kSetranA prabhAve paNa thAya che. mATe ja parama pUjya zrI zatruMjayAdi tIrthonI mAphaka kalyANaka bhUmio paNa ajJAna dazAthI bAMdhelAM karmono kSayapazAdi karAvI zake che. tevAM pavitra sthalanI sparzanA mananI upara sArAmAM sArI asara karI zake che. niryuktikAra parama pUjya zrutakevalI "zrIbhadrabAhusvAmI mahArAje pharamAvyuM che ke "mekSarUpI mahelane pAyA samAna zrI samyagdarzanAdi apUrva lAbha meLavavAnI icchAvALA bhavya jIe tevA pavitra kSetranI sparzanA jarUra karavI joIe." zrIayodhyAnagarI kalyANaka bhUmi tarIke jaina zAstromAM khUba prasiddha che. juo prAta:samaraNIya zrIkalpasUtra, zrIjabUdvIpa prajJapti Adi sUtramAM ane zrI triSaSThizalAkApuruSa caritra vagere graMthamAM aneka prasaMge ayodhyAne ullekha Ave che. tethI A nagarIne ItihAsa jANavA mATe dareka jijJAsune utkaMThA rahe e svAbhAvika che. vAcakavarga tenI bInA jANIne vaMdana pUjAnAdithI AtmAne nirmala banAve e AzayathI tIrthakalpAdi aneka graMthone AdhAre zrIayAnagarIne ItihAsa nIce pramANe jaNAvuM chuM. jemAM vacamAM jainapurI rAjanagara (amadAvAda) nI najIka Avela zrI serIsA tIrthanI paNa TUMka bInA Avaze. vartamAna covIzInA prathama tIrthaMkara zrI AdIzvara prabhunA rAjyAbhiSekanA prasaMge yuga liAoe kamalinInA pAMdaDAMonA daDIA banAvI temAM pANuM bharI lAvI prabhunA caraNakamalanI upara sthApana karyuM (dhAra karI). saudharmendra-yugalikanI A vinaya pravRtti joIne kahyuM ke-"A sArA vinIta (vinayavALA) purUSa che. tyArathI adhyAnagarI "vinItA" A nAmathI prasiddhi pAmI. bIjA graMthomAM A nagarIne kezalA, sAketapura, IkvAkabhUmi, rAmapurI vagere nAmathI oLakhAvI che. sugRhIta nAmadheya zrI AdinAtha, zrI ajitanAtha, zrI abhinaMdana svAmI, zrIsumatinAtha ane zrI anaMtanAtha, ema pAMce tIrthakaronI 1 parama pUjya yuga pradhAna mahApurUSa zrIbhadrabAhu svAmI mahArAja e yugapradhAna prabhuzrI yazobhakasUrIzvarajI mahArAjanA pahelA paTTadhara ane mahAzIla vratadhAraka kozA vezyAne pratibodha pamADanAra zrI sthUlibhadra mahArAjAnA kAkA gurU thAya. temaNe zrI Avazyaka vigere daza sUtranI upara niyukti banAvI che. tathA zrI upasargahara stotra, sAmudrika zAstra, bhadrabAhu saMhitA, tIrthayAtrA prabaMdha vigere graMthA paNa banAvyA che. ane te cauda pUrvanA jANakAra tathA cha RtakevalI bhagavaMtemAMnA eka hatA. temaNe 46 mA varSanI zarUAtamAM saMyama aMgIkAra karyuM. dIkSAnA divasathI mAMDIne 17 varSa vItyA bAda yugapradhAna thayA. tathA 15 varSa sudhI yugapradhAnapaNe vicaryA. 76 varSa pramANa AyuSya pUruM karI svarge padhAryo. zrIyazobhadrasUrinI bInA TuMkAmAM A pramANe-gRhasthapaNuM 22 varSa, dIkSA paryAya 14 varSa, yugapradhAna payoga 50 varSa, sarjAyuH 86 varSa, zrI mahAvIra nirvANathI 148 varSa vItyA bAda svargagamana | zrI yUlibhadra mahArAjanI bIna TUMkAmAM A pramANe -- gRhastha paryAya 30 varSa, vRta paryAya 24 varSa, yugapradhAna paryAya 45 varSa, sarvAyuH 99 varSa, ' zrI mahAvIra nirvANathI 215 varSa vItyA bAda devalekanA sukha pAmyA. For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] tathA zrI mahAvIradevanA navamA gaNadhara zrIalabhrAtAnI janmabhUmi paNa A ja nagarI che. Aja nagarImAM pUrve dazaratha, rAmacaMdra, bharata vagere aneka rAjAo thaI gayA che. jeonI saMpUrNa bIna kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijIe banAvelA tesaTha zalAkA purUSa caritranA 7 mA parvamAMthI maLI zake tema che. vimalavAhana vagere sAte kulakaro paNa A ja nagarImAM thaI gayA. ahIM ja baladeva zrIrAmacaMdrajI Adine satI ziromaNi sItAe pavitra zIlane camatkAra batAvyuM hatuM. sItA agnimAM paDavAnI taiyArI kare che, tyAM zIlanA ja prabhAve agni jalarUpa thaI jAya che. te mahAsatIe zIlanA ja mahimAthI jalanA upadravathI pIDAtI AkhI nagarIne prajAne) bacAvI hatI.1 bharatakSetranA madhyamAM rahelI A nagarI jyAre IMdranI AjJAthI kuberadeve vasAvI tyAre laMbAImAM 12 jana pramANa ane pahoLAImAM 9 yeAjana pramANa hatI. pUrve A sthale ratnamaya bhavya vizAla maMdira hatuM, jemAM saMghanA sakala vidanene haThAvanAra cakrezvarI mAtAnI ane gomukhayakSanI mahAprabhAvazAlI mUrtio hatI. ahIMne ghara nAmane vizAladraha, je sthale sarayU nadIne maLe che, te sthala svargadvAra evA nAmathI oLakhAyela che. A zrIadhyA nagarInI uttara dizAmAM bAra jana cheTe zrIaSTApada nAmane bhavya parvata Avela che. ahIM devAdhideva zrI trASabhadeva, mAha vadI terasa ( gujarAtI poSa vadI 13) ne divase, cha upavAsa karIne padmAsane 1000 puruSonI sAthe siddhipada pAmyA hatA. ethI SakhaMDanAyaka 500 dhanuSanI kAyAvAlA, 84 lAkha pUrvanA AyuSyavALA tathA arisA bhuvanamAM anityabhAvanA tathA azucibhAvanA bhAvIne kevalajJAna meLavanAra zrI bharata cakravartie "sihaniSaghAyatana" nAmane traNa gAu uMce bhavya prAsAda baMdhAvyo. ane emAM vartamAna covIzInA civaze tIrthanAM, darekanA varNa, uMcAI ane saMsthAnane anusAre covIza bibo padharAvyAM hatAM, te nibena kama A pramANe goThavavAmAM Avyo hato :-pUrva dizAmAM, pUrvAnupUvakama pramANe, pahelAM be tIrthakaronAM bibe, ane dakSiNa dizAmAM zrI saMbhavanAtha Adi cAra prabhunAM biMbo, pazcima dizAmAM zrI supArzvanAtha Adi 8 prabhunAM biba tathA uttara dizAmAM zrI dharmanAtha Adi 10 prabhunAM biMba padharAvyAM. te uparAMta pitAnA bhAI nA 100 stUpa (deyaDIo) karAvyA. prabhu zrI Adideva vagerenA samayamAM A nagarInA leke A parvatanI nIcANavAlI bhUmimAM Anandara kIDA karatA hatA. ahIM hAla paNa zrISabhadevanuM bhavya maMdira hayAta che; tathA zrI pArzvanAtha vATikA (vADI) ane sahastradhAra sItAkuMDa A nagarInI zobhAmAM 2. A banAva banyA bAda sItyajI saMsArane vicitra svabhAva vicArI rAmanI pahelAM ja saMyama le che, chevaTe bAramA acuta devaleke samyagdaSTi Idra thAya che. For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48' [ zrI vizvasUrikRta vadhAro karI rahyAM che. A nagarIne koTanI upara manmatta siha yakSa che ke jenI AgaLa thaIne hAthIo hAla paNa cAlI zakatA nathI ane cAle te jarUra maraNane ja zaraNa thAya che. anya darzanIo paNa ahIM yAtrArthe Ave che, kAraNa ke goprakarAdi laukika tIrtho ahIM che. ahIM AvanArane sAta tIrthanI yAtrAne lAbha thAya che. ahIMnI sarayU nadIne dhadha pravAha TheTha gaDhanI bhIMta sudhI Ave che. mahAprabhAvaka zrI serIsAtIrthanI bInA A ayodhyAnagarImAMthI nava aMgenI upara TIkAo banAvanArA zrIabhayadevasUrIzvarajInI paraMparAmAM thayelA zrI devendrasUrijI mahArAja divya zaktithI AkAza mAge vizAla cAra biMba mahAprAcIna tIrthabhUmi zrIserIsA tIrthamAM lAvyA te bInA saMkSepamAM A pramANe che rAmAnugrAma vicaratA te pUjya AcArya deva zrI devendrasUrIzvarajI mahArAja, ke jemaNe dharaNendra padmAvatInI ArAdhanA karI che, te sUrijI mahArAja A zrIserIsAnagaramAM utkaTika (ukaraDA) jevA sthAne kAussaga dhyAne rahyA. ema anekavAra AcArya mahArAjane tyAM kAussagna karatAM joIne zrAvakee gurujIne pUchyuM ke he bhagavaMta! Ama vAraMvAra A jagyAe kAussagna karavAnuM zuM kAraNa? gurUe khulAso karyo ke ahIM pASANunI vizAla zilA che temAMthI mahAprabhAvazAlI zrI pArzva prabhunI pratimA thaI zake tema che. A kArya padmAvatI devInI sahAyathI banI zake tema che. gurujInA A vacana sAMbhaLI zrAvakee kahyuM ke jo ema hoya to kRpA karI ApazrI aThThama tapathI devInI ArAdhanA karI. gurujIe zrAvakanA kahevAthI aThThamanI tapasyA karavA pUrvaka devInI ArAdhanA karI. devIe pratyakSa thaI kahyuM ke sopAraka nAmanA gAmamAM eka AMdhaLo salATa rahe che, te je ahIM AvIne aTTamane tapa karI sUrya AthamyA bAda prabhu zrI pArzvanAthanI pratimAne ghaDavA mAMDe, te sUrya ugyA pahelAM te saMpUrNa banAvI zakaze. devIe kahelI bInA gurumahArAje zrAvakane jaNAvI. jethI temaNe te salATane mANasa mokalIne tyAMthI bolAvyo. salATe AvIne pratimA ghaDavA mAMDI. mastaka upara dharaNendranI phaNunA dekhAvavALI pratimA ghaDatAM ghaDatAM chAtInA bhAgamAM maza (maso) prakaTa thaye. salATe to sAmAnya DAgha jANIne te vAtane dhyAnamAM na lIdhI. pratimA saMpUrNa ghaDI rahyA bAda jyAre samArakAma (gharSaNa) karatAM ene lAgyuM ke A te maza che tyAre tene dUra karavA mATe hathiyAra TheryuM te te mazanA bhAgamAMthI lohInI dhAra chUTI. A vAtanI zrIguru mahArAjane khabara paDatAM temaNe salATane Thapako ApatAM jaNAvyuM ke hathiyAra ThokavAnI kaMI paNa jarUra na hatI. je A mazake tema ne tema rahevA dIdhe hota te A pratimA mahA camatkArI banata. pachI tyAM aMguTho dabAvavAthI lohI nIkaLatuM baMdha paDayuM. A pratimA taiyAra thayA bAda bIjI paNa vIza pratimAo ahIM sthApana karAvI. tyArabAda devatAI zaktithI (deva mAraphata) gaganamALe rAtrie bIjA traNa biMba ayodhyAthI ahIM lAvavAmAM AvyA, ane cothuM biMba ahIM lAvatAM vacamAM dhArAsenaka For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 49 gAmanA kSetramAM prabhAta kAla thavAthI te tyAM sthira thayuM. ane ahIM serIsA tImAM, paramAhaita zrIkumArapAle ceAthuM biMba bharAvI sthApana karyuM. A zrIserIsA pArzvanAthanI mahAcamatkArI pratimAne hAla paNa zrI saMgha pUjA karavA dvArA bhaktibhAvathI ArAdhI sakala vidhnAne haDAvI Rddhi siddhi meLave che. A tImAM A pratimAnA prabhAve svecchA paNa upadrava karI zakatA nathI, e pramANe zrIayeAdhyA nagarInI ane zrIserIsA tInI TuMka khInA sapramANa jANIne bhavya jIveA tIrthabhaktimAM ujamAla khanI svakalyANu sAdhe, e ja hArdika bhAvanA ! avasare zrIserIsAtInI saMpUrNa prAcIna mInA paNa jaNAvIza. 27 ahIM IMdre karelI stuti pAMca AAkamAM jaNAve che:-- bahumAna gati bhaktithI nAbheya prabhune sathuNe, tIrtha pati karUNAbdhi nAbhinaMda praNamu Apane; naMdanAdika traNa vanAthI jema merU gAbhatA, jJAnatrikathI Apa tima huM... joine khUzI thatA. 28 artha-Indra mahArAja AvIne prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanI bahumAnapUrvaka bhakti rAgathI A pramANe stuti kare che, ( caturvidha saMgha rUpI tInA sthApanAra heAvAthI ) hai tIrtha pati ! he dayAnA sAgara ! huM nAbhinaMda eTale nAbhi rAjAnA putra ! huM tamane praNAma karU chu. jevI rIte merU parvata na Mdanavana pAMDukavana ane bhadrazAlavana e nAmanA traNa vanathI zobhe che tema Apa jJAnatrika eTale matijJAna, zrutajJAna ane avidhajJAna e traNa jJAnathI zAlA che. (kAraNa ke tIrthaMkarA je deva gati athavA naraka gatimAMthI Ave che, te traNa jJAna sahita avatare che ) mATe Apane joine huM ghaNA rAjI thAuM chu 28 traNa leAkamAMhI mukuTa jevA Apa bharata kSetrane, zAbhAvatA tikSNa teha dIpe adhika jItI svargane janma kalyANaka mahAtsavathI jinezvara! ApanA, pAvana thayelA zubha divasa paNa vadha jima pada ApanA. 29 a--svarga, mRtyu ane pAtAla e traNa prakAranA leAkamAM muguTa samAna Apa bharatakSetrane zAbhAvatA heAvAthI te bharatakSetra svargane jItIne adhika zAle che. huM jinezvara ! ApanA janma kalyANukanA maheAtsavathI pavitra thaelA A zubha divasa paNa ApanA caraNa kamalanI jema vaMdana karavA caiAgya thayA che. 29 For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRta ajavAza pAme janma samaye nArakI sukha pAmatA, prabhu caMdra kerA udayathI saMtApa kenA nA jatA; Apa tIrtha sthApIne nidhisama anuttara dharmane, karajo prakAzita sIsa nAmI vaMdanA karUM Apane. 30 artha:-ApanA janma samaye traNe lokamAM ajavALuM thAya che ane nArakInA cha jeo atyaMta duHkhI che teo paNa te vakhate sukha pAme che. jema caMdranA udaye zItaLatA thavAthI lokone tApa dUra thAya che, tema Apa prabhu rUpI caMdrane udaya thavAthI kenA saMtApa nAza na pAme ? athavA darekanA saMtApa nAza pAme ja. Apa sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA rUpI tIrthanI eTale caturvidha saMghanI sthApanA karI, nidhi sama eTale bhaMDAra samAna anuttara (zreSTha) dharmane prakAzita karaje. he prabhu! huM mAruM mastaka namAvI Apane praNAma karuM chuM. 30 saMsAra sAgara pAra kaNa na pAmaze? tuja caraNane, pAmI taraDa pasAya letuM paNa lahIne nAvane abdhi kere pAra pAme nAma kerA jApane, karanAra bhavijana pAmatA nita vividha maMgala mAlane. 31 artha:-jema pANImAM DUbavAnA svabhAvavALuM letuM paNa vahANane Azraya pAmIne samudranA pArane pAme che, tema tamArA caraNa rUpI vahANane pAmIne A saMsAra samudranA pArane keNu pAmaze nahi? athavA tamArA caraNanuM zaraNa lenArA bhavya jana avazya A saMsArane pArane pAme ja. vaLI ApanA nAma rUpI maMtrano jApa karanAra bhavya jane haMmezAM jUdA jUdA prakAranI maMgalamAla eTale kalyANanI paraMparAne pAme che. 31 utpanna have suratarU jima vRkSahIna pradezamAM, prakaTe pravAha nadI taNe jima bhAgyathI marUbhUmimAM leka kerA puNyathI timAM janma have Apane, . . muja janma mAnuM dhanya Aje samaya miliyo stuti taP. 32 artha-je sthAna vRkSa rahita che athavA je sthaLe vRkSa paNa ugI zakatuM nathI tevA sthAnamAM kalpavRkSanI utpatti thavA samAna, tathA marUbhUmi eTale mAravADamAM bhAgyanA udayathI nadIne pravAha pragaTa thAya tenI jema A bhUminA manuSyanA prabaLa puNyane udaya thaye, For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] tyAre Apa jevAne janma thaye che. tathA mane ApanI stuti karavAne samaya maLe mATe huM mArA janmane dhanya mAnuM chuM. 32 rASabhadeva nAma rAkhavAnA kAraNa jaNAve che - mAta marUdevA vRSabhane prathama svane dekhatA, urUmAM rahelA vRSabha cihe Sabha prabhu ati zobhatA; vrata dhurAne vahana karavA vRSabha jima traNa kAraNe, =ASabha evuM nAma dekhe saptatizata sthAnane 33 artha -marUdevA mAtAe prathama svamamAM vRSabha (baLada) je, vaLI prabhunA urUmAM eTale sAthaLamAM rahelA vRSabhanA cinha (laMchana) thI prabhuzrI iSabhadeva ghaNA zobhe che. jema baLada gADInA dhuMsarAne vahe che tema prabhu paNa vrata rUpI dhurAne vahana karavAmAM vRSabha samAna che. A traNa kAraNathI prabhunuM bahaSabhadeva evuM nAma paDayuM. ema zrI "satizata sthAna" prakaraNamAM kahyuM che. tenA kartA zrImatilaka sUrimahArAja che. ane tenI upara zrIdevavijayajI mahArAje TIkA paNa banAvI che. 33 janmakalyANakanI bInA vigere jaNAve che- Are jatAM trIje ghaNe tasa bhAgamAMhe aMtime, ikvAkubhUSaNa deva jagyA vAsavAdikane game; ardhI rAtrI janma kSaNa dhanuM rAzi janma pramANie, Iga sahasane ATha lakSaNa prabhu taNA avadhArie. 34 artha --A avasarpiNInA cha ArA che, temAMnA pahelA be ArA gayA pachI trIjA ArAne ghaNe kALa gayA pachI tenA chellA bhAgamAM (eTale nevyAsI pakhavADIA bAkI rahyA tyAre) IkvAku vaMzamAM bhUSaNa eTale alaMkAra samAna prabhu RSabhadevane janma thayo. je Idra vagere devane ghaNo AnaMdakArI thaye. te vakhata ardha rAtrine hite. tathA dhanu nAmanI rAzi te vakhate cAlatI hatI. tathA prabhunA eka hajAra ne ATha lakSaNe jANavA. 34 prabhunA zarIrane varNa tathA zarIranuM pramANa jaNAve che - deha kaMcana varNa utsadhAMgule paNa satya ghaNuM, ekase ne vIsa AtmAgula pramANu jinezanuM zreSTha kAzyapa gaganabhAnuM pUrva vIsa lAkha kuMvaratA, dIpAvatA traNa nANuvaMtA te pachI rAjA thatA. 35 For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. | zrI vijayapaddhatiartha -prabhunA zarIrane varNa suvarNanA raMga je pILe hate. tathA utsadhAMgu lanA mApathI prabhunA zarIranuM pramANa pAMcaso dhanuSya pramANa athavA OM (pA) gAunuM che. tathA AtmAgula eTale pitAnA aMgulanA mApe karIne ekaso ne vIsa aMgulanuM che. tathA uttama kAzyapa eTale IkvAku vaMza rUpI AkAzane viSe sUrya samAna prabhue vIsa lAkha pUrva sudhI kuMvarapaNuM zobhAvyuM tyAra pachI traNa jJAnane dhAraNa karanAra teo rAjA thayA. 35 rAjya karavAne kAla vigere jaNAve che - zilpAdine upadezatA lakha pUrva tesaTha rAjyane, bhegavI bharatAdine daI rAjya kerA bhAgane dIkSA samayane jANatA lekAMtikAmara AvatA, tIrtha pravartAve jinezvara ! hAtha joDI bolatA. 36 artha:-rAjA thayA tyAre lokone zilpakaLA vagere ghaNA prakAranI kaLAo zIkhavI. ane tresaTha lAkha pUrava sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. tyAra pachI prabhune dIkSAno avasara thaye che evuM jANune lokAMtika devatAo AvyA. ane pitAnA AcAra pramANe "he prabhu ! tIrtha pravartA" e pramANe hAtha joDIne prabhune kahevA lAgyA. 36 prabhunI dIkSA be lekamAM jaNAve che - dAna vArSika deIne traNa aThyAsI koDane, lAkha eMzI niSka mAne caitra vada AThama dine dhanurAzi uttarASADhamAM ullAsathI karI ne, cau sahasa parivAra zreSTha sudarzanAmAM besIne 37 nayarI ayodhyA bahAra siddhArthe azaka tarUle, pazcimAhe cAra muSTi leca karI saMyama vare, mana paryava pAmatA suradUSya khaMdhe prabhu taNA, hari ThAvatA vicarata pRthvI tala nidhi guNa rayaNanA 38 1 aMgula traNa prakAranA che:-1 utsadhAMgula, 2 AtmAMgula, 3 pramANagula. 1 utsadhAMgula A pramANe -8 vyavahArika paramANunI gaNatarIthI sAta vakhata ATha guNa karavAthI thAya che. 2 AtmAMgula- te te kAlanA jinezvara vigerenA AMgula. 3 pramANagula-utsadhAMgulathI cAraso guNa lAMbe ane aDhI guNe paheLe. 2 corAsI lAkha varSe eka pUrvaga thAya, tevA corAsI lAkha pUrvAge eka pUrva thAya. For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 56 artha -prabhue eka varSamAM traNa aThayAsI koDa ane eMsI lAkha niSka eTale sonA mahoro pramANa vArSika dAna ApyuM. ane citra vada AThamane divase dhanu nAmanI rAzimAM, uttarASADhA nakSatramAM chaThThane tapa karIne AnaMda pUrvaka sudarzana nAmanI pAlakhImAM besIne cAra hajAranA parivAra sAthe ayodhyA nagarImAMthI bahAra nIkaLIne siddhArtha nAmanA vanamAM, azoka vRkSanI nIce divasanA pAchalA bhAgamAM cAra muSThi leca karIne pitAnI meLe cAritra grahaNa karyuM. (badhA jinezvare paMca muSThi loca kare che, paNa IndranA kahe vAthI prabhue eka chellI muSkine lonca karyo nahoto.) tIrthakare pite pitAnI meLe ja cAritra aMgIkAra kare che, ane teo keInA ziSya paNa thatA nathI. prabhue cAritra lIdhuM te vakhate ja temane ceNuM mana:paryavajJAna utpanna thayuM. kAraNa ke A jJAna utpanna thavAmAM apramatta cAritranI sAthe munizanI jarUra paDe che. tethI badhA tIrthakaro je vakhate cAritra grahaNa kare te ja vakhate mana:paryavajJAna pAme che, prabhue cAritra lIdhuM tyAre Indra mahArAje prabhunA khabhe devadUSya vastra sthApana karyuM. tyAra pachI guNe rUpI ratnanA bhaMDAra prabhu pRthvIne viSe vicaravA lAgyA. 37-38 indra dIkSA prasaMge karelI stuti ATha zlokamAM jaNAve che - dIkSA prasaMge iMdra karatA stuti prathama jinarAjanI, he nAtha ! tArA sarva guNane pUrNa varNavavA taNI; zakti muja nahi bhakti bhAve huM stavuM dharI harSane, ApanA anubhAvathI lahuM buddhinA vistArane. 39 artha --prabhue jyAre dIkSA lIdhI te prasaMge Idra mahArAja prathama tIrthakara zrI gaSabhadevanI stuti karatA kahe che ke-he nAtha ! ApanA sarva guNanuM saMpUrNa varNana karavAne te huM samartha nathI, mArAmAM zakti nathI, te paNa bhakti bhAvathI AnaMda dharIne huM zakti mujaba stavanA karuM chuM. ane ApanA anubhAvathI eTale prabhAvathI huM buddhinA vistArane meLavuM chuM. 39 Apa saMyama guNa lahI aNagAra padavIne vaya, zubha samiti traNa guptinA dharanAra guptidriya thayA; gukha zIla dharanAra tima haranAra cAra kaSAyane, ' upazAMta parinivRtta amama lahatA anAzrava bhAvane. 40 artha --Apa have saMyama guNa eTale cAritra laIne "aNagArapadavI eTale sAdhunI padavIne varyA cho. vaLI pAMca sArI samiti tathA traNa guptinA dhAraNa karanAra For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatrasUrikRtahevAthI "guptendriya thayA che. indriyane gopavanArA cho. brahmacaryanI nava vADane dhAraNuM karanAra tathA cAra kaSAyane haranAra athavA nAza karanAra thayA . tathA anAzrava (AvatA karmane rokavA rU5) je saMvara bhAvane meLavIne hArathI ane aMdarathI upazAMta (zAMta svabhAvavALA) che. ane parinivRta eTale sarva saMtApathI rahita che. tathA he prabhu ! Apa amama (mamatA rahita-parigraha rahita) che. 40 nircathatA sAcI dharIne nirUpalepa thayA tame, kAMsya bhAjanamAM rahelA nIranI jevA tame, nisneha prabhujI che niraMjana zaMkhanA daSTAMtathI, apratihata gati jinezvara ! jIvanA dRSTAMtathI. 41 artha:- he prabhujI ! tame sAcI nirthathatA eTale bAhya atyaMtara baMne prakAranI graMthI (parigraha) thI rahita che. eTale hiraNya (sonuM) vigerenA saMbaMdhathI rahita cho. temaja nilepa athavA lepa rahita thayA che. eTale dravya mela ane bhAva mela (karmathI thayelI malInatA) ne dUra karanArA che. tathA kAMsAnA vAsaNamAM rahelA pANInI jevA (niHsneha (sneha vinAnA) che. vaLI sneha-rAga rahita hovAthI zaMkhanI peThe tame rAgAdi :rahita che. tathA jema jIvanI apratikata-khalanA vinAnI gati thAya che athavA game tevA majabUta sthaLe aTakyA vinA gamanAgamana karI zake che tema tamAre vihAra paNa tevA prakArane hovAthI tame apratihata gativALA che. 41 che Apa AlaMbana vinAnA gagananA dRSTAMtathI, pratibaMdha hIna vAyu pare zArada salila daSTAMtathI, zuddha mana vALA tame vaLI eka jAta prabhu tame, vipramukta vihagapare mAnI hadaya raMge rame. karo artha:-- he prabhujI! AkAza jema koInA AdhAra vinA raheluM che, tevI rIte tame paNa keInA AlaMbana eTale Azraya vinAnA che. athavA tamee A cAritra pitAnA ja AdhAre lIdhuM che. tathA pavanane jema keIne pratibaMdha nathI athavA tene kaI rokI zakatuM nathI tema tame paNa rAga rahita hovAthI vAyunI jema satata vihArI cho. tathA jema zarada RtunuM pANI nirmaLa athavA svaccha hoya che tema tamAruM mana paNa ghaNuM zuddha che. vaLI he prabhu ! tame ekajAta eTale rAgAdinI madada nahi lenArA che, kAraNa ke rAgAdinA sAdhanathI A5 alaga raho cho. tathA tame vipramukta vihaga eTale paMkhInI jema parivAra vinAnA ane ekaja ThekANe rahenArA nahi evA Ape che. evuM jANIne mArUM haiyuM AnaMdathI rame che athavA prakullita thAya che. 42 For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 dezanAciMtAmaNi ] bhAraDa pakSInI pare apramAda ziAhIra karipare, balavaMta baLada taNIpare durgharSa siMha taNI pare; aprakaMpa merUnidarzane gaMbhIra rayaNAyara pare, semya lezya zazIpare tima tejavaMtA ravipara. 43 artha--tame bhAkhaMDa pakSInI peThe apramAda eTale pramAda rahita che. tathA hAthInI peThe karmarUpa zatrunA lazkarane harAvavAne zUravIra che. vaLI baLadanI peThe tame mahAvratane bhAra upADanArA che, siMhanI peThe durSa che eTale parISahAdi rUpa hariNathI na chatAya evA Apa cho. tathA merUnidarzane eTale merUnA daSTAntathI Apa aprakaMpa eTale keIthI paNa calAyamAna na karI zakAya tevA che. vaLI rayaNAyara eTale samudranI peThe gaMbhIra cho. caMdramAnI peThe zAMta kAMtivALA Ape che. tathA sUryanI peThe diutejA eTale atyaMta tejasvI che. bhAraMDa pakSine eka peTa hoya, Doka judI judI hoya, traNa paga hoya, ane manuSya jevI bhASA bole, tevI te bhASA bole che. te be jIvane je TAIme judA judA phala khAvAnI IcchA thAya, teja TAIme te be maraNa pAme che. maraNanA bhayathI te pakSI sAvaceta rahe che, pramAdane tyAga kare che. tevA zrI RSabhadeva prabhu che. 43 pRthvI taNA draSTAMtathI che sarva sparzavisaha tame, jAtya kaMcananI pare che jAta rUpa prabhu tame, suhata agni nidarzane jJAnAdi teje dIpatA, dravyAdimAM nIrAga pApasthAna saghalA daMDatA. 44 artha:--pRthvInA daSTAMte tame sparzaviraha eTale unA ThaMDA vigere tamAma sArA narasA sparzane sahana kare che. tathA jAtivaMta senAnI peThe he prabhu ! tame jAtarUpa eTale nirmala svabhAvavALA che. suta eTale sArI rIte Ahuti apAela agninI jema tame jJAna vagerenA tejathI dIpe che. dravya kSetra kAla bhAva ema cAra bhedathI tame nIrAga eTale rogarahita che. vaLI tamee aDhAre pApasthAnakone tyAga karyo che. 44 dAnazAlA abhayadAna taNI jinezvara ! Apa cho, | sarvathA hiMsA taNe parihArakAraka Ape che; hitakArI satya priya vacana amRtapAdhi Apa cho, tima adattAdAnanA parihArakAraka Apa cho. 45 artha -he jinezvara! Apa abhayadAnanI dAnazAlA che, kAraNa ke Ape sarva chone abhayadAna ApanAra "ahiMsA parame dharma" A acala siddhAMtanI nirdoSa prarUpaNa (dezanA) karI che. vaLI tame saMpUrNapaNe hiMsAnA parihArakAraka eTale tyAga karanArA For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 [ zrI vijayapadrasUri kRta che. tathA bIjA ane phAyado karanAra sAcuM ane bIjAne vhAluM lAge tevA vacanarUpI amRtanA A5 padhi eTale samudra che. athavA tame haMmezAM anya jIne hitakara tathA priyakara evuM satya vacana belanArA che. tathA Apa adattAdAnanA eTale cerInA paNa tyAga karanArA cho. 45 kAma timira haThAvanArA brahma teje chAjatA, bhAnu jevA Apane praNamuM hRdayamAM khUza thatA; tRNa jima gaNI mamatA nibaMdhane choDatA prabhujI tame, nilebha zekhara ! hAtha joDI pAyamAM paDIe ame. 46 artha: he prabhu! kAma eTale viSayavAsanA te rUpI aMdhakArane dUra karanAra brahmateja eTale ziyalavratanA pAlanathI prApta thaela prakAza vaDe zobhatA hovAthI sUrya samAna Apane huM hadayamAM AnaMda pAmate praNAma karuM chuM. mamatA eTale mArApaNuM karAvanAra tenA nibaMdhana eTale kAraNarUpa je parigraha tene he prabhu! tame tRNa athavA ghAsa samAna gaNIne tene tyAga karyo che. mATe he nirlobhazekhara! eTale nirlobhI manuSyamAM agresara prabhu! ame hAtha joDIne tamArA caraNamAM praNAma karIe chIe. 46 prabhunA pAraNuM vigerenI bInA jaNAve che - lAbhAntarAyika karma kerA udayathI Iga varSanA, aMte lahe bhikSA gajapure jaI gRhe zreyAMsanA IkSarasanuM pAraNuM zreyAMsakuMvara karAvatA, akSaya tRtIyA zubha dine sukha muktinA jhaTa pAmatA. 47 artha:-lAbhAntarAya nAmanA karmanA udayathI lagabhaga eka varSa sudhI prabhune bhikSA maLI nahi. eTale prabhune lagabhaga eka varSanA upavAsa thayA tyAre te karmane udaya pUrNa thaye gajapura nAmanA nagaramAM pitAnA putra bAhubalinA putra samayazAnA putra zreyAMsakumAranA ghera prabhudeva padhAryA. tyAM teNe IkSarasanuM eTale zeraDInA rasanuM pAraNuM karAvyuM. A pAraNAne divasa akSaya tRtIyAne (akhAtrIja) vaizAkha suda trIjane hate. prabhune A pAraNuM karAvavAthI zreyAMsakumAre paNa jaldIthI mokSa sukha meLavyuM. 47 akhAtrIjanI bInA vigere jaNAve che - akSayatRtIyA parvadina pAme prasiddhi tyArathI, dAna samaye paMca divya prakaTa thayA prabhu puNyathI; koDI sADI bAra se nayA taNI vRSTi kare, sura bhaktithI ubharAIne bhavarUpa sAyara culu kare. 48 For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] - 57 artha -te vakhatathI vaizAkha suda trIjane divasa akSaya tRtIyA nAmathI prasiddhi pAmyo. dAnanA avasare prabhune puNyanA mAhAyathI pAMca divya pragaTa thayA. te vakhate bhaktithI ubharAelA hadayavALA devatAoe sADAbAra koDa sonaiyAnI vRSTi karI. ane saMsArarUpI samudrane cUla eTale ghaNe nA banAvI dIdho. eTale temaNe saMsAramAM rakhaDavAnuM ghaNuM ochuM karyuM. ahIM akSaya tRtIyA (akhAtrIja) nI bInA jANavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI - akSaya tRtIyA. anAdi kAlIna jainadarzanamAM gaNAvelA sarvamAnya parvomAM akSaya tRtIyA (ikSu tRtIyA =akhAtrIja) paNa eka parva gaNeluM che. A divasane parva dina tarIke kayA hetuthI mAnavAmAM Ave che? A prazna) ne khulAse TuMkamAM A pramANe jANa-yugAdi prabhuzrI gaSabhadevanA pAraNAne aMge A divasa parva tarIke manAya che, tethI aSabhadeva bhagavaMtanI bInA jaNAvavI, e asthAne na ja gaNAya. | | usahassaya pAraNae, ikkhuraso Asi lognaahss|sesaannN paramannaM divyAI paMca hAjja tayA // 1 // risahesasamaM patta, niravajjamikkhurasasamaM daannN| sijjasasamA bhAvo, jaha hojjA vachiya NiyamA // 2 // prathama tIrthakarane jIva tera mAMnA pazcAnupUrvIkrame trIjA bhavamAM jinanAmakarmane, vIse sthAnakenI ArAdhanA karIne nikAcita banAvI bAramA bhave, sarvArthasiddhavimAnaje anuttara vimAnanAM pAMca vimAnanI madhyamAM rahela che, ane jyAM samyagdarzana pUrvaka cAritra sAdhanAthI ja manuSya jaI zake, tathA jyAM rahelA devo ekAvatArI hoya che, ane tetrIza sAgarepama pramANa ajaghanyatkRSTa AyuvAlA hAya che-tenAM vinazvara divya sukha 33 sAgaropama sudhI jogavIne, aSADa vadi ceAthe sAta kulakarImAMnA vinItA nagarInA rAjA zrI nAbhi rAjAnI marUdevI mAtAnI kukSimAM padhAryA. nava mAsa ane 4 divasa vItyA bAda sAthaLamAM vRSabha laMchanavALA zrI prathama tIrthaMkara dhana rAzi uttarASADhA nakSatramAM caitra vadi AThame ardharAtrIe janma pAmyA. pAMcase dhanuSyanI suvarNavaNuM kAyAnA dhAraka prabhudeva anukrame moTA thayA. 20 lAkha pUrva kALa sudhI kumAra avasthAmAM rahyA. I vinItA nagarI vasAvI rAjyAbhiSeka karyo. 63 lAkha pUrvo sudhI rAjApaNuM bhagavyuM, 1. pahelA ane chellA tIrthakare vIse sthAnakenI ArAdhanA karI che. ane bAkInA bAvIza tIrthakaroe ekAdi sthAnakanI sAdhanA karI che. AnI savistara bInA triSaDIya caritra, zrI viMzati sthAnamRta saMgraha AdithI jANI levI. * 2. sarve tIrthakarenA madhya rAte ja janma thAya. For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharita prabhune sumaMgalA ane sunaMdA nAmanI be rANI hatI. bharatAdi putra ane sUryayazA Adi pautra hatA. caitra vadi AThame 4000 parivAranI sAthe chaThTha tapa karI vaDanA jhADanI nIce pitAnI janma nagarI (ayodhyA) mAM saMyamapada pAmyA. te vakhate prabhune mana:paryavijJAna uparyuM. Indra sthApana karela devadRSyadhAraka, caunANI, bhagavAna rUSabhadeve tapasvI rUpe pRthvI upara vihAra karyo. A avasare hastinApura (gajapura) mAM bAhubalinA putra semayazA rAjAne zreyAMsa nAmane putra hato. (jenuM varNana AgaLa jaNAvIzuM) pUrva bhavamAM bAMdhelA lAbhAntarAya karmanA udayathI prabhune nirdoSa AhAra lagabhaga bAra mahinA sudhI malI na zake. A sthitimAM prabhu jyAre hastinAgapura padhAryA, te divasanI rAtrie zreyAMsakumAra ane samayazA pitA tathA subuddhi nAmanA (nagara) zeThane A pramANe svapnamAM AvyAM : (1) zyAma banelA merU parvatane gheIne meM ujajavala banAvyuM. A pramANe zreyAMsane svapna AvyuM. (2) sUrya bibathI kharI paDelAM hajAra kiraNane zreyAMsakumAre sUrya biMbamAM jeDI dIdhAM. evuM subuddhi zeThane svapna AvyuM. (3) eka zuravIra purUSane ghaNuM zatruoe gherI lIdhuM hatuM, te parAkramI purUSa zreyAMsakumAranI madadathI vijaya pAmyo. e pramANe samayazA rAjAne svapna AvyuM. savAre traNe jaNA rAjakacerImAM ekaThA thayA. svapnanI bInA jANIne rAjA vagere badhAe kahyuM ke "Aje zreyAMsakumArane keI apUrva lAbha tha joIe." bhAgyodaye banyuM paNa tevuM ja prabhudeva pharatA pharatA zreyAMsakumAranA mahela tarapha AvI rahyA hatA. jharUkhAmAM beThelA zreyAMsakumAra prabhudevane joIne ghaNuM ja khUzI thayA. A vakhatanI paristhiti evI hatI ke lokee kaI divasa sAdhune joyelA nahi, vaLI yugalikapaNane viccheda thayAne paNa a5 vakhata ja thayo hate. tethI temane "kaI rIte sAdhune dAna devAya." e bAbatane anubhava paNa kayAMthI hoya ? A ja kAraNathI teo prabhune joIne maNi, sonuM, hAthI, ghoDA vagere devAne taiyAra thatA, paraMtu jyAre prabhu kaMI paNa na letAM tyAre "amArI upara prabhu nArAja thayA che." evuM anumAna karI ghaNe ghaMghATa macAvatA hatA. A rIte lagabhaga eka varSa vItyA bAda prabhu ahIM (zreyAMsakumAranA hela tarapha) padhAryA. zreyAMsakumAre prabhune joIne vicAra karyo ke -"aho ! pUrve meM AvA sAdhuveSane dhAraNa karanAra mahApurUSa joyA che," vagere vizeSa vicAra karatAM zreyAMsakumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. jAti smaraNa e matijJAnane prakAra che. enAthI vadhAremAM vadhAre pAchalA saMkhyAtA bhavonI bIna jANu zakAya, ema AcArAMgasUtranA prathama adhyayane pahelA uddezAmAM kahyuM che.] A jAti maraNanA pratApe zreyAMsakumAre pitAnI sAthe prabhune nava bhavane paricaya A pramANe 1 anyatra ATha bhavone paricaya jANe ema kahyuM che. For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] jA. samyakatva pAmyA pachI bhavanI gaNatrI gaNavAnI apekSAe prabhu (1) pahelA bhavamAM dhana sArthavAha hatA. (2) bIjA bhavamAM yugaliyA hatA. (3) trIjA bhavamAM devatA hatA. (4) cethA bhavamAM mahAbalarAjA hatA. (5) pAMcame bhave lalitAMga nAme deva thayA. (ahIMthI zreyAMsanA saMbaMdhanI bInA zarU thaI. ahIM zreyAMsane jIva pahelAM dharmiNI nAmanI strInA bhavamAM niyANuM karIne te ( zreyAMsane jIva) lalitAMgadevanI svayaMprabhA nAme devI thaI hatI. (6) chaThThA bhavamAM lalitAga (prabhu) ne jIva vasuMdhara rAjA thayo. zreyAMsane jIva temanI zrImatI nAme rANuM che. (7) sAtame bhave baMne yugaliyA thayA. (8) AThame je pahelA saudharma deva ke baMne devatA thayA. (9) navame bhave prabhune jIva chavAnanda nAme vaidya thaye, tyAre zreyAMsane jIva temane parama mitra kezava nAme zreSThi putra hato. (10) dazamAM bhave bAramA acuta deva leke beu jaNA mitra deva thayA. (11) agiyAramA bhave prabhu cakravati thayA tyAre zreyAMsane jIve temane sArathi hate. (12) bAramA bhave baMne sarvArthasiddha vimAne deva hatA, ane (13) teramA bhave prabhu tIrthakara thayA ane zreyAMsane jIva temane zreyAMsa nAme prapautra thaye. ema nave bhavane saMbaMdha jAtismaraNa jJAnathI zreyAMse jAye. pote pahelAM sAdhupaNuM anubhaveluM hatuM, tethI zreyAMse vicAryuM ke A (hAthI AdinuM dAna denAra ) leke bInasamajaNathI yegya dAna dharmane jANatA nathI. je prabhue traNe bhuvananA rAjyane tyAga karI saMyamajIvanane AdaryuM che, te prabhu rAga dveSa vagere aneka anathanA kAraNabhUta maNi Adi parigrahane zI rIte ? jAtismaraNathI huM dAnavidhi jANuM chuM, mATe te pramANe karI batAvuM." ema vicArI zreyAMsakumAre gekhamAMthI jyAM prabhu uThyA hatA tyAM AvIne traNa pradakSiNA deI, be hAtha joDI, namaskAra karI, Agala ubhA rahI, ullAsapUrvaka A pramANe vinaMti karI ke-"he kRpAsamudra, aDhAra keDAcheDI sAgaropama jeTalA kAla sudhI viccheda pAmele "sAdhune nirdoSa AhAra levAne vidhi" pragaTa kare, ane mAre ghera zelaDInA rasanA je 108 ghaDAo bheTa AvelA che te prAsuka AhArane kRpA karI vahArI ( grahaNa karI) mAre bhavasamudrathI nistAra kare ! ApanAM darzananA prabhAve ja mane pragaTa thayela jAtismaraNa jJAnathI huM samajI zakuM chuM ke -"zIla, tapa ane bhAvanAthI cUkela bhavya jIvo dAnarUpI pATiyA vinA bhavasamudra na ja tarI zake. parama puNyodaye uttama citta, vitta ane pAtrane mane samAgama thayo che, mATe kRpA karI mAre hAthe dAna grahaNa karI mane bhavasamudrane pAra pamADe. " A vinaMtinAM vacana sAMbhaLI caturgAnI prabhue Iznarasane nirdoSa jANI baMne hAtha bhegA karI AgaLa dharyo, tyAre zreyAMse AnaMdanAM AMsu lAvIne, marAya vikasvara thaIne "Aje huM dhanya chuM kRtArtha chuM" ema bahumAna ane anumodanA garbhita vacane bolavApUrvaka zelaDIne rasa herAvyuM. zreyAMse dAnanA pAMce haSaNe dUra karI pAMca bhUSaNe sAcavyAM hatAM. te A pramANe-- anAdaro vilaMbazva, vaimukhyaM vipriyaM vacaH / pazcAttApazca paMcAmI, sadAnaM dUSayaMtyamI // 1 // bhAnandANi romAJcaH, bahumAnaM priyaM vacaH / |kcaanumodnaa pAtra-dAnabhUSaNapaMcakam // 2 // For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtatraNe kAlanA tIrthakaronI mAphaka zrI RSabhadeva paNa karapAtralabdhivaMta lettara purUSa hatA, tethI prabhue 108 ghaDA pramANa rasa horyo chatAM labdhinA prabhAve eka biMdu paNa nIce na paDayuM. dAna mahimA paNa jue! lenAra-prabhunA hAtha nIce rahe, ane denAra: -bhavyanA hAtha upara Ave. dAna e grAhaka, dAyaka ane anumodaka (e traNe) ne tAranAra hovAthI cAra prakAranA dharmamAM dAnane prathama kahela che, ratnApAtra samA prabhune dAna detAM zreyAMsakumAranA harSane pAra na rahyo. A prasaMge deve paNa bhaktine prasaMga sAcavavA rUpa vivekane bhUlatA nathI. teo paMca divya pragaTa kare che. te A pramANe-1 ahadAna ! ahAdAna ! evI uddaSaNa kare che. 2 daMdubhi vagADe che. 3 tIrthaMkara prabhunA prathama pAraNe sADAbAra karoDa ane te pachInA pAraNuomAM sADAbAra lAkha sonaiyA ratnanI vRSTi thAya che, e niyama pramANe tiryajabhaga dee 12 karoDa soneyA ratnanI vRSTi karI. 4 devoe devatAI vAjiMtro vagADayAM. 5 de ekaThA thayA ane vastra, sugaMdhIjala, puSpAdinI vRSTi karI. zreyAMsanuM ghara suvarNAdithI bharAI gayuM, ane traNe bhuvanamAM dhAnyAdinI nipatti thaI. prabhune hAtha rasathI bharAyA ane traNe bhuvanamAM zreyAMsane yaza phelA. zreyAMsakumAra nirUpama muktinA sukhanA bhAjana banyA. kahyuM paNa che ke bhavaNaM dhaNeNa bhuvaNaM, jaseNa bhayavaM raseNa paDihattho / appA niruvamasukkha, supattadANa mahAgdhaviyaM // 1 // suvarNa pAtra samAna munivarene dAna detAM aneka rIte dvividha lAbha thAya che, te pachI ratnapAtra samAna tIrthakarane dAna denAro bhavya jIva vizeSa lAbha pAme, emAM navAI zI? dAyakanA cha mahinAnA roga dUra thAya, ane te bhavamAM athavA jarUra trIje bhave te dAyakabhavya mukti pAme ja. zreyAMsakumAre A prakAranuM mahAprabhAvazAlI supAtra dAna dIdhuM, jethI te akSaya sukha pAmyA. A muddAthI ene sAmAnya trIja na kahetAM akSaya trIja kahevAmAM Ave che. prabhue A divase IkSurasanuM pAraNuM karyuM tethI te IzrutRtIyA paNa kahevAya che. - prazna-kaMIka adhika eka varSa sudhI prabhune nirdoSa AhAra na maLe, tenuM zuM kAraNa? uttara-pAchalA bhavamAM khalAvADhamAM ekaThA karelA dhAnyane baLada khAtA hatA, eTale kheDute mAratA hatA, tyAre prabhunA cha kheDutane kahyuM ke-"Dhe chIMku bAMdhavAthI teo 1 zAstramAM-ratnapAtra samAna tIrthaMkara ane sAbhilASa hevAthI munivarone suvarNapAtra samAna, tathA zrAvakane pAtra samAna kahyA che. For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] dhAnya nahi khAI zake" kheDutoe kahyuM ke amane chIMku bAMdhatAM nathI AvaDatuM, tyAre prabhue baLadanA meDhe chIMku bAMdhyuM tethI baLadee 360. nisAsA mUkyA. ema baLadene duHkha devAthI je lAbhAMtarAya karma bAMdhyuM tene abAdhA kAla vItyA bAda dIkSAnA divase udaya thayo, ane sAdhika varSa sudhI te udaya cAlu rahyo. karma kSINa thayA bAda prabhune AhAra maLe. - A AhAra devAnA prabhAve zreyAMsakumAra muktipada pAmyA. bAkInA tIrthakaree paramAnna (khIra) thI pAraNuM karyuM hatuM. prathama pAraNuM karyA bAda prabhu 1000 varSa sudhI chavasthapaNumAM vicaryA. tyAra bAda amanA tapamAM rahelA prabhune phAgaNa vadi agiyArase purimatAla nagare kSapakazreNimAM caDhatAM dhyAnAntarIyakAle kaleka prakAzaka kevalajJAna prakaTa thayuM. prabhudeve tIrthanI sthApanA karI. temane zrI puMDarIkAdi 84 gaNadhare, 20600 vaikriyalabdhivAlA munio, 12650 vAdi munie, 20000 kevalI munio, 1250 caunANI munivare, 9000 avadhijJAnI, 4750 caudapUvao, 84000 sAdhue, brAhmI Adi 300000 sAdhvIo, 305000 zrAvake, 254000 zrAvikAo-e pramANe parivAra hate. padmAsane cha upavAsa karI mahA vadi terase aSTApada parvatanI upara prabhu siddhipada pAmyA. Asannasiddhika bhavya jIvo A bInAne dhyAnamAM laIne vaSItapa kare che. tene saMkSipta vidhi (tapAvalimAM kahyA mujaba) A pramANe jANu-ekAMtare upavAsa karavA, pAraNuM besaNuM, be vakhata pratikramaNa tathA pUjA vagere. "zrI gAdrinAthAya nama: A padanI vIsa nekAravArI gaNavI. sAthiyA, pradakSiNA, khamAsaNA bAra bAra, 12 legasane kAussagga. phAgaNa vadi AThamathI zarUAta karAya che. traNa mAsInA chadra vagere ane vaizAkha sudi trIje cha Adi yathAzakti tapa karI pAraNuM kare. ThAma cauvihAra kare. AnI savistara bIne taporatna mahodadhi Adi graMthothI jANuM levI. e pramANe bhavya jIvo akhAtrIjanuM rahasya jANavA uparAMta vaSItapanI, supAtradAnanI, lAbhAntarAyAdi karmabaMdhanI bInA jANI karmanA baMdhathI bacI supAtradAnano lAbha levA pUrvaka zIla, tapa, bhAvanAnI nirmala sAdhanA karI akSaya sukhamaya muktipadane pAme. 48 prabhune chadmastha kAla tathA kevalajJAnanI prApti jaNAve che - chamastha bhAve viharatA prabhu varSa sahasa mahI tale, nirUpasargapaNe vadI ekAdazI zubha vAsare; phAgune dhanurAzi uttarASADha vaDa tarUnI tale, zakaTa mukha ughAnanA zrI purimatAla pravara pure. 49 kevalajJAna pAmavAne TAIma vigere jaNAve che... . amatape pavahamAM cau, ghAtI karmone haNI, ( dhyAnAktarIe kevalI have bhuvana ciMtAmaNi For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaddhatinirdoSa atizaya dhAratA pAMtrIza guNathI zobhatI, vANI vade prabhudeva bhUkha tarasa taNA duHkha vAratI. pa0 artha-prabhu eka hajAra varSa sudhI pRthvIne viSe ivastha bhAvamAM upasarga rahitapaNe vicaryA eTale eka hajAra varSa sudhI prabhune kevalajJAna thayuM nahi. tyAra pachI phAgaNa mAsanA vada ekAdazInA zubha divase, dhanu rAzi ane uttarASADhA nakSatra vartatuM hatuM tyAre puri matAla nagaranI bahAra rahelA zakaTamukha nAmanA udyAnamAM vaDanA jhADanI nIce prabhu padhAryA, tyAre pahelA paheramAM aThThama tapa karavA pUrvaka dhyAnAktarIya samayamAM cAra ghAtI karmone nAza karyo. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya e cAra AtmAnA guNene vAta karatAM hovAthI ghAtI karma kahevAya che. te vakhate bhuvanaciMtAmaNi eTale traNa bhuvananA leonA mAratha pUrNa karavAne cintAmaNi ratnasamAna prabhune kevalajJAna utpanna thayuM. te vakhate prabhu cetrIsa atizane dhAraNa karatA hatA. tathA je dezanAthI bhUkha ane tarasanA duHkha dUra thAya che evI pAMtrIsa guNathI zobhAyamAna vANIne prabhu bolatA hatA. jyAre zukaladhyAnanA cAra bhedamAMnA be bhedanuM dhyAna pUruM kare, ane chellA be bhedanuM dhyAna bAkI rahe, te TAImanuM nAma "dhyAnAktarIya samaya' kahevAya che. 49-50 cethA kalyANakamAM IdrAdinI pharaja vigere jaNAve che - A kSaNe kaMpe siMhAsana IdranuM kevalataNA, kalyANake ahIM AvatA sAthe laIne sura ghaNa; vAsava prabhune dekhatA AnaMda atizaya pAmatA, haze duritanI nirjarA karanAra stuti uccAratA. pa1 artha-prabhune kevalajJAna thayuM te vakhate saudharmendranuM siMhAsana kaMpAyamAna thayuM. avadhi jJAnathI prabhune kevalajJAna thayuM jANIne ghaNuM devatAone sAthe laIne kevalajJAna kalyANaka ujavavAne mATe Indra bharatakSetramAM AvyA. prabhune dekhIne vAsava eTale Indra mahArAja ghaNe AnaMda pAmyA. ane AnaMdathI durita eTale pApane nAza karanArI prabhunI stuti A pramANe karavA lAgyA. pa1 A prasaMge Idra karelI stuti cAra lekamAM jaNAve che - jema ratnAkara raNathI anaMta jJAnAdika guNe, tema Apa zebha koDa deva jaghanyathI tuja caraNane; pUjatA Iha naSTa prAya banela dharma vRkSane, nipajAvavAne bIja jevA nAtha ! praNamuM Apane. para artha - he prabhu! jevI rIte ratnAkara eTale samudra thI zobhe che tema Apa For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] kevalajJAna vagere anaMta guNothI zobhe che. ochAmAM ochA kroDa devo tamArA caraNanI sevA kare che. he nAtha! A kSetramAM lagabhaga nAza pAmela dharmarUpI vRkSane upajAvavAne bIjanI jevA Apane huM praNAma karuM chuM. para mAhAsya anahada ApanuM nija nija thele je saMvase, te anuttara devanA saMdehane kevala vaze; jANI karaMtA dUra teo svargamAM vAsa kare, je te tamArI sAttvikI bhakti karI tenA bele. 53 ' artha-he prabhu! ApanuM mAhAsya pAra vinAnuM che, jethI karIne potapotAne sthAnake rahelA je anuttaravAsI devatAo pitAnA saMdeha Apane pUche che, te kevalajJAnathI jANIne Apa tene javAba ApIne saMdeha dUra kare che. A anuttaravAsI devo svargamAM vasanArA thayA, te paNa teoe ApanI je sAtvikI bhakti karI hatI tenuM ja phala che. 53 zAstrano abhyAsa Ape kleza kevala mUkhane, 1 tima zrama nibaMdhana tIvra tapa paNa bhaktihIna manuSyane, ApanI samadaSTi stuti niMdA karaMtA nara viSe, te chatAM ene zubhAzubha phala male Azcarya e. 54 artha -je mUrkha manuSya heya tene zAstrane abhyAsa ghaNe kaleza ApanAra thAya che. athavA mUkhane zAstrane abhyAsa kAMI phAyado karatuM nathI. tevI ja rIte ApanI bhakti rahita manuSyane tIvra eTale AkaruM tapa te kharekhara zramanuM nibaMdhana eTale kAraNe thAya che. athavA bhakti rahita tapa nirjarAnuM kAraNa thatuM nathI. tathA je manuSya ApanI stuti eTale vakhANa kare che tathA je manuSya ApanI niMdA kare che te baMnenA upara ApanI te sama eTale ekasarakhI athavA rAgadveSa rahita daSTi che, te paNa te stuti karanArane zubha phala, ane niMdA karanArane azubha phala male che. e mane Azcarya lAge che. 54 svarganI lakSmI thakI paNa nA lahuM saMtoSane, ApamAMhi bhakti prakaTe bhUri vinavuM Apane jaya jinezvara! kalpa viTapI sarva kAmita pUraNe, dhanya rasanA mAharI jethI stavyA meM Apane. papa artha - huM mArI svarganI lakSmIthI paNa saMteSane pAmatuM nathI. huM to ApanI upara niraMtara bhabhava mAro bhaktibhAva vizeSa pragaTa thAya tevI ApanI AgaLa vinati karuM chuM. he jinezvara ! tame jaya pAmo. vaLI he prabhu tama sarva kAmita eTale kAmanAo athavA IcchAo pUraNa karavAmAM kalpaviTapI eTale kalpavRkSa samAna che. mArI rasanA eTale jIbhane paNa dhanya che ke jenA vaDe meM Aje ApanI stuti karI. papa For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtahave devatAoe karela samavasaraNanuM varNana pa6 thI 74 gAthA sudhImAM kare che. samavasaraNa taNI kare racanA manohara devatA, - cAra gAu pramANa bhUmi anilade zodhatA; megha kamara sure surabhi jala bhaktithI varasAvatA, Rtu adhiSThAyaka suro bahu jAti kula vistAratA. 16 artha-jyAre rASabhadeva prabhune kevalajJAna thayuM tyAre devatAoe suMdara samavasaraNanI racanA karI. te vakhate prathama vAyukumAra devoe vAyu vaDe cAra gAu pramANa jamIna zuddha karIne kacaro vagere azuci dUra karI. tyAra pachI meghakumAra dee bhaktipUrvaka sugaMdhIdAra pANIne varasAda varasAvyuM. tathA tunA adhiSThAyaka devoe ghaNA prakAranA sugaMdhIdAra ne vistAra karyo. ahIM kahelA vAyukumAra tathA meghakumAra devo bhavanapati jAtinA deva jANavA. pa6 vyaMtaradeva pIThanI racanA kare vigere jaNAve che - pITha maNiratna jaDita kaMcana taNuM vyaMtara kare, gau savA ucuM jamInathI jeha jotAM mana kare; bhuvanapati tyAM dasa sahasa saMpAna uce hArano, - senA taNe kapizIrSavALe gaDha pravara rUpAMtaNe. pa7 artha -te vakhate cantara jAtinA deve maNi vigere ratnothI jatuM evuM senAnuM pITha (pIThikA) banAve che. te jamInathI savA gAu uMcuM hoya che. jene joIne mana ghaNuM rAjI thAya che. vaLI bhuvanapati devatAo bahArane gaDha race che. te uttama jAtinA rUpAne banAve che. ane tenA upara senAnA kapizIrSa eTale kAMgarA hoya che. A gaDhamAM javAne daza hajAra pAna eTale pagathI caDhavA paDe che. eTale ATalI uMcAIe pahele gaDha Avela che. 57 pagathIyAnI uMcAI vigere jaNAve che- raMge banAve pRthulatA uMcAI Iga Iga hAthanI, pratyeka sopAne savA gau mApaNI e sarvanI, gaDha bhitti uMcI pAMcaso dhanu tema tetrIsa dhana ane, te aMgula kutIsa jADAImAM kahyuM joI leka prakAzane. 58 atha-sattAvanamA zlokamAM jaNAvyA mujaba AnaMdathI bhuvanapati de rUpAne gaDha banAve che. ahIM A daza hajAra pagathIAmAMnuM dareka pagathIuM eka hAtha uMcuM tathA eka hAtha paheluM hoya che. tethI daza hajAra pagathIAnuM mApa savA gAu thAya che. kAraNa ke daza hajAra pagathIAnA daza hajAra hAtha thayA. ane eka gAunA ATha hajAra hAtha thAya che, mATe For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 65 daza hajAra hAthaneA saravAle savA gAu thAya che. vaLI gaDhanI bhIMtanI uMcAi pAMcaseA dhanuSyanI athavA (pA) gAunI hAya che; tathA bhIMtanI jADAi tetrIsa dhanuSya (cAra hAthanA eka dhanuSya jANavA) ane batrIsa AMgalanI hAya che. A pramANenI hakIkata leAkaprakAza graMthane joine me' kahI che. 58 samavasaraNumAM daravAjA dvArapAla vigerenI mInA e leAkamAM jaNAve che:-- aSTa maMgalikAdi zeAbhita cAra daravAjA kare, pratyeka khUNe vAva racatA dvArapAlapaNuM kare; dvAra kerI pU` mAMhe tuMbarU tima dakSiNe, khAMgI pazcimamAM kapAlI dvArapAla amara ane. pa a:devA A gaDhane ATha maMgala vagerethI zeAbhita cAra daravAjA race che. A gaDhanA dareka khuNAmAM eka eka vAvanI racanA kare che. A cAra daravAjAne viSe cAra devA dvArapAlapaNuM eTale rakhavALu kare che. te A pramANe:-pUrva dizAmAM AvelA khAraNe tuMbarU nAme deva, dikSaNamAM khAMgI nAmanA deva ane pazcimamAM kalApI nAme deva dvArapAla hAya che. 59 uttare jaDamauDadhArI tema aMdara gaDha taNI, vhALAi dhanu paccAsa sIdhI sapATa bhUmi ehunI deva nara nija vAhanAne teDu sthalamAM sthApatA, te pachI vara ratnanA pizIthI mahu dIpatA. 60 seAnAnA gaDhanI khInA vigere jaNAve che kanaka gaDhane bhaktithI jyAtiSka deva manAvatA, temAM javA mATe pagathiyA paMca sahasa banAvatA; 1 lokaprakAza graMtha e (1) dravyAnuyAga (2) caraNakaraNAnuyAga (3) gaNitAnuyAga (4) dharma'kathAnuyAga ema cAra anuyeAganI ane dravya kSetra kAla ane bhAvanI sarala khInA jANavAne mATe apU sAdhana che. tenA kartA AcAya. mahArAjazrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjanI paraparAmAM thayelA maheApAdhyAya zrIvinayavijayajI gaNivara che. temanA jIvanane mATe pATaNa nivAsI zeTha nagInadAsa karamacaMdanI Arthika sahAyathI mArA vidyAgurU zrutAdi pAka parameApakArI meATA gurUbhAi AcArya mahArAja zrI vijayAdayasUrIzvarajI mahArAje athAga parizramathI lakhela vistarAdi sahita zrIleAkaprakAzanI me'lakhelI prastAvanA vAMcavAnI bhalAmaNa karUM chuM. tyAM A bInA jaNAvI che. temaNe (1) haimaprakriyA (2) zrIpAlarAsa (3) zAMta sudhArasa (4) nayakaNikA vigere graMthaiA banAvyA che. AthI sahuja samajAya che ke teezrI eka mahA pratibhAzAlI sama` paMDita hatA. temanI mAtAnuM nAma rAjazrI ane pitAnuM nAma tejapAla hatuM. ema leAkaprakAzamAM dareka sanI chevaTe ApelA zloka uparathI jANI zakAya che. temaNe vi. sa. 1696 nAje sudi bIja gurUvAre kalpasUtranI sumeAdhikA TIkAnI racanA pUrI karI. tee rAMderamAM vi. sa. 1738 mAM svavAsa pAmyA. da For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ zrI vijayapadyasUrikadvArAdinI bInA prathama gaDhanI pare jANe ahIM, devI jayAdika cAra dvAre zobhatI UbhI rahI. 61 artha:-uttara dizAmAM jaTAmukuTadhArI nAme deva rakhavAla che. gaDhanI aMdara pAMca dhanuSya eTale pa gAunI pahoLAIvALI sIdhI ane sapATa bhUmi che. ahIMA devatA tathA manuSya potAnA vAhano ratha vagerene rAkhe che. tyArapachI jatiSka devo uttama ratnanA kAMgarAthI ghaNuM zobhAyamAna evA bIjA senAnA gaDhanI racanA kare che. A bIjA gaDhamAM dAkhala thavA mATe pAMca hajAra pagathI deva banAve che. ahIM A gaDhane viSe paNa prathama gaDhanI peThe bAraNuM vagerenI hakIkta jANavI. paraMtu ahIM dvArapAla tarIke devane badale jayA, vijayA, ajitA ane aparAjitA nAmanI cAra devIe zebhe che ema jANavuM. 60-61. tine besavAnuM sthAna vigere jaNAve che - pahoLAI bIjA gaDha taNI aMdara pacAsa dhanuSyanI, siMhAdi jIve besatA vANuM nisuNavA prabhutaNuM; ahIM rahelA devajIMdAnI upara vyAkhyAnI, saMpatti hatAM besatA AdIza prabhu tribhuvana dhaNI. 62 artha-bIjA sonAnA gaDhanI aMdara pacAsa dhanuSyanI pahoLAI hoya che. ahIM siMha, hAthI vagere tice parasparane vaira bhAva tajIne prabhunI vANuM sAMbhaLavA mATe zAMtipUrvaka bese che. vaLI ahIM IzAna khUNAmAM dee banAvelo devachaMda hoya che. jene viSe traNa bhuvananA adhipati zrI AdIzvara bhagavAna dezanA pUrNa thayA bAda bese che. 62 ratnanA gaDhanI racanA vigere jaNAve che - te pachI sapAna pAMca hajAra caDhatA ratnano, gaDha Avate jene nirakhatAM harSa prakaTe mana ghaNo tene race vaimAnike kapizIrSa maNinA zetA, cAra dvAre dvArapAle sema Adika rAjatA. 63 artha -A gaDhanI pahoLAI oLaMgIne AgaLa jaIe tyAre pAMca hajAra pagathI caDhIe tyAre trIjo ratnane gaDha Ave che, je joIne manamAM ghaNo ulAsa (AnaMda) pragaTa thAya che. A trIjA ratnanA gaDhanI racanA vaimAnika jAtinA devo kare che. vaLI A gaDhanI upara maNinA kAMgarA zobhI rahyA che. vaLI A gaDhanA pUrvAdi cAra daravAjAne viSe sama, yama, varUNa, kubera e nAmanA cAra dvArapAla zobhI rahyA che. ahIM samajavA jevI bInA e che ke-(1) pUrva dizAnA daravAje sema nAmane deva dvArapAla hoya che, tene varNa For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. pILo hoya che. ane te hAthamAM dhanuSya rAkhe che. cAra prakAranA devamAM A devane vaimAnika deva tarIke gaNave. (2) dakSiNa dizAnA daravAje vyaMtaranikAyane yama nAme deva dvArapAla hoya che. raMge te sapheda hoya che. ane te hAthamAM daMDa rAkhe che. A yamadeva dakSiNa dizAno dipAla deva paNa kahevAya che. te svabhAve krUra hoya che ane AzAtanA karanArA jene upadrava kare che. A IrAdAthI sUtI velAe dakSiNa dizA tarapha paga lAMbA karIne na sUvuM joIe. te tarapha mAthuM rakhAya. zarIramAMthI jIva nIkaLyA bAda mRtaka (maDadA)ne paga te bAju rAkhavA evo vyavahAra paNa che. A bInAne samajanArA bhavya che aneka viziSTa dhArmika kArya prasaMge dakSiNa dizAnuM paNa varjana (tyAga) kare che. (3) pazcima dizAmAM varUNa nAme dvArapAla hoya che. te raMge rAte che ane hAthamAM pAzane rAkhe che. tathA te tiSka devamane eka deva che. (4) uttara dizAmAM dhanada nAme bhuvanapati deva dvArapAla hoya che. te raMge kALa hoya che. ane hAthamAM gadA rAkhe che. 63 trIjA gaDhanA pIThanuM mApa vigere jaNAve che - madhyamAM samabhUmi talapITha eka gau chasso dhaNu, ema be gaDha beu bAju mAna gaNie madhyanuM bhIMtanI pahoLAI Adi taNA dhanuSya milAvIe, samavasaraNa pramANanuM Ima eka yojana lAvIe. 64 artha -A trIjA gaDhanI aMdara eka gAu ane chase dhanuSya pramANuvALI sarakhI bhUmirUpa pITha Avela che athavA trIjA gaDhanI aMdaranI pahoLAI ATalI jANavI. evI rIte baMne gaDhanI be taraphanI be bAjunuM pramANa ane sauthI aMdaranA gaDhanuM vacaluM pramANa, temAM bhIMtanI pahoLAI tathA pagathIAnuM pramANa vigere e badhuM ekaThuM karIe tyAre samavasaraNanuM pramANa pUrepUruM eka yojana thAya. 64 samavasaraNanA jananI gaNatrI lAvavAne upAya traNa lokamAM jaNAve che - cha bhIMta vara traNa gaDha taNI tiNa bhIMtanI pahoLAIne, cha guNa karatAM dasaya dhaNu Iha dasa sahasa saMpAnane gaNavA nahi te bahAra che dhuragaDha taNA samadezanA, paccAsa dhanu tima bAraso paccAsa dhanu pAnanA. 65 sopAna saMkhyA paNa sahasanI jANavI pacAsane, nAMkha sADI bArasomAM teraso dhanu jANIne rUyAdi gaDhanA madhya kerUM AMtarUM Iga bAjunuM, bIjI tarapha paNa teTaluM chavvIsaso dhanubeunuM. 66 For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 [ zrI vijyapadyasUrikRtaartha-traNa gaDhanI cha bhIMta thaI ane eka bhIMtanI pahoLAI tetrIsa dhanuSya ane batrIsa AMgula che, mATe tene cha guNA karatAM basa dhanuSya thAya. kAraNa ke tetrIsane cha guNa karatAM eka aThANuM thAya. ane uparanA batrIsa AMgulane cha guNu karatAM eka bANuM AMgula thAya. chanu AMgulane eka dhanuSya thAya mATe temAMthI be dhanuSya AvyA, te ekaso aThANumAM meLavatAM basa dhanuSya thayA. ahIM sauthI bAherane je rUpAne gaDha che tenI upara caDhavAne zarUAtamAM daza hajAra pagathI kahyAM che tenI pahoLAI ahIM gaNavI nahi. kAraNa ke te gaDhanI bahAra AvelAM che. prathama gaDhanI aMdaranI sarakhI bhUminA pacAsa dhanuSya tathA pagathIAnA bAraso pacAsa dhanuSya thAya. kAraNa ke pAMca hajAra pagathI che te darekanI pahoLAI eka eka hAthanI che mATe pAMca hajAra hAtha pagathIAnI pahoLAInA thAya. cAra hAthane eka dhanuSya thAya mATe tene cAre bhAgatAM bAraso pacAsa thayA. temAM upara gaNavelA pacAsa dhanuSya umeryA eTale terase dhanuSya thayA. ATaluM eka eka gaDhanI madhyanuM eka taraphanuM AMtaruM thayuM. ane bIjI tarapha paNa teTaluM AMtarUM thAya. eTale chavIsaso dhanuSya pahoLAI baMne bAjunI thAya. 65-66 ema bIjA be gaDhanuM madhya aMtara jANIe, traNa gAu bANa aDhAraso traNa madhyamAna vicArIe; cha bhIMtanI pahoLAInA basso dhanuSya vadhAratA, eka jana samavasaraNataNuM tamAma milAvatA. 67 artha -upara kahyA pramANe bIjA be gaDhanA madhya bhAganuM paNa AMtaruM jANavuM. evI rIte traNe gaDhanA madhyanu AMtarUM chavIsaso dhanuSyane traNa guNa karatAM I hoteraso dhanuSya eTale traNa gAu ane aDhAraso dhanuSya jANavuM. temAM prathama gaNAvela che tenI pahoLAIne baso dhanuSya umerIe, tyAre badhuM maLIne ATha hajAra dhanuSya eTale eka jana samavasaraNanuM pramANa thAya che. be hajAra dhanuSyane eka gAu te ATha hajAra dhanuSyanA 4 gAu thAya. ane 4 gAune eka jana thAya. 67 goLa samavasaraNanI bInA pUrI karIne cerasa samavasaraNanI bInA TUMkAmAM be gAthA vaDe jaNAve che - prabhu besatA tyAMthI ja chellA pagathiyAnuM tala kahe, Agama savA traNa gAu dUre jamInathI addhara rahe; samavasaraNa kahIja bInA goLa samavasaraNa taNI, caturasa samavasaraNa viSe be gaDha taNI be bAjunI. 68 cAra bhIMte jANavI gaNo nahI gaDha bahAra, pratyeka pahoLI se dhanuSa Ima meLa causaya dhanuSane For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi prathama bIjA gaDha taNuM vacamAM ubhaya bAju taNuM, deDha gAunuM AMtarUM bIjA trIjAnuM gAunuM. 69 artha-samavasaraNanI madhyamAM jyAM prabhu bese che tyAMthI mAMDIne chellA pagathIyAnuM taLIuM savA traNa gAu cheTe (ghara) raheluM hoya che. e pramANe zrI prabhudevanA pavitra Aga. mamAM kahyuM che. kAraNa ke eka jananA samavasaraNamAM vacce prabhu birAjatA hovAthI be gAu thayA. ane prathama rUpAnA gaDhanA bAraNuM bahAra zarUAtanA daza hajAra pagathIA eka eka hAtha pramANa pahoLAInA hovAthI tenA daza hajAra hAtha eTale tenA aDhI hajAra dhanuSya thayA. tenA savA gAu thAya. te be gAumAM meLavatA savA traNa gAu thayA. vaLI prabhunI beThaka jamInathI addhara rahe che. A pramANe geLa samavasaraNanI hakIkta jANavI. have samacaturastra eTale cAre bAju sarakhI hoya tevA cerasa samavasaraNanI hakIkata jaNAve che. A corasa samavasaraNane viSe be gaDhanI be bAjunI thaIne cAra bhIMte jANavI. bahArane gaDha ahIM gaNatarImAM le nahi. A eka eka bhIMta so dhanuSya pramANu pahoLI hovAthI cAra bhIMtenA cAraso dhanuSya thayA. pahelA ane bIjA gaDhanI vacamAM baMne bAjunuM thaIne daDha gAuna AMtaruM che. tathA bIjA ane trIjA gaDhanI vacce baMne bAjunuM thaIne eka gAuna utare che. evI rIte deDha gAu, ane eka gAu tathA cAraso dhanuSya, ane aMdaranA gaDhanI aMdaranI chavIsaso dhanuSyanI paheLAI e badhuM ekaThuM karatAM cAra gAu athavA eka jojana thAya che. A saMbaMdhI vizeSa bInA zrIloka prakAzamAMthI jANavI. 68-69 pIThanuM svarUpa jaNAve che - maNi ratna kerA pIThanA prabhu deha mAne uccatA, traNa pagathiyA cAra kare tene zobhAvatA; pIThanI laMbAI basso dhanuSanI tima pRthulatA, bhUmithI aDhI gAu uMcuM pITha vAcaka belatA. 30 atha-sasaraNanI aMdara AvelA maNi ratnanA pIThanI uMcAI prabhunA zarIranA pramANunA anusAra jANavI, A pIThane traNa pagathIAvALA cAra bAraNuM bhAve che. pIThanI laMbAI base dhanuSyanI che tema pahoLAI paNa baso dhanuSya pramANa che. ane A pITha jamInathI aDhI gAu uMcuM che e pramANe vAcaka eTale upAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAja zrIlekaprakAzamAM jaNAve che. 70 azekavRkSa tathA caityavRkSAdinI bInA jaNAve chepITha kerA madhyamAM jinadehathI dvAdaza gaNuM, tarUazoka pramANa jana mAna gherAvA taNuM; For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapaddhakRitaje jhADa nIce nANu prakaTe caityatarU te jANie, tarU azoka taNI upara te hoya Ima nA bhUlie. 71 artha-pIThanA madhya bhAgamAM jinezvaranA zarIranA pramANuthI bAra guNuM moTuM azokavRkSa AveluM che. A azokavRkSanA gherAvAnuM pramANa eka jana jeTaluM hoya che. prabhune je jhADa nIce kevaLajJAna thAya che, te cityatarU athavA caityavRkSa kahevAya ema jANavuM. A caityatara azokavRkSanI upara hoya che, e vAta bhUlavI nahi. 71 devachaMdanuM svarUpa jaNAve che - mUla bhAge tAsa devaccheda dIpe tehanI, cAre dizAe cAra siMhAsana virAje tenI AgaLa vaLI bAjoTha jyAM pada paMkti zobhe prabhu taNI, pratyeka siMhAsana upara traNa chatranI zobhA ghaNa. 7ra artha -te azokavRkSanA mUla bhAganI AgaLa devachaMda zobhe che. ane tenI cAra dizAmAM cAra siMhAsana AvelAM hoya che ane te dareka siMhAsananI AgaLa eka eka bAjoTha hoya che. jenA upara prabhunA be paga zebhe che. tathA te dareka siMhAsananI upara traNa chatra AvelAM hoya che, te chatranI ghaNuM zabhA hoya che. ane ethI ema jaNAvAya che ke prabhudeva traNe lokanA svAmI che. 72 dharmacakra vigerenI bInA jaNAve che - be bAju cAmaradhArI deva tima dareka dizA viSe Asana taNI sAme rahe varadharma cakra kamala viSe cAra moTA dhavaja taNuM zobhA janonA mana hare, prabhu taNuM AtmAgule dhana Adi Ima vyuta uccare. 73 artha-prabhunI baMne bAjue cAmara dhAraNa karanArA de ubhA rahe che, tathA dareka dizAmAM AsananI sAmI bAjue kamalane viSe uttama dharmacaka rahe che. vaLI cAra moTA mahendra dhavaja (dhajAe)nI zobhA mANasonA manane haraNa kare che ahIMA kahelA dareka padArthonAM dhanuSya vagere mApa vartamAna (cAlu) prabhunA AtmAMgu jANavAM e pramANe siddhAMtamAM kaheluM che. 73 samavasaraNa vagerenI racanA kaNa kare? te vigere jaNAve che - pIThikAdi banAvatA savi vyaMtare bhegA maLI; samavasaraNa badhA sura karatA dharI bhakti kharI, For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] ekale paNa sura mahaddhika veNa Ima parazAstramAM, vaimAniko vAjAM vagADe nAcatA rahI saMgamAM. 74 artha-sadhaLA vyaMtara devo ekaThA maLIne pIThikA vagere banAve che. tathA samavasaraNanI racanA badhA devatAo bhegA maLIne kharA bhakti bhAvathI kare che. bIjA zAstramAM ema paNa kahyuM che ke eka mahaddhika deva paNa tenI racanA karI zake che. ane vaimAnika deva AnaMdamAM nAca karatAM karatAM vAjAM vagADe che. 74 . kaI vidhie prabhudeva samavasaraNamAM siMhAsananI upara bese? vigere jaNAve che - kanaka kamale paga ThavI dinakara taNA udaya kSaNe, pUrvanA dvAre karIne pesatA dhura jina ane caityavRkSa pradakSiNA daI paga upara bAjoThanI, ThAvI namIne tIrthane bese upara Asana taNa. 75 artha -devatAoe karela ATha kamala upara anukrame paga mUkatA mUkatA, jyAre sUrya udaya thAya tyAre pUrva dizAnA daravAjethI prathama jinezvara samavasaraNamAM praveza kare che. pachI caitya vRkSane pradakSiNa daIne bAjoThanI upara paga mUkIne, "namo hindussa" e pramANe bolavA pUrvaka tIrthane namIne pachI upara bese che. 75 tIrthane zA mATe namaskAra karaze te kahe che - suyANa saMgha prathama gaNI Ima artha traNa che tIrthanA, arihaMtapadano lAbha zubha abhyAsathI suyanANanA; arihaMta pUje tIrthane tethI adhika Adara dharI; tIrthanI bhakti karIne sAdhIe jinapada sirI. 76 artha tIrtha zabdanA traNa artha thAya che te A pramANe-(1) zratajJAna (2) saMdha ane (3) prathama gaNadhara. temAM zruta jJAnanA sArA abhyAsathI arihaMta padane lAbha maLe che. eTale tIrthakara nAma karma baMdhAya che. vaLI arihaMta paNa tIrthane pUje che. kAraNa ke teo samavasaraNamAM praveza karI siMhAsananI upara bese, tenI pahelAM " titha' e pramANe kahI tIrthane name che. mATe he bhavya jIvo! atyaMta Adara (bahumAna) bhAva dhAraNa karIne tIrthanI bhakti karIne jinapadasiri eTale anukrame jinanAma karmathI udayamAM AvatA tIrthakara padanI addhi meLavajo. 76 tIrthakara dezanA zA mATe Ape che ? te jaNAve che - katakRtya jagagurU te chatAM jina nAma karma khapAvavA, aglAni detA dezanA dukhiyA taNAM duHkha TAlavA; For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayaparikRtavacanAtizayathI zabda zakti vicitratAthI jinavarA, eka sAthe eka vacane sarva saMzaya Akara. 77 artha - ke jagagurU eTale jagatanA gurU evA zrI tIrthakara bhagavAna kRtakRtya (kRtArtha) eTale jemanuM mekSane sAdhavArUpa kArya lagabhaga ghaNe bhAge siddha thayAM jevuM che. te paNa, udayamAM vartatA jinanAma karmane khapAvavAne mATe, aglAni eTale kheda rahita paNe duHkhI eTale saMsArathI pIDAtA jInAM duHkha dUra karavA mATe dezanA Ape che. vaLI prabhune je vacanAtizaya che tethI karIne ghaNuM karIne keIne saMzaya upajato nathI evAM ni:saMzaya vacana che, chatAM keIne zaMkAnuM sthAna rahe to cAlu upadezamAMja zaMkA nivRta thaI jAya che. ane tevA praznanA prasaMgamAM paNa zabdazaktinI vicitratAthI jinezvara bhagavaMte ekaja vacanathI ghaNu jaNanA eka sAthe saghaLA AkarA (muzkelI bharelA) saMzayone paNa dUra kare che. 77 eka vAkyathI ghaNu jaNanA praznanA uttara ApavA viSe daSTAnta- dUra karatA suNa bUDhaNa govAlanA daSTAMtane, pAlI nathI" AvA vacanathI teha paMdara nArane; uttara dIe bhile "sare nathi" kahI traNa ramaNIne, eka sAthe javAba dIdhA pravara gaNa prabhu vacanane. 78 artha-prabhu eka sAthe ekaja vacanathI ghaNAnA saMzaya zI rIte dUra kare evI zaMkA karavI nahi. kAraNa ke te viSe tuM bUDhaNa nAmanA govALanuM daSTAnta sAMbhaLa. teNe "pAlI nathI" evA ekaja vacanathI pitAnI paMdara strIone temanA praznano javAba Ape. vaLI eka bhile "sare naWi e pramANe uttara ApIne potAnI traNa strIonI mAgaNane eka sAthe javAba Ape. A pramANe govALa tathA bhilla jevA sAmAnya manuSya paNa ekaja vAkayathI ghaNAne javAba ApyA te vacanAtizayanA ghaNuM traNa jagatpati zrIjinarAja ekaja vacanathI ghaNu jaNanAM saMzaya dUra kare temAM kAMI ayukta ke AzcaryakArI nathI. bUDhaNa zevALanuM dRSTAnta A pramANe - saMgadhara nAmanuM eka gAma hatuM, tyAM bUDhaNa nAme eka sukhI rabArI rahetuM hatuM. tene puSpavatI vigere 15 strIo hatI. eka vakhata A bUDhaNa govALa vanamAM gAya vigerene cAravA laI gayo hato. tyAM te zevALa bapore khAvAnI taiyArI karato hato, tevAmAM tenI paMdare strIo tenI pAse vanamAM AvI ane te dareka strIe anukrame tene A pramANe pUchayuM ke-(1) he svAminAtha ! Aje khIcaDI vadhAre kema rAMdhI che? (2) Aje chAzamAM mIThAza ochI kema lAge che? (3) jeNIne dADhI mUcha UgI che, te strI zuM ghera che? (4) ApanA zarIre Aje ThIka che ne? (5) Aje AkhA kaMkoDAnuM zAka kema karyuM che? (6) A katarI kema bhase che? (7) te bheMsa zuM gabhavaMtI thaI nathI? (8) A AgaLa dekhAtI For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci tAmaNi ] . musApharI karanArI strI rastAmAM cAlatAM cAlatAM thAkI che ke nahi ? (9) Aje dAnazAlAmAM bhAjana kema apAtuM nathI ? (10) A nadImAM A mAjInA pravAhe pANI kema vadhAre Ave che ? (11) kema tamArA cATalA gue che ? (12) tame kAnamAM kuMDala kema vheryo nathI? (13) zuM A zukAmAM kaMi bhaya jevuM nathI ? (14) jhADa uparathI A laTakatA leA kema na grahaNa karyo ? (lIdhA). (15) A makarIenI gaNatrI kema nathI karI ? A padare praznonA javAba eka mukhya strIe 'pAlI narthi' AvA eka zabdathI ApyuM. te A pramANe (1) dhAnyane mApavAnI 'pAlI' (eka jAtanuM mApuM) nathI, mATe Aje khIcaDI vadhAre pramANamAM raMdhAi che. e pramANe pahelA praznanA javAkha ApyA. ema AgaLa paNa anukrame javAma prazna pramANe samajI levA. temAM (2) khIjA praznanA javAya A pramANe jANavA. makarI vigerene khAvAnA kAmamAM Ave evI kheraDI khAvaLa vigerenI cAra (pAMdaDAM vigere) ne pAlI kahevAmAM Ave che. te Aje nathI, mATe akarI vigerene khavArAi nathI, tethI tenA dUdhanI chAzamAM mIThAza ochI lAge che. (3) pAlI zabdanA trIjo artha 'vArA' ema thAya che. te dADhI suMvALI strI Aje ghera che. hajAmanA ghera gai nathI. kAraNa ke Aje hajAmata karAvavAnA vAra nathI. (4) ahIM paNu * pAlI ' zabdanA cAthA a'vArA ' karavA. Aje tAva AvavAnA vArA nathI. tethI mane zarIre sArU che. zAMti che. (5) pAlInA pAMcamA a ' charI ' AvA paNa thAya che. tethI charI nathI, mATe kaMkoDA AkhA rAMdhIne tenuM zAka anAvyuM che, (6) pALI zabdanA chaThTho artha * pALelI ' ema thAya che. A kutarI pALelI nathI, mATe bhase che. (7) gAya vigerene garbhavatI thavAnA TAima e leAkamAM 'pAlI ' ema kahevAya che. A bhe'sane tevA avasara nathI, mATe garbhavatI jaNAtI nathI. (8) page cAlIne jatI strInuM nAma 'pAlI ' kahevAya che. tethI A sI vAhanamAM besIne cAle che, mATe thAkI nathI. (9) jenA nAmathI anAja bharIne apAya, te pAlI kahevAya. te nathI mATe dAnazAlAmAM bhAjana devAtuM nathI. (10) pAli zabdanA 'pANInI pALa Ave artha paNa thAya che. ahIM pALa bAMdhI nathI, mATe A bAju pANI vadhAre Ave che. (11) pAlI zabdanA ' jU ' AvA pazu artha thAya che, mArA mAthAmAM jU nathI, mATe khAMdhele ja ceATalA rAkhyA che. Aje guthyA nathI. (12) pAlI zabdanA kAnanI bUTa ' ema paNa artha thAya che. te nathI mATe me kuMDala vheryo nathI. (13) * pAli 'zabdanA 'paTTI' ( bhillu vigerene rahevAnuM sthAna) ema paNa artha thAya che. A vanamAM tevI pallI nathI, mATe kaMi bhaya jevuM cheja nahi. (14) je patharA mArIne jhADa uparanA phLA nIce pADI zakAya, te pattharanuM nAma paNa pAlI kahevAya che. te nathI mATe jhADanI uparanA leA lIdhA nathI. (15) pAlI zabdanA artha ' pAra; cheDA ' ema paNa thAya che. bakarIonA pAra nathI. kAraNa ke te bahu ja che, mATe gaNI nathI, ema vhelAM jaNAvelA prazno tarapha lakSya rAkhIne padare praznonA javAba jaNAvyA. A javAba sAMbhaLIne sarve strIe peAta peAtAnA praznanA uttara samajI gaI. A banAva joine gAvALa paNa ghaNA rAjI thayA. AmAMthI samajavAnuM ' 6 10 For Personal & Private Use Only 73 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaghasarikRta e ke-eka sAdhAraNa mANasanA vacanathI jyAre ghaNuM jIvonA saMza dUra thAya che, te pachI prabhudevanA eka vacanathI tamAma jIvana ghaNuM saMzaye paNa nAza pAme emAM navAI zI ? e pramANe sAbIta thayuM ke prabhudevanA eka vacanamAM paNa evI tAkAta rahelI hoya che ke jene laIne ghaNAM jIvonA saMzaya nAza pAme che. - bhilanuM daSTAnta A pramANe eka bhillu pitAnI traNa strIo sAthe jaMgalamAM cAlyA jAya che. te vakhate eka strIe kahyuM ke nAtha! A sthaLamAM tame gAyana kare te ghaNuM sArUM. mane atyAre gAyana sAMbhaLavAnuM mana thayuM che. te vakhate bIjI strI belI ke mane tarasa lAgI che mATe pANI lAvI Ape. tyAre trIjI strIe kahyuM ke tame haraNane zikAra kare. A pramANe traNa strIonI mAgaNI thatAM te catura bhille "jI nathi?" e pramANe ekaja vacanathI te traNene javAba Ape. temAM pahelI samajI ke je eTale svara nathI te gAyana kevI rIte gAuM ? bIjI samajI ke raste eTale sarevara nathI te pANI kyAMthI lAve ? ane trIjI samajI ke so eTale zara athavA bANa nathI te zikAra zI rIte thAya ? ahIM saMskRta svara, taravuM ane rAja e traNe zabdane mATe pAkRtamAM so zabda vaparAya che. tethI ekaja vAkyathI traNa praznanA javAba apAyA che. 78 prabhunA trIsa atizaya vagere jaNAvI gaNadhara padavI kene zAthI maLe che te be lekamAM jaNAve che - cetrIza atizaya nAthanA pAMtrIsa guNa paNa vacananA, mUla samavAyAMgamAM bhAkhyA vacana gaNadhara taNA; prabhu vacana suNatAM baMdha pAmI sAdhanA saMyama taNI, karatA ghaNae bhavya jIvo tehamAM gaNipada taNI. 79 gyatA dharanArane gaNadhara pade prabhu thApatA, tripadI rahasya jaNAvatA te gaNadhare mana dhAratA; alpa samaye dvAdazAMgI sUtrarUpe viracatA, tehamAM cha kAraNo nija nANathI avadhAratA. 80 artha -zrI tIrthakara devanA cotrIsa atizaya hoya che. temAM cAra atizaya mUlathI ? cetrIsa atizaya TuMkamAM A pramANe-1 prabhunuM zarIra zreSTha tathA roga, mala ane parasevA rahita hoya. 2 sugaMdhIdAra zvAsozvAsa. 3 mAMsa ane lehI dUdha jevuM dhoLuM hoya 4 bhagavaMtane AhAra carmacakSathI jovAya nahi. A cAra atizaya janmathI hoya. 5 samavasaraNa eka jana pramANu hoya te paNa temAM karoDa deva, manuSya tathA tiyane sukhapUrvaka samAveza thAya. 6 prabhunI vANI pAMtrIsa gaNa yukata hoya tethI te pota potAnI bhASAmAM samaje. 7 prabhunA mastakanI pAchaLa tejasvI bhAma For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] (janmathI) hoya che, ogaNIsa atizaya devathI karAelA hoya che. ane ghAtI karmanA kSayathI agiAra atizaya upaje che. e pramANe cetrIsa atizaya jANavA. vaLI temanI vANInA pAMtrIsa guNa hoya che, e pramANe mUla samavAyAMga sUtramAM gaNadhara mahArAjanAM vacana kahelAM che. prabhunI dezanAnAM vacana sAMbhaLIne ghaNuM bhavya jIvo bodha pAmI eTale bUjhIne saMyamanI sAdhanA kare che. te bedha pAmela bhavya jIvamAM jeo gaNipada eTale gaNadhara padanI gyatAvALA atinipuNa buddhivALA ja hoya che temane prabhu gaNadhara pade sthApana kare che athavA teone gaNadharanI padavI Ape che. te vakhate jinezvara bhagavAna temane DaLa haiya, 8 prabhu jyAM vicare tyAMthI cAre dizAmAM 25-25 jana sudhI tathA upara nIce sADIbAra jana sudhI navA roga thAya nahi. pUrvanA roge nAza pAme. 9 upara kahela 125 pejana pramANa bhUmimAM pUrva bhavanAM bAMdhelA tathA jAti vera nAza pAme. 10 teTalI bhUmimAM sAta Itine upadrava na hAya. 11 teTalI bhUmimAM marakI tathA devane utpAta agara akAla mRtyu na thAya. 12 ativRSTi eTale ghaNo varasAda na thAya. 13 anAvRSTi eTale vaSane abhAva na heya. 14 teTalI bhUmimAM dukALa na paDe. 15 teTalI bhUmimAM svacakra ane paracakra bhaya na hoya. A 5 thI 15 sudhInA 11 atizayo ghAtI karmanA kSayathI athavA kevalajJAna thAya tyAre upaje che. have bAkInAM 19 atizayo devakRta hoya che. te A pramANe-16 prabhu jayAM vicare tyAM dharmacakra AgaLa cAle. 17 AkAzamAM prabhunI baMne bAju zveta cAmara cAle. 18 siMhAsana cAle. 19 prabhunA mastaka upara traNa chatra rahe. 20 Indradhvaja prabhanI AgaLa cAle. 21 devatAo suvarNanA nava kamaLo race. 22 deva traNa gaDhanI racanA kare. 23 samavasaraNamAM prabhu pUrva dizA samukha bese chatAM cAre dizAmAM temanuM mukha jaNAya mATe prabhunA jevI traNa mUtio race. 24 azoka vRkSa banAve. 25 kAMTAo adhamukha thAya. 26 prabhunA rastAmAM AvanArAM vRkSo nIcA name. 27 AkAzamAM deza duMdumi vAge. 28 saMvartaka nAme vAyu eka thojana bhUmi zuddha kare. 29 mora ane popaTa vagere pakSI prabhune pradakSiNA de. 30 gaMdaka (sugaMdhIdAra pANI ) nI vRSTi. 31 samavasaraNamAM DhIMcaNuM pramANa phUlanI vRSTi thAya, te upara cAlavA chatAM phalene bAdhA na thAya. 32 prabhune keza ane nakha vadhe nahi. 33 prabhunI sAthe ochAmAM ochA eka koDa de sAthe rahe. 34 sarve RtunAM phaLa tathA phUle pragaTa thAya. 1 pAMtrIsa guNanAM nAma A pramANe -1 saMskAra, 2 dAya, 3 upacAra parItatA, 4 megha gaMbhIra ghaSatva, 5 pratinAda vidhAyitA, 6 dakSiNatva, 7 upanIrogatva, 8 matArthatA, 9 avyAhatatva, 10 ziSTatva, 11 saMzayAbhAva, 12 nirAkRtAnyottaratva, 13 hRdayaMgamatA, 14 mithAsAkAMkSatA, 15 prastAvaucitya, 16 tatvaniSThatA, 17 aprakIrNaprasUtatva, 18 asvaslAghA niMdatA, 19 AbhijAtya, 20 atisnigdha madhuratva, 21 prazasyatA, 22 amarmavedhitA, 23 audArya, 24 dharmApratibaddhatA, 25 kArakAghAviparyAsa 26 vizvamAdiviyukatatA, 27 citrakRtva, 28 abhUtatva, 29 anativilaMbitA, 30 aneka jAti vaicitrya, 31 ArepitavizeSatA, 32 satyapradhAnatA, 33 varNapadavAkaya vivitatA, 34 azrucichatti, 35 akheditva. Ano spaSTAthe AgaLa Avaze. atizaya ane vANInA guNonuM mUla sthAna zrIsamavAyAMga nAme ethuM aMga che. te uparAMta zrIupadeza prAsAda vigeremAM paNa A bInA Ave che. For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapArikRtatripadI eTale 4Le ja vAra dA juveda kA eTale usAda vyaya ane dhrauvya je traNa prakAra sarva dravyane lAgu paDe che tenuM rahasya jaNAve che. te vakhate te arthane gaNadhare manamAM babara dhArI rAkhe che eTale manamAM sthira kare che. A tripadI sAMbhaLIne bIja buddhinA dhaNI evA te gaNadharo thoDA ja samayamAM sUtra rUpe (bAra sUtro hevAthI) dvAdazAMgInI racanA kare che. ane te racanA karavAmAM AgaLa kahevAze evAM cha kAraNe che ema pitAnA jJAnathI nizcaye jANe che. 79-80 vRkSanA be bheda kahe che - vRkSa kerA bheda be Ima dravyathI ne bhAvathI, suratarU sahakAra Adika jANavA tarU dravyathI; tapa niyama jJAnAdi guNane mAnavA tarU bhAvathI, bhAva tarUmAM artha ghaTanA dravya tarU daSTAMtathI. 81 artha -vRkSanA be bheda che. eka dravya vRkSa ane bIjuM bhAva vRkSa. temAM suratarU eTale kalpavRkSa tathA sahakAra eTale AMbe vagere te dravyavRkSa jANavA. ane tapa, niyama tathA svAdhyAya vagere guNane bhAvavRkSa tarIke mAnavA eTale jANavA. tyAM dravya vRkSanA daSTAnta vaDe bhAvavRkSamAM arthanI ghaTanA karavI. eTale dravya vRkSanA dAMtanI bInA bhAvavRkSamAM joDavI. 81 dravya vRkSanuM daSTAMta jaNAve che - kaI caDhIne dravyatarU para bahu sugaMdhi phalane, kare ekaThA karUNA karI nIce rahela manuSyane, Apate te samaye te cokhkhAM rahe A bhAvathI, vimala pahelA lUgaDAmAM jhIlatA thIra cittathI. 82 artha-te ghaTanA A pramANe keIka vRkSa upara caDhavAne samartha evo mANasa dravya vRkSa upara (eTale kalpavRkSAdinI upara caDhIne tenA upara rahelA ghaNuM sugaMdhidAra kalone ekaThA kare. tyAra pachI nIce rahelA manuSya upara dayA lAvIne vRkSa upara rahIne ja te phUle varasAvI temane Ape. te vakhate nIce rahelA vivekI manuSya phUle nIce paDIne bagaDe nahi, paraMtu cekamAM rahe evA IrAdAthI te paDatAM phUlene addharathI ja svaccha ane pahoLA lugaDAmAM sthira cittathI jhIlI le. 82 bhAva vRkSamAM daSTAMtanI ghaTanA jaNAve che -. kArya prasaMge vAparIne bhUri sukhane pAmatA, niyamAdi bhAva tarU viSe prabhu kevalI ArehatA For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] zabdanA varasAda varasAvatA savi bhavyane, pratibodhavA ahe? dhanya prabhunA tIvra karUNA bhAvane. 83 artha-kAryanA prasaMge eTale jyAM te phUlane vAparavAnI jarUra jaNAya tyAM te phUlene vAparIne te ghaNuM sukhane pAme che. A daSTAntanI ghaTanA bhAvavRkSamAM A pramANe joDavI. niyamAdi bhAvavRkSa upara caDhelA ane kevalajJAnane dhAraNa karanAra zrIjinezvara bhagavaMte zabda rUpI kUlanA varasAdane sarva bhavya jIvone pratibaMdha pamADavA mATe varasAve che, ane varSatAM phUlene addhara pahoLA lUgaDAmAM jhIlI le che eTale vivekI bhavya jIvo mokSanA AzayavALA hovAthI eka kAne sAMbhaLI bIje kAne (prabhunA zabdo) anAdarathI kADhI nAkhI nakAmA javA detA nathI paraMtu eka eka zabdane zravaNa karI potAnA udAra guNavALA hadayamAM utAre che, ane e vacanone kArya prasaMge eTale utsarga apavAdAdi je sthAne joDavA gya hoya te sthAne joDe che. bhAvArtha e che ke teo bhavya jIne pratibaMdha karavA mATe upadeza Ape che. mATe prabhunA atyaMta dayAbhAvanA pariNAmane dhanya che. 83 - vAdIe karelA prazno be lekamAM jaNAve che - vAdI kare ima prazna kema kare? prabhu pratibaMdhane, kRta kRtya prabhujI che tamArA Ima kare zA kAraNe ? katatyatAne nAza hoze dezanA ja ApatA, je kevalI vItarAga che te ekane pratibodhatA. 84 nA abhavyane A ucita zuM? vItarAga kevalI devane, zAstrakAra javAba Ape praznanA dharI zAMtine; khullA badhAe mArga prazna karaMtane nahi anyane, mAdhyastha karUNA cittatA uttara taNuM dAtArane. 85 atha-vAdI prazna kare che ke tamArA kahelA rAgadveSa rahita vItarAgadeva je kRtakRtya eTale katArtha athavA dhArelA kAryane sAdhanArA che te pratibaMdha karavAnuM zuM kAraNa? je kRtakRtya prabhu paNa dezanA eTale upadeza Ape che ema kahetA ho te upadeza ApavAthI temanA kRtyakRtyapaNune nAza thaze. vaLI bIjo prazna e che ke-je kevalI vItarAga che te ekane eTale bhavyane pratibaMdha kare che ane abhavyane pratibadha karatA nathI. te tamArA kevalI prabhu je vItarAga che temane A zuM ucita eTale che? evI rIte prazna karanArane zAMti dhAraNa karIne zAstrakAra mahArAja javAba Ape che. prazna karanArane sutarka kutarka zAnti azAnti Adi badhA mArga khullA che, paraMtu bIjAne mATe eTale uttara For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadyasUrikRta ApanArane mATe evA mArga khullA nathI. kAraNa ke uttara ApanArane te madhyastha eTale samabhAvapaNuM tathA karUNa cittatA eTale dayAnA pariNAma rAkhavA paDe che. AthI te uttara ApanArA zAstrakAra prazna karanAra pratye nAstikAdi kahIne AkSepa karavAnuM ke tapI javAnuM pasaMda karatA nathI. kAraNa ke ema karatAM te lAbhane badale nukazAna na pahoMce che. kadAca prazna karanAra kadAgrahI hoya ane ethI potAnI buddhi jyAM cAlatI hoya, tyAM yuktine laI jAya, AvA svabhAvane laIne kadAca zAstrakAre kahelA yogya samAdhAnane kabUla na kare, te paNa anugraha buddhithI kahenAra eTale zAMti ane prema bharelA vacanothI javAba denArA zAstrakArane bIlakula nukazAna cheja nahi. kAraNa ke temanI tevI hitabuddhi che, ke koI paNa jIva kaI paNa upAye prabhudevanA mArganI elakhANu karIne, tenI sAdhanA karIne AtmakalyANa kare. A bAbatamAM daza pUrvadhara vAcakavarya zrIumAsvAti mahArAje kahyuM che ke-"vidhi pUrvaka kahenArane te ekAMte lAbha ja che" juo te pATha A pramANe che-hUMtonuM devuMthA-vasulAttato grAmaH tatvArthakArikAne A bhAga che) 84-85 prazna pUchanAra durjana hoya te paNa vIMchInA daSTAntathI tene samajAvavo, ema kahe chehoya darzana praznakAraka teya je uttara taNA, dAtAra te saMbhAratA daSTAMtane vIMchI taNA; vIMchI nadI mAMhe taNute Avate je maraNanI, chellI ghaDI mAMhe rahele najare caDhata ekanI. 86 artha--prazna pUchanAra durjana eTale duSTa mANasa hoya te paNa je mahAzaya sUtrakAra bhagavate uttaranA ApanAra hoya che, teo to AvA prasaMgamAM vIMchInA daSTAntane saMbhAre che, te daSTAnta A pramANe --eka mANasa nadI utare che. teNe jenI maraNanI chellI ghaDI AvI rahelI che eTale maravAnI taiyArImAM che evA eka vIMchIne nadInA pravAhamAM taNAta je che 86 che vIMchInuM daSTAMta be lekamAM jaNAve che - pAraNAmAM jehanA nija jananIe karUNA taNA, gAyA hatA varagIta zizu te joI duHkha vIMchI taNuM Adra hadaye pUramAMthI kADhato te vIMchIne, hAthamAM tyAM DaMkha mAre khyAna AvuM joine. 87 koI bele kima kare chema tehane uttara dIe, badha AmAMthI male Ima maraNa kare vIMchIe; For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] nija svabhAva to nahi te mAhare muja vRttine, kema tajavI anyanuM hita thAva na gaNuM DaMkhane. 88 artha -pANImAM duHkhI thatA A vIMchIne joIne jenA bALapaNamAM tenI mAtAe dukhI jIva upara dayA rAkhavAnI arthavALA uttama gIta (hAlaraDAM) gAyAM hatAM tenA saMskArane laIne dayAthI bhIMjAelA hRdaye te maravAnI aNI para AvelA taNAtA vIMchIne teNe pUramAMthI bahAra kADha, te vakhate te vIMchIe te kADhanAra mANasanA hAthe DaMkha mAryo. AvA prakAranI hakIkata joIne keIka tene kahe che ke tame AvuM zA mATe karyuM ? upakArane badale apakAra karanAra che ema jANavA chatAM A duSTa vIMchIne tame kema bahAra kADho ? tyAre te mANasa tene javAba Ape che ke A vIMchInA DaMkha uparathI e bodha maLe che ke vIMchIe maraNAMta kaSTa AvyuM te paNa pitAne asala svabhAva ( DaMkha mAravAne ) cheDaye nahi te mAre paNa mArI vRtti (dayAnA pariNAmane) zA mATe tajavI joIe. mATe vIMchInA DaMkhane huM gaNakArato nathI, paNa tenuM hita thAya evI mArI bhAvanA che. 87-88 prathama praznanuM samAdhAna kare che - jinanAma karma taNe rasadaya tIrthapatine vartatA, kRtakRtya pUrA tiNa nahI tasa rasa taNe anubhava tha; tema tima aglAnibhAve dezanA jima jima die, deza kRtArtha sagi prabhu dhura pakSa khaMDana jANie. 89 artha-tIrthapati eTale tIrthakara bhagavaMtane A vakhate teramAM sagI kevalI guNasthAnake kevalipaNAmAM jinanAma karmane rasadarya (sAkSAt udaya) cAlato hoya che. tethI teo saMpUrNa kRtArtha nathI tethI jema jema aglAnibhAve (kheda vinA) dezanA Ape che. tema tema te kevalI tIrthakara mahArAjA jinanAma karmanA rasane bhegave che. A pramANe sagI guNaThANe rahelA prabhu deza kRtArtha eTale amuka aMzethI kRtArtha che eTale pUrepUrA kRtakRtya nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya rUpa cAra ghAtI karmone nAza karyo, e apekSAe kRtArtha kahevAya ane vedanIya, AyuSya, nAma, gotrakarma rUpa cAra aghAtI karmone haju kSaya karyo nathI. ene kSaya te caudamA guNaThANAnA chellA samaya sudhImAM thaze A apekSAe akRtArtha che. mATe temane dezathI kRtArtha kahyA che. 89 bIjA praznanuM samAdhAna kare che - - parapakSa khaMDana Ima kare gurU, bhUmi jevA bhavijanA, bhinna bhinna svabhAvavALA e nimitte temanA For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapaghasaritapratibaMdha hove ekane nahi ekane kara sUryanA, lAbha the kamalAdine nA ghuvaDane jima bhUla nA. 90 artha-have zAstrakAra mahArAjA bIjA pakSanuM khaMDana A pramANe kare che - saMsArI jI bhUmi jevA che eTale jema bhUmi eka prakAranI nathI hotI tema A saMsArI jI paNa judA judA svabhAvavALA che. tethI judA judA svabhAvarUpa nimittane laIne temAMnA eka ( bhavya che ) ne prabhune pratibaMdha thAya che tyAre bIjA (abhavya cha)ne pratibaMdha lAgatuM nathI. jevI rIte sUryanA kiraNe kamala vagerene vikasvara karavA rU5 lAbha Ape che, tyAre teo ghuvaDane lAbha karI zakatA nathI temAM te sUrya kiraNene deSa nathI. paNa ghuvaDanA svabhAvane deSa che. 90 prabhunI dezanAne ravikiraNa tathA varasAda sAthe sarakhAve che - siddhasena divAkare battIsA battIsI viSe, paNa tima kahyuM ehI ja Avazyaka taNI vRtti viSe; ravikiraNa varasAda jevI jANavI prabhu dezanA, duSTotane nA bhUlaje valI pUrNa anubhavI vaidhanA. 91 artha-siddhasena divAkare potAnI racelI battIsA battIsI (jemAM batrIsa gAthAonI eka batrIsI evI batrIsa batrIsIo ) mAM paNa Aja hakIkata kahI che. temaja Avazyaka sUtranI TIkAmAM paNa eja pramANe kahyuM che, mATe prabhunI dezanA ravikiraNa eTale sUryanA kiraNa tathA varasAdanA jevI jANavI. A bAbatamAM anubhavI vaidanA dAntane tuM bhUlIza nahi. 91 sAdhya ane asAdhya vyAdhi upara vaidyanuM daSTAnta - sAdhya tema asAdhya gadanI jima parIkSA te kare, hoya jeha asAdhya vyAdhi sAthe te uccare, na kare davA paNa tAsa toye kuNa kahe bIna anubhavI, dveSarAgI paNa nahIM dRSTAMta ghaTanA jANavI. 2 artha:--jema anubhavI vidyA sAdhya (maTI zake tevA) ane asAdhya (na maTe tevA) ema baMne prakAranA gadanI eTale reganI parIkSA kare che. temAM je asAdhya vyAdhi hoya tene asAdhya athavA pitAthI na maTADI zakAya te ane maTADI zakAya te heya te sAdhya kahe che. pachI te vaidya asAdhya roganI davA karato nathI. tethI te vaidyane bInaanubhavI eTale anubhava vinAne kaNa kahe ? athavA asAdhya roganI davA na kare tethI tene kaI anubhava vinAne kaheto nathI. tema tene sAdhya athavA asAdhya upara rAga athavA daiSa paNa nathI. A daSTAntanI ghaTanA A pramANe jANavI. 92 For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. vaidya sAthe tIrthapatinI sarakhAmaNI vaidya jevA tIrthapatine jANavA vyAdhi samA, nija karma roga vicAravA be jIva reginI samA agada jevI dezanA che sAthe vyAdhi bhavya, nahi anyane nija karma doSe jAya na gada abhavyane. 93 artha -daSTAntanI ghaTanA A pramANe -tIrtha pati je tIrthakara bhagavAna temane vidya sarakhA jANavA. ane jIvanA karma rUpI je rega tene vyAdhi samAna jANavA. rogInA sarakhA ahIM be jAtanA jIva levA. (1) bhavya jIva bIjA (2) abhavya che. prabhunI dezanA te agada eTale davAnA jevI jANavI. bhavya jIvone karmanA udaya rUpa bhAva roga sAdhya che. eTale bhavya jIvonA upara A dezanAnI asara thAya che. paraMtu bIjA je abhavya che je asAdhya regavALA jenI jevA che tene A dezanAthI koI asara thatI nathI. te abhavya jIvo potAnA bhArepaNAnA doSathI sudharatA nathI. mATe temane asAdhya regInI jevA ane ghuvaDanI jevA kahyA, e vyAjabI ja che. A bAbatamAM prabhu stutinA graMthamAM kahyuM che ke-he prabhe sUryanA kiraNe kaI cIjane prakAzita karatA nathI ? eTale te sarva padArthonI upara pitAnA lAITanI asara kare che. e pramANe A vacanathI keIne bodha na thAya e te mane Azcarya lAge che. paNa pariNAme vicAra karatAM khAtrI thaI ke AmAM kaMI Azcarya pAmavA jevuM che ja nahi. kAraNa ke e te najaro najara dekhAya che ke kilaSTa manavALA dhuvaDane ujavaLa evA paNa sUryanA kiraNe aMdhArAnI jevA ja lAge che. eTale tene jema potAnA karmanA doSane laIne sUryanA kiraNathI kaMI paNa lAbha thato nathI, tema tenI jevA abhavya jIne prabhudevanI amRtavANune sAMbhaLatAM chatAM paNa baMdha na thAya, emAM Azcarya pAmavA jevuM che ja nahi. mATe ja bIjA graMthamAM teone nahi kheDAyelI bhUminA jevA athavA khArI jamIna jevA kahyA che. te vyAjabI ja che. A badhAnA mULa pATha A pramANe samajavA. te manuTuTTaram II tvadvAkyato'pi keSAMci-dabodha iti me'dbhutam // bhAnormarIcayaH kasya-nAma nAlokahetavaH // 1 // na cAdbhutamulUkasya-prakRtyA kliSTacetasa : // svacchA api tamastvena-bhAsante bhAsvata : karAH // 2 // | vasaMtatipram saddharmabIjavapanAnaghauzalasya / 1 yahovAMdhA ! tavANimUivana I. For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra . [ zrI vijayapadharita tannAdbhutaM khagakuleSu hi tAmaseSu / sUryAM zavo madhukarIcaraNAvadAtA: // 3 // Ane artha upara jaNAvyA che. 93. cAlu prasaMge prabhune varasAdanI upamA Ape chevarasAda varase savi thale paNa chIpamAM metI bane, jalabiMdu ahi mukha jhera aMge bheda pAtrApAtrane; vRSTi jalasama dezanA jIva bhavya chIpanI jehavA, na mukti kadI na lahe abhavya sarpa mukhanI jehavA. 94 artha --varasAda saghaLAM sthaLamAM varase che te chatAM chIpane viSe svAti nakSatramAM paDeluM te ja varasAdanuM TIpuM metI bane che. ane je varasAdanuM bindu sarpanA mukhamAM jAya che te jhera rUpe banI jAya che, ahIM paNa te tenuM teja che, paraMtu pAtrApAtra eTale pAtra ane agya pAtranA bhedane lIdhe pheraphAra jaNAya che. Ane upanaya (ghaTanA) A pramANe-varasAdanA pANI samAna jinezvaranI dezanA jANavI. ane bhavya ja chIpanA sarakhA jANavA. eTale bhavya jIvonI upara te dezanAnI asara vairAgyabhAva vagere thAya che. ane sarpanA jevA abhavya jI jANavA eTale tenA upara dezanAnI asara thatI nathI. bhAvArtha e ke asara nahi thavAmAM dezanAnI khAmI nathI, paraMtu te sAMbhaLanAra bhavya ane abhavya jIva rUpI pAtra apAtrane taphAvata teja ahIM dezanAnI asara thavAmAM ane nahi thavAmAM kAraNa tarIke samaja. eTale pAtrane baMdha thAya, ane kupAtrane baMdha na thAya. 94 gaNadhare zabdavRSTine jhIlIne kaI rIte sUtra banAve te dAkhala daIne samajAve che - bIjAdi buddhi svarUpa paTamAM zabda vRSTi jhIlIne, sUtrarUpe gUMthatA gaNI jema moLI mAlane, tIrthapatinA zreSTha vacane phUla jevA mAnIe, sUtraracanA hetu pravacana bhadra Ima Avazyaka. 5 artha-bIjabuddhi (eTale je buddhi vaDe pahelAM nahi sAMbhaLelI evI vastu saMbaMdhI eka aMza rUpa bIjane pAmIne te saMpUrNa jANI zake che. AvI buddhi gaNadharane hoya che ke jeo prabhu pAsethI tripadIne meLavIne AgamanI racanA kare che.) vagere buddhi rUpI vastramAM, zabda eTale jinezvare kahela artha rUpI phUlanI vRSTine jhIlIne gaNI eTale gaNadhara mahArAja tene sUtra rUpe guMthe che. jevI rIte mALI jhADa uparathI phUlane grahaNa karIne tenI mALA banAve che tevI rIte pUjya zrI gaNadhara bhagavaMte artha rU5 phUlanI For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezAciMtAmaNi 1 83 sUtra racanA rUpa mAlA banAve che. mAlA rUpe geAThavavAthI jema meAtInuM saMrakSaNa thAya, tema sUtra racanAthI aMnuM saMrakSaNa thAya che. ahIM tItha pati eTale jinezvara devanA kahelA uttama vacane te phUleAnI jevA jANavA. ane pravacananA kalyANane mATe gaNadharadevA sUtrarUpe racanA kare che. e pramANe Avazyaka sUtramAM kaheluM che. te mUlapATha A pramANe jANavAH-- // gadyattam // tavaniyamanANarukha-ArUDho kevalI amiyanANI // to muk nALavuduiM-vicanaviyoLaTTApa // 82 || taM buddhimaraNa 'paDe - Na' gaNaharA gihiuM niravasesaM // titthayara bhAsiyAi - gaMdhati tao pavayaNaTThA // 2 // AnA spaSTA uparanA zleAkeAmAM jaNAvI dIdhA che. 95 sUtraracanAnA 6 kAraNeA jaNAve che-- grahaNu gaNanA dhAraNA paripucchanA dAnAdimAM, anukUlatAnA kAraNe nija jIta mAnI TUMkamAM; SaT kAraNe gaNadhara karatA sUtra racanA tehanA, be artha sUcinidarzane ahu lAbha bhAkhyA sUtranA. 96 artha :--gaNadhara mahArAja mukhya cha kAraNeAe karIne sUtranI racanA kare che. te 6 kAraNeA A pramANe jANavA--1 grahaNa eTale sukhethI bhaNI zakAya mATe, r gaNunA eTale bhaNeluM ane bhaNavAnuM gaNI athavA saMbhArI zakAya mATe, OM dhAraNA eTale ane hRdayamAM dhArI zakAya te mATe, 4 paripRcchanA eTale sukhethI pUchI zakAya te mATe, pa dAnA dvimAM eTale bIjAne ApavA (bhaNAvavA) vageremAM anukULatA ( saraLatA ) paDe te mATe, tathA 6 vhelA jaNAvyA sujaba sUtranI racanA karavI e amArI pharaja che. ema mAnIne paNa sUtra racanA kare che. sUtranA be artha sUcinirdene eTale sAyanA daSTAnte jANavA. e pramANe sUtranA ghaNA prakAranA lAbha kahelA che. A khAkhata zrI Avazyaka sUtranI niyuktimAM kahyuM che ke-- // gAvRitam // vittuM ca suhaM suhagaNaNa-dhAraNA dAu' pucchiu ceva // eehi kAraNehiM jIyaMti kathaM gaNaharehiM // 91 // spaSTA - --A gAthAmAM niyuktikAra bhagavAna zrI bhadrakhAhu svAmijI mahArAja kyA ane keTalA kAraNeAthI zrIgaNadhara bhagavaMtA sUtranI racanA kare che ? A khAkhatane! khulAsA kare che. te A pramANe (1) padma vAkaya prakaraNa adhyAya prAbhUta zataka zrutaska MdhAdi rUpe zrIjinezvaradevanA vacaneAnI geAr3avaNI karavAmAM Ave, teA ziSya praziSyAdi lagna bhaNavAmAM (2) helAM zuM bhaNyA ? have karyuM karyuM adhyayana vigere bhaNavAnu khAkI che ? For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapaghasukita A yAda karavAmAM (3) hRdayamAM dareka sUtranA kharA arthane dhArI rAkhavAmAM (4) ziSyAdine bhaNAvavAmAM (5) ane te ziSyAdine pUchavAmAM sagavaDa karI ApavA mATe gaNadhare sUtraracanA kare che. (6) tathA zrIgaNadhare ema samaje che ke jyAre gaNadhara nAmakarmano udaya thAya, tyAre amAre pravacananA hitane mATe sUtra racanA karavI ja joIe. ema karavAmAM lAbha e ke ziSyAdi vargamAM vAcana vigere cAlu rahe, ane e pramANe karavAmAM sUtrane TakAvavAne paNa lAbha maLe che. A prasaMge pravacananA artho jANavA jevA che. te A pramANe -(1) prazaMsA karavA lAyaka evuM je vacana te pravacana kahevAya. prabhudevanA vacanamAM duniyAnA tamAma jIvonuM hita samAyeluM che ane niSpakSapAtapaNe padArthonuM niSTaka svarUpa jaNAve che, mATe te prazaMsAne gya thAya emAM navAI zI? (2) zreSTha evA je vacane te pravacana kahevAya. A pravacana zabdathI dvAdazAMgI gaNipiTaka levAya che. tIrthanI zarUAtamAM ja tenI racanA karAya che, mATe Adi (zarUAtanA) vacanane pravacana kahI zakAya. dvAdazAMgI gaNipiTakamAM 12 aMgarUpa mukhya sUtro levAnA che. tenAM nAma A pramANe (1) AcArAMga (2) sUtrakRtAMga (3) sthAnAMga (4) samavAyAMga (5) bhagavatI sUtra (vyAkhyA prajJapti) (6) jJAtAsUtra (7) upAsaka dazAMga (8) aMtagaDa dazAMga (9) anuttarahavAI (10) praznavyAkaraNa (11) vipAka sUtra ane (12) daSTivAda. e bAra aMgamAM AvelA bInA saMkSepamAM A pramANe jANavI- 1 zrIAcArAMgamAM-parama pUjya zramaNa nigraMthonA AcAranuM varNana che. 2 zrIsUyagaDAMgamAM-jIvAjIvAdi svasiddhAnta, parasiddhAnta kriyAvAdI Adi cAra (363 pAMkhaDInu) varNana che eTale caraNakaraNa prarUpaNuM che tathA saMyama lenArane anukUlAdi upasargonuM ane AdrakumArAdinuM paNa varNana che. (3) zrIsthAnAMgamAM-1 thI 10 sudhInI saMkhyAvALA jIvAjIvAdi padArthonuM ane svasamAdinuM tathA nadI vigerenuM trividha varNana kamasara ekathI daza adhyayanamAM kareluM che. ahiMne ghaNe bhAga jo ke sAdhu jIvanane upayogI che te paNa Adarza zrAvakAdikanI ane mAtA pitA samAna zrAvakAdinI caubhaMgInuM varNana cethA sthAnamAM (adhyayana) mAM che, pAMcamA adhyayanamAM pAMca aNuvrata pAMca samiti vigerenuM varNana che, navamA adhyayanamAM zrIvaraprabhunA zAsanamAM bhAvI tIrthakaranA 9 jIvo thayA te prasaMge jaNAvela zreNika, zaMkha, zataka, sulasA, revatI zrAvikA AdinuM varNana vigere ghaNuM bInA zrAvaka jIvanane ujavala banAvavA saMpUrNa jarUrI che. (4) zrIsamavAyAMgamAM-ekathI mAMDIne se uparAMta jIvAjIvAdi padArthonuM kareluM varNana For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] sAdhu ane zrAvakanA jIvanane nirmala banAvavA mATe bahu jarUrI che. dvAdazAMgI gaNipiTakanA pavAkya eTale TuMkA sArathI bhareluM A cothuM aMga che. (5) zrIbhagavatIjImAM-jIvAjIva lekAleka svasamayAdinuM vividha prakAre varNana che. bIjA aMgamAM to ekeka anuyeganuM varNana che, paNa ahiM te cAra anuyeganuM svarUpa jaNAvyuM che, temAM pUjya zrIgautamAdi gaNadhara, bAla munirAja zrIatimukta mahArAja vigerenuM pavitra varNana sAdhujIvanane ujvala banAvavA mATe apUrva sAdhana che, tevI ja rIte tuMgIyA nagarInA zrAvaka jayaMti zrAvikAdinuM varNana zrAvakajIvanane ujvala banAvavA mATe apUrva sAdhana che. (6) zrI jJAtAdharma kathAga nAmanA chaThThA aMgamAM zailaka rAjarSi, draupadI zrAvikA vigerenuM varNana tathA prasaMgepAta bIjI paNa aupadezika bInA Ave che. . (7) zrIupAsakadazAMga sUtramAM (1) sAtvika jIvana gujAranArA mahAdharmiSTha zrAvaka zrI AnaMda kAmadeva vigere bhavya ane trizalAnaMdana kAzyatrIya prabhu zrI mahAvIra paramAtmAne samAgama kaI rIte thayo ? (2) tathA prabhu deve samyagdarzana sahita bAre vratanuM svarUpa samajAvIne kaI rIte dezavirati dharmane aMgIkAra karAvyo? (3) daze zrAvake pitAnuM kevuM nirmala zrAvaka jIvana gujAre che? (4) kaI rIte teoe zrAvaka dharmanI agIAra pratimAo vahana karI ? (5) dee karelA upasarganA prasaMgamAM paNa kaI rIte dharmanI zraddhA TakAve che? (6) emanI dharmArAdhanamAM daDhatA joIne prabhu deve zrIgautama mahArAjAdi munivarene kevI zikhAmaNa ApI? (7) zrIAnaMda zrAvakane kevI sthitinuM avadhijJAna thAya che? (8) aMtima samaye teo kevA prakAranI saMlekhanA karIne samAdhi maraNe maraNa pAmIne kyA deva lekamAM upajyA ? tyAMthI AvIne kayA kSetramAM avyAbAdha sukhamaya muktipadane pAmaze ? vigere praznonA spaSTa khulAsA A sUtramAMthI maLI zake che. A bInAne sAMbhaLanArA bhavya jIne AmAMthI samajavAnuM malI zake che. zrIAnaMdAdi zrAvakanI mAphaka nivRttimaya jIvana gujAravAmAM ja kharUM Atmahita samAeluM che. vinazvara dArika deha aneka vAra maLyo che, ane maLe che. paNa prabhue kahele tripuTI zuddha dharma maLa mahA muzkela che. Aja IrAdAthI vikaTa upasarganA prasaMge paNa teoe pitAnA zarIranI upara paNa mamatva bhAva rAkhyo nathI. A sUtramAM phakta daza zrAvakenI ja bInA hAvAthI "zrI upAsaka dazAMga" AvuM nAma pADyuM che. (9) zrIaMtakRdazAMga sUtramAM - varga che ane temAM zarUAtamAM dvArikA, raivataka parvata ane surapriya yakSAyatana, tathA kRSNa mahArAjanuM varNana Ave che. tathA zrIgautamakumAra, vahnikumAra vigere prabhu zrI neminAthanI dezanA sAMbhaLIne saMyamadharmanI sAdhanA kare che, agIAra ane abhyAsa kare che, ane teo chevaTe tIrthAdhirAja zrI zatruMjayanI upara For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 [ zrI vijayapadmasUriSkRta siddhipadane pAme che. e pramANe akSeAlAdi adhyayanAmAM paNa siddhipadane pAmanArA puNyazAlI jIvAnuM varNana Ave che. devakInA cha putrAnuM varNana tathA gajasukumAlanI janmathI mAMDIne kevalajJAna tathA muktipadane pAmavA sudhInI khInA ane bhayathI AyuSya ghaTe emAM dRSTAMta tarIke jaNAvelA seAmila brAhmaNanI tathA jAli vigere kumAreAnI khInA paNu ahIM jaNAvI che. tathA dvArikAnA nAza thavAnu kAraNuM, kRSNe mahArAjA jarAkumAranA mANuthI maraNu pAme che. prabhue kahyu ke trIjI narakamAM tame javAnA che, paNu AvatI cAvIsImAM tame bAramA amama nAme tIrthaMkara thazeA, A sAMbhaLIne vAsudeva rAjI thAya che, ane narakamAM javAnuM sAMbhaLavAthI thayelA khedane dUra kare che, vAsudeva dvArikA nagarImAM Dhola vagaDAvIne spaSTa jAhera kare che ke-" jee prabhu zrIneminAthanI pAse dIkSA leze, temanA kuTu MbanI khumara huM rAkhIza. '' A sAMbhaLIne bIjA jIvA jema dIkSA grahaNa kare che, tema padmAvatI gaurI vigere, ane zAmbakumAranI rANI mUlazrI ane mUladattA paNa prabhu zrIneminAthanI pAse dIkSA grahaNa karIne ane tenI yathArtha ArAdhanA karIne AtmakalyANa kare che. arjunamAlI tathA sudarzana, ane atimukta muninI khInA, kANika rAjAnI culramAtA kAlI nAmanI rANI zrIcaMdanakhAlAnI pAse sAdhvIpaNAmAM ratnAvalI tapanI sAdhanA kare che, e pramANe zreNika rAjAnI sukAlI nAmanI rANI kanakAvalI tapa kare che, tathA mahAkAlI kSulasiMha niSkrIDita tapa kare che, ane kRSNA nAmanI rANI mahAsiMha niSkrIDita nAme tapa kare che, tathA sukRSNA sAdhvI sasasasamikA vigere pratimAonuM vahana kare che. tathA mahAkRSNA sAdhvI kSubrUka sarvAbhadra pratimAne, vIrakRSNA mahAsarvAbhadra pratimAne, ema rAmakRSNuA, pitRsena kRSNA, mahAsena kRSNA sAdhvI anukrame bhadrottara pratimA, muktAvalI tapa, AcAmya vardhamAna tapanI nirmala sAdhanA karIne nirvANu pada pAme che. vigere khInA A sUtramAM varNavI che. eTale zrIsiddhAcalAdi sthale muktimAM janArA jIvAnu jIvana jaNAvyuM che. (9) anuttarApapAtika dazAMga sUtragAM--jAlI vigerenA pavitra saMyamArAdhananI, guNuratnatapanI, 11 aMganA abhyAsanI, vipulagirinI upara karelA anazananI chevaTe meLavelA vijayAdi vimAnAmAM devapaNAnI khInA Ave che. e pramANe senAdinI pazukhInA ahIM jaNAvI che. tathA dhanyakumAra prabhunI dezanA sAMbhaLIne vairAgyabhAvathI prabhu zrImahAvIra devanI pAse dIkSA levAnI cAhanA kare che. A vAta mAtA pitAne jaNAve che, te avasare mAtApitA putrane zuM zuM kahe che ? putra tenA kevA uttarA Ape che ? chevaTe temane samajAvIne dhanyakumAra prabhunI pAse dIkSA laine kevI rIte AkarI tapazcaryA kare che ? te vakhate temanA zarIranI sthiti kevI thAya che ? rAjA zreNike prabhu zrImahAvIra devane pUchyuM ke A sAdhuenI padAmAM duSkarakAraka munirAja kANu che ? AnA javAkhamAM prabhudeve 8 dhanya nAmanA munirAja' ema sAMbhaLIne zreNika temane bhAvathI vaMdana kare che. munirAjazrI dhanya mahArAja chevaTe vipulagirinI upara anazanamAM samAdhi maraNe maraNa pAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM dhruva thAya che. A pramANe sunakSatradvAraka vigerenI khInA paNa varSo vI For Personal & Private Use Only: www.jainellbrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] che. eTale A sUtramAM nirmala saMyamanI sAdhanA karIne jeo anuttara vimAnanA devatAI sukha pAmyA, teonI jIvanacaryA jaNAvI che. (10) zrI praznavyAkaraNa sUtramAM--prAcIna kALamAM vidyAmaMtrAtizaya garbhita prazna zatAdinuM varNana hatuM, paNa te bhAga vicheda pAme, tethI hAla pAMca Azrava ane saMvaranuM varNana hayAta che. AzravanI bInA jaNAvatAM dareka AzravanuM svarUpa phala vigere batAvIne chevaTe tene choDavAnI zIkhAmaNa ApIne pAMca saMvarane sevavAnI sUcanA karI che. temAM dareka saMvaranI sevanA kaI rIte karavI joIe? dareka saMvaranuM svarUpa ane phala zuM ? vigere bIne jarUrI dAkhalA daIne samajAvI che. yogya prasaMge sItA draupadI vigerenI paNa bInA jaNAvI che. 11 vipAkasUtramAM--duHkhanAM sAdhane sevIne kayA kyA jI cAlu bhavamAM paNa narakAdi jevAM kevAM kevAM duHkha pAmyA e bInA pahelA zrutaskaMdhamAM che. bIjA zrutaskaMdhamAM zrAvaka dharmane lAyaka subAhu kumArAdi bhavya jIvonA dAnAdikanuM saMyama sAdhanAdinuM ane parabhavanuM varNana che. AmAMthI zramaNa nithAne ane zramaNe pAsane "karmabaMdhanathI bacIne pitAne dharma sAdhavAmAM tatpara rahevuM. " vigere apUrva bedha (levA jevo ) maLI zake che. 12 muM dRSTivAda sUtra hAla viccheda pAmyuM che. e aMgenuM RtakevalI vigere prAtaHsmaraNIya sthavira bhagavaMte e spaSTIkaraNa karavA aupapAtika vigere upAMgenI racanA karI. A prasaMge khAsa jANavA jevI agatyanI bInA e che ke-jema dUdhamAM ghI raheluM che tene vicakSaNa purUSe jUduM karI zake che. tema cAlu prasaMge aMgasUtre dUdha jevAM che ane niryukti Adi artho ghI jevA jANavA. cauda pUrvadhara bhagavaMte te te sUtronI sAthe abhinna svarUpe rahelA niryukti vigere alaga goThavyA ema zrIbhagavatIjImAM kahelI kuttA haju krame ItyAdi vacanavALI gAthAthI jANI zakAya che. prAcIna samaye A AgamarUpa gaNAtA sUtronA dareka padanuM cAre anuga garbhita vyAkhyAna karavAmAM AvatuM hatuM, tyAra pachI kaMIka samaya vItyA bAda kALadeSathI jenI buddhi ghaTavA mAMDI, tethI anuganI artha saMkalanAmAM guMcavaNa paDavA lAgI, vigere aneka kAraNone aMge jagadgurU zrIAryarakSitasUrie cAre anugane jUdA jUdA sUtramAM vaheMcyA. tyArathI te te sUtronuM vyAkhyAna te te anuvegane AzrayIne ja karavA yogya thayuM. temaja hAlanI ghaNI suprasiddha zodhakhoLe paNa teja vidyA maMtra vigerenA bhaMDAra jevA uttama pravacana graMthamAMthI ja nikaLI che. kAraNa ke te pUjya zrI jenA pravacanamAM ja karmavAda paramANuvAda AtmavAda vigerenI sarvAga saMpUrNa phila phI ( tatvajJAna ) bharelI che. zrI jenendra pravacananA gaDha tatva jANanAra bhavya chene e vAta te sArI peThe jANamAM ja haze ke jeTalA kAkAzanA pradeza che teTalA For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUri kRtaja dareka jIvanA sarva pradeza che. vastranI mAphaka te pradezane sakeca vikAsa jarUra thaI zake, mATe ja kIDI ane hAthIne AtmA eka sarakhe chatAM nAnA zarIramAM saMkecAIne ane moTA zarIramAM phelAIne rahI zake che. tattvArtha TIkAmAM kahyuM che ke, saMkocavikAzadharmatvAdAtmapradezAnAmiti. dareka AtmapradezanI upara rahelA aneka karma skaMdhemAMnA dareka paramANu jUdA jUdA svarUpe parivartana pAme che, mATe vAstavika rIte rAgadveSanuM kharuM kAraNa bIjuM kaMI che ja nahi. kevala bInasamajaNane laIne ja jUdI jUdI pratIti thAya che, ema jenAgama pahelethI ja pharamAve che. tathA niyAyike kahe che ke "zabda e AkAzano guNa che" teo paNa phenegrApha vigerenI zabdanI keca karavAnI ( pakaDavAnI) zaktine joIne jema jenadarzana "zabda e paugalika padArtha che" ema mAne che tevI rIte kabUla kareja che. kAraNa ke ekalo guNa to pakaDAya ja nahi. pugala pakaDI zakAya e vAta te AbAla gepAla jagajAhera che. vaLI vAyaralesa TelIgrAphanI zedhaLane jena pravacana navIna zodhakhoLa tarIke mAnatuM ja nathI. kAraNa ke te DiDima vagADIne spaSTa jaNAve che ke-tAranA deraDAnA anusaMdhAna vinA paNa sughASA nAmanI ghaMTAnA zabdo asaMkhyAtA bhejane dUra rahelA bIjA vimAnanI ghaMTAomAM utare che, ane te zabdone sAMbhaLIne IdrAdi deva kalyANakane mahAtsava karavA taiyAra thAya che. ema banavAmAM zabda zakti sivAya bIjuM kaMI che ja nahi. haMmezAM AraMbha parigrahathI sarvathA alaga rahenArA amArA pUjya zrI tIrthakara devo AraMbha parigrahathI banatA esperImeMTa (prAga) ajamAvyA sivAya mAtra kevalajJAnathI pUrepUrI rIte dravyAdine jANyA bAda dezanA dvArA kahe che ke Hydrogen (hAIDrojana) ane Oxygen (okisajana) e nAmanA be vAyunA yege pANI nIpaje che. A vAta juo sUtrakRtAMga sUtramAM "vatayoni" pANI kahyuM che. tathA jIvatA mAnava dehamAM ane vanaspatimAM ghaNe aMze ghaTatI parAvRtti (pheraphArI) paNa jaNAvIne jIvapaNuM sAbIta karyuM che. ema zrIAcArAMga ane lekaprakAzanA spaSTa vacana uparathI jANuM zakAya che. te chatAM hAlanA zodhakhoLa karanArAo je upara jaNAvelI bInAne navIna zevALa tarIke jAhera kare che, teo jaina siddhAMtane pUrepUra anubhava nahi hovAne laIne ja tema jaNAve che. ane dareka jIvanA pradezanI upara rahelI anaMtI jJAnAdi paryA, dareka Atmapradeze pRSTAdi cAramAMnA keI paNa eka svarUpe ceTela anaMta paramANamaya anaMtI karma vargaNuone dareka paramANu kaye TAIme kevA svabhAve pariName che, temaja baMdha, udaya, udIraNuM, sattA, abAdhAkAla, sthitighAta, rasaghAta, guNazreNi, guNasaMkrama, niSekaracanA, caraNa-karaNasittarI, mithyAdi seLa bhAvanA, kaSa, cheda, tApa vagerenuM bhavya saMpUrNa svarUpa (alaukika tatvajJAna) kahe to kharA ke jenendrAgama sivAya For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] bIjA zAstromAM kayAM che ? AvAja Azayane laIne maMtrI vastupAlAdi bhavya jIvoe zAstrAbhyAsa vagere sAta vAnAM mane bhavabhava malajo ema kahela che. aDhAra hajAra zIlAMga rathanI saMkhyA vagere tarapha lakSya rAkhIne zrIgaNadhara bhagavaMtee jeonA 18 hajAra Adi bamaNuM bamaNuM pada racyA che, te pavitra pravacana rU5 Agame kAladoSa Adi kAraNone laIne je ke pahelAMnI vizAla sthitine jALavI zakyA nathI, ema vartamAnakAle dekhAtA pramANu uparathI paNa sAbIta thAya che. te paNa jaina sAhitya hAla jeTalA vizAla pramANamAM ane susaMgata svarUpe mojuda (hayAta) che, teTaluM paNa anya dArzanika sAhitya bhAgye ja haze. arthAt cheja nahi. sAthe sAthe e paNa nivedana anucita na ja gaNAya ke yathArtha tatvajJAnane meLavavAnI tIvra utkaMThAvaMta buddhizAlI bhavya jIne paNa ApaNuM jaina sAhitya ja saMteSa pamADaze. ema kahevAmAM be mata hoya ja nahi temaja kudaratane niyama evo che ke je mahela (baMgalA) nA 1 pAye 2 bhIMta 3 pATaDA majabuta hoya, te TakAu gaNAya, e rIte jaina pravacana (rUpI hela) nA paNa traNe vAnA majabuta hovAthI te hajI sudhI paNa aneka AkramaNomAMthI pasAra thaIne vijayavaMta varte che ane vartaze. pUrve jaNAvelA traNa vAnA A pramANe ghaTADavA-1 pAyAnI jevA ahIM nirdoSa zAMti sadhArasasiMdhu zrI vItarAgadeva jANavA. 