________________
૩૮
શ્રાવકનાં બાર ત્રત યાને નિગદના છ કેવા છે એવો પ્રશ્ન કરવામાં આવે તો તેનો ઉત્તર આપે તે કઈ ભરતક્ષેત્રમાં છે? તીર્થકરે કહ્યું. ત્યાં આર્ય રક્ષિતસૂરિ છે. તેથી તે બ્રાહ્મણનું રૂપ કરીને આર્ય રક્ષિતસૂરિની પાસે આવ્યો. સાધુઓ ભિક્ષા માટે નીકળી ગયા ત્યારે વૃદ્ધ (બ્રાહ્મણ)ના રૂપથી વંદન કરીને પૂછયું: મારા મસ્તકમાં મોટે રેગ છે. હું જીવનથી કંટાળી ગયો છું. તેથી મારું આયુષ્ય કેટલું છે તે કહો, જેથી અનશન કરીને આ પ્રાણાનો ત્યાગ કરું. તે સાંભળીને આચાર્ય (જ્ઞાનનો) ઉપગ મૂક્યો. સો વર્ષથી અધિક આયુષ્ય જાણીને વિચાર્યું કે આ માણસ ભરતક્ષેત્રનો નથી. અથવા વિદ્યાધર કે વ્યંતર - હશે. પછી તેનું આયુષ્ય બે સાગરોપમ જેટલું જાણ્યું. તેથી તેને કહ્યું : તું ઇંદ્ર છે. પછી ઈ સત્ય હકીકત કહી, અને નિગોદ વિષે પૂછ્યું. સૂરિએ નિગોદનું સ્વરૂપ કહ્યું એટલે ઈંદ્ર વંદન કરીને ચાલ્યો. આ વખતે ગુરુએ તેને કહ્યું: સાધુઓ આવે ત્યાં સુધી ક્ષણવાર રહે, જેથી તેને જોઈને તે સાધુઓ ધર્મમાં અધિક સ્થિર થાય. ઇંદ્રે કહ્યું : સાધુઓ મને જોઈને અશુભભાવથી નિયાણું કરશે. આથી સાધુઓ મને ન જુએ એ જ હિતકર છે. જો એમ હોય તે ( તારું આગમન થયું છે એની સાધુઓને ખબર પડે એ માટે) બીજું કઈ પણ ચિહ્ન (= નિશાની) કરીને જા. તેથી ઈંદ્ર વસતિના દ્વારને બીજી બાજુ કરીને ગયે. ભિક્ષાથી આવેલા સાધુઓએ વસતિના દરવાજાને ન જે. સૂરિએ “આ બાજુ આવો” એમ કહીને તેમને બોલાવ્યા. પછી સાધુઓને ઇંદ્રના આગમનની વાત કરી. સાધુઓએ પૂછયુંઃ અમને ઈંદ્ર કેમ ન બતાવ્યા? આચાર્યે ઈ જે કહ્યું હતું તે જ સાધુઓને કહ્યું. ' સૂરિ ફરી દશપુરનગર તરફ વિહાર કરી ગયા ત્યારે દેવનગરી જેવી અને જેમાં અનેક કૌતુકે દેખાય છે તેવી મથુરાનગરીમાં એક નાસ્તિકવાદી આવ્યું. તેણે નગરના બધા લોકોને વ્યાકુળ બનાવી દીધા. કેઈ તેને ઉત્તર આપી શકતા નથી. તેથી મથુરાના સંઘે (જો નાસ્તિકવાદીને જીતવામાં આવે તો) પ્રવચનની પ્રભાવના થાય એમ વિચારીને દશપુરનગરમાં યુગપ્રધાન આર્ય રક્ષિતસૂરિની પાસે મથુરાથી એક સંઘાટક (= બે સાધુઓ) મેકલ્યા. સંઘાટકે દશપુર આવીને આર્ય રક્ષિતસૂરિને સંઘના સમાચાર કહ્યા. આર્યરક્ષિતસૂરિ વૃદ્ધાવસ્થાના કારણે સ્વયં જવા અસમર્થ હતા. આથી તેમણે ઉત્તમવાદલબ્ધિવાળા (સંસારપક્ષે) માને છમાહિલને મેકલ્યા. વિહારક્રમથી ગેછામાહિલ મથુરા આવ્યા. તેમના આવવાથી નગરજનો હર્ષ પૂર્ણ થયા, સંઘ પણ આનંદ પામ્ય, બધા જૈનેતર સાધુઓ ખુશી થયા. એક દિવસ ગષ્ઠામાહિલ તેવા પ્રકારના (= નિપુણ) સાધુ-- એની સાથે રાજસભામાં ગયા, અને રાજાને મળ્યા. રાજાએ પ્રણામ કરીને તેમને. આસન અપાવડાવ્યું. ગેછામાહિલ સાધુઓની સાથે તે આસન ઉપર બેઠા. બધા (=જૈન-જૈનેતર) સાધુઓ ભેગા થયા. બેઠેલા શ્રેષ્ઠીઓ, સેનાપતિઓ, સાર્થવાહો અને બ્રાહ્મણે વગેરે લોકેથી રાજસભા ભરાઈ ગઈ. તથા સ્વપરના દર્શનને જાણનારા, સુકુળમાં