Book Title: Bodhamrut Part 2
Author(s): Govardhandas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004637/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI laghurAja-smAraka graMthamALA puSpa navamuM bodhAmRta dvitIya vibhAga zrI brahmacArIjI prakAzaka zrI manaharalAla govardhanadAsa kaDIvAlA pramukha, zrImad rAjacaMdra mumukSumaMDaLa, agAsa. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dvitIya AvRtti kArtika pUrNimA, saM. 2028 I. sa. 1971 prata-1250 je sadguru upadezathI, pApe kevaLajJAna; guru rahyA chadmastha paNa, vinaya kare bhagavAna. -zrImad rAjacaMdra kiMmata rUpiyA traNa zrI raMjanabahena dalAla vasaMta prinTIMga presa, ghIkAMTA, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bela jinapada nija pada ekatA, bhedabhAva nahIM kAMI lakSa thavAne tehane, kahyAM zAzva sukhadAI. jina-pravacana dugamyatA, thAke ati matimAna; avalaMbana zrI saddaguru, sugama ane sukhakhANa. -zrImad rAjacaMdra nija kaha5nAthI koTi zAstro mAtra manane AmaLo. zrImad rAjacaMdra zAstra kahe va te badhI nakazAsamI citArathI; gurugama vinA bInA na hRdayaMgama ane vicArathI. -prajJAvabodha bUjhI cAhata je pyAsako, hai bUjhanakI rIta; pAve nahIM gurugama binA, ehI anAdi sthita. -zrImad rAjacaMdra e "gurugama'nI agatya pUjyapAda prabhuzrIe paNa vAraMvAra ThokI ThekIne jaNAvI che - kAraNa vinA kArya thAya nahIM. zAnI khAmI che?" mumukSu kahe, puruSArthanI. prabhuzrI tene sudhArIne kahe, "te satparuSArtha. sat, AtmA che. te puruSArtha che. ahIMthI ugamaNe jAya te AthamaNe javAya nahIM. mATe "AtamabhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re...." kuMcI nathI, gurugama nathI. kacAza gurugAmanI che."--(upadezAmRta, pR. 168). vaLI AtmA che, AtmA che te jANe che. atyAre akSara judA kahuM chuM. pakaDI te pakaDI, cheDe te che! vAta muddAnI tamAre atmA; beTTo hoya te bIjuM jue, kare ne mAne. jAgatAM-ghatAM, khAtA-pItAM, haratAM-pharatAM, besatAM-UThatAM eka AtmA. te khabara nathI. temAM gurUgama joIe." (upa0 pR. 176). "anaMta kALathI ajJAna che. te jJAna maLavAthI nAza thAya. gurugama nathI, baphamamAM jAya che. cI vagara nahIM chuTAya. kuMcI joIe. te hoya te Atmasukha maLI Ave. mATe gurUgama jaIe." (u50 pR. 182) jyAM lagI AtamAM tattva cine nahIM, tyAM lagI sAdhanA sarva jUThI"....puruSArtha mAM bAkI na rAkhI. paNa je karavAnuM che te za? ane zAthI thAya? "pAve nahI gurugama binA, ehi anAdi sthita." te vagara nahIM pAve." (upa0 pR. 182). A "gurugama" eSi-samASinA nidhi pUjyapAda zrI laghurAja2vAmIe kRpA karIne Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene Apela te pUzrI brahmacArIjInAM zrImukhethI A5ne paramakRpALudevanAM vacanAmRtanuM thoDuMka vivecana khAjAnI bhUkarInI jema sAMpaDayuM te ApaNuM parama sadbhAgya che. teozrI paramakRpALudevanAM vacanAmRta saMbaMdhI jaNAve che - "mahApuruSanuM jIvana ApaNane nirmaLa banAve che. kRpALudevanuM jIvana te ghaNAM jIvanacaritro jevuM che. eka bhavamAM ghaNA bhavane saravALo thayela che. kharuM jIvana te emanA patro che. A kALamAM evA gaMbhIra bhAve kaI lakhI zakyA nathI. eka eka patramAM A mokSamArga mUkI dIdhuM che. e samajAya te ApaNuM jIvana uttama thAya." sapuruSanA ekeka vAkyamAM, ekeka zabdamAM, anaMta Agama rahyAM che." jema jema garaja vadhaze tema tema samajAze." (pR. 315, bodhAmRta). kRpALudeva mane ja kahe che e lakSa rAkhIne "vacanAmRta" vAMcavuM. mAre ghera ja kRpALudeva AvyA che, ema jANavuM." (pR. 143, bodhAmRta). TUMkAmAM, A "vacanAmRta-vivecana"nI avagAhanAthI satata ane satsamAgamanI je balihArI che te hRdayaMgama thaI vivecananI sArthakatA samajAze ke "satkRtanAM vacana jJAnInAM vacane che. jIvane hitakArI hoya te ja kahe che. zAstromAM te sAmAnyapaNe hoya che; paNa satkRta te ene jevAM vacane joIe tevAM kahe che, tethI vadhAre hitakArI che. mahApuruSanAM vacane, temanuM kriyASTitapaNuM, sapuruSanI vRtti e badhAnuM satsamAgamamAM vizeSapaNuM che. zAstromAM badhAne mATe sAmAnyapaNe kahevAyuM heya che, paNa pratyakSa puruSanA yege je vacane kahevAya che te khAsa pitAne mATe kahevAya che. zAmAM pitAnI vRtti upara AdhAra che. je artha thAya teve kare. ane puruSanA vacane hoya temAM puruSane AdhAre samajavAnuM hoya che. zAstra guruparaMparAthI samajavAyegya che." (pR. 349, vacanamRta-vivecana). pUjyazrI brahmacArIjInA bedhasaMgrahamAMthI upalabdha A chUTaka vivecana zrImad sajacaMdra vacanAmRta samajavAmAM upayegI hovAthI agAsa-Azrama-prakAzita "zrImad rAjacaMdra' graMthanI AvRttinA AMka anusAra tene krama goThavyuM che. chatAM sAthe bodha jyAM thayela hoya te sthaLa ane miti paNa mUkela che. phacita ekathI vadhu divasa cAleluM eka AMkanuM vivecana hoya tyAM mukhya eka miti mUkI che. ethI A vivecana-vibhAga sAthe mULa vacanAmRta vAMcI vicAravuM sugama paDaze. A vibhAgamAM saM. 2008 thI 2010 sudhInuM badhuM vivecana zrI #kAre karelI neMdhamAMthI che. te agAunuM je hoya te anya mumukSuoe karelI dhamAMthI che ema samajavuM. * * mokSamALAnA 108 pAThanuM vivecana A pustakanI pUrtirUpe jarA sudhArA vadhArA sAthe judA pustakarUpe have pachI pragaTa karavAmAM Avaze. -zAnti paTela Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdhAmRta (dvitIya vibhAga) vacanAmRta-vivecana anukramaNikA kramAMka va. AMka pRSTha | kamAMka va. AMka pRSTha | kramAMka pRSTha 1. AMka 211 141 143 212 : " . 147 150 156 157-1 157-13 157-15 157-16 2 14 217 223 226 " : o = . o " . . o 158 ka - . 163 - - -- - - 165 166 170 172 176 - 257 258 - 17 18. 178 108 264 je che ja na 266 217 ja 111 112 113 125 126 128 133 135 180 194 195 198 199 200 207 209 282 ja >> 299 ja * ja - 301 317 368 ja - 139 210 ja 2 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va. aka kramAMka va. AMka pRSTha | kramAMka 118 119 120 401 42 401 104 105 149 150 319 320 321 322 324 325-28 329 va. AMka 483 484 485 491 492 493 494 121 410 251 411 122 123 422 1 , 154 155 156 157 106 | 158 107 109 110 112 113 163 114 164 116 | 165 159 124 ke 23 153 154 166 168 170 171 330 425 500 162 503 12 126 127 128 33ii 334 347 348 - 505 506 3 172 434 508 350 16 6 130 131 132 436 117 | 167 35ra 359 10 361 175 176 177 179 183 186 509 510 511 para0 522 438 444 446 447 448 134 170 371 135 171 para 3 189 527 136 137 101 449 172 173 174 528 190 192 193 138 102 103 104 373 (374 ka75 u76 377 378 339 450 452 175 529 531 532 19, 4 13 454 105 30 176 17che. 178 534 195 197 106 107 383 143 179 198 4 15 416 108 0i8 144 145 459 384 385 393 394 181 182 199 202 110 146 460 461 111 147 183 535 537 538 539 540 542 543 544 598 550 551 112 148 415 204 113 149 150 184 185 186 187 397 114 115 144 145 398 399 100 101 151 102 15ra ! 153 471 472 473 475 147. 188 211 117 103 148189 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka va. mAM va. aka pRSTha | kramaka va. A 190 552 217 2177. pRSTha | kamAMka 228 229 230 191 19ra 193 278 782 346 783 347 819 348 825-26 348 827 843 350 570 233 170 672 677 231 280 571 232 282 268 269 27 572 284 17. 233 234 678 679 176 ha1 195 196 197 18 199 200 235 236 237 238 860 680 184 687 689 691 692 232 277 274 275 35ra 353 354 579 581 584 585 586 587 861 295 201 243 239. 240 276 '864 355 297 : 244 246 247 27. 694 -92 592 241 242 243 696 300 357 359 279 598 100 602 244 28 206 207 208 872 249 250 700 702 303 710 | 25 251 | 246 281 14 28 303 875 247 876 878 879 210 2XL 612 617 25 257 o 882 ra12 305 | 283 306 | 284 285 286 287 288 258 259 21 o Go s 214 215 216 620 623 626 627 629 250 251 252 253 254 718 719 721 722 736 741 751 754 755 756 757 883 884 885 886 363 880 21che. 887 888 364 218 219 255 256 889 293 220 257 901 949 954 365 366 368 641 294 258 642 295 259 260 646 956 772 221 222 223 224 225 226 227 374 270 767 779 780 (261 262 297 298 377 957 958 hA. 1-7 hA. 2-10 651 271 | 26 274 | 264 | 29 300 398 400 342 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 16 * OM OM OM OM 127 173 174 109 180 182 183 185 185 189 244 245 215. 25 283 315 33,5 3 343 348 48 373 393 384 396 39 pati 4 10 24 25 15 1 17 26 20 32 19 9 20 4 14 28 28 21 19 ra 29 22 33 22 1 19 25 31 , 2 22: 20 23 zuddhipatraka azuddha sAce bhAvijana AtmAdiSTa paramAmAM alpa IcchA tajJAna ceSTa AMdhyuM samyakdananA siddhAMta viparyA buddhi abhyAsasa ene jJAnIpuruSa graha cauda pUrvInIdha zrutakevalI nAza pAme che AtmAsthitA kahevuM mAhAtmyayuM. lA varAgya kAmama vratamAM mANu ti krama vakhaNa puSA viSayaSAyAM AtmAne taNe vaya ra jAe rAmakabI zuddha sAce bhavijana AtmadRSTi paramAtmAmAM alpa paNu IcchA zrutajJAna ceSTA bAMdhyuM che. samyakdarzananA tethI siddhAMta viSamAMsa yuddha abhyAsa ane jJAnI puruSa guNa cauda pUrvanI labdhi zrutakevalInA nAza pAme tevI che A asthiratA rahevuM Ja hAtmya lAgyuM vairAgya kAmamAM zrutamAM mANu ti kama vakhANu puruSArthI viSayakrayAyamAM AtmAnA taNA kevalyu rAjAne rAmadepI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra mumukSamaLa-agAsa zrI ladhurAja smAraka graMthamALA puSpa paheluM pravezikA puSpa bIjuM strInItibaMdhaka tathA sAkSAta sarasvatI. puSpa trIjuM nityakrama. puSpa zuM zrImad rAjacaMdra ardhazatAbdi graMtha. pu5 pAMcamuM graMtha-yugala. puSpa chaThuM nityakrama (bALabodha). pu5 sAtamuM prajJAbedha. puchapa AThamuM badhAmRta-prathama vibhAga, puSpa navamuM badhAmRta-dvitIya vibhAga. puSpa dazamuM bedhAmRta-tRtIya vibhAga. (patrasudhA) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahe! puruSanAM vacanAmRta, mudrA ane satsamAgama! suSama cetanane jAgrata karanAra, paDatI vRttine sthira rAkhanAra, darzana mAtrathI paNa nirdoSa apUta savabhAvane preraka, svarUpapratIti apramatta saMyama ane pUrNa vitarAga nirvikalpa svabhAvanAM kAraNabhUta; chelle agI svabhAva pragaTa karI anaMta avyAbAdha svarUpamAM sthira karAvanAra! trikALa jayavaMta vA nam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mad rA ja caMdra janma : vi. saM. 1924 kArtika pUrNimA, ravivAra vivANiyA dehavilaya : vi. saM. 1957 caitra vada 5, maMgaLavAra rAjakoTa CCCCbCBCCCCCC. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta dvitIya vibhAga vacanAmRta-vivecana zrI brahmacArIjI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je je prakAre AtmA AtmabhAva pAme che te prakAra dharmanA che. AtmA je prakAre anyabhAva pAme te prakAra anyarUpa che dharmarUpa nathI. jIve dharma pitAnI kalpanA vaDe athavA ka5nAprAsa anya puruSa vaDe zravaNa karavA jega, manana karavA joga ke ArAdhavA joga nathI. mAtra Atmasthiti che jenI evA sapuruSathI ja AtmA ke Atmadhama zravaNa karavA joga che, yAvat ArAdhavA joga che. -zrImad rAjacaMdra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I'littletin GEEE, GENE Rei zrImadda laghurAja svAmI majayI : khaMbhAta vi. . : 1 9 4 0 janma : vaTAmaNa vi. saM. 1910, Azvina veda 1 dehotsarga : Azrama, agAsa vi. saM. 1992, vaizAkha suda 8 HillDS HINDI SHIHID2 [H] THIRDS CHH DD SIHIBIRTHD. Jin Education International Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S GIT DELATHIS I liial ID HIRIBE GI liii li . haili zrI brahmacArIjI govadhanadAsajI vi. saM. 1945 janmASTamI, ravivAra bAMdhaNI dehavilaya : vi. saM. 2 010 kArtika suda 9 Azrama, agAsa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [va. 1] zrImad rAjacaMdra Azrama, agAsa, Aso vada 12, 2008 prathama zataka-maMgalAcaraNa keIe kRpALudevane eka zataka lakhavAnuM kaheluM tenI zarUAta karI che. dharma, artha, kAma ane mokSanI emAM vAta kahelI che. dharma, artha ane kAma e traNa varga kahevAya che ane mokSa e apavarga kahevAya che. kRpALudeve 1940mAM 17me varSe mokSamALA lakhI te samyagdarzana vinA lakhAya nahIM. kRpALudeve te agAu cha darzananA vicAro karyA hatA. A kAvya paNa te vayamAM karela, tenI pahelI be kaDI maMgalAcaraNarUpa che. pachInuM jaLahaLI ' kAvya anusaMdhAnamAM che. [va. 1] prabhuprArthanA-(sabhAmAM vAcana vakhate) ApaNane A jagata jaLahaLa svarUpa dekhAya che ema emane bhagavAna jaLahaLa svarUpa dekhAya che. enI tine laIne ja jagata dekhAya che. sUrya na hoya te aMdhAruM; tema AtmA na hoya to zuM dekhAya? he bhagavAna, tArA para prema thAya, jagata uparathI prema uThI bhagavAna upara thAya te prema pavitra che. jagatane prema apavitra che. kRpALudevanuM kavitva vidvattAbhareluM che. saMsAra duHkharUpa lAgyo hoya te tenA bhayane bhAMgI nAkhanAra bhagavAnanuM zaraNa che. bhagavAna mukti ApavAmAM kRpaNa nathI, paNa bhakti ApavAmAM kRpaNa che. bhakti hoya te mukti sahaje Ave. mumukSu-e bhakti kevI? pUjyazrI-samyagdarzana che. bhakti mATe prabhuzrIjInA bedhamAM Ave che ke bhagavAnane oLakhe te bhakti thAya. oLakhIne bhakti karavAnI che. bhakti AtmA che, bhakti vicAra che, zabda bole te paNa bhakti che. kharI bhakti te jJAna che. samakita hoya te bhakti thAya ane mukti paNa Ave. pakaDa karI levI. maratAM sudhI samabhAva-samatA rAkhe te zUravIra che. badhAnuM kAraNa satsaMga, bhakti ane garaja che. garaja heya te aMdara Utare. mumukSu-jJAnI puruSe jyAM jyAM jue che tyAM tyAM kamathI chUTe che, baMdhAtA nathI, tenuM kAraNa zuM? - pUjyazrI-jeNe AtmA jANe che tene samabhAva rahe che. paryAyadaSTi chUTI gaI ane AtmadaSTi thaI tene jyAM juo tyAM AtmA dekhAya. jovAyogya te ratnatraya che, te jIva je nathI. jevI daSTi tevI sRSTi. pitAmAM doSa hoya te bIjAmAM deSa dekhe. prANa jAya paNa bIjAmAM mAre vRtti na javA devI, anIti na karavI, evI daDhatA thAya te dharma thAya. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAmRta [va. 2] pupamALA, sabhAmAM vAcana- 2 zrIrAAagAsa Aso vada 14, 2008 pUjyazrI-(1) rAtri vyatikramI gaI eTale zuM? rAtrimAM jIva UMghe che, kaMI bhAna nathI; tema A jIva lakSa rAzImAM bhaTakato hato te vakhate rAtri jevuM hatuM, mokSamArgane yega nahato. te maTI manuSyabhava maLe te rAtri vyatikramI gaI ane puruSane yoga thaye te prabhAta thayuM kahevAya. mumukSu--bhAvanidrA eTale zuM? pUjyazrI- AtmAnuM ajJAna. e ajJAna TALavA mATe puruSArtha karavAno che. manuSyabhava maLe, sapuruSane vega thayo to have karI levuM. sAmagrI maLI to tene upayoga karI mokSamArge cAlavuM. (2) kRpALudevane ghaNA bhavanuM jJAna hatuM. AgalA bhavanI vAta emane yAda hatI. paNa ApaNane enI khabara nathI. ApaNe A bhavamAM keTalAM pApa karyA te vicAravAM. pratikamaNa kare che tema dene tapAsIne mokSamArge vaLe. (3) "puSpamALA'nuM eka vacana paNa pakaDe te AtmA sugaMdhita thAya. sapuruSa maLyA hoya, temanI AjJa ArAdhI hoya to tene mATe rAjI thAo. (4) "kSaNa kSaNa jatAM anaMtakALa yatIta thaye, chatAM siddhi thaI nahIM." e vAkayathI mane ghaNuM asara thaI hatI. gADImAM beTho hato ane pustaka ughADatAM e vAkya para najara paDI. kRpALudeve saLage varSe A puSpamALA lakhI che. emAM potAnA anubhavanI ja vAto che. (5) keTalAMya varSo upara varSo goThavyAM ane kazuM thayuM nathI te pharI pharIne zaramA. ene kaMIka zarama AvatI hoya to cete. eka saddaguNa prApta karyo nathI, te "mukha batAvuM ? ' ja besIe chIe. (6) sAruM kAma na karyuM hoya to zarama ane pApanuM kAma karyuM hoya te vadhAre zaramAM ane na karavAnI pratijJA le. pratijJA le ane te daDhatAthI pALe te jIva sudhare. jJAnane rasto Agho nathI, paNa ene dekhAtuM nathI. pitAne na chAje evuM kAma karyuM hoya, te have prANa jAya te paNa evuM kArya na karuM, evI pratijJA le. manuSyabhavamAM dhAre te karI zake che. (7) traNa kalAka sudhI to bhakti karavI ja, traNa kalAka AtmAnA dhyAnamAM rahevuM. traNa kalAka AhAra mATe che, traNa kalAka ja kaMIka navuM zIkhavA mATe, vidyAbhyAsa karavA mATe gALavA. cha kalAka UMghavA mATe kahyA che. ethI vadhAre UMghe to kRpALadevanI AjJA nathI ane zarIra paNa bagaDe. kamAvuM hoya te cha kalAkamAM kAma karI levuM. Akhe divasa baMdha karavAnuM kahyuM nathI. AjIvikA pUratuM cha kalAkamAM maLI Ave. kaMIka vAMcavuM, vicAravuM, gokhavAnuM rAkhavuM. AhAra-projana hAlamAM vadhI gayela che. (8) cAmaDI vagaranuM mANasa kevuM dekhAya? jevuM na game. mAkhIo besatI hoya, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana viSTA paDatI hoya, evuM zarIra hoya to te jovuM na game. cAmaDIthI DhAMkayuM che tethI meha thAya che kAmane strInuM zarIra moDa karAvanAra che. aMtardaSTithI vicAravuM. yathArtha vicAre te moha TaLe. (9) manuSyabhava zAthI maLe che? paisA kharcavAthI maLe che kaMI? puruSanI kRpAthI maLe che. dhama karIne zuM karavuM che? khAvuM-pIvuM ne lahera karavI ema keTalAka mAne che, paNa A dekhAya che te badhuM AMkha mIMcAze tyAre ahIM ja mUkIne javuM paDaze. vicAra kare te lAge ke pUrve kaMIka dharma karyo hato te A badhuM maLyuM che. (11) game te dharma mAnatA heya, te paNa sarva prANImAM samadaSTi rAkhavI. e samadaSTi Ave te badhA sukhI thAya. (12) dayAmULa dharma che, keI prANIne haNavAM nahIM. ApaNane jevuM duHkha thAya tevuM tene paNa duHkha thAya che. je prANIone pALyAM hoya tenAthI gajA uparAMta kAma na levuM. (13) je vATe puruSe cAlyA te ja dharma che. (14) badhA mahApuruSane eka ja rasto che. badhAya e raste AvyA tyAre mekSa pAmyA. mULatatvamAM bheda nathI, mAnyatAmAM phera paDe che. (15) jagata sAruM che ema jIva mAne te meha che. jethI AtmA pavitra thAya te dhamane tuM mAna. jethI AtmA pavitra thAya te ja sAce dharma che. saMsAramaLa-rAgadveSa ane ajJAna nAza thAya te dharmane mAna. pachI game te te vedAnta ho, vaiSNava ho ke jena che. jethI saMsAramaLa nAza thAya te bhakti, dharma ane sadAcArane te seva. (16) koIne tyAM nokarI karate heya, paNa mAre pavitra thavuM che e lakSa rAkhaje. pavitratAthI mela thAya che. (17) pAMca IndriyanA viSayamAM paDayo che, mAthe maraNa che te mArI zI vale thaze? ema vicAravuM. ghaNu jIvanuM kalyANa thAya evAM vacane che. (18) koIne duHkha ApavA Iche te pahelAMnA tArA sukhaduHkhanA banAvo saMbhArI jA, (19) DIka vAra pachI marI javAnuM che, mATe sadAcAra sevaje. mukhya vAta sadAcAra bhaNI AvavAnI che. (20-22) rAjA he to paNa pramAda na karIza. game te sthAnamAM paNa tuM bhale thA. bUro thaIza te tuM paNa duHkhI thaIza ane bIjAne paNa duHkhI karIza mATe bhale thA. vakIla che te paNa e ja karavAnuM che. (23) zAmAM paisA vAparuM chuM te vicAraje. potAnuM jIvana bagADavA mATe paisA nathI. khAvA mATe pisA kamAuM chuM ke zA mATe ? paisA kaMI sAthe AvavAnA che? e vicAravA paDe che. badhAne vicAravAnuM che. (ra) anAjanA vepAramAM ghaNuM pApa che, mATe e vepAra cheDI bIjuM karaje athavA bahu pApa na thAya tema karaje. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta (25) kasAIne dhaMdho hoya te parabhavamAM tArA jIvanA sukhane vicAra karaje. (26) tane kaMI samajaNa AvI hoya te vidyA zIkha ane gurunI, mA-bApanI AjJA mAnya kara. (27) yuvAna che te navo na rahe. dharmanAM kAma zIkha ane brahmacarya bhaNI daSTi kara. brahmacaryathI jIvana saphaLa thAya ane dharmamAM udyama kare to pApa na baMdhAya. (31) kRpaNa che te kaMI kahevuM ja nathI. kRpaNa sArI gatimAM jAya ja nahIM. ene zikhAmaNa Ape toya mAne nahIM. paisA Ape to rAjI thAya. (54) mana doraMgI thatuM jALavavAne mokSamALAne zikSA pATha 100 vicAre. jenA mananuM ThekANuM nathI tene kaMI kahevuM nathI. jJAnInI zikhAmaNa levI hoya te mana vaza karavuM. (55) vacana satya, zauca, zAMta, madhura, kamaLa belavuM. AtmAthIne kaSAyanI upazAMtatA hoya che. satya jagatane AdhAra che. jevuM hoya tevuM bolavuM e uttama guNa che. krodhathI, mAnathI, mAyAthI, lobhathI vacana bolIza nahIM. kaSAyarahita vacana bolavuM. madhuratA e AtmAne guNa che. AtmA bhaNI vRtti rahe to mIThAza rahe, zAMti rahe. bhagavAnanAM vacana mIThAM lAge che. aMdarathI mAna sahita bole te sAMbhaLanArane kAMTo vAge tevuM lAge. kamaLa vacana bolavuM. satyane laIne vizvAse vahANa cAle che. karma na baMdhAya e lakSa rAkhI bolavuM paDe to bolavuM. (6) AtmAnuM hita thatuM hoya to bIjI vastumAM citta rAkhIza nahIM. bIjI vastuo to ghaNI vAra maLI che, paNa Amahita thayuM nathI. bhale deha chUTI jAya paNa Atmahita karavuM. samyagdaSTine niSkAMkSita guNa pragaTe che, tethI ene bIjI vastuonI icchA rahetI nathI. (78) abhimAna karavA mATe dAna vagere karavAnuM nathI. tapAse ne abhimAna na thavA che te na thAya, nahIM te abhimAna thayA vinA na rahe. meM dAna dIdhuM te sAruM karyuM ema mAnavuM, paNa huM dAna denAra chuM ema abhimAna na karavuM. (manuSya mAtra bhUlane pAtra che. e bhUlo je tapAse che te TALI zake che. e deSa pharI na kare te aTakI jAya, nahIM te vyasana paDI jAya. (8) have pharI janmavuM na paDe ema karavuM. AvI paDayA te AvI paDyA paNa have pharIthI na janmavuM paDe ema karavuM. nivRttimAM mokSanA vicAra karavA. (81) "puSpamALA' vAMcavAnuM kAraNa zuM? e vAMcIne e pramANe vartavuM to AnaMda Ave. AkhI jiMdagI jJAnInAM vacana pramANe vartavuM che, e vicAra karI bane teTaluM karavuM. (82) bhagavAnanAM vacane samajavAmAM, zraddhavAmAM jeTale kALa game teTaluM manuSyabhavanuM saphaLapaNuM thayuM. (83) viduranIti viSe pATha 38mo "pravezikA'mAM che. 98) samajIne sahanazIlatA rAkhe te ghaNe lAbha thAya. manamAM UMcuMnIcuM thayA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana chatAM uparathI sahanazIlatA rAkhe te kaMI kAmanuM nathI. (100) puruSArtha vagara te AgaLa vadhAya evuM nathI. manuSyapaNuM durlabha kahyuM che. manuSya thaIne pazupaNe vate te hasavA jevuM che ne? (101) zakti maLI che te kama bAMdhavA mATe maLI nathI. paNa have pharIthI pApa na baMdhAya te mATe maLI che. khAmI che satsaMganI. (102) saraLa jIva hoya tenAthI grahaNa thAya. huM jANuM chuM, samajuM chuM ema jene heya te grahaNa na karI zake. saraLatA sAthe prajJA hoya te te dharma pAmavAnuM nimitta che. (103-6) maryAdA oLaMge nahIM te dharmane che, game temAM paNa sadguNa heya te vaMdanIya che. (105) bhagavAnanI bhakti, sadAcAra e jJAnIe vakhANyAM che. (106) jJAnIo kahe che ke sadAcAra pALe te ja sukhI che. durAcArane leza paNa jyAM haze te sukhI thaze nahIM. brAMtine lIdhe sukha mAne che, paNa pAchaLathI ghaNe pazcAtApa thAya. sazIla mokSane raste laI jAya che. sUkSma vicArathI joze ke sadAcArathI sukha che ke duHkha? sadAcArathI sukha jaNAze. sat che te AtmA che. e AtmAne jANa che. AtmAnA svabhAvamAM rahevuM te zIla che. jJAna ane cAritra emAM AvI gayAM. (107) dareka mumukSue pitAnA deSa jevA. pitAnA doSa jovAmAM apakSapAtatA Avaze tyAre mumukSatA Avaze. pachI deSa kADhavAnI tatparatA thaze. kRpALudeve AkhI pupamALAno sAra kahI dIdhuM ke "deSane oLakhI deSane TALavA' deza choDavAthI jIvanuM kalyANa thaI jAya, evI vAta kahI. (108) puSpamALA roja vAMce, AkhI nahI te DAM paNa vacane vAMce teya maMgaladAyaka thAya. punI mALA pahere tene leka jevA doDe che, enA karatAM A "puSpamALA" moDhe karI hoya to kevuM uttama thAya ! [va. 5] bodhavacana 3 zrI. ra0A0agAsa, kArataka suda 9, 2009 (1) saMsArI bhAvanA hoya to khAuM khAuM thAya. jJAnI puruSa kahe che ke AhAra kara athavA khAvuM e tAre dharma nathI. nizcayanayathI siddha jevo aNahArI che. mAre AhAra kare che, huM AhAra karuM chuM ema na thavuM joIe. (2) AhAra karavo paDe te, A pudgala che ema jANIne kare. lukhya eTale Asakta thavAthI karma baMdhAya. atyAre sAMbhaLe che, paNa jamatI vakhate yAda rAkhavuM ke AhAra mAre kara nathI paNa dharma, bhakti thAya te mATe kare paDe che. (3-4) siddha sAthe sarakhAvatAM anaMta dezanuM bhAjana che. ema vAraMvAra vicArI laghutA dhAraNa karavI. zuM karavAthI mArA AtmAnuM kalyANa thAya? tene vicAra kare, puNyane laIne kaMI maLyuM hoya ane abhimAna thatuM hoya te jhaTa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta te abhimAna kADhI nAkhavuM, jema kAMTe kADhI nAkhe tema. (5) vikAra thAya tevAM nimitta tajavAM, (6) nimittamAM bhAva bagaDe nahIM te mATe anityabhAva vicAre te meha na thAya. kSaNika prasaMgamAM uzkerAvuM nahIM. (7) niMdakane upakArI mAno ke kama khape che. (8) Agraha pite mUkavA. (9) mULamArga-samyagdarzanajJAnacAritranI niraMtara smRti rAkhavI (10) mahAvIranI tripadIthI gaNadhare e cauda pUrva racyAM. emAM AkhI sRSTinuM jJAna AvI gayuM. utpAda vyaya dhruva e traNa vacane sAMbhaLIne brAhmaNe gaNadhara thaI gayA. e tripadI pitAnA AtmA para ghaTAvI anubhava kare. (11) AtmA sivAyanuM badhuM bhUlavuM te e anubhava thAya. anAdikALanuM bhUlavuM e moTAmAM moTe puruSArtha che. (12) je saMbhAravAnuM che te saMbhArate nathI, je nathI saMbhAravAnuM tene saMbhAre che. vastu jotAMnI sAthe A sAruM che ane A beThuM che ema thAya che, e bhUlI javA puruSArtha kare. saMsAra pratye vairAgya thAya te saMsAra bhUlI javAya. (13) veda, vedanI vagere sarva karma AtmAthI bhinna che. vedanA vakhate mUMjhAya, duHkhI thAya te pAchuM navuM baMdhAya. samabhAva rAkha. (14) pitAne jANa e mukhya kAma che. vedanAmAM vRtti jAya te karatAM AtmAne veda. pudagalane vedavAvALo nathI. saMsArane pUMTha devAnuM kahe che. veda ane vedanIthI rahita AtmA zuddha che, te kALe karIne thaze. (15) jJAnadazAthI parane AtmA jevA ane vedane kSaya kara. (16) dharmanA nimitta AdinA Agraha, matamatAMtara tajavA. te rAgadveSanA hetu che. upayogamAM rahevAne Agraha e rUpa dazA grehavI. (17) te upaga zuddhabhAvamAM laI javA bAhyathI nivavuM (18) AtmA sivAyanI anya vastumAM mamatva e ja baMdhanuM kAraNa che. (19) baMdhathI sukhaduHkha mAne, paNa sAtAasAtA bane duHkha ja che. (20) tethI vimukha thavuM. sukhaduHkha bane heya che, nAzavaMta che. (21) jagatanA saMkalpa-vikalapane bhUlI javA. AtmAmAM rahevuM. (22) jagatanI vismRti ane sattA caraNamAM rahevuM, e ja mokSane upAya. (23) rasa che eTalA roga che. ISTa viSa na sevavA. (24) karma udaye bhegavavuM paDe temAM heyabhAva rAkhe te abaMdha paNe bhegavAya. (25) rAgadveSavALI avaLI pariNati udayanI che temAM na bhaLe te evI pariNati thAya nahIM. (26) pite zuM enI samaja karavAnI che. "zuM svarUpa che mAruM kharuM?" Indriya ne mana tyAM pahoMcatAM nathI, jJAnasvarUpa che. (27) e samajAya te "saMsAra mAre nahIM" ema thAya. (28) udayamAM sama, kSamA. (29) karmAdhIna bhAvene cheDavA e ja samyaphajJAna. (30) sugaMdhI phUla, attara, dhUpa vagere na sevavA. kavacit sugaMdhI levAya to kSaNika, heya mAnavuM, kheMcAvuM nahIM. AtmAnuM sukha nathI. (31) durgadha-aniSTa viSaya paNa kSaNika, mATe zreSa na karatAM sama rahevuM. (32) e rIte puddagalarUpa pAMce IndriyanA ISTa-aniSTa viSayothI rAjI ke nArAja na thatAM AtmAnuM sukha IcchavuM. (33) UMgha ane AhAra jema bane tema ochAM kare te AtmA tarapha vaLAya. (34-35) zarIra, mana, vANIne vaza karavA kAryotsarga dhyAna Atma-upagapUrvaka karavAne abhyAsa dararoja kare. (36) temAM pariSaha Ave, na besI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana zakAya vagere, te jItatAM anAdinAM kama chUTe che. (37) meha choDavA mATe. (38) huM eka ja chuM, judo chuM, mekSe ekale jaIza. (39) dharmanuM phaLa haze ke nahIM? dharma pratye prema na thAya te vitibichA. ema na karatAM dharmAtmA pratye prema rAkhI tene saMga kare. (40) samakti vagaranA guNa zamasaMvegAdi heya te dravyaguNa, te mokSanAM kAraNe thAya nahIM. (41) cha dravyanA guNa paryAya vicAravAnA che. (42) dravyadRSTithI jue te sama ane kamadaSTithI jue te viSama. (43) saMsArI mitra karatAM AtmAnA hitamitrane Iccho. (44) Atma-upayogamAM sthiratA. (45) moha AtmAne nukasAna karanAra mukhyapaNe che, tene haTA. (49) karmanA phaLarUpa paravastu maLI che tenA upara mamatA na kare. (50) siddha karma rahita thayA te keTalA sukhI che! saMsAranAM sukha vAstavika nathI. (51) pudgalane bhUlIne eka citte AtmA dhyA. (52) bAhya kuTuMba-sagAMvahAlAM. (53) atyaMtara kuTuMba-krodha, mAna, mAyA, lebha tathA nava nakaSAya. (54) puruSa Adika eTale puruSa tathA rAga thAya evI dareka vastu. (55) vastudharma-AtmAne dharma. bIjI vastu jANavAne hetu e ke temAM AtmA na manAI jAya. (26) pitAnA AtmAne mokSamArge caDhAve, parane paNa Atmahita batAve tethI nAtha. (27) bAhAmitra to jANItA che tethI rahevA daI atyaMtaramitrane artha lakhe che. (68) bAAmitrane artha lakhI, zuM karavuM te kahyuM. (69) lAkaDAne ghaDe ke pUje te tene duHkhasukha nathI, tema deha e lAkaDuM che, tene kaI chede ke pUje te paNa samadaSTi rAkhavI. (71) bhagavAnanuM svarUpa nirvikAra che. ApaNe dhArIe to vikAra ghaTADI zakIe. (72) vikAra javA satpaSane vega thAya evI bhAvanA rAkhavI. maLe te darzana karavA jatAM baMdha vagere lAbha cUke nahIM. (73) karmane laIne kuTuMba che, te rahevAnuM nathI. (74) UMdha che te maraNa jevuM. Teva vadhe to khare vakhate UMgha Ave. UMghane sArI na mAnavI. AyuSya lUMTI le che. vadhAre UMghavAthI mana bhaTake, svapnAM Ave. (75) jAgRtimAM nakAma vakhata na javA de. manane sArA kAmamAM rokavuM, nahIM te navaruM beThuM nakheda vALe. (76) navarAzanA vakhatamAM gappAM mAre vagere, tethI karma bAMdhe; te karatAM AtmadazA vicAro. (80) dharmadhyAnanI vRddhi karavI. cothAthI sAtamA sudhI dharmadhyAna che. azarIrI thavuM hoya te svapara zarIra para meha na kare. (83) gupta vAtanuM daSTAMta. vahue sAdhune mArIne dAyo. AcAryane jaNAvyuM tyAre sasarA khekhAmAM sAMbhaLe. ghaNA marI gayA. (86) sAmo kare tema na karavuM. mokSe javuM hoya te sama rahevuM. sAmAne udaya che ema jANuM jatuM karavuM. (87) dhyAna. zubhamAMthI zuddha. dharmadhyAna. svAdhyAya ane dhyAna. pramattamAMthI apramattamAM varAthI AvavuM, nahIM te pachI aviratimAM jatA rahevAya. (88) upakAranA badalAnI AzA na rAkhavI. (89) upadeza devAnI vRtti thaI jAya te satsaMga nathI. temAM khArAza rAkhavI. (90) mathana-cAre bAjuthI vicArI sAra graha. (91) Aje ke lAkha varase e ja hitakArI, kAraNa teo svArtha ke ajJAnarahita hatA. (92) mArI zaMkAe beTI che, kevalIe jANyuM te sAcuM ema zraddhA rAkhavI. (3) bhAva sArA rAkhavA lakSa rAkhavuM. (94) zAMtabhAve vicAre. baMdhana tUTavAnuM Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta kAraNa? bedha. badhathI tUTe. sUyagaDAMgamAM pahele prazna-patrAMka 375 vicAra. (6) upazamabhAva eTale vItarAgabhAva. (7) guNamAM sthira thavAno upAya. jevA thavuM hoya te abhyAsa kare. paranA deha, avaguNu vagere na jevA. ava eTale nIce; samyaktvAdi guNemAMthI nIce AvavuM te avaguNa. jyAM guNa hoya tyAM vRtti Take, bhagavAnanA guNemAM vRtti Take te paNa guNastha kahevAya. (98) dehAdhyAsathI baMdhAye, have AtmabhAve vate. dehane sukhI karavA mathe che te dehAdhyAsa che, have "dehaduHkhuM mahAphala" ema varte. (9) svarUpamAM javAne lakSa rAkhaje. (102) mahAvIra prabhu apramattabhAvathI taryA. rAtadivasa AtmAne ArA. nirmohapaNe tapa kare te karma zIgha khape. (106) pitAnA svarUpe rahevuM e paNa tapa, karmane tapAve te paNa tapa. svatapamAM sahajabhAva zebhe che. AtmAmAM ja rahevAne lakSa. (107) raheNI-cAritra. "kaheNI mizrI khAMDa hiM, raheNI viSakI vela." (108) juo-mAne, anubhave. (110) AtmAnuM kSetra-deha, temAM vyApe che te dehAdhyAsa. svadravyamAM rahe vyApe to dehAdhyAsa jAya. (111) atyAre deha, varu, alaMkAra, padavI vagere dhAre che, tene badale samyagdazana Adi nijaguNonA dhAraka thavuM. (113) pudgalane gharAka thaye che, tene badale svadravyanA gharAka thavuM. (118) cAritramehanI tIvratAmAM khAvApIvA vagere paramAM AtmAne bhUle che, pachI cAritrameha maMda hoya ane AtmA sAMbhare tyAre dhyAnanI sthiratA kare. ema lAga Ave tyAre sthiratA karI vikSepa pAme nahi, TADha, tApa, chedana vagere sahana kare. (119) TADha, tApa, upasarga Adi dehane che, maraNa paNa dehane che, AtmAne kaMInathI ema samAdhimaraNa mATe abhyAsa kare. dhyAna kAryotsarga vakhate "marI ja gayA chIe" ema gaNa saMkalpavikalpa tajI sthiratA karavI. (124) bhAva devuM-karma che te bhAva devuM che. "jagatamAMthI je paramANu pUrvakALe bheLAM karyA che te haLave haLave tene ApI daI RNamukta thavuM" [37]. (125) dehabhAva tvarAthI choDa. kRpALudeve deha sUkavI nAkhe, kAraNa ke para jAye. 4 zrI rA. A agAsa, aSADa suda 10, 2005 (1) chevaTano nirNaya-AtmAdi saMbaMdhI satya nirNaya. (3) AhAra vihAra nihAra upara Arogyane AdhAra che. zarIra nIrogI hoya to dharmadhyAna bane. (4) artha eTale prajana-mela. [va. 7] nityasmRti (1) mahAkAma-satyadharmane uddhAra. (2) pitAnuM na cUkavA prathama sthAna dharI jA. (3) sAhasa-zaktiuparavaTanuM (4) gI-mokSane sAthe te ga. (6) lepAIza nahIMasaMga nilepa rahe. karma na baMdhAya tema rahevA Asakti rAkhIza nahIM. (7) mahAgaMbhIra Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivezcana 11 tAtkAlika vastuthI kheMcAI na javuM. cAre mAjI vicArI yeAgya hAya te ja kare teA lepAvAya nahI. uchAchaLA, stuti niMdAthI UMcuMnIcuM mAnanArA lepAya. (9) jema ghaTe tema vata-aucitya guNu. [va. 8] sahajaprakRti. prakRti-svabhAva. (1) pApakArabhAva. (ra) dehanA saMcAge sukhadu:kha mAne te kalpanA kAI du:kha mAge, ghaNA caDhatA caDhatA tapa kare temAM sukha mAne. (3) ema sukhaduHkha na gaLuM tethI sahaja svabhAve kSamAbhAva rahe. samyakatva sahita uttama kSamAdi guNeA pragaTe tA mAkSe jAya. (4) vinaya e zeAbhA che. namrabhAva e meATuM AbhUSaNa che. e pakSamAMthI eka pakSa namatuM Ape teA jhaTa pAra Ave. namyA te prabhune gamyA. (5) dareka vAkayamAM eka eka guNu che 1-dayA, 2-mana jItavu, 3-kSamA, 4-mAva, namrabhAva, pa-zAMtabhAva. zAMta rahevAnuM kAraNa samajaNa che. jagatanI vastu tuccha lAge, AtmAnuM mahatva lAge te zAMti rahe. badhuM mUkIne javuM che, ene mATe AtmAmAM kheda na karavA. muni pAse kaMI nathI, paNa samajaNu che tethI sASa ne zAMti che. sajjanatAnuM mULa kAraNa zAMta svabhAva che. (6) sajjanatAnuM khAsa lakSaNa AtmAnA kharA snehInI cAhanA. mAhyavastu pharatI che tethI tenA sneha paNa phare. rUpa, vakhANa vagerethI sneha baMdhAya te jateA rahe. zuddha AtmAne sneha jAya nahIM. sApAdhika dhana che tenI prIta mUke teA nirupAdhika prIta thAya. (7) dujananA sahavAsa-enuM sudhare ane peAtAnuM na bagaDe ema sabhALIne eche karavA. dujana sudhAravA suzkela che. upakArane apakAra kare. durjanatA jAya evuM hAya te! soMga kare, nahIM teA evA prasaMgamAM paNa mauna rahe. (8) viveka buddhi-bhedajJAnapUrNAMka, AjJA pramANe yatnA pALe tyAM viveka che. saMsAra duHkharUpa ane vairAgya sukharUpa mAne, (9) kAI pratye dveSa ne kAI pratye rAga na rahe te samAdhimaraNu thAya. vastu-AtmAnI tevI pariNati vAstavika thAya che ne tenuM phaLa paNa Ave che. (10) dhamakama-dhama pamAya tevI kriyA dAna, zIla, tapa, bhAva-dharmakriyA bhAva upayAga sahita karavI. kriyA na thAya teA paNu vRtti eTale bhAva emAM rAkhe. (12) indriyAne nimitte rAgadveSa na kare, STianiSTa na kare teA jItI kahevAya. indriyAne viSayamAM jatI rIke te damana kahevAya. zarUAtamAM rokavAnI hoya che, pachI rAgadveSamAM na pravarte te jItI kahevAya. samyagdarzana vinA damana thAya, paNa jItAya nahIM. (13) jJAnacarcA-anubhavanI Apa-le sAthe maLIne kare. vidyAvilAsa-pherave, gAya, vicAre, emAM AnaMda le, ekalAM ke sAthe. zAstrAdhyayana-navuM bhaNe ekalAM ke sAthe, ema manane sArA kAmamAM rAke. (14) gabhIratA-je jANyuM te kahI na de. samAvI rAkhe. meATuM peTa rAkhe. vakhANu, nidrAthI rAjI, nArAja na thAya. heAya evA samabhAve rahe. AcAya ne ghaNuM zamAvavu paDe che. AnuM Ane nA kahe. (15) niledegpa rahe. sAdhune asaMga rahevuM saheluM che, gRhasthane saMsAramAM asaMga rahevuM bahu muzkela che. videhI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 badhAmRta dazA-aMtaraMgabhAva siddha jevA rAkhavA. (16) paramAtmAnI bhakti-sahaja svabhAva karI mUkavA jevI che. game te kAma karatAM mana bhaktimAM rAkhe. mokSanAM sukha, asaMgadazA, vItarAgabhAva enA ja vicAra Ave. kevaLajJAna kevuM haze? ema paramAtmAnA guNe ciMtavavA. (17) paraniMdA e bahu ja halake svabhAva che. mArA vakhata bagADuM chuM e samajaNa nathI. ethI pitAmAM avaguNa pese ane pApa baMdhAya. (18) kRpALudeve kaIne kahyuM ke, "kAkA, joje chetarAtA !" dujanatAthI phAvavuM nathI. (19) sajanabeleluM pALe, keInuM bagADe nahIM. sArAM kAma kare. sajajanasaMga-satsaMga. sArA puruSono saMga kare ane AtmajJAna karI levuM. [va. 12]. 7 zrIrA. A. agAsa, caitra vada 13, 2008 sajajanatA e meTo guNa che. sajajanane sAcI prIta hoya che, ThagavA mATe prIti kare te sajajana nahIM. sajajanatA AvI te puruSa thayo. sajajanatA e mokSane rAja. mAga che. sajajanatA Ave to dharmaprApti thAya. sajajana sajajana ja rahe che. bIjA badalAya paNa e na badalAya. sajjanatA divyatA pragaTAve che. sajjanatAthI dharmanI zarU Ata thAya che. sajanatA e satparuSatA che. sajajanatAnuM bahu mAhAsya che. sajajanatA bahu sarasa che. vidyA te vadhArI vadhI zake, paNa sajajanatA te janmathI hoya tene ja hoya. asat puruSa hato te maTI puruSa thayo, ema sajanatA AvI ethI AgaLa zuM vadhe? e apekSAe sajajanatA vadhatI nathI ema kahe che. "UMcanIca ghara avatare, Akhara saMtako saMta" tema sajajanatA pUrvane saMskArathI Ave che. puruSArtha kare to e prApta thAya che. saMsAra e jheranuM jhADa che. kSaNa vAra paNa sajajananI saMgati hoya te mUrakhanI sAthe ghaNe kALa rahevA karatAM vadhAre lAbha kare. mekSa paNa Ave. [va. 37] jesalamera, mahA vada 11, 2008 pArzvanAthane kamaTha upasarga karyA ane I stuti karI te bannemAM bhagavAne samatA rAkhI. kRpALudeve kahyuM che ke niMdA kare enA para amane dveSa nathI. jagata sAruM beTuM kahe tethI kaMI kalyANa na thAya. lekano bhaya jIvane lAge che. AtmAthI jIve te jagata game tema kahe, paNa je sAruM hoya te karI levuM AtmAnI siddhi mATe badhI kriyAo che. AtmAmAM anaMta zaktio che. jene satsaMga che, tene yogAbhyAsanI kaMI jarUra nathI. badhI kriyAomAM gurunI mukhyatA che, gurunI AjJAthI paDI jAya te khalAsa. satsaMgamAM je raMga lAge te na chUTe. cakravatI jevA pitAnA rAjyane tuccha jANa choDe che ane AtmAmAM lAge che, AtmAnuM hita karavAnuM che. saddagurune prasaMga karavAnuM che. jJAnInI AjJAe karavuM che. AtmAnuM hita karavA UThe te jagata game tema kahe tenA sAmuM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana 13 jovAnuM kAma nathI. jene AtmasamAdhi karavI che teNe jagatane bhUlI javuM. kRpALudeva kahetA ke game tema leAkA kahe paNa teone tame kaMI na kahetA, mauna rahejo. bhagavAnane bhUlaze nahIM, mAha mAre cheDavA che ane mukta thavuM che e Iccho, bhagavAna tA nirAkAra che. tethI khyAla Ave nahIM; paNa zAMtabhAvavALI mUrti hAya tA te joI jagata bhUlI javAya ane bhagavAnanA guNeAmAM lInatA thAya, ullAsa thAya. peAtAnA bhAva pheravavA mATe, jagatanA bhAva bhUlI bhagavAnanA zu]A saMbhAravA mATe mUrti che. ghaNAne jinapratimA joIne samakita thAya che. bhagavAnanA sameAvasaraNamAM jAya tyAM bhagavAnanA prabhAva evA che ke badhA jIve zatrubhAva bhUlI jAya, vairavALA jIvA maitrIbhAvavALA thaI jAya. e badhe kevaLa jJAnanA prabhAva che. nirmAlhI kuTuMbanA deSTAMtanuM smaraNu karavuM. e kathA bahu upayAgI che. badhA jagatanA mAhu UtarI jAya evI che. upayAga zuddha karavA hAya tA jagatanA saMkalpavikalpane bhUlI javA, jagatavRtti bhUlI javI. bahu durlabha vastu zraddhA che. e zraddhA thaI teA camatkAra vagere kaI kAmanA nathI. bhagavAna mahAvIre jevu kahyuM che, evuM khIjA kAIe kahyuM nathI. bhagavAnanI zikSAnI virAdhanA thaI hAya tA tenA pazcAttApa karavA. mana, vacana ane kAyA jJAnInI AjJAmAM vartAvavAM. jagatanAM danAne bhUlI javAM. badhI mAnyatAo bhUlI javI. jaina saMbaMdhI paNu badhA khyAla bhUlI javA. jJAnI kahe te sAcuM. mahApuruSanA AtmAmAM vRtti rahe evu karavAnuM che. mAre saMkalpavikalpane bhUlI javA che. jagata phAve te kahe temAM amAre levAdevA nathI. pUrva kama khAMdhyAM che te cheDIne javu che, mukta thavu` che. e vinA ame khIjI icchatA nathI, ema kRpALudeva kahe che. ApaNe paNa ATaluM karavAnu che. saMkalpa-vikalpathI asthiratA thAya che. rAgadveSane mUke teA meAkSa che. rAgadveSa paDI mUkavA temAM tane kaMI badhA Ave che ? ema AtmAne pUchyuM. badhAe sAMbhaLyuM te che ke rAgadveSa na karavA, paNa upayeAga nathI rahetA, bhUlI jAya che. rAgadveSa cheDavA hoya teA rAgadveSa jene nathI temAM vRtti rAkhavI. va. 40] 9 zrI rA. A. agAsa, caitra vada 6, 2009 pUjyazrI--< rAga dveSa ane mAhu e jenAmAM nathI te puruSa te traNa doSathI rahita mArga upadezI zake, ane te ja paddhatie niHsaMdehapaNe pravanArA satpuruSA mAM te mArga upadezI zake." (40). rAgadveSa ajJAna, e ja mukhya graMthi che. " nahI AtmajJAna tyAM munipaNuM " matabheda na rahe teA eka paddhati thaI jAya. sarjena jIjIAjI, tehanA je vaLI dAsa '' (4thI dRSTi). A kALamAM bAhya vastuonA kuTArA thayA che. mahAvIra tA bhUlAI gayA che. tItha kare kaI virodha karavAnu` kahyuM nathI. 46 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 badhAmRta digaMbara, vetAMbara evA bheda pADavAnuM kahyuM nathI, paNa samajaNa nahIM hovAthI evuM thAya che. ahaMbhAva cheDI vItarAga je kahe te ja sAcuM che ema mAnya karavuM. A kALamAM dharma ArAdhanAmAM ghaNAM vigho AvatAM hevAthI sasturuSane dukALa paDayA jevuM thayuM che. bhagavAnanA kahyA pramANe calAya nahIM tyAre ame cAlIe chIe tema bhagavAne kahyuM che ema keTalAka mAne che. bhavabhIru hoya te ema mAne ke bhagavAne kahyuM che paNa mArAthI te pramANe calAtuM nathI. mAna jIvane naDe che. kALane prabhAva e che ke ghaNA prakAranA mate paDatA jAya che. anArAdhaka jIva hoya tene sAco dharma karyo haze? tenI zodha karavAnuM na sUjhe. duSamakALamAM je paNa duSama evA kamavALA che. pahelAMnA kALamAM ane A kALamAM phera nathI, paNa jIvamAM phera che. je kALamAM ghaNuM mokSe jatA hoya te kALa sAre gaNAya che. bhagavAnanuM kaheluM badhA mAne e ja kRpALudevane puruSArtha hato. sulabhadhi hoya tene ema thAya ke taryA che te ja amane tAraze. ahaMbhAva-mamatvabhAva ADA Ave che. dharma kare che ema lAgatuM hoya te tene kaMI gatAgama jaNAtI nathI. AtmajJAna mAre prApta karavuM che evI IcchAthI dIkSA le evA puruSe to keIka ja haze. bhagavAne zuM kahyuM che, e lakSa rAkhanArA bahu thoDA che. [va. 47] - 10 zrI rA. A agAsa, zrA suda 14, 2008 pUjyazrI-sAta prakRti jyAM sudhI upazama, kSaye pazama ke kSaya thAya nahIM, tyAM sudhI game teTaluM bhaNe, te paNa dehAdhyAsa na chUTe. AtmAne karma na baMdhAya ema vartavAnuM che. atyAre jIva zarIrane saMbhALe che. zarIramAM rahele AtmA ene have saMbhALavAne che. sAta prakRti kSaya thavA mATe cha pada kahyAM che. jJAna, darzana, bhakti ArAdhe to dehabhAva chUTe. Atmasiddhi" e mATe lakhI che. je jJAnIe kahyuM che te mAre mAnavuM che, ema je jIvane thAya te dehabhAva chUTe. paheluM e karavAnuM che. jene samyagdarzana thayuM che tenAM vacanonI ane tenI zraddhA karavI. ema karavAthI karma mArga Ape che. pahelAM satsaMga karIne jJAnIne oLakhavA. pachI bhakti jagADavI, tyAre "saddagurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti" raheze, e bhaktinuM phaLa che. bahu vicAravAnuM che. ghaNuMya jIve vAMcyuM che, paNa vicAryuM nathI. ghaNuM vicAravAnuM che. "chUTe dehAdhyAsa te, nahIM kartA tuM karma; nahIM bhaktA tuM tehane, e ja dhamane marma." dharma samaje tyAre kahevAya ke jyAre dehAdhyAsa chUTe. AtmAthI bhinna vastuomAM meha mAre rAkha nathI. dehanuM game tema thAo, paNa mAre AtmAnuM kalyANa karavuM che. e mATe saddagurune deha arpaNa kare. jJAnI puruSe kahe che ke duHkha thAya che te dehane dharma che, te tema mAnavuM. jJAnI pratye daSTi rAkhavAnI che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana mAnAdika zatru mahA, nija chaMde na marAya; jAtAM sadguru zaraNumAM, alpa prayAse jAya. ,, sadgurunuM zaraNuM sAcu grahaNa thayuM te pachI ene mArApaNuM na thAya. mAnAdikane zatru kahyA te mAre rAkhavA nathI, kADhI nAkhavA che, ema thAya. AtmA bhAsatA nathI. samyagdarzana thAya te AtmA bhAse. samyagdazana thayA pachI samyaktcAritra mATe puruSA karavAnA che. samyaktva e aMtarAtmA che. pachI paramAtmA thavA puruSArtha karavAnA che. paramAM vRtti jAya te badhA pramattabhAva che. [va. 62] 11 zrI rA. A agAsa, jeTha suda 11, 2009 pUjayazrI...AtmAne bAhya vastune, khAvApIvAneA anubhava che, paNa AtmAnuM sukha tA teNe kAI kALe jANyu nathI, cAkhyu nathI, joyuM nathI. keAI apUva vastu che. mananI gati paNa tyAM pahoMcatI nathI. " jayAM matinI gati nathI, tyAM vacananI gati kayAMthI hoya ? 33 15 (172) dhama dhyAnathI meAkSamAga'nI zarUAta thAya che. A kALamAM vastusvarUpa samajAya tA dhama dhyAna thaI zake che. dhama dhyAnanA cAra bheda che--(1) piMDastha, (ra) padastha, (3) rUpastha, (4) rUpAtIta. A kALamAM rUpAtIta sudhI dharmadhyAnanI prApti thaI zake che. dharmadhyAna karavu hoya te ekAMta sthaLamAM, jyAM dhamadhyAna thaI zake tyAM rahe che. koI tyAga karIne dhyAna kare che; ane keAI gRhasthAzramamAM rahIne dhyAna kare che. jema keAI mANusa samudre nahAvA javuM hAya tyAre pahelAM ghera kapaDAM utArIne jAya che ane kAI tyAM jaine utAre che. ema nahAvAnI taiyArI ane kare che. jIvane dhanu' oLakhANu thatuM nathI. je vastunI oLakhANu nathI, tenuM dhyAna zuM? dharmadhyAna karavuM hoya teA cAra bhAvanAnI jarUra che. e hAya tA dhadhyAna thAya, nahIM te na thAya. badhAne mitra gaNe, pAte sukha icche che evu' bIjA jIvAne paNa sukha thAe ema Icche, kAine duHkha na Ape. badhAne mitra gaNe te game tevu kaI ene kahe teya duHkha lAge nahIM. maitrIbhAvamAM dveSa jAya che. AtmA jANyA nathI tyAMsudhI zarIrane sAru khATuM mAne che. samyagdaSTi haSa zAka karatA nathI. kAI niMdA karatu hAya ane koI prazaMsA karatu hAya tethI zAka na thAya te mAdhyasthabhAvanA che. AkhA jagatanA jIvA ka nA udayamAM taNuAI jAya che, paNa jJAnI taNAtA nathI, khaLavAna che. evI vRtti karavI te ceAthI mAdhyasthabhAvanA che. * kunA. udayamAM na taNAI javAya tevI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta kema chuTAya ?' e jJAnI pAsethI samajyeA nathI tyAMsudhI zvAsa rAke, prANAyAma kare te sasAra vadhAre che. [va. 79] 16 12 zrI rA. A agAsa, jeTha su6 12, 2009 pUjyazrI--jagatamAM ghaNA dharmo ane sau potAnA dhamane sAce mAne che, paNa jJAnI kahe che ke--"tuM game te dhama mAnatA hAya tene mane pakSapAta nathI, mAtra kahe. vAnu tAtpa je rAhuthI saMsAramaLa nAza thAya te bhakti, te dhama ane te sadAcArane tuM sevaje. " (puSpamALA-15) AtmAne eLakhIne AtmAmAM rahevuM te dhama che. AtmAnI siddhi jethI thatI hoya te karavAmAM dhama che. AtmaprApti mATe jJAnavicAra karavo. jJAnavicAra mATe suvicAraNA jAgavAnI jarUra che, ane suvicAraNA jAgavAnuM kAraNa sadgurunA odha che. jene khAhyAbhyaMtara parigraha nathI eTale ke khAdyavastu para mamatA nathI ane mithyAtva vagere abhya`tara parigraha paNa jene nathI te sadguru che. khAhya nimitta ane kama'nA uddayathI rAga-dveSa-ajJAnathI lezita pariNAma thAya che " lezevAsita mana sa'sAra, kalezarahita mana te bhavapAra. phleza che tyAMsudhI saMsAra che ane klezarahitapaNuM che te mekSa che. syAdvAda vastune cAre bAjuthI tapAsIne jue che. thayA hoya, tyAMsudhI te nirNIya karavA mATe syAdvAda che. upAsavAnA che. emAM kaMI syAdvAda nathI ke upAsaveA ke na mAtra mAkSaabhilASa " bIjI kaI IcchA rAkhavI nahI. AtmAmAM sthira thavAnuM che. madhethI vRtti udyAsIna karI syAdvAdathI vastune oLakhI AtmAmAM sthira thavuM. t [va. 84] pUjyazrI--jene peAtAnuM jIvana sudhAravuM che patramAM nirNaya karyAM che. (50 12) 13 zrI rA. A agAsa, bhA. vada 0)), 2008 teNe kema jIvavuM ? e mATe A jyAMsudhI AtmAnA niNa ya na ni'ya thayA pachI AtmAne upAsavo ? zuddha thavAnu che. klezanAM kAraNeA nirmULa karI kharuM sukha zuM che, tenI jIvane khakhara nathI. dehanuM sukha juduM ane AtmAnu sukha judu' che. ema lAge te khakhara paDe ke kharuM sukha dehanuM che ke AtmAnuM? A dehamAM AvIne tane ATalAM varasa thayAM, temAM tuM sukhI thaye ke duHkhI ? vicAra kare teA lAge ke dehamAM AvIne sukhI thayA nathI, aneka prakAranAM duHkha che. zarIrathI huM judo chuM, ema thayuM nathI, dehamAM rahenAra dehathI judA che ema lAge teA pachI dehane game tema thAya, paNa 'huM teA tethI judo ja chuM' ema ja rahe, mananAM, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana vacananAM ane kAyAnAM ema aneka prakAranAM duHkha che. vicAra kare to duHkha samajAya evuM che. eno upAya zuM kare? te ke jJAnI jANe che. ene zaraNe jAya te jarUra duHkhamukta thAya. ema pratijJApUrvaka kahe che. bhava TALavA hoya te dehanI ciMtA na karatAM, AtmA sukhI thAya evuM kara. dehanI ciMtA rAkhe che tene gauNa karI nAkha. dehanA sukhe tuM sukhI nathI. deha te vedanAnI mUrti che mATe enI ciMtA mUkI AtmAnI ciMtA kara. A manuSyabhavamAM thAya evuM che. mithyAtvanuM baLa evuM che ke anaMta kALa sudhI ene rajhaLAve che. e je haju sudhI na khasyuM te anaMtakALa sudhI rajhaLAvaze. pitAnA sukhanuM ja jIvane bhAna nathI. kharuM dukha te e ja che. kaMI na bane te tuM sAMbhaLa sAMbhaLa kara ane A sAcuM che, mArAthI nathI thatuM paNa karavA jevuM A che, ema rAkha. huM karuM chuM enuM phaLa zuM Avaze? ene vicAra karI pagaluM mUka. phaLa kharAba Avaze ema lAge to e na karavuM. jenAthI kaMI caDhiyAtuM nathI e AtmA che. tenI tuM vartana kara. uttamamAM uttama te AtmA ja che. anuttaravAsI thaIne varta, e lakSa rAkho. "AtmAthI sau hIna" ema lakSa rAkha. pitAne A jagatane meha che tethI duHkhI thAya che. jJAnI puruSanI daSTi UMDI hoya che. duHkhanuM kAraNa mehu, ajJAna che ema jJAnI kahe che. [va. 85] - 14 zrIrAA agAsa, jeTha suda 15, 2009 vicAra karIne bolatA hoya te pazcAttApa karavo na paDe. jene vAnI Teva paDI hoya te game tenI vAta kare. bIjAne keTaluM khoTuM lAgaze tene vicAra na kare. "vacana nayana yama nAMhi" roja bolIe chIe. vacanathI keTaluM ya vera baMdhAI jAya che. vacanathI ghaNAM pApa baMdhAya che, AMkhathI paNa ghaNAM pApa baMdhAya che. e bene saMyamamAM lAve te ghaNAM pApathI bacAya. ethI pAcho vaLe te AtmAmAM rahevAya. narakamAM duHkha che. temAM badhI narako karatAM sAtamI narakamAM ghaNuM duHkha che, te te sahana thAya paNa mehanuM duHkha sahana thatuM nathI ! ema kRpALudeva kahe che. kharuM duHkha te jIvane mohanuM che. mohanIyane lIdhe pitAnuM bhAna rahetuM nathI, e duHkha vadhAre che. Upaje mehavikalpathI, samasta A saMsAra." badhA duHkhanuM mULa zedhatAM zodhatAM A mohanIya maLyuM. meha chUTate nathI, pAchaLa pAchaLa che. karma baMdhAyA pachI te udaya Ave te vakhate duHkha ApavAnAM. udayamAM AveluM te bhegavavuM paDaze. mATe je vakhate baMdhAya te vakhate cetavAnuM che. navAM na baMdhAya tema cetIne vartavuM. duHkha na gamatuM hoya to duHkha utpanna thAya evAM kAraNe ekaThAM na kara. pApane laIne jIva mAMdo paDe ane vaLI pApa vadhAre baMdhAya evI davA kare tethI maTayuM hAya toya maTayuM na kahevAya. bhaviSyanI vAtane vicAra karIne pagaluM bharavuM ke enuM zuM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta phaLa Avaze ? jJAnanI AjJA vagara je kaMI kare te badhuM UMdhuM ja thAya che. "pudgala anubhava-tyAgathI, karavI jasu paratIta he mitta." (de. 4) pudgalane je anubhava thAya che tene tyAga kare te pachI AtmA zuM che? te samajAya. "AtmAne oLakhavo hoya te AtmAnA paricayI thavuM, paravastunA tyAgI thavuM." chelI zikhAmaNa che. tene jIva lakSa rAkhatuM nathI. jeNe AtmA eALakhe hoya tene paricaya kare, to AtmA eALakhAya. te badhAne moTA thavAnuM mana thAya che, paNa e moTAI kAmanI nathI, moTA te siddhabhagavAna che. pidugalika moTAI che te te ene adhogatimAM laI janAra che. "halake he cAle se nikase, bUDe je zirabhAra." mAthe bhAra hoya te bUDe. AtmAmAMthI vRtti UThI pudgalamAM jAya, te pachI AtmAmAM rahevAya nahIM. pudgalane paricaya thaI gayuM che. enA vinA cAle ja nahIM ema thaI gayuM che. kRpALudevane keIe pUchyuM ke tamAruM zarIra kema sukAI gayuM? kRpALudeve kahyuM, amAre be bAga che. ekamAM paNa vadhAre gayuM tethI bIje bAga sukAI gaye. bhagavAnanA guNene vicAra kare. temanuM smaraNa bhajana kare. sapuruSanuM smaraNa, bhakti, stuti kare. jJAnI pAsethI ene je sAdhana maLyuM temAM vRtti rAkhe te jJAnI thaI jAya. [va. 86] 15 zrI rA. A. agAsa, jeTha suda 15, 2009 sapuruSanuM mukhya lakSaNa niHspRhapaNuM che athavA vItarAgatA che. anaMtakALa thayAM jIvane paribhramaNa karatAM chatAM tenI nivRtti kema thatI nathI?" A vAkyane ghaNu kALa sudhI vicAra karavAnuM che. anaMtakALathI janmamaraNa thayA kare che, paNa te mATe evuM karavAnuM sUjhatuM nathI. jIvane temAM zuM svAda Ave che ke pharI pharI temAM ne temAM jAya che? anaMtavAra manuSyabhava maLe, chatAM jIva pitAnuM kalyANa karI zakyo nathI. ghaNe khedanI vAta che. zI bhUla che ane e bhUla kema che? ene mATe zuM karuM? ene mATe rAtadivasa jharyA vinA mArganuM bhAna thatuM nathI. badhethI vRtti uThAvI A eka vika95 kare ke janmamaraNa kema chUTe? zuM karuM to chUTe? bIjA vicAra cheDI A ja eka vicAra karavAnuM che. saMsAramAM rahevuM ane mokSa thavA kahevuM e na bane. keI deha laI mokSe gayA che? A deha che, te ja saMsAra che. - AkhuM jagata badhuM sukhI thAo evI bhAvanA karavI. "mokSane mArga batAve te mitrI." (mo. 24) koInA paNa guNa joIne rAjI thavuM. IrSA kare te pApa baMdhAya. guNavAnane joIne rAjI thavuM. ullAsita thavuM. e kyAre thAya ke daSTi sArI thaI hoya te. pitAnA AtmAne tAravAnI IcchA che, tevI rIte bIjA cha tare evI bhAvanA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 18 karavI. badhA ja saMsArathI mukta thAo, evI bhAvanA karavI, IcchA karavI. - ApaNe koInA upara upakAra karyo hoya paNa ApaNA upara apakAra kare to paNa krodha na kare. "jagatajIva hai karmAdhInA." ene evI prakRti che, paNa huM mAre svabhAva samabhAva che, te kema mUkuM ? ApaNe keInA upara upakAra karIe chatAM te ApaNuM upara dveSa rAkhe, te nirguNa upara mAdhyasthabhAva rAkha. vi. 87] - 16 zrIrAtre A agAsa, jeTha suda 15 2009 ATha dRSTi ApaNe belIe chIe tene saMskRtamAM graMtha haribhadrAcArye lakhyo che. te gadaSTisamuccaya' uparathI yazovijayajIe ATha dRSTinI sajajhAya saMkSepamAM karI che. sAcA puruSanI vANI mithyAdaSTine game nahIM. sAcI arihaMtanI sthApanA heya te ene game nahIM. mahApuruSe guNagrAhI hAya che. pitAnA svarUpanI game tyAMthI prApti karavI che. AtmAnuM svarUpa prApta karavuM che e abhiprAya che, te game tyAMthI prApti karavI. badhAya dharmomAM AtmAnI vAta che. mAruM je kharuM svarUpa che te game tyAMthI prApta thAo, game tyAMthI paNa pitAnuM kalyANa karI levAnuM che. mane sAcA puruSa maLe ane mAruM kalyANa thAo, evI bhAvanA karavAnI che. jaina saMbaMdhI sarva khyAla bhUlI jaje." (37). badhuM bhUlI huM kaMI jANato nathI evuM karavAnuM che. tamArA AtmAnuM kalyANa jethI thAya te karavuM. je sAcuM che tethI ja sAcuM prApta thAya che. beTAthI sAcuM prApta thAya nahIM. jene badhathI pitAne AtmA prApta thAya te hitakArI che. eTalA mATe kRpALudeve kahyuM che ke " pratyakSa sagurU sama nahIM, parAkSa jina upakAra; e lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra." [va. 95] 17 zrI. rAva A0 agAsa, jeTha vada 2, 2009 pUjyazrI-kRpALudeva kahe che ke A kALamAM che samyaphadarzana ! tuM kayAMthI AvyuM? jyAM mahApuruSane yoga nathI tevA kALamAM tuM zA mATe AvyuM? aMze heya Iha avinAzI, pudagala jAla tamAsI re." (pamI daSTi) samyagdaSTine aMze badhA guNe pragaTe che. [va. 108]. 18 zrI rA. A. agAsa, jeTha vada 10, 2009 pUjyazrI-jagatamAM be prakAranA upadeza maLe che. temAMthI ApaNe kaye raste javuM? bhegI thavAne upadeza karavAvALAne raste ke cogI thavAnA upadeza karanArane raste? te vicAravAnuM che. sAthe sAthe ema tapAsavuM ke ApaNane te zA mATe bodha kare che? je gane mATe baMdha karate hoya te niHsvAthI che. ApaNAmAM bheganI vRtti dekhe te Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta koI ApaNane bhegane baMdha kare. mArI vRtti kevI che? te tapAsavuM. mArAmAM viSayanI vRtti che tethI e mane bhegane baMdha kare che. bhegane bAdha mehanI preraNAthI kare che ane cegane bodha karate hoya te te satyanI preraNAthI kare che athavA sadguru pAse sAMbhaLyuM hoya, te ene sAruM lAgyuM hoya to teno bodha kare. UMDA vicAra thavA A badhA vacano kahyA che. zAnI IcchA rahyA kare che je Irache che te kyAMthI maLaze ? tame sukhane Irache che, te koNa meLavaze? e sukha kyAM thaIne lAvaze? ene rastA tamane khabara che? ema kRpALudeva pUche che. jene vastunI IrachA hoya, A ja mAre meLavavuM che ema jene thayuM hoya, tene pUche che ke tame e vastu kyAMthI lAvaze? kayAM maLaze? saddaguruthI lAvIzuM ema tamane lAge che? saddagurunI upAsanAthI AtmA pAmI zakAya che. potAnI meLe anaMtakALathI je karatA AvyA che, te ja punarAvRttirUpe zIkhyA che? ke have sAco raste zIkhyA che? AcArAMganuM paheluM vAkaya e ja che ke A jIva kaI dizAthI AvyuM che e jANe te jIva AtmavAdI kahevAya. e jANavAnuM sAdhana tIrthaMkara, AcArya athavA jAtismaraNa jJAna che. gAMdhIjIe kRpALudevane prazna pUche ke AgalA bhavanI khabara paDe? kRpALudeve uttara Ape ke buddhi nirmaLa hoya to pitAnI ceSTA tapAsIne zAstranA AdhAre pUrvabhava jANuM zakAya che athavA vartamAnamAM jIvanI kevI ceSTAo che te zAstranA AdhAre tapAse te ene pUrva bhavanI khabara paDe. A jIva kaI dizAethI Avyo che? e vicAramAM jIva caDhe te "huM deha nathI" ema nakakI thAya."huM kayAMthI Avyo chuM?" ema pUchanArane eTaluM vicAravAnuM hoya che ke "huM koNa chuM ? kyAMthI thayo? zuM svarUpa che mAruM kharuM ?" e lakSa je hoya te pitAnA bhAva, prakRti badhuM palaTAI jAya. eka brAhmaNanA be chokarA eka muni pAse gayA. munie pUchayuM tame kyAMthI AvyA che? chokarAoe kahyuM ke gAmamAMthI. munie kahyuM ke e amAre nathI pUchavuM, paNa tame kayA bhavathI AvyA che? e pUchavuM che. chokarAoe kahyuM ke e te amane khabara nathI. pachI munie kahyuM ke tame AgalA bhavamAM ziyALa hatA. - badhA prazno pitAne mATe pUchavAnA che, vicAravAnA che ke mana kayAM bhaTake che? zuM ene joIe che? e zuM vAMche che? bhagave che ke bhagavavA vAche che? ema badhuM vicAra vAnuM che, te pitAne mATe che. janmavuM maravuM, janmavuM maravuM e badhuM punarAvartana che, paNa janmamaraNuM thAya nahIM evuM zIkhyA che? ema kRpALudeva pUche che. jIva zuM che? ane jIvana zuM che? kevuM jIve te jIve kahevAya? zvAsocchavAsa levAya e kaMI jIvana nathI. A manuSyabhava maLe che te jANye ajANye puNya baMdhAyuM tenuM phaLa maLyuM che. kAkatAlIyanyAyathI eTale kaMI vicAra vagara manuSyabhava maLyo che. mekSanuM kAma kare te jIvana saphaLa che. dehane jIva mAne che ke bIjuM kaMI hAthamAM AvyuM che? kapALadeva pAse eka jaNa, "AcArAMganI TIkA lakhavA IcchuM chuM,' ema kahevA Avyo tyAre kRpALudeve pUchayuM ke mahAvIra bhagavAna e aitihAsika puruSa hatA ke nahIM? te gaLakAM khAvA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana lAge. kaMI bolI zakyo nahIM. mahAvIranI te zraddhA nathI ane AcArAMganI TIkA lakhavA jAya che ! lAbhAMtarAya dUra thAya te AtmAne lAbha thAya. bAdhatA kayAM ane nirAdhAdhatA kayAM che? saMsAramAM bAdhatA che ane mekSamAM nirAbAdhatA che. avyAbAdha sukha mekSamAM hoya che. saMsAramAM kama che tethI bAdhatA che. saMsAramAM bAdhatA che, te priya che ke mokSamAM nirAdhAdhatA che, te priya che? je nirAdhAdhatA priya che te samyakatva che. badhA prazno karIne A kahyuM ke sukha bIje bIje kalapo che tyAM sukha nathI. sukha te AtmAmAM che. bIje jaDamAM sukha heya nahIM. aMtaranuM sukha che te zAtA-azAtA beyathI juduM che. prazna-aMtaramAM sukha che evuM thAya te avyAbAdha sukha prApta thAya? pUjyazrI-sukhanI oLakhANa heya te thAya. aMtaranuM sukha cAkhe to pachI bIjI vastuo ene tuccha lAge. lakSa rAkha joIe ke mAre e ja karavuM che. nimittAdhIna vRtti calita thAya tyAre vicAravuM ke A kyAMthI AvyuM? daDhatA rAkhavI. jIva lakSa rAkhe te kevI sArI zikhAmaNa che ! mekSa thAya evI zikhAmaNa che. saMsAramAM eTaluM ja che ke koIne rAjI karavA ke pite rAjI thavA icache. parane rAjI karavA athavA parathI rAjI thavA ema be prakAre jIva IcchA kare che. parathI dabAIne mananI nirbaLatAne lIdhe jIva anya pAse maMda thaI jAya che. bIjA pAse kIrti che, sukha che, te nirdhanatA che. sukha bIjAmAM heya nahIM. - "aMtaranuM sukha aMtaranI samazreNImAM che, sthiti thavA mATe bApadArthonuM vimaraNa kara, Azcarya bhUla." AtmAnuM sukha che te ja AzcaryakArI che. [va. 111] 19 zrIrAA. agAsa, jeTha vada 12, 2009 kRpALudeva paramasatyanuM dhyAna kare che. saMsAramAM mana rAkhavA jevuM nathI. paramArthane lakSa na cukAya tema vyavahAra calAve te maMda upage vyavahAra che. chUTavuM hoya te Agraha rAkhavAnA nathI. keIne ApaNe kaMI kahyuM te e na mAne te kema nathI mAnate? ema Agraha na kare. mAne to rAjI na thavuM. pitAno uddhAra karanAra pite che. bIjA ApaNane sArA mAne tethI kaMI sArA thavAnuM nathI, beTA mAne tethI kaMI beTA thaI javAnA nathI, lekane mATe jANe jIvatA hoIe tema na karavuM. kRpALudeve niyama karyo che ke jyAM sudhI gRhasthAzrama hoya tyAMsudhI egya rIte vartavuM. manamAM dubhAvuM nahIM. Agraha rAkhanAra duHkhI thAya che. [va. 112] dharma karavAnI IcchA thAya tyAre upara uparathI dharma kare che, paNa dharma te bahu Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta gahana che mATe bahu sUkSma rIte vRttione tapAsIne dharma kare. sAcuM te sAcuM ja che. sUkSma daSTi vagara e AtmAnI vAta samajAya evI nathI. mahAvIranA bodhane pAtra koNa? (kramAMka 15) emAM kahyuM che ke "sadaiva sUkSmabodhane abhilASI." ApaNAthI na thatuM hoya te mArAthI thatuM nathI paNa sAcuM che ema rAkhavuM; paNa huM karuM chuM te ja sAcuM che ema na karavuM. mArAthI thatuM nathI, banatuM nathI ema mAne te vAMdho nathI, paNa pote kare che te ja bhagavAne kahyuM che, ema karavuM nahIM. bhagavAne kahelA mArgamAM cAlavAnI vRtti heya paNa karmane baLane lIdhe na bane, te paNa cAlavuM che to bhagavAnanA mArgamAM ja, ema karIne temAM ja, te dizAmAM ja sthira thA. jyAre jIva pitAnA bhAnamAM Ave tyAre khabara paDe ke A zuM karuM chuM? AtmAne karma baMdhAvI rahyo chuM! ema karI pAchA haThe. vratamAM aticAra lAge tyAre chedepasthApanIya (pratikamaNa) kare che tema. jagatamAM ApaNuM keI bagADatuM nathI. potAnA bhAvathI bagaDe che. [va. 113] aMtaraMgamAM je nigraMthadazA che, te bAhyamAM rAkhI zakAtI nathI. sahanazIlatA rAkhI mahAkhedanI sAthe te dazAne gauNa karavI paDI che. kRpALudeve pratijJA lIdhI hatI ke vadhAre vakhata asamAdhimAM na rahevuM. jyAre mArAthI vadhAre vAra asamAdhimAM vartAze tyAre jarUra deha choDIza. deha choDa paNa viveka na choDa, evI daDha pratijJA che, te mahAvrata karatAM paNa vadhAre agharI pratijJA che. deha tyAga kare sAro paNa asamAdhimAM na rahevuM. jyAM sudhI kSAyika samati na thAya tyAM sudhI evuM thAya. evI pratijJA nirvAhavI A kALamAM sAdhune paNa kaThaNa paDe, te emaNe pALI hatI. [va. 125]. 22 zrI rA. A. agAsa, jeTha vada 14, 2009 zvetAMbara paryuSaNa ane digaMbara paryuSaNa beyane lAbha laI le. dharmadhyAna karavuM. parva tithie jIvanuM hita thAya te mATe rAkhI che. amuka pavatithi vizeSa dharmadhyAnane mATe AcAryoe karI che. kheMcatANa na karavuM. guNagrAhI hoya tene game tyAMthI lAbha thAya. egya hoya te game tyAMthI grahaNa karavuM. game tyAMthI AtmAnuM hita karI levuM. kRpALudevane saMyamanI bhAvanA che; paNa kama bIjA prakAranAM che. badhI khaTapaTa na hAya ane rAtadivasa dharmadhyAna thAya to sAruM, ema emane rahe che. paryuSaNamAM nivRtti karI che chatAM sarvasaMgaparityAganI bhAvanA che. sarvasaMga eTale "akhaMDapaNe AtmadhyAna ke mukhyapaNe na rakhAvI zake eve saMga." (334). Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana [va. 126] 23 zrI. rAA. agAsa, jeTha vada 14, 2009 kALa to badhA sarakhA che. cothA-pAMcamA kALamAM kaMI bheda nathI, paNa jIvane laIne bheda paDe che. bhagavAna RSabhadeve jyAre kaLikALanuM varNana karyuM tyAre keTalAya jIe saMthAre karyo ke AvA kALamAM janmavuM na paDe. kRpALudeve kahyuM che ke kaLiyuganuM bhayaMkarapaNuM joIne amane AtmAne viSe bedha thayo. jyAM juo tyAM jagatamAM, dharmanAM sthAnamAM ke bIje, viSayakaSAya che. koI kAnathI bhega bhogave che, keI AMkhathI bhagave che, kaI jIbhathI bhagave che. ema AkhuM jagata viSayamAM paDayuM che. karma na baMdhAya evuM karavuM. kRpALudeva kahe che ke manuSyabhavamAM zAMti maLaze ema lAgatuM hatuM, paNa tyAM paNa A AtmA avizrAma pAmI sapaDAyA che. "zuM karavAthI pite sukhI? zuM karavAthI pite duHkhI ?" saMkalezabhAvamAM rahe tenuM jIvane duHkha nathI lAgatuM. zuM karavA AvyA chIe? zuM karavuM che? zuM karIe chIe? te kRpALudeva tapAsatA hatA. manuSyabhavamAM zAMti maLe tevuM che, mokSa paNa maLe. tyAM paNa jIva viSayakaSAyamAM sapaDAya che. mekSa na thAya tyAM sudhI jape nahIM evA kRpALudeva hatA. pUrNa vItarAgatA AvyA vinA emane cena na paDe evuM hatuM. mAchalIne pANImAMthI kADhI nAkhe ane jema te taraphaDe tema emane vItarAgatA vinA thatuM hatuM. gAMdhIjIne kRpALudeve vAtacIta karatAM kahyuM hatuM ke A badhA kugurue lekene buDADe che enuM amane eTaluM dukha lAge che ke kaI barachIo bheMke teya eTaluM duHkha na lAge. saralabhAva joIe. game tevA saMsAranA prasaMgomAM upazamabhAva rahetA hoya tene saMsAramAM rahevA chatAM mokSa ja che. choDavAnI IcchA chatAM chUTe nahIM te sahana karavuM, kalezita na thavuM. deha chUTatAM pahelAM kRpALudevane eTaluM karavuM che ke mana vacana ane kAyAthI AtmAne muktabhAva, eTale deha chatAM dehAtIta dazA. manamAM rAgadveSa na thAya, vacanamAM asatya na bolAya, jema che tema svAduvAdapUrvaka belAya, kAyAnI vRkSadazA eTale AhAravihAramAM vRtti na rahe. jema prArabdha dore tema derAya, tene mana vacana kAyAthI muktapaNuM kahyuM che. paNa have TUMkAmAM kahe che ke niHzaMka thavuM, nirbhaya thavuM, kevaLajJAnarUpa thavuM. niHzaMkatAthI nirbhayatA thAya. zAstrothI upazamabhAva Ava durlabha che. supAtra hoya tene zAstrathI upazamabhAva thAya. upAdAna baLavAna hoya te tene zAstra AdhArabhUta thAya. "AtmAdi astitvanAM, jeha nirUpaka zAstra, pratyakSa sadgurU ga nahIM, tyAM AdhAra supAtra" pUrvanA saMskArI hoya temane zAstrathI upazamabhAva thaI zake che. - vidyAo kaMIka kaMIka vikapa mUkatI jAya che. keI pustaka vAMcate heya ane teNe chApakhAnAnuM kAma kareluM hoya te vika9pa thAya ke A sAruM chApyuM nathI. A sAruM chApyuM che, AnI bAMdhaNI sArI che, evA vikalapa thAya. keI citrakaLA zIkhyo hoya ane For Private & Personal.Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta bhagavAnanuM citrapaTa jete heya te vikalpa thAya ke A citramAM aMgUThe sAro citrA che, paNa paga sArA citrAyA nathI. evA evA vikalpo thAya. ema dareka vidyA kaMIka kaMIka vikalapa mUkatI jAya che. upazamabhAva kahe ke vItarAgabhAva kahe, eka ja che. upazama bhAva AvyA vinA AnaMda thAya ema nathI. satsaMga ane gasamAdhi e beyanI jarUra che. e Ave to AtmA upara je AvaraNa che te dUra thAya. [va. 128] sabhAmAM. 24 zrI rA. A. agAsa, jeTha vada 0)), 2009 jene sarva jI pratye maitrIbhAva thaye hoya te keIne dubhavatA nathI, tema chatAM kSamApanA karavAnuM bhUlatA nathI. bAra mahine kSamApanA karavAnuM bhagavAne kahyuM che, te uttama che. jIva anaMtakALathI rajhaLe che. samAdhisukha je pitAnuM che te bhUlI jIve bIjuM karyuM che, janmamaraNa UbhA karavAnuM karyuM che. parAdhInatAne lIdhe karavuM paDyuM hoya tenI vAta judI che, paNa A te svaccha de karyuM che. chUTavAnA rastAnI mane khabara nathI, ema jIvane thayuM nathI. kaI jJAnInI AjJA maLe to sAruM, ema paNa jIvane na AvyuM. keI pratye krodha kare temAM pitAnA svarUpanI ghAta thAya che. krodha, mAna, mAyA, lebha vagerethI pitAnA svarUpanI ghAta thAya che. krodha, mAna, mAyA, lebha lUMTI jaze mATe ApaNe paNa cetavAnuM che ke manuSyabhava luMTAI na jAya. koI mAna mAyA lebhamAMthI eka paNa haze te narake laI jaze. saMsAramAM bebhAnapaNe pravatavA jevuM nathI. puruSa ema Icache ke mArI strI pahelAM huM marI jauM to sAruM. strI ema Icche ke huM pahelAM maruM te sAruM. ema mehane laIne thAya che. enA vinA huM nahIM ja jIvI zakuM ema mAne, paNa keInA marI javAthI keI maratuM nathI. mohane ke prabhAva che! meha ke kharAba che! tema chatAM jIva tyAM ne tyAM mAthAM mAre che. ema lAge che ke enA vinA mArAthI chavAze nahIM. evuM mehane laIne lAge che, paNa marI gayA pachI bIjI paraNe che. e badhuM kalpita che. kRpALudeva kahe che ke have jJAna thayuM tyAre lAgyuM ke A kalpita hatuM. keTalIvAra duHkha bhegavyAM che, chatAM tenuM te ja kare che. jIve keI kALe have emAM javA jevuM nathI. cheSa thAya tyAre thAya che ke AnuM moTuM paNa na jouM, saMbaMdha na rAkhuM, paNa pAchuM jIvane tyAM ja janmavuM paDe che. prabhuzrIjI eka daSTAMta ApatA ke eka muni gRhasthane tyAM bhikSA mATe gayA, te vakhate gRhastha ane tenI strI potAnA ekarAne ramADatA hatA. te jaI muni hasyA. guhastha pUchyuM ke kema hasyA? munie kahyuM, "tamane khoTuM na lAge Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 5 tA kahuM. tamArI sauthI je puruSa krIDA karatA hatA tene tame mAryAM hatA, te ja marIne A tamArA chokarA thayA che. " jIve samAdhisukha bhUlIne badhuM bIjuM ja karyuM' che. A manuSyabhava luMTAya che, tenI jIvane kiMmata nathI. AkhA jagatanuM nAzavata svarUpa che, tema chatAM jIvane vairAgya thatA nathI. adhuM kalpita che. A jIve anaMtakALathI zuM zuM karyuM che ? badhuM cItarI caDhe evuM karyuM che. kRpALudevane jAtismaraNa thayuM tyAre thayuM ke anaMtakALathI bhaTakathA paNa huve na ja janmavuM, evA nizcaya karyo. te mATe zuM karavuM ? krI na ja janmavuM hAya teA rAgadveSa na karavA. rAgadveSathI janmavu thAya che. pharI na ja janmavu' evI dRDhatA che te pUrI karIzuM ema kRpALudeva kahe che. mAkSe javu che ane vacce kama khATI kare che. manuSyabhavanuM mAhAtmya jJAnIne lAge che. have AyuSya thADu' che mATe AyuSya nakAmuM na jAya e pramANe vartavuM. rAgadveSa na karavA, paNa evAM pAchAM nimitta maLe teA e kAma thAya. kAI saMta puruSanA samAgama haiAya te rAgadveSa maTADavAnuM thAya, paNa kAI ThekANuM evuM dekhAtuM nathI. e khATa hatI te 5. u. prabhuzrIjIe A Azrama sthApIne dUra karI che. pharI na ja janmavu evA nizcaya karyAM che, tethI game te thAe, bhale jIvana eka samaya mAtra hai| ane te paNa dunimitta hA, paNa rAgadveSamAM mana devuM nathI. have teA na ja janmavuM' ema dRDhatA karavI. krodha Ave tyAre zAMti rahe nahIM. krodha karavA ane zAMti rAkhavI e na thAya, eka thAya. eka samayanA paNa sadupayeAga karI levA. kRpALudeva rAgadveSa na karavA mATe have bhAvanA kare che. pAtAnA je svabhAva che temAM ja rahevuM. "kSaNe kSaNe palaTAtI svabhAvavRtti nathI joItI." niratara samAdhibhAva joI e. pachI zUnya eTale nivikalpabhAva sivAya ka MI nathI joItuM. evuM e ghaDI rahe te kevaLajJAna thAya. svabhAvavRtti palaTAtI aTake te nirvikalpadazA thAya. te na hoya tA sa Mta puruSAnA samAgama joIe, tethI evI dazA thAya. parama satsaMga na heAya ane sAmAnya satsaMga hAya tAya sAruM che. e na hAya teA sadAcAra, mahAvrata vagere joIe. e pazu na hAya te| bhagavAnanI bhakti sivAya ka MI nathI joitu. eTaluM paNa na heAya teA pachI khIjuM kazuM mAgavuM nathI--kalyANa thAya evuM mAgavu che. gama paDacA vinA Agama eTale zAstra zasrarUpa thaI paDe che. satsaMga na hAya te dhyAna taragarUpa thaI paDe che. leAkeA kahe che te zuM khATuM che? ema leAkasaMjJAmAM vA hAya tA mAkSa na thAya. sAcA vairAgya pAmavA lekasaga tyAgavAnA che. nahI tA, je na bhAvatuM DAya tene tyAga kare ema vairAgya dveSarUpe thAya. rAgadveSa na karavA enA hAthanI vAta che. pahelAM te krodha na karavA, mAna na karavuM, ema pratyAkhyAna letA. jJAna thAya teA badhAnAM pratyAkhyAna thAya, paNa jJAna nathI tethI khIjuM badhuM mIThu lAge che. bIjA paccakhANu tA le, pazu pharI na ja janmavuM e pratyAkhyAna le te Azcarya rUpa che, 4 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta pite pitAnA aMtarAtmAne pUche ke have rAgadveSa na karavA, pharI na janmavuM evAM pratyAkhyAna laI zakAya? to ke laI zakAya. e paNa AzcaryakAraka che. jemAM rAgadveSathI saMsAramAM bhaTakyo e AzcaryakAraka che tema rAgadveSanAM paccakhANa karI chuTAya che te paNa AzcaryakAraka che. [va. 133] sabhAmAM. 25 zrI rA. AagAsa, aSADa suda 1, 2009 kRpALudeva sabhAgabhAIne pitAne je upAdhiganI muzkelI che te lakhe che. saMsAramAM beThA che, tethI upAdhi te Ave ja. sapuruSamAM paramezvarabuddhi rAkhavI ene parama dharma kahyo che. puruSa pratye vizvAsa hoya, temanI bhakti hoya te pachI kaMI vAMdho nahIM. prabhuzrIjI bapore bahene darzana karavA Ave tyAre nAnAM chokarAMone prasAda ApatA. eka divasa nAraMgInA cheDAnA kaTakA karI badhAne ApyAM ne kahyuM ke khAI jAo. jJAnI puruSane dukha Ave te duHkha mAne nahIM. jJAnIne te je thAya te bhaluM, ema mAnavAmAM Ave che. ApaNe e karavAnuM che. prIti aprIti na karavI, rAgadveSa na karavA, te karma na baMdhAya. je che te , ema rAkhavuM. vibhAvanuM duHkha che. kRpALudevane je aMtaramAM vairAgya che, tevI bAhya pravRtti thaI zakatI nathI. bAhyathI AtmabhAve pravRtti karavAne keTaloka aMtarAya che arthAt sAdhupaNuM udayamAM AvyuM nathI. AtmAnuM sukha tyAgIne bIjuM kaMI IcchatA nathI. deha dhAraNa karyo hoya tene duHkha te Ave. zArIrika vedanA e dehane ja dharma che. deha dhAraNa karyo tyArathI zAtA ke azAtA che ja. manuSyabhava che tyAM sudhI AmAnuM kalyANa karI levuM. AtmA vimaraNa na thaI jAya. kRpALudeva kahe che ke have janmavuM ja nathI. A jagyAe janma thAya to sAruM, ema emanA manamAM nathI. saMsAra emane gamato nathI. bhava UbhA karavA A manuSyabhava gALa nathI, ema jene nizcaya thayo che tene ema lAge ke nirmathadazA sivAya jIvavuM nathI. arihaMta ke siddha jevI dazA sivAya jIvavuM nathI. evuM na hoya te mohane kSaya karavA mATe nirgathadazA hoya teya sAruM. nijha thatA vinA eka kSaNa paNa javI durlabha che, te AkhI jiMdagI nigraMthatA vinA kema jaze? ema kahe che. tiSa saMbaMdhI koI pUche te jJAnIne gamatuM nathI. je mehAdhIna ja hoya te evA prazno pUche che. puruSane vega maLe, teya pAchuM AtmAnuM kalyANa bhUlI jyotiSanuM pUche te AtmAnuM kalyANa kyAre thAya ? [va. 135 sabhAmAM mohAsaktithI mujhAya ane mokSamArgamAM pravarte te mumukSu che. mumukSutAnA aMze tamArAmAM AvyA che te joI saMtoSa thAya che. puruSane yoga thayo che ane chUTavAnI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 vacanAmRta-vivecana bhAvanA che tene e saphaLa thaze. anukULatA maLI Avaze. zamasaMvegAdi viSe AtmasiddhimAM kahyuM che- " kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa--abhilASa; bhave kheda, prANIdayA, tyAM AtmArtha-nivAsa. " teno artha kare che- zama eTale kodha, mAna, mAyA, lebhane dabAvavA te. ghaNI vakhata krodha thate heya te kahe ke mane kaSAya thAya che, paNa mAna mAyA lAbha hoya tene kaSAya thAya che ema mAnatA nathI. mumukSu hoya te e cAre kaSAyane zamAve che. kaSAye udayamAM Ave te udayakarmanuM baLa na cAle evuM karavuM. "mane AvuM chAje nahIM ? ema mumukSune thAya. samyagdarzana prApta karavuM che. mumukSu pitAnI dazAne sAcave che. " dayA zAMti samatA kSamA, satya tyAga vairAgya, heya mumukSu ghaTa viSe, eha sadAya sujAgya. " kaSAya kharAba che. kaSAyanuM phaLa kharAba AvavAnuM che, ema jene heya te kaSAya vadhAre nahIM, manamAMthI hoya teya kADhI nAkhe. te bIjAne kSamA Ape ane pite kSamA mAge. krodha-mAna-mAyA-lobhamAM taNAI na jAya. je kaSAya che tene ochA karavA che. jema tema karIne have chUTavuM che. AyuSya emanuM ema jatuM rahe ema na karavuM. saMvega, niveda e eka ja guNanI be bAju che. jyAre ene mokSanI IcchA thAya tyAre saMsArathI niveda thAya che ane jyAre nirveda thAya tyAre saMvega eTale mokSanI IcchA thAya che. pahelAM ema Icache ke have mokSa sivAya kazuM joItuM nathI; pachI saMsAra bhaNI daSTi kare ke anaMtakALathI jIva bhaTaka bhaTaka kare che. evA vicArathI saMsArathI thAke tyAre nirveda thAya che. [va. 139] rAtre ra7 zrI rAka Ahera, phAgaNa suda 4, 2008 pradeza pradeze jIva karmathI baMdhAyela che. mAtra ATha rucaka pradeza khullA che. pradeza pradeze anaMta karmanI vagaNa che ema zAstromAM kahyuM che te vairAgya thavA mATe che. ATha rucakapradeza khullA che ema zAmAM ghaNe ThekANe kahyuM che, keI sthaLe niSedha nathI karyo. je mokSe laI jAya te kharuM jJAna che. je jANe te AtmA. AtmA upayoga lakSaNavALo avinAzI che evuM oLakhANa thavuM te jJAna. che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe sadaguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa. " ATale bheda paDa te mekSa. AtmAnuM jJAna na hoya ane caudapUrvamAM kaMIka ochuM bhaNe hoya te paNa nigodamAM jAya che. badhAMya zAstro eka AtmA oLakhavA mATe che. darzana meha hoya tyAM sudhI game teTaluM bhaNe te paNa nakAmuM che. samyaktvasahita heya te thoDuM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta jJAna paNa bahu che. game teTaluM bhaNyo hoya paNa je AtmAne na jAya te badhuM nakAmuM. nija kalpanAthI kaTi zAstro mAtra manane AmaLo." AtmajJAna sivAyanuM jJAna che te ajJAnarUpa che. jJAnanuM phaLa virati che. te na thaI te te jJAna nahIM. je mULa jJAna che te AtmAne zAMti ApanAra che. anaMtavAra zAstra bhaNyA chatAM rakhaDavuM paDayuM che. zuM karavA huM zAstra bhaNuM chuM? e lakSa na hoya te kaMI na thAya. anaMtakALathI jIva deDa deDa kare che. bhUla kADhanAre nathI maLyuM. bhUla sAthe rAkhIne kAma karyuM che. meha mAga Ape te AtmA bhaNI vRtti jAya. eTalA mATe thaIne jJAnIoe mohane dUra karavAnuM kahyuM che. pahelAM darzanamoha jAya to samyakatva thAya. pitAnAM pariNAma tapAsavAnAM che. dehamAM rahelA AtmAne na jANe e moTI bhUla che. je zAstrAbhyAsa karavAthI Atmahita thAya tevAM zAstra bhaNavAM. syAdvAda mArga che. badhuMya jANIne zraddhA te puruSanI karavAnI che. AtmajJAna pAmyA che evA sadguru pAsethI AtmA eALakhAya. jema jema jJAnI puruSanI oLakhANa jIvane thAya che tema tema anaMtAnubaMdhI maMda paDe che. jeTalI gyatA hoya teTalI oLakhANuM paDe. gyatA lAve ema prabhuzrIjI kahetA. vairAgya upazama e yogyatA che. jene vastu prApta thaI che te AtmA jue che. AtmA pitAnA savarUpane bhUlyA che. je jANanAre che tene mAna nathI. " jANanAra te bhAna nahIM, kahIe kevuM jJAna ? " jyAM sudhI jIvane tyAgavairAgya na hoya tyAM sudhI tene game teTaluM kahe te paNa na samajAya. " tyAgavirAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna." ATalI ja khAmI che. eka vAra kahe tethI jIva mAne tema nathI. jIvane jyAM sudhI kaSAyanI upazAMtatA na thAya tyAMsudhI gyatA Ave nahIM. [va. 141] sabhAmAM. 28 zrI. rAtre A agAsa, aSADa suda 2, 2009 zrImadbhAgavatamAMthI vedAMtane A leka che, tema chatAM uttama che. IcchA, rAga-dveSa jene nathI ane je sarvatra samacittavALA che, te bhagavAnanI bhaktithI yukta thaIne bhAgavatI gatine pAmyA. bhaktithI jIvanuM kalyANa thAya che te batAvavA kahe che ke IcchA ane zreSathI rahita evA jJAnI paNa bhagavAnanI bhaktine Icche che. kRpALudeva sobhAgabhAIne lakhe che ke tamAre samAgama ame IcchIe chIe, paNa prArabdha evuM che ke sAthe rahevA detuM nathI. [va. 143] 29 zrI. rAva Ahera, phAgaNa suda 4 di, 2008 (1) udaya AvelA ane udaya AvavAnA kaSAyane zamAvavAnA che. kaSAnAM nimittemAM na rahe te ethI udaya AvatA kaSAye rokAya. (2) lebhane vadhAravo hoya te vadhe ane WWW.jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana e che kara heya te e cha thAya. lebhanAM nimitto goThave te lobha vadhe. (3) badhAyathI chuTAya evuM karavAnuM che. nakAmI icchA na karavI. "kyA Icchata khevata sabe, he IcchA duHkhamUla." IcchA je niraMkuza rAkhI to ghaNAM karma baMdhAze, nahIM te ceDAM baMdhAze. cetatA rahevAnI jarUra che. "cetatA nara sadA sukhI." jJAnIoe kahyuM che te saMbhArate nathI. IcchA rokavI e tapa che ane jeTaluM tapa thAya teTalI nija2A thAya. vairAgya rAkhavo. ghaNuMya khAdhuM, ghaNuMya pIdhuM, paNa AtmAnuM kalyANa na thayuM. raste palaTAvavAno che. mokSamArge cAlavAnuM che. (4) tame paripUrNa sukhI che ema mAne. AtmAmAM anaMta sukha che, bahAra nathI. AtmA parama sukhI che. (5) badhuMya sapuruSa maLaze tyAre phaLaze. mATe pahelAM sanduruSane zodhavA. pachI teo game tevAM vacane kahe temAM zraddhA rAkhavI. "guru oLakhavA ghaTa vairAgya." vairAgya hoya te satparuSa oLakhAya. puruSa maLe te badhuM thAya. jJAnI puruSane yega maLyA pachI je karaze te badhuM savaLuM thaze. jyAre tyAre paNuM jIvanuM kalyANa thavuM haze tyAre puruSathI ja thaze. sapuruSa oLakhAze tyAre mokSamArge caDhAze. [va. 147] 30 zrI rA0 Ahera, phAgaNa suda 15, 2008 jJAnInI AjJAthI kalyANa che. mane paramArtha prApti thaI che ema mAnatA he to tapAsavuM ke mArI vRtti paramAtmAmAM ekatAna che ke nahIM? jJAnInI AjJAmAM ekatAna thavAnuM che. prabhu prabhu laya lAgI nahIM, paDo na sazuru pAya." evI laya lAge tyAre jJAnanI AjJA visarAya nahIM. evuM thayuM hoya to paramAtmAmAM ekatAna che ema jANavuM. jJAnInI AjJAmAM ekatAnatA che, te dharmadhyAna che. AtmavicAra karavA mATe dharmadhyAna e mAga che. bIjethI chUTavuM ane AtmAmAM ekatAna thavuM e saheluM nathI. anAdinA saMskAra che tethI jIva saMsAramAM sAruM-khoTuM karyA kare che. kSaNe kSaNe vRtti palaTAya che. jeTalI AjJAmAM ekatAnavRtti thAya teTaluM jagatanuM vismaraNa thAya. e ja karavAnuM che. mArga e ja che. paramArtha saraLa che paNa prApti durlabha che. AjJAmAM ja vRtti sthira karavI. AjJAmAM ekatAna thaze tyAre kalyANa thaze. evI laya lagADavAnI che. mArgAnusArI thayA che teone, e ja karavuM che ema thayuM hatuM. mAhAsya lAge tyAre AjJA ArAdhAya, ekatAna thavAya. A vastu vagara mAre na cAle ema hoya tyAM AjJAmAM ekatAnatA nathI. AjJAmAM ekatAna thavuM bahu agharuM che. AjJAmAM ekatAna kevI rIte thavAya? ATalo vicAra kare te mokSa che. jIva bIjI bIjI IcchAo kare che. AjJA sivAya bIjuM kaMI game nahIM evuM karavAnuM che. mumukSuone kRpALudeva cetAvatA ke AjJAmAM ekatAna thAo. satsaMge jIvane jAgRti rahe che. bhulAya nahIM. jAge tyAre AjJAmAM tanmayatA thAya. satsaMge sAMbhaLI sAMbhaLIne jAgRti Ave che. game tema hoya, leke niMdA karatA hoya, game teTalI muzkelI heya paNa AjJAmAM ekatAna thavAnuM che. mArga e ja che. jJAnInI AjJA uThAvI nathI. AjJA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta maLe tyAre DhIluM paDI jAya che. ekatAna thatuM nathI. mArgAnusArIne svabhAva ja e hoya che ke rAtadivasa AjJAmAM ja vRtti rAkhe. jIva jJAnInI pAchaLa paDatuM nathI. maMDI paDavAnuM che. saMsAranI vastuo parathI vRtti uThADavAnI che. saMsAramAM kazuM priya karavA jevuM nathI. "je priya karavA jevuM che te jIve jANyuM nathI ane bAkInuM kaMI priya karavA jevuM nathI" (198). AjJAmAM ekatAna thavuM e ene sAMbharatuM nathI. hari pratye akhaMDa laya lAgavI e vairAgya che. e na hoya te vairAgya nathI. akhaMDa laya lagADavAnI che. "tyAga virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna." tyAga vairAgya te joIze. vi. 150] 31 zrI rA. AagAsa, aSADa suda 3, 2009 motanuM auSadha zuM? janmamaraNa chUTe evI jJAnI puruSa kaI vAta kahe che te. AtmA marate nathI, ema jJAnI kahe che paNa pAcho bIjAne mAratAM, AtmA kyAM mare che ema kare che. syAdvAda mArga che. na samajAya to evuM thAya. tAro koNa? tAro AtmA. e koNe jA? saddagurue. jeNe AtmA jANe che tenA pratye prema karavAne che. 33 [va. 156] 32 kevaLajJAna thAya tyAre kazuM bAkI rahe nahIM. bhagavAne traNe kALa mUThImAM lIdhA eTale jANyA. [va. 157-1]. badhA ja sukhane Icche che, paNa sAcuM sukha zuM? tenI khabara nathI. jene moha pAtaLo paDyo hoya, dazanamoha ghaTayo hoya tene sukha thAya. te mATe anaMta prakAranI prIti bIje che te parama puruSamAM thAya te pachI potAnuM svarUpa bhAnamAM Ave. AtmAne sukha nAmane guNa che. AtmAmAM sukha che evuM jene meha ocho thaye hoya tene jJAnInA badhathI samajAya che. je moha ocho thayo hoya to jJAnI kahe te ene mAnya thAya; paNa meha e che na thayuM hoya te mAne nahIM. "saghaLuM paravaza te duHkhalakSaNa, nijavaza te sukha lahIe." (7mI daSTi) eTalI jenI daSTi thaI hoya tene e daSTie AtmaguNa pragaTe. pitAne vaza hoya te sukha che. parAdhInatA e ja duHkha che. sukhane svAda cAkhe te choDe nahIM. mIThuM lAgavuM joIe. jema bALakane pahelAM ghI-sAkara caTADe te thuMkavA lAge paNa jyAre mIThuM lAge tyAre AMgaLIo cATavA lAge che. tema jIvane mIThuM lAgavuM joIe. ApaNe zuM karavuM che? zuM karavAnuM kahyuM che? e vicAravAnuM hAthamAM Ave che tethI hita thAya. nahIM te bIjAnA athavA bahAranA vicAro Ave. sukha te puruSoe zodhI kADhayuM. ene jeNe ArAdhyuM te sukhI thayA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana [va. 157-13] 34 zrI. rA. AagAsa, aSADa suda 6, 2009 mukhyapaNe upadezayogya guNasthAnaka chaThuM ane teramuM che. kRpALudeva kahe che ke jyAMsudhI gRhasthAzrama hoya tyAMsudhI dharma saMbaMdhI vadhAre vAtacIta na karavI, dharmane mukhyapaNe upadeza na kare. meha jIvane gherI le che. kRpALudevane e bhayaMkara lAge che. asaMga thavuM che. prabhuzrIjI kahetA ke badhAM kama phUTI nIkaLyAM che. jevuM pUrve bAMdhyuM che tevuM dekhAya che. pitAnuM jIva pite sudhAraze tyAre sudharaze. je kaMI thAya te ApaNA bhAvathI thAya che. taddana nirdoSa hoya te mekSamAM ja hoya. deha dharavo paDe che te karmathI ja che. siddhabhagavAna kevaLa nirdoSa hoya che. pitAne deSa na hoya ane duHkha thAya te siddhabhagavAnane paNa duHkha thAya. pitAnuM kareluM bhogavavAnuM che. bIjAnuM kareluM bhogavavuM paDe te karmasiddhAMta UDI jAya, taddana samatAbhAva rahe te kAma patI jAya. mahAvIrabhagavAna upara saMgama upasarga karyA tyAre dveSa na thaye paNa dayA AvI ke A bicAre kama bAMdhe che. kSaNe kSaNe jIva karma bAMdhe che. kyAre e badhAM bhegavaze? "karmo kALa anaMtanAM, zAthI chedyAM jAya?" saMsAra jIvane bhayaMkara lAgatuM nathI. alpa deSa thAya tenuM keTaluM moTuM phaLa Ave che! rUkimaNie pUrva bhavamAM eka iMDuM hAthamAM laIne thoDI vAramAM mUkI dIdhuM. te lAla thavAthI meraDIe soLa pora sudhI sevyuM nahIM. tethI tene seLa varSa sudhI putrane viyega rahyo. 1 krodha, mAna, mAyA, lobhamAM jIva paravaza che. te vakhate ene kaMI bhAna rahe nahIM. bhale zA bhaNele hoya paNa te vakhate bhUlI jAya che. chuTAya tevo krama kare. jene chUTavuM hoya te vadhAre karma na baMdhAya tevuM kare che. koI pratye dveSa na kare. jagatanA kaI prANI pratye dveSa na kare. jJAna e phaLa che. jJAna Ave tyAre namratA Ave. jema DALIe kerIe bese tyAre AMbe name che, tema jJAna Ave tyAre namratA vadhe che. vi. 157-15. potAno anubhava kRpALudeve kahyo che. A badhuM dekhAya che te badhuM paramANurUpa che. jagata badhuM vAcA vagaranuM che, bolatuM nathI. e ema nathI kahetuM ke mane juo. mAtra mahine laIne jIva temAM paDe che. jagata kalpanA mAtra che. vi. 157-16] 36 vairAgya upazama hoya te daSTi svaccha thAya. nahIM te bIjAnA de jue. pitAnA de dekhavA ane zamAvavA. puSpamALAmAM chelle e ja kahyuM che ke doSane joIne dene TALavA. svaccha daSTi hoya to sUkSma de dekhAya, ane dekhAya te pachI game nahIM tethI kADhe. kRpALudeve jANyuM che te kharuM che. mohanIya karma jIvane chUTavA detuM nathI, mukta thavA detuM nathI. navAM pAchAM jIva bAMdhe che. 35 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta 37 jJAnApekSAe bhagavAna savavyApI che. siddhAlayamAM bhagavAna che. 32 [. 158] [va. 163] 38 zrI rA. A. agAsa, vai. suda 14, 2008 AjJA na cukAya e lakSa rAkhavA jarUranA che. kSaNa vAra paNa bhagavAnane citavavA surakela che. kSaNavAra paNa bhagavAnamAM prema rahevA e A kALamAM muzkela thaI paDayu che. bIjI vastue je AvI paDe che tenA puruSA kare che. e badhAthI nivRtta thAya tyAre bhagavAnamAM prema Ave. AtmAne AvaraNa thAya evuM karyAM kare che. jIva peAtAnA vicAra karavAne navarA nathI. manuSyabhavamAM zuM karavA jevu che? je karIe chIe enu phaLa zuM Avaze? enA vicAra nathI AvatA. bIjA vicAro kare che. jIvane nivRttinI jarUra che. rAtadivasa gaDamathalamAM vakhata jAya che. nivRttine bhUlI ja gayA che. AtmAne nivRttinI jarUra che. evuM ene bhAna nathI. cADIka navarAza laI AtmAnuM hita thAya evuM karavAnuM sUjhatuM nathI. jIvane nivRttinI khabara nathI. jJAnIe UMghatAne jagADe evuM A kahyuM che. kaMIka nivRtti lAva, teA tenu phaLa Avaze tyAre khakhara paDaze. " jema tema zubhAzubha kapa, jANyAM saphaLa pramANa; nivRtti saphaLatA, mATe mekSa sujANu. e zubhAzubha bhAvathI nivRtta thavu che, evuM bhAna nathI. zuM sukha che? tenuM bhAna nathI. leAkeA jene sukha kahe che te sAcuM sukha nathI. pAchaLa duHkha Ave evu che, chetare che. e sukha nathI, " pazcAt duHkha te sukha nahI." jenI pAchaLa duHkha Ave te sukha na kahevAya. sukha tenu nAma ke jenI pAchaLa duHkha na Ave. upara uparathI sukha lAge paNa phaLa duHkha Ave che. sukhAbhAsa che te meAkSanA sukhane bhUlAve che. e sukhAbhAsane sAcuM jANIne mathI rahyo che. jagatanAM sukha madhAM ThagavAvALAM che. jJAnI ene sukha kahetA nathI. AtmAne sukhI karavA mATe jarAka paNa nivRtti meLavavI. ,, meAkSanI garaja paNa nathI. ene kaMI sAMbhaLe te garaja jAge ne ? vRddhamaryAdA sAcavavI e rahyuM nathI. dhama nI maryAdA paNa nathI rahI. ene dhamanI garaja hoya te dhama nu mAhAtmya lAge nahIM teA tiraskAra kare ke dhamA~thI zuM maLavAnu che ? kaI paisA maLavAnA che ? ema tiraskAra kare che. eka kSaNavAra pazu akhaMDa premathI bhagavAnane sabhAratA nathI. rAgadveSamAM pravarte che. rAgadveSanI nivRtti karavAnI che. nivRtti zuM che? zuM kAmanI che? enuM bhAna nathI. jagatanAM sukha jhAMjhavAnAM pANI jevAM che te levA doDe che. paragAma paisA kamAvA jAya, tyAM du:khI thAya te paNa sukha mAne. zAne satsaMga kahe che? enI khakhara nathI. satsa`ga karavA jatAM khIjAmAM rAkAya che. satsaMganuM mAhAtmya nathI. manuSyabhavamAM dula bha vastu satsaMga che. puNyanA ceAge satsa MganI prApti thAya, paNu durlabhatA lAgavI muzkela che. kaMIka TharavAnuM ThekANuM teA satsaMga ja che. satsaMga na heAya tyAre mAyAmAM taNAya che. anAdinA karyAMthI chUTa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RE vacanAmRta-vivecana vAne avasara A manuSya deha che, paNa temAM A jIva karma bAMdha bAMdha kare che. "sapuruSanA eka eka vAkyamAM eka eka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che" (166). eka vacana pakaDAya te badhAM Agamane sAra AvI jAya, paNa mAhAsya na hoya te A kAne sAMbhaLe ane A kAne kADhe. kRpALudeva kahe che ke A jIve zuM karavA AvyA che? eka vacana sAMbhaLe te ene uddhAra thAya, paNa jIvane A tarapha vRtti jatI nathI. maghAnAM pANI bharI levAnAM che. prabhuzrIjI kahetA ke Atmasiddhi labdhine bhaMDAra che. pahelAM cAra jaNane mATe lakhAyelI paNa have badhAne ApI. paNa ene kaMIupayoga thato nathI. jIvane dhamanI garaja nathI. bhUkhyo hoya to rasa Ave, nahIM to kaMI nahIM. uttama vastu pesavAnI jagyA nathI. satsaMganuM, jJAnInAM vacananuM mAhAtmya nathI. agyo che. kapALadeve yogyatA joIne cAra jaNane Atmasiddhi ApI te temaNe kAma karyuM. jeTalI garaja ochI teTaluM ochuM kAma thAya. AtmasiddhizAstra sarva dazanane sAra che. ApaNA hAthamAM AvyuM te maMDI paDavuM. kaI sAdhue mahine upavAsa karyA hatA. kRpALudeva te vakhate ANaMda hatA. te sAdhune vAMdavA ghaNA loko ANaMda thaIne khaMbhAta jatA hatA. kRpALudeve te vakhate A "mULamArga" rae ane kahyuM ke mULamArga te A che ane tame mAno cho e te kuLamArga che. anAdithI jenuM bhAna nathI te kahyuM. " che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza. mULa0 ema jANe sajI-upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." mULa0 evI uttama vastu kahI, paNa jIvane garaja nathI. mane jAgRta karavA kahyuM che. zAmAM kALa gALuM chuM? ema vicAra karIne pAcho haThe te eka vacana mokSe laI jAya. pariNAma pAmavuM joIe. eka vacana paNa pariNAma pAmyuM nathI. saralatA jIvane nathI. uparathI sAruM dekhADavuM che, paNa sAruM karavuM nathI. jIvane kapaTIpaNuM game che, upara uparathI sAruM dekhADavuM game che. bahu jANIne zaMkA kare che, ane ene jJAna mAne che. jIva lokaraMjana karavA mATe kare che. je taravAne mAge temAM zaMkA karavI, e te pitAne ne parane durlabhabodhipaNuM prApta karAve evuM che. chetaravAno dhaMdho kare, temAM sArA dhamI mANasa Ave tene paNa chetare che. mane pApa lAgaze ema lAgatuM nathI. DAkaNa hoya te ya eka ghara bAkI rAkhe che, paNa e te dhamI adhamI eka sarakhA mAne che. dharmanuM mAhAsya kaMI rahyuM nathI. koI kamAya to AkhuM kuTuMba enA upara prema rAkhe che ane te e ke je evo prema prabhu pratye kare te bhagavAnane pAme. bhagavAnanI prApti karavI che tene bhagavAnanA guNomAM vRtti rahe, badhAne dAsa chuM ema rahe, e karavAnuM bhUlI gayA che. huM DAhyo chuM, maTe chuM, ema kare che, dAsatva joIe tyAM abhimAna laI beThe che. laghutA mere mana mAnI, yahI gurUgama jJAna nizAnI. " (cidAnaMdajI). mokSe javuM hoya to bhagavAnanAM vacanamAM vRtti rAkhavI. jyAM AtmA che tyAM badhuM che - samyaktva, kevaLajJAna badhuM che. AtmA bhulAI gaye che. e AtmadaSTi sanduruSane hoya che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta sAco dharma bhulAI gayA che. dehadharma thaI gayuM che. karmane dUra kare te AtmA dekhAya. yathArtha dRSTi karavAnI che, te thatI nathI. kRpALudeva kahe che ke he hari! amAre bhakti ja karavI che. paNa te kaLiyuganA prasaMgo amane ApyA kare che. mArA nimittathI kaI duHkhI na thAya ane bIjA che dubhAya nahIM. mArA nimitte bIjA ja TheSa karI karma na bAMdhe evI kRpA kara. huM tamAro zaraNAgata chuM. bhagavAnane bhUlIne leke bIjAmAM lAge che, e emane moTAmAM moTuM duHkha che. jagatane uddhAra thAya evI emanI bhAvanA che. A kALamAM paNa koInuM kalyANa thavuM sujita haze to te bIjethI nahIM paNa ama thakI ema lakhyuM che. (398). 39 [va. 164]. - je saMpUrNa che tene huM IcchuM chuM, ema kRpALudeva kahe che. jenAmAM saMpUrNa jJAna che tene huM IcchuM chuM, "sattA" be arthamAM vaparAya che. eka zaktinA arthamAM ane bIjuM mULa svarUpa e arthamAM paNa vaparAya che. 40 [va. 165] para premapravAha baDhe prabhuse, saba Agama bheda suura base; vaha kevala ke bIja jJAnI kahe, nijaka anubhava batalAI diye. " jenAmAM puruSa pratye prema che, tenAmAM kevaLajJAnanuM bIja che. AtmA pitAnA anubhavathI ja dekhAya che. game teTalI vikaTa vATe paNa paramArtha prApta karavAno che. parama prema Ave te parAbhakti paNa thAya. puruSArtha kaMI nakAme javAnuM nathI. mokSanAM kAraNe maLaze eTale mokSa te enI meLe Avaze. samyagdarzana thAya tyAre ja vastu prApta thAya che, kevaLajJAna, mokSa badhuM thAya che. zaMkA, bhaya, mUMjhavaNa e badhuM samyaktva na thAya tyAMsudhI rahe. pachI na rahe. paNa mAna Ave te samakita jatuM paNa rahe. mAna jAya tyAre bhagavAna hAtha Ave. svAduvAda samaja bahu muzkela che. pitAnuM kalyANa thAya evuM karavAnuM che. kRpALudeva kahe che ke "jagatanI lIlAne beThA beThA maphatamAM joIe chIe" sAkSI rUpe rahe che. [va. 166] 41 zrI rA. A. agAsa, jeTha suda 8, 2008 jJAnInA eka vacanane ArAdhe te badhAMya zAstrone sAra ene prApta thAya. kaI mANasa UMghato hoya, tene eka bUma mAre te jAgI jAya, koIne be bUma mAre tyAre jAge, keIne traNa bUma mAre tyAre jAge, keIne vadhAre bUma mAre tyAre jAge, paNa ene jagADa che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 35 eka vAkyathI jAge te anaMta Agama bhaNI gaye. satparuSe eka zabda Ape hoya temAM badhAM Agama AvI jAya che. eka zabda kahe temAM badhAM zAstro AvI jAya. sahajAnmasvarUpa paramaguru" ema kahyuM, emAM AtmAne kahenAra zabda A tethI badhAMya zAo AvI gayAM. sahajAnmasvarUpI zuddha AtmA thayA te paramaguru che. sapuruSanuM eka eka vacana AtmAmAMthI nIkaLe che. te AtmA sudhI laI jAya evAM che. ane AtmAmAM te kevaLajJAna che. kevaLajJAna thAya evAM badhAM jJAnInAM vacano che. Agama eTale zAstra. Agama eTale AvavuM. bhagavAna pAsethI je jJAna AvyuM te Agama kahevAya che. mumukSuone kalyANakArI A pAMca vAkyo che. badhA jJAnI puruSanI sAkSIthI A lakhyAM che. mAyikasukha, Indriyasukha, saMsArasukha badhuM chUTe tyAre mokSa thAya. mokSe javAnI IcchA che, te mAyika A choDavuM paDaze, tenI IcchAo choDavI paDaze, te AjathI ja IcchAo ochI karavAne abhyAsa karavo. mAyika vAsanA pitAnI meLe chUTe nahIM. madadagAranI jarUra che. e chUTavA mATe upAya e ke sadgurunI pahelI zodha karavI. pachI mana-vacanakAyAthI arpaNatA karavI. pitApaNuM kADhI nAkhavuM. jeTalI zakti che te tenI AjJAArA dhanAmAM vAparavI. pAchuM na haThavuM. eTaluM kare te mAyika vAsanA jAya. anaMtakALathI paribhramaNa che, emAM vidyA ghaNI vAra bhaNe, jinadIkSA lIdhI, AcAryapaNuM maLyuM, paNa sat maLyA nathI, sat pAmavA prathama jJAnI kahe te sAMbhaLavuM, pachI enI zraddhA karavI. pitAnA bhAvathI baMdhAya che, pitAnA bhAvathI chuTAya che. aMtaraMga kriyA che te sadguru vinA samajI na zakAya. mATe sadgurunI bhakti, zaraNu levAM. jJAna joItuM hoya te jJAnI pAse javuM. jyAM mokSamArga che, tyAM jAya te mokSamArge caDhe. anAdikALathI paribhramaNa karatuM AvyuM che, paNa AtmA prApta thaye nathI. sapuruSanuM eALakhANa thavuM muzkela che. oLakhANa thayA pachI je eka vacana maratAM sudhI pakaDa karI le te mokSa thaI jAya. samyagdarzanajJAnacaritra e mokSamArga che ane e AtmA ja che. bahAra zodhavAthI na maLe. be akSaramAM mArga rahyo che. te be akSara kayA haze? 5. u. prabhuzrIjIe kahyuM hatuM ke jJAna ane jJAnI. [va. 170] 42 zrIrAA. agAsa, aSADa suda 12, 2009 kRpALudevane bIjuM karatAM AtmA bhulAtuM nathI. tIrthaMkara padavInuM mAna nathI joItuM, paNa temaNe je paddhati karI che te karavAnI icchA che. tIrthakare jagatano uddhAra karyo che ane pote mokSe gayA che. tIrthaMkaranI padavI moTI kahevAya che, te samavasaraNa vagere amAre joItAM nathI. pUrve tIrthaMkara-nAmakarma bAMdhyuM hatuM tethI tIrthaMkara thayA. tIrthakara je rAgadveSa TALIne bIjAne upakArI thayA te karavAnI icchA che. taravAnA sAdhananI paraMparA cAle evuM karavAnI kRpALudevanI IcchA che. . Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 prazna-vRddhamAMthI yuvAna thavu eTale zuM? pUjyazrI--vRddhAvasthAmAM nirAzA thAya ke have gharaDA thayA, zuM thAya? evI nirAzA karavAnI jarUra nathI. yuvAna jevA puruSAtha joIe che. e prakAre zreNI che. eka kSapakazreNI ane bIjI upazamazreNI. upazama palaTAtAM vAra na lAge, e ghaDImAM jatuM rahe. Adhunika munionA sUtrA sAMbhaLavAyeAgya nathI. kaMI bIjuM' ja esADI de. satpuruSanuM oLakhANu thavu mahu muzkela che. satpuruSanI zraddhA karIne pachI satsaMga karavA. dhama sivAya khIjI icchA na rAkhavI. [va. 172] 43 zrI rA. A. agAsa, aSADa suda 14, 2009 mAkSamAga ne anusaravAnI buddhi jenI che tene mArgAnusArI kahyA che. prabhuzrIjIe bhaktithI bharelA patra lakhyuM, tethI kRpALudevane parAbhaktinuM maraNa thayuM. peAtAne zu karavu ema pUchyuM haze tenA uttaramAM AkhI jiMdagImAM karavAnu hatuM te kRpALudeve prabhuzrIjI para A prathama lakhelA patramAM kahI dIdhu che. medhAmRta peAte peAtAne jANe nahIM, e navAi jevuM che. ana`takALathI peAtAne peAtAnI ALakhANu na thaI. khIjAne upadeza ApyA, vArtA karI, DAhyo thayA, paNa eLakhANa peAtAnuM ane thayuM nathI. A bhUla eka e bhavathI nahIM paNa anaMta bhavathI cAlI Ave che. " ghaTapaTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna; jANanAra te mAna nahIM, kahIe kevuM jJAna ? jANunAra pratye dRSTi ja nathI. kevI A navAInI vAta che ke jANanAra peAtAne jANatA nathI! peAtAne peAtAnA ajJAnanI khabara nathI. zuMcAI gayA che. jue, sAMbhaLe, badhuM paramAM ne paramAM. paNa janmamaraNu kema thAya che? e zAthI maTe ? ema thayuM nathI. saMzaya hAya te nizcaya thAya nahIM, bhrAMti che tethI nizcaya thAya nahIM. khATAne sAcuM mAnavAnI Teva paDI gaI che. AtmA nathI eLakhAtA, enuM kAraNa zuM? vicAramAM paNa nathI Avate. jyAM matinI gati nathI tyAM vacana kema pahoMce ? zAstrathI paNa eLakhANa na thAya. paNa ene rastA che te kahe che-- * (1) " niraMtara udAsInatAnA krama sevavA '' AtmA jANavA haiAya te " jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che. " rUpa rasa AdithI udAsIna thAya, je dekhe, sAMbhaLe, temAM tanmaya na thaI jAya teA eLakhANa thAya. ethI AtmA judI vastu che. tenI atyAre mane khabara nathI paDatI, paNa e AtmA che. ghaNuM khAdhu, ghaNuM pIdhu, paNa AtmAnuM kalyANa thayuM nathI, ema thAya tyAre udAsInatA thAya che. parathI udAsInatA karavAnI che. kaMIka savaLA vicAra Ave. (2) khIjethI prema uThAvI mUkavA kayAM? uThAvyeA. have e mUkavA kayAM ? te kahe satpuruSamAM prema karave, tenI udAsIna thAya tyAre jaDamAM prema hatA te bhaktimAM joDavA. dd Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 vacanAmRta-vivecana (3) sapuruSonAM caritronI smRti karavI; () sandurunAM lakSaNenuM citana manana karavuM, (5) satpanI mukhAkRtinuM hRdayathI avalokana karavuM. e badhuM jaDathI udAsa thayA vinA thAya nahIM. jaDamAM eMTI gayo che, tethI A badhuM karavAnuM paDayuM rahe che. idrine bAhyathI rokI emAM joDavI. bIjA vicAro mana karatuM hoya te choDI sapuruSanAM vacana vicAravAmAM lagADavuM. (6) tenA manavacanakAyAnI pratyeka ceSTAnAM addabhuta rahasya pharI pharI nididhyAsana karavAM. (7) chelle teoe sammata kareluM sarva sammata karavuM, e samakita thavAnuM kAraNa che. emaNe je mAnyuM che te ja mAre mAnavuM. jeTale bhAva deha pratye ane bIjI bAhya vastuo pratye che te badhe palaTAvavA A sAta prakAre puruSArtha batAvyuM, temAM ja bhAva karavAne che. A jIvane pitAnA svarUpanuM bhAna nathI tethI bIjuM bIjuM mAne che. pitAnI matie thAya evuM nathI. mati ane vacanathI para vastu che. jeNe e vastu jANe che, tenI pAsethI jaNAya. A jIvane azAMti anaMta kALathI che. zAMti maLI nathI. keIsapuruSa maLe, tenA pratye bhAva thAya te kaSAya maMda thatAM, zAMti thAya. samakitanAM kAraNe A patramAM kahyAM che. - niraMtara udAsInatA eTale besatAM, sUtAM, khAtAM, sAMja, savAra, bapora lagAtAra udAsInatA. udAsInatA vagara kSaNa vAra paNa na rahe. mAthe maraNa che ane huM zuM karuM chuM ! ema vicAre to udAsInatA rahe. mane kyAM AnaMda Ave che? te tapAsavuM. puruSanAM caritronuM smaraNa karavuM. vicAra kare, sapuruSa zuM karavAthI thayA? zama saMvegAdi guNe pragaTa karyA tethI thayA. dehabhAva hoya te saruSapaNuM nathI. satpanI vItarAgatA mukhamudrAmAM jaNAya che. emAM vRtti coMTe to e dazA prApta thavAnuM kAraNa thAya. nididhyAsana eTale bhAvanA karavI. eo manavacanakAyA kema vApare che e UMDA UtarIne vicAravuM. jJAnIe je mAnyuM te ja mane he ema rAkhavuM. jJAnInI mAnyatAe ApaNI mAnyatA thAya te samyagdarzana thAya. e bhakti vagara thatuM nathI. mATe bhakti karavI. badhAnuM phaLa zraddhA AvavuM joIe. prazna-sapuruSa pAse paNa manavacanakAyA che, ApaNI pAse paNa che, paNa emanI ceSTA bhava cheDe che enuM kAraNa zuM? uttarahAthapagavALA ghaNA joyA che, paNa satparuSa te badhuM chUTavA mATe kare che. bIjA badhA baMdhAya che. puruSamAM alaukikatA che. kSaNe kSaNe karma baMdhAve evuM mana che, tene puruSa svarUpamAM bAMdhI dIdhuM che. vacanane vItarAgavANI-svAduvAdavANamAM joDI dIdhuM che. kAyAne paNa tevI rIte vItarAgamArgamAM vApare che. puruSane svArtha hoto nathI, mamatA hotI nathI. eka mokSa jenuM dhyeya che, te chUTe che. saMsAranI IcchA palaTAvI "mAtra makSa abhilASa" karI nAkhI che. kAma, mAna e badhAMne savaLAM karyA che. tethI emanI ceSTAmAM addabhuta rahasya hoya che te UMDA utarI samajavuM. puruSe kema varte che? kevA bhAve rAkhe che? te pratye daSTi rAkhavI ema kahevuM che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 - bedhAmRta A badhuM samajIne kRpALudeve hadayamAM rAkhyuM che. e ja ApaNe karavAyegya che. vicAra kare tene badhuM samajAya. jJAnI puruSane ega thaye, tyAMthI mAMDIne agI thAya tyAM sudhInI dazA prApta thAya evuM A kahyuM che. A mArga badhAya jJAnIe lakSamAM rAkhe che. jyAre jIvane mokSa thavAne haze tyAre puruSane vega thaze. chUTavAnI kharI bhAvanA sapuruSanA ge thAya che. prazna-A patramAM parokSa saMpuruSa ane pratyakSa puruSa ema be vAta AvIne? sapuruSanI bhakti pratye lIna thavuM tyAMthI mAMDIne teoe sammata kareluM sarva sammata karavuM ahIM sudhImAM parokSa sapuruSa kAraNa che. ane e saghaLAnuM kAraNa kaI vidyamAna satyu ruSanI prApti ane te pratye avicaLa zraddhA e che. te puruSanA parokSapaNAmAM je kare tenuM phaLa jevuM joIe tevuM na thAya? pUjyazrI-puruSa maLe tyAre ja kharuM phaLa thAya che. ApaNe A badhA satsaMga karIe chIe ane eka puruSane satsaMga eTale parama satsaMga hoya emAM ghaNe phera che. prabhuzrIjI kahetA ke pratyakSa ane parokSa koNe oLakhyA che? "meM oLakhyA che, huM jANuM chuM" e vAkyane julAba levA jevuM che. arthAt evAM vacana cheDavA jevAM che. kRpALadeva prabhuzrIjIne lakhe che ke aMbAlAla tamane A patra samajAvaze. A ja kahevA mATe amAre jIvavuM che e ja kahevuM che. puruSa prApta thaye ja e vastu ApaNane khyAlamAM AvI. ApaNane prabhuzrIjI maLyA te kRpALudevanuM mAhAbhya samajAyuM. satsaMga che te paNa e samajavAnuM kAraNa che. paNa kharuM kAraNa to parama satsaMga che. mAre te eka AtmAnuM kalyANa karavuM che, ema jene hoya tene bhakti prApta hoya che bhaktimAM lIna thaI javAya evuM karavAnI jarUra che. ene bIjuM game nahIM. puruSonA mAtAone vicAra kara. mokSamArge je cAle che evAnI bhaktimAM lIna thAya to saMsAra chUTI jAya. ApaNane jenA upara vizvAsa Avyo, te kahe tema karavuM. badhA puruSone eka ja vastu kahevI che. vItarAgatAne na oLakhe te puruSa pratye laukika bhAva thaI jAya. satyaruSa pratye alaukikabhAva karavAno che. zuddhAtmapada kema pamAya? te A patrathI khabara paDe. jIvane rahevAnuM ghara samabhAva che, paNa samajaNa heya te samabhAva Ave, ema prabhuzrIjI kahetA. [va. 176] 44 zrIrAA. agAsa, bhAdaravA vada 9, 2008 jIvanmukta eTale jIvatAM chatAM mukta. e zabda arihaMtane mATe vaparAya che. samyakutva prApta thAya tyAre samyagdaSTi kahevAya. jene parAbhakti paramaprema pragaTayo che, te kevaLajJAnanuM bIja hovAthI ene paNa kAraNa hovAthI jIvanmukta kahe che. puruSa maLyA pachI te dehane potAnuM svarUpa mAnatA nathI tethI jIvanmukta che. jIvane mAga kyAre maLe? dInabaMdhunI kRpAthI, saMtanA caraNa sevavAthI ane bhava Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta vacanAmRta-vivecana sthiti paripakava thAya tyAre mAga prApta thAya che. te vinA traNe kALamAM mAga prApta thAya nahIM. jyAre jIvane samyagdarzana prApta thAya che tyAre badhA jego maLI Ave che. saMtanA caraNa sevavA e jIvanA hAthamAM che. eTaluM kare te bhAvasthiti pAke ane dInabaMdhunI kRpA paNa thAya. samyakatva thayA pahelAM upadeza karavAgya nathI. munine vyAkhyAna karavuM paDatuM hoya te ucca svare svAdhyAya karuM chuM, ema rAkhIne kare. AtmA bhaNuM vaLavA e badhAM sAdhana che. huM upadeza ApuM chuM ema na kare. svAdhyAya eTale pitAne yogya tyAgavairAgyanI vAta carcavI. te mATe vyAkhyAna karavuM. ema kRpALudeve kahyuM che. saMsArI jI eTalAM badhAM lAMbAM karma na bAMdhe, paNa usUtraprarUpaNa karavAthI bhAre karma baMdhAya che. je vastu pite na jANe tene anyarUpe kahe e bahu zocanIya che. AtmajJAna thayA pahelAM bolavAnuM nathI ane thayA pachI paNa bolavAnuM nathI. udaya hoya to bele. belavuM e AbhAne dharma nathI. siddhAMtika vAta samajavA mATe vairAgya upazamanI jarUra che. vairAgya upazama vizeSa hoya te ene khoTI vastuomAM zraddhA na thAya. vizALabuddhinI jarUra che. moTA moTA AcAryo paNa bhUlI jAya che. bIjAne upadeza devA mATe AkhI jiMdagI gALe, paNa pitAnuM rahI jAya che. AtmAmAMthI brAMti TaLI jAya to pachI ene janmamaraNa thatAM aTakI jAya. Atmazuddhi karavAnI che. "mokSa kahyo nija zuddhatA." Atmazuddhi thAya te ahIM ja mokSa thAya. samajaNanI khAmI che. jene chUTavAne lakSa che te baMdhAya nahIM. mAre te mArA AtmAne mukta kare che, ema jene hoya te pArakI paMcAtamAM paDatA nathI. jIvane ema lAge ke ahaMbhAva mamatvabhAva baMdhanAM kAraNe che ane pAcho emAM ja rahyA kare te chUTe kayAre? enuM kalyANa kyAre thAya ? jyAM rAgadveSa hoya tyAM baMdhana che ema zAstromAM vAgyuM hoya, chatAM ziSyo upara rAga kare, moTA manAvavAnI IcchA kare te samaye zuM? samaja to enI pAse paNa na jAya. chUTavAnI bhAvanA bhale cakravatI padamAM thaI hoya to paNa je chUTyA che tenA pratye tene bhAva thAya che, saMtane zaraNe jAya che, te ja chuTAya che. vItarAga jene saMsAra bhagave che tene parANe dIkSA Ape nahIM. parANe saMsAra choDAve nahIM. upadeza Ape ke saMsAra duHkharUpa che. pachI ene chUTavuM hoya to chUTe. chUTavAnI jene sAcI IcchA thAya che, te pachI jema chuTAya tema kare che. baMdhana na kare. muni paNa upadeza Ape. ema na kahe ke kaMI vrata lIdhA vagara kema jAya che? huM baMdhAuM chuM ema jIvane lAgatuM nathI, paNa sAruM lAge che. rAgane pAza e che ke ene khabara paDe nahIM. jene chUTavA bhaNI lakSa che, "chUTuM, chUTuM" thAya che, tene pachI chUTavAnA ja vicAra Ave che. je satsaMgathI, vAcanathI chuTAya te ja kare che. ghaNA jIvane samyagdarzana thAya evI IcchA kRpALudevane rahyA kare che. kRpALudeva be bhAve varte che. eka bhAve te ghaNuM jIvanuM kalyANa thAya tema vartavuM, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta ane bIjo bhAva alakha lemAM samAI javuM. "prabhu, prabhu laya" ke alakha le e bane eka ja che. paramArtha sivAya bIjuM kaMI emane gamatuM na hatuM. jJAnI puruSanI IcchAe vartavuM che. aMtaryAMga badhAne pragaTe evI kRpALudevane IcchA hatI. pitAne aMtaryAga hato. A kALamAM duHSama eTale duHkhe karIne dharma prApta thAya che. puruSa heya te satpa ruSane satsaMga ane bhakti thAya. e saMpradAyamAM nathI. bAhyAvastumAM AkhuM jagata taNAya che. mokSane arthe be sAdhane bhakti ane satsaMga che ane te beya A kALamAM videza gayA che. jyAM jJAnI hoya tyAM e hoya che. ajJAnI hoya tyAM e hAya nahIM. bhakti ane satsaMga vinA chUTako nathI. jJAnInI bhakti ane jJAnIne satsaMga maLyA vinA chUTake nathI. ghaNA jIvanuM kalyANa thAya evI IcchA dareke rAkhavI. mahApuruSa baMdha na kare te paNa e bedhanI mUrti ja che. karma udaya jinarAjano, bhAvijana dharma sahAya prabhujI. " (de. bAhujina stava) bhagavAnane karmane udaya hoya tethI teo bole te bIjAne lAbha thAya. samyakatvane upadeza devAnI IcchA na thAya. niSkAMkSita nAmane guNa ene pragaTa thayo che. "upadeza karuM evA bhAva thAya te AvaraNa thAya. [va. 178] 5 zrI. rAva A0 agAsa, aSADa vada 1, 2009 asatsaMga ane Agraha e beya TALyA vinA te kalyANa thAya nahIM. guru oLakhavAmAM bhUla AvI to pachI sAdhanamAM paNa bhUla ja thAya. mATe prabhuzrIjIe kahyuM che ke eka kRpALudevane jJAnI mAnajo. "Aya jJAnI, Aya jJAnI" ema karaze nahIM. ene garaja hoya te sapuruSa oLakhAya. mumukSutA hoya te eLakhANa thAya. [va. 180] 46 zrI rA. A. agAsa, aSADa vada 1, 2009 muzkelI Ave tyAre vadhAre baLavIrya pheravavuM. dharmanI vRtti rAkhavI. pitAnA vartanathI koIne duHkha na thAya e sAruM vartana che. duHkha hoya chatAM duHkhamAM na taNAte hoya te prasanna rahe che. ane tene jJAnI vakhANe che. daDha jJAna eTale samyakajJAna. tuhi-tuMhine anubhava eTale ekameka thaI jAya-parAbhakti. kRpALudevane bhAgI javAnI IcachA rahe che eTale zuM? tyAganI-munipaNAnI bhAvanA rahe che ke kyAre udaya pUro thaze ane bahArathI chUTI asaMga thavAze? keIema samaje ke bhAgI javAnI eTale nAsI javAnI IcchA thAya che, paNa e artha nathI. eTale ja emaNe lakhyuM ke ene atha kaI jude che. kALa, kSetra ke mokSe jatAM aTakAvatuM nathI. mAtra sAdhanA bhUlavALI hoya te aTakAve che. kRpALudeva dharmanI mUrti che. emanuM haravuM pharavuM, khAvuM pIvuM badhuM dharmarUpa che. jagatanA jIvo puNyanI IcchA kare che ane jJAnI puruSe dharmanI IcchA kare che. potAnuM bAMdheluM pitAne bhegavavAnuM che, ema jene samajAyuM che te ema na kare ke A kayAMthI AvyuM; viSamabhAva karatA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 41 nathI ane chUTavAnI icchA rAkhe che. bhale duHkha Ave, sukha Ave, AvavuM haiAya te AvA ema emane rahe che. [va. 194] 47 zrI rA. A agAsa, aSADa vada 3, 2009 pUjyazrI--mAga zAne kahetA haze? mAga na maLyA, paNa mAga kayA ? ahIM mAkSamAga kahevA che. bIjA mALa te AMkhe dekhAya paNa mAkSamAga AMkhe dekhAtA nathI, tenI vAta che. ana'takALathI jIvane sAceA mA hAtha AvyeA nathI. hAtha Avye hAta tA mAkSa thAta. peAtAnI kalpanAe mAthAkUTa kare paNa mAga maLe evA nathI, kAraNa ke ajANa che. "( vajra sAdhana khAra anaMta kiyA, tadapi kachu hAtha haju na pA~. ,, ATaluM ATaluM karyA chatAM mAga na maLyA. mAre mArga zodhavA che, evuM thAya te mA zeAdhe. jJAnI kahe che ke tane mArga nathI maLye, mAga maLyA hAta te melle jatA rahyo haita, ahIM rakhaData nahI. " mAgane pAmelA mAga pamADaze " (166). jJAnIpuruSanA yAga ane AjJA ArAdhavAnI IcchA, e e maLe tyAre mArga pamAya. peAtAnA svaccha de cAlye pAra Ave ema nathI. kRpALudeve lakhyuM che ke mAnA prakAzanAra gRhasthAvasthAmAM che. jJAnI puruSanA yAga thayA vinA, AjJA ArAdhyA vinA mArga maLe evA nathI. svachaMa rAkavA joie. jIva je kharA rastA che te nathI letA ane khATe raste cAle che, jJAnIpuruSanA cAga maLye hAya tApaNu e mUkIne jIva viSaya-kaSAyamAM jatA rahe che. kRpALudevanI dazA evI che ke kaI atyAre lakhI zakAya evuM nathI, paNa kahe che ke mAtra tamArI manevRtti na dubhAya te mATe A patra lakhyA che. prabhuzrIjI uparanA patramAM kRpALudeva badhuM lakhI nAkhatA. je kaMI kahevuM heAya te badhuM ThAlavI nAkhatA. kRpALudevane samyakpratIti karAvavI hatI ane prabhuzrIjIe te kayuM "" aMtarAtmA thAya te peAtAnuM vizuddha paramAtmasvarUpa che tene namaskAra kare che. aMtarAtmAne paramAtmadazAnI khakhara hAya che, tethI tene namaskAra kare che. paramAtmAthI caDhIyAtI vastu kAI nathI. satsvarUpa athavA paramAtmA, te prApta kema thAya? te kahe-- bhAva apratiSThaddhatAthI vicare che evA satpuruSa pratye acaLa prIti thAya te satsvarUpa prApta thAya. kAI dravya, kSetra, kALa, bhAva pratye pratimadha nathI, rAgabhAva nathI te bhAva apratibaddhatA che. dravya, kSetra, kALa e badhA bhAva sudhAravA mATe che, " satpuruSa e ja ke nizadina jene AtmAnA upayAga che" (76). jenA upayAga bIje na jAya, rAtadivasa AtmAmAM rahe te satpuruSa che. jIvane satpuruSa vinA game nahIM ane samyakpratIti thAya te satsvarUpa prApta thAya che. sabhyapratIti thAya ane acaLa prIti thAya, te pachI satpuruSanI dazAne pAme, A mAga che. traNe kALe e ja mAga che, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta " eka heya traNa kALamAM, paramAratha paMtha; prere te paramArthane, te vyavahAra samaMta. " pitAnA anubhavathI kahe che ke ethI amane mArga prApti thaI hatI ane tamane paNa ethI ja thaze. kRpALudeve prabhuzrIjIne mArga kahI dIdhuM. pachI pUchayuM, chUTavuM che? chUTavuM hoya te A mAge che. badhA zAomAM e ja mAga rahyo che. tame puruSane zodhe ane tyAM prIti kare. prabhuzrIjI kahetA ke premamAM te badhuM AvI gayuM. jIvane mArga maLyuM nathI enuM zuM kAraNa? to ke upara kahyuM te na karyuM tethI mArga na maLe. pitAnI IcchAe vartavuM che. prabhuzrIjI kahetA ke khaMbhAtamAM eka AcAryanA mukhya zrAvaka hatA. temane bahAra javuM hoya to AcAryane kahe ke mahArAja, ApanI AjJA che huM bahAra jauM chuM ! prabhuzrIjI pAse ghaNuM AvIne pUche ke A patra huM zIkhuM? prabhuzrIjI kahe, nA. " reke jIva svachaMda te, pAme avazya mokSa; pAmyA ema anaMta che, bhAkhyuM jina nirdoSa. " svachaMda jAya to avazya mekSa thAya. jJAnI puruSanI AjJA te mokSa mATe ja hoya che. huM AMdhaLo chuM, mane mArga kema prApta thaze? ema vicAra karo. mArga jAmyo hoya to A ja mArga che ema daDha kare. e mArga na maLyo hoya to ene vicAra kare, bhAvanA kare, paNa khoTane na mAne. mArga sapuruSathI che. te paDI mUkI koI ajJAnInA kahevAthI te pramANe varte che. avaLe raste hAthamAM AvyuM che. puruSathI mAga jANavAne paDI mUkI pitAnI meLe karyuM che. puruSa maLe, temanAM vacane maLe ane tenI ArAdhanA kare to mArganI prApti thAya. svachaMda jIvane ADe Ave che. svachaMda hoya tethI badhuM kareluM vyartha thAya che. jIve karavAmAM bAkI rAkhyuM nathI, paNa svacchede karyuM che. je samyakUpratIti Ave to A ja mArga che ema ene nizcaya thaI jAya. je AjJA ArAdhavA jAya te ghaNA saMka9pa-vikala, kusaMga, pApa rokAI jAya, paNa AjJAnuM mAhAtmya lAgavuM joIe. prazna-svachaMda eTale zuM? pUjyazrI-pitAne game tema varte jJAnIne game tema na varte. pitAne phAve tema varte te svachaMda che. pitAnI IcchA AgaLa kare che. jJAnIne te e ja kaDhAvavuM che tArI samajaNa upara mUka mIMDuM ne tANa cokaDI. jJAnI kahe ke tuM deha nathI, paNa AtmA che, paNa e mAne nahIM. e svachaMda ja kahevAya ne? bIjuM zuM kahevAya? apratibaddhapaNe vicare che evA puruSane vega hoya te ja jIvane mArga maLe. e sapuruSa pratye acaLa prema, samyakrapratIti Ave te e ja enI AMkha AgaLa khaDA rahe. evA ja thavuM che, e lakSa jene thayo, te pachI enA jevo thAya. puruSanI acaLa pratIti ane te pratye acaLa prIti e be thAya te pachI AMkha AgaLa e ja UbhA rahe, tyAre ema thAya ke A jJAnI puruSamAM te laukikabhAva, saMkalpa-vikalpa kaMI che nahIM. jJAnI puruSanA vacanane rUDA prakAre uThAvavuM te ja munipaNuM ke sAmAyika che. RSabhadevajIe Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 vacanAmRta-vivecana aThThANuM putrone upadeza Ape. bhadrika jI hatA tethI tarata bhagavAnanuM kaheluM vacana mAnya thayuM. gurunI AjJAe jJAna kahyuM che. jeNe e vastu prApta karI che tenI AjJAe varte te te thAya. jJAnI puruSanI AjJA e dharma che ane e ja tapa che. je kaMI karIe temAM lakSa e rAkha ke jJAnInI AjJAe thAya che ke nahIM? svachaMdathI te jIva anAdikALathI rakhaDayo che. pitAne sAruM lAge te kare che. davAkhAnAmAM jAya tyAre te A jIva vidya kahe te lakSamAM rAkhI vate che. paNa dharmanA kAmamAM saMsArane nAza karanArA evA sadguru che, tene kahyA pramANe vartate nathI. vaidya jema daradIne roga jANe che tema jIvanuM kalyANa zAthI thAya? e jJAnI jANe che, jIvane svachaMda ane pratibaMdha e be kAraNe mArga pAmavAmAM ADAM Ave che. jJAnInI AjJAe vate te svachaMda kAya. svacchede vartavuM nathI, ema jene thayuM tene paNa pratibaMdha mUkavAnA che. 1lokasaMbaMdhI baMdhana, 2 svajanakuTuMba baMdhana, 3 dehAbhimAnarUpa baMdhana ane 4 saMka95vikalaparUpa baMdhana. e baMdhana naDe che te have zuM karavuM? te ke A patra vicArI zodhe. pachI amane pUchajo. emane ema mAnI na besazo. prazna-upazamane artha zuM haze ? pUjyazrI-jIvamAM vItarAgatA Ave, kaSAya maMda thAya te upazama che. jema jema kaSAya maMda thAya, tema tema vItarAgatA AvatI jAya che. jenI AjJA ArAdhavAthI kaSAya maMda thAya, upazamabhAva Ave tevA puruSanI khoja rAkhaje. darzanameha dUra karavA AjJAnI jarUra che ane cAritrameha dUra karavA upazamabhAva athavA vItarAgabhAva joIe. "karma mohanIya bheda be, darzana cAritra nAma; haNe badha vItarAgatA, acUka upAya Ama." vi. 195] 48 zrI. rAva maM Ahara, phAgaNa suda 10, 2008 AtmasvarUpa jevuM jJAnIe jANyuM che tevuM ja mAruM svarUpa che. e svarUpamAM ja bhakti karavI che, bhAva bIjAmAM rAkhavuM nahIM. te ananya bhakti che. te svarUpa thaIne abhedarUpe namaskAra karyA che. mokSa mAre joIe chIe evI jijJAsA jAgI hoya teNe nIcene vicAra kara. anaMtakALathI janmamaraNa janmamaraNa thayA kare che, tene pAra zu karuM te Ave ? anaMtakALathI paribhramaNa kare che. anaMtakALanI bhUla kADhavI hoya te vicAra karavo paDe. "kara vicAra te pAma." saMsAranA badhA vikalapi mUkIne A vicAra karavAne che ke pari. bramaNathI nivRtti kema thatI nathI? ane te kema thAya? paribhramaNa thAya che te TALavAno upAya vicAra che, te jIva nathI karatA. kevI bhUlathI saMsAra Ubhe thayA che ane te bhUla zAthI TaLe? badhA vikalpa mUkIne pahelo vicAra ene karavAno che. e vicAra karyA vinA kaI dizAmAM mArga che tenI paNa khabara na paDe. e vicAraNA thAya te pachI bIjuM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta jANavAgya che te jaNAya che. anaMtakALanA anaMtabhavamAM manuSyabhava paNa maLyA, chUTavAnAM sAdhana paNa karyA, paNa "sahu sAdhana baMdhana thayAM." bhUla rahI gaI che. te mULamArgamAM kahI che - evA mULa jJAnAdi pAmavA re, ane javA anAdi baMdha; upadeza sazurune pAma re, TALI ravachaMdane pratibaMdha." anAdinA baMdha javA mATe, jJAnadarzanacAritrarUpa mULamArga pAmavA mATe, saddaguruno upadeza pAma jaIe. pariNAma nathI pAmato tenAM be kAraNe cheH eka svachaMda ane bIjuM pratibaMdha. moTAmAM mATe deza svachaMda che. e jAya te pratibaMdha jAya che. saMsAranI vAsanA rahI che tenuM kAraNa svachaMda che. svachaMda sapuruSathI oLakhAya che. jene chUTavuM hoya tene mATe rasto che. anaMtakALathI paribhramaNa thatAM chatAM tenI nivRtti, jeNe AtmA jAmyo che tevA puruSa vinA na thAya. jeNe AtmA jAge che tevA puruSanA Azraye ja chuTAya che. A viSama kALa che; hInapuNyavALA che ghaNA che. sAcI vastu gamavI bahu muzkela che. A jIve zuM karyuM ane zuM nathI karyuM? te vicAravAnuM che. A manuSyabhava maLe che temAM vakhata nakAme na javA de. (1) gyatA vadhe tevI vicAraNA karavI. yogyatA satsaMgathI Ave che.(2) kAmaganI IrachA zakI, svachaMda rAkI vairAgyasahita satsaMga kare te yogyatA Ave. (3) yogyatA mATe brahmacarya ane satsaMga baLavAna sAdhana che. jJAnInI AjJA sivAya bIjI IcchA karavI nahIM. pAMca indrimAM vRtti na javA mATe ane pAtratA AvavA mATe satsaMga kare. koI paNa prakArane pratibaMdha na rAkha. mokSa sivAya bIjI saMsAranI IcchA na rAkhavI. je karavA jevuM che te jIve jANyuM nathI. " udAsInatAne jyAM vAsa, sakala duHkhane che tyAM nAza. " jyAM sudhI udAsInatA na Ave tyAM sudhI japavA jevuM nathI. jIvane bAhya jagatanuM mAhAbhya lAge che paNa AtmAnI zI vale thaze? evo vicAra nathI Avato. jIvane jJAnIpuruSanI oLakhANa thavI durlabha che. mahApuruSe bahu gaMbhIra hoya che. [va. 198] 49 zrI rA. A agAsa, aSADa vada 4, 2009 pUjyazrI-puruSane vega thayo hoya te gyatA vadhe tevuM karavAnuM che. jeTalI gyatA hoya teTaluM grahaNa karI zake, mATe yogyatA vadhe tema karavuM. "huM deha chuM" ema jyAM sudhI hoya tyAM sudhI viSayakaSAya pharI vaLe che. e maMda paDyA vinA saMsArI bhAva ghaTe ema nathI. e hoya te satsaMga paNa saphaLa na thAya, mATe e bhAva choDIne satsaMga karavAno che. mekSanI ja jenI IcchA che e mumukSu hoya te satsaMgamAM pitAnuM dila khele che. satsaMgamAM pitAne pitAnA de jovAnuM maLe che, bIjAnA guNe paNa javAnA maLe. satsagamAM jJAnI puruSanAM caritrone, vacanene vicAra thAya te e satsaMga saphaLa che. puruSa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 45 sajIvana che, bIjA badhA maryA jevA che. jJAnI puruSa AgaLa Ave te kalapanA khasI jAya. jJAnI vagara potAnI kalapanA AgaLa thAya che. kalpanAmAM bharAI jAya che. jJAnIne ApaNA upara anaMta upakAra che, e bhUlI gayA to satsaMga paNa nakAme jAya. je kaMI atyAre sAMbhaLIe chIe, vicArIe chIe, samajIe chIe, te badhe jJAnI puruSane upakAra che. prabhuzrIjInA bodhamAM AvyuM hatuM ke sAdhu thayA hoya, cAritra pALatA hoya, bIjAne upadeza ApatA hoya, paNa manamAM bIjuM hoya ane uparathI bIjuM hoya. bIjAne sAruM dekhADavA kare. sAdhupaNuM hoya nahIM ane sAdhupaNuM batAve te mAyAzalya che. ThekANe ThekANe dharmo che, zAstro che paNa sat nathI. jaMbudvipa, dhAtakIkhaMDanI vAta karIe te ApaNane bahu hitakArI nathI, paNa ApaNe zuM karavuM? e vicAravuM, e vadhAre hitakArI che. pitAne jenAthI lAbha thayo hoya te vAta bIjAne kahevAnuM mana thAya. paNa kRpALu deva prabhuzrIjIne lakhe che ke tame amane ame jyAM sudhI gRhasthAvasthAmAM chIe tyAM sudhI kaI paNa prakAre pragaTa na karaze. koI satparuSane che ema kahevuM, paNa A sapuruSa che, ema tamAre na kahevuM. pitAnuM karavAnuM ghaNuM che. viSayavAsane kADhavI e paheluM karavAnuM che. priya karavA jevuM jANyuM nathI, te priya kare te kyAMthI? ame dharma karIe chIe ema mAne paNa hoya mithyAdharmavAsanA. e zodhI zodhIne badhA deSa dUra karavA. pAMca indriyanA viSaye zatru che, tene kADhavA. pAMce Indriye pudgalane batAvanArI che, ane pudgala-anubhava-tyAgathI AtmAnI prartIti thAya che. keInI sAthe pratibaMdha karavA jevuM nathI. asaMga ane apratibaddha thavAnuM che. puruSa vagara evuM kaNa kahe? bIjA te vakhANa kare. huM kaMI jANatuM nathI ema karavAnuM kahe che. prabhuzrIjIne kRpALudeva kahe che ke tamAre A patra koI mumukSu Ave to vaMcAvo. gyatA vadhAravA mATe prathama brahmacarya sAdhana che. asatsaMgathI chUTavuM ane brahmacaryamAM rahevuM. saMsAramAM che tyAM sudhI saMga to hoya. saMganA be bheda che, eka satsaMga ane baMne kusaMga. AtmA bhaNI vALe te satsaMga che ane tethI viparIta asatsaMga che. mukhyapaNe ApaNane je puruSanI zraddhA thaI te choDAvI de te mATo kusaMga che. saMsAra e anaMta kusaMgarUpa che. (me. 24) kuTuMbanAM kAryo karavAmAM je puruSanuM kahevuM che te gauNa thaI jAya che tethI ane satsaMgamAM jatAM roke che. tethI, e paNa kusaMga che. kuzAstra che te paNa asatsaMga che. moTA asatsaMga to krodha, mAna, mAyA lebha e che. e hadayamAM rahe che ane viparItatA karAve che. regyatA thavAmAM e badhAM viza che. vi. 199] 50 zAstra vAMcavuM hoya tyAre nivRtti ane pAMca indriyanA viSayonI nivRtti joIe. nivRttinI jIvana jarUra che. vAMcavAnuM na bane te mAre bIjA kazA vicAra karavA nathI, jJAnIe Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta je smaraNa karavAnuM kahyuM che, vicAravAnuM kahyuM che te karuM, ema nivRttimAM besI vicAra kare. upAdhimAM pravartavuM paDatuM hoya te mAre choDavuM che ema rAkhavuM. A manuSyabhavamAM mithyAtvamAMthI samakita thaI zake che, cAritramoha kSaya thaI zake che. temAM paNa je ADAavaLI upAdhimAM paDe to kyAre pAra Ave? jJAnInI zikhAmaNa pramANe vartavAnuM lakSa rAkhatA hoya te ziSya che. bIjA bhava nakAmA gayA, e A manuSyabhava nakAme na jAya, e lakSa rAkha. pharI Avo joga durlabha che. manuSyabhava, zrAvakakuLa, sat zAstrano joga te pharI maLavAM durlabha che. nivRttimAM AnaMda Ave, e vagara game nahIM to pachI vakhata kADhe. nivRttino abhyAsa na kare te pravRtti na maTe. prabhuzrIjI kahetA ke sAdhupaNuM te Avaze tyAre, paNa be traNa mahinA satsaMga karaze teTale to kAma Avaze. bIjuM badhuM choDI satsaMgane sAthe te eTaluM to sAdhakapaNuM kahevAya ne? nivRtti jIvane gamatI nathI. ghaNuM ema kahe che ke A divasa A zuM bhakti kare che ! - mithyAvAsanA choDavAnI pahelAM jarUra che. jAtrAe jAya tyAre bAdhA rAkhe, dhana vagere maLe ema Icche che. mokSa maLe mATe dharma karuM, ema vicArIne dharma karanArA to thoDAka hoya che. sAdhupaNAthI devaleka maLaze evI IcachAthI te ghaNuM dharma kare che. bagale hAya che te pANImAM eka paga UMce rAkhIne UbhA rahe che, mAchaluM Ave ke tarata pakaDe. ema jIve dharmane nAme mithyAvAsanAo piSe che. "maraNanA mukha AgaLa, azaraNa A sau loka; kAM cetI le nA catura ! mUkavI paDaze poka." 51 [va. 200] A vacanAvalI che te kRpALudeve sebhAgabhAIne lakhI che. sobhAgabhAIe temanA dIkarA maNilAla mATe lakhI ApavA mAgaNI karI hatI tyAre kRpALudeve A nAnAM nAnAM vAkyo lakhI ApyAM. je kUvAmAM pANI nathI tyAM kesa joDe, paMpa mUke te tyAM pANI kyAMthI nIkaLe? tema ja pANI vagaranA kUvA jevA sAdhuonI pAchaLa jAya che. amArA sAdhu che ne? ema kahe che. e anaMtAnubaMdhI che. ajJAnIne Azraya na choDe te jJAnane dheya kyAMthI? beya mehI che. beyane chUTavuM nathI. zAstramAM kahelI AjJAo parokSa che ane te jIvane adhikArI thavA mATe kahI che. mokSa thavA mATe pratyakSa jJAnInI AjJA ArAdhavI joIe." prabhuzrIjInA vakhatamAM A vaMcAtuM hatuM, te vakhate A vAkya AvyuM tyAre prabhuzrIjIe kahyuM hatuM ke "AvuM ughADuM, phUla jevuM kahyuM, e paNa na samajAya te agyAramuM Azcarya che." Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivethana [va. 207] - 52 zrI. rAA. agAsa, Aso vada 12, 2008 ApaNe bolatI vakhate sAvacetI rAkhavAnI jarUra che. pramAdI jIve che ane teone kahIe ke tame kriyA kare che te barAbara nathI, tethI jIva pramAdI hovAthI kriyA karavI paNa mUkI de che. - sAdhune samAgama hoya ke zrAvakane hoya, paNa vairAgyanI vAta thAya te badhAne lAbha thAya. vairAgyanI vAta hoya to badhAne game. vairAgyanI vAta bIjA darzanavALAone paNa game. prazna-vaitAliya adhyayana zAmAM che? pUjyazrI-sUtrakRtAMgamAM adhyayana bIjuM che. manuSyabhava durlabha che, te pharI pharI maLato nathI, mATe pramAda choDI mokSa mATe tvarAthI puruSArtha kare, AyuSya saMdhAya evuM nathI, zarIra Adi badhuM asatya che, evI evI vairAgyanI vAte emAM Ave che. (juo prajJAva bodha pu5 pas) koI eka vakhate, prabhuzrIjI gRhasthane satparuSa mAne che evI prasiddhi thaI. pachI eka moTA sAdhu prabhuzrIjIne maLyA. tyAre prabhuzrIjIe kRpALudevanA patre temane batAvyA. temane lAgyuM ke A te sAruM che, e ja karavAnuM che. A lakhanAra keI jJAnI che, ema lAgyuM. gautamasvAmI sarvajJa jevA kahevAtA paNa bhagavAna maLyA pahelAM manamAM temane e saMdeha rahe ke AtmA haze ke nahIM? pustako bhaNavA sArAM lAge che paNa A pAMca indriyanA viSaya upara mIMDuM mUkavuM bahu agharuM che. ethI chUTavuM ane smaraNamaya thaI javuM. huM kaMI jANato nathI e karavAnuM che. anAdikALathI chava karI rahyo che te svachaMda che. anAdithI pAMca indriyanA viSayamAM pravarte che te badhe svaccheda che. e je rekAya te- roke chava svachaMda to, pAme avazya mokSa.". mokSa thAya. e svachaMda mUkavAne che. laukika vAtamAM jIva DUbI gayuM che. e laukika vAte bhUlI jAya te alaukika vAtamAM svAda Ave. alaukika daSTi karavAnuM kahe che. eka eka vastumAM anaMta dharmo che. ethI satyaruSe kheMcatANa karatA nathI. [va. 209]. pa3 zrIrAva A0 agAsa, aSADha vada 8, 2009 pUjyazrI-ghaNA patromAM kRpALudeva judA judA zabdo vApare che. te zabda kayA kayA artha mAM vaparAya che? te viSe pUchaLyuM haze, tene uttara kRpALudeva lakhe che. jemane anubhava thayo che, te mane tene lakSa hoya che. te lakSa sahita AtmA mATe judA judA zabdo kahevAyA hoya che. jene vastunI oLakhANa thaI che te tene lakSa rAkhIne judA judA nAmathI Atmavastune kahe che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bedhAmRta [va. 210] 54 pUjyazrI-jyAM joIe tyAM paramAnaMda dekhAya che, ema kRpALudeva lakhe che. game te mANasa hoya, paNa paramezvarane mAnatA hoya tenA ame dAsa ja chIe. prabhuzrIjInA bedhamAM Ave che ke A je jIva jue che, te kazuM jovA jevuM nathI. jJAnI puruSa pahelAM mArI ja nAkhe che ane pharIthI jIvatA kare che. je bAhya daSTi che te mUkI, jANe have navA ja jamyA hatA evuM karavAnI jarUra che. anAdikALathI pAMca Indriya jIvane vaLagI che. e pudgalanI ramata badhI mUkI devAnI che. "pudgala anubhava tyAgathI, karavI jasu paratIta ho mitta." (de. 4). jJAnI puruSa jyAM daSTi karAve tyAM karavAnI che. suMghavuM, sAMbhaLavuM, cAkhavuM, dekhavuM, sparzavuM e badhI pudgalanI ramata che. emAMthI pAchA haThavAnuM che. keI kuvAmAM paDI hoya ane kaMI sAdhana hAthamAM na Ave te marI ja gaye chuM ema thAya che. evI ja rIte huM marI gayo chuM ema karI jJAnI kahe te pakaDI haratAM pharatAM e ja eka sAdhana yAda Ave evuM karavAnuM che. [va. 211] papa zrIrAva ma AhAra, phAi suda 10, 2009 mahApuruSamAM apUrvatA na Ave tyAM sudhI jIvane pitAnA svarUpanuM bhAna thAya nahIM. apUrvatA e ullAsanuM kAraNa che. huM kaMI jANato nathI, mahApuruSanA ge mAruM kalyANa thaze, evI bhAvanA rAkhavI. bhakti eTale mahApuruSonA guNenuM ciMtavana. mahApuruSa pratye apUrvatA kema nathI AvatI? te ke "huM jANuM, huM samajuM chuM" e ADuM Ave che ane sAmAnyapaNuM karI nAkhe che. meha ADo Ave che. tethI je sat pAse che te dUra lAge che. e mehane prabhAva che. jJAnIne sat te pAse ja lAge che, paNa jIvane meha che tethI ema lAge che ke kyAM che? kyAre prApta thaze? paNa gharamAM dhana dATyuM che tenuM bhAna nathI. AtmA anaMta sukhanuM dhAma che, tema chatAM jIva pudgalane grahI temAM sukha mAne che, paNa sukha bIjAmAM nathI. sukha te pitAnI pAse ja che. badhe saMsAra asata che. sata e apUrva vastu che e vinA jIva AMdhaLe che. bhAna nathI. be vastu che, jaDa ane cetana. IndriyenA AdhAre jIva rUpI padArthane jue che. sat e kalpanA nathI. sata prApta karavuM che evI daDha mati jene thaI che teNe "huM kaMI jANatuM nathI" e vicAra pahelAM daDha karI jJAnInI AjJAe vartavuM enuM ja nAma gyatA che. ATaluM je thAya te jarUra sat prApta thAya. jIvane anAdikALanuM abhimAna che te khasatuM nathI, te brAMti che. niraMtara saddavicAra kare te karma mArga Ape. abhimAna ADuM Ave che. avaLuM che te savaLuM karavAnuM che. eTaluM ja jJAnI puruSanuM kahevuM che. viparItatA TALyA vinA chUTako nathI. badhuM UMdhuM che. A patramAM je cAvI kahI che, te ghaNA vicAre samajAya evI che. jene mokSe javuM che tene A vacane parama baMdhavarUpa che. parama baMdhava maLe che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 49 abhimAnathI jIve badhuM gumAvyuM che. TheTha mekSe laI jAya evAM A patranAM rahasyarUpa vacane che. badhAye jJAnIpuruSanuM je kahevuM che te A patramAM kahI dIdhuM che, paNa jIvane e karavuM nathI. mIjI khIjI vArtA kare che. A patramAM kahelAM vacana yAda raheze te badhu thaze. huM jANatA nathI ema nizcaya nathI karyAM. sadA uNA uDDA ne uDDA rahevuM. ahaMkAra na karavA. ahaMkAra na karyAMthI kaMI guNe! jatA rahevAnA che ? huM kaMI nathI jANatA,' e sIdhA rastA che. abhimAnathI kAI mekSe gayA nathI. A vacanAnA vicAra kare te cetavAnuM maLe. mAtra eka jJAnIne zaraNe jA, tA jarUra mAnI prApti thaze. savicAra nathI AvyA. jJAnI pAsethI mArganI prApti thAya che. huM kaI ja jANatA nathI, evuM jyAre thaze tyAre satpuruSAtha sphUraze. tyAMsudhI badhI kalpanA che. [va. 211] pu zrI rA. A. agAsa, pASa suda 9, 2009 A kALamAM mekSane mATe ApaNe zuM karavAyeAgya che? te badhuM kRpALudeve kahyu che. mahAvIra bhagavAnanA kALamAM cauda pUrva racAyAM hatAM te A kALanA jIvAne samajAvAM bahu muzkela che. kRpALudeve TUMkA TUMkA patramAM, ekeka patramAM meAkSamAga mUkayo che. (6 sat e kaI dUra nathI." sat eTale zuM? (ema badhAne pUchyuM. koine na AvaDayuM tyAre kahyu) dareka vastune mATe khATI thaI vicAra karavAnA che. sat eTale hAvuM; astitva eTale DeAvApaNuM, jagatanA padArtho je dekhAya che te badhA nAzavata che. AtmA nAmanA padArtha evA che ke AtmA AtmApaNe traNe kALa rahe che. sat eTale je haMmezA rahe te. AtmA sat che. ApaNI sAthe traNe kALa rahe che. traNe kALa rahe evI vastu te sat che. ene zodhavA mATe badhA dharmo sthapAyA che. AtmA avinAzI padArtha che. AtmA AtmAthI dUra nathI paNa dUra lAge che. pahelAmAM paheluM samajavAnuM--AtmA che, AtmA nitya che, AtmA karyAM che, AtmA bhaktA che, mAkSa che, mAkSaneA upAya che. AtmA che ema lAge teA pachI enI adha avasthA chUTI meAkSarUpa avasthA kema thAya ? tenI garaja jAge. saMsAramAM jyAM jue tyAM duHkha che. samyagdana nAmanA guNa che, te palaTAI mithyAtva guNarUpe thayA che. palaTAya tA samyagdarzana thAya. sat dUra nathI ema jJAnIpuruSa kahe che, paNa mehane laIne AtmA zuM che, kevA haze, tenuM bhAna thatuM nathI. vastu A che, evuM eLakhANu thatuM nathI, tenuM kAraNu vacce mAha che. A jIva pAte peAtAnI kalpanAthI baMdhAye che. satnI zeSa karavI DAya tA oLakhANa karavI. AtmAne na mAne tethI kaMI AtmA nAza thatA nathI, e te che sat ja che. traNe kALa rahe evA padArtha, te keAI kALe nAza na pAme, sat che te sat ja che, sarala che, sugama che. paNa dUra lAge che tenuM kAraNa meAha che. jIvane mehu che te TaLe te tene peAtAnuM svarUpa dekhAya. jIvane meha che tyAMsudhI peAtAnuM bhAna thatu nathI. AtmA vagara teA kaI jAya evuM nathI. AtmAnA abhAva thayeA nathI. sat ja. t 7 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta sarala che, sugama che. paravastu te kaI Ape te maLe, paNa A te pitAnI pAse ja che. sanI oLakhANa karavI hoya te cAre gatimAM thaI zake che. nArakIne paNa samyagdarzana thAya che. devalekamAM paNa samyagdarzana thaI zake che. tiryaMca ane manuSyagatimAM paNa thaI zake che. brAMti sathI viparIta che. hoya tenAthI viparIta lAge, heya AtmA ane mAne deha, te bhrAMti che, viparItatA che, mithyAtva che. sat che te kharuM, paNa AvaraNamAM che. brAMtirUpa AvaraNa che. e dekhAya evuM nathI. kalpanA che. je vastu sAcI hoya te sat kahevAya. eka sat che ne eka kalapanA che. te beyane meLa thAya ema nathI. bhrAMti che te kalpanA che. viparIta kalpanA te brAMti che. AtmA arUpI vastu che. bhrAMtimAM bhedo jeTalA pADIe te badhA bhrAMtirUpa ja che. brAMtirUpa AvaraNa te aMdhakAra jevuM che. jJAna Ave te e jAya. ajJAnadazAmAM jIva che. kalpanA kara kara kare che. kalpanAmAM Akhe manuSyabhava ene jato rahe che. anaMtavAra manuSyabhava maLyA chatAM AtmasArthaka na thayuM, tenuM kAraNa kalpanA che. kalpanA kaMI sat nathI. kalpanA ane sane virodha che. beyane meLa maLe ema nathI. ajJAnadazAmAM jeTaluM kare teTaluM badhuM UMdhuM che. ethI chUTavAne raste paNa che. sat bhrAMti nathI, bhrAMti te sat nathI. A bhavamAM mAre samyagdarzana karavuM ja che, evI jenI daDha mati thaI che, teNe zuM karavuM te have kahe che. jIva samaye na hoya chatAM huM samajyo chuM, huM jANuM chuM, evo enA manamAM ahaMbhAva bharAI gayA che. e kema nIkaLe? e pitAthI nIkaLe evuM nathI. mane khabara nathI, paNa jJAnI jANe che-ema mAne te eTaluM sAca AvyuM kahevAya. huM kaMI jANato nathI, evo dRDha nizcaya karo. pharIthI na chUTe e daDha nizcaya karo. ahaMbhAva evo che ke dabAye hoya teya pAche phUTI nIkaLe. pitAthI e jAya e nathI, mATe huM kaMI jANatuM nathI ema karI jJAnIne zaraNe javuM. kemake je pAmela hoya te pamADe. jJAnI puruSa pAse jatAM pahelAM eTaluM karavAnuM ke huM kaMI jANatuM nathI. " jANa AgaLa ajANa thaIe, tattva laIe tANI; Agale thAya Aga, to ApaNe thaIe pANI. " eTalI garaja jIvane hoya te mArga prApta thAya. anaMtAnubaMdhI kaSAya che te jyAMthI kalyANa thavAnuM che, tyAMthI jIvane Agho khaseDe che; ane mithyAtva che te avaLI samajaNa karAve che. e aMdara hoya ane jJAnI pAse jAya; jJAnI puruSa enA deSa batAve tyAre kahe ke e te mArA doSa dekhe che, ema TheSabhAva thaI jAya te anaMtAnubaMdhI krodha che. jJAnI puruSa jANe che ane huM kaMI nathI jANata tene badale "huM jANuM chuM ema rahe te anaMtAnubaMdhI mAna che. jJAnI puruSa pAse jAya tyAre uparauparathI sAruM dekhADe ane manamAM te ema rAkhe ke jJAnIne chetarI, mAruM kAma karI jato rahuM, e anaMtAnubaMdhI mAyA che. joke pAse vakhANa karAve, jJAnI pAsethI saMsAranI vastuo Icache te anaMtAnubaMdhI le che. jIva kharI rIte jANatA nathI ane huM jANuM chuM ema jIvane rahyA kare che. mokSa ene Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana samajAya nathI. samajAya te mokSa mATe puruSArtha kare. jIvane rUpI padArthanuM mAhAmya che. mehane laIne jIva temAM ja baLI rahyo le. jANyuM to tenuM kharuM, je mohe navi lepAya; sukha dukha AvyuM jIvana, harSazoka nahi thAya." jyAM sudhI meha ke harSazeka thAya che, tyAMsudhI kharI rIte jANyuM nathI. huM kaMI jANato nathI evo daDha nizcaya kare, pharI jAya e na kare te mekSa sarala che, sugama che paNa huM kaMI jANatA nathI. ema karavuM te agharAmAM agharuM che. e pahelAM karavuM. mahAvIra bhagavAne je upadeza karyo te bAra aMgamAM saMgrahavAmAM AvyA. te badhAne sAra A patramAM mUkI dIdhuM che. huM kaMI jANatA nathI evuM daDha karI jJAnIne zaraNe jAya te jarUrI mArganI prApti thAya. AtmajJAna pAmI jJAnI puruSe A kahyuM che. prabhuzrIjI camA. laIne kahetA ke A AtmA! sat to badheya che, paNa enI daSTi joIe ne? agharAmAM agharo puruSArtha e che ke huM kaMI jANatuM nathI. huM jANuM chuM, huM boluM chuM, ema mAne paNa huM nathI jANato ema thavuM durlabha che. bALabheLAnuM kAma thaI jaze. paMDitene aTakavuM paDaze. kharI rIte e jAte ja nathI. je jANato hoya te e jJAnIne mukAvavuM nathI, paNa nathI jANato tethI eTaluM Ave te satya AvyuM kahevAya. patra te ema sahelo lAge che ke ApaNe samajI gayA, paNa kRpALudeva kahe che ke tame samajyA nathI. e samajavA mATe paNa ghaNA puruSArthanI jarUra che. anAdithI bhrAMtimAM paDyo che, te bhrAMti TALavA jJAnIne zaraNe jA. cha bhUlI jAya che tethI kRpALudevane dayA AvavAthI A patra lakhe che. Indriyo ne mana kyA vinA chUTake nathI. ene rokyA vinA AtmA bhaNI daSTi ja na jAya. jJAnI maLe, eno bodha maLe, pachI zraddhA thaye enI daSTi kare che. [va. 212] 57 zrI. rAva A0 agAsa, aSADa vada 9, 2009 pitAne vicAra rahe, A ajJAna avirati kema TaLe? e vAraMvAra vicAra rahe te doSa TaLe. jagatanI vAsanAmAM paDI rahevuM che ane lokomAM bhagata kahevarAvavuM che. vAsanA cheDavI gamatI nathI. ATalA ATalA varSa satsaMga karyA chatAM doSa kema jatA nathI! ema kahe paNa deze kADhavA na lAge. "leka mUke pika. mAre te jJAnI kahe te karavuM che. ema daDha karavuM. laukikabhAvamAM jIva taNAI jAya che. jyAM sudhI mArApaNuM karyA kare che tyAM sudhI jagata ene kheMcyA kare che. jJAnInA vacana pariNAma pAmavA upara badho AdhAra che. kaDavI geLI utAravI paDaze. AjJAmAM ektAna thayA vinA chUTako nathI. jJAnInuM kahyuM karyA vinA chUTako nathI. bIjuM badhuM mUkavuM paDaze. mUkyA vinA chUTako nathI. e mAga jIvane samajAya nathI. pitAnI IcchAthI pAchA pharaze tyAre kalyANa thaze. - vaijanAthe kRpALudevanA AgalA bhavanI vAta karelI ke pUrvakALamAM uttara dizAmAM vicaryA hatA. e vAta kabUla rAkhI. paNa sAthe kRpALudeve kahyuM ke vaijanAthane AtmasAkSA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmRta tkAra nahote. jene kevalIno Azraya che tene cethA guNasthAnathI kevalInI zraddhA hoya che. Azraya maLe to badhuM pAMsaruM che. tIrthaMkaranAM vacana, puruSanAM vacana samajavAM bahu durlabha che. matimAna ghaNe hoya te paNa thAkI jAya. paNa sadagurunuM avalaMbana maLyuM hoya te sulabha thAya. AtmAne pudgalanI sAthe levAdevA nathI. AtmA kaMI karato nathI. AtmA siddha samAna che. kara vicAra te pAma." vicAra karatAM AgaLa pahoMcyo hoya te saMzaya bhrAMti TaLe. AtmA haze ke nahIM evI zaMkA paNa ene na rahe. sapuruSa pratye je prema hoya te prema kaI pratye thAya nahIM evuM thAya tyAre mArga nikaTa hoya che. mAyA vigha karanArI che, paNa jIva je dhAre ke mAre A dazA lAvavI ja che te lAvI zake che. prabhuzrIjI kahetA ke kRpALudeve amane virahamAM rAkhI kalyANa karyuM che. prabhuzrInuM virahamAM kalyANuM thayuM che. bhAva joIe, nahIM to sAmAnyapaNuM thaI jAya. badhe AdhAra bhAva upara che. kRpALudeve kahyuM che ke asaMga thavuM. tame kaI satyu ruSane zedhI tenA pratye prema kare. kRpALudeva e nispRha puruSa che. temane saMsArI jevA gaNyA tyArathI mArga bhUlyA. kRpALudevanI dazAne bhaje te kalyANa thAya. jJAnIne bhajuM te riddhisiddhi maLe, e labha che te pApanuM mULa che. ethI jJAnI na oLakhAya. jJAnIne oLakhavAmAM evuM bahu ADuM Ave che. puruSa to badhI vastuothI bhinna che. satyu ruSanuM sAcuM oLakhANu saheluM nathI. e saheluM heta to samyagdarzana paNa saheluM hota. ane tethI mekSa paNa sahele heta. camatkArathI sanduruSane mAne to e kaMI sAcuM oLakhANa nathI. "mumukSunAM netro mahAtmAne oLakhI le che" (25). badhuM mUkavAnI IcchA hoya tyAre puruSa oLakhAya evuM che. kRpALudevane ApaNe oLakhyA te emanA vacanathI ja. kRpALudeve prabhuzrIjIne lakhyuM ke koIne kahevuM hoya te ema kahevuM ke koI satyu ruSane ze, paNa amAruM nAma na levuM, kAraNu udaya bIje che. yogyatA hoya to jJAnI eALakhAya. [va. 214] 58 zrIrAtre A agAsa, Aso suda 8, 2008 pUjyazrI-AtmA pratye prIti karavI. mAruM tAruM sagAMvahAlAM e badhuM bhUlI AtmA daSTi karavI. "abhedadaSTi AvyA vinA je prANa A jagatanI racanA jevA Icche che, te baMdhAya che." (214). je je karmo dekhAya che tenI racanAnuM kAraNa AtmA che. tenA pratye prIti karavI. bheganI vRtti choDI devI. AtmA pratye daSTi karavI te abhedadaSTi. jyAM sudhI bhedadaSTi che, tyAM sudhI meha che. badhA mahApuruSone Azaya te eka ja che. samya tva che ema vANIthI kahevAya che. paNa samyaktva vANI nathI. samyaktva te AtmA che. badhAya mahAtmAonuM e ja kahevuM che ke jagata duHkharUpa che ane AtmA sukharUpa che. jema vastra taddana phATI jAya pachI saMdhAya nahIM tema A jIvana pUrNa thayA pachI saMdhAya tevu Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana nathI. koIne zaraNe jaIe mATe vRddhAvasthA na Ave ema nathI. yuvAvasthAmAM pramAdI ane vivekazUnya rahenArA vRddhAvasthA Avaze tyAre tene zaraNe jaze ? badhuM palaTAtuM che. mokSane puruSArtha kare te tenuM zAzvata phaLa maLe. mikSa kara hoya te jJAnInI AjJA ArAdhavI. jJAnI kahe tema karavuM. artha ane kAma paNa dharma na cUkAya evA hovA joIe, e lakSa rAkha. IndrinAM sukho parAdhIna che. jIva brAMtadazAmAM sukha mAne che. sukha AtmAne ja svabhAva che. karmabaMdha choDavAne mAga zUravIrane che. jyAre bIjAnA guNe dekhAya tyAre rAjI thavuM. [va. 217] 59 zrIrAva A0 agAsa, aSADa vada 10, 2009 zrImad bhAgavatamAM jaDabharatanI eka kathA Ave che. (pachI jaDabharatanuM daSTAMta kahyuM.) kRpALudevane evI evI jAtismaraNavALI kathAo bahu suMdara lAge che. evuM unmattapaNuM e paramAtmAnI dazAne pAmavAnuM dvAra che. maraNa karatAM saMga vadhAre duHkhadAyaka che. bAMdheluM hoya te bhogavavuM che, zUravIrapaNe bhogavavuM che. samyagdaSTi hoya te pharazI laIne Ubho rahe che, Ave, game teTalAM (ka) A. kayAMthI A karmo AvyAM! ema kRpALudevane thatuM nathI. satsaMgane jega joIe. kRpALudeva kahe che ke AtmabhAvamAM rahevuM. te heya athavA bhakti satsaMga hoya te game che. ahaMpaNuM AvatuM hoya to tene nirodha karo. vAya teTalo puruSArtha karyA rahevuM. je thAya te joyA karavuM. harSazoka na kare. ema varte te samyagdaSTi che. Ama karuM te paisA maLe evI ciMtA karavI nahIM. puNyathI uparAMta ekapaNa paiso vadhAre maLavAnuM nathI. paramAtmAnI pAse kaMI mAMgavuM nathI, ema jene thayuM hoya tene paramAtmA prasanna thAya che. sobhAgabhAIne kRpALudeva lakhe che ke tamArI IcchA vairAgyamAM AvavAnI che, ahaMpaNuM mUkavAnI che, tema chatAM ame lakhIe chIe. prabhuzrIjI badhAne "prabhu prabhu" kahetA ane Thapako paNa ApatA. [va. 223] 60 zrI rAmaM AhAra, phAi suda 11, 2008 huM manuSya chuM, huM sukhI chuM, huM duHkhI chuM evA prakAranuM dehAbhimAna je nathI karatA te jJAnI puruSa che. AtmAnuM svarUpa dehathI bhinna che. jJAnI puruSoe e zuddhasvarUpa jANuM che, tethI teo dehathI judA rahe che, rAgadveSa karatA nathI. tethI teone samAdhi rahe che. teone IchA nIkaLI gaI che tethI keI jAtanI phikara nathI. pUrve je bAMdhyuM che te udayamAM Ave tyAre rAgadveSa karyA vagara samabhAvathI vede che. mAruM tAruM karavAthI kaleza utpanna thAya che. deha paNa mAre nathI, evuM thAya tyAre mAruM tAruM maTe. paravastu che tene dekha Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta nAro koI jude che, evuM jIvane lAgatuM nathI. paramAtmA pratye akhaMDa prIti karavAnI che. jeNe paramAtmAne jANyA tene dehAbhimAna na rahe. "deha chatAM jenI dazA, te dehAtIta." paramAtmA hoya te dehAtIta dazAe varte che. tene jANe te citta parano beje UtarI jAya. kRpALudeva kahe che ke satsaMganA ganI IcchA rahe che, paNa pUrvakarmane kAraNe vega nathI. patra vigatavAra lakhavAnuM upAdhine kAraNe banI zakatuM nathI. dazA lakhI zakAya tevI nathI. pUrvakamane lIdhe upAdhimAM upayoga devo paDe che. patrAdi paNa udaya heya te ja lakhIe chIe. eka vakhate prabhuzrIjIe kRpALudevane pUchayuM mAre zAnI jarUra che? kRpALudeve kahyuM ke, badhI. tyAre prabhuzrIjIe kahyuM-te bedha Apa. pachI kRpALudeva mauna rahyA. dharUpa thaI gayA. pahelAmAM pahelI zravaNabhakti che. zravaNa, kIrtana, ciMtavana, vaMdana, sevana, dhyAna, laghutA, samatA, ekatA, navadhA bhakti pramANu." sAMbhaLe, kIrtana kare tyAra pachI citavana thAya. vaMdana, sevana, dhyAna, laghutA, samatA ane ekatA eTale paramArthamAM ekarUpa thaI javuM te. parAbhakti ke ekatAbhakti kahe, eka ja che. kharI bhakti e ja che. pahelAM pAchuM ema thAya che pachI te bhAvanA vadhatAM vadhatAM bhagavAnanuM svarUpa che tevuM ja mAruM svarUpa che ema thAya, te toDaduM che. bhagavAnanuM zuddha svarUpa che temAM abhedarUpa thaI javuM te parAbhaktinI hada che. "prabhu prabhu laya lAgI nahIM" eka prabhumAM ja mana rahe te parAbhakti thAya. apramatta guNasthAnamAM parAbhakti Ave che. badhAnuM kAraNa prema che. "para premapravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda suura base." e rasto gopAMganAoe lIdhe hato. parama prema jene lAge hato evI e pAMganAonuM citta vAsudevamAM rahetuM hatuM. A eka bhaktinuM daSTAMta che. " mana mahilAnuM re hAlA upare, bIjAM kAma karata; tema zratadhameM re mana daDha dhare, jJAnAkSepakavaMta. " evI rIte gopAMganAonuM citta kRSNamAM rahetuM hatuM. siddhabhagavAnanI bhakti kare te jIvane svarUpane khyAla Ave nahIM. dehAdhyAsathI chUTavA mATe dehadhArI paramAtmAM vRtti rahe to bahAra khase nahIM. pudgalane prema cheDavA mATe dehadhArI paramAtmAnI bhaktinI jarUra che. siddha karatAM arihaMtane pahelAM namaskAra karavAnuM kAraNa e ja che ke arihaMtamAM vRtti sthira rahI zake che. mahAtmAmAM lInatA thAya te mahAtmAnuM mana jyAM hoya tyAM mana rahe." je bhaktine prApta thavAthI sadgurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe." sapuruSamAM ja paramezvarabuddhi ane jJAnIoe parama dharma kahyo che." (25). saddaguru karatAM paramAtmA judA che, ema rahe te parAbhakti na thAya, mana lIna thAya nahIM. enuM mana bIje jAya. jema jema vicAradazA vadhe tema tema vadhAre bhakti thAya. jeTalI samajaNa hoya teTaluM mAhAmya lAge. vAsudevanuM parama mAhAbhya gopAMganAone lAgyuM hatuM, tethI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana paramamAhAmyA gopAMganAo' ema lakhyuM che. kRpALudeve kahyuM che ke kRSNa che te para mAtmA che ane gopIo che te vRttio che. e vRttione bhagavAnamAM lIna karavAnI che. paramAtmasvarUpanuM mAhAsya lAge to emAM lIna thAya. aMtarAtmA thAya e ja vRttinI kharI lInatA che-e thayA pachI tuhi, tRhinI raTanA lAge che. mahApuruSe je kahe che te zA mATe kahe che? tyAMsudhI jIvane lakSa pahoMcatuM nathI. bhagavAnanI bhakti karavA mATe pratimA che. jJAnI puruSanI jeTalI ceSTAo che teTalI paramArtha rUpa ja che. saMsAramAM vRtti na jAya. bhagavAnanI pratimA dekhIne paramAtmA ja sAMbhare evuM karavAnuM che. puruSamAM paramezvarabuddhi na rahe to deharUpa dekhAya. bAhyadaSTi te cheDavAnI che. zravaNathI mAMDIne ciMtavana sudhI Ave tyArapachI vaMdana eTale namaskAra samajAya che. eka sAce namaskAra paNa tAre che. sAcI bhaktivALAne duHkha Ave e kasoTI che. kaThaNAI hoya te karma khapAvavAnuM kAraNa che. rAjya karavuM ane bhakti karavI e bahu kaThaNa vAta che, paNa janakavidehIe te karyuM. duHkha e bhakti thavAnuM eka sAdhana che. jene chUTavuM che te jagatanI vastuo mAge nahIM. ApaNe bAMdheluM je udaya Ave temAM citta devuM nahIM. bhaktimAM citta rAkhavuM. e te javAnuM che. dhyAna pachI laghutA Ave che. bhagavAnanI bhakti kare tene ja bhagavAna kaThaNAIo Ape che. kaThaNAI to sArI che. bhakta heya te kaThaNAI ja mAge che. zrIkRSNa kuMtAjIne je mAge te ApavA kahyuM tyAre kuMtAjIe kahyuM, mane duHkha Ape. kharI bhakti e ja che. jIva "mAruM" mAne che tethI kheda thAya che. badhA pratye sarakhe bhAva rAkhave. vi. 226] vAsanA kADhavAne upAya jJAnI puruSane yoga che. eka te jIvane chUTavAnI bhAvanA hoya ane puruSane vega maLe te kalyANa thAya. je pitAnAM nahIM evA dravyane pitAnAM mAnyAM che, te mAnyatA jJAnI puruSanA cage pharI jAya che. e acUka upAya che. jJAnI puruSane samAgama na hoya te paNa bhAvanA te e ja rAkhavI. vi. 231] Abu, tA. 31-5-49 [ kabIrajI tathA narasiha mahetAnI bhaktisaMbaMdhI patra vaMcAyo. tenA para kuMvarabAInA mAmerAnI vAta karI.] narasiMha mahetAne bhagavAna para apUrva vizvAsa hato. emanA paracA bhagavAne pUryA hatA paNa emane aMtarathI bilakula e mATe IcchA na hatI, ke yAcanA karI nathI. dakSiNamAM evA eka dAmAjI paMta nAme saMta thaI gayA. teo rAjyamAM annabhaMDAra upara dekharekha rAkhatA. te vakhate rAjAo gaNatanA badalAmAM anAja ugharAvatA, te bharI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 badhAmRta rAkhatA. bahu meTA annabhaMDAra hatA. dAmAjI paMta saMta hatA ane bhagavAna para aDaga zraddhA hatI. eka vakhate rAjyamAM dukALa paDyo ane anAja vagara loko bhUkhe maravA lAgyA. emane thayuM ke A badhuM anAja ahIM paDayuM che ane leke bhUkhe mare che, te ThIka nathI. eTale emaNe badhAne emAMthI anAja ApavA mAMDayuM ane vicAryuM ke je thavAnuM haze te thaze. cheDA ja vakhatamAM anAjanA bhaMDAra khAlI thaI gayA. rAjAne khabara paDI eTale emane pakaDI magAvavA sipAIo mokalyA. sipAIo emane beDIo paherAvI lAvavA lAgyA. rastAmAM maMdira AvyuM eTale dAmAjIe kahyuM mane bhajana karI levA gho. sipAIoe emane maMdiramAM bhajana karavA dIdhuM. A bAju eka mANasa rAjA pAse Avyo ane kahyuM ke dAmAjIe je anAja lekene ApI dIdhuM che tenA je paisA thAya te huM ApI dauM chuM. rAjAne pisA maLI gayA eTale dAmAjIne choDI mUkavAnI AjJA karI. eTalAmAM dAmAjIne laIne sipAIe AvI pahoMcyA. rAjAe emane tyAM ja chUTA karyA ane pUchyuM tamArA vatI pisA keNa ApI gayuM? dAmAjI ekadama kheda karI belyA ke mAre mATe bhagavAnane tasadI levI paDI e ThIka na thayuM. tyArathI rAjA paNa bhagavAnane bhakta thayo. sukhI hoya toya bhakti karyA kare ane duHkhI hoya teya bhakti kare, paNa mAruM A duHkha jAo, ema na kare, e sAcI bhakti che. narasiMha mahetA vagerene riddhisiddhi AtmAmAM pragaTI hatI, chatAM badhuM kAma ema ne ema karatA. bhaktimAM emane vadhAre AnaMda Avato hato. jyAM sudhI nispRhatA na Ave tyAMsudhI AnaMda paNa na Ave. bhagavAnane tAdI ApavAnI bhaktane IcchA hotI nathI. badhI bhaktimAM parAbhakti che temAM bhagavAna pratye kaMI na mAge evuM thAya che. thAya te badhuM joyA karavuM. kRpALudevane badhI vyavahAramAM muzkelI AvI che, paNa mAruM mAnyuM nathI. e to AvI AvIne jAya che. vi. 232] 63 zrI rA A0 agAsa, aSADha vada 13, 2009 prazna-parecchAnusArIne zabdabheda nathI eTale zuM? pUjyazrI-jene svacchede vartavuM nathI tene pachI Ama kahe te sAruM, Ama kahe te khoTuM, ema na thAya. udayAdhIna, karmAdhIna athavA IzvarecchA pramANe vartanArane manamAM sAruM-narasuM kaMI thatuM nathI. rAgadveSa thatA nathI, prItieprIti kaMI nathI. mArA karmane e ja udaya haze ema mAne. kArya karatA pahelAM vicAra kare te sAruM che. yogyatA vagara sapuruSa oLakhAya nahIM. puruSa pAse lAbha laIne AvyA hoya, paNa lebha poSAya nahIM, te ahIM zuM kare? mAyAprapaMca e kare te AtmA bhaNI vaLe. lebha hoya tyAMsudhI AtmA bhaNI vaLAya nahIM, sapuruSa oLakhAya nahIM; mATe lebha ocho karavo. jIva vagara vicAryuM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 vacanAmRta-vivecana kaMI ne kaMI karyA ja kare che. jene laIne saMkalpa-vikalpa Ave che. tethI kama baMdhAya che. saMka9pa-vikalpamAM java tanmaya thaI jAya che. mithyAtva avasthAmAM aMtaHkeTakeTIthI ochAM karma baMdhAya nahIM. jIva samaye samaye eTale baMdha karyA kare che. [va. 236] 64 zrI. rAtre A agAsa, aSADha vada 14, 2009 (1) taravAne mATe jIve prathama zuM jANavuM? mumukSu mumukSue kevA prazna karavA joIe te kahe che. taravuM hoya te prathama zuM jANavuM? tAranArane oLakha joIe. kusaMga hoya tene tyAga joIe. buDADanArane tyAga joIe. "jenI pAsethI dharma mAge te pAmyAnI pUrNa cokasI karavI" (466). saddagurumAM bhUla na thavI joIe. emAM bhUla thaI te badhAmAM bhUla thAya, badhe saravALe beTe Ave. (2) paribhramaNanuM kAraNa zuM? kugurunI AjJAe vate athavA svaccha vate te che. jIvane svacchedarUpI aMdhatva che, paNa khabara paDatI nathI. (3) te kAraNa kema TaLe? asaddaguru ane asatsaMga e badhAM paribhramaNanAM kAraNa che. (4) te kAraNa TALavAne upAya saru che. jJAnAvaraNIyana kSapazama hoya, paNa meha maMda na hoya ema bane che. jeNe moha maMda karyo che tene AtmA jhaTa prApta thAya che. jJAnAvaraNIyanA kSapazama karatAM jJAna pAmavAnI cegyatA, je mAha maMda thavAthI thAya che, te vadhAre baLavAna che. samajAya tenI pakaDa thavI te moha maMda thaye hoya tene thAya che. [va. 241] 65 zrI rA. A. agAsa, Aso vada 13, 2008 kRpALudevanuM vItarAgANuM kevuM che? te vicAravuM. kRpALudeva e citrapaTa nathI, paNa kRpALudeva paramAtmA che. eka AtmapariNatipaNe varte che. AtmapariNati kema sthira thAya te puruSArtha kare. kRpALudeva e karatA. bIjuM prArabdhane laIne AvatuM, te temane gamatuM nahotuM. emanuM hRdaya nigraMtha hatuM. uparathI vaNika vahevAra hate. ApaNe te lahera karIe chIe, paNa emane AtmapariNati na vadhe te vedanA thatI, ane A jIvane te AtmA oLakhavAnI garaja nathI. ajJAnadazA hoya tyAMsudhI ajJAna sivAya jIvane bIje koI bhaya nathI. kRpALudevane kSaNe kSaNe duHkha rahyA karatuM ke AtmapariNAmamAM kema rahevAtuM nathI? jema chokarAne dhAvatAM choDAve te duHkhI thaIne raDe tevuM kRpALudevane AtmapariNAma mATe thatuM. e brAhmIvedanA che, vedanIyakama nathI. emane A duHkha thavAnuM kAraNa "mAtra mokSa-abhilASa." eka mekSa ja joie che, tene mATe eTale vairAgya che, tethI emane A duHkha thAya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmRta [va. 249] 66 zrI. rAva Ahera, phAgaNa suda 10, 2008 A kALamAM jyAM vRtti sthira rAkhavI joIe, tyAM jIva nathI rAkhI zakato. divase divase sArAM sAdhano ane puNya vagere ochAM thatAM jAya che, tethI A kALane kaLiyuga kahyo che. puruSane vega hoya te sAcI vastu samajAya. jIvane dharmamAM ullAsa vadhe te AgaLa vadhI zake. mumukSutAnI khAmI che. dareka vastune piSavAnI jarUra che. kaMIka satsaMga hoya te jIva lIlo rahe. nahIM te sukAI jAya. je saMga hoya te jIvane raMga lAge che. vairAgyavALA saMga hoya te vairAgya thAya. jIva nimittAdhIna che tyAM sudhI sArAM nimitte rAkhavAM. satsaMge uttama vastu maLe ane pitAnA deSa dekhAya. satsaMgane cega hoya te lIluM rahe. satsaMga e badhAM sAdhana karatAM parama sAdhana che. jene chUTavuM che, tevA saMga kare te satsaMga che. kRpALudeva sAcA che evI zraddhA rAkhavI. bane te UMcI dazAvALAne satsaMga kare. te na hoya te pitAnI samAna dazAvALAne satsaMga karavo, paNa satsaMga kare. satsaMga e AtmAne sat vastu tarapha prere che. sAdhuone paNa e niyama hoya che ke ekanI sAthe bIjA sAdhuo vihAra kare. asatsaMgane AjubAju gherA hAya ane satparuSane vega na hoya te kyAMya taNAI jAya. mumukSutA paNa na rahe. jemake anArya kuLamAM rahelo jIva potAne sAthe mAne che, tema jIva mithyAtvamAM che ne tene sAruM mAne che. sArI vastumAM ruci thatI nathI. kALa e che. parama satsaMganI balihArI che. kathAomAM Ave che ke koI mahApuruSane samAgama thayo ke tarata palaTAI jatA ane sAdhu thaI jatA. parama satsaMga hoya te vadhAre baLa na karavuM paDe, sahaje thAya, evA bhAva sArA rahe che. kalyANa karavAnI bhAvanA hoya te satsaMge tenI vRddhi thAya che. te bhAvanA na hoya toya satsaMge te thaI jAya che. kaSAyanI maMdatA tyAM thAya che. jI tIrthaMkaranI pAse samavasaraNamAM AvatAM ja vera badhuM bhUlI jAya che. dIvAne pavana caMcaLa kare che tema AtmAne kaSAya caMcaLa kare che. kaSAya maMda thAya te pariNAma zAMta thAya che. prabhuzrIjI pAse jatA tyAre A pUchuM, A pUchuM ema thatuM paNa pachI badhuM bhUlI javAtuM, samAdhAna thaI jatuM. teonA bAlatAM ja samAdhAna vagara pUchaye ja thaI jatuM! mahApuruSane samAgama hoya ane teo bole ke na bole te paNa samAgama ghaNe lAbhakArI che. atyAre mAre zuM karavuM joIe? e mahApuruSanA yoge samajAya che. thaDe paNa samAgama ghaNe lAbhakArI thAya che. puruSane samAgama na hoya, paNa vRtti temAM rahe te lAbha ja che. pratyakSa vegathI vizeSa lAbha thAya che. temAM paNa satparuSanuM svarUpa samajavuM bahu muzkela che. buddhimAM Ave evI vAta nathI. AtmA arUpI padArtha che, tene khyAla Ave bahu muzkela che. je karavA jevuM che, te satparue samajAvyuM che. ahaMbhAvamamatvabhAva cheDavAnA che. "satsaMga jevuM kalyANanuM keI baLavAna kAraNa nathI." (375). pratyakSanA ge ghaNe lAbha thAya che. nimitta kAraNa ane upAdAna kAraNa beu joIe, te samyagdarzana thAya che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-navavecana 58 [va. 254] 67 beMgalara sITI, mAtra suda 3, 2008 pahelAM niHzaMka thavAnuM che. jIvane bhayanuM kAraNa zaMkA che. moTAmAM moTo bhaya janmamaraNane che. te bhaya samyagdarzana thAya tyAre jAya. saMsAra bhayathI bhare che, mAtra vairAgya ja bhayarahita che. vairAgya utpanana thavAnuM kAraNa puruSa che. nAzavaMta vastuo bhayavALI che. jIvane bhaya hoya tyAre parigraha ekaThA kare che. jema gADImAM eka gAmathI bIje gAma jatA hoya, tyAre je je vastuo vagara mane agavaDa paDaze ema bhaya lAge te te vastuo sAthe le che. tema bhayane lIdhe jIva parigraha ekaThI kare che. AtmAnuM sukha aciMtya ciMtAmaNi che, tenI khabara nathI. sukhI thavAnuM kAraNa niHzaMkatA che. jIvane aneka prakAranAM kama che tethI tene svabhAva aneka prakAre pravarte che. jIvane duHkhI thavAnuM kAraNa karma che. jevuM karma udayamAM Ave te rUpe jIva thaI jAya che. e rIte deSanA paNa anaMta prakAra bhAse che. te anaMta mane mATe deSa e che ke jIvane chUTavAnI bhAvanA nathI thatI. mumukSatA AvavI bahu muzkela che. "dayA, zAMti, samatA, kSamA, satya, tyAga, vairAgya." e guNenI tapAsa karavI ke e guNe mArAmAM che ke nahIM? je e guNe na hoya te jANavuM ke mumukSutA nathI. mumukSatA Ave te badhAya de javA lAge. jIvane saMsAranuM svarUpa samajAyuM nathI, pitAnA svarUpanuM bhAna nathI, tethI mumukSutA utpanna thatI nathI. mumukSatA utpanna na thavAnuM kAraNa Agraha che. manuSyamAM vicAra karavAnI zakti hoya che, tethI jANI zake che ke mAre javAnuM te che ja, tethI dharma karIne sukhI thaIza. ema vicArIne pitAnI meLe AcaraNa kare ane kahe ke huM te dharma karuM chuM, paNa te dharma na kahevAya. jJAnI puruSanA batAvele raste cAle te dharma kahevAya che. potAnI mAnyatAe je kare te mizyA che. mumukSutA Ave tyAre mohAsakti chUTI jAya. e samajaNa vagara thAya ema nathI. saMsAranAM badhAM kAraNono tyAga kare tyAre thAya. cheDIne abhimAna karavAnuM nathI. bakaruM kADhatAM UMTa na pesI javuM joIe. pUrva prArabdhane laIne pravartavuM paDe temAM rAjI na thAya. eka mokSane lakSa rAkhIne mohanAM kAma karavAM paDe to temAM mUMjhAya che. kAraNa ke sAcAne sAcuM jANyuM che. tIvra mumukSutA eTale kSaNe kSaNe ananya prema mekSanA mArgamAM pravartavuM. tene have bIjuM kaMI na joIe. tIvra mumukSatAvALA puruSe virala che. mumukSutA kyAre Ave che ke potAnA deSa jovAmAM pakSapAta kare nahIM ane bIjAnA deSa na jue che. pitAnA deSa kADhavA mATe kaTAkSadaSTithI jue, e mumukSutAnuM lakSaNa che. pitAnI saMbhALa levAnuM jIva bhUlyA che. doSe tapAsI pazcAttApa kare te mumukSutA Ave. [va. 254] 68 zrI. rAva A0 agAsa, zrAvaNa suda 6, 2009 - niHzaMkatA zAne kahetA haze? jJAnI pratye niHzaMkatA hoya te ja AtmAmAM niHzaMkatA Ave. niHzaMkatAthI vacana grahaNa kare, tethI AtmAnI niHzaMkatA Ave. nimittamAM Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta paNa ene niHzaMkatA ane AtmAmAM paNa niHzaMkatA Ave che. puruSamAM niHzaMka thAya tene AtmAne nirNaya thAya ane e nirNaya thAya te pachI duHkha vagerethI ene bhaya lAgatuM nathI. nirNaya thaI gaye te pachI ene kaMI bhaya na rahe ane niHsaMga thaI jAya. jJAnI puruSa samajAya te ene AtmA samajAya, tethI badhAM duHkhathI nibhaya thaI jAya. bhayathI jIva parigraha rAkhe che. AtmAne vAMke vALa thavAne nathI, ema thaI jAya te badhA saMgathI asaMga thaI jAya. "huM deha nathI" ema thAya tyAre evuM thAya. pachI AtmAne mATe dehanI saMbhALa rAkhe, dehane mATe na rAkha. samajaNa AvI hoya te evuM thAya. jIvane doSe anaMta che. roja belIe chIe "huM te doSa anaMtanuM, bhAjana chuM karuNALa." anaMta prakAranA dezamAM moTAmAM meTe doSa te tIvra mumukSatA nathI ke mumukSutA ja nathI e che. badhA ja dharma pALe che. jIva game te dharma pALatuM hoya ane mAne ke huM mumukSu chuM, paNa e mumukSutA nathI. manuSyamAtra game te dharmane mAne che. darekane dhama game che ane te pramANe karavAnI mAnyatA hoya che, paNa e mumukSutA jJAnI puruSoe svIkArI nathI. tenuM nAma mumukSutA nathI ema kRpALudeva kahe che. mumukSu chuM ke nahIM ? e tapAsavA mATe jJAnI puruSe kasoTI Ape che. AkhuM jagata mehanAM kAraNemAM mIThAza mAne che, jagatanA jIvene jyAM Asakti thAya che, tyAM mumukSune mUMjhavaNa thAya che. mohanAM kAraNemAM rAjI na thAya, paNa mUMjhAya ane chuTAya eve raste vate te mumukSu che. mohanAM kAraNothI mUMjhavaNa thAya, saMsAra jhera jevo lAge tyAre sumukSa thayo kahevAya. nahI to ene saMsAranI IcchA che. parigrahanuM svarUpa evuM che ke pachI ene cheDavA dhAre teya chUTe nahIM. mehathI mUMjhAya to mokSanA mArganI pratIti thAya ke A raste chuTAya che. jene chUTavuM che tene kRpALudeva raste batAve che. jene nathI chUTavuM tene mATe kaMI nathI kahevuM. muMmukSutA nathI e ja khAmI che. e mumukSutA jema jema Avaze tema tema chuTAze. tIvra mumukSatA AvI jyAre kahevAya? eka kSaNa paNa nakAmI na jAya, kSaNe kSaNe mokSanA mArgamAM ananya preme pravate. e ullAsabhAva Ave tyAre tIvra mumukSutA AvI kahevAya. te viSe paNa ahIM kahevuM nathI. ahIM te mumukSutA viSe kahevuM che. mumukSatA nathI e khAmI che. e mumukSutA jema jema Avaze tema tema chUTavA mATe prayatna karaze. badhAya kaMI mumukSarUpe janme ema nathI. pUrve puruSArtha karyo hoya te mumukSurUpe janme che. tIrthakara bhagavAna jevA janmathI ja mumukSarUpe hoya che. paNa jene mumukSutA utpanna karavI hoya, tene raste batAve che ke pitAnA de jue, bIjAnA doSa na jue. pitAnA doSe jue ane TALavAne upAya kare te chUTe. dene pakSapAta kare te ene choDavAnI bhAvanA na thAya. kapaDA upara DAgha paDayo hoya to dhoI nAkhavAnuM mana thAya. deSa nathI dekhAyA tethI lAgatuM nathI, nahIM te. zarama Ave evuM che. deSamAM pakSapAtatA eTale huM ekale ja kayAM A deSa karuM chuM, bIjAya kare che ne? bIjA karatAM huM to sAre chuM. ema pakSapAta kare te de jAya nahIM. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana jemake badhAya jUThuM bole che ane huM paNa boluM chuM, emAM zuM? ema pakSapAta na kare. pitAnA deza apakSapAte jue, tyAre mumukSu thayo kahevAya. de dekhAyA pachI choDavA lAge che. na jAya te kaI jJAnIne pUche, tenI zodha kare. svacchede varte to deSa vadhe. jeTalI dAmAM pakSapAtatA teTalI dharmamAM upekSA thAya che. svachaMdI hoya tene jJAnI puruSa upadeza Ape, AjJA kare, toya zuM lAbha thAya? bedhanA mege svacchede na vate te de jAya. jJAnInuM kahevuM mAne eTalI ene garaja hoya che. "reke jIva svachaMda te, pAme avazya mokSa." jJAnInI IcchAe varte te svaccheda na rahe. pitAnA deSa jovAthI, doSo TALavAthI, svaccheda kavAthI jIva bedhane gya thAya che. deSa TALavAne upAya jJAnI pAse che. mArAmAM bahu deSa che ema lakSa rAkhI jJAnI pAse sAMbhaLe. keI upAya jJAnI batAve che tevI rIte temanI AjJAe vartavuM che. evuM thAya tyAre mumukSatA Ave. jene svachaMda nathI kare, paNa pitAnA deSa TALavA je jJAnInI AjJAe varte che evA mumukSune paNa AgaLa cAlavAmAM traNa kAraNe roke che, ADAM Ave che. (1) saMsArathI kaMTA hoya, sAdhu thaye hoya ke mumukSu thayela hoya te paNa saMsAranA sukhanI alpa IcchA rahyA kare che. (2) puruSa pratye paramezvarabuddhi AvavI bahu muzkela che ane (3) padArthane anirNaya. e daze viSe kahI, pachI te TALavAne upAya kaheze. (1) jyAM sudhI A lekanI alpa paNa sukhecchA hoya tyAMsudhI tIvra mumukSutA utpanna na thAya. badhuM je kaMI kare te bIjAmAM DhALI nAkhe. AtmA e ja sAcI vastu che evuM ene daDha thayuM nathI, tethI nAzavaMta vastuonI IcchA kare che. anitya vastuonI IcchA vicAravAnI hoya te na kare. AtmA ja paramAnaMdarUpa che, anaMta sukhane dhaNuM to AtmA che, evuM ene daDha thayuM nathI. tethI A lekanI alpa paNa sukhechA rahyA kare che. tethI tIvra mumukSutA AvatI nathI. mokSamArgamAM puruSArtha karato hoya che tyAre ene puNyanA coge zAtAnAM kAraNe maLe che, temAM ja maLI rahe che. deha ane AtmA judA che, ema thayuM nathI. bhrAMti chUTI nathI tethI bahAranI vastuonI IcchA kare che. bahAranI vastuo che te badhA pratibaMdha che. kharuM sukha te AtmAmAM che evuM daDha thAya tyAre IcchA na thAya, pratibaMdha ochA thAya ne AtmAmAM vRtti jAya. mULa je lakSa thavo joIe te thayo nathI. bAhA zAtAnAM kaMI kAraNe maLe temAM ja jIvanI vRtti rokAI jAya che. paramArtha mATe UThaDyo hoya te paNa bahAranI vastuomAM vRtti rahe che. sAdhu thayo hoya to paNa dhanavAna, meTA hoya teone Ave, bese ema kahe; kAraNa ke enuM mAhAbhya gayuM nathI. ekAMta sukhI muni vItarAga che. e sukha kyAre maLaze? evuM ene thayuM nathI. mumukSu thaye tethI bIjAnA karatAM kaMIka judo paDyo. tethI loko vakhANe, jamavA bolAve, to emAM ja pAcho maLI jAya, mumukSutAya kheI bese. ThagAruM pATaNa che. jyAM vRtti DhaLI jAya tyAM baMdhana thaI jAya. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta (2) parama dekhyatvanI ochAI e paNa eka doSa che. parama daivatva zuM che? te kahe che. sapuruSamAM ja paramezvarabuddhi thAya. AtmAnI yathArtha zraddhA thAya te daDhatA thAya ane prabhu prabhu laya lAge. puruSa oLakhAya che e to AkhA jagatanA ziSya jevA che. sarva jIne siddha samAna jANe che. prabhuzrIjI kahetA ke ame te kRpALudevane mAnatA hoya tene dAsanA dAsa chIe. "mAnAdika zatru mahA, nija de na marAya, jAtAM saddaguru zaraNumAM, a95 prayAse jAya.' jJAnI puruSa oLakhAya te ema thAya ke emanAmAM mAna nathI. tethI dainyatva Ave, mAna na thAya. puruSamAM ja paramezvarabuddhi ane huM adhamAadhama chuM evI bhAvanA parama dainyapaNuM hoya tene thAya che. e parama dainyapaNuM aTakayuM che, TakatuM nathI, tyAMsudhI gyatA AvatI nathI. kharI rIte laghutA Ave tyAMthI ja dharma pragaTe che. puruSanuM mAhAtmya samajAya tyAre ja laghutA Ave che. "rANo thAya che, tethI mAna rahetuM nathI. pachI samajAya ke "ts6'. (3) jyAMsudhI padArthano nirNaya eTale AtmajJAna na thAya, tyAMsudhI zAMti thAya nahIM. mithyAtva avasthAmAM samatA Ave teya mithyA che. mane je dekhAya che te khoTuM che ema na thavAthI prema prabhu pratye AvatuM nathI. AmA oLakhyA vinA samatA Ave che te jIvane mekSe na laI jAya, UlaTe A laI jAya. je jIva kare che te saphaLa thatuM nathI, AtmajJAna thAya tyAre badhuM saphaLa thAya. e karavA mATe ene lakSa rAkhIne samatA rAkhe to mithyAtva javAnuM kAraNa thAya. mithyA samatA zA mATe kahI? te ke TakI rahetI nathI. keIe munine pUchayuM ke mahArAja ! ApanuM nAma zuM? to ke zItaladAsa. thaDI vAra pachI pharI pUchyuM: mahArAja ApanuM nAma mahArAje kahyuM, zItaladAsa. ema traNacAra vAra pUchyuM tyAre mahArAja garama thaIne bolyA, sAlA bAra bAra pUchatA hai! ema agnidAsa thaI gaye! bahu upasargakartA pratye paNa krodha nahIM." tene badale agni je thaI jAya. AtmajJAna thayuM hoya to bhale gALa bhAMDe, teya mane zuM lAge che ? ema thAya. kRpALudeva pitAne anubhava kahe che ke e traNa deze ghaNuM mumukSuomAM amane dekhAyA che. puruSamAM ja paramezvarabuddhi thaI jAya te pachI parama premathI arpaNabuddhi kare. ema thatAM bIjA be de jAya. prema jagatamAM che te uThADI emanAmAM jaDe te mekSa thAya. mumukSutA pragaTAvavI pitAnA hAthamAM che. mehanAM kAramAM rAjI na thavuM, mUMjhAvuM. mumukSu che te pitAnA deSa jue che. jethI AtmAne zAMti Ave e karavAnuM che. mahAtmA pratye prema thavA temanA alaukika svarUpane oLakhavuM. nahIM te keInA kahe vAthI mAnyuM hoya te Take nahIM. jeTalI mumukSatA heya teTalA sapuruSa oLakhAya. mahAsakti ghaTayA vagara mahAtmAmAM daDha nizcaya thAya nahIM. mane phalANuM Ape, ema IcchA kare. mahAtmA pratye parama prema karavAnuM che. jyAre tyAre jIvane bhAva thaze tyAre chUTavAnuM thaze. mahAtmA emanA ema kaMI oLakhAtA nathI. dehadaSTi phare tyAre oLakhAya. jeTalI mumukSutA Avaze, mohathI muMjhAze, teTaluM sapuruSanuM eALakhANa thaze. "guru oLakhavA ghaTa Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana vairAgya." A ja sapuruSa che ema thAya, to potAnA svarUpanuM bhAna thavAnuM kAraNa thAya che. padArthanirNaya thAya tyAre citta zAMta thAya, vyAkuLatA na rahe. badhAnuM kAraNa puruSa pratye paramezvarabuddhi thAya te che. tethI padArthane nirNaya thAya, tethI vyAkuLatA mATe, tyAra pachI niHsaMga thAya. ke pachI ene duHkharUpa lAgatuM nathI. badhA duHkhathI nirbhaya thaI jAya. maraNa Ave te paNa nirbhaya rahe che. duHkhathI jIva Dare che ane duHkhane dUra karavA bahAranA upAya kare che. jIvanuM kalyANa thAya evI vAta kahI. keI zAstramAM AvI vAta na maLe. - kaLiyugamAM je puruSArtha na kare te bIjI vastuomAM taNAI jAya, duHkhe karIne dharma prApta thAya evuM che mATe eka kSaNavAra paNa vastuvicAra vinA na rahevuM. [va. 257] 69 zrI rA. A agAsa, zrAvaNa suda 7, 2009 jyAMsudhI gRhasthAvasthA che tyAMsudhI dharma kahe nathI ema sAmAnyapaNe kRpALudeve rAkhyuM che. gRhastha avasthAmAM dharma saMbaMdhI vAtacIta na thAya te sAruM ema emanI vRtti che. sobhAgabhAI yogya jIva che, tethI temane dharma saMbaMdhI vAta kahe te apavAdarUpa che. kRpALudeva kahe che ke kahevAnI IcchA che, paNa tene kahIe? prabhuzrIjI kahetA ke gaLA sudhI bhareluM che, paNa kone kahIe? vAraMvAra e ja kahetA ke cogyatA lAve. kaMIka samAgama thayA pachI lakhAya te kaMI asara kare, nahIM te samajAya nahIM. kRpALudevane peTa devAnuM sthAna maLe te sAruM ema rahe che. keIgya jIva hoya tene kahevAya. prabhuzrIjI kahetA ke kaMI bhIMtane kahevAya? kRpALudevane vAraMvAra evA vicAre rahyA kare che. jIva to anAdikALane bhUlanA svabhAvavALo che. anAdikALathI jIva doSita che. mahApuruSe de bhaNuM daSTi paNa karatA nathI. mithyA samajaNa che tethI anaMta de che, mithyAtvarUpa ja che. enI dayA khAvA jevuM che. enA doSa jema jAya tema jJAnI puruSa kahe che. de vadhe tema na kahe. aNasamajaNa ane asatsaMga ThekANe ThekANe che. aNasamajaNane raste nathI javuM ema keIkane ja thAya che. kemake aNasamajaNa te che ja ane pachI asatsaMgane prasaMga maLe che, tethI e ja poSAya. aNasamajaNa anAdikALanI che tethI AMdhaLo che. mithyAtva avasthAmAM kaMI vaLe evuM nathI. mATe jenI pAse jJAna che tenI sevA karavAnuM kahe che. [va. 258] 70 kRpALudeve A "binA nayana" lakhyuM te vakhate evI carcA cAlatI ke AMdhaLAne samyagdarzana na thAya. tethI cetavaNI ApavA A pada kRpALudeve lakhyuM che. paMDitajI--"binA nayana pAve nahIM eTale naya vinA na pAve, ema paNa artha thAya. pUjyazrI-matikalpanAe artha karavAnI nA kahI che. pahelAM tarasa lAgI hoya te Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta pANu bhAve. AtmAne jijJAsA jAgI hoya te rasto che. AtmAne samajavAnI jijJAsA jAgI hoya te anAdinI rIta che ke guruthI jJAna thAya. "bujhanakI" eTale samajavAnI rIta che. paMcamakALamAM mokSamArga na hoya ema kahe che, paNa ghaNA puruSa evA thaI gayA che ke jemaNe e akhaMDa vastu prApta karI che. e kaMI kalapanA nathI. "kaI nara" eTale keTalAka puruSoe. mithyAtva avasthAmAM zuM thAya che? bIjAne upadeza devA jAya che. paNa pahelAM upadeza le, ema kahe che. dAsatvabhAva Ave tyAre ene guru pratye kharI bhakti jAge. gurunuM ThekANuM heya nahIM ane japatapa kare, leke vakhANe paNa tethI enuM kaMI thAya nahIM. saruSanI kRpAdraSTi e ja samyagdarzana che. [va. 262]. 71 zrIrAtre A agAsa, di. zrAvaNa suda 7, 2009 satsaMga cothA ArAmAM paNa durlabha vastu che. te A kALamAM durlabha heya emAM kaMI Azcarya ke navAI nathI. mahApuNya hoya tyAre satsaMga maLI Ave. e vega na heya tyAre satsaMganI bhAvanA karavI, asatsaMgamAM udAsInatA rAkhavI. AtmaguNa pragaTe e puruSArtha kare. satsaMganI bhAvanA rAkhavI ane nivRttine ga rAkhI jJAnI puruSanAM vacane vAMcavAM, vicAravAM. nahIM to A kaLikALamAM banavuM bahu muzkela che. satsaMga na maLe evuM nathI; satsaMga maLe che, paNa durlabha che. prabhuzrIjIne kRpALudeve patra (534)mAM lakhyuM che ke vIza deharAnI anuprekSA karaze te AtmaguNa pragaTaze, tema ApaNane paNa viza doharA, yamaniyama, kSamApanA ane anuprekSA karavAnuM kahyuM che. te je kare te AtmaguNa pragaTe. puruSArtha na kare te satsaMganI bhAvanA paNa jatI rahe. kyAre nivRtti maLaze? bapore sAMje savAre, jema bane tema nivRtti meLavuM. evI bhAvanA karavI. nahIM te AkhI jiMdagI pravRttimAM gALe. nivRtti nathI maLatI tethI rasa paNa nathI Avate. nivRtti maLe e puruSArtha kara. nivRtti jIvane gamatI ya nathI. nivRtti maLe te chokarAne laIne bese che. jUThAbhAInAM patnI ugarIbenane rahetuM ke mArAthI kaMI thatuM nathI. zuM karavA jIvavuM che? tenI khabara nathI. ema kRpALudevane lakhyuM. kRpALudeva lakhe che ke evuM je rahe te lAbha che. A bhavamAM AtmakalyANa karavuM. e karavAno vakhata AvyuM che. evone evAM pariNAma rahe te ene je karavAyogya che te thAya ane samajAya ke e ja karavAgyA che. te kRtakRtya thavAya. para prema pravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda sura base." mAre zuM karavuM che? e ja vicAra nathI AvatuM. haLukarmI jIva hoya tene e vicAra Ave che. zuM karavuM? enI mane khabara nathI. huM karuM chuM te te khoTuM che, ema je rahyA kare te kAma thAya. AtmakalyANa karavAgyA che. e thAya te sAruM evI bhAvanA karavI. deSa kare che tethI karma bAMdhe che. tenA traNa bheda pADayA H (1) kaMI karavAgyane vicAreya nathI. zuM karavA jevuM che? enuM bhAna nathI. mehamAM jenI vRtti che. paramArthanuM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana kRpa bhAna nathI--bebhAna che. e pahelA prakAranA jIve che. (2) khIjA prakAranA jIvA e prakAre che. eka te pAtAne svaccha de doSa kare ane tene sAru mAne; ane bIjA kAI kuguru maLyA hAya tene sAcA mAne ane mithyAdhama karaNI kare. (3) trIjA prakAramAM jene pUrva kama evAM che ke kamane laine vavu paDe, paNa pAte tA medhasvarUpa che. trIjA prakAramAM jJAnI puruSAne gaNAvyA che. satpuruSanuM mAhAtmya keTaluM che? te jeTaluM jJAnI jANe che teTalu mumukSune na jaNAya, tethI vAravAra kahevu paDe che. ekavAra kahya samajAya evu nathI. [va. 263] 71 kRpALudeva khImajIbhAIne lakhe che ke tamane buddhinI vizALatA che paNa bhakti nathI, tA zuM karaze.? bhaktinI jijJAsA nathI. bhakti nathI UgI. jJAnanI jijJAsA che, pazu bhaktinI jijJAsA nathI. buddhine jJAnI puruSane anusaratI karavI. revAzakarabhAImAM bhakti che, ceAgyatA paNa sArI che tethI jJAnIpuruSa kahe te pakaDAi jAya. ekaluM mAtra jJAna, bhakti vagaranu zA kAmanuM? vAtA karIne peAtAnu mAna pAze. jJAna sAthe vairAgya hAya tA te kAmanuM che. jJAna e tA Apazama che. seAbhAgabhAie kRpALudevane rAjI karyAM te mAtra jJAnathI nahIM, paNa bhaktithI rAjI karyAM hatA. tamane jJAnanI jijJAsA che paNa jJAna thavAnu kAraNa bhakti, te teA tame sevatA nathI. " je satpuruSAe sadgurunI bhakti nirupaNa karI che, te bhakti mAtra ziSyanA kalyANane arthe kahI che. je bhaktine prApta thavAthI sadgurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe, apUrva guNa dRSTigeAcara thai anya svacchaMda maTe." tyAre AtmajJAna thAya. kai vicAra na kare ane mAtra sAMbhaLavAnI Teva paDI hAya tethI sAMbhaLavA jAya. paNa bhakti AvavI muzkela che. jJAna muzkela che. e Ave te jJAna pariNAma jJAna pariNAma pAme. zrI. rA* A agAsa, zrAvaNa suda 8, 2009 A pustaka(zrImad rAjacaMdra)ne ghaNA vAMce che, karatAM jJAnI ArAdhavAceAgya che. e bhAna Avavu pAme. jJAnI jJAnasvarUpa che. emAM vRtti rahe teA [va. 264] 73 AtmAnA guNa vadhAravA te prabhAvanA che. prabhu ! hai prabhu ! zuM kahuM? he paramakRpALudeva! zuM kahuM? kai kahevA jevu nathI. he karuNAnA sAgara? anaMta doSanuM pAtra huM chuM ane Apa dInAnAtha eTale ApamAM je jIveAnI apaNutA che tenA Apa nAtha che, svAmI che. temanA dayALu deva che. mArAmAM zuddha bhAva nathI. vaLI mArA bhAvA ApanAmAM ramaNa karatA nathI. parigraharahita, khAjArahita laghutvabhAva nathI ne dAsatvabhAva paNa nathI. huM paramasvarUpane prApta paramAtmA ! Apane huM zuM re Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta kahuM? vaLI A5 sapuruSa saddagurunI AjJAmAMthI kadI calAyamAna na thAuM evI acala AjJA mArA hRdayamAM dhAraNa karI nathI. tethI ApazrIne pUrNa vizvAsa, nizcaya daDhapaNe nathI ane ApamAM ja mAro parama prema, bhakti joIe te nathI. jJAnInI AjJAnI eka lakSe ArAdhanA nathI. jyAM tyAM huM ne mAruM" thaI rahyuM che. satsaMgane joga nathI. huM pAmara zuM karI zake e viveka nathI. viveka eTale deha ane AtmA judA che ema vicAra nathI. ema kahevAya che ke kalikAlanuM varNana RSabhadeva bhagavAne karyuM, te vakhate ghaNu manuSya evA kALamAM janmavuM na paDe ema dhArI sAdhu thaI gayA. ane A jIva A kalikAlane bhagave che chatAM kaMI lAgatuM nathI ! maryAdAdharma nathI te have bhAvanA rAkhavAnI che. maryAdA eTale AjJA. AjJAArAdhanarUpa dharma jIvane bacAvI zake. te mATe jharavAnuM che. garaja hoya te thAya, nahIM to kaMI na thAya. rUDha thaI jAya, pachI kaMI bole teya vicAra nathI Avato, jJAnI puruSoe badhuM mumukSuone mATe kahyuM che. e mumukSatA Ave tyAre mIThuM lAge. "zuddhabhAva mujamAM nathI." e zuddhabhAva karavA mATe badhuM kahyuM che. mumukSune ema thAya ke cAra gatinAM duHkhathI kema chuTAya? zuddhabhAva vinA chuTAya evuM nathI. have e zuddhabhAva te mArAmAM nathI, te kema chuTAya? ema vyAkuLatA thAya che. A kALanuM svarUpa mahApuruSoe aneka prakAre varNavyuM che. padmanaMdI munie lakhyuM che ke jyAM moTAM sarovara sukAI jAya, tyAM masyAdi prANIone trAsane pAra na hoya te A kALa che. temAM vaLI moTI cAMcavALA bagalAo mAchalAne pakaDavA dhyAna dharI UbhA hoya che, tema A kALamAM kuguruo bagalA jevA che. te bicArA ne khAI jAya che, tUTI jAya che. he bhagavAna! mAruM zuM thaze? gharanuM kAmakAja te kALa jevuM lAge. chUTuM chUTuM ema thatuM hoya tene gharamAM rahevuM bhAlA jevuM lAge. jema pakSIne pAMjarAmAM rahevuM gamatuM nathI, sonAnuM pAMjaruM hoya teya duHkharUpa lAge che, tema ene gharamAM rahevuM paDe te duHkharUpa lAge. je kAma karavuM che tenI kALajI joIe. je karavAnuM che te badhuM bhUlI jAya che. kaI vastu khavAI gaI hoya te te Akho divasa sAMbhare ane potAnuM svarUpa bhUlAI gayuM che, te sAMbharatuMya nathI. eka paDe te bhagavAnane viga sAla joIe. je bela bela kare te viga kema sAle? jema bAIne dhaNuM marI jAya tyAre bolavuM, jevuM badhuM baMdha karIne khUNAmAM besIne raDe che, evuM raDavAnuM che. jenAmAM bhakti nathI te abhakta che. tenA pratye udAsa rahevuM joIe. gharanuM kAma karatAM badhuM A bhaktinuM kAma bhUlI jAya che. A gharanuM kAma to mAruM che ema kALajI rAkhIne kare che. Akhe ne Akhe AtmA emAM eMTI jAya che. je saMga maLyo temAM huM ema thaI gayuM. rUpa tuM, puruSapaNAne saMga maLe te puruSa huM, DharapaNAne saMyoga maLe te DhArarUpa huM chuM, ema thaI gayuM che. strIne puruSa kahe te kheTuM lAge. ahaMbhAvamAM tallIna thaI gayela che. dharmanuM bhAna nathI. zuM kare! kaMIka jJAnI puruSane cuMga thAya, sAMbhaLe, pachI abhyAsa kare te thAya. te kahe ke AtmA strI nathI, puruSa nathI, ema Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana sAMbhaLyuM te pachI abhyAsa thAya. A dehanA pudgalane dharma chatAM huM gora, kALo ema thAya che. te ahaMbhAvathI huM rahita nathI. anya dharmathI rahita thatuM nathI. vakhate tyAgI de, paNa nirmaLapaNe nivRtti karato nathI. dhana vagere badhuM tyAgI sAdhu thayo hoya, paNa dhanAdinI IcchA ene rahyA kare che. vAraMvAra prabhuzrIjI kahetA ke cokakhe thaIne Ava, cokakho thaIne Ava. vAraMvAra vicArI jIvane pUchavuM ke evA evA doSo che te kema mokSe javAze? mumukSu thavuM hoya to ahaMbhAva karavAne nathI. cakravatI hoya ane dIkSA le, tenA karatAM dAsInA chokarAe pahelAM dIkSA lIdhI hoya ane cakravatI tene ahaMbhAvathI vaMdana na kare to tene rakhaDI maravAnuM che. ahaMbhAvanA kaNiyA paDayA che, te badhA vINuM vINIne kADhavAnA che. pitAnAmAM de che, pApa che, te te nathI, nahIM te zarama Ave. UMDI daSTi nathI. upara uparathI dekhe che. ' he bhagavAna! huM ApanI AgaLa zuM moTuM dekhADuM? kAMI sAdhana meM karyuM nahIM ane mArAmAM ekeya sadguNa paNa nathI. te zuM meDhuM batAvuM? sAdhana nathI ane guNa paNa nathI. vakhate guNa hoya to sAdhana thAya. guNa na hoya te bhagavAna zuM kare? paNa he bhagavAna, tuM te karuNAnI mUrti che. tArAmAM dayA dayA sivAya bIjuM che ja nahIM. dInabaMdhu ane anAthonA nAtha che tethI amAre hAtha jhAlAje. bAkI mArAmAM te eka paNa saddaguNa nathI. parama anAtha chuM, chatAM abhimAnathI bhareluM chuM. tethI anaMtakALathI rakhaDo chuM ane keI puruSanAM caraNa sevyAM nathI. AjJA uThAvI nathI. - bhakti Ave te jJAna thAya. jIvane durlabha vastu maLI che paNa joIe e lAbha laI zakatuM nathI. [va. 265]. 74 zrIrAtre A agAsa, zrAvaNa suda 9, 2009 - yama niyama saMyama Apa ki." jIva anaMtakALathI bhaTake che. e badhAM sAdhana nathI karyA ema nathI. je dekhyuM te karavA mAMDayuM. mukhathI mauna rahyo. Asana paNa daDha lagAvyAM. paNa badhuM AtmAne bhUlIne karyuM. have zuM karavuM?te kRpALudeve lakhyuM che- sarva duHkhathI mukta thavAne abhiprAya jene thayo hoya, te puruSe AtmAne gaveSa ane AtmAne gaSo hoya teNe yamaniyamAdika sarva sAdhanane Agraha apradhAna karI satsaMgane gaSo temaja upAsa. satsaMganI upAsanA karavI hoya teNe saMsArane upAsavAno AtmabhAva sarvathA tyAga. pitAnA sarva abhiprAyane tyAga karI potAnI sava zaktie te satsaMganI AjJAne upAsavI. tIrthakara ema kahe che ke je kaI te AjJAne upAse che, te avazya satsaMgane upAse che. ema je satsaMgane upAse che, te avazya AtmAne upAse che ane AtmAne upAsanAra sarva duHkhathI mukta thAya che. (dvAdazAMgInuM saLaMga sUtra)" (41). A dvAdazAMgInuM saLaMga sUtra che. AkhI dvAdazAMgInuM e ja kahevuM che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta sukha dukha badhuM sahana karyuM, paNa jene mATe badhuM karavAnuM hatuM tene bhUlI gaye. Asanane joyuM te Asana lagAvatAM zIkhe. paNa AtmAne bhUlIne e karyuM, tethI bhUla paDyo. jijJAsA hoya ane jJAna maLe te savaLuM thAya nahIM te avaLuM thAya, AchuM jAya, tapanI ghaNI vidhio che, te badhA prakAranAM tapa paNa karyA, dekhAya che te badhuM karyuM. udAsa thaI gaye, udAsa thaIne zuM karavuM te rahI gayuM. anaMta kALane puruSArtha nakAme gaye, te have te vicAra. bahAranAM badhAM sAdhanene puruSArtha karyo, paNa kaMI hAtha na AvyuM. niSphaLa thayuM. mATe mArAthI te kaMI thatuM nathI, ema karI jJAnI puruSa pAse jA. "bIjuM kAMI zedha mA. mAtra eka puruSane zodhIne tenA caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI va jA, pachI je mekSa na maLe te mArI pAsethI leje" (76). AtmA levA ja paDe e nathI, pitAnI pAse ja che. paNa saddaguru vinA samajAya evuM nathI. samaje te sahaja che, nahIM te anaMta upAse paNa nathI. jJAnI puruSe kahe che ke prAptanI prApti karavI che. jema enA gharamAM dhana dATeluM hoya, paNa ene khabara na heya. te ene prApta to che, paNa bhAna nathI. bebhAna che, tene badale bhAna karavAnuM che. kRpALudeva kahe che ke amane dayA Ave che. enI pAse dhana che paNa upara devuM karIne khAvuM paDe che. nirmaLa gurunI jarUra che. keI saddaguru zodhIne tenA pratye prema karavAne che. pakaDa nathI jIvane. jJAnIpuruSa kahe te pakaDAtuM nathI. A kAne sAMbhaLe ne A kAne jatuM rahe che. bAkI jJAnI te ghaNuMya kahe che. jJAnI puruSanI AjJA sivAya tane paNa pravarte nahIM, mana paNa pravate nahIM, dhana paNa pravarte nahIM. badhuM jJAnInI AjJA pramANe pravarte. eka zvAse ravAsa sivAya kaMI AjJA sivAya na pravarte. "kaI paNa prakAre saddagurunI zodha karavI. zedha karIne tenA pratye tana mana vacana ane AtmAthI arpaNabuddhi karavI; tenI ja AjJAnuM sarva prakAre niHzaMkatAthI ArA dhana karavuM" (198). enI AjJA pramANe varte te pachI amRtarasa pAve. A badhuM duHkha jAya te amRta che. saddaguru pratye prema thAya te sadgurunI kRpA paNa ene prApta thAya. e ja sAce sudhArasa che ane ethI ja gurUgama maLe che. jJAnI puruSa te yogyatA jue che. sobhAgabhAInI gyatA dekhI te ame te enA dAsa chIe ema kRpALudevane thayuM. jJAnIpuruSe e ja sudhArasa varNavyo che. moDhAmAMthI jhare te sudhArasa nahIM. samyagdaSTi thAya te te maLe evuM che. samyagdarzana thAya te pachI amara thaI jAya. badhAnuM kAraNa A kahe che ke paramaprema paramAtmA pratye thAya, samyagdaSTi Ave to ene AgamanI sAcI vAta pragaTa thAya. koIne pachI pUchavA javuM paDe nahIM, anubhavamAM Ave. badhAM sAdhano karyA paNa svachaMda hatuM tethI khAmI AvI. dekhAdekhI karyuM. suguru joIe. kugurUne Azraye badhuM karyuM. je dekhAya che te vastu pratye prema thAya che. paNa jJAnI puruSa pratye prema thatuM nathI. puruSamAM paramezvarabuddhi ene jJAnIoe parama dharma kahyo che. jJAnIone e ja karAvavuM che. WWW.jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathanAmRta-vivecana [va. 266] enI mAnyatAmAM bhUla che. jaDa te jaDa bhAve ane cetana te cetanabhAve pariName che. cetana che te jaDabhAve kyAreya paNa na thAya. mAnavAthI kaMI vastupariNamana phare nahIM. mAnyatAmAM bhUla che, paNa vastupariNamanamAM bhUla nathI. je jaDa mAnavAthI jaDa thaI jatuM heya, te AtmA atyAre jaDa thaI gaye heta. "vastu be : jaDa ane cetana jagatamAM be ja vastuo che. beya bhinna che; nahIM te eka ja thaI jAya. dravyadaSTithI te beya judA padArtha che, paNa paryAyathI phera paDe che. jaDa te jaDabhAve ane cetana te cetanabhAve pariName te pachI baMdha paNa na hoya ane mokSa paNa na hoya. paNa ema ghaTatuM nathI. " cetana je nija bhAnamAM, kartA Apa svabhAva; varte nahIM nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva. " bhAna nathI eTale A badhuM thAya che. AtmA jaDa thaI jatuM nathI. arUpI AtmA che te rUpI evA pudgalane grahaNa kare che. e acarajanI vAta che. jIvane svabhAva jANavAne che, paNa pitAne baMdhana thAya che te te jANatA nathI. e jinasiddhAMta che, te Azcarya kArI che. badhAnuM kAraNa ajJAna ja kahevuM che. ajJAna hatuM tethI huM deha chuM ema bhAsyuM. prathama dehadRSTi hatI, tethI brA deha; have dRSTi thaI AtmamAM, gayo dehathI neha." have AtmAmAM daSTi thaI, tethI badhuM jANyuM. kharA arUpI te siddha bhagavAna che. e kaI paNa pudgalane grahaNa karatA nathI. [va. 267] 76 zrIrAtre A agAsa, zrAvaNa suda 10, 2009 (vAcana-jinavara kahe che jJAna tene...) bhagavatIsUtranI sAkha ApIne kahyuM ke jyAM sudhI samyagdarzana na thAya tyAMsudhI vrata, niyama, paccakhANa kare te mekSAthe nathI. mAnI bese ke mane pAMcamuM guNasthAnaka che, te tethI kAma na thAya. puNya bAMdhe, paNa mokSArthe na thAya. jJAna meLavavA mATe vrataniyama karate hoya te mokSArthe thAya. mAyA, mithyAtva ane nidAna e traNa zalya jyAM sudhI hoya tyAM sudhI vatI kahevAya nahIM. AtmAnuM mAhAsya lAge tyArathI ja dharmanI zarUAta thAya che. te pahelAM vrata vagere kare te dehane mATe ja kare che. upavAsa kare toya dehane mATe ja ke Aje pacyuM nathI mATe tye upavAsa karIe. AtmAthe kare te sAruM che. jJAnInAM vacana pachI ene samajAya. adhikArIpaNuM Ave ane satyaruSane vega thAya te AtmAthI thAya. AtmA samaje hoya te jJAna che. "jJAna kevaLathI kaLo." kevaLa eTale AtmA. AtmA hoya te AtmAne jJAna thAya. bIjA upAyathI jJAna thatuM nathI. AtmAne eLakhavAthI jJAna thAya che. jJAna thayuM hoya te nijAnuM kAraNa thAya. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta adhyAtmazAstrone jANIne je AtmA jA hoya to saphaLa che. AtmA jAye te ene AtmajJAna thayuM. zAstromAM kahyuM che tenAthI pitAnA AtmAnuM jJAna karavAnuM che. AtmajJAna na hoya te jJAnI puruSane Azraya karo. jJAnI puruSa ane jJAnI puruSanA Azrita beya mokSamArga kahyA che. "mokSamArgamAM pravRtti banI ghaTe che, eka AtmajJAnInI ane eka AtmajJAnInA AzrayavAnanI. ema zrI jine kahyuM che." (551). je sAcA Azrita thaye heya te e paNa mekSamArgamAM che. pAMca samiti ane traNa gupti, ene ATha samiti paNa kahevAya che. ATha samiti jeTaluM jJAna je jJAnI puruSa pAsethI zIkhI le to ene samyajJAna kahevAya. "mASatuSa japanAra munine bIjuM vizeSa jJAna nahotuM. pAMca samiti ane traNa gupti jeTaluM jJAna hatuM. pAMca samiti ane traNa guptinuM jJAna che, te mokSa apAve evuM che. samiti gupti jANI tethI e mArgAnusArI thaye, mekSamArge vaLe. zAstro jIva potAnI buddhithI bhaNe che, te buddhinI kasarata che. zAstro badhAM jANyAM, paNa nija ka95nAthI. pitAnI IcchA e badhuM karyuM. svachaMda rokAya te avazya mokSa thAya. jJAnanI vAta cAle che, tethI zAstrIya jJAnane paNa jJAna na mAnI bese, mATe cetAvyA che. "nijakalpanAthI ke Ti zAstro, mAtra manane AmaLe." gautamasvAmIne mahAvIra svAmIe vedathI ja samajAvyA. jJAnIne te jJAna bhAsyAM. paNa je ajJAnI hoya, ne jainanAM zAstro vAMce, teya mithyAtvI che. jJAnIe vedanAM vacanAmAMthI paNa AtmA dekhADayo. samyagdarzana che tene badhuM savaLuM che. mithyAdaSTi hoya tene kevaLa jJAnInAM vacane paNa avaLAM pariName. gautamasvAmI pAMcase ziSyone bhaNAvatA paNa AtmA che ke nahIM? ema gothAM khAtA hatA. vedamAM eka ThekANe AtmA che ema kahyuM che, bIje ThekANe AtmA nathI ema kahyuM che, tethI zaMkA rahetI. svAduvAda emanI pAse nahote. kRpALudeva mumukSuone vedAntanAM pustako vAMcavA ApatA. temAMthI tyAgavairAgyanI vAte grahaNa karavAnI che ema kahetA. vedAMtamAM ekAMta daSTi che. nizcayanayathI ema che ane vyavahAra nayathI Ama che ema nathI mAnatA. zreNikane vrata paccakhANa na hatuM, paNa anaMtAnubaMdhIne kSaya karI lAyaka samyagdarzana upArjana karyuM. te mahApa nAme tIrthaMkara thaImekSe jaze. [va. 282] 77 zrI. rAva AhAra, phAgaNa suda 12, 2008 satsaMgane roga hoya te jIvane zAMti thAya che. AtmasvarUpa oLakhyA pachI temAM rasa Ave che. tanmayapaNe bhaktirasa gAya tyAre zAMti thAya. A jagatanuM svarUpa vicAre te vairAgya thAya evuM che. jagatamAM kyAMya sukha nathI. akhaMDapaNe harirasa gAyA vinA zAMti na thAya. samyagdarzana thayA pachI mekSanI ruci thAya che. pachI kaMI game nahIM. vyAsajIne nAradaRSi maLyA tyAre vyAsajIe kahyuM ke meM ghaNuM zAstro lakhyAM che, paNa zAMti thaI nahIM. nAradaRSie kahyuM ke bhaktimAM lIna thAo. tyArapachI vyAsajIe Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana bhakti viSe lakhavuM zarU karyuM hatuM. prazna-bhakti kema nathI jAgatI? pUjyazrI-jIvane bIjI saMsAranI bhakti che. savArathI sAMja sudhI deha ane kuTuMbanI bhakti kare che. e ene game che. e ja kAraNathI bhakti nathI gamatI. jIvane saMsAramAM haju prema che. te UThI saMsAra jhera jevuM lAge tyAre bhakti jAge. pachI saMsAranAM kAma game nahIM. bhakti nathI thatI e duHkha che. bhakti hoya te mukti saheje Ave. para prema pravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda sura baseM; vaha kevalake bIja jJAnI kahe, nijako anubhI batalAI diye. " keTaluM pheravavAnuM che? zubhAzubha bhAvamAM jIva che. zuddhabhAva nathI. bIjA bhA na bhulAya tyAMsudhI zuddhabhAva kema karI Ave ? jagata pratye vairAgya vizeSa rAkhe. AtmAne hitakArI zuM che? e viveka Ave, tyAre bhakti pragaTe. A kALamAM bhaktinI vAta paNa sAMbhaLavA na maLe evuM thaI gayuM che. tethI bhakti nathI jAgatI. jene prema bIja verI nAkhyo che. kALa pharI gayela che. pahelAM satayugamAM te mahApuruSanA yega AdinI anukULatA saheje maLI AvatI. paraMtu A kALamAM te bhagavAnanuM nAma paNa sAMbhaLavAne na maLe evuM thaI gayuM che. jIva dharmanAM sthAnamAM paNa bIjI IcchA rAkhe che. jyAM joIe tyAM kapaTa, sAca nathI. evA jIvane jJAnIne vega paNa kayAMthI thAya? hanapuNya jIve che. cAra prakAranA puruSArthamAMthI kAma ane arthamAMthI pAchuM haThavAnuM che. enI IcchA na rahe evuM karavAnuM che. mokSe javuM hoya te enI IcchA na rAkhavI. kRpALu deva kahe che ke ajJAnInI peThe thaIne rahevuM che, keIne khabara na paDe tevI rIte. hamaNAM dharma saMbaMdhI paNa kaMI na prakAzavuM ema rahe che. [va. 299] 78 zrI. rAAagAsa, zrAvaNa vada 2, 2009 badhAne sAra kahyo. badhuM karIne karavAnuM jagatanI vismRti. mana evuM che ke kazuM na hoya chatAM vikala karI karma bAMdhe. be kAma sAthe na thAya. kAM te eka kAma thAya, kAM to bIjuM. jagatane bhUlI javuM che e lakSa rAkha. jemAM mAhAsya lAgyuM hoya temAM citta cATe che. jJAnI puruSe je kahyuM che temAM citta rAkhIza te jIvana saphaLa thaze. ene mAhAsya lAge te emAM citta coMTe nahIM te khAvApIvAmAM citta jAya. A te meM vAMcyuM che, maMtra te mane AvaDe che, ema thaI jAya te mAhAsya na lAge. badhAM zAstrane sAra maMtra che; ema samajAya te enA vicAra Ave. jagatane bhUlI mahApuruSanA caraNamAM citta rAkhavuM che, ema je mAhAsya rahe te emAM citta roTe. karmanA uchALe bIjuM manamAM Ave, paNa mAre te jagatane bhUlavuM che ane puruSamAM citta rAkhavuM che. karavAnuM te eTaluM ja che ke jagatane bhUlavuM, te enuM baLa vadhe tethI jItI jAya. je kare temAM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta saMsArane lakSa rAkhe te pachI japa tapa kare, te ya saMsAranAM kAraNa thAya. puruSArtha kare nahIM te, anAdinI Teva hoya temAM taNAI jAya. chUTavA mATe karavuM che ema je lakSa rahe te mana temAM Te. sAmAyika karavA beThe hoya ane mana te bIje taDAkA mAratuM hoya. vIze kalAka je karato hoya te ja piNa kalAka vakhate AvIne UbhuM rahe ne? bIjuM kyAMthI Ave? je kaMI sAdhana karavuM te puruSane bhulAya evuM na karavuM. sapuruSane AgaLa karIne sAdhana karavuM. upadezachAyA (5)mAM che ke "svabhAvamAM rahevuM, vibhAvathI mukAvuM"-- e na thatuM hoya te zuM karavuM? puruSamAM citta rAkhavuM ne jagatane bhUlI javuM. [va. 301] jJAnIne e daDha karAvavuM che ke saMsAra baMdhanarUpa che. tethI bacavA eTaluM karAvavuM che. AtmAne pahele je. dekhanAra AtmA che. AtmA che te prathamapada che, te bhUlI na javuM. sukhaduHkha Ave te yogya ja thayuM ema mAnavuM. Ama hoya to sAruM, Ama na hoya te kheTuM ema karavA jevuM nathI. pUrve jevuM karyuM hatuM te ja AvyuM che. AtmAnuM visamaraNa na thAya e kahevuM che. jagata AtmArUpa mAnavAmAM Ave eTale AtmAnuM vismaraNa na thAya. pahele AtmA che. e hoya to jaNAya che. " ghaTapaTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna; jANanAra te mAne nahIM, kahIe kevuM jJAna ? " AtmA na hoya te maDaduM. jANanAra AtmA pahelo che. e hoya tema jaNAya che. saMsAramAM ja hoya temAM deSa pahelA dekhAya. keIna paNa deSa na jovAmAM Ave te ja A saMsAramAM rahevuM, nahIM te jaMgalamAM javuM. pitAmAM kaMI guNa hoya te jIva tene gAte phare che. jANe guNa pragaTa thayA ja nathI ema rahe, te ja A saMsAramAM rahevuM. pitAnA deSa jue te mumukSu thAya, e doSathI mujhAvAnuM thAya. [va. 317] 80 zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa vada 9, 2009 jaDanuM jaDarUpe ane cetananuM cetanarUpe sahaje pariNamana thayA ja kare che. jIvane vairAgyanI khAmI che. vairAgyavRtti hoya te chApa paDe che. badhA bIjA vicAre cheDI mAre kRpALudeve kahyuM te ja karavuM che ema jene thAya tene asara kare che. ApaNe Atmasiddhi roja belIe chIe. e siddhAMtagraMtha che. sabhAgabhAIne Atmasiddhi mekalI te vakhate sobhAgabhAIne tAva Avate hato. kRpALudeve pUchAvyuM ke tamane kema rahe che? tyAre sobhAgabhAIe lakhAvyuM ke "Atmasiddhine laIne ja jIvuM chuM. betera gAthA moDhe karI che ane bIjI karuM chuM, mane AnaMda rahe che." ema nizcaya ane Azraya hoya te asara kare che. vairAgya vinA siddhAMtagraMtha samajAya nahIM. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivethana AzcaryakAraka vastu che ke anAdikALathI pudgalane saMbaMdha che, chatAM eka paNa pradeza jaDarUpe thayo nathI. keTalIya vAra narakamAM gaye. tyAM chedAyo bhedAye, te paNa eka pradeza paNa ghasAya nathI. keI keIna rUpe pariName nahIM. pitapitAne svabhAve badhAM dravya pari Name che. huM bolyA, mAruM kazuM na karyuM, ema kalapanA kare che. te kaha5nA ja che. ka5nAthI duHkhI thAya che. jevAM karma bAMdhyA hoya tevAM dekhAya che. jaDa te jaDarUpe ja pariName che. jaDa te jaDa ane cetana te cetana, eTaluM samajAya te bhUla na paDe. nahIM te jaDa ne cetana mAne ane cetanane jaDa mAne. eka dravya be rUpe pariName nahIM. karmamAM cetanapaNuM bIlakula nathI, jaDa ja che, pudgala che. cetane bhAva karyA tethI karma baMdhAyAM paNa jaDamAM kaMI cetanabhAva pese nahIM. cetanane bhAva cetanamAM rahe. cetana pudgala karmane grahaNa kare che, paNa banne rahe che judA ja. jJAtA, ya ane jJAna nizcayathI eka ja che. atyAre parAdhIna jJAna che, tethI pudugalanI madada levI paDe che, paNa pudgala jANe che ema nathI. beya padArtha judA che ema samajAya te huM dehAdi svarUpa vANiye brAhmaNa vagere chuM, jaDa ne huM eka chuM, ema je mAne che te maTe. - karma na baMdhAya evI rIte vartI zakAya che. jJAnI paNa saMsArathI kaMTALo khAya che ane ajJAnI paNa saMsArathI kaMTALe che, chatAM eka chUTe che ne bIje baMdhAya che. vi. 318] kRpALudeve "mAruM" karyA vagara badhuM kAma karyuM che. daSTi karavI joIe. "nizcaya vANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM noya, nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavAM soya." jene AtmAne nirNaya thayo che te pachI game tema pravarte teya bhUle nahIM. pachI e hAle cAle, khAya pIe teya svarUpane nirNaya thayo che te ene na bhulAya. ene svarUpane nirNaya thayo che tethI te mauna thaI jAya evuM kaMI nathI. zAlibhadra ane dhanAbhadre jANe pitAnuM kaMI karyuM ja nahotuM tema karI cAlI nIkaLyA. pramAda Ave tyAre thAya ke kAle karIzuM, parama divase karIzuM. have thoDI vAra sUI jAuM. ema pramAda Ave tyAre thAya. khAtAM pItAM vairAgya bhUlI na javAya. vairAgya tAje rAkho. A rasoI sArI thaI che, pelI sArI nathI ema thAya tyAM vairAgya kyAM rahe? [va. 319] , 82 zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa vada 12, 2009 cetAvavA mATe jJAnI kahe che ke tuM kaMI karI le, cetI le. emanuM ema AyuSya jatuM raheze. keTaluM jIvavAnuM che tenI khabara nathI. jajALamAM AkhI jiMdagI mAthAkUTa kare 10 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta paNa kaMI sAthe Ave nahIM. "AtmAnuzAsana'mAM Ave che ke jhADa uparathI phaLa nIce paDe tenI vacceno jeTalo samaya teTaluM AyuSya che, mATe cetI . kyAre maraNa Avaze tenI khabara nathI. svarUpa sAMbharatuM nathI. potAnuM svarUpe pragaTa karavuM evI garaja nathI. vibhAva mAre cheDe che evI ene garaja nathI. bethI chava jAge che. saMtoSa rAkhavAnuM kahe che. rAtadivasa mAthAkUTa kare teya maLavAnuM hoya teTaluM maLe, paNa A paramArthanuM kAma te karyo viro thAya tevuM nathI. ene mATe puruSArtha kare to mekSa thAya. A jagatamAMthI kaMI joItuM nathI. AyuSya heya, puruSArtha karato hoya te ene pachI siddhi paNa thAya. svarUpe prApta karavuM che. evI mRti paNa ene nathI. pramAdamAM jiMdagI na javA devI. apramattapaNe rahevuM. apramatta avasthA be ghaDI pUrI rahe te kevaLajJAna thAya tevuM che. chaThe guNasthAnake rahelA samyagdaSTi sAtame jAya ane pAchA chaThe jAya; je vadhAre vAra apramattamAM Take to kevaLajJAna thAya. [va. 320] AtmA zarIrane lIdhe, zvAsepzavAsane lIdhe jIvatuM nathI. jaDa te jaDabhAve ane cetana te cetanabhAve pariName che. baMnenuM pariNamana juduM juduM che. bIjuM zarIra banAvavuM hoya te tejasa kAmaNa zarIranI jarUra paDe, na banAvavuM hoya te kaMI jarUra nathI. ane dravya judAM che. bannenA pradeza judA che. eka kSetramAM rahe chatAM judA che. [va. 321]. upara je jaDacetanane svabhAva bhinna kahyo hate teno khyAla Ave te atyaMta udAsIna evuM je citanya tene emanuM ema rAkhe, vastuno svabhAva jevo che te ja rAkhe. samajaNamAM bhUla hoya te bIjuM mAne, paNa jJAnIne samajaNa che. udAsa rahevAno, samabhAvamAM rahevAne jJAnI keTale puruSArtha kare che ! mumukSu-udAsInapaNuM eTale zuM? pUjyazrI jemAM mAruM tAruM rAgadveSa nathI, asaMga rahe te udAsInapaNuM che. mAyA jIvane tANI jAya tevI che. mAyAnuM svarUpa ja evuM che. emAM je prIti thaI to ene kheMcI jAya. agyAramAMthI pADI nAkhe evI mAyA che. samudramAM be bhAIyakSanI pITha para besIne jatA hatA. tyAM mAyAdevI pAchaLa AvI kahevA lAgI ke jarA mArA sAmuM juo, meM tamAruM zuM bagADayuM che ? pachI bahu raDavA lAgI. temAMthI eka bhAIe sAmuM joyuM tethI yakSe tene samudramAM paTakI nAMkhyo. mAyAdevIe tenA kaTakA karI samudramAM ja pAchA nAkhI dIdhA. mAyAnuM svarUpa ja evuM che. gRhastha avasthAmAM je samabhAva rahe te ghaNA karmanI nirjarA thAya. prabhuzrIjI kahetA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 75 ke tamane mArI nAkhI jIvatA karavA che. A badhuM "mAruM tAruM kare che te kaDhAvI nAkhavuM che. evuM sAcuM zaraNa prApta thAya tyArathI na ja avatAra prApta thaye. gRhastha avasthAmAM samabhAva rahe muzkela che. prabhuzrIjI kahetA, tamane navI hoDImAM besADyA che have lAMbA TUMkA hAtha karaze nahIM. [va. 322] 85 zrI rAva maM Ahera, phAgaNa suda 11, 2008 AkhuM jagata laukika daSTimAM paDayuM che. jJAnI puruSa ane jJAnI puruSanA Azrita e bane laukikabhAvamAM vartaze to pachI alaukika bhAvamAM ke vartaze? alaukika daSTi jJAnI ane jJAnInA AzritamAM rahe che. emAM je e alaukika daSTi na rahe te pachI ene rahevAnI jagyA kayAM rahe? satsaMgamAM badhuM sahaje samajAya. jJAnI puruSa dvArA pitAnA svarUpanuM bhAna thAya che. jyAM AtmasvarUpa pragaTa che te puruSa para vizvAsa rAkhe te svarUpa prApta thAya. aSTAvakra gurumAM janake badhuM arpaNa karI, samyak prakAre zraddhA rAkhI. evI je zraddhA rAkhe te mokSa thAya. prazna-samyapha prakAra eTale zuM? pUjyazrI-jJAnI svIkAre tevI zraddhA eTale vizvAsa. mumukSu-jJAnI jyAre svIkAre? pUjyazrI-jagatanA padArthonuM svarUpa jevuM jJAnIe mAnyuM che, tevuM ene manAya te kSAnI svIkAre. ApaNA deze jAya te jJAnI ApaNane svIkAre. pitAnI samajaNe jyAM sudhI kare che, tyAM sudhI jJAnI svIkAratA nathI. jJAnInI daSTie jJAnI oLakhAya. pitAnI kalpanAne Azraya choDavAne che. prabhuzrIjI kahetA ke kone namaskAra kare che? vairAgya vadhe te puruSa oLakhAya. je udaya Ave te samabhAve sahana karavAnuM che. phikara na karavI. jema jema AtmA nirmaLa thAya, tema tema riddhisiddhi pragaTe, paNa te bIjA kAmamAM vApare nahIM. koInAM kama kaI bhogavI zake nahIM. dareka jIve pUrve jevAM jevAM kama bAMdhyAM che tevAM tevAM udayamAM Ave che. AjIvikA saMbaMdhI kaMI ciMtA karavAnI jarUra nathI. darekane pitAnA bAMdhyA pramANe maLI Ave che. pazupakSIne paNa AhArapANI maLI Ave che, te pachI manuSyane mATe te kahevuM ja zuM? paNa lekene dekhADavA mATe kharca vagere kare e banavuM te muzkela che. mumukSu jIvene paNa cAritramoha kevo pajave che te bhAgabhAInA jIvana parathI jaNAya che. AtmAne mATe badhuM jatuM karavuM. pitAnA AtmAnuM bagADavuM nathI, evuM mAhAsya kRpALudevane AtmAnuM lAgyuM che tethI pratijJA karI che ke AtmAne bhUlIne kaMI na karavuM. sahaje sahaje thAya te karavuM. beje hoya te enA mAthA parathI bIjAnA mAthA para levAya paNa cintAne bhArata levAya nahIM. kRpALudeva lakhe che ke ame dukhathI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta DaratA nathI. amAruM citta AtmA sivAya kyAMya jatuM nathI. jIvane baMdha kema thAya che? baMdhathI kema chuTAya che? e jevuM tIrthaMkaradeve kahyuM che tevuM kaI darzanamAM yathArtha kahyuM nathI. tIrthaMkarano Azaya jANanAra koI A kSetre hoya to te ame chIe. vItarAgatA e ja sukha che. bhagavAne zAstramAM je kaMI kahyuM che te vItarAga thavA mATe kahyuM che. AtmA ciMtAmaNiratna je che, mokSanI bhAvanA kare te A manuSyabhavamAM ja mokSa maLe, paNa bhAvanA karatAM AvaDatI nathI. AtmA AtmArUpa ja che. sukhaduHkha e badhAM karmanA phaLa che. emAM sAruM ke khoTuM mAnavAnuM nathI. jene AtmAne vicAra karavo hoya teNe saMsAra bhayarUpa che ema vicAravuM. saMsAranA bhaya je bIjo koI bhaya nathI. AtmAne nukazAna karavAvALuM ajJAna che. sApa karatAM paNa ajJAnane vizeSa bhaya rAkhavAne che. pravRttimAM rahevuM paDatuM hoya te jelakhAnA jevuM jANIne vartavuM. saMsAramAM gADha baMdhana thAya evuM che. A saMsAramAM rahevA jevuM nathI. vItarAgatA che te ja sukha che. "jIva navi pugalI, naiva puggala kadA." badhA vikalpa mUkIne eka AtmAne vicAra karavAnuM che. vastu jema che tema samajavAnI che. para vastu pitAnI thAya nahIM. paNa Teva paDI hoya tethI te vagara cAle nahIM, evuM thaI jAya. saMsArI vastumAM jhera che, te ene mIThuM lAge che. jIva parAdhIna thayo che. jIvane bhaya lAge te saMsAranI vastuo cheDe. AkhI jiMdagI mAruM mAruM kare teya mAruM thAya nahIM, karma baMdhAya. mAruM mAruM karyuM te sAthe Ave nahIM. bhAna nathI, tethI mAruM mAruM kare che. pudgala sAthe rahevA chatAM jIva pudgala thaI gayo nathI. jJAna na hoya te AtmA na hoya. huM rUpALuM chuM, baLavAna chuM e badhuM pudgalane laIne mAne che, paNa AtmAmAM te rU5 rasa kaMI nathI. parane pitAnA guNa mAne, paNa te pitAnA thaya nahIM. e duHkhI thavAne raste che. jIva pudgalanI sAthe rahe che, paNa pariNamana beyanAM judAM che. AtmA pudgala sAthe rahevA chatAM pudgalathI raMgAI jatuM nathI. jaDa jaDarUpe ane cetana cetanarUpe pariName che. AtmAmAM kalpanA karavAnI zakti che. kalpanA karI sAruM khoTuM ema mAne che, paNa vasta kaMI sArI khATI na thAya. AtmAnuM kAma jANavAnuM che, paNa vacce meha kare che. yathArtha jANavAmAM doSa nathI. kevalI badhAya padArthone jANe che, paNa mohathI baMdhAtA nathI. zAtA ke azAtA e beyamAM eka daSTA rahe che. jIvane bhAna nathI, oLakhANa nathI. [va. 324]. 86 zrIrA. A. agAsa, zrAvaNa vada 14, 2009 - upAdhinA prasaMgamAM pitAne jevuM thaI jAya tevuM jJAnIne paNa thatuM haze, evI chavA kalpanA karI le che, paNa jJAnIne te cAre bAjuthI upAdhinI javALA saLagatI hoya toya sahaja samAdhi rahe che. mumukSatA Ave te puruSa eLakhAya, kRpALudevane niraMtara upAdhi Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ff vacanAmRta-vivecana che ane avikalpa samAdhi rahyA kare che. saMsAranuM svarUpa jeNe jANI lIdhuM ane AtmAnuM AnaMdasvarUpa che ema jANyuM, te pachI saMsAramAM sukha mAne ? ene IcchAya enI thatI nathI. ane e ja samAdhi che. paravastunuM je AkarSaNa hatuM te chUTI gayuM te samAdhi che. evI dazA thayA chatAM kRpALudevane vanavAsa sAMbhare che ke kyAre vanamAM jaIe? kyAre vanamAM jaIe? jJAnI puruSa haMmezAM puruSAthI ja hoya che. besI rahetA nathI. kyAre nivRtti Ave, enA puruSArthamAM ja rahe che. | game teTalI upAdhi hoya paNa kRpALudeva AtmAne bhUlatA nathI. parama jJAnI sivAya bIjuM kaI upAdhimAM asaMga rahI zake nahIM. kRpALudeva kahe che ke ame rahIe chIe temAM amane Azcarya lAge che. AtmAnuM oLakhANa thayuM che tethI AtmA emane bhulAta nathI. bIjAne (AtmA) bhulAI jAya. kRpALudeva game teTalI Adhi, vyAdhi, upAdhi hoya paNa aMtaramAM zItalIbhUta rahe che. eTale puruSArtha kare che. jenuM mana bIje bhaTakatuM hoya tenAthI zuM thAya? AtmAnI oLakhANa thaI che te AtmAne bhUlatA nathI. sahaja samAdhi kahI che eTale ke bahAranA nimittathI samAdhi nathI, saheje rahe che. AtmAnuM oLakhANa thAya te AtmAmAM ja ene saMtoSa thAya. niSkAMkSita guNa pragaTe che. bIjI vastuothI ene AnaMda thAya che ema nathI. AtmAthI ja ene AnaMda thAya che. pAMca IndriyanA viSayenI IcchA niraMtara rahetI hatI, samyaktva thatAM te icchAthI tene chUTavAnuM thAya che. AtmAthI badhI vastuo hIna che. 87. vi. 3rapa328] " koTi varSanuM svapna paNa, jAgrata thatAM samAya; tema vibhAva anAdi, jJAna thatAM dUra thAya. " enuM A badhuM varNana karyuM che. e kAvya hiMdImAM lakheluM hatuM, chatAM sobhAgabhAIne samajAyuM ane kRpALudevane artha lakhIne mokalyA hatA. anubhava hoya to evAM vAkya yathArtha pariName che. [va. 329]. 88 zrIrAva maM AhAra, phAgaNa suda 5, 2008 duHkha bhogavavA koI IcchatuM nathI, paNa pUrva karmane laIne bhegavavuM paDe che. sabhya gdarzana thayA pachI sukhaduHkha banne sarakhAM che. dhyAna nirvikalpa thavA mATe che. AtmAnuM svarUpa vikalparahita che. A saMsAra pravRttirUpa ja che. manavacanakAyA e pravRtti che. saMsAra hoya tyAM upAdhi ja hoya che. jIva jagatane Icche che, te laukikamAva che. - kRpALudeva pitAnI dazA jaNAve che ke lekane paricaya gamatuM nathI. upAdhiyogamAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta citta ceTatuM nathI, paNa prArabdhane laIne karavuM paDe che. je puruSArtha karyA vinA thAya evuM che tene mATe jIva ciMtA kare che, tathA tene mATe devAdeDa kare che ane je puruSArtha karyA vinA na thAya tene mATe puruSArtha karatA nathI. pUrve jIve je prakAre bAMdhyuM che te pramANe maLI Avaze. paNa vizvAsa besato nathI. nimittanI jarUra che. manuSyabhava durlabha che evuM jJAnIne lAge che. A jIva te dehane piSavAmAM AkhI jiMdagI eIde che. kRpALudeva lakhe che ke vizeSa kALa asamAdhi rahe te "khacita dehatyAga karIza, paNa asamAdhithI nahIM pravatuM, evI atyAra sudhInI pratijJA kAyama cAlI AvI che."(113). badhAnuM kAraNa vairAgya che. eka AtmAne saMbhAravAnuM che. kRpALudeva lakhe che ke amane jagatanA koI paNa padArthamAM meha rahyo nathI tethI vRtti tyAM jatI nathI. navAM karma na baMdhAya e sAcavIe chIe. samabhAva rAkhe e lakSa rAkhyo che. - jJAnIne mArge cAlavuM hoya to je thAya te joyA karavuM. je thavAnuM haze te thaze. jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che." jaDathI udAsa thaze tyAre kAma thaze. jJAnIpuruSe je karyuM che, te ja mAre karavAnuM che, eTalI bhAvanA to rAkhavI ane bane teTaluM karavuM. e jJAnInI dazAmAM pesavAnuM dvAra che. kRpALudeva saMsAramAM rahyA chatAM udAsInabhAvamAM vartatA hatA. jeNe AtmA jANe che tene bIjA vikalpa na Ave. "AtmAthI sau hina" ema lAge. vi. 370] ghaNuM kALanA badhe jIvane samyagdarzana pragaTe che. e samyagdarzana kevaLajJAnanuM bIja che. e nizcayasamyaktva che, temAM AtmAne anubhava hoya che. kSAyakasamyakatva te anubhava rUpe, lakSarUpe ke pratItirUpe sadAya rahe che. bIjA samyaktvamAM to pheraphAra thAya ane jatuM paNa rahe. mithyAtvanA udayamAM samyaktva kaDavuM jhera jevuM lAge che. mithyAtvanA udayamAM brAMti thAya che. ghaNA kALanA badhe mithyA zraddhA pharI AtmAnI samyaka zraddhA pragaTe che, te nizcayasamyaktva che. darzanapariSaha dhIrajathI vedAya te samyagdarzana thAya che. darzana pariSahamAM samyaktva kyAre thaze? ema jIvane utAvaLa thAya che. jyAre jIvane jJAnIpuruSanuM svarUpa samajAya tyAre lAge ke mAruM mAnavuM khoTuM che ane jJAnInuM mAnavuM sAcuM che. bedhabIja ane mULajJAna zuM? te vAraMvAra vicAravAM. jJAnInI AjJA ArAdhavI. satsaMga vizeSa ArAdhave. ethI jIvanI samajaNa phare che. raste UMdhe le te na thAya. svacchede samakita thAya nahIM. "ke jIva svachaMda te, pAme avazya mekSa." eTaluM thAya to kalyANa thaI jAya. bhagavAne samyagdarzana kene kahyuM? te vicAravAyogya che. AtmAnuM kalyANa thAya tema karavAnuM che. jJAnI jANe che ema mAne te kalyANa thaze. jIve ghaNuM sAMbhaLyuM che, paNa sat maLyuM nathI. jJAnIne bedha sAMbhaLa ane zraddhA karavI. AtmA nitya che, jagata anitya che. AtmA traNe kALa rahe eve che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana evI bhAvanA karavI. game tevI sArI vastu hoya paNa nAza pAmavAnI che te sat nathI. vAraMvAra jJAnIne beya sAMbhaLyA karatAM eka vacana paNa pakaDe te kalyANa thAya. jJAnI kahe che ke AtmA nitya che, paNa A jIva bIje anityamAM sukha zodhI rahyo che. vairAgya hoya te jJAnInA vacane cATe. AkuLavyAkuLapaNuM thAya che, te maTADavA puruSArtha kare to maTe. darzanapariSaha sukhakArI che. dhIrajathI vedAya te samyagdarzana thAya. samyagdarzana athe utAvaLa thatI hoya, vyAkuLatA thatI hoya te tene darzanapariSaha kahyo che. game teTalI muzkelI hoya te paNa jJAnInI AjJA teDavI nahIM. vairAgya rAkhave. jagatamAMthI kazuMya joItuM nathI. jJAnInI vizeSa bhakti, sanzAstrane abhyAsa ane satsaMga karavAgyA che. bIjI kalpanA na karavI. kalpanAthI kalyANa thavAnuM nathI. zAMta sudhArasa"mAMthI bAra bhAvanAnuM ciMtavana karavuM. *cha padamAM samyagdarzana raheluM che. "zrI jJAnI puruSoe samyagdarzananA mukhya nivAraNabhUta kahyAM evAM A cha pada atre saMkSepamAM jaNAvyAM che." [va. 331]. vinayabhAva rAkha. saMsAranA svArthanI IcchA na rAkhavI. "tyAgavirAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna." samyagdarzana prApta karavuM hoya te bIjA bhA choDavA paDaze. saMsAramAM mane pisA maLe te huM sukhI thAuM, ema jIve bhrAMtipaNe sukha mAnyuM che. jyAM sudhI saMsAra priya lAgatuM hoya tyAMsudhI mokSanuM mAhAsya na lAge. satsaMga sarvoparI vastu che. mAhAsya lAgyuM nathI. dhana kuTuMbAdi upara eTale prema Ave che teTale prema satsaMga upara, AtmA upara Ave tyAre kAma thAya. tyAMsudhI apramattapaNe puruSArtha karavAne che. jIvanI pAse premarUpI mUDI che, te saMsAramAM verI nAkhe che. e premanI mUDI badhethI uThAvI mekSamAM jeDavI, te kalyANa thaze. "para premapravAha baDhe prabhuse.jagatamAM kaI mAruM nathI. [va. 334] 9 zrI. rA. A. agAsa, caitra vada 4, 2009 kRpALudevanuM citta vairAgyamAM hoya tethI praznonA uttara lakhI zakatA nahIM. tethI pachI lakhIzuM, pachI lakhIzuM ema lakhatA. siddhabhagavAna deharahita che, tevI kRpALudevanI cittasthiti vate che. zuM lakhavuM? ema thAya che. A jagata pratye udAsInavRtti vate che tevI rAkhyA vinA chUTako nathI. jJAnI puruSe te ghaNA thaI gayA che, paNa temane te jema dazA vadhatI tema nivRttine * "adhyAtmasAramAM kahele AtmanizcayAdhikAra e pharI pharI manana karavAyogya che." temAM cha pada saMbaMdhI vicAra che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta jaga banI Avate athavA te sAdhu thaI jatA. paNa kRpALudevane te jema jema dazA vadhe che tema tema upAdhi vadhe che. upAdhimAM AtmA saMbaMdhI vicAra bhulAtuM nathI. paNa e vicArane gauNa karI upAdhimAM citta devuM paDe che. jene vairAgya hoya tene paisA kamAvAnA bhAva nathI thatA. tema chatAM pUve bAMdhyuM che tene laIne karavuM paDe che. sarvasaMgaparityAgamAM "sarvasaMga" zabdane lakSyArtha e che ke akhaMDapaNe AtmadhyAna ke bodha mukhyapaNe na rakhAvI zake e saMga. AtmadhyAna akhaMDapaNe thavA mATe sarvasaMgaparityAga karavAnuM che. AtmavicAra kRpALudevane sadAya rahyA kare che. eTale bAhyathI na thAya te paNa aMtarathI sarvasaMgaparityAga rahyA kare che. jema jema dazA vadhe tema tema upAdhi vadhe che. "jema jema te haDaselIe, tema vadhe na ghaTe eka raMca re." ghara mukAya, pisA mukAya, paNa prArabdha kyAM jAya? vaNika veza che, nigraMtha hRdaya che, ema eka patramAM pite lakhyuM che. emane choDavuM hoya paNa prArabdha chUTavA na de tethI zuM kare? DuMgarazI gAzaLiyA hatA te ema mAnatA ke kAyA tyAM sudhI mAyA. kRpALudeve lakhyuM che ke ema nathI, "deha chatAM manuSya pUrNa vItarAga thaI zake e amAre nizcala anubhava che." A jIva saMpUrNa vItarAgatA pAmavAne gyA che. jyAM sudhI vItarAgadazA na thAya tyAMsudhI bIjuM game nahIM. udAsInatA mATe ema nathI. . keI apUrvadazAnA A puruSa hatA. A kALamAM evA puruSanI prApti bahu durlabha che. e puruSathI eka sthAnakavAsI sAdhune samAgama thaye. temaNe badhu tyAga karI dIkSA lIdhelI, pachI emanA guru kahe tema karatA. paNa emane ethI zAMti na thaI pachI kRpALudevane samAgama thaye tethI temane AtmajJAna thayuM ane dazA vadhatI gaI. pachI vRddhAvasthA AvavAthI temane vA tathA harasa thayA tethI vihAra karI zakatA nahotA. sarva mumukSuoe maLI temane (prabhuzrIjIne) vinaMti karI ke Apa eka ThekANe sthiti kare to amane nivRttine avakAza laI samAgama karavAnuM bane. munizrIe e mAnya rAkhyuM. tyArapachI A Azrama baMdhAye. prazna-zrImad rAjacaMdranA guru keNa hatA? pUjyazrI--emane ATha varSanI vaye tismaraNazAna thayeluM tethI pUrvabhavamAM je je jJAnI puruSane samAgama thayele, bedha sAMbhaLe, zAstro zIkhelA te sarve emane smaraNamAM AvI gayuM. paNa A bhavamAM emanA koI guru na hatA. svayaM buddha ke tIrthakarane svayaM jJAna thAya che, ema zAstrathI jaNAya che. teone paNa pUrvabhave guru maLyA hoya che, paNa te bhavamAM svayaM jJAna thAya che. tyAre pite tare che ane mArga pravartAve che eTale anekane tAre che. jene kaMI AtmazAMtinI jarUra che tene jarUra lAbha thAya evuM che. jema jema bhakti thAya, zAstrone abhyAsa thAya, tema tema mana sthira thAya. jJAna thavA saddagurunI jarUra che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 81 92 zrI. rA. A. agAsa, bhAdra pada suda 4, 2008 ghaNuM vedyuM che. game te patramAM e satsaMganuM zabdomAM Ave che. jAtimaraNa thavAthI [va. 347] satsaMganuM mAhAtmya kRpALudeve pUrva bhave mAhAtmya ja Ave che. je vedyuM hoya te ja emane satsaMganuM mAhAtmya ghaNuM lAgyuM hatuM. satsaMga traNa prakAre che. eka parama satsaMga, jJAnInA saga che. bIjo, peAtAnI samAna dazAvALA jIvAnA saMga, trIjo, peAtAthI nIcI dazAvALA hoya, bhavya hAya ane tene chUTavAnI IcchA haiAya te teya satsaMga che. te paNa karavAyeAgya che. satsaMga e jIvane jAgRtinuM kAraNa che. asaMgabhAvanI vRddhi thavAthI kRpALudevane saMga gamatA nathI. pUrva prArabdhane laIne khATI thavuM paDe te te vAta judI che. [va. 348] 93 jagatanuM svarUpa mehaka lAge che tethI mAhita thAya che, mahApuruSoe ene pU dIdhI che. asa`ga thayA che. [va. 350] 4 saMsAranA jIvAne saMga thAya che tyAM ene asaMgapazuAnI bhAvanA thavI e bahu muzkela che. mumukSu--jJAnIne saCsaMga parityAga karavAnA hetu ze! haze ? 1:0 pUjyazrI--kRpALudeve sa saMganA atha karyAM che : "sava soMga" zabdanA lakSyAtha' evA che ke akha'DapaNe AtmadhyAna eya mukhyapaNe na rakhAvI zake evA soMga." (334). jene akhaMDapaNe AtmadhyAna karavuM che teNe sa`saMga parityAga karavAnI jarUra che. badhAthI asaMga thavAnuM che. upAdhinA prasa`ga ja evA che ke temAM parAdhInatA che. ghaNA AcAryae lakhyuM che ke gRhasthAvasthAmAM dhama hastinAnavat thAya che. ghaNI vakhata bIjAmAM jAya che. dharmaya evA ja thAya che. meAhanA kSaya karavA che, te mehanI guphAmAM rahI kSaya karAya nahIM, [va. 352] 95 kAMTALA Ave e vairAgya nathI. sagAMvahAlAM badhAM kAMTA jevAM lAge. kaTALA zabda ja batAve che ke e dveSa che. emAM bIjAnA doSa jovAya che ke A mane sukha nathI ApatA, A mAruM kahyuM nathI karatA. vairAgya hAya teA peAtAnA doSa dekhAya ke mArAM evAM ja karma che, tethI evA saceAgA maLyA che. ema jANI samabhAve sahana kare. kaTALe AvavAthI keTalAka gharamAMthI nAsI jAya che. sAdhu thaI jAya ane pachI thADaeN divase ghera AvatA rahe 11 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta ke bIjuM ghara kare. jIvane anukULatA maLe tyAre rAga thAya che. kaMTALe che te sAce vairAgya nathI. duHkhagarbhita vairAgyamAMthI sAro varAgya paNa thAya che. jJAnIne vega maLe te thaI jAya. amuka prArabdhanA udayathI kevaLajJAna thatuM nathI. te prArabdha samatAe bhegavI nivRtta karavuM paDe, kSaya karavuM paDe. te prArabdha kSaya thaye kevaLajJAna thaze. tIrthakara jevAneya puruSArtha karavo paDe che, tyAre kevaLajJAna thAya che. niyatavAdamAM puruSArthane jarAya sthAna rahetuM nathI. kArya thavAmAM pAMca samavAya kAraNa eTalA mATe jJAnIe kahyAM che-kALa, svabhAva, pUrva karma, puruSArtha ane niyati. karmathI kevaLajJAna prApta thatuM nathI. game te karma hoya te AtmAne pajavanAra che. bhale puNya hoya teya e AtmAne zAMti na Ape. keTale puruSArtha kare tyAre kevaLajJAna thAya che, samyaktva thAya che! lakhrisAra vAMce te khabara paDe. jIvane sArA saMga to ghaNIvAra maLyA che, chatAM jIvanuM kalyANa thayuM nathI. tethI puruSArtha e mukhya che. [va. 359] 6 zrI rA. A. agAsa, bhAdaravA vada 9, 2009 dehAdhyAsa jene chUTo hoya, AtmabhAva jene thayo hoya tene dehAbhimAna galita thayuM kahevAya. "huM dehasvarUpa nathI" ema jene thayuM hoya tene dehAbhimAna galita thayuM kahevAya. mumukSu-"prathama pitApaNuM TALavAyegya che." eTale zuM? pUjyazrI-ahaMbhAva e pitApaNuM che. te pahelAM TALavAyegya che. mumukSu jene bheda nathI tene kheda saMbhava nathI." eTale zuM? pUjyazrI-jene sapuruSa sAthe abheda thayo che tene pachI satyurUSathI kAMI judAIna rahe tene kaMI kheda saMbhavato nathI. jema hari rAkhe tema rahevuM che. "jA vizva rAkhe rAma, tA vidha rahiye." sebhAgabhAIne ema thatuM nathI ke kRpALudevane evuM evuM kema lakhAya? nahIM to sAmAnya rIte evuM thAya ke sArA vairAgyabhAva hoya te lakhe. potAnA deze na lakhe. jene harinI zraddhA hoya, jene puruSa upara paramezvarabuddhi hoya, teNe harinI IcchAe vartavuM; to hari rAjI thAya. [va. 360] TUMkA TUMkA paDyo che paNa gahana vAta che. jene AtmavRtti vate che, caitanyasvarUpa che te sukharUpa che ema jANI temAM ja je saMteSa pAme che, tene pUrNa kAmapaNuM che. e paMcendriyanA viSayane I che nahIM. IcchA e roga che. IcchA kSaya thaye jIvane vItarAgatA thAya che. eka bAju indriyanAM sukha ane eka bAju AtmAnuM sukha ema ene bheda paDI gayo che. tethI bane sukha judAM lAge che. 7 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana mumukSu"je jIvitavyamAM kSaNikapaNuM che te jIvitavyamAM jJAnIoe nityapaNuM prApta karyuM che." e kevI rIte ? pUjyazrI-manuSya paryAya anitya che, paNa e paryAyamAM AtmA oLakhI lIdhe. aMze hoya IhAM avinAzI, pudgala jAla tamAsI re" (5mI daSTi). eTale jene baMdha hoya tene samAdhi hoya che. AtmA sivAyanI bIjA padArthanI IcchA che tene AdhyAna kahyuM che. "kyA Icchata khavata sabe, hai IcchA duHkhamUla" (hA) 1-12 phUDane). Icche che tethI te khAve che. parapadArthanI IcchA thAya che-mane kyAre sukha maLe, paisA maLe evI IcchA thAya che-te badhuM ArtadhyAna che. mane samakita kyAre thaze? kevaLajJAna kyAre thaze? evI IcchAne ArtadhyAna nathI kahyuM. "keIpaNa parapadArthane viSe IcachAnI pravRtti che ane keIpaNa parapadArthanA viyeganI ciMtA che tene zrI jina ArtadhyAna kahe che." sAruM phaLa joItuM hoya to ArtadhyAna mUkavuM paDaze. jeNe dhiMga dhaNI mAthe karyo che tene AdhyAna kema thAya? na thAya. saMsAra jeTale sArarUpa lAge teTalI AtmajJAnanIyUnatA che. [va. 361]. kRpALudevane aMtaramAM samAdhi vate che. bahAra game teTalI upAdhi heya-balavAnI, levA devAnI badhI upAdhi che-paNa aMdara AtmA zAMtimAM vase che, samAdhimAM rahe che. asvastha kAryanI pravRtti karavI ane AtmapariNAma svastha rAkhavAM evI viSamapravRtti zrI tIrthakara jevA jJAnathI banavI kaThaNa kahI che, te pachI bIjA jIvane viSe te vAta saMbhavita karavI kaThaNa hoya emAM Azcarya nathI."(551) vAnI mArI koyala jevuM che. A kALamAM A puruSa! kahe che keImAne ya nahIM. [va. 37] zrI rAka A agAsa, bhAdrapada vada 10, 2009 mumukSu-lokabhAvanA eTale zuM? pUjyazrI-leka jagatamAM jene Irache che tene jIva Iche, paisAne Iche, moTAIne Iche, te badhI lokabhAvanA che. e maTavI bahu muzkela che. jJAnIne bedha maLe tyAre ghaNuM kALe e maTe che. te pachI samyagdarzana, AtmajJAna ane kevaLajJAna AdinI alaukika bhAvanA jAge che. lokabhAvanA hoya ane pAcho e saMga hoya te emAM taNAI jAya. mumukSu-sapurUSane vega thayA pachI paNa puruSa pratye abhAva thaI jAya? pUjyazrI-puruSa pratye paNa jIvane bahu adhIraja thAya tyAre abhAva thaI jAya ke ATalA sudhI satsaMga karyo ane kaMI thayuM te nahIM. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 bedhAmRta [va. 373] 100 dhArazIbhAI upara A patra che. dhArazIbhAIe lakhyuM haze ke "manane laIne A badhu che' e mAro atyArasudhI thayelo nirNaya che. ghaNAM pustaka vAMcatAM mana ja baMdha mokSanuM kAraNa che ema emane lAgyuM. paNa kRpALudeve lakhyuM ke e vAkayanA cAra bhAga thAya che? ""mana" "tene laIne, "A badhuM "ane tene nirNaya,"" e te ghaNuM kALanA badhe jema che tema samajAya che, ane samajAya che tyAre mana vaza varte che. jJAnInA badhe vicAraNA jAge, tethI AtmAne nirNaya thAya. pitAnA svarUpane saddaguge khare nirNaya karavAne che. AtmAne nirNaya thayA vinA mana vaza thAya nahIM. ghaNe baMdha thAya, sapuruSane satsaMga thAya tyAre mana ene samajAya che, ane te paNa ghaNuM kALanA bodhe samajAya. prabhuzrInA vakhatamAM A patra vaMcAya hate. pachI kahyuM ke mana zuM che? bhAvamana ane dravyamana ema be prakAre mana che. tene laIne e darekanA bae bheda paDe che. " A badhuM dekhAya che te bhAvarUpa paNa che. pahelAM saMkalpa-vikalpa UThe tyArapachI "A badhu" thAya che. "mana" "tene laIne "A badhuM" ane "teno nirNaya- e badhuM ghaNA kALanA badhe samajAya evuM che. mananuM svarUpa sapuruSa pAsethI samajavAnuM che. | mana be prakAre cheH eka dravyamana, bIjuM bhAvamana. dravyamana e pudgalanI racanA che. jema indriyanI racanA che tema dravya mananI paNa che. e aMtaHkaraNa eTale aMdaranI Indriya che. enAthI saMkalpa-vikalpa karavAnuM, vicAravAnuM thAya che. emAM je upaga che te bhAvamana che. kharI rIte te bhAvamana e AtmA ja che. AtmA dravyamanamAM joDAya tyAre saMkalapa-vikala5 ane vicAro thAya che. bhAvamana dravyamanamAM pravarte tyAre saMkala5-vikalpanuM kAma kare che. manane laIne saMsAra ane manane laIne mekSa che. mana je saMsArabhaNI vaLyuM te badhuM satyAnAza. atyAre vibhAvavALuM mana che. e mana je savaLuM pariName te samyagdarzana kare, badhuM kare. svabhAvamAM hoya tyAre saMkalpa-vikalpa na hoya. prazna-mana vaza karavA mATe prathama jIve zuM karavuM? pUjyazrI-satsaMga kare. pachI bedha sAMbhaLa, grahaNa kare, to mana vaza thAya. mana e ghaNuM kALanA badhe samajAya che. mana je samajAya to samyagdarzana thAya, paNa e samajAvuM muzkela che. A badhA saMka9pa-vikala5 manane laIne thAya che ema lAgatuM nathI. bIjAne vAMka kADhavA jAya che. deze oLakhe ane e ene khUce tyAre nIkaLe. prazna-bAdha to reja ahIM sAMbhaLIe chIe te mana vaza kema nathI thatuM? pUjayazrI-zravaNa, manana, nididhyAsana karavAnuM che. sAMbhaLavAmAM, vAMcavAmAM te ghaNuM Ave che, paNa pAchuM manana kare ke A kema Ama thatuM nathI? ema vAraMvAra de ene kheMce tyAre thAya. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana prazna-deSa khUMce che, sArA lAgatA nathI, chatAM emAM ja taNAI javAya che. Aje mAre nathI balavuM ema karavA chatAM bolI javAya che. pUjyazrI-abhyAsa karatAM evuM ja thAya che. nAne cheka cAlatAM zIkhe tyAre paDe, paNa pharI UbhuM thAya ane cAle, pharI paDe, ema vAraMvAra cAlavAne abhyAsa karatAM karatAM cAlatAM zIkhe che. temAM thAkI jato nathI. prazna-kaI kaI vakhata ema thaI jAya ke vAraMvAra zuM vAMcavuM? ema udvega thaI Ave che. pUjyazrI-vAraMvAra zuM vAMcavuM? ema thAya che, te manane pUchavuM ke vAraMvAra nathI vAMcavuM tyAre tAre zuM karavuM che? Akho divasa khA khA karavuM che ke sUI rahevuM che? zarIrane je duHkha thAya che, te duHkha nathI. ethI AtmA sukhI thAya che. AtmA je sukhI thata hoya te deha bhale paDI rahe. chevaTe deha te paDI rahevAne che. anaMta saukhya nAma duHkha tyAM rahI na mitratA ! anaMta duHkha nAma saukhya, prema tyAM, vicitratA!!" AtmAnA anaMta sukhane mATe dehane je duHkha apAya che te te nAmanuM duHkha che, dukha nathI. nathI dharyo deha viSaya vadhAravA, nathI dharyo deha parigraha dhAravA." pAMca IndriyanA viSayamAM manane na javA devuM. jAya te tANI lAvavuM. parigrahanA vicAra Ave te kADhI nAkhavA. mAre parigrahane zuM kare che? parigraha e pApa che, pAMca IndriyanA viSaye pApa karAvanArA che. mAre te pApathI chUTavuM che. manane pUchavuM ke tAre zuM joIe che? tyAre mane ema kahe ke mokSa, te kahevuM ke saMkalpa-vikalpa, rAgadveSane mUka, ema pite pitAne samajAvavAnuM che. te e te enI meLe mUkI deze. jene chUTavuM che, jene mokSe javAnI IcchA che, tenuM mana bIje jAya nahIM. yathArtha jJAna thayA pachI vRtti AtmA tarapha ja vahyA kare che. mana kema vaza thAya? e ghaNA kALanA bedhathI samajAya che ane vaza thAya che. vicAra karaze to samajAze. jJAnI puruSane deha be kAraNane laIne vate che. (1) prArabdha bhogavavAne arthe, (2) jIvonA kalyANa arthe. jJAnI prArabdhane laIne paNa udAsapaNe varte che. jJAnI puruSanI mana vacana-kAyAnI ceSTA AzcaryakArI hoya che. e je jIvane samajAya te nirjarA thAya. dhyAna, japa, tapa, kriyA e sarva karatAM jJAnInAM vacanano vicAra karavo e vadhAre hitakArI che ema lAge tevuM karavuM che. lokasaMjJA-zAstrasaMjJAmAM vRtti na jAya, jJAnIe kahyuM te ja mAre mAnavuM che, e nizcaya kara. jJAnInA eka eka vacanane bahu vicAravAthI mokSa thAya evuM che. upazama, viveka, saMvarae jJAnInAM vacana vicAratAM celAtIputrane mokSa thayo. [va. 374]. 101 zrI rA. A. agAsa, kArataka suda 6, 2010 jJAnI puruSa pAse jJAna ja IcchavAyegya che. bIjI vastu(nI IcachA) ADI Ave te Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta jJAnI oLakhAya nahIM. e kalyANakArI nathI. jyAM sudhI jJAnI na oLakhAya tyAMsudhI jJAnI paNa ema ja rahe che. prabhuzrIjI vAraMvAra kahetA ke jJAnInI vartanA agamya hoya che. prabhuzrIjI zarUAtamAM viSNunI sAthe rahetA tyAre tema vartatA. paNa vakhata Avye pheravI nAkhIzuM tema kahetA. anaMta kALathI jIva jhera khAte AvyA che. jJAnI vinA ene koNa aTakAve ? khera karavA jevuM nathI. "jagatajIva hai karmAdhInA !" "kheda nahIM karatAM zUravIrapaNuM grahIne jJAnIne mArge cAlatAM mokSapATaNa sulabha ja che." (819). kheda te choDavAnuM che. AthI bamaNuM karma Ane! paNa kheda na kare. zUravIra haze te kalyANa karaze. nahIM te saMsArane rasa cATavA jAya te pAra Ave nahIM. jJAnI pAse sAMsArika phaLanI IcchA na karavI, nahIM te jJAnI oLakhAya nahIM. viSama dazA thaI te jJAnIne paNa karma baMdhAya. karmane kaMI zarama nathI. "aviSamabhAva vinA amane paNa abaMdhapaNu mATe bIjo koI adhikAra nathI." (823) rAgadveSa thAya tyAM karma baMdhAya. tIrthakaranI moTI AjJA rAgadveSa na karavA e che. cidAnaMdajI jhapATAbaMdha vihAra karatA tethI koI emane maLI zakatuM nahIM. eka bhAI emane bahu zodhatA hatA. eka vakhata cidAnaMdajI temane maLyA, tyAre kahyuM: bApajI, kaMI upadeza kare. cidAnaMdajIe kahyuM, rAgadveSa na karo. te bhAIe kahyuM, kaMIka vizeSa kahe. cidAnaMdajIe kahyuM ke vadhAre sAMbhaLavuM hoya te bIjI ghaNI dukAne che, ahIM te eTalI ja vAta che. jagatanA badhA jene khedanA prasaMge Ave che. jyAM sudhI samAdhibhAva na jAge hoya tyAM sudhI kheda che. saMsAramAM aneka prakAranAM kama che te duHkharUpa che, paNa ethI kheda pAma nathI. saMsAranI te IrachA ja karavA jevI nathI. hai IcchA duHkhamUla" e icchA ja duHkhanuM mULa che. sukhI thavuM hoya te IcchA mUkI devI. samajyA te samAyA. badhA karatAM IchA vadhAre duHkha Ape che. IcchAne laIne kaleza utpanna thAya che. puNyane udaya na hoya ane mAthuM phoDe teya na maLe. icchA ochI karavI. IcchA eka mekSanI rAkhavI. "mAtra mokSa-abhilASa. je mokSane Icche che te saMkalpavikalpa rAgadveSane mUka. IcchA vakhate AtmAne sukha thAya che ke duHkha? ene vicAra AvatuM nathI. IchAthI judA rahevAnI jarUra che. "jaba IcchA kA nAza taba, miTe anAdi bhUla.' IcchAnA nAza vinA mokSasukha nahIM thAya. devalokamAM paNa IcchA karyA vagara rahetuM nathI. samajaNa vagara sukha maLe ema nathI. samaja sAra saMsArameM, samaju TALe deSa; samaja samaja karI chavahI, gayA anaMtA mekSa." samaja karI levAnI che. nakAmI vastumAM citta na detAM jJAnIe kahyuM te smaraNa karyA karavuM. uparAuparI smaraNa thatuM hoya te IcchA thAya nahI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana riddhisiddhi pheravI mumukSunuM kalyANa karavuM ema jJAnI Iche nahIM. jJAnI pAse koI vaibhava heya tenI IcchA karavA jevI nathI. paNa jJAnI Ape te ene prasAda jevuM thAya. ane je jJAnI pAse levAnI IcchA kare te e corIne prakAra che. jJAnIne paNa riddhisiddhi phoravavAthI nukazAna thAya. emanuM samakita jAya. jIvane dhIraja rahe te tyAM AgaLa kasoTImAM jIva TevAya che. game tevI muzkelI Ave te paNa paramArthamAgamAM DhIlA thavA jevuM nathI. prabhuzrIjI kahetA ke atyAre duHkha che tethI bamaNuM Ave toya sahana karavuM che. e ja mumukSunuM kartavya che. je Ave te aviSamabhAve sahana karavuM. rAgadveSa thavA devA nahIM. rAgadveSa ghaTADe te ja kalyANa thAya. lebhamAM taNAya te AtmAthIpaNuM jatuM rahe evuM che. kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa-abhilASa; bhave kheda prANadayA, tyAM AtmArtha-nivAsa. " evI dazA Ave tyAre ene jJAnIne bodha suhAya. eTalI yogyatAnI jIvane khAmI che. riddhisiddhi te svaneya IcchavA jevI nathI. saMsAranI ciMtA phikaramAM mumukSue beTI thavA jevuM nathI. "gaI vastu zoce nahIM, Agama vAMchA nahi." vartamAnamAM aviSama pariNAma rahe tema karavuM. banavAnuM haze te banaze. nahi banavAnuM nahIM bane, banavuM vyartha na thAya; kAM e auSadha na pIjiye; jethI ciMtA jAya." ciMtA karavAnI nathI. jevuM kevaLIne joyuM che tevuM thavAnuM che. mATe vartamAnamAM samabhAve rahevAya tevuM karavAnuM che. jIva bhaviSyanI ciMtA karI vartamAnamAM puruSArtha cheDI kama bAMdhe che. kRpALudevane bhaviSyanI eka kSaNane paNa vicAra Avato nathI. ajJAnIne bhaviSyanI ciMtA hoya. jJAnI to jANe che ke jema thavAnuM haze tema thaze. nakAmA vicAra karI ne joItI phikara karI jIva kama bAMdhe che. Teva paDI gaI che. bhaviSyamAM zuM thaze? leke zuM kaheze? e badhI bhaviSyanI ciMtA bhayarUpa che. ene bhUlI jAva. saMsArane na bhUle to pachI paramArtha kema sAMbhare? " prIti anaMtI parathakI, je toDe che te joDe eha; " saMsAramAM prIti hoya tyAMsudhI paramAthe hAthamAM na Ave. paramArtha bhulAya che e ja maraNa tulya che. "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe, kAM ahA ! rAcI raho !" paramArtha na bhulAya e ja kALajI rAkhavAnI che. "kaLiyuga che mATe kSaNavAra paNa vastuvicAra vinA na rahevuM" (25). e ja lakSa rAkhavAno che. AjIvikA ane kalAja e beya tamane satAve che. thAvuM hoya te thAje, rUDA rAjane bhajIe." e ja karavAnuM che. karavAnuM che te cUkAya nahIM evuM karavAnuM che. tame nirbhaya na thAo tyAMsudhI kalyANa na thAya. kalAja AdithI jyAre nirbhaya thaI jaze, tyAre ja tamane jJAnIne bodha coTaze. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta 102 zrI rA0 0 agAsa, bhAdaravA suda 5, 2009 bhagavAnanI vANI bhagavAnasvarUpa che. bhagavAna pratyakSa kahetA haiAya evI AgamanI vANI che. e sAMbhaLanArane paNa vItarAgatA bhaNI laI janAra che. vItarAgatA mATe vAMcavA vicAravAnuM che. zAstro vAMcIne vItarAgatA na AvI te vAcana niSphaLa che. duHkhathI chUTavuM hoya te du:khanAM kAraNu rAgadveSaajJAna cheDavAM. e rAgadveSa sa'sAra che. jyAM huM ne mAru" che tyAM saMsAra che. te AtmajJAna vinA jAya evAM nathI. mATe jene du:kha maTADavuM hoya teNe AtmajJAnane lakSa rAkhave. e AtmajJAna zAthI thAya che ? te jJAnIpuruSa kahe che, ke satpuruSAnAM vacanAnuM sAMbhaLavuM ke satzAstranuM vAcana zravaNu karavu e AtmajJAna thavAnA upAya che. ghaNA lekA mAne te dhama che, ema jIva mAne che. mata matAMtara, kuLadhama, leAkasaMjJA, AdyasaMjJA emAM kaI lAbha nathI. jIve dhama dhama ema jagatamAM badhe sAMbhaLyuM che, paNa AtmavicAraka vyarUpa dhama teA jIve sAMbhaLye paNa nathI. AtmavicArakata vyarUpa dhama te sAcA dharma che. AtmajJAna karavu hAya te AtmavicAra karavA paDaze. paNa e ja mAre kavyarUpa che ema lAge tyAre vicAra thAya. huM kANu chuM? kAMthI thaye!? zuM svarUpa che mAruM kharuM? kAnA sabaMdhe vaLagaNA che ? rAkhuM ke e pariharuM ? * ,, ce [1.375] e e prakAre AtmasvarUpanA vicAra karavAnI dizA batAvI. paNa AtmavicAra kartavya lAge tyAre. khIjA vicAronA abhyAsa thai gayeA che, paNa e badhAthI palaTAvI eka Atma vicAra karavA. e AtmavicAra kartavyarUpa dharmAMnA upAya zeAdhIne karavA. khIjA upAyane nizcaya karavA pahelAM eka mATe nizcaya e karavA ke satsaMga sivAya upAya nathI. e kalyANunuM mukhya sAdhana che. jevI jevI bhAvanA hAya tevI tevI vastu maLe. atyAre maLyuM che tenA vicAra karIe te e pUrva bhAvelI bhAvanAnuM phaLa che ema lAge. jene dhama karavA che, teNe laukikabhAvamAM taNAI na javuM. kuLadhama nA dekhAdekhI upavAsa kare, paNa e dhama' nathI. badhAM sAdhanane gauNu karI satsaMga karavA. emAM samajaNu phare che. AtmavicArakatavyarUpa dharma che. tenuM sAdhana satsaMga che. satsaMganI bhAvanA karavI ane asatsaMgathI DaratA rahevu. ethI zu' piraNAma Ave tenA vicAra karIne DaratA rahevu, sApathI Dare che tema. peAtAnA AtmAne pUchavAnuM che ke tuM sukhI che ke duHkhI ? ema vicAra karI AtmAne zAMti thAya tema karavAnuM che. atyAre jIvA jaDa kriyAmAM paDayA che. asatsaMga, asatzAstra e badhAM AtmavicArakata vyarUpa dhama pragaTavA na de. AtmAne jethI sukha thAya tevA dharma karavA. satsaMga parama kalyANurUpa che. keTalu kRpALudevane mAhAtmya lAgyuM che! mahA puNya hoya te satsaMga maLe, evA ceAga na hAya ! enI icchA karavI. satsaMganA lAbha vicAravA ane asatsaMganI hAni vicAravI. asatsaMgathI geralAbha che ema vicArI satsaMga na hAya te kRpALudevanAM vacanA vAMcavAM, vicAravAM, Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana mumukSu-asatsaMga eTale zuM? pUjyazrI-satsaMge je kaMI ruci thaI hoya tene palaTAvI nAkhe te asatsaMga che. kuguru, gharanAM kAma, chApAM, e asatsaMga che. krodha mAna Adi kaSAya asatsaMga che. je ApaNe karavuM che temAM vidma karanAra te badhA asatsaMga che. ethI bhaDakate rahe te na paDe. nahIM te asatsaMge jIvane samakita hoya teya jatuM rahe mumukSu-"asatsaMganuM vipariNAma vicAravuM" eTale zuM? pUjyazrI---asatsaMgathI zI zI hAni thAya che? tene vicAra karI ethI dUra rahevuM. kRpALudeva AtmAmAM rahe che, samAdhimAM rahe che. upAdhimAM samAdhi rahevI muzkela paDe ane satsaMga hoya te saheje samAdhi rahyA kare. AtmAne je jANatA nathI, te bIjAne upadeza kare te potAne ya lAbha na thAya ane sAmAne paNa lAbha na thAya. ekadhArAM pariNAma rahetAM nathI. jyAre satsaMga na hoya tyAre vicAre ke mArAM pariNAma kevAM rahe che? tyAre asasaMganuM svarUpa samajAya. sArA bhAva paNa palaTAtAM vAra na lAge. bhAvanA karavI ane yathAzakti satsaMgane ArAdha. pitAnI zakti pramANe karyA karavuM. ekalI bhAvanA ja nahIM, aneka prakAre vicArIne jJAnInuM kaheluM sAcuM che e anubhavamAM ANavA jevuM che. e ja mAre karavuM che ema rAkhavuM. - kRpALudeve pUrve ghaNe satsaMga karyo che tethI satsaMgane Icche che. satsaMgathI bhAva caDhi. yAtA thAya che. jene chUTavuM che teNe satsaMgamAM rahevuM. satsaMgathI jeTalo lAbha che teTale bIjAthI na thAya. manuSyabhava kaDAkuTa mATe mAnya nathI. samAdhibhAva na javA de. kRpALu devane aMtarathI satsaMga satsaMga raTaNa thayA kare che. mATe kalyANano nirNaya kare hoya to satsaMga kare. satsaMganuM kRpALudeve bahu vedana karyuM che, tethI mahAmya lAge che. jene chUTavAnI bhAvanA che tene saMga te satsaMga che. kRpALudeva kahe che ke je upAdhi che, tene tyAga thAya che. navuM vadhatuM nathI. buddhinA (kalpanAnA) vepAra karavA jevuM nathI. ApaNe chUTavuM che. upazamane arthe "sUyagaDAMga) vAMcavuM ema kRpALudeva lakhe che. "sUtrakRtAMga'nI racanA karavAvALA AtmasvarUpa pAmelA puruSa hatA. vItarAga purUe kaheluM hoya te salphAstra che. kamaleza zAthI tUTe? te ke bethI tUTe. e sUyagaDAMganuM paheluM vAkya che. baMdhana zuM? e kema tUTe? ema ziSya prazna kare che tyAre graMthakAra kahe che ke bhagavAna mahAvIranuM kaheluM tamane kahIzuM. kamabaMdha kema tUTe? e prazna hato. tene uttara detAM graMthakArane vicAra Avyo ke A jIvanI kevI mAnyatA che? judA judA dharmone jIva mAne che. enuM pahelA adhyayanamAM varNana che. matamatAMtaramAM paDavA jevuM nathI. [va. 376] 103 zrI rA. A. agAsa, Aso suda 1, 2009 vItarAga thavuM hoya te vItarAgane pagale cAlavuM paDe. sAcA AzritapaNAmAM leka12 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E bodhAmRta bhAvanA choDavI paDe. kalyANa karavuM hoya ane bahAranI vastuone vizvAsa rAkhe te thAya nahIM. jyAM AgaLa choDavAnAM che tyAM karma bAMdhe to kyAM che? prabhuzrIjInA bedhamAM Ave che ke "zuM karavA Avyo chuM ane zuM karuM chuM ?' e vAraMvAra tapAsavAnuM che. ahIM AvIne paNa chava karma bAMdhavA hoya te bAMdhe. bahArathI sAruM sAruM joI vizvAsa rAkhavA jevo nathI. aviSamabhAva ane jJAnano yoga hoya to duSamakALanuM baLa na cAle. samabhAva kema Ave? e jJAnIthI jANI levuM joIe. aviSamabhAva ane jJAnano yoga hoya tyAM javA dharma pAme; kemake, pite Azrita thayela che ane jJAnano ene yoga che. anAdikALathI jIva kaMIne kaMI dharma te seve che paNa UMdhuM kare che. prabhuzrIjI kahetA ke "tArI vAre vAra." tevuM kRpALudeva lakhe che. vi. 377] jJAnI puruSe AtmA oLakhavA asaMkhya ga kahyA che. cha pada, ATha daSTi, nava tattva ema aneka vega kahyA che, tema A nava pada paNa eka yoga che. mukta bhAvamAM mokSa che. saMsAramAM jJAnI zuM kare che? avaLAnuM savaLuM kare che. kaSAya thAya tyAre ni: daSiAya bhAva kare. keI gALa bhAMDe, to sAruM thayuM ema mAne, tethI kama chUTe che. bhaktimAna che tene jJAnInuM avalaMbana che. jJAnIne pitAnI samajaNanuM avalaMbana che. e potAnI pariNati ja sudhAre che. e aMtarAtmA thayA tethI paramAtmApaNuM emane samajAyuM che. tethI ene lakSa rahe che. evI dazA jemane thaI che temane paranA avalaMbananI jarUra nathI. e pitAnI pariNati sudhare ema kare che. jJAnI sukhaduHkhamAM aviSama rahe che. pitAnI pariNati saMsAra bhaNu na vaLe e sAcave che. bIjuM te zuM kare? prArabdha to bhogavavuM paDe. jJAnInuM prArabdha chanA kalyANa mATe che. "kamaMdadaya jinarAjano, bhavijana dharma sahAya prabhujI." (ke. vi. 3). mAre A udaya nathI joIto ane A joIe che ema kare to pAchAM navAM karma baMdhAya che. jJAnInuM kAma to samabhAva rAkhavAnuM che. [va. 378]. 105 zrIrA. A0 agAsa, kArataka suda 6, 2010 izvara che ke kema? ema sobhAgabhAIe pUchyuM haze. kRpALudeve lakhyuM ke e vicAra paDI mUkI "samayasAranuM vAcana karaze te khabara paDaze. Izvara pratye bhakti hoya tyAM sudhI jagatamAM game teTaluM duHkha Ave toya sahana kare; ane Izvarane AdhAra nathI, mArA upara ja AdhAra che ema hoya te duHkha vadhAre lAge. - kartA padamAM ja Ave che ke "kartA Izvara keI nahIM, Izvara zuddha svabhAva." jJAnI dvArA jema che tema samajAze, e lakSa rAkhI bane teTaluM "samayasAranuM vAcana karI vicA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana ravuM. tajJAna jene prApta che evA jJAnI pAsethI e "samayasAra samajavAyogya che. jJAnIpAse mAre samajavuM che, ema rAkhI vAcana karavuM. nizcayathI AtmA akartA che ane vyavahArathI AtmA kartA che. enA ukela badhA AtmasiddhimAM mUkI dIdhA che. pitAthI vicAra jeTalA thAya teTalA karavA. jJAnI kahe te sAcuM ane jJAnI pAse mAre samajavuM che ema rAkhavuM. | svarUpa samajavAyegya che, te nirvikalpa jJAnI dvArA samajAya che. jJAnInA bhAve jJAnI samajAve che. [va. 379] 106 zrI. rAtre A agAsa, kArataka suda 5, 2010 jenAthI kaMI chAnuM rAkhyuM nathI, tevA sobhAgabhAI che. beyanuM hRdaya eka ja che. anaMtakALathI jIva bhikhArInI peThe pharyA kare che. mane jevA, cAkhavA, dekhavAnuM maLe ema bhikhArInI peThe phare che. jemanAthI anAdikALanuM jIvanuM bhikhArIpaNuM jatuM rahe te e ja ApaNA taraNatAraNa che. IcchA e ja bhIkha che. je mAge te bhikhArI che. lAkha rUpiyA hoya ane be lAkha karavA hoya to e bhikhArIpaNuM ja che. jenAthI anAdinuM bhikhArIpaNuM maTI jAya te taraNatAraNa che. jenI IcchAo chUTI gaI che tenAthI ja IcchA chUTe che. A kALamAM ghaNuM jIvo evA che ke jene satsaMganuM bhAna nathI. eTalA mATe kaLikALa kahyo che. A kALamAM paNa mokSa thAya che, paNa e bhega nathI bAjha. "tuM cho mokSasvarUpa" A dehAdhyAsa mUkI de te e ja mokSa che. " zuM prabhu caraNa kane dha, AtmAthI sau hIna; te to prabhue Apiyo, vatuM caraNadhIna. " AtmA Ape e ja mokSa che. aMtaraMgamAM jene paramArthano nizcaya thayo che, tene pachI kama Ave te samabhAve davAnAM che. upAdhi karavAnI IcchA nathI, paNa pUrvakarmane laIne bhogavavuM paDe che, tethI samabhAve vede che. emane saMsAra choDe che paNa saMsAra emane choDato nathI. satsaMganI ghaNI IcchA rahe che. e yoga thAya te zAMti thAya, paNa e bhega thAya ema nathI. eTale meMpe che bhagavAnane hAtha ke tAre karavuM hoya tema kara. - pravRtti badhI karavI paDe che, paNa e karavAnI IcchA ke buddhi nathI. karmanA dhakkAne lIdhe karavuM paDe che. AtmAmAM samAI javuM e ja bhAvanA rahe che. athavA enuM kAraNa satsaMga che, temAM ja vRtti rahe che. koIne ema kahevuM ke tema kahevuM, evI buddhi thatI nathI. "samajyA te samAyA." emane AtmA jevI koI vastu priya lAgatI nathI. AtmAmAM hoya tyAre belavA cAlavAnuM nathI. e AtmApaNuM te maunapaNuM che. AtmA saMbaMdhI prasaMgamAM Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta vRtti rahe che, e sivAya bIjI IcchA thatI nathI. vyApAra kare Adi pUrvane laIne karavuM paDe che. je vizva rAkhe rAma tA vidha rahIe." game tema kare paNa kama te jIvane choDe nahIM. mATe jJAnI samabhAve vate che. mokSanA sukhanI paNa IcchA nathI, paNa badhuM mUkavuM che evI IcchA rahe che. vananI mArI keyala athavA vAnI mArI koyala. pavananA jhapATe koyala vanamAMthI gAmamAM AvI jAya tema kRpALudeva A kaLikALamAM AvI paDayA che. dukAna upara beThA beThA vana-upavana badhuM saMbhAratA. vana, upavana, tapanAM sAdhane emane priya che. [va. 383] 17 zrI. rAva A0 agAsa, Aso suda2, 2009 kalezitabhAva thavAnuM kAraNa anya vastune mArI mAnavI e che. mAruM mAne to kaleza thAya. mAruM na mAne to kaleza zuM? ane kaleza na thAya e ja samAdhi che. AtmA te paramAnaMda sukhasvarUpa che. temAM rahe tyAM AgaLa kaleza nathI. ene kalezanuM kAraNa kaMI rahyuM nathI. yara evAM karma che. saMsAra kahezarUpa ane AtmA paramAnaMdarUpa che, ema jene bhAsyuM che tene bhedajJAna che. prArabdha che te jJAnIne paNa bhogavavuM paDe. kSAyika samyagdaSTine A saMsAra traNe kALa asAra ja bhAse che. jJAnI puruSa bane teTalAM kama te jJAna dhyAnathI khapAve che, paNa je karmo rahe che te jogavavA paDe che. [va. 384]. 108 zrI rA. A agAsa, kArataka suda 5, 2010 A kALane kaLiyuga kahevAnuM kAraNa zuM? te kahe che ke A kALamAM dukhe karI dharma prApta thAya che. e prApta na thavAmAM paMcendriyanA viSayamAM Asakti kAraNarUpa che, tene laIne kALa e kahevAya che. pAMca indriyanA viSaye vagara game nahIM evA A kALanA jIve che. dharmanAM sAdhane gamatAMya nathI. aMtaradaSTi thAya to pachI bahAranI vastu ene na game. rUpa Adi pAMca IndriyanA viSayane abhyAsa ghaNA kALathI che, tethI atIndriyasukhanI zraddhA thatI nathI. siddhane zuM sukha haze? tene khyAla Avato nathI. vastu maLe tyAre temAM lIna thAya che, tethI potAnuM sukha bhUlI jAya che, tethI vyAkuLatA che ane na maLe tenI paNa vyAkuLatA rahe che. zAtA e aMtaradAha che ane azAtA e bAhyAMtaradAha che. eTale badhI vakhate (zAtA-azAtAmAM) jIva vyAkuLa rahe che. jIvanAM pariNAma sthira rahetAM nathI. rAgadveSa thayA kare che e ja kharI baLatarA che. jIvanI jema jema zakti ochI thAya che, sAmagrI ochI thAya che, tema tema jIvane vyAkuLatA vadhe che, Asakti vadhAre thAya che. A kaLikALamAM paMcendriyanA viSayanuM sukha che te a5mAtra che. TUMkamAM AyuSya che. pahelAM te indriyanAM sukhanAM sAdhane bahu hatAM te paNa vyAkuLatA ATalI badhI nahatI. dekhata bhUlImAM AkhuM jagata paDayuM che. A kALamAM samajaNavALA che DA che. jene Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana pAMca IndriyenA viSayenI vyAkuLatA atyaMta che evA ja ghaNA che. karma bAMdhavAnuM kAraNa mana che. pazuone ApaNuM eTale vikAsa nathI tethI temane ochAM karma baMdhAya che. - have bIjA prakAranA che ke jemane paramArthamAM vihaLapaNuM nathI thayuM. samaju hoya tene citta vikSepa pAmatuM nathI. pite AtmAnuM hita thAya tema vartatA hoya ane bIjAne saMga thAya te paNa e bhUlI na jAya. ene bIje prIti na thAya. jagata sAva senAnuM thAya te paNa ene taraNa jevuM lAge. e kaI puruSa hoya te te rAma jevuM che. rAmane je vairAgya hatuM te vairAgyavAna e puruSa che. evA ghaNuM hoya to kaLikALa kahevAya nahi. aMze paNa evA guNa dharAvatA jIva thaDA paNa dekhAtA nathI e joI kheda ane Azcarya thAya che ke A kALa ke AvyA che! sArA mANase maLatA ya nathI ! paramArtha prAptimAM citta rahyA kare te vihaLapaNurahita che. vihaLapaNuM thAya tyAre e paravaza thaI jAya. saMganI asara jene nathI thaI te kaI puruSa hoya to te rAma jevo che. prIti anaMtI parathakI je toDe, te joDe e parama purapathI ragatA." paramArtha kAma jeNe hAthamAM lIdhuM che tenI vRtti bIje na jAya. saMsAra badhe duHkhane dariyo che, kyAMya sukha nathI. saMsAramAM koI sukhI nathI, devalokamAM ke bIje saMsAranA koI khUNekhAMcare paNa sukha nathI. AtmAne vizvAsa Ave to bIjA kAraNathI huM sukhI chuM ema na lAge. tyAMthI mana UThI ja jAya. evA vairAgyavALA, paramArthanI IcchAvALA A kALamAM jaNAtA nathI. saMsAra choDI mokSe javuM evI IcchAvALA che DA che. kRpALudevane upAdhi eTalI badhI rahe che ke nidrA sivAya bAkIne avakAza eka kalAka sivAya upAdhimAM gALavo paDe che. jJAnI game te avasthAmAM hoya, sukhamAM ke duHkhamAM ke upAdhimAM paNa samabhAvane na bhUle. koIka jI mokSe jAya che. mekSe javA zuM karavuM ? mokSa kema thAya? e raste ja jIvane hAthamAM AvatuM nathI, karma bAMdha bAMdha kare che. te pachI saMsAra ja rahe. jInI daSTi saMkucita thaI gaI che. moTA AzcaryavALA dariyA, pavana, caMdra, sUrya, agni, tArA AdinA guNe jevA jevA che, tenuM te mAhAsya nathI ane pitAnuM nAnakaDuM ghara, ke thoDA paisA hoya tenI paNa mahattA lAge che. tenuM ahatva varte che. jIvane daSTirAga che. jema che tema jIvane jaNAtuM nathI. mehathI jIva baMdha thaI gayA che. satsaMga, sapuruSanuM eALakhANa nathI. e bhrAMti cheDavI hoya te jJAnIne yoge chUTe. paNa satsaMganA mahAbhyanuM bhAna nathI. jJAnInuM kadI oLakhANa thayuM to paNa pitAnI IcchA cheDI ene vartavuM gamatuM nathI. svachaMda zekAta nathI. potAnI IcchAe ja vartavAnuM mana thAya che. enI IcchA hoya e ja pramANe jJAnI kahe, to kare. svaccheda na roke te kema mekSa thAya? pAMca indriyanA viSaye jhera jevA che, anAdikALathI bhaTakAvanArA che. jJAnI jhera kahe te ene jhera lAgatuM nathI, jJAnIne aMkuza enAthI sahana thatuM nathI. jJAnIne upadeza te Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 melAmRta peAtAnA AtmAnuM hita karavu e che, paNa peAtAne kAMIka upadeza maLyA te bIjAne dekhADatA kare. leAkeA mane sAre kahe ema kare che. ene peAtAnA deSa dekhAvA agharA che. khIjAnA deSA dekhADe. jJAnInI dIrghadRSTi heAya che. kema baMdhAya ? kema chUTe? e badhuM jJAnI jANe che, paNa jIva na mAne tyAre jJAnI zu kahe? jJAnI maLyA, AjJAthI kalyANu che ema jANyuM, chatAM vAtemAM jIva bhUlI jAya che. [va. 385] 109 zrI rA. A. agAsa, kArataka suda 4, 2010 sUrya'mAM keAI rAtadivasa che nahIM. ApaNe na dekhIe tyAre asta kahevAya ane dekhAya tyAre udaya ema kahevAya che, paNa sUryane kaI udaya-astapaNuM nathI. tema jJAnIpuruSA che tema che,' paNu jagatanA jIvAne bIjI bIjI lAge che, emanI dazA lakSamAM AvatI nathI. jJAnI jJAnasvarUpa ja che. e svarUpane bhUlatA nathI. jJAnI teA badhI avasthAmAM jema che tema che. leAkeAne ema lAge ke upAdhimAM ApaNane ciMtA thAya che tema jJAnIne paNu thatI haze. paNa jJAnIne teA badhe samabhAva che. jJAnIne 'zAka kazuM nathI. badhuM mAMDI vALyuM che. paNa leAkeAnI jevI dazA che tevI temane jJAnInI dazAnI kalpanA thAya che. A kalpanAthI jJAnI oLakhAtA nathI. jJAnI jJAnasvarUpa che. te vedanAthI judA rahe che. paNu jagatanA jIve ema ka2e che ke emane bahu du:kha che. e kalpanA ene jJAnIne samajavA detI nathI. e kalpanA mUkavAnI che. jJAnI teA huMmezAM hu zeka mUkI samabhAvamAM rahe che. dehAdhyAsa emane chUTayo che, tethI deha te huM' ema emane nathI. AtmAmAM ja sukha che, AtmAmAM ja tRpti che, ema jJAnIne rahe che. jJAnI AtmAthI dharAyalA che; khIjI vastunI emane jarUra nathI. AtmAnA guNeAmAM emanI vRtti samAyelI che, bIje vRtti jatI nathI. AtmA sivAya bIjA keAI padArthamAM sukha che nahI, satASa paNa AtmAmAM ja che. AtmajJAnI tA mukta che. dehane game tema thAya paNa ee ethI judA rahe che. jJAnIne AtmAmAM paritASa eTale sataSa, tRpti che. mUrtimAna mekSa te satpuruSa che" (249) satpuruSanA AtmA e ja meAkSanI mUrti che. peAtAnI kalpanA khase tyAre jJAnI mukta ja che e samajAya. kalpanA mUke te samajAya; nahIM te kema eALakhAya ? jene satpuruSamAM paramezvarabuddhi thaI che, te jJAnIne game tevAM kama dekhe te paNa na phare. jJAnI AtmAne asagapaNe rAkhe che. enI bIjAne kema karI khabara paDe? prArabdha jema dore tema derAie chIe. chUTavAnA kramamAM ja chIe. AmAne kAInI sAthe levA devA nathI. AtmAnuM kAma jovAjANavAnuM che. e ja kAma ee karyAM kare che. jJAnI karmAMthI muktarUpe ja rahe che. bIjA jIvA kama udayamAM je pramANe rahe che, te pramANe jJAnI paNa lAge che, paNa e ethI judA che. mAtra jonAra rahevuM e rastA jJAnIne sugama lAge che. sa`kalpavikalpa e karmanuM phaLa che. jonArA che te saMkalpavikalpathI jude che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana saMkalpavikalpa emane ema rahetA nathI, AvI AvIne jAya che. e badhI mananI kriyA che. jJAnIne paNa ajJAna dazAmAM bAMdhelAM karma Ave, paNa ethI e judA rahe che. kRpALu deva kahe che ke ame amAruM prArabdha AghuM pAchuM karavA IcchatA nathI. saheje thAya te ja karavuM che. jema hAthapagamAM dhULa caTelI hoya to kaMI na lAge, paNa AMkhamAM paDe te khaTaka khaTaka thAya; tema saMsAramAM emane vairAgya chatAM rahevuM paDe che tethI AMkhathI retI upADIne bIje mUkavA jevuM duHkha thAya che. bIjA nAM citta hAthapaga jevAM che. je udayamAM Ave te ja, saMcA kAma kare tema, kriyA thayA kare che. evI dazA chatAM paNa upAdhi bahu che. jene sAmAnya vairAgya hoya tene upAdhi gamatI nathI te pachI jene AtmajJAna sAthe vairAgyadazA jhapATAbaMdha vadhe che temane upAdhithI AMkha pAse retI upaDAvavA jeTaluM duHkha lAge che. paNa samabhAva rAkhavAnI Teva paDI gaI che tethI citta sthira rahe che. AmasamAdhine nAza thato nathI. ATale badhe vairAgya che ane pAchI upAdhi paNa eTalI badhI che evA A prasaMgane ke gaNa? te vicAravA egya che, ema kRpALudeva sabhAgabhAIne lakhe che. viSama pariNAma thAya evA prasaMga hoya, tema chatAM sama rahe to vizeSa karmakSaya thAya. navI kaMI IcchA thatI nathI, paNa pUrva prArabdhane laIne A upAdhimAM khaLI rahyA che. paNa e choDavAyegya che ema rahe che. jagatanA koI padArthanI IcchA thatI nathI, paNa eka satsaMganI IcchA rahe che. keI padArthamAM ruci rahI nathI. evI vAta koIne kahIe to kaI mAne nahIM. lekanI daSTi te upAdhi pratye hoya che, tethI A to vepArI che ema gaNe. apUrva sAmagrI maLI che, te bhaviSyakALe maLe evI nathI. pUrve jIvane jJAnI to majyA, paNa bAhAdaSTi rahevAthI oLakhANa thayuM nathI. tethI kalyANa thayuM nathI. kRpALudeva sahajarUpa ja che. vyavahAramAM lakhavuM paDe, karavuM paDe, paNa citta emAM kheMcAtuM nathI. evI asaMgadazA thaI che. upAdhimAM rahevA chatAM pANImAM kamaLa rahe tema bhinna rahe che. [va. 393] 110 zrI. ra0 0 agAsa, kA0 suda 3, 2010 jina eTale je che rAga, dveSa ane ajJAna jItyA che te. ceAthe guNasthAnake paNa e aMze chatAya che, tethI samyagdaSTine paNa jina kahyA che. paNa atyAre to evA vizALa artha rahyA nathI. jina eTale hAlamAM te arihaMta ja kahe. sadgurunA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa; samajyA vaNa upakAra zo ? samaye jinasvarUpa. " [va. 394] "mana mahilAnuM vahAlA upare" e pada ApaNe rAja belIe chIe, tene A Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmRta be traNa patromAM vistAra karyo che. pativratA strI Akho divasa kAma kare paNa patine visare nahIM, tema mumukSune bIjA kAma karavAM paDatAM hoya teya jJAnI pAsethI je zravaNa karyuM che te bhulAya nahIM, citta bIje jAya nahIM, tyAre lIna thayuM kahevAya. jyAM prema hoya tyAM ja citta rahe che. deha bhale bIje hoya paNa je vastumAM prema hoya tyAM citta rahe. pativratA strInuM citta bIjAM kAma karavA chatAM pati sivAya bIjAmAM na rahe. pati ene visarAte nathI. evuM A eka daSTAMta che. badhA karatAM pativratAne prema saMsAramAM uttama gaNavAmAM AvyuM che. puruSane strI pratye ane strIne puruSa pratye prema hoya che. savAramAM UThIne badhI satIenAM nAma le che, tenuM kAraNa e pavitra che. pativratAne prema te saMsArapratyayI prema che. e daSTAMta uparathI asAMsArika vastu pratye prema karavAnuM che. jIvanI pAse prema mUDI che, laukika prema zarIrAdi pratye che te palaTAvI puruSa pratye kare to kevaLajJAna sudhI laI jAya. paraprema-pravAha baMDhe prabhuse, saba Agamabheda suura base; vaha kevalako bIja jJAnI kahe, " saMsArane kSaya karavA mATe prabhu pratye prema e sAdhana che. jJAnIe je upadeza karyo hAya, lakSa rAkhavA kahyuM hoya te pratye eTale prema hoya ke deha pratye paNa teTale prema na rahe. jJAnInuM eka vacana paNa mekSe laI jAya evuM che. temAM ja enuM citta rahe che. chaThThI kAnatA daSTimAM e prema hoya che. pAMcamI sthirA daSTimAM kSAyaka samakita thAya che. tethI paNa caDhiyAtI dazAmAM e prema kahyo che. rAga, prema, sneha badhuM eka ja che. je prema saMsAra pratye che te saMsAra pragaTAve ane te dharma pratye thAya te dharma pragaTe. kAntA zabdano artha paNa e ja che-pativratAnuM citta patimAM ja rahe che, tema mumukSunuM citta sapuruSanAM vacanamAM ja rahe. bhaktimAM svachaMda Adi doSo thatA nathI. bhakti e uttama vastu che paNa niSkAma bhakti thavI joIe. jJAnamArga bahu aghare che. temAM a5 jJAna hoya te nukasAna kare. bhaktimAM huM kaI ja jANato nathI ema thAya che ane AjJAmAM vate tethI citta bIje jAya nahIM. satpaSanuM citrapaTa hRdayamAM dekhAya te karatAM puruSanA svarUpanI bhakti kare, smRti kare ethI vadhAre lAbha che. puruSanI dazA samajavA guNonuM samaraNa karavA mATe citrapaTa che. [va. 35] 112 zrI. rAva A0 agAsa, kArtika suda 4, 2010 "tema kRtadhameM re mana daDha dhare, jJAnAkSepakavaMta re" eTaluM ja kahyuM. akSepaka eTale jenuM jJAna vikSeparahita thayuM che, tenuM mana bIje jAya nahIM. mRtadharma eTale jJAnI pAsethI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana sAMbhaLe, kalyANa thAya evo dhama. e dharma kone hoya? to ke jenuM mana vikSeparahita thayuM che, vicAradazA thaI che tene-vacce viSayakaSAyamAM tenI vRtti jAya nahIM, je vicAra kare che, te ja ene Ave, bIjA na Ave; evuM jenuM vicArajJAna daDha thayuM che, jJAnI pAse sAMbhaLyuM tene vicAra karI sthiratA vadhAre che, tene e dhama hoya che. roja ApaNe A kaDI belIe chIe paNa kRpALudeve AmAM raMga pUryA che. eka te jJAnI pAsethI je sAMbhaLyuM che temAM ja e manane sthira kare che. bIjuM temAM bhaktinuM baLa joIe te batAvavA mATe "mana mahilAnuM" e daSTAMta ApyuM che. enuM mana bIje jAya nahIM. jJAnInI ja apUrvatA lAge. jema pativratAnuM mana bIjA kAma karavA chatAM patimAM rahe tema tenuM mana jJAnI puruSa pAse sAMbhaLelAM vacanamAM ja rahe che. jene AtmakalyANa karavuM che teNe jJAnI puruSa pAsethI kaMIka kalyANa thAya evuM sAMbhaLyuM hoya temAM manane kevI rIte rAkhe che, te batAvavA A daSTAMta ApyuM che. daSTAMtamAM sAMsArika premanI vAta che, paNa ahIM mumukSue puruSa pratye, temanA vacana pratye, te vacana Azaya AtmA jagADavAne che te pratye prema karavAno che. ahIM pativratArUpa mumukSu che. pativratA jema patine bhUlatI nathI, tema mumukSu jJAnI pAsethI je sAMbhaLyuM che tene bhUlato nathI. prabhuzrIjI kahetA ke jIve badhuM sAmAnya karI nAkhyuM che. jJAnI pratye prItibhAvapUrvaka jJAna thAya che. "je puruSoe sadgurunI bhakti nirUpaNa karI che te bhakti mAtra ziSyanA kalyANane arthe kahI che. je vyaktine prApta thavAthI saddagurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe, apUrva guNa dRSTigocara thaI anya svachaMda mATe ane saheje Atmabodha thAya." niSkAmabhakti zeDI hoya te paNa ghaNe lAbha kare, paNa jJAna apa heya te kaMInuM kaMI mAnI bese. judA judA dharmo thavAnuM kAraNa e alpajJAna ja che. ethI bhrAMti piSAya che. saMpUrNa vastu na samajAya tethI ekAMte mAne. AtmA nitya che athavA anitya che ema ekAnta mAne. bhaktA che kartA nathI athavA kartA che letA nathI ema paNa keTalAka mAne che. e badhAM matabheda thavAnuM kAraNa alapajJAna ja che. AkhI jiMdagI sudhI bhakti ja karavAnI che. enuM phaLa te Avaze. phaLa jevAnuM nathI. karyA karavI. te niSkAmabhakti che. AtmAnuM kalyANa thAya e siddhAMta che tene samajAvavA mATe "mana mahilAnuM" e daSTAMta ApyuM. jJAnIe je kahyuM hoya te zrata dharma pratye ulAsapUrvaka sneha karavAnuM che. badhethI prema uThADI, badhethI vRtti kheMcI laI zrata dharma pratye joDavAno che. khAvAnuM maLe ke na maLo, leke vakhANa ke nijo, paNa mAre te ATalA bhavamAM A ja karavuM che. bIje upayoga jAya nahIM evuM karavuM. saMsAranI IcchA che te badhI bhUlI javI. nirvikAra thAya tyAre bodha pariName che. kAmya prema che te palaTAI thataprema thaI jAya. pativratAne prema che eTalA sudhI ja aTakI rahevAnuM nathI, tenAthI anaMtagaNe prema karavAnuM che, apUrvabhAva Ave joIe. pahelAM je bhAva AvyA nathI te Ave tyAre AtmA oLakhAya. ahIM te prema kahevo che te mokSane mATe che, ene bIje prema rahe nahIM. anAdithI jIva saMsArI rahyo 13 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta melAmRta che tethI alaukika premanI khakhara nathI. ana`takALe ya A vAta sAMbhaLI nathI. paNa puNyanA udaye sadgurunA caiAga thayA ane evI vAta sAMbhaLavA maLI te bIjI pravRtti ADe Ave che, pAchA khIje taNAI jAya che. anAdithI jIvane saMsArapariNati che. ekendriya AdimAM tA evI alaukika vAta sAMbhaLavA maLatI nathI. kAna nathI eTale zuM sAMbhaLe ? puNya vadhyuM tyAre manuSyabhava maLyeA. uttama kuLa, A deza, dUdha, jJAnInA cega thayA ane puNyanA ceAge evI vAta paNa sAMbhaLavA maLI. pazu pAche avakAza na meLave te zuM thAya ? avakAzanI jarUra che. jyAre samakita thAya tyAre kharA sukhI thAya che. "maze hAya IhAM avinAzI, purdUgalAla tamAsI re ". (pamI STi). tyAM ene sukhanA rastA maLyA. peAtAnuM bhAna na thayuM heAya tyAMsudhI sukha nathI, du:kha ja che. jIvAne AtmAnu sukha prApta thAya te mATe karuNAthI satpuruSA AvA bhaktimArga kahe che. keAI sukhI thAya tA sAruM' ema dayAne laine kahe che. bIjo emane svArtha nathI. jJAnInI paraparAnA mAga eveA che ke jAgatA haiAya te jagADe. jeNe AtmA jANyA che te ja upadeza ApI zake, khIjAne bhAna karAvI zake. "bIju kAMi zeAdha mA, mAtra eka satpuruSane zeAdhIne tenA caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI varto jA. (76). TUMkAmAM A kahI dIdhuM, mAkSanu sukha vAteAmAM samajAya evuM nathI. AtmAnuM sukha paramAnadarUpa ja che. bhagavAna kahe che ke meAkSanuM sukha ame jANIe chIe paNa kahI zakatA nathI. indriyAnAM sukhatA duHkha ja che. jema AtmAnA jJAna guNa che, zraddhA guNa che, evA sukha paNa AtmAnA guNa che. jIva bhUlA paDelA che. tethI bIjAmAM AnaMda mAne che. jJAnInu vacana anubhavatu che, te sAmA jIvane jAgRta karavA samartha che, duHkha maTADavA samartha che. kRpALudevanAM vacaneA anu bhavapUrNa che, te AtmAne jAgRta karavA sama che. apUrvabhAvanI khAmI che. apUtA lAge teA tarata samakita pAme athavA vadhAre kama hAya te anukrame pAme. [va. 396] 113 zrI. rA. A. agAsa, kArtika vada 4, 2009 traNe kALa AtmA sa'sArI ja thai jAya ema nathI, banne dravya nija nijarUpe sthita thAya che. ' bhakti ane satsa`ga karavAnAM che. bhaktimAM je lInatA che te kharA satsaMga che. bhagavAnanA guNeAmAM vRtti rAkhavI teA vadhAre lAbha thaze. jJAnInuM svarUpa jANe te enu peAtAnuM kharuM svarUpa pragaTe. bIjI ene pachI game nahIM. bhaktinA satsa MgathI atyaMta zuddha AtmasvarUpa pragaTe che. evu A bhaktinA satsa MganuM phaLa che. 46 vizuddha AtmasvarUpa pragaTa thavAnuM kAraNa sadguru che. sadguru pratye ApaNune zuddha bhakti joIe. paisA maLe, mATA thaie, evI icchA na karavI. ' kAma eka AtmA tu, jo nahI. mana roga." ema zuddha bhaktinuM svarUpa vicAravuM. jJAnInA svarUpane eLakhIne je bhakti kare che, tene AtmasvarUpa pragaTa thAya che, emAM kAMi zaMkA nathI. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana jJAnInuM zuddhasvarUpa jANe, te potAnuM zuddha svarUpe pragaTe.bhakti e eka Teka che. bahu agharuM che. saMsArakAmanA badhI choDavAnI kahI che. asaMsArabhAva karavAnuM kahyuM che. puruSa mokSanI mUrti che. "mUrtimAna mekSa te puruSa che." (249). temanA guNenuM ciMtavana karavuM te evA guNe pragaTe. e bIjAnA svarUpanI vAta nathI. potAnA gharanI ja vAta che. jJAnI puruSanA avalaMbane pitAnuM svarUpe prApta thAya che. mahApuruSanI dazAne vicAra karI, temAM lInatA karavI to AtmasvarUpa pragaTe. satI jema potAnA pati pratye prema rAkhe che, tenAthI atyaMta gaNe (gu) prema puruSa upara karI temAM lInatA karavAnI che. mana mahilAnuM re vahAlA upare, bIjAM kAma karaMta; tema zratadhame re mana daDha dhare, jJAnAkSepakavaMta. " jJAnAkSepakavaMta eTale jenuM vicArajJAna vikSeparahitapaNe jJAnI puruSanA AdhyAtmika vacanomAM lIna thayuM che. jJAnI pAse je sAMbhaLyuM che te zrata che. tene AtmAmAM dhAraNa karavuM. " dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza." ema jJAnI pAsethI sAMbhaLyuM te e zruta prati e prema karavo ke ghaDIe ghaDIe sAMbharyA kare. eTale prema thAya te pachI e AMkaDIo (AMkaDa) bharAye kahevAya, te chUTe nahIM. satI karatAM paNa atyaMtagaNa prema joIe che. jagatamAM satI je prema kyAMya nathI, tethI e dRSTAMta ApyuM che. vANImAM Ave evI vAta nathI. paNa AtmA jANe che ke keTale prema Ava joIe. jJAnI puruSe je kaMI kahyuM hoya temAM prema Ave, temAM ne temAM ja rahyA kare, ethI ja mAruM kalyANa che, emAM eTale kALa jAya teTaluM mAruM jIvana saphaLa che, ema apUrvatA lAge te svachaMda rekAya. jJAnIe je kahyuM hoya temAM acaLapaNuM karavuM. acaLe eTale bIje khase nahIM. evI bhakti karavAnI che. maMtranuM smaraNa bhulAya nahIM evuM karavAnuM che. game tyAM bajAramAM heIe ke gharamAM, paNa e ja sAMbharyA kare evuM thAya tyAre bhakti karI kahevAya. jJAnIe kahelAM vacane sivAya AkhuM jagata senAnuM thAya to paNa mAre tRNavat che, evI bhAvanA karavI. premane saMsAra parathI uThADI jJAnIe kahyuM temAM joDa. mana bIje cepyuM . te badhethI uThADe te bhakti thAya. " prIti anaMtI para thakI je toDe, te jADe eha paramapuruSathI rAgatA. " manane kahevuM ke tAre chUTavuM hoya te badhethI chUTI ahIM Ava. jagata joItuM hoya te lakhacorAzImAM bhaTaka. vairAgya e ekSana bhemi che. e vairAgya Ave te mokSamArga ene dekhAya. saMsAramAM prema karyo che tethI anaMtagaNe prema puruSanAM vacanamAM karavAne che. saMsArane prema te lakhArAzImAM bhaTakAve, ane A bhagavAna parane prema te badhethI mukta kare. jJAnI pAsethI sAMbhaLyuM hoya te zrata che. "ema jANe saddaguru-upadezathI 2, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." vizvAsa karavAnuM che. prabhuzrIjI kahetA ke mAnIza ? te ke hA. te ja tAruM kAma thaI gayuM. anAdithI jIvane saMsAramAM prema karatAM AvaDe che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ medhAmRta 100 asa'sAra* zuM haze? tenuM jIvane bhAna nathI. koI puNyanA ceAge satpuruSanA cAga thayA, vANI sAMbhaLI, paNa temAM vRtti rAkhavI e jIva karI zakatA nathI. viSama pariNati bhUle tyAre samapariNatimAM Ave. jIvane rAga ke dveSa karavAnI Teva paDI che. UbhA rahetA nathI. udAsInatA AvI nathI. avakAza na lAve tyAM sudhI jIvane peAtAnu bhAna thAya nahIM. "niraMtara udAsInatAnA krama sevavA." game te khAe, ese, cAle, paNa nira Mtara udAsInatAnA krama sevave. e karyAM vinA chUTakeA nathI. mekSa nathI gamatA, saMsAra game che. e jIvane eka prakAranA dveSa che. jJAnIpuruSa kahe che ke Akhu jagata maLe che. kAMya zAMti nathI. jyAMsudhI jJAnInAM vacanA je ApaNane tAranAra che, tenA upara prema na thAya tyAMsudhI zAMti na thAya. saMsAranI anaMta pariNati che te nivArI sukhI karanAra jJAnIpuruSa che. atyAre jIva ajJAnapariNatithI duHkhI che, te nivAravA jJAnI samartha che. jJAnInAM vacanAnu' eTaluM maLa che. jJAnI AtmAne jANIne vacana kahe che te AtmAne sparze che, tethI du:kha maTe ja. jJAnInAM vacana sAMbhaLI apUrva bhAgya jANe ke dhanya mArA divasa ke evuM sAMbhaLavA maLyu. ema prema Ave teA jJAna thAya. jema jema prema vadhatA jAya tema tema jJAna thAya. paramaprema thAya te tatkALa jJAna thaI jAya. ghUMTIne pI jAe. kAMI jue nahIM. prema Ave te jJAnInuM svarUpa samajAya, ane jJAnInuM svarUpa samajAya teA peAtAnu svarUpa paNa samajAya. Aje, game te kAle, lAkha varSa, meADe ke vahele e eka ja mArga che. mADu' karavA karatAM vaheluM karavuM. huM duHkhI chuM ema manAtuM nathI. zarIranuM jarAka duHkha lAge teA DaoNkaTara pAse jAya, paNa A ajJAnanu duHkha, duHkha lAgatuM nathI. kUvAmAM paDavuM sAruM, agnimAM baLavuM sAruM, sarpa pAse besavuM sAruM, jaMgalamAM siMha pAse besavuM sAruM, pazu A ajJAnamAM rahevuM sAru nathI. jJAnIe AdhyAtmika dRSTie eTaluM du:kha ajJAnamAM joyuM che. jJAnIe karuNA lAvI je kaMI mAga kahyo che tene grahaNa karanAra tA peAte ja ne? AtmA pragaTa karavA hAya te| . parama prema joize. sa sArathI prema uThADI jJAnInAM vacanAmAM joDavAnA che. jJAnInAM vacanAmAM tallInatA te ja zraddhA che. rUpa, rasa, gaMdha, zabda ane sparza emAM tallInatA thAya che, paNa jJAnImAM, temanAM vacanamAM thatI nathI. e zraddhA ja nathI. "mAhAtmya jevuM parama che evA niHspRhI puruSAnAM vacanamAM ja tallInatA te zraddhAAsthA." enu nAma zraddhA che. zraddhA e meAkSanA mArga che. jeTaluM ApaNane sAMbhaLavA maLe teTaluM ApaNe lakSa rAkhI sAMbhaLavu, AtmAnI vAta jatI na karavI. ApaNe kAmanI che. ekavAra sAMbhaLe tethI na samajAya, paNa ghaNIvAra sAMbhaLe tyAre samajAya. eka vAra vAMcavAthI smRti rahetI nathI. mekSe javuM hAya teNe meAkSanAM sAdhana ekaThAM karavAM. pustaka vagere peAtAnI pAse hAya tA va cAya. [va. 397] * 114 zrI rA. AhAra, kAgaNa suda 10, 2008 keTalAka ema kahe che ke A kALamAM kSAyaka samyagdarzana na haiAya. e vAtane siddha Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 101 karavA teo eTale badhe puruSArtha kare che ke e puruSArtha kSAyaka samyagdarzana prApta karavA kare te prApta thAya. keIna kalezamAM utaravA jevuM nathI ane koI pratye dveSa paNa karavA yeAgya nathI. nakAmI vAtomAM khoTI na thavuM. mithyAtva che te sAcAne jUThuM ane jUThAne sAcuM manAve che. zAstro jJAnI pAse samajavAnAM che. svAduvAda mAga che. jIva cetatA nathI. je pitAnI zakti vicAryA vinA nirNaya karI rAkhe che, te jIva karma-AvaraNanI vRddhi kare che. vi. 398] 115 zrIrAA. agAsa, Aso vada 12, 2009 kALajI rAkhIne sAMbhaLavAyogya patra che. bIje citta na rAkhaze. mahApuruSe paranA paramANu jeTalA guNane parvata jevA jANe che ane pitAno vikAsa kare che. paramArthane jene e akhaMDa nizcaya che ke je nizcaya tUTe nahIM, game teTaluM duHkha AdhivyAdhiupAdhi Ave to paNa e nizcaya tUTe e nathI, evA sobhAgabhAI che. asaMga AtmasvarUpa thayA che tenI ja bhakti karavAgyA che. evA niSkAma puruSa pote kRpALudeva che. evA puruSane oLakhavA keI bhakta joIe, te oLakhAya. rAmane oLakhavA hanumAna joIe. saraLa bhAvavALA bhAgabhAI che. sobhAgabhAIne bhakti jAgI che, te joI kRpALudeva rAjI thayA che. sobhAgabhAIe te bhaktibharelA patra upara patro ghaNuM lakhyA che. paNa kRpALudeva lakhe che ke upAdhinA kAraNathI tathA AtmAmAM sthiratA thavAthI eka paNa patra lakhavAnuM banatuM nathI. kRpALudevane te eTalI upAdhi chatAM samAdhi varte che. mukhya AdhAra te prArabdha upara ja rAkhe che. je kama AvyAM che te pitAnAM bAMdhelAM che ane te pitAne ja patAvavAnAM che. karma bhegavatAM emane samatA rahe che, gabharATa thatuM nathI. upAdhi kare che chatAM muktapaNe varte che. jene kartApaNuM nIkaLI gayuM che tene game tema thAya te paNa samAdhi ja che. dehAbhimAne galite vijJAte paramAtmani / vatra yajJa mano vAsa tatra tatra mAdhaya: n (223) huM vANi chuM, brAhmaNa chuM, strI chuM, puruSa chuM, e Adi dehAbhimAna jene nathI ane AtmasvarUpa jeNe jANyuM che, tenuM citta jyAM jyAM jAya tyAM tyAM samAdhi che. rAgadveSa thatA nathI. amuka karavuM, amuka na karavuM, ema e karatA nathI. je udayamAM Ave te kare che. samAdhibhAva emane chUTato nathI. e kSAyika samakitanuM baLa che. koI ema kahe ke tamAre ATalI upAdhi che te bhAra kADhI nAkhe ne! kRpALudeva kahe che ke evuM karavuM hoya te thAya, paNa ema karIe te karma bhegavAya nahIM. bhagavyA vinA chUTako nathI, A bhavamAM ke parabhavamAM. A kALa ke che! te kahe che. divase divase jIvonI vRtti paramArtha pratyethI ochI thatI jAya che. avasarpiNI kALa eTale utarate kALa A che. paramArthanI bhAvanA ochI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 bedhAmRta thatI jAya, e A kALa Avyo che. A duSama kaLikALamAM bIjI bIjI vastuo game teTalI sulabha thaI hoya paNa paramArtha pAme bahu durlabha che. puruSane yega te bahu durlabha che. cothA kALamAM ghaNA puruSe vicaratA hatA, te vakhate paNa puruSane yoga te bahu durlabha hato, tethI paNa A kALamAM te vadhAre durlabha che. sahajAnaMdasvAmI thayA te vakhatanA chevone viSe AjJAnI vRtti hatI. prANa jAya te paNa AjJAne gauNa na kare evA ja hatA. paramArthanI IcchA jIvane ochI thatI jAya che. pahelAMnA samayamAM cakravartI jevA rAjya choDavAnuM kahetA te cheDI detA. tethI upadeza paNa e karatA. jJAnI puruSa jIvanI vRtti joIne upadeza kare che. pahelAM te badhA dhama sAMbhaLavA AvatA tyAre AcArya prathama te sAdhupaNAnI vAta karatA ke chUTavuM heya te A muni 5NuM che. ema sarvasaMgaparityAganI vAta kare. pahelAM je zrAvakapaNAnI vAta kare te gRhastha dharmanAM vrata laI jIva saMtoSa mAne. tethI AcAryane zikSA thatI (prAyazcitta levuM paDatuM). je sAmA jIvane muni 5NuM pALavAnI zakti na hoya to zrAvakapaNanuM varNana kare. pahelAM te badhAMnAM AyuSya lAMbAM hatAM ane jene garaja paNa hatI. keTalAMya zA maDhe karatA. badhAMya zAstro meDhe rAkhatA. paNa jema jema kALa paDato Avyo tema tema bhulAtuM gayuM. tethI pachI zAstro lakhAyAM. [va. 399] 116 zrI rAmaM AhAra, phAi vada 2, 2008 satsaMgamAM u9lAsabhAva rahe che ane thoDA vakhatamAM ghaNuM kAma thaI jAya che. satsaMgathI lAbha thAya che. e yoga na hoya te paNa samabhAvamAM rahevuM. e karyA vinA chUTako nathI. rAgadveSa ochA karavA che e na bhUlavuM. jJAnI puruSanA gamAM te e ja sAMbhaLavAnuM maLe che, paNa e cena na hoya tyAre e samabhAva rahevuM muzkela che, paNa karyA vinA chUTake nathI. ame e ja karIe chIe ane tamAre paNa e ja karavAnuM che ema kRpALudeva kahe che. jIva pitAno deSa joto nathI. koI pratye dveSa na kare. je saMga che temAM bIjA pratye dveSa na thAya e sAcavavAnuM che. nimittane deSa na kADha e sAco rasto che. rAgadveSathI potAne ja karma baMdhAya che mATe sAcavavAnuM che. samabhAva Ave te ja karma na baMdhAya, nahIM to baMdhAya che. jJAnI puruSa samabhAvane sAcave che. tethI teone karma baMdhAtAM nathI. puruSa pratye dveSa kare to ghaNAM karma baMdhAya. (ame koIne duHkha devA IcchatA nathI paNa pUrvakarmane laIne bIjA jIvane manamAM thaI Ave che. tyAM ApaNe upAya nathI.) jema bane tema jJAnInI niMdAmAM keI na utare tenI sAvacetI rAkhavI. ApaNAM pariNAma na bagADavAM, dveSa na thavA de. mukelI Ave che te pUrvanAM karma che, paNa temAM jeTalI sahanazIlatA aDagatA rahe teTalo AtmA daDha thAya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana chUTavAne mArga eka ja che. upAdhimAM rahevuM ane AtmabhAvamAM pariNamavuM bahu muzkela che. upAdhi na hoya ane nivRttinuM kSetra hoya, tyAre sArA bhAva rahe che. satsaMgane saMbhAra. upAdhimAM paNa nirupAdhi sukha bhUlavuM nahIM. upAdhi AvI paDe te paNa samabhAva rAkhave. jema jema satsaMga thAya tema tema garaja jAge. jene AtmajJAna thayuM che tene paNa satsaMganI IcchA rahe che. pUrvakALamAM satsaMga karele te A kALamAM kRpALudevane sAMbharI Avyo. je kaMI saMge maLe temAM rAgadveSa na karavA. satsaMga kare. e cega na hoya te paNa pitAnAM pariNAma na bagADavAM. kRpALudevane pUrva prArabdhane laIne upAdhimAM rahevuM paDe che. bhAvanA te nirupAdhinI ja che. evuM badhAne karavAnuM che. jJAnI puruSane Azraye je varte che, te jema puruSa kahe tema kare che. je te muktine Icche che te saMkalpa-vikala5 rAgadveSane mUka." te mokSa avazya thaze. satsaMgamAM ATalI vastu jarUranI che: (1) huM kaMI na jANuM. (2) sAmAnyapaNuM na karavuM. (3) vinayAdi guNayukata thavuM. (4) pAMca indriyonA viSayomAM ke lebhamAM na pravartavuM. e vAta zAstra vAMcatAM ane AtmavicAra karatI vakhate paNa kalyANakArI che. jJAnIe kahyuM te samajavuM che, ema karI AtmavicAra karatA rahevuM. laukika vAta choDI alaukikamAM vRtti rahevA devI. pramAdathI eka samayamAM je karma baMdhAya che tethI AtmA kyAMya ghasaDAI jAya che. [va. 400] 117 zrI. rA. A. agAsa, Aso vada 12, 2009 pUjavAyogya, stuti karavAgya, namaskAra karavA gya koNa che? te kahe che. je vastu ApaNe joIe che te vastu jenAmAM hoya tene namaskAra karavAnA hoya che. bhagavAna evA che. kIrtana karavAgyA che. vAta karavI teya emanA guNonI karavI, e guNagrAma che. bhakti eTale sadguru pAse javuM, e bhaktimAM badhuM samAya che. namaskAra e bhakti che, kIrtana eya bhakti che, guNagrAma eya bhakti che. e badhA bhaktinA ja bheda che. puruSanI A bhakti karavAthI temAM ulavAsa Ave te khase nahIM tyAre dhyAna kahevAya. jene koI dravyamAM pratibaMdha paNuM nathI vartatuM, te puruSanI A badhI bhakti karavAnI che. badhethI e puruSa ukhaDI gayA che, kyAMya Asakta nathI. keI paNa padArthamAM coTa emane nathI. udAsabhAva che. keI pratye rAgabhAva nathI evA vItarAga che. te namana karavAgyA che. vAraM. vAra emAM ja citta jAya. jema jema saMbhAre tema tema vadhAre sAMbhare evA ullAsathI e puruSanuM dhyAna karavAgyA che. evA apUrva purUSanI zraddhA thAya che, e jevI tevI vastu nathI. temAM ja citta rAkhavuM. anaMta bhava bhamatAM e puruSa koIka vakhata maLe. evA ApaNane kRpALudeva maLI AvyA, te emanAmAM citta rAkhavuM. prabhuzrIjIe ApaNane batAvyA, nahIM te samajAteya nahIM. "sadgurunA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa." Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dhAmRta jagatathI je asaMga thayA che-dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI-tene namaskAra che. evA puruSathI ja mekSa samajAya che. mokSanI mUrti sapuruSa che. ke pratye rAga ane dveSa na karavA. badhuM kALe karIne javAnuM che. kRpALudeva pitAnI dazA jaNAve che ke ame upAdhimAM chIe chatAM samAdhi jevuM lAge che. jema jema upAdhi Ave tema tema vadhAre baLa karavuM paDe che, tyAre AtmAmAM rahevAya che. kRpALudevane AtmA bhulAta nathI, muktapaNAnI bhAvanA chUTatI nathI. AtmAne nirNaya thayo che pachI game tevI upAdhi hoya paNa AtmA jude che. jema sphaTikaratna saMyogane lIdhe anyarUpa dekhAya che paNa te tevuM thaI jatuM nathI, tema AtmA muktasvarUpa ja che e bhAva pharato nathI. chatAM jJAnI puruSa paNa upAdhine tyAga Icche che. [va. 401] 118 zrI rAka Ahera, phAgaNa vada 2, 2008 - vairAgya thavuM e eka mATe guNa che. ene saMsAra upara prIti nathI. vairAgya thayA pachI zamasa vegAdika guNe AvavA joIe. ekalI dIkSA levAthI kalyANa na thAya. pahelAM eTalI gyatA joIe. te utpanna thavAnuM kAraNa satsaMga che. jIvane zamasaMvegAdika guNe prApta thayA hoya ane pachI je dIkSA le to saphaLa che. paNa e thayuM nathI. jIve dIkSA ghaNI vAra lIdhI che. yamaniyamAdi ghaNuM karyA che paNa AtmAnuM kalyANa thAya evuM karyuM nathI. " sau sAdhana baMdhana thayAM, rahyo na koI upAya; satsAdhana samajyo nahIM, tyAM baMdhana zuM jAya?" e satsAdhana rahI gayuM che. "jIvanA anadhikArIpaNAne lIdhe tathA puruSanA yoga vinA samajAtuM nathI"(505). AtmA phare evuM karavuM che. jJAnInI AjJAthI yamaniyamAdika saphaLa che. satsAdhana karyuM hota to mokSa thAta. paNa evuM nathI karyuM. anaMtakALathI paribhramaNa kare che chatAM mokSa thaye nathI enuM kAraNa zuM? tyAga-virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna; aTake tyAga-virAgamAM, to bhUle nija bhAna." vairAgya paNa saMsArarUpa thayo che. - have sAcuM zodhavuM che. kaMI bhUla na rahe evuM karavAnuM che. tIrthakara gRhasthAvasthAmAM hoya ane ghoDA khelAve te ajJAnI jANe ke tIrthakara ghoDA khelAvatA haze? bAhya pravRtti thI khabara na paDe. jIva bahAranuM jue che. bAhya veza Adi dekhI kalpanA kare che. jIva satparuSano nirNaya karavAmAM bhUlo paDayo che. dikSA laIne zuM karavuM che? sasAdhana zuM rahyuM che? tene vicAra kare. je kaMI karIe te saphaLa thavuM joIe. ghaNI vAra dIkSA lIdhI paNa AtmAnuM kalyANa thayuM nathI. jyAM sAcI hoya tyAMthI sAca Ave. vezane AdhAre jIva puruSa ane asapuruSa ema kalpata Ave che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 105 [va. 402] 119 zrI rA. AagAsa, Aso vada 11, 2009 kRpALudeva kahe che ke atyAre je prArabdhane udaya che tethI kaMI jJAna jatuM rahe evuM nathI. kalyANa karavuM hoya te thaI zake che. amArA A udayathI gabharAvA jevuM nathI. emanuM citta nirmaLa thayuM che. e AtmAne ja jue che. e bhAva eTale daDha thaye che ke pharI chUTe ja nahIM. e zAthI thayo? te ke emane kSAyika samakita thayuM che. ene nirNaya karAvanAra citta che. te cittane namaskAra kare che. sobhAgabhAIe koI vyAvahArika vAta lakhI haze. paNa kRpALudevanuM citta temAM gayuM nahI. badhA saMka95vikalpa cheDI AtmAmAM citta sthira thaI gayuM, e AtmAkAratA che. lakhatI vakhate paNa emane sahaja svarUpa lakSamAM che. AtmAmAM mAruM tAruM, saMkalpavika95 kaMI nathI, evuM jene thayuM che te AtmAmAM lIna thAya che. mokSamArga mAM miye vairAgya che. enI jarUra che. UMcI dazAnA puruSe e vacane kahyAM che. te sajIvana bIja che. jIvane UbhuM kare evAM vacane che. manuSyabhava maLyo che te ADAavaLI vApara nahIM. jJAnInAM vacanamAM tahalInatA karavI. "mAhAtamya jenuM parama che evA niHspRhI puruSanAM vacanAmAM ja tallInatA te zraddhA-AsthA." (135). e paramArthathI AsthA che. [va. 406]. 120 sobhAgabhAIne ema rahe che ke kRpALadeva tyAga le to sAruM. ApaNuM maraNa pahelAM e tyAga le te ApaNe prabhAvanA joIe. bhaktajana hoya te svArtha rAkhI bhakti na kare. niSkAma bhaktinI jarUra che. e thavI bahu durlabha che. uparathI tyAgavairAgya dekhAte hoya paNa aMdara thI saMyamabhAvanA dulabha che. have chUTavAno mArga hAtha Avyo che, paNa vAsanA chetare che. manamAMthI vAsanA dUra karyA vinA mekSa thaze nahIM, kamANI karanAra te mana che. mana, vacana ane kAyA e traNa dukAno che. mana che te vacanakAyAmAM paNa kAma kare che. mana e aMdaranI Indriya che. bhAva bagaDayA te vacanakAyAthI kaMI sudhArI zakAya nahIM. mana phare te badhuM phare. mana ja karma bAMdhe che. e ja kama bAMdhavAmAM zUruM thAya che. ane cheDavAmAM paNa e ja zUruM thAya che. rAgathI karma baMdhAya che ane je vairAgya Ave to mokSa thAya. kRpALadeva kahe che ke vartamAnamAM je thAya te karIe chIe. bhUtabhaviSyanA vicAra karatA nathI. pahelAM nAnapaNamAM evI bhAvanA hatI ke saddhama uddhAra kara, bIjA dezamAM jaIne paNa uddhAra kare. pachI jyAre vizeSa samajaNa thaI tyAre IcchA zamAI gaI. "samajyA te samAyA." jo ke taddana evI bhAvanA maTI gaI che ema nathI. mumukSuoe mahApuruSanuM keTaluM mahAmya rAkhavuM joIe te A uparathI samajAya che. [va. 410] 12 zrI rA. A agAsa, Aso vada 11, 2009 bhajavAyegya zuM che? te kahe che. zuddhAtmA bhajavAyegya che. "sarva jIva che siddhasama 14 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 bedhAmRta ema kahyuM, paNa kahyAthI thAya nahIM. "je samaje te thAya." jene AtmasvarUpa pragaTa che, te niraMtara bhajavAyegya che. telanI dhArAnI peThe avicchinna dhArA be pragaTa AtmasvarUpa bhajavAyegya che. je je mokSe gayA, teNe teNe evuM karyuM che. jene AtmAnuM kAma karavuM che tene tene lakSa rAkhyA vinA kAma thAya nahIM. kRpALudeve AtmasvarUpe pragaTa karyuM che, te bhajavAyegya che. jene IcchA hoya ke mAre niraMtara AtmAne bhaje che, tene paNa vacce pAchAM karmo ave, tyAre e karmone karUpe jue te na baMdhAya. jJAnIe smaraNa vagere zikhAmaNa ApI hoya temAM citta rAkhe te karma AvI cAlyAM jAya. na kareluM bhogavavuM paDatuM nathI. kaI ema kahe ke zApa ApavAthI evuM thAya te kahe che ke ema nathI, evuM thavAnuM hoya tyAre ja thAya che. koInA vacanathI kAryasiddhi thAya che, paNa e puNya hoya te ja thAya che. lokomAM ema manAya che ke emaNe kahyuM tethI thayuM, jemake gautamasvAmIne evI labdhi hatI ke jene dIkSA Ape tene kevaLajJAna thAya ja, paNa kevaLajJAna thavAnuM hoya te ja emanA hAthamAM Ave. ekendriya paNa manuSya thaIne mekSe jAya che. te paNa kaMI jIvanI apekSAe samajavAnuM che. bAkI te manuSyapaNuM ja maLavuM bahu muzkela che, bahu durlabha che. mekSanI sAmagrI paNa maLavI bahu durlabha che. atyAre ApaNane sAmagrI maLI che tenI kiMmata nathI. manuSya bhava, uttama kuLa, sapuruSane yoga, emanI AjJA, ane AjJA ArAdhI zakAya evI zakti maLI che. te pharI maLavI durlabha che. eka eka kSaNa kaMjUsanI peThe vAparavI. karmane siddhAMta e che ke phare nahIM. be ne be cAra jevuM che. [va. 41] 122 zrIrAtre A agAsa, Aso vada 10, 2009 pUrvabhavanuM je varNana karyuM che te sAcuM che, zaMkA karavA jevuM nathI. dhyAna vagere gAbhyAsathI paNa jJAnAvaraNIya kSaye pazama thAya che, tethI pUrva me jANI zakAya che. zAstramAM bhavAMtaranuM varNana karyuM che te AtmA che, nitya che, ema daDha karavA mATe karyuM che. badhAne pUrvabhavanuM jJAna hoya che ema nathI. samati hoya ane jJAnane vizeSa kSa pazama na thayuM hoya te pUrvabhavanuM jJAna na paNa hoya. samakita na hoya tene paNa e pazama thAya to pUrvabhava jANI zake che. pazune paNa samakita thAya che, pUrvabhavanuM jJAna paNa thAya che. pUrvabhava jANI zakAya che, emAM kaMI virodha nathI. bhagavAna dIkSA lIdhA pachI jyAM jAya tyAM paMca Azcarya thAya, e bahumAnapaNA mATe kahyuM che. tema thAya che, paNa badhe evuM thAya ja ema nathI. thAya te emAM Azcarya jevuM nathI. jyAM saMpUrNa AtmasvarUpanI prApti heya tyAM camatkAra, riddhisiddhio vagere badhuM hoya che. jaDa hoya te IcchA thAya. paNa meDa jene kSaya thayuM che, tene riddhisiddhi Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana 107 phAravAnI IcchA thatI nathI. chatAM sAmA jIvanA puNyathI thAya che, emAM nA nathI. emAM tIrthaMkarapaNAne bAdhA nathI, bIjAne dekhADavA mATe karatA hoya teA e tIthakara nathI. A kALamAM kevaLajJAna, kSAyika samakita na heAya evuM ekAMte hyu nathI. dazamAlavicchedamAM kSAyika samakita paNa Ave che. kSAyika samakita eTale je sakita jAya nahIM. sAte prakRtino kSaya karI nAkhe tene e samakita thAya che. A bhave mekSe jAya te carama-zarIrI kahevAya che. A kALamAM azarIrIbhAva thaI zake che te te siddhapaNA jevuM ja che. zAstra e sadguru dvArA samajavAyeAgya che. A kALamAM meAkSa na thAya evuM ekAMte kahevAyegya nathI. bhagavAnanAM vacana syAdvAda che, ekAMte nathI. azarIrIbhAve rahevAtuM hAya te te bhAvathI siddhapaNuM ja che. kRpALudeva kahe che ke azarIrIbhAve A kALamAM na rahevAya ema kaheA, te A kALamAM ame nathI evuM kahevA kharAkhara che. ane azarIrIbhAve rahIe chIe. "ame dehadhAro chIe ke kema te saMbhArIe tyAre mAMDa jANIe chIe." (255). daza+ khelanA viccheda saMbadhI AgamamAM kahyuM hoya te paNa e kaI jJAnI pAse samajavAyeAgya che. enA Azaya je samaje che, tenI pAse e samajavAnuM che. kaI apekSAe e kahyuM che? te samajavA jevuM che. AgamA Azaya samajAvanArA jJAnI dvArA samajavAyeAgya che, nahIM te ekAMta vicAre te samajAya nahIM, e vAMcIne, samajIne karavAnI tA sthiratA che. e satpuruSa vinA thAya ema nathI. [va. 422] 123 zrI za. ma'0. AhAra, phAgaNa suda 8, 2008 dukALanA avasara heAya tyAre lAkA game tevuM lUkhuMsUkuM leAjana maLe tethI calAve che, bheAjana maLavuM muzkela paDe che. evA A kALamAM paramArtharUpI dukALa paDayo che. tethI paramAtha prApta thavA durlabha che. bIjI vastue paheravA-eDhavAnuM te sAruM thayuM che, paNu A kALamAM paramA pAmavo durlabha che. AkAzamAM uDatAM vimAne Adi ghaNuMya thayuM che paNa paramAtha A kALamAM duHkhe karI pamAya che. pahelAMnA zrAvako evA hatA ke sAdhu bhUlA paDavo hAya te tene paNa sudhAratA. atyAranA kALamAM dhama saMkha"dhI kaMI vizeSa rahyuM nathI. A kALamAM duHkhe kIne dhama pamAya che. A kALa huMDAvasi`NI che. jIvane ema teA lAgavuM joIe ke mArAthI AtmakalyANa thatuM nathI, ema vyAkuLatA thavI joie. pramAdI thaIne besI rahevAnuM nathI. satsa Mga mATI vastu che. temAM Atmahita karavuM che + (1) kevaLajJAna (2) mana:paryavajJAna (3) avadhijJAna (4) jJAna (5) cathAkhyAtacAritra (6) sukSmasAMparAyacAritra (7) parihAravizuddhicAritra (8) kSAyika samakita (9) pulAka labdhi (10) jinakalpa. (jIe patrAMka 491) athavA pravacanasArASkAra"mAM kahyuM che ke. ja'busvAmInA nirvANa pachI nIce pramANe daza vastuo viccheda gaI. (1) kevaLajJAna (2) manaHpa`vajJAna (7) paramAdhijJAna (4) AhAraka zarIra (5) traNa sayama--parihAravizuddhi, sUkSmamAMparAya ane cathAkhyAta. (6) kSapakazreNI (cha) upazamazreNI (8) pulAka labdhi (9) jinakalpa (10) meAkSagamana, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 bedhAmRta e lakSa rAkhIne sAMbhaLavuM, vicAravuM. A kALa e che ke sapurUSanI chAyAmAM rahe te ja dharma pamAya che. atyAre zarIranA mojazokhanAM sAdhano vadhyAM che te kaLikALane ja prabhAva che. mokSanI pratikULatA vadhI gaI che. keTalAya kALa vyatIta thaI gayA paNa kalyANa thayuM nahIM. vadhAre puruSArthanI jarUra che. paramArthamArga jeNe ArAdhyo hoya tevA jI A kALamAM thoDAka janme che. bAkI te devaleka ke bIjA kSetre jAya. A kALamAM sArA saMyogo heta te sahelAIthI paramArtha prApta thAta. kALa e che ke puruSane zodhavA jAya to paNa maLavA kaThaNa che. prabhuzrIjI AzramamAMthI sTezane AvI besatA ane mArI pAse vaMcAvatA, paNa kaI na Ave. ghaNA sapuruSa heta to A kALane duSama kahevAnuM rahetuM nahIM. A kALamAM dharma na thaI zake ema nathI. paNa duHkhe karI prApta thAya evo A kALa che. jIvanI IcchA hoya to dharma ArAdhI zake che. jIva puruSArtha kare te thAya evuM che. jene satsaMgane vega maLe che, tene te A kALa cothe Ave che, kuMDAmAM ratna che. jIva dhAre te badhuM karI zake che. dharma zuM? te jIve jAyuM nathI. tethI je kuLamAM janmyo hoya, te kuLadharmamAM ja maMDI paDe che. ArAdhakane te khabara paDe che, paNa anArAdhakane khabara paDatI nathI. dharmanI parIkSA karavA jeTalI buddhi nathI; puruSa maLe te dharmanI parIkSA thAya, paNa satparuSa maLavA durlabha che, maLe te oLakhavA muzkela che. jIvane puNyanI khAmI che. A kALamAM paramArthanI badhI sAmagrI maLI Ave evA che te keIka ja hoya che. asatsaMganA AgrahavALe jIva hoya to puruSa maLe te paNa e Agraha chUTavA bahu muzkela che. jyAM jIva jAya tyAM coMTI jAya che. mAre zuM karavuM joIe ? e vicAra ja nathI AvatuM. mAga sAro lAge te paNa bIjA mane zuM kaheze? evA bhAvathI grahaNa na kare. puruSane yoga thAya, sAMbhaLavA maLe, paNa grahaNa karavAnuM baLa na hoya. jJAnIe kahyuM che, te mAre karavuM ja che, evuM baLa A kALanA jIvamAM nathI. jIva ema mAne che ke "mAruM" sAcuM che, ethI jIva aTake che. hAya mithyAtva ane mAne samyakatva, e ja mATI bhUlavaNuM che. ema A kALamAM muzkelI bahu che, paNa puruSArtha kare te thaI zake che. sadUgurunA vega vinA jIva ekAMtamAM kheMcAI jAya che. koI jIva jJAnane niSedhe che ane je kriyA karatA hoya tene ja dhama mAne che. keI kriyAne niSedha karI jJAnamAM ja vaLagI rahyA che. adhyAtmazAstro svaccha de vAMce. meM zAstro vAMcyAM che, huM adhyAtma samajI gayo ema mAne che. pachI satparuSa paNa enI mAnyatA pramANe kahe te mAne, nahIM te na mAne. jJAna ane kriyA bane joIe ema teo samajatA nathI. vaLI kaI te sarva dharmakAryone utthApanArA che, paramArtha sAdhaka vyavahArane uthApe che. (1) zuSkakriyAvAdI, (2) zuSkaadhyAtma ane (3) zubha vyavahArane utthApanArA-ema traNa prakAranA jI che. jyAM dharma zodhavA jAo tyAM evA guru hAthamAM Ave che. je zuSkakriyA kare che, tene piSanArA paNa maLe che. tame bahu tapa-upavAsa kare Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 vacanAmRta-vivecana che ema kahenArA ghaNu maLI Ave che. najIvI vastuone uttama dharma mAne che, paNa samajaNa kyAM ane kriyA kyAM? adhyAtmazAstro vairAgyasahita, pakSapAta cheDI madhyasthatAthI, kaSAya pAtaLA paDaye, prajJAvizeSathI, saddagurugame, sapuruSa-jJAnInA samAgame samajavAyegya che. nahIM te zAstra te zaarUpa pariName. mane jJAna thaI gayuM, huM samaje ema jIva kare che. have AtmakalyANa mATe kaMI karavAnuM nathI, ema mAne te zuSka adhyAtmI che. saMsAranuM kAraNa e je vyavahAra, tene Agraha choDavA jJAnIe kahyuM che. emAM ja mokSamAga mAnI bese tene jJAnIe niSedha karyo che. jethI paramArtha sadhAya evA vyavahArane koI sthaLe niSedha karyo nathI. jema ke A dAnAdi kriyAthI mane devaka maLe, evI nidAnabuddhivALA dAnAdina niSedha karyo che athavA te sAdhune dAnakriyAne niSedha che, paNa samULaguM dAna utthApavAyogya nathI. je vyavahAra karavAthI tenuM phaLa paramArtha Ave te vyavahAra karavA sadgurue kahyuM che. e vyavahAra utthApavAthI pite dharma na pAme ane bIjAne paNa na pAmavA de, tethI durlabhabadhI thAya. AvA duSama kALamAM sAcI vastu hAthamAM AvI hoya te paNa na samajAya. mAna pUjA AdinI IcchAe pharanArA evA guruo jIvene avaLe raste caDhAvI de che. A kALamAM jIve karavAgya zuM che ? (1) pite saddagurUnuM zaraNa levuM, (2) dhAdi kaSAyane zamAvavA, (3) mokSa sivAya bIjI IcchA na rAkhavI, (4) vairAgya rAkha, (5) kaSAya udaya Ave tyAre abhAva lAva paNa vadhAravA nahIM, (6) zAstra samajavA satsaMgane AdhAra levo. mukhya mArga te A che ke je mArgathI ajJAna jAya, kaSAya ghaTe. e mArga ArAdhavAno che. samyagdarzana vagara badhuM UMdhuM thAya che. samyagdarzanane mATe je je guNe joIe te jIvamAM na hoya te samyaktva na thAya. zeAdhaka jIva hoya tene cetAvavA kRpALu deve lakhyuM che ke kyAMya mAthuM na mAravuM. A kALamAM eka bhava karIne mokSe jAya evI dazA paNa thaI zake che. zamasaMvegAdi guNe Ave te mumukSutA Ave. mumukSutArUpI AMkha hoya to sadaguru oLakhAya. satsaMga, sanzAstrAdi sevavAnAM che. game te kALa hoya paNa jIva dhAre te dharmaArAdhanA karI zake che. sAcanI bhAvanA hoya tene satya vastu maLI Ave che. cha padanI zraddhA daDha karI levI. AtmA che, nitya che e be padanI zraddhA thAya te bIjA badhAM padanI zraddhA enI meLe thAya che. prathama padamAM ja zraddhA thaI nathI, tyAMsudhI samakita nathI, mithyAtva che. mithyAtvI game tevI kriyA, dhyAna, japa vagere karato hoya chatAM kyAre pAcho paDe te nakkI nathI. jema eka gAMDI bAI kUve pANI bharavA jAya, paNa jyAre pANIne ghaDo bharIne gharamAM pAchI AvI saMbhALIne mUke tyAre kharI. kAraNa ke kyAre e ghaDe pheDI nAkhe te kahI zakAya nahIM. evuM mithyAtvanuM che. [va. 423] 124 jene pitAnuM jIvana sudhAravuM hoya teNe kema vartavuM te kahe che. paheluM te mAre pramAi Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 badhAmRta e cha kare che evo nizcaya kare. have pramAdamAM mArI kSaNa paNa na jAya. pachI tapAse ke mAro vakhata keTale pramAdamAM jAya che? mAre pramAdane TALave che. mokSamArgamAM vartAtuM nathI enuM kAraNa pramAda che. pramAda TALe te mAga maLI kAma thAya evuM che. pramAdamAM ghaNe vakhata gALe che. A bhavamAM dharma thAya evuM lAga AvyuM che. samaya mAtra paNa pramAda na karavo ema bhagavAne kahyuM che. mAre pramAda ocho karavo che, eTaluM paNa manamAM rahyA kare to mokSamAgane vicAra Ave. ema vicAratAM samajAya tyAre mokSamArgamAM sthiratA thAya che. "kara vicAra te pAma", vicAra kare te pamAya evuM che. mokSamArga vicAravAno che. dharmanA kAmamAM DhIla karavA jevuM nathI. kAle karIza ema na karatAM utAvaLe karI levuM. puruSanA viyoge paNa vicAravuM. sAMbhaLyuM hoya te bhUlI na javuM. [va. 425]. 125 zrIrAva A0 agAsa, Aso vada 7, 2009 kRpALudeve mohane dUra karavA mATe keDa bAMdhI che paNa upAdhimAM rahI mohamAM citta na jAya evuM baLa nathI. e cAritraha che. jema RSabhadeva bhagavAnane upasargo AvyA to paNa dhyAnamAM aDaga rahyA, cha mahinA sudhI khAvAnuM na maLavA chatAM mane na maLyuM ema na thayuM, evuM amArAmAM kaThinapaNuM eTale AtmasthiratA nathI. upAdhi che te upasarga che, te samatAthI sahana karIe chIe, ema kRpALudeva kahe che. samabhAva rAkhavAnI bhAvanA kare che. upAdhi jaIne emane ema thAya che ke AvuM jJAna che ane vacce A prArabdha kyAMthI? emAM bIjA jIvone lAbha na thAya, tethI kheda thAya che. aMtaramAM nircathadazA che, chatAM prArabdha evuM che ke bAhya nigraMthadazA AvI nathI. saMsAranA jIvo duHkhI che te joIne emane kheda thAya che. dayAne kAraNe ema lAgI Ave che ke ghaNA jIvonuM kalyANa thAya evuM jJAna che, evo vairAgya che, chatAM prArabdha evuM che ke bIjA jIvanuM kalyANa karAtuM nathI. dayA AvavAthI AMkhe AMsu paNa AvI jAya che, "amAruM hRdaya raDe che." (680). emane paramArtha saMbaMdhI duHkha nathI, paNa bIjA jIvonuM kalyANa thatuM nathI tethI kheda rahe che. kRpALudeva sebhAgabhAIne lakhe che ke ATalA lekha uparathI amArA hRdayamAM keTalo udvega thAya che, te tamane barAbara spaSTa nahIM samajAya, paNa tame paricayamAM AvelA che. tethI keTaleka aMze samajAze. jagatanA jIvonuM hita kema thAya ? e emane moTuM duHkha che. jJAnInuM oLakhANa thAya, AjJA uThAve to ghaNuM jenuM kalyANa thAya. "A jagata pratye amAro parama udAsIna bhAva varte che te sAva sonAnuM thAya te paNa amane tRNavat che." (214). evI dazA chatAM, udAsInatA chatAM, manamAM jIvonA kalyANanI IcchA rahe che. upAdhiyega vahele patI jAya te sAruM ema rahe che tenuM kAraNa e ja che. jagatamAMthI amAre kazuM joItuM nathI. je Ave te sahana karIe chIe. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana vedanInA vakhatamAM kema rahevuM, te have lakhe che. jIve deha dhAraNa karyo che temAM mArApaNuM karavA jevuM nathI. dehAdhyAsa cheDavAno che. "chUTe dehAdhyAsa te, nahIM kartA te karma." deha mAre nathI ema thAya te dehAdhyAsa chUTe. "deha te huM' ema thaI gayuM che, te kema khase? ene ApaNe moTAmAM moTe vicAra karavAno che. e kartavyarUpa che, ema jIvane yAda rahetuM nathI. dehamAM mamatA karavA jevuM zuM che? e te hADakAM, mAMsa, cAmaDI, vALamAM meha karavA jevuM che. "deha mAro che evo bhAva te mithyAtva che. mATInA pUtaLA je A deha che. mATI te pavitra che, paNa deha apavitra che. tene pavitra manAvanAra mithyAtva che. te TALavAnuM che. A AtmA che te dehane mATe zocavAyegya nathI. dehane mATe ArtadhyAna karI AtmAne duHkhI karavA jevuM nathI. "koI paNa kAraNe A saMsAramAM kalezita thavA yogya nathI." (460). samabhAva keLavavAnuM che. ene mATe puruSArtha kare. samabhAva vagara samAdhi thAya evuM nathI. beya padArtha judA che, taddana judA che. eka te jANe ane eka na jANe, temAMthI na jANe tene pitAnuM mAnI duHkhI thAya che. kalpanAthI duHkhI thAya che. AtmAnI ajJAnadazA che, te ja bhUMDI che. paramArtha saMbaMdhI ajJAnanuM je duHkha che te jIvane lAgatuM nathI. dehanuM duHkha lAge che. je thavAnuM che, bAMdheluM che, temAM beTI thAya che. jJAnIe je AjJA karI hoya, temAM citta rAkhe te chuTAya. ene bhUlI bIjA vikalpa kare che. jIva bIjA vicAramAM taNAI jAya che. "sarva kalezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAne upAya eka AtmajJAna che." (pa69). eTale badhe lAbha che. mAtra daSTinI bhUla che. huM deha nathI ema thAya te nirAMta thaI jAya. "zuddhabhAva mujamAM nathI." e AvyA vinA mokSa na thAya. sarva bhAva prabhurUpa thAya te zuddhabhAva Ave. deha pratye mUcha karavA jevuM nathI. dehanI mUcha jeNe choDI, tene namasakAra che. jene AtmadaSTi thaI hoya tene pitAne deha jaDa lAge, bIjAne deha paNa jaDa lAge. siMha Ave, te paNa ene AtmA dekhAya tethI bhaya na lAge. deha uparathI moha chUTe te basa. jyArathI jJAnanI pratIti thaI tyArathI deha chUTI gayo ema jANavuM. sukhaduHkhanA prasaMgamAM harSazoka na thAya tyAre dehathI AtmA bhinna jAye kahevAya. dehanuM mAhAsya lAgyuM che te javA, tene ghaDA je, jAjarA je vicAravAnuM che. tene have Ame mAno nathI. dehane meha jema e che thaze tema AtmA bhaNI vaLAze. AtmA jevI uttama vastu je mekSarUpa che, tene mUkI deha je gaMdhAte che tene pitAne mAne che. dehanI phikaramAM badhA bhava gAnyA che. AtmA deha nathI, deha AtmA nathI. e eka nirdhAra karI mUke. vyavahAramAM vartatAM e vAta na bhUlavI. hRdayamAM katarI rAkhavI. juduM te juduM ja mAnavuM. jJAnIne A ja eka mukhya vastu kahevI che. e ja vAraMvAra lakSamAM rAkhavuM. ghaDAne jenAra jema ghaDAthI judo che tema AtmA dehathI jude che. kRpALudeve prabhuzrIjIne kahyuM ke "AtmA juo" te prabhuzrIjIne evuM eMTI gayuM ke tyArane divasa ane AjanI ghaDI sudhI emane e chUTayuM nathI. ema cUMTI javuM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra AdhAmRta joI e. huM AtmA nathI e siddhAMta hRdayamAM cAMTI jAya te deha jADA, pAtaLA, kALA, dhALA thAya tAya kaMI na thAya. badhA jJAnIone kahevuM che tenA sAra A ja che. ApaNe mATe dayA lAvI jJAnI kahe te grahaNa karIe teA kAma thAya. badhA zAstranuM e ja rahasya che. vAtA karavAnI nathI, paNa hRdayathI evuM karI nAkhavuM. peAtAnA svabhAva duHkha nathI, manata sukha che, anaMta AnaMda che. bhedajJAnathI deha ane AtmAne bhinna samajavAnA che. jJAnInA AdhanuM bIja A che, [va. 470] 126 zravaNa khelagAla, mA. suda 9, 2008 kRpALudevane pravRttimAM paNa samAdhi sAMbhare che. mahApuruSAnI je pravRtti hAya che, te pUrvaprArabdhane anusarIne hAya che. jJAnIpuruSAnI bhAvanA evI hAya che, ke badhAya vahelA mAhne jAe. tIthaMkaranAma krama kha'dhAya te vakhate bhAvanA thAya che ke sarva jIvAne tArIne mAhye jAuM. evI bhAvanA thI tIrthaMkara nAmakama kha'dhAya che. samyagdarzananA aMza paNu prApta thAya, te paNa kALe karIne meAkSa thAya. satpuruSanI bhAvanA evI hoya che ke badhAya jIveAne Atmasukha nira'tara prApta ho. Akhu jagata pudgalamAM kheMcAyuM che, te maTI badhA jIvAnI vRtti AtmA bhaNI vaLA. AtmasthiratAnA mArga badhAyane prApta thAo. badhAya jIvAnI ruci paramA mAM hA! evI karuNA avasthA varte che. madhAya mahApuruSo e ja kahe che ke jIvane sahajasvarUpanuM bhAna thAo. gaccha ke saMghADAmAM vRtti hAya tA te kalyANane pratima dharUpa che. ajJAnadazAmAM jeTale puruSArtha kare tenuM phaLa ajJAna Ave che, saMsAra Ave che. mAhanuM phaLa saMsAra che. laukikabhAvamAM rahIne je puruSArtha kare tenuM phaLa laukika ja Ave. bhale zrAvaka hAya ke sAdhu hAya ane laukikabhAvathI kriyA karatA hAya teA puNya badhAya, paNa tenuM phaLa saMsAra che. jJAnI maLe, enI AjJA ArAdhe, svacchaMda rAke tyAre sa`sAra TaLe ane meAkSa thAya. satpuruSanA meSa vinA inameAha TaLe nahI. huNe edha vItarAgatA, acUka upAya Ama.' sAMsAranuM svarUpa kaSAya athavA rAgadveSa che. sa'sArI puruSanI vANI kaSAyarahita hAya che. tene svacchaMda rAkI ArAdhe tA tenuM phaLa saMsAra na Ave, mAkSa ja Ave. kaSAyanuM phaLa saMsAra ane kaSAyarahitanuM phaLa meAkSa che. kaSAyathI A khe! sasAra UbhA thAya che. " Upaje mehavikalpathI, samasta A sa`sAra; aMtarmukha avalAkatAM, vilaya thatAM nahIM vAra. ,, saMsAranuM vismaraNa karIne, aMtarmu kha vRtti kare, AtmAnI zuddhi kare tA saMsAranA nAza thAya. svacchaMda satpuruSanI vANIne paNa bagADI nAkhe che. svacchaMdathI satpuruSanI vANIne Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 vacanAmRta-vivecana anyarUpe grahaNa kare che te vANI puruSanI na kahevAya. "huM ane mAruM mUkavAnuM che, tene UbhuM kare che. jJAnI puruSanI kaSAyarahita vANI kaSAyavALA jIvane gamavI muzkela che. jIva pitAnI mati AgaLa rAkhIne vicAre che. pitAnI mati mUke ane jJAnInI AjJAmAM mati rAkhe che enuM kAma thaI jAya. laukika daSTie vate to kalyANa na thAya. laukikabhAva hoya tyAM sudhI ahaMbhAvathI rahita thavAya tema nathI. jJAnI puruSanI AjJAe vartavAthI ahaM. bhAva jAya che. prabhuzrIjI kahetA ke tArA jANavA upara mUka mIThuM ane tANa cekaDI. jJAnI puruSathI ja kalyANa thAya che. e vinA na thAya. cIle badalavuM paDaze. mananA saMka95vikalparahita thavuM e kharo dharma che. saMkalpa-vikalpa hoya tyAMsudhI bodha caeNTe nahIM. jyAre-tyAre paNa sAce mArga hAthamAM Avaze, tyAre ja kalyANa thaze. mane puruSane yoga thaye che, mAruM kAma thayuM, ema karIne besI jAya, puruSArtha na kare, te kaMI kalyANa na thAya. ema karIne ja e yoga ghaNI vAra thayA chatAM jIva saMsArI rahyo che. kalyANa thavAnAM be kAraNa che, te kahe che-(1) jJAnadazA upara lakSa rAkhIne je kaMI kriyA karavI te AtmAthe karavI. chUTavA mATe karuM chuM, mAre asaMga thayuM che, evo lakSa rAkhIne kriyA karavI. jJAnadazA e sAdhana che. jJAnadazA AvyA vinA asaMga na thavAya. AtmA sivAya bIje lakSa na rAkha. mehathI dUra rahI asaMgapaNAvALI kriyA karavI. jJAnadazA upara lakSa rAkhe te kalyANa janma. jJAna e AtmAne svabhAva che. AtmAthe karatA hoya te badhuM savaLuM , bIjA athe karato hoya to bIjuM thAya. (2) bIjuM kAraNa asaMgApaNuM che. pratibaMdha ane saMga e saMsArane mAge che. tIrthakarane mArga pratibaMdhathI rahita thaI asaMga thavAnuM che. pratibaMdha chUTe te mokSa thAya. jina pravacana durgamyatA, thAke ati matimAna avalaMbana zrIsazu, sugama ane sukhakhANa." sapuruSa hoya te samajAya. gamata Adi mohathI chuTAya, satyarUSanI vANI prApta thAya ane te svachaMda rokIne ArAdhAya to AtmakalyANa thavAmAM vizna na rahe. "AtmAthI sau hIna." [va. 431] 1ra7 zrIrAva A agAsa, Aso vada 4, 2009 kAlakane jANe te kevaLajJAna, e rUDha thaI gayuM che. e paranI apekSAe che, paNa ene paramArtha - "kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varle jJAna; kahIe kevaLajJAna te, deha chatAM nivaNa.' sapuruSa vagara pamAthe hAthamAM A to nathI. AtmasiddhimAM badhAno saravALo mUkyo che. va nija svabhAvane anubhava, lakSa, prIta; vRtti vahe nija bhAvamAM, paramArthe samakita." 15 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta A mAne anubhava thAya, e anubhavamAM sthira na rahevAya tyAre AtmAne lakSa rahe, anya kAryamAM tanmayatA thatAM e lakSa na hoya tyAre AtmAnI pratIti na jAya, chevaTe pratIti te rahe ja, te paramArtha samakita athavA nizcaya samakita che. upazama, kSapazama ane kSAyaka e traNe paramArtha samakita che. paramArtha eTale anubhavasvarUpa. "eka heya traNa kALamAM paramAratha paMtha'' AtmA arUpI padArtha che, tethI enI jagyA koI bIje laI le che. mane prakAza dekhAya che, mane kRSNa dekhAyA, e ja AtmA che, ema bIjuM mAnI le che. pitAnA AtmAne jANavA mATe indriye rekI potAnAmAM jAya te jaNAya. "kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa-abhilASa; bhava kheda, prANAyA, tyAM AtmArtha-nivAsa." | evA AtmAthIne puruSane baMdha thAya tevI suvicAraNA jAge, tyAre samyagdarzana thAya. e paramArtha samakita na hoya ane satyaruSane coga thaye hoya, temanI zraddhA thaI hoya, te tene paNa samatinuM kAraNa gaNIne samakita kahyuM che. jyAM sudhI mithyAtvano udaya hoya tyAM sudhI viparIta bhAse. jema jema aMtaraMga kama mArga Ape tema tema daSTi phare. mukhya kAraNa te vAgye upazama che. e hoya to samakita pragaTe. "svachaMda mata Agraha tajI, varte sagulakSa; samakita tene bhAkhiyuM, kAraNa gaNI pratyakSa" e vyavahAra samakitanuM lakSaNa che. jene paramArtha samakita che tenI jene zraddhA che tene bIjaruci samakita kahyuM che. je jIvane puruSane vega na thayo hoya, paNa roga thAya te tanamanadhana arpaNa kare evI zakti hoya to te mArgAnusArI che. narasiMha mahetA, mIrAM vagerene kRpALudeve mAnusArI kahyAM che. jeNe mAne mATe taiyArI karI rAkhI che, te mArgAnusArI che. kRpALudeva kahe che ke deha saMbaMdhI kaI pravRtti karavI paDatI hoya temAM AtmAne ja lakSa che. pitAne mATe parane mATe pravRtti karavI paDe che e sarvamAM lakSa AtmArthane ja che. bIjA kaI padArthanI ame IchA karatA hoIe toya te AtmAthe ja che. satsaMganI bhAvanA thatI hoya te te dehane arthe nahIM, paNa AtmArtha sAdhavA mATe che. game te pravRtti karavI paDe paNa temAM AtmArtha bhulAto nathI. niraMtara AtmAmAM ja vRtti rAkhe che. bIjuM badhuM te emane lezarUpa lAge che. niraMtara AtmArthamAM ja lakSa rahe che. 128 [va. 433] A kALa duSama kema che? ema sebhAgabhAIe pUchayuM haze. tene uttara kRpALudeva TUMkAmAM lakhe che. duSama eTale duHkhe karI prApta thAya che te dharma che. duHkhe karI mArganI prApti thAya evo A kALa che. sAcI vastu hAthamAM AvavI muzkela che, nakalI ja vastu Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 115 ghaNI vakhata hAthamAM Ave che. paramAtha prAptirUpa dharmanAM sAdhanA satsaMga, satzAstra, sadguru e prApta thavAM du`bha che, duHkhe karI prApta thAya, eveA A kALa che. sugamamAM sugama kalyANanA upAya eTale jJAnInA samAgama; te A kALamAM durlobha che. e parama satsaMga kalyANanA sugama upAya che. kRpALudeva kahe che ke amArAthI vizeSa dazAnA puruSa maLyA heta te| ame badhuM mUkIne temanI pAchaLa jatA rahyA hota. evA puruSonI A kALamAM khAmI che. "evuM sthAna kayAM che ke jyAM jaine rahIe ? arthAt evA saMte kayAM che ke jayAM jaIne e dazAmAM besI tenuM pASaNu pAmIe? " (128). jenI dazA utkRSTa che evAneA saMga te parama satsaMga che. ane sAmAnya vRttivALA jIveAnA samAgama te satsaMga che. eka tA jIvane peAtAne chUTavAnI bhAvanA thavI muzkela che. jJAnInuM kaheluM enI rucine maLatuM AvatuM nathI. pahelAMnA lekeAne tyAganI bhAvanA nAnapaNathI rahetI, paNa A kALamAM evuM thatuM nathI. jIva mumukSu hAya, sAMsAra gamatA na haiAya tema chatAM 'mane zAstra samajAya che, mane khabara che' ema thaI jAya che. athavA satsaMgamAM keI vAta thatI hAya ane peAtAne na samajAya teA pUche nahI, badhAnI sAthe DAku halAve ke hA mane samajAya che. e mAyA che. mAyA khase tyAre saraLapaNuM Ave. bhagavAnanA mAga sIdheA che. peAtAnA doSa jIva chupAve che. keI pUche ke tane UMgha Ave che ? tA kahe nA. jANe mArA doSa dekhAI jaze ema manamAM thAya che e mAyA che. A kALamAM nivRttinA cega maLavA bahu muzkela che. mumukSupaNuM ane saraLatA e tA peAtAne karavAnu che ane nivRtti maLavI e prArabdhane AdhIna che. nivRtti na maLe evA kALa AvI gayA che. jIvAnuM evu' puNya nathI. pahelAM te leAkeA divase cADuM kAma karatA chatAM AjIvikA jeTaluM maLI rahetuM, paNa atyAre te AkhA divasa ane rAtre paNa kAma kare teAya navarAza maLatI nathI. nivRtti maLavI. A kALamAM muzkela che, nivRtti hAya tA satsaMga thAya satpuruSa gAmamAM cAmAse (cAmAsu karavAnA nimitte) AvyA heAya teAya kahe ke mane kathAM navarAza che? jema jema anukULatA vadhe che tema tema jIva mALeA paDatA jAya che. duSamakALa teA ghaNA Ave che paNa temAMya AvA huMDAvasarpiNI kALa te keAIka vakhate Ave che. evA kALamAM dhama pAmavo durlabha che. huMDa eTale vakra, bihAmaNeA. mumukSutA ane saraLapaNuM e te jIvane pahelAM ghaNIvAra AvyAM che, paNa satsaMganA yAga te ceAthA kALamAM paNa durlabha hateA. mahA puNya hoya te satpuruSanuM eALakhANa thAya ane pachI satsaMga rahevo muzkela che. manuSyapaNuM durlabha che. kalyANunI jijJAsA thavI dulabha che. e jijJAsA thAya tAya satsaMga maLavA bahu muzkela che. laukika puNya tA ghaNIvAra maLyuM che. paNa AmAM alaukika puNya joI e che. satpuruSane ceAge badhuM savaLuM thaI jAya che, badhAne saphaLa karanAra satpuruSanA ceAga che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta darisaNu darisaNu raTatA jo krUru, tA rAjha samAna." (A. 15). mumukSu hoya tene satsa`ganI IcchA thAya, paNa ceAga na thAya tyAMsudhI raNanA rAjha jevA che. khadhA kALamAM satsaMga dula bha che te A kALamAM keTaleA durlabha heAya ? satsaMganA cega na hAya paNa mumukSutA saraLatA e guNeA pragaTayA hoya teya ghaNuM che. eTalI yAgyatA AvI hAya te satpuruSane yAga maLatAM jhaTa kAma thaI jAya. 116 jJAnIpuruSa eLakhAya evA mAhyatyAga emane hAta teA jIvAne satsaMganI bhUkha bhAgata. bhagavAnanI vANI saphaLa karavA mATe ja emane evA udaya varte che. [va. 434] 66 bhaktipUrvaka praNAma paheAMce." mahApuruSAne vinaya keTaleA haiAya che! jenA vaDe satsaMga thAya che temanA pratye keTalI bhakti che! hi tuhinI emane raTanA rahetI. te viSe eka zabdamAM lakhyuM ke-- " atyaMta bhakti." 129 [va. 436] 130 nAkADA tI, mahA vada 13, 2008 kRpALudeva kahe che ke jagata 'AtmA' 'AtmA' kahe che, paNa ame AtmArUpa thaI ne tamane kahIe chIe. * samatA, ramatA, uddhatA, nAyakatA, sukhalAsa; vedatA, caitanyatA, e saba jIvavilAsa. ' paheluM samatA--samatA eTale AtmAnA asa`khyAta pradeza che, te jevA che tevA ja rahe che. temAM eka paNa vadhe ke ghaTe nahIM, evA samatA guNu che. evA lakSaNavALA jIva che. lakSaNA kahevAnuM kAraNa, AtmA eLakhAvavA che mATe. cha dravya che temAMthI AtmAne jude pADavAnA che. vizeSa sabaMdha pudgala sAthe che. tenAthI judo pADavA mATe lakSaNeA kahyAM che. bIjuM ramatA--ramatA eTale suMdarapaNuM. te AtmAmAM che. AtmAthI sau hIna. AtmA hoya te badhuM suMdara che. AtmAne laine suMdaratA che. AtmAnI gheAbhA che. phUla hAya te karamAI jAya tyAre suMdara na lAge, kAraNa AtmA jatA rahyo che. AtmA na hoya teA badhuM zUnya jevuM che. jANanAra na heAya te! suMdara kahe keANu ? ramatA eTale ramaNIyapaNuM. AtmA na DAya te zarIra bagaDavA lAge che. e divasa paNa paDayu rahe teA kIDA paDI jAya. trIjI udhatA--va' eTale pahele rahenAra. AtmA pahelA hAya te ja khadhu' kAma thAya. ene AdhAre Akhu jagata che. ceAthuM nAyakatA--jJAyaka eTale jANanAra, jANavAnI jenAmAM zakti che. tene laIne AtmA bIjA padArthothI judA paDe che. AtmAne jANavA hoya te jJAyakatA lakSaNathI ja jaNAya che. pAMcamuM sukhalAsa--jIvane huM sukhI chuM eve bhAsa Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathanAmRta-vivecana 117 thAya che. sukha zAne laine lAge che ene vicAra kare te AtmA sivAya bIje sukha heya nahIM te samajAya. A jIva kapaDAM paheravAmAM, khAvA, pIvA vageremAM sukha ka9pe che. mananA AdhAre sukha ka9pe che, paNa sukha AtmAne AdhAre che. AtmA hoya te ja sukha thAya. jaDane kaMI sukha lAge? nidrAmAM sukha lAge che, tyAM koI sAdhana nathI chatAM sukha lAge che tenuM kAraNa tyAM AtmA che. AtmA sivAya sukha kyAMya hoya nahIM. chaThuM vedakatAe jJAyakatAthI jarA juduM che. narakanA jIve vede che te jJAnI jANe, paNa vede nahIM. vedavAmAM jIvane spaSTa anubhava thAya che. AtmA sivAya bIjA padArthamAM sukha duHkhanuM vedana hetuM nathI. sAtamuM citanyatA-je caitanyapaNuM che temAM badhuM bhAse che. caitanyamAM badhA guNe samAveza pAmI jAya che. jANavuM dekhavuM e sarvane sAmAnya guNa caitanyapaNuM che. AtmAmAM upaga che te parapadArthamAMthI pharI AtmAmAM Ave to tenA caitanyaguNamAM AkhuM jagata jaNAya che. jaDamAM nathI te cetanaguNa AtmAne che. AtmAnAM A lakSaNe kahyAM te badhAM darekanA AtmAmAM che. siddhabhagavAnamAM paNa e guNe che. bhA dehAdhyAsathI, AtmA dehasamAna; paNa te bane bhinna che, pragaTa lakSaNe bhAna." AtmA arUpI padArtha che paNa tenAM lakSaNathI oLakhAya che. [va. 436]. 131 jesalamera, mahA vada 12, 2008 AtmAnuM jJAna thavA mATe dohare kahe che - samatA, ramatA, uradhatA, jJAyakatA sukhabhAsa; vedakatA, caitanyatA, e saba jIva vilAsa." AtmA thaIne AtmA kahyo che, te bhedajJAnanuM kAraNa che. tIrthakara jevo upakAra karanAra jagatamAM keI nathI. jJAnInuM bhAtuM mekSa sudhI kAma Ave tevuM che. bhagavAnanA ghaNA upakAra che, paNa AtmA saMbaMdhI mATe upakAra che. temaNe AtmAnuM svarUpa jevuM che tevuM ja kahyuM che. saMsAranA jIvone janmamaraNa karatA dIThA tethI dayA lAvI kahe che ke "bIjuM kAMI zodha mA. mAtra eka puruSane zodhIne tenAM caraNa kamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI vatye jA." (76). puruSanA yoge jIva palaTAya che. aMjanacara jevA pApInuM paNa puruSanA ge kalyANa thayuM. tethI tIrthakaranuM kahevuM e che ke keI eka puruSane zodhe, tenA vinA bhUlA paDaze. kRpALudeva lakhe che ke ghaNe kALa zAstrAbhyAsa karyo tenuM phaLa A maLyuM. sUyagaDAMgamAM gurune AdhAre-AjJAe vartatAM mokSa thAya che ema kahyuM che. puruSa dvArA zAstra samajAya. nahIM te jevI kalpanA kare tevo AtmA bhAse. sapuruSa eTale jenAmAM AtmA pragaTa che. tenI zraddhA parama durlabha che. tIrthakara bhagavAnanA badhAya ziSyane samakita na Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 badhAmRta hatuM paNa mahAvIra sAcA che evI zraddhA hatI, tethI samakita kahyuM che. dehadhArI sapuruSathI kalyANa thAya che. ethI mithyAtva ane kaSAya maMda thaI zake che. "guru oLakhavA ghaTa vairAgya." AtmajJAnane mATe "yamaniyama'mAM TUMke rasto batAvyuM che. AtmajJAnInA saMge je lAbha thavAne che te bIje, game te sAdhana kare paNa, na thAya. kevaLajJAnI karatAM tIrtha karanAM vacane vadhAre asara kare che. mULa upakAra mahApuruSone che. navakAramAM pahelA namaskAra riDuM tane karyA che te emanA upakArane laIne che. mahApuruSanuM kaheluM kRte te upakArI che. AtmAne jAgrata kare evAM purANa Adi zrutajJAnI vinA na racAya. karavA jevuM zuM? te ke eka puruSane zeAdhIne tenA caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI vatye jA. pratyakSa saddaguru vinA zAstra (tIrthakaranAM vacana) na samajAya. enI jarUra che. ghaNAM pustako vAMcIne paNa puruSanI bhakti e karavuM che. jIvanuM kalyANa kema thAya te bIjA bhavamAM UgI nIkaLe che. jemake bhIlanA bhAvamAM saMskAra paDyA te zreNikane UgI nIkaLyA. satparuSanuM eka vacana paNa jIvanuM kalyANa kare che. "seve saddaguru caraNane tyAgI daI nija pakSa." e vinA kazuM thAya ema nathI. yavijayajIne AnaMdaghanajI maLyA tyAre kAma thayuM. jyAM dIve che tyAM jAya te dIvo thAya. AhAradAna ke namaskAra puruSane karyA hoya te puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. A jIva pitAne bhAva rAkhaDImAM DhALe che. AtmAne AtmA jANavo ane dehane deha jANo. e ja karavAnuM che. pAtratA joIe. "pAtra thavA sevA sadA brahmacarya atimAna." badhAnuM mULa bhAva che. bhAve jinavara pUjiye, bhAve dIje dAna; bhAve bhAvanA bhAviye, bhAve kevaLajJAna." pAMca IndriyonA viSayamAM jIva ThagAyo che. kSaNa kSaNa AtmAmAM zuM thAya che, teno vicAra karavAnuM che. badhethI chUTavuM che. kaMI karavuM paDe te veTha jANIne karavuM. jyAMthI hita thAya tyAM lakSa rAkho. dehathI anaMtagaNI kALajI AtmAnI rAkhavAnI che, te kalyANa thaze. AtmAne lakSa jethI Ave tevAM sAdhana-vAMcavuM, vicAravuM, dhyAna karavuM vagere karavAM. jIva kyAMya gayo nathI. mAtra enI daSTi bahAra che. "samaja pIche saba sarala hai, bina samaja muzkila." sat te sat ja che, sarala che. jyAM zuddhatA che tyAM mokSa che. mekSa kahyo nija zuddhatA." samaje te sarala che, sahaja che. samaja meTI vastu che. "samaja sAra saMsArameM, samaju TALe doSa; samaja samaja karI jIva hI, gayA anaMtA mokSa." samajanI khAmI che. jyAM daSTi karavI che tyAM thatI nathI. jIvane samajavAnuM che. "sarva jIva che siddha sama, je samaje te thAya." "sahaja varUpathI jIva rahita nathI, paNa te sahaja svarUpanuM mAtra bhAna jIvane nathI." (609). samaja nathI. viparItatA TALavA kahe che. viparItatAne laIne anaMta sAdhana karyA paNa je karavAnuM hatuM te nathI karyuM. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana puruSArtha to karyA ja kare che, paNa satya puruSArtha nathI karate. "je I che paramArtha te karo satya puruSArtha." vi. 438] zrIra0 A0 agAsa, Aso vada 3, 2009 jIvanAM A badhAM lakSaNa che- " samatA, ramatA, uraMdhatA, jJAyaktA, sukhabhAsa;' vedakatA, caitanyatA, e saba jIvavilAsa. " e prakAre jIva kahyo che. enA dareka guNa pariNamyA kare che. zrI tIrthakara ema kahe che ke jagatamAM aneka dharmasthApake evA thayA che jemaNe AtmA saMbaMdhI vAta karI che. te pratye amane udAsInatA che. bIjAe kahyuM che te ekAMte kahyuM che, bAdhA pAme tevuM che. ame yathArtha AtmA jAye che, te jema kahevAya tema kahIe chIe. jIvanAM lakSaNo ame kahIe chIe tenuM kaI khaMDana karI zake nahIM. jJAnadazanacAritrarUpa AtmA che. jJAnathI jA, darzanathI che ane cAritrathI AtmAmAM sthira thayA. ema tIrthakara AtmArUpa ja thayA che. te AtmA ke che te kahe che - 1. samatA. AtmAnuM eka lakSaNa samatA che. loko jene samatA kahe che ane ahIM je samatA kahevI che temAM phera che. sAmAnya rIte te rAgadveSa na karavA e samatA che, paNa ahIM jema che tema rahevuM te samatA che. AtmAnA asaMkhyAta pradeza che, te traNe kALa rahevAnA che. AtmA arUpI che ane nitya paNa che. te pradeza pradeza citanyasvarUpa che. traNe kALa citanyapaNe rahe che. kIDI thAya, hAthI thAya paNa tenA asaMkhyAta pradezamAM eka pradeza paNa vadhe-ghaTe nahIM, te samatA nAmano guNa che. prabhuzrIjI kahetA ke keTalIyavAra jIva narakamAM paNa jaI Avyo, paNa ene vALa vAMke nathI thayA, eka pradeza paNa ghasAya nathI. 2. ramatA. AtmAno svabhAva ramaNIya che. e AtmA na hoya te zarIra gaMdhAya. maDaduM hoya tene kasturIthI bharI rAkhe to paNa gaMdhAya. vRkSane teDI nAkhyA pachI temAMthI jIva nIkaLI jAya che, tyAre suMdaratA jatI rahe che. pudgala suMdara dekhAya che, te badhI suMdaratA mULa AtmAne laIne che. AtmA vinA suMdara paNa kahe kaNa? aMdara AtmA che te badhuM goThave che. suMdara vastu, ramaNIya vastu AtmA che. je samatAguNa AtmAne che te A ramataguNa paNa jIvane che. jene laIne badhuM ramaNIya dekhAya che tenuM kAraNa Atmatatva che. e na hoya te pachI keNa kahe ke A suMdara che ? 3. udhatA. pite na hoya te kazuM jaNAya nahIM. pahelo pite heya te ja bIjuM jaNAya. sarvamAM upara rahevAnuM jenuM lakSaNa che te urdhvatA guNa che. koI paNa vastune jANavA pahelAM pitAne jIva che. enA vinA kazuM thAya ke jaNAya nahIM. bIjuM je jaDa che te jANe evuM nathI. e uradhatA dharma AtmAne che. grahaNa karavuM, tyAgavuM athavA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 bAdhAmRta Ave ke jAe evI udAsInatAnuM kAraNa AtmA ja che. AtmAnI madada vinA kaMI thAya nahIM. pahele AtmA hoya te jaNAya, karAya badhuM thAya. e AtmAno udghataguNa che. 4. jJAyakatA. jaDa ane cetanane judAM jANavAM hoya te jJAnaguNathI jaNAya che. jANe te jIva ane na jANe te jaDa. jANanArane jANe te ja AtmAne anubhava thAya. jenAmAM jJAyakatA che te jIva che. kaI jANavAnuM baMdha kare, mAre kazuM jANavuM nathI ema karI bese, paNa jANyA vagara rahevAya ja nahIM. AtmAne anubhava hoya te jJAnepaga rAkha. jANanAre che te ja mAruM svarUpa che. jIvane anubhava karavA mATe A jJAyatA guNa vicAravAnI jarUra che. "je daSTA che daSTine, je jANe che rUpa; abAdhya anubhava je rahe, te che jIvasvarU5." badhAne bAda karatAM karatAM A jJAyakatA guNa bAda thAya evuM nathI. e jJAnaguNa bIjA keImAM hAya nahIM eTale e jIvanuM mukhya lakSaNa kahyuM che. atyaMta anubhavanuM kAraNa jJAyakatA che. bIjAM lakSaNe karatAM jJAyakatA e atyaMta anubhavanuM kAraNa che. emAM je rahe te anubhava thAya. AtmA cetanyasvarUpa che. te jANyA vagara rahe nahIM. 5. sukhabhAsa. sukhanuM bhAsavApaNuM e jIvanuM eka lakSaNa che. jaDane te huM sukhI" evuM hoya nahIM. indriyonuM sukha ke samAdhisukha e badhAnuM mULa kAraNa zodhatAM AtmA che. AtmAmAM sukha che. jaDamAM e guNa nathI. mane Aje sukhe nidrA AvI hatI, ema kahe che. tyAM sukhanAM bIjA kAraNe na hatAM. AtmA hate. AtmA e ja sukhanuM kAraNa che. sukha e AtmAne guNa che. pudgalamAM e rahetuM nathI. e jIvanuM ja lakSaNa che. nidrAnA dRSTAMte je vicAra kare te sukhabhAsa nAmanuM lakSaNa ene jaNAya. 6. vedakatA. vedakatA eTale anubhavavuM. jJAyakatAmAM jANavAnuM che ane vedakatAmAM anubhavavAnuM che. jANavA karatAM vedakatA eka jude svabhAva che. ene lIdhe vatu anubhavAya che. sukhaduHkha jANe dekhe te vedakatA nathI, paNa pitAne sukhaduHkhane anubhava thAya tyAre vedakatA kahevAya. 7. citanyatA. jIva, cetana, AtmA e eka ja che. vedAMtamAM ema kahe che ke mAyAvALe te jIva ane mAyArahita te AtmA. jenamAM ema bheda nathI. paNa jIva be prakAranA che-eka saMsArI ane bIjA siddha. banne jIva che, citanyaguNavALA che. badhA padArtho AtmAmAM prakAze che te caitanyatA guNane laIne che. game tevo jaLahaLate sUrya heya paNa AtmA na hoya te ene prakAzamAna kahe kezu? sUrya che tene ema nathI ke huM jANuM ke tamane jaNAvuM. jANavA mATe e samartha nathI ane jaNAvavA paNa samartha nathI. citanyapaNAmAM padArthane prakAza paDe che. citanyapaNuM, vaparaprakAzapaNuM e AtmAne guNa che. zAne laIne jaNAya che? e zodhatAM zodhatAM AtmA hAthamAM Ave e che. jema ghaTapaTa Adi padArtho che tema AtmA paNa che. amuka guNa hovAne lIdhe jema Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 111 ghaTapaTa Adi hovAnuM pramANa che, tema svaparaprakAzaka evI caitanya sattAnA pratyakSa guNu jene viSe che eve AtmA haiAvAtuM pramANa che." (493). jANanArane paDI mUkIne atyAre jIva bIjI jANe che. pazu jANanAra pratye upayega vALe te AtmA jaNAya. "" bhAsyA dehAdhyAsathI, AtmA deha samAna; paNa te banne bhinna che, pragaTa lakSaNe bhAna. e je lakSaNA kahyAM te vicAre te AtmA ene detuthI bhinna jaNuAya. dehAdhyAsathI AtmA dehasamAna thaI gayA che. paNa bannenAM lakSaNeA bhinna manna jANe te AtmA bhinna jaNAya. " che dehAdithI bhinna AtamA upayAgI sadA avinAza; ema jANe sadguru-upadezathI re, kazuM jJAna tenuM nAma khAsa. AtmAne lakSaNathI ane vedanathI, dehAdithI bhinna jANI petAmAM anubhava kare te emAM ene lInatA thAya. pANI tApamAM mUkyu hAya tA thADe zItaLa che. jeNe AtmA jANyA che, tene pANInI jema che. e enA svabhAva nathI. saMcAga che tyAMsudhI kama' dekhAya che, paNa udaye khIjuM dekhAya paNa e jJAnInuM svarUpa dazA kRpALudeve spaSTa karI khatAvI che. .. [va. 444] 133 vicAravAna jIva haiAya te vicAra kare che ke ApaNe kema vartIe te sAruM ? manamAM ema thAya ke muninI peThe vartIe te sAruM paNa evA udaya na hAya teA kema vartavuM? rAga dveSa ane ajJAna vagara pravRtti thatI hoya te te pUrNAMkane laIne che. mAtra udaya te madhanuM kAraNa nathI. rAga-dveSa, vibhAva thAya e ja baMdhanuM kAraNa che. rAgadveSa-ajJAnamAM na pravarte, tA kamA~ udayamAM AvIne cAlyAM jAya, navAM kama na baMdhAya. "" thADe UnuM thaI jAya, paNa enA svabhAva pUrNAMkane laIne pravRtti hAya teA te UnA kamanI sthiti pUrI thaye javAnuM che. kanA jJAnIne aMtaramAM nithabhAva che. kanA nathI. nigraMthapaNuM e ja svabhAva che. peAtAnI [va. 446] 134 zrI. rA. A. agAsa, phAgaNa suda 4, 2008 saMsAranuM svarUpa kevuM che? enA teA jIvane anAdikALathI paricaya che, tethI jANe che. saMsAranuM svarUpa rAgadveSa che. emAM jIva paDayo che, rAgadveSarUpa saMsAramAM jIva ma`DI rahyo che. A saMsAra jIvane AkarSe che. peAtAnA jevA banAvI dvIdheA che. tevA saMsAramAM samaya mAtrane paNa pramAda na karavA. AtmAnA asaMkhyAta pradeza che. te dareka pradeza jANavAnuM 1 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 bedhAmRta kAma kare che. saMsAramAM hoya tyAMsudhI zuddha rIte jANato nathI. tethI jANe temAM rAgadveSa thAya che. tethI AtmA kheMcAya che. A jagatanA badhA padArtho pratye ene upaga pravarte che. nimittavAsI jIva kahyo che. jyAre enI sAme paDe tyAre vRtti bhaTakatI aTake che. atyAre rAgadveSa bhaNI vRtti pravarte che. saMsAranuM svarUpa rAgadveSa karAve evuM che. pradeza pradeze AkarSe evuM svarUpa che. mATe emAM vRtti rAkhavAnI tIrthakara nA kahI che. saMsArane pUMThe devAnuM jJAnI kahe che. saMsArane IcchA nahIM. jJAnI kahe che ke tuM ethI taddana jude che. AtmA saMsArI thaI gayela che. jJAnInI AjJA ArAdhe te mokSa thAya. parathI chUTe to mokSa thAya, AtmA AtmAmAM lIna thAya. "tuM che mokSasvarUpa." para vastu AtmAnI nathI. bIje AkarSaNa thAya che, bhinna bhinna padArthamAM vRtti jAya che, tethI upaga pAcho vaLe to AtmAmAM upayoga rahe. eTale aMtarmukhavRtti thAya. aMdarathI dehAdhyAsa ene chUTI jAya te kartAktApaNuM maTe. e ja dharmane marma che. bIjI vastuonI jIva saMbhALa rAkhe che, paNa AtmA dekhAtuM nathI tethI tenI saMbhALa paNa rAkhatA nathI. AtmA saMbaMdhI je geDa besavI te satparuSa sivAya besatI nathI. AtmA te mAkSasvarUpa che ema satsaMgamAM manAya che. paravastumAM upaga tanmaya thaI gaye che, te chUTe to mokSa thAya. "tAre eka AtmA, AtmA jeva" ema prabhuzrIjI kahetA. satsaMgamAM kaSAya maMda thAya che. maMda kaSAyanA vakhatamAM jJAnInAM vacane UMDAM Utare che. tethI ene pitAnA hitanI garaja jAge che. jene AtmajJAna thayuM che evA jJAnInI daDha zraddhA e mokSane pAme che. tyAMthI ja dharmanI zarUAta thAya che. ene ja zAstromAM samakita kahyuM che. satsaMgamAM kaSAya maMda thaI daSTi madhyastha thAya che, tethI vicAra jAge. satvaruSanA saMga vinA arUpI padArthane nirNaya thave bahu durlabha che. kone saMga kare? ene kaIne nirNaya thAya, te paNa satsaMga rahe bahu durlabha che. kRpALudeve puruSane badale ghaNe ThekANe satsaMga zabda vAparyo che. puruSanuM oLakhANa thayA pachI paNa puruSane satsaMga maLa bahu muzkela che. eTaluM puNya paNa jIvanuM na hoya kRpALudeva sabhAgabhAIne lakhe che ke tamane puruSanuM eALakhANa thayuM che, paNa tamane satsaMga nathI rahetuM. upAdhi pratye dveSa karavAnuM nathI. je dveSa kare to navAM karma baMdhAya. je je prasaMge Ave temAM rAgadveSa na karavA. sukhaduHkha Ave te AtmAne nukazAna karanAra nathI. jIva paravastunI ciMtA karIne karma bAMdhe che. mana che te ja zatru che, ane te ja mitra che. jIva pitAnA deSa jete nathI. narakamAM jIve ghaNI vedanA sahana karI che. tenA jevAM te ahIM duHkha nathI. samajaNa upara badhe AdhAra che. vaLI samajaNa hoya te savaLuM levAya. mujhAya te ArtadhyAna thAya. tethI kama baMdhAya. mana navaruM rahe te ArtadhyAna kare, saMsAranI ghaTamALamAM jAya. tema karatAM rokavuM. "DIka vAra bhale tuM rAga dveSa kara" Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 123 ema bhagavAnane kahyuM nathI. bhagavAne te samaya mAtranA pramAdanI nA kahI che. AtmA upayogasvarUpa che. e upayogamAM rAgadveSa e vikAra che. te nIkaLI jAya to AtmAmAM upayoga rahe, pite pitArUpe rahe. AtmA AtmArUpa rahe evuM thavA arthe satsaMga sapuruSane vega che. AtmAne jIva bhUle che e ja maraNa che. "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe kAM ahe! rAcI rahe?" samaye samaye vibhAvamAM jAya che, e ja maraNa che, e ja zatru che. keIne deSa nathI. pitAne ja doSa che. "tAre deze tane baMdhana che, e saMtanI pahelI zikSA che." (108). vi. 447] 135 jyAM upAya cAlI zake nahIM evA kAmamAM vicAravAnane kheda kartavya nathI. je thAya te joyA karavuM, kAraNa ke ApaNA hAthamAM nathI. je thavAnuM haze te thaze. ApaNe thAya teTaluM karI levuM. jJAnInI AjJAe cAle te karma na baMdhAya. je thAya te joyA karavuM. javane samatA AvavI muzkela che. pravRtti e AtmAne dharma nathI. sAcI samajaNa karI levAnI che. samajaNanI khAmI che tyAM sudhI bAhya daSTi che, tethI anyathA thAya che. "huM pAmara zuM karI zaku?" e viveka jenA hRdayamAM hoya tene kaze kheda na thAya. saMsAranA anukUla prasaMgamAM tyAga AvA muzkela che. tyAganI bhAvanA paNa na thAya. saMsAra na game evuM karavAnuM che. saMsArane eka samaya paNa samare nahIM. saMsAramAM duHkha hoya te saMsAra kharAba lAge. duHkha te sAruM che. duHkha jIvane cetAve che. pratikULa prasaMgo vicAravAnane hitakArI che. keI jIva ahIMthI samyaktva prApta karI narakamAM jAya, te paNa samyakatvane sAcavIne laI Ave che ane devalokamAM jAya te I paNa Ave. duHkhamAM AtmAne kaMInukazAna nathI. tyaM mahAhA jeTale puruSArtha kare teTaluM AtmavIrya vadhe che. keI eka bhakta hato. te bhagavAnanI bahu bhakti karate. tethI bhagavAna tenA para prasanna thayA ane mAge te ApavA kahyuM tyAre bhakta kahyuM, he bhagavAna mAre kazuM joItuM nathI, duHkha Ape ! jethI AtmA bhaNI daSTi jAya te duHkha heya teya sAruM che. saMsAra badhe kalpita che. AtmAne duHkhI karanAra che. satsaMga thaye heya paNa saMsAraprasaMganI anukULatA hoya te vairAgya Avavo muzkela che. saMsAramAM sukha nathI. emAM rahevA jevuM nathI. saMsAranAM sukhaduHkha bannaya karmanAM phaLa che, tethI beya sarakhAM che, kSamAgane rokanAra che. mane zuM hitakArI che tenuM jIvane bhAna nathI. jJAnIe te AtmAnA sukhane sukha kahyuM che. vi. 448]. 136 zrI rA. A agAsa, Aso vada 2, 2009 sUyagaDAMgamAM Ave che ke gautama pUche che ke "mAhaNa', "zramaNa", "bhikSu" Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 badhAmRta ane "nirotha' kone kahevAya? pachI bhagavAna enA artha kahetA hatA. e badhA zabda munione mATe ja vaparAya che. pachI bhagavAne kahelA artha ziSya avadhAratA hatA ane te dazA lAvavAnuM lakSamAM rAkhatA. zIlAMgAcArye enI TIkA lakhI che. temAM nirgatha eTale AtmavAda prApta ema bhagavAne kahyuM hatuM. te AtmavAdamAsa eTale zuM ? te ke AtmAne jANanAra. paNa AtmA ke tenAM vizeSa A che-(1) upaga e enuM lakSaNa che. lakSaNathI vastu oLakhAya. upayogathI AtmA jaNAya. upayoga eTale jevuM, jANavuM. jagatanA bIjA padArtha jANe nahIM, AtmA ja jANe. tethI e AtmAnuM lakSaNa che. (2) AtmA asaMkhyAtapradezI che. lokAkAzapramANapradezI che. karmane laIne je deha prApta thayo hoya tenA pramANe AtmA rahe che. AkhA lekane vyApIne rahI zake evo AtmA che. kevaLI samudraghAta vakhate AkhA lekamAM tenA pradeza vyApe che. ane nigodamAM jAya che tyAre AMkhathI paNa na dekhAya tevA dehamAM rahe che. AtmA asaMkhyAta pradeza che, paNa akhaMDa che ane saMkecavikAsanuM bhAjana che. pitAnAM karelA karmano bhaktA che. dravyaparyAyarUpa AtmA che. dravyathI AtmA nitya che ane paryAyanI apekSAe anitya che ema vyavasthA che. nitya-anitya Adi guNone dhAraNa karanAra te AtmA che. AtmA AtmA badhA dharmomAM kahevAya che, paNa bhagavAne AtmA ke kahyo che? tene badhe vistAra e TIkAkAre karyo che. evA AtmAne jANanAra te AtmavAdaprApta puruSa che. [va. 449] 137 zrIrAA. agAsa, kAsu, 3, 2009 dharma karavAnI IcchA thAya tyAre kaI ja dAna kare, zAstro vAMce vagere jevAM nimitta maLe te pramANe aneka prakAranAM sAdhana kare che, paNa parama sAdhana satsaMga che. sarvasAdhanane gauNa karI satsaMga kare. kyAre mane satsaMga thaze ? evI ja bhAvanA karavI. cethA kALamAM paNa satsaMganI prApti durlabha hatI. A kALamAM duHkhe karI dharma prApta thAya che. jJAnI puruSa ochA che. mahApuNyane vega hoya tyAre satsaMgano yoga thAya che. cothA kALamAM munie ghaNA, paNa e to vanamAM ja vicaratA. koIka vakhate samAgama thatuM. A kALamAM to durlabha che. kALane poSAya ema nathI. mATe jema bane ema tema satsaMgamAM zuddhatA ArAdhavI. nivRtti mukhya vastu che. satsaMga vinA dhyAna taraMgarUpa thaI paDe che. pahelA satsaMge samajaNa kara, mithyA vAsanA dUra kara. huM jANato nathI, jJAnI jANe che. samajIne zamAvuM. 1. zItalapaNuM e pANIne mULa svabhAva che, te UnuM hoya te paNa agnine bUjhave che. tema satparuSanI pravRtti jagatanI pravRtti jevI hatI nathI, nivRttirUpa hoya che. jJAnInI sarva kriyA chUTavA mATe hoya che. jJAnI ane ajJAnI bannenI kriyA sarakhI dekhAya paNa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 125 jJAnIne AsavamAM saMvara thAya che ane ajJAnIne saMvaranAM kAraNemAM paNa Asava thAya che. jJAnI puruSe pUrva karmane laIne karmanI preraNAthI pravRtti kare che, paNa pitAnA svabhAvane bhUlatA nathI. pravRttimAM rahyA chatAM paNa samAdhimAM che. enI bhAvanA svabhAvamAM rahevAnI che. pravRtti karatAM paNa jJAnIne lakSa bIje che. kRpALudeva kahe che ke pUrvakALamAM sevana karelAM vana upavana, satsaMga, jega, samAdhi vagere amane pravRttimAM beThAM sAMbharI Ave che. dukAna upara bese che paNa AgalA bhavanI vAto sAMbhare che. puruSanA samAgamamAM kevI zAMti hatI te emane sAMbharI Ave che. enuM kAraNa samyaktva che. emane bhAvanA te e ja rahe che ke kyAre vanamAM jaIe? kyAre vanamAM jaIe? bhAvanA nivRttinI che. karma eTale mArga Ape teTalI nivRtti thAya. jema bane tema svabhAvamAM rahevuM e ja emano lakSa rahe che. 2. jene kalyANa karavuM che, tene mATe moTAmAM moTuM sAdhana satsaMga che. e satsaMgamAM vigharUpa che? asatsaMga vinnarUpa che. enA paNa ghaNA prakAra che. paNa satsaMgamAM paNa vizva naDe che te kahe che. satsaMgamAM Ave ane mane zuM vijJarUpa che? te te vicAre nahIM te zuM thAya ? pherA khAya. satsaMge cete nahI te kAma thAya nahIM. mane zuM naDe che? tenI khabara na paDatI hoya te jJAnI kahe che ke maLa, vikSepa ane ajJAna e traNa deSa ADA Ave che. e maTaze tyAre kalyANa thaze. jJAna pAmavuM hoya te ajJAna gayA vinA na pamAya. jJAnInAM vacana sAMbhaLe, vicAre pachI zraddhA thAya tyAre ajJAna jAya. pitAnI kalpanAe nahIM, paNa jJAnI kahe te pramANe vicAra kare. jJAnInAM vacane bIjarUpa che. e jyAre pariNAma pAme ane aMkura phUTe tyAre ajJAna jAya evuM che. ghaNIvAra jIva vicAra kare che, paNa yathAyogya vicAra karatA nathI. vicAra evo kare ke enuM phaLa Ave. jJAnI puruSanuM kahevuM enA lakSamAM Ave to yathArtha vicAra che. ajJAna jJAnInAM vacanathI dUra thAya che, paNa jyAM sudhI maLa ane vikSepa che tyAMsudhI game teTaluM vicAre teya e ajJAna khase nahIM. eka ajJAna khaseDavA jAya to bIjuM UbhuM thAya. rAvaNanA mAthAnI jema eka kApe te bIjuM thAya evuM ajJAna che. jJAnInA vacanemAM ghaNuM baLa che, paNa jIvanI bhUmikA barAbara na hoya te asara na thAya. maLa ane vikSepa jAya te cittazuddhi thAya. maLa e kaSAya che. te AtmAne malina karanAra che. ene maTADavA zuM karavuM ? krodha maTADavA kSamA, mAna maTADavA namratA, mAyA maTADavA saralatA vagere pratipakSI guNa che tene prApta karavA. dharma pAmavo hoya te paheluM sarapaNuM joIe. na jANe te kahe ke huM nathI jANate. e sarala jIva hoya te jJAnInuM kaheluM pakaDI le. pitAnA doSa jovA e kyAre thAya? namratA Ave tyAre lAge ke huM te anaMta deSanuM bhAjana chuM. mArAthI te bIjA badhA sArA che. huM to adhamAdhama chuM. lobha jAya ane saMtoSa Ave tyAre AraMbha parigraha dUra thAya. krodha javA keI kaDavuM vacana bole toya khATuM na lagADe. jIvamAM anaMta de che. e badhA doSonuM mULa mamatA che. e mamatA jeTalI ochI teTalA doSa Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 melAmRta echA. " kAyAnI visArI mAyA, svarUpe zamAyA evA nigrathanA patha bhava-aMtanA upAya che." jyAMsudhI kAyAnI mamatA ochI na thAya tyAMsudhI badhA deSA jAya nahI. vikSepa che te cittane asthira karanAra che. e citta jo bhaktimAM cAyu te vikSepavALuM na thAya. atyaMta bhakti eTale 'prabhu prabhu' laya lAge, e sivAya bIjI ene game nahIM. kaSAyanI upazAMtatA thAya tA AtmAthI thAya ane jJAnInA medha game. mana mahilAnuM vahAlA upare, bIjA kAma karata, tema zrutame re mana dRDha dhare.' pachI evI bhakti pragaTe. je kAma karavAthI hiMsA thAya te AraMbha che ane pachI vastunI prApti thAya tyAre mamatA thAya te parigraha che. leAbha marda thAya tyAre Ara'bhaparigraha dUra thAya. 3. jJAnInA ceAga na heAya tyAre zuM karavuM? te kahe che. satsaMgamAM emanI ceSTA joI hoya tene AdhAre emanI dazA vicAravI. khadhI pravRtti karatAM aMtarathI zItalIbhUta rahe che te vicAravuM. emanAM vacana sAMbhaLyA hAya tenA vicAra karavA. smRtimAM rahyuM hAya te yAda karavuM. emAMthI ApaNA hRdayamAM kaIka cATI jAya evuM karavuM. jJAnInI dazA nIrakhavI eTale jJAnI kevI dazAmAM rahe che te lakSamAM rAkhavuM. satpuruSanI dazA, ceSTA ane vacaneAnuM smaraNa karavuM. dazA nIrakhavI eTale lakSamAM rAkhavI. satpuruSanA yAga na hAya ane pravRtti karavI paDe te Asakta na thavuM. satsaMganA yAga na hAya tyAre jIva khIjI' UbhuM' kare che, bahAra mAthAM mAre che. samAgamanA ceAga hoya tyAre vRtti mahAra na jAya, paNa tevA cAga na heAya tyAre lahera karavAnuM mana thaI jAya. samAgamanuM baLa nathI ane pravRtti che, tethI emAM taNAI jAya che. sAvadhAna na rahe teA pravRtti ene avakAza Ape nahI. pravRtti karavI paDe teA na chUTake karavI. nahI te pravRtti ja rahyA kare. 4. satsaMga e kalyANanuM mukhya kAraNa che. emAM vinnarUpa maLa, vikSepa ane ajJAna che. e sivAya khIjA` paNa vizno che. te kahe che. AtmAne AtmArUpa jIva vicArI zakatA nathI. badhA karatA hAya ke ghaNA karatA haiAya te ApaNe karavuM e leAkasaMjJA che. elasajJAmAM zuM karavA karuM chuM tene vicAra nathI. asatsaMgamAM jIva hita mAne che. A satsaMga che ema mAne ane hAya asatsaMga. Adhasa'jJAmAM koI vicAra nathI. saheje pravRtti thayA kare. asatsaMgamAM jIvane aneka ADAavaLI kalpanAe AvI cATe che. asatsaMga hAya tethI jIva bhUlA paDe. jene AtmAnA nirNaya karavA che, teNe leAkasaMjJAmAM, AvasattAmAM ane asatsaMgamAM na vavuM. e AvI paDe te emAM udAsa rahevuM. jemake keAI mahemAna Ave ane ADAavaLI vAtA kare teA temAM udAsa rahevuM, Asakta na thavuM. jIve AtmAnA vicAra nathI karyAM, pazu lAkasanAe eghasaMjJAe dhama karyAM che. pachI asatsaMgamAM prIti rAkhe che. e kAraNeAne kalyANu pAmavAmAM vidbhakArI jANI tyAgI devAM joIe. jemAMthI kaI AtmAnuM kalyANu na thAya evA niHsatva zAstrA ke guru jIvane sAcI vastu prApta karavAmAM AvaraNa kare che. tene AtmaghAtI na samaje tyAMsudhI AtmakalyANu na thAya. jIve AtmakalyANamAM AAM Ave te kAraNAneA tyAga karavA. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 127 asaddaguru ke kuzAstramAM mAthuM mAryuM te AtmakalyANa aTakaze, AtmaghAta thaze. jJAnI dIvA jevuM kahetA hoya, te paNa ene cATe nahIM, AtmA bhaNI vaLAya nahIM. jIvanI vRtti bIje pratibaMdha pAme che ane satsaMgamAM je raMga caDha hoya te UtarI jAya che, 5. jJAnInI AjJA sivAya kalyANa thAya evuM nathI. jagatamAM to jJAnInI AjJA kyAMya heya nahIM. A kALamAM e ga thayuM che, paNa durlabha che. aneka navalakathAo, chApAMe vagere nIkaLe che. sallAe te mahAbhAgye ja prApta thAya evuM thayuM che. asaddaguru ene avaLe raste laI jAya. jeNe AtmA jANe che evA kRpALudeva sivAya kayAMya citta rAkhavuM nathI, rAkhe te AvaraNa thAya. A jJAnI, A jJAnI ema na karavuM. je vacanethI jIva jAgate thAya, te vacanethI paNa jIvane jAgRti thatI nathI ! mohamAM ne mohamAM phare che. jJAnIe AtmA jANe che, enI AjJA ArAdhavI. jene sthiratA che evA puruSomAM vRtti rAkhavI te pitAne AtmA sthira thAya. huM kaMI jANatuM nathI evI bhAvanA rAkhavI. pariNAme chUTI zakAya evAM kAma rAkhavAM. satsaMgane viga te kalyANane paNa viyoga che. 6. satyaruSane samAgama na hoya te sazAstrano paricaya rAkha. mumukSuoe paraspara satsaMga kare. pramAda na karavo. 7. aMtaramAM jJAnI zItaLIbhUta rahe che, e samakitanI balihArI che. 8. kRpALudevane eka patta lakhavAnI IcchA hatI tenA badalAmAM ATha pattAne A patra lakhyo che. jJAnI paNa satsaMganI IcchA rAkhe che, te pachI bIjAe te rAkhavI ghaTe emAM kahevuM zuM? TUMkAmAM A patrane sAra Ama che : anAdi kALathI jIvanuM kalyANa thavAmAM pratibaMdharUpa traNa moTA de che. maLa vikSepa ane ajJAna, krodha mAna, mAyA, lebha e maLa che, kAraNa ke te AtmAne malina kare che. te kSamA, namratA, saraLatA, saMteSathI maTe che. caMcaLa svabhAva e vikSepa che te jJAnIpuruSanI atyaMta bhaktithI maTe che. maha jIvane UMdhuM samajAve che te ajJAna che. ajJAna che te aMdhakAra samAna che. jJAnI puruSanAM vacananI prApti thaye tene yathAyogya vicAra thavAthI ajJAna maTe che. A do maTe to satsaMga saphaLa thAya. [va. 450] 138 zrIrAva A0 agAsa, Aso vada 1, 2009 jIva kalpanA kare che ke kema thaze? zuM thaze ? paNa e to bAMdhyuM tema thavAnuM che. "kRSNane karavuM hoya te kare." kRSNa eTale karma ja che. phikara ciMtA karavA jevuM nathI. ciMtAmAM citta jAya ArtadhyAna thAya. ane e ArtadhyAna mumukSune karavA jevuM nathI. ciMtA thavAnuM kAraNuM, aMdara moha, mamatvabhAva che. tethI ciMtA thAya che. enuM mULa te mithyAta che. tene laIne mAruM mAruM manAya che. jyAM AtmA che tyAM sarva riddhisiddhio che. keTalAkane haThAga vagerenI kriyAo Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 bedhAmRta karavAthI riddhisiddhi pragaTe che ane keTalAkane svAbhAvikapaNe hoya che. samyagdarzana e AtmAnI pratIti che. riddhisiddhinuM mAhAsya lAge te samakita jatuM rahe. pachI ene AtmAnuM mAhAsya na rahe. samyagdarzana thAya tethI riddhisiddhio pragaTe ja ema nathI. jJAnIne riddhisiddhio pragaTI hoya te tene roga jevI jANe. AtmAmAM pravRtti thAya tyAre to bahAranI vastunuM mAhAsya rahe nahIM. paNa jyAre AtmAmAMthI cUkI pramAdamAM Ave tyAre riddhisiddhi pheravavAnuM thAya che. jema jema guNasthAnaka vadhe che ane mananI nirmaLatA thAya che, tema tema riddhisiddhio vadhAre vadhAre pragaTe che. prabhuzrIjI kahetA ke riddhisiddhime to lAta mArIne kADhI mUkI che. je riddhisiddhi pheravavA jAya te cheThethI paDI pahele AvI jAya. agiyAramethI paDIne paNa pahele guNasthAnake Ave che. ahaMbhAva hoya tyAM samakita na rahe. "anAdi svapnadazAne lIdhe utpanna thayele e jIvane ahaMbhAva mamatvabhAva, te nivRtta thavAne arthe A cha padanI jJAnI puruSoe dezanA prakAzI che." (493). ahaMbhAva mamatvabhAvathI rahita AtmA che. ema jene thayuM che, tene samakita prApta thAya che. samakitIne manavacanakAyAthI kaI paNa camatkAra karavAnI IcchA na thAya. (ahIM bhatRhari ane zubhacaMdranuM dRSTAMta ApyuM hatuM). Ama dayAne lIdhe ke bIjAnA AtmalAbhane arthe jJAnI siddhi pherave che, paNa te saheje skUre che. mAre camatkAra dekhADe che, evuM jJAnIne manamAM na hoya. evuM hoya te pahele guNasthAnake AvatA rahe. jJAnI puruSathI svAbhAvika rIte keTalAka camatkAra thAya che. paNa te camatkAre AtmA karatAM caDhiyAtA kadI na lAge. samyagdarzana na hoya tyAM sudhI badhuM jJAna ajJAnarUpa che. AtmasthiratA vizeSa thAya tethI riddhisiddhio vadhAre pragaTe che. saMgha vagerenuM kAma AvI paDe te jJAnI riddhisiddhio phAve che ane te paNa nIcenI dizAmAM pheravavAnuM hoya che. kevaLajJAna hoya tyAM te riddhisiddhi pheravavAnuM nathI hotuM. kRpALudeva kahe che ke mArgAnusArIpaNuM e dazA amane nathI. ajJAnagIpaNuM amane janmathI ja nathI. samyagdarzana amane che. haThayoga sAdhavAthI riddhisiddhio pragaTe evI IcchA paNa amane nathI. AtmAnI nirmaLatA thAya tyAre e pragaTe che. tamane A patra lakhe tyAre amane amArAmAM riddhisiddhio che ke nahIM ema tapAsavuM paDayuM. tapAsatAM ema lAgyuM ke che te kharI. tame pitAne duHkhI mAne che paNa duHkhI nathI. rAmanA vanavAsanA eka divasa jeTaluM, pAMDanA tera varSanI eka ghaDI jeTaluM ke gajasukumAranI vedanAnI eka paLa jeTaluM paNa tamane duHkha nathI. mumukSue dhIraja rAkhIne badhuM sahana karavAnuM che. je thAya te joyA karavuM. game teTalI muzkelI Ave te paNa dhIraja rAkhavI. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 127 [va. 452] 130 bhAgabhAIne lakhelA patro upara ghaNe vicAra karavAnuM che. kRpALudeve pitAnuM aMtara khelIne batAvyuM che. sukha che kharuM, paNa e AtmAmAM che. AtmAne sukha guNa che. jagatanA manuSya bahAra sukha zodhe che. tyAM sukha nathI. paravastumAM sukhaduHkha nathI. e te jIva kalpanA kare che. jIva je je sukhaduHkhanI kalpanA kare che te viSe UMDo UtarI vicAre te mananI kalpanA che ema lAge. mohane laIne sukhanI ka95nA vastumAM kare che. ATale ke patra che paNa jIvane samajAya te bahu che. jeNe AtmA pragaTa karyo che temane sukha che; bAkI te kalpanA che. jyAM sudhI AtmAne samAdhibhAva na Ave tyAM sudhI AtmA kalezita rahe che. duHkhano abhAva te sukha che. e potAno guNa che. anaMtasukha nAmane AtmAne guNa che. ghAtika kSaya thAya tyAre te anaMtasukha pragaTe che. te sukha kalpanAmAM Ave evuM nathI. samAdhibhAva, zAMti AtmAne hoya tyAre je sukha hoya tenI hAni karanAra kama che. jJAnAvaraNIya karmane laIne jJAnanuM sukha ene maLatuM nathI. AnaMdane AvaraNa karanAra cAra ghAtikama che. e dUra thAya tyAre anaMta AnaMda pragaTe che. sukha AtmAne kAraNe che. UMgha Ave tyAre ema lAge ke sukha che. paNa tyAM sukhanuM kAraNa bIjuM to kazuM che nahIM. AtmA ja sukharUpa che. [va. 453] 140 zrI rAva A0 agAsa, poSa vada 9, 2009 A leka ThAMsI ThAMsIne jIvothI bharelo che. paga mUkatAM pApa che. parigraha e pApa che. A kALamAM halakI vRttivALA ja janme che, pazu jevA jIvo che. AryadezamAM mokSanI rucivALA jIvo hoya che. gRhastho paNa muni thavAnI bhAvanA rAkhe che; paNa anArya dezomAM to evA dharmanuM nAma ja na maLe. A kALamAM paramArtha na bhulAya evuM banavuM bahu muzkela che. "dhAra taravAranI sehalI dehalI caudamA jinataNI caraNasevA." (A. 14). satparuSane niraMtara satsaMga karavAnuM che. rAgadveSathI baLatA bacavA mATe satsaMga che. kRpALudevanA kALa karatAM hamaNunA kALamAM bahu phera paDI gayo che. puruSane paNa niraMtara satsaMga hoya te ja saMtoSa thAya che. jagatamAMthI jene kazuM joItuM nathI tevA puruSane paNa A saMsAra samudra gaLakAM khAtAM khAtAM mAMDa taravA de che. zrIkRSNa ane pAMDe draupadIne levA dhAtakIkhaMDamAM gayA, tyAMthI pAchA pharatI vakhate zrIkRSNa kahyuM ke tame gaMgAnadInI pAra A hoDImAM besIne jAo ane heDI pAchI mekalaje. pAMDe gaMgAnadInI pAra gayA. bhIme vicAryuM ke kRSNanA baLanI parIkSA karIe ema vicArI heDI na mokalI. zrIkRSNa bahu vAra tyAM heDInI rAha jotA UbhA rahyA, paNa heDI na AvI. pachI eka hAthamAM ratha ane bIjA hAthamAM cakra upaDI nadI 17 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrAdhAmRta oLaMgIne gaMgAkinAre AvyA. zrIkRSNe AvIne kahyuM ke heDI kema na mokalI? pAMDavoe kahyuM ke tamAruM baLa jevA mATe na mokalI. ema gRhasthapaNAmAM mahAparizrame saMsArasAgara tarAya che. mokSe javuM hoya te munimArga e mokSamArganI sagavaDa che. saMsAranI sagavaDa e badhI agavaDa che. munipaNAnI bhAvanA na hoya to zrAvaka na kahevAya. A kALamAM jeTalI anukULatA vadhI che, teTalI mokSamArgamAM agavaDatA che. kALa badhe pharI gayo che. A kALa ke che ? te jJAnI jANe che. bIjA badhAne te lahera karavA jevuM lAge che. thAkyo hoya, parasevo thaye heya, tarasa lAgI hoya, ane je pANI hoya te kevuM thAya? tema satsaMgamAM jIvane zAMti thAya che. satsaMgamAM jIva Thare che. kRpALudeva kahe che ke badhuM karavA chatAM amAro AtmA akartA che. ame kaMI karatA nathI, e ja kharI samAdhi che. upAdhi kaSTarUpa lAgatI nathI. pUrve bAMdhyA che te bhegavIe chIe. manuSyabhava zA mATe maLyo che? huM zuM karavA ja chuM? zuM karyuM che? ene vicAra nathI Avato te ja mUrkhatA che. A kALamAM dravya, kSetra, kALa, bhAva emAM kyAMya Asakti karavA jevuM nathI. je sAMsArika bhAva che temAM sAruM mAnavuM nathI. jyAM sudhI siddhabhagavAna jevA mArA bhAva na thAya tyAMsudhI bIjA bhAvamAM zuM rAcavuM? kRpALudeva kahe che ke niraMtara satsaMganI IcchA rahe che. sahajasvabhAve AtmAmAM vartavuM e ja amAruM dhyeya che. bIjA dravya kSetrakALabhAvamAM zuM sukha che ? "kalpitanuM eTaluM badhuM mahAmya zuM ? (576). tyAgamAM sukha che. te karI jue te khabara paDe. A zarIra che te kedakhAnuM che. mane svataMtratA kyAre prApta thaze? eTaluM thAya tyAre chUTe. paNa A jIvane te zarIrane Agraha maTato nathI. jJAnI puruSe je kaMI karatA hoya te ApaNA hita mATe che. evI bhAvanA rahe te bIjA bhAvamAM paNa ene puruSane yoga thAya. jyAM sudhI rAga-dveSa ane lebha rahe tyAM sudhI aMtarAyakarma vadhAre baMdhAya. [va. 454] 141 gaDha sivAnA, phAgaNa suda 2, 2008 saMsAraparimaNa TaLe e mATe jJAnI ene kahe che. saMsAranI vastuomAM prIti hoya tyAMsudhI mAre mUkavuM che ema na thAya, ane ema na thAya tyAMsudhI saMsAra che. jJAnI puruSa AtmA che. e te chUTavA mATe jIve che, te ene samajAyuM nathI te eNe jJAnIne joyA ja nathI. jJAnI maLe saMsArabhAvanA palaTAya che. dehane kazuM kahevAnuM nathI. dehamAM je AtmA che te mohamAM UMghe che, tene jagADavA jJAnI kahe che ke A leka baLe che. koIne keDamAM DAMga vAgI hoya te mAMDa mAMDa parANe cAle che, tema jJAnInAM vacana Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 13 rUpI lAkaDI vAgI hoya te pachI saMsAra-baLa bhAMgI jAya, saMsAra sAre na manAya. jJAnInA saMge jIvane jAgRti thAya che. khoTAne khoTuM jANyuM te na Icache. enI IcchA pharI jAya. jJAnI kahe che ke saMsAranI vastu tane game tevI sArI lAge paNa duHkharUpa che. AtmA ratnaciMtAmaNi jevo che. jevuM Icche tevuM maLe. saMsAra mAge te saMsAra maLe. rAgadveSarUpa saMsAra che. anaMtAnubaMdhIne udaya che tyAM sudhI saMsAra sAre lAge che. jema jema puruSanuM eALakhANa paDe tema tema anaMtAnubaMdhI maMda paDe che. jJAnInI daSTi bhedajJAnavALI che. tethI jJAnInuM kaIka aMze oLakhANa thayuM hoya te ene paNa eTale bheda paDe che ane saMsAranuM baLa kSINa thAya che. samajAya pachI jhera che te jhera jevuM lAge. sonuM ane strI e bethI te Darate rahe che. jaDa che. jaDa ja lAge. - " nirakhIne navayauvanA, leza na viSayanidAna; gaNe kASTanI putaLI, te bhagavAna samAna. " dhana, hIrA, mANeka e badhAM mATI jevAM lAge. badhAne svabhAva pudgala che. nAzavaMta vastuonI IcchA na rahe. AtmA traNe kALa rahe eve che. te jJAnIe jANe che. jeNe svarUpe pragaTa karyuM che temAM vRtti jAya te ApaNane paNa te svarUpe pragaTa thAya. kRpALudevane pUrvabhavanI vAta sAMbharI AvI che. pahelAMnA zretA hatA te mArgAnusArI ane tIvratAvALA hatA. tethI te grahaNa karatA. mArgAnusArI hoya tene sAmAnya vacanemAM ane jJAnInAM vacanamAM bheda lAge che. game teTaluM duHkha Ave te paNa jJAnInuM kaheluM na bhUlavuM. satsaMgamAM lakSa rAkhavAgya cAra vastu kahI che. (1) saMsAramAM sAva udAsInatA. jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che." e vinA AtmA zuM che? ene vicAra karavAne avakAza nathI maLato. saMsAramAM jene rAga hoya tene e (udAsInatA) game nahIM. saMsArI jIvo jagatamAM jAge che tyAM jJAnI UMghe che eTale ke sAva udAsIna che. (2) guNavaMta puruSa pratye prIti. kaI paNa jIvamAM alpa guNa joIne temAM prIti rAkhe. (3) potAnA deSa TALavA. jeTalA de dekhAya teTalA TALe te daSTi sUkSma thAya che. (4) deSa TALatAM atyaMta vIrya pheravavuM. mAre ghaNuM karavAnuM che ema lakSa rahe te vIrya maMda na paDe. A cAra vastu lakSamAM na rAkhe to satsaMga niSphaLa thAya. saMsAra pravRttirUpa che. mokSa thAya evI dravya kSetrakALabhAvarUpa cAra nivRttinI bhAvanA karavI. ghaNuM to jIve pramAdathI khAyuM che. pazama maLe che, paNa savaLo karato nathI. pramAdamAM paDe che tyAM kharuM je karavAnuM che te rahI jAya che. pramAdanA ghaNA bheda che. nizcayathI to AtmapayogamAM na rahevuM te pramAda che. "niraMtara AtmavicAre karI muni te jAgRta rahe. pramAdIne sarvathA bhaya che, amArIne kaI rIte bhaya nathI." (56). Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 badhAmRta [va. 454]. 142 zrIrA. A. amAsa, Aso suda 9, 2008 - jJAnI manyA, vacane sAMbhaLyAM, namaskAra karyA che, darzana karyA che, te tenuM phaLa te thavuM joIene ? nahIM to eNe jJAnIne joyA nathI. saMsAramAM prIti che te jJAnIne joyA nathI. saMsAra jhera jevuM lAge, satparuSanuM kahevuM ja karavAgya che ema lAge te ja jJAnIne oLakhyA kahevAya. jJAnInAM vacane sAMbhaLe to phare. sAMbhaLIne saMsAra upara abhAva na thAya te jJAnInAM vacana sAMbhaLyAM nathI. darzana karyA nathI eTale jJAnIne jJAnIrUpe oLakhyA nathI. jJAnI AtmA che ema jANe, mAne, te kalyANa thAya. jJAnInAM vacana sAMbhaLyAM chatAM haju saMsAramAM ne saMsAramAM vRtti che. jJAnInAM vayane sAMbhaLIne jIvanI vRtti na phare te kAM te kahenAra jJAnI nahIM, athavA sAMbhaLanAra gya nahIM. jJAnI puruSane daSTi pheravAvavI che, AtmadaSTi karAvavI che. AtmAthIne bhave kheda thAya che. bhavathI kaMTALe, saMsAranI ruci maLI paDe ane jJAnInAM vacane pratye prIti thAya evuM karyA vinA chUTako nathI ema kahevuM che. jene kaMI karavuM che tene ja jJAnIne kaMI kahevuM che. jJAnIne yoga maLyuM hoya ane jIvane guNa na pragaTe, enA e bhAva sAcavI rAkhe, saMsAranI prIti hoya to ene yoga thaye te na thavA sarakhuM che. jenAmAMthI saMsArabIja baLI gayuM che evA je satparuSa, temanAM vacana sAMbhaLIne bhAva na phare to ega paNa nathI thayo. bhamare viSTAnI gaLI sAthe rAkhI phare tene bAganI sugaMdha na Ave, tema saMsArI vAsanA rAkhIne jIva puruSa pAse jAya che ane je sAMbhaLyuM hoya tene potAnI mati pramANe pravartAve che. evuM je thatuM hoya to eNe puruSane joyA nathI. cAre gatimAM kyAMya sukha nathI. je mAge e sukhI thayA e mArga le che. jJAnInAM vacanane je Icche che, te bIjI IcchAethI pAcho vaLe che. rAgadveSane laIne Akho saMsAra che. enI keDa bhAMgI nAkhe evAM jJAnInAM vacane che. e lAkaDI lAgI te pachI saMsAra vadhAravAnI IcchA thAya nahIM. jJAnInAM vacane barAbara lAgyAM hoya to pachI saMsAramAM doDa na kare. saMsAramAM meTA thavuM ethI saMsAra vadhe che. keDane bhaMba thayo te pachI saMsAramAM doDa karavAnI IcchA na rahe. pachI je pUrva karmane laIne karavuM paDe to veTha jevuM. jJAnInAM vacane vadhAre pariNAma pAmyAM hoya te saMsAra na rahe. vacananI asara pramANe saMsAra saMbaMdhI baLa ochuM thAya che. cAre gatimAM duHkha che. jJAnI puruSane jue to AtmAne jue. AtmA ke baLa vAna zaktimAna che! tene jANavA mATe jJAnInuM avalaMbana e sAdhana che. jJAnIne AtmadaSTie jue te jagatane paNa AtmadaSTie jue. jJAnIne dehadaSTie jue te jagatane paNa dehadaSTie jue, jJAnInAM vacano sAMbhaLyAM hoya te pudgala te pudgala lAge, AtmA e suMdara vastu che. deha suMdara lAge che paNa te AtmAne laIne che, nahIM te maDaduM bhayaMkara lAge. dehamAM apUrva vastu AtmA che. te jovAne badale maLamUtra hADamAMsane jue che. badhuM amAne laIne pavitra che. AtmA jovAnI daSTi Ave to jJAnI paNa Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 133 oLakhAya. jJAnInI bhaktithI jJAnI oLakhAya che. apUrvaguNa daSTigocara thaI AtmabaMdha thAya te bhaktinuM phaLa che. "dehAdithI bhinna AtamA re." e samajavA mATe vacana che. dekhAya che te badhuM nAzavaMta che. jJAnAnAM vacana sAMbhaLI huM dehathI bhinna chuM ema karavAnuM che. daSTi phare te dehane deha ane AtmAne AtmA jue. ene aMtaravairAgya kahyo che. deha acetana bhIMta je che dhana te zarIrathI paNa judu che. mATInA DhephA jevuM che. deha upara moha che, tethI dhanAdimAM meha thAya che. huM deha nathI ema thAya to badhuM savaLuM thAya. sAce vairAgya thAya. dhana AtmAne malina karanAra che. parigraha te saMsAra sAthe sAMkaLa joDanAra che, pApa che. dhana e U cI jAtanA kAkarA che. devakaraNasvAmIne eka vakhate kRpALudeve pUchyuM tame vyAkhyAna kare che tyAre keTalA mANase Ave che ? devakaraNajI kahe, hajAreka. kRpALudeva kahe, strIo Ave che? to ke hA. kRpALudeva kahe, te dekhA tamane vikAra thAya che? muni kahe, hA, paNa tame hIrAmANekanA vepAra kare che te dekhI tamane Asakti nathI thavA? kRpALudeva kahe amane to te kALa kUTa jhera jevA lAge che. pRthvInA vikAra jevA ke kAkarA javA lAge che. jJAnI puruSane joyA hAya, oLakhyA hoya to bIjI vastuo pratye prema che te jJAnI pratye thAya. bIje ene game nahIM. bIjI vastuone e sArA gaNe nahI. jJAnAnuM eALakhANa thayuM te temaNe je prApta karyuM che e ja prApta karavuM che ema thAya. puruSa e ja mekSanI mUrti che ema lAge che. enuM mana tyAMnuM tyAM rahe. AkhA jagatane vizvAsa UThI jAya. AtmA sukhasvarUpa che, te alaukika che. e samajAya to jJAnA sivAya bIje vRtta na jAya. mahApuruSe pUrve evo upadeza karatA hatA, tyAre te sarala jIvA e vacanane avadhAratA hatA. prANa jAya paNa e vacana bhUlatA na hatA. guNa grahaNa karavAvALA te ja hatA, sarala cha hatA, tethI vastu jhaTa cATI jatI. "vizALabuddha, madhyasthatA, saraLatA ane jitendriyapaNuM ATalA guNe je AtmAmAM hoya te tatva pAmavAnuM uttama pAtra che" (40). jJAnInA vacano kAmanA che kemake AtmA pragaTAve evAM vacane che. deha kAmane nathI. jJAnanAM vacane eALakhyA hoya to deha, dhana Adi para daSTi na jAya. manuSyabhava keIka vakhate maLe che temAM vaLI puruSane cAga tA keIka ja vakhata maLe che. AkhI jidagI sudhI kAma Ave evAM vacana che. e bhUlavA jevA nathI. prANatyAgane prasaMga Ave to paNa jJAnanAM vacane apradhAna na karavA, jJAnInA vacane bhUlavA nahIM. jJA nApuruSanAM kahelAM vacane dhyAnamAM rAkhavAM. deha chUTe to bhale. saMsAramAM koI ThekANe game nahIM evuM karavAnuM che. jJAnInA badhe lAbha thayo te luMTAI na jAya te mATe AtmAnuM hita thAya te karyA karavuM, daSTi pheravavI hoya te karI zake. pUrve bAMdheluM hoya te te na phare, paNa daSTi te pheravI zakAya che. jJAnIe kahyuM temAM lakSa rAkhavA jevuM che. evAM vacano sAMbhaLIne AtmA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 badhAmRta saMbaMdhI abhyAsa vadhAraze. AtmA aparicita vastu che mATe abhyAsa kare te TakI rahe ema che. jJAnInA bedhe lAbha thayo te luMTAI na jAya, mATe jyAM jaIe tyAM udAsInatA rAkhavI. alapa paNa vastunI IcchA na thavA devI. keI manuSyamAM eka nAnuM sarakho guNa hoya te joIne paNa AnaMda thAya evuM karavAnuM che. pitAmAM koI paNa deSa mUjhavaNa karAvatA hoya te bahu kheda thAya. sAta vyasanathI na chUTyo te bhakti na thAya. bhakti enA hRdayamAM Take nahIM. sAta vyasanano tyAga hoya to adhogati na jAya. mAre te de kADhI jJAnIne zaraNe ja vartavAnuM che, evI bhAvanA daDha karavI. keI deASa dUra thAya tyAre AnaMda pAmI tyAM ja maLI rahevAnuM nathI, paNa bIjA doSe kADhavAnA che. samyagdarzana pahelAM ghaNe puruSArtha karavAne che. AtmAne malina karanAra de che. mArAmAM doSa nathI ema karI vAda na karavo. jJAnInuM kaheluM lakSamAM rAkhe te satsaMga che. vAraMvAra pitAnA dene joI Thapake denAra thavAnuM che. viSayakaSAya sAme laDavAnuM che. eka samaya paNa nakAmo na jAya. keTalI kamANu karI tyAre A manuSyabhava maLyo! huM deha nathI. AtmAmAM AtmA che. te kadI nAza na pAme. sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM ene lAge ke dehamAM AtmA nAmane kaI padArtha che. jema jema sAMbhaLe tema tema tenI mAnyatA pharatI jAya che. aMtaranI vAta che. vacananI vAta nathI. aMtara phare tyAre samyagdarzana thAya. jeha svarUpa samajyA vinA pApo duHkha anaMta " anaMta duHkha jIva pAmyo che, paNa bhAna nathI. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI anaMtakALathI sAthe che. jene jJAnIne Azraya che, tenI AjJAne ArAdhe tenuM pAMza che. mithyAtva javAne rasto e che. mAna jAya tyAre komaLatA Ave, huM nathI jANato ema thAya. sapuruSanAM vacane sAMbhaLIne ulalAsa Avo joIe ke dhanyabhAgya mArAM. tene badale A te meM sAMbhaLyuM che, mane AvaDe che, A te huM jANuM chuM ema jANe che. sAmAnyapaNuM thaI jAya che tethI jIvane vizvAsa Avato nathI. jJAnInA ge je lAbha thAya che tenuM mAhAtamya lAgatuM nathI. satsaMgamAM game tevAM kaDavAM vacana, vyAdhi, pIDA Ave e badhAM barachI bhAlA che, to paNa satsaMga choDa nathI. asatsaMgamAM jyAM AtmAnI zraddhA chUTI jAya tyAM bhalene lADavA maLatA hoya, te paNa tyAM na javuM. ethI satsaMgane raMga caDha hoya te jato rahe. jJAnInAM vacana sAMbhaLavAmAM Ave te bahu lAbha che. kRpALudevanAM vacane te hitakArI ja che, paNa mekSamArgamAM caDhavA jJAnInI AjJA joIe. pakaDa thavI muzkela che. puruSanA yege jevI pakaDa thAya tevI pustakothI nahIM thAya. A te huM jANuM chuM ema thaI jAya che. AtmA pharavo joIe ane e jJAnI puruSanA yathArtha yoga vinA pharate nathI. sAMbhaLe to kaMIka samajaNa paDe, samajaNa paDe to kaMIka vicAre. "zravaNe nANe vinAze." vijJAna thAya. gurugama vagara hAthe Ave evuM nathI. jaDa te jaDa ne cetana te cetana rahe, ekameka na thAya. AtmA ajaraamara che. karma na bAMdhavA puruSArtha kare. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 135 saMsArane Dara lAge te navAM karma na bAMdhe. karmabhAva sthiti pUrI thaye jAya, paNa pAchAM navAM kama bAMdhe te rilakamAM rahe. na bAMdhe te samyagdarzana thAya, kevaLajJAna thAya, mokSa thAya, badhuM thAya. je jIva samyagdarzana karavA, darzanameha khapAvavA, yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa, aMtarakaraNa erUpa zreNimAM puruSArtha kare che, te ne te puruSArtha jIva karyA kare to thoDA kALamAM mokSe jato rahe. e je zithila thaI jAya to eka bhave athavA trIje bhave mokSa thAya. ethI vadhAre DhIla thaI jAya te paMdara bhave te jarUra mokSe jAya. ane je samyagdarzanane choDI de che tethI vadhatA vadhatA kALe ke chevaTe ardhapudgalaparAvartanamAM te mekSa thAya ja. ApaNe nivRtti dravya-kSetra-kALa-bhAva pratye bhAva kare, e maLe tyAre AtmAnuM kAma karI levuM. vi. 455] 143 zrI rA. A. agAsa, Aso suda 13, 2009 jene Atmahita samajAyuM che, tene anukULa pratikULa prasaMgamAM samabhAva rahe che. jIva kAraNemAM kalpanA kare che. jJAnIne zAtAnAM ke azAtAnAM, mAnanAM ke apamAnanAM kAramAM harSazoka thatuM nathI. e jJAnanuM kAma che. jene karavuM hoya teNe baMdhana zAthI thAya che te jANavuM joIe. "sAtamI tamatamaprabhA narakanI vedanA maLI hota te vakhate sammata karata, paNa A jagatanI mohinI sammata thatI nathI." (85). azAtAnAM kAraNe game tevAM hoya tethI jJAnI gabharAtA nathI, paNa mehanIya karmane bhaya lAge che. dehAdhyAsa che tyAM sudhI deha pratye daSTi jIvane rahe che. jJAnI puruSanI dRSTi Atmahita pratye hoya che. AtmAne pratikULa hoya tenAthI jJAnI dUra thAya che ane AtmAne anukULa hoya temAM rahe che. jagatanA jIve dehane hitakArI hoya temAM rAjI thAya che ane dehane pratikULa hoya temAM dveSa kare che. jJAnI puruSa aMtarathI samapariNati rahe tema kare che, tethI nirA thAya che. jJAnInI AjJA e che ke rAgadveSa na karavA. jene satsaMga karavo hoya tene A muMbaI viSama jevuM che, paNa kRpALudeva kahe che ke amane to viSama nathI. satsaMga mATe AvanArane A muMbaI kSetra pratikULatAvALuM che. pravRtti cepI roga jevI che. bIjAne pravRtti karatAM dekhe te ApaNe paNa karIe ema thaI jAya. satsaMgane mATe gayA hoya ane pAchuM bIjuM kare. nivRttimAM samAgama thAya to vizeSa lAbha thAya. nivRttimAM satsaMga saphaLa thAya che. eTalA mATe ja jJAnIo jaMgalamAM rahe che. [va. 456] AzA ke IcchA e badhAM mananAM kAma che. jene manane vizeSa vikAsa thayela hoya tene AzA vizeSa hoya che. ane mana vagaranA chaneya AhAra, bhaya, mithuna ane parigraha Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 dhAmRta e cAra saMjJAo hoya che, tethI AzA spaSTa nathI, paNa che. manuSyabhavamAM manane vikAsa vagere vadhAre hoya che tethI bhaviSyanA ane bhUtakALanA paNa vicAra kare che. AgaLa pAchaLanA ene ghaNA vicAro Ave che. bhaviSyakALanI pahelAMthI phikara kare che. jema saMjJA vadhAre hoya tema enI AzA paNa lAMbI hoya che. manane vizeSa vikAsa manuSyane hoya che. jema manane viSaye vadhAre maLe tema tema vizeSa taphAna kare che. jema jema saMjJA vizeSa hoya tema tema vadhAre AzAo baMdhAya che, lAMbI thAya che. AtmajJAna thAya tyAre pudgala tuccha lAge. "sakaLa jagata te eMThavata" evuM lAge. ene paise na hoya teya enI IcchA na thAya. AtmAmAM ja sukha che ema lAge che. samyagdarzana thAya tyAre niSNAMkSitaguNa pragaTe che, tethI ene AzAo rahetI nathI. te zAthI jIve che? te ke AtmAthI jIve che. amuka vastu mane maLe, amuka mane thAya evuM jIva Icche che. IcchAo badhI bhaviSya saMbaMdhI hoya che. AtmajJAna na thayuM hoya tyAMsudhI parapadArthanI IcchA thAya che. rAgadveSanI pariNatithI karma baMdhAya che tethI AtmAne DAgha paDe che. e dhaMI nAkhyA vinA chUTake nathI. huM eka ja chuM, AtmA ekalo ja che ema ekatvabhAvanA karI hoya tenuM mana rokAya che. bIjAnI pAsethI ene sAruM kahevarAvavuM che, tevuM mAna aMdara paDayuM che, tethI jIva bIjAnI phIkara karavA jAya che. kaMIka AzAthI jIva puruSArtha kare che. kaMIka IcchAo che tene pUrI karavA jIve che. ane samyagdaSTi che AtmAthI jIve che. jyAre jIva nirAza thaI jAya che ke AthI sukha maLe evuM nathI, bIjethI paNa maLe evuM nathI, ema nirAza thaI jAya to pachI jIvavuM gamatuM nathI. Aje nahIM te AvatI kAle sukha maLaze ema jIvane rahyA kare che. evI AzAthI jIva jIve che. AzAmAM duHkha ja che. parapadArthanI IchA hoya temAM samAdhi hAya nahIM. sukhI thavuM hoya te parapadArthathI vRtti uThAvI AtmakalyANanI bhAvanA karI levI. [va. 459] 145 zrI. rAtre A agAsa, Aso suda 14, 2009 jene samyagdarzana thAya tene saMsAra pratye ruci nathI rahetI. prArabdha pramANe saMsAramAM rahevuM paDe, paNa mokSa pratye enI ruci thaI che. tethI saMsAramAM ruci rahI nathI. jene A saMsAranI ruci palaTAI che, saMsAramAM janmamaraNanAM duHkha che tethI mAre chUTavuM che ema jene thaI gayuM hoya, tene prArabdhane laIne rAjya vagere karavuM paDe, paNa temAM rAga na hoya, vairAgya rahe che. rAgadveSa emane thatA nathI. samyagdarzana thAya te sAdhu thaI jAya e niyama nathI. samyagdarzanavALe muni hoya, zrAvaka hoya athavA vrata na pALate hoya e avirati paNa hoya che. pUrva prArabdhane laIne je karavuM paDe te kare paNa bhAvanA enI pharI gaI che. mehanIyakarmanA be bheda cheH (1) darzanamohanIya, (2) cAritrahanIya. "darzanamoha vyatIta thaI upa bedha che, deha bhinna kevala caitanyanuM jJAna je; Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana tethI prakSINu cAritramAha vilAkiye, varte evuM zuddha svarUpanuM dhyAna jo. apUrva avasa20 e dazanamAhanIya jAya teA samyagdarzana thAya che. AtmAnuM ALakhANa thAya tyAre pudgalanA prapaaA pratye na jAya. AtmAne AMca na Ave evu kare. enI mAnyatA pharI jAya. IcchA ene na heAya chatAM bAMdheluM kama hAya tethI ene pravRtti karavI paDe. kriyA kare paNa emAM rasa na rahe. mumukSu--daza namAha gayA pachI kama aMdhAya ke ? pUjyazrI--kama` teA baMdhAya che. jyAMsudhI meAhanIya che tyAMsudhI kama tA baMdhAya che. danamAhune laIne lAMkhI ka sthiti paDatI hatI te teA kSaya thaI gaI che. tethI cAritra mAha paNa zithila thaI jAya che. samyagdarzana thayA pachI navAM kama nathI adhAtAM ema kahe tAya cAle. ene navAM badhAya teAya nahI... jevAM, zithilama'dha paDe. samyagdarzana thayA pachI cAritramAha rahe che te nahIM jevA che, bahu prakSINa thai jAya che. sat vastu che te game tyAM ene prApta thaI zake ema che. narakamAM paNa samyagdarzana thaI zake. deva, manuSya ke tiya camAM paNa thaI zake. cAre gatimAM prApta thAya evuM che, paNa cegyatA AvavI joIe. kSAyaka karavuM hAya te te manuSyabhavamAM ja thaI zake che. danameha jene gayA che tene vastusthiti jema che tema samajAya che, tethI rAgadveSanu khaLa tyAM bahu cAlatu' nathI, AtmAne baMdhana thAya evI rIte enuM vartana heAtuM nathI. jene vastutattva samajAyuM che, te pachI chetarAya nahI.. bhale leAkeA mahAtmA kahetA hoya ke A teA meTA che, paNa ene ethI bhrAMti thAya nahIM. peAtAne sAcI mAnyatA thaI che, te chUTe te nahI. khIjAmAM taNAI na jAya. paramA mAM ene zakA na paDe. samyagdazana evuM nathI ke je nAzI jAya. samajIne vastu grahaNa karI che tethI kaI khIjAne namaskAra karavAthI samyagdarzana jatuM rahe evuM nathI. hemacaMdrAcAya kumArapAla sAthe mahAdevanA maMdiramAM gayA. tyAM leke e kahyuM ke mahAdevane namaskAra kare. te vakhate hemacaMdrAcArye "jenA rAgadveSa kSaya pAmyA che te mahAdevane huM namaskAra karuM chuM." ema stuti karI. leAkeA nAgapAMcamIne divase nAgapUjA kare che te pUjyabuddhithI nahIM, paNa bhayathI pUje che. khAra mahinAmAM kAI divase sApa na karaDe te mATe pUje che. jo sAcA sapa nIkaLI Ave te bahAra ja nAkhI Ave. ISTadevane tA bhAvathI pUje che. sarpanI pUjA bhayathI kare che, temAM rasa nathI, tema samyagdarzanIne saMsAramAM rasa nathI heAtA. bhAvathI e sa'sArane bhajatA nathI. sasAramAM rahelA dekhAya che, pazu enuM hRdaya bhagavAna pAse che. AvI dazA ApaNe prApta karavI che. kahevAtI vastuo kAmanI nathI. phalANAne mAnavAthI samyagdarzana thAya che ema nathI, peAtAnA AtmAnI eLakhANu te samyagdarzana che. 130 "6 prIti anaMtI para thakI je tADaeN hA te joDe eha. ' (de. 1) saMsAramAM jeTalA rAga nathI teTaluM samyagdarzana che. samyagdarzanane laIne cAritra mAha prakSINu 18 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 medhAmRta thaI jAya che. evuM thAya tyAre samajavu" ke samyagdarzana che. ana'tAnuSa'dhI krodha mAna-mAyA leAbha e cAra jAya tyAre samyagdarzana thayuM kahevAya. e vAta sAcI che. anaMta saMsAra vadhAranAra anatAnubaMdhI che, te ane hAya nahIM. e kaSAya ene sa'sAra vadhAre gamatA hoya te ja thAya. duHkhagabhi ta, mAhagabhi ta ane jJAnagabhi ta evA vairagyanA traNa bheda che. duHkhane laIne, mAhane laI ne vairAgya thayA hoya te tenAM kAraNeA dUra thatAM narahe ane jJAnagarbhita vairAgya divase divase vadhate jAya che. du:kha pratye dveSabhAva hAya tene duHkhagabhi ta vairAgya che. samyagdarzana heAya tyAre ana MtAnuba MdhInI hAjarI na hoya. ana'tAnukha dhI gayA ja hAya che. samakitanI hAjarImAM ana tAnubaMdhI heya nahI. mukhya te samajaNa karavAnI che. "sadgurunA upadeza vaNu samajAya na jinarUpa." samita che te anaMtAnukhazvIne nAza karanAra che. anAdikALathI anaMtAnubaMdhI ane mithyAtva sAthe ja rahe che. kAIka vakhate chUTAM paDe che. saMsAramAM tIvra sneha hoya tyAMsudhI anaMtAnukha zrImAMthI koI paNu kaSAya havA saMbhave che. A satpuruSa sAcA che. ethI mAruM kalyANu che, evA bhAva hAya te tyAM AgaLa ana tAnubaMdhI krodhamAnamAyaleAbha bahu maMda, nahI jevA hAya che. paNa sAcuM oLakhANa thAya tyAre evuM thAya. kahetAkahetI kAma na Ave. saMsAranA padArtha mAM tIvra rAga hoya tyAMsudhI paramA mArgamAM e nathI. je kAma karavAthI AtmAnuM hita na thatuM hoya temAM kaTALA Ave, duHkhanA prasa`gamAM tema sukhanA prasaMgamAM paNa ene saMsAra na game, tyAre paramA mAgI puruSa kahevAya. evuM jyAre thAya tyAre jANuvuM ke samakita che--samakita Avyu hoya athavA jJAnInA Azraya ene maLyeA hAya te ja ene saMsAranAM sukha na game. meAkSamAga mAM jJAnI ane jJAnInA Azrita e che. je vastu jeNe asAra jANI te pratye te krodhamAnamAyAleAma tIvrapaNe na kare. sasAra badhe bhrAMtirUpa che, khATe che, ema lAge. paramAjJAna thAya tyAre adhe! saMsAra khATA lAge. pachI te pratye tIvra krodhAdi na kare. bhrAMtine laIne sasAra cArarUpa lAgatA hatA, paNa e bhrAMti dUra thaI tethI have evuM lAgatuM nathI. sAcA puruSanI zraddhA thaI te samyagdarzana thayuM. e khIja che. emAMthI badhuM prApta thaze. sAcA puruSanI zraddhA thaI tyArathI ene bIja rApAyuM, bIja 2ApAyA pachI emAMthI samakita, kevaLajJAna, meAkSa madhuM thaze. ahu Ara bhaparigrahamAM jIva paDayo che. kugurunA sa MgathI chUTavu bahu muzkela che. ana tAnu baMdhIne laIne ene jJAnInuM eLakhANu paDatuM nathI, khAdyavastu pratye ja ene lakSa rahe che, sa`sAranI vAsanA gaI nathI te paNa mane gaI che ema jIva mAnI bese che. anatAnubaMdhInuM svarUpa jevuM tevuM nathI. [va. 460] 146 jesalamera, mahA vada 12, 2008 jene zarIra che tene sukhaduHkha heAya ja. e bemAMthI jIvane du:kha gamatu nathI, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 139 UMcuMnIcuM thAya che. nathI gamatuM tethI pharI kama' baMdhAya che. e duHkha na gamatuM hoya te navAM na bAMdhavAM. zArIrikavedanA dehanA dhama che. dehanA dhama'ne dehanA dhama rUpe jANavA. bhUla TALavA mATe AvAM vacane vAMcavAM vicAravAM, vedanA vakhate saMbhAravAM. dehathI judA thavAnuM che. gabharAvuM nahI. ethI khamaNuM hAya te paNa na gabharAvuM. pUrva madhyuM che te Avyu che. ethI pAte chUTA thavuM. pharI na Ave evuM karavAnuM che. je duHkha Ave te samabhAve sahana karavuM, dehanA dhama judA ane AtmAnA dharma judA ema spaSTa mAnavuM. jene chUTavAnI bhAvanA hAya teNe vedanI Ave tyAre jJAnIe kahyuM che te pramANe vata'vuM. evA nizcaya paNa atizaya vedanA vakhate chUTI jAya che tene mATe zuM karavuM ? vedanA vadhatI hoya tyAre jJAnImAM lakSa rAkhavuM. kSaNe kSaNe kama' baMdhAya che ema ciMtavavuM, AtmA nitya che, maratA nathI, achedya che, abhedya che ema AtmabhAvanA kare te ' AtamabhAvanA bhAvatAM jIva laDe kevalajJAna re.' jJAnI kahe che tema vavuM. AtmA nitya che ema dRDha karyu hoya teA nizcaya rahI zake. ene aMdarathI samajaNa AvI hoya te nizcaya thAya. bhakti, vAMcana e badhuM samAdhimaraNu karavAne mATe che. jJAnIe kahyuM che ke samAdhimaraNu karavuM, te mAre tA e ja karavuM che. " thAvuM hoya te thAje rUDA rAjane bhajIe.'' jevI bhAvanA kare tevuM phaLa maLe che. AtmabhAvanA rahe teA samabhAva Ave. puruSAtha karavAnI jarUra che. vedanA vakhate samabhAve sahana karavuM. vedanA jaze paNa AtmAnuM kaMi thavAnuM nathI. tema chatAM DAmADoLa citta rahetuM hAya tA ApaNAthI vadhAre vedanA sahana karI hoya tevA mahApuruSAnAM caritra vicAravAM. AtmA kadI maratA nathI evAM jJAnInAM vacanA mAtmAne sthira karanAra che, avalaMbanarUpa che. jarIka manane kaThaNu karavAnuM che. jyAre kaI vedanA Ave te vakhate jarIka mana kaThaNu karyu`. hAya teA vedanA te javAnI che. javA mATe Ave che. pahelAMthI abhyAsa karyAM hAya tA vedanA vakhate thAya ke 'huM vAraMvAra vicAra karatA hatA ke detuthI AtmA bhinna che, te A vakhate mArI parIkSA che. " pahelAM puruSA karyAM hAya te thAya. gajasukumAra pahelAM nemInAtha pAsethI zIkhyA ke AtmAmAM rahevuM e sukha che. vikalpAmAM paDe tA pAra na Ave. jANe marI ja gayA hatA evA dRDha nizcaya karI AghA rahIne joyA karavuM. pahelAM evA abhyAsa na karyAM hAya tA vicAravuM ke dehanA svabhAva te mArA svabhAva nathI, te kama AchA baMdhAya. jIvane khabara paDe che ke deha tA rahevAnA nathI, te have bIjAmAM khATI na thatAM jJAnIe kahyuM te karavA de. cetavuM che. jJAnInA mAga 8 dehathI huM bhinna chuM, ' e che. jJAnI kahe che ke bhinna anubhavavuM agharuM che tema chatAM jevuM che tevuM mAnavuM che evA DhaDha nizcaya hAya tene dhAreluM kAma thAya. jIva karavA mAMDe teA thAya evuM che. jJAnInA beSa ceATI gayA tA e aMdara kAma kare che. A sAMbhaLIne vedanA vakhate davA na karavI evuM na karavuM. dehane lAbha thaze ema jANI ane zarIra sAru* thaze teA meAjazeAkha karIzuM ema gaNI davA karavAnI nathI, paNu manuSyabhava dula bha che, tene dharmArtha jALavavA che, ema vicArI davA karavI paDe teA karavI. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 bedhAmRta deha mane madadarUpa che, tethI upacAra karuM chuM. deha AtmAne kAma Ave tethI upacAra karuM chuM. te enuM phaLa samabhAva Ave. deha cheDatI vakhate "deha chUTI jaze, bhoga kema bhega vAze?" evuM ArtadhyAna na karavuM, paNa jJAnIe je kahyuM che te chelle sudhI lakSamAM rAkhavuM. dehane lakSa rahyA kare te ArtadhyAna che. te mUkI chevaTa sudhI AtmAnA vicAramAM lIna rahevuM. jJAnInuM zaraNa rAkhavuM. jJAnIthI mAruM kalyANa thaze ema zraddhA rAkhI bhaya na rAkhavo. kheda paNa na karo evI AjJA zrI tIrthakara jevAe karI che. deha e navI vastu nathI, choDavA jevI che. maraNathI gabharAvuM nahIM. je kaMI manamAM hoya te jJAnIne kahI devuM. AtmA anaMta sukhanuM dhAma che e lakSa rAkha. mahAvIre kahyuM che ke saMsAramAM badhuM nAzavaMta che, rahevAnuM nathI te ene mATe AtmAne zA mATe duHkhI kare che ? jJAnInAM vacanane vicAra na kare te avicAra che. huM AtmA chuM ema na jANavuM te ajJAna che. huM nitya chuM, abhedya chuM, adya chuM, janma jarA maraNathI rahita chuM, evI bhAvanA karavI. jJAnI puruSanA kahyAmAM vRtti na rahe te meha che. AtmavicAra AtmagatinuM kAraNa che. prazna-saddavicAra kema Ave? - pUjyazrI-jJAnInAM vacananuM mahAo lAge, mAre e ja AdhAra che, e ja tAranAra che, jJAnInI AjJA che te apUrva che ema lAge, te tenA vicAra Ave. pachI saheje bIjI IcchA na rahe. [va. 461] 147 zrI rA. A. agAsa, Aso suda 12, 2009 kRpALudeva sobhAgabhAIne vaDIla mAne che tethI "ApanI kRpAthI atre kuzaLakSema che" ema lakhe che. kRpALudevane jyAM lokone vadhAre paricaya thAya tyAM javuM nathI ema emane vicAra che. A sAla paryuSaNamAM taddana gupta jevA rahyA che. ghaNuMkharuM vaDodarA payuMSaNa karyA che tyAM zrI saubhAgabhAI vagere thoDA jaNa AvyA haze. payuSaNa pachI peTalAda khaMbhAta thaI muMbaI gayA che. prabhuzrIjInuM comAsuM muMbaI che. paryuSaNa pahelAM kRpALudeva sobhAgabhAIne lakhe che ke mumukSu jIva hoya tene mohanA kAraNathI mUjhavaNa thAya che te pachI jJAnIne e kema game? IchA nathI chatAM upAdhi yegamAM jJAnI puruSane pravartavuM paDe che. karmane udaya eTale badhe che ke jene bahu lAbha hoya te paNa evI pravRtti na kare. taddana niHspRha che, chatAM rAtadivasa upAdhinI pravRtti kare che. e kAma karavuM paDe che tethI kaMTALIe chIe ema nathI, paNa upAdhine yoge satsaMga ane nivRttine viyega rahe che, tethI kheda thAya che. je sadA bhajavAyegya che, tene vicaga rahe che. eALakhANa thayA pachI AtmA vedAya che. AtmajJAna rahyA kare che. AtmajJAna thayA pachI cAlu ja rahe. AtmA saMbaMdhI vAta karavI ke lakhavuM, evuM upAdhi. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 141 ne ceAge khanatuM nathI. mukSukSuone satsaMganI IcchA hAya, patranI IcchA hoya ane kRpALu devathI patra na lakhAya teA temane virahuvedanA rahyA kare, zrAvaNa vadamAM ceAga thayA hoya ema lAge che. sa'sAranI jhALa cAre bAju maLe che. AkhA leAka trividhatApathI khaLatA che. e saMsAranI jhALa joI mujhAze nahIM. Adhi-manamAM ciMtA phIkara thAya te, vyAdhi-zarIra sa'badhI rAga, ane upAdhi-bahArathI vyApAra vagerenI pravRtti. e trividha tApa che. athavA janmajarAmaraNu e paNa trividha tApa kahevAya che. [1. 465] 148 zrI. rA. A. agAsa, AsA suda 11, 2009 nivRttimAM kRpALudeva paramA svarUpane ja pASatA hatA. kheDAmAM, vaseAmAM, uttarasaMDAmAM paramArtha svarUpa ja rahetA. bIjI kazu N na hatu. kRpALudeva kevI dazAe va tA hatA? te jIve vicAravAceAgya che. sahaja svabhAve rahevu evuM emanuM jIvana thaI gayu che. e jIvana kema haze? madhA jagatanuM vismaraNa karI nAkhyu che. taraNAnA e kaTakA karavA paNa sama nathI, ema lakhyu che. kRpALudeva akartA tarIke rahe che. Ama karavuM ke tema karavuM, evuM emane kazu nathI, prArabdhathI je thAya te joyA kare che. prArabdhane ceAge jema ceganI pravRtti thAya tema kare che. vicArane paNa dhakko mArI AgaLa vadhAravA evuM paNa emanA manamAM nathI. jene udAsInatA che tene saMsAramAM rahevuM ghaTatuM nathI, paNa udayane lIdhe rahevuM paDe che. sa`sAra ane jJAnIne maLatI pANu Ave nahI. upAdhinuM svarUpa evuM che ke AtmA lezita paNa thAya; ane emane evI pratijJA hatI ke vadhAre vAra AtmAne kalezita na rahevA devA, jo rahe teA deha tyAgI deve. ghaNIvAra evuM thayuM che ke mAthuM SaDa upara rahevu kaThaNu paDe, jJAnIne paNa thakave evA A sAMsAra che. jene AgaLa vadhavuM che, tene upAdhi AvaraNurUpa thAya che. jo ke kSAyaka samyagdarzana heAya tene AtmAnuM vismaraNa na thAya, paNa ene AvaraNarUpa thAya che. bhagavAnanI dazA jevI che tevI emanI dazA che. hRdayamAM madhyamA vAcAe prabhunu nAma varte che. A jIve kaDAkUTa zu mAMdhI che! ema thaI Ave che, kayAre ethI chUTIe ema thAya che. ApaNe mAMdhelAM ApaNe ja bhAgavavAM paDe, keAI bIjo bhAgave nahIM. mATe zUravIrapaNe, adInapaNe bheLavI levA e jJAnIne mA` che. samajaNu kAma kare che. AkuLatA thAya, vyAkuLatA thAya, mUjhavaNa thAya, paNa samajaNu hAya tA badhu` zamAvI de. je jJAnIonA pUrva ceAga thayA che, temane saMbhArIe chIe. dukAna upara beThA hAya tAya jANe ja*galamAM beThA hoya tema rahe che. jJAnI pratye atyaMta bhakti, je niraMtara AtmAmAM rahe che temanI krazA pratye prema, te emane AkarSe che. " pU kALamAM je je jJAnIpuruSanA prasaMgeA vyatIta thayA che, te kALa dhanya che; te Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 badhAmRta kSetra atyaMta dhanya che te zravaNane, zravaNanA kartAne ane temAM bhaktibhAvavALA jIvane trikALa daMDavat che. te AtmasvarUpamAM bhakti, ciMtana, AtmavyAkhyAnI jJAnI puruSanI vANuM athavA jJAnInAM zAstro ke mAnusArI jJAnI puruSanA siddhAMta, tenI apUrvatAne praNAma ati bhakti karIe chIe. akhaMDa AtmadhUnanA ekatAra pravAhapUrvaka te vAta amane hajI bhajavAnI atyaMta AturatA rahyA kare che." (465). satsaMga pratye keTalI bhakti che! tethI vAraMvAra e sAMbhare che. jIvane satsaMganuM mAhAtamya lAgyuM nathI. mAhAya hAya te badhuM tAjuM thAya. AtmadhUna cAlyA ja kare evuM kRpALudevane karavuM che. vi. 466] 149 zrI rA. A. agAsa, poSa suda 2, 2009 jenI pAsethI dharma mAgave, te pAmyAnI pUrNa cekasI karavI e vAkyane sthira cittathI vicAravuM" 1. AkhI jiMdagI sudhI kAma Ave evuM vAkya che, ethI jIva bhUle na paDe. dharmanI prApti karavI hoya athavA sAce dharma prApta karavuM hoya tene bahu vicAravA jevuM che. saddaguruthI mokSa che. durlabha manuSyabhava maLe te ajJAnInA Azraye te vyartha jAya. jenI pAse AtmajJAna na hoya tenI pAse kyAMthI dharma maLe? AtmajJAna A puruSane che ke nahIM te tapAsavuM. eTaluM tapAse to jIva bhUle na paDe. jenI pAse dharma mAgave te pAmyAnI pUrNa cekasI karavI. 2. A AtmajJAnI che evuM oLakhANa thAya te pachI enI AjJA ArAdhavI, ene satsaMga kare, badha sAMbhaLa. sadguru hoya te sadevane batAve ane badhuM pAMzaruM kare. kuguru maLe te mudevane batAve ane tethI badhuM UMdhuM thAya. jJAnIne jJAnInI daSTie eLa khavA. A kRpALudevanI bhakti karavA jevI che, A puruSane bhajaze te lAbha thaze ema prabhuzrI jIe ApaNane batAvyuM che. jagatamAM matamatAMtara, vizvAsaghAta evuM ja badhuM paDayuM che. AtmAno khapa rAkha. jyAM-tyAMthI AtmA mAre prApta kare che. e vagara bhale hIrAmANekanI lahANI thatI hoya teya mAre kAmanI nathI. jJAnIne bedha thayA hoya to sadAcAra Ave. jJAnI puruSane vega thayA pachI pharavuM joIe. nahIM te jJAnI puruSa vagevAya, te vagovAya evuM karavAnuM nathI. je vartana karavuM te lokone dekhADavA mATe nahIM, AtmAnA kalyANa mATe karavuM. satsaMgamAM jeTaluM grahaNa karIe teTalA lAbha che. je kaMI karIe tenAthI lAbha na thAya te na karavuM. jJAnI puruSane be sAMbhaLI pApamAM jatAM aTake te satsaMga thaye kahevAya. badhuM karIne AtmAne jagADe che. te jANyuM te sAcuM che ema mAne che. e Agraha thaI gayo che. AtmAne svabhAva jANavuM, dekhavuM ane sthira thavuM. samyakatva sahita jANe ane sthira thAya te AtmAne svabhAva che. 3. jJAnIne vega thayA chatAM matamatAMtara, vizvAsaghAta, asatya vacana e vagere je Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana 143 na jAya te evA ceAga thayA te paNa kAmaneA nathI. prANa jAya paNa dhama na cheDavA. pAMca indriyAnA viSayeA, mAna Adi je eNe peAtAnAM mAnyAM che te adhu laukika che. pharavu' teA che nahIM. ane satsaMga satsa`ga kare teA ze| lAbha? karavAnu tA mana nathI, te pachI satsaMga zuM kare? vivekanI jarUra che. viveka vagara dhama nathI. paramAmAM " jJAnI jANe te sAcuM che" ema mAne teA kalyANa thAya. mumukSu thaye ene mAthe javAmadArI che ke jJAnIpuruSa enAthI vageAvAya nahIM. nahIM teA ene kama baMdhAya. 4. jJAnIpuruSA 'tu Ama kara'ema na kahe. Adeza karatA nathI. kRpALudevane evA udaya varte che. sAmAnya upadeza eTale zikhAmaNu kahe, paNa tame Ama ja karI ema kahetA nathI. 5. kSIra samudra nAmanA AkhA dirayA bharyAM paDaco che, paNa AdheA che, eTale tethI zu thAya ? paNa jo eka mIThA pANInA kaLazeA ahIM hAya teA pIvAya. tema jJAnIpuruSa pUrva anaMta siddha thaI gayA che, paNa tethI jIvanA doSa na jAya, paNa jJAnIpuruSa pratyakSa hAya tA enA doSa cheADAve. siddha bhagavAna kaI kahevA Ave nahIM. 6. jIva ajANyA che. jIvane khakhara nathI chatAM DAhyo thAya che. lAvA dhyAna karuM, phalANu karuM, ema kare che. davAkhAnAmAM jAya tyAM ema na kahe ke mane phalANI devA ja Ape. jJAnIpuruSa pAse jAya tyAre mane dhyAna zIkhavADA, phalANu zIkhavADA ema kahe che. jIva satpuruSa pAse jAya tyAre kaI ne kaI IcchA laIne jAya che. satpuruSane tA jIvane cekakhA karavA che. prabhuzrIjI kahetA ke tArI samajaNu upara mUka mIDuM' ne tANu ceAkaDI. jIvane peAtAne khabara nathI. kalpanAthI jIva bharyAM che. 7. kadAgrahAdi doSA hAya ane satsaMga karatA hoya chatAM e dASA na jAya tA leAkA te kahe ke Ave ja satsa`ga kare che ? kaI sudharyA teA nathI. e kadAgraha, vizvAsa ghAta, asatyavacana, indriyAnA viSayA, krodhAdi kaSAye| Adi doSAne mUke teA ene peAtAne lAbha thAya, upadeza pariNAma pAme. prabhuzrIjI navasArI gayA hatA tyAre eka jaLu tyAM AvyA. te mahu laDAIjhagaDA karatA hatA. pachI prabhuzrIjI maLyA ane ma`tra ApyA ke badhuM pharI gayuM. peAte laDAIjhagaDA karavAnu cheDI dIdhu. tethI gAmanA leAkeAne bahu navAI lAgI ane ghaNA bIjA paNa dhama pAmyA. 8. kahenAra kahI chUTe paNa mAnavuM keAne hAtha che? sAMbhaLyA pachI mAnavAnuM tA ene hAtha che. ema prabhuzrIjInA madhamAM Ave che ne ? jJAnInA cAga thayA, eLakhANu thai, A satpuruSa che, mahApuruSa che ema zraddhA thaI te " mAtra meAkSa-abhilASa. " mAtra mAkSanI IcchA rAkhavI. bhakti hAya ane vAMchA na hoya evI niSkAma bhakti hAya tA kalyANa thAya. tema chatAM satpuruSa pratye saMsArI icchA thaI teA jJAnIpuruSa enI icchAne pASe nahIM. sAnI jANe che ke ene je icchA thaI te khATI che, tethI meADIvaDelI kaDhAvI nAkhe. enA e jIva ne asatpuruSanA Azraye hAta teA tenuM phaLa juduM thAta, kAraNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta ajJAnI pratye IcchA kare to IcchA pUrI kare tethI ene moha poSAya. jIvanuM kalyANa zAmAM che te jJAnI jANe che. asapuruSane Azraya hoya te moha vadhe, saMsAra vadhe. sapuruSane Azraya hoya to enI saMsArabhAvanA divase divase ghaTe. manuSyabhavamAM dharmanuM kAma thAya evuM che, mATe karavuM. bhale bhUkhe maravAnuM thAya paNa dharma choDe nathI. A to badhuM luMTAI javAnuM che. AtmakalyANa zAthI thAya? e vicAra karavA, AtmadaSTi karavA jJAnI kahe che. samyagdarzana jevI tevI vAta nathI. A satparuSa che, ApaNA AtmAnuM kalyANa karanAra che, e je ene bhAva rahe te puruSa pAsethI mokSamArganI prApti thAya. paNa jo e bhAva khasI jAya te na thAya. kRpALudeva kahe che ke amane kaI paNa saMsArI vAta lakhe te trAsa thAya che. 9. deha chatAM jenI dehAtIta dazA thaI che, mana, vacana ane kAyAnA rogane Agraha jene chUTI gayo che-zuddha AtmasvarUpa huM chuM, ema je thayuM hoya te bIjI paravastu emAM ahaMbhAva pachI na rahe, jaDa vastunA guNane pachI potAnA mAne nahIM-evA jJAnIpuruSamAM je vItarAgatA che te parama upazama che. e upazamarUpa caraNAraviMdane namaskAra karI tene citavavA. te ja vItarAgatArUpa athavA parama upazamarUpa mAgamAM pravartavAnI IcchA tame karyA kare ema kahe che. bIjI IcchAe na karo. lekone dharmanI garaja nathI e viparIta kALa che. temAM ekAkI hovAthI udAsa! A Akhe patra sthira cittathI vicAravA jevuM che. mumukSue pahelethI chevaTa sudhI je karavAnuM che te badhuM spaSTa karIne kahyuM che. nispRhabhAve karuNAthI kahyuM che. [va. 471] 150 zrI. rAA agAsa, Aso suda 11, 2009 "AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIrthakara "samAdhi" kahe che." (568). AtmAmAM je caMcaLapaNuM che, te rokAya ane pitAnA svarUpamAM rahevAya tene mATe sudhArasa eka sAdhana che. sudhArasanuM nAma bIjajJAna kahe te vAMdho nathI. bIjajJAna ApanAra AtmajJAnI hovA joIe, nahIM to bhulAva thAya. e sudhArasathI labdhio paNa pragaTe. tethI ene ja AtmA mAnI bese te jJAnI jene AtmA kahe che te ene samajAya nahIM. sudhArasamAM vRtti rahevAthI cittasthiratA thAya che. sAdhanamAM aTakI jAya to sAdhya prApta na thAya. jJAnI puruSa vinA keI sAdhanathI ThekANuM na paDe. vaha sAdhana bAra anaMta kiyo, tadapi kachu hAya haju na pa;" sata sAdhana samaye nahIM, tyAM baMdhana zuM jAya ?" sAdhana te jIve anaMtavAra ghaNAM karyA che. vegamAM khecarI mudrA Ave che. jene sudhArasa saMbaMdhI sAdhana karavuM hoya te jIbhane mULa AgaLa jarA kA5 mukAve che, tethI jIbha lAMbI thAya ane TheTha gaLA sudhI laI javAya, eTalI lAMbI kare. tyAM AgaLa rasa jhare che, te sudhArasa che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 145 jJAnInI AjJAe meAkSa che. prabhuzrIjI kahetA ke ame khIlI khIlI karavAnuM kahyuM hAya te mumukSu kare te paNa enA meAkSa thAya." mAhAtmya tA jJAnInI AjJAnuM che, sAcA puruSanI AjJAnA ArAdhaka hoya te! e ghaDImAM ya kevaLajJAna thAya. koI sAdhananA ApaNe niSedha nathI. sAdhana karavAM, paNa AtmAne bhUlI gayA tA e sAdhana ramakaDAM jevAM che. sudhArasa jhare che tene amRtadhArA paNa kahe che. e tA badhAM sAdhanA che. zvAsa rokavA mATe paNa jIvA keTalI mAthAkUTa kare che! e dravyakriyAe che. ' ceALazAstra 'mAM badhI ceAganI dravyakriyAe vaNavI che, ane 'yegASTi'mAM bhAvaprANAyAmanuM varcuna karyuM che. " khAdyabhAva recaka IhAMjI, pUraka aMtarabhAva; kuMbhaka sthiratA guNaeN karIjI, prANuAyAma svabhAva. (cethI STi) dravye dravya mile nahIM," ema stavanamAM Ave che. jaDa ne cetana e beya maLI ekarUpa thAya nahIM. peAtAnuM svarUpa samajAya tyAre jaDa cetananA viveka thAya. nahIM te jIva anaMtakALathI pudgalanI pAchaLa ja paDayo che ne ? AtmA eLakhAya hAya teA pachI emAM ja ene lInatA thAya. peAtAnuM svarUpa dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI samajAya ane peAtAnA svarUpamAM rahe, parizume tyAM pachI kaI karavAnuM na rahe. paNa peAtAnuM eLakhANu nathI thayuM tyAMsudhI jene eLakhANu thayuM che tenA Azraye rahevuM. siddhAMntika vAta bahu lAMkhI nathI; zabdo te zabdo ja che, dazA lAvavAnI che. jagatamAM jaDa-cetana sivAya kazuM che nahIM; paNa jIvane pudgalamAM mAThu che. te mUkaze tyAre kalyANa thaze. arUpI AtmA che tethI jJAnI sivAya ThekANuM paDe nahIM. [va. 472] * 151 zrI rA. A. agAsa, AsA suda 9, 2009 pUjyazrI--seAbhAgabhAI e ema lakhyuM haze ke sudhArasa jevI kriyAnI vAta gupta rIte kahevI joIe, khullA kAgaLamAM lakhavuM na joIe. kRpALudeva lakhe che ke ame je lakhyuM te kaI vAMce ya gama paDe nahIM. AthI kAI ne nukasAna thavAnuM nathI ema jANIne khullA kAgaLamAM lakhyuM che. koI sudhArasa saba'dhI mAthAM mAratA hAya ane tenA vAMcavAmAM A kAgaLa Ave te zIkhI te| na jAya, paNa evA puruSane mAre maLavuM, evA puruSa mane maLe teA sAruM ema thAya. vakhate vAMce te ene niNya thaI jAya nahIM. paNa A lakhanAra puruSa ene jANe che, te puruSa pAsethI mane A vAta jANavAmAM Ave te sAruM ema tene bhAvanA thAya. jJAnInI vANInA paramA samajavA bahu muzkela che. jJAnInA samAgama thaye hAya, temanA edha sAMbhaLyeA hAya, AjJAne ArAdhaka hAya evA mumukSu te jJAnInI vANIne samajI zake. mA ru, mA tu'nuM dRSTAnta ApyuM hatuM. 19 "" Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 badhAmRta "binA nayana pAve nahIM, binA nayanakI bAta; seve saguruke carana, so pAve sAkSAta ." (258) emanuM ema samajavA jAya te kaMI samajAya nahIM. vAMce te ene bhAvanA thAya ke satpa ruSane ApaNe maLIzuM. emanI AjJA ArAdhAze te e vAta samajAze, ema thAya. mane samajAI gayuM ema jIva avaLuM paNa samajI le che. paNa ene pAche vikSepa thAya ke A barAbara samajAtuM nathI. kRpALudevane, paramArtha lakhatAM aparamArtharUpa lakhAya nahIM evI sahaja dazA thaI che. have sudhArasa saMbaMdhI vizeSa lakhe che. sudhArasa denAra ane lenAra kevA hoya? te kahe che. (1) AtmA jeNe anubhavyo che ane te rUpa je thayA che temaNe je sudhArasanuM jJAna ApyuM hoya te te paramArtha paramArtharUpa che. (2) jeNe AtmA jA nathI, paNa sudhArasanI kriyA jANe che, tenI pAsethI sudhArasanuM jJAna thAya to te vyavahAra paramArtharUpa che. Atmapradeza sthira thavAnuM sudhArasa eka nimitta che, sAdhana che, tethI ene vyavahAre paramArtharUpa kahyuM che paNa sudhArasane ja AtmA mAnate hoya te te viparItatA che. (3) te sudhArasanuM jJAna jJAnIe na ApyuM hoya paNa temaNe Atma saMbaMdhI upadeza karyo hoya, te upadeza jIvane ruce hoya te te paramArtha vyavahArarUpa che. eTale paramArtha pAmavA mATe vyavahAra che. ethI paramArtha pAmaze. "prere te paramArthane te vyavahAra sAMta.(*) je AtmAne jANatA nathI paNa zAstro jANe che, te zAstro bIjAne upadeze te te vyavahAravyavahArarUpa che. kahenAra ane sAMbhaLanAra beya AtmAne jANatA nathI ane upadeza kare te huM samaju chuM" ema jIvane thavA saMbhava che te saMsAra vadhavAnuM kAraNa che. e paramArthane prere e vyavahAra nathI tethI enI bahu kiMmata nathIzAstra jANanAre A jAye nathI, chatAM sAme Ava tene ema jANe ke ANe AtmA jAye che, tethI pachI e sadugurune zodhe nahIM. tyAM ja e khaLI rahe che. e cethA bhedanuM phaLa zuM maLe che? te kahe che ke vyavahAraparamArtharUpa to ghaNA kALe kaI prakAre mokSanuM kAraNa thavA saMbhava che, paraMparAe mokSanuM kAraNa thAya, zamasaMvegAdi guNe ene prApta thavA gya che, paNa vyavahAravyavahArarUpanuM kaMI phaLa na nIkaLe. puNya bAMdhe, paNa mokSamAM e kaMI kAma AvatuM nathI. jeNe AtmA jANyo che tene sudhArasanI kriyAthI Atmapradeza sthira thAya che tethI e sAdhana upayogI che athavA AtmAne jene lakSa hoya tene paNa e sAdhanarUpa che. prabhuzrIjIne te e ja upadeza hare, ke "je kaMI karavuM te AtmAthe'', eTaluM meLavaNa nAkhavuM. jJAnI dvArA sudhArasa saMbaMdhI jJAna maLyuM hoya to ene AtmA jANavAnuM kAraNa thAya. AtmasitharatAnuM e apUrva sAdhana che. tame sudhArAne AtmA mAnI bese evA nathI, tethI tamane enuM eTaluM mAhAsya jaNAvyuM che. have bIjI vAta kahe che. recaka, pUraka, kuMbhaka e traNa bheda prANAyAmanA che. kuMbhakamAM zvAsa taddana sthira karavAne heya che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 17 " bAhyabhAva recaka IlAM che, pUra aMtara bhAva; kuMbhaka thiratA guNe karI che, prANAyAma svabhAva." (cothI daSTi) keTalAkane zvAsa roke tethI riddhisiddhio pragaTe che, tethI jIva avaLe raste caDhI jAya. jJAnInI doravaNI je na hoya te kayAMya ne kyAMya mAthuM bharAI jAya. jJAnIne AdhAre badhA coga sAdhavAnA hoya che. nahIM te kyAMya taNAI jAya. zvAsozvAsa sthira thavAthI mana sthira thAya che. tethI indriyo paNa prabaLa thAya che. ane tethI be cAra gAu dUranI vAta paNa sAMbhaLI zake. tethI jIvane ema thAya ke juo! mane AtmA prApta thaye, ema mAnI bese tethI avaLe raste caDI jAya. zvAsa reke paNa jJAnI vagara maha DaratA nathI. jJAnInA badhA sivAya meha javAno rasto nathI. ajJAnI dvArA kaMI sAdhana kalyANarUpa thatuM nathI. jJanI dvArA e sAdhana maLyuM hoya te kalyANarUpa thAya. zuddhAtmAne pudgalanI sAthe kazI levAdevA nathI, paNa jyAM sudhI saMsAramAM che tyAM sudhI jIvane pudgalanI sAthe saMbaMdha che. yaMsudhI vibhAva AtmA che, tyAMsudhI kaIka koIka pudgale nikaTa saMbaMdhanA che. kaI kaI pudgalamAM AtmAnI vizeSa chAyA hoya che, keTalAka paramANu evAM hoya che ke tethI AtmA jhaTa prApta thAya. jJAnIe kahyuM hoya ke "AnuM tuM dhyAna karaje' te tyAM AgaLa AtmA pragaTe. vi. 473] 15ra zrI rA. A. agAsa, Aso suda 8, 2009 jevA prasaMga maLe tevo jIva thaI jAya che. aneka prakAre vikalpa jIvane thayA kare che. manane navaruM na rahevA devuM. kaMIka kAma soMpavuM. vAMcavAnuM, smaraNanuM game te kAma ene ApavuM. nahIM to kevA karma bAMdhe tenuM kazuM kahevAya nahIM. jJAnInAM vacanamAM citta rahe te dharmadhyAna thAya, nahIM te ArtadhyAna thayA kare, tethI karma baMdhAya. navare paDe tyAre bIjA vikalpo Ave che. kAma hAthamAM hoya to temAM citta rahe che. mana bahu tophAnI che. ene kaMI kAma joIe. manarUpI bAbarAbhUtane jJAnInI AjJArUpI vAMsa upara caDhautara karAve te vaza thAya evuM che. manane thakavI nAkhavAnuM che. kamanA dhakkA vakhate A mane egya che ke ayogya che ene vicAra rahetuM nathI. bahu uttama zikhAmaNa che. jIva mUMjhavaNa vagara rahetuM nathI. tethI samaye samaye karma bAMdhe che. mujhAvAnI jarUra nathI. manane vAMcavA, vicAravA, zekhavA, lakhavAmAM rAkhavuM. kAma hoya tyAM sudhI mana ThIka rahe, paNa navaru paDayuM pANInA relAnI peThe nIcI dazAe jAya. tethI ghaNAM karma baMdhAya che. manane na gamatuM hoya te ja kAma karAvavuM che. jIvane pitAne gamatuM hoya tyAre lahera paDe ane na game evuM hoya tyAre mujhAya. manane ekAgra karavAnuM che. "ajJAmAM ja ekatAna thayA vinA paramArthanA mArganI prApti bahu ja asulabha che." (147) AjJAmAM rahevuM e sivAya manane vaza karavAno bIjo rasto nathI. pahelAM pote kama bAMdhyAM che te bhogavavAM paDe. eve ne e tIvra udaya haMmezAM Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 medhAmRta rahetA nathI. mujhavaNu gheADA vakhatamAM jAya evI hAya, paNa te vakhate dhIraja na rAkhe te navAM kamA~ baMdhAya, tethI tenI sthiti vadhAre paDI jAya. te thADA kALamAM na maTe. jevuM kevaLI bhagavAne joyu che tevuM thavAnu che, ema jANI kazA vikalpo na karavA. ' manane mauna karI nAkhavuM.' eTale mana ka MI saMkalpavikalpa na kare. meDhe khelavuM nahIM eTaluM ja nahIM, paNa mana jaMpe tyAre kharuM maunapaNu che. vikalpA zekavA e kharuM maunapaNuM che, saMsArI prasaMgamAM khIjAnI sAthe bhaLavAnuM nathI." AtmA ekalA ja bhalA che. dhamane nAme svAtha seve te dhama thI jIva dUra thAya. seAbhAgabhAI ne je je badhI devA hatI te cADe thADe karI mukAvI dvIdhI. A patramAM kahelI zikhAmaNa darekane mAnavAcegya che. jene samyaktva prApta karavuM che, te badhAne e kAmanu che. beSajJAna eTale samyajJAna upara lakSa rAkhIne A patra lakhyA che. [1, 475] 153 pUjyazrI--jyAM amRta, sudhA evuM Ave tyAM seAbhAgabhAine A sudhArasa saMbaMdhI haze ke zuM ?' ema lAge che. 5. ku. dhruve jaNAvyuM ke nirAkAra-sAkAra-cetanA viSenA kavitamAM mukharasa viSe vAta nathI. zuddhatA vicAre dhyAve, zuddatAme kaeNli kare; zuddhatAme sthira hai, amRtadhArA vase, e lakSa thAya teA khIjA badhA jIvA ene siddha jevA dekhAya. khIjo kacarA na dekhAya. zuddhatA vicAre, zuddhatAmAM ramaNatA kare ane temAM sthira thAya tyAre amRtadhArA varase. te kaMI mukharasa nathI, paNa AtmAne AnaMda matAvavA amRtadhArA zabda vAparyoM che. kRpALudeva lakhe che ke amane te| A amRtarasa samajAya che. tamane paNa krame krame samajAze. svAbhAvika AtmA che. AtmAmAM sthira thAya tyAre amRtadhArA jevA Anada Ave che. jJAnInA ceAgamAM jIvane keTaleA ullAsa Ave che! eTalI vRddha avasthAmAM paNa seAbhAgabhAI vAMca vAMca karI vicAre che. ApaNuM hRdaya cAkakhuM thAya tyAre badhI khabara paDe. jema jema jJAnInuM mAhAtmya vizeSa lAge tema tema vizeSa jJAna thAya. citta cAmu karavA viSe acitra citrakAranI kathA che. ema citta cAkakhuM thAya teA traNe leAka dekhAya evuM che. kRpALudeva lakhe che ke " zuddhatA vicAre dhyAve" e padanA paramAtha ame hRdayamAM rAkhyA che. jagatanA badhA bhAveAthI khasI bhagavAnanA svarUpamAM sthira thAya tyAre, ene amRtasvarUpa kahyuM che. drazyanuM oLakhANa thAya teA dravyanA paryAya paNa samajAya. samaye samaye dravya pariNAmI che. samaye samaye pariNAma vahyA kare che. syAdvAdathI AtmAne nitya paNa kahevAya ane anitya paNa kahevAya. utpAda-vyaya-dhrutra e tripadanA vicAra kare te ** * jue edhAmRta pR. 308, mAsA su6 8, saM. 2009. 