2 bhIMtanI jevA kaMcana kAminInA tyAgI nirabhilASa nirdoSa saMyamI zrI gurU mahArAja samajavA. tathA 3 pATaDAnI je avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita tripuTI zuddha dayAmaya dharma kahevAya. AnA saMbaMdhamAM yogazAstramAM kahyuM che kejindhrmvinirmukto, mA bhUvaM cakravartyapi / syAM ceTo'pi daridro'pi, jinadharmAdhivA. tiH | 2 . Aja hetuthI zrI dvAdazAMgI rUpa pravacana vigere jena sAhityanA AMzika baMdhane dhAraNa karanArA guNagrAhI madhyastha paMDito paNa ApaNA jaina sAhityanI mukta kaMThe prazaMsA kare che. ema vividha graMthonA talasparzI anubhavathI jaNAya che- pUrve jaNAvelA jenA pravacanamAM batAvelA eka paNa padArthane pUrepUro saMgIna baMdha (samajaNa) vivakSita padArthathI alaga evA bIjA tamAma padArthonuM svarUpa dhyAnamAM lIdhA sivAya na ja thaI zake. mATe ja zrI AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke "je ja nAra re sarva rApara 1 ke kALa6, ra3 i nAkharg" vigere tathA "jo mAva: sarvathA zera rajA ra mAM : sarvathA tene sA: " Aja muddAthI dareka sUtranuM yathArtha 2hasya samajavAne mATe zrIgItAtha mahApurUSonI madada levI ja joIe. kAraNa ke kyA sUtrane kayA AzayathI artha thAya che, te bInA teoja jANI zake che. mATe ja kahyuM che ke - " sabve suttasthA gurumaihoNA" ( sarve sUtrArthA : gurumatyadhInA :) svataMtra abhyAsa karavAthI te jarUra viparIta baMdha thAya che. ane tema thAya te bhava12 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapadhdhasUrikRtabhramaNa vadhAre karavuM paDe. mATe ja zrI vyavahArasUtramAM jIta vyavahArane anusarIne sAdhuone sUtronuM adhyayana karAvavA mATe upayogI dIkSA paryAyane niyata kAla darzAvyA che. te A pramANe jANo-eka varSa be varSa vigere dIkSA paryAyanA krame karIne je sAdhu je sUvanuM adhyayana karavAne lAyaka thayo hoya, tene te TAIme dhIra evA AcAryAdi mahApurUSe te te sUtranI vAMcanA Ape. te TAImanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI. keTalA varSanA dIkSA - | ryAyavALAne kayuM sUtra bhaNAvI zakAya. AcAra prakalpa eTale nizItha sUtra sUtrakRtAMga dazAzruta skaMdha, kapa-vyavahAra sthAnAMga, samavAyAMga vyAkhyA prajJapti sUtra (zrIbhagavatI sUtra ) zrI bhullikA vimAnAdi pAMca adhyayane arUNapapAtAdi pAMca adhyayane zrI utthAna mRtAdi 4 adhyayane AzIviSa bhAvanA daSTiviSa bhAvanA cAraNa bhAvanA mahAsvapna bhAvanA teje nisarga bAramuM aMga daSTivAda bAkInA tamAma sUtra AnuM vizeSa varNana zrI vyavahAra sUtramAM karyuM che. 96 For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] cAlu prasaMge kerIonuM draSTAMta paNa jaNAve che - AMbA upara caDhI koI para upakAra karavA cAhate, kerIo nIce rahelA mAnavane Apate vastramAM te leIne bhakSaNa kare pote ane, khAvA dIe valI anyane nija para taNuM upakArane. 97 artha -keIka mANasa AMbAnA vRkSa upara caDhIne pArakAne upakAra karavAnI IcchA kare che te vRkSa uparathI kerIo toDIne nIce ubhelA mANasane Ape, tyAre te manuSya te kerIone potAnI pAsenA vastramAM laIne pote paNa tenuM bhakSaNa kare che. ane bIjAne paNa khAvA mATe Ape che. AvI rIte te manuSya potAnA ane pArakAnA upakArane jema sAdhe che. tema ahIM sutra racanAnI bAbatamAM paNa samajavuM. A vAta 98 mA lekamAM jaNAve che. 97 ' cAlu prasaMge daSTAMtane be lekamAM ghaTAve che - - jima sAdhatA tima jAsa para upakAra karavA nirmalI, tIvra IcchA cittamAMhe amitanANI kevalI; te tIrthapati varanA suratarU upara caDhI Agama taNuM, * artharUpa vRSTi kare kaMI aMzane gaNI tehanA. 98 buddhi vacce jhIlatA varasUtra rUpe tehane, viracatA Ima sAdhatA te svaparanA upakArane seya dorAmAM parovelI paDe kacarA viSe, teya upara jarUra lAvI zakAya rahI sUtara viSe. 99 atha upara kahelA manuSyanA daSTAMtanI jema te amita eTale anaMta jJAnavALA evA kevalI bhagavAna tIrthakara, jemanA hRdayamAM pArakAnA upara upakAra karavAnI atyanta nirmala bhAvanA che, teo uttama jJAna eTale kevalajJAna rUpI kalpavRkSanI upara caDhIne AgamanA arthane kahevA rUpa arthanI vRSTi kare che. te arthanA keTalAka aMzane gaNadhara bhagavAna potAnI tIvra buddhi rUpI vastranI aMdara jhIlI le che, ane te arthanI uttama sUtra rUpe guMthaNuM kare che. AvI rIte te gaNadhara bhagavaMte pitAnA ane paranA upakArane sAdhe che. jema derAmAM parovelI soya-kacarAmAM paDI jAya, te paNa sUtaratA derAmAM rahelI hovAthI tene jarUra upara lAvI zakAya che. te pramANe A zrI dvAdazAMgI rUpI dorAthI For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke yAda - [ zrI vijayapadharitasaMsAra rUpI kacarAmAM paDelA bhavya cha rUpI sAyane upara lAvI zakAya che e vAta 100 mA lekamAM jaNAve che. 98-99 sUtrane prabhAva daSTAMta daIne samajAve che - ema AlaMbana bele jina sUtranA bhavavare, paDatA paDelA bhavya jI vhAra nIkalI duHkha hare; pUrva racanA prathama ethI nAma rAkhyuM pUrva e, aMgasaMkalanA krame AcAra Adika dhArIe. 100 artha -evI rIte jema dhAreluM AlaMbana maLavAthI seya bahAra lAvI zakAya che tema jinezvaranA kahelA arthanI guMthaNI rUpa sUtranA AlaMbanathI athavA AdhArathI A saMsAra rUpI kAdavamAM paDelA tathA paDatA evA bhavya jIvo paNa bahAra nIkaLI zake che ane pitAnAM duHkhene dUra kare che. sauthI pUrve eTale pahela vahelI racanA karatA hevAthI te 14 pUnI racanAnuM (AgamanuM) pUrva evuM nAma rAkhyuM che. ane tyAra pachI anukrame AcArAMga sUtra vagere aMgenI racanA jANavI. ane sUtrane krama goThavatI velAe zrIgaNadhara bhagavaMtoe zrIAcArAMga sUyagaDAMga vigere krama rAkhe. emAM muddo e che ke mokSanI prApti nirmala cAritranI ArAdhanA karavAthI thAya. te tarapha lakSya rAkhIne caraNa karaNanaganI bInA AcArAMgamAM Ave che. mATe AcArAMgane prathama beThavyuM che, A kame zrIsUtrakRtAMgAdimAM paNa judI judI bhAvanA rahI che. ethI bIjA trIjA cethA vigere krame bIjA sUtrane goThavavAmAM AvyA che. 100 samavasaraNamAM prabhunAM cAra mukha dekhAvAnuM kAraNa jaNAve che - pUrva dizimAM mUlarUpa tima zeSa traNa dizi prabhu taNuM, mahimA thakI de kare pratibiMba traNa sehAmaNA; paNa prekSako "pratyakSa A prabhu" ema manamAM mAnatA. dekhAya prabhunA jehavA Ima zAstramAM gurU bhASatA. 101 artha -pUrva dizAne viSe prabhunuM mUla rUpa hoya che ane bAkInI dakSiNa pazcima ne uttara ema traNa dizAomAM prabhunA mahimAthI vyantara devatAo prabhunA sarakhA AkA. ravALAM zobhAyamAna traNa pratibibe kare che, paraMtu prabhune jonArAo to "A pratyakSa prabhu beThA che e pramANe potAnA manamAM mAne che, kAraNa ke te je ke pratibiMba kRtrima rUpe ja che te paNa prabhunA jevAM ja jaNAya che. evAM sarakhAM traNa pratibiMba banavA For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] te zrI jinezvara devane atizaya ja che. nahitara devothI evAM, svarUpa banI zake nahiM, e pramANe pUrvAcArya bhagavaMtoe zAstramAM pharamAvyuM che. 101 prabhunA divya svarUpanuM varNana be kalekamAM kare che - IMdrAdi deva ekaThA thaI sarva zakti vAparI, jinarAjanA aMguSTha jevuM divya rUpa navuM karI; sarakhAvatA te prabhutaNA aMguSThanA rUpanI kane, devakRta aMguSTha rUpa aMgAranA sAzyane. 102 athA--Indra vagere deve ekaThA thaIne pitAnI saghaLI zaktine vAparIne jinedhara devanA aMguThA jeTaluM navuM divya rUpa viku. pachI tene prabhunA aMguThAnA rUpanI AgaLa sarakhAve, to te rUpa prabhunA asala aMguThAnA rUpanI AgaLa dee pote banAvela aMguThAnuM rUpa bujhAelA kALA aMgArAnA sadazyane eTale sarakhApaNune dhAraNa kare che. eTale jhAMkhuM lAge che. athavA te prabhunA rUpanI AgaLa dee karelA aMguThAnuM rUpa aMgArA sarakhuM jhAMkhu phIkakuM dekhAya che. evuM dethI paNa anaMtagaNuM rUpa zrI tIrthakara bhagavatenuM hoya che. 102 dhAratuM A kAraNe prabhudevane ghuNatAM bhaNe, mAnatuMgAcArya vAmAnaMda pArzva taNI kane, traNa leka mAMhe tilaka jevA he prabhe! tanu ApanI, je zAMta rAganI kAMtivALA aNutA samudAyanI. 103 A kame tIrthakaranuM rUpa sAthI caDhIyAtuM che ema traNa lokamAM kahe che - zreNi thakI nirmita thaI tevA aNuo bhuvanamAM, che teTalA nizcaya thakI tuja rUpa sAmya na koImAM rUpamAM rAjAdi cha sthAne pahelA jANavA, mAMDalika bala vAsudevAnaMta guNa rUpe mAnavA. 104 artha -Aja kAraNathI prabhudeva je vAma mAtAnA putra zrI pArzvanAtha prabhu temanI AgaLa navA bhaktAmara kAvya vaDe stuti karatAM (e bhaktAmara stotranA kartA) zrImAnatuMgAcArya kahe che ke traNa lokanI aMdara tilaka samAna zreSTha evA he prabhu! ApanuM zarIra jevA zAMta rAganI zobhAvALA paramANuonA jasthAnI paMktithI-samUhathI baneluM che tevA paramANuo te traNa bhuvanamAM teTalA ja che athavA nizcayathI vicArIe te tamArA rUpanA jevuM rUpa bIjA koI IndrAdikamAM paNa nathI. ahiM rUpanI adhikatAnA saMbaMdhamAM sAmAnya For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtarAjA vagere cha sthAna patita jANavA. ane tyAra bAda mAMDalika rAjA anaMta guNa rUpavALA jANavA, te karatAM baladevanuM rUpa anaMtaguNa jANavuM, tenAthI vAsudevanuM rUpa anaMtaguNa adhika jANavuM. e rIte anantaguNa adhika adhika rUpa mAMDalika rAjAthI mAMDIne jANavuM. 103-104 kramasara anaMtaguNa adhikarUpa cakavatti mahIpati, vyaMtara bhuvanapati jyotiSI vaimAnikAmaranI tati, zreSTha kapanamAM acuta surenuM rUpa ghaNuM, tethI nava raiveyakAnuttara vimAnAmarataNuM. 15 artha-kamasara eTale anukrame havenA sthAnamAM anaMtaguNa adhika adhika rUpavALA jANavA. eTale vAsudeva karatAM cakravatInuM rUpa anaMtagaNa adhika hoya che. tenAthI vyaMtara devenuM rUpa anataguNa adhika jANavuM. tenAthI bhuvanapati devanuM anaMtaguNa adhika rUpa hAya che. tenAthI jyotiSI devenuM rUpa anaMtaguNa adhika, tenAthI vaimAnika devenI zreNimAM anaMtaguNa eTale anaMtaguNa adhika rUpa jANavuM. vaimAnikemAM mukhya be bheda che. (1) kapapanna deva ane (2) kalpAtIta devo. temAM jeomAM svAmI sevaka bhAvane vyavahAra hoya che teo kApapanna kahevAya che. te kapa5nnamAM saudharma nAmanA pahelA devalokathI mAMDIne bAra devaloka sudhInA devo jANavA tathA bIjA kapAtIta devo che. temAM nava raiveyakanA de tathA pAMca anuttara vimAnavAsI devo ema be bheda che. A devAmAM svAmI sevaka bhAva nahi hovAthI teo ahamindra kahevAya che. ahIM kA~panna devAmAM paNa saudharma svarganA devene rUpathI anukrame bAramA acuta devakanA devenuM rUpa anaMtaguNa anaMtaguNa adhika hoya che. tenAthI nava raiveyakanA devatAnuM anaMtaguNa adhika rUpa hoya che, ane te thakI anuttara vimAnavAsI devenuM rUpa anaMtaguNa adhika jANavuM. A anuttara vimAnavAsI devAmAM sarvArthasiddha vimAnavAsI devenuM rUpa badhA devethI adhika hoya che. 105 labdhivaMtA cAdapUrvI deha AhAraka kare, tehanuM rUpa anuttarAmarathI anaMta guNuM khare; 1 cha sthAna patita A pramANe 1 sAmAnya rAjAomAM ane prajA vigeremAM paraspara keTalAka anaMta bhAgahIna, re kaI asaMkhya bhAgahIna, 3 kaI saMkhyAta bhAgahIna, 4 kaI saMkhyAta guNahIna, 5 kaI asaMkhyAta guNahIna, 6 keI anaMta guNahIna rUpavALA hoya che. (ane mAMDalikarAjA vigere uttama rAjAo vigere anukrame anantaguNa adhika adhika rUpavALA hoya che. jethI emAM cha sthAna patitapaNa na hoI zake.) For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. tehathI rUpa gaNadharanuM anaMta guNa avadhArIe, tethI anaMta guNa tIrthapatinuM ema nita saMbhArIe. 106, artha -te anuttaravAsI denA rUpa karatAM jemane AhAraka labdhi hoya te caudapUvI munio khAsa kAraNe jyAre AhAraka zarIra banAve, tyAre te AhAraka zarIranuM rUpa anaMtaguNa hoya che. te AhAraka zarIranA rUpa karatAM tIrthakaranA je gaNudhare hoya che, temanuM rUpa anaMtaguNa adhika jANavuM, ane te gaNadharonA rUpa karatAM tIrthakaranuM rUpa anaMtaguNa adhika jANavuM. eTale tIrthakaronuM rUpa sauthI anaMtaguNa adhika jANavuM, kAraNa ke temanAthI caDhIyAtuM uttama rU5 duniyAmAM koInuM paNa heAya ja nahi, A vAta haMmezAM dhyAnamAM rAkhavI. 106 prabhune rAgAdine abhAva che, emAM hetu be zlekamAM kahe che - pazcAnupUrvInA kame Avazyaka niryuktimAM, anukrameja anaMta guNahIna tema lokaprakAzamAM roganuM anumAna strInA saMgathI zastrAdithI, vaiSanuM anumAna have tima agyAcArathI. 107 mehanuM anumAna have tIrthapatine e nahI, netra prabhunA prazama rasane jhIlatA zobhe sahI; dekhanArA bhavyane vara rUpa tIrthakara taNuM, vairAgya raMga vadhAratuM ne bala ghaTADe mohanuM. 108 artha-pazcAnupUrvInA kramathI eTale pAchaLa pAchaLanuM kahevA rUpa kamathI (eTale ulaTA kramathI Avazyaka sUtranI niryuktimAM anaMta guNa hIna hIna rUpa gaNAvyuM che. tathA eja krame eTale anaMtaguNa hInanA kramathI leka prakAza graMthamAM paNa gaNAvyuM che. vaLI prabhunuM rUpa eTale sAkSAta rU5 vA pratimAdinuM rU5 strI vigerene saMsargathI rahita che. e jaNAve che-strInI sabata jene hoya tenAmAM rAga rahela che evuM anumAna thAya che. tathA zastrAdithI eTale talavAra vagere hathiAra rAkhanAramAM TheSanuM anumAna thAya che. eTale enAmAM dveSa rahelo che ema jaNAya che. temaja jemanuM AcaraNa agya hoya tenAmAM meha rahe che. evuM anumAna thAya che. paraMtu tIrtha pati je jinezvara bhagavAna temanAmAM strInI sabata, zastra athavA geravyAjabI cAlacalagata nahi hovAthI temanAmAM rAga, dveSa athavA moha nathI ema sAbita thAya che. vaLI nizcaye karIne atyaMta zAMta rasane jhIlatA prabhunA ne zebhI rahyAM che tathA prabhune jenArA bhavya jIne tIrthaMkara prabhunuM uttama rUpa vairAgya bhAvanAne vadhAranAruM che ane mohanIya karmanuM jora ghaTADe che. A bAba For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtatamAM AcArya mahArAja zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAje banAvelA zrIaSTaka prakaraNanI upara zrIjinezvarasUrie karelI prathama aSTakanI TIkAmAM kahyuM che ke rAgo'GganAsaGgamanAnumeyo, / dveSo dviSaddAraNahetigamya : // moha : kuvRttAgamadosasAdhyaH / no yasya deva : sa sa caivamarhan // 1 // spaSTArtha -kaI strIne saMga kare, te te joIne sAme jenAra mANasa ema anumAna kare che ke-A purUSamAM rAga rahyo che. kAraNa ke te strIne saMga kare che, te rAga vinA saMbhave ja nahi. e pramANe keI zastrathI zatrune haNata hoya to te joIne hAme jenAra mANasa ema anumAna kare che ke A purUSamAM deSa rahe che, kAraNa ke dveSa vinA zatrune zastrathI haNavAnuM saMbhave nahiM, temaja ke purUSa durAcAranA AcaraNa rUpa doSavALa hoya to tevA doSathI eTale durAcAranI sevanA rUpa doSa jaIne hAmo mANasa ema anu. mAna kare ke A purUSamAM meha rahyo che, kAraNa ke meha vinA durAcAranI sevA thAya nahiM, jethI evA anumAnAmAM kAraNabhUta evo rAga dveSa ane moha e traNe dUSaNa je devamAM sarvAze na hoya te ja mahA uttama deva kahevAya athavA teja ana kahevAya athavA teja arihaMta bhagavaMta kahevAya athavA teja paramAtmA kahevAya athavA teja sarvajJa kahevAya, ane eja uttama purUSa sarva jIne vaMdanA namaskAra ane pUjana karavA yogya che, eja uttama purUSa saMsArI jIvane tAraNahAra che. A bAbatamAM paramArvata tathA zrIdhanapAla kavie paNa prabhujInI stuti karavAnA avasare kahyuM che ke prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM / vadanakamalamaGkaH kAminIsaMgazUnyaH // karayugamapi yatte zastrasaMbaMdhavandhyam / tadasi jagati devo vItarAgastvameva // 1 // spaSTAthe-je devanI be AMkhe upazama rasamAM lIna (zAMtimaya) che ane mukhakamaLa ati prasannatAvALuM che, tathA baLe strInA saMga rahita che eTale jenA khoLAmAM stro bekI nathI, temaja be hAtha paNa zastranA saMbaMdha rahita che (zastra rahita che) evA je deva teja jagatamAM deva kahevAya che, ane evA deva to he vItarAga ! tameja che, anya keInathI 107-108 prabhune vaMdanAdi karavAnuM phala jaNAve che - durita gaNana dhvaMsa have tIrthapatinA darzane, mananA manoratha savi phale bahumAna raMge vadane be bheda lamI saMpaje ekAgratAthI pUjane, dhyAvuM sadA A samavasaraNe bhatA arihaMtane. 109 For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = dezanAciMtAmaNi ] artha --evA tIrthapati eTale tIrthakara bhagavAnanA darzana karavAthI durita gaNa eTale pApanA samUhane nAza thAya che, tathA bahu bhaktibhAva ne harSa pUrvaka vaMdana karavAthI mananI saghaLI IcchAo paripUrNa thAya che. vaLI eka dhyAnathI prabhunI pUjA karavAthI dravyalamI ane bhAvalakSmI ema be bhedavALI lakSmI maLe che. ahIM dhana dhAnya dAsa dAsI suvarNa Adi te dravya lakSmI ane jJAnAdika Atmika guNe te bhAvalakSamI jANavI. e pramANe samavasaraNamAM birAjamAna AvA zrIarihaMta bhagavaMtanuM huM haMmezAM dhyAna karuM chuM. 109 agni khUNAmAM besanArI traNa parSadAnuM sAta lokamAM varNana kare che - ahIM ucita sthAne samavasaraNe besatI sAvi parSadA, agnikhUNamAM zobhatI traNa gaNadharAdika parSadA; svajanAdino uddhAra cAhI te pramANe sAdhatA, zreSTha gaNadhara labdhidAyaka nAma karma upArjatA 110 artha:-have upara batAvelA svarUpavALA samavasaraNamAM saghaLI parSadA (sabhAnA leke) pita pitAne yogya sthAnamAM bese che. temAM agni khUNAmAM gaNadhara vagere sAdhu bhagavaMte sauthI AgaLa bese che, ane temanI pAchaLa vamAnika devonI devIo bese che, tathA temanI pAchaLa sAdhvIo bese che. ema traNa parSadA zobhe che. jeonI bhAvamAM svajana vagerene uddhAra karavAnI hoya che, paraMtu sarva jIvanA uddhAra karavA sudhInI hatI nathI, ema pitAnI bhAvanAne anusAra jeo potAnA kuTuMba vagerene uddhAra kare che paNa khare, teo uttama gaNadhara padanI labdhi ApanAra gaNadhara nAma karmane baMdha kare che. 110 gaNadhara nAmakarma alaga kema na kahyuM? tenuM samAdhAna kare che - jinanAma hetu vIsathAnaka te gaNi nAmAdinA, hetu kahyA lekaprakAze vacana vAcaka vinayanA tiNa saMbhave jinanAma grahaNe gaNadharAdika nAmane, - nirdeza paNa avakAza ja nA keIpaNa saMzaya taNa. 111 artha - jinanAmakarmane bAMdhavAno hetu je vAsasthAnaka tapanuM ArAdhana che teja visasthAnaka tapanuM ArAdhana karavA rUpa hetu gaNadharAdika nAma karmane baMdha thavAmAM paNa hoya che. ema zrI prakAza graMthamAM zrI vinayavijayajI upAdhyAya mahArAjanA vacane che. mATe e loka prakAzamAM kahelA hetunI samAnatA vicAratAM jinanAma kamanuM grahaNa karavAthI gaNadharAdi nAma karmane nirdeza paNa (jinanAma karmamAM antargata) AvI gaye 13 For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1; [ zrI vijyapadrasUritaemaja saMbhave che. emAM koI paNa saMzayane (tarka vitarka) avakAza lagAra paNa rahetuM nathI. 111 sauthI AgaLa gaNadhara kaI rIte bese ? A vAta samajAve che - tenA udaye karIne teha padane pAmatA, gaNadhare AgaLa badhAnI tIrtha patine vaMdatA; besatA pAchala gaNinI kevalI jinarAjane, deneja pradakSiNA bese namIne tIrthane. 112 artha - jyAre gaNadhara nAma karmane udaya thAya che tyAre gaNadhara padanI prApti thAya che. samavasaraNamAM sauthI prathama gaNadhare tIrthakara bhagavAnane vaMdana karIne AgaLa bese che. tyAra pachI sAmAnya kevalIo jinezvara devane pradakSiNA daIne tathA tIrthane namIne eTale "namo tirthassa" e pramANe be hAtha joDIne besIne gaNadharanI pAchaLa bese che. 112 kevalI chatAM te chaghastha gaNadharanI pAchaLa kema bese ? AnuM kAraNa kahe che - 1 kevalI cAra haThAve ghAtika nA gaNI, pAchaLa gaNInI kema bese? cAhanA uttara taNI Ima pUchanArA ziSyane gurU spaSTa uttara ApatA, sAcave Ima kevalI paNa gaNinuM gArava mukhyatA. 113 kevalI tIrthakarane kema na vAMde? A vAta samajAve che - tIrtha saMtati mUla nAyakatA bele Ima vaMdanA, teo kare nA nAthane vyavahArathI nija kalpanA kRtakRtya pote ehathI paNa vaMdatA na jinezane, paNa name nizcaya thakI jinapati namata tIrthane. 114 artha--ahIM ziSya evo prazna kare che ke kevalI bhagavaMte jJAnAvaraNIya, darzanavaraNIya, mehanIya, ane aMtarAya e cAra ghAtI karmone kSaya karyo che, paraMtu gaNI eTale gaNadhara mahArAje ghAtI karmone kSaya karyo nathI (eTale gaNadhara mahArAjane jyAM sudhI kevalajJAna thayuM na hoya tyAM sudhInI avasthAne dhyAnamAM laIne A prazna karyo che. ema jANavuM.) to te sAmAnya kevalIo gaNadharanI pAchaLa kema bese che ? A pramANe pUchanAra ziSyane gurU mahArAja spaSTa rIte javAba Ape che ke kevalI bhagavaMte paNa gaNa For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] dhara padavInI mahattA mukhya che tethIja gaNadhara padanI mahattA sAcavavA mATe gaNadharanI pAchaLa bese che, tathA bIjA sAmAnya manuSya paNa te padanI mahattA mukhya che ema samaje ane tenI mahattA jALave e hetune laIne, paNa teo gaNadharanI pAchaLa bese che. vaLI ahiM gaNadharanI pAchaLa besavAmAM gaNadharanI mahattA sAcavavAnuM kahyuM te mahattA kaI bAbatanI samajavI ? Avo paNa savAla saheje thAya tema che, Ane javAba e che ke tevI mahattA hovAnuM athavA kahevAnuM kAraNa e che ke zrI tIrthaMkara prabhunuM samagra zAsana athavA zarUAtathI mAMDIne TheTha sudhInI zAsana paraMparA te zratajJAna ane zrIgaNudharAdinI paraMparAne AdhAre (TakavAnuM) TakavAnI che, ane te bannemAM Adi kAraNa gaNadhara bhagavaMta che, kAraNa ke dvAdazAMgI rUpa zratajJAnanI zarUAta karanAra gaNadhara bhagavaMta che, ne ziSya praziSyanI paraMparAmAM paNa gaNadhara bhagavaMta ja zarUAtanA (pahelA) ziSya tarIke gaNAya che, jethI zAsana saMtatinA Adi rUpa hovAthI gaNadhara prabhu zAsana saMtatinA mULa nAyaka che, eja mukhya mahattA (moTAI) ahIM samajavAnI che. ane e mahattA sAcavavAne mATe gaNudharanI parSada pahelI bese ane kevalIonI parSadA tenI pAchaLa bese e maryAdA bahu ja vyavasthita ane suMdara che, e pramANe gaNadharanI pAchaLa kevalIone besavAnA praznanuM samAdhAna karIne have kevalI bhagavaMte tIrthakara prabhune vaMdanA kema na kare? tenuM samAdhAna kahevAya che te bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI-kevalI zrItIrthakarane potAnA kalpano tevo vyavahAra hovAthI vaMdana karatA nathI. kAraNa ke te baMnemAM eka ja jinanAma karmanI prakRtinA udayane ja taphAvata che eTale sAmAnya kevalIne jinanAma karmano udaya nathI ane tIrthakarane teno (jinanAmana) udaya che. bAkI kevala jJAna te baMnene sarakhuM ja che, darzana paNa baMnene kevala darzana che. baMnee cAra ghAtI karmone kSaya karela che, pote ( sAmAnya kevalI) kRtakRtya eTale kRtArtha eTale jemanA kArya lagabhaga siddha (pUrA) thayA che tevA hevAthI jineza eTale tIrthakara bhagavaMtane vaMdanA karatA nathI. paraMtu tIrthakara jemane name che evA te tIrthane te avazya namaskAra kare che. 113-114 cAlu prasaMge purAvA Ape che - dhanapAla kavi paNa ema bole bhaktithI prabhu stotramAM, he nAtha ! tuja pada sevanAthI moha thoDA samayamAM bhAgaze AvuM vicArI khUza thauM paNa Apane, kevalI huM nA namIza AthI dharUM bahu khedane. 115 artha -dhanapAla nAmanA kavi paNa prabhu zrIjinezvaranI stuti karatAM bhaktithI kahe che ke he nAtha ! tamArA caraNa kamalanI sevA karavAthI mArAmAM rahela meha (mehanIya For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 [ zrI vijayayavasArikRtakarma). thoDA vakhatamAM nAza pAmaze AvA vicArathI huM rAjI thAuM chuM. paraMtu jyAre mArAmAMthI moha jato raheze ane tethI huM kevalI thaIza tyAre Apane namaskAra karI zakIza nahi AvA vicArathI huM dilagIra paNa thAuM chuM. AthI sAbIta thayuM ke kevalIo jinezvarane vaMdanA karatA nathI. 115 kevalInI pAchaLa besanArA jIvo keNa? te jaNAve che - temanI pAchaLa mahAmuni labdhimaMta jinAdine, praNamI vinayathI besatA vaimAnikI devI aneka sAhaNI paNa e krame suNavA jinezvara vacanane, pUrva dhAre pasIne tyAM besatI dharI zAMtine. 116 artha -te sAmAnya kevalajJAnIonI pAchaLa vaikiyAdi aneka prakAranI labdhivALA moTA munIzvaro jinezvarane praNAma karIne vinaya pUrvaka bese che. A gaNadhare, kevalIo tathA labdhivaMta munienI eka parSadA jANavI. te sAdhuonI pAchaLa vaimAnikanI devIo ane tenI pAchaLa sAdhvIo paNa jinezvaranA vacanane sAMbhaLavA mATe pUrva dvArathI praveza karIne zAMti pUrvaka bese che. e pramANe agni khUNAmAM besanArI traNa parSadAonI bInA jaNAvI dIdhI. 116 naiRtyamAM ane vAyavyamAM besanArI parSadAne jaNAve che - bhuvanapati jyotiSkanI tima vyaMtarAmaranI sarI, - yAmya dvAra thakI pravezI nAthane vaMdana karI; besatI naiRtyamAM sura eha pazcima dvArathI, pesI vidhAne besatA vAyavya khUNamAM harSathI. 117 artha-have naitratya khUNAmAM pahelAM AgaLa bhuvanapati devonI devIo bese che, ane tenI pAchaLa jotiSI devenI devIo ane tenI pAchaLa vyantara devonI surI eTale devAMganAo thAo eTale dakSiNa dizA taraphanA daravAjAthI samavasaraNamAM dAkhala thaIne prabhune vaMdanA karIne (naiRtya khuNAmAM) bese che, ane e devIonA devo eTale bhuvana. pati deva, tiSI devo ane vyantara deva pazcima dizAnA daravAjAthI dAkhala thaIne samavasaraNamAM AvIne harSathI prabhunA caraNamAM praNAma karIne AnaMda pUrvaka vAyavya khUNAmAM eja anukrama pramANe pAchaLa pAchaLa bese che. 117 IzAna khUNunI traNa parSadA vigere bInA jaNAve che - vaimAnikAmara purUSa nArI uttaradvAre karI, pesI namIne nAthane IzAnamAM bese TharI; For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke karma ane kaI dezanA ciMtAmaNi ]. sAhuNa devI badhI ubhA rahI prabhu dezanA, muni purUSa nArI sure besI surNatA dezanA. 118 artha-IzAna khUNAmAM pahelAM saunI AgaLa vaimAnika devo bese che, ane tenI pAchaLa purUSa ane tenI pAchaLa manuSyanI strIo. ema traNa parSadA uttara dizAnA daravAjAthI samavasaraNamAM dAkhala thaIne prabhune namaskAra karIne IzAna khUNAmAM sthiratAthI bese che. paraMtu jyAre jinezvara bhagavAna dharmopadeza ApatA hoya che te vakhate badhI sAdhvIjIo tathA badhA prakAranI devIo ubhI rahe che. ane sAdhu mahArAje tathA purUSa temaja manuSyanI strIo ane badhA devo beThAM beThAM prabhune upadeza sAMbhaLe che. 118 uparanI bInAne aMge bIje vicAra vigere jaNAve che:Avazyaka niryuktimAM muni sarva utkaTikAsane, besI ubhA vaiimAnikI devAMganA samaNI ane; sAMbhaLe prabhu dezanA sapAna caDhatAM zrama nahIM, bAla rogI glAnane tima vairanI zAMti ahIM. 119 artha -A bAbatamAM Avazyaka sUtranI niryuktimAM bIjo vicAra ema paNa kahyo che ke sarve munio utkaTikAsana nAmanA Asane bese che, tathA vaimAnikanI devAMganA eTale devIo tathA sAdhvIo ubhA umA prabhunI dezanA sAMbhaLe che e pramANe be vicAra jANavA. vaLI A samavasaraNamAM dAkhala thatAM kula vIsa hajAra pagathI caDhavAM paDe che, paraMtu zrItIrthakara prabhunA prabhAvathI bALakane, rogIne tathA glAna eTale thAka athavA kheda pAmelAne paNa ATalAM pagathI caDhatAM zrama agara thAka lagAra paNa lAgato nathI. tathA ahIM parasparanAM veranI paNa zAMti thAya che. 119 samavasaraNamAM prabhunuM Asana be kalekamAM jaNAve che - nAtha kevA Asane zubha samavasaraNe besIne, dezanA ghe? suNa kahe AcArya ema javAbane dekhAya Asana jeha jinavara maMdire te Asane, dezanA ghe ema keIka sUri bela vacanane. 120 artha ziSya A suMdara samavasaraNamAM besIne prabhu zrItIrthakara bhagavAna kevA Asane dezanA Ape che ? te tuM sAMbhaLa. jinezvaranA maMdiramAM prabhunuM je Asana 1 utkaTikAsana eTale caityavaMdana vigere karavAnA avasare je rIte besIe chIe. te utkaTikAsana kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 [ zrI vijyapadhasUrikRtajaNAve che tevA Asane besIne prabhu dharmopadeza Ape che, ema keTalAka AcArya kahe che. AnI AgaLanI bInAne saMbaMdha 121 mAM lekanA arthamAM jaNAvyuM che. 120 vyavahArathI che ema paNa paramArthathI prabhu caraNane, pAda pITha viSe ThavI besI pravara siMhAsane; vega mudrA kara dharI ghe dezanA AthI kare, vyAkhyAna sUrivarA taphAvata hAtha muhapatti dhare. 121 artha-paraMtu e lekavyavahAra jANa ane paramArthathI athavA vAstavikapaNe vicAra karIe te prabhujI potAnA be caraNene pAdapITha eTale bAjoTha upara sthApana kare che. pachI uttama siMhAsana upara besIne hAthane viSe gamudrA dhAraNa karIne dharmane upadeza Ape che. A paddhatine dhyAnamAM rAkhIne sUrivarA eTale te pachInA uttama AcArya mahArAjAo paNa e pramANe dezanA Ape che. paraMtu baMnemAM phera e che ke A AcAryo muhapattine hAthamAM rAkhe che. ane zrI tIrthakara bhagavaMtone tema hoya nahi. A bAbatamAM caityavaMdana bahadurbhAgyane sAkSipATha A pramANe jANa - jaM puNa bhaNaMti keI, osaraNe jiNasarUvameyaM tu // jaNavavahAro eso, paramattho eriso ettha // 1 // siMhAsaNe nisaNNo, pAe ThaviUNa pAyapIDhammi // karadhariyajogamuddo, jiNanAho desaNaM kuNai // 2 // teNaM ciya sarivarA, kuNaMti varakANameyamuddAma // jaM te jiNapaDirUvA, dharaMti mahapottiyaM navaraM // 3 // atha-vaLI zrI tIrthakara prabhu dezanA Ape che te vakhate kayA Asane bese ? te saMbaMdhamAM keTalAka AcAryo ema kahe che ke caityagRhAdimAM prabhu je rIte bese che tevA prakAranuM A jinasvarUpa che eTale cityamAM sthApana karelI pratimAnuM je Asana hoya che teja Asane samavasaraNamAM besIne prabhu dezanA Ape che. ema nirNaya kare che, parantu caityamAM je AkAre pratimAjI sthApana karavAmAM Ave che te AkAra athavA Asana te lekavyavahArathI che, eTale pratimAjIne padmAsane vA paryakAsane sthApita karavI e lokavyavahAra che, paraMtu te uparathI samavasaraNamAM paNa prabhujI eja svarUpe athavA eja AkAre athavA eja Asane eTale padmAsane athavA paryakAsane besatA haze evo sarvathA 1 gamudrA --mudrA eTale AkAra. baMne hAthanI AMgaLIone paraspara bharAvIne, kamalanA DeDAnA AkAre be hAtha rAkhI, peTa upara keNI sthApana karavI tene yogamudrA kahe che. kahyuM che ke aNNuNNaMtari aMguli-kosAgArehiM dohiM hatthehiM // ... piTTovari kuppari saM-ThipahiM taha jogamuddati // 1 // For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 103 nizcaya thaI zake nahi. mATe A bAbatamAM spaSTa bInA e che ke zrI tIrthaMkara prabhu dezanA ApatI vakhate pAThapITha upara be paga sthApIne eTale siMhAsananI nIce rahela pagathIA vALA pAdapITha upara be paga rAkhIne siMhAsana upara beThelA bhagavAna be hAthathI gamudrA karIne ( evA AkAravALA thaIne ) bhavya jIne samavasaraNamAM dharmopadeza Ave che. te kAraNathI ja te pachInA samayamAM thayelA bIjA AcAryo paNa prAya: eja gamudrAe vyAkhyAna Ape che, kAraNa ke te AcAryo zrI jinezvara prabhunA pratirUpaka che eTale zrIjinezvara prabhunuM ja anukaraNa karanArA che, paraMtu AcAryonI bAbatamAM eTaluM vizeSa jANavAnuM che ke AcAryo pitAnA hAthamAM muhapatti rAkhe che, ane zrIjinezvara muhapatti rAkhatA nathI [ cityavaMdana mahAbhASyanI pa3-54-pa5 mI gAthA.] 121 prabhu ane kevalI tIrtha zabdathI kone name che? A vAta jaNAve che - cityavaMdana bhASyamAM ama dezanAnI AdimAM, prabhujI name zrI saMgharUpI tIrthane Ima bhASyamAM tema tIrthagAra nAma prakIrNake vali kevalI, prathama gaNadhara tIrtha praName pada taNuM gerava kalI. 122 artha 121 mA lekamAM kahelI bInA cityavaMdana bhASyamAM jaNAvI che. tathA dezanAnI zarUAtamAM prabhu zrI tIrthakara bhagavAna caturvidha saMgharUpI tIrthane namaskAra kare che ema zrI Avazyaka sUtranI niyuktimAM ane meTI TIkAmAM tathA "tIrthodagAlika" nAmanA prakIrNaka (pannA) mAM kahyuM che tathA kevalI ahIM prathama gaNadhara rU5 tIrthane praNAma kare che, kAraNa ke gaNadhara padanuM gaurava vadhAre che evuM jANIne teo e pramANe kare che. 122 samavasaraNanI nirdoSatA jaNAve che - ima bRhatkamalayagiri sUrivacane jANIe, : Jaa prabhu namitta karela AdhArmi Ima nA mAnIe; - jinanAma dalika khapAvavAne samavasaraNe tehavA, besatA prabhu tIthapati traNa bhuvanane uddhAravA. 123 artha --e pramANe bahalpanI aMdara zrI malayagiri AcArya mahArAjanA vacanathI e bInA jANI zakAya che. ahiM zaMkA thAya ke prabhunA nimitte karela samavasaraNane prabhu pite upayoga kare te AdhAka deSa lAge ke nahi ?. tenuM samAdhAnaH-prabhunA nimitte For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 [ zrI vijayapadharitakarAela samavasaraNamAM prabhu bese che mATe temane (pitAnA nimitte bhojanAdi karAveluM che evuM jANyA chatAM te vastune levI te) AdhAkamI nAmane deSa lAge che, evuM mAnavuM nahi. kAraNa ke zrItIrthakaradeva jinanAma karmanAM daliyAMne khapAvavAne tathA traNa bhuvananA jIne uddhAra karavA mATe tevA samavasaraNamAM bese che. bIjuM e paNa samajavAnuM ke je purUSa je hadane heya, tene anusarIne ja tevuM urita Asana joIe. ene tema thAya, teja paropakArAdi kAryanI saMpUrNa siddhi thaI zake che. 123 vacanAtizayanuM varNana kare che - e pramANe samavasaraNe Adi deva virAjatA, parSadA AgaLa manahara dezanAne ApatA; bhASA viSe pitA taNuM savi jIva suNatA samajatA, rAga mAlavakAza yojanAmAMhi zabdo prasaratA. 124 artha -evI rIte prabhu zrI AdIzvara bhagavAna samavasaraNamAM birAjamAna thAya che, ane parSadAnI AgaLa manahara tathA hitakArI dezane Ape che. vaLI e dezanA prabhujI mAlakoza rAgamAM ardhamAgadhI bhASAmAM Ape che, ane te dezanAnA zabdo eka jejana sudhI spaSTa saMbhaLAya che. ane je zabdo samavasaraNamAM beThelA tiryaMca sudhInA tamAma jIvo pitA potAnI bhASAmAM samaje che te prabhunA vacanAtizaya mahimA samaja. 124 AdIzvara bhagavaMte A pramANe dezanA ApI ema samajAve che - dekhAya jevA lAla dhagadhagatA ja aMgArA ahIM, seMkaDo jvAlA gaNe vIMTAyelA jeo sahI; he bhavya jIve tAsa sama saMsArIne avadhArIe, tyAM Adhi vyAdhi jarA maraNa jvAlA ghaNuM ja vicArIe. 125 artha-prabhu dezanAnI zarUAta karatAM jaNAve che ke he bhavya che ! jevI rIte seMkaDo agninI javAlAnA samUhathI vIMTAelA lAla dhagadhagatA aMgArA ahIM jaNAya che, tenI je A saMsAra che. ane mahA du:khadAyI che. ema tame nI jANaje. jema aMgArAmAM javAlA hoya che, tema A saMsAramAM mananI pIDA, ane zarIranI pIDA tathA jarA eTale ghaDapaNa ane maraNa rUpI ghaNA prakAranI jvAlAo che ema vicAravuM. 125 pramAdane tyAga karavAnuM kahe che - samaju jana samajI jaI na pramAdane raja sevatA, jyAM rAtamAMhi javAya te marUbhUmi mAMhI cAlatA; For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 105 bAlapaNa zuM bane pramAdI jarUra jokhama Ime thatAM, maghAdi paMca pramAda bhavine durgatimAM laI jatA. 126 artha -saMsAra A duHkhadAyI che evuM vicArIne DAhyA manuSya samajIne pramAdane jarA mAtra paNa sevatA nathI. te marUbhUmi eTale mAravADa jyAM eTale sakhata tApa paDe che ke temAM divase te cAlI zakAtuM nathI, tevA sthaLamAM rAtanI aMdara cAlI zakAya che. te vakhate cAlatAM zuM bAlaka eTale ajJAnI hoya te paNa pramAdI bane kharo ke? eTale rAtre cAlavAmAM tevA ajJAnI che paNa ALasu banatA nathI. kAraNa ke je ALasu banIne te cAlavAnA prasaMge cAle nahi te tene jokhama athavA saMkaTamAM jarUra sapaDAvuM paDe che mATe he bhavya che ! A saMsAramAM durgati eTale narakAdi kharAba gatimAM laI janAra madyAdi eTale madya vagere pAMca prakAranA pramAdane jarUra tajavA joIe ema tame jarUra samajajo. 126. pramAdanA bhede jaNAve che mAdi zabda pAMca levA magha viSaya kaSAyane, vikathA ane nidrA to viSa zatru dhArI pramAdane, muktipura mArge jatAM vATe rahele cAra e, naraka hetu pramAdane he bhavya jIvo! IDIe. 1ra7 artha:-madyAdi e zabdathI madya vagere pAMca pramAda grahaNa karavA. te A pramANe - 1 madha, 2 viSaya, 3 kaSAya, 4 vikathA ane 5 mI nidrA. A pAMce pramAdene jhera sarakhA zatru mAnIne athavA jhera sarakhA ane zatru sarakhA mAnIne temane tyAga karaje. A pAMce pramAda mekSa rUpI nagaramAM jatAM rastAmAM rahelA ceranI jevA jANavA, mATe he bhavya jI ! narakamAM laI javAnA hetu rUpa e pAMce pramAdane avazya tyAga karajo. 127 bhayaMkara sarSathI paNa pramAda vadhAre duHkha Ape che, ema jaNAve che - che taphAvata bahu mahAtanu sarpa tema pramAdamAM, mRtyunI bhajanA prathamathI anyathI saMsAramAM, hAya mRtyu bhave bhave baha ratnavaMtI pRthvImAM, traNa jaNA bahu kheda pAme ema sUkta prabaMdhamAM. 128 artha-moTA zarIravALA sarpa ane pramAda e benI vacce ghaNo moTo taphAvata rahe che. kAraNa ke prathamathI eTale sarpathI mRtyunI bhajanA che eTale maraNa thAya 14 For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 [ zrI vijyapadhari kRta athavA na paNa thAya. kAraNa ke tAtkAlika egya upAya karavAthI, athavA maMtra prayogathI jhera utAranAra hoMziyAra gArUDI maLI Ave to sarpanuM caDheluM jhera utarI jAya che ane tethI te mANasa bacI paNa jAya che. paraMtu anyathI eTale bIjA pramAda rUpI sarSathI te jIvanuM bhe bhava mRtyu thAya che. kAraNa ke pramAdane vaza thaelo jIva dharma kArya nahi karI zakavAthI ghaNuM bhava sudhI saMsAramAM janma maraNanI paraMparA kare che. jema gArUDIkenA vidyA mannAdi vaDe ane vaidyonA auSadhi prayoga vaDe sarpanuM jhera utare che, mATe sarpanA jhaMkhanA jherathI maraNa ja thAya e niyama nathI tema jyotizAstramAM amuka tithi nakSatra vAra vigeremAM karaDelA sapanuM viSa paNa sAdhya asAdhya eTale utarI zake ke na utarI zake ? Ane khulAso A pramANe karyo che - tithayaH paMcamI SaSThayaSTamI navamikA tathA / caturdazyapyamAvAsyA'hinA dRSTasya mRtyudA // 1 // artha:-pAMcama chaTha AThama navamI (nema) caudasa ane amAvAsyA e tithiemAM sarpa karaDyo hoya to mRtyu ApanArI che. te sivAyanI tithio mRtyu ApanArI nathI ke 1 ke A bAbatamAM vAra vigerenI bInA paNa jarUra dhyAnamAM levI joIe e jaNAve che - daSTasya mRtaye vArA bhAnubhaumazanaizcarAH / / prAtaHsaMdhyA'stasaMdhyA ca saMkrAntisamayastathA // 2 // artha:-ravivAra maMgaLavAra ane zanivAra e traNa vAramAM karaDele sarpa mRtyu ApanAre thAya che. temaja prabhAtakALe saMdhyAkALe (sAMjare) ane saMkrAntinA samaye (eTale bAra mAsanI bAra sUryasaMkrAti samaye) paNa karaDela sarpa mRtyu ApanAra thAya che, ane zeSa vAramAM karaDelA sarpanuM viSa sAdhya hoya che. eTale te viSa utarI zake tevuM hoya che. je 2 ! AmAM nakSatrane vicAra ume ema jaNAve che- bharaNI kRttikA'zleSA vizAkhA mUlamazvinI / rohiNyAA maghA pUrvA trayaM dRSTasya mRtyave // 3 // artha:-bharaNI nakSatra, kRtikA nakSatra, aleSA nakSatra, vizAkhA nakSatra, mULa nakSatra, azvinI nakSatra, rehiNI nakSatra, ArkA nakSatra, maghA nakSatra traNa pUrvA nakSatra (eTale pUrvAphAgunI pUrvASADhA ne pUrvA bhAdrapadA e traNa nakSatra) e bAra nakSatramAM karaDe sarSa manuSyane mRtyu ApanAro thAya che, ane zeSa nakSatramAM karaDelA sapanuM viSa sAdhya-utarI zake tevuM hoya che. che 3 che For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 1che. vAri zravantazcatvAro daMzAzca yadi zoNitAH / vIkSyante yasya daSTasya sa prayAti bhavAntaram // 4 // atha-sarve karaDelA mANasanA jakhamanA cAra bhAgamAMthI je pANI jharatuM hoya temaja rUdhira jharatuM dekhAtuM hoya te evA prakAranA daMzathI sarSa jene karaDyo hoya temanuSya ayastha bhavAntaramAM jAya che eTale maraNa pAme che. ane je evI rItano daMza-jakhama na hoya te sarpanuM viSa sAdhya hoya che, eTale utarI zake tevuM hoya che. che __ raktavAn daMza eko vA, chIdrI kAkapadAkRtiH // zuSkaH zyAmastrirekho vA, daSTe spaSTayati vyayam // 5 // artha-jyAM sarpa karaDayo hoya te ja eka daMza (jakhama) rUdhiravALe hoya athavA chIdra (bAkA) vALo hoya athavA kAgaDAnA pagalAnI AkRtivALo hoya, ke zuSka hoya, ke dekhAvamAM raMge kALo hoya, athavA traNa rekhAvALo hoya to e rIte sarpa karaDavAthI te (karaDavuM) manuSyane nAza ja spaSTa kare che, eTale te mANasa avazya maraNa pAme che. pApA saMvataH sarvataH zopho, vRttaH sNkucitaantH| saMzA saMta ica, vinachAmada kAvatam | 6 || artha -je daMza (karaDelo bhAga) saMvarta hoya eTale sarva bAjuthI AvartavALe eTale bhamarIvALo athavA AMTAvALA hoya ane sojAvALa hoya, ke goLa AkAravALo hoya, ke sAMkaDA mukhavALo hoya, te evo jakhama karaDAyelA mANasanuM jIvatara have ahiM nAza pAmyuM ema sUcavanAra che. arthAt evA jakhamathI mANasanuM avazya mRtyu thAya che. kezAnte mastake bhAle, bhUmadhye nayane zrutau nAsAgre oSTe cibuke kaMThe skaMdhe hRdi stane // 7 // kakSAyAM nAbhipadme ca liMge sandhau gude tathA / pANipAdatale daSTaH, spRSTo'sau yamajihavayA // 8 // artha -keza (vALa) ne anta (kezanI jaDamAM), mastakamAM, kapALa, bhUmaLe (bhavAMmAM), netramAM, kAnamAM, nAsikAnA agra bhAge, heThamAM, cibukamAM (haDapacImAM), kaMThamAM (gaLAmAM), khabhAmAM, hadayamAM, chAtImAM), stanamAM, kAkhamAM, nAbhikamaLamAM eTale nAbhinA sthAne, ligamAM eTale purUSacinhamAM, saMdhimAM (hADanA sAMdhA upara), gudAsthAne, tathA hAtha paganAM talIyAMmAM eTale hathelImAM ane paganA taLIye je mANasane sarpa karaDaye hoya te mANasa yamarAjanI jIhA vaDe sparzIyale ja jANa, eTale e mANasanuM maraNa avazya thaze ema jANavuM 7-8 vadurajJA vasuMdharA e ukti pramANe ghaNuM ratnavALI A pRthvIne viSe traNa jaNA ghaNe kheda pAme che. eTale traNa prakAranA jIvone ghaNe zeka karavo paDe che e pramANe sUkta muktAvalImAM" kaheluM che. te traNa ja AgaLa kahevAya che. 128 For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 [[ zrI vijayapadvaritatraNa jaNa kheda pAme che te traNanA nAma kahe che - ALasu anupAya vedI bhAgyahInuM traNa viSe, ALasu janane grI DAhyA haze te cetaze. dukhasUla nidrA bhava pramAda vadhAratI tima lakSmIne, saMhAratI AvuM vicArI choDo jhaTa ehane. 1ra9 artha -(1) ALasu eTale pramAdI, (2) kAryane pAra pADavAne upAya nahi jANunAra ane (3) bhAgya hIna, A traNa jaNa kheda pAme che. temAM pramAdane paNa kheda pAmanAra tarIke gaNAvyA che, mATe je samaju haze te cetIne dharma kArya karaze; paraMtu pramAda karaze nahi, du:khanA mUla sarakhI nidrA saMsArane ane pramAdane vadhAre che, kAraNa ke mANasa uMghato hoya tyAre tenAthI dharma kArya banI zakatuM nathI. tethI saMsAra ane ALasane vadhAre che mATe pramAdane vadhAre che. vaLI nidrA lakSmIne nAza kare che, te bAbatamAM kahevata che ke "uMghatAne pADe ane jAgatAnI bheMsa." e kathA bhAvanA kalpalatAmAM 190 mA pAne kahI che, tyAMthI jANavI. mATe AvI rIte nidrA nukasAnakArI che ema jANIne tene jaldI tyAga kara. 129 adharma buddhine choDavAnuM kahe che - che adharma aniSTa temAM joDIe nahi buddhine, ema karatAM jIva pAme naraka kerA duHkhane; ISTa dharma buddhine je joDIe to muktinA, ke svarganA sukha pAmIe sAdhaka thaje jinadharmanA. 130 artha-adhama athavA agya AcaraNa nukasAna karanAra che mATe temAM buddhino upayoga karavo nahi. kAraNa ke adharmamAM buddhine joDavAthI jIvane narakanAM bhayaMkara duHkha bhogavavA paDe che. paraMtu ISTa dharma eTale AtmAne hitakArI dharmamAM je buddhine joDIe te muktinA ke svarganAM sukhanI prApti thAya che, evuM jANune he bhavya jIvo ! AtmAne hitakArI jena dharmanI sAdhanA tame jarUra karaje. 130 A badhA kAryomAM pramAda kAraNa che, ema jaNAve che - jagatamAM pratyakSa dekhe bahu ja nahi saMpadA, pAme tajIne dharma navi viNasAvatA savi ApadA; Adhi vyAdhi hINa bane nA pravara guNathI zobhatA, svarga thIra sukha muktipadane paNa kadApi na pAmatA. 131 For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 108 artha -A pramAdathI thatA nukazAnanI bAbatamAM tame A saMsAramAM pratyakSa eTale najaro najara juo ke dharmane tajanArA ane pramAdane sevanArA ghaNA cha saMpadA eTale sukhanA sAdhana rUpa saMpattine pAmatA nathI athavA teo duHkhI jaNAya che. vaLI dharmane tajanAra pramAdI jI kadAca saMpattivALA jaNAtA hoya to te temaNe prathama pUrvabhavamAM karela dharmanuM phaLa jANavuM. vaLI teo potAnI sarva ApadA eTale saMkaTone nAza karI zakatA nathI. kAraNa ke Apattione nAza karavAmAM pramAdane choDIne sAdhela jina dharma ja sahAyakArI thAya che. vaLI te pramAdI jIvo Adhi eTale mananI pIDA tathA vyAdhi eTale zarIranI pIDA tenAthI rahita banatA nathI. tathA uttama guNothI zobhAyamAna chatAM te pramAdI jIvo svarganA athavA devalokanA sukhane pAmatA nathI. temaja sthira sukha eTale je sukhanI prApti bhaviSyamAM anaMtakALa sudhI kAyama rahevAnI che tevA mekSanAM sukhane kaI paNa vakhata pAmatA nathI. ane e mekSa sukha sivAyanAM bIjA badhA prakAranAM sukha kAyama rahetAM nathI, kAraNa ke saMsArika sukhamAM sauthI uttama gaNAtAM je devaka saMbaMdhI sukhe te paNa vadhAremAM vadhAre tetrIsa sAgarepama sudhI rahe che tyAra pachI te sukho paNa jatAM rahe che. kAraNa ke e sukho karmAdhIna che, jethI mokSanuM sukha ja eka evuM zAzvata sukha che ke je kaI divasa nAza pAmavAnuM nathI ja. kAraNa ke siddha bhagavaMtane te sukhane nAza karanArAM kaI paNa karmAdi hetuo rahyAM ja nathI. AvA muktinA sukhane paNa ghaNA saMsArI che pAmatA nathI. temAM mukhya kAraNa pramAda ja che. kahevAnuM tAtparya e che ke saMpatti meLavavAnI ane Apattione TALavAnI tathA Adhi vyAdhine dUra karavAnI ane Atmika guNa rUpI kamalane zrIjinadharmanI niyANa rahita ArAdhanA karavA rU5 sUryanA kiraNothI vikasAvavAnI IcchAvALA bhavya jIo temaja svarganA ane mokSanA sukhanI cAhanA karavAvAlA bhavya jIvoe jarUra pramAdano tyAga karavo ja joIe. ane tema je na kare te svagadina sukhane lAbha vigere kAryasiddhi thaI zake ja nahi. A bAbatamAM purAvAne leka A pramANe jANo- che tharAdRram | yatsaMpattyA na yuktA jagati tanubhRto yacca nApadvimuktA / yannAdhivyAdhihInAH sakalaguNagaNAlaGkRtAGgazca yanno // yanna svarga labhante nikhilasukhakhani mokSasaukhyaM ca yanne / duSTa : kalyANamAlAdalanapaTurayaM tatra hetuH pramAdaH // 1 // A lokane spaSTAthe upara jaNAvI dIdhuM che. 131 pramAdathI thatA nukasAna vigere jaNAve che - ehamAM hetu pramAda vicArIe kalyANanI, mAlA bagADe che pramAda taje ja saMgati ehanI; For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 [[ zrI vijayapatrasUrikRtajenuM abhedha kavaca hatuM ne hADakAM majabUta hatAM, te jano paNa sthira rahyA nA parabhave cAlyA jatA. 132 atha-e pramANe duHkhanI sAmagrI meLavavAmAM ane sukhanAM sAdhanene dUra karavAmAM (nahi maLavAmAM) pramAda hetu che ema jarUra vicAravuM. vaLI pramAda kalyANanI mAlA eTale paraMparAne bagADe che, eTale nAza kare che, mATe he bhavya jIvo! tame te pramAdanI sebatane tyAga kare. vaLI jemanuM kavaca eTale bakhatara abhedya eTale koIthI bhedI zakAya tevuM nahotuM ane jemanAM hADakAM ghaNu majabUta hatAM tevA prathama vASabha nArA saMghayaNavALA parAkramI purUSa paNa pramAdanA prabhAve sthira rahI zakyA nahi eTale jIvI zakyA nahi ane pote bAMdhelA AyuSyane anusAre parabhavamAM cAlyA gayA. ahIM vArUSabhanArAca saMghayaNanI bInA jANavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI. vaja' e khIlInuM nAma che, "rUSabha" e pATAnuM nAma che, ane "nArAca" e markaTabaMdhanuM nAma che. saMghayaNa e zabdano artha saMyamani=saMghayaNa eTale hADakAMne samUha e pramANe sAmAnyathI che, paraMtu vizeSapaNe vicArIe te hADakAMnI majabUtAIne ane hADakAMnA sAMdhAonI majabUtAIne avalaMbIne ja saMghayaNane vizeSa bheda ane eka saMghayaNamAM paNa aneka taratamatAo rahelI hoya che. tyAM ja rUSabhanArAMcanuM vizeSa svarUpa A pramANe- saMdhione sthAne jyAM be hADakAMnA be cheDA sAmasAme bhegA maLe che, tyAM evI rIte maLe che ke bane cheDAo eka bIjA upara paraspara AMTI daIne vaLagelA hoya che, ane e AMTIne ja markaTabaMdha eTale vAnarabaMdha kahevAmAM Ave che, kAraNa ke vAnarI jyAre eka vRkSa uparathI bIjA vRkSa upara phalaMga mAre che tyAre vAnarInuM baccuM vAnarInA peTane jevI rIte potAnA be hAtha majabUta rIte AMTavIne (vAMdarIne bheTIne) vaLagI rahe che tevI rIte e vAnarabaMdhanI mAphaka hADakAMnA A be cheDA paNa eka bIjA upara AMTavAIne evA majabUta vaLagelA hoya che ke e sAMdhAone vachoDavA jatAM vachUTI zake nahiM. e rIte eka te e markaTabaMdha ja ati majabUta che ane te uparAnta e markaTabaMdhavALA be cheDAnI upara nIce eka hADapATe pATAnI mAphaka vIMTAI rahelA hoya che tenuM nAma "vRSabha che ane te hADapATAnI uparathI eka vejha eTale hADakhIlI evI rIte AvelI hoya che ke je hADapATAne upale bhAga ane tyAra bAda nIcenA be hADanA cheDA tathA tenI nIce hADapATAne bhAga ema cAra hADakAMnI ArapAra gayelI khIlI (khIlInA jevuM hADakuM) hoya che, e rIte hADakAMnA sAMdhA vajI, rASabha ne nArAca ema traNa rIte atyanta majabUta thavAthI AvuM saMghayaNa athavA hADasaMdhI vajJajamanArA kahevAya che ane e hADasaMdhi eTalI badhI majabUta banelI hoya che ke e saMdhione 6-6 mahinA sudhI moTI For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 111 ghaMTIomAM pIlavAmAM Ave te paNa truTI chUTIne jUdI paDatI nathI, evuM majabUta A varSabhanArA nAmanuM paheluM saMghayaNa che. e sivAyanAM RSabha nArA Adi bAkInAM pAMca saMghayaNa ochAM ochAM majabUta che tenuM savistara svarUpa zrIlekaprakAzAdi graMthAthI jANI levuM. 132 pramAdI jInI mUrkhatA cAra lokamAM jaNAve che - je bhUri puNya pAmIe te narapaNAne pAmIne, jina dharmane jeo na sAdhe sevI paMca pramAdane; teo prabala duHkha veThIne pAmela ratno jaladhimAM, pADI gumAve kaI tenA jehavA A vizvamAM. 133 artha -cullaga Adi daza daSTAntane anusAre atyanta durlabha evo je manuSya bhava ghaNuM puNya pAmI zakAya che, ane anuttarAdi deva paNa jene pAmavAnI IcchA kare che te manuSyapaNune pAmIne paNa jeo paMca pramAdane sevI jaina dharmanI sAdhanA karatA nathI teo ghaNAM duHkha veThIne meLavela ratnane samudramAM bedarakArIthI pADI nAMkhIne gumAvI de che. eTale ratnane gumAvanArA jIvonI jevA mUrkha tarIke gaNAya che. A saMsAramAM tenA jevA bIjA keNa hoya che ? te AgaLanA lokamAM graMthakAra jaNAve che. 133 tima kanakanA thAlamAM dhalI ThavaMtA narasamA, amRtajale nija caraNane dhanAra mUkhanI samA; lAkaDAM hAthI kane maMgAvanArAnI samA, pheMkI maNine kAkane uDADanArAnI samA. 134 artha:--jeo durlabha manuSya janma pAmyA chatAM pramAdamAM rahIne tene dharmakArya karyA vinA phegaTa gumAvI de che, te manuSya senAnA thALamAM dhULa nAkhanAra manuSyanI jevA jANavA. kAraNa ke sonAnA thALamAM to uttama kiMmatI vastuo athavA sArAM sArAM bhejana mUkavAM joie tene badale temAM dhULa bhare te te manuSya mUrkha ja gaNAya che. (2) bIjuM daSTAMtA-vaLI maraNa pAmavAnI aNI upara hoya tevA manuSyanI jiMdagIne bacAvanAra amRtajaLa che. chatAM tevAM amRtanAM pANIno upayoga pitAnA paga devAmAM kare te mUrkha kahevAya, tenA jevA ja mUrkha pramAdI ane jANavA ke jeo pAmelA manuSya bhavane hArI jAya che. (3) trIjuM daSTAnta:-keI mANasa hAthIno upaga lAkaDAM maMgAvavAmAM kare te te mUrkha gaNAya, tenA jevA ja pramAdIone mUrkha jANavA. kAraNa ke hAthIne khare upayoga te rAjA mahArAjA vagere uttama mANasanA besavAnA kAmamAM, ane tenA upara aMbADI mUkI tene zaNagAravAmAM karavo joIe tenA badale gadheDA, uMTa athavA baLadanI For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra [ zrI vijyapaddhasUritapAse karAvavA yogya kArya jevuM lAkaDAne bhAra upaDAvavAnuM kArya hAthI pAse karAve te mUrkha kahevAya, ema pramAdI che paNa tevA jANavA (4) zuM daSTAtaH-athavA keIkane kAgaDe uDADo hoya to kAMkare nAkhIne uDADavAne badale pitAnI pAse rahela suMdara maNi kAgaDA sAme pheMkIne kAgaDAne uDADe, to te mUrkha kahevAya, tenA je mUkha pramAdI mANasa jANavo. jevI rIte A cAra kArya karanAra mUrNa che tema jeo mahA puNya meLavele manuSya bhava pramAdamAM rahIne phegaTa gumAvI bese che te pramAdIo paNa mUkhe ja che ema jANavuM. 134 je bheganI IcachA karI pAmela jinanA dharmane, choDI pramAde viSaya kAje karata doDAdoDane te ghara viSe pitA taNuM vAvela suratarUne laNI, ropaNI karanAranI jevA IhAM viSa tarUtaNI- 135 artha:-zrI jinezvara bhagavaMte kaheluM ane saMsAranA viSayo jevA tuccha padAthenI IcchA karIne te viSaya meLavavA mATe padaye pAmele je jena dharma, tene choDI daI je pramAdI mUrkha ane te viSayabhegane meLavavAnI pAchaLa ja deDA deDI karI rahyA che eTale phegaTa beTI dhamAlamAM paDyA che, athavA pitAnI badhI zaktio viSaye meLavavAnI pAchaLa gumAvI beThA che te manuSya potAnA gharanA AMgaNune viSe vAvelA suratarU eTale kalpavRkSane ukheDI nAkhI jheranAM jhADa je dhaMturA vigerenA jhADa, tene vAvanArA mUrNanI jevA mUkha jANavA. kAraNa ke je kalpavRkSa Icchita padArthone Ape che, tene ukheDI nAkhI pitAne nukasAnakArI jheranAM jhADane vAvavAmAM kevala mUrkhatA ja gaNAya che. tevI rIte kalpavRkSanI je te jaina dharma jANo ke jenA sevanathI pitAnA tamAma manoratha phale che. ane sukhe rahI zakAya che ane viSaya bhego te jheranA jhADanI jevA jANavA. kAraNa ke jhera khAvAthI jema mRtyu thAya che tema A viSayenuM sevana bhabhava ghaNuM ane ApanAra che, tethI jema AMgaNe ugelA kalpavRkSane ukheDI dhatUrA vigerenAM viSamaya vRkSa vAvavAM te mUrkhatA che, tema viSayonI IcchA karIne jainadharma choDI devo te paNa mUrkhatA che. 135 ciMtAmaNi tajI kAcane lenAranI jevA kahyA, vecI pravara gajarAja para lenAranI jevA kahyA; kalpatarU ciMtAmaNI karI jeha jinadharma A, viSavRkSa kAca kharAdi sarakhA bhAga pAMce jANavA. 136 For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 113. artha -vaLI jeo jainadharma sarakhA uttama dharmane cheDI viSaya bhegene meLavavAnI IcchA rAkhe che, te manuSyo ciMtAmaNi ratna ke je IDelI vastune ApanAra che, tevI kiMmatI vastunA badale kAca ke jenI kAMI kIMmata nathI, tene lenAra mUkhanI jevA jANavA. temaja pravara eTale zreSTha gajarAja je arAvata hAthI tene vecIne gadheDe kharIda karanArA mUkhanI jevA (jaina dharmane badale viSaya sukhanI IcchA karanArAone) jANavA. ahIM jainadharma kalpavRkSanI jevo ciMtAmaNi ratnanI jevo, tathA rAvata hAthInI jevo jANavo ane indriyanA viSayo viSavRkSanI, dhaMturAnI ane kAcanI jevA, tathA gadheDAnI jevA jANavA. 136 cAlu prasaMge vairAgya bhAvanA be lekamAM jaNAve che sUryanI gati AgatithI hAya kSaya nita jIvanane, vikaTa vyApAra karIne meLa na rahe kALane; anyanA janmAdi dekhI nara pramAdI nA Dare, moha madirA pAna karIne jagata gAMDuM thaI phare. 137 artha-sUryanI gati AgatithI eTale sUryanA udaya vaDe ane AthamavA vaDe haMmezAM manuSya jIvanane nirantara kSaya thaI rahelo che. eTale jema jema divasa ane rAta jAya che tema tema AyuSya dararoja ochuM thatuM jAya che, te chatAM pramAdI eTale dharma kArya karavAmAM ALasu manuSyane hiMsAdi doSamaya vyApAramAM eTale muzkelI bharelAM sAMsArika kAryomAM kALane meLa raheto nathI eTale keTalo kALa cAlyA gaye ke pitAnuM keTaluM AyuSya vItI gayuM. tenuM tene lagAra paNa bhAna rahetuM nathI. vaLI te jagatamAM bIjAnAM janmAdi eTale janma maraNa vagere je duHkha thAya che te juve che, chatAM paNa cetato nathI. vaLI mAre paNa maravuM paDaze ane A manuSya bhava mUkI kyAM bhavamAM jaIza, A bAbatano lagAra paNa vicAra te karatuM nathI. kAraNa ke apramAdI jI sivAya meha madirA eTale meha rUpI dArU pIne A lagabhaga AkhuM jagata gAMDuM thaIne ja pharyA kare che, eTale mohanIya karmane laIne kuTuMbAdikamAM Asakta thaelA A jagatanA leka gAMDAnI jema du:khI thAya che. 137 AryadezAdika lahIne jeha jaDa nA dharmane, karate je te sAgare AdhAra uttama vahANane; Adi padathI buddhi balakula rUpa jIvana jANIe, narapaNumAM dharmasAdhana eha kadI na bhUlIe. 138 15 For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ( zrI vijyapadhasUrikRtaartha-je aNasamaju manuSya dharmanI sAdhanA karavAmAM madadagAra evA Aryadeza vigere sAdhana sAmagrI pote meLavI che chatAM paNa AtmAne nukasAna karanAra evA dhana vigere paurAlika vastuomAM meha rAkhIne dharmane sAdhatA nathI, teo bhara samudramAM AdhAra bhUta evA uttama vahANane tyAga karanArA mUkhanI jevA buddhihIna jANavA. kAraNa ke potAnI pAse uttama vahANa hoya te chatAM samudramAM musApharI karanAra je teno tyAga kare te te jema samudramAM DUbI jAya che tema A bhayaMkara saMsAra rUpI samudramAM uttama Arya deza vagere dharma sAmagrI rUpI vahANa meLavyA chatAM dhanAdikamAM Asakta thaIne jeo dharmane sAdhatA nathI, teo vahANa tajIne samudramAM DUbanAranI mAphaka A saMsAra rUpI samudramAM DUbe che eTale cAra gatiomAM rakhaDyA kare che. ane duHkhI thAya che. ahIM "Arya dezAdika" e padamAM AvelA Adi zabdathI buddhi, bela, kula, rUpa ane jIvana eTale nirdoSa AyuSya ane nirogI zarIra vagere e sarva dharmanAM sAdhana jANavAM. kAraNa ke manuSyapaNAnI aMdara A badhI vastuo dharmasAdhana eTale dharmanI sAdhanA karavAmAM apUrva madadagAra che. 138 prabhudeva pramAdane vizvAsa nahi karavAnuM jaNAve che - A pramAda taNa vaze rakhaDe nigode bahu janA, apramAdI dharma sAdhI sAdhatA sukha muktinA Ima vicArI bhavya jIvo dharma avasara sAdho. maha putra pramAdane vizvAsa kadI na rAkhaje. 139 artha -A pramAdane vaza thaelA ghaNA manuSya nigehanI aMdara ghaNe vakhata 1 nigoda eTale sAdhAraNa vanaspatinA anaMta jIvonuM eka zarIra, ane te eka ja zarIramAM rahelA anaMta cho te nigada kahevAya. temAM nigodanA be bheda che sUmanigoda ane bAdara nigoda. temAM sUma nigoda cauda rAjakamAM bharelI che. cauda rAjalakanI koI paNa jagyA sUkSmanigoda vinAnI nathI. ane te bAdara nigoda ke jenuM zarIra carma cakSuthI joI zakAya che te kaMdamULa vagere jANavI. pUrve kahyA mujaba anaMtA sAdhAraNa vanaspatikAya chanA eka zarIrane eka nigoda kahevAya che tevI asaMkhyAtI nigeno eka geLe kahevAya che ane tevA asaMkhyAtA goLA cauda rAjalekamAM bharelA che. A nigadanuM AyuSya ghaNuM ochuM hoya te 256 AvelI pramANa kSullaka bhavanuM. hoya che. ane vadhAremAM vadhAre AyuSya antarma data pramANanuM jANavuM. A nigadamAM nArakI karatAM paNa ghaNuM vadhAre du:kha che ane te du:kha vAraMvAra janma maraNanuM jANavuM, kSullaka bhavanA hisAbe eka zvAsozvAsamAM 17 bhavathI vadhAre bhava thAya che. ane eka muhUrtamAM ( 48 mInITamAM ) 65536 bhava thAya che. e vAta atyaMta eAchA AyuSyavALA labdhi aparyApta nigadanA jIvonI apekSAe jaNAvI che, ane antarmuhUrta AyuSyavALA labdhiparyAma nigada nA AyuSyanA hisAbe eka zvAsocchavAsanAM 13 bhava nahiM, paraMtu eAchA bhava thAya For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] 115 rakhaDyA kare che. paraMtu je bhavya jI apramAdI che, eTale pramAda rahita thaI dharmane sAdhanArA jIve che, teo dharmanI sAdhanA karatAM karatAM paraMparAe mokSanA sukhane paNa meLave che. A pramANe vicArIne he bhavya che ! tame dharmanA avasarane sArI rIte sAdhaje, eTale dharma karavAne prasaMga maLe, tyAre dharmanI sAdhanA karavAmAM lagAra paNa pramAda karaze nahi. ane A pramAda je meharAjAne putra che tene kadI paNa vizvAsa karazo nahi. kAraNa ke tene zeDo paNa vizvAsa karaze, te dhIme dhIme tame bahu ja halakI keTImAM dAkhala thaI jaze. ane saMsAramAM rakhaDaze. 139 saMsAra agninA jevo che, ema traNa lekamAM jaNAve che - ratisvarUpa saMtApathI je capaLatAne dhAratI, kAminI rUpa jhALa meTI jehamAMthI nIkaLatI kamaLadala kALA kaTAkSa svarUpa dhUma taNI tati, prakaTatI, jenA viSaya aMgArathI tana dAjhatI. 140 teha saMsAra svarUpa agni viSe sukha kyAM maLe?, aMgAra jvAlA dhUma traNa jima agnimAMthI nIkaLe; saMsAramAM paNa teha traNa tima agni sama saMsArane, jANaje vairAgya jalathI ThAra jhaTa ehane. 141 artha -A saMsAra agninA jevo che. kAraNa ke agnimAMthI jema jhALa eTale vAlAo nIkaLe che, tema A saMsAra rUpI agnimAMthI kAminI eTale strI rUpI javAlA nIkaLe che, ane te ratisvarUpa saMtApane eTale kAmAgni vaDe capaLatAne dhAraNa kare che. je saMsArarUpa agnimAM kALA kamalanA pAMdaDA jevA AMkhanA kALA kaTAkSa (vakradaSTi) rUpI dhUmADAnI tati eTale zreNi athavA paraMparA pragaTe che ane je saMsArarUpa agninA viSayAbhilASa rUpI aMgArA zarIrane bALe che. AvA saMsAra rU5 agnine viSe sukha kayAMthI maLe ? eTale sukha na maLe. jema agnimAMthI aMgArA, vAlA eTale jhALa ane dhUma eTale dhUmADe e traNa vastu nIkaLe che tema saMsAra rUpI agnimAMthI paNa te traNa vastuo nIkaLatI hovAthI saMsArane paNa agninI jevo kahyo che. ane e saMsAra rUpI agnine vairAgya rUpI pANI chAMTIne he bhavya jIvo tame jaldI zAMta karaje. kAraNa ke jyAre vairAgya bhAvanA jAge ane bhavya je saMyamanI sAdhanA kare, tyAre ja te zAMta thaI zake che. 140-141. tApa lAge vAlamAMhI bhega tApa IhAM sahI, kAmAgninuM pariNAma mA viSaya sevana che ahIM, For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 [ zrI vijyapariskRtakALAza dhUmADA viSe tevuM kaTAkSe jANIe, dhamathI muMjhAya jana mistrI kaTAkSe mAnIe. 14ra artha -eja agni javAlAnI ane dhUmADAnI upamAno vizeSa spaSTa artha e che ke jema jhALa lAgavAthI tApa lAge che tema A saMsAra rUpI agnine lega (bhogAbhi"lASa) rUpI tApa jANa. eTale strIo ahIM javAlAnI jevI jANavI. kAraNa ke strI rUpI javAlA te kAmAgnine utpanna kare che ke jenA tApamAM manuSya banyA kare che. tathA te kAmAgninuM pariNAma viSaya sevana che. eTale viSaya sevana aMgArAnI jevuM jANavuM. jema aMgArAne tApa jaldI zAMta paDatuM nathI tema viSaya sevanathI paNa viSayanI IcchA zAMta nahi paDatAM vadhAre vadhatI jAya che. tathA agnino dhUmADo kALo hoya che ane tenAthI mANasa muMjhAya che tema strInA kALo netromAMthI nIkaLatA kaTAkSe paNa kALA dhUmADAnI jevA jANavA ane te kaTAkSe vaDe karIne viSayI mANasa muMjhAyA kare che eTale viSaya bhogavavAnI IcchA karyA kare che. e pramANe ahIM agninA jevo saMsAra kahyo. ane agninI jvAlA jevI strIo kahI, tathA jvAlAnA tApanI je bhagAbhilASa kahyuM, temaja kALA dhUmADAnI jevA strIonAM kaTAkSa kahyA, ane viSayabhogane aMgArAnI jevA kahyA. e rIte agnithI upajatI cAra vastuonI upamA saMsAra rU5 agninI sAthe sarakhAvI zakAya che. 142. saMsArane kasAIkhAnAnI je kahe cheviSayarUpa kasAI nArI sneha rati rUpa pAzane, nAMkhI gaLAmAM bhavi pazune mAratA daI duHkhane saMsAra rUpa kasAIkhAnuM ApatuM ati trAsane, he bhavya che! ema jANI cheDaje saMsArane. 143 artha:-he bhavya che ! A saMsArane jarUra tamAre ghaNe trAsa ApanAra kasAIkhAnAnI je jANa. kAraNa ke A saMsAra rUpI kasAI khAnAmAM jUdI jUdI jAtanA viSa rUpI kasAIo rahelA che. kAraNa ke jema kasAIo pADA vigere pazuonI katala kare che. tema A zabdAdi viSa rUpI ghaNAM kasAIo saMsArI jIvo rUpI pazuonI tala kare che eTale temanuM jJAnAdi jIvana nAza kare che. jema kasAI pazunA gaLAmAM phasa daI pitAne chare pazunA gaLAmAM mAre che tema A viSaya rUpI kasAI strInA sanehamAM ramaNa karavA ( Asakta thavA ) rUpa pAza eTale phAse mehI saMsArI jI rUpI pazunA gaLAmAM nAkhIne temanI upara viSaya bhoga rUpa charo mArIne jIvane mAre che. A pramANe For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAzcima ] 127 bhavya che ! A saMsAra kasAI khAnAnI je che, ane te jIvone atyaMta vyAsa Ape che ema jANIne tame tene tyAga karaje. 143 saMsAra rAkSasanI jevo che, ema traNa lekamAM samajAve che - rAte phare rAkSasa dhare mAthe bhayaMkara sarpane, nAMkhe gaLAmAM hADakAM tima nija vadanane phADIne dAMta dekhADI hase rAkSasa samA saMsArane, he bhavya che ! jANaje ja ghaTAvaje daSTAMtane. 144 artha-jema rAkSasa eTale daitya rAtrIe bahAra phare che, ane mAthAnI upara bhayaMkara kALA sarpane dhAraNa kare che, tathA pitAnA gaLAmAM hADakAMnI mALA nAkhe che ane potAnuM he pahoLuM karIne dAMta dekhADIne hase che eTale bhayaMkara aTTahAsya kare che eTale khaDakhaDa hase che. tevA rAkSasanI jevA ja A saMsArane he bhavyo! tame mAnajo. A rAkSasanA daSTAntane saMsAramAM A pramANe ghaTAvaje. 144 ajJAna rUpI rAtamAM saMsAra rAkSasa vicarate, cAre kaSAya svarUpa pe mastake te dhArata. pAMca viSayarUpa hADakAMne vali galAmAM nAMkhate, ne hase bahu deSa rUpI daMtagaNa batalAvate. 145 artha -pAchaLanA lekamAM saMsArane rAkSasanI je kahyo, te bInA A pramANe ghasavavI-jema rAkSasa rAtrIe phare che tema A saMsArarUpI rAkSasa ajJAnarUpI rAtrImAM phare che. jema rAkSasa sarpane dhAraNa kare che tema A saMsArarUpI rAkSasa cAra kaSAyarUpI bhayaMkara sarpone mastaka upara dhAraNa kare che. vaLI A rAkSasa pAMca indriyanA viSayarUpI hADakAonI mALAne gaLAmAM nAkhe che (dhAraNa kare che), tathA pitAnA ghaNuM doSa eTale dUSaNa rUpI dAMtanA samUhane dekhADato dekhADato aTTahAsya kare che. (khaDakhaDa hase che.) 145 - timira rUpa ajJAna tiNa upamA kahI tasa rAtanI, jherI kaSAye ehathI upamA jaNAvI sarSanI malina tema kaThora viSaya tiNa samA te asthinI, prakaTa bhavana svabhAva doSa tiNa samA te dAMtanI. 146 artha:-ahIM ajJAnane rAtanI upamA ApI che. kAraNa ke jema rAtamAM aMdhAruM hoya che tethI rAta kALI dekhAya che ane temAM barAbara dekhI zakAtuM nathI tevI rIte ajJAnathI For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 [ zrI vijyapaddhasUrikRtapaNa vastusvarUpa satya svarUpe jaNAtuM nathI mATe ja timira eTale aMdhakAranI jevuM ajJAna kahevAya che. tathA kaSAyane sarpanI upamA ApavAnuM kAraNa e che ke jema sarpa jherI hoya che ane te bIjAne karaDIne mRtyu pamADe che, tevI rIte cAra kaSAye paNa jheranI jevA che, kAraNa ke jhera caDhavAthI mANasanA zarIramAM vikAra thAya che tethI tenuM zarIra lIluMchama thaI jAya che ane bhAna rahetuM nathI, tevI rIte kaSAyarUpI sarpanuM paNa A jIvane jhera caDhe che jethI tene potAnA svarUpanuM bhAna rahetuM nathI ane pitAne je mULa svabhAva che temAM te jhera vikAra utpanna kare che. mATe kaSAyone jherI sApanI upamA ApI che. vaLI sarpa ekaja vAra mAre che tyAre A kaSAyene tIvra udaya jIvane ghaNA bhAmAM rakhaDAve che eTale bhavobhava mAre che. vaLI viSayane hADakAMnI mALAnI upamA ApI che, tenuM kAraNa e che ke hADakAM jema malina eTale melAM gaMdAM hoya che tethI tiraskAra lAyaka gaNAya che, ane kaThora eTale kaThaNa hoya che tema viSaye paNa atyaMta malIna hovAthI tiraskAra karavA lAyaka che ane kaThera eTale ati du:kha ApanAra che. tathA dezone dAMtanI upamA ApI che tenuM kAraNa e che ke jema dAMta pragaTa rIte dekhAya che tema dene paNa prakaTa thavAno svabhAva che eTale deSo chAnA rahI zakatA nathI. paraMtu bahu parizrame pitAnA de chupAvavA jatAM paNa te lekamAM pragaTa thaI jAya che mATe deSone dAMta sarakho kahyA che. 146 ajJAnI chanI pravRtti jaNAve che - ajJAnathI duHkhadAyI dhana viSayAdimAM sukha mAnatA, sukhadAyI saMyama tapa pramukhamAM bhavijano duHkha dhAratA jyAM sudhI teo kare Ime tyAM sudhI duHkha pAmatA, paNa puNya bhege gurU vacanathI jJAna guNa vikasAvatA. 147 artha-aNasamaju saMsArI jIvo bIna samajaNane laIne duHkhadAyI eTale duHkha ApanAra evA te dhana ane viSaya tathA kaSAya vageremAM sukha mAne che. ke je dhana ati duHkhadAyI che kAraNa ke tene kamAvA mATe duHkha sahana karavuM paDe che, bIjAnI sevA-cAkarI karavI paDe che. vaLI pitAnI pAse paise hoya te rakhe tene kaI cerI jaze athavA koI luMTI jaze evo bhaya rahyA kare che, ane kadAca kaI cerI ke luMTI jAya, tyAre paNa mamatAne lIdhe duHkha thAya che. temaja viSayo paNa du:khadAyI che kAraNa ke sparzAdi ekeka IndriyanA viSayamAM phasAelA evA hAthI, mAchalAM, bhamare, pataMgIyA tathA haraNIyAM duHkha pAmIne maraNane pAme che, ema najaronajara dekhAya che mATe dhana ane viSaye paNa duHkhadAyI che, te chatAM A jIva te dhana ane viSayenA sAdhanene meLavavAne tathA tene upabhega karavAne ane tene sAcavavAne satata udyama karyA kare che. evI rIte dhana tathA viSaya ane kaSAya duHkhadAyo hovA chatAM ajJAna eTale aNasamajathI ajJAnI che temAM sukha For Personal & Private Use Only wwwjainelibrary.org Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 119 mAne che, eTaluM ja nahi paraMtu pitAne sukha ApanAra hovA chatAM saMyama eTale cAritra tathA bAra prakAranA tapa ane dAna zIla vigerene teo du:kha ApanAra mAne che. paraMtu ajJAnane lIdhe teo ema samajatA nathI ke saMyama tathA tapa vaDe pitAnA karmonI nijerA thAya che tathA te vakhate Avone paNa nirodha thatuM hovAthI saMvarabhAva paNa jAge che, tethI azubha karmane baMdha zakAya che ane puNyane baMdha thAya che, mATe te kharI rIte AtmAne sukha ApanAra che, ema teo jANatA nathI. mATe jyAM sudhI jIve A pramANe ulaTI rIte varte che, tyAM sudhI teo duHkha pAme che. paraMtu je puNyane udaya jAge te zrIgurUmahArAjanA upadezathI teo potAnuM ajJAna jarUra dUra karI zake che ane tethI temane jJAna guNa vikAsa pAme che, ke jethI teo duHkha ApanArA padArthone tathA sukha ApanArA padArthone yathArtha svarUpe (sAcI rIte) samaje che. kahevAnuM rahasya e che ke viSayAdine ane saMyamAdine kharA svarUpe samaje che, eTale gurUno upadeza pAmelA ja dhana ane viSayAdi padArthone du:khanA sAdhana tarIke ja mAne che, ane saMyamAdi padArthone sukhanA sAdhana tarIke mAne che. 147 - jJAnI jIvonI pravRtti jaNAve che - - pUrva vRtti niMdatA tima satya bInA jANatA, viSayAdimAM duHkha tehathI nivRttimAM sukha mAnatA icchA sakala visAvatA AkulapaNAne TAlatA, sahaja sukhane anubhavaMtA zAzvatAnaMdI thatA. 148 artha evI rIte puNyanA udayathI jyAre sadgurUnA upadeza vaDe te bhavya jIvo satya hakIkata jANe che tyAre teo pUrvavRtti eTale pitAnA pahelAMnA AcaraNanI niMdA kare che. ane viSayAdika eTale viSaya upabhoga tathA parigraha vigeremAM duHkha che evuM jANIne nivRtti eTale te viSayAdikanA tyAgamAM tathA cittanI samAdhimAM sukha mAne che anukrame potAnI saghaLI IcchAo eTale paugalika abhilASAone visAve che eTale dUra kare che, ane AkulapaNAne TALe che eTale viSayonA upabhoganI vyAkuLatA-TaLavaLATa ane tethI thatA A dhyAna ane raudra sthAnane dUra kare che. evI rIte jyAre bahAranI beTI dhamAla dUra thAya che tyAre sahaja sukha eTale AtmAnA pitAnA jJAnAdi svAbhAvika guNemAM ramaNa karavA rUpa svAbhAvika sukhano anubhava thAya che. ane tethI bhaviSyamAM zAzvatAnaMdI eTale anaMtakALa sudhI niraMtara TakI rahenAra evA mokSanA AnaMdane bhogavanArA bhavya jIvo jarUra thAya che. 148 cAlu prasaMge be lekamAM prabhujI zikhAmaNa Ape che : niHspRhatve pAtratA ethI male jhaTa saMpadA, viparItatA saspRha dazAmAM jeha Ape ApadA; For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapArita he bhavya jIvo! ehathI saMsAranA savi arthamAM, karaze nahi vizvAsa te tamane kadI paNa svapnamAM, 149 citta tanuM duHkha gaMdha paNa haze nahi saMsArane, aTavI same paNa jANune nA rAkhIe ta mehane, saMsAra rUpa aTavI viSe A kAma laTAre sadA, jJAnAdi dhanane paNa tamArA lUMTato daI ApadA. 150 artha -nispRhapaNamAM eTale keI paNa prakAranI spRhA athavA IcchA nahi rAkhavAmAM eTale saMteSa vRtti rAkhavAmAM ja pAtratA eTale supAtra paNuM raheluM che. ane saMteSavALA bhavya jIne jaldIthI saMpatti maLe che. AthI ulaTuM saspRhadazAmAM eTale asaMteSamAM athavA lebhIpaNAmAM ( lebha dazAmAM ) viparItatA eTale ulaTApaNuM che eTale apAtratA che. jethI karIne evI apAtratAnA kAraNe Apattio ekaThI thAya che. athavA tevA lobhI ne sAcA sukhanI prApti na thatAM ulaTAM dukha bhogavavA paDe che. ema jANIne he bhavya jI ! tame saMsAranA sarva padArthomAM Atmahitane vizvAsa rAkhaze nahi. A pramANe je vartaze te tamane svapnAmAM paNa zarIra ane mana saMbaMdhI dukhanI gaMdha paNa Avaze nahi eTale tamane lezamAtra duHkha thaze nahi. vaLI A saMsArane aTavI athavA jaMgalanI je jANune teno moha rAkhavo nahi. kAraNa ke A saMsAra rUpI araNyamAM kAma luTAra eTale viSaya sukha bhogavavAnI IcchA karAvanAra je anaMga ( kAmadeva ) rUpI luMTAre te haMmezAM tamane duHkha ApIne tamArA jJAna, darzana ane cAritra rUpI dhanane luMTI rahyo che. 149-150 kAmarUpI lUMTArAnI oLakhANa karAvIne vaLAvAnI jarUriyAta jaNAve che - strI taNa aMge viSe, A kAma laTAre rahe, kaMI dharma bhikSA meLavI jAtA bhavika janane rahe nAnI musApharImAM vaLAvA viNa tame nA cAlatA, te dIrdha bhavanI sapharamAM bhaya jarUra te viNa vicaratA. 151 artha-A kAma rUpI luMTAra strIonA mukha vigere aMgane viSe rahe che, kAraNa ke jema jema strInAM mukha vigere aMge pAMga nirakhI nirakhIne jovAmAM Ave tema tema kAmanI lAlasA vadhatI jAya che. dharmanI bhikSA meLavIne ghera jatA eTale kaMI dharmadhana pAmIne AtmasvarUpamAM AvatA bhavya jinene A kAmaluMTAra pakaDe che, kAraNa ke gurU For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 12 pAsethI dharmane upadeza sAMbhaLIne jatA bhavya jane jyAre A kAma rUpI luMTArA AgaLa Ave che tyAre te sAMbhaLelA dharmanA upadezane bhUlAvI de che. mATe he bhavyI jyAre tamAre nAnI musApharI karavAnI hoya che eTale eka gAmathI nIkaLIne najIkanA gAmamAM javAnuM hoya che tyAre te tame vaLAvA (mArgane bhomIye athavA rakSaka) vinA jatA nathI, te pachI lAMbI evI A saMsAranI musApharImAM tame te vaLAvA vinA ekalA nirbhayanI mAphaka kema pharo cho ? ekalA pharavAmAM rastAmAM tamane jarUra bhaya rahelo che, mATe tamAre bhemIo avazya rAkha joIe. A saMsAranI musApharImAM tamAre tamArI sAthe kevA prakArane vaLAva rAkhavo joIe te AgaLa dekhADIe chIe. 151 vaLAvAnuM svarUpa jaNAve che - jinadharma rakSaka te sahAyaka paNa vaLA jANIe,. tehanI sAthe rahI jJAnAdi dhana saMbhArIe; - yoganI sthiratA dharIne dharmasAdhana sAdhaje, amATe kAma laTArA taNe bhaya hAlaje. 15ra artha -A saMsAranI musApharImAM zrIjinezvara deve kahela tripuTI zuddha dharmaja rakSaka eTale rakSaNa karanAra che, tathA sahAyaka eTale madada karanAra paNa eja dharma hovAthI zrI jainadharma eja sAce vaLAve jANa. tene sAthe rAkhIne he bhavya che ! jJAnAdi dhana eTale jJAna, darzana, cAritra vagere Atmika dhananuM rakSaNa kare. vaLI yoganI sthiratA eTale maneyega vacanayoga ane kAyama e traNa yoganI ekAgratA karI eTale e traNene dharmanI aMdara joDIne dharmanI sAdhanA karaje. kAraNa ke yoganI sthiratA vinA dharmakArya sAdhI zakAtuM nathI, ane e pramANe yogane sthira karIne apramAde eTale nidrA vikathA vigere pahelAM kahelA pramAdathI dUra rahIne kAma rUpI luMTArAnA bhayane dUra karaje. 15ra dharmane sAdhavAne vidhi dAkhala daIne samajAve che - ginI ekAgratAmAM bheda saghalI siddhinA, eka sarakhA vAganArA tAra taMbUrA taNA;I ' suNanArane rAjI kare viparItatA e vAgatA, ghe nahi AnaMda raja paNa kAnane kaTa lAgatA. 153 ' '' athacaganI ekAgratA thAya, eTale mananI jevI vicAraNA hoya, te pramANe vacanathI bolatA hoIe ane tene anusAre kAyAnI pravRtti thatI hoya e pramANe jyAre For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bI vijyapadhasUrikRta traNe vega ekaja dharmadhyAnamAM ektAra thAya, tyAre ja saghaLA prakAranI siddhionA bheda eTale ATha prakAranI kahevAtI Rddhi siddhionA sarva bheda siddha thAya che. A bAbatamAM taMburAnA tAranuM daSTAMta jANavA jevuM che. te TuMkamAM A pramANe- jevI rIte taMbUrAnA tAra je eka sarakhA vAgatA hoya te temAMthI nIkaLato sUra sAMbhaLanArane rAjI kare che athavA te sAMbhaLavA game che, paraMtu je eka tAra paNa viparIta rIte eTale ulaTI rIte vAgato hoya to te besUrUM lAge che te pachI badhA tAre viparIta vAge to te jarA paNa AnaMda kayAMthI Ape ? arthAta e besUrA rAga jarA paNa AnaMda ApatA nathI paraMtu kAnane paNa te kaTu eTale apriya lAge che. mATe jema taMbUrAmAM traNe tArane sarakhI rIte vAgavAnI jarUra che, tema dharmanI sAdhanAmAM paNa ganI ekAgratAnI eTale sarakhApaNunI jarUra che. ane e pramANe karavAthI apUrva sAtvika AnaMda prakaTe che. tathA pAchalA bhavamAM ajJAnAdi hetuothI bAMdhelA cIkaNuM karmonI paNa vadhAre pramANamAM jarUra nirjarA thAya che, temaja pariNAme mesanA sukhane paNa jaldI meLavI zakAya che. A prasaMge zrIvItarAga bhASita kaSa cheda ane tApathI zuddha evA dharmanI ArAdhanA karavAthI sAta prakAranI vRddhi thAya che. te A pramANe-(1) zubha gatinuM lAMbu AyuSya, jema dareka avasarpiNImAM pahelA tIrthakaranuM pUrva keDanuM tathA anuttara vimAnavAsI devenuM utkRSTa AyuSya tetrIsa sAgaropamanuM hoya che. te pAchalA bhavamAM sAdhelA nirmala dharmanuM phala kahevAya. (2) yazanI vRddhi eTale cAre dizAmAM yaza phelAya. (3) buddhinI vRddhi (4) sukhanI vRddhi eTale vadhAre pramANamAM bIja buddhi vigere tathA sukhanA sAdhane maLe. (5) lakSmI vadhAre male. (6) puNyAnubaMdhI puNya vizeSa baMdhAya. (7) putrAdi parivAra vadhAre maLe kahyuM che ke -gAyuThThariddhiH vRddhi prajJApuafthAkU dharmavaMtAnavRddhi-dhamasattAka vRddhayaH | 2 | Ane artha upara jaNAvI dIdho che. 153 taMbUrAnA traNa tAranuM daSTAMta dharmanI sAdhanAmAM ghaTAve che - tAra sama mana vacana kAyA pega bahuvidha jANIe, dharma sAdhana sevatA ekAgratA baha rAkhIe; phalabheda sAdhaka sAdhanAmAM sAthe mUla svarUpamAM, nita rahe ekAgratA bahu rAkhaje jinadharmamAM. 154 arthaH--jema taMburAne aneka tAra hoya che tema ahIM mana, vacana, ane kAyAnA ghaNA prakAranA vyApAra rUpa yoga te tAranI jevA jANavA mATe jyAre jyAre dharma sAdhana karatA hoIe tyAre tyAre A traNe yeganI atyanta ekAgratA rAkhavI, paraMtu hAthamAM For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ]. mALAnA maNakA hoya ane mana kaI bhaTakatuM hoya ane meDhethI jApane badale bIjI ja vAta thatI hoya te evI bhinna kiyAvALA bhegathI pUrepUruM phaLa maLatuM nathI. A AzayathI kahyuM che ke dharmanI sAdhanAmAM yoganI ekAgratAnI khAsa jarUra che, kAraNa ke ganI ekAgratAthI ja saMpUrNa phaLa prApta thAya che. sAdhakanI sAdhanAmAM phalana je taphAvata che, te yoganI viSamatAthI ja samaje. bAkI sAdhya haMmezAM mUla svarUpamAM ja eka sarakhuM ja che. mATe he bhavya che ! tame jinadharmanI sAdhanAmAM veganI atyaMta ekAgratA rAkhajo. 154 kyA jIne te lUMTAra lUMTate nathI? A praznano javAba Ape che - pUrNabhAve dharmane pAmela luMTAe nahI, tevA jano tane mUla ciMtA kAmanI na kare sahI; saMkalpanA yege ja have kAma prakaTa vicAratA, nija sAdhya biMdu sAcavIne sAdhya siddhi sAdhatA. 155 artha:-jeo saMpUrNapaNe zrIjina dharmane pAmelA che athavA jeoe dharma yathArthapaNe jANe che tevA dhamI janeja kAmadeva rUpI lUMTArAthI lUMTAtA nathI. kAraNa ke teoe te kAmarUpa luMTArAnI utpattinuM mULa je citA eTale saMkalpa vikalapo tene nAza karyo che. tethI tevA dhama manuSyo kAmanI ciMtA (vicAraNA) sarakhI paNa karatA nathI, paNa kAma utpanna thavAmAM tenuM mULa kAraNa zuM che? tenI vicAraNA karI te mULane ja dUra karavA prayatna kare che, teo pragaTa paNe vicAre che ke saMkalpanA cegathI kAma utpanna thAya che. athavA kAmanI utpattinuM sthAna mana che. tethI kAmane manasija athavA mane ja athavA saMkalpani kahevAmAM Ave che. tethI evA kAmane jitavA mATe manane kabaje ( tAbAmAM ) rAkhavAnI jarUra che. A pramANe vicArIne potAnuM sAdhya bindu eTale je dharmane sAdhavAnuM lakSya che teja tarapha dhyAna rAkhIne sAdhyanI siddhi meLave che, eTale jJAna darzanAdi kSamArga e ja sAdhyane siddha kare che. ema samajIne te traNenI nirmala ArAdhanA ullAsathI kare che. 155 prabhujI bhavya jIvonI sAcI Atmasthiti jaNAve che - saMsAramAM savi ekalA AvyA ane tevA jaze, kAInA na tame tamAruM kaI bhavamAM nA thaze, eka Atama che tamAre yukta jJAnAdika guNe, nitya jANe bAdha tethI sarva zeSa padArthane. 156 For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 [ zrI vijyapadrasUrikRtaartha -A saMsAramAM saghaLA jIva ekalA AvyA che. eTale temane janma thayo tyAre dhana, delata ke vastra vagere sAthe laIne AvyA nathI. ane maratI vakhate paNa sAthe kaMI AvavAnuM nathI eTale aneka prakAre chaLa prapaMca karIne game teTaluM dhana, moTara, baMgalA vigere baMdhAvyA haze te paNa temAMnuM kAMI paNa lIdhA sivAya jevA AvyA hatA tevA ja javAnA che. temaja tame keInA nathI eTale A saMsAramAM strI, putra, pitA, mAtA, bhAI bahena vagere sagAIna je je saMbaMdhe che te tamAma khoTA che, kAraNa ke temAMnA keInA tame kharA sagA nathI, temaja tamArU paNa kaI kharUM saguM A saMsAramAM thavAnuM nathI. kAraNa ke je duHkha udayamAM Ave che te tamAre ekalAne ja jogavavAnuM che. temAMthI lagAra paNa du:kha ke tamArA vatInuM bhegavavAnuM nathI. paraMtu jJAna, darzana ane cAritra guNathI yukta e je AtmA che teja tamAre che athavA tame Atma svarUpa ja cho. ane bAkInA A zarIra vigere sarva padArtho che te sarva tamArAthI jUdA ja che. mATe te AtmAne tathA tenA jJAnAdi guNane ja nitya tarIke jANavA yogya che. bAkInA tamAma padArtho AtmAthI bAhya che eTale jUdA che ema jANavuM. 156 duHkhane ApanArA saMgane choDavAnuM kahe che -- saMga lakSaNa te padAthe duHkha sahyA sAgathI, bhavamAM anaMtI vAra bhavya jano tame kaTa mohathI; saMyoga saMbaMdha na rAco vibudha cheDI ratnane, zuM kAca laIne rAcaze? jhaTa choDa ajJAnane. 157 artha:-duHkhanuM mUla saMyoga che, ane te sAMsArika padArthonA saMyogathI A saMsAramAM tame anaMtI vAra duHkhane sahana karyA che kahyuM che. ke saMghomUtrA veba pattAsuparaMparA (zarIra Adi saMga eja jenuM mULa kAraNa che evI duHkhanI paraMparAne A che ghaNu vAra pAmyA che. ) mATe he bhavya jana ! tame te kUDa kapaTavALA mehanA saMyogathI saMbaMdhathI rAjI thAo nahi. kAraNa ke tenAthI tame bhUtakALamAM ghaNuM du:kha sahana karyuM che ane haju paNa ethI tamAre bhaviSyamAM ghaNuM sahana karavuM paDaze mATe evA sagavALA saMbaMdhamAM rAcaze nahiM. zuM vibudha eTale paMDita purU ratnane mUkIne ane kAcane meLavIne rAjI thAya ? arthAt paMDita purUSa kAca meLavIne rAjI na ja thAya. mATe he bhavya jIvo ! te mahathI vadhelA ajJAnane tame tyAga karo. 157 anAdi kAlathI saMsAramAM laDAI konI thayA kare che? te jaNAve che -- saMsAra raNabhUmI viSe cAle anAdi kAlathI, cAritra nRpanuM moha nRpanuM yuddha pUrA jesathI; For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 125 - prathama nRpa cAritranA AnaMdane samajAvata, che. pratyakSa bhAve meha nRpanA julmane darzAvate. 158 : , artha: A saMsAra rUpI raNabhUmi eTale yuddha kSetramAM anAdi kAlathI (kAraNa ke A saMsAra keIna karelo nathI mATe tenI Adi eTale zarUAta nathI.) cAritra rAjAnuM ane meha rAjAnuM yuddha pUra jozamAM cAlI raheluM che. temAM cAritra rAjA prathama cAritranA AnaMdane samajAve che ane sAthe sAthe meha rAjAnA vazamAM paDelA jIvo upara aneka prakAranA julmo thAya che eTale te jene ghaNI ghaNuM rIte duHkha Ape che te vAta pratyakSapaNe dekhADI Ape che. 158 cAritra rAjA saMsArI jIne kevI hitazikSA Ape che te jaNAve che -- AtmahitanI zuddha zikSA bhUrijanane Apo, - meha kerA pAzamAMthI kekane choDAvate; he bhavya jIvo! mohano vizvAsa raja karaze nahi, eNe karyA herAna tamane ema hAla kare sahI. 159 ... artha vaLI cAritra rAjA meha rAjAne vaza paDelA ghaNA mANasone eTale AtmAone hitakArI sAcI zikhAmaNa Ape che. ane temane bodha pamADI keTalAya chone te moha rAjAnI duSTa jALamAMthI choDAve che. te cAritra rAjA kahe che ke he bhavya che ! A mehane tame lagAra paNa vizvAsa karaze nahi. kAraNa ke eNe ja tamane phasAvIne atyAra sudhI herAna herAna karyA che ane hAla paNa teja tamane herAna karI rahyo che. 159 moharAjAnA jume cha kalekamAM jaNAve che -- Atmahitane bhUlIne bebhAna thaIne AthaDe, saMsArI jana kSaNamAM hase nAce ane kSaNamAM raDe, deva gurU ne dharmanI zraddhA taje vratasAdhanA, . lIghela vrata melAM kare e julma jANe mehanA. 160 artha -A mahine lIdhe saMsArI jIvo pitAnuM kharuM Atmahita-Atma svarUpa bhUlIne eTale pitAne zuM hitakArI che ane zuM ahitakArI che te bhUlI jaIne ane je ahitakarI. eTale nukasAnakArI che tene hitakAraka gaNune ane hitakArIne ahita rU5 gaNune e rIte bhAna bhUlIne saMsAramAM athaDAyA kare che. vaLI A mohanI jALamAM For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vizvArikRta phasAela che kSaNamAM hase che kSaNamAM nAce che ane kSaNamAM raDavA mAMDe che, vaLI. AtmahitanuM bhAna bhUlavAthI satya deva, gurU ane dharmanI zraddhAne tathA vratanI sAdhanAne tyAga kare che. ane je vrata lIdhelAM hoya tene malIna kare che eTale dUSaNe lagADI barobara pALatA nathI. he bhavya ja ! tame A badhA meha rAjAnA julamo ja che ema jANaje. 160 rati ati bhaya zeka dhAre ne dugachA paNa kare, | vedane paravaza banIne mithune rati paNa dhare, AzA gulAmI AdarI unmattanI pere phare, madirA samA e meha kerA jANavA cALA khare. 161 artha-vaLI A mahine vaza paDelA saMsArI jIvo ghaDIkamAM rati eTale prIti kare che ane ghaDIkamAM arati eTale aprIti kare che. vaLI bhaya eTale bIkane ane zeka eTale dIlagirIne dhAraNa kare che tathA durga chA eTale jugupsA (azuri padArtha joIne meM maraDavuM athavA nAka caDhAvavuM te) kare che. tathA veda eTale viSayabheganA abhilASane parAdhIna thaIne mithunamAM eTale kAmakrIDAmAM paNa rati eTale prIti kare che. vaLI AzA eTale vividha prakAranI abhilASAne vaza thaIne tenI gulAmI kare che, ane e rIte AzAne dAsa banIne unmattanI eTale gAMDAnI peThe pharyA kare che. A badhA madirA eTale dArU sarakhA mehanIya karmane cALA (ceSTAo) jANavI. jema madirA pInArane potAnA hitAhitanuM bhAna rahetuM nathI, jema tema bakavAda karyA kare che ane lathaDIyAM khAyA kare che tema mehanIya karmanA udayathI paNa jIvananI AvI avasthA thAya che mATe "ma aa modI" e vacanathI karmane zAstramAM madirA sarakhuM kahyuM che. 161 ajJAnI janane maharAjA vividhalAlaca Apate, tima banAvI dAsa jevAM nIca kAma karAvate meha saMsArI taNuM ajJAna bhUri vadhAra, teo kare tiNa atizaye vyApAra je aNachAjato. dura artha- A moha rAjA ajJAnI manuSyone judA judA prakAranI aneka lAla Ape che ane temane potAnA nekara jevo banAvIne temanI pAse nIca eTale adhama athavA nahi karavA yogya kAme karAve che. vaLI A mehanIya karmarUpI rAjA saMsArI jImAM ghaNuM ajJAna vadhAre che tethI tene sAcA khoTAnI samajaNa ja paDatI nathI. tethI tene vaza thayelA te cha aNachAjate eTale pitAne kare na ghaTe te ane ghaNA azubha karmabaMdhane karAve te vyApAra baMdha kare che. 1dara For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 dezanAciMtAmaNi ] viSayAdimAM Asakti dharatA tima parigrahane vaLI, jAla jevA khetI Adika anya paNa tevA vaLI; vyApAra karate te kSaNe sahakArI kAraNa gaNu bele, rAgAdi rogavikAra darzAve ja jarUra paLe paLe. 163 artha-vaLI mahine vaza thaelA A che IndriyonA viSayamAM Asakti eTale tanmayapaNAne dhAraNa kare che. tathA jALa sarakhA (temAM sapaDAvAthI nIkaLavuM muzkela paDatuM hovAthI jALa sarakhA) parigrahamAM sapaDAya che. eTale ghaNA prakAranI vastuo dhana dhAnyAdika bhegAM karavAnI IcchA (marathI kare che ane tene mATe khetI vagere ghaNA jIvanA ghAta thAya tevA AraMbha samAraMbhanA pApa vyApAra kare che. te vakhate sahakArI kAraNa gaNa eTale rAgAdikamAM sahacArI nimittonA samUharUpa je vyApArAdinA belathI rAgadveSa vagere roge te pite ja. pitAnA vikAro paLepaLe eTale vAraMvAra jemAM dekhADe che. arthAt sAvadha vyApArAdi sahakArI kAraNathI chamAM rAgadveSarUpI reganA vikAro che ema spaSTa samajAya che. 163 A sthitimAM dharmakaraNI karatA paNa Adara vinA, dukhanA samayamAM te na rakSaka hoya udaye karmanA tethI prasaMge dhana taNo vyaya hoya tyAre zUlathI, pIDAya jima tima duHkha pAme tema ISya dAhathI. 164 artha -AvI avasthAmAM te rAgAdi regavALe jIva dharmakaraNI karavA jAya che. paraMtu temAM Adara rahetuM nathI, kAraNa ke dharmakaraNa rAgAdikanA abhAvarUpa AragyatA hoya to ja barAbara banI zake che. jethI anAdarapaNe karelI te dharmakaraNI jIvane duHkhanA samaye rakSaNa karanAra thatI nathI ane rogane udaya cAlato hovAthI prasaMga Ave davA vigeremAM paisAne kharaca kare paDe che. te vakhate ghaNI mahenatathI bhege karelo paiso paNa na chuTake kharacavo paDate hAvAthI peTamAM zULa upaDayuM hoya tema pIDAya che. te sAthe karyA eTale adekhAI rUpa dAhathI eTale tApathI paNa duHkha pAme che. 164 bahu baLe.nija hRdayamAM muMjhAya muMDI savi jatAM, kAmavara saMtApathI pIDAya ugharANI thatAM; rabAya dhana kerA abhAve ema keIka avasare. - loka paNa apajaza taNAM vacano vadanathI uccare. 165 artha --roga saTTA vigeremAM sapaDAvAthI davA vageremAM pitAnI saghaLI muMDI tyAre For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 [[ bI vijyapadhasUrikRtakhalAsa thaI jAya che tyAre pitAnA hRdayamAM te ghaNe muMjhAyA kare che. ane kAma eTale viSayabhegarUpI tAvanA saMtApathI pIDAyA kare che. eTale A viSayabhegenI sAmagrI maLavA chatAM huM te jogavI zakatA nathI ema manamAM banyA kare che. vaLI rogAdi nimitte thayela kharcanuM jyAre devuM vadhI jAya che tyAre leNadAranI ugharANI thatAM dhana nahi hovAthI rIbAyA kare che. vaLI koIka prasaMge lake paNa pitAnA mukhathI apayazanAM vacane bele che athavA saMbhaLAve che. 165 meha kevA pApa karAve che? te jaNAve che-- iSTa putrAdika viyoge tima aniSTa jvarAdinI. pIDA prasaMge kheda pAme A nizAnI mehanI; mithyAtvanA unmAdane saMtApa jAge mahine, dharma sAdhanamAM dhare te tIvra arUci bhAvane. 166 artha-mehane vaza paDelA saMsArI jIva pitAnA vhAlA dIkarA, dIkarI, strI vagere viga thAya tevA prasaMge, temaja pitAne vhAlA na lAge evA navarAdika eTale tAva vagerenI pIDAnA prasaMge kheda pAme eTale zeka kare te mehanIya karmanI nizAnI jANavI. kAraNa ke mehanIyanA uchALAne lIdhe ja eka priya ane bIjuM apriya lAge che. eTale eka vastu upara rAga ane eka vastu upara dveSa thAya che. mehI jIvone eTale mehanIya karmanA udayavALA jIvane mithyAtvanA eTale sudeva, sugurU ane sudharma upara azraddhA karAvanAra mithyAtva mehanIya karmanA udayathI unmAdane eTale ekamAM rAga ane ekamAM dveSa rUpI ghelachAno saMtApa jAge che eTale utpanna thAya che jethI karIne dharmanI sAdhanA karavAmAM paNa tene atyanta arUci eTale aprIti utpanna thAya che. 166 mahArAjAnA julma jaNAvIne tethI thatA raudra vikalpa pAMca lokamAM jaNAve che - uMca koTIne chatAM seve apacce snehathI, meha kerA eha julma nA ThagAze ehathI; / A maha bhavijananA hRdayamAM vaidra bhUri vikalpane, prakaTAvate Ima jehathI teo kahe nA zAMtine 167 artha -uMcakeTinA eTale uttama kulanA hovA chatAM paNa snehathI apacca eTale pitAne ahitakara padArthonuM sevana kare che. A badhA mehanIya karmanA julma che, ema jANIne he bhavya che ! tame e mehanIya karmathI ThagAze nahi. vaLI A mehanIya karma bhavya jIvonA hRdayamAM paNa ghaNA prakAranA bhayaMkara saMka95 vika utpanna kare che. jethI karIne te jIne A saMsAramAM kSaNa mAtra paNa zAMti maLatI nathI. 167 For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 paraNIza huM bahu ramaNIne rUpe bhuvanane jItaze, teo kalA cAturya darzAvI bRhaspati jItaze; khuza karaze vibudha jananA cittane vijJAnathI, te strIono hRdaya vallabha huM thaIza ati raMgathI. 168 artha-rUpamAM traNa bhuvanane jItanArI eTale traNa bhuvanamAM ati suMdara svarUpavALI ghaNI strIone huM paraNIza. ke je strIo kalAnI caturAI dekhADIne bahaspati (devanA gurU) ne paNa jItaze. tathA potAnA vijJAnathI eTale vizeSa prakAranA jJAnathI paMDita purU nA cittane paNa khUza karaze. evI suMdara rUpavALI, kalA caturAIvALI ane vijJAnavALI strIone huM ghaNuM AnaMdathI hRdayavallabha thaIza eTale pati thaIza. te mehita AvA saMka9pa mehanA uchALAne laIne kare che. 168 sahaze na paranara gaMdha paNa tarachoDaze nA ANane, | mArI ramAo Apaze nita cittanA AnaMdane, haraNa karaze cittanuM nAnA vilAsa batAvIne, pAmIza huM zuci dakSa sevA kuzala gaNI parivArane. 169, artha-valI A mArI ramA eTale strIo para purUSanI gaMdhane paNa sahana karaze nahi eTale mArI strIo mArA sivAya bIjA keI para purUSa tarapha joze paNa nahi. ane teo mArI AjJAne paNa tarachoDaze nahi eTale teone huM je pramANe kahIza te pramANe vartaze. vaLI te mArI strIo haMmezAM mArA manane AnaMda Apaze. temaja teo judA judA prakAranA vilAsa eTale kAmakrIDAnA prakAra jaNAvIne mArA cittanuM haraNa karaze. vaLI huM zuci eTale pavitra, dakSa eTale catura ane sevA kuzaLa eTale mArI baradAsa karavAmAM ati nipuNa ane guNavAna evA parivArane meLavIza. ema paNa vicAre che. 169 vara mahela mahAra camakaze tyAM rAzi suMdara ratnane, * kanakAdi agaNita zobhaze muja mahelamAM AbhUSaNe 1 upajAvaze AnaMda cInAMzu pramukha tima upavana, samudAya ratha adhAdine mAre samUha padAtine 170 atha-mArA uttama mahela eTale baMgalAo caLakaze, jethI dekhanArA bIjA leka te joine aMjAI jaze. te mahelamAM sArA sArA hIrA mANeka vagere ratnanA samUha 17 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 [ zrI vijayaparikRta caLakATa karaze. vaLI pAra vinAnAM senA vagerenAM ghareNuM paNa mArA camakatA mahelamAM ghaNA zobhI uThaze. vaLI cInAMzu eTale uttama prakAranA rezamI vastro, temaja upavane eTale bagIcAo, ratha, gheDA, tathA meTara vigere uttama vAhanene samudAya, tathA padAti eTale page cAlanAra sevakone samUha mane ghaNo ja AnaMda pamADaze 170 muja caraNamAM bhUpa namaze rAjyanI meTAIthI, huM thaIza bhUpAla meTe tima rasAyaNa yogathI raMge jarAdikathI rahita kAyA banAvI karaNanA, ! sukha bhogavIza lahIza gaNane vinayI suMdara tanayanA. 171 artha -mAruM rAjya ghaNuM moTuM hovAthI rAjyanI vizALatA joIne bIjA rAjAo mArA caraNamAM namaze. eTale bIjA rAjAo paNa mArI sevA karaze. vaLI rAjyanI moTAIthI huM moTe bhUpAla eTale save rAjAomAM moTe rAjA thaIza. vaLI rasAyaNayugathI eTale navA navA prakAranI puSTidAyaka davAonA sevanathI mAruM zarIra jarAdika eTale ghaDapaNa vagerethI rahita laSTa puSTa banAvIza. ane evA majabUta bAMdhAvALA zarIra vaDe huM karaNanA eTale pAMce IndriyanA viSaya sukho bhegavIza. tathA huM vinayavAna ane suMdara putronA samUhane pAmIza. eTale huM ghaNA putra putrIo Adi moTA parivAravALo thaIza. 171 viSenI bInA pUrI karIne cAritra rAjA saMsArI jIvone hitazikSA Ape che - zekhacallInA manoratha moha bhUpa karAvate, Atmahita zuM ehathI Ima caraNa bhUpa jaNAvate; caraNa kerI sAdhanAthI zAzvatAM sukha pAmIe, mohanA paDakhe rahIne Atmahita na bagADIe. 172 atha-AvA AvA ghaNA prakAranA zekhacallIna jevA manero meha rAja karAve che. AvA AvA vicArethI he bhavya jI! tamAruM Atmahita (bhaluM) thavAnuM che? ema cAritra rAjA mehamAM phasAyelA jIne samajAve che. vaLI kahe che ke-je tame cAritranI ArAdhanA karaze te tethI mokSanAM zAzvata sukha pAmaze. paraMtu tame duSTa mohanA paDakhe rahIne eTale mehane vaza thaIne tamArA pitAnA AtmAnuM hita bagADaze nahi. ahIM zekhacallInuM daSTAMta TUMkAmAM A pramANe jANavuM- keI brAhmaNa bahu garIba hatuM. tethI te pite bhikSA vRttithI loTa vigere mAgI lAvIne pitAnI AjIvikA calAvatuM hatuM. eka divasa keI sArA nagaramAM bhikSA mAgavA For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 131 jatAM leTa joIe, te karatAM vadhAre maLyo, te loTa bhIkSA pAtramAM bharI rAkhI rAtre kaI maMdiranA oTalA para sUto che te vakhate sUtAM sUtAM zekhacallInI mAphaka vicAra karavA lAgyuM ke Aje A vadhArAne loTa maLe che, tene AvatI kAle gAmamAM vecI je paisA Avaze te saMgharI rAkhIza. ane keTalAka divasa sudhI AjanI mAphaka vadhAre loTa maLatAM te vecI vecIne huM ghaNuM dhana bheguM karI, te vaDe eka dukAna mAMDIza, te dukAnamAM sAre dhaMdhe cAlatAM huM dhanavAna thaIza, tyAre eka strI paraNIza, te mArI strIne eka chokaro thatAM te mATe thaze tyAre dukAne AvI kaheze ke "bApA jamavA cAlo" tathA strI ane putra mArUM kahyuM nahi mAne, ane mArI sAmuM belaze, te huM Ama eka lAta mArIza, A vicAramAM ne vicAramAM teNe kharekhara eka lAta lagAvatAM loTanA vAsaNa ( tAMbaDI vaTaloI) ne lAgI tethI saghaLo loTa eTalA uparathI nIce paDI verAI jatAM dhuLa bhege thaI gayo te sAthe A brAhmaNanA badhA mane ratho dhULa bhegA thaI gayA. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. AmAMthI sAra e levo ke-AvA vicAravALA ane te zekhacallIo jANavA. e rIte saMsAramAM paNa huM Ama karIza huM tema karIza vigere bhAgya ane gajA vinAnA moTA meTA havAI vicAra karanArA saMsArI jIvo paNa upara kahelA zekhacallI brAhmaNanI jevA ja jANavA, kAraNa ke jIvanuM dhAryuM kaMI banatuM nathI, dhAre kaMI ne thAya kaMI, mATe evA zekhacallI sarakhA beTA manoratha bhAvavA e eka mUrkhAI jANavI. A bAbatamAM bIjuM paNa daSTAnta che te A pramANe eka vAgharI vanamAM jaI madhapUDe pADI madhane gADe bharI zaheramAM vecavA jAya che. rastAmAM cAlatAM cAlatAM vicAra kare che ke A madhane gADe vecatAM je paisA Avaze tenAM huM iMDAM laIza, temAMthI maraghInAM baccAM thaze. te vecI eka bakarI laIza, te bakarI viAze, tyAre tenAM baccAM thaze, te vecI eka gAya laIza, jamInamAMthI thatA varaso varasanA anAja vigerene vecI je dhana bheguM thaze tenI eka bAyaDI lAvIza. te bAyaDIne chokarAM thaze ane mane jamavA bolAvavA Avaze tyAre kaheze ke-bApA khAvA cAlo tyAre huM Ama DokuM dhuNAvIza (nA kahIza) A vicAramAM teNe kharI rIte DokuM dhuNuMvatAM madhane gADo jamIna para paDI gaye, ne madha DhoLAI jaI dhULa bhegu thayuM ane e zekhacallI vAgharInA paNa sarva manera-vicAro dhULa bhegA thaI gayA. e pramANe saMsArI jInA "huM Ama karIza ne huM tema karIza" vigere vicAra paNa e zekhacallI vAgharInA jevA jANavA. 172 eja hitazikSAne ja prasaMga cAle che - - narakAdi durgatimAM ghaNA saMsArane A nAkhatA, duHkha nigoda taNAM anantAM bahu samaya te Apa For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra ( zrI vijaya pavaritahita zikhAmaNa sAMbhaLIne bhavya jana baLIyA thatA, meha nRpane caraNa kerA zaraNathI ja harAvatA. 173 artha-A meha rAjA narakAdi gatiomAM eTale naraka, tiryaMca vagere duHkhadAyI gatiomAM ghaNuM ene nAkhe che. eTale mehane vaza thaelA ja naraka vagere azubha gatiomAM jAya che ane tyAM aneka duHkhane bhagave che. vaLI te maharAjA nigodamAM ananta duHkhane ghaNu samaya sudhI Ape che. eTale mohane vaza thanArA jIvo nigadanAM janma maraNa rUpa mahA bhayaMkara duHkha bhogave che. AvA prakAranI AtmAne hita karanArI zikhAmaNa sAMbhaLIne je bhavya jene ke jemane uddhAra najIkamAM ja thavAnuM che tevA ja jIvo dharmamAM baLavAna thAya che eTale pitAne pramAda choDIne mahine ocho karIne harSathI nirmala dharmanI sAdhanA kare che. ane cAritra rAjAnuM zaraNa laIne meha rAjAne harAve che. eTale meha rAjAne ThaMDAgAra karI de che. 173 sarva karmomAM mehanI mukhyatA jaNAve che - azubha hetu sevanArA jIvane e kanaDate, zeSa kamene vaLI utsAhathI uzkerate ATha kame mAMhi meTo moha tyAM mithyAtvanI, mukhyatA vaLI jANavI tenI kahI che sthiti ghaNI. 174 artha -A meha rAjA je azubha hetune eTale AtmAne ahitakArI AcaraNane sevanArA hoya che tevA jIvone ja kanaDe che eTale duHkha Ape che. eTaluM ja nahi paraMtu jJAnAvaraNIya vigere bIjA karmone paNa utsAhathI eTale sahAya ApIne e meharAjA uzkere che eTale mehane anusAre bIjA karmone paNa ocho vatto udaya thAya che. ATha karmonAM nAma A pramANe-(1) jJAnAvaraNIya, (2) darzanAvaraNIya, (3) vedanIya, (4) mehanIya, (5) AyuSya, (6) nAma, (7) gotra ane (8) aMtarAya, A ATha karmomAM mehanIya karma sauthI moTuM che, kAraNa ke jyAM sudhI mehanIyane udaya baMdha paDato nathI tyAM sudhI bIjA karmonA udaya paNa baMdha paDatA nathI. te mehanIya karmanA aThThAvIsa bheda che temAM mithyAtva mehanIya karma mukhya che. kAraNa ke te meha rAjAne sauthI seTe subhaTa che, ane tenI sthiti sauthI vadhAre eTale sIttera kaDAkaDI sAgaropama pramANa che. tenA jeTalI bIjA koI karmanI sthiti nathI. kAraNa ke bIjA karmomAM nAma gotranI 20 keDA keDI sAgaropamanI sthiti che tathA jJAnA darzanAra vedanIya ane aMtarAyanI 30 koDA keDI sAgarepamanI sthiti kahI che. ane AyuSyanI tetrIsa sAgaropamanI sthiti jaNAvI che. 174 For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocitAmaNi 1 133 saMsArane TavInA jevo kahyo, e khInA pUrI karIne mehane jItavAno upAya jaNAve che.-- evuM vicArI sevajo huM vijanA zubha hetune, AdhIna nA banaze| kadI du:khadAyI AvA mehane; saMsArane aTavI kahyA tevA prasaMge meAhanI, cAritranI mInA kahI " nAM na me " A mannanI. 195 saMsArane zmazAnanI jevo kahIne te hRSTAMta e zlokamAM jaNAve cheH-- karI sAdhanAne mama ahu A mAtu kerA maMtrane, jItajo tame samazAna jevA sAMbhaLI saMsArane; krodharUpI gIdha pakSI aratirUpa ziyAlaNI, kAmadeva dhuvaDa phare cAre dizAmAM mRtakanI. 196 artha:--A pramANe vicArIne huM bhavya janA ! tame zubha hetune eTale AtmAne hitakArI dharma sAdhanAdi hetuone sevajo. jethI tamArA uddhAra thaze. ane ghaNI ghaNI rIte jIvAne du:khI karanAra A me!hanIya karmanA paDakhe kadApi raheze nahi. e pramANe A saMsArane aDhavInI upamA ApI te prasaMge mAhanIya karma ane cAritranI hakIkata jaMzuAvI dIdhI. 'nAha... na me'huM kAIneA nathI ane mArU kAi nathI A mantranI sAdhanA karI eTale huM kANu chuM ? mArUM kANu che enI Atmika dRSTie vicAraNA karIne A mAhanIya karma ne jItajo. je maMtra mamatA karAve che, A mArUM che, evI bhAvanA karAve che te bhUlI jajo. vaLI he bhavya jIve ! A saMsArane smazAnanA jevA jANajo, kANu ke temAM krodha rUpI gIdha pakSio rahe che. ane vividha prakAranI arati rUpI ziyAlaNIe rahe che, kAmadeva rUpI ghuvaDa rahe che, jee A saMsAra meAhita jIva rUpI mRtakanI eTale maDadAMnI AsapAsa pharI rahyA che. 175-176 zAka agni saLagatA apakIrti rUpI bhasmane, AsapAsa dhare kahyA samazAna sama saMsArane; samazAnamAM je pAMca vAnAM teha che saMsAramAM, Ima vicArI cittamAMhe DhIla na kare. dharmamAM, 177 artha:--vaLI A saMsAra rUpI masANamAM zAka rUpI agni saLagI rahyo che. kANu ke jema agni vastuone khALe che tema A zAka rUpI agni jIvane du:khI banAvavA vaDe For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI vijyapaddhatijenAM mana bALI rahyo che. vaLI te cAre bAju apakIrti eTale apajaza rUpI rAkha dhAraNa kare che. A pramANe mazAnamAM jema gIdha pakSiya, ziyALa, ghuvaDa, agni ane rAkha hoya che tema A saMsAramAM paNa, krodha rUpI gIdhe, arati rUpI ziyAla, kAmadeva rUpI ghuvaDa, zeka rUpI agni ane apakIrti rUpI rAkha che. mATe A saMsAra phamazAna bhUminA jevo che evuM vicArIne he bhavya jIva ! tame dharmanI sAdhanA karavAmAM lagAra paNa DhIla (vilaMba) karaze nahi eTale dharma kAryamAM pramAdI banaze nahi. 177 - saMsAra masANayA lADavA je tathA khATI chAzanA bhajana jevo che ema daSTAMta daIne samajAve che - zamazAna kerA lADavAnI jeha saMsAra A, zo svAda? temAM bahu vicAre cheDanAra tarI gayA; tema khATI chAza jevo bhava dIe te khedane, A sAMbhaLo dvAdaza tilaka karanAranA dRSTAMtane. 