________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૯૫ આનંદનું દૃષ્ટાંત આ જ ભરતક્ષેત્રમાં વાણિજગામ નામનું નગર હતું. તે નગર ઇદ્રનગરની જેમ પંડિતજનોને સંતોષ ઉત્પન્ન કરતું હતું. પિતા વગેરેના વિનયની પ્રધાનતાવાળા ઘણું લોકે તેમાં રહેતા હતા. તે નગરમાં રહેલા સુસાધુઓના જ્ઞાનાદિગુરૂપ ભાલાએના અગ્રભાગથી કામદેવ ભૂદાઈ ગયો હતો. આ જોઈને તેની પત્ની રતિને ઘણો શેક થયે. એથી તે વિહળ બનીને વિલાપ કરવા લાગી. લેકેના ભવનોમાં રહેલી વાવડીઓમાં ફરી રહેલા હંસ અને સારસ વગેરે પક્ષીઓનો સમૂહ રતિના વિલાપનું અનુકરણ કરી રહ્યો હતો. આથી તે પક્ષીઓએ કરેલો કેલાહલ તે નગરીમાં સંભળાઈ રહ્યો હતે. તે નગરમાં શુદ્ધ વ્યવહાર કરવાથી લાભ થાય છે એવી પ્રસિદ્ધિ શુદ્ધ વ્યવહારે મેળવી હતી. વણિકેએ શુદ્ધ વ્યવહાર કરીને લક્ષમી મેળવી હતી. તે નગરમાં ઘણું વણિક શુદ્ધવ્યવહારથી મેળવેલી લક્ષ્મીનું દાન કરીને સમુદ્ર સુધી મેળવેલી શ્રેષ્ઠ કીર્તિના વિસ્તારથી અલંકૃત હતા. તે નગર સુવર્ણ શિલાઓથી બનાવેલા જિનમંદિરોની ભીંતેમાંથી ફેલાતી પ્રજાના સમૂહથી જાણે ઉગતા સૂર્યના તાપવાળું હતું, ઇંદ્રનીલ, મહાનલ અને મરત વગેરે મણિઓમાંથી ઘડેલી જિનંદ્રની મહાપ્રતિમાઓમાંથી પ્રસરેલી કિરણ શ્રેણિઓથી જાણે ઈંદ્રના સુંદર સૈનિકવાળું હતું, સૂર્યરથના અશ્વોના માર્ગને દૂર કરનારા ઊંચા દેવમંદિરોના શિખરેમાં રહેલા વિવિધ રત્નોમાંથી નીકળતા કિરણસમૂહથી જાણે ઈંદ્રના હજારો ધનુષથી યુક્ત હતું. વળી– તેમાં મનોહર યુવાન સ્ત્રીઓના આભરણના મણિએથી હણાયેલા અંધકારવાળી રાત્રિઓમાં પણ ચક્રવાકે ઘરની વાવડીઓમાં દિવસની બુદ્ધિથી અલગ થતા ન હતા.
તે નગરીમાં જિતશત્રુ નામને રાજા હતા. તેણે તીક્ષણ અને ભયાનક તલવારના પ્રહારથી શત્રુઓને હણ્યા. હણાયેલા શત્રુરૂપી હસ્તિસમૂહના કુંભતટમાંથી ઉછળેલા ઘણા મોતીઓથી તેણે યુદ્ધના ભૂમિમંડલની પૂજા કરી. તેનું માહાસ્ય ભૂમિમંડલમાં પ્રસિદ્ધ હતું. તે શત્રુઓથી અને સામંત રાજાએથી જીતી શકાતો ન હતો. તેની સકલ અંતઃપુરમાં મુખ્ય અને ઉત્તમ રૂપ, લાવણ્ય અને સૌભાગ્ય વગેરે ગુણસમુદાયને ધારણ કરનારી ધારિણે નામની મહારાણી હતી. તે જ નગરમાં ધનથી કુબેર જેવો, શરીરની કાંતિથી સૂર્ય સમાન, સામ્યતાથી ચંદ્રતુલ્ય, ગંભીરભાવથી સાગર સમ, સ્થિરતા ગુણથી પર્વત જેવ, લોકેને માન્ય, દુષ્ટક વર્ગથી પરાભવ ન પમાડી શકાય તે, સુંદર લાવણ્ય વગેરે ગુણોથી અલંકૃત, વિલાસવાળી સ્ત્રીઓના નેત્રરૂપી નીલ કમળોને પૂજ્ય, અને અપરિમિત ભેગવિલાસનો ત્યાગ વગેરે ગુણોથી સર્વજનને આનંદ ઉત્પન્ન કરનાર, આનંદ નામને ગૃહસ્થ રહેતું હતું. તેનું ચારોડ ઘન વ્યાજમાં રોકાયેલું હતું. ચાર
૧. ઈંદ્રનગરના પક્ષમાં વિવુ= દેવો.
