________________
૪૩૮
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને આથી જ આ પ્રમાણે ઉપદેશ આપવામાં આવ્યું છે -
“સુપાત્ર, ઘણું શ્રદ્ધા (= દાનભાવના) અને અવસરે યથોચિત આપવા ગ્ય વસ્તુ આટલી દાનધમ સાધવાની સામગ્રી અ૯પ પુણ્યવાળાએ મેળવી શકતા નથી.”
અતિચાર ભાવના આ પ્રમાણે છે –આ પાંચ જે અનુપયોગ આદિથી કે અતિક્રમ આદિથી આચરે તો અતિચાર રૂપ છે. અન્યથા (ઈરાદા પૂર્વક વગેરે રીતે) આચરે. તો વ્રતના ભંગ રૂપ જ છે. [૧૬]
હવે અતિથિસંવિભાગવ્રતના જ ભંગદ્વારની ગાથા આ પ્રમાણે છે – दाणंतरायदोसा, न देइ दिजंतयं च वारेइ । दिन्ने वा परितप्पइ, किविणत्ताओ भवे भंगो ॥ १२७ ॥
ગાથા:-અતિથિસંવિભાગ વ્રતનો સ્વીકાર કર્યો હોવા છતાં દાનાંતરાય કર્મના દેષથી સાધુ વગેરેને અન્નાદિ ન આપે, અથવા બીજો કોઈ સાધુ વગેરેને દાગ્ય અન્ન આદિ આપતા હોય તે જોઈને એ દાનને અટકાવ=નિષેધ કરાવે, અથવા આપ્યા પછી કૃપણુતાના કારણે “મેં આ કેમ આપી દીધું ? અથવા ઘણું આપી દીધું” એમ. પશ્ચાત્તાપ કરે, તેને પ્રસ્તુત વ્રતને ભંગ થાય.
ટીકાથ-દાનાંતરાયકર્મ જીવના દાનના અધ્યવસાયને દૂષિત બનાવે છે માટે દોષ છે. [૧૨૭]
હવે ભાવના દ્વારને કહે છે - धण्णा य पुण्णवंता, तेसिं सफलं च जीवियं लोए । सेज्जसो इव दाणं, भत्तीए देति पत्तेसु ॥ १२८ ।।
ગાથાથ:–તેઓ ધન્ય છે, તેઓ પુણ્યવંત છે, અને જગતમાં તેમનું જીવન. સફલ છે, જેઓ શ્રેયાંસની જેમ પાત્રમાં ભક્તિથી દાન કરે છે..
ટીકાથ-ધન્ય=(ધર્મરૂપી સમૃદ્ધિથી) સમૃદ્ધિવાળા. પુણ્યવંત=સારું કામ કરનારા. જે જિનાજ્ઞા પ્રમાણે આચરણ કરનારા હોવાથી પોતાનું રક્ષણ કરે અને સંસાર રૂપ ખાડામાં પડતા અનેક જનું રક્ષણ કરે તે પાત્ર, અર્થાત્ પાત્ર એટલે સાધુઓ. . આ પ્રમાણે ગાથાનો અક્ષરાર્થ છે. ભાવાર્થ તે કથાથી જાણ. તે કથા આ છે--