178 | artha -vaLI A saMsAra smazAnanA lADavA sarakhe che, jema smazAnanA lADavAmAM svAda nathI tema A saMsAramAM paNa svAda eTale sukha nathI, mATe saMsArane masANIyA lADunI upamA ApI che. mATe tame A bAbatane ghaNe uDe vicAra karaje. jeoe A saMsArano tyAga karyo che, eTale cAritra laIne barobara rIte tenuM pAlana karyuM che teo A saMsArane tarI gayA che. vaLI A saMsAra khATI thresanA je che kAraNa ke te khAvAthI jema kheda thAya che tema A saMsAra paNa kheda Ape che. tenA upara bAra tilaka karanAranuM daSTAnta A pramANe jANavuM -eka vakhata eka gAmamAM eka sanyAsI Avyo hato. tene tapasyAnA pAraNe ghaNuM mANaso Adara satkAra karIne jamavAnuM AmaMtraNa ApatA hatA. te sarvane tyAM kapALamAM tilaka vagere zAbhA karI jamavA jato, ne lADu Adi miSTAna uDAvato hato. te sanyAsI pAse eka kuMbhAra paNa vAraMvAra Avato hate. te kuMbhAra sanyAsIne meTo bhakta banyuM hatuM. teNe paNa eka vakhata sanyAsIne pitAne ghera jamavA AvavA mATe AmaMtraNa ApyuM. saMnyAsIe paNa kuMbhAra pitAne parama bhakta che ane sAruM jamavAnuM maLaze evI AzAe AmaMtraNa kabUla rAkhyuM. jamavA jatI vakhate teNe potAnA kapALamAM haMmeza karatA vadhAre bAra tilaka kya, kuMbhArane tyAM jaIne te jamavA beThe. tyAre kuMbhAre khATI chAsanI gheMsa pIrasI, te gheMsa ghaNuM khATI hatI eTale jevI khAdhI ke tarata saMnyAsIne pastAvo thayA. pachI jema jema khAte gaye tema tema eka eka tilaka bhUMsate gayo. A joIne kuMbhAre pUchayuM ke mahArAja Ama kema kare cho ? tyAre saMnyAsIe kahyuM ke bhAI "Isa jojana para bAra tilaka" huM te moTA miSTAnnanI AzAe ahIM AvyuM, ane tene badale mane khATI chAsanI ghUsa maLI. ahIM For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 dezanAcitAmaNi ] daSTAMta pUruM thayuM temAMthI sAra e le ke jema saMnyAsIne khATI chAsanI gheMsa khAtAM kheda thaye, tema A saMsAra paNa khATI chAsa jevo jANa. je moTI moTI AzAo bAMdhI saMsAramAM Asakti rAkhe che temane Akhare sanyAsInI jema kheda karavo paDe che. 178 : saMsAra jherI jhADanA jevo che, ema be zlokamAM jaNAve che ke A saMsAra jherI jhADa je jema chAyAdika traNe, hAya vRkSe tema saMsAre jaNAye te traNe; ", dravya AzA chAMyaDI je viSama mUcchane kare, strI vilAso puparasa phaLa duHkha durgatinAM khare. 179 ' artha-A saMsAra jherI jhADanA je kahyo che. jema jhADane chAyAdika eTale chAMyaDo vagere traNa vAnAM hoya che tema te traNe vAnAM saMsAramAM paNa hoya che. te AvI rIte -jema jhADane chAMyaDe che tema A saMsAra rUpI jhADane AzA eTale navIna navIna abhilASA rUpI chAMyaDe che. je AzAne laIne viSama eTale duHkhadAyI mUcha athavA mamatva thAya che. vaLI jema vRkSane puchyuM hoya che tema A saMsAra rUpI vRkSanA strInA vilAso eTale hAvabhAva vagere rUpI puSpa rasa jANu. tathA jhADane phaLa hoya che tema A saMsArarUpI vRkSanAM durgati eTale naraka vagere durgationAM je dukho te rUpI kharAba phaLa jANavAM. 179 saddabuddhine dharanAra jIva chAyA viSe paNa tehanA, zuM rahe? daSTAna lezo nA kadI paNa mUrkhanA hAya hAni viSatarUnA sevane saMsAranA, sevane paNa tema thira sukha tyAgamAM saMsAranA. 180 * artha -AvA bhayaMkara saMsArarUpI vRkSanA chAMyaDAmAM paNa sadabuddhi eTale sArI buddhinA dharanAra bhavya che zuM kadApi paNa rahe? arthAt na ja rahe. he bhavya che ! tamAre mohita mUrNa jIvanA daSTAMta levAM nahi. eTale mUrkha manuSyanI peThe AcaraNa karavuM nahi. kAraNa ke jema viSavRkSanuM sevana eTale Azraya karavAthI nukasAna thAya che tema saMsAra rUpI vRkSanuM sevana karavAthI paNa AtmAne nukasAna thAya che, mATe saMsArane tyAga karavAmAM ja thira sukha eTale kAyama rahenArUM mekSarUpI sukha raheluM che ema samajavuM. 180 saMsAranI bAbatamAM tene kedakhAnA jevo jaNAve che | snehanArIne nigaDanA jeha saMsAramAM, svajana subha samA draviNa baMdhana samuM saMsAramAM For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 [ zrI vijyavasativyasana bilathI viSama A saMsAra kArAgArane, joI kyAre paNa na have prema samajI manuSyane. 181 artha -saMsAranI aMdara strIne prema nigaDa eTale beDInA je che, kAraNa ke beDImAM sapaDAelA manuSyathI jema nIkaLI zakAtuM nathI tema A strInA premarUpI adazya (na dekhAya evI) beDImAM sapaDAelA jIvothI paNa dharmakArya banI zakatuM nathI. vaLI svajane eTale kuTuMbIo subhaTa eTale laDavaiyA samAna che. kAraNa ke jema laDavaiyAo jelanuM rakSaNa kare che ane kedamAM purAelA jIvane nAzI javA detA nathI tema kuTuMbIjane paNa saMsArarUpI kedakhAnAmAMthI nIkaLavA IcchatA jIvane nAzI javA detA nathI. draviNa eTale piso baMdhana sarakho che, kAraNa ke jema baMdhanamAMthI chUTavuM muzkela che tema mahI ne paisAno tyAga kare ghaNuM muzkela che tethI ja paisAne agiAramAM prANanA jevo ko che. tathA vyasana eTale Adhi, vyAdhi ane upAdhi rUpI saMkaTathI bhayaMkara evA A saMsArarUpI kedakhAnAne joIne samajadAra manuSyane to tene viSe kadApi paNa prema hote ja nathI. 181 saMsArane kedakhAnAnI sAthe sarakhAve che - cAra vAnAM mukhya kArAgAramAM jima tima IhAM, beDI subhaTa bila baMdhano ethI jarAe sukha kihAM; kacarA samA saMsAramAM zuM sAra DuMgarI lasaNamAM, hoya zuM kapUra kerI gaMdha samaje zAnamAM. 182. artha-saMsArane kArAgAra eTale kedakhAnAnI upamA zA mATe ApI te jaNAve che-jema kedakhAnAmAM sthala daSTie cAra vastuo mukhya heAya che. 1 beDI, 2 subhaTa, eTale kedakhAnAnA rakhavALa, 3 bila eTale khADA khaLIyA, 4 baMdhana, A cAra vastu, ene laIne jema kedakhAnAmAM jarA paNa sukha hotuM nathI tema kedakhAnAnA jevA saMsAramAM paNa sukha kayAMthI hoya ? athavA nathI ja. athavA kacarA samAna A saMsAramAM sArI zuM hoya ? na ja heya. kAraNa ke kacaro jema nakAme che, athavA pheMkI devA jevo sAra vinAno che tema A saMsAra paNa jANa. zuM DuMgarI ane lasaNamAM kadApi paNa kabranI. gaMdha hoya ? naja hoya, kAraNa ke te durgadhathI bharelI che, tema saMsAramAM paNa khenI dudha bharelI che. sukhanI sugaMdha lagAra paNa cheja nahi. mATe he bhavya ! tame zAnamAM eTale DuM kahevA vaDe samajI jAo. kAraNa ke A bAbata ghaNuM kahyuM ane haju paNa jarUrI jaNAvIzuM. 182 For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 136 saMsAramAM jIve bekaDAnI jema me me eTale mAruM mArUM' ema bolyA kare che, ema jaNAve che - dhana geha mArA putra nArI ema manamAM mAnatA, ajJAnathI saMsArI jana bahu ApadAne pAmatA; jhAMjhavAnA nIra jevA bhava taNA sukhamAM dhare, AnaMda mAyA jAla bhavamAM budhataNuM mana kima Thare. 183 artha:--A dhana mArUM che, A ghara mAruM che, A putra mAre che, A strI mArI che ema saMsArI jIvo potAnA manamAM mAnyA kare che ane bIjAnI AgaLa kahe che. ane A mArApaNAnI khoTI mAnyatAne lIdhe ghaNI ApadA eTale dukha bhogave che. dhanane tathA gharane sAcavavAnI pIDAmAM, tathA putra ane strI mATe dhana kamAvavAmAM vageremAM ghaNAM prakAranAM duHkho bhogave che. teo jhAMjhavAnA nIranA jevA A saMsAranA sukhamAM AnaMda mAne che, kAraNa ke kharUM sukha kayuM che? tenI samajaNa nahi hovAthI duHkhane paNa sukha mAne che. jema raNanI aMdara cAre tarapha sUrajanA AkarA taDakAne laIne sakhata tApa lAge che tethI ghaNuM tarasa lAge che tyAre vananAM haraNiyAne cAre tarapha pANI nahi chatAM pANI jevo AbhAsa dekhAya che ane tyAM pANI che ema jANo tenI pAchaLa pAchaLa doDayAM kare che paraMtu pANI to cheTenuM cheTe rahe che, kAraNa ke tyAM kharUM pANI hatuM ja nathI. Ane jhAMjhavAnAM jaLa athavA mRgatRSNikA kahe che. paraMtu pANI nahi maLavAthI jema te haraNAM nirAza thAya che tema A saMsAra ke jyAM kharuM sukha che ja nahi tenI aMdara sukhane mATe phAMphAM mAravAM nakAmAM che, ema jANavuM. vaLI kapaTa jALa samAna A saMsAramAM paMDita manuSyanuM mana kayAMthI zAMti pAme ? athavA zAMtine pAmatuM nathI. 183 kharAba gharanA je saMsAra che, ema kahe che - saMsAra gharamAM kAma ripu guNa bhUmine nita kheda, pariNati azubha pADezane kajIo niraMtara cAlate mada sarpa kerA rAphaDA vasanArane bhayabhIta kare, saMsAra eha kharAba gharanA jehave jANe khare. 184 artha-A saMsAra rUpI gharamAM kAmaripu eTale viSayabhoga rUpI zatru AtmAnA guNa rUpI pRthvIne haMmezAM badhAM kare che. eTale je viSayAsakta thaelA hoya che temanA guNe nAza pAmatA jAya che. azubha pariNati eTale pariNAma rUpI pADazo haMmezAM kajIo athavA jhagaDe cAlyA kare che. vaLI ATha prakAranA mada rUpI sarpanA rAphaDo tyAM For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUriSkRtarahenArane bhayathI AkuLa vyAkuLa kare che. mATe A saMsArane he bhavya jano ! tame kharAkha gharanA jevA nakkI jANajo. ahiM daSTAMta sAthe ATha madanI khInA TuMkAmAM A pramANe jANavI:-- jAtilAbhakulaizvarya-balarUpatapaH zrutaiH / purvamam punastAni, dInAni rumate lana H // 1 // spaSTAH--(1) jAtimada, (2) lAbhamada, (4) kuLamada, (4) azvayaMmada (dhanamada), (pa) khaLamada, (6) rUpamada, (7) tapamada ane (8) zrutamada e ATha prakAranA mada karanArA thavA parabhavamAM pharI eja ATha vastue hIna (halakI) pAme che, have e ATha manu svarUpa A pramANe-- 1 jJAtimat--jAti eTale mAtAnA pakSa. cAMDAla Adi ucca nIca manuSyanA jAtibheda. tenI uttamatAne aMge abhimAna thAya ke ahe!! mArI jAti kevI uttama che ? bIjA janA mArAthI nIcI jAtinA che, mArA mAtRpakSa ane varNa jAti khahu vizuddha che e pramANe garva karavA te jAtimaDha kahevAya. Ave jAtimaDha zrI harikezI munie pUrvabhavamAM karyAM hatA te kAraNathI temane A bhavamAM caMDALa jAtimAM utpanna thavuM paDayuM. te khInA huMkAmAM A pramANe jANavI-- mathurA nagarImAM zaMkha nAmanA rAjaputre dharma sAMbhaLI pratimASa pAmI dIkSA laI bhIkSA mATe krUratAM karatAM deva prabhAvathI agni sarakhI uSNu anelI zerInA raste AvatAM te zerI leAkanI Ava jA vinAnI zUnya dekhI geAkha para beThelA purAhitanA putrane pUchyuM, tyAre purAhitanA putre A muni bhale dAjhIne maraNa pAme e abhiprAyathI zerI leAka saMcAravALI che ema jaNAvatAM muni te mArga upara cAlavA chatAM paNa dAjhayA nahi te mArga ThaMDA thai gayA, A banAva joine purAhitanA putrane peAtAnA duSTa AzayanA pastAvA thatAM udyAnamAM jai muni pAse prAyazcittanI mAgaNI karI, tyAre munie dIkSA svIkAravA hyu, tethI dIkSA lIdhI; paNa brAhmaNa jAti hAvAthI peAtAnI uttama jAti che. evA abhimAnamAM varte che, ante AyuSya pUrNa thatAM gaMgA nadInA kInAre smazAnanA mAlika alakATa nAmanA caMDAlanA kastUpA ane durbhAgI ala nAmano putra thayA. cAMDAlee koi prasaMge peAtAnI bhegI thayelI maMDalImAM bALako sAthe kuceSTAo karatA joi te khalane maMDalIthI mahAra kADhayA. te dUra beThA che tevAmAM tyAM eka jherI sarpa nIkaLyeA. tene te caMDALoe mArI nAkhyA ne pharI eka dIpaka jAtinA sarpa nIkaLyA; tene jhera vinAnA jANI javA dIdhA. te joI A dUra beThelA baLa nAmanA caMDAlanA putrane potAnA duSkRtyane pastAvA thatAM ati smaraNa jJAna thayuM tethI pUrvabhavanA svargavAsa ane jAtimaThThanA vicAra karatA kAi vijJa sAdhu pAse gayA. temanI pAse dIkSA laI vihAra karatAM te alamuni ekavAra kAi For Personal & Private Use Only www.jainellbrary.org Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] RTa bAgamAM yakSanA mandiramAM kAussagya dhyAne ubhA che tyAM ramavA mATe AvelI rApurI ane tenI sakhIo yakSane namIne varane AliMgana karavAnI ramatanA hAne sarve maMdiranA staMbhe vaLagI. te vakhate rAjaputrI kAussagnamAM ubhelA munine vaLagI ane A tharane huM varI ema kahIne thoDIvAramAM barAbara joyuM to kadarUpA ne kALA munine dekhyA tethI zuM zuM karIne tiraskAra karavA lAgI, jethI yakSe muninA apamAnanI zikSA tarIke te kuMvarInuM meTuM vAMku karI kadrapu banAvI taMbhita karI dIdhI. rAjAne jANa thatAM ane yakSane vinaMti karatAM kuMvarI munine pati tarIke svIkAre te ja chaDuM ema kahevAthI rAjA vigere saMbaMdhioe kabUla karatAM kuMvarI te rAtre teja caityamAM rahI. tyAM munine te kuMvarIe anukuLa upasaga karyA chatAM muni calAyamAna na thayA ne yakSe kSaNamAM yakSarUpa ne kSaNamAM munirUpa dekhADI bahu viTaMbanA karI, paryate A muni tane IcachatA nathI ema yakSe spaSTa kahevAthI ghera AvIne rAjAe brAhmaNanI saMmatithI purohitane paraNAvI. ekavAra e purohite moTo yajJa AraMbhyA te vakhate te baLa muni athavA harikezI nAmanA caMDAla kuLamAM utpanna thavAthI te harikezI muni yajJa vADImAM AvatAM brAhmaNe tene bahu tiraskAra karI mAravA jAya che. te vakhate purohitanI patnI rAjakuMvarIe sarvane e muninA uttama guNenI prazaMsA karIne mAratAM aTakAvyA. A vakhate muninI sAthe rahetA yakSe mAthA AvanArA brAhmaNone pote AkAzamAM ghaNAM rUpo vikuvI lehI vamatA karyA. te vakhateM puhitanI patnInA vacanathI yajJAcArya muni pAse potAnA aparAdhanI ghaNI vAra karagarIne mAphI mAgatAM sarvane svastha karyo ne teoe munine yajJamAM karela azana pAna vigere vaherAvyA. ne munie mAsakSapaNanuM pAraNuM karyuM. te vakhate deve paMca divya pragaTa karyo, ane muninA upadezathI e sarva brAhmaNe pratibodha pAmI janadhamI thayA. zrIharikeza muni paNa anukrame karmakSaya karI mokSapada pAmyA. A daSTAntamAMthI samajavAnuM e ke pUrva bhavamAM purohitanA putra dIkSA levA chatAM jAtine abhimAna karyo mATe harikezI nAmanA caMDALa kuLamAM utpanna thayA. e jAtimada abhimAnanuM phaLa jANavuM. 2 strama-aho ! mane ATalI Rddhi siddhi maLI che, bIjAo Rddhi meLavavA mATe ghaNuMe phAMphAM mAre che paNa temane maLatI nathI, mATe huM badhAmAM caDhIyAto chuM. vaLI bIjI paNa adhika Rddhi meLavavI mAre mATe sahela che, huM je IcchuM te meLavI zakuM evuM mAruM baLa sAmarthya che. AvA prakAranuM abhimAna karavuM te lAbha mada kahevAya. A lAbha mada subhama nAmanA AThamA cakavatIe karyo hate. te bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI vANArasI nagarImAM cha khaMDanA adhipati subhUma nAmanA AThamA cakravartI rAjA rAjya For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 [ zrA vijayapadmasUriSkRta karatA hatA, te 14 ratna 9 nidhi vigere cakravarti paNAnI vividha Rddhine bhAgavatA hatA. vaLI pUnA vairane aMge A cakravartie 21 vAra brAhmaNu rahita pRthvI karI. pote cha khaMDanA mAlika hAvA chatAM ethI paNa vadhAre Rddhi meLavavAnA lAle teNe dhAtakI khaMDanA bharatakSetrane jItavAnA vicAra karyo. te vakhate deva ane vidyAdhara vigere ghaNA leAkeAe samajAvye ke ananta cakravatIe vhelAnA kAlamAM thaI gayA te badhA 6 khaMDanA ja mAlika thayA che ane bhaviSyamAM je ananta cakravartIe thaze, te paNu badhA cha khaMDanA ja mAlika thaze. kAi bharatakSetrane cheADI dhAtako khaMDanA bharatakSetrane jItavA gayA nathI jatA nathI ane javAnA paNa nathI, mATe tamAre A vicAra anAdi kAlanI jagatanI sthitine anusaratA nathI. vigere vigere ghaNuM samajAvavA chatAM potAnA vicAra na badalatAM sa sainya sahita lavaNu samudranA kinAre AvI peAtAnA kara sparzathI caratnane vistArI sarva sainyane temAM besADI lavaNu samudranI sAmI pAra javA lAgyA. teTalAmAM ratnane upADanAra adhA devAe ekI vakhate pAta peAtAnA manamAM Ave! vicAra karyo ke A rAjAnA ghaNA sevaka che teA hu' ekaleA khasI jaiza te! zuM thavAnu che ? evA badhA deveAnA samakALe eka sarakhA vicAra thatAM carmaratna badhA devAe cheDI dIdhu, tethI cakravatI ane badhu sainya lavaNu samudramAM DUbI gayuM. ne A subhUma cakrI paNa A lAbhanA abhimAnamAM marIne sAtamI narake gayA. A daSTAMtamAMthI samajavAnuM e ke tRSNA e AkAzanA jevI vizALa che. ane teno cheDA AvatA ja nathI. kAraNa ke jema jema lAbha vadhe, tema tema leAbha vadhatA ja jAya che. pAMca rUpiyAnA lAbha thAya, tyAre dazanI IcchA jAge che. ema AgaLa AgaLa tRSNA vadhatI ja jAya che. hAya-homa A bemAM pharaka e che ke leAbha zabdamAM eka mAtrA vadhAre che. AthI sAkhIta thAya che ke lAbha vadhatAM leAbha jarUra vadhe che. leAbha zabdane avaLA karIe te " bhaleA" AvA zabda thAya che. emAMthI samajavAnuM maLe che ke lAbhanA tyAga kare te bhaleA kahevAya. ane mada na karatAM dhArmika kAryomAM lakSmI vAparavI. A prasaMge bAkInA 11 cakravattinI bInA TUMkAmAM 14 dvArAmAM jANavA jevI che te A pramANe-(1) nAma (2) janmasthAna (3) pitA (4) mAtA (5) AyuSya (6) dehapramANu (7) kumArAvasthA (8) rAjyAvasthA (9) digvijayanI muddata (10) cakravRttipaNAnAM varSa (11) srIratnanuM nAma (12) vairAgya Adi ne tenu nimitta (13) mekSamAM devamAM ke naraka gatimAM (14) kayA tIrthaMkaranA vArAmAM thayA ? e 14 mAmatA dareka cakravatinI bAbatamAM yAda rAkhavI. 1 bharata cakravatI--1 bharata cakravatI, 2 vinitA nagarImAM janma, 3 RSabhadeva pitA, 4 sumaMgalA mAtA, 5 84 lAkha pUrvanuM AyuSya, 6 pAMcaseA dhanuSyanI kAyA, cha sitcAttara lAkha pUrva sudhI kumAra avasthA, 8 eka hajAra varSa sudhI maMDalika rAjApaNuM, 9 sATha hajAra varSa sudhI dezanI sAdhanA karI, 10 eka hajAra varSa nyUna 12 lAkha pUrva For Personal & Private Use Only: Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] , 141 cakavatIpaNuM bhegavyuM, 11 subhadrA strIratna, 12 ArisA bhuvanamAM kevalajJAna pAmI 1 lAkha pUrva sudhI dIkSA pAlI, 13 mokSe gayA, 14 zrISabhadeva bhagavaMtanA zAsanamAM thayA. 2 sagara cakravartI--1 nAma sagara cakravatI, 2 ayodhyA nagarImAM janma, 3 pitA sumitra rAjA, 4 mAtA yazomatI, pa Ayu 72 lAkha pUrva, 6 sADI cAraso dhanuSyanI kAyA, 7 pacAsa hajAra pUrva sudhI kumArAvasthA, 8 pacAsa hajAra varSa sudhI maMDalika rAjApaNuM, 9 deza sAdhanA 30 hajAra varSa, 10 sittera lAkha pUrva sudhI cakravatI paNuM, 11 bhadrA nAme strIratna, 12 dIkSA 1 lAkha pUrva, 13 mekSamAM gayA, 14 ajitanAtha prabhunA zAsanamAM thayA. 3 maghavA cakravattI-1 maghavA cakravatI, 2 zrAvasti nagarImAM janma, 3 pitA samudravijaya rAjA, 4 mAtA bhadrA, 5 AyuSya pAMca lAkha varSa, 6 zarIranI uMcAI 4rA dhanuSya, 7 25 hajAra varSa kuMvarapaNAmAM, 8 25 hajAra varSa sudhI maMDalika rAjApaNuM bhegavyuM, 9 vIsa hajAra varSa dezanI sAdhanA karI (cha khaMDa jItyA) 10 traNa lAkha eMzI hajAra varSa sudhI cakravartipaNuM bhagavyuM, 11 strIratna sunaMdA, 12 dIkSA paryAya 50 hajAra varSa, 13 trIjA sanakumAra develekamAM mahaddhika deva thayA, 14 zrIdharmanAtha prabhunA vAramAM thayA. 4 sanakumAra cakravattI-A bInA AgaLa rUpa madanuM svarUpa jaNAvavAnA prasaMge jaNAvIzuM. 5 zrI zAMtinAtha cakravartI-1 nAma zrI zAMtinAtha, 2 janma hastinApura nagaramAM, 3 pitA azvasena rAjA, 4 mAtA acirArANa, 5 AyuSya 1 lAkha varSanu, dehanI uMcAI 40 dhanuSya, 7 25 hajAra varSa kuMvarapaNuM, 8 pacIsa hajAra varSa maMDalika rAjApaNuM, 9 dezasAdhanAmAM 800 varSa gayAM, 10 cakipaNuM 24200 varSa sudhI, 11 strIratna vijayA, 12 dIkSA paryAya 25 hajAra varSa, 13 muktimAM gayA, 14 piote tIrthakara deva hatA. 6 zrI kuMthunAtha-1 nAma zrI kuMthunAtha, 2 janmabhUmi hastinApura nagara, 3 pitA sUrasena rAjA, 4 mAtA zrIdevI, 5 AyuSya 95 hajAra varSa, 6 zarIranI uMcAI 35 dhanuga, 7 23750 varSa sudhI kuMvarapaNuM, 8 ra3750 varSa sudhI maMDalika rAjApaNuM, 9 deza sAdhanAmAM 600 varSa, 10 23150 varSa sudhI cakravartipaNuM, 11 strIratna kRSNazrI, (12) dIkSA paryAya 23750 varSa, 13 muktimAM gayA, 14 pote zrItIrthakara prabhujI hatA. 7 zrIaranAtha-1 nAma zrIaranAtha prabhu, 2 janmabhUmi hastinApura, 3 pitA sudarzana rAjA, 4 mAtA devIrANI, 5 AyuSya varSa 84 hajAra, 6 dehamAna 30 dhanuSya, 7 kuMvarapaNuM 21000 varSa, 8 maMDalika rAjApaNuM 21 hajAra varSa sudhI, 9 cha khaMDa sAdhavAne For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 aka 1 2 3 8 9 nAma (i) bharatI 7 zrI aracakrI 11 sagaracakrI 12 mavA suma 10 hariSeNu mahApadma 4 sanatkumAra | hastinApura azvasena 5 zrI zAMticakrI 6 zrI kuMthucakrI jaya yAdatta janmabhUmi pitAnu ayeAdhyA 66 zrAvasti .. : ,, nAma (3) rAjagRhI RSabhadeva kapilapura sumitra vizvasena mAtAnuM nAma (4) samudravijayabhadrA suma'galA brahmarAjA yoAmatI sahadevI acirA sapUrNAMyuSya (5) calaNI 1 lAkha 84 lAkha pUrva 72 lAkha pUrva pAMca lAkha varSe sADI khetAlIsa 25 hajAra dhanu 3 lAkha varSa 415 dhatu surasena zrIdevI 95 hajAra varSa 35 dhanu sudana devIrANI 84 hajAra varSa 3 dhatu vANArasI kArttivIya tArArAthI 60 hajAra varSAM 28 dhanu hastinApura padmaratha jvAlA 30 hajAra varSa 20 dhanu kapilapura mahAri merAdevI daza hajAra varSa 15 dhanuSya samudravijaya viprA 3 hajAra varSa 12 dhanuSya 23 [ zrI vijyAsukRita // zrI cakravatti 700 varSa For Personal & Private Use Only zarIranI cAI vaNAnA (6) varSa (7) pu nu 450 , 40 dhanu 77 lAkha pUrvI 7 dhanuSya 50 hajAra pU 50 hambara 25 hajAra 23750 varSa 21000 va 5000 varSa 5000 varSa 325 varSa 300 28 va Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema ciMtAmaNi ] mahAyaMtra che maMDalika ! digvijaya paNAnA vajana karavAmAM cakravartipaNAnA strIratnanuM dIkSA paryAya gati * (8) gayelAM varSa (7) varSa (10) | nAma (11) (12) (13) kyA tIrthakaranA vArAmAM thayA (14) 1000 varSa hajAra varSa cha lAkha pUrvamAM subhadrA * | "hajAra varSa ochA 1 hajAra varSa ochA 50000 pUrva 30 hajAra varSa 70 lAkha pUrva bhadrA ArIsAbhuvanamAM kevala 1 mekSa zrI RSabhadevanA vArAmAM lAkha pUrva lAkha pUrva | 1 lAkha pUrva mekSa zrI ajitanAthanA vArAmAM thayA 25 hajAra | 20 hajAra 380000 varSa | sunaMdA 50 hajAra sanatka- zrIdharmanAthanA tIrthamAM thayA { varSa mAramAM 1 lAkha varSa , , , 50 hajAra 1 hajAra 99000 ,, | jayA 25 hajAra 800 varSa 24ra00 ,, | vijayA 25 hajAra mukti pote tIrthaMkara thayA varSa 23750 varSa 23150 varSa | kRSNazrI 23750 varSa , 21000 , 20500 varSa suzrI ra1000 varSa ,, 5000 varSa 00 , | dazamazrI | dIkSA nathI sAtamI zrIaranAthanA tIrthamAM thayA lIdhI | narake | 1000varSa mekSa zrI munisuvratasvAminA tIrthamAM 325 varSa 11 ,, | 1870 varSa | devIrANI | 7330 varSa zrInaminAthanA tIrthamAM 300 varSa 1800 varSa 56 varSa | 16 varSa 600 varSa | kurmatI dIkSA na lIdhI sAtamI narake For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 [ zrI vijayapadhasUrikRtagayele TAIma 500 varSa, 10 cakravartipaNAne samaya-21500 varSa, 11 strIratnanuM, nAma surazrI, 12 dIkSA paryAya-21 hajAra varSa, 13 muktimAM gayA, 14 pote devAdhideva zrI tIrthakara bhagavaMta hatA. 8 subhUma cakavara-je ke A cakravattinI bInA pahelAM TuMkAmAM jaNAvI che, to paNa tyAM 14 dvAre kamasara jaNAvyA nathI. te A pramANe -(1) nAma subhUma, re janmabhUmi vANArasI nagarI, 3 pitA kIrtivIrya rAjA, 4 mAtA tArArANI, 5 AyuSya 60 hajAra varSa, 6 dehamAna dhanuSya 28, 7 kuMvarapaNAnA varSa 5000, 8maMDalika rAjApaNAnA varSa 5000, 9 deza sAdhanAnA varSa 400 10 cakravartAipaNAno samaya 49600 varSa, 11 strIratnanuM nAma dazamazrI, 12 dIkSA lIdhI nathI, 13 sAtamI narake gayA, 14 aranAthanA tIrthamAM thayA. - 9 mahApA cakravattI-1 nAma mahApaddha, 2 janmabhUmi hastinApura, 3 pitA paratha, 4 mAtA jvAlA rANI, 5 AyuSya pramANa 30 hajAra varSa, 6 dehapramANa vIsa dhanuSya, 7 kuMvarapaNuM 5 hajAra varSa, 8 maMDalika rAjApaNuM 5000 varSa, 9 cha khaMDa jItavAmAM 300 varSa lAgyAM, 10 aDhAra hajAra sAtaso varSa sudhI cakavarti rAjApaNuM bhega vyuM, 11 strIratnanuM nAma vasuMdharA, 12 dIkSA paryAya eka hajAra varSa, 13 muktimAM gayA, 14 prabhu zrI munisuvrata svAminA vArAmAM thayA. 10 zrIhariNu cakravartI-1 nAma hariNa, 2 janmabhUmi kapilapura nagara, 3 pitA mahAhari rAjA, 4 merAdevI mAtA, 5 AyuSya 10 hajAra varSa, 6 dehapramANa 15 dhanuSya, 7 savA traNa varSa kumAra avasthA, 8 savA traNaso varSa maMDalika rAjA, 9 digvijayamAM 150 varSa, 10 cakravarti rAjyakAla 1870 varSa, 11 devIrANI strIratna, 12 dIkSAparyAya 7330 varSa, 13 mokSagati, 14 zrI naminAtha prabhunA tIrthamAM thayA. 11 jaya cakravartI-1 nAma jaya cakI, 2 janmabhUmi rAjagRhI nagarI, 3 samudravijaya rAjA pitA, 4 viprA mAtA, 5 traNa hajAra varSa Ayu, 6 bAra dhanuSyanI kAyA, 7 traNa varSa kumAra avasthA, 8 traNaso varSa maMDalika rAjApaNuM, 9 so varSa dezasAdhanAmAM thayA, 10 cakravarti rAjya 1900 varSa sudhI, 11 lakSmaNe strIratna, 12 cAra varSa dIkSA pAlI, 13 mekSagati, 14 zrInaminAtha prabhunA tIrthamAM thayA. 12 brahmadatta cakravatI-1 nAma brahmadatta, 2 janmanagara kapilapura, 3pitA brahmarAjA, 4 mAtA cUlaNI, 5 AyuSya 700 varSa, 6 sAta dhanuSyanI kAyA, 7 aThThAvIsa varSa kumAra avasthA, 8 chappana varSa maMDalika rAjApaNuM, 9 sela varSa dezasAdhanAmAM thayA, 10 cakipaNAnuM rAjya 600 varSa, 11 lakSamaNa strIratna, 12 dIkSA lIdhI nathI, 13 sAtamI narake gayA, 14 bAvIsamA ne trevIsamA tIrthakara zrIneminAtha ane pArzvanAtha bhagavAnanA AMtarAmAM thayA. bAla jIne uparanI bInA samajavAmAM sugamatA paDe, A IrAdAthI "zrI cakravati mahAyaMtra" 142-143 pAne ApavAmAM AvyuM che. For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 145 3 kulamada-pitAne vaMza te kula tenuM abhimAna karavuM te kulamada. A mada upara marIcinuM daSTAna bhAvanA kalpalatAmAMthI jANI levuM 4 ezvaryamada-dazArNa nAmanA dezamAM dazArNapura nagaramAM dazArNabhadra nAme rAjA pAMcaso strIone pati hato. eka vAra nagara bahAra udyAnamAM zrIvIraprabhu padhAryA. te saMbaMdhi vadhAmaNI maLatAM vicAra thaye ke pUrva kALamAM keIe paNa jevI addhithI vaMdanA na karI hoya tevI RddhithI eTale ghaNuM ja apUrva ADaMbarathI mAre zrI vIra prabhune vaMdanA karavA javuM, AvA garviSTa vicArathI bIje divase havAre sonAnI rUpAnI ne hAthIdAMtanI pAlakhImAM beThelI pAMcaso rANIo vigere parivAra tathA sinyAdinI sAthe javAnI zarUAta karI. A prasaMge 18000 hAthI, 24000 gheDA, 21000 ratha, ekANu kroDa pAyala, eka hajAra sukhapAla, ane 16000 dhvajA evI moTI samRddhithI prabhunA samavasaraNa pAse harSa sahita AvI hAthI parathI utarI prabhune vaMdanA karI. A vakhate Indra avadhijJAnathI rAjA dazArNabhadrane garva jANa te garva utAravAne Indra pote prabhune vaMdanA karavA Avyo te vakhate teNe vaikriyalabdhithI dareka hAthI 512 mukhavALo evA 64000 hAthI vikuvya (ra) te dareka mukhane 8-8 daMtUzaLa, ekeka daMtUzaLanI upara 8-8 vAvaDIo, dareka vAvamAM 8-8 kamaLa, dareka kamaLane 8-8 patra, ne dareka patranI upara batrIsa batrIsa nATake cAle che, ne dareka kamaLanA madhyabhAganI karNikA upara pitAno ekeka hela ra, ke je mahelanA madhyabhAge pitAnI 8-9 IndrANIo sahita Indra pote beThela che, A prakAranI daivI Rddhi vimuvI Indra vaMdanA karavA Avyo. te vakhate dazArNabhadrane sarva abhimAna nAza pAme ne te rAjA vicAra karavA lAgyo ke Indra potAnI ddhithI mane bahu ja jhaMkhavANe pADayo mATe have je dravya trAddhine badale dIkSA svIkAravA rUpa bhAvaddhivaDe vaMdanA karuM te IndranuM zuM cAlaze? ema vicArI pratibadha pAmelA dazArNabhadra rAjAe prabhu pAse dIkSA aMgIkAra karI. te vakhate Azcarya pAmelA Indra dazArNa munine namaskAra karIne kahyuM ke he sattvavaMta muni ! kharekhara tame A cAritra laIne mane jItyo che, have huM ApanAthI savAyo thavA asamartha chuM, huM hAryo ane tame jItyA. vigere stuti karI prabhune vaMdana karI Indra svasthAne gaye ne dazArNabhadra muni paNa nirmala saMyamanI sAdhanA karavAnA pratApe karmane nAza karI deze gayA. AmAMthI samajavAnuM e ke ezvaryano mada bhavAMtaramAM vikaTa duHkhonI paraMparA Ape che. ema samajIne teno tyAga karI dharmArAdhanamAM jarUra ujamAla thavuM. pa. balamada-abhimAnane vaza thaIne ema vicAre ke mArA jevo balavAna koI bIjo duniyAmAM cheja nahi. AnuM nAma balama kahevAya. AvA vicAro naja karavA joIe. kAraNa ke zerane mAthe savAzera hoya ja, A madanI bhAvanAthI rAjA zreNikane ane vasubhUtine vividha prakAranI vipattio bhogavavI paDe che. ema vicArIne balamadanA vicAre dUra karavA ane zrIjenendra dharmanI nirmala ArAdhanA karavAmAM balane sadupayoga karI Atmahita sAdhavuM. ema karavAmAM ja kharUM DahApaNa ane vivekIpaNuM raheluM che. For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 [ zrI vijayapArikRta 6. rUpamada-rUpa eTale zarIrane dekhAva. pitAnuM zarIra suMdara dekhAya e pAchalA bhavanI puNyAI samajavI. paNa te joIne ahaMkAramAM AvIne ema vicAre ke mArA jevuM rUpa duniyAmAM keInuM cheja nahi. AnuM nAma rUpa mada kahevAya. samaju bhavya jIe AvA vicAra naja karavA joIe. kAraNa ke rUpanI zobhA kAyama eka sarakhI rahetI ja nathI. A bInA yathArtha samajavAne mATe zrIsanakumAra cakravattinI bInA jANavA jevI che. te TuMkAmAM A pramANe jANavI: kAMcanapura nagaramAM vikramaza nAme rAjA hato. te ahIMnA zeTha nAgadattanI strI vizrI upara mehita thaye. mahI rAjAe tene aMta:puramAM dAkhala karI. A banAva joIne bIjI rANIoe krodhe bharAIne kAmaNa karIne te (viSNuzrI) ne mArI nAMkhI. mehanA uchALAne laIne rAjA A marI gaI ema jANatuM nathI. chevaTe jaMgalamAM paDelA viSNu zrInA durgadhamaya maDadAne joIne rAjAe vairAgya pAmI dIkSA grahaNa karI. tene sAdhIne te sanakumAra devalokamAM deva thaye. ahIMnA devatAI sukhone bheLavIne AyuSya pUrNa thatAM cavIne te (vikramayazano jIva) deva ratnapuramAM jinadharma nAme vaNika thaye. nAgadatta marIne siMhapuramAM agnizarmA nAme brAhmaNa thaye. pAchalA bhavanA dveSane laIne agnizarmAe jinadharma nAmanA vANiyAne ghaNuM duHkha dIdhuM, chevaTe ahIMthI maraNa pAmIne te vANiye saudharma develekamAM Idra thaye ane brAhmaNa marIne tenuM vAhana airAvaNa hAthI thaye. hastinApuramAM azvasena rAjAne sahadevI nAme rANI hatI, tenI kukSimAM saudharme ndrane jIva devAyu pUruM karI putrapaNe upaye. mAtAe cauda svapana joyAethI khAtrI thaI ke A putra cakravartI thaze. janma thayA bAda avasare tenuM sanakumAra nAma pADayuM. te meTI uMmare ghaNuM rAjakanyAo paraNyA. temane jayA nAme strI ratna hatuM. voganA pitAnI sAthe yuddha karatAM cakraratna utpanna thayuM. avasare sanakumArane rAjya seMpI azvasena rAjAe prabhuzrI dharmanAthajI mahArAjanI pAse dIkSA lIdhI. rAjA sanaskumArane cha khaMDa sAdhatAM daza hajAra varSa jeTale TAIma lAge. (bIjA graMthamAM eka hajAra varSa kahyA che.) temanI kAyAnI uMcAI sADIogaNacAlIsa (39) dhanuSa pramANa hatI. A bAbatamAM siddhAMta rahasya nAmanA graMthamAM 41 dhanuSya kahyA che. sanakumAra cakravatI 50 hajAra varSa sudhI kuMvarapaNe, ane teTalA ja varSo sudhI maMDalika rAjApaNe rahyA. A cakravatI mahArUpavAna hatA. saudharmendra tenI prazaMsA karI. AnI khAtrI karavA be deve brAhmaNanuM rUpa karI ahIM AvyA. teo zarUAtamAM rUpa joIne rAjI thayA. ane cakInI AgaLa tenA vakhANa karyA. madamAM AvIne sanatakumAre kahyuM ke huM taiyAra thaIne kace. rImAM besuM, tyAre tame mArUM rUpa jeje. A vakhate te brAhmaNae rUpa joIne kahyuM ke, he rAjana ! pahelAmAM ane atyAre lAkha guNe rUpamAM pharaka jaNAya che. atyAre tamArA For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] zarIramAM seLa rega utpanna thayA che. tenI khAtrI karIne sanakumAra A pramANe vicAravA lAgyA ke A zarIra rogonuM ghara che. samaju jane tenA zarIramAM zA mATe meha kare? | uttama tapazcaryA karavAthI zarIra saphala bane che. Ama vicArIne rAja gAdI pAmyAne 99 hajAra varSa thayA bAda cakravartI sanakumAre zrI vinayaMdharasUrinI pAse dIkSA lIdhI, saMyamanI sAdhanAmAM chaThTha aThThama vigere AkarA tapa karavA lAgyA. pAraNAmAM kurIyA vigerene AhAra karavAthI sanaskumAra munine zarIramAM sAta vyAdhi thayA. vyAdhinI tIvra vedanA chatAM paNa temaNe saMyama sAdhavAmAM lagAra paNa kacAsa rAkhI nahi. A joIne saudharmendra paNa muninI prazaMsA karI. temane narega karavA be deve vaidya banIne temanI pAse AvI kahevA lAgyA ke Apa kaho te ame ApanA roganI davA karIe. javAbamAM munirAje jaNAvyuM ke dravya roganI davA te huM paNa karI zakuM chuM. ema kahIne eka AMgaLI upara zuMka copaDayuM. AthI te sonA jevI thaI gaI. mAre karmanI pIDArUpa bhAva roga maTADavAnI IcchA che tenI davA kare. A sAMbhaLIne dee kahyuM ke ame bhAva rega maTADavA asamartha chIe. muninA vakhANa karIne ane potAnuM svarUpa jaNAvIne deve svargamAM gayA. eka lAkha varSa sudhI nirmala saMyamanI sAdhanA karIne sanakumAra muni samAdhi maraNe kAladharma pAmI trIjA deva lekamAM mahaddhika deva thayA. AmAMthI samajavAnuM e ke sanakumAra munine nirmala tapa karavAthI aneka labdhio prakaTa thaI hatI. AnA pratApe teo bAhya roga maTADavAne samartha thayA. 7 tapamada-duniyAmAM mArA jevI AkarI tapazcaryA karanAra bIje kaI che ja nahi, ema abhimAnanA taraMgamAM vicAravuM, te tapamada kahevAya. keTalAeka kharAba vicAre ke jeo hRdayamAM lAMbe vakhata rahevAthI AtmAne durgatine adhikArI banAve che, tevA vicAremAM A tapamadanA vicAro paNa gaNyA che. A mada karavAthI geralAbha e thAya che ke bhavAMtaramAM eka nAnI paNa tapazcaryA thaI zakatI nathI. A bAbatamAM mahAsaMyamI kSamAguNI zrIkRragaDu munirAjanI yAda rAkhavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI. teo saMsArI avasthAmAM nAgadatta nAmanA rAjakuMvara hatA. temanA pitAjInuM nAma kuMbharAjA hatuM. anukrame juvAnInA TAIme nAgadatta rAjakuMvara eka vakhata helanA jharUkhAmAM beThA hatA, tyAre acAnaka pavitra munirAjanAM darzana thatAM jAtismaraNa jJAna pAmyA. AmAMthI eka vAta jANavAnI male che ke jAtismaraNa pAmavAnA aneka kAraNomAM muninA darzanane paNa gaNeluM che. jAti smaraNa jJAna e matijJAnanA bhedamAM jaNAvelI dhAraNune prakAra che. prazasta AlaMbananI vicAraNAmAM jyAre tIvra upaga sthirapaNe pravarte che, tyAre matijJAnAvaraNIya karmane kSapazama thayA bAda AvuM jJAna thAya che. pAchalA saMkhyAtA bhavanI bInA A jAtismaraNathI jANI zakAya che. eTale echAmAM ochA eka be bhavanI bInA jANI zakAya che. nAgadata kumAra jAtismaraNathI ema jANe che ke meM pAchalA bhavamAM tapamada karyo hato ane For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 [ zrI vijyapadrasUrikRtakrodhanA pariNAme huM tiryaMcane bhava pAmyo hato. vigere vicAra karatAM sulabhabodhI nAgadatta kumArane saMsAra kaDavA jheranI jevo lAge, vairAgya bhAve mAtA pitAdine samajAvI zrIgurUmahArAjanI pAse dIkSA grahaNa karIne parama ullAsathI te nAgadatta munivara mahAprabhAvazAlI pavitra saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA. temane pAchala bhava tiryacapaNane hato, eTale te pAchalA bhavamAM tiryaMca hatA, tethI ahIM temane sudhAvedanIya karma udayamAM Ave che. A kAraNane laIne eka pArasI jevuM nAnakaDuM paccakhANa te karI zakatA nathI. A avasare temane zrIgurU mahArAjAe kahyuM ke he ziSya ! tamAre barAbara kSamAguNa dhAraNa kare. ema karavAthI te sarva tapanuM phala pAmI zakIza. nAgadatta muni e pramANe vartavA lAgyA. haMmezAM te savAre jyAre eka gaDuka pramANa cekhA vApare, tyAre temane sudhAnI zAMti thAya. A muddAthI lokamAM te "kUragaDuka A nAmathI prasiddha thayA. A gacchamAM ekekathI caDhIyAtA cAra mahA tapasvI munio hatA. teo A kUragaDuka muninI niMdA karatA hatA. kSamAnidhAna A muni to ema ja vicAre che ke dhanya che A tapasvi munivarene ! huM temanA paganI raja chuM. huM nitya khAuM chuM tethI teo je kahe che, te vyAjabI ja che. arthAt teo mArI niMdA kare che, ema mAre na ja mAnavuM joIe A avasare zAsananI adhiSThAyikA devIe vaMdanA karIne kUragaDuka munivaranI prazaMsA karI, ane kahyuM ke "A gacchamAM AjathI sAtame divase eka munine kevalajJAna thaze." tapasvimunio-he devi ! amane eka bAju rAkhIne te A kuragaDu sAdhune kema vAMvA? devI-"huM bhAva tapasvIne vAMduM chuM. bhAva tapasvipaNAnA guNa saMpUrNa je hoya to A kUragaDuka munirAjamAM je jaNAya che. bIjAnI niMdA karanAra tapasvioe samajavuM joIe ke niMdA karavAthI tapamAM malinatA doSa lAge che " ema kahIne devI devalekamAM gaI. kUragaDuka munirAja sAtame divase zuddha AhAra lAvIne zrIgurUmahArAjane tathA te tapasvine batAvatA hatA, tyAre te tapasvioe te AhAramAM baLakhA nAkhyA. A banAva joIne kUragaDuka munijI A pramANe pitAnA AtmAnI nidA karavA lAgyA ke huM haMmezA lagAra paNa tapa ane A tapasvI munivaranuM vaiyAvacca paNa karI zakato nathI, mATe mane pramAdine dhikkAra thAo, vigere nirmala bhAvathI te baLakhAvALe AhAra vAparatAM munirAja kSapakazreNimAM ArUDha thaIne zukala dhyAnanA pratApe kevalajJAna pAmyA. A vakhate pelA cAra tapasvione khAtrI thaI ke Aja muni kUragaDuka kharA bhAvatapasvI che, ame tevA nathI, eTale dravya tapasvI chIe. tyAra bAda te cAre munivare paNa parama For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 149 ullAsathI kevalI kuragaDuka munirAjane khamAvatAM kevalajJAna pAmyA. anukrame pAMca munivaro muktipada pAmyA. e sArAMza che munirAja kuragaDukane pAchalA bhavamAM tiryaMcagatinA du:kha bhogavavA paDyA. emAM mukhya kAraNa eka ja hatuM ane te e ke tapamada. ema vicArIne pitAnuM bhaluM cAhanArA bhavya jIvoe A tapane mada na kare ane tevA prasaMge pitAthI adhika tapa karanArA jIvonI anumodanA karIne pitAnI laghutA bhAvavI. 8 zratamada-bIjA jIvo karatAM pitAne jJAna guNa adhika joIne ema vicAre ke duniyAmAM mArA jevo kaI jJAnI che ja nahi. AnuM nAma vyutama kahevAya. jeo cutamada kare, teo cAlu bhavamAM navuM jJAna pAmI zaktA nathI. eTale tevo mada karanArA jIvane joIne bhaNAvanAra gurU ema nirNaya kare che ke A jIva bhaNAvavAne lAyaka nathI. A bAbatamAM zrIsthUlibhadra mahArAjAnI bInA jANavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI- pATaliputra nAmanA nagaramAM rahenAra zrIzramaNasaMghe dukAlanA prasaMge ema vicAryuM ke hAlamAM buddhimaMta sAdhuo paNa na abhyAsa karI zakatA nathI, ane bhaNelAnI AvRtti (yAdI) paNa karI zakatA nathI, tethI bhaNeluM jJAna bhUlatA jAya che. A kAraNathI have siddhAMtane uddhAra kare ucita che. ema vicArIne zrIsaMghe agIyAra aMganA adhyayana vigere je hatA, te badhA meLavyA. chevaTe vicAra karyo ke have daSTivAdane kaI rIte meLave? AmAM saMghe chevaTane nirNaya e karyo ke-zrutakevalI zrIbhadrabAhasvAmI mahArAja hAla nepAla dezamAM che teo daSTivAdane jANe che, mATe temane ahIM bolAvavA. A IrAdAthI temaNe tyAM be munivarene mekalyA. te baMne munioe pUjyapAda zrIbhadrabAhusvAmijI mahArAjane kahyuM ke he prabhu! Apa pATaliputra nagaramAM padhAro, ema zrIsaMgha pharamAve che. baMne muninA A vacanene sAMbhaLIne zrIsUrijI mahArAje kahyuM ke hAla meM mahAprANAyAma dhyAnanI zarUAta karI che, te bAra varSa pUruM thaze, tethI huM hAla AvI zakuM tema nathI. A mahAprANAyAma dhyAnane prabhAva evo che ke te siddha (pUruM) thayA bAda jarUrI kArya prasaMge cauda pUrve sUtra ane artha sahita eka muhUrta jeTalA (DA) kAlamAM paNa gaNuM zakAya. sUrijI mahArAjanA A vacano bane sAdhuoe zrIsaMghane kahyAM. tyAra bAda zrIsaMghe bIjA munivarone bolAvIne kahyuM ke tamAre nepAla dezamAM jaIne zrIbhadrabAhusvAmI mahArAjane kahevuM ke je zrIsaMghanI AjJA na mAne tene ze daMDa karavo joIe, te Apa pharamAvo. jyAre javAbamAM sUrijI mahArAja kahe ke evAne saMgha bahAra karavo joIe. tyAre tamAre kahevuM ke he gurUjI! Apa pote tevA daMDane lAyaka thayA che. A pramANe zrIsaMghanA kahyA mujaba For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158. [ zrI vijayamadharAtimunioe te te pramANe sUrijI mahArAjane kahyuM, tyAre sUrijIe kahyuM ke pUjya zrIsaMghe tema na karavuM. paNa maherabAnI karIne je buddhimaMta sAdhuo daSTivAda bhaNavAne lAyaka hoya, temane ahIM mekalavA. teone huM haMmezAM sAta vAcanA ApIza. te A pramANe-1 eka vAMcanA, AhAra laIne AvyA pachI ApIza. 4 traNa vAMcanA traNa kALa veLAe ApIza. 7 ane traNa vAMcana sAMjhanuM pratikramaNa karyA bAda ApIza. ema karavAthI zrI saMghanuM kArya siddha thaze. ane mAruM dhyAna paNa cAlu raheze. sUrijI mahArAjanA A vacane baMne munivaree zrIsaMghanI AgaLa kahI saMbhaLAvyAM, tethI te bahu rAjI thayA ane zrI sthUlibhadra mahArAja vigere 500 sAdhuone tyAM bhaNavA mATe mekalyA. ahIM gurUmahArAja te badhA sAdhuone bhaNAvavA lAgyA. temAMnA keTalAka sAdhuonA manamAM e vicAra AvyA ke-Ama thoDI thoDI vAMcanA Ape che, to A daSTivAda pUruM kayAre thaze ? Avo vicAra karIne eka sthUlibhadra mahArAja sivAyanA tamAma sAdhuo bhaNatA aTakI gayA ane pAchA svasthAne gayA. zrIsthUlibhadrajI mahArAje pUjya zrIbhadrabAhusvAmijInI pAse ATha varSamAM ATha pUrva sudhIne abhyAsa karyo. eka vakhata sthUlibhadrajIne udAsa thayelA joIne zrIbhadrabAhusvAmijIe kahyuM ke-he vatsa ! have mAruM dhyAna cheDA vakhatamAM pUruM thavAnuM che. tyArabAda tane tArI marajI mujaba ghaNI vAMcanA ApIza. sthUlibhadrajI-he bhagavaMta! have mAre navuM bhaNavAnuM keTaluM bAkI rahyuM che? sUrijI-he vatsa! atyAra sudhImAM te biMdu (Tapu) jeTaluM bharyuM, ane tAre haju samudra jeTaluM bhaNavAnuM bAkI che. mahAprANAyAma dhyAna pUruM thayA bAda pUjya zrIbhadrabAhu svAmijInI pAse sthUlibhadrajI mahArAja be vastu jemAM ochI che, evA daza pUrva sudhI bhaNyA. A avasare zrI sthUlibhadrajI mahArAjanI bena 'yakSA vigere sAdhvIo temane vaMdana karavA mATe AvI. sUrijIne vaMdana karIne pUchayuM ke-he prabhu! sthUlibhadrajI kyAM che ? sUrijI-nAnA devakulamAM che. ema sAMbhaLIne sAdhvIe te tarapha cAlI. temane AvatI joIne cUlibhadrajIe madamAM AvIne Azcarya dekhADavAne mATe potAnuM rUpa pheravIne sihanuM rUpa dhAraNa karyuM. te sAdhvIo siMhane joIne bhaya pAmI. (bahInI) ane A vAta sUrijI mahArAjane kahI, tyAre gurUjI jJAnanA upayogathI jANI gaya' ke "khAsa kAraNa vinA zratane mada karIne sthUlibhadra siMhanuM rUpa karyuM che." 1 pUrvanA amuka vibhAgane vastu nAmathI oLakhAvI che. 2 saMsAripaNAmAM yakSA vigere bena thAya, paNa sAdhvI avasthAmAM che. For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAcitAmaNi ] gurUe sAdhvIone kahyuM ke--tame tyAM jaIne tamArA meTA bhAIne vAMde. have tyAM siMhane bhaya nathI. sAdhvIoe tyAM pharI jaIne joyuM te teoe potAnA bhAIne mUla ravarUpe (sAdhu avasthAmAM) jeyA, vaMdanA karIne nAnAbhAI zrIyakanI bInA jaNAvIne saMzaya dUra karIne te sAdhvIo svasthAne gaI. tyAra bAda sthUlibhadrajI haMmezanA niyama mujaba parama pUjaya yugapradhAna zrIbhadrabAhu svAmI mahArAjanI pAse gayA. tyAre temaNe zrIraghulibhadrajIne kahyuM ke tuM vAMcanA levAne ayogya chuM. (lAyaka nathI) mATe tane bhaNAvavAmAM nahi Ave. acAnaka zrIgurU mahArAjanuM A vacana sAMbhaLIne yUlibhadrajI vicAra karavA lAgyA ke-evo te meM zo gune karyo ke jethI gurUjI mane vAcanA levA mATe agya jaNAve che, eTale vAMcanA devAnI nA pADe che. vizeSa vicAra karatAM yAda AvyuM ke meM siMhanuM rUpa karyuM, tethI vAMcanA devAnI nA pADe che. temaNe A gunAnI mAphI mAgIne kahyuM ke-he gurUjI ! AvuM kAma pharIthI nahi karuM, ne kRpA karIne vAMcanA Ape. tyAre gurUe kahyuM ke tuM yegya nathI." A bAbatamAM zrIsthUlibhadrajIe gurUjIne manAvavA mATe zrIsaMghane prArthanA karI, tyAre temane bhaNAvavA mATe zrIsaMghe bhadrabAhu svAmI mahArAjane vinaMti karI, tyAre gurUjIe saMghane kahyuM ke-zratane mada karIne ANe (sthUlibhadra) Ama karyuM, tema bIjA paNa karaze, kAraNa ke have pachI ja kAlanA prabhAve maMda satvavALA thaze. mATe tame A bAbatane Agraha na kare. chatAM zrIsaMghe jyAre sthUlibhadrajIne bhaNAvavAne bahu ja Agraha karyo, tyAre gurUjIe zruta jJAnanA upayogathI jANyuM ke "mArAthI bAkInA pUrva viccheda thavAnuM nathI. mATe yUlibhadrane bAkInA pUrve bhaNAvuM" ema vicArIne gurUe sthUlibhadrajIne pratijJA karAvI ke-"bAkInA pUrve koIne bhaNavIza nahi." tyAra bAda gurUe zeSa pUrvenI vAMcanA ApI. ane bhaNIne sthUlibhadrajI caudapUva thayA, bIjA graMthomAM ema kahyuM che ke chellA cAra pUrva sUtrathI bhaNyA. A sthUlibhadrajI mahArAja-pUjaya zrIsaMbhUtivijaya mahArAjanA ziSya thAya. yazobhadrasUrijI mahArAjanA be paTTadhara ziSyo hatA. temAM zrIbhadrabAhu svAmI ane saMbhUtivijayajInAM nAma paTTAvalImAM gaNAvyA che. AthI sahaja samajAya che, zrIsthUlibhadrajInA bhadrabAhu svAmI mahArAja kAkA gurU thAya. zrIsaMbhUtivijayajI mahArAjanA gRhaparyAya vigerenI bInA A pramANe jANavI-- gRhasthaparyAya-varSa 42 zramaNa (yugapradhAnapaNAnI pahelAne) paryAya-varSa-40 vi. ni. saM -148 mAM yugapradhAna thayA. 8 varSa yuga pradhAna bhAve vicarIne ghaNuM jIne pratibaMdhIne 90 varSanuM For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra [ zrI vijyapadhasUrikRtasarvAyu pUruM thatAM vI. ni. saM. 156 mAM devatAI Rddhi pAmyA. yazobhadrasUrijIne svarga vAsa. vI. ni. saM. 149 mAM thayo che. zrIdhUlibhadrajI mahArAjanA janma vigerenI bInA nIce pramANe jANavI. vI. nisaM0 116 mAM janma, ane 146 mAM dIkSA, tathA 170 mAM yuga pradhAna pada (Aja sAlamAM zrI bhadrabAhu svAmI svargavAsa pAmyA) ane 215 mAM devatAI Rddhi pAmyA. A uparathI gRhastha paryAya vigerenI bIna A pramANe tAravI zakAya che. grahavAsa varSa-30, vrataparyAya-24 varSa, yugapradhAna paryAya-45 varSa, sarvAyu-99 varSa ahIM aneka aitihAsika banAvonA AdhAra bhUta zrIpATalIputra nagaranI bInA jarUra yAda rAkhavA jevI che. te TuMkAmAM A pramANe jANavI: ayodhyA, pAvApurI, caMpApurI vagere aneka prAcIna nagarIonA ItihAsanI mAphaka pATalIputra nagarano ItihAsa paNa prAcIna ahevAlathI bharelo che, mATe tenI bInA aneka zAstronA AdhAre A pramANe jaNAvavAmAM Ave che ? prAcIna kALamAM zreNika mahArAjAnuM maraNa thayA bAda temanA putra keNika mahArAjAe pitAnA maraNathI thayelA zAkane dUra karavA mATe caMpAnagarI vasAvI. tyArathI e keNikanA rAjyanI rAjadhAnI tarIke prasiddhi pAmI. keTalAka kALa vItyA bAda rAjA keNikanA putra udAyI campAnagarInA rAjA thayA. jema keNika mahArAjA pitAnA pitA zreNikanA maraNa bAda temanAM sabhAsthAne, kIDAsthAna vagere joIne dilagIra thatA hatA, tevI rIte rAjA udAyI paNa potAnA pitA rAjA keNikanA sabhAsthAna vagere jeIne ghaNuM dilagIra thatA hatA. hRdayanA zokAdi aniSTa prasaMga dUra karavAne mATe zAstrakAre jaNAvelA upagI aneka sAdhanomAM sthAna parAvRttine paNa viziSTa sAdhana tarIke jaNAvI che. A vAta sujJa purUSane dhyAna bahAra hoI zake ja nahi. AthI udAyI rAjAe vicAra karIne ane pradhAnonI anumati laIne pitAe karelI pravRttinI mAphaka, navuM nagara vasAvavAne mATe sthAnane zodhavA zreSTha naimittikene hukama karyo. teo paNa bIja bIjA sthaLe tapAsa karatAM karatAM anukrame gaMgAnadIne kAMThe AvyA. te ja sthaLe teo ( naimittike ) praphullita pATalI ( pATalA ) nuM jhADa joIne ane tenI sundaratA joIne Azcarya pAmyA. te uparAMta bIje AzcaryakAraka banAva e je ke te jhADanI zAkhA upara eka cASapakSI meTuM khulluM rAkhIne beThuM hatuM, tene meDhAmAM svabhAve ghaNuM kIDAo dAkhala thatA hatA. A bInA joIne te nemittike e vicAra karyo ke jema A cASapakSInA moDhAmAM pitAnI meLe AvIne kIDAo paDe che tema Aja sthaLe je navuM nagara vasAvavAmAM Ave, te 1. nimittazAstra jANanAra. teo prAcInakALamAM bhUmi vigere padArthonI parIkSA karavAmAM hAMziyAra gaNAtA. For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 153 ApaNuM udAyI rAjAne paNa svabhAve ( anAyAse ) ghaNI lakSamI maLe, A vicAra karI teoe rAjA pAse AvI tamAma bInA jaNAvI. e sAMbhaLIne rAjA ghaNe khUzI thayo. A prasaMge sabhAmAM beThelA eka anubhavI gharaDA nimittioe kahyuM he rAjana ! A pATalInuM jhADa ghaNuM uttama jANavuM. bIjA jhADonI mAphaka A sAmAnya jhADa nathI. kAraNa ke AnA mahimAne jANanArA prAcIna maharSi bhagavaMtoe Ane mahimA A pramANe jaNAvyA che - pATalAdraH pavitro'yaM mahAmunikaroTibhUH // ekAvatAro'sya mUla-jIvazceti vizeSataH // 1 // artha-mahAjJAnI evA mahAtmAnI parImAMthI A jhADa utpanna thayeluM che ane te mahApavitra che. ane vadhArAmAM jANavA lAyaka bInA e che ke vizeSa karIne A jhADane mUlane jIva ekAvatArI che. A sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke te mahAzaya keNa thayA. tyAre vRddha nimitie kahyuM ke he rAjana ! A mahAtmAnuM AzcaryakArI caritra huM kahuM chuM te sAvadhAna thaIne Apa sAMbhaLe - uttara mathurAmAM rahenAra devadatta nAmane vANIyAne dIkaro musApharI karavA nIkaLyo hate. te anukrame pharato pharate eka vakhata dakSiNa mathurAmAM AvyuM. tyAM tene jayasiMha, nAmanA vyApArInA putranI sAthe mitrAcArI (bhAIbaMdhI) thaI. eka vakhata mitranA AgrahathI tenA ghare bhejana karavA mATe devadatta game tyAM tenA mitra (jayasiMha) nI arNikA nAmanI bahena jamavAnA thALamAM bhojana pIrasI ne vIMjaNAthI devadattane pavana nAkhavA lAgI. A vakhate devadatta tenuM sundara rUpa joIne tenI upara anurakta (Asakta) thayo. tyAMthI ghera jaI pitAnA khAnagI nekare dvArA jayasiMhanI pAse arNikAnI mAgaNI karI. teonI pAsethI A bInA sAMbhaLIne (arNikAnA bhAI) jayasiMhe devadattanA karone kahyuM ke huM mArA gharane choDIne je dUra na rahetA hoya. tene mArI bahena arNikA ApavA (paraNAvavA) cAhuM chuM. temAM tAtparya e che ke haMmezAM huM bahena ane banevInA darzana karI zakuM. jyAM sudhI mArI bahena putravALI na thAya tyAM sudhI mAre tyAM devadate rahevuM joIe, e pramANe je devadatta kabulAta Ape te huM ApavA (paraNAvavA) ne taiyAra 1. A jhADanAM mUlane chava tyAMthI nIkaLI manuSyabhava pAmI te bhavamAM mokSamAM jaze. A bAbatane spaSTa samajavA mATe marUdevA mAtAnuM daSTAMta yAda rAkhavuM, kAraNa ke te vartamAna bhavanI pahelA keLa nAmanI vanaspatimAM hatA. For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja [ zrI vijayapadharata = chuM. nekaree A bInA devadattane jaNAvI. teNe te kabUla karyuM. tyAra bAda jayasiMhe uttama divase devadattane potAnI bahena paraNAvI. tyAra bAda te sthAne rahetA evA te (devadatta)nI upara eka vakhata mAtApitAne kAgaLa AvyA. te vAMcatAM tenI AMkhomAM AMsu AvyAM. A banAva joIne arNikAe raDavAnuM kAraNa pUchayuM. jyAre Agraha pUrvaka pUchatAM paNa kAraNa na jaNAvyuM tyAre pite kAgaLa laI vAM. A kAgaLamAM mAtApitAe lakhyuM hatuM ke he putra! ame baMne aMtima avasthAne pAmyA chIe. je tAre amArAM chellAM darzana karavAnI IcchA hoya te jaldI AvavuM. AvI bInA vAMcIne arNikAe patine AzvAsana ApyuM ane pitAnA bhAine AgrahapUrvaka samajAvyuM. jethI teNe baMnene javAnI AjJA ApI. A vakhate arNikA sagarbhA hatI. patinI sAthe anukrame uttara mathurA tarapha prayANa karyuM. rastAmAM arNikAe eka putraratnane janma Ape A bALakanuM nAma pADavAnI bAbatamAM "mArA vRddha mAtA pitA nAma pADaze" ema devadatta parivArane jaNAvyuM, jethI dAsa dAsI vagere e bALakane aNikaputra ema kahIne bolAvatA hatA. anukrame devadatta vagere pitAnA nagaramAM pahoMcyA ane vRddha mAtApitAne namaskAra karI temanA khoLAmAM bALaka sthApana karyo, devadattanI vinaMtithI e bALakanuM nAma teoe saMdhIraNa pADayuM. te paNa A bALaka arNikAputra tarIke prasiddhi pAme. anukrame uMmara vadhatA abhyAsAdinA krame karIne A bALaka yauvana avasthAne pAmyA. uttama purUSe kipAka phaLanA jevA zabdAdi' viSayamAM lagAra paNa Asakti rAkhatA nathI, ema arNikAputra paNa e ja keTinA hatA, jethI temaNe sAMsArika vilAne ghAsanI jema tuccha gaNune ane teone tyAga karIne jayasiMha nAmanA AcArya mahArAjanI pAse pavitra dIkSA grahaNa karI. kAlakrame te gItArtha thayA ane AcAryapada pAmyA. anukrame vicaratA vicaratA ghaNo samaya vItyA bAda vRddhAvasthAmAM potAnA parivAra sahita te aNikAputra AcArya mahArAja gaMgA nadIne kAMThe rahelA puSpabhadra nAmanA nagaramAM padhAryA. A vakhate tyAM puSpaketu nAmane rAjA rAjya karatuM hatuM. tene puSpavatI nAmanI rANI hatI. rANuM puSpavatIne puSpacUla nAme putra ane puSpacUlA nAmanI putrI hatI. A baMnene yugala (jeDalA) rUpe ja janma thaye hato. A baMne bhAI bahenane mAMhamAMhe ghaNe prItibhAva hato. A prasaMga joIne rAjAe vicAra karyo ke A baMne je vikhuTAM paDaze te jarUra jIvI zakaze nahI ane huM paNa A baMneno viyega sahana karI zakuM tema nathI. mATe A baMneno pati patnI rUpe vivAha thAya te ThIka, ema vicArIne rAjAe chalathI maMtrI, mitra ane nagaranA loke vigerene pUchayuM ke sabhAjano! antaHpuranI andara je ratna utpanna thAya tenA mAlika koNa? A praznane sabhAjane javAba Apyo he rAjana! 1 pace IndriyonA pAMca viSaye-(1) rUpa, (2) rasa, ( 3 ) gabdha, (4) sparza, ane (5) zabda For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 1 parva dezanI andara je ratna utpanna thAya tenI rAjA IcchAnusAra upayoga karI zake te pachI antaHpuramAM utpanna thayelA ratnanA Apa mAlika gaNAo temAM to navAI ja zI ? A bAbatamAM geravyAjabIpaNuM che ja nahi. sabhAjanonA A zabda sAMbhaLIne rAjAe potAnA vicAra pramANe lagna mahotsavanI taiyArI karI, te vakhate rANI puSpavatIe Ama karavAnI nA pADI chatAM rAjAe potAnuM dhAryuM karyuM. rANuM puSpavatIne A agya banAva joine ane pitAnuM apamAna thayeluM jANIne saMsAra upara vairAgya bhAva jAge. jenA pari NAme teNIe saMyama grahaNa karI tenI nirmaLa sAdhanA karI, devalokanI Rddhi meLavI. kALAntare puSpaketu rAjA maraNa pAmyA bAda kuMvara puSpacUla rAjA thaye. have te deve (puSavatInA jIve) avadhijJAnathI A baMnenuM akRtya jANIne svapnAmAM puSpacUlAne ghaNuM duHkhathI rIbAtA evA nArakIone dekhADayA. A joI puSpacUlA jAgI gaI ane hRdayamAM bhaya pAmI. teNIe patinI AgaLa e badhI bInA jaNAvI dIdhI. rANunA bhayane dUra karavA mATe puSpacUla rAjAe ghaNue zAntikarma karAvyAM, chatAM paNa te deve haMmezanA niyama pramANe puSpacUlA rANIne narakanA svarUpane dekhADavAno niyama choDe nahI, eTale teNe svapnamAM A bInA jaNAvavI cAlu rAkhI. tyAre rAjAe jaina sivAya anya dharmavALAene bolAvIne pUchayuM ke narakasthAna kevuM hoya ? AnA javAbamAM keTalAeka lokee garbhavAsane, keTalAeka lekee kedakhAnAne temaja keTalAeka lekee daridratAne nirAzAna ' tarIke jaNAvyuM ane keTalAeka lekee parAdhInapaNuM e narakasthAna che ema jaNAvyuM. A badhI bInA sAMbhaLIne rANI puSpacUlAne lagAra paNa saMtoSa thaye nahIM. kAraNa ke svapnamAM joyelA narakAvAsanI bInAnI sAthe Ano lagAra paNa meLa maLatuM na hatuM. chevaTe rAjA puSpacUle jainAcArya zrI arNikAputra mahArAjane bolAvIne A bIne pUchI. temaNe rANuMe svapnamAM jevuM narakanuM svarUpa joyuM hatuM te ja pramANe narakanuM svarUpa jaNAvyuM. A sAMbhaLI rANIe kahyuM, ke he bhagavan! Ape paNa mArA jevuM svapna joyuM hoya tema lAge che, kAraNa ke mArA svapna darzanamAM ane ApanA kahevAmAM lagAra paNa taphAvata jaNAto nathI. A bAbatamAM AcArya mahArAje kahyuM, ke he rANI ! meM kaMI svapna joyuM nathI, paraMtu pavitra jenAgamathI jANIne A bInA kahI che. avasare puSpacalAe pUchayuM ke kevAM kevAM pApakarmo karIne jIve narakamAM jAya che ? tyAre gurU mahArAje kahyuM, ke he rANuM ! pAMca kAraNane sevanArA cho narakamAM jAya che. te A pramANe 1 mahAraMbha karanArA, 2 dhanaviSayamAM tIvra Asakti rAkhanArA, 3 gurUnI sAthe zatrabhAva rAkhanArA, 4 paMcendriyane vadha karanArA ane 5 mAMsa madirAnuM bhakSaNa karanArA jIvo narakAyuSya bAMdhIne narakamAM cAlyA jAya che. 4 ratnaprabhAdi sAta narake che. temAM rahelA nArakInA chone traNa prakAranI vedanA ( kSetrakRta, paramAdhAmikakRta. parasparakRta vedanA ) bhogavavAnI che. ityAdi narakenuM svarUpa pratipAdana karyuM. A bAbatano vistAra zrI bhagavatIjI ane pravacanasArahAra vagere granthothI jANa. For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 [ zrI vijayapaghasarita kALAntare te deve rANI puSpacUlAne svapnamAM svargadarzana karAvyuM. rAjAe pUrvanI mAphaka A bAbatamAM pAkhaMDIone pUchI teoe kahelI bInA rANee svapnamAM joyelI bInA sAthe sarakhAvatA maLatI na AvavAthI rAjAe chevaTe arNikAputra AcAryane bolAvI svarganuM svarUpa pUchayuM. javAbamAM AcArya mahArAje jyAre svarganuM saMpUrNa svarUpa jaNAvyuM tyAre rANIe pUchayuM ke kayA kayA kAraNathI svarga maLI zake ? tyAre A praznanA javAbamAM AcArya bhagavaMte jaNAvyuM ke samyakatva tathA samyakatva sahita dezavirati ane sarvavirati dharmanI ArAdhanA vagere kAraNenI sevana karavAthI svarganI prApti thAya che. A bInA sAMbhaLI rANI laghukamI hovAthI pratibadha pAmI ane teNe dIkSAgrahaNa karavA mATe rAjAnI pAse AjJA mAgI, tyAre rAjAe kahyuM ke mAre ghare ja haMmezAM bhikSA grahaNa karavAnI tuM kabulAta ApatI hoya te khUzIthI dIkSA grahaNa kara. rANue tema karavA kabUla karyuM. tyAra bAda mahotsava pUrvaka rANee AcAryanI pAse dIkSA lIdhI ane anukrame bhaNI gaNuM gItArtha thaI. eka vakhata AcArya mahArAje zrutajJAnanA upagathI jANyuM ke bhaviSyamAM amuka vakhate dukALa paDaze, A kAraNathI tamAma sAdhusamudAyane sukALavALA deza tarapha vihAra karAvyo, ane pite te jaMghAnI vyAdhine laIne tyAM ja rahyA. A vakhate puSpacUlA sAdhvI antapuramAMthI bhAta pANI lAvI ApatAM hatAM. sAdhvI puSpacUlA AvA prakAranI gurUbhakti uttama bhAvanAthI karatA hatA jenA pariNAme eka vakhata kSapaka zreNimAM caDhIne mehanIyAdi cAre ghAtakarma haNI kevaLajJAna pAmyA. AvI ucca keTine pAmyA chatAM paNa te sAdhvI ( puSpacUlA ) gurU mahArAjanuM vaiyAvacca (gocarI vagere ) pUrvanI mAphaka kAyama karatA hatA. jyAM sudhI gurU mahArAjane " A kevaLI che.' ema jANavAmAM na AvyuM tyAM sudhI vaiyAvacAdi zuzraSA cAlu rAkhI. A prasaMge vyavahAranI bInA e samajavAnI che ke " kevaLI chatAM paNa vinayane cUktA nathI. " kevalajJAnane pAmelAM sAdhvI puSpacUlA gocarInA prasaMgamAM gurU mahArAjane je je pasaMda hoya te te lAvI Ape che. eka vakhata cAlu varasAdamAM A sAdhvI gecarI lAvyAM, tyAre gurUmahArAje kahyuM ke he mahAnubhAva, tame kutajJAnane jANe che chatAM paNa cAlu varasAdamAM gocarI kema lAvyA? A bAbata kevaLajJAnI sAdhvIjIe hAtha joDIne javAba Ape ke he bhagavana, je raste acitta apakAya varasate hato te ja mArge thaI huM gecarI lAvI chuM, jethI A bAbatamAM lagAra paNa doSApatti nathI. tyAre gurUmahArAje kahyuM ke AvI bInA chaTvastha kevI rIte jANI zake? tyAre sAdhvIjIe kahyuM ke mane kevaLajJAna thayuM che. kevalajJAna thayela jANIne AcArya mahArAje vicAryuM ke meM kevalInI AzAtanA karI tethI "micchAmi dukkaDaM? devo joIe, ema vicArIne micchAmi dukkaDaM dIdho. tyArabAda AcArya 1 jJAnAvaraNIya. darzanAvaraNIya. mehanIya ane antarAya; A cAra karmo AtmAnA nAnAdi guNane vAta (nAza) karatA hovAthI ghAtakarma kahevAya che. For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 157 = mahArAje pUchayuM ke huM mukti pAmIza ke nahIM. AnA javAbamAM kevalajJAnI sAdhvIe kahyuM ke tamAre utAvaLa karavI nahIM. jyAre Apa gaMgA nadI utaraze tyAre tamane kevaLajJAna jarUra thaze. eka vakhata gaMgA nadIne utaravA mATe AcArya mahArAja lokonI sAthe nAvamAM caDhyA. tyAM bInA evI banI ke je je bAju AcArya mahArAja bese te te tarapha vahANa DUbavA mAMDayuM. tethI AcArya mahArAja vacamAM beThA, tyAre Akhuye vahANa DUbavA lAgyuM. AthI kaMTALIne lokee AcArya mahArAjane nadImAM pheMkI dIdhA (A vakhate AcArya mahArAjanI pAchalA bhavanI patnI ke je aNumAnitI hovAne laIne AcArya mahArAjanI upara dveSa dhAraNa karatI hatI te marIne vyaktarI thaI hatI) A vakhate A vyantarIe pANImAM paDatA AcAryane zULImAM paDyA, AvI tIvra vedanA bhegavavAnA prasaMge paNa AcArya mahArAja apakAyanA jIvonI upara dayAnA pariNAma rAkhatA hatA. paranta potAne thatI vedanA upara lagAra paNa lakSa rAkhatA na hatA. anakame nirmala bhAvanA jAgatAM ke zreNImAM ArUDha thayA ane antakRta kevalI thaIne siddhipada pAmyA. AvA uttama prasaMge najIkamAM rahelA devatAoe AcArya mahArAjane nirvANa mahatsava karyo. AvI rIte A sthaLe prakRSTa (sarvotkRSTa) yAga (pUjA) pravatyo mATe A sthaLa prayAga e nAmathI prasiddhi pAmyuM. ane anya darzanIo zalImAM parovAnA prasaMgane joIne gADarIyA pravAhanI mAphaka pitAnA upara karavata mUkAvavA lAgyA. te sthaLe rahelAM vaDa vRkSone svecchAe ghaNI vAra kApI nAkhyA chatAM paNa te vRkSo vAraMvAra uge che. nadInA pANImAM rahelI AcArya mahArAjanI khoparI mAchalAonA prahArane sahana karatI temaja pANIne majAomAM taNAtI taNAtI nadIne kAMThe AvI, chIpanI mAphaka Amatema pachaDAtI pachaDAtI keI eka gupta pradezamAM bharAI gaI. e khoparInA andaranA bhAgamAM eka vakhata pATalA (vRkSa)nuM bIja paDayuM. anukrame e bIja parInA kaparane bhedIne jamaNu haDapacImAMthI pATalAnuM jhADa ugyuM. e jhADa moTA svarUpe thayuM. he rAjana ! A pramANe A muninuM vRttAnta sAMbhaLIne temaja te prasaMge pahelAMnI pATalA vRkSanI uparanA cASapakSInI bInA dhyAnamAM laIne tamAre A sthAnamAM nagara vasAvavuM joIe ane ziyALaNune zabda saMbhaLAya teTalI hada sudhI sUtra (derI) devuM joIe. eTale ke jamInanI hada samajavAne mATe lAInaderI devI joIe. A vRddha nimittiyAnuM vacana sAMbhaLI rAjAe tema karavA mATe nimittiyAne hukama karyo. tyArabAda teoe pATalAvRkSane pUrva tarapha gaNune (rAkhIne) pazcima tarapha, pachI uttara tarapha, pachI pUrva tarapha, pachI dakSiNa tarapha e rIte zIyALaNInA zabda sudhI jaIne lAInadArI nakkI karI. e pramANe nagaranI racanA samacorasa rAkhI. tyArapachI nimittioe nakkI karelI lAInarI pramANe te sthaLe rAjAe nagara vasA-: For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 [ zrI vijayapadmasUriSkRta vyuM ane te nagara pATalAnA jhADane laIne pATalIputra e nAmathI prasiddhi pAmyuM.ra kALAntare vikasvara ghaNAM kusumA ( puSpAnA samudAya ) vaDe zAbhAyamAna hAvAthI te ja pATalIputra nagara kusumapura nAme prasiddhi pAmyuM. udAyIrAjAe A navA nagaramAM zrI neminAtha bhagavAnanuM caitya baMdhAvyuM ane tyAM hAthIzALA, azvazALA, rathazALA, mATA nAnA mahela, daravAjA, bajAra, dAnazALA, pauSadhazALA vagere taiyAra karAvyAM. A nagaramAM udAyIrAjAe jema lAMkhA kALa sudhI rAjya pAlana karyuM tevI rIte jainadharmanI paNu apUrva prabhAvanA karI. eka vakhata udAyIrAjA pauSadhavratamAM rahyA hatA te vakhate vinayaratnanA pra5cathI udAyIrAjA kALadharma pAmI devalAkanI Rddhi pAmyA. tyArakhAda eTale prabhu zrImahAvIranA nirvANuthI ATha varSa vItyA bAda hajAma ane gaNikAnA putra naMda nAme rAjA thayA. anukrame navamA nandarAjAnA vakhatamAM paramAta (mahAzrAvaka) kalpakanA vaMzamAM thayelA zakaDALa nAme maMtrI thayA. temane sthUlibhadra ane zrIyaka nAmanA be putrA ane yakSA 1, yakSadattA 2, bhUtA 3, bhUtavruttA 4, eNA (seNA) 5, veNA 6, ane reNA 7 e nAmanI sAta putrIe hatI. yakSAdi sAte putrIonI yAdazaktinI khAkhatamAM ema kahyuM che ke prathama putrIne eka vAra kahevAmAM je Ave yAda rahI jAya. ema bIjIne be vAra kahevAthI yAda rahI jAya. trIjIne traNa vAra, cothIne cAra vAra, pAMcamIne pAMca vAra, chaThThIne cha vAra ane sAtamIne sAta vAra kahelI mInA yAda rahI jAya. keAzA vezyA ane tenI vhena upakaiAzA e anenI janmabhUmi tarIke A nagara prasiddha che. A ja pATalIputra nagaramAM mantrIzvara cANuye nadarAjAnuM rAjya mULathI ukheDIne mauryavaMzanA zrI. caMdraguptane rAjyagAdI upara sthApana karyo. te caMdragupta rAjAnA vaMzamAM anukrame bindusAra, azAka, kuNAla ane saMprati e nAmanA rAjAe thayA. A kuNAlanA putra saMprati mahArAjA traNa khaMDa pramANa bharatakSetranA adhipati hatA. e mahAzrAvaka hatA ane temaNe anArya dezone paNa munivihArane lAyaka banAvyA hatA. sarva kaLAnA samudAyane bhaNanAra rAjA mULadeva ane mahAdhunika acala nAmanA 1 yata uktam- gauDesu pADalipure saMpairAyA tikhaMDabharahavaI / ajjasuhatthigaNaharaM, khudda paLo paramasagr | gauDa dezamAM pATalIputra nagaramAM parama zrAvaka bharatanA traNe khaMDanA adhipati saMprati mahArAjA vinaya pUrvIka zrI.AOsuhasti gaNadhara bhagavaMtane ( divALIkalpanI utpatti viSayaka ) prazna pUche che. ( divALIkalpa ) 2 khIjA prathAmAM udAyI rAjAnI mAtAnuM nAma pATalIrANI hAvAthI nagaranuM nAma pATalIputra evuM rAkhyuM ema paNa Ave che. AthI "pATalIputra" zabdanA artha udAyIrAjA pazu karI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAgitAmaNi ] sAvA tathA vezyAmAM agresara devadattA nAmanI gaNikA e traNe pUrve A nagaramAM rahetA hatA. pUjya zrI umAsvAti vAcaka` mahArAje bhASya sahita zrI tattvArtha sUtranI A nagaramAM racanA karI hatI. A umAsvAti mahArAjA kaubhISaNa gAtranA hatA ane saMskRta pAMcaseA prakaraNeAnA racanAra tarIke prasiddha hatA. ahIMyAM vidvAnAne saMtASa pamADe tevI cArAsI vAdazALAe hatI. A nagaranI najIkamAM vizALa ane uMcA tara MgA jyAM uchaLI rahyA che, evI gaMgA nadI vahe che. A pATalIputranI najIkamAM uttara dizAe vizAla vAlukA ( retInA DhagalAonuM ) sthaLa che. bhaviSyamAM pANInA upadravanA prasaMge kalkI rAjA ane AcArya zrI prAtipada mahArAja vagere zrI saMgha A vAlukA sthala upara caDhIne pANInA upadravathI mukta thaze. temaja kalkIrAjA ane tenA vaMzanA dharmadatta, jitazatru, ane meghaghASa vagere rAjAo paNa ahIMyAM thaze. A pATalIputra nagaramAM, jyAM naMdarAjAnuM navANu kATi dravya sthApana karelu che evA pAMca stUpA che. ahIMyAM lakSaNAvatI nagarInA sulatAne ( pAdazAhe ) puSkala dravyanI icchAthI A stUpAnI upara ghaNAe humalA karyo eTale ukheDI nAkhavAnA prayatnA karyo, paNa te badhA prayatnA sainyamAM upadrava phelAvanArA thayA, eTale sulatAna dravya levAmAM phAvI zakyA nahIM. A ja nagaramAM yugapradhAna mahApurUSa zrI bhadramADrusvAmI, A mahAgirijI, mAsuhastisUrijI, vAsvAmI vagere pUjya purUSA vicaryo hatA ane bhaviSyamAM AcArya zrI prAtizvasUri mahArAja vigere pUjya purUSA vicaraze. vaLI mahAdhanavaMta dhananAmanA zeThanI putrI te rUkimaNI, ke je vAsvAmIne pati tarIke svIkAravAnI cAhanA rAkhatI hatI tene vajIsvAmIe pratidha pamADIne ahIMyAM dIkSA ApI hatI. A ja nagaramAM abhayA rANI ke je marIne vyantarIpaNe utpanna thaI hatI teNIe sudarzana zeThane zIlathI calAvavA mATe vAraMvAra upasarga karyA chatAM paNa calAyamAna na thayA ane zIla dharmanI kaseATImAM saMpUrNa vijayazALI nIvaDayA hatA. mahAzIlavIra zrI. sthUlibhadra mahArAjA kAzyA vezyAnI citrazAlAmAM ahIMyAM ja cAturmAsa rahyA hatA. teozrI 1 'vAcaka' zabda uparathI samajavuM joie ke A mahApurUSa pUrvadhara hatA. prAcIna kALamAM pUrvAMnA jJAna saMvAya 'vAcaka' pachI maLI zake ja nahIM evA vyavahAra hatA. kahyu` che ke-- vAi a khamAsamaNe divAyare vAyagatti ekaTTe / puvvagayami ya sutte epa saddA paTTeti // 1 // artha :--vAdIpadavI, kSamAzramaNapadavI, divAkarapadavI ke vAcakavI e cAramAMthI kAipaNa pavI pUrvasabadhI jJAna hoya te| ja maLI zake. For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadvarita chae rasavAlo AhAra vAparatA hatA ane kezyA vezyAne tIvra anurAga hato chatAM paNa temaNe parama zIlabhAvane TakAvI kAmazatrunI upara vijaya meLavyuM hatuM. temanI spardhAthI siMha guphAvAsI muni paNa ahIM (kezyA vezyAne tyAM) cAturmAsa mATe AvyA hatA ane te vezyAnuM rUpa joIne calAyamAna thayA. A prasaMge A vezyAe nepALa jevA dUra dezamAMthI muninI pAse ratnakaMbala maMgAvIne ane tene vAparIne khAlamAM nAkhI devAnA daSTAnta vaDe munine pratibaMdha pamADa hatuM, jenA pariNAme te munirAja gurUmahArAjanI pAse jaIne AlocanA levA pUrvaka nirmaLa saMjamanI ArAdhanAmAM ujamAla banyA. A ghaTanA paNa ahIM ja banI hatI. ahIM bAra varasanA dukAlanA prasaMge AcArya zrIsusthitamahArAje tamAma gacchane sukALavALA deza tarapha vihAra karAvyo tyAre te prasaMge te AcArya mahArAjanA nAnA be ziSyae AMkhamAM adazya banAvanAruM aMjana AMjIne rAjA caMdraguptanI sAthe keTalAka divasa bhejana karyuMte vAra pachI gurU mahArAje Thapako ApavAthI viSNugupate e baMnene nirvAha karyo. yugapradhAna mahApurUSa zrIvAsvAmIjInI bIjI AzcaryakArI bInA A nagaramAM A, pramANe banI hatI. eka vakhata pUjya zrI vajAsvAmIjI mahArAja pitAnA suvihita munio sahita vihAra karatA karatA A nagaramAM padhAryA. te vakhate pahelA praveza karavAnA divase nagaranI strIone cittakSobha na thAya e irAdAthI vaikriyalabdhi dvArA sAmAnya rU5 karyuM hatuM ane apUrva dezanA ApI hatI. A dezanA sAMbhaLI ghaNuM ja khUzI thaelA rAjA, mastrI vagere zrotAo mAMhamAMhe vAtacIta karavA lAgyA ke AcArya mahArAjanA guNa ghaNuM uttama che paraMtu joIe tevuM guNa pramANe rUpa nathI tenuM zuM kAraNa? anukrame A vAta sarvatra phelAtAM paramparAe aneka labdhivAna zrI vajAsvAmijIe sAMbhaLI tyAre bIje divase svAbhAvika nirUpama rU5 vimuvIne hajAra pAMkhaDIvALA sonAnA kamaLa upara besI dezanA ApavA lAgyA. te sAMbhaLIne ane temanuM apUrva rUpa dekhIne zrotAo ghaNA ja khUzI thayA. A ja nagaranA madhya bhAgamAM mahApratibhAzALI mAtRdevatAonI pratimAo hatI, jenA prabhAve samartha zatruo paNa pATalIputrane jItavAmAM asamartha nIvaDayA hatA. A prasaMge 8 pariziSTa parvamAM viSNuguptanA sthAne cANakyanuM nAma ApyuM che te A pramANe cANakyo'pi tamAcArya, mithyAduSkatapUrvakam / / vanditvA'bhidadhe sAdhu, zikSito'smi pramadvaraH // 1 // adyaprabhRti yad bhaktapAnopakaraNAdikam / sAdhUnAmupo, toya maNi I 2 . . For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 161 (naimittika veSa dhArI) cANakyanA kahevA pramANe jyAre nagaranA lekee te mAtRmaMDaLa ukhADI nAkhyuM tyAre candragupta ane parvataka A baMne jaNAe pATalIputra svAdhIna karyuM. ( tyArapachI A nagaramAM candragupta rAjA thaye.) A prakAre aneka cirasmaraNIya viziSTa ghaTanAothI bharelA A nagaranI aMdara aneka uttama vidyAonA jANakAra purUSe vasatA hatA. temaja smRti, purANa, bharata, vAsyAyana, cANakyazAstra (nItizAsa) vagere ziSTa zAstromAM kuzaLa purUSanI paNa khAmI na hatI, temaja bahotera kalAonA jANakAra purUSa tathA maMtravidyA taMtravidyA rasavAda dhAtuvAda nidhivAda aMjanaprayoga guTikA prayoga pAdapaprAga ratnaparIkSA vAstuvidyA kAvyazAstra iMdrajAla vigerenA jJAnane dhAraNa karanArA tathA strI purUSa hAthI tathA ghoDAnA lakSaNe pArakhIne uttama madhyama vigere jAtinI khAtrI karanArA purUSe paNa ahIM vadhAre pramANamAM rahetA hatA. ahIM zrIAryarakSitajI cauda vidyAnA paragAmI thayA hatA. tyAra bAda teo pitAnA dazapura nagaramAM gayA hatA. ane avasare zrI salIputra AcAryanI pAse ane zrIvAsvAmijInI pAse pUrve bhaNyA hatA. tathA hAthI hajAra yojana cAle, temAM jeTalAM pagalAM paDe, te dareka pagalAmAM hajAra hajAra naiyA bharI zake, evA mahA vaibhavazAlI dhanika purUSe paNa pUrvanA samayamAM ahIM rahetA hatA. vaLI eka ADhaka pramANa tala vAvavAmAM Ave, ane jyAre te taiyAra thAya, tyAre te talanI zIMge mAMthI jeTalA tala nIkaLe, teTalI hajAra senA hera pramANa dravyanA adhipatio paNa ahIM prAcIna kAlamAM rahetA hatA, tathA comAsAmAM vahetI parvatanI nadInA pANInA dhedha pravAhanA vegane jemanA tAbAnI gAyanA dUdhanA eka divasanA mAkhaNa vaDe pAla bAMdhIne aTakAvI zakAya, evA mahA gokulanA svAmI dhanika purUSe paNa pahelAMnA samayamAM ahIM rahetA hatA. temaja prAcIna kALamAM bIjA keTalAka evA paNa mahAdhanike ahIM rahetA hatA ke jeone azvasenA vadhAre pramANamAM rAkhavAne zekha hatuM. temane tyAM eka divasanA utpanna thayelA uttama jAtivaMta ghoDAonA baccAMonA khabhA upara ugelA keza vaDe AkhA pATalIputra nagarane vIMTI zakAya. A pramANe dina pratidina teo azvasenAne vadhAratA ane pUrve ahIM keTalAeka mahAdhanike be prakAranA zAliratna ( uttama DAMgara) ne saMgharatA hatA. temAM pahelA naMbaranuM zAliratna jUdI jUdI jAtanA zAlibIjane upajAvI zake, 1 janma. vini. saM. 522 mAM, ane dIkSA 544 mAM 22 varSanI uMmare, zrIbhadraguptasUri chane nijhAmaNuM karAvI ghaNuM karIne vI. saM0 548 thI 570 nA vacagALAmAM, cAra anuyoga judA karavAno TAIma ghaNuM karIne vIsaMva. 584 mAM ane IsvIsana 18 mAM, svargavAsa vi. saM. 197 mAM, vi. saM. 127 mAM I. sa. 71 mAM. 21 For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaddhatiane bIjA naMbaranuM zAliratna evuM hatuM ke jene vAvyA bAda vAraMvAra laNue, te paNa pharI pharI Uge. e pramANe aneka zAstromAMthI sAra laIne zrIsthUlibhadrajI mahArAjanI janmabhUmi zrIpATaliputra nagaranI bInA TuMkAmAM jaNAvI dIdhI. ahIM zratamadane aMge zarU karelI zrIsthUlibhadrajInI bInA pUrI thAya che. che sArAMza che uparanI bInAmAMthI sAra e le ke bhaNelA jJAnane mada karavAthI vadhAre jJAna na meLavI zakAya, gurU mahArAjanuM mana nAkhUza thAya, kAraNa ke je gurU mahArAjA prasanna hoya teja vadhAre jJAna ApI zake, zratajJAnanI AzAtanA thAya vigere nukazAna jANIne zratamadane tyAga kare ane jema jema jJAna guNa vadhe, tema tema namratA vinaya vigere guNo vadhAravA. jemanA jJAna guNamAM vinaya guNa vadhatuM ja jato hoya, tevA purUSe duniyAmAM kalpavRkSa jevA gaNAya che. temanI sevA karavAthI mananA mAratha jarUra phale che. AvA kalpavRkSa eka nahi paNa pAMca kahyA che. te A pramANe-1. jJAnI chatAM je vinIta hAya (2) AkRti suMdara chatAM paNa je sadAcArI heya. (3) adhikArI chatAM nyAya mArge ja cAle. (4) dhanika chatAM dAnezvarI (5) samartha chatAM kSamA guNa (sahana karanAra.) A bAbatamAM sAkSI tarIke zAstrIya ka A pramANe jANa | upanAtittama . . jJAnI vinIta H subhaga : suzIla : / prabhutvavAna vAyapathi pravRtta: // vAnI dhanADhaya: rAmI samartha : ' paM thamAM vaMdhuwvRkSA : ? | A lokane spaSTAya upara jaNAvI dIdhuM che. e pramANe prasaMge jarUrI jANIne A kahelI daSTAMta sahita AThe madanI bInA yAda rAkhIne he bhavya jIvo jAtimada vigere AThe madane tyAga karaje. ane parama ullAsathI mahA puNya pAmelA A zrIjinadharmanI sAtvikI ArAdhanA karIne mAnava bhava saphala karaje. 184 saMsAramAM e (kharAba gharanI) upamAne ghaTADe che - kheda jyAM zatru bhUtala kalaha pADozI kare, sarpa kerA rAphaDA tyAM vAsathI zuM mana Thare sanI jima mada bhayaMkara teya pAmara jIvane, saMsAra sAre lAgate paNa nA kadI vidvAnane. 185 artha -zatruo pRthvInA taLIyAne badatA hoya che, ane pADozIo kajIe karI rahyA che. vaLI jyAM sarpanA bhayaMkara rAphaDAe hoya tyAM rahevAthI manamAM zuM zAMti For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] rahe ? athavA na rahe. vaLI sarSanI sarakhA bhayaMkara ATha mada jANavA. AvI saMsAranI bhayaMkaratA chatAM paNa pAmara jIne eTale halakI keTIne jIvene saMsAra sAre lAge che eTale temane saMsAra pratye Asakti rahe che. paraMtu je samaju DAhyA ane vidvAna purUSa hoya che teone saMsAra kadApi sAro lAgato nathI. 185 karmane laIne ja ahIM vicitrapaNuM jaNAya che e vigere jaNAve che - kaI moTuM rAjya pAme kaI nA dhana lezane, keI uMcA nIca have kaI surUpa kurUpane; karmanA vege banelI viSamatA mana budhataNuM, arUci bhAva vadhAratI rUci bhAva tima ajJAnInA. 186 artha--A saMsAranI karmathI banelI vicitratA juo-keIka jIvane te moTuM rAjya maLe che tyAre keIkane dhanane aMza (bhAga) paNa maLato nathI. eTale thoDuM paNa dhana maLatuM nathI. keTalAka che uMca kuLamAM utpanna thAya che jethI teo uMca gaNAya che. tathA keIka nIca kuLamAM utpanna thAya che jethI te nIca gaNAya che. keTalAka ja suMdara rUpavALA thAya che, tyAre keTalAka kapA thAya che. AvA prakAranI karmanA anusAre thaelI viSamatA eTale ulaTA sulhApaNuM paMDita purUSonA mAnamAM saMsAra pratye arUci bhAva vadhAre che. paraMtu ajJAnI ane ulaTI te viSamatA saMsAra pratye arUci thavAne badale rUcibhAva athavA prItine vadhAro kare che. 186 unDALAnA jevo saMsAra che, ema jaNAvIne te upamA ghaTAve che - zama sarevarane sukAve krodha bhAnu tehathI, viSayanA tarasyA jo pIDAya bahu bahu kALathI; glAni lahe guNa rUpa carabI duSTa kAma svedathI, grISma RtunA jehavA bhavamAM zaraNa sAcuM nathI. 187 artha -A saMsAramAM krodha rUpI sUrya zama eTale zamatA rUpI sarovarane sukavI nAkhe che eTale krodha hoya tyAM zamatA athavA zAMti rahetI nathI. vaLI viSaya eTale IndriyonA gemAM Asakta che ghaNuM kALathI pIDAyA kare che. eTale duHkhI thayA kare che. vaLI duSTa kAmada eTale viSayavAsanA rUpa parasevAthI guNa rUpI carabI glAni pAme (sukAya) che eTale ghaTatI jAya che. A pramANe grISma Rtu eTale unALAnA jevA A kaSAya rU5 garamIthI bharelA saMsAramAM zrIjina dharma sivAya bIjuM kharuM zaraNuM keInuM paNa che ja nahi. 187 For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadyasUrikatakrodhane sUrajanA je kahyo te zAthI? e samajAve che - tApa upaje kodhathI tiNa sUrya upamA tehanI, jyAM krodha tyAM zamatA nahiM A vAta che anubhava taNI; kAmathI guNa nAza pAme grISma Rtu bhavamAM kayuM, tApane haranAra zaraNa? na kAMi dharma zaraNa kahyuM. 188 artha - krodhane sUryanI upamA ApI te vyAjabI che. kAraNa ke jema sUryathI (sUryanA kiraNathI) tApa utpanna thAya che ane tethI manuSyanA zarIrane viSe parasevo thAya che ane mAThuM lAlaceLa thaI jAya che tevI rIte krodhanA prasaMge paNa parase thAya che. tathA moDhe lAlacaLa thAya che. jyAM krodha hoya tyAM upazama bhAva (zAMti) rahetuM nathI. kAraNa ke e baMne virodhI che. tethI jema tApa hoya tyAM TADha na hoya tevI rIte krodha rUpI tApa hoya tyAM zAMti rUpI ThaMDI rahI zakatI ja nathI. A vAta saunA anubhavanI che. kAmathI eTale viSaya vAsanAthI guNa nAza pAme che, kAraNa ke kAmAMdha yogya ayogya kAMI samajato nathI. tethI tenAmAM guNa rahI zaktA nathI. vaLI grISma Rtu eTale unALAnA tApanA jevA A saMsAramAM tApa ( duHkha) ne haraNa karanArUM dharma sivAya koI zaraNa eTale Azraya sthAna nathI. kAraNa ke dharmane nahi sAdhanArA ane saMsAranA tApathI pIDAelA cho game te gatimAM jAya, te paNa tene duHkha rUpI tApa sahana kare paDe che, paraMtu jyAre te zuddha dharmane pAme che tyAre ja tene zAMti maLe che. 188 saMsAranI svArthamaya dazA tathA lobhiyA dhanikanI sthiti jaNAve che - saMsAramAM sai potapotAnA rahe nita svArthamAM, svArtha saratAM dUra khase dekhAya Ima pratyakSamAM dhanavaMtane paNa hoya sukha kyAM te guNonI kadarane, karatA nathI karatA kadI te rAkhatA bahu lAbhane. 189 artha A saMsAranI aMdara sau jIvo pita pitAnA svArthamAM mazagula rahe che, eTale dareka jIva pitAne artha (kAma, matalaba) jyAM sudhI sarato hoya tyAM sudhI tene vaLagate rahe che, paraMtu jyAre tene svArtha sadhAya che, athavA bIjuM kAMI maLavAnuM bAkI rahetuM nathI, evI khAtrI thAya che tyAre te tenAthI dUra khase che athavA tene tyAga kare che. sAmAe pitAne potAnA du:khanA vakhatamAM sahAya karI che, mATe mAre paNa tene tenA dukhanA vakhatamAM sahAya karavI ja joIe evuM vicAravAne badale A mAro upakArI mANasa duHkhI che mATe tenI pAse huM je jaIza mAre paisA vagerenI tene sahAya ApavI paDaze. evuM dhArIne te tene tyAga kare che. AthI ja karIne kahevAya che ke For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] duniyAmAM sau svArthanAM sagAM che," jyAM sudhI kAMI paNa lAbha thato hoya tyAM sudhI sagAM thatAM Ave che. A vAta te pratyakSa dekhAya che. dhanavAna mANasane paNa kharuM sukha kayAM hoya che athavA dhanathI kAMI kharUM sukha maLatuM nathI. te lobhiyA dhanika paNa guNanI kadara karatA nathI. athavA guNavaMtane tenI yegyatA pramANe madada karatA nathI. kadAca kadara kare che te paNa ghaNe lebha rAkhe che. kAraNa ke paise evI cIja che ke te jema jema vadhAre maLatuM jAya tema tema lobha jarUra vadhatuM jAya che, eTale teo bIjAnI pAsethI vadhAre vadhAre meLavavAne lAbha rAkhe che. mATe ja zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke - jahA lAho tahA loho-lAhA lohA pavaDhai // artha -jema jema lAbha thAya, tema tema lAbha thAya che. kAraNa ke lAbhathI lAbha vadhe che. 189 dhana lebhI dhanikane azAMti ApanAruM che, ema jaNAve che - lebhathI navi dAna karatA jeTalA zIsa vedanA, teTalI che temane prAnta suNaje nAganA pedA karatAM rakSaNe bahu dukha dhana cAlyuM jatAM, te tajIne jAya pote toya bahu duHkha dhAratA. 190 artha-lebhane lIdhe pitAnI pAse ghaNuM dhana hovA chatAM paNa jeo dAna karatA nathI teomAMnA keTalAeka lebhI jevo Akhare maraNa pAmIne dhananI lAlasAne lIdhe nAgapaNe eTale teja dhananA rakSaNa karanArA sapaMpaNe paNa utpanna thAya che. ane temane jeTalAM mastaka hoya che teTalI vadhAre vedanA hoya che. A bAbatamAM nAganuM daSTAnta tuM sAMbhaLaje. te daSTAMtanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI. laukika zAstromAM kahyuM che ke - zeSanAgane hajAra mAthA hoya che. te eka vakhata abhimAnamAM phaNuM uMcI karIne DelavA mAMDe. manamAM rAjI thAya che ke--mAre kevA hajAra mAthA zobhI rahyA che. A prasaMga joIne eka paMDite te zeSanAgane kahyuM ke - | gaDuzvata che. yati te nAga ! zIrSANi, tati te nAga ! vedanAH // saMti nA ! zani , ra haMti nA ! nA che ? / 5STA - zeSanAga ! tuM abhimAnathI ema vicAre che ke mAre kevA hajAra For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRta mAthA bhI rahyA che. paNa te geravyAjabI che. kAraNa ke he nAga ! tAre jeTalA mAthA che. te pramANe teTalI vedanA bhegavavI paDe che. ane jene ATalA (hajAra ) mAthA nathI, tene teTalI vedanA paNa bhegavavI paDatI nathI, ahIM zeSanAganI jagyAe dhananA abhi mAnamAM taNAelA jIvo samajavA. teo ema vicAre che ke amAre kevI lakSmI vigerenI sAhibI che ? AvA vicAramAM ne vicAramAM kharUM dharmArAdhana bhUlI jAya che. teone jeTalI sAhibI che. tene sAcavavAnI paNa ciMtA temane teTalI ja hoya che. lakSmI vigere ghaTI jAya, tyAre paNa teone asahya vedanA jarUra bhegavavI paDe che. tevI sAhibane cheDIne jyAre pote cAlyA jAya che, eTale bhavAMtaramAM javuM paDe che, tyAre paNa ghaNuM karIne tevA ine asamAdhi vadhAre pramANamAM jaNAya che. AgamamAM mAnava jIvanane saphala karavA mATe aneka dhArmika kAryo sAdhavAnAM kahyA che, temAM samAdhi maraNane paNa gamyuM che. eTale aMtima samayamAM sarva jIvone khamAvIe, cAra zaraNuM aMgIkAra karIe, ajJAna dazAne laIne thayelA pApanI niMdA karIe, ane jIMdagImAM je dAnAdi dharmanI sAdhanA karI hoya, tene yAda karIne anumodanA karIe. A pramANe karavAthI samAdhi maraNa prApta thAya che. ane saMsAramAM nirveda (kaMTALo) pAmelA ane mArgonusArapaNAnA guNene sAdhanArA nirmohI che ja tevA maraNane pAmI zake che. je jamyA, tene maravAnuM te jarUra cheja. paNa kharUM maraNa tenuM ja kahI zakAya ke jeo dharmamaya jIvana gujArIne tathA bIjA chAne dharma mArgamAM jeDIne maraNa pAme che.. pratikramaNanA sUtromAM prArthanA sUtra (jayavIyarAya) Ave che. tenI zarUAtamAM "cIyAra !" A pada Ave che, tethI te jayavIyarAya sUtra paNa kahevAya che. AmAM bInA A Ave che--he prabhe ! tamArA pasAyathI mane (1) bhavanirveda eTale saMsAra upara kaMTALo (arUci) tha (2) mArgAnusArapaNuM eTale je guNenI sevanAthI dharmanA raste AvI zakAya, ane dharmamAM TakI zakAya, tathA dharmamAM AgaLa vadhI zakAya, tevA mukhya pAMtrIza guNene dhAraNa karavA (3) iSTa phala (mekSa) nI siddhi eTale mukti padane lAbha. (4) je kArya karavAthI pitAnA deva gurU dharma vigerenI niMdA thAya, tevA kAryo lokavirUddha kahevAya che. tenAthI alaga rahevuM (5) pUjya purUnI pUjA karavI. (6) paropakAra kare. (7) uttama gurU mahArAjane samAgama (sebata) (8) temanA vacana (kahyA) pramANe cAlavuM. A pUrepUrA ATha vAnAM jyAM sudhI muktimAM na jAuM, tyAM sudhInA bhAmAM mane malajo. 12 he vItarAga ! ApanA siddhAMtamAM je ke niyANuM bAMdhavAnI nA kahI che. te paNa ApanA caraNa kamalanI sevA mane bhavobhava malaje. 3 he prabho ! Apane huM dararoja praNAma karuM chuM, tenA phala rUpe huM cAra padArthonI mAgaNI karuM chuM. te A pramANe. (1) mArA tamAma duHkhone nAza thAva. (2) sarva karmone kSaya thAva. (3) samAdhi maraNa thAva. For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1The rezanAcitAmaNi]. (4) ane A bhavanI pachInA dareka bhamAM Apane dharma mane maLe. A pramANe ahIM prabhu devanI pAse bhavya jIvoe prArthanA karelI hovAthI AnuM nAma "prArthanA sUtra" paNa kahevAya che. upara jaNAvelA cAra padArthomAM samAdhi maraNane gayuM che, e uparathI samajavAnuM e ke jeone dhanAdi padArthonI upara tIvra mUchI na hoya, tevA ja jIvone samAdhi pUrvaka maraNa sAdhavAno zubha avasara maLe che. A lekanI zarUAtamAM jaNAvyuM ke jeo lobha kaMjUsAI vigere deSane laIne dAna karatA nathI teo bhavAMtaramAM sarpAdine bhava pAme che, tevA jIvonI cAlu bhavamAM paNa kevI kharAbI thAya che? A bAbatane spaSTa samajavAne mATe saMkalazeThanI bIna jANavA jevI che te TuMkAmAM A pramANe jANavI-- - hemaratha nAmanA nagaramAM jahunu rAjAnA rAjyamAM karoDo senA mahArane mAlika chatAM kRpaNutAno bhaMDAra saMkala nAme zeTha pitAnA dhananuM dAna karatuM nathI tema pite paNa upabhega karato nathI, kuTuMbane paNa ekajavAra jamavAno niyama rAkhyuM hatuM ane kaNa keTaluM khAya che tenA keLIyA paNa gaNuto. vaLI kaI vakhata kUvAmAM eka keDI paDI jAya te te paNa kADhI leto. e atyaMta kRpaNa hatuM, e ja nagaramAM eka daridrI vidvAna brAhmaNa rahe che. te zeThanI pAse eka brAhmaNa kaMIka dhana mAgavA AvyuM. tene dhana nahi ApyuM, eTaluM ja nahi paNa mAra marAvI gharanI bahAra kADhI mUkyo. rIsa caDhavAthI brAhmaNe yakSane ArALe, tenI pAsethI marajI pramANe rUpa karavAnuM varadAna meLavyuM. jethI te kaI paNa TAIme kaI paNa manuSyAdinA jevuM rUpa karavA cAhe, te yakSanI maherabAnIthI tevuM rUpa karI zake. eka vakhata A brAhmaNane khabara paDI ke saMkalazeTha mhAragAma gayA che. jethI pahelAM mane je mAra marAvIne bahAra kaDhAvyo hato, tenuM Aje vera lauM. Avo vicAra karI yakSanA prabhAve te saMkala zeThane jevuM rUpa karI tene ghera jaI gAdI upara beThe. A vakhate dekhAva, bhASA (lakhANa), ceSTA vigere bAbatamAM jenAra mANasone mULa saMkala zeThanA jevA lAgyA, jethI teoe hAragAma na jatAM pAchA AvavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre teNe apazukana Adi baMdha besatA kAraNe jaNAvyA. jethI gharanA mANasone tenA dIdhelA uttaramAM lagAra paNa vahema (zaka) paDe nahi. thoDI vAra pachI A kRtrima saMkale kuTuMbanA mANasene bhegA karI jAhera rIte jaNAvI dIdhuM ke he bAMdhavAdi mahAnubhAva! atyAra sudhImAM meM tamane kaMjUsAIne durguNane laIne "nirAMte khAvA na devuM, bIjAo khAtAM hoya, tyAre kacakaca karIne keLIyA gaNavA. TIpa TaparAmAM kAMI paNa na devuM, sagAMone joItI cIja na devI" vigere kanaDagata karIne ghaNuM herAna karyA, te saMbaMdhI mane ghaNe kheda thAya che. prAcIna maharSioe kahyuM che ke 1 dharma, 2 agni, 3 rAjA, 4 cAra A cAra dhananA bhAgIdAra che. jeo lakSmIne dharmanA raste vApare che, temane tyAM lakSmIne jarUra vadhAre For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 [ zrI vijayapadmasUriSkRta thAya che. e vAta kANu nathI jANatuM ke jema jema kUvAmAMthI pANI vaparAya tema tema jarUra nIcethI pANI AvatuM jAya. je mUrkha hAya teja lakSmIne dATIne tenA mAthA upara dhULa nAMkhe che, paTArAmAM pUrI rAkhe che. tevuM ApaNane kAi kare teA ApaNe jema kApAi jaie, tema lakSmIne ghATanArAnI upara ane pUranArAnI upara lakSmI (devI) kApAyamAna na thAya ? tenA gharamAM zuM lakSmI Take kharI ke ? naja Take. pUrve jaNAvelA dharmAdi cAramAMnA dhane jo jALavIe, te lakSmIne agnine, rAjAne, cAranA talabhAra paNa bhaya rahetA ja nathI. jo dharmanuM apamAna karIe te mATAbhAi jevA dharmanu ApaNe apamAna karyuM kahevAya, ema jANIne (dhanA traNa nAnA bhAi) agni, rAjA, cAra jarUra kApAyamAna thAya che. eTale kaMjUsAIthI jee dharma mAge lakSmInA sattupayoga na kare, temanI lakSmInA sthale agninA bhaya jAge (lAhya jAge) athavA cAra tene cArI jAya, kAM teA rAjA te (lakSmI) ne daMDa vigeremAM jakaDAvIne lai jAya. mATe mane samajAyuM che ke lakSmIne dAnAdi dha kAryoMmAM vAparavI ane kuTuMbanA ane peAtAnA pASaNamAM paNa vAparavI. jo tema na karIe teA 'jema madhamAkhI madha ekaThu kare, ane vAgharI lai jAya ' tenA jevI sthiti thAya. mAkhInA eve! svabhAva hAya che ke jyAre te kAi paNa miSTa padAdinI upara bese, tyAre AgaLanA be (hAtha jevA) paga ghase che. tethI te (mAkhI) ApaNane ema samajAve che ke meM ekaThA karelA madhanu dAna na karyuM tethI mArI A sthiti thai. mArAmAMthI huM mAnavA! tame bedha lejo. dAnAdi sanmArge lakSmInA jarUra sadupayAga karo. kAraNa ke dhananI traNa gati (rastA) che. te A pramANe-- dAna, bhAga ane nAza. je lakSmI dAnamAM ane peAtAnA kAma (kA) mAM na vaparAya, te jarUra nAza pAme che. AvA zAsrakAranA vacane mane yAda AvyAM jethI nirNaya karyo che ke lakSmIne dAnAdimAM vAparavI. ema jaNAvIne teNe munImane hukama karI tamAma lakSmI peAtAnI AgaLa ekaThI karAvIne kuTuMbanA mANusene joie te karatAM vadhAre devA mAMDI. Ana MdathI kuTuMbijanAne khAvA pIvA lheravA mATe mana mAnyA padArtho devA mAMDayA, ane gharanA AMgaNe AvanAra dIna duHkhiyA vigere garIba mANasone dAna daine ghaNI lakSmI vAparI dIdhI. tathA jUnA nAkarA badalIne vadhAre pagAra ine navA nAkarA rAkhyA ane daravAjAnA nAke navA vheredAra sipAio rAkhyA. te sarvane jaNAvI dIdhuM ke hAla zaheramAM eka khIjAnA jevuM rUpa karIne eka bIjAnA gharamAM dAkhala thAya evA ghaNA dhUtArAo phrI rahyA che. teethI tamAre sAvaceta rahevuM ne mArI rajA sivAya koIne aMdara AvavA devA nahi. keTalAka samaya vItyA bAda (sAcA) saMkalaze bhAra gAmathI AvyA. gharamAM pesatAM sipAIe tene aMdara na javA dIdhA. ane tene nAma vigere pUchatAM pUchatAM aMdara rahelA saMkalazeThe kahelu sAvacetInuM vacana yAda AvyuM ane khAtrI karIne dhUtArA jANIne kahyuM kesakalazeTha teA gharamAM che. tuM kAI gArA jaNAya che. mATe gharanI aMdara dAkhala thavuM nahiM For Personal & Private Use Only: Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi 1 19 A sAcA saMkala zeThe sipAIne ghaNI rIte samajAvyuM paNa teNe mAnyuM nahi. rAka vadhI paDI. gharamAMthI kRtrima (nakala) saMkala AvyuM. teNe kahyuM ke A dhUtAre che, dhakako mArI tene bahAra kADhe. A banAva joIne sAcA saMkala keraTamAM phariyAda karI. tenI pahelAM A kRtrima saMkale paNa tema karyuM. kAraNa ke yakSanI sahAyathI badhI khabara paDe che. keraTamAM mudatane divasa nakkI thayo. te divase baMnenI jubAnI levAmAM AvI. temAM kaMI paNa bheda (pharaka) na jaNAya. ghaNA varasanuM jUnuM devuM leNuM tenI pAse keTaluM che te pUchayuM, tyAre yakSanI sahAyathI kRtrima saMkale sAcA saMkalanA kahyA mujaba te badhuM spaSTa jaNAvyuM. jethI A bAbatamAM nyAyAdhIzane lagAra paNa pharaka mAlama paDaze nahi. pachI baMnenA hAthaakSaro lIdhA. te paNa baMnenA sarakhA jaNAyA. jethI zuM phesalo Apa emAM nyAyAdhIzane muMjhavaNa paDI, jethI A kAma eka buddhizALI maMtrIne sepyuM. teNe yukti evI racI keeka senAne kaLaza maMgAvIne baMnene kahyuM ke je A kaLazanA nALacAthI dAkhala thaI kaLazanA meMDhathI bahAra nIkaLaze, tene ame sAce saMkala mAnIzuM, bIjAne nahi. A maMtrInA vacana sAMbhaLIne sAco saMkala muMjhANe ane maMtrInA kahevA mujaba na karI zako, tethI revA lAgyuM. kAraNa ke tene devanI sahAya nathI. A kRtrima saMkala yakSanA prabhAve kIDInA jevuM rUpa karI tarata maMtrInA kahyA pramANe karIne mULa rUpe Ubhe rahyo. A banAvathI maMtrIe nirNaya karyo ke A kRtrima saMkalane jarUra keI devanI sahAya che. mATe Ane pUchavAthI kharI bInA jaNAze. tethI teNe ane rAjA vigeree paNa niDarapaNe tene sAcI bInA jaNAvavA kahyuM, jethI kRtrima saMkale "potAne mAra marAvI gharanI bahAra ddhAvI mUkyo" tyAMthI mAMDIne tamAma bInA rAjA maMtrI vigerenI samakSa keraTamAM jaNAvI dIdhI. eTaluM ja nahi paNa chevaTe ema paNa kahyuM ke have pahelAnA jevuM vartana cAlu rAkhIne je lakSamIne dAnAdimAM nahi vApare, to pharI paNa tArI khabara laIza. ane rAjA vigerene jaNAvyuM ke meM A saMklazeDanI lakSamI ghaNI vAparI che, bAkInI lamI bhale e bhegave."A nakalI saMkalanI bInA jANIne rAjA vigere badhA loke ghaNuM ja AzcaryamAM paDayA. brAhmaNa potAnA ghera gaye, ane sAce saMkalazeTha paNa svasthAne gayo. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. temAMthI baMdha e le ke dareka samaju jIe lakSmIne capala jANIne zakti ane bhAva pramANe satkAryamAM vAparavI ane jo ema karIe te ja vartamAna AbAdIne TakAvI zakAya, ane bhavAMtaramAM paNa tevI sthiti anAyAse (heja) pAmI zakAya che. A prasaMge yakSanA cAra praznonI bInA jarUra yAda rAkhavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI- eka rAjAe paMDitanI sabhA bharI che. temAM kAvyAdi zAstranI vinedavArtA cAlI rahI che. temAM eka yakSe paMDitene pUchayuM ke tame A cAra praznone javAba Ape. te prazno A pramANe jANavA (1) hAla che ane pachI paNa raheze e zAthI? (2) hAla che 22 For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 [ zrI vijayapadmasUriSkRta paNa pachI nahi rahe. e zAthI ? (3) hAla nathI paNa pachI raheze (maLaze) e zAthI ? (4) hAla nathI ane pachI paNu nahi rahe e zAthI ? paMDitAe A praznone sAMbhaLIne ghaNA vicAra karyo, paNa eka buddhizAlI pati sivAya tamAma paDitA eka paNa praznanA uttara dai zakyA nahi. e buddhizALI pati yakSanI sAthe nImelA avasare eka nagaramAM jaIne tyAMnA nagarazeThanI oLakhANu vigere mAhitI pUchaparacha karIne meLavI. pachI te zeThanI havelImAM khaMne jaNA sAthe veSa - vherIne gayA. tyAM zeThe anene AdarabhAvathI elAvI gAdI upara besADayA. avasare paMDita zeThane kahyuM ke- zaheranI bhAra tamArA pitAe taLAva adhAvyu che tenI tame khakhara letA nathI, mATe tamane so khAsaDAM mAravAnI zikSA karavI paDaze. zeThe guNagrAhipaNAnA svabhAvane laine patinuM vacana mAnyuM, peAtAnI bhUla kabUla karI, ane khAsaDAno mAra paNuM sahana karavA jaNAvyuM. zeThanI AvI namratA joine ane jaNA khUzI thayA. zeThe Agraha karIne tene jamavAnI vina Mti karI, tyAre teoe kahyuM ke hAla amAre utAvaLa che, paradeza javA nIkaLyA chIe. AvatI vakhate jarUra tamAre tyAM AvIzuM. ema kahIne aMne jaNA uDI bhAra AvyA. pa MDite kahyuM ke huM yakSa! A banAvathI tamane pahelA praznano javAba sama jAyA haze. te e ke jee pAchalA bhavamAM karelI puNyanI kamANIne laIne A bhavamAM sukhI jIvana gujAre che chatAM ema te jarUra samaje che ke jeTaleA TAIma sukha bhAgavyuM, teTalI puNyanI muMDI khAlI thAya che. tethI sarvanI sAthe sa MpIne rahe, abhimAna kare nahi, saralatA rAkhe, te vamAna kAle jema AkhAdIno anubhava kare che, tema bhaviSyamAM tevA sukhI jarUra raheze eTale hAla sukhI che ane sukhI raheze. A zeTha tevA guNavata che mATe hAla sukhI che, tema bhaviSyamAM paNa sukhI raheze. have khIjA praznano javAba ApavA mATe paMDitajI yakSanI sAthe khIjA nagaranI tarapha gayA. ane jaNA sArA zeThiyAno veSa sajIne nagaramAM gayA. hAthamAM TIpano kAgaLa rAkhI eka zeThanI havelImAM dAkhala thayA. tyAM besIne zeThane vina Mti karI ke-ame dharmAdAnI TIpa karavA AvyA chIe, tame udAra ane dharmiSTha che, mATe herakhAnI karI TIpamAM sArAmAM sArI rakama bharaze evI AzA rAkhI ame ahIM AvyA chIe. paMDitajInA A vacana sAMbhaLatAMnI sAthe zeThanI AMkha lAlaceALa thai gai. krodhamAM AvIne zeThajI kahevA lAgyA kecAlyA jAva, cAlyA jAva. ahIM navarA thaine kayAMthI rakhaDatA AvyA che ? ame gadheDAnI jema mhenata karIne je lakSmI meLavI che, te AvI TIpa bharavA mATe nathI. udAratA hAya aa tame ja TIpamAM kema rakama bharatA nathI ? amAre kaI paNa ApavAnI icchA nathI. zeThanAM A kaDavAM veNu sAMbhaLIne aMne jaNA nagaranI bhAra AvyA. paMDite kahyuM ke A banAvathI tamane khIjA praznano javAba A pramANe ApavAmAM Ave che ke-AvA kaMjUsa For Personal & Private Use Only: Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi 1 1che. mANasonI pAse je ke pAchalA bhavanI puNyAIne laIne hAla lakSmI hoya che paNa meMDhAmAM kaDavI bhASA vigere aviveka hovAthI bhaviSyamAM AvI lakSamInI sAhibI vigere rahe ja nahi. (2) trIjA praznano javAba ApavA mATe paMDitajI yakSanI sAthe eka gAmamAM eka garIbane tyAM gayA. teNe ghaNA ja vivekathI pitAnI hAlata (svarUpa) jaNAvIne baMnene jamavA mATe AgrahabharI vinaMti karI. kaMIka nhAnuM kADhI te baMne gAmanI bahAra AvyA. tyAM paMDitajIe yakSane kahyuM ke AvA vivekI mANasanI pAse hAla nathI eTale pAchalA bhava vigere sthale bAMdhelA lAbhAntarAya karmanA udayathI hAla garIba sthiti che. paNa A garIba mANasa saMtoSa, viveka, namratA, prabhupUjAdi guNamaya jIvana gujAre che. tethI bhaviSyamAM tenI AbAdI jarUra thaze (raheze). eTale sukhamaya jIvana gujArI Atmahita karaze. (3) have Apa rahyo cethA praznane javAba. Ane mATe baMne jaNuM sAre veSa dhAraNuM karIne jyAM eka garIba bhikSuka bhIkha mAgI rahyo che, tyAM gayA. tene ghaNuM rUpiyA vizerenuM dAna ApIne veSa badalIne te (bhikSuka) nA jevo veSa karIne baMne jaNAe bhikSukanI pAse thoDA paisAnI mAgaNI karatAM kahyuM ke-he bhikSuka! tArI pAse bhIkha mAgatAM ghaNuM rUpiyA AvyA che, tethI temAMthI amane kaMI Apa. ame paNa tArA jevA garIba bhikSuka chIe, amane Aje kaMI paNa maLyuM nathI. baMnenAM A vacana sAMbhaLIne bhikSuke kahyuM ke AmAMthI tamane kaMI paNa maLaze nahi. huM tamArA mATe bhIkha mAMgatA nathI. ghaNI mahenata rADa pADIne parizrama veThIne ATalA paisA pedA karyA che. A vacana sAMbhaLIne baMne jaNA ghaNe dara gayA. tyAra bAda paMDita yakSane kahyuM ke kema cothA praznano javAba maLe ne ? samajavA jevI bInA e che ke A bhikhArIne jIva pAchalA bhavamAM karelA pApakarmanA udayathI A bhavamAM bhIkhArIpaNuM pAme. hAla paNa kAMI sukRta karato nathI. tethI bhavivamAM paNa tevo ja rahevAno. eTale cothA savAlanA javAbamAM samajI levuM ke hAla sukhI nathI. ane bhaviSyamAM paNa sukhamaya jIvana gujAraze nahi. ahIM cAra praznonI bInA pUrI thAya che. temAMthI bedha e le ke zakti ane bhAva jALavIne dAna dharmanI sAdhanA karanArA bhavya jIvo A bhavamAM ane parabhavamAM parama sukhamaya jIvana pAmI zake che. te che kaMjUsa ane maDadAnI sarakhAmaNI che pUrvanI mAphaka prAcIna maharSi bhagavaMte dhanIka kaMjUsanI maDadAnI sAthe A pramANe sarakhAmaNI ghaTAvI che. (1) jema jIva gayA pachI maDaduM bele nahi, tema kaMjUsa paNa bolato nathI eTale jyAre dIna-anAtha vigere tenI pAse kaMI paNa padArthanI mAgaNI kare, tyAre "je bolIza te kaMI devuM paDaze, na bolavAmAM nava guNa, maunaM sarvArtha sAdhana For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 . zrI vijyaparikRta nama " A vicAra karI kAMI paNa javAba detuM nathI. (2) jyAre maDadAne smazAnamAM laI javAmAM Ave tyAre tenI pAchaLa jema sagAvhAlAM rUe che, tema dhanavaMta kaMjUsa mANasa vAhanamAM besIne bajAramAM nIkaLe, tyAre tenI pAchaLa garIbo rUe che. (3) jema maDadAne kAMdhIA upADe, tema A kaMjUsane pAlakhI AdimAM besADIne mANaso upADe che. (4) jema maDaduM akkaDa hoya che. kAraNa ke jIva gayA pachI sarva aMge akkaDa thAya che. tema kaMjUsa paNuM abhimAnathI akkaDa hoya che. vastusthiti AvI hovAthI kahe te kharA ke maDadAmAM ne kaMjUsamAM pharaka che ? AvA kaMjUsane koI DAhyA mANaso kadAca zIkhAmaNa de te paNa sApane dUdha pAvAnI jema tene kaMI lAbha thatuM nathI. dAna buddhi jAgatI nathI. Akhare te maraNa samaye dhananI tIvra mUchIne laIne hAtha ghasate cAlyA jAya che. sarSAtirUpe tiryaMca gatimAM upaje che. kAM te nArakI thAya che. zrI sthAnAMga sUtranA cethA adhyayanamAM kahyuM che ke " " vardi hArdi kIyA jevA ume vinaMti. saMgadA (2) mAtmApa. (2) mahAvicApa. (2) phujimAdA . (4) viviyava. | spaSTArtha-cAra kAraNene sevanArA cho narakamAM upajavAne lAyaka karma bAMdhe che, te cAre kAraNe A pramANe jANavA-(1) jemAM ghaNI ja jIvahiMsA thAya che evA mIla-ina-carakhA-paMdara karmAdAna vigere mahA AraMbha samAraMbha karavAthI ja narake jAya che. (2) parigraha eTale mUcha. A bAbatamAM juo dazavaikAlikane sAkSi pATha. "gucchA vivAdo kutto nA putte tAdhana strI vigeremAM tIvra mUcha rAkhavAthI-tIvra viSayAsakti rAkhavAthI jI narake jAya che. ahIM daSTAMta jue. mammaNa zeTha ane rAvaNa narakagatine pAmyA, A vAkyathI bhavya chAe bedha levo joIe ke juvAnInA madane laIne viSayAdine mATe jeTalI lAgaNI doDadhAma karIe chIe, teTalI lAgaNI dharmArAdhanamAM rAkhIe te jarUra kalyANa thAya. kahyuM che ke jaune vicce sau, tathA kSattine mA ! tathottiSTheta cenmuktyai-kiM hi nyUna tadA bhavet // 1 // paraMtu Azcarya to e che ke badhAne dukhI thavuM gamatuM nathI eTale duHkha joItuM nathI, ane dukhanA kAraNu nATaka sInemA saTTo durvyasana vigere choDavAnuM sUjhatuM nathI. temaja je AbAdI dharmArAdhanathI maLI zake, tevI AbAdInI IcchA sarvane hoya che, paNa dharmanI ArAdhanA karavAne phurasada nathI, kahyuM che ke-gharA miti-dharma neti mAnavAH // phalaM necchanti pApasya-pApaM kurvanti sAdarAH // 1 // 3. mAMsane AhAra karavAthI jIva narake jAya che. mATe bhagavaMte sAtvikAdi AhAranA bheda samajAvIne parimita sAttvika AhAra levA pharamAvyuM che. 4. paMcendriya dehadhArI For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 176 jIvane haNavAthI jIva narake jAya. juo kRSNa trIjI narake gayA. ane zreNika garbhiNI hari ne haNatAM narakAyuSya bAMdhI pahelI narake gayA. baMnemAMthI anekane paNa narake javAnI IcchA na hatI. prabhunA mukhe sAMbhaLyuM ke huM narakamAM jaIza. tyAre anahada pazcAttApa jAhera karI "na javAne upAya" pUchaye javAbamAM kRpAsiMdhu prabhue jaNAvyuM ke AyuSya sivAyanA karmo to bIjI gatimAM paNa kadAca bhegavAya paNuM AyuSya bAMdhyA pachI tene anusaratI gatimAM ja te bhegavAya, mATe te gatimAM javuM ja joIe. emAM bIjo upAya che ja nahi. AvA aneka gUDha rahasyane dhyAnamAM laIne AyuSya e niyata karma ane bAkInA karmo e aniyata karma kahevAya ema aneka graMthonA uMDA anubhavathI kahI zakAya. AvA kaMjUsa mANaso jIvatAM jema niMdA pAtra gaNAya tema marI gayA pachI paNa tenuM kalevara bahu niMdanIya gaNyuM che. kahyuM che ke - (zAvihitA) hastau dAnavivarjitau zrutipaTau sArazruteohiNau / netre sAdhuvilokanena rahite pAdau na tIrtha gatau // anyAyArjitavitapUrNamudaraM garveNa tuMgaM ziro-rere jaMbUka ! muzca muzca sahasA nIcasya niMdya vapuH // 1 // spArtha -eka kSudhAtura ziyALa niNI kaMjUsanuM kalevara khAvA taiyAra thayuM, tyAre eka paMDite kahyuM ke-he ziyALa ! A kalevara khAvA jevuM nathI. ekadama Ane choDIne bIje ThekANe cAlyA jA. ziyALa kahe ke huM ghaNe bhUkhyo chuM mATe mane hAtha khAvA de. tyAre paMDite kahyuM ke hAtha khAvA lAyaka nathI. kAraNa ke A hAthe A nirguNI manuSya dAna dIdhuM nathI. je hAthe dAna devAya teja hAtha uttama gaNAya. jema mastakanuM ghareNuM gurU mahArAjanA caraNane namaskAra karavo e che. ane sAcI vANI bAlavI e meMDhAnuM ghareNuM che. tathA jaina zAstranuM sAMbhaLavuM e kAnanuM ghareNuM che. temaja nirmala bhAvanA bhAvavI e hadaya (haiyA) nuM ghareNuM che. ane mehanA yuddhamAM vijya pamADanAra parAkrama e bhuja (hAthanI uparanA bhAga) nuM ghareNuM che. tevI rIte hAthanuM ghareNuM dAna che. je jarA dAnano mahimA-detI vakhate lenAra sAdhu vigere supAtrane hAtha nIce rahe. ane denArAne hAtha upara rahe che. je hAthe AvuM dAna devAyuM na hoya, tuM kahe te khare ke tevA hAtha khavAya kharA ? arthAt na ja khAvA joIe. paMDite kahelA A vacana sAMbhabane ziyALe kahyuM ke mane bhUkha ghaNu lAgI che. mATe maherabAnI karI kAnane khAvA de. (ziyALanA A vacane sAMbhaLIne) paMDite kahyuM ke he ziyALa! kahevatamAM kahyuM che ke AhAra e eDakAra athavA anna evI mati ane mati evI gati. A kahevatane anusAre uttama chavae uttama padArtha khAvA joIe. tuM je kAnane khAvAne cAhe che, te 1. jainadharma pracAraka sabhA taraphathI chapAyela sAthe saMvegamAlAmAM A bInA vistArathI samajAvI che. For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 [ zrI vijyapadvaritakAna uttama purUSanA sudarzana cUrNanI jevA hitakArI vacananuM je sAMbhaLavuM, tenI sAthe droha (IrSA) karanArA che. eTale A kaMjUse potAnA kAna dvArA saMsAravardhaka zRMgAra rasane piSanArA gAyana vigere sAMbhaLyA che. paNa uttama vacane rUcipUrvaka sAMbhaLyA nathI arthAt tene tevuM sAMbhaLavuM rUchyuM nathI, mATe tuM kahe ke A kAna uttama kaI rIte kahI zakAya? arthAt naja kahI zakAya. jyAre vastusthiti ema yathArtha che, te pachI tAre kAna na khAvA joIe. ghaNuM bhUkhane laIne TaLavaLatAM ziyALe kahyuM ke he paMDita! tamAruM kahevuM akSare akSara vyAjabI che mATe huM hAtha ane kAnane nahi khAuM. paNa have maherabAnI karIne mane A zabanI be AMkho khAvA de. kAraNa ke mane ghaNI bhUkha lAgI che. (ziyALanA namratA bharelA A vacano sAbhaLIne) paMDite kahyuM ke he ziyALa ! tArAmAM kaMI paNa DahApaNa hoya, athavA. tAre uttama chavAnI gaNatrImAM gaNAvavAnI IcchA hoya, to tAre A baMne AMkhe paNa na khAvI joIe. kAraNa ke te uttama nathI paNa nIca (halakI keTInI) che. je netra (AMkha) uttama purUSanA darzana karavAmAM vaparAya teja uttama gaNAya. ema aneka zastromAM kahyuM che. ahIM uttama purUSa tarIke nirdoSa arihaMta deva ane sadguNI gurU mahArAja vigere samajavA. temAM zrI arihaMta prabhu e mahAdeva tarIke paNa prasiddha che. temanuM svarUpa e che ke jeoe rAga dveSa ane mehano sarva prakAre nAza karyo che evA traNe lokamAM prasiddha mahimAvALA mahAdeva ( zrI arihaMta) prabhu jANavA. A bAbata caudaze cuMmAlIsa graMthanA banAvanAra pUjyapAda prAtaHsmaraNIya AcArya puraMdara zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAje apUrva vizAla tattvArtha darzaka zrI arka nAmanA mahA graMthanI zarUAtamAM zrImahAdevASTakamAM kahyuM che ke - / yasya saMklezajananA, rAgo nAstyeva sarvathA // na ca dveSo'pi sattveSu, zamendhanadavAnalaH // 1 // na ca mAho'pi sajJAnA-cchAdano'zuddhavRttakRt // trileAkakhyAtamahimA, mahAdevaH sa ucyate // 2 // spaSTArtha -kalezane upajAvanAro rAga che. amarakeSAdi aneka graMthonA AdhAre jANavuM saheluM che ke rAgane raMga paNa artha thaI zake che. jethI samajavAnuM e male che ke jema sapheda lugaDuM lAla vigere raMgamAM baLIe te mUla (sapheda) svarUpa taddana palTAIne lUgaDuM bIjA raMge dekhAya, tema ahIM AtmadaSTinA mArgamAM lugaDAMnI jagyAe AtmA le. lugaDAne mUla raMga jema bIjA raMganA saMbaMdhathI badalAI jAya che. tema saMsArI AtmA rAganI pariNAma zreNi (bhAvanA) mAM jema jema AgaLa vadhe che, tema tema mUla svarUpa ( je nija jJAnAdi guNa ramaNatA te) ne beI bese che, eTale rAgathI jIvanuM mUla svarUpa vastranA mUla raMganI mAphaka TakI zakatuM nathI. aneka jAtanI nAhakanI upAdhione ubhI For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] karanAra rAga che. A rAga arihaMta devamAM na hoya, ema Sa ane meha paNa na hoya. Atmika zAMti rUpI lAkaDAne bALavAmAM dAvAnalanI je dreSa che. eTale jyAM dveSa hoya, tyAM zAMti hoya ja nahi. ane meha e AtmAnA uttama jJAna guNane DhAMkanAre ane kharAba kAryone karAvanAra che. ema jemAM rAgAdi na hoya ane jene mahimA traNe lekamAM prasiddha che te mahAdeva athavA arihaMta kahevAya. kaMcana kAminInA tyAgI mahAvratadhAraka zrI gurU mahArAja tathA vratadhArI zrIsaMgha vigere uttama purUSanAM darzana karavAthI AMkha uttama gaNAya. te pramANe A nIca mANase karyuM nathI, mATe A AMkhane khAvAthI zuM lAbha? paMDitanA A veNa sAMbhaLIne ziyALe kahyuM ke mane paga khAvA de. A bAbatamAM paMDite kahyuM ke AnA paga paNa uttama nathI. kAraNa ke cAlIne tIrthayAtrA karavAthI paga pavitra bane. tema ANe nathI karyuM, mATe paga paNa khAvA lAyaka nathI. e ja pramANe anyAyathI pedA karela paisAnA anAjathI bhareluM peTa che, ane AnuM mAthuM abhimAnathI kAyama akkaDa rahyuM che. mATe tArI kadAca peTa ke mAthuM khAvAnI IcchA thatI hoya, te te paNa geravyAjabI che. huM te tArA bhalAnI khAtara tane kahuM chuM ke A nIca mANasanuM zarIra choDI de. tenuM eka paNa aMga khAvA lAyaka nathI. AmAMthI samajavAnuM e ke dAnathI hAthanI uttamatA gaNAya. ema samajIne bhavya jIvoe yathAzakti dAna jarUra devuM. vizeSa bInA zrIzrAvakadharma jAgarikA ane zrIdezavirati jIvanamAMthI joI levI. tathA kaMjUsane sevA karanAra bhaktanI upara ke arUcibhAva (aNagamo ) hoya che? te bAbata jANavA jevI bIna e che ke-eka garIba mANasa kaMIka dhananI IcchAthI eka kaMjUsa zeThanI pAse AvyA. paDakhe munIma beTho che. AvelA garIba zeThane vinaMti karI ke huM garIba chuM mane kaMIka AjIvikA calAvavA dravya Ape. A vicAra sAMbhaLatAMnI sAthe zeThane arUci garbhita vicAra Avyo ke A vaLI atyAre kyAMthI Avyo? huM je sUI jaIza te A dIna mANasa enI meLe vidAya thaI jaze. A vicAra karI zeTha cophALa oDhI sUI gayA. A garIbane vicAra AvyuM ke zeThanI pagacaMpI karuM, te kaMI pAmIza. ema vicArI pagacaMpI karavA lAgyuM. zeThane khabara nathI ke A garIba pagacaMpI kare che, jethI theDe TAIma vItyA bAda zeThe munimane pUchyuM ke "balA gaI?" cAlAka munie kahyuM ke "e balA gaI nathI, paNa page vaLagI che" A sAMbhaLI zeTha sUI gayA. pele garIba thAkIne cAlyo gaye. kaMjUsane sAmA bhaktanI upara kevI arUci hoya che? A bAbata samajavAne mATe uparanuM daSTAMta yAda rAkhavA jevuM che. tema ja A dhanane pedA karatAM ghaNuM duHkha sahana karavuM paDe che. kAraNa ke mANasene paise kamAvAne mATe paisAdAranI nokarI vagere karavuM paDe che. tathA bhUkha tarasa sahana karavI paDe che, aneka prakAranI majurI karavI paDe che tyAre paiso kamAya che mATe paiso kamAvAmAM For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |zrI vijyapaddharikA duHkha kahyuM che, vaLI kamAIne bhegA karelA paisAnuM rakSaNa karatAM paNa dukha tathA ciMtA karavAM paDe che, kAraNa ke bhegA karela paiso rakhe kaI corI jaze agara lUMTI jaze tenI ciMtA rahe che. keIne tyAM mUkatAM ghalAI javAno bhaya rahe che tethI ciMtAmAM rahevuM paDe che. vaLI je dhana jatuM rahe eTale keI corI jAya agara ghAlI jAya agara vepAra vageremAM nukasAna AvavAthI cAlyuM jAya tyAre paNa ghaNI ciMtA thAya che. kadAca AmAMnuM kAMI paNa na bane te paNa chevaTe jyAre pitAnuM AyuSya purUM thAya ane maravAno vakhata Ave te vakhate dhanane mUkIne javAnuM che evuM jANIne paNa te dhananA lebhI jI ghaNuM dukha pAme che. mATe pitAne lIdhe kaI rItanuM kharuM sukha nathI, ema nakakI jANavuM. 