________________
४३०
શ્રાવકનાં બાર વ્રતે યાને. હારો બાંધ્યા. સ્થાને સ્થાને વિવિધ પ્રકારના નાટક વગેરે મનોરંજનો શરૂ કર્યા. પછી રાજાને બોલાવ્યો. બધી તૈયારી કરીને અંતઃપુરના પરિવાર સહિત રાજા આવવા માટે ચાલ્યો. રમણીય દિવ્ય ઝીણાં વાના ચંદરવામાં લટતાં રત્નોના હારની શેભાને જેતો અને અતિશય હર્ષથી યુક્ત રાજા શાલિભદ્રના મહેલમાં આવ્યું. ઉચિત વિનય-- રૂપ ભક્તિ કરીને સિંહાસને બેસાડ્યો. સાત માળના મહેલના ઉપરના માળમાં રહેલા શાલિભદ્રની પાસે જઈને ભદ્રાએ કહ્યું : હે વત્સ! નીચેના માળે આવ, શ્રેણિક રાજા બેઠેલા છે. શાલિભદ્રે કહ્યું : હે મા ! તું જાતે જ જે આવ્યું હોય તે મૂલ્ય કરીને લઈ લે. ભદ્રાએ કહ્યું: હે પુત્ર ! આ કઈ ખરીદવા ગ્ય વસ્તુ નથી, કિંતુ તારે અને સર્વ લોકોને સ્વામી શ્રેણિક નામનો રાજા તારા દર્શન માટે ઘરે આવેલો છે. તેથી, આવ, અને તેનાં દર્શન કર. આ સાંભળીને મારે પણ બીજે સ્વામી છે એમ વિચારતે તે ખેદ પામ્યો. કહ્યું છે કે-“મણિ, સુવર્ણ, રત્ન અને ધનથી ભરેલા ભવનમાં શાલિભદ્ર પણ મારે પણ બીજે સ્વામી છે એમ વિચારતો (સુખની) ઈચ્છાથી રહિત બન્યો.” (૧)--“જેએ તપ અને સંયમ કરતા નથી તે પુરુષો અવશ્ય સમાન હાથપગવાળા સમાન પુરુષોના દાસપણાને પામે છે. (૨) માતાનું વચન ઉલ્લંઘન કરવા ગ્ય ન હોવાથી ઉઠીને રાજાની નજીકના સ્થાનમાં ગયે. રાજાને પ્રણામ કર્યા.
રાજાએ તેને પોતાના ખેળામાં બેસાડ્યો, તેના શરીરની અનુપમ શેભાનું વર્ણન કરતા રાજાએ વિચાર્યું કે, આના શરીરનું સર્વ લોકોના મનને હરનારું જેવું લાવણ્ય. છે તેવું ઇદ્ર સહિત દેવોનું પણ નથી એમ હું માનું છું. એના અંગ અને પ્રત્યંગને જોવામાં સ્થિર ચિત્તવાળા રાજાએ એટલામાં એના મુખરૂપ કમલ ઉપર દૃષ્ટિ કરી તેટલામાં એની બે આંખે આંસુના પૂરથી પૂરાયેલી જોઈ રાજાએ તેની માતાને પૂછયું : આ શું ? તેણે કહ્યું હે દેવ! આ વિષે એક વિનંતિ છે, શાલિભદ્રનો પિતા દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે પુત્રસ્નેહથી દરરોજ નવી નવી દેવલોક સંબંધી સુગંધીમાળા અને અલંકારો વગેરે વસ્તુઓથી એની સેવા કરે છે. આથી તે મનુષ્યને ભોગવવા યોગ્ય ભોગના સાધનોની ગંધને પણ સહી શકતો નથી. તેથી આપ એને છોડી દે, જેથી એ પિતાના સ્થાને જાય. તેથી રાજાથી મુક્ત કરાયેલ તે સ્વસ્થાને ગયે. આ દરમિયાન ભદ્રાએ વિનંતિ કરી કે, અહીં જ ભેજન કરવા વડે શાલિભદ્ર ઉપર મહેરબાની કરે. રાજાએ સ્વીકાર્યું. પછી ભદ્રાએ બધી ય સામગ્રી કરાવી. સુંદર સ્ત્રીઓ વડે સહસ્ત્રપાક વગેરે ઉત્તમ તેલથી મર્દન કરાવ્યું, વિધિથી સ્નાન કરાવ્યું. રાજાએ વસ્ત્ર અને અલંકારો પહેરીને કૌતુકથી સર્વ ઋતુઓમાં અનુકૂળ એવા કીડાવનમાં પ્રવેશ કર્યો. ત્યાં શાલિભદ્રને સ્નાન કરવાની નિર્મલજળથી ભરેલી વાવડી જોઈ તેને જોવામાં વ્યગ્રચિત્તવાળા એની વીંટી કોઈ પણ રીતે વાવડીમાં પડી ગઈ. તેથી ભદ્રાએ એટલામાં તે
