________________
૩૬૦
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને રૂપથી ઇંદ્રાણી અને અપ્સરાને જીતનારી કમલામેલા રાજપુત્રી આ જ નગરીમાં મેં જોઈ છે. સાગરચંદ્રે પૂછ્યું કેઈ પણ રીતે તે મારી થશે ? નારદે કહ્યું તે હું જાણતો નથી. કારણકે એ નભસેનને અપાયેલી છે. ક્ષણમાત્રમાં તેણે નારદને રજા આપી. નારદ કમલામેલા પાસે ગયા. તેણે પહેલાંથી જ નારદને આવતા જોઈને ઊભા થવું વગેરે વિનયપૂર્વક આદર, કર્યો. નારદ બેઠા. પ્રણામ કરીને કમલામેલાએ પણ સાગરચંદ્રની જેમ જ પ્રશ્ન પૂછયો. નારદે કહ્યું: આ પૃથ્વી ઉપર મેં બે આશ્ચર્યો જોયાં છે. એક આશ્ચર્ય સર્વલાસમૂહથી, સૌભાગ્યથી, રૂપથી અને બત્રીસ લક્ષણેથી યુક્ત સાગરચંદ્ર છે, અને બીજું આશ્ચર્ય અગંભીર, માયાનું મંદિર, અભિમાની, મૂર્ખ, સર્વજનને અપ્રિય અને કુરૂપવાળાઓમાં શિરોમણિ નભસેન છે. તેથી તે નભસેન પ્રત્યે વિરક્ત બની. સાગરચંદ્ર પ્રત્યે અનુરાગવાળી બનેલી તેણે પૂછ્યું તે માટે કેવી રીતે થશે ? નારદે કહ્યું તે હું જાણતો નથી.
બીજાઓ તે કહે છે કે “નભસેનથી અપમાનિત થયેલા નારદ કમલાલાના ઘરે, ગયા. તેની આગળ નભસેનની નિંદા કરી અને સાગરચંદ્રના રૂપની પ્રશંસા કરી. સાગરચંદ્રના સંગની અભિલાષાવાળી બનેલી કમલામેલાનું રૂપ ચિત્રપટમાં આલેખીને સાગરચંદ્રને બતાવ્યું. તેનામાં પણ કમલામેલા પ્રત્યે અનુરાગ ઉત્પન કરીને નારદ્ધ આકાશમાં ઉડ્યા.”
ત્યારથી જ કમલામેલા અને સાગરચંદ્ર પરસ્પર અનુરાગવાળા બન્યા. બંનેએ. પિતાની ક્રીડા વગેરે પ્રવૃત્તિને છેડી દીધી. બંનેનું મન દુસહ્ય વિરહ વેદનાથી દુઃખી થઈ ગયું. સાગરચંદ્રની આવી અવસ્થા સાંભળીને શંખકુમાર સમાનચિત્તવાળા અનેક યાદવ કુમારની સાથે તેની પાસે આવ્યા. તે વખતે તે અવળા મુખે બેસીને એકાગ્રચિત્તે કમલામેલાનું જ ધ્યાન કરતો હતો. તેથી (પાછળના ભાગથી આવેલા) શાબે તેનાં નેત્રો (બે હાથથી દબાવીને) બંધ કરી દીધા. સાગરચંદ્ર બોલ્યઃ કમલામેલા જણાય છે. શંખે કહ્યું હું કમલામેલા નથી, કિંતુ કમલામેલ (=કમલામેલાને મેળાપ કરાવી આપનાર) છું. તેથી છલથી એણે કહ્યું તું જ મને કમલપત્રના જેવા નેત્રવાળી કમલામેલાને મેળવી આપશે એમ સત્ય પ્રતિજ્ઞાવાળો થા. તે જ અર્થનું સમર્થન કરવા માટે કુમારોએ શંખકુમારને દારૂ પીવડાવીને તેની પાસે વચન અપાવડાવ્યું કે હું કમલામેલાને પરણાવીશ. કેફ ઉતરી ગયા. પછી ચૈતન્યને પામેલા તેણે વિચાર્યુંઆ કેવી રીતે થશે ? કારણ કે તે માતા-પિતા વડે નભસેનને અપાયેલી છે. મારે તેને સાગરચંદ્રની સાથે કેવી રીતે જોડવી? તેથી આ, અતિશય દુર્ઘટ છે. આ તરફ વાઘ અને આ તરફ નદી એમ કેટલાક લોકેથી જે કહેવાય છે તે આ ન્યાય આ સ્વીકારથી મને લાગુ પડવો. પછી તે પ્રદ્યુમ્નની પાસે ગયો. અને સઘળે ચ વૃત્તાંત કહ્યો. તેણે શબને પ્રજ્ઞપ્તિ વિદ્યા આપી. આ તરફ બંને પક્ષમાં વિવાહ સંબંધી ઉત્સવ શરૂ કર્યો. સ્નાન, વિલેપન, વસ્ત્રપરિધાન, શરીરશણગાર આદિ