190 prabhucha bhavya ne cetatA rahevAnuM kahe che - ema putrAdika viSe paNa jANIe jhaTa cetIe, dharma jAgarikA karI jinadharmane ArAdhIe, svArthanA saha che sagA, nita bhAva pUche svArthamAM, hRdayamAM viSa rAkhatA mIThuM vade saMsAramAM. 191 ' artha-jevuM duHkha dhanamAM kahyuM tevuM ja duHkha putrAdika eTale putra, putrI, strI vagere svajana viSe paNa jANavuM. eTale putra, putrIne ucheratAM ghaNuM rIte herAna thavuM paDe che, mAMdAM thAya tyAre keTalI ciMtA karAve che. moTAM thaye cAlacalagatamAM sArAM nIvaDe te sAruM, nahi te aneka rIte herAna kare che. AvuM jANIne jaladIthI cetavuM joIe. vaLI dharma jAgarikA eTale huM keNuM chuM? kyAMthI AvyuM chuM? mAruM svarUpa zuM che? vagere potAnA svarUpanI vicAraNA karIne jaina dharmanI ArAdhanA karavI. A jagatamAM sau koI svArthanAM sagAM che. svArtha hoya tyAM sudhI mArAM sagAM mArAM sagAM karatAM karatAM tamArI pAse Ave che ane svArtha hoya tyAM sudhI bhAva pUche che eTale kALajI rAkhe che, paraMtu te badhuM bahArathI dekhADavAnuM hoya che, kAraNa ke svArthanAM sagAM loka hRdayamAM to jhera rAkhe che eTale IrSyA (adekhAI) rAkhe che, ane meDhethI mIThuM mIThuM bole che. saMsAramAM svAthI jIvonA hRdayanI bhAvanA kaMI judI ja hoya che ane mohanA vacana meMDhathI kaMI judA ja bolAya che. A bAbatamAM eka DesInI bIne yAda rAkhavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI: kaI gAmamAM eka gharaDI DosI haMmezAM purANu zAstra sAMbhaLavA jAya che, tyAM sAMbhaLyuM ke jIva jyAre maraNa pAmavAne hoya tyAre tene dharmarAjAnA hata jama pADAnuM rUpa karIne teDavA Ave che ne te jama jIvane dharmarAjA pAse jamapurImAM laI jAya che, temaja lekamAM paNa A purANanI vAta prasiddha hatI. eka vAra jyAre pitAne dIkare bahu mAM pa For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] tyAre tenuM duHkha dekhIne te DosI lokanI AgaLa kahe che ke arere! mAro A juvAna dIkare keTaluM duHkha bhegave che. mArAthI enuM duHkha joyuM jatuM nathI. he bhalA bhagavAna! A mArA dIkarAnI upara hArI karaDI najara thaI che, te karatAM huM DosI chuM ane maraNane kAMThe AvI chuM mATe jamadUta mane laI jAya te sArUM, ane mArA dIkarAne jIvaMta rAkhe, e pramANe dararoja lekanI AgaLa ane dIkarAnI AgaLa paNa kahyA kare che. ekavAra ema banyuM ke ziyALAnI ThaMDImAM DosI chokarAthI saheja dUra khATalA para godaDuM oDhI sUtI che ane ughe che teTalAmAM gharamAMthI pADI chUTI gaI, ne te DosI pAse AvI daDuM tANavA lAgI ke turta DosI samajI gaI ke kharekhara A te jamadUta AvI pahoMcyA ane rakhene mane ja laI jaze. mAMde to mAre chokaro che ne huM to sAjI chuM. mATe jarUra che khATalA joIne A jama mArA khATale bhUlathI AvyA che. ema samajIne godaDAmAM ja meMDhuM DhAMkI rAkhI hAtha bahAra kADhI batAve che ke A bhAI! tame jene levA AvyA che, te huM nahi, paNa te to A joDenA khATalAmAM sUve che. A sAMbhaLI mAM chokare paNa Azcarya pAmyo ke ahIM mAtapitAnI svAthI sagAIo kevI che? lekanI AgaLa to mane jIvADI pitAne maravAnI IcchA dekhADatI hatI paraMtu jyAre maravAne samaya Avyo tyAre pote bacI jaI bIjAne mAravAnuM samajAve che. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. AmAMthI bedha le ke-mAtA vigere sau svArthanAM che. temane managamatI cIjo ApaNe pUrI pADIe chIe, athavA moTI uMmare A chokare mArI sAra saMbhALa karaze, A svArthane laIne ja ApaNane jeIne rAjI thAya che, ane sneha dekhADe che. e pramANe ApaNe mAMdA hoIe tyAre paNa teo zeka kare che, ane bIjAo ema jANe ke Ane putrAdinI upara ke neha che? A IrAdAthI pote maravAnA je vicAre jaNAve che, te aMdaranA nahi paNa uparanA ja vicAre samajavA. cheka have cA jaze, te mArI have khabara koNa leze? A IrAdAthI ja DesI zeka kare che. eTale potAnA svArthanI dorI tUTI jAya che mATe tema kare che. putra vigere je samaju hoya te mAtApitA vigerenA snehanI parIkSA avasare jarUra karI zake che. A bAbatamAM eka zeThanA dIkarAnI bInA jANavA jevI che, te TuMkAmAM A pramANe jANavI - keI nagaramAM eka sanyAsI mahAtmA AvyA che tenA dharmopadezathI aneka nagara jane rAgI thayA che. dararoja teo teno upadeza sAMbhaLavAne mATe nagaranI bahAra jAya che. ne nagaramAM paNa mahAtmAnA upadezanI prasiddhi thaI che. A prasiddhi eka nagarazeThanA putre sAMbhaLavAthI tenuM mana paNa AkarSAyuM, jethI te paNa eka divasa dharmopadeza sAMbhaLavA gayo, A vakhate mahAtmAe saMsAramAM sarva sagAIo svArthanI che. mAtApitA bhAI bahena sI pati putra mAmA pheI vigere dareka sagAI eka bIjAnA svArthane aMge ja che. vigere dharmopadeza bahu ja vistArathI ApyuM. A upadeza zeThanA putrane rUcikara na thaye, jethI 23 For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 | [ zrI vijyapavarita tene khulAso karavA sabhA uThatA sudhI besI rahyo. sabhA uThI gayA bAda paNa A nagarazeThanA putrane besI rahela jemAM mahAtmAe belAvI pUchayuM tyAre zeThanA putre kahyuM ketame je sarva sagAMne kevaLa svAthI ja kahe che e mane samajAtuM namI, kAraNa ke mane pratyakSa anubhava che ke mArA pitA mAtA bahena nekara cAkara vigere sarva mArA upara eTale badhe prema rAkhe che ke je mArAthI varNavI zakAya nahiM, mArA vinA eka kSaNabhara teone cAlatuM nathI ne kSaNe kSaNe mArI baradAsa kare che, saMbhALa rAkhe che, je kevaLa temane svArtha ja hoya te ATale badhe prema kyAMthI hoya? ane pitapotAnuM kArya patyA pachI kaI kaIne saMbhAre nahi. paraMtu mArAM sagAM te mane tevAM jaNAtAM nathI, mATe A bAbatane khulAse jANavAne ja huM hajI sudhI besI rahyo chuM. nagarazeThanA putre kahelI A hakIkata sAMbhaLIne mahAtmAe samajAvyuM ke he jIjJAsu ! tuM je prema kahe che te paNa svArthane ja che, mhArAM sagAM pitAnA svArthane nAza karIne hArA pratye prema rAkhI zake ja nahi, tuM jANe che ke mArAM sagAMne mArA vinA kSaNabhara paNa cAlatuM nathI te paNa uparanA dekhAvane ja prema che, khare prema nathI ja. je tyAre tenI khAtrI karavI hoya te huM khAtrI karI ApuM. A vakhate zeThanA putre khAtrI karI ApavA kahyuM, tyAre mahAtmAe kahyuM ke Aje ghera jaIne tuM kaheje ke mane peTamAM bahu phUlanI vedanA thAya che, ema kahIne ghaNe mAMde thaI maraNatela thaI jaje. teTalAmAM huM AvIne je upAya karuM te tuM mauna rahIne kheTI rIte bebhAna je thaIne sAMbhaLyA karaje. mahAtmAnA kahyA pramANe karIne potAnAM sagAMnI khAtrI karavA ghera AvI zeThano putra khAdhA pIdhA vinA sUI gaye. ane piTamAM zUlanuM duHkha thAya che tethI mane kaI jhAjhuM bolAvazo nahiM ema kahI bahu mAMdagIna DALa dekhADIne suI gayo. have ahiM zeTha patranI AvI bhayaMkara bImArI joIne aneka vaidyo vigerene batAvI cikitsA karAvI, paratu keIne reganI samaja paDI nahi, maMtravAdIo taMtravAdIo vigerene bolAvIne aneka upAya karAvyA, paNa ArAma na thaye. e vakhate pelA mahAtmAe yogInA veze AvIne vigata pUchatAM ane putranuM zarIra tapAsatAM pitAdikane kahyuM ke A akasmAta vyAdhine upAya che, paraMtu e upaya kaMIka Akare che. mAtApitA vigeree kahyuM ke je upAya Apa kahezo te ame karIzuM, parantu kaI rIte putra nirogI tha joIe, dhana delata vigere sarva kAMI enuM ja che. A vakhate bhegIe kahyuM ke tamArA badhA kuTuMbamAM A putra pratye vadhAremAM vadhAre premavALo keNa che? tyAre bApe kahyuM ke huM, mAtA kahe huM, strI kahe huM, bhAI bahena sarvee potapotAne anahada prema che ema darzAvyuM. tyAre mahAtmAe kahyuM ke A rIte te tame sarva atyaMta premavALA che, parantu mAre te keI eka jaNanI ja jarUra che, ane te e che ke huM je davAne khyAla Ape te khyAla pInAra maraNa pAme, ane A putrane jIva bacI jAya, mATe tamArA A badhA premIo mAMthI je kaIne A khyAle pI hoya te kaho. A vAta sAMbhaLatAM bhegAM thayela sarva sagAM camakI uThayAM, ane keTalAMka te kaMIka bahAnuM kADhI ravAnA thavA mAMDayAM For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAciMtAmaNi ] ane bAkI rahelAM mAtApitA vagere tadna najIkanAM sagAmAM arasa parasa mauna dharIne kANu mare tene vicAra karavA lAgyA. bApa kahe huM marIza te AkhuM gharataMtra bhAgI paDaze, mA kahe huM marIza teA pAchalAMnI sAravAra kANu karaze, zrI kahe huM marIza te mArAM pIyarIyAM mArI pAchaLa marI z2ITe eTalAM snehavALAM che. vigere aneka chaThThAnAM paraspara dekhADavA lAgyA. kaMika vAra sudhI rAha jovA chatAM putrane jIvADavA mATe kAI paNa sagu maravA taiyAra na thayuM, tyAre ceAgIe kahyuM ke tame A rIte maravA mATe jo muMjhAtA hA tA tamArA sarvenA vatI huM marU te kema ? tamArA ze! vicAra che ? tyAre te badhA e ekadama khuzImAM AvI jaIne hA kahI ane Apa te parApakArI che. vigere prakAre ceAgInI bahu prazaMsA karI. tyAre yAgI badhA kuTuMbanA dekhatAM davAnA khyAlo pI gayA ane mArU kAle maraNu thaze ema jaNAvI cAlyA gayA. putra paNa dhIre dhIre sAne thatA hAya tema DALa dekhADI keTalIka vAre beThA thai ne teNe jANe sAjo thaI gayA ema dekhADayuM, ne ceAgIe karI ApelI svArthInA khAtro peAtAnA hRdayamAM kharAkhara vasI gai. chevaTe vairAgya dhAraNa karIne teNe tyAga mAnI sevanA karIne Atma kalyANu karyuM. A hRSTAMtamAMthI sAra e levA ke sa`sAramAM sarva sagAie peAta pAtAnA svA upara ja TakI rahI che. jo svArthanA abhAva thAya teA sagAI ne paNa abhAva ja thAya. darekane amuka amuka prakAranA svArthI hAya tA ja te tenI sAthe saMbaMdha rAkhe, ane mIThuM mIThuM khele ne svArtha sare ke turata ja koi koine sabhAre ke elAve paNa nahi. mATe AkhA saMsAra ja svAmaya banAvAthI bharelA che. 191 prabhujI AtmaDhaSTie kharUM kuTuMma jaNAve cheH-- nAra tatva vicAraNA suta vinaya putrI guNarati, vara viveka pitA supariNati mAta bahu sukha ApatI; enDru satya kuTuMba vhAluM lAgatuM budhane sadA, paNa mUrkhane na pasaMda paDatu sahata mAhataNI gadA. 192 --mA macAranAM hetAM mAM karatAM tArAM ma ma ma mALe, sugo-- tArI sAcI strI 'tattva vicAraNA ' jANavI. kAraNa ke tattva eTale jIva ajIva vigere nava tattvA, tenI vicAraNA karavAthI jIva zubha dhyAnamAM rahe che ane tethI saMvara bhAva jAge che, mATe A kharI srInA jevI tattva vicAraNA jIvane mekSa mArganI sAdhanAmAM madada kare che. 'vinaya ' ne kharA putra jANavA. jema vinayavaMta putra pitAne dareka kAryamAM madada kare che tema A vinaya rUpI putra paNa ghaNI rIte AtmahitanA mArgomAM madada kare ' For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijayapAsukitache. kAraNa ke kahevata che ke vinaya verIne paNa vaza kare che. "guNarati eTale jJAnAdika guNemAM ramaNatA karavI te putrI jANavI. uttama viveka je sArA kheTAnI samajaNa pADe che te pitA jANa. "supariNuti" eTale sArA pariNAma te mAtA jANavI, te ghaNuM sukha Ape che. A pramANenuM kharUM kuTuMba jANavuM. A kuTuMba budhane eTale samaju mANasane haMmezAM vahAluM lAge che, paraMtu je mUkha eTale samajaNa vinAno che tene A sAcuM kuTuMba gamatuM nathI. tethI te haMmezAM meha rAjAnI gadA eTale mArane sahana kare che. athavA tene A saMsAramAM rakhaDavuM paDe che. A prasaMge nIcenA praznottare jarUra yAda rAkhavA jevA che. te A pramANe jANavA. prazna-tatva vicAraNAnuM aMtaraMga svarUpa zuM che ? ane tene strInA jevI kahI tenuM zuM kAraNa? te kRpA karIne samajAve uttara-TUMkAmAM ema kahI zakAya ke (1) jIva, (2) ajIva, (3) puNya, (4) pApa, (5) Azrava, (6) saMvara, (7) nirjarA, (8) baMdha, (9) mokSa. A nave ta ne je yathArtha vicAra kare, tenuM nAma tattva vicAraNA kahevAya. A bAbatane vistArathI samajavA cAhIe to e paNa samajavAnuM male che ke(1) huM keNa chuM? (uttama darzana -jJAna-caritra guNane dhAraNa karanAre huM chuM.) (2) mArA dravya kSetra kAla bhAva kyA? () pAchalA bhavamAM kaMI paNa nirmala dharmanI ArAdhanA karI haze. tenA ja pratApe mane ahIMyA dharmanI sAmagrI maLI che. tenI yathAzakti ArAdhanA karIne huM Atmahita sAdhI zakuM chuM. have mAre AvatA bhavane mATe kaMI paNa jaldI sAdhI levuM joIe. bAhya saMzomAM mAre mUMjhAvuM e tadana nakAmuM che, kAraNa ke e badhA padAthI kevala kama baMdhanA ja kAraNe che. enA saMbaMdhathI meM pahelAM ghaNAM dukhe bhegavyA che. kharA baMdhana be che. (1) rAga baMdhana, (2) daiSa baMdhana. Ane jema nAza thAya, teja pramANe mana vacana kAyAnI pravRtti karavI joIe. A pramANe je vicAraNA karavI te tattva vicAraNA kahevAya. A bAbatanI paNa vicAraNuM meM zrI zrAvakadharma jAgarikAmAM vistArathI samajAvI che. tethI ahIM kahI nathI. vyavahArika daSTie jema pitAnI strI raI karavI, mAMdagInA prasaMge baradAsa karavI, musApharImAM sAthe rahevuM, vigere prakAre jema anukuLatA Ape che, tema tatvavicAraNuM paNa mokSamArganI sAdhanA karanAra bhavya jIvone azubha mArgamAM javA detI nathI. ane zubha mArgamAM TakAve che. uttama jJAna rUpI bhejana Ape che. (mAMdagInA prasaMga jevA) upasarganA avasare paNa haiye rAkhavAne bedhapATha zIkhave che. artha vAsanA ane kAmavAsanA ghaTADe che. ane A bAbatamAM A pramANe zikhAmaNa daIne bhavya ane majabUta kare che ke artha ane kAma e golUA mahAjana jevA che. e te jyAM tyAM TIkITa vinA paNa pisI janArA che. mATe temane vizvAsa karavA jevo nathI. For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] prazna--vinayane putra jevA kahyo, te kaI apekSAe samajavuM ? uttara--jema putra joitI vastu lAvI ApavI, du:khanA samayamAM shAya karavI vigere prakAre pitAnuM rakSaNa kare che. tevI rIte vinaya paNa jJAnAdi guglRAne pamADe che, vadhAre che, TakAve che, du:khanA samaya AvavA detA nathI, ane Ave teA jIvane AzvAsana, dhairya Ape che. tevA samayane lAMkhA kAla TakavA detA nathI, A apekSAe vinayane putranA jevA kahyo che. 181 prazna--guNu ratine putranA jevI kahI, tenu zuM kAraNa ? uttara--jema dIkarI pitAnu bhalu ja cAhe, tema A gurati AtmAnuM bhalu cAhe che. vibhAvamAM javA detI nathI. mAhanu jora ghaTADe che. AthI guNutine putrInA jevI kahI che. prazna--vivekane pitAnI upamA ApI te kaI apekSAe samajavI ? uttara--pitA putrane avaLe mArge na ja javA de, ema viveka paNa unmArgamAM jatAM aTakAve che, vigere aneka muddAothI vivekane pitAnI jevA jaNAvyA che. prazna--supariNatine mAtAnI jevI kahI, te kai apekSAe samajavuM ? uttar----jema mAtA dIkarAnI upara anahada prema rAkhe che. ane tenu adhI rIte lAlana pAlana karIne dIkarAne sukhI karavAne ane duHkhathI khacAvavAne niraMtara lAgaNI dharAve che, e pramANe supariNati eTale nirmala bhAvanA paNa bhavya jIveAnI upara prema bhAva rAkhIne temanuM lAlana pAlana karIne sukhanA raste tene dore che ane duHkhathI bacAve che. vigere aneka muddAothI supariNatine mAtAnA jevI kahI che. 192 premanI viDaMbanA jaNAvIne saMsArane nIbhADA jevA jaNAve che:-- prema karavAmAM pracUra duHkha tema prema TakAvatAM, prema bhAjana visatAM duHkha mAhI jIvA pAmatA; prema kerA baMdhane nita bhAgane duHkha bahu bhavI, saMsAra nIbhADA samA tapatA ghaDA jevA bhavI. 193 artha:--prathama jema dhanamAM ane putrAdi parivAramAM du:kha bhogavavAnu kahyuM, tema prema karavAmAM paNa ghaNuM du:kha paDe che. temaja te premane TakAvatAM eTale nabhAvI rAkhavAmAM paNa ghaNuM du:kha lAgavavuM paDe che. vaLI premanu je bhAjana purUSane strI agara strIne purUSa hAya temAMthI kAi paNa nAza pAme eTale maraNa pAme teA te vakhate meAhane vaza paDelA jIvA du:kha pAme che. te maranAranI pAchaLa raDApITa kare che ane jhuryo kare che. A pramANe prema rUpI baMdhanane lIdhe bhavya jIve hamezAM ghaNuM du:kha bhAgave che. AthI karIne saMsArane kuMbhAranA nIbhADAnI jevA kahyo che, kAraNa ke jema kuMbhAra mATInA ghaDAne nIbhADAmAM For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [zrI vijyapadmasUskRita nAkhI pakAve che tema A azubha karmonA udaya rUpI kuMbhAra saMsAra rUpI nIbhADAmAM saMsArI jIvA rUpI dhaDAne pakAve che. tethI pApanA udaya athavA meAhanIya karma e kuMbhAra sarakhA che ane saMsAra nibhADA sarakhA che, ane saMsArI jIvA nibhADAmAM pAkatA-pakAtA (geAThavelA) ghaDAnI jevA jANuvA. 193 bhAva baMdhana vigere jaNAve che:-- saMsAra mAMhI bhAva aMdhana beu rAga dveSane, dveSa karatAM rAga che aLavaMta nA zreNine; krodha mAna dveSa viNasyA bAda mAyA lAlane, muzkelI veThIne khapAve rAga jANeA beune. 194 artha:--saMsAramAM aMdhana be prakAranAM che-1 dravya baMdhana, 2 bhAva dhana. temAM sAMkaLa, doraDuM, beDI vagere dravya khaMdhana jANavAM. ane rAga tathA dveSa e tene bhAva baMdhana kahyA che. rAga ane dveSamAM paNu rAganuM baMdhana ghaNuM majabUta ( sajjaDa, dRDha ) che. kAraNa ke kane upazamAvanAra jIvA upazama zreNimAM jyAre meAhanIyane upazamAve che. agara kSapaka zreNimAM kani khapAvanArA jIvA mAhanIyane khapAve che tyAre krodha ane mAnarUpI dveSa prathama nAza pAme che eTale upazame che athavA kSaya pAme che tyAra bAda mAyArUpa rAga nAza pAme che, ane tyArakhAda leAlarUpI rAgane ghaNI muzkelI veThIne upazamAve che athavA emAM leAbha chelle jAya che. mATe sauthI muzkela leAbharUpa rAgane dUra karavAnuM kArya che. ahiM mAyA ane lAbhane rAgarUpa jANavA. upara kahyA pramANe rAganuM sAmarthya vadhAre che. ema samajIne saMsAramAM je je rAgane vadhAranArA ke prakaTAvanArA ke TakAvanArA sAnA jaNAya, tenAthI he bhavya jIvA! tame bahuja dUra rahejo, eTale tene tiskAra karajo. zAstramAM rAganA aneka sAdhanA darzAvyA che. temAMnA keTalAeka jaNAvuM chuM. (1) srI paricaya-purUSAe (1) " strIenI sAthe vAtacIta karavI (2) ThaThThA mazkarI karavI, (3) teonA gIta sAMbhaLavA (4) prazaMsA karavI, (5) strI kathA Ana MdathI karavI, vigere svarUpe AneA paricaya khIlakula na ja karavA joie. kAraNa ke te rAgane vadhAre che. e pramANe manamAM paNa tevA vicAra lAvavAthI rAga vadhe che. tenu citra jovAthI paNu rAga vadhe che. saMyama malina bane che. mATe jyAM strInu citrAmaNa hAya, tyAM prabhue dRDha saMyamI munivarane paNa rahevAnI nA pADI che. temAM muddo e che ke zIla bhAvanAne te zithila banAve che. ema karatAM ghaNuM du:kha bhAgavavuM paDe che. ema vicArIne tevA rAganA sAdhanAthI dUra rahIe teA ja sukhI jIvana gujArI zakAya che. mATe ja zrIjIvavijayajI mahArAje sajjhAyamAM kahyu che ke:-- rAga terIsA DhAya khavIsA, e tuma du:khakA dIsA; te kATana kuM karI abhyAsA, laheA sadA sukha vAsA. 2--Apa svabhAvamAMre avadhU sadA maganamAM rahenA. For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] Ane spaSTAthe upara jaNAvI dIdhuM che. 2-zaMgAra rasanA pustakanuM vAMcana je pustakamAM mAnavajIvana rUpI sukhaDane bALavAmAM agninA jevo zRMgArarasa bharela che tevA pustako naja vAMcavA joIe, kAraNa ke te rAgane vadhAre che. Aja mudrAthI Atmahitane cAhanArA bhavya jIvoe tevA kAvya vigereno abhyAsa na ja karavuM joIe. saMskRta bhASAno ke prAkRta bhASAne paricaya karAvanArA ane vairAgyAdi rasane poSanAra zrI jainadarzanamAM kAvya ghaNuM che. temAM zrI zAMtinAtha mahAkAvya, zrIhIra saubhAgya kAvya, vijaya prazasti, kamAravihArazataka, zrI pArzvanAtha caritra, zrI stotra ciMtAmaNi vigere kAvyAdinA graMtho bhaNavAthI saMskRtane bedha sArAmAM sAra thaI zake che. tathA zrIpabhramacariya, vasudeva hiMDI prAkRta, nAnuM ne moTuM zrI mahAvIra caritra tathA zrI prAkRta stotraprakAza vigere graMthane abhyAsa karavAthI prAkRta bhASAne sArAmAM sAro bedha thaI zake che. ema zrI jainadarzanamAM dareka bhASAnA paricaya meLavavAne aMge ochA vadhatA pramANamAM ghaNAM graMtha hayAta che. AvA graMthane abhyAsa karavAthI bhASAne bodha thAya, ane te uparAMta dravyAnugAdinI bInA paNa jANI zakAya che. - 3-nATaka sInemAnuM jevuM-nATaka sInemA vigeremAM zRMgAranA sAdhane vizeSe karIne jevAya che, ane saMbhaLAya che, ane tethI rAgamaya jIvana bane che. zArIrika daSTie paNa temAM ghaNuM jAtanuM nukazAna raheluM che. paisA ApIne ujAgare veTha, Arogyane bagADavuM, dhArmika sAdhanAmAM bhayaMkara vina vigere nukazAna dhyAnamAM laIne te tarapha bhavya jIe lagAra paNa prIti na rAkhavI joIe. 4-tAmasI AhAra tathA rAjasI AhAra, mAMsa khAvuM, dArU pIve, jemAM dArU vigere padArtha Ave tevA padArtho khAvAthI paNa rAga vadhe che. ema samajIne tevA sAdhanane na sevavA joIe. 5-kharAba sobata-sebatanI asara mananI upara jarUra paDe che. kharAba durAcArI mANasonI sebata karavAthI rAganI vRddhi thAya che. kAraNa ke AtmA nimitta vAsI che eTale te jovA jevA nimittone pAme te pramANe tene bhAvanA jAge che. rAgInI sebatamAM rahenAra jIne rAga vadhAre pramANamAM hoya che. temanA hRdayamAM bhAvanA paNa tevI ja hoya che, vacana paNa teo tevAja bese che, ane kAyAthI paNa teo tevIja pravRtti kare che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne bhavyajIe dhArmika jIvana TakAvavA mATe ane paraMparAe muktinA sukha meLavavA mATe rAganA sAdhanethI jarUra dUra rahevuM joIe. 194 prabhujI saMsArane laDAInA medAnanI jevo jaNAve cheraNabhUmi mahataNI ja A saMsAra temAM zara samA, strI kaTAkSa dharma lazkarane haNe kSaNavAramAM, For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 [ zrI vijyapadmasRSkRita vyasana rUpI gIdha AvA bhava viSe budha nA rame. 195 lIMpAya citta pradeza rAga rUdhira pravAhe ne bhame, artha:--ma sasAra mAha rAjAnI raNabhUmi eTale yuddhakSetranA ( laDAInA medAna ) jevA che. e yuddhakSetrane viSe meharAjA ane cAritra rAjAnA yuddhamAM meharAjAnI pAse strInA kaTAkSeA zara samA eTale bANunA jevA che. kAraNa ke jema khANu manuSyane vIMdhI nAkhe che tema A strIno AMkhanA kaTAkSarUpI khANA paNa kSaNavAramAM eTale jaladIthI cAritra dharmarAjAnA lazkarane haNI nAkhe che. bhAvArtha e ke dharma tarapha rUcivALA evA dharma rAjAnA bhavya jIvarUpI subhaTA te jo sAvadhAna na heAya teA te strInA kaTAkSarUpI mehamAjIthI vIMdhAya che tethI strIne vaza thaine dharmakArya karI zakatA nathI. vaLI kaTAkSeAmAM muMjhAyA mAda citta eTale bhavya jIvanA manarUpI pradeza eTale bhUmi (jamIna) rAgarUpI rUdhirathI eTale lAhIthI lIMpAya che. eTale jenA hRdayamAM te kaTAkSarUpI khANu vAge che te te pratye rAga athavA prItivALA thAya che. vaLI A raNakSetramAM vyasana eTale sa'TArUpI gIdha pakSIo rakhaDI rahyA che. eTale sa`sArI jIvAne strInA rAgathI aneka prakAranAM saTA sahana karavAM paDe che. AvA prakAranA bhavamAM eTale saMsArane viSe DAhyA eTale samajI purUSa! ramaNa karatA nathI eTale Asakti bhAva talabhAra paNa rAkhatA nathI. 195. du:khamaya saMsAramAM paDI rahelA ajJAnI jIvAnA hAla (sthiti ) jaNAve che:-- saMsAra meAharase bharelA strI kaTAkSa taNA ghaNA, pragaTe vilAsA dharma vise hRdaya meluM rAganA; jorathI heAve nirantara vyasana paNa AvI paDe, duHkhamaya bhavamAM abudha bahu poka mUkIne raDe. 196 artha :--pUrve jaNAvelI khInAnuM kharUM rahasya paNa A sasAra meharUpI rasathI eTale viSayAdi rasAthI bharele che. eTale A saMsAramAM mAharAjA dhI jIvAne ghaNA prakAranI lAlaceA dekhADe che. temAM strInI AMkhAnA kaTAkSArUpI ghaNA vilAseA pragaTe che. eTale jyAM strIo peAtAnI AMkhanA kaTAkSo pheMkIne tathA vilAso eTale aneka prakAranA hAvabhAva dekhADIne te dhamI jIvAne dharmathI calAyamAna karI peAtAne vaza kare che jethI te dharma kArya karI zakatA nathI. pachI rAganA jorathI eTale strI tarapha jAgelI prItinA jorathI tenu hRdaya milana thAya che eTale ghaNA prakAranA azubha dhyAnathI duSTa pariNAmavALuM thAya che. tethI huMmezAM ghaNAM prakAranAM vyasana eTale saMkaTomAM te sapaDAya che. AvA du:khathI bharelA saMsArane viSe abudha eTale ajJAnI jIva pAka mUkIne raDe che eTale ghaNAM prakAranA saMkaTrAne lIdhe du:khI thai atyaMta zAka (kheda) kare che. 196 For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 185 tattvaSTi jAgatAM bhavya jIvAne saMsAranI krIDA kevI lAge che te e leAkamAM jaNAve che:-- vidyA adhurI vibudhane zaramAvatI mana mitranA, khaLatI bahu khaLa taNI maitrIja rAjasabhA taNA; anyAya zaramAve sabhAne tema vidhavA nAranuM, cAvana hRdayane maLatuM bahu caMga rUpa ramaNI taNuM, 197 citta khALe mUkha patinI upara karatAM prema e, tattvadRSTi jAgatAM saMsAra krIDA tehane; zaramAvatI atikhinna karatI dIlane paNa tehanA, je karyuM te bhUla karI AvuM vicAre guNI jatA, 198 a:--jema adhurI eTale adhakacarI vidyA paDitane zaramAve che, kAraNa ke paMDita chatAM peAtAne saMpUrNa AvaDatu nathI ema bIjA jANo evuM mAnIne te zaramAyA kare che. vaLI luccA mANasAnI mitratA jema mitranA manane khALe che, kAraNa ke luccA mANusa jyAre tenA mitrane aNInA prasaMga Ave tyAre khasI jAya che te vakhate mitrane AvA pastAveA thAya che ke AvA mANasanI mitratA meM kayAMthI karI eTale na karI hAta tA sArU. ahiM khala purUSAnA svabhAva vigerenI khInA yAda rAkhavI joie. jethI tenA saMga rUpI jAlamAM sapaDAvavAne prasaMga na Ave. te mInA hukAmAM A pramANe jANuvI- sajjanA khala purUSone Adara sanmAna kare te paNa sajanAne te khala purUSa kaleza ApanArA ja thAya che, kAraNa ke jema dUdha vaDe kAgaDAne havarAvIe te paNa kAgaDA maTIne husa banatA nathI tema khalanA khala svabhAva jatA nathI. 1 vaLI rAgane anukULa Ave tevAM AcaraNAthI jema rAga maTatA nathI paNu vadhe che tema khalane anukULa upakAra karavA chatAM paNa khela purUSa guNu ( upakAra ) nI kadara karatA nathI paNa karelA upakArane ja doSa rUpe gaNe che. eTale upakAranI upara apakAra kare che. 2 vaLI guNI purUSAnI upara lagAra paNa upakAra karyo hAya tA te bhaviSyamAM ghaNAM guNu rUpe thaya ( lAbhadAyI ) che. jema gAyAne ghAsa jevA tuccha cArA paNa dha rUpe thAya che. tema gheADA paNu upakAra lAbhadAyaka nIvaDe che. parantu sarpane jema ghaNuM dUdha pIvaDAvIe teA paNa ghaNA jhera rUpe thAya che tema dunane ghaNuAe guNu ( upakAra ) karIe teA paNu meTA doSa tarIke thAya che. eTale lAbhane badale bhayaMkara nukazAna kare che. 3 24 For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 [ zrI viparitakhala purUSa kutarAnI tulanAmAM paNa Avato nathI. balake tethI paNa nIca che, kAraNa ke kutarAne roTalAne eka kakaDo nAkhIe to paNa ghaNe guNa mAnI rAjI thaI pUMchaDI halAvI dhaNanA gharanuM rakSaNa kare che, paraMtu khela purUSane te ghaNee dhana mAla vigere padArtho daIne upakAra kare te paNa AkAzamAM jema vela na uge tema khela purUSanA hRdayamAM saheja paNa nehane aMkure na pragaTe. 4 kharekhara mAkhIo jema kSatane Icche che eTale gaDa gumaDa jevI cAMdInI jagyA ja besavA mATe pasaMda kare che, ane jema halakA khalanA jevA rAjAo paNa kSatane eTale bIjA rAjAnI ane prajA sAthe prajAnI phATaphuTane Icche che, tema durjane paNa bIjAnA kSatane eTale bIjAnI hAni athavA bIjAne nAza ( saMkaTa) ne Icache che, paraMtu jagatamAM eka sajajana ja e che ke je koInI hAni vA kalezane Icchato nathI, paraMtu kevaLa zAntine ja icche che, ane sAmAnuM bhaluM ja cAhe che. 5 aho duSTane svabhAva kevo che ke sajajana purUSanA hRdayamAM pesatAM ja eTale sajanane mitra thatAM ja te sajajananA hadayane cIranAro eTale saMtApa ApanAre thAya che, jema kAMjImAM paDeluM dUdha hajAre bhAgavALuM thaI jAya che tema durjana purUSa sajajananA hRdayamAM pesatAM ja tenA hRdayane bhedI nAkhe che. eTale tenA manamAM ukaLATa pedA kare che. 6 vaLI sannipAtane tAva jema eka svabhAvavALe nathI tema durjanane svabhAva paNa eka jAtane heta nathI paraMtu ghaDImAM ThaMDo ghaDImAM garama ne ghaDImAM sAdhAraNa (samazItoSNa) thaI jAya che. 7 kharekhara A jagatamAM jema sajajanenAM mane vAMchita phaLadAyI thAya che tema durja nenAM manovAMchita phaLatAM hoya te A jagata TakI zake ja nahi. paraMtu e ja ghaNuM sAruM che ke jagatamAM sarponAM ane durjananAM tathA cAra lokonAM Icchita phaLatAM nathI, ne tethI ja A jagatanI hayAti kAyama rahI zake che. 8 vaLI sonAno ghaDe jema seMkaDe kakaDA rUpa thAya, te paNa tene pharIthI ghaDIne navo dhaDe banAvI zakAya che, tema sajjananuM citta bhAgyuM (khinna, udAsa thayuM) hoya te samajAvavAthI pharI sAMdhI zakAya che, paraMtu durjananuM citta te evuM kuMbhAranA ghaDA sarakhuM duSTa che ke je bhAgyAthI pharI ghaDI zakAtuM ja nathI. eTale jUduM thayA pachI bheguM karI zakAtuM nathI. (ThekANe lAvI zakAtuM nathI). 9 durjanane khUza karavA mATe evo koI prema nathI, evI kaI davA nathI, evI kaI AjJA nathI, evI kaI sevA nathI evo kaI guNa nathI ke evI koI buddhi nathI ke jenA vaDe durjananuM mana rAjI karI zakAya. 10 For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tArmANa ] 187 vidhie samudra taravAne vahANu banAvyuM. ane anyArU dUra karavA dIvA banAvyA tathA havA khAvAne pa MkhA banAvyeA, temaja hAthIne vaza karavA aMkuza banAvyA. e pramANe dareka vhANu vigere sAdhanA banAvyA parantu durjananuM citta rAjI karavAnA upAya banAvavAne udyama te ghaNA karyA paNa niSphaLa gayA. eTale vidhie dunanA svabhAva sudhAravA mATe eke upAya banAvyA nahi. 11 ahA dunanI vRtti te trAjavAnI dAMDInI jevI che, kAraNa ke trAjavAnI dAMDI sheja Achu` tAla ( vajana ) hAya teA uMcI cAlI jAya che ne sheja vadhAre teAla ( vajana ) hAya tA nIcI thai (cAlI ) jAya che tema duna mANasanuM citta paNa sheja sheja vAtamAM UMcuM nIcuM thaI jAya che. 12 dunAne teA kAMTAnI jevA gaNIne enAthI bacavA mATe e ja upAya karavA, te e ke khAsaDAthI kAMTAnuM mukha ( aNI sthAna) bhAgI nAkhavuM, athavA upADI dUra pheMkI devA. tema durjananuM paNu kAM tA mAra mArIne mehu baMdha karavuM ne tema na ane teA tenAthI dUra rahevuM paNa tenI sAkhata na karavI. 13 sarpa maNidhara heAya te paNa jema bhayaMkara che tema durjana jJAnava Mta hAya te paNa bhayaMkara che. 14 jema pataMgIyAM alpa dIpatI dIvAnI jyeAtine paNu saMhanana karavAthI temAM jhaMpalAine tene hAlavI nAkhe che tema dRnA alpa paNu udaya pAmatA (prakaTa thatA ) sajananA saGgAne sahana karI zakatA nathI, tethI tee ( durjanA). sajjananI AbAdIne jema bane tema irSyA karI nAza karavAnA ja udyama kare che: 15 je vastu pAtAne ati prIya hAya te ja vastunI bheTa guNavata purUSAne karAya che, e rIti pramANe dunane doSA ja prIya che mATe guNIjanane dASA ja Ape che. kAraNa ke bIjuM enI pAse ApavA ceAgya zu hAya ! eTale dunanI pAse muMDImAM doSa sivAya bIjuM kaMi cheja nahi. 16 vaLI rAjAnI sabhA eTale kacerI athavA kArTamAM nyAya maLavA joIe tene badale tyAM anyAya thatA hAya teA te anyAya sabhAne jema zaramAve che. tathA vidhavA strInu yauvana ( jIvAnA ) jema teNInA hRdayane mAnyA kare che, tathA bahu caga eTale suMdara rUpavALI juvAna strInuM citta mUrkha patinI upara prema karatAM jema banyA kare che tema guNavAna mANusAne paNa jyAre tattvaSTi eTale AtmA saMbaMdhI vicAraNA jAge che tyAre saMsAra krIDA eTale vhelAM pAte sevelA saMsAnA vilAseA temane zaramAve che. ane temanA For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 [ zrI vijyapadyasUrikRta- dIlamAM ghaNe kheda eTale zoka karAve che, ane atyAra sudhI saMsAramAM je bIla ceSTAnA jevuM AcaraNa ame karyuM hoya te bhUla karI che ema teo vicAre che. dareka padArthane yathArtha svarUpe jANu, te tattvadaSTi kahevAya che. 197-1998 cAlu vAtane pUrvanI jema daSTAMta daIne vistArathI samajAve che - jima prabhAte svapna racanA sarva mithyA lAgatI, netraroga gayA pachI be candra bhramaNA nA thatI; nirvikalpa sthira matine tatva dRSTi jAgatAM, savi banAvo bhava taNuM mithyA svarUpe bhAsatA. 19 artha -jema rAtrIe AvelI svapnanI racanA eTale aneka prakAranAM svapna phogaTa hatAM evuM prabhAte athavA saMpUrNa jAge tyAre jaNAya che. vaLI netraroga eTale cakSuno eka prakArane timira nAmane te roga ke jenAthI be candra che evI brAti thAya che te rAga gayA pachI jema tevI (be caMdranI) brAMti thatI nathI tema nirvikalpa buddhivALAne eTale aneka prakAranA viSayAdinA vicArothI rahita sthira buddhivALA bhavya jIvone jyAre tatvaSTi eTale AtmA vigere padArthonI oLakhANa karavA rUpa zedhaka daSTi jAge che tyAre saMsAramAM banI gaelA saghaLA banAve paNa (tevA AtmadazI chone) mithyA svarUpe bhAse che eTale svapnanI peThe vinazvara jaNAya che. 19 manane sthira karavAno upAya vigere jaNAve che - tattvabodha aTakaze saMkalpa saghaLA hRdayanA, Ima thatAM te sthira thaze te samaya A saMsAranA; saghaLA padAthe bhavyane te svarUpamAM jhaTa bhAsaze, tatvabodhAdathI budha bhUla sarva sudhAraze. 200 artha-jyAre tatvabedha thaze eTale nava tattvanA svarUpane athavA AtmA vigere padArthonA svarUpane bAdha eTale yathArtha jJAna thaze tyAre bhavya jIvonA mananA saghaLA saMkala (saMsAranI gaDamathalanA vicAro) aTakI jaze. te vakhate tenA (AtmA) mAM sthiratA Avaze eTale DAmADoLapaNuM dUra thaze. te vakhate te bhavya jIne A saMsAranA te saghaLA padArtho ke jemAM temane mamatA thatI hatI te kharA svarUpamAM eTale te padArtho nAzavaMta ane asAra che evA svarUpamAM jaNAze. te vakhate samaju banelA te bhavya cha tatvabedhAdarza vaDe eTale tattvajJAna rUpI ArisA vaDe pitAnI sarva bhUle sudhAraze. 200 For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 1 189 tatvadaSTine pAmelA ja pitAnuM svarUpa prabhunI AgaLa be lekamAM kahe tatvabodha pamADanArA prabhu kane ima ucacare, tattvaSTi manuSya prabhujI! bedhanI pahelAM khare; ramaNInA vacane suNI vAjIMtranA zabdo vaLI, komala pathArImAM suvaMtA zarIranI caMpI vaLI. ra01 dAsa pAsa karAvatAM amRta samo bhava lAgata, paNa have lAge viSama saMsAra sneha na jAgate svAtma guNa rati lAbha suMdara thIra anahada bhAsatAM; nija guNemAM mahAlazuM nita AjathI rAjI thatA. 202 artha:-jemane tatvadaSTi prApta thaI che, tevA bhavya tatvadaSTine pamADanArA upa kArI prabhudevanI AgaLa eTale cAlu prakaraNane anusAra zrISabhadeva prabhunI AgaLa kahe che ke he prabhujI! ApanI pAsethI ame tattvanuM jJAna meLavyuM te pahelAM te strIonA kamaLa avAja sAMbhaLatAM, tathA vAjIMtronA madhura zabdo sAMbhaLatAM ane kemaLa taLAIomAM sutI vakhate, tathA nokaranI pAse zarIranI caMpI karAvatI vakhate te A saMsAra amane amRta samAna mIThe lAgatuM hato, kAraNa ke te vakhate ame satya svarUpa jANeluM nahi hovAthI te vastuo upara amane Asakti bhAva (moha) hatuM. paraMtu have te amane A saMsAra viSama eTale Akara duHkhamaya lAge che. eTale tenA pratye amane sneha lAgatuM nathI. svAtmaguNarati eTale AtmAnA je jJAnAdika guNo che temAM ramatA karavAthI thatA karmanirjarA sAtvika AnaMda vigere lAbha sArA lAge che. kAraNa ke te AnaMda sthira eTale kAyama rahenAra che. ane e AnaMda anahada eTale akhUTa bhaMDAra jevo che eTale te AnaMdano pAra cheDe) nathI, e rIte AtmaguNenI ramaNutAmAM atyanta AnaMdavALA thayelA ame AjathI amArA pitAnA uttama jJAnAdi guNomAM ja (AtmaguNemAM ja) ramaNa karIne hAlazuM eTale rAjI thaIne vicarIzuM. 201-202 prabhujI bora lokamAM azubha mUchadikane prazastAlaMbanamAM joDavAnuM kahe cheprabhujI kahe e bhavyane uttama zIkhAmaNa dhArIe, azubha mUchadika prazastAlaMbane jhaTa jeDIe, Ima karI saMsAra kere tuccha meha utArIe, nara janmane saphala karI nivaNa pada sukha pAmIe. 203 For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadyasUrikRta artha -uparanI gAthAmAM kahyA pramANe jyAre vairAgyavaMta bhavya jIvo prabhu AgaLa pitAnA AnaMdanuM nivedana kare che, tyAre prabhujI eTale AdIzvara prabhu paNa temane kahe che ke he bhavya jI! A uttama zIkhAmaNa tamAre avazya dhAravI eTale khyAlamAM rAkhavI ke anAdi kAlathI tamArAmAM je mUcha vigere eTale mamatva lebhadazA sneha vagere je saMskAra che te je tamArAthI ekadama dUra na karI zakAya che tene AgaLa jaNAvavA pramANe uttama AlaMbanamAM jaldI jeDI deje. ahIM AlaMbana be prakAranA samajavAnuM che. 1 prazasta AlaMbana eTale prabhu pUjA vigere zubha kAryo (nimitta). 2 aprazasta AlaMbana eTale hiMsA vigere azubha kAryo (sAdhana). atyAra sudhI tamAre azubha AlaMbana hatuM. tene tyAga karIne tamAre prazastAlaMbana grahaNa karavA ane e rIte prazasta AlaMbanamAM mUcha vigere joDavAthI chevaTe saMsAra uparane tuccha moha vigere paNa tarata utarI jaze-e che thaIne nAza pAmaze ane evI rIte manuSya janmane saphala karIne nirvANapada eTale mokSanAM sukha meLavaje. 203 mUcha ane rAga kayAM karavuM te jaNAve che - prabhu kerA bhavya bibe tIvra mUcha rAkhaje, nahiM bhava taNA artho viSe temAM rahelI kADhajo, svAdhyAya mAMhe rAga karajo bhavya tapa e mAnajo, yoganI sthiratA baLe e thAya Ima nA bhUlajo. 204 artha-kayA kayA uttama AlaMbanamAM mUcha vigere karavA te jaNAve che-he bhaLe! tamane atyAra sudhI dhana, kuTuMba vagere upara tIvra mUcha eTale ghaNuM Asakti hatI te teja Asakti tame have jinezvara bhagavaMtanI bhavya pratimA upara rAkhaje, ane saMsArI padArtho upara rahelI Asakti kADhI nAkho. tamAre strI putrAdika upara je rAga te kADhI nAkhIne svAdhyAyamAM eTale dhArmika graMthonA abhyAsa vigeremAM jeje. ane te svAdhyAyane ja suMdara tapa mAnaje. kAraNa ke A zratane abhyAsa ganI caMcaLatA choDIne tenI sthiratA karavAthI thAya che, e vAta tame bhUlazo nahi. svAdhyAyanA pAMca prakAranI bInA zrI zrAvaka dharmajAgarikAmAM kahI che, te tyaMthI joI levI. 204 sneha kayAM rAkha vigere jaNAve che - sneha sAdharmika viSe nita rAkhaje zrAvaka taNuM, zrAvaka gaNo sAdharmi sAdhu tema guNi mahArAjanA For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] putra kerA snehathI paNa sneha adhika rAkhIe, - sAdharmimAM AvuM karI samyakatvane ajavAlIe. 205 artha -vaLI tame sAdharmika baMdhuonI upara eTale samAna dharmavALA bhavya jInI upara haMmezAM sneha rAkhaje ane temane yathAzakti sahAya karajo. zrAvakane AzrIne samAna dharmavALA zrAvakane samudAya te sAdharmika gaNAya. tathA sAdhune AzrIne guNavaMta sAdhuno samudAya te sAdharmika gaNAya. sauthI moTuM sagapaNa sAdhamikanuM kahyuM che, kAraNa ke sAdharmi. kanI sobatathI ApaNane dharmakArya karavAmAM vadhAre anukULatA maLe che. mATe putra karatAM paNa sAdharmika bhAInI upara adhika sneha rAkho. A pramANe sAdharmika upara pratibhAva rAkhanAranuM samyakatva nirmaLa thAya che. 205 prIti vigere karavAnuM prazastAlaMbana jaNAve che - uttama anuSThAne sadA kare ja prIti tehanA, pAMca bhedo jANavA tima darzane gurUrAjanA; rAjI thajo syAdvAda matathI tima padArtha pichANutA, dIla mAMhI harSa dharaje tema vrata dUSita thatA. 206 dveSa vigere kharI rIte kayAM karavA joIe ? te jaNAve che - Sa kare kedha ne dhArmika vidhAne viNasatAM, roSa karavo dharma kerA pratyenI nirakhatAM; karma karI nirjarAnA sAdhanane sAdhatAM, mada dhArajo ne mAna kare nija pratijJA pAlatAM. ra07 artha - he bhavya jIvo! tame sArAM dhArmika anuSThAna karavAmAM haMmezAM prIti rAkhaje. te anuSThAnanA pAMca bheda jANavA jevA che. tenI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI- - 1 pudagalAnaMdI jI A lekanA aneka svArtha sAdhavAne mATe eTale bhegAdi kSaNika sAmagrIne meLavavAne mATe je tapazcaryA tathA dAna vigere kriyA kare, te viSAnuSThAna kahevAya. jhera jema jIvanane bagADe che, tema A anuSThAna nirmala dhArmika kriyAne bagADe che, ane ethI pitAnuM cAlu jIvana paNa bagaDe che, sAdhyathI cUkAI javAya che. A bAbatamAM kUlavAlaka sAdhunI bInA jANavA jevI che. te TuMkAmAM A pramANe jANavI eka AcArya mahArAjanA sAdhu samudAyamAM eka ziSya avinayathI bharelo hato. jyAre zrIAcArya mahArAja te avinItane tADanA tarjana vigere kare, ke hitazikSA Ape, tyAre te sUrijInI upara ke pAyamAna (gusse) thato. eka vakhata ziSyane sAthe laI AcArya For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayasUrikata mahArAjA zrI giranArajInI yAtrA karavA gayA tyAM te ziSya strIonI pratye kudaSTi karavA lAge, tethI gurUe A bAbatamAM bahu zIkhAmaNa ApI tema karatAM aTakAvyuM, te paNa te krodha karavA lAgyA, ane gurUne mAravAnA IrAdAthI DuMgara parathI utaratAM ziSya gurUnI pAchaLa eka me patthara gabaDAvyA paraMtu bhAgyayoge te patthara gurUne be paganI vacce thaIne nIce gabaDI gaye, ne gurUjI bacI gayA. AvA duSTa kRtyathI gurUe tene zrApa Ape ke he pApI ! tuM strIothI ja vinAza pAmIza. A zrApa sAMbhaLIne te avinIta ziSya vicAra karyo ke have jyAM strIo vinAno pradeza (sthAna) hoya tyAM ja rahevuM." ema vicArI kaI nadInA kinAre vasati vinAnA sthAnamAM ekAnta rahI sUryanI AtApanA le che, tenA A ugra tapanA prabhAvathI te nadI A muninA tarapha vahetI baMdha thaI bIjI tarapha vahevA lAgI. tethI lekee A sAdhunuM kulavAlaka (nadIne vALanAra) evuM nAma pADayuM. eka vAra rAjagRhI nagarInA zreNika rAjAnA putra keNika rAjAne vizAlAnagarInA ceTaka rAjA (ceDA rAjA) nI sAme yuddhano prasaMga AvatAM keNika rAjAe evI AkarI pratijJA karI ke "je huM ceDA rAjAnI vizAlA nagarIne khedI na nAkhuM, te mAre agnimAM baLI maravuM." AvI kaThaNa pratijJA karIne ghaNuM yuddha karavA chatAM koNika rAjA te nagarI jItI zakyo nahi. tyAre gurU AjJAne bhaMga karanAra ane mArI nAkhavAnA IrAdAthI patthara gabaDAvanAra evA kulavAlaka muninI upara pahelAnA banAvathI 5 pAmelI zAsanadevIe AkAzavANIthI keNikane kahyuM ke "je mAgadhIkA nAmanI gaNikA kulavAlaka munine cAritrathI bhraSTa karIne lAve te tenI sahAyathI tuM vizAlAnagarIne jItI zake." tyAre keNike mAgadhikAne bolAvI A vAta jaNAvI tyAre teNIe paNa munine cAritrathI bhraSTa karIne ahIM lAvavAnuM kabUla karyuM. ane kapaTI zrAvikA banI nadInA kinAre nivAsa karIne munine heravA teDe che. eka vakhata lADavAmAM nepALa nAMkhIne te vahorAvatAM te munine atisAra rega thatAM potAnA tAbAnI nAnI gaNikAo pAse sAravAra karAvatAM karAvatAM thoDI vAramAM ja muni vezyAnA tAbe thaI gayA. tyAra bAda te munine keNikanA nagaramAM laI gaI, tyAM keNike munine vizAlA nagarI jItavAmAM hAya karavAnuM kahetAM te vacana kabula karIne muni vizAlA nagarImAM gayA, tyAM nagaramAM badhe sthale bhamI bhamIne nirNaya karyo ke A zrI munisuvrata svAmInA stUpanA prabhAvathI nagarI jItI zakAtI nathI, tyAra pachI nagarImAM bhamatAM jyAre sarva leke pUche che ke A nagarIne upadrava kyAre zAMta thaze ? tyAre munie kahyuM ke " jyAM sudhI A sUpa che tyAM sudhI upadrava raheze, mATe stUpa ukheDI nAkho te sarva upadrava zAnta thAya." muninuM A vacana sAMbhaLIne lekee stUpa ukheDavA mAMDe te vakhate muninA saMketa pramANe keNikanuM sainya nagarIthI dUra haThatuM haThatuM be gAu pAchuM haTI gayuM. tethI lokone muninI upara vizvAsa beThA, ane sUpane jaDamULathI khedI nAkhI bAra varSe lekee For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 193 nagaranA daravAjA ughADayA. ahiM daravAjA ughaDayA bAda tu haThI gayelA sainya sahita kANike AvIne nagarIne ghero ghAlIne mATuM yuddha karI nagara praveza karyAM. A yuddha vakhate 1 kroDa 80 lAkha subhaTA haNAyA, temAM daza hajAra subhaTa te ekaja mAchalInA peTamAM utpanna thayA, ane eka subhaTa devaleAkamAM gayA, tathA eka subhaTa uMcA kuLanA manuSyamAM utpanna thayA. ane mAkInA badhA subhaTo naraka gatimAM ane tiryaMcagatimAM gayA. A vakhate ceDA rAjA samAdhi pUrvaka vAvamAM paDatAM dharaNendra jhIlI lIdhA. ane temane te peAtAnA bhuvanamAM lai gayA. aMta samaye maraNa pAmI AThamA dhruvaleAkamAM sAmAnika deva thayA. tathA ceDA rAjAnI dIkarInA dIkarA satyakI vidyAdhara vizAlA nagarInA leAkeAne nIlavaMta parvata upara lai gayA, ane kANika rAjA paNa nagarIne nAza karI peAtAnI pratijJA pUrNa karI pAtAnI rAjadhAnImAM pAche vaNye. ahiM dRSTAMta pUrU thAya che. temAMthI sAra e levA ke--kulavAlaka muninuM cAritra niSa kriyA rUpa hAvAthI gurUnA drohI thayA. bhagavatanuM deharAsara khAdI naMkhAvyuM. ane ceDA rAjA jevA dharmI rAjAnA nAzamAM nimitta kAraNu thayA, ane mAgadhIkA gaNikAne vaza thaI aneka pApakarma karI durgatimAM gayA. viSAnuSThAnanA AvA geralAbha jANIne AmAthI bhavya jIvAe tenA tyAga karavA joie. 2. garala anuSThAna-je dharmakriyA karavAmAM A bhavanA sukhanI icchA na heAya parantu parabhavamAM indra, deva, cakravatI, vAsudeva vigerenI mahARddhiene meLavavAnI icchA hAya tA te dhArmika kriyAo je ke thADuM phaLa Ape che parantu e phaLanA pariNAme paNa saMsAra vRddhi sivAya bIjI kai hAtuM nathI mATe garala eTale girAlI zvAna vigerenu jhera jema ghaNA kALe jIvananA nAza kare che, tema A anuSThAna uttama chatAM paNa niyANAnI bhAvanAne laine kanI nirA vigere saMpUrNa uttama lAbha rUpa lane haNe che. A saMbaMdhamAM zrInadiSeNu muninI mInA jANavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI:nadI gAmamAM seAmila brAhmaNanA nardiSaNa nAmaneA putra rahetA hatA. eTalo badhA kahU pA ane kheDALa zarIravALA hatA ke jethI khIjAne dekhatAM ja tiraskAra thAya, ethI kAI e tene kanyA na ApI, tyAre tenA mAmAe peAtAnI sAta putrIomAMthI eka putrI ApavA kahyuM, paraMtu putrIoe tene tiraskAra karI paraNavA nA pADI tyAre bahu kheda pAmIne vanamAM jaine eka TekarI uparathI jhaMpApAta karavA taiyAra thatAM kAi munie tene joI ne jhaMpApAta karatAM aTakAvyA. ane munie kAraNa pUchatAM javAkhamAM teNe potAnI badhI hakIkata jaNAvI dIdhI. tyAre munie tene bahuja vairAgyamaya suMdara upadeza ApyA. te upadeza sAMbhaLIne vairAgya pAmI peAtAne A bhavanA jevuM du:kha parabhavamAM na paDe ane kaMika sukha maLaze tevI AzAe cAritra grahaNa karI zAstrAbhyAsa karI nardiSaNu gItA thayA. eka vAra evA niyama grahaNa karyo ke nirantara cha tapa karI pAraNAne divase 25 For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 [ zrI vijyapadmasUriSkRta vRddha muni glAna muni vigere mahApurUSAnu` vaiyAvacca (AhAra pANI vigere devA rUpa bhakti) karIne Ayakhila karavuM. A pramANe akhaMDa bhAve te abhigraha pAlI rahyA che. eka vakhata indre devasabhAmAM nadiSeNu muninI vaiyAvRtyanA abhigrahanI prazaMsA karI. tyAre kAi e avizvAsu deva parIkSA karavA sAdhunA veSe AvyA. temAM eka te mAMdagInA bhAne gAma bahAra rahyo ne bIjo deva sAdhu na diSeNu chaThThanA pAraNe Ayabila karavA bese che teTalAmAM AvIne kahe che ke he nardiSaNa ! tyAro abhigraha kevA ? gAma bahAra mAMdA sAdhu pANI vinA tarasyA mare che, ane tuM Ayakhila karavA bese che. A vacana sAMbhaLI gocarInu pAtra khIjA sAdhune sAMpI turta gAmamAM pANI vhAravA nikaLyA, parantu te deve badhe ThekANe sadoSa pANI karI dIdhuM, chatAM paNa bahu rakhaDatAM eka gherathI nirdoSa pANI maLyuM. te laI gAma bahAra te kRtrima glAna sAdhu pAse AvyA, te vakhate tene bahu jhADA thaI gayelA heAvAthI tenu zarIra dheAvA lAgyA, tyAre te deve jhADAne eTalA badhA durgaMdhI banAvI dIdhA ke sAdhAraNu mANasa tA tyAM ubhuM rahI zake ja nahiM, chatAM paNa na diSaNa muni tA te glAna sAdhunI karmagati vicAre che, tyAra bAda zarIra dheAIne te sAdhune khAMdha para besADI peAtAnA upAzraye lai jAya che te vakhate kRtrima glAna (deva) sAdhue rastAmAM paNa ghaNIvAra jhADA karI nardiSaSNunu zarIra viSTAthI bharI dIdhuM, te paNa munie durgaM chA na karI ane upAzraye lAvIne sAdhune rAga rahita karavAnA yeAgya upAya karavA lAgyA. tethI anne devA ghaNAM rAjI thayA. ane peAtAnu mUla svarUpa dekhADIne tathA vhelAMnI badhI vAta jaNAvIne kSamA mAgI vaMdanA karIne sugaMdhI puSpAdikanI vRSTi karI peAtAne sthAne gayA. e pramANe vaiyAvRtyanA niyamavALI tapazcaryA nadiSaNa munie bAra hajAra varSa sudhI karI ane matAntare paMcAvana hajAra varSa sudhI karI anazana aMgIkAra karyuM, te vakhate sarva anta:puranI strIo sahita keAi cakravarti rAjA vaMdana karavA AvyA te vakhate cakravatInI suMdara rUpavatI strIone jotAM temane peAtAnI pUrva sthiti yAda AvI. ane anya bhavamAM huM AvI strIone valrabha thAuM' evuM niyANuM karI sAtamA mahAzukra nAmanA devale'kamAM utpanna thayA. tyAMthI cyavI sUryapura nagaramAM aMdhakavRSNui rAjAnA dazamA vasudeva nAme putra thayA, tyAM strIvadyabhapaNAnA niyANAthI strIe mAha pAme evA svarUpavAna thatAM ghaNI nagaranI strIe vasudevanI pAchaLa bhame che. A khInA joine nagarajanoe rAjAne A upadrava rokavA vina Mti karI. rAjAe vasudevane * A rAjagaDha cheADIne tamAre bahAra pharavuM nahi ' evI AjJA karavAthI te rAjagaDhamAM ja rahe che. eka vAra eka dAsInI sAthe kaika elAcAlI thatAM dAsIe kahyu ke AvAM lakSaNuthI ja najarakeda thayA che. A vacanathI ekadama rAjagaDhamAM ja rokAi rahevAnuM kAraNa samajIne peAtAnu apamAna jANI " bhAinA apamAnathI vasudeve ciMtAmAM praveza karyA che" eTaluM vAkaya daravAje lakhI koi maDadAne saLagAvIne 6 For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] rAtrImAM ja paradeza nikaLI gayA. tyAM paradezamAM 72000 uttama kanyAo paraNyA, tyArabAda sUryapuramAM raviNa rAjaputrInA svayaMvara vakhate vAmana rUpe (ThIMgaNa banIne) tyAM hAjara rahI kUtuhala dekhADI rohiNane paraNyA, ane vAmanane kuMvarI varI ema jANI tyAM yuddha jAmatAM samudravijaya vigere rAjAo vAmana sAthe yuddha karavA taiyAra thayA. vasudeve vicAryuM ke meTAbhAI sAthe yuddha karavuM ThIka nahi ema jANI pitAnA namaskAranA akSaravALuM bANa pheMkIne pite pitAnuM svarUpa prakaTa karyuM. tyAre badhuM kuTuMba AnaMda sahita bheguM maLyuM. tyAra bAda rohiNIe cAra svapnAM joyAM, tethI tene baLadeva nAme putra thaye, ane devakIe sAta svapnAM jayAM tethI tene kRSNa vAsudeva nAme putra thaye. AyuSya pUrNa thatAM vasudeva svarge gayA. ahIM naMdiNanI bInA pUrI thAya che. temAMthI sAra levAne e kesaMyamanI ArAdhanA uMcI kaTInI chatAM paNa aMta samaye naMdiSaNa munie niyANuM karyuM, tethI te ArAdhanA garala jevI thaI gaI. ane tethI je ghaNuM karmonI viziSTa nirAdi lAbha maLa joIe, te na maLatAM niyANAnI bhAvanA pramANe ja phala pAmyA. AvI kriyA karavAmAM AtmadaSTi zithIla thAya che. ema samajIne bhavya jIvoe AvI garala jevI kriyA naja karavI joIe. 3 anyAnuSThAna--je kriyA kare che, tene muddo samajyA vinA jema bIjo purUSa kriyA kare, te pramANe dharmakriyA karyA karavI te anyonyAnuSThAna kahevAya. jema keTalAka govALa vAMsanI vAMkI lAkaDIone agnithI tapAvI sIdhI karatA hatA, te joIne eka jaTila tApasanA ziSya pitAnA gurUne vAyunA rogathI vAMkA vaLelA jANI te pramANe gurU pratye paNa te akhatare ajamAvatAM lekamAM hAMsIpAtra thaze, tevI rIte eka bIjAnI dekhAdekhIthI dharmakriyA karavAthI tAtvika phaLa maLatuM nathI. A bInA vistArathI A pramANe jANavI: pUrve zRMgArapura nAmanA nagaramAM kaI tApasa raheto hato. te kubaDa hatuM, tene pachavADe khUMdha nikaLI hatI. tethI te vAMke vaLIne cAlato hato. e tApasane eka mUrkha ziSya hato. te eka vAra gaMgA nadInA kinAre gaye. tyAM govALIA tApaNuM karIne temAM pitAnI lAkaDIo mUkIne tApatA hatA, tyAre te mUrkha ziSya pUchayuM ke tame A zuM kare che ? tyAre vALIAe kahyuM ke amArI lAkaDIo vAMkI vaLI gaI che tene saheja saheja agnino tApa ApIne sIdhI karIe chIe, pachI ziSe thoDIvAra tyAM besIne temanI sarva kriyA najare joIne maTha tarapha AvatAM vicAra karyo ke mArA gurU paNa keDamAMthI vAMkA vaLIne cAle che mATe A praga sAre jANya, jethI ghaNA vakhatanI mArA gurUnI keDanI vAMkAza have huM maTADI ( dUra karI) zakIza, A rIte vicAra karatA karatA maThamAM AvIne te arina barAbara saLagAvIne gurUnA paga ane gaLuM bheguM karI pIThane agnithI tapAvavA lAge, tethI gurUe ghaNuM bUma pADI ane anta maraNa pAmyA. For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUriSkRta A banAvathI ghaNA leAkeA ekaThA thaI gayA, ane temaNe gurUne e rIte agnimAM tapAvavAnuM kAraNu ziSyane pUchyuM, tyAre gaMgAnA kinAre agnimAM vAMkI lAkaDIe tapAvI dhIme dhIme sIdhI karyAnI najarA najara joyelI vAta kahI saMbhaLAvI, te sAMbhaLI sarva leAka ziSyanI mUrkhAine dhikkAravA lAgyA, teoe tene ghaNA phiTakAra ApyA. AthI ziSya bahu jhaMkhavANA paDI gayA. ane leAkamAM hAMsI pAtra thayA. e pramANe kriyAnA muddo kai paNa samajyA vinA jee eka khIjAnI dekhAdekhI dharma kriyA kare che, te paNu upara kahelA mUrkha ziSyanA jevA jANuvA. mATe evI dekhAdekhI na karatAM kriyAnuM rahasya samajIne dharmakriyA karavI e ja A vAtanA sAra che. 4 tadhetu anuSThAna--kriyAnuM rahasya athavA tenA uddeza samajIne je dharma kriyA karavI te tadhetu anuSThAna kahevAya. ahiM tat eTale te dharmakriyAnA je hetu-mULa hetu eTale mULa kANu jANIne je anuSThAna-dharmakriyA karavI te tadhetu anuSThAna kahevAya. prabhu zrImahAvIra devanA AnaMda zrAvaka vigere daza zrAvake AvuM anuSThAna karatA hatA. temanuM pavitra Adarza jIvana A graMthanA ja 28 mA pAne jaNAvyuM che. 5 amRtAnuSThAna phakta meAkSa phaLa meLavavAnA abhiprAyathI kSaNe kSaNe caDhatA bhAve zAstramAM kahelA vidhi pramANe kriyA karavI te amRta anuSThAna kahevAya. A anuSThAnamAM hRSTAMta tarIke arjunamALI vigere laI zakAya. temAM arjunamALInuM daSTAMta A pramANe-- rAjagRhI nagarImAM arjuna nAme mALIne atyanta sundara svarUpavALI bandhumatI nAmanI strI hatI, peAtAnI strI sahita te mALI nagaranI khaMhAranA bhAgamAM AvelA peAtAnA bAganI pAse rahelA eka yakSanA devaLamAM jAra palanA leADhAnAmeAgara hAthamAM dharIne ubhelA evA meAgarapANI nAmanA prasiddha yakSanI pUjA ha MmezAM karatA hatA. eka vAra koi mahAtsavanA divase keAI cha purUSA yakSanA madiramAM AvIne beThA che, te vakhate strI sahita pUjA karavA Avela arjuna mALInI svarUpavata srIne joine tenA pratye kudRSTi thavAthI te cha jaNAe arjuna mALIne bahAra nikaLatI vakhate bAMdhIne tenI samakSa chae jaNAe te strIne bhAgavI. te joine arjuna mALI bahu krodhe bharAine yakSanA paNu bahu tiraskAra karavA lAgyA ke he yakSa ! meM ATalA divase sudhI hArI atyaMta bhakti karI tenuM zuM A phaLa ? A vakhate ati krodha pAmelA yakSe peAtAnA bhakta arjuna mALInA atyaMta parAbhava thayelA jANI arjunanA zarIramAM praveza karI te leAkhaMDanA meAgarathI te chae jaNane ane strIne mAro nAkhyA, ane e krodhanA pariNAme dararAja eka strI ane cha purUSane haNe nahi tyAM sudhI yakSanA krodha zAnta thAya nahi. A pramANe nirantara sAta sAta jaNane haNavAthI zreNika rAjAe jAhera karyuM ke arjunamALI jyAM sudhI sAtane na haNe tyAM sudhI koI paNa nagarajane e raste javuM nahi, For Personal & Private Use Only: Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 17. A pramANe keTaloka samaya vItyA bAda nagaranI bahAranA bagIcAmAM zrIvIraprabhu samesaryA (padhAryA) temane vaMdana karavA sudarzana nAme mahAzrAvaka taiyAra thaye, tyAM mAtA pitAnI rajA mAgatAM arjuna mALIthI tArUM mRtyu thaze ema kahI ghaNe samajAvyuM, ane ghera rahI bhAvavaMdana karavA kahyuM, te paNa prabhunI dezanA sAMbhaLyA vinA mAre bhejana paNa na kalpa, e pitAne daDha abhigraha jaNAvI mAtApitAnI rajA laI sudarzana zrAvaka vaMdana karavA jAya che. tyAM turtaja mogarapANI yakSa sudarzanane haNavA mATe magara uco karI dUrathI dhasI Avyo ke turtaja sudarzana zrAvaka vastranA cheDAthI bhUminuM pramArjana karI vIraprabhunuM smaraNa karI cAra zaraNa aMgIkAra karI sarva jIvone khamAvI sAgArI anazana karI kAussaga dhyAnamAM sthira thaI gaye, te vakhate dharmanA prabhAvathI mAravAne upADelA magara sahita yakSa tyAM khaMbhita thaI gaye, ane sudarzana zrAvakanI A zubha kriyA joIne potAne krodha turta zAnta karI mALInA zarIramAMthI bahAra nikaLe. tethI arjuna mALI paNa turta pRthvI upara paDI gayA. ane thoDIvAre zuddhi ( sAvacetI) AvatAM sudarzana zrAvakane joI sarva bIne pUchatAM sudarzane potAnI badhI hakIkata jaNAvIne kahyuM ke huM zrIvIra prabhune vaMdana karavA jauM chuM tema tuM paNa mArI sAthe cAla, jethI banne jaNe vIra prabhu pAse jaI vaMdana karI prabhunI amRtamaya dezanA sAMbhaLI. temAM arjuna mALIne vairAgya utpanna thatAM teNe dIkSA aMgIkAra karIne nirantara cha chaThThanI tapazcaryA karavAne abhigraha lIdhe. eka vAra arjunamALI munIzvara chaThTha tapanuM pArANuM karavA mATe nagaramAM gocarIe AvyA. te vakhate nagaranA leke teNe pota potAnAM je sagAM saMbaMdhine mArI nAkhyAM hatAM, te saMbhaLAvI saMbhaLAvIne bahu krodhathI tiraskAra kare che, gALo de che, mAre che, niMde che, teo muni te badhuM sahana kare che. A rIte lagabhaga cha mAsa sudhI upasarga sahIne ane ardha mAsanuM anazana karIne antakRta kevalI thaI ajunamALI mokSapada pAmyA. ane sudarzana zrAvaka svarge gayA. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. temAMthI sAra e levo ke jema arjuna mALIe prabhu pAse dIkSA laIne phakta mokSanI cAhanAthI ja cha4tapa karavA pUrvaka nirmalA cAritranI sAdhanA karI tathA nagaranA lekanA ghaNuM upasarga sahana karyA. te pramANe dareka bhavya e paNa mekSanI IcchAthI ja nirmala dharmakriyA vidhi pUrvaka parama ullAsathI karavI.zAstramAM bIjI rIte paNa cAra prakAranAM dharmAnuSThAna kahyA che te A pramANe jANavA- 1 prIti anuSThAna-je dharmakriyA karavAmAM prIti hoya paraMtu kriyAnI samajaNa yathArtha na hovAthI bahumAna na hoya. kAraNa ke A jIva kriyA karavAnuM rahasya samajatA nathI tethI deva gurU Adi pratye je bahumAna joIe te hoya nahiM chatAM kriyA pratye rUcibhAva avazya hevAthI jevI tevI rIte dharmakriyA karavI eTaluM ja samajI prIti pUrvaka dharmakriyA kare te prIti anuSThAna kahevAya. 2 bhakti anuSThAna--je jIvane upara kahelI dharma kriyAnI rUci-prIti che paraMtu For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 [ zrI vijayapadhasUrikRta te uparAnta kriyAnuM tAtparya samajato hovAthI temaja deva gurU dharmanuM svarUpa samajato havAthI devane devapaNe gurUne gurUpaNe ne dharmane dharmapaNe samaje che, tethI e jIvane deva gurU dharma pratye bahumAna hoya che. AvA bahu pAna pUrvaka karAtI kriyA bhakti anuSThAna kahevAya. ahiM prIti ne bhaktimAM bAhya daSTAMta strInuM ane mAtA pitAnuM che. jema strI pratyene rAga prIti kahevAya, ne mAtapitA pratyene rAga te bhakti kahevAya. temaja prIti mohanIyanA gharanI che, ane bhakti guNa mohanIya karmanA kSapazamathI prakaTa thAya che. jethI strInAM kArya prItithI thAya che ane upakArI mAtapitAnAM kArya temane upakAra samajIne bhaktithI thAya che. A pramANe prIti anuSThAnamAM ane bhakti anuSThAnamAM baMnena (prIti ane bhaktine) pharaka jANa. 3 vacanAnuSThAna--je dharmakriyA niyANune tyAga karIne sarvajJa prabhunAM AgamanA vacanane anusarIne karAya te vacanAnuSThAna kahevAya ane pramattasaMyatAdi munivare AvuM anuSThAna karI zake che. 4 asaMgAnuSThAna--dhArmika kriyAne abhyAsa vadhatA vadhatA je nirabhilASa bhAve (sAMsArika padArthanI IcchA karyA vinA ) svabhAve ja karAya, te asaMgAnuDAna kahevAya. ahIM vartamAna kAle ( kriyAkAle) AgamAdika AlaMbananI jarUriyAta rahetI nathI. zrIjinakalpikAdika munivareja AvuM anuSThAna karI zake che. prazna--vacanAnuSThAnamAM ane asaMgAnuSThAnamAM taphAvata che ? uttara--jema kuMbhAra potAnA cAkanI upara (cakranI upara athavA paiDAnI upara ) mATIne piMDa mUkI prathama lAkaDI kADhI le te paNa cAka bhamato ja rahe che, temAM vacanAnuSThAna karanArA saMyamI mahApurUSo zarUAtamAM tamAma saMyamanI kriyAo AgamanA AzrayathI-madadathI kare che. ane te kriyAo jyAre ghaNI abhyAsavALI thaI jAya tyAre AgamanI madadanI jarUra rahetI nathI tethI e saMyamakriyAe AgamanI hAya vinA paNa svabhAve ja thaI zake che, kAraNa ke kriyAnA abhyAsa vakhate AgamanA akhaMDa saMskAra paDayA che. te saMskAranA baLathI A asaMgAnuSThAna Agama vinA pravarte che, jinakalpI vigere uMca keTInA munivare AvI kriyA karI zake che, kAraNa ke jinakalpAdikamAM je je kriyAo karavAnI hoya che te kriyAono abhyAsa prathama sthavira kalpamAM karyA bAda ja jinakalpa aMgIkAra karAya che, mATe e asaMgAnuSThAna che. A cAre anuSThAnemAM pahelAthI bIjuM ne tethI trIjuM cothuM anuSThAna anukrame caDhIyAtuM che, ema jANavuM. pahelAM be anuSThAna bALa che. vigerene saMbhave che ne trIjuM cothuM anuSThAna saMyamI jIvone hoya che. A cAra anuThAnanI vizeSa bInA zrI bRhadubhAyamAM tathA zrIharibhadrasUri viracita paDazaka prakaraNa vigeremAM jaNAvI che. For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'takhaNa ] 199 vaLI gurU mahArAjAnA darzana karIne khUzI thaze. syAdvAda mata eTale jaina siddhAMtamAM kahyA pramANe cha dravya vagere padArthAnuM svarUpa sArI rIte samajIne manamAM ne dhAraNa karajo. A pramANe prazasta rAga vigere kayAM kayAM karavA te jaNAvyuM. have prazasta dveSa kayAM karavA te jaNAve che:--tame lIdhelAM vratamAM doSa lAge eTale atIcAra lAge tyAre tame te atIcAra pratye dveSa karajo. vaLI tame je dhArmika vidhAnA eTale kriyAo karatAM hA te viSNusatAM eTale bagaDatAM hAya athavA kharAbara thatAM na hoya tyAre tame tamArI bhUla upara krodha karo. vaLI dharmanAM pratyenIkAne eTale dharmathI virUddha vartana karanArAene joine tenA pratye tame rASa eTale rIsa karajo. tathA karmanI nirjarA eTale karmanA gheADA thADA kSaya thavAnAM sAdhanA je mAra prakAranA tapa vagere che tene sAdhatAM tame gava dhAraNa karajo. tathA jyAre tame lIdhelI pratijJAnuM yathArtha paNe pAlana karI tyAre mAna eTale abhimAna karajo, ahiM krodha dveSa abhimAna vigere karavA kahyuM te krodhAdi karavA ceAgya che e AzayathI nahi', parantu saMsAranAM jIvAne je aprazasta krodha vagere pApaaMdhanA hetu tarIke pravatI rahyA che te dUra karavAnA upAya tarIke A prazasta krodhAdi karavAnA kahyA che, jethI pariNAme prazasta ane aprazasta ane prakAranA krodhAdinA nAnA prasaMga Ave che ema jANavuM. 206-207 dhairya kyAM rAkhavuM ? vigere jaNAve cheH-- avasare ja pariSaheAnA dhai jhAjhu rAkhajo, divyAdi upasaga prasaMge tuccha tene mAno; haso sahIne hAMsathI nija sAdhyane jhaTa sAdho, mAlinyatA pravacana taNI jo thAya tA aTakAvo. 208 artha:----sAMsArika kAryomAM bhUkha vigere sahana karavAmAM jevuM dhairya rAkhA che tevuM ja dhairya dharma karaNImAM AvatA kSudhA vigere pariSaheAne sahavAmAM paNa rAkhajo. vaLI dharma kArya karatAM devatA vagerenA upasanA prasaMga Ave te te upasargAne tuccha gaNo eTale te vakhate tenI darakAra rAkhaze nahi, paNu samabhAva rAkhIne te upasargo peAtAne karmAMnI nirA karavAmAM sahAya rUpa che ema jANIne AnaMda pUrvaka hasatAM hasatAM sahana karo. A rIte sahana karavAthI tame peAtAnuM sAdhya je meAkSa tene jaladI siddha karI zakaze. vaLI kAi jIvA jaina zAsananI niMdA karavI vagere vaDe zrIjina zAsanane malIna karatA hAya tA zakti gApaLyA sivAya tene aTakAvo eTale reko. 208 kAne ThagavAnI kharI jarUriyAta che? vigere jaNAve cheH-- Dago karaNa rUpa dhRtta ne tapa sAdhavAmAM dAnamAM, bhaNavA viSe bahu lAbha karo nitya rahI AnaMdamAM For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200. [ zrI vijayapadhasUrikRtabhakti apratipAtinI che ema jANI tehamAM, Asakti dharajo phalavirodha na hoya vaiyAvacamAM. ra09 artha-have tamAre ThagAI konI sAthe karavI te jaNAvIe chIeH-karaNa eTale pAMca Indriye te rUpI vRtArA sAthe tame ThagAI kare eTale e Indriye tamane je ThekANe derI (laI javA mAge te tarapha tame jaze nahi. tathA tapanI sAdhanAmAM, dAna ApavAmAM, ane abhyAsa karavAmAM ghaNe lebha rAkhaje. eTale mAre vadhAre vadhAre tapa kare, vadhAre vadhAre dAna ApavuM, tathA adhika adhika bhaNavAno prayAsa karavo joIe evI bhAvanA haMmezAM AnaMdamAM rahIne rAkhaje. bhakti apratipAtinI che eTale avazya phaLa ApanArI che. ema jANIne temAM Asakti rAkhaje eTale bhakti karavAmAM kacAza rAkhaze nahi. tathA sAdhu, sAdhanikanI vaiyAvacca eTale sevA-mAvajata karavAmAM paNa Asakti rAkhajo, kAraNa ke tethI phalavirodha nathI eTale tenuM phaLa avazya maLe che ja. 209 kaI bAbatamAM haMmezAM taiyAra rahevuM? vigere jaNAve che - sanmukha thaje zubha dhyAna yoge tema tarasyA nita raho, para taNuM upakAra karavAmAM natRpti jarI ho; pAMca ATha pramAda cere Atmadhanane luMTatA, vairAgya kharze tehane haNaje nirantara cetatA. 210 artha - he bhavya jIvo ! zubha dhyAna eTale dharmadhyAna tathA zukladhyAna e be dhyAnane sAdhavAmAM tame haMmezAM taiyAra raheje. eTale zubha dhyAnanI jema jema vRddhi thAya tema tema te mATe adhika adhika prayatna karaje. vaLI pArakAnA eTale duHkhI chanI upara upakAra karavAmAM tame tRpti eTale saMteSa jarA paNa rAkhaze nahi. paraMtu adhika adhika popakAra karavAnI IcchA rAkhajo. tathA pAMca pramAda ane ATha prasAda rUpI cAre tamAruM Atma dhana carI rahyA che. temane haMmezAM cetatA rahIne vairAgya rUpI taravAra vaDe haNaje. eTale te pramAda rUpI cerane nAza karaje. ahiM pAMca pramAda te magha viSaya kaSAya nidrA ne vikathA e prasiddha che, ane ajJAna, saMzaya, mithyAjJAna, rAga, dveSa, matibhraMza, dharmane anAdara, ane dupraNidhAna (sadaga) e ATha prakArane paNu pramAda che. bhaya jugupsA kayAM karavA? te jaNAve che - bhava bhramaNa jethI vadhe te pApane bhaya rAkhaje, muzkela virati pApanI nA pApa karavuM mAnaje; For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 dezanAciMtAmaNi ] unmArga gamana tarapha jugupsA bhAvane nita rAkhaje, | unmArganA raste janArA anyane aTakAvaje. 211 artha-jenAthI bhavabhramaNa eTale saMsAranI rakhaDapaTTI vadhe tevA pApane bhaya rAkhaje eTale tevA prakAranAM pApa karmo tame karaze nahi. pApa karavuM te muzkela nathI, kAraNa ke pApa te tame kSaNe kSaNe karI rahyA che, paraMtu pApanI virati eTale pApathI aTakavuM te muzkela che. vaLI unmArga gamana eTale jJAna, darzana, cAritra rUpa je sanmArga che tethI ulaTe durgatimAM gamana karavA rUpa je hiMsAdi doSamaya mArga te tarapha tame haMmezAM jugupsA bhAva eTale tiraskAra bhAva rAkhaje. temaja mArga cUkIne ubhAge jatA potAnA jIvane zubha bhAvathI samajAvIne tathA tevA bIjA jIvone paNa beTA mArge jatAM rokajo. 211 mekSanA sarIyAma raste AnaMdamAM pharavuM vigere jaNAve che - mukti nagarI gamana mArge mojamAM rahI vicarajo, viSaya sukha zIla tatvane hAMsI karIne kADhaje; udvigna zithilAcArathI banajo zithilAcArIne, piSaNa kadI nA Apaje tarachoDaje tasa saMgane. 212 artha - mikSa nagaramAM javAne jJAna, darzana ane cAritra rUpI je mArga tene viSe tame AnaMdapUrvaka cAlajo. eTale A ratnatrayInI tame ArAdhanA karaje. tathA IndriyonA viSayasukha bhegavavAnA sukhazIlIyApaNAnA AcaraNane hAMsI karIne kADhaje. eTale Indri enA viSayene tame tyAga karajo. vaLI zithilAcAra eTale dharmakAryamAM je zithilapaNuM athavA ALasa rAkhavI te pratye tame udAsI raheje. eTale dharmakAryamAM athavA dharmAcaraNamAM tame DhIlA na banatAM udyamI banaje. vaLI je zithilAcArI hoya temane kadApi papaNa Apaze nahi. eTale jethI temane zithilAcAra vadhe evuM lagAra paNa uttejana Apaze. nahi, kAraNa ke zithilAcArIonuM piSaNa karavAthI zithilAcAranuM ja piSaNa karyuM jANavuM, mATe evA pAsasthA Adi zithilAcArIonI sabatane tarachoDaje eTale tiraskAra, arthAta dharmakriyAmAM gaLIyA baLada sarakhA ALasu thayelAnI sobata kadI paNa karazo nahi. 212 zoka tathA gaha karavAnuM prazasta AlaMbana jaNAve che - ajJAnathI pApa karelAM zoka karajo tehane, gaha kare nija bhUlanI jANuM samaya bahu lAbhane; pApa karavuM hela che te Teva paDI bahu kALanI, AlecavuM muzkela bele ema carNi nizIthanI. ra13 26 For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 [ zrI vijayapadhasUrikRtaartha -ajJAnathI eTale aNasamajathI je je pApa tame pahelAM karelAM hoya tene pazcAttApa karajo. bahu lAbhanI masama che, ema jANIne pote je je bhUla karI hoya tenI garha eTale gurU sAkSIe niMdA karaje. pApa karavuM bahu saheluM che kAraNa ke pApa karavAnI Teva te ghaNuM vakhatathI (anAdi kALathI) paDelI che. paraMtu te pApa AlecavuM eTale gurU pAse pragaTa karI tenuM mithyA duSkata ApavuM ghaNuM muzkela che e pramANe zrInizItha sUtranI carNimAM kahyuM che. 213 niMdA kenI karavI? vigere jaNAve che - bhavacakra kerA vAsanI dharI arUci karaje niMdanA, satya yuvatI je jinAjJA tAsa karaje sevanA karaje vividha zikSA svarUpa lalanA taNuM zubha sevanA e pramANe vartaze te pAmazo sukha muktinA. 214 artha--A saMsAra cakramAM rahevAnI aprIti dhAraNa karIne te(saMsAracakra)nI niMdA karaje. tathA jijJAsA rUpI je sAcI strI tenI sevA karaje. eTale jijJAsAne aMgIkAra karaje, vaLI zratane abhyAsa karavA rUpa grahaNa zikSA ane bIjI AcArane zikhavA rUpa AsevanA zikSA ema be prakAranI zikSA rUpa lalanA eTale strInI sArI rIte sevanA athavA sevA karajo. e pramANe vartana karavAthI he bhavya jIva ! tame sarvathA rAgAdine tajIne mekSanAM sukha jarUra meLavaze. 214 ajJAna rUpI vAdaLAM khasavAthI zA lAbha thAya? te jaNAve che - pudagala ramaNatA dukha dIe sukha AtmaguNanI ramaNatA, Atmacandra harSa pragaTe vimani vAdaLa dUra thatAM saccidAnaMdI banelA bhavya jana rAjI thatA, satya sthitine pArakhIne vacana AvAM bolatA. 215 artha-pudagala ramaNatA eTale AtmAthI judA evA paiso, gharabAra, strI vagere parivAra temanA saMbaMdhI je vicAraNuM te duHkha Ape che. kAraNa ke te saMbaMdhI vicAraNA jIvane Arta ane raudra dhyAna karAve che, jethI te duHkhanI ja prApti thAya che. tethI ulaTuM AtmaguNanI ramaNatA eTale AtmAne je jJAnAdika guNe temAM ramaNatA karavAthI sAcA ane sthira sukhanI prApti thAya che. vaLI vimati eTale ulaTI buddhi athavA ajJAna rUpI vAdaLa jyAre dUra thAya eTale vikharI jAya, tyAre AtmA rUpI candrane viSe ghaNe AnaMda pragaTa thAya che. saccidAnaMdI eTale jJAna darzanAdi pitAne guNene viSe AnaMdI For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 203 thaelA bhavya jIvo kharekhara AnaMdavALA kahevAya che. teo prabhue kahelI sAcI hakIkata sAMbhaLIne A pramANe zrIprabhudeva zrISabhadeva bhagavaMtanI pAse kahe che. sAcA bodhane pAmelA bhavya che prabhunI AgaLa zuM kahe che? te traNa lekamAM jaNAve che - kASTa kerI putaLInA aMganI pere IhAM, bhavanA prapaMce prItikara hotA nathI sukhakara kihAM? ajJAna rUpI vAdaLAM saddhayAna pavane vikharatAM, Atma vi nija divya teje harSaghe bahu caLakatA. 216 artha --jema lAkaDAnI putaLInA avaye kAmI purUSane prIti karanAra rahetA nathI tema Atmarati jIne A saMsAramAM bhavanA prapaMce eTale kUDakapaTa vigere karma baMdhanA kAraNe prIti karanAra hotA nathI. to pachI te prapaMce sukhane karanArA kyAMthI hoya? naja hAya, kAraNa ke je prItikara na hoya te sukhakara paNa na hoya. vaLI ajJAna rUpI vAdaLAM zubha dhyAna rUpI pavanathI vikharAI jAya che tyAre AtmA rUpI caMdramA pitAnA divya tejathI caLakI UThe che. ane te ghaNe ja AnaMda Ape che. eTale AtmAmAM anahada AnaMda utpanna thAya che. ahiM ajJAna zuM cIja che? te saMsAramAM jenI upara kevI asara kare che? vigere bIna jarUra jANavI joIe. te TUMkAmAM A pramANe jANavI- jIva ajIva vigere padArthonA rahasyanuM ajANapaNuM eTale te bAbatanI je bInasamajaNa te ajJAna kahevAya che. jJAnAvaraNIya karmanA udayathI te ajJAna upaje che. A ajJAna tamAma denuM kAraNa che ema samajavuM. A ajJAnanA jorathI saMsArI jI (1) mAre karavA lAyaka kAryo kayA kayA? (2) nahi karavA lAyaka kAryo kyA kyA che? (3) mAre khAvA lAyaka padArtho kyA kyA ? (4) nahi khAvA lAyaka padArtho kayA kayA ? mahAre pIvA lAyaka padArtha kayA kayA ? ne nahi pIvA lAyaka padArtho kyA kyA ? vigere bInA ajJAna rUpI deSane laIne saMsArI ja jANatA nathI, ane te nahi jANavAthI abdha purUSanI peThe kumArgamAM jAya che. ane e rIte unmArge cAlavAthI jemaNe saMsAra mArge musApharI karatAM puNya rUpI bhAtu nathI lIdhuM evA te ajJAnI cha ghora pApakarmone bAMdhIne atyanta duHkhI thaIne ananta saMsAramAM rakhaDe che. tathA rAga dveSa vigere ghaNAM dene upajAvanAra eka ajJAna ja che, tema ja viSayaga vigerenI tRSNAo paNa ajJAnathI ja pragaTe (vadhe che. ane je na hoya te viSayalega vigerenI tRSNAo ApoApa baMdha For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 [ zrI vijayapadmasUriSkRta paDI jAya che, vaLI kadAcit jJAnI chaveAne e tRSNAo pragaTe te paNa jJAnanA khaLa vaDe te jIvA tenAthI jhaTa pAchA vaLI jAya che. kharekhara svarUpathI eTale sattAthI sarvajJa sarvadezI ane nirmaLa evA paNa A AtmA ajJAna vaDe milana thayA chatA eka patthara jevA khanI gayA che, jethI pattharamAM ne ajJAnavALA jIvAmAM jANe kaMi bheda ja na hAya ema jaNAya che. vaLI A saMsAramAM devanA vaibhavA tathA manuSyanA vaibhavA ane meAkSanAM sukha e badhA uttama leA sanmAne rAkanArA ajJAna vaDe ja saharAI gayAM che (lUMTAI gayAM che) mATe ajJAna eja atyanta andhakAra rUpa hAvAthI dhAra naraka che, ane ajJAna eja mATu' dAridraya che. tathA ajJAna e ja parama zatru che. temaja ajJAna e ja rAganA samUha che, ane ajJAna e ja jarA-vRddhAvasthA che, ajJAna e ja sarva prakAranI viSattio che, ane ajJAna eja maraNa che. vaLI jIveA saMsAramAM rahetA hAya chatAM paNu jo ajJAna na heAya teA tevA jJAnI jIvAne saMsAra paNa kai meAkSamA mAM khAdhaka (naDatara karanAra) thatA nathI. saMsAramAM je kaMi jUdI jUdI avasthAe jIvAne prApta thAya che, temaja jIvAnI je kaMi unmArga pravRttie dekhAya che, tathA jeTaluM anucitapaNuM dekhAya che te saCmAM eka ajJAna ja kAraNu che. vaLI saMsAramAM teja jIvA pApakarmomAM pravarte che ke je jIvAnA hRdayamAM prakAzane DhAMkanAra evuM ajJAna pravarte che. ane je bhAgyazALI jIvAnA hRdayamAMthI e ajJAna khasI jAya che teja ujjvala thayelA antarAtmAe sadAcAravALA thAya che. eTaluM ja nahi parantu e jJAnI jIvA dharmanI vAsanA thaDe vAsita hRdayavALA thaI ne traNe bhuvananA jIvAne vaMdanIya thAya che, ane sa` karmathI rahita thaI te mAkSapada paNu pAme che. ahiM kAi DAhyA purUSane gurU zikhAmaNa Ape che ke--A AcAra vicAranI khAkhatamAM tamane ekane ja nahi paNa tamArA sahita sa jIvAne je ajJAna pragaTa thayuM che temAM kevaLa tamArA ke tamArA jevA saneA doSa nathI parantu ajJAnane! peAtAnA ja doSa che. kAraNa ke mALa sarakhA svarUpavALA thaIne e ajJAne ja ** pApa " evuM khIjuM nAma dhAraNa karIne sarva jagatamAM janma lIdheA che tethI avazya ahiM paNa eTale tamArAmAM paNa e ajJAna janmyuM che-utpanna thayuM che. vidvAnAe e ajJAnane ja sarva duHkhAnuM kAraNu kahyuM che, tethI jIvane du:kha rUpI samudramAM e ajJAna khaLAtkAre bhamAve che. vaLI ajJAna e ja sarva kalezanA samUhanuM mULa hAvAthI ajJAnane ja upacArathI pApa kahyuM che. eTale kAmAM kAraNanA upacAra karIne ajJAnane pApa kahyuM che. mATe buddhimAna purUSAe je je kai pApanuM kAraNa hAya tevuM kArya ( hiMsAdi kArya ) na karavuM. e ajJAna rUpa pApanA hetu (1) hiMsA, (2) asatya, (3) cArI, (4) strI saMga ane (5) mUrchA e pAMca tathA (6) tattvanI zraddhA ane (10) krodhAdi 4 kaSAya che, kAraNa ke hiMsA vigere sarva pApAmAM pravartAvanAra ajJAna ja che, vaLI e pApo AtmAnA Ava guNu vaDe eTale mAyA rahita paNA vaDe dUra thAya che, kAraNa ke Arjava guNu svabhAvathI ja AtmAmAM zuddha adhyavasAya pragaTa kare che For Personal & Private Use Only: Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 205 ane vRddhi pAmatA te zuddha adhyavasAyo jInA pApane (athavA ajJAnane ) avazya haNe che, mATe je bhAgyazALI jIve che teonA ja hRdayamAM Arjava guNa prakaTe che. jethI e guNanA prabhAve ajJAnathI pApane AcaravA chatAM paNa alpa pApane baMdha kare che. 216 viSama mAyA bhava taNI na have amAre joIe, je hatI vastu amArI teha najare dekhIe, lahera sAtvika harSanI Aje hadayamAM uchaLe, prabhu devano upakAra mAne cheha amane uddhare. ra17 artha -saMsAranI A viSama eTale vasamI athavA kuTila mAyA have amAre joItI nathI, kAraNa ke amane te to have jhAMjhavAnA pANInA jevI lAge che, ane have je vastu amArI hatI te ame najare joIe chIe, kAraNa ke AtmAnA ajJAna rUpI vAdaLo vikharAI gayA che. tethI karIne hRdayanI aMdara sAtvika harSa eTale svAnubhavathI utpanna thatA Atmika harSanI eTale Atmika AnaMdanI lahere uchaLI rahI che. ane A avasthA meLavavAmAM hetu rUpa he prabhu deva ! Apane ame upakAra mAnIe chIe, tathA Ape amAre uddhAra karyo che. e pramANe bhavya che prabhune parama upakArI tAraNahAra mAne che, (ema prabhudevane upakAra mAne che.) 217 rAjya lakSmI che parAdhIna zA amAre kAmanI, svAdhIna jJAnAdi svarUpI te amAre kAmanI, azuci padArthothI bharelI A ramA zA kAmanI ? Atmarati svAdhIna ramaNI te ahAre kAmanI. 218 artha: A je rAjyanI lakSamI te parAdhIna eTale para svAdhIna che, ne kAyama rahe nArI nathI mATe tevI lakSmI amAre kAMI kAmanI nathI. paraMtu pitAne AdhIna je jJAna, darzana ane cAritra rUpI kharI lakSamI amArI potAnI che teja amAre kAmanI che. vaLI A lehI, mAMsa vagere apavitra eTale malina vastuthI bharelI A strI zA kAmanI che? arthAta te sAMsArika strI kAMI kAmanI nathI. mAre to mAre svAdhIna evI Atmarati rUpI zrI eTale AtmAnA guNone viSe prIti karavArUpa strI ja te ja amAre kAmanI che, kAraNa ke teja strI amAre svAdhIna che ane amane khare AnaMda ApanArI che. kAraNa ke teja paraMparAe mokSasukhane meLavavAmAM madada kare che. 218 jJAnInI ane ajJAnInI bhAvanA jaNAve che - niviSaya avinAzI sukha svAdhIna nirbhaya jANIe, - bhava sukha parAdhIna bhaya nibaMdhana viSaya malina vicArIe; For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 . ( zrI vijyapadhasUrikRtamanamAM parAdhIna zarmanI vAMchA kumati karIne rame, lIna bane svAdhIna sukhamAM budha jane tene name. 219 artha - nirviSaya eTale viSaya vAsanA rahita, avinAzI eTale nAza na pAme tevuM je sukha AtmAne svAdhIna che teja svAdhIna sukha nirbhaya eTale bhayarahita jANavuM ke je sukha mekSamAM ja hoya che, paraMtu A saMsAranAM sukha te parAdhIna eTale paravaza che, kAraNa ke te bIjI vastuonI prApti upara AdhAra rAkhe che. vaLI A saMsArIka sukha bhayanibaMdhana eTale bhayanuM kAraNa che. kAraNa ke tenI "kayAre paNa jatuM raheze" evI ciMtA rahyA kare che. tathA e saMsAranuM sukha viSaya vAsanA vaDe malina che ema jANavuM, jethI AvA parAdhIna sukhanI manamAM abhilASA karIne AnaMda pAmanArA cho te kumati eTale viparIta buddhivALA che tevAM sukhamAM AnaMda mAne che. ane AvA sAMsArIka sukhane choDIne je jI svAdhIna Atma ramaNatAnuM je sukha temAM tallIna thanArA che te bhavya jIne paMDita purUSe paNa namaskAra kare che. 219 saMsAra e samudra jevo paNa che ema jaNAve che - sAgara samA A bhava viSe janmAdi pANI jANIe, IcchA taraMgo vividha dukho teha jaLacara mAnIe, Avarta vividha kaSAya vaDavAnala madana nita saLagate,. pASANa paDatA viSayagirithI INa bhayAnaka lAgato. ra20 artha:-vaLI A saMsAra te sAgara jevo eTale samudra je samaja. kAraNa ke jema samudra pANIthI bharela hoya che tema A bhava rUpI samudra janma jarA maraNa vagere pANIthI bharelo che. temAM abhilASA rUpI turaMga eTale mejA jANavAM. samudramAM jema mAchalA vagere aneka jalacArI ja hoya che tema saMsArarUpa samudramAM judA judA prakAranAM Adhi, vyAdhi, upAdhinA duHkha te jaLacara jIvonI jevA jANavAM. jema samudramAM AvatI (pAnI meTI ghumarIo) hoya che tema saMsAramAM krodha, mAna vagere kaSA rUpI Avarta jANavA. tathA jema samudramAM vaDavAnala (pANIne zeSavI nAkhanAra agni) heAya che tema A saMsAra rUpI samudramAM haMmezAM saLagI rahela madana eTale kAma rUpI agni che ke je AtmAne zASavI rahyo che. vaLI IndriyonA viSaya rUpI parvatamAMthI bhAga rUpI moTA patthara A samudramAM paDe che tethI A saMsAra samudra ghaNe bhayaMkara lAge che. 220 saMsAra samudramAM kaI vastu pAmavI durlabha che? te jaNAve chejema moTuM ratna durlabha sAgare pharanArane, tema bhava sAgara viSe bhUri bhamatA jIvane 1 pANI je geLAkAra bhame, te Avarta kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] durlabha manuja bhava pAma ahi suNo duSTAntane, te sAMbhaLI apramAda bhAve sAdhaje jinadharmane. 221 artha-jema samudramAM pharanArane moTuM kiMmatI ratna meLavavuM durlabha eTale ghaNuM muzkela hoya che, tema A saMsAra samudramAM ghaNuM lAMbA vakhatathI (anAdi kALathI) rakhaDatA ne ratna samAna uttama manuSya bhava pAma ghaNuM muzkela che. A bAbatamAM che. bhavya che ! tame AgaLanI gAthAmAM kahevAtAM daza daSTAntane jarUra sAMbhaLaje. te daza daSTAnta sAMbhaLIne apramAda bhAve eTale ALasa rAkhyA sivAya tame parama pavitra jina dharmanI sAdhanA karajo. kAraNa ke duniyAnA tamAma dharmomAM kaSa cheda ane tAparUpa tripuTIthI zuddha e dharma keI paNa hoya, te eka jainadharma ja che, ahIM kaSa cheda ane tApanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI dharma ke zAstra zuddha che ke azuddha tenI parIkSA senAnA daSTAMte A pramANe jANavI:- jema senAne prathama kasoTIne patthara para ghasIne tene kaSa-ghasAre joIne parIkSA karI zakAya che tema dhamanI ke zAstranI kasoTI temAM jaNAvelA vidhi mArga ane niSedhanA AdhAre thaI zake che mATe vidhi ane niSedha e dharmane athavA zAstrane kaSa che. ahIM dharmazAstramAM kahelAM dAnAdi tathA dhyAna adhyayana vigere vidhimArga che. ane hiMsA, cerI, jUTha vagere pApakarma karavAne je niSedha kara (nA pADavI) te niSedhamArga kahevAya che, mATe je dharmamAM ke zAstramAM evA prakAranA baMne vidhimArga ane niSedhamArga darzAvyA hoya te dharma athavA zAstra kaSa zuddha kahevAya. 1 tathA vidhi mArgane ane niSedha mArgane bAdha na Ave e rIte te vidhimArganuM ane niSedhamArganuM rUDI rIte paripAlana karavAnA upAya rU5 anuSThAne jyAM kahyAM hoya te chedazuddha dharma athavA zAstra kahevAya. kAraNa ke suvarNane kaSI joyA bAda tene heja kApa mUkIne paNu parIkSA karavI paDe tema uttama dharmamAM athavA zAstramAM paNa vidhi niSedhanA mArga darzAvavA uparAMta tene sAdhavAnA upAya paNa darzAvavA joIe. e pramANe jyAM tevA nirAbAdha upAye darzAvyA hoya che te dharma athavA zAstra chedazuddha gaNAya che-kahevAya che. A bAbatamAM zrI aSTaka prakaraNamAM kahyuM che ke-je bAhya kriyAo vaDe te vidhimArga ane niSedhamArgane AMca (harakta) na Ave tevI bAhya kriyAone upadeza jyAM hoya te dharma ke zAstra cheHzuddha kahevAya. 2 tathA suvarNane kApI joyA bAda paNa vizeSa parIkSA karavA mATe jema agnimAM nAMkhI 1 dAnAdi dharma karavo ema kahevuM te vidhimArga ane hiMsA vigere pApa na karavA ema kahevuM te niSedhamArga kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadrasUrikRta tapAvAya che tema zAstramAM paNa je dharmAnuSThAne kahyAM hoya temAM paNa baMdha mekSa vigerenI sattAmAM (hayAtImAM) mukhya kAraNa rU5 AtmA ane karma vigere padArthonI hayAtIne jaNuMvanArA upadezanI jarUrIyAta che. mATe je dharma (zAstra) mAM AtmA puNya pApa vigere tanI hayAtIno upadeza karavAmAM AvyA hoya te te dharma athavA zAstra tApazuddha kahevAya. kahyuM che ke bandha mekSa vigerenA sAdhaka jIva vigerenI sattAne upadeza te ahiM tApa kahevAya, e pramANe kaSa, cheda ane tApa e traNe vaDe je zuddha dharma athavA zAstra hAya teja zuddha dharma athavA zuddha zAstra kahevAya." A arthane jaNAvanArI traNa gAthAo bahu ja upayogI che te A pramANe jANavI - pANivahAIyANa-pAvaThANANa jo u paDiseho // jhANajjhayaNAINa-jo ya vihI esa dhammakaso // 1 // bajhANuTANeNaM-jeNa na bAhijjae tayaM niyamA // saMbhavaiya parisuddha-so puNa dhammammi che otti // 2 // jIvAibhAvavAo-baMdhAipasAhago ihaM tAvo // epahiM parisuddho-dhammo dhammattaNamuvei // 3 // gAthAo jaNAve che- suhumo asesavisao-sAvajje jattha atthi paDiseho // rAgAi viar3aNasaha-jhANAi ya esa kasasuddho // 1 // eeNa na bAhijjai-saMbhavai ya taM durgapi niyameNaM // paya vayaNeNa suddho-jo se cheeNa suddhotti // 2 // AtmAsti sa pariNAmI-baddhaH sa tu karmaNA vicitreNa // muktazca tadviyogAd-hiMsAhiMsAdi taddhetuH // 3 // A saMbaMdhi vizeSa bInA aSTaka prakaraNAdi graMthamAMthI maLI zakaze. 221 manuSya bhavanI durlabhatAmAM daza dawtenAM nAma jaNAve che - bhejya pAsA dhAnya ghatanuM ratna tima svapna taNuM. caka kacchapa yuga taNuM dRSTAnta paramANu taNuM dRSTAMta daza e bhAvanA Ima tehanI avadhAraje, nita yAda rAkhI AtmahitamAM sAvacetI rAkhaje. rarara artha:-(1) bhejaya (bhajana) nuM daSTAna (2) pAsAnuM daSTAnta, (3) dhAnyanuM daSTAnna, (4) dyuta eTale jugAranuM daSTAnna, (5) ratnanuM dAnta, (6) svapnanuM dAnta, (7) cakranuM dAnta, (8) kacchapa eTale kAcabAnuM dAnta. (9) yuga (dhuMsarI) nuM daSTAnDa, For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 200 tathA (10) paramANunuM dAna. e pramANe daza daSTAntathI A manuSya bhava pAma durlabha che. have A daza daSTAntanI bhAvanA A pramANe (AgaLa kahevAya che te pramANe) tame jANe. jAne haMmezAM yAda rAkhIne Atmahita eTale pitAnA AtmAnA bhalA mATe sAvacetI eTale sAvadhAnI rAkhaje. eTale he bhavya jIvo tame Atmahita sAdhavAmAM tatpara thaje. 222 be lekamAM paheluM bhojananuM udAharaNa jaNAve che - brAhmaNa upara rAjI thaI vara mAgavA cakI kahe, ahiMthI laI bharate lahu bhajana krame brAhmaNa kahe; varadAna ApyuM prathama jamate cakravartinA gRhe, e krame saMpUrNa bharate vividha bhejanane lahe. rara3 jAye svabhAve najara bhaLe teha vhAluM viprane, ghara ghaNAM ne jIvana thoDuM vipranuM te bhejyane, cakri kerA pAmavuM durlabha yathA nara bhAvane, pharI pAmavo tima dehilo jANo prathama daSTAtane. ra24 artha:--eka vakhata eka brAhmaNa upara cakravartI khuzI thayA ane tene varadAna mAgavA kahyuM. tyAre te brAhmaNe mAgaNI karI ke tamArA ghera prathama bhajana karIne Ape jItelA AkhA bharata kSetramAM ja eka eka ghera anukrame bhajana mane maLavuM joIe. cakravartIe te vAta kabula rAkhI. tyAra pachI te pahela vahelo cakravatanA ghare janme. tyAM tene jIMdagImAM na khAdhuM hoya tevuM uttama ane svAdiSTa bhojana maLyuM. tyAra pachI te bharata kSetramAM ghera ghera vividha prakAranAM bhejana meLave che, paraMtu tene kaI ThekANe prathama divase cakravartIne tyAM jevI rasAI janmyA hatA tevI uttama rasAI maLatI nathI. brAhmaNanI svabhAvathI ja bhejya eTale khAvAnI vastuo upara najara jAya che, kAraNa ke brAhmaNane bhajana sauthI vahAluM hoya che. brAhmaNa vicAra kare che ke mAruM AyuSya to thoDuM che ane bharatakSetramAM ghara te ghaNAM che, cakravartInA bhejanane svAda lIdhela hovAthI te bhejana pharIthI kayAre maLe ? tema te vicAre che. paraMtu te brAhmaNane pharIthI cakravartInA gharanI rasoI durlabha hatI, kAraNa ke pharIthI vAro Ave tyAM sudhI tenuM AyuSya pahece tema nahotuM. tethI A brAhmaNane pharIthI cakravatInA gharanuM bhejya (bhajana) jema muzkela hatuM tema pramAdI jone A uttama manuSya bhava pharIthI meLave te paNa durlabha che ema jANavuM e pramANe paheluM (cakravattinA gharanA) bhajananuM daSTAnta kahyuM. 223-24 20 For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 [ zrI vijyapadrasUrikRtabIjuM pAsAnuM daSTAMta be lokamAM jaNAve che - buddhizALI maMtrIe bhaMDAra bharavA bhUpane, pAsA banAvyA divya temAM thALa senA herane jItanAra pAme ramatamAM pAsA thakI ramavA chatAM, hAranAre eka Ape hera paNa sahu hAratA. rara5 devatAdhiSitapaNAthI koI paNa nA maMtrIne, jIte ihAM jima jItavAnuM dehiluM tima jIvanane hArI pharIne narapaNuM durlabha kahyuM Ima jANune, na raho pramAde dhAraje pAsA taNA daSTAntane. 226 artha --eka rAjAne buddhizALI catura maMtrI hatuM, te rAjAne bhaMDAra-prajAne khAlI hatuM. tethI te bhaMDAra bharavA mATe maMtrIe divya eTale devatAthI adhiSThita evA ramavAnA pAsA banAvyA. pachI senA mahArathI bharela eka thALa laIne jAhera karyuM ke A pAsAthI ramanAre phakta eka sonAmahora pitAne gherathI lAvIne mUkavAnI che. pachI pAsA vaDe ramatAM je jItaze, tene sonAmahorathI bharelo Akho thALa maLaze. AvI meTI lAlacathI lobhAIne ghaNu jaNa doreja sonA mahora laIne pAsA ramavA Ave che. paraMtu pAsA devatAnA maMtrathI adhiSThita hovAthI jeTalA leka sonA mahora mUkIne rame che te saghaLA pita pitAnI senA mahera hArI jAya che. paraMtu kaI paNa te maMtrIne jItI zakatuM nathI. tethI rAjAnA bhaMDAramAM sonAmahore bahu ja vadhavA mAMDI. ahIM jevI rIte A devAdhiSThita pAsAthI maMtrIne jItavAnuM dehiluM eTale agharuM che. tema manuSya jIvanane hArI gaelA pramAdI jIvene pharIthI manuSyapaNuM pAmavuM paNa durlabha che. e pramANe A bIjA pAsAnA daSTAntane sAMbhaLIne he bhavya jIvo ! tame pramAdamAM paDazo nahi, nahi maLeluM manuSyapaNuM paNa phegaTa hArI jazo. 225-226 trIjuM dhAnyanuM daSTAMta be lekamAM jaNAve che - pAyuM ghaNuM ja anAja bahuvidha kALa zubha jyAre hato, - tasa rAzimAMhe mUThI sarSapa eka mANasa nAkho; bheLaseLa karI ja jAdA pADavAne ehane, cAhato daI sUpaDuM besADato tyAM DosIne. rara7 'dhAnya juduM pADanArI vRddha nArI che ane, dhAnya puSkaLa alaga karavuM jema sarSapa dhAnyane, For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 11 | mukela che tima dohile pharI pAmo nara bhAvane, he bhavya jIva ! Ima vicArI sevazo ne pramAdane; rara8 artha:--jyAre sAre varasAda varasyuM tyAre ghaNuM anAja pAkayuM. te anAjano koIe moTe Dhagalo karyo. te dhAnyanA moTA DhagalAmAM eka mANase mUThI bharIne sarasavanA dANA nAkhyA. ane te dANune bIjA anAjanA moTA DhagalAmAM seLabheLa karI nAkhyA. tyAra pachI te DhagalAmAMthI te sarasavanA dANA judA kADhavAnI IcchAthI te dhAnyanA mAlIke eka DozIne sUpaDuM ApIne A kArya karavA besADI have ahiM dhAnya juduM pADanArI strI eka te vRddha che tethI azakta che. vaLI bIjuM e ke ghaNuM dhAnya jhATakIne juduM pADavAnuM che. tethI jema te DesIne dhAnya ane sarasavanA dANuM judA pADavAnuM kAma ghaNuM muzkela che tevI rIte jIvane pharIthI narabhAva eTale manuSyapaNuM pAmavuM paNa ghaNuM durlabha che ema vicArIne he bhavya che ! tame pramAdane sevazo nahi kAraNa ke A manuSyapaNuM mahA mahenate meLavyuM che. te phegaTa gumAvaze nahi. paNa tene dharma kAryamAM joDI manuSya bhava saphaLa karaje. evI rIte trIjuM sarasavanuM daSTAnta jANavuM. 227-228 * traNa lekamAM cothuM dUta (jugAra) nuM draSTAMta be lekamAM jaNAve che " rAjya lau mArI pitAne kuMvara ema vicAra, khabara paDatAM bhUpane te kuMvarane Ima bhASa; bApa jIve te chatAM je putra cAhe rAjyane, ghatamAM jIte janakane teha pAme rAjyane. rara9 pratyeka thaMbhe ekaso ne ATha hAMsa badhA maLI, A sabhAmAM eka ne ATha thaMbhe che vaLI; eka ne ATha dA jItavI Iga hAMsane, ekase ne ATha hAMse eka AkhA thaMbhane. ra30 artha-eka rAjAne kuMvara e vicAra kare che ke huM mArA bApane mArIne rAjya grahaNa karuM, A vAtanI rAjAne khabara paDI eTale rAjAe kuMvarane IrAdo jAye tyAre teNe kuMvarane pitAnI pAse bolAvIne kahyuM ke bApa jIvato hoya chatAM je putra rAjya meLavavAne cAhato hoya teNe pitAne ghatamAM eTale jugAramAM jIta joIeje te putra jugAramAM jIte te ja te putrane rAjaya maLe. A bAbatanI mAhItI devA mATe rAjAe kuMvarane A pramANe kahyuM ke A sabhAmAM ekaso ne ATha thAMbhalA che. ane eka eka thAMbhalAne viSe badhA thaIne ekaso ATha hAMsa (uMcI nIcI kInArI) che. eka eka hAMsane For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 [ zrI vijyapaddhakRitaekasene ATha dAva vaDe vacamAM eka paNa dAva hAryA vinA lAga lAgaTa jItavI eTale ekase ne ATha dAvamAM lAgeTa jIte te eka hAMsa jIte. evI rIte ekaso ATha vAra jIte eTale jyAre lAga lAgaTa 11664 dAva chatAya tyAre eka Akho thAMbhalo jIte. 229-230. chata ima sarva thaMbhe dAva khAlI iga nahiM, jAya ne jo jAya te dAvo badhA niSphaLa sahI; tima bane je te pharIne pUrvanI mAphaka kare, jItavo janakane jema durlabha tema narapaNuM budha smare. ra31 artha -evI rIte saghaLA eTale 108 thAMbhalAne jItavA jaIe. ema eka dAva paNa khAlI ja joIe nahi ne je temAM eka dAva paNa khAlI jAya eTale eka dAvamAM paNa je hAra thAya to prathamanA jItelA badhA dAva niSphaLa (nakAmA; phoga) jANavA, ane e pramANe kadAca eka dAva khAlI jAya te prathamanI jema pharIthI zarUAta karavI joIe. eTale prathama thAMbhalAnI pahelI hAMsathI ramata zarU karavI joIe. A rIte jugAramAM pitAne jItavo jema durlabha che tema A manuSyapaNuM pharIthI meLavavuM, te paNa durlabha jANavuM. evI rIte jugAranuM cothuM daSTAnta TUMkAmAM jaNAvyuM. 231 pAMcamuM ratnanuM daSTAMta traNa lokamAM jaNAve che - zeTha pAse koDa kImatanAM ghaNAM ratno chatAM, keTi vajanA cinhadhvajane mahela para nA bAMdhatA kRNatAthI vAta A jANI tanaya dIlagIra thatA, bApa paradeza jatAM siA ratna vecI nAMkhatA. ra3ra artha --have pAMcamuM ratnanuM daSTAnta AvI rIte jANavuM --eka zeThanI pAse kroDa phoDa rUpIAnI kiMmatavALAM ghaNuM kiMmatI ratna hatAM, te chatAM paNa te zeTha kaMjusAIne lIdhe keridhvajanI nizAnI rUpa vajane eTale dhajAne pitAnA mahela upara bAMdhate nahote. prAcIna kALamAM e rivAja hatuM ke A koDapati che ema jaNAvavAne tenA upara dhajA hamezAM rAjA taraphathI bAMdhavAmAM AvatI hatI. A zeTha te ratnomAMthI eka paNa ratna vecatA nahotA. ne dhajA paNa baMdhAvatA nahi. AvI rIte zeThanI kaMjusAI jANIne temanA putro ghaNu dIlagIra thatA. eka vAra bApa kaMi jarUrI kAmane aMge vhAra gAma (paradezamAM) gayA tyAre putroe te badhAM ratno keTalAka paradezI vepArIone vecI nAkhyAM. (vecAtAM daI dIdhA ) 232 For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAli'tAmaNi ] kArTidhvaja nija mhela para suta A samaya baMdhAvatA, zeTha Avu joine putrA upara gusse thatA; ne kahuM ratnA badhA lai Avajo A gehamAM, ratnA taNA lenAra dUranA lai gayA svasthAnamAM, 233 artha:--putrAe ratnA vecIne ghaNuM dhana meLavyuM ane A avasare peAtAnA mahela upara kroDapatinI ( kareADAdhipati paNAnI) nizAnI rUpa keAdhvija adhAnyeA. jyAre zeTha pAchA AvyA tyAre putrAe badhA ratnA vecI nAkhyA che, evuM jANIne te putrAnI upara ghaNA gusse thayA. ane putrane kahyuM ke gharamAMthI jeTalA ratnA tamAe vecI nAkhyA che te badhA pharIthI pAchA lai AveA. te vakhane putrA kahevA lAgyA ke A ratnAnA kharIda karanArA paradezIo hatA, tethI tee ratnA laIne pAta pAtAnA ThekANe ghaNuM dUra paradezamAM cAlyA gayA che. 233 putra sadhalA ciMtave ratno have kyAM zedhavA ?, kaI rIte karI ekaThA te sarva ratnA lAvavA ?; zodhavuM ne lAvavuM jima dehiluM tima dAhilA, manuja bhava AvuM vicArI dharma sAdhana jhaTa karo. 234 13 a--putrAe e pramANe kahevA chatAM paNa khape ratnA bhegAM karavAnA Agraha karyo tethI saghaLA putra ekaThA maLIne vicAra kare che ke ratnA have kevI rIte zeAdhI kADhavAM ? ane kayA upAye te saghaLA ratnA pAchAM lAvavAM. ratnAnA lai janAra vepArIo judA judA dezanA hatA tethI tee ratnA laine kayAM gayA haze ? vaLI teee te ratnA bIjA vepArIone vecyAM haze. mATe A ratnAnI have zeAdha karavI ane temane pAchAM lAvavAM te kArya bahuja kaThIna che. jema A kArya ghaNuM durlabha che tema A eLe gaele ( nakAme gumAvelA) manuSya bhava pharIthI meLavavA te kArya paNa ghaNuM durlabha che, evuM jANIne he bhavya jIve ! tame jaldI cetIne dharmanI sAdhanA jarUra karI lejo. 234 chaThThuM svapnanuM dRSTAMta e leAkamAM jaNAve che:-- jyAM rahyA bahu bhikSukeA te dhamazAlAmAM sutAM, bhikSu nRpasuta pUrNa zubha zazipAna bhikSu bIjA bhikSune nija svapna sAra suNAvatA, svapna pAmatA; te kahe dhI khAMDa pUrI tuM lahIza Ima pAmatA. 235 a:--eka dharmazAlAmAM ghaNA bhikSuke ( bhikhArI ) rahyA hatA. te vakhate teja For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 | zrI viparitadharmazALAmAM rAtre eka bhikSuka tathA eka rAjAne kuMvara baMne sUtA hatA, te bannene ame saMpUrNa suMdara caMdramAnuM pAna karyuM evuM svapna AvyuM. temAM bhikSuke te bIjA bhikSukane pitAne AvelA svapnane sAra jaNAvyuM. te bhikSuke tene jaNAvyuM ke tane A svapnanA prabhAvathI Aje bhikSAmAM ghI ane khAMDa sahita pUrI maLaze, ane e pramANe ja bhikSAmAM ene e traNe khAvAnA padArtho maLyA. jethI svaninuM phaLa eTaluM ja tene maLyuM. 235 phala phalAdika vinayathI nRpa putra pAThakane kahe, AThame dina rAjya" tenA vacanathI te phala lahe; suNI vAta AvI te bhikhArI pAmavA te svapnane, sUto supananI jema durlabha pAmavuM nara bhAvane. 236 ' arthahave rAjaputre svapna kahevAnI vidhine yAda karIne phUla, phaLa vagere laIne ane svapna pAThakanI pAse jaIne vinaya pUrvaka svapnanuM phaLa pUchayuM. tyAre svapna pAThake kahyuM ke AjathI AThame divase tane rAjya maLaze. ane e vacana pramANe AThame divase tene rAjya maLyuM. te vakhate pelo bhIkhArI eja svapnathI kuMvarane rAjya maLyuM, evuM sAMbhaLIne tevuM ja svapna mane pharIthI Ave AvA IrAdAthI tyAM dararoja sUe che paraMtu jema pharIthI te svapana pAmavuM ghaNuM durlabha che tema pharIthI manuSya bhava pAme paNa durlabha che. 236 sAtamuM rAdhAvedhanuM daSTAMta pAMca lekamAM jaNAve che - nRpaputra bAvIsa ALase zIkhe lagAre nA kaLA, maMtrinI putrI taNo nRpa kuMvara zIkhe savi kaLA; tevIsamA e kuMvara kerI khabara kaMI nRpane nathI, rAjya kone ApavuM? Ima ciMtave te zAMtithI. ra37 : ka artha -eka rAjAne bAvIsa rANIo hatI ane te darekane ekeka putra hovAthI tene bAvIsa putra hatA, paraMtu te badhA kuMvare ALasu hatA tethI jarA paNa kaLAne abhyAsa karatA nahotA, A rAjAe tevIsamI maMtrInI putrI sAthe lagna karyuM hatuM. A tevIsamI rANunI sAthe eka divasanA paricaya sivAya rAjAe kaI paNa divasa tenI sAmuM paNa joyuM nahotuM. avasare te maMtrInI putrIne eka putra thayo. te maMtrIne tyAM ja rahe che. tethI rAjAne te putra thayAnI khabara nahotI. have rAjA ekavAra rAjya taMtra saMbaMdhi bhaviSyane vicAra karatAM potAnA bAvIse putro kaLA hIna hovAthI rAjyane lAyaka koI kuMvara nathI mATe rAjya kene ApavuM ? A bAbatamAM zAMtithI vicAraNA karate hate. 237 For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 dezanAciMtAmaNi ] tevA same AjJA laI nija janakanI nRpa kuMvarI, 0 , "ahIMyA haze muja gya vara " AvuM vicArIne valI; jeha rAdhA vedha sAdhe teha vara muja ema e, ; ciMtavI ahIM AvatI paDatI khabara A bhUpane. 238 artha:-te arasAmAM eka rAjAnI kuMvarI pitAnA pitAnI rajA laIne A rAjAnA bAvIsa putramAM mArA gya vara haze evuM vicArIne tyAM svayaMvara mATe ( lAyaka varanI tapAsa karavA mATe) AvelI che. teNue evI pratijJA karelI che ke svayaMvaramAM je rAdhAvedha (rAdhA eTale putaLI, tenI ulaTa sulaTa pharatAM cakakaramAM thaIne DAbI AMkha viMdhavI te) karaze te mAre pati thaze. A vAtanI rAjAne khabara paDI. 238 sAdhavAne eha rAdhAvedha nRpa savi putrane, pharamAvatA sahu yatna karatA sAdhavA dharI hezane paNa thayA niSphala pramAdI A badhuM nRpa joIne, kheda dharate A prasaMge dharata maMtrI vinayane. 239 artha--tyAM rAjAe svayaMvara maMDapa baMdhAvI sabhA samakSa pitAnA sarva putrane rAdhAne (putaLInI AMkhane) vedha karavAnuM pharamAna karyuM. teoe paNa umaMgathI rAdhAvedha karavAno prayatna karyo. paraMtu pramAdathI eTale ALasathI teo kAMI tevI kalA zIkhyA nahi hovAthI tene vedha karavAmAM niSphaLa nIvaDayA (rAdhAvedha sAdhI zakyA nahi) AvI rIte bAvIsa putromAMthI koI paNa rAdhA vedha na karI zakavAthI rAjA ghaNe dilagIra thaye. te vakhate maMtrIe vinaya pUrvaka rAjAne A pramANe kahyuM. zuM kahyuM ? te AgaLa 240 mA lekamAM jaNAve che. 239 muja dIkarIno putra te tevIsamo suta Apano, thAya Ima bhASe nizAnI daI suNI A vacanane; sArAMza jANa karata nirNaya, Apa rAdhA vedhane, sAdhavA ene kaho maMtrI kahe Ima bhUpane. 240 artha -maMtrI rAjAne kahe che ke mArI dIkarIne je putra che te tamAre ja putra thAya che. ane rAjAne khAtrI karAvavAne putrIe kahelI nizAnI rAjAne jaNAvI. te sAMbhaLIne tene sArAMza eTale bhAvArtha jANune rAjAe paNa nirNaya karyo ke te vAta satya che. tyAra bAda maMtrIe rAjAne kahyuM ke Apa rAdhAvedha sAdhavA mATe te putrane kahe. 240 sAdhate nRpanA hukamathI te rAdhAvedhane, kanyA lahe vali janaka Ape ehane savi rAjyane, For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra16 [ zrI vijayayAridrAja kanyA dehilAM jima siA pramAdi putrane, manuja bhava tima hilo jANe pramAdi jIvane. 241 artha -rAjAnA kahevAthI te trevIsamAM putre rAdhAvedha karyo, jethI te kanyAe tenI sAthe lagna karyuM, ane rAjAe paNa tene e jANIne pitAnuM saghaLuM rAjya ApyuM. jevI rIte A ALasu rAjaputrane rAdhAvedha karIne rAjyakanyA meLavavI ane pitAnuM rAjya pAmavuM e bane dehilAM eTale maLavA muzkela hatAM tema pramAdI jIne paNa pharIthI A manuSya janma bahu ja durlabha che ema samajIne he bhavya jIvo! tame viSaya kaSAyAdi pramAdanA saMgathI dUra rahIne mahA prabhAvazAlI zrIjina dharmanI parama ulAsathI ArAdhanA karIne mahA puNya maLelA A manuSya bhavane saphala karaje, 241 sAta lekamAM AThamuM kUrma ane sevAlanuM daSTAMta jaNAve che - eka hadamAM ghAsa tima bahu pAMdaDAM sevAlanA, nichidra paDala vaDeja pANI bhAganuM tasa uparanA DhaMkAyeluM che viNa timira ati kAcabe vasate ahIM, anya jalacara kSobhathI pIDAya atizaya te sahI. 242 artha -eka sarovaramAM ghAsa tathA ghaNAM pAMdaDAM paDelAM hatAM ane tenI upara savAla eTale ghaNI lIlaphUla jAmI gaI hatI, tethI te sarovaranuM uparanA bhAganuM pANI chidrahita ane paDala eTale paDa vaDe DhaMkAeluM hatuM. Aja kAraNane laIne ahIM ghaNe aMdhakAra paNa hatuM. A sarovaramAM eka kAcabo raheto hato. te kAcabo te(savara)mAM rahetAM bIjAM ghaNuM jalacara jInA kSebha ( athaDAmaNa, khaLabhaLATa ) thI ghaNI pIDA pAmato hato. 242 hRdamAMhi pharatA jhaTa acAnaka paDalamAM sevAlanA, bAkuM paDyuM tyAM Deka kADhe kAcabo te zaradanA, caMdrakara nija deha para paDatAM apUrava zarmane, anubhave thoDA samayamAM yAda karatA svajanane. ra43 artha -eka vakhata te kAca sarovaramAM uparanA bhAgamAM pharatuM hatuM, te vakhate acAnaka eka jabare pavanane sapATa AvavAthI te savAlanA paDamAM bAkoruM paDayuM, eTale sevAlamAM saheja phATa paDI. te vakhate kAcabAe pitAnI Deka bahAra kADhI, tethI zarada RtunA caMdranAM kiraNo te kAcabAnA zarIra upara paDyA, te zItaLa kiraNonA sparzathI tene bahu AnaMda ane ghaNuM zAMti thaI, te kAraNene anubhava thoDA samaya karyo tevAmAM tene tenAM svajana eTale kuTuMbI jalacara che yAda AvyA. ra43 For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21e dezanAcitAmaNi ] mArAM sagAMne caMdra dekhADuM vicArI ema e, aMdara jaI karI vAta A jhaTa sAthe lAvI temane dekhADavAne caMdramA bahu zedha te chidrane, karatAM tapAsa ghaNI chatAM navi dekhatAM dhare duHkhane. 