1. ATha jenI sAya (bhAvA) pR. 34 "" Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 149 samajAya evuM che. AtmA asaMkhyAtapradezI che, paNa jevuM zarIra maLe teTale vyApe che. kevalI samudughAta vakhate AkhA lekamAM paNa vyApe che. nigodamAM nAnAmAM nAnuM zarIra che tyAM paNa asaMkhyAtapradeza ane hajAra jano thAya che tyAM paNa teTale ja asaMkhyAtapradezI rahe che. AtmA saMcavikAsanuM bhAjana che. mukharasa pudgala che. te AtmA nathI, eka sAdhana che. [va. 483] 154 zrI. rAAagAsa, A suda 7, 2009 vicAradazA mATe bhUmikA che, temAM e traNa prazno vicAravA yogya che. vedAMtaprakaraNa nAmane graMtha vAMcI te parathI sabhAgabhAI e traNa prazno lakhyA hatA. jene vicAradazA pragaTAvavI hoya tene evA prazno vicAravAyegya che. evA praznone vicAra kare te sAcuM zuM ane nAzavaMta zuM? tene bheda paDe. atyAre badhuM dekhAya che te nAzavaMta che. badhuM mUkIne javAnuM che. evA praznono vicAra kare te sUma vastu AtmA paNa samajAya evuM che. badhA saMyegonI vacce rahyo che. e na hoya te kazuM nathI. e je AtmA te dekhAte nathI. "kara vicAra to pAma." sAcuM zuM ne khoTuM zuM ? ema bheda paDe pachI kheTuM na game. "AtmA sat, jagata mithyA" ema lAge, e jevuM tevuM vAkaya nathI. mahAvAkya che. jevA-jANavAmAM doSa nathI, paNa rAga dveSa thAya tyAM deSa che. leke jevuM mAne tevuM jIva mAne che. lokonuM kahyuM karavuM che ane jJAnInuM kahyuM sAMbhaLavuM che. " jJAnI ke ajJAnI jana, sukhaduHkharahita na koya; jJAnI vede zairyathI, ajJAnI vede roya. " sukhaduHkha to bAMdhyA pramANe Ave paNa jJAnI pAse dhIrajarUpI davA che. tethI game te karma Ave paNa te mAthuM kapAvavA Ave che. pitAne zAtAazAtAnuM kaMI nathI, paNa mumukSu jIvane ciMtA thAya ke tabiyata kema haze? te mATe lakhyuM che ke tAva Avyo hato te maTI gayela che. kavitAne kavitApaNe ArAdhavAthI AtmAne lAbha nathI. bhagavAnanI bhakti mATe je kavitA lakhe te uttama che. saMsAramAM koIne rAjI karavA ke pitAnA zokhane mATe kavitA kare te bane kAmanI nathI. e kSapazama maLyo hoya te bhagavAnanI bhaktimAM vApare athavA AtmajJAna thavAmAM vApare. e mATe kavitA kare to enuM ka9yANa thAya. game te vidyAo AvaDatI heya paNa enuM phaLa vivekabhAva ane samAdhabhAva AvavuM joIe. jagatamAM ghaNI vidyAo che paNa badhI zIkhavA jAya to manuSyabhAva jatuM rahe. kRpALudevane jema jema upAdhi vadhe che, tema tema vIrya adhika phere che. ane tethI ghaNa nirjarA thAya che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta 55 pUjayazrI--kRpALudevane jyAre vizeSa karmonI bhIDa DhAya tyAre vItha vizeSa sphUre che. eTale AtmA nirmaLa thAya che. te vakhate vadhAre khaLa karavuM paDe che. nahIM teA taNuAI jAya. jJAnIone pariSaddha upasanA prasaMge ghaNuMA lAbha thAya. keTalAkane kevaLajJAna thaI jAya che. kRpALudevane vyApAra e paNa eka mAnasika pariSaddha che. emAM je samabhAve varte te vizeSa nirjarA thAya. kSamA e AtmAnA guNa che. je Ave te khamI khudavuM. keAInA vAMka nathI. pote khAMdhyAM che tethI AvyAM che. upAdhimAMthI TharavAnuM sAdhana je satsaMga te rUpa mumukSunA patro che, prazno che. kRpALudevanA AtmA uccadazAe vate che. tema chatAM emane satsaMganI IcchA nira Mtara rahe che. satsaMganI bhAvanA karavAnI che. mahApuruSanuM kharuM jIvanacaritra AthI jaNAya che ke e karmanA udaye kema varte che? AtmajJAna kema rAkhe che? kRpALudevanI vizeSa eLakhANa temanA patrothI thaI zake che. bahArathI viNakaveSa ane aMtaramAM nigraMthadazA rAkhatA. e agharAmAM agharuM kAma A kaLikALamAM emaNe karyu che. apavAdarUpa puruSa che. vAta manAya nahIM evA puruSa thayA che. evA puruSanI zraddhA thAya teAya kalyANu thAya, daSTi pharavA mATe bhaktinI jarUra che. jayAre bhaktithI esanA AtmAnI dazA jaNAya tyAre 'aDe| ! evA puruSa te jagatamAM kacAMya nathI ' ema apUtA lAge. emanA kahyAthI ja mAruM kalyANu che, ema samajAya te svacchaMde vate nahIM. jyAre jJAnInI dazA ane samajAya tyAre jIva Thare. e puruSa keAI apUrva dazAnA che, ema samajAya te pachI manuSya. bhava, AjJA, madhu apUrva lAge, bIjuM badhuM tuccha lAge. jJAnIne AkhuM jagata bhuMsADiyA jevuM lAge che. evI apUrvAMtA lAge tene ema lAge ke, che! mAruM mAthuM jAya, pazu mAre jJAnI kahuM te ja karavuM che. ATalA bhava tA maraNiyA thaI ene zaraNe rahevuM che. te pachI " apUrva guNa dRSTigocara thaI anya svaccha Mda maTe ane saheje Atmamedha thAya!" Atma jJAna pAse ja che. jJAnInI mahattA ene samajAya tyAre jJAnI pratye apUrva eTale keAI divase nathI AvyeA evA bhAva Ave, 150 [va. 484] [va. 485] 156 pUjyazrI--kRpALudevane upAdhi ghaTADavI che paNa A te divase divase vadhatI jAya che. saMsAranuM svarUpa vicAra karIne asAra jANyuM che tema chatAM veDavuM paDe che. jIve pUrva saMsAramAM ghaNA prasaMga upAdhinA vedyA che, paNa jJAne karI vedAyA nathI. A bhava ane Agale| bhava ema eya bhava emanA bedhabIja sahita hatA. nahIM teA meAkSamALA pustaka lakhyuM che te lakhAya nahIM. chelA amArA e bhava che temAM thayeluM vedana te mekSa mATe upayAgI che. jIvane mAhAtmya lAgavuM joI e. ekale vairAgya kAmaneA nathI, samajaNa sAthe joI e. ghaNIvAra vairAgya dhAraNa karyAM paNa sadguru vinA niSphaLa thaye. "vairAgyAdi saphaLa te, jo Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 151 saha AtamajJAna." jJAnInI AjJAmAM mArga che. vairAgyanI sAthe jJAnInI dazA tarapha lakSa rahe te kAma thAya. evuM samajAya kyAre? te ke vizeSa prajJA heya te. asAra saMsAramAM rahevuM paDe che, pravRtti gamatI nathI. AtmA nigraMthadazAne gya thaye che, paNa pravRttine udaya che. jJAnIne patra lakhavAnuM hoya tyAre keTale vicAra karavAne hoya che! zAstra vagereno vicAra karIne lakhe, [va. 491] 157 zrI. rAva A0 agAsa, zrAvaNa vada 0)), 2009 pUjyazrI-bhagavAnanA zabda UMghatA mANasane jAgRta kare tevA che. he jI ! tame bUjhe eTale samajo. jIvane svarUpanI samajaNa nathI. zuM karavuM enI khabara nathI. saMsA2mAM duHkha vede che, paNa e kema maTe? evuM thatuM nathI. huM jANuM chuM, jANuM chuM, ema darekane thAya che, paNa jema jJAnIe jANyuM tema jANavuM. jIva mAruM tAruM kare che, paNa jJAnI kahe che ke tArI sAthe kaMI na Ave. samyaka prakAre bUjhe. A manuSyapaNAnI kiMmata nathI. zuM karavA ja tenI khabara nathI. bIjI vastuonI kiMmata lAge che, paNa A manuSyabhava jAya che tenI kiMmata nathI, manuSyabhava kaIka vakhate maLe eve che. e maLe durlabha che. lakSarAzImAM bhaTakatAM keIkavAra manuSyabhava maLe che. manuSyabhavamAM mokSanuM kAma thAya evuM che. jJAnIe ghaNe vicAra karI A nirNaya karyo che ke manuSyabhava durlabha che. kharI rIte te jJAnI puruSa ja samajyA che. bIjAne manuSyabhavanI kiMmata nathI. kSaNavAramAM keTalAya karma baMdhAI jAya ane kSaNa vAra paNa je puruSane samAgama thAya te bhavasAgara tarI jAya, " kALamaja sanataMjatti mati mavALavatA nau ) kSaNe kSaNe manuSya mavA cAlyA jAya che. jotajotAmAM manuSyabhavanAM keTalAM badhAM varSo jatAM rahyAM. lakSa rAzImAM bhaTaka bhaTaka kare che. manuSyabhavamAM buddhi che te karI lene! cAre gati duHkhanI ja khANa che. cAre gati kaho ke saMsAra kaho emAM tala jeTalI jagyA sukharUpa nathI. manuSyabhava luMTAI javAnuM kAraNa ajJAna ane ajJAnIne saMga che. ajJAnInA saMgathI ajJAna ja vadhe che. AkhA lekamAM janmajarAmaraNa, janmajarAmaraNa thaI rahyAM che. A leka ekAMta duHkhe karI baLe che, ema jJAnIne lAge che. A leka baLyA kare che. jyAM rAgadveSa che, tyAM baLatarA che. e rAgadveSanI agnithI jIvo banyA kare che. cAre gatimAM jIvanuM je mULasvarUpa che te rahyuM nathI. jevAM karma karyA te thaIne Ubho rahyo che. dehane AkAra te jIva nathI. viparyAsapaNuM eTale jevuM che tevuM na rahyuM. viparyAsapaNuM vaLagyuM che. sarva jIva potapotAnA karmo karI viparyAsapaNuM anubhave che. mithyAtva che tyAM sudhI viparyAsapaNuM ja che. huM koNa chuM ? ene jIvane vicAra nathI. jevAM karma udaya Ave te thaIne Ubho rahe che. krodha Ave te krodharUpa, strIne udaya te strI rUpa ema mAne che. AvuM saMsAramAM duHkha che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta ethI mukta thavuM ya tA AtmAne vicArave. sava duHkhathI mukta thavuM hoya tA AtmAne gaveSave. bIjo upAya nathI. AtmAnuM bhAna thayA vinA duHkhathI mukta thavAya evuM nathI. AtmA arUpI che. emane ema na oLakhAya. mATe satsa`gane veSave. vrata niyama jAtrA e badhuM pachI, paNa paheleA satsaMga karavA de. e vagara ThekANuM na paDe. satsaMgamAM niNuM ya thAya che. pachI jeTaluM doDe teTaluM savaLuM paDe. satsaMga maLyuM hoya ane Agraha bIjA haiAya tA satsaMga niSphaLa jAya. yamaniyamane agraDa cheDI mAre eka AtmAne ALakhave che ema karI satsaMga karavA. mAre AtmA eALakhA che, jyAM tyAMthI mAre AtmajJAna karavuM che e lakSa hAya teA e bhAva pASAya. nahIM teA jIva bahAranI vastuemAM khaLI jAya che. jagatanA jIve bAhya taniyama tarapha jue che; ene jJAna tarapha lakSa nathI. kusaMganA paNa prabhAva bahu paDe che. bIjI vastu je niyama 1 karavA tene pradha!na karI satsaMga karavA. AtmAnI mAre samajaNu karavAnI che evA lakSa rAkhIne satsaMga karavA. AtmajJAna thayA pachIteA puruSAtha saphaLa thaze, nahIM teA ejArUpa thAya che, AtmAne upAsavA haiAya te satsaMgane upAsave. satsaMga upAsavA hoya te saMsAra tyAgavA yeAgya che e lakSa rAkhave. nahIM te bIjA vicAra Ave. saMsAranA bhAva Ache karavA te satsa`ga pratye vizeSa bhAva thAya. janmamaraNurUpa sra sAra kacAre chUTaze? evuM lAge tyAre satsaMganI vizeSa asara thAya che. satsaMgane upAsave| haiAya teNe sasAranA bhAva cheDavAnA che. saMsAranA vicAra chUTe te AtmAnA vicAra Ave ane satsaMga saphaLa thAya. peAtAnI buddhi mUkI, mAruM jANeluM badhu khATuM che, ema jAgrI satsa`gamAM je AjJA thaI temAM lAbha che evA niNaeNya karI, peAtAnI sarva zaktie te AjJA upAsavI. je saMsArane upAsate nathI ane jJAnInI AjJAne upAse che, te satsaMgane upAse che. satsaMgamAM thayelI AjJA ArAdhe tA satsaMgane ja te upAse che. jene janmamaraNuthI chUTavuM hAya teNe zuM karavuM ? te badhuM AmAM kahyuM che:-- sava duHkhathI mukta thavAnA abhiprAya jeneA thaye hAya te puruSe AtmAne gaveSavA ane AtmAne gaveSave heAya teNe yamaniyamAdika sarai sAdhanane Agraha apradhAna karI satsa`gane gaveSave, temaja upAsaveA. satsa`ganI upAsanA karavI hAya teNe sa'sArane upAsavAnA AtmabhAva sarvathA tyAgavA. peAtAnA sava abhiprAyanA tyAga karI peAtAnI sarva zaktie te satsaMganI AjJAne upAsavI. tIthaMkara ema kahe che ke je kAI te AjJA upAse che te avazya satsaMgane upAse che. ema je satsa Mgane upAse che te avazya AtmAne upAse che, ane AtmAne upAsanAra sarva duHkhathI mukta thAya che-- (dvAdazAMgInuM saLaMga sUtra)' e badhI sAMkaLa che. badhAM zAstrone sAra dvAdazAMgInuM saLaMga sUtra kahyuM che. jIvane sukhI thavuM che ane sukhI deva khatAve che, paNa karavA joIe. eTaleA che. tethI ene thavAnA mAga kRpALu huM jIvA! tame bUjhe....e sUyagaDAMganI gAthA che. ATalI vAta sAmAnya kahI, pachI peAtAnI vAta kRpALudeva kahe che. satsaMga satsaMga para Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 156 ema thayA kare che. game teTalI anukULatA hoya paNa satsaMga vinA amane gamatuM nathI. pUrva bhave satsaMga vizeSa se ne lAbha meLavyo che, tethI satsaMga sAMbhara sAMbhara thAya che. IcchA satsaMganI niraMtara rahe che, paNa ene joga nathI. paisA jAya vagerene amane kheda thatuM nathI, paNa satsaMga nathI ene kheda rahe che. A jagatanAM sagAMvahAlAM badhAM ajANyAM jevAM lAge che. satsaMga vinA citta bIje gaThatuM nathI. karmabaMdhanathI A badhA saMgamAM rahevuM paDe che. emAM AnaMda AvatuM nathI. AtmA tyAM AnaMdamAM Ave ke jyAM jJAnIne samAgama, mumukSune samAgama, mArgAnusArIne samAgama hoya. te jANe ghaNA divasane paricita hoya tevuM lAge che. satsaMga pratye prIti che, tethI tenAM kAraNa maLatAM citta prakulita thAya che. jagatanI kaMI IcchA UgatI nathI. pANImAM jema kamaLa rahe ema nilepa rahe che. tema chatAM kaI mArgAnusArI puruSa hoya temanuM kalyANa karavAnI bhAvanA rahe che. satsaMganuM nimitta hoya tyAM AgaLa citta prakulita hoya che. jJAnIne saMga te parama satsaMga che, samAna vRttivALAne saMga te paNa eka satsaMga che ane pitAthI nIcI dazAvALA ne saMga ke je jIve jJAnInAM vacane vAMcatA vicAratA hoya, te paNa hitakArI che. paNa jyAM saMsAranI vAta nIkaLe te kusaMga che. moTAmAM moTe kusaMga mithyAgrahI sAdhusAdhavIono che athavA te kuTuMbanAM kAma che te evAM che ke karavAnuM che te thAya nahIM. te paNa eka prakArano kusaMga che. "bhAlasau bhuvanavAsa, kAlasau kuTuMbakAja"(781). evI dazA mahApuruSane hoya che. vartamAnamAM sInemA nATaka e badhA kusaMga che. evI Teva paDI jAya to AtmAnuM badhuM bhUlI jAya. krodhAdi eya kusaMga che. e badhA kusaMgathI bacavAnuM che ane niraMtara satsaMganI bhAvanA karavI. mAruM kalyANa satsaMgathI thaze evI bhAvanA karavI. A jIvane potAnI mAnyatA mUkI satsaMga vAraMvAra thAya te nirmaLa citta thAya ane ene AtmA dhovAI nirmaLa thAya pachI deha chUTI jAya toya satsaMganA saMskAra sAthe laIne jAya evuM thAya. pAke raMga caDhe te Utare nahIM. vi. 492]. 158 zrIrA. A. agAsa, Aso suda 6, 2009 - mumukSu jIve vicAraNA jevI karavI joIe, jJAnInI eja jevI karavI joIe, tevI saMbhAgabhAIne hatI ane bIjA mumukSunuM ka9yANa kema thAya? enI bhAvanA emane hatI. badhI anukULatA maLatI hoya, je joIe te maLatuM hoya tevA vakhatamAM vairAgya tho muzkela che. keIka ArAdhaka pUrvane saMskArI jIva hoya tene ja evA vakhatamAM vairAgya rahe che. mATe pratikULa prasa ge Ave te sArA che. tevA prasaMge AtmA che, nitya che, kartA che, bhatA che, makSa che, mokSane upAya che-e cha padanI zraddhA rahe ane e tarapha enI vRtti rahe te kevaLajJAna thAya, moTA munie upasargarUpa pratikULa prasaMgamAM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 thAmRta kevaLajJAna pAmI sukhI thAya che. gajasukumArane mAthe aMgArA mUkyA te vakhate kavaLajJAna thayuM. zarIra e vedanAnI mUrti che, asAra che, tene anubhava duHkha Ave tyAre pitAne thAya che. jene karma apAvavAM che, te te udIraNA karIne khapAve che. AyaMbila, upavAsa vagera tapa karIne kane davA udayamAM lAvI nAkhe che. te e saheje udayamAM AvI duHkha Ape tyAre te temAM sahaja samabhAva rAkho. pratikULa prasaMgamAM jJAnI kahe che tevA ja saMsAra lAge. saheje vairAgya thAya. A saMsArane paricaya anAdine che ane emAM sukha manAya che. jJAnI kahe che ke A saMsAra duHkhane dariyo che, paNa ene sukha lAge che. vedanA Ave tyAre duHkhane darie kharekhare che, jJAnI kahe che ema ja che, ema lAge. AtmAnuM hita karanArA evA apUrva prazno lakhatA raheze. AtmAnI vicAraNA heya te prazna UThe. jIve narakanAM keTalAM duHkha bhogavyAM che! sanatakumAra 700 varSa sudhI vedanA bhegAvI. A kALanAM AyuSya keTalAM? thoDA vakhata sudhI ja bhegavavAnuM che, mATe mujhAvuM nahIM. eka vakhata je muzkelImAM TakI rahyo te pachI bIjA duHkhanA prasaMgomAM paNa TakI rahe. maraNa vakhate samatA rahe ane tethI samAdhimaraNa thAya te mokSa dUra nathI. samatA e ja mokSe javAno mATe raste che. gajasukumAre samatA ja rAkhI hatI. sukhaduHkha beya sarakhAM lAge te pachI ene rAgadveSa thavAnuM kAraNa na thAya. rAgadveSa na thAya to karma na baMdhAya, tethI mokSa thAya. saMsAramAM sukha ke dukha eka dhArAe rahetuM nathI. citravicitra che. saMsAramAM sukha te che nahIM paNa kalpanA karIne sukha mAne che. kalpanA kare ane te pramANe na thAya tyAre jIva duHkhI thAya che. vicAravAna jIvane keI lAkha rUpIA ke rAjya Ape teya rAjI na thAya ane lAkha paDAvI le teya duHkhI na thAya, kAraNa ke enuM sukha parane AdhIna nathI. "kalpitanuM ATaluM badhuM mAhAsya zuM?" (576). jagatanI kalpita vastunuM mAhAnya ATaluM badhuM jIvane kema lAge che? jJAnI ema kahe che ke je thAya te joyA karo. kalpanA karavI te sArI karavI. jema ke gajasukumAre "eNe mane mokSanI pAghaDI baMdhAvI" ema mAnyuM te tethI sAruM thayuM. jJAnI puruSa kalapanA kare nahIM. joyA ja kare che. vicAra hoya te jJAna thAya. e jJAna sAcuM hoya te mohane haNe. koIpaNa kAraNe A saMsAramAM kalezita thavA gya nathI. kalpI kalpIne mAruM tAruM, sagAMvahAlAM UbhAM karyA che, je vastu nathI tene UbhI kare che. [va. 493] 159 zrI. rA. A. agAsa, A suda 2, 2008 dekhAya che te badhuM nAzavaMta che. AtmA jANavAthI kaTikama nAza thAya che. cha padamAM samyagdarzana raheluM che. cha padanI zraddhA thaI te mekSa thAya. samyagdarzana e mokSane pAme che. te tUTI jAya te makAna paDI jAya. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivathana 155 samakita kahe che : * mane vicAra karIne grahaNa karo, mAhne nahIM javuM hAya, teA paNa mane jo grahaNa kayu, te huM parANe mAnne laI jaIza.' evuM samikatanuM khaLa che. je nathI dekhAtA evA AtmA tene dekhavAnA che. jIvanA anaMta DhASA che, paNa tethI gabharAvuM nahIM. deSa TALavA che e lakSa rAkhavA. bhagavAnanA guNlRAmAM prIti te bhakti che. kRpALudevanI bhakti karatAM emanA guNu vAraMvAra sAMbhare, emanuM jJAna kevuM hatuM? smRti kevI hatI ? bhUlA paDelA jagatane AtmA saMbaMdhI jJAna batAvyuM, e apUrva guNNA vicAre, yAda kare teA upakAra vizeSa lAge. cha padane patra (vivecana sahita) ananya zaraNanA ApanAra evA zrI sadgurudevane atyaMta bhaktithI namaskAra, ananya zaraNu eTale anAdi kALathI saMsAramAM nirAdhArapaNe paribhramaNa karyu, te du:khathI bacAvanAra ane AdhAra ApanAra sadguru samAna keAI nathI. saMsAramAM anaMta duHkha che. temAMthI tAranAra eka sadguru ja che. te jIvane samyagdarzana karAvI sAcu aMtara zaraNu pakaDAve che. arihaMta, siddha, dhama, sAdhu ema cAra zaraNu vyavahArathI kahe che te bAhya zaraNu che, samakita nathI thayuM tyAMsudhI na samajAya; ne A tA aMtarazaraNu evA AtmAne eLakhAvanAra che tethI ananya zaraNunA ApanAra evA sadgurudeva che, temane atyaMta--je kalpelI maryAdA rUpa aMta-tene ullu dhI jAya evI amaryAdita bhaktithI namaskAra hA ! " vAstavika jJAna ananya zaraNu eTale (paMcAdhyAyI-adhyAya 1, zrlAka 542, 543). [zuddha AtmasvarUpane pAmyA che evA jJAnI puruSoe nIce kahyAM che te cha padane samyak dananA nivAsanAM satkRSTa sthAnaka kahyAM che. ] peAtAnA ja avalaMbanathI rahyu che ". ... jemaNe AtmAnuM zuddha svarUpa prApta karyu che evA jJAnIpuruSa teee nIcenA cha padmane samyaktvanAM nivAsanA sarvotkRSTa sthAnaka--rahevAnAM sthaLa--kahyAM che. A bhAvA vicAratAM tapAsatAM temAMthI samyaktva maLI Ave che, dareka padamAM AtmA rahyo che ane chaemAM paNa eka ja AtmA che. AtmA che... nitya che....kastva, bhehtA....mAsa....mAkSaprApti che. eTale AtmA, tenI oLakhANu, badhathI aTakI mukta thavuM ema ataraMga dhamanI zraddhA samajaNu te ja samyakdaCna che. prathama padma H [AtmA che. jema ghaTapaTa Adi padArthA che tema AtmA paNa che. amuka guNu hovAne lIdhe jema TapaTa Adi hAvAnu pramANa che, tema svapara prakAzaka evI caitanyasattAnA pratyakSa guNu jete viSe che evA AtmA heAvAnuM pramANa che. ] prathama pada AtmA che. AmAM AtmA samajavA e paTTAtha lISA che jIva ane Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 badhAmRta ajIva. ajIva pAMca che-pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kALa. temAMthI ahIM pudgalanA dAtA tarIke ghaTa ne paTa kahyAM che. ghaDo ke vastra ajIva che paNa tene jANanAra jenAra bIjo padArtha paNa che te jIva che. vaLI jema ghaDA para garaNuM viTayuM hoya tene jenAra AtmA ja che, tema ghaTa eTale deha te 5Ta eTale vastra sahita che temAM AtmA rahyo che. ema deha athavA pudgala ane AtmA be bhinna padArtha che te batAvyuM. deha vastra vagere badhA jaDa padArtho tenA guNe rU5 rasa gaMdha sparza vagerethI jANI zakAya che. guNe na hoya te guNa na jaNAya tevI rIte AtmA paNa tenA guNethI jaNAya che. je ghaTapaTAdine jANe che ane pitAnA AtmasvarUpane paNa anubhavathI jANe che te AtmA che athavA caitanya sattA (hovApaNuM), jIva che ema kahevAya che, "huM chuM" ema jaNAya che, te jIvavApaNuM evo guNa jeno che te padArtha-AtmA paNa che ema dareka rIte pragaTa anubhavamAM Ave che. jJAna-jANavuM, dazana-jovuM, sukhadukhanuM vedavuM vagere guNa jenA che te cetanarUpa padArtha AmAM che. svaprakAzakatAthI anubhavI zakAya che, paraprakAzakatAthI anumAnI zakAya che, sAbIta thAya che. svaparaprakAzakaguNa pratyakSa che te AtmAnuM lakSaNa che. bIjuM pada :- [ AtmA nitya che. ghaTapaTa Adi padArtho amuka kALavarti che. AtmA trikALavarti che. ghaTapaTAdi saMyoge karI padArtha che, AtmA svabhAve karIne padArtha che. kemake tenI utpatti mATe koI paNa saMyogo anubhava yogya thatA nathI. koI paNa saMyegI dravyathI cetanasattA pragaTa thavA yogya nathI, mATe anutpanna che. asaMyogI hovAthI avinAzI che, kemake jenI koI saMgathI utpatti na hoya, tene koIne viSe laya paNa heya nahIM. ] bIjuM pada AtmA nitya che -ghaTapaTa Adi jaDa pudgala paramANuonA saMgaekatra-thavAthI bane che. te chUTAM paDe tyAre te padArtho nAza thayelA manAya che, AtmA keI evAM pudgala maLavAthI ke AkAzAdi anya dravyanA maLavAthI utpanna thayo nathI paNa svAbhAvika padArtha che. jema rasAyaNazAstramAM hAIDrojana, nAITrojana vagere meLavIne koI na padArtha banAve che tema AtmA kaMI banAvI zakAyuM nathI, ema je AtmA banato hota te te bajAramAM vecAte maLI zakata, bhaviSyamAM paNa kaI evI rIte AtmA upajAve e zakya nathI. traNe kALe te utpanna na karI zakAya evo che tethI anutpanna che. ane je anutpanna hoya te avinAzI 56 hoya che. kemake koI padArthonI meLavaNIthI banyo hoya te te padArtho chUTA paDatAM tene nAza thAya. jemake senuM ghasatAM ghasAtAM amuka kALe mATIrUpa banI nAza pAme che. paraMtu AtmA anaMta kALathI janmamaraNanA duHkho vedato saMsAramAM phare che chatAM tenA asaMkhyAta pradezamAMthI eka pradeza paNa chUTe paDatuM nathI. te kelkI saMpUrNapaNe pitAnA svarUpe akhaMDita rahyA che, rahe che ane raheze. traNe kALa tenuM temaja hevApaNuM che tethI nitya che. anutpanna e A jIva tene putrapaNe gaNave ke gaNAvavAnuM citta rahevuM e sau Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 157 jIvanI mUDhatA che" (110). "jenI utpatti keI paNa anya dravyathI thatI nathI tevA AtmAno nAza paNa kyAMthI hoya? ajJAnathI ane svasvarUpa pratyenA pramAdathI AtmAne mAtra mRtyunI brAMti che, te ja bhrAMti nivRtta karI zuddha citanya nijaanubhavapramANusvarUpamAM parama jAgrata thaI jJAnI sadAya nirbhaya che." (833). AtmA nitya che tene daDha lakSa thAya te "aba hama amara bhaye na mareMge " ema AnaMdaghanajI mahArAje gAyuM che e anubhava thAya. trIjuM pada: [ AtmA kartA che. sarva padArtha artha kriyA saMpanna che. kaMI ne kaMI pariNAma kriyA sahita ja sarva padArtha jovAmAM Ave che. AtmA paNa kriyAsaMpanna che. kriyAsaMpanna che mATe kartA che. te kartApaNuM trividha zrI jine vive che; paramArthathI svabhAva pariNatie nija svarUpano kartA che, anupacarita (anubhavamAM AvavAgya-vizeSa saMbaMdha sahita) vyavahArathI te AtmA dravyakarma kartA che, upacArathI ghara, nagara Adine kartA che. ] trIjuM pada AtmA kartA che -sarva padArthane pitAnuM kArya eTale artha kriyA che. kiyA be prakAre-1. mAtra pitArUpa pariNamanarUpa 2. parinda eTale halanacalanarUpa. chae dravya samaye samaye pariNamavArUpa kriyA karI rahyAM che. pudgala ne jIvane baMne kriyA che. cetananuM kriyArUpe pravartana thAya che te zrI jine traNa prakAre batAvyuM che- (1) zuddha nizcayanaya vibhAva pariNamanane lakSamAM letA nathI. zuddha dravyanI pariNatine ja lakSamAM le che, tethI savabhAva pariNamanathI pitAnA cetana gupaNe ja AtmA pariName che ane cetana svabhAvane ja kartA thAya che. (2) cetananuM ja vibhAva5Ne pariNamana thAya che tyAre anu pacarita eTale anubhavamAM AvavA lAgyuM atyaMta nikaTa saMbaMdhavALAM karmanA saMbaMdharUpa vyavahAranayathI ATha kamane AtmA kartA kahevAya che. kharI rIte vibhAva pariNAmane nimitta karma pudgala grahaNa thaI puNya pApa baMdhAya che, te dravyakamane kartA AtmA (asadabhUta anupacarita vyavahAranayathI) saMbaMdhane laIne kahevAya che. te dravyakarma je ke sUkSma che tethI jovAmAM AvatAM nathI paraMtu AtmAne janama-maraNa, sukha-duHkhanAM kAraNa hovAthI mahatvanAM che. (3) pudgala padArthomAM pheraphAra karavArUpa, ghara, nagara ItyAdi aneka kArya jIva kare che, te AtmAthI vizeSa dUra ane spaSTa bhinna che tethI pudgala kiyA. ene AtmAmAM Arepa karavArUpa upacArathI pudgala padArthone te kartA che. cothuM pada : [ AtmA bhaktA che. je je kaMI kriyA che te te sarva saphaLa che, nirarthaka nathI. je kaMI paNa karavAmAM Ave tenuM phaLa bhogavavAmAM Ave evo pratyakSa anubhava che. viSa khAdhAthI viSanuM phaLa, sAkara khAvAthI sAkaranuM phaLa, agnisparzathI te agnisparzanuM phaLa, himane sparza karavAthI himasparzanuM jema phaLa thayA vinA rahetuM nathI tema kaSAyAdi ke akaSAyAdi je kaMI paNa pariNAme AtmA pravarte tenuM phaLa paNa thavA yogya ja che, ane te thAya che. te kriyAne AtmA kartA hovAthI bhaktA che.1. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 badhAmRta cothuM pada AtmA joktA che -badhA padArthane artha kriyA hoya che, tenuM phaLa paNa Ave che paraMtu te phaLathI sukhaduHkha anubhavavAnI zakti eka AtmAmAM ja che tethI te bhaktA che. viSa, amRta, agni, hima vageremAM je viziSTa guNo che tene saMbaMdha thatAM, AtmA te guNene anubhavavArUpa phaLa pAme che. lehacuMbakathI jema seya AkarSAI Ave che tema tIvra ke maMda kaSAya sahita AtmA pariName che te karma baMdha thAya che ane kaSAyarahitapaNe pariName te karma baMdhAtAM nathI. jIva je karma bAMdhe te saMsAranAM sukhaduHkharUpa phaLa pAme che ane karma na bAMdhe te baMdharahita AtmAnuM sahaja sukha bhogavavArUpa mekSa-phaLa pAme che. paramArthatho svabhAvapariNatie AtmA nija svarUpane bhaktA che; ane anupacarita vyavahArathI te dravyakarmanA phaLane bhaktA che. pAMcamuM pada : [makSapada che. je anupacarita vyavahArathI jIvane karmanuM kartApaNuM nirUpaNa karyuM', kartApaNuM hevAthI bhoktApaNuM nirUpaNa karyuM, te karmanuM TALavApaNuM paNa che, kemake pratyakSa kapAyAdinuM tIvrapaNuM hoya paNa tenA anabhyAsathI, tenA aparicayathI, tene upazama karavAthI, tenuM maMdapaNuM dekhAya che. te kSIru thavA yogya dekhAya che, kSINa thaI zake che. te te baMdhabhAva kSINa thaI zakavA yogya hovAthI tethI rahita evo je zuddha AtmasvabhAva te rU5 mokSapada che. ] pAMcamuM pada mokSapada che -cha padamAM je kartApaNuM kahyuM che te sAmAnyapaNe karmanA kartApaNAnI apekSAthI kahyuM che. potAnA svarUpe pariNamavuM tyAM kartApaNuM kahevA mAtra che. AtmAnA vibhAva pariNamanathI-mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, vegathI-athavA rAga, dviSa rUpa kaSAyathI-jIva kama badhe che ane bAMdhelAM kama kALa pAka rasa Ape tyAre sukhadukha vedAya tethI jIvane kamane kartA ne bhaktA kahyo che. e rIte anAdi kALathI te karmano vyavasAyI che. saddaguru kahe che ke te kama TALI zakAya che ane vicAra karIe te sapaSTa khAtrI thAya. kaSAyane laIne baMdha paDe che. nimitta maLatAM krodha, kAma, lebha Adi karavAne khUba abhyAsa che, te abhyAsa choDI de eTale ke tevA nimittamAM AtmAnuM baLa vAparI kSamAdi dhAraNa kare, krodhAdi bhAvane bhUlavA svAdhyAyAdimAM manane roke, pUve kaSAya karyA hoya tenI vismRti kare ane vartamAna kaSAya rahita vate. keI duSTa mANasano paricaya thaI gayA pachI aparicaya kara hoya te sAme maLe chatAM eALakhatAM nathI ema varte, vismRti kare tevI rIte. ema abhyAsa karatAM buddhipUrvaka kapAyarahitapaNe AtmasvarUpamAM rahevAya te upazama thAya. eTale amuka vakhata kaSAyanA udayamAM taNAya nahi. ema apramatta dazAthI AtmAnuM baLa vadhatuM jAya tyAre eka vakhata pUratuM baLa karI zreNI mAM ne te kaSAyone mULamAMthI ukheDI nAkhe-sattAmAMthI ja kSaya karI nAkhe tyAre te hamezane mATe chUTI jAya. ema prathama anaMtAnubaMdhI, pachI apratyAkhyAnAvaraNa, pratyA khyAnAvaraNa ane chevaTe saMjavalana kaSAyAne kSaya kare tyAre mokSa thAya. AtmAnuM karma - kantabhaktApaNuM che ane tenI zaktio vadhatI vadhatI pUrNatAne pAme. krodhAdi ghaTADI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 vacanAmRta-vivecana zakAya che, e te pratyakSa anubhavanI vAta che, to pachI tene sarvathA kSaya paNa thaI zake eTale ke mokSapadanI, kaSAya hita athavA karmabaMdharahita dazAnI khAtrI thAya che. chaThuM pada : te mekSane upAya che je kadI karmabaMdha mAtra thayA kare ema ja hoya to tenI nivRtti keAI kALe saMbhAve nahIM; paNa karmabaMdhathI viparIta svabhAvavALAM evAM jJAna, darzana, samAdhi, vairAgya, bhakatyAdi sAdhana pratyakSa che. je sAdhananA baLe karmabaMdha zithila thAya che. upazama pAme che, kSINa thAya che. mATe te jJAna, darzana, saMyamAdi ekSapadanA upAya che. ] chaThuM pada te mokSane upAya che -Asava eTale karma AvavAnAM kAraNa, kaSAya vagere batAvyAM, tethI viruddha svabhAvavALAM saMvaranAM kAraNe batAve che. jethI kama AvatAM aTake ane jUnAM karma kharI jAya te saMvara ane nirArUpa mokSane upAya che. jJAna-AtmajJAna. parane jANI rahyo che tethI pAchuM vaLIne AtmasvarUpane jema che tema jANe te karma baMdhAtAM aTake. darzana -samyakdarzana chavAjavAdi padArthonuM svarUpa jema bhagavAne kahyuM che tema zraddha ane AtmasvarUpane sAkSAtkAra kare tethI karma AvatAM rekAya. samAdhi-samyakracAritra. AtmasvarUpamAM sthiratA karavA ganI kriyAne reke tethI karma nirjare ne navAM na baMdhAya. "AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIkara samAdhi kahe che." vairAgya -Aga nahi te. saMsAramAM dehAdimAM Asakti che tethI kama Ave che. te dehAdi, AtmAne anubhava thatAM tene nIrasa lAge, te jJAna gati vairAgya che. tethI kama nijare ane navA bhava UbhA na thAya. bhakti -zuddhAtmA pratye bhAva, prazasta rAga, zuddha svarUpane lakSa ane te prApta karavA AtmasvarUpamAM tanmayatA, prema ethI paravastune moha TaLe ne puruSanI AjJAe vartatAM potAnA svarUpane prApta kare. bhaktithI potAnA de, uNapa jANI dura kare. paramAtmasvarUpane bhajatAM paramAtmAnA guNe pragaTe. ema A badhAM sAdhano laukika arthamAM nahi paraMtu kharekhara zuddhAtmasvarUnI prApti mATe kare te mokSano upAya che. mokSanAM A sAdhanAmAM prathama jJAna eTale samyakajJAna kahyuM che. samyajJAna te AtmA che. te zAthI prApta thAya? dhyAna ane svAdhyAyathI. svAdhyAya eTale AtmAne lakSa thavA arthe je zIkhavuM bhaNavuM vicAravuM te, jJAna ArAdhanA. te svAdhyAya pAMca prakAre che : (1) vAcanA eTale guru pAse kaMI zIkhavAnI AjJA maLavI athavA guru ziSyane vidhipUrvaka vAcanA eTale pATha Ape te. (2) pRcchanA eTale potAnI ke paranI zaMkA dUra karavA vinayapUrvaka pUchavuM ne kahe te avadhAravuM te. (3) parAvartana eTale pheravavuM, eka vakhata vAMceluM, meDhe kareluM pharI pharI vAMcavuM, pheravavuM, dhUna lagAvavI. ethI citta rokAya che ane Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 badhAmRta ekAgratA thatAM AtmAmAM joDAya. mukhapATha pheravavAmAM e ja lakSa joIe. prabhuzrIjI kahetA ke "pAnuM phare ne sonuM jhare." kRpALudeva eka ja gAthA kalAka be kalAka sudhI bolatA. (4) anuprekSA eTale artha vicAra, bhAvanA karavI, (5) dharmakathA eTale kaMI vicAra Avyo hoya te vyavasthita rIte kahI batAve te-vyAkhyAna, carcA. ema dharmakathA karavAthI vizeSa vicAra karavo paDe che ane kadI bhulAya nahi evI sajajaDa chApa bese che vyAkhyAna karanArane dharmakathA AtmAnA lakSe kare te svahitArthe che. sAMbhaLanArane te vAcanArUpe thAya che A svAdhyAyanA bhede kahyA. jJAnanA bhede mati zrata avadhi mana:paryAya ne kevaLa ema mukhya pAMca che te AtmajJAna sahita che. temAM upayoga jeDa. abhaNajJAne paga eTale niraMtara svadhyAya ane jJAna dhyAnamAM vartavuM te saMvaranuM mukhya sAdhana che. | darzana eTale zraddhA; devagurudharmanI zraddhA. guru para zraddhA hovAthI temanI AjJA mAnya thAya. AtmAnI zraddhA daDha karI levI. cha pada vicArI daDha zraddhA karavI. navatatva samajavAM, jeTalA pramANamAM zraddhA deDha teTalA pramANamAM vIrya skure che. "ruci anuyAyI vIya caraNa dhArA sa" ruci hoya teTaluM vIrya skure ane teTalA pramANamAM cAritra athavA AtmAmAM sthiratA karI zake. - samAdhi "AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIrthakara samAdhi kahe che." "sarva paradravyathI vRtti vyAvRtta karI AtmA akaleza samAdhine pAme che. parama sukhasvarUpa paramAtkRSTa zAMti zuddha citanya svarUpa samAdhine sarva kALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra. te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te satparuSane namaskAra. sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM, eka kevaLa zuddha cetanya svarUpa parama zAMta citanya huM mAtra nirvikalpa chuM. nija svarUpamaya upaga karuM chuM, tanmaya thAuM chuM." (833). upazama vairAgya-jyAM kaSAya kleza nathI te upazama ane gRhakuTuMba AdimAM Asakti na kare te vairAgya. anyatva bhAvanA bhAvavAthI vairAgya daDha thAya che. bhakti-mekSa mATe jJAnamArga ne bhaktimArga ema be mArga che. jJAnamArgamAM je jJAna pragaTa che temAM ekAgra thatAM samakita pragaTAve pachI samyakajJAnathI ArAdhanA karatAM karatAM, temAM ja sthira thatAM karmakSaya karI kevalajJAna pragaTa kare che. A mArga bahu vikaTa che. keIka tIrthakara jevA baLavAna puruSa e dvArA karmakSaya karI zake. moha bahu baLavAna che. te udaya AvIne AtmAne rAgadveSa karAtI viSayabhogamAM Asakta karI samakitathI pADI de che. vaLI samakita thavAmAM te prathama sapuruSanA avalaMbane ja baLa Ave che. je baLavAna puruSo vartamAna janmamAM nirAlaMbapaNe samakita pragaTa kare che teoe paNa pUrva jamamAM puruSanI ArAdhanA karI hoya che. tethI samakita thavAmAM puruSa jJAnI gurunuM avalaMbana baLa ApanAruM che ane TheTha kevalajJAna pragaTe tyAM sudhI jJAnInuM avalaMbana sAmAnya baLavALA jene jarUranuM che. jJAnInI ArAdhanA karatAM, temanI AjJAe cAlatAM, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana temanAM vacano vicAratAM sugamapaNe AtmabhAvanA karI zakAya che. mAnAdi zatruono nAza karI zakAya che. "bhakti Adi " sAdhana kayAM, temAM vinaya, dAna, tapa vagere aneka sAdhana AtmAne karmakSaya karavA jJAna pamADavA khapanAM che. zarUAtamAM samati thavAmAM jIvane bhinna bhinna sAdhana vizeSa hitakArI thAya che, paraMtu AgaLa vadhatAM karmakSayane mArga badhA jIvo mATe vadhAre sarakho thato jAya che. te samyakajJAna darzana ane cAritra athavA saMyama e upAye vaDe kamane saMvara ne nijara thaI saMpUrNa karmakSaya thatAM mokSanI prApti thAya che. [ zrI jJAnI puruSoe samyaphadarzananA mukhya nivAsabhUta kahyAM evAM A cha pada atre saMkSepamAM jaNAvyAM che. samIpamuktigAmI jIvane sahaja vicAramAM te pramANu thavA yogya che, parama nizcayarUpa jaNavA yogya che. tene sarva vibhAge vistAra thaI tenA AtmAmAM viveka thavA yogya che. A cha paddha atyaMta saMdeha rahita che, ema paramapuruSa nirUpaNa karyuM che. e cha padane viveka jIvane svasvarUpa samajavAne arthe kahyo che. ] samyakdarzananA hetu A cha pada saMkSepamAM kahAM, te je pUrvanA ArAdhaka, samIpamuktigAmI-karmathI a5 kALamAM chUTanArA che, evA haLukamI ne svAbhAvikapaNe ja sAcAM manAya che. sAMbhaLe ne vicAre tema te badhI rIte nyAyayukta lAge athavA samIpamuktigAmIne tenA vicAramAM UMDA utaratAM AtmAne sAkSAtkAra thaI te anubhavasiddha sapramANa thAya. TUMkAmAM cha pada sAMbhaLatAM te para vistArathI vicAra kare tene AtmA ne anAtmAno bheda samajAya e viveka thAya che. A cha padanI satyatA viSe jarA paNa zaMkAne sthAna nathI ema bhagavAne kahyuM che. A cha padanuM vivecana saMsAramAM bhUlA paDelA ajJAnI jIvane pitAnA svarUpanuM bhAna thAya, AtmasvarUpa samajAya te athe che. [ anAdi svapnadazAne lIdhe utpanna thayelo evo jIvano ahaMbhAva, mamatvabhAva, te nivRtta thavAne arthe A cha padanI jJAnI puruSoe dezanA prakAzI che. te svapnadazAthI rahita mAtra potAnuM svarUpa che, ema je jIva pariNAma kare, te sahaja mAtramAM te jAgRta thaI samyaphadarzanane prApta thAya; samyaphadarzanane prApta thaI svasvabhAvarUpa mokSane pAme. koI vinAzI, azuddha ane anya evA bhAvane viSe tene harSa, zoka, saMga, utpanna na thAya. te vicAre svasvarUpane viSe ja zuddhapaNuM, saMpUrNapaNuM, avinAzIpaNuM, atyaMta AnaMdapaNuM, aMtararahita tenA anubhavamAM Ave che. sarva vibhAva paryAyamAM mAtra pitAne adhyAsathI aikyatA thaI che, tethI kevaLa pitAnuM bhinnapaNuM ja che. ema spaSTa, pratyakSa, atyaMta pratyakSa, aparokSa tene anubhava thAya che. vinAzI athavA anya padArthanA saMyogane viSe tene ISTa aniSTapaNuM prApta thatuM nathI. janma, jarA, maraNa rogAdi bAdhA rahita saMpUrNa mAhAsyanuM ThekANuM evuM nija svarUpa jANI, vedI te katArtha thAya che. ] zAthI samajAyuM nathI? anAdikALathI mithyAtvarUpa svaMdazAthI jIvane parane pite mAnavArUpa ahaMbhAva thayo che. huM deha, kAka, mAme, vANI, brAhmaNa, puruSa, strI vagere aneka rUpe mAne che; paNa pite te e dehanA dhamathI bhinna jJAnadarzanasukharavarUpa ajara 21 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta amara avinAzI che. vaLI pitAne deharUpa mAnIne badhI paravastumAM mAruM tAruM mAnI rahyo che. AvuM je ajJAna te dUra karavA jJAnI puruSoe A cha padane upadeza prakA che. AkhuM jagata juo te parane pite mAnavArUpa ahaMbhAva ane para vastumAM mArApaNuM karavArUpa mamatvabhAvamAM paDayuM che. A je anAdikALane moha, mithyAtva, te dUra karavA jJAnI puruSe cha pada samajAvyAM che. have paramAM pote mAnavArUpa svapnadazA che temAMthI jIva pAchuM vaLIne potAnuM svarUpa vicAre; paramAM pariNamI rahyo che tene badale parathI juduM evuM pitAnuM AtmasvarUpa che emAM pariName che te tarata ja AtmabhAnamAM AvI samyaphadarzanane prApta thAya. samyaktva thavAthI kamarane kSaya karatAM karatAM pitAnuM zuddha AtmasvarUpa e je makSa tene meLave. pitAnuM svarUpa parathI juduM jANyuM pachI parapadArthane nimitta tene harSa, zeka, saMga, ekatA, para te huM ema na thAya. dehAdi para padArtho vinAzI, azuddha ane AtmAthI judA anya che, te rUpa pitAne na mAne. potAnuM svarUpa te tethI ulaTuM zu, pitAthI ja saMpUrNa che. tene keInI jarUra nathI. vaLI te avinAzI che. ane te parama AnaMdarUpa che, te tene mithyAtvadazAnI 7 prakRtirUpa aMtarapaTa chedAvAthI pratyakSa anubhavamAM Ave che. pachI tene pitAnI bhUla samajAya che ke AtmA sivAya bIje badhe je ekatA karI hatI te adhyAsa (brAMti)thI bhUla thaI hatI. azi+ je sthaLe bese te pitAnI jagyA athavA te rUpa huM chuM ema thaI jAya che, tevI rIte anAdikALathI dehamAM vasavAthI dehane ja AtmA mAnya athavA rAgAdi vibhAvene AtmA mAnya che. abhyAsa karatAM adhyAsa vadhAre daDhatA batAve che. abhyAsa te kavacita bhUlI paNa javAya paNa adhyAsa te UMghamAM paNa na bhUle. te jyAre AtmAne sAkSAtkAra thAya ne AnaMda anubhave tyAre AtmAne sarva vibhAva paryAyethI sarvathA bhinna jANe, bemAM ekatA karavAnI bhUla na kare. jANe be vacce vajanI bhIta hoya tema cetanane jaDathI bhinna ja mAne. spaSTa, pratyakSa, atyaMta pratyakSa, aparAkSa e eka ekathI vizeSa zuddhatA sUcave che. aparAkSamAM to nirvikalpa samAdhi che. tyAM kaMI ja vikalpa nathI raheta, samakita upayoganI saMpUrNa sthiratArUpe hoya che. jyAre upaga AtmAmAM na rahe ane labdhirUpa samyaktva hoya tyAre paNa vinAzI ane AtmAthI para evA padArthomAM tene ISTa aniSTapaNAthI ekAkArapaNuM thAya nahi, kAraNa ke janma jarA maraNa rega vagere duHkhathI rahita evuM AtmAnuM zuddha svarUpa ke jenA sukha AgaLa sarva vastuo tuccha lAge che te prApta thayuM che. jenA vinA anAdikALathI bhaye ane je maLavAthI have anaMtakALa sukhI rahevAze evI AtmAnI anaMta samRddhi prApta karI tethI kRtArthatA lAge che, ke mAre karavAnuM hatuM te karI zakyo. manuSya-janmamAM meLavavA yogya eka samyaktva che te karI lIdhuM. [ je je puruSone e cha pada sapramANa evAM parama puruSanAM vacane AtmAne nizcaya thayo che, te te puruSa sarva svarUpane pAmyA che, Adhi, vyAdhi, upAdhi, sarva saMgathI rahita thayA che, thAya che, ane bhAvi kALamAM paNa tema ja thaze. ] WWW.jainelibrary.org Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhathanAmRta-vivecana 163 A cha pada jemane anubhavathI siddha thayAM che evA parama puruSanAM vacana sAMbhaLI jemaNe AtmAno nizcaya karyo ne puruSArtha karI potAnA AtmAne sAkSAtkAra karyo te puruSe pariNAme saMsAranA saMga je Adhi vyAdhi upAdhirUpa che tethI mukta thayA che, thAya che ane thaze. jJAnInAM vacana sAMbhaLyAM, zraddhayAM ane anubhavarUpa nizcayasamakita paNa thayuM te mekSa avazya thaze. [ je puruSoe janma, jarA maraNano nAza karavAvALo, svasvarUpamAM sahaja avasthAna thavAne upadeza kahyo che, te puruSone atyaMta bhaktithI namaskAra che. tenI niSkAraNa karuNAne nitya pratye niraMtara stavavAmAM paNa AtmasvabhAva pragaTe che. evA sarva puruSa, tenAM caraNAraviMda sadAya hRdayane sthApana raho !] have puruSano upakAra kahe che ke temaNe AtmasvarUpamAM sahaja sthiti karatAne upadeza karyo. je pramANe vartavAthI phaLa zuM? te ke janma jarA maraNAdi nAza thAya. A anaMta duHkharUpa saMsAramAMthI anaMtasukharUpa mokSa prApta karAvavArUpa mahAna upakAra sapuruSe bedhathI karyo che. temAM temaNe ApaNI pAse kaMI badalAnI spRhA rAkhI nathI. teonuM te sarva kArya pUrNa thayuM che tethI temane badale vALI zakAya evuM ApaNe kaMI karI zakIe nahi. temane sarva jIva pratye niSkAra karuNArUpa guNa che. temane ApaNA para keTale upakAra che e vicAratAM paNa puruSa para parama prIti pragaTe ane temanA upakArane niraMtara saMbhAratAM temanA guNagrAma karavAthI karma ghara thatAM AtmasavabhAva-samakita pragaTe che. AvA je satpaSe temanAM caraNAraviMda eTale 1. paga, 2. AcaraNa, 3. vacana (kavitAnA bhAga caraNa athavA pada kahevAya che), sadAya hRdayamAM bahumAnapaNe pUjyabhAve sthira rahe. te pada kRpALudeve varNavyuM che : sukhadhAma anaMta susaMta cahI, dina rAtra rahe tadda dhyAna mahIM; para zAnti anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te vara te jaya te." anaMta sukhanuM dhAma evuM je AtmasvarUpa tene saMta niraMtara Icche che ane rAtadivasa tenA ja dhyAnamAM varte che. teo parama zAMta anaMta sukhamaya dazAne anabhave che evuM je sapuruSanuM pada, dazA tene huM namaskAra karuM chuM. AvI rIte kRpALudeve namaskAra karavAmAM sarvatra marma batAvyuM che. parama sukhasvarUpa, paramatkRSTa zAMta, zuddhacaitanyasvarUpa samAdhine sarvakALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra. te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te puruSane namaskAra." je cha padathI siddha che evuM AtmasvarUpa te jenA vacanane aMgIkAra karyo sahajamAM pragaTe che. je AtmasvarUpa pragaTavAthI sarva kALa jIva saMpUrNa AnaMdane prApta thaI nirbhaya thAya che, te vacananA kahenAra evA puruSanA guNanI vyAkhyA karavAne azakti che; kemake jene pratyupakAra na thaI zake evo paramAtmabhAva te je kaMI paNa IcchA vinA mAtra niSkAraNa karUNAzIlatAthI Ape, ema chatAM paNa Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta 164 jeNe anya jIvane viSe A mArA ziSya che, athavA bhaktine kartA che, mATe mArA che, ema kadI joyuM nathI; evA je satpuruSa tene atyaMta bhaktie phrI krarI namaskAra hA ! ] AtmasvarUpa A cha pathI siddha thayuM. te zAthI pragaTe ? satpuruSanA vacanane mUMgIkAra karavAthI. satpuruSanuM ceAgamaLa, mana vacana kAyAnuM baLa saMpUrNa jagatane ane vizeSe karIne bhavya jIvAne parama hitakArI che. AtmasvarUpanI prApti thatAM pachI AleAkabhaya, paraleAkabhaya, maraNubhaya vagere zAstramAM kahelA sAta bhaya ane bIjA badhA bhaya dehAzrita hAvAthI nAza pAme che. tethI AtmA nibha ya thAya che. ane sarva kALa anaMta Atmasukhane prApta karanArA thAya che. jenAM vacanakhaLathI sarva bhaya nAza pAme ane huMmezane mATe saMpUrNu AnaMda prApta thAya te vacananA kahenAra evA satpuruSanA upakAra vANIthI kahI na zakAya evA che. satpuruSanuM vacana aMgIkAra thAya, deDhapaNe pariName tyAM cha padathI siddha evuM AtmasvarUpa pragaTe che. samakita thayuM, peAtAne paramAtmA rUpe ja eLakhyA tethI have tene mAhya saMcAge vyAdhi Adi duHkhI karI zake nahi. kAraNa ke te teA dehamAM thAya che, AtmA te sadA dehathI bhinna AnaMdasvarUpa che, eveA anubhava thatAM bhaviSyanA koI bhaya rahetA nathI. jIva sadA nirbhaya, Ana MdasvarUpane pAmyuM. A zAthI thayuM ? mAtra satpuruSanA vacanathI. te satpuruSanuM svarUpa vacanathI varNavI zakAya tevuM nathI. tee upadeza kare che te mAtra karuNA svabhAvathI kaMI paNa badalAnI IcchA vinA kare che. temanA vacanathI sakita thayuM tethI temaNe sAkSAt jIva ApyA. prathama deha eTale maDadA rUpa petAne mAnatA hatA, dehane AdhIna bhAgeAmAM rakta thaI saMsAra vadhAratA hatA. evI ajJAta dazAmAMthI karugrALu satpuruSe vacana dvArA jAgRta karyAM ane ' AtmA chuM' evuM bhAna karAvyuM eTale maDadAmAMthI jIvatA karyAM. tene madale keI rIte vaLI zake eveA che ja nahi. vaLI satpuruSa paNa sarvathA nispRhI che. temane upadeza ApavAmAM kaI pratye ziSyabuddhi ke mArApaNAnI buddhi nathI; evA vicAra paNa temane hAtA nathI, ke te mane upayAgI che, mArI sevA karaze. kaI paNa badalAnI IcchA vinA mAtra niSkAraNu karuNAthI upadeza kare che. evA satpuruSane atyaMta bhaktie namaskAra che. [je satpuruSAe sadgurunI bhakti nirUpaNa karI che te bhakti mAtra ziSyanA kalyANane arthe kahI che. je bhaktine prApta thavAthI sadgurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe, apUrva guNa dRSTigocara thaI anya svacchaMda maTe, ane saheje Atmakhedha thAya ema jANIne je bhaktinuM nirUpaNa karyuM che te bhaktine ane te satpuruSAne pharI pharI trikALa nabharakAra he!! ] 6 je satpuruSe e sadgurunI bhakti nirUpaNa karI che te bhakti mAtra ziSyatA kalyANane athe kahI che. prabhuzrIjI kahetA ke ame guru batAvI ApIe chIe pazu guru thatA nathI, chatAM mAne nahiM ane pAMkhanArIne paraNI ese' ema na karavuM. guru thavuM emAM mATuM jokhama che. batAvanArane pazu jokhama che--javAbadArI che kAraNu ke sAcu bhatAve te sanmAge vALe ane khATuM matAve teA ziSya kadAca chta pazu guru tA na ja chUTa. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana jemake kUtarAnA mAthAmAM kIDA paDyA hatA, te teNe kumArge vALelA ziSya hatA, te gaMgAnA pANI mAM dhovAthI pApa rahita thayA, paNa kutaro pAparahita na thaye. puruSe sadagurunI bhakti batAvI te bhakti AtmAnA parama hitanuM kAraNa che mATe tene jarA vAra na cheDe. A divasa ne rAta bhakti kare. te bhaktimAM vartavAthI kaMI paNa karatAM sapuruSa kema varte che tene lakSa rahe. kaMI paNa karatAM puruSane lakSa AtmA pratye ja heya che. "nirAbAdhapaNe jenI mane vRtti vahyA kare che, saMkalpa-vikalapanI maMdatA jene thaI che, paMca viSayathI viraktabuddhinA aMkuro jene phUTavyA che, kalezanAM kAraNe jemaNe nimna karyA che (game tevA prasaMgamAM beTuM na lAge evI samaja daDha karI che), anekAMta daSTiyukta ekAMta daSTine je sevyA kare che (sarva vakhate e e e eja), jenI mAtra eka zuddha vRtti ja che te pratApI puruSa jayavAna varte. ApaNe tevA thavAno prayatna kara joIe." sapuruSa pitAne upaga AmA pratye ja rAkhe che "dehathI bhinna AtmA chuM* e bhUlatA nathI. ApaNe dehAdimAM ekAkAra thaIe chIe tema teo nathI thatAM. niraMtara bhedajJAna che. AvI temanA AtmAnI ceSTA para prema bhakti jAgatAM tene ja mare, tene ja che, tenuM ja dhyAna kare te pitAmAM paNa apUrva guNa eTale samakita-AtmAne anubhava daSTigocara thAya, ane tene addabhuta AnaMda samajAtAM paNa bIjuM bIjuM svacchede karato hato te sarvathI pAchA vaLe. Atmasukha meLavavA prayatna kare. paramAM vRtti jatI zekIne AtmAmAM lIna thAya. AtmAmAM AtmAnAM anubhavanI laya lAgI jAya te pachI vaccha avicArIpaNe je vartana thatuM hatuM te ApoApa chUTI jAya. puruSanI bhaktithI sapuruSanI AjJAe vartAya. dareka kAryamAM satparuSa kema varte ? temane huM kema vatuM te ce? ema vicArI AtmAnI pariNati te mujaba kare tethI svaccheda zekAya. ane sapuruSane te AtmAmAM rahevuM priya che, e samajAtAM saheje AtmabaMdha thAya. bhaktithI AtmAnubhavamAM saheje sthiti thAya che. mATe puruSanI bhakti e ziSyane parama upakArI che. emAM puruSane svArtha nathI paNa sAcA puruSanI bhakti che te bhaktane kalyANa, mokSa ApanArI che. sapuruSane namaskAra prathama temane upakAra vicArIne karyA pachI te apUrva upakAra kaMI paNa badalAnI IcchA vinA karyo te vicArI namaskAra kahyA, pachI puruSoe mokSane ApanArI saddagurunI bhakti ApI tethI upakAra mAnya ane chevaTe AtmAnuM adbhuta kevalajJAnasvarUpa jenA vege prApta thavAnuM che tenA ati ulalAsabhAve sahune namaskAra karyA che te uttama kaLazarUpa che. [ je kadI pragaTapaNe vartamAnamAM kevaLajJAnanI utpatti thaI nathI, paNa jenA vacananA vicAroge zaktipaNe kevaLajJAna che ema spaSTa jANyuM che, zraddhApaNe kevaLajJAna thayuM che, vicAradazAe kevaLajJAna thayuM che, IcchAdazAe kevaLajJAna thayuM che, mukhya nayanA hetuthI kevaLajJAna varte che, te kevaLajJAna sarva avyAbAdha sukhanuM pragaTa karanAra, jenA yoge sahaja mAtramAM jIva pAmavA yogya thaye, te puruSanA upakArane sarvotkRSTa bhaktie namaskAra he ! namaskAra ho !]. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta je ke atyAre AtmAmAM kevaLajJAna vyaktirUpe pragaTa thayuM nathI te paNa zratakevalI jema zrAdvArA kevaLIne jaNAya te sarva jANI zake che, tevI rIte puruSanA vacanarUpa zratanA vicArathI "mArA AtmAmAM kevaLajJAna zaktipaNe che, ema spaSTa jaNAya che. samakita thatAM zraddhA zuddha svarUpanI ja che tyAM kevaLajJAna aMze pragaTa thayuM che. " sarva guNAMza te samyakatva." AtmAne samakita guNa pragaTa thaye te guNa AtmAnA anaMta guNene eka sara prakAzanAro che tethI te dvArA aMze badhA guru pragaTa thayA tethI zraddhApaNe kevalajJAna paNa thayuM che. zuddha svarUpane anubhava thayA pachI tenAM ja vicAra AvyA kare. kaI vastunI tIvra IcchA hoya te maLe te jIvane tenA ja vicAra AvyA kare. tene lakSIne badhuM pravartana kare, tema ahIM kevalajJAnanI prApti zraddhApaNe thaI tethI have te ja svarUpane vicAra kare. IcchA paNa tenI ja satata rahyA kare. samyaphalvIne saMsAranI kaMI IcchA na hoya; eka zuddhAtmAno vicAra ane tenI ja IchA hoya. zuddha nizcayanayathI te sarva AtmAmAM kevaLajJAna che. Ama judI judI rIte kevaLajJAnanI bhAvanA thatAM pari. thAme badhA duHkhano aMta thaI AtmAne anaMta avinAzI zAzvata sukha prApta thAya che, te je puruSanA vacanathI chava kSaNavAramAM pAmavA yogya thaye-je puruSanA vacana baLathI samakita thaI kevaLajJAnane pAmavA yogya jIva thaye evA parama pUjya puruSanA anupama upakArane sarvotkRSTa bhaktie vAraMvAra namasakAra he ! namaskAra he ! [va. 494] 160 zrI. rAva A0 agAsa, Aso suda 5, 2009 kRpALudevane upAdhi ochI che tethI have lakhe che. . jIva karma evAM bAdhe che ke keTalAMka zithila hoya te chUTI jAya ane keTalAMka gADha hoya te bhagavye ja chUTe. maMda bhAvathI baMdhAyelAM karma jJAnadhyAnathI chUTI jAya che. ane je tIvra rase baMdhAyAM hoya te tapa vagerethI paNa sAva nirmULa na thAya. keTalAMka karma evAM che ke jenI sthiti jeTalI bAMdhI heya te ochI na thAya. mukhya be prakAranAM kama che-eka ghAtI ane bIjuM aghAtI. kevaLajJAna thayA pachI paNa AyuSya, nAma, gotra ane vedanIya e cA2 aghAtI karma bhegavavAM paDe. zreNI mAMDe tyAre ghaNAM karma chUTI jAya che. mukhya te mehanIya che, e jAya pachI jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya kSaya thAya che. pachI cAra aghAtI rahe che. dehabhAva chUTI gayo che tema chatAM kevaLIne deha rahe che tenuM kAraNa pUrvakama che. AyuSya hoya tyAM sudhI dehamAM rahevuM paDe. RSabhadeve aMtarAyakarma bAMdhyuM hatuM tethI bAra mahinA AhAra na maLe. jJAnI puruSane paNa aMtarAya krama hoya te bhegavavAM paDe. karma keTalAMka le gaye chUTe ane keTalAMka jJAna dhyAnathI chUTe. bhagavanAranI vRtti jJAnadhAnamAM hoya te karma AvIne cAlyAM jAya. atyAre ApaNe satsaMga karIe chIe. A vakhate ATheya kamane udaya che, paNa enI vRtti jJAnInAM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 vacanAmRta-vivecana vacanamAM rahe te karma AvIne cAlyAM jAya tenI ene khabara na paDe. " jJAnI ke ajJAnI jana, sukha du:kha rahita na koya; jJAnI vede vairyathI, ajJAnI vede roya." (15) jJAnIne paNa udaya Ave, paNa emane dhIraja rahe che, tethI alaga rahe che. gajasukumArane mAthe aMgArA mukAyAnuM kAma AvyuM ane dhIraja rAkhI te mekSa pAmyA. nAma karmane laIne jevuM meTuM thayuM hoya, game tevuM vAMkuMcUkuM thayuM hoya paNa jJAnadhyAnathI e moDhuM pharI na jAya. bIjA jJAnAvaraNIya vagere karmomAM pheraphAra thAya che. jJAna, dhyAna, tapa vagerethI karmone vahelAM udayamAM lAvI bhogavI levAya. tenA rasa, sthiti badhuM ochuM thaI jAya. zreNimAM evuM ja thAya che. badhAM karmone geTa vALI bALI nAkhe che. jJAna, dhyAna agni jevA che. ethI badhAM karmone kSaya thAya che. jJAnIne garIbAI hoya tethI " riddhisiddhi pragaTI che to garIbAI maTADI dhanavAna thaI jaIe" ema karatA nathI. sanata kumArane saLa moTA roga hatA, te sAtaso varSa sudhI rahyA. emane riddhisiddhi pragaTI hatI paNa "maTADI dauM' ema na karyuM. jyAre sAta varSa pUrAM thayAM tyAre prasaMgavazAt maTADayuM. zrI pALa rAjAne kaDhano roga hato te bhegava paDyo. jogavIne kama dUra thAya che. "thAya bhegathI dUra." bhagavAya teTaluM dUra thAya che. ajJAnI jIva pitAne jJAnI mAnate heya ne bhegavavA na Icche, te paNa bhogavyA vinA chUTako nathI. vagara bhagave je jatuM rahetuM hoya te pachI karmane kAyade paNa na rahe. kevaLajJAna pragaTavAnuM paNa na thAya. emane vedanA hoya te maTI jAya te sAruM, ema thatuM nathI. zAtA-azAtA beya sarakhAM lAge che. jJAnIne dehAdhyAsa maTayo che, tethI zAtA-azAtA aghAtI karma maTADavAnI IcchA thatI nathI. kadAca evI IcchA thAya te kheda thAya ke haju dehAdhyAsa che. karma je bAMdhyA che te vedyA vinA chUTake nathI. tethI jJAnIne riddhisiddhi pheravavAnI IcchA ja thatI nathI, kama bhagavyA vinA chUTako nathI, paNa AkAra pherathI kama vedI zakAya che. amuka sthiratA thavAthI kama je zithila hoya te maMda thAya che. karmanI vicitratA che. gahana vAta che ziSya A, kahI saMkSepe sAva." - riddhisiddhimAM kaMI citta devA jevuM nathI. kamane te kAyade pharate nathI. riddhisiddhinI vAtamAM citta de te AtmAnuM vismaraNa thAya. evA vicAromAM citta na devuM. jIvane vikapa te ghaNuM Ave che, te ukale te ukelI levA, nahIM te paDI mUkavA. AgaLa jema jema dazA vadhaze tema tema ukela Avaze. e vAte gauNa karI AtmAne vikAsa karavAnuM kare to enA uttara saheje Avaze. - vivekAnaMdanA jIvanamAM Ave che ke vivekAnaMda himAlaya parvata upara rahetA tyAre tyAM pharavA jatA. tyAM bhIla leko lekhaMDanA kuhADA agnimAM lAlacoLa tapAvIne pitAnA Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta zarIra upara mAre te joI vivekAnaMdanA manamAM thayuM ke A najarabaMdhI che ke zuM? pachI AMgaLI aDADI joI te phele thaye. e vize vikalpa karatAM emanA manamAM thayuM ke meM A zuM karavA mAMDayuM? zuM karavA huM ahIM Avyo hato? AtmakalyANa mATe AvyA ane A bIjAmAM kyAM paDyo ? ene ukela Ave evuM nathI. paDI mUkuM. ukela Ave nahIM ane duHkhI thavuM paDe ema karI tyAMthI cAlyA gayA. kama to udaya Ave paNa jIve tyAM dhIraja rAkhI sahana karavA jJAnInI zikhAmaNa che. te je lakSamAM hoya te navAM kama na baMdhAya. AkuLatA karaze teTalAM karma navAM baMdhAze. tethI pharI janmavuM paDaze. mATe dhIrajathI vedI levAM, A AkhA patrane sAra che. [va 500]. 161 zrI. rAtre A agAsa, aSADha vada 8, 2008 vairAgya upazamanI pahelI jarUra che. "mAruM tAruM" ema na karavuM. sAcuM hoya te mAruM ema rAkhavuM. madhyastha bhAvanAnI bahu jarUra che. jJAnI puruSee ze nirNaya karyo che te samajavA mATe jIvamAM vairAgyaupazama hAvAM joIe. vairAgya, upazama ane samakita e traNa vastuonI jarUra che, tethI AtmA puSTa thAya che. saMsAramAM citta bhame che, tyAM sudhI AtmA bhaNI vaLe nahIM. vairAgya joIe. vairAgya eTale kharI rIte te AtmA che. viSayo ene game nahIM, e vairAgya che. zrI vardhamAnasvAmIne vicAranI utpatti thaI ke janmamaraNa thayA kare che, e kema TaLe? bhagavAna mahAvIre pahele e lakSa lIdhe. badhuMya cheDIne eka A kAma lIdhuM. pharI janmavuM na paDe ene mATe zuM karazuM? e zodhavA mATe beThA. kaI bhUlathI janmamaraNa thAya che? "yama niyama saMyama Apa kiyo"...paNa janmamaraNa chuTayAM nahIM. te bhUla TALavA mATe jinAgamamAM ThekANe ThekANe kahyuM che. vairAgya vadhAre evI vAta karavI. pahelI vAta e ja karavAnI che. moTAmAM moTI bhUla mumukSatA nathI te che. mehanA kAmamAM mujhAya, mIThAza na lAge tene mumukSatA che. ghaNu bhagavAnane upadeza sAMbhaLI jhaTa sAdhu thaI jatA, paNa pachI pALI na zake, e mATe bhagavAna vAraMvAra tyAgavairAgyane upadeza karatA hatA. sukha AtmAmAM che, bIjAmAM nathI. bIjuM badhuM kalpita che. kRpALudeva lakhe che ke "kalpitanuM ATaluM badhuM mAhAo zuM?" (576) AtmAnA kAmamAM je vastu na Ave te badhI kalipata che. mumukSutA, tyAga, vairAgya, upAma Ave te potAnA doSo dekhAya, nahIM te pitAnA de hoya te paNa guNe ja dekha che. mULa bhUla e ja che ke vairAgya upazama nathI. mumukSatA nathI. mumukSatA Ave te zuM karavA jevuM che, te ene samajAya. e moTI bhUla pahelI kADhavAnI che. vairAgya upazama jema jema vadhAraze tema tema badhuM samajAze. e kevaLajJAnanuM kAraNa che. vairAgyaupazamanI bahu jarUra che. ene vadhAratAM vadhAratAM kevaLajJAna thAya che. vairAgyaupazama vadhe evuM zAstramAM ghaNuM kahyuM che ane siddhAMtabodha te thoDe ja che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana be prakAre bodha bhagavAne karyo che. eka upadezabaMdha ane bIjo siddhAMtabedha. upadezabaMdha kone kahe che? te have kahe che. AtmA pite nitya che ane anitya padArthomAM moha kare che. anitya padArthonI pAchaLa paDayo che, ane duHkhI thAya che. mAre zuM kAmanuM che ? te ene khabara nathI. je che mAruM mAruM karyA kare che te badhuM jALa jevuM che. mAruM kuTuMba, mAruM dhana ema kare che. puruSane be thAya te khabara paDe ke huM kyAM UbhuM chuM? saMsAramAM. saMsAramAM duHkha bhegave che ane pAchI IcachA saMsAranI ne saMsAranI ja kare che. atyAre duHkhI che, te paNa jIrane bhAna nathI tethI saMsAra sukharUpa lAge che. jJAnI puruSa A saMsArane trividha tApathI baLato dekhe che. saMsAramAM Adhi vyAdhi upAdhi sivAya kaMI nathI ema vicAra kare te lAge ke Adhi vyAdhi upAdhimAM AtmAne zAMti nathI, baLe ja che. paNa jIvane saMsAra jyAM hoya tyAM sAruM lAge che, tethI madhanAM TIpAM levAvALAnI peThe saMsArane jue che. jagata je prakAre che te prakAre jIvane jotAM AvaDatuM nathI. anaMtavAra A jagatanI eMTha cAkhe che; have ethI chUTavuM. parigraha, AraMbha ane saMga e jIvane je che, bhArarUpa che, e satsaMge samajAya che. upadezabaMdha thaye hoya te pachI siddhAMtabAdha ce. cha padane patra, Atmasiddhi, paMcAstikAya ane bIjA paNa dravyAnuyeganA graMtha te siddhAMtabAdha che. Atmasiddhi roja belIe chIe paNa samajAtuM nathI, tenuM kAraNa vairAgya upazama vadhe te siddhAMta samajAya. anaMta dukhevALe A saMsAra che. chatAM temAMthI jIva chUTavA IcchatA nathI. anaMta saukhya, nAma duHkha, tyAM rahI na mitratA; anaMta duHkha nAma saukhya, prema tyAM vicitratA" e upadezajJAna paheluM pariName, tyAra pachI siddhAMtajJAna pariName che. e na thAya tyAM sudhI mAtra samajaNanuM abhimAna che. vairAgyaupazama vadhe eTalA mATe zAstro vAMcavAnAM che, vairAgyaupazama hoya tene sadgurunA vacananA ArAdhanathI siddhAMtajJAna pariName che. vairAgyaupazama vadhAre hoya te siddhAMtabodha samajAya. anaMta duHkhavALe A saMsAra che chatAM temAMthI jIva chUTato nathI. vairAgya upazama heya te badhI paMcAta zamI jAya, tethI pachI ene zraddhA thAya ane pachI siddhAMta pariName. eka AtmAne jANa. bIjuM jANe te AtmA hAtha na Ave. vivekanI jIvane jarUra che. atyaMta ujajavaLa kSapazaya hAya ane sadUgurunI ArAdhanA hoya te siddhAMtabodha samajAya. vairAgyaupazama Ave evAM zAstro vAMcavAnI jarUra che. jema jema vairAgyaupazama Ave tema tema viparyAsapaNuM ghaTatuM jAya che, Agraha maTI jAya che, pachI jJAnI kahe te ene samajAya. saMsAra viSama che. kyAMya samatA nathI. jyAM juo tyAM rAgadveSa ja dekhAya che. je sAce bela che, te te jIvane keI mahApuNyanA bhege prApta thAya che. "samaja sAra saMsArameM, samaju TALe deva." jIva pitAnA jJAna upara AvaraNa kare che. 22 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170. bodhAmRta pitAnA doSa pratye daSTi rAkhI bIjAnA guNa jovA. vairAgyaupazamanI jarUra che. e bhUlavA jevuM nathI. saMsAra kahe che te ene mITho lAge che, te aviveka che. vairAgya upazama vadhe te aviveka jAya. virAgyaupazama vadhAravA che, e vAta pahelAM maraNamAM rAkhavAnI che. pAMca IndriyanA viSayathI jIvane vairAgya thAya tyAre saddaguru kare che. maMtramaraNa e samAdhimaraNa thavAnuM kAraNa che. maratI vakhate mana maraNamAM rahe te samAdhimaraNa thAya. parabhavane mATe e bha tuM che. paisATakA badhA ahIM paDayA raheze. AjJAe vartatAM siddhAMtabodha thAya che. [va. 503] 162 zrI rA. A0 agAsa, bhAdra vada 12, 2008 - paheluM mahAvrata prANAtipAta viramaNa nAmanuM che. eTale hiMsA na karavI. AtmAne parabhavathI choDAvavA mATe badhAM sAdhana kahyAM che. sarva prakAranI hiMsAthI huM viramuM chuM, ema paccakhANa karyuM che, tema chatAM nadI utaravA AdinI bhagavAne AjJA karI che. A bAju nadI hoya ane pelI bAju nadI heya te vacamAM thoDoka pradeza rahe, eTale badhA oLakhItA thaI jAya ane tethI eke mahAvrata na paLAya. tethI nadI utaravAnI AjJA ApI che. prazna-dravyaprANAtipAta eTale zuM? uttara-daza prANa che te jaDa che. tethI ene dravya hiMsA kahevAya che. jagatanI jeTalI vastuo che te badhI vastuone tyAga munine karAvAya che. tema chatAM pustaka, kamaMDaluM, vastra Adi rAkhavAnI AjJA karI che. zAtAne arthe vasA vagere na rAkhavAM. zarIra sAruM lAge, ApaNane loke vakhANe evA bhAvathI na rAkhe. zAtA arthe kaMI na rAkhe, AtmAthe rAkhe. jIvatA rahevAya te mATe kahyuM che parigraha zAtA arthe rAkhe nahIM paNa AtmAthe rAkhavAnuM kahyuM che. zAtA arthe te tyAga karAvyA che. nispRhatA hoya. keInI pAse pRhA kare nahIM. vastramAM mUcha na thAya ane zarIra rakSAya, pRhA na rahe e mATe vastra rAkhavAnuM. jyAM sudhI paripUrNa jJAna na thayuM hoya athavA jyAM sudhI pUrNajJAnane vikAsa na thayuM hoya tyAMsudhI munine pustakAdi rAkhavAnI AjJA karI che. keI ne ema lAge ke bhagavAna eka vakhata badhAne tyAga karAve che ane pAchuM bIjI vakhata prahaNa karavAnuM kahe che? bhagavAne te badhuM savaLuM kahyuM che. mahAvrata ApyAM teya kalyANane arthe ane chUTa ApI te paNa kalyANane arthe. paNa viSamabhAve ApI nathI. alpa buddhi hoya tene viSama lAge, paNa vicAravAnane te lAge ke tyAga e kalyANa arthe ane chUTa paNa kalyANa arthe ApI che. bIjA vratomAM chUTa-apavAda Ape, paNa maithunane te sarva prakAre tyAga karAvyuM che. kAraNa ke emAM AtmAnI hAni ja thAya che. ene mATe koI prAyazcita paNa ApyuM nathI. gRhastha Arya dezamAM dizAnuM parimANa karyuM hoya chatAM anArya dezamAM paNa mahApuruSa vicAratA hoya to tyAM javAmAM kalyANa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 171 che. vrata kalyAne arthe che ane puruSa pAse javuM che paNa kalyANa arthe che. AtmAnuM kalyANu thAya evuM hoya te emAM badhA vrate AvI jAya che. patra vagere vyavahAra karavAthI sAdhune pratibaMdha thaze ema jANIne nA kahI che. tema chatAM jJAnI pratye patra lakhavAmAM te apavAdarUpa che. keI zaMkA hoya ane te zaMkA nivAraNa karavAvALe ahIM keIna hoya te jJAnIne patra lakhI zaMkA-samAdhAna kare jJAnI pratye patra lakhavAthI UlaTe saMsAra ghaTe che. badhuM karIne, vrata laIne saMsAra ghaTADavAne che. jJAnInI AjJAthI patra lakhavAmAM AjJAne atikrama nathI. patravyavahAra kare to kaMI deSa nathI pahelAM je pacavakhANa lIdhAM te bhaMga na karavAM jyAM sudhI jIvamAM rAgadveSa ajJAna che tyAM sudhI e je nirNaya kare te badhA ajJAnarUpa ja hoya che. jJAnIne bhege karyuM hoya te sAcuM che. pitAnI IcchAe munine patrAdi lakhavAmAM vartavAnuM nathI. pitAnI bhUla kabUla karavI. nahIM te nAnAmAMthI moTuM phaLa Ave, Dheba vadhI jAya. saMsAra badhA asAra che, nAzavaMta che pramAdathI deze thAya che. [va. 505] 163 guDivADA, mA vada 0)), 2008 vItarAgane mArga bhagavAne kahyuM che, tenI zraddhA karavAnI che. rAga, dveSa, moha vagere chUTe tyAre vItarAga thAya. bhagavAne kahyuM che tema vartAze tyAre chuTAze. krodha, mAna, mAyA, lebhathI jIvane rahita kare te vItarAgamAge che. parama zAMtine rasa jIvane Avavo joIe. samabhAva e zAMtarasa che. upazamapaNuM, vItarAgapaNuM A kALamAM durlabha che. sukhI thavuM hoya te vItarAga mAga seva. kema chuTAya ? e vItarAgamA vine jANavA na maLe. samajaNa AvavI muzkela che. yegyatA Ave tyAre samajAya, jIvanI yegyatA ane satparuSane ye heAya te sAcI samajaNa Ave. koI vakhata jIvanI gyatA hatI te puruSa ne ega na maLe ane koI vakhata sapuruSa maLyA to jIvanI yegyatA nahIM. ema anaMtakALathI thatuM AvyuM che. tethI ja anaMtakALathI janmamaraNa karyA kare che. e bane sAthe na maLavAthI paribhramaNa thayuM che. e bane na maLe tyAM sudhI saMpUrNa hita thavAnuM nathI. beya vega maLaze tyAre ja chuTAze. tyAgavairAgya joIze. jJAnI puruSe saMsArane rogarUpa jANe che. bIjA rogo te maTI jAya. vadhAre rahe te AyuSya sudhI rahe, paNa A sa sAroga te anAdithI anaMta kALa thaI gaye chatAM maTayo nathI. saMsArarUpI rega mane vaLage che evuM duHkha lAgaze tyAre puruSane zedhaze. aMdarathI saMsAra duHkharUpa lAge tyAre jJAnI kahe te mAnya karAya. saMsAramAMthI ruci pheravavAnI che. have te mekSane mATe ja jIvavuM che. mekSa mAga e ja paramatatva che. tene mane sadAya nizcaya raho. nizcaya e ja samakita che. e yathArtha svarUpa mArA hadayane viSe prakAza kare. e ja paramadharma che, e ja mAnavuM. e ja karavuM. enI ja bhAvanA karavAnI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 badhAmRta che. e bhAvanAthI apUrva phaLa thaze. bhAvanA bhavane nAza karanArI che, bhAvanA evI kare ke janmamaraNa chUTI jAo, mAyA Adi bhAva chUTI jA che, te mokSa thAya. bhAvanA paNa sAcI rIte thavI joIe. sAcI bhAvanA kare te kAma thaI jAya. je saMsArathI kaMTALe hoya, tenAthI evAM vacane kahevAya. janmamaraNa baMdhana lAge tyAre chUTavuM zarU thAya. A jIvane baMdhana nathI lAgatuM. anaMtakALathI je kaMI karate Ave che tenuM phaLa kaleza AvyuM che. AvA rate tuM na jA, ema jJAnI puruSa pokArI pikArIne kahe che. vicAra Ave tyAre samajAya ke A rasto duHkhane che. badhA jJAnI puruSee A saMsArane asAra kahyo che. jene jJAnI puruSa upara zraddhA che, tene saMsAra kalezarUpa lAge che. evuM lAge tyAre ja chUTavuM thAya che. pramAda e mATe zatru che. pramAda choDIne jAgRta thavAnuM che. jJAnadazA AvyA pachI paNa jAgRta rahevAnuM che. cAra jJAnanA dharAvanAra gautama jevA jJAnI puruSane paNa bhagavAna mahAvIra saMbodhatA hatA ke "samajuM norama mA pamA" samaya mAtrane paNa he gautama! pramAda na kara. jIvane anAdithI rakhaDAvanAra viparyAsapaNuM che. e viparyAsabuddhi mATe tyAre paribhramaNa maTe. jAgRti rAkhavAnI jarUra che. mahine lIdhe jIva agyAramethI paDe che. jIvane mokSa thatAM sudhI anaMta bhaya che. saMsAra te aneka vidhrothI bhareluM che, ema tIrthakara bhagavAne kahyuM che. marIci je mahAvIra bhagavAnane java, te eka virodhI vacana bolyo, tethI tene keTalAya bhava karavA paDayA ! mATe tIrthakaro cetAve che ke jyAre prArabdhane udaya heya tyAre vadhAre cetatA rahevuM. nahIM te koNa jANe kevAM karma baMdhAze ? tenuM kaMI kahevAya nahIM. jJAnI puruSa kahe che ke je tane mAguM samajAya che, te have pramAda na kara. manuSyabhava durlabha che. koIka vAra maLe che. evA manuSyabhava paNa pUrve anaMtavAra prApta thayA, chatAM kaMI paNa saphaLa5NuM thayuM nahIM. mATe jJAnI puruSe cetAve che ke, he jIva! mohamAMthI jAgRta thA, jAgRta thA. manuSyabhavanI eka kSaNa paNa ratnaciMtAmaNi jevI che. manuSyabhavamAM mohane kSaya karI zakAya che. mohane kSaya kara hoya te karI zakAya evI vastu maLI che, te jJAnI puruSanI AjJA che. AjJA maLI hoya te upAsavI. dharma ArAdhana vinA rUci palaTAya nahIM. game tema karI mane jJAnInI AjJA prApta thAo, evI bhAvanA rAkhavI. jJAnInI AjJAthI ja mokSa che evuM jIvane daDha thavuM joIe. AjJAnuM mAhAtamya lAge tyAre svachaMda vagere doSa jAya. AjJA e ja dharma che. [va. pa06] prazna-nirbhaya kaNa kahevAya ? pUjyazrI-jeNe ghAtI cArano kSaya karyo che te nirbhaya che agyAramA sudhI bhaya che, cothe, pAMcame, cha badhe guNasthAnake cetavAnuM che. mohanIya karmane kSaya karyA pachI jaya nathI. pahelAthI agyAramA sudhI bhaya che, mATe cetatA rahevAnI jarUra che. meha keTale Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 173 badho vadhI jaze, enuM kazuM kahevAya nahIM. pramAdamAM paDyo te caudapUrva bharyuM hoya paNa samakita na thayuM to pAchuM anaMtakALa sudhI rakhaDavuM paDaze.' prazna-caudapUva dhArI eTale badhe bhaNele chatAM kema paDI jatuM haze? - pUjyazrI-mohane laIne paDe che. abhyAsa judI vastu che ane moha judo che. che. samyagdarzana na hoya tethI paDe che. samyagdarzana hoya te te ane cetAve che. enA vinA badhuM niSphaLa che. ruci badhAne AdhAra che. ekaluM jJAna kaMI bacAve nahIM. sAthe mohanI maMdatA joIe. saMsArathI bhaya pAmavuM joIe. moha che e ja saMsAranuM mULa che. meha che tyAM saMsAra che. saMsAra duHkharUpa che evuM lAgatuM nathI. bhAva pheravavAne che. jJAnInA Azraye cAle te bhAva phare. dharmanuM mULa zraddhA che. jJAnIpuruSe kahyuM te mokSane mAge che. zraddhA kenA upara karavI te besatuM nathI. aA ane AMdhaLo barAbara che. ajJAnadazAmAM khabara paDe evuM nathI. sadAcAra ane tyAgavairAgya sevavAM. puNyanA yAne saddaguru maLI Avaze. puNya joIe. sapuruSanA ge zAMti thAya che. jyAM sudhI AtmA jAgRta nahI thAya, tyAM sudhI badhe bhaya che. saddagurune oLakhavAmAM bhUla AvI to badhAmAM bhUla Avaze. dhama saddagurathI zarU thAya che, mATe ema kahyuM ke "bIjuM kAMI zedha mA. mAtra eka sapuruSane zodhIne tenAM caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI varcI jA" (76). jema jema mumukSutA Avaze, tema tema mArga samajAze. chUTavAnI bhAvanA maLI na paDavA devI. " guru oLakhavA ghaTa vairAgya." vairAgya haze te ALakhANa thaze. mumukSutA vadhaze tema tema eLakhAze mumukSu te che ke je mehathI mujhAya che. puNya ane tyAgavairAgya hoya te puruSanI oLakhANa paDe. anAdikALathI mahamAM paDayo che. enA mATe te raste bIje joI e. "ghaNuMya khAdhuM, ghaNuM pIdhuM, paNa have chUTavuM che" evuM thAya tyAre chuTAya. jyAM sudhI moha che tyAM sudhI sapuruSa na oLakhAya. je AtmajJAna thayuM che evA puruSane paNa cetatA rahevAnuM jJAnI puruSoe kahyuM che, te pachI jene mArgAnusArapaNuM paNa nathI teNe to keTalI jAgRti rAkha. vAnI jarUra che! vizeSa bhaya rAkhavAnI jarUra che. jJAnI puruSanA ge samajaNa Ave che. gyatA haze te samajaNa AvatAM vAra nahIM lAge. vairAgya na hoya tene jJAnI puruSa game tevuM kahe, paNa e tene sAruM na lAge. ene te mehanI vAta kare to game, bIju game nahIM. " samaya joyama mAM jamA " ghaNuMvAra jIva vAMce che, sAMbhaLe che, paNa A mane kahyuM che ema lAgatuM nathI. A te gautamasvAmIne kahyuM che, ApaNane kyAM kahyuM che, ema ene lAge che. jema jema upadezanI saphaLatA lAgaze, tema tema upadeza pariNamaze. kRpALu deva mane ja kahe che ema jANa sAMbhaLavuM, vicAravuM. "AtmA nitya che" ema jIva kahe che ane pAche bhaya pAme che tenuM kAraNa upadezabaMdha thayela nathI. athavA sAMbhaLe te grahaNa karyo nathI, siddhAMta pariNAma pAmatA nathI. baMdha be prakAre che : eka upadezabodha ane bIjo siddhAMtabedha. tyAgavairAgyanI bhUmikA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 bedhAmRta Avaze tyAre siddhAMta pariNamaze. upadezabadha A zarU AtanI bhUmikA che upadezabaMdhamAM tyAgavairAgane upadeza hoya che. ethI puruSArtha vardhamAna thAya che. "Atmasiddhi e siddhAMtabodha che. "Atmasiddhi ja bele, paNa jyAM sudhI yogyatA na hoya tyAM sudhI pariName nahIM. chae darzananA sArarUpa jJAnI puruSanAM vacane che je traNe kALa phare nahIM te siddhAMtabodha che. eTale tyAgavairAgya haze teTaluM samajAze ane samakita thaze. mithyAtva anAdikALathI jIvane avaLuM samajAve che. viparIta buddhi upadezabaMdha vagara jAya nahIM tethI jJAnI puruSanuM kahevuM zuM che te lakSamAM na Ave. jIva karmathI gherAya che. jene mokSe javAnI bhAvanA che, te pAMca indriyanA viSayethI sateSa mAnatA nathI. pitAnuM mULa svarUpa vicArIne prApta karavA jevuM che. jema che tema samajI levAnuM che. jIva mohane AdhIna che tethI mohamAM rAjI thAya che. tuccha vastumAM AnaMda mAne te sAcI vastu hAtha na Ave. e viparItatA maTavAne upAya tyAgavairAgya upazama che. jIvanI yogyatA vadhe, saMsAra duHkharUpa lAge e mATe u dezabodha che. e vinA jIva AgaLa na AvI zake. pAtratA vinA samajAze nahI. "pAtra thavA se sadA brahmacarya atimAna." vicAra ja nathI. sAcA svarUpane vicAra AvatuM nathI. tyAgavairAgya paNa sAdhana che. upadezabodha vinA siddhAMtabaMdha na thAya. jIvanI buddhi saMsAramAM che, tethI saMsAramAM ja anukULatA ze dhe che. mukhya te dehabhAva ja AgaLa rAkhyA kare che. saMsArathI kaMTALe tyAre paramArthanI apUrNatA lAge. upadezadhathI vipasabuddhi maMda paDe che. jene gADha viparyAsapaNuM che, tene te jJAnIne zuM kahevuM che. te paNa na samajAya. vairAgya upazama joIze. e haze to ja chUTavAnI bhAvanA thaze. vipa buddhi gayA vinA spaSTa svarUpa samajAya nahIM. viparyAyabuddhi che tyAM huM ane mAruM' che, e ja maha che viparyAyabuddhi vALAnuM vartana badhuM avaLuM che. vairAgya upazama Ave to viparyAsapaNuM ghaTe. - jene vairAgya hoya tene parigraha vadhAravAnuM mana na thAya. jene upazama hoya tene kaSAyabhAva na hoya. vairAgya upazama heya te viparyAyabuddhi TaLIne sadbuddhi thAya che. ahaMbhAva mamatvabhAva maTADavAnA che ane vairAgya upazama vadhAravAnA che. ahaMbhAva mamatvabhAva jAya to upazama Ave, upazama Ave to kapAya zaramAI jAya. sattAmAM kaSAya rahe paNa e kAma na kare. upazama samakita paNa kSAyaka jevuM che. be ghaDI rahe che paNa kSAyaka jevuM ja nirmaLa che. tema upazamabhAva kaSAya rahita bhAva lAvavAnuM che. je kaSAya upara jaya meLavaze tenuM kalyANa thaze. " kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda prANIdayA, tyAM AtmArtha nivAsa. " che. Ave jyAM evI dazA, saksasa bedha suha ya; te badhe suvicAraNA, tyAM pragaTe sukhadaya. jyAM pragaTe suvicAraNA, tyAM pragaTe nijajJAna; je tane kSaya meha thaI pAme pada nivaNa. " Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathanAmRta-vivecana 15 AtmA jevI ekake vastu nathI. "AtmAthI sau hIna." AtmA oLakhAya te saphaLapaNuM che. saddavicAraNAthI cetana te ja jaDane jANI nirNaya karavo. moha e mukhya karma che. e jAya te kevaLajJAna. - jyAre meha vizeSa maMda paDe tyAre samakita thAya. jema jema vairAgyaupazama vadhaze tema tema maha maMda paDaze ane suvicAraNA jAgaze. parigraha e pApa che. eTale paribahu vadhAre teTaluM pApa vadhe che. puruSane yege kaMIka vairAgyaupazama thayA hoya paNa pAchA AraMbha parigrahamAM paDe te badhuM jatuM rahe. AraMbha ane parigraha e vairAgyaupazamanA kALa che vairAgya upazama vadhAravA mATe AraMbha parigrahanI nivRtti karavI. samajaNa pheravavAnI che. samajaNa pharI te badhuM pharI jAya. AraMbha parigraha sApa jevA che. e hoya te vairAgya upazama kyAre nAzI jAya tenuM kaMI kahevAya nahIM. bhale thoDo parigraha hoya, paNa "mAruM che" ema thayuM tyAM AgaLa citA phikara UbhI thaI enuM nAma ja mithyAtva che. AtmAnuM je jJAnadhana che tenA upara bIjuM dhana levA jatAM AvaraNa Ave che. jyAM sudhI AraMbhaparigraha hoya tyAM sudhI kevaLajJAna na thAya. kevaLajJAna na thAya tyAMsudhI AraMbha parigraha che. kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI kyAMya vRtti khaLI rahe che. AraMbha parigraha zatru che, jJAnI jherane jhera kahe che. paNa jIvathI manAtuM nathI. ghaNA kALathI jIve asatsaMga sevyuM che, tethI AraMbha parigraha uparathI vRtti UThatI nathI. jIvane pitAnI vRtti chetare che. kharA puruSArtha te e ja che ke anaMtakALathI je jAyuM che te bhUlI jAya. A kALamAM "bhakti ane satsaMga e videza gayAM che" (176). vairAgya ane upazamanI jIvane kimata nathI. [va. 508] 165 zrI. rAtre A agAsa, Aso suda 5, 2009 pUjyazrI-upAdhinuM pramANa kRpALudevane keTaluM haze ? te A uparathI jaNAya che. patra lakhavAno paNa vakhata nathI. jyAre potAnI paramArtha dazA hoya. AtmAmAM upayoga vartate hoya, bIjI vRttio na hoya ane paramArthane ja udaya hoya tyAre ja lakhatA, nahIM te nahIM ATalAM asarakAraka vacane nIkaLyAM che tenuM kAraNa e ja che. te upAdhiga ane AraMbha parigrahanI vRttio te vairAgyaupazamanA kALa che. AkhI jiMdagI e upAdhiga rahe te je samAdhibhAva hoya te paDayo rahe ane pramAdAga jevuM thAya. apramatta rahevuM joIe tene badale pramattayogamAM rahevuM paDe che. AvI apUrva vRtti aho ! thaze apramatta dhoga re." apUrvavRtti AvI che paNa vacce pramAda thAya che. chaThThAthI AgaLa badhAM guNasthAnaka apramatta dazAnAM che. AkhI jiMdagI pramAdamAM jAya ema te karIe nahIM. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta saMsAramAM kazuM gamatuM nathI. saMsAranuM svarUpa evuM che ke game tevA moTA rAjA mahArAjA hoIe paNa emAM kaMI rasa nathI. game teTalA paisA kamAtA hoIe te paNa gamatA nathI. paNa e udaya hovAthI emAM ja vRtti rAkhavI paDe che. vicAravAna jIva heya tene saMsAra gameya nahIM. saMsAramAM citta jAya te zuM maLe? kaleza maLe. ema jeNe saMsArane kalezarUpa jAye hoya te emAM kema jAya? bhagavAne eka samayane paNa pramAda karavAnI nA kahI che. tema chatAM udayane lIdhe pramAdamAM vartavuM paDe che. pramAdarahitapaNe na vatIe te paNa e saMsAra asAra ja lAge che. vicAravAnane saMsAra bhayarUpa ane asAra lAge che. badhA jJAnIne ema lAge che. zarIranAM duHkha lAgatAM nathI, paNa samaye samaye AtmAmAM upaga rAkhavAno che te rahetuM nathI tene bhaya lAge che, bIje bhaya nathI. potAnA cittamAM saMsAranuM svarUpa kevuM lAgyuM che, tene A zabdomAM jANe pheTe pADyo hoya tevuM che. bIjA ne maraNa bhayarUpa lAge che, paNa emane AtmasvarUpa gauNa karavuM paDe che tene bhaya lAge che. vyApAra karatAM kyAre pUruM thAya, kyAre pUruM thAya, ema nitya thayA kare che "nitya chUTavAne vicAra karIe chIe ane jema te kArya tarata pate tema jApa japIe chIe." (pa69) aneka prakAre vicAratAM emane saMsAra khAra lAge che. tema chatAM parANe temAM jJAnIne paNa rahevuM paDe che. upAdhimAM rahI zuM lakhavuM? ema emane rahyA kare che. kAgaLa lakhavA bese ke manamAM ema kheda thAya ke ApaNane ghaTe nahIM evI pravRtti karIe chIe te zuM lakhavuM? jJAnInI pravRtti jJAnI jANe che. vastunuM svarUpa jANe tema chatAM tajavAyogya hoya temAM rahevuM paDe e emane game nahIM. [va. 59] 169 beMgalora siTI mAgazara suda 2, 2008 kAyA ane AtmA ane judA padArtha che. je padArtha judA te judA paDI zake che. jema dUdha ane pANI bhegAM hoya, paNa garama karavAthI judAM paDe che, tema jIva ane kAyA kriyA karavAthI judAM paDe che. banna bhinna che. deha e karmanuM phaLa che. jeNe jIva na jAye hoya te paNa kriyA thatI dekhIne jIva che ema kahe che jJAna thAya tyAre spaSTa judAM lAge che. prazna-banne padArtha judA che te ene vedanA zAthI thAya che ? pUjyazrI-sUryane tApa lAgavAnI jema patthara garama thaI jAya che ane sUrya AthamyA pachI paNa thoDIkavAra garama rahe che, tema ajJAnarUpI sUryathI tapta thayelA jIvane vedanA rahe che. deha hoya tyAMsudhI vedanA te rahe che, paNa AtmajJAna thavAthI bheda paDe che. jJAnI puruSane dehAdhyAsa chUTayo che tethI pharIthI vedanA utpanna thAya evAM karma na bAMdhe. , dehathI AtmAne bhinna jANyA pachI bhUlatA nathI. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 177 "zArIrikavedanAne dehane dharma jANI ane bAMdhelAM evAM karmonuM phaLa jANa samyakprakAre ahiyAsavAyegya che" (41 0). ema te jANe che. vedanA vedatAM viSamabhAva na thAya e jJAnanuM phaLa che. vedanA AtmaguNane ghAta karanAra nathI. jene svarUpajJAna thayuM che, tene deha ane AtmA bhinna bhAse che. je jJAna vedanAthI khasI jAya te jJAna ja nathI. jJAnIpuruSane ema nathI thatuM ke mane vedanA thaI che. dehane vedanA thaI che ema jANe che. e dehane dharma che. vedanI AtmAne hAnikAraka nathI. jJAnI puruSane jJAna thayuM che tethI viSamabhAva thato nathI. kAraNa ke teo vastusvabhAvane jANe che. jIva dehAdhyAsane laIne mane thayuM che ema mAne che. vedanIkame che te jJAnane AvaraNa karanAra nathI. mehanIyakarmane laIne ja badhuM thAya che. zAtAazAtA mohathI ja lAge che mATe jJAnI puruSe e pahelAM mohanIyane ja nAza karavAnuM kahyuM che. zAtA hoya te sAruM ane azAtA hoya te khoTuM ema thAya che, e ajJAnanuM ja lakSaNa che. banne padArtha bhinna samajAyA pachI A sAruM ane A khoTuM ema nathI thatuM. badhAne pAye vairAgya che. jene vairAgya hoya tene ja e jJAna vastu Thare che. [va. 51] 167 zrIrAtre A agAsa, Aso suda 5, 2008 prazna-baMdhavRttio eTale zuM? pUjyazrI-je vRttithI jIvane baMdha thAya te aMdhavRtti che. koI pratye rAga ane koI pratye dveSa thAya te baMdha thAya che. badhI kriyAomAM sAruM beTuM, gamatuM aNagamatuM thayA kare che, tethI kama baMdhAya che. jethI baMdha thAya te vRttione upazamAvavI athavA kSaya karavI. jema kaI sAmAyikamAM beThA hoya tyAre te vRttione reke te upazamAvI kahevAya ane mAre have rAgadveSa nathI ja karavA ema bilakula choDI de te nivartAvI kahevAya. jema keI niyama kare ke Aja mAre lIlotarI nathI khAvI te eTalA sudhI vRtti upazamAvI kahevAya ane A lIlerI khAvAmAM pApa che mATe mAre jidagI sudhI nathI khAvI to vRtti nivartAvI kahevAya. baMdhavRttione upazamAvavAne athavA nivartAvavAne satata abhyAsa karavAnuM che. satata eTale haMmezAM. haMmezAM vRttio kSaNe kSaNe thAya che te kSaNe kSaNe upazamAvavI vA kSaya karavI. vicAra ja na kare te vRtti rokAya kema? vicAra Ave tyAre ene rokavAne puruSArtha kare. vicAra ane prayAsa karyA vinA vRttio upazame ke kSaya thAya nahIM. je kAma karyuM na hoya te kyAMthI thAya? vRttione rokavAnuM kAma kaI vAra karyuM na hoya to kyAMthI thAya? ghaNI vAra pUrve jIve vRttione rokavAnuM abhimAna karyuM che, paNa vRttio rokI nathI. "meM vrata lIdhuM, meM tapa karyuM' ema kare, paNa vRttie te bahAra bhaTake. huM sAdhu thaye ema abhimAna karyuM, paNa vRttio kaMI rokI nahIM. tra: niyama laIne "huM vrata pALuM chuM' ema abhimAna kare, paNa vRtti 23 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 AdhAmRta AnuM ThekANuM na DhAya. jIve vRttiene upazamAvavAnuM Aja sudhI karyuM nathI, paNa have kare tA thAya. mane vRttiethI khaMdha thAya che tethI tene rAkavI che evuM hajI paNu e karatA nathI. khAvApIvAmAM jeTale rasa Aveche teTaleA vRttie rAkavAmAM AvatA nathI. vRttio zake te zAMti thAya, vRttie zAMta thAya teA AtmAnuM bhAna thAya. prazna----'kaDavAza lAgatAM chatAM" eTale zuM ? pUjyazrI--vRttie rAkI na heAya te tenuM phaLa pApa Ave ane pApanuM phaLa duHkha Ave che. duHkha Ave tyAre lAge ke e pApa me' na kayu hata teA ThIka thAta; paNa e uparathI zikhAmaNa lete nathI ke evAM pApa have mAre na khAMdhavAM, duHkha te! AvIne cAlyuM jAya che, paNa jIva te uparathI zikhAmaNa leteA nathI. duHkha upara paga daIne cAlyA jAya che. duSTapariNAmI jIva che. A dRSTapariNAmI jIve vAravAra vicAra karavAceAgya che. vAravAra DhoSa karyAM kare che, paNa cetatA nathI. putra, pitA, kAkA, bhAI, zrI AdimAM jyAM jyAM ene sneha thAya che tene sa Mpatti mAne che, mamatA kare che. jJAnInA yAga thayA pachI vairAgya thavA joIe. e na thAya te maLyA na maLyA sarakhuM che. jJAnIpuruSanA cAga thayA pachI zrI maDadA jevI lAgavI joIe. paisA kAMkarA jevA lAgavA joIe. evuM na thAya teA jJAnIpuruSanA ene yAga thayeA che ema jJAnIpuruSA saMmata karatA nathI. mumukSu jIve e mehane niMdavAyeAgya che. te nIrasa che, jema bane tema have cheDavAyeAgya che. putrapaNuM mAnI tenA para sneha ka che. ema ana'takALathI kare che. jJAnInA yAga thayA pachI evuM na thavuM joIe. e mAha bannene eTale pitA ane putrane ahitakArI che. mene pASe che te ahitakArI che. jJAnI kahe che ke putrapaNuM ke pitApaNuM. AtmAmAM nathI. badhuM kalpanA karIne UbhuM karyu che. pitA putra nathI paNa AtmA che. jJAnInA ceAga thayA pachI e pitAputrapaNuM vagere bhUlI javuM. pitA te pitA na rahe ane putra te putra na rahe. AtmAmAM pitAputrapaNu` hAya te traNe kALa rahe. jJAnadazanacAritra AtmAnA che te traNe kALa rahe che. kalpita che tene sAcu mAnyuM che. jJAnIne ceAge kalpitane cheDI sAcI vastu che te samajavI che. jIvane keAI utpanna karatuM nathI. deha utpanna thAya paNa jIva utpanna thatA nathI, kAIka bhavamAMthI AvIne ene ghera janmyA, tethI e enA putra kahevAye, paNa e ene svabhAva nathI. pachI hAthI thAya, kUtarA thaI jAya, ema bhaTaka bhaTaka kare che. dehane Azraye kalpanA ke che. kalpanAne laIne badhuM UbhuM thayuM che. jene satsaMganI IcchA rAkhavI che teNe A badhI kalpanAe cheDavAnI che. mAha hAya tyAMsudhI satsarsIMga paNa saphaLa na thAya, jIvane jJAnInAM vacaneAnA AtmAmAM sparza thatA nathI. laukikabhAva chUTe te alaukikabhAva Ave, alaukikabhAve vartavAnuM che. satsaMganI icchA haiAya teNe mAha saMdhI vicAra echA karavA. mAha che te khaMdhavRtti che. jJAnI paNa ema varte te jJAnI zAnA? mahAdhIna vate tA jJAna ajJAna thaI jAya. AtmabhAvanA karavAnA lakSa hAya tA satsaMga saphaLa thAya, jema Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 178 bane tema bIjAM kAmothI chUTI jJAnInAM vacane vicAravAM. sArAM kAmamAM vakhata gALa. tIrthasthAnamAM AvIne kaMI zIkhavuM, e lakSa rAkha. kaMIka sAMbhaLavAnuM maLyuM to gAMThe bAMdhavuM. huM kaMI jANato nathI, mATe have mAre jANavuM che ema thAya to prahaNa thAya. jJAnInAM vacane AtmA bhaNuM vALe che. vacanathI preraNA maLe che. ethI AtmA bhaNI vaLe te alaukika vastu kaI AtmA che te samajAya. eTale meha eche teTale satsaMga saphaLa che. jevI daSTi tevI sRSTi. kaMIka sAMbhaLyuM hoya te thAya. anityabhAvanAmAM badhuM anitya che ema batAvyuM che, eka AtmA nitya che ema siddha karyuM che. azaraNabhAvanAmAM kaI bacAve evuM nathI mATe ke sAcuM zaraNu-grahaNa karuM. samAdhimaraNa karavAnuM che ema batAvyuM che. bIjAM kAma kare tema A paNa eka kAma che, te mATe dharmane abhyAsa karavAne che-satsaMganI vizeSa jarUra che. prazna--A vAta alpakALamAM cetavAgya che ema kema lakhyuM haze? pUjyazrIroga ane mohane UgatA dAbI devA, kAraNa ke je roganI vRddhi thAya te pAchaLathI u5yAra, davAnuM baLa cAlatuM nathI, tema mohanI vRddhi thAya pachI satsaMga ke baMdhanI asara na thAya, tene gaNakAre nahIM. rAgadveSa ane ajJAnathI karma baMdhAya che. meha chUTe te karma chUTe. e mATe bhakti, satsaMga, vAMcavuM, vicAravuM, smaraNa vagere che. anAdikALathI jIva mohamAM UMghe che. tene A jJAnInAM vacanethI jagADIne UbhuM kara. keTaluM jIvavAnuM che tenI khabara nathI mATe cetatA rahevuM. jeTaluM jIvavuM che teTaluM sAruM jIvavuM che. jIvanane cheDe samAdhimaraNa Ave evuM karavAnuM che. te jJAnIne zaraNe A bhavamAM thAya evuM che. kare te banI zake che. kaDAkUTamAM emanI ema AkhI jiMdagI jatI rahe che, mATe nivRttine avakAza le. [va. 511] 168 zrIrA. A. agAsa, Aso suda 3, 2009 jenAthI dharmamAM madada maLe te dhamasanehI che. jJAnIne sagAMvahAlAM badhAM para lAge che. eka satsaMga ja emane rasarUpa lAge che. kRpALudevane bhAgabhAI upara dharmaprema che, bIje prema nathI. je praznano lakhyA te badhA mumukSuone vicAravAyogya che. jJAnInI AjJA kema vicAravI? evo prazna pUcha haze tene uttara kRpALudeve lakhe che. AjJAthI dhama thAya che. e vagara dharma na thAya tenuM kAraNa zuM? jJAnInI AjJAthI sAdhana kare te mokSa thAya. jIvane janmavuM paDayuM che te jJAnanI AjJAe sAdhana karyA nathI. jIve dharma te karyo paNa jJAnInI AjJA e ja dharma che. dharma e AtmasvarUpa che. AtmasvarUpamAM praveza karAve evI jJAnInI AjJA che ane AtmasvarUpamAM praveza thAya te mekSa thAya. jene garbhAvAsanAM duHkha lAgyAM haya, janma Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bevAmRta maraNanAM duHkhathI chUTavAnI bhAvanA thaI hoya teNe A bahu vicAravA jevuM che. "sahu sAdhana baMdhana thayAM, rahyo na koI upAya; satsAdhana samajyo nahIM, tyAM baMdhana zuM jAya ? " jIva anaMtavAra manuSyabhava pApe, paNa kaMI saphaLapaNuM thayuM nathI. eTale sAdhana te ghaNAM karyA paNa satsAdhana, eTale ke je jJAnInI AjJAnuM ArAdhana che te, jIve karyuM nathI. saMsAramAMthI jIva nathI nIkaLato tenuM kAraNa e ke jJAnIne mArge cAlato nathI. e vAta saMdeha rahita che. jJAnIne yoga thAya tyAre saMsArane cheDo hAtha Ave che. AjJA prApta thavI durlabha che, emAM ekatAna thavuM bahu durlabha che. jyAM sudhI AjJAmAM ekatAna na thavAya tyAMsudhI mokSa na thAya. badhuM kADhI nAkhyuM. tAruM kareluM badhuM dhULa, badhuM nakAmuM. jJAnInI AjJAe karyuM nathI. tAre svachaMda pigyA che. jJAnInI AjJA ArAdhe te mokSa thAya, janmamaraNa thAya nahIM. AjJAmAM citta rahe te karma na baMdhAya, rAgadveSathI kama baMdhAya che ane rAgadveSamAM na javuM e ja jJAnInI AjJA che, temAM rahe to mokSa thAya. jJAnInuM mAhAmya lAge te AjJAnuM mAhAsya lAge. jJAnI niHspRha che. pUrvaprArabdhane laIne rahe che. e jJAnI pite je mAge gayA te ja bIjAne batAve. temane bIjo svArtha nathI. pite chUTe che ane bIjAne choDAve che, emane have karavAnuM kaMI bAkI nathI. pUrva prArabdhane laIne saMsAramAM rahe che. e prArabdha pUruM thaye mokSe javAnA che. evA jJAnInI AjJA te saMsAra bhaNI jIvane prere nahIM. saMsAramAM jatAM roke eTale ke mokSe laI jAya. jJAnI jevuM koI sukhI nathI. e sukha mAre prApta karavuM che, evI bhAvanA rAkhavI. jyAM sukha nathI tyAM jIva sukha kape che. A AyuSya che te heDa jevuM che. heDamAM purAye to chuTAya nahIM. chatAM tenI ja chava IchA kare che! mokSamArga te jANyo nathI ene dharmakriyA karI abhimAna kare tethI jJAnInI AjJAnuM mAhAsya na rahe. e abhimAna ene samakita na thavA de. tethI ene duSTa abhimAna kahyuM che. AtmAne bhUla e ja enuM kAma thaI paDayu che. AtmAne bhUlIne badhuM karavuM evI enI dazA thaI gaI che, tenI jIvane dayA AvatI nathI. AtmasvabhAva dharma che te jJAnInI AjJAe pragaTe che. te mUkIne dharma karIe chIe ema abhimAna thayA kare che te anaMtAnubaMdhI mAna che. temAM ruci che, tethI karavAnuM che te rahI jAya che ane mAnamAM jIva taNAI jAya che. "jagatamAM mAna na hota to ahIM ja mokSa heta" (21-83). adhamAdhama chuM, evuM karavAnuM che. e nizcaya AvyA vinA jJAnI sAdhana batAve teya zuM kAmanuM? jIvane bhAna nathI, bhulavaNamAM che. tethI abhimAnamAM phUlI jAya che. saMsAraparibhramaNanuM kAraNa mAna che, e khADAmAMthI nIkaLavAnuM che. badhethI mane saMkocI jJAnInI AjJAmAM citta rAkhavuM. mAna AvyuM to karma baMdhAya ane tethI paribhramaNa karavuM paDe. AtmA AtmabrAMtithI mAMdo thayela che. jJAnInA bAdha vagara AgaLa paga cAle ema nathI. jJAnIe kahyuM hoya tenA uparathI pitA upara vicAra Ave te jJAnIe kahyuM hoya te daDha thaI jAya, evuM thAya te samyaktva thAya che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 181 jIva siddha je che paNa samajAtuM nathI. samajavA mA "saddaguru AjJA jinadazA nimitta kAraNa mAMya." e beya nimitta joIze te siddha thAya. AjJAthI ja mekSa che, evuM dRDha thayuM hoya te bIjuM karatAM paNa ene rasa na rahe. jIvane mAkSamArganI khabara nathI, tethI anaMtakALathI rajhaLe che. pAMca IndriyamAM sukha lAgyuM che, tethI enI pAchaLa doDe che. dhanane mATe A bhava gALe che, paNa duHkha pAme che, te joIne jJAnane dayA Ave che, ke tuM A zuM kare che ! jyAM sudhI dharma saMbaMdhI paNa duSTa abhimAna hoya tyAM sudhI jIvanuM ThekANuM kema paDe? ame dharma karIe chIe ema abhimAna hoya tene bhagavAnanAM vacana grAhya thAya nahIM. UlaTo virodha kare. duSTa abhimAna saMsArane ADe raste caDhAve che. samajaNano Agraha che. e Agraha to choDavo paDaze. mane AtmAno sAkSAtkAra thayo ema chava mAne che. AtmasvarUpa te evuM che ke jevI kalpanA kare tevuM dekhAya. citAmaNi je AtmA che. paNa ene che ema AmAM mAna nathI. bIjI kalpanA kare che. je jIvone potAnI matinuM abhimAna hoya tene ema Agraha thaI jAya che ke mane sAkSAtkAra thayo che. abhimAna AkAza karatAM meTuM che. ene aMta nathI. anAdithI ka95nAmAM paDayo che. puruSane yoga thAya toya e kalpanA kare che. enI kalpanAe AkhuM jagata race che. kalpanA karatAM hAre evuM nathI. prabhuzrIjI kahetA ke jJAnIe AtmA jAya che tene mAna. tArI kalpanA mUkI de. kalpanA karI jIva Agho jAya che. khabara na hoya ane khabara nathI ema mAne che eTaluM sAca AvyuM kahevAya. AtmAnuM kalyANa thAya te karavuM. jJAnInA baMdhane prakAza paDe to ene kalapanA badhI khATI lAge. e apUrvajJAna pragaTayA vinA ka95nAnI jALane ukela Ave ema nathI. e apUrvajJAna apUrva jJAnamAM che. "jJAna jJAnImAM kaLe." e jJAna pragaTAvavuM hoya te apUrva vicAra joIze. jJAna jJAnIthI juduM nathI. apUrva vicArathI apUrvajJAna thAya. e vicAra apUrvajJAnInI sevA vagara AvatuM nathI. jJAnIne oLakhavAmAM bhUla thaI to pachI badhAmAM bhUla thaze. mekSe javuM hoya te jJAnInI AjJAnuM ArAdhana e badhAthI uttamamAM uttama sAdhana che. mekSe javuM hoya tene jJAnInI AjJA hRdayamAM cATavI joIe. mokSe javuM che ema jene thayuM tene mATe jJAnInI AjJA vagara mikSa nathI. jJAnInI AjJA ArAdhe to pachI ene lebha vagere badhuM e chuM thAya. "bIjuM kAMI zodha mA, mAtra eka puruSane zodhIne tenA caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI vatye jA." (76). - ajJAnadazAmAM jIva anaMta karma pudgale grahaNa kare che. anaMtakALathI jIva anaMta kama samaye samaye bAMdhate AvyuM che, te te kema chUTe? "karmo kALa anaMtanAM zAthI chedyAM jAya?" saMcaya bahu thaI gayo che, anaMtakALathI bAMdha bAMdha kare che ane atyApaNa samaye samaye karma baMdhAya che. to kema chedyAM jAya ? ema sebhAgabhAIno prazna che. tenA uttaramAM kahe che ke jIvane anaMtakALa sudhI jogavavuM paDe evuM karma na bAMdhe. anaMtAnubaMdhI hoya tyAMsudhI anaMta saMsAra jhaLAve, paNa anaMtakALa sudhI pahoMce evuM kaMI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 badhAmRta kama nathI. utkRSTa baMdhAya te sItera kaDAkoDI sAgaropamanI sthiti baMdhAya. anaMta kALathI ajJAna sevate AvyuM che. e pariNAma pherave nahIM te kaI dahADe mokSe na jAya. evuM ajJAnanuM baLa che. anaMtakALa bhegavavuM paDe evuM kama eka samaye na bAMdhI zake. kSAnIpuruSa ke samIpamuktigAmI jIva hoya tenI vAta ahIM kahevI nathI. temanI vAta judI che. anaMtakALathI ajJAna pariNAma sevate AvyA che, te ajJAna haju jIve e chuM karyuM nathI. evuM ne evuM ja che, ene maMda na kare, ene ja sevyA kare te kaMI ajJAna ema na kahe ke have tuM mokSe ja. agninA taNakhAmAMthI jeTale agni karavo hoya teTale thAya, paNa ene evAM nimitta maLe te vadhe. nahIM te olavAI jAya. ajJAnane ja sevyA kare te anaMta janmamaraNa thAya evuM ajJAnanuM baLa che. e jIvane bhaTaka bhaTaka karAve che. jIvamAM eTalI zakti nathI ke samaye samaya sittera kalAkeDI bAMdhyA kare. e bhogavavA pAche ekendriya AdimAM ja jAya. tyAM pachI eTalI zakti nahIM hovAthI evAM kama na baMdhAya. pharI manuSyabhava maLe to pharI evuM bAMdhI zake. bIjA bhavamAM paNa bAMdhI zake. AyuSya bAMdhyuM hoya te je gatinuM badhuM hoya te gati na phare. AyuSyanI sthiti vadhaghaTa te thAya. jIvane chUTavAne avakAza che. kama kema baMdhAya che tenI jJAnIe karma graMthamAM prarUpaNA karI che. jI pite pharavuM joIe. daDhaprahArI have teNe keTalAya pApa karyA paNa pharI gaye te cha mahinAmAM mekSe ja rahyo. karma sthiti baMdhAya che paNa emAM mokSane avakAza che, pote ja karma bAMdhyAM che, ane pite ja choDe che. jJAnInI AjJA cha uThAvI hatI te saMsAramAM rahetA nahIM. bhagavAna RSabhadevajI aThThANuM putrane saMbodhatA hatA ke "he AyuSyamAno! A jIve sarva karyuM che, eka A vinA, te zuM? te ke nizcaya kahIe chIe ke puruSanuM kaheluM vacana, tene upadeza te sAMbhaLyA nathI, athavA rUDe prakAre karI te uThAvyAM nathI." (194). AjJA uThAvI hatI te pharI janmavuM na paData. AjJA ArAdhe tyAM dharma pragaTe che, sAdhana kare paNa jJAnInI AjJAe na kare to kaMI nahIM. mekSanA kAmamAM na Ave. bahu vicAravA jevuM che. AjJA ArAdhavI agharI che. mAre AjJA ArAdhavI che, e daDha nizcaya hoya te vaiirAgya rahe ane kalyANa thAya. jIve pAtrapaNuM Ave evuM karavAnuM che. keTalAka "mane AtmAnI khabara paDI gaI" ema mAnI bese che, paNa arUpI padArtha che, te AjJA sivAya samajAya nahIM. apUrva vicAra Ave to apUrva jJAna thAya. "AjJAthI ja mAruM kalyANa che" evuM jene thayuM hoya te bhale pachI bIjAM kAma karate hoya paNa citta temAM ja cATe. A jIva samaye samaye anaMta kamanI vargaNa grahaNa kare che ane anAdikALathI ema karate AvyA che. karmanI prakRtie vicitra che. abhavi sivAya badhAya chene chUTavAne avakAza che. ka kALa anaMtanAM zAthI chedyAM jAya ?" ema ziSya gabharAIne pUche che tyAre sadguru enuM samAdhAna kare che ke - Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 vacanAmRta-vivecana "keTi varSanuM svapna paNa, jAgrata thatAM zamAya; tema vibhAva anAdine, jJAna thatA dUra thAya. " mekSa thavAne lAga AvyuM che. sittara keDIkeDI sAgaropamanI mehanIya kamanI utkRSTa sthiti bAMdhI hoya, paNa je bhAva pharI jAya te eka kSaNavAramAM sattAmAMthI kADhI nAkhe. jIva savaLe thAya te badhuM savaLuM che. karmathI gabharAvA jevuM nathI. satsaMgamAM jIvane sArI vastu sAMbhaLavA maLe. hitakArI vastu saMbhaLAya, maMda kaSAya thAya tyAM AgaLa jIvanuM vIrya re che, baLa Ave che. traNe lokane jItanAra kAma che. tene paNa jIva je dhAre te jItI zake, paNa garaja joIe, satsaMga joIe. satsaMgamAM kAmanuM baLa nathI hotuM, tyAM jIvane sAcI vastu samajAya che. mokSanI bhAvanA vadhatI jAya che. dehathI bhinna chuM ema thAya. pachI e kAmanA sukhanI vAMchA na kare. deha te gaMdavADe che, kAdavanI keThI che. AtmAne oLakhavAnI bhAvanA rAkhe te kAmapIDA na thAya. - " paramAtamapada-kAmanA kAmanAzana eka sattAdharma prakAzanA, karavA guha geha" (de. vi. 13) je kAmanI vRtti che te pazupaNAnI vRtti che. je samyakatva sanmukha thAya te enI evI vRtti chUTI jAya. "pazu TALa surarUpa kare je, samakitane avadAta re." (pAMcamI daSTi) vi. 520] 169 zrI rA. A. agAsa, Aso suda 2, 2009 kRpALudeva patra lakhatI vakhate sarvathI bhinna rahI lakhe che. muMbaIe mahamayI kSetra che temAM amehapaNe rahevAne puruSArtha kare che, ema vicArapUrvaka lakhe che. jJAnavArtA eTale AtmA saMbaMdhI vArtA, e jJAnavArtA sivAya emane gamatuM nathI. kRpALudeva sobhAgabhAIne lakhe che ke Atmahita thAya evA prazna tamane thAya che. tenA uttara lakhavAnI amane IcchA rahe che. nakAmA praznane karavAnI jarUra nathI. AtmAnuM hita thAya evA praznane heya pUchavA. pitAnA AtmAne vicAra karavAnuM che. temAM kaMI na samajAtuM hoya, AgaLa calAya tevuM na hoya te prazna pUche pitAnuM hita karatAM karatAM vacce vidhra AvyuM hoya te pUchavuM, te dhama dhyAna che. prazna pUchavA (pRcchanA) e dharmadhyAna che, paNa emAM AtmAne lakSa hoya te uttara ApavAnI amane IcchA rahe che, paNa evA prakAranuM prArabdha che ke jethI lakhAtuM nathI. prArabdhamAM udaya na Ave te kAma emane karavuM nathI. potAnA AtmAmAM lIna thavA saMbaMdhI puruSArtha e mukhya kAma che. patra lakhe teya vigatavAra lakhAtuM nathI. lakhavAnuM vakhate thAya paNa tyAMthI pAchuM mana te kAma paDI mUke evA vairAgyamAM AvI jAya che. kriyAne viSe ruci rahI nathI, tethI AtmAne e karavA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 medhAmRta ceAgya nathI ema lAge che. badhethI chUTI AtmAmAM lIna thavuM e ja rahe che. prAdhanA cakAthI vyApAra Adi karavuM paDe che, paNa A kAgaLa lakhavAnuM prArabdha nathI tethI pravRtti thatI nathI. patra nathI lakhAtA e viSe kheda rahe che paNa e dazA bhajyA vinA chUTakA nathI. e patra lakhavAnI icchA paNa zamAvI devAnI che. jANIjoI ne ke pramAdathI patra nathI lakhatA ema nathI paNa uya na haiAya tethI patranA javAba lakhAtA nathI. seAbhAgabhAI 'nATaka samayasAra ' vAMcatA hatA, te vakhate temAM amRta, sudhA, amRta dhArA evA zabdo Ave ke emane thAya ke ApaNe je sudhArasanI kriyA karIe chIe te ja A haze? ema lAgavAthI kRpALudevane pUchyuM che. kRpALudeve lakhyuM ke badhe e vAta karI che ema nathI, kAika ThekANe kahyuM che. banArasIdAse lakhelA 'nATaka samayasAra'mAM mULa kuMdakuMdAcArya'nA ' samayasAra' graMtha karatAM vadhArA karyAM che. ', r zuddhatA vicAre dhyAve, zuddhatAme kailI kare; zuddhatAme cira hai, amRtadhArA varase. evA zabdo AvatA tyAre seAbhAgabhAI ne thatuM ke A sudhArasa saboMdhI che. kRpALudeva lakhe che ke ema nathI. mATe zAstrA sadguru pAse samajavAnAM che, nahIM te jIva peAtAnuM geAThave. banArasIdAsanA 'nATaka samayasAra'mAM kAI kAI ThekANe mukharasa saMbaMdhI paNu jaNAvyuM che. jIvanI dazA vadhe te samajAya ke A zabdo upamAvAcaka eTale AtmAnu sukha jaNAvavA mATe kAI vastunI upamA Ape e rUpa che. jema ke AtmAnuM amRta jevuM che. sukha mumukSu--mukharasa eTale zuM ? pUjyazrI--e eka prakAranA rasa che. zarIramAM jema bIjA rasa che, teveA A paNa eka prakAranA rasa che. jIbha gaLAmAM jAya tyAM AgaLa e rasa jhare che. lInatA thavAthI AtmAne sthiratA thavAnu kAraNa che. e AtmA nathI, paNa eka sAdhana je. samayasAramAM AtmAnI vAta che. khanArasIdAsane mukharasa saMbadhI jJAna haze ema emanA 'nATaka samaya sAra'nAM vacanA uparathI jaNAya che. mukharasa ane sudhArasa e eka ja che. manArasIdAse jIva-ajIvanA lakSaNane vAravAra vicAra karI, lakSa karI, eya dravya bhinna che evA ni ya karyAM hateA. enA e vicAra satata rahevAthI emane AtmasvarUpanA tIkSNa anubhava thayeA che. avyaktapaNe ene Atmadravyane lakSa thayeA che eTale emane peAtAne khabara na paDI hAya paNa emanI dRSTi mULadravya bhaNI vaLI che, dravyaSTi thaI che. tethI khIjajJAna emaNe gAyu' che, emane eTalI cAkasAI thaI nathI ke A ja AtmA che, paNa enI chAyA emanA hRdayamAM paDI che. tethI khIjA paryAyeAthI emanI dRSTi UThI gaI che. saubhAgyabhAI e kRpALudevane maraNanA chellA divaseAmAM lakhyuM hatuM ke ' ina ATha thayAM ApanI kRpAthI anubhavageAcarathI deha ane AtmA e phATa judA dekhAya che. rAtadivasa A caitanya ane A deha judA ema ApanI kRpAdRSTithI sahaja thaI gayuM che.' Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 185 tema AtmA A ja spaSTa pratyakSa dravya che evuM jJAna banArasIdAsane thayuM nathI, paNa niraMtara enI e (AtmavicAranI) ramaNatA hovAthI ane AtmAnI chAyA aMdara paDavAthI graMtha racatAM kSAyika samyakatva thAya evI dazAe e pahoMcyA che. rAtadivasa emAM ne emAM rahevAthI kSAyikanI lagabhaga dazAe banArasIdAsa pahoMcyA che. DuM AgaLa vadhAya te kSAcika thaI jAya evI dazA graMtha karatAM emane rahI che. banArasIdAsanI dazA kevI hatI te emanA vacane uparathI kRpALudeve mApI lIdhI hatI. A badhuM prArabdha che te cheDIne dIkSA laIe, vaparanuM kalyANa karatA hoIe evo udaya kayAre Avaze ? evuM thAya tyAre AtmAnA badhA pradeze zithila thaI jAya che. AtmA nitya che tethI chavAya che, nahIM te marI javAya. thoDoka vakhata thAya ke pharI pharI e vAta sAMbhare che. deha chUTI jAya evuM ghaNuM vakhata thaI Ave che. eka patramAM kahyuM che ke "have A upAdhikAryathI chUTavAnI vizeSa vizeSa Arti thayA kare che." (56). e dazAmAM kevuM thAya che te A patramAM jaNAvyuM che. jJAnIne kevuM duHkha che te jJAnI jANe che. ghaNI vakhata evo kheda thAya te zamAvI daIe chIe. AtmA samabhAvamAM AvI jAya che, tyAM AgaLa zAMta thaI jAya che. saMsAranA baLavAna kAraNe che te amane roke che. sAdhAraNa kArane te ame gaNatA nathI. baLavAna kAraNe che te ja roke che. bhegane mATe ke kamANIne mATe ame khaLI rahyA nathI. kyAM kAraNe amane naDe che te atre tamane kahevA jevAM nathI. pramAdane laIne DhIla karIe chIe ema nathI. buddhipUrvaka pramAda nathI tema abuddhipUrvaka pramAda rahetuM heya ema paNa nathI. kadApi ema dhArIe ke amane pramAda che, paNa te khALe evo nathI. avarodhaka kAraNe pratye pUTha dIdhI che, dikSA laIe ane pachI moTA moTA AcAryonI viruddha kahevuM paDe tethI mAnabhaMga thaze evuM paNa amane rahetuM nathI. pAMca IndriyonA viSaya bhogavavAnI IcchA hoya ema paNa jaNAtuM nathI pAMca IndriyenA viSaye pratye kadI mana na jAya e kevaLa thayuM nathI, paNa emAM nIrasapaNuM bhAse che. Aja sudhI jeTalA prabhAvaka thayA che temanA karatAM amArI vicAradazA baLavAna haze ema paNa lAge che. hAlamAM je prabhAvanA kare che te te nahIM jevI che. prabhuzrIjI kRpALu devane zrutakevaLI kahetA. mumukSu-zrutakevaLI eTale zuM ? pUjyazrI-zrutajJAna pUruM jANe te zrutakevaLI. cauda lapUirvanIdha jene pragaTI hoya ke jethI tenAthI zAstramAM AvelI kaI vastu ajANI na rahe te zrutakevaLI che. gomaTTasAramAM Ave che ke tIrthakara athavA zrutakevaLI pAdakamaLamAM kSAyikasamakita thAya che. kRpALudeva paNa zrutakevaLI che emanA pAdamULamAM prabhuzrIjIya kSAyika samakita pAmyA.* * zrI saubhAgyabhAI paNa kSAyika samakita pAmelA. 24. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta eka vakhate kRpALudeva dAtaNa karatA hatA te vakhate emaNe pitAnAM mAtuzrIne kahyuM ke "Aje be devenI vAta sAMbhaLI hatI. temAM eka deva ugra hato ane bIjo zAMta hate. ugra deve kahyuM ke "e te dIkSA laIzuM, laIzuM ema karatA hatA, paNa kaMI dIkSA letA nathI. mATe ApaNe emane herAna herAna karI nAkhavA. tyAre zAMta deva bole ke "nA ema te na karavuM, ApaNuM upakArI che mATe herAna na karavA mATe mane have dIkSA levAnI AjJA Ape." mAtuzrIe kahyuM "tamane A roga che te maTaze tyAre AjJA ApazuM. e rIte emaNe AjJA laI lIdhI hatI. evuM zaMkarAcAryanA jIvanamAM paNa Ave che ke zaMkarAcAryane saMnyAsa levAnI IcchA hatI paNa emanAM mAtA nA pADe. tethI zaMkarAcArye eka taLAvamAM Aghe pANImAM jaIne jorathI bUma pADI ke mane magara pakaDayo che. mArI mA AvIne bhAvanA kare ke "mArA chokarAne magara choDI de to dIkSA levA dauM " te mane e magara chaDe. pachI chokarAo tyAMthI gayA ane temanI mAne kahyuM tyAre tyAM mAe AvIne kahyuM ke "dIkSA levA daIza, cheDI de!" pachI zaMkarAcArya bahAra AvyA ane pachI dIkSA lIdhI. kRpALudevane nAnI umarathI dIkSA levAnA ja bhAva hatA paNa mAtuzrInI AjJA nahIM. pachI chevaTe AjJA ApI paNa roga maTayo nahIM ane AyuSya pUruM thayuM. [va. para2 ]. 170 bejavADA, piSa suda 5, 2008 saMsAramAM rajhaLavAnAM kAraNa anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha, e cAra kaSAya che. A cAra kaSAyo jIvanuM kalyANa thavAmAM ADe Ave che. e kema ochA thAya? te kahe che, jJAnI puruSanuM oLakhANa jema jema jIvane thAya che, tema tema anaMtAnubaMdhI maMda paDavA lAge che. anaMtAnubaMdhI maMda paDayA te badhA kaSAyo maMda paDavA lAge. jJAnI. puruSanuM yathArtha oLakhANa jene thAya, tene saMsAramAM vadhAre rajhaLavAnuM na thAya, eAchuM thAya. saMsArI jIva avaLI samajaNane lIdhe rajhaLI rahyA che. jyAM sudhI jIva matamatAMtaramAM hoya tyAMsudhI Agraha rahe che. jJAnI puruSanuM oLakhANa thaye matAgraha, durAgrahAdi bhAvenI maMdatA thAya. bIjAnA dezo jete hato tene badale pitAnA deSa jevA lAge che. mAre cokakhuM thavuM che e ja bhAvanA hoya che. jJAnI puruSane yoga thAya tyAMthI dharmanI zarUAta thAya che. jJAnIne ega thaye potAnA deSa jovAnI Teva paDe che. bIjAnA doSa na jue, pitAnA doSa jevA lAge to mumukSutA pragaTe. jIva potAnuM svarUpa bhUlIne bAhya vastu emAM beTI thAya che. jJAnI puruSane vega thayA pachI bIjI vastuomAM khoTI thavuM ene sAruM na lAge. tethI cheTI na thAya. vikathA cAra prakAre : rAjakathA, bhakta(jana)kathA, strIkathA, dezakathA. e badhI vikathAomAM ene nIrasapaNuM lAge che. manamAM ema lAge ke A vikathA mane baMdhanuM kAraNa che. puruSane ga thayA pachI najIvI vastuomAM beTI na thAya. sArA vAcana vicAramAM ja rahe. mAruM kalyANa zAthI thAya ? evI bhAvanA jAge. jJAnInA mukhathI sAMbhaLyuM ke jagata badhuM nAzavaMta che, badhA saMjoge maLI AvyA che Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana 187 tenA viSega thaze, eka AtmA ja traNe kALa rahe evA che te kharA lAga Avye che ema jANI jIva bIje khATI na thAya. thADA kALamAM kalyANa karavuM che evI bhAvanA kare. bIjA ADAavaLA vicAra kaye na thAya. badhuM ahIM paDayuM rahevAnuM che. khAra bhAvanAnA vicAra kare teA vRtti AtmAmAM jAya. jJAnIpuruSane ceAga thayA pachI jIvamAM tyAgavairAgya vizeSa vRddhi pAmavA lAge che. mAkSanA mAga ja sAcA che ema lAge. jJAnIpuruSanA cega thayA pachI badhuM vana palaTAI jAya che. mahata puNya hoya tyAre sapruruSanA ceAga thAya che. puruSArtha kare teA apUrva tA jAge. badhA jIva sukhane icche che, paNa sAcA sukhane jANatA nathI. pAMca indriyAnA viSayA AtmAne lUTI lenAra che. mAre enAthI chUTavuM ja che, mAre AtmAnuM hita karavuM ja che, evA nizcaya thAya te chuTAya. jene chUTavuM che tene koI bAMdhatuM nathI. dIvA lAgelA DhAya tyAM dIveTa maLe te dIvA thAya. tema jyAM jJAna hAya, tenA ceAga thAya te jJAna thAya. satpuruSane ceAga thayA pachI apUrva tA lAge te sAcA ra`ga caDhe. badhuM palaTAI jAya. satpuruSanA yAge AtmajJAna thavuM sulabha che, paNa prema AvavA joIe. ene garaja jAge te puruSArtha kare. jIvanI pAse kharI mUDI prema che. e premarUpI mUDI pAMca indriyAnA viSaceAmAM verI nAkhI che. tethI sAcI kamANI thatI nathI. e premarUpI mUDI satpuruSamAM vApare te kharI kamANI thAya. " para premapravAha maDhe prabhuse. '" jJAnIpuruSa tA pAkArIne kahe che ke huM jIva ! tuM mAhanidrAmAM UMghe che, mATe jAga. jyAMsudhI satpuruSa pratye ane temanA vacana pratye tathA te vacananA Azaya pratye prema na Ave tyAMsudhI AtmavicAra udaya pAme nahIM. anAdikALathI jIvanI bAhya vRtti che. arUpI AtmA bhaNI vaLavI muzkela che. peAtAnI pAse ja AtmA che tenI oLakhANa karavAnI che. satpuruSa upara vizvAsa Ave te thAya. jyAre ene satpuruSa pratye prema Ave tyAre ene lAge ke ATalA kALa sudhI badhAM sAdhane vRthA karyAM. mATe have lakSa rAkhIne AtmAnuM karavuM. vizvAsa AvyA pachI badhuM saheluM che. jyAMsudhI paravastuomAM prema che, tyAMsudhI sAcI vastu para vizvAsa Ave nahIM. vizvAsa AtmAnA karavAnA che. cha padmane vizvAsa dRDha karavAnA che. AtmA che, nitya che, kartA che, bhAktA che, meAkSa che ane meAkSanA upAya che. enI zraddhA karavA puruSArtha karaze tA vizvAsa Avaze. jyAMsudhI saMsAranA lakSa hAya tyAMsudhI saMsAra che. jJAnInA ceAge, jJAnIpuruSanI AjJA pramANe varte tyAre ene jJAnInI apUtA lAge, e yeAga pharIthI maLavA duCbha che, jeTalu karu teTalu saphaLa thaze ema ene lAge. manuSyabhava che tyAMsudhI karI levuM. dehathI huM bhinna chuM e lakSa rAkhavA. temAM mehanuM lazkara lUMTI na le e mATe cetatA rahevuM. jIvane kalyANu thavAmAM kaI kaI vastuo rokI rAkhe che? e vicAre che. (1) abhimAna. emAM taNAyA te badhAM sAdhanA niSphaLa jaze. jANatA nathI chatAM huM jANuM chuM ema jIva abhimAna kare che. (2) leAkabhaya. huM. dhama' karu' chuM paNa lAke mane Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 bedhAmRta zuM kaheze ? evA bhaya rahe. (3) kULadhama ne kriyA karatA haiAya te kema tyAgI zakAya ema mAne. (4) jJAnIpuruSanuM kahyuM karavAne badale nakala kare. jJAnIpuruSa je pUkama te cAge 5caviSayAddhimAM pravRtti karatA hrAya che te joI ne peAte kare. e Adi dveSA che te ja ane tAnukha thI krodha mAna mAyA lAla che. jJAnIpuruSanA eLakhANu thayA pachI paNa jIva AvA doSothI chetarAya che. A dASA jJAnApuruSanA apUrvatA samajavA detA nathI ane AtmAnA lakSa thavA detA nathI. anaMtAnuba dhI kaSAya anAdikALathI jIvane chetaratA AvyA che. jIvanI dRSTi bAhya che tethI jJAnInI oLakhANa thatI nathI. me mAnyuM te dhama ema jIva mAne che. jIva dvASa kare che tethI adhAya che ane jJAnApuruSA tA chUTa che. jIva meAhamAM paDayo che. jIvane rAke che kANu ? peAtAnuM svarUpa nathI jANyuM te. jyAMsudhI peAtAnuM svarUpa nathI jANyuM tyAsudhI jIva bAje bhaTake che. jIva AtmA karatAM dehanI kALajI vadhAre rAkhe che. rAtadivasa dehamAM ja gALe che. AtmA dehathI bhinna che. dehanA mAtra sALa che. AtmA asayogI che. dehAddhithI bhinna upayegI sadA avinAza' evuM svarUpa bhAse tyAre jJAna thayu kahevAya. jJAnIpuruSa pAsethI jANyuM hoya ane pachI jJAnIpuruSanA cAga na rahe teA temAM Agama madada kare che. sadgurunA upadezathI AtmA jANuvAyAgya che. pratyakSa sadguru yAgathI svacchaMda rAkAya che. kalpanAthI Akhu` jagata chetarAyuM che. mATe paheluM ja kahyuM ke "khIjuM kAMI zeAdha mA, mAtra eka satpuruSana zeAdhAne tenA caraNukamaLamAM sa` bhAva apaNu karI daI vI~ jA '' (76), je vastu pAmyA che te pamADaze. jIva abhimAnathI bhUlA paDayo che. zAstramAM kahyu` che ke vinaya e dharmanuM mULa che. abhimAna thAya teA jJAna thAya nahIM. vAravAra abhimAna sphurI Ave che. 'dehathI huM bhinna chuM' evuM thAya teA jJAna kahevAya. 'kara vicAra tA pAma ' sadvicArathI AtmajJAna thAya che, krodhAdi badhA doSo maTI jAya che. dehamAM rAga thayeA hAya tA maTI jAya pazu A rAgadveSarUpa kaSAya maTADavA mahu du'bha che. mATe vicAra karI kaSAyAne ochA karavA. vibhAvabhAva cheDavAnA che. vastu cheADe paNa mUrchA chADatA nathI. abhimAna cheDavu dubha che. kaSAya e ja saMsAra che ane e ja kamabaMdhananuM kAraNu che. pUnA sakArA che, te nimitta maLatAM sphurI nIkaLe che. abhimAna e zatru che, ene kADhavAnA che. a'takSa jAge tyAre kAma thAya. jagatamAM jIva bhame che te pUnA mAhanA saMskArone laIne. vastu uparathI bhAva na chUTe tyAMsudhI te vastu AkhA leAkamAM jyAM jyAM taiyAra thatI hAya te saMbaMdhI pApa tene lAge. 'mAre madha khAvuM che' evI bhAvanA rahe tA jyAM jyAM madha taiyAra thatuM hoya tyAM enA bhAga kharo! AnadaghanajIe gAyu` che ke-- jagata jIva hai karmAdhInA, acaraja kachu na lInA; Apa svabhAvame' re, abadhu sadA maganame rahenA. .. jagatanA jIve. arthAt sa'sArI jIvA badhA kamane AdhIna che ane janma maraNa kare 22 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathanAmRta-vivecana che. svabhAvamAM rahe te chUTe. chUTavAne raste levAne che koTi varSanuM svapna paNa jAgrata thatAM samAya; tema vibhAva anAdine jJAna thatAM dUra thAya." [va. para3] 171 zrIrAtre A agAsa, Aso suda 1, 2009 jene AvA kALamAM kaMI dharmanI IcchA hoya tevA jIvethI kRpALudeve prema rAkhyo che. satsaMgane yegya jIthI prema rAkhe che. sAcA mAganI prabhAvanA thAya evI sabhAgabhAInI IcchA hatI. jyAre prabhAvanA karaze ? evI jijJAsA emane rahe che. e prabhAvanA thAya te e joIne emane bahu harSa thAya. kRpALudeva lakhe che ke jo kalyANane arthe dIkSA le che, tapa kare che, paNa ekSamArganI khabara nathI. jethI tamane prabhAvanAnI bhAvanA rahe che tevI amane paNa rahe che. sAce mAga ja pAme evI kRpALudevanI IcchA che. ene badale ajJAnamArgamAM jIve kheMcAyA jAya che, te joIne kheda rahe che. ajJAnanuM rAjya varte che, te maTADavAnI jarUra che. bhAvanA te che, paNa jyAre thavAnuM haze tyAre thaze, ApaNI utAvaLe thAya evuM nathI. prabhAvanA thAya te sAruM ema rahe che. tenI sAthe ema paNa kahe che ke jyAre thavAnuM haze tyAre thaze. bIjA jIvanuM kalyANa karavuM ema karavA jatAM AtmA bAhyabhAvamAM jAya evuM paNa karavAgya nathI. jIvanuM kalyANa karavAnI bhAvanAthI pravartana thAya, samajIne samAI javAne badale bAhya pravartana thAya, tethI bhAva bAhyamAM taNAI na jAya e sAcavavAnuM che. AtmA pitAnI zAMti vizeSa vadhAre e karavAnI jarUra che. bahAranI vastuomAM jIva dharma mAne che. ene bhaya rAkhavAgyA che. prabhAvanA karavAne kRpALudevane vicAra rahe che ane bAhAbhAvamAM jIva na jAya, enuM mAhAsya na lAge e bane vicAra Ave che. bAhyabhAvamAM jIva kheMcAI jAya che. prabhAvanA karavAno vicAra te rahe che, paNa e bhAvanAnuM phaLa samIpamAM jaNAtuM nathI. tethI tamane lakhyuM nathI. tamArI e bhAvanA che ke dIkSA , dikSA Ape. te viSe amArI je bhAvanA che, te tamane jaNAvI che. hamaNAM prabhAvanA nahIM thAya ema vicArI tamAre udAsa na thavuM. udaya thaDA vakhatamAM bhagavAya evuM thatuM hoya te game tevI muzkelI hoya to paNa amAre ema karavuM che. ghaNA vakhata thayAM bAhya mAhA myamAM vRtti jatI nathI. tema chatAM haju amAre bhaya rAkhavAnuM che. game tema thAya paNa AtmA bADhA pariNAma na bhaje evI sthiti thavAmAM kaMIka amane ochAI che. paNa e vadhAre vakhata rahe tema nathI, thoDA vakhatamAM nAza pAme che. nirbhaya puruSanAM vacane mumukSune dharmapuruSArthamAM nirbhaya kare che. aneka alaMkAra senAnA hoya paNa ene gALI nAkhe te eka senAnI lagaDI rahe Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta che, tema saMsAraparyAya chUTI jAya te mekSe jAya tyAM badhA jIva ekarUpe thaI jatA haze? ema sobhAgabhAIne prazna che. mokSamAM badhA ja eka ja citanyaghana thaI jatA haze? ema prazna che. kRpALudeva ene uttara Ape che ke senuM pudgalarUpa che. e mULa dravya nathI. jagatanA cha dravyamAM suvarNa dravya AvatuM nathI. paNa e badhuM pudgala ja kahevAya. anaMta paramANu ekaThAM thAya tyAre e senArUpe pudgala dekhAya che. mULa dravya te paramANurUpe che. pachI ghaNu paramANu maLIne AkAra vagere kare te badhA saMyege che. e saMgone te nAza thAya, paNa mULa je pudgalaparamANu tene nAza na thAya. anaMta paramANu ekaThAM thAya tyAre pudgala dekhAya. paramANu koI navAM utpanna thatAM nathI. ane je paramANu che te pitAnuM svarUpa choDatAM nathI. A senAmAM ATalA paramANu che ema jJAnI jANe che. eka pudgala paramANu potAnuM svarUpa choDI bIjA paramANurUpa na thaI jAya. piotapotAnA svabhAvamAM rahIne rU5 rasa gaMdha sparza palaTavArUpa paryAya palaTe che mokSamAM siddhabhagavAna badhA bhinna bhinna che. jema senuM badhuM ekaThuM karI eka lagaDI kare paNa dareka paramANu judAM judAM che, tema siddha che paNa bhinna bhinna che. eka pudgalaparamANu bIjArUpe thAya ja nahI. dareka paramANu pitAnA dravya kSetra kALa bhAvane tajatAM nathI. taje ema banI zakatuM nathI. anaMta siddha jIvo che. eka siddha bIjArUpe na thAya. pistALIsa lAkha jananI siddhazilA upara siddhanA badhA jIve che te judA judA che. hoya teno nAza nahi, nahIM teha nahi hoya; eka samaya te sau samaya, bheda avasthA jaya." (266) je AtmA che tene kadI nAza thAya ema nathI ane je AtmA nathI te utpanna thAya ema nathI. darekanAM karma, mokSa avasthA e sau saunAM judAM che. sau saunAM karmo paNa judAM hatAM te khapAvI mokSe gayA. eTale badhe puruSArtha karyo ane tenuM phaLa nAza Ave to zA kAmanuM ene pitAne nAza thAya ke pote pitAnuM svarUpa tyAge ema nathI. avyAbAdha guNa AtmAne chee AtmasvarUpa bAdhA pAme evuM nathI. siddhabhagavAna badhA ekarUpa thaI jAya ema nathI. [va. para7] 172 zrIrAtre A agAsa, bhAdaravA vada 0)), 2009 pUjyazrI jJAnI puruSanA vacana uparathI athavA bIjA keI lakhanAranA vacana uparathI kRpALudevane khabara paDatI ke A amuka dazAmAM rahIne lakhelAM che. kRpALudevane mANekalAla ghelAbhAIe prazna pUchaLyo ke bhagavAnanuM zAsana che, emane mATe upakAra che. emanI bhaktithI vizeSa lAbha thAya ke je ApaNane hitamAM prere che, ahitathI vAre che, temanI bhaktithI vizeSa lAbha thAya? kRpALudeve ene uttara lakhavAnuM bhAgabhAIne kahyuM ke mahAvIra svAmInI pratimA hoya tene kaIpUjate hoya ane pratyakSa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana saddagurunI bhakti karate hoya te e bemAM vizeSa hitarUpa koNa che? te tame vicArIne lakhaze. prazna bahu sarasa che. jIvane vicAravAgyA che. atyAre pratyakSa bhagavAna te che nahIM paNa emanI pratimAne bhagavAna sarvajJa jANIne bhakti kare che ane keI pratyakSa saddagurunI bhakti kare che, to bemAM vizeSa lAbha kone thAya? eka mumukSu-pratyakSa yoga vinA svarUpanuM to bhAna na ja thAya. puNya bAMdhe paNa svarUpanuM bhAna na thAya. bIjA mumukSu-mahAvIra svAmI sarvajJa hatA, paNa atyAre pratyakSa che nahIM. have pratimA che, te te moDhe bele nahIM. pratyakSa sadguruno yoga hoya ane bodha maLe te tethI jIvane vizeSa jAgRti Ave, ema lAge che. pUjyazrI--"arihaMta' ema kahe, paNa arihaMta kone kahevAya che te samajAtuM nathI. kareja belIe chIe- prathama namuM gururAjane, jeNe ApyuM jJAna; jJAne varane oLakhyA, TaLyuM deha abhimAna. " e sadguru vinA oLakhAya nahIM evA vIra che. svarUpa samajavAmAM sadguru e parama kAraNa che. keIne pUrvanA saMskAre pratimA joIne jAtismaraNa thAya che, paNa e vAta judI che. " pratyakSa saru sama nahIM, parokSa jina upakAra; e lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra." arihaMta, arihaMta' AkhuM jagata kahe paNa arihaMta zuM? e sadguru vinA samajAya nahIM. kRpALudeve lakhyuM che ke "keNu bhAgyazALI ? avirati samyagdaSTi ke virati ?" (21-125) ekane samyagdarzana che, paNa vrata nathI ane bIjAne samyagdarzana nathI ane vrata che. je samyagdarzana nathI te te bhAgyazALI nathI. ghabhAve jIva varte che tyAMthI vicAradazAmAM AvavA mATe A jaNAvyuM che. sadguru vinA AtmavicAra na jAge. jyAre tyAre sadguruno coga thaze tyAre AtmavicAra Avaze. jIvane bahAranI vastunuM mAhAbhya lAge che, paNa AtmAnuM mAhAmya nathI lAgatuM. jIvane AMdhaLI de che ane e deDamAM mahIkarma ene madada Ape che. prabhuzrIjIne kRpALudeva maLyA tyAre kRpALudeve kahyuM ke "tame muni zAnA ?" muni nahIM, ema kahyuM, evuM koNa kahe? emanA guru paNa na kahe. pitAne jAgavAnuM che. pratyakSa saddaguruge svachaMda rekAya che. keI kahe ke arihaMta bhagavAne cAra karma kSaya karyA che ane siddha bhagavAne ATha kama kSaya karyA che, te siddha bhagavAnanI bhakti kema na karIe? vaLI arihaMta te samavasaraNamAM bese che, deha sahita che ane siddha bhagavAna te nirAkAra che. e vadhAre mahAna che te emanI bhakti kema na karIe? paraMtu, kharekhara to dehadhArI paramAtmA arihaMta che te siddha karatAM vadhAre upakArI che. e lakSa rAkhIne navakAramAM paheluM "namo arihaMtANuM" ema kahyuM che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 badhAmRta je vastunI AtmAne jarUra nathI, te vastunA vicAra karavA te ArtadhyAna che. avasara AvyA vagara tenA vicAra kare te anavasara ArtadhyAna che. chUTavuM hoya tenA vicAra kevA hoya che? paravastu saMbaMdhI je IcchA che, te badhuM AtadhyAna che. e sUma vAte samajIne jJAnI puruSa AcAramAM mUke che. ArtadhyAnathI bacavuM. [va. para8]. 173 zrIrAtre A agAsa, bhAdaravA vada 14, 2009 jJAnInI dazA kevI hoya te kahe che. saMsAranAM sukhanuM pAMca indriyanA viSayasukhanuM mane svanuMya na che ema jene lAge che, saMsAranuM svarUpa niHsAra jene lAgyuM che, devaka AdimAM jene kayAMya sukha lAgatuM nathI. ema puruSanI dazA vicArIne bhakti kare te vizeSa lAbha thAya. viSayakaSAyamAM vRtti jAya nahIM, svaneya paNa enI IcchA na thAya te ja ApaNe kRpALudevanA anuyAyI chIe. e ja ApaNe karavAnuM che. saMsAramAM kayAMya sAra nathI, evA vairAgyanI jarUra che. A jagata cAra gatirUpa che, paribhramaNa karAvanAra che. A saMsAra duHkharUpa ja che. "tala jeTalI jagyA paNa e saMsAranI jhera vinA rahI nathI."(me. para) evA saMsAramAM zuM maLe? paribhramaNa karavAnAM, deha dhAraNa karavAnAM kAraNa maLe. ema jANavA chatAM zA mATe saMsAramAM bhame che? sAdhana maLyuM nathI te te zuM kare? paNa jene maLyuM che, teNe to karavA jevuM che. jJAnIne khAvuM pIvuM paDe toya AnaMda na Ave. e ja ApaNe karavAnuM che. jene saMsAramAM kayAMya sAra nathI ema lAgyuM che, tene udAsInatA rahe. "samarthaM jovA mA ghaHIS I" (me. 50) e jevuM tevuM nathI. samaya mAtra pramAda na kara evuM gaNadhara jevAne kahyuM te pachI bIjA ne to kahevuM ja zuM? saMsAranuM svarUpa kevuM bhayaMkara che! jJAnIne paNa vyAseha karAve evuM saM sAranuM svarUpa che. temAM ApaNe AMkhe mIMcIne deDyA karIe chIe. jeNe AtmA jAgyo che, tenI saMbhALa rAkhe che, tevA jJAnIne paNa saMbhALa rAkhIne vartavAnuM che. nahIM te mithyAtvamAM taNAI jAya. mATe saMsAramAM kaSAya ane indrirupI cora rahyA che, tenAthI bhaya pAmave. AtmAne visAre ane kalyANa Iche, te e beyane meLa khAya nahIM. jJAnI judA ane sAdhAraNa che judA che. jJAnI paNa bahu saMbhALa rAkhIne vate che, to pachI sAdhAraNa jIvanuM te kahevuM ja zuM? leko jene Irache tene je che te mumukSunuM kalyANa kema thAya ? satpaSe te e choDavAnuM kahyuM che. paNa jIva temAM ja ramaNatA kare che. vRttionI chetarAmaNI che. badhA dharmane AdhAra bhAva upara che. bhAva vagara dharma thAya nahIM. laukikabhAva nivate te paramArthabhAva Ave. pUrva ane pazcima be rastA che. pazcimamAM cAle te pUrvamAM na calAya. saMsAra pratye pUMTha dIdhI haze te mokSa Avaze. beya kAma sAthe na thAya. jethI AtmAnuM ahita thAya evA ahitaketu je saMsAranA prasaMge temAM jIvI rahyo che. prabhu zrIjI kahetA ke "leka mUke pika, tuM tAruM karaAtmahita kaMIka karI le." Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana 193 AtmavicAra thayA vinA te kalyANa thAya nahIM. jyAM sudhI laukikabhAva hoya tyAM sudhI AtmavicAra na Ave. laukikabhAvathI nivRta thaIne AtmAnI kALajI na kare tyAM sudhI AtmavicAra karyAMthI jAge? AtmavicAra jAge evuM A bhavamAM kaMIka karI levuM. e AtmavicAra pragaTe te AtmajJAna dUra nathI. prabhuzrIjI kahetA ke "thappaDa mAravAnI che, nAka vADhI nAkhavAnuM che !" zuM kahe? saMsAramAM daDha thaIne java beThe che. vicAraNA jagADavA mATe satsaMga che, tyAM sAMbhaLIne vicAra kare nahIM, to satsaMga niSphaLa thAya. mArA dahADA zAmAM jAya che? e jIva vicArato nathI. puruSa pAse parANe kamANI thaI hoya paNa saMbhALa na rAkhe te AvaraNa AvI jAya. mATe kaMIka satsaMga thayo haya, bodha sAMbhaLe hoya to tethI cetavAyegya che. AtmAmAM Atmabuddhi karavAnI che, tene badale bIje Atmabuddhi thaI che. huM puruSa, mArI strI, mArA putra-e mArApaNuM TALavAnuM che. e na chUTe tyAMsudhI satsaMga paNa kema phaLavAna thAya? paryAyadaSTimAM jIva paDayo che. paryAyamAM ramatA kare che. dekhatabhUlImAM jIva che. je dekhe temAM tanmaya thaI jAya; mAruM mAruM kare. indri badhI pudgalarUpa che. anaMtakALathI jIve pudgale AghAM pAchAM karyA che. A manuSyabhava jaLaparapoTA jevuM che. paryAyadaSTi cheDI dravyadaSTi karavAnI che. A paramANunA DhagalA che, te mAre nathI joItA. "eka paramANu mAtranI maLe na sparzatA," evuM karavAnuM che. vyApAra AdinuM kAma karavuM paDe te karavuM paNa bhAvanA te satsaMga kyAre thAya? e ja rAkhavI. prArabdha hoya tethI karavuM paDe paNa bhAvanA ja rAkhI zakAya che. kRpALudevane prArabdha hatuM tethI saMsAramAM rahevuM paDayuM, paNa bhAvanA chuTavAnI hatI. mahAvIra bhagavAnane janmathI ja traNa jJAna hatA, meruparvata caLAvI de evI zakti hatI, saMsAranA badhA bhAgo hatA, chatAM badhuM choDIne jaMgalamAM cAlI nIkaLyA. tyAM kaI ziOo paNa karyA nahIM, UMdhyA paNa nahIM, khAdhuM pIdhuM paNa nahIM. sADAbAravarSa sudhI mehane kSaya karavAno puruSArtha karyo. meha kema thAya che? kama kema baMdhAya che ? te kema chUTe? enA ja vicAramAM rahyA, tyAre kevaLajJAna pAmyA. evA tIrthakara jevAe paNa eTale puruSArtha karyo te ApaNe te keTalA puruSArthanI jarUra che. A jIva jANe mekSamAM ja beTho heya tema rahe che. "jJAnI te kahe, ApaNuM kAma to UMghavAnuM" ema kare che. prabhuzrIjI kahetA "ThagAruM pATaNa che. mUThI puNya laI Avyo paNa je hita na karyuM te badhuM luMTAI jaze. kaMI sAthe Avaze nahIM." mukhya te jIvane dehAdhyAsa che. pitAne deharUpa mAne che tethI bIjAne paNa deharUpa mAne che. AtmavicAramAM jIva AvatuM nathI. saMsAranA vicAramAM ja jIva phare che. " chUTe dehAdhyAsa to nahIM kata tuM karma, nahIM bhaktA tuM tehane, eja dharmane marma. " [va. para9] 174 pUjyazrI-he bhagavAna! mane tAraje. paNa mAre saMsAra joIe che. ema I che tenuM 25 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta aMtara cAkhuM thatuM nathI. saMsAra ene mUka nathI. jIva potApaNuM mUkaze tyAre bhagavAna bhagavAnanuM saMbhALaze. eTale nizcaya thAya te pachI basa. "dhiMga dhaNI mAthe kiyA re, kuNa gaMje nara beTa?" evuM thAya te "ja vidha rAkhe rAma, tA vidha rahiye." ema rahe ahaMbhAva mamatvabhAva e be ja saMsAranAM kAraNa che. e heya tyAM sudhI samyakatvana thAya. jIvanuM citta saMsAramAM rahe che, jJAnamAM rahetuM nathI. khAsa jJAna te e ke huM dehAdithI bhinna AtmA chuM. AtmA jJAnadarzana upagavALo avinAzI che, evuM saddaguru pAse sAMbhaLI daDha thayuM te kharuM jJAna che. evI kaMIka jJAnavArtA lakhazo. ema kRpALudeva sabhAgabhAIne lakhe che. vi. pa31] 175 pUjyazrI-A kALamAM mumukSutA paNa prApta thavI durlabha che. jJAnInuM hRdaya vizALa ane dayAvALuM hoya che. paNa jenuM phaLa kharAba Ave evuM kArya mumukSu kare te emane trAsa chUTe. A saMsAramAM kSaNavAra paNa UbhuM nathI rahevuM e jeNe nizcaya karyo che tevAne bIjI vAta jarA paNa gamatI nathI. karma pramANe je thavAnuM hoya te thAya che. paramArthanI IcchA hoya te saMsAranI IcchA bhUlavI paDe che. koI paNa saMsArI IcchA satyaruSa pratye na rAkhavI, nirmULa karI nAkhavI. e rahe te jJAnInI apUrvatA na rahe. sAMsArika IrachAne bhAra hoya te UMce Ave nahIM. upasarganA prasaMge to sahanazIlatA e ja hitakArI che. pariSahanA vakhatamAM muni kAusagnamAM UbhA rahe, tema kare te karma navAM na baMdhAya, nahIM to baMdhAya. AtmA maravAne ja nathI e zraddhA parama durlabha che. AtmA che, nitya che, kartA che, joktA che, mokSa che ane mokSane upAya che-eTaluM AvI gayuM te e karma kApavAnI taravAra thaI. munipaNuM e kharuM zUravIrapaNuM che. sAMsArika IcchA jemAM hoya tevAnAM svapna paNa darzana na evI vRtti kRpALudevane rahe che. satyu ruSane badhA pratye samabhAva che. e te AkhA jagatanA ziSya thaIne rahe che. ame moTA tame nAnA evI judAI emane nathI. viSayakaSAya chedyA vinA mokSe javAya nahIM. viSayakaSAya e saMsAranuM mULa che. 176 [va. 532] mumukSu-patra bahu agharA che. pUjyazrI-prabhuzrIjI kahetA ke bALabheLAnuM kAma che, mAnyatA thAya to kAma thaI jAya. vAta che mAnyAnI. kRpALudeva sebhAgabhAIne lakhe che ke jema ravajIbhAInA kuTuMbane mATe karIe chIe tema tamArA mATe vyavasAya karIe teya amane te kaMI nukasAna nathI, paNa tamane nukasAna che. AtmabhAva te bhulAse nathI, e vRtti amAre gauNa karavI nathI. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 195 tamAruM game te kAma karavuM hoya te ame karIe, paNa tamane te yogya nathI. tame je kahe te ame karIe paNa tenuM tamane sAruM phaLa nathI. kamane udaya tIvrapaNe hoya tyAre jIvane gabharAve che, paNa maMda paDe tyAre gabharAmaNa maTI jAya. game te udaya Ave paNa gabharAvuM nahIM, smaraNamAM citta rAkhavuM, ApaNAthI sahana na thatuM hoya te paNa smaraNa karavuM. zuM thaze? kema thaze? evA vicAra Ave te upazamAvI devA. keI paNa prakArane bhaya rAkhavA jevuM nathI. duHkha kaMI lAMbo kALa rahevAnuM nathI. A kALanAM AyuSya keTalAM? cakravatI sanakumAra muni thayA tyAre emane bhayaMkara seLa roga thayA ane teya pAchA sAta varSa sudhI rahyA. eka eka roga e ke prANa laI le. te badhuM emaNe samabhAve sahana karyuM, AtmAmAM rahyA. tethI emane aneka prakAranI labdhi ane siddhio pragaTI. dharma che e ja sArI vastu che. game te udaya hoya paNa dharmanuM ArAdhana karavuM. mumukSu chuM, ema karI mumukSune ghaTe evuM karavuM. kALa e che ke vadhAre baLanI jarUra che, nahIM te mumukSatA I bese. mane vRttinI tapAsa rAkhavAnI che ke kaSAya ghaTe che ke vadhe che? manuSyabhavamAM kaSAya ghaTADavA hoya te ghaTe ane vadhAravA hoya to vadhe. A bhavamAM jevuM kAma thAya tevuM bIjA bhavamAM na thAya. devalekamAM jAya che tyAM zuM kare? tetrIsa sAgarapama sudhI bicArA beThA rahe, paNa A manuSyabhavamAM bhAva vadhAravA hoya to vadhe ane ghaTADavA hoya to ghaTe. [va. 534] 177 zrIrAA agAsa, vaizAkha vada 11, 2008 pUjyazrI-prabhuzrIjIe jyAre suratamAM comAsuM karyuM hatuM te vakhate kRpALudeve A patra temanA upara lakhyo hato. A patra lakhyA pahelAM gavAsiSTha" nAmanuM pustaka vAMcavA bhalAmaNa karelI. emAM badhI AtmAnI ja vAta Ave che. jemake AtmA zuddha che, asaMga che, " adR grahari eTale pote ja paramAtmA chuM. evuM vAMcyA pachI prabhuzrIjIne ema thayuM ke huM paramAtmArUpa ja chuM. pachI kRpALudevane paNa patra lakhyuM ke ame paramAtmA chIe. tame ame eka ja rUpa chIe. A patra kRpALudevane maLyo. kRpALu devane ema lAgyuM ke ukaLatA dUdhathI ubhare Avyo che, paNa e besI javAnuM che. ema vicArI te patrane uttara lakhyo nahIM, ane emane ema mUkI dIdhA. patrane uttara nahi AvavAthI prabhuzrIjIe bIje patra pharIthI lakhe. tene uttara paNa kRpALudeve Ape nahIM. trIne patra Avyo tyAre kRpALudeve A patra lakhyo hato. trIjA patramAM prabhuzrIjIe jaNAvyuM hatuM ke mAre kaMI deSa to nathI thayo? tamArA vinA amAre deSa kezu batAvaze ? mATe javAba ApavA kRpA karaze. tyAre kRpALudeve A patra javAbarUpe lakhela che. prabhuzrIjIne kRpALudeve A patramAM lakhyuM ke "vairAgyacitta" "satsaMgagya' eTale ke tamane cittamAM vairAgya che tethI satsaMga karavAgyA che. satsaMgathI jIvanuM kalyANa thAya Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 AdhAmRta che. kRpALudeva lakhe che ke ame AtmAne bhUlyA vagara A patra lakhIe chIe. jenA cittamAM vairAgya che tenA upara A patra che. "" "A jIva atyaMta mAyAnA AvaraNe dizAmUDha thayA che. mAyA haiAya tyAMsudhI zuM karavAnuM che, tenI khabara nathI. evuM mAyAnuM AvaraNa che. aMdhArAmAM jema dizA bhUlI jAya tema mAyArUpI aMdhAruM che tethI paramAtha zuM ? aparamAtha zuM ? e viSe jJAnI bedha kare te paNa ene samajAya nahIM. sAnI je je kahe che te te AtmasvarUpa thaIne kahe che, evI jIvanI dRSTi rahetI nathI. e dizA apUrva lAge te prApta thAya, paNu e dizAnuM jIvane bhAna nathI. jagatamAM badhu kALudheALuM dekhAya che, tenAthI AtmA judo che. tene jovAnA che. te jovAtA nathI. jagata pratye vairAgya jeTale Ave teTale sAcI dizA bhaNI vaLe. tyAgavairAgya vadhAravA jevA che. paMcendriyanA viSayeAmAM jIva mUDha khanI gayA che. kaI dizAmAM javuM che tenuM bhAna nathI. tethI enI paramA STi udaya pAmatI nathI. dizAmUDha thaye che tethI avaLe puruSArtha kare che. piraNAma pheravavAM e mukhya vastu che. edhanI pipAsA lAgavI joIe. mane kayAre beSa maLe ema thayA kare te beSa maLe ane pariNAma pAme. vIza deharAmAM kevA bhAva thavA joIe ? te kahe che. huM bhagavAna mArI koI gati dekhAtI nathI. badhuM luMTAI jAya evuM karyuM che. A vAkaca vAMcI prabhuzrIjIne AMsu AvI gayAM. puNyane lIdhe sAdhupaNuM maLyuM, jJAnI maLyA, tenI AjJA maLI, samAgama maLye, paNu meM teA avaLA ja mArga ArAdhyA che, he prabhu, anAdikALanA paribhramaNathI mArI nivRtti kara. je je sAdhana meM karyAM te baMdhanarUpa pariNamyAM che. sava ApadA Adi nAza karavAnuM mULa kAraNu sadguru pratye zaraNabhAva che. ema mA jIve vicAravAnuM che. manuSyabhava maLye che chatAM jIva karatA nathI, AtmAmAM zakti che chatAM avaLI ja vAparI che. huM bhagavAna | me' teA baMdhana thAya evuM karyuM che, paNa have ethI chuTAya ema kara. vIza deharAmAM keTaluM badhuM kahI dIdhuM che ! have bhagavAnane kSaNavAra pazu bhUluM nahIM. sadgurunuM zaraNu e ja sAcu che, mukhya vastu che. zaraNA vagara chUTako nathI. "huM pAmara zuM karI zakuM?" ema mAtra mele ja nahIM paNa e bhAva ene rahe. enA zaraNathI ja kha' pAMzaru thaze. sadguru ane saMtamAM kaI bheda nathI. eya bhagavAna che. chelle e ja kahyu che. " paDI paDI tuja padmapa`kaje phrI phrI mAguM eja; sadguru saMta svarUpa tuja e dRDhatA karI deja. kharA svarUpane huM pakaDI rAkhe evI daDhatA mane Apa. sadgurunuM zaraNu e ja sAcu zaraNu che. vIza doharAnA rAja bhAvathI vicAra karavA guNa pragaTe evu' che. A vIza deharAnI rAja bhAvathI bhakti kare te AtmaguNa pragaTe ema che. bhAvA AvI khase nahIM te anuprekSA che. enI pAchaLa paDavu che. emAM ja vRtti rahyA kare te zu phaLa thAya te kahe che--mAna jAya teA dInatA Ave, krodha jAya tA kSamA Ave, ema daSA jAya tyAre guNAvRtti eTale AtmAnA guNu! pragaTe. vAraMvAra vIza deharAmAM ja citta jAya, enI e "" Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 197 bhAvanA rahe, e vinA citta khIje jAya nahIM evuM karavAnuM che. A patra vAMcI prabhuzrIjIne bahu lAgI AvyuM hatuM ke mAruM sAdhupaNuM japatapa badhu... nakAmuM gayuM. pachI rAtre UMgha na Ave. tyAre vIza doharAnA svAdhyAya AkhI rAta karatA. ane AMkhamAMthI AMsuM paDavA lAgatAM. ema A vIzadeharAnI anuprekSA karavAceAgya che. ATalA kALa sudhI je ka" te badhuM niSphaLa thayu, paNa have satpuruSanA cetra thaye che mATe lAga Avye che. samaye samaye jIva kama khAMdhe che. keMDa khAMdhIne puruSArtha karavAnA che. 'yamaniyama' vicAre teA satpuruSArtha jAge, yama niyama badhu karyuM... paNa khAkI zuM rahyuM ? tA ke " bina sadguru keya na bheda lahe. '' sadgurunA AdhAre karavAnuM che. ApaNuM kalyANu zAthI thAya? sadguru jANe che. saMsAra uparathI sathA vRtti UThe tA prabhu pratye parama prema pragaTe. upara uparathI mumukSu kahevarAvavAthI kaMI nathI. 'chUTu chUTu bhAvanA thavI joIe. bAhyakriyAmAM Agraha che, paNa pariNAma pheravavAM e mukhya che. ame sAdhu chIe, zA vAMcIe chIe, ema mAne che, tethI sAdhue satsaMga karatA nathI. e sAdhana rahI gayuM che e dhyAnamAM AvatuM nathI. uttarAdhyayana vairAgya mATe vicAravAnuM che. kuLasaMpradAyanA badhA Agraha cheDI tyAgavairAgyanI je vAta che te bahuNu karavAnI che. uttarAdhyayanamAM ghaNI kathAe Ave che. e badhI tyAgavairAgyanI vAta che. je kuLamAM janmyA temAM dharma karyo paNa ene vicAra jAgyA nathI ke ethI mane zA lAbha che? e sAcu che ke jIThuM che ? enA vicAra AvatA nathI. jainadhama kevA che? e samajavA jeTalI buddhi che ke kema ? enA vicAra nathI. pustako badhAM tyAgavairAgyanI vRddhi thAya te mATe lakSa rAkhIne vAMcavAnAM che. pratyakSapuruSa kahe te badhAnA sArarUpa hoya che. te samajavA mATe zAstrA vicAravAnAM che. [va. 135] 198 zrI rA. A. agAsa, bhAdaravA vada 13, 2009 pUjyazrI--gati jema samyagdarzana thatA pahelAM bAMdhelI te pramANe thaI, paNa kRSNanuM jIvana jotAM ema lAge che ke emane samyagdaza na hatuM. traNa khaMDanuM rAjaya bhAgavyuM ane pachI mANu vAgyuM tyAre keTaleA krodha thayA ! pachI kahyuM ke je mAranAra hAya te AvI Ubhe rahe. eTalAmAM emanA nAnA bhAI jarAkumAra AvyA, tyAre kahyuM ke tuM jatA rahe nahIM te maLadeva Avaze te tane mArI nAkhaze. ema emane dayA te vakhate AvI. traNa khaMDanuM rAjya hatuM paNa maraNu vakhate emane pANI pIvAnuM, pAtharavAnuM paNa na maLyuM. chatAM emane ka MI lAgyuM nahIM. nahIM teA khIjo hAya tA keTalA khedra thAya ! mATe mumukSue du:khamAM dhIraja rAkhavAnI che. zrIkRSNane neminAtha pAsethI je samajaNa prApta thayelI te, te vakhate AvIne hAjara thaI. prArabdha jevI dazAmAM mUke tyAM samabhAva rAkhaveA. dhIraja Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 bodhAmRta kartavya che. pApane udaya ke puNyano udaya paNa haMmezAM rahetuM nathI. mATe dhIrajathI sahana karavuM. maraNanI vedanA hatI te paNa zrIkRSNane dhIraja rahI hatI. [va. pa37] 177 zrIrAva A0 agAsa, tA. 28-9-44 mumukSu jIvane....saMsAra kArAgraharUpa che, rAgadveSanAM prAptaphaLathI baLate che e vicAra nizcayarUpa varta che" A pramANe mumukSu jIvane nizcaya thaI jAya tyAra pachI ajJAnathI mukta thaI jJAna prApta kare che. athavA AvA nizcayavALA jIva jJAnane lAyaka hoya che. mumukSune satsaMga, sapuruSane vega thayA pachI paNa pUrvakarmanA udaye saMsAramAM rahevuM paDatuM hoya te saMsAra kArAgRha jevo che ema lAge che. dhIraja rAkhavI ema kahyuM tethI puruSArthahIna na thavuM. puruSArtha vadhAra, paNa utAvaLa na karavI. kAma, mAna ane utAvaLa e traNa moTA deza che. kAmathI chava AMdhaLo thaI jAya che, kaMI bhAna rahetuM nathI. evI rIte mAnamAM paNa jIva caDhI jAya che ane trIjI utAvaLa e traNa moTA doSa che. akaLAvuM nahIM, dhIraja rAkhavI ane puruSArtha vadhAre. samakita thayuM hoya te jJAnAvaraNaya karmanA pazama mujaba jIvane mAlama paDe che. te jANavA mATe ghaNA prakAra batAvyA che. te mujaba pitAnA bhAva tapAsavA. je temanA kahyA mujaba guNe prApta thayA hoya ane tevA bhAva vartatA hoya tevo tALe maLe te khAtrI thAya tema che. jemake, samyagdazAnAM pAMca lakSaNo batAvyAM che, te pitAmAM che ke nahIM? te tapAsya jaNAya tema che. gomaTTasAranuM vAcana thatuM tyAre ApaNane te kaI bAbata Ave tyAre sAdhAraNa lAge, paNa prabhuzrIjI sUtA hoya te beThA thaI jAya ane pharIthI te vaMcAve. AvI vAta anubhavanI che. jema pitAne lAgyuM hoya tema zAstramAM Ave tyAre romAMca thaI jAya ane ema pratIta thAya ke A te mArI vAta Ave che! samakItine AgaLanA bhAve palaTAI jAya te mAlama kema na paDe? samakitInuM citta vAraMvAra AtmA pratye jAya che. "bAla-dhUlIghara-lIlA sarakhI bhAvaceSTA IhAM bhAse che." A pramANe tene saMsAra pratye bhAva varte che. [va. 538]. 