244 artha -caMdramAnA kiraNane apUrva AnaMda (majA) jogavIne kAca vicAre che ke mArAM sagAMne paNa huM A caMdramA dekhADuM. evo vicAra karIne sarovaranI aMdara jaIne te tenAM sagAMne A vAta kahIne ane sAthe laIne upara Avyo. paraMtu te daramiAna pavananA sapATAMthI chUTI paDelI te sevAla bhegI thaI gaI hatI. tethI chidra pUrAI gayuM hatuM. ahIM jyAre kAca tenA kuTuMbane laIne upara Avyo tyAre kuTuMbane dekhADavAne teNe chidranI bahu zodha (tapAsa) karI, paraMtu chidra (bAkuM) pUrAI gaeluM hovAthI te jaDayuM nahi ne caMdramAM dekhAye nahi tethI te ghaNe dilagIra thaye. 244 kAcabAnuM daSTAMta manuSya bhavamAM ghaTAve che - daSTAMta ghaTanA ema karavI jIva kacchapa jANIe, saMsAra rUpa hada te anAdi karma paTala taNuM gaNe; DhaMkAyele mithyAtva Adika timira tyAM nA bhUlIe, vividha duHkharUpa jalacarethI te bharela mAnIe. ra4pa artha -A kAcabAnA daSTAntanI ghaTanA (manuSya bhavamAM ghaTIvavAnI rIta) A pramANe jANavI. saMsArI che te kAcabAnI jevA jANavA. sarovara ke hada (jalAzaya) nI jagyAe saMsArane samajavo. anAdi kALanAM karmarUpI paDa-AvaraNa te sevAlanI jagyAe jANavAM. ane paTelethI DhaMkAela saMsAra jANa. vaLI ahIM mithyAtva rUpI timira eTale aMdhakAra rahyuM che ema jANavuM. tathA sarovaramAM jema aneka jalacare hoya che, tema judI judI jAtanAM duHkhe te ahiM jalacare jANavA. tenAthI A saMsAra (rUpa sarovara) bharele che. ema jANavuM. 245 chidra vigerenI bInA samajAve che - manuSyabhava jethI maLe te karma chidra vicArIe, kSapazama rUpa chidra ahiM tatva A navi bhUlIe; chidramAMthI bahAra kADhI cheka narabhava te ahi, jANe jinezvara vacana te zazikiraNanA sthAne sahI. ra46 artha-sevAlamAM chidra paDavA samAna pApa karmane kSaye pazama jANo ke jenAthI 28 For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 218 [ zrI vijyapadharitamanuSya bhavanI prApti thAya che. e pramANe A kahelo sAra bhUla nahi. vaLI te chidramAMthI kAcabAe Doka bahAra kADhI te Deka bahAra kADhavA sarakho manuSya bhava jANu. tathA jinezvara bhagavaMtanAM vacane te caMdranA kiraNanI jevA jANavAM. 246 kAcabAnI jevo koNa samajavo? e jaNAve che - durlabha manuja bhava jina vacanathI jANajo ahIM svajananA, snehAdithI Atura bane bhavI jeha kacchapa taNA; kAcabe snehe svajananA hadataNuM aMdara gaye, tema snehI bhava bhame nara janma tasa phekaTa thayA. 247 artha-tathA jinezvaranAM candrakiraNanI jevA vacano sAMbhaLI bhavya jIvoe manuSya bhava durlabha jAye, paraMtu svajananA eTale kuTuMbanA sneha mamatA vagerethI te saMsArI che kAcabAnI jema Atura eTale duHkhI thAya che, eTale kAcabo kuTuMbanA snehane lIdhe jema sarovaranI aMdara gayo ane pharIthI caMdrane jema joI zakyo nahi, tema kuTuMbanA nehamAM phasAelA jIvo bhavo bhava bhamyA kare che eTale saMsAra rUpa sarovaramAM athavA samu. dramAM DUbI jAya che. ane tethI tene manuSya bhava phegaTa cAlyA jAya che ema jANavuM. kAraNa ke have jyAM sudhI manuSya bhava pAme nahiM tyAM sudhI te bhavyajIva (rUpI kAcaba) jinezvaranAM vacana rUpa caMdra kiraNanA apUrva AnaMdane pAmI zake nahiM. 247 bhUla karatAM pahelAM cetavAnI hitazikSA Ape che - chidra maLavuM dehile jima kAcabAne tema A nara bhAva maLavA dohile saMge na raheze snehanA; bhUla karI duHkhI thavuM e mUrkhatA avadhArIe, bhUla karAve moha cetI tAsa saMgati ThaMDIe. 248 artha -jema kAcabAne te chidra pharIthI meLavavuM muzkela thayuM tevI rIte A manu SyapaNuM pharIthI meLavavuM durlabha che ema jANIne he bhavya che tame snehanI sobatamAM raheze nahi eTale saMsAramAM svajananA mehamAM phasAze nahi. kAraNa ke pahelAM bhUla karavI ane pachIthI duHkhI thavuM te mUrkhatA (mUrnAI) kahevAya. ane moha rAjA bhUla karAve che evuM jANIne tenI sabatano tyAga karavo. jhaTa cetIne ane bhUla karavAnI pahelAM ja cetIne bhUla thavAnA prasaMgathI alaga rahevuM. jethI duHkhI thavAne prasaMga Ave nahi. 248 A prasaMge jJAnI manuSya kaI rIte DUbe? A praznane khulAso kare che - jANavAnI cAhanAthI eka jaNa Ima pUchate. kUrma te ajJAna paNa nara hita ahitane jANa; For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAca'tAmiNa ajJAna DUbe, kema nara A jJAna guNane dhAratA, gho javAma karI kRpA uttara die prabhu chAjatA. 249 a:--A kAcamAnuM dRSTAnta kahevAnA avasare Aja dRSTAntane anusaratA vizeSa bhAvArtha jANavAnI IcchAthI kAI eka bhavya jIva ema prazna pUche che ke he prabhu! kAca teA ajJAnI che tethI te hita ahitane samajatA nahi heAvAthI bhUla kare. paraMtu manuSya tA hiMta eTale lAbhadAyI ane ahita eTale nukasAnakArI vastune samaje che vaLI bIjI vAta e ke ajJAna eTale aNusamajI heAya te DUbe, paraMtu A manuSya te jJAna guNune dhAraNa karanArA hAya che teA te zI rIte DUbe ? he prabhujI ! mArA upara kRpA karIne A praznane uttara Ape. tyAre prabhu tene A pramANe yAgya evA khulAsA Ape che. 249 cAritra vinAnuM jJAna kevuM kahevAya? te jaNAve che:ekalu jANyu nakAmuM caraNa hINa manuSyanu, jANavuM thADu ghaNuM ke hita kare nA tehanuM; jJAnanuM phala virati uttama teDDathI alagA narA, nizcaye ajJAna hAre ISTa jJAnI ekalA, 250 artha:--he jIjJAsu! manuSya jo ke hitAhitane samajanArA che parantu cAritra vinAnA samajI manuSyanuM ekaluM jANavApaNuM ( samannupaNuM) nakAmuM eTale phrAgaTa che. kAraNa ke ekalA jJAnathI athavA ekalI kriyAthI meAkSa maLatA nathI. tethI ja " jJAnayiAmyAM mokSaH " evuM tattvArtha sUtramAM kahyuM che. kAraNa ke ekalu thADu athavA ghaNuM je jANapaNuM te tene hita karanArU hAtu nathI eTale te thADu ghaNuM jANavAnA pramANamAM tenuM jo uttama AcaraNa heAya eTale nirmala kriyAnI sAdhanA hoya teA ja te jANuvApaNuM hitakArI thAya che, Aja kAraNathI jJAnanu la virati kaheluM che, zuM che ke--" jJAnadda huM viratiH " e pramANe prazamaratinuM vacana che. mATe te viratithI alagA eTale rahita ( kriyA hINu ) je manuSyA che te nizcayathI ajJAnI ja che, mATe kriyA rahita ekalA jJAnavALA manuSyeA ISTa sukhane hArI jAya che, kAraNa ke kriyA vinA ekalA jJAnathI maneAvAMchita sukha athavA meAkSa sukha meLavI zakatA nathI. 250 agIAra leAkamAM jJAna nayanuM svarUpa jaNAve che:~~ prabhu kRpAlu A prasaMge nANu kiriyA naya taNI, 219 carcA kahe vistArone dRSTi dharI bahu lAbhanI; For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 | zrI vijayaparikRtatraNa jAtanA dIse padAthe grAhya tima agrAhya, je upekSA yogya trIjA teha suNaje tattvane. ra51 artha-have jJAnanaya ane kriyAnaya samajAvavAthI bahu lAbha che e muddo dhyAnamAM rAkhIne kRpAvaMta zrI AdIzvara bhagavAna A prasaMgamAM jJAnanaya ane kriyAnayanI vistAra pUrvaka carcA (saMvAda) kahe che. naya eTale apekSA athavA vastunA eka aMzane mukhya paNe grahaNa karanArI je daSTi (vicAra) te naya kahevAya. je naya jJAnanI mukhyatAne grahaNa kare, eTale jJAnathI ja kArya siddhi mAne, te jJAna naya jANu, ane je naya kriyAnI mukhyatAne grahaNa kare, eTale kriyAthI ja kArya siddhi mAne, te kriyAnaya jANu. temAM prathama jJAnanayanI hakIkata samajAve che-padArtho eTale vastuo traNa prakAranI che, temAM (1) prathama grAhya eTale je padArtho grahaNa karavA yogya athavA AdaravA yogya hoya te grAhya jANavA, tathA (2) je padArtho grahaNa karavA yogya nathI te agrAhya jANavA. ane (3) grAhya ke agrAhyA nathI paraMtu je padArthonA pratye dhyAna ApavAnI jarUra nathI te upekSAne yogya padArtho jANavA. 251 cAlu prasaMge A lekanI apekSAe traNa prakAranA padArtho jaNAve che - A lekanI rAkhI apekSA grAhya mAlAdika kahyA, agrAhya ahi viSa kaTakAdika zAstramAMhe uccaya, je upekSA egya teha tRNAdi vastu jANavI, paralekanI rAkhI apekSA ema traNa cIja jANavI. ra5ra artha:-e traNa prakAranAM padArthomAM paNa A lekanI ane paralokanI vicAraNA utAravAnI che. temAM A lekanI vicAraNA A pramANe jANavI. (1) A lokanI apekSA dhyAnamAM rAkhIne eTale A lekanI daSTie zarIra vigerene phAyadAkAraka jaNAtA mAlA vagere padArtho grAhya eTale grahaNa karavA yogya kahyA che. tathA (2) viSa eTale jhera tathA kAMTA vagere je zarIra vigerene ahitakArI jaNAya te agrAhya padArtho kahyA che. ane (3) ghAsa vagere tuccha vastuo te upekSA karavA gya padArtho jANavA, e pramANe A lokanI apekSAe traNa prakAranA padArtho jaNAvIne have paralokanI apekSAe e traNa jAtanA padArtho jaNAve che. upara AtmahaSTie traNa prakAranA padArtho jaNAve che - darzanAdika grAhya tima mithyAtva Adi agrAhyane, suravibhUti Adi teha upekSaNIya jANe ane For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] jJAna naya ima uccare jANyA pachI ja pattAne, yatna karavA Ima ahiM jANeA sarala bhAvAne, 253 a:--paraleAkanA hitanI STie (1) darzanArdika eTale samakita, jJAna, cAritra, vagere padArtho grahaNa karavA ceAgya che, kAraNa ke te AtmAne hitakArI che. tathA (2) miaAtva vagere je AtmAne nukasAnakArI che te agrAhya eTale nahi grahaNa karavA cAgya athavA tyAga karavA ceAgya padArtha jANavA tathA (3) devatAnAM sukhA vagere upekSA karavA ceAgya padArtho jANavAM. have ahiM jJAna nayavAdI ema kahe che ke padArthInA svarUpane jANyA pachI ja yatna eTale udyama karavA joie, paraMtu vastu svarUpa samajyA sivAya ekaleA udyama karavA te phogaTa che. A jJAnanayanA vacananA saraLa eTale sahelAithI samajAya tevA bhAvArtha 254 thI 261 sudhInA hyeAkamAM jaNAvyA mujaba samajavA. 253 traNa prakAranA padArthomAM viveka jaNAve che: grahaNa karavA grAhyane agrAhyane nahiM sevavA, je upekSA ceAgya teha upekSaNIya upekSavA; upadeza AvA jJAna nayanA jJAnanA prAdhAnyane, jJAna naya atalAvatA Ima jANo vistArane. 254 21 aH--je padArtho grAhya che te grahaNa karavA, tathA je padArtho agrAhya eTale grahaNa karavA yAgya nathI tenu sevana karavuM nahi eTale te padArtha AdaravA nahi. temaja je upekSA karavA cAgya che evA upekSaNIya padArthonI upekSA karavI eTale te tarapha durlakSya karavuM Ave! jJAnanayanA upadeza che. kAraNa ke jJAnanaya jJAnanI prAdhAnyatA eTale mukhyatA jaNAve che. huM sabhya thavA ! tame te jJAnanayanA vicArane vistArathI A pramANe jANajo. 254 jJAnanaya pAtAnA ekAntika abhiprAya jaNAve che:A lokanAM paralokanAM phaLa pAmavAne cAhatA, kharU svarUpa jANyA pachI ja pravartItAphaLa pAmatA; anyathA karanAra jIvA phaLavisaMvAdI thatA, pUjya dazavaikAlika gurU jJAna paheluM bhASatA. 255 artha:----jJAnanaya vAdI kahe che ke jeo A leka saMbaMdhI athavA paraleAka saMbadhI phaLa meLavavAnI icchA karatA hAya tee jANavA lAyaka padArthonuM kharUM svarUpa eTale sAcuM svarUpa jANyA pachI ja pravRtti kare, eTale te meLavavAne udyama kare teAja tee phaLane For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 [ zrI vijayapadrasuritameLave che. paraMtu tethI anyathA eTale ulaTI rIte karanArA eTale jANyA ke samajyA vagara udyama karanArA purUSe phaLavisaMvAdI thAya che eTale phaLa meLavavAmAM visaMvAdavALA thAya che, eTale kriyAnuM phaLa pAme agara na paNa pAme evA thAya che. Aja muddAthI zrIdazavaikAlika sUtranI aMdara pUjya gurU mahArAja zrIzabhavasUrijIe jJAna paheluM kahyuM che. te sAkSI pATha A pramANe jANo- "pada nA to thA, " parva vidura navaraMkag I aNNANI kiM kAhI-kiM vA nAhIi cheyapAvagaM // 1 // 255 A bAbatamAM Agamana pUrAvA Ape che - jeha koDAkoDI varSe abudha karma khapAvatA, teha karmo vibudha zvAsozvAsamAM visAvatA, kuzala kArya pravRtti pApa nivRtti vinaya susevanA, jJAnathI ja pamAya jANe vacana AvA jJAnanA. ra56 artha-punaH jJAnanaya jJAnanuM ja samarthana karavAne mATe jJAnImAM ane ajJAnImAM keTalo moTo taphAvata che? te A pramANe jaNAve che - abudha eTale ajJAnI jIvo kaDAkeDI varSa sudhInI tapasyAthI jeTalAM karmo khapAve che, teTalAM ja karmo vibudha eTale jJAnI purUSa eka zvAsozvAsamAM khapAve che, kAraNa ke ajJAna kaSTa karanAra jIvonI nirmala pariNAmanI dhArA ghaNI maMda hoya che tethI te ghaNuM vakhate thoDI ja karma (nI) nirjarA karI zake che, ane jJAnI purUSanI adhyavasAyanI vizuddhi ajJAna kaSTa karanArA jIvonI vizuddhi karatAM anaMtaguNa vadhatI hoya che tethI tevI vizuddhi vaDe teo (jJAnavaMta purUSa) thoDA vakhatamAM ja ghaNI karma(nI) nirbhara kare che. vaLI jJAna vaDe ja kuzala eTale hitakArI kAryamAM pravRtti karAya che. temaja pApathI pAchA pharavArUpa pApanivRtti paNa jJAna vaDe ja karAya che. tathA vinaya pUrvaka sArI sevanA eTale deva gurU dharmanI ArAdhanA te paNa jJAnathI ja thAya che. A jJAnInA karmakSayanI bAbatamAM ane jJAnanA traNa prakAranA phalanI bAbatamAM kettara AgamanA sAkSipATha kramasara A pramANe jANavA jaM aNNANI kamma-khavei bahuyAhi vAsakoDIhiM // taM nANI tihiM gutto-khavei UsAsamitteNaM // 1 // kSapayennArakaH krm-bhviibhirvrsskottibhiH|| yattaducchavAsamAtreNa-jJAnayuktastriguptimAn // 2 // artha -ajJAnI jIva jeTaluM karma ghaNA kroDa varSe khapAve che eTale (karma) kSaya kare che teTalA karmane traNa gupti vaDe gupta eTale mana, vacana kAyAne sAvadya mArge For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 223 jate rokavA rUpa traNa guptivALe ane upalakSaNathI Isamiti Adi pAMca samitivALA cAritravaMta AtmajJAnI jIva eka zvAsocchavAsa jeTalA bahu ja thoDA TAImamAM paNa khapAve che. kAraNa ke ajJAnI jIva samyagajJAna ane samyaka kriyA rahita che, tethI tene ghaNI mahenate najIvuM a5 phaLa maLe che ane AtmajJAnI jIva samyajJAna ane samyapha kiyA e be vaDe sahita che. eTale jJAnakiyA ubhayayukta che mATe tene ati alpakALamAM mahAna phaLa maLe che. A gAthAmAM jJAnanaya vAdI = sannALA thI mAMDIne te nALa sudhInAM padonI ja tarapha lakSya rAkhIne pitAne (jJAna) mata majabUta kare che. paraMtu siddei gutto A padane svIkArate (kabUla karato) nathI. kAraNa ke e pademAM kiyAvAda Ave che, ane kevaLa kriyAvAdI hoya te tirdi gujjo A padene svIkArI zake che, paraMtu saM nA sudhInAM padene svIkArI zakato nathI, kAraNa ke e pademAM jJAnavAdane samAveza thayela che. 1 tathA narakagatimAM duHkha pAmate nAraka jIva jeTaluM azubha karma ghaNA kaDAkaDI varSe khapAvI zake che teTaluM azubha karma jJAnayukta traNa guptivALo jIva eka zvAsozvAsa mAtra jeTalA kALamAM paNa khapAvI zake che. e bane gAthAo jJAnayukta kriyAvAdanI che, parantu kevaLa jJAnavAdanI nathI tema kevaLa kriyAvAdanI paNa nathI, chatAM te jJAnavAdI potAne khapa pUratA bhAga tarapha lakSya rAkhIne potAnA jJAnamatane majabUta kare che. pAvAo viNivattI, pavattaNA taha ya kusalaparakammi // viNayassa ya paDivattI, tinni vi nANA samapaMti // 3 // artha:-(1) pApathI pAchA haThavuM, ane (2) kuzala pakSamAM eTale dharmanI salkiyAomAM pravRtti karavI temaja (3) vinaya guNanI ArAdhanA. jJAnathI A traNa guNane lAbha thAya che. A pATha je ke jJAnanaya vAdIe jJAnanI mukhyatA jaNAvavA mATe kahyuM che, paraMtu eja pAThamAMthI kiyAvAdI naya kriyAnI mukhyatA paNa sAbIta karI zake che. temaja syAdvAda daSTivALe AtmA banenA sahacArIpaNAne paNa sAbIta karI zake che te A pramANe kriyAvAdI naya kahe che ke "jJAnathI e traNa guNane lAbha thAya che, ne tethI purUSArtha siddha thAya che" ema tame kaho cho paraMtu e traNa guNe te kiyAnI pravRtti rUpa che mATe jJAnathI jyAre e traNa kriyAo pravarte tyAre ja purUSArtha siddhi thAya che. te vinA ekalA jJAna mAtrathI purUSArtha siddhi thatI nathI e spaSTa vAta che te purUSArtha siddhi e traNa kriyAthI ja thatI hovAthI kriyA e mukhya che ema tamAre paNa mAnavuM ja paDaze, e pramANe kiyAvAdI naye kiyAnI mukhyatA sAbIta karI. tyAre have e bannenA jhaghaDAnuM samAdhAna karanAra syAdvAdavAdI kahe che ke e pAThane artha tame banne ekAnta rIte pota potAnA pakSamAM kheMce che te ThIka nathI, kAraNa ke e pAThamAM jJAna ane kriyA banenA ekatra For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara4. [ zrI vijayapadrasUrikRtapaNuthI purUSArthasiddhi kahI che, te A pramANe-jJAnathI e traNa guNarUpa kriyA prApta thaIne purUSArtha siddhi thAya ema e pATha spaSTa kahe che, te pachI jJAnavAdI ekalA jJAnathI ane kiyAvAdI ekalI kriyAthI purUSArtha siddhi kahe e vAta ja kyAM rahI? je ekalA jJAnathI ja purUSArtha siddhi heta te e pAThamAM nivRtti pravRtti ne pratipatti e traNa kriyA kahevAnuM prayeAjana zuM? ane jo e pATha ekalI kriyAnuM pratipAdana karanAra heta te e traNa kriyAo "jJAnathI thAya che" ema kahevAnuM prayojana zuM ? mATe e pAThamAM jJAnathI e traNa kiyAguNa prApta thayA bAda purUSArtha siddhi spaSTa kahelI hovAthI sAbIta thayuM ke purUSArtha siddhi ekalA jJAnathI ke ekalI kriyAthI nahiM paraMtu bannethI che. A uparathI ema paNa jANavuM joIe ke jagatamAM dharmanA ghaNA kharA jhaghaDA pitapitAne pakSa kheMcavAthI ekAntavAdanA ja hoya che, ane e jhaghaDAonuM samAdhAna jenadarzanavyApI syAdvAdathI ja thaI zake che jethI jhaghaDAonA samAdhAna mATe jainadarzanane cAdvAda eja amegha sAdhana che. 256 laukika zAstronA pUrAvA Ape che - ema lAkika zAstragaNa paNa jJAna phaladAyaka kahe, jAsa mithyA jJAna te phalane lahe ke nA lahe agItArtha hove ekale te nA vihAra karI zake, jJAna guNa ja hoya te cAritra sAdhanamAM Take. 257 artha -e pramANe laukika eTale A loka saMbaMdhI vicAra jaNAvanAra anya dharmanA zAstronA samUha eTale anya darzananAM zAstro paNa jJAnane phaladAyaka eTale kAryanuM phala ApanAra tarIke jaNAve che. paraMtu jenAmAM mithyA jJAna che eTale ulaTuM jJAna athavA ajJAna che te te phalane pAme athavA na paNa pAme. ema kahe che. A bAbatamAM kahyuM che ke vijJapti : phaladA puMsAM, na kriyA phaladA matA // mithyAjJAnAtpravRttaspa-phalAsaMvAdadarzanAt // 1 // vaLI jaina zAstromAM agItArtha eTale je muni sUtra tathA arthane ajANa hoya te te ajJAnI sAdhu ekalo vihAra karI zake ja nahi. eTale tene ekalo vihAra karavAne niSedha che, kAraNa ke jenAmAM jJAna guNa hoya te ja cAritranI sAdhanAmAM TakI zake che ane ajJAnI jAte ja nahi hovAthI cAritranuM pAlana karI zakato nathI. 257 jJAnanaya vyavahArane TakAva paNa jJAnathI ja thAya che vigere jaNAve che - gItArthane gItArtha nizritane vihAra ucita ane, bhAkhe na trIje jinavare ne gaNadhare suvihArane, For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 225 aMdha dere aMdhane zuM pAmaze zubha mArgane, jJAna hINA aMdha jevA yogya nahiM kaMI kAryane. 258 artha -te kAraNathI ja jinezvara bhagavatee tathA gaNadhara mahArAjee be jaNane egya ( sAro) vihAra kahelo che. temAM prathama gItAno eTale sUtra tathA arthanA jANakArane vihAra yogya che. ane bIje gItArtha nizritane eTale gItArthanI nizrAe sAlanArane vihAra egya che. eTale pite je ke agItArtha che arthAt vihArAdi vyavahArane ajANa che, te paNa gItArthanA kahevA mujaba vartanAra hovAthI tene vihAra paNa suvihAra jANa. A be sivAya trIjA prakArane vihAra eTale ekalA agItArthane vihAra prabhue kahyo nathI. kAraNa ke jema keI AMdhaLo mANasa bhUlo paDayo hoya ane tene bIjo AMdhaLo mANasa dore te te sArA mArge AvI zakaze ? arthAt te sArA mArge AvI zakato nathI tema jeo jJAna vinAnA che teo paNa AMdhaLAnI jevA kahelA che, kAraNa ke teo Atmahita karavA rUpa kArya sAdhI zaktA nathI. 258 * kSapazamika jJAnane aMge cAlu bInA jaNAvIne kSAyika jJAnane aMge traNa lekamAM jaNAve che - be bheda jJAna taNuM prathama kSApazamika vicAraNA, varNavI huM varNavuM kSAyika jJAnanI bhAvanA A saMsAra sAgara taTa rahelA caraNa tapane sAdhatA, arihaMta paNa navi mukti pAme je na kevala pAmatA. 259 artha-jJAnanA be bheda kahelA che. prathama kSApazamika jJAna eTale jJAnAvaraNIya karmanA kSapazamathI thatuM jJAna ane bIjuM kSAyika eTale jJAnAvaraNIya karmanA saMpUrNa kSayathI thatuM jJAna. temAM prathama zapathamika jJAnanI vicAraNA jaNAvI dIdhI. have kSAyika jJAnanI vicAraNA jaNAvuM chuM. saMsAra sAgaranA taTe rahelA eTale teja bhavamAM mekSagamana karanArA tathA caraNa eTale cAritra ane tapane sAdhanArA arihaMta ( e bhavamAM tIrthakara pada pAmI mekSe janAra chadmastha paNAmAM rahelA ) paNa jyAM sudhI kevala jJAna meLavatA nathI tyAM sudhI e paNa mokSe jaI zaktA nathI. 259 purUSArtha siddhi taNuM nibaMdhana jJAna ema vicArIe, | mArA vicAra batAvavA anumAna ema vicArIe; jenA vinA je hoya nAte hoya kAraNa tehanuM, A vAta karI siddhimAM daSTAnta aMkura bIjanuM. ra60 For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasukRita a::--jJAna artha, kAma, dharma ane meAkSa e cAra purUSArthane sAdhavAnuM kAraNa che ema jANavu vaLI A mArA cAgya vicAra majabUta rIte jAvavAmAM anumAnathI pazu ema vicAravuM ke jenA vinA je na thAya, te tenu kAraNa gaNAya. A vAtanI sAbItI mATe aMkura tathA khIjanuM daSTAnta jANuvu. jema khIja na heAya teA aMkuza na hAya, kAraNa ke khIja vinA aMkurA sabhavatA nathI eTale khIja hAya tA a MkurI thAya mATe aMkurA rUpI kArya thavAmAM khIja e kAraNa che ema jANavuM, 260 purUSArtha siddhi sa ima che jJAna avinAbhAvinI, ja samyaktva zruta mAne ja zakti beumAM che muktinI; atya bene gANu mAne jJAnanA kAraja gaNI, jJAna nayanuM svarUpa TuMkamAM `ima kahe prabhu jagadhaNI- 261 aH----e rIte pUrva kahyA pramANe cAre purUSArthanI siddhi jJAnanI avinAbhAvinI che eTale jJAna na heAya teA purUSArtha siddhi na heAya ane jJAna hAya tA purUSArtha siddhi' avazya hAya ema jJAnathI ja sa purUSArthanI siddhi thai zake che. A pramANe jJAnanaya vAdInu kahevu che. ane e pramANe hAvAthI jJAnanaya vAdI kahe che ke cAra prakAranA sAmA cikamAM samyakatva sAmAyika ane zruta sAmAyika e be sAmAyikamAM muktine devAnI zakti che kAraNa ke e be sAmAyika jJAna svarUpa hovAthI e be vaDe mAkSanA sukha meLavI zakrAya che ema jJAnanayavAdI mAne che, ane chelAM e eTale dezivarita sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika jJAnanA kArya rUpa eTale phaLarUpa hAvAthI te be sAmAyikane gauNa mAne che. e pramANe traNa jagatanA dhaNI prabhu zrIRSabhadeva svAmIe padAnI AgaLa jJAna nayanuM svarUpa jaNAvyuM. 261 kriyA naya pAtAnA mata jaNAve che:-- Ima kriyA naya sAdhavA nijamata jaNAve yuktine, ane jANyA pachI paNa sAdhavI ja kriyA mane; upakArakAraka jJAna che kiriyA viSe INa gANa te, purUSArtha siddhi sarva kiriyAthI ja Ima mArA mate. 26 have kriyAnayavALA peAtAnA mata sAkhIta karavA A pramANe yuktinA vicArA jaNAve che ke-ane eTale purUSArthane jANyA chatAM paNa tene siddha karavA uOAsa pUrvaka kriyA sAdhavI ja paDe che, kAraNa ke kriyA vinA kArya banatuM nathI. jJAna tA kriyAne viSe upakAraka mAtra (madadagAra) thAya che tethI kriyAne viSe jJAnanI gauNutA che eTale kriyA mukhya ane jJAna gauNu che, AthI mArA mata evA che ke sarva purUSArtha nI siddhi kriyAthI ja thAya che. 262 For Personal & Private Use Only: Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezaneciMtAmaNi ] cAlu prasaMge be lekamAM yukti jaNAve che nija pakSane sAbIta karavA ima jaNAve yuktine, purUSArtha siddhi mukhya kAraNa che kriyA dhAra mane, che ema kiriyAhINa nANa jarUra niSphala jANIe, caraNa hINane jJAna bahu zuM kAmanuM ja vicArIe. ra63 - artha -sarva purUSArthanI siddhi kriyAthI che ema pitAno pakSa sAbIta karavA mATe kriyAvAdI A pramANe yukti jaNAve che ke purUSArtha siddhimAM kriyA ja mukhya kAraNa che e vAta tame manamAM avazya dhArI rAkhe. kAraNa ke kriyA vinAnuM jJAna jarUra niSphaLa eTale phegaTa jANavuM. je caraNahIna eTale cAritra rahita hoya tene jJAna zuM kAmanuM? arthAt ekaluM jJAna kAMI kAmanuM nathI, paraMtu kriyA rUpa cAritra hoya te ja jJAnanI sArthaktA (saphalatA, purUSArthane devApaNuM) che. 263 saLagAvaze dIvA ghaNuM paNa aMdhane zA kAmanA? gavarAvaze gIta ghaNuM paNa badhirane zA kAmanA ?, jJAna che svaviSayaniyata nA kAryasiddhi jJAnathI, - ISTa nagare te jaze? zuM je kriyA karatuM nathI. 264 artha:-tame AMdhaLA AgaLa ghaNA dIvA saLagAve, paraMtu te dIvA te AMdhaLAne zA kAmanA che ? athavA game teTalA dIvA saLagA paNa te AMdhaLo joI zakavAne nathI. tema baherA mANasa AgaLa ghaNAM gIte gavarAvazo to paNa te gIta baherane zA kAmanAM che ? te kAMI sAMbhaLavAnA nathI, tema kriyA vinAnuM jJAna paNa zuM kAmanuM che? vaLI bIjI vAta e ke-jJAna te svaviSayaniyata che, eTale pita pitAnA zabdAdi viSaya (padArtho) ne jaNAve che, mATe tevA niyata viSayavALA jJAnathI kAryanI siddhi thatI nathI, vaLI trIjI vAta e ke ISTa nagare pahoMcavAne icchata je manuSya kriyA karatuM nathI eTale bIlakula cAlatuM nathI, arthAt beThela che tyAMthI khasato nathI te cAlavAnI kriyA karyA vinA te ISTa nagaranA mArgane jANakAra manuSya zuM ISTa (ieelA) nagare pahoMcI zakaze? nahi ja pahoMcI zake. mATe kriyA vinAnuM jJAna nirarthaka hevAthI ja kriyA mukhya che ne jJAna gauNa che ema mAnavuM teja vyAjabI che. ema kiyAvAdI pitAne mata sAbIta kare che. 264 haju kriyAnaya dAkhala daIne kriyAnI jarUriyAta jaNAve che - mArga kerA jJAna sAthe je kriyAne sAdhatA, - ISTa nagara viSe jaIne sakala vAMchita pAmatA For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 [ zrI vijayapadmasUriSkRta sAgare jhaTa bUDatA tima caraNahINa jJAnI khare. 265 kema taravuM jANanArA jo kriyA raja nA kare, aH--mATe pUrva gAthAmAM kahyA pramANe jeone mArganu jJAna hai!ya eTale sAcA rastA jANatA hAya, ane tee jo cAlavA rUpa kriyA karatA hAya teA te icchita nagarane viSe pahoMce che ane peAtAnA saghaLA vAMchita eTale ISTa kAryoMne sAdhe che. jema kAIka mANusa kevI rIte taravuM te jANe che, parantu samudramAM paDIne taravAnu jANuvA chatAM taravAnI ( hAtha paga halAvavA rUpa ) kriyA jo jarA paNa kare nahi te te purUSa samudramAM jaladIthI jhUmI jAya che. tevI rIte meAkSapada kevI rIte meLavavuM te vidhi mAne je jANatA hAya tevA jJAnI purUSa cAritra rUpa kriyAthI rahita hAya eTale cAritranu pAlana na karatA heAya te te paNu A saMsAra rUpa samudramAM DUbe che eTale mAhne jai zakatA nathI. mATe jJAna gauNa che ne kriyA mukhya che. ema kriyAnaya sAkhIta kare che. 265 A bAbatamAM jainAgamanA purAvA Ape cheH---- sacamInuM alpa paNa zruta zubha prakAzaka jANIe, eka paNa dIpa lAbha Ape AMkhavALA purUSane; sukhaDane gaI bha upADe bhAra bhAgI te thayA, zubha gaMdhanA nA caraNuhINeA jJAnI jana tevA kahyo. 266 artha:--saMyamInu eTale cAritravatanuM (kriyA karanAranuM) thADuM paNa zruta jJAna sAro prakAza karanArUM che ema jANavuM. ane e kriyAvALu jJAna ja saMyamIne lAbhadAyI thAya che. dhI rIte dIvA ekaja hAya tA paNa peAtAnA alpa prakAzanA lAbha AMkhavALA mANasane ja Ape che. eTale dekhavAmAM madadagAra thAya che. tema ahIM kriyAvALuM ja jJAna lAbha Ape che. vaLI jema keAi gabha eTale gadheDA sukhaDanA bhAra upADe tA paNa te tenI sugaMdhanA lAbha lai zakatA nathI. paraMtu kevaLa bhArane ja upADanArA gaNAya che, tema cAritra vinAne jJAnI purUSa tevA kahyo che eTale te jJAnanA bhAra vahana kare che paraMtu tenu phaLa meLavI zakatA nathI. arthAt tevA jJAnathI mukti rUpa lAbha tene maLatA nathI. 266 kSAyeApazamika kriyAnI vAta pUrI karIne kSAyika kriyAnI vAta jaNAve che:-- ema lAkika zAstramAM paNa phaLa dIe sahune kriyA, jJAna tevuM nA kriyAviNa jJAnI tA bhUkhyA rahyA; kiriyA kahI kSAye pazamikI kSAyikI paNa tehavI, kSAyikI caraNa kriyAthI mukhya kiriyA mAnavI. 267 For Personal & Private Use Only: Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 228 artha:-e pramANe jema jema zAstromAM kiyA phaLadAyaka kahI che tema laukika zAstramAM paNa kriyA saune phaLa ApanAra che ema kahyuM che, paraMtu jJAna tevuM phaLadAyaka kahyuM nathI. kAraNa ke kriyA vinAnA jJAnI te kriyA nahi karavAthI bhUkhyA rahyA. kAraNa ke jema khAvuM te jANavA chatAM je khAvAnI kriyA na kare te peTamAM kAMI AvatuM nathI. tethI karIne jJAnIne bhUkhyA rahevuM paDe tema kahyuM che. ahiM kriyA be prakAranI kahI che. 1 kSApazamikI eTale vIryaMtarAya tathA cAritra mohanIyanA pazamathI thaelI ema kSapazamikI kriyA jaNAvI dIdhI. bIjI kSAyikI eTale vIryaMtarAyanA tathA cAritra mehanIyanA kSayathI thaelI. kSAyikI caraNakriyAthI eTale cAritranI sAdhanAthI mokSa prApti jarUra thAya che, mATe kiyAne mukhya mAnavI. ra67 A bAbatamAM daSTAMta jaNAve che - teramA guNaThANamAM arihaMta kevalI te chatAM, sarva saMvara caraNa viNa te mukti sukha nA pAmatA; ciAdamAM guNaThANamAM zeleza jevI zubha sthiti, te samayamAM sarva saMvara caraNanI prApti thatI. 268 artha: teramAM guNasthAnakamAM rahelA arihaMta eTale tIrthakara kevalajJAnI che chatAM paNa sarva saMvara rUpa cAritra vinA teo mekSanAM sukha pAmatA nathI. jyAre emanI sarva pravRtti baMdha thAya che tyAre sarva saMvara bhAvanuM cAritra prakaTa thAya che, kAraNa ke te vakhate karmabaMdha bIlakula baMdha thaI jAya che. paNa te pahelAM teramAM guNaThANAne aMte sarva yegane rUMdhe che tyAre caudame guNaThANe zaleza eTale merU parvata jevI sArI nizcala sthitinI prApti thAya che. te vakhate Atma pradezanuM kaMpAyamAnapaNuM bIlakula baMdha thAya che tethI AtmA merU parvatanI peThe sthira thAya che. A vakhate eTale caudame guNaThANe sarva saMvara cAritranI eTale AvatAM karma saMpUrNa paNe baMdha thaI jAya tevA cAritranI prApti thAya che ane tyAra pachI pAMca laghu svaranA uccAra kALa jeTalA aMtarmuhUrta kAlamAM ja zrI arihaMta prabhu mekSa padane pAme che. 268 anumAnathI paNa kriyAnI mukhyatA jaNAve che - purUSArtha siddhi savi hue ima mukhya hetu kriyA bale, anumAnathI paNa te kriyAnI mukhyatA sAbIta kare; jenI pachI je hoya tarataja teha kAraNa tehanuM, aMtya kSaNa sthita bhU pramukha jima hetu aMkura AdinuM. ra69 For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapadmasukRita artha:--e pramANe sarve purUSArthanI eTale cAre purUSAnI je siddhi te mukhya hetu eTale mukhya kAraNu rUpa kriyAnA khalathI ja thAya che. vaLI anumAna pramANa vaDe paNa kriyAnI mukhyatA A pramANe sAkhIta karI zakAya che. jenI pachI tarata ja je kArya ane te tenuM kAraNa kahevAya che, jema chellA kSaNamAM rahelA pRthvI, pANI vagere vastue te khIjanA aMkura eTale gA vagerenu kAraNa kahevAya che tema sarva savararUpa cAritranI prApti thayA pachI tarata ja mekSa prApti thatI hAvAthI meAkSa prApti rUpa kArya mAM sarva saMvara cAritra rUpa kriyA e mukhya kAraNa che. ema anumAna pramANuthI paNa kriyAnI mukhyatA sAkhIta thaI zake che. 269 30 kriyAnaya vhelAM kahelA anumAnane spaSTa rIte samajAve che:-- purUSArtha siddhi sakala paNa kiriyA anaMtara bhAvinI, sava saMvaranI anaMtara bhAvinI zivabhAminI; beu virati mAnanArA A kriyAnaya jANIe, te mAMhi kAraNa e kriyArUpa mukti kAraNa mAnIe. ra90 artha:--jema saghaLI purUSArtha siddhi (prAptie ) kriyA pachI tarata ja thAya che. tema te sarva saMvara rUpa cAritra ke je caudame guNuThANu hAya che tenA pachI tarata mukti rUpI strInA lAbha (maLavuM) thAya che. jJAnanaya vAdI te ema mAnato hato ke-- prathamanA be sAmAyika (samyakatva sAmAyikathI tathA zruta sAmAyika ) tarata meAkSapada maLe che, ane kriyAnaya te dezavirati sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika ema e prakAranA sAmAyikane mAne che, temAM valI te ( kriyAnaya ) kahe che ke--sarvavirati cAritranI chellI avasthA rUpa sa-saMvara cAritra che ane tenI pachI tarata ja meAkSa maLatuM hAvAthI sarve saMvara kriyA eja mAnu kAraNa che. ema mAnavuM ja vyAjakhI che. 270 phelAM be sAmAyika gauNu che, emAM chu' kAraNa ? te jaNAve che:---- ehune upakAra karanArA prathamanA beune, gANa gaNIne nA cahe Ima sAMbhaLI bhavi jIvane; samAha hAve teha pUche beu naya Ima yuktine, darzAvatA sAbIta karatA ema nija nija pakSane. 271 bhavya jIva ane nayamAM sAcuM zuM samajavuM ? ema prabhune pUche che:-- ehanuM zuM tatva te jANuM nahi karUNA karI, samajAvaze| prabhu! Ima suNI samajAvatA khInA kharI; For Personal & Private Use Only: Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezabhaciMtAmaNi ] 27. : jJAna kiriyA sAdhanAre mukti sAdhaka jANue, ekAnta pakSI beu e ekAnta nA avadhArIe. ra72 artha:-vaLI A kriyAnaya vAdI kahe che ke prathamanAM be sAmAyika (je jJAna rUpa che, te ) dezavirati sAmAyikane ane sarvavirati sAmAyikane upakAra karanArAM che. tethI te prathamanA be sAmAyika gauNa che. eTale huM te zarUAtanA be sAmAyikane mukhya tarIke mAnato nathI. A prakArano jJAnanaya ane kiyAnane saMvAda sAMbhaLIne bhavya jIvane saMdeha paDe che. tethI muMjhAIne te pUche che ke A baMne naya vAdIo yukti vaDe pota potAne pakSa sAthe che ema sAbIta kare che. mATe he prabhu! AmAM kharuM tattva ( rahasya) zuM che? kAraNa ke A bemAM sAcuM koNa che tenI mane kAMi khabara paDatI nathI. mATe A baMne nayanuM kharuM rahasya mArI upara karaNa lAvIne eTale kRpA karIne samajAvo. e pramANenAM pUchanAra bhavya jIvanAM vacana sAMbhaLIne prabhudeva kharI hakIkata A pramANe samajAve che-ke he bhavya jIva ! A saMvAdamAM kharI bInA e che ke je jJAna ane kriyA e bene sAdhanA hoya teja muktine pAmI zake che. eTale je ekalA jJAnanayane mAne athavA ekalA kriyA nayane ja mAne te baMne ekAnta pakSI eTale eka ja pakSane Agraha karanAra che, tethI tevA jIvo mekSa sAdhI zakatA nathI. mATe evA ekAnta pakSane AdhAra le nahi. parantu mokSa mArganI sAdhanAmAM jJAna ane kriyA e benI ekaThI sAdhanA karavI joIe. e ahIM kharuM rahasya che. 271-272 prabhujI jJAna ane kriyA baMnenI jarUriyAta daSTAMta daIne be zlokamAM samajAve che - - purUSArtha siddhi jJAnanaya je mAnate te satya nA, " jJAna kriyAthI kArya savi daSTAntathI ja raseinA; jJAnathI je mukti bele teha paNa sAcuM nahiM, te kevala tima yathAkhyAte ja hove che sahI. ra73 - artha-e pramANe jJAnanaya ekalA jJAnathI ja purUSArthanI siddhi je mAne che, te sAcuM nathI. paraMtu jJAna ane kriyA e baMne vaDe ja mukita vagere tamAma kAryanI siddhi thAya che. A bAbatamAM rasoInuM daSTAnta jANavuM. jema keIkane rasoI zI rIte banAvavI tenuM jJAna che. tethI kAMI raseI banI jatI nathI, paraMtu te jJAna sAthe rasoI taiyAra karavA mATe jyAre devatA saLagAvavAthI mAMDIne raMdhAIne rAI taiyAra thAya tyAM sudhInI badhI kriyA paNa karavAmAM Ave tyAre rasoI bane che. eTale jJAna ane kriyA baMnenI madadathI ja rasoI rUpI kArya thAya che. tema mekSasiddhi paNa jJAna kriyA bethI ja thAya For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7ra [ zrI vijayapadhasUrikRta che, vaLI jeo jJAnathI mukti eTale mokSa siddhi mAne che, te paNa sAcuM nathI kAraNa ke te mukti pada paNa chevaTe kevala jJAna ane yathAkhyAta cAritra e benA sAgathI ja (AlaMbanathI ja) thAya che. mATe temAM paNa ekaluM jJAna athavA ekaluM cAritra kAraNa nathI, paraMtu te baMnene saMga ja kAraNa rUpa che. ra73 jJAna kiriyA ubhayathI sahu kArya siddhi vimAsIe, tadavinA bhAvitva hetu sAdhanAre beune, hetu asiddha tathA akAtika gaNue be naye, bhejanAdi kriyA viSe paNa jJAnasattA mAnIe. ra74 artha:-e pramANe tamAma kAryanI siddhi jJAnathI ane kriyAthI e bannethI che ema vicAravuM. (jANavuM) kAraNa ke kriyAvAdIe kriyAne sAbIta karavA mATe jaNAvelo tadavinAbhAvitva rUpa hetu jema sarva purUSArthanI siddhimAM kriyAne ja anantara kAraNa tarIke sAbIta kare che, tema teja tadavinAbhAvitva hetu purUSArtha siddhimAM jJAnane paNa anantara kAraNa tarIke sAbIta kare che, e pramANe tadavinAbhAvitva hetu phakta kriyAne ja siddha karato nathI paraMtu kriyAne ane jJAnane paNa siddha kare che, tethI eTale purUSArthasiddhimAM tadavinAbhAvitva hetu jJAnane ane kriyAne bannene sAbIta karanAre hovAthI e hetu eTale kriyAne sAbIta karavA mATe Apele tadavinAbhAvitva hetu asiddha che eTale kriyAthI ja purUSArtha siddhi che ema sAbIta karI zakatA nathI. vaLI e hetu asiddha che eTaluM ja nahiM paraMtu bane nayane mATe e hetu anekanika deSavALe che, kAraNa ke je hetu je lakSya mATe apAya che te hetu te lakSya sivAya anya lakSyane eTale jJAnane paNa sAbIta karavAnA upagamAM Ave che ane avinAbhAvitva hetu to teja kahevAya ke "jenA vinA ja na hoya tenA vinA te na hoya" jethI kriyA mATe apAyela avinAbhAvitva hetu jJAnane nahiM paNa phakta kriyAne ja sAbIta karato hota to e hetu anekanika deSa vinAne gaNata ane kriyAthI ja purUSArtha siddhi sAbIta thAta, parantu prathama kahyA pramANe e hetu anekAntika doSavALa hovAthI kriyAnI sAbItI karavA uparAMta jJAnanI paNa sAbItI kare che mATe phakata kriyAthI ja purUSArtha siddhi siddha thatI nathI, paraMtu jJAna ane kriyA e bethIja purUSArtha siddhi thAya che. pahelAM kahyA pramANe bhejanAdi kriyAmAM paNa jema phakta kriyA ja nathI paraMtu jJAnanI hayAtI paNa che ja. tema mukti vagere sarva purUSArthanI siddhi paNa jJAna ane kriyA e bannenI samudita (ekaThI ) sAdhanA karavAthI ja thAya che. e pramANe syAdvAda zailIne mAnavAthI dareka padArthane nirNaya thaI zake che. 274 muktine pAmavAnA najIkanA TAIme jJAna ane kriyAnI hayAtI be lekamAM jaNAve che - jJAnathI tevI pravRtti thAya te viNa te nahiM, zailezabhAve sarvasaMvara kevala dvaya che sahI; For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 dezanAciMtAmaNi ] nANa kevala viNa na hove zreSTha zileza sthiti. Ima kriyA ne ekalI te kAryasiddhi kima thatI? ra75 artha -kAraNa ke jJAnathI tevA prakAranAM bhejana vigerenI pravRtti thAya che, kAraNa ke rasoI vigerenA jJAna vinA te bhejana vigere thaI zake nahi. ema jJAna vinA zaleze bhAvA rUpa sarva saMvara paNa thato nathI. mATe zeleza avasthAmAM sarvasaMvara tathA kevalajJAna baMne che. kahevAnuM tAharya e che ke kevalajJAna vinA uttama zailezI avasthA thatI nathI, tethI je te zelezI avasthAmAM sarva saMvara rUpa ekalI kriyA hoya ane jJAna na hoya to mukitarUpa kAryasiddhi kevI rIte thAya ? eTale ekalI kriyAthI kAryanI siddhi na ja thAya. ra75 . tadavinA bhAvitva jima mutyAdi purUSArthe sahI, kiriyA taNuM hetutva sAthe jJAnanuM paNa tima ahiM, te vinA paNa te na hove Ima anaikAtikapaNuM, | mutyAdi siddhi beuthI Ima vistarI bhAkhyuM ghaNuM. ra76 artha-A pramANe vistArathI jaNAvelI bInAnuM yAda rAkhavA jevuM kharuM rahasya e che ke-jevI rIte (kriyAne) tadavinA bhAvitva hetu mukti Adi purUSArthanI siddhimAM kriyAne anantara kAraNa tarIke sAbIta kare che tema (sarva purUSArtha siddhimAM) jJAnane paNa anantara kAraNa tarIke sAbIta kare che. eTale jema kriyA vinA purUSArtha siddhi nathI tema jJAna vinA paNa purUSArtha siddhi nathI jethI jenI hayAtI vinA je na thAya, te teno avinAbhAvI (kAryanI utpattimAM sAthe ja rahenAra ) kahevAya, AvA svarUpavALe je tadavinA bhAvitva rUpa hetu kevaLa kriyAne ja sAbIta karatuM nathI paraMtu jJAnane paNa sAbIta kare che tethI ahiM vAdIe kahela tadavinA bhAvitva e hetu (jJAnane ane kriyAne bannene sAbIta karanAra hovAthI e bannene mATe ekAtika nahiM paNuM ) anekAntika deSavALe che, te kAraNathI mukti Adi purUSArthonI siddhi jJAnathI ane kriyAthI ema bethI ja che. e pramANe syAdvAda zailIthI jJAna kriyAnI bInA jaNAvI. A bAbatane vistAra zrIvizeSAvazyaka tathA zrIanuyogadvAra TIkAdi graMthamAMthI joI levA. 276 cAlu prasaMge dAkhalA daIne baMnenI jarUriyAta cAra lokamAM jaNAve che - kiriyA vinAnuM jJAna tenA viNa kriyA zA kAmanI? - paMgu dAjhayo dekhate dava te sthiti paNa aMdhanI; saMgathI savi kArya siddhi rathagati be cakrathI, aMdha paMgu be maLyA te jhaTa baccA dAvAgnithI. ra77 For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 [ zrI vijayapadhdhati = artha-pahelAM kahelI bInAthI sAbIta thAya che ke-kriyA vinAnuM jJAna zA kAmanuM? eTale nirarthaka che, tevI ja rIte jJAna vinAnI kriyA paNa zA kAmanI ? eTale te paNa nakAmI jANavI. jema ke pAMgaLe mANasa AMkhethI dava eTale dAvAnalane dekhe che paraMtu kriyA karavAne eTale cAlavAne azakta hovAthI dAjhe che. tevI ja sthiti AMdhaLAnI paNa thAya che, kAraNa ke te nAzI javA rUpa kriyA karavA samartha che paNa dekhate (dekhavA rU5 jJAna) nahi hovAthI te paNa dAvAnalamAM sapaDAIne dAjhe che. paraMtu je baMnene saMga thAya eTale jJAnavAna pAMgaLo ane kriyAvAna AMdhaLe baMne bhegA thAya te te baMnenI kAryasiddhi thAya che eTale dAvAnalamAMthI bacIne nirbhaya sthAnamAM jAya che. vaLI jevI rIte rathanI gati paNa be zakathI thAya che, eTale ratha paNa be piDAM vaDe cAle che, paraMtu bemAMthI eka piDuM hoya ne bIjuM na hoya te ratha cAlI zakto nathI. tema baMne jJAna kriyAnI sAdhanAthI muktipada maLI zake che. vaLI AMdhaLo ane pAMgaLo be maLyA te jhaTa dAvAnaLathI kevI rIte bacI gayA ? ane ISTa nagare jaIne ISTa kArya sAthuM? te AgaLa 208 mA kamAM jaNAve che. 277 aMdhanA khaMdhe caDhIne pAMgaLo dekhADate, dava vinAne mArga ema bacAva be jaNane tha; ISTa nagara viSe jaIne ISTa kAraja sAdhatA, | duSTAtane bahu kALajIthI vibudha ema ghaTAvatA. 278 " artha --ahiM cAlavAne asamartha pAMgaLo cAlavAne samartha evA AMdhaLAnA khabhA upara besIne AMdhaLAne dAvAnala vinAne mArga dekhADe che, tethI AMdhaLo te mArge cAle che. e rIte baMne jaNAne bacAva thAya che tethI teo vanamAMthI nIkaLIne vAMchita nagaramAM jAya che, ane IcchelA kAryane sAdhe che A daSTAntane ghaNuM kALajI pUrvaka paMDita purUSa A pramANe ghaTADe che. ra78 kiriyA vinAnuM jJAna paMgu samAna jJAna vinA kriyA, aMdha jevI AMdhaLo che zata karavAne kiyA; dekhavAnI che maNa Ima pAMgaLo paNa pekhate, cAlavA na samartha tyAM meLApa beune thatuM. ra79 artha:--kriyA vinAnuM eluM jJAna pAMgaLAnA jevuM jANavuM. tathA jJAna vinAnI ekalI kriyA AMdhaLAnA jevI jANavI. kAraNa ke AMdhaLo kriyA karavAne zaktimAna che, paraMtu tene dekhavAnI maNuM eTale khAmI che. tethI ulaTuM pAMgaLA mANasamAM che. te A pramANepAMgaLo dekhavAne samartha che paraMtu cAlavAne samartha nathI. AvI sthitivALA te For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] baMnene meLApa thaI gaye. ane pahelAM kahyA pramANe sAthe rahevAthI teo bacIne pitAnA dhArelA sthAne pahoMcI gayA. ra79 saMsAra dAvAnaLa same ne aMdha sama levI kriyA, paMgu ThAme jJAna levuM beu sAdhana malI gayAM beu sAdhana sAdhIe to muktinagare pahoMcIe, saccidAnaMda svabhAva taraMga raMge hAlIe. ra80 artha:-e AMdhaLA ane pAMgaLAnuM dRSTAMta mekSa mArgamAM A pramANe ghaTAvavuM-- saMsArane dAvAnalanA je jANa. kAraNa ke jema dAvAnalathI jIve dAjhIne duHkhI thAya che tema A saMsAramAM paNa che aneka prakAranA duHkhathI duHkhI thAya che. temAM AMdhaLAnA jevI ekalI kriyA jANavI. jema AMdhaLI mANasa khare mArga jANato nahi hevAthI dAvAnaLamAMthI nIkaLavAne badale uTe temAM sapaDAya che, tema ekalI kriyA kAMI phAyadAkAraka thatI nathI, paraMtu saMsAramAM rakhaDAve che. tathA ekaluM jJAna pAMgaLAnA jevuM jANavuM. kAraNa ke pAMgaLo khe che paNa cAlI zakatA nathI tethI dAvAnala najIka Ave to paNa cAlavAne asamartha hovAthI dAvAnalane dekhavA chatAM temAMthI bacI zaktA nathI. tevI rIte kriyA rahita jJAnavALe jIva saMsArane dAvAnalanA je jANe che paraMtu kriyA nahi karI zakatuM hovAthI te paNa mekSe javA rUpa pitAnuM kArya sAdhI zakato nathI. AvA prakAranA svarUpavALA te jJAna ane kiyA jo maLI jAya eTale jJAna ane kiyA e baMne sAdhanonI sAdhanA karavAmAM Ave eTale baMnene yogya upayoga karavAmAM Ave to te pramANe karanArA bhavya jIvo mekSa rUpI nagaramAM pahoMcI zake che. ane saccidAnaMda ane Atmika sukhanA svAbhAvika AnaMdane meLave che. 280 cAlu prasaMge vAdIe karele prazna be lekamAM jaNAve che - jANavAnI cAhanAthI pUchate jana nAthane, jJAna kriyA pratyeka mAMhI ApavAnI muktine je zakti nA te ubhayamAM paNa zaktinI saMbhAvanA, na karAya jyAM na darekamAM samudAyamAM Ima tehanA. ra81 artha:--A pramANe prabhue jaNAvelI jJAna kriyAnI bInA sAMbhaLIne eka mANasa jANavAnI IcchAthI prabhune pUche che ke je ekalA jJAnamAM mokSa ApavAnI zakti nathI, tathA ekalI kriyAmAM paNa te zakti nathI, to pachI te baMne je bhegA thAya te paNa temanAmAM te mokSa ApavAnI zakti kyAMthI saMbhave ? eTale na saMbhave, A bAbatamAM nyAyazAstra ema spaSTa jaNAve che ke-jyAM eka eka judI judI vyaktimAM zakti na hoya tyAM temanA samudAyamAM paNa zakti na ja hoya. 281 For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 . [ zrI vijyapadrasUrikRtapUchanAra ghe daSTAMta ahiMyA retInA kaNiyA taNuM, retI taNA jima kaNa thakI nA bindu nIkaLe telanuM samudAyamAM retI taNA tima vacana mArUM nyAyanuM, na uttara svarUpe huM ahiM cAhuM vacana prabhu ApanuM. ra8ra artha --A bAbatamAM pUchanAra retInA kaNiyAnuM daSTAnta Ape che. te A pramANe jANavuM:--je retInA eka eka kaNiyAmAMthI telanuM bindu eTale TIMpu nIkaLatuM nathI te pachI retInA ghaNA kaNiyA bhegA thAya te paNa temAMthI tela nIkaLatuM nathI. tevI rIte jJAnamAM ane kriyAmAM paNa samajavuM. A mArI zaMkA nyAyanI che to he prabhujI ! huM A bAbatamAM ApanuM uttara vacana ( javAba ) sAMbhaLavA IcchuM chuM. te Apa kRpA karIne jaNAve. 282 prabhujI vAdIne traNa lekamAM uttara Ape che - jema zakaTa calAvavAnI zakti deze cakramAM, sarva zakti beumAM Ima jJAna kiriyA ubhayamAM mukti nagare laI javAmAM bhavya janane dezathI. che zakti jJAne Ima kriyAmAM jANajo syAdvAdathI, 283 " atha-e pramANe pUchanArane prazna sAMbhaLIne prabhu tene uttara A pramANe Ape che. jema zakaTa eTale gADuM calAvavAne mATe be paiDAnI jarUra paDe che, paraMtu jema eka piDAthI gADuM cAlI zakatuM nathI, kAraNa ke eka paDAmAM gADuM calAvavAnI zakti dezathI eTale amuka aMze che, paraMtu saMpUrNa zakti nathI. baMne paiDAM hoya tyAre deza zaktivALA te baMnenA saMgathI gADuM cAlI zake che. tevI rIte jJAna ane kriyA e darekamAM bhavya jIvane mokSa nagare laI javAnI saMpUrNa zakita nathI, paraMtu dezathI eTale aMzathI zakti rahelI che, mATe jyAre te baMne bhegAM thAya che tyAre gADAMnAM be paiDAnI peThe temanAmAM mekSe laI javAnI saMpUrNa zakti prApta thAya che, tethI te bane maLIne bhavya jIvane mokSa nagaramAM pahoMcADe che. e pramANe syAdvAdathI eTale jaina matathI tamAre jANavuM. 283 A zubha kriyAnI sAdhanAmAM mArgadarzaka jJAnane, jANo bacAve doSathI temAM TakAve jIvane; Atma vilAsa vardhaka eha Ima nA bhUlIe, - zreSTha AlaMbana kriyAnuM koI dina nA choDIe. 284 artha:--zAna sArI phiyAnI sAdhanA karavAmAM mArga dekhADanAra che ema jANavuM, For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAsaMca'tAmiNa ] 237 jema dAvAnaLa vakhate pAMgaLA mANasa dava vinAne sAce rastA dekhADe che tema jJAna paNa sArA mArga dekhADe che. vaLI jJAna dASAmAMthI acAve che. eTale bhUla thatI hAya tA sudhAre che, ane dhArmika jIvanane TakAvI rAkhe che. vaLI jJAna AtmAnA vIollAsane eTale AtmavIrya athavA Atma zitanA utsAhamAM vadhAro kare che e vAta bhUlavI nahi. ema jJAnanI mAphaka kriyA mAnuM uttama AlaMbana paNa cheDavuM nahi. eTale tenI nirmala sAdhanA karavI joIe. 284 ATalA vacane uparathI ema sAbItI thai jJAnakriyA samudAya sAdhanathI ja mukti meLavI; pUrva kAle hAla paNa sAdhe videhe ahu janA, bhAvikAle sAdhaze evI ja rIte guNijanA, 28pa aHATalAM vacana uparathI ema siddha thayuM ke jJAna ane kriyA e anenA samudAya rUpa eTale ekaThA maLavA rUpa sAdhana pAmIne ja pUrva kAlamAM guNavAna bhavya jIvAe mekSa meLavyuM che. ane hAlamAM paNa ghaNA manuSyA mahAvideha kSetramAM jJAna kriyAthI ja meAkSa sAdhe che, temaja hAla A kSetramAM tathA prakAranA saMghayaNu, zakti vagerenI khAmIne lIdhe jo ke meAkSa prApti thatI nathI. parantu bhaviSya kALamAM paNa A baMnenI bhegI sAdhanA karIne ja ghaNAM jIvA mekSapada meLavaze. A prasaMge mahAvideha kSetranI bInA jarUra jANavI joie. te ahIM ApelA yaMtra uparathI bahuja spaSTa samajAze. 285 ahiM mahAvideDa kSetramAM vicaratA 20 viharamAna jinezvarAnA kSetrAdi 19 belanA prasagamAM tyAMnA muni mahArAjanA AhAranuM pramANa vigere je ratnasaMcaya granthamAM kahyuM che te anusAre keTalIka prAsaMgika bAbata kahevAya che te A pramANe- battIsa kavalAhAro, battIsaM tattha mUDayA kavalo / zo mUkalahasso, cIttA"...saddeizo ya // 46 // artha :--mahAvideha kSetranA sAdhuone paNu 32 kavalanA AhAra hAya che. temAM 32 mUDA pramANanA 1 kavala thAya che, ane tevA 32 kavala heAvAthI (32432=) 1024 mUDA pramANunA AhAra eka sAdhune eka vakhatanA gaNAya. ahiM muDAnuM pramANa keTaluM te prasiddha nathI. have muninA mukhanu tathA pAtranuM pramANu A pramANe- rayaNIo pannAsaM, videhavAsammi vayaNaparimANaM / pattalassa pramANaM, sattara dhaNuhAi dIhaM tu // 406 // artha :----mahAvidehamAM sAdhunA mukhanuM pramANa 50 hAtha che, temanA pAtranA taLIyAnuM pramANa 17 dhanuSa ( eTale 68 hAtha) lAMbu heAya che. A pramANa utsedhAMgulathI jANavuM, kAraNa ke tyAMnu pramANa ahiMthI 400 guNu heAvAthI e pramANu saMbhavita che. tathA tyAMnA sAdhunI muhapattinu pramANa kahe che- For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 viharamAna prabhunuM nAma 1sImadhara svAmI 2 yugamadhara svAmI 3 bAhu 4 subAhu 5 sujAta 6 svayaM prabha cha RSabhAnana 8 anantIya 9 sUraprabha 10 vizAlaprabha 11 vajradhara 12 caMdrAnana 13 cAhu 14 bhujaMga svAmI 15 Izvara 16 nemiprabha 17 vIrasena 18 mahAbhadra 19 devayarA 20 ajItavI 2 kyA dvIpanA mahAvidehamAM ? *19*_1-h[$ qa pUrva dhAtakI khaMDanA pUrva puSkarAnA videha kSetramAM les_lipla_tk]h nd P&>Jlp* Palenfie]h ** 935]19* *=* $25]lFt mahAvideha kSetramAM [ zrI vijayapadmasakRita pamahAvidehamAM vicaratA 20 viharamAna bhagavAnanA 3 kai vijaya ? 24 4 janmanagarI 8 mI puSkalAvatI vijaya 9 mI vapra vijaya vijayApurI puMDaragiNI nagarI mI vatsa vijaya susImApurI 25 mI nalinAvatI ame dhyApurI vijaya 8 mI puSkalAvatI puMDariMgaNI vijaya 9 mI vapra vijaya vijayApurI 24 mI vatsa vijaya susimApurI 25 mI nalinAvatI ayeAdhyApurI 8 mI puSkalAvatI puMrrAgaNI 9 mI vapra vijaya vijayApurI 24 mI vatsa vijaya susimApurI 25 mI nitranAvatA ayeAdhyApurI 8 mI puSkalAvatI puMDariMgaNI 9 mI vapra vijaya vijayApurI 24 mI vatsa vijaya susimApurI 25 mI nalinAvatI ameAdhyApurI 8 mI puSkalAvatI puMDaragiNI 9 mI vapra vijaya vijayApurI 24 mI vatsa vijaya susimApurI 25 mI nalinAvatI AyeAdhyApurI For Personal & Private Use Only | | 5 pitAnuM nAma zreyAMsa rAjA sudRDha rAjA sugrIva rAjA niSadha rAjA devasena rAjA mAtAnu nAma satyamI padmaca. rAnta vAlmika rAjA sutArA vijayA bhUnA devasenA kIrtiMgaja rAjA maMgalA kIrtidhara rAjA vIrasenA megharatha rAjA vijaya rAjA zrInAga rAjA bhA 7 devAnaMda rAjA | reNukA mahAbaLa rAjA mahimA gajamena rAjA yazekjavalA vIrabhadra rAjA senAvatI bhUmipAla rAjA bhAnumatI devasena rAjA umA saMvabhUti rAjA gaMgAvatI rAjapAlAna nakAvatI lakhana | vRSabha gaja candra siMha magalAvatI gaja vijayA caMdra sU sarasvatI zaMkha padmAvatI vRSabha mRga kipa sUryAM kamaLa kamaLa candra sU vRSabha guja candra zaMkha Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 2 ) 16 16 bela vigere bInAnuM koSTaka 8 9 | 10 11 12 13 14 strInuM nAma zarIrane zarIranuM AyuSya kumAra rAja | cAritra | muni | kevalIno vaNa | pramANa | avasthA | avasthA | paryAya ) parivAra | parivAra rUkamaNI | suvarNa 500dhanuSa 84 lAkha | 20 lAkha | 63 lAkha | 1 lAkha 100 kroDa | 10 lAkha prava priyamaMgalA mohinI kipurisA jayasenA priyasenA jayAvatI vijayAvatI naMdasenA vimaLA vijyAdevI lIlAvatI sugaMdhA sugaMdhasenA bhadrAvatI mohinI rAjasenA sUrikatA padmAvatI ratnamALA | For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ( zrI vijyapadhariskRtamutaer seli, dinadunA nA, i . " - mArU ya sAda; paNe mudata mA || 407 II artha-mahAvideha kSetranA sAdhuonI eka mukhavastrikA vaDe bharatakSetranA sAdhuonI 160000 (eka lAkha sATha hajAra) mukhavastrikAo thAya. e rIte mukhevastrikAnuM pramANa jANavuM. ahinI muhapattithI 400 guNI lAMbI ne 400 guNI pahoLI hovAthI ( 400 4400=10000) eTaluM pramANa saMbhavita che. sImaMdhara jinane janmAdi samaya. purakalavaIyavijaye, puvvavidehammi puDarigiNIpa / kuMthuarahaMtammi a, jAo sImaMdharo bhayavaM // 517 // artha-pUrva mahAvideha kSetramAM puMDaragiNI nAmanI nagarImAM zrI kuMthunAtha ane aranAtha bhagavAnanA AMtarAmAM zrI sImaMdhara bhagavaMtane janma thayo. muNisuvvayajiNa namijiNa aMtare rajjaM cainu nikkhato / siri udayadevapeDhAla aMtare pAvaI mukkhaM // 518 // artha-zrI munisuvratasvAmI ane nami jinezvaranA AMtarAmAM eTale 20 mA ne 21 mA bhagavaMtanA AMtarAmAM rAjya choDIne dIkSA lIdhI, ane AvatI covIsImAM thanArA sAtamA udaya deva ane AThamA peDhAla nAmanA prabhunA AMtarAmAM sImaMdhara svAmI mekSa pAmaze. - ahiM avasarpiNInA cothA ArAnA AraMbhamAM je zubha kALa vartato hatuM ane utsarpiNanA trIjA ArAnA paryate je utkRSTa zubhakALa varte te zubhakALa mahAvidehamAM sadAkALa avasthita che, parantu bharatAdikanI mAphaka tyAMno hAni vRddhi vALa kALa nathI. tethI tyAMnA kALane siddhAntamAM noDamLI novomLI eTale mahAvidehane kALa utsarpiNI nahi tema avasarpiNa paNa nahi evo avasthita che. ane cothe Are kahevAya che te paNa bharatairavratanI apekSAe che, paraMtu tyAMnI apekSAe te 6 ArAmane eke Are nathI. - jJAna kriyAmAM samyakatvane kema na kahyuM? A praznano javAba daIne kAcabAnuM daSTAMta pUruM kare che - samyakatva guNanI jJAnamAM antargati karI beuthI, mukti kerI sAdhanA Ima varNavI saMkSepathI, karmanA daSTAMtamAM A vAta bhAkhI avasare, dhyAna rAkhI beune nita sAdhaje citta khare. 286 For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 24 artha-mekSa siddhi te darzana, jJAna, cAritra e traNanA ekatrapaNAthI che, te A ThekANe jJAna kiyA bethI ja mokSasiddhi kema kaho cho ? A praznanuM samAdhAna A pramANe jANavuM samyagdarzana (samakti) samyajJAna ane samyapha cAritra vaDe mokSa prApti thAya che ema kahyuM che te chatAM ahIM samyaktva guNanI eTale darzananI jJAnamAM antargati karI che eTale jJAnamAM darzanano samAveza kare che, ema TuMkAmAM ahIM jJAna ane cAritra (kriyA) e be vaDe mokSanI sAdhanA kahI che. e pramANe jJAnaya ane kriyAyanI hakIkata manuSyabhava pAmavAnA daza daSTAntanI aMdara kUrma eTale kAcabAnA daSTAntane kahevAnA avasare prasaMge jaNAvI dIdhI. kAraNa ke manuSya bhava enAthI sakaLa karAya che. A vAta dhyAnamAM rAkhIne he bhavya cho! kharA bhAvathI jJAna kriyA baMnenI bhegI sAdhanA karaje. ahIM kAcabAnuM daSTAnta ane te sAthe jJAna kriyA nayane saMvAda pUro thAya che. 286 navamu dUsarInuM draSTAMta jaNAve che - sura svayaMbhU ramaNanI pUrava dizAmAM dhUsarI, nAMkhe ane pazcima viSe sAMbela jalamAM rahI tarI; viNa pravege dhuMsarInA chidramAM tasa pesavuM, jema durlabha narapaNuM pharI pAmavuM tima jANavuM. 28 je artha -te svayaMbhUramaNa samudra ke jenI eka kinArAthI bIjA kinArA sudhInI pahoLAI asaMkhya keDI jana pramANe che, ane eka paryanta kinArAthI bIjA paryanta kinArA sudhI pUrva pazcima tathA uttara dakSiNa pahoLAI eka rAjaloka (asaMkhyAtA keDAkeDI pejane eka rAja thAya che.) pramANa che te svayaMbhUramaNa samudramAM kaIka pUrva dizAmAM dhUMsarIne nAkhe ane pazcima dizAmAM sAMbela eTale dhUMsarInI khIlI nAkhe, e pramANe dhUMsarI ane khIlI bane samudramAM tarI rahI che. keInI sahAya vinA svAbhAvika rIte taratI taratI dhuMsarInI sAthe maLIne jema te khIlInuM dhUMsarInA chidramAM pesavuM durlabha (azakya) che, tevI ja rIte pramAdI jone pharIthI manuSya bhava pAme paNa durlabha jANe. 287 dazamuM paramAnuM daSTAMta jaNAve che - 'deva moTA thaMbhane care bahu jhIM karI, A leInaLimAM merU para jaI cAra dizimAM pharI pharI; kaMkI tene tenA aNu sarva bAju uDADate, teja aNuthI deva paNa zuM thaMbha teha batAvatA. 28 31 For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasaMskRita a:--kAika deva eka meATA pattharanA thAMbhalAnA ghaNA jhINA cUM karI nAkhe. pachI te bhUkA laIne sauthI meATA eka lAkha yeAjana uMcA merU parvata upara caDhIne te bhUkAne eka naLImAM nAkhIne merU parvata upara ubhA ubhA cAre dizAomAM cAre bAju uDADe eTale te rajakaNA cAre dizAmAM ADA avaLA verAi jAya. tyAra pachI te verAi gaelA ane eTale rajakaNAne ekaThA karIne te deva paNa zuM te thAMbhalA phrIthI banAvI zake ? arthAt te ja aNuonA tevA ja thaMbha banavA muzkela che. 288 prabhujI daza dRSTAMtanI khInA pUrI karatAM bhavya jIvAne hitazikSA Ape cheH-- dAhilA jima tha'bha te tima dehiluM A narapaNuM, dRSTAMta daza samajAvatAM vacamAM kahyuM Ima meM ghaNuM; huM bhavya vA ! yAda rAkhI sAvacetI rAkho, mAha pramAde nA rahIne bhavajaladhi taTa pAmaze. 289 242 aH--jema te thaMbhane teja paramANuthI pharIthI AkhA anAvavAnuM kAma durlabha ( azakaya) che tema A manuSyapaNuM pharIthI meLavavuM te paNa ghaNuM ja durlabha che. evI rIte manuSyapaNAnI durlabhatA jaNAvavA mATe daMza deSTAntA samajAvyAM. ane te TruSTAntAnI vacamAM khIjI paNa ghaNI hakIkata jaNAvI. te yAda rAkhIne he bhavya jIve ! tame sAvacetI rAkhajo eTale sAvadhAna rahejo ane mAhathI pramAdane sevaze nahi. ane jinadhane sAdhIne A saMsAra rUpI samudranA kAMThAne eTale meAkSane meLavo. 289 manuSya bhavanI duObhatAmAM vaDanA bIja (khI) nuM daSTAMta jaNAve che.-- siMdhunI bahu retImAM vaDabIja durlabha zeAdhavu, tema jANA bhagya jIvA narapaNAnu pAmavuM; deva niraya marI na pAme teja deva niracapaNu, hAya nara tiryaMca ke tyAM kAraNA TuMkamAM bhaNuM. 29 artha:--he bhavya jIve! jevI rIte ghaNI vizAla siMdhu nadInI retImAM paDela vaDanuM khIja zeAdhI kADhavuM durlabha che, tevI ja rIte anaMta jIvarAzimAM ( A saMsAramAM ) manu SyapaNuM pAmavuM paNa durlabha che ema tame jANajo A prasaMge devatA tathA nArakI marIne pharIthI ( vacamAM bIjo bhava karyA sivAya) tu devapaNuM athavA nArakapaNuM kema pAmatA nathI ? eTale deva marIne deva kema thatA nathI tema te nArakI rUpe kema thatA nathI. ane ane marIne te nArakI kema thatA nathI ane teja devatA kema thatA nathI ? ( paraMtu te kI marIne manuSya ke tiryaMca thAya che) tenAM kAraNeA TuMkANamAM samajAvu chuM. ra90 For Personal & Private Use Only: Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNit - deva ane nAraka taratanA bhavamAM devapaNuM ke narakapaNuM kema na pAme? tenuM kAraNa samajAve che - devanI pujAI khAlI thaI gaI te surapaNe, ne pamAya AvA kAraNe upaje na tu amarapaNe jethI maLe nArakapaNuM te pApasAdhana sevanA, nA narakamAM tiNa turta na lahe teha dukhe narakanA. ra91 artha-jyAre ghaNI pujAI bhegI thAya tyAre jIva devapaNe utpanna thAya che. ane jyAre ghaNuM pApa bheguM thAya che tyAre jIvane nArakapaNuM maLe che. jethI ghaNI punyAivALo jIva pUrvanI puNyAI bhegavavAne devapaNe utpanna thAya che. tyAM ghaNAM kAla sudhI bahu sukha bhagavyuM, tethI puNyAI khAlI thaI gaI eTale ghaNuM puNyAI bhagavAI gaI ane tyAM navI puNyAI te bAMdhI nathI ane devapaNe upajavAne joItI puNyAI rahI nathI. tethI teo devapaNe upajatA nathI. temaja nArakImAM paNa na upaje, kAraNa ke tyAM upajavAne mATe ghaNuM pApa bAMdheluM hovuM joIe te devatAmAM upanyo tyAre to nahotuM ane tyAM navuM paNa tevuM pApakarma bAMdhyuM nathI tethI deva marIne nArakImAM sIdhe nathI upajate. have nArakI marIne nArakI tathA deva thato nathI tenuM kAraNa e ke-ghaNuM pApanA sAdhananI sevanA karavAthI eTale ghaNuM pApa ekaThuM thAya tyAre nArakIpaNuM maLe che. tyAM nArakImAM akAma nirjarA vaDe bAMdhela pApa karma ghaNuM bhegavAI gayuM ane ahIMnI mAphaka tyAM navA pApanA sAdhane eTale pApa baMdhanA kAraNe sevo nathI kAraNa ke tyAM tevA sAdhane ja nathI. tethI pharIthI nArakInAM duHkhene tarata (vacamAM manuSya tiryaMcane bhava karyA sivAya) pAmate nathI. vaLI devapaNe upajavA gya prathamanI puNyAI hatI nahiM ane nArakI paNumAM navI puNyAI paNa bAMdhI nathI kAraNa ke tevI puNyAI manuSyAdi bhavamAM ja baMdhAya. tethI te nArakane jIva marIne deva paNa thatuM nathI. ra1 devAdinA bhava karatAM manuSya bhavanI adhikatA vigere be kalekamAM jaNAve che - cAre gatimAM jAya nara tiryaMca naranI adhikatA, mekSane paNa eja pAme deva narabhava cAhatA; viSayamAM Asakta de nATakAdika begamAM, kALa niSphaLa temane tyAM jAya viSaya kaSAyamAM. rara atha-manuSya ane tiryaMca marIne cAre gatimAM jAya che. temAM manuSyanI adhiktA e che ke te mekSamAM paNa jAya che. Aja kAraNathI keTalAka uttama devatAo paNa manuSya bhavanI IcchA kare che. ane bIjI de te viSaya zemAM Asakta thaIne nATaka vagere For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244. ' [ zrI vijyapadhasUrikRtabheganA sAdhanene bheLavavAmAM pitAnA lAMbA AyuSya phagaTa gumAve che. tethI temane ghaNe kALa viSaya kaSAyamAM niSphaLa cAlyo jAya che. A bAbatamAM kahyuM che ke - devA visayapasattA-neraiyA vivihadukkhasaMtattA // tiriyA vivegaviyalA-maNuyANa dhammasAmaggI // 1 // 282 vividha dakhathI tapelA nArakI tiryaMcane, na viveka sAmagrI sakala jinadharmanI nara jIvane nyodhamAM kUla dehiluM tima paya svAtinuM paNa dehiluM, devadarzana dehiluM tima narapaNuM paNa dohiluM. 193 artha -ane nArakIo (narakanA jI) aneka prakAranA duHkhathI tapelA eTale duHkhI thaelA hoya che. tathA tiryaMcane dharma sAmagrI na hovAthI viveka hoto nathI. paraMtu manuSya bhavamAM te jaina dharmanI sAdhanA karavA mATe jarUrI sarva prakAranI sAmagrI maLe che. mATe manuSyamAM viveka hovAthI manuSya bhava sarva bhavamAM zreSTha kahyo che. vaLI codhamAM eTale vaDamAM jema sugaMdhI phUla durlabha che, tathA jema svAti nakSatranuM pANI paNa durlabha che, tathA jema devanuM darzana thavuM durlabha che tema manuSyapaNuM pAmavuM paNa atyaMta durlabha jANavuM. A bAbatamAM kahyuM che ke nyagrodhe durlabhaM puSpaM-durlabhaM svAtija payaH // , kumaM mAnavuM devInam | 2 | | 293 manuSya bhavamAM gayele samaya amUlya che, ema jaNAve che - deI vibhava amUlya ratno paNa maLe manujAyuno, kSaNa eka paNa tima nA karatA paNa kharca keTI ratnane; teja sAco vibudha kahIe jeha kSaNa paNa Ayuno, nA nakAme je javA de raMga rAkhI dharmana. ra94 artha -vibhava eTale paisA ApIne amUlya eTale kiMmatI ratno meLavI zakAya che. paraMtu koDe rane kharca karavA chatAM paNa manuSyAyuSyane gaelo eka kSaNa paNa pAcho maLI zakatuM nathI. mATe teja kharo paMDita jANa je dharmane raMga rAkhIne eTale ati ullAsa pUrvaka dharmasAdhanAmAM kALa vyatIta karIne potAnA AyuSyane eka kSaNa paNa nakAme gumAve nahi, paraMtu parama ullAsathI dharma sAdhanA karIne pAmele samaya saphaLa kare. 294 deva paNa ema vicAre che ke mane narabhava maLaze ke nahi ? vigere jaNAve che - deva paNa duHkhI thaIne karata AvI ciMtanA. manuja thoDA Iga diNe gaNathI ja avatA devanA * S] For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi ] narabhAva maLaze ke nahi he bhavya jIvA tehane, bahu puNyathI pAmyA tame nA sevaze| ja pramAdane, 295 aH--deva paNa du:khI thaI ne evI vicAraNA kare che ke manuSya tA eka divasamAM gheADA cyave che-mare che. kAraNa ke garbhaja manuSyanI saMkhyA saMkhyAtI che ( ene chattu vakhata amaNA amaNA karIe eTale e ne ee guNatAM cAra thAya, tene e e guNatAM ATha thAya. e pramANe channu vAra bamaNA karavAthI jeTalI sakhyA Ave, teTalA garbhaja manuSyA hAya che) ane eka divasamAM devA pAtAnA samUhamAMthI manuSya karatAM vadhAre cave che. kAraNu devatAnI saMkhyA mATA asaMkhyAtA jeTalI che, tethI temAMthI cyavanAranI saMkhyA paNu meTI eTale asaMkhyAtI che. te kAraNathI jeTalA devatA cave, teTalA badhAne manuSya bhava maLatA nathI. mATe te devane paNa ciMtA rahe che ke mane manupaNuM maLaze ke nahi. tethI he bhavya jIvA ! Ave! manuSya bhava tame ghaNA puNyathI pAmyA che teA have tame kSaNa mAtra paNa pramAdane sevaze nahi. A khAkhatamAM kahyuM che ke-- 245 anayayapi ratnAni - labhyante vibhavaiH sukham // durlabho ratnakoTayApi - kSaNo'pi manujAyuSaH // 1 // egadiNe je devA-cayaMti tesiMpi mANusA thovA // katto me maNuyabhavo - iya ciMtai suravaro duhio // 2 // A ane zlokAnA spaSTA jaNAvo dIdhA che. 25 siddhirUpI mhelamAM caDhavAnA pagathiyAmAM paheluM pagathiyuM manuSyapaNuM che vigere jaNAve che:-- siddhi rUpI mhelamAM caDhavA pagathIyAMnI tati, mAnuSya A pradeza sukula prasUti zraddhA mana ati; zravaNa gurUnA vacananuM tima vara viveka ihAM kahyuM, mAnuSya vhela' ethI te deAhila atizaya bhaNyuM. 26 a:--siddhi eTale meAkSa rUpI mahelamAM caDhavA mATe jaNAvelI pagathIAMnI tati eTale hAramAM manuSya bhavane prathama pagathiyA tarIke jaNAvyA che. kAraNa ke manuSya bhavaM sivAya khIjA kAi bhavamAMthI mAthe jai zakAtu nathI. tyAra pachI Aryadeza pAmavA rUpI khIjuM pagathI kahyuM che, kAraNa ke manuSya bhava maLyA chatAM jo anArya dezamAM upaje tA tyAM dharmanI prApti thaI zaktI nathI. tathA sukula prasUti eTale uttama kulamAM janma thavA e trIjI pagathI jANavuM. kAraNa ke A deza maLyA chatAM paNa uttama kula na maLe te halakA kuLamAM upaje tA tyAM paNa dharma saMskAranI prApti thavI muzkela che. tyAra pachI ceAthA pagathIA samAna zraddhA eTale samakita jANavuM. kAraNa ke upara gaNAvela cAra pagathIyA For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ( zrI vijyaparasArikatavALI dharma sAmagrI maLyA chatAM paNa dharmanI zraddhA vinA nirmala dharmArAdhane thatuM nathI, mATe zraddhA e ceAthuM pagathIuM che. tathA dharmanI zraddhA thavA chatAM paNa zraddhAne TakAvanAra ne poSanAra sugurUnAM vacana sAMbhaLavAnI IcchA thavI muzkela hovAthI upadeza zravaNa e pAMcamA pagathIAnA jevuM jANavuM. vaLI jinezvaranAM vacana sAMbhaLyA chatAM paNa uttama viveka eTale vaheMcaNa zakti athavA heyano tyAga ane upAdeyanuM AdaravuM te muzkela hovAthI viveka e cha pagathIuM kahyuM che. A pramANe e cha pagathIyAmAM prathama pagathIA samAna manudhyapaNuM kaheluM hovAthI te pAmavuM atyaMta durlabha kahyuM che ema sAbIta thAya che. A bAbatamAM kahyuM che ke - mAnuSyamAryaviSayaH sukulaprasUtiH, zraddhAlutA guruvacaH zravaNaM vivekaH // mohAndhite jagati saMprati siddhisaudha-sopAnapaddhatiriyaM sukRtopalabhyA // 1 // 246 manuSyapaNuM zaMkhanA jevuM che. vigere jaNAve che - uttama jano zubha zaMkha sama narapaNuM lahIne puNyathI, sukRta gaMgA nIra pUrI tehamAM ullAsathI; zebhAvatAM paNa nA kadI tyAM pApavRtti surA bhare, sukta Ape zarma duSkRta dukha Ima nA vismare, raha7 artha--uttama purUSo sArA dakSiNAvarta zaMkhanA jevuM manuSyapaNuM puNyanA udaye pAmIne te (manuSya bhava) mAM sukRta eTale puNya rUpI gaMgA nadInuM pavitra pANI AnaMda pUrvaka bharIne manuSya bhavane zobhAve che. jema uttama zaMkhanI zobhA temAM gaMgA -madInuM pANI bharavAthI rahelI che tema A manuSya bhavanI zobhA temAM puNyanA sArAM kAme karavAmAM rahelI che. ema samajIne te uttama purUSe temAM pApavRtti eTale pApane AcaravA. rUpa surA eTale madirA bharatA nathI. jema halakA manuSya te uttama zaMkhamAM dArU bharIne zaMkhane phegaTa banAve che, tema A manuSya bhava rUpI zaMkhamAM uttama purUSa pApAcaraNa rUpI dArUne bharatA nathI. kAraNa ke te uttama purUSa jANe che ke puNya teja zarma eTale sukhane Ape che, ane dukRta eTale pApa te duHkha ja Ape che. A vAtane haraghaDI yAda kare che. kahyuM che ke-- mAnuSaM bhavamavApya dakSiNAvarttazaGkhavadamu bhavAmbudhau // pUrayetsukRtagAGgavAriNA-pApavRttisurayA na cottamaH // 287 - viSaya kaSAyane sevanArA che ke pazcAttApa kare che? te bInA tathA hitazikSA be lekamAM jaNAve cheduniyA taNI barabAdInA karanAra viSaya kaSAyane, sevanArA anya samaye karata pazcAttApane, For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAcitAmaNi . - Adara karyo raja nA arere sukRtamAM lahI samayane, phetara khAMDayA ame haNyuM gagana mArI mUThIne. ra98 artha --A duniyAnI barabAdI karanAra eTale dunIyAne duHkhI banAvanArA evA A viSayone tathA kaSAyone sevanArA jIvo maravAne samaya AvI pahoMce tyAre A pramANe pazcAtApa kare che ke arere ! ame samaya meLavIne lagAra paNa sukRtane eTale puNyane Adara karyo nahi. tethI ame photarAM khAMDyA che. eTale manuSya bhava phagaTa gumAvyo che. tathA mUThI mArIne ame AkAzane haNyuM che. eTale utarA khAMDavA tathA muThIthI AkAzane haNavuM jema phegaTa che tema pApAcaraNavALo manuSyabhava paNa phegaTa che. A bAbatamAM kahyuM che ke-- - hataM muSTibhirAkAzaM-tuSANAM khaNDanaM kRtam // yanmayA prApya mAnuSyaM-sadarthe nAdaraH kRtaH // 1 // kaI ciMtA ratnane rahIne pramAde hAthathI, jema hAre hima ame hArI gayA bhava mehathI prabhujI kahe rati pApanI tamane anAdi kALathI, - pApa karavuM dohiluM nA dehila bhava niyamathI. 299 artha:-jema ratnane nahi samajanAra keIka mUrkha mANasa pramAda karIne eTale bhUlathI athavA anAdarathI pitAnA hAthamAM rahelA ciMtAmaNi ratnane phegaTa gumAvI de, tenI peThe ame paNa he prabhudeva! mehane lIdhe A manuSyabhava hArI gayA chIe, A pramANe prabhu zrISabhadeva bhagavaMta bhavya jIvone Avo pazcAttApa sAMbhaLIne bhavya jIne A pramANe upadeza Ape che-he bhavya ! tamArAmAM anAdi kALathI pApanI rati eTale ramaNatA rahelI che, kAraNa ke tame bhabhavathI pApanA kArya karI rahelA che, tethI tamane pApa karavuM dehiluM-durlabha nathI paNa heluM che. paraMtu AtmAne niyamathI eTale vrata vagere vaDe pApanA baMdhathI reka te ja durlabha che. ema jarUra yAda rAkhaje. 299 manuSya bhavanI uttamatA daSTAMta daIne samajAve che- parvatemAM merU meTa, cakravatI bhUpamAM, yaMtra navapadanuM pravara jima sukhada saghaLA yaMtramAM jima svayaMbhUramaNa sAgaramAM namaskRti maMtramAM, | sarva bhavamAM zreSTha narabhava tema rAkho dhyAnamAM. 300 artha -vaLI parvatamAM jema merU parvata sauthI maTe che, tathA sarva rAjAomAM cakravatI rAjA sauthI maTe che. tathA sukhane ApanAra sarva yaMtramAM jema navapadanuM yaMtra pravara eTale sauthI zreSTha che. eTale navapadanuM sevana uttama sukhane ApanAra che. tathA sarva } For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra48 [ zrI vijayapadhasUkti samudramAM jema svayaMbhUramaNa samudra maTe che ane maMtramAM namaskRti eTale navakAra maMtra zreSTha che tema sarva bhavanI aMdara manuSyabhava zreSTha eTale uttama che, A vAta tame barAbara dhyAnamAM rAkhaje. 300 - kaI rIte manuSya bhavane saphala kare? te vAta dAkhala ApIne be zlokamAM samajAve che - jima phaLe tarU dehalAthI tema karaje saphaLa A, narapaNuM paraka sAdhana sevana karI bhavijanA paraloka te je Avate bhava dAna zIla tapa bhAvanA, sAdhana parelekanA nita sevaje he bhavijanA. 301 artha -jema amuka prakAranAM vRkSa (jhADa) dehalAthI eTale amuka prakAranI IcchAene pUrNa karavAthI phaLadAyI thAya che, tevI rIte paralokanA sAdhananI sevA karIne he bhavya che ! vRkSa sarakhuM A manuSyapaNuM saphaLa karaje. ahiM paraleka te Avate bhava jANe. ane dAna, zIla, tapa tathA bhAvanA vigere te paraleka sudhAravAnA sAdhano jANavA. te sAdhanane he bhavya jI! tame haMmezAM seva. 301 jhADa jevuM narapaNuM ne dehalA sama sAdhanA, mAnuSya zruti zraddhA caraNamAM vIrya cAre muktinA - parama aMge tehamAM mAnuSya kerI prathamatA, - hRdaye vicArI vibudha jana paraloka sAdhana sAdhatA. 302 artha:-manuSyapaNuM te jhADanA jevuM jANavuM tathA dehalA samAna mokSanI IcchAvALI saMyama vigerenI sAdhanA jANavI. tathA (1) manuSyapaNuM, (2)zAstrazravaNa, (3) zraddhA eTale samakti ane (4) cAritramAM vIryane eTale Atmazaktino upayoga kare e cAre muktinAM parama eTale zreSTha aMge che te cAramAM paNa manuSyapaNAnI prathamatA che eTale manuSyapaNuM sauthI paheluM jaNAvyuM che evuM hadayamAM vicArIne vibudha jana eTale paMDita purUSe paralokane sudhAravAnA sAdhananI jarUra sAdhanA kare che, eTale dharmakAryamAM AtmAne joDe che. A bAbatamAM zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke- - cattAri paramaMgANi-dullahANi ya jaMtuNo // mANusattaM suI saddhA-saMjamammi ya vIriyaM // 1 // 302 viSaya sevanAnA bhayaMkara duHkhe daSTAMta daIne traNa lekamAM jaNAve che - zaTha purUSanA vacana jevA viSaya ThagatA vizvane, mehathI zarUAtamAM lAge madhura paNa ajJane, For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 dezanAciMtAmaNi ] aMtamAM the tIvra dArUNa duHkhane durgati taNA, kiMpAka phala duSTAtane saMbhArIe dharI cetanA. 303 artha -jema zaTha purUSanAM eTale durjana mANasanAM vacane tenA para bharoso rAkhanAra chene Thage che tema zaThanAM vacananA jevA viSaye jagatanA lokone Thage che. kAraNa ke mehane lIdhe te viSaye zarUAtamAM ajJAnI purUSane madhura eTale mIThAM lAge che, paraMtu chevaTe durgati eTale naraka, tiryaMca vagerenA tAtra eTale AkarAM duHkhane Ape che. mATe A . bAbatamAM kipAka phalanA duSTAntane he bhavya jIvo! cetanA dharIne eTale jJAnano upayoga rAkhIne tame saMbhArajo. te A pramANe jANavuM. jema kipAka vRkSanuM phala dekhAvamAM ghaNuM suMdara lAge che, paraMtu khAvAthI maraNa pamADe che, tevI rIte A viSaye paNa zarUAtamAM mIThA lAge che, paraMtu chevaTe te ghaNuM duHkha Ape che. mATe tame te ThagArA viSayone saMga karaze nahi. A bAbatamAM kahyuM che ke sallaM kAmA visaM kAmA-kAmA AsIvisovamA // zAne nAta-jAmAM natti sudaM che ? || yadyapi niSevyamANA-manaso paritaSTikArakA viSayAH // kiMpokaphalAdanavad-bhavaMti pazcAdatidurantAH // 2 // 303 . khAtAM jaNAe madhura svAde paNa dIe te maraNane, asamAdhi atizaya ehathI paNa jANa evA viSayane, madhu lipta asine cATatAM mIThAza lAge AdimAM, paNa jIbha kApe duHkha Ape ehavuM che viSayamAM. 304 artha-pahelAM kahelI bInAnuM tAtparya e che ke-kipAka phaLa khAIe tyAre svAdamAM ghaNuM mIThuM lAge che, paraMtu chevaTe te maraNane Ape che. AvA maraNa prasaMge ghaNI asamAdhi eTale azAMti bhegavavI paDe che. tenA jevA A zabdAdi viSaye che ema tuM jANaje. vaLI jema madhathI kharaDAelI taravAranI dhArane cATatAM zarUAtamAM madhane lIdhe mIThAza lAge che, paraMtu jIbha kapAya che tyAre duHkha thAya che, tevI rIte viSaye paNa bhagavatA ajJAnI ane mIThAM lAge che, paraMtu aMte to aneka prakAranA roga utpanna thavAthI duHkhI thavuM paDe che. A bAbatamAM kahyuM che ke- samaguNArtha citte mo:-jaththAt mavati re sekaH | je late maLa zALatA na mukita pAvaraNam II 2 / nibiDa atizaya karmane baMdhAvatA viSayo sadA, zabda rUpa rasa gaMdha sparza dIe vikaTa bahu ApadA; bhAvanA rUpa zreSTa kalpa latA viSe vistArathI, varNana karyuM khAlI rahe nA sthAna INa saMkSepathI. 305 32 For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250. [ zrI vijayapadhdhasUrikRtaartha --A viSayenI AsaktithI jIvane nibiDa eTale gADha athavA cIkaNAM ghaNAM karma haMmezAM baMdhAya che. e viSaya zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza ema pAMca prakAranA che ane teo ghaNuM prakAranI vikaTa eTale AkarI Apattio Ape che. tathA A IndrinA viSayonuM vistAra pUrvaka varNana meM uttama "bhAvanA ka95latA"nAmanA graMthamAM ApeluM che. te paNa ahIM A sthAna khAlI na rahe e hetuthI saMkSepathI eTale TuMkANamAM kahyuM che. (vizeSa jANavAnI IcchAvALAe upara kahela graMthamAMthI joI levuM. ) 305 A viSayanA tejAnane aTakAvavA mATe jarUrI cittanI rakSA karavAne upAya cAra lekamAM jaNAve che - bhAkhyuM karatA cittarakSA viSayanA tephAnane, aTakAvatA budha deI zikSA jina vacananI Atmane, he jIva! jyAre bahAranA bhrama choDIne tuja cittane, thira karIza ne te thaze sama bhakta kalI kapAdhane. 306 artha -viSayothI cittanuM rakSaNa karanArA budha eTale samaju purUSa manane kabaje rAkhIne viSayanA tephAnane aTakAve che. eTale A viSaye manane AkarSe che paraMtu budha purU e cittane vaza kare te viSayenuM kaMI cAlatuM nathI. te samaju purUSe AtmAne jinezvare kahelAM vacane vaDe zikhAmaNa Ape che ke he jIva! jyAre bahAranI khoTI bhramaNAone cheDIne tuM tArA manane je sthira karIza, ane te mana jyAre potAnA bhaktane eTale rAgIne tathA ke pAMdha eTale dveSIne joI ne paNa sama eTale baMne tarapha samatA bhAvavALuM thaze. 306 stuti ane nindA karaMtA jana viSe zubha sAmane, ' dharaze viziSTa snehi svajane zatravarge sAmyane iSTa tema aniSTa zabdAdika viSe vaLI ekatA, sukhaDa kere lepa karatA vAMsalAthI chedatA. 307. artha -ane te mana jyAre stuti eTale vakhANa karanAra tathA niMdA karanAra e baMne upara zubha sAmya eTale uttama samatA bhAvane dhAraNa karaze, eTale bannene sarakhA gaNaze, vaLI pitAnA tarapha vizeSa saneha rAkhanAra vajana kuTuMbI upara tathA dveSa rAkhanAra zatrunA samUha upara paNa e mana samatAvALuM thaze. tathA ISTa eTale pitAne ati priya tathA aniSTa eTale pitAne na game tevA apriya je zabdAdika eTale zabda vagere Indri nA pAMca viSaye te pratye ektA eTale samabhAvane dhAraNa karaze, vaLI sukhaDa vaDe kaI lepa kare tenA tarapha tathA vAMsalAthI pitAnI kAyAne chedanAra e baMne tarapha rAga athavA dveSa nahi karatAM tArUM samabhAva vALuM mana jyAre thaze. 307 For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi 1 25 te beumAM paNa tulya vRtti tuja thaze je samayamAM, pANInA bubuda samA saMsAranA savi arthamAM azlIla citta kamaLa thaze tima aMga suMdara dhAratI, nArane joyA chatAM paNa vRtti malina nahiM thatI. 308 artha -e pramANe keI sukhaDa ghasIne tene lepa kare athavA koI vAMsalAthI chole te chatAM paNa jyAre te baMne tarapha tArI tulya vRtti eTale tArA samAna pariNAma thaze, ane pANInA badabuda eTale parapoTAnA jevA (nAzavaMta) A saMsAranA sarva padArthone viSe tArUM citta azlila eTale jugupsAvALuM thaze. eTale e padArtho tarapha tane kaMTALe ne tIraskAra Avaze. vaLI evuM samabhAvI rita thaze ke suMdara mehaka aMgane dhAraNa karanArI strIne joyA chatAM paNa tArA pariNAma malIna thaze nahi. eTale tArUM citta te strI pratye moha pAmaze nahi. 308 artha kAma thakI vimukha tima dharmamAM rata mana bane, rajatame hIna hRdaya niSkalelastimita udadhi bane, maitrI pramoda kArUNyane mAdhyacyavAsita paNa bane, parama sukha malaze ja tyAre te samayamAM jIva! tane. 309 4 artha -vaLI he jIva ! tArUM mana jyAre artha eTale saMsAranA padArtho tathA kAma eTale viSayonI abhilASAo te banethI vimukha (avaLuM) thaIne dharmamAM prItivALuM thaze. vaLI roguNa ane tame guNathI rahita evuM tAruM hRdaya AzAnA kalela(taraMgo)thI rahita timita eTale zAMta mahAsAgara jevuM banaze. temaja maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyastha e cAra bhAvanAothI vAsita evuM paNa tArUM mana jyAre thaze. te vakhate jarUra tane parama sukha je mokSa, tenI prApti thaze. 309 baMne prakAranA e viSayane tyAga karavo ja joIe, vigere jaNAve che - be bheda ja bhAsatA tyAM prathama AtmAnaMdine, jANo apara para bhAva saMge rata bhavAbhinaMdine; prathama cha Ima vicAre dullAho narabhAvane, khANa bhAvayaNa taNuM nivaNa sukha kAraNa ane 310 1 sarva jIvo mArA mitra che. keI mArA zatru nathI evI bhAvanA te maitrI bhAvanA (1) gaNamAM pitAthI caDhiAtA jIvone joIne AnaMda pAme te pramada bhAvanA (2) duHkhI tathA pApI jene joIne temanA tarapha dayAnA pariNAma te kArUNya bhAvanA (3) nirdaya tathA pApI chane pA5 kAryathI rekatAM chatAM temAMthI pAchA na phare tyAre temanI upekSA karavI te (4) mAdhyastha bhAvanA kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara | zrI vijyapadyasUrikRtaartha:-A saMsAramAM be prakAranA jIvo che temAM prathama AtmAnaMdI jIvo jANavA. ke jeo AtmAnA guNone viSe niraMtara ramaNa karanArA hoya che. ane bIjA bhavAbhinaMdI jI jANavA ke jeo parabhAva eTale AtmAthI judA bIjA pudagalAdika bhAvo tenI sabatamAM rakta hoya che. AmAMnA prathama prakAranA eTale AtmAnaMdI jIvo evo vicAra kare che ke narabhAva eTale manuSyapaNuM pAmavuM ghaNuM durlabha eTale muzkela che. vaLI bhAva ratna eTale AtmAnA jJAnAdika guNe rUpa bhAvaratnanI prApti mATe manuSyapaNuM ratnanI khANunA jevuM che. ane paraMparA e mekSanuM kAraNa che. eTale manuSya bhava sivAya bIjA koI bhAvamAMthI mekSa maLato nathI. 310 AtmAnaMdI chanI uttama bhAvanA be kalekamAM jaNAve chemeLavyuM A narapaNuM puNya ame gurUkaTimAM, hamaNAM caDhayA hase ame tiNa viSama bhAva dhanAdimAM; pratibaMdha karavo ucita nA Ima karata dhArmika mArgane, pAme ThagAya na anya matithI nA raheja kudharmane. 311 artha:-amane A manuSyapaNuM pUrvanA puNyane lIdhe maLyuM che. ane ame hamaNAM ja gurUkeTimAM eTale ucca avasthAmAM AvyA chIe. tethI viSamabhAva eTale AtmAthI ulaTA svabhAvavALA athavA paudgalika parasvarUpa evA dhana vigere padArthomAM have amAre pratibaMdha kare eTale Asakti rAkhavI te vyAjabI nathI. A pramANe karavAthI dhArmika mArganI prApti thAya che. ane teo anya matavALAthI ThagAtA nathI eTale chetarAtA nathI ane kudharma eTale kharAba dharmane grahaNa karatA nathI. 311 sAdhu dharmanI sevanA rUpa karata zubha vepArane, guNa ratna kere nicaya karatA kheMcatA sAdhamIne; saddaguNothI pUratA nija Atmane AvuM karI, sAdhatA nija kAryane viSayAdi zatru pariharI. 312 artha:-vaLI evI bhAvanAvALA jIvo sAdhu dharmanI ArAdhanA karavA rUpa zubha vepArane eTale sArA vyApArane kare che, arthAt AtmAne hitakArI evI sarva uttama kriyAo kare che. tethI guNaratnanA eTale jJAna, darzana vagere AtmAnA guNo rUpa samUhane ekaTho kare che eTale AtmAnA jJAnAdika guNomAM vadhAre kare che ane sAdhamIne eTale samAna dharmavALA bIjA jIvone paNa potAnI tarapha kheMce che. eTale teone dhamI banAve che. ane A pramANe karIne pitAnA AtmAne saNothI bhare che eTale saddaguNonI vRddhi kare che. tethI pitAnA jJAnAdi dharma kAryane sAdhe che eTale saphaLa kare che ane viSaya vagere zatrune eTale rAga dveSa vigere AtmAnA bhAva zatruone dUra kare che. 312 For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi 1 pAMca zlAkamAM strInA svAbhAvika doSa jaNAve che:-- viSaya kerI vAsanAne dUra karavA nAranA, nitya deASa vicAratA Ima tattvane tima aMganA; pavana jevI capaLa rAga virAga dharatI kSaNa kSaNe, saMdhyA taNA vAdaLa taNuM avadhAratA dRSTAntane, 313 artha :--vaLI te dharma bhAvanAvALA jIvA viSaya vAsanAne dUra karavA mATe strInA dASAnI haMmezAM vicAraNA A pramANe kare che, temaja te tattva vicAraNA paNa A pramANe kare che-aMganA eTale strI pavana jevI capaLa che. kAraNa ke jema pavana eka ThekANe sthira rahetA nathI tema strI paNu asthira-capala che. kAraNa ke ghaDImAM rAga eTale prIti dekhADe che ane ghaDIkamAM virAga eTale aprIti dekhADe che, vaLI A bAbatamAM te bhavya jIvA vAdaLanA dRSTAntanI vicAraNA kare. te A pramANe--jema sandhyA eTale sAMjanA sUryAsta vakhate tathA savAranA sUryodaya vakhate vAdaLanA raMga ghaDIe ghaDIe badalAyA kare che, ghaDIkamAM gulAkhI, ghaDIkamAM lAla, ghaDIkamAM pILA, ghaDIkamAM senerI ema ghaNI jAtanA raMga badalAya che, tema strI paNa ghaDIka prIti dekhADe che, ghaDIkamAM aprIti dekhADe che, paraMtu eka sthira svabhAvane dhAraNa karatI nathI. 313 253 nIca mArge cAlanArI nija svabhAve jima nadI, cATalAnA mukha pare agrAhya na rahe sthira kadI; vividha mAyA nA gaNIne rAkhavAnI TApalI, kAlakUTa latA pare Ape maraNa duHkha bahu vaLI, 314 a:--jema nadI peAtAnA svabhAvathI DhALa paDatA nIcA mALe jAya che, tema strI paNa svabhAvathI nIca mAge (halI vRttithI anya purUSa pratye) gamana kare che. eTale bIjA pratye prIti dekhADe che. vaLI cATalAmAM pratibiMba rUpe paDeluM mukha jema agrAhya che eTale grahaNa karAtuM ( lai zakAtuM) nathI tema strInuM hRdaya paNa agrAhya che. ane te dApi sthira rahetuM nathI. tathA vividha eTale judA judA prakAranI kapaTa rUpI je nAgaNI tene rAkhavAnI TApalInA jevI te nAra che. jema madArI TApalImAM eTale kara`DIyAmAM nAgaNIene rAkhe che, tema mAha karma rUpa madArI mAyA-kapaTa rUpI nAgAne srI rUpI karaDIAmA rAkhe che mATe strIe mAyAnA karaMDIyAMnA jevI kahI che. tathA zrI kapaTanI khANu paNa che. vaLI strI kAlakUTa nAmanA jheranI velaDInA jevI che. tethI jema kAlakUTa jhera maraNunA du:khane Ape che, tema A strI rUpI kAlakUTa jheranI velaDI paNa bhavAbhavamAM bhayaMkara asamAdhi maraNanA du:khane ApanArI che. 314 For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ( zrI vijyapadvaritasaMtApa narakAnala taNo e ApanArI jANIe, mokSadAyaka thAna zatru nAra chama nA bhUlIe; kArya ane vicAratI ne kapaTathI kaMI bolatI, anya karatI mahinA mana te suzIlA bhAsatI. 315 artha -vaLI A strI narakAnalataNe eTale nAraka rUpI agninA saMtApane eTale ghaNuM tApane ApanArI che, kAraNa ke strIne viSe Asakta thaelo jIva ghaNAM pApa karmone bAMdhe che tethI aMte narakamAM jaIne ghaNAM duHkhane bhogave che. vaLI mekSa sukhane ApanAra zubha dhyAna je dharmadhyAna tathA zukaladhyAna tenA zatru sarakhI strIne jANavI. kAraNa ke strIne viSe Asakta thanAra zubha dhyAna karI zakato nathI. temaja zubhadhyAnamAM vate jIva paNa saMsargathI bhraSTa thAya che. strI mananAM kAMI vicAre che ane kapaTathI kAMI bole che. ane kArya vaLI tethI paNa kaMI juduM kare che. eTale bese che te pramANe vartana nahi karatAM juduM vartana kare che. te paNa mehI eTale tenA upara meha rAkhanAra jIvane suzIlA eTale savartanavAlI jaNAya che. 315 endrajAlikanI pare te DhAMkanArI daSTine, vaLeilaka lAkhane jima tema naranA cittane, vidrAvanArI sarva sAthe vaimanasya karAvatI, saMsAra caka bhramaNa hetu Ima kahe zAstro ati. 316 artha:-jema IndrajAlika vidyAvALe mANasa najarabaMdhI karIne manuSyanI daSTine DhAMkI nAkhe che ane jUdI ja vastuo dekhADe che tevI rIte strI paNa tenA pratye Asakta thaelA purUSanI daSTine DhAMkI nAkhe che eTale te manuSya strIne kahyA pramANe vartanAre thAya che ane vivekaguNane bhUlAvI avivekI banAve che. vaLI vahigolaka eTale agnine gaLe jema lAkhane ogALI nAkhe che tema A strI paNa manuSyanA cittane vidrAvanArI eTale ogALanArI che. vaLI strI sarva sagAM vagerenI sAthe vaimanasya eTale uMcAM mana karAvanArI thAya che. tathA saMsAracakramAM rakhaDAvavAmAM nimitta kAraNa strI che ema zAstro vAraMvAra jaNAve che. 316 cAkhela zreSTha viveka amRta je janoe te khare, sevela nArI tAsa vamana karAvatI miMDhala pare; nirlajajatA ati lobha sAhasa jaTha kapaTa azica e, nirdayapaNuM e sAta doSa nAranA saMbhArIe. 317 For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 dezanAciMtAmaNi ] artha-je manuSyoe uttama viveka rUpI amRtane cAkhyuM che eTale je vivekI manuSya che, A strI temanA te vivekanuM miMDhalanA daSTAMte vamana karAve che eTale vivekInA vivekanuM vamana karAvI avivekI banAve che. mATe strIne miMDhala sarakhI kahI che, kAraNa ke miMDhala phaLa khAdhelI vastune ulaTI karAvI bahAra kADhI nAkhe che. vaLI ghaNuM karIne strImAM rahelA nIce lakhelA A deze yAda rAkhavA. 1 nirlajajatA eTale lajajArahitapaNuM, 2 atilobha eTale ghaNe lebha, 3 sAhasa eTale gya vicAra karyA vinA kArya karavuM, 4 jUThuM bolavuM, 5 kapaTa eTale chaLa prapaMca karavA, 6 azAca eTale azuddhi athavA sva chatA rahitapaNuM ane 7 muM nirdayapaNuM eTale dayArahitapaNuM, 8 svacchedipaNuM, 9 kajIo vigere deze svabhAve ja prAye ghaNI strI jAtimAM jaNAya che. A bAbatane vistArathI samajavA mATe jarUrI daSTAMte yAda rAkhavA jevA che te TUMkAmAM A pramANe jANavA- * strI jAtinuM kSaTa jANavAne mATe eka vaiSNava strInI bIne yAda rAkhavA jevI che te TuMkAmAM A pramANe jANavI- karNikAra nAmanA nagaramAM eka moTA maMdiramAM mukuMdadevane viSNune) sthApana karelA che. joke temanI pUjA jUdI jUdI rIte kare che, ne cemAsAmAM jyAre mukuMdadeva zayyAmAM poDhe che, tyAre ghaNI strIo mahinA mahinAnA upavAsa kare che, temAM keTalIka strIo zuddha vratavALI hoya che, ne keTalIka strIo pAkhaMDa kare evI paNa hoya che, te pAkhaMDI strIo devanI pAse mahinAnA upavAsanI bAdhA le che, paNa bhUkhI rahI zakatI nathI, tethI dararoja rAtre rAtre cUramuM khAya che. eka vakhate rAtre te pAkhaMDI strIomAMnI eka strIne khAtI joIne mukuMdadeve (viSNu bhagavAne) pratyakSa thaIne pUchayuM ke he strI! tuM bahu kapaTI dekhAya (jaNAya) che, kAraNa ke mahinA mahinAnA upavAsanAM paccakhANa le che, ne dararoja rAte te tuM khAya che. tyAre te strI hAjarajavAbI hovAthI teNe turta hAjara javAba Ape ke he deva! jevA tame amArA svAmI kapaTI che, tevA ja ame tamArA sevaka chIe. tyAre mukuMdadeve (viSNu bhagavAne) pUchayuM ke huM kapaTI kaI rIte chuM? tyAre te pAkhaMDI bhakta strIe kahyuM ke tame badhAne to ema kaho cho ke comAsAmAM ame pAtAlamAM sUI jaIe chIe, te chatAM ahiM jema tame mAruM caritra jevA AvyA, tema rAtre te tame lekanAM caritra jevA nikaLI jAgaraNa kare che, e rIte divase pAtAlamAM sUI rahIne rAtre pharavA nikaLe che, te maDhethI lokane kahe che kaMI, ne kare che kaMI, tethI kahe bhagavAna! tame kapaTI kharA ke nahiM? te jyAre amArA svAmIdeva pote ja kapaTI hoya to pachI temanA pachI temanA bhakta ame sevaka kapaTI heIe, emAM navAI zI? jagatamAM kahevata che ke jevA deva tevA pUjArI" A hAjara javAba sAMbhaLIne mukuMdadeva prasanna thayA ane te strIne ghaNe vaibhava Apo. (laukika zAstranI A vAta che) ahIM daSTAMta pUruM thAya che. temAMthI samajavAnuM che ke strIo svabhAve ja mahA kapaTa doSathI bharelI hoya che. A vAta jarUra For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 [ zrI vijyapadhasUrikRtilakSyamAM rAkhIne vivekI dharma jIe tevI strIonA paricayathI alaga rahevuM, ane sadAcAra-saMteSamaya dhArmika jIvana gujArIne mAnavabhava saphala kare joIe. vaLI A strInI kapaTajAla kevI vicitra hoya che ? bhalabhalA samaju mAna ne paNa kaI rIte phasAve che? A bAbatamAM eka vezyAnI bInA paNa jANavA jevI che. te TuMkAmAM A pramANe jANavI-- kuMkumapura nAmanA nagaramAM hIraka nAmanA zeTha rahetA hatA. temane makaraMda nAme tIvra buddhizAlI dIkaro hato. te vezyAne tyAM kapaTa vidyA zIkhavAne mATe rahyo hato. tyAM te vidyA vigere zIkhI rahyo, tyAre kuTTinIe (vRddha vezyAe tenA bApa haraka zeThane te putra pI dIdhuM. ane kapaTa vidyA vigere zikhavavA nimite hIraka zeTha tene lakSa (lAkha piyA athavA sonA hAra) pramANa dravya ApyuM. ane te kaDhinIe zeThanI AgaLa jaNAvyuM ke-he zeTha ! A tamAro dIkaro ahIM ke dezAntaramAM (paradezamAM) keInAthI je ThagAya, te mAro daMDa karajo. A hakIkata thayA bAda pitAnI AjJA laI bIje divase makaraMda amarapura nAmanA nagaramAM gayo. tyAM rAjAne tene paricaya thatAM teNe rAjI thaIne makaraMdane rahevA mATe eka mahela Ape. tyAM rahIne karyo vikaya (mAlanI levaDa devaDa) kare che, ane sukhethI rahe che. ahIM cosaTha kaLAmAM kuzala evI eka madirA nAme vezyA rahe che. te madirA nAmanI vezyAne tenI vRddhAe (gharaDI vezyAe) kahyuM ke- A juvAna mANasa (makaraMda) paisAdAra jaNAya che. tethI tene tuM rAjI kara, ke jethI ApaNe ghaNI lakSmI pAmIzuM" vRddha vezyAnA A vacana sAMbhaLIne abhimAnathI madirAe kahyuM kemArI AgaLa moTA moTA kaThina manavALA bhegIo paNa calita thaI jAya, te A komaLa. manavALa vANiye te zA hisAbamAM ? hamaNAM A kAma sAdhuM chuM. ema jaNAvIne te madirAe makaraMdane bolAvavA eka dAsIne tenI pAse mokalI. te AvIne vinayathI kahevA lAgI ke he zeTha! ahIM madirA nAme mArI svAminI (zeThANI) che. jyAre teNe Apane joyA tyArathI te ApanI upara tIvra anurAga dhAraNa kare che. tethI tenI sthiti hAla kevI thaI che, te tame sAMbhaLo -ghaDIkamAM te suve che, ghaDIkamAM bese che, ane kSaNa vAramAM tene tammara (cakI) paNa Ave che. vaLI ghaDIkamAM bebhAnapaNe bola bela kare che.. ghaDIkamAM plAna vadanavALI thAya che. tathA AsapAsa joyA kare che. ane bhamyA kare che. temaja pathArImAM ALoTatyA kare che. muMjhAyA kare che, mUcha pAme che ane badhAnI upara krodha karyA kare che." A pramANe vistArathI vAta kahIne kasturI vigere uttama vastuothI sugaMdhita kareluM pAnanuM bIDuM teNe tene ApyuM, ane AvavAnuM vacana mAgyuM, makaraMde kAMIpaNa dAkSiNyatA rAkhyA vagara dAsIne spaSTa kahyuM ke -"AvI tenI je sthiti tuM varNave che tene mudo huM jANuM chuM. mATe AvI tArI vANInI yuktine upayoga bIje sthaLe karaje. " te sAMbhaLIne dUtI zyAma mukhavALI thaI gaI, ane teNIe vezyAnI pAse jaI namIne tene badhI hakIkata kahI. te gaNikA te sAMbhaLIne phALa cukelI vAMdarInI jema For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi ] 2574 vilakSa vadanavALI thaI gaI; tathApi kheda pAmyA vagara vAraMvAra khuzAmatanA zabdothI bharelA kAmadevanA asrarUpI patrA teNe mAkalyA. te paNa merUnI jevA nizcaLa makaraMda jarApaNu caLAyamAna thayA nahi. eka divase madirA gaNikAe pAtAnI khAsa dAsInI mAraphta kahevarAvyuM ke- tame teA pattharanI jevA kaThaNa che, paraMtu tamArA uparanA rAgane lIdhe atyaMta mRdu svabhAvavALI thai javAthI huM tamArA vinA jIvI zakIza nahi. tamane jANyA! tamArU kalyANa thAe. punarbhavamAM dana Apajo, huM have mRtyu pAmIza.' makaraMda te sAMbhaLIne kAMi paNa javAkha dIdhA vagara dAsInI pAsethI uDIne cAlyA gayA. dAsIe te badhuM tenI madirA vezyAne jaNAvyuM. pachI te gaNikAe pAtAnA Asa (jANItA) purUSonI pAse nagarathI dUra bahAranA bhAgamAM peAtAne ghera AvI zakAya tevI rIte bhayamAM eka suraMga kheAdAvI, ane bahAranA bhAgamAM bhUmi upara jamInanA eka paDa jeTaluM DhAMkaNu karAvyuM. te dvArane sthaLe tenI upara, lAkaDAM evI rIte goThavyAM ke dvAranI khabara paDe nahi. te pramANe taiyAra thayu tyAre snAna karIne, dAna daIne, meATA purUSA sAthe azva upara besIne citAmAM maLI maravAnA dekhAva karIne te tarapha cAlI. A bInA sAMbhaLIne 'A sAcu che ke jUThThuM' te peAtAnI najare jovA mATe veSa badalIne jyAM meLeA maLyA hatA, te jagyAe makaraMda paNa gayA. te citAnI pAse ja ubhA rahyo. te cakeAra jevI yuvAna vezyA paNa gheADA uparathI utarI kAMIka uMcI thaine melI:-" he paramezvara ! he leAkapAla ! huM makaraMda nAmanA niSThura vaNikaputra tarapha madanane jIte tevA tenA rUpa tathA guNuthI AkarSAI hatI, me tenI prArthanA paNa karI hatI; te makarade 'gaNikA mAtra mAyAvI hAya che ' tema kahIne mArI vinaMti gaNakArI nahi.. tethI nirAzA, viSAda tathA khedathI gabharAyelA ane muMjhAyelA mArA AtmAne huM tajI dauM... chuM. huM mahAjane!! tame jue! " A pramANe melIne teNe tarata ja citAmAM praveza karyo. gheADIvAra pachI tenA jANItA purUSAe agni saLagAvyeA. lAta mArIne bhUmipaTa khAlI nAMkhIne vezyA sukhethI ghera AvI, ane mAyAkapaTamAM kuzaLa evI te gaNikA sukhethI chAnI rIte gharamAM rahevA lAgI. makaraMda te te gaNikAnI A sthiti joine A badhuM sAcu mAnatA " are huM bahu niSThura, pApI, jaDabuddhi vALA chuM, " te pramANe pAtAne nidyate svagRhe AvyA. mahAjananA lAke paNa judI judI vicitra vAtA karatA svasthAne gayA. ahIM makaraMda khAtA nahAtA, sutA naheAtA, khelatA naheAtA, vilepana karAvatA nahAtA, snAna paNa karatA nahAtA, mAtra tenA du:khathI du:khI thaIne mRtyu pAmelAnI jema kAMI paNa kArya karyA vagara besI rahetA hatA. AMtare AMtare madirAne ghera jatA hatA. tene ghera madirAnA saMbadhIe te makaraMdanA dekhatAM audhvadaihika kRtyAdi ( maraNa pAchaLanI kriyA ) karatA hatA, dAnAdi ApatA hatA, tenA parijana vilApa karatA hatA ane hRdayamAM haNAyelI hAya tevI rIte tenI majhA bahu zAka vaDe gADha svare caMdana karatI hatI. A pramANe keTalAka divasa 33 For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 [ zrI vijyapadhasUrikRtagayA eTale tene viraha sahavAne asamartha evo te makaraMda ane kahevA lAge ke - huM madirAne viraha sahavAne asamartha chuM, tethI huM paNa agni vaDe maraNa sAdhIza (pAmIza) vRddhAe te hakIkata jANuM, tene vizvAsa Avyo, eTale pUchayuM ke:-"zA mATe marIza?" teNe kahyuM ke "tArI putrIe mArI uparanA sneha vaDe pitAnA dehanuM dahana karyuM. tethI have tenA viraharUpI agnine bUjhAvavA mATe citAne agni ja caMdanarasa tulya che ema mane lAge che." te sAMbhaLIne akA belI ke "amAre jANItA ane mAnIte eka jozI, che, tene pUchIne pachI jema rUce tema karaje." pachI akAe te jatiSIne belA, ane badhI marmanI vAta tene kahIne kheda pAmelA makaraMdanI pAse tene meka. makaraMde pUchayuM ke-"are jezI! madirAne vega mArI sAthe maLe che ke nahi? te barAbara tapasIne kahe, je ga maLatuM hoya te huM agnimAM paDIne maraNane zaraNa aMgIkAra karUM." te sAMbhaLI zaTharAja e te jezI bolyA ke -"tame phagaTa duHkha dharo nahi, eka pakhavADIA pachI te tamane ahIM ja maLaze." A pramANenAM tenAM madhura vacane sAMbhaLIne makaraMda rAjI thaye ane tene ghaNuM dhana ApyuM. pachI madirA taraphanI prItithI te nava daza divasa sudhI te tene ghera ja rahyo. eka vakhate rAtrInA samaye caMdramAM saMpUrNa khIlyo hato, navI khIlelI puSpakaLIothI AsapAsa sugaMdhI prasarI rahI hatI, pavana maMdamaMda vAte hato ane kAmadevanA bANonI vRSTi thatI hatI. te samaye madirAne prema saMbhArato makaraMda bolyo ke-"he priyA! tuM kayAM gaI? kayAM gaI?" AvuM te bela hatuM te samaye avasarane oLakhanArI vRddha mAtAe maheDhAmAM pAna cAvatI ane motI senA ane mANijyanA alaMkArothI zobhatI tathA motIonA samUhathI ujavaLa rahiNInA karatAM bamaNI manahara lAgatI, temaja uttama veta vastra dhAraNa karatI ane hAthaNInI jevI maMda gatithI cAlatI temaja jenA puponA gajarAthI hastakamaLa bhatA che evI madirAne makaraMdanI pAse mokalI. te Amatema jete have ane mehagarbhita vAkya bolato hato, tevAmAM to sAce sAcI pAse ubhelI madirAne teNe joI. makaraMde tene pUchayuM ke-"zuM tuM teja madirA cho?" teNe paNa madhura svaravaDe belI ke-"hA, huM teja madirA chuM." zreSThIe pUchayuM ke-"are! jagatanA jIvone uttama darzana ApavAvALI! tuM jIvatI thaIne kevI rIte AvI?" teNIe kahyuM ke-"are zRMgAra rasanA bhegI bhramara! tArA dhyAnamAM magna thayelI meM agnimAM paDIne tenI sAdhanA karI, tethI huM svargamAM gaI tyAM zake che gaurava sahita mArI tarapha joyuM ane kahyuM ke-"he sAtvika ziremaNi! je kAMI joItuM hoya te mAga." meM vijJapti karI ke-"je tame mArI upara rAjI thayA che te mArA matyadeha vaDe mane makaraMda zreSThI sAthe saMga thAya tema karI Apo, ke jenA anAdarathI meM A pramANenuM sAhasa karyuM che. te sAMbhaLIne te bhagavAna zake ke mane te vara ApIne svarga lekamAMthI ahIM mokalI che." For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ]. ( A pramANe sAMbhaLIne makaraMda A TAImane mahotsava tulya mAnavA lAgyuM. pachI te tenI pAse ja rahyo ane tenI sAthe bhoga vilAsa karavA lAgyA, tenAmAM ja citta lIna thavAthI te gaNikAe dhIme dhIme tenuM badhuM dravya laI lIdhuM. A bAbatamAM eka kavie kahyuM che ke "veThyAmAM ane kavitAmAM tallIna thayela mANasa rasanA AkuLapaNathI apazabda, vRttabhaMga tathA arthane kSayane jANa nathI." anukrame te nidravya thaI gaye. tyAra pachI vezyA tene bahu Adara satkArAdi karatI nahi. tene tyAM jyAre bahumAna maLatuM baMdha thayuM, tyAre marakaMde jANItA purUSanI mAraphata badhI hakIkta tenA pitA hIraka zreSThIne jaNAvI, te zreSThI A putranI vAta sAMbhaLIne bahu kheda pAmya ane kepa karIne tevI zikSA ApanAra kuTinI pAse jaIne kahevA lAgyuM ke"mArA putrane zIkhavavA badala Apela lakSa dravya tuM pAchuM Apa, kAraNake tArI pAse bhaNela chatAM paNa dezAMtaramAM gayela te AvI sAmAnya gaNikAthI paNa chetarAI gayo che." te kudinI paNa temanuM vacana dhyAna pUrvaka sAMbhaLIne bolI ke-he zeTha! "jIvatI avasthAmAM karelA prapaMcane te te avazya jItyo paNa mRtyu avasthA batAvIne karelA prapaMcane te jItI zako nahi, te paNa kheda karazo nahi, huM badhuM pAchuM lAvI ApIza, mArI sAthe tame te gAmamAM cAlo." A pramANe vicAra karIne te baMne te nagarIe gayA ane te nagarImAM praveza karyo. zreSThIe mane ane kudinIe DumIne veSa lIdhe ane potAnI dhAraNA badhA saMketa makaraMdane ekalA bolAvIne samajAvI dIdho. pachI eka divasa makaraMda zeTha madirAnI sAthe jAjama upara beTho hato, te vakhate tuma ane DumI tenI pAse gayA. ane makaraMdane joIne DumI kahevA lAgI ke-he putra! amane choDIne tuM kayAM gayo hate ? atyAra sudhI teM tArA samAcAra paNa mane kahevarAvyA nahi. have cAla ghera cAla. ane tArUM badhuM ; dhana kayAM ? A pramANe kahIne te rovA lAgI. A vAta sAMbhaLIne vezyAne parivAra paNa mege thaI gaye. ane vRddha vezyA vicAra karavA lAgI ke have AmAMthI kaI rIte chUTavuM ? kayAM javuM ? chevaTe nakkI karIne vRddha vezyAe te DUmIne ane makaraMdane kahyuM ke-tamAre Aje sAMjha gAMDA jevA thaIne badhuM dhana vigere laIne cAlyA javuM. ane pharI ahIM AvavuM nahi. A bInA banyA bAda putrane seMpIne DumI ane marakaMda tamAma dhana laIne pitAnA gAmamAM AvyA. ahIM hIrakazeThe pitAnI jagyAe makaraMdane nIkhe. ane zIkhAmaNuM daIne dIkSA grahaNa karI. tenI parama ulAsathI nirmala sAdhanA karIne te muktipadanA avyAbAdha sukha pAmyA. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. AmAMthI sAra e levAne ke strInI kapaTa kalAmAM phasAvuM nahi. ane tenA upara vizvAsa paNa rAkhe nahi. kAraNa ke-vizvAsa rAkhavAthI vagara te maravAno prasaMga Ave che. kAraNa ke tevA cAra pAnAmAM strInA vizvAsane paNa gaNyo che, kahyuM che ke 1 baMne pakSe traNe zabdonA judA judA artha samajI zakAya tevA che, For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapadvaritaanucitkrmaarmbhH-svjnvirodhH balIyasA spardhA // pramadAjanavizvAsaH-mRtyudvArANi catvAri // 1 // strI jAtinA svacchedipaNAne samajAvanArI mayUrikAnI bInA jANavA jevI che, te TUMkAmAM A pramANe jANavI:- vizAlApurI nagarImAM eka keli nAmanA gRhasthanI mayUrikA nAmanI strI ghaNI rakhaDela ane svachandI hovAthI dararoja rAtre bahu meDI ghera Ave che. eka vAra enA patie nitya rAtre meDI AvatI hovAthI ghaNe Thapake Ape, te vakhate te strI patinA sAmuM bolavA lAgI, ane ADA avaLA javAba devA lAgI, tyAre kekile kahyuM ke havethI je meDI AvIza te gharamAM pesavA nahiM dauM. A pramANe ghaNI vAra kahyA chatAM strI to jANe kaMIja kahyuM nathI ema jANuM rAtre meDI Ave che, pachI pAMceka divasa vItyA bAda kekila kamADa baMdha karIne sUI gaye ne mayUrikA rAtre moDI AvI. tyAre te bAraNAM ThokI ThekIne ughADavA mATe ghaNue bUma pADavA lAgI. A vakhate kekila sAMbhaLyA kare che. paNa bAraNuM ughADato nathI, tyAre ane thAkIne "havethI huM A pramANe nahiM karuM? vigere naramAzanAM vacane kahIne ghaNuM karagarI kAlAvAlA karavA lAgI te paNa bAraNuM na ughADavAthI mayUrikAne krodha caDhaye, ane manamAM nirNaya karyo ke-have huM mArA patine evI zikSA ApuM ke mane pharIthI A rIte satAvavAnuM ane Thapako ApavAnuM bhUlI jAya. e rIte vicAra karIne najIkamAM rahelA kUvAmAM eka mATe patthara nAkhI pote potAnA ghara pAse chupAIne ubhI rahI, te vakhate kUvAmAM pattharane meTo avAja sAMbhaLIne kekile jANyuM ke jarUra mArI strI mArA apamAnathI kUvAmAM paDI, jethI ekadama uThIne pADosI. ene jagADIne kUvAmAMthI strIne bahAra kADhavAmAM sarva sAdhana bhegAM karavA lAgyo teTalAmAM lAga joIne mayUrikA gharamAM pesI jaI bAraNAM majabUta baMdha karI meDA upara caDhI bArImAMthI badhI carcA joyA kare che. te vakhate kekila kUvA kAMThe AvI nIce vaLIne deraDuM kuvAmAM nAkhI halAvyA kare che. te vakhate mayUrikA bArImAMthI moTe avAje bolI ke are huM te kUvAmAM nathI paDI paNa kadAca tame paDI jaze, ane je mAre mATe ciMtavyuM te tamAre mATe thaze, mATe have je tamArAmAM baLa hoya te gharamAM Ave, A kutuhalathI bIjA ghaNAM loka bhegA thaI gayA ane strIne samajAvavA prayatna karyo, paraMtu keInuM kahevuM mAnyuM nahiM ane kahyuM ke mane dararoja doSavALI mAnIne bahu herAna kare che. mATe have je pitAnA hastAkSarathI "huM tane asaMtoSa nahiM upajAvuM" ema lakhI Ape teja gharamAM pisavA daIza, ane je lakhI ApyA chatAM mane herAna karaze te huM ApaghAta karIza. e pramANe kahevAthI lokoe kenilane samajAvI tevuM lakhANa karAvI ApyuM tyAre tene gharamAM pisavA dIdhe. AthI have te strI vizeSa svatandra banI bhaTakavA lAgI. A vAtane sAra e che ke strIo tuccha buddhivALI ane AgrahI svabhAvavALI For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] hovAthI patinI darakAra rAkhyA vinA svachaMdI banI maryAdA bahAra vate che, mATe samaju manuSyae evI maryAdA hAra vartanArI strIo pratye moha rAkhe e vyAjabI nathI. strI jAti potAnA svArthanI khAtara patinuM hita bagADe che. A bAbatamAM vIraka sALavInI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI - candrikA nagarImAM strInA kahyA mujaba cAlanAra vIraka nAme sALavI rahe che. te eka vAra moTuM kASTa kApavAne vanamAM game tyAM kaSTa kApatAM te vRkSanA adhiSThAyaka deve kahyuM ke A mAruM vRkSa kApIza nahi, ane tenA badalAmAM tyAre je joIe te mAgI le, tyAre A sALavI strIne AdhIna hovAthI huM strIne pUchI AvuM ema kahI ghera AvI strIne deva tuSTa thayAnI vAta jaNAvIne kahe che ke mAre deva pAse zuM mAgavuM ? tyAre strI vicAre che ke je dhana delata mAgIzuM te dhanavAne jUnA gharane jUnI strI ane jUnA mitrane nAza karI navuM ghara bAMdhe che, navanavI strIo paraNe che ane navA vaibhavazALI mitro kare che, mATe dhana dolata mAgyAthI A mAre pati navI strIo paraNaze te huM aNamAnItI thaIza, ane mAre dAsInA jevuM jIvana gujAravuM paDaze, mATe vicAra karIne kahyuM ke ApaNe dhanadelatanI jarUra nathI, phakta tame salAmata raho teja basa che, mATe tame jevA cho tethI bevaDA thAo evuM mAgajo. A pramANe strInI salAhathI vIraka zALavIe vyaktaradeva pAse jaI pitAne bevaDA karavAnI mAgaNI karI, tyAre vyantara deve bevaDA rUSTa puSTa na karatAM jevuM zarIra hatuM tevAMja be zarIra banAvyAthI kaI vicitra rUpavALe thaI nagaramAM praveza karatAM leke A vicitra rUpa jevA bhegA thayA, ne A manuSya nahiM paNa koI rAkSasa ja ApaNuM nagaranA lekIne khAvA mATe Ave che ema vicArIne lAkaDI muThI patthara vigerenA ghA karI tene mArI nAkhyo. ahIM daSTAMta pUruM thAya che. temAMthI sAra e le ke ghaNuM karIne strIo pitAnA svArtha pUratA ja vicAra karanArI ne tuccha svabhAvavALI hoya che, mATe vivekI purUSoe strIne AdhIna banI strInI salAha pramANe na cAlavuM; parantu uttama DAhyA purUnI salAha pramANe vartavuM joIe. tuccha buddhine laIne strI jAti vagara vicAryuM kAma kaI rIte kare che. A bAbatamAM madana maMjarInI bInA jANavA jevI che, te TUMkAmAM A pramANe jANavI- kAMcanapura nAmanA nagaramAM sakala nAmanA zeThane madanamaMjarI nAmanI putrI hatI. tene vasaMtadhvaja zeThanA putra makaradhvajanI sAthe paraNAvI hatI, eka vAra te putrI sAsarethI pitAnA ghera AvI ghaNA divasa rahI. te vakhate yovana avasthAnA vikAronA vazamAM paDIne te parapurUSamAM Asakta thaI gaI. tethI tene sAsarUM yAda paNa AvatuM nathI, ne tyAMthI ke tene teDavA Ave to paNa tene sAsare javAnuM gamatuM nathI. tyAra bAda ghaNuM divase teno pati makaradhvaja madanamaMjarIne teDavA AvyuM, te vakhate paNa hamaNuM mArI tabIyata narama che, vigere kAraNathI mAre javuM nathI, ema bahAnAM batAvavA lAgI. chatAM mAtApitAnA Agra For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26re ( zrI vijayapadhasUrikata hathI sAsare javA taiyAra thaI ane tyAMthI baMne jaNa nIkaLyAM. rastAmAM be traNa divasa gayA bAda mArgamAM jaMgalane viSe eka kUve AvyA tyAM gADuM choDI baLadane chUTA caravA mUkI makaradhvaja kuvAmAMthI pANI kADhe che, teTalAmAM parapurUSamAM Asakta thayelI te madanamaMjarIe pAchaLathI lAga joIne dhakako mArI patine kUvAmAM nAkhI dIdho, ane page cAlatI pitAne ghera jaI teNIe kahyuM ke-gADA baLada sahita mArA patine cera leka laI gayA vigere banAvaTI vAta kahIne mAtApitAne samajAvI piyaramAM rahI ane svacchedipaNe vartavA lAgI. A bAbatamAM hitazikSA he yAda rAkhavA jevo che, te A pramANe- strI pIyara nara sAsare, saMjamiyA thIra vAsa che e traNa hoya alakhAmaNA, je kare thIra vAsa che 1 che have makaradhvaja kUvAmAM paDe te ja vakhate tarIne eka sArA sthAnamAM beThe che. teTalAmAM bIjA keI musAphare e raste thaIne jatA hatA teoe tene bahAra kADhaye, ane te pitAne ghera gaye. mAtApitAe pUchatAM kahyuM ke mArgamAM cora leka sarva lUMTI gayA ane mArI strI kayAM nAzI gaI te khabara nathI. tyArabAda traNeka varSa vItyA pachI pharIthI makaradhvaja sAsare teDavA gayA. te vakhate sAsu sasarAe prathamanI vigata pUchatAM je pramANe putrIe kahyuM hatuM teja pramANe kahyuM. madanamaMjarIe pitAnA patine A uttara sAMbhaLIne tene khAtrI thaI ke mArA patie jarA paNa mArI vAvaNI karI nathI jethI te patinA upara bahu premavALI thaIne pharIthI sAsare AvI. banne jaNa eka bIjA pratye snehabhAva rAkhIne zAMtithI rahyA ane kAlakrame te baMnene putrAdi parivAra paNa thaze. have A makaradhvaja putranI sAthe vAta karatAM karatAM ghaNI vAra "kahevA karatAM na kahevuM sArUM" ema bele che, tethI putrae eka vAra A vAkyanuM rahasya jANavAne mATe bahu Agraha karavA chatAM pitA kahetA nathI tethI be traNa divasa lAMghaNa karIne Agraha karyo. tyAre anta potAnI vItelI vAta kahI, e sAMbhaLI eka alapa samajavALA nAnA putra mAne pUchayuM ke te kaI vAra mArA pitAne kUvAmAM nAkhyA hatA ? A vacana sAMbhaLatAM ja mArI chAnI vAta mArA patie putranI AgaLa pragaTa karI dIdhI ema jANIne udAsIna banI sUI gaI ane ati lajajAthI hadaya bheda thatAM maraNa pAmI. pitAe putrone bahu Thapake A ke nA kahyA chatAM mArA vAkyanuM rahasya jANavA tame Agraha karyo, tenuM A aniSTa pariNAma AvyuM che ane tame tamArI mAtAne mArI nAkhI. tyAra bAda makaradhvaja vigere sagAe madanamaMjarInI maraNa kriyA karI. ane zeka dUra karIne zrI jinadharmanI nirmala sAdhanA karIne svarge gayA. A vAtano sAra e che ke strIe patine marma ane patie strIne marma ( guNavAta) kadI khulle pADa nahiM, kAraNa ke marma khulle karavAthI te atyaMta lajajAvaMtane For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] . 263 maraNa ApanAra thAya che. eTaluM ja nahiM parantu kaI pArakAnI chAnI vAta paNa ughADI pADavI nahiM, temAM paNa strInI chAnI vAta te kadI paNa ughADI na pADavI. vaLI pitAne tyAM vadhAre rahevAthI strI jAtinuM svaccheda vartana vadhe che. enAja pariNAme madana maMjarIe patine kUvAmAM nAMkhyo hato. strIne aneka dezemAM svachaMda vartanane paNa deSa tarIke gaNeluM che. svachaMda vartanano artha eja thAya ke marajI pramANe cAlavuM. Ama karanArA che potAnuM ane bIjAnuM paNa ahita kare che, ema samajIne "gharanA kAryamAM guMthAya, te ja strI jAti saddhavartananI maryAdA jALavI zake che " A hitazikSAne anusAre gharanA kAryane je strI jAtine vizeSa seMpavo joIe. kAraNa ke ema karavAthI tenuM mana avaLe raste jAya nahi, ane kadAca jAya te jaldI ThekANe jarUra AvI zake che. A bAbatamAM jinadatta zeThanA putranI strInI bInA jANavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI. zrIdatta nAmanA nagaramAM jinadatta nAme zeThane mATe putra kamAvA mATe paradeza gaye. tyAM te ghaNe vakhata rahyo, tethI tenI zrImatI nAmanI strI patine ghaNu vakhatane viyAga sahana karI zakI nahi ne malina bhAvavALI thaI. teNIe A vicAra tenI pADozamAM rahenArI eka vRddha DosIne samasyAmAM A pramANe jaNAvyuM ke - gajaripu tasaripu tAsariyu-ripu ripu vRkSa milAya, harizagyA putrI taNe-suta pIDe muja mAya (kAya) 1 | AthI eNe jaNAvyuM ke mane kAma paDe che. kharekhara kAmI che kAmavAsanAnA pApane laIne A rIte bIjAnI AgaLa potAnI lajajA choDe che, eTaluM ja nahi paraMtu keTalAka kAmI jano te bIjAnAM apamAna bharelA vacano paNa sahana karI le che. A bAbatamAM prasaMge kRSNa vAsudeva ane satyabhAmAnI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI. eka vAra kRSNa satyabhAmAne mahele pAchalI rAtre gayA ne baMdha karelAM bAraNuM ughADavA mATe nizAnI karatAM (bAraNuM khakhaDAvatAM) aMdarathI koNa che? ema satyabhAmAe pUchayuM. A bInAne anusarato eka chape kavie kahyo che te A pramANe satyabhAmA ghare kahAna, AvI pazcima rAte, pUche nArI tuM keNa, huM mAdhava nija jAte. 1 mAdhava te vanamAMhi, cakI cakI te kuMbhAraha, dharaNIdhara te zeSa, ahiripu garUDa apAraha. hari kahetAM te vAnare, kavaNa purUSa AvyA sahI, kavi RSabha kahe nara kAmavaza kyA zyA vacana ame nahi 1 artha-satyabhAmAne ghera kRSNa pAchalI rAte AvyA, tyAre gharamAMthI satyabhAmAe pUchyuM ke tuM keNa che? tyAre kRSNa kahyuM ke huM mAdhava jAte pote chuM. strI kahe mAdhava te For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 | zrI vijayapavarita vanamAM hoya (ahiM strIe mAdhava eTale vasaMtanA lakSyathI hAMsI karI), tyAre kRNe kahyuM ke huM cakrI viSNune caratna hoya che tethI cakI) chuM, tyAre strIe hAMsI karI ke cakrI kuMbhAra kahevAya. kuMbhAra cakane eTale vAsaNe banAvavA mATe pheravAtA cAkane-paiDAne adhipati che, tyAre kRSNa kahyuM huM dharaNIdhara (pRthvIne rakSaka) chuM tyAre strIe hAMsI karatA kahyuM ke dharaNuM dhara te zeSa nAga che (kAraNa ke zeSa nAge potAnA mAthA para A pRthvI dharI rAkhI che ema lokaprasiddhi che), tyAre kRSNa kahyuM ke huM ahiripu (kALInAgane zatru chuM) tyAre strIe hAMsI karI ke ahiripu te garUDa che. kAraNa ke sarpane zatru garUDa che te ahIM atyAre na Ave. tyAre kRNe kahyuM ke huM hari (viSNu) chuM, tyAre strIe hAMsI karI ke hari eTale vAnara e artha thAya che, te atyAre zuM kAma Ave ? ane te kaNa ahIM Avyo chuM ? e rIte jANuM joIne hAMsI karIne kRSNane gharamAM dAkhala karyA. A pramANe viSNue jema potAnI mAna maryAdA gaNakAryA vinA zrInAM hAMsI vacano sAMbhaLyAM, tema A zrImatIe paNa pitAnI maryAdA cheDIne DosIne potAnI kAmAturapaNAnI vAta jaNAvI. vaLI bIjI vAta e che ke, jIo navarI thAya, tyAre ja tene aneka kuvicAro pragaTa thAya che, jethI A zrImatI paNa gharanA kAmadhaMdhAmAM cittavALI na hovAthI ja kAmAtura rahe che, A saMbaMdhamAM yAda rAkhavA jevI eka samazyA A pramANe jANavI. kanyA kAya kumArI ghaNI, kRpaNu lacchI vAdhe zyA bhaNI che cADI tAta kaho kema kare, traNa uttara dhra eka akSare. 5 1 !! artha-kumArI kanyAnI kAyA kema ghaNI vadhatI jAya che ? tathA kRpaNanI lakSmI kema ghaNuM vadhe che? temaja strIo cADI kema kare che? eTale pArakI niMdA kema kare che? he pitAjI ! A traNe praznano uttara eka ja zabdamAM Apo. tyAre pitAe uttara Ape ke "navarI" kAraNa ke kumArI kanyA navarI eTale vara vinAnI hovAthI ghaNI vadhe che, ane kRpaNanI lakSmI paNa vaparAtI nathI tethI navarI (kAma vinAnI paDI) rahe che tethI vadhyA kare che, ane strIo paNa navarI (kAmakAja vinAnI) hoya te lokanI niMdA karavA mAMDe che. traNa bhegI thAya te brahmAMDa pheDI nAMkhe. e pramANe A dhanavAna zeThanI putravadhU paNa patinA viyegavALI che. ane gharanA kAmakAjamAM satata joDAyelI rahetI nathI, mATe tene manamAM kuvicAro pragaTa thAya che. te kAmAtura banI DosIne potAnI kAmazAntine upAya karavA jaNAve che. ahiM DesI paNa prauDha vicAravAlI TharelI hovAthI zeThane (zrImatInA sasarAne) ekAntamAM lAvIne kahe che ke--tamArI putravadhu ghaNA vakhatathI patinA viyegavALI che, temaja yauvana vayavALI che, ane tamArA gharamAM aneka nekara cAkara ane sAsu paNa hovAthI te putravadhU (chokarAnI vaha) kaMI kAmakAja karavAmAM guMthAyelI rahetI nathI mATe vicAra kare ke AvA saMgamAM For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 265 navarI ane aNaghaTatA vicAro Ave temAM strIne ja kevaLa deSa kema gaNAya? mATe tamArI vahu have manane vaza rAkhI zakatI nathI, to tene gya upAya e che ke ene rAta divasa gharanA kAmamAM evI guMthe (jeDI da) ke jethI tene (vahune) ghaDInI paNa phurasada na maLe ane kuvicAre na kare. A pramANe DosIe kahelI sarva vigata dhyAnamAM laIne zeThe ghera AvI turta ja sarva parIvArane zeThANune ane vahune rUbarUmAM bolAvI kRtrima krodha karIne zeThANane kahyuM ke gharamAM samajaNa vahu AvyA chatAM te gharanAM vaitarAM jyAM sadhI karIza ? ane gharanA kAmakAjamAM vaDane kema samaja pADatI nathI ? kema tyAre ekalIne ja badhA gharanI mAlakI bhogavavI che ne? ane gharamAM vahanuM kaMI cAle nahi ? mATe have tAre tevuM mAlakIpaNuM cheDI devuM paDaze ane gharano sarva kArabhAra vahune seMpI de, paisA TakA jene je joIe te vahune pUchI pUchIne levA ane kaMI paNa lAvavuM ke mekalavuM hoya te vahune pUchIne ja karavuM, tArI kuMcIo vahune seMpI de ane tyAre paNa ghaNA kAmamAM vahune pUchavuM, sarva parivArane paNa hukama karI dIdhuM ke AjathI tamAre kaMI paNa kArya hoya te vahune pUchIne ja karavuM, ane zeThe sarvanI samakSa ja zeThANIe rAkhelI gharanI kuMcIe vahune saMpAvI dIdhI. gharanA kArabhArane A ekAeka palTo thaye jANI sarvanA manamAM Azcarya thayuM. ane vahune Azcarya sAthe harakhane pAra rahyo nahI. eTale te rAjI thaI gaI. ane have gharanI mAlika pite banI tethI te (putravadhU) gharanA kAryamAM eTalI badhI guMthAI gaI ke keInI sAthe tene nirAMte vAta karavAnI paNa phurasada maLatI nathI te aNaghaTatA vicAro upajavAnI te vAta ja zI ? A pramANe keTalAka divasa vItyA bAda zeThe DesIne vahunA (vartamAna-hAlanA) vicAro jANI levA kahyuM. tyAre DosIe eka divasa vahune bolAvIne ekAntamAM pUchayuM ke te mane pahelAM je vAta karI hatI te bAbatane upAya meM goThavI rAkhe che mATe je tuM kahe to Aje ja te upAya karIe. tyAre vahue kahyuM ke he DosImA! have te te bAbatanI vAta ja zI ? hAre mAthe gharane badho kArabhAra AvI paDe che tethI have te mane palaka (kSaNa) vAranI paNa phurasada nathI ne tethI tevA kuvicAra paNa pragaTatA nathI, e vicAro te huM pahelAM navarI nakAmI besI rahetI tethI ja AvatA hatA. ane have mane jarA paNa navarAza maLatI nathI. e pramANe kAmakAjamAM guMthAvAthI A strInA kharAba vicAro aTakI gayA ane zeThane paNa DesIe vahunA vicAra jaNAvavAthI nirAMta thaI. ahIM draSTAMta pUruM thAya che. AmAMthI hitazikSA e male che ke kAmakAja vinAnA navarA mANasane ja duSTa vicAre AvyA kare che. mATe sAdhu purU paNa potAnA jJAna dhyAnanI kriyAomAM rAta divasa guMthAyelA rahe te temane sAdhupaNAthI bhraSTa thavAne prasaMga na Ave tema gRhasthamAM paNa purUSa ke strIo pita pitAnA kAmamAM guMthAyelA rahe te pArakI niMdA kuthalI kare nahiM, viSayavAsanAomAM mana jAya nahiM ane duSTa kAryo thatAM aTake. mATe sarva vAtane sAra e ke bhaviSyamAM duHkhadAyI viparIta dene aTakAvavA mATe pitApitAnA kAryamAM guMthAI 34 For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadrasUrikRta rahevuM. eTale navarA besI rahevuM nahiM. kahevata paNa ema jaNAve che ke navare nakheda kADhe beThe taraNuM teDe, ane deSane maTADavAne rAmabANa upAya eja che ke hamezAM sArA sArA dhArmika AlaMbananI sevA karavI joIe. jethI manamAM sArA vicAra Ave ane vacana paNa hita mita priya bolAya tathA kAyAthI sArI sArI kriyAo karI zakAya. kAraNa ke AtmA nimittavAsI che ema jANavuM. bhavya jIvoe A dRSTAMtenuM rahasya dhyAnamAM rAkhIne meha rAjAnA paMjAmAMthI chUTavAne jarUra prayatna kare. ane strInA de tarapha lakSya rAkhIne manane te raste jarUra aTakAvIne dhArmika AlaMbanemAM jeDI devuM. 317 nava lekamAM strInA dareka avayavanuM apavitrapaNuM jaNAve che - je je jaNAye deSa saghaLA teha te ahiM rahyA, Ima viveka vicArathI vairAgyavaMta tarI gayA, he jIva! AMkhe nAranI te mAMsanA geLA khare, azuci mAMsa bharela che A kAna ne mukha Ima are, 318 , artha -e sAta deSanI vAta to dUra rahI paraMtu jagatamAM je saghaLA doSa dekhAya che te sarva deSo mAM rahelA che evA prakAranA vivekavALA vicArathI eTale bhAvanAthI (AvI bhAvanA bhAvIne) vairAgyane pAmelA bhavya che A saMsAra samudrane tarI gayA che. he jIva! tuM vInI AMkha joIne tenA upara mohI paDe che. paraMtu te AMkhe kharekhara mAMsanA goLA che, te sivAya bIjuM kAMI nathI. vaLI tenA kAna tathA mukha je tArA hRdayane ghaNu AkarSaka (kheMcanArA) lAge che te apavitra mAMsa sivAya bIjuM kAMI nathI. evA prakAranI he jIva! tuM adhyAtmabhAvanAne vicAraje. 318 mahI mana raMjana kare A gAla e paNa carma che, hADa rUpa kapAla tevuM azucithI ja bharela che, carmane ne hADakAne TukaDA A nAka che, rAga kAraNa hoTha paNa be mAMsapezI rUpa che. 319 atha-vaLI strInA gAla je viSayI purUSanA manane AnaMda ApanAra che te cAmaDI sivAya bIjuM kAMI nathI, mATe temAM meha pAmavA jevuM kAMI nathI, vaLI tenuM je kapAla tane suMdara jaNAya che te paNa hADakAnuM che ane apavitra mAMsathI bhareluM che. vaLI A nAka je ghaNuM mehaka (moha upajAvanAra) lAge che te paNa cAmaDAM ane hADakAMne ja kakaDo che. vaLI strInI upara tane rAga thavAmAM kAraNa rUpa haTha ke je paravALAM sarakhAM lAla jaNAya che te paNa be mAMsapezInA banelA che. arthAt strInAM A badhAMe aMge hADakAM, For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] mAMsa ane cAmaDInAM ja banelAM che, mATe tene joIne rAcavA jevuM (rAjI thavA jevuM) kaMI nathI. 319 lALathI ja bharela te suMdara jaNAtA dAMta A, asthi kerA khaMDa kamasara vibudha manamAM mAnatA; hArda tama rUpa nAra kerAkeza pAsa vicAravA, mAMsa kerA piMDa stana durgaMdhamaya mana mAnavAM. 320 artha:-vaLI strInA A dAMta je suMdara jaNAya che ane jene zRMgAra zAstramAM mohI janee dADamanI kaLInI upamA ApI che te te lALathI bharelA hADakAnA kakaDA che ane te anukrame hArabaMdha gaThavelA che, e pramANe vivekavaMta paMDita purUSa strInA dareka aMgano hArda eTale bhAvArtha vicAre che. vaLI strInA kezapAza eTale vALa jene sarpanI upamA ApI che te viSayI janonA hadayanA aMdhakAranI zreNinI jevA jANavA. vaLI viSayI purUSane atyaMta AkarSaNa karanArAM je be stana te mAMsanA be piMDa (geLA ) che ane bahuja durgadhathI bharelA che e pramANe vicAravuM. 320 carmathI DhaMkAyelAM be hADakAM rU5 A bhujA, tevA karAdika jANa emAM AtmahitanI zI majhA ; udara viSTAdika padArtha gaNe bhareluM jANIe, azuci saMgharanAra zreNibiMba nitya vicArIe. 321 artha --AnI be bhujA eTale bAhu (khabhAthI kAMDA sudhIno bhAga) te paNa be hADakAMnA lAMbA khaMDa che ane mAMsathI bharelA che tathA cAmaDIthI DhaMkAelAM che. tevA karAdika eTale hAtha (hathelI) vagere te paNa tevAja eTale hADakAM ane mAMsanA banelA jANavA. mATe vivekI jIvane AvI azuddha vastuomAM Atmahitane AnaMda kayAMthI maLe? vaLI strInuM peTa viSTAdikathI eTale maLa mUtra vagere apavitra padArthonA samUhathI bhareluM che ema vicAravuM, tathA zroNibiMba eTale nitaMba athavA keDane pAchale bhAga te azucine saMgharanAra eTale azucine bhaMDAra che e pramANe vivekI jIve haMmezAM mehanuM jora ghaTADavAne mATe jarUra vicAravuM joIe. 321 sAthaLa bharela vasAdithI te kima hare mana vibudhanAM, paga pAMjarAM be snAyu AdikanAM gaNe Ima sajjanA; vacana kAluM mAranArUM chera jevuM nAranuM, zukra zeNita janita tana A geha dvAdaza dvAranuM. 322 For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra64 ( zrI vijyapadrasUrikRtamala bhareluM cAmaDIthI zobhatuM tenA vinA, vairAgya ati pragaTAvatuM manamAMhi te mAhitataNa hAruM zarIra paNa tehavuM Ima tattva khuba vicAratA, saMkalpane viNasAvatA bhavi jIva moha harAvatA. 323 artha:-vaLI strInI be sAthaLe (keDathI nIcene DhIMcaNa sudhIne bhAga) te vasAdika eTale carabI tathA lehIthI bharelI che te vibudha eTale samaju purUSanAM manane kevI rIte haraNa kare-AkarSe ? arthAta na ja AkarSe. vaLI sajjana purUSa strInAM be pagane -naso vigerethI banelAM be pAMjarAM jevA mAne che. vaLI strInuM kAluM kAluM suMdara vacana paNa jhera jevuM vicAravuM. kAraNa ke te suMdara vacanamAM phasAIne viSayI jIvo maraNane zaraNa thAya che. vaLI strInuM A zarIra rUpI ghara vIrya ane lehI e benAM mizraNathI baneluM che ane be AMkha, be kAna, nAkanAM be chidra, mukha, be eni, be stana ane gudA e 12 dvAravALuM che, ke jemAMthI haMmezAM azucine pravAha vahyA kare che eTale A bAra dvAre karIne strInA zarIramAMthI haMmezAM azuci jharyA kare che. AvuM zarIra te upara vIMTAelI cAmaDIthI ja zebhAyamAna lAge che, paraMtu je A suMdara jaNAtA zarIra uparathI te cAmaDI dUra karavAmAM Ave te mehita thaelA manuSyanA manamAM paNa e zarIra ghaNA vairAgya bhAvane upajAve che. vaLI he jIva! tAruM pitAnuM A zarIra ke jenI tuM bahu kALajI rAkhe che te paNa tevA azuci padArthathI bhareluM che, e pramANe deha tatvane kharo vicAra karanArA bhavya jIva saMkalpane eTale viSayabheganA vicArane dUra kare che ane mehane harAve che eTale meha temane kAMI paNa kharAba asara karI zakato nathI. 322-323 vAyunI jima cala mana nArI taNuM mana vibudhatA, upajAvatuM nA rAga lava paNa Ima vicAre tehanA; jaLamAM paDelA caMdranI jima citta nArInuM are, pakaDAya nA sura mukti sukha visAvanArI A khare. 324 atha-paMDita purUSa ema vicAre che ke strInuM citta vAyunA jevuM capala hoya che. eTale vAyu jema eka ThekANe sthira nahi rahetAM pharyA kare che tema strInuM mana paNa judA judA purUSa tarapha AkarSAya che. tethI teonA manamAM capala cittavALI strI jarA paNa rAga upajAvI zakatI nathI. kAraNa ke te samaju purUSa evuM vicAre che ke nArInuM citta to pANImAM paDelA caMdranA pratibiMbanA jevuM che. tethI jema te caMdranuM biMba pakaDI zakAtuM nathI tema strInA manane vaza rAkhI zakAtuM nathI. temaja strIne bhAva paNa For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 29 samajI zakAtA nathI, mATe A strI kharekhara sura eTale devatAnAM tathA muktinA eTale meAkSanAM sukhane viSNusAvanArI eTale nAza karanArI eTale sarva sukhane aTakAvanArI che. 3ra4 ne dekhADanArI nAra A, naraka kerA mA tAsa saMsage lahe sukha gaMdha paNa nA prANio; AvI ramAmAM kANu rAkhe sneha raja paNa jANatAM, vacce bhUmi paTaha jevA savi vilAse| mAnatA. 325 artha:--vaLI A zrI naraka gatinA mArgane dekhADanArI che, kAraNa ke strIne viSe Asakta thanAra manuSya viSaya bhAga karavAmAM sAya che ane tethI pApakarmano aMdha karI narake jAya che. vaLI te strInA saMsage eTale sAkhatathI kharA sukhanI gaMdha paNu eTale talabhAra paNa sukha jIvAne maLatu nathI, te chatAM mehune lIdhe ajJAnI jIvA sukha mAne che. mATe jeoe *InA sarva vilAsA tathA viSayabhAge vadhyabhUmi eTale vadhanuM sthAna eTale zULI athavA phAMsI devAnu sthAna tenA paTaha eTale DholanA jevA evA manamAM niNaeNya karyo che, tevA kayA purUSaSa pUrve kahelA svarUpavALI ramAmAM eTale strImAM jarA jeTale paNa sneha rAkhe ? arthAt na ja rAkhe. tAtparya e che ke--jema mANasane vadha karavA mATe athavA zULI ke phAMsI devAnI hoya tyAre Dhola pITIne sarva mANasAne jAhera karavAmAM Ave che ke A mANusane vadhasthAnamAM lai javAmAM Ave che, tevI rIte vilAse paNa jAhera kare cheke srImAM Asakta thanAra manuSyane ame vadhyabhUminA jevI narakagatimAM lai jaie chIe. ema vilAsAne vadhyabhUminA DhAlanA jevA mAnIne nirmala vaiAgyavALA bhavya jIvA strImAM lagAra paNa prema rAkhatA nathI. 325 gAndhava saMgIta rUdana jevuM jima vivekI nara mane, nArI dana pragaTa karatu tema karUNA bhAvane; sAnnipAtikane kupayyAhAra sadRza vilAsa A, ima vicAre tehane na kadI muMjhAve A ramA. 326 aH--gAdharva eTale devatAi gavaiyAe, temanuM saMgIta-gAyana jema vairAgyavaMtane rUdana jevuM lAge che tema strInuM dana uttama vivekI eTale vairAgyavaMta manuSyanA manane viSe tIvra eTale atyaMta dayAbhAvane pragaTa kare che. eTale teo vicAre che ke-ahA ! jagatamAM sarvAM manuSyA strInA zarIrarUpa pAsamAM mRgalAMnI mAphaka sAyalA che, vaLI sAnnipAtikane eTale jene muMjhArA athavA tridoSa thaelA hAya te sannipAta rogavALA manuSya jo kupaaAhAra eTale nahi pAcana thAya tevA nukasAnakAraka AhAra jame teA te AhAra tenA For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 [ zrI vijayapadhasUrikRtaregamAM ekadama vadhAre karI tenuM maraNa najIka lAve che tevA kupacya AhAranA jevA A vilAsa eTale strIo sAthenA viSayo che, A pramANe vicAranArA manuSyane A strI kadApi muMjhAvI zakatI nathI, eTale te purUSane strI kadApi pitAne vaza karI zakatI nathI. ahIM strInI niMdA karavAne muddo nathI, paNa purUSane AsaktibhAva ghaTADavA mATe dezanI tathA aMga tatvanI vicAraNuM madadagAra nIvaDe che ema samajIne atyAra sudhInI hakIkata jaNAvI che. zrI bhAvanA kalpalatAmAM meM A bAbatane spaSTa khulAso bahu vistArathI karyo che. tethI ahIM TuMkAmAM jaNAvyuM che. 3ra6 AtmAnaMdI jIvonuM svarUpa jaNAve che - prathama cha ima vicArI viSayasaMgI nA bane, saMtoSamaya jIvana gujArI sAdhatA jinadharmane manuja bhava saphala kare jhaTa pAmatA zivazarmane, sevanArA raMgathI e zreSTha vidvanmArgane. 3ra7 artha_emAM pahelA naMbaranA cho eTale AtmAnaMdI jI upara kahI gaela strInA zarIranuM svarUpa jANIne viSayasaMgI eTale kAmagamAM AsaktivALA banatA (prema rAkhatA) nathI. vaLI saMtoSamaya eTale lobhane tyAga karIne pitAnuM jIvana sukhazAntithI gALe che ane parama ullAsathI jena dharmanI sAdhanA kare che. A pramANe vatIne pitAne manuSyabhava saphaLa kare che, tathA uttama ane vidvAna purUe AcarelA A (je AgaLa kahevAze, te) mArgane raMgathI eTale AnaMdathI sevanArA bhavya che jaldI zivazarmane eTale makSasukhane meLave che. 3ra7. be lekamAM paMDita purUSanA mArganuM svarUpa jaNAve che - kalyANa pathe AgrahI na kare vikalpa cittamAM, vividha niSphala AvatA kadI je abhAvita bhAvamAM te na niSkAraNa vade bAliza taNA sahavAsathI, bele kadI paNa nA kare nihetu budhajana niyamathI. 328 artha -uttama vidyAvaMta paMDita purUSa kalyANa paMtha eTale AtmAne hita karanAra mArgamAM Agraha rAkhe che. ane budhajana eTale DAhyA manuSya manamAM nakAmA judA judA prakAranA saMkalpa vikalpo eTale vicAra karatA nathI. kadAca abhAvita bhAvamAM eTale avirati bhAvamAM (viziSTa guNarahita dazAmAM) niSphaLa eTale nakAmA vicAra Ave, te paNa te kAraNa vinA keInI AgaLa jaNAvatA (belatA) nathI. vaLI kadAca bAliza eTale mUrkha lokenI For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 271 sobatathI te nakAmA AvatA durvicAre balIne jaNAve, te paNa khAsa kAraNa vinA ni te (egya vicAranA) pramANe vartana karatA nathI. e pramANe DAhyA manuSyone cittanI caMcaLatAthI kadAcit durvicAra Ave kharA, paraMtu te kaIne kahe nahi, tema te vicAre pramANe anAcAramAM pravRtti karI te durvicArene saphaLa na banAve paNa niSphaLa banAve. tAtparya e ke traNa vegamAMthI kadAca temane mana bhega kAbumAM na rahe te paNa vacaga ane kAyayegane te kAbumAM rAkhIne kharAba veNa uccAre nahiM ne teo asadAcAramAM pravRtti kare ja nahi. 328 je kare nihetu kiriyA te viNase vibudhatA, svavikalpa jalpA caraNa kerI bhAvavI nita saphalatA; nA buddhi pahoMce jyAM tihAM levI salAha vibudhataNI, karUNA karI teo sudhAre bhUla savi pUchanAranI. 329 artha:-je nihetu eTale hetu samajyA vinA kriyA kare eTale pite je kriyA kare che te karavAnuM zuM kAraNa che te samajyA vinA je kriyA kare che te purUSa potAnI vibudhatA eTale paMDitAIne athavA jANapaNane nAza kare che. mATe tatvavedI ( tatvane jANanAra) thavAnI IcchAvAlA bhavya jIvoe svavikalpa eTale pitAnA vicAra ane vacana tathA AcaraNa kaI rIte saphala bane ? te bAbatane dIrdhadaSTithI vicAra karIne pravRtti karavI. jethI bhaviSyamAM duHkhI thavAne prasaMga Ave ja nahi. ane je bAbatamAM pitAnI buddhi pahoMcatI na hoya eTale je vAta pitAnA samajavAmAM AvatI na hoya te bAbatamAM potAthI jeo buddhimAM caDhiAtA hoya tevA vibudhataNuM eTale paMDita purUSanI salAha levI. kAraNa ke teo pUchanAranI upara dayAbhAva lAvIne temanI sarva bhUlene sudhAre che eTale teo ema samajAve che ke -he baMdhu ! tamAre sArA vicAra karavA joIe, ane uttama bhASA bolavI joIe tathA nirdoSa pravRtti karavI joIe. 3ra9 pugalAnaMdI e paNa viSayane choDavA joIe, vigere jaNAve che - durgatimAM laI janAra viSaya Ima pahelA jana, jANa karatA tyAga tene pudagalAnaMdI jane; sAcave nija deha tasa Arogya kAje temaNe, paNa tyAga karavA joIe jhaTa Aja saghalA viSayane. 330 artha -vaLI te pahelA naMbaranA bhavya che eTale AtmAnaMdI che A viSaya bhego durgati eTale naraka vagere kharAba gatimAM laI jAya che evuM jANIne te viSayeno For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra72 [ A vijyapaddhakRitatyAga kare che. ane bIjA naMbaranA te pudagalAnaMdI jIve che ke jeo potAnA AtmA tarapha nahi jotAM zarIra tarapha vizeSa dhyAna rAkhanArA che, teoe (pote paNa) priya mAnelA zarIranuM Arogya sAcavavA mATe to te saghaLA indriyonA viSayone jadI tyAga kara joIe. eTale viSayeno tyAga karavAmAM be rIte lAbha thAya che. te A pramANe. (1) AtmadaSTi vALA (AtmAnuM bhaluM cAhanArA) bhavya jIvo ahIM nirbhaya sAtvika dharmArAdhana karIne sadgatinA sukhane jarUra meLave che. ane (2) pudagalAnaMdI jIve zarIranuM Arogya jALavI zake che. kAma (viSaya vAsanA) e zalya(khIle vigere)nImAphaka bhayaMkara duHkha Ape che mATe ja tene jheranI jevA ane AzIviSa sarSanI jevA kahyA che. khedanI vAta to e che ke viSayarogI jIvone durgatimAM javAnI IcchA nathI, chatAM viSayanA rAge bAMdhelA cIkaNuM karmanA udaye temane durgatimAM javuM paDe che. A bAbata zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisovamA // dhAne pratye mALe, rUma naMti kurA || A gAthAne spaSTAthe ahIM jaNAvI dIdhuM che. 330 viSayasevanAnA bUrAM phala jaNAve che - rAjayazmAdika bhayaMkara roganI pIDA raLe, viSayaraMgI jIvaDA rIbAya atizaya palapale, ahitakara Ima jANIne choDa ja viSaya kaSAyane, saMsAramAM saMyoga jeno dharata teha viyAgane. 331 artha-A viSayomAM Asakta thanAra jone rAjayamAdika eTale kSaya vigere bhayaMkara rAjagone ja raLe che, eTale pitAnA zarIramAM utpanna kare che ane tethI te viSayaraMgI eTale viSayamAM Asakta thayelA jIvo palapale eTale kSaNe kSaNe ghaNuM ribAya che eTale duHkhI thAya che. A pramANe A viSaye tathA kaSA AtmAne tathA zarIrane paNuM ahitakara eTale nukasAna karanAra che evuM jANIne temane avazya tyAga kare. vaLI A saMsAramAM jene jevo saMga maLyo che eTale jeo bhegAM maLyAM che teo tenAthI avazya chuTAM paNa paDe che. eTale je saMyoga che te kAyamane mATe saMga rUpe raheto nathI paraMtu tene viga paNa thAya che. 331 AyuSyAdinI anityatA vigere jaNAve che Ayu dhana yAvana capala bhavamAM javA spardhA kare dharma sAdhI dhama nija jIvana saphaluM kare; For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] 273 Ayu uttama temanuM je kharacatA dhana dharmamAM, dravya saphala temanuM vaivana vitAve dharmamAM. 332 cAre gatinA duHkhanuM varNana kare che - saphalI juvAnI temanI cAre gatimAM sukha taNI, AzA nahi jima nIra svAdu jamInamAM marU dezanI, manuja gatimAM paNa banAve kSaNa kSaNe Ima nipajatA, - ISTa jananA lAbhamAM kaMIka jana rAjI thatA. 333. atha:-capala eTale sthira nahi rahenAra AyuSya,dhana ane yauvana A bhavanI aMdara jaldI javA mATe eTale nAza pAmavA mATe eka bIjA sAthe hariphAI kare che, jethI A traNamAMthI ke kyAre paheluM vA pachI jatuM raheze tenI khAtrI nathI. tethI AvA prakAranA pitAnA jIvanane je dharmiSTha che dharmanI ArAdhanA karIne saphaLa kare che teonuM AyuSya uttama jANavuM. ane jeo pitAnuM dhana dharmamAM vApare che eTale AyuSyane kAMI bharUse nathI evuM jANIne dhana kyAre jatuM raheze tenI paNa khAtrI nathI ema vicArIne tene dharma kAryamAM upaga kare che. temanuM dhana saphala jANavuM. temaja jeo juvAnI dharmakAryamAM gALe che, temanI juvAnI saphaLa jANavI, kAraNa ke dharma sAdhanA karavAne sauthI sArAmAM sAro TAIma juvAnI ja che. vaLI jema mAravADa dezanI jamInamAM svAdiSTa pANInI AzA nathI, tema cAre gatimAM kharA sukhanI AzA nathI. kAraNa ke manuSya gatimAM paNa kSaNe kSaNe vicitra banAve banI rahyA che. te A pramANe -keTalAka manuSya ISTa eTale pitAnA priya manuSya vigerene saMgama-meLApa thatA rAjI thAya che. A baMne lekenuM rahasya e che ke-avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita tripuTI zuddha zrI tIrthakara bhASita jina dharmanI nirmala ArAdhanA karavAthI (1) AyuSya (2) dhana ane (3) juvAnI A traNa saphala bane che. have cAra gatinA duHkhanuM varNana cAle che. temAM manuSya gati e mekSanA sAdhanathI bharelI che. ema samajIne bhavya jI upAdhi vigere duHkhanA sAdhane choDe. ane potAnI pharaja pramANe vartIne AtmahitanI sAdhanA kare, A IrAdAthI pahelAM manuSyagatinuM svarUpa jaNAvIe chIe. 332-333 ahIMthI 376 mA leka sudhI manuSya gatimAM viDaMbanA jaNAve che - kheda pAme ghaDIka mAMhe TreSya janane dekhatAM, na dhana leza pAmI harSa dharIne keI jana bahu nAcatAM 35 For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayaparipha dhana taNo mada bahu dharIne kharca bhUri vadhAratA sAhibInAM sAdhanane sevavA rAgI thatA. 334 artha:-ane teja manuSya zreSya jana eTale pitAne jenA upara dveSa athavA vairabhAva hoya tene joIne ghaDIkamAM kheda pAme che eTale dilagIra thAya che, vaLI keTalAka mANasa thoDuM dhana maLatAM ghaNe harSa pAmIne nAcavA mAMDe che. eTale manamAM ghaNu phUlAI jAya che ane dhananA abhimAnamAM jANe ke paisA kAyama rahevAnA che evuM mAnIne kharaca ghaNeja vadhArI de che. ane jema jema vadhAre dhana maLe tema tema sAhibImAM eTale mejazekhanAM sAdhanene sevavA eTale ghaNe mojazokha ane ezaArAma karavA rAgavALA thAya che. eTale mojazekha, ramata gamata, nATaka sInemA vageremAM ghaNuM Asakta thAya che. ane tethI Atmahita sAdhavAnuM taddana bhUlI jaIne dharmakAryamAM ghaNuM bedarakAra bane che. 334 dhana kSayAdinuM dukha jaNAve che - vikaTa vyApAra karatAM jAya dhana te samayamAM, kharcane pahoMcI zake nA dhana vinA tiNa hRdayamAM saMtApa atizaya dhAratA vaLI tanaya suMdara janmatA, AnaMda pAme rUdana karatA ISTanuM mRtyu thatAM. 335 artha:-AvA jevo vikaTa vyApAra eTale rU vigerenA saTTA, zeranA saTTA, jugAra resa vagere jokhamakAraka dhaMdhA kare che ane tema karatAM jyAre moTuM nukasAna Ave che tyAre bheguM kareluM dhana jatuM rahe che, paraMtu pahelAM je kharacA vadhArI dIdhA hoya che te ochA karI zakAtA nathI. tyAre tevA vakhate dhana na hovAthI bIjAnuM devuM karavuM paDe che ema devuM karatAM jyAre ke paisA ApatuM nathI, tyAre hRdayamAM ghaNe zoka kare che. tathA keTalAeka saMsArI che jyAre temane tyAM suMdara putra vigere saMtatine janma thAya che tyAre ghaNe AnaMda pAme che. ane jyAre pitAnA keI priya jananuM maraNa thAya che tyAre vilApa kare che. e pramANe manuSya gatimAM kSaNe kSaNe (palaka palakamAM) sukha duHkhanA vividha nATAraMga thayA kare che. 335 laDAI vigerenA duHkha jaNAve che - maraNa dAyaka yuddhamAM AjIvikAnA kAraNe, subhaTa thaI laDavA jatA vaLI dekhatA nija mitrane; kADhatA harSAzrane keIka jano durbhAgyathI, dAridraya vyAdhi taNuM karthana bhegave bahu kALathI. 336 For Personal & Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 75 a:--keTalAeka manuSyA lAbhane vaza thaine AjIvikA eTale gujarAna calAva vAne mATe maraNadAyaka eTale jemAM maraNunA saMbhava raheyA che evI bhayaMkara laDAimAM subhaTa thaine eTale sainika anIne laDavA mATe jAya che. vaLI keTalAeka manuSyeA peAtAnA mitrane joine harSAzru kADhe che eTale ghaNA rAjI thAya che. tathA keTalAka manuSye durbhAgyathI eTale prathama bAMdhelA pApakarmone lIdhe ghaNA kALa sudhI dAridraya eTale garIbAine bheAgave che, A kAraNathI teone peTa pUratu khAvAnuM maLatu nathI, ane paheravAne purAM ( joItAM, managamatA ) lugaDAM paNu maLatA nathI, tethI karIne ghaNuM kadana eTale bahu duHkha lAgave che. vaLI keTalAeka manuScA vyAdhi eTale rAganI pIDAne bhagave che ane tethI pazu ghaNA kALa du:khathI zIkhAyA kare che. 336 viSayAdinA du:kha jaNAve che:--- bhAga sukha mithyA chatAM sukha mAnatA keika janA, pASiSThanA saMsargathI pAme samaya bahu duHkhanA; dharma kerI buddhi dhArI keI viparIta Acare, dAsa thaine kaMi zeTha taNA vacana sahatA phare. 337 a:--keTalAka manuSyA bhAga sukha eTale indriyAnA viSaya sukhe mithyA eTale phAgaDha eTale du:khadAyI che, te chatAM ajJAnathI temAM sukha mAne che, ane teo temAM Asakta thaIne kharA sukhane meLavI zakatA nathI. vaLI keTalAka manuSyA pApI manuSyAnI sAkhata thavAthI ghaNA du:khanA samayane pAme che eTale te pApInI sAkhatathI pAte pazu pApamAM sAya che tethI temane paNa bhayaMkara du:kha bhAgavavAnA samaya eTale prasaMga Ave che. vaLI keTalAka manuSyA bahArathI dharmanA khATA DALa karIne ( dharmanA mhAne) khIjAne chetare che. eTaluM ja nahi paNa aMdarakhAnethI dharmathI ulaTuM AcaraNa kare che eTale anAcAra seve che, chatAM huM dharmI chuM evuM bIjA leAkeAne jaNAve che. vaLI keTalAka mANase peAtAnu ane kuTuMbanu peTa bharavAne mATe khIjAnA nAkara thAya che ane zeThanA aneka prakAmA sAcA athavA khATA ThapakA vagerenA vacanane sahana karavAnuM duHkha sahana kare che. 337 nirdhInatA vigerenA duHkhA jaNAve che:~ keI sAdhana viSNu phare pIDA sahe putrAdinI, strI taNA sahutA vacana bahu AkarI sthiti kaMInI; duHkha garbhavAsanAM saMbhAratA vaLI maraNanAM, citta ka pe duHkha narane ema vividha prakAranA, 48 For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 | zrI vijayapadhasUrikRtaartha -vaLI keTalAeka manuSya khAvA pIvA vigere kharcanA sAdhana vinA rakhaDayA kare che. tathA keTalAka manuSya putrAdinI eTale putra, putrI vagere kuTuMbI jana saMbaMdhI aneka prakAranI pIDA athavA upAdhione sahana kare che, vaLI keTalAka purUSo pitAnI strInA aneka prakAranA durvacanane sahana kare che. ane keTalAka mANasonI sthiti ghaNuM ja ' AkarI eTale du:khavALI-kapheDI hoya che, kAraNa ke kamANu ochI hoya ane parivAra ghaNo vadhAre hoya tethI parANe AjIvikA cAlatAM hoya, temAM kaI mAMdu paDe, keI maraNa pAme ema aneka prakAranAM duHkho bhegavyA kare che. vaLI manuSyane janmatA pahelAM garbhAvasthAmAM lagabhaga nava mahinA sudhI garbhavAsanAM AkarAM duHkho bhegavavAM paDe che. ane maraNa vakhate maraNanAM duHkha paNa bhegavavAM paDe che, kAraNa ke keTalAeka manuSya maratAM pahelAM aneka prakAranAM rogavALA bane che, tethI teo maratI vakhate paNa reganAM ghaNAM duHkhane pAme che. temaja maratI vakhate potAnuM kuTuMba ane sAhibIone viga thAya che tene apAra zoka thavA rUpa ghaNuM duHkha pAme che. AvAM te aneka prakAranAM duHkha manuSya gatimAM manuSyane bhegavavAM paDe che ke je sAMbhaLavAthI paNa manamAM ghaNI kaMpArI Ave. 338 rAjya RddhimAM paNa kharuM sukha nathI vigere traNa lekamAM jaNAve che - - keI pAme rAjya paNa na nirAMta tene samayanI, - 85 ciMtA isaLage hAla nI sthiti pUrNa muja bhaMDAranI - ANa aMteura gaNe nA mAharI bhaya zatranA, ' che. deza kema vadhAravA evA manoratha bhUpana. 339 artha-keTalAka manuSya rAjya meLave che, paraMtu temane eka samayanI paNa nirAMta- - phurasada hotI nathI. eTale temane upAdhiono pAra raheto nathI. teo hArathI bIjA - lekenI daSTie te ghaNA sukhI hoya tevA jaNAya che. paraMtu temanA haiyAmAM te ciMtA rUpI agninI hoLI saLagatI hoya che. kAraNa ke rAjAnA manamAM evA vicAra Ave che ke hAlamAM mArA bhaMDAra saMpUrNa bharelA nathI mATe leka pAsethI kevA kevA upAya vaDe paisA kaDhAvIne bhaMDAra bharapUra rAkha. vaLI aMteura eTale strI varga mArI AjJA mAnate nathI eTale huM kahuM tema vartatuM nathI. ane mAre hAranA zatrune bhaya che eTale kaI taraphathI duzmana mArA upara hamalo karaze evo bhaya rAjAnA manamAM hoya che. vaLI keTalAka rAjAone bIjA rAjAnA mulaka (deza) jItIne pitAne deza kevI rIte vadhAravo tenI paNa ciMtA thayA kare che739 :- = ! For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 dezanA ciMtAmaNi ] zuM gaLe utaryuM tenI paNa khabara nA bhUpane, rAjyanI khaTapaTa dhaNa sAdhI zake nA dharmane, AtmadaSTi ghaNuM karIne dUra rahe e bhUpane, lobhathI karatA zikAra vizeSa dharI AnaMdane. 340 artha-e pramANe ciMtAgnithI nirantara baLatA A rAjAne pitAnA gaLe zuM utaryuM ? eTale pote zuM khAdhuM tenI paNa khAtI vakhate khabara hotI nathI, eTale tene khAvAnI paNa nirAMta hotI nathI. vaLI rAjyamAM paNa aneka prakAranI khaTapaTone kAvAdAvAo hoya che. eTale prajA sukhI na hoya to tenA taraphathI athavA pradhAna maMDaLa prapaMcI hoya te tenA taraphathI aneka jAtanI khaTapaTo cAle che. AthI karIne te rAjA dharmanI sAdhanA karI zakato nathI. AvA rAjAne ghaNuM karIne AtmadaSTi eTale huM karuM chuM, mane rAjya zAthI maLyuM ? pitAnA AtmAnuM kalyANa kevI rIte thAya ? AvA prakAranA vicAra tenAthI dUra rahe che, eTale ene potAnA AtmAnuM hita kema sAdhavuM tenI vicAraNuM paNa hetI nathI AthIja "rAjezvarI te narakezvarI" athavA "rAjyane ane naraka" evI kahevata paDI che. vaLI lobhathI eTale mAMsanI lAlacathI bahu rAjI thaIne eTale pote je niraparAdhI prANIne haNe che tethI tene kevuM duHkha thAya che tenI jarA paNa darakAra rAkhyA sivAya AvA rAjAo rAjyadharma gaNIne zikAra kare che. 340 yuddhamAM paNa hoya bhaya nija maraNane vaLI anyane, . saMhAra hAya vikalpa vijaye aMta navi AzA taNe kAna bhaMbhere ghaNA nitya cADIyA tethI Dare, klezamaya jIvana gujAre sAhibIthI zuM vaLe? 341 artha--laDAInI aMdara pitAnA maraNane bhaya rahe che, kAraNa ke laDAImAM jaIne rAjA je laDe nahi to kAyara gaNAya ane deza vigere mIta hArI jAya. ane laDe te sAme baLavAna hoya to pitAnuM maraNa paNa thAya athavA ghAyala thAya. vaLI yuddhamAM pitAnA hAthe bIjAne saMhAra eTale nAza thAya che. ane laDAI karavA chatAM vijaya vikalpika-anizcita che eTale pitAnI jIta ja thAya evuM:nakkI nathI, paraMtu hAra thavAne paNa saMbhava che. A pramANe te rAjAnA jIvanI AzAne pAra nathI. vaLI cADI khAnArA mANaso aneka rIte tenA ( rAjAnA) kAnanI bhaMbheraNI kare che eTale khoTI rIte tene bharamAvyA kare che tethI te rAjA manamAM Dara eTale bhaya rAkhyA kare che ke mArI zI dazA thaze. e pramANe kalezamaya eTale duHkhI jIvana gujAre che, te mATe sAhibIthI eTale meMTI rAjyanI himAM sukha zuM che ? arthAt maTI gAddhi For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 [ zrI vijyapadmasUrikRta vALA rAjAne tathA gRhasthane cAra zatru bhAgIyA vigerenA bhaya manamAM nirantara rahyA kare che. 341 brAhmAdinA avatAramAM thatA du:khe! pAMca leAkamAM jaNAve cheH-- vipra vaNija rakhArI aMtyaja pramukha bhavamAM tattvanA, mAga` dekhe nA manuja kiMkara ane AzA taNA; abhiprAya dhArI tuccha pAmI kSudra e traNa gAmane, cakravartI huM thayA Ima mAnatA dharI garvAMne. 34ra aH--vipra eTale brAhmaNa, vaNija eTale vepArI rakhArI tathA atyaja eTale DheDa vagerenA bhavamAM te brAhmaNu vigere manuSyeA tattvanA mArga dekhatA nathI. kAraNa ke brAhmaNunA vakhata gRhasthane kriyAkAMDa karAvavAmAM ane bhikSA mAgavI vigere kAryomAM jAya che, tethI tenAthI AtmasvarUpanI vicAraNA thatI nathI. temaja upAdhivALA vepArIne dhaMdhAne aMge phurasada maLatI nathI athavA tene paisA kamAvAnI icchA heAvAthI ghaNuM karIne te paNa tattvanI eTale AtmAnA svarUpa sabaMdhI vicAraNA karatA nathI. vaLI rakhArI tathA DheDa vagere halakI kATInI jAtimAM janmelA manuSyane AtmA sabaMdhI khyAla ja bhAgye ja hAya che te AtmAnI vicAraNA tA saMbhave ja kayAMthI ? e rIte e manuSye tattvavicAraNA karavAne khadale AzAnA kiMkara eTale dAsa athavA sevaka bane che eTale manamAM aneka prakAranI AzAo rAkhyA kare che, parantu tattvavicAra karatA nathI. vaLI tuccha eTale halakA abhiprAya rAkhIne kSudra eTale nAnA be traNa gAma meLavIne garva eTale abhimAnathI jANe hu cakravartI rAjA thayA chuM ema manamAM mAne che. 342 kSetra kerA khaMDanA svAmI ane te samayamAM, maMDilaka moTA thayA huM ema dhAre cittamAM jAra kulaTA nArane devAMganA jevI gaNe, bhikSuka samI vRtti dharIne vatA bahu du:khane, 343 aH--jyAre amuka kSetranA khaMDane eTale amuka jamInanA kakaDAnA mAlIka bane che te vakhate huM moTA malika rAjA banI gayeA huM ema peAtAnA manamAM abhimAnathI mAnyA kare che. vaLI jAra eTale vyabhicArI purUSaSa kulaTA eTale pAtAnA jevA anya purUSa sAthe virUddha vartana karanArI pAtAnI strIhAya te chatAM tene devAMganA eTale devattAnI devI samAna suMdara mAne che. ane bhikSuka eTale bhimArI sarakhI vrutti eTale riluma rAkhama ghaNAM du:khane bhogave che. ka For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e sanAcitAmaNi ] rAta aMdhArI baLadIyA zyAma nAra kubhArajA, hAya sALA gAmamAM tyAM hoya zuM zAti majhA nija rU5 uttama nA chatAM, huM madana je Ima gaNe; zakane parivAra jANe Ima gaNe nija svajanane. 344 artha -jema aMdhArI rAta hoya ane nAzI gaelA baLadIA kALA raMganA hoya tene zodhavAmAM ghaNuM muzIbata paDe che. temAM keTalAka mANasonI strI kuMbhArajA eTale phuvaDa jevI hoya temane paNa zAntine AnaMda kayAMthI hoya? athavA temane paNa zAMti bhAgye ja maLe che. A bAbatamAM daSTAnta nIce pramANe - eka gAmamAM eka viSNune bhagata raheto hato. tenI strI kubhArajA kajIAra ane phuvaDa hatI eTale dhaNI dhaNIANIne vAraMvAra takarAra thatI. te bhagata tenI strIne mAre tyAre te strI tenA bhAIo je gAmamAM rahetA hatA temane bhaMbheraNI karatI. eTale te bhagatanA sALAo paNa tenI sAthe takarAra karavA AvatA hatA. jethI te ghaNo kaMTALe hate. ane jarA paNa zAMti maLatI nahotI. A pramANe jene kubhAryA strI hoya ane gAmamAM ja sALAo rahetA hoya tene kadApi zAMti maLatI nathI. vaLI keTalAka manuSya pitAnuM rUpa uttama athavA suMdara na hoya te chatAM paNa huM madana jevo eTale kAmadeva je rUpALo chuM evuM abhimAna rAkhe che. tathA pitAnA thaDA kuTuMbIone paNa jANe Indrane parivAra hoya te mAne che. 344 dhana base ke cAraso athavA sahasanA lAbhane, keTIzanA je gaNuM cAle dharI abhimAnane, dhAnya kerA droNa pAmI dhanapada Rddhi mAnate, kuTuMba poSaNa rAjya poSaNa jehavuM avadhArate 345 artha--abhimAnI purUSa se, cArase ke hajArane lAbha je maLyuM hoya te pite jANe kareDAdhipati banI gayo hoya tevo abhimAna eTale ahaMkAra rAkhIne cAle che. vaLI eka droNa (mApa vizeSa) jeTaluM dhAnya maLe eTale a5 anAja maLe te paNa jANe dhanada eTale kuberanA jeTalI trAddhi pitAne maLI che evuM mAne che. ane potAnA kuTuMbanuM piSaNa kare temAM paNa jANe ke rAjyanuM piSaNa karato hoya tevuM mAne che. 34pa peTa pUraNa tima mahotsava jehavuM ja vicAra, bhIkSA maLe jIvita maLyuM evuM vicArI khUza thata; zabdAdi bhegavatA aparane dekhatAM ima bhASAMte, puNyazAlI A aparanI sAhibI Ima cAhata. 346 For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 | [ zrI vijayapaghasUrikRtaartha:--vaLI peTapUraNa eTale pitAnuM bharaNa poSaNa je karavuM, te tene meTA kharacavALA occhava karavA jevuM lAge che. tathA bhikSA maLe eTale bhIkha mAgatAM kAMI maLe te jANe pitAnuM jIvita eTale jIvana maLyuM evo vicAra karIne rAjI thAya che. vaLI pitAthI vadhAre sukhI evA bIjA jIvone zabdAdi eTale zabda vagere indriyanA viSaye bhegavatA joIne te ema bele che athavA jANe che ke A jIva ghaNo puNyazALI eTale ghaNe puNyavAna che. ema mAnIne AgaLa kahevAya che te pramANe tenA jevI sAhibIne meLavavAnI IcchA rAkhe che. 346 traNa lekamAM AzAnI viDaMbanA jaNAve che - bhega AnI jima mane je saMpaje to huM sadA, karUM vilAsa vicArate ima dharata ciMtA ApadA; tehavA abhilASathI sevA kare narapati taNI, vinaya darzAve vade anukuLa bhASA bhUpanI. 347 zeka manamAM te chatAM nRpa je hase te te hase, nija putra janmotsava chatAM retAM nRpati reI jaze, heya nija ripu te chatAM te bhUpa kerA mAnyanI, kare prazaMsA niMdanA hima karata nRpanA zatrunI. 348 : artha --A mANasane jevA viSayo maLyA che evA bhegonI sAmagrI je mane maLe te huM haMmezAM vilAsa karuM eTale mojamajA karyA karUM. A pramANe te ciMtA rUpI ApadA eTale Apattine bhegave che. ane evA prakAranI bhega sAmagrI potAne maLe tevI IcchAthI te rAjA vigerenI sevA kare che, te rAjAnI AgaLa ghaNe vinaya-namratA dekhADe che. vaLI rAjAne anukULa eTale pasaMda paDe tevI cATu bhASA bole che eTale pote jANe che ke amuka bAbatamAM kharI hakIkta amuka prakAranI che te chatAM je tevuM (sAcI bInA) bele te rAjA tenA upara nAkhuza thAya evuM vicArIne rAjAne jema sAruM lAge tevuM bele che. vaLI te mANasanA manamAM zaka hoya eTale dIlagIrI heya te chatAM rAjA je hase te pite paNa tenI sAthe hase che. vaLI pitAnA ghera putrane janma thayo hoya tethI khuzAlIne utsava hoya te chatAM rAjAne rete jue che te paNa raDavA lAge che. vaLI kaI mANasa tene ripu eTale zatru hoya te chatAM paNa je te rAjAne mAnya hoya eTale rAjA tenA upara prasanna hoya to te tenAM vakhANa kare che. vaLI pitAne mitra hoya paraMtu je te rAjAne zatru hoya te tenI niMdana eTale niMdA kare che. A pramANe rAjAne khUzI karavA mATe te aneka jAtanA beTA TaeNga kare che, ane jema bane tema rAjAne rAjI rAkhavA aneka prakAranI khuzAmata kare che. rU47-348 For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi ] AzA taNI atizaya gulAmI AdarI nRpa AdinI, dADatA AgaLa nirantara manA tima caraNanI; karata dhAve sthAna azuci tasa vacana mAthe dharI, karata halakAM kAma yudhdhe jAya vaLI himmata dharI. 349 2 artha:--e pramANe aneka prakAranI AzAnI eTale IcchAonI gulAmI AdarIne Tale AzAnA sevaka banIne pote ghaNuM dhana kamAya te aneka prakAranA meAjazekha bhAgavI zakAya evI abhilASAthI te rAjA vagerenI AgaLa ha MmezAM kreDe che. eTale pAte rAjAno hukama khajAvavAne khaDe page taiyAra rahe che. vaLI AzAmAM ne AzAmAM te rAjA vagerenA caraNanI manA kare che, eTale pagacaMpI kare che. azuci eTale malIna sthAnAne ve che. vaLI tenAM vacanane mAthe dharIne eTale aMgIkAra karIne halakAM eTale nIca manuSyAne ceAgya kAma kare che. tathA himmata dharI eTale mRtyuno bhaya rAkhyA sivAya yuddhamAM eTale laDAimAM jAya che, 349 khetInuM du:kha vigere jaNAve che:-- zastranA abhidhAta sahateA bhUri dhanane cAhatA, nA lahe IcchA pramANe vikaTa mRtyu pAmatA; kAi khetI Adare parizrama karI haLa kheDatA, aTavI viSe pazunI pare dina rAta atizaya rakhaDatA, 350 aH--yuddhamAM gaelo te zasranA abhighAta eTale ghaNA ghA sahana kare che. vaLI bhUri eTale ghaNA dhanane cAhe che. parantu tene IcchA pramANe dhana maLatuM nathI ane dhana meLavavAnI lAlasAmAM ne lAlasAmAM vikaTa eTale bhayaMkara rIte maraNa pAme che. kAraNa ke laDAI vagere bhayakara sthAnamAM gaelo te ghAyala thaine rImAi rIbAine kAinI paNa sAravAra pAmyA sivAya pAtAnA kuTuMbathI chuTA paDIne maraNane zaraNa thAya che. vaLI keTalAka manuSyA dhana kamAvA mATe khetI kare che ane ghaNuM anAja pAke evI AzAthI parizrama eTale mahenata karIne haLa kheDe che. ane aTavI eTale jaMgalanI aMdara pazu jema rakhaDayA kare tema rAta divasa rakhaDayA kare che. 330 khATA vyApArAdinA duHkhAdine jaNAve che:-- vividha jIvAne haNe varasAda varase jo nahiM, 191 khinna hAve bIja nAro vANIyA keI sahI; For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra [ zrI vijayapadmasUrikRta jAya vaLI paradezamAM teo sahe zIta tApane. 351 vepAra karatA jIDa bele tima ThaMge vizvAsune, a--te khetInI aMdara tee aneka prakAranA trasa sthAvara jIvAno nAza are che. vaLI khetI karatAM jo varasAda varasatA nathI teA te udAsa rahe che eTale dIlagIra rahyA kare che. ane kadAca khIjano nAza thAya che. eTale khetI karyA chatAM ane ghaNI mahenata karyo chatAM paNa varasAdanA abhAve kAMI anAja pAkatuM nathI ane ulaTu vAveluM khI paNa nakAmu` jAya tA manamAM khaLyA kare che. vaLI dhana kamAvA mATe keTalAeka vANIyA aneka prakAranA vepAra kare che, zU huM khele che, vizvAsa rAkhanArane kaMi kai sAcAM jUThAM samajAvIne chetare che. keTalAka paradezamAM jAya che. ane tyAM zIta tApa eTale TADha taDakA vigera aneka duHkha sahana kare che. 351 dhanAdinA leAle karAtI samudranI musApharI vigerenA du:khA jaNAve cheH-- bhUkha tarasa paNa nA gaNe nA tAsa tima AyAsane, sekaDA duHkha bhAgave karatA samudra pravAsane; jo tihAM kadi maraNa pAme nA lahe navakArane, kayAMthI lahe narajanma phaLa uttama samAdhi maraNane, 3para a:--vepAra karatAM teo bhUkha ane tarasane paNu gaNakAratA nathI tathA AyAsane eTale parizramane paNu gaNatarImAM letA nathI. AvI rIte vepAra karatAM seMkaDA duHkhAne bhAgave che. vaLI keTalAka loke! dhana kamAvA mATe samudranA pravAsane eTale samudranI musApharI kare che, paraMtu jo te pravAsamAM maraNa pAme te navakAra maMtrane paNa pAmatA nathI. AvA maraNune pAmanArA manuSya janmanuM phaLa kayAMthI pAme eTale teo manuSya janmanA phLa rUpa uttama samAdhi (zAMtimaya) maraNane (maratI vakhatano mananI zAMti) pAmatA nathI paraMtu A tathA raudra dhyAnanA azubha pariNAmamAM ja tee maraNa pAme che. ane e rIte asamAdhi maraNathI te jIva antadurgatimAM jAya che. 3para rasakUpikA vigerenA lAbhI jIvAnA behAla sAta zlokamAM jaNAve che:-- kei girikaMdara viSe pAmI asuranA vivarane, dekhatA rasakUpikA khaI jAya rAkSasa temane; kaMi sAhasa karata rAte jai masANa upADatA, mRta kalevara bhAga dharI vetAla surane sAdhatA. 353 aH-- keTalAka manuSyA girikaMdara eTale parvatanI guphAne viSe bhamatA bhramatA jyAM For Personal & Private Use Only: Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi 1 283 asura jAtinA devA adhiSThAyaka che tevA vivarane eTale devAdhiSThita vibhAgane pAmIne rasakUpikA ( jene rasa leADhAne aDe te te leADhAnuM seAnuM banI jAya tevA rasa) jue che, paraMtu te levAne yatna karavA jAya tyAre adhiSThita rAkSasa--asura temane pakaDIne mArI khAya che. vaLI keTalAeka manuSyA tA sAhasa karIne eTale hiMmata dharIne ghAra aMdhArI rAtrImAM zmazAnamAM jAya che, tyAM maraNa pAmelA manuSyanA kalevara eTale maDadAne upADIne vetAla deva AgaLa tenA lega dharIne tenI sAdhanA kare che. 353 sAdhanAmAM cUkatA vetAla tene mAratA, khanyavAda taNA karata abhyAsa lakSaNa nirakhatA; nidhi taNA rAjI thatA te joI aline ApatA, rAtamAM paNa jAya levA bhAgya viSNu nA pAmatA. 354 a:--te dhAtuvAda vigerenI sAdhanA karatI vakhate jo jarA paNa bhUla thaI jAya tA vetAla te mANusane mArI nAkhe che. vaLI keTalAka lebhI manuSyA dhanyavAda eTale kaI bhUmimAM kevA prakAranA khanIjo athavA dhAtue rahelI che te viSe abhyAsa kare che ane jamInanAM lakSaNa joyAM kare che. ane nidhi eTale khajAne athavA bhaMDAra bhUmimAM kaye ThekANe che tenAM lakSaNanI tapAsa kare che. ane kadAca nidhinAM lakSaNu jaNAya teA khuza khuza thaI jAya che. te lakSaNNA joine devane lidAna Ape che. rAtamAM paNa uDIne te levAne jAya che, paraMtu bhAgya vinA tenI prApti thatI nathI. eTale jamInamAMthI nidhAnanI prApti "koika bhAgyavaMtane ja thAya che. 354 aMgArabhAjana joI dharatA kheda dhAtuvAdane, kei karavA cAhatA bahu sevatA nRpa vRndane; jANatA vidhi meLave mUla dhAtu mATIne ane, pArada kare taiyAra sAdhI jArAdi vidhAnane, 355 rAtadina dhamatA kare pUtkAra sAnA siddhinA, aza nirakhI cittamAM tasa pAra na rahe harSanA, khAya AzA lADavAne zIghra dhanane pAmavA, zeSa dhana lavane gumAve bhAgyahIna te mAnavA. 356 a:--e pramANe alidAna ApIne bhAra kADhelA nidhAnamAM paNa jyAre nidhAnane badale aMgAra bhAjana eTale kAlasAnuM bhareluM vAsaNa jue che tyAre bahu kheda pAme che eTale ghaNA dIlagIra thAya che. kharekhara bhAgya vinA dhana maLatuM nathI. vaLI keTalAka For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 [ zrI vijyapadhasUrikRta mANase dhAtuvAda eTale dhAtuonI meLavaNuM karIne temAMthI senuM cAMdI banAvavAnI IcchA rAkhe che. ane ghaNuM kimiyA kare che, to paNa sonuM cAMdI banatAM nathI. tethI teo dhananA lebhI rAjAnA samUhane seve che. ane jaNAve che ke ame suvarNasiddhine jANIe chIe mATe tame A kAryamAM tenA kharaca vagerenI sahAya karo to ame te karI batAvIe. pachI vidhi eTale suvarNasiddhinI rItane jANatAM teo amUka vanaspatinAM mULa amuka dhAtu tathA mATInI sAthe meLave che. tathA jAraNuM vagere vidhAna eTale kriyAo sAdhIne pachI rAtane divasa te vastuone dhamyA kare che ane pUtkAra kare che eTale ke che. e pramANe sonA cAMdInI siddhi mATe mahenata kare che. ane leza mAtra senuM athavA cAMdI siddha thayelAM joIne athavA tenI kAMIka AzA baMdhAtAM tenA manamAM AnaMdane pAra rahete nathI. ane jaldI ghaNuM dhana meLavavA mATe AzA rUpI lADavA khAya che eTale manamAM evA vicAra kare che ke have huM thoDA vakhatamAM ghaNuM dhana meLavIza ane paisAdAra banI jaIza, paraMtu jyAre dhAryA pramANe suvarNasiddhi thatI nathI tyAre bahu ciMtAtura bane che ane pitAnI pAsenA dhananA lezane eTale potAnI theDI puMjI paNa gumAvI bese che. AvA kimiyAgara manuSyane bhAgyahIna eTale durbhAgI jANavA. 355-356 dhana vinA nahi bhega sAdhana ema dIlamAM mAnatA, cArya karatA ramata jUgaTuM yakSiNane sAdhatA; maMtra japatA jyotiSIne gaNata nimitta tapAsatA, lekane vaza karata sarva kalA bhaNata dhana cAhatA. 357 , , artha-vaLI keTalAka manuSya dhana vinA bhegasAdhana eTale viSayanAM sAdhane athavA mojamajAnAM sAdhane maLatAM nathI evuM jANuMne cArIo kare che. eTale bIjAnA gharamAM khAtara pADIne athavA khIssAM kAtarIne tathA bIjA aneka prakAranA chaLaprapaMce karIne cArI kare che. jugAra rame che. vaLI keTalAka dhana lebhIo yakSiNInI eTale deva devIonI sAdhanA kare che eTale tenI sAdhanA karIne te dvArA dhana meLavavAnI IcchA kare che. vaLI keTalAka mANaso maMtra jApa jape che, jethI maMtrasiddhi thAya ane te dvArAe dhana meLavAya tevI IcchA rAkhe che. vaLI keTalAka to jyotiSanI gaNatrIo karIne paisA meLavavAnI IcchA rAkhe che. vaLI keTalAka nimitta zAstra tapAse che ane keTalAka te lekene vaza karavA nAca Adi sarva prakAranI kaLAone abhyAsa kare che ane te nRtyAdi kaLAo vaDe dhana meLavavAnI IcchA kare che. 357 te nathI je nA kare na vade vicAre che nahI, AthaDe cAre tarapha paNa bhAgya viNa pAme nahI; For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ca'tAmaNi ] bahu kheda A dhyAna rIdra dhyAna cIkaNAM kane, AMdhatAM durgaMti lahe Ima lAbha malatA temane, 358 a:--jagatamAM evuM keAi akArya nathI ke je akArya lAbhane laIne leAkeA paisA kamAvAne mATe karatA nathI athavA kheAlatA nathI agara vicAratA nathI. ane pasA meLavavAnI lAlacamAM leke cAre tarapha athaDAya che, aneka prakAranA dhamapachADA kare che, paraMtu bhAgya vinA kAMI maLatuM nathI. arthAt sarvAMne pAta peAtAnA bhAgya pramANe maLe che paraMtu pAte je pramANe icche te pramANe maLatuM nathI, jethI tee ghaNuA kheda pAme che ane A dhyAna tathA raudradhyAna jevAM durdhyAna dhyAvIne ati cIkaNAM eTale gADha karma bAMdhe che. ane tethI karIne durgati eTale naraka ti``canI gati meLave che. A pramANe paisAnI pAchaLa doDavAthI chevaTe temane upara jaNAvyA mujabanA lAbha ( nukazAna ) maLe che eTale lAbha thavAne badale geralAbha ghaNA thAya che. 358 ima bhikhArI jevA behAla hAve temanA, duHkhamaya jIvana gujAre nara abhAve bhAgyanA; gada vyasana nirdhana sthiti TvArbhAgya ajJAnAdinA, duHkha ahIM bahu anya preSaNa mAnabhaMgArdika taNA. 359 285 aH--vaLI te dhanane mATe bhaTakanArA jIvAnA bhikhArI jevA behAla eTale du zA thAya che. khAvAnuM paNa purU maLatuM nathI, e pramANe bhAgyanA abhAve eTale puNyAyanA abhAve manuSyA pAtAnuM duHkhI jIvatara gujAre che eTale gALe che. temaja A manuSya gattimAM mAnavA gada eTale rAga, vyasana eTale kuTevA athavA saMkaTa, nina sthiti eTale garIkhAi, daurbhAgya eTale leAkamAM apriyapaNu tathA ajJAna vagerenAM ghaNAM duHkha pAme che. temaja keTalAeka manuSyA anya preSaNa eTale khIjAnA nAkara tarIke javuM AvavuM ane mAnahAni vagere ghaNA prakAranA duHkhA pAme che. 359 manuSya gatinA traNa meATA du:kha vigere jaNAve che:-- AlanI mAtA mare bhAryAM bharata jIvAnanI, putra vRddha taNA mare gurU duHkhati e nara taNI; mAtA vinA nahi putrane sukha nAra viNa na jIvAnane, kANu saMbhALe vinA suta vRddhane gurU duHkha e, 360 aH--jyAre nAnA bALakanI mAtA maraNa pAme, ane juvAna mANasanI strI maraNu pAme, tathA vRddha eTale gharaDA mANasanA putra marI jAya tyAre te bALaka yuvAnane vRddha janA nirAdhAra banI jAya che. e pramANe manuSya gatimAM sarvane gurU du:khanI tati eTale ghaNA For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 ( zrI viparitaduHkhonI paraMparA rahelI che. kAraNa ke mAtA vinA putranuM piSaNa karanAra bIjuM kaI nathI mATe mAtA vinA putrane sukha nathI. temaja strI vinA juvAna purUSane sukha nathI ane putra vinA vRddha mANasane moTuM duHkha che. kAraNa ke putra vinA vRddha pitAno saMbhALa keNa kare ? e pramANe zAstramAM traNa duHkha ghaNAM moTAM kahyAM che. kahyuM che ke bAlassa mAimaraNaM-bhajjAmaraNa ca juvvaNanarassa // vuddhassa taNayamaraNaM-tiNNivi guruAi dukkhAiM // 1 // 360 | traNa lekamAM mAtAnA udaramAM rahelA jIvanuM svarUpa jaNAve che - kukSimAMya adhamukhe sanmukha jananI pRSTinI, aMjali lalATe bAMdhI garbha rahe na sImA duHkhanI; jaTharAgnithI ja pakAya jAge te mAtA jAgatA, garbha ughe uMghatA mAtA sukhI sukhamAM chatAM. ra61 artha-vaLI manuSyane garbhAvasthAmAM mAtAnI kUkhamAM nIcuM mukha rAkhIne, mAtAnI pIThanI sAme be hAtha joDIne kapALe bAMdhyA hoya tevI rIte rahevuM paDe che. ahIM garbhane duHkhane kAMI pAra nathI. vaLI te garbha mAtAnA jaTharanA agnithI pakAya che. mAtA jAge eTale garbha paNa jAge che. tathA mAtA UMghe tyAre garbha paNuM udhe che. tathA mAtA sukhamAM hoya te garbha paNa sukhI rahe che. 361 - hAya dukhI mAta te te garbha duHkhane pAmate, | nava mAsa sADA sAta dina garbhe azucimAM kADhate; kukSi dakSiNa bhAgamAMhI garbha have putrane, vAma bhAge putrI ke garbha tema yamala taNo. 362 hoya baMne bhAgamAM ne kalIba madhye udaranI, vedanA puSkala chatAM bhajanA rahe che janmanI timira azuci bharela nAnI koTaDInA vAsamAM, bhagave pIDA karelA karma kerA udayamAM. 363 artha -vaLI je mAtA duHkhI hoya eTale mAtAnuM zarIra sArUM na hoya to garbha paNa duHkhI thAya che. e pramANe ghora aMdhakAramaya garbhamAM rahIne te jIva lagabhaga nava mAsa upara sADA sAta divasa duHkha bhegavato azucimAM eTale apavitratAmAM kADhe che-vItAve che. vaLI kukhanA dakSiNa bhAgamAM je garbha hoya te putrapaNe jame che ane DAbI bAju hoya te putrI paNa upaje che. ane je baMne bhAgamAM eTale jamaNI ane DAbI bAjumAM garbha hoya to yamala eTale jeDakA bALaka janme che. tathA udara eTale peTanA madhya bhAgamAM For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - I . . Na ] 287 je garbha rahela hoya te klIba eTale napuMsakapaNe upaje che. vaLI garbhamAM puSkaLa eTale ghaNuM vedanA sahevA chatAM paNa janmanI bhajana che eTale janma athavA na paNa janma, kAraNa ke keIka garbha (garbhane jIva) mAtAnI kUkhamAM paNa maraNa pAme che athavA je janme che te ati duHkha pUrvaka kUkhamAMthI bahAra Ave che. A pramANe karelA eTale pUrva bhavamAM bAMdhelA karmanA udayathI timira eTale aMdhArA ane azuci eTale malInatAthI bharelI nAnI keTarInA jevI mAtAnI kukSimAM rahIne garbhanA che aneka prakAranI pIDAo bhagave che. 363 keLa kerA garbha jevA sukhI manujane agnithI, tApela saMyo khesatA je duHkha prakaTe tehathI; aSTa guNa duHkha nAra kerI kukSimAMhI garbhane, janma samaya anaMtaguNa duHkha tehathI paNa manujane. 364 artha:-keLanA garbha samAna ghaNuM kamaLa ane sukhI manuSyanA zarIramAM agnithI tapAvelA soyA khesavAthI jeTaluM duHkha thAya che, tenAthI ATha guNuM vadhAre duHkha strInI kukSImAM rahelA garbhane heya che, ane te garbhavAsanA du:kha karatAM anaMtagaNuM duHkha manuSyane janmatI vakhate (janma samaye) thAya che. 364 bAlyAdi avasthAnAM duHkha vigere jaNAve che - zizu avasthA mUtra viSTA dhuli lunAjJAnathI, niMdita kahI tArUNyamAMhI dhana upArjana pramukhathI; manuja gatimAM dakha sahe, gaddhA mArI AdarI, ISTa viraha aniSTa vege nA male zAMti jarI. 365 artha-janma thayA pachI paNa manuSyane bInasamajaNane laIne bacapaNamAM maLamUtrathI lepAvuM, dhULamAM ALoTavuM vagere duHkhe hovAthI bAlya avasthA niMdita eTale niMdavA lAyaka kahelI che. vaLI jyAre tArUNyamAMhI eTale juvAna avasthAmAM Ave che tyAre kuTuMbanA bharaNa poSaNa mATe dhana kamAvavA vigere mATe gaddhA majurI eTale jema gadheDAne Akho divasa bhAra upADIne majurI karavI paDe che tevI rIte majurI karavI paDe che, tethI manuSyagatimAM paNa aneka prakAranAM duHkha sahana karavo paDe che. vaLI ISTa virahe eTale jenA upara pitAnI prIti hoya temano viyoga thavAthI tathA aniSTa yoge eTale jenA upara pitAne aprIti heya eTale je pite cAhate na hoya tenA saMgathI te (manuSya) ne jarA paNa zAMti athavA sukha maLatuM nathI. 36pa For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaddhasUrikRtadhanAdine nAza thatAM mAlIkanI sthiti jaNAve che - jAtAM dhanAdika mehathI pIDA sahe bahu AkarI, AjIvikAnA hetu jAtAM khinna have bahu valI, azubha dhyAne pApanA AraMbha karatA nA DarI, teha mUkIne maratA thAya muMjhavaNa pharI pharI. 366 artha -vaLI keTalAeka manuSyo paisA kamAvAnI lAlace aneka prakAranA sArA narasA dhaMdhA kare che, paraMtu jyAre pUrva bhavanA pApathI kamAvAne badale paisA gumAve che tyAre dhananA mohane lIdhe eTale mamatvane lIdhe AkarI pIDA sahana kare che ane bahu zeka kare che. vaLI keTalAeka manuSyo AjIvikA eTale gujarAnanAM sAdhane jatAM rahe che tyAre ghaNe ja dIlagIra thAya che. pachI azubha dhyAnanA ge eTale ArtadhyAna tathA raudradhyAnathI dhana kamAvA mATe pApanA AraMbha eTale ghaNuM jIvane ghAta thAya tevAM pApakarmo karatAM DaratA nathI. vaLI jyAre maravAne vakhata Ave che tyAre te AraMbhanA kAmane choDatI vakhate vAraMvAra muMjhavaNa thAya che, eTale muMjhAya che ke have mArA A dhaMdhAnuM zuM thaze? mArA vinA tene ke calAvaze? vagere vicAro kare che, ane tevA azubha pariNAmamAM azubha maraNa pAmIne jIva durgatimAM jAya che. 366 cAra mAM hitecchu mANasa juvAnane zuM kahe che? te jaNAve che - tima juvAnInA samayamAM dharma kerI sAdhanA, karavA hatI phurasada nahi nIkaLe vacana hitakArInA kadI ema he muja baMdhu! sAdho dharma A taka pAmIne, nANuM maLe paNa samaya nA mAno amArA vacanane. 367 artha -prabhudevanA pUchavAthI kaI jIva ema uttara Ape che ke juvAnInA samayamAM amane dharma karavAnI phurasada eTale navarAza nahotI, kAraNa ke te vakhate amArUM citta paisA pedA karavAmAM lAgeluM hatuM, tethI dharma karavA tarapha amArUM jarA paNa dhyAna rahetuM nahotuM. AvuM kahenAranI pAse hitakArIne eTale jIvonuM bhaluM cAhanArA zrI prabhujInAM vacana nIkaLe che eTale prabhujI kahe che ke-he mArA bhAI ! atyAre A dharma karavAno avasara pAmIne tame dharmanI sAdhanA karo. kAraNa ke nANuM maLaze paNa gaelo samaya pharIthI maLavAne nathI A amArA vacanane tame mAne. 367 tame gharaDA jarUra thaze, ane niyama nathI vigere jaNAve che - ema kadI mAno tame ghaDapaNa viSe jina dharmane, sAdhazuM paNa niyama kyAM e pAmaze vRddhatvane For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] keI pAme maraNa jananI kukSimAM vaLI janmatAM, keI pAme maraNa zizu vayamAM jarA moTA thatAM. 368 artha -tame kadAca ema mAne ke ghaDapaNamAM amane nirAMtane samaya maLaze tyAre ame jene dharmanI sAdhanA karIzuM. paraMtu evI cakkasa khAtrI kyAM che ke tame vRddhAvasthAne pAmaze eTale eTalI uMmara thatAM sudhI tame jIvatA ja raheze evI kAMI khAtrI nathI. kAraNa ke keTalAeka che te janma pAmyA pahelAM paNa mAtAnI kUkhane viSe ja maraNa pAme che, tyAre keTalAeka jIvo janma thatAM ja maraNane pAme che, tyAre keTalAMka saheja moTA thAya tyAre zizuvayamAM eTale bALapaNamAM ja samajaNa thayA pahelAM maraNa pAme che. 368 AyuSya sAta kAraNe ghaTe che, vigere jaNAve che - lAgaze kyAre upakrama Ayune nA tehanI, khabara tamane have apavartanA manujAyunI A rAganI tima snehanI tima bhAvanAthI bhayataNuM, Ayu ghaTe saMsargathI viSa kaMkAti nimittanA 369 artha A tamArA AyuSyane upakrama (AyuSya ghaTavAnA hetuo) kayAre lAgaze tenI tamane khabara nathI. kAraNa ke keTalAeka manuSyanA AyuSyanI apavartana eTale A yuSyanI sthitine ghaTADo thAya che. vaLI jenuM AyuSya ghaTe che te sopakramI kahevAya che. AyuSyanI sthitimAM kaI rIte vadhAro thato nathI paNa ghaTADo to thAya che. kAraNa ke sAta prakAranA upakramemAMthI koIka jIvanuM atyaMta rAganA pariNAmathI AyuSya ghaTIne maraNa thAya che, tevI ja rIte snehanA pariNAmathI tathA bhayanI bhAvanAthI eTale pariNAmathI, tathA viSa eTale jhera ane kaMTAkAhi eTale kAMTA tathA sarpa vagere nimittanA saMsargathI eTale maLavAthI paNa AyuSya ghaTe che. 369 rAjasI bhejyAdi zalAdika taNI pIDA baLe, tima parAghAta karIne zvAsa adhika je cale, viSakanyakAdika sparzathI ima sAta kAraNa yogathI, - manujAyune ghaTavA taNe bhaya Ima kahuM jinavacanathI. 370 artha-tathA rAjasI bhajyAdi eTale manane malina karanAra mAMsa dArU vigere padArtha khAvAthI, peTamAM ekadama zUla upaDavuM vigere pIDAnA baLathI, tathA sAtamuM parAghAta vaDe eTale kUvA vageremAM paDI javAthI, ke thAMbhalA vigerenI sAthe aphaLAvavuM vigere 37. For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijayaparikRta kAraNathI tathA zvAsozvAsa ghaNuM utAvaLA cAlavAthI temaja viSakanyA vigerene sparza thavAthI ema upara gaNavelA sAta kAraNemAMnA koI kAraNane cega maLavAthI manuSpAyuSya ghaTI jAya che. A hakIkta huM jinavacanathI eTale pahelAMnA jinezvara deve kahelA vacanane anusAre jaNAvuM chuM. 370 juvAna hitazikSAne gaNakArate nathI vigere jaNAve che - kayAre thaze mRtyu tamArUM zA nimitte kyAM vaLI, - ApaNA jevA na jANe dharma sAthe thaI baLI; bhara juvAnInA made hitavacana A nA sAMbhaLe, paise gaNI parameza mAnI nArane gurU dhana raLe. 371 artha:-vaLI he baMdhu ! tamAruM mRtyu kyAre Avaze ? kayA nimittathI mRtyu thaze? kaye ThekANe mRtyu thaze ? e hakIkata tamArA jevA sAmAnya manuSya jANI zakatA nathI. mATe baLI eTale baLavAna-hIMmatavAna banIne tame parama ulAsathI dharmanI nirmala sAdhanA kare. bhara juvAnIne abhimAnamAM teo prabhunA (hitakArInA) A hitanAM eTale AtmakalyANanAM vacane sAMbhaLatAM nathI ane paisAne paramezvara mAnIne ane strIne gurU mAnIne kevaLa temanA bharaNu piSaNa mATe mamatAthI dhana raLyA kare che eTale kamAyA kare che. 31 keTalAekanI ghaDapaNamAM kutarAnA jevI sthiti thAya che, vigere jaNAve che - ghaDapaNa acAnaka AvatAM baLa kAyanuM cAlyuM gayuM, tana dhrujatuM bahu AMkha keruM teja paNa cAlyuM gayuM; vyAdhi damane khUba vo putrAdi paNa tarachoDatA, dAnAdimAM dhana vApare te zvAnanI jevA thatA. 37ra ; artha tevA jIvone jyAre ekadama ghaDapaNa AvI pahoMce che, tyAre zarIranI zakti ghaNI ochI thaI jAya che, zarIra dhrujavA-kaMpavA lAge che, AMkhanuM ghaNuM teja cAluM jAya che eTale barAbara dekhAtuM paNa nathI. dama roga ghaNe vadhI jAya che ane jyAre pitAnA putra putrI vagere svajane paNa tiraskAra karavA lAge che. temaja putra vigere dAna vageremAM je dhana vAparavA mAMDe to te putrAdikanI tarapha te vRddha mANasa zvAna jevA eTale kutarAnI jevA cALA kare che eTale kutaro jema karaDavA mATe ghurakI kare, tema dAnAdikAryamAM lakSamIne vAparatA putrAdikanI upara vRddha pitA ghurakIA kare che eTale bhasyA kare che. rU72 For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe I kAne mAtA *'' '' ' dezanAciMtAmaNi 3. ghaDapaNamAM vAMdarA jevI thatI sthiti vigere jaNAve che - sittera varSa taNI vaye putrAdinI AgaLa kaMI, nA cAlatuM vAnara taNuM cALA kare te kaMI kaMI hAthanI ceSTA karIne putra dhana ochuM kare, . Iga kahe cAle have zuM nAma prabhunuM nA smare. 373. artha?-ane jyAre sittera varasanI uMmara thatAM putra vagere parivAranI AgaLa kAMI cAlatuM nathI ane putra vagere paNa tenA kahyA pramANe cAlatA nathI tyAre te vRddha mANasa vAnaranI peThe kAMI kAMI cALA kare che. hAthanI ceSTA karIne eTale. hAthane lAMbA karIne arere A putra meM ekaThuM kareluM dhana echuM karI nAkhe che e pramANe bakavAda karyA kare che, paraMtu ema bolavAthI tenuM kAMI cAlatuM nathI. tema chatAM paNa dhanAdinA mohamAM phasAyelA te vRddha prabhunA nAmanuM smaraNa paNa karatA nathI. 373 ) ) * . . adharmanI sthiti tathA AryajananuM svarUpa vigere jaNAve che - AryadezAdika lahyA paNa A jana bhava hAratA, zuM citra ! hAre bhava anAryo dharmane nA jANatA . heyathI alagA rahe je Arya te nara jANavA, - tehathI ulTA manuja je te anAryo mAnavA 374 artha -vaLI Arya deza, uttama kula vagere dharma sAdhavAnI sAmagrI meLavyA chatAM AvA (upara jaNAvyA tevA) Arya manuSya paNa pitAne manuSya bhava hArI jAya che. te pachI dharmane nahi jANanArA anAryo dharmane hArI jAya emAM zuM Azcarya ? eTale kaMI Azcarya pAmavA jevuM che ja nahi have anArya kene kahevA te kahevAya che--je manuSya heya eTale tyAga karavA lAyaka AcaraNathI alaga eTale judA rahe che teo A jANavA. ane temanAthI ulaTA eTale jeo virUddha vartanArA eTale heyano tyAga na kare te anArya ja kahevAya. 374 anAryanuM svarUpa vigere jaNAve che - na viveka khAdyAkhAdyane lajA nahiM ja anAryane, sevya tema asevya sarakhA beu kArya anAryane vikaTa pApa Acare choDI dayAnA aMzane, bAMdhatA bahu karma pAme durgatinA dukhane. 375 ' artha-anAryane khAya eTale khAvA lAyaka ane akhAdya eTale nahi khAvA lAya For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI vijayapadmasUriSkRta anArya ne lajjA hAtI kane viveka athavA samajaNu heAtI nathI te game te vastu khAya che. nathI eTale kAi paNa prakAranuM nIca karma karatAM tene zarama AvatI nathI. vaLI anArya ne sevya eTale sevavA lAyaka tathA asenya eTale nahi sevavA lAyaka e ane kArya sarakhAM che eTale te ane prakAranAM kArya kare che. vaLI te dayAnA aMzane cheDIne nirdayatAthI vikaTa pApA eTale bhayaMkara pApAne kare che. tethI ghaNAM karmone khAMdhe che ane durgatinAM eTale naraka tathA tiryaMcagatinA du:khane pAme che. 375 manuSyagatinI uttamatA zA kAraNathI kahI che vigere jaNAve che:-- Avu vicArI cetanArA bhavya mAnava dehathI, dAnAdi dhama taNI karIne sAdhanA ullAsathI; karmAdi hI nirvANu padane pAmatA A kAraNe, manujagatine zreSTha bhAkhI sAdhajo jinadhane. 376 artha:--AvuM ( upara kahyA pramANe ) samajIne cetIne cAlanArA bhavya jIveA mAnava dehathI eTale manuSyanA zarIrathI dAnAdi eTale dAna, zIla, tapa ane bhAvanA rUpa cAra prakAranA dharmanI ullAsathI eTale ghaNA umaMgathI sAdhanA karIne karmAdi hIna eTale jyAM karma, zarIra, du:kha vagere nathI evA meAkSa sthAnane pAme che. A kAraNathI manuSya. gatine sarva gatimAM uttama kahI che. mATe he bhavya jIve ! manuSyagati pAmIne tame jaina dharmanI sAdhanA karajo. atyAra sudhImAM kahelI mInAnuM rahasya e che ke--bhAre kamI pudgalAnaMdI jIvA jIMdagInA amuka bhAga gaddhA majUrI karavAmAM gALe che. te pachI jema jema uMmara vadhatI jAya che, tema tema te dAnAdi dharmAMne nahi sAdhanArA jIvAmAM anukrame kutarAnA jevA ane vAMdarAnA jevA cALA dekhAya che. A pramANe ekaja dharmahIna mAnavajAtamAM jyAre pratyakSapaNe gadheDAnI kUtarAnI ane vAMdarAnI sthiti dekhAya, tyAre teo mAnava janmane hArI gayA ema samajavuM arthAt tee dekhAvamAM bhale manuSya gaNAtA hAya, paNa kharI mANasAi te gumAvI beThA che ema samajavuM. bhavya jIvAne parama pavitra zrI jinadhanA bAdazAhI mArge AgaLa vadhAravAne mATe jema vAstavika daSTAMtanA upayoga karavAmAM Ave che, tevI rIte avasara ane jIvAdine joine kAlpanika (gADhavelA) daSTAMtanA pazu upayAga karAya che, AvA aneka muddAo taraph lakSya rAkhIne daSTAMtanA (1) vAstavika ( daSTAMta ) ( 2 ) kAlpanika (STAMta) ema e bheda zrI vizeSAvazyakAdi jaina graMthAmAM paNa jaNAvyA che. tathA peAtAnA a Mtima samaye sAla phArI dezanA dhrutI velAe prabhu zrI mahAvIra deve paNa lIlA pAMdaDAneA ane pILA pAMdaDAMnA savAda jaNAvyeA che. ema vicArIne labdha jIvAne beya pamADavA mATe eka alpanika dRSTAMta sa'bhaLAvIe chIe. te For Personal & Private Use Only: Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] TUMkAmAM A pramANe jANavuM-ahiM manuSya jIvanamAM yuvAvasthA vigerenA vakhatamAM pitAne mATe ane kuTuMbane mATe bhavAbhinaMdI jIvone je moTA moTA vyAparAdinA parizrama karavA paDe che, tene paMDita purUSe gaddhAmajUrI kahe che, A bAbatamAM bahu jarUrI kAlpanika daSTAnta A pramANe che- eka vAra vidhAtAe (jaina darzananI mAnyatA pramANe je ke jagatanA kartA vidhAtA nathI paraMtu anyadarzanane mAnanArA cho Izvarane athavA brahmAne athavA vidhine sarva sarjanahAra tarIke mAne che. daSTAMta pUruM thAya, tyAM sudhI tatvane samajavAnI khAtara mAnavuM ke vidhAtA e kartA che teNe ) gadheDe kUtare vAnara ane manuSya e cArane pitAnI pAse bolAvIne prathama gadheDAne AjJA karI ke have tamAre ahiMthI jaIne manuSyalokamAM janma le, tyAre gadheDAe kahyuM ke mAruM AyuSya keTaluM ane amAre kAma zuM karavAnuM ? tyAre vidhAtAe kahyuM ke ahiM mArA AyuSyanA rekarDamAM koInuM paNa 30 varSathI ochuM ke vadhAre AyuSya nathI, mATe tamAre 30 varSa jIvavuM, ane kArya karavAnuM e ke tamAro mAlika tamArA para je bojA lAde te beje laI javAne, ane je temAM tame kasUra karazo to tamane DaphaNAM paDaze, kusakA nadInI dharo vigere khAIne saMtoSa mAnavo ane e rIte vaitaruM karIne tamAruM jIvana saMtoSa pUrvaka gujAravuM gadheDA-amArUM e vaitarAvALuM 30 varSanuM jIvana te amane bahu ja AkarUM paDe. mATe kRpA karIne e jIvanamAMthI kaMIka ghaTADe karI mApha kare te sArUM. vidhAtA-je ke mArA phrekarDamAM 30 varSanuM AyuSya che chatAM tuM bahu kAlAvAlA kare che, te jAo tamArAM 18 varSa mApha karUM chuM, mATe have tamAre 12 varSa jeTaluM jIvana saMteSathI gujAravuM ema gadheDAe 12 varSanuM AyuSya svIkArI lIdhuM, ane mAlIkanA hukama pramANe karyuM. tyAra bAda kUtarAne bolAvyA, ne kahyuM ke hamAre ahiMthI ( kUtarA svarUpe ) janma le. kUtara-paNa amAruM AyuSya keTaluM ? ne amAre kAma zuM karavAnuM? te mane kahe. vidhAtA-mArA rekarDamAM tamAruM AyuSya paNa 30 varSanuM che, ane tamAre janma laIne kAma e karavAnuM ke tamAre mAlika je kaMI roTalA vigerene TukaDo khAvAnuM Ape te te khAIne rAjI thaI pUchaDI halAvavI, ane mAlikanA gharamAM koI ajANyA mANasa Ave to tene bhasavuM ane pisavA na de, e pramANe tamAre rAtadivasa mAlikanA gharamAM cAkI karavI, temaja zerImAM paNa e rIte lokanA ApelA TukaDA khAIne rAta divasa zerInI (paLanI) cakI karavI ane e rIte saMteSamaya jIvana gujAravuM. For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 [ zrI vijayapadrasUrikRtakUtaro-he dayAnidhi ! tame 30 varSa sudhI lokanA TukaDA khAIne jIvana gujAravA kahyuM paraMtu e te amane bahu ja vasamuM paDe, loka haDe haDe kare, nAnAM chokarAM patharA mAre, amArI kasUra thatAM amane lAkaDIthI hAMke, lAkaDIo mATe ane amAro e bhasavAne karaDavAne svabhAva jANune loka rAta divasa hAthamAM lAkaDIe rAkhIne phare, mATe kRpA karIne e lAMbA AyuSyamAMthI kaMIka ghaTADo karI mApha karo to sAruM, gadheDAne paNa tame ochuM jIvana karI ApyuM te amArI arajI svIkArIne amAruM paNa e kaSTamaya jIvana ochuM karI Ape. vidhAtA-he zvAna ! jema gadheDAne thoDAM varSa mApha karI ApyAM tema tane paNa 30 varSamAMthI 18 varSa rahevA daI 12 varSa mApha karUM chuM. have tame janma laIne badhA kUtarA saMtoSathI aMdagI gujArajo. vidhAtAe gadheDAnA jema 18 jame rAkhyA, tema kUtarAnAM 12 varSa mApha karyA, silikamAM (jame) rahevA dIdhAM, ne tyArabAda (vAnaronA pratinidhi) mukhya vAnarene bolAvI AjJA karI ke he vAnara! have tamAre ahiMthI vAnarane janma le. , vAnara-he dayAnidhi ApanI AjJA mAthe caDhAvIe chIe, paraMtu amAruM AyuSya keTaluM? ne amAre janma laIne kAma zuM karavAnuM? vidhAtA--tamAre vAnara rUpe janma laIne nagaranI bahAra vanamAM rahI phaLa vigere khAvAM ane eka jhADathI bIje jhADa kUdakA mAravA ne je nagaramAM rahe te agAsImAM lekee sUkavelI cIjo (chAnImAnI) khAI javI, lekanA gharamAM pesIne paNa kaMI khAvA jevuM hAthe Ave te khAI javuM, nAnAM bALaka ke bairAM vagere pAse kaMI khAvAnI cIja dekha to jhuMTAvI khAI javI, ane keI hAkuM thAya to dAMtI karavAM, ghurakI karavA ane temanA zarIrane paNa valUrI nAkhavuM, temaja hakAhuka karI chApare chApare kUdavuM, vaLI koI sugarI pakSInI mAphaka zIkhAmaNa devA Ave che tenuM sthAna bhraSTa karI devuM ane zIkhAmaNu mAnavI nahiM, tathA je nAnAM bALaka vigere kaMI jANI bujhIne khAvAnuM Ape te temanA hAthamAMthI laI aneka cALA karI chokarAMne rAjI karavAM e pramANe tamAre pitAnuM jIvana sukha saMtoSa AnaMdamaya gujAravuM. . . vAnara--he dayAnidhi ! A pramANe vanamAM ke nagaramAM jaMgalI jevI jIMdagI 30 varSa sudhI gujAravI e to amane bahuja AkaruM paDe mATe jema gadheDAne ane kutarAne thoDA varSo mApha karI ApyAM tema maherabAnI karIne amane paNa thoDAM varSa mApha karI Apa te ThIka. vidhAtA--he vAnara! je tamane e jIvana AkaruM lAgatuM hoya te dayAnI khAtara tamArAM paNa 20 varSa kAyama rAkhI 10 varSa mApha karUM chuM. juo ! have tamAre vAnarano janma laI saMteSa pUrvaka jIvana gujAravuM. * * * For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = dezanAciMtAmaNi ' 25 tyArabAda manuSya (pratinidhi) ne bolAvIne kahyuM ke tamAre ahiMthI manuSyane janma levo. manuSya--he vidhAtA deva ! manuSyanA janmamAM amAruM AyuSya keTaluM ne kAma zuM karavAnuM? vidhAtA-he manuSya ! tamAruM AyuSya to 30 varSanuM che. ane tamAre manuSya lokamAM janma laI prathama bALa avasthAmAM brahmacArI jIvana gujAravuM, ane bIjI yauvana avasthA (juvAnI) mAM paNa parabrAnuM advitIya kAraNa zIla che ema samajIne zIlamaya jIvana gujAravuM. ane te pramANe na vastIM zakAya, te dareka vyavahAramAM saMtoSavRtti dhAraNa karIne nirdoSa gRhasthAzramane pAla. A sthitimAM tamAre tyAga dharma tarapha jarUra lakSya rAkhavuM. kAraNa ke kharUM sukha tyAgamAM ja che, paraMtu bhegamAM nathI. jeo uttama saMskArane laIne bAlya vayamAM tyAga dharmane svIkAravA cAhe, temaNe jarUra nAnI uMmaramAM tyAgI thavuM. kAraNa ke tyAga dharma svIkArane mATe amuka ja avasthA joIe e kaMI niyama nathI, mATe kahyuM che ke je TAIme vairAgya thAya te TAIme pratrajyA aMgIkAra karavI. anya dharmamAM zaMkarAcArya vigerenI bAbatamAM paNa temaja thayuM che. AvA dharmaraMgI jIvothI cAra Azrama kamane jaLavAya, to paNa temAM lagAra paNa aghaTita che ja nahi. tyAga dharma jyAM sudhI aMgIkAra na karI zakAya, tyAM sudhI mAnava dharmanI uttama pharaja bajAvavI eTale dAna tapa paropakAra pUjA vigere dhArmika anuSThAnanI jarUra sAdhanA karavI. kAraNa ke janma maraNanI rakhaDapaTTIne dUra karavAnuM apUrva sAdhana eka dharma ja che. jeo jaldI saMsArano tyAga na karI zake, tevA hAya, temane uddezIne ja kramasara AzramanI vyavasthA jaNAvI che. ema gRhasthAzramanI sevA karatA karatA jyAre gya avasara Ave, tyAre AtmadaSTi dhAraNa karIne trIjI avasthAmAM vAnaprasthAzrama aMgIkAra karo. temAM ghara choDI vanamAM rahevuM ane brahmacarya pALavuM, tathA prabhunI bhaktimAM vakhata gALa ane chellI vRddhAvasthAmAM paramahaMsa avasthA svIkArI atyaMta niHspRhI rahI AtmAnA svarUpamAM tallIna thavuM, e pramANe cAra avasthAo pramANe saMteSamaya jIvana gujAravuM. manuSya--he vidhi deva ! tamArI AjJA pramANe ame manuSya janma laIzuM, paraMtu Ape je 30 varSa AyuSya mukarara karyuM te te bahu ja thoDuM lAge che, kAraNa ke bALa vigere traNa avasthAo to bhale thoDAM varSanI cAle, paraMtu bIjI yauvana avasthAmAM batAvelAM kAryo te thoDA TAImamAM ghaNA ja adhUrA rahI jaze ema lAge che. kAraNa ke grahavAsamAM dhana pedA karavAmAM paNa ghaNe vakhata joIe, te sAthe amane bALa baccAM thAya te temane mATe paNa dhana bheguM karavA vigere jarUrI kAryomAM ghaNe samaya joIe, mATe AyuSyane ghaNe vadhAro karI Ape. vidhAtA-he manuSya ! tamArI mAgaNuM te bahu ja vilakSaNa che, kAraNa ke gadheDAe kUtarAe ne vAnare to jema bane tema AyuSyane ochuM karavAnuM kahyuM, ne tame te vadhAro mAge che mATe e tamArI mAgaNa bahu vicitra lAge che, huM AyuSya vadhArIza nahi. For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtakAraNa mArA rekarDamAM 30 karatAM vadhAre keInuM AyuSya nathI to huM zuM karuM? chatAM eTalo upAya che ke je tamAre AyuSya vadhAre ja joItuM hoya to gadheDAnAM je 18 varSa mApha karyA che te vadhAre silikamAM che. tethI te AyuSya svIkArIne tame 48 varSanuM jIvana sukha saMtoSa pUrvaka gujAraze.. manuSya--he deva! ame e gadheDAnuM AyuSya svIkArIe chIe paraMtu eTalAM 48 varSathI te zuM nabhe? kAraNa ke amArAM bALa baccAM meTAM thAya temanA vivAha karavA paDe, paraNAvavA vigere kAryo karavA paDe. te pahelAM te amArAM 48 varSa pUrAM thaI jAya. ane ahIM AvavuM paDe e ThIka nahi mATe apAre te ghaNuM AyuSya joIe. vidhAtA-he manuSya! gadheDA kUtarA ne vAnara sarakhAne ochA AyuSyathI saMtoSa thaye, ane tamAruM AyuSya 18 varSa vadhArI ApyuM te paNa tamane saMtoSa na vaLe, te have te mArI pAse kUtarAnuM je 12 varSa AyuSya mApha karyuM che te silikamAM che mATe te svIkArI le. manuSya--bhale amane kutarAnuM bAkI rAkheluM 12 varSanuM AyuSya Apa te ame svIkArIe chIe. paraMtu eTalAM 60 varSa paNa bahu ochAM che, kAraNa ke bALa baccAM moTAM thatAM paraNAvI zakIe, paraMtu ghera chekarAnI vahu Ave, vaLI chokarAne chokarAM thAya te ramADIe, vADI baMgalA dhana vigerenI vyavasthAmAM putrAdi parivAra saMpUrNa mAhitagAra thaI amAro ghara kArabhAra sArI rIte calAvatA jaIe tyAra pachI ame vAnaprasthAzrama laIne prabhunuM nAma laI zakIe, paraMtu ghara kArabhAramAM putra saMpUrNa vAkepha na thayA hoya ane chokarAMnAM chokarAM nA ramADIe ane temane nA paraNAvIe tyAM sudhI saMsArane hA levAne pUro thAya nahiM ane e adhUro saMsArane lhA choDIne prabhunuM nAma levA jaIe te paNa mana lAge nahiM, ane gharanI ane kuTuMba vigere badhAnI ciMtAne ciMtA ja rahyA kare mATe eka vAra rAjI thaIne AyuSyamAM kaMI vadhAro karI Apo te sArUM. have pharIthI mAgaNI nahi karuM. vidhAtA-he manuSya! tamArA asaMtoSane to kaMI pAra ja lAgato nathI, kAraNa ke gadheDA, kutarA ane vAMdarA ane ghaNA saMtoSI jaNAyA, paNa tame to ghaNA asaMtoSI jaNAo che, have te je vAnaranA mApha karelA 10 varSa sIlakamAM (jame) rAkhI mUkyAM che te tamane ApuM chuM. have kaMI mAgavuM nahi. jAo jaldI janma laI le. manuSya--he vidhideva! bhale e vAMdarAnA 10 varSa ame svIkArI laIe chIe, paraMtu eTalA 70 varSanA AyuSyathI paNa amArI bhAvanAe ghaNI ja adhUrI rahI javAnI, kAraNa ke eTalAM varSamAM ame chokarAMnAM chokarAMnA dAdA te thaIe paNa tenAM chokarAMnA vaDadAdA na For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi ] 297 thai zakIe mATe traNa cAra peDhIo sudhI jIvatA rahIe te vaDadAdA thaie, chekarAMnA chekarAMne paNa chekarAM thAya tene ramADavAnA lhAvA laie, vaLI tyAM sudhImAM dhana paNa sAta peDhI sudhI pahoMce eTalu pedA karI laie, bhale ame roTalo ne maracuM khAine jIvIzuM, paNa amArI pedA karelI karoDA ne amajonI milakatamAM amArI peDhIonI peDhIe te sukhI saMtASI thaze, mATe pUrepUrU 100 varSanuM AyuSya karI ApeA. vidhAtA--are manuSya ! jagatamAM samudronA pAra pamAya, AkAzanA pAre pamAya, tArAnI saMkhyAnA pAra pamAya paNa tamArA asatASanA pAra pamAya tevA nathI. ane have mArI pAse kAi paNu vadhArAnuM AyuSya lagAra paNa sIlIkamAM nathI mATe game tema karIne e 70 varSamAM ja tamAre jIvana gujAravuM. ane pachI ahIM AvavuM. manuSya--hai vidhideva ! je have ka'I upAya ja nathI te! ame 70 varSanuM jIvana gujArIzuM, parantu prabhunuM nAma laI zakavAne mATe amAre 100 varSamAM je chellAM 5-10 varSa joie te have maLavAM muzkela che, ane e 70 varSa te amArAM kuTuMbamAM ane dhana kamAvAmAM ja javAnAM. vidhAtA--70 varSamAM paNa jo prabhunA nAmanA avakAza nahi meLavAtA AgaLa upara tamane ja nukazAna che. mATe have vizeSa Agraha na karatAM tame| manuSyanA janma lai yeA. e pramANe AjJA thavAthI manuSya leAkamAM janma lIdhA. anukrame yAgya mar abhyAsa vigerenA krama pUro karI gRhasthAzramamAM joDAyA. anukrame lagabhaga trIsa varSanI uMmare dhana kamAvAnI evI laganI lAgI ke 48 varSanI uMmara thaI tyAM sudhImAM lAkha pacAsa hajAra rUpiyA pedA karyo. A vakhate pAtAneA cheAkaro paNa dukAna vigerenuM kAma karavAmAM taiyAra thayA che. tethI te ghaNuM kAma saMbhAre che. phurasade sata purUSAnI sevAnA ane temanA upadezane paNa lAbha le che. temAMthI ene samajavAnuM male che ke lakSmI te! A ja che ne kAla nathI. ghaDIkanA bharosA nathI. mATe saMta purUSAnI zIkhAmaNu pramANe cAlavuM e sArU che. A irAdAthI jyAre chekarI kAI dharmAMdAnI TIpamAM garIkhanA duHkha dUra karavA vigere dhArmika kAryomAM dhana vApare, tyAre A lagabhaga aDatAlIsa varSanI uMmare uAMcelo bApa kahe che ke--he putra ? Ama dhanane uDAvI devuM e ThIka nahi. have kadI paNa tema na karavuM. kAraNa ke A lakSmI te kaMI pedA karI nathI. gaddhA majUrI karIne me' meLavI che. ahIM samajavAnuM ke mApa kahe che ke meM gaddhA majUrI karIne paisA meLaLyA che. enu kAraNa e ke gadheDAnA 18 varSa 30 varSAmAM bhaLyA che. AvA dhananI tIvra mUrchAvALA jIve dhanane sAcavatAM sAcavatAM jyAre 60 varSanI uMmare huAMce che. tyAre temanAmAM kUtarAnI jevA cAlA prakaTa thAya che. 38 For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 [ zrI vijayapadmasUriSkRta eTale chekaro vigere parivAramAMthI koI paNa dharmamAM dhananA kharaca kare, tyAM tene joIne bhase che. Anu kAraNa e ke 60 varSamAM kutarAnA paNu 12 varSa bhaLyA che. ema karatAM karatAM jyAre tenI 70 varSanI uMmara thAya che. tyAre A DAseA khUNAmAM besI rahe che. dIkaro dharmanA kAmamAM udAratAthI dhananA sadupayeAga kare che. A joine NAmAM beThelA mudbhAjI vAMdarAnI jevA hAtha lAMbA karavA pUrvIka cALA karIne DAcIyA karatAM karatAM dhIme dhIme ema bele che ke--A mUrkha cheAkaro uDAvI de che. ene kaI bhAna nathI. paNu Anu veNu mAne kANu ? ne sAMbhaLe keNu ? A vAnarAnI jevA DAcIyA karavAnu kAraNa e ke jIMdagInA varSamAM 10 varSa vAMdarAnA bhaThyA che. A jIvAne kharA manuSya tarIke kai rIte mAnavA ke jee eka mAnava bhavamAM AvI vicitra sthitine dhAraNa kare che. ahI dRSTAMta pUrU thAya che. temAMthI sAra e levA ke vartImAna lobhI manuSyanuM jIvana prathamanA 30 varSa jeTaluM teA manuSya pramANe anusaratuM ucita jIvana che, parantu tyAra pachInuM gaDhA jIvana che. kAraNa ke 18 varSa gadheDAnAM svIkArelAM che, ane tethI ja tevA javAnA e 18 varSanA udyama gaddhAvaitarUM athavA gaddhAmArI kahevAya che, kAraNa ke 3 varSa vItyA bAda putrAdikane ghaNA kharo ghara kArabhAra sapIne pAte kaika nivRtti meLavavI joie tene badale pAte ne pote ja nAnI meATI dareka vAtamAM ciMtA rAkhI kArabhAra karye jAya che, paNa jarAe nirAMta meLavatA nathI. ane dharma sAdhanA karatA nathI. vaLI te sagA kuTuMbanAM ghaNAM vacaneA rUpI DaphaNAM khAya che. e rIte 18 varSa gaddhAmajUrI karIne tyAra pachInAM 12 varSa kUtarAnAM svIkArelAM hAvAthI e 12 varSomAM eTale 48 varSathI uparanAM varSomAM manuSya kUtarA jevI jIdagI gujAre che. kAraNa ke ghara kArabhAra putrAdi parivAra calAve che jyAre te putrAdi peAtAnI marajI mujaba jarUrI kArya prasaMge dhanane kharca kare che, tyAre putrAdikane vAraMvAra kUtarAnI mAphaka bhase che ne gharakIma kare che, ane jema tema khacakAM bhare che, ane je te vAtamAM bacakAM bharavA jevuM kAma kare che. tema ja kUtaro jema ghara sAcavavAnuM kAma kare che tema te leAbhI manuSya ghara mAlamilkata sAcavavAmAM ja sAvadhAna rahe che. ane jyAre temAMthI putrAdi parivAra kharaca kare tyAre bhasavAnI mAphka ThapakA ApyA kare che. tyAra bAda 61 thI 70 sudhInAM 10 varSa vAnaranAM svIkArelAM hAvAthI manuSya vAnaranI mAphka cena cALA kare che, kAraNa ke e 10 varSamAM bahu vRddha thaela hAvAthI jAte uThIne peDhI vigeremAM jaI zakatA nathI, tethI gharamAM beThAM beThAM peAtAnI marajI virUddha dhana kharcatA putrAdikane hAthanA cALAthI nivAre (aTakAve) che, ane spaSTa khelAtuM nathI tethI dAMtIAM kare che, vaLI vAnara jema eka jhADathI khIje jhADa ThekaDA mAre che tema manuSya paNa eka vicArathI khIjA vicAramAM ne khIjAthI trIjA vicAramAM AvI mananA ane vacananA ThekaDA mAryA kare che, vaLI vAnara nagaranI bahAra vanamAM paNu jIvana gujAre che tema kuTu Mbane bahu kanaDatA evA te phAsAne rahevA bIjuM ghara Apa For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ca'tAmaNi 1 299 vAthI tyAM rahevuM paDe che. vaLI vAnarAthI cheAkarAM jema rAjI thAya che. tema kAma karavAne azakta DAsA chekarAnAM che.karAnI dorIe kheM'cI raDatAM chAnAM rAkhI 'ghADe che. nAnAM bALakane AkhA divasa ramADe che ne rAjI rAkhe che. vaLI vAnara jema nagaramAM leAkanI vastuo chAnI khAI jAya che tema ghaDapaNamAM zIrA vigere sArI sArI vastu bhAve che ne te vahue vigere khanAvI Ape nahi athavA taiyAra hoya te Ape nahi. tyAre lAga maLye chAnI rIte paNa khAi jAya che. jo ughADI rIte khAya tA vahue kaheze DAsAne khAvAnI ahu lAlaca thAya che, e pramANe e chellAM 10 varSamAM AjanA leAbhI manuSyA vAMdara jevI jIMdagI gujAre che tenuM kAraNa e ke vidhAtA pAsethI vAMdarAnAM ja khacelAM 10 varSa maLyAM che, tevA jIvAne prabhu bhakti karavAnA svapne paNa khyAla AvatA nathI ne leAbhamAM te lAbhamAM ja asaMtuSTa jIvana gujAre che. vhelAMnA uttama vivekI manuSyA tA dheALA vALa uge tyArathI ja ghara cheDI prabhu bhakti vigere dharma kriyA karavAmAM jIvana gujAratA ane Aje tA maravAnI chellI ghaDIe paNa ghara kuTuMbanI ciMtAmAM ne ciMtAmAM maLatA marI jAya che. AvA niMdvApAtra jIvananA khUrA hAla dhyAnamAM rAkhIne samajI bhavya jIveAe parama ullAsathI nirmala dharmArAdhana karIne prakhala puNya maLelA mAnava bhavane saphala karavA. 376 sAta kSAkamAM devagatimAM saMbhavatA duHkhA jaNAve che:--- pUrva bhavamAM danAdika sadguNeAnI sAdhanA, karatAM lahe je devabhava duHkho suNA te devanAM; sattara dhare teo paraspara alpa Rddhika devane, zAka pragaTe hRdayamAM bahu joi adhikatA devane. 377 a:--he bhavya jIvA ! pUrva bhavanI aMdara dana, jJAna, ane cAritra e sadguNNAnI sAdhanA karavAthI je devanA bhava maLe che te devanAM du:khA tame sAMbhaLeA. keTalAeka devA mAMheAmAMhe eka bIjAnI upara matsara dhare che eTale adekhAI rAkhe che. vaLI alpa eTale thADI RddhivALA je devA hAya che te devAne temanAthI vadhAre RddhivALA devAne joIne hRdayamAM ghaNA zeka utpanna thAya che. eTale AvA sukhI gaNAtA devAmAM paNa zeka rahelA che. 377 devI upADI jAya bIjA deva bhaya tasa amarane, gava pragaTe RddhinA tima dharata irSyA bhAvane; bhUri kAma kadanA zAnti jarA nA devane, deva dhAre kheda jANI manuja tirinAM du:khane. 378 For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200. zrI vijayabhavarita- artha-je devanI zakti ochI hoya che te devane tenAthI baLIye deva pitAnA devIne upADI jaze evo bhaya rahyA kare che. keTalAka devone pitAnI baddhine eTale ezvaryane garva eTale abhimAna upaje che ke mArA jevo aizvaryavAbe keI nathI. vaLI keTalAka deva bIja deva upara adekhAI rAkhe che. vaLI devatAomAM kAma eTale viSayasukhanI ghaNI kadarthanA eTale pIDA hoya che. e pramANe devatAne jarA paNa zAMti hotI nathI. je de ema jANe che ke amAre mArIne manuSya gati ke tiryaMcagatimAM javAnuM che temane manuSya tathA tiryaMca gatinAM dukhe jANIne ghaNe kheda eTale ghaNu dIlagIrI thAya che. 378 IzAna sudhInA deva ekendriya viSe paNa upajatA, bAdara ane paryApta pRthvI jaLa vanaspatimAM jatA; bhUSaNadika jaLa taNA ne kamaLa kerA mehathI, evI sthiti pAmatA surabhAvamAM raja sukha nathI, 379 . artha:-IzAna devaleka sudhInA devatAo eTale bhuvanapati, vyatara, vANavyantara, tiSa, saudharma ane IzAna devakanA deve ekendriyamAM paNa utpanna thAya che, te ekendriyamAM paNa bAdara paryAptA pRthvIkAya, apakAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM utpanna thAya che. paNa amaryAsamAM ane sUkSma ekendriyamAM utpanna thatA nathI, temaja kaI paNa prakAranA teukAya vAukAya ane vikalendriyamAM ne asaMjJImAM upajatA nathI. devatAone AvA halakI keTinA ekendriyamAM upajavAnuM kAraNa e che ke temane temanA bhUSaNadi eTale ghareNAM vigere pRthvIkAyanI upara maha hoya che tethI teo ghareNAMnA hIrA vagere ratna rUpe pRthvIkAyamAM upaje che, vAnA pANI uparanA mahine lIdhe te vAtamAM apakAyapaNe tathA kamaLa uparanA mihane lIdhe vanaspatikAyamAM utpanna thAya che. A pramANe te te vastu uparanA mehathI potAnI ghaNI Rddhi mUkIne AvI halakI gatimAM paNa upaje che. e pramANe devanI avasthAmAM raja paNa eTale jarA paNa kharI zAMti ke sukha nathI. 379 IzAna svarga sudhI surInI hoya sattA tehathI, AgaLa nahI amarI sakala sura sAthe trIjA svargathI; IzAna svarga sudhI kahI che kAyasevA te pachI, be devaleke sparzasevA zabdasevA te pachI. 380 brahma lAMtakamAM mahAzuke ane sahastrAramAM, rUpasevA cittasevA te pachInA cAramAM pahelI sabhAmAM sura mahaddhika madhya deve madhyamAM, trIjI sabhAmAM prANa jevA ane duHkha dIlamAM. 381 For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA tAmaNi 1 301 artha :bhavanapati vyantara ane jyAtiSImAM sasthAne ane vamAnikamAM saudharma ane IzAna devalAka sudhI devInI sattA heAya che. eTale tyAM sudhI devIe utpanna thAya che, paraMtu tyAMthI AgaLa trIjA devalAkathI anuttara sudhI devInI utpatti hetI nathI. jethI trIjA sanakumAra devalAkathI AgaLa surasA eTale ekalA devAnA samUha che. paNa DhavI nathI. A IzAna sudhInA devAne devIe sAthe kAyasevA kahelI che. eTale manuSyanI peThe viSayakrIDA hAtha che, tyAra pachInA trIjA sanakumAra ane cAthA mahendrae e devalekamAM sparzI sevA eTale ekalA aganA sparza mAtrathI viSayanI tRpti kahelI che. saudharma ane izAnamAM be prakAranI devIe che. temAM paraNelI kulAMganA sarakhI devIe te parigra hItA devIe jANavI, te devIe pAtAnA deva sivAya anya devane icchatI nathI. ane bIjI vezyA samAna aparigrahItA devIe che te tyAMthI uparanA devalAkanA dhruvA sAthe gamana kare che. ahI trIjA ne cAthA devalAkamAM devatAne sparza sevA kahI te A aparigrahItA devI sAthe jANavI. e pramANe uparanA devAne A aparigrahItAdevIe gamana ceAgya jANuvI. tyAra pachInA pAMcamA brahma devalAka ene chaThThA lAMtaka devaleAkamAM zabda sevA eTale devIonA zabda sAMbhaLavA vaDe kAmatRpti thAya che. sAtamA mahAzuka ane AThamA sahastrAra nAmanA devalekamAM rUpa sevA eTale rUpa dekhIne kAmatRpti thAya che. tyAra pachInA cAra devalAkamAM eTale navamA Anata, dazamA prANuta, agiAmA AraNu ane khAramA acyuta devalAkamAM cittasevA che eTale e devAne smaraNa mAtrathI kAmatRpti thAya che. A devalekamAM traNa prakAranI sabhAo hAya che. temAM pahelI sabhAmAM maddhika devA bese che, madhya sabhAmAM madhya prakAranA devA ane trIjI sabhAmAM devAnA nAkara sarakhA devA bese che. A trIjA prakAranA nAkara jevA devAnA dilamAM ghaNAM prakAranAM du:khA hAya che. 380-381 daiva kilmiSa kAma halakAM tyAM kare dharI kheSThane, mithyAtvI devA bahu sahe mithyAtvanA tAphAnane; jinasura vinAnA sura surAyu mAsa SaTa bAkI rahe, cyavana cinha pragaTatAM jANI surA manamAM he. 382 aH--kilmirSika nAmanA ( caMDALa sarakhA) deveza tyAM khene eTale dIlagIrIne dhAraNa karIne halakAM kAma kare che, ane mithyAtvI devatAo mithyAtvanA udayathI paraspara TaMTA jhaghaDA karatAM ghaNA prakAranAM mithyAtva sabaMdhI tAphAnAne sahana kare che. temaja mithyAtvanA udayane lIdhe aneka prakAranAM viparIta AcaraNeA Acare che, tathA jinasura eTale je devA marIne tIrthaMkara thavAnA che temanA sivAyanA bIjA devatA jyAre pAtAnuM AyuSya cha mahinA bAkI rahe tyAre parabhavanA AyuSyanA baMdha kare che. tyArathI vananAM eTale tyAMthI marIne khIjA bhavamAM upajavAnAM cinhA eTale nizAnIe pragaTa thatI jANIne For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 [ zrI vijyapadvaritate devatAo manamAM baLyA kare che eTale bahu duHkhI thAya che kAraNa ke potAnI mATI addhi choDIne temane du:khadAyI manuSyagati tathA tiryaMcagatimAM javAnuM paNa gamatuM nathI. tethI 6 mAsa sudhI bahu ja zokamAM DUbelA rahe che. 382 teja vaikriya dehanuM ghaTatuM amaratarU hAlatA, - lajajA ghaTe A cinhathI sura nija avanane jANatA tIrthapatinA jIva AvA cinhane nA pAmatA, teha te AvA samayane jANe manamAM malakatA. 383 artha-devatAmAM cyavananAM cinha A pramANe jANavAM. (1) vaikriya zarIranuM teja ochuM thatuM jAya che. vaLI (2) amaratarU eTale kalpavRkSo kaMpAyamAna thAya che. (hAle che.) tathA (3) lajajA eTale zarama ghaTI jAya (eAchI thAya) che. e vigere cinhAthI devatAo pitAnA avanane jANe che, phakta je tIrthapatinA jIve che eTale jeo tyAMthI cavIne manuSyamAM AvI tIrthaMkara thavAnA che te jIvane AvA avananAM cihe pragaTa thatAM nathI; jo ke teo paNa pitAnA avanakAlane te avadhithI jANe che, paraMtu teo te pitAne avanakAla jANuMne manamAM AnaMda pAme che, kAraNa ke teo jANe che ke marIne manuSyagatimAM jaIne tIrthakara thaI dharmasAdhana sahita paropakAra karI saghaLAM karmone kSaya karI mokSe javAnuM che mATe temane yavana saMbaMdhI kheda jarA paNa thato nathI. A bAbatamAM purA A pramANe che - rAjannekAvatArANA-mantakAle'pi nAkinAm // tejaH kSayAdi cyavana-cinhAnyAvirbhavanti na // 1 // artha -he rAjanaekAvatArI dene aMtima samaye paNa tejane kSaya vigere avananA TAImane jaNAvanArA cinho (nizAnI) prakaTa thatA nathI. 383 tiryaMca gatinA duHkho vigere jaNAve che - gaDha hadaya zaTha zalyavaMtA tirigatine pAmatA, siMha hAthI go hariNu aja vAgha Adi svarUpa thatA; bhUkha tarasa vadha rega baMdhana tADanAdika duHkha sahe, koI paNa na kahI zake teo nirAte nA rahe. 384 artha -gUDha hadaya eTale kapaTI hadayavALA eTale paTa bhAvathI manane abhiprAya nahi jaNAvanArA, zaTha eTale luccA tathA zalyavaMtA eTale mAyAzalya, niyANuzalya ane mithyAtva zalya e traNa zalyavALA cha marIne tiryaMcagatine pAme che. ane tethI karIne For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAciMtAmaNi ] 303. kAika siMha rUpe, kAika hAthI rUpe, kAika gA eTale gAya rUpe, koi haraNa rUpe, krAI aja eTale bakarA tathA vAgha, khilADI, kutarAM, vagere aneka prakAranA tiryaMcapaNe upaje che. vaLI A tiryaMce! bhUkha, tarasa, vadha eTale pAtAnA ghAta thavA te, rAga, khaMdhana tathA tADanAdika eTale cAbuka vagerenA mAra ema aneka rIte du:khane sahana kare che. vaLI te avAcaka hAvAthI peAtAnA duHkhane kahI zakatA nathI, temaja A tiya cA nirAMte eTale saMpIne zAMtipUrvaka paNa rahI zakatA nathI. kAraNa ke teone paraspara svajAtimAM eTale sarakhI jAtivALAmAM eTale kutarAM kutarAMne tathA parajAtimAM eTale anya jAti sAthe jemake kutarAMne khilADA sAthe evI rIte kAyamanAM vera hAya che. 384 narakagatinA kAraNu vigere jaNAve che: tIvra razadra dhyAna AraMbhA karI mATA ghaNA, bhUri mUrchAbhAva dravyAdika viSe dharatA janA; -mAMsAdinA khAnAra haNatA pAMcaindriya jIvane, naraka bhavane pAmatA karI niracajIvita aMdhane. 385 artha:--tathA manuSya jAtimAM je manuSyeA tIvra eTale atyaMta AkarU raudradhyAna karanArA hAya che tethI ghaNA meATA AraMbhe eTale jethI ghaNA jIveAnI hiMsA thAya tevA pApanA meATA samArA khetI, mIla, jIna vagere karanArA, temaja bhUri mUrchA bhAva eTale dhana, dolata, mahela, baMgalA, bagIcA vagere paudgalika padArthane viSe ghaNI Asakti athavA mamatvabhAva rAkhanArA hAya che. tathA keTalAka ghaNA jIvAnI hiMsA thAya tevA mAMsa vagere abhakSya padArtho khAnArA heAya che, vaLI keTalAka manuSyA pa`cendriya jIAAne haNanArA hAya che evA mahA pApI jIvA niraya jIvita eTale narakAyuSyane baMdha karIne . naraka - gatinA duHkho bhegave che. A khAkhatamAM kahyuM che ke-- baMdha nirayAu mahA-raMbhapariggaharao ruhe| // khAra AAkamAM naragatinA du:khA vigere jaNAve cheH-- sAta narake naraka jIvA kubhImAMhi upajatA, kSetra paramAdhAmI tima anyAnya pIDA pAmatA; be bheda trIjA bhedanA Ima zarIrathI ne zastrathI, sAte narakamAM kSetrathI traNa mAMhi paramAdhAmIthI. 386 a:--narakA ( naraka pRthvI) sAta che. tyAM nAraka jIvA kuMbhanI aMdara utpanna thAya che ane antarmuhUtamAM juvAna banI kuM bhImAMthI bahAra par3e che te vakhate temane ghaNu 385 For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 [ zrI vijayapariSkRta du:kha thAya che. temaja A nArakIone kSetrathI, paramAdhAmI devAthI ane anyAnyathI ema traNa prakAranI pIDA hAya che. emAM trIjI anyAnyakRta vedanAnA be bheda che. eka zarIrathI karAtI, bIjI zastrathI karAtI. temAM pahelI kSetrakRta vedanA sAte narakamAM hAya che. ane bIjI paramAdhAmI deve kRta vedanA prathamanI traNa nArakImAM heAya che. 386 anyAnya pIDA vigerenuM svarUpa jaNAve che: zarIranI anyAnya pIDA haiAya sAte narakamAM, zastrapIDA ehuvI vaLI prathama pAMce narakamAM; kSetranA ja svabhAvathI pudgala azubha duHkha ApatA, pariNAma tasa dasa dhanAdika sAMbhaLI jana trAsatA. 387 aH--trIjI anyAnya kRta vedanAnA be prakAramAMthI zarIrakRta vaidyanA sAte narakamAM hAya che, kAraNa ke A vedanAmAM eka nArakInA jIva petAnA ja khIjA nArakIne zarIrAdikathI aneka rIte du:kha de che tathA khIjI zakRta anyAnya vedanA pahelI pAMca narakamAM hAya che. A vedanA eka nArakI vaikriya labdhithI taravAra bhAlA vagere viSuvIne bIjA nArakI sAthe laDIne tene pIDA upajAve che. tathA kSetrakRta vedanA te kSetranA ja svabhAva evA hAya che ke tyAM rahelA azubha piraNAmI pudgaleA ja nArakI jIvane nirantara duHkha Ape che. A kSetrakRta adhana vagere daza pariNAma evA che ke je sAMbhaLIne manuSyA trAsa pAme che. 787 zItavedanA vigerenuM svarUpa jaNAve che:~ Adha traNa pRthvI viSe kramasara adhika A vedanA, kSetranI paMkaprabhAmAM uSNa ne zIta vedanA, dhUmaprabhAmAM upara zIta tima uSNu nIce vedanA; chaThThI naraka tima sAtamImAM ri zItanI vedanA 388 artha:--prathamanI traNa pRthvIne viSe e vedanAe anukrame vadhatI vadhatI hAya che. vaLI kSetravedanAmAM je zIta ane uSNu vedanA che tenA anukrama A pramANe che ke--helI traNa pRthvImAM phakta uSNu vedanA che ne paMkaprabhA nAmanI ceAthI nArakImAM kSetranI uSNu ane sIta vedanA hAya che. dhUmaprabhA nAmanI pAMcamI nArakImAM upara zIta vedanA ane nIce uSNa vedanA heAya che. te pachI chaThThI ane sAtamI nArakImAM kramasara vadhatI vadhatI zIta vedranA hAya che ema jANavuM. 388 paMdara paramAdhAmInA nAma vigere jaNAve che-- 4 5 aba ne aMbarISa zamala zyAma pAMcama rUdra e, 7 upadra asi dhanu ku bha ne mahAkAla dasamA kAla e; For Personal & Private Use Only: Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanacitAmaNi ] 12 13 14 15 vaitaraNI vAluka mahAdhASa ne kharasvara e jANIe, ama nAma paramadhAmInAM e paMdare mana dhArIe. 289 a:--paMdara paramAdhAmI devenAM nAma A pramANe jANavA--1 aba, 2 riSa, 3 zyAma, 4 zakhala, pa dra, 6 uparU, 7 kAla, 8 mahAkAla nAmanA, 9 asi, 10 dhanu, 11 kuMbhI, 12 vAlukA, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, temaja 15mA mahAASa nAmanA e pramANe paramAdhAmInAM 15 bhede manamAM yAda rAkhavAM. 389 ema paMdara nAma paramAdhAmInAM avadhArIe, nAma sarakhA kAmane karanAra sarva pichANIe; dhAra duHkha upajAvanArA naraka gatimAM jIvane, 35 aDageAlika jaLa manuSyA thAya pAmI maraNane. 390 artha:--e pramANe paramAdhAmInA padara nAme jANavAM. ane teo pAta peAtAnA nAmane anusAre kArya karanArA che evuM jANavuM. A devA narakagatimAM rahelA nAraka jIvAne kamakama!TI upaje tevA bhayaMkara duHkhA upajAvanArA che. A devAne svabhAve ja bIjA jIvAne du:kha pamADavAmAM AnaMda Ave che. A paramAdhAmI devA karelA mahApApane lIdhe marIne 1aDagelika jAtinA jalacara manuSyA thAya che. 390 47 1 aDageAlika:-lavaNu samudramAM jyAM ( je sthale ) siMdhu nadI praveza kare ( dAkhala thAya ) che tyAMthI 55 yeAjana (paMcAvana yeAjana) dUra 125 (sADA bAra ) yeAjana vistAravALuM eka bhayAnaka sthaLa che. A ThekANe samudranI uMDAi 3aa yeAjana che, ane tyAM ati andhakAravALI - phAo che. te guphAomAM vhelA varSabhanArAca sayaNavALA bahu parAkramI temaja dirA mAMsa ane strIonA lelupI evA jalacara manuSyA rahe che. te raMge kALA, kANu te kaza sparzIvALA ane bhayAnaka daSTivALA che. tathA sADAbAra hAthanI kAyAvALA ane sakhyAna varSanA AyuSyavALA hoya che. e santApadAyaka sthaLathI 3? yeAjana dUra samudramAM aneka manuSyeAnI vasativALA ratnadvIpa nAmane dvIpa che ke jyAM atyAre javuM azakaya che. te dvIpamAM rahenArA manuSyA A jalacara manuSyane pakaDI lAvI mArI nAkhavA mATe meTI 'TIene madirA mAMsa vigerethI lIMpe che ane ThAma ThAma mAMsanA kakaDA vere che. tyAra bAda madirA mAMsanAM tuMmaDAMthI vahANeA bharIne te sthaLe jAya che. tyAM mAMsAdikanA gadhathI bahAra nIkaLelA te jaLamanuSyAne jue che. jyAre A dvIpanA leA mAMsanA kakaDAvALAM tuMbaDAM samudramAM nAkhe che, tyAre te khAvAne pAchaLa paDelA e manuSyane dhIre dhIre vahANAnI pAchaLa pAchaLa dAMDAvIne snadIpa sudhI lAve che. tyAM dhaTIemAM verela mAMsa madirA khAvAne e manuSyA ghaTItA paDa upara caDhI jAya che. ane kaIka divasa sudhI nirAMte khAvA daI te kallola karatA evA te jaLamanuSyAnI cAre tarapha zastrAddha sumarA gherA dhAle che jethI nAzI zake nahi. ane dhaMTInuM upaluM paDa dhIre dhIre utArIne tene eka varSa sudhI pIle che. kAraNa ke te jaLamanuSyA NA parAkramI hAvAthI zasrAdha subhaTAthI ja zakAya che ane ghaNA majabUta saMdhayaNavALA hevAthI eka vaSa~ sudhI pIlavA paDe che, ema chatAM paNa e manuSyAnAM hADakAM evAM majabUta che ke je bhAgIne kakaDA thatA nathI; parantu va kuTa For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUrikRta cAra zlAkamAM dareka paramAdhAmI deva nArakIne kevI kevI pIDA Ape che te vigere jaNAve che:-- 306 uMce uchALIne pachADe nArakInA jIvane, aba paramAdhAmI bIje tAsa tananA khaMDane; karIne pakAve bhiDDamAM trIjo hRdaya ne annane, bhede asura cAyA kare karathI prahArAdika ane. 391 aH--aba nAmane pahelA paramAdhAmI nArakInA jIvane AkAzamAM UMce uchALIne jamIna upara pachADe che. bIjo amiSa nAmanA paramAdhAmI te nArakInA zarIranA kakaDA karI karIne bhaThThImAM pakAve che. jo ke tenA zarIranA kakaDA karavAmAM Ave che teA paNa te nArakInA vA maratA nathI, kemake nArakInA jIve nirUpakrama AyuSyavALA che. ane temanuM zarIra pArAnA rasa jevuM hAya che. temanuM AyuSya kAi rIte ghaTatuM nathI, kakaDA thavA chatAM te krIthI bhegA thaI jAya che, kAraNa ke nArakInuM vaikriya zarIra tevA prakAranuM che. trIjo zyAma nAmanA paramAdhAmI doraDAthI mAra mAravo vigere rIte zAtanapAtana vigere kare che, tathA tenA hRdayane bhede che ane tenAM AMtaraDAMne kApe che, tathA kALajAne kApe che. ane ceAtheA zakhala paramAdhAmI nArakIne hAthathI prahAra vigere kadanA kare che. 391 1 bhAlA viSe ja parAvatA A rUdra nAraka jIvane, E upadra bhAMgI nAkhatA tasa sarvAM aMgopAMgane, taravAra jevA tIkSNa jemAM pAMdaDAM tevA vane, nArakIne pherave A sAtamA dharI harSane 392 a:rUdra nAmanA pAMcame paramAdhAmI deva te nArakInA zarIrane bhAlAnI aMdara parAve che jethI tene tIvra vedanA thAya che. tathA upa nAmanA chaThTho paramAdhAmI dhruva tenA sarva a Mge pAMgane eTale AMgaLIe vagerene bhAgI nAkhe che. sAtame asi nAmane deva jenI aMdara talavAra jevAM tIkSNa dhAravALA pAMdaDAM che tevA vananI aMdara bahu rAjI sudhImAM rIbAI rIbAine vedanAthI maraNa pAme che, ane maraNa pAmIne nArakI paNe utpanna thAya che. A pramANe e jaLamanuSyAne mAravAnuM kAraNa e che ke enA gupta bhAgamAM rahelI aDagALIe kADhIne camarIgAyanA pUcchanA vALathI bAMdhIne banne kAne laTakAvI samudranI aMdara ratnAdine kADhavA utare te bIjA magara Adi hiMsaka jalacarA tene ( ratnanA kADhanArane ) upadrava karI zakatA nathI evA te aDagALIone prabhAva che. A pramANe paramAdhAmIe nArakAne duHkha devAthI dhora karma bAMdhI aDageAlika jaLacara manuSyapaNe upajI bhayAnaka dhaTImAM pIlAI maraNa pAmI nArakI thaI saMsAramAM rakhAyA kare che. For Personal & Private Use Only: Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 307 thaIne te nArakIne laI jaIne pherave che, jethI te nArakInA AkhA zarIramAM care cIrA, paDI jAya che ane ghaNI AkarI vedanA thAya che. 32 AThamo jhaTa bANa mArI nArakane vadhate, navamo pakAve kuMbhimAM ne mAMsa TukaDA khAMDa, dasamo tathA kuDe pakAve A asura agiAro, | durgadhamaya vaitaraNI mAMhI nAMkhato vaLI bAramo. 393 artha -AThame mahAkAla nAmane deva bANa mArIne nArakIne jaladIthI vadhe che. navame kuMbhI nAmanA paramAdhAmI deva te nArakIne kuMbhamAM pakAve che eTale rAMdhe che. ane dazame mahAkAla paramAdhAmI tenA mAMsanA TukaDAne khAMDe che. tathA agIAramo asura eTale paramAdhAmI tene agninA kuMDanI aMdara nAkhIne rAMdhe che. temaja bAramo vaitaraNuM nAmanI nadImAM nArakIne nAMkhe che. 93 taNa velamAM pacAve teramo bhAgI jatAM, nArakIne hAka mArIne khara svara rokatA zAlmalI tarU para caDhAve tema ALoTAvatA, nArakIne aMtya paramAdhAmIo rAjI thatA. 304 artha -teramo vAlaka nAmano paramAdhAmI tapelI velamAM eTale retImAM te nArakIne pacAve che. tathA mahAzeSa nAmane caudame paramAdhAmI nAzI jatA nArakIne hAka mArIne eTale hokeTo kADhIne reke che. tathA paMdarame kharasvara nAmane chelle paramAdhAmI nArakIne zAmalInA vRkSa upara caDhAve che tathA ALoTAve che. evI rIte paramAdhAmI kata vedanAnuM svarUpa jANavuM. 394 paraspara vedanA vigere jaNAve che - je paraspara vedanA tenuM svarUpa Ima jANIe, samyakatvI ne mithyAtvI nAraka bheda be nA bhUlIe, mithyAtvI nAraka jIva paraspara duHkhane ubhA karI, bhoga dinarAta dIna thaI vedanA bahu AkarI. 35 artha--have bIjI paraspara eTale anya kRta vedanAnuM svarUpa A pramANe jANavuM. nArakImAM paNa samakitI nArakI ane mithyAtvI nArakI ema be prakAra che e bhUlavuM nahi. temAM je mithyAtvI nArakIo hoya che teo eka bIjAne duHkha Ape che ane tethI haMmezAM dIna thaIne eTale garIbaDA thaIne ghaNI AkarI vedanA bhegave che. 395 For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabhujI cAlu prasaMge hitazikSA Ape cheH-- pApa karatAM bhAna nahi tethI khanI AvI sthiti, joie sukha sane paNa zama kAraNa sAdhanA, tirI narakanAM duHkha na game kAraNeA seve ati; viSNu nA maLe sadgati sukhA Ima bAdha lejo bhavijanA. 396 aH--pApa karatAM bhAna nahi rAkhavAthI AvA bhayaMkara nArakInA tIvra du:khA vividha prakAre bhAgavavAM paDe che. tethI AvI sthiti eTale avasthA thAya che. badhA jIvAne tiryaMca ane nArakInAM duHkha gamatAM nathI, paraMtu tenI prApti thAya tevAM ghaNAM kAraNeAne te seve che eTale jethI ghaNAM pApa baMdhAya evAM mahA AraMbha vagere kAraNeA seve che. tethI tevA duHkhA bhAgavavA paDe che. badhAMne sukha meLavavAnI icchA heAya che, paraMtu zarma kAraNa eTale sukha meLavavAnA kAraNeA je jJAnAdika tenI sAdhanA karyA vinA satinA sukhA maLatAM nathI. A khAkhatanI he bhavya janA ! tame zikhAmaNu lejo. eTale huMmezAM sukhanA kAraNeAnI sevanA karavI. ane du:khanA kAraNeAne sevavA ja niha. 396 narakAyuSyanu svarUpa vigere jaNAve che:-- trAsa puSkaLa pAmatA teo trividha duHkhe karI, [ zrI vijayapadmasukRita devanI jima nArakAnuM leza Ayu hIta ane, nIkaLavAne cAhatA paNa jIvana beDI AkarI; nA jevuM bAMdhela tevuM bhAgave ahu du:khane. 397 a:--evI rIte te nArakInA jIvA trividha du:khe karI eTale kSetrakRta vedanA paramAdhAmI devakRta vedanA ane anyAnyakRta vedanA ema traNa prakAranI vedanA vaDe ghaNuM du:kha pAme che. eTale tyAMthI nIkaLavAne ghaNI icchA kare che paNu jIvana eDI eTale nArakInA AyuSyanA udaya rUpI beDI ghaNI AkarI che. kAraNa ke devatAnI peThe nArakInA jIvAnuM AyuSya jarA paNa ghaTatuM nathI. tethI jevuM khAMdhyu hAya che tevuM ja eTale jeTalA vakhata bhAgavavAnuM bAMdhyuM hAya teTalA vakhata sudhI bhAgavavuM paDe che. tethI ghaNI vedanA bheAgavavI paDe che. 397 ajJAnI jIvA je bhUlA kare che, te jaNAve che: ema cAra gati viSe sukha leza paNa nahi te chatAM, saMsAramAM paDatA janA ajJAnathI sthiti bhUlatAM; jala jAya nIcI bhUmimAM tima bhavijanA nIcA jatA, dIpamAM jhapalAI jema pataMga tima duHkhI thatA. 398 For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] 200 artha:- e pramANe devatA, nArakI, tiryaMca ane manuSya e cAre gatimAM jarA mAtra paNa kharuM sukha nathI, paraMtu aneka prakAranAM duHkha rahelAM che te chatAM ajJAnI cho saMsAramAM sukha mAne che ane rakhaDayA kare che, kAraNa ke ajJAnanA udayathI potAnI sAcI sthiti svarUpa bhUlI jAya che tethI ema bane che. jema pANu svabhAvathI nIcANavALI jamIna tarapha DhaLe che tema bhavya jana paNa karmanA udayathI thaela ajJAna vaDe pitAnI sthiti-maryAdA bhUlI nIcA jAya che eTale saMsAramAM lapaTAI viparIta AcaraNe sevyA kare che. tethI jema pataMgIyAM dIvAmAM sukhanI buddhithI aMjAIne temAM paDI mare che tema saMsArI jIve paNa duHkhI thAya che. 398 karmanuM svarUpa vigere jaNAve che - mithyAtva avirati vegathI kedhAdi cAra kaSAyathI, je karAe karma te karyA vinA hotuM nathI, jAtismaraNathI Atmasiddhi vividha bhAve karmathI, eka sumati apara vimati sukha duHkha pAme karmathI. 399 artha-mithyAtva eTale deva, gurU ane dharma upara azraddhA. avirati eTale paccakhANane abhAva. yoga eTale mana, vacana ane kAyAne vyApAra tathA kodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra prakAranA kaSAya ema cAra hetuthI je karAya te karma kahevAya che. eTale upara gaNavelA mithyAtvAdi cAra prakAranA hetuo vaDe [ karmavargaNAothI ThAMsIne bharelA cauda rAjalakamAMthI je ] karma vargaNAone AtmAnI sAthe saMbaMdha karAya te karma kahevAya che. A karma tenA kartA eTale karanAra vinA hetuM nathI. mATe je karma che to tene karanAra e AtmA paNa che. jAtismaraNa jJAna (eTale je jJAnathI jIva pitAnA thaI gaelA saMkhyAtA bhavanuM svarUpa jANI zake che tenA ) thI AtmA cheja ema sAbita thAya che. vaLI e karmane lIdhe jIvanI judI judI aneka prakAranI avasthI thAya che, te A pramANe jANavI karmanA udayathI eka sumati eTale sArI buddhivALo eTale samaja zaktivALo thAya che, tyAre bIjo vimati eTale buddhi vinAne athavA dabuddhivALe thAya che. vaLI eka sukhane bhegavanAre thAya che, to bIjo duHkhane bhegavanAre thAya che, A prakAranI jInI viSama -vilakSaNa sthitio thavAnuM kaMI paNa kAraNa hovuM joIe. ane te kAraNa karma ja che. 399 karmathI thatI vicitratAne jaNAve che - eka have zeTha bIje dAsa rogI nirega e, lakSamI lahe che eka paranA priya apriya I dekhIe. For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 | zrI vijyapadhasUrikRtanRpati have eka bhikSaka apara devAdika bane, avalokIe pratyakSa bahudhA karmanAja banAvane. 400 artha:--vaLI karmanA udayathI ja eka jIva zeTha thAya che tyAre bIje jIva dAsa eTale nekara bane che. tathA eka regavALo thAya che tyAre bIje nirega eTale rega rahita zarIravALo thAya che. eka lakSmI eTale paiso pAme che. tyAre bIje garIba thAya che. eka bIjAne priya thAya (hAle lAge) che tyAre bIje apriya eTale aLakhAmaNe thAya che. eja pramANe eka nRpati eTale rAjA bane che, te bIje bhikSuka eTale bhikhArI thAya che. eka jIva deva thAya che, eka manuSya thAya che, eka nArakI thAya che. e pramANe A, badhA mAM AtmapaNuM samAna chatAM paNa A aneka prakAranI pratyakSa vicitratA jaNAya che, te mukhyatve karmanA ja banAva eTale karmanA ja kAryo jANavAM, athavA karmane ja phaLa jANavAM. 400 cAlu prasaMge prabhujI zIkhAmaNa Ape che - nATaka taNA thIeTare ekaTara vividha bhAve bhaje, saMsAra thIeTara viSe jana bhAva vividhA ima bhaje, tiNa bhavya cha dUdhathI jima ane saMsArane, piSo nahi tima janmathI bhavanA vicArI duHkhane. 401 artha-jevI rIte nATaka karavAnI thIeTara (raMgabhUmi) mAM ekaTara (nATaka) jUdA jUdA veSa paherI judI judI avasthAne dhAraNa kare che, eTale ke I vAra rAjA, keI vAra rANI, keI vAra senApati, kaI vAra bhIkhArI, ne kaI vAra viduSakane veSa bhajave che; tema A saMsAra rUpI thIeTarane viSe paNa jIva aneka prakAranI avasthA dhAraNa kare che, eTale te jIva keI vAra manuSya, kaI vAra devatA kaI vAra nArakI ne kaI vAra tiryaMca vagere banI aneka prakAranI avasthA dhAraNa kare che. tethI he bhavya che ! tame sarpane dUdhathI piSavAnI jema A saMsAra rUpI sarpane vAraMvAra janma levA sarakhA dUdha vaDe poSa nahi. kAraNa ke jema dUdha pAIne ucherelo sarpa aMte tenA piSanArane DaMkhe che tethI te tenA nAzanuM kAraNa thAya che, tema vAraMvAra janma levAthI A saMsAranuM poSaNa paNa duHkhane mATe thAya che, evuM vicArIne A saMsAranuM piSaNa karaze nahi. 401 traNa lekamAM mekSanI aMdara zuM zuM na hoya? te vAta spaSTa jaNAve che - saMsAra mAMhI jehavA duHkha tehavA nahi mokSamAM, - naraka jevuM garbha duHkha nahiM lezathI A mekSamAM For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 31 nArakIne kuMbhimAMthI kheMcatA duHkha jehavuM, tehavuM duHkha janmakAle mekSamAM nahiM ehavuM. 402 artha:-cAra gati rUpI saMsAramAM jevAM dukhe che tevA duHkhomAMnuM kaI paNa duHkha mekSamAM nathI. te A pramANe-narakamAM thatI vedanAnA jevuM garbhanuM duHkha mekSamAM lagAra paNa nathI, kAraNa ke jema garbhamAM amuka vakhata rahevAnuM hoya che ane tyAra pachI janma thAya che tevuM mekSamAM upajavAnuM nathI, kAraNa ke ahIMthI ekaja samayanI Rjugati vaDe jIva mekSamAM jAya che. vaLI kuMbhimAM utpanna thaelA nArakIne kuMbhimAMthI kheMcatAM athavA pitAnI meLe nIkaLatAM jeTaluM duHkha thAya che teTaluM duHkha janma vakhate manuSyane hoya che, tevuM duHkha mekSamAM nathI. kAraNa ke tyAM janma levAnA kAraNe ja nathI. 402 zalya jevI Adhi vyAdhi leza paNa nahi mokSamAM, pudagala vipAkI karma kare udaya nahi tanu virahamAM; agradUtI yama taNI tima caranArI tejane, mekSamAM na ja kare je bahu parAdhInatvane. 403 artha --zalya eTale khela athavA kAMTe. jema te karyo je vAgyuM hoya te jyAM sudhI nIkaLe nahi tyAM sudhI sAlyA kare che ane duHkha Ape che tevI zalya sarakhI Adhi eTale mananI pIDA tathA vyAdhi eTale zarIranI pIDA leza mAtra paNa mokSamAM nathI. vaLI mokSamAM tanu viraha eTale zarIrano viraha eTale abhAva hovAthI pugalavipAkI (eTale pudgalane viSe ja udayavALI, chatrIsa pravRtione tyAM udaya nathI. vaLI yamarAjAnI dUta eTale jAsusa sarakhI ane tejane eTale baLane haranArI te jarA eTale ghaDapaNa ke je badhA prakAranI parAdhInatAne ApanArI che te paNa mekSamAM bIlakula nathI, te kAraNathI mekSamAM sadAkALa eka ja prakAranI sthiti kAyama rahe che. 403 cAra gatinA maraNa jevAM maraNa kadI nahi mekSamAM, vAsa sAdi anaMta aMge siddhano che mekSamAM janma viNa hoye maraNa nA janma hoya ne tana vinA, karma viNa na zarIra karmo nAza pAmyAM siddhanAM. 404 artha:--jevA prakAranAM maraNa cAra gatimAM thAya che tevAM maraNa kadApi mokSamAM thatAM nathI. eTale mokSamAM maraNa ja thatuM nathI, kAraNa ke siddhanA jIvane mokSamAM sAdi anaMta bhAge vAsa che, eTale jyAre jIva mekSamAM gayo tyAre tenI sAdi eTale zarUAta - thaI ane tyAMthI kadApi paNa ahIM saMsAramAM AvavAnuM nathI eTale anaMta kALa sudhI For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI vijayapAti tyAM rahevAnuM che mATe ananta, e pramANe siddhane sAdi anaMta kAla jANa. janma vinA maraNa hetuM nathI. eTale jene janma thayo hoya tenuM ja maraNa hoya che, jethI siddhanA jIvane te janma ja nathI te maraNa paNa kyAMthI hoya? vaLI janma paNa zarIra hoya tene hoya ane siddhanA jIvane te zarIra paNa hotuM nathI, mATe janma paNa hoya nahi. vaLI jene karma hoya tene zarIra hoya, paraMtu siddhanA jIvane karma ja nathI te zarIra kayAMthI heya? vaLI siddhanA jIvane karma nathI tenuM kAraNa e ke temaNe saghaLAM karmone kSaya karyo che, ane navIna karma baMdhanA hetu che nahi, tethI siddhanA jIvone karma hotAM nathI. jema baLI gayelA bIjane phaNage phUTe nahi tema sarvathA nAza pAmela karmathI rAga dveSa upajatA nathI ane rAga dveSanA abhAve karma vigere vibhAvanA kAraNe paNa saMbhavatA nathI. 404 cAra lekamAM siddha zilAnuM svarUpa jaNAve che - savartha siddha thakI upara jatAM duvAlasa jane, ISa~AbhAbhidhAnA zreSTha siddhazilA ane sphaTika jevI svacchatAe goLa che AkAramAM, lAkha pistAlIsa jana pRthulatA laMbAImAM. 405 atha-mAnika denA sthAnamAM sauthI zreSTha ane sauthI upara rahela sarvArthasiddhanuM vimAna AveluM che. te vimAnathI bAra yeAjana upara jaIe tyAre ISa~AzmArA e nAmavALI uttama siddhazIlA pRthvI AvelI che. A siddhazIlA sphaTika jevI svaccha athavA ujavala che. AkAramAM goLAkAre che. ane tenI laMbAI tathA pahoLAI pIstAlIsa lAkha jana pramANa che. eTale pIstAlIsa lAkha jana pramANa manuSya kSetra che ane tenI upara teTalA ja pramANuvALI siddhazilA AvelI che, 405 siddha prabhunuM sthAna vigere jaNAve che-- tyAMthI uparanA anya gaunA eka chaThThA bhAgamAM, traNase tetrIsa dhanuSa batrIsa aMgula kSetramAM sarva lekAMte aDIne siddhanA jI vase, ujavalapaNamAM te zilAge kSIra hima zizine hase. 406 artha e siddhazilAnI upara bAramA ejananA aMta bhAgamAM lekane aMta Ave che eTale tenI upara aleka AveluM che. emAM leka alekane taphAvata e che ke lekamAM cha dravya hoya che ane alekamAM ekaluM AkAza dravya hoya che. A bAramAM jananI aMdara paNa sarvathI uparane chelle eka gAu che tenA eka chaThThA bhAga jeTalA kSetramAM eTale traNase tetrIsa dhanuSane 32 aMgula jeTalA urdhva kSetramAM sarva siddha bhagavAnane vAsa che. For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 313 ane te sarva siddho lekAMtane aDIne eTale sparzIne rahelA che. A siddha zilAge kSIra; eTale gAyanuM dUdha, hima eTale barapha tathA caMdrane paNa hasanArI che eTale e dUdha barapha ane caMdramAthI paNa adhika ula athavA sapheda che. 406 siddhazilAne AkAra vigere jaNAve che - saMsthAna chatrAkAra enuM bAra nAme zebhatI, bahu madhyamAM joDAI gaNatAM ATha jananI thatI; be bAju AgaLa anukrame have ghaTADe tehamAM. pratiyejane aMgula pRthakatve rAkhaje Ima dhyAnamAM 407. artha -A siddha zilAnuM saMsthAna eTale AkAra chatrAkAra eTale uttAna chatranA AkAre che. vaLI te bAra nAma vaDe zobhAyamAna che. A zilAnI barAbara madhya bhAgamAM jADAI gaNue te ATha yojana pramANe thAya che. tyAMthI baMne bAjue cheDA tarapha anukrame ghaTADo thato jAya che eTale jADAI ochI ochI thatI jAya che. eTale eka eka yejane aMgula pRthakatva eTale 2 thI 9 AMgaLa jeTalo ghaTADo thAya che e vAta dhyAnamAM rAkhaje. 417 siddhazilAnI jADAImAM ghaTADo vigere jaNAve che - aMgulAsaMkhyaya bhAga pramANa aMtima bhAgamAM, makSikAnI pAMkha karatAM pAtaLI jADAImAM ahiMthI upara jana taNA covIsamA te bhAgamAM, aMtima sidho vase nija guNa ramaNatAnaMdamAM, 408. artha -e pramANe ghaTatAM ghaTatAM aMtima bhAgamAM eTale chevaTanA cheDe jADAI aMgulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa rahe che eTale tenI jADAI mAkhInI pAMkha karatAM paNa pAtaLI hoya che. ahIMthI upara eka ejananA uparanA chellA covIsamA bhAgamAM siddho vase che, kAraNa ke siddhanI utkRSTa avagAhanA eka ejananA covIsamAM bhAga pramANa hoya che. manuSyanuM utkRSTa zarIra traNa gAunuM che, ane te yugalIyAnuM hoya che, paraMtu teo mekSe jatA nathI. paraMtu jenI pAMcaso dhanuSyanI utkRSTa avagAhanA hoya te mekSe jAya, ane mokSe jAya tyAre ahIMnI avagAhanAmAMthI trIjo bhAga ocho thAya che.' '' 1 siddhazilAnA bAra nAma A pramANe --1 ISata, 2 ISata ThAbhAra, 3 tanvI, 4 tanutanavI, 5 siddhi, 6 siddhAlaya 7 mukita, 8 mukatAya, 9 lekArca, 10 lokatRpikA, 11 lokAgra prativAhinI; 12 sarva jIva sukhAvahA. e 12 nAma siddhazilAnA jANavA. For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3i14 [ zrI vipakvasUrikRtajethI pAMca dhanuSya e janane soLame bhAga che, temAMthI eka tRtIyAMza e cho thaye eTale 333 dhanuSya ane 32 AMgula rahyA. te janane eTale 8000 dhanuSyane vIsa bhAga jANa. tathA ahIM rahelA siddho pitAnA jJAnAdika guNamAM ramaNatA karavA rUpa AnaMdamAM tallIna rahe che. 408 agIAra lekamAM siddhanuM svarUpa jaNAve che - jIvapaNuM saMsArInuM jima dravya prANa niyagathI, tema siddhanuM jIvapaNuM che bhAva prANa niyogathI; tIrtha siddhAdika prakAre bheda paMdara jANIe, dhyeya nirmala cAvIne nirmala paramapada pAmIe. 409 artha-jema saMsArI jIvamAM jIvapaNuM dravya prANunA saMbaMdhathI eTale pAMca Indriya, mana bela, vacana bala, kAya bala, e traNa bala, AyuSya ane zvAsozvAsa e pramANe daza prakAranA dravya prANamAMthI saMbhavatA dravya prANanA saMyogathI che. tema siddhimAM rahelA mekSanA jIvamAM jIvapaNuM bhAva prANarUpa jJAnAdika guNenA saMbaMdhathI jANavuM. tathA A siddhanA tIrthasiddha atIrthasiddha vagere paMdara bhedo jANavA. jo ke mokSamAM gaelA sarva che te sarakhA ja che, chatAM A paMdara bheda teo ahIMthI mekSamAM gayA te vakhatanI temanI pUrva avasthAne lIdhe kahyA che. he bhavya che ! A siddha prabhu rUpa nirmala dhyeyanA zuddha svarUpanuM dhyAna karIne nirmala eTale karma rUpI malathI rahita parama pada je makSa tene pAma. 49 siddhane janma vigere na hoya, temAM kAraNa vigere jaNAve che - ahiM tajI dehAdi siddhi viSe rahe zAzvatapaNe, bIja baLatAM hoya nA aMkara bhava aMkurane; avakAza raja nA upajavAno karma bIja baLI jatAM, kArya hove kema kAraNa mULathI ja vinAzatAM. 410 artha --A siddhanA jIvo ahIM eTale je bhavamAM mekSe gayA te bhAvamAM dehAdi eTale zarIra, AyuSya, karma vagerene sarvathA tyAga karI siddhimAM eTale muktimAM zAzvata paNe rahyA che, eTale tyAMthI kadApi saMsAramAM pAchuM AvavuM na paDe tevI rIte rahelA che. ane e meLavelI mekSa avasthA haMmezAM kAyama rahevAnI che ane kadApi jatI rahevAnI nathI. kAraNa ke jema boja baLI jAya to temAMthI aMkuro eTale phaNago utpanna thato nathI, tema te siddhanA jIne bhava eTale cAra gati rUpI saMsArarUpI aMkurone upajavAne For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 315 jarA paNa avakAza eTale sthAna raheluM nathI, kAraNa ke A bhavarUpI aMkurane upajavAne karmarUpI bIjanI jarUra che, paraMtu siddhanA jInA karmarUpI bIjaja baLI gaelAM che tethI jema bIja vinA aMkure na thAya tema karma vinA saMsAra paNa saMbhave nahi. samajavAnuM e che ke-je kAraNane ja mUlamAMthI saMpUrNa nAza thayo hoya te pachI kArya kayAMthI thAya? arthAt na ja thAya. tema kAraNa rU5 karmane nAza thaye te tenA kArya rUpa bhavane eTale saMsArane paNa sarvathA nAza thaye ema samajavuM. 410 siddha prabhunA moTA ATha guNanuM svarUpa traNa lekamAM jaNAve che - ATha karma thakI alaga e anaMtASTaka dhAratA, jJAnAvaraNanA vilayathI kevala anaMtuM pAmatA; darzanAvaraNa kSaye darzana anaMta sAdhatA, samyakatva kSAyika caraNa pAme mohakarma vinAzatA. 411 anaMta sukha tima vIryavALA vedya vina vinAzathI, akSaya sthiti pAmatA AyuSya kerA virahathI; jima ahiM AyuSya pUruM hoya tyAre jIvane, anya bhavamAM javAnuM tima nahiM prabhu siddhane. 412 rUpane dharavApaNuM nA nAmakarma vinAzathI, avagAhanA pAmyA anatI gotrakarma viyogathI. uccatA ne nacatA kahevAya jIvanI gotrathI, siddha prabhune tehavuM nA siddhi kerA divasathI. 413 artha-jJAnAvaraNIyAdi ATha karmathI alaga thayelA eTale ATha karmane nAza karIne siddha thayelA che anaMtASTaka eTale ATha prakAranI anaMta vastune dhAraNa kare che, te A pramANe-jJAnAvaraNIya karmanA kSayathI anaMta jJAna rUpa kevala jJAna pAme che. darzanAvaraNIya karmanA kSayathI anaMta darzana rUpa kevala darzana pAme che. mohanIya karmano kSaya thavAthI kSAyika samakita tathA kSAyika cAritra pAme che. vedya eTale vedanIya karmanA nAzathI anaMta sukhane pAme che. vijJa eTale aMtarAya karmanA kSayathI anaMta vIryane pAme che, tathA AyuSya karmane kSayathI akSaya sthitine pAme che. jema ahIMnuM bhegavAtuM AyuSya pUruM thAya tyAre saMsArI ne bIjA bhavamAM javuM paDe che, tema siddha bhaga vatane tyAMthI bIje kaI ThekANe javuM paDatuM nathI. nAma karmane nAza thavAthI siddhanA jIvane rU5 (deha vigere) dhAraNa karavuM paDatuM nathI tethI temane arUpI guNanI prApti thAya For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 [ zrI vijayapadrasUrikRta che. ane gotrakarmane kSaya thavAthI anansI avagAhanA pAme che. eTale uMcapaNuM ane nIcapaNuM je getra karmane udayathI kahevAya che, te gotra karma nAza pAmeluM hovAthI prabhu mekSe gayA tyArathI prabhune uMca nIcapaNuM kahevAtuM nathI. e pramANe siddhanA jIvane ATha karmanA kSayathI anaMta guNavALI ane ananta kALa sudhI rahevAvALI mukhyatAe vastuo (guNa) je prApta thAya che te anaMtASTaka kahevAya. 411-12-413 siddha zilAnuM pramANa vigere jaNAve che - narakSetra kerA mAna sarakhuM mAna siddhazilA taNuM, je jyAM mare tyAM urdhva jaIne sthAna sAthe siddhinuM sama zreNie UMce jatAM lekAntane zobhAvatA, urdhva gatimAM cAra kAraNa Adi prabhujI bhASatA. 414 artha:-jeTaluM manuSya kSetranuM pramANa che teTaluM ja siddhazilAnuM paNa pramANa che, eTale siddhazilA laMbAI pahoLAImAM pIstAlIsa lAkha jana pramANa che. ane manuSya kSetra upara sIdhI lAInamAM barelara uMce Avela che. je mANasa je ThekANe mekSe jatAM maraNa pAme te mANasa te ja jagyAthI upara sIdhI lAInamAM siddha zilA upara lekAte pitAnuM rathAna le che. vaLI e jIva zarIra choDe ke tarata ja urdhva (uce) samazraNie eTale upara sIdhI lAInamAM bIjA AkAza pradezone spardho sivAya eka ja samayamAM leokAntane bhAve che eTale kAte jaIne aTake che, vaLI mekSe jatAM urdhva gati thavAmAM prabhu zrI rUSabhadeve cAra kAraNe jaNAvyAM che (te AgalI gAthAmAM jaNAve che.) 414 urdhvagati thavAmAM cAra kAraNanuM svarUpa vigere jaNAve che - pUrva prayoga asaMgatA tima cheda baMdhanane vaLI, urvagArava kAraNe gati udgha pAraMgata taNI; jIva sarvoge nikaLate, aspRza gati siddhanI, jyAM eka siddha tihAM kahI che sthiti anaMtA siddhanI. 415 artha-pAraMgata eTale saMsAra samudrane pAra pAmelA siddha prabhunI udarvagati thavAmAM paheluM kAraNa (1) pUrva prayoga jANe, eTale jema kuMbhAra cakramAM lAkaDI nAkhIne cakane goLa pherave che. pachI lAkaDI kADhI lIdhA pachIthI paNa jema cakra pharyA kare che. tema mekSe jatAM jIvane vega baMdha paDe che, te chatAM evA prakAranA pUrva pragathI uddha gati thAya che, tathA (2) bIju asaMgatArUpa kAraNa jANavuM. jemAM mATIthI lepAeluM taMbaDuM : pANImAM DUbe che, paraMtu pachI jema jema te mATIne lepa pIgaLIne kharate jAya che tema For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 317 tema te tuMbaDuM upara AvatuM jAya che ane mATI badhI kharI jAya tyAre te tuMbaDuM pANInI sapATI upara Ave che, tema jIvane karmarUpI lepa jato jAya tema tema jIva paNa urdhva gatine pAme che. ema karma mela saMpUrNa nAza pAme tyAre jIva uce jAya che. tathA (3) trIjuM kAraNa baMdhana cheda eTale baMdhanane cheda thavAthI urdhva gati thAya che, tenuM daSTAnta A pramANe jANavuM-jema eraMDAnuM bIja baMdhanamAMthI chUTe tyAre prathama uMcuM uchaLe che tema jIva paNa karma rUpI baMdhanathI chuTIne uce jAya che. tathA (4) cothuM kAraNa urdhva gaurava jANavuM. jema dhumADe svabhAve ja uMce caDe che tema jIvano svabhAva paNa udgha gamana karavAne che, A cAra kAraNathI siddhano jIva urdhva gamana kare che. paraMtu lokAMtathI AgaLa alakamAM urdhvagamana thatuM nathI, kAraNa ke tyAMthI AgaLa alakamAM dharmAstikAya nathI. ane dharmAstikAya vinA jIva pulanuM gamana thatuM nathI. vaLI jIva mokSe jatAM zarIranA koI paNa eka avayava dvArAe nIkaLato nathI, paraMtu zarIranA sarva bhAgamAMthI eka sAthe bahAra nIkaLe che. vaLI siddhanI spezagati kahI che eTale ahIMthI nIkaLatAM je AkAza pradeza sparyA che te sivAya bIjA AkAza pradezane sparyA sivAya eka samayamAM ja meTsa pahoMce che, kAraNa ke je vacalA AkAza pradezane sparze to lekAMte jatAM ghaNe kAla thaI jAya vaLI jyAM eka siddha che tyAM teja jagyAmAM anaMta siddha rahelA che. 415 siddhazilAmAM kaI rIte siddha rahe che te spaSTatAthI jaNAve che - dIpaka prabhA apavarakamAMhi samAya tima bahu dIpanuM, teja paNa temAM samAye ema rahevuM siddhanuM niyata nahiM saMsthAna prabhunuM anivaeNstha vacana IhAM, pUrva bhavanA jevo AkAra prabhuno che tihAM. 416 artha -jema eka dIvAne prakAza eka apavaraka eTale oraDAmAM samAya che eTale te dIvAnA prakAzanA pagalethI je Akho oraDe pUrAI gayuM che te ja oraDAmAM bIjA ghaNuM dIvAno prakAza paNa samAI zake che. tevI rIte jyAM eka siddha rahela che tyAM anaMtA siddho paNa rahI zake che. tathA siddhi gatimAM siddha prabhunuM saMsthAna eTale AkAra niyata nathI. eTale temano amuka eka prakArane ja AkAra hoya evuM nathI, tethI prabhunuM saM. sthAna anitthastha (aniyata) evA nAme prasiddha che. kAraNa ke pUrva bhavamAM eTale chellA manuSyabhavamAM jIvane jevo AkAra hato te ja siddhane AkAra siddha avasthAmAM hoya che, vaLI pUrva bhavamAM siddhanI je avagAhanA-uMcAI hatI, te avagAhanAmAM pilANa bhAge Atmapradeza vaDe pUrAI jAya che. tethI be tRtIyAMza avagAhanA bAkI rahe che. tethI ja pa00 dhanuSanA pramANuvALe jIva eka tRtIyAMza bhAga ghaTavAthI 333 dhanuSa 32 aMgula jeTalI ja avagAhanA rAkhIne siddhigatimAM jAya che. 416 For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 2. [ zrI vijayapadhasUrikRtasiddhipadane pAmyA pahelAMnI avagAhanA vigere jaNAve che uMcAI saga kara pAMcase dhanu jinapatine AzrayI, - be hAthanI avagAhanA paNa anya janane AzrayI; siddhanuM sukha sura anuttarathI anaMtA varganuM, kevalI na kahI zake sukha teha anahada siddhanuM. 417 artha:~-jinapati eTale tIrthakarane AzrIne jaghanyathI sAta hAthanI uMcAI hoya che, ane utkRSTathI pAMcaso dhanuSya eTale 1 (pA) gAunI uMcAI hoya che ane sAmAnya jinane AzrIne jaghanyathI be hAthanI uMcAI hoya che eTale siddhamAM temanI avagAhanA eka hAthane ATha AMgaLanI hoya che, A siddhanI jaghanya avagAhanA jANavI. ane sAmAnya jinanI paNa ukRSTathI pAMcaso dhanuSyanI avagAhanA jANavI, tathA saMsArI jIvomAM sauthI utkRSTa sukha anuttara vAsI devenuM gaNAya che, temAM paNa sarvArthasiddha devenuM sukha adhika gaNAya che tethI paNa siddha bhagavAnanuM sukha anaMtaguNa adhika hoya che, ane te anahada eTale maryAdA rahita anaMta sukhane kevalI jANe kharA paraMtu kahI zaktA nathI, kAraNa ke sukha ananta che. ane kevaLI prabhunuM AyuSya thoDuM che. 417 be lokamAM siddha prabhunA sukhanuM svarUpa jaNAve che - annAdinuM phaLa svasthatA kSaNavAranI saMsArIne, paNa niratara svasthatA kAyama rahetI siddhane siddhanA AnaMdanI upamA na dIse jagatamAM, - te kAraNe anupama kahyuM sukha siddha prabhunuM siddhimAM 418 atha-jema bhUkhyA mANasane annAdi eTale dhAnya, phaLa vagere khAdya padArtho kSaNa vAra eTale thoDA vakhata sudhI svasthatA eTale zAMti Ape che, ane tyAra pachI pharIthI bhUkha lAge che tethI asvacchatA thAya che. tevI rIte siddhanA jIvane nathI, kAraNa ke temane te sudhAdikanA abhAve nirantara eTale haMmezAM kAyamanI zAMti hoya che. tethI siddhanA AnaMdanI upamA jagatamAM ApI zakAya tevI sAmI bIjI vastu che ja nahi. tethI mokSamAM siddha bhagavAnanuM sukha anupama eTale upamA rahita kaheluM che. eTale A padArthanA jevuM siddhanuM sukha che, ema na kahI zakAya. kAraNa ke jagatamAM te padArtha nathI, ke jenI upamA daIne siddhanuM sukha yathArtha varNavI zakAya 418 jaMgalanivAsI nagaramAM jaI bhagave vara zarmane, nija ThANa AvI kahI zake zuM ? viNa kalyA upamAnane; For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] jagala viSe tevI na cIja jethI kahe e zane, upamA abhAve jANavuM tevu ja zivanA za`ne. 419 artha:- --A bAbatane amuka aMze samajAvavA mATe eka dRSTAMta jANavA jevuM che te A pramANe jANavuM. jaMgalamAM rahenAra kAi bhIle nagaramAM jaine rAjAnA mhelamAM uttama sukha bhogavyuM, te jyAre jaMgalamAM ALye, tyAre tyAM upamA devA lAyaka padArthanA abhAve te bIla nagaranA sukhanuM varNana zuM karI zake? arthAta karI zakatA nathI. kAraNa ke jagalane viSe nagarasukhanI upamA ApI zakAya tevI koI vastu nahAtI. tevI rIte upamA na ApI zakAya tevA meAkSanA sukha viSe paNu temaja jANavuM. A viSe bhIlanuM dRSTAMta TuMkANamAM A pramANe jANavuM:-kAika nagaranA rAjA zikAra karavA jaMgalamAM gaele. te tenA sAthIethI jaMgalamAM chuTA paDI gayA. thAka tathA taDakAne lIdhe tene bhUkha tathA tarasa lAgI che, paraMtu tyAM pANI tathA khAvAnuM nahi hAvAthI tenI Amatema tapAsa karavA lAgyuM. sArA nasIbe te pharatAM pharatAM bhIlenAM jhuMpaDAnI najIka AvI paheAMcyA. tyAM eka bhIle te rAjAnI AgatA svAgatA karI, tenI bhUkha tarasa maTADI. rAjA tenA upara ghaNe! prasanna (rAjI rAjI) thaI gayA ane te bhIllane peAtAnI sAthe tenA nagaramAM AvavAne Agraha karyo tethI bhIlle te kabula karyuM. rAjAnA mANasA paNa rAjAnI zeAdhamAM tyAM AvI caDayA. temanI sAthe rAjA ane bhIlla nagaramAM gayA. tyAM meTAM moTAM makAna tathA rAjAnA mahela vagere joine te bhIla mahu Azcarya pAmyA. tyAM rAjAe tene sArU sArU khAvAnuM ApyuM tathA sArAM vastro paheravA mATe ApyAM tethI te bhIlla AnaMda pUrvaka meAjamajhA bhAgavatA tyAM rahyo che. e pramANe bhIllanA keTaleka kALa AnaMdamAM cAlyA gayA. eka vakhata bhIllane peAtAnuM jaMgalanuM sthAna sAMbharI AvavAthI ghaNuM! Agraha karIne rAjAnI rajA meLavI jaMgalamAM ANye. tyAM tenI AsapAsa bhIla leAkeA pharI vaLyA, ane nagaranI majhA kevI hatI te viSe vAravAra pUchavA lAgyA. te bhIla paNa peAtAne kevuM sukha hatuM te jaNAvavAne ghaNA Atura hatA, paNa te jaMgalamAM koI paNa upamA ApavA lAyaka vastu nahi heAvAthI varNana karI zakayA nahi. te pramANe mekSamAM siddha prabhunuM sukha jANavuM. 419 meAkSanuM sukha zAthI maLe ? te vigere jaNAve che:-- zreSTha darzana khAdha sayama sAdhanAthI te maLe, sAdhanA bhegI karatAM bhavya jana siddhi vare, jinarAja bhASita tattvacI A zreSTha darzana jANIe, sAya e kAraNe utpatti tenI cittamAMhi vicArIe. 420 For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 [ zrI vijayapadhasUrikRta artha -upara jaNAvyuM te mokSasukha uttama darzana eTale samati, badha eTale samyajJAna ane saMyama eTale uttama cAritra tenI sAdhanAthI maLe che. e traNenI bhegI sAdhanA karavAthI bhavya jIva mokSane meLave che paraMtu temAMnI ekanI athavA benI sAdhanAthI mokSa maLatuM nathI. temAM prathama samyagdarzananuM svarUpa jaNAve che -jinezvare kahelAM jIva, ajIva vagere nava tanI rUci te uttama samyagdarzana athavA samakti jANavuM. A samaktinI utpatti be kAraNothI thAya che e pramANe cittamAM vicAravuM. 420 - samyagdarzananuM svarUpa vigere jaNAve che - nija svabhAve tema upadeze lahe samatvane, - mithyAtvi bhAve jIva karatA krama thakI traNa karaNane; paheluM yathApravRtta tima apUrva tima anivRtti e, kramasara pravRtti ehanI dhura karaNa kArya vicArIe. 421 artha-potAnI meLe je samakita thAya te paheluM nisarga samakita kahevAya che. ane gurU vagerenA upadezathI thAya te bIjuM adhigama samakita kahevAya. ema be prakAre samapti thAya che. A samakita meLavatAM mithyAtvamAM vartatA bhavya je anukrame traNe karaNa kare che. temAM paheluM yathApravRtta karaNa jANavuM. bIjuM apUrva karaNa ane trIjuM anivRtti karaNa jANavuM. A traNe karaNanI pravRtti anukrame cAle che. temAM pahelA yathApravRta karaNa vaDe zuM kArya thAya? tenI vicAraNA A pramANe jANavI. 421 yathApravRtti karaNanuM svarUpa vigere jaNAve che - jIva anAdi nigodamAMhI jorathI kRta karmanA, duHkhane sahaMta akAma nija raNAdi kAraNa gaNa taNA; anubhAvathI dAkhala thatAM vyavahAra rAzimAM ane, dravyAdithI pAme tathA bhavyatva sthiti paripAkane. karara atha --saMsArI jIva pahelAM anAdi nigadamAM eTale avyavahAra rAzimAM (anAdi kALa vALI sAdhAraNa vanapati kAyamAM athavA anaMtakAyamAM) rahelo hoya che, tyAM rahyo thake 1 je je anAdi kALathI koI paNa vakhate badara nigoda paNAne athavA pRthvIkAyAdi bhAvane pAmyA nathI evA anAdikALa vatI sUkSma sAdhAraNa vanaspati chene samudAya te avyavahArarAzi kahevAya, ane ekavAra paNa e avyavahAra rAzimAMthI nikaLIne pRthvIkAyAdi bhAvane athavA bAdara bhAvane pAme. te te vyavahAra rAzimAM Avyo kahevAya. punaH e ja jIva sU0 sAdhAvanaspatimAM jAya te paNa te vyavahAra rAzivALo ja chava gaNAya. For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 32 kRtakanA eTale prathamanAM bAMdhelA karmone bhegavate duHkhene sahana kare che, anukrame te jIva akathya nirjarA vagere kAraNonA samudAyanA prabhAvathI vyavahAra rAzimAM eTale bAdara nigoda vagere avasthAmAM dAkhala thAya che, akAma nirjarA eTale IcchA vinA duHkhane sahana karavAthI thatI a95 nirjarA ( jANavI,) e pramANe akAma nirjarAthI vadhatA vadhata saMjJI paMcedriya paryAptAmAM utpanna thAya, tyAM dravyAdithI eTale dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI tathAbhavyatva sthitinA paripAkane pAme che, tethI te jIvane me kSe javAne kAla ghaNo thoDo bAkI rahe che. tyAra bAda yogya avasare mokSe javA dagya samya darzanAdikane anukULa sAdhano meLavI zubha pariNAmamAM AgaLa vadhI yathApravRtta karaNa prApta kare che. 4rara : tAsa graMthi pradeza kerA zuddha adhyavasAya e, paheluM yathApravRtta kareNa vicAra Ima mana dhArIe; prathama bIjA karma trIjA vedha aSTama vinAnI, jANo sthiti tIsa keDArkaDi sAgara cAranI. 4ra3 ' arthate bhavya jIvanA grathi pradezane pamADanArA ( tyAM sudhInI hadanA) je zuddha adhyavasAya te paheluM yathApavRtta karaNa jANavuM. ghana-gADha rAga zreSanA pariNAma rUpa je adhyavasAya te granthi athavA gAMTha kahevAya. (jema sajajaDe paDI gaelI gAMTha ukelavI muzkela hoya che tema A adhyavasAya rUpI gAMTha paNa nAza karavI muzkela che) ahIM sudhI abhavya che paNa Ave che. paraMtu te jI granthi bheda karI zakatA nathI, ane jeTalA bhavya jIvo paNa granthi sthAna sudhI Ave che te badhA e pranthi bheda karI zakatA nathI, paraMtu jeone samakitanI prApti thavAnI hoya teo ja utkRSTa AtmabaLa pheravIne granthibheda karI zake che. ahiM yathA eTale pahelAMnA jevI, pravRtti eTale kriyA karatAM je (sArA) adhyavasAya prakaTe, te yathApravRtti karaNa kahevAya che. e pramANe yathApravRtta karaNanA zabdArthanI vicAraNuM manamAM vicAravI. ahIM AgaLa karmanI keTalI keTalI sthiti ochI thAya te jaNAvavAne mATe prathama kyA kayA karmanI sthiti keTalI keTalI hoya che te jaNAve che-prathama jJAnAvaraNIya karmanI ane bIjA darzanAvaraNIya karmanI tathA trIjA vedya eTale vedanIya karmanI ane aSTama eTale AThamA vina eTale aMtarAya karmanI ema cAra karmonI utkRSTa sthiti trIsa koDAkaDI sAgaropamanI jANavI. 4ra3 sittara kaDAkaDi sAgara mohanI sthiti jANIe, vIsa sAgara nAma gAtra taNI kadI nA bhUlIe; patthara nadIne jima ghasAtAM hoya goLa svabhAvathI, ukta sthitimAMthI ghaNo kSaya hoya tema svabhAvathI. kara4 41 For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (R [ zrI vijayapadyasUrikRta " artha thA mohanIya karmanI sIttera koDAkaDI sAgaropama pramANa utkRSTa sthiti che, tathA chaThThA nAma karmanI ane sAtamA gotra kamanI utkRSTa sthiti vIsa keDAcheDI sAgarepama pramANa che, e vAta kadApi bhUlavI nahi. jevI rIte nadIne patthara ghasAtAM ghasAtAM jema svAbhAvika eTale kudaratI rIte geLa thaI jAya che, tema upara gaNAvelI sthitimAMthI svabhAve ja akAma nirjarA vigere kAraNe vaDe ghaNI sthitine kSaya ( ghaTADe) thAya che. 424 trIsamAMthI adhika ogaNatrIsa vIsamAMthI ogaNI, sittaramAMthI ema agaNatara kaDAkaDinI sthiti ghaDaMtAM pAmatA AthI ja graMthi pradezane, jAya kare te viNase vastra kerA DAghane. kara5 arthaje cAra karmonI trIsa keDAcheDI sAgaropama pramANa sthiti che temAMthI egaNatrIsa kaDAkoDI sAgaropamathI kAMIka adhika pramANanI sthiti ghaTI jAya eTale e chI thAya che. mehanIyanI sittera kaDAkaDI sAgarepamanI sthitimAMthI agatera kaDAkoDI sAgarapamathI adhika pramANamAM kSaya thAya che. tathA nAma ane gotranI vIsa keDAcheDI sAgaropamamAMthI ogaNIsa keDAcheDI sAgaropamathI adhika sthIti ghaTI jAya eTale sAte karmanI eka keDIkeDI sAgaropama aMdara eTale aMta keDAcheDI sAgaropama pramANe sthiti rahe tyAre graMthi pradezane pAme che, eTale granthipradezanI najIka Ave che. jema DAghavALA ne melA vastrane lAgele kacare prathama dUra thAya, tyAra pachI ja te vastrane je DAgha te nIkaLI zake, tevI rIte ahIM paNa ghaNI moTI karmasthiti rUpa kacare nAza pAmyA pachI ja graMthI rU5 DAghane nAza karI zakAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke bAkInI eTale palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge karI nyUna eka keDAcheDI sAgaropama pramANe sthiti sivAyanI ghaNuM sthitino nAza thavAnuM zuM kAraNa? A praznane spaSTa khulAso jaNAvavAne mATe vastranA DAghanuM daSTAMta jaNAvyuM che. ahIM vasanI jagyAe mithyAtvI jIvane AtmA samaje, ane DAghanI jagyAe graMthI sthAna samajavuM. tathA DAghanI upara ceTelA kacarAnI jevI karmanI lAMbI sthiti samajavI. graMthinI vyAkhyA tathA traNe karaNane kema samajAvanArI be gAthA A pramANe jANavI. gaMThitti sudubbheo-kakkhaDaghaNagUDharUDhagaMThivva // jIvassa kammajaNio-ghaNarAgadAsapariNAmo // 1 // jA gaMThI tA paDhama-gaThiM samaicchao bhave bIyaM // aniyaTTikaraNaM puNa-sammattapurakkhar3e jIve // 2 // 425 . . For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 323 graMthinuM svarUpa jaNAve che - vAMsa kerI gAMTha jevA bhAva rAga dveSanA, graMthi jANo eha hoDI jema re vAyunA pAchI haThe tima keI jere tIvra rAga dveSanA, pAchA haThe keIka rahe tyAM jAsa madhyama bhAvanA. 4ra6 arthaH--jema vAMsanI gAMTha bhedavI muzkela che tema tenA sarakhI rAga dveSanA pariNAma rUpa granthi gAMTha te paNa bhedavI muzkela jANavI. jema hADI pavananA jerathI pAchI haThe che tema keTalAka jI tIvra eTale AkarA rAga dveSane udaya thavAthI pAchA haThI jAya che. eTale granthine bheda karI zakatA nathI, kAraNa ke temanI pariNAmanI vizuddhinI je dhArA cAlatI hoya te maMda paDI jAya che. AvA prakAranA cha patita pariNAma jANavA. vaLI jemanI madhyama bhAvanA hoya eTale jeo madhyama vizuddha pariNAma vALA hoya te ja granthi sudhI AvIne tyAM ja bahu kAla sudhI sthira rahe che paraMtu teo granthibheda karatA nathI, temaja teo pranthinA sthAnathI pAchA paNa vaLatA nathI. AvA ja avasthita pariNAmI jANavA. 4ra6 apUrva karaNa vigerenuM svarUpa jaNAve che - Atma villAsa pragaTAvI apara karaNe karI, graMthibheda karaMta cau gati jIva sthiratA AdarI; te pachI anivRttithI mithyAtvane viraluM karI, pAmatA samyakatvane harakhAya jItI bhaTa ari. 4ra7 athara-jemanI vizuddhinI dhArA vadhatI jAya che eTale samaye samaye anaMtaguNI vizuddhi vadhatI jAya che tevA bhavya jIve bIjA apUrva karaNe karIne granthibheda kare che. eTale karma janita je gADha rAga dveSanA pariNAma hatA tene pitAnI vizuddhi vaDe maMda pADI de che. A granthibheda cAre gatinA saMjJI paMceMdriya jIva sthiratA AdarIne eTale vizuddhithI pAchA nahi paDIne kare che. ane te granthibheda karyA pachI trIjA anivRtti karaNa vaDe mithyAtvane virala kare che eTale mithyAtvane ochA mAdaka bhAvavALuM kare che. tethI mi. thyAtvanI sthitinA be vibhAga karIne vacamAM antarmuhUrta jeTaluM AMtarU kare che. temAMnI pahelI aMtarmuharta pramANe prathama sthitine bhegAvIne te antarmuhurtavALA AMtarAmAM AvIne samakita pAme che. te vakhate jema keI subhaTa zatrune jItIne ati harSa pAme tema te samakitI jIva paNa atyaMta harSa pAme che. 4ra7. For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 [ zrI vijyapadhasUrikRtaadhigama samyakatvAdinuM svarUpa jaNAve che - AtumuMhartika eha pragaTe suguNa sahaja svabhAvathI, padezika teha je gurUrAjanA upadezathI; kSAyika kSApazamika vedaka upazame sAsvAdane, pAMca bheda vicArI cAho nirmalA samyakatvane, 428 artha e pramANe traNa karaNa karyA pachI antarmuhUrta kAlanA pramANuvALe e samakti rUpI suguNa eTale jIvane Atmika guNa svAbhAvika eTale gurUnA upadeza vinA saheje pragaTa thAya te nisarga samakita jANavuM. ane bIjuM gurU mahArAjanA upadezathI je pragaTe te aupadezika athavA adhigama samakita jANavuM. A samaktinA (1) kSAyika samyakatva (2) kSAyopathamika samyakatva, (3) vedaka samyakatva (4) upazama samyakatva ane (5) sAsvA. dana samyakatva evA pAMca bheda che, te vicArIne nirmala eTale vizuddha samakita guNanI cAhanA rAkhe eTale he bhavya jIvo ! tame sarvathI prathama kSAyika samyakatva guNa upaje, e prayatna kare. 428 traNa lekamAM kSAyika samyakatvanuM svarUpa vigere jaNAve chesAta prakRti nAzathI je hoya zraddhA tehane, jANavuM kSAyika lahe Iga vAra A samyakatvane; pAmyA pachI kAyama rahe sAdi ananta svarUpathI, agiAra guNaThANe rahe e avirati guNaThANathI. 4ra9 artha --anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lebha tathA samakti mehanIya, mizra mehanIya ane mithyAtva mohanIya e sAta prakRtinA saMpUrNa kSayathI je zraddhA guNa pragaTa thAya te kSAyika rAmakita kahevAya che. A kSAyika samakti jIvane saMsAramAM ekaja vAra prApta thAya che ane AvyA pachI kadApi jatuM nathI, paraMtu sadAkALa kAyama rahe che. ane A samativALo jIva bhaviSyamAM kevalI thaIne mokSe jAya che. mATe A samakti sAdi ananta sthitivALuM kahyuM che. eTale prathama prApta thayuM tyAre sAdi eTale zarUAta thaI paraMtu have ananta kAla sudhI rahevAnuM che mATe ananta kahevAya. A samakita cothA guNaThANAthI caudamA agI sudhInAM agiAra guNasthAnaka sudhI hoya che. 4ra9 siddhimAM paNa eha hove manuja je jina samayane, teha kSAyikane lahe jina samaya te kayAM sudhIno? RSabha vitaraNa kALathI zrI aMbUsvAmI kevalI, hoya le tyAM sudhI jinasamaya jANo vaLI. 430 For Personal & Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 325 artha vaLI A samakita kSe janAra chene mekSamAM paNa hoya che. ane e samakti jinakAlika manuSyane hoya che. paraMtu te sivAya hetuM nathI. emAM bharata kSetrane AzrIne jina samaya kyAM sudhI le ? evA praznanA javAbamAM jANavuM ke rASabhadeva prabhunA vicaravAnA samayathI mAMDIne chellA kevalI zrI jaMbusvAmI kevalI A bharata kSetramAM vicaratA hatA tyAM sudhI jina samaya jANo. teTalA vakhatamAM A bharatakSetranA manuSyane kSAyika samakita thAya. tethI hAla vartamAna kALe A kSetramAM kSAyika samakti ke paNa jIvane prApta thAya nahiM. 430 zarUAta kSAyika pAmavAnI naragatimAM niyamathI, kSAyika rUcinA eka bhava tima cAra bhava utkRSTathI; pAMca bhava paNa koI jIvane AzrayIne saMbhave, paNa hoya tevA alpa jIve cAra bahunA saMbhave. 431 artha:-A kSAyika samakita kSaye pazama samakitavALA jinakAlIna manuSyane ja thAya che, mATe te kSAyika pAmavAnI zarUAta eTale kSapazama samatimAMthI traNa karaNa vaDe kSAyika samakti meLavavAnI kriyAnI zarUAta niro karIne manuSya gatimAM ja thAya che. ane tenI saMpUrNatA cAre gatimAM thAya che. kAraNa ke AvI zarUAta karanAra manuSya trIjA karaNamAM vartate je te vakhate AyuSya pUrNa thAya te marIne prathama bAMdhela cAra gatimAMnI game te eka gatimAM upaje che, ane tyAM te kSAyika samakita pAme che eTale samakti mehanIyane saMpUrNa kSaya kare che jethI kSAyika samakti prApta thAya che, paraMtu A kSAyika samakitI manuSya je AyuSya na bAMdhyuM hoya, te teja bhavamAM ekSe jAya che, mATe tene eka bhava kahyo che, ane je AyuSya bAMdhyuM hoya te traNa athavA cAra bhava kare che. temAM devatA athavA nArakanuM AyuSya bAMdhyuM hoya to traNa bhava thAya, ane manuSya athavA tiryaMcanuM AyuSya bAMdhyuM hoya to cAra bhava thAya, kAraNa ke manuSya athavA tiryaMcanuM yugalIyAnuM AyuSya bAMdhyuM hoya tevA manuSyane kSAyika samakita thAya. paraMtu sAmAnya manuSya tirya. canuM AyuSya bAMdhanAra manuSyane kSAyika samakita thatuM nathI ane te yugaliye marIne avazya deva thAya ane tyAMthI marIne manuSya thaIne mekSe jAya mATe cAra bhava thAya, ahiM kRSNa mahArAja vagerenI jevA keIka jIvane pAMca bhava paNa kahyA che tethI kSAyika samaktine utkRSTathI pAMca bhava paNa hoya, paraMtu tevuM kaIka ja manuSyane saMbhave che, ghaNAnI apekSAe utkRSTa cAra bhava ja saMbhave. 431 kSApazamika vigere be samyakatvanuM svarUpa jaNAve che - anaMtAnubaMdhI cAre trividha darzana mohinI, 'sAtamAMthI pradezodaya SaTa taNe ja rasadaI; For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadyasUrikRta- samyakatva meha ihAja zraddhA te kSApazamika kahe, Apazamike beu kare udaya reja paNa nA rahe. 432 artha - anaMtAnubaMdhI eTale jenAthI anaMta saMsAranI paraMparA baMdhAya tevA kodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra bheda tathA traNa prakAre darzana mehanIya eTale samakti mohanIya, mizra mehanIya ane mithyAtva mohanIya e sAta prakRtimAMthI samati mohanIya sivAya bIjI cha prakRtine pradezadaya hAya ane samakti mehanIyane rasodaya hAya, te vakhate jIvane je zraddhA thAya te kSApazamika samyakatva jANavuM, ane je sAta prakRtinA baMne prakAranA udayamAMthI eTale radaya ke pradezadaya e bane udayamAMthI eke prakArane udaya jarA paNa hotuM nathI eTale e sAta prakRti emAMthI koI paNa prakRtine udaya ja hetuM nathI te upazama samyaktva kahevAya. 43ra sAsvAdana ane vedakanuM svarUpa jaNAve che - mithyAtva bhAva taNI ghare ne anaMtAnubaMdhinA, udaye ja upazama svAda sAsvAdana karyuM he bhavijanA; sAtamAMthI kSaya chane samyakatva moha khapAvatAM, carama aMza samaya viSe samyakatva vedaka pAmatA. 433 atha-upara kahela upazama samakitane kAla aMtarmuharta che, temAMthI jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI cha Avali kAla bAkI hoya te vakhate mithyAtve jAya tenI pahelAM anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI upazama samakita vamatAM tene kAMIka svAdavALuM sAsvAdana samakti kaheluM che, vaLI he bhavya jane ! pUrve kahelI sAta prakRtimAMthI samakti mehanIya sivAya cha prakRtine saMpUrNa kSaya thAya ane samakita mehanIya apAvavA mAMDI che te khapAvatAM khapAvatAM chelle aMza khapAvavAno bAkI rahe tyAre je zraddhA guNa hoya tene vedaka samakti kahevAya che, ane chello aMza apAve tyAre kSAyika samakita thAya che. 1-ra je prakRtinAM daliyAMne rasa bIjI prakRtinAM rasa rUpe bhagavAya te pradezadaya. ahIM anaM. tAnubaMdhInAM daliyAM apratyAkhyAnIya vigere kaSAyanI sAthe bhagavAya. eTale anaMtAnubaMdhIne rasa anaMtAnabadhI rUpe na bhogavAya, paraMtu apratyAkhyAnIya Adi rUpe bhegavAya tethI anaMtAnubaMdhInAM dalIyAne pradezadaya kahevAya. tathA mithyAtva mohanIya ane mizra mohanIyanAM dalIyAM samakita mehanIyanA rodayanI sAthe bhagavAya mATe te mithyAtva mohanIya ane mitra mohanIyane pradezodaya kahevAya. ane je prakRtine rasa te prakRti rUpe ja bhagavAya te rasedaya jANu. ahIM samakita mohanIyane rasa samakita mehanIya rUpe ja bhagavAya che mATe samakita mehanIyane radaya kahyo. AvuM svarUpa kSaya pazamika samyakatvamAM hoya che. For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 329 samyakatva ane zraddhAnA saMbadhamAM eTaluM teA jarUra yAda rAkhavuM joie ke--samyakatva e AtmAnA viziSTa nirmala pariNAma rUpa che, te pariNAma samyakatva meAhanIyAdi sAte prakRtinA kSayApazamAdithI prakaTa thAya che. ane prazama savegAdi pAMca lakSaNathI jANI zakAya che, A bAbatamAM zrI Avazyaka niyuktimAM kahyuM che ke-kSetra parinAme palasthalamatta mohaNIya kammave aNAvasamakhayakhaovasamasamutthe pasamasaMvegAiliMge suhe AyapariNAme vaLatta | ane zraddhA 'e' pratIti svarUpa mAnasika pariNAma rUpa che, jyAM samyakatva hAya tyAM zraddhAnI bhujanA hAya che, ane jyAM zraddhA hAya, tyAM samyakatva jarUra hoya che, tIrthakara prabhu mAtAnA garbhamAM hAya, tyAre temane mana:paryApti pUrI thayA vhelAM samyakatva hAya ja, ane manaH paryApta pUrI thayA khAda zraddhA paNa heAya. eTale zraddhAnuM kAraNa samyakatva che, ane kAraNu (samyakatva ) mAM kArya (zraddhA ) nA upacAra karIne ane vyavahAramAM eka tarIke gaNAya che eTale samyakatva ane zraddhAmAM kaka gaNAtA nathI, A khAkhatanI spaSTa khInA samajavA mATe zrI siddhacakranI pUjAnA spaSTA ne jovAnI bhalAmaNu karU chu. 433 rocaka samyakatvanuM svarUpa jaNAve che:-- guNathI trividha paNa rocakAdika bhedathI samyaktva A, dRSTAnta hetu viNa aDaga vizvAsa tehu rAcaka jANIe vistAra bAdha IhAM nahiM, jana uktAmAM; rUci mAtra dharatA sarala janane hAya ima jANA sahI, 434 aH--vaLI A samakita jinezvara prabhue kahela tattvamAM rUci vigere guNune AzrIne rocaka vagere traNa prakAranuM che. jinezvara bhagavaMte kahelA padArthomAM ceAgya hRSTAnta tathA ceAgya hetu eTale kAraNanI samajaNa vinA paNa aDaga eTale nizcala vizvAsa rAkhavA te rAcaka samakita kahevAya. A sativALAne vistArathI tattvakhAdha hAtA nathI, paraMtu rUci mAtra eTale zraddhAne phakta dhAraNa kare che, ane te sarala eTale RjI svabhAvavALA jIvane e rocaka samakita hAya che ema nakkI jANavuM. 434 dIpaka samyaktvanuM svarUpa jaNAve che:-- hAya zraddhA hINa pote paNa pamADe anyane, samyaktva samajAvI vizeSe hetu tima dRSTAntane; teha dIpaka jANIe have azraddhAvatane, bodha hAve dIpake ne hoya bhavya abhavyane, 435 For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra8 [ zrI vijayapadyasUrikRtate artha-pate zraddhA rahita hoya, paraMtu bIjAne hetu tathA daSTAnta vagere samajAvIne samakti pamADe te dIpaka samakita kahevAya che, jema dIpaka eTale dIvo bIjAne prakAza Ape, paraMtu pitAnA nIce aMdhAruM hoya tema A samakitavALAne rUci eTale zraddhA na hoya eTale e bIjAne baMdha karI samyakatva pamADe che, paraMtu pitAne samyaktva nathI, mATe A samakitavALe bhavya paNa hoya ane abhivya paNa hoya che, vaLI A miyAdaSTi dIpaka samyakavIne hetu daSTAntAdine baMdha hoya che ne tethI ja e bIjAne samajAvI samyakatva pamADI zake che, evA prakAranuM A dIpaka samyaktva jANavuM. 435 kAraka samyakatva tathA samyakatvanA lakSaNa jaNAve che - zraddhA sahita caraNAdi karI sAdhanA kAraka kahe, bedha bhajanA rUci ane kiriyA niyata bhAve rahe saMvega zama nirveda karUNAthI ane AstiyathI, samyakatva guNa parakhAya lakSaNa ehanA te tehathI, 436 artha:-have trIjA kAraka samakitavALAne zraddhA hoya te sAthe te cAritranI sAdhanA paNa kare che. A samakitavALAne vistAra bodhanI eTale hetu daSTAntAdivALA vistRta mRta jJAnanI bhajana che eTale tevuM jJAna hoya athavA na paNa hoya, paraMtu rUci eTale zraddhA tathA kiriyA eTale cAritranI sAdhanA niyata bhAve eTale avazya hAya che. vaLI A samati pArakhavAnI eTale oLakhavAnAM pAMca lakSaNa kahyAM che te A pramANe jANavA- 1 paheluM saMvega eTale vairAgya bhAva, bIjuM zama eTale kaSAyanI maMdatArUpa samatA, trIjuM nirveda eTale saMsAra upara udAsI bhAva, cothuM karUNA eTale jIvo pratye dayA bhAva ane pAMcamuM Astikya eTale AsthA, e pAMca lakSaNothI A jIva samyagdaSTi haze ema bIje jIva anumAna karI zake che, kAraNa ke samyagdaSTine e ekAdi lakSaNo jarUra hoya che. 436 saMveganuM svarUpa jaNAve che - saMsAra kerI tucchatA ne karmanA ja vipAkane, hadaye vicArata viSaya pratye pAmatA varAgyane teha vairAgya je saMga te avadhArIe, karmaphaLa karanAra pAme karma karatAM cetIe. 437 artha-saMsAranI tucchatA eTale saMsAranA padArthonI asAratA tathA anityatA tathA karmanA vipAkane eTale udayane hRdayamAM vicAratAM IndriyenA viSe pratye vairAgyabhAva pragaTe che. e rIte viSaya pratye je vairAgya thavo te saMvega nAmanuM paheluM lakSaNa jANavuM For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 329 tathA karma karanAra tenAM burAM phaLa pAme che mATe karma karatI vakhate cetIne cAlavuM joIe. eTale karmabaMdha karatI vakhate vicAra rAkhavo joIe jethI tenA udayathI phaLa bhegavatI vakhate pazcAttApa karavo paDe nahi. e pramANe samyagdaSTi cha saMvega guNanI bhAvanA bhAve che. 437 upazama guNanuM svarUpa vigere jaNAve che - Adya cAra kaSAyano jyAre udaya varte nahi, te samayamAM pragaTa have je guNa te zama sahI; eha hoya svabhAvathI citta kaSAya vipAkane, dhyAvatAM paNa zama guNI saMgI bane ne krodhano. 438 artha-prathamanA cAra kaSAya eTale anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobhane jyAre tIvra udaya hoto nathI te vakhate je guNa pragaTa thAya te guNane zama kahevAmAM Ave che. zama eTale samatA athavA zAMti jANavI. A samatA guNa svabhAvathI upaje che athavA cittamAM kaSAyanA vipAkano eTale kaSAyano udaya kevA prakAranAM mAThAM pariNAma upajAve che tenI vicAraNuM karavAthI utpanna thAya che, tethI samaguNa eTale samatA guNaMvALo koIne saMgI banatuM nathI eTale krodhane vaza thato nathI. e zama nAmanuM bIjuM lakSaNa jANavuM. 438 krodha karate kaI kadi te teha ema vicAratA, bhUla muja che ke nahiM je hoya to ja sudhAratA nA hoya te dhobI samA bebI kadI te nA bane, rAkhI kSamA ne yAda karatA adhika guNadhara jIvane. 439 artha-A samaguNInI upara koI kadApi kodha kare che te te ema vicAre che ke mArA upara A manuSya krodha kare che, te temAM mArI bhUla che ke nahi te tapAse. je pitAnI bhUla jaNAya te te bhUla sudhAre che, ane je potAnI bhUla na hoya te te dhAbInA sarakhA dhabI kadApi banatA nathI. eTale jema bebI bIjAnA melane dhuve che tema A samyagdaSTi che paNa bIjAnI upara krodha karIne pote mele banI pitAnA karma melane deto nathI, paraMtu kSamAbhAva rAkhIne pitAthI adhika guNavALA jIvane yAda kare che. karyuM che ke - AkruSTena matimatA-tattvArthavicAraNe matiH kAryA // ra satye vuiM cheH ? cAkRtaM jiM tu vena ! ! 2 / 430 guNanuM svarUpa nirveda be gAthAmAM jaNAve che - saMsAra kArAgAra baMdhana rUpa sagAM Ima ciMtanA, saMvegavALA jIvana nirvedanI A bhAvanA; 2 For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 [ zrI vijyapaddhasUrikRta A guNe rUcivaMta che pApa karatAM paNa Dare, bhava choDavA nita cAhatA saMyamataNI prIti dhare. 440 artha -vAgyavaMta chava saMsAra te eka kedakhAnuM che ane temAM sagAM eTale kuTuMbI jane baMdhana rUpa eTale beDI samAna che, ema vicAre che, te saMvegavALA eTale vairAgyavAna jIvanI nirvedanI bhAvanA che eTale saMsAra upara udAsIpaNunI bhAvanA jANavI, vaLI e saMvega guNa vaDe zraddhAvALA ja pApanAM kAryo karatAM paNa bhaya rAkhe che, temane A bhava eTale saMsAra tyAga karavAnI cAhanA-IcchA hoya che. ane cAritra pratye prIti rAkhe che eTale cAritra grahaNa karavAnA pariNAmavALA hoya che. 440 muniveSa gharamAM rAkhatA nita dekhatA sanmukha thatA, saMyama taNe bIjA janane satya vAta jaNAvatA Atmalakya na cUkatA savi karma kAraNa choDavA, tIvra yatna karaMta A nirvedavALA jANavA. 441 artha:-vaLI evA saMvega vaDe saMsArathI kheda pAmelA ane muktinI abhilASAvALA hovAthI e nidavALA jIvo potAnA gharamAM munine veSa rAkhe che ane tene haMmezAM juve che, tethI karIne pitAnA cAritra levAnA pariNAma jAgatA rahe. vaLI pitAnI cAritra grahaNa karavAnI sAcI IcchA bIjAone paNa jaNAve che, ane teo AtmalakSya eTale AtmAne zuM sAdhavAnuM che? te bAbata lagAra paNa bhUlatA nathI, eTale teo saM. sArI kArya karatA hoya te paNa teonuM lakSya to Atmahita karavAnuM ja hoya che, AthI karma baMdha thavAnAM sarva kAraNe cheDI devAne teo ghaNo udyama kare che, AvA jIvone nidavALA jANavA. arthAt evI bhAvanA te samyakatvanuM niveda nAmanuM trIjuM lakSaNa jANavuM. 441 anukaMpAnuM svarUpa jaNAve che - bhava samudre bUDatA ekendriyAdika jIvanI, joI pIDA dhAravI karUNA tathA tasa duHkhanI vAta jANI duHkha dharavuM mukta karavA duHkhathI, zakti mujaba pravRtti anukaMpA kahI e tattvathI. 442 artha_ekendriyathI paMcendriya sudhInA je cho A saMsAra rUpI samudramAM DUbI rahyA che temanu chedana bhedanAdi duHkha joIne temanI upara dayA bhAva dhAraNa kare, tathA temanA duHkhanI vAta jANIne duHkhI thavuM, temaja te duHkhI jIvone temanA duHkhamAMthI choDAvavA sArU pitAnI zakti pramANe prayatna karavo e tatvathI eTale kharekharI anukaMpA kahI che. eTale eja bhAva anukaMpA te samyakatvanuM e zuM lakSaNa che. 442 For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 33 paratattva sAMbhaLatAM chatAM paNa zreSTha AhaMta tattvamAM, niHzaMka zraddhA je te Astikya jANo TUMkamAM je kSaNe sabhyatve ajJAnI tihAM jJAnI bane, je vibhaMga jJAna te paNa dharata avadhi svarUpane. 443 artha-paratatva eTale bIjA matavALAnI moTI moTI camatkArI vAta sAMbhaLavA chatAM paNa sarvathI zreSTha arihaMta bhagavaMte kahelA tattva upara ja niHzaMka eTale koI paNa jAtanI zaMkA vinA je zraddhA eTale temanAM vacana satya che evI AsthA rAkhavI paratu DAmADeLa sthiti nahi te Astikane TuMko artha jANa. vaLI samyakatvane evo prabhAva che ke je samaye samakitanI prApti thAya te ja kSaNathI ajJAnI jIva jJAnI thAya che. eTale mati ajJAna ane zrata ajJAna badalAIne anukrame mati jJAna ane mRta jJAna thAya che. ane je mithyAtvI jIvane vibhaga jJAna hoya che tene samakita thAya tyAre te vibhaMga jJAna badalAIne avadhijJAna thAya che. 443 rAjamaMdira jehavuM zAsana gaNe jana rUcidharA, kuTuMbane pratipAlatA paNa cittathI nA ratidharA dhAvanA daSTAntathI nyAre gaNe nija Atmane, upasarga kerA samayamAM paNa dhAratA samyakatvane. 444. artha-vaLI rUcine dharanAra eTale samakitavaMta che jina zAsanane rAja mahela sarakhuM gaNe che. temaja potAnA parivAranuM piSaNa kare che te chatAM cittathI eTale kharA bhAvathI te kuTuMba pratye prIti eTale Asakti rAkhatA nathI. jevI rIte dhAva mAtA (bIjAnA bALakane dhavaDAvanAra strI, je ke pitAnA putranI peThe bIjAnA bALakane dhavarAve che paraMtu tenuM kharUM citta-prIti to potAnA bALakamAM ja hoya che, tema samyagdaSTi jIve kuTuMbanuM pAlana karatAM chatAM paNa potAnA AtmAne tenAthI judo gaNe che. ane upasarga eTale devAdithI karAela saMkaTanA samayamAM paNa potAnA samyakatvane daDhatAthI dhAraNa karI rAkhe che eTale bIjAnA bhayathI pitAnA samyakatva guNane cheDatA nathI. ahiM zrI jinazAsanane rAjamahelanI upamA ApI te upamAnI ghaTanA saMkSepamAM A pramANe (1) jema rAjamahelamAM judI judI jAtanA aneka prakAranA ratna hoya che. te (2) aMdhakArane dUra kare che ane helanA madhya bhAga vigere prakAzita kare che. tevI rIte zrI jina zAsana (rUpI rAjamahela) mAM ratnanI jevA matijJAna vigere jJAnanA bheda hoya che. te ajJAna rUpI aMdhakArane dUra kare che. ane traNa bhuvanane prakAzita kare che. eTale uddha For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 | zrI vijayapadhasUrikRtaleka, adholeka, tichalekamAM rahelA padArthonA svarUpane jaNAve che. tAtparya e che ke zrI jinazAsanane cakacakATa banAvanAra jJAnanA bhedo che. (2) tathA rAjamahelamAM jema suMdara maNi vigerethI jaDelA AbhUSaNe (ghareNuM) hoya che. ane te ghareNAM rAjA vigerenA zarIrane zobhAve che. tema ahIM zrI jina zAsana (rUpI mahela) mAM ghareNAMnA jevI AmarSoSadhi vigere judI judI jAtanI addhi (labdhio) hoya che. te (ddhio) uttama guNavaMta munirAjanA zarIrane zobhAve che. (3) jema rAjamahelamAM aneka prakAranA suMdara rezamI vigere vastro hoya che ane te bahu suMdara hovAthI sajajana purUSanA manane AkarSe che, te ahIM zrI jinazAsana (rUpI rAjamahela) mAM uttama vastranI jevA judI judI jAtanA tapanA bheda robhI rahyA che. te tapanA bheda bahu ja suMdara hovAthI uttama purUSanA manane AkarSe che eTale uttama jIvanuM mana temAM joDAya che. (4) tathA rAjamaMdiramAM jema sukemala ujavala rezamI vastranA banAvelA caMdravAmAM ghaNuM suMdara metIe laTakatAM zebhe che. kAraNa ke metIonI racanA-oThavaNa bahu suMdara karelI hoya che tethI te motIonI laTatI sere bahu zobhe che, tema ahiM zrI jinendranA zAsana rUpI rAjamaMdiramAM vinaya namratAdi guNavALA temaja kriyA kalApanI suMdara beThavaNavALA je cAritra ane kriyArUpa aneka mULa guNa tathA aneka uttara guNe rUpa meMtIo zebhe che (ahiM 5 mahAvrata ane 5 aNuvrato te anukrame sarvavirati ne dezavirati cAritranA mULa guNa che, ane piMDavizuddhi Adi tathA dizAviramaNa vigere to te uttaraguNa rUpa che) ane eja guNe ahiM zrI jinazAsana rU5 rAjamandiramAM candravAne zobhAvanArA motIonA laTakatA laTe (gucchA) nA jevA zobhe che. ane bhavyAtmAonA cittane ati AlhAda upajAve che. (5) tathA rAjamandiramAM jema sugaMdhIdAra tAmbala--pAna bIDAM hoya che tema zrI jinendrazAsana rUpI rAjamandiramAM mukhane zobhAvanAra evA ati sugaMdhathI cittane atyanta AnaMda ApanArAM satya vacane te udAra-pradhAna tAmbala (nAgaravelanA pAna) nA jevA zebhe che. eTale jinazAsananuM pharamAna e che ke sAcuM bolavuM. (9) tathA rAjamandiramAM jema bhamarAonA cittane AnaMda ApanArI, vicitra racanAthI guMthelI suMdara puSpamALAo cAre dizAmAM sugaMdha phelAve che, tema zrI jinendra zAsana rUpa rAjamandiramAM muni rUpI bhamarAone atyaMta AnaMda ApanArA evA te aDhAra hajAra zIlAMgarathe jJAnakriyAnI vicitra racanAvALA hovAthI manahara puSpamALAonA jevA zebhI rahyA che. ke je zIlAMge 35 mALAomAM muni rUpI bhramaro tallIna thaI zIlAcArane suMdara AsvAda laI rahyA che. For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 dezanAciMtAmaNi ] (7) tathA rAjamandiramAM jema gozIrSa caMdanAdi uttama dravyonAM aneka prakAranAM vilepane hoya che jenuM vilepana karavAthI aMgane dAha zAnta thAya che, tema zrI ji. nendra zAsana rUpI rAjamandiramAM samyagadarzana te gazIrSacaMdanAdikanA vilepana jevuM zebhI rahyuM che, kAraNa ke mithyAtva ane kaSAya rUpa agnithI tapelA bhavya jIva samyagadarzananI prAptithI atyaMta zAnta thaI jAya che. kAraNa ke samyagadarzana pAmatAM mithyAtvane ane anaMtAnubaMdhI jevA ugra kaSAne udaya maMda paDI jAya che. e pramANe zrI jinendra zAsanane ratnAdi padArthovALuM rAjamandira kahevAnuM kAraNa e che ke jema rAjamandirane prApta karatAM sarva duHkha nAza pAmI sarva prakAranAM sukha prApta thAya che tema zrI sarvajJa bhagavaMte kahelA athavA darzAvelA samyagadarzana jJAna cAritranI pradhAnatAvALA zrI jinendra zAsanamAM je je varte che te mahA bhAgyazALI jIvo naraka rUpI aMdhArA kUvAne pUrI de che. eTale naraka gatimAM jatA nathI, tathA teo baMdIkhAnA sarakhI tiryaMca gatimAM jatA nathI. tathA te bhAgyazALI jIvoe kumanuSyapaNAnAM duHkha nAza karyA jANavAM, tathA kudevapaNuM vigere kharAba svarUpathI vAsita cittanA saMtApane paNa nAza karyo che, tathA temaNe mithyAtvarUpa vetAla ( duSTa devavizeSa) ne nAza karyo che ema jANavuM. ane rAgAdi zatruone nAza karyo che, tathA karmanA samUha rUpI ajIrNane pacAvI dIdhuM che, ane vRddhAvasthAnA vikAre naSTa karyA che, mRtyunA bhayane hAtha chedI nAkhe che, tathA te bhAgyazALI chae svarganAM ne mekSanAM vividha sukho hathelImAM prApta karyA che eTale svAdhIna kyAM che. tathA zrI arihaMta prabhunA darzanamAM vartatA te bhAgyazALI che sAMsArika sukhonI avagaNanA kare che tathA sarva saMsAranA vistArane heya buddhie grahaNa kare che. eTale choDavA gya mAne che, ane kevaLa mekSamAM ja pitAnuM citta ekatAthI parovI de che. mATe evA jIne mane mokSanI prApti thaze ke nahiM" AvI agya zaMkA thatI ja nathI, eTale mane mekSa vahelo meDa paNa avazya thaze ja ema mAne che. kAraNa ke je upeya (kArya) ne mATe je upAya che te upAye te upeya (kArya) pratye pratikUla hotA ja nathI, A nyAyazAstranA pramANe mekSa e upeya che ane uttama jJAna darzana cAritra e upAya che, mATe jJAna darzana cAritrathI mokSa prApti avazya hoya che ja, paraMtu emAM bhajanA (hAya athavA na hoya e vikalpa) hoya ja nahi. 444 kaThina bInA samajatA nA karmanA kadI udayathI, tyAre gaNetA satya jinapati vacana mananA bhAvathI; rAgAdi kAraNa jAThanA te tIrtha patine raja nathI, nigraMtha pravacana Atma hitakara mAnatA bahu raMgathI. 445 For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikataartha-vaLI A samakitI jIvo potAnAM jJAnAvaraNIyAdi karmanA udayathI kadAca kaThina bInA eTale dravyAnuyogAdinI jhINuM jhINuM hakIkatane na samajI zake, te paNa jinezvaranAM vacana cheTAM che evuM mAnatA nathI, paraMtu temanAM vacana sAcAM ja che evuM bhAva pUrvaka mAne che. kAraNa ke jUThuM bolavAmAM mananA rAga dveSa kodha lebha hAsya ane bhaya hetuo jinezvara bhagavaMtamAM jarA paNa che ja nahi. kAraNa ke temaNe mehanIya karmane saMpUrNa kSaya karyo che. tethI satyavAdI evA nigraMtha pravacana eTale jinezvaranAM siddhAnta ja AtmAne hitakArI che ema samyagadaSTi jIve ghaNA AnaMda pUrvaka mAne che. 445 arihaMta jinamata tyAM rahelA bhavya viNa saMsAramAM, zeSa kacare bhAvanA rUcivaMtanI nija hRdayamAM nija vaMzamAM sabhyatva thApe jeha teNe siddhinI, sanmukha karyo savi vaMza balihArI sadA samyakatvanI. 446 artha:-arihaMta eTale vitarAga zrI tIrthakara bhagavaMta, jinamata eTale te tIkaroe kahele mata eTale jaina dharma tathA jaina dharmamAM vartatA bhavya jI e traNa sivAya bAkIno badhI vastuo A saMsAramAM kacarA samAna che, AvA prakAranI bhAvanA rUcivaMta eTale samakitI jIvanA hRdayamAM hoya che. tathA jeNe pitAnA vaMzanI aMdara samakitanuM sthApana karyuM eTale jemaNe pitAnA kuTuMbane samaktivALuM banAvyuM temaNe pitAnA saghaLA vaMzane mekSanI sanmukha karyo che ema jANavuM, mATe samakitanI haMmezAM balihArI jANavI. 446 zakya kiriyA Adare bIjA viSe zraddhA dhare, samyakatva tu be bhavya janatA bhava jaladhine jhaTa tare; kALa thaDe paNa maLe samyakatva saMskRti jaladhine, yula kare bahu vAra pAme Rddhi nA samyakatvane 447 artha --A samakitI jIva pitAthI banI zake tevI dhArmika kriyAo Adare che (kare che, ane je potAthI banI zake nahi tevI kriyAone viSe zraddhA rAkhe che, eTale te karavA yogya che ema mAne che ane tevA avasarane paNa Icche che. e pramANe A samakti rUpI tuMbaDA vaDe bhavya A saMsAra rUpI samudrane tare che. ahIM samaktine tuMbaDAnI upamA ApI che, kAraNa ke jema tuMbaDA vaDe samudra jhaTa tarI zakAya che, eka aMtamuhUrta jeTalA vakhata sudhI paNa je samakita thayuM hoya to te jIvene utkRSTathI paNa ardhapudagala parAvarta jeTalo ja saMsAra bAkI rahe che, tethI te saMsAra rUpI samudrane cUlu kare For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 dezanAciMtAmaNi ] che eTale ghaNuM ja alpa karI nAkhe che, mATe ja kahyuM che ke saMsAramAM addhi te ghaNI vakhata maLe che paNa samakti vAraMvAra maLatuM nathI. 447 ratnanidhi sama jJAna kAraNa mAna samyakatvane, puNyapuranuM dvAra mULa sama badhi tarUnuM ene, cAritra dhana bhAjana jaladhi sama jANaje sabhyatvane zA kAmanI? tevI prabhutA jeha detI duHkhane. 448 artha -tathA samyakatva ratnanA bhaMDAra jevuM che, tathA uttama jJAnane meLavavAnuM kAraNa samakita che ema tame mAnaje, kAraNa ke upara kahI gayA tema jyAre samati thAya che tyAre ajJAna paNa jJAnarUpa thaI jAya che. vaLI A samiti puNya rUpI nagaramAM praveza karavAnA bAraNu jevuM che. tathA bedhi rUpI vRkSane ugADavAmAM ne daDha karavAmAM mULa sarakhAM samakti che, tathA cAritra rUpI dhanane sAcavI rAkhavAmAM bhAjana sarakhuM che, tathA jJAnAdi guNarUpa ratna meLavavAne jaladhi eTale samudra sarakhuM samakita jANavuM, jethI mokSapada sarakhI zAzvata sukhadAyaka prabhutA ApanAra samyakatva che mATe saMsAranI je prabhutA duHkhane Ape che tevI prabhutA zA kAmanI? eTale je prabhutA pariNAme duHkhadAyI nIvaDe te prabhutA phegaTa che. 448, samyatva rUpa sAcA dhana dhanavaMtapaNuM avadhArIe, thIra sukhane jeha Ape satya dhana te mAnIe, samyakatvathI ja saphalapaNuM dAnAdinuM nA bhUlIe, mitra baMdhu lAbha pravahaNa tIrtha nidhi asi saduza e. 449 artha:-kharUM dhanavAnapaNuM samakita rUpI sAcA dhana vaDe jANavuM. kAraNa ke sAcuM dhana to teja kahevAya ke je sthira eTale kAyama sukha Ape, jethI samakita ja sAcuM dhana che ke je nizcala sukhane ApanAra che. vaLI dAnAdinuM eTale dAna, zIla, tapa vagerenI saphaLatA paNa samakitathI ja jANavI. eTale samakti hoya te ja dAna, zIla vagerenI saphaLatA thAya che. temaja samakitane zAstramAM kalyANa mitranA jevuM baMdhunA jevuM ane uttama lAbhanA jevuM kahyuM che. tathA tene vahANa samAna, tIrtha samAna, nidhi eTale bhaMDAra samAna ane asi sadaza eTale talavAra sarakhuM paNa kahyuM che. ahIM samaktine kalyANa mitra vizerenI jevuM kahyuM, temAM kharuM rahasya e che ke (1) samyakatva jIvane kalyANa mitranI mAphaka sanmArgamAM joDe che, ane TakAve che. (2) tathA potAnA vivekI bhAInI mAphaka te dukhane TANe AzvAsana daIne madada kare che. (3) dravyAdino lAbha saMsArane vadhAre che, ane samya For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 [ zrI vijyapadrasUrikRta kRtvanA lAbhathI saMsAra ghaTe che. mATe samyaktvane lAbha e uttamamAM uttama lAbha gaNAya. (4) jema vahANa samudranA kAMThe laI jAya, tema samyagdarzana saMsAra samudrane pAra pamADe che. A muddAthI tene bahANunA jevuM kahyuM che. (5) A samyagdarzana bhavasamudrane taravAmAM apUrva sAdhana hovAthI tene tIrthanA jevuM kahyuM che. (6) jema bhaMDAramAM ratna rahe, tema gugane rahevAnuM sthAna samyagdarzana che. tethI tene nidhAnanA jevuM kahyuM che. (7) jema taravAra velaDIne chede, tema rAga dveSAdirUpa bhAva velaDIne chedanArUM samyagdarzana che. tethI tene taravAranI jevuM kahyuM che. bhavya jIvoe A bInA dhyAnamAM rAkhIne samyagdarzana guNane TakAva. 449 cAra sahanuM vicArI liMga traNa saMbhArIe, vinaya daza traNa zuddhi dUSaNa pAMca nA kadI sevIe; ATha prabhAvaka sevIe ne pAMca bhUSaNa dhArIe, pAMca lakSaNa yAda karI yatanA cha jhaTa parihArIe. 450 AgAra uttama bhAvanA cha sthAna saDasaTha bhedane, dhArI lahA nirmala kare tima daDha karo samyakatvane samyakatva uttama jIva pariNati mAnasika vicAraNA, zraddhA jihAM samyakatva tyAM zraddhA vikalpa vicAraNA. 451 artha-A samaktinI cAra (4) sahaNa eTale zraddhAno vicAra karI pachI (3) 1 samakitanA 67 belanI TuMkI samajutI A pramANe -- cAra sahaNa -eTale cAra prakAranI zraddhA. (1) paramArtha saMstava eTale jIvAdika padArthonA arthane vicAra karavo. (2) paramArthazAtRsevana eTale paramArthanA jANakAra muni vigerenI sevA karavI. (3) vyApanna dazana vajana eTale jemaNe samakita vasyuM che tevA nindava vagerenI sabata choDavI. (4) kudarzana vajana eTale paradarzanInI sabata tajavI. traNa liMga--samakitanI nizAnIo. (1) zrata abhilASa eTale dharma sAMbhaLavAnI IcchA. (2) dharmazaga eTale dharmanI upara tIvra lAgaNI. (3) vaiyAvRtya-eTale devagurUnI bhakita tathA bahumAna | daza prakAre vinaya-(1) arihaMtane (2) siddhane (3) caitya eTale jina pratimAne (4) zratane eTale siddhAMtane (5) dharmane (6) sAdhune (7) AcAryane (8) upAdhyAyane (9) pravacana eTale saMdhana vinaya (10) darzanAne vinaya. A dazane pAMca prakAre vinaya karaH-(1) bhakti, (2) hadaya prema (3) guNanI stuti (4) avaguNanuM DhAMkavuM (5) AzAtanA TALavI. traNa prakAranI zuddhi:-(1) mana zuddhi, (2) vacana zuddhi (3) kAya zuddhi. pAMca dUSaNa tyAgaH-(1) zaMkA (2) kAMkSA (3) viDigicchA (4) mithyAtvInA guNanAM vakhANa. (5 mithyAtvIne paricaya. For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 337 traNa liMga (cinha) no vicAra kare, (10) daza prakArane vinaya kare, (3) traNa prakAranI zuddhi sAcavavI. tathA (5) pAMca duSaNa kadApi sevavA nahi. (9) ATha prabhAvakanI sevanA karavI. tathA (5) pAMca bhUSaNa dhAraNa karavA (5) pAMca lakSaNene yAda karIne (6) cha prakAranI yatanA jaladIthI na parihArIe eTale tajIe. tathA cha AgAra, cha bhAvanA ane che sthAna e pramANe samatinA saDasaTha bhedane jANIne he bhavya jI ! tame samakita meLa; tene nirmala karo tathA daDha eTale sthira karo, samakti te uttama jIvanA viziSTa pariNAma rUpa mananI vicAraNuM jANavI, jyAM zraddhA hoya tyAM samyakatva jarUra hoya che. ane jyAM samyakatva hoya tyAM zraddhAnI vikapa vicAraNA karavI eTale manaH paryAptine pUrI karyA pahelAM zraddhA na hoya, ane te pachI hoya. 4pa0-451 ATha prabhAvaka -prabhAvaka eTale jinazAsanane dIpAvanAra athavA zobhAvanAra mahApurUSa. temAM (1) pravacanika eTale zAstranA pAragAmI (2) dharmakathI eTale apUrva dharmopadezaka (3) vAdI eTale tarka zAstramAM nipuNa athavA vAdamAM paravAdIne jItanAra (4) naimittika eTale nimittane jANanAra (5) tapasvI eTale ugra tapasyA karanAra (6) vidyAsAdhaka eTale maMtra ane vidyAmAM pravINa. (7) siddhisaMpana eTale aMjanayoga vagerethI zAsanane zebhAvanAra (8) kavi eTale dharmanI prabhAvanA mATe suMdara arthavALA kAvya banAvanAra. pAMca bhUSaNa-(1) LatA eTale kriyAmAM caturAI (2) tIrtha sevanA eTale saMsArathI tAre te tIrtha, sthAvara ane je e be tIrtha upara sneha (3) gurUdevanI bhakita. (4) dharmamAM nizcalatA (5) jina zAstranI anume nA. pAMca lakSaNa-(1) upazama eTale krodhane tyAga (2) saMga eTale sAMsArika sukhene duHkharUpa mAnavA. (3) nirveda eTale saMsAra tarapha vairAgya. (4) anukaMpA eTale duHkhI chevanI dayA. (5) AstikatA eTale jinezvaranA vacana upara zraddhA. che jyaNA (yatanA)-(1) vaMdana eTale paratIthine be hAtha joDavA, (2) namana eTale mastaka namAvavuM. (3) gauravabhakita eTale paratIthinI bhakti karavI. (4) anupradAna eTale vAraMvAra dhana ApavuM. (5) AlApa eTale paratIrthi sAthe bolavuM (6) saMtApa eTale paratIthi sAthe vAraMvAra belaDuM. cha AgAra -AgAra eTale apavAda (1) rAjAbhiyoga eTale rAjAnI AjJAthI karavuM te. (2) gaNAbhiyoga eTale ghaNu mANasanA AgrahathI karavuM te. (7) balAbhiyoga eTale samaju balavaMta sainya athavA coranA bhayathI karavuM paDe te. (4) devAbhiyoga eTale devatAnA AgrahathI (5) gurUnigraha eTale mAtA pitA vagere vaDIlenI AjJAthI. (6) bhISaNa kAMtAra vRtti eTale jaMgala vageremAM AjIvikA mATe karavuM paDe te. cha bhAva :-(1) samakitanI mUla rUpe bhAvanA (2) samatinI dvAra rUpe bhAvanA (8) samakitanI pITha rUpe bhAvanA (4) samakitanI nidhAna rUpe bhAvanA (5) samakitanI AdhAra rUpe bhAvanA. (6) samakitanI bhAjana rUpe bhAvanA. cha sthAnaka-jyAM samakrita kare te sthAnaka:-(1) caitanya rUpa AtmA che (2) AtmA nitya che. (3) karmane kartA. (4) ane karmanA phalane bhakatA che. (5) mekSa che, (6) mekSane upAya che. For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 vistArathI sakSepathI paNa jinakathita tattvArthanA, jJAnathI kiriyA taLuM nirdoSa ArAdhana ane, bAdha jeha yathA samyajJAna te he bhavijanA !; [ zrI vijayapadmasUriSkRta tapa caraNa kiriyA ahiM bhAkhyuM prakAzaka jJAnane, 4pa2 a:--he bhavya janA ! vistArathI eTale ghaNA vistAra avALA tathA saMkSepathI eTale alpa avALA sAmAnyapaNe paNa jinezvara bhagavaMte kahelA tattvArthanA eTale navatattva tathA cha drabyAnA je yathArtha eTale sAceA bedha eTale jJAna te sabhyajJAna kahevAya che. e sabhyajJAna vaDe karIne kriyAnI eTale cAritranI nirdoSa eTale atIcAra lagADayA sivAya ArAdhanA thai zake che. temaja e sabhyajJAna te ahiM` tapa cAritra tathA kriyAnA svarUpane jaNAvanAra che. A muddAthI jJAna e prakAzaka kahevAya che. ahIM zrutajJAnaneA prakA zaka svabhAva hoya che e vAta yAda rAkhavI. 4para dharma bhUla dayA palAe hita ahitane jJAnathI, jANe nayana trIjI alaiAkika sUrya te che niyamathI; divya dhana vya mAdhaka pAparAdhaka jJAna e, ka pava`ta vaja jJAne citta paNa ni`La ane, 453 a:--vaLI dharmanuM mUla dayA te paNa jJAnathI pALI zakAya che. temaja peAtAne hita karanAra eTale phAyado karanAra tathA ahita eTale nukasAna karanAra zuM che? te jJAnathI jaNAya che. mATe jJAna e trIjuM netra che, kAraNa ke jJAna vinAnAM be netrA vaDe dekhavA chatAM paNa kAI padArtha yathArtha samajAtA nathI. temaja jJAna nakkI alaukika eTale AzcaryakArI sUrya samAna che. vaLI jJAna divya dhana sarakhuM che. kAraNa ke suvarNAdika dhana teA cArI vagerethI nAza pAme che, paraMtu A jJAnadhanane teA kAi ce!rI zakatuM nathI. temaja te khIjAne ApatAM vRddhi pAme che. tathA jJAna e kavya edhaka che eTale karavA caiAgya kAryonA edha karAvanArU ane pApathI rAkanArU temaja karmarUpI parvatanA cUrA karavAne ( nAza karavAne ) jJAna e vajrA sarakhuM' che ane evA vA sarakhA A samyag jJAnavaDe peAtAnuM citta paNa malina pariNAmane dUra karIne atyanta nirmaLa ane che. 453 jJAnanA saMskAravaMtI sakriyA sAnA taNA, ghaTa jeDavI tima jeDavI sazuSka maMDUka cUrNanA; jJAnavaMta zramaNa taNI gati uva nizcayathI thatI, jJAnanI utkRSTatA cAritra padavI pAmatI. 454 For Personal & Private Use Only: Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dezanA ciMtAmaNi ] artha-jJAnanA saMskAravALI salkiyA eTale jJAna pUrvaka samajIne karelI sArI kiyA eTale dharma karaNI senAnA ghaDA sarakhI sarvottama jANavI. athavA saMzuSka eTale babara sUkAI gayelA maMDUka cUrNana eTale deDakAnA rNanI jevI jANavI. eTale chedAI gayela suvarNaghaTa punaH agni Adi pragathI saMdhAI saMpUrNa ghaTa banI zake che tema jJAnInI sa&iyA keI karma baLathI nAza pAmI hoya te paNa puna: utpanna thAya che, temaja sUkAI gayelA deDakAnI cUrNamAMthI jaLa Adi sAgathI jema puna: deDakAM utpanna thAya che, tema jJAnInI zuSka thaI gayelI sa&iyA paNa puna; sajIvana thAya che. tathA jJAnavALA zramaNataNuM eTale sAdhunI nizcayathI eTale avazya urdhvagati ja thAya che, eTale teo uMcI vaimAnika devanI gati athavA siddhine pAme che. tathA jJAnanI utkRSTatA eTale uMcI hadanuM jJAna cAritra guNane pamADe che kAraNa ke jJAnanuM phala virati kaheluM che. 454 jJAnathI AtmA havaMtAM zarameha harAvatA, nANI munIzvara Indra sahajAnanda naMdana vicaratA; indra rAkhe vaja tima muni jJAna va dapatA, karmanA udaya kSaNe nANI udAsIna nA thatA. 455 artha vaLI jJAnathI AtmA zUravIra banIne meha rAjAne harAve che, kAraNa ke jJAna vaDe ja mehanIya karmanuM svarUpa jANIne tene jItI zakAya che. tathA jJAnI munirAja IndranI jema AtmAne je svaguNuM ramaNutA rUpa svAbhAvika AnaMda te sahajAnanda rUpI naMdanavanamAM vicare che. jema Indra pitAnA zatruno saMhAra karavAne mATe vA rAkhe che tema muni mahArAja jJAna rUpI vajathI zobhe che. eTale jJAna vaDe karma rUpI zatrune haNe che. ane pUrve bAMdhela karmanA udaya vakhate jJAnI purUSa udAsIna (khinna) thatA nathI, paraMtu samatA bhAve te karmane bhogave che ane vicAre che ke he jIva! teM pUrve bAMdhatI vakhate vicAra karyo nathI to have bhagavatI vakhate pazcAttApa zA mATe kare che ? ema vicArI pazcAttApa karatA nathI. ane e pramANe samatA bhAve bhegavavAthI jIva navA karmone ghaNA maMda rase bAMdhe che ane ajJAnI jIva te karmanAM tIvra udaya vakhate hAya pITa karIne pharIthI navAM cIkaNAM karmo bAMdhe che. 455 mULa bhedo pAMca mati zrata avadhi manapaya ne, kevala tihAM lakSaNa vicAre Ima prathama matinANane pAMca Indriya citta kerI hAyathI ja padArtho, bedha je matijJAna te zabdArtha bedha sivAyane. 456 For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 || zrI vijayapaghasarikRtaartha-A jJAnanA mULa bheda pAMca kahyA che. temAM paheluM matijJAna, bIjuM zrata jJAna, trIju avadhijJAna, cothuM mana:paryavajJAna ne pAMcamuM kevalajJAna. temAM prathama pAMce jJAnanA lakSaNone vicAra A pramANe kare. pAMca Indriya ane mananI sahAyathI zabdArtha bedha sivAyane eTale zabdanA anusAre tenA arthane jANavA rUpa bodha sivAyane je bodha te mati jJAna kahevAya che ane tenuM bIjuM nAma Abhinibedhika jJAna kahevAya che. 45 nayana manane vyaMjanAvagraha kadI have nahi, aprAkAritva svabhAve cArano hove sahI pAMca Indriya mana taNA vaLI avagrahAdika jANavA, . bheda aThThAvIsa Ima mati nANanA saMbhAravA. 457 artha-te matijJAnanA 28 bheda vyaMjanAvagrahAdinA jJAnathI pAMca Indriye ne mana vaDe thAya che. temAM nayana eTale cakSu tathA manane vyaMjanAvagraha kadApi thatuM nathI. tyAM vyaMjana eTale Indriye, tenA vaDe vyaMjana eTale padArthone je bahuja sAmAnya (atyaMta avyakta) avabodha te vyaMjanAvagraha. eTale indriya ane padArthanA maLavAthI je avyakta baMdha thAya te vyaMjanAvagraha. paraMtu cakSu ane manane bAdha padArthane maLyA sivAya te hovAthI te bene vyaMjanAvagraha thato nathI. A kAraNathI e bene aprApakArI kahA che. ane sparzana, rasana, prANa ane zrota e cAra prApakArI hovAthI nakakI te cArane ja vyaMjanAvagraha thAya che. prAyakArI eTale Indriya ane padArthanAM maLavAthI je bodha thAya te arthAvagraha pAMca Indriya ne mana e cha vaDe hoya che. tethI pAMca Indriya ane mana e chanA avagrahAdi hoya che. tyAM arthAvagraha eTale A kAMIka che evo kiMcit vyakta avadha. tathA e chanI IhA eTale zuM haze evI vicAraNA. temaja e chana apAya eTale amuka che e nizcaya. tathA e chanI dhAraNA eTale dhArI rAkhavuM te. ema chane cAre guNatAM cha coka vIsa thayA ane vyaMjanAvagrahanA cAra bheda umeratAM matijJAnanA aThThAvIsa bheda thAya che. 457 pratyekamAM bahu bahuvidhAdika bAra bheda nipajatA, traNaso upara chatrIsa zrata nizrita taNuM bhedo thatA; cAra azrata nizrite traNa upara cAlIsa thatA, buddhi kerA cAra bheda azrata nizrita bhASatA. 458 artha:--uparanI gAthamAM gaNavelA matijJAnanA aThThAvIsa bhedemAMnA dareka bhedenA bahu, abahu, bahuvidha, abahuvidha, kSipra, akSi, nizrita, anizrita, saMdigdha, asaMdigdha, For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 341 dhruva ane adhava. e pramANe bAra bAra bhede hevAthI aThThAvIsane bAre guNatAM traNa chatrIsa bheda thAya che. A bhede mRtanizcita matijJAnanA jANavA, matijJAnanA mukhya be bheda gaNAvyA che. zratanizrita eTale pUrve zratane anusare saMskArita buddhivALAne sAMprata kALe je matijJAna thAya te. 2 abatanizcita matijJAna eTale pUrve mRtathI asaMskArita buddhivALAne je matijJAna upaje che. temAM 336 bheda zrata nizrita matijJAnanA jANavA. ane abuta nizritanA cAra bheda che. e pramANe matijJAnanA kula traNaso ne cAlIsa bhede thAya che. azrutanizritanA cAra bheda te buddhanA cAra bheda A pramANe jANavA. prathama autpAtikI buddhi eTale saheje utpanna thAya che. bIjI vainAyikI eTale gurUne vinaya karatAM upaje che. trIjI kAmikI eTale kArya karatAM karatAM upaje . jethI pariNAmikI eTale pAkI uMmare pUrvApara dIrghakAlanA avelekanathI je buddhi upaje te e pramANe matijJAnanA kula traNase cAlIsa bhede jANavA. 458 IndriyAdi nimitta zabdAthanusArI vibodha e, nANa zrata vIsa vaida bhedo tehanA avadhArIe, pUrva aMge pAMga tima prakIrNakAdi vicArathI, vistAravALuM syAspadAMkita te vicAre bhAvathI. 459 arthazabdanA arthane anusAra eTale zabda sAMbhaLIne tene anusAre pAMca Indriya ane mana dvArA je vibodha eTale vizeSa jJAna te mRta jJAna jANavuM. tenA vIsa bhede ane cauda bhede jANavA. temAM vIsa bhedanAM nAma A pramANe -(1) paryAya zruta, (2) paryAya samAsa zrata, (3) akSara zrata, (4) akSara samAsa zrata, (5) pada zrata, (6) pada samAsa zruta, (7) saMghAta zrata, (8) saMghAta samAsa zrata; (9) pratipattizrata, (10) pratipatti samAsa zrata, (11) yoga zrata, (12) anuyAga samAsa zruta, (13) prAbhRta prAbhUta ta, (14) prAti prAlata samAsa zruta, (15) prAbhUta zrata, (16) prAbhata samAsa zrata (17) vastuzrata, (18) vastu samAsa zrata, (19) pUrva zrata, (20) pUrva samAsa zrata. tathA cauda bhedanAM nAma A pramANe -(1) akSara zrata, (2) akSara zrata, (3) saMsI zrata (4) asaMzI zrata, (5) samyagUzrata, (6) mithyA zrata, (7) sAdi bata. (8) anAdi zrata, (9) saparyavasita zrata, (10) aparyavasita zrata, (11) gamika zrata. (12) agamika zrata, (13) aMga praviSTa zrata, (14) aMga bAhya zrata. (A badhAnA artho karmagraMthamAMthI jANavA. ) cauda pUrva, agiAra aMga, bAra upAMga, temaja prakaraNa vagerenA vicArathI rAtajJAna ghaNuM vistAravALuM che. he bhavya che ! tame te aMga pratAdimAM kahelI bInAne syAdvAda zailIthI haMmezAM vicArajo. 459 For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 [ zrI vijyapaddhati pAMcamAM mati zrata paNa pachI traNe pratyakSa e, dezathI be nANa kevala sarvathI ja vicArIe; karaNAdi kerI madada viNa sAkSAtpadArtha prabodha e, nANa avadhi bhava nimittaka niraya surane jANue. 460 artha-pAMca jJAnamAM mati jJAna ane zrata jJAna A be jJAna pakSa jJAna jAvAM. je jJAna thavAmAM IndriyanI apekSA rAkhavI paDe te pakSa jJAna jANavuM. bAkInAM traNa jJAna pratyakSa jJAna jANavAM. je jJAna thavAmAM Indriya vigerenI madada na levI paDe te pratyakSa jJAna jANavuM. temAM avadhijJAna tathA mana: paryAvajJAna e be deza pratyakSa jANavAM. kAraNa ke te be jJAna aMzathI pratyakSa che ane kevalajJAna sarva pratyakSa jANavuM. kAraNa ke tenAthI saMpUrNa jJAna thAya che. pratyakSa jJAnamAM karaNAdi eTale Indriya ane mananI madada vinA sAkSAta eTale AtmAthI ja padArthonuM jJAna thAya che mATe kevalajJAna sarva pratyakSa jANavuM. IndriyanI apekSA vinA judI judI maryAdAthI rUpI dravyanuM je jANavuM te avadhijJAna kahevAya. tenA mukhya be bheda che. 1 bhavanimittika eTale je jJAna bhavanA nimittathI thAya eTale bhavanI mukhyatAo thAya. te niraya eTale nArakI ane sura eTale devatAne thAya che. bIjuM guNa pratyayika avadhijJAna jANavuM. tenuM varNana AgalI gAthAmAM jaNAve che. 460 guNa nimittaka avadhinA cha bheda mukhya svarUpathI, avadhi jJAnAvaraNa kSaya upazama muNe guNa zabdathI; manujane tiryaMcane te hoya vividha svabhAvathI, thAya bheda asaMkhya kSaya zamanA vicitra prakArathI. 461 artha-guNa nimittika avadhijJAnanA mukhya cha bheda che. te A pramANe jANavA1 anugAmI, 2 ananugAmI. 3 vardhamAna, 4 hIyamAna, 5 pratipAtI, 6 apratipAtI. ahIM guNa zabdathI avadhijJAnAvaraNa karmane kSayopazama jANu. jyAre avadhijJAnAvaraNane ekale udaya cAlato hoya tyAre avadhijJAna hetuM nathI, paraMtu jyAre udayAnuviddha kSapazama hoya che tyAre avadhijJAna thAya che. A guNa pratyayika avadhijJAna keTalAeka manuSyane ane tiryaMcane hoya che. paraMtu badhA manuSya tiryaMcane na hoya. A avadhijJAnanA vividha svabhAvathI eTale judA judA prakAranA dravya, kSetra, kAla ane bhAvane AzrIne ane kSaye pazamanA vicitrapaNAthI asaMkhyAtA bheda thAya che. 461 mananA vicAre jehathI ja jaNAya cothuM nANuM te, Rjumati ne vipulamati Ima bheda be tasa jinamate, For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 dezanAciMtAmaNi ] prathama karatAM zuddha apratipAti apara vicArIe, apramatte vividha Rddhi munIzane te jANIe. 462 artha:-je jJAnathI saMjJI paMceMdriyanA mananA vicAre jANI zakAya te ceNuM manaHparyava athavA mana:paryAya jJAna jANavuM. A mana:paryava jJAnanA jumati ane vipulamati ema be bheda jena siddhAMtamAM kahyA che. temAM sAmAnyapaNe mananA vicArane jANe te jumati mana:paryava jJAna ane vizeSatAthI jANe te vipulamati mana:paryava jJAna kahevAya. Rjumati karatAM vipulamati vadhAre zuddha che. tathA Rjumati AveluM jAya che mATe te pratipAtI kahevAya che. ane vipulamati AveluM jatuM nathI eTale kevalajJAna thAya tyAM sudhI rahe che mATe te apratipAtI che. A mana:paryava jJAna apramatta guNaThANe viziSTa addhivaMta munIzvarane hoya che ema jANavuM. A bAbatamAM kahyuM che ke - taM saMjayassa savvappamAyarahiyassa viviharidhimao // 412 madadagAra vicAramAM mane vargaNAnA pudagale. dravya mana tenA vicAre bhAvamana nA vismare; mana:paryava nANavaMtA mana taNA pariNAmane, pratyakSa jANe tema anumAne ja bAhya padArthane. 463 artha:-jIvane grahaNa gya ATha jAtanI vargaNAmAMthI sAtamI manane gya varga NAonA pudgale vicAra karavAmAM madadagAra eTale sahAya karanAra thAya che. tethI te pudugalanuM nAma dravyamana jANavuM. ane temanI madadathI je vicAre karAya te bhAvamana jANavuM e vAta bhUlavI nahi. mana:paryava jJAnavALA mananA pariNAme eTale vicArane pratyakSa eTale sAkSAtapaNe jue che, paraMtu vicAramAM AvelA eTale vicArelA je bAhya padArtho te te anumAnathI jANe che paNa pratyakSabhAve jANatA nathI. A bAbatamAM kahyuM che ke jANai bajjhe'NumANAo // 467 dravyAdinI saMpUrNa bInA spaSTa jANe jehathI, nANa kevala jANavA cha artha kevala zabdathI; svAmi karaNa kAla viSaya parekSatA sAdhammathI, sAtha kIdhA nANu mati zrata prathama bhAkhyA avadhithI. 464 artha -jenAthI dravyadinI eTale dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI pUrepUrI hakIkata pratyakSapaNe jANI zakAya te kevalajJAna jANavuM. ahIM kevala zabdanA cha artha thAya che, te For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 ( zrI vijayaparikRta A pramANe jANavA. 1 kevala eTale eka. kAraNa ke bAkInA cAra jJAnane chAghasthika jJAna kahelAM che te jJAna naSTa thAya tyAre kevalajJAna thAya che, mATe te ekaluM ja hoya che tethI kevala zabdane artha eka (ekaluM) thAya che. 2 kevala eTale asAdhAraNa, kAraNa ke tenA sarakhuM bIjuM koI jJAna nathI. 3 kevala eTale saMpUrNa. kAraNa ke A jJAna eka sAthe ja pUrepUrUM upaje che, paraMtu bIjA jJAnanI peThe ochuM vatta upajatuM nathI. 4 kevala eTale nivyaghAta. A jJAnane kaI paNa ThekANe vyAghAta (aDacaNa) thato nathI. 5 kevala eTale anaMta. kAraNa ke ya eTale jANavA lAyaka bhAva anaMtA che. athavA A jJAna thayA pachI te anaMta kALa rahe che. 6 kevala eTale zuddha. kAraNa ke DhAMkanArA kevala jJAnAvaraNIya karma rUpI melane saMpUrNa nAza thAya, tyAre A jJAna thAya che. pAMca jJAnamAM mati zratane sAthe kahA che ane avadhijJAnathI prathama kahyA che. kAraNa ke zarUAtamAM A be jJAna jene hoya tene ja trIjuM avadhijJAna thAya che. vaLI svAmI, kAraNa, kAla, viSaya ane parokSatA ema pAMca kAraNathI e benuM sarakhApaNuM hovAthI mati zrata sAthe kahyA che. A sarakhApaNuM A pramANe jANavuM -1 svAmI-je matijJAnane svAmI hoya teja zrutajJAnane svAmI heya che ane je zrutajJAnane svAmI hoya te ja matijJAnane svAmI hoya che. 2 kAraNa-matijJAnamAM pAMca indriya ane mana kAraNa che tema zratajJAnamAM paNa te kAraNa che. 3 kAla-matijJAnane 66 sAgaropama adhika kAla che tema tane paNa teTalo ja kAla. 4 viSaya jema matijJAnathI Adeza karIne sarva dravya vigere jaNAya che, ema zrutajJAnathI paNa badhA dravya vigere jaNAya che. A pramANe baMnene viSaya sarakho che. 5 parokSatva-matijJAna jema parokSa che, ema zrata jJAna paNa tevuM ja (pakSa) che. A pramANe baMne (matijJAna zrata jJAna) mAM pakSapaNuM rahe che. 464 jehane mativRta avadhitrika tehane A kAraNe, pratyakSanI pahelAM kahyA te be pakSa jJAnane matinA pUrvaka hoya kRta A hetuthI mati AdimAM, zratanI kahyuM avagraha pramukha mahinANa pragaTe AdimAM. 465 artha -jemane matijJAna, ane zrutajJAna hoya, temane ja avadhijJAna vigere traNa jJAna hoya che. A kAraNathI avadhijJAna vigere traNa jJAnanI pahelAM parokSa evA matijJAna ane zratajJAna kahyA che. matijJAna ane zrutajJAnamAM paNa matipUrvaka tajJAna hoya che e kAraNathI matijJAnane zratajJAnanI pahelAM kahyuM che. kAraNa ke zratajJAna thatAM paNa prathama zarUAtamAM avagraha, IhA vagere rU5 matijJAna pragaTa thAya che ane tyAra pachI zrata jJAna thAya che. 465 For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 dezanAciMtAmaNi ] sAta kAraNathI jaNAya judAza matithI zratataNI, tehathI banne alaga eke na siddhi kAryanI. zratanI pachI avadhi kahyuM tyAM cAra kAraNa jANIe, trIjA pachI zuM kahyuM tyAM cAra hetu na bhUlIe. 466 artha-matijJAna ane zrutajJAnamAM sarakhApaNuM jaNAvanAra kAraNe 464 mI gAthAmAM jaNAvyA che. mATe te baMne eka rUpa che ema na jANavuM, kAraNa ke sarakhApaNuM chatAM paNa te baMnemAM sAta kAraNathI judAI jaNAvI che. mATe te baMne jJAna judAM judAM jANavAM. kAraNa ke temAMnA eka vaDe kAryanI siddhi thatI nathI. zrutajJAna pachI avadhijJAna jaNAvyuM tyAM paNa cAra kAraNonI sarakhAI jANavI. tevI ja rIte trIjA jJAnanI pachI cothuM manaH paryava jaNAvyuM tyAM paNa cAra hetu che e vAta bhUlavI nahi. 466 1 matijJAna ane zrata jJAnanI judAI jaNAvanAra sAta kAraNe A pramANe -1 baMnenA lakSaNamAM bheda che " majya zAkanati masi" jenAthI yogya artha manAya te mati jJAna "zravaNa zrata " saMbhaLAya te zrata. 2 hetu ane phala vaDe bheda che. eTale matijJAna mRta jJAnanuM kAraNa che ane zratajJAna matijJAnanuM kArya che. 3 bhedane laine bheda che. eTale matijJAnanA 28 vagere bheda che tyAre zruta jJAnanA 14 vagere bheda che. 4 tathA IyinA vibhAgathI bheda che. kAraNa ke zrovendriyanI upalabdhi te zrutajJAna ane bAkInuM matirAna, 5 vaLI matijJAna valka ( chAla ) samAna ane mRta jJAna zuba ( deraDA ) samAna che. 6 matijJAna anakSara ane sAkSara che jyAre zrutajJAna sAkSara ja che. cha matijJAna mUka (muMgAM) samAna che kAraNa ke te bIjAne pitAnuM svarUpa samajAvatuM nathI ane buta jJAna belatuM che. kAraNa ke potAnuM ane paranuM svarUpa samajAve che. 2 matijJAna ane zrutajJAna pachI avadhijJAna kahyuM tyAM cAra kAraNenI sarakhAI nIce prama Ne1 kAla sAdhamya eTale jema mati zratane kAla 66 sAgaropama adhika che tema avadhijJAnane kAla paNa teTale ja . 2 viparyaya sAdhamya eTale mithyAtvanA ge mati zrutajJAna mati ajJAna ane zrata ajJAna rUpe viparIta thAya che tema avadhijJAna paNa vilaMga rUpe thAya che. 3 svAmitva sAdhamya eTale je mati zratano svAmI teja avadhijJAnano svAmI. 4 lAbha sAdhamya eTale samakitane lAbha thatAM jema mati ajJAna matijJAnapaNe ane zruta ajJAna zrutajJAna paNe pariName che tema virbhAgajJAna avadhijJAna paNe pariName che. 3 avadhijJAna pachI mana:paryavajJAna kahyuM tyAM cAra kAraNanI sarakhAI nIce pramANe -1 chAstha sAdharyuM eTale avadhijJAna jema chadmasthane thAya che tema mana:paryava paNa chadmasthane thAya che. 2 viSaya sAdharyuM eTale jema avadhijJAnane viSaya rUpI dravya che tema manaH paryavajJAnane viSaya paNa rUpI dravya che. 3 bhAva sAdharma eTale jema avadhi jJAna lAyopazamika bhAve thAya che tema mana:paryavajJAna paNa sAthopathamika bhAve thAya che. 4 pratyakSa sAdhamya eTale jema avadhijJAna pratyakSa che tema mana:paryava paNuM pratyakSa jJAna che. 44 For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346. zrI vijyapadyasUrikRtamana paryavanI pachI traNa kAraNe kevala kahyuM, mUMgA samA cau nANa zratane svapara rUpa bhAsaka kahyuM zratabhakti nita ullAsathI karIe tathA vistArathI, sibhAgya pAMcama dina karatAM hoya kevaLa niyamathI. 467 artha-mana:paryava jJAnanI pachI kevalajJAna kahyuM. tyAM kAraNanuM sarakhApaNuM jANavuM. zrutajJAna sivAya bAkInA cAra jJAna muMgA sarakhAM che. kAraNa ke te jJAna vaDe bIjAne samajAvI zakAtuM nathI. AthI cAra jJAna svaprakAzaka kahyAM che. ane mRta jJAna svAra eTale pitAne ane parane ema baMnene bedha karanAra che ema jANavuM. mATe pAMca jJAnamAMthI zrata jJAnanI bhakti vizeSatAthI haMmezAM AnaMda pUrvaka karavI. vaLI saubhAgya pAMcama dina eTale kArataka suda pAMcamane jJAnapaMcamIne divasa vistAra pUrvaka ArAdhavAthI nicce kevalajJAnanI prApti thAya che. 497 samyakyAritranuM svarUpa vigere bIne jaNAve che - vyApAra je sAvadya saghaLA tyAga teno zreSTha e, cAritra tenA pAMca bheda pAMca vratathI jANIe, prANa re nAza kara pramatta yoge te ahiM, jANaje hiMsA du bhede dravya bhAva vaDe sahI. 468 artha-je sAvadya eTale pApavALA vepArano tyAga kare te uttama cAritra kahe. vAya. te cAritranA pAMca vratane AzrIne pAMca bheda jANavA. pramatta yogathI eTale pramAdathI prANane je nAza kare te hiMsA jANavI, tenA be bheda che eka dravya hiMsA bIjI bhAva hiMsA. temAM jIvanA prANune nAza kare athavA ghAta kare te dravya hiMsA. athavA dravya prANune nAza kare te dravyahiMsA kahevAya, ane dravyahiMsAne anusaratI je bhAvanA te bhAvahiMsA kahevAya. 468 cAritranA bIjA bhedanuM svarUpa jaNAve che - cheTuM kahevuM te asatya tribheda tenA jANIe, AtmAdi nahi Ima bhUta niha bheda nA kadI bhUlIe; - 1 manaH paryavajJAna pachI kevalajJAna kahyuM. tyAM traNa kAraNa A pramANe-1 sarvajJAnamAM uttama hovAthI sarvane aMte kahyuM. 2 jema mana:paryavajJAna apramatta yatine thAya che tema kevalajJAna paNa apramatta yatine thAya che. 3 sarva jJAnanA aMte thatuM hovAthI sarvotte kahyuM, A bAbatamAM purAvo A pramANe jANa- ivakuttamarUvAmittAvALAmAzo | For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 1. 347 taMdulAdika jevaDo jIva abhUta vacana vicArIe, Ima dubhede sanniSedha asatya manamAM dhArIe. 496 artha-baTuM eTale jUThuM belavuM te asatya kahevAya. tenA traNa prakAra (bheda) jANavA, (1) bhUtanieva eTale AtmAdi eTale AtmA puNya pApa vagere nathI evuM je kahevuM te bhUta nidbhava asatya kahevAya. emAM bhUta eTale AtmA Adi padArtho tene ni nhava eTale lepa kare te "bhUtanenDava" e zabdArtha che. tathA (2) abhUta eTale jIva taMdulAdika eTale cekhAnA dANA vigerenA jevaDo che evuM je kahevuM te abhUta asatya kahevAya, kAraNa ke e asatyamAM padArthone svIkAra che, paraMtu te padArthonA pramANAdikamAM viparItapaNuM mAnavuM te abhUta kahevAya, e pramANe be bhedathI sanniSedha eTale sapadArtha nA niSedha rU5 asatya jANavuM, eTale ekamAM padArthane niSedha ane bIjAmAM guNAdikane niSedha hovAthI be prakArane sat niSedha jANavo. ahiM je ke sat dravya e vacanathI sa ne eTale dravyane niSedha che te paNa dravya e guNene Azraya hovAthI sAthe sAthe guNene niSedha paNa sat niSedha tarIke gaNI zakAya. 469 trIjA cothA pAMcamA bhedanI vyAkhyA jaNAve che - gAyane ghaDe kahe athantarAvRta mAnIe, hiMsAdi vALAM vacana nahIM te asatya pIchANuo; mAlIkane kIdhA vinA je cIja levI adatta e, abrahma mithuna tema mUcchI te parigraha jANIe. 470 artha-tathA (3) arthAtarAnRta-gAyane ghaDe kahe e pramANe eka vastune bIjI vastu rUpe kahevI te arthAntarata jANavuM. vaLI hiMsA vagere vALAM vacana bolavA te paNa asatya ane gaha eTale niMdAnAM vacana te paNa asatya jANavuM, vaLI mAlIkane kadA sivAya kaI paNa vastu levI te adatta eTale cerI jANavI. tathA abrahma eTale abrahmacarya eTale zIyaLane abhAva te maithuna jANavuM, tathA mUccha eTale mamatA te pari. graha jANa. 470 pahelA vratanuM ane bIjA vratanuM svarUpa jaNAve che - hiMsA na karavI jIvanI te prathama vrata saMbhArIe, priya padhya hitakara vacana vadavA bIjuM vrata nA bhUlIe; veNa apriya ahita je sAcuM chatAM nahiM satya te, hariNanuM daSTAnta jANe te prasiddha ja jinamate. 