180 zrI rA. A agAsa, bhAdaravA vada 13, 2009 - pUjyazrI-puruSane saMga thayo te pachI saMsAranI badhI vAte bhUlI javI. emanuM mAhAmya rAkhavuM joIe, A AjIvikAnI muzkelI jatI rahe te pachI nirAMte satsaMga karIe, ema sobhAgabhAI e kRpALudevane lakhyuM haze. koI puruSane bhakta hoya tene kaMI muzkelI hoya te puruSane lakhe, te puruSane thAya ke ene bicArAne karmane e udaya Avyo che. te joIne emane paNa kheda thAya che, kAraNa ke puruSa pAse evI saMsAranI IcchA kare te samyagdarzanane dhanAra che. kuTumbameha cheDaDyA vinA to chUTaka Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayanAmRta-vivethana 199 nathI. e chUTe nahIM teA samyagdarzana na thAya. para vastunI icchA che te ja A dhyAna che, satpuruSa pAse mane evuM maLe, evAM zAtAnAM sAdhanA maLe e badhI nidAnabuddhi che, e rahe tyAM sudhI jIvane samyagdarzana na thAya, [va. pa39] 181 patharADiyA, caitra 16 8, 2009 pUjyazrI--" sarva jIva AtmApaNuM samasvabhAvI che" (539) evI dRSTa pahelI karavAnI che. badhAya jIveAnA mULa svabhAva sarakhA che. jJAna, darzana, cAritra e mULa svabhAva jotAM badhA sarakhA che. mAre AtmAnuM kalyANa karavuM che evuM jyAre thAya tyAre thaMbhe ane AtmAmAM Atmabuddhi thAya. huM AtmA chuM, deha nathI. dehamAM raheleA te huM chuM. uparanuM zarIra te khAradAna jevuM che ema nijane viSe nijamuddhi thAya teA paribhramaNadazA TaLe che. " AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re" e bhAvanA thAya tA kevaLajJAna thAya, pachI mAkSa thAya. paramAM nijamuddhi thAya te paribhramaNadazA thAya ane nijamAM nijamuddhi thAya te paribhramaNadazA TaLe. samajyA vagara nijamAM nijabhuddhi kema thAya ? * A AtmA ' ema thAya te nijamuddhi thAya. jJAnInA medha pariNAma pAmye vastu oLakhAya che. , "" satpuruSanA eka eka vAkayamAM, eka eka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che. " (166), evuM vacana kAnamAM paDyA pachI kAmamAM na Ave te bedarakArI karyAM jevuM thAya. prabhuzrIjI dRSTAMta ApatAH-- ** eka rAjA hatA. tene ane bIjA rAjAne sarahada mATe takarAra cAlatI. rAjAe vicAyu ke ghaNIvAra takarAra thAya che, tenA karatAM rAjya laI levuM sAruM' tethI pradhAnane vAta karI. pradhAne kahyuM rAjya laI levAya te sAru paNa te levuM kema ? ApaNe jItI zakIe ke nahIM ? tene mATe huM tapAsa karIza. pachI teNe traNa pUtaLIo karAvI. ekane te kAnamAM saLI nAkhe teA khIjA kAne thaIne nIkaLI jAya. mIjIne kAnamAM saLI nAkhe te te meDhe thaIne nIkaLI jAya. trIjIne nAkhe te te peTamAM jatI rahe. pAchI nIkaLe nahIM. te traNe pUtaLIone teNe dUta sAthe peAtAnA zatru rAjA hateA tenI pAse meAkalI. te sabhAmAM jaI te traNa pUtaLIonI kiMmata karavA kahyuM. zatrunA maMtrIe te traNe pUtaLIe joI ane vicAryuM` ke A pUtaLIenI kiMmata te bajAramAM paNa thaI zake che. ahIM lAvyeA che, temAM kaMIka rahasya hAvuM joI e. ema vicArI teNe eka pUtaLInA kAnamAM joyuM te khIjA kAna sudhI 2pra dekhAyuM. teNe saLI nAkhI ke te tarata khIjA kAnamAMthI bahAra paDI. te pUtaLIne joIne teNe kahyu` ke A pUtaLInI kiMmata phUTI badAmanI paNa nathI. pachI bIjI pUtaLInA kAnamAM saLI nAkhI teA meDha thaIne nIkaLI. te pUtaLIne joIne teNe kahyu ke A pUtaLImAM jeTaluM vajana che teTalA senA jeTalI kiMmata enI che. pachI trIjI pUtaLInA Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta kAnamAM saLI nAkhI te aMdara gaI paNa bahAra nIkaLI nahIM. te joIne teNe kahyuM ke A pUtaLInI kiMmata eka karoDa rUpIA che. pachI te kiMmata karAvanAra te AvI maMtrIne vAta karI. te parathI maMtrIe rAjAne kahyuM ke ApaNe tyAM vera karavAmAM mAla nathI. tyAM maMtrI bahu heziyAra che, tethI ApaNe jItI zakIzuM nahIM. tema bodha sAMbhaLe ane bhUlI jAya te pahelI pUtaLInI peThe phUTI badAmanI paNa kiMmata nathI; sAMbhaLyA pachI bIjAne kahevA jeTaluM paNa yAda rahe te ThIka che, ane tene AcaraNamAM mUke che te mokSe javAya. je AtmA jotAM AvaDe to kAma thaI jAya. A badhA paryAya jue che. zarIra te eka kapaDA jevuM che. dehathI AtmA bhinna che. dehathI bhinna AtmA jotAM AvaDe te siddha je che. badhA ja e apekSAe pUjavAyegya che. " sarvAtmamAM samadaSTi gho, A vacanane hadaye lakho. " jJAnI puruSanAM vacano hRdayamAM lakhI rAkhavAgyA che. badhA jIvomAM-kUtarA, hera, strI puruSa vageremAM AtmA che. badhA AtmApaNe samasvabhAvI che. pANI vATakAmAM hoya ke bIjA vAsaNamAM hoya paNa pANI to che ne ? eTalA badhA jIve che, paNa jJAnI upara zraddhAvALA keTalA nIkaLe ? keIka viralA. jJAnI puruSa upara vizvAsa Ave te jJAnI jyAM jAya tyAM laI jAya. heDImAM beThA pachI kaMI bhaya che! heDI jyAM jAya tyAM laI jAya. AtmAnI vAta karanAra paNa kayAM che ? jJAnInuM vacana paNa sAMbhaLavAne kyAM maLe? ATaluM puNya cahyuM tyAre jJAnInAM vacane kAnamAM paDyAM. jeTaluM saMgrahAze teTaluM thaze jJAnInuM vacana keI sAMbhaLe ne tene bIja jevuM gaNe to mekSe laI jAya. jJAnInA vacane samajAya ke na samajAya, paNa avasara Avye UgI nIkaLaze. nijane viSe nijabuddhi thAya te paribhramaNadazA TaLe che." (pa39) janmamaraNa janmamaraNa thayA kare che, te kema chUTe ? ema jene thayuM hoya tene A eka vAkya je saMbhaLAya che ema thAya ke A ja huM zeto hato. AthI te janmamaraNa TaLe che. deha te huM chuM ema thaI gayuM che, paNa AtmAmAM Atmabuddhi thAya tyAre pharI janmavuM na paDe. je jIbhavaDe cAkhe che, AMkhathI jue che, kAnathI sAMbhaLe che, te AtmA che, ema AtmAne dhe te kAma thAya. jhaverIne hIrAnI kiMmata hoya, bIjAne kAMkaro lAge. tema jJAnInAM vacananI kiMmata jJAnIne hAya. chUTavAnI garaja hoya te te zelata hoya. AkhI rAta nATaka jue ane jAge, paNa A jJAnI puruSanAM vacana sAMbhaLatAM Dole, UMgha Ave. kiMmata samajAI nathI e ja duHkha che. jJAnInAM vacanane bIjI vastu jevuM gaNe. A dehamAM AtmA che tene oLakhavAnI khAsa jarUra che. ene oLakhe te paribhramaNa karavuM na paDe. AtmA che, AtmA nitya che, AtmA kartA che, AtmA bhoktA che, mokSa che, mokSane upAya che. AtmAne oLakhavA mATe badhuM kahevAnuM che. ane oLakhe to kAma thaI jAya. AyuSya pUruM thaze tyAre kyAM jaze ? ene vicAra Avato nathI. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 201 - bhaktithI jJAna thAya che ema kahyuM, paNa bhakti eTale zuM? te kahe che. jJAnInAM vacane che, tene bolavAM te bhakti che. "Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re" ema bolatAM bolatAM koIne thAya ke AthI kevaLajJAna thAya che! bhaktino bIjo artha bhAva che. bhakti karavAthI AtmA ujaLA thAya che, karma nijere che. jJAnI puruSanA vacane sAMbhaLI jAgI javuM joIe. jJAnI kone kahe che? kaMI bhIMtane kahe? A deha te bhIMta jevo che. jJAnI maphata Ape to paNa le ke zuM? UMghato hoya te kevI rIte le? bhakti e ja puruSArtha che. ' je I paramArtha to, karo satya puruSArtha bhavasthiti Adi nAma laI, chedo nahI AtmArtha." sAco puruSArtha bhakti che. jJAnInAM vacane samajI eNe kaheluM mAnya karavuM. upavAsa kare, badhuM kare, paNa badhAnuM mULa vizvAsa che, vizvAse vahANa cAle che. eTale puruSArtha karyo kahevAya. bhakti e puruSArtha che, ema kahyuM. have bhakti e AtmA che, ema kahe che. je bhakti nathI karate te manuSya nathI. janmamaraNa ochAM thAya evuM na karyuM to maDaduM ja che. AtmArUpa thavuM e ja bhakti che. jagatamAM bhakti bhakti baha kahe che, paNa ajJAnInI ArAdhanA kare che te ajJAnabhakti che. keI mAtAnI, keI koInI bhakti kare e badhI ajJAnabhakti ja che. e zuM Ape ? kuvAmAM pANI hoya to bahAra Ave. jJAnInI bhakti te ja kharI bhakti che. jeNe AtmA jANe che, tenI bhakti sAcI che. jJAnInI bhaktithI, zuM karavA bhakti karuM chuM ema bhAva jAge. sAMbhaLe ane jJAnI upara zraddhA kare tene kAmanuM che. jJAnImAM kaMI apUrvatA che, te samajAya to pachI potAnA svade na vata', AjJAe varte. AjJAe varte te dharma pragaTe. cha pada zuM kAma kahyAM che? "anAdi svapnadazAne lIdhe utpanna thayela e jIvane ahaMbhAva mamatvabhAva, te nivRtta thavAne arthe A cha padanI jJAnI puruSoe dezanA prakAzI che." moDhe bole pachI huM-mAruM" kare te kaMI bhakti karI nathI. jAge te pachI khabara paDe ke ATalA varSo nakAmAM gayAM." he bhagavAna! huM bahu bhUlI gaye." ema thAya. - bhaktimAM raMgAI gayo to AkhI jiMdagImAM jJAnInA vacana ene sAMbhara sAMbhara thAya. AtmA UMghe che, tene jagADavAnuM che. e jAge nahIM, te zuM kAma Ave? pharyo nahIM, hato te ne te rahyo te pachI jJAnIe eTalI badhI mAthAkUTa karI te lekhe Ave nahIM. na samajAya te pUchavuM. "A zuM kahyuM? mane pharIthI kahe" ema garaja hoya te pUche. eka cheka hatA. teNe sAMbhaLyuM ke Aje daza vAge rAtre varaghoDo nIkaLavAno che. teNe mAne kahyuM ke mane jagADaje. pachI varagheDe AvyuM tyAre mA tene jagADavA lAgI paNa jAge ja nahIM. pachI eka thappaDa mArI tyAre te jAgyo. ane varaghoDo jaI bahu rAjI thaze. tema jJAnInAM koI vacano che te thappaDa jevAM che. jagADe che. jAge to mokSa sudhInI vastu jevAne maLe. jAge nahIM te varaghoDAnI peThe manuSyabhava jato rahe. 26 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 AdhAmRta [va. pa40] . 182 zrIrAtre A agAsa, bhAdrapada vada 13, 2009 jJAnIne A saMsAranuM svarUpa kevuM lAgyuM che ? te ke emAM samabhAva rAkhavo bahu muzkela che. rAga ne dveSa thayA kare che. saMsArane kSaya karavA mATe evA viSama saMsArane choDIne cAlI nIkaLyA temane anaMta praNAma che. saMsArabhAva jene dura thayela che, saMsAra bhAva have vadhAre nathI e jene nizcaya thayo che, te samyagdarzanI che. "Upaje meha vikalpathI, samasta A saMsAra." mehanA vikalpathI saMsAra Ubho thayo che. e saMsArane choDIne jeo cAlI nIkaLyA, teo satparuSe che. je puruSa aviSama bhAve rahe che, te puruSe mohane kSaya kare che. kRpALudeva sahaje sahaje je thAya te ja kare che. kaMI ciMtA phikara karatA nathI. bahenanuM lagna hoya ane ghera na Ave te kuTuMbIone lAge ke A te AvatA ja nathI. aMtarAyakarmanA udaye je kare temAM nirAzA Ave. pApanA udaye jIva jhAMvA nAkhe teya lAbha thatuM nathI. kRpALudevane vairAgya eTale badhe che ke karmanA udaye kAma karavuM paDe temAM paNa citta coMTatuM nathI. AMkhathI retI upADavA jevuM vyApArathI temane thAya che, asaMgapaNane je bhAva, te vAraMvAra phre che. tethI vacce bIjI pravRtti Ave te gamatI nathI. asaMga thavuM, asaMga thavuM ema thayA kare che. ArtadhyAna mumukSue karavAgya nathI. kRpALudeve, saMsAramAM rahyA paNa asaMgabhAva keTale sAcavyA che ! nahIM te ghera vivAha heya te A kAma karuM ne phalANuM kAma karuM, ema thAya. saMsAra viSama che. tene cheDIne je cAlI nIkaLyA temane namaskAra karIe chIe. A vAkya mathALe lakhyuM che, te pachI vivAhanAM kAma karavAnA bhAva kyAMthI thAya ? [va. 542] . 183 zrI rA. AagAsa, bha0 vada 12, 2009 ThANAMgasUtramAM cabhaMgI kahI che te viSe kRpALudeva upadezachAyAmAM lakhe che ke "zAstramAM abhavyanA tAryA tare ema kahyuM nathI, bhaMgImAM ema artha nathI. DhiyAnA dharamazI nAmanA munie enI TIkA karI che. pite taryA nathI ne bIjAne tAre che ene artha AMdhaLo mArga batAve te che. asaddagurue AvAM cheTAM avalaMbana de che." (u. chA. 10, pRSTha 720). bhagavAnanAM vacana keI meDhe bole tyAre ke pUrvane saMskArI hoya tene lAge ke A upadeza kare che te pote jANato nathI. enAthI mArga kaI bIje he jaI e. ema vicAra thAya tethI pUrva saMskAra jAgRta thAya, tethI samyagdarzana thAya che. tethI TIkA karatAM AcArye nimittanI daSTie ema lakhyuM che ke abhavyanA tAryA tare. je ke enAthI tare nahIM, paNa e bhagavAnanAM vacano zIkhI jaI upadeza kare te sAMbhaLI sAmA chavane pUrva saMskAra jAgRta thAya ane tethI tare che. te parathI ema kahe Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 203 che ke abhavyanA tAryA tare, paNa ema thatuM nathI. je ema thatuM hoya te pustathI paNa tarAya. (1) je piote potAnuM karI vahyA jAya te azemyAkevalI ke pratyekabuddha che. e eka bhAMge che. jene evuM prArabdha hoya, te pachI prArabdha hoya tema varte. keI pUche toya prArabdha na hoya te na bele. (2) keI AcArya hoya te A bhave mokSe javAvALA na hoya, te paNa emanA upadezathI bIjA cha kevaLajJAna pAmI le jAya, te potAne bhavAMta na kare ane parano kare. "je sadguru upadezathI, pAye kevaLajJAna, guru rahyA chadmastha paNa, vinaya kare bhaga vAna." keIne ceDAM karma hoya te jhaTa patI jAya, kevaLajJAna thayA pachI paNa, vinaya kare. gRhastha avasthAmAM kevaLajJAna thayA pachI gharamAM rahe evAM daSTAMta Ave che. kUrmA putra kevaLajJAna thayA pachI bAra mahinA ghera rahyA ema kahevAya che. aMjanace dIkSA lIdhI ane aThavADiyA mAM mekSe jato rahyo ane enA guru kevaLajJAna vagara rahI gayA. maMtra ApanAra gRhastha paNa rahI gaye. acaramazarIrI AcArya pite mokSe na jAya ane temanA upadezathI bIjA cho mekSe jAya. ema bIje bhAge che. bIje prakAre e bhAMge evI rIte che ke keI ajJAnI jIva upadeza karate hoya te sAMbhaLI kaI pUrva ArAdhaka jIva hoya tene ema thAya ke A mArga kahe che te ajANapaNe kahe che mATe e barAbara nathI. ema vicAratAM vicArata ene kevaLajJAna thaI jAya ane mokSe jatA rahe. (3) pite tare ane bIjAne tAre te tIrthakara Adi. (4) pite tare nahIM ane bIjAne tArI zake nahIM, te anya ke dubhavya. e tho bhAge che. bIjo bhAMge samajavA pharIthI kahe che ke keI acaramazarIrI hoya, tenA upadezathI kaI jIva kevaLajJAna pAmI mokSe jAya ane AcAryane amuka bhava bAkI hovAthI A bhave mokSe na jAya. te parane bhavAMta kare paNa pitAne na kare, paNa teno artha abhavyanA tAryA tare e thato nathI. bIjI rIte keI jIva pUrve ArAdhana karI maMda kSapazame ahIM manuSyakuLamAM janmyA hoya ane enA je kuLaguru hoya temanI pAse vyAkhyAna sAMbhaLavA jato hoya, paNa ene pUrvasaMskArane laIne ema vicAra thAya ke A je mAga kahe che te barAbara nathI. AMdhaLe che, pitAnuM te karato nathI ane bIjAne upadeza ApavA jAya che. pUrve ene je jJAnI puruSa maLyA hoya temanI sAthe A upadeza denArAne sarakhAve ke AnAmAM ane jJAna mAM bahu bheda che." ema lAge tethI ene pitAnA AtmAne vicAra thAya ane tethI kevaLajJAna pAmI mokSe ja rahe. paNa tethI kheTe upadeza denArAthI kevaLajJAna thayuM ema kahevAya nahIM. e te eka viparIta nimitta hatuM. e na maLyuM hoya teya ene te jAgRti thAta. tene artha abhavyanA tAryA tare ema nathI. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204. bedhAmRta pahele artha acaramazarIrI AcArya bIjAne upadeza kare tethI sAme jIva mukta thAya ane AcArya DAka bhava pachI mekSa pAme e mukhya bhAMge che. bIjo artha kaI saMskArI jIva khoTA nimittathI tare che. temAM kheTA nimittathI ene lAbha thayo ema na kahevAya. khoTe te khoTe ja che, paNa ene ArAdhana jAgrata thavAthI mukta thaye. e bhAge vizeSapaNe nathI. kAraNa, pUrve kaI jJAnIne yoga ene thayo hoya che. te parathI jJAnI puruSanA upadeza vagara kalyANa thatuM nathI, ema samajavAnuM che. abhavyanA tAryA tare e artha thato nathI. 184 [va. 543] jaDamAM pitApaNuM mAnyuM che, deha che te ja huM, ema jIvane thayuM che. dehamAM pheraphAra thAya te pitAne ja thAya che, ema mAne che. "zArIrika vedanAne dehano dhama jANuM ane bAMdhelAM evAM karmonuM phaLa jANI samyakjhakAre ahiyAsavAyegya che" (460). jJAnIe vedanAne dehane dharma mAnavAnuM kahyuM che, tene potAno dharma mAne che. paravastumAM tanmaya thaI javuM e ja mithyAtva che, e dehAdhyAsa chUTe to mokSa thAya. paravastu je enA cittathI khase ane AmAM AtmArUpe pariName te mokSa thAya. paravastunA saMgane lIdhe bhUlyA che. AmasvabhAvamAM rahe to ni jarA thAya. e emane ema thatuM nathI. satsaMga kare te AmAM vizeSa samajAya. tethI nirjarA thAya. "siddhanAM sukha samRtimAM lAve, (5-50). siddhanA svarUpane vicAra kare. siddhabhagavAna paravaDatune choDIne pitAnA svarUpamAM samAyA. e samaye tyAre samAyA. e emane ema na thAya, mATe satsaMga karavopudgalane jANanAra Indriya che. parzanAthI sparzane jANe, jIbhathI svAdane jANe, nAkathI gaMdhane jANe, AMkhathI rUpane jue, kAnathI zabdane jANe. sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zabdane Indriya jANe che, te pudgalanA guNo che, ema jIva vicArato nathI. A te mAruM che ema jIvane thaI jAya che. paravastunA guNa grahaNa kare te cera kahevAya. jIvana para te para manAyuM nathI, e AMTI anAdikALanI che. potAnuM svarUpa zuM che ene nirNaya nathI, tethI manAyuM nathI, mATe satsaMga karo. AtmA bhulAI gayo che, tene pAse lAvavAnuM che. koI ApaNI niMdA kare te vicAravuM ke zabdo che te pudgala che. e pudgalathI mAre zuM ? e bheda pADavAnI jarUra che mArAmAM rUpa Adi kazuMye nathI ema thAya to svarUpamAM rahe. enI mAnyatA bIjI che. A zarIra che te pAse che, paNa AtmArUpa thayuM nathI. zarIrane svabhAva saDana, paDana ane vidavaMsana che, te cheDe nahIM. AtmAnI zraddhA te evI karavAnI che ke AtmA mukta che. eTalA mATe "samayasAramAM nizcayanaya para bhAra mUkI, e muktapaNAnA lakSa vagara sAdhupaNuM vagere badhuM nakAmuM che, ema kahyuM che. sahajasvarUpe jIvanI sthiti thavI tene zrI vItarAga mokSa kahe che" (609). "mokSa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 vacanAmRta-vivecana kahyo nija zuddhatA." mekSa bIjI vastu nathI. sahajasvabhAvane jIva bhUlyA che, paNa tethI e svarUpa kyAMya gayuM che ema nathI. bhAna thAya to sahaja svarUpe sthiti thAya. te mATe satsaMganI jarUra che. - va 544] 185 jIvane svabhAva e che ke A karI nAkhuM, phalANuM karuM, paNa enuM dhAryuM kazuM thatuM nathI. pApanA udayamAM je puruSArtha kare temAM pAcho ja paDe. te vakhate bhakti karavAnI che. pApakarmane udaya bhegavyA vinA chUTake nathI. pApanA udayamAM bhakti karI levI e sAruM che. jyAre pApane udaya hoya tyAre vadhAre vyApAra Adi karavAmAM doDa na karatAM bhakti karavI; nahIM te gabharAmaNumAM vadhu gabharAmaNa thAya. jarA dhIraja rAkhIne kAma kare te sAruM thAya. kAma, mAna ane utAvaLa e traNa meTA doSa che. kAmamAM jIva taNAI jAya che. mAnamAM ane utAvaLamAM paNa jIva taNAI jAya che. dhIraja rAkhIne kAma karavuM joIe. jIva utAvaLIo thAya che. pApane udaya hoya tyAre lAbha thato nathI. mATe daMDa na karatAM bhakti karavI. pA5nA udaya vakhate bahu jhAMvAM na nAkhavAM, dhIraja rAkhavI, ema kRpALudeve sebhAgabhAIne lakhyuM che. karmano udaya Ave tyAre jIva uchALA mAre che. pApanA udayathI te nukazAna ja thAya che. karmathI mujhAze nahIM. thavAnuM haze te thaze. mujhAvAthI kaMI na vaLe, ArtadhyAna thAya. koI paNa prakAre mumukSue ArtadhyAna na karavuM. AjIvikA saMbaMdhI kaSTa hoya to paNa puruSArtha karIne pUrU karavuM, paNa ArtadhyAna thavA na devuM. kharI khoTa te e che ke aciMtya mahAmyavAna je AtmA che, te bhUlI javAya che. huM karIza temAM te lAbha ja thaze, ema jIvane abhimAna hoya che. jIva vyApAra AdimAM eka lAbhano ja prakAra dekhe che, paNa kheTa jaze to? te to te nathI. jJAnInuM mAhAtmya che te badhuM pAMsaruM che. e ja jIvane lAbhakArI che. e mAhAmya gauNa na thAya te pApakarma te AvI AvIne javAnAM che. pApanA udaya vakhate mauna thaI javuM. kaMI jhAMvAM na mAravAM. bhaktine lAbha na cUke. mahApuruSanAM vacana sAMbhaLIne ApaNA deze kADhavAnA che. Thapako gaNIne A saMsAra bhAvamAMthI pAchuM vaLavAnuM che. kyAMya ne kyAMya jIva khaLe che. satsAdhana maLyuM che toya karato nathI. pitAne kayo doSa che, ke je khALe che? tene khaseDe to kalyANa thAya. e vicAra vagara khabara paDe tema nathI. potAnI vRttio tapAsIne A moTo deSa che ema lAge to ene kADhavAno upAya kare. na samajAya to jJAnI puruSane pUche, paNa jIvane joIe tevuM duHkha lAgatuM nathI. bhAgabhAIne vicAraNA jAgI hatI, tethI pitAne je na AvaDatuM te pUchatA ane tethI emanA badhA dezo gayA. kevaLajJAna A kALamAM nathI ema daDha thaI gayuM hatuM, te badhu kRpALudeve kADhI nakhAvyuM. chevaTe bhAgabhAI e aMbAlAlane ema jaNAvyuM hatuM ke maratAM maratAM paNa kevaLajJAna thaze te tane kahIza. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 badhAmRta [va. 548] 186 zrIrAva A0 agAsa, bhA0 vada 9, 2009 sobhAgabhAIe kRpALudevane prazna pUche ke satsaMga karavAthI jIva puNya bAMdhe ane tethI duHkha na thAya. satsaMga karanArane duHkha kema hoya ? eno uttara lakhe che. puNyanA udayathI jJAnIne satsaMga thAya, pachI teno nizcaya thAya, oLakhANa thAya ane temanuM kaheluM mAnya thAya. temanA kahevA pramANe varte tyAre Azrita thayo kahevAya. jJAnI puruSanuM samyajJAna ane samyagdarzana che te ene prApta thAya. jJAnI puruSanA bedhathI darzanameha ane anaMtAnubaMdhI ene upazame ke kSaya thAya. darzanamohane kSaya thAya to pachI kevaLajJAna dUra nathI, mokSa thAya. satsaMgano eTale badhe prabhAva che. anAdithI rakhaDAvanAra mithyAtva che, tenA upara ja satsaMganI DAMga lAge che. pahelAM bAMdheluM karma kaMI jatuM rahe ema nathI, paNa navAM karma je baMdhAya che, te na baMdhAya. je kama bhogavyA vagara chUTe nahIM te to jJAnIne paNa bhogavavAM paDe che. paNa keTalAMka karmone tapa vagerethI kSaya karI zake che. nikAcita karmane paNa rasa maMda thAya, sthiti kamatI thA, paNa sattAmAM hoya tyAMsudhI ema thaI zake, udayamAM AvyA pachI nahIM thAya. vedanIya karma aghAtI che, te AtmAne pheravI nAkhe nahIM. mehanIyakarma AtmAne pheravI nAkhanAra che. tethI jJAnI pahelI laDAI mehanIya sAthe kare che. badhAM karmane mukhya AdhAra mohanIya che. temAM darzanameha vadhAre baLavAna che. jJAnIne cage e darzanamoha jAya che. karoDo rUpIA maLe enA karatAM darzana meha jAya e meTo lAbha che. ethI viparItatA jAya che. jyArathI samyagdarzana thayuM tyArathI samyajJAna che. jema jema jJAna vadhe tema tema mohanIya maMda paDe che. maMda paDatAM paDatAM kSaya thAya che. pachI mehanIyakama na hovAthI bIjAM kama Ave nahIM. mohanIya kSaya thAya pachI bArame Ave tyAre jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya kSaya thAya che. pachI cAra aghAtI karma rahe che. mehanIya jatAM ghAtiyAM kSaya thaI kevaLajJAna prakaTe che. kevaLajJAna thAya, mokSa thAya, eTaluM badhuM satsaMganuM baLa che. satsaMga thAya, pachI nizcaya thAya, jJAnIne oLakhe, Azrita thAya, AjJA ArAdhe te ene samyaktvathI mAMDI kevaLajJAna sudhInuM badhuM kAma thAya. paNa samyaktva thayA pachI pahelAnAM karma bhegavevAM na paDe evuM nathI. kareluM to bhogavavuM paDe che. kevaLajJAna thAya toya cAra karma te bhegavavAM paDe che, te pachI bIjAne to bhegavavAM ja paDe ne ? vedanIya karma bhegavavuM paDe. pitAnuM bAMdheluM bIjuM ke bhagave ? pitAne ja bhogavavuM paDe. kevalIne cAra karma gayAM, te bhegavavAnAM nathI ane pharI baMdhAvAnAM nathI. tema jene satsaMga thayo hoya tene ajJAna game nahIM. tethI navAM kama na baMdhAya. ajJAna, ajJAnI pratyethI ene udAsInatA thAya che. ajJAnadazAmAM jevAM karma bAMdhato hato tevAM karma pachI na bAMdhe. ajJAna gayuM te pAchuM AvavAnuM nathI. have navuM karma paNa e ajJAna saMbaMdhI bAMdhato nathI. samyaktva thayuM hAya paNa je ene mithyAtvane udaya Ave te vamI jAya. paNa e mithyAtva vadhAre vAra Take nahIM. keIkane te aMtarmuhUrtamAM pAchuM samyakatva thaI jAya che ane keIkane Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 27 chevaTa adhapudgalaparAvartanamAM te pAchuM Ave ja. samyaktva thayA pachI pharI mithyAtvane udaya thAya che, paNa e vadhAre vAra Take nahIM. ardhapudagalaparAvartana sudhImAM te mekSe javuM ja paDe. mithyAtva karma udaya Ave tyAre samabhAva vagere palaTAI jAya ane mithyAtvabhAva AvI jAya che. dravya, kSetra, kALa, bhAva, badhAnI asara thAya che. samakita thayA pachI ajJAnabhAva ene game nahIM. jJAnIne be ja sAMbhaLyuM te pachI bIjI vAta ene game nahIM. ajJAnabhAva pratye ene udAsInatA thAya che. eTale pachI bhaviSyakALa saMbaMdhI evuM ajJAna ene baMdhAya nahIM. mithyAtvane udaya thAya to samyagdarzana AvaraNa pAme. tethI pAchuM mithyAtvInI peThe pravartana kare, paNa adhapudgala parAvartanamAM mokSa thAya. anaMtakALathI rakhaDe che temAM ardhapudgalaparAvartanane kaMI hisAba nathI. prArabdha te jJAna thAya teya bhegavavuM paDe. karma bAMdheluM hoya te bhogavavuM paDe. kama bhegavavAnA prakAra bhinna bhinna che, paNa bhegavavuM to paDe. koI tapathI udIraNa karIne bhegave, kaI jJAnadhyAnathI bhagave, paNa bhegavavuM to paDe. nahIM to kamasiddhAMta nirarthaka Thare. jJAnIne nizcaya thAya te pachI emanI AjJA ArAdhe ane AjJA ArAdhe to badhuM thAya. ajJAnathI ruci ALase te e badhuM thAya. ajJAnathI ruci ALase eTale ene ajJAnInI vAte, asatsaMga game nahIM. A mane hitakArI che, A mane ahitakArI che evuM samajAya. satsaMga mane hitakArI che evuM thAya pachI jJAnI pratye, temanA mArga pratye ene krodha mAna mAyA lebha na rahe. kRpALudeve lakhyuM che ke jJAnI puruSa pAse bIjI saMsAranI IcchA kare te e jJAnaprAptimAM vidhra karanAra che, mATe amArI pAse AvavuM hoya to viSaya, dhana, saMsAranI badhI IcchAo cheDIne AvavuM. AtmAnuM kalyANa thAya, samyapha thAya te mATe jJAnI pAse javuM. dravyAdinI IcchA thAya to pachI AtmakalyANa karavAnI IcchA paDI rahe, samakSatA hoya teya I bese, eTale ene AtmA malina thAya. jJAnI puruSa pAse eka mekSanI IcchA karavI. "kAma eka AtmArthanuM, bIjo nahIM mana roga." niSkAma bhakti hoya te grahaNa thAya, nahIM te jJAnIne droha thAya. ema thaI jAya ke ATalA sudhI ahIM rahyo ane kaMI ApyuM te nahIM. jethI sAmAM jIvane nukasAna thAya te badhuM jJAnI jue che, tethI kRpALudeve Thapako Ape-evI mAgaNuM nahIM karavAnuM saubhAgabhAIne kahyuM. karmanA udaye pharI pharI evI vRttio jIvane thaI jAya che. bhAgabhAIne kapALadeva lakhe che ke, paNa havethI evI vRtti na rAkhaze. eTalI zikhAmaNa mAnaze te huM paNa jANIza ke ATalI vAta mAnI. sobhAgabhAIne kaMI lAbha thAya te kRpALadevane u9lAsa thAya, paNa emanI saMsAranI IcchA jeTalI khasaze teTalo lAbha thaze, nahIM to baMdha pariName nahIM, ema jANune lakhe che. jJAnIne vega thaze ane pachI jJAnI pAse evI evI IcchA kare, te jeI kRpALadevane gabharAmaNa thAya che. evI IcchAthI paramArthanI bhAvanA jatI rahe che. te joi emane gabharAmaNa thaI Ave che. jyAre jyAre tame mane evI vAta jaNAvI haze te te Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta vakhate mane evI gabharAmaNa thaI haze. jo ke tame mumukSutA kheI bese tevA nathI. tethI vizeSa gabharAmaNa thatI nathI. jema amane kuTuMba mATe vyavasAya kare paDe che, tema tamAre mATe kare paDe te emAM kaMI bheda lAgatuM nathI. paNa tamAre amane kaSTa ApavuM te tamane nathI. ravajIbhAIne te paisA ja joIe che, ane tamAre te mokSa joIe che. mATe evI IcchAo na karaze. evuM tamane ghaTatuM nathI; tamArA jevA mumukSune eTalAya lakSa na rahe te pachI samajIne zamAI rahevAnuM kema thaze ? AgevAna mumukSu hoya tene mAthe moTI javAbadArI che. je thavAnuM haze te thaze. keIne kahevAthI kaMI karI Ape? tamane vizeSa Thapako Ape nathI; te paNa vizeSa karIne jANaje. DuM lakhyuM che te parathI vizeSa karI vicAraze. [va. 550] 187 zrIrAva A0 agAsa, bhAdrapada vada 11, 2009 jJAnI puruSanAM vacana che te laukikabhAvamAM na samajavAM. e vacana sAMbhaLatAM alau. kikatA AvavI joIe. "parama sanehI kahyuM tethI ApaNe jANIe ke ApaNane jevo neha che te emane paNa haze, paNa jJAnI puruSane to satsaMga upara prema che. samakita sAthe sagAI kIdhI, saparivArazuM gADhI; mizyAmati aparAdhaNa jANI, gharathI bAhira kADhI hA mallijina! e aba zobhA sArI. " (A. 19) jJAnInA vacane ghaNA gUDha AzayavALa che. eka vakhata vAMce te samajAya nahIM. ghaNIvAra vAMce tyAre samajAya. kRpALudeve lakhyuM che ke mekSamALAnA pATha kaI jANakAra pAse samajavA je vega na hoya, te pite pAMcasAta vAra eka pATha vAMcI te para vicAra kare ke A pAThamAM zAnI vAta AvI? pachI emAMthI mAre grahaNa karavA zuM che? heya zuM che? ya zuM che? ema vicAre. tema A vacanAmRte paNa evAM che. vacanAmRta 548mAM AvyuM ke puruSane vega thAya, nizcaya thAya ane AjJA ArAdhe to anaMtAnubaMdhI jAya, mithyAtva jAya, samakita thAya, kevaLajJAna thAya, badhuM thAya, paNa tethI pUrva prArabdha jogavavuM paDatuM nathI, ema samajavAnuM nathI. satsaMgathI ke lAbha thAya che! AtmakalyANa thAya evI vAta satsaMgamAM thAya to zAMti thAya. AtmA Thare. "sapuruSanA ekeka vAkyamAM ekeka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che." (186). ApaNe jANIe chIe ke A vAMcyuM te samajI gayA, paNa TheTha mekSa thatAM sudhI kAma Ave tevA vacane che. mATe pharI pharI vAMcavAM, ema kRpALudevane lakhavuM paDe che. jema jema jIvane kSayopazama vizeSa hoya tema tema jJAnInAM vacane vizeSa samajAya. mahApuruSoe je vAta karI te gaMbhIra che, jevI tevI nathI, UMDA utarI vicAravA jevI che. jJAnIne Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 209 baMdha jIvane jeTalI jijJAsA hoya teTalA pramANamAM pariName. je jIvane bIje vRtti na rahe ane jJAnInA vacananI apUrvatA rahe to vizeSapaNe pariName. e patramAM mekSa pamAya evI vastuo kahI che. bahu gaMbhIra che. pachI lakhyuM ke tamane je cagya nathI tenI ja tame vAraMvAra IcchA kare che. je lo che te gya nathI. puruSa pratye jIvane jyAre sAmAnya bhAva thaI jAya, tyAre A mAgavAyogya che ke kema? evuM kazuM dhyAnamAM rahetuM nathI. kRpALudeve muMbaImAM eka maMDaLa sthApyuM hatuM. badhAya maLatA. ema karatAM bIjA jIvone kRpALudeva pratye sAmAnya bhAva thaI gaye, tethI kRpAdeve e baMdha karI dIdhuM. kRpALudeva sebhAgabhAIne lakhe che ke tame amArA pratye be prakAre yAcanA karI cheH (1) siddhiyegAdithI duHkha maTADavAnI, (2) vyApArAdikathI duHkha maTADavAnI, paNa e banane yAcanA tamAre karavI egya nathI. evI IrachA karavAthI mumukSatA paNa jatI rahe. jJAnI puruSa riddhisiddhi pherave nahIM. mumukSutAnI bhUmikA AvI hoya paNa malina vAsanA enAmAM ghara kare te pAcho saMsArI thaI ja jAya. kRpALadeva bhAgabhAIne lakhe che ke tamAre amArA pratye niSkAma bhakti rAkhavI joIe. kazuM IcchavuM ja na joIe. janadharma sarva dharmathI uttama-sarvottama che. kamane kAyado hoya te pramANe sukhaduHkha thAya che. kalyANa karavuM hoya teNe saMsArane bhUlI javo joIe. suta, dArA vagere badhuM chUTI jAo, paNa mArA AtmAnuM kalyANa thAo. kRpALudeva lakhe che ke A kaseTImAM have TakI raheze to keTaluM kalyANa AgaLa para thavAnuM che te kahI zakAya tevuM nathI. mukhya te saMsAravAsanA laIne jJAnI puruSa pAse javuM yogya nathI. jema dera saramAM jatAM AzAtanA TALavAnuM kahyuM che, tema jJAnI pAse jatAM IcchAo TALavAnI che. du:kha Ave tyAM kasoTI thAya che. badho kSayopazama hoya, paNa duHkha Avye dhIraja na rahe te zA kAmanuM ? " jANyuM to tenuM kharuM, je mehe navi lepAya; - sukhaduHkha AvyuM tvane, harSa-zoka navi thAya." te enuM jANyuM kharuM kahevAya. A duHkhane kaMI hisAba nathI. maraNa vakhate keTaluM duHkha hoya che ! AtmA duHkhathI kaMTALI jAya te pachI pradeza pradezathI chUTavuM ene game nahIM. mATe A dehathI mArApaNuM cheDI devuM to mRtyumotsava thAya che. jIvane samajaNa nathI. samajIne sahana kare to chUTe nahIM to pAchAM navAM baMdhAya. jJAnI puruSa pAse eka AtmAnA kalyANa sivAya bIjI kazI IcchA na karavI. tamArA jevA mumukSune ema karavA jevuM che. emAM tamane ghaNe lAbha che. parIkSA vakhate pAsa thAya te bIjA kalAsamAM jate rahe, tema A kasoTImAM TakI rahe te samakita thAya evuM che. zarIranA duHkhathI enuM ahita thAya che, evuM jJAnI jANe nahIM. jema jIvanuM hita thAya tema jaNAve che. neminAtha bhagavAna jANatA hatA ke gajasukumArane mAthe aMgArA bharaze tema chatAM pAchA tyAM ja smazAnamAM mokalyA. TakI rahyA to kevaLajJAna pAmyA. jJAnI puruSa jIvone godAvI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta 210. gedAvI jagADe che. chevaTe kRpALudeve emane meTA munione durlabha evI dazA karAvI samAdhimaraNa karAvyuM. "vita jana jA" (781) mAM lakhyA pramANe chevaTe badhI emanI vAsanAo cheDAvI evo bhAva karAvyA. - riddhisiddhithI paisA meLavavAnI IcchA che te saTTA jevuM che. mATe te egya nathI. tIvra mumukSu hoya to ene pachI saMsAranAM kAraNomAM duHkha na lAge. vAsanA jarAka paNa rahI hoya te zodhIne kADhI nAkhavI. riddhisiddhinI IcchA karavI ja nahIM. e bannene malina karanAra che. jJAnIne paNa ethI pAchaLa paDavAnuM thAya che ane yAcanArane paNa pAchaLa paDavAnuM thAya. jJAnI puruSa jo riddhisiddhi pherave te ajJAnadazAmAM AvI jAya. mATe evI IcchA je kaMI alpa mAtra hoya tenuM mULa ukheDI nAkhavuM. bhagavAna pAse paNa yAcanA kare ke mane putra thaze to kezara caDhAvIza! jema pIra pAse yAcanA kare, tema e jinabhagavAna pAse paNa kare to e bhagavAnane paNa pIra jevA gaNyA! jyAM evI IcchAo kare tyAM AgaLa enuM mithyAtva poSAya che. pachI bhagavAnane chokarAM ApanAra ja mAne ! e lakattara mithyAtva che. jyAM AgaLa mithyAtva cheDavAnuM che tyAM AgaLa jIva mithyAtva piSe che. jene sAcI bhakti hoya tene duHkha te Ave. nahIM te sAcI bhakti nathI. jarAka paNa vAsanA heya to e bhakti na karavA de. e ene khUce. lokettara puruSa pAse jatAM laukika bhAvanA choDavI joIe. laukika vAsanA choDI bhagavAna pAse javuM joIe. tene badale saMsArI vAsanAo laIne jAya to ene mekSa thatAM khALe che. riddhisiddhi pherave te jJAnIne paNa mithyAtvamAM AvavuM paDe, tethI bahu sAcave che. prabhuzrIjI kahetA ke riddhisiddhine to lAta mArI kADhI mUkI. IcchAthI duHkhI thAya che. jema jema icchA ochI thAya tema tema vItarAgatva enI pAse Ave, "jaba IcchAkA nAza taba, miTe anAdi bhUla" kaI IcachA rAkhavA jevI nathI. bIjI yAcanA je vyApAra rojagAra vagerenI karI, te paNa tamane yogya nathI. kAraNa ke jJAnInI sevA karavI joIe, tene badala jJAnIne nokara banAve tevuM thAya. jJAnI upara vyavahArane bhAra mUko e bhakti nathI. e tamane yogya nathI. tame amane kaho cho ke "mAro dukAnamAM kaMIka bhAga rAkho, te cogya nathI. jJAnIne parizrama paDe evuM karavA jevuM nathI. celAelI e bIjA prakArano saMsAra che. emAM mamatA thAya te bhava karavA paDe. jJAnI puruSa asaMga ane apratibaddha rahe che. e ja mArga che. kRpALadevamAM evI zakti hatI ke levAdevAnuM kare te paNa emanuM mana AtmAmAM rahetuM. bIjAmAM jAya nahIM. bIjA ema karavA jAya te saMsAra vadhe. kRpALudeva bahu nispRha hatA. kRpALudeva kahe che ke kharAba daSTAMtarUpa na thaIe ema ame vartIe chIe, te pachI bIjA samakSa ene to evI vicAraNA baLavAnapaNe rAkhavAnI che. bIjA jIvana hita vicArIne kRpALudeva kahe che. bIjA mumukSune ke jJAnIne tasdI ApIne kAma karAvavuM te yogya nathI. tame te mumukSuomAM mukhya gaNue che ane tame paNa evI IcchA kare te pachI bIjA paNa ema karavA lAge. kRpALudeva sebhAgabhAIne lakhe che ke tamane mArApaNuM chUTyuM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 11 nathI e A mAgaNI uparathI jaNAya che. AtmAnA lakSa cUkAya evA e mAga che. karADA bhave paNa upakAra na vaLe evA jJAnInA upakAra che. anaMta kALathI je mAtra hAthamAM na Avye te jJAnIthI prApta thAya che. yazeAvijayajIe lakhyuM che ke enA peAtAnA zarIranA joDA zIvaDAvI Ape te paNa e upakAra vaLe evA nathI, AzramamAM AvIne vastue cArI jAya ane kahe ke A te prasAda che, ema jIva kare che. parimaThu e pApa che. parigrahanuM svarUpa ja jIva samajgyA nathI. game teTalI muzkelI, prANa jAya tevI Ave te paNu sakAma bhakti tA karavI ja nathI. ziyALe muninI AjJA pALI, prANa jatA karyA paNa rAtre pANI na pIdhuM teA prItikara thaI jhaTa meAkSe jatA rahyA. jIvane vadhAremAM vadhAre prema deha upara che. dehAdhyAsa jIvane anAdithI che, dehane kaI thAya te mane thAya che ema thaI jAya che. e dehAdhyAsa chUTe te dhama pAmyA kahevAya. :: chUTe dehAdhyAsa teA, nahIM kartA tuM ka; nahI bhAktA tuM tehanA, eja dharmanA ma' mukhya mumukSu hAya teNe aa niSkaMlaka rahevuM joIe. kRpALudeva seAbhAgabhAIne lakhe che ke tame samajI che., Atmahita karavAnI icchA che, tA ame jaNAvI te tamArA hitanI vAta che te jarUra grahaNa karazeA. tame sakAma bhakti rAkheA tA khIjA paNa dekhAdekhI rAkhe. badhA mumukSuone niSkAma bhakti karavAnI che. e AvyA vinA meAkSa na thAya. amArA peAtAnA hitane arthe` dAna karavAnI bhAvanA rahe che. paNa te jene milana vAsanA na Uge ane jene nukasAna na thAya tene karavAnuM che. eve mAga RSabhadeva vageree paNa sevyeA che, varSIdAna bhagavAna paNa Ape che. e abhiprAya tamane jaNAvaveA nahAtA, paNa tamane hitarUpa jANIne jaNAvyeA che. khIjAnI sevA karavAnI bhAvanA amane rahe che, paNa e sevAbhAvathI sAmA jIvane nukasAna thatu' hAya teA e sevAcAkarI upazamAvavI joI e. A badhA vyavahAra cheADIne tamane muni thavAnI bhAvanA rahe che, paNa A cheAkarAe kaI kamAtA thAya teA chUTA thavAya, upAdhi na heAya te nirAMte satsaMga thAya; ane kRpALuMdeva muni thAya te huM paNa muni thAuM' evI bhAvanA rahe che. kRpALudeva kahe che ke e madhu' ame jANIe chIe mATe pharI pharI lakhavuM cegya nathI. [va. 551] 188 zrI. rA. AhAra, phAgaNa suda hiM. 4, 2008 bhagavAne je samAdhinuM svarUpa hyu che te kRpALudeve sAkSAt anubhavyu che. AtmapariNAmanI caMcaLatA na thAya, AtmapariNAma sthira thAya tenuM nAma samAdhi che. jema jema pariNAmeAnI AstharatA thAya tema tema samAdhi pragaTe. kama mAM upayeAga che tene laIne AtmapariNAmanI caMcaLatA che te asamAdhi che. dehathI huM bhinna chuM evI mAnyatA thAya te samAdhi pragaTe, samyagdarzana e zrutasamAdhi che. samyagdarzana hoya tyAre anaMtAnuba'dhI Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 bedhAmRta kaSAya na hoya tethI samAdhi che. zilezIkaraNe pUrNa samAdhi hoya che. jeTalA kaSAya maMda paDyA hoya teTalI samAdhi heya che. jyAM sudhI AtmA na jANe hoya tyAM sudhI samAdhi na hoya. samyagdarzana thayA pachI samAdhi Ave che. jyAM sudhI vastuno nirNaya na hoya tyAM sudhI cittamAM kalpita samatA hoya che, ema kevaLajJAnIe kahyuM che. bahArathI saMsAranI pravRtti hoya ane aMtaramAM samAdhi rAkhavI, e bahu muzkela che. saMsAranI upAdhi che te AtmapariNAmane svastha karavAmAM vinna kare che, vikSepa kare che. samAdhi hoya te ArtadhyAna na hoya. paraMpadArthanI IcachA hoya tyAM ArtadhyAna che, samAdhi nathI. bhagavAne je je zabda kahyA che te barAbara samajavA. darekane pitAnAM pariNAma tapAsavAnAM che. tIrthakara jevA daDha vairAgyadhArIne paNa pravRttimAM sthira na rahevAya tyAM bIjAnuM te zuM kahevuM? saMsAranI IcchA hoya tyAM sudhI AtmajJAna thAya nahIM. sAravastu te AtmA che. AtmAthI sau hIna." AtmAthe jIvavuM che. jyAM sudhI jIva bIjI vastuothI raMjAyamAna thAya che, tyAM sudhI khAmI che. jaDane jaDa pariNAma ane cetanane cetana pariNAma hoya che. pitAnI zakti vibhAvamAM pariName tethI karma Ave che ane e ja zakti ne svabhAvamAM pariName te mokSa thAya. - AtmasvarUpa jJAnIe kevuM anubhavyuM che, ene nirNaya kare. anAdikALathI AtmAno nirNaya karavAmAM bhUla thatI AvI che. AtmAnuM svarUpa ane anya padArthanuM svarUpa ema beyanuM svarUpa jJAnIe yathAtathya jANIne kahyuM che. jIva je je kare che te pitAnA baLathI kare che. taratAM na AvaDatuM hoya te je taryA che teno Azraya kare. be prakAranA ja mokSamArgamAM hoya cheeka jJAnI puruSa ane bIjA jJAnI puruSanA Azrita. jJAnI puruSane jJAnasvarUpe oLakhe te mokSamArgamAM pravRtti thAya. dehadRSTi che tyAM sudhI aMtaravicAra Uge nahIM. zravaNa, manana ane nididhyAsana karavAM. sadguru mukhe AtmA prathama sAMbhaLavAyegya che, pachI manana karavAgya che ane pachI bhAvanA karavAyogya che. asaMga thavAnI bhAvanA jJAnIo rAkhe che. [va. 551] 189 zrIrAva A0 agAsa, bhAdaravA vada 8, 2009 pUjyazrI-kRpALudevanAM vacane evAM che ke A khAdya vastuothI uThAvI AtmAnA vicAramAM prere che. enuM mAhAsya lAge teTaluM aMtaramAM utare eka zabda paNa satya pariNAma pAmyuM nathI. ane "meM be vakhata vAMcyuM che,' ema chava gaNatrI kare che. samAdhi mATe jagatamAM je kahevAtuM hoya te badhuM emaNe tapAsI joyuM. IndriyenA, Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana ra13 zvAsanA bhede jANIne cagazAstramAM badhuM kahyuM che. eTale thAya teTale bAhya vastuone vicAra karyo che. leke zvAsa roke tyAre samAdhi kahe che, paNa e samAdhi nathI. bhagavAne samAdhi zAne kahI che? te kRpALudeva kahe che ke "AtmapariNAmanI svasthatA eTale AtmAmAM rahe, bahAranA padArthomAM vRtti na jAya te samAdhi che. nahIM te jIva ThagAI jAya. AtmapariNAmanI svasthatA AtmA eALakhAyA vagara kyAMthI thAya ? rAgadveSathI AtmAnAM pariNAma caMcaLa thAya che. e rAgadveSa na thAya tyAre samAdhi kahevAya. samyagdarzana thayA pachI ene sahaja samAdhi rahe che. jethI dIptAdaSTimAM prANAyAmanuM svarUpa kahyuM che- "bAhyabhAva recaka ho jI, pUraka aMtarabhAva; kuMbhaka thiratA guNe karI cha, prANAyAma svabhAva." bAhyabhAvane bahAra kADha ane aMtarabhAvane aMdara pUra ane guNemAM sthiratA karavI te recaka, pUraka ane kuMbhaka che. e bhAvaprANAyAma che. zvAsa rokavA, kADhavA evuM te jIve ghaNIvAra karyuM che. prabhuzrIjI eka daSTAMta ApatA ke eka samAdhi caDhAvanAra bA hatuM. teNe yaja. mAnane ghera jaI kaThI thatI hatI te mAgI, pachI vAra hatI tethI eka khUNAmAM besI samAdhi caDhAvI, tyAM keIe ghAsanI gaMjI lAvI khaDakI dIdhI. te bAvAjI cha mahinA tenI nIce samAdhi lagAvI besI rahyA. jyAre samAdhi chUTI thaI tyAre "kaThI thaI?" ema belyA, eTaluM badhuM karyuM paNa enI kaDhInI vAsanA na gaI. bahAranI badhI kriyA che, paNa vAsanA nathI rekatI. pUrvanA saMskAre jIva bhUlI gaye che. mana navaruM paDe tyAre nakheda vALe che. svapnAnI aMdara paNa rAgadveSa thAya te karma baMdhAya che. jeTalAM rAgadveSa pariNAma hoya teTale baMdha thayA kare che. ThIka aThIka thayA kare che, rati-arati thayA kare che, tethI AtmA caMcaLa thAya che ane tethI karma baMdhAya che. ekendriya jIne AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha e cAra saMjJA che. tyAM paNa ene avyaktapaNe rAgadveSa pariNAma thayA kare che. jene AtmAne anubhava thaye tene A vAta satya lAge che ke AtmapariNAmanI svasthatA thAya te ja kama chUTe. rAgadveSa pariNAma na thAya te samAdhi thAya. ApaNuM pariNAma tapAsavA mATe A badhuM kahyuM che kalpanAthI karma baMdhAya che. "sa" che te kalpanAthI para che. ka95nA kara kara kare che tethI jIva AghA jAya che. huM jANato nathI ema rAkhe te koI divasa ThekANuM paDe. zAzvata AtmA che ema kahe paNa vastune jyAM sudhI eALakhe nahIM tyAM sudhI zI khabara paDe? ghaNuM meDhethI ema kahe che ke mAre saMsArathI levAdevA nathI, pachI kaDhI jevuM thAya kRpALudevanI pAse gaja hatuM, tethI tapAsyuM ke jainamAM jevuM vastu svarUpa che tevuM kyAMya nathI. AraMbha parigrahamAM pravarte te ene vairAgya vagere hoya te paNa jato rahe. jethI AtmAnAM pariNAma caMcaLa thAya evAM nimittamAM pariNAma sthira rahevAM mukela che. UMTa upara bese ane huM te sthira rahIza ema kahe te kaMI sthira rahe? tema AraMbhaparigrahamAM Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 badhAmRta rahI saMpUrNa jJAnavALAne paNa pariNAma sthira rAkhavA kaThaNa paDe che. kaMI vairAgya hAya, upazamabhAva heya, teya e che thaI jAya; kAraNa ke kaSAyanAM nimitta hoya che, temAM vairAgyanAM pariNAma eAchAM thaI jAya che. ApaNuM pariNAma tapAsavAne A kahyuM ke A jIvane ArtadhyAna thAya che ke dharmadhyAna ? Atmahita sivAyanI je vastunI IcchA thAya, ciMtA thAya te badhuM ArtadhyAna che. rAgadveSanAM pariNAma tyAM AgaLa hoya che, AtmapariNAmanI svasthatA na rahe. AtmAne bhUlyA ke ArtadhyAnamAM ja taNAI jAya. parigrahanI ciMtA rahe, temAM rAga thAya, tyAM ArtadhyAna che. tyAM AgaLa karma baMdhAya che. mATe UMcAnIcA pari. NAma thavAnAM kAraNe ochAM karavAM. sArAM nimitte sArA bhAva thAya che. jevAM nimitta hoya tevA bhAva thAya che, mATe sArAM nimitta meLavavAM. sArA nimittamAM paNa beTA bhAva thaI jAya che, te tapAsatA rahevuM. ' nidAna Adi badhAM ArtadhyAnathI chUTavAnuM che. AjIvikA mATe paNa kema thaze? zuM thaze ? evI ciMtAthI AdhyAna na thavA devuM. | mumukSu-mArI pAse so rUpiyAnI noTa hoya ane tenI rakSA karavA mATe cAku khIssAmAM rAkhuM te ene zuM kahevAya? pUjyazrI--e raudradhyAna kahevAya; kAraNa ke nirdayabhAva piSavA mATe karyuM. thavAnuM hoya te thAya che, tema chatAM jIvane evA bhAva rahe che. samyaktvIne lAkha rUpiyA Ave ke jAya temAM harSazoka nathI. evuM thAya tyAre dharmadhyAna kahevAya. parapadArthamAM jIva ke dabAI gayo che! parapadArtha para prema, vizvAsa che, e ene ArtadhyAna karAve che. A dhyAna AtmAne bhulAve che. smaraNa karavuM mukAvI bIjA ja vikalapa karAve che. AdhyAna chUTe te dharmadhyAna thAya. mumukSu mithyAtva sahita hoya ane maMtranuM smaraNa kare te dharmadhyAna thAya? pUjyazrI-hA. kAraNa ke ene jJAnI maLyA che, Azrita thayela che. jJAnI ane jJAnInA Azrita beya mokSamArgamAM che, tethI dharmadhyAna thAya che. jJAnI pratye ruci che tyAM AgaLa ene dharmadhyAna thAya. pAMDane lAkSAgRhamAM pUryA tyAre badhAne ciMtA thavA lAgI ke have baLI javAze. paNa dharmarAjA te mALA laIne beThA ke jyAM sudhI jIvavAnuM che tyAM sudhI mALA te pheravuM. parapadArthanI IcchA che ane tenI ciMtA che te ArtadhyAna che. pitAno badho hisAba tapAsIne A badhuM pheravI nAkhavAnuM che. beTA nimittomAM paNa sArA bhAva thAya che, paNa e apavAdarUpa che. A saMsAramAM bahu cetavA jevuM che. kAjaLanI koTaDI jevo A saMsAra che, evuM jANIne tIrthakara jevA choDIne cAlI nIkaLyA. kAjaLanI keTaDImAM DAgha lAgyA vagara na rahe. jyAM sudhI parapadArthanI IcchA, ciMtA che tyAMsudhI ArtadhyAna che. muni thayA hoya paNa pariNati pheravavI muzkela che. jyAM "mAruM" thayuM tyAM ciMtA UbhI thAya. manamAMthI mArApaNuM nIkaLI jAya, aMtarathI bheda paDyo hoya te ciMtA na thAya. jJAnInAM vacane Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 215 vAMcavA vicAravAyegya che. emAM vRtti rahe te ArtadhyAna maMda paDe ane karma chUTe. smara thanuM vismaraNa thAya tyAre ArtadhyAna thAya che. jJAnIe kahyuM temAM lakSa rAkhave. jagatanA badhA prakAra puNyapApane AdhIna che, ene vizvAsa rAkhavAnuM nathI. zAnI saMbhALa levAnI che, kone vizvAsa rAkhavAnuM che? tenI jIvane khabara nathI. vepArane laIne vikSepabhAva rahe che. traNa varSamAM nivRttine jega maLyo nathI. have IcchA nivRttinI rahe che. pravRttinuM svarUpa evuM che ke daDha vairAgyavAna hoya tene paNa sthira na rahevA de, te pachI jene jevuM nimitta maLe te thaI jatuM hoya, tene te AtmAnI sakha ja na thavA de. je nimitta maLe temAM taNAI jAya to je saMga maLe te thaIne UbhuM rahe che, jenA cittamAM vairAgya hoya te daDha rahI zake che. nAmane vairAgya hoya ane vairAgyane lUMTI le e AraMbhaparigraha hoya, te pachI kalyANa kyAre thAya! ja kalyANa kema sAdhatA nathI? tenuM kAraNa A badhuM zodhI zodhIne kahyuM che. saMsAramAM kaMI paNa sAruM manAya tyAM AgaLa AtmajJAnanI nyUnatA che. jJAnI pratye daSTi karavAnI che. ApaNuM daSTinA gaje jJAnIne mApavA jaIe to samajAya nahIM. saMsAramAM kaMIka sAra ene lAgatuM hoya, paravastunI prAptimAM harSazoka thatuM hoya, te AtmajJAnanI tyAM nyUnatA che. samajyA hoya te parigraha e pApa che ema jANe. kheTAne khoTuM ja jANe. saMsAramAM sAra jANe teTalI AtmajJAnanI khAmI che. A ghara vagere sAruM che ema thatuM hoya, te tyAM AgaLa AtmajJAna nathI. samyagdarzana thAya tyAM niSkAMkSita guNa pragaTayo hoya che. koI paNa padArthanI ene IcchA na thAya. paisA sArA che, saMsAra sArarUpa che, ema lAge che tyAM sudhI enA jJAnamAM khAmI che. kevAM vacane che ! bahu vicAravA jevAM che. badhA kevalIoe A saMsArane asAra kahyo che. ene sArarUpa lAge che te uMdhuM che. A sAruM che, A beTuM che, ema samyaktvane thatuM nathI. "jeTalA pitAnI pulika moTAI Icche teTalA halakA saMbhave" (85) badhAM karma phUTI nIkaLyAM che, te rahevAnAM nathI. badhAM javAnA che, de kADyA vagara chUTake nathI. pipAbAInuM rAjya nathI, jyAre deSa kADhaze tyAre ja mokSa thaze. leke kahe te mAnavuM nathI, leke Iche te IcchavuM nathI. jJAnI jene mAne, icche te mAre mAnavuM, icchavuM che. e lakSa rAkho. jJAnI kahe che ke cetatA raheje, nahI te ghaNA deze aMdara pesI jaze. deSo je vadhAre vAra TakyA te pachI javA muzkela che. deSa dekhAya ke tarata ene rajA ApavI. AtmajJAna e sahelI vastu nathI. evA badhA de hoya chatAM AtmajJAna mAnI le che. mane zAmAM sAruM lAge che, te vicAravuM. khoTI vastune sArI mAne che. kRpALudeva jene sAruM kahe che tene sAruM na mAne ane lake kahe tene sAruM mAne, te kRpALudevane anuyAyI nathI, paNa lokone anuyAyI che. jyAre AtmA oLakhAze tyAre te badhuM jhera jevuM lAgaze. jIvane vairAgya nathI. dareka dravyanAM pariNAma te hoya. paNa jaDa jaDarUpe ane cetana cetanarUpe samaye samaye pariName che. jevuM dravya hoya tevAM pariNAma hoya. jIva-ajIva kahe ke cetana-jaDa Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 bedhAmRta kahe e eka ja che. jANe te jIva ane na jANe te jaDa che. e siddhAMtika vAta che. kaMIka vairAgya-upazama hoya te samajAya, nahIM to kAne athaDAIne jatI rahe. ene mumukSu vicAra kare te bhedajJAna thAya. paryAya, pariNAma, ane bhAva e eka ja che. "jaDabhAve jaDa pariName, cetana cetanabhAva." pariName eTale enA paryAya thAya. jagatamAM darzana badhAM ghaNAMya che, paNa zrI jine jevuM vastunuM svarUpa jANyuM che tevuM keIe jANyuM nathI. mATe mumukSue bIjuM badhuM choDI bhagavAnanAM je anubhavapUrNa vacana che te vicAravAyegya che. e vacanethI jaDa te jaDa ane cetana te cetana samajAya che. AtmA pamADavA mATe jJAnI puruSe kathA kahe, upadeza Ape, te tyAM dharma che. bIjA je evI rIte kare che te badhI kaDAkUTa che. jene vastunI gama na paDI hoya, mArgane ajANya hoya te bIjAne kema karI dare? zAstrane AdhAra supAtra jIvane che. supAtra hoya tene zAstra AdhArabhUta che. jJAnI puruSa ke jJAnI puruSane Azrita e bane mokSamArgamAM che. bannenI dizA pharI che. jJAnIe AtmajJAna prApta karI saMsAra | pRSTha pheravI che ane tenA Azritane evI ruci thaI che, AjJA uThAve che, tethI ene paNa jagata joItuM nathI. makSa sivAya ene bIjo bhAva thato nathI. mAtra mekSaabhilASa" hoya te AtmAthI thaye che ane AjJAe cAle che tethI Azrita jIva paNa mokSamArgamAM che. e "huM, mAruM' nA kare. "kaI paNa kAraNe A saMsAramAM kalezita thavA yogya nathI" (460) e ene coTI jAya. jJAnI puruSa che te ja mokSe laI janAra che. eTalI pratIti hoya ane samyagdarzana na hoya, te paNa e AzritapaNuM che. huM to ajA chuM, huM zuM jANuM? kRpALudeve AtmA jAmyo che. prabhuzrIjI paNa ApaNane ema ja kahetA. kRpALudeva ApaNane game te vacana kahe paNa temAM AtmA ja che. kusaMgathI bacavAnI jarUra che. jJAnI ane jJAnInA Azrita eya saMsAramAMthI bace che. AvAM jJAnInAM vacanAnuM zravaNa, manana, ane nididhyAsana eTale bhAvanA karavI. jeTalI zravaNa mananamAM khAmI teTalI nididhyAsanamAM khAmI che. badhAM vacano sAra AtmA bhaNI lAvavA mATe che. caudapUrvanuM varNana karyuM te badhuM eka AtmA jANavA mATe AtmajJAnIe pote vastunuM svarUpa jANyuM che. tene vaLage te sAca pragaTe. eMjInane DabbA joDAyela hoya te pAchaLa pAchaLa cAlyA jAya. jJAnIne Azraye pravarte to mekSamArgamAM e che. AzrayanuM keTaluM baLa che! "je Azrayane pAmIne jIva te bhave athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare" (692) je sAco Azraya karyo hoya te Aja bhavamAM kevaLajJAna pAmI mokSe jAya. svaccheda e ja ene rajhaLAvanAra che. "reke jIva svachaMda te, pAme avazya mokSa." sAMbhaLavAthI anubhava sudhIno A kama kaho. sAMbhaLavI hoya te AtmAnI vAta sAMbhaLe, vicAra karavo hoya te AtmAne kara, bhAvanA karavI hoya te AtmAnI karavI. "nANe vinA" zravaNathI jJAna ane jJAnathI vijJAna thAya che. tethI sarva karmathI chUTI mokSa thAya. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 217 [va. para] 190 zrI. rA0 AheAra, phAgaNa suda .i 4,2008 bIjAnuM kalyANa thAya evI icchA jJAnIpuruSAne hAya che, eTale upakA zIla kahyA. sakAmabhaktithI sasAra maLe che. jJAnInA medhathI jIvanuM kalyANa thAya che, paNa jIvane mAhAtmya nathI. niSkAmabhakti ja meAkSanu kAraNa che. sakAmabhakti e bhakti nahI' paNa bhADAyata che. jene chUTavuM che te sakAmabhakti na kare. sakAmabhaktinA rasa tA evA che ke paramAnI garaja paNa na rahevA de. ana'takALathI jIva ema karatA Avye che, jyAM sudhI samabhAva na Ave tyAMsudhI chuTAya nahI. jJAnIpuruSe AtmA jANyA che tethI teo pUjya che. nivRttinA ceAgamAM jIvane ghaNuMA lAbha thAya che. pratimadhathI jJAnIpuruSA DaratA rahe che; ane ApaNe pratibaMdha karavA eLakhANa karIe chIe. keTalAMya kama baMdhAya che tenuM dhyAna nathI. mULa vastumAM niHzaMka thai javAnu che. vAcana, zravaNu ane satsaMga karIne asaMga thavAnu` che. mAruM kazuM nathI ema jo lakSa rahe te khazvana na thAya, nahIM teA badhana thAya, 'sahu sAdhana aMdhana thayAM.' " sarva sabadhanuM adhana tIkSaNa chedIne, vicarazu. kava mahat puruSane patha jo. " je puruSA chUTacA che te puruSA TavAnI ja vAta kare che. asaMga thavAnu` che. zuM karavAthI asaMga thavAya ? e vicAravAyAgya che. [va. 569 ] 191 jAleAra, phA. suda 2, 2008 1. pUjyazrI--madhA sukhane icche che, paNa atyAre jIvane sukhanI khabara nathI. jagatamAM sthiratA nathI. ana'takALa rahe evu AtmAnuM sukha che. e sukha mATe meATA cakravatI e paNa rAjaya cheDI puruSArtha karatA hatA. meAkSa mATe paheluM AtmajJAna karatrAnu che. jagatanA bhAvene bhUlI jaI AtmajJAna karavuM, paravastumAM ahaMmamatvabuddhi che te mUkavAnI che. jIvane vicAravA jevu' e che ke saMsAramAM sukha nathI. cakravatI paNa sukhI nathI. jayAM kAI paNa prakAraneA kaleza nathI evA AtmajJAna mATe puruSArtha kare. peAtAnI pAse AtmA che, chatAM jANatA nathI. vicArathI AtmajJAna thAya che. " jyAM pragaTe suvicAraNA, tyAM pragaTe nija jJAna.'' vicAra nathI jAgatA tenuM kAraNu asatsaMga che. asaTsaMgamAM bIjA vicAra Ave. eka kAma thatAM khIjAM pAMca kAma UbhAM thAya evuM saMsAranuM svarUpa che. 2. ka'Ika upAdhi echI thAya teA asatprasaMganu baLa ghaTe. satsaMgamAM jAya te asatsaMga jAya. satsaMgamAM sAMbhaLavAnu maLe che. satsaMgamAM lAbha che. avakAza maLe te AtmavicAra jAge. AtmAnA vicAra karI zake eTalI jIvanI zakti che, chatAM khIjAmAM vApare che. zuM karavA Avye chu' ? manuSyabhava zA mATe che ? e vicAra nathI AvatA. AtmA je 28 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 bodhAmRta asa...saMgathI gherAyela che temAMthI avakAza le ane satsaMga kare to AtmavicAra jAge. avakAza maLe paNa pachI kaSAyanI maMdatA vagere na thAya tyAM sudhI suvicAraNa na jAge. : 3. jyAM sudhI moha che tyAM sudhI munipaNuM nathI. jANavA jevI vastu jANI te te bhulAya nahIM. AtmA jevI bIjI koI vastu nathI. "AtmAthI sau hIna" ema lAge. eka samaya mAtrane paNa pramAda na kare ema zrI mahAvIra bhagavAna gautama jevA gaNadharane saMbodhatA hatA. pramAdathI jIva paDe che. pramAdamAM be vakhata jAya che. lebhathI pramAda thAya che. pramAda bahu bhUMDuM kare che. ' 4. zAstra vAMce, satsaMga kare carcA kare, paNa pitAne na oLakhe to badhuM jaMgalamAM pika mUkavA jevuM che. keNa sAMbhaLe? jagatamAM ghaNI vidyAzALAo cAle che, paNa AtmA nathI jA badhuM nakAmuM che. - pa. sukhanuM kAraNa AtmajJAna che. jeTalA prakAre AtmA nirmaLa thAya che, teTalI samAdhi pragaTe che. AtmA te sukhanuM dhAma che. 6. tathArUpa jega maLa joIe. pitAnI yogyatA ane satparuSane vega, to thAya. je samyaktva eka kSaNa paNa sparza thayuM te ene mokSa thAya ja. chApa lAgI. gAyanA zIMgaDA upara rAIne dANe Take eTalI vAra ene pitAnA svarUpanuM bhAna thayuM te jarUra mokSe jAya. pachI bIjAmAM na jAya. ene vadhAre kALa ardhapudgalaparAvartana che. ardhapudgalaparAvartanathI vadhu saMsAra na hoya tene samyakatva sparzana thAya che. 7. bIjI paravastuomAM tanmaya thAya che, tethI pitAne bhUle che. "jagatamAM mAna na hota to ahIM ja mokSa heta!" (21-83) e bhUla TALavAnI che. sphaTika ratnanI jema jevuM nimitta maLe te thAya che, nimittasaMga maLe temAM potAne bhUlI jAya che. dehane huM chuM ema mAne tethI A saMsAra che. temAM jeTalI tAdAtmavRtti che teTalo mekSa Aghe jAya che. 8. manuSyabhava ghaNIvAra maLe, paNa manuSyapaNAnuM saphaLapaNuM Atmajaga bane te che. khAmI vicAranI che. vicAra hoya to AtmajJAna Ave. AtmasiddhimAM kahyuM che ke "kara vicAra te pAma." A bhavamAM je karavA jevuM che te karI levuM. A kALamAM thoDuM AyuSya che mATe DhIla karavA jevuM nathI. deha choDatAM pahelAM AtmAnuM kAma karI levuM. bIjA bhavamAM na thAya. 9. AtmavicAra nathI Avate enuM kAraNa asatsaMga che. dhamane mATe jIva puruSArtha kare che, paNa bhUle che tethI phaLa nathI AvatuM. bIjA vicAra choDI AtmavicAra jAge te thAya. nirmaLa vicAra, vairAgyaupazamanA vicAra Ave te AtmajJAna thAya. jJAnInI AjJA ArAdhavI joIe. AtmA Agho nathI. eALakhANa nathI paDatI. manuSyabhavamAM kare te thAya evuM che. satsaMge ene vicAra jAge. upAdhi eAchI karI satsaMgamAM rahevuM. mAthA parathI bojo e che thAya ane satsaMge puruSArtha kare te thAya. janmamaraNa kare che te bhUla manuSya WWW.jainelibrary.org Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 219 bhavamAM TaLe che. Atmasukha bhogavavA jevI vastu che. nirmaLa vicAra hoya to AtmajJAna thAya, badhI vastuo uparathI meha UThe. 10. badhI nAzavaMta vastuo che, temAMthI vRttio virame te meha ghaTe. meha paTAve che tethI mAne che ke mane mAravAnI vAra che. eka kSaNavAramAM koI zIzInI jema phUTI jAya che. jyAM sudhI jIvane vairAgya na Ave, saMsAra anitya na lAge, tyAMsudhI vicAra na Ave. satsaMga e nizALa che. satsaMge UMDI daSTi thAya. eka satsaMgamAM ja AtmAnI vAta nIkaLe. satsaMga hoya te vicAre ke zuM karavA janme chuM? zuM karuM chuM? sAMbhaLa vAnuM maLe te thAya. manuSyabhavamAM vicAra Ave te thAya evuM che. 11. manuSyabhava ciMtAmaNi jevo che, paNa tenI pAse be paisAnuM kAma karAve che - vepAra vagere paisA kamAvAnuM kAma karAve che. pitAne vicAra nathI Avato. AtmAnI oLakhANa thavI muzkela che. satsaMge manuSyabhavanI apUrvatA lAge. enI eka kSaNa paNa amUlya che. keIka kSaNamAM samakita thaI jAya. bIjI vastuo anitya lAge to AtmAnuM mahAbhya lAge. AtmajJAna thayA pachI paNa upAdhi hoya che, paNa jJAnI ema vicAre che ke upAdhi chUTe te sAruM. 12. janaka, bharata Adi rAjya paNa karatA ane AtmAmAM paNa rahetA, ema karavA jevuM nathI. jyAM sudhI mekSa na thAya tyAMsudhI chUTavAnI bhAvanA niratara rAkhavI, japavA jevuM nathI. 13. ghaNA loke na thayA chatAM mane AtmajJAna thayuM che ema kahe che, ema karavA jevuM nathI. rAgadveSane kSaya karavAyogya ja che. 14-15. parapadArthano saMga chatAM "mAruM nathI" ema rahyA kare te tyAga che. khare tyAga paramAM na lepAvuM te che. badhuM tyAge chatAM alpa vastumAM paNa IcchA rahe tyAM sudhI khare tyAga nathI. aMtaryAgane arthe bAhyatyAga kahyo che. bAhyathI eTale tyAga hoya teTalo avakAza maLe che. mithyAtva tyAgavA mATe bAhyatyAga upakArI che. 17. kRpALudeva kahe che ke chUTavAnI bhAvanA rahe che, paNa pUrvakarmane laIne chuTAtuM nathI. vi. pa69 ] 192 zrI rA. A agAsa, bhAdrapada, suda 12, 2009thI bhAdrapada vada 4, 2009 sudhI (trIjano kSaya hovAthI 7 divasa) patramAM je kahevuM che te mahApuruSanI dazAnI vAta che tethI satparuSanI dazAne namaskAra karyo. jeNe sat pragaTa karyuM che, sat rUpa thayA che evA puruSane namaskAra karyA che. vaLI enI vANImAM sat Ave che. "sapuruSa e ja ke nizadina jene AtmAne upayoga che." (76). atyAre jIva kone namaskAra kare che? bahAra che te vastune namaskAra karavAnA Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. bedhAmRta nathI. aMdara AtmasvarUpa che, tene namaskAra karavAnA che. prabhuzrIjI pUchatA ke kone namaskAra kare che? ApaNane jeTalo kRpALudevanA vacanane paricaya thAya teTalo karavAgya che, akSare akSare AtmA che. vicAra kare to samajAya. 1. AkhuM jagata kalezathI bhareluM che. anaMtakALathI jIva kalezathI baLe che. e badhA duHkhathI mukta thavuM hoya te AtmajJAna karavuM. aMdhAruM kADhavuM hoya te dI joIe. DAMga mAravAthI aMdhAruM na jAya. jayAM sudhI mithyAtva che, janmamaraNa che tyAM sudhI AtmA kalezita che. zAtA ke azAtAmAM jIva kalezita ja rahe che. ethI nivRtta thavAne upAya AtmajJAna che. bIjA upAya juThA che. eka AtmajJAna upAya evo che ke jethI badhA kaleza ane duHkha maTI jAya. AtmajJAna thayA pachI zAMti. e AtmajJAna karavuM hoya to AtmasiddhimAM kahyuM che ke "kara vicAra te pAmI" anAdithI jIva avaLe raste che, bhUlele che. e game teTalAM bAthaDiyAM mAre te paNa kAma na thAya. AtmajJAna e ja duHkhathI mukta thavAne upAya che. AtmAnI oLakhANa thAya te pachI badhAya duHkha dUra thAya. duHkha dUra karavA badhA Icche che, paNa jIva badhA tAtkAlika upAya kare che, te yathArtha nathI. AtmajJAna thAya to pachI traNe kALa sukha thAya. AtmA kalezita che ema jIvane samajAtuM nathI. azAtA kalezarUpa lAge che paNa zAtA kahezarUpa che ema lAgatuM nathI. zAtA e jarA e duHkha che. vicAravAnane badhe saMsAra duHkhane dariye lAge che. "eka tala jeTalI jo paNa A saMsAranI jhera vinA rahI nathI." (ma. pa2). jagatamAM kyAMya sukha nathI. brAhmaNa AkhA bhAratamAM pharyo paNa koI sthaLe sukha na joyuM. badhe duHkha joyuM. pachI jyAre dharmAtmA puruSa maLe tyAre lAgyuM ke A sukhI che. paNa zeThane pUchayuM tyAre kahyuM ke mane A zAtA vedanI che paNa kharuM sukha mane nathI. kharuM sukha te munio pAse che. pachI brAhmaNe paNa e vAta mAnya karI. jJAnI upara zraddhA hoya to ema lAge ke AtmajJAna nathI thayuM tyAM sudhI huM duHkhI chuM. bhrAMti hoya tyAM sudhI sukha zAnuM heya? jJAnI Irache che te sukhanI bhAvanA karavAnI che. e lakSa rAkho. nahIM to bhUle paDe. AtmajJAna hoya te ja sukhI thAya. sukhI thavAne bIje kaI rasto nathI. vadhAre paisA hoya te vadhAre duHkha thAya. enuM duHkha kevuM che, te koNa jANe che? ene AtmA jANe che. lekemAM moTA hoya temane moTAM duHkha hoya che. cakravatI paNAmAM, indranA hRdayamAM badhe duHkha che. ema jIva aMtara tapAse to khabara paDe ke ekAMta sukha vItarAgatAmAM che. "ekAMta sukhI muni vItarAga!" vicAra vinA e samajAtuM nathI. jIvane duHkha lAgyuM nathI jJAnInI dRSTie jue te saMsAra duHkharUpa lAge. AtmajJAna vicArathI thAya che, paNa vicAra thavA gyatA joIe. jJAnInA bedhane AdhAre vicAra kare, doSa dUra kare te AtmajJAna thAya. tyAre kaleza dUra thAya. sukha joItuM hoya, sukhano nirNaya karavo hoya te AtmajJAna karavAnuM che. jeTalA jeTalA mokSe gayA teTalA teTalA dehathI bhinna pitAnuM svarUpa oLakhI me jyA. saMsAramAM kyAMya sukha nathI ema lAge tyAre mumukSu thAya, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 vacanAmRta-vivecana ane ene AtmajJAna thAya che. AtmajJAna e pAye che. e pachI badhe puruSArtha savaLe che. AtmajJAna thatAM pahelAM jJAnIne AdhAre puruSArtha kare te ThIka che, nahIM te kyAMya taNAI jAya. jyAM pragaTe suvicAraNuM, tyAM pragaTe nijajJAna; je jJAne kSaya meha thaI pAme pada nirvANa suvicAraNA e ja AtmajJAnanI pAse laI janAra che. kRpALudeva anubhava karIne vacane lakhe che. badhA AtmA, AtmA kare, paNa AtmAne anubhava cothe guNasthAnakethI thAya che. zabdano bhAva samaja muzkela che. zabda meDhe kare paNa bhAva bhAsa durlabha che. AtmajJAna apUrva vastu che te thavA vicAra joIe. "parisarSaNa suvicAra sujJAnI." (A. 5.), vicAra e AtmA che. ghaNe bodha AtmA saMbaMdhI thAya tyAre AtmavicAra sphare. jIvanI pAse vicAra to che, paNa te bIjI vastumAM khaLI rahyo che. anAdikALathI jIva je karate Avyo che temAM ene ruci che. tethI evAM evAM vacana sAMbhaLe che chatAM kaMI asara thatI nathI. kalezathI badhAne chUTavuM che, paNa kaleza lAgatuM nathI. mohathI mujhAte hoya evA mumukSu mATe A vacane che. arUpI padArthane javane paricaya nathI. rUpI padArthanA rUpa 2sa gaMdha sparza zabdane paricaya che. java dekhata bhUlImAM paDyo che tethI pitAne bhUlI gayA che. mAre e kaleza zAthI maTe? e vicAra AvatuM nathI. AtmA dehathI bhinna che. jema nALiyeramAM goLo jude che tema ene AtmA bhAse to pachI enI saMbhALa rAkhe. AtmAne pachI malina na rAkhe. paNa AtmAnuM bhAna nathI, tethI enI joIe evI kALajI nathI rahetI, saMbhALa nathI rahetI. AtmA kiMmatI vastu che, apUrva che ema ene nathI lAgatuM. jJAnIne AtmA apUrva lAge che. sarva sukhanuM dhAma AtmA che. AtmA ke uttama vastu che. "AtmAthI sau hana" tene badale jIva paisAmAM, sagAmAM sukha zodhe che. 2. vicAra nathI Avato tenuM kAraNa asatsaMga che. asatsaMga ane asasaMga e beya kAraNe jene AtmajJAna karavuM che teNe TALavAnAM che. "hAlanA vakhatamAM manuSyanuM keTaluMka AyuSya bALapaNamAM jAya, keTaluMka strI pAse jAya, keTaluMka nidrAmAM jAya, keTaluMka dhadhAmAM jAya ane saheja rahe te kuguru luMTI le eTale manuSyabhava nirarthaka cAlyo jAya." (u. chA. 1). AraMbha parigraha ocho kare to apabhrasaMga ene na naDe. upAdhi ochI thAya. prazna-ahIM te asatsaMga ane asaprasaMga che nahIM, te pachI vicAra kema nathI jAgatA? pUjyazrI-asatsaMga ahIM nathI, ema nathI. krodha mAna mAyA lebha kare te paNa asatsaMga che. kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mekSaabhilASa; bhave kheda prANa dayA, tyAM AtmArthanivAsa." WWW.jainelibrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara badhAmRta evuM jIvane kyAM thAya che? atyAre mokSanI abhilASA che ke bIjI kuguru ekalo asatsaMga che ema nathI, kaSAyabhAvo paNa asatsaMga che. AtmajJAna thavA vicArano avakAza joIe. te mATe asatsaMga dUra karI satsaMga karavAnuM che. AraMbha parigraha eTale o che teTalI upAdhi ochI thAya, emAM citta ochuM kheMcAya. avakAza maLe te satsaMga kare. sAMgathI saddavicAra jAge. jema jema satsaMga thAya tema tema bIjI vastuo uparathI vizvA UThI jAya. satsaMga thAya te pachI asatsaMga ene game nahIM. hIrA ane kAca e bane para dRSTi jAya nahIM. ekanI kiMmata lAge. je vastu na game tethI chUTe. je mumukSu mujhAtuM hoya ke AtmajJAna karavA zuM karavuM? tene mATe A upAya kahyo che ke AtmajJAna karavuM hoya te AraMbha parigraha ocho kara ane satsaMga kara. mekSe javuM hoya te A rasto che. "eka hoya traNa kALamAM, paramAratha paMtha" satsaMga kare to suvicAraNA jAge. mAruM svarUpa dehathI juduM che. jJAnIe jA e AtmA che e vicAra satsaMge jAge. AtmajJAna thAya te pahelAM pAMca labdhi jIvane thAya che- (1) kSayopazamalabdhi-manuSyabhava, pAMca indriya vagere maLe te. (2) vizuddhilabdhi-beTA kAmathI trAsa pAme ne sArA bhAva bhaNI jIva vaLe tethI puNya bAMdhe. tethI puruSane vega thAya. (3) dezanAlabdhi-sapuruSane vega thAya, sapuruSa kahe te samajavAnuM mAhAsya lAge. (4) prAyogyalabdhi-dezanAne vicAra karI temAM ja jIvana gALe tethI sIttera - kaDAkaDInI kama-sthiti ghaTIne aMtaHkeTakeTInI thaI jAya. (5) karaNalabdhi-temAM AgaLa vadhatAM graMthabheda thAya. graMthabheda thAya tyAre upazama samakita thAya che. tene kALa aMtarmuhUrtana che, paNa te kSAyaka jevuM nirmaLa che. AtmA jA te mokSa jarUra thAya e pAMca labdhine sAra kRpALudeve A peregrAphamAM mUkI dIdhuM che. "sarva kalezathI ane sarva duHkhathI... makSa thAya che." satsaMgamAM AtmAnI vAtane vicAra Ave ke zuM karavA jabhyo chuM? mokSa mATe zuM karavuM? te pachI AtmAne ene nirNaya thAya ke A jaDa ne A huM." e ja nirNaya jIvane AtmajJAna pragaTAve che. AtmajJAna thAya te pachI mokSa thAya. jJAnanI sAthe upAdhine vega thoDAne heya che. evuM kRpALudevane hatuM. chatAM svabhAvamAM TakI zakyA ane pite chUTavAnI ja bhAvanA rAkhI che. satsaMgamAM ruci thAya te bIjA bhAvamAM ruci thAya nahIM. "leke game tema kahe paNa mAre satsaMga kare che ema kare te AtmA baLavAna thAya che. jIva DAhyo thavA jAya te AkhuM gAma bolAve. satsaMge ene rasa Ave te bIje rasa na Ave. nahIM to moTA thavuM hoya, te game tevI khaTapaTo karyA kare. mokSe javuM hoya te AraMbha parigraha ocho karI satsaMga kare te potAnA de dekhAya ane e kADhavAnI bhAvanA thAya. satsaMgamAM sArAM nimitta maLe te jIva zAMta thAya. te mATe krodhAdi kaSAya TALavAnA che. e TALyA vinA mokSa thavAno nathI. AtmajJAna thAya Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana rara3 pachI cAritramoha jAya te mokSa thAya. "mokSa kaho nija zuddhatA"makSa sivAya bIje sukha nathI. AtmAnA jJAna vagara sukhI na thAya. satsaMga kare te AtmA eALakhAya ane oLakhAya te pachI ene nirmaLa karavAnA vicAra jAge ane tethI mekSa thAya. mekSe javuM hoya tene A badhI bAbata kahI. mumukSune mATe A badhuM kahyuM che. - 3, moha nidrAmAM jIva che tyAM sudhI amuni che. eTale ajJAno che. muni eTale jANanAra. jyAM samakita tyAM munipaNuM athavA jANavApaNuM che ane jyAM jANavApaNuM che tyAM samakita che. "AtmajJAna tyAM munimaNuM, te sAcA guru hoya; bAkI kuLaguru kalpanA, AtmAthIM nahIM joya." saMsAra cheDe te muni ema kRpALudeve nathI kahyuM. "AtmajJAna tyAM munimaNuM" kahyuM che. "muni te niraMtara AtmavicAre karI jAgRta rahe " (569). e jAgRti na hoya te muni nathI, ajJAnI che. jAgRta rahevAnuM kAraNa zuM? to ke samaye samaye karma baMdhAya che, mATe jAgRtinI jarUra che. eTale AtmA dehAdithI bhinna che ema manamAM rAkhavuM te jAgRti che. jema jema dehAdhyAsa chUTe tema tema jAgRti rahe. "pramAdane lIdhe AtmA maLeluM svarUpa bhUlI jAya che " (25). pramAdathI cAra gatine bhaya che. je apramAdI che tene bhaya nathI. pitAnI vAta tapAsavI ke ApaNe mohamAM chIe ke kema? mohane dUra karIe chIe ? saMsArane bhaya lAge che, sAcI vastu jANe che, te jAgRta rahe che. manuSya bhava maLyo temAM pramAda kare te eLe jato rahe. samajaNa AvI hoya te jAgRta rahe, nahI te puNyanA udaye paNa jIvane AtmAnuM kaMI bhAna hotuM nathI. mATe cetavAnuM che. jhabake motI parovI levuM. manuSyabhava kyAre chUTI jaze tenI khabara nathI, mATe lAga Avyo che temAM pramAda na kare. je vastu jANI tene bhUle nahIM. paravastumAM moha e pramAda che. tethI bhaya thAya che. apramAdIne kaI rIte bhaya nathI. mANasa baLavAna hoya, pahelavAna hoya paNa uMghate hoya te nA kare paNa mArI nAkhe. tema AtmA baLavAna che, paNa pramAdamAM hoya to maLeluM svarUpa bhUlI jAya che. prazna-makSa thAya evI vAta kahI, paNa lake kema grahaNa karatA nathI? uttara-mohanidrAmAM sUtA che te ajJAnI che. mokSa zuM? AtmA zuM ? te jANatA nathI. jeNe AtmA jAye te pramAdamAM na rahe. bhUle nahIM. je vastune jANa te vastune cUke nahIM. jIvane manuSyabhava, sadgurune vega ane maMtra maLyo che. paNa eALakhANa nathI. nahIM te mekSa thAya evuM che. jIvane e vizvAsa nathI Avato. prabhuzrIjI kahetA ke maMtra ApIe chIe te AtmA ja ApIe chIe. maMtranuM nAma samaraNa che. ene bhUlavuM nahI. vismaraNa na karavuM. lakSa rAkhIne jJAnI pAsethI je satsAdhana maLyuM che tenuM ArAdhana kare to saphaLatA thAya. jIvane e jJAnI pAsethI maLeluM satsAdhana apUrva lAgyuM Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 badhAmRta nathI. "pramAdIne sarvathA bhaya che." pramAdamAM je karavAnuM che te vismaraNa thaI jAya che. munie dahethI puruSArtha karI 7me jAya che. pharI karmanA dhakake dahai Ave pharI puruSArtha karI 7me jAya. chadmastha avasthAmAM baLa nathI, tethI be ghaDIthI vadhAre vAra apramattamAM TakI na zake. kahethI 7me na jAya te pAMcame, ceAthe ema paDI javAne bhaya che. tethI be ghaDIthI vadhAre UMgheya nahIM. pAchA puruSArtha karI 7me jAya. 6 ThTha guNasthAnamAM AhAra, upadeza vagere kare che. vyAkhyAna karatA hoya te paNa be ghaDImAM te apramatta thaI ja jAya. mehanidrAmAM jIvane kaMI bhAna nathI. bebhAna che. mohamAM ja taNAyA kare che. tethI munine veza hoya te paNa ajJAnI che. AtmA jANe te pachI niraMtara AtmavicAre karI jAgRta rahe, ema AcArAMgasUtramAM Ave che. pramAdathI bhaya che. badhA bhayanuM kAraNa huM deha chuM' ema thayuM che te dehAdhyAsa che. dehabhAvathI chUTe te nirbhaya thAya. mArA badhA pradeza zAzvata che. agni, pANI koithI nAza pAme evA nathI. ema thAya to nirbhaya thaI jAya. eka maraNanuM ArAdhana kare teya nirbhaya thaI jAya. AtmAmAM prIti, vizvAsa joIe. bhAvathI smaraNa kare te samAdhimaraNa thaI jAya. mATe nirbhaya thaIne karavAyegya che. temAM pramAda na karo. "je I che paramArtha te, kara satya puruSArtha." puruSArtha upara ja A Akhe patra che. mokSa thAya e puruSArtha te puruSArtha che. puruSArtha eTale AtmA phare e puruSArtha. 4"sarva padArthanuM svarUpa jANavA hetu mAtra eka AtmajJAna karavuM e che." bahu vicAravA jevuM che. jJAnI te kahI chUTe. jIva meDhe kare paNa jANavAnuM phaLa zuM? tene jIvane vicAra nathI. AtmA je na jAye te badhuM nakAmuM. zAstro bhaNe paNa AtmajJAna na thayuM to e jANavuM badhuM nakAmuM che. pitAnA bhaNI vaLe nahIM te badhuM enuM alekhe jAya. pAca IndriyamAM rahI jIve bahAranuM badhuM jANyuM che, jANanArane jANyA nathI. jANanAranI badhI kriyA kare che paNa bhUle che. bIjI vastuo ADe AtmA pitAne dekhato nathI. koNa dekhe che tenuM bhAna nathI, eno lakSa nathI ethI rAgadveSa thAya che. parane dekhe che ane pitAne bhUle che, e dekhatabhUlI che. e bAhyatmA che. AtmAne bhUlIne kare te badhuM nakAmuM che. je kaMI karavuM te AtmArthe karavuM. eTaluM meLavaNa nAkhavuM. AtmAno lakSa hoya to AtmAthI sau hIna" ema lAge. jenAre te badhI vakhate che. AtmA bhaNI daSTi hoya te AtmAthI tRpti thAya, AtmA sukhasvarUpa che ema mAne. bIjI vastuothI zAMti na thAya, tRSNA thAya tethI duHkhI thAya che. badhuM jANuM, sAMbhaLI, AtmAne oLakha. AtmAthe kare te AtmA poSAya. AtmAne mATe vicAre, bhakti kare, ene mATe ja khAya, pIye te AtmA poSAya. paNa e puruSanA pega vinA thatuM nathI. AtmajJAna na thAya to moTAmAM moTI khoTa AvavAnI che. eka pAI sAthe Ave nahIM. karmano hisAba e che ke jarA paNa bhUla na thAya. mATe AtmAne AvaraNa thAya evuM na karavuM. "nija chaMdanase na mile, he vaikuMTha dhAma; saMtakRpAse pAIye, so hari sabase ThAma." Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 225 pitAnA svaccha varte te mekSa na thAya. loka vidvAna kahe paNa ene zA kAmanuM? kone rAjI karavA jIve ghaNuM karyuM che. "loka mUke pika, mane mAruM karavA de." je jAgRta hAya te bIjAnA deSa na jue. jAgate hoya te chetarAya nahIM. AkhA jagatane jANe paNa AtmAne na jAye te kaMI kAmanuM nahI. je kaMI jANavuM te AtmA jANavA mATe. bhaNavuM zIkhavuM te AtmAne mATe karavAnuM che. jANanAra pratye upaga rAkhavAnuM che. jANe temAM rAgadveSa na thavA de, te kharuM jANyuM kahevAya. jANyuM che, te badhuM choDavAnuM che. AtmA chUTe e nathI. badhuM jANIne, vAMcIne, bhaNIne, AtmAnuM jJAna karavAnuM che. che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza." e gyatA Adhye samajAya. prabhuzrIjI kahetA "tArI vAre vAra, yogyatA lAve." e cagyatA pitAne lAvavAnI che. AtmA na jA te badhuM bhaNeluM ajJAna che. ajJAnathI saviveka pAma durlabha che. ajJAna hoya tyAM sudhI saddaviveka na Ave. bharyo paNa gaNya nahIM. zAstro bhaNI jAya, paNa jJAnI kahe te jIva gaNakArato nathI. ziyALAmAM pAka karIne khAya che tethI zarIramAM puSTi Ave che, tema jJAnInA vacane ene aMdara pace to AtmA puSTa thAya ane zAMti maLe. vAta che mAnyAnI. paNa mAne ke? jIva sAMbhaLa sAMbhaLa kare che paNa aMdara pacatuM nathI. vairAgya upazama hoya to Take. paravastunA paricayathI pAchA haThavAnuM che. ene levA deDe te ene pAra Ave ema nathI. keI AtmajJAna karavA dhUNI tape che, aneka prakAranAM tapa kare che, paNa e ene rasto nathI. jJAnInA citrapaTanuM hRdayamAM darzana karavA karatAM puruSanI dazA vicAre te ene e dazA pragaTe. e ene raste che. pa. AtmajJAna thavAthI je samAdhi thAya te sahaja samAdhi che. paravastune AdhAre e samAdhi che, ema nathI. AtmAne jANe te zAMti thAya. sAcI vastu sAMbhaLatAM zAMti thAya che, te pragaTaye te keTalI zAMti thAya ! pachI traNa lokanuM rAjya paNa tuccha lAge. AmA jA te pachI saMteSa thAya. emAM ja pachI AnaMda Ave. sukha e AtmAne guNa che. jeTaluM AtmajJAna teTaluM aMtaramAM sukha ane sahajasamAdhi rahe. AtmA sukharUpa che, ema samajAyuM to pachI bIjI vastuone laIne sukha ene lAge ja nahIM. paravastumAM sukha nathI, sukha AtmAmAM che, tethI paravastunI IcchA na rahe. "sukhaduHkha e bane mananI kalpanA che" (8) e kapanA jAya te sahaja samAdhi eTale sahaje ene sukha rahe che. nimittamAM samajaNa ja kAma kare che. kRpALudevane devakaraNusvAmIe kahyuM ke, tame hIrAnA vepAra kare che te emAM meha thatuM haze? kRpALudeve kahyuM ke, e amane jhera jevA lAge che. meha emAM amane thatuM nathI. paravastu sArI lAgatI nathI. hIrAnI kiMmata nathI, je jANe tenI kiMmata che. hirAmANeka khovAI jAya toya emane kheda na thAya. AtmAmAM sukha nAmano guNa che te pragaTa thAya te AtmasamAdhi che. atyAre je sukha che te jAya tyAre AtmasamAdhi pragaTe. eka myAnamAM be taravAra na rahe. peluM sukha jAya te AtmAnuM sukha Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2i26 bedhAmRta pragaTe. AtmAnuM sukha pragaTe te peluM sukha na rahe. eTalA mATe AraMbha parigraha e che karavA kahyuM. e raste AtmajJAna thAya. AtmajJAna thAya eTalI dareka manuSyane samajaNazakti che, paNa ene garaja nathI. satsaMga hoya to ene samajaNa thAya. AtmA paravastumAM kheMcAya che. eTale AraMbha parigraha ocho hoya teTalo ocho kheMcAya. taddana na kheMcAya te pitAnA svarUpamAM rahe. ghaNAya kahe che ke, mane AmajJAna thayuM che. temane pUchavuM ke tamane samAdhisukha che? samAdhi eTale zAMti hoya te AtmajJAna kahevAya AtmA zAzvata che, nAza pAmI jAya evuM nathI. AtmAnuM mAhAmya lAgyuM hoya to "AtmAthI sau hIna" lAge. AvyuM teya zuM? gayuM toya zuM? ema lAge. AtmasamAdhimAM samabhAva rahe. AtmAne jANe to ene sahajasukha pragaTe. bahAranI vastuo upara pachI ene AdhAra na rahe. AtmAnuM sukha te kAyama rahe che. AtmasamAdhi pragaTe eTale zAMti thAya. bhaya, ciMtA phikara maTI jAya. A mAruM che ema lAge tethI bhaya, ciMtA UbhI thAya che. nahIM te zAMti thAya. AtmajJAna thAya te enI vRtti kSaNe kSaNe AtmAmAM jAya. samyaktva pragaTe te nirjarA thAya. samyakdarzana-jJAna-cAritra e badhAM nijArAnA kAraNa che. 6 AtmajJAna karavuM hoya te yathArtha jaganI jarUra che. jIvanI gyatA ane sAcA puruSano vega e be joIe, te AtmA jaNAya. "jIvanA anadhikArIpaNAne lIdhe tathA puruSanA yuga vinA samajAtuM nathI." (55). ajJAnIne Azraye vate te moha vadhe. jJAnIne Azraye rahevAnuM che. jJAnInI dazA, kathA, caritra emAM citta rAkhavAnI jarUra che. tathArUpa gamAM banenI yogyatA joIe. jyAM dIvo hoya tyAM vATa aDe te dIvo pragaTa thAya. pitAne AtmAthanAM lakSaNe badhAM hoya ane puruSano yuga thAya, bedha maLe, emanA hRdayane eALakhe tyAre tathArUpa ga thayo kahevAya. to dI thAya. kRpALudevanuM hadaya nitha hatuM. e oLakhavuM bahu agharuM che. e oLakhAya te dIre dI thAya. prabhuzrIjI kahetA ke gAyanA zIMgaDAnI aNI para rAIne dANe rahe eTalI vAra samakitanI sparzanA thAya, eTalI je jAgRti thAya te vahele maDe mekSe jAya. kharuM puruSanuM eALakhANa thayuM to jarUra mokSa thAya. aMtara bhedAyuM te graMthI bhedAya. pitAnuM bhAna thayuM te mokSa dUra nathI. puruSanA svarUpanuM bhAna thAya te pitAnuM bhAna thAya. pachI mokSa dUra nathI, vahele moDe mokSe javAnuM che. AtmAnuM bhAna thAya to mAruM tAruM kaMI na thAya. ajJAnane laIne evuM thAya che. zAzvata vastunuM bhAna thAya to nAzavaMtanI IcachA na rahe. jJAnIpuruSa eka kSaNa mAge che ke tuM eka kSaNa jAga. keTi varSanuM svapna paNa, jAgRta thatAM samAya; tema vibhAva anAdi, jJAna thatAM dUra thAya." eka kSaNabhara jAgRta thAya te jAgI gayo. svapnAmAM duHkha thatuM hoya, paNa jAgyo to kazuM na rahe. tema AtmA jAge te jagatanuM duHkha ene na rahe. jJAnIne ge ene jAgRti ane mokSamArganI prApti thAya che. pachI puruSArtha pitAne karavAnuM che. eka kSaNa paNa je Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 227 AtmajAgRti thAya to mokSa ! e paNa sadgurune yega, saddavicAra, sapuruSArtha hoya te thAya. puruSane avalaMbane "huM deha nathI" e daDha karavAnuM che. emAM ullAsa Ave te karma khase che. prabhuzrIjI kahetA ke keTI kama jatAM rahyAM. satparuSanA badhe mithyAtvanAM daLiyAM khase che ane vItarAgatA Ave tyAre svarUpasthiratArUpe cAritra Ave che. AtmajJAnIne vega hoya ane satparuSArtha hoya to kSaNamAM aMtadajAgRti thAya. kSaNavAra paNa AtmajJAna thaI jAya te mokSa thAya. kSaNavAra paNa potAnuM svarUpa samajAyuM te pachI AnaMda Ave. tethI bIjuM Icche nahIM. A te UMghe che tethI huMTAya che. jAgatuM hoya te cAra na pese. "AtmAne ATaluM ja pUchavAnI jarUra che, ke je muktine Icche che te saMkalpavikalpa, rAgadveSane mUka." (37). kSaNavAra paNa je samyakatvanI sparzanA thAya te pachI AtmA eALakhAya. pachI e AtmAnuM saMpUrNa svarUpa pragaTe, te mokSa che. puruSane yoga, enI zraddhA thAya te tathArUpaga kahevAya. satparuSe kahyuM te manAyuM te mokSanuM bIja thayuM. Atmajoga banavA jJAnI ane tenI oLakhANa e be che. eALakhANa thAya te mAhAtmya lAge. jIvane mahAtmA pratye moha ja na AvyuM. bAhya vastuonuM jIvane mAhAtmya che, tethI puruSanuM mAhAsya lAgatuM nathI. anaMtakALathI je karatA AvyA chIe te na karavuM. je navi jANyuM te jANuM, je jANyuM te navi jANuM." 7. aMdara bIjI sAMsArika vastuonI IcchA thAya che, tyAMsudhI mekSa thavAmAM vAra che. aMdarathI bIjI vAsanAo saryA kare che, tyAM sudhI ene mekSa joI nathI; nahIM te mokSa pAse ja che. hamaNAM ja sahaja, mAthAkUTa karyA vagara, AtmajJAna pragaTe. jJAnInA vega vinA jIva jAgatuM nathI. na jAge tyAM sudhI pite jerUpa nathI terUpa mAne. huM rUpALuM chuM, goro chuM, ema mAne che te UMdhI ITa che. jAgRta thAya to bhUle na paDe, tyAgavAnuM che temAM buddhi na rAkhe. mokSa, kevaLajJAna, samakita badhuM AtmAmAM che. paNa enI vRtti emAM nathI, bAhA daSTi che tethI je dekhe temAM tanmaya thAya che, paravastumAM pariNamI jAya che. potAnA AtmAmAM rahe to mekSa che. "mokSa kahyo nija zuddhatA.' svasthatAthI zuddha thAya. kevalI bhagavAna traNa lokane jue paNa te rUpe pariName nahIM, paNa A jIvane thoDuM jJAna che teya je dekhe temAM taNAI jAya che. jAgRta rahe te sAruM, nahIM te dRSTi jyAM paravastumAM pariName tyAM tyAM pAchA bhava levA paDe. "deha te huM' ema thayuM to pachI pharI deha ene maLe. bhAva vagara kriyA thatI nathI. ajJAnabhAvanuM phaLa duHkha ja Ave che. mohanidrAmAM sUve che e ja ajJAnabhAva che. ajJAna che e ja moTAmAM moTo deza che. loke kriyA jue, paNa moTe doSa ajJAna che. ajJAnadazA hoya tyAMsudhI ajJAnabhAva che. ajJAnabhAvathI saMsAra Ubhe che. jIvane bhAva karatAM AvaDatuM nathI. AtmAnuM hita thAya te karavuM che, evo bhAva Ava joIe. parapadArthamAM jyAM sudhI jIva tanmaya che, tyAM sudhI teTalo mokSa kara che. tAdAbhyapaNuM jeTaluM hoya teTalAM karma baMdhAya. jevAM karma udaya Ave te jIva thaI jAya che, tallIna thaI jAya che, te huM chuM ema thaI jAya che. e mATe Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 badhAmRta deSa che. "bhAsyo dehAdhyAsathI, AtmA dehasamAna." evuM tAdAmyapaNuM che tyAM sudhI mekSa dUra che. jema dehamAM jIva tanmaya thAya che, tema kapaDAM ghareNAmAM paNa "mArAM kapaDAM ghareNAM sArAM che" ema talalIna thAya che. paravastumAM tanmaya thAya tethI potAnuM bhAna rahetuM nathI. tanmaya thAya teTalo mokSa dUra thAya. ane kSaNavAra paNa pite dehAdithI bhinna che, ema thAya te mokSa ene dUra nathI. jIvane mekSe javuM che nahIM, vAta kare che. saMka95vikalpa, rAgadveSathI AtmA badhe avarAI jAya che. satsaMga vagara samajAtuM nathI ke "A mAruM svarUpa che." pitAnuM nahI temAM mAthuM mAre che. tanmaya thaI gayo che. huM strI chuM, puruSa chuM' ema mAne che e badhuM tanmayapaNuM che. ane e jyAM sudhI che tyAM sudhI mekSa dUra che. para che te huM ne mAruM nahIM, ema thaze tyAre moha maMda thaze. para vastumAM tanmaya thavAthI Asakti thaI jAya che, e ja karmanuM bIja che. "huM ne mAruM' nIkaLe to mokSa enI pAse Ave. paravastunA paricayathI pAchA haThavAnuM che. anya paricayamAM jIva te ja thaI jAya che. ethI pAchA vaLe te AtmajJAna thAya. 8. puruSane vega thAya pachI ene AtmAne lakSa thAya che. karmo AvI AvI ne jAya che. samajaNa moTI vastu che. asamaja ane ajJAna e ja saMsAranuM moTuM kAraNa che. karmanI vicitratA gahana che, samajAya evuM nathI. "gahana vAta che ziSya A, kahI saMkSepe sAva." ghaDIkamAM kevA bhAva thaI jAya! kazuM kahevAya nahIM. jJAnIne ge pitAnI pariNati pratye vRtti karavAnI che, te AtmA nirmaLa thAya, AtmajJAna thAya; badhuM thAya. bhAva karyA vagara te kazuM thAya nahIM. jJAnI pratye vizvAsa hoya te jJAnInuM manAya. mAro ja vAMka che ema jIvane thAya te savaLe thayo kahevAya. chUTavA mATe ja jIvavuM che. ajJAna, rAgadveSa e karmabaMdhanAM kAraNa che. mATe ethI agnithI paNa vadhAre DaravAnuM che. ApaNe vAMka na hoya te kaI ApaNane pajave nahIM. puNya pApa beyathI chUTavuM che, evuM jJAnIne yoge thAya che. have navAM karma na baMdhAya evuM karavuM che. sAcA yege jIva chUTI gayo te manuSyabhava saphaLa thaI jAya. ATalI sAmagrI pharI maLavI muzkela che. daza duSTate manuSyabhava durlabha kahyo che. jJAnIne ega thaye, mArga dekhADyo, maraNa maLyuM te A bhavamAM nathI karato, te pachI bIjA bhavamAM kyAMthI thAya ? mATe maraNa, vRddhAvasthA, roga, vedanA AvI nathI, tyAMsudhI kaMIka karI levuM. "mukhya aMtarAya hoya te te jIvane anizcaya che" (826). nizcaya hoya to game tyAre kama to pharavAnAM che. nizcaya jeNe karyo te mekSe gayA che. je je ApaNA deSa che te jJAnI batAve che. te oLakhI TALe te mumukSu thAya ane ethI mokSa thAya. jIva pitAnA gharamAM pesato nathI. bahAranuM bahAra dekhe che. eka kSaNa paNa aMtabheda thAya te pachI bhUle na paDe. pachI "badhuM chetaranAruM che" ema lAge. jIvanuM aMtara bhedAyuM nathI. pAtALanuM pANI nIkaLe to ene ghera pho thayo kahevAya, nahIM te khADo che. jIva bAhya vastuomAM A divasa khUTI thAya che. rAgadveSamohinI graMthI bhedAI jAya te aMtarbheda thAya. satsaMganI kheMca rAkhavAnI jarUra che. kaMIka A bhavamAM thAya teTaluM Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 229 karI levuM che. AvI sAmagrI pharI maLavI durlabha che. deha chUTI jAya te bIjA bhavamAM kaMI sAMbhare nahIM. jIve ahIM kaMI ghasAro karI mUkyo hoya te bIjA bhAvamAM paNa kAma Ave. keIka vakhate manuSyabhava maLe che. pharI pharI maLavAnuM nathI. manuSyabhavamAM jJAnIne coga thaye, temAM paNa jIva karatA nathI to pachI bIjA bhavamAM kyAM karaze ? " be cAra bhava vadhAre thaze evuM karavAnuM nathI. bIje rUpAdi pAMca viSayamAM kheMcAya che, tyAMthI pAcho vaLe te saddavicAra jAge. have chetarAvuM nathI. AtmA pragaTe evo Atmajoga bane te manuSyabhavamAM jIva dhAre te karI zake. paNa AMkha vagara AmathI Ama athaDAya enA jevuM che. manuSyabhava maLe che, temAM AtmAnuM kAma na karuM te kyAre karIza? mATe maratAM pahelAM AtmajJAna karI levuM, e je hRdayamAM eTI jAya te kAma thaI jAya. manuSyabhavanI kharI kiMmata A zraddhA karI levI e che. e kAma A bhavamAM ja thAya che. je kamANI karelI hoya te bIjA bhavamAM paNa thAya, paNa A manuSyabhavamAM thAya tevuM na thAya. jIva je bhAvanA rAkhe ke mAre A bhavamAM eTaluM karavuM che te pachI enAM kAraNe meLave. jyAM sudhI AtmajJAna na thAya tyAM sudhI mAruM jIvavuM nakAmuM che evI laganI na lAge tyAM sudhI nizcaya thatuM nathI. AvI sAmagrI, manuSyabhava, satparuSane vega, bodha maLe ane lAbha na le, pramAdamAM rahe te pharI evI sAmagrI maLavI durlabha che. - e mATe nirmaLa vicAranI jarUra che. vairAgya upazama hoya te nirmaLatA thAya. atyAre jIvane malinatA che. viparItatA TaLe, mithyAtva maMda paDe te nirmaLa vicAra Ave. nirmaLa vicAranI pahelI jarUra che. e thavA satsaMga, sadbodhanI jarUra che. "tArI samajaNa upara mUka mIThuM ane tANa cekaDI." potAnI kalpanA mUkI jJAnI kahe te ja mAnavuM te nirmaLa vicAra Ave, jJAnI sAcuM kahe che ema manAya. atyAre te asatsaM. ganA evA saMskAra paDayA che ke parane jANe, temAM taNAI jAya. A asatsaMgano gherAva vizeSa che, te dUra karavA satsaMganI jarUra che. satsaMge jIvane baLa maLe che ane asatsaganA saMskAro ghasAI jAya che. nirmaLa vicAra jJAnInA yoga vinA thatA nathI. satsaMga kare tyAre evA vicAra Ave. nirmaLa vicAra AvavA jJAnIne vege vairAgya upazama vadhAravAnA che. virAgya-upazama vadhe te vicAranI nirmaLatA thAya. tethI thAya ke A saMsArano saMga mane baMdhana kare che, mAre asaMga thavAnuM che. A jagatamAM kazuM kAmanuM nathI, jJAnIe kahyuM te karavAnuM che. "huM keNuM , kyAMthI thaye, zuM svarUpa che mAruM kharuM? kenA saMbaMdhe vaLagaNa che? rAkhuM ke e pariharuM? enA vicAra vivekapUrvaka zAMtabhAve je karyA, te sarva Atmika jJAnanA siddhAntatatva anubhavyA." kaSAya dUra karI nirmaLa vicAra kare, viveka karI AtmavicAra kare te hamaNAM ja tene AtmajJAna thAya. saMgane lIdhe jIva bhUlya che. jIvane navarA rahevuM gamatuM nathI. kaMI ne kaMI lAvIne nAkhe. have asaMga thavAnuM che. jIva zAthI gherAyela che ? asatsaMga ane asasaMga beya vastuomAM jIva gherAyA che. tethI vicAra jAgato nathI. satsaMgane Azraya kare te chUTe. jIva hInasatva thaye che tethI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 medhAmRta dharma tA sAdhue kare, ApaNAthI na thAya' ema kahe che. asatsaMga ane asatprasaMga dUra karI satsaMganA Azraya kare te satsaMganuM phaLa asagapaNu Ave. tethI mekSa thAya. para vastunA paricayathI pAchA vaLe teA nima`La vicAra pragaTe. bharatane evuM thayuM teA kevaLajJAna thayuM. vairAgya upazama Ave te niLa vicAra Ave. atyAre vicAramAM kacaro paDayo che. mAru tAruM e kacaro che. e nIkaLI jAya teA niLa vicAra thAya. satsaMganI jarUra che. jema jema satsagane vizeSa prasa Mga thAya tema tema bIjA saMskAra ghasAtA jAya. jJAnIne cega hoya te! ene khaLa maLe, satpuruSanA beAdhe ema thAya ke hamaNAM ja AtmA pragaTe evA che. puruSAthI jIva hoya te ja badhu ADAavaLI dUra karI peAtAnA vicAra kare. nimaLa vicAra hAya te| AtmA dekhAya AMkha cAkakhI joI e. mithyAtva sahita vicAra che te avaLuM samaje che, (vaparItapaNu che. viparIpaNuM badhe naDe che. viparItapaNu jyAM sudhI che tyAMsudhI satsaMga paNa niSphaLa thAya che. ni`La vicAra haiAya teA khATu' te kheATu' ne sAruM te sAruM lAge. niLa vicAra hAya tA sa'sArane asAra jANe ane meAkSa sukharUpa lAge. anya paricayathI pAche vaLe--vibhAvathI chUTe te svabhAvamAM Ave. AtmA te che, paNa kSaNe kSaNe rAgadveSa karI ane peAtAne AvaraNa kare che. A bhayaMkara saMsAramAM janmavuM nathI. ema thAya te rAgadveSa na karavA. jIya asatsa`ga ane asatprasa`gathI gherAI gayA che, tethI bhUlA paDaco che. satsaMga ene khacAvanAra che, satsaMga ane jAgRta kare che, satsaMge ene maLa maLe che. satsaMga thAya teA puruSArtha thAya, satsaMgathI enAmAM zUra vIrapaNu' Ave. niLa vicAra joI e. jIvanuM mana viSayavikArathI DALAyelu che. viSayakaSAya maMda thAya teA ni`La vicAra jAge. CC viSayavikAra sahita je, rahyA matinA ceAga; pariNAmanI viSamatA, tene yAga ayAga. nirdeLa vicAra jAge ane paravastumAM tanmaya na thai jAya te hamaNAM ja Atmaga pragaTe, vibhAva che te asatsaMga che, dhamAnamAyAlAbha vagere kaSAya, viSaya, kAma e badhA asatsaMga che. tene jIva peAtAnAM sagAM mAne che. pAMca indriyA, kaSAyA e badhA zatrue che. ethI chUTavuM che. ene vaza karavA che, paNa ene vaza thavuM nathI. satsa`ganA AzrayathI jIvane khaLa maLe che. atyAre jIva hInasattva thaI gayA che. AtmA te ana tazaktine dhaNI che. jJAnIe kahyuM te smaraNa karyAM karavu.... emAM kaMI zarIrazakti ke paisA joItA nathI. garaja hAya teA thAya. e garaja jIvane nathI. puruSArtha kare teA vicAra jAge. vicAra nimaLa thavA vairAgya upazama vadhAravA. sAdhunI AMkha zAstra che ema kahevAya che. te zAstrane AdhAre varte che. zAstramAM zu' kahyuM che ? te ja jue che. AtmA pragaTAvaveA hoya te ene ceAgya vastue joie. jyAM asatsaMga ane asatprasaMgane gherAvA che, tyAM AtmajJAna thAya nahIM. ene khaseDe te thAya. AtmajJAna thayA pachI e hAya tA ene kaI nathI. pANInA svabhAva nIce javAneA che paNa papa AdithI UMce paNa jAya che. ema jIva Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 231 anAdikALathI nIce mArga-avaLe raste cAle che, paNa satsaMga kare to UMce raste caDhe. mumukSu thayuM hoya tene jJAnanAM vacane AgaLa dore che, saMsAranI pAra laI jAya. saMsArathI chUTavAnI laya lAgI hoya te ene jJAnInAM vacana mIThAM lAge. 10. vicAradazA pragaTe te pachI AtmajJAna thAya. saMsAra asAra che ema lAge che tyAganI IcchA thAya. saMsAra jIvane bacAve e nathI ema jene hoya tene AtmavicAra thAya. je saMga thayo che teno viyoga thavAne che. saMsAranI vastuo anitya ane asAra che, nAzavaMta che, ema jANuM tenA pratyethI moha ghaTe to AtmavicAra thAya. " tyAga virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna; aTake tyAga virAgamAM, to bhUle nija bhAna. " e bhAna karI levAnuM che. AtmA eALakhAya to zAzvatapaNuM prApta karAya. jIvane vairAgya hoya te pachI krodhamAnamAyAbha kare nahIM. mAre mAro AtmA saMbhAra ema thAya. vairAgya upazama hoya te AtmavicAra jAge. anityavastunI vacce jIva Ubhe che. zarIra kSaNe kSaNe palaTAyA kare che, paNa mohane laIne emanuM ema ja che ema lAge che. badhI vastu anitya che. jagata badhuM pharatuM che. badhAMya duHkhI che. kyAMya sukha nathI. dago che. jyAre saMsArane vizvAsa manamAMthI nIkaLI jAya tyAre AtmavicAra Uge. sukhI thavuM hoya te saMsArane pUMTha devAnI che. AtmA nitya padArtha che, paNa anitya padArthanA mehamAM paDI che teno ene vicAra nathI. anityamAM meha karaze to badhA manuSyabhava nakAme jaze. sAcI vastu prApta karavA puruSArtha karavAnuM che. jagatanI vastuo anitya che, azaraNa che, asAra che ane anaMtakALa sudhI rajhaLAvanAra che. have enI sAme thavuM che, e sAthe na Ave. mUkIne javAnuM che mATe temAM rahIne je karavAnuM che te cUkavuM nahIM. prabhuzrIjI kahetA ke jhabake metI parAvI levuM. kSaNika vastuomAM citta rAkhe che, to enA je bIjo mUrkha koNa? mAruM kaI nathI ema bharatane thayuM te kevaLajJAna thayuM. paNa jIvane nAzavaMta vastu atyaMtapaNe asAra bhAsatI nathI. bhAse te e chetarAmaNImAM Ubho na rahe. saMsAra pratyenI ruci UThe te AtmAne vicAra jAge. 11. saMsAranuM svarUpa atyaMtapaNe asAra, anitya lAgyuM che, tethI jJAnIne chUTavAnI bhAvanA thayA kare che. jema keIne kAMTo vAge tyAre thAya ke kyAre kAMTe kADhe? ema jJAnIne parigraha kyAre chaDuM, parigraha kayAre chaDuM, ema thAya che. jJAnI jAge che, ajJAnI UMghe che. karmanA udaye ja emane e vepAra kare paDe che. tema chatAM mAre ja vAMka che ema jue che. jIva baLavAna thAya te badhuM khareDI nAkhe, paNa jIva baLa karato nathI. saMsAramAM rahevuM ane mekSa thavA kahevuM e banavuM asulabha che. upAdhi vadhe tema duHkha thAya che ke A kayAre chUTaze, kayAre chUTaze? tyAM Avyo re udaya kAramo, parigraha kArya prapaMca re; jema jema te haDaseliye, tema vadhe na ghaTe eka raMca re. " Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 bedhAmRta ApaNane upAdhi vadhe tema tema sukha lAge che ane emane duHkha lAge che. koIne vAMka nathI. pitAno ja vAMka che. baLatAmAM duHkha lAge tema upAdhimAM emane duHkha lAge che. jeTaluM thAya eTale chUTavAno puruSArtha kare che, chatAM emane e cho lAge che. "je Iccho paramArtha te, karo satya puruSArtha." jIva dhAre te karI zake che. 12. janakarAjA AkhuM rAjya karatA te ApaNe eka dukAna karatAM zuM che? evA bhAva jJAnIne thatA nathI. zrI tIrthakara jevA, te ja bhave mokSe javAnA che chatAM badhuM choDIne cAlI nIkaLyA. e daSTAMta baLavAna che. ApaNane baLa vadhe evuM daSTAMta levuM. karIzuM, karIzuM, ema karatAM kALa AvI gayo te Akhare pastAvuM paDaze. tethI kaMI karI levuM. maraNa pAse ja che ema bhaya rAkhavAnuM che. atyAre mokSa maLato hoya te badhuM mUkIne jatA rahevuM ema jJAnIne lAge che. vedAMtamAM janaka ane jainamAM bharata e beya puruSArthI vadhAre hatA. gharamAM rahyA chatAM jaLathI kamaLa bhinna rahe tenI peThe hatA. paNa e daSTAMta na letAM tIrthakara bhagavAna jene janmathI hajAra varSanA saMyamI jeTalo vairAgya hate, deve paNa jemanI sevAmAM hAja2 hatA, chatAM saMsArathI bhaya pAmIne, choDIne cAlI nIkaLyA. A bhave ja mekSe javAnA hatA chatAM eTale puruSArtha karyo che. e daSTAMta baLavAna che, puruSArtha prere che. zarIra tarapha lakSa hoya tyAMsudhI upAdhine pAra na Ave. " jaba jAeMge AtabhA, taba lAgeMge raMga" (hA. naM. 1-14) AtmA jAge tyAre kAma thavAnuM che. satsaMga e moTI vastu che, paNa pite vicAra karaze tyAre kAma thaze. upAdhimAM beTI thaIzuM te A deha to chUTI jaze ane kAma adhUruM raheze. mATe cetI levuM. 13. rAgadveSa jIvane vartatA hoya ane mAne ke huM jIvanmukta chuM te e jIvamuktadazAnI AzAtanA kare che. mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTo na meha; te pAmara prANI kare, mAtra jJAnIne droha. " rAgadveSa ajJAna che tyAMsudhI kama baMdhAya che. ene kSaya karyA vagara jhaMpavA jevuM nathI. kevaLajJAna thatAM sudhI vicAravAna jo maraNane samIpa samajIne vate che. jIvanmukta eTale "deha chatAM jenI dazA, varte dehAtIta." evI dazA hoya te jIvanmukta che. evI dazA kevaLajJAna thatAM pragaTe che. "kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna." te kevaLajJAna che. 14. atyaMta jJAna eTale kevaLajJAna hoya tyAM atyaMta tyAga hoya che. atyaMta tyAga hoya te ja ene kevaLajJAna thAya. kevaLajJAna heya tyAM meha na thAya. paravatumAM jIvane jarAka paNa rAga hoya tyAMsudhI zAMti ke pUrNa samAdhi thAya nahIM. atyaMta tyAga hoya te ja jJAna pragaTe. saMpUrNa jJAna atyaMta tyAga pragaTa thAya che. tyAgamAM zuravIrapaNuM che. zUravIra thAya tyAre kevaLajJAna thAya che. cAra karmanuM mAthuM kApI nAkhe tyAre kevaLajJAna thAya che. bAkInAM cAra baLI sIdarIvata che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 233 15. paravastumAM tanmayatA, tAdAtmyapaNu' na karavuM e ja kharA tyAga che. bahAranI vastue khaseDe e kharo tyAga nathI; chatAM e bhAvatyAganuM kAraNa che. tyAga eTale AtmA sivAya paravastumAM taNAvuM nahIM. e aMtatyoga thAya tyAre khIjAmAM lepAya nahIM. jIva jevuM jue tevA thai jAya che. ca'pala jue teA ca'palaAtmA, TepI jue te TapIAtmA thaI jAya che. mAhune kSaya thaye kharI asa'gadazAne anubhava thAya che. saMpUrNa asaMga caudame thAya che. atyAre jevA saMga thAya tevA jIva thaI jAya che. tAdAtmyaadhyAsa danamADu tathA cAritramAha gaye jAya che. e jAya tyAre kevaLajJAna pragaTe che. snehapAzane teDavA e aMtaraMganuM kAma che. snehapAza jeneA tUTyo tene rAga na thAya. " niraMtara AtmavicAra karI muni te jAgRta rahe." niratara AtmajAgRti rAkhe te navAM kama na khAMdhe ane jUnAM tA jAya che. rAgadveSanA ya kanya che. 16. khAdya prasa'ga eTale Ara'bhaparigraha cheDe, eche! kare te e aMtarvAMga thavAmAM kAraNa che, tethI e upakArI che. ceAthe guNasthAnake samyaktva thAya tyAre AtmA sivAya mAruM kaMI nathI ema thAya che, te pachI bAhyatyAga te sahaje Ave. AtmAnI nima LatA tyAgathI vizeSa thAya che. lakSa tA AtmAne peASavAnA che. * lakhyuM svarUpa na vRttinu, grahyuM vrata-abhimAna; grahe nahi. paramAne, levA laukika mAna. mAhyavastunA tyAgamAM ene Agraha thaI jAya teA pachI matAthI thAya. bAhyatyAganI eTaTvI kiMmata nathI, paNa aMtayeMganI mahattA che. te mATe bAhyatyAga che. aprasaMga hAya tyAMsudhI tyAga pragaTatA nathI. e maTaye pragaTe. satsaMge pachI enI vAsanAe chUTI jAya che. meAhanIya kama dUra karavA e adhe! tyAga kahyo che. bAhyatyAga mATe mAhanIya ochuM karavuM ema nathI; paNa mAhanIya cheDavA mATe mAhyatyAga upakArI che. ,, 17. kayAre chUTuM, kayAre Tu'! ema emanA manamAM thayA kare che. A badhA parigraha cheADavA che e bhUlatA nathI. tema chatAM emane ema rahyA kare che ke hajI e vicAramAM zithilatA che. thADA kALamAM ghaNAM kamA~ khape evA vicAra rahe che. enA ja jApa japIe chIe. A vyApAranI upAdhi dUra thaI jAya e ja vicAra che. 18. A patramAM arasaparasa sabaMdha jevAM vacanA lakhyAM che. amArA vicAranu khaLa vadhe te mATe mukhya tA A vacanA lakhyAM che ane tamane paNa vicAravA e vacane lakhyAM che. [va. 570 ] 193 zrI. rA. A. agAsa, bhA. vada 11, 2008 jIvane duHkha Adhi-vyAdhi-upAdhi varte che. manamAM ciMtA thAya te Adhi, zarIra saMbaMdhI du:kha te vyAdhi ane bahAranI kaDAkUTa te upAdhi che. ethI navarA thAya te 30 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 badhAmRta vicAra jAge. jene upAdhi na hoya tene eTalI ciMtA ochI che ane avakAza maLe che. te avakAza jJAnInI AjJA ArAdhavAmAM gALe te tethI samAdhisukha pragaTe. "jema jema upAdhino tyAga thAya tema tema samAdhisukha pragaTe che." e vAta jo hadayamAM cATI jAya to kAma thAya evuM che. upAdhi te pUrvakama che, paNa samAdhi rAkhavI ApaNe hAtha che. jeTalI upAdhi che teTalI anAthatA che. jeTalI upAdhi teTalI asamAdhi, upAdhino tyAga thAya teTalI samAdhi thAya. upAdhi cheDI nivRtti levI ene gamatI nathI. kaMI kAma na hoya, navarAza maLI hoya to paNa kaMI ne kaMI laI bese che. eTale upAdhino tyAga thAya teTaluM samAdhinuM kAraNa thAya che. upavAsana ane pArasAne e beya divasa tapAse te khabara paDe ke upavAsanA divase kaMI phikara ciMtA nathI ane pAraNAne divase upAdhi che. jene AjJA maLI che, tene nivRtti bahu sArI che. samajIne nivRtti le te pravRttimAM hoya to paNa nivRttino svAda na bhUle. AtmAne svabhAva upAdhi karavAnuM nathI. e te karmane laIne AvI paDayuM che. sAdhune paNa manavacanakAyAnI pravRtti rokavAnI kahI che. pravRtti karavI paDe te samitipUrvaka varte ane pAchA guptimAM AvavAne lakSa rAkhe. saMyamanA hetuthI gapravartana, svarUpa lakSe jinaAnA AdhIna je; te paNa kSaNa kSaNa ghaTatI jAti sthitimAM, aMte thAye nija svarUpamAM lIna je. " manavacanakAyAnI pravRtti ghaTADI nija svarUpamAM lIna thAya che. saMsAranA padArthone yathArtha vicAra hoya te te vairAgyanI vRddhi kare che. saMsArane vicAre te cAre gatimAM duHkha jaNAya. zarIrano vicAra kare to zarIra paNa pugalanuM che. lohImAMsathI bhareluM che. vaLI te paravastu che. ema bhinna bhinna prakAre vicAre te kaI vastu para moha na thAya. vicAra kare te potAnI na lAge. zarIra vagere paravastu che. paravatumAM jIva mujhAya che. siddhabhagavAna paNa A dehane nAkhI gayA. bhegane paNa vicAra kare ke "sakala jagata te eMThavata." eMThavADe ja badhe jIva bhagave che. vicAra nathI tethI meha thaI jAya che. samajAtuM nathI, kAraNa ke vicAra nathI. bhUkha lAge te khADo pUravA nAkhavuM. badhA bheganA padArtha jIvane kAmanA nathI, paNa Teva paDI gaI che. uparachaluM jue to jIvane moha thAya evuM che. paryAyadaSTi ja evI che. zarIra gaMdavADo che. tenI IcchA karI, kalpanA karI karma bAMdhe che. pitAnuM nahIM tenA para meha karI karma bAMdhe che. tyAga TakI rahe ane vairAgya rahe ema karavAnuM che. prazna-vairAgya kema nathI AvatuM ? uttara-vicAra nathI. e vicAra AvavA satsaMga che. sAMbhaLe tyAre vicAra AvemanuSyabhava durlabha che" ema sAMbhaLyuM to vicAra Ave ke kaMI karI levuM. satsaMganI jarUra che. temAM kaMIka sAMbhaLavAnuM maLe, sadvicAra Ave te viveka thAya. tethI tyAgavAgyane tyAge ane grahavAgyane grahaNa kare. cha padamAM samyagdarzana rahyuM che. e samyagdarzananA cha sthAnaka eTale rahevAnAM sthAna Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 235 che. vicAra thAya te vairAgya thAya ane vairAgya thAya te jJAnInAM vacano sArAM lAge. tethI samyagdarzana thAya. puruSanuM mAhAmya ghaNuM che, paNa jIvane te samajAtuM nathI. cha padanA patramAM ghaNe vistAra karyo che. tenAthI vadhAre vistAra thavA arthe Atmasiddhi lakhI. tenI ekeka gAthA para se so gAthA lakhe toya ene artha pUro thAya ema nathI. prazna-vivekajJAna eTale zuM? uttara-viveka e AtmAne oLakhavAne dIve che. AtmAnA samyajJAnAdi che, temAM karmanI mitratA thaI gaI che te TALavA viveka vairAgyanI jarUra che. saMsAra kaDavo che tene mIThe mAne te aviveka che. vairAgya e saMsArane TALavAne upAya che, tene kaDavo gaNe e paNa aviveka che. prabhuzrIjIe kahyuM hatuM ke cha padane patra amArA upara AvyuM tyAre Ama thayuM, ke AtmA sivAya kaMI javuM nahIM, keI gacchamAM, matamAM UbhA na rahevuM, badhAthI chUTI AtmA upara AvavuM. ApaNI A vAta che. AtmA che. anAdikALathI jIva bhU che. deha chUTI jAya, paNa AtmA na mare. eTaluM daDha karavAnuM che. AtmA kadI na mare, nitya che. ene bhAna nathI ke huM saMsAra vadhAruM chuM. e bhaya lAgaze tyAre AMTA ukelaze. kazuM mAruM nathI. kyAMya cena na paDe evuM thAya, khAvuMpIvuM kazuM na game evI dazA thAya tyAre kharo vairAgya. jIve keTalAM duHkha bhogavyAM che ! devakanAM sukha paNa bhagavyAM, paNa janmamaraNa chUTayAM nathI. have kazuMye bhegavavuM nathI. ghaNuM khAdhuM, ghaNuM pIdhuM, paNa have e tarapha najara na karavI. have te kyAre siddha thAuM, jyAre siddha thAuM, ema karavAnuM che. bIjI IcchAo bhAvanAo choDavAnI che. karma bAMdhe che ane bhogave che tethI chUTI zakAya che, mokSa thAya che. "karmo kALa anaMtanAM zAthI chedyAM jAya?" Ama jene thayuM hoya ane tene kaI kahe ke mokSa che, te kevI zAMti thAya? mokSane upAya che, " samajuM mekSa upAya te, udaya udaya sadbhAgya." samajAya to maMDI paDuM evI IcchA mumukSu jIvane hoya che. e ja karavuM che. samyagdarzananA mukhya nivAsabhUta cha pada che. "te padanI sarvAgatA, mokSamArga niradhAra." cha padane saMpUrNa vicAre te mekSamArgane nirdhAra eTale nirNaya thAya. cha padanI zraddhA karI sAdhavA mAMDe te mekSa thAya. pUrvanA ArAdhaka jI hoya temane A cha pada sAMbhaLatAM ja ene vicAra utpanna thAya che. ahaevI vAta che! ema lAge. e ja kAmanuM che. AtmA che" ema thAya te enI jarUriyAta badhI pUrI kare, paNa ema thatuM nathI, nahIM te enI pUrI saMbhALa le. pUrvanuM ArAdhana na hoya to satsaMge sAMbhaLe, bIjA vicAra choDI kaSAyanI maMdatA kare, to e vicAra thAya che. aMtaraMga upAdhirUpa krodhAdi cAra kaSAya choDI satsaMga kare to cha padane vicAra thAya. AtmAnI pAse samyapha, kevaLajJAna, mekSa badhuM che, paNa ene pitAnA svarUpanuM bhAna nathI. bIjAnI IcchA kare, paNa pitAnI nahIM. cha padane vicAra karavAnuM kahyuM che. AtmAnuM avyAbAdha sukha jIvane bhAnamAM AvatuM nathI, enuM kAraNa anitya vastumAM Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 badhAmRta maha che. tethI ja e bhAnamAM AvatuM nathI. tene laIne AtmAnuM bhAna thatuM nathI. "huM ane mAruM'mAM rokAI gayuM che. vicAra karavAne avakAza nathI. pUrvanA saMskAre AtmAnA vicAra karavA bese paNa bIjA ja vicAra Ave che, enuM kAraNa anitya vastumAM moha che. ThekANe ThekANe jIve prema verI nAkhe che, te badhethI uThADI para premapravAha baDhe prabhuseM" e karavAnuM che. AtmAnA vicAra karavA jatAM dehanA vicAra karavA mAMDe che! kapaDAnA vicAra kare che. AtmA khavAI jAya che, tenI kiMmata nathI. AtmA lAkho rUpiyeya na maLe e che. jJAnI maLyA hoya, sAdhana maLyuM hoya, tema chatAM AtmAne vicAra karavA besatAM AtmavicAramAM bhUla Ave che, mATe A bhavamAM evuM na thAya e sAcavavAnuM che. "A ja mAre kAmanuM che" evuM jIvane thatuM nathI. A cha pada e ja mAruM svarUpa che. ene vicAra karatAM bIjA vicAra Ave che. evuM ghaNIvAra thayuM che. meha anAdikALathI che. kharA puruSArtha kare tyAre meha khase eve che. A bhavamAM e karavAnuM che, khUba puruSArtha karavAnI jarUra che. sarala vicAradazA eTale jyAMsudhI yathArtha na samajAya tyAM sudhI mane samajAI gayuM ema na mAnavuM. AtmasvarUpane nirNaya thavAmAM anAdithI jIvanI bhUla thatI AvI che." (568). jJAnI kahe te mAnavuM e sarala vicAra che. "sarva jIva che siddha sama, je samaje te thAya." samajaNuM karavAnI che. tene mATe "sadguru AjJA, jina dazA, nimitta kAraNamAMya." e be nimitta che. ethI siddha thAya che. je saMpUrNa svarUpane pAmyA che temane lakSa rAkha. atyAre karIe chIe ethI vizeSa puruSArthanI jarUra che. jJAnI batAve che ke Ama karavAthI anaMta sukha prApta thaze, AtmAnuM avyAbAdha sukha prApta thaze. puruSArtha karaze te AmasvarUpe pragaTa thaze. pachI AkhA traNe leka AtmA nathI" ema kahe to paNa zraddhA khase nahIM." "jyAM zaMkA tyAM gaNa saMtApa." je kaMI zaMkA thAya te dhIrajathI sahana karavI. mane AgaLa para samajAze ema rAkhe to dhIraja Ave, nahIM te rakhaDe. dhIraja ane vicAranI jarUra che. jagatamAM ghaNA dharmo che, ghaNuM pustaka che. te jeNe vAMcyA hoya tene thAya ke A sAcuM haze ke A sAcuM haze? paNa dhIraja rAkhI vicAre te badhA dharmomAM sarvottama dharma kayo che te ene samajAya. saMzaya thAya to dhIraja rAkhavI, vicAra kare; nahIM to paDI javAya. mATe vAraMvAra vicAra karI vairAgya vadhAravo. vairAgya e ekSane bhemiyo che. anitya padArthanI je IcchA che te deha ja maLaze. badhuM dekhAya che te anitya che, svapnA jevuM che. jIva sukhane mATe phAMphAM mAre che; paNa sukha te AtmAmAM che. te mUkI puddagalanI IcachA karI karma bAMdhe che. koI paNa jIva baLatAmAMthI chUTe evI jJAnI puruSanI IcchA hoya che. [va. 571]. 194 zrI. rAva AgAsa, bhAdrapada, suda 12, 2009 sobhAgabhAI e prazna karyo ke samaye samaye ghaNA jIvo mokSe jAya che te e badhA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 23e saMsAramAMthI khUTI paDaze? saMsAra badho nAza to nahIM thAya? kRpALudeva uttara Ape che ke vadhAremAM vadhAre eka samayamAM eka se ATha jIvo siddha thAya. dareka samayamAM eka se ATha, eka so ATha je siddha kadApi thAya ema gaNIe te pahelAM je siddha thayA che ane have thaze te karatAM anaMtagaNu jo saMsAramAM rahe. saMsAramAM rahyA che tenA hisAbamAM mokSe gayA che temane kaMI hisAba nathI. Akho loka jIthI ThAMsI ThAMsIne kAjaLanA kuppAnI peThe bharele che. emAMthI utkRSTa rIte eka samayamAM eka so ATha siddha thAya. manuSya hoya te ja mokSe jAya. bIjI gatimAM mokSa na thAya. saMsArane uccheda thAya te sAruM che. badhA mekSe jAya te zuM bagaDI javAnuM che ? sAruM che. paNa ema thatuM nathI. mumukSu-eka so ATha ja utkRSTa rIte eka samayamAM siddha thAya te bhAratakSetramAM ja ke? pUjyazrI-badhA AkhA aDhI dvIpamAM maLIne, pAMca bharata, pAMca airAvata, pAMca mahAvideha Adi aDhI dvIpamAM badhA kSetranA maLIne eka so ATha jIvo vadhAremAM vadhAre eka samayamAM siddha thAya evuM ja bane che. upAdhi karavAmAM Ave ane asaMgadazA rahe e banavuM bahu muzkela che. saMpUrNa asamAdhi te nathI. mumukSu thAya tyArathI kaMI samAdhi to hoya che. paNa je saMpUrNa asamAdhipaNuM che, tenAM kAraNe badhAM dUra karI AtmAmAM sthira thavAya tevAM nimittomAM rahevuM. jIvane mithyAtva avasthA che tyAM saMpUrNa asamAdhi che. e gayA pachI cAritramehane laIne je kaMI asamAdhi rahe che te asaMpUrNa asamAdhi che. [va. 572] 195 zrI rAva Ahara, phAgaNa suda 13, 2008 jIvane AtmasvarUpanuM oLakhANa thayA pachI sahaja dazA thaI jAya che. potAnA AtmAnI dazA kevI karavI che? te jIva bhUlI jAya che. game tevAM bhAmAM udAsInatA rahe, vibhAva. dazAmAM vRtti na jAya, evI dazA karavAnI che. potAnAM pariNAma zuddha rAkhavAnAM che. siddha dazA atyaMta zuddha che. evuM ja pitAnuM svarUpa che. sahaja svabhAva thayA pachI puruSArtha kare paDato nathI. sahajabhAve AtmasvabhAvamAM rahevAya che. zreNI mAMDe tyAre puruSArtha kare paDe, paNa pachIthI puruSArthanI jarUra rahetI nathI. jIve kharuM svarUpa jANyuM nathI. " jANyuM te tenuM kharuM je mehe navi lepAya." kevaLajJAnanuM nAma tIvrajJAnadazA che. "kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa vate jJAna; kahie kevaLajJAna te." pAMca parameSThinuM svarUpa sahajatmasvarUpa che. jIvanuM kalyANa kema thAya? e jJAnI jANe che. navakAramaMtramAM ane sahajAnmasvarUpamAM bheda nathI. tIvra jJAnadazA hoya to baMdhana na thAya. karmane laIne AkhuM jagata che, paNa AtmA kaMI vanaspati nathI, eke driya nathI, beIndriya nathI. karmane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 badhAmRta laIne badhuM dekhAya che. badhA vibhAvathI udAsa thaI pitAnuM je sahaja svarUpa che, temAM vRtti rAkhavAnI che. vairAgya, upazama ane bhakti e saheje rahe evuM karavAnuM che. jene samyadarzana prApta karavuM hoya teNe ganAM bIja evAM tyAgavairAgyAdi lAvavAM. vibhAvamAM na taNAya te baMdha na thAya. vibhAvamAM vRtti na jAya ane sahaja svarUpamAM vRtti rahe ene bhagavAne chUTavAno rasto kahyo che. jJAna eTale " che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe sadguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa. " e mULa jJAna che, te vRkSa jevuM thAya tyAre kevaLajJAna thAya che. e AvyA vinA mokSa na thAya. bhagavAne cethA guNasthAnakathI mAMDI caudama guNasthAnaka paryata je varNana karyuM che te tIvajJAnadazA lAvavA mATe karyuM che. e vAta keIka jIva ja samajI zake che. ene bhAva bhAvo muzkela che. ahaMbhAva chUTe muzkela che. ajJAna che tyAM aMdhAruM che. samyakajJAna. samyaphadarzana ane samyaphacAritra e AtmAno dharma che. puruSa dvArA zAstra samajavAnAM che; nahIM te zastrarUpa pariName. pitAnA bhaNuM vaLato nathI. pitAnA de bhaNI vRtti javI muzkela che. AkhuM jagata pArakA deze jovAmAM paDyuM che. potAnA de jovA mAMDe tyAre chUTavAnI kAmanA jAge ane alaukika daSTi thAya. jIva ajJAnadaSTinA saMskAro laIne AvyA che, tethI ajJAnadazAmAM rAcI rahyo che. ajJAnathI sAruM jANyuM te maTavuM kaThaNa che. ajJAnanA saMrakAra maTavA bahu muzkela che. puruSanA eka eka vAkyamAM ekeka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che, te paramArthadaSTithI samyagdaSTine najare Ave che. jene kaMI jANavuM hoya teNe jJAnIne Azraya kare, te pachI zAstra vAMcavuM saphaLa thAya. nahIM te jIva pitAnI buddhi AgaLa kare che. kRpALadeva munione vAMcavA zAstra mokalatA tyAre bhalAmaNa karatA ke satsaMga, vairAgya, upazama athe vAMcavA vicAravAyegya che. jIva kema bhUle paDyo che te te jJAnI ja jANe che. bIjAne khabara na paDe. pitAnI meLe pAra na Ave. " vaha sAdhana bAra anaMta kiyo, tadapi ko hAtha haju na paryo. " ghaNuM karyuM paNa mokSamArga hAthamAM na AvyuM. jJAnI maLe tyAre jIvane "AtmAthI sau hIna " ema lAge. tIvrajJAnadazA pAmavA mATe prathama jJAnadazA jANavI. e dazA jANavI muzkela che, mATe jJAnInI bhakti karavI te sugama thaze. jJAnInI bhakti krUre te AtmasvarUpa prApta thAya. jJAnInI bhakti thAya tyAre apUrvatA lAge. "apUrva guNa daSTigocara thaI anya svachaMda mATe ane saheje AtmabaMdha thAya." AjJAe varte tyAre svachaMda TaLe ane pachI jJAnadazA prApta thAya. jJAnIpuruSa eja paramezvara che. "huM kaMI jANato nathI' ema karI jJAnIne zaraNe javuM. jyAM ahaMbhAva hoya tyAM jJAnIne Azaya na rahe. bane teTalI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 239 jJAnInI AjJA ArAdhavI. jJAnI puruSane Azraya eTale mana paNa jJAnIne sepe ane jJAnIpuruSanuM zuM kahevuM che, te lakSamAM rahe te jJAnI puruSane Azraya che. jJAnInI AjJAmAM citta rAkhavuM. "cALA to " jJAnInI AjJA ArAdhavAnuM jinAgamamAM ThekANe ThekANe kahyuM che. mana jJAnInI AjJAmAM rAkhavuM bahu kaThaNa che. "kapaTa rahita thaI Atama arapaNu" jJAnInA caraNamAM manane sthApavuM e khare Azraya che. caraNa eTale AtmAnI ceSTA athavA enuM kaheluM vacana. jJAnInI AjJA ArAdhatAM jIvane pitAnuM bhAna thAya che. jJAnI puruSane na bhUlavA-e badhAne sAra che. jJAnInI AjJA ArAdhavAmAM mana rahe to jJAnInAM vacananI apUrvatA samajAya. "apUrva vANa, parama zrata." enA vicAra karavAthI, jJAnI je bIje keI apUrva na lAge to mana jJAnInA caraNamAM sthapAya. pAMca IndriyenA viSathI jIva chUTe to AjJA ArAdhAya. pAMca IndriyanA viSayethI jema bane tema dUra rahevuM. jeTalA viSayo tyAga thAya teTalA tyAgavA. je na jAya evA hoya ane bhegavavA paDatA hoya temAM udAsInatA rAkhavI. jema rega thayuM hoya ane davA karavI paDatI hoya te temAM AnaMda Avato nathI, tema pAMca indriyanA viSayo bhegavavA paDatA hoya to davAnI peThe rogarUpa jANI pravartavuM ghaTe. jyAre jIva puruSArtha karavA lAge che, tyAre karma paNa jora kare che. karma udayamAM Ave tyAre jIva pitAne bhUlI jAya che. jIva puruSArtha karavA jAya tyAre karma bhUlave che. tethI je deSane cheTho che temAM ja pA che lubdhAI jAya che. A vastu tyA to kema cAle? e te pachI cheDI daIza. huM jAgRta rahIza tethI deza nahIM lAge. ema karatAM jIva temAM bhaLI jAya che. paNa mAre doSa vadhe che e bhaya nathI lAgato. dezane jIva cheDavA jAya che tyAre paNa kaMpe che. puruSa pratye Azrayabhakti karavAmAM pAMca IndriyonA viSaye vinarUpa che. teno tyAga be prakArathI thaI zake che. eka to tene choDI devA ane bIjo prakAra, vicArathI karI tuchapaNuM samajAvuM. pAMca indriyanA viSayo choDavAyegya che. tyAM vRtti na javA devI. pAMca IndriyanA viSayonI tucchatA emanI ema nathI lAgatI. tyAga kare to vicAra Ave. tucchatA lAge tyAre tyAga daDha thAya. vicAra e mATe rasto che, rAjamArga je che. vicArathI karI tucchatA samajavAvALA puruSo to koIka ja haze. mukhya mArga te tyAga che. pAMca indriyanA viSayane tyAga ekadama na thato hoya to tene zatrurUpa jANa krame kame choDavA. AraMbha parigrahathI pAMca jJAna AvaraNa pAmyAM che. AraMbha parigraha jAya te jJAna thAya. jIvane jeTaluM mAhAmya hoya teTaluM pariNAma pAme. bhakti AvyA vinA jJAnInA vacane pariNAma na pAme. pAMca indriyanA viSayathI mana rokAya te bhakti thAya. AraMbhaparigraha jIvane kheMce che. pApakAma karavuM te AraMbha che, ane AraMbha karIne vastu meLavavI te parigraha che. virodhI sAdhana dUra thAya te bhakti thAya, jJAnadazA vadhe, ane pachI tIvrajJAnadazA pAme. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 badhAmRta e keIka vAra sAMbhaLyAthI na thAya, paNa vAraMvAra ene vicAra kare, prasaMge prasaMge ene vicAra kare. ema karatAM karatAM e virodha TaLe, tyAre Azrayabhakti thAya. jAgatA rahevAnI jarUra che. badhuM svapnA jevuM che. tene sAcuM mAnavAno abhyAsa thaI gayA che. vi. 573] pUjyazrI-A saMsAra janma, maraNa ane vRddhAvasthA. e duHkhethI bharelo che, keI bacAve ema nathI. keI kALe saMsAramAM sukha nathI. saMsAranuM svarUpa duHkha ja che, ema lAge tyAre chuTAya che. saMsArathI chUTavA zuM karavuM ? to ke saMsAramAM sukhanI zraddhA che te kADhI nAkhavI, temAM sukha che ja nahIM, te kayAMthI maLe? enI AsthA chUTaze tyAre sukhane mArga hAtha Ave tevo che. chUTavAne raste AtmajJAna che. "sarva kalezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAne upAya eka AtmajJAna che." (pa69). saMsAranAM sAdhanone vicAra kare te saMsArabhAva chUTe. jyAM sudhI saMgane moha che, tyAM sudhI AtmAne vicAra nathI Avato. saMga che te mane bAdhArUpa che, ema jIvane nathI lAgatuM. jyAM sudhI saMsArabhAva che tyAM sudhI saMsAra ja che. "mAruM" mAnyuM che tethI jIvane duHkha nathI lAgatuM. saMsAranI AzA chUTI nathI. saMsAramAM sukhanI AsthA che. e AsthA cheDavAnuM jJAnIo kahe che. saMsAranuM svarUpa vicAryuM nathI, jIva parAdhIna paDyo che, tethI chUTavAne vicAra AvatuM nathI. nathI dharyo deha viSaya vadhAravA; nathI dharyo deha parigraha dhAravA." (15) parigraha che te mamatA che. eka paramANu mAtramAM paNa jyAM sudhI mArApaNuM hoya tyAM sudhI mekSe na javAya. [va. 576] 197 zrIrAva A0 agAsa, bhAdaravA suda 12, 2009 - pUjyazrI-kRpALudevanuM citta jagatanI vastuomAM praveza karatuM nathI. jene sAcuM te sAcuM ane beTuM te kheTuM lAgyuM ke beTAmAM khoTI na thAya. kalpita eTale je vastu nAzavaMta che, e vastunuM mAhAtamya lAge che te kalpanAthI che. kalpanAnA AdhAre badhAM kAkA, mAmA Adi nAma paDe che. che te pudgala ane jIvana saMyoga. kolaso ne hIre bane pudgala che. jagatanuM svarUpa evuM che ke Aje che te kAle nahIM. bALaka che te bALakarUpe na rahe; manuSya che te manuSyarUpe na rahe. yuvAna che te yuvAnarUpe na rahe. badhuM mUkIne javAnuM che. game teTalI kIrti heya paNa mare tyAre badhI ahIM ja rahe. cakravatI cha khaMDa jItI jAya, tyAre RSabhakUTa parvata upara pitAnuM nAma lakhavA jAya che. paNa tyAM eTalAM badhAM cakravatIonAM nAma kotarelAM hoya che ke ene pitAnuM nAma lakhavAnI jagyA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 241 na maLe, tethI bIjA koInuM nAma bhUMsI nAkhI pitAnuM nAma lakhe che. bIjA keIenuM nAma bhUMsI nAkhI pitAnuM nAma lakhe. ema badhuM ja nAzavaMta che. jIvane te jagatanI kalpita vastune jANavI che, sAMbhaLavI che. khAvuM pIvuM e te jIva anAdithI karatuM AvyuM che. kalpitanI pravRttimAM khATI thavuM e zuM kAmanuM che? jagatanA jIvone mAhAmya lAgyuM che te jJAnIne maTI gayuM che. be vastu che. jaDa ne cetana. jagatanI badhI vastuo nAzavaMta che, ghaDIkamAM che ane ghaDIkamAM nahIM, vAdaLAMnI peThe karma badhAM pharatAM che. temAM zuM jevA khATI thavuM? vyavahAranI pravRttimAM citta coTatuM nathI ane pravRttimAM rahI paramArtha saMbaMdhI vAta na karavI ema emane vicAra che. jyAre paramArtha upagarUpa hoya tyAre paramArtha kahIe te ThIka che, paNa upaga bIjAmAM hoya te vakhate evI paramArthanI vAta karavI te kRtrima jevI lAge che. prArabdhane udaya vepArAdi che te rokyo nathI tyAM sudhI paramArtha saMbaMdhI kaMI kahevuM nathI. vyavahAranI vAte badhI kalpita lAge che. paramArthanI vAta sArI lAge che. paNa jyAM sudhI vepAra AdinI pravRtti che, tyAM sudhI evI vAta karavI yogya nathI lAgatI. vikSepanAM kAraNe dUra te karavAM che, paNa jema jema haDaselIe tema tema vadhe che. gaI sAla karatAM A vakhate motIne vepAra bamaNe thayo che. temAM temanuM kAraNa jazuAtuM nathI. paisA maLaze te sukhI thaIzuM ema paNa jaNAtuM nathI. viSayakaSAyane poSavA karIe chIe evuM, tapAsatAM jaNAtuM nathI. paNa prArabdhane laIne pravRtti thAya che. jagatane lauM lauM ema thAya che ane amane mUkuM mUkuM ema thAya che. pahelAMnuM prArabdha cheDavAne mATe A vepArAdi pravRtti karIe chIe. amane tapAsatAM ema lAge che. pachI vizeSa vicAravAnuM kahe te kharuM. sebhAgabhAI e kRpALudevane vepArano vyavahAra ocho karavA lakhyuM, te mATe A patra lakhe che. viSaya kaSAya mATe A vepAra karatA hoIe ema jaNAtuM nathI. badhuM kalpita lAge che, evuM ja che. kalpita jevuM ja che. [va. pa79] 198 zrI rA. A agAsa, bhAdaravA suda 11, 2009 pUjyazrIkRpALudeva sobhAgabhAIne lakhe che ke tamane uMgha na AvatI hoya te huM tamArI sAthe rAtadivasa besuM e hamaNAM avakAza che. AjIvikAnuM sAdhana hoya te jJAnInI AjJAmAM rAtadivasa gALavAnuM rahe, AjJAmAM vartAya, emAM ghaNuM jIvene hita thAya-ema tame lakha lakha kare che paNa ame lakhatA nathI. manamAM beTuM lagADazo nahIM. kaze vika9pa karavA jevuM nathI. khAsa kAma hoya te ja amane e vAta jaNAvavI. amArI IcchA jANyA vagara tamAre lakhavuM nahIM. tame AjIvikAnI vAta bhUlI jAo ane amane e saMbaMdhI na lakhe, e amane tamane banene hitakArI che. AjIvikA saMbaMdhI phikaraciMtA na karaze. tame kaMI e saMbaMdhI na lakhe 31 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 badhAmRta ane ciMtA e saMbaMdhI tame na kare to e amArA upara kRpA thaI ema mAnIza. laukika vicAra karaze nahIM, satsaMga athe ja AvavuM che. kRpALudeva DuMgarazIne lakhe che ke tyAM muMbaImAM sAMkaDAM sAMkaDAM ghara hoya tyAM ApaNe jaIne kyAM bhIDa karIe" evA laukika vicAra ahIM AvavAmAM na karazo. eka satsaMgane arthe AvavuM che, e ja vicAra rAkhaze. bIjA vicAra bhUlI jaje. AtmA sauthI atyaMta pratyakSa che. bIjI rUpI vastuo dekhAya che, te sAkSI pUre che ke AtmA che te dekhAya che. [va. 581] 199 pUjyazrI-A vAta sAMbhaLIe tyAre ema thAya ke A jaDanI ane AtmAnI vAta kare che, te keIka cetananI ane keIka jaDanI vAta kare che, paNa mArI vAta kare che ema lAgatuM nathI. jaDa te jaDa ane cetana te cetana rahevAnA che, e anAdisvabhAva che. ApaNe ApaNane oLakhatA nathI. pitAne pitAne baMdha thavA e kahevuM che. anAdikALathI AtmA jANa jANa kare che ane jaDa vastu jANe nahIM. game teTale pheraphAra kare paNa e na ja jANe. game tevI goThavaNa kare paNa jaDa keI divase jANe nahIM. jANanAre A dekhAya che tethI jude che. te aneka prakAre jANa jANa kare che, anaMta kALathI jANa jANa kare che, paNa viparItatAne lIdhe pitAne jANa nathI. "ghaTapaTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna; jANanAra te bhAna nahIM, kahiye kevuM jJAna !" zuM jANuM ? pitAne te jANyo nahIM. cetana dravya che, tene jJAna guNa che ane samaye samaye jANa jANa thAya che te tenA paryAya che. potAnA bhaNI vaLe ke mane zuM thAya che? saMkalpavikalapa thAya che. manamAM rahI cetana ghATa ghaDe che, te badhA paryAya che. mAre sAMbhaLavuM che, jevuM che, evA vicAre thAya che te badhA jJAnanA paryAya che. kRpALudeva kahe che ke vicAra te ghaNA Ave che, paNa upazamAvavAnI vRtti thavAthI, kaI pAse AvyuM hoya toya jaNAvavAnuM thatuM nathI. pravRtti bahu nathI, tema chatAM muMbaI kSetra nivRttivALuM nathI, tethI nivRttinI bhAvanA rahe che. vi. 584]. 200 pUjyazrI--yazovijayajIe savAse gAthAnA stavanamAM A kaDI lakhI che- jema nirmaLatA re ratnasphaTika taNI re, tema ja jIva svabhAva; te jinavIre re dharma prakAzi, prabaLa kaSAya abhAva. -zrI sImaMdhara jinavara vinavuM." Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 243 e uparathI ja kRpALudeve A patra lakhe che. nirmaLa sphaTikanI samAna jIvana nirmaLa svabhAva che, ema bhagavAne kahyuM che. prabaLa kaSAya abhAva thAya tyAre "sahaja svarUpe jIva che" te samajAya. kaSAyane abhAva thAya tyAre ene bhagavAne kahyuM te sAcuM lAge. jIvane satsaMga hoya te AtmA AnaMdasvarUpa lAge. jJAnI puruSanAM vacano badhAM zuddhasvarUpane kahe evAM che. paNa jIvane e samajAtAM nathI tenuM kAraNa gyatA nathI. badhuM bhUlI gaye kalyANa che. kRpALudeva pahelAM zatAvadhAna karatA, paNa pachI lAgyuM ke emAM kaMI sukhasvarUpatA nathI. e badhuM bhUlavAnuM che, tethI badhuM thaDe theDe bhUlavA lAgyA. bhUlatAM bhUlatAM badhuM bhUlI gayA. AtmAmAM sthira thayA. satsaMge jIvane raMga lAge te saMsArane meha utarI jAya. paravastuthI pAchA haThIne potAnA samabhAvamAM rahe te sukha che. jJAnIe ke puruSArtha karyo che e tarapha lakSa rAkhave. kaMIka baLa karI jIva jyAre paravastune choDaze tyAre ja kalyANa thaze. mamatA khasI asaMgatA Ave te kalyANa thAya. "eka te je saMpradAyamAM AmAthe badhI asaMgapaNAvALI kriyA hoya, anya koI paNa arthanI IcchAe na hoya ane niraMtara jJAnadazA upara jenuM citta hoya, temAM avazya kalyANa janmavAne jaMga jANIe chIe." (30) AtmAne asaMga karavAnuM che, e lakSa rAkha. e jJAna vinA thAya nahIM. ane te jJAna jJAnI pAse che. "jJAna" e zabda pakaDI rAkhaje, ema prabhuzrIjI kahetA. [va. 585] 201 pUjyazrI AtmAnI vAta jIvane mIThI lAge, tenAM dRSTAMta mIThAM lAge te jANavuM ke samyagdarzana thayuM che. devacaMdrajIe kahyuM che ke samyagdaSTine "AtmA" ema sAMbhaLatAM ja romAMca thAya. jema nirmaLatA re ratna sphaTika taNI re, tema ja jIvasvabhAva" AtmAnI nirmaLatA samajAvA saphaTikarananI upamA ApI, sphaTikanI ArapAra padArtha dekhAya che evI enI nirmaLatA che. tethI e ratna che ke nahIM e jaNAya nahIM. e jIvane svabhAva che. sphaTika ratna jema dekhAya nahIM tema AtmA dekhAya nahIM. AtmA dehane laIne atyAre dekhAya che ema bhAse che. paNa dekhAya che te to deha che, AtmA dekhAto nathI. jevA saMga maLe e dekhAya che, e kaSAyane laIne bagaDe che, nahIM te saphaTikaratna je che. AtmAno svabhAva jJAnI e sphaTika ratnanI jema nirmaLa kahyo che. bhagavAne AtmAne nirmaLa karI, e svabhAva ja che. AtmAne eka paNa aNunA AhArapariNAmathI ananya bhinna karI A dehane viSe spaSTa e anAhArI AtmA svarUpathI jIvanAra eve je che. " (437) AtmAne malina karanAra kaSAya che. temAM prabaLa kaSAya anaMtAnubaMdhI che. ethI vastunuM svarUpa manAtuM nathI. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI sAthe ja rahe che. e Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 dhAmRta prabaLa kaSAyane abhAva thavAthI dharma pragaTe che, cAritradharma eTale svarUpamatA pragaTe che. sapuruSamAM ke satsaMgamAM jene niSThA eTale sthiratA che te satsaMganaiSThika che. asaMga eTale sahaja, kamarahita. karmane laIne kRtrima thaI jAya che. mehanIyakarma jAya te sahajasvarUpa pragaTe. jJAnAvaraNIya jAya to sahaja jJAnasvarUpa pragaTe. aMtarAyakarma jAya te sahajazakti ene pragaTe. "sahajAnmasvarUpa paramaguru" e AtmAnuM sahaja svarUpa che, te karmanA abhAve pragaTe che. sarva karma kSaya thAya tyAre dravya sahaja jema hoya tema pragaTe che. tyAre sahajasukha kahyuM che. sarva karmane kSaya thAya tyAre sahajAnaMda ke sasukha pragaTe che. sarva karmathI rahita thAya tyAre sahajasvarUpa pragaTe. e ja paramAnaMda che. jJAnI puruSe A je zuddhasvarUpanuM varNana karyuM che te AtmAnuM svarUpa sAcuM che ke nahIM, te satsaMge khabara paDe to jJAnIne oLakhavAnuM kAraNa thAya che. kaSAya ghaTe to kSaya paNa thaI zake che ane sahaja svarUpa pragaTe che, ema jIvane sasaMge lAge che. satsaMgamAM enA badhA saMkalpa vikalpa samAI jAya. satsaMga hoya te jJAnInuM kaheluM sAcuM mAnavAnuM anumAna thaI zake. jIva AnaMdasvarUpa che, te jJAnIne ge samajAya che. jJAnI kaMI belatA karatA na hoya te paNa tyAM ene samajAya che. jJAnIe je kahyuM tene anubhava ene satsaMgamAM thAya. jema AtmAnA saMkalpavika95 ochA thAya tema cAritra pragaTe. tyAM saMkalpavikalpa hetA nathI. jema cAritra pragaTe tema tema sthiratA thAya. nirvikalpapaNuM pAmavA mATe sudhArasa, satsaMga, sallA, vairAgyaupazama sAdhana che. e AtmasthiratAnAM kAraNe che. sudhArasa e eka prakArane mukharasa jhare che. te eka sthiratAnuM sAdhana che. tyAM upaga ene rokAya che, tethI e paNa eka sAdhana che. e rasa jaDa che, te paNa e sthiratAnuM eka sAdhana che. AkhuM jagata sukhane mATe bhaTake che. devamanuSyAdika sarva sukhane mATe phAMphAM mAre che. AtmasthivatA thAya tyAre badhI kalpanA chUTI jAya ane AtmAnuM sukha enA dhyAnamAM Ave. sudhArasa e sthiratAnuM eka sAdhana che. jema nAka upara dRSTi rAkhavAthI ADAavaLI daSTi na javAthI sthiratA thAya che. sudhArasa eTale amRtarasa, emAM upayoga rahe te AtmA sthira thAya che. jyAM e rasa jhare che tyAM ene AnaMda Ave che. tethI enI vRtti tyAM Thare che. evI vairAgyaupazamathI paNa vRtti sthira thAya che. zAstramAM tallIna thAya te pachI saddavicAra Ave, te pachI badhA vikapa dUra thAya che. tethI nirvikalpadazA kevI hoya che tene khyAla Ave che. [va. 586] 202 zrI rA. A0 agAsa, bhAdaravA suda 11, 2009 pUjyazrI-pahelAM sobhAgabhAIe patra lakhyA haze tenA uttara kRpALudeve TUMkAmAM ApyA haze. have vistArathI lakhe che. - rASabhadeva vagere mahApuruSe thaI gaya te jIvenA kalyANa arthe ja jamyA hatA. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vivecana temane paNa yAzI lAkha pUrva gharamAM rahevuM paDayuM. prArabdha bAMdheluM hoya te to bhegavavuM paDe. pUrve je bAMdhyAM che te amane paNa bhegavavAM paDe che. RSabhadeva bhagavAnane te game teTalI bahAranI upAdhi hoya teya samabhAva rahetuM. evuM saMhanana hatuM, evuM AtmabaLa paNa hatuM, evuM pUrva ArAdhana hatuM. tethI game tevA prasaMgamAM samabhAve rahetA. moTA puruSa kevI kALajI rAkhe che! chevaTe teSapUrvaka deha chUTe ane pharI janmavuM na paDe evo emane nizcaya che. te kyAre pUro thAya? to ke samabhAva rahe te navAM karma na baMdhAya. tethI janma le na paDe. nijana jaMgala jevuM hoya tyAM samabhAva rahI zake. tethI A udaya na hoya to AtmasthiratA saheje rahe. RSabhadevanA vakhatana kALa jude hatuM ane A kALa jude che. emAM sthiratA rahevI bahu muzkela che. ApaNe cenavAnuM che. kRpALu devanA karatAM vadhAre viSama kALa AvyuM che. paramArthanI ekadhArA pravRtti rahevI joIe, tevI rahetI nathI. keIkavAra maLe e manuSyabhava anaMtavAra maLyA chatAM je karavAnuM che te na karyuM, te kyAre jIva karaze? pramAda karavA jevuM nathI. prabhuzrIjIne badhamAM AvyuM hatuM ke ALasa ane pramAda verI che. pramAdathI maLeluM svarUpa paNa bhUlI javAya che. emanuM ema pravRttimaya prArabdha cAle che. te ekadama ochuM thaI jAya ema lAgatuM nathI. ekathI doDha varSamAM maMda udaya thAya, paNa taddana udaya te na maTe, ema lAge che. eka paLa paNa upAdhimAM gALavI amane vasamI lAge che. vepAranI sthiti ja evI che ke mAla paDyo hoya tenI phikara thayA vinA rahe nahIM. DAmADoLa rahe. jema UTa upara besIne sthira rahevuM muzkela che, tema A upAdhimAM rahI samabhAvamAM sthira kahevuM bahu muzkela che. kRpALudeva lakhe che ke A upAdhine jega amAre ocho kare che. tene upAya tamane kaMI jaNAya te lakhaze. jJAnI puruSane pravRtti gamatI nathI. jJAnI puruSa jenAthI hRdaya maLatuM hoya tene vAta karI potAnuM duHkha vyakta kare che. jJAnI chatAM, karma na baMdhAya ema vartavAnI bhAvanA chatAM, upAdhimAM rahevuM paDayuM. e to emAM sthira rahyA, paNa ApaNane zIkhavAnuM che ke jIve ghaNAM karma bAMdhyAM che, karmane beje keTale ekaTho karyo che! "karmo kALa anaMtanAM, zAthI chedyAM jAya?" evuM jIvane thatuM nathI. pitAnI kacAza jeTalI hoya teTale pazcAttApa maraNa vakhate thAya ke meM pramAdamAM paDI kaMIna karyuM. ghaNe vakhata te jIvane pramAdamAM jAya che. ruci bIje che. temAM karma baMdhAya tyAM ene mIThAza Ave che. lakhavAno je viSaya hoya te saMbaMdhI pitAnI dazA na hoya te mana pAchuM pharI jAya che. paramArthamAM citta thatuM tyAre e saMbaMdhI lakhatA. tethI A vacane vadhAre asara kare che. saMsAra pratye udAsInatA hoya ane citta paramArthabhAvanAmAM hoya te vakhate lakhI zakAya, belI zakAya evuM che. te vakhate je lakhAya te vItarAgatA pUrvaka lakhAya che Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 bedhAmRta kAraNa ke dazAnuM eTaluM baLa che. jemake suMdaradAsa mohamAM na hatA te vakhate emaNe lakhyuM ke - mAre kAma krodha saba lobha moha pIsI DAre, indriya hu katala karI ki rajaputo hai, mAryo mahAmatta mana, mAre ahaMkAra mIra, mAre bhadamachara dU, aise rana rUto hai, mArI AzAtRSNa puni pApinI sApinI deu, sabako saMhAra kari nijapada padUtA hai, suMdara kahata aise sAdhu kau zUravIra, vairi saba mArike nizcita hoI sUtA hai."(672) evI AtmajAgRtadazAmAM hatA tyAre e "zUrAtana aMga" lakhyuM. tethI bIjAne asara kare che. mAtra buddhithI lakhyuM hoya te kalipatarUpa kahevAya, citta asthira rahe te vakhate para mArtha saMbaMdhI lakhavuM yogya nathI. potAnI vRttio tapAsavA e badhuM kRpALudeve lakhyuM che. paramArthamAM zaMkA paDI hoya ke A kharuM che ke khoTuM che to citta asthira bane che; athavA tIvra prArabdhanuM baLavAnapaNuM hoya te citta asthiravat rahe. jene kSAyaka samakita heya tene paramArtha saMbaMdhI kA na thAya. AtmavIrya maMda thAya e prArabdhane udaya che, te vIrya vizeSa pheravavA puruSArtha karIe chIe, paNa thato nathI; maMda thaI javAya che. kaMIka prArabdha ochuM thAya te asthiratA TaLe. kamane baLavAna udaya hoya te vakhate citta sthiratA rahevI muzkela che. asthira citta heya te vakhate paramArtha saMbaMdhI lakhavuM, kahevuM te kalipata jevuM lAge che, paNa keIka vakhate evI cittasthiratA rahe che. vyavahAra te asAra che ema samajAyAthI "tame Ama kare ke Ama karo ema kahevAnuM ke lakhavAnuM te pANI valavyA jevuM lAge che. eTale vyavahAra saMbaMdhI lakhavuM belivuM gamatuM nathI. vyavahAra asArabhUta lAge che, tethI temAM citta jatuM nathI. asAramAMthI sAra nIkaLavAnuM nathI. manamAMthI e bhAva chUTI gayo che. tIvra karmanA udaye vepAramAM pravartavuM paDe che, paNa temAM rasa Avato nathI. zrI jine dravyoga ane bhAvasaMyoga banethI chUTavAnuM kahyuM che, tenuM kAraNa sthiratA rahe e che. e badhA paravatunA saMga chetaranAra che. jevuM che tevuM ja bhagavAne kahyuM che ke dravyathI ane bhAvathI badhAthI chUTavAnuM che. "sarva saMga mahA AsvarUpa che" ema bhagavAne kahyuM che. - darpaNamAM bIjA padArtho jema che tema dekhAya che, tema kevaLajJAnamAM paNa dekhAya che. sUrya upara vAdaLAM hoya te prakAza paDe che, tema jJAna taddana DhaMkAI jatuM nathI. badhuM Ava2Na dUra thAya tyAre badhuM dekhAya che. paravastune jevA chatAM AMkha jema nirlepa rahe che, tema kevaLajJAnathI jANatA chatAM ISTa aniSTapaNuM thatuM nathI. AMkha nAnI che, paNa parvata jevI vastune joI zake che, tema kevalI dehamAM rahyA chatAM kAlekane jANe che. [va. 187] 203 pUjyazrI-upara je darpaNa vagere daSTAMta ApyAM teno vicAra kema karavo te viSe Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 vacanAmRta-vivecana kRpALudeva eka daSTAMta ApI samajAve che. jJAnane savabhAva svaparaprakAzaka che. jyAM AtmA che tyAM jJAna che ane jJAna jyAM hoya tyAM svaparaprakAzaka rahe che. game tyAM jJAna hoya, tyAM svaparaprakAzaka che. "prathamapadaAtmA che. jema ghaTapaTa Adi padArtho che tema AtmA paNa che. amuka guNa hovAne lIdhe jema ghaTapaTa Adi havAnuM pramANa che tema svaparaprakAzaka evI caitanyasattAno pratyakSa guNa jene viSe che evo AtmA hovAnuM pramANa che." (493) sva para prakAzatA e caitanyane pratyakSa guNa che, ema kahyuM che. jJAna pitA saMbaMdhI paNa jANe che ane parane paNa jANe che. e jJAnaguNa jIvane pratyakSa che. padArthane jANe te jJAna kahevAya, na jANe te jJAna zAnuM? dIvAthI padArtho dekhAya che ane AtmAthI dravya bhAva bane dekhAya che, jaNAya che. jJAnathI te aMtaranI paNa badhI vastuo jaNAya che. je jJAnamAM badhA padArtho saMpUrNa paNe jaNAya te jJAnane kevaLajJAna kahyuM che. kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna; kahIe kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANu." paramArthathI te pote pitAne anubhave che. paNa AtmAnI evI nirmaLatA che ke bIjA padArtho paNa emAM jhaLake che. [va. pa92] 204 zrIrAtre A agAsa, bhAdra. suda 9, 2009 sobhAgabhAIe pUchAvyuM haze ke aMbAlAlane kaMI sudhArasa saMbaMdhI jaNAvuM? kRpALudeve jaNAvyuM ke hA, tamAre aMbAlAlane vAta karavI hoya to karaze. maraNa vakhate sabhAgabhAIne vAta jaNAvI hatI, paNa aMbAlAla moDA AvyA tethI sobhAgabhAI e vAta na karI ane kahyuM ke have mane vakhata nathI.. dehanuM svarUpa jeNe jANyuM che tene vairAgya rahe e che. jagata ane dehanA svarUpamAM moha che te ajJAna che. jAjarA je gaMdhAte deha che. ene jIvane paricaya thaI gayo che tethI ene moha thAya che. te viparIta paNuM che. A deha kSaNabhaMgura che. pANInA parapoTAnI jema phUTI jAya e A deha che. je phUla savAramAM khIleluM hoya te tApa paDatAM karamAI jAya che, tema game tevuM suMdara zarIra dekhAtuM hoya ane je vyAdhi AvI te bIjuM thaI jAya, UlaTI ane jhADA thatA hoya to pAse paNa UbhuM na rahevAya evuM thaI jAya. dehamAM prIti karavAthI kaMI nIkaLe evuM nathI. AkhuM jagata dehanA mehamAM paDayuM che. jJAnI ene boja gaNe che. veThiyAne mAthe bejo mUkyo hoya tema jJAnIne A zarIra lAge che. vadhAremAM vadhAre prIti dehamAM che e sukhanuM kAraNa nathI, to pachI dhana, strI vagere bIjA padArtho kema karI sukha Ape ? jIva vicAra kare to dehanA karatAM kaMI caDhiyAtuM lAgatuM nathI. kRpALudeve "munisamAgamane WWW.jainelibrary.org Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2% dhAmRta pATha lakhyo che, temAM lakhyuM che ke je vakhate rAjAne sApa karaDavA Avyo te vakhate rAjAne thayuM ke have mane koNa bacAve? kaI AvI bacAve te huM ene mAruM AkhuM rAjya ApI dauM, rANu badhI ApI dauM, dhana vagere badhuM ApI dauM ane AkhI jiMdagI sudhI ene dAsa thaIne rahuM ema thayuM. jIvane A deha pratye atyaMta prIti che, teya jIvane sukhI karI zakatA nathI, te pachI bIjI vastuo zuM sukhI karI zake? deha pratye je vastrano saMbaMdha che te AtmA pratye jeNe dehane saMbaMdha yathAtathya dIThe che" (833). e ja samyagdaSTi che. samyajJAna kone kahevAya, te kRpALu deve "mULamArgamAM kahyuM che. che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe sadguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." ema je thayuM te pachI pharI deha prApta thAya evuM e Icche ja nahIM. jyArathI jANyuM ke A te pudgalanuM che, tyArathI ema thayuM ke A bIjAnuM ja che. ApI devAnuM che ema ja thAya. mahAtmAne cerIne bhAva hotuM nathI ke pArakI vastu ApaNe rAkhI laIe. bIjI game tevI anukULatA hoya paNa satsaMga nathI e moTuM duHkha che. A kALanuM svarUpa jotAM duSama che. badheya jagatamAM jaIne pUche ke nokarI karIne bhaNIne zuM karaze? te kahe ke bhaNIne, nekarI karIne paisA kamAvIza. vidyA vecIne paisA laIzuM. paNa vidyA bhaNIne mokSa meLavazuM ema kahenArA to keIka ja haze. bIjI IcchA kaMI rahetI nathI. mAtra A AtmA upAdhithI chUTI vanamAM ke ekAMtamAM sahajasvarUpe rahe evI IcchA rahe che. pAMca indriyanI upAdhi chUTI svarUpamAM sthira thavAya evI IcchA rahe che. [va. 598] 205 kRpALudeve prazna lakhela ke jene alpakALamAM upAdhi rahita thavuM hoya, te kevAM pariNAma rAkhe te alpakALamAM upAdhirahita thaI zake? bhAgabhAIe uttara lakhyo ke rAgabaMdhana che, tene laIne badhe saMsAra Ubhe thAya che, upAdhi thAya che. e ochuM thAya te upAdhi ochI thAya ane saMsAra paNa ocho thAya. kRpALudeva lakhe che ke upAdhi pratye rAga nathI, parANe pUrvakamane laIne AvI che. rAgabhAva hoya tyAM sudhI to upAdhi hoya; paNa jene rAga heya jaNAya che tene upAdhi heya jaNAya che, rAgadveSanAM pariNAma thatAM nathI. sabhAgabhAIe lakheluM ke "bhAvArtha prakAza" vAMcatAM badhA matamatAMtaranuM samAdhAna thavA jevuM che. kRpALudeva lakhe che ke e graMtha kaI jJAnIe racele nathI. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 249 eTale akSaya puruSa paramAtmA eka vRkSarUpa che. vRkSa pAMdaDe mAyA che, ema vedAMta mAne che. brahma eka ja che, chAyA jevA upadeza eTale kharAkhara na DhekhAya tevA upa ale puruSa ja vala hai| upara jema vela caDhe tema pAMdaDe ema mAne che te yathAtha nathI. deza emAMthI maLe che. satpuruSanA yAge dravyAkAra jijJAsA hAya te bhAvajijJAsA thaI jAya che. pUrNAMkane laI ne keTalAkane vairAgya thAya che, paNu pAchu pASaNa na maLe te e sukAI jAya che. jene AtmakalyANu karavuM che, teNe bahAranI vastunuM mAhAtmya rAkhavAnuM nathI. meTA mumukSune ema rahe te pachI sAmAnya mumukSune satsaMgathI paNa evI vRtti kema dUra thAya ? muMbaInuM vAtAvaraNu vuM che ke citta anAya jevuM karI nAkhe. ahIM AvyA chIe teA e saTTA karatA jaI e, ema thaI jAya. satsaMganuM jevuM mAhAtmya joI e tevuM muMbaImAM rahevuM muzkela che. mubaIne vAravAra mAhamayI kahI che. temAM koi jJAnIpuruSa sAcavIne rahI zake, nahIM teA khIjA teA meAhamAM taNAI jAya. uparathI ema thAya ke satsaMga karuM chuM ane aMdara khIjA vicArA hAya. eka paTa (bheda) jevuM thAya. paramAnI icchAvALA hAya teya A kSetra evuM che ke vRtti pAchI khIje jatI rahe. kRpALudeva tA nAnA cheAkarAnI pAseya zIkhavAnI IcchA rAkhanAra che, AkhA jagatanA ziSya thaIne rahe che, paNa pravRtti kSetramAM satsa`ga barAbara na thAya. AvuM kSetra che, mATe tame na Avaze evuM amaru' lakhavuM nathI. pagu pravruttikSetra karatAM nivRttikSetramAM vadhAre lAbha thAya evuM che. satsa`ga viSe dravya-kSetra-kALa-bhAva nA keTalA vicAra karyAM che ! dravyakSetrakALabhAva nivRtti vALAM hAya teTaleA satsa`gathI vizeSa lAbha thAya. tema na heAya te teTale Ache lAsa thAya. satsaMga viSe keTalA vicAra karyAM che ! mahApuruSane badhA pratye samabhAva hAya che, " sarvAtmamAM samaSTi dyo '" evuM hoya che. [va. 600] 206 zrI rA. A agAsa, bhAdaravA suda 8, 2009 A saMsAra aAra che. ene! pAra nathI, anaMtakALathI AthaDayo paNa pAra na Avye . tIrthaMkare saddharmanA upadeza karyA te para parAthI cAlyA Ave che. tene laI ne " AjIva che, A ajIva che.' ema jIva jANI zake che. nahI te zI khabara paDe ? kRpa bhudeva sAbhAgabhAIne lakhe che ke tame ahI Ave! te mane ahIM avakAza te maLe paNa Akhu kSetra pravRttivALuM che, tethI lAbha thavA joIe te thavA muzkela che. enA karatAM nivRttikSetre vizeSa lAbha thAya evuM che. pravruttikSetramAM satsaMga thAya te karatAM nivRttikSetramAM satsaMga thAya tA vizeSa lAbha thAya. kei vecAravAnajIne te pravRttimAM 5mu vizeSa lAbha thAya che, sAmAnya rIte te 32 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 badhAmRta nivRttikSetramAM vizeSa lAbha che ema kahyuM che ane keI vicAravAnuM hoya tene pravRttikSetramAM, jJAnI pravRttimAM chatAM samAdhi kevI rIte sAcave che te jovAnuM maLe. - jJAnI vibhAvanAM kAryo karavA paDatA hoya tema chatAM svabhAvamAM rahevAno puruSArtha kare che. te bahu muzkela che. AtmaguNa pragaTAvavA e kharI caraNasevA che. taravAranA ghA sahana karavA sahelA che, paNa AtmaguNa pragaTAvavA muzkela che. muni thaIne te svabhAvamAM rahevuM saheluM che, paNa gRhasthAvasthAmAM rahI nigraMthabhAve vartavuM te bahu agharuM che. vikArabhAvamAM cittanI caMcaLatA hoya che. e cittanI caMcaLatA e ja kharuM duHkha che. e vikAra jema jema chUTe tema tema je AnaMda Ave che te avarNanIya che. jayAM sudhI kAmavAsanAnI IcchA che, vikAra che, tyAM sudhI vairAgyanI vAta karavI khoTI che. pitAnI evI icchA hoya, te pachI bIjAne zAnI asara thAya? 207 saMkalpa-vikalpa thayA kare che. rAgadveSamAM citta pariName che. jIvanI pariNati samaye samaye palaTAya che, ema bhagavAne kahyuM che, paNa samayanI ApaNane khabara na paDe. asaMkhyAta samayavatI ApaNe upaga che. sthUla paryAyanI khabara paDe. samaya to ghaNe sUma che. mananA je bhAva khabara paDe che te ghaNA samaya jAya tyAre khabara paDe che. jene aphINa khAvAnI Teva hoya tene "aphINa khAvuM che ema thAya. aphINa khAvAnI Teva na hoya tene zAnuM thAya? tema jene je abhyAsa thaye heya tene tevA vicAra sakure che. pUrve jevAM karma karyA hoya tevA vicAra kure che. jene samajaNa hoya te rAgadveSane rokI zake che. "mAre pApanA vicAramAM nathI pisavuM" ema karavuM hoya te emeya thAya, ne taraMge caDhI javuM hoya to temAM paNa thAya. suvicAra thavAmAM satsaMga sAdhana che. tethI savicArane poSaNa maLe che. munione mATe amuka kAma mATe amuka kALa bhagavAne kahyA che ke amuka vakhate amuka zAstra vaMcavuM, amuka vakhate amuka zAstra pheravavuM, amuka vakhate pratilekhana karavuM. amuka vakhate gocarI javuM. ema jene AtmakalyANa karavAnI bhAvanA che tene mATe A badhA niyama karI ApyA che. amuka vakhate zvAsocchavAsa evA hoya che ke te vakhate mana barAbara sthira na hoya. tethI te akALa che, ema kahyuM che. keInuM maraNa thAya te vakhate svAdhyAya na kara ema kahyuM che. tenuM kAraNa enuM mana te vakhate barAbara sthira rahetuM nathI. amuka dUra sudhI hADakuM paDayuM hoya tyAM svAdhyAya na kare ema kahyuM che. tenuM kAraNa tevA nimitte hiMsAnAM pariNAma vagere thAya, mana vikSepI thAya te che. AtmAne ahita thAya, vikSepa thAya evA sthaLamAM, evAM nimittomAM vAdhyAya na kare ema kahyuM che. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecane 25. [va. 606] 208 prabhuzrIjI kahetA ke AtmAne rahevAnuM eka ghara che. AtmAM kyAM rahe che? samabhAvamAM samabhAva kyAM rahe che? svabhAvamAM. zrI yazovijayajIne jeTale AnaMda Ave che te u9lAsa emane paNa Ave, tethI e pada sakurI AvyuM. jema jema chUTavAnA bhAva thAya tema tema karma paNa jora kare che. A saMsAra kayA kAraNe paricaya karavA yogya che?" saMsAramAMthI AtmAne to kaMI hitakArI che nahIM. jene chUTavuM che tene kevA vicAro jAge che ! pUrve bAMdheluM karma hoi, tene udaya hoya, e kamane ghaNe bhAga thoDA kALamAM veDhI levAya evo koI upAya che ? te tame tathA DuMgara vicArIne lakhaze. samyajJAna pragaTayA pachI sarva bhAvathI virAmapaNuM thAya che. paravastu che ema jANyuM, pachI paramAM vRtti na rahe. jyAre AtmajJAna thAya tyAre pachI saMsAranI priyatA na rahe. kyAre chUTuM, kyAre chUTuM' ema thAya. badhI pravRttithI virAma pAmavuM te virati che. virati kaho ke saMyama kahe -"sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." vepAra vagere nahIM karavAnuM mana chatAM karavA paDe te pUrva karmane ja deSa che. e jJAnInI vAta judI che. ajJAnI ema kare to bhUla paDe, vRttio chetare. jJAnInAM vacane chUTavAnA arthamAM levAM. khoTA arthamAM na utAravAM. [va. 609] ra09 jesalamera, mahA vada 8, 2008 jJAnIne AzrayamAM ke lAbha che te AmAM kahe che. jJAnIne mukhya Azraya mekSa mATe karavAno che. jJAnIne AdhAre mokSa che. e mukhya upadeza A vAkyomAM che. 1. je AtmA che te traNe kALa rahe te mokSa che. bIjI vastune laIne bIjuM dekhAya che, eTale AtmA karma rahita thAya tyAre sahaja svarUpa rahe che. sadAya sahajasvarUpamAM rahe tenuM nAma mokSa. sahaja svarUpa kevuM che tenI jIvane khabara nathI. deha pitAne nathI tene pitAne mAne che. dehanA dharmone pitAnA dharmo mAne che. chatAM AtmA kyAMya gayo nathI. samyaka dazA Ave tyAre khabara paDe. dayA Ave tyAre samajAya. e vastunuM bhAna thavA puruSArthanI jarUra che. sahajasvarUpathI jIva rahita nathI, pitAnI pAse ja che. jJAnadarzanacAritra badhuM pAse ja che, paNa upara AvaraNa che tene laIne bIjuM bhAse che. prabhu zrIjI kahetA ke a8mA vANiye nathI, brAhmaNa nathI, pATIdAra nathI, puruSa nathI, strI nathI, napuMsaka nathI, ghara nathI, yuvAna nathI. bAla nathI. pitAnuM bhAna nathI ethI bIjI vastuone pitAnuM Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta svarUpa mAnI bese che. sahajasvarUpanuM bhAna te ja sahaja svarUpe sthiti che. saMsAramAM joIe te kharuM svarUpa dekhAya nahIM. anAdikALathI jIvane bhAna nathI. bhagavAna ke jemaNe AtmA pragaTa karyo che, karmo dUra karyA che, evuM ja AtmAnuM svarUpa che. AtmasvarUpa jeNe pragaTa karyuM che, enAthI AtmA jaNAya che. 3. saMganA ge potAnA svarUpane bhUlyA che. saMga dUra thAya tyAre sahajasvarUpa rahe che. ethI mukAvuM te mekSa che. grahaNa karavuM agharuM che ane mUkavuM saheluM che paNa ene grahaNa karavuM saheluM lAge che ane mUkavuM agharuM lAge che. kamane saMga che, te pita thaI gayo che. bIjI vastuone saMga che, te anya che. eka paramANuM mAtranuM grahaNa te sarva sukhane nAza karavA jevuM che. grahaNa karIne sukha mAne che e ja saMsAra che. je paravastu che te badhAMthI mukta thavuM te mokSa che. pitAnuM je svarUpa che, te kyAMya gayuM nathI. samyagdarzana, cAritra, kevaLajJAna badhuMya AtmAmAM che, paNa ene pragaTa karavAnuM che. mithyAtva chUTe te samyaktva thAya, avirati chUTe te svabhAvamAM Ave ane ajJAna jAya te kevaLajJAna thAya. badhAya guNa enI pAse che, paNa saMganA ge mUlya che. enI pAse dhana che. paNa bhAna nathI. gharamAM dhana chatAM bhikhArI je che. bhAna thavuM te ja sahajasvarUpe sthiti che. jIva bebhAna che. huM jANuM chuM, samaju chuM ema mAne che, paNa jJAnI ene bebhAna kahe che. bhAna vagarane, jaMgalanA rejha je che. mAtra abhimAna kare che. bhAna thAya te sahajasvarUpe sthiti thAya. 4. sahaja svarUpa bhUlavAnuM kAraNa saMga che. jema phiTikane je roga thAya, te dekhAya; tema AtmAne jevo saMga maLe tevo thaI gayo che. je saMga thaye e raMga lAgyo che. mAnyatA thaI gaI che. karmane saMga che tevo pita thaI gayela che. saMga dUra thAya tyAre sahajasvarUpa rahe che. eka pachI eka saMkalanAbaddha A vacana che. kharekharUM jIvanuM mukta svarUpa che, paNa ene bhAna nathI. badhA guNe pAse ja che. bhAna thAya te sukhI thAya. bhAna nathI. paravastune saMga thayo che. ethI pitAnI sahaja sthitine bhUlyo che. have saMgathI nivRtta thavuM. saMgathI nivRtta thAya te sahaja svarUpa jevuM che tevuM dekhAya. makSa pAse che. mokSa eTale sarva saMgathI chUTavuM. ethI jJAnIe pikArI pikArIne kahyuM ke asaMga thAo, asaMga thAo. badhuM karIne bhakti, svAdhyAya karIne eka asaMgapaNuM karavAnuM che. e ja tIrthakarane upadeza che. 5. e asaMgapaNuM thavA mATe zAstro kahyAM che. AkhA caudapUrva ke dvAdazAMgIne sAra asaMgapaNuM che. eka paramANuthI mAMDI cauda rAjalakanuM varNana karyuM te asaMga thavA mATe che. te thavA badhe upadeza karyo che. kriyA be prakAranI che. 1. bhaNavuM zIkhavuM vagere pravRttirUpa kriyA che. 2. kAusagnamAM rahevuM ItyAdi nivRttirUpa kriyA che. bane chUTavAnI kriyA che. jJAna ane kriyA bane 9 kSa asaMgapaNuM che. saMga be prakAranA che--dravyasaMga ane bhAvasaMga. zelezIkaraNa 14mA guNasthAne thAya che. te nivRttirUpa che. zIla+Iza. zIla Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 253 eTale samAdhi, Iza eTale moTI chevaTanI samAdhi. bIjo artha zilA=pathara, Iza= moTe. merU parvata jevI aDaLa samAdhi. jyAM manavacanakAyA badhuM sthira thAya che. kevaLI bhagavAnane deha choDatI vakhate e samAdhi hoya che. mAtra 6 3 4 R e pAMca hasya svara belIe eTale ja vakhata e rahe che. 6. "asaMga thavuM" ema bolavAthI asaMga na thavAya. e asagapaNuM e kSaNavAra rahe te traNa lekane jItyA karatAM vadhAre che. lokone te paNa eka kSaNa vAra asaMga na rahI zake. asaMga te je asaMga thayA che teno saMga thAya te thavAya che. mahApuruSoe mArga jANIne prarUpyo che. satsaMga karo te asaMgapaNuM thaze. satsaMge asaMga thavAya che. jema kacaro kADhavA sAvaraNI che te paNa kacaro ja che. tema satsaMga e paNa eka prakArane saMga che, paNa tethI saMgarUpa kacaro kADhI asaMga thavAya che. satsaMge samajaNa paDe to thAya. nahIM te bhUle paDe. satsaMge samajAya che. AdhAre AdhAre asaMga thavAya che. satsaMga e AdhAra che. krame krame thAya. jIvane bAramA guNasthAna sudhI puruSanA baMdhanuM avalaMbana che. - 7. asaMga thavAnuM sAdhana satsaMga che. asaMga kare e satsaMga maLavA chatAM jIva rajhaLe che. pite na palaTAya to satsaMga maLe te na maLyA sarakhe. zuM ADuM AvyuM ? leDhAne pArasamaNi aDe te sonuM thAya ja; ane je na thAya, te kAM te letuM barAbara nathI ane kAM to pArasamaNi barAbara nathI. barAbara sparza thAya to tenuM thAya. bhagavAnane oLakhyA vinA svarUpanI khabara kema paDe? bhagavAne kahyuM che ke satsaMga maLe paNa oLakhANuM nathI. saMgamadeve bhagavAna upara upasarga karIne karma bAMdhyAM. satsaMganI oLakhANa na thAya to zA kAmane? AthI ja mAruM kalyANa thaze evuM thayuM nathI. manuSyapaNAnI kiMmata nathI. puruSane mAne ane pAchI IcchAe bIjI kare che. tethI jIvane sAcI oLakhANa thatI nathI. oLakhANa thayA vinA prema na Ave. vairAgya hoya to oLakhANa paDe ane tethI mokSa thAya. moTAmAM moTI A vAta che. mekSa thatAM sudhI parama preme upAya sanA kare to te mokSe laI jAya evuM che. e satsaMgane vega maLe paNa evA bhege je kAma karavuM hatuM te jIve nathI karyuM. "rAMkane hAtha ratana." eka garIbanA hAthamAM ciMtAmaNi ratna ApyuM paNa tene oLakhANa na paDI. eTalAmAM eka kAgaDe tyAM AvyuM ane avAja karavA lAgyo. kAgaDo uDADavA teNe ratna pheMkI dIdhuM. evuM A thayuM. khabara vinA kiMmata na lAge. kSaNika vastune mATe kiMmatI vastu jIva nAkhI de che. sAthe kazuM Ave nahIM. satsaMga oLakhavA vairAgya upazama joIe satsaMga paNa krame kame oLakhAya che. potAnI AMkhamAM kamaLo hoya tyAM sudhI badhI vastuo pILI lAge. keTalAya kALathI rajha chuM ema lAge to e zAthI maTe? tenA upAya che. je tene maLe. satsaMgane yoga te pUrvanA puNyathI maLe che. eTalA sudhI puNya lAvI mUke. pachI ene puruSArtha hoya te eALakhAya oLakhAyA pachI paNa parama sanehe upAsAya te saphaLa thAya. satsaMga Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 badhAmRta maLe, ane jagatane prema UThI tenA karatAM anaMta prema satsaMgamAM Ave te saphaLa thAya. satsaMga maLyo paNa saphaLa na thayo te na maLyA barAbara thayuM. kRpALudeva lakhe che ke amane satsaMga niSphaLa thaye tenAM kAraNe vicAratAM AtmajJAna thayuM ane asaMga thayA. kRpALudevane ATalA bhava sAMbharyA te sahelI vAta nathI. gayuM te gayuM paNa have koI puruSa maLe te upAsanA karavI. A bhavamAM satsaMga cUkavA jevo nathI. jema bane tema satsaMga karavo. satsaMga maLe 5 pachI bIjAmAM paDI jAya te e kAma karavAnuM rahI jAya. kRpALudeva pitAnA anubhavanI vAta kare che. dareka jIvane potAnuM svarUpa che, paNa bhAna nathI, badhuM tapAsatA asaMgapaNuM karavuM, ema bhagavAne kahyuM che. paNa asaMgANuM thAya zAthI? to ke satsaMgathI. satsaMga maLyo teya aphaLa thayo che te zAthI? te ke parama snehe upAya nahIM, e bhUla rahI. jAtismaraNa hatuM tethI badhuM yAda AvyuM ke satsaMga maLe paNa satsaMgamAM AvA deSo AvavAthI niSphaLa gaye che. 8. dharma kare hoya te jIva keIne dharma karatAM dekhI kare che. mATe badhAM sAdhanane gauNa jANe pahelI satsaMganI mukhyatA rAkhI satsaMga kare. satsaMgamAM samajAya che. jIva sAdhanA karIne abhimAna kare che. satsaMgamAM ApaNuM jeTaluM baLa hoya teTaluM pheravavuM. satsaMgathI AtmA jAge che. satsaMganA yege je kaMI thAya che te savaLuM thAya che. satsaMge khabara paDe. tyAgavairAgya vadhe pachI siddhAMtika vastu samajAya che. nirvANane mukhya hetu satsaMga che. tene sarvArpaNa paNe upAsa. yamaniyamAdika sarva sAdhanane gauNa karI satsagane gaSa, ArAdha. satsaMga e pahelAmAM paheluM ane chellAmAM chelluM sAdhana che. ha. pahelethI chelle sudhI sAcI vastune vega chatAM kalyANa na thayuM te A jIvane ja vAMka che. satsaMgamAM lAbha na thAya te pite vicAravuM joIe. satsaMga durlabha che, alabhya che, paNa mane kazI asara thatI nathI enuM kAraNa hovuM joIe. jethI satsaMga niSphaLa. thayo che te cAra kAraNe have kahe che - 10. (1) mithyAgraha-huM samajuM chuM, mane badhuM AvaDe che, mane sAruM lAge tevuM kahe te mAnuM ema dharmanI mithyA mAnyatAo karI hoya, te sAthe laIne satsaMgamAM jAya ane Agraha mUke nahIM tethI satsaMga niSphaLa jAya. (2) svachaMda-pitAnI IcchAe varte, jJAnI kahe tema na kare. ema karavAthI paNa satsaMga niSphaLa jAya che. svachaMda rokIne AjJAnuM ArAdhana kare te kalyANa thaI jAya. pitAne sAruM lAge te kare che. jJAnIne sAruM lAge te kare to mokSa thAya. (3) pramAda-satsaMgano pega thayo hoya, Agraha makIne AjJA ArAdhavI heya paNa pachI pramAda kare, ke anukULatA maLaze tyAre thoDA divasa pachI karIzuM. ema karatAM karatAM deha chUTI jAya te satsaMga niSphaLa thAya che. (4) indriyenA viSayate pratye upekSA na kare to satsaMga niSphaLa thAya. upekSA na karavI eTale ke viSayomAM Asakti karavI. pAMca indriyanA viSayo jIvane anAdikALathI chetare che. sasaMga phaLavAna na thavA de evA che. emAM Asakti hoya tyAMsudhI satsaMga kuLavAna na thAya. Indri Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 255 vaza na hoya te satsaMga niSphaLa thAya. pAMca IndriyanA viSaye jIvane saMsAramAM rajhaLAva nAra che. ethI upekSA karI hoya te satsaMga phaLavAna thAya. miyAgraha chUTe tyAre satparuSanuM vacana bahaNa thAya, pachI svaccheda mUkI AjJAe varte, temAM te pramAda TALe ane pAMca IndriyanA viSamAM prIti toDe ane satsaMga, sapuruSamAM ekaniSThA daDhabhakti jAge te satsaMga phaLavAna thAya. satsaMga e eka sAdhana che, temAM ekaniSThA bhakti kare te phaLavAna thAya ane badhA doSa chUTe. satsaMgamAM je apUrvatA lAgavI joIe te na lAge tyAM sudhI saphaLa na thAya. satsaMgamAM apUrvatA lAge te bhAna thAya, lAbha thAya. prazna-e apUrvatA kema nathI lAgatI ? pUjyazrI-bIjI vastuonuM mAhAtamya lAgyuM che. satsaMganuM mAhAtmyamuM lA hoya te kahevuM na paDe. bhUkha lAgI hoya te kahevuM na paDe. "seve sadguru caraNane, tyAgI daI nija pakSa pAme te paramArthane, nija padane le lakSa. " apUrva preme bhakti thAya te badhAya doSa dUra thaI jAya. pitAnA doSa dekhAya tema tema anukrame dUra kare. 11. puruSanuM eALakhANa thayuM ane prema AvyuM to emanAM badhAM vacane amRta jevAM lAge. chUTavA mATe taiyArI karavAnI che. manuSyabhava maLe che te puNyathI maLe che. sapuruSanuM eALakhANa thAya e mahA puNya che. satsaMge jIvanA deze ochA thavA lAge che. satsaMga vizeSa ArAdhanA karavAnuM che. kalyANa karavuM hoya te satsaMga karo. pravRtti ochI karavI. pitAnA kayA deSathI AgaLa vadhAtuM nathI te jovuM ane deSane kADhavA. deha karatAM satsaMgamAM vadhAre prema thAya evuM karavAnuM che. satsaMge samajAya evuM che. jevA nimitta maLe te thaI jAya che. dukAna upara he, bajAramAM ho ke ghera ho paNa satsaMga bhulA na joIe. satsaMgano yoga na hoya te paNa niraMtara bhAvanA enI e rahe evuM karavAnuM che. pramAdamAM jIvane je karavuM che te cUkI jAya che, pAMca indriyonA viSamAM taNAI jAya che. tethI satsaMga phaLavAna thato nathI. tatparatA jevI joIe tevI AvI nathI. 12. satsaMgano yoga thaye heAya te javA na de. e yoga na hoya tyAre satsaMgamAM je kaMI sAMbhaLyuM hoya tenI gAMTha bAMdhI, te vicAravuM. mane jJAnI ja kahe che e lakSa rAkhI jJAnIno upadeza vAMce, zIkhe te satsaMga ja che. samyaktvanuM kAraNa thAya. satsaMgane vega te puNya hoya te maLe. e yoga niraMtara nathI hota; tethI e yoga na hoya tyAre puruSane bedha hoya tene puruSa tulya jANuM vicAre, ArAdhe te samyakatva thAya che. 13. manamAM kharo nizcaya rAkhavAne che ke mAre AtmAnuM kalyANa karavuM ja che. manavacanakAyAnI pravRtti udayabaLe karavI paDe te badhI AtmAnuM kalyANa thAya te arthe karavI. puruSArtha karavAno che. manane pUchavuM ke AmAM kalyANa che ke nahIM? kalyANa hoya Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 AdhAmRta te karavuM. mana vacana ne kAyAne cega che, tenI pravRtti echI karavI. ema karatAM karatAM ayeAgI thavAnu che. satsaMga niSphaLa thavAnAM kAraNu mithyAgraha, svacchaMdapaNuM, pramAda ane indriyaviSayathI upekSA na karavI e che. kalyANa karavuM ja che evA jene nizcaya hAya teNe kalyANanAM badhAM vighna dUra karavAM. have asaga thavuM che. enu' kAraNa satsa`ga che. e na hoya tyAre peAtAnI sarva zakti cAra DhoSa TALavA mATe vAparavI. mithyAgraha eTale jemAM kalyANa na heAya tenA Agraha thaI jAya; tyAM samyaktva hotuM nathI. e cAra deSa khaseDayA vinA asaMga na thavAya. sa`ga cheDavAnA che. sahajasvarUpe jIvanI sthiti thAya tA mAkSa thAya. bahu cetavAnu che. manuSyabhava dubha che. ghaNI muzkelIe e puNya prApta karyu che. dehabhAva cheDavA upayega rAkhavA. AtmAnA vALa vAMko na thAya tevuM mAre karavAnuM che. Aja sudhI dehanuM thayuM che, ATale bhava AtmAne mATe gALaveA. manuSyabhava maLye te meAkSane arthe gALavA. AtmAne karavuM hoya teA thAya evuM che. peAtAnA hAthanI vAta che. [va. 612] 210 zrI rA. A agAsa, bhAdaravA suda 8, 2009 pUjyazrI--jJAnIpuruSA vicArIne badhAM vizeSaNeA lakhe che. jema jema dazAmAM vadhavuM thAya che, tema tema vadhAre khelavuM, khAvuM pIvuM e badhe pramAda kahevAya che. apramattadazAmAM mahAranI badhI pravRtti zamAI jAya che. samyagdana thayA pachI evuM thAya che. pahelAM te citta patra lakhavAmAM kAma karatuM hatu, paNa have tA AtmAmAM citta rahe che; tethI lakhavuM vagere paDayuM rahe che. AtmavicAra cAlyA kare che. prArabdhanA udaya evA che ke patra lakhAya nahIM. lakhavAmAM citta vadhAre pravatu nathI; khelavAmAM kAMIka citta rahe che. tethI samAgame pUchavAnu` rAkhazeA. pahelAM AtmAthI dazA hoya che, pachI vicAradazA jAge che ane pachI sthitaprajJadazA heAya che. e badhI bhUmikA che. rAtadvivasa evA vicAre thAya che te lakhI zakAtA nathI, paNa samAgame vAta karAya. satsaMgamAM e vicAromAMthI kahevAya. samAgama hitakArI che. seAbhAgabhAI e pUchAyuM haze ke kabIrapaMthI AvyA che temane samAgama karavAmAM khAdha che ke nahIM? tenA uttaramAM kRpALudeve lakhyuM ke ema karavAmAM Adha nathI. kabIrapaMthI zu' mAne che te jovuM, game temAMthI guNu grahaNa karavAmAM doSa nathI. e leAkeAnI vicArazreNI kevI hAya che, ee zu' mAne che? temAMthI ApaNe ceAgya lAge te grahavuM. vairAgIne samAgama vairAgya prere che. enI vairAgyapreraka vicAraNA hoya te ApaNane varAgya thAya. kRpALudeva lakhe che ke leAkeAnA samAgama gamatA nathI, ghaNI pravRttionA rAya amAre karavA che. te ekatamAM rahevAthI thAya tevA che. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 257 [va. 617]. ra11 zrI rAA agAsa, bhAdaravA, suda 7, 2009 pUjyazrI-zAzvatamArga, paramArtha, satsaMga, sapuruSa, vItarAga badhuM eka ja che. satsaMga niSThika eTale satsaMga, sapuruSanI pratIti eTalI daDha thaI che ke kaI caLAve to caLe nahIM, zraddhA emane daDha thaI gaI che ke have jagatamAM kyAMya pUchavuM nathI, jeNe AtmA jAye che tenI ja upAsanA karavI. evI satsaMgamAM jenI zraddhA che evA sabhAgabhAI che. jIvane puruSArtha vadhe ane vicAradazA jAge te mATe kRpALudeva prazna pUche che. vedAMtamAM eka brahma che ema mAne che. bIjI brAMti che. te TaLI jAya te mekSa thAya. e vedAMtane abhiprAya che. jainanI apekSAe the guNasthAnake bhrAMti jAya che ane tene kevaLajJAna thaye AtmA sthira thAya che. kharekharI sthiratA caudame ane siddha thAya tyAre thAya che. evo krama bIjAmAM kyAMya nathI. e bane siddhAMtamAM kharuM zuM che? brahmasvarUpa jANyuM te kevaLajJAna ema vedAMta kahe che ane jainamAM te terame kevaLajJAna thAya che ema kahyuM che. te bannemAM phera ze? ene vicAra karyo pitAnI dazA vadhe. jainamAM AtmA ne jaDa bhinna bhAse te bhedajJAna thayuM kahevAya. ane vedAMtamAM bhrAMti TaLI jaDa cetana sarva eka abheda bhAse, vedAnta brAnti gaI ene kevaLajJAna thayuM ema kahe che. brahmasvarUpa thaI jAya tene kevaLadazA thaI ema kahe che. brAMtine laIne badhuM bhinna lAge che. te badhuM bhrAMti jAya tyAre abheda thaI jAya. kRpALudeve ghaNA vicAra karyA che. moTA moTA AcAryo vicAra kare tevA ghaNA vicAre kRpALudeve nAnI uMmaramAM karI nAkhyA che. vedAMtamAM "samyagdarzana" zabda vaparAya che. "nirvANa" paNa vaparAya che. brAMti jAya tyAre samyagdarzana thayuM ema mAne che. bauddhamAM "AtmA nitya nathI " evuM dRDha thaI jAya tyAre samyagdarzana thayuM ema mAne che. kRpALudeve lakhyuM che ke vedAMta jene kevaLajJAna mAne che te amane prApta thayuM che. AtmA che, nitya che, kartA che, joktA che, mokSa che, mokSane upAya che, e badhAne vicAra karavA gya che. badhAne vicAra karIne pitAnuM svarUpa prApta karavuM che e hetu (vicAravAnI che. AtmA-prApta karavA mATe enI sAthe je karma pudgala che, je zuddhabhAva thatAM chUTe che, ene vicAra paNa karavuM paDe che. AtmA jANavuM hoya te karmanA vicAra paNa karavA paDe. AtmA badhA bhinna bhinna dekhAya che te bhrAMti che, mAyA che ema vedAMta mAne che. sAcuM te eka ja che ema mAne che. brahma eka ja che paNa aMtaHkaraNa judAM judAM che. ema hovAthI jo bhinna bhinna dekhAya che. te mAyA che, bhrAMti che, ema vedAMta mAne che. pitAne pitAnuM bhAna kema thAya? e mukhya hetu che. cha darzanane abhyAsa karI sAcuM darzana karyuM che tene nirNaya badhA mumukSuothI thAya nahIM. eka darzanane nirNaya karatAM AkhI jiMdagI pUrI thaI jAya. kRpALudeve AtmasiddhimAM cha dazanano sAra kahyo che. samayasAra uparathI kRpALudeve banArasIdAsanI dazA jANI tema vacana parathI lekhakanI dazA je 33 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 badhAmRta jANI zake e kSayopazama je hoya te puruSa badhAM darzanane nirNaya karI zake. keIne anyAya na maLe tema madhyasthatA rAkhI cha darzanano nirNaya karavuM muzkela che. jeNe je je dharma sthApyA te zedhaka puruSa hatA, vairAgya pazamavALA puruSo hatA, eTale kevaLa asatyanuM nirUpaNa te na karyuM hoya. paNa badhAM darzanane nirNaya kaMI badhAthI karAya nahIM. e dazanI sthApanAranA karatAM vadhAre vItarAgatAvALe hoya te tulanA barAbara karI zake. e vicAradazA badhA jIvamAM hotI nathI. eTale kSaye pazama vizeSa hoya ane badhAya darzana nane apakSapAta paNa joI zake evA te keIka ja kRpALudeva jevA puruSa hoya che. jyAM sudhI koI paNa prakAranI zaMkA rahe tyAM sudhI mokSa na thAya. saMpUrNa samAdhAna na thAya tyAMsudhI vAraMvAra vicAra kare. jIvanI jema jema nirmalatA thAya tema tema enI meLe ja uttara maLyA kare, badhuM samajAya. jagatamAM zaMkAo ghaNuM hoya tenuM samAdhAna karavAmAM ghaNe vakhata jatA hoya te kaI meNe na jAya. paNa enuM samAdhAna theDA kALamAM thaI zake che. mahAvIra bhagavAne sADAbAra varSamAM badhuM samAdhAna karyuM hatuM. [va. 619] "sarva pratibaMdhathI mukta thayA vinA sarva duHkhathI mukta thavuM saMbhavatuM nathI." pUjyazrI-kaMI lakhatAM pahelAM je vItarAga bhagavAnanI dazA che te prApta karavA, e ja bhAvanA vyakta karatA. A saMsAranuM bIjuM rUpa ja pratibaMdha che. jyAM sudhI pratibaMdha che tyAM sudhI duHkha che. sarva prakAranA pratibaMdhathI rahita asaMga thAya te mokSa thAya rAgadveSa e pratibaMdha che. badhA pratibaMdhathI chUTayA vinA mokSa na thAya, jyAM sudhI rAgadveSano aMza heya tyAM sudhI jIvanuM kalyANa na thAya. "sarva pratibaMdhathI mukta thayA vinA sarva duHkhathI mukta thavuM saMbhavatu nathI " ATaluM ja je hRdayamAM lakhI rakhAya te ghaNuM kAma thaI jAya. uparathI apratibaMdha dekhAya ane aMdaramAM snehapAza, rAgadveSa vagere hoya to te sAcuM nathI. jeNe paramArthamAM daDha zraddhA karI che evA somAbhAIne kRpALudeva potAnuM aMtaHkaraNa jaNAve che. - kRpALudeva paryuSaNa karavA vavANie javAnA hatA te pahelAM A patra lakhyuM hatuM. sebhAgabhAIno Agraha hatuM ke muMbaIthI vavANiye jatAM sAyale utarajo. ane pAchA AvatAM paNa utaraje. kRpALudeva lakhe che ke amAre asaMga thavuM che, paNa tyAM sAyalAmAM AvIe te tyAM lokono pratibaMdha thAya. asaMga thavuM che ane bIjo upAya lAgato nathI te zuM karavuM? to ke je prArabdhaudaye sahajasvabhAve thAya tema pravartavuM. udaya AgaLa pitAnuM na cAle te asaMgamAva vagara na vartavuM e amAre lakSa che. satasaMga karIne asaMga thavuM che, e lakSa rAkhIne vartI e chIe. vavANiye javAnAM kAraNe che te jaNAve che. keTalAM Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 259 badhAM kAraNe thayAM tyAre vavANiye javAnuM thayuM. nivRttinA hetuthI vavANiye javAnuM che. A dehanAM kAraNa evAM mAtApitAne khoTuM na lAge, temanuM vacana rAkhavA mATe vavANiye javAnuM che. nivRtti maLe ane bIjA kema varte che te jovA mATe javAnuM che. badhAthI jANe judA thaIne lakhatA hoya ema lakhyuM che. dehathI, cittathI, badhAthI pote bhinna hoya tema rahI A patra lakhe che. javuM che, paNa kyAre javuM e cokakasa thatuM nahotuM tethI tamane patra na lakhyo ema kRpALudeva lakhe che. citta paramArthamAM lIna thayA pachI vyavahAranA vicAro bahu AvatA nathI. pahelAM so se vAte eka sAthe yAda rAkhatA have vyavahAramAM vRtti rahetI nathI. amuka vakhata nivRtti levI evI bhAvanA che te lakhI che. emano lakSa te evo che ke sarvasaMga parityAga karI asaMga thavuM che, paNa e viSe A patramAM kaMI kahevuM nathI. thoDA vakhata mATe asaMgatAne vicAra thayo che te tamane jaNAvyA che, ema sabhAgabhAIne lakhe che. asaMgApaNuM amAre sAcavI rAkhavuM che. ene bAdha Ave evuM karavuM nathI, paryuSaNa keI nivRttikSetramAM bahAra karavAM ema emanI bhAvanA che. temAM udayano vicAra paDyo rAkhI zAMta bhAve pravartavuM che. eTale gALo maLe evuM che. tethI vizeSa nivRtti maLe ema nathI. lokone khabara na paDe ema paryuSaNa parva vyatIta karavAM che. leke pUchApUchI kare ke kyAM jAo cho? zuM karaze? ema thatAM lakSa cUkI javAya, pratibaMdha thAya. te na thavA ahIMthI sIdhA ja javuM. AtmA kaMI karato nathI ema bhAvanA rahe che. karmanA udaye je thayA kare te thAya che. kaMI AghuMpAchuM karatA nathI. eka patra lakhatAM paNa keTale asaMgabhAva bharyo che! asaMgapaNuM emane lakSa che. emAM potAnuM kartApaNuM kazuM rAkhyuM nathI. je karma udaya Ave tyAre temAM samapariNAme rahevuM e ja emane lakSa che. [va. 6ra0]. 213 zrIrA. A. agAsa, bhAdrapada suda 6, 2009 jJAnI puruSanAM eka eka vacana maDadAne jIvatAM kare tevAM che. prabhuzrIjI para kRpALu devano patra Avate te kaI bIjA mumukSune saranAme Ave. te upAzraye ApI Ave. prabhuzrIjI uparanuM saranAmuM joI akSara kRpALudevanA che ema jANe tyAre bahu rAjI thAya. have kaMIka khorAka ApaNane maLyo ema thAya. jema bhUkhyA mANasane khAvAnuM maLe tyAre AnaMda thAya, tema emane kRpALudevanA hastAkSara jotAM AnaMda thato. pachI patra tyAM, badhA sAdhuo pAse hoya tethI, vaMcAya nahIM. pachI koI evo avasara Ave tyAre jaMgalamAM jAya. patra sAme mUkI pachI namaskAra kare ane paramakRpALudevane upakAra saMbhAre, ke mArA upara kRpALudeve keTalI kRpA karI che ! pachI rAjI thatAM thatAM patra phaDe ane vAMce. vAraMvAra pharI pharI vAMce. meDhe paNa kare. vAraMvAra enI bhAvanA kare. prabhuzrIjI kahetA ke amane kRpALudevane eka patra maLo tyAre bahu AnaMda thatuM. tenI eTalI khumArI caDhatI ke Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra60 bedhAmRta pAMca cha mahinA sudhI e khumArI rahe. eTalAmAM pAcha kRpALudevano patra Avate. prabhuzrIjI patra te ghaNuM lakhatA paNa kRpALudevane navarAza maLe tyAre pAMca cha mahine eka patra lakhe. vAraMvAra patrane vAMcI vAMcIne hadayamAM utAratA eTalI bhAvanA emane hatI. prabhuzrIjI kahetA ke amane virahamAM rAkhI kalyANa karyuM che. tema ApaNe paNa bhAva rAkhIne vAMcavA sAMbhaLavAnuM che. jIvane kaMI khabara nathI. jJAnI kRpALudeve e svarUpavItarAga svarUpa jANyuM che, keI paNa kriyA karatAM pahelAM vitarAganuM smaraNa karI pachI ja patra lakhe. "sarva pratibaMdhathI mukta thayA vinA sarva duHkhathI mukta thavAya nahIM" eTaluM keTalA anubhavanuM vAkya che! kRpALudeve ApaNA jevA keTalAya bhava karyA, tenuM emane jJAna thayuM. tethI emane jaNAvyuM ke pratibaMdha karavAthI AvuM thayuM che. jIvane duHkha to lAge che, paNa duHkhathI mukta thavuM hoya to pratibaMdha mUkavA paDaze. jIvane zAMti joItI hoya to asaMga apratibaMdha thavAnuM che. asaMga apratibaMdha e zAMtine mAge che. dehamAM ne dehamAM jIva mamatA rAkhe che e eka moTe pratibaMdha che. deha jAya tyAre ja mekSe javAya che e jIvane khabara nathI. "mULamA'mAM kahyuM che- evAM mULajJAnAdi pAmavA re, ane javA anAdi baMdha; upadeza salluruno pAvo re, TALI svacchaMda ne pratibaMdha. " saddaguruno upadeza pAme che. mULa jJAna, darzana, cAritra pAmavA ane anAdi baMdha javA enI jarUra che, paNa jyAM sudhI svachaMda ane pratibaMdha hoya tyAM sudhI baMdha na lAge. huM ahIM chaganabhAInA bhAI bhagavAnajIbhAI sAthe Avela tyAre "mULamAga" bolAte hate. te vakhate prabhuzrIjIe mane pUchayuM "svaccheda ane pratibaMdha" eTale zuM? meM kahyuM svachaMda eTale pitAnI IcchAe vartavuM. ane pratibaMdha eTale zuM? tenI te vakhate khabara na paDe kAraNa ke evo zabda koI divase sAMbhaLelo nahIM, tethI huM belyo nahIM. tyAre prabhuzrIjIe samajAvyuM ke ApaNane kalyANa karavAmAM je je vidane naDe, paramArtha na sAdhavA de, te badhA pratibaMdha che. pratibaMdha upara ziSyanuM daSTAMta che. eka guru hatA. temanI pAsethI cha mahinAmAM zive jJAna pAmatA e emano prabhAva hatA. eka ziSyane dIkSA lIdhAM cha mahinAthI upara ghaNA divase thaI gayA, paNa ene jJAna thAya nahIM. gurune vicAra thayo ke badhAya cha cha mahinAmAM taiyAra thAya che ane Ane te keTalAya divasa thaI gayA chatAM upadezanI kaMI asara thatI nathI. upadeza to bahu sAre karIe chIe. pachI e ziSyane gurue potAnI pAse bolAvyuM ane pUchayuM ke tane A divasa zAnA vicAra Ave che? tAruM citta kyAM rahe che? ziSya kahyuM ke huM ghara choDI AvyA hatA te vakhate eka mArI nAnI pADI hatI. te pADInA vicAro mane Ave che, ke pADI kevI thaI haze ? sukAI gaI haze ke jADI thaI haze? zuM khAtI haze? kaI cApANa ApatuM haze ke nahIM? evA vicAromAM mAruM mana Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana rahe che. evI kalpanA jIvane daDha thaI jAya te pratibaMdha che. je pratibaMdha tevo ja bhava levo paDe che. gurue kahyuM ke jA, A sAme eAraDI che temAM besI tuM pADInA ja vicAra karyA kare. pachI ziSya tyAM jaIne beTho ane vAraMvAra pADInA vicAra karyA kare ke pADI bahu moTI thaI haze. dUdha ApatI haze. moTA zIMgaDAM phUTyAM haze. ema vAraMvAra enA e vicAra karyA kare. pachI gurue belA ke bahAra Ava. teNe kahyuM "kevI rIte bahAra AvuM? bAraNamAM zIMgaDAM bharAI jAya che !" ene ema ja thaI gayuM ke huM pADI ja chuM. mAre zIMgaDAM phUTayAM che. pachI mAMDa mAMDa bahAra AvyuM. tyAre gurue kahyuM te jema A pADInA vicAra karyA te pADIrUpa thayo ne? tema A zarIra paNa pADI jevuM che. tenA vicAra karavAthI zarIrarUpa thaI gayo che. paNa AtmAnA vicAra karIza te AtmArUpa thaIza. pachI e te samaju hato tethI samajI gayo. (pratibaMdhathI janmavuM paDe te para jaDabharatanuM dRSTAMta paNa ApyuM hatuM.) pratibaMdhathI janmavuM thAya che. vAraMvAra ekanuM eka sAMbhare athavA gADha saMskAra thaI jAya te pratibaMdha che. "mAruM" ema thaI gayuM to pachI bahAra nIkaLavuM muzkela paDe. vAraMvAra vicArIne apratibaddha thavAnuM che. lakSa rAkhavA mATe badhuM kahyuM che. prabhuzrIjI tattvajJAnanA pAchaLanA pAne lAla pensIlathI asaMga, apratibaMdha, samAdhimaraNa, zAMti, dhIraja, kSamA evA evA zabdo lakhI ApatA, paNa jIvane garaja nahIM hoya to keNuM vAMce? paDI mUke. jIvane duHkha te gamatuM nathI, paNa evA pratibaMdha kare che, tethI duHkha thAya che. bhagavAna mahAvIra pAse gozALe AvyuM, tyAre bhagavAne badhA ziSyone kahyuM ke A gozALa Ave che, enI sAthe kaI bolaze nahIM, gozALe bhagavAna pAse Avyo. bahu bolavA lAgyuM. tyAM be ziSyone ema thayuM ke bhale deha chUTI jAya, paNa bhagavAnanA avarNavAda na belavA devA. ema karI bolyA. gozALe krodhita thaI te banne para teje. lezyA nAkhI tethI bane ziSya banI gayA. paNa bhagavAna mahAvIrane ema na thayuM ke mArA ziSya che. eTalA nispRha hatA! eka eka vAkya vAraMvAra vAMcI vicArIne hRdayamAM katarI rAkhavAnuM che. A jJAnI potAnI samajaNa ja kahe che. [va. 6ra3] 214. asaMga ane apratibaMdharUpa mArga che. te ja amAruM jIvana che, e lakSa rahe che. sobhAgabhAIne kRpALudeva lakhe che ke tamAro jIva dubhAya ema amAre karavuM nathI. tamane ame pUjya gaNIe chIe. keIpaNa prakAre tamArI AzAtanA karavI nahIM, ane asaMgapaNe jIvana gALIe ema amane rahe che. pratibaMdha karavA nathI ema emaNe nizcaya karyo hate. chUTavuM hoya teNe aMtaramAM utarI keTalA vicAra karavAnA che! Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 badhAmRta nimittavAsI jIva che. sAmAnyapaNe jIva nimitta maLe te thaI jAya che. munienI vAta judI che, paNa sAmAnya jIvonI apekSAe to e eka siddhAMta jevI vAta che. munie te game te sthAne, bajAramAM paNa dhyAna karI zake. paNa sAmAnya jIvonI apekSAe te jevuM nimitta bane te jIva thaI jAya che. mATe nimittonI bahu saMbhALa rAkhavI, sArAM nimitto goThavavAM. lekamAM kahevAya che ke nimittAdhIna thaI javAya che e vAta sAcI che. jyAM sudhI sArAM nimitte sArA ane beTAM nimitte khoTA bhAva thAya tyAMsudhI sArAM nimitta rAkhavAM. potAnuM jIvana tapAse to sAruM lAge ke nimitta maLe te thaI jAya che. yazovijayajIe kahyuM che ke-- " jema nirmalatA re ratna sphaTika taNI, temaja iva svabhAve; te jinavIre re dharma prakAziyo, prabaLa kapAya abhAva. " sphaTikarana jevo jIva che. tema chatAM jevAM nimitta maLe tevo thaIne UbhuM rahe che. manuSyade te manuSya jevo, pazudeha to pazu je thaI jAya. e badhAnuM kAraNa karma che. mATe karma bAMdhatAM dhyAna rAkhavuM. sArAM nimittonI bhAvanA karavI. jevI bhAvanA tevuM thAya che. nimittone oLaMgI jAya evA kRpALudeva jevAnI vAta judI che. samyagdarzana che te bacAve che. badhAne pitAnA saMgaprasaMgathI bhAva kevA thAya che te vicAre te khabara paDe. [va. 627] 216 be mArga che. eka jJAnamArga ane bIje bhaktimArga. jJAnamArganI zarUAta vicArathI thAya che. vicAre karI pitAnA deSa kADhI pitAnI meLe pite vicArI AtmajJAna pAme che. bhaktimArgamAM jJAnIne AdhAre cAlavAnuM hoya che. jJAnamArga agharo che. jeNe pUrve kaMI ArAdhana karyuM hoya tene vicAra jAge che. nahIM to taraMge caDhI jAya. je vicArane cogya jIvo nathI temane vicAramAga karatAM bhaktimArga pratye prerAvuM ghaTe che. vicAra na karI zake evAne vicAramArgano upadeza na karo ema sebhAgabhAI e lakhyuM eTale kRpALudeva lakhe che ke ThIka che. zAomAM kevaLajJAna ane kevaLadarzana saMbaMdhI ghaNI carcAo Ave che. keTalAka ema mAne che, ke nirAvaraNa thatAM kevaLadazana ane kevaLajJAna sAthe ja thAya che. keTalAka ema mAne che. paheluM kevaLadarzana thAya ane bIje samaye kevaLajJAna thAya. samayAMtara kahe che. e bane siddhAMtane mATe baLavAna kAraNe maLe che, tethI bane mAnavA. e prazno ghaNI UMcI dazAe caDhe tyAre samajAya che. samakitane pahelo vicAra kare che eTalA badhA bhava thayA paNa samakita na thayuM? pachI kevaLajJAnanA vicAra karavA. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana vi. 629] 217 zrIrAA. agAsa, bhATha suda 4, 2009 bIjA vizeSaNo Ape che enA karatAM AtmAthI vizeSaNa ochuM nathI. kapAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda prANIdayA, tyAM AtmArtha nivAsa" evI jene laganI lAgI te AtmAthI che. guNI ane guNamAM bheda che ke kema, ema kRpALudeve pUcheluM. tene uttara bhAgabhAIe saMkSepamAM Ape ke guNa ane guNa eka ja che. kRpALudeve pharIthI lakhyuM ke guNI ane guNa viSe vistArathI lakho. sAMkhyadarzanamAM guNa guNI bhinna bhinna mAne che. guNa chUTI jAya tyAre mekSa thAya ema sAMkhya mAne che. vicAra karavA mATe A kahyuM che. moTA moTA AcArya emAM bhUlA paDI jAya che. tethI vicAra karavAnuM kahe che. dravya ane guNa judA che ke nahIM? ema kRpALudeva sabhAgabhAIne pUche che. sabhAgabhAI e lakhyuM ke Atma guNavALe che. jJAna, darzana, cAritra e bhinna bhinna che. kRpALudeva pUche che ke darzana, jJAna, cAritra kADhI laIe to pachI AtmApaNuM zuM rahe? vyavahArathI guNa guNI bhinna che. kRpALudeve sabhAgabhAIne pUchyuM ke kevaLajJAna A kALamAM prApta thAya ke kema ? sabhAgabhAIe lakhyuM ke pramANathI jotAM hovAyegya che. ema saMkSepamAM lakhyuM. tethI kRpALudeve vistArathI lakhavAnuM kahyuM. kevaLajJAnanuM svarUpa AgamamAM jevuM varNana karyuM che tevuM ja che ke bIjuM? tamane zuM lAge che ? jinAgamamAM kahyuM che ke kevaLajJAna A kALamAM che nahIM. AgamamAM kevaLajJAnane niSedha karyo nathI. paNa pachInA AcAryoe kevaLajJAnanI A kALamAM nA lakhI che. caritramAM paNa Ave che ke jaMbusvAmI pachI kaI kevalI thayA nathI. vAraMvAra anuprekSA karIne, vicArIne, bhAvanA karIne vistArathI lakha. vAnuM karazo. zravaNa, manana, nididhyAsana thAya pachI uttara lakho ema kRpALudeva lakhe che. jAtismaraNa thAya tene pAchale bhava kevI rIte dekhAya? ema sabhAgabhAIe kRpALudevane prazna pUchaLyo che. tene uttara kRpALudeva have Ape che. keI nAnapaNamAM enA mAbApa sAthe zatruMjaya gaye hoya pachI moTo thAya tyAre yAda Ave ke evuM zikhara hatuM, evA daravAjA hatA. ema A bhavanu yAda Ave che tema pUrvabhavanuM paNa yAda Ave che. jevI smRti hoya tevuM jJAna thAya. smRti theDI hoya to jhAMkhuM jJAna thAya. jAtismRti che te eka prakAranuM smaraNa che. ene devalokanAM sukha yAda Ave to vairAgya thAya. pachI A lokanI badhI vastuo cha lAge. strIo rAkSasI jevI lAge. pUrvabhavamAM kaI jJAnIno yoga thaye hoya te paNa yAda Ave che, ke mane Ane yoga thaye hatuM, evuM evuM sAMbhaLavAnuM maLatuM, e ullAsa Avata, evuM have kyAre sAMbhaLavA maLaze? ema bhAvanA thAya. avadhijJAnavALo hoya te jANI zake ke ene jAtismaraNajJAna che. samAna jJAnavALe hAya Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 bedhAmRta te paNa jANI zake athavA kaI pramANa hoya te bIjAne paNa khabara paDe. kaI jIva bIjA jIvane pUrvanI vAta kare te pelAne AvaraNa khasatAM jAtismaraNa thaI jAya. tethI te paNa samajI zake ke Ane jJAna thayuM che ane mane paNa thayuM che. "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva maraNe kAM aho rAcI rahe !" kSaNe kSaNe maraNa thAya che ke kema samajavuM? ema sobhAgabhAI e prazna pUchaLyo che. - paryAya palaTAya che tyAre maraNa kahevAya. tema zarIranAM badhAM pudgala palaTAtAM jAya che. samaye samaye pheraphAra thAya che. krame krame badhe pheraphAra thAya che. bALamAMthI yuvAna thAya; te kaMI ekadama thatuM nathI, paNa krame krame thAya che. e paramANuM palaTAya che tema samaye samaye AyuSya ochuM thAya che tethI te samaye samaye maraNa kahevAya. AtmA marate nathI. e te ajara amara avinAzI che. paNa vyavahAranayathI maraNa kahevAya che. jJAnAdika guNe AtmAmAM che. tenA upara vibhAvamAM vate tyAre AvaraNa Ave che. tethI pitAne nitya svabhAva bhUle che. e nizcayathI samaye samaye maraNa che. mULa svarUpa che te vibhAvane laIne bhulAI jAya che. jJAnAdika je guNe che, te dravyadaSTie nitya che. paryAyarUpa jJAnanI khabara paDe che paNa dravyasvarUpanI khabara paDatI nathI. vibhAvane laIne jJAnamAM pheraphAra thAya che te bhAvamaraNa che. kevaLajJAnamAM traNe kALanA padArtha eka sAthe jaNAya che, te te vartamAnanI peThe bhUta, bhAvi jaNAya che ke bIjI rIte? ema sobhAgabhAIne prazna che. eno uttara kRpALudeva have Ape che. vastumAM je pahelAM paryAya thayelA ane thaze te kevaLajJAnamAM badhuM pratyakSa che. jema kuMbhAre ghaDo banAvyuM, te banAvatAM cAka upara tenA kevA paryAya thayA hatA, vartamAnamAM kevA tenA paryAya che ane bhaviSyakALamAM te ghaDe phuTaze tyAre tenA ThIkarAM cUro vagere thaze te badhuM kevaLajJAnIne vartamAnanI peThe pratyakSa dekhAya che. eTalI nirmaLatA hoya che. jJAnanuM mAhAsya evuM che ke je je rUpe padArtha thaye heya, thaze, te badhA traNe kALanA paryAya kevaLajJAnamAM pratyakSa dekhAya che. badhA paryAne samUha te dravya che. e dravyanuM jJAna-eka dravyamAM traNe kALanA paryAya che te badhAnuM jJAna kevaLajJAnIne hoya che. eTalI nirmaLatA thAya tyAre kevaLajJAna thAya. [va. 630] 218 zrI rA. A agAsa, bhAdrapada suda 3, 2009 pUjyazrI--sabhAgabhAIe prazna lakhelA. tenA uttara kRpALudeva lakhe che. mumukSu che kevA vicAra kare che! jyAre sobhAgabhAIne samyagdarzana thayuM tyAre ema lAgyuM ke kRpALudevanA thoDAka samAgame pacAsa varSe na thAya tenuM samAdhAna thoDA vakhatamAM thaI gayuM. bIjA bIjA vicAra Ave paNa AtmA nirmaLa kema thAya? AtmAnI zakti kema vadhe? evA vicAro AvatA nathI. WWW.jainelibrary.org Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 1. aMdhArAmAM na dekhAya, amuka hada sudhI dekhAya vagerenuM kAraNa zuM? jJAnadarzana upara AvaraNa AvI jatuM haze? ene uttara lakhe che- jJAna upara AvaraNa che. kSapazama thAya tyAre jJAnAvaraNIya mArga Ape jJAnavaraNIyane pazama thavAthI jJAna thAya che. ekendriya thAya tyAre sparzathI jANe, beIndriya thAya tyAre sparza ane rasa ema be indriyathI jANe, teIndriya thAya tyAre sparza, rasa, ghANa ema traNa IndriyathI jANe, caturindriya thAya tyAre sparza, rasa, ghANa ane AMkha e cAra IndriyathI jANe ane paMcendriya thAya tyAre sparza, rasa, ghANa, cakSu ane kAna e pAMca indriyathI jANe. e kSayopazama jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIyane thAya che. e kSaya pazama thaye tema chatAM ajavALa vagara na dekhAya paNa bilADI, ghuvaDa, uMdara vagerene rAtre dekhAya che. manuSyane paNa e kSaye pazama thaI zake che. kevaLajJAna thAya tyAre kaI IndriyanI madada na levI paDe, sahAya vagara jANe. IndriyanI prApti te labdhi kahevAya ane pachI upayoga kare tyAre upagarUpa Indriya che. evuM samyagdarzana paNa labdhirUpa ane upagarUpa kahevAya che. jyAre AtmAnA upagamAM hoya tyAre upayogarUpa samakita kahevAya. ane jyAre bIjA kAmamAM hoya tyAre labdhirUpa samakita kahevAya. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya beya karma judAM che. kaMIka che ema khabara paDe te darzana kahevAya ane vizeSa jJAna thAya tyAre jJAna kahevAya, pAMca prakAranI Indriyalabdhi che. sparzathI zravaNu paryata pAMca indriyanI labdhi manuSyonimAM Ave tyAre hoya che. pachI janamathI AMdhaLo hoya teya ene labdhi che, tethI paMcendriya kahevAya che. kAne na sAMbhaLe teya ene labdhi te che. sAdhana bagaDI gayuM che. enuM kAraNa paNa karma che. manuSyapaNuM maLavuM enuM kAraNa karma che. zaktinI amuka hada AvI jAya te vyAhati kahevAya che. pAMca indriyanI zakti badhI manuSyane che, paNa koIne ochI ane keI ne vadhAre hoya che. aMdhArAmAM vastu paDI hoya te na dekhAya, amuka hada sudhI amuka prakAza hAya to dekhAya, e kSayopazama hoya che. keI vastu khUNAmAM paDI hoya te na dekhAya, khullI bahAra hoya te dekhAya. enI hada hoya che. Ugate caMdra koIne dekhAya, keIne na dekhAya. enuM kAraNa kSayazamanuM ochAvattA pANuM che. siddhabhagavAna IndriyanI sahAya vagara jANe che, tema kevalI paNa IndriyanI sahAya vagara jANe che. indriyanI zaktinI amuka hade vAta thAya che. tethI AgaLa jANI zake nahI'. 2. AtmA AkhA zarIramAM vyApele che, chatAM AMkhathI ja jue che. to amuka jagyAe ja jevAya, saMbhALAya che enuM kAraNa zuM haze? vagere sebhAgabhAI kRpALu devane pUche che. AkhAM lekanA asaMkhyAta pradeza kahevAya che, tevA AtmAnA paNa asaMkhyAta pradeza che. arUpI padArthane nAnAmAM nAno bhAga pradeza che. kevaLajJAna, kevaLadana hoya te badhA ThekANethI jANe. jJAna upara AvaraNa che, te dUra thAya te pachI badhA pradezathI jANe. badhA 34 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 bedhAmRta pradeza enA nirAvaraNa thayA che, ane pachI indriyanI jarUra nathI. kSayapazama evA prakArane che ke amuka saMcA hoya te ja dekhAya, saMbhaLAya. e prakArane kSayopazama che. evA pAchA saMcA che. kSapazama hoya paNa saMcA bagaDI jAya te dekhAya nahIM. saMce sAme thaye te pAchuM dekhAvA mAMDe. keTalAMka karma jJAna upara asara kare che, keTalAMka zarIra upara asara kare che. jJAnAvaraNIya karma evuM bAMdhyuM hoya te pachI ene evI labdhi ja na thAya ane indriyanAmakarma evA prakAranuM hoya ke sAdhana khoDavALAM thAya ke bagaDI jAya. jJAnAvaraNIya jJAna guNa upara AvaraNa kare che ane nAmakarma indriya upara AvaraNa kare che. karmanI zakti keTalI che, te samajAvavA mATe karmagraMtha mahApuruSae lakhyA che. kSapazamajJAnamAM bheda che; kevaLajJAnamAM kaMI bheda nahIM maLe. akSaranA anaMtamAM bhAga jeTaluM ochAmAM ochuM jJAna nigadamAM paNa hoya che. vadhAre jJAnAvaraNIyane kSayopazama thAya to be indriya thAya. ema jema jema kSapazama thAya tema tema indriyo vadhatI jAya. keTalAkane vizeSa e kSayopazama hoya che ke tame UMdhe kAgaLa rAkho toya vAMce. nirAvaraNajJAna thAya tyAre eka sAthe badhuM jANI zake evuM jJAna hoya che. eTale kSepa zama hoya teTaluM jaNAya. avadhijJAnanA kSapazamavALo amuka hada sudhI jANe che. je guNa che tene sarva prakAre AvaraNa karanAra sarva dhAtikarma che. e je udaya Ave te AtmAnA guNanI ghAta thAya. kama mAga Ape e kSayopazama kahevAya. kSapazama hoya ane je enimAM je prakAre indriya thatI hoya te prakAre goThavAya che. karmanI vAta bahu gahana, che. "gahana vAta che ziSya A, kahI saMkSepe sAva." 3. zarIranA amuka bhAgamAM pIDA hoya te jIvane upayoga tyAM ja rahe che, te jIvanA badhA pradeza tyAM kheMcAtA haze ? ema sobhAgabhAI pUche che. AtmAnA asaMkhyAta pradeza che. te badhA pradeza jANavAnuM kAma kare che, paNa jyAM AgaLa vedanA hoya tyAM AgaLa jIvane upaga jAya che. jANe che badhAya pradezathI. pAchuM ema paNa che ke koIka vakhate ghaNI vadhAre vedanA heya tyAre AtmAnA badhA pradezanI dazamadvArAdimAM sthiti thaI jAya che. e badhuM thavAnuM kAraNa jIvane vIrya nathI, tethI sitharatA rahetI nathI. nahIM to gajasukumAranA mAthA para aMgArA bharyA te sthira rahyA. e vIryanuM kAma che. avyAbAdha guNa caudamAne aMte pUrNa pragaTe che. jIvane jema jijJAsA thAya tema sthiratA Ave che. thira thato thato pachI ekalakSa thaI jAya. upaga eno eka ja jagyAe kheMcAya. vicAraNA jAge ke AtmA kevo che? AtmA zAthI AvaraNa pAme che? evA vicAra karavA gya che. kRpALudeva kahe che ke AtmAmAM citta vAraMvAra jAya tethI upayoga lakhavAmAM raheto nathI. kRpALudeva thoDAka vakhatamAM ghaNuM lakhatA. kacha darabAramAM emane lakhavA bolAvatA. thoDAMka vakhatamAM ghaNuM lakhI nAkhatA. AtmA upara AvaraNa thAya che ane AvaraNa jeTaluM jeTaluM ghaTe te kSapazama thaze kahevAya. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana [va. 631] 219 zrI. rAva A0 agAsa, bhA0 suda 2, 2009 kRpALudeve A lakhyuM che tene bhAva e che ke, je kALajuM te saghaM nALarg-AcArAMga (64). AtmAmAM anaMta zakti che. AtmAne jANe te AtmabhAvanA thAya. "AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevalajJAna re." sarva jANIne AtmAne sukhI kare che. AtmAnuM kharuM svarUpa jANavA mATe vAMcavA vicAravAnuM che. atyAre jIvane bahAranI vastuo jANavAnI IcchA che, paNa jJAnI kahe che ke AtmAne jANIza te badhuM jaNAze. AtmAne jANavA mATe bhakti vagere karavAM che. kaI jANanAra che, tenA pratye daSTi ApavI. badhAne AdhAra AtmA che. mATe e AtmA bhaNI daSTi de. eka mumukSu-samasta sRSTi tAre viSe yapaNe dekhAze eTale zuM? pUjyazrI AtmAne nimaLatA thAya te pachI kevaLajJAna thAya ane tethI badhuM dekhAya jJAnIe te badhAM zAonA sArarUpa kahyuM, paNa jIvane samajAvuM muzkela che, jyAM sudhI meha che tyAM sudhI bIjI ja IcchA thAya che. jJAnInAM vacane jJAnI dvArA samajAya evAM che jJAnI puruSane sAmAnyapaNe jANe che. potAne jevuM thatuM hoya tevuM jJAnIne paNa thatuM haze, ema jIvane ka95nA thAya che. tethI jJAnI oLakhAya nahIM. jJAnI kema oLakhAya? ema kRpALudeve sebhAgabhAIne prazna pUche. tene uttara bhAgabhAIe ema A ke "nirpekSa thaI satsaMga kare te sat jaNAya ne pachI puruSano joga bane che te oLakhe ane oLakhe eTale vyAvahArika kapanA TaLe." (333). mokSanI ruci thavI, apUrvatA lAgavI muzkela che. e sapuruSa vinA thatuM nathI. zAstro bhaNe, vAMce, bIjAne kahe, paNa ema kaMI puruSa na oLakhAya. ThekANe ThekANethI sAcI vastu maLatI nathI. - badhAM zAstrane sAra te "AtmA jANa" kahyuM. te have ApaNe japa tapa niyama yamanI zI jarUra che? e to niSphaLa che ema keI kahe, te ke ema nathI. AtmA jANo che, paNa ene mATe yogyatA lAvavA sAdhananI jarUra paDaze. sAdhane karI AtmaprApti karavI che, paNa sAdhane karyA kare ane AtmAne lakSa na hoya to temAM ja aTakI rahe. sAdhanane Agraha pachI ene thaI jAya, ke "huM karuM chuM ema ja badhA karo." sAdhana che tethI sAdhya karI levuM. sAdhanamAM aTakI rahe te sAdhya na thAya. jema AMgaLIthI caMdra batAve, paNa jonAra je AMgaLIne ja vaLagI rahe te caMdra dekhAya nahIM tema sAdhanane vaLagI rahe te sAdhya rahI jAya. [va. 640]. pUjyazrI-jIvane paravastune saMga che, tethI bhUlyo che. paNa je asaMga thAya te mikSa thAya. pitAnA svarUpamAM rahe. mAre asaMga thavuM che, ema karavAthI asaMga thaI javAtuM nathI. paNa enuM kAraNa seve te asaMga thAya. jene chUTavuM hoya teNe satsaMgano AdhAra le. nitya satsaMga kare. satsaMga jevuM AtmakalyANanuM kaI bIjuM kAraNa nathI e kRpALu Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 bedhAmRta devano abhiprAya che. e abhiprAya mumukSu jIve paNa karavAgya che. puNyanA udaye satsaMga maLe che. e na hoya teya bhAvanA te enI ja karavI. [va. 641] 221 pUjyazrI-A dekhatabhUlI anAdinI che tethI dekhe che ne bhUle che. ghaTa paTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna; jANanAra te bhAna nahIM, kahIe kevuM jJAna ? " parane dekhIne pitAne bhUlI jAya che. tyAM rAgadveSa karI karma bAMdhe che. te TaLe te mokSa thAya. AkhuM jagata dekhe che ne bhUle che, dekhe che ne bhUle che. ema AkhuM jagata dekhatabhUlImAM ja vahe che. e bhUla kyA AdhArathI maTe? ene AdhAra tamane samajAya che? ema kRpALudeva sebhAgabhAIne pUche che. pitAnI zakti na hoya tyAre jIva bIjAnuM avalaMbana le che. AkhuM jagata mithyAtvamAM karmabhAve taNAya che. te maTI jIva mekSe jAya evo ke AdhAra che? [va. 642] 222 zrI rA. A0 agAsa, bhAdrapada suda 1, 2009 pUjyazrI-kRpALudeva ApaNane kahe che tene lakSa rAkhIe to jIvana palaTAI jAya. AkhuM jIvana parakathA ane paravRttimAM jAya che. bahu lakSa rAkhavAnuM che. jJAnI puruSa eka kSaNa paNa nakAmI na jAya e lakSa rAkhe che. tema ApaNane karavA kahe che. jevuM avalaMbana hoya tevA bhAva thAya che. vizvamAM parakathA ane paravRtti che temAM rahe te manuSyabhava niSphaLa ja rahe. jIva UMghe che, tethI khabara nathI ke keTale kALa game che. lakSa rAkhe nahIM te anaMtabhAva gayA tema A bhava ja rahe. je cete te eka samaya paNa paravRttie na javA de. pahelAMthI pramAda cheDI jJAnInI zikhAmaNa mAnI le te pachI ene jIvana TUMkuM na paDe, lAMbuM lAge. pAchA vaLI potAnuM tapAsavAnuM che ke mAro kALa zAmAM jAya che? "jagatane rUDuM dekhADavA anaMtavAra prayatna karyuM tethI rUDuM thayuM nathI." (37). mahApuruSathI je maMtra maLe che te AjJA ArAdhe te kAma thAya. bIju badhuM bhUlI, karavA jevuM A che. eTale pramAda thAya teTaluM baMdhana thAya. ajJAnadazAmAM je karma baMdhAya te keDIkeDI sAgara karatAM ochAM baMdhAya ja nahIM. mATe cetavA jevuM che. "sthiratA kyAMthI thAya?' ema kahyuM te jJAnI puruSanI vAta che. svarUpamAM sthiratAnI vAta che. tema mumukSune jJAnInI AjJAmAM sthiratA karavAnI che. hisAba na hoya te naphATAnI khabara na paDe. manuSyabhava lAbhamAM jAya che ke ahitamAM jAya che, e baMDA UtarIne pote vicAravAnuM che. jIva bahere thaIne beThe che. jJAnIne je nizcaya Ave te adhuM kAma patI gayuM kahevAya. jJAnInI AjJAthI Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana ra69 avazya kalyANa thaze, ema thAya che e puruSapratIti thaI ane pachI enA vacananI paNa pratIti Ave. jJAnIthI mAruM hita che. manuSyabhava lekane rUDuM dekhADavA gALa nathI. nizcaya kare ke mAre jJAnInI AjJAe ja vartavuM, te kAma thaI jAya. smaraNamaMtra maLe che temAM citta rahe te jagatamAM na rahe, pramAda na kara ema nizcaya karI le te mokSa thAya. kRpALudeve keTale badhe puruSArtha karyo che? "je ke tIrthakara thavA IcchA nathI, paraMtu tIrthakare karyA pramANe karavA IchA che" (170). evo emaNe nizcaya karyo hate. jJAnInuM aMtara oLakhIne, jJAnIe prApta karyuM tevuM ja ApaNuM svarUpa che ema karavAnuM che. apUrvatA lAge to pachI jIva emAM maMDI paDe. jJAnI ane ApaNAmAM bheda nathI. e bheda kADhI nAkho. parAbhakti Ave tyAre jJAnI ane pote abhedarUpa thaI jAya. jevA thavuM hoya tevI bhAvanA karavI. rara3 zrI rA. A agAsa, bhAdaravA suda 2, 2009 pUjyazrI-mane duHkha Ave" ema te kaI IcchatuM nathI. tema chatAM duHkha bhogavavuM paDe che tenuM kAraNa kaMI hovuM joIe. jagatamAM duHkha che. e duHkha kema maTe? dukha nathI IcchatA tema chatAM maLe che tenuM zuM kAraNa? e uparathI vicAravAnuM hoya te vicAra kare che. koIe ema nirNaya karyo ke Izvara A badhuM duHkha mokale che. koIe ema nirNaya karyo ke karmane laIne duHkha bhegavavuM paDe che. keIe te ema nirNaya karyo ke duHkha jIvane svabhAva ja che. ema aneka prakAranA nirNaya karyo. pratyakSa duHkha dekhAya che, tethI paralekanI siddhi thAya che, jIvatatvanI siddhi thAya che. " hoya teno nAza nahi, nahIM teha nahi hoya; eka samaye te sau samaya, bheda avasthA jaya. eka dravya atyAre che. to te traNe kALa hovAyegya che. AmAM dravya che, te nitya che. je nitya na hoya te pachI kaMI na rahe. atyAre jIva sukhaduHkha bhegave che tenuM kAraNa puNyapApa che. te karyuM haze te vakhate jIva hAjara hato ane atyAre jIva hAjara che, te bhaviSyamAM paNa hAjara raheze. AgaLa pAchaLanI badhI avasthA che. kaI jIva utpanna thato nathI, nAza paNa pAmato nathI. AkRti phare, paNa AtmA na phare. bALaka hoya te yuvAna thAya, yuvAna gharaDo thAya, paNa jIva to ene e ja che. AtmA be nitya che, paryAye palaTAya; bAlAdi vaya traNyanuM, jJAna ekane thAya. " paryAya e vastunI avasthA che. te avasthA palaTAya, paNa AtmA mULa dravya nAza na pAme. deha e paryAya che. ene nAza thAya, paNa AtmAne nAza na thAya. paramANune paNa taddana nAza thato nathI. dravyadaSTi karavA mATe A kahyuM che. paryAyadaSTi che te ja dekhata. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 medhAmRta bhUlI che. paryAyane dekhe che ne dravyane bhUle che dravyadRSTi jIvane thaI nathI. chae dazanavALAee je je peAtAnI mAnyatA karelI che, tenu vadhuna thADIka gAthAomAM ' SaDsa nasamuccaya 'mAM haribhadrAcArye kayu che. e graMtha che teA TUMkA, 60 gAthAne, paNa enI TIkA bahu lAMbI karI che. rAgadveSa rahita jema jema mana thAya, citta zuddha thAya, citta sthira haiAya tema tema jJAnInAM vacanene vicAra yathArtha thAya. upAdhi cittane caMcaLa kare che ane kaSAya che te cittane malina karanAra che. AtmAne sthira, zuddha karavAnA che. te jJAnInAM vacane samajAya, kAraNa ke emaNe e vacane Atma sthiratAmAM rahI lakhyAM che. ApaNe sAMbhaLatAM e lakSa rAkhavA ke krodhAdi cAra kaSAyamAM mana na jAya ane upAdhimAM citta na jAya, ema sAcavavuM. nahIM te jJAnInAM vacana samajAtAM nathI. [va. 647] 224 zrI rA. A. agAsa, jeTha suda 3, 2008 (954) jeNe svarUpa pragaTa karyu" che, tyAMthI peta nuM svarUpa jaNAya che. nahIM teA AMdhaLA jevuM che. sasamAgama nitya kAvya che. dazA vadhAravI DAya te peAtAnAthI jenI dazA vadhAre DAya evAnA samAgamathI ja vadhe che. gautamasvAmIne cAra jJAna pragaTayAM hatAM chatAM paNu mahAvIranI pAchaLa pAchaLa pharyAM. cAlA have jJAna thaI gayuM, nirAlakhana che. bhaktimAga Alakhanane AdhAre che. jJAna evA jIve viralA che. ema na karyuM. jJAnamArgI che te petAnA anubhavane AdhAre che. [va. 649] pUjyazrI-- " AtmasvabhAva agamya te, avalaana AdhAra; jinapathI darzAviyA, teha svarUpa prakAra. 5 manuSyabhavanI eka kSaNamAM samita thaI jAya, eka kSaNamAM kevaLajJAna thaI jAya, mATe manuSyabhatranI paLa paNa .. jyAM duHkha che tyAM sukha mAne ane temAM AnaMda mAne che, e ajJAna che. jIva kayuM sukha Icche che? enuM ThekANuM nathI. du:kha thavAnu kAraNa dacchiA che, vyAkuLatA e ja duHkha che. IcchA jema jema echI thAya tema tema vadhAre sukhI thAya. sa MtASI che te sukhI che. jema jema IcchA vadhAre tema tema du:khI vadhAre. UMcA devaleAkamAM ochI IcchA che tethI sukhI che ane nIcenA devaaAkamAM vadhAre IcchA ane kaSAya he!vAthI teonA karatAM vadhAre duHkhI che. mithyAtva che tyAMsudhI jIva duHkhI che. enI icchA saphaLa thAya te sukha mAnI AnaH pAme che. mAnyatAmAM bhUla che, Icche che sukha ane AnaMda ane bhAgave che kSaNamAM zreNI mAMDI de, eka vyatha khAvA jevI nathI. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 271 duHkha ane AnaMda. sukha e ene svabhAva che. AnaMda che te vRtti che, ulAsa che. duHkhane ja sukha mAne che. e kSaNika che ane karmabaMdhanuM kAraNa che tethI duHkha ja che. - satsaMga e prathama karavAgyA che. satsaMge kaMI sAMbhaLavAnuM maLe, vicAravAnuM maLe. jJAnI kahe che te ane huM mAnuM chuM emAM zuM phera che? ema khabara paDe che. satsaMge ene vastu samajAya che. "sUryathI tapelA evA paththara te sUryanA asta thayA pachI paNa amuka vakhata sudhI tapyA rahe che." (509). tema jJAna thayA pachI paNa ajJAnanA saMskAra rahe che. e saMskArathI na sAcave to pAcho ajJAnI thaI jAya. je saMga che te thaI jAya. [va. 651] 226 zrIrAva A0 agAsa, zrAvaNa vada 14, 2009 pUjyazrI-kRpALudeve sabhAgabhAIne pUcheluM ke samajyA te zamAI rahyA ane samajyA te samAI gayA emAM bheda lAge te lakhaze. sabhAgabhAIe kRpALudevane e viSe vistArathI lakhavA kahyuM. tethI A patra lakhyo che. A vAkya samajI gayA ema na karavuM. vAraMvAra ene vicAra karavAnuM che. kRpALudeve ghaNe vicAra karI pachI "samajyA te samAI gayA" e vAkya lakhyuM che. 1. jema che tema vastunuM svarUpa samajavuM tenuM nAma samajavuM che. AtmasvarUpa jema che tema jANyuM te samajyA. "je svarUpa samajyA vinA, pAye duHkha anaMta." zamAvuM eTale upaga je bIje pharato hato te AtmasvarUpa je jANyuM temAM samAye. vikalpa rahita thavuM te zamAvuM. kRpALudevane upAdhinI jhALa cAre bAju che, tema chatAM nirvikala5samAdhi rahe che 2. AtmAne mUkI upayoga bIje pharato hato, paNa jyAre AtmasvarUpa jANyuM tyAre temAM zamA. samajyA te zAI rahyA. samajyA tethI vikalpa dUra karI AtmAmAM zamAyA ane AtmasvabhAvamaya thaI rahyA. e "samajIne zamAI rahyA" tene artha kahyo. 3. samajIne samAI gayA temAM zuM gayuM te kahe che. AtmAne dehAdine saMga thayo che. temAM huMpaNuM thaI gayuM che, te adhyAsa che "sarva vibhAvaparyAyamAM mAtra pitAne adhyAsathI aikyatA thaI che." (493). paramAM pitApaNuM mAnavuM, "deha te huM chuM" ema mAnavuM, tene adhyAsa kahe che. abbAsa eTale paramAM potApaNAne Aropa karavo. (a + jAta pitAnI jagyA nahIM tyAM besavuM) e brAMti kahe, mithyAtva kahe, te adhyAsa che. viparIta paNe AtmApaNuM mAnyuM hatuM te zamAI gayuM tethI adhyAsa chUTI gaye, piote jyAM nahIM tyAM pitAnuM AropaNa karyuM hatuM, erUpa brAMti gaIte gayuM. adhyAsamAM AtmApaNuM mAnyuM hatuM te zamAI gayuM. "AtmArUpa chuM" ema thavAthI adhyAsamAM potApaNuM mAnavArUpa je beTe ahaMbhAva hatuM te maTI gaye. adhyAsa jato rahyo te samajIne zamAI gayA. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmruta 4. AtmasvarUpa jANyuM temAM zamAI rahyA ke zamAI gayA emAM paramAmAM phera paDatA nathI. dhyeyamAM paramA eka ja nIkaLe che. have enA upara vicAraNA lakhe che. 272 5. bhrAMtine lIdhe mithyAtvane lIdhe huM, mAruM, tAruM hatuM te cheDI dIdhuM. AtmAmAM mAruM tAruM kazuM nathI ema lAgyu, tethI e zamAvI dIdhu. AtmAnA svabhAvamAM mAru tAru kazu che nahIM. acitya, zuddhacaitanya evA anubhavamAM gayA tyAre mAruM' tAruM' pAchaLa paDayu rahyuM. jevuM peAtAnuM svarUpa hatuM tevuM dekhyu. te ja sAcuM che ema jANyu, temAM zamAI rahyA. zamAI gayA. kRpALudeve kahyu` che ke dehanA karatAM AtmA vadhAre spaSTa che. mithyAtvane laI ne e lAgatuM nathI. " peAtAne peAtAnA edha thavAthI peAtAne pAtAmAM zamAI javuM', " e zAMtinA mAga che. samajIne zamAI javuM e zAMtine mAga che, e peAtAne karavAne che. zAMtine mAga' A che. zamAvAnuM kAma na kare te-- " zraddhA jJAna lahyAM che te! paNa, jo navi jAya pamAyeA re; vadhyuM taru upama te pAme, saMjamaThANa jo nAce re. " (660). mAha mUkavA mATe e badhI samajaNa karavAnI che. ahu bhAva mamatvabhAva badhI kalpanA che. mAru' tAru' mAnIza te| duHkhI thaIza. huM ekalA chuM, mAruM kazu nathI. dehane sArA zakhe, TApaTIpa kare e badhA mADu che. deha eneA che nahIM. enA hAya tA sAthe Ave. dharma che te ja peAtAnA che. AtmAnA svabhAva te dhama che. A deha che tene AtmA mAne che. eka heDamAM purAyA che. AtmAnA svabhAvane ghAtanAra deha che. eya sAthe rahe che. mATe dehane peSavA paDe che, paNa te ApaNu kAma kare tene mATe peSavA. mArA mAnavA nahIM, meAha karavA nahI. jJAnIe AtmAnA anubhava karyAM tyAre kazuM mAruM' tAruM nathI ema jANyu'. 6. AtmasvarUpa je samajAyu' te dazA zabdomAM AvI kahI jAya evI nathI. tethI paramAthe mauna thayA. vyavahAramAM mAruM' tAruM kahevu' paDe, vyavahAramAM kaI pUche ke A ghara kevuM che? te mAru' che ema kahe, paNa lakSamAM emane mAru' nathI ema rahe. vyava hAramAM jo ema na kahe teA sAmAne samajAya nahI. jeTalA aMze samajyuM teTalA aMze zamAyo. e anubhava je thayA te vadhatAM vadhatAM AtmAmAM lInatA thaI gaI. jema nAriceLamAM gALe! judo che tema AtmajJAna thayA pachI dehuthI AtmA judo jaNAya. 7. samayA te samAI gayA, ema leAkeAmAM kahevAya che paNa e vAkaya paramArtha bhASAmAMthI AvyAM che. enI kiMmata jJAnIne heAya che. samajyA te zamAI gayA. zamAI rahyo nahIM te samaye nahI. jeTalA aMze samajyA teTalA aMze zamAyA. je prakAre zamAyA te prakAre samajyA. samajavuM eTale jema che tema AtmA jANavA. pachI aha'bhAva mamatvabhAva TALI AtmAmAM upayeAga vALyA. zamAvuM e samakitanu' mAhAtmya che. ahI sabhyaprakAranI vAta kahevI che. zamAtrAne prakAra jo khATA hAya te| samajyAnA prakAra Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 273 paNa kheTe hoya. e badhA bheda kahI mukhya artha to AtmAne yathArtha jANave ane temAM upaga vALa ema kahyuM. "yamaniyama"mAM sAdhana kahyAM che te anaMtavAra karyo. paNa sabhyaprakAre thayAM nathI eTale janmamaraNa TaLyAM nathI. e badhe puruSArtha te karyo paNa samajavuM ane zamAvuM e rahI gayuM. jJAna thavuM ane bIjethI virAma pAmavuM e enI pAse AvyuM nathI. AtmA samajAya nathI te pachI chUTeya nahIM. samajIne zamAze te potAnA anubhavamAM Avaze. "anaMtakALathI jIvanuM paribhramaNa thayA chatAM tenI nivRtti kAM thatI nathI ? ane te zuM karavAthI thAya ?" (15). tene A badhe uttara che. upagane bAhyamAM pravartAvyo paNa aMdara zamA nahIM, tethI sahu sAdhana baMdhana thayAM. mekSa na thaye. 9je samajIne zamAvAnuM aikya kare eTale ke samajIne zamAyA te AtmAnA anubhavane pAmyA. jIve anAdithI e puruSArtha karyo nathI. samajIne zamAvuM eTale svarUpamAM ja rahevuM. paribhramaNanuM kAraNa e ke samaye nahIM ane zamA nahIM. samajavuM ane zamAvuM e ja karavAnuM che. te zAthI na jANuM? to ke saddagurunA caraNa sevyAM nahIM tethI. chapadanI jJAnI dvArA zikhAmaNa maLI hoya to pachI zamAvuM thAya che. dharmanuM kAma upavAsa vagere ghaNuM karyuM, paNa samajavAnuM ane zamAvAnuM zA mATe na thayuM? te ke tenuM kAraNa asatsaMga kare che, jJAnIe kahyuM ke mAre karavuM che ema nathI. jJAnI puruSane vega thavA chatAM svade vate te pachI kalyANa thAya nahIM. asatsaMga, svAda ane ajJAna e traNa saMsAra vadhavAnAM kAraNa che. mAruM kazuMye nathI ema satsaMge sAMbhaLavAnuM maLe tyAM zAMti thAya. yathArtha na samajAyuM tenuM kAraNa asatsaMga che. paribhramaNa thayuM tenAM traNa kAraNa zodhI kADhayAM; asatsaMga, svachaMda ane ajJAna, jJAnInI AjJA ArAdhe che te satsaMgane ja seve che ane je satsaMgane upAse che tene mokSa thAya che. paNa jo asatsaMgamAM taNAI jAya te badhI AjJA paDI rahe. AjJA maLI paNa ArAdhe nahIM to huMTAI jAya. saMsAranA kAmamAM paDI rahe te AjJA paDI rahe. ane AdhyAna karI karma bAMdhe. keTaluM mAhAsya che e vAkyonuM! evuM jIvane mAhAsya nathI. kRpALudeve keTalo artha kahyo che! asatsaMgane lIdhe jIva rajhaLe che. jJAnInI AjJA maLI nathI. maLI te ArAdhI nahIM. AjJAnuM mAhAmya na lAgyuM. anaMta kALathI AjJA vicArI nathI. AjJAne vicAre te dharma pragaTe. zALAvi i, sApa to ! asatsaMga hoya to AjJAnuM mAhAsya na rahe. potAnAM pari. NAma sudhAravA karavAnuM che. asatsaMga ane avicAra e pratibaMdha che. "kara vicAra te pAma." vicAradazA te prApta karavI paDe. e vinA to AtmajJAna thAya nahIM. asatsaMga, savachaMda ane avicAra e traNe deSa che. te jJAnInI AjJA ArAdhavAmAM vidhra che. 10. jyAM jIva Ubhe che tyAMthI AgaLa vadhavAnI jarUra che. manuSyabhava saphaLa kara. vAno che. samajIne zamAya tene mikSa kahyo che. te jIvanA lakSamAM Avyo nathI. anaMtakALathI bhaTaka bhaTaka kare che. AgaLa vadhe te samajI ne zamAya. AjJAnA vicAra vinA 35 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 medhAmRta samajAtuM nathI, zamAI javAtuM nathI. je je mekSe gayA te badhA samayA te zamAyA. e sugamamAga che. 11. kRpALudevane Azcaya lAge che ke samajIne zamAvuM eTaluM ja karavAnuM che, teA leAkeA kema karatA nathI! chUTavAnA puruSArtha karatA hAya te paNa bIjAmAM bhaLI jAya che! mAga sahelA che ane AkhI jiMdagI puruSArtha kare che, chatAM mekSe javAnA nathI, e joI jJAnIne dayA Ave che. AkhA patramAM mekSamA mUkI dIdheA che. sAca vastu AmAM kahI che. have peAtAne karavAnu che. jeTalI jIvane garaja hAya teTale puruSArtha kare. samaje teA zamAya. peAtAnI meLe karavA jAya teA kAma agharu che. " samaje teA sahaja che, nahIM te ana ta upAye paNa nathI." sAcI samaja thaI teA pachI zamAvA mAMDe, lakhyA che, te rAjacaMdra e cAra akSarA mATe che. ekeke akSara A je cAra AtmArUpa che. [va. 651] 227 zrI rA. A agAsa, zrAvaNa vada 0)), 2009 1. pUjyazrI--jJAnInA edhathI jema che tema samajAya che. nahIM ta| mithyAtva kanA udaya hAya tA kharAkhara jaNAtuM nathI. ghaNA kALanA bedhe jema che tema samajAya che. e samajAya tyAre samajyA kahevAya. AkhI Atmasiddhi e mATe lakhI che. " je svarUpa samajyA vinA, pAmyA du:kha anaMta; samajAvyuM. te pada namuM, zrI sadguru bhagavaMta. " ** samaja sAra saMsArameM, samaju TALe doSa; samaja samaja karI jIva hI, gayA anaMtA meAkSa. (mR. A.) e svarUpanI samaja AvI te pachI mekSa. AtmA samajAya te pachI khIjI vastu icche nahI. AtmAthI khadhu' hIna che. AtmA jevI vastu samajAya teA pachI bIjI vastuemAM enu` citta jAya nahI. 2. e samajyAnuM phaLa che zamAvu. AtmAne svabhAva jANavuM che. azuddha upayAga hatA tethI tuccha vastune jANutA, paNa have zuddha upayega thaye. tethI AtmAmAM zamAce, vikalpe badhA dUra thayA, zamAI gayA. samaje teA zamAya ema kahevu che. jema che tema samaje tA zamAi jAya. jeTaleA zamAye eTaleA samaye athavA jeTale samajyA teTale zamAyA. AkhA vAkacanA kaTake kaTakA atha karyo che. samajavu, zamAvu, rahyA, gayA eTale zuM? e badhAne atha` karyAM che. samajIne zamAI rahyA eTale jema che tema svarUpa samajAyu. tethI upayAga svarUpamAM zamAI rahyo. vikalpA maTI gayA. zamAI rahevuM eTale upa ceAgamAM zamAI rahevu. 3. zamAI gayA eTale parapadAthamAM je bhrAMti hatI te abhyAsarUpa bhAva gayA, "" Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 275 dehAdhyAsarUpa brAMti gaI rahyA te svarUpamAM rahyA ane gayA eTale adhyAsa zamAI gaye. 4. samajavuM ne zamAvuM eTaluM ja kahevuM che. rahyA ke gayA e eka ja che. yathArtha samajaNuM thaye mAruM tAruM, saMkalpavikalpa badhuM samAI jAya. 5. jene ema lAgatuM hoya ke kRpALudevanAM vacana mane samajAyAM che, teNe tapAsavuM ke mAruM tAruM mana thAya che? je thatuM hoya te samajAyuM nathI. jema che tema AtmasvarUpa samajAyuM nathI. nahIM te bhrAMti jAya, mithyAtva, mAruM tAruM badhuM jAya. jema che tema AtmasvarUpa jANyuM temAM mAruM tAruM kazuM na dIThuM. bIjI vastune mArI mAnatA hatA te samAI gayuM. prabhuzrIjI kahetA ke tAruM zuM? tAro AtmA che. mana paNa na ciMtavI zake evuM svarUpa che. te zabdamAM Ave evuM che nahIM. zabdA judA ane AtmA jude. tethI mahApuruSane zabdanuM mAhAsya na rahyuM. 6. maunane artha munipaNuM thAya che. "la saiti varada hai moti prAtaH " (AcArAMga) jenI pAse AtmajJAna che tenI pAse mauna pAruM athavA munipaNuM che. mauna eTale jANavuM. AtmAne svabhAva jANavAne che, tethI jANavAmAM rahyA. bolavAno svabhAva AtmAno nathI, tethI mauna thayA. kaMI vyavahArathI kahevuM paDe, paNa tyAM emane mamatA nathI. tethI bole toya mauna che. ganI pravRtti che. mana vacana kAyA badhA joga che. e AtmA nathI. vacana bolatAM "A mAruM nathI" e lakSa rahe. A vacana mAruM che ema thAya nahIM. zraddhAne svabhAva evo che ke e kyAM AvI tyAM mananI lInatA thAya che. samyaphavanuM bIjuM nAma ruci che. 7. "samajIne zamAI rahyA-gayA" ema lekabhASAmAM paNa bolAya che. paNa jJAnIne zuM kahevuM che te loko samajyA nathI. samajyA te zamAyA ane je mAyA nathI te samajyA paNa nathI. eTale aMze samajavAnuM bane teTale aMze zamAvAnuM paNa bane che. jeTalI jeTalI samajaNuM thAya teTalA mArAtArAnA vikalpo ochA thAya. jyAre saMpUrNa samajaNa Ave tyAre AtmAmAM lInatA saMpUrNa thAya. pachI ene AtmAnuM ja mAhAsya lAge. jyAre yathArtha samajaNa Ave tyAre badhA vikala ochA thAya che. e samajaNa jema jema kama mArga Ape tema tema krame krame thAya che. karmanI vicitra gati che, yathArtha jIvane samajAyuM nathI tethI vikalpo badhA UbhA thayA che. tethI saMsAra Ubho thayo che. vikala chUTe te jema che tema samajAya. jema che tema samajAya te vikapa badhA chUTI jAya. vAraMvAra kahe che tenuM kAraNa jIvane A vAta besatI nathI. mAruM tAruM mUkavuM saheluM nathI. jyAre tyAre mekSe javuM haze tyAre mAruM tAruM mUkavuM paDaze. "huM jANuM chuM, samajuM chuM" e samyakatva na thAya tyAM sudhI rahe che. te khoTuM che. samyaktva thAya tyAre e nIkaLI jAya. "huM ne mAru" e ahaMbhAva mamatvabhAva che, e ja moha che. saMkalpa vikalpa eTale ahaMbhAva mamatva bhAva. e jene nIkaLI gayuM te samaye kahevAya. 9. bhUla AvavAnuM kAraNa zuM che? te kahe che. asatsaMgathI, svachaMdathI, avicArathI Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra76 dhAmRta e bhUla rahI che. e traNa deze bhrAMtine TakAvI rAkhe che. ene laIne ja darzana meha Takyo che. satsaMga maLe, sadgurunI AjJA maLe, pachI vicAra thAya te samajIne zamAya. 10. atyAre jIva jyAM Ubhe che te asatsaMgamAMthI satsaMgamAM Ave, svachaMda reke, AjJA maLe, tene vicAra kare te samajIne zamAya. svachaMda reke, AjJA ArAdhe te samyaphatva thavAnuM kAraNa che. pachI AjJAne vicAra kare tethI jyAM pragaTe suvicAraNA, tyAM pragaTe nijajJAna; je jJAne kSaya moha thaI pAme pada nirvANa." e badhI bhUmikAo che. jyAM che tyAMthI AgaLa vadhe, AtmajJAna thAya te samajAya ane zamAya, je sahue saddagurunI bhakti nirUpaNa karI che, te bhakti mAtra ziSyanA kalyANane arthe kahI che, je bhaktine prApta thavAthI sadgurunA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe, apUrva guNa daSTigocara thaI anya svaccheda maTe ane sahaje AtmabaMdha thAya." sapuruSa ane sapuruSanA vacananI apUrNatA lAge to svachaMda kAya, tyAre ene AjJAnI apUrvatA lAge, pachI ene vicAra thAya, tyAra pachI samajIne samAya. jIvane potAnA deSa dekhAtA nathI tethI jJAnI badhA deze kADhI kADhIne batAve che ke A doSa jIvane khALe che, saMsAramAM rokI rAkhe che. 11. zAzvata mArga che. je je mekSe gayA che te A raste ja gayA che. prabhuzrIe A patranA bhAvanuM ja eka vakhate lakhAveluM cheH "pitAne potAne baMdha thavAthI potAne pitAmAM samAI javuM-bhAvathI ane vicAravI. bIjA vikalpa mUkIne. A vicAra samAdhine Ape che." (prabhuzrIjInuM upadezAmRta pRSTha 264). jema che tema AtmasvarUpa samajavuM ane pachI zamAI javuM e jJAnInA bedhathI samajAya che. zamAvAmAM bhAvanI jarUra che. ullAsabhAvathI UMDA vicArathI samAI javuM. kRpALudeve prabhuzrIjIne kahyuM, UMDA Utare muni ! pitAne pitAmAM zamAvuM haze te bhAva ane vicAra beya joIze. jyAre jIvane apUrvatA lAgaze tyAre e kAma thaze. apUrva bhAva Ave ane pachI vicAra Ave ane pachI caDhiyAtA bhAva thAya tyAre jema che tema samajAya che. bhAva ane vicArathI bIjA vikalpo mUkIne zamAya. jema che tema samajAya tyAre vikalpa badhA mUkIne zamAI jAya. A badhe samAI javAne krama che. apUrva bhAva Ave ane pachI vicAra Ave ane bIjA vikalpo mUke tyAre samajIne samAya. apratibaMdha eTale pratibaMdharahita, asaMga eTale badhAya saMgathI rahita. samAdhi mArga, zAMtine mArga A che. jIve badhA pratibaMdha, badhA saMga mUkavA paDaze. tyAre zAMti ke samAdhi thaze. A badhAmAM puruSArtha bhakti che. svachaMda, pramAda mUkIne bhakti kartavya che. jAgRta thA. bIjAmAM have mAhAsya na rAkhIza. emAM ja maMDI paDa. khare puruSArtha bhakti che. bhakti vacana che, AtmA che. zravaNabhaktithI mAMDIne parAbhakti sudhI bhakti che. satsaMga, sapuruSane bedha hoya to vicAra jAge. e suvicAra kahevAya. ethI AtmajJAna Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana ra77 pragaTe che. nahIM te taraMga thAya. corAzImAM pharatAM pharatAM puNya upArjana karyuM, paNa lakSamAM levA jevuM hatuM tenI ene khabara nathI. bhUla zuM? e zAthI TaLe ? te satsaMge samajAya, vicAra Ave to samajAya. jagatamAM keTalI dhamAla karI rahyA che ! koI nATaka sinemA jevA jaze, paNa dharmanI garaja kone? jenuM bhaluM thavAnuM hoya te ja satparuSa pAse Ave che. prabhuzrIjI kahetA ke ghaNuM puNya caDhe tyAre A daravAjAmAM paga mukAya. nahIM te ahIM AvavAno vicAra kare teya enAthI avAya nahIM. vi. 660] 228 zrI. rAva A0 agAsa, zrAvaNa vada 14, 2009 pUjyazrI-jJAnanuM phaLa virati che ema bhagavAne kahyuM che. jeTaluM AtmAnuM jJAna heya, teTalI parapadArthathI vRtti virAma pAme. bahArathI bhale na chUTe, paNa aMtarathI te, choDavAyegya che ema thavuM joIe. bharatane kevaLajJAna gRhastha avasthAmAM thayuM. vRtti virAma pAmavAne mATe vrata niyama vagere karavAM. jJAna pAmya, zraddhA AvI, paNa je saMyama na Avyo te kerI vagaranA AMbA jeva, vaMdhyataru je kahyo. pramAda choDavA jJAnInuM zaraNa levAnuM che. pramAda choDyA vagara thAya nahIM. keI karI Ape nahIM. pitAne ja karavuM paDaze. potAnAM pariNAma pheravI, bhAva pAchA haThAvI, potAne ja karavuM paDaze. zraddhA jJAna pAmyA pachI je pramAdI thaye ane saMyama na AvyuM te vaMdhyataru eTale phaLaphUla vagaranA jhADa jevuM che. 229 zrIrAtre A agAsa, zrAvaNa vada 13, 2009 pUjyazrI-saMsAramAM badhI vastuo bhayabharI che. mAtra eka vairAgya ja abhaya che. vairAgya e ja chUTavAnuM kAraNa che. vairAgya e TheTha mekSe laI janAra bhUmi che. janma, maraNane mATe bhaya che. virAgya rahe te karma na baMdhAya ane tethI janmamaraNa na thAya. tyAgabhAva jIvane kartavya che. jene AtmajJAna hatuM, jene hajAra varSanA saMyamI jevo vairAgya hato evA tIrthakara bhagavAna paNa gharamAM besI na rahyA. badhe saMsAra vyavahAra choDI udaya Avye muni paNuM lIdhuM. kevaLajJAna na thAya tyAMsudhI japavuM nahIM, ema emane rahetuM. jJAnanuM phaLa virati che, e Ave te jJAne kAma karyuM kahevAya. gRhastha avasthA hoya tyAMsudhI AtmajJAna na ja thAya e niyama nathI. jJAna thayA pachI sAdhu thAya e niyama nathI. tIrthaMkara AtmajJAnasahita jamyA hatA chatAM gRhasthaavasthAmAM rahyA hatA. AtmajJAna thayuM hoya te paNa tyAga jJAnIne paNa kartavya che. kharo AtmajJAnane rasa sthiratA AvyuM Ave che. te mATe tyAga karavAno che. pachI ene kaI pUche nahIM, bolAve nahIM, gRhastha avasthA hoya te ghaNAM kAma hoya, vAtacIta paNa karavI Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 bedhAmRta paDe. neminAtha bhagavAnanI kathAmAM Ave che ke neminAtha bhagavAna paNa laDAImAM gayA hatA. te jANatA hatA ke e pApa che, paNa udaya e hato tethI gayA. tyAgathI badhAM jJAna, avadhi, mana:paryava jhaTa pragaTe. akartavyalakSe tyAgathI bIjAne ane pitAne paNa lAbha che, tyAga karIne "meM tyAga karyo" ema ahaMbhAva karavAnuM nathI. tyAga karavo ane abhimAna karavuM nahIM, e kaLA jJAnIne AvaDe che. jeTalI AtmAmAM sthiti teTaluM cAritra kahyuM che. te paramArtha saMyama che. pAMca mahA vrata, saMsAratyAga, e svarUpasthitimAM kAraNa che. tene vyavahAra saMyama kahyo che. je AtmAne hitakArI hoya tene jJAnI niSedha kare nahIM. cAritra laI je karavAnuM hoya te na karatA hoya ane abhimAna karato hoya te ene samajAvavA mATe jJAnI ene niSedha paNa kare. AtmAmAM sthiratA thavA mATe vrata vagere karavAnA che. paNa ene to lakSa ja na hoya te sthiratA kyAMthI thAya? vyavahArasaMyamathI enuM bUruM te thavAnuM nathI. puNya to baMdhAze. eTale mahApuruSo ene niSedha karatA nathI. paNa jene AgaLa vadhavuM che tene Takora kare che, ke bhAI! ATalAthI tAruM kAma thaze nahIM. jJAnIne samaye samaye chUTavAnI bhAvanA hoya che. jyAre nivRtti thAya, kyAre nivRtti thAya, evuM jJAnInA hRdayamAM hoya che. bahArathI vadhAre upAdhi dekhAya, paNa lakSa emane chUTavAno hoya che. sarvaviratine lakSa hoya che. bahArathI karmanA udayane lIdhe karavuM paDe che. "AtmAnuzAsana mAM kahyuM che ke jyAre AtmajJAna thAya tyAre deha zuM kAmane che? to ke haju cAritrameha che te khapAvavA deha jarUra che. jJAnIne saMsAra gamate nathI, paNa karmane lIdhe bAhya kAraNe roke che. tIrthakara bhagavAnane paNa ochAmAM ochA AyuSyane cotho bhAga ghera rahevuM paDe che. [va. 670] 230 pUjyazrI-jJAnInI pravRtti paramArthanA lakSa vagaranI hotI nathI. paramArthane mATe ja jJAnI puruSa jIve che. kRpALudeve lakhyuM che ke jJAnInuM khAvuM, pIvuM badhuM dharma che. munipaNane udaya Avaze te divasane dhanya che! jene saMsAramAM Dagale pagale duHkha che evuM lAgyuM hoya ane zodhato hoya ke e zAthI jAya? tene kahe che ke AtmajJAna hoya to e duHkha maTe. bIjuM kaI AtmajJAna sivAya janmamaraNa choDAve evuM nathI. bIjA vrataniyama ghaNA kare, paNa AtmajJAna vagara puNya bhagavAIne jatuM rahe che. pahelAmAM paheluM AtmajJAna karavAnuM che. je kaMI karavuM te AtmajJAna mATe. e jJAnInI zikhAmaNa bhUlavA jevI nathI. vataniyama hoya paNa ekaDA vagaranAM mIMDAM che. abhavya jIva Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 279 paNa vataniyama pALe, tala jeTalA kakaDA kare teya krodha na kare, tethI navagreveyaka sudhI jAya che, paNa e AtmajJAnane lakSa baMdhAyA vagara kare che. kaSAya echA kare teTaluM vadhAre puNya baMdhAya, tethI devanAM sukha vagere maLe, paNa e rahevAnuM nathI. dekhAIne jatuM rahevAnuM che. khAlI hAthe pAcho Ave. AtmA bhulAI jAya che ane huM vrata karuM chuM, huM tapa karuM chuM ema jIva abhimAna kare che. kharI rIte paheluM AtmajJAna thAya pachI vrataniyama Ave te te karmane chedavAnAM zastro che. pachI paMca mahAvrata pALe te te nakAmuM na jAya, paNa AtmajJAnanA lakSa vagara kare te mAtra puNya bAMdhe. AtmajJAna cothe guNasthAne thAya che, zrAvakapaNuM pAMcame ane pachI chaThe munipaNuM Ave che. na karavuM ema nathI, paNa AtmajJAna karIne jeTaluM kare teTaluM nijerAnuM kAraNa thAya. pApa karatAM puNya sAruM che. jema keI taDakAmAMthI chAyAmAM Ave te sAruM che. jeTaluM karavuM hoya teTaluM lakSa sahita karavuM. nizcaya vANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM naya; nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavAM seya. " e vagara vyavahAra kaMI kAmane nathI. jyAM sudhI anaMtAnubaMdhI kaSAya ane mithyAtva che tyAM sudhI kamane niveDe na Ave. puNya baMdhAya, paNa je karavAnuM che te na thAya. AtmajJAnIne Azrita hoya to ene AtmajJAna thAya. e AtmajJAnIne vega na hoya te AtmajJAna thavuM duSkara che. e yoga na hoya tyAre evA peganI bhAvanA karavI, AtmAthI jIva evI bhAvanA kare ke mane saddagurune roga kyAre thaze ? "pratyakSa sadguru sama nahIM, parela jina upakAra; evo lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra." game teTalAM zAstro vAMce, vrata pALe, paNa bhUla rahI jAya che. jIva anaMtakALathI ThagAte Ave che. "vaha sAdhana bAra anaMta kiye, tadapi kachu hAtha haju na pa." mAre svaccha vartavuM nathI. e svacchedathI mokSa thAya evuM nathI. e svachaMda sadagurune ge rokAya. evA yuganI bhAvanA karavI ke mane koI sadgurune coga kayAre thaze ? karmanA udaye munipaNuM AvyuM hoya paNa yathArtha jJAna na AvyuM hoya ane upadeza te kare paDe, to zuM karavuM? te ke saruSanA yoganI bhAvanA karavI, matamatAMtaramAM bharAI na javuM, e upadeza kare. pite puruSanI bhakti kare ane bIjA jIvone te bhakti karavAne upadeza kare. lAMbe TUMka bIje upadeza na kare. sAcI vastunI bhAvanAthI upadeza kare tethI evI bhAvanA sAmA jIvane thAya. sAca Ave te badhuM thAya. saMpuruSa pratye bhAva thAya, AjJAArAdhana thAya evI bhAvanAthI upadeza kare. duSamakALa kahevAnuM kAraNa sapuruSanI bhakti, guNagrAma e maLatAM nathI. ApaNuM kalyANa jyAM AtmajJAna che tyAMthI thaze. AtmAthe bhUlavA jevuM nathI. e evuM kahyuM, game te karIe te AtmArthe karavuM. AtmA sadhAya evuM hoya te karavuM. AtmA ciMtAmaNiratna jevuM che. je mAge te maLe Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 dhAmRta paNa ene mAgatAM ja AvaDatuM nathI. AtmajJAna thayA pachI mokSa tarata thaI jAya ema nathI. karma bAkI hoya te bhava levA paDe. AtmArtha eTale rAgadveSamAM na javuM. samabhAva rAkho. game te tapa karIne mAre rAgadveSa kADhavA che, evo lakSa hoya te saphaLa thAya. nahIM te tapasI te lapasI paDe. [va. 672] 236 zrI rA. A agAsa, zrAvaNa vada 12, 2009 - pUjyazrI-kRpALudeva lakhe che ke suMdaradAsanA graMtha vAMcavA, ekabIjAne pUchavuM. e graMthI mumukSune zUravIratA Ave evuM che. gurumahimA, navadhAbhakti vagere ane eka zUrAtana aMga "suMdaravilAsa'mAM Ave che, te vAraMvAra vicAravA lAgyA che. sAmAnya jIvonI apekSAe te jyAM sudhI jIve tyAM sudhI mAyA eTale meha hoya che. paNa je saMsAranI mAyAthI para AtmA che te saMjavalana vagere badhA kaSAyane kSaya karI zake che. mehane kSaya karI kevaLajJAna pAme che. kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna; kahIe kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANa. " evI dazA deha chatAM thaI zake che. paNa sAmAnya jIvone e dazA dehanI ceSTAthI jaNAya nahIM. aMtarAtmaguNane ene paricaya nathI. ethI taddana ajANyA che, tethI anumAna paNa kayA AdhAre kare? khATuM paDe. samyagdarzana thayuM hoya to khabara paDe. jema kaSAya ghaTADe tema tema khabara paDe. agyAramA sudhI sattAmAM kaSAya rahe che. kaSAya udaya Ave e khabara paDe, paNa sattAmAM hoya tenI khabara na paDe. jJAnInA ge badhA kaSAya saMkramI jAya. anaMtAnubaMdhInuM apratyAkhyAnIrUpa saMkramaNa thaI jAya. taddana ema niyama nathI ke kAyA tyAM sudhI mAyA. ghaNA kevaLajJAna prApta kare che ane pachI ghaNA varSa sudhI dehamAM rahe che. AtmA baLavAna hoya to kaSAya sattAmAMthI bahAra na Ave. udaya-abhAvI kSaya kare. muni zreNI mAMDe tyAre agyArame caDhe tyAM ene mehanIyane udaya nathI paNa sattAmAM che. jIva bhayane laIne paNa kaSAya nathI karate, jemake kaSAya karIza to narake jaIza, kaSAya karIza to dharma vagovAze, evA bhayathI nathI karate. abhavya jIva paNa dravyaliMgI muni thAya che. tenA keI tala tala jeTalA TukaDA kare teya jarAya krodha na kare, paNa enAmAM anaMtAnubaMdhI vagere badhAya kaSAya paDayA che. jarAka aMdara kaSAyanuM maLI hoya te te UgI nIkaLe. kaSAya nirmULa kare tyAre kaSAya udaya na Ave. aMdara paDayA rahe to pachI vadhI paNa jAya. anaMtAnubaMdhI paNa bAMdhI nAkhe che. jema agnino taNakho cheDo paNa hoya te AkhA vanane bALI nAkhe che. kaSAyarahita thavAya che. deha hovA chatAM mAyArahita athavA kaSAyarahita thavAya che. manuSyadehamAM puruSArtha karI kevaLajJAna pAmI mokSe jAya che. sAmAnyapaNe "kAyA tyAM sudhI mAyA" ema kahevuM sAcuM che. ghaNuM karIne evuM ja hoya che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 281 suMdaradAse zUrAtana aMge lakhyuM che temAM bahu ulAsapUrvaka lakhyuM che. kaSAyAdine kADhavA zUravIrapaNuM batAvyuM che. mAre kAma krodha saba bha moha pIsI DAre, Indri hu katala karI kiyo rajaputo che, mAryo mahAmatta mana, mAre ahaMkAra mIra, mAre madamachara dU, aiso rana rUto che; mArI AzAtRSNa puni pApinI sApinI dou, sabake saMhAra kari nija pada padUta hai, suMdara kahata aiso sAdhu koI zUravIra, vairi saba bhArike nizcita hoI sUtA hai."(72) (e pada eka jaNa AgaLa bole pachI bIjA jhIle ema ghaNIvAra bolAvarAvyuM.) pUjyazrI-prabhuzrIjI pAse ANaMdathI huM Avato hato te vakhate eka yogI maLyA. te paNa mArI sAthe ahIM prabhuzrIjI pAse AvyA. prabhuzrIjIne joIne eNe kahyuM ke AkhA hiMdustAnamAM huM pharyo, paNa AvA yogI te kaI ThekANe joyA nathI. bilakula TharI gayelA che. evA mahApuruSane jene samAgama thaye che teNe te zUravIra thavAnuM che. kRpALudeva kahetA ke cothA ArAnA muni che. evA munine ApaNane ghaNA divasa samAgama thaye che. A kAvya zUrAtana bhareluM che. maDadAne jIvatA kare tevuM che. evuM jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI sUvAno adhikAra nathI. zUravIra thavuM che. ApaNe kaSAyane jItavA che. khare puruSArtha e karavAno che. tyAga te zUravIrapaNuM che. jene samajaNa AvI te pharazI laI Ubho rahe. je kama Ave tene chede. udAsInatA, zAMta bhAva che e pharazI che. karavuM paDaze. AtmA anaMta zaktine dhaNuM che. je anaMtakALathI rajhaLAvanArA che, te badhAne chedI nAkhavA che. pahelAmAM paheluM kAma che. e kAma jIvane anaMtakALathI rajhaLAve che. sparzendriya eka Indriya che, te anaMtakALathI jIvane che. kAmanuM paheluM mAthuM kApI nAkhavuM, te ene lahera thAya. pachI parigraha kazuM na joIe. AkhA saMsArane moha kAmane laIne che. pachI krodhane mArI nAkhe. kAmane vaza hoya to potAno nAza kare, krodhathI ya pitAno nAza kare. e badhAne kApI nAkhyA. kAma krodha sArA che evuM manamAM na rAkhavuM. kAmamAM kAyaratA che. ene mAre te zUravIra thAya. pachI lobhane mAryo. badhAne madada karanAra lobha che. jagatamAMthI kazuM joItuM nathI. pachI kAma krodha zuM kare? chellAmAM chelle lobha jAya che. lAbha gayo ke vItarAga thAya. e lebha choDavA dAna karavAnuM che. jene laIne saMsArane vele vadhe che. kAma krodha lebhane mArI nAkhavA che. meha e ajJAna che. mahine mAryo eTale samyagdarzana thayuM. lebhamohane te daLI ja nAkhyA. tethI bAkI rahe nahIM. A badhA mohane piSanAra indriye che tenI katala karI nAkhI ke pharIthI Indriya kazuM mAge nahIM. e e kSatriya thaye che. badhAnuM mULIuM matta mana che. manane AdhAre indriyo che. unmatta mana che, tene jIva piSe che. mananI sAme paDavAnuM che. tene mArI nAkhavAnuM che. mahA mata eTale gAMDuM thayeluM mana che, te AtmAnI badhI saMpatti lUMTI le che. karelA kAmamAM dhULa nAkhI de che. tene mArI nAkhyuM. ahaMkAra mATe amIra che, tene paNa mArI nAkhyo. pachI ATha prakAranA madane mAryA. matsara eTale IrSyA, adekhAI tene laIne ghaNAM pApa bAMdhe Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 bedhAmRta che. e mane paNa mArI nAkhyo e raNamAM jhajhumyA. AzA, tRSNA be sApiNI samAna che. te chAnImAnI karma baMdhAve che. AzAtRNu pApa vadhAranArI che. tene paNa mArI nAkhI. e badhA zatruono saMhAra karI AtmasvarUpamAM sthira thayA eTale nizcita thaIne sUtA. suMdaradAsa kahe che ke e keI sAdhu zUravIra che te badhA zatruone mArI pachI nizcita thaI sUto che. evuM jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI sUvAno adhikAra nathI. "jene mRtyunI sAthe mitratA hoya athavA je mRtyuthI bhAgI chUTI zake ema hoya athavA huM nahIM ja maruM ema jene nizcaya hoya, te bhale sukhe sUve." (693). [va. 677] 232 zrI rA0 A0 agAsa, zrAvaNa vada 10, 2009 - pUjyazrI-eka mumukSune Ama sAmAnya vairAgya hatuM ane kuTuMbanuM kAma AvI paDayuM. emanA cittamAM sthiratA (cena) rahe nahIM. A saMsArathI kema chuTAya ? evA vicAre kRpALudevane lakhI jaNAvyA. vistArathI kaMIka lakhe te sAruM ema emaNe lakhyuM hatuM. tethI kRpALudeva khulAso kare che. 2. vistArathI na lakhI zakavAnuM kAraNa eka te gRhasthapaNAne udaya che. mukhya mArga upadezaka chaThTha guNasthAnaka che. gRhasthapaNAmAM dharmanI vAta bahu na thAya to sAruM e bhAva kRpALudevane rahe che. jyAM sudhI muni thavAne udaya na Ave tyAM sudhI mukhyamArga upadeza nathI. huM ne 13muM e be guNasthAnaka upadezogya che. - 3. sAmAnyapaNe bIjAne lAbha thAya to jJAnI puruSa upadeza saMkSepathI na kare. lAbha thato hoya te khullA dilathI paNa kahe. jJAnI puruSone tyAga hoya te vakhate paNa be kArahuthI saMkSepathI vate che, te kahe che - (1) eka te potAnuM kahevuM bIjAne samajAya evuM na hoya, athavA te samajanAranI yogyatA na hoya. bAdha jhIlavA jeTalI sAmA jIvanI yogyatA na hoya ane prazna pUche, te sAmAnyapaNe kahe. kRpALudevane kaI e pUchayuM "anaMtAnubaMdhInuM svarUpa zuM ?' kRpALudeve kahyuM: e sAMbhaLavAnI tamArI yogyatA nathI." pite anaMtAnubaMdhImAM vartate hoya ane jJAnI puruSa kahe te ene lAge ke mArA dharmane niSedha kare che. tethI jJAnI puruSa saMkSepamAM kahe athavA mauna rahe. keI karmagraMthanI vAta che ke keTalI prakRtie jAya tyAre kevaLajJAna thAya ? have ene uttara kahe te pelAnI gyatA na hoya tethI samajAya nahIM. tethI jJAnI. puruSa saMkSepamAM kahe. ghaNA cho evA hoya che ke jJAnI puruSa kahe te sAMbhaLe, paNa A kAne sAMbhaLe ne A kAne kADhI nAkhe. eka kalAka sudhI baMdha karyo hoya, paNa pUche te kaMI yAda na rahe. evuM hoya te jJAnI mAthApheDa vadhAre na kare. (2) bIjuM kAraNa, jJAnIne evAM kamane udaya hoya tethI tyAga na Ave. temane koI tyAga vagerene prazna pUche te jJAnI mauna rahe athavA kahevuM hoya te TUMkAmAM patAvI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 28 3 de, kAraNa ke ene manamAM ema thAya ke pite te tyAga karatA nathI ane bIjAne upadeza kare che. mukhyamArgane virodha thAya evuM lAgatuM hoya te mauna rahe athavA TUMkAmAM kahe. jJAnI puruSane TUMkAmAM ja kahevuM evuM kaMI nathI. paNuM jIvanI yogyatA na hoya te zuM kare? 4. bahArathI game tevuM dekhAtuM hoya, paNa jevA bhAva tevuM phaLa Ave che. badhuM choDIne sAdhu thayo hoya paNa AtmadaSTi thavI bahu muzkela che. pitAnI pariNati tapAsavI. pitAnA bhAva tapAsIne sudhAre, evuM te muni thayA hoya chatAM koIka ja kare che. sAdhupaNAmAM paNa pitAnA deSa jaI TALavA muzkela che, te pachI gRhastha avasthAmAM to keTaluM muzkela hoya ? leke sAdhu kahe paNa sAdhaka avasthA para lakSa rahe muzkela che. sagAMvahAlAM badhuM cheDayuM, paNa mana je bahAra pharatuM hoya to veSa kaMI karma aTakAvI zake nahIM. pitAnAM pariNAma tapAsI dene dUra karavA e sAdhupaNuM che. jyAre deha chUTI jaze? tenI khabara nathI. mATe pramAda na karatAM bane teTaluM Amahita karI levuM. mokSanuM kAma bahu agharuM che. munipaNAmAM te banI zake, paNa gRhastha avasthAmAM to keTalAMya kAma hoya tenI vacamAM rahI AtmAne AMca na Ave tema rAkhavo e bahu agharuM che. e kRpALudeva ja karI zakyA che. mokSanuM kAma hAthamAM levuM bahu agharuM che. samaye samaye karma baMdhAya che, te kSaNe kSaNe puruSArtha karavo joIe ne? mATe kAma keTaluM jabaruM bhAre ApaNe lIdhuM che, te vicAravuM ane tema karavuM. manamAM kevA vicAra Ave che? pIpaLAnA pAnanI peThe mana caMcaLa che- bhaTake che. e kema sthira thAya? kevI kevI Teva paDI che? te badhuM vicAravuM. mumukSue te kaI vastu vagara na cAle evuM na rAkhavuM. tapAse, vicAra kare, te khabara paDe ke mane A khALe che. potAne vicAra kare te khabara paDe. kapaDAne DAgha paDyo hoya te kharAba lAge che, paNa AtmA mele thAya che e kharAba lAgatuM nathI. 5. TUMkAmAM kRpALudeve keTaluM badhuM kahI dIdhuM? jIvane kalyANa karavuM hoya to zuM karavuM, te kahe che. pitAnI zakti gopavavI nahIM, paramArthanA kAmama-baMdhana ukelavAmAM vAparavI. chUTavuM che, pharI na ja janmavuM, have AtmAne uddhAra kare che, e lakSa rAkhIne jeTalI zakti hoya teTale puruSArtha kare. leka mUke pika, mArA AtmAnuM karavA de. lekamAM sAruM dekhAze, khATuM dekhAze, ema na karatAM mAro have chelle divasa rahyo che, mATe mAre AtmAnuM kAma karI levuM. evuM karavAnuM che. loko vakhANe paNa tethI zuM? jIvane kAMI evuM kevaLajJAna jevuM jJAna pragaTyuM nathI. eTale huM kaMI jANatA nathI ema karI puruSArtha kare. jema mahAvIrasvAmI kevaLajJAna thatAM sudhI UMdhyA nahIM, tema puruSArtha karavAne che. pite pitAne samajAvI, jJAnadarzanacAritranA vicAra Ave e mATe rAtadivasa phikara ciMtA karavAnI che. AtmA para AvaraNa vadhe nahIM, paNa TaLe e ja karavAnuM che. evuM kyAre thAya ? aMtara pariNati para vRtti thAya te thAya. jJAnI puruSa kahe che temAM eka ghaDIvAra paNa citta rAkhatA nathI. kharuM kAma te manuSyabhavamAM AtmAnI nirmaLatA karavAnuM che, te mUkI bIjAmAM DahApaNuM kare che. te DahApaNa mUkI pitAnuM karavuM. samaye samaye zuM thAya che, tenI tapAsa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 badhAmRta rAkhavI. rAtadivasa jJAnadarzanacAritramAM vRtti jAya evuM karavuM. ene mATe satsaMga joIe. satsaMga na hoya te sazAstra joIe. saralatA, jJAnI pratye bahumAnapaNuM, apUrvatA hoya te zAstra ane pariNAma pAme. pitAnA deSa na jue tyAM sudhI jIva ThagAya che. saralatA hoya nahIM ane zAstra vAMce te lake te kahe ke aho ! A to Akho divasa vAMca vAMca kare che! tethI e mAnamAM caDhI jAya. jJAnI puruSa kahe che tevI saralatA hoya, daMbha vagere na hoya, te TheTha sudhI pahoMce. indriyane jaya hoya to sallAe pariName. indriyanA jaya sahita sanzAstra vAMcavuM. pitAne vairAgya hoya, satsaMga kare, sazAstra vAMce to upara kahele mokSane puruSArtha thAya. satsaMgathI jIvane daDhatA thAya che. ene gaveSI upAse. "satsaMganI upAsanA karavI hoya teNe saMsArane upAsavAne AtmabhAva sarvathA tyAga." (41) evI rIte satsaMgane upAsyo hoya temAM kaMI jJAnInI AjJA thaI hoya te AjJA upAse te e game tyAM hoya paNa satsaMgane ja upAse che ane satsaMgane upAse te AtmAne upAse che. e badhAM zAne sAra che. satsaMganuM mAhAtma kRpALudeve keTaluM kahyuM che! sasaMge je karavAnuM hoya tenI pakaDa thavI joIe. laukika abhiniveza cheDI jeTaluM baLa hoya teTaluM jJAnadarzanacAritramAM vAparavuM. 6e laukika abhiniveza zuM ? te lakhe che. enuM citta leke jene Icche che temAM coTe te pitAne vicAra kyAMthI Ave? mana je bIjAmAM rekAya te puruSArtha karavAnuM kyAMthI bane? pitAnA kuLanA vicAro AvatA hoya, jAtino moha rahyA karatuM hoya te AtmAnA guNe pragaTe nahIM. kAraNa ethI paramArthanA vicAro para AvaraNa Ave che. pitAnuM vizeSatva eTale bIjAthI huM UMco chuM ema mAnavuM e vAta na choDe te guNa kema pragaTe? kuLadharma sajajaDa thAya tema kare te ene guNa kyAMthI pragaTe? badhAne elaMghI gayA te apUrvadazAne pAmyA. bhakti sAcI hoya to jJAnI pratye daSTi jAya ane jJAnInA apUrva guNa dekhAya, tethI ene svachaMda rokAya ane tethI ene apUrva guNa pragaTe. e bhakti te na hoya ane laukika abhinivezanI bhakti hoya te apUva guNa kema pragaTe? e na pragaTe. emAM vicAranI jarUra nathI. saheje samajAya evuM che. 7. jene kaMI AtmAnuM kAma karavuM hoya tene A zikhAmaNa lakhI che. kRpALudeva lakhe che ke jema jema tamArI jijJAsA vadhaze, tema tema koI vakhate lakhIzu. vistArathI patra lakhavAnI vinaMti hatI, tethI vadhAre lakhyuM che, kheMca karo lakhyuM che. e jIvane kaMI virAgya che ema jANa A badhuM lakhyuM che. [ va. 678] 233 zrI rA. AagAsa, zrAvaNa vada 8, 2009 pUjyazrI- zAne kahetA haze ? pAMce parameSThinuM TUMkuM rUpa te 3% che. badhAyane sAra "sahajAnmasvarUpa che. AtmAne saMbhArI badhuM lakhe che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 285 A saMsAranA vyavahAranuM svarUpa evuM che ke emAM harSazeka thatAM vAra na lAge. jema dariyAmAM majA ADAavaLI thayAM ja kare che, tema saMsAramAM harSa ke zeka thayA ja kare che. evo saMsAra che. eka to pitAnI vRtti caMcaLa che ane bIjA nimitte evAM che. ekale beThA hoya toya khAvApIvAnA, sUMghavAnA, sAMbhaLavAnA, sparza karavAnA ema badhA ADAavaLI vicAra kare. evA saMsAramAM je samadazAthI rahyA che temane dhanya che. bIjAne mATe paNa jIvane harSa zeka thayA kare che. saMsAranA prasaMgo evA che ke harSa ke zAka, sAruM khoTuM thayA ja kare che. jJAnIne jaDa te jaDa ne cetana te cetana lAge che, tethI haSaka na thAya. ISTaaniSTapaNuM karatAM karma baMdhAya che. evA saMsAramAM je samabhAva rAkhIne cAle che, temane dhanya che. AtmAbhaNI daSTi thAya te samabhAva thAya, nahIM te rAgadveSa thayA vinA rahe nahIM. "sarva AtmamAM samadaSTi gha A vacanane hRdaye lakho." te ja karavuM che. jema jJAnI puruSa varte che tema ja ApaNe karavuM che. jJAnInI daSTi jene thAya tene sama thAya. dravyadaSTithI vastu sthira che. paryAyadaSTithI asthira che. saMsAramAM badhe harSazoka dekhAya che. lakhanAra ane jenA para patra lakhyo che te beya jude jude sthaLe che. muMbaIne meha. mayI sthaLa kahyuM. temAM kRpALudeva jANe kaMI levAdevA na hoya tema harSazeka rahita rahyA hatA. kharI bhakti jJAnInI dazAne vicAra kare e che. ame kame jJAnInI dazAmAM pahoMcavuM che e lakSa rAkhavAnuM che. mumukSue zuM karavA jevuM che, te kRpALudeve patromAM kahyuM che. ApaNe cIvaTa rAkhIne jarUra sAMbhaLavuM. daSTi na phare tyAMsudhI kalyANa thavAnuM nathI. jJAnInI apUrvatA lAgavI joIe. Atmasiddhi jevI tevI che? akSare akSare labdhi pragaTe evuM che. te A jIva UMghate UMghato, bIjA vicAra karatA karatA bole che. vi. 79] ra34 zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa vada ki. 4, 2009 pUjyazrI-nirAvaraNajJAna hoya tene AtmA AtmArUpe pariName, paNa jyAM sudhI AvaraNa hoya tyAMsudhI pite pitApaNe pariName nahIM. je jJAnamAM dehAdhyAsa mahyo che, ahaMbhAva mamatvabhAva maTayA che, upayoga AtmAmAM rahe che, te nirAvarajJAna che. upaga bIjAmAM jAya tyAM pitApaNe pariName nahIM. nirAvaraNazAnamAM dehAdhyAsa nathI. kRpALudeve lakhyuM che ke "ame dehadhArI chIe ke kema te saMbhArIe tyAre mAMDa jANIe chIe." (225). dehAdhyAsa je jJAnamAM chUTI gayela che ane svabhAvamAM upayoga pariName che te nirAvaraNujJAna che. jagatane jevuM na jevuM emAM sukhaduHkhanuM kAraNa nathI. meha maTe te sAcuM sukha prApta thAya. eTale meha maTo teTalo jIva sukhI che. dehAdhyAsa jeTalo game teTale sukhI che. game teTalA padArthone jANe chatAM "huM ne mAruM ene thAya nahIM. jJAna ochuM ke vadhAre hoya paNa emAMthI vibhAva nIkaLI jAya te sukhI thAya. AtmA jJAnasvarUpe Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 dhAmRta pariName che, tyAM ahaMbhAva mamatvabhAva na thAya. game teTalA bhava dekhAya paNa mArA bhava che ema thAya nahIM. 2. sabhAgabhAIe pUcheluM ke jJAnI phAnasane phAnasa jANe tema bIjA paNa jANe, te, pachI jJAnIne jJAnI oLakhe tema bIjA che paNa zA mATe na jANI zake ? kRpALudeva kahe che ke mumukSunAM netra jJAnIne oLakhI le che. jIvamAM mumukSatA hoya te jJAnI oLakhAya. paNa ajJAnI jJAnInAM vacana bolato hoya tethI sAmAnya mumukSu paNa emAM bhUle paDI jAya. popaTa hoya te rAma kahe ane tulasIdAsa paNa rAma kahe. zabda te eka ja che, paNa AbhajamInane phera che. eka to kaI "he prabhu bolato hoya ane eka gAmephenamAM belAtuM hoya temAM phera che. jene jJAnI pratye prema che tene jJAnInAM vacamAM prema hoya, jema tulasIdAsane rAmanAma prANu jevuM priya lAge ane "popaTanI balA jANe ke rAma te dADama ke drAkSa " (me. 26). enI e vAta jJAnI reja kahetA hoya teya e navuM lAge. prabhuzrIjI jaDa ne cetana e enI e vAta ja vAraMvAra kahetA. koI pUchatA ke vAraMvAra enuM e zuM kaho cho? prabhuzrIjI kahetA ke e ja che, bIjuM nathI eTale zuM kahIe ? Azaya samajI zake evA che jJAnIne oLakhI zake. jJAnI ajJAnIne bheda samaja bahu muzkela che. abhayakumArane rAtre eka svapna AvyuM ke pAMcaso hAthI che, tene nAyaka eka bhUMDa che. pachI savAra thaI tyAre pAMcaso munie ane teonA nAyaka AcArya te tyAM AvyA. abhayakumAre temane joyA. jatAM ja ene te svapna yAda AvyuM ke sAcI vAta che. A pAMcaso munie bhavya che ane teone nAyaka A AcAryuM che te asavya lAge che. mATe parIkSA karavI. ema vicArI te ghera AvyA. pachI kelasA magAvI nekarane kahyuM ke AnA nAnAM nAnAM jIvaDAM hoya evA kaTakA karI munio utaryA che tyAM daravAjA bahAra divasa AthamatI vakhate pAtharI Ave. je bhavya haze tene A jIvAta jevuM lAgaze tethI bahAra cAlaze nahIM. pachI nokare te pAtharI AvyA ane eka nekarane tyAM bAraNuM AgaLa beThele rAkhyo ke koNuM bahAra AvIne cAle che te joje. pachI rAtre munio uThIne laghuzaMkA mATe javA maMDayA paNa jIvAta lAgavAthI pAchA pharyA. paNa je AcArya hatA te te baraDa baraDa bolatuM hatuM chatAM rAtre keNa dekhanAra che?' ema karI cAlyA gayA. pachI te vAta abhayakumAre jANI. badhA munione kahI dIdhuM ke tame badhA mekSane mATe vicAra karIne karaje. ema cetAvyA. parIkSAmAM evI jenI zakti hoya, tIvra mumukSu hoya, te ja oLakhI zake. sAMbhaLanArane jJAnInAM vacanathI jAgRti Ave, AtmA kaMpI UThe ane vicAraNA jAge ke huM zuM karuM chuM? huM to bIjuM karuM chuM ane A jJAnI te bIjuM kahe che. ajJAnI jJAnInAM vacane bele tethI sAmAnya jIva bhUlathApa khAya. ajJAnIne bAhya vastu para ja khAsa bolavuM e lakSa hoya che ane jJAnI game tevuM agharuM vacana bele te AtmA para jAya che. ajJAnI bIjI vastumAM taNAI jAya che ke phalANAne Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 287 ema kahyuM ane ene Ama kahuM. kRpALudeva pAsethI sAMbhaLeluM kahIe chIe ema prabhuzrIjI kahetA. amAre gharanuM kahevuM nathI, ema kahetA. ajJAnInAM vacanamAM je ahaMbhAvamamatvabhAva hoya tenI bIjAne khabara na paDe, paNa jJAnI jANe ke A uparauparanuM che. jene tIvra mumukSatA AvI che athavA jJAnIne vizeSa samAgama thaye che te chetarAya nahIM, prAce chetarAya nahIM ema kahyuM che. 3. jJAnI game te zabda kahetA hoya te paNa emAM tyAgavairAgya jhaLakI Ave che ane pelAne to kaMI pAyo nathI, tethI kyAMya bIje DhaLI jAya tenI khabara na rahe. Ama kahIzuM te barAbara goThaze, ema tene hoya che, paNa jJAnInI vANI to ni:zaMkapaNe anubhava sahita nIkaLe che. jevuM jANyuM, anubhavyuM, tevuM ja kahe che. jeNe AtmAne jANa che tene te tarata khabara paDe ke A anubhavanI vANI che ane A upara uparanI che. prabhuzrIjI daSTAMta ApatA ke ghara mAM kaI mANasa marI gayuM te vakhate eka to gharanAM mANasa raDe ane tenA karatAM vadhAre bahAranA bIjA mANaso raDatAM hoya, chAtImAthAM phUTatAM hoya, DUsakAM bharatAM hoya, tema chatAM te bannemAM ghaNe bheda hoya che. tema jJAnInI vANImAM DoLa hoto nathI. emane AtmAnI sAthe saMbaMdha che. 4. jJAnIne jIvonuM kalyANa thAya tevA zabda saheje jyurI Ave che. bIjAnA zabdo AtmAnA lakSavALA che ke nahIM? te jJAnI eLakhI jAya. eTalI dazA joIe. emAM AkhuM jagata ThagAya che. 5ajJAnadazA ane jJAnadazA zuM che? teno jene aMtaramAM bheda paDayo che tene jJAnI ane ajJAnIne bheda saheje samajAya che. ajJAnadazAmAM dehAdimAM je je moha hato te "huM dehathI bhinna chuM" ema thatAM moha jene virAma pAmyo che tene zuSkajJAnInAM vacana brAMti na kare. utkRSTa mumukSu na chetarAya. madhyamadazAne mumukSu chetarAI jAya. AtmArtha tarapha jeno lakSa thayo hoya tene AtmA saMbaMdhI kazuM kahe che ke nathI kaheto? e lakSa hoya che. AtmAthe sAthe tyAgavairAgya vizena hoya tene bIjA vacana game nahIM. utkRSTa mumukSune jJAnanAM vacananI parIkSA karI zake eTaluM baLa che tethI bhUle paDe nahIM. jJAnInI vANImAM DoLa hoto nathI. sata che te kalpanAthI para che. jyAM sudhI kalpanA che, tyAMsudhI sane sparza thayo nathI. jJAnI puruSathI ajJAnInI vANuM chAnI rahetI nathI, khullI paDI jAya. badhuM hoya paNa zraddhAnI khAmI hoya te kaMI kAmanuM nathI. uparathI game tevuM hoya paNa zraddhA na hoya to kAgaLanAM phUla jevuM che. e phUla sArAM dekhAya paNa sugaMdha rahita che, nakalI che tethI kaMI kAmanAM nathI. tema zraddhA vinA bahArathI game tevuM hoya, paNa kaMI kAmanuM nathI. jJAnInAM vacananI parIkSA karavAnuM jene baLa sthira thayuM che, te zuSkajJAnInI vANIthI bhUla na paDe. 6. pahelI vAta je utkRSTa mumukSu hoya te jJAnInI vANI eLakhI zake. have jJAnI jJAnIne oLakhI zake che ema kahe che. badhA jJAnIonI evI zakti hotI nathI Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 AdhAmRta ke jJAnInI vANInI parIkSA karI zake. jene prajJAsahita samyaktva hAya tene ja khabara paDe che. kRpALudeve cidAnaMdajI saMba`dhI ' svAdayajJAta 'nI prastAvanAmAM lakhyu che ke, "tee madhyama apramattadazAmAM prAye hatA." (22). jJAnI nathI eALakhAtA tenuM kAraNa e ke tyAgavairAgya vizeSa nathI. jIvAmAM eTalI zakti nathI. mATe prabhuzrIjI kahetA ke A jJAnI, phalANA jJAnI ema na karaze, kRpALudevane vaLagI jAe.. madhyastha rahevuM, nahIM teA bhUlA paDaze|. 7. matijJAna, zrutajJAna e badhA bheda pADayA che te upamAvAcaka haze ? ema DuMgarazIne lAgavAthI kRpALudevane lakhyuM. tenA uttararUpe kRpALudeva lakhe che. matijJAna eTale pAMca indriya ane manathI jJAna thAya te. enA upara vizeSa vicAra te zrutajJAna che. e eya jJAna dareka jIvane echAvattA pramANamAM hoya che. e sabhyasahita na hoya tyAMsudhI mithyAjJAna che athavA kujJAna che. avidhajJAna paNa samyagdana rahita hoya teA te vibhaMga athavA kuavadhi kahevAya che. samyaktvasahita hoya te avadhijJAna kahevAya. manaH5 vajJAna tA samyaktva vinA thAya ja nahI, avidhajJAna ane manaHpaya vajJAna AtmAthI sIdhI rIte rUpI padArthane jANe che. enA saMbaMdha rUpI padAtha`thI ja che. mati zruta e be ja jJAna hAya teAya kevaLajJAna thAya che. avidha, mana:paryaMtra e e jJAna cAritranI vizuddhatAthI pragaTe che. avadhijJAna e prakAre che: (1) bhavapratyaya eTale nArakI ane devAne janmatAM ja thAya che te. (2) guNapratyaya eTale kSayApazama nimitta manuSya ane tiya cane puruSAtha thI thAya che te. A kALamAM eTalI sthiratA thavI muzkela che tethI e jJAna dekhAtAM nathI. 8. sAmAnya sthiratA eTale AtmajJAna sahita bhagavAne kahyA pramANe vrata samiti pUrvaka varte evuM cAritra paNa durlabha che. te pramANe sthiratA karavI, manane rAkavuM, sthira karavuM dubha che, tA pachI vizeSa sthiratA teA kayAMthI thAya ? evI ceAgyatA jIvAmAM nathI tethI avadhi, mana:pava nathI pragaTatA. paNa e jJAna che, kalpita nathI. eTalI vizeSa sthiratA thavI durlabha che. cAritrameha jIveAmAM vizeSa hAya che. vakhate koI sakita pAme, paNa cAritrameAha maTADavAvALA jIve durlabha che. AtmAmAM sthira rahevu e A kALamAM durlabha che, teA pachI utkRSTa cAritra teA kayAMthI hoya ? e jJAna dekhAtAM nathI mATe nathI e mAnyatA barAbara nathI. AtmAnuM aciMtya mAhAtmya che. jema jema AvaraNu khase tema tema jJAna pragaTe che. kevaLajJAna paNa AtmAne pragaTe evuM che, teA pachI khIjA jJAna kema na pragaTe. 9. zAstrane paramArtha na jANatA heAya te badhA kalpanAthI bAhya vyAkhyA kare che, zAstro paNa jJAnI dvArA samajavAnAM che. peAtAnI kalpanAthI na samajAya. jJAnIpuruSa dvArA jANe ke avidhajJAna kAne kahe che? mana:paryaMtra jJAna kAne kahe che? ema jo samaje te e jJAna che ema ene lAge. A kALamAM e jJAna pragaTe evI sthiratA thavI dula bha che pazu e kalpita nathI. atyAre evA jJAnavALA dekhAtA nathI tethI e jJAneA nathI ema Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra89 vacanAmRta-vivecana na kahevuM. eTalI sthiratA A kALamAM thatI nathI tethI e dekhAtAM nathI. kevaLajJAna thAya evuM cAritra A kALamAM dekhAtuM nathI. 10. traNa vastu kahe che-pradeza, paramANu ane samaya. emAM samaya e sUmamAM sUkSma kALa che. e jIvane samajAvo bahu muzkela che. jIvane upaga asaMkhyAta samayavartI che tethI eka samayanuM jJAna na thAya. evI rIte paramANu paNa bahu sukSama che. che to rUpI paNa AMkhe dekhAya evuM nathI. nAnAmAM nAno bhAga te samaya je jJAnIe kahyo che te kevaLI jANe che. e pudgalane cUmamAM sUkSma bhAga paramANu kahevAya che. AtmA arUpI padArtha che te atyAre dehapramANa che paNa vadhAremAM vadhAre vyApe to AkhA lekamAM vyApe teTalA asaMkhya pradezavALo che. prabhuzrIjI kahetA ke keTalIya vAra jIva naramAM gaye paNa eka pradeza paNa ene ghasAye nathI. kALanA asaMkhyAta aNu che. pudgalaparamANu sAmAnya gatithI AkAzanA eka pradezathI bIje pradeze jAya teTalA kALane samaya kahe che. pradeza che te arUpI AkAzane nAnAmAM nAne bhAga che. A vAta kaSAyakSaya vinA samajAya nahIM. AtmAnI zaktine rekanAra mithyAtva ane kaSAya che. upaga atyaMta nirmaLa thayA vinA e vicArI zakAya nahIM. kaSAya dUra thAya to jJAna nirmaLa thAya ane nirmaLajJAna eka samaya, eka paramANu ane eka pradezane jANe che. kaSAya gayA pachI kevaLajJAna thAya. mana:paryava ane avadhi beyanA viSaya pudgala padArtha che. paNa avadhi karatAM mana:paryavamAM vizuddhi vizeSa che. jyAM sudhI eka pradeza, eka paramANuM ane eka samayanuM jJAna na thAya tyAMsudhI kaSAya che. jIva kaSAya rahita thAya e mArga kahyo che. kaSAya jema jema maMdA paDe tema tema upaga sUma thato jAya. zubhecchAthI mAMDIne agI sudhI-AThe karmathI mukta thAya, mana vacana kAyA alaga thAya, tyAM sudhImAM aneka bhUmikAmAM che. cauda guNasthAnaka vagere. tene AtmAthI jIva ArAdhe che. " kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa-abhilASa; bhave kheda, prANadayA, tyAM AtmArtha-nivAsa." e AtmAthanAM lakSaNa kahyAM. evA e kabIra, suMdaradAsa vagere sAdhupuruSa hatA. AtmArthane ja emane lakSa hato. jJAnI ane jJAnInI vANInuM eALakhANa jJAnIne thAya che, ema je AgaLa jaNAvyuM hatuM te mATe A eka abhiprAya Ape. kabIra vagere AtmAthI hatA, zubhecchAthI uMcI bhUmikAvALA hatA. te vize vizeSa hAla jaNAvavAnuM nathI. atyaMta Atmasthiti thAya evo puruSArtha e karatA hatA ema emanA vacana parathI jaNAya che. IcchAga, sAmaga ane zAayoga emAMthI emaNe IcchAyoga mAMDayo hate. khaMbhAtamAM kRpALudeva hatA te vakhate tyAM suMdaradAsanuM pustaka hatuM. te viSe kahyuM ke suMdara dAsanuM pustaka suMdara che, paNa emAM kyAM bhUla che te ame jANIe chIe. 12. DuMgarazIne yathArtha vicAra thavA evA kevaLajJAna vagerenA prazna pUchatA. sarvArtha37 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta siddhimAM kevo che te badhA avadhijJAnathI tIrthakaranA samavasaraNane tyAM rahyA rahyA dekhe che, upadeza sAMbhaLe che, prazna pUche che ane kevalI bhagavAna temane uttara Ape che. kevaLajJAna saMbaMdhI vicAra karavAyogya che, bhAvanA karavAgya che. "paramaguru nigraMtha sarvadeva. AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re" e maMtra belatI vakhate je e vicAra, bhAvanA thAya te jIvane svarUpa pratye ruci thAya. A ja kevaLajJAna che ema mAnI na levuM. zrI DuMgarane ema rahe che ke tIrthaMkaranI sabhAmAM kevalI jevI dazAvALA che. kevaLajJAna sudhI pahoMce te kevaLajJAna samajAya. bhUta bhaviSyane jANe te kevaLajJAna e kevaLajJAnanI vyAkhyA nathI. bhUtabhaviSyane avadhi, mana:paryava paNa jANe che. e to jevI paNa jANI zake. lekAlekane jANe te kevaLajJAna nizcayathI nathI, paNa svarUpamAM niraMtara rahevAya e kevaLajJAna nizcayathI che. lekAlakane jANe te kevaLajJAna vyavahArathI kahevAya che. mULa vastune batAvanAra nizcayanaya che, vyavahAra parane AdhAre che. kevaLajJAna eTale nirAvara jJAna. jJAnAvaraNa kSaya thAya tyAre kevaLajJAna thAya che. pachI ene upaga caMcaLa na rahe. AtmAmAM sthira rahe. kevaLajJAna ke AtmasamAdhi lekone sarakhuM lAge tethI bheda pADavA kAlakane jANa nAra kahyuM. kevaLajJAna mahAvIrasvAmIne thayuM ane bIjA jIvone emanI AjJA ArAdhatAM thayuM che, te te ThIka che. kRpALudeve lakhavAthI zrI DuMgare kevaLajJAna saMbaMdhI A badhI vicAraNA karI che. kevaLajJAna eTale traNe kALanuM jJAna e laukika vyAkhyAmAM ghaNuM vire lAge che tenuM samAdhAna nIce lakhe che. 13. kevaLajJAna eTale AmAM atyaMta zuddha avasthAne bhaje te. kAlekane jANavAne je kevaLajJAnano Alaya che, temAM paravastu para lakSa karAya che ane nirmaLa AtmA kare heya te rAgadveSa rahita thaI rahevuM e kevaLajJAna che, e vyAkhyA puruSArtha preraka che. pitAnI nirmaLatA e ja sAdhya che. jagatanuM jJAna e lakSamAM rAkhavAgyA che. kevaLajJAna thaze te badhuM dekhAze. kevaLajJAna kalpita nathI, paNa kevaLajJAnanuM mAhAtma bAhya vastuothI thAya te karatAM- "kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna; kahie kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANa." evI vyAkhyA kare te pitAne vizeSa jJAna thAya. rAgadveSa ghaTADavAne puruSArtha jIva kare e mATe kevaLajJAna kahyuM che. khare puruSArtha e che. paravastune adhyAsa thaI gayela che te TALe ane AtmA nirmaLa thAya to pachI AgaLa zuM che, te ene samajAya. jJAnI kevaLajJAna zAne kahe che ? te rAgadveSa mUkI nirmaLatA kare tyAra pachI ene samajAya. 14. kevaLakeTa saMbaMdhI je vicAre zrI DuMgare karyA che, tene abhiniveza na thaI jAya, te mATe syAdvAdathI vicAravA kahyuM che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana ra01 [va 680]. ra35 zrI. rAtre A agAsa, zrAvaNa vada 9, 2009 pUjyazrI--catra suda 10ne divase mahAvIrasvAmIno janmadivasa che. te divase kRpALu deve A vicAraNA karI che. "savi iva karuM zAsanarasI, IsI bhAvadayA mana ulkasI.(deva0 nAtrapUjA.) evuM thAya che tyAre jinanAmakarma baMdhAya che. trIje bhave evI bhAvanA kare ke A je karmathI baLI rahyA che, bacavA jatAM pAchA temAM ja paDe che, teone huM tAruM. evI bhAvanA karavAthI jinanAmakarma baMdhAya che. A patra citra mahine lakhe, pachI Aso mahine Atmasiddhi lakhI che. kevI dazA pAmIne Atmasiddhi lakhI che te A patra parathI jaNAya che. akhaMDasvarUpamAM ramaNatA eTalI badhI thayA pachI Atmasiddhi lakhI che. ethI emAM mahAvIranAM ja vacana che. sahajasvabhAve AtmasiddhimAM kaheluM che. TheTha sudhI kAma Ave evI che. badhAthI mUkAvI AtmA para lAvI mUke evI Atmasiddhi che. A patra sAthe Atmasiddhine saMbaMdha che. - 1. mumukSu jIvane mokSa sivAya bIjI IcchA hoya nahIM. kRpALudevane mokSanI icchA paNa nathI, kemake svarUpamAM sthira rahevAya che. mokSanI IrachA enuM nAma mumukSatA kahevAya. AtmArthI thayA pachI mokSanI ruci hatI, te akhaMDa svarUpa eTale paramAtmasvarUpamAM ramaNatA thavAthI na rahI. chevaTe mokSanI IcchA paNa mUkavAnI che. "mokSa kahyo nija zuddhato" e ja mokSa che. zuddhatA thavAthI mokSanI IcchA jatI rahI. "binA nayana rame varSe lakhyuM (258). temAM lakhyuM ke e kalpanA nathI, A kALamAM paNa e abhaMga vastu pamAya che. e ja mokSa che. "deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta" je AtmAmAM rahe che tene mokSa ja che. to pachI mokSanI IcchA karavAnI zI jarUra che? kaMI nathI joItuM. e ja paramAnaMda che. 2. zarUAtamAM mumukSudazA hatI tyAM sudhI "mAtra mokSaabhilASa" e dazA hatI. ethI AgaLa vadhatAM bhagavAnathI abhedatA thaI, tyAra pachI mokSanI IcchA na rahI. jJAnIee je svarUpa prApta karyuM che, temAM emane akhaMDa ramaNatA thaI, zuddhasvarUpamAM ramaNatA thaI tethI mokSanI IcchA kayAM rahe? kevala nija svabhAvanuM, akhaMDa varle jJAna; kahie kevalajJAna te, deha chatAM nirvANa. " deha chatAM mekSa che. bhagavAna ane bhaktane bheda nIkaLI jaI abheda svarUpamAM lInatA thaI. bhagavAnanI bhakti karatAM parAbhakti thavAthI bhagavAnathI bhinnatA have rahI nahIM. jevA bhagavAna tevuM ja pitAnuM svarUpa, evI jene abhedabhAvanA thaI che, paramAnaMdasvarUpamAM ramatA thaI che tene have kaMI levuM devuM nathI. 3. chatAM jagata pratye daSTi detAM emane dayA Ave che. jagatamAM je sukha zodhavA jAya che te duHkhI thAya che, jagatanA sukhamAM lAbha hotA nathI. jJAnIe je dazA prApta Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 badhAmRta karI che te sukharUpa che e sAcI vAta che. jIvane sukhI kara heya te A rasto che ke jJAnInI bhakti dvArA abheda dazA prApta karavI. eTalA badhA mathI rahyA che, chatAM ja mokSane mArga pAmatA nathI. kaI kriyAjaDa thaI rahyA, zuSkajJAnamAM kaI mAne bhAraga mokSano, karuNA Upaje joI " mokSamArga hAtha na AvavAthI kyAMya jIva rakhaDI paDe che. kaMI ne kaMI sAdhana te jIva kare che. "vaha sAdhana bAra anaMta kiye, tadapi kachu hAtha haju na paceM." evA jIne saddaguruno vega heAya te emane badho puruSArtha kAmamAM Ave. piote ajJAnI che ane pitAnI matika95nAe varte che. joke kalpanAthI mokSa mAne che, tethI bhrAMtimAM bhaTakyA kare che. zuM prApta karavuM tene khyAla nathI. keI te nizcayanayanAM pustako vAMcatAM AtmasvarUpa vinA kazuM nathI, ema ekAMta mAnI Agraha kare che, keI jega sAdhe che ane prakAza vagere joI rAjI thAya che. keI kiyAjaDa thaI rahyA che, ema ADAavaLI puruSArtha jIva kare che, te joI jJAnIne dayA Ave che. tethI kahe che ke pitAnI meLe svaccha de tame je kare che tethI mokSa nathI. saddaguru vagara ThekANuM na paDe. tanatoDa mahenata, puruSArtha kare che tema chatAM mokSamArgane pAmatA nathI te joI jJAnI puruSane dayA Ave che, tethI kahe che ke have pitAne svaccheda mUkI saddagurune zaraNe Ave te sAruM. sadUgurune roga nathI eTalI ja emane khAmI che. vartamAna A kALamAM, mokSamArga bahu lepa; vicAravA AtmArthIne, bhAkhyo atra agoya. " A kALamAM mokSamArga khule karyo che. have jene e mAge mArge mokSe javuM hoya te jAo. 4. vIra eTale zuM? nAnI uMmaramAM emaNe lakhyuM ke "vade rAyacaMda vIra." (1). nAma to bhagavAnanuM vardhamAna che te mahAvIra kema kahyA? badhAM ghAtika kApI nAkhyAM tethI mahAvIra. karmanI sAthe laDe te vIra. vartamAnamAM vIra che tene bhUlIne be hajAra varSa pahelAM thayelA vIra, temane zodhavA jAya che, paNa te kyAMthI dekhAya? ThekANe ThekANe kRpALu deve e ja lakhyuM che ke pratyakSa saddaguru vinA kalyANa na thAya. emane te raDavuM AvatuM ke ATale puruSArtha kare che chatAM kaMI thatuM nathI. mahAvIra zuddhAtmA hatA. e zuddhAtmasvarUpa pite prApta karyuM che tethI kahe che ke mahAvIra te have nathI, te have kaI pratyakSa sadagurune zeLe. vIra kahe ke mahAvIra kahe eka ja che. mULa nAma vardhamAna hatuM paNa puruSArthane laIne mahAvIra nAma paDayuM. tema A kALamAM koI e puruSArtha kare te te mahAvIra che. kRpALudeva kahe che ke AtmasvarUpa prApta karavuM hoya to AtmasvarUpa jeNe prApta karyuM che tyAMthI prApta thAya evuM che. jIvane zuM joIe che tenI khabara nathI, sAcA sukhanI bhAvanA paNa jIvane nathI thaI. pitAne zuM karavA jevuM che, ArAdhavA jevuM che te jJAnIne vege khabara paDe. mahAvIrasvAmI, mahAvIrasvAmI ema kahe paNa kaMI khabara Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 293 na hoya. bahAra dekhAya emAM jIva rAjI thAya che. sthAnakavAsI mahAvIra svAmInA phoTAmAM muhapattI bAMdhe che. 5. jIne puruSanuM oLakhANa che nahIM, tethI kahe che ke e duSamakALanA durbhAgI che ! ahIM Avo. duSamakALamAM mokSamArga pAmavo bahu durlabha che. jeTaluM vIrya kamAvAmAM majazokhamAM vApare che teTaluM paramArthamAM vApare te sarva karmane kSaya kare. kRpALudeva kahe che ke A kALamAM tame jamyA che, temAM tamArAthI pitAnI meLe tarAya nahIM, mATe A hoDImAM besI jAo eTale tarI jaze. kalyANa karavuM hoya to sAcuM zaraNa levuM joIe. AjJAmAM dharma che. e AjJA paDI mUkI svacchede jIva varte che, to kayAMthI kalyANa thAya ? 6. "jema dUranA kSIrasamudrathI atrenA tRSAturanI tRSA chIpe nahIM, paNa eka mIThA pANIne kaLaze atre hoya, to tethI tRSA chIpe" (466) tema mahAvIra bhUtakALamAM thaI gayA, te kaMI kahevA Ave nahIM, paNa je vartamAnamAM vidyamAna che evA pratyakSa jJAnIthI kalyANa che. kRpALudeva pAse amRta che tethI kahe che ke amRta pIvuM hoya te Avo. jene garaja hoya te Ave. saMsArathI trAsa pAmyA che ane duHkha lAgyuM hoya te A bAju Ave eTale amRta pIvADIe. jene paramArtha para prema hoya te Avo to amRta maLaze. * tanase manase dhanase sabase, gudevakI Ana svaAtma saM; taba kAraja siddha bane apane, rasa amRta pAhi prema ghane. game teTalA rega thayA hoya, paNa eka TIpuM amRtanuM mUke to maTI jAya. emanI pAse to Akhe sAgara che. khUTe evuM nathI. mATe tame A bAju Avo. e rasto che. kevI dazA prApta karI che. saMsAranI badhI viTaMbaNA emaNe dUra karI che. tame Atmasukha jAyuM nathI tethI baLe che. ame amRtasAgara chIe mATe ahIM Avo te trividha tApa vagere badhuM maTI jaze. jene kaMI mekSanI IcchA hoya tene saMsAra jhera jevo lAge. tevA chone kRpALudeva bolAve che ke ahIM Ave. 7. jene kalyANa karavuM che tene kalyANa maLaze. devalokamAM je ka95vRkSa che te te mekSa na Ape. ame mokSanA kapavRkSa chIe. he jIva! ahIM Avo. jJAnI kalpavRkSa jevA che. mokSanAM je je sAdhana joI e te jJAnI pAse badhAM maLe. 8. he rAmane bhajanArAo ! rAmane bhajavA hoya te ahIM Ave. he mahAvIrane bhajanArAo ! mahAvIrane bhajavA heya te ahIM Ave. kSaNamAM rAga, kSaNamAM draSa, e saMsAra che; paNa amArAmAM UMcuM nIcuM thatuM nathI. "jagata sAva sonAnuM thAya to paNa amane tRguvat che." (214). rAma, vIra badhA paramAtmasvarUpamAM lIna thayA che ane ame paNa paramAtmasvarUpa thayA chIe, tethI A kALamAM ame ja rAma ane ame ja mahAvIra chIe, ema bedhaDaka kahIe chIe. A kALamAM kRpALu deva apavAdarUpa puruSa thayA che. jJAnanuM oLakhANa thavuM bahu muzkela che. dayAne laIne jJAnI kahe che. prabhuzrIjI kahetA "kyA kahIe? kahyA vinA bane na kachu, je kahiye to lajajaIe.deha chatAM dehAtIta dazA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 bedhAmRta emaNe prApta karI che. badhAne tAravA samartha che. 9. keIne ema lAge ke abhimAnamAM caDhI gayA che, paNa ema nathI. pahelethI ja emane ema hatuM ke yathA hetu je cittano, satya dharmano uddhAra re, thaze avazya A dehathI, ema thayo niradhAra re." e sivAya bIjI pRhA emane nahatI. ane e saMpUrNa svarUpa jene pragaTa hoya tenAthI ja thAya che. mAtra dayA AvavAthI A lakhyuM che. ame A abhimAnathI lakhyuM nathI ema pote kahe che. jIvone duHkhI thatAM joIne dayA AvavAthI pitAnI A dazA pragaTa karI che. prabhuzrI jI kahetA ke jIva kRpALudevane zaraNe Ave te joI amane AnaMda thAya che. kRpALudevane zaraNe je jIvo Ave te amArA mAthAnA mugaTa jevA che. jJAnInuM oLakhANa thavuM bahu durlabha che. sulabha hota te badhAne mokSa thaI gayuM hota. oLakhANa thAya to prema Ave. A manuSyabhava durlabha maLe che te luMTAI jAya che. keIka kSaNamAM ene samakita thaI jAya, koIka kSaNamAM kevaLajJAna thaI jAya. tenI kaMI kiMmata samajAtI nathI. samakita thAya, jAgRti vizeSa thAya tema karavAnuM che. dehanAM kAma karavAM paDe paNa bhAve bIje rAkhavo hoya te rakhAya. mana ja badhuM bhUMDuM kare che. ene puruSamAM joDI devAnuM che. manuSyabhava kSaNe kSaNe vahyo jAya che, paNa jIva vicAratA nathI ke mAre bhAva kyAM DhaLe che? prabhuzrIjI kahetA ke tamane navI hoDImAM besADayA che. DahApaNa karyA vagara emanA ema pelI pAra jatA raho. jJAnI puruSanI zraddhA che te samakita che. kRpALudevane ArAdhavAthI mAruM kalyANa thaze ja, ema puruSapratIti thaI to te samakitanI gaNatrImAM che. puruSapratIti, vacana pratIti, AjJAruci e badhAM samakitanAM kAraNe che. "prabhu prabhu" raDha lagADavAnI che. vi. 684] 236 zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa vada 4, 2009 pUjyazrI-vihAravRMdAvanamAMthI eka kaDI yAda rahI hoya te lakhI che. anya puruSa eTale jene viveka pragaTa thayo nathI, evA puruSane A jagata badhuM sAruM lAge che. anya puruSa eTale jagatanA lokone jagatane vyavahAra mAhAmyavALa lAge che. jagatamAM vyavahAra sAcava ema kahe che, paNa vRMdAvana kahe che ke A jagata ja nathI, te pachI vyavahAra ze sAcavavo ? " sakala jagata te eMThavat, athavA svapna samAna." pAyakhAnA jevuM che, eMThavat che emAM zuM sAcavavuM? jagatanA bAje eTale che ke enA mATe AkhI jiMdagI gALe che, paNa AtmA bagaDI jaze tene khyAla nathI. 237 [va. 687] pUjyazrI-kRpALudeva kahe che ke kaMI lakhavA karavA pratye, saMsAranAM kAma pratye vRtti Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana nathI. AtmAnA mULa svabhAva pratye vRtti rahe che, tethI bIjA pratye vRtti nathI, bhedajJAnanI pragaTatA hoya tene evI dazA heya che. jJAnIne "huM karuM chuM ema na thAya. jyAre pitAnA bhAnamAM na hoya tyAre jIvane huM karuM chuM" ema thAya che. jJAnIne evuM hoya nahIM. cetana je nija bhAnamAM, kartA Apa svabhAva varte nahIM nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva." paramArthamArgamAM jenA vizvAse vatI zakAya te AptapuruSa che. evA jJAnIne vyavahAranuM kAma prArabdhane laIne hoya, te ne e puruSa che ema kevI rIte oLakhAya? badhA sAMbhaLavA maLe te oLakhANa karAya, paNa A to dhaMdhA vageremAM pravarte che to kema oLakhAya? jJAnI hoya ane rAtadivasa saMsAramAM pravartatA hoya te A jJAnI puruSa che ema kevI rIte oLakhAya? kayA lakSaNathI oLakhAya? ema kRpALadeva sobhAgabhAIne pUche che. bahAranI ceSTA parathI te kaMI oLakhAya evuM nathI. jema bhAgabhAI e boTAdavALA maNilAlane kahyuM ke muMbaImAM jJAnI puruSa che. paNa kRpALudeve ene AvavA nA lakhI (41). kAraNa tyAM jAya tyAre jue ke e te vepArI che, e zAnA jJAnI? ema bhAva palaTAI jAya. eNe jevA jJAnI kalpyA hoya tevuM hoya nahIM, tethI mumukSuonA satsaMge je bhAva thayA hoya te paNa nAza thaI jAya. bahu agharuM che. potAnI ka95nA mUke ane jJAnI gRhastha avasthAmAM paNa hoI zake che, evuM vicArIne nakkI karyuM hoya to eALakhAya. mumukSunAM netro mahAtmAne oLakhI le che, bIjAne khabara paDe evuM nathI. jJAnI aMtaramAM kevI rIte varte che, te mumukSune khabara paDe, bIjA ja te sAmA AghA jAya ke A te vepArI che. jene udAsInapaNuM varte che, ahaMbhAva mamatvabhAva samyakatva thavAthI chUTI gayA che, mAtra cAritramohanA udayathI saMsAranI pravRtti thAya che, anaMtAnubaMdhInI prakRtithI rahita che, evA jJAnI ema jANatA hoya ke A evuM prArabdha che je mumukSuone saMdehane hetu che temaNe kema vartavuM to mumukSuone hAni na thAya? gRhastha avasthAmAM jJAnIe kema vartavuM? ema kRpALudeva pUche che. jJAnI sAcavI sAcavIne varte che. A kALanA ja dharma kema pAme? ene vicAra karI A badhuM lakhyuM che. emanI keTalI badhI kALajI! [va. 689] 238 zrI. rAva A0 agAsa, bhAdrapada vada 10, 2008 - pUjyazrI-maraNanA prasaMge eTale ke yuvAna marI jAya tyAre lAge ke saMsAra asAra che, anitya che, azaraNa che. khedanA saMgamAM kheda kare te karma baMdhAya, mATe ene bIje rasta le. mehathI kheDa kare to karma bAMdhe. e ja kheda je vairAgya sahita hoya te chUTe. meha sahita kheda hoya te karma baMdhAya che. mArApaNuM jene thatuM hoya te vicAravAnI hoya te vicAre ke mAruM zAnuM? mAruM karIne keI mokSe gayA nathI. vicAravAna hoya to vAraMvAra e prasaMge saMbhAre, tethI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhAmRta vairAgya bhaNI vRtti te karI nAkhe che. mAre kazAmAM mArApaNuM mAnavuM nathI. mArApaNuM je aMtaraMgamAM lAgatuM hoya te tyAga kara. AnuM phaLa kheDuM Avaze. je evA bhAva bharatI vakhate AvyA te samAdhimaraNa na thAya. maraNa Avaze tyAre kaI bacAve ema nathI. A badhA saMga che te tuccha che. AtmAthI sau hIna." A anitya padArtho AtmAthI bhinna che. mAruM mAruM manAtuM hoya to tuM ene maraNa pahelAM choDa. AkhI jiMdagI mAruM mAruM karIza, toya tAruM thavAnuM nathI. mAruM mAruM karavAthI mAruM thavAnuM nathI, ema vicAravAna vicAre che. keI keIne zaraNe rAkhe ema nathI. mAthe maraNa che. jeTalo moha vastuomAM thAya che teTale avicAra che. uttamamAM uttama vastu AtmA che. ene mUkI bIjAne levA jAya che. eja enuM mithyAtva che, gAMDapaNa che. meha gayA vinA mokSa thAya nahIM. anaMtakALa sudhI bhramaNa karAve evo moha che. duHkhI thavuM hoya te moha kare. samajIne meha cheDI de. keIpaNa prakAre mehathI dUra thavuM. enA je eke sukhane rasto nathI. evA vicArathI vicAravAna virAgyabhAva kare che. vicAra kare te badhAne evuM ja lAge. maraNa e vairAgyanuM kAraNa che. mAthe maraNa che teya jIva mohamAM phasAI rahyo che, te maraNa na hota to to dharmane keI saMbhArata paNa nahIM. bhegabhUminA manuSyone maraNane vicAra Avato nathI. ApaNe keIne maratAM dekhIe, tyAre lAge ke mAthe maraNa che. evA vakhate paNa viralA cete che. cetavAnA prasaMge thoDIka vAra smazAnavairAgya prApta thaI nAza pAmI jAya che. haLukarmIne dharma sAMbhare che. nahIM te evA prasaMge bhUlI jAya che. maraNane Dara lAge te adharmane rane jIva caDe nahIM. nahI to sAdhu thAya ane mAgI khAto hoya to paNa kaMkAsa karyA vinA rahe nahIM. udara bharaNAdi nija kAja karatA thakA, moha naDiyA kalikAla rAje" (A. 14) keIna maraNaprasaMga Ave tyAre AtmAnuM kalyANa thAya evo nizcaya karo. keI ghaDapaNamAM, koI bAlaavasthAmAM, keI yuvAvayamAM, keI pAMca varSe, koI pacIsa varSe ema marI jAya che. game tyAre maraNa Ave che, ethI cetavAnuM che. ghaNuM mahApuruSa evA thaI gayA che ke vahelo deha choDI gayA paNa AtmAnuM kAma karIne gayA che. tIrthakara jevA traNa jJAnanA dhartA trIsa varSanI yuvAvayamAM saMsAra choDI cAlI nIkaLyA. manuSyabhava che tyAM sudhI AtmakalyANa karI levuM, e sukhanuM kAraNa che. mAruM koI nathI ema vicAravuM. maraNanA prasaMgamAM khedane palaTAvI jJAnInA vacanamAM vRtti rAkhavI. jJAnInA vacane vicAravAM. [va. 691] 239 zrI. rAtre A agAsa, zrAvaNa vada 4, 2009 pUjyazrI-nizcayathI vedAMtanI rIte ane vyavahArathI jinanI rIte ema beya prakAre Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 297 vicAra thaI zake che. vartamAnamAM A kSetrethI nirvANanI prApti thAya ke nahIM? e viSe vedAMta ane jina zuM kahe che? te lakhaze, ema kRpALudeva zrI DuMgarane lakhe che. A kALamAM 1 nirvANa, 2 kevaLajJAna, 3 mana:paryavajJAna, 4 avadhijJAna, 5 pUrvajJAna, 6 yathAkhyAtacAritra, 7 sUkSmasaM5rAyacAritra, 8 parihAravizuddhi cAritra, 9 kSAyika samyakatva ane 10 pulAlabdhi eTale cakravartInA lazkarane paNa nAza karI zake tevI labdhi -e daza bela viccheda kahyA che. eka mumukSu-kSAyika samyaktva paNa A kALamAM na hoya? pUjyazrI--ema zAstramAM Ave che. daza bAla viccheda kahyA hoya, tema chatAM vicAravA ghaTe che. mokSa na hoya ema kahyuM, paNa mekSa zuM? e vicAravAnuM che. badhAno bhAva samyaktva thayA pachI samajAya che. prabhuzrIjI kahetA ke jJAnI jANe che. ApaNAthI thAya eTale vicAra kare, paNa dvAra khulluM rAkhavuM ke jJAnI jANe che. vicAra karavAnI nA nathI kahI. samati thAya e kSaye pazama te badhAne che, pazune paNa che, paNa jJAnInAM vacana nene jIva vicAra nathI karate. A badhAne nirNaya thAya evuM kRpALudeve AtmasiddhimAM badhuM khulluM kahI dIdhuM. "mokSa kahyo nija zuddhatA." "kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa vate jJAna, kahiye kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANa." leke kalpanAthI artha kare che. caudapUrvana jJAna e labdhi che. jema jema labdhi pragaTe tema tema badhuM jaNAya, AtmAmAM badhuM che, jema jema AtmA nirmaLa thAya tema tema badhuM jaNAya. | kaI utkRSTa AdhakArI java hoya te A kALamAM keTalA guNasthAna sudhI mokSamArge jaI zake? te zrI DuMgare vicArIne lakhavuM ema kRpALudeva lakhe che. ApaNe jyAM chIe tyAMthI AgaLa vadhavAnuM che. mokSa nathI ema karavAnuM nathI. zuM karavAthI mokSamArge AgaLa vadhAya? te vicAra karavAnI jarUra che. badhAya prazno lakhIne kahevuM e che ke svarUpasthiratA zAthI thAya che? e vicArIne karavAnuM che. aMbAlAlabhAIe prabhuzrIjIne karamALA patra lakhyuM hatuM ke tame kRpALudevanA samAgamamAM hatA te karatAM hamaNAM vizeSadazA vadhI che? kema vatIe te vizeSadazA vadhe ? sasaMge caDhelI dazA hoya te je satsaMga na kare te utarI paNa jAya. vizeSa vizeSa satasaMga kare to vizeSadazA vadhe. satsaMga karavo, e karIne AtmAno lakSa rAkhave. vi. 692] 240 zrI rA. A agAsa, kArtika suda 3, 2010 - pUjyazrI-khuzAlabhAI aMbAlAlabhAInA sALA hatA. e vizeSa bimAra hatA tethI aMbAlAlabhAI tyAM gayA ane khabara pUchI. bIjA te badhA jatA rahyA paNa aMbAlAlabhAI tyAM thoDI vAra beThA. sAdhAraNa ja khabara pUchavA jAya ane eka mumukSu jAya temAM ghaNo phera che. aMbAlAlabhAI tyAM beThA ane khuzAlabhAInA bhAva kevA rahe che, te jevA 38 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 medhAmRta lAgyA. khuzAlabhAI ne cuvAna strI hatI ane putra hatA. ee jyAM phare tyAM khuzAlabhAInI dRSTi jAya. abAlAlabhAIne thayuM ke emanA gheADA divasamAM deha chUTI jaze ane emanA bhAva tA evA rahe che. emanuM hita thAya evuM kaMIka karavuM. pachI e ghera gayA ane temane samajavA mATe vistArathI meTeA kAgaLa lakhIne mAkalyA. sAthe kRpALudevane kAgaLa lakhyA tyAre kRpALudeve A patra khuzAlabhAI upara lakhyo. pachI " zrI sadgurue kahyo che evA ni thamAnA sadAya Azraya rahe. huM dehAdisvarUpa nathI ane deha, zrI, putrAdi kAI paNa mArAM nathI. zuddha caitanya svarUpa avinAzI evA huM AtmA chuM'' e bhAva emane dRDha thaI gayA. huM zuddhacaitanyasvarUpa chuM, kadI nAza pAmavAne nathI ema rahetA rAgadveSa ochA thAya. AmAnA deha nathI, strIputrAdi paNa AtmAnAM nathI. A te badhAM lapharAM vaLagyAM che. je jJAnIe ko che te mAge mAre vRtti rAkhavAnI che ema rAkhavuM. kaMIka vairAgya hAya teA bIjethI vRtti UThI AtmA bhaDDI jAya. satpuruSa pratye prIti che ane temanA vacana pratye prIti che, te hita karanAra che. aThThANuM putrA bhagavAna pAse gayA tyAM 'manuSyabhava dubha che' ema sAMbhaLatAM sAdhu thaI gayA. kAraNa ke AtmAnuM kalyANa karavuM evI temane garaja hatI. badhA mahemAna che eTalu' thAya te puruSa mAru'tAru' madhu' nIkaLI jAya. manuSyabhava bhagavAne uttama kahyo che te zAthI ? ene kAI divase vicAra karyAM che? mAkSe javuM hAya ! eka manuSyabhavathI javAya che. bIjI gatimAM meAkSa na thAya. manuSyabhavanI uttamatA lAgI nathI. manuSyabhavamAM mekSe javuM che. manuSyabhava uttama kAma karavA maLyA che. tIrthaMkara Adie je uttama kAma karyu te jIva kare teA meAkSa thAya ane enA manuSyabhava uttama kahevAya. leke jene uttama kahe tene jIva uttama mAne che ane bhagavAne jene uttama kahyu' te kAma karavAnuM paDayuM rahe che. tItha karAne mATA meATA mahele hatA chatAM cheDIne cAlyA gayA. meAkSa saMbaMdhI anaMtasukhamAM jIva rahe teTalA mATe manuSyabhava che. sAMbhaLe teA bhAvanA thAya. AtmA sabaMdhI sAMbhaLavAnuM che, vicAravAnu che, abhyAsa karavAnA che, bhAvanA karavAnI che. bhAvanA kare teA " AtamabhAvanA bhAtratAM jIva lahe kevalajJAna 2," kevaLajJAna thAya. manuSyabhava vagara meAkSa na thAya. jo manuSyabhava jatA rahyo te pAchuM lakSa ceArAzImAM bhaTakavu' thAya. manuSyabhava dula bha che tenu' kAraNu sama puNyapApa hoya tyAre manuSyabhava maLe che. vadhAre puNya thaI jAya teA deva thaI jAya. ane vadhAre pApa thAya te narake jatA rahe. kaIka ochuM pApa thAya tA tiya 'camAM jatA rahe. ApaNe kacAM UbhA chIe ? kayAMthI AvyA chIe ? avyavahArarAzimAMthI jIva vyavahArarAzimAM AvyA, tyAMthI bhaTakatA bhaTakatA A manuSyabhavamAM AvyA che. je lapasI paDe te kayAMya jaI paDe. anaMtavAra manuSyabhava maLyA chatAM paNa saphaLapaNuM thayuM nathI. karavAnuM hatuM te na karyuM. A bhava evI rIte na jAya e lakSa rAkhave. khIjuM kamAvA vagerenu teA vagara IcchAe paNa puNya haze tA maLaze. jevA pApanA udaya Ave tevA puNyanA udaya paNa Ave che. paNa zuM karavAnuM che ? tenuM kaMI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 299 ThekANuM nathI. badhA leke kare tema ApaNe paNa karavuM ema jIva kare che. jJAnamAM vRddhi karIe te ApaNI sAthe Avaze. vAraMvAra samAdhimaraNanI bhAvanA karIe. jJAnI puruSonA vacanomAM jeTaluM citta raheze teTale dharmathI jIva raMgAze. AtmAnI bhAvanA karavA manuSyabhava maLyo che, tene badale dhananI, kuTuMbanI bhAvanA kare che. huM zuddha AtmA kyAre thaIza ? e bhAvanA karavAnI che. zuM karavAthI sukhI thavAya ? e satsaMge jaNAya che. traNa bhavathI keI apUrva bhaktithI puNyano saMcaya karatAM karatAM sapuruSa tIrthaMkara thAya che. jene sArA thavuM hoya teNe manamAM nakakI karavuM te tevuM thavAya. dhyeya nakakI karyuM hoya te tevA thavAya che. bhAvanA e apUrva vastu che. paNa jIvane kiMmata nathI. paisAnI, hoziyArInI, kuTuMbanI kiMmata che. bhAvanA keme krame jIva sudhArato jAya te sAro thAya. e bhAvanA jevuM dhyeya hoya tevI thAya che. jevI bhAvanA tevuM kriyAnuM phaLa Ave che. prazna--bhAvane kevI karavI ? pUjyazrI-"mAtra mokSaabhilASa" e sivAya bIjI kazI IcchA na karavI. mikSa zuM haze? tIrthakara Adi mokSe gayA, temaNe prathama zuM karyuM haze ? e vicAra karI bhAvanA karavI. bIjA paisATakAnI bhAvanA jevI jIvane che tevI AtmAnI nathI. mekSa jIvane sAMbharatuM nathI. nimittAdhIna jIve che. eka ja lakSa rAkhe ke mokSa poSAya evuM ja karavuM che, te mokSa thAya. eka divasa paNa kaSAyathI gaye to niSkaSAyabhAva lAvatAM vadhAre samaya lAge. rAgadveSa rahita niSkaSAyabhAva lAvavo che. thayuM te thayuM paNa have jAgyA tyAMthI savAra. "kheda nahIM karatAM zuravIrapaNuM grahIne jJAnIne mArge cAlatAM mokSapATaNa sulabha ja che." chUTavuM hoya te chUTavAnI kaLA te zIkhavI paDaze. pahelAmAM pahelI ruci karavAnI che. saMsAra ne saMsAranAM kAraNe pratye ruci che te palaTAvI mokSa ane mokSanAM kAraNe pratye ruci karavAnI che. mekSanI ruci jAge to pachI game tevI pratikULatA hoya to paNa ruci na palaTAya. ruci rucimAM phera hoya che. sAcI mokSanI ruci jJAnIne vege thAya che. aMtarAtmA jAge tyAre mokSanI ruci jAge. aMdara bhUkha lAgI hoya te besI rahe nahIM, paNa upAya kare che, tema jene sAcI ruci jAgI hoya te mokSane upAya kare che. kalyANa jene karavuM che tene huM kaMI jANatuM nathI evo pahelAmAM pahele daDha nizcaya kare, pachI jJAnI pAse javuM te jarUra mekSa thAya. sAcI ruci jagADavAnI jarUra che. paisA jatA hoya, kaMI na maLatuM hoya, te paNa mekSa sivAya kazuM IcchavuM nathI, evI bhAvanA karavAnI che. [va. 684] 21 zrI. rAva A0 agAsa, zrAvaNa vada 3, 2009 pUjyazrI-paramArtha jene pAme che te AtmAthI che. sAcA guru kare te paramArtha pamAya. mokSane mArga eka ja hoya evo ene lakSa hoya che. bIjI IcchA ene na heya. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 badhAmRta "kAma eka AtmArthanuM, bIje nahI: manaroga." mekSa sivAya bIjI IcchA ene na hoya. jJAnIne bedha laI suvicAraNA pragaTAve te AtmAthI kahevAya. - kRpALudeve prazna pUchelo ke A kALamAM mokSa hoya ke na hoya ? te saMbaMdhI zrI DuMgare sobhAgabhAI pAse lakhAvyuM ke vedAMtamAM hA kahI che ane jainamAM A kALamAM mokSa na thAya ema kahyuM che. A kALamAM saMghayaNanuM baLa ochuM che tethI A kALamAM kevaLajJAna nathI, nizcayathI joIe to kevaLajJAnanI A kALamAM hA kahevAya ane vyavahArathI kharAba nimitto che tethI nA kahevAya ema laherAbhAIe lakhAvyuM. kRpALudeva te viSe kaMIka spaSTatAthI lakhe che. AtmasiddhimAM badhA ghaNA khulAsA karyA che. vartamAnamAM kevaLajJAnano artha jainIomAM cAle che te ja che ke bIjo che? ema kRpALudeva pUche che. vedAMta, sAMkhya, badhAya kevaLajJAna mAne che paNa dareka jude artha mAne che. bhrAnti gaI tyAM kevaLa AtmA rahyo ema vedAnta mAne che. sAMkhya ema mAne che ke jJAna e ja upAdhi che ane badhAya guNa chUTI nirguNa thaI jAya to mokSa thAya che. kevaLajJAna thatAM mati zrata Adi jJAnanA paryAya bheda che te chUTI jAya che ane eka kevaLa jJAna ja hoya che. zAstramAM je jJAnanA bheda pADayA che te kevaLajJAna thAya tyAre na rahe. eka akhaMDa AtmA rahe che. kRpALudeva kahe che ke tamane kaMIka vizeSa vicAra karavA A lakhyuM che. mana vacana ane kAyA kevaLajJAna thAya tyAre hoya che, pachI agI thAya tyAre na hoya. kevalIbhagavAna AhAra le che ema tAMbara mAne che, te AhAra vakhate kevalIne upaga AhAramAM rahe che ke lokAleka jANavAmAM? kevaLajJAna te niraMtara hoya che. AhAramAM upayoga jAya tyAre jANavAnuM paDayuM rahe ne ? eka vakhate be upaga te hoya nahIM. vicAra karavA mATe A badhuM lakhyuM che. kevaLajJAnanA be bheda che : 1. lega sahita kevaLajJAna ane 2. aAgI kevaLajJAna. ema kevaLajJAnamAM bheda zA mATe pADayA che? kaMIka juduM hoya to bheda pADavA paDe, paNa kevaLajJAna te nirvikalpa che temAM bheda pADavAnuM kAraNa zuM ? ene vicAra kare, ema kahe che. "kara vicAra te pAma." ema kahyuM che. pUjyazrI-mahApuruSanuM keTaluM baLa che, te batAvavA mATe mehane svayaMbhUramaNasamudranI upamA ApI che. pahelo lavaNasamudra be lAkha ceAjana pahoLo che enA karatAM bIje kAledadhisamudra cAra gaNe pahoLo che. dvIpa pachI samudra ema bamaNa bamaNuM thatAM thatAM asaMkhyAta dvIpasamudro pachI chele svayaMbhUramaNasamudra che, te badhA dvIpasamudranI pahoLAIne saravALo karIe ane temAM uparathI eka lAkha jana umerIe eTale pahoLe che. te Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 301 hAthe karIne keIthI na tarI zakAya. kadAca tare to paNa mahattvayaMbhUramaNa samudra taravAne che, te bahu muzkela che. e mohane pAra Ave nahIM. anaMtakALathI jIva mohamAM che. jJAnI mohane hAthathI eTale piote jAte tarIne kahe che ke tame e raste A. karavuM te pitAne paDaze. prabhuzrIjI kahetA ke "karaze tAro bhA !" A zarIranuM kAma te kaI karI Ape. AtmAnuM kAma te pote ja karavuM paDaze. keI karI Ape nahIM. tIrthakara svayaM buddha kahevAya che. temaNe AlaMbana lIdhA vagara dIkSA lIdhI, mehane dUra karavA vicAra karyA, kevaLajJAna pAmyA, temanuM baLa agAdha che. evA bhagavAnane namaskAra che. namaskAramAM kaMI kAmanA nathI, niSkAma bhaktithI kare che. . sahaja vicArane artha eTale jJAnIne kaMIke pUchIe ema sahajabhAve lakhelA praznovALe patra prApta thayo che, ema kRpALadeva sebhAgabhAIne lakhe che. atyAre je udayamAM AvyuM te patAvavuM che. game te udayamAM Ave te samabhAve vedavuM che. gRhasthaavasthAne udaya che, te vahele bhegavAI jAya to sAruM. A vyavahAramAM rahI ekadhArAe prArabdha vedatAM paramArtha saMbaMdhI pravRtti karavI kRtrima lAge che. tethI pahoMca paNa tamane lakhI nathI. sabhAgabhAIne nirAzA na AvI jAya, te mATe dayA AvavAthI A patra lakhyo che. nahIM to paramArtha saMbaMdhI lakhavuM te kRtrima jevuM lAge che. mahApuruSe kevaLajJAna thatAM sudhI mauna rahe che. meha che tyAM sudhI kaMI karavuM nathI, ema karI UMdhyAya nahIM, zarIranI saMbhALa paNa na lIdhI, rAtridivasa puruSArtha karyo evA bhagavAnane yAda karI A patra lakhe che. tevA amAre thavuM che ema manamAM che, paNa dayA AvavAthI A patra lakhyo che. sUkSmasaMga eTale cAra kaSAya, nava nekaSAya ane eka mithyAtva e cauda prakAre atyaMtara parigraha che, ane dhanadhAnyAdi bAhyaparigraha daza prakAre che; e banne prakAranA saMga jeNe tajI dIdhA che te bhagavAnane namaskAra che. bAhya saMga tyAgI atyaMtara saMga TALavA mukhya puruSArtha karavAnuM che. jIvane saMga choDavo gamatuM nathI ane choDyA vinA chUTake nathI. krame krame asaMga thavAnuM che. je mahApuruSee karyuM te ja karavAnuM che. mahApuruSonAM jIvanacaritra tapAsatAM kahI na zakAya evuM Azcarya Upaje che. prazna-puruSArtha ze saMbhAro? uttara-mahApuruSee je puruSArtha karyo, mehamAM phasAyA nahIM, te. paDavAnAM kAraNe mAMthI puruSArtha karI, zukaladhyAna pragaTa karI karmane bALI nAkhyAM. khare puruSArtha to emanI pAse je sAmagrI (zakti) hatI te niSphaLa na javA dIdhI. zakti vApare te zakti vadhe. karmano udaya evo che ke enI sAvadhAnI na rahe te mehamAM taNAI jAya. kRpALudevane dharma saMbaMdhI koI jANe nahIM evI rIte rahevuM hatuM. samajyA samAyA. jema bane tema zamAvuM chejeTaluM zamAve teTaluM samAya. jema jema riddhisiddhi vizeSa thAya che tema tema vizeSa gopave che. bhagavAna mahAvIre kevaLajJAna thatAM sudhI jANavA na dIdhuM. eka bhikSakanI Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 badhAmRta piThe pharatA hatA. kRpALudevane mahApuruSo kema varyA, temaNe mohane kevI rIte jI? e badhuM khyAlamAM hatuM. eTalA jJAna sAthe eTalI upAdhi ane pAchI gRhastha avasthA che te mujhavaNa karAve che. jIvane je kaMI avalaMbana che temAM vRtti rAkhIne rahe te na paDe. smaraNa maLyuM che, temAMthI vRtti bahAra jAya te karma baMdhAya che. jene sAdhanA karavAnuM che tene bIjAnA tarapha jovAnuM nathI. " adhamAdhama adhike patita, sakala jagatamAM ya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze zuMya." mahApuruSoe eTalI zakti hovA chatAM gopavI rAkhI, AtmAnuM kAma karyuM. e puruSArtha saMbhAratAM kRpALudevane romAMca ulase che. [va. 700] 243 zrI. rAA. agAsa, zrAvaNa vada 2, 2009 zarIra kevuM che? mehanuM che. mATe asaMgabhAvanA rAkhavI yogya che." pUjyazrI-eTaluM A, zAstranA sAra jevuM che. mehanIyakarmathI zarIra prApta thAya che, paNa e AtmAnuM nathI. dehaparane moha che e ja mehanIyamane piSavAnuM kAraNa che. mATe asaMgadazA rAkhavI. [va. 702]. 244 zrIrAva A0 agAsa, aSADa suda 6, 2009 pUjyazrI-svAduvAda mArga che. jJAna ekAMte mAne, kriyA ekAMte mAne, te ayathArtha che. eka ja mArga nathI. jJAna ane kiyA beyanI jarUra che. ekAMte mAne te mithyAtva che. satya puruSArtha jIva kare te jJAna darzana cAritra badhuM AvI jAya. kapita vidhiniSedha eTale jemAM AtmAnuM hita na hoya, evA vidhiniSedhane choDIne jJAnInI AjJAmAM vartavAnuM che. ekalI kriyA kare teAya kalyANa thAya nahIM. zuSkajJAnI thAya te paNa kalyANa thAya nahIM. dharma kare che te sAvadhAnI vagara na thAya. enI jarUra che. samaya varte sAvadhAna. rAmadAsa paraNavA gayA tyAre brAhmaNe kahyuM ke "samaya varte sAvadhAna." te vakhate rAmadAsa tyAgI thaIne cAlI nIkaLyA. tema AtmabhAvane vicAra karavAno lakSa rAkha egya che. anupacaMdabhAIne samAdhimaraNa thavA A patra lakhela che. AtmAthI jIva thayo hoya te ja vicAravAna kahevAya ane te AtmArthane ja lakSa rAkhI puruSArtha karyA kare. kevaLajJAna thatAM sudhI te puruSArtha karavAnuM che. jJAnI puruSoe eka AtmAne mATe ja sarva kriyA karavAnI kahI che. je karuM te AtmAne mATe ja karuM che. te lakSa thAya te bhUla na paDe. maraNa te kSaNe kSaNe thaI rahyuM che. "paga mUktAM pApa che, jemAM jhera che ane mAthe maraNa rahyuM che." (2-35). ema kahyuM to te mATe ghaNe ja upaga rAkhavAnuM che. prArabdha haze tema thaze paraMtu upagapUrvaka vakhata gaLAya to navAM Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmata-vivecana karma baMdhAya nahIM. kriyAmAM jIvane abhimAna thAya che ke meM karyuM, huM kahuM chuM paraMtu te te prArabdha pramANe thayA kare che. "mehanavarane mAna saMgAthe vera je" eTale "huM paNuM hoya tyAM prabhu na hoya. kSaNekSaNa sudhArI levI eTale maraNa sudhI ja jaze, kAraNa ke je je karavAmAM Ave che tenI rahasyabhUta mati maraNa samaye AvI jAya che. rUDhidharma pramANe sarve sAdhana kare che, paraMtu temAM jJAnI puruSa kalyANa jatA nathI. kalyANa e ja ke kaSAye ghaTe. paramArthabhAva eTale samyaphabhAva. te paNa kavacit kavacita kaI viralA jIvone hoya che. je te bhAvane mATe ja jIvana jIve che tevA muniothI paNa be ghaDIthI vadhAre zuddhabhAvamAM rahI zakAtuM nathI. hIMcakAnI mAphaka pramattamAMthI apramattamAM ema thayA kare che ane e ja khare puruSArtha che. pUjya prabhuzrIjI AgaLa stavana belAnuM hatuM te baMdha rakhAvI prazna pUchayo ke samyagdaSTi jIva bhakti zA mATe kare che? javAbamAM pachI teoe kahyuM ke eka mANasane phAMsInI sajA thaI hoya paraMtu je eka hajAra rUpiyA daMDa bhare te phAMsI mApha thAya, ema kahevAmAM Ave te hajAra rUpiyA khuzI thate thatuM bhare che. jo ke hajAranuM nukasAna te che, chatAM phAMsInI sajA mApha thaI tethI daMDa bharIne khuzI thaze. tema samyagdaSTine zuddha dhyeya hoya che paraMtu temAM na TakI zake tethI zubhamAM rahe che. paraMtu te bhakti vagere sAdhana karatA hovAthI azubhamAM ja nathI. kharI udAsInatA te jJAnInI ja che. samyagdarzana thAya tyAre te Ave che. koIne dUdhanA ubharAnI mAphaka kSaNika vairAgya AvI jAya ane mAne ke mane ghaNe vairAgya rahe che, paNa jJAnI te svIkAre nahIM. tevuM te anaMta bhavathI thayA karyuM che. paNa jJAnInI AjJAmAM vate to manuSya dehanuM sArthaka thaI zake tevuM che. ghaNA puNya ApaNane joga maLe che te vRthA javA de nahIM te ApaNA hAthanI vAta che. bAhyakriyAnA vidhiniSedha eTale muni vageree amuka prakAre rahevuM, temaNe amuka jagyAe comAsuM karavuM, pUjA Ama ja karavI, karAvavI vagere vAtomAM bAhya lakSa rAkhI vakhata pasAra kare che. mAre AtmA mATe ja karavuM che e lakSa jJAnI puruSanA Azraya vagara thaI zake tema nathI. koIne ema lAge ke adhyAtamI puruSo to ema ja kahe ke kaMI karavAnuM nathI, ema temanI vAtane ekAMtika gaNu lakSamAM le nahIM te kalyANa thAya nahIM. mahApuruSane jIve upara keTalI karuNA hoya che ! mAtra anukaMpAbuddhie temaNe nirAgrahathI, niSkapaTatAthI, nibhatAthI ane hitArthe lakhyuM che. A patra temanA upara ja lakhela che ema gaNavAnuM nathI. badhuM ApaNA mATe ja kahyuM che ema samajavuM. 245 zrI. rA0 0 agAsa, kArataka suda 11, 2009 vi. 707) prazna-vaijanAtha koNa hatA? pUjyazrI--vaijanAtha kAThiyAvADanA eka egI hatA. paNa emane AtmasAkSAhAra Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 dhAmRta nahato. emaNe kaheluM ke kRpALudeva pUrvabhavamAM uttara dizAe himAlayanI bAjumAM vicarelA. te viSe kRpALudeve kahyuM ke "emaNe tamane mithyA kahyuM nathI." (212) vaijanAtha zvAsocchavAsa rekatA tethI emanuM mana nirmaLa hatuM, tethI potAnA ane bIjAne bhava jANI zakatA. pUrvabhavamAM kRpALudeva nepALamAM rAjakumAra hatA, ema kaheluM. AtmA jANyA vagara moha e che na thAya, koI paNa prakRti kSaya na thAya. meha jethI maMda thAya te taravAnuM sAdhana che. badhA guNasthAnako jema jema meha ghaTe tema tema vadhe che. ema kahyuM nathI ke avadhijJAna thAya ke amuka bhAsa thAya tyAre amuka guNasthAna Ave. bhakti vagaranuM jJAna zA kAmanuM? jagatanA bhAva khAvuM pIvuM, mojazokha na game tyAre bhagavAna game. samyajJAna hoya te sahaje vairAgya rahe. mithyAtva hoya to vairAgya paNa ulaTo saMsAra vadhAre. samajyA te samAyA. kRpALudevane keTaluM jJAna hatuM ! paNa kaI jANe nahIM. samaje te zamAya. vAtacIta karavAnuM ene game nahIM. AtmabhAva rAkhe te karma na baMdhAya. vi. 710] 246 zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa vada 1, 1998 1. sarvavyApaka jJAna apekSAo. sata eTale hevArUpa. temAM jIva ajIva badhAM dravya samAya. cit eTale citanya, jJAnadarzanArUpa. temAM saMsArI ane mukta samAya. AnaMda eTale Atmika sukhavALA. temAM samAdhistha gIthI mAMDIne siddha sudhInA jJAnIo samAya. ema eka rIte artha thAya. athavA saciduAnaMda eTale darzanajJAnacAritra (sukha) jemAM che e padArtha zuddhAtmA huM eka chuM. uparanA guNe pitAnA AtmAmAM zI rIte ghaTe che? vedAMtamAM eka AtmA kahyo che. zuddha anubhavamAM AtmA potAnA svarUpa sivAya anya keIno anubhava karatA nathI. anya vastunuM hovApaNuM na hovApaNuM ene kaMI kAryakArI nathI, e apekSA e AtmA eka che. A vAkyamAM kaheluM potAnuM svarUpa vicAravuM, dhyAvavuM. zabda vedAMtanA vAparyA che, paraMtu bhAva syAdvAdapUrvaka samajavAne che. 2. ema vicAratAM ke AtmA anubhavamAM Ave che? te kahe che-atyaMta nirmaLa parama zuddha cetanyaghana AtmasvarUpa pragaTa anubhavAya che. saMka95vikalpa vagere sarvane AtmAthI para jANa dUra kare paraMtu tene jANanAra ne anubhava karanAro AtmA che tene kaI rIte bAda karI zakAto nathI. upagamaya AtmA che. te darzanaupayoga ane jJAnaupaga ema be prakAre che. upaga e AtmAnuM lakSaNa che. avyAbAdha samAdhisvarUpa AtmA che. AtmAna samAdhisukhamAM sthira thaIne "AtmA che e prathamapadane nizcaya karyo. atyaMta pragaTa anubhavAya che tethI AtmA che. 3. te AtmA nitya che. koI padArthanA saMgathI utpanna thatA nathI ane keI anya padArthamAM maLI jato nathI ema utpatti ane nAza rahita hovAthI AtmA nitya che. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 305 4. jAMtipaNe parabhAvane kartA che, tenA phaLane bhoktA che. pa. bhAna thaye svabhAvapariNAmI che. sarvathA svabhAvapariNAma te mokSa che. ema AtmA che, AtmA nitya che, AtmA karmo karyA che, AtmA karmane bhaktA che, mokSa che, e pAMca padanuM svarUpa kevI rIte samajavuM te batAvyuM. 6. have mokSane upAya za kare te kahe che. saddaguru, satsaMga, sassArA, saduvicAra ane saMyamAdi tenAM sAdhana che. ema cha padanI zraddhA karavI. te atyaMta sAcA che, kemake pragaTa anubhavamAM Ave che. 7. te AtmA saMsAra avasthAmAM kevo che ane tenI zuddhadazAmAM ke heya te batAve che-jevA bhAva kare che tevAM karma bAMdhe che. te bhegavavA mATe tevA bhava dhAraNa karavAnA Ave che ane tethI te mATenAM sthAne paNa nirmANa thayelAM che. e enI saMsAradazA che. 8. "nijasvabhAva jJAnamAM kevaLa upage, tanmayAkAra, sahajasvabhAve nirvikalpapaNe AtmA pariName te kevaLajJAna che." e enI mokSadazA che. ema pitAnA zuddhasvarUpamAM nirAvaraNapaNe sthira thavuM te kevaLajJAnadazA che. 9. te dazAnI yathArtha pratIti sahita pariNamavuM te samyaktva che. tene prakAra kahe che-niraMtara te pratIti varyA kare te kSAyika samyaktva che. bIjuM kSapazama samakita te jyAre anubhavamAM hoya tyAre tIvra pratIta hoya, anya kAryamAM rokAya tyAre maMda pratIta heya, nidrA AdimAM visarjanapaNe hoya ane pharI smRti thatAM smaraNarUpa thAya. ema pheraphAra thavAmAM samyakRtvamohanIyane udaya e mukhya kAraNa che. trIjuM upazama samakita temAM sattAmAM AvaraNa hoya paraMtu samyaphavAhanIyane paNa udaya na thAya. sAte prakRtine upazama thAya che, paNa te alpakALa rahe che. cothuM sAsAdana samyakatva. cAra anaMtAnabaMdhImAMthI koI ekano udaya thatAM samyakatvathI paDavAne vakhata Ave tyAre mithyAtvamohanIyane udaya na thAya tyAMsudhI samyakatvane kaMIka svAda Ave te sAsvAdana ke sAsAdana samyaktva bIje guNasthAnake hoya che. mizramehanIyane udaya Ave te trIjuM mizra guNasthAnaka kahevAya, paNa temAM pratIti DAmADeLa hoya che tethI gaNatrImAM lIdhuM nathI. pAMcamuM vedaka samyaktva-te samyaktvathI paDavAnuM nathI, uttarottara zuddha thatAM bAkI rahelA a5 pudgala vedIne lAyaka samakitarUpe thavAnuM che. samyaphatva eTale zuddhasvarUpanI tathArUpa pratIti thAya, te kevaLajJAnanuM bIja che. kAraNa ke te samyaktvathI ahaM mamatvAdi harSazekarUpa cAritramohane keme karIne kSaya thAya che. vi. 710]. guDivADA, poSa suda 3, 2008 pUjyazrI-jJAna apekSAe AtmA sarvavyApI che. kAlekavyApaka, zuddhasvarUpI, - 247 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 bodhAmRta atyaMta nirmala, sarva parasaMgathI rahita, badhI vastuone bAda karatAM rahe evo akhAdhya anubhava te AtmA che. athavA sarvane jANe, sarva padArthane ane tene svarUpane jANe te AtmA che. AtmAnuM lakSaNa upaga che. AtmA sukhasvarUpa che. jIva sivAya bIjA dravyomAM sukha na maLe. AtmA IndriyothI jaNAya evuM nathI, AMkhathI dekhAya ke kAnathI saMbhaLAya e nathI; e te svasaMvedanagocara che. AtmA traNe kALa rahe eve che. AmA nitya che ema zAthI kahevAya ? AtmA utpanna thatuM nathI. asaMcagI che, tethI nitya che. AtmA vibhAvamAM varte te karmane kartA kahevAya ane svabhAvamAM vate te svabhAvane kartA kahevAya. jIvane potAnA svarUpanuM bhAna thAya te svabhAvamAM rahe. sahaja svarUpamAM niraMtara sthira rahevuM enuM nAma mokSa che. te mokSanAM sAdhana saddaguru, sallAsa, suvicAra, saMyamAdi che. AtmA che, te nitya che, te karmane kartA che, te karmane bhaktA che, mekSa che, mokSane upAya che. A cha pada sAcAM che. jIva karma bAMdhe che te jogavavAnAM kSetro paNa che. nizcayathI AtmA kevaLajJAna svarUpa ja che. nijasvarUpamAM AtmA pariName te kevaLajJAna che. te svarUpanI pratIti tenuM nAma samyagdarzana che. te pratIti niraMtara rahe tenuM nAma kSAyika samyaktva che. kavacita maMda, kavacit tIvra ema pheraphAra thAya te kSapazama samyakatva che. thoDIka vAra zuddha pratIti rahe te upazama samyakatva che. kSAyika samyaphatva thavAnuM hoya che te vakhate vedaka samyaktva hoya che. paDatI vakhate sAsAdana samyakatva hoya che. - jIvane samyagdarzana thAya tyAre tene pachI harSazeka na thAya. saMsAramAM "huM, mAruM" thAya nahIM. je bhAvapUrvaka cAritrane ArAdhe te mekSa pAme. svarUpa-ramaNatAnuM nAma cAritra che. [va. 718 Atmasiddhi 248 maisura, mAgazara suda 5, 2008 - pUjyazrI-AtmasiddhizAstra ja ApaNe bolIe chIe te Atmasiddhi A jamAnAmAM lakhAyela che. mAgadhibhASAmAM ghaNAM zAstro che, paNa te samajavA jeTalI jIvanI buddhi nathI. te mATe kRpALudeve jIvane samajAya evuM A lakhyuM che. AtmasiddhimAM AtmA che, AtmA nitya che, AtmA kartA che, AtmA bhaktA che, AtmAno mokSa thaI zake che ane tenA upAye che-A cha padanuM vistArapUrvaka vivecana kareluM che. AmAM samyagdarzananuM svarUpa AvI jAya che. prabhuzrIjIe kRpALudeva upara eka patra lakhe ke samagdarzana thAya evuM kaMIka Apo. tenA uttaramAM paramakRpALudeve cha padane patra lakhI mokalyo ane te mukhapATha karavA AjJA karI. pachI sebhAgabhAI upara paNa mokalyuM. jyAre kRpALu deva 15ramAM khaMbhAta padhAryA tyAre bhAgabhAI paNa tyAM AvelA tyAre prabhuzrIjInI preraNAthI saubhAgabhAIe vinaMti karI ke A cha padane patra yAda nathI rahete mATe kaMIka gAvAnuM hoya te maDhe thAya. e vAtane vIseka divasa thayA bAda kapALa kalAka Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 vacanAmRta-vivecana deDha kalAkamAM 142 gAthAnI A Atmasiddhi naDiyAda mukAme lakhI, tyAre sobhAgabhAI prabhuzrIjI, aMbAlAla ane mANekalAla e cAra ja jaNa mATe cAra nakala karavAnI aMbAlAlabhAIne AjJA karI hatI. AtmasiddhimAM kahyuM che ke jeTale tyAgavairAgya hoya teTaluM jIvanuM kalyANa thAya. jyAM jyAM joIe tyAM tyAM ajJAnI hAthamAM Ave che. keIka ThekANe ane kaIka ja veLA jJAnIpuruSa hAthamAM Ave che. te jyAre maLaze tyAre kalyANa thaze. keIka ja evA che ke zuSkajJAnane ja vaLagI rahyA che. teo kahe che ke baMdha mokSa e bane mananI kalpanA che. AtmAne baMdha mokSa hotA ja nathI. AtmA siddha samAna che, ema mAtra mukhathI bele che ane te che pAchA mohamAM. ema vartanArA zuSkajJAnI che. keIka che mAtra kriyAne ja vaLagI rahyA che ane kahe che ke kriyAthI ja mekSa che. ema kahenArA kiyADa che. e beyamAM jIvanuM kalyANa thAya evuM nathI. bhagavAne kahyuM che ke jJAna ane kriyA beya hoya to mokSa thAya, AtmajJAna samadarzitA, vicare udayaprayoga; apUrva vANI paramazruta, sazuru lakSaNa yogya. " e lakSaNe jemAM hoya te sadgurupadane cagya che. vinayathI mokSa che. svacchede cAlI kaI mokSe gayA nathI. AtmAthI che te mokSanA mArgamAM che ane matAthI che te mokSamArganI bahAra che. matAthanAM lakSaNo kahyAM paNa temAM sarvathI meTAM lakSaNe e che ke " nahIM kapAya upazAMtatA, nahIM aMtara vairAgya; saralapaNuM na madhyasthatA, e bhatAthI durbhAgya." AtmasiddhizAstra mAtra gAvAnuM ja nathI, paNa vicAravAnuM che. AtmAthInAM lakSaNe kahyAM, pachI emAM cha padanI vAta zarU thAya che. pahelAM ziSya zaMkA kare che ke "AtmA nathI." pAchuM sadguru tenuM "AtmA che' ema samAdhAna kare che. evI rIte A cha pada zaMkAsamAdhAnarUpe samajAvyAM che. A kALamAM ghaNAM zAstro che, paNa "Atmasiddhi' jevuM saraLa bhASAmAM kRpALudeve lakhyuM che tevuM kaI zAstra nathI. tenuM jIvane mAhAsya nathI. AtmAne jANavA mATe keTalI badhI gaDamathala karI che. AtmA che, nitya che, kare che te jogavavuM paDe che ane upAya karI mokSe jAya che. AtmA jANavAnI garaja jAge te A jagatanuM duHkha paNa sAruM che. pAMcamA ArAmAM samyaktva thAya te pAMcame Are paNa sAro che- Aro sA re muja pAMcama, jihAM tuma darisaNa dITha vAlahesara." (ya. 19) AtmAnI zraddhA karavA mATe cha pada kahyAM che. mokSamArge caDhAve evAM che. samyagdarzananAM mukhya nivAsabhUta che. eka vAra Atmasiddhi meDhe karavI, pachI vicAravI. satsaMga kare khare lAga AvyuM che. A lAga pharI maLavAnuM nathI. AyuSya kayAre chUTaze te khabara nathI, mATe karI levuM. mAre jagatanAM sukha nathI joItAM paNa AtmA eALakhavAne che. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 badhAmRta ghaNuMya khAdhuM, ghaNuM pIdhuM paNa kalyANa thayuM nathI. AtmAne mitra thAya, AtmAne mekSa mAge vALe te aMtaradayA che, potAnI kharI dayA che. badhethI pharI have AtmAnuM kAma karI levAnuM che. nahIM te pharI evo manuSyabhava nahIM maLe. kRpALudeve ghaNuM kAma thaI jAya evuM kahyuM che. sAgaramAMthI gAgara bharAya evuM e AtmasiddhizAstra kRpALudeve ApaNane ApyuM che. zAstra ghaNAM mati zeDalI, mana mohana mere; ziSTa kahe te pramANu re, mana mohana mere. " (bIjI daSTi) AtmasiddhimAMthI mAre AtmA pragaTa karavAnuM che e lakSa rAkhe te ghaNuM kAma thAya evuM che. kharA sukhane mArga batAve che. [va. 719]. 249 zrI. rAva Ahara, phAgaNa vada 7, 2008 pUjyazrI-AtmAthI ane munithAbhyAsI eTale AtmArthInA lakSaNavALA ane munimArge cAlavAne abhyAsa karanArA. jIvanI jeTalI yogyatA hoya teTalI sapuruSanI kRpA thAya che. Atmasiddhi tamAre ekAMtamAM avagAhavAyegya che ema prabhuzrIjIne kRpALudeve lakhyuM che. eka bhAI avagAhavuM eTale zuM? pUjyazrI--UMDA utaravuM. avagAhanA eTale jyAM sudhI padArtha hoya tyAMsudhI vyApavuM. jagatane bhUlIne jJAnIne zuM kahevuM che? tenI zodha karavA A AtmasiddhizAstra alaukika daSTie vicAravAyegya che. jagatane bhUlIne mukhya kAma Atmasiddhi avagADavI. prabhuzrIjI Atmasiddhi laIne jaMgalamAM ekAMtamAM jatA ane tyAM gAIne svAdhyAya karatA. mohanalAlajI mahArAja tyAM chAnAmAnA jaIne jhADane ethe UbhA rahI sAMbhaLatA ane kaMIka gAthA zIkhI lIdhI. eTalI garaja hatI. jyAM Indriye vaza rahe, mAtra eka AtmAne lakSa rahe, ekatAra thavAyatyAM Atmasiddhi avagAhavI joIe. AtmasiddhimAM AtmA ja game che. kRpALudevane ghaNA bhavanuM je jJAna hatuM te badhuM valovI, "AtmasiddhirUpI mAkhaNa kADhayuM. darzana paTe zakAya che, A par sthAnaka mAMhi; vicAratAM vistArathI, saMzaya rahe na kAMI. " Atmasiddhi vicAre to badhA saMzaya maTI ni saMzaya thaI jAya. pratyakSa sanduruSanI jene zraddhA nathI tene grahaNa na thAya. jene zraddhA thaI hoya tene ja e Atmasiddhi samajAya. puruSa je mArA pratye keIe upakAra karyo nathI. maratAM sadhI e na bhUluM. jene Atmasiddhi vAMcavI hoya teNe eTalI zraddhA rAkhavI. saMsAranI kalpanA cheDIne jJAnInI AjJAmAM vartavuM. Atmasiddhi vAMcavA jeTalI zraddhA joIe, nahIM Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 309 te zaMkA kare ke "sAdhe te mukti lahe, emAM bheda na keya." ema kahe che, paNa A kALamAM te mokSa nathI. upakArano upakAra eLavavo e doSa che. lokone dekhADavA nahIM paNa lekasaMbaMdhI bhaya tyAgI pachI "Atmasiddhi" zrI devakaraNajIe avagAhavI, ema kRpALudeve lakhyuM che. dareka jIvane eTalI taiyArI Atmasiddhi avagAhavAmAM joI e. sapuruSanI AjJAmAM ja mAruM kalyANuM che eTaluM mAnya karavuM. emanI AjJAmAM vartavuM che, e daDha nizcaya karI varte tene jJAna samyaphapariNAmI thAya che. jJAna kema pariNAma pAmatuM nathI tene A uttara che. kharekharI vAta kahI batAvI che. badhAne kAmanI che. jJAnInI AjJAe varyA sivAya kadI jJAna thAya nahIM. pitAnI meLe jJAna na thAya. Atmasiddhi te apUrva vastu che. vairAgyanI khAmI che. sAcI vastune badhAya jJAnIo sAcI kahe che. badhA jIvone sapuruSa pratye jJAnI puruSa kRpALudeva pratye zraddhA thAya, vairAgya thAya ema karavuM. prazna-Atmasiddhi te bolIe chIe, paNa jJAna kema pariNamatuM nathI ? uttara-"jIvanA anadhikArIpaNAne lIdhe tathA satparuSanA cega vinA samajAtuM nathI." saTuruSane yoga hoya to samajAya. manane cekakhuM rAkhavA kALajI nathI. asat vAsanAnuM baLa che tethI puruSArtha na rAkhe te kaMInuM kaMI thaI jAya. mATe cetatA rahevuM. sArAM nimitte rahe tyAre jIva upara sArA saMskAra paDe che, paNa e pAchuM bhUlI, je savapnA jevuM che. tene sAcuM mAne che. khAvA bese tyAre aho! A khAvAnuM kevuM sAruM che! vairAgyanI vRddhi thavAne badale vairAgyane I bese che. loko ema kahe ke satsaMgamAM kema javAya? satparuSa game tevA hoya paNa lake to bIjI bIjI vAto kare. e lokothI dabAIna jatAM, AtmAnuM kalyANa karavuM che, ema vicArI satsaMga karavA javuM. "leka mUke pika, tuM tAruM karI le" ema prabhuzrIjI kahetA. satsaMgathI mArA AtmAnuM kalyANa thaze evuM mAhAsya joIe. taravAnA kAmI ghaNA che, paNa puruSane ega temane bAjhate nathI ema sabhAgabhAIe kRpALudevane lakhyuM hatuM. jJAnI puruSe to ema mAne che ke huM pAmara zuM karI zakuM?" ahaMbhAva cheDavAne che. A jIva "huM karuM chuM" ema ahaMbhAva kare che. mAtra eka AtmAnuM kalyANa karavA deha maLe che, e mumukSu jIve lakSamAM rAkhavuM. bhale mAMde hAya, paNa AtmAnuM hita thatuM hoya te sAruM che. yogyatA vinA Atmasiddhi dhyAnamAM AvatI nathI. [va. 721] rapa0 zrIrAva A0 agAsa, zrAvaNa vada 2, 2009 pUjyazrI-sabhAgabhAIne Atmasiddhi meDhe karavAnI AjJA thaI te joI DuMgarasIne paNa karavAnuM mana thayuM. tethI AjJA mAgI. kRpALudeve AjJA te ApI paNa bIjI prata Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta 360 utAravAnI nA kahI. te vakhate keTalI meMghI Atmasiddhi hatI! je agya jIva hoya tenA hAthamAM jAya te AzAtanA thAya, jJAnI puruSanI niMdA thAya. jJAnI puruSane evo bhAva nathI ke A jIvanuM kalyANa na thAo, paNa emane dayA che, tethI ene nukasAna na thAya ema kare che. ApaNe paNa e vicAravAnuM che ke Atmasiddhi acogya jIvanA hAthamAM na jAya. keTalAka lhANuM kare che, paNa lahANumAM e kyAMya jAya. AzAtanA thAya, bahu vicAravA jevuM che. keIe tatvajJAnanI lahANI karI. te pustaka keI eka sAdhunA hAthamAM AvyuM. kRpALudeve mahAnItimAM lakhyuM che ke "pratimAne pUjuM '' (19-366). te ja vAkya pustaka khelatAM tenI najare caDhayuM. te vAkyane teNe ema karyuM ke "pratimAne pUjuM nahIM." ema badhAM tattvajJAnamAM lakhI dIdhuM. pachI lahANI karanArane khabara paDI tyAre eNe badhAM pustaka pAchAM laI lIdhAM. anadhikArI jIvanA hAthamAM javAthI evuM ja thAya che. badhuM pheravI nAkhe. " te jANI e graMtha yogyane, dejo suguNa jagaze." (AThamI dRSTi) gya jIva hoya tene e graMtha ApavAgyA che. haribhadrAcArye paNa gadASTasamuccayamAM ema lakhyuM che. tema Atmasiddhi mATe paNa che. jJAnI puruSonI bahu dIrdhadaSTi hoya che, ke keIne nukasAna na thAya. koIne "Atmasiddhi ApavI hoya te AjJAthI ApavI. AjJAthI kaMI paNa AgaLa vadhavA jevuM nathI. vi. 22) 51 - pUjyazrI--zarIramAM asAtA thaI hoya paNa keI sagAvhAlAM duHkha le? koIna le. sagAMvahAlAne ane zarIrane meha cheDavAnuM che. e asAtA vakhate jhaTa chUTe. zarIrane te saDana paDana ane vidhvaMsana svabhAva che mATe ene vizvAsa karavA jevuM nathI. keNa jANe kyAre paDI jaze! AtmA mare nahIM. ghaDIkamAM vedanA vadhI jAya te deha chUTI jAya. moha sAthe laIne parabhave javuM nathI. badhuM manamAMthI kADhI nAkhavuM. mahAvIra bhagavAne dIkSA lIdhI tyAra pachIthI zuM karatA? mehane kSaya karavAne puruSArtha karatA hatA. ene mATe rAtadivasa jhUratA. mAMdagImAM vedanA vakhate meha maMda karavAno vicAra kare. thoDIvaNa vedanA te darekane hoya. vedanArahita zarIra nathI. jyAre zarIra cheDavAnuM nakakI ja che te pachI te pahelAM zarIra, kuTuMba vagere upara moha choDa. vedanA vakhate vicAra kare te sahaje vairAgya thAya. vairAgyasahita vicAra thAya te meha maMda thAya. mohathI dUra thavuM. jJAnI puruSanAM vacane jIvane cetAve che. vedanAmAM navarAza hoya te vicAramAM vApare te samakita pAme. anAthimuni jevAne samakita thayuM. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana Atmasiddhi camatkArI vastu che. badhAthI uThAvI AtmA upara lAvI mUke evI Atmasiddhi che. moTA moTA AcArya bhUlI jAya che, temane paNa ThekANe lAve evI Atmasiddhi che. vizeSapaNe vicAravA bhAgabhAIne bhalAmaNa karI che. vi. 736] 252 pUjyazrI-AtmA jJAnasvarUpa che. e jJAnanI tAratamyatA pramANe karmabaMdha paNa thAya che. tIvra jJAnadazA Ave te baMdha thAya nahIM. kevaLajJAna thatAM prathama pArzvanAtha bhagavAnane kamaThe upasarga karyo hato. bhagavAne badhuM joyA karyuM. gajasukumArane mAthe aMgArA baLatA hatA te jotA hatA. e neminAtha bhagavAna pAse zIkhI AvyA hatA ke sukhaduHkhane zarIra sAthe saMbaMdha che, AtmA to paramAnaMdarUpa che. AtmasvabhAvane nAza na thAya. AtmA baLe e ke nAza pAme e padArtha nathI. rAga dveSanAM baLavAna nimitto chatAM rAgadveSa ke asthiratA paNa jenA cittamAM thatI nathI evA puruSa che. "jeNe traNe kALane viSe dehAdithI pitAno kaMI paNa saMbaMdha nahoto evI asaMgadazA utpanna karI te bhagavAnarUpa satparune namaskAra che." (779). dehAtItadazAvALA puruSe kema rahetA haze? evA vicAra Ave to pitAnuM kharuM svarUpa zuddhasvarUpa che te samajAya. e zuddhasvarUpamAM rAgadveSa nathI, jyAM asaMgapaNano vicAra Ave tyAM nirjarA thAya. nahIM te citta bIjAtIjAmAM ke saMkalpavikalpamAM taNAI jAya te karma baMdhAya. rAgadveSane sarvathA kSaya thAya tyAre kevaLajJAna thAya. "zuddhabhAva mujamAM nathI" e pitAmAM nathI paNa bhagavAnamAM to che ne? temAM vRtti rAkhe te nirjarA thAya. mahApuruSamAM khare zuddhabhAva che. tyAM je citta daDha thayuM te nijA thAya che. [va. 741]. 253 - pUjyazrI-jevA thavuM hoya tevAmAM citta rAkhavuM. sarvajJa thavuM hoya te koI paNa kAma karatAM pahelAM sarvajJane saMbhAre, sarvajJa thavAne lakSa rAkha. laukika vicAre paramArthane khALe che, ethI paramArtha lAbha aTakI jAya. vikalpa e eka jIvane aMtarAya che. leke game tema kahe paNa AtmAne lAbha thatuM hoya te karI levuM. lokone saMsAra game. paramArthamArga ethI UlaTe che. laukikabhAva mUkI AgaLa vadhavAnuM che; nahIM te satsaMga thAya nahIM. leka mUke pika, mAre mArA AtmAnuM karavAnuM che. prabhuzrIjI kahetA ke bhAlAne varasAda varasate hoya toya satsaMga kare ane motIne varasAda varasato hoya teya kusaMga na kare. nivRtti kALa ane nivRtti kSetra hoya te vakhate jIvamAM sapuruSane vega bahu Thare che ane parabhavamAM paNa sAthe Ave. " enuM svapna je darzana pAme re, tenuM mana na caDhe bIje bhAme re. " Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 badhAmRta cheDA paNa satsaMga mahApuruSane thAya te bahu zAMti thAya. satsaMga thAya ane be hRdayamAM Thare te pachI ene samakita thatAM vAra na lAge. gurugama joIe. ApaNe A badhuM samajavAnuM che. AtmAne lAbha thato hoya te pachI leke game te kahe, paNa AtmAnuM kAma karI levuM. nivRttimAM lAbha thayela hoya te maratI vakhate paNa sAMbharI Ave. [va. 751] 254 pUjyazrI-AtmasiddhimAM traNa prakAranAM samakita kahyAM che- " svachaMda mata Agraha tajI, varte sazuru lakSa; samakita tene bhAkhiyuM, kAraNa gaNI pratyakSa. " te nija svabhAvano, anabhava lakSa pratItaH vRtti vahe nija bhAvamAM, paramArthe samakita. vardhamAna samati thaI TALe mithyAbhAsa; udaya thAya cAritrane, vItarAga pada vAsa. " pahelA samakitamAM je sadUgurune bodha thAya tenI pratIti thAya, ane pachI tene vicAra kare, te paheluM samakita che. AjJAnI apUrvatA ane AptapuruSanI bhakti e paNa paheluM samakita che. emAM jJAnInI AjJAthI ja mAruM kalyANa che, jJAnI mane AjJA kare te ja mAre karavuM che evI AjJAnI apUrvatA hoya che, pitAnI IcchAe svacchede vartavAnuM mUkI jJAnInI AjJAe varte te prathama samakita che. prathama samakita che te bIjA samaktinuM kAraNa che, paramArthanI aze anubhavathI pratIti te samakitane bIjo prakAra che. AtmAnuM manana karatAM, AtmAne nididhyAsatAM eTale bhAvanA karatAM temAM aMze anubhava thAya che. te bIjo prakAra che. trIjA samakitamAM vikalpa rahita thAya che. jo ke zratanuM avalaMbana te 12mAM guNa sthAna sudhI che. aNu mAMDe tyAM paNa vitarka eTale jJAnInA vacananuM-zrutanuM avalaMbana hoya che. pRthakutva-vitarka-vicAra zukaladhyAnamAM mehanIya kSaya thAya che ane ekava-vitarkaavIcAra zukaladhyAnamAM eTale 12mAM guNasthAne badhAM ghAtikarmane kSaya karI kevalajJAna pragaTAve che, tyAM sudhI jJAnIe je upadeza karyo che te ene AdhArabhUta che. pahelI puruSapratIti eTale jJAnI sAcA che, enAM vacane sAcAM che, enI AjJA ja mAre upAsavI che evI ruci pahelA samakitamAM thAya che, bIjAmAM jJAnInAM vacanane vicAra, manana thAya tethI ajJAna dUra thAya che ane AtmA A ja che evuM samajAya che. trIjAmAM nirvikalpatA che. paramArthe samakita kahyuM temAM aMze paramArthane anubhava che. trIjI dazA mane kyAre Avaze? evI bhAvanA karavAgyA che. traNe samakitanI bhAvanA rahyA kare ke mAre e dazA ANavI che, te samakita thAya. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRtavivecana 313 [va. 754] 255 zrI. rAva A0 agAsa, Aso suda 6, 2008 pUjyazrI-A avasarpiNa kALamAM AyuSya, puNya ochAM che. jema jema kALa jAya che, tema tema badhA hIna puNya jIva thatA jAya che. bhagavAnanI AjJA mAM badhuM satya zamAyA che, paNa A kALanA jIne kema samajAya? keTalAMka zAstro nAza pAmyA, keTalAMka aneka prakAranA kalpita arthathI virAdhyAM, keTalAMka sUtre mULathI khaMDavAM. dhyAna karavAthI kevI dazA prApta thAya che, te pratimA jevAthI khyAlamAM Ave. pratimA jotAM jIvane samyagdarzana thAya che, tene eka patharA tarIke mAnIne mUkI dIdhI. dhyAnanuM kArya ane svarUpanuM kAraNa evI bhagavAnanI dhyAnastha pratimA tene elaMghI enuM kAraNa ke sadvicAra nahIM ane ArAghakapaNuM nahIM. je bhagavAne kahyuM te ja AcAryone kahevuM che. muni hoya te paNa bhagavAnanA kahelA AzayathI ja kahe che. paramArthathI muninA ane bhagavAnanAM vacanomAM abhinnatA hovAyegya che. svAduvAdamAgane na samajavAthI ghaNA ekAMta pakaDI Agraha karavA lAgyA. jyAM jIvane Agraha, matamatAMtara thAya che tyAM tyAM paramArthamArgamAM takarAra thatI jAya che, bhinna bhinna thatuM jAya che. AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIrthakara samAdhi kahe che" (pa68) samyagdarzanajJAnacAritra te bodhi che. dareka tIrthaMkaranA vakhatamAM eka zAsanadeva ane eka zAsanadevI thAya che. deva zAsananI prabhAvanA kare che. A kALamAM hIna puNya ja che. puNya hoya to deve unnati kare. keI mahApuruSe kRpALudeva jevA pragaTe tyAre zApananI unnati thAya che. kRpALudevanuM AyuSya ochuM, nahIM te zvetAMbara, digaMbara badhAne eka karI nAkhata. paNa pAchA prabhAvanA karavA bIjA puruSa paNa sAthe joI ene? kaI pustaka lakhanArA, keI upadeza karanArA ema bIjA puruSe paNa joIe, to prabhAvanA thAya. ghaNuM te kRpALudevane oLakhI paNa na zakyA. vi. 755] 256 jAlera, phAi suda 3, 2008 mahApuruSane jagatanuM svarUpa duHkharUpa lAge che. e vyAkuLatA kema maTe? jagatamAM anaMtAnaMta cha che, temAMthI koIka mokSe jAya che. ghaNu ja chUTavAnI IcchA chatAM chUTI zakatA nathI, saMsAramAM ja rahe che. e vicArathI vairAgya Ave che. vicAra hoya te vairAgya Ave, paNa samAdhAna thavuM durlabha che. jagatanAM duHkha joIne ghaNAne ema thAya che ke A duHkha kema jatuM nathI? paNa enuM samAdhAna keIka ja pAme che. ghaNA badhathI, zratathI samAdhAna thAya che. reganuM kAraNa na jANe ane davA kare te kema maTe? tema ja duHkhanuM kAraNa na jANI tenA upAya kare te duHkha kema maTe ? duHkha to koIne gamatuM nathI. paNa bhegavyA vinA chUTake nathI. jethI roga TaLe evI davA karavI. saMsAra rogarUpa che. akalabhUlI jIva che. chUTavAnI IcchA hoya te mArga maLe. chUTavAno rasto jIvane sAro lAgate Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 badhAmRta nathI ane baMdhAvAnA rastAmAM rasa lAge che. khUba puruSArtha karato hoya paNa raste bIje hoya te ThekANuM na paDe. jIva mujhAI jAya che ke mane mAraga nathI maLatuM. jIva dizA bhU che. ANaMda A bAju hoya ane pelI bAju jAya te kema Ave? tema duHkhanuM kAraNa ane upAya jANyA vinA duHkha maTe nahIM. duHkha maTADavAnA upAya karatAM chatAM na maTe tyAre aneka prakAranA vikalapa thayA kare che. sukhanI icchA ane duHkhane dUra karavuM evuM badhAne hoya che, paNa e hAthamAM nathI. duHkha maTADavAnA upAya kare che, chatAM duHkha kema maTatuM nathI ? ema jIvone vicAra Ave che. jene mana hoya tene saMkalpavikalpa thayA kare ane jene mana nathI te duHkhane avyakatapaNe sahe che. manano durupayega kare pharI mana na maLe. sukha badhAne joIe che. AtmA che tyAM badhuM che. sukhanA vicAro jIvane thAya che, paNa sukhane mArga puruSanA hAthamAM che. "bIjuM kAMI zodha mA. mAtra eka sapuruSane zodhIne tenAM caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI vatye jA" (76). satparuSathI kalyANa che. vicAravAnane chUTavAnI IcchA jAge che. sAce mArga hAthamAM Ave tyAre mokSa thAya. duHkhanuM mukhya kAraNa ajJAna che. tenI jIvane khabara nathI. ajJAnane laIne A badhuM duHkha UbhuM thayuM che, mATe ene pahelAM dUra karavuM. ema vicArI jeNe puruSArtha karyo te mokSe gayA. mokSamArge caDhaze te vaheluM ke moDe mekSe jaze. jIvane zarIranuM duHkha lAge che, sagAMvahAlAM duHkhI hoya, mAMdAM hoya tenuM duHkha lAge che. e badhuM maTI sukha thAya ema Icche che. ene mATe auSadha kare che, e mATe paNa duHkha te jatuM nathI. paisA nathI tethI duHkha mAne, paNa paisA maLe tyAre duHkha te jatuM nathI. Adhi, vyAdhi, upAdhi e duHkhanAM kAraNa che. paisAthI mananI zAMti nathI. jIva mananA duHkhathI duHkhI thAya che, zarIranA duHkhathI duHkhI thAya che ane bahAranI upAdhithI paNa duHkhI thAya che. jagata je upAya kare che tethI duHkha nathI jatuM te raste bIjo hovo joIe ema vicAravAnane lAge che. vicAravAna jIvo paNa thoDA che. jagatamAM sukha nathI, duHkha che. e duHkha TALavA zodha karanArA koIka viralA ja nIkaLe che. ghaNA vicAravA jevo jagata duHkhI che, tene sukhI karavuM ema vicAratAM dharmathI sukha thAya che e temane lAgyuM paNa temAM bheda paDayA. e matabheda joI ghaNuM cho nAstika thaI gayA. duHkhanuM mULa kAraNa zuM? e vicAravAnuM cUkI gayA. mithyAtvane laIne ghaNA avaLA vicAre caDhI gayA. ApaNe ATalAM varSa sudhI zodha karI tapa karyuM mATe ApaNe jANI gayA ema vicArI bIjAne upadeza karavA lAgyA. badhA kahevA lAgyA ke dharma kare, dhama kare, paNa zA mATe dharma kare e lakSa cUkI gayA. - je puruSo mekSe gayA temaNe sAce mArga batAvyuM che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra e sAce mArga che. e mArgathI badhAMya duHkha maTI mokSa maLe che. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 315 pahelAM samyagdarzana kahevAnuM kAraNa e ke samyagdarzanathI dharmanI zarUAta thAya che. mithyAtva dUra thAya tyAre samyagdarzana thAya che. te vakhate jeTale kSayopazama hoya teTaluM samyajJAna ane jeTalI sthiratA hoya teTaluM sammacAritra che. samyagdarzana e pahelo pAyo che. jeTalI mokSanI ruci che teTaluM samyagdarzana che. mekSanuM mULa kAraNa samyagdarzana che. ethI samyajJAna, samyaphacAritra pratye ullAsa pariNAma thAya che. samyagdarzanathI je satya jANyuM te grahaNa karavAnI IcchA thAya che. AtmAne anubhava che te ja sukhane samudra che. temAM je lInatA te samyakracAritra che. jJAnI ane temanAM vacane e beya jIvane samyagdarzananAM kAraNa che. puruSanA badhe saMsAra duHkharUpa lAge te pachI samyagdarzanathI e duHkha mAre choDavuM che ema ulAsa Ave che. jJAnInA samAgamathI ane temanA vacanethI jIvanI vRtti sthira thAya che. tenuM phaLa cAritra Ave. sthiratA thavAmAM be vastu che--vItarAga zrata ane ullAsabhAva. samyadarzana jene thayuM hoya tene puruSa ane sanzAstra ane upakAraka che. mukhya sanduruSa che. - tathArUpa je zramaNabhagavAna tenI prApti durlabha che. ghaNuM puNya jIve karyuM hoya tyAre mahApuruSane vega thAya che. mahApuruSa kema varte che? e samajAya tyAre oLakhANa paDe che. koIne karmane laIne bIjI pravRtti hoya, paNa tIvra mumukSu tenI parIkSAmAM bhUlo na paDe. puruSa ane sata e benI jarUra che. sadbhUta te ghaNuya vAMce che, chatAM kalyANa kema nathI thatuM? je mahApuruSo kaSAyathI rahita thayA temaNe zrata upazamane arthe prarUpyAM che, paNa kaSAyavALA jIne te kaSAyarUpe pariName che. puruSanA jege je ulAsa Ave che te moTA zAstromAMthI paNa na Ave. jJAnInAM vacane AtmAne spazIne nIkaLe che. moTA paMDitene paisA ApIne rAkhyA hoya, paNa tethI ulAsa na Ave. mahApuruSanI durlabhatA che. mahApuruSanA yoge alpakALamAM paNa ghaNe lAbha thAya che. moTA cakravatI paNa rAjya choDIne gayA. AtmAnuM kalyANa karavuM che e teone cATI gayuM. sArA kALamAM ghaNA mahApuruSe vicaratA. te vakhate paNa satsaMga durlabha hato. jene satsaMga maLe teNe badhuM choDIne mahApuruSa sAthe rahevuM. sarvasaMgaparityAganI zakti na hoya to tenI bhAvanA rAkhIne zakti pramANe deza tyAga karavo. evA mahApuruSo apratibaddhavihArI hoya che. temanA yoge divase divase sArI vRtti thatI jAya che. temanA jJAnanA atizayapaNAthI, zAMtithI, vItarAgatAthI, cAritrathI ane nivRttithI chApa paDe che. ethI mumukSune zubha bhAva thAya, ethI sthira vRtti thAya ane tethI zuddhabhAva thAya che. - niraMtara evA puruSone vega hoya to zAstranI jarUra nathI. paNa ema banavuM muzkela che, tethI sArA zAstramAM vRtti rAkhavI e jIvane jarUranuM che. sArA bhAva rahevA mATe sallAsa che. e vAta jIvanarUpe Ave tyAre jIvane zAMti thAya. zrata eTale jJAnI puruSa pAse sAMbhaLyuM hoya te. zratamAM zravaNanI mukhyatA che ane zreNIbaddha kemapUrvaka lakhyuM hoya Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 badhAmRta te zAstra che. zAstrane Azaya jJAnI pAse samajAya che. kRpALudevane prabhuzrIjIe pUchyuM ke sUyagaDAMgavAMcuM ? kRpALudeve kahyuM ke jJAnI puruSa dvArA e zIkhavAnuM che. 4 AtmAdi astitvanAM, jeha nirUpaka zAstra; pratyakSa sazurUga nahi, tyAM AdhAra supAtra. " pratyakSa saddaguruno vega na hoya to supAtrane zA upakArI che. mahApuruSae zA lakhyAM che enuM kAraNa ke puruSano yuga na hoya tyAre jIvane kAma Ave. puruSanI garaja sAravA zAstra lakhAyAM che, paNa puruSane bhUlavA nathI lakhAyAM. mULa bhagavAne kahyAM che te mULazAstra che. gaNadharee bAra aMga racyAM chatAM pite te bhagavAnanI pAchaLa pAchaLa pharatA. bAre aMgamAM bhagavAnanAM badhAM vacane AvI jAya che. apAtra zrotAne dravyAnuga samajAve ke AtmA nathI marate to avaLuM samaje ke hiMsA karavAthI AtmA kyAM mare che ? meDhe vAto AtmAnI kare ane te mehamAM, te zuSkajJAnI che. A pramANe supratIta thAya te samyagdarzana cheH hiMsArahita dharma, aDhAra dUSaNarahita deva, nigraMtha guru. e traNa tanI zraddhA te samyagdarzana che. jene mokSamArga prApta thaye hoya tenI zraddhA thAya te mokSa thAya. tenA anukaraNathI eTale bhagavAne vItarAgadarzanamAM kahyA pramANe vartavuM. vItarAga bhagavAne jevuM tattvanuM svarUpa nirUpaNa karyuM che, tevuM kaI paNa darzanamAM nathI. [va. 756] 257 zrI ra0 AhAra, phAgaNa suda 3, 2008 pUjyazrI-jenamArga svAduvAda che. je dravya che tene che ema mAne che ane je nathI tene nathI ema mAne che. jaDa ane cetana be vastuo che. jaDa ne cetana na thAya ane cetana te jaDa na thAya. samyakjhAritrathI kamanI nivRtti thAya che. jIva saMkoca vikAsanuM bhAjana che. anAdikALathI jIva rAgadveSamAM varte che. paranA nimitte rAgadveSa thAya che, paNa e ene svabhAva nathI. "deha te huM ema thaI rahyuM che, e moTI bhUla che. pudgalanA guNe AtmAnA nathI. [va. 757] 258 pUjyazrI-bhagavAnanI vANI cAra prakAre che-(1) dravyAnuga, (2) karaNAnuga, (3) caraNanuga, (4) dharmakathAnuga, dravyAnuyogamAM cha dravyamAM mukhyapaNe badhI AtmAnI vAte Ave che. karaNAnugamAM kama saMbaMdhI vAta Ave che. caraNAnugamAM cAritranI vAta Ave che. dharmakathAnugamAM jIvanacaritre vArtArUpe Ave che. pAMca parameSThI che te badhAyamAM pUjavAyegya te 'sahajAnmasvarUpa che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 317 sAgaramAMthI TIpuM rahe teTalAM zAstro A kALamAM rahyAM che. gahana vAte leke bhUlI gayA che. sthUla skUla vacane rahyAM che. A kALamAM mekSa nathI ema na ciMtavavuM. jene bhavano bhaya lAge te bhagavAnanA eka vacanane paNa utthApe nahIM. bhavabhIru je khaMDanamaMDana karatA nathI. khaMDanamaMDana karavAthI bhagavAnanAM vacane virAdhAya. 259 vi. 76 6] zrI ra0 AhAra, phAgaNa vada 1, 2008 paMcAstikAya ( traNa divasa phAgaNa vada 3 sudhI ) OM sarvattAya namaH, namaH sazura pUjyazrI-pahelAM sarvazane ane sadgurune namaskAra kare che. gurunA bodhathI bhinna AtmA manAya che. A dehathI huM bhinna chuM ema sadgurune badhe manAya che. karmane laIne bIjuM badhuM che, karmane laIne AtmA DhaMkAya che. ene choDavA saddagurune bedha che. e upakArane laIne mathALe sadgurune namaskAra karyo che. 1. sarvane Indra jevA paNa namaskAra kare che, te paNa teone mAna na thAya. te sarvane deve paNa namaskAra kare che. jenA upadezathI badhAya nuM kalyANa thAya, jenA vAkyamAM kaI paNa prakArane doSa nathI evA atizayavALI arihaMta bhagavAnanI vANI che. anaMta do TaLI anaMta guNe pragaTayA che. have emane saMsAra nathI. evA bhagavAnane namaskAra. bhagavAnanAM vacane traNe lekane kalyANakArI che, kAraNa ke sarvajJa bhaga vAne kahyuM che ke keI ne haNavA nahIM. evA dayAnA upadezathI bIjA jIvane duHkha na thAya. mahApuruSo thAya che te jagatane kalyANakArI hoya che. sArA nimittathI jIvane kalyANa thAya che. emaNe bhavanA bIjane AtyaMtika nAza karyo che. bhagavAnanA darzana karIne emanA guNemAM vRtti rAkhavAnI che. bhagavAnanA anaMta guNo che. potAnuM mAna dUra karavA namaskAra karavAnA che. 2. bhagavAne anaMta kRpA karIne je vANI varasAvI te jeTalI ApaNI pAse AvI teTaluM Agama kahevAya. jIvanI pAse mUDI premanI che. "para premapravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda suura base." prema bhagavAna upara thAya to AgamanuM rahasya AvIne hRdayamAM vasI jAya. bhagavAnamAM zuM che te badhuM khabara paDe. AgamanI utpatti kevaLajJAnathI thaI che. paMcAstikAya e dravyAnuyoga che. e sAMbhaLI kalyANa karavuM che evI bhAvanA karavAnI che. bhagavAnanA vacanathI samyagdarzana thAya che ane pachI mokSa thAya. bhAvathI kalyANa che. 3. jIva, pudgala, dharma, adhama AkAza e pAMca astikAya che. darekanuM astitva juduM juduM che. e svataMtra dravya che. dareka dravyamAM anaMta guNa ane anaMta paryAya hAya che. ghaNA pradezamAM vyApe tethI astikAya kahevAya che. ethI Akhe leka thayo che. e sAMbhaLI AtmAne bhUlI javAne nathI. sarvathI pitAnuM svarUpa bhinna che ema jaNAvavA e Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 bedhAmRta kahyAM che. arthasamaya eTale (1) pudgala padArthone samUha (2) cha dravyane samUha athavA (3) e zabdo sAMbhaLI AtmAnuM jJAna thAya te paNa artha samaya che. leka cha dravyayukta che. pAMca astikAya ane kALa maLI cha dravya thAya che. lokanI bahAra mAtra AkAza che. dhamastikAya Adi pAMca dravyo tyAM nathI tethI alekamAM koI jaI zake nahIM. AkAza arUpI che. je vastune avakAza Ape te AkAza che. 4. jIvane svabhAva Urdhvagamana che. samatA ramatA, uradhatA, jJAyakatA, sukhabhAsa; vedakatA, caitanyatA, e saba jIvavilAsa. " pAMce Indriya pugalane grahaNa kare che. mana arUpI rUpI banene jANe che. saMsArI jIvane vadhAre saMbaMdha pudgalanI sAthe che. dharma-adhama gati-sthitimAM sahAya kare che. AkAza taddana nirmaLa che. enuM kAma avakAza ApavAnuM che. badhAne AdhAra jIvana bhAva che. bhAva pudgalane AkarSe che. nahIM te parANe kaMI na Ave. dareka dravya potapotAnA svabhAvamAM rahe che. jIvane svabhAva jANuvAne che. te niraMtara jANa jANa kare che. karmane AdhIna hovAthI sAdhana hoya to jANe. karma baMdhAyAM che te anAdikALathI che. jIva kyAreya karma rahita na hato. pitAnI sthiti parAdhIna lAge te saMteSa na thAya. vairAgya AvyA vinA vRtti AtmAmAM na rahe. "jaba jAeMge AtamA, taba lAgeMge raMga." ajJAnamAMthI jAge te AtmAne raMga lAge. zrutajJAnanA baLathI AkhA lekanuM jJAna thAya che. jIvane pudgalanuM abhimAna che. pudgala eka paramANurUpa che, paNa tevA anaMtAnaMta paramANuo che. tenA vividha prakAre skaMdha thavAthI bahu pradeza astikAya kahevAya che. jIvane pudgalane adhyAsa paDI gayo che. AkhA lekamAM A cha dravya che. - pa. aneka guNa ane paryAya sahita astitvavALuM te dravya che. eka paramANumAM paNa anaMta guNe che. dravya, guNa ane paryAya e lekanuM svarUpa che. pAMce astikAyane kALanI sahAya levI paDe che. jIva ane pudgala e be aTapaTA svabhAvavALA che. 2. pAMce astikAyanA paryAya samaye samaye palaTAya che. astikAya pAMca che ane pariNamana svabhAvavALa kALa che, te sarvajJa bhagavAne je che. 7. AtmAne karma sivAya kaI naDe nahIM. karmane laIne jIvane aneka avasthAo thaI che, paNa karmarUpa thayo nathI. jude che. karmane nAza thAya tyAre pitAnuM bhAna thAya. sahaja svarUpathI jIva rahita nathI, paNa te sahajasvarUpanuM mAtra bhAna jIvane nathI." (69) mokSa, samyagdarzana, kevaLajJAna pitAnI pAse che. bhAna nathI. te thavA sadUgurunI jarUra che. 8. cha padArtha astitvavALA che, dravya che. AtmAnI sattA che. tene jANavAne guNa che. badhAya padArthonI sattA judI judI che. e sattAmAM anaMta guNaparyAya che. utpAdana vyayava dareka sattAmAM che. darekamAM sAmAnyapaNuM ane vizeSapaNuM che. cetanA be prakAre che. sAmAnyapaNe vastune jANe te darzana ane vizeSapaNe vastune jANe te jJAna. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 319 9. cha dravya pariNAmI svabhAvavALAM che. pitapitAnA svabhAvarUpe pariName che. utpAdana vyayapravathI dareka dravyanuM astipaNuM jaNAya che. jemAM astitva hoya temAM utpAdavyayadhruva hoya ja. pitAnA paryAya eka pachI eka drive che tethI dravya kahevAya che. 10. paryAya phare che paNa vastu enI e rahe che. jema bALaka hoya te yuvAna thAya tethI bALaka marI gayo ema na kahevAya. tema dareka vastumAM utpAdavyayadhruva thAya che. vastumAtranuM svarUpa utpAda-vyaya-dhruva che. te upara cauda pUrva lakhAyAM hatAM. AtmAnA vizeSa bheda jevA bhagavAna sarvare kahyA che tevA bIjA keIe kahyA nathI. keTalIka vastuo evI che ke bhagavAnanI zraddhAthI mAnya karavAnI che. 11. "hoya tehano nAza nahi, nahIM teha nahi hoya; eka samaye te sau samaya, bheda avasthA jaya. avasthA palaTAya che. badhAne sAra kRpALudeve mUkyo che. Azaya samajAve muzkela che. e cha dravya koIe utpanna karyA nathI ane keI nAza paNa na karI zake. je avasthA utpanna thaI te utpAda, je avasthA dUra thaI te vyaya ane je avasthA sthira rahI te ghava. 12. vastu hoya te avasthA hoya che. avasthA vagara vastu na hoya. dravya ane paryAya judA nathI. dravyane oLakhavA paryAya jovAya che. eka samaye eka paryAya hoya. 13. dravya eTale badhAya guNene samUha. badhAya guNonuM ekaThuM nAma dravya che. dravyathI guNa judA che ema nathI, paNa samajAvavA mATe judA kahevAya che. 14. kaI paNa padArthane jANavA mATe sAta prakAra che. AtmA pitAnA dravya kSetrakALabhAvanI apekSAo che, paranA dravyakSetrakALabhAvanI apekSAe nathI. pitAnI ane paranI apekSAe asti nAsti beu eka samaye che. te kahI zakAya nahIM mATe avaktavya che ema saptabhaMgI thAya che. vastune samajavA jJAnI puruSoe keTalA vicAra karyA che. bahu vicAra karIne kahyuM che. 15. je dravya hoya tene nAza na thAya ane jene abhAva che te na hoya. eka samaye judA hoya te sadA judA ja hAya. samasta padArtho anAdi anaMta che. kevaLa nAza ke utpAda nathI. pheraphAra thAya che te guNanA paryAyamAM thAya che. paryAyane laIne harSazeka thAya che. maraNathI zeka thAya che, paNa jIva nitya che ane paramANu paNa nitya che. paryAyarUpa avasthAmAM meha che tethI kheda thAya che. te avasthA hovAthI potAne svArtha sadhAte hate te sadhAtuM nathI tene kheda che. dravyanA guNa to te ja rahe che, mAtra guNanA paryAyamAM pheraphAra thAya che. mokSane kAmI thatAM te mATe prayatna kare te paramArtha kahevAya che. jJAnI paNa kama kSaya karavA jIve che tene svArtha athavA paramArtha kahevAya che. 16. jIva pahele che. te cetanAthI oLakhAya che. je jANe che te jIva che. mahAvIra bhagavAna keI eka gAme padhAryA. te gAmamAM brAhmaNanI eka khAlI yajJazALA hatI. bhagavAne brAhmaNane kahyuM, A yajJazALAmAM huM mAnuM rahuM? brAhmaNe kahyuMH yajJazALA khAlI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 badhAmRta ja che mATe bhale raho. pachI bhagavAna tyAM comAsuM rahyA. tyAM deve vAMdavA AvatA te dekhI brAhANane vicAra Avyo ke jagatamAM jANavA yogya zuM che? te A puruSane pUchuM. pachI te bhagavAna pAse Avyo ane pUchyuM ke "AtmA che ? te zuM che?" bhagavAne kahyuM ke tane huM boluM chuM ema thAya che? e "huM chuM" ema thAya che te ja AtmA che. brAhANane tarata "AtmA che' ema zraddhA thaI gaI. jJAnInAM vacanathI AtmAnI oLakhANa thAya che. 17. jI badhI gatimAM che. mAraNa che te avasthA che, paNa jIva marI jato nathI. jIvanI avasthA palaTAya che. jema devamAM jAya tyAre avadhijJAna thAya. e palaTAyuM ne ? manuSya hatuM. tyAreya jIva hatuM ane deva thaye tyAreya jIva che. jIva che te dhruva che. jIvanI avasthAo phare che. 18. jema nATakamAM ekane eka mANasa rAjA banI Ave, pachI te ja rANI banI Ave. ema jIvanI avasthA palaTAyA kare che. paryAyadaSTithI jevAthI rAgadveSa thAya che. dravyadaSTithI jue te dravya para lakSa rahe ne rAga na thAya. mATe daSTi pheravavI. dravyArthika nayathI kaMI upajatuM vinazatuM nathI. eka samaye eka paryAya hoya, bAkInA paryAya sattArU5 rahe. eka jIvamAM nigadathI siddha sudhInA paryAya che, chatAM je vakhate je gati hoya te paryAyarUpa kahevAya che. 19. je dravya na hoya tenI utpatti na thAya ane je hoya tene nAza na thAya. jIva kadI nAza na pAme evI aTapaTI vastu che. te syAdvAdathI samajavAyogya che. paryAya-gati badalAya che tene jIva nAza thaye, utpanna thayo kahevAya che te kamajanita vibhAvathI che. manuSya maryo, deva upa e badhA karma janita vibhAvaparyAya che. anya jIva upajatuM nathI, paNa jIvanI anya avasthA upaje che. be avarathAmAM AdhArarUpa jIva hato te te te ja che. jIvanuM astitva saLaMga che paNa paryAya tene bhinna bhinnarUpe batAve che. jIvana, maraNa, paryAyanI apekSAthI che. AtmA dravyarUpe TaMketkIrNa che. saMsArI jIva paryAyane jue che tethI duHkhI thAya che. dravyadaSTine bhUlI gayA che. jagatane dravya ane paryAya bane daSTithI jue ane samatA rAkhe. paryAya vinA vyavahAra na cAle ane dravyadaSTi vinA samatA na rahe. "jagata AtmArUpa mAnavAmAM Ave" (301). jagatamAM jaDa ne cetana bane che. je jenA athI che te terUpa lakSa rAkhe che. AtmA che to jagata jevAya che. dravyadRSTithI jagata nitya che, paryAyathI badhuM palaTAya che. nAmakarmane laIne zarIra utpanna thAya che. 20. AThe karmane abhAva thAya te pachI cAra gatirUpa saMsAramAM na jAya, siddha thAya. rAgadveSathI karma bAMdhe che, paNa rAgadveSa na kare te siddha thAya. jJAna, samyakatva dekhAtuM nathI tethI tenuM mAhAsya lekene nathI. kriyA japatapanuM mAhAmya che. "ame dehadhArI chIe ke kema te saMbhArIe tyAre mAMDa jANue chIe." (255). e dravyadaSTi che. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 321 21. bhAva eTale vastunuM hovApaNuM, vastunuM na hovApaNuM te abhAva, bhAvAbhAva eTale je avasthA che tene abhAva tha ane abhAvabhAva eTale pahelAM je avasthA nahotI te pragaTa thavI. ema saMsAramAM jIvanI avasthA phare che. 22. cha dravya kaI Izvare banAvyAM nathI. svabhAvathI ja che. e cha dravyono samUha te leka che. jemAM ekathI vadhu pradeza hoya te astikAya, paramANu skaMdha thavAnI apekSAe kAya che. kAla eka pradezI che temAM anya sAthe maLavAno svabhAva nathI, te kAlANu astidravya che paNa astikAya nathI. AkAza anaMta che. temAM kyAM sudhI jAya tenI sImA te joIe. tenuM kAraNa dharma-adharma dravya che. 23. kALanuM astitva che. jIva ane pudgalanA paryAyamAM pheraphAra thAya che te kAlane nimitte thAya che. kALa e arUpI dravya che tethI dekhAya nahIM, paNa kriyA kare che tethI kALa che ema khabara paDe che. jaDa ane cetana potapotAnA bhAve pariName che tene ekarUpe jIva grahaNa kare che e bhUla che. AtmA che, nitya che, kartA che, joktA che, mokSa che, mokSane upAya che-A cha pada daDha kare te potAnuM hovApaNuM lAge. zraddhA duhA moTI vastu zraddhA che. AtmA AtmabhAvamAM lIna rahe te samyagdarzana che. kALanA be bheda che-nizcayakALa ane vyavahArakALa. javaajIvamAM pheraphAra thavAthI jaNAya che te vyavahArakALa che. te uparathI nizcayakALa hevAnuM anumAna thAya che. parAvartana e nizcayakALanuM lakSaNa che. 24. kALa che te pudagalathI jude che. emAM pudgalanAM rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda nathI. chaye dravyamAM agurulaghuguNa che. kAlamAM paNa samaye samaye utpAda-vyaya-dhruva thAya che. AkAza eka akhaMDa dravya che, tethI lekamAM kAlane laIne je pariNati thAya che tene laIne alekamAM kAladravya nathI chatAM tyAM paNa pariNati thayA kare che. kAla svapara pariNati karanAra che. 25. vyavahArakALanAM nAma ApyAM che. asaMkhyAta samaya thAya tyAre 1 nimeSa eTale AMkha mIcIne ughADIe eTale kALa thAya. 15 nimeSa = 1 kAThA, 20 kAThA = 1 kaLA, 20 kaLA = 1 nAlI athavA ghaDI. 2 ghaDI = 1 muhUrta, 30 muhUrta = 1 divasarAtrI. vyavahArakAla pugalanA pariNamanane AdhAre che, nizcayakAla svAdhIna che. kevalI bhagavAne jema che tema kahyuM che. zraddhAnuM mAhAbhya che 26. aDhI dvipamAM sUryacaMdra vagere bAhya nimittathI kALa mApI zakAya che. aDhI dvIpanI bahAra jyotiSa badhA sthira che. vimAnika devamAM niraMtara prakAza che ane nArakamAM niraMtara aMdhAruM che. paraMtu avadhijJAnathI ane AyuSakarmanA paramANu parathI kALanuM jJAna tyAM paNa thAya che. cha dravyanuM sAmAnya varNana karIne have darekanuM vizeSa varNana kare che- - 27 chavadravyanuM varNana 73mI gAthA sudhI kevI rIte karaze te A gAthAmAM sAMkaLIArUpe TUMkAmAM kahyuM che. jIva che te jANe che, te cAre gatimAM bhame che ane mokSe 41 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta *311 paNa jAya che. upayeAgalakSaNavALA, prabhu, kartA, bheAktA, dehapramANa ane arUpI evA jIva che. 28. jIvanuM kharuM svarUpa--jIva jyAre ATha kathI chUTI jAya che tyAre te ce DhAkane cheDe jaIne sthita thAya che. tyAM badhu jANe che, dekhe che ane indriyAthI para evA anata sukhane pAme che. Udhvagamana svabhAva hAvAthI dharmAstikAya che tyAMsudhI uMce jaIne sthira thAya che. siddhone paraspara vyavahAra karavAnA avakAza ja nathI. svarUpA nadamAM magna che. 29. arhat avasthAmAM paNa krama chUTavAthI potAnA zuddhasvarUpanA svAmI thAya che. svAtmAnA anubhavamAM meAkSasukha raheluM che. je madhu' jANI joI zake te ja traNa leAkanI ane traNa kALanI vAta kahI zake. 'jagatakartA Izvara nathI' ema bhagavAne kevaLajJAnathI joIne kahyuM che. ApaNe kahIe te Agama ane anumAnathI che. jIva e prakAranA che~~ 1. saMsArI, 2. siddha 30. sa'sArI jIvA khaLa, indriya, AyuSya ane ucchvAsa e cAra prANuthI jIve ' che. manakhaLa, vacanamaLa, kAyamaLa ane pAMca indriya gaNatAM 10 prANa paNa thAya che. temAMthI ekendriyane cAra, e indriyane cha ema vadhatAM vadhatAM sannipa'cendriyane daza prANa hAya che. 31. 'agurulaghu' judA judA arthamAM vaparAya che-- (1) agurulaghunAmaka--zarIrane bahu bhAre ke bahu halaku na thavA de te. (2) geAtrakama nA nAzathI siddhane agurulaghu' guNa pragaTe te. (3) dareka AtmAnA jeTalA pradezeA hAya, zuSNeA DhAya, teTalA ja kAyama rahe te. ahIM trIjA arthAMmAM agurulaghu zabda vaparAyA che. 32. sa'sArI jIvA anaMtA che ane darekanA asaMkhyAtA pradeza che. kevalIsamuddhAta vakhate keAIka jIve AkhA leAkamAM peAtAnA pradezeAne phelAve che. kAIka jIvA kevalIsamuddhAta karyA vinA paNa mekSe jAya che. mithyAtva, kaSAya ane yeAga sahita jIvA sasAramAM che. tethI rahita thayA te siddha thAya che. 33. padmarAgamaNi dUdhamAM nAkhe te badhuM dUdha lAla dekhAya che, tema dehamAM AtmA rahe che te dehasaMcAge dehapramANu thaI ne rahe che. svataH phelAvAnA svabhAva nathI. nAmaka ne laIne jIvanA pradeze|nA sa keca vistAra thAya che. samuddAta vakhate paNa nAmakamanI zaktithI phelAya che. bAkI teA dehapramANu ja rahe che. 34. cAre gatimAM jIva bhaTake che, chatAM jIva tA tenA te ja che. kama kha dhananA bhAva thAya tyAre kama cATe che. ane tethI AtmA malina thAya che. "bhAvakama nija kalpanA, mATe cetanarUpa; jIvavIyanI sphuraNA, grahaNu kare jaDapa." 35. siddha bhagavAna prANane laIne jIvatA nathI. te te! azarIrI che. meAkSamAM jIvache tenuM svarUpa zabdamAM Ave evuM nathI. " anubhavagecara mAtra rahyuM te jJAna jo." 36, saMsAramAM utpanna karavA vagerenI kalpanA che te paryAyanI apekSAe che. siddha bhagavAna tA paryAyA ikanayathI paNa kaI anya bhAvAdinA kartA nathI, bhaktipUjAnuM nimitta Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 vacanAmRta-vivecana banavAnuM paNa temane kaMI prayajana nathI. dravyathI dareka jIva siddhasvarUpa che. "tuM che mokSasvarUpa." 37. dravyanI apekSAe zAzvata, paryAyanI apekSAe azAzvata, svabhAve pariName tethI bhavya, atIta mithyAtva rAgAdirUpe na pariName tethI abhavya, pitAnA svarUpathI azUnya, parasvarUpa nathI tethI zUnya, kevalajJAna hevAthI vijJAna ane mati zrata Adi javAthI vijJAna e bhAve sahita hevAthI siddhajIvanuM astitva che. 38. cetanA traNa prakAre-jJAnacetanA, karmacetanA ane karmaphalacetanA. 39. sthAvara cha mukhyapaNe karma bhegave che tethI temane mukhya karmaphatacetanA che, trasa jIva mukhyapaNe karmacetanA vede che. siddha bhagavAna jJAnacetanA ja vede che. 40. upayoganA be bheda che. vastune sAmAnyapaNe jANe te darzana upaga ane vizeSapaNe jANe te jJAnaupayoga. e bane upaga jIva mAtrane hoya che. pUjyazrI--A konI vAta cAle che? ApaNI. keIka jIvanI nathI. jJAnadarzana e ApaNuM dhana che 41. mati, zruta, avadhi, mana:paryava, kevala, kumati, kuzruta ane vibhaMga e jJAnanA ATha prakAra che. AtmAne samajavA mATe bheda pADyA che. jJAnepaga ane dazane paga e banne sAthe ja che. 42. cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaladarzana ema darzana cAra prakAra che. prathama samaye dazana, bIje samaye jJAna, ema sAthe ja che. 43. jyAM jIva hoya tyAM jJAna hoya ja. judA nathI. 44. sakala guNa saMyukta te dravya che. judA mAne te anaMta dravya thaI jAya athavA guNa rahita dravya na hoya tethI dravyane abhAva thAya. 45. guNa ane dravyamAM nAma vagerethI bheda che paraMtu pradezabheda nathI. 46. guNa ghaNA che, dravya eka che. guNa bhinna bhinna viSayavALA che. jJAna jANavAnuM kAma kare, darzana dekhavAnuM kAma kare, cAritra sthiratA karAve che. ema dareka guNa judA judA kahevAya che. 47. Atma jJAnavaMta kahevAya che paNa te abheda apekSAe che. dhanavaMta evuM nAma che te bheda apekSAe che. 48. jJAnathI AtmA bhinna nathI. jJAna bhinna thAya te AtmA jaDa thAya ane jJAna paNa jaDa thaI jAya. 49 jJAna ane AtmA judA hatA pachI saMyogasaMbaMdha thayo ema nathI. kAraNa te pahelAM ajJAna ane AtmA eka thatAM jaDabhAvane prasaMga Ave. jJAna AtmAmAM che. AvaraNuM khase tyAre prakAze. bahArathI AvatuM nathI. 50. guNaguNInA abhedane samavAya saMbaMdha kahe che. eka hoya tyAM bIjuM hoya ja. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 medhAmRta e cAre prakAre AtmA ane jJAna abhedarUpe ja che. 51. pudgala paramANumAM rUpa rasa sparzAda hAya che te abhedarUpe che. para. jemAM bheda nathI temAM bheda pADIne kahe te vyavahAranaya che. 53. dravye AtmA anAdi anaMta che. sa'sArIpoMya sAsiAMta paNa che. siddhaparyAya sAdi anata che. dravyAkinayathI te AtmA zuddha ja che. ApaNe zuddha thavAnu che te paryAyAthikanayathI che. 54. paryAyanI apekSAe pheraphAra thAya che tenu kAraNu nAmakama' che. 55. cAre gatimAM nAmakamathI jIvane zarIra utpanna thAya che. pa6. pAMca prakAranA bhAveA che. kama upazame tyAre upazamabhAva, karmAMnA kSaya thAya tyAre kSAyakabhAva, karmonA kSayApazamathI je bhAva thAya te kSayeApazamabhAva, karmAMnA udayathI je bhAva thAya te audiyakabhAva ane jemAM kamanI apekSA nathI te jIvatva, bhavyatva vagere pAriNAmikabhAva che. audiyakabhAvamAM kama nA rasa AtmAmAM jhaLake che te ja navIna baMdhanA hetu che. 57. pU'ka'ne vedatA jIva jevA prakAre bhAva kare che, tevA prakAre peAtAnA te bhAvAnA te kartA thAya che ema jinazAsanamAM kahyuM che. 58. kama vinA jIvane rAgAdi udayabhAva na hoya athavA upazama, kSayApazama kSAyakabhAva paNa na hoya. tethI bhAva kakRta paNa che, 59. bhAtra jo kakRta che te pachI AtmA kane! kartA kevI rIte thAya che? uttara--AtmA peAtAnA bhAva sivAya anya ka'I karatA nathI. 60. vibhAvabhAva thAya tyAre jIvane kama badhAya che. game tevA kama'nA utkraya hoya pazu peAtAne rAgadveSamAM na pariNamavuM hAya te kAi pariNamAve nahIM. 61. jIva che te jarUpe na pariName ane jaDa che te jIvarUpe na pariName. vyavahAramAM je kahevAya che tenAthI vItarAganu' kahevuM juduM che, te samajavA jevu' che. 62. jIva pAte ja rAgadveSarUpe pariName che ane tethI ja karma baMdhAya che. 63. kama krama kare ane AtmA bhAva kare tA tenuM phaLa keNu bhogave ? zuM samaje jaDa kama ke phaLapariNAmI hoya ?" 64. AkhA leAka paramANuothI bharapUra che. 65. AtmA vibhAvarUpe piraName tyAre kama pudgalA mAtmapradezamAM cATI jAya che. jIvanI sAthe avagADhapaNe rahe evuM je pudgalanu svarUpa te kama che. je AtmA sAthe dUdha ane pANInI peThe rahe te kama che. 66. kavagaNuAnA evA svabhAva che, tethI jIvanA bhAva pramANe pariNamIne phaLa Ape che. 67. te kama akhAdhAkALamAM rahI pachI udaya Ave che. kama udaya Ave te sukhaduHkharUpa Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 3rapa phaLa Ape che. 68, AtmAne svabhAva vedaka che. tene laIne karmanuM phaLa udayamAM Ave tene vede che. 69. jIva pudgalane nimitte rAgadveSa karI paribhramaNa kare che. 70. mithyAtvamehane upazama athavA kSaya thavAthI vItarAgakRta samajAya che. upazamabhAva, kSAvikabhAva ane pariNAmikabhAva e mekSanAM kAraNa che. yopazama savaLo vaparAya to mokSanuM kAraNa thAya che. 71-72. aneka prakAre Ama jIvanuM varNana karyuM che. 73. baMdhamAM cAra varatu cheH prakRti, sthiti, anubhAga ane pradeza. e cArethI mukta thAya tyAre jIva sIdhI gatithI udarvagamana kare che. bIje deha dhAraNa karavA jAya tyAre paNa jIva gaganazreNI anusAra upara nIce ane cAra dizAmAM gamana kare che. 74. have pudgaladravyanuM vizeSa varNana kare che. tenA cAra bheda che. 75. AkhI vastu te skaMdha, tethI e cho te aMdhadeza, ardhathI e cho te sakaMdhapradeza ane avibhAgI te paramANu. 76. paramANunA maLavA-chUTavAthI ema pudgala anaMtabhede pariName che. tenA skUlasthUla Adi cha bheda che. A saMsArarUpI nATakazALAmAM A rUparasagaMdhaparza zabdavALAM pudgalo nAce che. mahine laIne, karmane laIne AtmA paNa nAce che. karmarahita AtmA kaMI karato nathI, 77. paramANu che te bhASAvargaNAnA ka thaI ne zabdanA taraMgo utpanna kare che tethI zabda saMbhaLAya che. 78, paramANu sakaMdha thavAthI mUta bane che ane zabdanuM kAraNa bane che. eka hoya tyAre indriyagocara thatuM nathI ane azabda che. cAra dhAtu pRthvI, pANI, agni ane vAyu paramANuo maLavAthI bane che. 79. sthULa che athaDAya tyAre zabda bhASAvargaNAnA taraMgarUpa bane che. te vagaNa paramANunA kaMdharUpe hoya che. te dvArA zabda sarvatra phelAya che. 80. eka pradezamAM eka paramANu rahe, te ja jagyAe bIjA anaMta paramANu kaMdhapaNe rahI zake chatAM te paramANune bAdha na Ave. kharo avakAza to te pitAnA guNene ja Ape che. skaMdhamAMthI chUTavAno vakhata Ave tyAre temAMthI nIkaLI jAya tethI kaMdhanA khaMDanuM athavA bhedanuM kAraNa che. bheda ane saMghAtathI aMdha upaje che. kALa ane kSetranA mApanuM kAraNa paNa paramANu che. sUrya caMdranI gati AdithI kALa mapAya che. jIvane bhrama che ke pudgale mane pakaDyo che, paraMtu kharI rIte jIve pudgalane pakaDayuM che. cheDe te chUTe. 81. kaMdhamAM taphAvata hoya che, tyAM tene karanAra paramANunA guNenA paryAyamAM phera hoya che. jema ke bheMsanuM dUdha, gAyanuM dUdha. dravya kSetra kALa bhAvanuM nimitta pAmIne pudagalanA varNAdi phare che. jemake ghauM amuka kSetre, amuka masamamAM amuka dravya maLatAM Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra6 badhAmRta thAya. vastune svabhAva hoya te jIvane puruSArtha kAma Ave. 82. pudgala skaMdhanI mukhya 5 vargaNa che (1) AhAraka vargaNAthI dArika, vikriyika ane AhAraka zarIra bane, (2) kAmaNavargaNAthI kArpaNa zarIra bane, (3) tijasa vargaNAthI taijasazarIra bane, (4) bhASAvargaNAthI avAja bane, (5) manavagaNAthI mananI racanA ane che. rAgadveSarUpa vibhAva avasthA che te pudgalane kAraNe che. pudgalane saMbaMdha chUTavAthI siddhamAM te nathI. AtmAne zuddha svabhAva pudgalanI racanAmAM gupta rahyo che, tene bhinna kare. gurunA vizvAse manana karatAM vastu hAtha lAge che. 83. dharmAstikAya ane adharmAstikAya arUpI che ne sAthe ja che. dharmAstikAya gatimAM nimittarUpa che. e kaMI parANe calAve nahIM, paNa je cAle tene cAlavAmAM sahakAra kare. e vinA keI gamana karI zake nahIM. siddha bhagavAna paNa dharmAstikAya che tyAM sudhI gayA. 84. dravyane pitAnA guNamAM sthira rAkhe te agurulaghu guNa che. 85. gati karanArA pratye jIva ane pudgala che. 86. gatimAnane sthira thavAmAM adhamastikAya sahAyaka che. 87. lekanuM mApa e be acaLa dravyathI thayuM che. te vinA loka parimita na bane. 88. dharma adharma jaDa hovAthI atyaMta udAsIna che. (pavana dhajAne halAve che temAM pavana preraka che.) sthira pANImAM mAchalAM hAle cAle temAM pANI udAsIna kAraNa che. mAchalAM pitAnA upAdAna kAraNathI cAle che. 89. jenI gamanakriyA che tene ja vaLI sthAna paNa saMbhave che, tethI jIvapudgala potapotAnA pariNAmo vaDe ja gatisthitine kare che. temAM dharma adharma e be dravya udAsIna sahakArI kAraNe che. 90. anaMta anaMta jIvo che, te AkhA lekamAM ThAMsI ThAMsIne bharelA che. AkAza sarva jIvone ane bIjAM dravyane avakAza Ape che. 91. lekAkAzamAM badhAM dravyuM che. cAre tarapha alakAkAza ane vacamAM kAkAza che. jyAM bIjA dravya nathI te alakAkAza anaMta che. AkAzanuM kAma avakAza ApavAnuM che. jemAM cha dravya rahyAM che te leka che. ye dravyo ApaNAmAM che. 92. alakAkAzamAM gati nathI. tyAM dharma adharma dravyo nathI. 7. tethI siddhabhagavAna lekanA agrabhAge rahyA che. gamananuM kAraNa AkAza hota te siddhabhagavAna udarvagamana svabhAvavALA hovAthI alekamAM paNa gamana karata. 94. je gamana tathA sthitinuM kAraNa AkAza hota to kAkAza vadhI jAya. 5. tethI dharmadravya gamananuM kAraNa che ane adharmadravya sthitinuM kAraNa che, ema sarvajJa bhagavAne kevaLajJAnathI jANIne upadezya che. te Agama ane anumAnathI vicAratAM jaNAya che. "varatu vicArata dhyAvate, mana pAme vizrAma." Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 96. dharma adharma kAkAzamAM vyApIne rahyAM che. nizcayathI dareka pitApitAnI sattAmAM rahyAM che. 97. rUpa rasa gaMdha sparza jemAM hoya te mUrta che, bAkI amUrta che. 98. jIva svabhAvathI niSkriya che paraMtu pudgalanA saMbaMdhathI kriyAvAna thAya che. 13mAnA aMta sudhI veganuM calAyamAnapaNuM che, tethI AtmAnA pradeza kaMpe che. karmasahita jIva pudgalane paNa calAve che. kALanA nimitte jIva ane pudgala kiyA kare che. 9. sUma pudgalamAM paNa zakti che ke te sthUlatAne dhAraNa kare te IndriyagrAhya thaI zake. pudgala sivAya bAkInAM dravya amUrta che. cetanA guNa jIvamAM ja che. bAkInAM jaDa, acetana che. 100. nizcayathI kAladravya che, tenA samaya samaya paryAya thAya che. je jIva ane pudgalanA pariNamanathI jaNAya che, te vyavahArakAla che. 101. mULa paryAya eka samaya. samayane samUha te sthUlakALa AvavI vagere che. kAla dravya nitya che. paryAya eka eka samayavartI che ane sthUla paryAya lAMbA che. 102. pAMca dravye astikAya kahevAya che ane kALadravya asti che paNa kAnathI, kAraNa ke enA aNuo judA judA che, tethI astikAya kahevAtuM nathI. 103, badhuM rAgadveSa ochA karavA jANavuM che. cha dravyone vicAra kare te kAla AdimAM mArApaNuM na thAya. bhagavAnanAM vacane rAgadveSa ochA karavA sAMbhaLavAnAM che. 104. je e lakSa rAkhe che te mokSe jAya che. anaMtakALathI paribhramaNa karyuM che paNa have rAgadveSa na kare te mokSe jAya. ahIM padravya-paMcAstikAyanA varNanarUpa pahele adhyAya pUrNa thaze. have bIje - adhyAya navapadArthanA varNanarUpa kahe che. 105. bhagavAna mahAvIrane mastaka namAvI navatatvarUpe jIvanA prabheda kahe che. 106. bhagavAna pratye sAcI zraddhA hoya ane bhagavAnanuM kaheluM tattva je jANato - hAya ane viSaye pratye jene udAsInatA hoya tene mokSamArganI prApti hoya che. manavacana. kAyAnI kriyA te vAstavya caritra nathI. rAgadveSa rahita samatArUpa AtmAnA svarUpamAM * jhaLakavuM te cAritra che. kaSAya rahita te 12methI che, paraMtu te pahelAM paNa kaSAyane udaya thAya tene AtmA tarapha lakSa rAkhIne zamAve che te cAritra che. 107. AtmapratIti te samyagdarzana, AtmajJAna te samyajJAna ane AtmasthiratA te samyakjhAritra. 108. mokSamArgamAM A nava tattva jANavA prajanabhUta che. 109. pahelA tatvamAM jIva che, te be prakAranA-saMsArI ane siddha. ane caitanya lakSaNa che. saMsArI jIva zarIra sahita ane siddha jIva zarIra rahita che. 110. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati jenI kAyA che te pRthvIkAya, Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 AdhAmRta akAya, agnikAya, vAyukAya ane vanaspatikAya kahevAya che. e jIvAne eka ja sparzendriya hoya che. te dvArA te sukhadu:kha vede che. jIvasa'zrita eTale jIvasahita che. 111. agnikAya ane vAyukAya kare che tethI gatitrasa kahevAya che. koI jIva agni kAya ane vAyukAyamAMthI nIkaLIne sIdhA manuSya na thAya. 112. vAstavika rIte teA e pAMce sthAvara-ekendriya jIvA ja che. 113. ghaNA lAke sthAvarakAyamAM jIva che te jANatA nathI, paraMtu iMDAmAM ane ga'mAM jIva mUrchita avasthAmAM vadhe che tema tyAM paNa jIva che. 114. zaMkha, kADAM, chIpa, kRmi vagere jIve rasa ane spane jANe te eindriya che. 115. kIDI vagere rasa, sparzI, gadhane jANe te teindriya kahevAya che. 116. DAMsa, mAkhI vagere rUparasagadhasparza ne jANe te cAindriya che. 117, paMcendriya jIva cAre gatimAM che. 118. devamAM bhavanavAsI, vyaMtara, jyAtiSa ne vaimAnika e cAra mukhya prakAra che. manuSyanA be ane nArakInA sAta mukhya prakAra che. ekendriyathI ceAindriya sudhI badhA tiya ca che ane pacendriya tiya ca paNa ghaNA prakAranA che. 119. bAMdhelA AyuSa pramANe jIvanI gati thAya che. 120. badhA sa'sArI jIva ema cAra gatimAM pharyAM kare che. te dedhArI che. ane siddha bhagavAna deha rahita che. sa'sArI jIveAmAM pAchA be bheda che tethI keAI bhavyapaNe ane keAI abhayapaNe pariNamI rahyA che. e badhu jANavAnuM kAraNa jIvatattvanI zraddhA karavA mATe che. 121. indriyA jIva nathI paNa jANanArA evA je AtmA te jIva che. 122. jene jANapaNuM che, je dekhe che, te jIva che cha dravyamAM je jANanAro che te jIva che. 123. ema bIjA paNa bahu paryAye! vaDe jIvane jANIne have jJAnavihIna cihnavaDe ajIvane paNa jANe.. 124. jIva sivAya khIjA badhAM drance 'mane duHkha thAya che' evuM jaDane na thAya. ajIva che. e drabyAmAM jANapaNuM nathI. 125. jaina chace dravyane sat mAne che. vedAMta kahe che ke eka AtmA satya bAkI jagata mithyA che. AtmA anata che te sarvane vedAMta eka ja brahma mAne che. ema jaina ane vedAMtamAM mahAna bheda che. 126. melavuM, cAlavuM, khAvuM, pIvuM vagere sarva pudgala che. jyAM joI e tyAM mAyAnA raMga--pudgalAla tamAsA che. 127. nizcayathI AtmAnA guNa vicAravA, jaDanA guEA vicAravA ne bheda samajavA. bhedajJAna karavuM. jIvanuM svarUpa vacanathI kahI zakAya evu nathI. " anubhavageAcara mAtra rahyuM te jJAna jo." Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 329 128. siddha thAya tyAre jIva zuddha thAya che. azuddhabhAvathI kama baMdhAya che, kama jIvane sArI mAThI gati karAve che. 129 gatinI prAptithI zarIra maLe che. pachI pAMca Indriya anukrame maLe che. Indri kulanA guNene grahaNa kare che. te nimitte rAgadveSa karI jIva karma bAMdhe che. 130. ema saMsAracakramAM vAraMvAra janmamaraNa karane pharyA kare che. badhAya saMsArI jIva anAdithI saMsAramAM che. bhavi jIvane saMsAra anAdisAMta ane avine anAdianaMta saMsAra che. 131. zubhAzubha bhAvanuM kAraNa ajJAna, rAgadveSa ane cittaprasannatA che. 132. zubhabhAva zubha paramANu grahaNa karAve che ane azubhabhAva azubha paramANu grahaNa karAve che. 133. karmanuM phaLa mUrta che, kemake te mUrta viSayone mUrta sparzAdi dvArA bhogavatAM mUta evA azuddhabhAvarUpe niyamathI anubhavAya che, tethI karma bhUta che ema anumAna karAya che. 134. mUrvakama mUrtavamAMzune sparze che ane mUta mUrta vaDe baMdhAya che. amUrta e jIva mUrtakarma sAthe ane mUrtakarma jIva sAthe paraspara ekakSetrAvagAhanA pAme che. 135. jene prazasta rAga ane anukaMpAyukta pariNAma varte che tathA cittamAM kAlupatA nathI, te jIvane puNya Ave che. 136. ahaMta-siddha-sAdhumAM bhakti, dharmamAM pravRtti ane guru Adikane anusaravuM tene prazastarAga jJAnIo kahe che. 137. prazna--anukaMpA eTale zuM? pUjyazrI-kharI anukaMpA to kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSaabhilASa, bhakheda, prA/diyA athavA aMtarayA e che. e mokSanuM kAraNa che ane laukika anukaMpA che te puNyanuM kAraNa che. 138. kaSAyanA tIvra udayathI citta DahoLAI jAya te kSobha che. kaSAyarUpa pavanathI cittarUpI dariye khaLabhaLe che. te kaSA maMda hoya tyAre cittanI prasannatArUpa zubhabhAva thAya che. 139 Azvavana be prakAre: pA pAstra ane puNya Asrava. jagatanA jIvo AtmAne bhUlIne kriyA kare che te pramAda che. cittamAM kaleza kara, pAMca indriyanA viSayomAM lukhya thavuM, bIjA jIvone duHkha ApavuM, bIjAnA avarNavAda bolavA vagere azubhabhAvathI pApa Ave che, tethI pApa baMdhAya che. pApathI chUTe to rasto maLe. yatnA ne upayogathI vAte to pApathI chUTe. 140. AhAra, bhaya, maithuna, parigrahamAM indriyone AdhIna vartanyAya anyAya na vicAre to vizeSa pApa bAMdhe. kRSNa nIla kApata lezyAthI pApa baMdhAya. Araudra 42 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 bedhAmRta dhyAna kare ane pApakAne dharma mAne te vizeSa pApa baMdha. 141. e badhAne jItavAno prayatna kare te pApa-Asava rokAya te saMvata che. viSaya, kaSAya ane saMjJA e zatruo che e jItAze te lAbha thaze. 142. je vastune yathArtha jANe che ane je rAgadveSa nathI karatA te mahApuruSane zubhAzubha asava rokavArUpa saMvara thAya che. 143. manavacanakAyAnI pravRtti roke, pApamAM ke puNyamAM na pravartAve tene saMvara thAya che. 144. manavacanakAyAnA vegane rokI tapa kare tene navAM kama na baMdhAya ane ghaNI nirjarA thAya che. 145. jene rAgadveSa moha nathI tene saMvara thAya che. pachI AtmadhyAnamAM lInatA thAya tyAre ghaNu kamanI nirjarA kare che. 146. rAgadveSa dUra thayA vinA AtmadhyAna na thAya. sAthe mAnyatA sAcI joIe. je na hoya tene jIva mAnI bese che. huM kAusaga karuM chuM, dhyAna karuM chuM, paNa zuM karyuM ? upaga paramAM che. pitAnA svarUpanuM bhAna oLakhANa nathI. samakti nathI tyAM kharI samAdhi nathI. manavacanakAyAnI bAhyapravRttine rokIne agnizikhAnI jema jJAnamAM sthira thavuM te dhyAna che. jyAM zuddhabhAva che evA paMcaparameSThimAM bhAva rAkhavAnA che. dhyAna eTale AtmA sthira thAya te. "zuddhabhAva mujamAM nathI, nathI sarva tuja rUpa." 14. udayagata karma anusAra rakta thaIne jIva je zubhAzubha bhAvane kare che, te vaDe te vividha kamapudgalathI baMdhAya che. 148. yoga nimitte kama grahaNa thAya che ane bhAvanimitte baMdhAya che. ahIM manavacanakAyAnA vyApArathI AtmAnA pradezanuM calAyamAna thavuM te yoga che ane rAgadveSamahayukta AtmAnAM pariNAma te bhAva che. 149. udayAgata mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga e cAra ATha prakAranA kama bAMdhavAnA pratyaya che, temAM paNa AtmAnA rAgAdi bhAva hetu che, kemake rAgAdinA abhAvamAM pratyayo bAMdhI zakatA nathI. 150. hetunA abhAvamAM niyamathI jJAnIne Asavanirodha thAya che ane AsavanirodhathI karmone nirodha thAya che. 151. jyAre karmonA abhAvathI AtmA sarvajJa ane sarvalakadaza thAya che, tyAre IndriyAtIta anaMta avyAbAdha sukhane pAme che. 152. darzanajJAna-upagathI bharapUra AtmA asaMga che evuM dhyAna jyAre thAya tyAre AtmasthiratA thAya che. 153. saMvara thAya te ja nirjarA thAya. bhAvamakSa 13me ane dravyamokSa 14me thAya. kevaLajJAna thayA pachI cha mahinAnI aMdara mokSe javAnA hoya to samudughAta karavo Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 vacanAmRta-vivecana ja paDe. vadhu kALa hoya to kare ke na paNa kare. ahIM navatatvanI vAta pUrNa thaI. have bAkInI 20 gAthA cUlikArUpa che. 154. jIvane svabhAva jJAnadarzana svarUpa che. jJAnane taddana ghAta kare evuM koI kama nathI. saMpUrNajJAna avarAI na jAya. jJAnadarzana saMpUrNa pragaTe tyArapachI AvaraNa na thAya. jJAnadarzana pitAnuM svarUpa che. - 155. jema pANImAM bIjI vastuo AvavAthI malina dekhAya che, chatAM pANI te pANIrUpe ja rahe che tema AtmAne svabhAva te nirmala che. potAnA svabhAvamAM rahe te mukta thAya. "svabhAvamAM rahevuM ane vibhAvathI mukAvuM" (u. chA. 5). samyagdarzanathI pitAno svabhAva pragaTe, pachI saMvaranirja karate jIva karmabaMdhathI mukta thAya che. 156 parane laIne zubhAzubha bhAva thAya che ane tethI karma baMdhAya che. svabhAvamAM jIva rahe te mokSa thAya. zubhAzubhabhAva te saMsAra che. "teha zubhAzubha chedatAM Upaje makSasvabhAva." zubhAzubhamAM cAritrathI bhraSTa che. cAritra eTale sthiratA. samyagdarzana thAya pachI cAritra Ave che. cAritra Ave pachI sAdhune siddhadazAnuM ja citta pravarte che. kathI ume ane 7methI daDe ema thayA kare, pachI baLa vadhe tyAre eNe mAMDe. zubhAzubhabhAva che te cAritrathI bhraSTatA che. cAritranA ghaNuM bheda che. A vAta karI te nizcayanayanI che. 157. dharmakriyAmAM jeTale aMze rAga teTale aMze puNya, jeTalA aMze vItarAgabhAva teTalA aMze nirjarA jJAnI che te svarUpasthiratA mATe bane teTale udyama kare che. jenuM phaLa puNya ke pApa Ava te paracaritra che. 158. je asaMga thayA che, mAruM jagatamAM kazuMye nathI evuM jene thayuM che, jene svabhAva jANavA-dekhavAne che te svacAritra AcAranAra jIva che. 159. pitAnA svarUpamAM potAnA guNaparyAyane anubhava karavo te ja svasamaya, svacAritra, saMyama, tapa, dhyAna badhuM eka che. svacAritramAM AvavA nizcayanayanI pradhAnatA karavI paDe, vyavahAranaya gauNa kare paDe. "sarva jIva che siddhasama" e daSTithI jue te konA para rAga ane konA para dveSa? huM zuddha chuM. parane javAnuM baMdha kare to potAmAM sthira thAya. svasamaya te ja mokSamArga che. 160. vyavahArathI nizcaya sAdhya che. "prere te paramArthane te vyavahAra samata." je vyavahArathI nizcayamAM pahoMcAya te kharo vyavahAra che. vyavahAra sAco hoya paraMtu te dvArA hetu sadhAya te saphaLa, nahIM te niSphaLa kahevAya. vyavahAra samyaktva-jJAna-cAritra manavacanakAyAnI pravRttine AdhIna che, sAdhana che. sAthe nizcayamokSamArga che. 16. vyavahAra ratnatrayane AdhAre AtmAmAM sthiratA kare tyAM nizcayamokSamArga che. 162. samyakdarzana-jJAna-cAritra-tapa Adi badhA guNe AtmAmAM rahe che, bahAra nathI. 163. samyagdarzana AdinuM svarUpa jANI jIva samAdhAna pAme che. AtmabhAvamAM rahe te samAdhi che. zamasaMvegAdi guNe paNa samyagdarzana vinA bojArUpa che, samyagdarzana Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 badhAmRta sahita ratnarUpa che. "samyaka' zabda sAMbhaLatAM ja AtmAne romAMca thAya tene samyagdarzana thAya, ema devacaMdrajI kahe che. sAcI vastu jema che tema bhagavAne kahI che, te bhavyathI manAya che. abhavyathI manAtI nathI. 164. samyagdarzanajJAnacAritra e mokSamArga che. rAgadveSa hoya tyAM sudhI baMdhanuM kAraNa che. samyagdarzana Adi sahita zreNImAM vartAtAM hatAM tyAM paNa baMdha thAya che. jyAM sudhI zubhAzubha bhAva che tyAM sudhI karmakSaya na thAya, puNya baMdhAya che. paravastune saMge che te baMdhanuM kAraNa che. 165. je jIva ajJAna vaDe ema mAne ke zuddha evA ahaMtAdinI bhaktithI ja duHkhakSayarUpa mokSa thAya che, te te jIva parasamayamAM rakta thAya che. 166. AtmAmAM lIna thayA vinA karmakSaya na thAya. rAmacaMdrajI jyAre laMkA para caDhAI karIne AvyA tyAre rAvaNa bahurUpI vidyA sAdhavA zAMtinAtha bhagavAnanA derAsaramAM gaye ane tyAM padmAsana vALIne te para motInA sAthiyA karIne dhyAnamAM beThe, tenI khabara hanumAna Adine paDI. pachI teo vidana karavA AvyA. ghaNuM vizno karyA. madodarIne mAyAthI batAvIne kahyuM ke A tamArI maMdodarIne harI jAuM chuM. te paNa rAvaNa dhyAnathI leza mAtra caLe nahIM. ATaluM dhyAna karyuM paNa e nirjarA arthe na karyuM. bIjI vastunI IcchA hatI. padmapurANamAM AcArya kahe che ke ATaluM je rAvaNe mokSane arthe karyuM hatuM te mokSa thAta. vastunI IcchA che tyAM ArtadhyAna che. . " 167. sAdhu hoya te maratAM sudhI sapuruSanI sevA kare, paNa lakSa bIje hoya te puya baMdhAya paNa mokSa na thAya. zrutakevalI hoya ane paramAM vRtti gaI to pramAda che. mATe "sama jovA mar " ema mahAvIra gautamane kahe che. : 168. ciravibhramane nirAdha zuddha AtmabhAva vinA thato nathI ane jenuM citta vikSepa pAmeluM che tene zubhAzubha karmane nirAdha nathI. 169. badhI IcchA rokIne siddhasvarUpanI bhakti karyA vinA, tenI sAthe abhedabhAva thayA vinA mokSa na thAya. jene AtmasvarUpanuM bhAna che tenuM kahevuM mAnya thayA vinA samyagdarzana na thAya. samajaNa pheravavAnI che. aMtara pheravavAnuM che.' 170. je sAce che te sAcAne ja bhaje che. "mUrtimAnamakSa te puruSa che" (249) sapuruSa oLakhavA muzkela che. "guru oLakhavA ghaTa vairAgya." sapuruSa paramAtmA che, ema thAya tyAre ja bhakti Uge. "sapuruSamAM ja paramezvarabuddhi ane jJAnIoe paramadharma kahe che." (254) mAhAsya na lAge tyAM sudhI bhakti na thAya. pratyakSa sagurune mATe upakAra che. siddhasamAna AtmA che. emAM bhakti, lInatA thAya te mezanuM kAraNa che. nigraMthapravacanamAM ruci te samyaktvanuM kAraNa che. pitAnA AtmAne jAgRta karavA bhakti karavAnI che. 171. bhakti vageremAM prazastarAgathI puNya baMdhAya che. tethI sArI gati thAya che. 172. paravastunI IcchA che, tyAM sudhI baMdha che. kyAMya paNa rAga na kare. vItarAga Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 38 thayA vinA bhavasAgara na tarAya. gautamasvAmIe jyAM sudhI bhagavAna upara rAga rAkhyA tyAM sudhI kevaLajJAna na thayuM, pazu jyAre rAga chUTayo tyAre meAkSa thayeA. 173. badhAye pravacananA sAra pa'cAstikAya'mAM AvI jAya che. "dravyAnuyeAganu phaLa sabhAvathI virAma pAmavArUpa sayama che," (866). e karavAnuM che. e rahasya hRdayamAM cArTa te! mekSa thAya. inameAha ghaTe, pAMca indriyanA viSayAmAM udAsInatA thAya ane satpuruSane cetra hAya tA ja A paMcAstikAyazAstra pariName che. zraddhA paNa vizeSa neima la dravyAnuyAgathI thAya che. enA mukhya pAtra muni che, tema chatAM samyaktva nimala thavAnuM kAraNa che. eka vacana paNuM jJAnInuM hRdayamAM UtaryuM te kalyANa thaI gayu. A paMcAsti kAya samAdhimaraNunuM kAraNa che. mULa graMtha zrI kuMdakuMdAcAya nA raceleA che. te uparathI parama kRpALudeve gujarAtI avataraNa karyu che te sarala heAvAthI samajAya evu che, [va. 767] 260 zrI rA. A. agAsa, vaizAkha vada 2, 2008 pUjyazrI--jJAnInI AjJAe cAlavu' paDe teA cAlavuM, jJAnInI AjJAe khelavu' paDe tA melavuM, jJAnInI AjJAe zuddha AhAra levA paDe te leve. jJAnInI AjJAe upakaA di mUkavAM paDe te mUkavAM, jJAnInI AjJAe maLamUtra visarjana karavu paDe te nijata bhUmi joI ne visarjana karavuM. jJAnInI AjJA mukhyapaNe te AtmAmAM ja rahevAnI che. AtmAmAM na rahevAya tyAre jJAnInI AjJAe AtmAnA lakSa rAkhIne samitimAM vartavu paDe te pravata vu [1. 9] * agAsa, zrAvaNa vada 1, 2009 kahe che. OMnI bIjA paNa bahu 261 zrI ra0 pUjyazrI-- zAne kahetA haze ? vedAMtavALA pazu ghaNA jIvA sAdhanA kare che ane mAM badhu AvI jAya che.ema paNa kahe che. ku prAcIna zabda che. vedAMtamAM brahmA, viSNu mahezvara maLI 3 thayA che. ema kahe che. brahmA eTale 'nana' tene e viSNunA 3 ane mahezvaranA krU maLI OM zakhsa thayA che ema kahe che. jainamAM pacaparameSThine kahe che. siddha 'azarIrI' che tethI temanA jJa, ra a tenA pachI AcAryanA A, upAdhyAyanA 3, muninA g letAM badhI sadhi thaI tyAre OM thayA. pAMceya parameSThinuM TUMkuM rUpa ' che, emAM pUjavAceAgya saMvanapaNu che. siddha sarva jJa che, arihaMta sajJa che, AcAya sajJapaNa ArAdhe che, upAdhyAya paNa sarvottaNu che ane muni paNa sajJapaNu Ape che. ema pAMca parameSThine OM zabda thaye. jema sahajAmasvarUpa kahIe, tema OM paNa che. e badhAmAM pUjavAyeAgya sahAtmasvarUpa che. ArAdhe 1. temAM khUTatI gAthAone anuvAda je pUjyazrIe mukhapATha karavA sammata karela te umerI A viveca sa'pUNa ApavAnuM. yAgya gaNyuM che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta samayasAra nATaka"mAMthI A kAvya lakhyAM che. svabhAva jAgRtadazA eTale jyAre AtmAne jJAna jAgRti thAya tyAre potAnuM svarUpa juduM bhAse che. bhAse jaDa caitanyane pragaTa svabhAva bhinna; bane dravya nija nija rUpe sthita thAya che. " e dazAnuM svarUpa A patramAM kRpALudeve lakhyuM che. citrasArI eTale citrazALA athavA citravALI sUvAnI jagyA. e sUvAnI jagyA te judI che. emAM palaMga che te paNa jude che. puruSanI pathArI paNa judI che. cAdara paNa nyArI che. e "huM chuM" ema mAne e jUThI sthApanA che. eAraDe huM, palaMga huM, pathArI huM, cAdara huM ema mAnavuM te jUThI sthApanA che. tema zarIra, kuTuMba, kapaDAM, saMkalpavikalpa mArAM ema kahe che, kare che, te badhuM khoTuM che. e jyAre AtmA jAgRta thAya tyAre juduM jue che. jAgRta, svapna, nidrA e dazAethI AtmA jude che. "sarva avasthAne viSe nyAro sadA jaNAya." paLavAra paNa evI avasthAmAM TakavuM nathI. rAgadveSa karavArUpa zvAsane ghora, viSayanI daDadhAmarUpa svapna e nidrArUpa ajJAnadazAnA saMgathI hatAM paNa have jAgyA tethI AtmArUpa darpaNamAM mAruM anaMtaguNayukta sarvAga svarUpa dekhAya che. evI rIte acetanabhAva tyAgIne khare sAdhu thaye. pahelAM dehane saMbhALato hato te have mArA AtmAnI saMbhALa lauM chuM. mithyAdaSTi hatuM tyAre dehAdi acetanarUpa pitAne mAnate ho, have samyagdaSTi thaye tethI AtmArUpa pitAne mAnavA lAgyo. daSTi pharI tethI have jAge. have anubhava utsAhadazA kahe che-nizcayanayathI paramAtmA sAthe abhedarUpa siddhasamAna mAruM svarUpa anAdithI je avyakta hatuM, te abhedasvarUpa have vyakta pragaTa thayuM. te karma rahita ane sukhazAMti sahita dekhAya che--anubhavamAM Ave che. e mAruM mikSasthAna prApta thayuM tethI have saMsAramAM janmamaraNa karavArUpe huM bahAra nahIM jAuM. mAruM zuddhasvarUpa je anubhavAya che, tene mUkIne rAgadveSa sahita have dehAdi parane mArArUpe grahaNa nahIM karuM. AtmAnuM svarUpa pahelAM paNa tevuM ja hatuM, paNa vartamAnamAM tenuM bhAna thayuM. have e rUpe ja anaMtakALa sudhI raheze. arthAt have svarUpapariNati thaI tene trikALa choDIza nahIM. azvAnasAna eTale nimalajJAna je pragaTa thayuM te bhaviSyamAM paNa tevuM ja raheze. malavALuM thaze nahIM. have sthitidazA kahe che-eka pariNAmanA be kartA na hoya. eka dravya heya te be pariNAma dhare nahIM. eka kriyA be dravya na kare. be kriyAne eka dravya na kare. jIva ane pudgala eka ja kSetramAM rahevA chatAM jaDa te jaDa ne cetana te cetana che. banne dravyane svabhAva bhinna che tethI potapotAnA svarUpamAM pariName che. jaDa ke cetana keIne nAza na thAya. pitAne svabhAva cheDI ekabIjAmAM bhaLI na jAya. A trIjA kAvyane kRpALudeve eka patramAM lAMbe khulAse lakhyo che. (31). bhAgabhAine mAMdagI vakhate vaMcAtuM nahotuM. tethI kaI vAMcI saMbhaLAve te ThIka Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathanAmRta-vivecana lAge. aMbAlAlabhAIne kRpALudeve sAyale javA lakhyuM hatuM. aMbAlAla moDA pahoMcyA tethI gya mumukSu' eTale DuMgarasIbhAI pAse patra vaMcAvyo haze. uparanA kAvyamAM je jAgratadazA, anubhava utsAhadazA ane sthitidazA kahI te badhAne sAra have kRpALudeva TuMkAmAM lakhe che. jaDanA bhAva ane cetananA bhAva judA che. pudgalanA rUpa Adi guNa che tethI AmAM jude che. dravyanI apekSAe AtmA sarvathI bhinna che. asaMga che. anya dravyanA paryAyaNI paNa AtmA bhinna che. pitAnuM asaMgasvarUpe pragaTa che tene anubhave che te mukta che. guNasthAnake pitAnuM asaMgasvarUpa samajAya che te pratItirUpa che ane terame guNasthAnake pitAnuM asaMgasvarUpa pragaTe che. badhAM guNasthAnaka kahyAM che te moha ane ganI apekSAe che. caudame AtmA sarvathA asaMga thAya che. cothA guNasthAnakathI muktapaNAnI zarUAta thAya che. kaI paNa vastune oLakhavA mATe sAdhanacatuSTaya kahevAya che. dravya, kSetra, kAla ane bhAva e cArathI vastu oLakhAya che. ethI vastu khyAlamAM Ave. (1) dravyathI asaMgapAnuM eTale bIjAM paradravyane pitAnA na mAne. (2) kSetrathI asaMgapaNuM eTale AkAzamAM hoya paNa tene potAnuM kSetra mAnatA nathI. potAnA asaMkhyAta pradezamAM ja AtmA rahele che. e ja enuM kSetra che. (3) kALathI asaMgapaNuM eTale eka samaye je pitAnuM svarUpa che te trikALa rahevAnuM che. (4) bhAvathI asaMgapaNuM eTale zuddhacaitanyasvarUpa nirvikalpa mAtra jJAtAdechA rahe che. ema sarva dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI muktabhAvamAM mikSa che. ema kRpALudeve hAthoMdha 1-7mAM lakhyuM che. jyArathI samyagdarzana thayuM tyArathI ja ene muktadazA che. pachI badhI avasthA kare che. cethethI mAMDI muktadazA varte che. mithAvathI mukAya teTale e mukta thaye, cAritramehathI mukAya e paNa mukta thaye, jJAnAvaraNIyathI mukAya e paNa mukta thaye, yegathI mukAya tyAre saMpUrNa mukta thaye. jene potAnuM svarUpa yathArtha samajAyuM che, tene bIjAnI sAthe kAma nathI. tethI e bole te mauna che. "i aif gra i writta jANa" jene AtmajJAna pAse che, tene maunapaNuM paNa pAse che. e maunadazA kahI temAM kharI rIte te jJAnadazA che. mULa dhAtu mu eTale jANavuM. te parathI mauna thayuM che. yazovijayajIe jJAnasAramAM "maunASTaka" lakhyuM che tyAM maunano artha jANavuM ja karyo che. e zAstrIya artha che. sAdhAraNa te na belavuM te mauna che. "AtamajJAna tyAM muni paNuM" ema kahyuM che. jene AtmajJAna che te muni che, jJAnI che. "te sAcA guru hoya." te puruSane pratibaMdha, rAga kaMI nathI. badhA saMganI vacce rahevA chatAM asaMga che. te puruSa nirvikalpa thAya che, mukta thAya che. A badhI vAta karavAnI nathI. jAgI gayA tyArathI juThI dazA che. mithyAtvadazA ane samyaktvadazAmAM Abha jamInane phera che. ahaMbhAva mamatvabhAva gaye samyakatva thAya. viralA ja samyagdarzana pAme che. je mahApuruSane vyavahAranI daSTi UThI, tene pachI AtmA janma, maryo e lakSa Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta na rahe. keI kALe AtmA dehadhArI nathI. traNe kALane viSe dehadhArIpaNuM nathI. jyAre moharahita thAya tyAre ene anaMta bhava dekhAya, paNa temAM mArApaNuM na thAya. akhaMDasvarUpa pitAnuM che. AtmA jame nahIM ane mare nahIM. avinAzI AtmA che evI daSTi jenI thaI tene "traNe kALane viSe dehAdithI potAno kaMI paNa saMbaMdha nahote evI asara dA thAya pachI dehanI zI sagAI che? ema thAya. kevalIne te keTalAya bhAva dekhAya, paNa e badhuM emane bhinna bhAse che, tethI moha thatuM nathI. kRpALudevane bhAgabhAIe patra lakhyo hato ke aThavADiyA pachI mAro deDa chUTI jaze. uttaramAM kRpALadeva lakhe che ke evA vikapamAM paDavA jevuM nathI. traNe kALane viSe A dehAdithI saMbaMdha nahote, tene pachI maraNano bhaya zAno heya? jJAnI te vAraMvAra e ja kahe che ke jevuM pitAnuM svarUpa che tevuM TakAvI rAkhavuM. e jIva bhUlI jAya che. AtmA deha nathI. strI, puruSa, brAhmaNa, vANiye kaMI nathI. e bhAva cheDI nija vicAramAM eTale potAnA AtmavicAramAM rahevAgyA che. bIjAmAM daSTi de tyAM mAruM tAruM, rAgadveSa che. AtmavicAra thAya tyAM nivika9patA che. prazna-sarva anyabhAvathI AtmA rahita che eTale zuM ? pUjyazrI-anyabhAva eTale vibhAvabhAvathI AtmA rahita che. vibhAva be prakAra che (1) jaDano svabhAva rUpa, rasa, gaMdha, paze che te vibhAvabhAva che. (2) bIjA je rAgadveSa che te paNa vibhAva che. parane pitAnuM mAne, svabhAvane mUkIne bIjuM kare e bhUla che. svabhAva e AtmAnuM svarUpa che. prazna-bIjAM sarva dravyathI asaMgapaNuM eTale zuM ? pUjyazrI- bAramA sivAya bIjA je jaDa padArtho che te badhAthI asaMgapaNuM. anyanA AtmAthI paNa asaMgapaNuM, prazna-kSetrathI ane kALathI asaMgApaNuM eTale zuM? pUjyazrI-huM AkAzamAM rahuM chuM, gharamAM rahuM chuM, dehamAM rahuM chuM e bhAva na thAya te kSetrathI asaMgApaNuM che. AtmA asaMkhya pradeza che, te AtmAnuM kSetra AtmAmAM ja che. kALathI asagapaNuM eTale paryAya avasthA thAya che, tethI asaMga paNuM. asaMga ane apratibaddha e AtmAnuM svarUpa che. bIjuM thAya che te potAnuM svarUpa nathI. prazna-aTaLa anu bhavasvarUpa eTale zuM ? pUjyazrI-aTaLa eTale badhAne bAda karatAM karatAM je rahe te athavA aTaLa eTale je TaLe nahIM te. prabhuzrIjI kahetA ke AtmAne mUkIne ahIM bA ! te avAze? AtmA na mukAya jyArathI pitAnuM svarUpa zina bhAsyuM tyArathI samyagdarzana che. samyagdarzananuM svarUpa samajAvavA mATe jJAnIoe ghaNuM samajAvyuM che. bhUla thaI te thaI. paNa have na thavA devI. nizcayathI AtmA zuddha ja che. kaparAthI jIva mAne che ke huM jape, huM mUe, pazu emA kadI janmateya nathI ane maratoya nathI. jIvanuM kharuM svarUpa asaMgapaNuM che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 367 " kevaLa heta asaMga je, bAsata tane na kema ? asaMga che paramArthathI, paNa nijabhAne tema." nizcayathI asaMga ja che, paNa pitAnuM bhAna hoya te. javane vairAgya hoya ane badhuM svapnA jevuM lAge tyAre samajAya evuM che. e samajavA mATe ja bhakti, zA vagere sAdhane kahyA che. " tyAma virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna; aTake tyA virAgama, te bhUle nija bhAna. " [va. 780] 262 zrI. rA. A. agAsa, zrAvaNa suda 14, 2009 - pUjyazrI-kRpALudevanI kRpA sebhAgabhAI upara thaI che. emane chevaTe bhAva na bagaDe te mATe A patra lakhyo che. mAthe maraNa che ema jANe ApaNe sAMbhaLavAnuM che. kAnamAM paDe to mahAbhAgya che. rAgadveSa e ja saMsAra che. ethI je chUTayA che te chUTavAnA che. agyAramethI pADI nAkhe evA rAgadveSa che. rAgadveSarahita evA bhagavAnane namaskAra karyA che. A manuSyabhavamAM je rAgadveSarahita thavAnuM dhyeya rahe te namaskAra karyA kahevAya. je rAgadveSarahita thayA te bhagavAnamAM mArI vRtti rahe. jeTalA rAgadveSa chUTayA teTalA pramANamAM zAMti thAya. sobhAgabhAIne A patra lakhyo tethI kRpALudevane rAgabhAva hato ema nathI, paNa e ja udaya hate. saubhAgabhAIne puNyane udaya hate. zAstramAM vAraMvAra he gautama, gautama, ema mahAvIrasvAmI kahe che, ema Ave che, tethI kaMI bhagavAnane rAga haze ema nathI. sabhAgabhAIne keTalAM vizeSaNe ApyAM che! parama upakArI-badhA mumukSuone upakArI hatA. badhAnuM hita kema thAya ema IcchatA. jagatanuM kalyANa kema thAya e ja lakSa hato. kRpALudevane vAraMvAra kahetA ke tame dIkSA le te ghaNu nuM kalyANa thAya. evI bhAvanA emane hatI. upakAra karatA ane AtmA sivAya bIjo lakSa nahe. bIjAne upakAra karatA ane pitAne AtmArtha bhUlI jatA evA bhAgabhAI na hatA. dIkSA ghaNIvAra lIdhI paNa kalyANa thayuM nahIM ema paNa samajatA hatA. AtmAthI hatA, sarala hatA. nAnA chokarAnI sAthe paNa bhaLI jAya evA sarala hatA. potAnA hRdayamAM hoya te kRpALudevane kahI detA. pitAnA mananI badhI vAta saralabhAve kRpALudevane lakhatA. ghaNA jIvane upakArI hatA. sobhAgabhAIe kRpALudevane lakheluM ke AMkhe barAbara dekhAtuM nathI, paNa AtmasiddhinA artha ekalaze te huM vAMcIza. bIjA vAMce te mane ullAsa AvatuM nathI. huM pote vAMcuM to ulalAsa Ave. tethI kRpALudeve AtmasiddhinA artha ane bIjA paNa patra mokalyA. kRpALudeva karuNALu hatA, tethI pUrI karuNA karI che. te AtmasiddhinA artha tathA patro badhA mumukSuone vicAravAyegya che ema sAthe lakhyuM che. sabhAgabhAIe vRddhAvasthAmAM Atmasiddhi meDhe karI hatI. 43 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 bedhAmRta eka vAkyamAM janmamaraNa choDavAnI vAta kahI che. jyAre maraNa Avaze tenI khabara nathI. moTA tIrthakara jevA jene mahA labdhio pragaTI hatI te paNa A dehane rAkhI zakyA nathI, mATe vizvAsa rAkhavAyegya nathI. kAcanI zIzInI peThe phUTI jAya e A deha che. dehathI jANe judA rahIne lakhyA hoya evA zabda che. te lakSa vAMcanArane rahe te ghaNo lAbha thAya. AtmA asaMga che ane AtmAne A manuSyadehane saMbaMdha thaye te mokSa sAdhavAmAM anupama sAdhana che. "huM dehathI bhinna chuM, asaMga chuM" e anubhava prApta karIne jevuM svarUpa che, tevuM pragaTa karavuM che. to ja manuSyabhava saphaLa che. janmamaraNathI je thAkyo te pachI A dehanI paMcAtamAM na paDe. huM kedakhAnAmAM paDyo chuM ema lAge te pharI deha na mAge. deha te cAre gatimAM che, paNa manuSyabhavamAM mokSa maLe e vizeSapaNuM rahyuM che. dehano saMbaMdha che paNa AtmA tethI bhinna che. AtmasvarUpa AtmA che. e manuSyabhavamAM thaI zake tevuM che. nirmohIpaNuM karI levuM. AtmAnuM eALakhANa thayA vinA meha jAya nahIM. pitAnuM kharuM svarUpa avyAbAdha che te samajAya te nirmohI thavAya. AtmA adha, abhedya che, avyAbAdhasvarUpa che, asaMga che. bIjA mehanA bhAvathI chUTavuM ane AtmAmAM sthira thavuM te nirmohIbhAva che. "Upaje mohavikalpathI, samarata A saMsAra; aMtarmukha avalokatAM, vilaya thatAM nahIM vAra." (954) e moha jAya tyAre saMsAra jAya eve che. bharatane vIMTIne vicAra AvatAM thayuM ke A rAja mAruM nahIM, rANIe mArI nahIM. ema badhA mohabhAva chUTI gayA te kevaLajJAna thayuM. eka samajaNa ane bIjo puruSArtha karavAnuM che. mukhya te bhAva pheravavAnA che. jIva je puruSArtha kare te karma badhAM teDI nAkhe. chUTA thavuM, nirmohI thavuM, asaMga thavuM, e badhA eka ja bhAve che. pArakI vastuomAM eTalo badho kheMcAya che ke pitAnA gharamAM AvatuM nathI. bIjA badhA bhAve chUTI jAya te pharI janmavuM na rahe. jeTalA aMze samabhAva teTalA aMze mokSa pAse Ave che. saMpUrNa samabhAva tyAre saMpUrNa mokSa. e karavuM darekanA hAthamAM che. jJAnIe kahyuM ke AtmA asaMga che, nirmohI che ane samabhAva enuM ghara che, tyAM gaye chUTake che. ema thAya te bIjAmAM rAjI na thAya. jema bane tema rAgadveSa choDI samabhAvamAM AvavuM. e mATe sAmAyika karavAnuM kahyuM che. jIva karavA mAMDe te thAya. thoDe thoDe karavA mAMDe te thAya evuM che. jJAnI mokSa ApaNI pAse lAvIne mUke che; tamArI vAre vAra che. jeTale aMze puruSArtha mokSane arthe karaze teTale saphaLa thaze. mokSe javAya evA bhAvathI jIva ajAye che. badhAya bhAve yathArtha thAya to mokSa thAya. jJAnIe potAnuM svarUpa anubhavyuM. e asaMga svarUpa kyAre prApta thAya? te ke vairAgya Ave tyAre. e paNa satsaMgathI Ave. asaMgasvarUpa ane nirmohIpaNuM e pitAnuM svarUpa che. atyAre jIva mehanAM kAraNe ekaThAM kare che. jJAnIne zuM game che? e vicArI karavAnuM che. jJAnI jevA keI sukhI nathI. e nirmohIpaNuM che. e emane sukha Ape che. mehanIya Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 33. kama traNa prakAre che-rAga dveSa ane ajJAna. "tame nirAgI, nirvikArI, saccidAnaMdasvarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, anaMtadaza, ane ai kyaprakAzaka che." e kharuM svarUpa che. tenI bhAvanA karavAnI che. jeTalI karaze teTale mokSa pAse Avaze. jIvane asaMga. paNane paricaya nathI, tethI gaLe utaratuM nathI. samabhAvamAM AnaMda che, samabhAvamAM rasa che. sagAMvahAlAM badhAM bhAva chUTI jAya tyAre samabhAva samarasapaNuM Ave. eTale dehamAM mamatvabhAva hoya teTalA pramANamAM huM duHkhI chuM evI bhAvanA thAya che. zAtAazAtA zarIramAM thAya che. dehAdhyAsa chUTe te samarasapaNuM Ave. badhAM zAone sAra A kahyo che ke "jeTalA aMze asaMgapaNuM, nirmohapaNuM, yathArtha samarasapaNuM rahe che teTaluM mokSapada najIka che." badhAM zAstrane sAra asaMgapaNuM che ane te satsaMga vinA thatuM nathI. mahApuruSanuM hRdaya komaLa hoya che. keI dubhAya evuM vartana temanuM hotuM nathI, tema chatAM paNa jIvanuM mana dubhAyuM hoya tethI kSamAvI le che. bhavabhavamAM je kaMI aparAdha thaye heya te kSamAvI le che. namrabhAve kSamAve che. daza yatidharmamAM kSamA mukhya che. ja kalyANa karavAnuM hoya tene A bhAvanA karavAnI che ke koI pratye rAgadveSa na rahe. rAgadveSane laIne saMbaMdha che. rAgadveSa choDavAnA che. e rAgadveSapUrvaka jyAM sudhI daSTi hoya tyAM sudhI jIvane khaLabhaLATa thayA vinA na rahe. samAdhimaraNa bagaDI jAya. AtmA samAdhimaraNamAM samabhAvamAM rahe che. maraNanI kasoTImAM pAsa thaI gaye te pachI badhe pAsa thAya. jyAre AtmadaSTi thAya tyAre banI zake evuM che. "sarvAtmamAM samadaSTi gha" eTaluM hRdayamAM kotarI rAkhavAnuM che. TUMke patra che, paNa emAM agAdha vastuo mUkI che. A badhA ratna jevA zabdo mUkyA che. jJAnI puruSone je anubhava che, tenA sArarUpe A lakhyuM che. ene ghUMTIne pI javuM. bhakti vagara jJAna pragaTatuM nathI. vAte vaDAM na thAya. AtmA jeTale vaLaze teTaluM kAma thaze. vi. 780]. 263 zrIrAva A0 agAsa, zrAvaNa suda 13, 2009 pUjyazra-kalpanAmAM paNa na Ave evI dazA che. jIvane kSaNavAra paNa rAgadveSa vagara rahevAtuM nathI ane A niraMtara rAgadveSa vagara rahe che. e vaMdanagya che. vItarAganuM zaraNu levAnuM kAraNa ApaNe evA thavuM che. rAgadveSa che tyAM saMsAra che. AtmAnI zuddhatA te mokSa che. namaskAra karavAthI ApaNI vRtti tyAM jAya che. | sarva jIva pratye sabhAgabhAIne upakAra karavAnI vRtti che. keIna paNa AtmAne hita thAya evuM kare te paropakAra kahevAya. jene AtmA sivAya bIjI IcchA nathI evA bhAgabhAI che. mAyAvALe jIva sAruM sAruM bIjAne dekhADe, paNa sarala jIva te manamAM jevuM hoya tevuM kahe Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta sobhAgabhAIne mAMdagI hatI tethI lakhAtuM nahotuM, tethI temanA putra pAse lakhAvatA. e bolatA ane emanA putra caMbakalAla lakhatA. sebhAgabhAIe lakhAvyuM hatuM ke "AtmasiddhinA artha mane mokalaje. AMkhe ochuM dekhAya che, tethI jyAM sudhI AMkhe teja vadhAre jhAMkhu na paDe tyAM sudhI AtmasiddhinA artha mAre vAMcI levAnA che. bIjA paNa upadezavacanevALa paDyo hoya te mokalaje. tethI kRpALudeve mokalAvyA hatA. AtmasiddhinA artha mumukSu jIve niraMtara vicAravAyegya che ane kRpALudevanA patro che te paNa vAraMvAra manana karavAgyA che. emAM ja jIvana gALavuM. bIjA zA AvaDe ke na AvaDe, paNa e te karavuM ja. RSabhadeva vagere tIrthakaroe kahyuM ke A deha kSaNabhaMgura che, mATe ethI Atmahita thAya evuM karI levuM. deha to badhAne choDavA paDayA che. lakSa e rAkha ke asaMga thavAnuM che. zuddhasvarUpane lakSa karavAnuM che te A manuSyadeha che tyAM sudhI thaI zake. narakagatimAM jAya te tyAM duHkha che, tethI kaMI karavAnuM sAMbhare nahIM, tiryaMcamAM jAya tyAM paNa kaMI bhAna nathI, devagatimAM jAya che tyAM ghaNuM sukha che tethI karyuM hoya te paNa bhUlI jAya che. tyAM paNa kaMI thaI zake nahIM. mATe manuSyadeha che tyAM sudhI huM asaMga chuM, sarva para bhAvathI mukta chuM ema vAraMvAra asaMgapaNanI bhAvanA karavAnI che. keIne parigraha ke saMga thayuM hoya te mUkavAnuM che. maha dUra karI nirmohIpaNuM karavAnuM che. * meha jIvane bhAna bhUlave che. meha javA sapuruSanA bodhanI jarUra che. AtmA che te ja deva che. sAcA vastu ene aDI, te pArasane laTuM aDe te sonuM thAya tevuM thAya. " enuM e je darzana pAme re, tenuM mana na caDhe bIje bhAme re; thAya sadyane leza prasaMga re, tene na game saMsArIne saMga re." (168) evuM thaI jAya. abAdhya anubhavasvarUpa evuM nijasvarUpa che. AtmAne kaMI bAdhA thAya tema nathI. e AtmAnA guNe jANI lIdhA te pachI jagatamAM ene moha na thAya. namirAjAne mithilA baLatI dekhADI, paNa mAruM kaMI baLatuM nathI ema lAgyuM. AtmA sudhI pahoMce evI koI vastu nathI. AtmAne kaI chede bhede tema nathI. AtmA avyAbAdha svarUpa che. tenI jIvane khabara nathI. enI je zraddhA thaI jAya te pachI mokSa. AtmAmAM mAtAruM kazuM che nahIM. e badhA bhAva choDavAnA che. mohamAM na taNAya to avyAbAdhasvarUpa AtmA che, AtmAthI je bhinna che te badhuM hIna che. "AtmAthI sau hIne." kharekharI nijara karavAnuM sAdhana te AtmasvarUpamAM lInatA che. kasoTInA prasaMgamAM je dhIraja rahe te kevaLajJAna thAya, badhuM thAya. jJAnI zvAsevAsamAM keTI kama khapAvI de che. AtmAmAM vRtti gaI tyAM badhuM chUTI jAya che. kaMI bIjA bhAva na rahe. e nizcaya ApaNe karavAne che ke deha chUTa hoya tyAre chUTaze, paNa AtmA asaMga che. A zarIra juduM che. paramANu mAtrane AtmAne saMga nathI. "eka paramANu mAtranI maLe na sparzatA" * nirmohI kuTuMbanuM daSTAMta ApeluM. juo "patrasudhA," patraka 340 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 341 e bhAva je TakI rahe te samAdhimaraNa thAya, pharI janmavuM na paDe evuM thAya. jeTalI jeTalI mehane AdhIna vRtti thAya che, teTale teTale mekSa Aghe jAya che. AtmA zuddha paNe rahe te mekSa. AtmA asaMga che evI zraddhA thaI hoya toya kAma kADhI nAkhe. vedanA vakhate mehamAM vRtti na jAya te zraddhA na chUTe, nahIM te te vakhate zraddhA chUTI javA jevuM thAya che. pahelAM abhyAsa karyo hoya to meha na thAya, samabhAva rahe. kaI pratye veravidha na thAya, samadaSTi rahevI joIe. "sarvAtmamAM samadaSTi gho, A vacanane hadaye lakhe. "jyAM vRtti gaI tyAM jamavuM paDe. jyAM jyAM vRtti jAya tyAM tyAM bhava UbhA thAya che. moha je kaI zatru nathI. pisATakAnI kALajI rAkhe che. te sAthe Avaze nahIM. samAdhimaraNa karavuM hoya te A karavuM paDaze-"mAyika sukhanI sarva prakAranI vAMchA game tyAre paNa cheDayA vinA chUTake the nathI, te jyArathI e vAkya zravaNa karyuM, tyArathI ja te kramane abhyAsa kare gya ja che ema samajavuM. " (186). ApaNe sAMbhaLyuM ke A karavAthI samAdhimaraNa thAya te atyArathI karavA mAMDayuM. jJAnI puruSe AtmAnuM svarUpa evuM joyuM, e anubhava karyo ane pachI e vacana lakhyAM che. AtmA te nirmohI che. je zraddhA thaI jAya te mAyA moha ene jora kare nahIM. mATe pahelI zraddhA karavAnI che. e thAya te cAritramoha khase. darzanameha vyatIta thaI Upa badha je, deha bhinna kevala caitanyanuM jJAna je; tethI prakSINa cAritramoha vilekiye, varte evuM zuddhasvarUpanuM dhyAna jo." dehamAM jyAMsudhI moha hatA tyAMsudhI cAritrameha rahyo, paNa have deha uparathI moha e che thaye, tethI cAritramoha ocho thavA mAMDyo. be prakAranuM samarasapaNuM che. eka te bIjAne dekhAya evuM, paNa yathArtha nahIM. ane bIjuM AtmA asaMga che, nirmohI che, ema rahe te yathArtha samarasapaNuM che. mithyA samatA nahIM paNa yathArtha samatA thAya tene samAdhimaraNa thAya. - kRpALudeve chellI kSamApanA mAgI che ke tamane kaMI beTuM lAgyuM hoya athavA kaMI aparAdha thayela hoya, te badhuM namrabhAvathI kSamAvuM chuM. AkhA patrano sAra chevaTe kahI dIdhuM che. keI pratye rAga na rahe evuM karavuM. rAga e cIkAzavALe che. mAMDa mAMDa, keTalAM tapa kare tyAre e chUTe ! rAgamAM mIThAza che. te DAgha jevI che. game teTalAM zAstro vAMce teya e jAya nahIM. koI pratye dveSa kiMcita paNa na rahe evuM karavAnuM che. keI pratye rAgadveSa karavAnuM nathI. kalyANa karavuM hoya te A nizcaya vartAva ghaTe che. " sarva jIva che siddhasama" evI daSTi rAkhavI te rAgadveSa na thAya. tema vartavA puruSArtha kare te AtmAnuM kalyANa, mokSa thaze. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34ra bedhAmRta [va. 781] 264 zrIra0 A0 agAsa, zrAvaNa suda 10, 2009 pUjyazrI-samAdhimaraNa thavA mATe ane TheTha mokSa thAya te mATe A "parama puruSa dazAvarNanavALo patra kRpALudeve lakhe che. sabhAgabhAIne samAdhimaraNa thavA A patra lakhyo che, te jANe ApaNe mATe ja lakhe che ema jANI sAMbhaLa. te vakhate te bhAvanA thaze ke nahIM, paNa atyAre te bhAvanA karI levI. je A lakSaNe kahyAM che te rUpa mahApuruSanI dazAne lakSa maraNa vakhate rAkha. jagatamAM kaMcana ane kAminI e be kahevAya che. enI pAchaLa AkhuM jagata gAMDuM thaI gayuM che. mahApuruSanI dazA to kaMI judI che. e bIjA prakAranI che. senAne mahApuruSe kAdava samAna jANe che, e sAMbhaLI ApaNe senAne lebha choDa. senA pratye jIvane mAhAmya che, paNa e karma baMdhAve evuM che. jema kAdava dhULa che tema A senuM paNa dhULa che, mATI che. A pILI mATI jevuM che, evuM lakSamAM rAkhavuM. emAM meha che. te maTADI satpaSa para karavAno che. ApaNane senAne lebha hoya to te cheDavAne che. sonuM pate na paherato hoya, toya ene mahattA lAge che. bIjA keIne ghareNAM paherelAM jue te ene thAya ke bahu sAruM caLake che. ene enuM mAhAnya che tethI ema thAya che. te badhe meha che. e meha choDavAnuM che. narezapadane nIcapada mAne te nirmohI puruSanuM lakSaNa che. keIne amaladArI vagere hoya te leko vakhANe paNa e nIcapade che, ardhagatinAM kAraNa che. rAjezvarI te narakezvarI, karma baMdhAvanAra che, tethI nIcapada che. keInI sAthe prema, pratibaMdha, oLakhANa karavI tene mahApuruSe maraNa samAna jANe che. neha kare te karma baMdhAya che tethI pharI janmavuM maravuM paDaze. agharAmAM agharuM nehapAza te e che. "saMga ane sanehapAzanuM treDavuM atizaya vasamuM chatAM paNa karavuM, kemake bIje kaI upAya nathI." (hA. 3-15). rAgadveSa meTAM baMdhana che. jene janmamaraNa vadhAravAM hoya te A pratibaMdha kare. kRpALudeva "amane keIna oLakhe to sAruM" ema IcchatA. moTAI che te gAra jevI che, traNa prakAranAM gArava-rasagArava, riddhigArava, sAtAgArava kahevAya che. rasagArava hoya te ema thAya ke ame te evuM na khAIe, sAruM sAruM ja khAIe. riddhigArava hoya to ema thAya ke amArA jevA meTA keI nathI. sAtAgArava hoya te ema kahe ke mane nakhamAMya roga nathI. e badhuM jIvane kama baMdhAve che ane halake pADe che. meTAIvALAne duHkha thAya che. caMdrasUryanuM grahaNa thAya che, paNa tArAonuM thatuM nathI. mahApuruSe meTAIthI bhaya pAme che. cidAnaMdajI jevA jaMgalamAM nAsI gayA. prabhuzrIjI kahetA ke "laghutA mere mana mAnI" aneka prakAranA camatkAra, kimiyA lokone sArA lAge che. mahApuruSane e jhera jevA lAge che. jhera jema pAse hoya, paNa khAya nahIM tema riddhisiddhine jhera jevI jANe che. paramArthane nAme pAchI jIva moTAI kare che, tyAM ThagAya che, mATe cetave che, leDhAnuM senuM karatAM AvaDatuM hoya te tene jhera jevuM jANe. e AtmAne nukasAna karanAruM che. keI kaLA siddha thaI hoya tene mahApuruSe Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana azAtA jevuM jANe ke ApaNe bhAva pUchaze ema jANI aneka kaLAo zIkhe, paNa mahApuruSa ene tAva jevI gaNe. keTalI UMcI dazA che! prabhuzrIjI kahetA ke riddhisiddhine te ame lAta mArIne kADhI mUkI che. joke moTA kahe, vakhANe evI IcchA thAya to mahApuruSe ene anarthakAraka jANe che. pUjAvAnI hasa che te badhI AtmAne nukasAna karanArI che. jagatanA che jene Icche che tenAthI A viparIta che. jagatanA jIne zarIra upara maha che. pudgalanI chabI eTale zarIranA paryAya, rU5 rasa gaMdha varNa jeIne meha pAme che, paNa mahApuruSa ene rAkhanuM paDIku jue che. zarIra potAnuM ke bIjAnuM, Akhare rAkheDI thaze. rAkhanAM paDIkAM che. nAMkhI devA jevAM che. ApaNI najara na pahoMce eTalA UMcA mahApuruSe che. jagatanA bhegavilAsa, khAvuMpIvuM, badhuM duHkharUpa lAge che. mumukSune bhega rega jevA lAge che, keI jALamAM phasAve evuM lAge che. tethI bhegane choDavA Icche che. jyAre dIkSA Ave, kyAre dIkSA Ave, ema thatuM hoya ane gharamAM rahevuM paDe te duHkha lAge che. bhagavAna mahAvIrane be varSa rahevuM paDayuM hatuM. badhA ja bahAra jaI ghera khAvA thAya tyAre kayAre ghera jauM, jyAre ghera jauM ema kare che paNa mahApuruSane te ghara bhAlA jevuM lAge che. munipaNAmAM rahevuM sAruM lAge che. gharanAM, kuTuMbanAM kAma emane mRtyu jevAM lAge che. jagatane rUDuM dekhADavA te jIve ghaNuM karyuM. e badhI vAsanAo che te ja saMsAra vadhAranAra che. tethI saMsAranAM kAmo kALa jyAM lAge che. lekemAM lAja AbarU vadhe te lALa jevI lAge che. lALane koI lAMbI karavAnA Iche. tema lekamAM nAmanA thAya ema mahApuruSe ichatA nathI. koI vakhANa kare teya zarama Ave ke mArAM vakhaNuM zA mATe kare che? mohanI mIThAza badhI emanI jatI rahI che, tethI vakhaNAvA IcachatA nathI. lIMTa para mAkhI beThI hoya te tenI pAMkha temAM cATI jAya che, tema kIrtithI saMsAramAM jIva coTI jAya che, tethI kIrtine sArI na mAne. puNyanA udayane viSTA samAna heya mAne. samyagdaSTine devanAM sukhe baLatarA jevA lAge che. puNyathI AtmAnuM zuM hita thAya? manuSyabhava maLyo che te puNyane udaya bhegavatAM nakAma jAya. jenI daSTi pharI gaI che, te saMsAranAM sukhane Icache nahIM. mokSane ja che. kRpALudevane avadhAna karatAM lAgyuM ke A badhuM kalpita che, tethI choDI dIdhuM. satsaMga vinA jIvane kaMI khabara na paDe. ajANyo ne AMdhaLe beya barAbara che. narake javuM hoya te rAjyAdhikAra IcchavA. janmamaraNa UbhA thavAnuM kAraNa pratibaMdha je karyo che, te che. moTAI kaMI kAmanI nathI. riddhisiddhi vagere jhera che, leke mane vakhANe evI IcchA thAya te bhuMDuM thavAnuM che, ema jANavuM. jene bALIne rAkha karavAnI che, evI je kAyA tenA upara maha kare te rAkhanA paDIkA para moha karavA jevuM che. jene mehanAM kAramAM mujhavaNa thAya te mumukSu che. mohanAM kAraNe ja bhegamAM hoya che, temAM mujhAya te mumukSu che, nahIM te bubhukSu che. gharamAM rahevuM paDe, rahevAnuM mana na hoya chatAM rahevuM paDe te ene bhAlA jevuM jANe. kayAre muni thAuM, kyAre muni thAuM, ema thAya. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 badhAmRta gharanAM kAma karavAM paDe tene maraNa samAna jANe, svarUpane bhUlIne karavuM paDe te maraNa jevuM ja che. nAkane mela hoya te kyAre khaMkheruM, ema thAya. tema puruSane kIti nAkanA mela jevI lAge che. kItine kyAre khaMkheruM, ema thAya che. puyane e viSTA jevuM jANe che. vaMdana karavA gya A puruSa che. kRpALudeva sobhAgabhAIne lakhe che ke sagAMsaMbaMdhIo kema dharma pAmaze, tenI ciMtA karavAnI jarUra nathI. je kaI puruSane ArAdhaze te satyane pAmaze. puruSa sAcA manAya te saMsAra beTe manAya. puruSanI bhakti kare tenuM phaLa AtmajJAna Ave, paNa ekadama Ave nahIM. jema jema puruSa oLakhAya tema tema anaMtAnubaMdhI maMda thAya che. raste e che. sahurUSane vaLage te AtmajJAna thayA vinA rahe nahIM. ane choDI de te pachI rakhaDe. kRpALudeve caturalAlajIne kahyuM hatuM ke tame amArI AjJAe vaze te game tyAMthI kheMcI laIzuM. ane je AjJA mUkI dIdhI te tame jANe. jJAnI puruSa pratye bhAva thaye che te meDuM vaheluM kalyANa thaze. AtmAnuM kAma jene karavuM che tene pArakI paMcAta cheDavAnI che. samAdhimaraNa karavAnuM che teNe badhA, kuTuMba vagerenA vikalpa choDavA. "huM pAmara zuM karI zakuM, e nathI viveka; caraNa zaraNa dhIraja nathI, maraNa sudhInI che." je koI jJAnInI AjJA ArAdhaze tenuM kalyANa thaze. AnuM kalyANa kare, phalANAnuM kalyANa karuM, ema kalyANa thAya nahIM. ahaMkAra thAya. pitApaNuM aMdarathI kADhI zAMti karavI, atyAre karI rAkhe to samAdhimaraNa thAya. ApaNe paNa samAdhimaraNa karavuM hoya te e rasta che. jema sagAM pratye prema che tema jJAnI puruSa pratye prema thaze teTaluM kalyANa ApaNuM thaze. prazna-asthimajajA eTale zuM? " pUjyazrI-asthi eTale hADakAM ane mijajA eTale carabI. asthimijajA raMgAze eTale hADohADa raMga lAgaze, teTaluM kalyANa thaze. "para premapravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda sura baseM." chokarAo dharma pAmaze ke nahIM, ema ciMtA karavI nahIM. jema jema puruSArtha karaze tema tema kAma thaze. bhale atyAre na jaNAya paNa satsaMga karato hoya te tenuM bhaviSyamAM phaLa thaze. ApaNane khabara na paDe, paNa nityaniyama na karato hoya, bhakti na karate hAya, paNa satsaMga karato hoya te tenuM phaLa bhaviSyamAM maLe che. badhAthI AgaLa cAlyo jAya! evuM thaI jAya. aMtaHkaraNano prema jIve verI nAkhyA che. tyAMthI uThAvI sapuruSa para prema kare to mokSa thAya. jJAnI puruSane yoga hoya tene thoDA vakhatamAM utkRSTa dazA prApta thAya che. maraNa vakhate koI vikalpa karavA jevA nathI. maratI vakhate vyavahAra saMbaMdhI zuM thaze, tene vicAra na kare ane paramArtha saMbaMdhI paNa A kuTuMbIo vagere kema dharma Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 345 pAmaze, evI ciMtA na karavI. maraNa vakhate asaMgadazA kAmanI che. e na deya te paramapuruSanI dazA upara kahI che tenI smRti karavI ke mahApuruSae kevuM karyuM che! e dazAnA avalaMbanathI zuddhAtmAmAM sthiti thAya che. zuddhAtmAnuM avalaMbana hoya te jIvane zuddhAtmA prApta thAya che. vikala karIe te ulaTuM ApaNuM bagaDe. A samaja je hoya te kaIne mATe phikara na thAya. jeTaluM pUrvaprArabdha bAMdhyuM hoya teTaluM maLe che. kUtarAne paNa khAvA maLe che, paNa jIvane tRSNA che. tRSNAne khADe jema jema nAkhe tema tema vadhe che, tyAga karavAthI ja purAya che. jJAnI kahe te pramANe karavA mAMDavuM, thoDuM te the. paNa have zarIra vageremAM mIThAza, mamatA rAkhavA jevI nathI. paramArthane puruSArtha karavAnuM che, vyavahAranuM te prArabdha pramANe thAya che. vyavahAraparamArtha saMbaMdhI ciMtA choDI che chatAM cetAvyA che. vyavahAranA paramArthanA badhA vikalapi choDavAnA che. chevaTe koI vikalpa na rAkha. mAruM tAruM, ghara kuTuMba, chokarAM haiyAM, badhuM bhUlI javuM. sAcI vastu jANI te bIjI koI vastune ITa mAnavI nahIM. Aja sudhI je kaMI jANuM, bhaNyA tenuM phaLa virati Ave, vRtti virAma pAme, vItarAgadazA Ave e ja jJAnanuM phaLa che. cauda pUrvanuM jJAna che te paNa jJAna che, paNa mULa jJAna eTaluM ja ke AtmA zuddha citanyasvarUpa che. caitanya svarUpa te mAruM che. janmamaraNa e dehane, paNa mane nahIM. huM te asaMga chuM. eTaluM jANyuM te emAM badhAM zAstra samAyAM. vAraMvAra e bhAvanA karavI ke huM deha nathI, vedanA vagere zarIranA dharma te mArA nathI. AtmA asaMga svarUpa che, janmate nathI, marato nathI e mULajJAna che. "mULamArgamAM kahyuM che ke "che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe saDha upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." Ama badhAthI bhinna che, upayogI che, avinAzI che. eTale bodha pariNAma pAme eTaluM karavAnuM che. badhAM zAstro bhaNIne e karavAnuM che. jema AvI pratIti jIvanI re, jANo sarvethI bhinna asaMga; tevo sthira svabhAva te upaje re, nAma cAritra te aNaliMga." deha huM ema thayuM che, te maTI huM AtmA chuM ema pratIti thaI te samyaktva ane niraMtara te pratIti rahe te kSAyaka che. asaMga AtmA che ema sthiratA rahe te cAritra che. eTaluM pariNAma pAme te samAdhimaraNa thAya. moTA munio na kahe evI vAta kahI che. sarva duHkhane kSaya kare hoya eTale mokSe javuM hoya teNe kevA bhAva karavA joIe, te badhuM A patramAM batAvyuM che. badhAno sAra kRpALudeve sobhAgabhAIne kahI dIdhuM. mekSe javuM hoya to A mArga che. mahApuruSomAM evI zakti che ke sAgarane gAgaramAM zamAvI de. evuM A patramAM che. vairAgya hoya to siddhAMtabAdha samajAya, upadezabodha ghaNe thaye hoya te siddhAMtabodha samajAya che. 44 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmRta bhAgabhAIne ema thayeluM ke aMbAlAlane sudhArasa saMbaMdhI kaIka kahuM. kRpALudeve muMbaIthI aMbAlAlane lakhyuM ke sabhAgabhAI tamane yAda kare che, mAMdA che, tethI tyAM jAo. aMbAlAlane kAgaLa maLatAM sAyalA javAno vicAra thayo paNa kaMIka kAma hevAthI be traNa divasa moDA gayA. te vakhate sabhAgabhAIne vadhAre mAMdagI hatI. sabhAgabhAIe aMbAlAlabhAIne kahyuM ke mAre tamane kaMIka kahevAnuM hatuM paNa tame moDA AvyA, have mane vakhata nathI. vi. 782] 265 zrIrA. A. agAsa, aSADha vada 7, 2009 pUjyazrI-prabhuzrIjI kahetA ke jeNe kRpALudevane mAnyA che, tenA ama dAsanA dAsa chIe. evuM kRpALudevane paNa rahetuM. AkhA jagatanA ziSya thavAnI kRpALudevane buddhi che. dehane mUkIne darekane javAnuM che, chatAM dehamAMthI bhAva chUTa nathI. "huM deha chuM, huM deha chuM ema thayuM che. jaDamAM ema ahaMpaNuM kare che. AMTI paDI che, te ukelavA jJAnI pokAra kare che ke tame bhulyA che, bhUlyA. judA juduM mAne. dehamAM mArApaNAnI buddhi e ja ene janma-maraNa, ane eja pharI bIje deha prApta karAve che. zrI sobhAge tevA dehane tyAgatAM meTA munione durlabha evI nizcala asaMgatAthI nija upayogamaya dazA rAkhIne apUrva hita karyuM che, emAM saMzaya nathI." ema kRpALudeva lakhe che. meTA munione paNa durlabha evuM samAdhimaraNa sabhAgabhAI e karyuM. samAdhi IcchanAra munine paNa chevaTanI samatA rahevI kaThaNa paDe che. kRpALudeva mAthe hatA eTale emane samAdhimaraNamAM baLa maLyuM. e pratyakSa satparuSanI balihArI che. aMbAlAlabhAI chevaTe bhAgabhAI pAse hatA. te vakhate aMbAlAlabhAI maMtra bolatA hatA. sobhAgabhAIe kahyuM ke "mane dhyAnamAM ekAgratAmAM viddha thAya che, mATe belavAnuM baMdha rAkhe. A sobhAgane bIjuM heya nahIM." paramakRpALudeve pa. pU. prabhuzrIjIne kaheluM ke tamane paNa bhAgabhAI jevuM samAdhimaraNa thaze. pUjya prabhuzrIjI paNa chevaTanA divasamAM bimAra rahetA te vakhate zrI 0 0 0 0 tyAM hatA. prabhujIzrIne mUchagata dhArIne emaNe "AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevalajJAna re" e maMtra bolavA mAMDayo, eTale prabhuzrIjI tarata beThA thaI gayA. nAsIkamAM meM kahyuM ke "bhaktine vakhata thayo" tyAre pUjya prabhuzrIjIe kahyuM ke "ame te Akhe divasa bhaktimAM ja chIe." jJAnI puruSanAM darzana thayAM e paNa mahAbhAgya che. emanA guNe saMbhAravA. emanAM vacane je dharmasaMbaMdhI hoya te saMbhAravAM ema kRpALudeva sabhAgabhAInA kuTuMbIone lakhe che. mumukSuone sobhAgabhAI upakArI hatA. sobhAgabhAIne guNe jaIne kRpALudeva rAjI thatA, emanI daDhatA, saralatA, paramArtha saMbaMdhI garaja joIne kRpALudeva bahu AnaMda pAmatA. kRpALudevane emaNe rAjI karyA hatA. eka puruSane rAjI karavAmAM, tenI sarva Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 347 vacanAmRta-vivecana IcchAne prazaMsavAmAM, te ja satya mAnavAmAM AkhI jiMdagI gaI te utkRSTamAM utkRSTa paMdara bhave avazya mokSe jaIza." (7) je vastu kSaNika che, meLA jevI che, tene kheda che? sAthe kazuM na Ave. maLyuM heya teya zuM ane na maLyuM hoya teya zuM? mUkIne javAnuM che. saMsAranuM svarUpa jANyuM che evA jJAnI puruSane paNa amuka guNasthAnaka sudhI satsaMgInA viyoge kheda thAya che. gautamasvAmIne paNa meha rahyo hato. | manamAM jevuM hoya tevuM sobhAgabhAI kRpALudevane kahetA. manamAM phikaraciMtA je hoya te badhuM kahI detA. kaze AMtara rAkhe nahIM. ghaNA mumukSuone muzkelI hoya te kRpALu devane kahI zake nahIM. tethI sabhAgabhAI pAse kahevarAvatA ke Ane Ama ane Ane Ama che. jene kRpALadevanI oLakhANa thaI che tene te lAge ke kRpALudeva jevA A kALamAM kayAMthI ! tethI bIjAne e saMbaMdhI vAta kare te tene lakSamAM Ave ke kRpALudeva jevA ke nathI. paNa kupALudeva kahetA ke tame amArA saMbaMdhI kaMI kaIne kaheze nahIM. kRpALudevane bhAgAbhAIe sAyale AvavA AmaMtraNa ApyuM hatuM. kupALudeva sAyale AvatA hatA. sAthe sobhAgabhAI hatA. vacamAM nadI AvI. tyAM sobhAgabhAIe sagarAmamAMthI utarIne kRpALudevane kahyuM ke A ugatA sUrya ane nadInI sAkSIe AjathI tame mArA guru che. tamArI ja mALA laIne beTho chuM. have tamAre jema karavuM hoya tema karaje. kRpALudeva sebhAgabhAInI hayAtImAM je traNa vakhata sAyale padhAryA hatA. saM. 1951mAM paryuSaNa vavANiye karyA bAda bIjI vAra sAyale padhAryA te vakhatane A prasaMga che. [va. 783] - 266 zrI rA. A. agAsa, bhAdrapada vada 4, 2009 pUjyazrI-sebhAgabhAIne deha chUTI gayA pachI thoDA divase A bIje patra emanA dikarA upara lakhyuM che. kaleza duHkha koIne gamatuM nathI. sukhane jIva Icche che, paNa kharuM sukha te mekSamAM che "sarva kalezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAne upAya eka AtmajJAna che." (56. e koIkane sUjhe che, AtmajJAna thAya te ene AtmA sukharUpa lAge. " kayA Ichata bevata sabe, hai IcchA duHkha mUla; jaba IcchAkA nAza taba, miTe anAdi bhUla" (hA. 1-12). IcchA e ja duHkhanuM mULa che. IcchA thaI tyAM Akhe saMsAra Ubhe thAya che. jIva sukhane che che, paNa IcchA choDyA vinA kharuM sukha AvatuM nathI, jIvane kharA sukhane khyAla nathI, tethI bhAvanA paNa thatI nathI. anaMta janmamaraNa jIve karyA che ane kare che, te AtmajJAna vinA na chUTe, evI jIvane khabara nathI. enI je garaja jAgI heta te kamane nAza karI mokSe jato rahyo hota. pachI pharI janmavuM na paDe. pharI janamavuM nathI evuM dRDha Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 bedhAmRta thAya te deha na dhare, eTale duHkhathI chUTe. jIva duHkhane sukha mAne che. mikSa karI hoya te sAcI IcchA joIe. e sAcI IcchA thAya te enAM janmamaraNa TaLI sukha prApta thAya. [va. 819]. ra67 zrIrAA. agAsa, caitra suda 11, 2008 - pUjyazrI--" eka nahIM karatAM zUravIrapaNuM grahIne jJAnIne mArge cAlatAM mekSapATaNa sulabha ja che." AtmAthI ja puruSanuM avalaMbana laI viSaya kaSAyane haThAve che. evuM zuravIrapaNuM Ave to mokSapATaNa sulabha ja che. pAMca IndriyanA viSayomAM pravRtti che te e ke dekhavuM, sAMbhaLavuM, suMghavuM, sparza kare, cAkhavuM. cAra kaSAya che: krodha, mAna, mAyA, lebha. e bannenuM bhejuM nAma viSayakaSAya che. e jyAre vizeSa vadhI jAya, tyAre vicAravAnI javane kheda thAya che ke A mAre nathI karavuM ane kema thAya che? nahIM karavAnI IcchA chatAM pUrva karmane laIne jIva emAM taNAI jAya che. tyAre vicAravAna jIva potAnI niMdA kare ke A tuM zuM karI rahyo che? manuSyabhava zA mATe mAnya che ? jJAnI puruSoe zuM kahyuM che ? ane tuM zuM karI rahyo che? tAre A karavA jevuM nathI. kama baMdhAya che tethI pharI janmamaraNa karavAM paDaze. jema koI mArusa bIjAnI niMdA kare tema A vicAravAna pitAne nide che, ane tiraskAre che ke mAre viSayakaSAyavRtti nathI joItI. he jIva, tuM Avo kema banI gayuM che ! tuM jyAM sudhI viSayakaSAya na mUke tyAMsudhI tAruM moTuM paNa na jouM. ema pitAne tiraskAre. mahAvIrasvAmIe eka mehanIya kama kSaya karavA sADAbAra varSa sudhI puruSArtha karyo hato. ane he! jIva, tuM DhIla kema paDI jAya che? Ama vicArI AtmAne zUravIra banAve che. pachI te viSayakaSAyane nathI ja karavA, ema haTha karIne udaya Ave tyAre haThAve che. e viSaya ne kaSAya jAya nahIM tyAM sudhI jape nahIM. tema kheda karIne aTakI rahetA nathI. kheda kare, paNa "ApaNAthI e jItavAnuM kAma na thAya" ema aTakI rahetA nathI. paraMtu zUravIra thaIne jIte che. viSayakaSAya eja saMsAra che, saMsAramAM jIva gothAM khAya che. bhUla paDe che. karavAnuM paDayuM rahe che. AtmAthI hoya tene lAge ke A zuM karuM chuM? viSayakaSAyane poSavA manuSyabhava nathI; ene jItavA mATe manuSyabhava che. viSayakaSAyane haThAvavA. kheda karIne aTakI na javuM. paramArtha pAma heAya te "kare satya puSAthI e lakSamAM rAkhavuM. ethI ja AtmAthI ja tarIne pAra pAmyA che. puruSArtha karatAM paDe, pharI Ubho thAya, pharI paDe, pharI UbhuM thAya, ema karatAM karatAM badhAya jAya che. viSayakaSAyane AdhIna jIva thaI jAya che, kAraNa ke pUrva adhyAsa che. e viSayakaSAyamAM vRtti raMjita thaI jAya che. chUTavAnI IcchA hoya te khabara paDe ke mArga kyAM ane huM kayAM? hAya! lapasI paDyo ema lAge. pachI jAgRta thAya. vicAravAnI eTale mumukSu che, jJAnInAM vacana sAMbhaLe, vicAre che te. anAdithI jIva viSayaSAyamAM paDyo che. tene mitra mAne che. viSayakaSAyane Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 349 jItavA UbhuM thaye chuM ane A mane jItI jAya che, ema vicAratAM mumukSune kheda thAya che. pachI baLa karIne viSayakaSAyane cheDe che. viSayakaSAyathI pAchA pharI AtmAmAM rahI jaya pAmyA che. viSayakaSAyane pakSa na kara. mumukSune e phAve nahIM. sAmA paDI jItavA. A patra mukhapATha karavA jevo che. kRpALudeve A eka TUMke patra lakhyuM che, paNa ke lakhe che! mukhapATha karyo hoya te vAraMvAra pheravI, hRdayamAM e bhAve sthira karavA. [va. 25-826] ra68 zrI. rA. A agAsa, jeTha suda 7, 2008 pUjyazrI-be vastu kahe cheH satkRta ane satsamAgama. sasamAgamathI bahu lAbha thAya. enuM vizeSapaNu che. satkRtanAM vacane jJAnanAM vacane che. jIvane hitakArI hoya te ja kahe che. zAstramAM te sAmAnyapaNe hoya che, paNa satkRta ene jevAM vacano joIe tevAM kahe che. tethI vadhAre hitakArI che. mahApuruSanAM vacane, temanuM ki ceSTitapaNuM, sapuruSanI vRtti e badhAnuM satsamAgamamAM vizeSapaNuM che. zAstromAM badhAne mATe sAmAnyapaNe kahevAyuM hoya che, paNa pratyakSa puruSanA yege je vacane kahevAya che te khAsa pitAne mATe kahevAya che. zAstromAM pitAnI vRtti upara AdhAra che. je artha thAya tevo kare. ane puruSanAM vecana hoya temAM puruSane AdhAre samajavAnuM hoya che. zAstra guru paraMparAthI samajavAyegya che. sadbhuta paricaya jIve avazya karIne kartavya che. maLa, vikSepa ane pramAda e paricaya thavAmAM aMtara che. mukhya aMtarAya te jIvane anizcaya che. nizcaya kare te maLa, vikSepa, pramAda jatA rahe. daDha nizcaya karyo hoya te kAma karyA vinA cheDe nahIM. game teTalAM vidane Ave paNa mAre A kAma karavuM ja che ema thAya te pachI karyA vinA ne rahe, vighathI khaLe nahIM. vi. 827] prazna-utApanI nivRtti eTale zuM? pUjyazrI-janma jarA maraNa e mukhya utApa che. mAre maravuM janmavuM paDaze e tha nathI. jJAnI jANe che. upara batAvyAM te traNa moTAM dukha che. e duHkha lAge to nivRtti karavA mAMDe. "huM duHkhI chuM' ema lAgatuM nathI. jJAnI kahe che ke A loka trividha tApathI baLe che, paNa ene ema lAgatuM nathI, UMghe che. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 bedhAmRta [[va.843] 200 gaDha sivAnA, phAgaNa suda 2, 2008 pUjyazrI-jyAM sudhI bhAna hoya tyAM sudhI bhagavAnano Azraya kare. maraNanI chellI aNI sudhI paNa cheDavA jevuM nathI. mahApuruSanuM eka vacana paNa grahaNa karyuM to tene mokSa thAya evuM che. pote aNasamajaNavALe hoya paNa jeNe AtmA jAye che tenuM vacana mane mAnya che eTaluM thayuM te kalyANa thAya. jJAnInuM eka vacana grahaNa karyuM te sAcA mAge eTale mokSamArge caDhI jAya. ghaNe lAbha che. jIvane puruSane nizcaya thAya ane pachI tene Azraye cAle te kalyANa thAya. abudha ane azakta ne paNa eka vacanathI mokSa thaI jAya. saMsAra duHkhane dariyo che temAM A jIvane jJAnI puruSane Azraya maLe te pAra thAya. jJAnI puruSane Azraya maLe te mokSa ja maLaze, evuM daDha rAkhavuM. maratI vakhate paNa jJAnI puruSane Azraya choDe nahIM. dvAdazAMgIne sAra e che ke dehAdibhAva choDIne, je thAya tene jANanAra huM chuM, deha chUTe paNa huM nahIM maruM, ema dehAdhyAsa che. ethI kalyANa che. zarIranI zobhA kare che ane mAne che ke "huM sAruM karuM chuM." zarIra chUTI jAya te makSa thAya. dehane aMge harSazeka thAya che. mithyAbhAva che te deha te huM" ema manAve, tethI rAgadveSa thayA kare che. badhAMya zAno sAra e che ke dehAdisaMbaMdhI harSaviSAda na kare. pitAnuM zuddha svarUpa AtmA che, evI bhAvanA karavAnI che. e te zA na bharyo hoya te paNa karI zake. beda karavAnI jarUra nathI. huM nathI bhaye, huM dharma nathI pAme, ema na karatAM vitarAga bhagavAnane kahele dharma sAce che, ATale bhava ene Azraye ja gALo che. eTaluM thayuM te badhuM karI cUkyo. vedanA vakhate vRtti maMda paDe tyAre jeNe akhaMDa nizcaya rAkhyuM hoya evA mahApuruSonAM caritra vicAravAM. vRtti bhagavAnamAM rahe te puruSArtha thAya, mAthe maraNa che mATe jeTaluM thAya teTaluM karI levuM. [va. 843] 271 zrI rAka A agAsa, vaizAkha vada che, 2008 kapALadevane dharma pratye keTale prema che! zrImad vItarAgoe nizcita karela dhama che. vItarAga bhagavAne jANyuM ke nizcaya te Atmadharma che ane te aciMtya ciMtAmaNi svarUpa che. ciMtavavuM na paDe. mAgyA vagara Ape che. enAthI badhuM maLe che ane kazuM na che te mokSa thAya. IcchavA je te mokSa che. bhagavAnanA kahyA pramANe varte te mokSa thAya. jagatanA badhA padArtho karatAM vadhAre hitakArI vastu bhagavAne prarUpelo dharma che. e parama hitakArI che, AzcaryakAraka che, addabhuta vastu che. jagatanAM badhAM duHkhene nAza kare eTaluM ja nahIM paNa pharI te dukha Ave ja nahIM evuM che. zAstramAM Ave che ke eka jaNe pUchayuM ke mokSanuM sukha kevuM haze? tyAre kahe che ke e tane khabara nathI, paNa saMsA nAM duHkhanI te khabara che ne ? e duHkha mokSamAM nathI. dharma ArAdhe te avazya sukhI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 351 thAya. sarva duHkha ane ciMtAone kSaya karanAra bhagavAne kahele dharma che. e amRtasvarUpa che. eTale sarva prakAre atizaya hitakArI che. e dharma zAzvata che. je je mokSe gayA te te sAcA dharmathI AtmAnI zuddhi karatA mokSe gayA che, jAya che ane jaze. "eka hoya traNa kALamAM, paramArane paMtha." jyAre mokSe javuM haze tyAre e raste AvavuM paDaze. e dharma sarvamAnya che, sarvotkRSTa che. e dharma jayavaMta varto. e dharma saMsAramAMthI jIvene mokSe laI janAre che. saMsArane kSaya karavA mATe vItarAgane dharma che. e dharma prApta thaye te mokSe javuM ja paDaze. e dharmanuM zaraNa levA jevuM che. anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha, anaMtavIya enuM nAma anaMta catuSTaya che. cAra ghAtika kSaya thavAthI e pragaTe che. bhagavAna ane bhagavAne kahela dharma e bannenA AdhAre tarI zakAya che. jeNe enuM zaraNa lIdhuM te bIjuM-trata niyama zAbrAdhyayana karavA azakta hoya te paNa mokSa pAme che. ene zaraNe rahevuM che eTaluM ja hoya tene paNa mekSa thAya. bhakti sAcI hoya te tenuM phaLa mokSa Ave. sAce Azraya maLe te enuM phaLa adUbhuta Ave. pAzvanAtha bhagavAne lAkaDAmAMthI baLatA nIkaLelA sApane maMtra Ape, tyAre sApane lAgyuM ke A keI sAce puruSa che. eTaluM manamAM thavAthI badhAM pApa saMkramI puNyarUpa thayAM. nahIM te sApa narake jAya. nizcaya eTale sAcAne sAcuM jANavuM. bhagavA nanuM svarUpa oLakhAya te pitAnuM svarUpa paNa oLakhAya. bhagavAnanuM svarUpa e ja ApaNuM svarUpa che, bIjuM nahIM. jagatamAM puruSane zedhavA, bIjuM kazuM zevuM nahIM. bIjuM zodhavA jAya te bhUlI paDe che, chetarAya che. pachI je mekSa na maLe te mArI pAsethI leje" (76). eTale vIme utArI Apyo che. kheda na kare ke kayAre mokSa thaze ? bane teTale puruSArtha kare. dhIraja rAkhI AjJA ArAdhyA karavI. dehanI ciMtA jeNe cheDI dIdhI te pUrNadvAdazAMgI bhaNI gaye. badhuM bhaNIne e ja karavAnuM che. "je thavuM hoya te thAo, rUDA rAjane bhajIe. " dehAdhyAsa choDavAne che. jyAre tyAre dehAdhyAsa choDaze tyAre mokSa thaze. e ja mAnyatA kartavya che. huM dharma pAmyo nathI, huM dharma kema pAmIza? e kheda karo nahIM. te dharma zuM? te kahe che. "huM AtmA chuM, deha nathI. eTale ja dharma che. dehanA saMbaMdhI rAjI nA thaIza ke kheda na karIza. "huM deha nahIM" eTaluM karI vRtti uThAvI levI. gajasukumArane neminAtha bhagavAne kahyuM ke dehasaMbaMdhI harSaviSAda na kare. e gajasukumArane cATI gayuM. ethI mokSa thayo. AtmA asaMga che, avinAzI che. dehAdithI mAre levAdevA nathI. rAgadveSa te huM nahIM. zuddhacaitanya huM chuM. je AtmA che tevI ja vRtti rAkhavI. vadhAre vedanA thAya te vItarAga puruSonI dazA saMbhAravI. vItarAge kazuM gayuM nathI; AtmAne choDyo nathI. dehAdi saMbaMdhI harSaviSAda na karyo tethI mokSe gayA. "huM zuddhacetanya svarUpa chuM' ema rahe te apramatta thAya. bhagavAnamAM, zuddha AtmAmAM vRtti rAkhavI. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 badhAmRta [va. 843] ra72 zrI rA. AagAsa, zrAvaNa suda 2, 2008 dharmanuM mAhAsya jene lAgyuM che te keTaluM lakhyuM che! bhagavAna vitarAgoe nizcitArtha karele dharma parama hitakArI che, amRtasvarUpa che. enA jevuM bIjA kazAmAM hita nathI. addabhuta vastu che, camatkArI che! AtmAne camatkAra kevo che! e na hoya te maDaduM. badhe camatkAra te AtmAne che. anaMtakALanA janmamaraNa choDAve e addabhuta mArga vItarAge kahyo che. te sarva duHkhane e nAza kare ke pharI duHkha utpanna ja na thAya. e A dharma che. paNa jIvane mAhAsya nathI. bhagavAne kahyuM che te camatkArI mAge che. jIva kema rahaNa na kare? kaI ratna Ape te grahaNa na kare? anaMta kALa sudhI sukhI thAya e mArga che. sarvotkRSTadharma te vItarAga dharma che. A dharmane jIve lakSa rAkhavAgya che, e ArAdhavAyogya che. emAM ja jIvana gALavAnuM che. pachI nahIM bane. bhagavAna ane bhagavAnane kahele dhama e bannenA AzrayathI tarAya evuM che. bhaga vAnathI dharma jude nathI. dharma te satparuSanA hRdayamAM ja che. saMpratirAjA pUrvabhavamAM bhikhArI hate. kaMI khAvAnuM maLe nahIM tethI pachI bhUkhano mAryo sAdhu thaye, paNa tene lAgyuM ke A sAcuM che. mane khAvAnuM maLyuM ane mane namaH skAra kare che. dharma pratye ullAsabhAva thayA. nizcaya ane AzrayapUrvaka deha choDyo ne bIjA bhavamAM rAjA thayA. mAgane prabhAva keTaluM che! sAca je pakaDayuM te mekSe laI jAya. kaMI samajI na zake, karI na zake evA paNa A mAgane Azraya pakaDe te kAma thaI jAya. eMjinanI sAthe AMkaDe joDAI ja joIe. kaMIka je sAca aDe te kAma thaI jAya. A mArga sarvotkRSTa che e nizcaya kare ane enA Azraye jeTaluM thAya teTaluM karavuM. emAM kALa gALa che e nizcaya ane Azraya kartavya che. parapadArthane pitAnA mAnavA e ja mithyAtva che. deha te ja huM ema thaI gayuM che. dehanA nimite, kuTuMbanA nimitte, gharanA nimitte huSa viSAda na thAya te dvAdazAMgI AkhI samajI gaye. khare dharma kaye che ? dharma zAne kahe che ? te have kahe che - vItarAga puruSane dhama je dehAdi saMbaMdhIthI harSa-viSAdavRtti dUra karI AtmA asaMga-zuddha-citanya-svarUpa che, evI vRttine nizcaya ane Azraya grahaNa karI te ja vRttinuM baLa rAkhavuM." vItarAge kahyuM che ke dehAdi saMbaMdhI harSaviSAda na kara. e je pakaDAyuM te bIjA dhama na karate hoya te ya cAlaze. "AtmA asaMga-zuddha-cetanyasvarUpa che" e vRtti daDha karavAnI che. e daDha thAya te pachI harSa-kheda na kare. bIjAmAM na taNAvuM e khare dharma che. mahAvIra bhagavAne dIkSA lIdhA pachI AMkha cALavA jeTalI paNa zarIranI saMbhALa lIdhI nahatI. e vAraMvAra saMbhAravA jevuM che. A dehathI kAma karI levAnuM che. A deha pratye Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana upala harSa-viSAda na thAya, eTaluM mane karavA de, parastunI cintAmAM baLI rahyo che, AtmAne vicAra nathI AvatuM. kalpanA kare ke phalANe zAo bhaye te dharma pAme. badhAM zAstrone sAra dehAdi saMbaMdhI harSa-viSAdavRtti na karavI. badhAM zAstro pikArI pokArIne e ja kahe che. jeNe ghaNAM zA jANyAM hatAM, ghaNAM karyAM hatAM, tenA mukhathI nIkaLelAM anubhavavacane che. niHspRhI puruSe kevA nirmohI hoya che! kazuM gayuM nahIM, ema vicAravuM. maMda vRtti thAya tyAM sapuruSanAM caritranuM smaraNa karavuM. AtmA jovA je che, kama jevAnAM nathI. mahApuruSanAM caritre adbhuta che. keIne chevaTe vRddhAvasthA vakhate ema thayuM haze, kheda thato haze tethI kRpALudeve kheda na karavA viSe A patra lakhyuM haze. huM zuddha caitanyasvarUpa AtmA chuM e bhUla mA. e bhAva vRddhAvasthAmAM, yuvAvasthAmAM, maratI vakhate kare te thaI zake che. parama puruSanI dazAmAM vRtti rAkhavI. cAlatAM na calAya te lAkaDIthI cAle. ema azakata ane abudha hoya to jJAnIrUpa lAkaDI laI cAlI zake, [va. 860] 273 zrI rA. A agAsa, jeTha vada 9, 2008 pUjya-vItarAgamudrA joIne vRtti sthira karavI, te rUpAvakana dhyAna che. je ahiMtanA dravyaguNaparyAyane vicAra kare, te moha nAza thAya. arihaMtanuM svarUpa che tevuM ja ApaNuM svarUpa che. arihaMtanuM svarUpa e ApaNuM svarUpa jovAnuM paNa che. darzanamoha ghaTe te jagata asAra lAge. pachI svarUpAvakana thAya che. viparItatA chUTayA pachI svarUpAvakana daSTi thAya che. dazameha hoya tyAM sudhI svarUpAvalokana na thAya. te thavA mahapuruSane niraMtara athavA vizeSa samAgama, je svarUpAvakana karatA heya tenI pAse rahevuM. bIjuM sanzAstranuM ciMtavana satsamAgama ane satyAstramAM bhAvanA evI rAkhavI ke huM samyaktva prApta thavA e karuM chuM. badhAne AdhAra guNajijJAsA che. e lakSa na hoya te e yoga thayo che ane satyAgna paNa kaMI na kare. bhAvanA jeTalI baLavAna hoya teTaluM e sAdhana kAma kare che. sAdhana che te dAdarA jevuM che. bhAvanA maMda paDI jAya tyAre sAdhana hoya teya kaMI kAma na thAya. saddaguruga, sazAstrAga, te nijaullAsa hoya evI gyatA sAthe pravarte to samyagdarzana thAya. dehadaSTi chUTI svarUpAvakana thAya. guNajijJAsA eTale zamasaMvegAdi guNe pragaTa karavA che evI bhAvanA. evA guNe pragaTe tyAre samyagdarzana thAya. adhikArI thavuM e ApaNuM kAma che. game te roga thaye hiya, paNa A guNe prApta na thAya te pega paNa ayoga che. nahIM kaSAya upazAMtatA, nahIM aMtara vairAgya; saralapaNuM na madhyasthatA, e matAthI durbhAgya." Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 bolAmRta e deze kADhavA puruSArtha na kare te AtmAthI thavAya nahIM. pAtratA lai sadUguru pAsa javuM. pAtratA Avye chUTake che. vItarAgamudrAmAM daSTi nAka upara hoya che. te vItarAgamudrA ApaNA hRdayamAM rahe, pachI ene dravyaguNaparyAyane vicAra Ave. bIjI vRttio rokAya tyAre bhagavAnanuM svarUpa dhyAnamAM Ave che. darzanamoha ghaTayo hoya tyAre svarUpAvalokana thAya che. mahapuruSane samAgama, sallA ane samyagdarzana thavA mATenA zamasaMvegAdi guNonI jijJAsA te darzanamehane anubhAga ghaTavAnA upAyo che. [va. 861]. ra74 zithila thaI gaye hoya, pramAda thaye heya, paNa puruSArtha kare te (zithilatA, pramAda) sahaje jAya. AtmAthI heya tene ema thAya ke mane bAdha prApta thAo ane pariNAma pAme. bodha pariNAma pAme te mATe zuM vicAravuM? prabhuzrI ane AtmasiddhinI sAthe eka patra (719) kRpALudeve mokalyo hato. emAM lakhyuM che ke Atmasiddhi vAMcavA mATe vadhAre yogyatAnI jarUra che, devakaraNasvAmIne AkAMkSA vizeSa rahe te Atmasiddhi lalluchamuninI sAthe vicAravI. sapuruSanI AjJAmAM vartavAne daDha nizcaya hoya, ATale bhava emAM ja gALa che, e nizcaya heya, e nizcaya pramANe varte, tene ArAdhe, nizcaya cheDe nahIM, AjJAmAM ja vate tene bodha pariNAma pAme che. vAMcIne, vicArIne vartavuM te puruSanI AjJAmAM ja. ema na thAya tyAM sudhI samyagajJAna pariNAma pAme nahIM. jJAna prApta karavuM e sahelI vAta nathI. enI pAchaLa paDe tyAre thAya. have deha enI pAchaLa ja gALa che, ema thAya tyAre thAya. ahaMbhAvamamatvabhAva mUke tyAre thAya. eTalI taiyArI hoya te Atmasiddhi vAMcavI, nahIM te nahIM. sadgurune vare evuM karI nAkhavAnuM che. [va. 863] ra75 samAgamanI jarUra che. gAMdhIjIne kaMI kSapazama eAcho na hato, paNa samAgamanI jarUra hatI. nizcaya karyA pachI jIvane paDavAnA ghaNA prasaMga che. nizcaya karyA pachI vartavA mAMDe te thAya che. ziranuM sATuM kare tyAre AtmajJAna maLe. ghaNI vakhata jIvanI vRtti zabdomAM ja jAya che, paNa jyAre sthira citta hoya tyAre pitAnA deze kADhavAnuM samajAya che. vRtti emAM jeke, mAre e karavA jevuM che ema thAya, tyAre kAma thAya. huM bIjAne mATe upadeza karuM ema DahApaNa kare te pitAnuM kaMI na thAya, puNya bAMdhe; paNa enI pAse guNene saMgraha na thAya. pitAnA guNa pragaTAvavAne lakSa hoya te pitAnA kAmamAM Ave, Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 355 bIjAne kema sAruM lAge? khIjA kema rAjI thAya? ema mAhyardaSTi DAya tyAMsudhI peAtAnuM kaMI na thAya. mane ja kahe che, asavRttie mArAmAM che, huM pramAdamAM chuM ema lAge, e lakSa rahe te pramAda TALavAno puruSArtha kare. asavRttionA nirodha karavAnA che. emAM pramAda karavA jevuM nathI. [. 864] 176 chelluM pudgalaparAvartana haiAya tyAre jIvane satpuruSanA cAga prApta thAya che. pachI meSa maLe, peAtAnA doSa ochA thAya, teA ja STi khUle. yApane ghAte evA sAdhu hAya tenA paricaya karavA. anAdinA doSa TALe evA sAdhunA paricaya karavA. akuzaLa hoya tene dUrathI ja tajavA, tyAga karavA. satpuruSanA samAgamanI sAthe adhyAtmazAstranA abhyAsa karavA. ekale abhyAsa nahIM, paNa sAthe parizIlana karavuM. zravaNumanana karI parizIlana sudhI paheAMcavAnuM che. e vastu peAtAnI thaI jAya, evuM karavAnuM che. keAI sadguru hAya teA bhagavAna eLakhAya, sRSTi khUle, mehAMdha manuSye sevA sugama mAne che, paNa agama anUpa che. evuM sevana mane Apajo. ema Ana dhanajI kahe che. kevaLajJAna thAya tyAMsudhI sevana karavAnuM che. vibhAva cheADI svabhAvamAM rahevuM e ja kharI sevA che. darzanameAha dUra thavAthI meAkSanA mArga zarU thAya che. eka stavanamAM AkhA mAkSamAga mUkI dIdhA che. [va. 866 ] 277 zrI. rA. A agAsa, jeTha vada 10, 2008 pUjyazrI--dravyathI sattA judI nathI, eka ja che. jJAnInAM vacanAmAM tallIna thavAnuM che. vAraMvAra ApaNane te sAMbharyAM kare tevuM karavAnI jarUra che. dravyAnuyAga dravyadRSTi thaye samajAya evA che. samyagdana hAya teA dravyAnuyAga samajAya. sayamanI vRddhinuM kAraNu paNa dravyAnuyAga che. AtmA AtmabhAvamAM sthira thAya tyAre dravyAnuyAga pariNamyA kahevAya, pAte pAtArUpe rahe te dravyAnuyAganuM mULa che. mahApuruSanAM vacanA parama gabhIra che. game tevAM vacanA hoya te paNa kAma Ave evAM hAya che. dhama kathAnuyAgamAM je vacaneA kahyAM hAya, gaNitAnuyAganI vAtA hAya, caraNAnuyAganI vAtA haiAya e badhuM kAmanuM che. ane chellA dravyAnuyAga che te kevaLajJAna thatAM sudhI kAmanA che. badhAM vacanenA sAra AtmA jANavA e che. mULa vastu oLakhavA yukti, dRSTAMtA ApyAM che, e lakSa rAkhave. zukaladhyAna dravyAnuyAgathI thAya che, vizeSa cAmyatA hAya tA thAya che. mAhanA kSaya thaI kevaLajJAna thatAM sudhI jJAnInAM vacane nA Azraya levAnA che. duHSamakALa che, emAM khIjI vAtA sAMbhaLavA maLe, paNa AtmAnI Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 bedhAmRta vAta keI karate heya evuM na maLe. sanzAstra paNa hAthamAM AvavA muzkela che. dharmanI garaja ochI che. AtmA oLakhe che evA lakSavALA thaDA che. "je saMpradAyamAM AtmAthe badhI asaMga5NAvALI kriyA hoya, anya keI paNa arthanI IcchAe na hoya ane niraMtara jJAnadazA upara jIvenuM citta hoya, temAM avazya kalyANa janmavAne jega jANIe chIe" (430). A vacano jevAM tevAM nathI. cete te kAma thaI jAya. dravyAnuyoga samajavA mATe yogyatA joIe. darzanAhane rasa ocho thayo hoya, dehane laIne sukhaduHkhI mAnavArUpa viparItatA maTI hoya, huM dehAdithI bhinna chuM ema thatuM hoya, pAMca IndriyanA viSayamAM ramaNatA na hoya, saMsArathI kaMTALyo hoya, janmamaraNa choDavAnAM che ema thayuM hoya tene dravyAnuga pariName che. puruSane samAgama hAya nahIM, te cAre bAju viSayathI chetarAya che. zuM karavAthI kalyANa thAya? tenI khabara nathI. laukika daSTi vamI nAkhaze tyAre ene paramArtha daSTi thaze. tyAre viSayenuM AkarSaNa ochuM thaze. AkhuM jagata indrimAM sukha mAnanAruM che. "sayala saMsArI indriyarAmI, muniguNa AtamarAmI re." (A. 11). hitakArI zuM? e lakSamAM Ave te kAma Ave. ahitakArIne hitakArI mAne e dazanamoha che. laukika daSTi jhera jevI che, ema lAgaze tyAre jJAnInAM vacane amRta jevAM lAgaze. pahelAM AtmAthI thavuM joIe. " kaSAyanI upAtitA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda prANadayA, tyAM AtmArthanivAsa. ' pachI darzanamoha tara thAya. paMcendriya zatruone upekSA karI dUra karavA. e jIvane kheMcI jAya che. emAM sukha nathI ema samajAya pachI puruSane vega saphaLa thAya. darzanamoha dara thAya tyAre vacane pariName. dravyAnuyoga vicAravAnuM phaLa sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che. te saMyama vardhamAna thAya te dravyAnuga pariName che. saMyamanI vRddhinuM kAraNa ruci che. jeTalI ruci hoya teTaluM viya re. AtmAnAM zAstromAM ruci thAya te pachI AtmAmAM ruci thAya ane tethI sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama thAya che. bIjethI UThe tyAre AtmA bhaNI vaLe. "huM dehAdisvarUpa nathI ane deha strI putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddhacatanyasvarUpa avinAzI e huM AtmA chuM." (692). ema thAya to AtmabhAvanA thAya. tethI rAgadeSane kSaya thAya. mahApuruSa eTale jeNe AtmA jANyo che, AtmAmAM ramaNatA kare che, te mahAtmA che. "ekAMta sukhI muni vItarAga." jene kaI vastu mArI che ema lAgatuM nathI, evA je asaMga che, temane AtmA mAro che ema thAya che. AtmA bhaNI daSTi javI muzkela che. kamaLa pANImAM uchare che ane temAM ja rahe che, paNa pANIne aDe nahIM. evI rIte jJAnI jagatamAM rahyA hoya che. asaMgapaNe rahe che. junAM kama cheDavAnAM che, ei lakSa rAkha. AtmArAma puruSa dravyAnuyoganA pAtra che. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 357 "sarvabhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." jagatanA padArthomAM vRtti jAya nahIM te saMyama che. saMyama arthe vAMcavA vicAravAnuM che. jagatane meha choDavA mATe dravyAnu ga che. para ane pitAne viveka thAya te pachI paramAM vRtti na jAya. bIjA sarva bhAvathI vRtti chUTe te AtmAmAM laya pAme. svastha thavuM te samAdhi che. "sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." e thAya te samAdhi thAya. mokSanuM kAraNa paNa e ja che. zA athe vAMcuM chuM? e lakSa rAkho. kadI bhUlavA jevuM nathI. bIjI vastuo tuccha lAge ane AtmAmAM vRtti jAya te saMyama che. AtmA AtmArUpe pariNamavA jJAnIe je vAta karI te bhUlavA jevI nathI. jJAnIne upakAra bhUlyo to AtmA ja bhUle. jJAnI ane tenA Azrayane lakSa na rahyo te lakSa rAzImAM bhaTakavuM paDe. sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che, te ja mokSanuM kAraNa che. AtmAne bhUle tyAre mohanA vikalpa UbhA thAya che ane tyAre ja AtmAne bhUle che. A vacane lakhyAM che tenA hRdaye zukaladhyAna ramI rahyuM che. [va. 86] ra78 zrI rAka Ahera, phAgaNa vada 1, 2008 pUjyazrI-dravyAnuga eTale badhAMya dravyo che tene jANI AtmAne mukhya kare. AtmA mukhya vastu che, tene oLakhavA mATe dharmAstikAya Adi paMcAstikAya kahyAM che. " bhAsyo dehAdhyAsathI AtmA deha samAna; paNa te bane kinna che, pragaTa lakSaNe bhAna." lakSaNathI AtmA jude jaNAya che. AtmAne oLakhavA mATe je graMtha lakhAyelA che te dravyAnuyoga che. Atmasiddhi, cha padane patra e vagere badhAM dravyAnuyoga che. mehathI je chUTahyA che te mumukSu che ane teone mATe ja e dravyAnuga che. bhagavAnanI vANImAM dravyAnuyoga mukhya che. gaNadharo e paheluM daSTivAda lakhyuM, paNa A kALanA ane e samajavAmAM na AvavAthI AcArAMgathI pharI racavuM zarU karyuM. daSTivAda samajAvavAnA kAraNe dvAdazAMgI racI. badhuM karIne mULa jJAna karavAnuM che, ane e sadgurunA vege thAya che. cAra prakAranA anuga che- 1. dharmakathAnuga vairAgya thavA mATe che, temAM mahApuruSonAM caritre Ave che. 2. gaNitAnuga vRtti thira thavA mATe che, temAM karmanA bheda vagere Ave che. 3. caraNAnuga karma kSaya karavA mATe che, temAM AcaraNanI vAta Ave che. 4. dravyAnuga pitAnuM svarUpa jANavA mATe che, temAM cha dravyanI vAta Ave che. mahApuruSanA yaMge kaMIka mahAbhAgye dravyAnuyoga hAtha Ave che. dravyAnuga hAthamAM Ave paNa te pariNAma kema pAme? te kahe che - - dazanAha ghaTe tyAre dravyAnuga samajAya che. darzanamaha maMda thAya tyAre hitakArI Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 bedhAmRta vastu hitakArI lAge che. e thavAnuM kAraNa satsaMga ane sapuruSane vega che. kRpALudeve kahyuM che ke puruSanI kRpAdraSTi e samyaktva che. jeTalI gyatA hoya teTaluM pariName. dazanAha ghaTADavA mATe zamasavegAdika guNa lAve, pAMca indriyenA viSane jIte, te zAstra pariNAma pAme, mahApuruSanA mukhe sAMbhaLavA maLe te thAya. che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe sazu--upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." zratamAM khAsa karIne dravyAnuye mukhya che. badhe upadeza te arthe che. jema jema saMyama vadhe tema tema dravyAnuga pariName che. jJAnInuM svarUpa che te ja mAruM svarUpa che, ema abhedatA thAya e ja kharo saMyama che. jema jema samyagdarzana nirmaLa thAya tema tema ruci vadhe che ane vIrya kure che, tethI dravyAnuga pariName che. dravyAnuyoganI jijJAsAvALA bahu ochA che. vAtothI pariNAma na pAme. upara kahAM te kAraNe maLe te pariNAma pAme. ene kiMmata nathI. jyAM sudhI Indriyajaya na thAya tyAMsudhI vRttio bahAra rahe che. dravyAnuga pariNAma pAmavA mATe indriyajaya thavo joI e. AtmAmAM ja AnaMda Ave, AtmA sukhasvarUpa che ema lAge, vItarAga thavAmAM dRSTi heya, asaMgapaNuM eTale mAruM kazuMye nathI ema hoya, evI parama asaMgatA Ave tyAre AtmA oLakhAya eve che. je asaMga puruSa che, te A dravyAnuyeganA pAtra che. jJAnInI pravRtti eka jIvane mATe hoya ema nathI, badhAne mATe hoya che. A dravyAnuga sAMbhaLI, vicArI e karavAnuM che. badhA bhAvamAMthI virAma pAmavuM. badhethI vRtti cheDI jJAnInI ceSTAmAM lInatA thAya e saMyama che. jJAnI pratye prema Ave tyAre e thAya. AjJAmAM ekatAna thayA vinA e na thAya. mananuM vartana te vRtti che. vRtti upara lakSa rAkho ke mArI vRtti kyAM jAya che? karma bAMdhavAmAM jAya che? pAMca indriyanA viSayamAM jAya te karma baMdhAya. sArI vRtti thAya te bhAvanA kahevAya che. hisAba te rAkhavuM paDe. lakSa rAkhe te badhethI vRtti virAma pAme ane AtmAmAM rahe. e karavAnuM che. badhAthI virAma pAmI AtmA bhaNI vaLavuM. e saMyama prApta karI AtmAne nirNaya karavAnuM che. bIjA bhAva TALavAnA che. sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." e bhUlIza nahIM. cetavA jevuM che. sarva bhAvathI audAsInya vRtti karI, mAtra deha te saMyama hetu hoya che; anya kAraNe anya kazuM ka9pe nahIM, dehe paNa kiMcita mUcha nava jaya je. apUrva pachI samyaktva thAya. samyaktvanuM kharuM svarUpa saMyama ane vItarAgatA che. AtmA che te badhuM che. pitAnuM astitva bhUlI na javuM. pAMca IndriyonA viSayo ochA karavA. satsaMga vizeSa kare te dehAdhyAsa mATe e che. lakSa AtmAne na cUkave. game te prasaMga Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 359. Ave paNa e na bhUlavuM. parabhAva badhAya rekavA che. jJAnI jANe che te mAruM svarUpa che. jIva bhAva tapAsata nathI. je paramAva Ave te kADhavA che. kharAba bhAva Ave te tarata pharasI laIne UbhA rahevuM, DekuM kApI nAkhavuM. samAdhi pAmavAnuM kAraNa "sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." AtmAmAM rahevuM, bIjethI pAchuM haThavuM. vibhAvathI chUTavuM ema jJAnIe kahyuM che. sarva duHkha chUTavAnuM kAraNa dravyAnuga che. je kharuM svarUpa che, tene na bhUlavuM. mULa svarUpamAM lakSa rAkhavAnuM che. bAkI sarva bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che. [va. 867] 27 zrI rA. AagAsa, jeTha vada 10, 2008 pUjyazrI-kapALadeva lakhe che ke "he Arya! jema raNa utarI pArane saMprApta thayA, tema bhavasvayaMbhUramaNa tarI pArane saMprApta thAo." moha che te svayaMbhUramaNa samudra je dustara che. kacchanuM raNa pAra karI AvyA tema mohane pAra karI mokSe jatA raho ema kRpALudeva devakaraNacha munine lakhe che. bhAva AjJA ArAdhe te mekSa thAya. maniene bIjI upAdhi na hoya. jene ApakAra kara hoya teNe nivRtti levI. Aja te koIne nivRttinI paDI nathI. Atmahita zAthI thAya te paheluM karavAnuM che. darzanamaha ocho thAya tyAre mumukSu thavAya che. AtmAnI garajavALA bahu thaDA che. moha maMda paDe te dharmanA kAmamAM mIThAza Ave. bIjI vAta kare che paNa AtmAnI vAte na kare. Atmahita ati durlabha che. vidvattA to sulabha che. dhyAna ane zratanI anukULatA je kSetramAM hoya tyAM bhagavaMtanI AjJA paLAya. munine dhyAna ane svAdhyAya e be karavAnAM che. ullAsapUrvaka bhagavAnanI AjJA ArAdhavAnI che. DhIluM paDI jAya te sAdhano kaMI na kare. vi. 872]. 280 - pUjyazrI-mArgAnusArInuM pahelAmAM paheluM lakSaNa nyAyasaMpanna dravya upArjana karavuM e che. dharma joIto hoya te nItine pAye daDha kare joIe. prANa jAya paNa nIti na jAya. mumukSune kadApi AjIvikA jeTaluM na maLe to paNa ArtadhyAna na kare. maraNa karatAM, bhUkhe maratAM Akho divasa kADhe, paNa anIti na kare. mAre dharmadhyAna karavuM che, manane vaza karavuM che ema hoya teNe nItinuM prathama sthApana karavuM. nyAyapUrvaka varte te tene ghaNuM guNe pragaTe, dharmadhyAnamAM madada maLe, zamasaMga vagere guNa pragaTe, kaSAya karavAnI Teva ene rahe nahIM. mumukSue kaSAya jItavAnA che. prANa jAya to bhale, paNa mAre anIti te na ja sevavI. ema hoya tene lebha kaSAya ocho thAya tethI bIjA Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta kaSAye paNa ochA thAya. saddavartana hoya to jJAnIne mArga pariNAma pAme. je raste jJAnI dere te raste cAle. nyAyapUrvaka te tene lebha e che hoya. kaSAya maMda paDayA hoya te mekSa mAga maLe ema che. lebha maMda hoya ane jJAnI choDavAnuM kahe te chUTI jAya. jJAnInuM kaheluM samajAvuM muzkela che. jJAnI pAse jAya, paNa jIva lebha Adi kaSAya sAthe laIne tyAM jAya che. eka purohita hate. te zAstro bhaNele, paNa kaSAya maMda nahIM. te ja rAjAnI sAthe phare. rAjAe tene pitAnI vIMTI rAkhavA ApI. te purohita vIMTI pAchI ApavI bhUlI gaye. saMdhyAkALe sarovaranA kinAre aMjali ApatAM vIMTI sarI paDI, te nIce kamaLamAM paDI, paNa brAhmaNane khabara nahIM. ghera gayA pachI vIMTI na joI tethI bahu vicAravA lAge. zodhI paNa kaMI patto na lAge. tene rAjAne bahu bhaya lAgavA lAge. ghaNo vicAra karyo paNa vIMTIne patto lAge e upAya maLe nahIM. pachI eka jaina jJAnI sAdhu ahIM AvyA che evuM tene sAMbhaLavAmAM AvyuM. tethI te tyAM gaye ane kahyuM ke bApajI, eka kAma che. munie jANyuM ke A bhavya jIva che. tethI kahyuM ke bhale kaho. pachI teNe vIMTInI vAta karI. munie kahyuM ke sarovaramAM aMjali ApI hatI tyAM kamaLamAM paDI che. savAre kamaLa khUle tyAre jaIne jaje. pachI vIMTI maLI, te laIne rAjAne ApI AvyuM. e eka citA maTI, paNa A vidyA mArI pAse nathI, mATe e vidyA mAre zIkhavI, chetarIne paNa zIkhavI ema thayuM. te ghera gayo ane kahyuM ke huM vidyA levA mATe jAuM chuM. teo mane kaheze ke sAdhu thA te sAdhu paNa thaIza, paNa vidyA zIkhI pAcho AvIza. ema karI te muni pAse gayo. munie tene dIkSA ApI, pachI te zAstrAbhyAsa karate. thoDAMka varSo gayAM pachI munie kahyuM ke ghera javuM che? teNe kahyuM, have koNa jAya? banyuM e ghara. sapuruSane vega hoya te sArI vastuo grahaNa kare ane beTI cheDI de. munine mATe paNa AhAranA niyama che. kAraNa ke nirdoSa AhAra hoya to kaSAya maMda thAya. varta. mAnamAM munione kaSAya che tenuM kAraNa bhagavAnanI AjJA barAbara paLAtI nathI, te che. jevuM anna tevuM mana thAya che. bAhya parigraha dhanadhAnya vagere che. cAra kaSAya, nava nekaSAya ane mithyAtva e cauda atyaMtara parigraha che. kayAre thaIzuM bahAMtara nigraMtha ne?" mithyAtva ane kaSAyane laIne saMsAra che. e jAya te saMsAra na rahe. [va. 875] 281 zrI. rA. A. agAsa, jeTha vada 11, 2008 pUjyazrI-jJAnInAM vacane vAraMvAra apramattapaNe vicAravAM. mAre karavAyogya zuM che? ema vicAravuM. he zrI puruSake vacanAmRta jagahitakara." jene e upakAra samajAve che Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 365 tene mAhAmya lAge che. vacanAmRtathI kevaLajJAna thAya che. eTaluM badhuM mAhAsya che. darzana meha haNavAne jJAnInAM vacane che. saMsAramAM vRtti na jAya to vairAgya Ave, pApathI pAchA haThe. ema paDatI vRttine sthira rAkhe. jJAnInAM vacanethI jIva samyaktva prApta kare che. ethI AgaLa pachI apramatta thAya che. apUrva svabhAvane preraka jJAnI puruSanI mudrA, satsamAgama ane vacane che. vadhatAM vadhatAM apramatta guNasthAna prApta thaI kevaLajJAna pAme. sapuruSanAM vacane, mukhamudrA ane satsamAgama e agI svabhAvanA ane mokSanAM kAraNe che. [va. 876] 282 pUjyazrI-jene kALane kaMI bhaya nathI, AtmA ajaraamara zAzvata che, ema thayuM te kALa kyAM rahyo? AtmA traNe kALa rahevAnuM che. je utpanna thaye nathI te mare nahIM ema jene samajAyuM tene kALa kikara jevuM che. tene maraNaya nathI. tene traNe lekanuM rAjya Ape teya mRgajaLa jevuM lAge. enAthI tRSA chIpe nahIM tethI mRgajaLa jevuM che. jagatanI badhI IcchA rokAI gaI che. AzA ene vaza thaI gaI che, dAsI thaI gaI che. ane e nukasAna kare nahIM. bIjA jIvane bhUtaDI jevI vaLage che. kAmakrodha vagerene kedamAM mUkI dIdhA che. manane jItyuM che, tethI kAma vagere vikAra AvatA nathI. ene krodha AvI jAya, paNa e krodha nathI. kama AvIne jAya che. kevI hoya te bagADI zake nahIM. badhAthI asaMga thayA che. khAvuM pIvuM paDe te bhagavAnane bhUlyA vagara kare che. pUrva kamane laIne khAvuM pIvuM badhuM karavuM paDe, paNa asaMga rahIne kare che. jene chello eka bhava bAkI hoya tene AvI dazA hoya che. evA jJAnIne oLakhavA muzkela che. ene oLakhe tene paNa eka avatAra thAya. sapuruSane temanA rUpe oLakhavA bahu muzkela che. jene pharI janmavAnuM nathI evI emanI dazA che. mokSane arthe manuSyadeha che. janmamaraNa choDe te ja manuSya che, nahIM te mAtAnA peTamAM patharA jevo che. enuM jJAna sarvavyApaka che. ene keI aMtarAya na thAya. thAya te dhAre nahIM, kAraNa ke moha nathI. kevaLajJAna thatAM pahelAM badhI riddhisiddhio pragaTe che. AtmA zuM che? e jene samajAya tene riddhisiddhi jhera jevI lAge. AtmAmAM ja lahera kare che. prabhuzrIjI kahetA ke riddhisiddhine te lAta mArIne kADhI mUkI, e tarapha lakSa na Ape. aMtaramAM sukha che, tethI tyAM ja zodhe che, bIje na zodhe. [va. 878] 283 - pUjyazrI-kArtikeyAnuprekSAmAM bAra bhAvanAonuM sAruM varNana che, te vicAravuM. AtmA phare te kAma thAya. upazama eTale vItarAgabhAva thAya te arthe A "kArtikeyAnu Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 badhAmRta prekSA' graMtha lakhAye che. pUrve bAMdheluM Ave che. temAM samabhAva rAkha. svarUpamAM ja vRtti che. e ja kartavya che. emAM dhIrajanI jarUra che. [va. 879) zuddhAtmAmAM sthiti karavI hoya te Inine rokavI. jJAnInAM vacanamAM vRtti rahe te zuddhasvarUpamAM sthiti thavAnuM kAraNa thAya. jIvane garaja hoya tyAre zuddhabhAva kare che ema thAya che. mokSanI garaja rAkhe te mokSa bhaNI vaLAya. pAMca indriyane rokI jJAnanAM vacanamAM vRtti rAkhavI. tene jaya kare. nirAza thaI jAya te vakhate mahApuruSanAM caritre saMbhAravAM. nirAza thaI jAya te paramatatva pAmI zake nahIM. ullAsita vIrya hoya te thAya. ullAsathI thoDuM kare te paNa ghaNuM AgaLa vadhAya tevuM thAya. ghaNuM zIkhavAnuM che. ullAsa nA cheDa. ullAsa rAkha. guNa pragaTe te aTakI na javuM. nirdoSa thavAne e raste che. AtmakalyANa karavuM hoya te nirAza na thavuM. u9lAsa pariNAma rAkhavAM. A TUMkA TUMkA page che, paNa bahu zIkhavAnuM che, hitakArI che. [va. 882 pUjyazrI-puruSanAM vacane AtmAne zuddha karavAmAM avalaMbana che. pitAnA svarUpane na bhUlavuM, e paheluM kAma karavAnuM che. jJAnIne manavacanakAyAnA coga prApta che te bIjAnuM kalyANa thavA arthe ane pUrva prArabdha jogavavA athe che. mahApuruSo udayAhIna vate che. niSphara nathI letA ke bIjAnuM kalyANa na thAo. tema chatAM potAnuM na cukAya e lakSa rAkhe che. [va. 88] pUjyazrI-bAhya daSTimAM na taNAvuM. AtmAne mukhya karI vAta karavI. samyagdarzanarUpI nayana vagara AtmavastunI vAta pAme nahIM. samyagdarzana vagara jIva AMdhaLo che. kalpanA emAM na paDavuM. sAcI vastu na bhUlavI. manuSyabhava maLyo che te alpakALamAM chUTI jAya evo che. zuM dhArIne jIva pramAda kare che? bIjA vicAra na karatAM evA vicAra karavAnA che. [va. 884] 287 pUjyazrI-sapuruSane samAgama bahu upakArI che. "jJAnI jANe che' ema rAkhavuM. madhyastha rahevuM. jIva AgaLa Ave eTalA mATe kahevuM che. mArA yogyatA nathI tethI Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 363 samajAyuM nathI, paNa jJAnI jANe che. puruSanA ge pUchavuM na paDe. sahaje samajAya. dIvAnA prakAza je puruSane samAgama che. e bhAvanA karavAnI che. manuSyabhava maLe che, uttama vega maLe che, ene lAbha laI le. jene e vega na hoya teNe bhAvanA karavI ke kayAre maLaze? bIjI kalpanAo na karavI, sapuruSanAM vacanAmRta, mudrA ane satsamAgama durlabha che. e vega na hoya te sarakhI vRttivALA cha bhegA thaI jJAnInA mAhAbhyanI vAta kare te satsaMgamAM paNa asaMgapaNuM che. mahApuruSane vega ane asaMgapaNuM te paramasatsaMga che. sarakhI vRttivALA ne saMga te paNa satsaMga che. te kartavya che. [ va. 885]. 288 sadvartana vadhe tyAre jJAnInI AjJA uThAvAya. satparuSanI AjJA uThAve che te puruSanI bhakti kare che. AjIvikA arthe saduudyama karavAnuM che. gRhastha avasthA hoya tyAM sudhI mAgIne khAvA jevuM nathI, saduudyama nItithI karavAnuM che. ghaNuM vAMcavA karatAM jJAnInI eka AjJA ArAdhAya te ghaNe lAbha thAya. [va. 886 ] 289 zrI. rAtre A agAsa, jeTha vada 12, 2008 pUjyazrI-baLavAna nivRtti hoya tyAre pavanadIzAstra vAMcavuM. vAMcatI vakhate manavacanakAyAnI pravRtti ochI hoya te vadhAre samajAya. ghaNI vakhata jIva bIjI vAta kare ane pachI pharI vAMce te emAM citta cATe nahIM. vAMcatI vakhate bIjI vAta na karavI. mahApuruSoe je vacane lakhyAM che te Atma-upayogamAM rahIne lakhyAM che. vAMcanArane paNa e Atmaupayogane lakSa rAkhIne vAMcavAnAM che. mAtra koI jIvane bhagavAna pratye vRtti DAya e arthe jJAnIe vacane lakhyAM che. pavanaMdI vagere vanamAM racAyAM che. evAM zAstro evA kSetramAM ja vaMcAya te bhAve kure. mATe ekAMtamAM avagAhavAyegya che. eka ja lakSa haya, manavacanakAyA bIjA kAmamAM na vApara, mana pustakamAM ja rAkhe, bIjA ADAavaLA vicAra na kare, vacana paNa emAM ja jeDe te e vacano AtmA sudhI pahoMce che. saMskRtanA saMskAra te ene paramapada sudhI laI jAya che. [va. 887 ] pUjyazrI-mahApuruSane mArga agamya che, sarala che. samajAya te sarala che. "samaja pI saba sarala he" (hA. naM. 1-12) bIjethI vRtti UThe te sarala che. paNa e thavuM muzkela che, tethI agamya che. sat che te sarala che, sugama che, paNa anaMtakALa thaye chatAM prApta na thayuM tethI agamya kahyuM che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta e agamyane sarala karavuM hoya te satsamAgama kartavya che. eka te mahAbhAgya hoya ane pUrvane abhyAsa hoya te mumukSatA Ave che. mahApuruSone pUrve sevyA heya te nimitta vagara paNa mumukSutA pragaTe che. e na hoya te sadguru maLe tyAre paNa pragaTe che. mumukSu hoya tene mekSa sivAya bIjuM badhuM asAra lAge che. dhamaNanI peThe zvAsa letAM A manuSyabhava cAlyA jaze. mumukSutA Ave te AtmAnuM bhAna thAya ane sthiratA paNa thAya. mArge caDhI jAya-jJAnI kahe te raste caDhI jAya evI mumukSutA che. sAcI mumukSutA heya teya puruSanI jarUra che. AjJAnI jarUra che. tethI AgaLa vadhe che, AtmAnuM bhAna thAya, sthiratA thAya ane apramattAga prApta kare che. pahelI mumukSutA Ave eTale mahAsaktithI mujhAya, mehamAM rAjI na thAya ane mokSane athe pravarte. mumukSatA heya, sapuruSane vega heya, AjJA maLe ane tene ArAdhe te mekSa thAya. kyAre mAruM kalyANa thaze? evI rAtadivasa jene phikara thatI hoya tevA puruSane sapuruSano pega prApta tha sulabha che, maLI Ave. AtmakalyANa thavAnI rAtadivasa phikara hoya tenA upara bhagavAna kRpA kare che. puruSanAM vacane sAMbhaLavAnI IcchA chatAM e yoga na maLatuM hoya, te paNa ene puNya baMdhAya. AtmA te ciMtAmaNiratna jevuM che. rAtadivasa enI ciMtA karate hoya te tene vega maLI Ave che. samAgama niraMtara kartavya che, e samajAvuM bahu muzkela che, e samajAya te pravRttimAM paNa vairAgya rahe jevuM che evuM maLe. prabhuzrIjI kahetA ke gyatA lAve, egyatA lAve. ghaNuM kahetA, mumukSutA nathI athavA tIvra mumukSutA nathI e moTAmAM moTo deSa che. sAcI regyatA hoya te ghaNe lAbha che. pahelAM jIve egya thavuM. sAcI mumukSutA sadUgurunA samAgame thaze. " tyAga vairAgya na cittamAM, thAya ne tene jJAna." eTalI tyAgavairAgyanI mUDI joIze. A asAra saMsArathI kyAre chUTake thaze? evA bhAva thatA ke tarata kevaLI maLI AvatA. evI bhAvanA hoya te maLI Ave. [va. 888 ] - pUjyazrI-AMkhamAM upaga hoya tyAre kAnamAM na hoya. eka ThekANe upaga rahe che. Indriyone jaya karyo hoya te satkRtamAM ja ene upaga rahe. AjJAmAM keTaluM baLa che! AjJA jJAnInI ArAdhe te mohane kSaya karI zake. [va. 889]. - pUjyazrI-sazrata ane satsamAgama e beyamAM Indriyaya karavAnuM che. bIje vRtti na rahe evuM karavAnI jarUra che. Indriyane jaya karI e "padmanaMdI paMcaviMzati" zAstrano abhyAsa karaze te amRta che. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana [va. 901] 293 zrI rAva Ahara, phAgaNa suda 12, 2008 guru gaNadhara guNadhara adhika pracura paraMpara ora; tratatapadhara tanu naganadhara, vaMdau vRSasiramora. " pUjyazrI-je ghaNA munionA uparI che, je guru che, badhA guNene dhAraNa karanArA che, vrata ane tapanA dhAraNa karanArA che, je nagna zarIravALA che ane je dharmanA ziremaNi che, evA je guru che ane pUrve evA je guruo thaI gayA che teone vaMdana he. pAMca indriyanA viSayamAM AkhuM jagata paDayuM che. ghaNuMye khAdhuM, ghaNuM pIdhuM, paNa jIvane thAka lAgyo nathI. pAMca indriyanA viSayethI vikSepa thAya che, tethI jIva pitAnA svarUpane bhUle che. zAMti kyAMthI Ave ? jagatamAM zAMti nathI enuM kAraNa che pAMca indriyanA viSayanI kaDAkUTamAM paDayA che. tyAM zAMti nathI. jagata duHkharUpa ja che. ene paMTha de te zAMti thAya. anaMta avyAbAdha sukhasvarUpa AtmA che. ene oLakhI svarUpamAM sthira thavuM e mokSane upAya che. jagatamAM dehAdeDa kare che, te karatAM aTakI dehadevaLamAM beThele je deva, tenI oLakhANa karavAnI che. "jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che." (902). jeTalI udAsInatA Ave teTale mokSa thAya. pAMca IndriyanA viSayamAM deDAdoDa karavAthI jIva pitAne bhUlyo che. pAMca kuvA jevA A paMcendriyanA viSaya che. AtmAnI zAMti karavI hoya te AtmAne oLakhIne AtmAmAM sthira thavuM. AtmAmAM sthira thayA vinA zAMti na thAya. badhAne A hitakArI vastu che. huM koNa chuM ? kyAMthI thaye ? zuM svarUpa che mAruM kharu.? kenA saMbaMdhe vaLagaNuM che ? rAkhuM ke e pariharuM ? " bIjethI lakSa chUTe te pitAno rasa Ave. pitAne nirNaya thayA vinA sukha na Ave. AkhuM jagata duHkhI che, ema jANIne jJAnI puruSoe dvAdazAMgI lakhI che. tene sAra pitAnuM bhAna karavuM e che. jagatanI IcchA cheDI eka e ja karavAnuM che. badhAMye zAro karatAM dvAdazAMgI AtmAne AtmA bhaNI vALe che. tethI ene sazAstra kahyAM che. AtmAne zAMti pamADe evAM bhagavAnanAM vacane che. svarUpastha thavuM e sukha, zAMtine upAya che. bIjuM kAMI zedha mA. mAtra eka puruSane zodhIne tenA caraNakamaLamAM sarva bhAva arpaNa karI daI vatye jA.(72). sapuruSa maLe tyAre teone bedha sAMbhaLavAne maLe che. ethI ulAsabhAva Ave che. jene chUTavuM hoya teNe jJAnInAM vacane sAMbhaLavAM. jethI ulAsa Avaze. jyAre ullAsabhAva Avaze tyAre dehathI bhinna AtmA samajAze. jyAre dehathI bhinna AtmA samajAze tyAre jaDathI udAsa thaze. nAzavaMta vastuo mArAthI bhinna che, huM te eka tene jANanAre chuM evI bhAvanA karavI. be vastu judI che, te Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 bedhAmRta jJAnInAM vacana sAMbhaLe, ullAsa Ave, prIti thAya, vicAraNA jAge te samajAya. jJAnInAM vacana sAMbhaLI ullAsabhAva rAkhave te "bhAse jaDacaitanyane pragaTa svabhAva bhinna." pachI jaDanAM pariNAma jaDa ane cetananAM cetana lAgaze. jIvanI gyatA ane jJAnIne bedha joIe. jIvane pUchavuM ke tAre zuM joIe che? jagata ke mokSa? mokSa joIe che" ema uttara maLe te rAgadveSa ochA karavA mAMDavA. jJAnI puruSanAM vacanamAM joDAvuM e rAgadveSa ochA karavAne upAya che. jIva mAM paDayo che. AtmA te sauthI jude che. deha pitAne nathI; pitAne heya te sAthe Ave, chUTe nahIM. jJAna che te pitAnuM che te sAthe Ave che. jIva bhUlela che tathA "A mAruM, A enuM" karyA kare che. AtmA traNe kALa rahe e padArtha che. sAcI vastu bhulAI gaI che. jIvanI gyatA hoya, satparuSane saMga hoya ane badhA sAMbhaLavA maLe che tethI ulAsa Ave ane karmane dhakako lAge. tethI pratIti Ave che. pachI anubhava thAya tyAre AtmAne rasa cakhAya che. AtmAne svabhAva jANavAnuM che, paNa jIva pitAne jANatA nathI. jaDane jANa rahyo che. AtmAnI pratIti thaze tyAre vRtti sthira thaze. jene laIne badhuM dekhAya che tene jIva gaNato nathI. "jANanArate mAna nahIM, kahiye kevuM jJAna?" jANanArane bhUle che. pratIti Ave te anubhava thAya ane anubhava Ave te sthiratA thAya. jJAnInAM vacane sAMbhaLe, ullAsabhAva Ave, tyAre kama mArga Ape che, dazameha khase tyAre samyagdarzana thAya ane tyAre ja sAcI bhakti kahevAya. samyagdarzana thayA pachI "AtmAthI so hIna " ema lAge. darzanamoha jAya tyAre AtmAnI pratIti thAya ane temAM vRtti rahevAthI vIrya kure che, tethI cAritrameha jAya ane svarUpastha thAya che. jJAnInA mArgamAM jeTalI sthiratA thAya teTale cAritramoha dUra thAya che. jyAre asaMgapaNuM Ave tyAre paramAvagADha anubhava pragaTe che. vAsanA kSaya thavAne upAya satsaMga che, te na hoya te sanzAstra che. karmane vaza thavuM nathI; zUravIrapaNuM rAkhavuM. ApaNane hita thAya tevAM dravyakSetrakALabhAva rAkhavAM. mana vAraMvAra sazAstramAM rAkhavuM. jemAM asaMgabhAva che te namaskAra karavA gya che. [va. 949] 294 zrIrAA. agAsa, bhAva vada 7, 2008 pUjyazrI-meInA maraNane prasaMga sAMbharatAM jIvane vairAgya thavAnuM kAraNa che. nAvamAM eka yaMtra Ave che. tene kAMTe uttaramAM ja Ubho rahe che. tene dhavakAMTe kahe che. aneka prakAranI mohajALamAM je che tene lokasaMjJA hoya che. jenuM phaLa saMsArIpaNuM Ave tethI sukha na thAya. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ canAmRta-vivecana " lakSmI ane adhikAra vadhatAM zuM vadhyuM te tA kaheA, zuM kuTuMba ke piravArathI vadhavApaNuM e naya grahe ? vadhavApaNuM saMsAranuM naradehane hArI javuM, ene vicAra nahI' aheADA ! eka paLa tamane haveA. "" leAkasanA jyAMsudhI che, tyAMsudhI game tema kare tA paNu duHkhI che ane AtmazAMti jene lakSa che te game teA bhikhArI hAya, khAvAnuM na DhAya, vastra na heAya, ekaleA hAya, te paNa sukhI che. AtmazAMti ja zeAdhe, te game tevA nidha na hoya te paNa sukhI ja che. 367 A patra tA vyAvahArika che paNa ahu upayogI che. leAkasa jJA eTale badhu karatAM leAkeAmAM khATuM na dekhAya, leAkeA sAruM kahe e mukhya haiAya. e lakSa chUTe nahI... tyAMsudhI ene duHkha ja hoya. enA meAkSa na thAya. jene game tema karIne AtmAne zAMta karavA che e lakSa che, tene game teA vajra na hAya, khAvAnuM na hAya, nidhanatA hAya paNa enuM phaLa meAkSa che tethI sukhI ja che. ApaNe tapAsavAnuM che ke zAmAM ApaNe vIe chIe ? game tema karIne AtmAnI zAMti thAya, AtmA poSAya, te ja karavAnuM che. samAdhi joItI hAya tA emanI ema AvatI nathI, abhyAsa karavA joIe. laukikamAM vavuM ane leAkeAttarabhAvamAM rahevuM ema karavuM bahu muzkela che. koIka viralA kare che. kRpALudeve A karI khatAvyuM. apUrva vastu sAMbhaLavAmAM Ave tyAre jIvane ullAsa AvavA joIe ke mane jJAnIe kahyuM che, mATe mAre ema vavuM. leAkeA kahe ema karavuM nathI. peAtAnAM pariNAma tapAsavAM. lAbhamAM vRtti na javA devI. jema bane tema zAMti rAkhavI. jagata duHkharUpa che ema jo bhAva thAya teA karI jAya. meAhane laI ne badhuM icche che. meATA thAuM, ghara banAvuM, evI evI icchAo kare che, paNa jo e vikalpe bhulAya teA sukha thAya, paravastu javAthI AtmA du:khI na thAya. jeTaluM mArApaNu' echuM teTaluM vadhAre sukha che. jagata badhuM nAzavaMta che. badhuM mUkIne javAnuM che. peAtAnuM che nahIM, tene peAtAnuM mAne che. AkhI jiM'dagI mAru mAruM kare tAya rahe nahI. ajJAnane laIne phikara kare che. vicAra kare tA badhu khATuM che. kalpitanuM eTaluM badhuM mAhAtmya thaI gayuM che ke sAcI vastu ene samajAtI nathI. badhuM kalpita che tene peAtAnuM mAnyuM che. sAcuM che enuM bhAna thAya tyAre samyaktva thAya. AAtmabhAva thAya teA pharI deha na Ave. dehanI IcchAthI deha maLe che. " AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re. " samabhAva rahe teA navAM kama na madhe. dehabhAva cheADI AtmabhAvamAM AvavAnuM che. A eka karavAnuM che. deha dekhAya che, temAM AtmA che. te AtmAne jovAnA che. pratimA joIne paNa jevAnuM zuM? AtmA. e paDayu' rahe che, 'mokSamUruM gurudatta 'gurunI kRpA che te mAnuM mULa che. khAMdhelAM hoya te bhAgavavAM paDe. AvA manuSyabhava, satpuruSane ceAga, kayAMthI maLe? kAma ghaNuM ane divasa gheADA che. game tyAM rahevAnuM DhAya paNa yathAyeAgyapaNe rahevAya, mArI eka kSaNa paNa nakAmI na jAya, e Icchavu jJAnI yAgya rIte vate nahI. ayeAgya rIte vata vAnu` ene Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 badhAmRta sUjheya nahIM. kRpALudevane aMtaraMgamAM eTalI vItarAgatA hatI ke khAvAnuM paNa mAMDa mAMDa khAtA hatA. khAtAM pItAM paNa AtmAne na bhUla e emane lakSa hato. e AtmAne bhUlatA ja nahotA. manamAM asaMga thavAnI bhAvanA hatI. AtmAne svabhAva mUkI bIjAmAM vRtti karavAnI IcchA thatI nahatI. eTale vairAgya hatA. saMkalpavikalpa karavAnuM je cittanuM kAma che te paNa zAMta thaI gayuM hatuM, AtmA AtmabhAve vartate hate, samaye samaye anaMtaguNa viziSTa bhAva vadhatuM ja hatuM. e kahI zakAya evI dazA nahatI. e dazA samaje eve che nahIM. bhagavAne kare che emane sahaje sAMbharI Avyo hate. jaDa ane cetana be padArtha samajavAnA che. [va. 54] 295 zrI. rA. A agAsa, aSADa suda 3, 2008 (zrImadune aMtima saMdeza-artha) 34 zrI jina paramAtmAne nama: irache che je jogI jana, anaMta sukhasvarUpa; mULa zuddha te Atmapada, sayogI jinasvarUpa. 1 AtmAthI anaMta sukhane Icche che. athavA yogIpuruSa eTale jene paramAtmA sAthe yoga eTale joDANa karavuM che te anaMta sukhane Irache che. mULa zuddha Atmapada evuM je sagI jinasvarUpa che te anaMta sukhanuM dhAma che, tene ja gIjana icche che. AtmasvabhAva agamya te, avalaMbana AdhAra; jinapathI darzAviye, teha svarUpa prakAra. 2 e AtmasvabhAvamAM buddhi pahoMcatI nathI. " jyAM matinI gati nathI tyAM vacananI gati kyAMthI hoya?" (172). vicAramAM Ave evuM nathI. e AtmasvabhAva agamya che. ene raste have joIe. e svarUpa prApta karavA konuM avalaMbana levuM? te ke mULa zuddha svarUpa agamya hovAthI je svarUpa jine pragaTa karyuM che tenuM avalaMbana le te prApta thAya. jema jema bhakti thAya tema tema e svarUpa sudhI pahoMcAya che. jinapadanuM varNana te svarUpanuM oLakhANa thavA karyuM che. te svarUpa agamya hovAthI jinapadanA avalaMbananI jarUra che. jinapada nijapada ekatA, bhedabhAva nahIM kAMIka lakSa thavAne tehane, kahyAM zAstra sukhadAI. 3 jinapada ane nijapada e bemAM bheda nathI. jine je svarUpe pragaTa karyuM che ane ApaNuM je mULa zuddha svarUpa che emAM bheda nathI, jinapadanI bhakti karatAM karatAM e Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 369 padanuM dhyAna Ave che. jinapada ane nijapadamAM bheda nathI, e lakSa thavA badhAM zA kahyAM che. anaMta sukhasvarUpane je irache che tene anaMta sukhadhAma batAvavA badhAM zAstro kahyAM che. jina pravacana durgamyatA, thAke ati matimAna; avalaMbana zrIsadguru, sugama ane sukhakhANa. 4 AtmasvarUpa agamya che; evuM jina pravacana paNa durgamya che, gahana che. "sapuruSanA ekeka vAkayamAM, ekeka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che." (186). gautamane utpAda-vyayadhrauvya e traNa zabda kahyA tethI badhAM zAstro racyAM. e tripadI ApaNe paNa sAMbhaLIe chIe. jinapravacanane Azaya che tyAMsudhI pahoMcavuM bahu muzkela che. sthAvAdamAM te aneka artha thAya che. jevI apekSA le te artha thAya. kaI apekSA grahaNa karavI? ene nirNaya gurUgama vinA vidvAne paNa karI zakatA nathI. "gama paDyA vinA Agama anartha kAraka thaI paDe che" (128). ghaNA artha kare teya thAke ratnAkara muni hatA te bahu vidvAna hatA. mohanIya kamanA udayathI strIne vaza thayA. eka vANiyAne vicAra thaye ke muni ucca buddhizALI che paNa kamane laIne bhUlyA che. ApaNAthI thAya eTaluM karI levuM. pachI te ghI laIne munine tyAM Avyo ne kahyuM ke huM ahIM ghI vecavA AvyuM chuM ne javuM che, paNa A eka leka che tene zuM artha che? munie artha karyo, paNa teNe kahyuM ke mane te besatuM nathI. bIje divase pharI bIje artha karyo, paNa teNe kahyuM. mane te besatuM nathI. ema cha mahinA sudhI karyuM. pachI munine vicAra Avyo ke ene zuM artha haze? ATalA artha karyA chatAM kema besate nathI ? pachI bhAna AvyuM ke huM te sudharyo nathI to bIjAne zI rIte sudhArI zakuM? vANiye paNa te divase ghI vecIne AvyA. tyAre muni vihAra karI javA mAMDyA. vANiyAe artha karavAnuM kahyuM eTale artha munie karyo. vANiyAe kahyuM ke Aja artha barAbara che. buddhithI kalyANa nathI. mohamAMthI jAge te kalyANa thAya. saddaguru vinA ThekANuM paDe nahIM. saddagurunuM avalaMbana hoya tene sIdhe artha eTale je karavAnuM hoya te ja hAthamAM Ave, anaMta sukhanuM dhAma e je AtmA che, te ja hAthamAM Ave. jinanAM Agama ene sukhakhANa ane sugama thAya. . upAsanA jina caraNanI, atizaya bhakti sahita; munijana saMgati rati ati, saMyama yoga ghaTita. 5 saMpUrNa svarUpane jeo pAmyA che evA jinanI upAsanA karavAnI che. paNa jIva saMsAranI bhakti kare che. bhagavAnanI evI bhakti thAya ke bIje kyAMya citta jAya nahIM, atizaya bhakti thAya. munijananI saMgatimAM ati prema hoya. saMyama pitAthI paLe eTale pALe. manavacanakAyAnI zakti jeTalI hoya te pramANe saMyama pALe. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 modhAmRta guNaprada atizaya rahe, rahe aMtarmukha ga; prApti zrI sazuru vaDe, jina darzana anuyoga. 6 keIna paNa guNa dekhIne AnaMda thAya, pramAda thAya, IrSA na thAya ane aMtamukha yoga rahe. jagatanI vismRti thAya. game tenAmAM guNa dekhe te rAjI thAya. heSa nahIM vaLI avarazuM" (1lI daSTi). e adveSa guNa AvatAM ja guNapramoda paNa Ave che. bIjAnA guNathI rAjI thAya; pitAnA guNa pragaTavA puruSArtha kare. pAMca IndriyanA viSayamAM pese nahIM. dehathI ApaNe bhinna chIe ema jJAnIe kahyuM che, te ja huM chuM, ema thAya. jJAnInA AdhAre svarUpa jANe. kharuM svarUpa zuM che? tyAM mAre pahoMcavuM che e aMtarmukha upayoga che. je aMtarmukhavRtti sarvasaMgaparityAga karavAthI paNa na thaI zake. "sarvasaMga parityAga karIne cAlI nIkaLyAthI paNa jIva upAdhirahita thatuM nathI"(677). aMtamukhavRtti rAkhavI A kALamAM muzkela che. e karyA vinA chUTake nathI. kaMIka enuM mAhAmya lAge tyAre aMtarmukhavRtti thAya. saddaguru, jinadarzana ane jinavANI emAM jene vizvAsa hoya tene vastu prApta thAya che. sadaguru vaDe jinavANI-jinadarzana samaje te ene vastu prApta thAya, pravacana samudra biMdumAM, UlaTI Ave ema; pUrva caudanI labdhinuM, udAharaNa paNa tema. 7 samudranuM eka TIpuM hoya temAM samudranA kSAra Adi badhA guNa AvI jAya. ema pravacana samudranA eka vacanamAM cauda pUrva AvI jAya evI labdhi jIvane sadgurunA vege prApta thaI Ave che. bhaNavA na javuM paDe. badhAMya zAstro enA hRdayamAM vasI jAya. "para premapravAha baDhe prabhuse, saba Agamabheda sukara baseM." jIva puruSArtha kare te anaMta zakti AtmAmAM che. labdhio pragaTe che. abhayakumArane evI labdhi hatI ke eka akSara kahe te AkhuM pustaka ke A maMtra yAda AvI jAya. bhaNavA javuM paDe ema nathI. bhaNavA jAya te kayAre pAra Ave? "huM keNa chuM, kyAMthI thaye, zuM svarUpa che mAruM kharuM? konA saMbaMdhe vaLagaNa che, rAkhuM ke e pariharuM ?" enA vicAra vivekapUrvaka, zAMta bhAve karyA hoya te AtmajJAnanA badhAM siddhAMta anubhavamAM AvI jAya. viccheda gayAM nathI. badhuM AtmAmAM che. "giaaN kALA re saghaM nArAje saravaMjJA gi aur " ekane jANe te sarvane jANe ane sarvane jANavAnuM phaLa ekane jANavuM e che. jIvamAM cogyatA joIe te agamya vastu paNa sugamya thaI jAya che. sadUguru na maLyA paNa cagyatA prApta karavI hoya te prApta karI zakAya che. pachI saddaguru maLe te jhaTa kAma thaI jAya. viSaya vikAra sahita je, rahyA matinA yoga; pariNAmanI viSamatA, tene coga ayoga. 8 saddagurune ga maLe paNa pAMca indriyanA viSayamAM vicAra rahyA kare, enI jhaMkhanA rahyA kare, e viSaya sArA lAge, pariNAma viSayI rahe tethI dharma karatAM adharma thAya Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 371 ane tene vega thayo hoya te niSphaLa thAya. mATe pAMca indriyanA viSayamAM virAgya e paheluM karavAnuM che. e viSaye anAdinA zatruo che, bhulAvanArA che. emAM ne emAM rahe te kalyANa na thAya. e viSayane laIne viSamabhAva thAya che. AkhA jaina dharmane AdhAra pariNAma upara che. paMcaviSayamAM rAga dveSa na thAya e gyatA jene nathI tene yoga maLe che te paNa aga che. mATe pAMca IndriyanA viSaye zatru che, tene jItI levAnA che. maMda viSaya ne saraLatA, saha AjJA suvicAra karuNA kamaLatAdi guNa, prathama bhUmikA dhAra. 9 jeNe pAMca IndriyanA viSaye maMda karyA hoya, uparathI DeLa daMbha karavAnI IcchA na karate hoya, jevuM hoya tevuM pragaTa karato hoya, bagalAnI jema dekhAva na karate hoya evA sarala jIvane guNa grahaNa karavAnI IcchA hoya che. jene guNa dekhADavAnI IcchA hoya che tene guNa grahaNa karavAnI IcchA hatI nathI. je guNa grahaNa karavAnI IcchA rAkhe che, saraLatA je rAkhe che, jJAnInI AjJA pramANe je vate che, je AtmavicAra kare che, jenA hRdayamAM dayA karuNa bhAva hoya tene pitAnA AtmAnI dayA Ave ke anAdikALathI rakhaDe che, have ene mekSe laI jauM, AtmAnuM kAma bIjuM kaMI karI Ape nahIM. kamaLatA eTale mAnane abhAva. huM meTe chuM ema, mAna na hoya, jJAnI kahe te enA hRdayamAM coTI jAya. "vA vaLe jema hema." tene jJAnInAM vacane hRdayamAM Thare che. mAna hoya tene kaMI na thAya. e ganI prathama bhUmikA che. ethI AgaLa vadhe tyAre madhya pAtra thAya. te have kahe che- kathA zabdAdika viSaya, saMyama sAdhana rAga; jagata ISTa nahi AtmathI, madhyapAtra mahAbhAgya. 10 pAMca indriyanA viSayone jIte te jitendriya thAya. indriyAga TaLe tyAre saMyamamAM rAga thAya. "sava bhAvathI virAma pAmavArUpa saMyama che." (866) badhAthI virAma pAmI enI vRtti AtmAmAM vaLe. jagatamAMthI ene kazuM joItuM nathI. "sakala jagata te eMThavat " eMThavADA jevuM lAge, "AtmAthI sau hIna " lAge. eTalA sudhI Ave tyAre madhyama pAtra, mahAbhAgya kahevAya che. have uttama pAtra kahe che - nahi tRSNa jIvyA taNI, maraNa yoga nahIM bha; mahApAtra te mArganA, parama yoga jitabha. 11 jIvavAnI tRSNa jene rahI nathI. maraNa AvavAnuM hoya te manamAM Dara na thAya ke mAre maravuM paDaze. kSema na thAya. AtmA maratA ja nathI ema jene daDha thaI jAya te AtmAmAM ja rahe che. mekSanA upAyamAM ja pravarte che. jJAna darzana samAdhi e jenA hRdayamAM rahe che, eTaluM thAya te te mahApAtra che. samabhAva Ave te e thAya-- A bahu samadezamAM, chAyA jAya samAI AvyuM tema svabhAvamAM, mana varUpa paNa jAI. 1 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 772 badhAmRta Upaje moha vikalpathI, samasta A saMsAra; aMtarmukha avalokatAM, vilaya thatAM nahi vAra. 2 sarakhI sapATa jamIna hoya ane sUrya mAthe Ave te chAyA samAI jAya che. evI rIte jIva AtmasvabhAvamAM Ave te mana marI jAya. evuM na thAya tyAMsudhI mehanA vikalpa kare che. ethI ja Akho saMsAra che. vika95 chUTe te baMdhana na thAya, AtmAne anubhava thAya. aMtarmukha avaloke te mananA badhA saMkalpavikalpa samAI jAya. gIo zuM Icche che te have kahe che - (3) sukhadhAma anaMta susaMta cahI, dina rAtra rahe tadhyAnamahIM; parazAMti anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te vara te ya te. 1 anaMta sukhanuM dhAma AtmA, e sivAya bIjuM kaMI IcchatA nathI. enI ja bhAvanAmAM rAtadivasa rahe che. e parama zAMta che. anaMta zAMtimaya amRtasvarUpa e AtmA che. emAM ja rAtadivasa dhyAnamAM rahe che. e uttamapadane huM praNamuM chuM. [va. 956 upadeza noMdha 296 zrIrAtre A agAsa, aSADa vada 11, 2008 pUjyazrI-zUrNi eTale bahu vistArapUrvaka TIkA. bIjAnuM mAna cUre evI TIkA te zUrNi kahevAya che. (9) mANasanI bhUla thAya paNa sarala jIva hoya te te kabula kare che, tethI pharI evI bhUla na thAya. (10) kuLasaMpradAya pramANe sAdhupaNuM, zrAvakapaNuM hoya tethI kaMI kalyANa na thAya. AtmAmAM bhAva thavo joIe. samajaNanI jarUra che. viveka vinA kaMI na thAya. jJAnI prArabdhage je karatA hoya tenuM ApaNe anukaraNa na karavuM, paNa teo sadAcAra pALatA hoya te te pALavA. vivekanI jarUra che. "moTA kahe tema karavuM, paNa kare tema na karavuM." e vacana paNa sApekSa che. sahu sArAM kAma karatA hoya te te karavAM, paNa prArabdha evuM hoya tenuM anukaraNa na karavuM. (11). avagAhanA e kSetra AzrayI che. pratyeka siddhanI avagAhanA judI judI che. (12) bahu duHkha Ave ane samabhAva rahe to ghaNuM karma kSaya thAya che. jJAnIne cuMga te sulabha che, paNa pAma durlabha che. mekSane mArga ane mokSa beya sukharUpa che, paNa pAmavA durlabha che. (14) satkRta sevavA mATe Indriyanigraha ane ekAMta sthAnanI jarUra che. keTalAka tapa karIne zAstra vAMce che, tenuM kAraNa vRtti emAM ja rahe ane upayoga emAM joDAya te pariNAma pAme. zrata che te kevaLajJAna thatAM sudhI kAmanuM che. (15) Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhanAmRta-viyana 373 jJAnInI eka AjJA ArAdhe te paNa mekSe laI jAya. jJAnI jagatane tRNavat jue che. AtmAnI saMbhALa leze tyAre kalyANa thaze. manuSyabhava ratna jeve che. khAvApIvAmAM vakhata jAya te koDI jevuM che. (16) brahmacarya evI vastu che ke jethI badhA viSaye jItI zakAya che. eka viSayane chatatAM ja sau saMsAra." vicArane avakAza meLave te thAya. vicArane avakAza meLave te vicAra thAya. pA ke ardho kalAka vicAra karavAnuM rAkhyuM hoya te tenI asara bIjA kAma karatAM paNa rahe che. bhAvanA hoya te nivRtti maLI Ave che. AtmA bhaNI vRtti thaI hoya te AtmAne lakSa rahe. keI paNa kAma karatAM deza, kALa, nivRtti ane mArgane vicAra kara. 28) vrata levuM hoya te pahelAM spaSTa karavuM ke evI rIte mAre vrata levuM che ane bIjAnI sAkSIe levuM. vecchAe na vartavuM. vratamAM AgAra rAkhe che, te paNa kAma paDe te temAM pite adhikArI na thavuM. jJAnInI AjJAe vartavuM. (29) "AtmA che" evuM pahelAM dRDha karavuM. "AtmA che tyAMthI mAMDIne mokSanA upAya sudhI cha padanI zraddhA karavI. enI zraddhA na hoya te pachI puruSa jarUranA na lAge. mohanIya karma utkRSTa sittera koTAkeTI sAgaropamanuM aMtamuhUtamAM baMdhAya che. sAta hajAra varSa sudhI e udayamAM paNa na Ave. eTalAmAM pAchuM kSaya karavuM hoya te karI zakAya che. badhAM karmomAM mukhya mohanIya che. e mohanIya kSaya karavA mahAvIra bhagavAna bAra varSa sudhI UMdhyA nahIM, khAdhuM pIdhuM nahIM, eka AMkha caLavA jeTalI paNa dehanI saMbhALa lIdhI nahIM. eka mahine kSaya karavA puruSArtha karavA mAMDayo. evuM ApaNe karavAnuM che. jIva samaje te sarala che nahIM te anaMta upAye paNa nathI. dekhAya che tene mATe badhuM kare che, paNa AtmA dekhAtuM nathI tene mATe kaMI karatuM nathI. (31). - bAlavuM paDe te rAgadveSa rahitapaNe belavuM, te karma na baMdhAya. kama na baMdhAya evuM karavAnuM che. bhagavAna paramArtha satya bele che. keI bele nahIM paNa rAgadveSa kare te paNa karma baMdhAya. vyavahAra satya ghaNu vAra bolavAmAM Ave che, paNa paramArtha satya bolavAmAM AvyuM nathI, mATe A jIvanuM bhavabhramaNa maTatuM nathI. samyaktva thaye vastunuM eALakhANa thAya. AtmAne AtmA ane jaDane jaDa jANe. sadudeva, sadguru ane saddharmanI pratIti thAya, pachI abhyAsa karIne paramArtha satya bolAya che. mAnane arthe tapa vagere karate hoya ane bahArathI AtmAthe karuM chuM ema dekhADe te asatya ja che. kAraNa ke aMdara mAnanI IcchA che tethI asatya ja che. aMtaraMgabhAvane laIne karma baMdhAya che, bahAra bhale game tevuM hoya. mATe aMdarathI cokakhA thavAnuM che. prabhuzrIjI kahetA ke cokhA thaIne Ave. kSAyika samakita hoya te ja paramArtha satya bolAya. (34) Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAmRta AtmA che tethI dehu cAle che. e nIkaLI jAya te zarIra saDavA mAMDe. (38) avasara Avye kAma karI lIdhu` tA karI lIdhuM. nahIM tA pharIthI AvA manuSyabhava, smaraNamaMtra vagere maLavuM bahu durlabha che. mATe AtmAnu kAma karI levAnu che. (41) 374 [va. 957 upadezachAyA] AjI, jeTha vada 1, 2005 pUjyazrI--zAstromAM samaja na paDe te ApaNI buddhi paheAMcatI nathI eTale samajAtuM nathI ema gaNavu, pazu zAstra khATAM che ema na kahevuM, kAraNa ke zAstrA racanAra gaNudharA hatA. jo ke tIrthaMkarAe jeTaluM kahyuM eTaluM badhuM ja emAM AvyuM che ema nathI. paNu kaMI khATAM che ema nahIM kahevuM. jJAnInI vANInA Azaya, abhiprAya Ave paNa te pUrepUrA bhAva sahita emAM na Ave. 197 (1) eka vakhate pUjya prabhuzrIjI agAsa sTezana pAse lAkaDAnA pIThAmAM beThelA tyAre kAI bhAI e kahyu` ke amuka mANasanA deha chUTI gayA. te upara pUjya prabhuzrIjIe bedha karyAM, te lakhI levA jevA lAgavAthI meM lakhI lIdhA ane pAchaLathI prabhuzrIjIne matAnye. prabhuzrIjIe kahyu' ke eMThavADA che. (ane kahyuM ke nIce lakha ke svamukhe lakhAveluM che.) enA atha e ke je te vakhatanA bhAva ane AzayanA hisAbe lakhAyuM che te jema pakavAna vagere khAdhu hAya ane eThuM' khAkI rahe tenA jevuM che. siddhAMtanA khAMdhA sakhata hAvA chatAM yationuM AcaraNa taddana virodhI jovAmAM Ave che temAM kaMI tItha karanI vANInA doSa nathI, paNa jIvanI samajaNune doSa che. tItha karanI dezanAmAM paNa evA jIvA hAya che. zreNikanA eka putra vAriSeNe dIkSA lIdhI pachI te tenA eka mitra puSpaDAlane tyAM vhAravA gayA. te taratanA paraNelA hatA. te peAtAnI strIne mUkIne mitrane vaLAvavA AnyA. vASiNe tene pAchA javA na; kahyuM ane guru pAse AvatAM beSa sAMbhaLI dIkSAnA bhAva thatAM tarata dIkSA apAvI. paraMtu te peAtAnI strIne bhUlI zakatA nahIM. enI srI eka AMkhe kANI ane kadarUpI hatI. ema karatAM khAra varSa thaI gayAM. eka vakhate mahA vIraprabhunI dezanAmAM eka deva AvyA teNe prabhunI stuti karatAM kahyuM huM mArava thayAM tamArA darzana mATe virahI rahyo hatA. jevI rIte eka navI ja paraNelI strI enA dhaNInI khAra varSathI rAha jue ane jevI vihaLa thAya tema. e vAta sAMbhaLI puSpadmAlane peAtAnI strI kevI khAra varSa thayAM jhUratI haze e yAda AvavAthI UDIne ghara tarapha cAlavA mAMDayu'. e joIne vAriSeNu samajI gayA ane e paNa sAthe gayA. pachI vAriyeNu enA mitrane rAjamahelamAM peAtAne tyAM laI gayA ne peAtAnI mAtA celAne kahyuM' ke mArI badhI strIone kaheA ke zrRMgAra sajIne amArAM darzana karavA Ave. enI khatrIsa strIe Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 375 hatI te badhI khuzI thaIne zRMgAra sajIne AvI. tene batAvIne vAriNe tene mitrane kahyuM ke AmAMthI tane je pasaMda paDe te strIne tuM laI jA. puSpaDAlane thayuM ke ATalI badhI rUpavatI strIone kumAre tyAga karyo che, jyAre huM mArI eka kANI strI upara mohita thaye chuM. tethI bedha pAmI pAchA mahAvIra prabhu pAse AvIne pharIthI pAMca vrata aMgIkAra karyA. (upadezachAyA cAlu) zrI rA. A. agAsa, zrAvaNa suda 15, 2009 - pUjyazrI-A mAruM vacana che, huM samajAvuM chuM ema jJAnI puruSane hotuM nathI. bIjAne rAjI karavA le che ema paNa nathI. bolatAM emane tAdAmyapaNuM thatuM nathI. kevalI niraMtara jANe che chatAM rAgadveSa nathI. tema jJAnI le che chatAM rAgadveSarUpa tAdAbhyA saMbaMdha che ema na jANavuM. atyAre badhuM zikSaNa evuM che ke pitAnI matimAM bese te sAcuM, nahIM te khoTuM. evuM thaI gayuM che. kevaLajJAnane buddhithI mApe te buddhi jeTaluM ja mApI zake. keTalAka kahe che ke sarvajJa nathI. aneka matavAdI jude jude ThekANe khaLI rahyA che. na samajAya te jJAnI jANe che ema rAkhavuM. ApaNane besatuM nathI, paNa bhagavAne sAcuM kahyuM che. sarvajJa bhagavAne kaMIka hetuthI kahyuM che. mArI buddhithI alpajJatAne lIdhe samajAtuM nathI, paNa bhagavAne sAcuM kahyuM che ema je rAkhe te AjJAviya dharmadhyAna che. dhavala jevA graMthomAM paNa bhagavAna jANe che ema kahyuM che. koI divase bhagavAne kaI vAta, koI vakhate koI vAta ema badhuM kahyuM hoya te badhAne baMdha baMdhAya che. bhagavAne jevI rIte kahyuM tevI rIte bAMdhe bAMdhe ema nathI. kamasara bAMdhe. tIrthakara jeTaluM jANe teTaluM kahI zake nahIM. kahI zake teTaluM jIne dhyAnamAM na rahe. emAM badhAM tIrthaMkaranAM ja vAkayo AvyAM che ema nathI. Azaya tIrthakarane ane zabda bIjA paNa Ave. mULa graMthakartA tIrthakara kahevAya che. gaNadhare badhA Agamane bAMdha bAMdhe che. jema A upadezachAyAne bAMdhe bAMdhye tema. buddhi phare te savaLuM thAya. vrata levuM saheluM, paNa pALavuM muzkela. badhI vakhate kama sarakhAM nathI hotAM. kaI vakhate maMda udaya hoya che ane keI vakhate tIvra udaya hoya che. jJAnInI AjJArUpI aMkuza hoya te paLAya. jJAnInI AjJA pALanAra Dare che. niraMkuza thaI jAya te kevA bhAva thaI jAya tenuM kazuM kahevAya nahIM. kyAMya jaI paDe. A kSetra nivRttivALuM che, paNa enI gyatA joIe. nahIM te beTho beTho saMkalpavikalpa kare. regyatA hoya teTale je upakaniye na thayela hoya ane jaMgalamAM rahyo hoya te ArtadhyAna thAya ke kaMI vAgha te na AvI jAya, sApa te na AvI jAya! eka sAdhu hatuM. teNe sAMbhaLyuM ke giranAranA pahADa upara eka guphAmAM cidAnaMdajI Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 AdhAmRta mahArAja rahetA. mATe mAre paNa tyAM rAta rahevuM ema vicArI tyAM rahyo. rAta thaIne tyAM tA dhaDAkA thavA lAgyA. ene thayuM ke kayAre vahelI savAra thAya ne ahIMthI jauM. AkhI rAta UMgha na AvI. pachI savAra thatAM gAmamAM gayA. ene tAva caDhayo ne marI gaye. e ja guphAmAM prabhuzrIjI traNa divasa ne traNa rAta rahyA hatA. mAhanalAlajI mahArAja sAthe hatA. emane kaMI bhaya nahIM. banne jaNa vAMce, vicAre, carco kare ema karI rAta pUrI karI nAkhatA. ceAgyatA vagara mATA enne upADavA jAya teA upaDe nahIM, paDI jAya. dravya kSetra kALabhAvathI nivRtti levI e jIvane hitakArI che. jeTalI caiAgyatA hoya teTaluM karavuM, A kSetra sAru che ema thAya teA 'mAruM' thaI jAya. pachI khIje ene UMgha paNa na Ave. zukAmAM rahetA DhAya ane tyAM kAI khInne Ave te ene dveSa thAya ke huM rahuM chuM, A kayAMthI AnyA ? atyAre te Abu upara guphAone keTalAka tALAM vAse che. sumukSu eTale badhAya samyagyeSTi ema na samajavuM. aSAya samyagyeSTi haiAya nahIM. mahApuruSane A mArA ziSya che, evA bhAva na thAya. game tyAMthI e dhama yAmA evA ja emane lakSa hAya che. kuguru zA mATe kahevAya che? tA ke ene ziSyA upara mamatA che. mAbApane chekarA upara jeTalA prema nahAya teTale ene ziSya upara DAya che. kugurunA sa`gathI jIvane madhu UlaTu' bhAse, viparIta ja bhAse. [upadezachAyA cAlu] zrI rA. A. amAsa, jeTha vada 3, 2008 (3) pUrva ArAdhanA karIne AvyA DhAya tethI jhaTa dhama game, evA jIvA A kALamAM gheADA che. pahelAnAM jIvAne mahApuruSA maLatA te mahAbhAgya lAgatuM. e ja tee zeSatA hatA. ArAdhaka jIvane jhaTa satpuruSanuM ALakhANa thAya che. pUrva sa`skArane lIdhe sahu ja ema bhAse ke A satpuruSa che. jhaTa vizvAsa AvI jAya. mumukSutArUpI AMkha hAya tA satpuruSa eLakhAya. A AMkhAthI dekhAya evuM nathI. madhyama satpuruSa e AtmajJAnI che, paNa evA udaya haiAya che ke mANase Ave te karuNAthI kaMIka kahe, vAta kare tethI jIvane vizvAsa thAya. utkRSTa satpuruSa tA eTale ke na pazu khele, emane kaMI paDI nathI, kaMIka vizvAsa Ave teA vacana grahaNa thAya. tI kara Adi utkRSTa puruSa evA hAya che ke chadmastha avasthAmAM khelaiya nahIM. emane ziSya paNa nathI hAtA. mele nahIM eTale kANu ziSya thAya ? jJAnInA upadeza ziSyAthe hAya nahIM. ceAthe, pAMcame, chaThThuM e khadhAmAM satpuruSa hAya che. cAce tA gRhasthAzramanA urjAya hAya che. tethI kaI vizeSa dhama saMbadhI vAta kare nahIM. pAMcame udAsInatA che ane chaThThuM te atyaMta udAsInatA che. ele ke na paNa Ave. jIva khIjAmAM DhaLI jAya che. ahaMkAra kare che ke huM vrata karu chu ane A nathI karatA. peAtAne mATe vrata karavAnAM che. jJAnanI AjJAthI vrata karatA hAya ane khInne kAI Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 377 ajJAnIne Azraye karato hoya te tenI sAthe te sarakhAvavAM nahIM. jJAnInI AjJAthI dharma che. ahaMkArathI kare te tarata khabara paDI jAya. ene lekene paricaya che. abhimAna kara te baMdhana thAya. dharma karavAnI bhAvanA thAya tyAre deSa sahita dhama kare te niSphaLa thAya. te deze batAve che- daMbha-saddaguNa dekhADe paNa sadaguNa heya nahIM. je dekhAva kare te thatuM nathI. saralapaNuM joIe. sarala chava dharma pAmavAyegya che. daMbhI chava dharma na pAme. badhA jJAnIo saduvrata, sadAcAra sevavAnuM kahe che. e te dharmane pAme che. kRpALudeva gRhasthAvasthAmAM hatA tyAre keIne vrata ApatA nahotA. (udayavazAta) jJAnI na kahe tethI sadAcAra na sevavA ema karavAnuM nathI. sevavA. emAM jJAnInI AjJA che. dharma karavAmAM daMbha na kare. Agraha na kare. pitAne mATe karavAnuM che. ahaMkAra-e paNa jIvane pAcho pADe che. "huM te deSa anaMtanuM bhAna chuM," adhamAdhama chuM, e bhAva choDa nahIM. lekane sAruM dekhADavA vrata karavAM nathI. ethI lAbha na thAya. jJAnIe je kaMI kriyA Adi kahyAM che te pitAne mATe che. kaSAyathI A leka baLe che. mAnathI vratAdi kare te puNya paNa na baMdhAya. badhI bAhyadaSTi che tyAM sudhI upara uparanuM thAya che. tethI aMtara phare nahIM. ApaNe je vratAdi karatA hoIe te bIjAnI sAthe sarakhAvavAM nahIM. jJAnInI AjJA pramANe karavAnuM che. mohanI madadathI jIva ghaNuM kare che. mAnane mATe lAkho rUpiyA leke khacI nAkhe che. AtmavicAra kartavyarUpa dharma che. e lakSa levo joIe. mArA hitane arthe A vratAdi karavAM che. keIne dekhADavA mATe gratAdi na karavAM. upavAsa karIne bhaktivAMcanamAM rahe te ghaNe lAbha thAya. paNa adAI karIne pramAda kare te kaMI nahIM. sArAnI asara vahelI thAya che. niSkAma bhakti theDI hoya te paNa bIjAne paNa ghaNuM asara kare che. jIvane ghaNuM deSathI bacAve evI zikhAmaNa upadeza chAyAmAM che. lokone dekhADavA gratAdi karavAthI kaMI lAbha nathI. ane e TakI paNa na zake. ahaMkAra badhAne bALI nAkhe che. abhimAnathI kareluM baMdhanarUpa thAya che. vAtAdi abhimAnarahitapaNe karavAM. ApaNe sahanazIlatA rAkhIe te bIjA upara paNa sahaje asara thAya che. zAstra vAMcatI vakhate jeTalI kaSAyanI maMdatA haya, jeTalI AtmahitanI bhAvanA hoya teTale lAbha thAya, zAstra jeNe lakhyuM hoya tenuM mAhAbhya hoya te jIvane ghaNe lAbha thAya. vyavahAra samakitamAM arihaMtadeva, nigraMthaguru ane kevalIne kahelo dharma enI zraddhA thAya e AtmajJAna thavAmAM madada kare che, tethI ene kAraNe gaNIne zAstromAM samyakRtva kahyuM che. gurumAM jeTaluM sAca hoya teTaluM arihaMtanuM svarUpa samajAya ane Atmahita bhaNI vaLe. asaddaguru heya te bAhya varNana* kare paNa mULa vatu hAtha na Ave. saddagurunA ge sadudeva, sadguru ane sadudhama manAya. "sapuruSamAM ja paramezvarabuddhi ane jJAnI. ee parama dharma kahyo che." (254) e spaSTa karIne kRpALudeve samajAvyuM che. sAcAnA * pAThAntaraH vartana. 28 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha78 badhAmRta khapI thavuM. sAcanI bhAvanA rAkhavI. eka agnine sAce taNakho hoya te badhuM bALI nAkhe, paNa kAgaLamAM "agni" zabda lakhI rUnA DhagalAmAM nAkhe tethI kaMI thAya? bIjAne abhAva thAya evuM na kahevuM. vratAdi levAM sahelAM, paNa pALavA muzkela. je vratAdi lIdhAM che, te jiMdagI sudhI deDha rIte pALavAM. tyAgarAgyanI vAto vicAravI, vaMcavI. emAM vRtti rAkhavI. nahIM te vratAdi bhaMga paNa thAya. evA khoTA saMga na rAkhavA. emAM jIva DhaLI jAya che. vratamAM chUTa rAkhI hoya te paNa bane tyAM sudhI chUTa levI nahIM. khAvAnI IcchAe khAvuM nahIM. satasaMganuM phaLa thavuM joIe. doSei satsaMgane niSphaLa karanArA che. vrataniyama AdinI bahu sAvacetI rAkhI mumukSue vartavuM. deje kare te pitAne nukasAna thAya ane zAsana paNa niMdAya. puruSa niMdAya. tamArA guru AvuM ja jUThuM bolavAnuM batAvatA haze, ema leko kahe. satsaMga thayo paNa AcaraNa na karyuM te lAbha ze ? "AtmAne satya raMga caDhAve te satsaMga" (me. 24). e raMga na caDhe te lokamAM satsaMganI niMdA thAya. kaMIka raMga lAga joIe. pitAnA kalyANane arthe badhuM vartana karavAnuM che. kene dekhADavA na karavuM. ApaNe sadAcArane dekhIne bIjAne paNa ema thAya ke ene koI puruSa maLyA che, te sAcA che. ethI lokomAM vadhAre asara thAya che. bIjAne paNa ema thAya ke ApaNe satsaMga karavo. jene krodha mAna mAyA lebha kADhavA heya teNe satsaMga kare. bodha karatAM sahurUSanA sahavAsamAM rahevAthI ghaNe lAbha thAya che. bedha che te AhAra je che. pace nahIM ne khA khA kare te guNa na kare. thoDe bodha maLyo hoya tene vicAra karI AcaraNamAM mUkIe te vizeSa lAbha thAya. jJAnI bele na bole teya lAbhakArI che. bodhanI mUrti ja che. [upadezachAyA cAlu) - zrI rA. A. agAsa, jeTha vada 3, 2008 tajavAnI ghaNuM vastu che, paNa bhajavAnI eka che. bhaktimArga apUrva che. emAM jJAna dhyAna badhuM AvI jAya, paNa bhagavAnamAM lInatA thAya evI bhakti hoya te. bhaktithI thoDA kALamAM badhA de jAya. bhaktimAM svaccheda TaLe. ahaMbhAva hoya tyAM bhakti nathI. bhAva pheravavAnA che. pitAnI AMkhamAM AMsuM Ave evA bhAva karavAnA che. AtmA anubhavanI vastu che, paNa jJAnInAM vacane evAM che ke arUpI AtmAnI paNa zraddhA thAya che. " kaSAyanI upazAMtatA, mAtra ekSa-abhilASa; bhave kheda, prANadayA, tyAM AtmArtha-nivAsa." Ave jyAM evI dazA, sasa badha sukAya; " te bedhe suvicAraNuM, tyAM pragaTe sukhadAya." evI dazA pAmI sadgurune bedha pAme. pachI suvicAraNA jAge. e kharI kriyA che. deha Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 378 ane AtmA bhinna karavAnI kriyA suvicAraNA che. jJAnIpuruSanAM vacane doSa TALavA mATe kahelAM che, pitAnA de TaLe tyAre jJAnInAM vacana sAcAM lAgyAM kahevAya. gurunA upadeza vaNa, sarajAya na jinarU5; samajyA vaNa upakAra za? samaye jina svarUpa." samajAya nahIM te pachI zuM? ane je samaje te jinasvarUpa thavAya. evAM vacana che. AtmAnI vAte mUkIne jIva bIjI bIjI vAta kare che. avaLA avaLA prazna kare che. divAthI jema khabara paDe tema jJAnathI khabara paDe ke A mane baMdhanarUpa che ne A mane chUTavAnuM kAraNa che. lAbha thAya e dharmavyApAra kara. harSazoka na thavA de tenuM nAma jJAna. samyakatvIne viparIta bhA thAya to tarata dabAvI de. saMkalpavikalpa Ave tyAre tarata khabara paDe ke evuM mane kyAMthI AvyuM? jANavAgya baMdhanAM kAraNa ane mekSanAM kAraNuM che, tenuM je jJAna te saMvedana athavA samyajJAna che. pitAnA deze apakSapAta na jue te mumukSatA nathI AvI. samyaktvanAM nirbasa pariNAma thAya nahIM. deSane doSa jANe che. beTAne sAruM mAne nahIM. "viSayakaSAyAdi vizeSa vikAra karI jAya te vakhate vicAravAnane pitAnuM nivayapaNuM joIne ghaNe ja kheda thAya che. ane tene ati haTha karIne haThAve che." (19) eTaluM badhuM jora kare che. samyaktvI mokSa sivAya bIjuM icacha nathI. dhana ene mATI jevuM-pRthvInA vikAra jevuM lAge che. gayuM teya zuM ane AvyuM toya zuM? badhuM pudgala che. harSazoka thavAnAM nimitta ene nathI lAgatAM. rAjaya maLe e rAjI na thAya. ene pudgalamAM tAdAbhyapaNuM thatuM nathI. [upadeza chAyA cAlu che. rAtre A agAsa, bhAdaravA vada 9, 2008 deha karatAM AtmAnI kALajI rAkhavAnI che. A manuSyabhavamAM eja karavuM che. AtmAnA kAmamAM DhIla na karavI. kyAre deha chUTaze tenI khabara nathI. ajJAna ane pramAda moTA zatru che. ene ghaNe bhaya che. pramAda eTale AtmasvarUpathI sUkavuM ane ajJAna eTale "deha te huM ema mAnavuM. anaMtakALathI "huM keNu chuM" enI khabara nathI. "che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza; ema jANe sadguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." A jJAnanA abhAve ajJAna che. manavacanakAyA jaDa paravastu che. tene pitAnAM mAne che. bIjI vastunuM mAhAtamya thAya tyAre pramAda thAya che. sAmAnya pramAda te dharmanI anAdaratA, unmAda, ALasa vagere che. viSaya, kaSAya, vikathA, nidrA ane kAma e pAMca pramAda kahevAya che. enA uttarabhede ghaNuM che. pramAdamAM jIvanuM badhuM jIvana jatuM rahe che. anaMtazaktinA dhaNI AtmAne bhUlI jAya che. "kSaNe kSaNe palaTAtI svabhAvavRtti nathI joItI." pramAdane Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 AvAmRta vaza thavuM nathI. " paca pramAde na maLe. mananA kSeAbha jo." karmanA udmayathI pramAda Ave paNa emAM tallIna na thAya. manuSyabhavamAM jeTaluM thAya teTaluM karI levuM. dhama sAMbhaLavAnI, dhIraja rAkhavAnI, guNa pragaTAvavAnI jIvane jarUra che. samajaNu Ave tyAre jagata badhuM gAMDA jevuM lAge. bicArA jIve kamane AdhIna che ema dayA Ave, paNa kroSa na thAya. smaraNu karavAnI Teva pADe te madhuM thAya. smaraNanA abhyAsa jema vadhe tema vadhAravA. jJAnI puruSe taravAnuM sAdhana batAvyuM che. jIva khaLavAna thAya, puruSArtha kare teA kama` pAchAM haeNThe. dehanI jeTalI ciMtA rAkhe che tethI ana tagaNI ciMtA, kALajI AtmAnI rAkhavI, kAraNake deha tA nAza pAmavAnA che ane AtmA tA traNe kALa rahe evA padAtha che. STi pachI badhuM savaLuM. jIva satpuruSanI pAse Ave tyAre ekadama pheraphAra thAya che, paNa e TakI rahe te mAkSa thAya. A kALamAM ArAdhaka jIvA ochA che, tethI saMskAra paDatAM vAra lAge che. A leAkanI alpa paNa sukhecchA na rAkhavI. tame paripUrNu sukhI che ema mAnA. AtmasvarUpa che, temAM kazI khAmI nathI. tyAgamAM sukha che, grahaNamAM nathI. jagatamAMthI kazuMya joItuM nathI. mumukSu--UMgha bahu Ave che. pUjyazrI--sa`sArane bhaya lAge teA na Ave. jema kAI paDI javAya evA ThekANe Ule hAya ane pavana AvatA hAya teA keTaluM sAcave che ! nahIM teA paDI jAya. tema A jIva paDI javAya evA ThekANe UbhA che. paDe te pachI ThekANuM nathI. kayAMya khADAmAM paDe. rAtrinA samaya zAMtinA che. temAM vicAra kare teA keTalI zAMti thAya ? maDadAnI jema paDavA rahevuM nathI. pAtharavAnuM karaDu rAkhe te jAgRti rahe, samyaktvIne haSa'zAkanI vRtti UThe ke tarata zamAvI de evI jAgRti ane hAya che. jJAnInAM vacanA maDhe kare, paNa A mAre karavuM che ema gAMThe khAMdhe ane AcaraNamAM mUke teTaluM thAya. kRpALudeva AkhA divasa kAma karatA. eTalI badhI upAdhi chatAM samAdhi rAkhatA. AtmA kaI bahAra gayeA che? paNa bhAna nathI. samaja nathI tene muzkela lAge che. anubhava, lakSa, pratIta e traNa vastu kahI che. anubhavamAM na heAya, lakSa na hAya te paNu sabhyamrutvIne pratIti rahe che. mithyAtvanA udayathI je kama maMdhAtAM hatAM te samyaktvIne have baMdhAtAM nathI. ghaNI mujhavaNa tA mithyAtva karAve che. e maTe te samAdhi thAya. ahu samajavA jevuM che. taravAnuM sAdhana te tyAre che. yArathI sAcI samajaNu Ave tyArathI sAcA tyAga aMdarathI pragaTe che. deha kayAM rahevAnA che ? game teTalI sabhALa kare paNa kema rahe? jenI jeTalI kiMmata che teTalAthI vadhAre kiMmata AMkavI nahIM. je kaMI karavuM te AtmAthe' ema prabhuzrIjIe kahyuM che. mAru' nathI ema thayuM teA kheDha na thAya. mAruM che ama kare teAya kaMI rahe nahIM. AtmAne mUkIne badhu javAnuM che, mATe ApaNe pahelAM ene sUkI devu', pahelAM cetI levuM. jagatanA paDhArthImAM pataMgiyAno peThe jIva jaI jaI ne paDe che. paNa mahAtmA pratye jIvane meha ja na AvyA! tAruM bhUMDuM kare tenuM bhaluM karavuM te Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 381 ja kharekharA vinaya che. ApaNI niMdA karatA haiAya tenA pratye paNa dAsatvabhAva rAkhavA. [upadezachAyA cAlu] (6) prazna-pAMca indriyA vaza kema thAya ? zrI rA. maMdira AhAra, phAgaNa suda 5, 2008 uttara--vastuo pratye tucchasAva lAvavAthI. pahelI jihvAindriya vaza karavI, te pachI adhI indriyA saheje vaza thAya, ene AhAra e ApavA. rasavALA bhAre AhAra na ApavA. A vastu sArI che mATe khAI lauM' ema na karavuM. bahu sArI zikhAmaNu che. mAre indriyAne vaza karavI che evuM ene dRDha thayuM nathI. vairAgya hAya tA thAya. jihvAindriya vaza karavI te badhI vaza thaze. indrione unmatta karanAra AhAra che. indriyAne khaLa maLyuM te tAphAna karyAM vinA na rahe. indriyAthI manane asara thAya che. tethI kama adhAya che. vastunA vicAra hoya te vairAgya saheje thAya. dehanuM svarUpa azucimaya che. uparathI cAmaDI sArI dekhIne jIva meha kare che. vastune! UMDA vicAra nathI karatA. upara uparathI vicAre tethI jIva bhUle che. zarIranuM svarUpa aMdarathI kevuM che ? e nathI vicAratA. indriyeAthI jIva pAche vaLe, ene mATe jJAnIpuruSanA Adha che. edhathI yathAtha vicAra thAya che. zarIra apavitra nathI lAgatuM, eTalA mATe azucibhAvanA bhAvIne mAThu Ache karavA. AtmA na hoya tA maDadu che. pUjyazrI--pAMca indriyA dvArA jIva pravarte che, tyAM kema baMdhAya. * pAMca indriyA kema vaza thAya? evuM pUchavAnuM ApaNane mana thAya che ? mumukSu--nA. pUjyazrI--< pAMca indriyA mane kama baMdhAvanAra che, pajave che, pAMca indriyAne vaza thAuM chuM e mArA doSa che,' ema jene thAya te sadgurune pUche. pUchatA hoya ane tenA uttara maLe tA zAMti thAya. "AtmAthI sau hIna," AtmAnuM mAhAtmya lAge teA badhI vastue tuccha lAge. pachI indriyA ene pajave nahIM. eka eka indriyane vaza thaI jIva prANa gumAve che. badhI vastuo upara tucchabhAva Ave te IndriyA vaza thAya. A zarIra tuccha vastu che. madhI kSaNika vastumAM kalpanA karI jIve sukha mAnyuM che, paNa sukha te AtmAmAM che. bIjI koI vastu sukha Ape ema nathI. pAMce indriya vaza karavI hAya teNe pahelAM jIbhane sAmA paDI vaza karavI. jihnAIndriya jItavA jJAnIpuruSa puruSArtha kare che. je je sAruM lAgatuM haiAya tenA tyAga kare che. keTalAka ema niyama kare che ke Aja mAre gaLyuM nathI khAvuM, khIje divase mAre ghI nathI khAvuM, trIje divase mAre maracuM nathI khAvuM ema dhI kasarata kare che. indriyA vaza na karI DhAya te jIvane narake laI jAya evI che. ene vaza kare teA meAkSa thAya. mana jItavAnA upAya indriyA jItavI e che. e indricAne baLavAna karanAra pauSTika AhAra che. e khArAka ochA maLe te indriyA maMda paDe, Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 AdhAmRta jJAnIpuruSa upAya matAve te kare te indriyA vaza thAya. prazna--tuccha AhAra eTale zuM? pUjyazrI--jethI badhI indriyeA vaza thAya te tuccha AhAra che. jamaNavAra karyAM hAya ane dALabhAta khAIne UThI jAya. sAmA paDavAnI vAta che. mana mAge te ApavuM nahIM. eka jIbha chatAya tA badhI indriyA jItAya, e jIbha mannI indriyone pASaNa Ape che ene jItavA puruSArtha karavAnA che. upavAsa karatI vakhate lakSa rAkhavA ke zA mATe upavAsa karavA che? indriyAne va karavA mATe upavAsa karavA che, e lakSa nathI rahetA. tIrthaMkara bhagavAne indriyAne vaza karavA kahyuM che. peAtAnAM kaI vakhANu kare temAM rAjI thavA jevuM nathI. laukika bhAvathI AtmakalyANa na thAya. peAtAnA doSa joI kADhavAnA che. ahuMkArarahita thavA khayAM zAstra kahyAM che. dehane IcchIne jIva sukha Icche che te kevuM sukha maLaze? AgaLa zuM thaze ? mumukSu--te zuM dehane duHkhI karavA ? pUjayazrI--e tapasIne pUche. mAthe maraNu che, mATe cetavAnuM che, nigeAdamAM pazu jIva keTalIye vAra jaI AvyA che. te joI jJAnIne dayA Ave che. niHspRha puruSa hoya te kaDavI davA pAya. khIjA te mATA meATA kahe, sAca hoya te vadhAre asara kare. mAre AtmAnuM kalyANa karavuM che ema dRDha kare teA krama" khase. eka muni hatA. guphAmAM dhyAna karavA jatA hatA tyAM siMha sAmeA manyA. muni pAse lAkaDI hatI te ugAmavAnuM sUjhayuM tyAM vicAra Avyo ke he jIva! maravAnuM tA eka vakhate che ja, tA thA mATe Ama kare che? ahIM ja UbhA rahe ane AtmAnA vicAra kara. ema nizcaya karI UbhA rahyA tA kevaLajJAna thayuM. [upadezachAyA cAlu] zrI za. A agAsa, bhAdaravA suda 7, 2008 (7) zarIranI parAdhInatA thaI nathI tyAM sudhI dhanuM kAma karI levuM. cAre khAju duHkha UbhuM thAya tyAre citta ThekANe rahevu muzkela paDe che. kRpALudevanAM vacanA vAMce, vicAre te tapasyA karatAM vadhAre lAbha thAya. samajaNu Ave pachI je kare che te badhuM lAbhanuM che. samajaNu mATe kahevAnuM che. vacana vicAravAthI samajaNa Ave che. upAdhi na DhAya tyAre jIvane ThIka lAge che, paNa upAdhi parathI bhAva UThe tyAre vadhAre AnaMda Ave. AtmA AnaMdasvarUpa che. khAvu', pIvu' vagere badhAM kama` che. kriyAnI pravRtti karatAM zubhAzubha bhAvanI nivRtti karavAnI che. " jema zubhAzubhra krama 5, jANyAM saphLa pramANu; tema nivRtti saphaLatA, mATe mekSa sujANu. 33 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta -vivecana 33 anaMtakALathI zubhAzubha bhAva kare che. tyAM sudhI ene zuddhabhAva dekhAya nahIM. cittanI sthiratAnI jarUra che, " tyAgavirAga na cittamAM, thAya na tene jJAna. '' jIvane grahaNa karI karIne sukhI thavAnI IcchA che. paNa jJAnIpuruSA kahe che tyAga karavAmAM sukha che. upAdhi AchI thaye jIvane sukha thAya che. tyAga na ane te paNa tyAganI bhAvanA rAkhavI. zarIra na tyAgI zakAya, paNa enA pratye dRDha vairAgya rAkhavA. kaseATI Avye DhIlA na thavuM. jyAre maraNu Avaze tyAre badhuM cheADavAnuM che, te pahelAMthI ja tyAgI devuM. ApaNuM che nahI. jaDane jaDa ane cetanane cetana jANe teA sahaje vairAgya rahe. vairAgya nathI tethI AtmA bhaNI vRtti vaLatI nathI. ghaNuM khAdhuM, ghaNuM pIdhu', pazu mAtmAnuM kalyANa thayuM nahI'. vairAgyamAM vRtti rahe teA savaLuM thAya. vairAgya e ja anaMta sukhamAM laI janAra utkRSTa miceA che." (meA. para), t tyAgamAM chUTa rAkhI hAca te| paNa jJAnInI AjJA laI ne vAparavI. tyAga pAche . jatA rahe evuM na rAkhavuM. keAI vakhate sArA bhAva Ave tyAre tyAga kare che, paNa pAchaLathI DhIleA paDI jAya che. zrAvaka eTale jene muni thavAnI bhAvanA che. 'munipaNuM pALavA jeTalI mArI zakti nathI, eTale huM zrAvaka rahuM chuM' ema karI bhAvamuni rahe che. zrAvaka rAja savAramAM UThI vicAre ke huM pAMca mahAvrata katyAre prApta karIza ? huM pApathI kayAre chUTIza? mAre samAdhimaraNu karavuM ja che. ema traNa manAratha rAjaciMtave. AraMbha eTale jemAM pApa thAya evAM kAma. mAruM mAruM e parigraha che. mAyAzaya, mithyAtvazalya ane nidAnazalya e emAMnuM eka paNa hoya te sAcu' vrata nathI. zrAvakapaNuM pALavuM e tA mAkSanA mArga che, paNa mAyA seve te niyama eke na thAya, sAcA dharmanuM ArAdhana karavuM DhAya te mAyAthI dUra rahevuM. AtmAne mATe karavAnuM che. traNa zalya mAyAthI leAkA dhama kare che tethI dhama vageAvAya che. chUTavuM hoya tA madhu che.DavAnuM che. sAthe kaI laI zakAya nahIM. zubhAzubhabhAva paNa cheDavAnA che. kane cheDavA jAya tyAre kAI ne kAI kama sAmuM thAya che. jJAnIpuruSAne upadeza che ke mAyAthI chetarAvuM nahIM. mAyAthI chetarAvA jevu nathI. ahaMkAra paNa sAthe jhaTa jhaTa UbhA thAya evA che. mAyAne jItavA bhakti joI e. bhakti hAya tA mAcA na thAya. bhaktimAM citta rahe tA mAyAmAM jAya nahIM. bhaktimAM tA dInatA che. bhagavAna sarvoparI che, huM dIna chuM, ema DAya che. sAcI bhakti heya tyAM mAyA na hAya. zravaNu karavuM e bhakti che. dAsatvabhAva e paNa bhakti che. AjJAmAM ahaMkAra nathI. rAgadveSa TALavA, IcchAo rAkavA tapa karavAnuM che. janakavidehI rAjapATa karavA chatAM gurumAM bhaktivALA hatA ane alipta hatA. AtmajJAna haiAya te badhuM pAMsaruM thAya. jyAM sudhI jJAnIne manavacanakAyA arpaNu na thAya tyAMsudhI mArApazu na jAya. kAyA paNu mArI nathI, eTalA sukhI thAya tyAre ene ahaMkAra maTe. dehathI bhinna chuM ema samajaNu thaI hAya tA ahaMkAra maTe, jJAnanI sAthe vairAgya rahe te te Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384: bedhAmRta sAcuM jJAna che. evuM sAcuM jJAna saMsAramAM paNa rahI zake che. rAmane eTale badhe vairAgya hato ke saMsArathI sAva udAsInatA thaI hatI. tethI kahyuM ke mane zAMti thAya evuM batAvo. tyAM sudhI khAuM nahIM, pIuM nahI, zvAsa paNa na lauM. tyAre vasiSTha RSie upadeza ApI zAMta karyA. pachI rAme rAjapATa sarvasva ApavA mAMDayuM paNa gurue kahyuM ke ajJAna cheDe. badhAne sAra-"sarva kalezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAne upAya eka AtmajJAna che" (569). ajJAnanuM duHkha che. AMTI moTI che. jyAM sudhI gRhasthAvAsamAM jJAnI hoya tyAM sudhI mArga calAve tema upadeza Ape nahIM. jJAnI puruSanuM aMtara te bahu vizALa che. tene vicAra kaye samyaktva thAya evuM che. jJAnI aMtaramAM nigraMtha che, virati che. tethI gRhastha avasthAmAM chatAM nigraMtha che. tIrthakara hoya te paNa gRhasthAvasthAmAM mAga calAve nahIM. jJAnI puruSa eTale jene AtmajJAna thayuM hoya che, te puruSa upAdhi karatA hoya te paNa samAdhi che. aMtaramAM emane virati che chatAM gherImArganuM ulaMghana kare nahIM. tyAga karIne tyAga karAve e sAruM che. e dhorImArga che. ethI koIne zaMkA na thAya. jJAnIne ziSya karavA nathI. enI nispRhatAnI chApa paDe che. jJAnI gRhasthAvasthAmAM dharmanI vAta na kare ema nathI, kareya kharA. cogya jIva hoya tene jJAnI 5 bedha kare che. vAsita bodha eTale mehavALo bodha hoya te saMsArIne sArA lAge che. mahI ne sAdhu thayA pachI paNa huM vANiye chuM, amuka chuM, e javuM muzkela che. gocarI jAya tyAre amukane ghera jAuM te sAruM ema rahe. AtmA vANiyo nathI, brAhmaNa nathI, strI nathI, puruSa nathI, AtmA e AtmA che, ema prabhuzrIjI vAraMvAra kahetA hatA. huM deha nathI, ema jyAre thaze tyAre dehanA badhA saMskAra chUTaze. ene AdhAre badhuM che. deha chuM, ema hoya tyAM sudhI huM juvAna chuM, huM gharaDe chuM, ema rahe che. karma koIne cheDatAM nathI, badhAMne bhegavavAM paDaze. mithyAtva che, tyAM sudhI jIva pAMca IndriyenA viSayamAM paDayo che. sAruM khAvuM che, pIvuM che, suMghavuM che, sAMbhaLavuM che, cAkhavuM che, ema rAgadveSa karI pApa bAMdhe che. tene tathA hiMsA Adi pAMca moTAM pApa che tene to saMbhArate nathI ane choDato nathI, paNa saMvatsarI pAMcamanI karavI, cothanI na karavI, cothanI karIe to pApa lAge ema kahe che. jenI vRtti virAma pAmI nathI, pAMca indri ane mana vaza thayAM nathI, chakAyanI rakSA karate nathI, hiMsA Adi kare che tenuM badhuM aviratinuM vatana che. vrata te samyaktva thayA pachI Ave che, paNa te pahelAM pitAnI yogyatA vadhAravA vrataniyama kare te kheTuM nathI, sAruM che. jIvane dehAdhyAsa che. "vacana te huM, deha te huM" ema thayuM che. deha apavitra che, tene pavitra mAne che, anityane nitya mAne che, evI avaLI samajaNa chUTe tyAre mithyAtva chUTe. kSaNe kSaNe AtmAnuM kAma karavA manuSyabhava maLyo che. eka samaya paNa pramAda karavAnI bhagavAne gautamane nA kahI che. ApaNe te Akho divasa pramAdamAM ja gALIe Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 385 chIe. pramAdanuM rAjya vate che. jagatamAM badhA "keTalI tapasyA thaI ema vAta kare, paNa kRpALudeva kahe che ke paheluM mithyAtva kADhe, pachI tapa. puruSa maLyA chatAM "pachI karIza" ema kare te pramAda che. upadezachAyA cAlu) zrIrAtre A agAsa, bhAdrapada suda 9, 2008 kamane vAMka nathI, vAMka pitAne che. pite pramAdI che ane vAMka karmane kADhe che. kamane saMbhAre te karma Avedhamane saMbhAre te dharma Ave. kazuM ekAMte kahevuM nathI. anAdikALathI jIva rakhaDe che, te saddagurunA vega vinA. saddagurunA yoga vinA kalyANa na thAya. paNa pUrvabhavamAM saddaguru maLyA hoya, temanI pAse sAMbhaLyuM hoya te kalyANa pUrvanA saMskAre paNa thAya che. jJAnI puruSa kahe che ke saddaguru vinA chuTAze nahIM. e lakSeya nathI. sadaguru vinA mokSanA dvAramAM pasAya evuM nathI. huM dAna karuM chuM, dharma karuM chuM ema kare che, paNa sadaguru vinA mAruM kalyANa nathI ema ene lakSamAM nathI. jJAnanA be prakAra cheH 1. vRkSabhUtajJAna, 2. bIjabhUtajJAna. kevaLajJAna che te vRkSabhUtajJAna che. ane samyagdarzana te bIjabhatajJAna che. jJAnIne zuM kahevuM che? te samajavA yatna kare to sAme thayo kahevAya. jJAnI puruSa dIvA jevA che. gaccha vageremAM aMdhAruM hoya, tene jJAnarUpI dI kADhe che. mAre zuM karavA jevuM che? zuM karavuM che? te sUjhatuMya nathI. bhAna nathI. jIva ajANyo che. satsaMga jIvane vizeSa thAya te samajAya. sAcI vastunI mAhitI thAya e jaga maLe te jIva pharI jAya. meha che tethI bIjAne halakA mAne che. karmAdhIna zarIra che, tene kAraNe bIjAne uMcAnIcA mAne che, e moha che. pite AtmArUpa thAya te sAmAyika che. cAra kaSAya ane mana chatAya te pAMca Indriye jItAya. mokSe javuM hoya te puNyapApa badhAthI chUTavuM paDe. jyAre mokSe jAya tyAre puyapA5 kazuM na rahe. dareka pitAnuM jIvana tapAse khabara paDe ke mithyAtvanA udaye kevuM hoya che? mithyAtva avasthAmAM zubha kriyA kare che, paNa enI ruci te bIjI ja heya. dharma karavAthI mane puNya baMdhAze ane saMsArasukha maLaze ema IndriyasukhanI ja IcchA hoya che. rAgadveSamAM AtmAne na javA de, te AtmAnI sAmAyika thAya. e samyagdarzana vagara na thAya. jJAnI puruSanAM vacane sAMbhaLIne gAMThe bAMdhe te AtmAnI sAmAyika thaze. jJAnI puruSanuM je kahevuM che, te AtmAne oLakhavA mATe kahevuM che, paNa jIva baherA thaIne beThe che. gaNakArateya nathI. krodha karavAnI nA kahe te na kare, ema vacane sAMbhaLIne gAMThe bAMdhaze te bIjI vAra vacana sAMbhaLavAnI gyatA Avaze. A kALamAM AtmAnI sAmAyika thAya che, kSAyika samyagdarzana thAya che. A mokSamArga khulle paDyo che. 49 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedhAmRta rAgadveSa chava kare te thAya ne? eNe karmane AmaMtraNa ApyuM che, tethI AvyAM che. jJAnInuM kahevuM mAne nahIM te anaMtAnubaMdhI kaSAya che. sAcI bhakti sahelI nathI. rAtadivasa ene saMbhAryA kare tyAre thAya. jJAnInAM vacanane vega thAya, e vacane ene game, tyAre AtmAne duHkhathI choDAvavAnA bhAva thAya ane tyAre samyaktva thAya che. "sat maLyA nathI, sata supyuM nathI ane sat zraddhayuM nathI, ane e maLe, e suSya ane e zraddhaye ja chUTavAnI vArtAne AtmAthI bhaNakAra thaze." (166). jIve sAMbhaLyuM nathI, zraddhayuM nathI, darzana thayAM nathI. "para premapravAha ba prabhuseM" premanI khAmI che. nahIM te mokSe jato rahe. kaI pakaDI na rAkhe. prabhu upara ja prema karavAnuM che. AkhuM jagata niMdA kare te bhale. dehanI paravA na kare tyAre bhagavAna u52 prema Ave. prabhuzrIjIne eka mumukSue pUchyuM ke A ahIM badhA beThA che, temanuM kalyANa thazene? prabhuzrIjIe kahyuM: "gozALA jevAnuM thaze to A bicArA jIvoe ze aparAdha karyo che?" beka upAdAna kAraNapaNe pariName, aMdarathI bhAvanA thAya, tyAre karma upara asara paDe che. jIvane nukasAna karanAra mAtra darzanameha che. je kalyANunuM sAdhana che te ene na gamyuM. bIjAM karmo enA jevAM nathI. sAcI hoya te kAma karyA vagara rahe nahIM. sAco ga hoya tenuM te kAma thAya. kaSAya ghaTADaze kalyANa thaze ema jene hoya tenA jarUra de jAya. sAcAne sAcuM ne khoTAne cheTuM jANe te viveka che. DuM karma bahu lAMbu thaI jAya che. evI rIte karma choDavAmAM paNa che. thoDA vakhatamAM ghaNAM kama khapI jAya. karmanI vAta gahana che. bhAva upara AkhA dharmane AdhAra che. bhakti, upavAsa e badhuM bhAva palaTAvavA karavAnuM che. badhuM karIne bhAva na palaTAya te kaMI kAmanuM nathI. mammaNazeThe pUrvabhavamAM kaI jJAnIne lADavA vahorAvI manamAM ema citavyuM ke badhAya lADavA vaharAvI dIdhA. mArA je mUkha koNa? evA bhAvathI pAcho haThaDyo. ene vahorAvavAnA puNyathI phaLa te maLyuM paNa bhegavI na zakyo. rAja dhAnanAM choDAM khAI khAIne dahADA kADho. badhAM duHkhanuM mULa AtmabrAMti che. "AtmabrAMti sama roga nahIM." ene laIne janmamaravuM vagere che. badhAnuM kAraNa tapAse te AtmabrAMti che. AtmajJAna e sava duHkhathI mukta thavAne upAya che. upadezayA cAlu) zrI. rAva AhAra, phAgaNa suda 8, 2008 darekane pitAne lAbha thAya evuM karavAnuM che. puruSa bIjA ne lAbha thAya evuM kahe che, dayA karuNAbhAva AvavAthI kahe che. saruSane saheje vairAgya rahe che. tethI te udaya pramANe varte che. paNa mumukSu jIva ema sahajapaNe varte te taNAI jAya. jene taratAM na AvaDatuM hoya ane taravA jAya te DUbe. zarUAtamAM mArga agharo hoya che, Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 387 tethI zarUAtamAM puruSArtha vizeSa vadhAravAnuM che. tyAgavairAgya mATe vadhAre puruSArtha kare. joIe. jeTalI samajaNa heya teTale virAgya rahe che. puruSane te vairAgya sahaja rahe che, paNa A jIvane te satsaMga kare to vairAgya thAya evuM che. saMsAranuM kaMI game nahIM e puruSArtha karavAnuM che. vairAgyanI jarUra che. vairAgya haze te sapuruSanAM vacane samajAze. jJAnInAM vacanemAMthI eka vacana paNa grahaNa kare te puruSArtha jAge. AtmA to guNane bhaMDAra che, paNa deSathI DhaMkAI gayA che. jIvane AgaLa vadhavA mATe satsaMganI jarUra che. satsaMgamAM sAMbhaLIne grahaNa kare te ja satsaMga karyo kahevAya. ziSya e have joIe ke jene dehanI kaMI kiMmata na hoya. "game tema hoya paNa mAre Atmahita karavuM ja che" eTalI taiyArI hoya tyAre jJAnI puruSa tene kaMIka kahe che. pitAnA nI pitAne khabara nathI. jIva bIjAnA doSa dekhe che, paNa pitAnA denuM bhAna nathI. A deSathI kyAM jaIza e bhAna nathI. koIne virodha na kare. sapuruSane samAgama ane tenI bhAvanA karavI durlabha che. kALa e che ke sArI vastu gamavI muzkela che. pAMca IndriyanA viSayonI IcchA ane mAna vagere kadAgraha che. paravastumAM jeTalo rAga che teTale kadAgraha che. e kadAgraha satyaruSanA ge madhyasthatA Ave tyAre jAya che. huM kaMI na jANuM evuM hoya te kadAgraha na thAya. kRpALudeva eka vakhate khaMbhAta padhArelA. eka divasa eka vaDa nIce badhA sumukSuo sAthe hatA, tyAM boSa cAlato hatuM. te vakhate sthAnakavAsI eka bhAIe kahyuM ke muhapattI bAMdhIne besavuM joIe. kRpALudeve kahyuM ke AgamamAM muhapattI cAlI che, paNa re nathI cAlyo! jIvane Agraha hoya che tethI zubha kriyAthI paNa lAbha na thAya, eka zabda paNa pariNAma pAme tyAre kahevAya ke vairAgya thAya che. gyatA AvavAnuM kAraNa brahmacaya che. "pAtra vinA vastu na rahe, pAtre Atmika jJAna; pAtra thavA sevo sadA, brahmacarya atimAna. " vRttione zekavI. saMsAramAM sukha nathI, jJAnI kahe che temAM sukha che, ema thaze tyAre gyatA Avaze. AtmakalyANa karavuM hoya te moTAI mUkavI paDaze. pitAnA doSe bhaNI jIvane vRtti jatI nathI. paMcendriyanA viSayamAM vRtti rahyA kare che. satparuSanA roga vinA saMsArathI pAchuM vaLAtuM nathI. manuSyabhava jato rahe che tenuM bhAna nathI. AkhI jiMdagI paMcendriyanA viSayamAM gALe che. tethI AtmA bhaNI vRtti jatI nathI. viparIta kare che. ajJAnIne badhe ThekANe mamatA hoya che. sAdhu thAya tyAM paNa "mArA sAdhu, mArA ziSya" ema mamatA kare che. sAcA puruSane ega thAya ane tenI AjJA ArAdhe te kalyANa thAya. jIvane zuM karavAthI kalyANa thAya e khabara nathI. jJAnInI AjJAe jeTaluM kare teTale dharma pragaTe che. mArga vicAravAnane pUcha. anukaMpA na Ave tyAM sudhI samyaktva na Ave, samyadarzane AvyA pachI zrAvaka kahevAya. zrAvakamAM dayA hoya che te mAre paNa dayA lAvavI ema jIvane lAge che. sAce ega thAya tyAra pachIthI chUTavAnI sAcI bhAvanA jAge che, Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 badhAmRta ghaNA puNyanA ge satyaruSa maLe che. jJAnI kahe che te sAcuM che ema sAMbhaLe, vicAra te pachI samajaNa Ave. "vaLe nANe vijaLa sapuruSane ega thayA pachI satvaruSa te jIvane dveSanAM kAraNa evA Agraha dUra karAve che. Agraha hoya tyAM sudhI AtmAnuM hita na thAya. mAre AtmAnuM kalyANa karavuM ja che. te game tyAMthI thAya, tyAMthI mAre karavuM ja che evI madhyasthatA rAkhavI. satsaMga eTale AtmAne sama pariNAme caDhAve, rAgadveSa dUra thAya te satsaMga che. hiMdudharma ane musalamAnadharmamAM bahu phera che. hiMduomAM jeTalA mahApuruSe thayA che teTalA musalamAnamAM thayA nathI. AtmAnI daSTie hiMdumusalamAna badhA sarakhA che. viveka hoya tyAM dharma che. "mokSa kahyo nija zuddhatA, te pAme te paMtha." AtmA AtmasavabhAvamAM Ave, mithyAtvathI chUTe, tenuM nAma mokSa che. mithyAtva chUTe tyAre ja mokSamArgamAM vaLe che. mithyAtva jeTaluM mukAyuM teTale mokSa. saMsAravRkSanuM mULa mithyAtva che. jenuM mithyAtva gayuM che tene vahele maDe paNa mekSa che, mohanIya Adi karmathI chUTI javAya te mokSa. malinabhAva chUTe te mokSa che. karma vaLagyAM che te chUTe te mokSa. kevaLajJAna pragaTa thayuM eTale mokSa ja che. AtmAne svabhAva jANavAno che. jIva yathArtha jANatA nathI. che AtmA ane mAne deha. e ja bhrAMti che. pitAne svabhAva jANavAne che. jANanAre AtmA che tenI khejamAM rahe te bhUla maTe. jJAnI puruSane saMga thAya te mithyAtva khase. eka ja vANI nIkaLe paNa potapotAnI yogyatA pramANe pariName. pANI varase tyAre jemAM jAya tevuM thAya che. AmalImAM khATA rase pariName, lIMbaDAmAM kaDavA rase pariName ane AMbAmAM mIThA rase pariName. tema jIvane yogyatA pramANe dha grahaNa thAya che. " jahu sAdhana baMdhana thayAM, rahyo na keI upAya; satsAdhana samajyo nahIM, tyAM baMdhana zuM jAya?" sapuruSanI AjJAe sAdhana kare te te satsAdhana kahevAya. jIva doSa kADhate nathI. laukikabhAvamAM hoya tyAM sudhI kaMI lAbha na thAya. jyAre bhaya lAgaze tyAre puruSArtha karaze. che. padane vicAra kare te AtmajJAna thAya. jIvanI mAnyatA sAcI thAya evAM A chapada che. mAruM kazuM nathI. AtmA traNe kALa rahe eve che. bIjI vastuo mArI nathI. ema bhAvanA karavI. paravastunuM mAhAmya lAge che, tethI AtmAnuM mAhAmya lAgatuM nathI. "AmAthI sau hIna." meTAI mUkyA vinA AtmAnuM hita na thAya. " adhamAdhama adhika patita, sakala jagatamAM huMya; e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karaze zuMya ? " AtmAne lakSa rAkhIne sAdhana kare te jIvane lAbha thAya. ahaMbhAva, mamatvabhAva AtmAne bagADI nAkhe che. mehanIyakamane kSaya thaye kevaLajJAna che. AtmA che ema mAnyatA thaI te bhUle na paDe. jIva ajAye che, mATe puruSe sAcuM jANyuM che ane sAcuM hoya te mAre grahaNa karavuM che ema rAkhe te bhUla na paDe Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 389 [upadezachAyA cAlu) zrI rA. A. agAsa, bhAdrapada vada 10, 2008 (10) Ama thAya teya zuM ane Ama thAya toya zuM" ema hoya tyAre taravAne kAmI kahe, vAya, nahIM te mAnano dAsa kahevAya. sAruM sAruM kahevaDAvavAnI IcchA hoya tene sAco vicAra Avavo bahu muzkela che. "bAla dhulI ghara lIlA sarakhI, bhavaceSTA IhAM bhAse re" (5mI daSTi). AkhuM jagata evuM ja che. pariNati vicAranArA bahu ja ceDA che. samabhAva thAya te hita thAya. rAgamAM sukha nathI ane dveSamAM paNa sukha nathI. bhUMDAnI sAthe bhaMDA thavAnI jarUra nathI. koI krodha kare tenI sAmuM bele to e paNa bhUMDe che. paisA kharce ane mAna kare emAM eka te paisA jAya ane bIjuM pApa baMdhAya. kaSAya ghaTADe te dharma thAya, nahIM te dhama thAya nahIM. jene vicAra nathI tene chUTavAne Are nathI. jJAnInAM vacane vicAra na kare to A kAne sAMbhaLe ane A kAne kADhe. vicAra kare te pakaDAya. taravAra bAMdhIne phare paNa mAre nahIM te zA kAmanI? jJAnInAM vacane meDhe karyA, sAMbhaLyAM paNa e pramANe na vate te zA kAmanuM? vacane moDhe karyA te pramANe kare te taravAra mArI kahevAya. vicAra kare to mArga sUjhe che. cepaDImAM mArga nathI. "vastuo anitya che, zaraNa rahita che" ema kahe, paNa nimitta Ave tyAre bIje thaI jAya. vicAra na hoya te ene kyAM kyAM laI jAya. ' "cetana je nijabhAnamAM, kartA Apa svabhAva varte nahIM nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva." pitAnA bhAnamAM vate te karma na baMdhAya. parabhAvamAM vate te karma baMdhAya, AtmavicAramAM rahe te mokSa thAya. upadezachAyA cAlu zrI rAka A0 agAsa, bhAdaravA vada 11, 2008 sAcuM ene samajAyuM te pachI sAcuM pakaDe. nAnA bhAIone namaskAra karavA paDaze e avaLe vicAra AvyuM, tethI bAra mahinA sudhI bAhubaLIne kevaLajJAna na thayuM. pachI jJAnI pAsethI vicAra Avyo tyAre kevaLajJAna pAmyA. pratyakSa jIva duHkha vede che, paNa mAre chUTavuM che ema nizcaya thatuM nathI. to adhamAdhama chuM. mArAthI badhAya sArA che, mArA bahu deSa che ema karavuM hoya to ema thAya ane mAna Ave te bIjAnA deSa jue. AtmAmAM kaI puruSa nathI, strI nathI, kadara nathI, vANuo nathI, pATIdAra nathI, sAro beTe kaI nathI. jJAnIe jANyo te AtmA, e badhAthI nyAra che. "kula gAma ke piMDe hi nyAro." e badhuM pheravI nAkhavAnuM che. je dekhAya che te mAnavuM nathI. atyAre A badhuM dekhAya che te vastuo gauNa karI nAkhavI. huM te kaMI jANato nathI. dehanuM kalyANa thavAnuM nathI, AtmAnuM kalyANa Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 bAdhAmRta thavAnuM che. AtmA je mokSane yogya thato bahAranI vastuo veSa Adi koI khALe ema nathI. jAti veSane bheda nahIM, kahyo mArga je heya; sAdhe te mukti lahe, emAM bheda na koya." ajJAna TALavAnuM che. game te TuMDhiyA ke tapa haya, badhAne e karavAnuM che. e karaze tyAre mekSa thaze. dharmane marma e che ke deha te huM nahIM. dehanA saMbaMdhI niMdA stuti thAya te mane nahIM. ema jIve dehathI judA paDavAnuM che. judA paDyA vinA dhama na thAya. jeTale dehAdhyAsa vadhe, teTaluM badhuM pApa che. e badhAthI chUTavuM che. puruSane coga thAya te jIvanA bhAva phare. taravAnuM sAdhana e che. sAruM nimitta hoya te sArA bhAva thAya. mUti uparathI bhagavAnane yAda karavAnA che. game te mUrti hoya paNa bhagavAnane yAda kare te kalyANa thAya. mUtimAM ja lakSa rAkhe te badhA bheda paDe. bhagavAnane yAda karavA mATe mUrti che. hemacaMdrAcArye mahAdevane paNa namaskAra karyA hatA ke rAgadveSa ane ajJAna jenAM gayAM te mahAdevane mArA namaskAra che. A mUrti senAnI che, rUpAnI che, tethI emAM vadhAre ochA bhagavAna che ema nathI. bhagavAnamAM kevaLajJAna kevuM hatuM? e yAda karavA mATe badhuM che. dharmamAM jIva mArApaNAnI gAMTha bAMdhe che. "huM ane mAru"to mUkavAnuM che. tene badale pachI dhamamAM ja gAMTha bAMdhe che. dharmane krodha, mAna, mAyA, leba tUTI jAya che. prazna-vedAMtamAM koI jJAnI thayA che? uttara-jenA rAgadveSa ane ajJAna gayAM te jJAnI che. viparIta buddhi ane mithyAtva hoya te zuM kare? vizALabuddhi jJAnIe kahI che te kaI bIjI che. chaye padanI vAta jenamAM che. e chapadane vicAra kare to samyagdarzana thAya. fupadezAyA cAlu) zrI. rAtre A agAsa, bhAdaravA vada 10, 2008 (12) dharma pALe kyAre kahevAya? te ke eka te saMtoSa AvyuM hoya. je maLyuM temAM teSa rAkhe. ema pahele saMtoSa Ave che. sAcA saMgamAM TakI rahevuM muzkela che. keTaluM puNya che tenI khabara nathI, mATe eka kSaNa pramAda kare nahIM. ghAnA baLada karatAM paNa jIva saMsAramAM vadhAre duHkhI che. ghANInA baLadane jema pATA bAMdhIne pherave che ane lAkaDI mAre che, evuM A saMsAranuM svarUpa che. badhI avasthA jIvane najare Ave che, paNa bhUlI javAya che. saMsAra duHkhamAM jIva paDayo hato paNa A jJAnInA cage kalyANa karavAnuM sUjhayuM. badhAne mAthe kALa phare che. e sAMbhare te vairAgya thAya. jyAM sudhI maraNa AvI pahoMcyuM nathI tyAM sudhI AtmAnuM hita karI levuM. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana lA [upadezachAyA cAlu) zrI. rAtre A agAsa, bhAdrapada vada 12, 2008 (13) kaSAya ghaTADe te dharma thAya. kaSAyanI vRddhi kare te badhuM ajJAna che. kaSAya kare ane mAne dharma. TuMDhiyA, tapa anAdi kALathI nathI. vItarAgamArga e anAdi che. rAgadveSa ane ajJAna ghaTADavAne mAga e anAdi che. rAgadveSa ane ajJAna ghaTADe to kalyANa. e to ghaTADe nahIM ane mAne ke dharma karuM chuM. jJAnIne mArga ArAdhavA munio badhAM zA zIkhe che. pachI ja phere, jethI samaya jAya tenI khabara paDe nahIM. keI to zAstra zIkhe nahIM ane jhaTa samaya thatAM gocarI javA mATe utAvaLa kare. rAgadveSa ane ajJAna javA mATe saddagurune bedha ane sadvicAra che. vicAra na kare tene taravAne Aro na Ave. sAMbhaLa sAMbhaLa kare ane vicAra na kare te niSphaLa che. "mA tuja mA tura" ema eka muni karatA hatA paNa vicAra karyo ke bhinna zuM che? deha ane AtmA bhinna che, ema vicAra karyo te kevaLajJAna pAmyA. je saMge che te jogavyA vinA chUTako nathI. bAhyatyAga paNa aMtaryAne arthe che. AtmAne kaMI kartavya nathI, akartavyadazA pAmavA tyAga karavAyegya che. AtmA te akartA che. koIka ThekANe vyavahAramayamane niSedha karyo che. meruparvata jeTalA eghAmuhapattI karyA ema kahyuM che, te kaMI niSedhane artha nathI. paNa paramArtha saMyama pAmavA mATe che. jJAnIe kahyuM tene Azaya samajAya te zrutajJAna che. kharI rIte AtmA AtmAne sparza kare che. atIndriya jJAna ane atIndriya sukhanI zraddhA nathI. "dazyane adazya karyuM ane adazyane dazya karyuM evuM jJAnI puruSanuM AzcaryakAraka anaMta aizvarya vIrya vANIthI kahI zakAyuM cagya nathI" (648). pAMca Indriya ane mana rekAya tyAre AtmAnuM bhAna thAya. alpa saMsArI hoya tene kaSAya a5 hoya che. mithyAtvane choDIne samyaktvamAM ruci karavAnI che. [upadezachAyA cAlu zrI. rAtre A agAsa, bhAdra. vada dri. 13, 2008 (14) taravAne kAmI te che ke mAthuM mAge te mAthuM Ape. zraddhA parama durlabha che. dulabhamAM dulabha vastu zraddhA che. zA arthe zAstra vAMcavAM te jJAnI jANe che. jyAM tyAMthI hitakArI hoya te grahaNa karavuM. sapuruSane deha puruSa nathI, paNa puruSane AtmA puruSa che. e lakSa rahe te zvetAMbarI digaMbarI keI Agraha rahe nahIM. mahAvIra bhagavAnanuM gabhaharaNa thayuM haze ke nahIM? enI zI jarUra che? game tyAMthI bhagavAna AvyA, paNa jJAnadarzanacAritra hatAM ke nahIM? e tapAsavuM. bhale kSatriya che ke Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura AdhAmRta brAhmaNa hA, paNa samyagdaza`na che ke nahIM ? e jovAnuM che. A jagata joItuM hoya teA puNya bhaNI najara karavI, meAkSa joItA hoya teA puNyapApa anne dUra karavAM paDaze. puNyanuM sukha uparathI dekhAya che, tethI leAkA tene sukhI kahe che, paNu aMtaramAM teA duHkha ja che. mamatAthI AkhA bhava hArI javAya che. puSyeya jyAre duHkharUpa lAgaze tyAre samajaNa AvI kahevAze. (( jo hAya pUrva bhagela nava paNu, jIvate jANyA nahIM; te sa te ajJAna bhAkhyuM, sAkSI che. mAgama ahIM. jJAnI teA zabdo kahe, paNa jIva na kare teA jJAnI zuM kare? sAdhu thAya, tapa kare, badhuM puNyane arthe mithyArdaSTi kare che. avine chUTavAnI mAnyatA paNu na thAya. eka zabda pariName tA bahu che. eka matra pariName te bahu che. "" meru AdinI vArtAmAM jIva khaLI jAya che. zA arthe vaNna che ? tenI khabara nathI leAkasaMsthAna-dharmadhyAna kahyuM che. evI rIte meru Adine vicAre te dhama dhyAna thAya. e sAMbhaLI mamatA na karavI. dhamanI vAtamAM vRtti jAya tA kalyANa thAya. jagatanuM svarUpa jANIne vairAgya thAya ane mamatA mUke te mukti thAya. kRpALudeva kahetA ke amArA upadeza tA jene sAMbhaLIne karavuM hAya tene mATe che. he khe karavA mATe nathI. je lakSaNathI AtmA eLakhAya che, jJAnAdi che, te AtmAnA dhama che. tenA teA jIva vicAra karatA nathI. AtmAnI kALajI rAkhavAnI che. badhu jIva ekaThuM kare che te sAthe AvavAnuM nathI. mATe AtmAnI sAthe Ave evuM kaI karI cetI javAnuM che. jIva ane kamanA anAdikALanA sa`ga che te kusaMga che. kusa`ga cheDavAnA che. e satsaMga vinA na chUTe, jJAnIpuruSA gALA bhAMDIne kahe che. jJAnI kahe che ke mUrkhA che, paNa jIva pAte mAne che ke huM DAhyo chuM. mU` peAtAne mAne tA jJAnInuM kaheluM kare. jIva gAdaluM eDhIne sUte hAya tA lAkaDI mAre teA avAja thAya, eTale ene lAge nahIM, tethI UlaTA rAjI thAya. je dheAtiyuM eDhIne sUtA hAya tene cATa lAge che, tethI phaDAka UbhA thaI jAya. tema peAtAnA deSa jIvane dekhAtA nathI. jJAnI spaSTa karIne dekha De che, teAya jIva mAnatA nathI. mAne teA kAma thaI jAya. manuSyabhavanI mUDIvA paratAM jIvane AvaDatI nathI. vyApAra karatAM AvaDatA nathI. ene khabara na paDe paNa satsaMgamAM enuM kAma thAya che. jIve jaDa ane cetana badhuM eka karI nAkhyu che. jagatanA kAmamAM jema kALajI rAkhe che, tema dharmanA kAmamAM paNa kALajI rAkhavAnI che. sava bhAva apaNu karI, manavacanakAyA adhu' arpaNa karI, pachI jJAnInI AjJAe ja vate tA sa'sAra rahe nahIM. mA dehAddhi AjathI varto, prabhu AdhIna," vinaya samaje te bhAgyazALI kahevAya. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana " evA mA vinaya taNe, bhAkhyA zrI vItarAga; mULa hetu e mAnA, samaje kAI subhAgya. 33 uttarAdhyayanasUtramAM paheluM adhyayana 'vinaya' nAmanuM che. vinaya karavAthI labdhi pragaTe che. dharmanA matabheda pADanArAonI mADhI gati thAya. jIva bhUlakA che, tethI vAraMvAra zAstramAM kahevuM paDyu che. pratyakSa bIjAne maratAM jIva dekhe che, chatAM maraNane bhUlI jAya che. [va. 958 vyAkhyAnasAra] 198 zrI rA. A. agAsa, jeTha vada 2, 2008 ajJAnabhAva e AkhA saMsAranuM mULa che. e jo chedAya teA pachI meAkSa thAya. peAtAnuM bhAna nathI. deha mArA, ghara mAruM ema pAtanuM nahIM tene peAtAnuM manAve te avidyA athavA mithyAtva che, paranA dravya guNa paryAyane peAtAnA mAne che. jaDa ane cetana, enA bhAvamAM banne ekarUpa thaI gayAM che. enA bheda paDe tAgraMthilenA--samyAna thAya. graMthi che paNu ane khUMcatI nathI. ajJAnabhAva palaTAya te graMthibheda thAya. ajJAna, bhrAMti e ja mahAtmAha che. graMthibheda thavA vakhate keTalAka paDI jAya che. ethI AgaLa varSa tA mAkSa thAya. tyAMnA tyAM rahe ane dhakko mAranAra na maLe teA AgaLa na vadhe, tethI pAchA paDI jAya, kAraNa ke anAdine abhyAsa che, mAha te vakhate jora kare che. mAhe jAya te vakhate dIvA jema AlavAI jatAM bhaDakA thaIne jAya che, tema mAha era karIne jAya che. graMthIbheda thavA sudhI AvIne jIva pAchA vaLI jAya che. graMthIbheda thavA Ave tyAre jIva pAchA vaLI jAya. 3 preraka avasara jinavaru, sakhi dekhaNu de; meAhanIya kSaya jAya re, RRkhi dekhaNu de. (A. sta. 8 ) te vakhate kAI preranAra maLe teA kAma thaI jAya. preraNA karanAra hAya paNa maLa te ene ja karavuM paDaze. mahApuruSanAM vacane jIvane dhakko mAre evAM hoya che. enuM avala'bana hAya tA samyaktva thAya che. pramAdane jeNe zatru jANyA che, te nirbhayapaNe rahevAnuM svapne paNa IcchatA nathI. pramAda zatru che, paNa lAgatA nathI. anaMtakALamAM nathI thayuM te kAma karavuM agharuM che. ghaNA zatrue che, te kheMcI le che. thaze thaze, ema kare che. jayAM sudhI mehanA kSaya na thAya tyAMsudhI jJAnI japIne besatA nathI. anaMtavAra jIva graMthibheda najIka AvI pAchA pharyAM che. badhI muzkelIe sahIne maraNI thaI jAya tyAre kAma thAya evuM che, graMthibheda thayA pachI ceAthAmAM jIva Ave che. gAyanA zIMgaDA u52 rAI nA dANe! rahe teTalA samaya sudhI paNa jo samyaktvanI ksanA thaI te mATe vahele mekSe laI jAya. ceAthe Ave tenI dazA qI jAya. jJAnIe kama' joI ne guNusthAnaka kahyAM che, cAthe ene mAkSamAga spaSTa samajAya che. 5. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 bedhakRta vedya baMdha-zivahetu che ja, saMvedana tasa nANuM; nikSepe ati bhaluM che, vedyA pramANa." (ethI daSTi) baMdha karavAnA prakAzanI jema spaSTa lAge che. keIka ja chava graMthibheda karI AgaLa vadhe che. ethe AtmajJAna che, paNa vrata vagerenI dazA nathI. jJAna, darzana, cAritra e traNe vastu AtmAne anubhava thAya tyAre aMze hoya che, paNa e bIjarUpa che. anaMtAnubaMdhI gayA tethI svarUperamaNa-zakti pragaTe che. e bIja che. aMtaraMgamAM cothe cAritra hoya che. e avirati guNasthAna che. pachI jyAre vratane udaya Ave tyAre ene caraNanugamAM cAritra kahyuM che. samyakatra thayuM tethI pAyo majabuta thaye che. mekSa sivAya bIjuM che nahIM. e lokone dekhADavA vrata le nahIM. jyArathI samakti thayuM tyArathI mokSanI ane mekSanA sAdhananI IcchA hoya che. paNa zakti heya nahIM tethI vrata na laI zake. zakti vadhe tema tema vrata le che. keTalAka vrata lenAra samyagdaSTi kahe che ke dezaviratimAM zuM levuM? levuM te sarvavirati cAritra levuM. evA aDaga hoya che. samyaktva vagara AgaLa vadhAya nahIM. apUrva vRtti Ave pachI apramataga thAya. sAtame aMtamuhUrta rahevAya, paNa ene siddhanA sukhane khyAla Ave che. badhI vastuomAMthI khasI AtmAmAM lIna thAya tyAre ene siddhanA sukhane khyAla Ave che. cethAvALAne sAtamA guNasthAnavALAnI dazA samajAya che, anubhavAya che. AtmAne anubhava thayo pachI sAtame javAya. cethA guNa sthAnavALo kahe che ke mAre mekSe javuM che ane ApaNe paNa kahIe chIe ke mokSe javuM che te tulasIdAsa rAma rAma kahe ane eka popaTa rAma rAma kahe tenA jevuM che. bannenA bhAvamAM phera che. zuM karavAthI ethe avAya? ene vicAra karavAno che. devagurudharmanI zraddhA sahelI nathI. pipaTa arihaMta kahe, paNa arihaMta zu? tenI khabara nathI. udAsInatA e ceAthAnuM lakSaNa che. rAmane je vairAgya hatA tevI dazA AvavI joIe. e dazA prApta karavA mATe kahe che. mAtra sAMbhaLavA mATe nathI. AvI paDe ne bhogavavuM paDe te akAmanirjarA che. ane tapa vagere karI pite duba sahana kare te sakAmanijara che. akAmanija rA karatAM karatAM chava saMkSipaMcendriya thaI graMthibheda sudhI Ave che. manavacanakAyAnuM jeTaluM baLa hoya teTalAM karma baMdhAya che. viparIta mAnyatAmAM je dazA na hoya te mAnI bese che, tethI moha vadhI jAya che. samyagdarzana mane thaI gayuM ema mAne te pachI tyAga vairAgya vadhAravAnuM na kare. cothe guNasthAnake kalyabIja, bAdhabIja ke samyagdarzana pragaTe che. badhA kaleza chUTI gharamAM jAya che, tethI zAMti thAya che. AkhA saMsArane AdhAra deha che. dehane lIdhe badhe saMsAra che. apramatta thayo te paramAtmA ja thayo che. paramAtmAmAM lIna thAya tyAre apramatta kahevAya che. jagata AkhAne bhUlI jAya tyAre apramatta thAya che. dehanI pravRtti zubhAzubha bhAve thAya te pachI zubhAzubha karma baMdhAya. gapravRtti karma AvavAnuM kAraNa che. samyaktva thayA pachI avirati, pramAda, kaSAya, ega e karmanAM Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana kAraNe jema jema ghaTatAM jAya tema tema zubha karma paNa ghaTatAM jAya che. azubha te mithyAtva jatAM ja ghaTI jAya che. ema karatAM karatAM jyAre khAtuM pUruM thaI jAya tyAre mokSa thaI jAya. saMvara hoya tyAre kharI nijA thAya che. azubha na baMdhAya ane sattAmAMthI zubhAzubha hoya te nirjarAthI chUTI jAya. samyagdarzana vinA saMvara kyAMthI hoya? hAthI jema nhAya ane pachI upara dhULa nAkhe tema akAmanija jIva kare che. graMthibhedanA nikaTa sudhI jIva akAmanijerAthI Ave che. pachI ene puruSArtha karavo paDe che. A badhuM bhinna dekhAya che te badhuM ekasarakhuM para lAge te bhedane bheda che. krodha mAna mAyA lebha kahevAya che, temAM bheda che. keIne anaMtAnubaMdhI, keIne apratyAkhyAnAvaraNa, koIne pratyAkhyAnAvaraNa ane keIne saMjvalana krodhamAnamAyAbha hoya che. uparathI badhA krodha sarakhA dekhAya che, paNa aMtaramAM bheda paDe che. anaMtAnubaMdhI kaSAya eTale jethI anaMta saMsAra vadhe. bahArathI je bahu krodha dekhAya, te anaMtAnubaMdhI ema nathI. mekSamAganA kAraNe pratye krodhAdika karavA te anaMtAnubaMdhI kaSAya che. ene mokSamArga na game. vItarAga pratye krodhAdi te anaMtAnubaMdhI che. - bhagavAna mahAvIre cAranAM pAMca mahAvrata karyA te nA hita mATe che. samyagdarzana thayA pahelAM mAga kahe te yathArtha nathI. jema bane tema kaSAya ochA karavA ema jJAnI puruSa kahe che. bhagavAna pratye strIputrAdi meLavavA Icche te anaMtAnubaMdhI le che. AtmAne anubhava thAya tyAre kaSAyamaMdatA vagere thAya che. pudgalanA saMge jyAM sudhI jIva nimittAdhIna che tyAM sudhI vibhAvarUpa pariName che. emAM pudgalane deSa nathI. jIve AmaMtraNa ApyuM che tethI AvyAM che. nahIM te puDDagalene kaMI sAruM khoTuM karavuM nathI. puddagalanA nimittathI vibhAva thAya che ema nathI. jo ema hoya te pachI siddhabhagavAnanI pAse paNa pudgale che, tethI teone paNa vibhAva tha joIe, paNa ema nathI. pudugalane jIva preraNA kare che tethI Ave che. te sAco thayo tyArathI asaMga thavA lAge. sAca AvyuM, te pachI badhuM khaMkheravA mAMDe, aMdarathI je thayuM ke mAruM nathI te chUTe ja. matamatAMtara e kAMTA che. tenuM samAdhAna na thAya te tyAM ja baLI na rahevuM. puruSArtha kara. AgaLa upara samajAze. "jyAM zaMkA tyAM gaNa saMtApa, jJAna tahAM zaMkA nahIM thAya." A atyAre matamatAMtaramAM bhUlAI gayuM che. ApaNe karIe chIe te sAcuM che, ema mAne che. A pahelA guNasthAnamAM ja graMthi hoya che. pAMca Indriya ane mana pAme, sArA bhAva thAya pachI saddagurune be sAMbhaLe tyAre dezanAlabdhi prApta thAya. tethI ema lAge ke jJAnI kahe che te sAcuM che ane huM karuM chuM te beThuM che. tethI pachI kama maMda paDe che. ahIM sudhI te jIva ghaNIvAra AvyA che. graMthibheda karavAnI taiyArImAM hoya, tyAMthI pAchA Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmRta paTakIne darzanamoha tene saMsAramAM laI jAya che. krodha, mAna, mAyA, lobha, mithyAtvamehanIya, mizramohanIya, samyapha tvamehanIya e prakRtie jIvane mUMjhave che. koSa Ave tyAre jIvane ema thAya ke bhale narake jauM te paNa kodha te karuM ja. mAna Ave, mAyA Ave, lebha Ave tyAre evuM vicAre ke A to mAro dharma che. pahele guNasthAnathI jIva ceAthe jAya che ane tyAMthI paDe to bIje Ave ke pahele Ave. graMthibheda vinA samyaktva thAya nahIM. cothe guNasthAnake kSApazama, upazama ke kSAyika samakita hoya che. jIve puNya bAMdhyuM tene bhege A manuSyabhava pAme che, puruSane vega pAme che, paNa jyAre prakRtie jItavAnI Ave tyAre jIva DhIluM paDI jAya che. prazna-karma te jaDa vastu che te AtmAne kema DhIlo pADe? uttara-nAtha hoya che te jaDa vastu hoya che, paNa baLadane vaza kare che ne? baLadane te eka nAtha che ane A jIvane te 158 nAtha che. A eka prakRti teDI nathI. khAtuM cAlyuM Ave che. je mithyAtva sattAmAM paDavuM che te samyaktvamohanarUpe bahAra nIkaLI jAya pachI ene kSAyika samati thAya. - jJAnInI AjJA ArAdhavI. tethI muMjhavaNa na thAya. je prakRti hoya tene vicAra karo ke mane koya bahu naDe che, mAyA naDe che, lAbha naDe che, pachI kADhe. ema karatAM karatAM samyaktva thAya. "he zuddha samakita , jemAM bheda na pakSa." samakita Ave te pachI aMtaranI zuddhi karavA mAMDe. samyagdarzana emanuM ema AvatuM nathI. sAta prakRtine jaya kare tyAre samyagdazana Ave che. zreNika rAjAe, anAthI munie je vAta karI te mAnya karI ke huM rAjA chuM chatAM anAtha chuM ane Apa sanAtha che. ema cATI gayuM. AtmA ja narake laI janAra che, AtmA ja mokSe laI janAra che. ema AtmaprakAzaka bodha munie Apyo, te tene ceTI che ane bodhine pAme. bhagavAna mahAvIra maLyA tyAre kSAyika samakita thayuM ane tIrthakara gotra bAMdhyuM. aMtara pharavuM joIe. e pharyuM te vAra na lAge. kRpALudeve kahyuM che ke eka bela kahetAM mokSa thAya, tevA bela aneka vAra kahyA chatAM jAgatA nathI. jIvanuM pitAnuM kazuM nathI. manavacanakAyA paNa enA nathI, te pachI bahAranuM je badhuM dekhAya che te enuM zAthI thAya? jJAnI Agraha choDavAnuM kahe che. bhavya jIva heAya te sAMbhaLIne Agraha mUke che. prabhuzrIjI kahetA ke "loka mUke poka, tAruM kara." paNa e te lokone sAruM dekhADavA kare che, te vairAgya kyAMthI thAya? mehanIyakarma mehanuM che. maha maMda paDe tyAre samyaktva thAya che. koI tiryaMcane paNa samyaktva thAya che. paNa tene khabara na paDe ke Ane zAstramAM samyaktva kahyuM che. eTaluM samaje ke dehane thAya te mane nahIM. dehAdhyAsa chUTe che. jIvane karma naDe che, chatAM mAro vAMka che" evuM ene samajAtuM nathI. A to ene vAMka che ema mAne che. samatA, Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 307 kSamA, dhIraja, sahanazIlatA A badhA guNe samyaktva pragaTAve evA che. e TakI rahe te samyaktva thAya. samaje te sahaje thAya, nahIM te anaMta upAye paNa nathI. prazna-zuM samajavAnuM che? uttara-jema jema jJAnInI AjJA upAse tema tema vyakta ane avyakta badhA vibhAve nAza pAme che. kamane mAthe mekha mAre evA paNa cha hatA. yegyatA nathI, zuM kahIe ? ema prabhuzrIjI kahetA hatA. jema jema dazA vadhe tema tema kahe. vANIne svarUpa kahI zakAya nahIM. jIvanI yogyatApUrvaka jJAnI puruSe kahe che. ekadama siddhanI vAta kare te ene thAya ke tyAM zuM hakako vagere maLe che? tyAM khAvApIvAnuM te maLe nahIM. tyAM jaIne zuM karavuM? jJAnI dhIme dhIme ruci utpanna karAve che. mekSanI sAcI ruci thAya te samyakatva thAya. jIvanI yogyatA vadhavA mATe badhAM zAstra che. prabhuzrIjIe pahelAM bahu puruSArtha karyo hate. je dekhAya che te badhuM bhrama che, bhrama che ema karatA. pakaDa karavAnI che. kRpALudeva sAcA che ema pakaDa rAkhavI. "sapuruSamAM ja paramezvarabuddhi ene jJAnIoe parama dharma kahyo che" (254). e ja karavAnuM che. jJAnI mArga batAve paNa cAlavuM te pitAne che ne? aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna, paNa aMtamuhUrta sudhI AtmAmAM TakavuM muzkela che. kASabhadevamagavAna badhuM khAvuMpIvuM choDIne zuM karatA hatA? puruSArtha ja karatA hatA ne? paNa eka hajAra varSa sudhI tapazcaryA karI tyAre evuM aMtamuhUrta AvyuM. - jJAnIo baMdhamAM te badhI vastuo kahe che, paNa ene samajAya nahIM ke A mAre kAmanI che. mAre enI taravAra che. ene bhAlo lAge tema jJAnInAM vacane khUca khUca thatA nathI. pUcha pUcha karyAthI thAya evuM nathI. prema vadhAra. prema vadhaze tyAre Agamane bheda samajAze. cha padamAM samakita rahyuM che. samakita thAya evuM kahyuM che, paNa jIvane jhera nathI utaratuM. mAruM tAruM thayuM che te badhuM jhera che. jJAnanAM vacane sAMbhaLe che teya jhera utaratuM nathI utaravuM joIe. "AtmA che" ema kahyuM; paNa kaMI "kAkA mAmo" ema nathI kahyuM. AtmAmAM kAmAe kahyuM che nahIM. ruci pheravavAnI che. jJAnIne dehadaSTi cheDAvI AtmA dekhADe che. je sAcuM che te mAna. khapI joIe. je kahe te pakaDanArA nathI. bhUla eka mAnyatAnI che, evuM mAnatA nathI. jaDa che te jaDa che ane cetana che te cetana che. jIva AtmAne ane jaDane eka mAne che, temAM bheda pADavA jJAnIo kahe che. A badhuM palaTAvI, bhulAvI "A mAre sAkSAta AtmA" ema jJAnIne karAvavuM che. te vastu jyAM che tyAM jJAnInI daSTi che, paNa ene gyatA haze te ughADIne Apaze. pramAddha karavAnuM nathI, tema ghaNI utAvaLa paNa karavAnI nathI. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 bedhAmRta hi. ne. 1-7] 299 zrIrAA. agAsa, caitra vada 7, 2008 pUjyazrI AtmAne sAdhavo hoya te dravya kSetra kALa ane bhAvathI jANa joIe. AtmA ke che e zraddhA karavAnI che. Atmadravya huM nizcayathI eka chuM. para vastuthI asaMga chuM. cha dravyamAMnuM eka huM cetanadravya chuM. nizcayathI jJAnadarzana Adi bheda nathI tethI eka chuM, akhaMDa chuM. nizcayathI bIjA dravyothI asaMga che, bIjA sAthe saMga nathI. svabhAvamAM rahe tyAM bheda nathI. rAgacheSa karavA e AtmAnuM kAma nathI tethI sarva parabhAvathI mukta chuM. dehamAM rahyA chatAM huM dehathI bhinna chuM, asaMga chuM. asaMkhyAta pradeza e AtmAnI avagAhanA che temAM AtmA rahe che. AkhA lekamAM vyApe evI enI zakti che. avagAhanA deha pramANe thaIne rahe che. AtmA keTale kALa raheze? te ke ajara amara zAzvata che. samaye samaye dareka dravya palaTAya che. AtmA paNa AtmArUpe rahIne palaTAya che. dravyathI eka samayamAM je che te ja AtmA zAzvata kALa rahe che. bhAvathI zuddhacatanyasvarUpa AtmA che. bhAvamAM pitAnA guNe hoya che. zuddhacaitanya, jJAnadarzana badhA guNe eka AtmAmAM che. vyavahArathI jJAtA dRSTA evA bheda che. nizcayathI AtmA eka akhaMDa dravya che. huM asaMga chuM, bIjAnI sAthe mAre kAma nathI, bIjA AtmAnI sAthe mAre saMbaMdha nathI, mAruM svarUpa je jJAnamAM dekhAya che te ja che. A vAta mahatvavALI che. sAMbhaLIne jatI karavAnI nathI. kRpALudevane vAraMvAra e vicAra AvatA. pitAnI vastu bhulAya nahIM evuM karavAnuM che. ghUMTavA jevuM che. jIvanuM lakSaNa caitanyapaNuM che. saMyogane laIne vibhAva pariNAma dekhAya che, paNa sarva parabhAvathI mukta jJAtA daSTA che evI pratIti karavAnI che. enI pratIti karavAnI che. IzvarapaNuM manuSyadehe prApta thavA gya che. jIvane ziva thAya che. vyavahArathI jJAna, darzana, cAritra Adi bhedathI bhedarUpa AtmA kahevAya che. lakAlakane jANe evuM AtmAnuM jJAna che. dehamAM rahyA chatAM kevalI badhuM jANe che, jJAnanI apekSAe sarvavyApaka che. dravyanI apekSAe nitya che. paryAyanI apekSAe kSaNabhaMgura che. lakAkAza asaMkhyAta pradezAtmaka che. alakanA pradeza anaMtAnaMta che. pAra na Ave. enuM mApa nathI. te zuM haze ? jagyA ApanAra che, paNa tyAM keI jatuM nathI. kevalIbhagavAne jJAnamAM joyuM che. prazna-alakamAM koI AtmA jaI zake? pUjyazrI-evI zakti na hoya. dharmAstikAya vinA keI gamana karI zake nahIM. "pudagalaanubhava tyAgathI, karavI jasu paratIta he mitta." (de. 4). pudgalane anubhava cheDe te Atmasukhane anubhava thAya. kSaNa mAtra asaMga rahevuM emAM traNa lekane Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta-vivecana 399 chatavA karatAM vadhAre baLa joIe. jJAnI ane temanA vacana para jema jema vizvAsa bese, tema tema saMsAramAM khAvuM pIvuM vagere cheTuM lAge. aMtaraMga bhAva karavA heya te karAya che. jeTalA AraMbha parigraha ochA teTale vadhAre sukhI. jema jema ruci vadhaze tema tema vadhAre kAma thaze. paribhramaNa karavuM e ene svabhAva nathI, paNa kamane laIne karavuM paDe che. karma mATe te sthira thAya che. dravyadaSTi thAya to bIjI daSTi na rahe. AtmA jevAnI daSTi karavAnI che. deha jovAnI daSTi che. te pheravIne AtmA jevAnI daSTi karavAnI che. kama. rahita avasthA e ja kharuM svarUpa che. karma kRtrima che. dravyathI huM eka ja chuM. eka akhaMDa vastune samajavA mATe jJAna darzana cAritra Adi kahevAM paDe che. paNa bheda nathI. asaMkhyAta pradezAtmaka AtmA che. anaMta guNe AtmAmAM che. satyadharma te pitAne ane parane paNa lAbha kare che. jeNe svarUpa prApti karI che, te ja karAvI zake. dharma dharma kahevAya che, paNa dharma rahyo nathI. pitAne ane bIjAne upakAra kare e dharma jinezvarAne che. dharmanI jagyAe matamatAMtara thaI rahyAM che. Aje stavanamAM AvyuM hatuM ke "ga7nA bheda bahu nayaNa nihALatAM, tattvanI vAta karatAM na lAje; udara bharaNAdi nija kAja karatA thakI, meha naDiyA kaLikALa rAje. " (A. 14) AnaMdaghanajInA vakhatamAM paNa evuM hatuM. mahAvIrane kahela parama zAMtarasamaya dharma rahyo nathI. khaMDavikhaMDa thaI gayo che. prabhAvazALI puru hoya te eka dharma karI zake che. paNa A kALamAM te prabhAvamAM ghaNA aMtarAya che. kRpALudeve bhagavAnanuM zAsana akhaMDita rahe evA ghaNuM vicAra karelA che. bhagavAne kaheluM che ke rAga karaze nahIM, paNa rAga kare che. bhagavAne zuM kahyuM che? evuM mULa bhAna jIvane nathI. bhagavAne kahyuM che te huM mAnuM chuM ema mAne, paNa mAre bhagavAnanuM kaheluM samajavuM che ema vicAranArA cha thoDA che. rAgadveSI mArgane anusare che ane kahe che ke vItarAgane mAnuM chuM. vItarAgane lakSa na hoya-spazana heya te dharma nathI. koI samAvanAra hoya teya samaje nahIM. kRpALudeva lakhe che ke matamatAMtara jatA rahe, vItarAgadharma badhe phelAya evI niSkAraNa karuNa che. tethI mArgoddhAra karavAnI IcchA che. hi. ne. 2-10] 300 zrI rA. A. amAsa, caitra vada 9, 2008 pUjyazrI-AtmAnuM sahaja svarUpa che. kamane laIne vibhAvarUpa che. jema sphaTika ratna kALI vastu upara paDyuM hoya te kALuM dekhAya che, paNa je UMcuM laIdekhIe te zveta dekhAya che. vibhAvathI rahita AtmAnuM svarUpa che te sahajasvarUpa che. AtmAmAM zuddhAzuddha kalpanA nathI, paNa karmanA ge ema kahevuM paDe che. AtmA manuSya nathI. ghaNIvAra kIDIkeDI thaye, ghaNIvAra manuSya paNa thaze, paNa AtmA kIDI makoDI ke manuSya thaI gaye nathI, Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdhAmRta kRpALudeve ghaNe vikAra karIne lakhyuM che. ekAMta AtmavRtti eTale AtmAmAM ja vRtti rahe, bIjAmAM vRtti na jAya. eka AtmAmAM ja rahevuM. ekAMta vRtti AtmAmAM rahe e ja svarUpa kharuM che. ekAMta AtmA che. kevaLa eka AtmA ja. bIjA AtmAnI paMcAta nahIM. eka pitAnA AtmAnI ja bhAvanA. AtmA sivAya bIjuM kaMI nahIM. bIjI koI vastu aMdara pese nahIM. zuddha AtmA pachI sahajAmAM che. te kevo che? te ke nirvikala5, zabdathI rahita eTale keI zabda AtmAne kahI zake nahIM. AtmA zuM che te zabdathI jaNAya nahIM. arthothI jaNAya evuM nathI. AtmA sahajasvarUpI che. saMbaMdha rahita che. sahajAtmasvarUpa zuddhacetanyane svAmI che. AtmAnuM bIjuM kazuM nathI. gaMdha sparza vagere pudgalanA guNe emAM nathI. atyAre gharano, strIne svAmI che ema kahe che, paNa bhagavAna te zuddhacaitanyasvarUpanA svAmI che. prazna-sahajAnmasvarUpa eTale zuM? eka bhAI-AtmAnuM zuddha svarUpa te sahajAnmasvarUpa. bIjA bhAI-AtmAnuM sahaja svarUpa te sahajAnmasvarUpa. pUjyazrI-vibhAvathI rahita evuM je sahajasvarUpa che te. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH dvitIya vibhAga samApta Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________