471 For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348. | zrI vijyapadrasUrikRtaatha-e pAMca adyate kahIne have tenAM viparIta pAMca vate kahevAya che. temAM prathama jIvanI hiMsA eTale ghAta athavA nAza na kare te paheluM prANAtipAta viramaNa vrata jANavuM, tathA priya eTale bIjAne sAMbhaLavuM game tevuM ane pacca eTale rUcivALuM tathA hitakara eTale phAyadAkArI vacana bolavuM te bIjuM mRSAvAda viramaNa nAmanuM vrata bhUlavuM nahi. temaja vacana sAcuM hoya chatAM bIjAne apriya lAge tevuM hoya eTale tevA vacanathI tenI lAgaNI dubhAtI hoya temaja ahita eTale hitakArI paNa na hoya te te vacana sAcuM na kahevAya. A bAbatamAM haraNanuM daSTAMta jANavuM, te jinezvaranA matamAM eTale siddhAntamAM prasiddha che. ahIM haraNanuM daSTAMta A pramANe jANavuM-vanamAM kAusagga dhyAne ubhA rahelA muninI pAse thaI eka haraNa nAsI gayuM, ane munie kaI bAju gayuM te je ke dekhyuM che te paNa zikArIe AvIne pUchyuM ke ahiMthI haraNa jatuM dekhyuM ? tyAre muni mauna rahyA, chatAM paNa zikArIe munine dhamakI ApI AkSepathI pUchyuM tyAre te munie uttara Ape ke, huM ahiM dhyAnamAM u chuM tethI haraNa gayuM ke nahiM ane kaI bAju gayuM vigere vAtone khyAla rAkhavo e mAruM kArya nathI vigere vacanethI pAradhIe jANyuM ke A munine kazI vAtanI khabara nathI, tethI te pAcho vaLI gaye. have ahiM je haraNa A bAju gayuM che ema satya bInA kahe te haraNanI hiMsA thAya che, ane e hiMsAmAM haraNane zikArIne ke munine koI prakArane Atmika lAbha paNa nathI mATe e satya vacana paNa pariNAme asatyanuM phaLa ApanAra hovAthI asatya che, mATe evA prasaMgemAM mauna rahevuM, ane mauna rahevAya tema na hoya te keInuM ahita na thAya tevuM ja vacana jayaNAthI bolavuM te satya gaNAya. 471 trIjA vratanuM ane cothA vratanuM svarUpa jaNAve che -- dIdhela vastu grahaNa karavI trIjuM vrata e mAnIe, artha haratA bAhya prANa harAya ema vicArIe; yoga karaNe kAmane parihAra brahma pramANIe, bheda thAya aDhAra enA pAMcamAM gurU jANIe. ka7ra artha-vastunA mAlike ApelI vastune grahaNa karavI te trIjuM adattAdAna vira. maNa vrata jANavuM, eTale ApyA sivAya koInI paNa vastu levI nahi, kAraNa ke artha eTale pisA vigere padArthonuM haraNa karatAM bAhya prANa haNAya che ema vicAravuM. nItitAe paisAne agiAramAM prANa samAna kahyo che, te levAthI sAmAnA jIvane maraNAdinuM For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 349 ghaNuM duHkha thAya che. vega eTale maneyoga, vacana yoga, ane kArya yoga e traNa yugathI karavuM (zIla pAlavuM) karAvavuM ane anumodavuM nava bheda thayA. e nava bhede audArika saMbaMdhI eTale manuSya strI ane tiryaMca strI saMbaMdhI tathA nava bhede vaikiya saMbaMdhI eTale devI saMbaMdhi ema aDhAra prakAranuM brahmacarya che, ane e aDhAra bhede kAmane eTale maithuna nane tyAga kare te cothuM mithuna viramaNa vrata jANavuM. A vratane pAMca vratamAM sauthI moTuM jANavuM. 47ra pAMcamA vratanuM svarUpa tathA pahelA vratanI pAMca bhAvanA jaNAve che - sarva bhAva mamatvane parihAra paMcama jANue, bhAvanA pratyeka vratanI pAMca pAMca vicArIe, prathama trIjI cethI samiti cittanI gumi dharI, saprakAza sthAna pAtre bhejya jaLanI vidhi kharI. kaha3 artha -sarva bhAva eTale sarva padArthonI uparanA mamatvane eTale mamatA bhAvane tyAga karavo te pAMcamuM parigraha parimANa vrata jANavuM. e pramANe pAMca mahAvratanuM svarUpa kANumAM kahyuM, A dareka vratanI pAMca pAMca bhAvanAo jANavI, tyAM pahelA vratanI pAMca bhAvanAmAM (1) prathama samiti eTale icya samiti sAcavavI, kAraNa ke rastAmAM jANu rAkhyA sivAya cAle te prANane ghAta thavAno saMbhava che, (2) bIjI bhAvanAmAM trIjI samiti eTale eSaNa samiti sAcavavI, eTale AhAra pANI zuddha jeIne vAparavA te eSaNuM samiti kahevAya che, kAraNa ke je zuddha AhAra na vApare te jIvano ghAta thavAne saMbhava che, tathA (3) trIjI bhAvanAmAM cothI AdAna bhaMDa matta nikSepaNa samiti sAcavavI eTale pAtra vagere upakaraNe letAM ane mUtAM pUMjavA pramAvA joIe, kAraNa ke tema na kare te pAtrAdikamAM lAgelA jIvone ghAta thAya. (4) tathA cothI bhAvanAmAM cittanI gupti eTale managupti sAcavavI, eTale manane keI jIvane ghAta ciMtavatAM tathA kenA upara dveSa karatAM, tathA kalaha vigere karatAM rokavuM, ane (6) pAMcamI bhAvanAmAM prakAza sthAna eTale sUryanA ajavALAvALA sthAnamAM gocarI levI, AhAra karavo pANI pIvuM vigere sarva kAryo ajavALAmAM ja karavAM, tema karavAmAM muddo e che ke jIva hiMsAnA pApathI bacI zakAya ane vratanI nirdoSa ArAdhanA thaI zake, e pramANe pahelA mahAvatanI pAMca bhAvanA jaNAvI dIdhI. 473 bIjA vratanI pAMca bhAvanA jaNAve che - prathama vratanI pAMca AvI bhAvanAne bhAvatA, hoya te sthira INa apara paNa bhAvanA prabhu bhASatA; For Personal & Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 [ zrI vijyapadhasUrikatabahu vicArI vacana vadhavuM labha hAsya dhana, tyAga bhayano bhAvanA satya vrate he bhavijano ! 474 artha e pramANe upara jaNAvelI prathama prANAtipAta viramaNa vratanI pAMca bhAvanAo bhAvavAthI te vrata sthira thAya che, ane e rIte prabhue bIjA vatanI bhAvanAo paNa gaNAvI che. temAM bIjA mRSAvAda viramaNa vratanI pAMca bhAvanAo A pramANe jAmuvI:-(1) sAdhue ghaNe vicAra karIne vacana bolavuM, kAraNa ke vagara vicAre vacana bolavAthI jUThuM bolI javAya che, e prathama bhAvanA (2) bIjI bhAvanAmAM lebhI na thavuM, kAraNa ke lobhathI jUThuM bolI javAya che, (3) trIjI bhAvanAmAM koInI hAMsI na karavI, kAraNa ke hAMsI eTale mazkarImAM jUThuM bolI javAya che, (4) cothI bhAvanAmAM krodha na kare, kAraNa ke krodho jIva paNa jUThuM vacana bolI jAya che, tathA (5) pAMcamI bhAvanAmAM bhayane tyAga kare, kAraNa ke bhayathI paNa jUThuM vacana bolI javAya che, e pramANe he bhavya ! tamAre satya vratanI A pAMca bhAvanAo jANavI. 474 bheda avagrahanA vicArI avasarecita tehane, mAge jarUrI kAraNe bahu vAra dAyakanI kane, ATalA kSetrAdi che mATe jarUrI Ima kare, dhAraNA te kSetra mAM je prathama vAso kare. 475 tehavA sAdhama pAse yAcanA avagraha taNI, karI vAsa kare ANa laIne pUjya zrI gurUrAjanI; azana pANI vApare Ima tRtIya vratanI bhAvanA, jaLavAya vrata A bhAvanAthI doSa TALe bhAvanA, 476 artha-trIjA mahAvratanI pAMca bhAvanA A pramANe jANavI-(1) avagrahanA bhedane eTale rahevAnA ane jarUrI kAryamAM upayogI sthAnenA bhedane vicAra karIne avasarane cogya hoya teTale avagrahadAyakane eTale avagraha (rahevAnI jagyA) ApanAranI pAsethI jarUrI kAraNe mAgo te trIja vratanI pahelI bhAvanA jANavI, vaLI (2) mAlIke avagrahanI AjJA dIdhI hoya, chatAM paNa jarUrI kAraNe dAyakane arUci na thAya, tethI te avagrahanI mAgaNI vAraMvAra karavI te bIjI bhAvanA jANavI. vaLI (3) mAre ATalA ja kSetranI jarUra che, e pramANe avagrahanI mAgaNI karavAnA TAIme manamAM dhAraNa karI rAkhe te trIjI bhAvanA jANavI. (4) te kSetramAM pahelAM vAsa karIne rahelA sAdhamIka sAdhunI pAse paNa avagrahanI mAgaNI karavI te cethI bhAvanA jANavI (5) potAnA pUjya zrI gurUmahArAjanI For Personal & Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 35 agara vaDIlanI AjJA laIne azana pAchuM eTale AhAra pAchuM vAparavAM e pAMcamI bhAvanA jANavI, e pramANe trIjA adattAdAna viramaNa vratanI pAMca bhAvanA sAcavavI. je A pramANe sAcave nahi te sthAna vigerenA adattane (cerIne) deSa lAge che, A bhAvanAo bhAvavAthI trIjuM vrata sacavAya che, ane dethI bacI zakAya che, tathA sthAnanA denAra bhavya jIvone paNa sAdhunA nimi arUci thatI nathI. 475-476 paDakAdika jyAM vase tyAM nA rahevuM rAgathI, strI kathA karavI na tenA aMga Adika rAgathI; jevA nahiM saMbhAravA nA bhegavelA bhegane, cheDavA tima kAmavardhaka bhejanAdi padArthane. 477 zIla vratanI bhAvanA e pAMca tethI zIlane, sacavAya suMdara viSayamAM dharave nahiM raja rAgane azubha viSaye dveSa taja pAMca viSaye karaNanA, zabdAdi bhede pAMcamA vatanI samajavI bhAvanA. 478 artha-tathA cethA mahAvratanI pAMca bhAvanA A pramANe jANavI (1) paMDakAdika eTale napuMsaka, strI vagere jyAM rahetA hoya tevA sthAnamAM rahevuM nahi, tathA (2) rAga pUrvaka strInI kathA karavI nahi, vaLI (3) strInAM aMgopAMga rAgathI dhArIne jevAM nahi. tathA (4) pUrve bhagavelA bhegane saMbhAravA nahi, tathA (5) kAmavardhaka eTale kAmane athavA viSayavAsanAne vadhAranArAM evAM pramANa uparAMta sarasa snigdha bhajana vagere karavAM nahi. evI rIte cothA brahmacarya vratanI e pAMca bhAvanAo jANavI. e bhAvanAo sAcavavAthI zIyala vratanuM rakSaNa thAya che. mATe A bhAvanAo sAcavIne viSayamAM jarA jeTale paNa rAga athavA Asakti rAkhavI nahi. e pramANe cethA vratanI pAMca bhAvanAo kahIne have pAMcamAM parigraha parimANa vratanI pAMca bhAvanAo jaNAve che-pAMca karaNanA eTale IndriyenA sparza, rasa, gaMdha, zabda, rUpa ema pAMca viSaya che. eTale sparzendriyane sparza, rasanendriyane rasa, dhrANendriyane gaMdha, cakSurindriyane rUpa ane zrotendriyane zabda e pramANe pAMca viSaya che. temAM darekanA zubha ane azubha eTale manane pasaMda Ave tevA zubha ane na game tevA azubha ema be prakAra che. temAM azubha zadAdi viSayamAM dveSane tyAga karavo eTale azubha viSaye prApta thAya te paNa samatAbhAve te sahana karavA. paraMtu Ane saMga mane zI rIte thaye, have viga zI rIte thaze evA pariNAma rUpa duSa na kare ane zubha zabdAdi viSamAM rAgane dhAraNa kare nahi. (1) zubhAzubha zabdamAM rAga dveSane tyAga karo (2) zubhAzubha rUpamAM rAgAdine tyAga, (3) zubhAzubha rasamAM For Personal & Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra |zrI vijayapadhasUrikRtarAgAdine tyAga, (4) zubhAzubha gaMdhamAM rAgAdine tyAga, (5) zubhAzubha sparzamAM rAgadine tyAga kare. ema pAMcamAM vratanI pAMca bhAvanAo jANavI. e pramANe pAMce vratanI pacIza bhAvanAnuM varNana TUMkAmAM jaNAvI dIdhu. 477-78 munirAjane saMpUrNa bhAve hoya e tima dezathI, muni dharmarAgI zrAddhane te hoya deza viratithI; samyakatva mUla aNuvratAdika bAra vrata zrAvaka taNuM, pAMca aNuvrata guNavrata traNa bheda cau zikSA taNa. 479 atha-saMpUrNa tyAgI munizvarane e pAMce vate pUrepUrA hoya che tethI temanAM vratane mahAvate kahevAya che. AnuM bIjuM nAma sarvavirati paNa kahevAya. ane munirAjanA tyAga dharmamAM rAgI eTale bhakta evA zrAvakane dezathI eTale amuka aMze virati hovAthI zrAvakanAM vrata dezavirati kahevAya che. ane te dezavratane aNuvrata kahe che ane temAM mULa samyaktva hoya che. mATe samakita rUpa mULavALAM evAM 5 aNuvratAdika eTale pAMca aNu te, (3) traNa guNavrato ane (4) cAra zikSAvrata ema bAra vrata zrAvakanAM jANavAM. vaLI e zrAvakanAM vrate sAdhuonA mahAvratanI apekSAe nAnA hovAthI aNuvrata kahevAya che tathA ANuvratane guNakArI (lAbhadAyI) te te guNavrata kahevAya che. ane je vAraMvAra sevavA yaMgya hoya te zikSAtrata kahevAya che. 479 jinazAsane zraddhA dhare zubha kSetramAM dhana vApare, puNyanAM kAryo kare che teha zrAvaka che khare zrAvaka taNA traNa varSamAMthI nIkaLatA A arthane, zrAvake hRdaye dharIne sAdhatA nija pharajane, 480 athara-jeo jinezvara bhagavaMte kahelA jaina zAsanamAM zraddhA rAkhatA hoya ane zubha kSetre eTale tIrtha, jJAna vageremAM potAnA dhanane udAratAthI vAparatA hoya, tathA jeo puNyanAM kAryo karatA hoya, tene khare zrAvaka kahevAya che. ema zrAvaka zabdanA traNa akSaramAMthI artha nIkaLe che, kAraNa ke "zrA" eTale zraddhA, "va' eTale viveka ane "ka" eTale kriyA e pramANe je artha nIkaLe che tene manamAM vicAra karIne dharmaniSTha zrAvako pitAnI pharaja eTale dharmakaraNIne barAbara rIte sAdhe che. 480 paralokamAM paNa hitakaraNa jina vacanane vidhi jALavI, upayoga rAkhI sAMbhaLe je puNyazALI mAnavI, zukala pAkSika teha zrAvaka cAhatA nivRttine, bAra vrata ArAdhatAM aDa bhava viSe bhe muktine, 481 For Personal & Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 353 artha -zrI jinezvara prabhunA vacane A lekamAM ja hita kare che, eTaluM ja nahi paNa paralokamAMe hita kare che. AvA zrI jinarAjanA vacanane athavA temanA upadezane vidhi jALavIne eTale vinaya pUrvaka tathA barobara upaga rAkhIne je puNyavAna manuSya sAMbhaLe che te zukalapAkSika (jemane eka vAra samati thaeluM che ane jemane ardha pudagala parAvartAmAM mekSamAM javAnuM che.) zrAvaka mekSane cAhe che. ane bAra vratane ArAdhIne moDAmAM moDA ATha bhavanI aMdara te jarUra mokSane meLave che. A bAbatamAM kahyuM che ke - paraloyahiya samma-jo jiNavayaNaM suNei uvauttA // aitivvakammavigamA-sukko so sAvago pattha // 1 // (zrI paMcAzakamAM) 481 be rIte zrAvakanA cAra bheda jaNAve che - mAtA pitA bhaI mitra zakya taNI samA zrAvaka kahyA, Adarza vaja sthANuM kharaMTaka jehavA paNa te kahyA; bhaMga cAre be prakAre jANIne zrAvaka kharA, mAtA pitA AdarzanA jevA ane guNa gaNadhare. 482 artha -zrAvaka cAra prakAranA kahyA che. 1 mAtApitA jevA, 2 bhAI jevA, 3 mitra jevA, 4 zakya jevA. (1) je keTalAka zrAvaka sAdhune zuM kArya che tenI cintA rAkhe, tapAsa rAkhe, bIna samajaNa vigerene laIne sAdhunI bhUla jaNAya te paNa saneha rahita na thAya, ane sAdhu pratye atyaMta vAtsalya (premabhAva, lAgaNuM) rAkhe, AvA prakAranA zrAvake mAtA pitAnI jevA jANavA. (2) je zrAvaka hadayamAM nehavA chatAM munionA vinaya kAryamAM manda AdaravALo hoya, paraMtu keI sAdhune parAbhava kare te vakhate madada kare, te bhAInI jevA bIjA prakAranA zrAvaka jANavA. (3) kAraNa prasaMge nahi pUchavAthI abhimAnamAM AvIne je zrAvaka kAMIka reSa kare, chatAM je svajana karatAM paNa munine adhika gaNe te trIjA prakAranA mitranI jevA zrAvaka jANavA. tathA (4) je zrAvaka zekyanI piThe akakaDa, chidra jenAra, pramAdathI thaelI skUlanA bIjAne kahI denAra hoya ane sAdhune tRNa sarakhA gaNe te cothA prakAranA zayanI jevA jANavA, have bIjI rIte cAra prakAranA zrAvaka A pramANe jANavA-1 Adarza (darpaNa) jevA, 2 dhavaja (dhA) samAna, 3 sthANu (ThuMThA) jevA, ane 8 kharaMTaka (azuci padArtha ) jevA. (1) jema darpaNamAM pratibiMba paDe che tema je zrAvakane gurUe kahela sUtra tathA artha yathArtha paNe manamAM pratibiMbita thAya eTale barAbara yAda rahe te Adarza (cATalA) nI jevA pahelA prakAranA 45 For Personal & Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUriSkRta zrAvaka jANuvA. (2) jema pavana vaDe dhajA pharake tema mUDha jananA vacanA vaDe je bharamAI jAya. ane gurUnA vacanane viSe makkama ( aDaga zraddhALu ) na heAya te dhajAnI jevA bIjA prakAranA zrAvaka jANuvA. (3) je zrAvaka gItArthe upadeza ApyA chatAM peAtAnA kadAgrahane cheDe nahi, paraMtu munirAjanI upara dveSa na rAkhe te ThuThAnI jevA trIjA prakAranA zrAvaka jANuvA, (4) tathA satya khInA kahenAra munine paNa ema kahe ke tame unmAdezanA kare che, mUrkha che, mantra dhasI che, e pramANe azuci padArthanI mAphaka munine kharaDe te kharaTaka jevA cAyA prakAranA zrAvaka jANuvA. e pramANe e rIte dekhADelA zrAvakanA cAra bhedane sAMbhaLIne guNunA samUhane dhAraNa karanArA kharA zrAvakeA mAtApitA jevA athavA Adarza eTale arisA jevA bane che. A bAbatamAM upayAgI gAthAe A pramANe jANavI-- 354 ciMtai jaikajjAi, na dikhaliovi hoi ninneho / egaMtavacchalA jaijaNassa jaNaNIsamA sA // 1 // hie sasiNeheovi a, muNINa maMdAyaro viNayakamme / bhAisamA sAhUNaM, parAbhave hoi sasahAo // 2 // mittasamANo mANA, IsiM rUsai apucchioM kajje / mannaMtA appANaM, muNINa sayaNAu abbhahi // 3 // thaddho chippehI, pamAyakhaliyAI niccamuccarae / saDDA savakkIkappo, sAhujaNa taNasamaM gaNai // 4 // gurubhaNio sutthe biMbijjai avitahA maNe jassa / so AyaMsasANA, susAvao desio samae // 5 // pavaNeNa paDAgA iva, bhAmijjai jo jaNeNa mUDheNaM / aviNicchaaguruvayaNeo seo bhavai paDAiAtullA // 6 // paDivannamasaggAhaM, na muai gIatthasamaNusihovi / thANusamANo eseo, apaosI muNijaNe navaraM // 7 // ummaggadesao ninhavo si mUDho'si maMdadhammo'si / ia sammapi khte|, kharaMTae so kharaMTasamA // 8 // khIjI rIte zrAvakanA traNa bhedanI mInA vigere jaNAve che. utkRSTa madhyama tima jadhanya prakArathI traNa bhedanA, jANavA zrAvaka dharatA vrata prathama be bhedanA; niraparAdhI jIvane haNavA na jANI joine, prathama aNuvrata ehu jANeA pracUra hiMsA doSane. 483 artha:--vaLI utkRSTa, madhyama ane jaghanya ema traNa prakAranA zrAvaka jANuvA. AnuM For Personal & Private Use Only 482 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] upapa svarUpa zrI dezavirati jIvanamAMthI joI levuM. A traNa bhedamAMthI zarUAtanA be bhedavALA zrAvake vratane dhAraNa kare che, have pahelA vratanA dhAraNa karanAra zrAvake niraparAdhI eTale aparAdha vinAnA (bIna gunegAra) jIvone jANI joIne mAravA nahi te prathama aNuvrata jANavuM. munirAjanA vratanI apekSAe aNu eTale a85 athavA nAnAM je vrata te aNuvrata kahevAya che, kAraNa ke sAdhunA mahAvatamAM sarvathA hiMsA vagerene tyAga hoya che, tyAre zrAvakanA vratamAM pUrepUro hiMsAne tyAga hoto nathI, kAraNa ke gharabArI zrAvakathI, sarvathA hiMsAne tyAga thaI zakato nathI tethI tenAthI amuka aMze ja hiMsAne tyAga thaI zakatuM hovAthI tenA prathama aNuvratane sthUla prANAtipAta viramaNa vrata kahevAya che. ane munirAjanA prathama vratane sthUla zabda joDavAmAM AvatuM nathI, eTale sarvataH prANatipAta viramaNa vrata kahevAya che. hiMsAmAM eTale jIvane ghAta karavAmAM ghaNe deSa rahela che evuM jANune A prathama tane he bhavya ! tame grahaNa kare. 83 hiMsAnA phala vigere be lekamAM jaNAve che - nirdayapaNe lebhAdithI bahu jIvane jo mArIe, kANApaNuM vAmanapaNuM kaSTAdi rege pAmIe, prANa hAlA sarvane mAMkaDa taNuM dRSTAntathI, jIvanane choDAvanArA jIvana hAre niyamathI, 484 artha:-je A pramANe hiMsAne tyAga karavAmAM na Ave ane nirdayapaNe eTale dayAbhAva rAkhyA sivAya kUrapaNe lebha vagerethI jIvane mArIe te te haNanAra jIvane hiMsAnA phala rUpe kANApaNuM athavA vAmanapaNuM eTale ThIMgaNApaNuM tathA koDha vagere bhayaMkara rega prApta thAya. sarva jIvane potAnA prANa vahAlA hoya che kAraNa ke game tevuM duHkha hoya te chatAM paNa tene maravAnuM gamatuM nathI, tethI ApaNane jevo ApaNe jIva vahAle che te ja bIjA ne potAno jIva vahAlo hoya che ema jANavuM, mAMkaDa jevo jIva paNa je ApaNe tene pakaDavA jaIe to potAno prANa bacAvavA Ama tema nAsavA mAMDe che, mATe A mAMkaDanA daSTAntathI paNa samajavuM joIe ke sarvane pitAnA prANa vahAlA hoya che ema sAbIta thAya che, mATe jeo jIvanane choDAvanArA che eTale bIjAnA prANane lenArA che teo nakakI pitAnA jIvanane hArI jAya che, kAraNa ke teo durgatimAM jaIne duHkhI thAya che. 484 jehavuM veve lakhe che tehavuM jevuM kare, pAme ja tevuM zAntidAyaka zAnti sadaguNane vare, For Personal & Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 | zrI vipavasUrikatahaNanArane nA kaI Ape Azare duHkha bahu maLe, AvuM vicArI zrAvako hiMsA karatA paNa Dare. 485 artha -kahevata che ke "jevuM vAve tevuM laNe ane kare tevuM pAme" eTale je jAra vAve te jArane laNe che, paraMtu jAranA vAvanAranA khetaramAM ghauM laNavAnA hetA nathI, kAraNa ke jAra vAve to jara ja pAke che, ghauM pAkatA nathI. tathA pote jevAM kArya kare che tevA ja phaLane meLave che eTale sArAM kArya karanArane sArUM phaLa ane kharAba kAryanA karanArane kharAba phaLa maLe che, paraMtu kharAba kArya karanArane sArUM phaLa maLatuM nathI, ane je bhavya jIva bIjA jIvane zAnti ApanAra che, paraMtu pIDA karatA nathI temane bIjA cha taraphathI zAMti ja maLe che. athavA te dayALu jIvane azAMtino samaya Ave ja nahi. haNanArane eTale bIjA jIvone mAranAra jIvane keI Azaro ApatuM nathI, kAraNa ke sarpAdinA daSTAMte tevA hiMsaka jIthI badhA dUra nAse che ane te (hiMsaka) ne ghaNuM duHkho bhogavavA paDe che evuM vicArIne uttama zrAvake bIjA jIvanI hiMsA karatAM pApane bhaya jarUra rAkhe che. 485 zrAvakanI savA vasA dayA be zlokamAM jaNAve che - zrAvaka upAdhi vaze dayA trasa jIvanI pALI zake, pacanAdi kAraNa sthAvaronI nA dayA pALI zake rAkhe ja jayaNe temanA AraMbhamAM banatAM sudhI, adhika na kare alpathI nirvAha have tyAM sudhI. 486 artha-kuTuMba vagerenI upAdhione vaza thaelA zrAvake trasa (beIdriyAdika) jInI dayA pALI zake che, paraMtu sthAvara (jeo sthira rahe che te ekendriya) nI dayA pALI zaktA nathI, kAraNa ke teone pacanAdi eTale rAMdhavuM vagere jarUrI kAryo karavAnA hoya che, tethI sthAvara jIvonI hiMsA thAya che. jo ke sthAvara jIvonI dayA na pALI zakAya te paNa jyAM sudhI pitAthI banI zake tyAM sudhI tevA prakAranA AraMbhanA kAryomAM jyaNuM eTale upaga rAkhe che, ane tethI karIne jyAM sudhI thaDA ArAmathI nirvAha thAya tema hoya tyAM sudhI teo adhika eTale ghaNe AraMbha karatA nathI. eTale sAdhunI vIsa vasA dayAnI apekSAe zrAvaka sthAvaranI dayA na pALI zake, A muddo hovAthI vIsa vasAmAMthI daza vasA bAda karatAM daza vasA bAkI rahe. 486 trasa vadhe saMkalpa hiMsA tyAga zrAddha karI zake, tehamAM paNa niraparAdhI hanana tyAga karI zake For Personal & Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 3pa7 nirapekSa ne sApekSamAM nirapekSane ThaMDI zake, ema vIsa vasA dayAmAMhI savA pALI zake. 487 artha:--zrAvaka trasa jIvonI dayA paNa saMpUrNa paNe pALI zaktA nathI. kAraNa ke zrAvaka te trasanI saMkalpa hiMsAne tyAga karI zake che. saMkalpa hiMsA eTale jANuM joIne trasanI hiMsA na kare, paraMtu AraMbhathI hiMsAne tyAga karI zakatA nathI, tethI daza vasAmAMthI pAMca vasA dayA rahI. saMka9pa hiMsAnA tyAgamAM paNa niraparAdhI hanana eTale zrAvaka aparAdha rahita (bIna gunegAra) jIvanI hiMsAne tyAga karI zake che. paraMtu aparAdhInI hiMsAne tyAga karI zakato nathI tethI aDhI vasA rahyA. vaLI niraparAdhI hiMsAnA tyAgamAM paNa nirapekSa eTale apekSA rahita ane sApekSa eTale apekSA sahita e be bheda paDe che, temAM nirapekSanI dayA pALI zake, paraMtu sApekSanI dayA na pALI zake, tethI savA vasA dayA zrAvaka pALI zake. e pramANe sAdhunI vIsa vasA dayAnI apekSAe zrAvaka savA vasA dayA pALI zake. A bAbatane zrI dezavirati jIvanamAM vistArathI samajAvI che, te tyAMthI joI levI. 487 jIvadayAnI bAbatamAM samaju zrAvake zuM vicAravuM joIe? vigere jaNAve che - nivaha Adika kAraNe AraMbha karatAM paNa Dare, AraMbha tajanArA jananuM khUba anumodana kare, sarvathA AraMbha choDIza jIva ! kyAre Ima cahe, lAbhadAyaka zuddha jayaNa pALavA tatpara rahe. 488 artha:--zrAvaka pitAnI AjIvikA vagere kAraNone lIdhe AraMbha eTale jIvahiMsAnA kAryo karatAM paNa pApathI Dare che. vaLI AraMbhano tyAga karanAra e muni mahArAje teonI ghaNI anumodanA kare che ane evI bhAvanA bhAve che ke he jIva! tuM saMpUrNa paNe AraM. bhane kayAre tyAga karIza? mATe lAbhadAyaka eTale kalyANakArI zuddha jayaNA pALavAne mATe te tatpara rahe eTale taiyAra rahe. 488 dayAnuM phala vigere jaNAve che - para taNa karatAM bacAva jarUra pitAne have, hiMsA karatAM anyanI hiMsA ja pitAnI have A bhave ne parabhave zrAvaka dayA guNa pAlane, pAmatA dharmAdi sAdhana dravya lAMbA jIvanane. 489 artha:--je pArakAne bacAva kare che eTale bIjA maratA chane bacAve che, teo For Personal & Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 [ zrI vijayapadmasUriSkRta kharekhara peAtAnA ja bacAva kare che. ane jeo bIjAnI hiMsA kare che tee pAtAnI ja hiMsA kare che. kAraNa ke dayAnA pariNAma puNyakarma baMdhAve che athavA karmanI nirjarA karAve che. tathA hiMsAthI pApanA baMdha thAya che ane rhiMsaka AtmAe duHkhI thAya che. A dayA guNunA pAlanathI zrAvaka A bhavamAM tathA parabhavamAM dharmAdi sAdhana eTale dharma vagerene sAdhavAmAM kArarUpa uttama kula dravya vagere sAdhanAne pAme che tathA lAMbA AyuSyane paNa meLave che. eTale dayALu jIvA nirbhayapaNe lAMbI jIMdagI bahu ja AnaMdamAM gujAre che. ema samajIne dharmiSTha zrAvakoe jIvadayAnI sAdhanA jarUra karavI joie. 489 hiMsAnuM phala vigere jaNAve che:-- rAgAdi dArUNa duHkha hiMsA karaNanA phaLa jANIe, bhogave phaLa kama nA karanAra ima nA bhUlIe; bhAga kaiAi lai zake nA kanA dhananI pare, hiMsA taNA karanAra vA durgatimAM bahu phare. 490 a:--keTalAeka jIvA rAga vagere bhayaMkara duHkhAne bhAgave che, te hiMsA karavAnAM phaLa jANavAM. kAraNa ke pApakarmanA karanAra jIve jevAM pApakarma (kAma) karyA hAya tevAM phaLa bhAgavavAM paDe che e vAta bhUlavI nahi. vaLI jevI rIte eka jaNe upArjana karelA dhananA bhAga khIjA lai zake che tevI rIte kuTuMba vagerenA mATe eka jaNe karelA ArabhAdikathI bAMdhelAM pApakanA bhAga khIju kAI lai zakatuM nathI. tethI hui MsA karanArA jIvA che te ja ekalA narakAdi vagere durgatimAM ghaNuM rakhaDe che ane tyAM aneka prakAranAM du:khAne bahu ja rIkhAi rIbAI ne bhAgave che. A vAta lakSyamAM rAkhIne zrAvake jarUra jIvadayA pALavI joIe. 490 nirdoSa ArAdhanA vigerenI khInA jaNAve cheH-- atikramAdika cAra dASA sava vratamAM cheADavA, caMdravA dasa ThANu garaNA tema sAte rAkhavA; e bheda hiMsAmAMhi jima tevA ja bheda viramaNe, zakya tyAge niyama paramAM sthAna jayaNA dharmane, 491 a:--zrAvake upara kahela ahiMsA vrata ane AgaLa kahevAtAM satyavrata vigere adhA vratanI aMdara atikramAdika cAra dASA eTale atikrama, vyatikrama, aticAra ane 1 amuka hiMsA karavAnA prathama vicAra te atikrama, tyAra bAda te hiMsA karavA mATe javuM athavA sAdhana ekatra karavAM te vyatikrama, te hiMsA karavA tatpara thavuM te aticAra, ane hi'sA karavI te anAcAra. e pramANe mRSAvAda vigeremAM paNa samajI levuM. vizeSa khInA zrI pravacana sArAhArAdimAM jaNAvI che. For Personal & Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 359 anAcAra e cAra prakAranA dene tyAga kare joIe tathA gharamAM daza ThekANe caMdravA bAMdhavA kAraNa ke tethI jIvadayA sacavAya che. tathA sAta garaNuM paNa jIvadayA sAcavavA mATe rAkhavAM joIe. tathA jevI rIte hiMsAnA dravyahiMsA ane bhAvahiMsA ema be bheda kahyA tevI rIte sthUla prANAtipAta viramaNa vratamAM paNa dravyathI ane bhAvathI ema be bheda jANavA. tathA pitAthI je ane jeTaluM prANavadha tyAga karavo banI zake tevo hoya te ane teTalI hiMsAnA tyAgano niyama kare. ane bIjAmAM eTale tyAga na banI zake tevAmAM jayaNu dharmane sthAna ApavuM. eTale azakya parivAramAM yatanA pUrvaka vartavuM. caMdravA vigerenI vizeSa bInA zrI dezavirati jIvanamAM kahI che. 491 bIjA vratanuM svarUpa vigere bInA jaNAve che - kanyAlIkAdika jAkane parihAra bIjuM vrata muNe, dravya bhAve jANa ja vicAra bIjA vrata taNo; parabhAvane bele svabhAve bhAvathI jATha jANIe, kanyAlIkAdika dravyathI parihAra tasa vrata mAnIe. kalara artha-bIjA sthUla mRSAvAda viramaNa nAmanA vratamAM kanyAlIkAdika eTale kanyA vagere saMbaMdhI jUThane tyAga kare, (1) kanyA saMbaMdhI asatya te nAnI hoya chatAM meTI kahevI, moTI hoya tene nAnI kahevI, dUSaNavALI hoya chatAM doSa rahita kahevI vagere e pramANe (2) gAya vigere pazu saMbaMdhI tathA (3) bhUmi vigere saMbaMdhI asatyane paNa tyAga karavo. (4) kaI thApaNa mUkI gayuM hoya te nathI mUkI gayo ema bolI vizvAsa ghAta karavo, (5) lAlaca athavA lAgavaga vagere kAraNathI cheTI sAkSI pUravI e pAMca moTAM asatyano tyAga karavo, A vratamAM paNa dravyathI ane bhAvathI ema be bheda jANavA. temAM ahIM kanyAlIka vagere je pAMca meTAM asatya gaNAvyAM teno tyAga karavo te dravyathI sthUla mRSAvAda viramaNa vrata. tathA AtmAthI bhinna evA zarIra, dhana, kuTuMbAdika je kharI rIte pitAnAM nathI tene potAnAM kahevAM te bhAvathI jUTha jANavuM, tene dezathI tyAga karave, te bhAvathI sthUla mRSAvAda viramaNa vrata jANavuM. 42 jUThuM belatAM je nukazAna thAya, te vigere jaNAve che - manmanapaNuM kahalapaNuM tima roga mukhanA mUkatA, samRddhi kere nAza apajaza vikaTa bhaya tima duHkhitA; jUThathI saMyama tapasyA tIvra paNa niSphaLa bane, parabhave duHkha durgatinAM hoya jaTha vadanArane. 493 For Personal & Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI vijayapadhasUriktaartha -(1) manmanapaNuM eTale zuMgApaNuM, (2) kahalapaNuM eTale na samajAya tevuM totaDApaNuM, (3) mukhamAM thatA aneka prakAranA rogo, tathA (4) mUkatA eTale mUMgApaNuM, (5) dhana saMpattine nAza, (6) apajaza pAmave, (7) vikaTa eTale Akare bhaya tathA (8) dukhitA eTale duHkhI thavA paNuM A badhuM jUThuM bolavAnuM phaLa jANavuM, vaLI jUThuM bolavAthI saMyama eTale cAritra, tathA AkarI tapasyA vigere sa&iyA paNa phogaTa jAya che eTale tenuM kAMI phaLa maLatuM nathI. tathA parabhavanI aMdara naraka vagere kharAba gatimAM duHkhanI prApti thAya che, ema jANune zrAvake jUThuM bolavAne tyAga karavo ane sAcuM bolavuM. 493 satyanA phala tathA prabhAva vigere traNa lekamAM jaNAve che - tema vizvAsu banAve ApadAne saMhare, veNa sAcuM belatAM vaza thAya devo paNa khare; zivapaMtha jAtAM zreSTha bhAtu bIka harata jalAdinI, sujanatA guNane pamADe dhe ja samRddhi ghaNI. 494 artha-sAcAM vacana bolanAranA upara sA vizvAsa rAkhe che mATe sAruM vacana vizvAsu banAve che, vaLI sAcuM vacana ApadAne eTale saMkaTone haraNa kare che eTale nAza kare che. eTaluM ja nahi paNa tethI deve paNa kharekhara vaza thAya che. A sAcuM vacana zivapaMtha eTale mokSa mArga tarapha javAmAM uttama bhAtu che, te pANuM vagerenA bhayane haraNa kare che, vaLI sAcu vacana sujanatA guNane eTale sajajana purUSanA je je sadaguNa che te saddaguNone pamADe che tathA satya vacana ghaNuM samRddhi eTale saMpattine Ape che. 494 kIti kIDA vana vacana sAcAM ja geha prabhAvanAM, mekSane svAdhIna karavA hetu jANe bhavi janA! vacana sAcAM belatA tene anala jala rUpa bane, sthaLa rUpa thAya samudra ripu paNa mitranA je bane. kalpa artha:--he bhavya jana! e satya vacane kIrtine krIDA karavA mATe eTale ramata karavA mATe krIDA vana samAna che tathA prabhAva eTale moTAInA geha eTale ghara jevA che. vaLI mokSane svAdhIna karavA mATe eTale meLavavA mATe hetu eTale kAraNa paNa e satya vacanane ja che ema jANaje. jeo satya vacana bole che temanI AgaLa anala eTale agni pANI rUpa thAya che, ane samudra hoya te paNa sthaLa rUpa eTale jamIna samAna thAya che, ane ripu eTale zatru hoya te paNa mitranA jevo thaI jAya che. 495 For Personal & Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 361 deve kare tasa sevanA vaLI nagara rUpe bane, giri bane ghararUpa sApa vizALa paNa mALA bane; hari je siMha tima pAtAla chidra samuM bane, hathiyAra paMkaja patra jevuM gaja ziyALa sama bane. 46 artha-sAcuM bolanAranI deve paNa sevA kare che. vaLI tenI AgaLa bhayaMkara vana hoya te paNa zahera jevuM banI jAya che. giri eTale parvata hoya te ghara rUpa thAya che eTale Azaro ApanAra thAya che. mATe bhayaMkara sApa hoya te paNa phUlanI mALA rUpa thAya che. eTale sarpa tene koI nukasAna karI zakato nathI. siMha hoya te haraNa sarakho thAya che eTale siMha paNa tenI AgaLa hiMsaka bhAva cheDI narama banI jAya che. pAtAla eTale moTuM uDANa hoya te chidra jevuM eTale nhAnA khADA sarakhuM thAya che. hathiAra hoya te paMkaja patra eTale kamaLanA pAMdaDA jevuM sukomaLa thaI jAya che. ane hAthI paNa ziyALa samAna rAMka thaI jAya che. 496 ahIM aticArathI alaga rahevuM vigere jaNAve che - pAMca aticAre tajIne satya vratane pALIe, saMpUrNa sAcuM bolanArA guNI taNA pada vaMdIe; satyamAM samyakatva kere vAsa jANI sarvadA, priya mita ane hita veNa vadIe TALIe sahi ApadA. 497 artha:-A satya vratane viSe (1) sahasA bhASaNa (2) rahasya bhASaNa (3) svadArAmaM. tribheda (4) mRSA upadeza ne (5) kUTa lekha e pAMca aticArano tyAga karavo. te pAMca aticAra A pramANe - sahasA bhASaNa eTale vagara vicAre koIne duHkha thAya tevuM bolavuM nahi. 2 rahasya bhASaNa eTale ke Ine chAnI vAta karatAM joI tame rAjya virUddha amuka vicAra kare che ema kahevuM 3 svadArA maMtra bheda eTale strI vigerenI chAnI vAta pragaTa karavI. 4 mRSA upadeza eTale keIne duHkhamAM nAkhavA peTe upadeza Apa. 5 tathA kUTa lekha eTale beTA lekha athavA dastAveja lakhavA. e pramANe pAMca aticArone tyAga karIne A satyavratanuM pAlana karavuM. tathA zrAvakee saMpUrNa sAcuM bolanArA je guNavaMta muni mahArAja temanA caraNamAM haMmezAM vaMdanA karavI. A satya vratamAM samakita guNa raheluM che ema jANIne haMmezAM bIjAne game tevuM ane khapa pUratuM tathA sAmAne hitakArI vacana bolavuM ema karavAthI saghaLI Apattio dUra thAya che. 497 For Personal & Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36ra [ zrI vijayapadrasUrikRtatrIjA aNuvratanuM svarUpa vigere jaNAve che - moTA adattAdAna kare tyAga trIjA aNuvrata, Apela nahiM je te adatta grahaNa adattAdAna te; mAlIkanI AjJA vinA je ceravAnI buddhithI, vastu lauM nA ema have sAdhanA A niyamathI. 498 artha -trIjA sthUla adattAdAna viramaNa vrata nAmanA aNuvratane viSe meTA adanAdAnane eTale mAlIke ApyA sivAya kaI paNa vastu levAno tyAga karavo. kAraNa ke je ApavAmAM na Ave te adatta kahevAya tenuM AdAna eTale levuM te adattAdAna jANavuM. ahiM tAtparya e che ke vastunA mAlIkane pUchayA sivAya chAnAmAnA laI levAnI buddhithI kaI paNa vastu mAre levI nahi ema A trIjA vratathI eTale adattAdAna viramaNa vratathI niyama karAya che. 498 padravya zabdano artha vigere jaNAve che - svAmI adatta niyama have trIjA vrate cau bhedamAM, dATela thApaNa bhUpatita vismRta pramukha paradravyamAM mAlika vagaranuM dhana pramukha samajo apara dravyAdimAM, cArya bhAve je karAe te adattAdAnamAM. 49 artha:-trIjA sthUla adattAdAna viramaNa vratamAM svAmI adattane niyama thAya che. eTale mAlikanA ApyA sivAya na levuM e niyama thAya che, keIe dATeluM dhana vigere tathA (2) thApaNa eTale ke I mANasa anAmata mUkI gayA hoya te, tathA (3) bhUpatita eTale keInI vastu jamIna upara paDI gaI hoya te, tathA (4) vismRta eTale keIka mANasa potAnI vastu bhUlI gayA hoya te. e rIte para dravyamAM cAra prakAranA dravya vigere levAnA che, eTale ahIM bIjAnA dravyAdine pUchayA vinA na levA, e niyama karavAmAM Ave che. ane je dhana mAlika vagaranuM hoya te paNa apara dravya kahevAya che. e baMne prakAranA dravyAdimAM corInA pariNAmathI je dravya vagere grahaNa karAya te adattAdAna kahevAya. 49 traNa lekamAM adattAdAnathI thatA geralAbha jaNAve che - kIrti taNe dhanane vaLI saMhAra je karavA thakI, kAraNa sakala aparAdhanuM je pragaTa have je thakI, vadha tema baMdhana pragaTa karatuM jeha nIca abhiprAyane, dAritryanuM je mukhya kAraNa rekatuM je sugatine. 500 For Personal & Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAca'tAmiNa ] vaLI maraNa hAve jetuthI te aNudIyela dhanAdine, nA grahaNa karavA icchatA budha cAhatA nija bhadrane; A kAryathI zA lAbha hAro geralAbha thaze mane, evA karI suvicAra karo nitya nija hitakAryane, 501 a:--je cArI karavAthI kIrtinA nAza thAya che eTale A cAra che evA apajaza thAya che, ane dhananA paNa nAza thAya che. vaLI je cArI saghaLA aparAdhanuM kAraNa che. eTale . A cArImAMthI jUTha, chetarapI'DI vagere aneka prakAranA doSA pragaTa thAya che. vaLI je cArI vadhe tathA baMdhana vigere doSAne pragaTa kare che, kAraNa ke cArI karatAM pakaDAya tyAre mAra khAvA paDe che ane jelakhAnAmAM pUrAvu paDe che. tathA je cArI nIca abhiprAyane jaNAve che eTale cArI karatAM pakaDAyalo mANusa A bahu duSTa pariNAmavALA che ema lekamAM prasiddha thAya che, jethI te mANasa vizvAsa karavA lAyaka gaNAtA nathI. tathA je cArI garImArkanuM mATu kAraNa che, kAraNa ke cArInA mAla pacatA nathI ane Akhare bhIkhArI thAya che, vaLI je cArI sati eTale sArI gitane roke che, kAraNa ke cArI karanAranA pariNAma malIna heAya che tethI tene sArI gati maLatI nathI, paraMtu Hgati maLe che. tathA jenAthI aMte asamAdhi maraNu paNa prApta thAya che tevA aNudIdhelA eTale adatta dhanane peAtAnA AtmAnuM kalyANa karavA cAhanAra DAhyA purUSA lagAra paNu grahaNa karavAnI IcchA rAkhatA nathI. mATe A kAryathI eTale ceArI karavAthI mane ze lAbha thavAnA che, jo huM cArI vigere pApa karatAM ughADA paDI jaiza teA mane meTA bahu geraphAyadA thaze e pramANe sArA vicAra karIne he bhavya jane ! huMmezAM peAtAne hitakArI evA ja kArya karo. eTale AtmAnuM kalyANa thAya tevAM ja sArAM kAryo karajo. 500-501 ramavA bagIcA pIDane je parajanAnA mana taNI, atrata trIjuM bhAvanAnuM geha che hiMsA taNI; Apatti vallI medha Ape kugatinI pIDA ghaNI, 363 ima vicArI nA graheA cIja alpa paNa te cArInI. 502 a:--A trIjI adattAdAna nAmanuM atrata parajananA eTale vastunA mAlIka evA khIjA jIvAnA manamAM pIDAne--du:khane racavA mATe bagIcA che, eTale cArI karavAthI cArane ane jenI cIja cArAi hAya tene aneka prakAranA kalezeAnI prApti thAya che. vaLI cArI hiMsAnI bhAvanAnu ghara che. eTale cArI hiMsAnA pariNAma utpanna kare che, For Personal & Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 [ zrI vijayapadmasukRita kAraNa ke khIjAne mArIne tenuM dhana paDAvI levAnI icchA thAya che. vaLI Apatti eTale du:kha rUpI velane vadhAravAne megha eTale varasAdanA jevI cArI che. kAraNa ke cArI karavAthI ApattiomAM vadhAro ja thatA jAya che, vaLI te cArI durgatinI ghaNI pIDAe Ape che. A pramANe vicArIne he bhavya jIvA ! cArI karIne kAinI nAnI vastune paNa grahaNu karaze! nahi. eTale tame koi paNa prakAranI cArI karaze! nahi. 502 trIjA aNuvratane aMgIkAra karanArA bhavya jIvAne thatA vividha phAyadAo cAra leAkamAM jaNAve che:-- dIdhA vinAnI vastu je nara grahaNa karatA nA jarI, mukti rahe tene vare saghaLI maLI sapada vaLI; caza jAya tenI pAsa pIDA bhava taNI tene taje, vAMkke sugati tene sadA tima kugati sAmuM nA jue, 503 aH--je manuSya mAlike ApyA vinAnI kAi paNa vastune khIlakula grahaNa karatA nathI tevA manuSyanI mukti rUpI srI icchA kare che eTale cArI nahi karanArane mukti maLe che. ane saghaLI saMpatti eTale Rddhio tene vare che, eTale tene sarva saMpattie prApta thAya che. vaLI te manuSyanI pAse yaza jAya che eTale cArI nahi karanArane yaza maLe che. tathA saMsAranI pIDAe tene tyAga kare che, tathA sArI gati tenI vAMchA kare che eTale tene sArI gati maLe che, tathA kugati eTale durgati tenA sAmuM paNu jotI nathI. 503 Apatti cheDe tehane dIdhela vastu je grahe, mahimA dhaNA vrata niyama kerA je dhare te ziva lahe; letAM vagara Apela vastu duHkha hAve anyane, sukha ApatAM budha uSNa jaLanI jema veThI duHkhane, 504 a:vaLI je manuSya mAlike dIdhela vastune grahaNa kare che eTale je adyattane grahaNa karatA nathI, tene Apatti eTale saMkaTa cheDe che, eTale tene saMkaTa AvatuM nathI. tethI e vratanA niyamane ghaNuA mahimA kahele che; mATe je purUSA A trIjA vratane pALe che te ziva eTale meAkSane meLave che. tathA je manuSya ApyA sivAya eTale cArI karIne vastune grahaNa kare che tenAthI khIjAne du:kha thAya che ema samajIne je budha eTale paoNMDita purUSa heAya te uSNu pANInI mAphaka du:kha veThIne bIjAne sukha Ape che. eTale jema ukALeluM pANI pAte agninA dAha sahana karIne paNa pAtAmAM rahelA vikArAdi For Personal & Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 36pa deno nAza karI pInArane paNa nirvikArI athavA nigI banAve che. tema samaju zrAvakAdi bhavya jIva bIjAnuM bhaluM ja kare che. pa04 je adattAdAnane duHkhahetu jANuM parihare, paMkaja upara jima rAjahaMsI majathI vAsa kare te jana viSe gaNa puNya ke tima sakala bhAve vase, dinakara kiraNathI rAta bhAge tema tethI duHkha khase. pa05 arthatathA je mANasa adattAdAnane eTale corIne duHkhanA kAraNa rUpa jANIne tyAga kare che, te paMkaja eTale kamaLa upara jema rAjahaMsI AnaMda pUrvaka vase che eTale AnaMdathI rahe che, tema bIjA vratavALA manuSyane viSe sarva puNyane samUha vase che. ane dinakara eTale sUryanA kiraNathI jema rAta bhAge che eTale rAtanuM aMdhArUM nAza pAme che tema purUSa AgaLathI save duHkha pasI jAya che. eTale evA manuSyane kaMI paNa duHkho bhegavavAM paDatAM nathI. pa05 vidyA vinayI narane bhaje jima tema laphamI svarganI, aucityathI tene bhaje saMpatti savi nivaNanI, lAbha AvA citta dharajo satata trIjA vrata taNa, aticAra pAMce pariharI anumodaje guNa zramaNanA. pa06 artha-jema vidyA vinayavAnane bhaje che eTale vinayavaMtane jema vidyA maLe che tema svarganI lakSmI eTale svarganAM divya sukha tathA nirvANanI eTale mokSanI saghaLI saMpadAo tevA vratadhArI bhavya no ucitapaNe Azraya kare che. he bhavya che. e pramANe A trIjA sthUla adattAdAna viramaNa vratanA aneka prakAranA lAbha tame haMmezAM cittamAM dhAraNa kareane pAMca aticArone tajIne sAdhu munirAjanA trIjA mahAvratanI anumodanA karaje. pa06 adattAdAna viramaNa vrata upara nAgadattanuM daSTAMta kahe chenAgadatta A vrate phAMsI taNI viDaMbanA, TALI nRpatinA mAnane paNa meLavyuM saMyama taNA; zubha sAdhane sura addhi mATI meLavI Ima ciMtanA, daSTAMtanI karI sAdhaje vratane adattAdAnanA. 507 artha -A vratanuM pAlana karIne nAgada phasInI piDAne dUra karI eTale te phAMsInI sajAmAMthI bacI gaye ane te uparAMta rAjA taraphathI AdarasatkAra pAmyo, tyAra pachI teNe For Personal & Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrI vijyapadyasUrikRtacAritranI sArI rIte ArAdhanA karIne meTI devatAnI Rddhi meLavI, e pramANe A daSTAntanI vicAraNA karIne he bhavya che ! adattAdAna viramaNa vratane tame sArI rIte sAdhaje. ahIM atyAra sudhImAM ane AgaLa paNa je vratanI bInA TUMkAmAM jaNAvI che, tenuM kAraNa e ke zrI dezavirati jIvana nAmanA graMthamAM meM te bInA bahu ja vistArathI samajAvI che. jijJAsu bhavya chae bAre vratanuM yathArtha svarUpa samajavAne mATe te graMtha jarUra vAMcavo joIe. pa07 cethI sthUla maithuna viramaNa vratano artha samajAve che - dezathI mithuna taNo parihAra che cothA vrate, zIla vratanI pAlana karavI sadA Ima jinamate; tema karavA zakta nA je te svadArateSane, dharatA kare paradAra gamaNa taNuM suviramaNa niyamane. 108 artha -have cothA sthUla maithuna viramaNa vratane viSe dezathI eTale kaMika aMze mithunane tyAga hoya che. jinezvaranA matane viSe brahmacarya vrata haMmezAM pAlana karavAnuM kahyuM che, kAraNake tenuM saMpUrNa pAlana karavAthI jIvamAM apUrva Atmazakti pragaTe che, paraMtu jeo tenuM saMpUrNa pAlana karavAne samartha na hoya te zrAvake svadArAtaSane eTale pitAnI paraNelI strIne viSe ja saMtoSa mAne-rAkhe, ane paradAragamaNuM eTale pArakAnI strIo sAthe kAmakrIDA karavAne tyAga rUpa niyamane dhAraNa kare. 508 keTalAeka puNyavaMtA zrAvake sarvadA zIla paNa pALe che te vigere jaNAve che - zIladharanA jIvana smarIne zIla pragati vadhAratA, pracura mahimAzAlI zIla ghe mukti paNa Ima mAnatA; puNyavaMtA kaI sarvathA zIla kAyathI, pALatA sevI niyama vIsa hadayanA ullAsathI. pa09 artha -A svadArA saMtoSa ane parastrI viramaNa vratanuM pAlana karanArA saMpUrNa zIyalatanA pAlanAra uttama jInA jIvanane saMbhArIne potAnA zIyalaguNane vadhAre che eTale svadArA saMteSamAM paNa tIthi vagerene niyama jarUra kare che, vaLI teo ghaNA mahine mAvALuM e brahmacaryavrata mokSane paNa Ape che ema mAne che. tathA keTalAka puNyazALI ja zrI dezavirati jIvana nAmanA graMthamAM kahelA vIsa niyamanuM pAlana karIne hRdayanA ullAsathI eTale kharA bhAva ane AnaMdapUrvaka kAyathI saMpUrNa paNe zIyalatanuM pAlana kare che. 509 For Personal & Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] maithunanA cAra bhAgA tathA purUSe parastrIne kevI gaNavI te vigere kahe che - bhega tRSNa bhAvathI saMbhega mithuna dravyathI, cAra bhAMgA jANavA gurUrAja kerA saMgathI; ummara thakI laghu gurU ane sarakhI ramAne raMgathI, dIkarI jananI bhaginI gaNIne nA Dage zIla niyamathI. 510 artha -viSayabheganI IcchA te bhAvathI maithuna jANavuM ane saMbhegA maithuna eTale viSayega bhegavavA te dravya maithuna jANavuM, tenA cAra bhAMgA gurU mahArAjanI pAsethI jANavA, te A pramANe -1 dravyathI hoya ane bhAvathI hAya, 2 dravyathI hAya ane bhAvathI na hoya, dravyathI na hoya ane bhAvathI hoya, 4 dravyathI na hoya ane bhAvathI paNa na hoya. vratadhArI zrAvakee je strIo uMmaramAM potAnA karatAM nAnI hoya te strIne potAnI dIkarInA jevI gaNavI joIe, ane pitAthI moTI hoya tene mAtAnI jevI tathA sarakhI uMmaravALI hoya tene bahenanI jevI gaNavI. AvI uttama bhAvanAvALA bhavya jIvo ne paNa zIlatratathI calita thatA nathI. zrI bhAvanA kalpalatAmAMthI cAra bhAMgAnuM yathArtha varNana joI levuM. 510 zIlavaMtI zrAvikA paNa laghu gurU sama purUSane, putrAdinI jevA gaNune sevatI zubha hetune, jhera AzIviSa samA viSaya badhA avadhArIe, | durgatidAyaka gaNI tasa bhAvanA paNa IDIe. 511 artha:-jevI rIte uparanI gAthAmAM purUSane AzrIne kahyuM te pramANe zIyalavatI zrAvikAo paNa pitAthI uMmaramAM je nAnA hoya tene putranI jevA gaNIne ane moTA hoya temane pitAnI jevA mAnIne tathA samAna hoya temane bhAI jevA gaNane zubha kAraNene seve che. uttamamArga to e che ke badhA prakAranA viSaye jhera tathA sarpa sarakhA duHkhadAyI mAnIne tathA durgatimAM laI janAra che evuM mAnIne tenI sevana na karavI eTaluM ja nahi paNa te viSaya sevavAnI bhAvanA eTale IcchAne paNa tyAga karavo. 511 be zlokamAM parastrI gamana karanArA jIvonI kharAba sthiti vigere jaNAve che - . nija nArane tarachoDate cheDe na je paranArane, apakIrti kere Dhola vagaDAvyo jagatamAM te jane, nija gotra paTa para pheravyo kUco masIno caraNane, visAva bolAvate te jIvaleNa vipattine. 512 For Personal & Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 guNasamUheAdyAnamAM dAvAgni te saLagAvatA, sukhadAyinI zubha zIlatA duHkhadAyinI ja kuzIlatA, mekSapuranA bAraNAne kuzIla jana jhaTa vAsatA; hRdaye vicArI dharaMgI zuddha zIlane dhAratA. 513 artha:--je purUSa peAtAnI strInA tiraskAra kare che ane bIjAnI strIne tyAga karatA nathI eTale khIjAnI strI sAthe viSayakrIDA kare che te manuSya jagatanI aMdara peAtAnI apakIrtine DhAla vagaDAve che eTale jagatanI aMdara tenI apakIrti thAya che, kAraNake te durAcArI gaNAya che ane tene vizvAsa paNu kAi karatuM nathI. vaLI peAtAnA uMcA gAtra eTale kuLa rUpI vasranI upara te meMsanA kUcA pherave che athavA te peAtAnA uttama vaMzane kalaMkita kare che, ane cAritranA paNa jarUra nAza kare che, ane jIvaleNa eTale jemAMthI mRtyu nIpaje tevI Apattine te melAve che, eTale tenA AvA vartanathI tenA upara maneka prakAranAM du:kheA Ave che, tathA teNe guNanA samUha rUpI bagIcAmAM dAvAnala saLagALyA che. eTale dAvAnalathI jema bagIcA baLIne khAkha thai jAya che tema parastrI lapaTa purUSa peAtAnA guNAnA nAza kare che, tathA meAkSa rUpI nagaranA bAraNAne te purUSe jaldI baMdha karyo che, eTale te manuSya meAkSamAM jai zakatA nathI. mATe zubha zIlatA eTale sArA AcAra athavA sana ja sukha ApanAra che, ane kuzIlatA eTale kharAba AcAra te duHkha ApanAra che AvuM hRdayamAM kharA bhAvathI vicArIne dharma raMgI eTale jinadharmanI ArAdhanA karavAmAM Asakta bhavya jIve zuddha eTale nila zIlaguNane dhAraNa kare che. 512-513 zIlanA prabhAva jaNAve che.-- zIlavaMta siMhArdine bhaya TALatA kalyANane, [ zrI vijayapadmasUriSkRta durita TALe mukti sura sukha najIka lAve zIla guNe, sAdhatA nija dharma pASe pAmatA yazakIrtine; teja pAme dI jIvana saMdhayaNa saMsthAnane. 514 a:--zIlavAna purUSA athavA strIe siMha vagerenA bhayane dUra kare che eTale zIlavaMtanI AgaLa siMha jevA krUra prANIe paNa namra thai jAya che athavA temane kAMi nukasAna karI zakatA nathI. vaLI teo peAtAnA kalyANane athavA AbAdIne sAdhe che, ane potAnA dharmane puSTa kare che ane jazakIrtine pAme che, kAraNake tevA purUSanA jagatamAM ghaNA vakhANa thAya che, ane tee durita eTale pApane dUra kare che, tathA teo meAkSanAM tathA devatAnAM sukhAne najIka lAve che, vaLI A zIlaguNunA prabhAvathI dI eTale lAMbu AyuSya For Personal & Private Use Only: Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi ] 369 tathA uttama saMghayaNa eTale hADakAnI majabUtAI tathA uttama saMsthAna eTale zarIranA suMdara AkAra eTale samacaturasra vigere sa MsthAnane pAmI zakAya che. 514 ceAthA vratanA pAMca aticAranI khInA vigere jaNAve che: aparigRhitAnu gamana Ira parigRhitA gati, aticAra pAMca aNuvrate ceAthe kadI na lagADIe; ana'ga krIDA para vivAha karaNa ane utkaTa rati; a:--aparigRhitA eTale je strIne kAie grahaNa karelI nathI evI je kumArI kanyA athavA vaizyA vigere tenI sAthe gamana eTale kAmakrIDA karavI te pahele atIcAra. 1 tathA parigRhItA gamana eTale pratyeka purUSanI pAse janArI vezyA vigere strI jAtine keAie amuka TAima sudhI peAtAnI karI rAkhI hAya tenI sAthe gamana karavuM te khIjo aticAra. 2 anaMgakrIDA eTale kAmalega saMbaMdhI krIDA karavI. 3 peAtAnA putra putrI vigere sivAya bIjAnA vivAha karavA karAvavA te. 4 ane utkaTarati eTale kAmabhAgane viSe tIvra Asakti rAkhavI. 5 e pramANe cAthA sthUla maithuna viramaNu vratane viSe pAMca aticAra kadApi lagADavA nahi, ane prANathI paNu adhika vahAlA evA zIyalavratathI kadApi cUkavuM nahi. kAraNake zIla e uttama AcAra che tenuM avazya rakSaNa karavuM joie. ahIM aticAranI khInA TUMkAmAM jaNAvI che kAraNake te zrI dezivarati jIvanamAM vistArathI samajAvI che. 515 pAMcamA aNuvratanI bInA vigere jaNAve cheH-- prANathI paNa adhika vhAlA zIlathI nA cUkIe. 515 ekaThA karavA lahe mUrchAvaze dravyAdine, dezathI paMcama te tasa tyAga parigraha viramaNe; sathA mUrchAtaNA sAdhana taNA parihArane, karavA samartha na jeha te deze tajatA tehane, 516 a:---jIvA mUrchA vaze eTale mamatA athavA leAbhane laine dravyAdi eTale dhana, dAlata, jhaverAta, agalA, khetara, vADI vagerene ekaThA karavAnI IcchA rAkhe che. tenA dezathI niyama karavA te pAMcamuM sthUla parigraha viramaNavrata kahevAya. jeo saMpUrNapaNe mUrchAnA sAdhana je dhana vigere tenA parihAra eTale tyAga karavAne samartha na hAya te te rigrahanA dezathI eTale amuka maryAdA rAkhIne tyAga kare che. 516 47 sAta zrlAkamAM parigrahathI thatA geralAbha jaNAve che:-- parigraha nadInuM pUra mana jalane bagADe che ane, dharma rUpa tarUne ukhADe tema lAbha samudrane; For Personal & Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaghasaritate vadhAre kSAnti nIti payaNane pIDanA, ghe ja maryAdA svarUpa taTa bhAMgatuM bhavi jIvanA. 517 artha:--jema nadInuM pUra pANIne malIna kare che tema A parigraha rUpI nadInuM pUra mana rUpI pANIne malIna kare che. eTale parigrahane lIdhe manamAM zAMti rahetI nathI, tethI ArtadhyAna tathA raudradhyAna thavAthI mananA adhyavasAya malIna thAya che. vaLI te pUra jema kAMThe ugelA jhADane mULamAMthI ukhADI nAkhe che tema A parigraha rUpI nadInuM pUra dharmarUpI jhADane ukhADI nAkhe che eTale parigrahamAM Asakta jIva dharmakArya karI zakato nathI, tathA pUrane lIdhe jema samudramAM vRddhi thAya che tema A pUra lAbha rUpI samudranI vRddhi kare che eTale jema parigraha vadhato jAya tema tema paNa vadhato jAya che, ane kSAnti eTale kSamA tathA nIti rUpI poyaNuM eTale kamalinIne pIDA pamADe che, eTale parigrahamAM Asakta jIva kSamA tathA nItine tyAga kare che, tathA jema pANInuM pUra nadInA baMne kAMThAne toDI nAkhe che tema A parigraha rUpI pUra bhavya jIvana maryAdA rUpI taTane bhAgI nAkhe che. 517 labha zAthI vadhe che vigere bInA jaNAve che - zubha bhAva haMsa uDADatuM hima jema pAme lAbhane, tima vadhe che lebha dhAre teha adhikI mAtrane; saMteSa guNa hathiyArathI avaLe kare je lobhane. zrAddha te have bhale leje apUrava bedhane. pa18 artha -tathA A pANInuM pUra zubha bhAva eTale sArA adhyavasAya rUpI haMsane uDADI mUke che, vaLI jema lAbha vadhatuM jAya tema lAbha paNa vadhato jAya che, eTale hajAra maLe te lAkhanI ane lAkha maLe te koDanI IcchA rAkhyA kare che. mATe je saMtoSa guNa rUpI hathiArathI lobhane avaLe kare che eTale lobhane kAbumAM rAkhe che athavA lobhane tyAga kare che tene ja bhalo zrAvaka jANa, e pramANe A apUrva bedhane grahaNa karaje. ahIM samajavAnuM che ke-Ama' Ane ulaTAvIe to mA ema thAya che. eTale je lobhano tyAga kare teja bhavya jIva bhalo kahevAya. pa18 dravyamAM rAga rAkhavAthI je nukazAna thAya, te vigere jaNAve che - dravya kerA rAga je te kalaha karine rAkhavA, vigirinA jehA tima krodha gIdhane rAkhavA samazAna A che rAphaDo tima duHkha ahine rAkhavA, rAta jevo preSarUpI cerane pharavA javA, pa19 For Personal & Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezane ciMtAmaNi ] 371 artha -jema vidhyAcala parvata hAthIone rAkhe che tema A dhanane rAga te kalaha eTale kajIo rUpI hAthIne rAkhavA mATe vidhyAcala jevo che. eTale jyAM dhanano rAga hoya che tyAM aneka jAtanA kajIA, laDAI TaMTA thAya che, vaLI jema zmazAnamAM gIdhe rahe che tema dhanane rAga kodha rUpI gIdhane mATe zmazAna samAna che. athavA dhanane rAga hoya tyAM koi paNa thAya che, jema rAphaDAmAM sarpa rahe che tema A dhananI Asakti duHkha rUpI sarpane rahevA mATe rAphaDAnA jevI che. athavA dhanane rAga aneka jAtanA duHkhane pamADe che, vaLI A dhanano rAga dveSa rUpI cerane pharavA mATe rAtrInA jevo che, eTale dhanane rAga hoya tyAM cheSa eTale paraspara adekhAI vera jhera vagere thAya che. pa19 puNya vana dAvAgni je saralatA ghana vAyu e, nyAya kamalinI bALanAre hIma parigraha jANIe, sama zatra aNu saMteSane e bhAIbaMdha vicArIe, mehanI vizrAmabhUmi pApa kerI khANa e. para0 artha:-vaLI e parigraha puNya rUpI vanane bALavA mATe dAvAnala je che eTale dhananI Asakti puNya kArya karavA detI nathI. vaLI saralatA eTale kapaTa rahitapaNuM te rUpI meghane vikherI nAkhavA mATe pavana samAna che, eTale parigraha hoya tyAM saraLapaNuM rahI zakatuM nathI, vaLI nyAya rUpI kamaLane bALavA mATe A parigraha hIma je che eTale jyAM parigraha hoya tyAM nyAyano paNa nAza thAya che. ane te zamatAne zatru che eTale zamatA guNane paNa TakavA detuM nathI, vaLI aNusaMtoSa eTale lobhane te A parigraha bhAIbaMdha eTale mitra che, ane mehanI to e vizrAmabhUmi che eTale parigraha hoya tyAM moha jarUra hoya che. vaLI parigraha pApanI te khANa che. eTale parigrahane lIdhe aneka prakAranAM pApa baMdhAya che. para duthana kIDA vana vipadanuM ThANa parigraha mAnIe, zeka kAraNa mAna maMtrI A parigraha dhArIe, kaleza ghara bhaMDAra vyAkulatA taNe jina dharmane, sAdhavAmAM vizvarUpa jANI to jhaTa ehane. para1 artha:-vaLI A parigraha durthona je ArtadhyAna tathA raudradhyAna temane krIDA karavA mATe vana samAna che, eTale jyAM parigraha hoya tyAM jarUra durthona rahelA che. temaja te vipattinuM sthAnaka che ema jANavuM. tathA A parigraha zoka eTale dIlagIrInuM kAraNa che. vaLI A parigraha mAnanA maMtrI jevo che, ane kalezanuM ghara che. tathA vyAkulatA eTale For Personal & Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37ra ( zrI vijyapadrasUrikRtagabharAmaNano bhaMDAra che. vaLI jaina dharmanI sAdhanA karavAmAM aDacaNa rUpa parigraha che. ema jANIne he bhavya che ! A parigrahane tame jaldI tyAga karaje. pa21 dhana AdimAM Asaktino dharanAra mAnava nA lahe, saMtoSane dravyAdimAM mana tehanuM nizadina rahe te ema mAne nA are A sarva dravyAdika tajI, parabhava javAne ekale huM piTha pApataNuM sajI. parara artha -dhana vageremAM Asakti dharanAra eTale ghaNe rAga rAkhanAra mANasa saMtoSane pAmato nathI, kAraNa ke tenuM mana haMmezAM teNe bhegA karelA dravya vageremAM rahe che. athavA navuM dravya kevI rIte bheguM karavuM temAM rahe che. ane te lobhI manuSya ema vicArate nathI ke meM mAruM mAruM karIne bhegA karelA A dhana vagere sarva parigrahane tyAga karIne huM ekalo ja parabhavamAM javAnuM chuM. te vakhate meM bheguM kareluM dhana vagere mArI sAthe AvavAnuM nathI, paraMtu te te ahIM ja rahevAnuM che, kAraNa ke te dhana vagere pitAnI sAthe parabhavamAM laI jaI zakAtAM nathI. paraMtu dhana vagere bheguM karatAM je pApanI piTha taiyAra karI che, eTale ghaNA prakAranA pApa karmo bhegAM karelAM che te ja sAthe AvavAnI che. parara na Avaze lavaleza sAthe yAda paNa nA Avaze, te kAja konA zIda phegaTa pApa karUM huM mada vaze; graha ane parigraha viSe bahu pharaka pIDA graha taNuM, je tenAthI adhika pIDA kahI parigraha taNa. para3 artha-pUrve kahyA pramANe bhavya jIvone yAda rAkhavuM ke--maratI vakhate A dhana vageremAMthI lavaleza eTale aMza mAtra paNa sAthe Avaze nahi. temaja parabhavamAM gayA pachI te vastu sAMbharatI paNa nathI, to pachI mAre abhimAnathI zA mATe phegaTa pApa karavA ? eTale na karavA joIe. ane graha eTale zanaizcara vagere graho ane parigraha eTale mUcchabhAva te baMnemAM ghaNe taphAvata che, kAraNa ke grahathI jeTalI pIDA thAya che tenAthI parigrahanI (pari cAre taraphathI, graha eTale pakaDAvuM) pIDA ghaNI vadhAre kahelI che. eTale graho jeTaluM duHkha Ape che, tenI vadhAre duHkha parigrahathI bhegavavuM paDe che. para3 pAMcamA vratane dhAraNa karavAthI zA zA lAbha thAya! te vigere jaNAve che - muktidAyaka dharmasAdhana pAMcame vratathI bane, eha vrata visAvanArUM bhava taNa bahu duHkhane; For Personal & Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] te ka baMdha nivAratuM je thAya avirati bhAvathI, satASa tema samAdhi Ape pAMcamuM vrata niyamathI, 524 a:--A pAMcamA sthUla parigraha parimANa vratathI muktidAyaka eTale meAkSa ApanAra dharmanI sAdhanA anI zake che, vaLI A vrata bhAvanA ghaNI jAtanA aneka du: khAne nAza karanArU che, kAraNa ke A vratathI upAdhi ochI thatI hAvAthI du:kha AchAM thAya che. jema jema upAdhi vadhe che tema tema viDaMbanAo vadhatI jAya che ane parigraha paNu upAdhi samAna ja che. tathA avirati (kAi paNa jAtanA niyama nahi karavA te )thI thatA karmonA baMdhane A vrata zake che vaLI te vrata saMtASa tathA zAMtine paNu Ape che. para4 A vratathI kAne kevA lAbha thayA, te TUMkAmAM jaNAve che:-- A te vidyApatie thira kayu dhanane jatAM, dharma sAdhata teDu puSkaLa rAjya Rddhi pAmatA; adhika lakSmI sAta kSetre vAparI ziva saMpadA, 303 pAMcame bhava pAmatA tajI bhava taNI savi ApadA. parapa a:A vratanuM pAlana karIne vidyApatie pAtAnI pAsethI jatAM rahetAM dhanane sthira karyuM, eTale je dhana jatuM rahetuM hatuM te temanI pAse ja rahyu, ane teNe te dhanane 'nahi rAkhI mUkatAM' dharmanA kAryamAM vAparyu tethI ghaNI vizAla rAjyanI Rddhi meLavI. ane tyAM paNa ghaNI lakSmIne sAta kSetremAM vAparIne zivasa MpadA eTale meAkSanI Rddhi pAMcamA bhave meLavIne temaNe A saMsAranI sarva prakAranI upAdhionA tyAga karyAM. 525 jayaNA ane aticAranI khInA vigere samajAve cheH-- doSa parigrahanA ane bahu lAbha pAMcama vrata taNA, dIla dharI dravyAdinuM parimANu karIe vijanA; dhArmi kAdi prasaMganI jayaNA jarUrI rAkhIe, pAMca aticAra tajIne pAMcamu vrata pALIe. para6 a:--e pramANe parigrahanA ghaNA doSone ane pAMcamA vratanA ghaNA lAbhane manamAM vicArIne he bhavya janA! tame mAla milakata vagerenA niyama karajo, ane te prasaMge vadhAre lakSmI thAya teA tene dhArmika kAryamAM vAparo, ane A vratamAM jarUrI jayaNA rAkhajo, vaLI A vratanA pAMca atIcArAnA tyAga karIne pAMcamA vratanuM pAlana karavuM. A vratanA pAMca atIcAra A pramANe:-1 dhana dhAnya parimANuAtikrama eTale dhana dhAnyanA parimANunuM ullaMghana karavAthI-eLagavAthI 2 kSetravAstu pramANAtikrama eTale khetara For Personal & Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI vijyapadvaritatathA ghara hATanA parimANanuM oLaMgavuM. 3 rUca suvarNa pramANatikrama eTale rUpA tathA senAnA parimANanuM oLaMgavuM. 4 mukhya pramANatikrama eTale gharanA sAmAna vigerenA parimANanuM oLaMgavuM. 5 dvipada catuSpada pramANatikrama eTale dAsa, dAsI tathA gAya bheMsa vagerenA parimANunuM oLaMgavuM, A bInAne zrI dezavirati jIvanamAM vistArathI varNavI che. para6 chaThThI vratanI bInA vigere jaNAve che - aNuvrate upakArakAraka guNavrata traNa jANIe, gamanAgamanane daza dizAmAM niyama karIe dizitrate, saMtoSavRtti pamADanArUM rakhaDapaTTI dUra kare, baMdha aviratino krame vrata A paraMtA ziva vare. para7 artha--aNuvratane je upakAra kare te guNavrata kahevAya che. mATe aNuvratanI bInA kahIne guNavratanuM svarUpa kahe che. te guNavrata traNa che. temAM daza dizA eTale pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa e cAra tathA IzAna, agni, naiRtya ane vAyavya e cAra khuNu tathA upara ane nIce e pramANe daza dizAomAM gamanAgamana eTale javA AvavAne je niyama karavo te dizivrata eTale diga parimANavrata nAmanuM paheluM guNavrata kahevAya. A vrata saMtoSavRtti eTale lebhane tyAga karAvanArUM tathA rakhaDapaTTIne dUra karAvanArUM che, vaLI aviratithI thatA baMdhane dUra karanAra che, ane A vratane dhAraNa karanAra bhavya jI anukrame mekSane paNa meLave che. pa27 A vratathI kone kevA lAbha thayA vigere bInA udAharaNa daIne samajAve che - zeTha siMhe mukti surasukha cArUdatta A vrate, meLavyA ladhuvaya mahAnanda tathA chaThThA vrate; khUba lakSmI meLavI tima putrane nirviSa karyo, paMcAticAra tajI parabhave teha bahu sukhIyo thaye. pa28 artha:--siMha nAmanA zeThe A vratanuM ArAdhana karo mekSa sukha meLavyuM, tathA zeTha cArUdatte A vratanI ArAdhanAthI svarganuM sukha meLavyuM. tathA laghuvaya eTale nAnI uMmaravALA mahAnalTe A chaThThA vratanI ArAdhanA karavAthI ghaNI lakSamI meLavI, ane pitAnA putrane nirviSa eTale sarpanA jherathI rahita karyo, ane A vratanA pAMca atIcArano tyAga karIne te mahA naMdakumAra ghaNe sukhI thaye. A vratanA pAMca atIcAra A pramANe -(1) urdhva dizA eTale uMce, (2) ardha dizA eTale nIce tathA (3) tirya dizA eTale tIrjI ema traNa dizAnA parimANanA niyama uparAMta anupagathI jAya te traNa aticAra, (4) For Personal & Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 375 cothA kSetravRddhi nAme aticAra eTale eka dizA sakSepI bIjI dizAmAM vadhAro kare tathA (5) pAMcamo mRti aMtardhAna eTale karelA parimANane bhUlI javAthI niyama uparAMta jAya. e pramANe pAMca aticArane tyAga karavo. zrI dezavirati jIvanamAMthI A aticArane vistAra jANI le. pa28 sAtamA vratanI bInA cAra lekamAM jaNAve che - bhegane upaga lAyaka vastunI jyAM gaNatarI, zakti mujaba karAya bIjuM teha guNavratane smarI; bhejana ane vyApAranI rAkhI apekSA niyamane, zrAvake kara cahIne virati guNanA lAbhane parala artha --jemAM bhegane lAyaka (je eka vakhata upayogamAM Ave tevI khAna, pAna, phUlanI mAlA vagere) padArthone tathA upabhegane lAyaka (je vAraMvAra upayogamAM AvI zake tevA ghareNAM, vastra, ghara vagere) vastuonI vAparavA mATe zakti mujaba gaNatarI karavAmAM Ave te bIjuM bhegepaga parimANuvrata kahevAya che. A vAtane yAda rAkhIne zrAvake virati guNane lAbha meLavavA mATe bhejananI ane vyApAranI apekSAe te baMne jAtanA (gya ane upagya) padArthone jarUra niyama karavo joIe. parala jehanI vaparAza na kadI sarvathA te parihare, vaparAya tevI cIjamAM paNa niyama AnaMde kare; karUNArasika nirdoSa tima saMteSamaya jIvana bane, ema karatAM vrata prabhAve pAmIe thira zarmane. pa30 atha:--pitAne je bhega athavA upabheganI vastuonI kayAre paNa vaparAza na hoya, te vastuono te tyAga kare, tathA je vastuo pote vAparato hoya tevI vastuone paNa amuka saMkhyAmAM vAparavI" tevo niyama AnaMdathI kare. kAraNake je vastu pitAne vAparavI nathI te vApare nahi te paNa niyama na kare tyAM sudhI tenI avirati lAge che, tathA vAparavAnI vastuomAM paNa saMkhyAne niyama na karyo hoya te je cIja nathI vAparI tene uddezIne paNa avirati deSa lAge che, vaLI A niyamathI dayA vaDe rasika, doSa rahita ane saMtoSamaya jIvana bane che, ane evI rIte vartavAthI paraMparAe bhaviSyamAM sthira zarma eTale kAyama rahenArUM je mokSasukha tenI prApti thAya che. pa30 vratanA abhAve pApabaMdhe duHkhamaya jIvana bane, anya bhava bagaDe vicArI ema caudasa niyamane, For Personal & Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 dhAravA ja anantakAya abhakSyane paNa chaDIe, jeThu karmAdAna paMdara tehane nA artha:-- vratanA abhAve eTale niyama karavAmAM na Ave te che tethI karIne te pApa karmanA udaya thAya tyAre jIvana duHkhavALuM bhava paNa bagaDe che, evuM vicArIne A vratane viSe cauda niyame khAvIsa prakAranA prasiddha ananta kAya tathA khatrIsa abhakSyanA pazu tyAga karavA joie tathA paMdara karmAdAnanuM sevana paNa karavuM niha. pa31 traNa AAkamAM AThamA vratanI khInA vigere jaNAve che:-- pravaradeva gRhastha kerA kADha viNasyA sva ne, [ zrI vijayapadmasUriSkRta dezivarita jIvanamAMthI cAda niyamAdika taNI, jANavI mInA vizeSe vIsa aticAra vrata sAdhanA karavI ja ni`La adhikaguNI anumedanA, karavI nirantara vaMdanA zubha sAdhane taNI; A vrata taNA. 532 aH--uparanI gAthAmAM jaNAvelA cauda niyamA, khAvIsa abhakSya tathA khatrIsa anantakAyanI hakIkata tathA A vratanA vIsa atIcAro, paMdara karmAdAna vigerenI vizeSa hakIkta " dezivarati jIvana " nAmanA graMthamAMthI jANavI. te jANIne A vratanInirmaLa ArAdhanA karavI, tathA pAtAthI adhika caDhiyAtA guNI purUSonI anumeAdanA eTale vakhANu karavA, tathA temane niraMtara ( dararoja ) vaMdana karavu. pa3ra '' sevIe, 531 pApa karmanA baMdha thAya ane che, jethI khI dhAravA joie. tathA teDu pAmI narabhave the saMyame nirvANane; svajanAdi kerA kAraNe sevAya je AraMbhane, a`daMDa ja teha tethI para anaCka daDane. 533 aH--A vratanI ArAdhanAthI pravara deva nAmanA gRhasthanA kADha roga nAza pAmyA tyAMthI svarganAM sukha lAgavIne manuSya bhava pAmIne cAritranI ArAdhanA karIne nirvANu eTale meAkSa sukhane pAmyA. have AThamA vratanI khInA jaNAve che--svajana eTale pAtAnAM sagAM kuTuMkha vagerenA kAraNathI je AraMbha eTale pApanAM kAryo karAya te arthada MDa kahevAya che, ane tenA kAraNa sivAya je AraMbhane sevAya te anarthadaMDa kahevAya che. 533 cheDavA trIjuM guNavrata teha manamAM dhArIe, durdhyAna Adi cAra ana nA kadI sevIe; 1 anantakAya eTale anantA sAdhAraNa vanaspati kAyanA jIvAnuM je eka eTale ghaNA jIvAne dhAta thatA heAvAthI athavA bhakSaNa karavA ceAgya nahi hai|vAthI che. 3 karmAdAna eTale jethI karIne AtmAne viSe ghaNAM karmonuM grahaNa thAya tevAM kAryo karavA te. zarIra. 2 abhakSya abhakSya kahevAya For Personal & Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 377 vrata abhAve pAmatA baMdhAdi bahu nukazAnane, trata prabhAve zAnti sukha bahu bAMdhIe nA pApane. pa34 artha -A upara jaNAvela anarthadaMDane je tyAga kare te anarthadaMDa viramaNa vrata nAmanuM trIjuM guNavrata manamAM sArI rIte dhArI rAkhavuM. durthona vagere maTA cAra ane narthadaMDa kahevAya che, temanuM kadApi sevana karavuM nahi. kAraNa ke A vratanA abhAvathI eTale A (AThamA vrata) nuM sevana nahi karavAthI pApa karmane baMdha vagere ghaNuM nukasAna thAya che. temaja vratanA prabhAvathI zAntinuM sukha ghaNuM maLe che ane tethI pApa eTale azubha karmane baMdha thatA nathI. pa34 citragupta phAMsInuM duHkha tima narakanI vedanA, A anarthaka daMDa vege meLavyA munirAjanA upadezathI te pApanA cheDAvanArA saMyame, mukti pAme ema A vrata sAdhatAM na bhave bhame. pa35 artha-purohitanA citragupta nAme dIkarAe A anarthadaMDanA vegathI eTale anaWdaMDamAM Asakta thaIne phAMsInuM duHkha A lokamAM meLavyuM tathA parabhavamAM narakanI ghera vedanAo bhegavI, paraMtu tyAra pachI munirAjane upadeza sAMbhaLIne pApamAMthI choDAvanArA eTale mUkAvanArA saMyama vaDe te muktine pAme, A AThamA vratane barobara sAdhanArA bhavya ja A bahu ja dukhamaya saMsAramAM ghaNe TAIma rakhaDatA nathI. pa35 traNa lekamAM navamA vratanI bInA vigere jaNAve che - pharI pharI ja karAya je zikSAtrato te jANIe, aNuvratAdika piSavAne pharI pharI e sevIe; be ghaDI samatA sthiti je te sAmAyika bane, tehamAM sadhyAna saMyama dhAravA zubha bhAvane. pa36, artha_evI rIte traNa guNavratanI hakIkata kahIne have zikSAvratanuM svarUpa jaNAve che-je zikSA eTale abhyAsanI peThe vAraMvAra karavAmAM Ave te zikSAtrata kahevAya, ane prathamanAM pAMca vratane tathA traNa guNavratane poSaNa karavA mATe zikSAvatenI vAraMvAra sevanA karavI joIe. temAM prathama sAmAyika nAmanuM zikSAvrata jANavuM, be ghaDI athavA 48 miniTa sudhI je samatA eTale rAgadveSa rahitapaNAnI sthiti eTale avasthA (svarUpa) te sAmAyika vrata jANavuM. te sAmAyikamAM dhyAna eTale dhyAna karavuM, cAritranuM pAlana karavuM tathA zubha bhAva eTale sArA adhyavasAya rAkhavA. 536 48 For Personal & Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 siddhidAyaka ehanA navamA vrate karI niyamane, nita kare saMbhAratAM ceArAdinA dRSTAntane; cAra sAmAyika guNIne pekhatAM zubha bhAvanA, [ zrI vijayapadmasuriSkRta bhAvatAM sarvaMjJa thaine pAmatA sukha siddhinAM, 537 aH--siddhidAyaka eTale meAkSa sukhane ApanAra A sAmAyika nAmanA vratamAM sAmAyikanA niyamane yathAzakti kare. eTale zrAvake huMmezAM sAmAyika karavuM joie. ane cAra vagerenA daSTAntane saMbhAre che. cAra sAmAyaka guNamAM rahelA zrAvakane eTale sAmAyika karanAra zeThane joIne zubha bhAvanA bhAvIne sarvajJa thaIne eTale kevalajJAna pAmIne mekSanAM sukha pAmyA, ahIM samajavAnuM e ke jyAre sAmAyikamAM rahelA jIveA paNa sAmAyikanA prabhAve khIjA dekhanArane sanmArgamAM lAvIne uttama lAbha Ape che, teA pachI sAmAyika guNu viziSTa lAbhane Ape emAM navAI zI ? 537 hasti pAmyA deva sukhane tema DeAsI nRpa taNI, kuMvarI thai sAmAyike khInA maNasiMha zrAddhanI; saMbhArIne vikaTa prasaMge niyama sAmAyika taNA, jALavI aticAra chaDI lAbha lejo viratinA, 538 a:--A sAmAyika vratanA prabhAvathI ( sAmAyika karavAthI ) hAthI devanAM sukhane ( devatAi sukhane ) pAmyA eTale devagatimAM utpanna thayo. tathA eka DAsI marIne rAjAnI kuMvarI thai, tathA he bhavya jIve ! mahadhusiMha zrAvakanI sAmAyikanI mInAne yAda karIne vikaTa prasaMge eTale muzkelInA vakhatamAM paNa sAmAyakanA niyamane jALavIne pAMca aticAranA tyAga karIne viratinA lAbha meLavo. A vratanA pAMca atIcAra A pramANeH-- 1 mananu dupraNidhAna eTale azubha ciMtavanA; 2 vacananuM dupraNidhAna eTale upayega rAkhyA sivAya vacana khelavuM. 3 kAyAnuM dupraNidhAna eTale kAyAnI jayaNA na rAkhavI te 4 anavasthAna eTale anAdara. 5 smRti vihIna eTale sAmAyika lIdhAnA upayAga na rAkhavA. ahIM kahelA mahasiMha zrAvakanI khInA zrI dezivarati jIvanamAM kahI che. 538 e zlAkamAM dazamA vratanI mInA vigere jaNAve che:-- dvignate parimANu tasa saMkSepa che dasamA vrate, divasanA ne rAtanA dezAvakAzika zubha vrate; dizi gamana Agamana kerA niyama judA dhArIe, karma niraNAdi lAbha ihAM thatA nA bhUlIe. 539 For Personal & Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] artha-chaThThA digaviramaNa vratamAM dizAonuM je parimANa kareluM hoya te parimANamAMthI anukULatA pramANe saMkSepa eTale ochAza karavI te dazamuM dezavagAzika vrata kahevAya che, A zubha vrata divasane AzrIne tathA rAtrI AzrIne karAya che, eTale divase tathA rAtre dizAomAM gamana eTale javuM tathA Agamana eTale AvavuM tenA judA judA niyama dhAravA. A pramANe saMkSepa karavAthI karmanI nirjarA vagere ghaNuM lAbha thAya che e vAta bhUlavI nahi. pa39 A vrate maMtrI sumitra bacAvate nija prANane, dharmI banAve bhUpane banne videhe muktine pAmyA tajI aticAra A daSTAnta manamAM dhArIne, pALIe dezAvakAzika niyamane dharI harSane. 540 artha-A vratanuM ArAdhana karIne sumitra nAme maMtrIe potAnA prANano bacAva karyo tathA rAjAne dharmiSTa banAvyuM. tathA rAjA ane maMtrI baMne videhe eTale mahAvideha kSetramAM mokSapadane pAmyA. mATe A vratanA pAMca atIcArone tajIne sumitra maMtrInA daSTAntane manamAM sArI rIte vicArIne A dezAvakAzika nAmanA dazamAM tanA niyamanuM harSa pUrvaka pAlana karavuM, A vratanA pAMca atIcAra A pramANe -1 Anayana praga eTale dhArelA kSetranI bahArathI kaMI cIja maMgAvavI te. 2 zreSTha prayAga eTale dhArelA kSetranI bahAra dAsa dAsIne mokalI kAMI vastu maMgAvavI te. 3 zabdAnupAtI eTale dhArelA kSetranI bahAra rahelA mANasane zabda saMbhaLAvI bolAvo te. 4 rUpAnupAtI eTale dhArelA kSetranI bahAra rahelA manuSyane rUpa dekhADavuM te. 5 pudgala prakSepa eTale dhArelA kSetranI bahAra kAMkaro vagere nAkhI pitAnI hayAtI jaNAvavI te. vizeSa bInA zrI dezavirati jIvanamAM jaNAvI che. 540 be blekamAM agIAramAM vratanI bInA vigere jaNAve che -- jeha piSe dharmane te piSadha vrata jANIne, cAra parve jJAna pAMcama mAna ekAdazI ane aSTAblikAdika divasamAM zrAvaka kare cau bhedathI, piSadha nirantara tehane jeo karI zakatA nathI. 541 artha:--je Atmika mane pidhe eTale puSTa kare te pauSadha vrata jANavuM. jeo vAraMvAra na karI zake, temaNe pAra parva eTale dareka mAsanI be aSTamI ane be catudezI tathA jJAna pAMcama mauna ekAdazI tathA aSTAhnikAdika eTale paryuSaNa parvAdinI For Personal & Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 || zrI vijayapadhasUrikRtaaThThAI vagere divasamAM cAra bhedavALuM pauSadha vrata karavuM. pauSadhanA cAra prakAra TuMkAmAM A pramANe jANavA-AhArane pauSadha dezathI ane sarvathI, 2 zarIrane satkAra pauSadha sarvathI 3 brahmacaryane pauSadha sarvathI, 4 avyApArane pauSadha sarvathI. 541 upadhAna saMyama sAdhanAne yogyatA A vrata baLe, karma kSayAdika lAbha jANI zrAvaka piSadha kare pAMca aticAre taje upadhAna vAhaka zrAddhanI, vaMdana sahita anumodanA karatA vatI munirAjanI. 542 artha-A vratane vizeSa abhyAsa pADavAthI upadhAnanI yogyatA tathA saMyamane sAdhavAnI cogyatA, tathA karmane kSaya vagere bahu lAbha thAya che, ema jANIne zrAvakee jarUra pauSadha karavo joIe, vaLI A vratanA pAMca atIcArone tyAga karIne jemaNe upadhAna vahana karelAM hoya tevA zrAvakanI tathA vatI eTale haMmezAM A vratamAM rahelA munirAjanI vaMdana karavA pUrvaka anumodanA karavI. A vratanA pAMca aticAra TuMkAmAM A pramANe jANavA-1 pauSadhamAM Thallo mAtru paraThavavAnI jagyA zodhIne na paraThave. 2 bAjoTha vagere cIja puMjI pramAIne na le te, 3 saMthArAnI bhUmi daMDAsaNathI na pUje te. 4 pauSadha laIne temAM AdarabhAva na rAkhe. 5 cAra paheAra athavA ATha pahera ema paSadhane je TAIma che te TAImathI pahelAM pauSadha pALe. ema pAMca atIcAra jANavA. vizeSa bInA zrI dezavirati jIvanamAMthI jANavI. 142 traNa lekamAM bAramA vratanI bInA vigere jaNAve che - atithi zabda zramaNa levA bhejanAdika temane, ApavA te bAramuM vrata zrAddha piSadha pArIne, vahorAvatA vidhi jALavI nirdoSa cIja munirAjane, pAraNuM karatAM kare Ima atithi saMvibhAgane. 543 artha:--bAramuM atithi saMvibhAga nAme vrata jANavuM. ahIM atithi zabda zramaNa eTale sAdhu munirAja jANavA. temane bhejanAdika eTale anna, pAna vagere ApavA te bAramuM vrata jANavuM. zrAvaka pauSadha pArIne munirAjane nirdoSa eTale khapatI vastune vidhi jALavIne vahorAve che. e pramANe pAraNuM karatAM pahelAM je karavuM te atithi saMvibhAga vrata jANavuM. 543 varSAdi kerI avadhi bAMdhI jevI mana bhAvanA, te pramANe niyama karIe atithi saMvibhAganA For Personal & Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi 381 bhava samudra vahANa jevuM jANIe munidAnane. pUrva bhavamAM dAna daI huM pAmato jina Rddhine. pa44 artha:--varSAdi eTale eka varasa vagerenI avadhi eTale maryAdA bAMdhIne pitAnA mananA jevA pariNAma hoya te pramANe atithi saMvibhAga vratanA niyama karavA. kAraNa ke munirAjane ApeluM dAna A saMsAra rUpI samudranI aMdara vahANa jevuM jANavuM, eTale jema vahANathI samudra tarI zakAya che tevI rIte supAtra dAnano mahImAthI A saMsAra rUpI samudra tarI zakAya che. vaLI prabhujI kahe che ke pUrva bhavanI aMdara ApelA supAtra dAna vaDe huM (RSabhadeva prabhu) jina trAddhine eTale tIrthakarapaNAnA azvarya (Rddhi)ne pAmyo chuM. e pramANe supAtra dAna TheTha mukti sudhInA lAbha paNa ApI zake che ema samajIne zrAvakoe supAtradAnane lAbha laIne ja bhojana karavuM. A bAbatamAM spaSTa vizeSa bInA bahu ja jANavA jevI che. te zrAvaka dharma jAgarikAmAM ane zrI dezaviratimAM vistArathI samajAvI che. 544 zakti chatAM paNa dAna gha nA teha durgatine lahe, pAMca aticAra thakI zubha zrAvake alaga rahe; ema bAre vrata taNI zubha sAdhanA ullAsathI, karI zrAvake mukti varyA varaze bhaviSya niyamathI. 54pa artha -jeo supAtra dAna devAne samartha hoya te chatAM paNa dAna ApatA nathI, teo narakAdi durgatine eTale kharAba gatine pAme che. temaja A vratanA pAMca atIcArethI zrAvakoe alaga rahevuM joIe. eTale pAMca aticAro lagADavA nahi. A vratamAM pAMca aticAra A pramANe-1 sAdhune devA gya AhAranI upara sacita vastu mUkavI. 2 sAdhune devA yogya AhArane sacitta padAtha vaDe DhAMka. 3 phAraphera balavuM eTale vahArAvavAnI buddhithI pArakI cIjane pitAnI kahevI ane nahi vahorAvavAnI buddhithI potAnI cIjane pArakI kahevI. 4 matsarabhAve dAna ApavuM, 5 munine gocarIne vakhata oLaMgIne vahoravA mATe belAvavA jAya. ahIM bAre vratanI bInA pUrI thAya che, e pramANe bAre vratanI sArI sAdhanA ullAsa pUrvaka eTale AnaMda pUrvaka karIne bhUtakALamAM zrAvake mokSane pAmyA. ane bhaviSyakALamAM paNa niyamathI eTale nice pAmaze. mATe he bhavya ! tame paNa A vratanI jarUra yathAzakti sAdhanA karaje. 545 jinadharmanuM svarUpa vigere jaNAve che - traNa ratna kerI sAdhanA rUpa mekSa mArga svarUpane, varNavyuM jinadharma paNa e sAdhajo nita ehane, For Personal & Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI vijayapadharikRtaema karatAM pAmaze jhaTapaTa tame nivaNane, puNyavaMtA jIva pAme kalpatarU jinadharmane. pa46 artha-traNa ratna ja uttama darzane jJAna ane cAritra tenI sAdhanA rUpa mokSa mArganuM svarUpa meM jaNAvyuM. ane teja jena dharma jANo, mATe he bhavya jIva AvA jinadharmane haMmezAM sAdhaje, kAraNa ke tenI sAdhanA karavAthI tame paNa jaladIthI nirvANa eTale mekSane pAmaze. puNyavaMtA cha ja AvA uttama lekettara kalpavRkSanA jevA jaina dharmane pAme che. pa46 be lekamAM dharmanA kAraNe svabhAva vigere jaNAve che - kAraNAdi vicAravA traNa dharmanA samaju jane, nirmalAnuSThAna kAraNa dharmanuM jANe ane dharma svabhAve bheda be sAzrava nirAzrava bhAvathI, zubha baMdha karma vinAza lakSaNa jANa krama yogathI. pa47 artha-samaju bhavya jIvoe dharmanA (1) kAraNAdi (2) kArya (3) svabhAva ema traNa bAbatene jarUra vicAra karavo joIe. temAM nirmalAnuSThAna eTale zuddha vidhipUrvaka kiyA karavI te dharmanuM kAraNa jANavuM eTale pUrve karelA tevA anuSThAnathI hAla ApaNane jina dharma maLe che. dharmane svabhAva be prakAre che. (1) eka sAthava svabhAva ane (2) bIje nirAzrava svabhAva. jenAthI zubha karma eTale puNyAnubaMdhI puNya karma baMdha thAya te (dharmane) pahele sAzrava bhAva jANave. ane jenAthI pUrve bAMdhelA karmone dhIme dhIme vinAza thAya eTale nirjarA thAya te (dharmane) bIje nirAzrava svabhAva jANu. e pramANe anukrame be svabhAvane paramArtha jANavo. 547 saMsArI mAM jaNAye pravara vividha vizeSatA, dharma kerA kAryathI tene na keI vilepatA dharmage Arya dezAdika male bhavi jIvane, saMpadA vege maLe dharme lahe zivazarmane 548 artha-saMsArI jIvamAM judA judA prakAranA sArA sArA banAve (viziSTapaNuM) je dekhAya che eTale suMdara rUpa dIrdhAyuSya Arogya rAjya Rddhi vigere sArI sArI sAmagrI dekhAya che, te dharmanuM kArya jANavuM. kahevAnuM tAtparya e che ke dharmanI ArAdhanAthI Adeza, uttama kula vagere sAmagrI bhavya ane prApta thAya che, vaLI dharmanA prabhAvathI saMpadAo eTale aneka prakAranI Rddhio jaldI maLe che, ane chevaTe teo zivazarma eTale mekSanAM sukhane paNa meLave che. . For Personal & Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darAnAciMtAmaNi ] kA e pramANe dharmanA kAraNa vigere traNa vAnAM jaNAvavAnuM rahasya e che ke dharmanA baMne prakAranA svabhAvane zrI sarvajJa bhagavaMta pratyakSa paNe jUe che. ane chadmastha jI anumAnathI jue che. jema dareka padArthamAM kAraNa svabhAva ane kAryanI tapAsa karIne te padArthanI hayAtI svIkArAya che, tevI rIte kAraNAdi traNa sAdhanathI dharmanI paNa hayAtI svIkAravI joIe. eTale dharma vastu che, ema sAbIta karavAmAM kArAdi traNa sAdhana che. ane te anubhava siddha che. AthI ke dharmane lopavA cAhe, te te tadRna geravyAjabI che. kAraNa ke dharmanuM phala saMsArI jemAM sAkSAta dekhIe chIe. ane ApaNe paNa anubhavIe chIe. jo ke dharma zabdathI dharmanA kArya (suMdara banAvo) ne levAya che, ane nirUpacarita (upacAra vinAne, vAstavika khare) dharma be prakArane svabhAva ja kahevAya che, to paNa aupacArika daSTie uttama anuSThAnane ane upara jaNAvelA suMdara banAvane paNa dharma tarIke gaNI zakAya. eTale sadanuSThAna e dharmanuM kAraNa che ane suMdara banAve e dharmanuM kArya che, tethI kAraNa (sadanuSThAna) mAM kArya (suMdara banAvo) ne upacAra karIne sadanuSThAnane dharma tarIke jaNAvyuM che, ane kAryamAM (suMdara banAvavAmAM) dharmane upacAra karIne te suMdara banAva paNa dharma kahevAya. 548 dharmanI durlabhatA vigere jaNAve che - svargAdi sukha che sulabha paNa jinadharma durlabha jANaje, dehAdi kSaNabhaMgura gaNIne dharmane nita sAdhajo; Aja sukta zuM karyuM? Ano javAba vicAra, leI jIvana khaMDa sUraja Athame nA bhUlo. 549 artha:-he bhavya jIvo ! svargAdi sukha eTale saMsAramAM uttama gaNAtAM devatA vigere saMbaMdhI sukha meLavavAM sulabha eTale sahelAM che, paraMtu jinadhanI prApti thavI ghaNuM ja durlabha eTale muzkela che. vaLI zarIra, dhana, yauvana vagere kSaNabhaMgura eTale nAza pAmavAnA svabhAvavALA che evuM jANune A mahA prabhAvazAlI zrI jina dharmanI haMmezAM sAdhanA karaje, Aje mArA hAthe karyuM sukRta eTale sAruM kArya athavA puNyanuM kArya karAyuM tene javAba vicAraje, eTale keI sukRta karAyuM jaNAya to tenI anumodanA kare ane na karAyuM hoya te te divasa phegaTa gaye che evuM jANIne tene pazcAttApa karaje, kAraNa ke sUryane udaya thaye tyArathI mAMDIne sUryane asta thaye tyAM sudhImAM te sUraja tamAro jIvana khaMDa eTale AyuSyane eka divasa jeTalo bhAga laIne AthamyA che eTale tamArAM AyuSyamAMthI eka divasa e cho thayo che e vAta tame bhUlI jazo nahi. ane haMmezAM cetIne cAlaje. pramAdane vaza thaze nahi. 549 For Personal & Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 [ zrI vijyapaddhasUrikRtacetIne cAlavAnI hitazikSA Ape che - keDe tamArI traNa paDyA sUze nahi nita jAgajo, - dharmathI sukhane lahI upakArIne nita seva; kSema lakSmI Ayu have nahi ja dharmaSIne, dharmane saMkalpa paNa have na niSphaLa ke dine. papa0 artha -(1) janma (2) jarA (ghaDapaNa) (3) maraNa tamArI pAchaLa paDelA che, mATe ALasa rAkhIne sUI raheze nahi, paraMtu haMmezAM jAgatA raheje. vaLI dharmanA pasAye sukha meLavIne upakArI je jinadhime temanI haMmezAM sevA karaje. kAraNa ke dharmane dveSa karanArane kSema eTale kalyANa athavA kuzaLatA ane lakSmI eTale Rddhi tathA lAMbuM AyuSya hetuM nathI. tathA dharma karavAno saMkalpa eTale vicAra paNa kaI divasa phegaTa ja nathI. ema jarUra yAda rAkhaje. 550 prabhujI traNa mAM sAdhuone aMtima hitazikSA Ape che - hai sAdhuo ! be bhedathI tajaje tame jhaTa saMgane, tima thajo paradatta bhojI sAdhaje gurU saMgane; be bheda zikSA dhAro gurU vinayane nA cUkaje, vidhimArganA sAdhaka thajo paryAyakamane pALajo. papa1 artha:-he sAdhuo! tame bAhyA ane abhyattara ema be prakAranA saMgane jhaTa tyAga karajo. vaLI paradattajI eTale pArakAe ApelA AhArane vAparanArA thaje. temaja gurU mahArAjanI sebata karaje. kAraNa ke gurU mahArAjanI sobata tajanArA che svecchAcArI banI AtmAnuM hita karI zakatA nathI. ane be prakAranI zikSA eTale grahaNazikSA ane Asevana zikSAne dhArajo. vaLI gurU mahArAjane vinaya karavAnuM cUkaze nahi. vidhimArga eTale utsarga mArga tenA sAdhanArA thajo. tathA paryAyakrama eTale dIkSAnA paryAyanA kama (varSa) ne pAlaje. eTale pitAthI dIkSA paryAyamAM meTA hoya temane vaMdanAdika vinaya karaje. 551 ucita azanAdi graho vikathA lagAra na sevaje, upaga rAkhI vartaja zravaNAdi vidhine zIkhajo, cittane thira rAkhajo mada jJAna kere TALajo, ajJanI hAMsI tajI svAdhyAyamAM mana rAkhaje. papara artha -ucita eTale beMtAlIsa deSa rahita azanAdi eTale azana, pAna, khAdima, For Personal & Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 385 tathA svAdimane grahaNa karaje. tathA cAra prakAranI vikathAomAM jarA paNa vakhata gALaze nahi, kAraNa ke vikathAthI jIvana ALasu bane che. je kaI paNa kArya kare temAM upayoga rAkhaje eTale jayaNa pUrvaka vartajo. tathA zravaNAdi eTale zAstrazravaNa-bhaNavuM bhaNAvavuM vigere AcArane zIkhajo. tathA cittane sthira rAkhaje eTale manane svAdhIna athavA vaza rAkhaje, tene azubha dhyAnamAM javA deze nahi. vaLI tame je vizeSa bhaNelA ho te jJAnane mada dUra karajo tathA ajJa eTale je ochuM bhaNelA hoya temanI hAMsI karavAne tyAga karaje ane pAMca prakAranA svAdhyAyamAM eTale abhyAsamAM athavA vizeSa bhaNavAmAM citta rAkhaje. pepara cheDI vivAda kupAtramAM zrutanAne nA thApajo, samatAdi suguNa vadhAro apramAda bhAve vicAraje; kaSTa kALe dhairya rAkhI zatrane paNa tAje, cAritra nikAnA bale bhava jaladhi taTane pAmajo. pa53 artha:--vivAda eTale nakAmI carcAne tyAga karo, ane kupAtramAM eTale je lAyaka na hoya athavA jJAnane durUpayoga kare tevAne viSe zratajJAna thApaze nahi eTale tevAne abhyAsa karAvazo nahi. samatA, saMteSa vagere sArA guNene vadhAraje. vaLI apramAdabhAve eTale ALasane tyAga karIne dharmamAM udyamavALA thaIne raheje. kaSTa kALe eTale keIpaNa saMkaTane samaya hoya tyAre dhIraja rAkhaje ane potAnA zatrune paNa uddhAra karaje. tathA cAritra spI naukA eTale vahANane belathI saMsAra samudranA taTane eTale kAMThAne pAma eTale mokSane meLavaje. 553 prabhudeva pAMca lekamAM zrAvakane aMtima dezanA (chevaTanI hitazikSA) pharamAve che -- he zrAvako !nita seva kalyANa mitra ne anyane, ucita sthitine jALavIne pALajo vyavahArane; gurU vacanane mAnajo timAM temane nita sevaje, suNaje sadA siddhAntane tasa artha nitya vicAraje. 554 artha - zrAvake! tame kalyANamitranI haMmezAM sevA karaje, paraMtu te sivAyanA bIjA akalyANa mitrane sevaze nahi. vaLI potAnI ucita sthitine eTale maryAdAne sAcavIne dhArmika vyavahArane pALaje. ane gurU mahArAjanAM vacanene mAnaje eTale gurU mahArAja kahe te pramANe cAlaje, paraMtu tamArI marajI mujaba vartaze nahi. tathA temanI haMmezAM sevAbhakti karaje. temanI pAsethI haMmezAM jina siddhAntane eTale jinAgama (jenazAstrane) 48 For Personal & Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 [ zrI vijyapadvaritasAMbhaLajo ane te AgamanA arthane haMmezAM vicAra karajo. ahIM "jina siddhAnta" zabdathI zrI tIrthakara deve artha rUpe kahelA ane zrIgaNadhara dee sUtrarUpe guMthelA pavitra AgamanuM grahaNa karavuM. eTale bhavya jIvoe haMmezAM AgamanI vANuM jarUra sAMbhaLavI joIe, kAraNa ke te jenAgamane apUrva prabhAva kalikAlamAM paNa jaNAya che. hAla saMsArasamudrane tAranArA (1) jenAgama ane (2) prabhunI pratimA che. A baMnemAM paNa pratimAnA svarUpane jenAgama samajAve che, A muddAthI pahelo kahyo che. pUjya zrI siddhaSi gaNivare zrIupamitibhava prapaMcA graMthamAM jainAgamane mahimA bahu ja sarasa paddhatie spaSTa ane yathArtha varNavyuM che te TuMkAmAM A pramANe jANa:--je kupAtra jIvo hoya, teja che sadAgamanA vacanathI virUddha vartana kare che. nIti ( zAstra, nyAya ) ema kahe che ke je jenAthI virUddha varte te tenAthI tiraskArane pAme" A niyama pramANe te AgamathI virUddha vartanArA che mahA prabhAvazAlI sadAgama bhagavaMtathI tiraskAra pAme, emAM navAI zI? A che sadAgamane tarachoDanArA che ( kAlpanika daSTie) ema vicArIne karma pariNAma rAjA te nAgamana tiraskAra karanArA jIne ghaNu rIte duHkha pamADe che. ane je supAtra bhavya jI A jana AgamanA kahyA pramANe cAle che, temane te jenAgama karma pariNAma rAjAnA duHkhamAMthI choDAve che, tathA tevA prakAranI zakti vinAnA keTalAeka bhavya jIvo evA paNa hoya che ke jeo sadAgamanI upara tIvra bhakti bhAva rAkhe che, paNa tenI saMpUrNa AjJA pramANe barobara vatI zakatA nathI, eTale AgamanA vacane pUrepUrI rIte amalamAM mUkI zakatA nathI, paNa yathAzakti ochA vadhatA pramANamAM Agamana vacananI ArAdhanA kare che. athavA kadAca tema paNa na karI zake te AgamanI upara akhaMDa bhakti bhAva te jarUra rAkhe ja che. athavA phakta zrI jainAgama bhagavaMtanuM nAma grahaNa kare che. athavA jeo sadAgama bhagavaMtanA vacana pramANe vartanArA mahApurUSane joIne ema anumodanA kare che ke-A mahAtmAo kRtArtha che, puNyazAlI che, temane mAnava bhava saphala che. AvA vacana rUpa sAdhana nathI jANI zakAya e pakSapAta (guNAnurAga) kare che. athavA je bhadrika ( sarala) A zrI sadArAma bhagavaMtanuM nAma paNa jANatA nathI, chatAM anupaga bhAve paNa (ajANatAM paNa) A sadAgamanA kahyA pramANe varte che, tevA vividha prakAranA (judI judI jAtanA) jIne A karmapariNAma rAja je ke saMsAra rUpI nATakamAM keTalAka TAIma sudhI nacAve che to paNa A jIvo sadAgamane mAnya che ema vicArIne temane nAraka tiryaMca tathA kharAba manuSya ane kharAba deva rUpa adhama pAtra banAvatuM nathI. paraMtu keTalAeka jIvone anuttara devarUpe banAve che. tathA keTalAeka jIne zreyaka deva svarUpa athavA kalpapapanna deva svarUpa ke mahaddhika deva banAve che, tevI rIte manuSyapaNAmAM paNa te karma pariNAma rAjA te sarala chane suMdara rUpavaMta cakravartI mahA maMDalika rAjA vigere uttama svarUpe pamADe che, eTale tevA bhadrika jI halakI sthitine pAmatA nathI. jo ke karma pariNAma rAjA mahA parAkramI che to paNa A zrI For Personal & Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] 387 sadAgama bhagavaMtanI AgaLa te rAMka je banI jAya che, vaLI A sadAgama bhagavaMta jagatane nAtha che, ane tamAma jIvonI upara prema bhAva rAkhe che. tathA te jagatanA jIne duHkhathI bacAve che, ane te uttama bhAInA jevo che, ane bhavya jIne ApattinA prasaMgamAMthI bacAvI le che. tathA te saMsAra rUpI aTavImAM bhaTakatA jIvone sanmArga batAve che. Aja sadArAma sarva rogane nAza karanAra mahA vaidyanA jevo tathA rogano nAza karavAmAM sAdhanabhUta davAnI jevo che. tathA te sarva padArthonA svarUpane jaNAvavAmAM samartha uttama dIvA jevuM che, ane te pramAda rUpI rAkSasanA paMjhAmAMthI bhavya jIvene choDAve che. tathA te avirati rUpI melane devAne sAbUnA jevo che. ane te kharAba pravRtti karatA jIvone pAchA haThAvIne uttama pravRtti karAve che. zabdAdinA paMjhAmAM sapaDAyelA ane te zabdAdi ceree jemanuM dharmarUpI dhana lUMTI lIdhuM che, tevA saMsArI jIvone te cAranA bhayamAMthI mukta karAvavAne (choDAvavAne) samartha eka sadAgama che. ane te jIvane narakanA ane pazupaNAnA duHkhathI bacAve che. tathA kumanuSyanA ane kudevapaNAmAM thatA mananA saMtApane nAza karanAra paNa sadAgamaja che. sadAgama ajJAna rUpI jhADane ukheDavAmAM kuhADAnI jevo che. ane jIvone pratibaMdha pamADe che. svAbhAvika AnaMdano anubhava karAve che. mithyA buddhi (viparIta samajaNa) ne nAza kare che. krodharUpI agnine ThAravAmAM pANInA je, mAna rUpI parvatane toDavA vAnA je, tathA mAyA rUpI mahA vAghaNane bhagADavA aSTApada jAnavaranI je, ane mahA lebha rUpI meghane haThAvavA vAyunI je sadAgama che. tathA te hAsyanA ane jugupsAdinA vikArane zamAve che, tathA te jIvane bhaya ane zokanA prasaMgamAMthI paNa bacAve che. kAmarUpI pizAcane harAve che, ane mithyAtva rUpI aMdhakArane sUryanI peThe dUra kare che. temaja nAma karmanI tathA zetra karmanI viDaMbanAne dUra karIne vadhAre pramANamAM dAnAdi zakti guNane pamADe che. ane A tmika viheMllAsa vadhAre che. je nirbhAgI pApI ane adhama purUSa hoya che, teo sadAgamanuM nAma paNa harSathI letA nathI, tethI teo saMsAramAM ghaNuM duHkhI thAya che. ane jeo thoDA samayamAM muktimAM janArA puNyazAlI uttama purUSa hoya che, teeja parama ullAsathI sadAgama bhagavaMtanA hukama pramANe cAle che, ane tethI teo karmapariNAma rUpI rAjAne harAvIne muktinA sukha pAme che. AvA bhavya che muktimAM gayA pahelAM thoDA TAIma sudhI kadAca saMsAramAM rahe, te paNa teo karma pariNAma rUpI rAjAthI lagAra paNa dabAtA nathI eTale teo tene ghAsanI je tuccha mAne che. ATaluM badhuM nIDarapaNuM pamADanAra koI paNa hoya, to eka sadAgama ja che. zrI dharmasUri mahArAjanI AvI uttama dezanA sAMbhaLIne saMghavI pethaDe te sUrimahArAjanI pAse agIAre aMga sUtro sAMbhaLyA. ane zrI bhagavatI sUtra sAMbhaLatAM 36 hajAra mahere mUkIne zrI gautama padanI chatrIsa hajAra vAra pUjA karI A bInAne dhyAnamAM laIne pravacanarAgI bhavya jIvo vartamAna kAlamAM paNa sadAgamanI vANIne parama ullAsathI sAMbhaLe che. A bAbatamAM daSTAMta tarIke rAjanagara (amadAvAda) kAluzAnI poLanA rahIza For Personal & Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 [ zrI vijayapadmasuriSkRta khAra vratadhArI zrAvaka vakIla maNIlAla ratanacaMDha lai zakAya. kAraNa ke temaNe mArI pAse zarUAtathI mAMDIne agIAra aMga sUtra, saTIka Avazyaka sUtra tathA dazavaikAzika sUtra sAmAyikamAM rahIne sAMbhaLyA hatA. te uparAMta teo ghaNAM vakhatathI ThAma cau vihAra ekAsaNAM vigere AkarI tapazcaryA vigere dharmAnuSThAna parama ullAsathI sAdhe che. AvA dRSTAMtA ghaNAM jIvAne zarmanA raste dorI zake che, TakAvI zake che, ane vadhArI zake che. A bInA dhyAnamAM rAkhIne bhavya jIvAe jenAgamanI vANI dararAja sAMbhaLavI joie. jethI unmArga thI acavuM, sanmA mAM sthira thavuM, kanirjarA vigere ghaNA lAbha pAmIne mAnava janmane sala karI zakAya. 554 sAra tenA jIvanamAMhi utAro tima dhairyane, nA cheDo du:khanA samayamAM ciMtavIne bhAvIne; kAryAM karo maraNano bhaya rAkhajo tima mAno, paralAkane gurUjana taNI sevA sadA uThAvo. 555 a:--te zAstranA arthanA vicAra karIne te anA sAra peAtAnA jIvanamAM utArajo eTale te pramANe vartana karajo. vaLI du:khaneA samaya AvyeA hAya tyAre nikAcita karmanA phUla jarUra bhAgavavA ja paDe, ane zAMtithI bhAgavIe te navA karma baMdhAtA nathI. A pramANe vicArIne tame dhIrajane cheDaze nahi. ane manathI ane tanathI dharmakArya karavAmAM tatpara rahejo. maraNanA bhaya rAkho eTale janmyA tene maravAnuM che ane je puNya pApa karyA haze te sAthe AvavAnAM che athavA mRtyu kayAre Avaze tenI khabara paDatI nathI mATe dharmakArya mAM ALasa rAkhazeA nahi. vaLI paraleAka paNa che tevuM ceAkasa mAnajo. temaja gurUjana eTale peAtAnA mAtA pitA vagere vaDIleAnI sevAmAM huMmezAM hAjara rahejo. 555 cAgazuddhi jALavI vikSepa sthitine cheDo, nyAya dravye jinajIvana khAdi bhavya karAvo; nitya maMgaLa jApa karajo jaina sUtra lakhAvo, cAra zaraNAM leI sukRta kAne anumAda. 556 artha :--Agazuddhi eTale mana, vacana ane kAyAnI niLatA jALavajo. tathA vikSepa sthitine eTale mananI DAmADALa sthitinA tyAga karajo, vaLI nyAyathI meLavelA dravya vaDe jinabhuvana eTale derAsara tathA bhavya eTale maneAhara bhikhAdi eTale jina pratimA dharmazAlA vigere karAvajo. vaLI ha MmezAM maMgaLa jApa eTale namaskAra maMtra siddhacakra vigerenA jApa karajo. ane jainAgamanA siddhAMtA lakhAvo. vaLI arihaMtanuM, siddha bhagavAnanuM, sAdhu For Personal & Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 389 mahArAjanuM zaraNu, tathA kevalI bhASita dharmanuM zaraNa e cAra zaraNane aMgIkAra karIne sukRta kArya eTale karelAM zubha kAryonI anumodanA karaje. pa56 garva kRta pApane suNaje sujananA jIvanane, rAkhaje audArya dhArI dharminA daSTAntane tAsa paMthe cAlaje kara apara upakArane, sAhasmivachalane ko hRdaye dharI zubha bhAvane. papa7 artha:-kRtapApa eTale karelAM pApone gaheje eTale gurUnI sAkSIe niMda, vaLI sujana eTale sajajana purUSanA jIvanane eTale vRttAMtane sAMbhaLaje. vaLI dhamI purUSonA daSTAntane smaraNamAM lAvIne eTale teoe dAna vagere vaDe kevAM kevAM sArAM kAryo karyA? te vicArIne udAratA rAkhaje. tAsa paze eTale te dharmiSTa purUSanA mArge cAlaje eTale temanA AcaraNa mujaba varta je. tathA apara eTale bIjA purUSanA upara upakAra kare temane sahAya karajo. tathA hRdayamAM zubha bhAva eTale sArA pariNAma rAkhIne sAdharmivAchatya karaje. athavA sAdharmika bhAIone pitAnI zakti pramANe sahAya karajo. 557 bhAvanA zubha bhAva ne sarva jIva khamAvajo, ArAdhaje Avazyako savi pApane Alocaka dharmane abhyAsa karajo dhAre samatAdine, zAzvatA sukha pAmo sAdhI jinezvara marmane. 558 artha-tathA he bhavya jI ! zubha bhAvanA eTale maitrI prada vigere sArI bhAvanAe bhAvaje, tathA sarva jIvone khamAvaje eTale sarva jIvanA karelA aparAdhanI mAphI mAgajo. tathA sAmAyika vagere Avazyaka eTale pratikramaNa vigere avazya karavAnAM kAryonI ArAdhanA kara tathA karelAM saghaLAM pApanI gurU mahArAjanI pAse AcanA karaje. eTale karelAM pApa gurU samakSa jaNAvIne tenuM prAyazcita karaje. dharma zAstrane abhyAsa karaje. samatAdi eTale samabhAva, zAMti, saMtoSa vagere guNone dhAraNa karajo. tathA jinezvara bhagavaMte kahelA dharmanI ArAdhanA karIne zAzvatA (eTale kAyama rahenArA) je mokSanAM sukha tene meLavaje. 558 dezanA pUrI karIne prabhu nirvANapada pAme che vigere bInA be lekamAM jaNAve che ema bahuvidha dezanA daI prabhu bhavika jana tAratA, sahasa varSe jUna pUrava lAkha mahitala vicaratA; mAha vadanI terase aSTApade pUrvAhamAM, nakSatra abhijita makara rAzi tRtIya Araka aMtamAM. pa59 traNa varSa sADI ATha mahinA zeSa rahetAM tehanA, upavAsa cha karI sAthamAM guNi dasa sahasa parivAranA For Personal & Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapadvariphatayoga rodhI zeSa karma haNI ja paryakAsane, zaMbhatA zrI nAbhinaMdana sAdhatA nivaNane. pada artha -e pramANe aneka prakAranI dharma dezanA eTale upadeza ApIne prabhue ghaNuM bhavya chAne A saMsAra samudramAMthI tAryA. ane e rIte kevalI thaIne eka hajAra varSa eAchAM lAkha pUrva sudhI mahItala eTale pRthvI upara vihAra karyo. chevaTe prabhujI vihAra karatAM aSTApada parvatanI upara padhAryA. ahIM mahA mAsanI vada terasanA divase pUrvAnDamAM eTale te divasanA pahelA bhAgamAM (pahoramAM) jyAre abhijit nAmanuM nakSatra ane makara nAmanI rAzi vartatA hatA tyAre A avasarpiNane trIje Are pUrNa thavAmAM traNa varSa ane sADA ATha mahInA bAkI rahyA hatA. A TAIme prabhujIe upavAsa karIne mana vacana ane kAyAnA traNa vegane rUMdhyA tathA te vakhate bAkI rahelAM cAra aghAtI karmone saMpUrNa nAza karyo eTale AThe karmone khapAvyA, e pramANe paryakAsane eTale palAMThI vALIne beThelA zrI nAbhinaMdana eTale zrI bASabhadeva prabhu daza hajAra munivarenA parivAranI sAthe nirvANapada pAmyA eTale mokSe gayA. 559-56 traNa glaeNkamAM prabhudevanA parivAranI bInA jaNAve che - corAsI gaNadhara sahasa corAsI savi muni prabhu taNA, sAdhavI traNa lAkha zrAvaka sahasa paNa lakha traNa ghaNuM; paMca lakha ne sahasa copana zrAvikA avadhArIe, sahasa vIsa sarvajJa munivara prabhu taNA nita praNamIe. 561 artha-prathama tIrthakara zrI RSabhadeva bhagavaMtane cerAsI gaNadharo hatA ane prabhunA sarva sAdhuonI saMkhyA corAsI hajAranI hatI. tathA traNa lAkha sAdhvIone parivAra hato. vaLI prabhunA zrAvake traNa lAkha ane pAMca hajAra hatA. tathA pAMca lAkha ne cepana hajAra zrAvikAone parivAra jANo. tathA zrI AdIzvara prabhune vIsa hajAra kevalajJAnI munivaro hatA temane tame haMmezAM praNAma karaje. 561 cau nANuM sADI sAtaso tima sahasa bAra na bhUlIe, avadhi nANuM nava sahasa paccAsa pUrve caida e; satta saya cau sahasa tenuM mAna manamAM dhArIe, chasso sahasa vIsa sAdhu vaikriya labdhivALA vaMdie. 562 artha - caunANI eTale mati zrata, avadhi ane mana:paryava e cAra jJAnavALA munirAje bAra hajAra ane sADI sAtaso hatA. tathA nava hajAra avadhijJAnI munio hatA e bhUlavuM nahi. tathA cauda pUrvanA jANanArA munivare cAra hajAra sAtase ne pacAsa hatA tene manamAM khyAla rAkhavo. tathA vaikriya labdhivALA vIsa hajAra ane chaso munivaro hatA. temane ame vaMdanA karIe chIe. 562 1 corAsI lAkha varSe eka pUrvAga thAya che. ane tevA corAsI lAkha pUrvaganuM eka pUrva thAya che. For Personal & Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] chasso pacAsa upara duvAlasa sahasa saMkhyA vAdInI, navase sahasa bAvIsa anuttaragAmI zrI munirAjanI ekase chAsaTha ane cau sahasa muni sAmAnya che, prabhu taNA parivAranA saddaguNu sadA saMbhArIe. 563 artha tathA zAstrArthanI carcA karIne paravAdane jItanArA vAdIonI saMkhyA bAra hajAra chaso pacAsanI hatI. tathA bAvIsa hajAra ane navaso munio anuttaragAmI eTale ahIMthI anuttara vimAnamAM janArA hatA. tathA cAra hajAra ekaso ne chAsaTha sAmAnya munio hatA. e pramANe ame prabhudevanA parivAranA saddaguNenuM haMmezAM smaraNa karIe chIe. pa63 graMthakAra samApti maMgalamAM zrIsaMghane AzIrvAda Ape chedezanA ciMtAmaNinA prathama bhAge dezanA, varNavI zrI Adi prabhunI yogathI zravaNadinA zrI saMdha ghara AnaMda maMgala gAddhi vRddhi prakaTa, bhavya jana paramAtma rUpe zAzvatAnaMdI thaje. pa64 artha--evI rIte A dezanA ciMtAmaNi nAmanA graMthanA prathama bhAgamAM prathama tIrthakara zrI gaSabhadeva bhagavaMtanI dezanAnuM meM varNana karyuM. A racanAnA phalarUpe huM cAhuM chuM ke te dezanAnA zravaNAdinA vegathI eTale sAMbhaLavuM, bhaNavuM, bhaNAvavuM tathA vAMcavuM ane vaMcAvavuM vigere vaDe karIne zrI caturvidha saMghanA gharamAM AnaMda eTale harSa, maMgala eTale duHkhane nAza, Rddhi eTale saMpattinI vRddhi athavA vadhAre thaze. temaja bhavya jIvo paramAtma svarUpane pAmIne zAzvatAnaMdI eTale mekSanA zAzvata sukhanA AnaMdane bhegavanArA thaje. 564 pitAnA laghutA garbhita vicAro jaNAve che - nahi bodha muja majabUta toe gurUcaraNa anubhAvathI, zrIsaMgha sevA muja maLI maLaje bhavabhava AjathI yAcuM kSamA bhUlacUkanI gurU deva sAkhe palapale, vinavuM gItArtha guNijana bhUlanI zuddhi kare. 565 artha -je ke mAre zAstrabaMdha majabUta nathI, eTale huM AgamanA saMpUrNa baMdha vALo nathI, chatAM mArA AddhAraka paramapakArI ziromaNi pUjyapAda zrI gurU mahArAja vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA caraNakamalanI sevAnA pratApathI A graMtha racanArUpa zrI saMgha (nI) sevA mane Aje maLI. AvI uttama zrI saMghanI sevA bhavabhava maLaje, ema huM niraMtara cAhuM chuM. tathA A vizAla graMthanI racane meM bahuja kALajI pUrvaka karI che, te paNa anupaga bhAve kadAca kaMI bhUla cUka thaI hoya, te "mAphI mAganArA bhavya cha ArAdhaka bane che, eTale AtmAnuM hita sAdhI zake che. A prAcIna mahApurUSanI For Personal & Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 [ zrI vijayapadhdhasUrikRtahitazikSAne yAda karIne zrI caturvidha saMghanI ane zrI gurU mahArAjanI sAkSIe huM parama ullAsathI trividha trividhe mAphI mAguM chuM, ane pUjya zrI gItArtha mahApurUSane hAtha joDIne vinaMti karuM chuM ke mArI bhUla sudhAre. kAraNa ke meM "zume vadhAra ivatanIyam' "parepakArAdi zubha kAryomAM zaktine anusare Atmahitane cAhanArA bhavya chAe prayatna karavo" A hita vacanane anusarIne A graMtha racanA rUpa pravRtti karI che. pa6pa graMtharacanAmAM varSAdinI bInA jaNAve che - - rasa naMda nidhi zazimAna varSe IdrabhUti kevala dine, zrI rAjanagare zIdhra sAdhI nemisUri gurU maMtrane lakSmI prabhAdika ziSya saMgha taNI vinayI vijJaptithI, padmasUri banAvatA dhura dezanA mana raMgathI. pa66 artha:-tapagacchAdhipati zAsanasamrATa sUricaka cakravati jagadgurU madIyAtmoddhAraka zrI sthAnAMga sUtroktapaMcAtizayadhAraka parampakArI ziromaNi parama pUjya parama kRpAlu pUjyapAda prAtaHsmaraNIya sugRhIta nAmadheya parama gurU AcArya mahArAja zrI vijayanemi sUrIzvarajI mahArAjanA caraNakiMkara vineyANa vijayapadhasUrie ziSya muni zrI lakSmIprabhavijaya vigere ziSyanI ane jenapurI rAjanagaranA rahIza devagurU dharmAnurAgI zrAvaka saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI, zeTha hIrAcaMda ratanacaMda vALA) zeTha cImanabhAI lAlabhAI, bAravratadhArI zrAvaka vakIla maNIlAla ratanacaMda, zeradalAla jesIMgabhAI kAlIdAsa, zA. IzvaradAsa mUlacaMda, zA cunIbhAI bhagubhAI, zeradalAla sArAbhAI jesIMgabhAI vigere zrIsaMghanI vinayavatI vinaMtithI rasa (6) naMda (9) nidhi (9) ane zazI (1) pramANuvAlA varase eTale vikrama saMvata 196nI sAlamAM sarva labdhi nidhAna parama pUjya zrI gautamasvAmI gaNadhara bhagavaMtanA kevalajJAnanA divase eTale kArtika suda ekame parama pUjaya gurUmahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA parama pavitra nAma rUpI prabhAvika gurU maMtrane ekAgratAthI sAdhIne gujarAtanA pATanagara jainapurI zrI rAjanagara (amadAvAda) mAM jenAgamane anusAre parama ullAsathI A zrI dezanAciMtAmaNi nAmanA vizAla graMthanA pahelA bhAganI racanA karI. bhavya A graMthane vAMcIne pitAnuM jIvana nirmala banAve. A graMthanI racanAno lAbha rUpe huM eja cAhuM chuM ke sarva jI prabhu zrI tIrthakara devanI apUrva dezanAne anusAra vatIne sAtvika zAzvatAnanda maya muktipadane pAme. pada6 // iti paramopakAri pUjyapAda paramaguru AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkara vineyANu vijayapadmasUri praNIta zrIdezanA ciMtAmaNi mahAgraMthe zrI AdIzvara dezanAvarNanAtmakaH prathamo vibhAga samAptaH For Personal & Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only